SQLite format 3@ ~(\h~(- ~`H~~`i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) .x`I.-regionPapua New Guinea'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse!languageНенэц)!chapter_stringBinumarien7#_descriptionFúka Moodaanaki Kira Ufa Afaqínaasa UfaQ~W}wqke_YSMGA;5/)# ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~{~u~o~i~c~]~W~Q~K~E~?~9~3~-~'~!~VtU TS2REQ\PnONMLK J IH GFE DC BA @3?>= <;|:9y8`7n6m5d4C3)210#/5.N-H,6+*o)\(?' & %S$.#O"1! wU6" y !!)2@?EJOZm    1 ==Kf |w[?& ~~~~~~_~>~"~}}}}}o}O}2}||| +#ff7c80UqaUqafíqoo ufafa#00ff00YudYudeesa%#00ff003Yo3 Yoohaneefa%#00ff002Yo2 Yoohaneefa!#00ff001Yo1 Yoohanee'#00ff002Pe2 Peetooroofa##00ff001Pe1 Peetooroo#00ff00YamYameesa$3#ffff00HebHeeburu Máqannaasa!#ffff00FirFireemoona#ffff00vTitusaTitusa#ffff00l2Ti2 Timooti#ffff00b1Ti1 Timooti)#ffff00X2Te2 Teesaroonika)#ffff00N1Te1 Teesaroonika#ffff00DKoorKooroosee #ffff00:FirFiripi #ffff000EefEefeesusa #ffff00&KarKaratia !#ffff002Ko2 Koorinti !#ffff001Ko1 Koorinti#ffff00RomRoomma#00ffffNiqNiqiqoosa#ff6600YoohYoohanee#ff6600RukaRuka#ff6600MarMareekoo#ff6600MatMataioo -#ccccffRafRafúdoo Akarafa#ccccff ÓosÓosana\[  Z [Y  >X # f-~|f{pzyyxwvhtt>r?phoon|lkjxhghfedcb`.^^^\o[ZZYbX~W*UUSQQ,P(NMyLJI;HGEDBCBBA/??&;:g98765`4X33//.-+*'&<$#4ea Sía qinée miqí qiqíafana maaqí qiqíafana. Ínniki moó fannoo naríara Yísuna ufa írimarinafa ínni níkaqaafasaa máridee qínafa faiqí ánaasee úmmuari marí fee káaqa aináinara rímari fee túmunnai áuqira afaannara innaaru qímari fee mandúfa qídanoo faiqí ánaasee níqi marí fee nammári námasee fúrufari marí fee únna qímasaida úmmuari marí fee miqíra fasiqa ánaaseera Yísuna ufa íri márianaki mária fasiqa anaaseesára eeráiridaqa misá faqa sía óoqu marifi nárana naaqa, misásaaqaraafa ínnisaa áqufuandoora. ?dw Ínnee akaqáusa qiní mi-ufána irisée áaqaafanoo maqee qinée qíafannufana kafáa kooroo ianáura. Ínnee Koorinti máqusanaasaki sía Yísuna ufa írimariasa kai máridaqa aamínauqaindi faqa moómoosa máridaqa. Qinée sía ínniara aamína fasiqa anaasee narí úmmuari narí úmmuariqa nímaria fasiqa anaaseeuqa faqa káaqa aináinara rímaria fasiqa anaaseesa faqa únna ufa qímasaida úmmuari maría fasiqa anaaseeuqa faqa túmunnai áuqi maría afaannára innaaru qímaria fasiqanaaseeuqa faqa sía mi-aiqama ainainná máree maríasara eeráiriaqee qíqa, ínnee eeráiriani qínnana moómoosa maa-maqa maaqánasaa márianara fásauki fee quqoonasáa fee óoru atooqáfi foora. 1c[ Qinée Pauroosa óoqai ínni Koorinti máqannaasa Yísuna ufara suqímarusa pása ákara rúmannimaqaafannana. Mi-pasánaki ínniara faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuari maríasa faqa sía áqoondikamannimaqararee qímasee misára eeráiriaqee qímasee ákara rúmannimaqaqiafana. Zb-Dóo maqee maasá áinnaaqarara qóomaqara foora suqúfi naannána suqúfi ooruku síai feemuara foora naanáura. Náranaki mári oorukufa mandá óosanara faqa faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuari ímariana faqa kíkiqusidanoo. Ooruku síai feemu kíkiqusimariafa Yísuna ufamáu fídaqa nisakadikí ikairí sía márirana faqa ánoona ufa qímariana faqa minára qídanoo. Maasá putaaíra óosana taikáqisoofaqa maqee ámiqira naranara foora putaaíra óosana faqa áaqara oosana faqa taikásee nisakadikí ikairí síaisa ánoona ufa qímariasa naanna rámafi márianaura. aÍnneeqákinaana mi-manda fasiqána maráqusaifanoo aiqáma andeeqánoo máriani. Miqóo ínnee ámiqira naranara foora máriaqa. Mi-manda fasiqána aqiqáranara qídaqa óoqai Mooseena áukuana áinnaaqarara qóomaqa máruna kíkiqususee sipsípa ánaaqi Ánutuna suqá ámisée náriqa ooruku fooqáa íra ainaina náriqa máaqakinaana aiqáma dóo maráquseeqa áinnaaqarara qoomáqa sakasée néemariqau. Dóo maqee mária áukuana ásauku mundírana aunírira saqarisaa sipsípa ánaaqiara foora dóo kuqá arusée Ánutuna amisaafanoo dóo maasá mandóosana taikáqiseenoo maasá márirana faqa andeeqá qiseenoo maasá putaaíra óosana taikáqisáifanoo áidaaqareenoo minára maasá áidaaqarara qoomáqa deedaqinóo márifoo qídaqa. (Isaraee máqannaasa óoqai áinnaaqarara qóomaki ooruku síai feemu kai néemariqau. Maasá ooruku moó maqee máridanoo misáindi moó marinau.) G`Óo Koorinti máqusanaasa ínnee ínneeqara káaqa andeeqárausee qímasaida ínni nóori uqéerara óosana sía andeeqánoo máridanoo. Ínnee maa-ooqeenaa ufána íridaqa maaqímminoo máridanoo. Nárana moodáa qoo suqú quqásainanoo káqikaafa moodáa putaa ínanoo aiqámafa minásaaqaraana putaa íannoo. e_CÍnnee moodáanaki suqímarifanoo qiní maraquna faqa ínni sáimbaqa suqúannoo, Karaambáiqa Yísuna afeeka miqóo maasá faqa márinaqa ínnee mi-manda fasiqána maréeqee ínni suqíranakiqari aqiqáifanoo mi-aiqaránannai Sadannana ámifanoo miná apata kurídinanoo karaambáiqa qúminna faasaana miná aundurákinaana kai asumu máraannoo. ^]Qinée qeeqára qianáura kúqaa qinée moosáa níanai márida qiní maraquna ínni faqa máridanoo miqóo márifaqa karaambáiqa Yísuna áuqusaa dóo mandóosana márai fasiqana aqiqára ufa qíqa qinée ínni faqa máridaqara foora dóo aqiqára ufa qíqa. \5Mi-ainaináfa ínniki márifaqa náqi fee mándee nóori uqéerasee ínneeqa nifaaqa amooqídee minára ínnee nisaurúaqa, ínni naunduráki soofaaraíkinoo máriani, mi-fasiqána ínneeqákinaana náqiraree káqi máridanoo, ínnee suqímarianakiqari mi-fasiqána aqiqaaqa. >[ wÓo Koorinti máqannaa Yísuna ufara suqímariasa ínni ufa moo íriqa firaa manda oosana ínniki márifa aamína maqannaasa firaaqóo mandóosana máree maríasa faqa sía máree maría óosana máreenoo ínniki Yísuna ufa írimariasaki moó fannoo narí ánoona aqoónnana narí ákoona ánaaqa máreenoo. !Z;Óo Koorinti máqannaasa Yísuna ufa írimariasa áaqeemariana ínneeqá kai íriaqa, unnaanásamuara foora úqirausee ánianauree ínniara qímuqusirana faqa reendeénirana faqa miqandée úqirausa ánianauree. Ínneeqá kai irisée ínneeqa márirana andeeqásee máriaqa.4YaÁnutuna innaarúnai ququsaki fímariana maa-maqánasaa márirana sía fífau ufasáa mundínoo máridanoo Ánutuna afeeka dadaaqínoo áuqiranasaa mundínoo máridanoo. ^X5Karaambáiqa eedóo qínaqa ínnee iannái óonu níndafaanaura. Óonureeqa ínnikina nóori uqéeree maríasa sía misá náriara firaa ufa qínnanara óonu qáfaanaura misá áuqi maría ainainna kai márinaqa qáfaanaura. Ánutuna afeeka misáki márinaqa áuqeemarinnana kai qáfaanaura Ánutuna afeeka sía misáki mári ifoo qídaqa. W#Ínnikiqari akaqáusa qiní Pauroosara sía kafáa maí anirée maasá qíqafaannoo qifoo qímasee nóori uqéerarausa nímariafanoo. FVÍnnee qiní daanna raanée qímasee Timootina aqiqáananoo ínnee iannái fúannoo. Maaqandá karaambáiqa aináiniranaki máridaqa mifá qiní qímuqusa andeeqára qímaakuara foora máridanoo. Mifá ínnee iannái óonuree qiní fúka márirana ásauku mundírana Yísunaki márira óosana qímannimiannoo. Aiqáma maqusa maqusa nídaqa Yísuna ufa írimariasa suqúsaida naamúaqimáqaafannana Timootifa mi-ufána ínni náaqoo áuqaannoo. UQinée minára irisée qeeqá qímuqusa óokiqari reendeenámandee ínni qímannimidaqa ínnee ínni níkausa qiní daanna raaqa. zTmÍnnee ásauku mundírana ufamau fídaqa ínni ufasáa rakísirausa fuki faakí qímariasa núkudara foora máriafaqa qinée moodáa ínni níkausara foora máridaqa. Óoqai indaarú qinée ámiqira fasaasa ufa máree anirée ínni Koorinti máqannaa nímiafanaqa irisée ásauku mundírana Yísuna ufamau fímariafaqa miqíafannanara ínniqa níkausaikiqa máridaqa. HS Qinée Pauroosa ínni Koorinti máqusanaasa sía nisaurírana nímiaqeera mi-ufána qímannimisee ákara rídaqa, qeeqá qímuqusa qeeqá faiqi námu máriafaqara foora naamúa qidaqa. R} Misá mandúfa maasára qiafaqa maasá ámiqira ufa kai misá qímannimidaqa. Maasá maa-maqa maaqánakinaasa madaapeerá foora máridaqa óoqai miqíqa ániusa maqee faqa aiqáma máqannaasa madaapeé áqi maría madikara foora márisa máridaqa. kQO Maasá qeeqá kadáapiriranannai tooqaamu dárirananai minánnai aináinamasee náidaqa. Faiqí maasá díquraraafaqa maasá ámiqi ámiqimmannimaqaidaqa. Misá mandáikamáqimaqaafaqa maasá káqi kai miná máraqa fídaqa. 1P[ Maasá Yísufa niqiqoo fásiqausa óoqai faqa maqee márunnana faqa dáara ráidanoo nammáriara sía amanaikídanoo maasá mandá qámunna rakéekaa írana afisídaqa, misá maqee maqee unnaanásamu óonisamu sáamusamu maasá dáridaqa maasá máaqa síaisa káqi maqúsamau faiqaqá nídaqa. BO} Maasá niqiqoo fásiqausa ásauku mundírana ufasáara fúrufarirausee qímariafaqa ínnee Koorinti máqanna Yísuna ufara suqímariasa ásauku mundírana ufakína ínnee ínneeqara írirana faqaasee qímariafanoo. Maasá Yísuna ufa qímannimi marunausa kudoosaápeera foora únaqa ínnee nímudaanai qídaqa afeeka máriafanoo. Maasá faiqí nífusaa fídiaqaa ímariasara foora máridaqa ínnee misá nífusaa úriqararausa máriafanoo. MN Maasá Yísufa niqiqoo fásiqausa Ánutufa uréeqarana nimiqoosámmia foo qímasee qeeqá kai óonu máfi íridaqa nimiqáifaqa maasá minakí máridaqa. Maasá namuqáa nísaukukíara foora márianaqa aiqámausa faiqí faqa qangiroo faqa nífusaa ataasá átaasa qídaqa dárifandínausa miqírausa maasá máridaqa. /MWÍnnee Koorinti máqannaasa únna qímasee aiqáma ainaina máraafanausee qímariafanoo, ínnee ínneeqara únna qímasee aináina faqaasee qímariafanoo, dóo ínnee únna qímasee karaambáiqara foora máriafaqa maasá sía. Ínnee Koorinti máqannaasa karaambáiqa máriaqaana. Ínnee kúqaa karaambáiqa márifaqau maasá maqee mandáinainaki márunnana taikáseefau ínni faqa kúqaa karaambáiqaikiqa márini. KLÍnniki akaqáusa náriara úriqararausee qímariana únna qímariasa máriafanoo. Yáfee mi-uriqararána níminoo fee, Ínniki mári ainainna aiqáma Ánutufa kai níminau. Ínnee minára íriaqa, náqaa fee qifaqée qeeqá kai máraafanausa firaaqóo úriqaraqa máridee qídee. Ánutufá kai aiqáma ainaina níminau. bK=Óo qiní qíkaqaafasaa máriasa ínnee aiqámausa andeeqásee Ánutuna ákara ufamau fuaqée qímasee Apooroosasandiri maaqandá kíkiqususee qímannimiaqeera maaqandá qímannimiranara qíqa. Ánutuna ufa ínni indaarúnnikamma nímaqee maríasara sía moorá ámiqira fee qímasee moorá mandá fee qímasee rairaiqíaqa sía miqíaqa. JÍnnee minára irisée sía maasára kasaaqaíndari ufa qiaqa. Karaambáiqa innaarúnaindari qúminna faasaaná kai taikára ufa qímannimirafa máriannoo. Mi-karí karaambáiqa sía óoqai akooqóo máriu irirana kukéeqara írirana óosana óosana írirana minakínaana uqéereeqeenoo aiqámausa nífusaa kooroománnimaqaannoo. Aiqáma fasiqa anaasee naundurákinaa óosana áuqeefandiannana deedaqírana akooqóo aiqámausa nífusaa mara quqásainaqa qáfeefaranoo. Mi-karí aiqáma fasiqa anaasee nári maqásaa andeeqára nírana márirana amana kái Ánutuna amooqírana máreefaranoo. Mi-karí Ánutufa maasá saiká óosana aiquqummásee minára ufa qíannoo. Maasá miná ufamáu fímariafanausa márunnanara ínnee sía ufannái maasá saiká kasaaqaíndari áruaqa. IyÍnnee qiníara qiafanoo qiqá dáakirafa sía ummaara dárifaqa káqimbidaqa. Qiní dáakirafa qiní dárinoo fee sía fee dárinoo sía qiníara andeeqára ainainira fee qídanoofau Karaambáiqa mifá kai qiní saikára íridanoo ufa qíannoo. mHSQinée ínniki aináini marunaqa ínnee qiní aináinirana amanífaqa sía ínni qimaníranara írianaura úriqararafa Ánutuna ufa kái írianaura maqásaa fasiqa moó fannoo íriranannai qiní aináinirana amanífaqa qeeqá úriqararana miná ufara kái írianaura. Qinée qeeqá faqa qeeqá aináiniranara andeeqáida fee sía fee andeeqáida fee qímasee sía qeeqá íriranara írianaura qiní aináinirana andeeqée mari uriqararafa kái miná íriranara kái írianaura. G{Aináina faqaafa narí aináinasaa rakísi marí fasiqanara akooqóo andeeqára fasiqa kái máraannoo. Narí aináinasaa ámiqimasee rakísi marína̱ kai narí ufa írimari faiqiná kai mara quqáannoo. (Qinée Pauroosa Ánutuna rakísira faiqiara foora máridaqa. Qinée ínniki aináinidaqa qeeqá írirana qeeqá úriqararanasaa rusísee ínniki aináini máriqiafana.) CF Ínnee Koorinti máqannaasa maasára maaqí qiaqa. Ásauku mundírafa Yísufa maasá miná aináinira faiqiuqa Ánutuna óoqai kukéeqara ánoona ufara rakísiaqee qímaqoosa máridaqa. #E?Ínnee Koorinti máqannaasa minára irisée sía moó fannoo faiqí írirafa áfeekainainara irisée amooqíannoo. Ínnee Koorinti máqannaa Yísuna ufara suqímariasa káaqa rakéekaamásee akaqáusa Pauroosanaindifée qídaqa akaqáusa Apooroosanaindi fee qídaqa akaqáusa Peetooroonaindi fee qídaqa áaqaida miqí qímariafanoo. Ínnee sía misáindi máriafanoo misá ínnindi máridaqa. Aiqáma maa-ainainná ínni dadaaqí marí ainainausa máridanoo. Pauroona faqa Apooroosana faqa Peetooroona faqa maa-maqa maaqáfa faqa káqi márirana faqa kúqirana faqa maqee máriana faqa náaru márinnana faqa aiqáma maa-ainaináusa ínni dadaaqí marí ainainausa máridaqa ínnee ásauku mundíranaindi máriafanoo kafáa ásauku mundírafa Ánutunaindi máridanoo. Ínnee minára irisée fífau ámmuqundari qídaqa Pauroonaindi fee Apooroosanaindi fee Peetooroonaindi fee qímariafanoo Ánutunaindi máridammia.D+COTamummáqarafa moó fannoo minára maaqí qímasee ákara rínau.Karaambáiqa firaa irirana faqaasa íriranara fífau ainaina máridanoo fee qídanoo. BMaqásaa fasiqauqa íriranee qímariana Ánutufa minára fúrufara qídammiafoo qídanoo. Óoqeenáa tamummaqara fasiqa minára maaqí qímasee ákara rínau.Ánutufa írirana faqaasa qumáree nári firaa iriranaki ufaanakíara foora náridanoo. 1A[Sía moó fannoo narí narí ákaru qíannoo. Ínniki moó fannoo naríara maqásaa fasiqaki írirana faqasee qímarifa narí maqásaa irirana amooídanoo sía ánoona írirana fáifa, mi-fasiqáfa naríara uréeqafinoo reendeenámafinanoo miqóo amaná ánoona írirana óosana áraannoo. (@IMoó fannoo Yísuna ufa suqímarinanaki misá raiqára úfee óosana óosana mandá ufa níminaqa raindáanifánoo Ánutuna máaqara foora rapée ínanoo Ánutufa mi-fasiqána kurídisaannoo. Ánutuna amaana máqa náaquqarafa ánukarafa máridanoo ínnee misá mi-maqáfa máriafanoo. E?Ínnee maaná íridee sía fee íridee ínnee Yísuna ufara suqímariasa Ánutuna amaana máqara foora máriafanoo, Ánutuna maraquna fannoo narí máaqara foora ínniki máridanoo. >Faiqí moó fannoo mandáinainannai usakée marína, idá qáma taikásainanoo sía feefaurú ámiannoo. Mi-fasiqáfa mifá káqisámu innaarunai asumu máriranaki fúannoo máaqakiqari ráudamakinoo idáuru ánaaqi aináina sía úqirafa káqi sandáannoo. N=Faiqí moó fannoo máaqa atunasáa ookáamandee usakée marína idá sía qáma taikásainanoo Ánutufa miná qáfamaseenoo mi-fasiqánara ámiqimmandee usakée foo qímasee feefaurú ámiannoo. <5 Ásauku mundírafa qúmuaninna aukuannai máaqa ásaanira óosana aiqámausa nífusaa kooroo íannoo. Mi-faasaannána Ánutuna idá fannoo aiqáma fasiqa aináinirana qámafinoo kooroo íannoo. Mi-idáfa aiqámausa aináinirana amanamándainanoo miná ánoona kooroo íannoo. ;/ Óosana óosana máaqa usakée maríasara foora máridaqa akaqáusa ámiqimasee faiqí ánaasee dadaaqídaqa mapukú nímaqaidaqa, akaqáusa sía ámiqimasee mapukú nímaqaidaqa moó fannoo kóora fooqáa íranannai máaqa ásaanimarifa ámiqirafa máaqa ásaanimarifa máridanoo, moó fannoo miná óorudupirana siruáannai máaqa ásaanimarifa máridanoo. Moó fannoo miná óorudupirana firaa munnimma áqimaria oonínannai ásaanimarifa máridanoo. Moó fannoo miná óorudupirana saqárinnai ásaanimarifa máridanoo. Moó fannoo miná óorudupirana eeféedannai máaqa ásaanimarifa máridanoo. Moó fannoo misá óorudupirafa fiáarúnnai máaqa ásaanimarifa máridanoo. Ínni Koorinti máqannaa Yísunara qímannimiqa máaqa atuna rakíqannimaqaannee qíafanausa máriafanoo máaqa ásaana ímariasara qúnnana misá miqóoqari ínnikina ookáamandee máaqa ásaanara foora moó faqa moó faqa qídaqa. .:U Ánutufa narí ásauku mundírana Yísuna dóo moodáa faakana narí máaqaki rakíqeenoo, sía amana moo fáakana rákiarafa máriannoo dóo mifá kai máriannoo. U9# Ánutufa máaqa usakée maría iriranna qiní qímusa máridaqa máaqa usakárana akoofása qinée faakána faqa máaqa atuna faqa arusáunanoo moó fannoo asáanidanoo. Qinée andeeqásee máaqa atuna arusáunanoo moó fannoo sía fífau máaqa asáaniannoo andeeqée mari fasiqafa íreeda ámiqimaseenoo kai máaqa asáaniannoo. 88iAaqée mari fasiqana saiká faqa nammári adíee marí fasiqana saiká faqa amana amana kái máridanoo. Ánutufa náadu náadu narí aináini marína ákiaqara feefaurú kásooqaqee nímiannoo. Maaqandá moodáanaki Ánutuna aináiniranaki máridaqa aináinidaqa ínnee áfuqa qámbaanai Ánutuna aináinirafa máriafanoo. Qinée Pauroosa moo áinaina kíkiqa úsuanaura, ínnee Koorinti máqannaasa Ánutuna máaqa máriafanoo. 7 6%Aaqée mari fasiqafa faqa nammári adíee mari fasiqafa faqa kái fífau máridanoo, Ánutufa kambíqarana ámufa mifá ánoona máridanoo. ,5QQinée Koorinti máqusai ínni íriranaki qaqammara foora aaqásaafananoo Apooroosafa anirée nammáriara foora adíasoofanoo Ánutufa kambíqarana áminau. P4Apooroosa faqa Pauroosa faqa maaqandá úriqararaqandee máridee sía úriqararaqanda márisa máridaqa. Maaqandá fífau Ánutuna aináinira fasiqaqara kai máridaqa, ínni rarisámeeqee Yísuna saqárikiranaki quqée maríaqanda kai máridaqa. Maaqandá karaambáiqa saiká áadu áadu nímimarunnaqanda kai máridaqa. 3Ínnikiqari Koorinti máqusanaa Yísuna ufara suqímariasakiqari moó fannoo qinée Pauroona áiku ásauku márida miná ufamau fída fee qídanoo kafáa moó fannoo qinée Apooroosana áiku ásauku márida miná ufamau fídee qímasaida áaqaida miqí qímariafanoo sía fee mi-oosanáfa ínnikina maqásaaqaraasa naanna rée maríana kooroo ídanoo fee. Dóo kooroo ídanoo. h2IÍnnee maa-maqa maaqánasaaqaraasa naanna rée maríasa áaqaida miqímarifanoo, ínnee naríara naríara rairai qídaqa ufa rainée márianannái maa-maqa maaqánasaaqaraasa naanna rée maríana áaqarafa kooroo ídanoo. 21]Ínnee sía faiqíara foora máriafanoo faiqi ánaaqiuqa írirana fooqáasa márufaqa qinée sía nárana uqanna nímiqiafana náammara foora ínni nímiqiafana, ínnee nárana uqanna sía amanaíkufaqa ninúqiqiafana. Dóo maqee áukuana faqa sía amana ínnee nárana náaqaa ínoo máridanoo. 0 %Óo Koorinti máqannaasa qiní qíkaqaafasaa óoqai qinée ínni maqúsai máriaafanausa, ínnee sía maraquna faqaasara foora faiqí faiqi íriranamau fímarufaqa qinée sía maraquna íriramau ínni qímannimiqiafana. Ínni írirafa maa-maqa maaqánasaaqaraa írirafa ínniki márinara Yísuna saqárikiranaki ínnee sía faiqíara foora máriafanoo faiqi ánaaqiara foora aamína máriafanoo. K/Óoqeenáa tamummaqara fasiqa minára maaqí qímasee ákara rínau.Yáfee moó fannoo Karaambáiqa íriranakinaana íriannoo fee. Yáfee moó fannoo Karaambáiqa aamúaqira ufa amaná ámiannoo fee, sía amana moó fannoo miqíannoo. Tamummáqara fasiqa ufara qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Sía moo fannoo amana aamúaqira ufa Ánutuna ámiannoo mifá nímimarifa márinara. Maasá kai ásauku mundírana írirana dóo máreeqa.U.#Maraquna máree maría fasiqanaaseesa innaarúnaindaraa ufa aina aiqáma rainá rainá másee írimarifaranoo. Maraquna síaisa káiqeesa sía amana maraquna faqaasa máree maríana óosana írifaranoo. Y-+Ánutuna maraquna síai fasiqa anaaseesa sía amana Ánutuna maraquna faiqí ánaasee dadaaqímari afeekana nímimarina sía amana máreefaranoo. Misá mi-ainainná qáfamaseeqa sía minára íridaqa fúrufara ainainee qídaqa. Sía miná óosana íridaqa maraquna máree maríasa kai amaná miná óosana aiquqummáseeqa írifaranoo. P, Qinée minára irisée maaqí qímasee qímannimidaqa, maasá sía faiqí írirana uqannífiqee maría íriranau qímannimidau, Ánutuna maraquna maasá uqaqífiqoo ufana ínni qímannimidaqa. Maasá innaarúnaindaraa ainainara Ánutuna maraquna mároo fasiqa anaaseesa qímannimidaqa mi-ufána kai ínni qímannimidaqa. +{ Ínni sáimbaqa sía maa-maqa maaqánasaaqaraa maraquna mároosa máridaqa. Ínni sáimbaqa Ánutufa niqiqoo máraquna mároosa máridaqa Ánutufa minánnai innaarúnai asumu máreemariana faqa minásaaqaraa naundurá adíafaairana faqa níminau. D* Faiqí naundurákinaa maraquna fannoo mi-fasiqána aundurákinaa írirana aiqáma íridanoo. Miqí kai ínoo Ánutuna maraquna fannoo Ánutuna aundurákinaa ainainara aiqáma íridanoo. p)Y Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Maasá ínni sáimbaqa Roomma máqannaasa námufaqa Ánutufa narí maraqunannai narí óoqai kukéeqara írirana qíminau. Ánutuna maraquna fannoo aiqáma ainainara randásee aiquqummásee qáfaidanoo. Sía akooqóo ainaina kai qáfaidanoo Ánutufa náaru kambíqaaninna kukéeqara ainaina farúmara foora unaurínoo márina miná faqa aiquqummásee írimarifa márunara Ánutufa narí óoqai kukéeqaqoo írirana ínni sáimbaqa qíminau. %(C Óoqai tamummáqara fasiqa minára maaqí qímasee ákara rínau.Faiqí sía qáfee maru ainainnara sía íri maru ainainara sía faiqí moó fannoo minára kambíqaannoo fee qímaru ainainnara, miqíra ainaina kai Ánutufa deedaqammáseenoo naríara rímariasa kai nímiannoo. +'OÓoqai maa-maqa maaqánasaa rakísirausa sía mi-irirána íriqau. Íriqau innaarúna aréenaranakinaa karaambáiqa sía qumáreefau aunírira saqarisaa árini. k&OQinée qímannimi marunna írirafa Ánutuna óoqai kukéeqara irirana innaarúnai asumu nímimarina qímannimidaqa mi-irirána faiqí sía nífu qáfaafa. Maa-maqa maaqáfa sía máru kamuqoo Ánutufa mi-irirána útaaqamáseenoo minánnai maasá narí aréenaranaki innaarúna ququsaki kéeqaaqeera útaaqanau. Qinée mi-irirána misá qímannimidaqa. Q%Qinée sía faiqí írirana marasée aiqámausa qímannimidaqa, akaqáusa Ánutunara firaaqóo mapukúsee írimariasa kúqaa qinée írira ufa misá qímannimidaqa. Sía maa-maqánasaaqaraasa íriranau misá qímannimidau, sía maa-maqánasaa rakísimari afeekáusa íriranau qímannimidau dóo misá afeeka taikáidanoo. a$;Ínnee minára íriqa ínneeqa Yísuna saqárikirana sía írirana faqaasa íriranasaa fau mundínoo márinau. Ánutuna afeekasáa mundínoo máridanoo. Ánutuna maraquna fannoo Pauroona dadaaqufanoo qímanniminau. I# Qinée minára iriséeqa ínnee iannái óonureeqa qeeqá ummooqukíranara iriséeqa máparaa ídaqa dáindiri rée marinaqa sía faiqí faiqi írirana faqaasa ufa faqa náufakiana faqa Yísunara qímannimiafannana. Qímannimi maríafananoo Ánutuna maraquna afeeka fannoo ámiqimasee qiní ufa ánoona uqannífiqanau. "l!QQinée qeeqá maaqí qímasee qímiriqa, qinée Koorinti máqannaasa qímannimidaqa qeeqá írirana aunúsee ásauku mundírana Yísunara kai qímannimianaura, mifá auníriranasaa kúqunara firaaqóo qímannimianauree qíqa. D  Óo qiní qíkaqaafasaauqa qinée Pauroosa Koorinti máqusai óonuree Ánutuna ánoona ufa sía óoqai írirana faqaasa ufannái faqa sía úriqarara íriranannai faqa qímannimiqiafana.  )Ánutufa ínni maréeqeenoo ásauku mundírana Yísunasaa atooqáseenoo ásauku mundírana qumáreenoo maasá íriranee qímaseenoo maasá maréeqeenoo narí andeeqáranaki qíseenoo narí áiku ásauku uqannáikammaqimaqeenoo maasá mandá áinainakinaana idukúqisoofaqa márunnanara maasá tamummáqara fasiqa ufamáu kai fuannánara minára maaqí qímasee mifá ákararinau.Faiqí moó fannoo nána ainainaree moo áinaina amooqianáuree qímasee sía narí amooqírana uqéeraani karaambáiqara kai amooqíani.  Z /Miqúnara sía faiqí moó fannoo Ánutuna óorisaa narí írirana amooqíannoo. 7 iÁnutufa faiqí faiqi úriqarara fasiqa anaasee fee qímariasa kurídianifeera misá níkooqee maría fasiqa anaaseesee qímariasa faqa misá fídiaqaa ímaria fasiqa anaaseesee qímariasa faqa nári írirana námufaqa misákinaana naríara rusandeesámumasee qumáreenoo úriqarara ainainee qídanoo. e EÁnutufa faiqí faiqi írirana faqaasa nisauríranaki quqáannee qímasee misákiaqa fúrufari maríasee qímariasa Ánutufa mi-furufarira fasiqa anaaseesára faqa nári írirana faqa qumáreenoo minára qiní ámiqira irirana faqaasee qídanoo. Ánutufa maqásaaqaraa afeeka faqaasa nisaurúaqee qímasee faiqí faiqi akaqáusara sía afeekee qímariasa Ánutufa mi-sia afeeka fasiqa anaaseesá faqa nári írirana námufaqa qumáreenoo minára qiní afeeka faqáasee qinau. i MÓo Koorinti máqannaasa, maanára náaqooki íriaqa ínni Ánutufa náaroo áukuanna Yísuna saqáriku aukuanafa ínnee mi-karí írirana faqaasa moómoosee máriqee iqau. Faiqí faiqi írirana faqáasa sía moómoo ínniki máriqau. Faiqí faiqi afeeka faqáasa sía moómoo ínniki máriqau, sía faiqí úriqararausa moómoo ínniki máriqau. & GAnée Ánutuna írirana iriséenana minára fúrufarammí ifoo qínanoo Ánutuna mi-iriráfa faiqí írirana úrinaaqaranoo máridanoo. Anée Ánutuna moo áinainara sía afeeka ainainámmíifoo qínanoo Ánutuna mi-sia afeeka ainaináfa faiqí afeeka úrinaaqáranoo máridanoo. g IÁnutufa útaaqamánnimaqáisa mi-ufána iriséeqa Yuda máqannaasakiqari faqa ánaamurukiqari faqa mi-ufánara ásauku mundírana kúqirafa Ánutuna firaa irirana faqa miná úriqarara afeeka faqa máridanoo fee qídaqa. m UMaasá sía mi-maqannaaqandá naanna ráidaqa, maasá ásauku mundírafa aunírira saqarisaa kúqunara minára kai qímannimiafaqa Yuda máqannaasa miná irisée áanoo qiafaqa ánaamuru irisée fúrufarira úfee qímariafanoo. ` ;Yuda máqannaasa faiqí sía amana áuqaaqaa íra ainaina uqaqífiqasainaqa aní ufara kúqaa fee qíraree qímariasa. Ánaamuru Kirisa máqannaasa firaa iriranakínaa irirana qímaqimifaqa kúqaa fee qianáuranoo. c AÁnutufa narí firaa iriranaki máridanoo quándakinoo sía misá nári íriranannai qiníara íriaqee qímaseenoo faiqí áuqu quqánau. Miqóoqari maasára Yísuna áufakiana qímannimifaqa, misá minára fúrufarira ufa qímariafa, qímannimifaqa iriséeqa misá írirana minásaa rusímariasa asumu márirana Ánutufa nímianifee qinau. ' IQinée Pauroosa minára kafáa maaqí qídaqa. Írirana faqaasa íriranara minára náqi fee qianáuree. Úriqarara sukuraki kéeqee maríasara náqi fee qianáuree. Maa-maqa maaqánasaaqaraa ufa akoofásauqa íriranara náqi fee qianáuree. Misára maaqí qianáura, dóo Ánutufa óoqai uqannífiaqoofa kooroo ínoo máridanoo qímaqiminoo. Maa-maqa maaqánakinaasa írirafa Ánutunara fúrufarirafa máridanoo. D Óoqai tamummáqara fasiqauqa minára maaqí qímasee ákara ríqau.Írirana faqaasa Ánutunara sía írimaria irirana qinée qeeqá Ánutusa kurídinnimaqaanaura. Aiqáma firaa irirana írimariasa aiqáma misá maa-maqánasaaqaraa írirana rukásaanauranoo. Tamummáqarausa ufa óosana miqíminoo máridanoo. w iÁsauku mundírafa aunírira saqarisaa kúqu ufana kurídiranaki fímariasa irisée fúrufarira ufa fée qídaqa. Maasá asumu máriranaki fímariasa sía miqí qídaqa mi-ufánara Ánutuna afeeka mi-ufánara kai mári ifoo qídaqa. @ {Ásauku mundírafa sía qiníara nammáriki keeqannimaqaannee qímasee diqiqéenoo ámiqira fasaasa ufa qímannimiannee qímasee qiní diqiqéenoo sía faiqí faiqi íriranamau qímannimiannee qínoofau qiní diqiqéenoofau. Qinée faiqí faiqi íriranamau qímannimiqa ásauku mundírafa auníriranasaa kúqu afeeka ufana uréeqanoo márina sía írifoora. Ánutuna írirafa áadumamaumbidanoo, maqásaa fasiqa írirafa moomáu fídanoo. l SQinée Kirisipusana faqa Kaiusana faqa nammári rúmannimaqaafannana. Dóo dáaqoo írifaqa Sateefanasana faqa narí áiku ásauku faqa ínamusá kai nammáriki keeqannimaqaqiafana. Akaqáusa faqee nammáriki keeqannimaqaafananee dóo maqee aunúsee sía íridaqa, minára sía moó fannoo qiníara áiku ásauku kámmambi nammári máreeunoo qifáranoo.  q ]Qinée sía ínnikina nammári moómoo rúmannimaqaqiafana minára Ánutunara dúfi dúfi qídaqa. T  # Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa ásauku mundírafa narí apata aukú moodáa moodáa máqaisee máridee sía aukáakinoo márunara ínnee faqa sía rakéekaa iaqa. Qinée Pauroosée ínniara aunírira saqarisaa kúqi fee qiqíafana. Sía kúquafannanara sía qiní kíkiqusuaqa. Ínnee nammári máraqau qiní Pauroosa dúqusaa fee nammári mároosee máridee. Ásauku mundírana áuqusaa qímasee nammári mároonara miná áiku ásauku kai máriaqa. |  s Misá akooqóo qímaqimiafaqa dóo qinée akooqóo ínni qímannimianaura. Ínniki náadu náadu mooná ufa íriqa mooná ufa íriqa ufa moó qímariana qámbaanai raiqárafa áaqarafa máridanoo. Moó fannoo qinée Pauroona áiku ásauku márunausee qiafanoo moó fannoo qinée Apooroosana áiku ásauku márunausee qiafanoo moó fannoo Peetooroona áiku ásauku márunausee qiafanóo moó fannoo ásauku mundírana áiku ásauku máridee qímasaida miqíra raiqára ufa áaqarafa máridanoo.   1 Moo ánaasee áuqu Karooeena námmarifa miná áiku ásauku ínnikina mandá ainaina, raiqára ainaina qáfamasee akooqóo qímaqimiafaqa íriqa.    Qiní qíkaqaafasaa Koorinti máqannaa máriasa, maasá karaambáiqa ásauku mundírafa Yísufa ínni qímannimira saiká qímunara irisée ínni reendeenámandee kai qímannimidaqa, ínneeqa sía rainá rainída fúrufariaqee qímasee moodáa ufa qímasee moodáanaki máriaqa kúqaa uqanna moodáanaki máriasa máridaqa moodáa irirana faqa moodáannai fírana faqa máriaqa. >  w Ánutufa ínniara narí ámaaku narí ásauku mundírana maasá karaambáiqa Yísuna faqa áqoondikiaqeera ínni náarée marífa márinara sía ínni níkaruqímasee kasaaqaí minínnisaannoo ínnee minásaa nifaaqa quqéemariafa máridanoo. Pauroofa misáki raiqáranara áaqée maríafanoo fee qinau. ) MÁnutufa máa̱ máriaqooqari ámiqimmandee rakísinoo fífi ínaqa sía kasaaqaí kurídifaranoo taikára aukuana andeeqásee paqúrifaranoo. Miqúnara mi-karí maasá karaambáiqa ásauku mundírana Yísufa qúmira faasaana Ánutufa maasá niuqummásee moo áaqarana sía paqúriannoo.  5Ínnee maasá karaambáiqa ásauku mundírana Yísunara innaarúnaindaraafa kooroo íranara áfeesimáriafanoo ásauku mundírana ámiqi ámiqirana aufakiana ínni naunduráki mapukúsee márinara Ánutufa moómoo narí dadaaqí narí dadaaqírana akoofásaikírana níminau.  | sÍnnee Yísunaki márianara Ánutufa óosana óosana ámiqira ufa qírana faqa óosana óosana ámiqira irirana faqa mi-ainainaqandá moómoo nímunara qinée Pauroosa minára íriqa qeeqá Ánutunara ínniara maqee maqee dúfi dúfi qídaqa. p [Ánutufa ínnee miná ásauku mundírana Yísuna saqárikianara narí áfaarirana ínni níminoo. s aMaasá qíkoofa Ánutufa faqa maasá karaambáiqa ásauku mundírafa Yísufa faqa miqandá káqi áfaarirana faqa naundurá asooárana faqa ínni Koorinti máqannaasa nímiani. Pauroofa Roomma máqannaasara dúfi dúfi qídanoo. 2 _Ínnee Koorinti máqusai Ánutuna ufara suqímariasa ákara rúmannimaqaidaqa Ánutufa ínniara narí áiku ásauku máriaqeera útaaqamáqaisa máriafanoo, ínnee miná ásauku mundírana Yísunasaa atooqáanara Ánutunaindi kámmiqa máriafanoo, Ánutufa narí faiqi námu máriaqeera narí innai fuaqéera ínni náareenoo, sía ínnee kai mináindi máriafanoo, aiqáma máqanaa maasá karaambáiqa ásauku mundírana Yísuna áaree maríasa misá faqa ínnee faqa mináindi máriafanoo. Yísufa misá faqa maasá faqa karaambáiqa máridanoo. b AQinée Pauroosa maa-pasána ákara rúmannimaqaidaqa Ánutufa narí íriranannai qiní maqásaa fasiqa dáaramáseenoo narí ásauku mundírana Yísufa niqiqoo fásiqausaki qiní quqáqoosa máridaqa maa-pasána ákara rúmannimaqaidaqa. Maasá qíkaqaafasaa Soosateeneesafa maa-pasánaki mifá faqa qinée faqa níanaindari ínni nímandaidaqa. e8}|PzVyyxwMvtKt;qMomDjzihgpfedQctb1aJ`_8])\Z[GZuYXXVUSRbPOcNMsKJJ|I"H"G;F/EDDC{B'@??=?1=;:987611Y0/-.Y.H)B(='F%$[#_" H{;T _ W 8vKe Qeeqá qifaaqa qiní ufa ámiqimmandee íriaqeera firaaqóo qeeqá qifaaqa dáriara foora ídaqa, qeeqá qimudaani fáasasaa afeekaikídaqa. Qinée aiqámausa náaramásee anirée bookséenara foora amaniaqée qímaseeqa qeeqá faqa amanianée qímasee óorudupiananoo Ánutufa mandá saikammiaanoo qímasee diqiqáandoo qímasaidaqa fáasasaa afeekaikídaqa.LJ Minára iriséeqa sandéeqa taikée ániaqoo andeeqásee fídaqa. Qinée bookséena akoofása fasiqara foora sía fífau fáafau qísauku áqidaqa andeeqásee kai qísauku áqiara foora ídaqa. I# Aiqáma sandée maría fasiqausa óoqaindari amanídaqa káqiqóo afeekaikámandee máriiqa sandára aukuana aniráinaqa káqi sandéefaranoo. Misá sía mi-kadaapiriránara íridaqa, úriqarara qáfeeroo kai qímasaida káqiqóo afeekaikámasee nimanída sandáidaqa. Misá dauní afauqáqee marí qafeenara kísaaqasaa kadáapiridaqa. Maasá misá naanna rámasee kísaaqasaa kadáapiridaqa, sía afauqáqee mari qafeenáranoofau ídau miqídau, náaru náaru márira qáfeeroo qídaqa kadáapiridaqa andeeqáidaqa. pHY Ínni maqúsai Koorinti máqusai faiqí moómoosa suqúfiqa narí ámani narí ámani sandéemariana maqee maqee kambíqee márifaqa qáfeemariafanoo. Sandée maríasaki moómoo sandáidaqa moodáa fannoo kai úrinaaqareenoo qafee máraidanoo. Ínnee faqa misá naanna rámasee Yísuna aatáta sandée fídaqa úriqarara qafee márararee qímasee sandáaqa. TG! Qinée maa-ainainníranaki máridaqa moómoo óosana óosana ummaara káqi máraidaqa qinée faqa ínnee faqa mi-amiqira fasaasa ufánasaaqaraa naundurákina adíafaairana máraannanara miqídaqa. 'FG Qinée Yísuna ufara sía andeeqásee saqáriki máriasaki aináinidaqa misá faqa moómoosa ániaqee qímasee misá naanna rámafi máridaqa. Qinée óosana óosana qaini qáini qíranannai faiqí ánaasee máraanee qímasee aiqáma fasiqa anaasee naanna rámafiqa misá náaraidaqa. AE{ Miqí kai íqa ánaamuruki aináinidaqa ánaamuru moómoosa Yísuna ufara ániaqeera ánaamuará foora Yuda máqannaasa sándufara níanasaa tatíaqa máridaqa qímannimidaqa. Miqúnnanannai sía Ánutuna sándufa rukíaida miqídaqa. Qinée ásauku mundírana sándufa ameemaanai qinée kúqaa máridaqa. BD} Qinée Yuda máqannaasaki Mooseena sándufa ámeemaanai máriasaki aináinidaqa misá naanna rámafi misá márirana máraidaqa. Qinée sía Mooseena sándufa ámeemaanai máridaqa, misá sándufa ámeemaanai máriasa moómoosa Yísuna ufara ániaqeera qinée faqa miná ámeemaanai máridara foora náaraidaqa. >Cu Qinée sía moo fásiqa aináini marúnausara foora máridaqa káqi fasiqara foora máridaqa Yísufinnai moómoosa ániaqeera aiqámausa aináinira faiqi kámmambi máridaqa. !B; Qeeqá saiká ákiaqara nána feefauru fee máraidee, Ánutufa amaná kadáapi ákiaqara nárana marasée náannee qifaqa qinée sía miqídaqa ámiqira fasaasa ufa sía feefaurúara irisée káqi dídifaqa qímannimúnafa mifá qiní feefaurírafa máridanoo. Káqi qímamidaqa qeeqá andeeqára kadáapirirana ákiaqara sía máraida káqi qímannimira asasirafa mifá qiní ámiqira feefauru máridanoo. TA! Qinée qeeqá kai qímannimira saiká máreefau feefaurúara qúnaiqini. Ánutufa daakápainara aináinidaqa miná ákiaqara sía feefaurúara innaaru qídaqa qímira saiká márifaqa káqi máraidaqa. @# Kúqaa qinée Pauroosa Yísuna ámiqira fasaasa ufa óonuree anirée ídaqa qímannimi marúnausa máridaqa, sía miqíannanara qeeqá qimooqídaqa qeeqá dúqu uqéeraanaura. Yísufa qímaqimunara miqídaqa. Sía miqíanaqau mandáinaina qámbaanai máriaqini. ? Mi-andeeqara oosanáfa márifaqa qinée sía miqíqa maa-pasána ákara rúnnana ínnee nárana sía káqi qímiaqee qídaqa ákara rúmannimaqaidaqa. Akaqáusa qiní maa-ufánara fífau dapi ufámmifoo qifoora sía ínni nárana marasée káqi naanáura kúqiranaki fuanáura, qeeqá kadáapinnoo feefaurírafa amaná. Miqí márifaqa Ánutuna ufamau fíqaramásee fúnnanara qeeqá qimooqídaqa. Sía moó fannoo mi-ainainníannanara qimooqírana áruannoo. Aináinamaseeqa feefaurúmasee naanáura. > Karaambáiqa Yísufa miqí kai másee narí ufa qímannimi maríasara qímannimiqa fídaqa misákinaana nárana marasée naaqée qinau. \=1 Ánutuna firaa amaana maqa Yeerusaree máqusa márinaki aináini maríasa misá minakínaana náriqa nárana máraidaqa. Faiqí ánaasee sipsípa arusée aandáu̱ tatúfu Ánutuna amaana máqaki ámimaríana minakí aináinimáriasa aanáiqiki maríasa náriara akaqána marasée náidaqa ínnee minára ámiqimasee írimariafanoo. `<9 Akaqáusa ínniki káqikaaqóo kadáapiri maruna ákiaqara káqi nárana nímiafaqa náidaqa, maasá fíqaramásee ínniki kadáapiri márunnana ákiaqara ínni nárana marasée náunaiqini sía káqi marasée náidaqa. Ánutufa amanámmifoo qifaqa maasá sía miqídaqa. Ásauku mundírana Yísuna ámiqira fasaasa ufa ínni naundurái sía kéeqaandoo qímasee dáara rárana faqa kadáapirirana faqa óosana óosana saiká áuqee marúnnanara faqa qímannimiqiafana. X;) Baranabasisandíri ínni Koorinti máqusanaasa naunduráki innaarúnaindaraa asumu úmmaqusaafananoo kambíqaidanoo. Sía fee maqee mi-kadaapirirána ákiaqara maqásaa nárana káqi qímifaqee naanáuree. :1 Óo sía misárau miqí qinau, maasára írinoo miqí qinau. Úmmaqimarífa faqa aiqí marífa faqa minakínaana náraree qídanoo aináinidanoo. c9? Mooseena sándufa miqínoo márifaqa qídaqa. Mifá maaqí qímasee ákara rínoo máridanoo.Ínneeqa sakuma maqúsasaa téeqimasee burimakáu maréeqee miqóo quqásaifanoo burimakáu fannoo óonuree anirée ídanoo áikunnai rafárimarínaqa sía miná óori arooríaqa, sía miná óori rumbáaqa, sáifanoo akaqána náidanoo rafáriani. Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Ánutufa burimakáura kái fee íridanoo fee miqí qinau, maasára faqee miqí qinau. 8 Sía qinée faiqí faiqi ufamáu kai fídaqa Yísuna ufa qímannimimarunnana ákiaqara nárana nárara qímannimidaqa. O7 Sundía moó fannoo fee ammí fee rákiranaki fídaqa aináinámandaida náidee sía fee. Sía uqanna miqídaqa. Uáinna qaqamma úmmaqimari fasiqafa narí náaree díqisee námaseenoo ínaaqianna moosá nímidanoo. Sipsípasaa rakísimarifa narí kadáapiriranasaa miná náamma anoona náidanoo. Dóo qinée faqa maqúsa maqusa nídaqa Yísunara qímannimimarunnana nárana nammári káqi qímifanoofau qeeqá kadáapi ákiaqara nani, sía miqídaqa. _67 Yísuna niqiqoo fásiqausa Yísuna ákaqaafasaauqa faqa Peetooroona faqa nári nínaaqmaaka Yísuna ufa írimaria anaaseeuqa níndiamaree misá faqa maqúsa maqusa nídaqa. Yísuna ufa qímannimiafaqa néeqa káqi nárana nímiafaqa náidaqa. Qiní Pauroosa miqífau andeeqáraqóo márini, sía miqídaqa Baranabasisandíri maaqandá kai fee aináinammásaida náidee. Maaqandá qeeqá aináinammásaida feefaurú marasáidaqa náidaqa Yísuna ufa qímannimiqanidaqa. 5 84i Qinée Yísuna ufa maqúsa maqusa óonuree anirée ídaqa Yísunara qímannimimarunnana ákiaqara mi-maqannáasa nárana nammári káqi qímifanoofau andeeqárafa máriqini. 3 Faiqí ánaasee akaqáusa qiní saikóosanara díqiafaqa maaqí qímasee qeeqásaa ititáidaqa misá qímannimidaqa. {2o Akaqáusa qiní Pauroosara sía Yísufa aqiqoo fásiqafee qímariafaqa ínnee Koorinti máqusanaasa sía qiníara miqí qímariafanoo. Ínnee Karaambáiqa ufa irisée mi-maú fímariafanoo mifá kai Yísufa qiní diqiqoonára koorooídanoo. E1  Qinée Pauroosa kúqaa Yísufa diqiqoo fásiqausa máridaqa kúqaa qinée Yísuna maasá karaambáiqa qáfaafanausa máridaqa qinée sía mooná karabúsaki máridaqa qinée qeeqá íriranannoo maa-saikána máraidaqa. Qinée Karaambáiqa saiká ínniki máraafannana miná ánoona ínnee Yísuna ufa uqéeraafanoo. C0 Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa qinée áfaannara dúfi dúfi qíra nárana aandáu̱ námasaananoo qiní qíkaqaafasaa qiní qíqafeenoo minásaaqaraana mandáinainaki áqufinaqa qinée náaru náaru sía uqanna áfaanna aandau naanáura qiní qíkaqaafasaa sía áqufuanifee qímasee sía naanáura.x/i Ínnee mána mána írirana faqaasa ínneeqa níkaqaafasaa óorudupira írirana árimariafanoo, miqí márianannai ínneeqa níkaqaafasaa mandáikamánnimaqaidaqa, miqíanannai ásauku mundírana faqa mandáikammamaqée maríafanoo. V.% Óorudupimasee íri mari fasiqafa áfaanna náranara rufíee mari fasiqafa máridanoo. Mi-fasiqáfa áfaanna nárana mána mána mámaree néemaria fasiqausa óosana qáfamaseenoo narí faqa námaseenoo minásaa arufarindámaki kurídiranaki áqufidanoo. Fífau kurídiranaki áqufuannoo ásauku mundírafa minára faqa kúqufammi. - Anée írirana afeeka faqáafa túmunnai áuqira afaanna amaana máqaki kéeqafi mána mána mándee nárana náinanoo aní ákaqaafasaa moó fannoo írirana amannaikímarífa fúkasaa Yísuna ufa írimarifa ani qáfamaseenoo áfaanna amaana maqaki kéeqafi nárana náinanoo miná aundurákinaana akamúmmasainanoo mi-fifau afaanná finnai kaifáa minní ubeekéenoo áqoondikiandoora. s,_ Ínnee afaanna amaana máqakinaa náranara mána mána ímariasa minára eeráiriaqa. Mi-narannára akaqáusa rufíee maríasa írirana óorudupimariasa aní mána mána íranasaaqari arufarindámaki mandáinainaki áqufifaara. +{Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Sía fífau nárana fannoo maasá maréeqee Ánutuna áqoondikiannoo. Maasá sía néeqa sía Ánutuna óorudupianaura káqi néeqa sía óoraaqaráanaura. Nárana fífau ainaina máridanoo maasá íridaqa. *}Sía maasá misáuqara íridaqa maasá Yísuna ufa írimariasa Ánutufa aiqámausa níkoofa moodáa kai márifaqee qídaqa, aiqáma ainaina áuqu quqóo fee qídaqa maasá mi-Anutúna aináinammaisaranara máridaqa. Sía moo káraambáiqa máridanoo maasá karaambáiqa, ásauku mundírafa Yísufa mifá kai márifaqee qídaqa. Minánnai Ánutufa sía máru ainainanna aiqáma ainaina áuquqoofa máridanoo, maasá minásaaqaraa máriranasaa máridaqa. Minára maasá aiqáma nárana amaná naanáura. Káqi nárana faqa fífau afaanna aandáu̱ faqa aiqámaqara námasee miná néemariafa sía áaqarafa máridanoo. Moo áinaina áaqarafa maaqímminoo máridanoo. Aiqáma Yísuna ufa írimariasa sía máa̱ qúnnanara íridaqa. Akaqáusa óoqaindari sía Yísunara íru aukuanaindari mi-fifau afaanna amaana maqánaki maqee maqee kéeqafiqa nárana námasee mi-narannára mi-afaannánaindi fee qímariqau, kafáa maqee faqa Yísuna ufa íridaqa sía áfaannara innaaru qídaqa káqi kéeqafi námasaidaqa únna qímasaida afaanna márifaqee qímasaidaqa káqi mi-narannára Ánutuna namuqáandi fee qímasee bóo Ánutuna namuqáa áqoondikidaqa áaqaidee qímasaidaqa nári maraquna nári náakirafa ummaara nímifaqa maasá daunduráki putaaírana qímifaqee qídaqa. )P(Maa-maqa maaqánaki faqa innaarúnai faqa moómoo óosana óosana áfaannee qímariafa máridanoo. Mi-afaanáusa misá úriqararausa faqa Karaambáiqauqa faqa únna qímasee máridammiafoo qídaqa. /'WYísuna ufa sía írimariasa túmunnai áuqira afaannara innaaru qímasee aandáu̱ nárana néemariafaqa ínnee Yísuna ufa írimariasa mi-naranná naanára iraafaqa qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Túmunnai áuqira afaanna óosana ínnisaimbaqa íridaqa mifá sía mári ainainna kíkiqusirafa máridanoo fífau ainaina kai máridanoo. Maasá moodáa Ánutufa márinara minára kai ámiqimmandee íridaqa. v&eFaiqí ánaasee moó fannoo Ánutunara áidimárifanoo Ánutufa ámiqimmandee misára íridanoo áididanoo. %)Moó fannoo naríara aiqáma ainainara írimarunausee qímarifa sía ánoonaikira irirana írimarifanoo Ánutufa mi-iriranára ákooqaidanoo. D$ Ínnee Koorinti máqusanaa Yísuna ufara suqímariasa únnaqira afaanna náranara iraafaqa ínni minára qímannimianaura. (Ínni máqannaasa Yísuna ufa sía írimariasa misá túmunnai áuqira afaanna amaana maqaki aandáu̱ arusée suqásee únnaqira afaanna amaana máqaki qoomáqa náida túmunnai áuqira afaannara dúfi dúfi qímasee anímma ámidaqee qímasee nári néemariafaqa ínnee akaqáusa misá dadaaqídaqa mi-oosannára qiní irée maríafanoo. Ínnee Yísuna ufa írimariasa akaqáusaki náriara maasá áaqaidaqa miqíra aandau náida fee qímariafanoo, mi-aandaufá maasá daundurákinaana kurídiandoo qímasaidaqa qímiridaqa náida fee qímariafanoo. Akaqáusa náriara maasá írirana faqaasa nóori uqéerasee fífau túmunnai áuqira afaanna márifaqa káqi naanáuree qímariafanoo.) Qinée Pauroosa minára kúqaa fee qídaqa moo írirana minásaa ookáaidaqa maaqí qídaqa. Miqíra írirafa narí áidirafa narí aundurái umbiqáfinara óori uqéeraidanoo nasurídanoo narí kai narí kurídidanoo. Moo írirafa ámiqirafa maaqí qídanoo. Faiqí naríara naríara ámuqusira írirafa mi-iriráfa sía kurídidanoo faiqí ánaasee nifeeqáreenoo poodúqaifanoo ánoonaikidanoo. I# (Mi-anaaseefá káqi adeedaana máridanoo aufadáranaki máriannoo. Qinée mi-ufána qúnnana qeeqáindi qeeqá írirana maaqí qídaqa Ánutuna maraquna fannoo dadaaqídanoo fee qídaqa. "9'Ánaaseeuqa nári nifaaqmaaká faqa káqi márianara sía óonuree anirée iqánuaqa. Nári nifaaqmaaká kuqufuafaqa miqóo nári nídimari fasiqana amaná máreefara. Moodáa ainaina kai máriannoo, Yísuna ufa írimarinna anaaseefa Yísuna ufa írinnaná kai máraannoo. O!&Kumaaráa narí útaaqamámaqara manaaqana márainafa andeeqáidanoo miqíannoo. Moo kúmaaraa fannoo miná narí útaaqamámaqara manaaqana sía márararee qifá mifá firaaqóomma úriqaréenoo. A {%Faiqí moó fannoo Yísuna ufasáara náriranara irisée miqínafa sía moó fannoo qáoo qínoo kai narí uqanna sía qiní útaaqa máqimaqarana máraanauree qínafa miná írirafa kúqaa afeekaikínafa narí aundurákiqari ámiqimmandee qáoo qínafa sía mi-manaaqána máraannoo andeeqáidanoo miqíannoo. wg$Kumaaráa mánaaqa útaaqaraqanda nimundáranara qáo̱o qímasee mi-kumaaraafá kafáa quándakinoo ánaaseera áidirafa afeekaíkifanoo mi-kumaaraafá dóo máraanauree qímaseenoo dóo amana máraannoo sía áaqaidanoofau miqídanoo. M#Sía qinée sándannaifau ínni rumbáidau. Maa-manda deedeepa aukuannára íridaqa. Ínni dadaaqíraree qídaqa maa-ufána qídaqa. Qinée ínniara andeeqára aatata ufamau fuaqéera kai qídaqa naakápaidaqa. Ínnee sía káqikaana rainá quqáaqeera múduka uqanna karaambáiqa saikáki máriaqeera qímannimidaqa. /!Ánaasee faqaafa maa-maqánasaaqaraa ainainara kai irimáree fídanoo maqee maqee narí ánaaqara áidimari íriramau fídanoo, qaara irirana faqaafa maqásaaqaraa irirana faqa Karaambáiqa írirana faqa minakí máridanoo. Adeedaana ánaaseeuqa faqa mánaaqauqa faqa karaambáiqa saikára kai irimáree fídaqa. Misá nári naundurá faqa nifaaqara faqa karaambáiqaindi fee kai qímasee karaambáiqa saikára kai íridaqa. Faiqífaqaa ánaasee fannoo narí afaaqi áidimari íriramau fídanoo maqásaa ainainara kai íridanoo. ":m Ínnee ummaara síaisa máriaqeera qímannimidaqa. Ánaasee síaifa karaambáiqa aináiniranara kai irimáree fídanoo karaambáiqa eedóo qíranara kai írinoo fídanoo. r]Ínnee maqásaa ainaina feefaurú nimisáida aináina máree maríasa sía káaqa minára afeekaíkiaqa, mána mána ímariasara foora máriaqa. Maa-maqa maaqáfa maaqóo márinafa sía kísaaqasaa máriannoo. Qúsasaa taikáannoo. 2]Ínnee ikí ráqee maríasa sía ikí ráqeera foo iaqa káqi kai Ánutuna aináinirana aináiniqa fuaqa. Ínnee naanaindara qímariasa sía naanaindara qídara foo máriaqa káqi kai Ánutuna aináinirana aináiniqa fuaqa. Ínnee aináina feefaurí maríasa faqa sía aníndiara foora máriani. PÓo qiní qíkaqaafasaa qinée ufa qúnnana ánoona maaqímminoo máridanoo. Ínnee Koorinti máqusai ummaaraki márianara moómoo faasaana sía káqi márifaranoo sía moómoo kari Ánutuna aináiniranaki márifaranoo. Ínnee minára irisée ánaasee faqaasa adeedaanara foora máriaqa káqi kai aináinamámaree fuaqa. I Anée ánaasee maraséenana sía áaqaananoo. Mánaaqa moó fannoo kumaaráa máreenoo sía áaqaannoo. Maqee mária deedeepira aukuana Yísuna ufasáara faiqí ánaasee faqaasa firaa ummaaraki máriafanoo minára irisée ínnee maqee Koorinti máqusai mari ummaarána sía máraaqee káqi kásooiqa máriaqee qídaqa. ykAní ánaaqa máridanoo fee sía miná minnísaa, anée adeedaana máridanee sía ánaaseera randásee máraa. gGÍnnee Koorinti máqannaa Yísuna ufa írimariasa ínnee maqee áukuana Yísuna ufasáara firaa mandainaina náriranaki máriafaqa minára irisée qímannimidaqa, aiqáma fasiqa maqee mária mariranaki kai máriaqa.  Dóo maqee ánaasee síaisa faqa faiqí síaisa faqa qímamianaura. Qinée Karaambáiqa ámuqusirana máree marúnausa márunnanara qiní ufa irisée minásaa mundúaqa, sía qinée karaambáiqa ufara ínni qímannimidaqa qeeqá ufa qímannimidaqa. c?Óo qiní qíkaqaafasaa ínnee aiqáma Yísuna ufa írirara ánukamuqoo márirana minakí kai máridaqa Ánutuna áqoondikiranaki maqee maqee máriaqa. Kumaaráa mánaaqa adeedaana misá nimundáranara qídanoo. |qÍnnee Yísuna ufa írimariasa Ánutufa firaa feefauru áqusee ínni mároonara irisée sía moo fásiqa aináiniranakiara foora kéeqafinaqa mandóosana ufa ámeemaanai máriaqa káqi idukíqa máriara foo ídaqa Ánutuna ufamau fuaqanáni. V%Faiqí moó fannoo aináinimárinafa márinanoo karaambáiqa áarainanoo mi-ainainiránaki káqi mária Karaambáiqa idukíra fasiqara foora máriananoo. Miqíkai másee ásauku mundírafa idukíra fasiqa áaraifanoo káqi narí aináiniranaki máriani ásauku mundírana aináinira fasiqara foora miná aináiniranaki máriananoo. J Ánutufa aní áaroo kámuqoo anée mooná aináinira fasiqa márunafa sáina káqi mária, sía quqásee moosáa fúa kásooqaqee idukírafa kambíqainana miqóo kai idukúsainana fúa. %CAiqáma fasiqa Ánutufa náaroofaqa eedóo qu kámuqoo máru márirafa mifá dóo sái káqi minakí máriani. (Pauroona áukuana akaqáusa faaqu fásiqausa nári aináinirana sía amanaikíqa aináina faqaana karabúsara foora aináina mái̱sée máriqau. Sía feefaurú máree máriqau. Kadáapirumasee nárana faqa máaqa faqa kai máree máriqau. Misá núqu aináinira fasiqee qímariqau. Mi-aukuanná aináina faqaasa akaqáusa faqa faaqu fasiqauqa faqa Yísuna ufa íriqau. Pauroofa minára irisée maa-ufána qímanniminau.) "=Fáinanduqira fee sía fáinanduqira fee miná fífau ainaina máriannoo. Ánutuna naamúaqira ufamau eedóo qímasee fínafa mifá ánoona máridanoo. F Yuda máqannaa fasiqa fannoo Ánutuna ufa irisée Yísufinnai aniráinafa sía míni narí Yuda máqannaasa fáinanduqirana sía asaurúani sáina káqi máriani. Ánaamuru fasiqa moó fannoo Yuda máqannaasa fáinanduqirana síaifa Ánutuna ufa irisée áninafa sía quándaki fáinanduquani sáina káqi máriani. w gQinée Pauroosa aiqáma maqusa maqusa nídaqa maa-ufána Yísuna ufara suqímariasa qímannimidaqa. Ínnee aiqámausa sía moo sáika áuqaaqa Karaambáiqa ínniara máriaqee ínna saikána kai máraaqa, Ánutufa ínni náaroofaqa Yísuna ufa írirara ánukamuqoo mároo saikána kai máraaqa sía moo kíaqa mi-saikánaki kai máriaqa, sía maqee moo kíaqa. yYísuna ufa írimari anaaseefa aní afaaqi aní faqa máridanoo mifá faqa innaarúna ásumu márirana paqúriannoo fee sía fee paqúriannoo. Kafáa Yísuna ufa írimari fasiqafa aní ánaaqa aní faqa máridanoo mifá faqa innaarúna asumu márirana paquríannoo fee sía fee paqúriannoo. Ínnee Yísuna ufa íriraree qímasee ánukamuqóoqari dóo minakí kai máriaqa. w gFaiqí fee ánaasee fee sía Yísuna ufa írinafa narí kai minnísee fínafa amaná sáina fúani, sánda moó fannoo sía ínniara sía rakísisimmá umáraaqee qídanoo. Ánutufa ínniara sía kaukaataqíranaki máriaqee qídanoo asooáranaki máriaqeera náarameeqee narí quqúsaki quqáqaifaqa minára qímannimidaqa, sáifanoo fúani márinoo máriani. u cYísuna ufa írimari anaaseefa narí afaaqindíri moodáa fara foo máfuanara mi-anaaseefá narí afaaqi maréeqeenoo Ánutuna áqoondikiranaki quqáidanoo miqídanoo. Kafáa Yísuna ufa írimari fasiqafa narí ánaaqandiri moodáa fara foora máfuanara narí ánaaqa sía amaana ufa írimarina maramáreenoo Ánutuna áqoondikiranaki quqáidanoo miqídanoo. Sía miqínoo márinanoofau miqandá faiqi námu aamína máqannaara foora máriaqini, maqee Ánutufa misá faqa áqoondi kíannoo. R Ánaasee moó fannoo Yísuna ufa írimarinafa márinanoo miná afaaqi sía Yísuna ufa írinafa máridanoo káqi narí ánaaqa faqa ámiqimasee máridanoo mi-anaaseefá sía narí afaaqi aqiqáannoo. iK Dóo adeedaana ufa qímaseeqa dóo akaqáusa qímannimianaura, sía karaambáiqa ufafáu qímannimianaura qeeqá ufa qímannimianaura. Faiqí moó fannoo Yísuna ufa írimarifa miná ánaaqa sía Yísuna ufa írimarifa máridanoo mi-anaaseefá narí afaaqi faqa ámiqimasee márinanoo sía miná afaaqí fannoo aqiqáannoo miná faqa máriannoo. 3_ Minníseenoo adeedaana kái máriani. Adeedaana mári náisia quándaki narí afaaqi kái kaifáa máraannoo. Faiqí faqa miqíkai ínoo sía narí ánaaqa minnísaani. L Qinée nimundárausara naamúaqira ufa qímannimianaura sía qeeqáindifau karaambáiqaindi qímannimianaura. Amundára anaasee moó fannoo sía amana narí afaaqi minnísarafa máridanoo. Q Ínnee sía adeedaana amanaikíqa dóo amundáaqa. Ánaaseera faiqíara aní aundurái idára foora átakuqinana dóo sía amanaikínoo amundárafa idára foora átakuqirana úriqararafa máridanoo. NDóo maqee mánaaqa kumaaráa uruna máriasa faqa faiqí ánaasee kuqufuafaqa adeedaana máriasa faqa ínni qímannimidaqa ínnee qiní daanna rée adeedaana máriqa ámiqirafa márifaranoo. Qiqá írirafa maaqímminoo máridanoo. Aiqámausa qiní daanna rée adeedaana máriaqaana. Ánutufa narí írirananai náadu náadu márirana nímifaqa máridaqa faiqí moo ádeedaana márinanee, faiqí moo ánaasee faqaafa márinanee Ánutufa kai nímidanoo. KFaiqí nári nínaaqa máraranara faqa ánaasee nári nifaaqmaaka máraranara faqa qúnnana sía áranaiqi afeekaikámandee qíqa káqi qímannimidaqa márararee qímaseenana dóo máraa. Minára irisée sía ínnee naríara naríara qáoo qiaqa. Ánutunara kísaaqasaa ámiqimasee innaaru qiannée qímasee faiqí faqa ánaasee faqa moodáaqooqara ufa qímaseenana náquma amaanee marasée akéeka̱ másee áura̱ másee máraanauree qímaseenana áadu áadu mámbinana Ánutunara kísaaqasaa innaaru qiaqa. Innaaru qímaseenana kafáa moodáanaki kiaqa kísaaqasaa áadu áadu iná máriannanara Sadannafa nimanamándee qáfaina sía afeeka márina eedóo qifoora minára kafáa moodáanaki kiaqa. DÁnaasee fannoo sía narí afaaqa rakísirafa máridanoo narí afaaqi fannoo miná afaaqasáa rakísidanoo, miqí kai másee faiqí fannoo sía narí afaaqara rakísirafa máridanoo narí ánaaqa fannoo miná afaaqasáa rakísidanoo minára qinee qídaqa naríara naríara nídimari ainainna narámi narámi iaqa. H~ Afaaqi fannoo narí ánaaqa áidimarina ámiani miqíkai ínoo ánaasee fannoo narí afaaqi áidimarina ámiani. Aiqámaqara naríara naríara nídimari ainainna narí ámi narí ámi iaqa. d}AKafáa miná átiki maaqí qianáura. Faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuarirafa moómoo márinara aiqáma fasiqauqa nári nínaaqa máraaqa, aiqáma ánaaseeuqa nári nifaaqmaaka marasée andeeqásee máriaqa. @| {Ínnee Koorinti máqannaasa pása ákara rúmasee óosana óosana ainaina qiníara irée maríafanoo. Maqee ínnee ákaraki irée maría ufana qinée ínniqa qímannimianaura. Ínneeqa faiqí ánaasee nimundáranara qiafaqa maaqí qímannimianaura. Faiqí naríara adeedaana máridanoo andeeqárafa máriannoo. Z{-Ánutunaindi máriafanoo. Mifá narí ámaakunnai firaa feefaurumásee ínni marasée naríara quqáqoosa máriafanoo minára ínnee ínniqa nifaaqa Ánutuna amooqíra máriranaki quqásaifanoo máriani.^z5Ínnee sía fee maanára íridee, ínnee dóo írimariafaqa qímannimidaqa ínni nifaaqa Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna amaana máqa miqírafa máridanoo. Ánutufa narí maraquna ínnikina quqásoofanoo márinara ínnee ínneeqa nifaaqa Ánutuna amooqíra máriranaki quqásaifanoo máriani. Ínni nifaaqa sía ínnindi máridanoo. y!Faiqí ánaasee narúmmuari narúmmuariranara eeráiriaqa. Moó fannoo óosana óosana mandáinaina márainafa mi-manda ainaináfa sía narí afaaqa mandáikammamaqáannoo. Faiqí moó fannoo moo ánaasee úmmuarinoo narí afaaqa uqanna mandáikammamaqaidanoo. $xAQinée Pauroosa minára maaqí qídaqa moó fannoo karaambáiqasaa apámambi márinafa karaambáiqa ámuqusandiri moodáanaki apái̱noo máriannoo. RwFaiqí moó fannoo narí afaaqa máreenoo dapi máraqa nua ánaasee finnai fínanoo mi-fasiqána afaaqa fannoo mi-anaaseená afaaqandíri moodáanaki atooqáfuannoo. Óo ínnee sía minára írimariafanoo. Óoqeenáa akara minára maaqí qímasee akooqóo qídanooMiqandá moodáa nifaaqaikámambi máruqanda márifaranoo. Uv#Ínniqa nifaaqa ásauku mundírana afaaqa átiuqa máridanoo. Amanée ásauku mundírana afaaqa áti maréeqee dapi máraqa nua ánaaseena afaaqasáa quqáanauree óo sía uqanna amana miqíanaura. Zu-Ánutufa narí afeekannái maasá karaambáiqa kúqiranakinaana uqéera quqóofa mifá kai maasá qifaaqa faqa kúqiranakinaana uqéera quqáaninnanara ínniqa nifaaqaki andeeqára óosana kai máraaqa. Gt Faiqí moó fannoo ánaasee úmmuarianeera qímasee miná kíkiqa maaqí qímasee usúannoo nárana fannoo áranaqumundí máridanoo. Kafáa árana fannoo náranaindi máridanoo. Mi-ufána sáaqari mifá únna qímasee maaqí qímasee ookáa íannoo, ánaasee faiqíndi márifaqa káqi máraanauree qíannoo. Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa Ánutufa nárana faqa árananda faqa naríndi naríndi quqásoofa kásooqaqee miqandá kurídiannoo maasá faiqí qifaaqa sía úmmuariranaindi máridanoo Karaambáiqaindi andeeqáranaindi máridanoo kafáa karaambáiqa maasá qipatasáa rakísiqimaqeenoo ámiqimmaqimaqaidanoo andeeqára márirana nímimarifa márinara andeeqára oosana kai máraaqa. Ms Moó fannoo naríara maaqí qíannoo qinée amaná máridaqa aiqáma ainaina mandáinainee qímariana faqa amaná máraanaura, anée miqí qíanaqa qinée minára maaqí qídaqa kúqaa anée aiqáma ainaina máreennaranoo moómoo ainaina sía aní dadaaqíannoo aní kurídiannoo. Qinée qiqá írirafa maaqí qímasee qímmiridaqa qinée akooqóo márida aiqáma ainaina amaná máraanauree qímmiridaqa qinée minára maaqí qianáura. Moo mándainaina fannoo qiní maréeqee narí márinaki quqáqisáifanoo mi-maraqunáfa dáakufuandoora rufíee sía miná máraanaura. 6re Koorinti máqannaasa ínnee akaqáusa miqí marusa márufanoo ínni mi-manda ainaináfa dóo rukánoo máridanoo, nári nifaaqara Ánutuna ámidee qímariasa máriafanoo. Ásauku mundírafa Yísufa maasá karaambáiqa minásaa rusíranannai faqa Ánutuna náaquqara andeeqara maraqunannai faqa miqandánnai ínnee Ánutuna áfusaa andeeqáranaki máriafanoo. Ínni nifaaqa fannoo Ánutuna amooqíranaki andeeqáranaki máriani. kqO Ánutufa narí quqúsaki náaru márirana sía mandóosana máree maríasa nímiannoo sía fee ínnee minára íridee. Ínnee sía ínneeqa níkaruqímasee mandóosana máraqa nídaqa innaarúnai fíraree qiaqa. Dapi máraqa nua fasiqa anaaseesa faqa túmunnai áuqira afaannara innaaru qímariasa faqa mooná afaaqi ánaaqa narí úmmuari narí úmmuari maríasa faqa faiqí ánaasee aqoónna fasiqa anaasee áafeeqaidanoo mi-oosanná máree maríasa faqa aináina úmmuari maríasa faqa káaqa aináinara rímariasa faqa nammári námasaida maqee maqee fúrufari máriasa faqa mandá ufa qímariasa faqa únna qímasaida úmmuari maríasa faqa mi-oosanáusa máraqa nuasá faqa sía uqanna Ánutuna innaarúna ququsaki kéeqeefaranoo. p 3o_Ínni sía andeeqásee máridaqa káqi máree maríafanoo narínni narínni áaqamannimaqee maríafanoo narínni narínni aináinamma úmmuaramásaidaqa síaasinnai máree fídaqa, ínnee káiqeesa miqímannimaqee márifanoofau mifá faqa áaqarafa márini, ínneeqa níkaqaafasaa kímariasa kai miqímmannimaqee maríafanoo firaaqóo áaqaida miqímariafanoo. Mandóosana máree maríasa sía uqanna innaarúnai fifáranoo. In Ínniki kóota ufa márinaqa káqi síaasinnai máree fímariafa ínnee Yísuna ufamau fímariana minásaaqari aikátamaki káqinni áqufuanara kooroo ídanoo. Yísuna ufa írimarifa moó fanoo mandúfa áminana káqi íriaqaana Yísuna ufa moó fannoo írimarifa aní aináina úmmuarinnana káqi minnísaaqaana. FmÍnnee Yísuna ufara íri maríasa sía andeeqánniséemariafanoo, ínneeqa níkaqaafasaa kímariasa mara máree sía Ánutuna ufa íriasaki quqée maríafanoo áaqaida miqí maríafanoo. xliNisaurúaqa, sía fee ínni Yísuna ufara suqíranaki moodáa ufa andeeqárana akoofása máridanoo fee, ínniki máridanoo sía fee mi-fasiqáfa amaná ufa rainée maríaqanda ufa andeeqáannoo fee máridanoo amaná andeeqánnisáannoo. zkmÍnnee miqí maríana ínniki moó mandúfa kambíqafinaqa ínnee miná maréeqee áqoosai máriasa nímifaree. FjMi-aukuanná maasá síaasa máridaqa qangiroo ufa faqa írianaura, sía fee ínnee minára íridee. Dóo maasá miqídaqa maqee márunna aukuana áaqarana marasáifaqa amaná írianaura. wigKásooqaqee Yísufa qúmuaninna aukuana maqee máriaqoo Ánutuna faiqi námu mi-aukuanná aiqáma maa-maqa maaqánakinaasa síaasiuqa márifaranoo sía fee minára ínnee íridee. Mi-aukuanná ínnee Yísuna ufa írimariasa aiqáma maa-maqa maaqánasaaqaraasa áaqarana óosana óosana aaqarana andeeqánniséefaranoo, dóo maqee ínni ufa suqíranaki áaqarana marasáifaqa aiqáma maa-maqa maaqánasaaqaraasa andeeqánniséefandinausa máriafanoo ínneeqá kai amaná andeeqéefaranoo. h Ínnee Koorinti máqannaa Yísuna ufa írimariasa ínneeqa níkaqaafasaa kímariana mara máree káiqee síaasinnai mara máree fímariafanoo. Ínneeqákiqari aneenná ákaqaafasaa kímariannana faqa ufa rainéenana, Yísunara sía írimarinna síaasi finnai sía máree fúa, sía uqanna miqíaqa áaqaida miqí maríafanoo. Ánutuna ufa írimariasa kai miná andeeqáaqáana. 'gG Yísuna ufa sía írimariasa áqoosai máriasa sía nárira ufa qinée nímmianaura mi-saikáfa sía qiní saika máridanoo. Ánutufa kai misá nárira ufa nímiannoo. Ínneeqá kai ínneeqa níkaqaafasaa kímariana Yísuna ufara suqímariasa áaqaifaqa ufa nímirafa ínnindi máriannoo. Óoqai tamummáqara fasiqa moó fannoo minára maaqí qímasee ákara rínau.Ínniqa suqíranakiqari mandóosana máree marína áaduma mara quqáaqee qufaqa qinée Pauroosa minára ínniki mandóosana máree mari fasiqana aqiqaaqée qídaqa. r~d}k}_{==U<<;X:L98766Y5z433U0#/2.-,+*]))2((u'c&%$$#" zSi6[R ' &=Qinée ínniara ánaamuru ufakíqari sía írianakiqari aiqámausa minakíqari ufa qiaqée qídaqa. Mi-oosanná úriqararafa maaqímminoo máridanoo Ánutuna ufa nári ufakíqari qímannimirafa Ánutuna maraquna nímimarifa qinée ínniara minára firaaqóo qiaqée qídaqa rídaqa. Ánutuna ufa nári ufakíqari qímannimimarifa úriqararafa máridanoo, ánaamuru ufakíqari sía íria ufanakiqari qímarifa uréeqarafa máridanoo, mi-moo ufánakiqari qímarinnana faiqí moó fannoo anirée nári ufakíqari mi-ufána qímanniminanoo andeeqásee írifanoo amaná máriannoo miqímasee Yísuna ufara suqímariasa dadaaqírana máreefaranoo. d<AMoosá ufakíqari narí sía íri maria ufanakiqari qímannimimari fasiqafa narí kai narí dadaaqídanoo, Ánutuna ufa nári ufakíqari qímannimimarifa aiqáma Yísuna ufara suqímariasa dadaaqídanoo uqéeraidanoo. f;EFaiqí moó fannoo Ánutuna maraquna fannoo dadaaqifanóo Ánutuna ufa narí ufakíqari qímannimifanoo nímuqusaki mandáikisa miná ufa íriafanoo dadaaqírana faqa poodúqarana faqa ámiqi ámiqirana faqa máraidaqa. :Faiqí moó fannoo narí sía írinna ánaamurusa ufakíqari qímannimimarifa sía faiqífau qímannimidanoofau Ánutuna faqa ufa qídanoo. Faiqí sía miná ufa íridaqa moosá ufa márifaqa. Mifá Ánutuna maraquna afeekannái kukéeqara ánoona ufa qídanoo. 9 )Faiqí ánaaseera nímuqusirafa úriqararafa máridanoo fee qídaqa minára ínni Koorinti máqannaasa qímannimidaqa, Ínnee minára irisée faiqí ánaaseera nímuqusirafa máraanauree qímaseeqa miná márarara kai kadáapiruaqa. Ánutuna maraquna ními mari afeeka óosana óosana faqa akoofásaikirana óosana óosana faqa, mináuqa faqa ínnee ínneeqa írirana ummárararee qímasee afeekaíkiaqa. Miqídaqa faiqí ánaasee Ánutuna ufa qímannimira afeeka minára úriqarara fee qímasee firaaqóo randásee máraaqa. g8G Dóo maqee kámuqoo maa-qaaramoo ainainná kai máridanoo. Yísunasaa írirana rusírana faqa náaru kambíqaaninnanara asasamándee áfeesirana faqa faiqí ánaaseera faqa Ánutunara faqa úriqarara ainainee qímasee misára nímuqusirana minamúfa kai maqee kámuqoo káqi máridaqa misákiqari nímuqusirafa kai úriqararafa máridanoo.A7{ (Pauroofa máru aukuanna mandá tanuka kai márinau. Mi-manda tanukána kíkiqusidanoo maa-ufána qinau.) Maasá tánukaki qeeqá dóori qáfaidaqa sía ámiqimmandee qeeqá qimana qáfaidaqa. Maasá maqee qáfee marúnafa miqírana áti kai qáfaidaqa, Yísufa qúminna aukuana maasá miná faqa narí óori narí óori andeeqásee qáfaanaura. Maqee márunna írirafa áti kai máridanoo, Yísufa qúminna aukuana maasá írirafa ánoona máriannoo. Miqóo maasá írirafa Ánutufa maasára ámiqimasee írindee kai ínoo ánoona írirafa maasáki faqa máriannoo. 6  Qinée Pauroosa faiqi ánaaqi máriafanna kamuqoo qiní ufa faqa qiní dídirafa faqa qiní írirafa faqa faiqi ánaaqindi márinau, maqee faiqí kámmambunanoo faiqi ánaaqi írirafa dóo taikáfinoo. Yísufa qúmuaninna aukuanna miqíkai íannoo. l5Q Kásooqaqee Yísufa qúmira áukuana firaafá aniráinanoo maqee átisaa márirafa taikáfuannoo. 4w Ánutufa maqee qímimari írirafa faqa qímimarifaqa faiqí ánaasee qímannimira ufa faqa maqee átisaa máridanoo. 3 Faiqí ánaaseera nímuqusirafa náaru náaru márira ainaina máridanoo sía taikárafa máridanoo. Maqee kámuqoo Ánutuna maraquna akaqáusa náakifaqa ámiqimasee qímannimirafa maqee máridanoo úfaasu ainainá kai máridanoo. Akaqáusa sía nári írimaria ufana qímannimirafa máridanoo mifá faqa taikáannoo, ámiqira írirafa máridanoo márinoo áiqaráannoo. ?2w Faiqí ánaaseera nímuqusirafa sía minnísee fínanoo ákooqaidanoo, misá miná mandáikammamaqáafanoo káqi kai irisée minní sáidanoo, faiqí ánaaseera ámiqira írirana irimáree fímarinafa faqa áaqainausakiara sía misára taikée foo qírafa faqa óosana óosana ainaina ámiafanoo reendeenámambi ubíqafi káqi mi-manda oosanná fee ámiqira óosana fee káqi mara máree fímarifanoo ámuqusirafa miqíminoo máridanoo. s1_ Faiqí ánaaseera nímuqusirafa sía mandóosanara asasídanoo kúqaa ánoona ufa qíranara asasídanoo. l0Q Faiqí ánaaseera nímuqusirafa sía adi námufaqa márifa máridanoo sía naríara kai írimarifa máridanoo, sía dauní kaukaatufa qímarifa máridanoo, sía akaqáusa mandáikámmamaqaanara irimáree fímarifa máridanoo. ./U Faiqí ánaaseera úriqarara ainainee qímasee misára qímuqusirana qinée Pauroosa kooroo ianáura. Faiqí ánaaseera nímuqusirafa maaqímminoo máriannoo, reendeenámandee ubiqáfi misá úfa írirafa máriannoo, fifímmasee faiqí ánaaseera qímannimirafa máriannoo. Faiqí ánaaseera nímuqusirafa sía rairaiqírafa máriannoo, sía naríara óori uqéerasee máriannoo, sía narí amooqírafa máriannoo. /.W Qinée qeeqá aiqáma ainainatia maréeqee aináina síaisa káqi nímiqee qeeqá qifaaqa faqa maréeqee idáki áquanauree miqídaqa faiqí ánaaseera úriqarara ainainee qímasee misára qímuqusirafa sía qiní daundurái márifaqa mi-ainainaqandá sía qiní dadaaqianára miqídaqa. f-E Ánutuna maraquna fannoo óosana óosana afeeka qíminaqa qinée qeeqá kai Ánutuna ufa ámiqimasee qímannimianaqee qinée aiqáma ainainara irisée aiqáma kukéeqara ainainara irisée fee, qinée qeeqá Yísuna saqárikirafa afeeka márinaqee áaqana moo máfi moosáa quqáanauree, mi-aiqama ainaina afeekáfa qiqá daundurái afeekaíkifanoo faiqí ánaaseera úriqarara ainainee qímasee misára qímuqusirafa sía márifaqa qinée sía máridara foora máridaqa. #, A Mi-firaaqoo uriqarara oosaná koorooiráfa maaqímminoo máridanoo, faiqí ánaasee aiqámausa naríara naríara úriqarara ainainee qímasee misára nímuqusirafa mifá miná máridanoo. Qinée qeeqá Ánutuna maraquna afeekannái ánaamuru moómoo máqannaa ufakíqari sía íria maria ufanakiqari faqa qangiroo ufakíqari faqa Yísuna ufara suqíranaki qímannimunanoo qeeqá qímuqusaki faiqí ánaaseera úriqarara ainainee qímasee misára nímuqusirafa sía márifaqa qeeqá kai qeeqá firaa ufatia fífau kámmee kámmee qídaqa. +3 Ínnee ínneeqa írirana Ánutuna afeekannái narí nímira afeeka óosana óosana faqa akoofásaikirana óosana óosana faqa misáuqakinaana úriqararana kai ummárararee qímasee afeekaíkiaqa. Dóo qinée mi-firaa uriqarara oosana uqanna maaqóo kooroo ianáura.D* Sía aiqámausa aurírana taikánniseemaria fasiqausa máridaqa. Sía aiqámausa ánaamuru ufakíqari nári sía írimaria ufanakiqari qímannimimariasa máridaqa. Mi-anaamuru ufánakiqari nári sía írimariafanoo maraquna afeeka fannoo dadaaqifaqa mi-ufána óosana sía aiqámausa írimariana kooroo ifáranoo. %)C Ínnikiqari sía aiqámausa Yísufa niqiqoo fásiqausa máriafanoo, sía aiqámausa maqúsa maqusa qímannimiqanusa máridaqa. Sía aiqámausa maqúsai naamúaqira ufa qímannimimariasa máridaqa. Sía aiqámausa faiqí sía amana áuqaaqaa íra ainaina áuqimariasa máridaqa. (w Ínnee Yísuna ufa íridaqa nuasa suqíranaki Ánutufa miqíkai ínoo ínni faiqí ánaasee maréeqeenoo maaqímmasee quqánnisóofaqa máriafanoo. Ánutufa Yísufa niqiqoo fásiqausa ínniki úriqararausaikinau, miqóoqari misá uréeqarausa Ánutuna ufa faiqí ánaasee maqúsa maqusa qímannimimarusa faqa ínniki quqánau. Dóo misá uréeqarausa ufasáa rakísirausa maqúsaki qímannimimarusa Ánutufa ínniki quqánau. Kafáa miqóoqari faiqí ánaasee óosana óosana ainainirausa quqánau. Akaqáusa faiqí sía amana áuquaqaa íra áinaina áuqimariasa quqánau. Akaqáusa aurírausa andeeqée marúsa quqánau. Akaqáusa faiqí ánaasee narí dadaaqí narí dadaaqí márusa quqánau. Akaqáusa ufa suqírausasaa ámiqimmandee rakísirausa quqánau. Akaqáusa ánaamuru ufakíqari narí sía írimaru ufanakiqari Yísuna ufa suqíranaki qímannimimarusa Ánutufa quqánau. o'W Qinée Pauroosa ínni Koorinti máqannaara qídaqa ínnee Yísuna ufara suqímariasa aiqáma ásauku mundírana afaaqara foora máriafaqa aiqáma miná afaaqasáa afaaqa fannoo narí ámaaqa narí ámaaqaki kai máriafanoo. &) Moodáa qifaaqa áti dídafifanoo aiqáma qifaaqa dídafidanoo, kafáa miná dínni moodáa qifaaqa amooqífanoo aiqáma qifaaqa asasídanoo. <%q Miqí maríanara sía maasá qifaaqa rainárafa máridanoo aiqáma áadu áadu qifaaqa áti fannoo naríara naríara amanamana kái ámuqusidanoo narínni narínni rakísidanoo. $ Nífu qáfaafanoo nídi mári átisa sía ámiqimmandee ititáidaqa kái akooqóo máridanoo. Ánutufá kai narí íriranannai maasá qifaaqasáa átiuqa maaqímasee ootúpanau, Uréeqara átiuqa úriqarara rakisirana máraanee qímasee ootúpanau. e#C Maasá qeeqá qifaaqa átiuqa uréeqara átiuqee qímariana maasá misásaa firaaqóo ámiqimmandee misásaa rakísidaqa. Nífu qáfaafaqa nisaurímaria átiuqa maasá ámiqimmandee rakísidaqa qamunnannai ititáidaqa. " Maasá qeeqá qifaaqa áti dauní nídafidanoo ummooqukí marí atiuqara fífau ainainee qíananoo sía márinaqa náqi fee ianáuree. ! Faiqí afaaqaíndaraa áfu fannoo sía amana ásaukuara anée fúa sía qiní dadaaqí maríanna ainainafa máriananoo, sía qíannoo. Kafáa ákiqa fannoo sía áikuara anée fúa sía qiní dadaaqí maríanna ainainafa máriananoo. Sía miqí qíannoo. ^ 5 Dóo miqínoo moómoo afaaqa átíuqa moodáa afaaqara foora ootúpanoo máridanoo. Y+ Aiqáma ainaina moodáa ainainá kai márinanoofau sía faiqí afaaqa márini. yk Ánutufá kai narí iriséenoo narí áidiranannai faiqí afaaqa aiqáma ainaina afaaqa quqáqoofa máridanoo. +O Mi-fasiqána aiqáma afaaqa áfu kai márinanoofau náqi fee mándee ufa íriannoo fee. Miná afaaqa áaqoo kai márinanoofau náqi fee mándee udiráannoo fee. /W Mi-fasiqána áaqoo fannoo qínoo qinée sía maa-fasiqána áfu márunnanara sía miná afaaqáu máridau. Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa kaqi mi-aaqoofá sía áfukinoo sía mi-ufána qínnanannái mooná afaaqái kíannoo káqi mi-fasiqána afaaqa máriannoo, sía sía miqíannoo. &E Mi-fasiqána áiku fannoo qínoo sía qinée ásauku máriaqaana minára qinée sía maa-fasiqána afaaqáu máridau. Qinée Pauroosa minára maaqí qíqa kúqaa áiku fannoo sía ásauku kinoo sía mi-ufána qínnanannái mooná afaaqaíkianau káqi mi-fasiqána afaaqá máriannoo. `9 Faiqí moó adaká sía múduka máridanoo moómoo afaaqa ootúpanoo máridanoo. ta Miqíkai másee maasá aiqáma Yuda máqannaasa faqa ánaamuru moómoo máqannaa maríasa faqa karabúsaki aináinimáriasa faqa idukí máriasa faqa maasá aiqáma moodáa maraqunannái nammári marasée moómoo átiuqa moodáana apataiká kai iqá máriasa Yísuna apata máriafanoo Ánutufa moodáa maraquna nammáriara foora nímifaqa náunnanara miqídaqa. + Ásauku mundírana afaaqa moodáara foora máridanoo miná átiuqa moómoo máridaqa afaaqa sía rainánoo máridanoo moodáa máridanoo. mS Mi-oosana oosana ainainná nímimarifa moodáa maraquná kai máridanoo. Mifá narí kai narí áidiramau rainá rainá mándaida áadu áadu dadaaqíra akoofásaikirana nímidanoo. Maasá Yísuna átiki márunausara qídanoo. .U Ánutuna maraquna fannoo faiqí sía amana áuquaqaa íra áinaina afeeka moo fásiqa ámifanoo mi-fasiqáfa afeeka ainaina áuqaidanoo, moo fásiqa Ánutuna afeeka ámifanoo Ánutuna ufa afeekaikámandee qímannimidanoo. Mi-maraqunáfa moo fásiqa afeeka ámifanoo maraquna nímimariasa faqa moo únna qíra maraquna nímimarina faqa mi-fasiqáfa kai rainásee níndafaidanoo. Mi-maraqunáfa moo fásiqa afeeka ámifanoo ánaamura ufakíqari sía narí íri maru ufanakiqari amaana máqaki ufa qímannimidanoo. Mi-maraqunáfa kai faiqí moó afeekaikámma ámifanoo ánaamura ufakíqari narí sía íri mari ufanakiqari faiqí ánaasee qímannimisaifanoo moo fásiqa fannoo sía mi-ufána óosana írirainni maraquna fannoo kai miná qímamifanoo mifá indée kai ídanoo miná óosana qímannimidanoo. &E Mi-moodaa maraqunáfa kai Yísuna mandaaqárana moo fásiqa ámidanoo, moo fásiqa mi-maraqunáfa faiqí ánaasee aurírana taikánnisara afeeka ámidanoo. ,Q Ánutuna maraquna fannoo moo fásiqa írirana faqaana ufa qímannimimarina ámidanoo kafáa mi-maraqunáfa moo fásiqa aiqáma ainainara írirana ámidanoo. G Ánutufa Yísuna ufa írimariasaki aiqáma fasiqa anaasee náadu náadu narí maraquna koorooíanifee afeekana nímufaqa quándaki minánnai narí dadaaqí narí dadaaqiaqéera nímidanoo. [/ Ánutuna ufara suqímariasa dadaaqírafa óosana óosana máridanoo moodáa Ánutufa kai aiqáma áadu áadu akoofásaikirana faiqí ánaasee nímifaqa minánnai quándaki narí dadaaqí narí dadaaqiaqéera. uc Maasá Ánutuna aináinirafa óosana óosana aináinirafa máridanoo moodáa karaambáiqa aináinammidaqa. L Óosana óosana innaarúnaindaraa ainaina faiqí ánaasee dadaaqíanifeera nímirafa márifanoo moodáa máraquna fannoo kai aiqáma mi-aiqama ainainná maqásaa fasiqa anaasee nímidanoo. %C Dóo maqee ínnee maanára írimariafanoo Ánutuna maraquna fannoo rakísimari fasiqafa sía amana Yísuna áqurarara ufa ámiannoo kafáa miná dínni kai Yísufa karaambáiqa máridanoo fee qímariasa Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo misá dadaaqinára miqí qídaqa. >u Óoqai ínnee aamína máru kamuqoo mandá fasiqa fannoo ínni rarisámeeqee sía ufa qímaru túmunannai áuqira áfaannunnai ubeekée márufaqa miná ufa ámeemaanai fímariqau. <  s Dóo maqee qinée Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna nímimari ainainnara qímannimianaura. Qiní qíkaqaafasaauqa qinée minára ánoona ufa íriaqee qídaqa qímannimidaqa.    "Moó fannoo áararáinafa aneenná máaqaki óonu námasee ánia. Miqímandee moodáanaki kéeqafifanoo Ánutuna nárira ufa fannoo sía ínnisaa máriani. Dóo qína kai qímannimiqa qinee ínnee iannái fíqa akaqá ufa qímaqimuna andeeqáanaura.< q !Qiní qíkaqaafasaauqa maa-ufána iriséeqa karaambáiqa qoomáqa naani qímaseeqa qínaaqiana áninausara nífeesamásai faqa aniráifaqa dóo moodáa kari óonuree naaqa. $ A Maa-maqánasaaqaraasa Yísuna ufa sía írimariasa kurídiranaki fídaqa maasá misá faqa fuanóora maqee kámuqoo karaambáiqa niuqummásee náridanoo.   Maasá indaarú qeeqá daundura márirana qímanammándee andeeqásee náananoofau sía Ánutuna dárira ufa ámeemaanai márunaiqini.  Ínnee Koorinti máqannaasa miqíanara moómoosa aurímariafanoo kudoosaápee máriafanoo akaqáusa dóo kúqiqa máridaqa. 3_ Karaambáiqa afaaqa óosana sía írimarifa káqi fífau feemu faqa uáinna faqa néemarífa Ánutufa áruaninna ufana narí náidanoo narí afaaqaí máfi quqáidanoo. (I Aiqáma fasiqa anaasee náriqá kai nári naundurá márirana írirana aiquqummásee óonumafi írirana íriséeqa féemu faqa káafakinaa uainna faqa naaqa. ' Qinée minára irisée maaqí qídaqa faiqí moó fannoo miná óosana fúrufarira fasiqa fannoo Karaambáiqa féemu fee miná káafakinaa uainna fee fúrufara mándee námaseenoo karaambáiqa amaqí faqa fidíka faqa mara máree fúrufara mámaqaidanoo náannoo. K Máa̱ maqee kámuqoo Karaambáiqa sía kafáa qúmi marí kamuqoo ínnee miná yákamuqoo fee maa-feemúna faqa maa-uainnána faqa naqá fídaqa ínnee Karaambáiqa kúqiranara kooroo ídaqa. ) Misá mi-feemúna námaseeqa kaifáa miqóo nárana námasoofanoo Yísufa uáinna maru kaafana náriqa maqee maqee néemaru nammarína qumáreenoo maaqí qímasee qímanniminau. Maa-kaafánaki mári uainna qiní fidíka kíkuqusinoo máridanoo. Ánutufa maqásaa fasiqa anaaseera qiní faqa moodáanaki kíra ufa márifanoo qiní fidíka fannoo mi-ufána mapukíra fidíka máridanoo. Ínnee miná naqá fídaqa qiníara irisáidaqa naqá fuaqa. Yísuna ufa miqíminoo márifaqa qinée Pauroosa minára maaqí qianáura. \1 Óoqai qinée karaambáiqa ufa irisée qímannimiafanna sándufana maqee faqa kafáa qímannimianaura, karaambáiqa Yísufa Yudasifa ueeqóo eendanaki féemu ásaukunnai qumáreenoo Ánutunara dúfi dúfi qímaseenoo, ruqí ruqí máseenoo maaqí qímasee narí faiqi námu qímanniminau. Maa-feemúfa qiní qimaqí kíkiqa úsinoo máridanoo ínnimma kúqiranaki quqánnimaqaanaura. Qinée kúquannanara aunífoora óonumafi íridaqa féemu maqee maqee naqáfuaqa.  r] Ínnee máaqa síaisee maqee maqee néemaría narana nammarína sía minakí náidee, ínnee Ánutuna ufara suqímariasa fídiaqaamma nímaqaidee miqídee, ínnee nára ainaina síaisa nisaurírana nímianee fee qídee miqídee. Ínnee minára irisée qiníara nána úfee qímaqimiannoo fee qídee. Ábee nimoofée qianáuree. Óo sía uqanna nimooqianáura. jM Akaqáusa nári máree ánia naranna sía náida nímidaqa náriqá kai naafaqa akaqáusa náarara máridaqa, akaqáusa uáinna nammari moómoo náida fúrufarida. Miqíafanoo mi-qoomaqáfa sía karaambáiqaindi máridanoo. T~! Ínnee Koorinti máqannaasa Karaambáiqa qoomáqa suqúfi naani qímasee ínnee sía kúqaa suqúfi miná náraree qímaseefau ániafanóofau fúrufaridaqa náidaqa moosáindi faqa néemariafanoo. } Áaqarausa faqa andeeqárausa faqa moodáanaki márifanoo kúqaa rainárafa kambíqaannoo. Miqímasainanoo áaqee maríasa faqa andeeqárausa faqa kooroo ifáranoo.] (Pauroona ákara rúmannimu áukuana Yísuna ufa írimarusa sía maqee maasá ímarunandee áafaqa néemariqau, misá nári aináinirana taikásee eendáki áafaqa náraree qímasee nári nárana deedaqammámaree mara máree moodáa maqaki míni quqásee qoomáqa sakasée námasee ínaaqianna féemu marasée ruqí ruqí másee uáinna nammari misá maqee maqee néemaru nammarína námufaqa innaaru qímasee námasee fífainí maríqau. Faiqí ánaasee óosana óosana suqíqau. Aináina faqaasa faqa kudi fasiqa faqa óosana óosana aináini maríasa faqa náriqa aináinirana taikásee eendáki anirée moodáanaki suqíqau. Akaqáusa fúrufara máseeqa nárana moómoo námataikasoonara nínnaaqiana ánusa náararanau. Akaqáusa uáinna nammari moómoo néeneesee sipákiqa fúrufariqau, Pauroofa minára iriséenoo maaqí qímasee ákara rúmannimaqanau.) | Ínnee Ánutuna ufara suqídaqa rainá rainídaqa áanooqimariafaqa qímaqimiafaqa qinée íriqa akaqánara kúqaa fee qídaqa.[ A{{ Ínnee Koorinti máqusanaasa Ánutuna ufara suqídaqa sía ámiqimmandee suqímaríafanoo mandáinaina kai kambíqaidanoo, minára maa-ufána sía nimooqídafau qímannimidaqau. z Faiqí moó fannoo yáfee ufa raináani qímasainaqa maa-ufána kai qímamíanaura, maasá maaqóoqaraasa faqa Ánutuna ufara maqúsa maqusa suqímariasa faqa mi-ufamaú kai fídaqa sía moo óosana máraidaqa. Karaambáiqa áafaqa néemaria naamúaqirafa. y  Indaarú ánaasee faiqísaaqari kambíqanau miqíkai ínoo miqóoqari faiqí fannoo ánaaseekiqari kai kambíqaidanoo dóo mi-aiqama ainainaqandá Ánutunakiqarí kai kambíqanoo máridanoo. Faiqí fannoo ákiqa asausí kísaaqa márinaqa faiqí ánaasee narí kai naríara naríara irisée mandáinainee qímasee nisaurífaranoo. Ánaasee kísaaqa ákiaqa asausífaqaanara sía miqídaqa ámiqiranee qídaqa mi-anaaseefá minára firaaqóo nasurídanoo. Ánutufa ánaasee kísaaqa ákiaqa asausí ínni níkiaqa paranná rafáaqafuanifeera níminau. Ínneeqá kai íriaqa, ánaasee sia ákiaqa rumbara anaasee fannoo aiqámausa nífusaa amaana máqaki innaaru qírafa andeeqáidanoo fee sía fee andeeqáidanoo. Sía andeeqáidanoo. Ínnee minára írimariáfanoo. x Aw{ Maasá karaambáiqa ufamáu fídaqa maa-iriráfa kai máriani, ánaasee naríaraa áadumai márianinafa fífau máriani, faiqí miqíkai másee áadumai márianinafa fífau máriani. *vM Qangiroorá maasá qíqafaidammiaafoo qímasee nári nifaaqmaaká uréeqarausa márianara koorooíanifeera níkiaqa rumbára ánaasee amaana máqaki kéeqaaqa. Lu Ánutufa sía ánaasee dadaaqíanifee qímasee faiqí áuqinau, faiqíara iriséenoo ánaasee áuqinau. (v 7) Faiqí Ánutuna amana faqa Ánutuna aréenarafa faqa minakí márifa márinara sía ákiqa rumbárafa amaana máqaki kéeqaannoo. Ánaasee faiqí aréenarafa minakí márifa márinara ákiqa rumbárafa máriani. jtM Indaarú Ánutufa sía ánaaseesaa qaraana faiqí áuqinau, faiqísaaqaraana ánaasee áuqinau. s (-) r  Ánaasee moó fannoo sía ákiaqa rumbárafa amaana máqaki kéeqaina sée múnusee ákiaqa maqá faqa indufú áqusaa. Ánaasee ákiaqa maqá faqa indufírafa asaurínoo ákiaqa qamunannái rumbárafa amaana máqaki sía asaurírainni káqi kéeqaannoo. Ánaasee moó fannoo amaana máqaki kéeqafi Ánutuna ufa qímannimiannoo fee innaaru qíannoo fee ákiaqa sía rumbárafa mi-anaaseefá narí afaaqi asaurírana ámidanoo úmmuari mari anaaseena amanakái máridanoo, ákiaqa maqá faqa indufíra anaasee amana amana kái máridaqa. Sáina ákiaqa qamunnannóo rumbásee amaana máqaki kéeqafinoo innaaru qíannoo fee Ánutuna ufafée qímannimiannoo fee, andeeqánoo máriani. p Qinée Pauroosa faiqí narí ánaaqa úraaqararanara irisée maaqí qídaqa. Faiqí moó fannoo ákiqa rumbárafa amaana máqaki kéeqafi aiqámausa nífusaa innaaru qína fee Ánutuna ufa qímannimina fee ásauku mundírana asaurírana ámiannoo. Ro Qinée maa-moodaa ainainnára kai ínniara íriaqeera qímannimidaqa, aiqáma fasiqa nári nínaaqmaaka úrinaaqararausa máridaqa kafáa ásauku mundírafa aiqáma fasiqa úrinaaqararafa máridanoo. Ánutufa ásauku mundírana úraaqararafa máridanoo. (Pauroofa narí máqannaa ánaasee óosanara qímaqoofa sía maasáki máridanoo. Ánaaseeuqa náriqa andeeqára óosana marasée narí nifaaqmaaká nímeemaanai óorudupi mámbunara kooroo íanifeera qamunnannai níkiaqa rumbárausa amaana máqaki kéeqee maríqau. Sía níkiaqa rumbásaidaqa kéeqee marusa nisaurírana mara nímimariqau. Úmmuari mari anaaseena paqúrimasee asaurírana máraanifee qímasaida ákiqa maqá namufaqa indufú áqimariqau.) *nM Óo Koorinti máqannaasa ínnee qiníara maqee maqee irisée Yísuna ufa írimariasa sándufa qinée qímamiafanna ufamau fímarianara ínni nimooqídaqa. cm A Qinée ásauku mundírana Yísuna aanna ráidaqa ínnee miqíkai íqa qiní daanna raaqa. Xl) !Ínnee qiní daanna raaqa sía qinée qeeqá dídirana qeeqá qifaaqa ámiqi ámiqiranara íridaqa aiqámausara iriséeqa misá nídiranamau fídaqa, aiqámausa innaarúna ásumu máraaqeera miqídaqa.Sk Ínni márirafa káqi mána mánifaqa níndafamaseeqa Yuda máqannaasee ánaamuru fee Yísuna ufa íri maríasee ínni níqafamasee nóori runífaara. Ínnee minára irisée mi-oosannára eeráiriaqa. Zj- Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa Ínnee nárana nammári aiqáma ainaina néemarianara sía fee naanáuree, naanáuree, nána ainaina innáree, Ánutuna amooqíra ufa kambíqee márimau kai fuaqa. i! Dóo qinée qeeqá náranara Ánutunara dúfi dúfi qímaseeqa nánaree moó fannoo anirée qiní nárana aandáu̱ra qáoo qíannoo fee. nhU Sía aninná áakiranarau qídau aní qímami fasiqana áakiranara qídaqa. Ínnikiqari moó fannoo máa̱ qúnnufana irisée maaqí qíannoo, nánaree qinée mooná áakiranara íriananoo fee mifá qiní ititáqimaqaannoo fee. Mg Anée mi-naranná naanée qínanoo moo fasiqa fannoo qímaminoo túmunnai áuqira afaanara dúfi dúfi qíra nárana máridanoo qínana anée aní qímami fasiqana áakiranara irisée sía náa. f5 Qinée Pauroosa minára aiqáma ainaina káqi naaqée qídaqa. Ínni Koorinti máqusanaasaki Yísunara sía írimariasa moómoo máridaqa. Misákiqari moó fannoo aníara maí anirée qiní faqa nárana náannee qínana áidinana káqi miná faqa óonuree miná faqa nárana náa. Anée mi-naranna aandauná naanéera aneenná áakiranara káqi kaaqóo óonumafi írinana sía eeráiria káqi náa. 5ec Óoqeenáa tamummaqara fasiqauqa ákara minára maaqí qínoo máridanoo.Maa-maqa maaqáfa faqa minakí aiqáma ainaina márifa faqa karaambáiqaindi kai máridanoo. ?dw Ínnee Koorinti máqusanaasa aandáu̱ máree makéetai fímariana akaqáandau arusée aukúsee túmunnai áuqira afaannara dúfi dúfi qímasee makéetaki quqásaafaqa feefaurídaqa. Akaqáandau káqi arusée aukú quqásaafa feefaurídaqa. Ínnee Yísuna ufa írimariasa makéetaki kéeqafi ínneeqa aandáu̱ márararee qímasee óonuree sía túmunnai áuqira afaannara dúfi dúfi qínnanara irámasee eeráiriaqa káqi mána mána máraaqa. Aninná karaambáiqa saqárikiananoo aninná áakirafa márina sía minára irisée eeráiriaqa, káqi máraaqa. %cC Sía moó fannoo narí áidi marí ainainna narí íriranaki úriqaranoo máriani aqoónausa nídimari ainainá kai narí íriranaki úriqaranoo máriani. ebC Akaqáusa minára maaqí qídaqa. Maasá amaná aiqáma óosana ámiqirana faqa mandáikirana faqa mináuqa máraanauree qiafaqa qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Kúqaa aiqáma nána ainaina amaná máraanaura, sía aiqáma ainaina ámiqirafa máridanoo. Akaqáusa maaqí qídaqa aiqáma óosana amaná maasá máraanauree qiafaqa qinée minára aiqáma óosana sía faiqí ánaasee dadaaqímaria óosanafa márifanoo fee qídaqa akaqána kurídirafa máridanoo. _a7 Ínnee Yísuna áafaqa námasee quándaki áfaanauqa áafaqa námasaifanoo karaambáiqa Yísuna qáfamaseenoo rairaiqíannoo. Ínnee Yísufa ínniara rairaiqíanifee qímasaida fatá fáta ídee miqídee, ínnee maasára karaambáiqa úraaqáraidee qída fee miqídee, sía amana karaambáiqa úriqaréefaranoo firaa nariranaki áqufifoora. )`K Ínnee karaambáiqa áafaqa náidaqa Yísuna káafakinaana nammári námasee sía amana quándakina áfaanauqa káafakinaa nammari neefáranoo, ínnee Yísuna áafaqa náidaqa karaambáiqa qaindásaaqaraa feemu námasee sía quándaki áfaannauqa qaindásaaqaraa feemu neefáranoo. _5 Sía Yísunara írimaria fasiqauqa mi-fifau naranná marasée sía Ánutunau amisée dúfi dúfi qídau, áfaannauqa nimisée dúfi dúfi qídaqa miqídaqa. Ínnee Yísuna ufa írimariasa áfaanna náida nímimaria naranara ínnee sía miná naaqéera qídaqa qíkooqaidanoo. r^] Dóo qiní ufa óosana náqi fee ínoo máridanoo fee dóo maqee mi-ufána koorooianáura. ínni maqúsanaasa nárana maraséeqa túmunnai áuqira afaanna ámidee qímasee tatúfimariafanoo. Mi-tumunánnai áuqimaria afaannána amana sía ánoonau káqi fífau túmu kai máridanoo. Mi-narana tatufiráfa faqa sía ánoonau, káqi nárana kai máridanoo. F] Qeeburu máqannaasa moo núqu Isaraee máqannaasa náriqa aandáu̱ tatúfira óosanara íriaqa. Faiqí anaasee moó fannoo aandáu̱ maramáree Ánutuna aanáiqiki maru fasiqana amisoofanoo aandáu̱ tatúfinoo naríara akaqána marasée néemarufanoo aandáu̱ ákoofa narí áiku ásauku faqa múduka nanau. Misá qiqau, maasá Ánutuna tatúfira qáindasaa qaraana náida qímifaqa náidaqa miná faqa moodáanaki máridee qímariqau. p\Y Moodáa féemu kai márina maasá moómoosa ruqí ruqímasee néemarianara moodáara foora máridaqa. 9[k Maasá áafaqa náidaqa káafakinaa nammariara Ánutunara dúfi dúfi qímasaidaqa mi-kaafánakinaana náidaqa ásauku mundírana fidíka náida fee qímasaidaqa maasá káqikaa feemu faqa ruqí ruqímasee náidaqa maasá ásauku mundírana amaqí náida qímifaqa náidee qídaqa mi-feemúna náidaqa. Z Ínnee Koorinti máqusanaasa óoqeenáasa írirana faqaasa máriafanoo. Ínneeqá kai qiní ufa irisée óonumafi rainásee íriaqa. tYa Óo qifaaqasáa qiní qíqoondiuqa túmunnai áuqira afaannara innaaruqíranara níanasaa rufíaaqa. BX} Aiqáma nimanírafa ínnisaa áqufinafa aiqáma máqannaakí maqee maqee kambíqee mari ainainafa máridanoo. Ánutufa minára íridanoo narí dadaaqíra ufara kai íriannoo. Íridanoo firaa nimanirafa aniréenoo ínni úrinaaqareenoo rafáaqafínafa aniráinanoo Ánutufa afeeka níminaqa ínnee amaná mi-nimariránaki mári ínaqa miná úriaaqarée faranoo. Ánutufa ititáseenoo fímariaana uqafíqainana fí ruíqakinana finnáranoo. "W= Faiqí moó fannoo naríara qeeqá afeekaikíranannai kikíqiqa máridee qínafa rufíaa, anée Isaraee máqannaasa naanna rámasee áqufinafaara. &VE Mi-aiqama ainaináusa akaqáusa aaquqímannimaqáaqeera misásaa kambíqanau. Maasá maqee máriasa aaquqímaqimaqáaqeera Ánutufa qumeé dadaaqufaqa miqóoqaraafa moó fannoo ákararinau. Maasá taikára aukuana adeedí ráinaqa márinara áaqaranara rufíaaqeera aaquqídaqa. U Ínnee sía misá naanna réeqa Ánutunara ninunúruaqa. Misá miqí marúnara kúqira qángiroo fannoo anirée moómoo nárinau. T5 Maasá sía misá naanna réeqa karaambáiqa amanamándee qáfaanauranoo. Misá akaqáusa miqímarunara sakáni fannoo nárímarufaqa kúqimariqau. S Qinée Pauroosa miqúnara qímannimianaura maasá sía misá naanna rámasee faiqí ánaasee narí úmmuara narí úmmuarianaura. Misá miqímarunara moodáa faasaana (tuenti tiri tauséena) núkudara foora téeqiqau moómoosa uqanna ráurukaqau. =Rs Mi-aiqama ainaináusa maasá aaquqímaqimaqarafa máridanoo, maasá faqa miná irisée sía misá naanna raanáura, sía mandá nídi mari ainainnara randáanauranoo sía misá naanna réeqa túmunnai áuqira afaannara faqa innaaru qianáura. Mooseena ákara minára maaqí qímasee qídanoo.Faiqí ánaasee óoqumari fi nárana néeneesee nammári moómoo néeneesee mandídi raanáuree qímasee fíndi fíqa idí rée maríqau. Q =Ps Misá miqíqa fídaqa sía minára írirai moómoosa uqanna mandóosana marasoofanoo Ánutufa qufaqa misá kúqufanoo misá irí fannoo mi-aadana maqa maaqánaki fúrufaramminau. O7 (Misá miqóoqari káasau maqa maaqaki fímarufanoo Ánutufa aiqáma kánanaana kananaana nárana maqásaa quqásoofaqa marasáidaqa néemariqau. Nammáriara nídufanoo Ánutufa Mooseenara qufanoo óonikiqari nammári qúmufaqa naqau.) Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Misá aiqámausa innaarúnaindaraana moodáa feemu naqau, aiqámausa innaarúnaindaraa nammari moodáa naqau. Mi-nammarífa innaarúnaindaraa óonikiqariara foora qúmimarufaqa naqau. Mi-oonífa ásauku mundírafa misá faqa kukéeqasee nímarufa márinau. N uMc Mi-qoonnamúnaki faqa mi-nammarína Taatuqée námmari táqoonara amaana námmari kíkiqusidanoo faqa Mooseefa mi-nammarínaki misá aiqáma ukúqnamáseenoo uqéeraseenoora foora másoofaqa aiqámausa Mooseenaindí kámmambiqau. L + Óo Koorinti máqusanaasa qiní qíkaqaafasaauqa óoqai Mooseefa Isipa máqusaindari maasá Yuda máqannaasa qikeekú qikaakú nífiqee nári máaqai fiqau. Qinée minára qímannimianaura. Misá Isipa máqusaindari sandéemarufanoo namuqáa nárí foo qímasee Ánutufa qufanoo qoonnámu fannoo misá nínaaqiannai aiqámausa ititáfufaqa ámiqimasee anirée Taatuqée námmari taqámareeqa fiqau. h~8}"|{{@zyNxw]vautdsreqWomlkjhgff`edcbb`x__^<]+\[[ YY%X_W~VV U SRjQQ+P_OINNMkLsKJJ2I2I"GF|E BAA#>I;v:887I6.5W4K3l21r0/d.:--,i+*)('&%7$#Y! {}v *@Cj ? m B2{hA= }Qiní faiqi námu sía ínnee áaqaaqeera maa-ufána ákara rídaqa. Yísufa ásauku mundírafa andeeqárafa Ánutuna áfusaa maasúfa dadaaqu fásiqafa máridanoo faiqí faqa ánaasee faqa moó fannoo áaqaifanoo Yísufa minára iriséenoo maasá qíkoofinnai óonureenoo maasá áaqarana andeeqá taikáannoo. h< K Ánutufa maasá aiqámausara áaqee maríasee kái qídanoo. Maasá náriara sía áaqee marunausee qímariana Ánutunara únna qímari fee qídaqa miqí qídaqa miná ufa ánoona sía maasáki márifaqa miqí qídaqa.); M Maasá nári mandáinaina óosana óosana Ánutuna akooroommánnisáinanoo mifá andeeqée marífa máridanoo andeeqá qímaqáannoo mifá maasá numóo taiká qíseenoo maasá mandáinaina aiqáma ánukama qísáannoo narí ufamau andeeqásee fímarifa máridanoo mi-maú fúannoo. 1: ]Maasá náriara sía mandáinaina márifaqee qídaqa narákaru narákaru qídaqa Ánutuna ánoona ufa sía maasáki máridanoo únna ufa kái maasáki máridanoo. (9 KMaasá Ánutuna aanna réeqa súanisaa rakéeiraqoo núnausa moodáanaki márunausa máridaqa naríara naríara áqoondi kámmiqa máridaqa. Maasá Ánutuna aanna réeqa káaqa qára qóo fímarunanoo narí ámaaku Yísuna fidíka fannoo maasá áaqarana numóo aiqáma findaukáidanoo. 8  Ánutuna ámaaku ufa moó maasá qímaqimufaqa maasá miná akooroomásee ínni qímannimidaqa. Mi-ufána maaqí qínoo Ánutufa káaqa qárafa qóomara foora sía káqikaa asukuna márifa máridanoo. Mi-ufána qímaqiminau. Maasá qeeqára Ánutuna faqa áqoondi fee qímasee quándaki asukunakí kéeqafidaqa maasá ufa faqa márirana faqa únna qídaqa, sía ánoonamau fídaqa. 7 %6 EÍnnee faqa maasá faqa ínnisaimbaqa naundurái asasírafa qumbiqáanifeera ínni maa-ufána ákara rúmannimaqaidaqa. Ánutufa káaqa qárafa máridanoo. ]5 5Yísufa mi-kaqi marira anoonáfa kooroomáfufaqa maasá miná qáfeeqarámma ínni qímannimidaqa. Mifá náaru náaru márirana ánoona narí ákoona Ánutuna faqa márufa maasáki maa-maqánasaa kooroomáfunara minára ínni qímannimidaqa. Maasá miná qáfaafanna ainainara íriafanna ainainnara ínni faqa qímannímidaqa. Maasá faqa miná ákoona Ánutufa faqa ámaaku ásauku mundírana faqa moodáanaki ínnisaimbaqa máriraree qímasee ínni qímannimidaqa. 4  3 Qinée káqi márira ufa ánoonara Yísunara ákara rúmasee qímannimidaqa. Mi-kaqi marira ufána Yísufa óoqai maa-maqa maaqáfa sía márunakina márufa máridanoo qinée mi-ufánara qímannimidaqa. Maasá mi-ufána ánoona qífunnai qáfeeqa dáaqoonnai íriqiafana. Maasá qífu qáfamasee qísaukunnai akooqóo káqi márirana ánoona márufaqa áuqamásee qáfeeqa qímannimidaqa. {2oMaasá aiqámausa ásauku mundírana Yísunaki máriasara irisée qiní qímuqusirafa ínniki máriani.Q1Karaambáiqa Yísufa narí áfaarira óosana ínni faqa nímiani. /0WKaraambáiqara sía ámuqusímarínafa áqurarara ufa minásaa máriannoo. Nári ufakíqari maranata, maasá ufakíqari maasá karaambáiqa qúmuannee qídaqa. =/sFaiqí moó fannoo qiní dóokinaana iriséenoo maa-pasána ákara rínau, maa-qusa ufána átisaa qeeqá qísaukunnai ákara ruanáura. Qinée Pauroosa ínni nímandaidaqa. 3._Maaqóo máriasa Yísuna ufa írimaria qíkaqaafasaauqa faqa ínni nímandaidaqa. Ínnee naríara naríara níkaqafasaa fee qímasee narí ámooqee narí ámooqee iaqa. --Asia máqa maaqaki Yísuna ufara suqímariasa misá ínni nímandaidaqa. Maaqóo Akuirafa faqa narí ánaaqa Pirisikira námmarifa faqa nári máaqaki Yísuna ufara suqímariasa faqa ínni firaaqóo ámiqimmándee Yísuna ufa írimariasara foora ínni nímandaidaqa. u,cMisá ínni asasírana nímimaríandee kai íqa qiní qímiqau. Miqíra fasiqauqara aiqámausa íriaqaana. Y++Mi-fasiqáfa Sateefanasafa faqa Fooratunatusafa faqa Akaikusafa faqa misá maí aniroofaqa níndafaida asasiqíafana, misára ínni Koorinti máqusanaasa áni áni aniréera foora qufaqa asasiqíafana. X*)Ínnee Sateefanasana faiqi ánaasee áiku ásaukuara írimariafanoo, misá Akaia máqa máaqakiqari óosanarasee Yísuna saqárikusa máriasa máridaqa. Misá Ánutuna ufa írimariasa aináinammánniséemariasa máridaqa, narí faiqi ánaasee faqa nári márirana minakí kai nifaaqa quqásee áuqaidaqa. Óo qiní qíkaqaafasaauqa ínni qímannimidaqa. Miqínna fasiqana aanna réeqa miná ufamau fuaqa, akaqáusa misá dadaaqímariasa misá ufamau faqa fuaqa. )v(eÍnneeqa máridaqa aiqáma nírana márirana nímuqusí marínaqa narí dadaaqí narí dadaaqí qíqanuaqa. y'k Ínni Koorinti máqusanaasa maqee maa-ufána qímannimianaura. Ínnee maqee maqee aufárida maríaqa, ínnee Yísuna saqárikiranaki minakí mapukúfina kikíqammambuaqa ínnee maqee maqee paasóosida máriaqa, afeekaíkiqa máriaqa. c&? Dóo maqee maasá qíkaqa Apooroosanara qianáuranoo. Qinée ínnee iannái qíkaqaafasaauqa faqa namummáqee fíqa ánianneera qídaqa fuki faakí qúnanoo sía fídanoo ititammásee káqi máridanoo maqee sía fuanáuree sía andeeqára aukuanee qídanoo. Kásooqaqee andeeqára aukuana kambíqafinanoo fúannoo. Pauroona taikárana ufa. %w Timootifa Yísuna ufa írimariasa qiní qíkaqaafasaauqa sáimbaqa mootínai áiquqaki maí ániraree qímasee ínni maqúsai náaree aniréenoo maí qinée minára rakísi márunnannai Eefeesusa máqusai ánianifeera qídaqa. Ínnee Timootinara kumaaráa fee qímaseeqa sía minára níkoo nikaa iaqa ámiqimmandee dadaaqífanoo asooáranakiqari fíndifinoo maí ániani. _$7 Qinée Timootinara qímannimianaura, mifá ínni maqúsai óonuráinaqa ínnee miná ámiqi ámiqimmásaifanoo afaaqa quqáani, mifá qiní daanna rée marífa karaambáiqa aináiniranaki marífa máridanoo. # Maqee Eefeesusa máqusai maaqóo firaa saiká ánoona saika máridanoo, moómoosa qiní ufa ititée maríasa máriafaqa saikídaqa. 9"kQinée maqee Eefeesusa máqusai káqi márianaura. Yeerusareenni Yuda máqannaasa qoomáqa suqánee maru quqoonáfa aniráinaqa qinée minásaa Eefeesusa máqusaindari Maseedoonia máqa maaqaki óoruree minní óonuree anirée másee miqóoqari ínnee iannái Koorinti máqusai fuanáuree qídaqa. !%Karaambáiqa eedóo qínnanara káqikaaqoo kísaaqasaa ínni faqa márianauree qídaqa. Miqóo ínni fí ínni níndafee fíranara qidaqá.  Ínni maqúsai óonureeqa káqi kaaqoó kísaaqasaa ínni faqa márianauree, áukuana áiqaramáfinaqa qámbaanasaqa suara áukuana qaaramoo qúqoona ínni faqa márianauree. Dóo miqóoqari moosáa fuanáura yáifee fuanáuree maqee sía íridaqa. }Qinée maaqóoqari Maseedoonia máqa maaqakina óonuree anirée iqá nínii taikásee ínnee máriannai fuanáura. !Ínnee qiníara faqa óoru fúannee qífaqa qiní faqammóoru fífaranoo. Pauroofa narí fúaninnanara tipúndaarídanoo qímannimidanoo. \1Ínnee maqee andeeqára fasiqauqa mara quqásaifaqa qinée óonuráanaqa mi-munnimmána faqa pásakina ákara rúmasaanaqa misá mi-pasána faqa mi-munnimmána faqa máreeqa Yeerusareenni múru káqi nímiaqa. Aiqáma amaana fáasaanasaa aiqáma fasiqa anaasee akaqá munnimma áaduma rainá quqáaqa. Narí aináinirana ákiaqara munnimma firaaná márainafa miná amana kái káqikaana quqáani káqikaana márainafa dóo narí máraina amana kái káqikaana quqáani, qámbaana amana márainafa dóo miná amana kái quqáani, ínnee aiqáma amaanasáa amaanasáa miqíkai ídaqa rainá quqéesaifanoo innooqáfinaqa qinée ínni maqúsai óonuraanna kári munnimma suqírana sía máriani dóo fáasai suqínoo máriani.  9Óo Koorinti máqannaasa ínnee Yudeea máqa maaqaki Ánutuna saiká máree maríasa nárana sárauqi márianara munnimma káqi nímiranara qiní iraafaqa minára ínni qímannimidaqa. Qinée Karatia máqa maaqaki Yísuna ufara suqímarusa qímannimiafannaqoo miqóo kai fuaqa. !;:Óo qiní qíkaqaafasaa dóo minára iriséeqa sía kási kásiaqa mapukúseeqa atukaráqa máriaqa. Karaambáiqa márirana nírana máriana maqee maqee minakí kai nóori runúsee máriaqa. Karaambáiqa márirana níranaki márianara aiqáma saika náaru márira anoona márifa máridanoo karaambáiqa márirana nírana sía moó fannoo ánoona síaifa máridanoo. Ánoona márifa kai máridanoo.1[9Óo Ánutufinnai dúfi dúfi qídaqa. Maasá ínni sáimbaqa karaambáiqa ásauku mundírana Yísunannai kúqirana faqa mandáinaina faqa maasá úriqaraqa máridaqa. %C8Ákara miqínoo márifaqa qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Maasá aiqámausa mandóosana fannoo kai aupúrara afeeka kuqirana ámifanoo dóo kúqirafa maasá dáridanoo. Kafáa mandáinaina fannoo miná nárira afeeka Ánutuna nímaarusira sándufakiqari kambíqaidanoo. S7Óo kúqirafa maasá rafáaqafímarianafa aní úriqarara afeeka yáifee máridanoo. Dóo taikéenoo.Óo kúqirafa aní aupúrara afeeka maasá qímimarianafa yáifee máridanoo. Dóo taikéenoo. 6Úfaasu maqásaaqaraa nipata faqaasa kúqifandínausa náaru márira nifaaqa sía kúqimaria nifaaqána afisúmareeqa dóo miqóo óoqeenáasa ákara ánoona kambíqaannoo. Misá maaqí qiqau.Ánutufa dóo kúqirana aiqáma nambíqama taikáseenoo miná úraaqáranoo máridanoo.Kúqirana rafáaqafírafa dóo taikéenoo. Kafáa moo ákarakinaa ufa minára maaqí qídanoo. iK5Úfaasu maqásaa nifaaqa faqa sía káqi óoru fífaranoo náaru márirana náaree afisúmareeqa óoru fífaranoo. Káqi máriasa kúqifandinausa misá afeeka nipata náaree afisúmaree amaná innaarúnai óoru fífaranoo. )K4Nífu tasúnduna tasúnduna káqi káqi ídanoo miqírafa kai ínaaqianna ufíreena fannoo fuaqáinanoo Ánutufa maasá moo kámaakamma qímaqaannoo. Mi-ufireenná fuaqásainanoo kúqirausa minakíqari náaru márira nifaaqa faqaasa fíndififanoo maasá aiqáma moo kámma qímaqaannoo. C3Ínnee ámiqimmandee íriaqa, kukéeqara ufa qímannimianaura, maasá sía aiqáma kúquanaura. Qúsasaa uqanna Ánutufa tautúmaqimaqáseenoo maasá moo kámaakamma qímaqaannoo. 2Óo qiní qíkaqaafasaa qiní Pauroosa ufa ánoona maaqímminoo máridanoo. Faiqí nimaqí faqaasa faqa fidíka faqaasa faqa sía Ánutuna quqúsaki kéeqafifanoo náida nímiannoo. Úfaasu maqásaa ainaina faqa sía amana náaru márirana máraannoo. T!1Maqee maasá maqánnai áuqira fasiqa afaaqa afisíqa moodáa karámmiqa máridaqa kásooqaqee maasá miqíkai másee innaarúnaindaraa fasiqa afaaqa afisúsee miqí kai íqa moodáa karákaimmianaura. 2]0Maqásaaqaraasa nári níkoona Adamana fooqáasa maqá nífaaqafaqaasa máridaqa. Innaarúnai fímariasa innaarúnaindaraa fasiqa Yísuna afaaqaikírausa márifaranoo. /Indaarúqaa Adamafa maqásaaqaraa kookoomannái áuqirafa márinau. Ínaaqianna Adamafa Yísufa innaarúnaindari qúminau. .Sía náaru márirafa náaru kambíqaidanoo maqásaaqaraafa náaree kambíqaidanoo, miqóoqari kai náaru márirafa kambíqaidanoo. & E-Tamummáqara fasiqauqa ákara minára maaqímminoo máridanoo.Indaarúqaa fasiqa Adamafa kásimaruna áuquqoofa márinau. Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Adamana ánaaqiannaa fasiqa Yísufa maqee márirana faqa náaru márirana faqa nímimari maraqunafa máridanoo. Q ,Níkundee maría nifaaqafa maqásaaqaraa nifaaqa úfaasu márifa máridanoo. Ánutufa uqéerasainanoo náaru márianinna innaarúnai nífaaqa máriannoo. Maqásaa nifaaqa úfaasu nifaaqa maaqóo máriana amana kái márifa máridanoo. Mifá márinanoo innaarúna náaruara márira nifaaqa amana kái márifa kúqaa máriannoo. 5 c+Níkundee marí nifaaqafa ummooqukídanoo mandáikidanoo, kásooqaqee kúqiranakiqari Ánutufa uqéerasainanoo áfu qáfainanoo idaaqírafa ámiqirafa afeeká máriannoo.  %*Kásooqaqee kúqirausa kúqiranakiqari fíndififanoo miqíminoo máriannoo. Faiqí ánaasee kuqufífanoo miná irí ákundee maríafa maqásaaqaraafa maqá máridanoo. Kúqiranakiqari Ánutufa uqéerasainanoo mi-afaaqáfa náaru náaru márira afaaqa máriannoo. \ 1)Súani afu narí aréenarafa áaduma moó máridanoo, quqoona narí aréenarafa áaduma moó máridanoo, fásau narí aréenarafa áaduma moó máridanoo, fásau misáki faqa áadu áadu áreenarafa máridaqa. [/(Innaarúnaindaraa nifaaqa faqaasa faqa maqásaaqaraa nífaaqa faqaasa faqa áaduma máridaqa. Innaarúnaindaraa nífaaqa áreenarafa moó máridanoo maqásaa qaraasa nífaaqa aréenarafa moó máridanoo.  'Kásimari ainaina nimaqí miqí kai ídanoo sía aiqáma moodáa nimaqi faqaasa máridaqa. Faiqí moo nímaqi faqaasa máridaqa aandáu̱ moo nímaqí faqaasa máridaqa, ufini moo nímaqi faqaasa máridaqa, noodáanna moo nímaqi faqaasa máridaqa. S&Ánutufa narí íriranannai aiqáma áadu áadu qaqama nári áadu áadu kambíqaaninnana ánoona namufaqa ámanee namufaqa nímidanoo. Ánutufa aiqáma qaqama andeeqásee narí kai ánoona ámidanoo. '%Ínnee sakuma qaqama fée moo nárana qaqama fée úmmaqidaqa sía nárana faqa ámanee faqa úmmaqi maríafanoo qaqama kái úmmaqi maríafanoo. Úmmaqusaafanoo sía qaqama kai kambíqaidanoo nárana ánoona namufaqa ámanee namufaqa kambíqaifaqa qáfee maríafanoo. :m$Anée fúrufarimarianafa mi-ufána qímariananoo. Anée nandí úmmaqusainanoo sía aaqee kambíqaannoo mifá putaa mámbinanoo miná uapáaqi fannoo ínaaqiana kambíqaannoo. ;o#Ínniki moó fannoo kúqirausa fíndi fíranara maaqí qíannoo, kúqirausa dóo putaámminoo máridanoo náqimasee fee fíndi fifáree, nána afaaqee fíndi fúannoo fee. yk"Ínnee Koorinti máqannaasaki akaqáusa kúqirausa sía fíndifi maría ufana qímariasa ínni putaamánnimaqaifaqa ínnee misá mandóosana maraséeqa fúrufarirana máree maríafanoo. Ínnee miná minnísee kafáa andeeqára írirana marasée ínneeqa mandóosana quqásee andeeqáramau fuaqa. Ínneeqa nisaurúaqa ínnikiqari akaqáusa Ánutuna afeekara sía ámiqimasee íri márifanoo káqi meerámau írirana írimariafanoo. Maasá kúqiranakiqari fíndifuanna qífaaqanara qídanoo. /W!Ínnee sía mi-unna ufána íriaqa,Moo ámaana ufa minára maaqí qídanoo, Mandóosana máree maría áqoondisa ínni márirana putaamánnimaqéefaranoo. O Qinée Pauroosa Eefeesusa máqusai káasau aandaura foora márufaqa misá faqa rákimariqiafana. Kúqirausa sía kúqiranakiqari fíndififaqau qinée maaqóo Eefeesusa máqusai mi-fasiqáusa faqa rákidaqa nána ainainee máraanauree qímasee misá faqa rákiqiafana, fífau maaqóo mária fasiqaanaaseesa qíqafaaqee qímasee fee rákiqiafana. Óo sía miqí qiafana. Kúqaa kúqiranakiqari fíndi fuanáuree qídaqa miqí qiafana. Faiqí firaasá únna ufa moó minára maaqímminoo máridanoo. Dúna maasá kúquannanara maqee nárana nammári móomoo náa. Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Kúqirausa kúqiranakiqari sía fíndififaqau ánoonammifooqíni, fíndififaranoo únna qímariafanoo. V%Qiní qíkaqaafasaa, qinée aiqáma faasaana kúqiranara aniráannoo qídaqa eeráiridaqa. Qinée sía káiqeesa maaná koorooídaqa. Ínnee maasá karaambáiqa ásauku mundírana Yísunaki fímaríanara nimooídaqa minára kai kooroománnimidaqa. (Pauroona aukuana Roomma máqannaasa sía Yísuna ufa írimariasa nári óosana máraidaqa faiqí ánaasee qáfaifanoo adíafaa íanifee qímasee óoni faandamuraki faiqí faqa káasau aandau faqa mara quqásoofaqa rákimariqau. Yísuna ufa írimaru úfafa taikáanifeera mara quqásoofanoo káasau aandau naru néemarinau. Pauroofa minára iriséenoo Koorinti máqannaasa qímannimidanoo miná kíkiqusimarinau. Koorinti máqusanaasa maa-ufána qímanniminoo qinau.) ~ Maasára faqa íriaqa maasá Yísuna ufa sáara aiqáma faasaana moómoo kari aupúrarana nárírana eeráirirana máraidaqa. }Ínni Koorinti máqannaasaki kúqirausara nammári máree marusara misára náqi fee qianáuree. Kúqirausa kúqiranaki sía fíndifuafaqa ínnee nánaree fífau misáree qímasaida fífau nammári máraidee. Ínnee yánee dadaaqídee miqídee. N|Ánutufa aiqáma ainaina maréeqeenoo ásauku mundírana rakísirana ámeemaanai quqásainanoo ásauku mundírafa miná ámaaku fannoo quándaki Ánutuna áramandunnai narí kéeqaannoo, aiqáma ainaina quqóona áramandunnai kéeqafinanoo miqóoqari Ánutufa aiqáma ainainatia uqanna úriqararafa máriannoo. (Pauroofa máru aukuanna faiqí moó fannoo Yísuna ufa írimarufa sía nammári márarai kuqufufanoo moó fannoo qaara kari nammári máree márinau. Mifá naríara faqa kúqunara faqa máree marínau. Mi-aukuanná mi-oosannára Pauroofa qímannimirara maaqí qinau.) o{WTamummáqara fasiqausa ákarakinaafa minára maaqímminoo máridanoo.Ánutufa aiqáma ainaina miná áramandunnai kai quqáannoo fee qídanoo. Tamummáqara fasiqa minára miqí qímasoofaqa qinée minára maaqí qídaqa. Ánutufa aiqáma ainaina miná áramandunnai quqáraree qídanoo sía naríarau miná áramandunnai quqáraree qídaqinoofau. pzYÍnaaqianna radámuaninna namuqaafa kúqirafa máridanoo miná faqa radámuannoo. (v 24) Miqóo taikárafa kambíqaannoo Ásauku mundírafa áfaannauqa úriqararausa faqa misá faiqí firaasá faqa misá afeeka fasiqauqa aiqáma maréeqeenoo narí áramandunnai quqáseenoo radámuseenoo narí quqúsakinaasa aiqámausa maréeqeenoo narí ákoona ámiannoo. .yUÁnutufa narí ásauku mundírana mapukú amaqáseenoo qímaminau. Anée aiqáma ainainasaa rakísimaree fímarinaqa qinée Ánutusa aiqáma namuqáa áfaannainaina maréeqeeqa aní ásauku mundírana áramandunnai quqásaanana anée maqá mámmaaqai radámusainaqa kaifáa rakísianauranoo. x(-) |wqSía dapi dápi Ánutufa kúqiranaki uqéeraannoo andeeqáseenoo mara fíndifuannoo, ásauku mundírana náaree dóo mara fíndifumáqoofanoo máridanoo miqóoqari mifá qúminna aukuana miná áiku ásauku maréeqee fíndifumánnimaqaannoo. Av{Maasá aiqáma fasiqa anaasee Adamana faiqi námu márunnanara kúqidaqa, miqíkai ínoo ásauku mundírana faiqi námu márianara Ánutufa misá kúqiranakinaana uqéera quqáannoo. u#Óoqai indaarú moodáa fasiqannai kai kúqirana kambíqanau, miqí kai ínoo moodáa fasiqannai kúqiranakiqari fíndifirafa kambíqanau. _t7Ánoona ufa maaqímminoo máridanoo. Dóo kúqaa ásauku mundírafa kúqiranakiqari fíndi finau, miná fíndifirafa maasá kúqirausa fíndifirana qíma afeekaikídanoo mapukídanoo. Dóo kúqaa máridanoo. tsaMaasá maaqóo márunna kámuqoorá kai iriséefau ásauku mundírana minásaa írirana rusídau, maasá mandáinaina firaafá máriqini, aiqáma máqannaasa maqá afaaqasása máriasakiqari maasá dinee teeroo úriqaranoo máriqini. -rSKúqirausa kúqiranakiqari sía fíndififaqau moómoosa ásauku mundíranasaa írirana rusísaida kúqimariasa sía innaarúnai fini auíamakífau fúrufariaqini. QqÁsauku mundírafa kúqiranakiqari sía fíndifinaqau ínniqa saqárikirafa kai fífau ainainara foora sía mári ainainnaki faqa ínnee ínneeqa mandáinainaki káqi auíamakifau fúrufarammiaqini. Up#Kúqirausa sía fíndi fífaqau ásauku mundírafa faqa sía fíndifiqini. oKúqirausa kúqiranakiqari sía fíndififanoofau ásauku mundírafa faqa sía fíndi fiqini. Ánutunara ásauku mundírana kúqiranakiqari uqéeree foo qíafannanara kúqirausa kúqiranakiqari sía fíndififaqau maasá qímannimiafanna ufanara únna ufa fee qini. Hn Óoqai ásauku mundírafa kúqiranakiqari sía fíndifinaqau maasá qímannimira úfafa sía márinaqau sía qímannimunáiqini, ínnee ínneeqa írirana rusímari ainainafa sía máriqini. m Kúqirausa kásooqaqee sía kúqiranakiqari fíndifirarifánoofau ásauku mundírafa miqí kai ínoofau sía fíndifu qini. 1l[ Maasá ásauku mundírafa kúqiranakiqari fíndifunara maasá qímannimiafanaqa ínnikiqari akaqáusa náqimasee kúqirausara sía fíndififaranoo fee qída fee. k) Yísufa maasára kúqinoo fíndifunara qímannimunnufana akaqá niqiqoo fásiqausa nóokinaanee íridee qiní dóokinaanee íridee, mi-ufána kai maasá qímannimisaafanaqa minásaa ínni írirafa rusínoo máridanoo. Maasá kúqiranakinaana fíndifuannánara qídanoo. j} Ánutufa sía qiní uréeqaranara írinoo káqi narí áfauaranannai qiní maréeqeenoo narí niqiqoo fásiqausaki quqáqiséenoo ufa qímannimiannee afeeka qímufanoo sía qiníki mandáikinau. Qinée aiqáma niqiqoo fásiqausa úrinaaqaramásee faiqí ánaaseeki maqúsa maqusa kadáapiriqa, sía qeeqá kaifau miqídau Ánutufa qímu afeekáfa qiníki kásinara miqídaqa. |iq Qinée Yísufa niqiqoo fásiqausakina uréeqarausa máridaqa. Qinée Ánutuna ufara suqímariasa aupúrarana nímiafanausa márunnanara náqi fee ifaqée misá qiníara Yísufa niqiqoo fasiqafee qída fee, sía qinée misá nimana máridaqa. `h9Ínaaqianna uqanna qiní Pauroosa qífusaa faqa koorooináu. Qinée dáaduma uqanna moo óosanakiqari ámaneendaraasa eedádara foora máriafanausa máridaqa Yísufa qiní qífusaa kambíqoofaqa qáfaqiafana. g Miqóoqari Yísufa Yameesana áfusaa kooroomámbinoo miqóoqari niqiqáaninna fasiqausa nífusaa kooroomámbinoo qímanniminau. ]f3Qáfamasoofanoo miqóoqari narí ufa írimarusa fáifa handaréeta fasiqa anaesee moómoo uqanna nífusaa moodáa kari kai kooroo inau. Misáuqakiqari akaqáusa asooqáqee kuqufufaqa, moómoosa káqi máridaqa. Be}Fíndifufanoo Peetooroona áfusaa koorooínoo miqóoqari qísaukuqara taikáseenoo qíkunní óoqu qaaraqánda máreenoo niqiqáaninna fasiqausa aiqáma nífusaa koorooufaqa qáfaqau. !d;Kuqufufaqá misá miná irí akúndamásoofanoo qaaramoo fáasaana márinoo tamummáqara fasiqa ákarakinaa ufamau fínoo kúqiranakiqari fíndifinau. =csQinée sía qinée qeeqá ufa káifau qímannimiafannanau. Yísuna áiku ásauku máriannaindari ánu ufana firaaqóo úriqarara ufa qímannimiafannana. Mi-ufána óosana maaqímminoo máridanoo. Ásauku mundírafa tamummáqara fasiqauqa ákarakinaa ufamau fínoo maasá mandáinainara kuquqímaqanau. cb?Yísuna ámiqira fasaasa ufa qímannimiafannana, ínnee miná rakísi mapukú qumáreeqa innaarúnai asumu márirana máree maríafanoo. Ábee ínnee indaarú kúqaa fee íriqee íqau únna qímasee íridee qifáara. ^a 7Óo qiní qíkaqaafasaa óoqai qinée Pauroosa Yísuna ámiqira fasaasa ufa qímannimiafannana, ínnee miná irisée maqéeiafanoo ínni írirafa minásaa rusísoofa mapukínoo márinara ínni náaqoo áuqaidaqa. T`!(Ínnee ufa suqíranaki íriranamau kai andeeqásee maqee maqee fuaqa. _'Óo qiní qíkaqaafasaa Koorinti máqannaasa ínneeqa Ánutuna ufa faiqí ánaasee qímannimiranara máraanauree qímasee afeekaikída miná márarara kai kadáapiruaqa, akaqáusa sía írimaria ufanakiqari maraqunannái qímannimifaqa sía qáoo qiaqa. ^%Ínnikqari moo fásiqa fannoo naríara Ánutuna tamummáqara fasiqausee qímaseenoo fee maraquna qímimari afeekana faqaasee qímaseenoo fee mi-fasiqáfa qinée Pauroosa ákara rúmannimunnufanara kúqaa Ánutuna naamúaqira ufa fee qínafa ánoona máriannoo. Qiní maa-ufánara sía íridee qínafa ínnee minára únna qíra fasiqa máridanoo fee qímasee miná ufa faqa sía íriaqa. ]&\-$Óo Koorinti máqannaasa Ánutuna ufa fannoo ínnikiqari fee indaarú kambíqeenoo fee ínnee ínneeqara maasá kai máreeunoo fee qídee. [#Ánaasee moo áinainara iráraree qímaseenoo sía páamma qímasee iráannoo, kásooqaqeenoo máaqaki óonureenoo narí afaaqisáa iráannoo. Yísuna ufara suqíranaki ánaasee fíndifi ufa qínafa asaurírafa máriannoo. (Koorinti máqannaasa akaqáusa Pauroona ufara sía anoona ufa fee qímasee nári íriranamau fímarufanoo Pauroofa minára maaqí qímasee qímanniminoo qinau.) 7Zg"Yísuna ufara suqíranaki ánaasee sía fíndifi ufa qímannimiaqa, káqi óoqufaaqee máriaqa. Yuda máqannaasa sándufamau kai fíqa faiqí ufa ámeemaanái kai máriaqa. (YI!Ánutufa sía maasára dapi dápi fúrufariranaki máriaqeera dáarama quqéenoo asooáranaki andeeqásee máriaqeera dáarama narí úfa íriranaki quqéenoo. Ánutuna ufara suqímariasa máaqanna máaqana moodáa óosana qímannimiafanaqa máree maríafaqa ínni faqa qímannimidaqa. fXE Maraquna fannoo ínni náakifaqa Ánutuna ufa qímannimirana dadaaqírana nímifaqa sía dapi dápi fúrufariaqa ínnee ínneeqá kai ínneeqa nífauru naundurásaa rakísimariasa márianara ámiqimasee rakísiaqa. OWÍnnee aiqáma amaná Ánutuna ufa qímannimiaqa moodáa kai moodáa kai fíndifidaqa amaná qímannimifaranoo, miqímandaifaqa aiqámausa misá írirana iriséeqa dadaaqírana máreefaranoo. 1V[Ínni ufa suqíranaki faiqí moó fannoo óoqu marínafa Ánutunaindaraa ufa marasáinanoo ufa qímanniminna fasiqafa óoqu márinanoo mifá fíndifi qímannimiannoo. UQaaraqánda fee qaaramoo fee Ánutufa ufa níminnana qífaqa aiqámausa suqímariasa irisée misá ufa rainá rainámmasee íriaqa. GTYísuna ufara suqíranaki koorooímarinna fasiqafa sía márinana sía ánaamuru ufakíqari qímannimiani. Narí kai narí aundurákiqari Ánutuna faqa ufa qínafa amaná narí kai qíani. nSUMisá ánaamuru ufakíqari qímannimiani qímasee qaaraqánda kai fee qaaramoó kai fíndifinana moodáa moodáa fannóo kai qímannimiaqa, miqóoqari moó fannoo misá úfa ánoona nári ufakíqari kooroommásee qímannimiani. cR?Óo qiní qíkaqaafasaauqa, máa̱ qinée qúnna ufana ánoona koorooianáura. Ínnee innaaru qíraree qímasee suqídaqa moó fannoo idí moo óosana áraannoo moó fannoo naamúaqira ufa óosana áraannoo, moó fannoo Ánutunaindaraa ufa irisée qímannimiannoo moó fannoo ánaamuru ufakíqari qímannimisainanoo moo fásiqa maraquna fannoo dadaaqínanoo mi-ufána ánoona kooroománnimiannoo. Aiqáma ainaina Yísuna ufara suqímariasa dadaaqírafá kai máriani. QNarí mandírirafa aundurái kukéeqanoo márinafa aiqáma kooroomámbinanoo mifá anuka kummárammafinoo Ánutuna amooqídanoo maaqí qíannoo kúqaa Ánutufa maaqóo ínni faqa máridanoo fee qíannoo. Yísunara suqíranaki andeeqáaqeera qídanoo. PAiqámausa suqídaqa Ánutuna ufa nári ufakiqari narí qímami narí qímami qímarifanoo káqiqee fasiqa fee aamína fasiqa fee ínniki kéeqafinoo írinoo narí mandóosanara aundurái óonumafi íriannoo. Narí írinnufafa narí raqúru ámiannoo. ~OuYísuna ufara suqímariasa aiqáma suqúsee máridaqa aiqámausa moodáa kari ánaamuru ufakíqari dapi dápi ufa qímarifanoo káiqee fasiqa fee aamína fasiqa fee minakí ani kéeqafiqa ínniara fúrufari maríasee qímasee sandáannoo. zNmQinée maraqunannái ánaamuru ufa qíranara maaqí qídaqa Yísunara sía írimariasa irisée minára kúqaa fee qiaqée qímasee náriara Ánutuna nárira ufa ámeemaanai márianara íriaqeera mi-ufáfa máridanoo. Yísunara dóo írimariasara sía misárau máridanoo, dóo misá íridaqa. Maraqunannái Ánutuna ufa nári ufakíqari qímannimirafa Yísuna ufa írimariasa íriaqee ainainna máridanoo, miná ufa sía írimarinausa sía miná írifaranoo miná ánoonara randée faranoo. *MMTamummáqara fasiqauqa minára maaqí qímasee ákara ríqau.Karaambáiqa qínoo qinée maa-maqannáasa qímannimianaura.Qinée ánaamuru ufa qímariasa niqiqáanaqa qímannimifaranoo.Qinée ánaamuru nífaurunnai qímannimianaura.Qiní qíku qísauku aiqáma mi-ufána irisée níkooqainaqa sía írifaranoo. Tamummáqara fasiqa ufa miqímminoo márifaqa qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. L Óo qiní qíkaqaafasaa sía ínni írirafa faiqi ánaaqi íriranara foora máriani, faiqí firaasá íriranara foora máriani. Óosana óosana mandainainara minára kai ínni írirafa faiqi ánaaqindíara foora nisakadikí qikairí síaisa máriaqa. CKYísuna ufara suqímariasaki suqídaqa qinée sía miqídaqa. Misáki máridaqa nári ufakíqari misá naamúaqianee qídaqa moodáannai qísauku ufa kái amana kái qúsa qímannimiranara dídidanoo. Moosá ufakíqari misá sía íri maría ufanakiqari kísaaqasaa qímannimianaqa sía írifoora qíkooqaidanoo. 4JaQinée Pauroosa maanára Ánutunara dúfi dúfi qídaqa, qinée firaaqóo moómoo kari ínni fíqaramásee ánaamuru ufakíqari dáadumai máridaqa innaaru qídaqa. I5Aní Ánutunara dúfi dúfi qíra ufa ámiqimmasee qínanoo moo fásiqa fannoo sía ámiqimasee írinanoo aní ufa fannoo sía miná dadaaqíannoo. WH'Ínnee Yísuna ufara suqímariasa suqímarifanoo moó fannoo Ánutuna maraquna fannoo áakinanoo narí amana fannoo kai ánaamuru ufakíqari innaaru qínanoo moo káqiqee fasiqa fannoo ani márida íridanoo náqimasee mifá iriséenoo Ánutunara mifá faqa eedóo qíannoo fee. Mifá sía uqanna amaná aní ufa óosanara íriannoo. xGiQinée minára náqi fee qianáuree qinée maaqímmianaura, qinée qeeqá qimana faqa qeeqá íriranannai faqa innaaru qianáura. Qinée Ánutunara idí ráidaqa qeeqá qimanannái faqa qeeqá íriranannai faqa Ánutunara idí raanáura. &FEMaraquna fannoo dadaaqínaqa sía íria ufanakiqari innaaru qíananoo qiní qimana fannoo kai kúqaa innaaru qíannoo qiqá írirafa sía innaaru qíannoo. CE Faiqí moó fannoo maraqunannái ánaamuru ufakíqari qímannimidanoo narí faqa faiqí ánaasee faqa sía írifanoo kafáa Ánutunara innaaru qínanoo moo áfeeka áminanoo sía írimaria ufanakiqari qímarina ánoona irisée quandásee kooroommásee kafáa nári ufakíqari qímanniminaqa dóo íriaqeera. /DW Ínnee Koorinti máqannaasa káaqa Ánutuna maraquna fannoo nímimari afeekanara kai firaaqóo rímariasa máriafanoo. Mi-afeeka iriránakiqari maanára kai afeekaíkiaqa. Yísuna ufara suqímariasa misára dadaaqíqa firaaqóo uqéeree maría ainainnára kai nídinaqa uqéeraaqeera qídaqa. ;Co Ánaamuru moó fannoo fíndifi nári ufakíqari qiní qímaqimifaqa qinée síamma írianaura. Qinée mi-fasiqánara ánaamuru fee qianá mifá qiníara ánaamuru fee qíannoo. fBE Maa-maqa maaqánakina moómoosa ufa máridanoo aiqámausakina misá ufa ánoona máridanoo. ]A3 Ínnee miqíkai íqa maraquna fannoo náakinaqa ánaamuru ufakíqari sía írianakiqari ufa qífaqa náqimasee aní ufa óosana írifaree sía uqanna írifaranoo. Aní ufa fannoo fífau úfaira foora úqidanoo. @!Rákira karaambaiqa fannoo sía ámiqimándee kaanina uqéeraifaqa náqimandee rákirana aiqámausa uqéereefaree, sía uqéeree faranoo. ?Fífau sía kási marí ainainna ufíreena faqa kookáanauru faqa piripúnna faqa márifaqa sía mináuqakiqari ámiqimmandee fuaqáidaqa minakíqari idí sía ámiqimmandee fuaqáifanoo idírainna fasiqa anaaseesa náqi fee mándee írifaree, sía írifara. D>Óo qiní qíkaqaafasaa kásooqaqee ínnee iannái óonureeqa ánaamuru ufakíqari qímannimisee náqimandee dadaaqianáuree. Sía dadaaqírafa máriannoo. Ánutuna maraquna fannoo aamúaqira ufa qímannimira fee, qímannimiranee, írira ufa fee Ánutuna maraquna dadaaqíra ufa qímannira fee naamúaqira ufa fee nári ufakíqari qímannimianaqa aiqámausa dadaaqírana máreefaranoo. Moosá ufakíqari sía dadaaqírana máreefaranoo. t.~~t}|{{+zyxwvuRsArRpoNnlkjjNibhgggyeddba`k__^B]B[ZYcXWhVUTRQP]ONN~M{LvKJ.HG*FEDACBA@s?>>9=j<;98(7]654N3210//r.-,p+**)E(&&`%$#" k^/qH uM.N1 Maqee ínnee Ánutuna ánoona ufa irisée máraafanoo mi-ufánannai ínni nínukama findaukámaseenoo. Ínnee ínneeqa niqoónausa mi-ufána írimariasara kúqaa nímuqusidanoo nídimarifaqa minára kaifáa qinée qímannimidaqa ínneeqa nímuqusa óokiqari nóori kándamasee naríara naríara nímuqusidanoo nídiani. (0 KÁnutufa miná kúqiranakinaana uqéereeqeenoo aréenaranaki quqánau. Ínnee minánnai Yísunannai Ánutunasaa mundíqa máriafanoo kafáa minánnai kai ínneeqa írirana minásaa rusírana faqa náaru innaarúnai kambíqaaninna ainainara nídirana faqa minásaa ootúpanoo máridanoo. ]/ 5Óoqai indaarú Ánutufa sía maa-maqa maaqána áuqiraqoo ásauku mundírana káqi útaaqama nímaqaqoofanoo márinoo máa maqee taikára kámu maasáki dóo kooroo ínoo maasára aunírira saqarisaa kúqufanoo *. OÍnni idukírana ákiaqara feefaurú firaafá fíqararafa ásauku mundírana fidíka máridanoo. Sía teeroo námuana fáina káaqa ámiqirana Ánutuna aandáu tatúfimaruna fooqáana ámiqirana miná kúqiranannai maasá idukínau. Maasá nikeekú nikaakú mandíriranakinaana idukínau. - )Ínni nikeekú nikaakú fífau fáafau mandírirana maqéeuna minakínaana ínni idukúsee maréeqee quqásainara miná ákiaqara firaa ainaina máridanoo ínnee írimariafanoo. Mi-feefauriráfa sía kóora siruáa miqírafa máridanoo mifá taikée marífa máridanoo. s, aÁnutufa faiqí ánaasee aiqámausa írirana qáfee marífa máridanoo. Sía mandá írirana iriséenoo moó dádaaqammámaqeenoo moó firaaqóo mandáikamamaqaidanoo nári máraana amana kái andeeqásee nímidanoo. Miqí marí Ánutunara innaaru qídaqa maasá qíkoo fee qídaqa máa máriaqoo nóori runúsee máridaqa áaqaranara rufíaidaqa máriaqa. $+ CÓoqeenáa Ánutuna tamummáqarausa ufa minára maaqímminoo máridanoo.Ánutufa qínoo qinée káaqa andeeqárausa máridaqara
qíqa ínnee faqa miqí kai másee káaqa andeeqárausaikida
máriaqa. Tamummáqarausa ufa miqíminoo márufaqa ákara rúmaqoofa máridanoo. V* 'Ínnee Ánutuna ufara eedóo kai qímasee qumáraaqa. Óoqai ínnee aamína máru kamusaqa máridaqa mandá nídimaru ainainna sía maqee kámu kafáa miná mara ootúpaaqa, ínnee aiqáma márirana andeeqásee máriaqa, Ánutufa ínni náarée marífa káaqa andeeqárafa máridanoo mifá indée kai íqa káaqa andeeáqa máriaqa. )  (  Ínneeqa nitikúrakinaa írirana deedaqammásee máriaqa. Ásauku mundírafa Yísufa koorooínna aukuanna ámiqi ámiqirana nímiannoo. Ínneeqa naundurái írirana mi-amiqi amiqiránasaa mundúqaraasamáseeqa máridaqa rakísidaqa aufarídaqa máriaqa. l' S Ánutufa sía mi-tamummaqara fasiqáusa máru kamuqoorau qímanniminau. Maa maqee mária kamuqoora ínniara qímannimufaqa irisée ákara rúmaqoofa máridanoo. Mi-tamummaqara fasiqáusa minára íridaqa aináiniqau. Misá máa maqee ínnee írimaría anoona ufanara minára qímasee ákara ríqau. Mi-anoonufána tamummáqara fasiqauqa óoqai ákara rúmaqoofa dóo máa maqee mária aukuana ámiqira fasaasa ufa Yísunara qímannimimariasa dóo qímannimisaafaqa írimariafanoo. Ánutuna náaquqara maraquna fannoo dadaaqifaqa ínni maqúsa maqúsa máriasa daráanimámbifaqa qímannimiafaqa írimariafanoo. Tamummáqara fasiqauqa óoqai ákara rúmaqoo ánoona ufausa miná maqee írimariafanoo innaarunaindaraa qángiroouqa mi-ufána misá íriafanoo íriaqaa kai ímarifaqa firaaqóo Ánutufa Yísuna maa-maqánasaa arusée áfiqoonara randáidaqa. Maasá faqa maa-maqánasaa márunausa faqa sía mi-ainainnána amana máridaqa. Yísuna ufamau fímariasa káaqa andeeqásee máriaqa. X& + Misá Ánutunara yáiree fee miqíannoo fee náqimasaifanoo fee miqíannoo fee yá fasiqanannái fee miqíannoo fee qímasee randáidaqa óonumafi íriqau. Ásauku mundírana maraquna fannoo mi-tamummaqara fasiqáusa náakufufaqa máa maqee áukuanara faqa ásauku mundírafa firaa aupurarana máraaninnanara faqa miná taikáranaki firaa areenarana máraaninnanara faqa akooroomásee ákara ríqau. Óoqai sía kambíqoo kamuqoo ákara rúmasoofanoo máridanoo. %  Óoqai Ánutuna tamummáqara fasiqauqa máa ínni nimana asumu máriranaki mara quqáaninnanara irisée firaaqóo ámiqimasee queeqáaeeqamásee randáqau. Misáuqa káqi tamummaqasée kásooqaqee Ánutufa misá mandáinaina minnínnisee ámiqi ámiqira afeeka innaarúnai máreefandínna ainaina káqi nímianinnanara óonumafi irisée ákara rúmasee mi-ufána ánoonara randáqau. 8$ k Sía fífau asasídaqa máriafanoo Ínnee ínneeqa Yísuna saqárikirana ánoona ínni nimana qumáreeqeenoo innaarúnai asumu máriranaki quqáranara asasídaqa máriafanoo. i# MÍnnee sía Yísuna qáfoosa káqi nímuqusí marífaqa minára ríriaasa. Ínnee sía Yísuna qáfoosa káqi ínneeqa írirafa minásaa rusímariasa máriafanoo miná ufamau fífiaasa. Miqímarianara ínnee firaaqóo káaqa aréenarana námufaqa asasímariafanoo. Mi-asasiránara faiqí sía amana minára ufa qifáranoo úriqararafa máridanoo. :" oMi-nimanira ainaináusa ínni Yísuna saqárikirana nimanídanoo ánoonaikinoo márianifeera koorooídanoo. Faiqí maa-maqánasaa máriasa kóora mifá ínaaqianna kásooqaqee taikéemari ainainafa qumáreeqa idáki quqásee tasírisiri másaida apaapú aiqáma uqanna áiqarée márifanoo narí idaaqírafa kai suqúfifaqa dóo minára ámiqiranee qídaqa. Dóo ínniara Ánutufa miqíkai ínoo nimaníranaki quqéemarinara ínni Yísuna saqárikirafa sabéenara foora márianifeera ínni idákiara foora nimanídanoo. Ínni Yísuna saqárikirana mi-nimaniránaki fíqa afeekaíkiqa márinafa sía fífau kóora munnimma ínaaqianna taikée mari ainainna kíkiqa úsirafau máriannoofau káaqa uqanna úriqarara ainaina máriannoo. Ínnee Yísuna saqárikirana afeekaíkiqa márifanoo ásauku mundírafa Yísufa innaarúnaindari koorooínna faasaana ínnee amooqíra ufa faqa aréenarafa faqa uqéerarana faqa mi-karí níminaqa máreefaranoo. k! QMáa maqee mária kamuqoo óosana óosana ínni nimanírafa aupúrarafa márianno (Ánutufa qínanoo márianno) minára ínnee káqi kaaqóo nóori runíranaki márifaranoo. Mi-nimanira ainainnáusara iriséeqa asasiaqa. <  sMi-ainaináusa ínnindi máridanoo Ánutuna afeeka fannoo ínneeqa Yísuna mandaaqáranannai ínni faqa mara afeedammá nímaqée maríasa mi-ainaináusa ínnindi máridanoo. Ínnee taikáinna áukuana innaarúnai fíndifi óoru fíranara áfeesara maríafanoo Ánutuna afeeka fannoo ínnisaa rakísidanoo. { qÁmiqi Ámiqira ainaina Ánutufa narí áiku ásauku maasáree qímasee innaarúnai rafáaqafímari ainaina maasá miná márararee qídaqa maasá minásaa kai qífu mundúsee fídaqa. Mi-amiqi amiqira ainaináusa Ánutufa ínniara innaarúnai quqáqaqee rakísidanoo sía putaa ímariqoo sía náuraanaiki máriqoo sía taikéemariqoo máridanoo ínniara rakísidanoo.  Karaambáiqa Yísufa Ánutuna ásauku mundírana ákoonara Ánutunara maasá aiqámausa dúfi dúfi qímamaqaidaqa. Maasá áaqarana ákiaqara nífauarafa firaafá márinara narí ásauku mundírafa kúqiranakiqari fíndifinoo fúkasaa ánaaqi kámmafi márirana maasá paqúrimma qíminau. Náaru kambíqaaninnanara maqee asasíqa dóo mi-mariráfa maasá qumbiqáqímaqaidanoo. ) MMaasá qíkoofa Ánutufa maqee maa-karí narí íaninnanara iriséenoo ínni rusandeesámumaqoosa máriafanoo. Sía fífaufau rusandeesámuinau. Ásauku mundírana Yísuna fidíkannai findaukárausaikiaqeera faqa Yísuna ufara eedóo qímasee mi-maú fuaqéera faqa Yísuna maraqunannái káaqa andeeqára fasiqa anaasee kámmafi máriaqeera ínni rusandeesámumasee máranau. Ánutuna áfaarirafa faqa asooárana faqa ínni naundurái qumbiqáfinoo irairaámminoo máriani. Náaru kambíqaaninna ainainara asasammásee áfeesiranara qídanoo.  Qinée Peetooroosa Ánutuna ásauku mundírafa Yísufa narí faiqi námukiqari maa-maqánasaa diqiqámaqai fasiqausa maa-ufána ínni ákara rúmannimaqaidaqa. Ínnee Ánutufa ínni rusandeesámumasee qumároo fasiqa anaaseesa máriafanoo. Ínnee maaqóoqari asaqúakida Isaraee máqa maaqakiqari daráanimáfusa Poontusa máqa maaqaki fusá faqa Karatia máqa maaqaki fusá faqa Kapadoosia máqasaa fusá faqa Asia máqasaa fusá faqa Pitinia máqa maaqaki fusá faqa ínni aiqámausa maa-akarána rúmannimaqaidaqa. T!Qiní faiqi námu únna qíra Ánutufára fooqáa qíra ainainara níanasaa rufíaaqa, kúqaa Ánutuna ínni nímuqusakinaana mara amaarámaseenoo miná ámaaqa máqaandoora minára rufíaaqa.a;Maasá maanára íridaqa ásauku mundírafa Ánutuna ámaaku uqanna maasá Ánutunara íriaqeera miná írirana qíminau. Dóo maqee maasá Ánutuna ámaaku ásauku mundírana Yísunaki márianara moodáanaki kúqaa ánoona Ánutunaki máridee qídaqa. Miqíqa maasá ánoona Ánutunaki faqa ánoona asumu máriranaki faqa máridaqee qídaqa. +OMaasá maaná íridaqa maasá Ánutuna aináina máridaqa. Maa-maqa maaqánaki máriasa aiqáma mandá fasiqa aakaaqakínaa fasiqa áramandunnai máridaqa. FMaasá maaná íridaqa sía Ánutuna faiqi námu mandóosana maqee maqee máraqa fídaqa. Ánutuna ámaaku ititásaifanoo mandá fasiqa fannoo sía amana miná mandáikamamaqáannoo. ucAiqáma áaqarafa mandóosana máridanoo akaqáusa moo mándoosana sía kúqiranaki fímariafa máridanoo. MFaiqí moó fannoo moo mandóosana máreemarína sía andeeqásee kúqiranaki fímaria mandóosana marasáinanoo miná ákaqaafasaa fannoo qáfamaseenoo Ánutunara innaaru qínanoo miná mandáinaina ateeká rukáiseenoo narí márirana ámiannoo. Qinée kúqiranaki sía andeeqásee fímaria mandoosannara qídaqa. Andeeqásee kúqiranaki fímaria mándoosana máridanoo moó fannoo mi-mandoosanná márainaqa ínnee sía minára innaaru qiaqa. )Maasá Ánutunara moo áinainara innaarú qíananoo mifá íriannoo. Maasá minára íridaqa iráanna ainainna kúqaa qímiannoo fee qídaqa. PMaasá Ánutuna íriranasaa maaqóo moo áinainara innaaru qíananoo kúqaa maasá qímiannoo maasá íridaqa, miqíannanara maasá Ánutuna áfusaa sía rufíaidaqa paasóosamasee innaaru qídaqa. 1 Ínnee Ánutuna ámaakuara írirana rusímariasa ínnee dóo náaru márirana dóo máree fee qiaqéera maa-ufána ákara rúmannimaqaidaqa. ta Yáfa yáfee Ánutuna ámaaku qumárainafa dóo mifá mi-marirána námufaqa qumáreenoo. Yáu yáusee sía Ánutuna ámaaku qumárainausa sía mi-marirána faqa qumáraidaqa. Sárau ínna ainaina Ánutuna innaaru qínanoo ámiannoo. ;o Ánutufa narí ámaakuara qu úfafa maaqímminoo máridanoo Ánutufa náaru náaru kúqaa márirana maasá qíminau, mi-mariráfa maasáindi miná ámaakuki márifa máridanoo. 4a Yáfa yáfee Yísunara Ánutuna ámaaku fée qínafa narí aundurákinaafa faqa dadaaqínanoo kúqaa ánoonee qíannoo. Yáfa yáfee Yísunara sía Ánutuna faiqi fee qínafa mifá Ánutunara únna qímari fasiqafee qídanoo Ánutufa narí ámaakuara qu úfanara únna fee qídanoo miqí qídanoo. ' Maaqóo kóotaki ufa qímariasa ufa íridaqa kúqaa fee qídaqa. Faiqí ufa márinanoo Ánutuna ufa fannoo faiqí ufa úriqaranoo márinara mifá akooqóoqaraana Yísunara qiní qímaaku uqannée qímaqoofa márinara maasá minára kúqaa ánoonee qímasee írianaura. +OQaaramoo áinaina kooroo ímarifa máridanoo. Mi-qaaramoo namúfa moodáa ainainará kai qídaqa, mi-namúsa maraquna faqa nammári faqa fidíka faqa máridaqa. ] 3Ánutuna maraquna fannoo kúqaa ánoona ufa ímarufa máridanoo miná koorooináu. D Máa̱ Yísufa ásauku mundírafa narí ánoona áranandakiqari fidíka nammarisaaqari kambíqanau sía nammári kaifau nammári námufaqa fidíka námufaqa apírirafa kambíqanau. Yáfasiqa ánaasee fée maa-maqa maaqánakinaa mandainaina úraaqaráannoo fee. Akooqóoqaraana Yísunara Ánutuna ámaaku fée qínafa mifá maa-maqánasaaqaraa mandainaina úraaqáranoo máriannoo. Yísunara Ánutufa miná ámaaku márunara kooroou úfafa. l QMaasá Ánutuna faiqi námu maa-maqa maaqánasaaqaraa mandainaina amaná maasá miná úraaqaráanaura. Maa-ainainánnai maasá maa-maqa maaqánasaaqaraa mandainaina úraaqáraidaqa, Yísuna saqárikiranannai úraaqáraidaqa. u cMaasá Ánutunara ruannána ánoona maaqímminoo máridanoo. Mifá naakápainna ufara eedóo qímasee asaukunnaí qumáraannanara dóo mifá ánoona máridanoo. Ánutuna naakápara ufa sía firaa qumaara tiá máridanoo aufadáidanoo. 6eMaasá maaqíannanara Ánutuna faiqi námuara rídaqee qianáura. Ánutunara nímuqusinaqa miná ufamau andeeqásee fuannánara Ánutuna faiqi námuara rídaqee qianáura. 0 [Yáfa yáfee Yísunara Ánutuna ásauku mundíra fee qínafa mifá Ánutuna faiqi máriannoo. Moó fannoo ákoonara rínafa mifá mi-fasiqána faiqiara faqa rúannoo. )Dóo minára qinée qídaqa. Ásauku mundírafa maa-naakaparufána maasá qímaqimiqoona ínni qímannimidaqa. Yá fasiqa anaasee fee Ánutunara úriqarara ainainee qímasee rínafa mifá quándakinoo narí ákaqaafasaara úriqarara ainainee qímasee faqa rúannoo.;oMoó fannoo qinée Ánutunara úriqarara ainainara rída fee qímasee quándaki narí ákaqaafasaara fídiaqaa ínafa únna qírafa máriannoo. Mifá narí áfu qáfee marína narí ákaqaafasaa rirímma sía ámuqusidanoo mináu Ánutuna sía qáfee márina náqimandee fífau ámuqusiraree sía amaná. GÁnutufa indaarú maasára ámuqusunara maasá minára irisée kúqaa fee qímasee quándaki Ánutunara faqa naríara naríara faqa úriqarara ainainee qímasee rídaqa nímuqusidaqa. B}Moonára rufíarafa sía káqi kambíqaidanoo maasá mandá ainaina ákiqara dáruandoo qímasaida rufíaidaqa. Maasá maqásaa dídimari fasiqánara sía rufíaidaqa maasá dídirafa rufíarana áfaqasaifanoo dídirafá kai máridanoo. Ánutufa maasára ámuqusímarífanoo maasára rídanoo. Maasá Ánutunara rufíaidaqa Ánutufa maasára rímarina sía íridaqara miqídaqa, Ánutufa maasá dárí marifaqara foora minára rufíaidaqa. )KÁnutuna ámuqusirafa sía fífau maasáki ánoonaikidanoo. Ánutuna ufa írira faasaana sía narí áfusaa rufíaaqeera paasóosiaqeera miná ámuqusirafa maasáki ánoonaikidanoo. Maaqóo mária kamuqoo maasá márirafa Yísunaindi miqírafa máridanoo naríara naríara andeeqára nímuqusiranaki ánoonaikinoo máridanoo. Naríara naríara andeeqára nímuqusira óosana sía mapáraaírafa minakí máridanoo. *MÁnutufa maasára ámuqusirana maasá qeeqá minára íridaqa kúqaa fee qímasee minásaa mundídaqa. Ánutufa nímuqusirana ánoona márinara yáfa yáfee naríara naríara andeeqára ámuqusiranaki márifa mifá Ánutunaki faqa márifa máridanoo, kaifáa Ánutufa minakí máridanoo. 3Yá fasiqa ánaasee fee maa-maqánasaaqari Yísunara kúqaa Ánutuna faiqi fée qínafa Ánutufa minakí máridanoo mifá faqa naríki máridanoo. KMaasá maa-ainainná qáfeeqa aiqáma qímannimidaqa maasá qíkoofa narí ámaaku aqiqéenoo maa-maqa maaqánasaaqaraasa mandáinainaki máriasa qumáreeqee uqéeraani fee qímasee aqiqanáu. 2~] Maasá maaqí qímaseeqa Ánutunara kúqaa maasáki márifaqa maasá minakí máridee qianáuranoo. Mifá narí maraquna maasá qímunara maasá mináramma írianaura. <}q Sía moó fannoo Ánutuna qáfoosa máridaqa maasá naríara naríara ríranannai Ánutufa maasáki máridanoo miná ámuqusirana ánoona dóo maasáki ánoonaikinoo máridanoo. @|y Qiní qifaaqasáa qíqoondiuqa. Ánutufa maasára miqímasee firaaqóo ámuqusunara maasá miqí kai íqa quándaki naríara naríara úriqarara ainainee qímasee qímuqusiani. 2{] Andeeqára ámuqusirana ánoona maaqímminoo máridanoo. Sía maasá Ánutunara úriqarara ainaina fee qímasee rímariqiafana. Ánutufa náaree maasára ámuqusufanoo narí ámaaku aqiqéenoo minánnai maasá mandáinaina ákiaqara dáriraree quná miná mara áquanifeera aqiqoofanoo qúminau. ^z5 Ánutufa narí ámuqusira óosana maasá uqaqífiqeenoo. Mifá narí ámaaku moodáa faiqi maa-maqa maaqánaki aqiqámasoofanoo maasára káqi márirana miná Yísunannai máraaqee qímasee aqiqoofanoo qúminau. y Faiqí moó fannoo sía andeeqásee ámuqusínafa sía Ánutunara íridanoo. Nímuqusirana ánoona uqanna Ánutufa máridanoo. %xCÓo qiní qíqoondiuqa, maasá andeeqásee naríara naríara úriqarara ainainee qímasee ruaqa. Naríara naríara nímuqusirafa Ánutunasaaqari animári ainainafa máridanoo. Naríara naríara andeeqára amuqusímarífa Ánutuna faiqi máridanoo minára írimarifa máridanoo. CwMaasá Ánutunaindi máridaqa Ánutunara írimari fasiqafa maasá ufa íridanoo. Yáu yáusee sía Ánutunaindi máriasa misá sía maasá ufa íridaqa. Dóo maasá miqímandee ánoona maraquna faqa únna qíra maraquna faqa rainásee íridaqa. Maasá naríara naríara nímuqusirana ánoona Ánutufa máridanoo. vMisá maa-maqa maaqánakinaa íriranamau ufa qímariafaqa maa-maqa maaqánakinaasa misá ufa íridaqa moodáa máqannaasa máridaqa. uQiní faiqi námu ínnee Ánutuna faiqi námu máriafanoo. Únna qíra tamummaqara fasiqauqa ínnee misá úrinaaqaramáfi máriasa, ínniki mári maraqunafa úriqaranoo máridanoo maa-maqa maaqánakinaasa maraquna Sadannanaindi uréeqanoo máridanoo. Zt-Moó fannoo áaqara ufa qínafa ásauku mundíranara sía miqí marífa maqásaa fasiqa faiqi fée qínafa mi-fasiqánaki sía Ánutuna maraquna márifa máridanoo. Mi-fasiqáfa ásauku mundírana namuqáa máridanoo. Óoqai maasá mi-fasiqánara ániannoo mifoo qíafanaqa íriusa máriafanoo maqee dóo kooroo mándee ani máridanoo. "s=Ínnee maaqímasee nimanamásee qáfaaqa, kúqaa fee Ánutuna maraquna misáki máridanoo fee. Óoqai maa-maqa maaqáfa sía máruqoo Ánutufa innaarúnai Yísunasaa ásauku mundúseenoo kásooqaqee anée aiqáma maqásaaqaraasa asumu máreena fee qímaseenoo miná qímaminau. Dóo maqee ínniki moo fannoo máa̱ akooqóoqaraanara Yísunara mifámmifoo qínafa mifá Ánutuna maraquna faqáafa máriannoo. ^r 7Qiní qifaaqasáa qíqoondiuqa. Moómoosa náriara Ánutuna maraquna maasáki márisee qímariana sía miná irisée aiqámausara kúqaammifoo qiaqa. Ínnee misá nímanamásee qáfaaqa kúqaa Ánutuna maraquna fée mooná maraquna fée misáki máridanoo fee. Únna qímaria tamummaqarausa aiqámai daráanammiqa márianara qímannimidaqa. bq=Yáu yáusee Ánutuna naakápara ufamau fímarinausa misá Ánutunaki márifanoo kafáa Ánutufa misáki máridanoo. Ánutufa narí maraquna nimiqooná minára Ánutufa maasá daunduráki máridanoo fee qídaqa.p{Ánutufa maa-naakaparufána maasá qímaqiminau. Ínnee qiní qímaaku Yísuna qiní qísauku mundíranara ínneeqa írirana minásaa rusísee quándaki narí miná ufamau fíqa naríara naríara úriqarara ainainee qímasee nímuqusiaqée qinau. owPaasóosidaqa maasá nána ainainaree sárau ianna áinainnara innaaru qía̱nanoo Ánutufa maasá qímiannoo. Maasá miná ufara qímuqusannoo eedóo qímasee Ánutuna áidimari óosana máraidaqa iráanna ainainara qíananoo mifá qímiannoo. SnMaasá qímuqusirafa sía dárinaqa Ánutuna áfusaa paasóosammianaura. 3m_Maasá áaqamásaananoo maasá qímuqusa dárinanoo Ánutufa qímuqusa úriqararafa máridanoo maasá aiqáma ainainara írimarifa maasára ámuqusinoo sía dáruannoo. NlMaasá miqíannanannai kúqaa ánoonasaa atooáqa máridee qianáura. Maasá miqíannanara maaqóo nídaqa máridaqa Ánutuna áfusaa mirínni máridanoo maasá qíqafainaqa paasóosianaura. *kMQiní faiqi námu, maasá naríara naríara úriqarara ainainee qímasee rírana sía áfaurunnái kai qía. Ásaukunnai ánoona ainaina kai narí ámi narí ámi íranannai kai miná ánoona kooroo ínoo kambíqaannoo. Yoohaneefa maasára Ánutuna áfusaa paasóosiaqee qímaqoo úfafa. _j7Moó fannoo aináina narí amanasáa maqéeifa narí ákaqaafasaa sárauqiranaki márina qáfamasee qimudáoo qímasee ámiraree qímasee narí ámuqusirana ámuqusinanoo narí ámuqusa múqufi rafáaqafuseenoo sía dadaaqínoo, náqimasee miqínna fasiqafa Ánutunara qiní qímuqusaki máridanoommifoo qíannoo fee. Sía amana máridanoo. 4iaMaasá naríara naríara úriqarara ainainee qímasee nímuqusira óosana maaqímminoo máridanoo. Ásauku mundírafa maasára ámuqusidanoo narí márirana maasára aunírira saqarisaa quqásee kúqinau. Dóo maasá faqa miqí kai íqa maasá qeeqá qíkaqaafasaa Yísuna ufa írimariasa miná ufasáara kúqiranaki fírariafaqa maasá misá rafáaqafunnimaqasee káqi máriaqee qímasee misá nímaaqa maqasée kúquanaura. Xh)Yáfee faiqí moó fannoo narí ákaqaafasaara fídiaqaa ímarinafa mifá dóo kuqá nárí marífa máridanoo. Ínnee maaná íridaqa faiqí kuqá nárí máriasa sía náaru márirafa misáki máridanoo. (gIMaasá kúqirana minníseeqa káqi máriranaki ani máridaqa. Maasá naríara naríara andeeqásee qímuqusúnnanara minára maasá káqi máriranaki animáridaqee qídaqa. Yáfa yáfee naríara naríara sía andeeqásee ámuqusínafa káqi kúqiranaki máridanoo sía anikéeqaidanoo. 6fe Qiní qíkaqaafasaauqa maa-maqa maaqánakinaasa ínniara fídiaqaaifaqa síamma ínnee minára taútiaqa. Kaina óosana máraifaqa misá ínniara fídiaqaammifaranoo. =es Maasá sía Kaina aanna ráa, mifá Sadannana faiqi máridanoo narí ákaqa árinau. Kainafa nánaree narí akaqa árinoo fee inau. Narí áuqoo áinaina mandáikufanoo, miná márirafa nírafa eendaándinoo márunara narí ákaqa nírafa márirafa andeeqánoo márunara minásaara áanoomáseenoo árinau. 6de Óoqai indaarú maa-ufána ínnee írimarusa máriafanoo mi-ufána óosana maaqímminoo máridanoo maasá naríara naríara úriqarara ainainee qímasee nímuqusiani. c Dóo qinée maqee Ánutuna faiqi námufaqa Sadannana faiqi námufaqa akooroomásee qímannimidaqa. Faiqí ánaasee moó fannoo sía andeeqára qóo nímarifa sía Ánutuna faiqi máridanoo, narí ákaqaafasaara faqa sía úriqarara ainainee qímaseenoo minára sía ámuqusímarífa mifá sía Ánutuna faiqi máridanoo. Yoohaneefa maasára naríara naríara nímuqusiaqée qímaqoo úfafa. cb? Yáfa yáfee Ánutuna faiqi máridanoo fee sía mi-fasiqáfa mandáikiraqoo nídanoo. Ánutuna óosana ánoona uqanna minakí máridanoo, Ánutufa miná ákoofa márinara sía amaná mandáikiraqoo fímariannoo. _a7Yáfa yáfee mandáikiraqoo káqi nímarifa mifá Sadannanaindi máridanoo, Sadannafa níkaruqirafa máridanoo níkaruqiannoo. Óoqai óosana árooqooqari mandáinainaki nímarifa Sadannafa máridanoo Ánutufa narí ámaaku maa-ainainnára maa-maqánasaa koorooináu, Sadannana mandáinainirana arutaikáanifeera maa-maqánasaa koorooináu. |`qQiní faiqinámu níkaru qímari fasiqafa aniréenoo ínni ueeqáandoo qímasee maaná ínni qímannimidaqa aufariaqée qídaqa andeeqára qóo nímariasa andeeqárausa máridaqa ásauku mundírana aanna rárausa andeeqárausa máriaqa. X_)Minára maasá ásauku mundíranaki máriasa sía káqi mandáinainaki nídaqa. Yáfa yáfee káqi mandáinainaki nída fee mifá ásauku mundíranara sía írifa sía uqanna minára írimarifa máridanoo. -^SÁsauku mundírafa sía fífau koorooináu, maasá áaqee márunnana mara áquaneera koorooináu, minakí sía áaqarafa máridanoo ínnee minára írimariafanoo. ])Moó fannoo áaqee marífa Ánutuna ufa rukíaidanoo áaqaidanoo. Qáqaqarana óosana óosana fannoo Ánutuna ufa rukíarafa máridanoo. \'Maqee mária kamuqoo ásauku mundírana asasammásee áfeesara máriasa minára indeé indee ídaqa náriqa mandóosana findaukaqá fídaqa. [[/Qiní qifaaqasáa qíqoondiuqa, maqee mária áukuana Ánutuna faiqi námu máridaqa. Kásooqaqee innaarúnai miná faiqi námu máridaqa nána ámiqira ainaina fee moó faqa ootúpamma qímiannoo fee maasá sía minára íridaqa sía akooqóo máridanoo. Moodáa ainainá kai maasá íridaqa. Ásauku mundírafa innaarúnaindari koorooínaqa maasá mifára foora márianaura. Maasá miná narí uqanna raqúramisée qáfamasee minára narí fooqáanaikammianaura. Z /Ínnee qáfaaqa maasá qíkoofa Ánutufa firaaqóo maasára ámuqusifanoo rímarifa máridanoo. Maasára firaaqóo ámuqusifanoo maasára narí faiqi námu fee qídanoo. Maa-maqa maaqánasaaqaraasa Ánutunara sía írunnanara miná faiqi námu maasára faqa sía íridaqa. pYYÍnnee ásauku mundíranara írimariafanoo mifá andeeqéemarífa máridanoo. Ínnee maanára faqa dóo íriaqa, faiqí fee ánaasee fee moó fannoo andeeqára óosana márainafa mifá faqa Ánutuna faiqiara foora máridanoo.MXÓo qiní faiqinámu Yísunaki máriafanoo káqi minakí kai máriaqa. Miqí márifanoo narí innaarúnaindari qúminaqa sía ínnee nisaurúsee kukéeqaaqa káqi nifaaqa quqásee qáfaaqa. -WSQinée ínniara íridaqa ásauku mundírafa narí ufa ínni náakunnimaqoofanoo máridanoo. Miná ufa fannoo ínniki máridanoo sía fífau moó fannoo aaná ínni uqannífiqaannoo. Miná ufa fannoo narí kai aiqáma ainaina ánoona ainaina faqa únna ainaina faqa rainásee qímannimidanoo sía moo únna qídanoo. Ínnee Yísuna ufa irisée eedóo kai qiaqa. Miqídaqa ásauku mundíranaki káqi máriaqeera qídaqa. uVcAkaqáusa ínni ueeqásee níkaru qímarifaqa maaná minára qímannimidaqa ákara rúmannimaqaidaqa. sU_Márifanoo ásauku mundírafa narí uqanna moo áinaina maa-ainainná náaru márirana qímiraree qinau. wTgÓoqai indaarú Yísuna ufa íriusa mifá ínni naunduráki márinara ámiqimasee rakísiaqa. Yísuna ufa írufa ínni naunduráki márinaqa dóo ínnee minánnai ámaaku faqa narí ákoona faqa atukarasée miqandáki márifaranoo. hSIMiqí qímarifa sía miná ámaakuara kaifau qáoo qídanoofau miná ákoona Ánutunara faqa qáoo qímarifa máridanoo. Faiqí fee ánaasee fee moó fannoo miná ámaaku márainafa miná ákoona Ánutuna faqa máraannoo. +ROYáfee únnufa qímarifa máridanoo Yísunara sía Ánutuna ásauku mundíra fee qímarifa mifá únna ufa qídanoo ásauku mundírana namuqáa máridanoo. XQ)Ínnee Yísuna ánoona ufa sía írifaqau sía ákara rini írimarianara ákara rúmannimaqaidaqa. Sía únna ufa moó fannoo ánoona ufakíqari kambíqaidanoo. Ínnee minára faqa írimariasa máriafanoo. YP+Ínnee sía misá naanna rée maríasa máríafanoo ásauku mundírafa kúqaa narí náaquqara andeeqára maraqunna ínni náakunnimaqee márifaqa máriafanoo ínnee Yísuna ánoonufara írimariafanoo. cO?Mi-namuqaasá maasáki máriusa rakéemaki namuqáakiqau. Misá maasáki máridaqa sía maasá írirana ámiqimasee mároosa márusa. Misá kúqaa maasáindi máridau maasáki káqi márini. Ánutufa maasá dadaaqianée qímasee misá qumeenní niqiqoofaqa maasákiqari rakéemakufaqa fufanóo Ánutufa minánnoo misá mandóosana kooroo ináu. -NSQiní faiqi námu, taikára áukuana adeedíranoo máridanoo. Óoqai ásauku mundírana namuqáa úriqararafa ániannoo fee qímasee qímannimiafannana dóo maqee miná namuqáa moómoo kooroomáfi máridaqa. Maasá miná qáfeeqa taikára áukuana adeedíranoo máridanoo fee qídaqa. kMOMaa-maqa maaqánaki mária mandírirana márina ainainausa faqa faiqí nídimari mandainainausa faqa dóo taikánoo qúmidanoo kásooqaqee firaaqóo taikáannoo. Faiqí fee ánaasee fee moó fannoo Ánutuna íriranamau fímarifa sía maa-maqa maaqána námufaqa taikáanno, káqi náaru náaru máriannoo. Ásauku mundírana namuqáara qímaqoo úfafa. LMaa-maqánasaaqaraa mandáinaina óosana maaqímminoo máridanoo. Maasá mandá daundurakiqari óosana óosana ainainara randéemarunnanara faqa maasá óosana óosana ainaina qáfamasee márararee qímarunnanara faqa maasá nifaaqa amooqímariana faqa maa-ainaináusa aiqáma sía maasá qíkoofinaindari qumu mári ainainafa máridanoo aiqáma maa-maqánasaaqaraa ainainá kai máridanoo. kKOÍnnee sía maa-maqa maaqánasaaqaraa mandírirana máriranara ruaqa. Minakí mári ainainnara faqa sía ruaqa. Ínnee maa-maqa maaqánasaaqaraa mandá íriranara rímarifanoo Ánutunara rírafa sía ínniki máriannoo. JQinée ínni faiqi námu faqa ákara rúmannimaqaidaqa. Ínnee ínneeqa níkoonara Ánutunara írimariafaqara ákara rúmannimaqaidaqa. Ínnee faiqí firaasá ínnee Yísunara óosana árooqooqari márinara írimariasa máriafaqá minára ínni ákara rúmannimaqaidaqa. Qinée ínni kumaaráauqa faqa ákara rúmannimaqaidaqa. Ínnee nímudaanai qímariasa maríafaqa Ánutuna ufa ínni máriranaki márifa máridanoo ínnee aakaaqaindáraa fasiqa úraaqaramáfuasa márianara ínni ákara rúmannimaqaidaqa. eIC Ínnee faiqí firaasá indaarú Yísuna ufa írusa ínni ákara rúmannimaqaidaqa. Ínnee Yísunara óoqai óosana árooqooqari márinara írimariasa máriafaqa minára ínni ákara rúmannimaqaidaqa. Qinée ínni kumaaráauqa faiqi námuara ákara rúmannimaqaidaqa. Ínnee aakaaqaindáraa fasiqa úraaqaramáfuanara ínni ákara rúmannimidaqa. ]H3 Qiní faiqi námu, qinée ínniara ákara rídaqa. Ínni mandóosanara Ánutufa narí ásauku mundíranara iriséenoo dóo ínni mandóosana akiqaara minínnísoonara qinée ínni ákara rúmannimaqaidaqa. fGE Narí ákaqaafasaara fídiaqaa ímaria fasiqa anaaseesa asukunakíara foora máridaqa, asukunakí nídaqa fírannai ánirannaira randáidaqa míkimákanídaqa asukuna fannoo misá nífusaa ititánoo márifaqa miqídaqa. F Moó fannoo narí ákaqaafasaara rínafa mifá fáasaana miqíranasaa máridanoo, sía minakí áiku ámaki áqufirafa máriannoo. iEK Mi-fukufána maaqímminoo máridanoo. Moó fannoo naríara Yísuna káaqa qáranaki máridee qídanoo quandáfi narí ákaqaafasaara fídiaqaa ínafa mifá sía káaqa qáranaki máridanoo asukunakí káqi máridanoo. #D?Maa-fúka ufáfa óoqeenáanasaa ootúpamásee ínni qímannimidaqa ákara rídaqa. Maa-fuka ufána ánoona ásauku mundíranaki kooroo inóo máridanoo ínniki faqa kooroomá nímaqaidanoo, dóo asukuna áfaqaidanoo fúka káaqa qárafa qóomara foora ínni qámbaanai qáidanoo. /CWQiní qifaaqasáa qíqoondiuqa. Maa-ufána sía fúka ufa máridanoo ínnee óosanaindari íri maría úfafa máridanoo. Óoqeenáa ufa írimariafa máridanoo. B3Faiqí faqa ánaasee faqa moó fannoo qinée kúqaa Ánutunaki máridee qímasee mifá ásauku mundírana aanna ranóo márinaqa kúqaa Ánutunaki márifa máridanoo, sía ásauku mundírana aanna ráinafa únna qímarifa máridanoo. Yoohaneefa fúka naakaparufa qímaqoofa. >AuÁnutuna ufara eedóo qímasee mi-maú fínafa kúqaa Ánutunara rímarifa mifá ánoonaikinoo máriannoo. Maasá maaqí qímaseeqa máridaqa kúqaa Ánutunaki máridee qianáura. /@WFaiqí faqa ánaasee faqa moó fannoo Ánutuna áqoondi fee qímasee sía Ánutuna ufamau fínafa mifá únna qímarifa sía ánoona ufa minakí márifa máridanoo. b?=Maasá Ánutuna ufa iriséeqa mi-maú fídaqa kúqaa Ánutunara íridee qianáura. #>?Ánutuna ásauku mundírafa mifá kai aandáu̱ tatúfirafara foora maridanoo. Minánnai maqásaa fasiqa anaasee mandáinaina ákiaqara taikánniseenoo dóo maasá Ánutufinnai máfi qísaidanoo. Sía maasáindi kai aiqáma anaamurundi minánnai kai taikánnisaaninafa máridanoo. h~}}_|zyxwzutNrqHnmkjjhgvedpc'ba_z_^\[[XWUTRQEOONLLMaasá ínnee Teesaroonika máqannaa faqa máriafanna kamuqoo sía Ánutufa kai maasá márirana qáfanau, ínnee faqa qíqafoofanoo. Maasá ínni Yísunara rímarusa faqa máridaqa maasá ánukarana faqa andeeqárana faqa pisoopísooirana faqa sía áaqarana faqa máriafanaqa qíqafee marúsa máridaqa. a;N Óo qiní qíkaqaafasaa maasá ínni maqúsai ínni faqa máriafanaqa ínnee maasá óosana qáfamasee írimariafanoo. Maasá nárana máree maría saikána kadáapiriqa tooqaamu máraafana qáfaqau. Maasá Ánutufinnaindaraa ámiqira fasaasa ufa qímannimiqa fífi ínaqa ínnisaa óonu mundúanaqa ínnee maasá náranara mámaraida miqídammiafoo qifoora fáasaana faqa eendáki faqa qeeqá kai nárana máree maría ainainirana kadáapiri máriafanaqa qáfaqau. NMaasá ínni Teesaroonika máqannaasara firaaqóo nímuqusimarunara sía Ánutunaindaraa ámiqira fasaasa ufa kai náida nímiqa, maasá qeeqá dáriranara sía rufíqarai írirana faqa qímuqusa faqa káqi márirana faqa nímiaqaaida máriqiafana. X)NKúqaa maasá ásauku mundírafa niqiqoo fasiqausa maqásaa fasiqauqa máridaqa, maasá minára irisée sía ínniara qimooqíranee, aináinee qímiaqee qímariqiafana. Nínausa faiqi ánaaqi íreeda rakísi maríandee maasá miqíkai mándee íreedá kai ínni faqa máridaqa qímannimiafanausa sía ínni moo áinaina máraqiafana. fENMaasá ínni faqa máridaqa ínni fee akaqáusee sía misá nimooqíra ufara randáqiafana. +ONMaasá Ánutuna áfusaa máridaqa sía nimooqíra ufannaifau ínni qímannimiqiafana. Maasá Yísuna ufa qímannimidaqa sía maqándanai óosana óosana ainaina úmmuariraree qímasee Yísuna ufa firaaqóo qímannimiafanausa, andeeqéemariafanausa ínnee minára faqa írimariafanoo. (INÁnutufa maasá nimanamásee ínni qímannimiranara eedóo qímasee narí ámiqira fasaasa ufa maasásaa quqásainaqa maasá maqee maqee Ánutuna áidiramaú kai ínni qímannimidaqa. Ánutufa maasá fírana amanamásee qáfeemarifa márifaqa minára irisée andeeqásee qímannimidaqa. Sía faiqí maasá ufa irisée eedóo qiaqéerau qímannimidau. Ánutufa irisée eedóo qíaninnamau kai ínni qímannimidaqa. @yNMaasá qímannimirafa faqa sía áaqaranasaa mundínoo máridanoo sía maasá mandáinaina máraannanasaa mundínoo máridanoo, sía maasá ufa ákaruqiranasaa mundínoo máridanoo. LNMaasá namu Teesaroonika máqusai fuanéera Firipi máqusai óonuráafanaqa mandáikammannimaqeeqa mandá ufa qímunara írimariafanoo. Maasá ínni maqúsai óonuraafanaqa moómoosa áanooqimannimaqoofaqa óonumafi íriafananoo Ánutufa paasóosirana nímufaqa miná ufa ínni Teesaroonika máqannaasa qímannimiqiafana. # ANÓo Teesaroonika máqannaasa qiní qíkaqaafasaauqa. Maasá namu ínni maqúsai fúafannakari sía kadíqamánnisaqiafana, ínnee minára írimariafanoo. '  IN Ínnee mifúnnai ubeekámafi miná ámaaku innaarúnaindari qúmiranara áfeesu afeesirafa káqi áfeesida márunara fáasai ánaamuru minára faqa írimariqau. Ánutuna ámaaku Yísufa kúqiranakinaana mara fíndifufa, maasá Ánutufa kásooqaqee náruaninnanakinaana Yísufa maasá asumu qumáree marífa ínnee mifá qúmuaninnanara áfeesida márunara aiqáma ánaamuru fáasaimma irisée qímaqimiafanoo.   N Óoqai maasá ínni Teesaroonika máqusai óonuráafanaqa ínnee maasá asasamándee óonu qífiqasee ámiqimasee maasá ufa írunara fáasai mi-anaamurúsa írimariqau. Ínnee ínneeqa dapi saqari Anutunara foorá innaaru qímaruna minnísee quándaki kúqaa ánoona kási marí Ánutufinnai ubeekáranara faqa fáasai mi-anaamurúsa iriséeqa minára aiqámausa qímannimimariqau. 9  mNSía mi-maqa maaqa qandá kaifáu karaambáiqa ufa íriqau, aiqáma maqa maaqai ínnee Teesaroonika máqannaasa Ánutuna ufa írufa, mi-ufáfa aiqámai daráaninoo fífainínau. Maasá fífau ínniara mi-maqannáasa fíqu fíqu ídaqa qímannimiqa nímariafanaqa misá óoqai iriséeqa qímaqimiqa. w  iNÍnnee Teesaroonika máqannaasa miqíqa aiqáma ánaamuru Yísuna ufa írimarusa ínneeqa andeeqára óosana uqannífiqoonara ínnee Maseedoonia máqa maaqakina márusa faqa Kirisa máqa maaqakina márusa faqa uqannífiqoosa máriafanoo. u  eNÍnnee maasá andeeqárana qáfamasee karaambáiqa faqa maasá faqa andeeqárana ámeeraaméerirana faqa maasá faqa andeeqárana ámeeraaméeri maríafanoo, ínni máqannaasa Yísuna ufa írunara miná ákiaqara ínni aupúrarana firaaqóo nímufaqa ínnee sía minára íriqau náaquqara maraquna nímimaru ásasirana asasammásee karaambáiqa ufa kai mároosa. G  NMaasá Yísuna áufakiana sía nóonnai káifau ínni qímannimidau, Ánutuna afeekannái faqa miná náaquqara andeeqara maraqunannái faqa qeeqá faqa mi-iriránamau fídaqa minánnai faqa ínni qímannimiafannana minára Ánutufa ínni rusandeesámunara íridaqa kúqaa fee qídaqa. Maasá ínni faqa Teesaroonika máqusai máriafana qíqafoosa máridaqa ínni dadaaqírara andeeqáseeqa máriafanausa máridaqa ínnee minára írimariafanoo.  !NTeesaroonika máqusanaasa qiní qíkaqaafasaa Ánutufa ínniara ámuqusímarifa ínni rusandeesámumasee mároonara maasá íridaqa. o YNMaasá ínniara maqee maqee maasá qíkoona Ánutuna áaqoo áuqaidaqa. Ínnee Yísuna saqárikidaqa miqíanara Ánutuna ufírira áinainirana maqee maqee ímariafanoo. Ínnee Ánutunara faqa faiqí ánaaseera faqa nímuqusa ímarinara Ánutufinnai kadáapiri máriafanoo. Ínnee Yísunara asasammásee áfeesira írirafa karaambáiqa ásauku mundírana Yísunaki atukaramásee maríanara mináuqara faqa maasá irisée Ánutuna áaqoo áuqaida ínniara innaaru qímannimaqaidaqa.  7NMaasá maaqóo márunna namusa ínniara iriséeqa maqee maqee Ánutufinnai dúfi dúfi qídaqa, maqee maqee ínniara innaaru qímannimaqaidaqa. : qNÍnnee Teesaroonika máqannaasa Ánutunaki máriasa karaambáiqa Yísuna ásauku mundíranaki faqa máriasa, ínnee Teesaroonika máqannaasa Yísuna ufara suqímariasa qinée Pauroosa faqa Sirasifa faqa Timootifa faqa ínni nímandaidaqa, ákara rúmannimaqaidaqa. Ánutuna káqi nímira áfaarirana faqa asooárana narí aundurá faqa ínni faqa máriani. Pauroofa Teesaroonika máqannaasa Ánutuna ufamau fímarunara nimooqídanoo. 6eÍnnee Yísuna ufa írimariasa ímariandee narí ámooqee narí ámooqee iaqa. Ínnee ásauku mundírana áraamuqmaaka faiqinámu ínni naundurái asooárafa máriani.`9 Yísuna ufa írimariasa Babiroonia máqusa máriasa faqa maridaqa Ánutufa misá faqa rusandeesámumasee mároosa maa-papiqánaki ínni nímandaidaqa. Qiní qímaaku Marikoofa mifá faqa ínni nímandaidanoo. / Qiní ámiqira qíkaqafasaa Sirafanusafa dadaaqifaqa maa-kaqikaa akarána rúmannimaqeeqa. Ínnee Yísuna ufakí máriafaqa qinée qímannimidaqa nifeeqáraidaqa, ínnee minakí máridaqa kúqaa Ánutuna áfaariranaki máriafanoo. Ínnee minakí mapukúfi kikíqiaqa. r] Aiqáma afeeka rakísinnimaqarafa náaru náaru mináindi máriannoo. Kúqaa. Átisaa nímandoo úfafa. !; Ínnee maaqóo maqásaa máridaqa káqikaaqoo nídafirafa máriannoo. Márifanoo káqi áfaarirana ákoofa Ánutufa ínni náaraidanoo narí náaru náaru káaqa aréenarana ásauku mundírana námufaqa narí námufaqa ínni nímiannoo. Ínnee maaqóo márifanoo mifá kai ínni ánoonáikamá nímaqaannoo mifá kai naunduráki mapukírana nimiséenoo afeeka faqa afeeka máaqa atuna fooqáana nímiannoo. e~C Aiqáma maqa maaqaki ínni niqoónausa Yísuna ufa írimariasa moodáa karámmida aupúree maríafanoo. Minára irisée ínnee ínneeqa Yísuna saqárikamma mapukúsee máridaqa Sadannafa áninaqa ititáidaqa máriaqa. :}mÍnnee ínneeqa nimanara irisée aufárida máriaqa ínni namuqáa Sadannafa káasau fainiara foora fíqu fáiqu ídanoo yánee nambíqaanau yánee nambíqaanau qídanoo. |Mifá Ánutufa ínniara ámuqusímarífanoo rakísidanoo. Minára ínniqa aiqáma ainainara naundurákinaa ummaara rufíarana nimukée marína náindiri rée maríana mináuqa moodáanaki uqéereeqee Yísuna minásaa kai áqusaifanoo dadaaqíannoo. R{Tamummáqara fasiqa ufa miqínoo márinara ínnee minára irisée Ánutuna afeeka asauku ámeemaanai uréeaqa márifanoo narí áukuana qumuréenoo ínni uqéera úriqararanaki quqánnisáannoo. zMiqí kai íqa ínnee kumaaráauqa faqa ínneeqa faiqí firaasá nímeemaanai miqí kai másee uréeaqa máriaqa. Ínnee aiqámausa óorudupi óorudupimáfinaqa qamunnara foora afisúsee máriaqa. Tamummáqarausa ákara minára maaqí qídanoo.Ánutufa faiqí ánaasee nári nuqu uqéeree maríasa rafáaqafídanoo fifímariasa adíafaairana faqa ámiqirana faqa nímidanoo. yÍnnee miqímasee faiqí ánaasee rakísifanoo aandáu̱ra foora rakísirafa firaafá Yísufa innaarúnaindari akooroomáfinoo káaqa aréenara qafee ínni níkiqasaa quqásee nímiannoo sía aréenarafa taikáaninafa náaru náaru káqi márianinafa. PxÍnnee amaana máqasaa rakísimaria fasiqausa sía ínneeqara úriqararausee qímasee fuki faakí qiaqa, ínnee fídaqa quandáfi íreedá kai faiqí ánaasee nífiqee andeeqáramau kai fuaqa. w{Ínnee amaana máqasaa rakísirausa faqa ámiqira asumu aandau rakísidara foora máriaqa Ánutufa ínnee faiqí ánaaseera asumu aandaura foora rakísiaqee qídanoo. Sía níkoo nikaamásee rakísinnimaqaaqa Ánutuna íriranamau kai asasammásee rakísinnimaqaaqa. Sía feefaurúara kai irisée mi-rakisira saikána máraaqa naundurákinaana dadaaqianée qímasee máraaqa. dv CMinára ínni amaana máqasaa rakísimariasa qímannimidaqa. Qinée Peetooroosa amaana máqasaa rakísimarunausa máridaqa ínni qímannimidaqa. Qinée ásauku mundírana aupúrarana qeeqá qífunnai qáfaafanausa máridaqa, kásooqaqee innaarúnaindaraa káaqa qárafa akooroo ínaqa qinée faqa akaqána márararee qídaqa ínni qímannimidaqa. 3u_Minára iriséeqa Ánutuna íriranasaa aupúrarana máree maríasa nári ámiqira máriranannai nári nifaaqa nári áuquqoo fásiqanasaa nári nifaaqa ámiqimasee quqásee márifaranoo. Ínni áuqufa óoqai qíma afeekaikámmaqoofa márifanoo dóo miqóo kai fúannoo sía rakéeiannoo.8tiÓoqeenáa tamummáqarausa ákara minára maaqímminoo máridanoo.Andeeqára fasiqauqa nímeekamakida asumu máriranaki kéeqaidaqa, Ánutunara níkooqee marisa faqa mandóosana máreemariasa faqa náqi fee ifáree, firaaqóo mandáikifaranoo. Tamummáqara fasiqa ufa miqí qímaqoofa máridanoo. !s;Ánutufa aiqámausa ufa írira aukuana dóo ani máridanoo. Ánutufa narí faiqi námu ufa náaree íriannoo. Íridanoo misá faqa aupúrarana nímiannoo. Miqí qímasee níminanoo Ánutuna ufara níkooqee marisa náqi fee íannoo fee firaaqóo uqanna misá ufa nímiannoo. rÍnnee Yísuna ufara aupúrarana maraséeqa sía minára nisaurúaqa, Yísuna áuqu maasásaa márinara Ánutunara dúfi dúfi qiaqa. #q?Yísuna áuqusaara aupúrarana nímifaqa asasiaqa, mandóosana ákiaqara aupúrarana nímiranara eeráiriaqa. Ínnee Yísuna ufa írimariasa ínnikiqari sía moó fannoo fidíka ruqíasainanoo kúquani sándufa rukíarafa faqa sía máriani, úmmuarirafa faqa sía máriani, moosá mandáinainaki kéeqaranara ínnikiqari moó fannoo sía uqanna mi-mandoosanná marasée miná ákiaqara aupúrarana máraaqa. ppYÓo qiní qifaaqasáa qíqoondiuqa, qinée Peetooroosa qímannimidaqa. Ínnee Yísuna ufasáara aupúrarana máree maríasa asasiaqa káaqa aréenarana maraquna Ánutuna maraquna maasá náakinoo máridanoo fee qímasee asasiaqa. ooW Káqi asasa kái iaqa. Maasá ásauku mundírana aupúrarana náida qímina máraidee kai qímasee asasiaqa. Miqífanoo innaarúnaindari miná káaqa aréenarafa faqa kooroomámbinaqa maasá asasírana qumbiqárausa márianaura. pnY Óo qiní qífaaqasáa qíqoondiuqa, qinée Peetooroosa qímannimidaqa. Ínnee Yísuna ufara aupúrarana máree maríasa sía taútiaqa nánee moo mánda áinaina maasáki kambíqeenoo fee qímasee múnari mínari sía iaqa. _m7 Amaana ufa qímannimimari fasiqafa Ánutuna ufa kái qímannimiani. Faiqí dadaaqímariasa Ánutufa nímimari afeekanannai afeekaikámasee niqoónausa dadaaqiaqa. Miqínanoo aiqáma ainainiranaki ásauku mundírana Yísunannai Ánutuna amooqíra ainaina kambíqafuannoo aiqáma areenarafa faqa afeeka faqa náaru náaru márianinafa mináindi Yísunaindi kai máridanoo. Kúqaa. Yísuna ufamau fíranara ákiaqara aupúrarana máreefandínna óosanara qímaqoofa. Ll Ánutufa áfaarinoo óosana óosana ainaina akoofásaikirana níminnana aqoónnana dadaaqíaneera níminoo sía ínneeqára kai maqéeiaqeera níminoo. Ínnee Ánutufa nímimari ainainnasaa ámiqira rakísiranara foora rakísidaqa náadu náadu níminna ainaina akoofásaikirana marasée minánnai niqoónausa dadaaqiaqa. ikK Ínnee narí máaqaki narí máaqaki kéeqafi nárana suqásee naráaree naráareemásaida náa. Ánaamuru faqa paqúrimandee miqí kai iaqa. Sía aundurá rumbée márinana miqía aundurá idukínoo márinana miqía. j)Aiqáma ámiqira ainaina úrinaaqararafa maafá máridanoo, sía nífaurunnoo kai únna qímasee naríara naríara ruaqa, nísaukunnoo dadaaqírana faqa nímuqusannai faqa naríara naríara ruaqa. Naríara naríara nímuqusirafa moómoo mandá óosana rafáaqafídanoo. /iWDóo aiqáma ainaina taikárafa adeedíranoo máridanoo. Ínnee maqee maqee Ánutunara innaaru qíraree qímasee ínneeqa nimanara irisáida kai fuaqa maqee maqee aufarídaqa máriaqa. Ínnee sía miqíqa áaqara oosana máreeqa náqimasee Ánutunara innaaruqifáree. Sía amanaíkifara. hMinára kai ámiqira fasaasa ufa Yísufa kúqirausa qímannimisoofaqa íriqau. Mi-kuqiráusa káqi maaqóo márufanoo Ánutufa aiqáma faiqí ánaasee ímariandee kai ínoo rainánnímaqásoofaqa kúqiqau. Mi-kuqiráusa nimana Ánutufara foora náaru náaru máriranaki máriaqeera ámiqira fasaasa ufa qímanniminau. Naríara naríara andeeqásee ríqa ínneeqa nimana kái dadaaqiaqa. Yg+Kásooqaqee misá faqa Ánutuna áfusaa nári mandóosanara kooroomásee miná ákiqara máreefaranoo. Ánutufa káqi máriasara faqa kúqirausara faqa ufa iriséenoo raináranara deedaqammásee máridanoo. Jf Óoqai ínnee faqa misá faqa mandóosana qámbaanai áqufiqa máriusa máriafanoo dóo maqee sía misá faqa fuafaqá misá tautíqa áanooqíqa aasaandaana mandúfa ínni qímannimaqaidaqa. 0eYÓoqai ínni márirafa maaqímminoo márinau. Nári nifaaqa kooroo kooroo íranara faqa, faiqí ánaasee naríara naríara káaqa rírana faqa nammári námasee fúrufarimariana faqa faiqí ánaasee suqúfi mandá óosana máree maríana faqa moómoosa suqúfifaqa nammári néemariana faqa únnaqira ánutunara innaaru qímasee miná áuqusaa mandóosana máree maríana faqa ínnee mináuqaki kai indaarú maríqau. Dóo ínnee óoqaindari kísaaqasaa minakí kai máriusa máriafanoo dóo saaqa amanaikíqa mariafanoo maqee sía minakí máriaqa. DdNipatasáa nídafirana nárúqooqari ínnee maa-maqánasaa máridaqa ínniqa nídira mandainaina fannoo sía ínni mara quqáannoo, Ánutuna írirafá kai ínni maréeqee quqáani. 4c cÁsauku mundírafa afaaqasáa aupúrarana narí apatasáa máranau. Ínnee miqíannee qímasee afeekaikámandee deedaqammásee máriaqa. Yísuna ufasáara nipatasáa nídafirana máreemariasa miqóoqari sía mandóosanna máree maríannai ubeekeefáranoo níkooqaina ámiqira aanai ubeekeefáranoo. 1b[Yísufa kúqiranakiqari fíndifinoo innaarúnai óorufinoo Ánutuna aaqá miná ásauku uqannái óoqu marifufanoo Ánutufa aiqáma innaarúnai narí qangiroouqa faqa Sadannana áfaanauqa faqa misá óosana óosana afeekauqa faqa maréeqeenoo Yísuna áramandunnai quqáqoofanoo máridanoo.!a;Nooafa sípaki asumu máriunara maasá faqa maqee kámuqoo miná amana kai amaana námmari marasée asumu máriaqee qídaqa. Sía fífau nammari máraanannai nifaaqaíndaraa qíkairi rukárafa ánoona máridanoo. Nammári máree maríana ánoona maaqímminoo máridanoo. Aneenná áakirana ámuqusa óokiqari Ánutunara kúqaa qíma afeekaikírafa kamasee nímirafa mifá ánoona máridanoo. Mifá kai kúqaa nammári máree maríafa máridanoo. Mifá kai Yísuna kúqiranakinaana fíndifunannai ínni asumu márirana nímidanoo. `Óoqai Nooafa sípa firaaná áuqidanoo nammári ánianínnanara faiqí ánaasee minára faqa qímannimimarufaqa síammírimariqau. Ánutufa faiqí ánaasee Nooana ufa iriséeqa mandóosana minníseeqa sípaki kéeqaaqeera nífeesusia dóo kooqí ititáseenoo nammárinnai nárinau. Nammári nárusa nimana márunaki ásauku mundírafa kúqiranakiqari fíndifinoo óoquree qímanniminau. Nárú nammarifa dínni qísauku taikásee dínni ani qaaramoo marasée óodaa fasiqa anaasee asumu mara akoonnái quqánau. Z_-Mifá ásuku mundírafa miná afaaqa kuqufufanoo miná amana fannoo fíndifinoo káqi máriranaki fínoo kafáa miqóoqari óoqai kúqusa nimana rumbáranaki márunaki óoqureenoo Ánutuna ufa qímanniminau. z^mÁsauku mundírafa narí uqanna ínniara kúqinau. Moodáa suanisaa moodáa karí kai aiqámausa mandóosanara kúqinau. Ínni nísauku qumáreeqeenoo Ánutufinnai quqáaneera ámiqirafa maasá mandá fasiqa anaaseera kuqunnímaqanau. #]?Ínnee mandóosana máree márifaqa nárífanoo amanaikámmiannoo. Ánutufa eedóo qínaqa ámiqira óosana ákiaqara fífau nárífanoo úriqaráannoo. \Sía raiqásee qímannimia, íreeda nímándakúsee qímannimia. Ínni nisakadiki ánukarafa kai máriani. Faiqí akaqáusa ínniara ásauku mundírana áfaqee maríasee qímasee mandúfa nimiséeqa ínni ámiqi márirana níndafamasee nisaurífaranoo. %[CÍnnee maqee maqee ínneeqa nímuqusaki ásauku mundíranara náaquqainaqa miná maréeqee ínneeqa karaambáiqaikiaqa. Akaqáusa ínni innaarúnai ainainara asasammásee afeesimárianara iráifaqa ínnee fáasai Yísuna saqárikiranara deedaqammáqainnana misá qímannimiaqa. OZFaiqí moó fannoo aní andeeqárana ákiaqara aní mandáikamamaqáinanoo aní asasírafa firaafá máriannoo. Ínnee sía faiqíara rufíaaqa sía aiqáma ainainara ámandirinoo áindiri ráani. >Yu Qinée Peetooroosa kaifáa qímannimidaqa. Anée ámiqira máriranara minára rúmámmaree márainanoo yá fasiqa fee mandá márirana aní ámiannoo fee sía aní ámiannoo. X Maqásaa fasiqa moó fannoo andeeqásee fímarifanoo Ánutufa narí áfu minásaa quqáseenoo rakísidanoo miná innaaruqírana maqee maqee íridanoo máriannoo, mandóosana máree maríasara ámeesuqunnísaidanoo. Tamummáqarausa ufa miqíminoo máridanoo. %WC Óoqeenáa tamummaqara fasiqausa ákara maaqímminoo máridanoo.Faiqí moó fannoo máa̱ mária máriranaki ámiqiranaki asasíranaki márianee qímaseenoo dóo mi-fasiqáfa mandá nírana taikáseenoo únnufa taikáseenoo mandá márirana ámeesa uquséenoo ámiqira márirannai ubeekáannoo. Miqínna fasiqafa asooáranara randámareenoo áfaqee fídanoo miqínoo fídanoo ámiqirana paqúriannoo. V ~Uu Mandóosana áminana sía quándakinana kafáa mandóosana ámia. Áqurararufa áminana sía kafáa quandáfi narí áquraraa. Mi-manda oosanná ákiaqara quándaki ámiqi ámiqirana kai ámia. Ánutufa ámiqi ámiqirana kai nímiraree qímasee ínni náarama narí quqúsaki quqáseenoo ínnee miqí kai íqa ámiqi ámiqirana kai mandóosana nímimariasa nímiaqa. -TSMi-ufána átisaa maaqímminoo márifaqa qímannimianaura. Ínnee Yísuna ufa írimariasa aiqáma ainainara moodáa írirafa máriani aiqámausa moodáanakí kai nímuqusa quandáaqa. Ínnee naríara naríara níkaqaafasaara foora nímuqusidaqa aiqámausa naríara naríara ruaqa. Ínnee naríara naríara fifímmasee reendeenámasee miqídaqa naríara naríara qimudáoo qímasee narí dadaaqí narí dadaaqiaqa. oSWQinée Peetooroosa dóo ánaaseeuqara qíqa dóo maqee ánaasee nifaaqmaqkára qianáura. Ánutufa káqi márirana káqi nímidanoo aneenná ánaaqa faqa aneenná faqa mi-mariránaki máriafanoo minára aneenná ánaaqara amanná fee qímasee ámanda̱kúsee miná faqa mária. Ínnee miqímasee ínneeqa nínaaqmaaka faqa márifanoo moo áinaina fannoo sía ínnee Ánutunara innaaru qírana ititáannoo. Andeeqára márira ákiaqara mandúfa áminana ámiqira ufa kai narámia. RSaráqafa miqímaru anaaseefa márinau. Mifá narí afaaqi Abarahaamana ufara eedóo qímasee qiní úriqarara fee qímarinau. Ínnee miqímandee ámiqira óosana máreeqa sía óosana óosana ainainara rufíeeqa Saráqana áraamummaakai kámambiqa márifaranoo. QÓoqai Ánutuna ufa írimaru anaaseesa Ánutufa innaarúnai nímiraree quná minára asasammásee áfeesidaqa maaqímasee nári nifaaqa áuqimariqau. Misá nári nifaaqmaakára eedóo qímasee uréeaqa máridaqa minánnai nári nifaaqa áuqidara foora ímariqau. PÍnni nifaaqa ámiqi ámiqirafa ínniqa nímuqusa óokiqari ámiqira márira márirafa minánnoo kai nifaaqa ámiqi ámiqiani. Ínni nifaaqa mári inánoo asooqáqaaninafa máridanoo, fisoo físoomasee kásooqaqee aqumuríra óosana fannoo mifá sía asooqáqee maríafa máridanoo minánnai kai mara nifaaqa áuquaqa. Mi-oosannáfa Ánutuna áfusaa ámiqira oonda uqanna máridanoo. O Qinée Peetooroosa aináini maríasara nári rakísirausa uréeaqa máriaqee qúnnana ínnee faiqí nínaaqmaka faqa miqí kai íqa ínneeqa nifaaqmaakárá eedóo qímasee uréeqarausaikamambi máriaqa. Ínnee miqífaqa ínni nifaaqmaaká akaqáusa Ánutuna ufara sía fee qímariasa máridaqa sía ínni ufa fannoo misá dadaaqíannoo ínni andeeqára márirafá kai uqannífiqaannoo. Ínnee ínneeqa nifaaqmaaka faqa máridaqa andeeqára márirana marasée nóori kándamasee márirana faqa márifaqa misá nári nífunnai ínni andeeqárana qáfeefaranoo. Sía afaaqa áuqimari ainainnara irisée afaaqa ámiqi ámiqiaqa, ákiaqaki afaaqa áuqimariannana faqa afaaqa áuqimaria óondana faqa síarara faqa qamunnara faqa sía mináuqara irisée nifaaqa ámiqi ámiqiaqa. NZM-Ínnee sipsípa aandáu̱ra foora fúrufariqa auíaqa nuafanoo dóo maqee Ánutufa ínni nimanasáa rakísimari finnai ínni aandáu̱ra foora rakísimari finnai quqásaifaqa miná áfaqee fímariafanoo.^L5Ásauku mundírafa narí kai maasá mandáinaina áaqarana narí apatasáa mara quqáseenoo dóo aunírira saqarisaa kúqirana máree finau. Maasá kúqirausara foora sía mandóosana máraaqeera kúqinau, ámiqira óosana kúqiara foora iqá márida máraaqeera kúqinau. Miná afaaqa ateekáqoonannai maasá daundurá úninoo máridanoo. KMisá áqurara ufa ámufanoo sía mifá quandáfi miná ákiaqara nári níminau. Misá aupúrarana miná apatasáa quqóofanoo sía mifá misá áanoo ufa níminau káqi narí írirana Ánutunasaa andeeqára ufa nímimarunasaa narí írirana quqásee kúqinau. ]J3Mifá sía moo mándoosana máranau. Sía moo únna ufa miná áfaurusaa márinau. xIiÍnnee mandóosana máraifanoo ínni rakísirausa miná ákiqara nárífaqa reendeenámasee máraifanoo Ánutufa mi-reendeenirána ákiaqara sía ínni nímiannoo ínniqa mandóosana ákiaqara máridanoo. Ínnee ámiqimasee márifanoo ínni rakísirausa fífau nárífaqa fifímmandee máraifanoo Ánutufa ínniara eedóo qíannoo. Fífau nárírana fifímmandee márainnanara minára kai Ánutufa ínni náarameeqeenoo narí ufa írimariasaki quqéenoo. Ásauku mundírafa narí kai fífau aupúrarana ínniara máranau. Yísufa fífau aupúrarana máranau. Dóo ínnee miná áfaqamareeqa miná aanna rámasee miqíaqa. HG1Ínnee miqífanoo Ánutuna eedóo qira ufa ínnisaa máriannoo. Ínni rakísirausa fífau áanoomasee ínni náríqee ummaara nímiqee ífaqa ínnee ínneeqara Ánutuna íriranamau fída fee qímasee reendeéniaqa. Reendeénifanoo Ánutufa ínni ámiqi ámiqimmannimaqaani. EFQinée Péetooroosa kafáa qímannimidaqa. Ínnee maqásaa feefaurúara aináini maríasa ínni rakísimariasa ufara eedóo qímaseeqa misá uréeaqa máridaqa misára náaquqamasee andeeqáseeqa misá ufamau fuaqa. Sía reendeéni maría rakísirausara kai miqíaqa áanoo qímarinausara faqa miqí kai iaqa. EwÍnnee sía aiqámausara qiní qimana fée qímasee fúrufariaqa, aiqámausa nári úriqararana amanasáa miná áfusaa rufíaaqa. Aiqáma Yísuna ufa írimariasa niqoónausa Yísuna ufa írimariasara nímuqusinoo nídiani. Ínnee Ánutunara náaquqaani. Kaamánna firaa uriqararanara faqa náaquqaani. Ínnee Yísuna aanna rámaseeqa aupúrarana nímifaqa káqi máraaqa. DwÍnnee mandáinainaki rumbára fasiqara foora sía nuaqa mandáinainakiqari idukíra fasiqara foora káqi nifaaqa quqásee andeeqára óosanaki asasída fuaqa. Sía ínniqa mandóosana kaifáa máraaqee qímaseenoo únna qímasee faiqí ánaasee nífusaa máfi rafáaqafusee mandóosanakiqari idukírafara foora nuaqa. Ánutuna rumbára fasiqa naanna rámasee káqi nuaqa. CFúrufari máriasa ínni Yísuna ufa írimariasa minára mandá dapi ufa ínni nímifaqa sía áanooqirana náríranannai rafáaqafuaqa. Ánutufa ínniara ínneeqa ámiqira níra máriranannai mi-furufarirána qiqánuasa ufa rafáaqafuaqeera qídanoo. By Qinée Peetooroosa maanára faqa qímannimidaqa. Maqásaa kaamánna firaa uriqararafa faqa máaqa máaqa úriqararausa faqa karaambáiqa Ánutufa misá quqánau, mandóosana máreemariasa nárífaqa íriaqeera faqa ámiqira óosana máree marísa nimooqíra ufa nímiaqeera faqa mi-uriqararáusa karaambáiqa maqásaa quqánau. Ínnee ínneeqara innaarúnai karaambáiqa faiqi námu máridee qímasee aiqáma maqásaa fasiqa anaaseesaa rakísi maríasa uréeaqa máridaqa misá ufara eedóo kai qiaqa. A,@Q Ínnee aamína máqannaaki nídaqa máridaqa ínneeqa nírana márirana ámiqimasee nífaqa misá ínniara mandóosana máreemaríasee qímasee ínni níndafeeqa óo ámiqimasee maríasa qímasee misá faqa quandáfi Ánutuna amooqíqa Yísufa innaarúnaindari qumuráinaqa amooqifáranoo. S? Óo qiní qíqoondiuqa, qinée Péetooroosa qeeqá qímuqusa óokiqari naamúa qídaqa. Ínnee Yísunara írimariasa maa-maqa maaqánaki máridaqa ánaamuruara foora asaqíraafaira foora máriafanoo. Miqíqa máridaqa maaqóo faiqí faiqi mandá nídimari ainainafa ínniara qiní máraaqee qínaqa sía eedóo qímasee miná máraaqa. Mi-manda ainaináusa ínni maraquna árimarifa máridanoo ínnee moo máqannaasara foora máriafanoo sía máraaqa. E> Óoqai sía Ánutuna máqannaasa márusa maqee mináindi máriafanoo. Óoqai ínnee Ánutufa maasá qífauaranara qífauaranara qimudáoo qíranara ínnee sía írimariafanoo maqee ínnee miná máraafanoo ínni faqa kukéeqafinoo qumeé máridanoo. Ínnee asaqíraafaira foora máridaqa sía mandóosana máraaqa. Z=- Ínnee sía miqí máriasa máriafanoo. Ínnee Ánutufa rusandeesámumasee máree márisa máriafanoo. Ínnee karaambáiqa Ánutuna úriqararana aanáiqiki máriasa. Ínnee náaduma káaqa andeeqára máqannaa máriafanoo. Ínnee Ánutuna narí máqannaasa máriafanoo. Mifá ínni asukunakínaana náaramasee maréeqee narí idaaqíra káaqa qára ándeeqaranaki ínni quqásaifaqa máriafanoo. Sía fífau minakí mara quqéenoo ínnee Ánutuna idaaqíra afeeka ainaina ímarianara aiqámausa nífusaa koorooiaqée qímaseenoo ínni mara narí káaqa qára ándeeqaranaki quqáidanoo. <)Óoqeenáa tamummaqara fasiqa ákra moó maaqímminoo máridanoo.Maa-faakanásaa faiqí moómoosa níku qámaki
sáamurifaranoo Mi-saqarífa misá níku ámanniminaqa
sáamurifaranoo. Tamummáqarausa ufa miqímminoo máridanoo. Minára moómoosa Ánutuna ufa irisée sía mároonara níku ámaki sáamuriqau. Ánutufa misára mi-iriránasaa sáamurifandiafoo qímaqoona miqíqau. f;EÍnnee Yísuna saqáriki máriasa óo Ánutuna faakána ámiqira qóonda fee qínausa máriafanoo. Sía Yísuna saqáriki máriasa Ánutuna tamummáqara fasiqa ínniara maaqí qídanoo.Ínnee máaqa usakáidaqa mandá faakanee qímasee
maréeqee áqusoofanoo fíqumaree kafáa ámiqira faakanaúriqararafai kámmambi máridanoo. :}Óoqeenáa tamummaqara fasiqa moó fannoo faakánara maaqí qímasee ákara rúmaqoofa máridanoo.Qinée Ánutusa rusandeesámumasee útaaqamámaqaafanna
faakana idaaqírana maraséeqa Isaraee máqasaaóosanarasée rakíqeeqa. Yá fasiqa anaasee fee irisée miná
saqárikinafa sía kadíqaannoo ánoonaikiannoo. Tamummáqara fasiqa ufa miqínoo máridanoo. "9=Ínneeqa eedóo qímasee Ánutuna ásaukuki ínneeqa nifaaqa quqásaifanoo faakána námufaqa rakíqasee usakásainanoo faiqí naunduráki ánoona amaana maqa kambíqaani. Kambíqainaqa ínnee minakí Ánutuna aanáiqikirausaikamambi márifaranoo. Máridaqa Ánutuna áidirana tatúfirana suqá ámidara foora ámiqira írirana márirana amooqírana ámifaranoo. Ásauku mundírana Yísunannai miqífaranoo. `89Faiqí faiqi misá Ánutuna amaana máqa usakée maru faakánara foora Yísunara níkooqoofaqa auníriranasaa arusée minnísaqau. Minnísoofanoo Ánutufa qáfamaseenoo qinée óoqai maa-faakannára qútaaqamáqaafannana idaaqírafa máridanoo fee qímaseenoo maraséenoo amaana máqa usakáraree qímaseenoo marasée kafáa rakíqanau. 37_Miqíqa karaambáiqinnai óonuree miná aaqá máriaqa. Ínnee karaambáiqa ámiqi ámiqirana dóo námasee qáfee maríafanoo adíafaa ídanoo dadaaqírafa máridanoo. 67Fúka faiqi anaaqiara foora náamma anoona kái náidanoo ínnee faqa miqíkai íqa fúka faiqi ánaaqiara foora Ánutuna andeeqára ufa náamma anoonara fooqáana minára kai káaqa ruaqa. Miná naqá fífi íqa innooqéera foora íqa asumu máriranaki óonuree márifaranoo. D5 Ínnee minára iriséeqa ínneeqa mandóosana aiqáma fatíka áqusaaqa. Únnaqira ufa faqa níkaru qímasee máree maríana faqa qaaraikímari ufana faqa naríara naríara rairaiqímaria ufana faqa aasaandaana qímaria ufana faqa faiqí ánaasee níqimaria ufana faqa mi-ufáusa sía maqee kámu ínniki máriani. [4 1Ánutuna karaambáiqa ufa fannoo sía miqínoo
máridanoo náaru náaru máriannoo. Mi-tamummaqara fasiqána ufa miqínoo márifaqa qinée Peetooroosa minára maaqí qídaqa. Mi-amiqira fasaasa ufáfa náaru náaru márira úfa máridanoo miná qímannimimariafaqa írimariafanoo. Tamummáqara fasiqana ufa miqíminoo máridanoo.3 /Óoqeenáa tamummaqara fasiqa miná ákara maaqímminoo márufa máridanoo.Aiqáma faiqí faiqi taatuqée andanda miqírausa
máriafanoo, taatuqée andanda qúsau aadánusifanooáfufeenaarirafa kakasídanoo. Faiqí aréenarafa miqíminoo
máridanoo. 2 yÁnutuna ákarakinaa ufa fannoo óoqai káqi márufa maqee márifa náaru náaru káqi márianinafa ínnee minánnai kafáa óorudupi máfi kafáa fúkasaa ánaaqi kámmafi máriafanoo. Sía maaqóo kúqimaria níkoona faiqi námu máriafanoo, Ánutuna kásimari ákarakinaa ufannái náaru náaru márianinna níkoona faiqi kámmafi fúkasaa ánaaqi kámmambi máriafanoo. {(~}j|Izyxwwwt7sprp[oo[nmmOlAk(i^hgff8e@dzdiba`_^]5\k\_ZYrYfXvWIVZUTTXQ^PONMLKJJHHwHGGbF EYDDCCRA@s?=>;::9c9X532p2e//,j+*])A(o(c%%$$o"! HN4 [=^bSY)L v 4j4( bFífau úri qírana maa-maqánasaaqaraa úriuqaki sía minakí áqufua níanai tatíaaqa, fífau ufa. Anée Ánutuna dadaaqídana rákiranakiara foora máriananoo minára maqee maqee áununu rakísiara foommásee amanamásee qáfamasee afeekaikía. eCbÓo Timooti anée ásauku mundírafa Yísuna ámiqira ainainira faiqi máridana miná úfa írimariasa aní ákaqaafasaauqa qiní maa-ufáusa qímannimia. Yísunasaa mundíra úfa faqa miná ánoona ufa faqa aní óoqai mi-ufánasaa fídana innooqána márianafa máriananoo. Miqídana qiní maa-ufáusa aneenná ákaqaafasaauqa qímannimia. I bÁnutuna ufa faqa maasá innaaru qírana faqa mi-naranná ánukamásainanoo ámiqinoo máriannoo, Ánutufa ámiqiranee qíannoo. Pauroofa Timootina aakápeenoo andeeqásee fúanee qu úfafa. FbÁnutuna aiqáma áuqu quqáqoo ainainna aiqáma ámiqirafa kai máridanoo sía amana moo náranara mandáikira fee qianáura. Aiqáma ainaina innaaru qímasee dúfi dúfi qímasee naaqa. QbMiqí maría fasiqausa únna qímasee ánaasee máraranara mandóosanee qímasee akaqá náranara mandá nárana sía naaqée qifáranoo. Ánutufa mi-oosana oosana narannára faiqí ánaasee naaqéera áuqu quqáqoofa máridanoo. Miná úfa írimariasa miná ánoona írimariasa dúfi dúfi qímasee naaqéera quqáqoofa. 0YbÚnna qímaria fasiqausá kai mi-unna ufáusa faiqí ánaasee Yísuna ufana suqímariasa qímannimiqa nifáranoo. Mi-unna qira fasiqáusa nári mandóosanara sía qumaara náridanoo náriqa náaqoo írirana dóo idá fannoo nárinoora foora ínoo márifaqa sía ummaara nárifaqa nisaurífara. " ?bÁnutuna káaqa andeeqára maraquna fannoo kásooqaqee kambíqaaninna aukuanara maaqí qímasee akooqóo firaaqóo koorooídanoo. Mi-kamúqoo akaqáusa Yísunasaa írirana rusíranasaaqari rakéemaki únna qíra afaanna ufa írifaranoo akaqáusa áfaanna uqanna ufamau fifáranoo.  bMaasá Yísuna úfa írirana ánoona óoqaindari kukéeqara úfa márifa Yísufa idaaqírafa firaafá máridanoo, sía amana moó fannoo minára qáoo qírafa. Yísufa maqásaa fasiqa nífiri kámmafinoo koorooináu. Ánutuna maraquna fannoo minára andeeqárafa máridanoo fee qinau. Qangiroouqá miná qáfaqau. Faiqí moómoosa máaqanna máaqanna minára qímannimiqau. Maa-maqa maaqánaki márusa minára kúqaammifoo qiqau. Ánutufa miná maréeqeenoo innaarúnai quqáqoofanoo máridanoo. 3bMoo áinaina fannoo qiní rafáaqafímarifaqa máridaqa maa-papiqánakinaafa ínni Ánutuna áiku ásaukuki nírana márirana naamúaqiannoo. Ánutuna ufara suqíranaki kéeqee maríasa misá Ánutuna amaana máqara foora máridaqa. Ánutuna ánoona úfa faakána máridaqa. h IbQinée Pauroosa maa-papiqána ákara rídaqa qúsasaa ínni óonu níndafararee qídaqa.  !b Ámiqimasee kísaaqasaa papatara sáika áuqaqa fímariasa aiqámausa nífusaa úriqararana máraidaqa miqídaqa, misá ásauku mundírana Yísunasaa írirana rusírana atukarasée mapukírana máraidaqa. Ánutuna kukéeqara ufa ánoona Yísufa firaafá máridanoo. : mb Yísuna ufara suqímariasa amaanúfasaa rakísirausa dadaaqímarifa moodáa anaasee faqaafa máriani narí faiqi ánaasee ámiqimmandee rakísi marífa mi-saikánaki máriani. Y+b Dadaaqí maría fasiqausa nínaaqmaaka faqa márirana nírana andeeqásee máridaqa sía múnuqi míniqi qímariasa márifaranoo. Mi-anaaseesá nóori runúsee máridaqa ánoona ufa kai qímariasa máriaqa. %Cb Dadaaqímaria fasiqausa sía káqi maréeqee dadaaqíranaki quqárafa máriaqa. Misá amanamásee qáfeenana kai maréeqee dadaaqíra saikaki quqáa. b Misá ákarakinaa Ánutuna ufa qumáreeqa mi-maú fídaqa sía nifaaqa umaararáanifeera aufadaqá máriaqeera máriaqa. b=bDóo qinée Pauroosa amaana máqasaa rakísirausara qímasee dóo maqee misá óore̱eqára dadaaqírausara qianáura. Amaanúfasaa rakísirausa dadaaqímariasara misá márirana nírana andeeqásee nóori runúsee maríasa máriaqa. Misá faqa sía nammári námasee fúrufariaqa. Misá faqa sía káaqa aináinara rímarinausa máriaqa. bYísuna ufara suqímariasasaa rakísiranaikí marí fasiqanara Yísuna ufara sía írimariasa faqa minára ámiqira fasiqee qímariafa máriannoo. Miqí qímaria fasiqafa sía Sadannana námufaqa moodáa madikaki áqufinoo asaurúannoo. Dóo Yísuna ufara suqímariasasaa rakísimaria fasiqausa óosana dóo miqíminoo máriani. Pauroofa amaanúfasaa rakísimarusa dadaaqímariasara qinau. +bYísuna ufara suqímariasasaa rakísiranaiki marí fasiqafa sía fúkasaa Yísunasaa írirana rusímarina mara quqáa. Miqímari fasiqafa dauní narí óori uqéerasee narí afaaqa mara máree úridanoo amooqínoo dauní áaqaranaki áqufuandoora. Óoqai Sadannafa innaarúnai miqímarunara Ánutufa ateekánau. Maa-fuka fasiqáfa Yísuna mandaaqárana miqí kai ínoo Ánutufa ateekáandoora. $AbMi-fasiqáfa narí faiqí ánaasee sía ámiqimasee rakísinoo náqimaseenoo fee Yísuna ufara suqímaria maqánaki kéeqee maríasasaa rakísiannoo fee. FbMifá narí faiqí ánaaseera ámiqimasee rakísinnimaqee marífa máridanoo. Mi-fasiqáfa narí faiqi námuara qímannimifaqa eedóo qímasee reendeenámandee áuqee marínausa máriaqa. xibMifá sía nammári námasee fúrufaridanoo márifa faiqí ánaasee sía nárí marífa máriannoo. Mifá fifíra óosanara reendeénira óosanara kai rímarifa máriannoo. Mi-fasiqáfa sía káaqa munnimmara rímari fasiqafa máriannoo. [/bYísuna ufara suqímariasasaa rakísimari papatarafa narí nírana márirana sía áaqarafa máriannoo andeeqárafa márida andeeqásee rakísiannoo. Miqímarinna fasiqafa moodáa anaasee faqaafa kai máriannoo. Mifá óori runúsee márifa máriannoo. Narí áakiranara íri marífa máriannoo. Narí qumíasana aina faqa márirana faqa andeeqásee quqéemarifa. Mi-fasiqáfa Yísuna ufara suqímariasasaa rakísiranaiki marí fasiqafa ánaamuru maqee maqee miná maqúsaki aniraafanoo ámiqi ámiqidanoo nífiqa narí máaqaki quqásaida nárana fíridanoo. Mi-fasiqáfa Ánutuna ákarakinaa ufa andeeqásee qímannimi marífa mi-oosanáusa máree marífa Yísuna ufara suqímariasasaa rakísirafa amanaikíannoo. )~ MbMaa-ufána ánoona ufa kai qinée Pauroosa qímannimianaura. Faiqí moó fannoo Yísuna ufara suqímariasasaa rakísiraree qímarifa ámiqira ainainámmiannoo. m}SbDóo maqee Ánutufa sía aiqáma ánaaseeuqa miná ákiaqara nárú taikáannoo faiqi máqaranasaa márifaranoo. Misá nári nifaaqa ámiqimmandee ánaamususée máridaqa Yísunasaa írirana rusíseeqa máriaqa faiqí ánaaseera ámuqusamásee máriaqa qikairí síaisa ánukarausa máriaqa. Miqídaqa nóori kándamasee máridaqa káqi márifaranoo.g|GbSadannafa sía faiqí ákaruqinau, ánaasee kai ákaru qímasoofanoo Ánutuna ufa rukíanau. X{)b Ánutufa Adamana náaree áuquseenoo dóo miná ínaaqianna Éeuana áuqinau. zb Yísuna ufara suqímaría maqánaki ánaaseeuqa sía kikíqa máfiqa Ánutuna ufa qímannimiaqa. Misá sía faiqí úrinaaqaramáfi máriaqa qinée miná qáoo qídaqa misá ufa síainausa máriaqee qídaqa Yísuna ufara suqímaría maqánaki miqíaqee qídaqa. tyab Yísuna ufara suqímaria maqanaki kéeqaifaqa ánaasee ufa síaina reendeenámandee Ánutuna ufa íriaqa. x7b Niqoónausa dadaaqírafa mifá ínni nifaaqa áuqirafara foora máriani. Ánutuna úfa írimaria anaaseesa andeeqára óosana miqíminoo máridanoo. vweb Ánaaseera qinée maaqí qídaqa. Aiqáma nári nifaaqaí mári síara qámunnana ámiqimasee nári nifaaqa ánaamususée írirana faqaasaikámambi máriaqee qídaqa. Sía káaqa firaaqóo óosana óosana ainaina nifaaqa áuquaqa. _v7bYísuna ufara suqímarianaki faiqíara qinée maaqí qímasee naamúaqidaqa. Aiqámai mária fasiqausa áanooqirana síaina, ufa rainárana síaina, nári nísauku ánukarausa uqéerasee innaaru qímariasa nári márirana nári nírana mináuqara Ánutunaindi fee qiaqéera, aiqáma fásiqara miqí maríasee innaaru qiaqéera qídaqa. ouWbMinára faqa qiní Pauroosa qeeqá maqúsaindari diqiqámasoofaqa qinée ánaamuru aiqáma uqannífiqaidaqa Yísunasaa írirana rusírana ánoona ufa faqa qímannimidaqa. Qinée sía únna qídaqa ánoona ufa kai qímannimidaqa. MtbMoodáa Ánutufa kai máridanoo moodáa fannoo kai narí Ánutuna faqa faiqí ánaasee faqa mara moodáanakikamma nímaqaidanoo. Mi-fasiqáfa Ánutuna ásauku mundírafa Yísufa máridanoo faiqí ánaasee óonu kafáa marasée naríki quqáanifeera narí afaaqa kúqiranaki quqánau. Maasá miná qáfamaseeqa maaqí qídaqa. Óo Ánutuna narí áukuana máridanoo. Óo mifá kúqaa aiqáma fasiqa ánaaseera asumu máriranaki máriaqeera miqídanoo. sbr%bMisára innaaru qírafa ámiqira óosana máridanoo Ánutufa maasá asumu máree marífa minára áididanoo. Mifá aiqáma fasiqa anaasee asumu máriranaki ani máriaqeera qídanoo ánoona ufamau fuaqéera qídanoo misára innaaruqíra óosannara Ánutufa áididanoo. qb9p mbMaa-ainainná náaree aní aamúaqímamisaanana anée faqa Yísuna ufara suqímariasa faqa suqídaqa innaaru qídaqa maaqímasee innaaru qiaqa. Maa-maqánasaa faiqí ánaaseesaa rakísinnimaqee marísara misá ámiqimasee rakísinnimaqaaqeera innaaru qiaqa. Ínnee káqiqeesa reendeénamasee asooáranaki máriaqeera misára innaaruqiaqa. Ánutuna ufamau fídaqa andeeqára máriranaki máriaqeera aupúraranaki sía máriaqeera misára innaaruqiaqa, ínnee maqee maqee aiqáma fasiqauqara faqa maa-maqánasaa firaaqóo úriqararausa faqa kaamánna úriqararausara faqa Ánutuna áfusaa Ánutufa misá dadaaqíanifeera innaaruna qiaqa. Misára faqa dúfi dúfi qírana qiaqéera qídaqa. obNn bQaara fasiqa Qimeenaeeusafa faqa Areekisandeerafa faqa miqandáqara miqí márufaqa qinée maréeqee Sadanna ásaukuki quqáafanaqa misá Ánutunara mandúfa qírana taikáaqeera quqáqiafana.m +bÁmiqira rakirana rákidana aní Yísuna saqárikirana uaqéeia, afaaqa qumaara rárana síaina miná faqa uaqéeia. Faiqí akaqáusa nári náaqoo írirafa qímannimifaqa andeeqásee fídaqa misá nári Yísuna saqárikira írirana múnu fúrufarammáseeqa kurídidaqa. /l YbÓo Timooti anée qiní qímaakuara foora márianafa. Qinée maa-ufána anísaa quqáidaqa. Óoqai tamummáqara fasiqauqa qímaqoofa aní qímamira ufa mi-maú fídanoo. Aní aináinirafa andeeqára rákiara foora ímariannana qiní úfa fannoo aní durú feefará foora inóo máriannoo. Vk 'bNáaru náaru mári karaambaiqafa sía kúquaninafa maasá sía miná qáfee marúnafa moodáa Ánutufa sía moó fannoo márifa úriqararana faqa aréenarana faqa náaru náaru mináindi máriannoo. 4j cbMaa-ufána ánoona ufa máridanoo qumáree íri maría úfafa máridanoo ásauku mundírafa Yísufa mandá óosana máree maríasa asumu máraanee qímasee qúminau. Qinée Pauroosa mi-mandoosanná úriqararausa máriafananoo Ánutufa sía qiní dárinoo qífauanau. Ásauku mundírafa Yísufa narí kásoomambi qiní qífiqaranara firaaná firaaqóo koorooíanifeera mandóosana úriqararausa qiní qífauanau. Miqímaseenoo Yísufa qiní maréeqeenoo akooqóo quqásoofaqa náaru kásooqaqee Yísuna mandaaqásee náaru márirana máree maríasa qiní kíkiqususaidanoo qiní mandóosana úriqaranoo máruna rirímma qífauamáseenoo minní qísanau. Ínnindi óorudupinoo máridanoo miná mandaaqásaifanoo káqi ínni faqa máraanauree qinau. Qinée minára irisée amooqíra ufa maaqí qímasee qianáura. i b/h Yb Óoqai indaarú qinée Pauroosa Yísunara mandúfa qímariafanausa miná aináinimáru fasiqausa nárú nífaqáa íqa níniaafanausa Yísuna faqa áquraraafanausa máridaqa. Ánutufa qiníara sía Yísunara íridanoo fee qímasee sía narí mandóosanara íridanoo fee qímaseenoo sía qiní dárinoo, qiní qífauamáseenoo narí áfaarirana qinísaa nammáriara foora adíaseenoo minásaa qeeqá írirana Yísunasaa rusírana faqa faiqí ánaaseera qímuqusirana faqa qíminau. Maasá aiqámausa ásauku mundírana Yísunaki kéeqee máriasa mi-nimimaria ainainnaqandá Yísunasaa írirana rusírana faqa faiqí ánaaseera qímuqusirana faqa mi-qaara ainainaqandá qíminau. g bBf b Qinée mi-saikánaki nímariafananoo maasá karaambáiqa ásauku mundírafa qiní aináinirana amana kái qímunara dúfi dúfi qídaqa. Mifá qiníara mi-ainainírana amanaikámmi ífoo qímaseenoo mara quqáqaisa máridaqa minára faqa maasá karaambáiqa ásauku mundírana Yísunara dúfi dúfi qídaqa. \e 3b Mee Ánutuna mapukíra ufa qúnnana mifá maasá Ánutuna ámiqirana miná aréenarana kooroo ídanoo. Miná ámiqira fasaasa ufa amana kái mi-ufáfa máridanoo. Mi-fasaasa ufána Ánutufa qinísaa quqásee anée Timooti qímannimiannee qu úfafa máridanoo. Pauroofa Yísunara narí mandóosanara áfauoonara dúfi dúfi qu úfafa. >d wb Maasá óosana óosana sándufara maaqí qímiridaqa. Sía ámiqira fasiqa anaaseerau máridau, ufa rukíee maríasara máridanoo Kaamánna ufa rukíee maríasa faqa Ánutuna síaisa faqa Ánutuna ufa rukiée maríasa faqa sía Ánutunara írimariasa maqásaa ainainara kai írimariasa nári nínausa níkausa kuqá nárimariasa faqa faiqí ánaasee kuqá nárí maríasa faqa faiqí ánaasee narínni narínni qúmmuari maríasa faqa faiqí fannoo aqoónna fasiqa áafeeqara óosana faqa ánaasee fannoo aqoónna anaasee áafeeqara óosana faqa faiqi ánaaqi qúmmuari maríasa faqa únna ufa qímariasa faqa síaasa ufa írimarinaki máfi narí kai raqáseenoo moonára únna úfa qímariasa faqa aiqáma ánoona ufa rukíee maríasa faqa mi-aiqama mandoosanná máraqa nuasára misára kai Ánutufa narí sándufa misá qáoo qímaseenoo quqásoofanoo máridanoo. Misá nímaarusira sándufa quqásoofanoo máridanoo, sía mi-áaqara oosanáuqa máree maríasa kaifáu nímaarusidanoofau óosana óosana ainaina Ánutuna mapukíra ufa rukíee maríasa faqa nímaarusidanoo. c b )b MbÁnutuna sándufa Mooseenasáaqari qímannimu úfafa ámiqira ainaina máridanoo. Faiqí ánaasee miná andeeqásee írifanoo ámiqira ainaina máriannoo. ca AbMi-unna amaanná qímariasa paasóosamandee nári faqa sía írimaria ainainnára faqa ufará faqa káqi paasóosamasee káqi qímannimidaqa kafáa náriara Ánutuna sándufa qímannimi márunausee qídaqa áaqaidaqa. ?` ybFaiqí ánaasee akaqáusa mi-anoonna ainainnákiqari quándakiqa fífau fáafau qíra ufa narí qímami narí qímami qianánnai náriqa nínaakusamarara káqi rúnna fímariafanoo. _ {bSía fífau mi-unnána qímariasara qáoo qiannée qídaqa faiqí ánaasee miqóoqaraasa Yísunasaa rusírana sía únna qiaqa kúqaa kai qiaqa, kúqaa ánoona uqannásaa mundúsee fíqa nári nifaaqa qumaararárana síaisa aufadámasee nídaqa nári naunduráki ikairí síaisa nídaqa mi-qaaramoo ainainákiqari faiqí ánaaseera nímuqusirana rírafa kambíqaidanoo. [^ 1bAnée maaqí qímasee qáoo qía. Misá nári úriuqa minnísaaqa misá nári nikeekú nikaakú nifaqnáusa nífasaasa qímammaree kísaaqasaa fímariana minnísaaqa. Miqí qímaria úfafa ufa rainárana tínoorirana kai uqéeraidanoo sía Ánutuna marírafa nírafa maasáki márina dadaaqídanoo. Ánutufa maasára maaqóo fuannáanna sía mi-manda dapi ufánannai paqúrianaura maasá nári írirana Yísunasaa rusíranannai kai fuanna áanna paqúrianaura. R] bÓoqai qinée Maseedoonia máaqa maqai fíqa aníara Eefeesusa maqúsaki máriannee qíafannana maqee faqa miqí kai íqa miqóo máriannee qídaqa. Eefeesusa máqusaki maríasa akaqáusa fúka unna amaana qímari ufana faiqí ánaasee qímannimi maríasa máriafaqa minára anee qáoo qíanneera miqóo máriannee qídaqa. \ /bÓo Timooti maasá qíkoofa Ánutufa faqa maasá karaambáiqa ásauku mundírafa Yísufa faqa aní dadaaqiaqa, misá náriqa nífauarana aní ámiaqa. Misá aní aundurá asooárana faqa ámiaqa. Pauroofa únna amaana ufa qímariasara Timootina aaquqímamaqoo úfafa. =[ wbÓo Timooti anée kumaaráa márianafa anée qiní qímaakuara foora máriananoo. Qinée óoqai aní qímamiafannana aninná írirafa qufana Yísufinnai quandóona Ánutufa faqa narí ásauku mundírafa Yísufa faqa maasá asumu mároofa maasá minásaa mundí marunafa mifá qiní mara quqáqoosa minára ásauku mundírafa Yísufa narí aináinianeera maqásaa fasiqa diqiqoosá maa-papiqána qinée Pauroosa aní ákara rúmamaqeeqa. YZ+NÁsauku mundírana Karaambáiqa Yísuna áfaarirafa ínniki máriani.QYNQinée Pauroosa Karaambáiqa ufa irisée ínniara afeekaikída qímannimida ínnee maa-papiqána maraséeqa minakínaa ákara ufa aiqáma Yísuna ufa írimariasa ásaana rúmasee qímannimiaqa. cX?NÍnnee aiqáma ínneeqa níkaqaafasaa nímandaidaqa moodáa fidíkara foora nímandaaqa. mWSNÓo Teesaroonika máqannaasa maasá qíkaqaafasaa, ínnee maasára maqee maqee innaaru qiaqa. /VWNÍnnee ínneeqa mandáinainakiqari ániaqeera náaree marífa Yísufa sía akóo akaa ímarifa maqee maqee dadaaqímarifa máridannoora ánukara óosana nímiannoo. RUNÁnutufa maasá naundurái asooárana nímimarifa ínni máriranaki náaquqara andeeqara oosana firaaqóo nímiani. Mifá kai ínni aiqáma márirana nipatasáa faqa nimana faqa maraquna faqa áaqarafa sía máriani ánukarafá kai mári mári inánoo ásauku mundírafa karaambáiqa Yísufa miqíqa márinnanaki qúmuani. 4TcNÓosana óosana mandainainara eeráiriaqa. tSaNÍnnee aiqáma amaana ufa sía káqi íriaqa aiqáma ufa aiquqummásee iriséeqa ánoona ufa kai íriaqa. dRANÁnutuna maraquna fannoo faiqí dadaaqínaqa sía níkoo nikaa iaqa, ámiqimasee íriaqa. eQCNNáaquqara andeeqara maraquna fannoo ínni afeeka níminaqa sía miná rafáaqafuaqa. %PCNÍnnee aiqáma kari Yísuna ufa írimariasa asasída kai máriaqa, aiqáma eendaki fáasaana innaaru qiqá fuaqa. Aiqáma ainaina tiaki Ánutunara dúfi dúfi kai qiaqa. Ínnee mi-ufamaú fídaqa ásauku mundírana Yísunaki fídaqa Ánutufa ínniara fuaqée qímaqoomau fifáranoo. ON N NÍnnee maa-ainainnára faqa rakísiaqa, moó fannoo aní mandáikammamaqáinana ákiaqara sía narí mandáikammamaqaa sía mi-oosanáfa máriani. Ínnee aiqáma kari narínni narínni ámiqira óosana kai narí ámi narí ámiaqa sía ínneeqáki kai miqíaqa. Ínnee aiqáma máqannaasaki máridaqa miqímannimaqáaqa. Ínneeqa írirana nimana mi-amiqira oosannásaa kai quqáaqa. DMNQinée ínni naamúaqi maruna fasiqausa qímannimidaqa, ínni kudi fasiqauqára afeekaikámasee naakápaifaqa misá aináiniaqa, rufíee maría fasiqa anaaseesa nimana mapukúnímaqáaqa, írirana óore̱eqárausa ínnee dadaaqiaqa, ínnee aiqámausa qámbaanai reendeénidaqa asooámasee qímannimiqa fuaqa. %LCN Misá nári ámiqira saikara irisée firaaqóo nóosaa qíranara rufíaida misára nídiaqa. Ínnee naríara naríara nídimarinaqa asooáranaki máriaqa. )KKN Óo maasá qíkaqaafasaa maasá qeeqá qímuqusa óokiqari ínni qímannimidaqa. Ínniki Ánutuna ufa sáiki maría fasiqausa Ánutufa maréeqeenoo mi-saikánaki uqánnisóosara qídaqa, misá ínni naamúaqira ufa qímannimiafaqa ámiqira fasiqafee qímasee náaquqamasee íriaqa. :JmN Ínnee mi-irirána iriséeqa soofaarí maríasa mi-iriránannai narí dadaaqí narí dadaaqídaqa narí amana narí amana mapukúaqa. Pauroofa ufa taikáidanoo nímandaidanoo. }IsN Mi-asauku mundiráfa minásaimbaqa maasára moodáanaki máriaqeera maasá dárirana qímaaqa maqasée kúqufa fíndifinoo máridanoo narí kaifáa qumuráinaqa kúqiqee káqi máridee narí faqa máriaqeera maasá qímaaqa maqasée kúqinau. WH'N Ánutufa sía maasá rusandeesámumasee narí áranaqaranaki quqárareefau qinau. Ásauku mundírana karaambáiqa Yísunannai asumu márirana máraaqee qímaseenoo maasá rusandeesámumasee máranau. vGeNMaasá sía miqímarunausa máridaqa káaqa qáranaindi máridaqa maasá sía nammári námasee fúrufariqa núaqaana káqi máriaqaana. Maasá qeeqá Yísuna saqárikirana faqa qeeqá naríara naríara rírana faqa mi-ainainaqandánnai saqári kámmandee ukée íriqa. Maasá asumu márianafa kásooqaqee kambíqaaninnanara asasídaqa rakísida máridaqa. Mi-asasira afeesiránara pateeuqára foora qíkiaqaki afisúsee rákiranakiara foora mária. (Óoqai níkiaqa itairírausa súani qíkiaqaki dáruandoo qímasee pateeuqá náriqa níkiaqa itairíranasaa afisímariqau. Óoqai Yísuna aukuana Roomma máqanna rákira fasiqauqa áinna qafee afisúsee rákiranaki nímariqau. Aiqáma ainaina samu sía qíkiaqa dáruani fee qímasee afisíqau.) ^F5NEendáki faiqí ánaasee faiqáidaqa eendáki nammári námasee fúrufaridaqa. HE NMiqúnara maasá ínnisaimbaqa sía faiqéemariasa naanna raaqa nífu maqasée máriaqa. Maasá ínnee faqa sía nammári néemariasa naanna rée fúrufariaqa káqi ámiqimasee márianaura. QDNÍnnee aiqámausa káaqa qáranaki nímariasa fáasaanara foora nímariasa máriafanoo sía maasá ínnisaimbaqa eendákiara foora nímarunausa sía asukunakíara foora nímariasara foora máridaqa. kCONÍnnee Teesaroonika máqannaasa qiní qíkaqaafasaauqa, ínnee sía asukunakíara foora nímariasa máriafanoo. Yísufa qúmira faasaana úmmuarira fasiqara foora kambíqafi naqa ínnee sía tautúmasee nisaurífaranoo. )BKNFaiqí ánaasee maa-aukuannára ámiqiranaki asooáranaki máridee qímasee káqi mána mánida márifanoo dóo miqóo kai rakéemasee firaa narirafa tautúmannimaqáannoo. Sía moo ámeekamasaannoo, ánaasee innaamunai fímariandee íannoo sía aupúrarafa sía máriannoo, máriannoo. lA SNMi-ainainná kambíqaaninna áukuanara maasá fífau ákara rúmasee qímannimianaura, óoqai dóo ínnee írimariafanoo maaqímminoo máriannoo, karaambáiqa qúmuaninna kari úmmuara fásiqara foora kukéeqakinoo qúmuannoo. @N!?;NMiqíannanara ínnee faiqí ánaasee faiqi kuqufuafaqa nifaaqa rumbée marífaqa ikíráqee maríana mi-ufána qímannimifanoo nifaaqa aufadáani.D>NMi-faasaannásaa innaarúnaindari Ánutuna daambeenda firaaqóo rúannoo, qangirooqua úriqararafa ufa qíannoo, Ánutuna ukeena fuaqáannoo dóo miqóo innaarúnaindari karaambáiqa narí uqanna qúmuannoo. Qumuráinaqa kúqirausa káqi máru kamuqoo ásauku mundírana saqárikida máriusa misá náaree kúqiranakiqari fíndifífaqa dóo miqóo maasá mi-karí káqi máriasa faqa kúqirausa faqa Ánutufa moodáanaki afapíta qumáreenoo uqéerannisainaqa asurukína kéeqakinaqa aanái óoru karaambáiqa paqúrimasee mi-karí miná faqa náaru náaru márianaura. =NF<NKaraambáiqa naamúaqímaqoo úfafa maaqímminoo márifaqa qímannimidaqa. Karaambáiqa qúmuaninna faasaanasaa maasá káqi márianausa sía kúqirausa nóorisaa óoru fúanauranoo. r;]NMaasá maaqí qídaqa ínni qímannimidaqa. Yísufa kuqufínoo kafáa minakíqari fíndifinau. Miqúnara maasá maaqí qídaqa Yísuna saqáriki máriasa kuqufífanoo Ánutufa Yísuna mara fíndifundée kai ínoo misá faqa marafíndifummá nímaqaannoo. Yísufa qúmuaninna aukuana Yísuna faqa moodáanaki máriaqeera Ánutufa marafíndifummá nímaqaannoo. f:EN Qiní qíkaqaafasaauqa ánoona ufa síaisa kuqufíqa sía fíndifidammiafoo qímasee ikífaafau qímariana. Ínnee faqa misá naanna reefóo qímasee kúqirausara ánoona ufa íriaqee qímasee ínni qímannimidaqa. r9]N Ínnee Yísuna ufa írimariasa miqí faqa miná ufara níkooqee maríasa ínni nimooqíqa andeeqéeaafoo qifáranoo. Ínnee faqa miqídaqa sía moo áinainara sárauqinana moonásaa óonu mundúa. Yísufa kafáa qúmuaninna úfafa. &8EN Maasá óoqai ínni faqa máridaqa qímannimíaafánandee kai qídaqa kafáa qímannimidaqa. Maa-ainaináusasaa nimana mundúsaafanoo miqóo kai fuaqa. Aiqámausa ínneeqa aináiniranasaa ínneeqa rakísiaqa, aiqámausa ínneeqa nárana ínneeqa aináina ínneeqá kai máraaqa. 7'N Ínnee Teesaroonika máqusanaasa Yísuna ufa írimariasa Maseedoonia máqa maaqaki mária nikaqaafasaasa mi-amiqira oosanná nimiqoosá máriafanoo. Sía maqee iandée kai káqikaaqoo naríara naríara nídiani moó faqa moó faqa firaaqóo naríara naríara nídiani. 6#NFaiqí fee ánaasee fee moó fannoo máa̱ qinée qúnnufana minnísainafa sía faiqí ufafáu minníseefara Ánutufa narí náaquqara andeeqara maraquna níminna ufana rukíeefaranoo. Ínnee Teesaroonika máqannaasa Yísuna ufa írimariasa naríara naríara nídiranara ínnee írimariafaqa fífau qímannimidaqa. Ánutufa narí kai narí áidi narí áidiranara qímannimifaqa írimariafanoo. 5N B4}NÁnutufa sía maasára narí úmmuari narí úmmuariranaki máriaqeera maasá dáarama narí quqúsaki quqéenoofau. Maasá káaqa andeeqáranaki máriaqeera maasá dáarama quqánau. t3aNSía ínniki moó fannoo miqínoo narí aqoónausee moo máqannaasee mandáikamma nímaqaani. Óoqai maasá ínni qímannimiafannana maqee kafáa aaquqímannimaqaidaqa Karaambáiqa fannoo mi-umuarira oosannára nárírafa máridanoo. 27NÍnnee sía aamína máqannaasa sía Ánutunara írimariasa naanna raaqa misá mandáinaina fanandíranaki máridaqa ínnee sía misá naanna raaqa. h1INÁnutufa ínniara maaqíaqee qídanoo. Ínnee aiqámausa ínneeqa nifaaqara náaquqara úriqarara ainainee qímasee rakísidaqa andeeqára óosana márararee qídaqa narí úmmuari narí úmmuarirana taiká uqanna fúani. z0mNÁnutuna írirafa ínniara maaqímminoo máridanoo ínni andeeqára náaquqarafa márinaqa faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuarirafa sía ínni rumbánoo máriani mandáinainakiqari idukírausa naanna rámasee máriaqee qiaqa. /#NÍnni faqa márianna kamuqoo Karaambáiqa Yísuna ufamau fuaqéera naamúaqira ufa óosana óosana naakápaafannana ínnee írimariafanoo. F. NÓo Teesaroonika máqannaasa qiní qíkaqaafasaauqa qeeqá ufa maa-ufána áti qímannimianaura. Maasá ínni faqa máriafanna kámuqoo Ánutuna áidiramau fíranara qímannimiafanaqa mi-maú fífiusa dóo maqee káqi mi-maú fímariafaqa qinée íridaqa. Karaambáiqa Yísufa qímaqimiqoonara dóo maqee ínni fuki faakí qídaqa sía óoqai undée kai káqikaaqoo Ánutuna íriranamau fuaqa, moó faqa moó faqa afeekaikámasee mi-maú fuaqa. -#N Miqífanoo Ánutufa ínni nímuqusa mapukúsee afeekaikámannimiannoo. Ínnisaimbaqa karaambáiqa Yísufa narí áiku ásauku faqa kafáa qumuréenoo ínni maréeqeenoo andeeqárausa náaquqarausaikamá nísainaqa maasá qíkoona Ánutuna áfusaa kikíqifaranoo. , N Karaambáiqa fannoo ínnee naríara naríara rírana firaanáikamma nímaqaani, ínni aiqámausara nídirafa faqa maqee maqee firaanáikiani. Maasá ínniara dídirafa maqee maqee firaafáikidanoo. Ínnindi faqa miqí kai ínoo maqee maqee firaafáikiani. +N Maasá Ánutufa maasá qíkoofa narí uqanna, maasá karaambáiqa Yísufa faqa maasá aaná afisúsainaqa ínnee iannái fuanáura. 4*aN Maasá fáasaana eendáki ínniara Ánutufinnai innaaru qídaqa, Ánutufa dadaaqínaqa ínni nóori níndafamasee ínneeqa Ánutuna ufamau fírana andeeqá nímifaranoo. 9)kN Dóo maqee maasá ínnee mapukúsee maríanara Ánutuna áfusaa dúfi dúfi qianáura. Maasá ínniara Ánutuna áfusaa asasídaqa minára faqa dúfi dúfi qímamaqaida. h(INÍnneeqa márirana mapukúseeqa karaambáiqa áfusaa fíndififaqa maasá qifaaqa ámiqiannoo. 'NÍnnee Yísuna saqárikirafa káqi márinara maqee iriséeqa qifaaqa asasifanoo kadáapirirana faqa aupúrarana faqa dóo aufadéenoo. !&;NDóo maqee Timootifa óonurandee aniréenoo ínni adíafaaira naufakiana qifaqa íriqa. Mifá ínnee Yísuna saqárikirana faqa naríara naríara nímuqusirana faqa qímaqiminoo. Mifá ínnee maasára maqee maqee írimariana faqa maasá ínni níqafaaqaairana amana amana kái ínnee maasá qíqafaaqaa ímarianara Timootifa qímaqimifaqa íriqa. Óoqai maasá qifaaqa rumbánoo márifaqa máriunausa. l%QNQinée Pauroosa minára iriséeqa ínnee iannái Timootina aqiqéeqa. Qinée ínni náufakiana sía uqanna íriqa kísaaqasaa máriranara qíkooqaifaqa múnari mínariqa Timootina aqiqéeqa. Mifá óonureenoo Yísunasaa mundíranara írianífeera aqiqéeqa, Sadannafa ínni níkarimaqasee qáfaifanoo qiní saiká kadíqaannoo fee sía fee kadíqaannoo. C$NMaasá Teesaroonika máqusaki máridaqa ínni qímannimiqa Yísuna ufa sáara nárirafa kambíqaannoo fee qíafannana dóo mifá kambíqaidanoo ínnee minára faqa írimariafanoo. J# NMaasá ínni Teesaroonika máqannaasara kísaaqasaa múnari mínari fírariafanaisia dóo maqee minnísee rakéemasee Ateensa máqusai maasá namu káqi máridaqa maasá qíkaqa Timootifa maasá faqa Ánutuna saikáki marífa ámiqira fasaasa ufa ásauku mundíranara qímannimi noonífa maasá miná aqiqéeqa ínnee iannái ínni poodúaanífeera ínnee Yísuna saqárikirana dadaaqíanífeera, akaqáusa ínni nídafirana nímifaqa sía quándaki fuaqéera Timootina ínnee iannái aqiqéeqa. Aqiqámasee maasá káqi Ateensa máqusai máridaqa. Maasá Yísuna ufasáara nárirafa márianinnanara Ánutufa óoqai maasára minakí fuaqée qímaqoo úfafa máridanoo. Ínnee minára faqa írimariafanoo. "N!!;NMaasá qeeqá qifaaqa amooqírana faqa asasírana faqa ínniki márinara ínnee maqee maríanara firaaqóo íridaqa kumaaráa Timootina aqiqéeqa._ 7NYísufa qúminna aukuana ínnee Teesaroonika máqannaasa faqa ánaamuru qímanniminausa faqa ínnee ínni andeeqáranannai márifaqa qinée ínniara Yísuna áfusaa qeeqá faiqiara foora ínniara asasianáuranoo. s_NQinée Pauroosa faqa qiní faqa máriasa Teesaroonika máqusai ínnee iannái fuanéera amanúnanoo sía ifaqa qinée qeeqá kai moómoo kari amanúnanoo Sadannafa qiní faqa ititáifaqa minníseeqa káqi Ateensa máqusai máridaqa. >uNÁnutufa misára miqí qímarifaqa qinée Pauroosa maasá qeeqára maaqí qídaqa. Yuda máqannaa nífaqasaifaqa qúsasaa maasá níanai rakéeiqa máridaqa, qifaaqa kái níanai rakéeiqa máridanoo. Maasá írirafa ínniki márifaqa fuanéera firaaqóo amanúnanoo sía amanaíkifaqa káqi máridaqa. s_NMaasá Ánutuna ufa faiqí asumu márararufa ánaamuru qímannimimarunaqa misá níkooqaifaqa maasá rafáaqafírara amanídaqa. Miqídaqa Yuda máqannaasa áaqarafa dóo firaafá úriqaranoo máridanoo, dóo maqee mandáinaina ákiaqara Ánutuna áranaqarafa dóo misásaa áqufinoo máridanoo. Pauroofa kaifáa Teesaroonika máqusai fuanéerusia minnísanau. 3NYuda máqannaasa óoqai Ánutuna tamummáqara fasiqauqa kuqá náriqau, kafáa maa-kamúqoo karaambáiqa Yísuna kuqámma arusaqau. Dóo kafáa maqee maasá mandáikamma qímaqaidaqa. Misá Ánutuna áfusaa firaaqóo mandáikidaqa misá káaqa faiqí nárimariasa máridaqa. KNÓoqai Yuda máqannaasa nári niqoónausa ásauku mundírana Yísuna ufa írimarusa irisooná ákiaqara kadáapirirana nídafirana nímiqau. Ínnee Teesaroonika máqannaasa faqa ásauku mundírana Yísuna ufa irisoofaqa ínniqa niqoónausa níkooqoofaqa miqí undée kai íqa nídafirana aupúrarana ínni nímiqau. CN Ánutuna áufakiana maasásaa quqásoona ínni qímannimiafaqa ínnee irisée umáraqau. Ínnee minára sía faiqí ufafée qímariqau. Ánutuna ufafée qímasee umáraqau. Miqúna qáfamasee maasá Ánutunara dúfi dúfi qídaqa. Kúqaa Ánutuna ufa máridanoo ínnee miná ufa írimariasakina saikídanoo. m4~~x}]}{nzhzWy;x'xvnusrrqp nak4jpj hgg#ga`_]\[dZ1YRWU%SREQMOO NMLdJwHHGFDC`AA4??=<;:987654F3X2M00..C-,7+*))'&%%K$o#&! } qZnK  g  k Z _N4Mi-aukuanná Isaraee máqannaa írirafa dóo ititánoo márufaqa sía Ánutuna ufa óosana íriqau. Mi-kamúqooqari áni áni ufaqa maqee kámuqoo káqi mi-qamunnáfara foora misá írirafa ititánoo márifaqa óoqeenáa moodaanaki kira ufa ásaana rídaqa sía miná óosana íridaqa. Faiqí ásauku mundíranasaa atooqáfinanoo kai miqóo kai mi-qamunnána fooqáana rafáqaa íannoo. y Maasá mi-naaru mariráfa ánianinnanara asasamándee áfeesidaqa paasóosamándee Yísuna ufa qímannimidaqa. Maasá sía Mooseena aanna réeqa qamunna qummáree níkiaqasaa afisúsee óorisaa aréenarana rafáaqafidaqa. Mooseefa qamunna qumáreenoo Isaraee máqannaara narí óoriki tákukandáa rímarina miná taikée marína qáfeefoo qímasee qamunna óori afisínau.  &~E Mooseena sándufa qúsasaa máru ainainafa miná áreenarafa firaafá márinanoo náaru náaru marira ainaina aréenarafa firaaqóo úriqaranoo máridanoo. L} Maqee maasá Mooseena sándufara maaqí qídaqa. Maqee maría káaqa áreenara áinaina fannoo firaaqóo dároo dáraa ídanoo dóo náuraa areenarana rafáaqafusaifanoo dóo mifá áiqareenoo. l|Q Nárira ufa ámeemaanai quqéemariafa firaa kaaqa areenaranakí aní ufa márinanoo Ánutuna andeeqáranaki quqée marífa miná káaqa aréenarana amana kai fee máriannoo fee sía amana kai firaaqóo úriqaranoo máridanoo. {Óoqai Ánutufa Sinái áaqanasaa narí sándufa Mooseena qímamidanoo qaara ooni marasée minásaa ákara rúmaminau. Ákara rúmamidanoo narí Ánutuna káaqa aréenarana kooroomámbufanoo Mooseena óori afiri faqa káaqa qámafufaqa Isaraee máqannaasa miná óori qáfoofanoo nífu dároo dáraa ufaqa rufíaqau. Márinoo Mooseena óoriki káaqa qarafa kásooqaqee taikámaree múqufi taikánau. Óoqai Mooseena sándufa faiqí kúqirana nímimarifa káaqa aréenaranakina aní ufa márufanoo maqee kámu Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo káqi márirana nímimarifa miná káaqa aréenarafa firaaqóo úriqararafa máridanoo. z'yGMifá mi-ainainirána amanaikírana qímifaqa kai narí fúka moodáanaki kira ufa mi-saikánaki máridaqa. Miná fúka moodáanaki kira ufa sía nímaarusira ufa ákara ríranasaa mundínoo máridanoo. Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna faiqí naunduráki márina minásaa mundínoo máridanoo. Mooseena sándufa ákararufa mifá kúqirana kai nímidanoo, Ánutuna maraquna fannoo káqi marirana nímidanoo. x3Sía maasáki moó afeeka márifaqa maasá maa-saikána amaná máridaqa, maasá áfeeka Ánutufinnaindari kai qumurée maasá uqéeraidanoo. ,wQMaasá írirafa ásauku mundíranasaaqari Ánutunasaa mundínoo márinara mi-ufána qíqa. Pauroofa maasára faqa Ánutunara faqa moodáanakikira ufara qídanoo. Bv}Ásauku mundírafa narí úqanna mi-pasána ákara ruúmbeeqee maasá qísaukuki quqásaifaqa ínni nímiqa. Sía Mooseefa máru kamuqoo íu̱ndée kai ídaqa sía kirifinnái óonisaa ákara rínoo máridanoo. Káqi márira Ánutufa narí maraqunannai faiqí faiqi maasá qímuqusasaa ákara rínoo máridanoo. ]u3Ínnee Koorinti máqannaasa maasá ákarara foora sía papiqasáa ákara rinoo maasá qímuqusasaa ákara ríara foora íqa máriafanoo, aiqámausa ásaana rúmasee íriaqeera ákara rínau akooqóo máridanoo. @t {Maasá sía qeeqá qimooqídaqa ánoona ufá kai qímannimidaqa. Maasá ínnee ínannai fíqa sía akaqáusa naanna réeqa moóna ákara mara máree ínni múnu uqannífiqasee ínni faqa suqúanaura. Maasá ínni maqúsaindari moosáa fíqa sía ínniara pása ákara rúmaqimifaqa máree fuanáuree qianáura. -sSMaasá amaná mi-saikána máraanaura. Akaqáusa Ánutuna ufara fífau óorudupira ainainee qímasee minásaaqaraana mandá munnimma máraidaqa. Miqí qímariasa sía mi-saikána amaná máreefaranoo. Maasá sía misá naanna ráidaqa. Ánutufa maasá mi-saikánaki diqiqoosa márunnanara miná áfusaara foora máridaqa ásauku mundírana aináinira faiqi máridaqa nóori runúsee faiqí ánaasee qímannimidaqa.5rcKurídiranaki fifándinausa mi-ufána mi-afundirána udirámasee faiqí kuqá nárimaria mandá afundanafée qídaqa. Asumu máriranaki fifándinausa mi-afundána udirámasee náaru marirana máree mária afundanée qídaqa. Minára irisée nána írirana faqaa fee maa-saikána amanaikíannoo fee. PqPauroofa minára iriséenoo Koorinti máqannaasa naríara maaqí qímasee qímanniminau. Maasá faiqí ánaasee qámbaanai fídaqa ásauku mundírana ufa ámiqira afundara foora úqirausa nídaqa akaqáusa mi-ufána írimariasa asumu máriranaki fifáranoo, akaqáusa mi-ufána sía írimariasa kurídiranaki fifáranoo. vpeÓo Ánutunara dúfi dúfi qiaqa. Ínnisaimbaqa ásauku mundírana faqa moodáanaki kámambi máridaqa minakíqari Ánutufa narí nárúnakinaana Ánutuna asumu fíriara foora ínnisaimbaqa nífiqee ásauku mundíranara kaanina maréeqa idíreeqa máree maqúsaira foora míniqaasa rákiranara foora úriqararausa máridaqa. Miqóoqari ínnisaimbaqa Ánutufa maréeqeenoo ásauku mundírana ufa ámiqira afundara foora nímifaqa aiqáma ánaamurunni dáraaniqa qímannimiqa nídaqa. (Óoqai Pauroona áukuana Roomma máqannaasa sundíauqa faqa misá karaambáiqauqa faqa namuqáa maqúsai óonureeqa misá naruséeqa misá aináina faqa faiqí kaakadi nárirausa rumbámareeqa náriqa maqúsai nífiqamaree fiqau. Náriqa maqúsa adeedí óonureeqa padí máfufaqa nári indaarú fíqa rumbáqoosa ootúpa ootúpa rumbára rumbáseeqa nífiqee nárirara maqúsa qámbaanai nárirara nífiqee fiqau. Rumbárausa nínaaqiana áfundi marú ainaina idá muqúru maréeqa fímarufanoo mi-afundáfa misá qámbaanamma áfundi márinau. Miná anaaqíana sundía firaafá Karaambáiqa misá sufáfaqa máree finau. Rumbáqoosa mi-afundánara maasá kúqunna afundafa qídanoo fee qiqau. Sundíauqa faqa káiqeesa faqa mi-afundiránara ámiqira afunda fee qiqau.) =os Miqóo máridaqa maasá qíkaqaafasaa Titusafa ínni maqúsaindari aní ífoo qímaseeqa randáidaqa sía paqúriafannanara qímuqusa mandáikufaqa miqóoqaraasa nímandamásee Maseedoonia máqa maaqaki minára randárara fiqíafana. Ásauku mundíranannai maasá rákiranara foora úriqararausa máridaqa. n7 Qinée Pauroosa Asia máqa maaqaki fíqu fíqu ídaqa Tarooasa máqusai óonureeqa ásauku mundírana ámiqira fasaasa ufa qímannimiraree qíafananoo Karaambáiqa fáasai kooqí atúqeenoora foo ínoo márufaqa mi-maqusánaki saiká ámiqimasee firaaqóo uqéeraqiafana. hmI Maasá Sadannana mandíriranara íridaqa mifá maasá úridaaqáraandoora mandáinaina máraana akiaqara minínniseeqa kafáa moodáanaki kíaqa. Pauroofa Tarooasa máqusai Titusanara óonu máfi íridanoo áfeesimarinau. l5 Ínnee Koorinti máqanaasa mi-fasiqána mandáinaina ákiaqara minnísee moodáanaki kífaqa qinée faqa miná mandáinaina minnísee miná faqa moodáanaki kianáura. Ínnee moo mándainaina mandáikamma qímaqoonara qinée ínni minníseeqa, mikarí moo mandáikamma qímaqaqau fee sía fee miqímma qímaqaqau fee minára qinée ásauku mundírana áfusaa márunausa ínniara irisée minnínisaidaqa. @ky Minára kai qinée mi-akarána rúmannimaqeeqa. Qinée ínniara naamúa qúnna ufana írifaree sía fee írifaree qímasee nimanamándee qáfarara pása ákara rúmannimaqeeqa. Tj!Ínneeqa mi-fasiqánara kúqaa nímuqusianara óonu qímamifanoo íriani. Vi%Dóo ínnee moómoosa áaqamáqoo fasiqana Yísuna ufara suqíranakiqari aqiqámasoona árirafa dóo amanaikámambinoo dóo narí mandáinaina minníseenoo dóo ínnee miná mandáinaina ákiaqara minní áisasee idaaqámamaqaaqa, ínnee sía miqífanoo firaaqóo ákooqainanoo Yísuna ufa minní uqannáseenoo káasau uqáandoora. h"g=Ínni Yísuna ufa írimariasakiqari faiqí moó fannoo narí áaqaranannai ínniki moómoosa nifaaqa rumbárana níminau sía qifaaqa rumbárana qiní qíminoo ínni nifaaqa rumbárana nimiqaifaqa qinée nisaurírana firaaná nímianoora minára sía nifaaqa rítianauranoo. fwQiní qímuqusa firaaqóo uqanna ínniara qímuqusifaqa ikíraqaidaqa ákara rúmannimaqeeqa, sía ínni nifaaqa rumbáanifeera ákara rúmannimaqeeqa qeeqá firaaqóo ínniara qímuqusinara íriaqeera ákara rúmannimaqeeqa. Koorinti máqusai Yísuna ufara suqímariasaki moó fannoo firaaqóo mandóosana mároonara Pauroofa miná mandáinaina numóo minnísaanee qinau. EeMinára qinée mi-pasána akará rúmannimaqeeqa. Qinée qiní asasamáqisáinausinnai óonureeqa nóori runírana nímianoo qímasee pása kai ákara rúmannimaqasaanaqa ínnee ínneeqa áaqara óosana andeeqásaifaqa qinée óoruraanaqa ínnee asasíranaki márifanoo ínnee qiní qifaaqa faqa asasifaranoo. Xd)Qinée nisaurírana nímiananoo yáfee quandáfi asasírana qiní qímiannoo fee sía moó fannoo asasírana qímiannoo qiqá ufasáara nóori runímariasa kai máridaqa aiqáma nóori runúsee márifoora. uc eQeeqá írirana maaqí qímasee íriqa. Sía qinée nisaurírana nímiqa misíannai kaifáa fúannee qíqa. Sb !Maasá sía ínniara miqímmasee maaqímmasee qiaqée qídaqa dóo ínnee mapukúsee Yísuna saqárikiranaki máriafanoo, ínnee sía nisaurírana máraaqeera asasíranaki máriaqeera dadaaqídaqa.$a CQinée Ánutuna áfusaa máridaqa mifá qiní qímuqusaki írimarifa márifaqa sía únna qímasee maaqí qímasee qímannimianaura. Qinée Asia máqa maaqai óonuree anirée másee ínni Koorinti máqannaasaki sía fíqa. Nisaurírana nímianoo qímasee qeeqá kai sía fíqa. `` ;Ánutufa narí uqanna ínni saimbaqa ásauku mundíranaki márinara dadaaqifaqa ínnisaimbaqa minára kúqaa ánoonee qídaqa. Mifá ínnisaimbaqa narí saikaki mara quqáraree qímaseenoo narí ásauku ínnisaimbaqasaa mundúseenoo utáaqamaseenoo naríndi fee qímaseenoo narí náaquqara andeeqara maraquna maasá qímuqusa óoki quqáseenoo kásooqaqee innaarúnai nímira ainaina áti kai maqee uqannífiqaidanoo kásooqaqee innaarúnai ánoona firaaná nímiannoo. _  ^  Mifá kai Ánutuna moómoo ufa maasára qíma afeekaikámasee mapukírafa máridanoo. Minára faiqí ánaasee Ánutunara amooqída innaaru qídaqa ásauku mundírana Yísunannai maasá Yísuna ufa írimariasa aiqámausa eedóo qímasee ínni dadaaqídaqa. ] !Ásauku mundírafa Yísufa Ánutuna ámaakuara Sirasifa faqa Timootifa faqa qinée Pauroosa faqa qímannimimarúnnana sía mifá qaara irirana faqáafa máridanoo, mifá Yísufa maqásaa fasiqa maasára sía qaara ufa qímarifa eedóo kai qímarifa máridanoo. _\ 9Ánutuna áfusaa márida ínnee iannai fírara sía qaara irirafa qiníki máridanoo. a[ =Qinée fírara qúnnanara ínnee qiníara fúrufarirafee fee qídee, ínnee qiníara narí áidiramau kai fídanoofee fee qídee qinée ínnee iannai fírara qúnnanara ínnee qiníara qaaraikí márifee fee qídee. #Z AQinée maíndari Maseedoonia máqa maaqai fídaqa ínnee iannái fí nínda fee fíraree qíqa kafáa mindári ánidaqa ái níndafararee qímaseeqa sía fíqa sía níndafeeqa. Yudeea máqa maaqai óoru fídaqa ínni dadaaqírana máraanauree qímaseeqa ínnee iannái sía fíqa. "Y ?Qinée minára iriséeqa kúqaa kambíqannoommifoo qímasee qaara kari ínni maqúsai óonuree qaara kari idaaqámánnisararee qímasee sía fíqa. *X OMaqee ínnee akaqáinaina ínnee sía ámiqimmasee írimariafanoo. Mi-ainaináusara ámiqimasee íriaqeera dídidanoo. Ínnee mi-ainaináusara ámiqimasee iriséeqa, karaambáiqa Yísufa qúmuaninna faasaannasaa maasá ínniara nasurífandinnandee kai íqa ínnee maasára nasurífaranoo. eW E Maasá ínnee ásaana rímariana faqa írimariana faqa amana kái ákara rúmannimaqaidaqa. JV  Óo Koorinti máqannaasa maasá maqúsa maqusa nídaqa ínni faqa máriafananoo qiní dáakirafa írirafa maaqímandee qímaqimidanoo. Maasá ínni faqa máriafananoo sía faiqí írirafa maasá uqaqífiqanau. Ánutufa dadaaqufaqa nárikinaana akooqóo ánoona ufa faqa nóori runúsee áuqarafa faqa, Ánutuna áfaarira ámiqi ámiqira afeeka faqa mifáuqa kai rakísiqimaqee márifaqa ínni faqa máridaqa minára maasá irisée nasurídaqa. U   Miqí marínara ínnee moómoosa maasára innaaru qífanoo Ánutufa maasá ámiqi ámiqima qísainaqa moómoosa miná qáfamasee quándaki Ánutufinnai dúfi dúfi qifáranoo. Pauroofa Koorinti máqusai fuanée qímasee tipúndaaramáseenoo minnísanau. jT O Mifá firaa qimeekaranakínaana maasá uqéereeqee qísaifaqa máridaqa kafáa miqí kaimmíannoo. Mifá kafáa maasá minakínaana uqéereeqeenoo quqáqisáifaqa sía rufíaida minára írirafa minásaa rusínoo máridanoo. !S = Maasá misára kuqá dárira ufa dóo qíma afeekaikíaafoo qúnaqa sía dária. Mi-qimaarusiráfa sía fífau kambíqeenoo Ánutufa qumeé dadaaqunara miqímmasoofaqa sía qinée qeeqára afeeka fasiqafée qianáura qeeqá íriranara Ánutunasaa kai mundúanifee qímaseenoo qumeé mi-qimaarusiránara kambíqaanifee qufanoo kambíqanau, kúqiranakinaana uqéeree marífa dadaaqufaqa minakíqari máridaqa. iR MMaasá Asia máqa maaqaki fíqu fíqu ímariafananoo firaa aupurarana qímufaqa minára ínni náaqoo áuqaida qímannimidaqa. Mi-aupuraráfa firaaqóo ummaara qímufaqa maasá dóo maqee kúqirarammidaqee qíafannana. jQ OÍnnee maasá aupúrarana áti mároondee kai íqa maasá Yísufinnaindaraa dadaaqírana ati faqa máreefaranoo. Maasá minára iriséeqa maasá írirafa ínnisaa mundínoo máridanoo sía minnísaananoo maqásaa áqufuanoo. nP WMaasá Yísuna ufasáara aupúrarana máraidaqa sía fífaufau máraidau, ínni dadaaqírana faqa innaarúnai asumu márirana máraaqeera aupúrarana máraidaqa. Ásauku mundírafa maasá dadaaqífaqa maasá minásaaqaraana qumáree ínni faqa dadaaqídaqa. Ínnee maasá mároo aupurarana maraséeqa minakí ubíqafiqa máraqa fuaqéera dadaaqídaqa. bO ?Ásauku mundírana moómoo aupúraranaki márufaqa maasá faqa minakí márunanoo aupúrarana maasá faqa náida qíminoo. Miqí kai ínoo ásauku mundírafa narí dadaaqírana faqa firaaqóo maasá náida qímifaqa. iN MÍnnisaimbaqa qeeqá daundura ummaaraki márunnana Ánutufa mi-ummaaránaki dadaaídanoo. Ínnisaimbaqa óosana óosana ummaaraki máriasa Ánutufa ínnisaimbaqara misá dadaaqiaqée qímaseenoo ínnisaimbaqa náaree dadaaqinau. Misá dadaaqídaqa Ánutufa ínnisaimbaqa dadaaqírana qímuna miná kai maasá qumáree quándaki minánnai dadaaqídaqa. EM Ásauku mundírana ínnisaimbaqa karaambáiqa Yísuna akoofa Ánutufa minára maasá aiqámausa dúfi dúfi qímamaqaaqa, ínnisaimbaqara ámuqusimari qíkoofa ínnisaimbaqa qífaueemárifa máridanoo, aiqáma dadaaqírafa mifínnaindari qúmimarifa máridanoo ínnisaimbaqa miná kai dúfi dúfi qímamaqaaqa. kL QÁnutuna ásauku mundírana maasá karaambáiqa Yísuna faqa narí ákoona Ánutuna faqa miqandá ámiqi ámiqira afaarirana faqa naundurá asooárana faqa ínniki máriani. Pauroofa Ánutuna dúfi dúfi qímamaqaidanoo. OK Ánutufa qufaqa qinée Pauroosa ásauku mundírana Yísufa niqiqoo fasiqausaikamambi márunausa máridaqa. Qinée qeeqá qíkaqaafasaa Timootisandíri maa-akarána rúmannimaqeeqa. Ínnee Koorinti máqannaa Ánutuna ufara suqímariasa faqa aiqáma Akaia máqa maaqaki Ánutuna ufa írimariasa faqa ínni aiqáma nímandaidaqa. ZI-bÓo Timooti qinée moómoo fasiqa anaasee aní ásaukuki quqásaanana anée ámiqimasee afapíta qumáraa. Dapi ufa Ánutuna andeeqárufa sía minakí mári úfafa fúrufarira ufa raiqára ufa faqa akaqáusa moo áaqara ufara únna qímasee írirana faqaasa ufa fée qídaqa mi-ufáusara aiqáma anée faqa misá faqa eeráiriaqa. EHbÍnnee miqíqa moómoo innaarúnai qumíasana moómoo suqúsee marasée náaru kambíqainna aukuana ínni faakánaikiannoo. Miqóo ínnee kúqaa ámiqira márirana marasée márifaranoo. _G7bÓo Timooti anée aináinafaqaasa mi-ufána qímannimisee maa-ufána faqa qímannimia. Sía moómoo munnimma ainaina márarara kai íriaqa. Ínnee faiqí ánaasee dadaaqíqa ámiqira dadaaqirana dadaaqiaqa mi-dadaaqirána nímimariananaki aníki aináina moómoora foora máriannoo. Ínnee áfaariaqa ínneeqa aináina náida nímiaqa. uFcbÓo Timooti anée aináinafaqaasa maaqí qímasee qímannimia. Ínnee aináinafaqaasa sía ínneeqa nifaaqa nimooqiaqa. Sía ínnee taikéemaria munnimmanasaa ínneeqa írirana mundúaqa. Ínni Ánutunasáa kai ínneeqa írirana mundúaqa. Mifá aiqáma ainaina áfaaramásee maasá qíqaara raanífee ainaina qímimarinasaa kai ínneeqa írirana mundúaqa. 1E[bÁnutufa mifá kai sía faiqí undée írafa áaduma márifa, mifá kai sía faiqí amana qáfaaqaaira káaqa qáranaki márifa, sía moó fannoo miná qáfaida sía moó fannoo amana qáfaannoo. Miná áuqu uqéerarana faqa náaru náaru afeeka márirana faqa mináindi kai máridanoo. Kúqaa. }DsbÁnutufa ámiqirafa moodáa rakisirafa aiqáma úriqararausa úrinaaqararafa aiqáma karaambáiqauqa karaambáiqa mifá narí kai irisée andeeqára aukuanee qímaseenoo mi-aukuanná kai Yísuna aqiqáinanoo maí kafáa kooroománnimaqaannoo. C'b Óo Timooti aiqáma ainaina áidoo nímimarina Ánutuna áfusaa faqa, Piratoona óorisaa koorooúnafa ásauku mundírana Yísuna áfusaa faqa qinée aaquqímasee qímamidaqa. Yísuna ufa ásaana rúmaseenana aiqáma eedóo qímasee máraa, mi-maú fínana aní nírafa márirafa ánukarafa sía áaqarafa máriani. Miqí kai iná fífi ínana karaambáiqa Yísufa narí qúmira áukuana paqúria. Bb8Aib Timooti anée Yísuna ufamau fídana narí ámani narí ámaniara foora ámudaanái qímasee rákiranakiara foora úrinaaqareenana náaru náaru márirana marasáinanoo aníndi máriani, mi-andeeqara marira niránara Ánutufa aní áarameeqee minakí quqéenoo. Óoqai anée Yísunasaa mundúfunafa anée moómoosa nífusaa ámiqimmandee Yísunara kooroounáfa máriananoo mi-karí Ánutufa mi-amanirána aní ámufa máriananoo. i@Kb Óo Timooti anée Ánutuna ufa írimarianafa máriananoo, anée munnimma áinainara randée maría iriranamau fímariasara faqa mi-manda ainaináusara faqa eeráiriaqa. Ínnee nímudaanai qímasee andeeqáranara faqa Ánutufara foora írirana faqa Yísunasaa mundírana faqa faiqí ánaaseera nímuqusirana faqa kísaaqasaa Ánutuna aanára afeekaikírana faqa faiqí ánaasee íreeda reendeénamandee kai qímannimirana faqa mi-ainaináusara nímudaanai qímasee máraaqa. `?9b Munnimmara rímariafa mandáinaina óosana óosana mandáinaina óosana áreemarifa máridanoo. Akaqáusa óoqai Ánutuna ufa írimarusa munnimmara rídaqa Yísuna ufa minnísee náriqa ummaara óosana óosana marasaafanoo mi-ummaaráfa nári nímuqusa radámidanoo. Pauroofa Timootinara ámudaanai qímasee andeeqáramau fúannee qu úfafa. ^>5b Moómoo ainaina munnimmara randéemariasa mandá nimaniranaki áqufidaqa. Nári moómoo ainainara munnimmara rímariafa náriqa fúrufariranara nídimarifa mifá maréeqeenoo nári ufaanaki nári náridaqa. s=_bMaasá qamunna faqa nárana faqa maasá qimana kái dóo máridanoo, dóo fee qímasee nifaaqa quqáaqa. ><ubMaasá maa-maqa maaqánaki faiqi ánaaqisaa nánee máree ániqiafana káqi samu ániqiafana. Maasá maa-maqa maaqánasaaqari fíqa nánee máree fuanáuree, káqi samumbuanáura. g;GbDóo kúqaa Ánutuna ufa fannoo faiqí aináina faqaasara foora mánnisaidanoo. Faiqí moó fannoo káiqeefa Ánutuna ufa máree marífa quándaki narí maqee máree mari ainainnara dóo qiní qimana fée qímari fasiqafa aináinafaqaa fára foora máridanoo. Miqí qímarunara Ánutuna ufa fannoo aináinafaqaa fáikammamaqeera foora ídanoo. t:abFaiqí akaqáusa áaqee maríasa nári nífaurunnoo únna qídaqa. Misá Ánutuna ufamáu fídaqa firaa munnimma aina maa-maqánasaa márararee qímariasa. Miqí qímariasa ánoona ufa síaisa, írirafa taikárausa mi-ufána qídaqa. 9bMiqí qímari fasiqafa narí mandá írirananai káaqa káqikaa ufa óosana óosana ufara fífau raináidanoo tínoo taanóo rídanoo. Miqíra óosana fannoo faiqí ánaaseekina naríara naríara rairaiqírafa uqéeraidanoo ufa rukíarana faqa naráqi naráqira ufa faqa naríara nariára mandírirana írimariana faqa maqee maqee tínoori maría ufa rainée máriana faqa uqéeraidanoo. J8 bFaiqí moó fannoo máa̱ qinée qúnna ufana moo máu káqirúnna fídanoo karaambáiqa ásauku mundírana Yísuna ánoona ufara qáoo qídanoo Ánutuna mapukíra ufa síaifa máridanoo káqirúnna ubeekáidanoo, miqí qímari fasiqafa sía moo áinaina qáfaidanoo kaqi narí afaaqa kái amooqídanoo miqídanoo. 7bAkaqáusa aináinafaqaasa misá faqa Yísuna ufa íri maríasa máriafaqa ínnee misá aináinira faiqi máriasa sía misára faqa moodáa írirana máree marúnausee qímasee mandufa nímiaqa. Ínnee minára iriséeqa andeeqásee fíqaramásee misá aináinamánnisaaqa. Ínnee misásaaqaraa nárana qámunnaina máree maríafanoo misára faqa Yísuna ufa írimariasee qímasee maasá misára dídimariasee qímasee ámiqimasee misá aináinamánnisáaqa. Óo Timooti anée mi-ufáusa Yísuna ufara suqímaría maqánaki kéeqee maríasa naamúaqímasee fuki faakí qía. Pauroofa únna amaanufa qímariasara aaquqímannimaqóo úfafa. 6 7bFaiqí moó fannoo Ánutuna áuquara faqa maasá naamúaqira ufara faqa mandáinainee qifóora maa-ufána aní qímamía̱nana anée Yísuna ufara suqímaría maqánaki kéeqee márisa qímannimia. Aináinafaqaasa maa-maqánasaa feefaurúaree qímasaida aináini maríasa anée maaqí qímasee misá naamúaqia, misá aiqáma ámiqimasee náaquqama nímaqainaqa nári rakísirausa aináinamánnimaqáaqa. [5/bMiqí kai ínoo ámiqira óosana fannoo aiqámausa faiqí nífusaa akooqóo máridanoo. Kukéeqara ámiqira óosana faqa sía kísaaqasaa kukéeqanoo máriannoo kásooqaqee mifá faqa akooqóo máriannoo./4WbFaiqí akaqáusa misá mandáinaina fannoo aiqámausa nífusaa akooqóo máridanoo. Miqíra mandóosana fannoo nári nífusaa akooqóo misá rarisámeeqeenoo mandáinainaki quqáidanoo. Faiqí akaqáusa mandóosana sía dauní qáfeefara kásooqaqee akooqóo kambíqainaqa qáfeefaranoo. 83ibTimooti anée áranandaki maqee maqee aurímariananoo qinée minára irisée aní qímamidaqa, anée nammári uqanná kai maqee maqee néemariananoo anée sía miná kai náa, maasá maqee maqee néemarunnana úainna nammarina reendeénimarina miná káqikaaqoo námasainanoo aurírafa taikáani. r2]bAnée sía dauní faiqí moó maréeqee Yísuna ufara suqímariasasaa rakísira saikaki quqásee sindímeera foora quqamáqáa. Anée sía moosá mandáinainaki áqufua, aninná márirafa aninna afaaqa ánukarafa kai máriani. [1/bÓo Timooti qinée Pauroosa Ánutuna faqa ásauku mundírana faqa náaquqara qangiroouqa faqa misáuqa nífusaa qinée dóori kándamaseeqa ufa aní qímamíanaura. Qinée maqee maa-papiqánakinaa ufa qíma̱munnana ámiqimmandee mi-maú kai fídana Yísuna ufara suqímariasasaa rákirausa náriqa saiká amanakái feefaurú nimisée andeeqásee nári áaqarana aiqámausa nífusaa koorooía. Sía moonára qíqoondifée qímasee miná áaqarana kukéeqaisaa, sía moonára áamoondi fee qímasee mináindi akooroo mái̱sa. Aiqáma misóo máasoo moodáanaki kámmasee rakísinnimaqaa. B0}bYísuna ufara suqímaria máqanaki kéeqee marífa mandá oosana márainaqa aiqámausa nífusaa minára qáoo qídaqa ufa qiaqa. Miqímasaifaqa aiqámausa rufíasee sía miqífaranoo. /'bFaiqí moó fannoo Yísuna ufara suqímariasasaa rakísiranara aniréenoo mi-rakisiránara áaqaidanoommifoo qínaqa sía mi-moodaa fasiqána ufa íriaqa, naríaraa qídaqinoo. Faiqí qaraqánda fee qaaramoó fee anirée minára qífaqa miná irisée andeeqáaqa. 8.ibYísuna ufara suqímariasa misá rakísirausa akaqá adeedaana ánaasee náunannáasa síaisasaa rakísifaranoo, akaqá adeedaana ánaaseera náunannáasa faqaasasaa sía rakísiraree qídaqa. Mi-adeedaanáusa nári náunannáasamara nífiqa quqásee rakísifaranoo. Miqífanoo Yísuna ufa suqímariasasaa rakísimaria rakísirausa sía mi-umaarána máraaqeera. Dóo adeedaana anaasee ufa taikásee kaifáa Yísuna ufara suqímariasara qianáura. Ánutuna tamummáqara fasiqa óoqai márusa ákaraki aináini maríasara qídanoo purimakáu kíkiqusidanoo maaqí qídanoo.Ínnee ínneeqa purimakáu mara máree ráisa adi fooqáana narí áikunnai rafárimarinaqa sía náani fee qímasee óori ánaamususaifanoo káqi núannoo, ínnee sía miqíaqa akaqána náidanoo afaaqa asasímarinanoo rafáriani fee qímariqau. Mi-tamummaqara fasiqáusa ákara minára kafáa maaqí qídanoo.Aináini marí fasiqafa narí aináinímarina ákiaqara feefaurú máraannoo fee qídanoo. Timooti Yísuna ufara suqímaría maqanaki kéeqee maríasa miqí kai iaqéera qídaqa. Yísuna ufara suqímariasasaa rakísirausa ámiqimasee Ánutuna saiká uqéeree maríasa Ánutuna ufa kadáapi rúmasee ásaana rúmasee fuki faakí ímariasa Yísuna ufara suqímariasa sía amana kái feefaurú nímia fíqaramásee aabaara faqa nímia. -bc,?bAkaqá adeedaana ánaaseeuqa Ánutuna ufakíqari rakéemaki Sadannana áfaqee dóo fía. m+SbÓo Timooti qinée Pauroosa kumaaráa adeedaana ánaaseera maaqí qídaqa, misá andeeqásee máriaqeera. Misá kaifáa moo fásiqa marasée faiqi minásaa maqasée náriqa faiqisáa rakísida andeeqásee máriaqa. Misá miqí marifanoo maasá namuqáa Yísuna ufara níkooqee márisa maasáki randásee sía mandóosana paqúrimasee mandúfa uqéeraaqa. *b Kumaaráa adeedaana ánaasee moómoo suanisaa máaqakiaqa fífau nímariafanoo aináinira áukuana áinnaaqaree márisa máriafanoo. Misá miqíqa nídaqa mandá úriqarara írirana marasée únnufa múnuqi míniqi qiqá nídaqa sía qíaqaa ufa qiqá nídaqa. `)9b Misá ásauku mundírana saikáki márianauree qíma afeekaikámasoona ateekéefoora. @(yb Óo Timooti sía kumaaráa adeedaana anaasee maramáree ánaasee rakísiránaikia. Kumaaráa ánaasee kaifáa faiqíara ríqa ásauku mundírana saiká nímina minnísee foora. )'Kb Mi-anaaseefá óoqai áfaari marufa márinnana mifá kai minakí máriani narí faiqi námu ámiqimasee fírimaru ánaaseefa márufa mifá kai máriani, ánaamuru dapi ánaamuru ámiqimmandee rakísimarufa faqa Ánutuna ufa maqúsa maqusa nída qímannimimárusa faqa nárana máaqa nímimarufa óosana óosana mandáinainaki áqufimarusa dadaaqímarufa, óosana óosana ámiqira ainaina eedóo qímasaida áuqee marúfa miqí máru anaasee asooqausá kai rakísirausaikiaqa. (Mi-asooqa adeedaanáusa saiká Timootina áukuana maaqímminoo márinau. Misá fúka anaasee nári nifaaqmaaká faiqi námu rakísiaqeera qímannimidaqa naakápee máriqau. Áaqamaki káqirúnna fusá andeéqeeqeenoo Ánutuna aanái ubeekée máriqau. Mandáinainaki áqufusa andeeqásee Ánutuna ufa naakápee máriqau.) ;&ob Óo Timooti aní Yísuna ufara suqímariasasaa rakísirausa máriasa máridana adeedaana ánaasee asooqáuqa misá náriara náaduma ánaaseesaa rakísiranaikiqa máriaqa. Sía káqiqee adeedaanauqa mi-saikánaki mara quqáa, qaara moo fásiqa níku nísauku taikásee aukuana (60) maraqaasá adeedaanaikída asooqáqee maríasa kai mi-saikánaki quqásaina mária. Moodáa fasiqasaa amundóo adeedaanafá kai minakí máriani. p%YbMi-ufána aiqámausa qímannimia. Maa-ufána faqa qímannimia. Moó fannoo Yísuna ufa írimarifa narí áiku ásauku faqa narí afaaqasáa áiku ásauku faqa nárana faqa qámunnaina faqa sía rakísinoo sía dadaaqínannai narí miqínnanannai Yísufa saqárikirana narí ateekéenoo aamína fasiqa mandóosana fínnaaqaramásee máreenoo miqídanoo. m$SbAnée mi-adeedaana anaaseesára qímanniminaqa andeeqásee máriaqa múnuqi míniqi qiqáni foora. )#KbAdeedaana ánaaseeuqa óosana moo áaqaidaqa máridaqa náriqa nídimari ainainnará kai qiqánuasauqa máridaqa misá dóo kúqiqa máridaqa miqíqa nídaqa. C"bAdeedaana ánaasee moó fannoo máridanoo minásaa rakísirafa moó fannoo sía márifa mifá káaqa adeedaana uqanná máridanoo. Miqíra adeedaana narí írirafa Ánutunasaa mundírafa máridanoo eendáki fáasaana Ánutunara dúfi dúfi qídanoo máridanoo minára kai dadaaqíannee qídanoo innaaru qídanoo. 1![bAdeedaana ánaaseeuqa márifanoo nári nínaiqimara faqa faiqi námufaqa márifana anée qímanniminaqa misá quandáfi nári nínausa nitaatóosamara ámiqimmandee rakísinnimaqaaqa. Anée miqídana maaná faqa qímannimia, misá Ánutuna ufamau fídaqa indaarúqaa ainaina mifá máriannoo. Misásaa dadaaqamánnisaidaqa nári nínaukoo kadáapi ákiaqara nímimaríafanoo. Ánutufa faqa mi-oosannára áqaara ráidanoo. = sbAdeedaana ánaaseeuqa misásaa rakísi maríasa sía márifana anée Yísuna ufara suqímariasa qímanniminaqa miqíra adeedaanauqasaa andeeqára rakisira rakísinnimaqaaqa. ) MbÓo Timooti anée Yísuna ufa írimariasa faqa máridana sía faiqí firaasá ufa árua. Faiqí firaasá aní ákausara foora márifana reendeénamandee ufa qímannimia. Kumaaráauqa faqa aneenná ákaqaafasaara foorá kai ufa qímannimia ánaasee firaasá faqa aneenná ánausara foora ámiqimasee kai ufa qímannimia. Mánaaqa ánaaseeuqa faqa aneenná asooqmáakara foora andeeqáseenana kai misá faqa ufa qía. bbAneenná nírana máriranasaa faqa aneenná faiqí ánaasee ufa qímannimiranasaa faqa rakísia. Qinée qíma̱munna ufamáu andeeqásee fínana aní nírafa márirafa andeeqásee márinana anée aneenná faqa aní ufa írimariasa faqa asumu máreennaranoo.)bÓoqai Yísuna ufara suqímarusasaa rakísirausa aní sindímeera foora quqamáqeeqa nísauku aní afaaqaí quqásee aní afaaqóoqa qíqa Ánutuna maraquna fannoo afeeka moo ámuna afeekaikámasee amanamásee qáfamasainaqa aiqámausa aníki dóo máridanoo fee qiaqa. b}b Óo Timooti qinée anée íanannai kásooqaqee fuanáura. Anée qiní qífeesidana maqee maqee faiqí ánaasee aiqámausa nífusaa Ánutuna ákarakinaa ufa ásaana rúmasee miná óosana kooroománnimisee mi-maú fuaqée qímasee fuki faakí qía. 'Gb Óo Timooti anée kumaaráa máriananoo minára faiqí ánaasee irisée sía aní ufa írifoora maa-ufána aní qímamidaqa. Aneenná ufa faqa aneenná nírana faqa aneenná faiqí ánaaseera ámuqusirana faqa aneenná Yísuna saqárikirana faqa aneenná andeeqásee márirana faqa ámiqimasee andeeqásee akooqóo márinaqa qáfeeqa faiqí ánaasee Yísuna ufa írimariasa aní áfaqaidaqa aní aanna raaqéera. A}b Mi-ufáusa ámiqimasee faiqí ánaasee naamúaqia. 'b Minára kai maasá kadáapirida nímudaanai qídaqa. Maasá qiqá qímuqusakinaa írirafa káqi márira Ánutunasaa máfi mundúseeqa. Mifá aiqáma fasiqa anaasee asumu máree marífa máridanoo, miná ufasaa rusímariasa kúqaa misá asumu máree marífa máridanoo. Nb Mi-ufáfa ánoona ufa máridanoo minásaa mundímariafa máridanoo. 3_bMaa-maqánasaaqaraa amudaani maqee maqee afeekaikámasee amanamásee qáfarana káqikaaqoo maa-maaqánasaa kai amaná máridanoo aneenná aundurákinaana maqee maqee afeekaikámasee amanamásee qáfarana firaaqóo ámiqirafa máridanoo, mifá maqee márirana faqa náaru márirana faqa ámidanoo. lw{{yBx_v@v/tYsn>]<;A:87554210F/&*)('E%%$@"" -Ti/w : z csm_ Ínnee minára irisée ínneeqa íriranannái kai munnimma áquaqa, sía miná áqusee ufaqírafa máriani sía moonára daakápaifaqa áqi fee qía Ánutufa asasammándee áqimari fasiqanara áididanoo minára asasammásee áquaqa. 3l_ Moodáa asumu úmmaqimarifa moodáa kai aiqúannoo moómoo úmmaqimarifa moómoo aiqúannoo. Qinée Pauroosa minásaaqari ínni dadaaqíra oosanara maaqí qídaqa. mkS Qinée minára iriséeqa qeeqá qíkaqaafasaauqa niqiqámasaunaqa indaarú óoqureeqa ínni nímifandinna munnimmara deedaqamándaifaqa qinée ínaaqianna óoquraanaqa ínnee ínneeqa íriranannái kai nímira óosana koorooiaqa sía qinée qímannimiana nímiaqa ínniqa nídirafa kai qínaqa káqi nímiaqa. Óoqeenáa írirafa maaqímminoo máridanoo. +jO Qinée faqa Maseedoonia máqannaa akaqáusa qiní faqa ínni Koorinti máqusai óoquraifaqa sía deedaqíranaki maasá óoquraana ínnee nisaurífaqa maasá faqa Maseedoonia máqannaasa qiní faqa óoqu fifándinausa nisaurífoora qinée ínniara qifaaqa quqásee ínniara ufa qíqa. jiM Qinée ínniara ufa qíafannana fífau ufá kai qianóora qeeqá qíkaqaafasaauqa maréeqee ínniki quqéeqa misá óonuree ínni munnimma suqú moodáaqoo quqáaqeera qiní ufa ánoonaikianifeera ínniki quqáaqee qídaqa. h Ínnee eedóo qímasee dadaaqímariasa máriafaqa qinée íridaqa, qinée ínni nimooqímasee Maseedoonia máqannaasa qímannimiqa. Qinée ínniara maaqí qímasee qímannimiqa, Kirisa máqa maaqaki maríasa Koorinti máqusanaasa misá náaree máa̱ eendá áiqarái aukuana eedóo qímasee deedaqiqau. Qinée miqí qímasee Maseedoonia máqannaasa ínni Koorinti máqannaasara qímannimiafanaqa dóo misá faqa mi-ufána irisée maasá faqa dadaaqíraree qímasee fíndifia akaqá maqannaasa kai sía fíndi fia. g  Ánutuna ufa írimariasa Yudeea máqannaasa munnimma nímirara qianára ínnee dóo írimariafanoo qinée fífau ákara rúmannimaqeeqa. ^f5Minamúsa óonu ráifaqa ínnee misára nímuqusimarinaqa rakísinnimaqaaqa. Miqínnanara Yísuna ufara maqúsa maqusa suqímarinausa Pauroofa Koorinti máqusanaasa nimooqíranara ánoona ufa fée qiaqéera.e%Titusafa qiní faqa moodáanaki ínniara dadaaqímarifa máridanoo. Maasá qíkaqaafasaa Titusana faqa ínnee iannai fímariaqanda máridaqa Yísuna ufara suqímariasa miqandá utáaqamáqaaqanda máridaqa, ásauku mundírana aréenarana máree maríaqanda máridaqa. "d=Titusana faqa moo fásiqa faqa indaarú fuaqée qiaqa maqee maasá qíkaqa moó faqa miqandásaa mara quqáanaura miqandá faqa fúannoo, maasá moómoo kari miná amanamándee qáfaunanoo ámiqimarifa maqee maqee eedóo qímasee dadaaqímarifa máridanoo. Dóo maqee mifá ínni Koorinti máqannaasara irisée miná írirafa ínniki mundínoo márinara firaaqóo asasammásee ínni faqa dadaaqíannoo. (cIMaasá írirafa minára maaqímminoo máridanoo. Maasá Karaambáiqa Ánutuna áfusaa faqa maqásaa fasiqa nífusaa faqa andeeqáramau fídaqa rakísianaura. bAkaqáusa raiqára ufa qifoora maasá ámiqimandee ínni moómoo áfaaramandee nímifandinna munnimmana maasá rakísianaura. 4aaSía mifá kai, aiqáma Yísuna ufara suqímariasa mi-fasiqánara ínni Yuda máqannaasa nímianínna nárana feefauríra munnimmana utáaqammasee anée Koorinti máqannaasa munnimma faqa akaqá máqannaasa munnimma faqa mara máree Pauroona sáimbaqa Yudeea máqannaasa múru nímia. Miqínna̱nannai maasá nímuqusira saika marasée karaambáiqa aréenarana faqa maasá eedóo qímasee dadaaqírana faqa kooroomámbuannoo. O`Maasá moo fásiqa faqa miná faqa aqiqaanáuranoo mi-moo fasiqáfa aiqámai Yísuna ámiqira fasaasa ufa qímanniminoonufa márunara Yísuna ufara suqímariasa minára ámiqira fasiqafee qídaqa. ._UMaasá minára Koorinti máqusai ínni maqúsai fuannée qúnanoo mifá sía kai eedóo kai qinoo narí íriranannai asasammáseenoo ínnee iannai kafáa fúannoo. 1^[Qinée Pauroosa Titusana óosana qáfamasee Ánutunara dúfi dúfi qídaqa, maasá daanna ráidanoo firaaqóo ínni Koorinti máqusanaasa dadaaqíraree qídanoo. .]UÓoqai tamummáqara fasiqauqa minára maaqí qímasee ákara ríqau,Óoqai maqásaa nárana moómoo suqímaru fasiqausa sía rairaá iqau. Maqásaa nárana óodaa suqímaru fasiqausa sía náararee marínau, nimana kái marínau. Pauroofa Titusana faqa narí aqoónausara faqa qídanoo. M\ Qinée sía moo máqannaasa aufadárana nímirara ínni Koorinti máqannaa ummaara firaaná nímidaqa, sía miqídaqa. Maqee áukuana ínni nárana firaafá mári kamuqoo nárana síaisa dadaaqiaqa, kásooqaqee moo áukuana ínnee mandáinainaki marífaqa misá ínni dadaqifáranoo. Miqídaqa aiqáma amana kái maríaqa. [QZ Ínni munnimma amanaikínaqa nimisáinanoo Ánutufa naríndiara foora dúfi dúfi qíannoo. Sía amanaikínana áqusainanoo Ánutufa sía minára dúfi dúfi qíannoo. Sía amanaikínana sía áqua. *YM Dóo maqee fíndifíqa mi-saikána áuqaifanoo taikáani. Indaarú ínnee minára ufa suqúsee nímudaanai qímasee ufa qiqá fífiaana maqee miqí kai íqa nímudaanai qímasee munnimma nímirafa taikáfuani sía kísaaqasaa máriani. Ínnee aiqáma munnimma nimiséeqa ínneeqa kurídifaara, qinée sía minárau ínni qímannimidau. Ínnee ínni munnimma aabaa márina miná nímiaqa sía márinafa sía áquaqa. PX Yudeea máqannaasa nárana feefauríra munnimma nímiranara qinée Pauroosa qiní írirafa minára maaqí qídanoo. Ínnee óoqai áiqaqóo aukuanna Yudeea máqannaasa munnimma nímiraree qímasee suqúquqóo munnimmana nárana feefaurú máraaqee qímasee suqú quqásee minnísoona maqee kaifáa uqéerasaifanoo fífi ínanoo taikáannoo. Ínnee aiqáma maqannaasakiqari ínnee náaree iriséeqa mi-saikána óosana uqéeree maríasa máriafanoo. eWC Ínnee ásauku mundírana Yísuna maasá karaambáiqa ámuqusira dadaaqíranara ámiqimandee írimariafanoo mifá innaarúnai aináinafaqaafa úriqararafa márinoo ínniara irisée maa-maqánasaa qúmu ainaina síaifara foo máfinoo márinau. Yísufa narí aináina síaifara foo íranannai innaarúnai ainaina faqaasa máriaqeera miqí marínau. lVQQinée Pauroosa sía naamúaqira ufa ínni qímannimidaqa naakápara ufa ínni qímannimidaqa. Ánaamuru dadaaqíranara naakápaidaqa minánnai ínniqa níkaqaafassara nímuqusirana nimanamándee qáfaidaqa ínni Koorinti máqannaasa nímuqusirafa Maseedoonia máqannaasa nímuqusirana amanafée máridanoo fee qímaseeqa nimanammándee qáfaidaqa. bU=Ínnee Koorinti máqannaasa óosana óosana ainaina moómoo faqaasa máriafanoo. Ínnee Ánutuna saqárikirafa faqa Ánutuna ufa qímannimirana faqa írirafa faqa óosana óosana dadaaqíra saika eedóo qímasee kásida uqéeree máriana faqa maasára faqa nímuqusimariana faqa mi-ainaináusa ínnindi moómoo máridanoo. Dóo maasá ínniara Yudeea máqannaasa nímiaqeera faqa qídaqa ínni áfaararifa minakí faqa moómoo máriani, mi-nimuqusira saikáfa máriannoo. iTKMaseedoonia máqannaasa óosana miqínoo márinara ínnee Koorinti máqannaasa faqa miqíaqeera Titusana fuki faakí qiafanóo ínni qímannimidanoo. Óoqai Titusafa ínni faqa máridanoo Yudeea máqannaa nímianínna munnimmanara óosana arasée qímanniminau. Dóo maqee Titusafa mi-nimuqusira saikána kaifáa uqéerarara fuki faakí qídaqa. 0SYMaasá mi-ufána iriséeqa asasamásee tautíqa óo sía mi-amiqira iriráfa kammbíqeefoo qúnaqa misáki kambíqeenoo. Maseedooni máqannaasa náriqa naundurá írirana faqa nári aináina faqa karaambáiqa náaree amisée quándaki Ánutuna íriranamau nári márirana maasá faqa qímiqau. KRMisá nári íriranannai anirée áranaiqi afeekaikámasee maasá irámmiriqa qiqau. Ámanee maasá faqa Yudeea máqa maaqaki Ánutuna ufara suqímariasa náararee máriasa maasá munnimma nímiqee dadaaqianáuree. Náriqa mi-dadaaqiránara sía ummaara fée qiqau adíafaairana qímimarianara maasá nímianauree qiqau. >QuQinée maa-ainainnára ámiqimandee íridaqa qímannimidaqa, misá nári múnnimma márunna amanakái nímiqau sía miná amana kái nimiqau kai fíqarammasee aabaa faqa nímiqau. wPgFiraa ummaararárafa misá kadáapi rírana níminau. Márufanoo mi-kadaapiriráfa Yísunasaa atooqée márusa firaaqóo nimanamándee qáfanau. Misá miqíqa máridaqa minakíqari firaaqóo asasamándee náriqa munnimma áfaaramandee Yudeea máqannaasa Ánutuna ufara suqímarusa dadaaqí náida nímiqau. Misá nári kudikíranara síamma íriqau káqi nímiqau. LO Óo Koorinti máqusai maasá qíkaqaafasaa máriasa. Yísuna ufara suqímariasa Maseedoonia máqa maaqaki máriasa Ánutuna ámiqi ámiqirafa misáki saíkinara ínnee íriaqeera qímannimidaqa. qM[Titusafa ínni maqúsai óonuroofaqa ínnee ínneeqa mandóosanara irisée Pauroofa ufa firaaná qíandoo qímasee rufíaaqa rufíaaqa íranannai faqa náindiriraranannai faqa áfieeqee ínneeqa maqúsai quqásee qiní ufa minásaaqaraana irisée eedóo qímasee mároonara Titusafa qáfamaseenoo qímaqimidanoo ínniara rírafa maqee maqee firaanáikidanoo. ;LoQinée ínniara firaaqóo ínni núqu uqéereeqa Titusana qímamiafannana, ínnee miqóo kai miná amana kai máriafanoo. Titusafa nídafammáseenoo asasínoo. Maasá maqee maqee óoqai ánoona ufá kai ínni qímannimi máriqiafana. Miqí kai íqa ínniara Titusana qímamiafannufafa dóo ánoonaikinoo. K Minára maasá Titusana ufa írunanoo nifaaqa ámiqimminoo. Sía maasá qifaaqa káifau ámiqinóofau Titusana afaaqa faqa ámiqikaimminoo. Ínnee Koorinti máqusanaasa idaaqámasoofanoo miná afaaqa ínniara ámiqufaqa maasá qáfamasee asasiqíafana. bJ= Qinée ákaraki afeeka ufa rúmaqaafannana sía ínniki áaqee mári fásiqanara qímasee ákara ríqiafana, sía narí mandáikammamaqoonara qímasee ákarariqiafanoo. Qinée Ánutuna áfusaa máridaqa, maa-ufánara ákara ríqa, ínnee maasásaa atooárana faqa rírana faqa miná firaafá ínni nífusaa akoorooíanifeera ákara ríqa. (II Qinée Pauroosa pása ákara rúmasee ínni mandóosanara akooroo qíafanaqa nóori runíusa máriafanoo. Ínni nóori runírana Ánutufa qumáreenoo minánnai óosana óosana ámiqira oosanauqa ínniki áuqinau. Maqee ínnee sía fúrufari máriafanoo nóori runúsee ámiqimandee fímariafanoo. Ínnee ínneeqa andeeqáranara koorooíanifeera káaqa andeeqásee fímariafanoo. Ínnee mandóosanara maqee firaaqóo níkooqaidanoo. Qinée Pauroosa ínniki mandóosana kíkiqúsunaqa ínnee irisée qiní Pauroosara faqa Ánutunara faqa dárí foo qímasee dauní mi-manda oosanná andeeqée máriafanoo. Ínnee qiní ákara maraséeqa qiníara nóori runída máriafanoo maqee ínnee qiníara nímuqusidaqa qiníara ámiqira írirana írimariafanoo. Ínnee firaaqóo Ánutunara faqa írimariafanoo. Maqee moó fannoo ínniki mandóosana márainaqa ínnee káqi káqi óonu qáoo qímasee áfiqee máriafanoo. Óoqai qinée minára qímannimiafanaqa ínnee sía mároofanoo mi-nifaaqa ummaararárafa ínni nisakadíki sía ikairí márina kooroo ídanoo. H1 Nifaaqa ummaara rárafa Ánutufa minánnai ínni maramáreenoo faiqí nímuqusakinaana mara quándeeqeenoo innaarúna asumu máriranaki quqéemarifa mi-nifaaqa ummaara rárafa ámiqirafa máridanoo kái fífau maqásaa nifaaqa ummaara rárafa mifá kúqimariafa máridanoo. GG Dóo maqee qinée firaaqóo asasídaqa qeeqá ákara rumma ínni nímiafannana minárau asasídau. Ínni nifaaqa ummaara réemarifa ínni mandáinainakinaana maréeqeenoo ámiqirannai ubeekainára minára qinée asasídaqa. Ínni nifaaqa ummaara rárana sía ínni narinoo Ánutufa miná maréenoo ínni dadaaqínoo. RFQinée moo ákara rúmannimaqaafanafa mi-ufáfa ínni qumároofaqa ínnee miná qáfamásee ínnee nóori runúsee ínniqa mandóosana minnísaqau. Qinée iriséeqa sía ínni nóori runíranara qaara daundura íriqa. Qinée ínni nóori runíranara iriséeqa sía kísaaqasaa qímudaoo qíqa qúsasaa kai qímudaoo qíqa. E Sía Titusafa ánirafa kai maasá qifaaqa ámiqinau. Mifá ínni maqúsai óonuroofaqa ínnee miná idaaqammámaqóonara qímaqimufaqa firaa dufi dufi qíqa qifaaqa asasináu. Titusafa ínni Koorinti máqannaasara qiní Pauroosara káaqa qáfaaqaa ímariasee qinau. Mifá ínniara nári mandáinainara kúqaa mandáinainee qímasee nóori runúsee ámiqira qoo fídaqa qiníara mandá ufa qímariasara saaqée qímasee qiní dadaaqídaqa. Dóo mi-ufána iriséeqa qinée Pauroosa firaaqóo ínniara asasídaqa. 5DcMaasá miqí máriafananoo Titusafa ínni maqúsaindari maí anirée maasá paqúrinau. Mifá ánunannai qifaaqa rumbóosa ámiqimarufa Ánutufa maasá qifaaqa ámiqinau. CMaasá Maseedoonia máqa maaqai óonu Titusafa ínni maqúsaindari ániranara áfeesida máridaqa sía qifaaqa quqéeqa. Yísuna ufa qímannimi márunaqa moómoosa díndari díndari aniréeqa áanooqidaqa kaukaata qímarufaqa qeeqá daundurái rufíarafa márifaqa ínnee Koorinti máqannaasara maasá ákarakinaa ufara faqa maasára rufíeefoo qifoora qinée rufíaidaqa. DBQinée ínniara kúqaa Yísuna ufa írimariasee qídaqa qinée ínniara nimooqídaqa asasídaqa. Maasá óosana óosana ummaaraki máridaqa ínniara iriséeqa paasóosidaqa asasírafa qumbíqeenoo rairaaídanoo. (Pauroofa Koorinti máqannaasa ákara rúma Titusana ámufanoo múnu nimisée óonurandee Pauroofinái áninau. Pauroofa Koorinti máqannaara qiní akarakinaa ufara nánee fee qíaafoo qímasee maa-ufána ákara rúmannimaqanau.) A#Qinée sía ínni níqirara miqídaqa óoqai qímannimiafanandee kai qídaqa qímannimidaqa. Maasá ínni Koorinti máqannaara káaqa qímuqusidanoo nídidanoo ínnisaimbaqa káqi máridee ínnisaimbaqa Yísuna ufasáara kúqi fee ínni faqa moodáanaki márianaura. '@GÓo Koorinti máqusanaasa qiní qíqoondíuqa, ínnikinaana maasá síamma moo fásiqa mandáikamamaqáafanausa, maasá sía moo fásiqa mandóosanaki quqáafanausa maasá sía moóna rafáaqafu amaqásee mooáinaina umáraafanausa, ínnee minára nímuqusinaqa maasá umáraaqa. c? AÓo qiní qíqoondíuqa, mi-qimafeekaikira ufáusa tamummáqarausannai qímaqo̱o ufáusa maasára qinau. Minára irisée ínnisaimbaqa óosana óosana qikairí qifaaqasáaqaraanee daunuráindaraanee aiqáma findaukámaqusee Ánutunara rufíaida dáaquqee márinaqa andeeqásee ánukaranaki máriaqa. Pauroofa Koorinti máqannaasara asasídanoo. 1>[Minára karaambáiqa maaqí qímasee qímannimidanoo.Mandóosana máree máriasa faqa moodáa maqusaki máridaqa misá mandóosanara eeráiriaqa.Ínnee mandáinaina máree máriasa mandóosanara rufíasee sía miná umáraaqa. Ínnee miqídaqa ánukaranaki márifaqa qinée aiqáma ainaina úriqarara karaambaiqa fannoo ínniara qiníndi fee qínaqa ínnee qiní faiqinámu qiní qíraamummaaka márifaranoo.=<'Náqimmásee Ánutuna amaana máqaki máriasa faqa túmunnai áuqira afaanna faqaasa faqa moodáanaki kifáree, sia amana. Maasá káqi maríra Ánutuna amaana máqara foora máridaqa. Ánutufa minára maa-anoonufána tamummáqara fasiqa qímamufanoo ákara rínau.Qinée qeeqá máaqa misáki usakásee márianaura. Qinée misá Ánutusa márianaqá misá qiní qíku qísauku márifaranoo. m;SNáqimmásee ásauku mundírafa faqa kudi fasiqa Sadannafa faqa moodáa ufara eedóo qifáree sía amana, namuqáa máridanoo. Yísuna ufa írimarifa faqa sía Yísuna ufa írimarifa faqa náqimmásee fee moodáanaki kifáree. : Óo Koorinti máqusanaasa ínnee Yísuna ufa írimariasa faqa sía írimariasa faqa sía moodáanaki qaindúsira saqáriara foora aináiniaqa, sía amana amana kái ínni faqa fifáranoo. Náqimmásee andeeqárana faqa áaqarafa faqa náqimandee moodáanaki qaindúsu máree fifáree, sía amana. Náqimmásee káaqa qarafa faqa asukuna faqa moodáanaki máriannoo, sía amana. q9[ Ínnee qiní faiqinámuara foora máriafaqa maqee qímannimianaura. Ínnee maasá daanna réeqa ínnee maasára nímuqusinaqa akooqóo maasá faqa ufa qiaqa. Sía Ánutuna ufara níkooqee maríasa namufaqa moodáanaki aináiniaqa. a8; Maasá ínniara sía qeeqá qímuqusa rafáaqa fúsee káqikaaqoo ummeeréeqa akooqóo aiqáma qímannimiqa ínnee ínneeqá kai ínneeqa nímuqusa mandáikámmida rafáaqafusee sía maasára nímuqusi maríafanoo. X7) Óo qiní qíqoondíuqa Koorinti máqusai máriasa. Maasá ínni akooqóo kooroommásee ínni qímannimiqa qímuqusa óo raqáfimarufaqa qeeqá daunurákinaana nímuqusira írirana ínni qímannimiqa. /6W Maasá maqee maqee qifaaqa kudoosaápanoo márifaqa Ánutunara óonu máfi irisáidaqa maqee maqee asasídaqa. Maasá kudi fasiqara foora máridaqa moómoo fasiqa anaasee innaarúnai ainaina faqáasaikamannisaidaqa. Maasá maa-maqánasaa ainaina síaisa máridaqa aiqáma innaarúnaindaraa ainaina maasáindi máridanoo. Mi-aiqama ainainnánnoo maasá Ánutuna ámiqira ainainira faiqiuqaindi márunnanara akoorooídaqa. K5 Faiqí ánaasee maasára fífau fasiqee qímariafaqa akaqáusa maasára Ánutuna ufa máraqa nuasee qímasee ámiqimmasee maasára íridaqa. Akaqáusa maasára kúqirausara foora máriaa foo qiafaqa ínnee qíqafaidee maasá káqi máridaqa sía kúqiqa máridaqa. Misá dáruafaqa maasá sía kúqidaqa káqi máridaqa. `49Akaqáusa maasára ámiqira ufa qídaqa akaqáusa mandá ufa qídaqa, akaqáusa maasára sukúfa qídaqa akaqáusa qimooqídaqa akaqáusa maasára únnufa qídammiafoo qímariafaqa maasá ánoona ufá kai qídaqa. 3Maasá qisakadikí qikairí síaisa ámiqimandee andeeqásee márunnanannái faqa maasá íriranannai faqa reendeenámasee ubiásee máriranannai faqa qímuqusifaqa dadaaqúnnanannai faqa maasá qeeqára Ánutuna aináinira faiqi márunnanara koorooídaqa. Maasá Ánutuna náaquqara máraqunannai faqa maasá ánoona ufá kai qímarunnanannai faqa Ánutuna afeekannái faqa maasá qeeqára Ánutuna aináinira faiqi márunnanara koorooídaqa. Andeeqára oosana nímirafa maasá durú saamuara foora márifaqa akaqáusa maasá dáruafaqa misamúnannai qeeqásaa rukíqasee misá náruani qímasee misamunánnai misá nárirara foora ídaqa. 215Maasá maa-namúsa dárirana faqa karabúsaki rumbáqimaqarana faqa moómoo fasiqa áanoomandee anirée dári dáriisoona faqa maqee miqídaqa. Maasá dáararee márifaqa sía faiqárana maréeqa kísaaqasaa kadáapiriri ifaqa nifaaqa ummooqukámandee máridaqa aináinidaqa. r0]Maasá qeeqá aiqáma ainainaki maasá Ánutuna aináinira faiqi namu márunnanara kooroo iaqéera qímasee firaaqóo reendeenámandee ummaara faqa kadáapirirana faqa tooqaamu dárirana faqa aupúrarana óosana óosana máraidaqa. !/;Akaqáusa maasá ínniki saikíranara áaqeeaafoo qifóora maasá qeeqá rakísidaqa ínni níku nímaarusirafa máriandoo qímasee eeráiridaqa. N.Ánutufa minára maaqí qímasee tamummáqara fasiqa qímannimufaqa ákara ríqau.Qinée qeeqá dídira áukuana ínnee qiníara dadaaqíanifee qinná naméeraqirana íriqa.Qinée asumu márirana nímira aukuana ínni ufa irisée dadaaqíqa. Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Maa-kamúqoo kai Ánutuna dadaaqírana máree maría kamuqoo máridanoo. Maqee fáasaana Ánutufa innaarúna asumu nímifaqa máreemaria faasaanafa máridanoo. '- IQinée Pauroosa qiní faqa mária namusa maasá Ánutuna aanáiqikirausara foora máridaqa Ánutuna faqa moodáanaki aináinidaqa ínni Koorinti máqannaasa fuki faakí ídaqa dóo ínnee Ánutuna káaqa áfaarira anoona dóo máraafanoo sía quqásaifanoo maqásaa áqufi rairaaíani. ,Ánutufa narí andeeqárana ínnisaimbaqa náida qímianifeera narí ámaaku qímamiseenoo maasá mandáinaina aiqáma qumáreeqeenoo minásaa quqásoofanoo miná ákiaqara kúqinoo taikánnimaqanau. Ásauku mundírafa mandóosana síaifa miqínau.K+Dóo maqee maasá ásauku mundírana aanáiqikirausara foora máridaqa maasásaaqari Ánutufa aiqámausara naméera qídanoo. Maasá ásauku mundírana ufa ínni Koorinti máqusanaasa fuki faakí qídaqa ínnee Ánutunara eedóo qífanoo mifá ínni namuqáakiranakiqari quándakinoo ínni áqoondikamma nímaqaani. $*AMaasá qímannimira ufa maaqímminoo máridanoo Ánutufa narí ásauku mundíranannai aiqáma maa-maqa maaqána afaaqasása máriasa óonu maréeqee narí áqoondikiranaki quqánau. Ánutufa faiqí ánaasee áaqarana sía qáfaida sía írida mara quqánnimiqaidanoo. Mifá narí moodáanaki kira ufa maasásaa quqáseenoo ínnee faiqí ánaasee maréeqee qiní faqa moodaánakikirana ínni nímida fee qinoo. )1Mi-aiqama anaináusa Ánutufinaindari kai ánidanoo, maasá namuqáakiqa máriafannana narí ásauku mundíranannai maasá maréeqeenoo narí faqa moodáanaki quqéenoo kafáa maasára ínnee quándaki faiqí ánaasee óonu maréeqee qiní faqa moodáanaki quqáaqee qinoo. T(!Dóo maqee maaqóoqari maasá sía faiqí faiqi íriranannai faiqí ánaaseera írianauranoo maqee maaqóoqari oosanaraseeqa misára qímuqusianauranoo. Óoqai maasá ásauku mundíranara faqa faiqí faiqi íriranannai minára íriafannana dóo maqee sía miqídaqa dóo maqee minára úriqarara fee qídaqa. Faiqí ánaasee moó fannoo ásauku mundíranaki atooqánoo márinanoo Ánutufa mi-fasiqa anaaseená óoqeenáa mandá írirana dóo taikéenoo fúka irirana aqoónna fasiqa anaaseera ámuqusirana níminoo. Dóo minánnai Ánutufa faiqí ánaasee fúkaikámaqaifaqa máridaqa. '&'Mifá aiqámausara kuqunnímaqasoonara káqi máriasa minára irisée sía náriaraa kai irisée mána mána ifáranoo minára iriséeqa miná ufamau fídaqa andeeqéefaranoo. Misára irisée kuqunnímaqeenoo fíndifunara miná ufamau fídaqa andeeqásee márifaranoo. %/Ásauku mundírana ámuqusirafa maasá rakísi qímaqaidanoo. Maqee maasá maanára íridaqa moodáa fasiqa fannoo aiqáma fasiqa anaaseera kuquqímaqanau, minára faqa maasá maaqí qídaqa aiqáma fasiqa anaasee mandóosana máriranakiqari kúqiara foora iqá máridaqa. $ Akaqáusa maasára fúrufarirausa máridammiafoo qiafaqa, mi-furufariara foora qíranannai maasá Ánutuna áuqu uqéeraidaqa miqídaqa. Akaqáusa maasára sía fúrufarirausa andeeqárausa máridammiafoo qiafaqa mi-andeeqáranannai ínni dadaaqíqanidaqa. &#E Maasá sía maa-ufánannai maasá núqu uqéeraidaqa maasá ínnee maasára nifaaqa ámiqianífeera qímannimidaqa. Akaqáusa faiqí afaaqa qáfeemarianará kai asasímariasa sía aundurákinaa ainaina asasímariasa misá maasá díqifaqa ínnee irisée mi-ufánannai rafáaqa fuaqa. "w Maasá karaambáiqara rufíaranara íridaqa faiqí ánaasee aaquqímannimaqaidaqa. Ánutufa maasá ánoona máriranara akooqóo íridanoo ínnee Koorinti máqannaasa maasá ánoona márirana faqa ámiqimasee ábee íridee sía fee íridee. 4!a Ásauku mundírafa ufa qíminna faasaana maasá aiqámausa miná áfusaa kikíqianaura. Kikíqamámbuananoo narí kai maasá maa-maqánasaa márunnana ákiaqara ámiqira ainainee mandáinainee miná ákiaqara áadu áadu qímiannoo. Ásauku mundíranannai maasá Ánutuna faqa moodáanaki kídaqa. % C Maasá moo úriqarara ainainara dídidanoo maaqóo máaqaki fee máridee, meerái máaqaki fee maríanauree, miná áidiramau fíranara firaaqóo rídaqa. ?wPaasóosirafa maasáki qumbíqanoo máridanoo maa-uiqaana maqáfa maasá qifaaqa minnísee karaambáiqa faqa narí máaqara faqa minní fírinara faqa minára kai íridaqa rídaqa. ~uMaasá maqee márunafa sía qáfee márunna aanafa máridanoo káqi Yísunasaa káqi mundúfi sía qáfarai fidaqa. KMaasá maqee maqee paasóosirafa maasáki qumbíqanoo máridanoo, maaná maasá maqee íridaqa, maasá maa-uiqaana maqánaki maqee máridaqa sía karaambáiqa máaqaki mirínni máridaqa. Y+Ánutufa kai maasá deedaqamáqiseenoo mi-ainainná kambíqainaqa maasá deedaqamáseenoo innaarúnai óosana óosana aiqáma ainaina qímianinnana miná áti maqee mária kamuqoo narí maraquna qímidanoo. Maasá qeeqá úiqaana máaqakiara foora qeeqá qifaaqaki máridaqa maasá qeeqá ummaara ámeemaanai máridaqa fáaqaridaqa. Maasá sía qeeqá maqásaa qifaaqa minnísararee qídaqa, maaqóo márunna qifaaqafa káqi márinaqa náaru marira qifaaqa miná ámuaaqa afisúanauree qídaqa. Miqímmásainanoo úfaasu márinna ainaina náaru mariranakina kéeqeenoo kukéeqafuanífeera qídaqa. Y+Innaarúnai mári maqana afisíqa sía káqisamu akooqóora foora márianaura. *MDóo maqee kámuqoo maasá qifaaqa úiqaana máaqara foora afisínoo márifaqa máridaqa innaarúnai mári maqana afisíranara firaaqóo rídaqa ikíraqaidaqa. C Maasá maqee maa-maqánasaa márunna qifaaqafa úiqaana maaqa miqírafa rapéemambinanoo Ánutufa innaarúnnai máaqara foora narí moó usakáannoo, náaru marira maqa usakáqisaannoo. Sía maasá maqee qáfee márunna ainainasaa maasá írirafa mundídanoo, maasá sía qáfee márunna ainainará kai íridaqa. Akooqóo qáfee maría ainainafa qúsasaa taikáidanoo, sía akooqóo qáfee marí ainainafa náaru náaru máriannoo.@yKúqaa maasá maqee márunnanaki úfaasu unmaara dárirafa máridanoo dóo mifá kai firaa areenarana náaru marira areenarana sía amaníaqaairana dóo káaqa firaatía qímiannoo. QMaasá minára iriséeqa sía kudoosaápaidaqa minnísaidaqa. Maasá faiqí qifaaqa kúqaa qúmidaqa dóo kúqirannai ubeekáidaqa daundurákinaafa faasaambáasaana fúkaikákai iqá máridaqa. %Maa-aiqama ainaináusa ínni dadaaqírafa kambíqaidanoo Ánutuna áfaarirafa moómoo fasiqa anaasee iannái fifaqá iriséeqa misá dúfi Ánutunara qírafa firaaqóo kambíqafinoo miná amooqírafa firaanáikiannoo. Maasá maqee úiqaana máqakiara foora máridaqa. "=Maasá maaná faqa íridaqa, karaambáiqa Yísuna kúqiranakinaana uqéeroofa maasá ínnisaimbaqa Yísuna faqa uqéera narí óorisaa quqáqisáannoo.  Tamummáqara fasiqa minára maaqí qímasee ákara rínau.Qinée qeeqá írirana Ánutuna ufasáa rusísaafannanara qímannimiqiafana. Qinée Pauroosa mi-maú fídaqa qinée minára maaqí qídaqa. Maasá faqa írirana rusírafa márinara qímannimidaqa. eC Minára maasáki kúqirafa kásinara ínni Koorinti máqanaaki náaru marirafa kásidanoo. / Maasá káqi márunaqa Yísuna náaru marirana maasá faiqí faiqi qifaaqasáa koorooíanifeera miná ufasáara kúqiranaki maqee maqee fídaqa. W' Yísuna árundee dárí dárí isoofaqá qiní qifaaqa ufaanakurú moómoo márifaqa máraqa nídaqa maaqí qídaqa. Mi-ufaana kurúnannai Yísuna márirana maasá qifaaqasáa aiqámausa nífusaa kooroo íanifeera miná kúqirafa faqa ufaanakurú fannoo maasá qifaaqasáa márina miná kúqirana akooroo íanifeera máridanoo. Maasá Yísunara qímannimimarunaqa minára níkooqee máriasa díndari díndari fuseeídaqa sia ámiqimandee ititáafanoo Ánutufa sandára ápootaana quqásaifaqa miqóo quqásee sandéeqa maasá yáifee fuanáu yáifee fuanáu qímasee sía káaqa quqásee minníseeqa, misá maasá qífaqamaree fíqa sía Ánutufa kúqaa mínniqiseenoo. Misá daru quqásaafaqa sía káaqa kúqiqa.  $ AMi-areenarána áufakiana firaa munnimma áqimari ainaina fára foora márifa maasáki fífau maqánnai áuqira qáfeera foora maasáki quqáqaifaqa sía faiqí faiqi aináinimariana amanasáa aináinidaqa, fíqararafa márunara aináinidaqa. Ánutufa mi-fiqaramasee ainainirána naríndikai márinara akooroo íanifeera narí aréenara áufakiana maasáki fífau maqánnai áuqimaria ainainaki quqánau. n UÓoqai indaarú Ánutufa asukunakíqari káaqa qáranara qáani fee qufá mi-moodaa Anutufá kai narí áreenarana maqee maasá qitikúraki qóomara foora qeenoo. Ánutuna aréenarafa narí ásauku mundírana óorisaa aréenaidanoo mi-areenarána áufakiana ínnisaimbaqa íriaqee qímasee Ánutufa ínnisaimba maasá qitikúraki qóomara foora qáidanoo.  +Maasá namu sía qeeqára qídaqa faiqí ánaasee qímannimidaqa, maasá ásauku mundírana karaambáiqa Yísuna minára kai kooroománnimidaqa. Maasá namu Yísuna áuqu uqéeraidaqa Yísunara ínni qímannimidaqa ínniki rumbára fasiqara foora aináina mánnisaidaqa. R Maasá ámiqira fasaasa ufa qímannimunaqa akaqáusa sía íriasa innaarúna aanara randáidaqa auíqeera foora iasá márianara náaqooki óoni ititánoo máridanoo. Mi-naaqoonáki óoni ititárausa maa-maqánasaa mandá afaanna Sadannafa misá náaqoo nífu ititáqaifanoo Ánutufara foora moodáa karirafa ásauku mundírafa miná káaqa aréenarana ámiqira fasaasa ufa qóomara foora áninaqa misára sía qáfaaqee qímasee náaqoo nífu ititéenoo. /Maasá namu asukunakí nímaria oosana nisauríra óosana faqa dóo maréeqee nínaaqiannai áqusee nímeesuqusée sía únnamaanna qídaqa sía níkaruqiranaki nídaqa káqi akoomau faiqí nífusaa nídaqa. Maasá Ánutuna ufa qumáree sía múnu eendí míni eendídaqa ánoona ufa qírana kai uqéereeqee akooqóo nífusaa quqáidaqa. Maasá miqí kaimmáseeqa qeeqá nírana márirana Ánutuna áfusaara foora miqí kaimmáseeqa aiqáma maqannaasa nífusaa andeeqáanaqa misá náakirafa qíqafamasee sía qáoo qífarannoo. _ 9Ánutufa maasá mandóosana ákiaqara dáriraru sianoo narí nífauarana qimisaifanoo márinara maasá namu Yísuna áufakiana qímannimiranaki quqáqisaifaqa nídaqa sía níkoonikaa ídaqa sía kudoosaápaidaqa. =sDóo maasá aiqámausa dóorisaa qamunna rafáqaa írausara foora máridaqa karaambáiqa káaqa qáreenarafa ínnisaimbaqa dóorisaara foora káaqa qámeeqeenoo aiqámai dároo dáraa ídanoo. Ínnisaimbaqa miqímammaree fídaqa Ánutuna maraquna fannoo ínnisaimbaqa karaambáiqa fooqáanaikamma qímaqánoo fídanoo fímarifanoo ínnisaimbaqa aréenarafa firaanáikinoo fídanoo. Karaambáiqa Ánutuna maraquna saika máridanoo.2]Ákara fannoo karaambáiqara qídanoo Ánutuna maraqunara karaambáiqee qídanoo. Karaambáiqa maraquna máriqoo sía ititárafa máridanoo idukírafa máridanoo. :mMi-qamunnána rafáqaairafa tamummáqara fasiqa ufamáu kai kambíqaidanoo. (Óoqai Mooseefa Isaraee máqannaasa Isipa máqusaindari nífiqamaree Sinai áaqana ámeemaanai óonureenoo Ánutuna úiqaana maqa usakánau. Mooseefa mi-uiqaana maqána usakánau. Mooseefa mi-uiqaana maqánaki kéeqafinoo Ánutuna faqa ufa qí qíufanoo rafúdamáfufanoo maqúsai faiqí ánaasee máruqoo misá faqa ufa qírara ufannóo óoriki qáfoofanoo óori tákukándaari marínau. Ufa takáseenoo káqinni fufanóo óoriki tákukandáarirafa íreeda kai rukéemarinau. Faiqí ánaasee miná rukárana qáfee foo qímasee qamunna óori akuámaqee marínau. Kaifáa úiqaana maqaki Ánutuna faqa ufa qírara kéeqafinoo rafáqaa ímarinau.) Mi-tamummaqara fasiqáfa minára maaqí qinau.Mooseefa káqinni márufanoo qamunna óori rafáaqafinoo márinau. Ánutuna úiqaana maqaki kéeqeenoo karaambáiqa innai óori ubeekéenoo mi-qamunnána rafáqaa inau. Isaraee máqannaa dóo maqee kái Mooseena sándufa ásaana ruafanoo mi-qamunnáfa kai misá írirana ititánnimaqaidanoo. m~|{zyxwwuu@tUqp[nmmmlikj>hgfdcbb)`_]]-[Z1Y3VUUSgR[QPWON8MLJIGEDqBA??!>===7<<;987@6:54c210/m-+H)X'&%y$# !vKY$  _ H htZ {Ínnee Ánutuna faqa Yísuna maasá karaambáiqara faqa íridaqa mi-iriránannai Ánutufa narí káqi nímirana faqa narí asooárana faqa ínniki qumbiqáfinaqa máriaqa. Peetooroofa maasá óosana óosana andeeqára máriranara qímaqoofa. Y Qiní Simoona moo dúqu Peetooroosa qinée ásauku mundírana Yísuna aináinira faiqi Yísufa maa-maqánasaa diqiqámaqoo fasiqausa márunausa maa-akarána ínni rúmannimaqaida. Maasá Ánutufa maasá asumu máree marífa ásauku mundírafa Yísufa narí andeeqáranannai ámiqira oondara fooqáana narí saqárikirana maasá qíminau, ínni faqa mi-amiqira ainainná níminau. \X 3 Aní áuna faiqi námu maí máriasa máa̱ qiní pásaki ínni nímandaidaqa.{W q Qinée ufa óosana óosana aní qímamiraree qímaseeqa sía papiqasáa rírana amana márifaqa. Aní maqúsai kásooqaqee fírara íridaqa. Minní óonureeqa dóokiqari aní qímamiseeqa narí qímami narí qímamimásee asasifáranoo. V  Anée miqímarinna fasiqana ámiqi ámiqirufa qínana dóo miná mandóosana dadaaqídana miqímariananoo. Ákara taikárufa qímaqoofa. #U A Óo maa-anaasee faiqí moó fannoo máa̱ qinée qúnnufana sía qímarinafa aniráinana sía aneenná máaqaki mara quqáa. Sía minára ámiqi ámiqia. T   Faiqí moó fannoo ásauku mundírana ufamau sía fímarifa fíaikátee fímarifa mifá sía Ánutuna faiqi máriannoo. Ásauku mundírana ufamáu kai fímarianafa sía ásauku mundírafa kai minakí máridanoo, miná ákoofa faqa minakí máridanoo. aS =Ínnee ínneeqa nifaaqasáa rakísiaqa. Maasá ufa óoqai ánoonaikimarífa sía maqee ínniki taikáannoo aneenná maaqóo aináinirana ákiaqara náaru innaarúnai óorufinana ámiqimasee máraanneera qímamidaqa. R Moómoo níkaru qímariasa ueeqée maríasa máaqanna máaqanna daráaniqa máridaqa. Misá Yísunara ásauku mundíranara sía faiqí faiqi kambíqanau foo qídaqa. Miqí maría fasiqausa ueeqée maríasa máridaqa ásauku mundírana namuqáa kámmidaqa. 1Q ]Mi-nimuqusirána qinée qúnandée miná óosana maaqímminoo máridanoo. Maasá aiqámausa Ánutuna naakápara íriramau fuaqée qinau. Mi-naakaparufáfa óoqai óosanaindari írimariafa maaqí qídanoo, ínnee aiqámausa naríara naríara úriqarara ainainee qímasee nímuqusiranaki máriaqa. P !Minára qinée aní afeekaikámasee qímamidaqa maasá aiqámausa Yísuna ufa irisée naríara naríara úriqarara ainainee qímasee nímuqusiramau kai fuaqa. Dóo mi-ufána aní qímamidaqa sía fúka aakáparufau, óoqai óosanai írimarunnufana aní qímamidaqa. O Óo maa-anaasee aní faiqi námu akaqáusa Ánutuna naakáparufamau fímariafaqa qinée minára írunanoo qifaaqa asasídanoo. N Maasá qíkoofa Ánutufa miná ámaaku ásauku mundírafa Yísufa faqa narí ámuqusiranakiqari narí áfaarirana faqa narí nífauarana faqa narí asooárana faqa ínnisaimbaqa qímiannoo. Ánoonufara faqa naríara naríara nímuqusirana qímaqoo úfafa. M %Óo maa-anaasee aneenná faiqi námufaqa qinée faiqí firaasá ákara rúmannimaqaidaqa. Qinée faqa Yísuna ánoona ufa írimariasa sáimbaqa aní aninná faiqi námuara faqa úriqarara ainainee qímasee qímuqusifaqa rídaqa Ánutuna kúqaa ánoona ufa maqee maasá daundurái máridanoo náaru náaru márianinafa márifaqa minára maasá aníara úriqarara ainainee qímasee qímuqusidanoo. L mKS Ásauku mundírafa Yísufa maasá karaambáiqa miná asasamásee dadaaqíra oosana faqa Ánutufa faiqí ánaaseera nímuqusirana faqa náaquqara andeeqara maraquna moodáanaki kírana faqa ínni aiqámausaki faqa máriani.J TI! Ánutuna ufa írimaria fasiqa anaaseesa aiqáma ínni nímandaidaqa. H Qiní qíkaqaafasaa dóo maqee ákara taikáanaura. Ínnee káaqa andeeqáranara afeekaikámasee márararee qímariasa máriafanoo, qiní ufa qúnnana ámiqimasee íriaqa, sía naríara naríara rairaiqiaqa, moodáanaki máridaqa asooáranaki máriaqa. Faiqí ánaaseera nímuqusirana nímimari Ánutufa faqa naundurá asooárana nímimari Ánutufa faqa ínni faqa máriani. uGc Karaambáiqa afeeka úriqararana qímuna, sía ínni rapéepaamma áqira úriqararana qíminau, ínni poodúqarana qíminau. Qinée ínnee iannai óonureeqa karaambáiqa úriqararana qímuna mara máree áanoomandee ínni ufa sía nímianoo qímasee moo átinai márunaqooqari maa-akarána rúmannimaqaanaqa ínneeqá kai andeeqásee márifaqamma óonu níndafa. -FS Maasá qeeqá kudoosaápaida ínneeqa afeekaíkifaqa maasá miná qáfammasee asasianáura. Ínnee ámiqimandee andeeqárausaikamambi máriaqeera innaaru qídaqa. oEW Sía maasá amana Ánutuna ánoona ufa ititáanaura miná dadaaqírana kai amanaikírafa máridanoo. 1D[ Maasá ínniara Ánutunara innaaru qídaqa sía ínniara mandóosanaki áqufuaqee qídaqa. Sía maasá saika ínniki ánoonaikianífee qímasaidau innaaruqídaqau, ínniara andeeqáramau fuaqée kai qímasee innaaru qímannisaidaqa. Maasá kadíqarana amaná, ínni andeeqáranara kai íridaqa. ^C5 Maasá ínnee iannai óonuraanaqa ínnee maasá sía kadíqaqa máridee qifáranoo. zBm Ínneeqá kai ínneeqa márirana nimanamándee qáfaaqa, kúqaa fee Yísuna mandaaqára óosanamau fídee. Ásauku mundírafa ínni naunduráki márifaqa ínnee minára íridee sía fee íridee ínnee káaqa uqanna kadíqaqa máridee. A Mifá kudoosaáparanaki aunírira saqárisaa kúqufa márifa Ánutuna afeekannái fíndufumáfinoo mi-afeekaikiránaki máridanoo. Maasá Yísuna faqa moodáanaki máridaqa kudoosaápaqa máridaqa maasá ínni Koorinti máqannaasaki óonuree ufa qídaqa maasá Ánutuna afeekannái ásauku mundírana faqa kúqiranakiqari fíndifidaqara foora afeekaikámándee máridaqa qímannimianaura. k@O Ínnee qiníara randée maríafanoo. Ásauku mundírafa Pauroonasaaqari kúqaa fee ufa qídanoo fee únna qídanoo fee qiníara qímariafanoo. Qinée ínnee iannái óonuraana kari ásauku mundírafa qinísaaqari qímannimirana firaaqóo qímannimiannoo. Ásauku mundírafa ínni ufa íridanoo sía kudoosaápaannoo narí afeeka ínni uqannífiqaannoo. R? Qinée óoqai indaarú ínnee unnái fiqíafana ínaaqiana kafáa fíqa maa-ainainára qímannimiqiafana, maqee moosáa márunannaindari kafáa mi-ufána kai qímannimianaura. Maqee óonureeqa sía qía̱afánnandee íreeda qímannimianura, maqee sía moó fannoo qinée ufannái náríara foora qíananoo rufíaki sandáannoo. b> ? Dóo maqee qaaramoo kífaqa ínni Koorinti máqannaa níndafarara fuanáura. Qinée óonuraanaqa moodáa fasiqa anirée ínniki mandóosanara qínnana síamma írianaura tamummáqara fásiqa ákara ufamáu fíqa qaara fasiqafee qaaramoo fásiqafee mi-mandainainá qáfee márianara kooroo qífaqa qinée minára ánoonee qímasee ufa qianáura. g=G Qinée ínnee unnái óonu ráananoo Ánutufa qiní maréeqeenoo qisauríranaki quqáannoo. Qinée ínni mandóosanaki óorureeqa ínni nífusaa ikíraqasee soofaaríara foora íqa qisaurúanoora. Ínniki moómoosa óoqaindari mandóosana marasée sía minára óonumafi irisée nisaurúsee minnísaqau. Akaqáusa faiqí faqa ánaasee faqa narí úmmuari narí úmmuarirana minánnai fúrufaridaqa akaqáusa faiqí ánaasee dapi máraqanua fasiqa anaaseesa faqa akaqáusa ufa rukíasee nári mandóosana mandá íriranamau fímariasa máriafaqa sía minára óonumafi irisée nisaurúsee minnísaqau. <9 Qinée ínni maqúsai óonureeqa moo áinainara rufíaanaura. Ínni márirafa sía ámiqirafa óorudupirafa máriandoora qinée qídaqa. Koorinti máqannaasa ínnee qiníara mookámaseenoo qiqá qímiifoo qifóora anée sía reendeénamandee maasá qímaqiminnaranoo áanoommasee maasá qímaqimiifoo, qifoora. Qinée ínni maqúsai óonureeqa maa-ainaináusara rufíaidaqa, ufa raínarafa áanooqirafa máriandoora naríara naríara rairaiqifóora naríara naríara idára foora qeefóora, káaqa aináinara rímariasa nárífoora, naríara naríara mandúfa qifóora múnuqi míniqira ufa qifóora narí núqu uqéerasee nimooqifóora dapi dápi qifoora. ; Ínnee mi-ufána iriséeqa qiníara maaqí qifaranoo. Pauroofa narísaa faqa narí faqa márinausa faqa misásaa faqa ititáidanoo miqídanoo fee qifáranoo. Maasá sía miqíanaura, ásauku mundírafa maasára qundée kaimmídaqa. Qiní qifaaqasáa qíqoondíuqa maasá Ánutuna áfusaa máridaqa aiqáma ainaina áuqeemaría ainaina ínni dadaaqídee qídaqa áuqaidaqa. ~:u Qinée Titusana iráafananoo eedóo qímasee ínnee unnái finau, moo fásiqa Yísuna ufa írimarufa qiní qíkaqaafasaa miná faqa aqiqáafananoo Titusana faqa finau. Ínnee minára Titusafa maasá qíkaru qímaseenoo fee maasá aináina máreefoo qída fee. Sía fee qinée Pauroosa faqa Titusafa faqa moodáa írirana maraséeqara moodáamau fímarunnanara írida fee. f9E Dóo qinée náqifeemmásee fee ínni miqí qiqíafana. Qinée maíndari qeeqá ufa máraqa nuasa niqiqáafanaqa sía ínni maqúsai óoqureeqa sia qiní dúqusaafau ínni munnimma nárana mara máreeqau múru qímifau. R8 Ínnee maa-ufánara eedóo qifáranoo. Qinée ínniki máridaqa sía nárana munnimma mi-ummaarána ínni nímiqiafana. Ínnikiqari moó fannoo qiníara maaqí qíannoo Pauroofa níkaruqimásee únnufannai maasá mara quqásoofaqa maasá miná ufaanakíara foora arufúa̱nanoo maasá nárana munnimma máraandoo qifóora. R7 Qinée ínni níkausara foora máridaqa firaaqóo ínniara qímuqusufaqa ínnee qiní faiqiara foora quándakina firaaqóo qiníara faqa nímuqusiaqaana. Qinée kai ínniara firaaqóo qímuqusidanoo. /6W Qinée óoqai ínni maqúsai qaara kari fúafanausa kafáa maqee qaaramoo kífaqa doó qúsasaa fuanáuranoo, fídaqa sía ínni nárana munnimma ainaina máraanaura. Faiqi ánaaqiuqa sía nári nínaukoo nárana munnimma ainaina nímidaqa, misá kai nári faiqi námu nímidaqa qinée ínni níkausara foora máridaqa qeeqá nárana munnimma aiqáma faqa qeeqá márirana faqa ínni asasammándee nímirarammidaqa. l5Q Qinée maqúsa maqúsa Yísuna ufara suqímarusa faqa ínni saimbaqa faqa amana amana kái ínniki máridaqa qímannimiafannana. Sía misá ámiqimannimaqasee ínni mandáikamma nímaqasee qímariqiafana. Moodáa ainainá kai ínniki moo kíqiafanafa mifá kai qeeqá nárana munnimma sía amanaíkufaqa qinée sía ínni nárana munnimma irámmirisée máreeqa. Mi-moodaa ainainnára kai íridaqa qinée áaqeefee miqí fee qídaqa. Ínnee moó áinaina ákiaqara minní qísaaqa. H4  Qinée kúqaa Yísufa diqiqoo fasiqausa máridaqa aiqáma ainaina kooroománnimaqee maríafanaqa qáfee maríqau. Ínnee sía írufaqa qinée káqi reendeenámandee uqannífiqee maríqiafana. Faiqí sía amana áuqaaqaaira ainaina faqa náaquqée marú ainaina faqa Ánutunara faqa kooroománnimaqee marú ainainna faqa reendeénamandee uqannífiqaafannana. Minánnai kai qinée niqiqáafanna fasiqausa márunnanara kooroománnimaqaqiafana. U3# Qinée ínniki ani mária fasiqausa únnaqira niqiqoo fasiqausa naannaraqá máridaqa fúrufarira fasiqara foora maa-ufána qímannimidaqa. Ínneeqá kai ínni óosana fannoo qiní mara fúrufariranaki quqáqisaidanoo. Ínnee Koorinti máqannaasa qiníara Yísuna ánoona ufa qímaqimi marí fasiqa fee qíaqaana. Ínnee ínniki ani maría únnaqira niqiqoo fasiqausara fífau únna qídaqa úriqararausee qímariafaqa misá qiníara uréeqara fasiqee qídaqa. Kúqaa qinée káqi fífau fasiqa máridau qinée sía misa uréeqarausa márunaiqini, misá úrinaaqararausa máridaqa. `29 Ásauku mundírana ufasáara mandúfa faqa kudoosaáparana faqa kadáapirirana faqa, Yísuna ufasáara dárirana faqa tínoo taanóo rírana faqa tínaakurirana faqa qíminaqa máreeqa dóo amaná ámiqira fee qianáura. Qinée qeeqá kudoosaápee márunna kamuqoo mi-kamúqoo kai afeekaíkidaqa. Pauroofa narí úrinaaqarara ufa qímaqoofa. ^15 Qinée Pauroosa miná iriséeqa maaqí qídaqa qinée qeeqá kudoosaápee márunnanara asasammásee amooqídaqa. Ásauku mundírana afeeka fannoo qiní rafáaqa fúanifeera qeeqá ummooqúkiannanara amooqídaqa. 00Y Qinée qaaramoo kári karaambáiqinnai innaaru qíqa anée maa-aurirána maráquqisáannee qíafananoo mifá qáoo qímasee qinau. Qeeqá káqi nímira dadaaqirana ámiafanafa dóo mifá kai doo aní amaná máriannoo, qiqá afeeka fannoo kudoosaápee máriasaki ámiqi mándee kambíqaidanoo. x/i Qinée ámiqira ainaina náaquqara ámiqira ainaina qáfaafannanara qiqá dúquara firaaqóo uqéeraifaqa áaqaranaki fuanóora Ánutufa Sadannanara káqikaaqoo eedóo qufanoo qifaaqasáa moo áupurarana qimiqoofanoo maqee maqee dárímariafaqa sía qeeqá dúqu uqéereeqa káqi qumeé kai andeeqásee márianífee qímasaida dárímarifaqa máridaqa qídaqa. L. Qinée qeeqá qimooqífau sía fúrufarirafa máriqini kúqaa ánoona ufá kai máriqini. Qinée sía qeeqára qeeqá qimooqianáura. Faiqí ánaasee qiní dóoki qíqafamasee qiní dóokinaa ufa irisée náriqá kai qiníara íriaqa. Qinée qeeqá dúqu uqéeraranannai misá fífau qiní dúqu firaaqóo uqéeree foora. - Miqínna fásiqanara qinée amooqianáura sía qeeqára qimooqianáura qeeqá ummooqukíannanara qimooqianáuranoo. ,} Mi-fasiqána miqóo quqásoofanoo máridanoo óosana óosana ainainara írinau sía faiqí ufa amaná qímari ainaina írinau náaquqara ainainara Ánutufa qáoo qinau sía faiqí minára qímannimiannee qinau. Sía faiqí qíra ainainara írinau. C+ Qinée kafáa qímannimiqa mi-fasiqána uqéereeqeenoo innaarúnaki moó áuqu Paradisee minakí quqánau. Kúqaa fee miqínoo fee áfu kai fee pisipasínoo fee Ánutufa kai íridanoo. * Óoqai qinée Yísuna ufa írimaru fásiqanara íriqia. Karaambáiqa Ánutufa káqi kai miná uqéereeqeenoo qaara innaaruna óoraaqareenoo qaaramoo kíranaki Ánutufa márunaki quqánau. Mifá kúqaa fee áfiqa miqóo quqánoo fee inau kai áfu pisipasamáseenoo miná amana mara uqéereeqeenoo innaarúnai quqánau fee inau. Qinée sía íridaqa Ánutufa kai íridanoo. ) y Qinée qeeqára qimooqíanafa sia ánoonaikiannoo, káqi fífau qeeqá qimooqianáura. Karaambáiqa qífu pisipasamándeenoo kukéeqara ainaina kooroommá qímunara qímannimianauranoo. (Ánutufa Pauroona uqéereenoo innaarúnai quqásoofanoo innaarúna quqúsakinaa ainaina qáfoonara narí áuqu kukéeqasee Koorinti máqannaasa qímannimidanoo moo fásiqa fee qídanoo.) '(G !Qiní qíqoondíuqa minára irisée káqitinai qiní maréeqee firaa pateeuqaki rúmasee sánda minásaa qusúsee faandaamura meerái márufaqa míriqoo qámbaanaqari káqikaa kooqi áuqiranakiqari qiní ruqíaeeqeeqa quiqa quiqa qufaqa maqásaa áqufufaqa quqásee sandáqiafana.w'g Óoqai qinée Damasakusa máqusai máriafananoo misá karaambáiqa miná áuqu Areetasafa narí uréeqarana aqiqoofanoo narí sundía námufaqa maqúsa kooqíki ititáfufaqa qiní qumaráanee qímasee maqúsa kooqíkiaqa rakísimariqau. /&W Ánutufa maasá karaambáiqa Yísuna akoofa náaru náaru miná áuqu ámiqi ámiqirafa kai máriani, mifá kai qiníara sía únnaqi marí fee qídanoo, íridanoo. P% Qinée qeeqá qimooqíqa qeeqá ummooqukíranara qimooqianáura. `$9 Moó fannoo misakíqari ummooqukínoo kudoosaápaifaqa qinée faqa miná aanna ráidaqa kudoosaápaidaqa. Moó fannoo misakíqari mandáinainaki áqufifaqa qiní daundura faqa rapíkifaqa mi-ummaarána máraidaqa. .#U Moómoo ainaina ummaara máraqanuafannanakiqari moodáa ainainará kai qianáura. Maqúsa maqusa Yísuna ufara suqímaríanara kai qinée óonumafi íriqa nídaqa. 8"i Qinée minakí fídaqa kadáapirirana faqa tooqaamu dárirana faqa máraidaqa moómoo kari sía faiqéeqa, qinée dáararee marúfaqa nammáriara dídimarufaqa nímariqiafana, qinée moómoo kari qiní máaqa faqa nárana faqa qamunna faqa sía márufaqa káqi qísukunni faiqaqá nímariqiafana. 3!_ Qinée Yísuna ufa qímannimiqa nímariafanaqa moómoo aukuana maqúsa maqúsa núafannanakina qinée moómoo kari qímeekee maríqiafana nammári áufunaki faqa nipuráraa fasiqauqaki faqa Yuda máqannaasaki faqa ánaamuru máriasaki faqa firaa taunaki faqa káasau maqa maaqa óombura maqa maaqaki faqa ooruku námmari firaa farumaki faqa qíkaru qímaru aqoondisa faqa misáuqakina moómookari kúqirara qímeekeeqa. ' G Roomma máqannaasa faqa qaaramoo kári miqí uqannamándee dáriqau. Moodáa kari misá óonisamu misá daru qimaqáqau. Qaaramoo kári ooruku námmariki sípaki moo máqusai Yísuna ufa qímannimirara fídaqa sípa fannoo mandáikufaqa ooruku námmariki úkunnaqa máriqiafana sía kúqiqiafana. Moo kári miqí mámbufaqa eendáki faqa fáasaana faqa ooruku námmari qámbaanai qimmápiqa áfainni ániqiafana. N Moodáannai qísaukunamu kari Yuda máqannaasa ráitasamu dárímariqau, moodáa fasiqa áiku ásauku taikásee moo fásiqa qísaukuqara faqa moodaannai qiku faqa dínni qiku éera kai muqu quqásee kari minánnai dáriqau. Sía moodáannai miqímandee dáriqau, moodáannai qísauku amanasáa miqímandee daru qímaqáqau. 7 Misá náriara ásauku mundírana áiku ásauku máridee qiafaqa qinée faqa fúrufarira fasiqara foora qídaqa qinée misáki misá úriqararausa máridaqa. Qiní ásauku mundírana mi-ainainnára írunnana misáindi óoraaqaranoo máridanoo. Qinée Yísuna ufa sáara karabúsaki misá úrinnaaqarammasee moómoo kari rumbéeqa. Ráitasamunnai qifaaqa ateekéeufa moómoo kari misá nárírana úrinnaaqaramasee qiní qifaaqa ateekáqau. Qinée kúqirara madikakíqari moómoo kari misá nárírana úrinnaaqaramasee fíndi fíqa. #? Misá náriara sía Kirisa máqannaasa ufa kai qídaqa maasá qikeekú qikaakú Heeburu ufa qímarunausee qiafaqa qinée faqa miqí kai qímarunausa máridaqa. Misá náriara Isaraee máqannaasa Ánutuna utáaqa máqoosa máridee qiafaqa qinée faqa misá kai máridaqa. Misá náriara Abarahaamana áiku ásauku Ánutuna qíma afeekaikíra ainaina máraanausee qiafaqa, qinée faqa misá kai máridaqa. Q Qinée Pauroosa ínnikina máriafannaqoo misá óosana máraaqaana qinée qisaurídaqa qímannimidaqa qinée máparaa ímarunausa sía misá óosana máraqiafana. Ínniki únnaqira niqiqoo fasiqausa náriqa núqu uqéerasee nári nimooqídaqa qinée misá fúrufarirana amana kái qeeqá fúrufariannana qimooqíanaqa íriaqa. } Misá ínni níkaruqimasee ínni aináina úmmuari maríasa máridaqa, misá ínnikinaa úriqarausara foora máridaqa ínniara miqíaqa maaqíaqa qímariafaqa misá ufaanara foora fufúsee ínni rarisámeeqee minakí mara áridaqa. Misá náriara úriqararausee qídaqa ínniara uréeqarausee qídaqa. Misá nísaukusamu ínni nóori rukámidaqa. Misá miqí mándee ínni nímiafaqa ínnee áaqamasee káqi misá maréeqee ínneeqa ufa suqíranaki quqásee ínnee misá ufa ámiqimmasee írimariafanoo. 5c Ínnee Koorinti máqannaasa ínni írirafa firaaqóo márisa máriafanoo fúrufarira fasiqauqa ufa qímariasa ínnee asasammásee misá marasée misá ufa írimariafanoo.  Moómoo unna ufa qímariasa faiqí faiqi írirana marasée nári núqu uqéeraidaqa nári nimooqídaqa. Dóo qinée faqa miqímmianaura. V% Karaambáiqa sía maasára miqíaqee qifaqá qinée káqikaaqóo fúrufarammasee misá naannarée qeeqá qimooqíanaqa ínnee mi-unna qimaria fasiqáusa ufa íriandee íqa qiní ufa faqa íriaqeera. A{ Qinée kafáa ínni qímannimidaqa sía moó fannoo qiníara fúrufarira fasiqee qíannoo. Ínniki únna ufa qímaria fasiqausa fúrufarirausa firaaqóo nári núqu uqéeraidaqa nári nimooqímariasa máridaqa. Ínnee qiníara fúrufarira fasiqee qífaqa qinée faqa fúrufaramasee misá naanna raanáura. %C Sadannana aináini mária fasiqausa andeeqára fasiqauqa nimammana usufíqa aináinirafa sía firaa ainaina, nárindi máridanoo. Kásooqaqee taikára aukuana andeeqásee mi-manda oosanná amana kái máreefaranoo. Pauroofa Yísuna ufasáara aupúrarana máree marunara kooroo inau. W' Sía minára tautíaqa, Sadannafa faqa miqí kai ímarifa máridanoo, miná aanandáidaqa miqídaqa, mifá káaqa qára qangiroo nimammana usufínoo márifa márifaqa misá miná aannandáidaqa miqídaqa.   Mi-fasiqáusa sía kúqaa niqiqoo fásiqausau máridau misá níkaru qíra niqiqoo fasiqausa máridaqa, náriqa aináiniranara únna ufa qímasee ásauku mundírafa ánoona niqiqoo fásiqausara foora quándakiqa misá nimammana usufíqa níkaru qídaqa. 'G Óoqai ía̱fánandee kai íqa maqee sía ínni nárana munnimma máraanaura. Únnaqira niqiqoo fásiqausa ínniki ani máriasa ínni nárana munnimma máraidaqa náriara Pauroona aináini márina aana ráidee qímasee maasá faqa niqiqoo fasiqausa máridee qifoora sía qinée misá naanna rámasee ínni nárana munnimma máraanaura. Sía qinée nári nifaaqa mara máree úrimaria óosana dadaaqianáura. A{ Qinée nánaree maa-ufána ínni qímannimidee. Qinée ínniara qímuqusirana síaisee marídee maa-ufána qímannimidee. Qinée ínniara qímuqusimárunnana Ánutufa dóo íridanoo. ' Qinée ásauku mundírana ánoona ufa óorisaa máridaqa qíma afeekaíkira ufa qímannimidaqa sía uqanna ínni nárana ainaina máraanauranoo aiqáma Kirisa máqa maaqaki máriasa nárana ainaina sía uqanna máraanauranoo, sía moó fannoo qiní ufa áruannoo. =s Qinée ínniki máriafanna kamuqoo qeeqá nárana munnimma sía márufaqa sía ínni munnimma moodáa marasee nárana mara naqíafana. Qiní qíkaqaafasaauqa Maseedoonia máqannaasa náriqa munnimma maréeqee qiní qimana kái qímufaqa marasée nárana mara née maríqiafana. Óoqai miqí maríafannana kafáa maqee maaqóo márunnaqooqari sía ínnindi máraanaura. Ínnee áaqarana marasáifaqa náqimmásee fee ínni áaqara ufannái andeeqánnisaanauree ínni nárana munnimma qímunara irisée qisaurúanoora. Qinée Pauroosa minára ínni qímannimidaqa. zm Qinée ínniki aináini marúnaqa moo máqannaasa Yísuna ufara suqímariasa misá nári nárana marara munnimma qímiafaqa qeeqá nárainaina minánnai máraqiafana. Qinée ínni dadaaqídaqa misá munnimma úmmuariara foora máraqiafana. .U Qinée sía únnaqi maría fasiqausa naanna réeqa qinée Ánutuna ámiqira fasaasa ufa ínni qímannimidaqa káqi kaaqóo miná akiaqara munnimma moodáa faqa sía uqanna máraqiafana. Ínnee Ánutuna áfusaa úriqararausa máriaqee qímasee qinée reendeenámafiqa óorudupi máfifaqa qeeqá aináiniranannai qeeqá nárana ainaina mara náidaqa sía ínni nárana máreeqa. Qinée áaqaidee miqí marí qiafana. F  Misá ufa akoofásauqa máriafaqa sía qinée ámiqimandee misá naanna ráunausa mammáqidaqa kásooqaqee ufa qímannimidaqa, íriranara ámiqimandee iriséeqa misá óorinaaqaramásee qímannimiqiafana. Maasá aiqáma kari óosana óosana ufannai maasá ámiqira írirana akooqóo kooroommásee qímannimiqiafana. 1 [ Mi-unnaqira fasiqáusa náriara Yísufa niqiqoo fasiqausa úriqararausee qídaqa. Qinée Pauroosa sía misá úreeqarasau máridau misá úriqararausa máridaqa. o W Óoqai indaarú maasá Yísunara qímannimiafanaqa. Miqóoqari maasá fúafanaqa akaqáusa ínnee unnái óonurandee ínniki anirée ínni únna amaana ufa qímannimiqau. Akaqáusa dapi fasiqauqá aniréeqa Yísunara moómau qímannimufaqa ínnee áaqamáseeqa asasammásee misá mara quqáseeqa misá mandá ufamau fímariafanoo. Misá maraquna faqa misá únna fasaasa ufa faqa sía maasá qíafannamau qímannimiafaqa náriara moómau qímannimiafaqa ínnee káqi maráafanoo.   Óoqai sakáni fannoo narí káaqa írira únnufannai Éeuana ákaru qundée kai ínni írirafa faqa íandoora. Ásauku mundíranasaa kai ínni írirafa ámiqimandee andeeqásee mundínoo mári ínanoo káqi rúnna fifóora minára qinée ínniara rufíaidaqa. = s Qinée ínni Koorinti máqannaasara qeeqá qíraamunara foora maréeqéeqa ásauku mundirana utáaqamamaqaqaunanoo mináindikiqa máriaqeera minára rairaiqídaqa. Ínnee andeeqára mánaaqara foommáfiqa miná faqa máriaqa. Maqásaa qaraa rairaiqíranau nímidau. Ánutunaindaraa rairaiqírana nímidaqa. 5 e Ínni Koorinti máqusanaasa qinée Pauroosa fúrufaramandee qímannimianaqa irisée sía minnísaaqa káqi minára irisée sía minnísaaqa káqi minára irisée máriaqa. fE Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Karaambáiqa fannoo moo fásiqara ámiqira fee qínafa kai ámiqira fasiqa máriannoo, narí kai naríara ámiqira fasiqee qínafa sía ánoona márina fífau máriannoo.D Óoqeenáa tamummáqara fasiqauqa minára maaqí qímasee ákara ríqau.Faiqí moó fannoo sía narí amooqírafa máriani.Karaambáiqa áuquqoo ainainara kai amooqíaqa. pY Ínniki aináinirana taikásee miqóoqari kai ínni fínnaaqaréeqa moo átinai moó fannoo sía aináinimarinaki óonuree minakí ámiqira fasaasa ufa qímannimianaura. Miqímmasee sía qinée akaqáusa naanna réeqa misá moosáa áfuqaki aináinamasee nári nimooqídaqa. Qinée sía miqíanaura qeeqára fúkasaa moo áfuqakiara foora aináinianauranoo. 3 Maasá Ánutufa qímu oosiranakí kai ínniki aináinidaqa, akaqáusa fía̱ikátammásee aináinidaqa maasá sía misá fuaqóo fídaqa qeeqá aináiniranara qeeqá qimooqídaqa. Maasá Ánutufa qímu oosiranaki maqee maqee miqóo kai minakí kai aináinidaqa maasá ínniara maaqí qídaqa, Koorinti máqannaasa Ánutunasaa atooárafa firaanáikinoo maasá saika mi-oosiránaki firaanáikiannoo. iK Ínnee minakí maríanara iriséeqa ínniki óonureeqa sía fínnaaqaraidaqa. Maasá ásauku mundírana ámiqira fasaasa ufa mara maréeqa sía mi-oosirána fía̱ikáteeqa minakí kai máridaqa ínnisaimbaqa máriqiafana. $A Maasá qeeqára qianáura maasá qeeqá qimooqíra óosirana sía fíaikátaanaura miqóoqari kai óorurandanoo máriannoo. Qinée sía akaqáusa naanna rée moona óosiranaki máriasara qeeqá qimooqianáuranoo qiqá qoosúki marínausara kai qeeqá qimooqianáura. Ánutufa maasá saiká máree márunna óosirana narí kai quqáqaifanoo máridanoo minakí kai marídaqa ínnee faqa minakí kai maríafanoo. |q Miqí qímaria fasiqausa náriara úriqararausee qídaqa miqí qímariafanoo. Maasá sía miqí qímariasasaa qeeqá qimanianáura. Misá fúrufari maríasa máridaqa. Misá nánasaa fee narí amani narí amani ídee nári íriranannai kai náriqa úriqarara ainainee qímasee minánnai kai nári nimanídaqa. Sía Yísuna íriranannai narí amani narí amanidaqa. 'G Miqí qímariasa maa-ufána íriaqa, maasá níanai máridaqa ákaraki qíanna ufafa faqa naaqáqari márida qímariannufafa faqa amanamana kái máriannoo. 1[ Akaqáusa maaqí qifáranoo Pauroofa narí ákara ríranaki afeekaikámandee qímaqimidanoo, narí uqanna aniréenoo reendeenídanoo narí ufa faqa fífau máriannoo. L~ Qinée sía qeeqá pasannái ínni rufíarana nímiraree qídaqa. ]}3 Ásauku mundírafa maasára qinée niqiqáafanna fasiqausee qímasee mi-uriqarara afeekána qímufaqa minára firaaqóo ufa qufaqa ínnee irisée qiníara firaaqóo narí amooqímari fee qiafaqa iriséeqa sía minára qisaurídaqa, sía qiní afeeka ínni rakéemma áqirafa máridanoo ínni dadaaqírafa poodúqammánnisarafa máridanoo. |  Ínnee faiqí nífusaa akooqóo ainaina faiqí nipata kai qáfamásee eedóo qímariasa áaqee máriasa máriafanoo sía naunduráki qáfee máriasa máriafanoo. Ínniki moó fannoo ásauku mundírana aináinira fasiqee qímarifa sía naríara kai miqí marúnausee qíannoo maasára nipata mandáikirausee qímariana maasá faqa ásauku mundírana aináinira fasiqa máridaqa. o{W Ínnee Koorinti máqusanaasa miqírausa máriafanoo maasá ínni maréeqee ásauku mundírana áramandunnai quqásoofaqa miná íriranaki fímariafanoo ínnee minákiqari káqi rúnnai fífaqa qiní qírana fundákusaifaqa maasá ínni náríara foorammásee rarisámeeqee quqásaanaura, sía misá qiandée reendeená kai ianáura áanóommasee qianáura. z Maasá mi-duru saamúnannai únnufa qímariana dóo kúqaridaqa. Minánnai faqa Ánutunara kooroo íra ufara qáoo qímasee nóori uqéerasee maasá minára úriqararausee qímariasa minánnai misá faqa náridanoo. Maasá mi-unna ufána qímariasa úriqaranoo márina Ánutuna durú sáamuara foora qumáreeqa óoru rarisámeeqee maqásaa múqufi rudámmiqi quqáidaqa. Maasá qeeqá qitikúrakinaa mandírirana aiqáma óosana óosana mandírirana rákiranannai naruséeqa aiqáma óonu qumáree ani qumáreemméeqee karaambáiqa ásauku mundírana áramandunnai quqásainaqa qeeqá qitikúrakinaa írirana miná ufamau fuaqéera. gyG Maasá rákimaria durú saamu sía maa-maqa maaqánakinaa durú saamuarau qídau. Maasá Ánutuna afeeka ufa márina minánnai durú saamuara foora rákidaqa. Minánnai maasá Sadannana faandaamura rapéepaamma áqidaqa. txa Kúqaa maasá maa-maqa maaqánaki marídaqa sía minakínaa írirana marasée rákiara foora ídaqa. 3w a Qinée Pauroosa maa-ufana reendeenámandee qímannimidaqa. Akaqáusa qiníara níanai marídanoo áanóo ufá kai qímari fee ínni faqa máridanoo reendeenídanoo fee qídaqa. Qinée miqí qianára maaqí qídaqa. Qinée ásauku mundírana ámiqi ámiqirana faqa íreeda márira oosana faqa miná áfusaa máridaqa reendeenámasee qímannimidaqa qinée ínnee iannai óonuraanaqa sía qiní qírana fundákuaqa maasára maqásaaqaraa írirana irisée qímariaafoo qímariasa amaná áanoománnimaqaanaura, sía sía amana máriannoo, amaná máriannoo. v -uS Ánutufa narí áfaarinoo maasá qímunara miná úriqararafa aiqáma ainaina arusée firaafá máridanoo minára maasá aiqámausa dúfi dúfi qímamaqáaqa.ftE Ínnee dadaaqímariasa ínniara nídimarinaqa ínni ámiqi ámiqiranara innaaru qifáranoo. Ánutufa moókira áfaarirana ínni nímunara Ánutufinnai ínniara nídimarinaqa ínni ámiqi ámiqiranara innaaru qifáranoo. cs? Ínni dadaaqíra aináinirafa ínnee Ánutuna ufamau fírana kooroo íannoo. Moómoosa miná qáfammasee Ánutuna amooqifáranoo misá ínni áfaaramasee náida nímirana qáfammasee kafáa ínnee ásauku mundírana fasáasa ufasáa atooqáfi mundíqa márinnana faqa qáfammasee sía ufá kai qímasee ánoonee qímasee Ánutuna amooqifaranoo. .rU Ínni dadaaqíra saika fannoo sía Ánutuna ufara suqímariasa kai dadaaqídanoo Ánutunara dúfi dúfi qírana faqa óondainni námmariara foora áqufidanoo. zqm Ánutufa maqee maqee nárana aináina moómoo níminaqa ínnee miná qáfeeqa amaná maqee maqee akaqáusa dadaaqiaqa. Ínnee maasásaaqari dadaaqímaria maqannaasa ínni dadaaqíranara quándaki Ánutunara dúfi dúfi firaaqóo qifaranoo. hpI Ánutufa ínni Koorinti máqannaa faqa dadaaqámmiannoo. Mifá asumu faqa néemaria nárana faqa nímimarifa máridanoo ínni nimana asumu ínni nimisáinaqa úmmaqusaifanoo Ánutufa kambíqarana nímiannoo ínnee áfaaramandee moo máqannaa nárana dadaaqífanoo ínnee kafáa kafáa miqíaqee qímasee ínni Ánutufa irairaaírana nímiannoo. foE Óoqai tamummáqara fasiqauqa minára maaqí qímasee ákara rúmaqoofa máridanoo.Ámiqira fasiqauqaindi kudi fasiqauqa áfaaridaqa nímidaqa.Misá ámiqi ámiqirafa sía taikáannoo náaru náaru máriannoo. znm Ínniqa nimana kái nárana máraaqee munnimma Ánutufa amaná nímiannoo sía ínni munnimma amana káifau nímmiannoo aabaa faqa níminaqa minánnai nána ainainaree dadaaqírafa kambíqaannoo fee ínnee faqa amaná minánnai dadaaqiaqa. u,~}H}8zz xx%wvfvVtt6s"rrpo(omokHj*hgfeed]ba}`_C][ZYXWXUSS R+RONNNL JI=GFOEAD.CA@Z>=efN Gl Ánutufa maasá asumu máreenoo maasá dáaramásee maí ániannee qímasee qiní faiqí ánaasee uqanna máriafaqée qídanoo. Sía maasá óosana moo áinaina ámiqirana qáfeenoofau maasá asumu máreenoofau. Narí írirana narí áfaarirana minánnai kai miqínoo. Óoqai maa-maqa maaqána faqa innaarúna faqa sía maru aukuanna narí mi-afaarirána maasára narí ásauku mundírana Yísunasaa quqáqoofanoo maqee maa-aukuanná maasá asumu máree marífa ásauku mundírafa Yísufa maa-maqánasaa kooroomáfinoo mi-afaarirána maasá faiqí faiqi qíminau. Ásauku mundírafa Yísufa kúqirana aru taikáseenoo narí ámiqira fasaasa ufannái káqi márirana faqa náaru náaru márirana faqa koorooínoo márifaqa máridaqa. M l )L MlMinára irisée maasá karaambáiqara sía asaurúa. Qinée Pauroosa minásaara karabúsaki márunnanara faqa sía asaurúa káqi paasóosamasee qímannimia. Anée faqa miqí kai ínana Ánutufa afeeka amiqainá anée faqa Yísuna ámiqira fasaasa ufara káqi aupúraranaki kéeqaa. oK YlÁnutuna maraquna maasá qímufa sía mapáraairana rufíarana qímidanoo, miná maraquna fannoo afeekaikírana faqa faiqí ánaaseera ámuqusirana faqa qeeqá daundurái qimanasáa andeeqásee rakísirana faqa maasá qímidanoo. .J WlMinára qinée maaná qímamidaqa óoqai qinée sindímeera foora aní quqamáqaafananoo Ánutufa aní ámu afaaqooqana anée ámiqimasee rakísíinana kúqua. sI alQinée aníara firaaqóo eendáki faqa fáasaana faqa innaaru qímamaqaidaqa aníara dúfi dúfi qídaqa. ?H ylQinée aní quqásee fúafannana qiníara anée ikíráqoonnanara qinée minára íridaqa qinée faqa aníara dídimarifaqa kásooqaqee aní qáfamaseeqa firaaqóo asasianáurannoo. KG lQiní qikeekú qikaakú sía moo áinaina rafáaqafínau Ánutuna sándufamau ámiqimasee fídaqa maqee maqee Ánutunara innaaru qímariqau. Qinée faqa miqí kai másee misá naanna rámasee maqee maqee innaaru qídaqa aníara Timootinara dúfi dúfi qídaqa. Óo Timooti aní ánoofa Eeunisa námmarifa faqa aní ataatóofa Rooisa námmarifa faqa miqandá nóori kándamasee Yísunasaa ámiqimasee mundíqa máriqau. Maqee anée faqa miqandá naanna rámasee mi-oosanná kai máree maríana qinée íridaqa qáfaidaqa. Mi-iriráfa káqi aníki márifaqa qinée íridaqa. F lÓo Timooti anée qiní qifaaqasáa qímaakuara foora márianafa qinée maa-akarána aní rúmamaqaidaqa. Maasá aiqámausa faqa aiqáma ainaina faqa níkoofa Ánutufa faqa maasá karaambáiqa ásauku mundírafa Yísufa faqa narí áfaarirana faqa ámuqusifanoo nífauarana faqa aundurái asooárana faqa aní ámiani. Pauroofa Timootinara dúfi dúfi qídanoo poodúamamaqánau. 2E alÁnutuna ufasáa ásauku mundírana Yísufa narí ufara diqiqoosá maqásaa fasiqa Pauroosa máridaqa. Yísufa náaru náaru márirana qíma afeekaikámmandee qímiraree qímaqoona mifá naríki ásauku mundírana Yísunaki máridanoo maasá minakí óonu máridaqa mi-naaru marirána máraanaura. ]D3XÁnutuna ásauku mundírana karaambáiqa Yísuna áfaarirafa ínniki máriani.C#XFaiqí moó fannoo qiní maa-ufána ákara rúmasaifaqa qinée qeeqá qísaukunnai maaqí qímasee rafáaqafídaqa. Qinée Pauroosa ínni nímandaidaqa. Ínnee maa-akaránara moonáindi fee qifoora aiqáma pápiqa ákara rúmasee qeeqá qísaukunnai rafáaqafídaqa. NBXKaraambáiqa narí kai naundurái asooárana óosana márifa aiqáma kari óosana óosana máriranaki ínni faqa naundurá asooárana nímiannoo. Karaambáiqa ínni aiqámausa faqa máriani. AyXSía misá namuqáakama nímaqaaqa níkaqaafaasaara foora náaquqama nímaqaaqa. Pauroofa dóo taikárufa qímaqoofa. !@;XÍnnee maa-akarána ásaana rímarifaqa akaqáusa mi-ufána rukíee maríasa márifaqa ínnee rufíasee níanai márifaqa misá nisaurírana máraaqa. J? X Qiní qíkaqaafasaa ínnee andeeqásee nímariasa faqa qímannimidaqa. Ínnee ínneeqa ámiqira níra márira óosana máree maríana sía níkoo nikaamásee minnísaaqa káqi kai fuaqa. U>#X Ánutuna ásauku mundírana karaambáiqa Yísuna áuqu rámasee mi-fasiqáusa fooróopi maríasa náaquqama nímaqaidaqa misá andeeqára máriramau fídaqa náriqa nárainaina kadáapirumasee máraaqa. Z=-X Maasá sía fífau ínni qímannimidaqa ínniki fooróopi maríasa márianara iriséeqa qímannimidaqa misá sía náriqa aináina ímariasa káqi moosá aináina deedéepi maríasa márianara íridaqa. !<;X Maasá ínni faqa máridaqa maa-ufána qímannimiafannana kafáa kafáa qímannimidaqa, faiqí moó fannoo sía aináinifa nárana faqa sía náannoo. 4;aX Maasá ínniara iriséeqa miqí qiqíafana, ínnee mi-oosanná qáfamasee mi-maú kai fuaqéera kadáapiriqiafana, ínnee nárainaina káqi qímifanoofau amana kái andeeqánoo máriqini, maasá Yísuna ufa qímannimiafannana ákiaqara márini, ínnee maasá fúnnamau fuaqéera kadáapiriqiafana. -:SXMaasá ínni faqa máridaqa sía mooná nárana máaqa márirana káqi máree máriqau, feefaurúmásaidaqa máree máriqiafana. Maasá ínni nárainaina káqi naanoo qímasee eendáki faqa fáasaana faqa kadáapi rímariafana tooqaamu darusoofaqá mi-narainainná ákiaqara ímariqau. =9sXÍnnee maasá óosana qáfeeusa máriafanoo, maasá ínni faqa máridaqa sía kudoosaáparausa máriqiafana ínnee maasá óosanamáu kai fúaqaana ínnee minára írimariafanoo. *8MXÓo maasá qíkaqaafasaauqa maasá Ánutuna ásauku mundírana karaambáiqa Yísuna áuqu rámasee ínni náaquqama nímaqaidaqa, ínniki kudoosaápee maríasa ínnee sía misá naaqa máriaqa rufíasee níanai máriaqa misá sía maasá naamúaqira ufamau fímariasa máridaqammia. u7cXKaraambáiqa fannoo Ánutunara nídirana ínni nímuqusaki quqáani. Ánutuna ufamau nímandakúfi maqee maqee fírana Ánutuna ásauku mundírafa ínni naunduráki quqáani. Kadáapi rúmasee ínneeqa nárainaina máraaqee qu úfafa. G6XKaraambáiqa fannoo ínniara maasá nímuna asooárana nímidanoo ínnee maqee faqa kásooqaqee faqa sía mandá íriramau fifáranoo maasá qímannimira ufamau kai andeeqásee fifáranoo. 55XKaraambáiqa fannoo sía miqí marífa ámiqimmasee rakísimarifa afeeka mapukirána nimiséenoo aakaaqaindáraa fasiqasaa ititánnimaqaannoo. +4OXKafáa maaqí qímasee maasára innaaru qiaqa, Ánutufa maasá mandá fasiqauqa nísaukukinaana rafíqaani sía aiqáma máqannaasa Yísuna ufa íridammia. 3 9XQinée ufa qímannimiseeqa maa-ufánannai taikáanaura. Ínnee Teesaroonika máqusanaasa maasára maaqí qímasee innaaru qiaqa. Maasá karaambáiqa ufa qímannimiafanaqa ínniki ánoona kambíqoondee kai aiqáma anaamurunni miqí kai máfinoo dauní daráaninoo ánoonaikiani. D2XÁnutuna ásauku mundírafa karaambáiqa Yísufa faqa maasá qíkoofa Ánutufa maasára áidi marífa narí káqi áfaarira óosanakiqari náaru náaru paasóosirana faqa náaru kambíqaaninna ainainara asasammásee áfeesirana faqa nímuqanda miqandá fannoo ínni afeeka níminaqa andeeqára nírana márirana ufaqirana máraaqa, ínni nímuqusaki sía Yísuna ufamau fíranara náaquqarafa máriani paasóosirana kai umbiqá nímiani.1XW0'XÓo qiní qíkaqaafasaa qinée minára irisée qímannimidaqa maasá óoqai ínni faqa máridaqa nóokiqari qímannimiafanna anoona ufana faqa maaqóoqari pásaki ákara rúmannimiafannana mi-anoona ufána faqa ínnee mi-anoona ufánaki mapukúfínaqa afeekaikámasee kikíqammafi nísaukuki uaqée iaqa. Sía moo únna ufa íriaqa. W/'XSía fífau ínni máreenoo maasá ámiqira fasaasa ufa ínni qímannimiafannana minánnai ínnee Ánutuna ásauku mundírana karaambáiqa Yísuna aréenarana rainá nímiraree qímaseenoo ínni máranau. R.X Ínnee Teesaroonika máqusanaasa sía miqímariasa karaambáiqa ínniara áidimarisa maasá dóo ínniara maqee maqee Ánutufinnai dúfi dúfi qídaqammu. Ánutufa narí maraquna afeekannái faqa ínnee ánoona ufasáa mandaaqáranannai faqa ínni Teesaroonika máqusanaasa innaarúnai asumu márirana faqa Ánutuna narí faiqí ánaasee kámmafi máriaqeera faqa óosana árooqooqari rusandeesámumasee ínni máraanauree qímaqoofa maqee máreenoo. g-GX Minára Ánutufa kúqaa ánoona ufara sía íri maríasa mandáinainara asasí maríasa náruaninnaqoo maréeqee quqáraree qímaseenoo moo máraquna áaqara máraquna náakunnimaqainaqa mi-maraqunáfa misá naundurái saikínaqa únna ufara kúqaa ánoona úfee qifáranoo. Ínnee Ánutuna aréenaranaki máriaqeera rusandeesámumaseenoo máranau. ,X +X Mifá óosana óosana níkaruqira mandainaina uqannífiqainaqa náaru idáki taikéefandínausa minára kúqaa fee qímasee írifara, misá innaarúnai asumu márira anoona ufara sía nídimarifaqa sía óonu írianara miná ákiaqara taikéefaranoo. ?*wX Mi-manda oosana máree mari fasiqana óosana maaqímminoo máriannoo, mifá Sadannana firaa afeeka námufaqa aniréenoo óosana óosana ainainna faiqí sía áuqaaqaa íra ainaina faqa únna qímasee narí áuqu uqéeree marí ainaina faqa náaquqara ainaina faqa uqéerasee ánoonara foora uqannífiqaannoo. R)XKooroo ínanoo karaambáiqa Yísuna óosunda fannoo mi-manda fasiqána kúqammaarúannoo narí aréenarana kooroo íranannai faqa narí qúmira faasaana mi-fasiqána rakéekaamásainanoo taikáannoo. b(=XMi-manda fasiqána mandáinaina fannoo dóo maqee maqásaa fasiqa anaaseeki óosana arasée qumeé saikídanoo sía maqee ánoonaikiannoo minásaa rafáaqafímari ainaina Ánutufa uqéera márainanoo kooroo íannoo. u'cXMandóosana máree mari fasiqanara maqee mi-manda fasiqáfa faqa narí mandóosana faqa kambíqaaqaa ídanoo moo áinainara ínnee minára írimarianara maqee kári rafáaqafídanoo narí áukuanasaa mi-manda fasiqáfa kooroo íannoo. &XQinée Pauroosa ínni Teesaroonika máqusanaasa faqa máridaqa mi-ainaináusara ínni qímannimiafannana sía íridee auní fee. }%sXMi-manda fasiqáfa aiqáma máaqanna máaqanna náriqa Ánutunee qímaria ainainna faqa aiqáma náriqa Ánutunara innaaru qímamaqée maríana faqa kúqaa qímariana faqa únna qímariana faqa aiqáma namuqáakama nímaqeenoo qáoo qíannoo. y$kXÍnnee sía moó fannoo níkaru qínna ufana íriaqa. Yísufa qúmira faasaana sía káqi ániannoo maa-ainaináusa náaree kambíqafifanoo qúmuannoo. Taikára áukuana adeedí ráinaqa aiqáma átinaindari faiqí ánaasee firaaqóo Ánutuna ufa rukíasee náriqa aatáta fifáranoo. Mi-aukuanná maqásaa mandá fásiqa fannoo idáki fúaninafa kambíqaannoo. C#XKaraambáiqa qúmira faasaanara dóo áiqaqánau foo qífaqa únna ufa qíaafoo qímasee sía dauní múnuqi míniqira ufa irisée naundurá dapikínaqa ninunúruaqa. Yáfee moó fannoo mi-ufána qímanniminoo fee, faiqí moó fannoo áaqara ufa tamummaqasée qímanniminoo fee, amaana ufa qímannimimari fasiqafa únna qímasee qímanniminoo fee, faiqí moo fannoo únna qímasee maasára pásaki ákara rúmasee qímaqimi ifoo qínoo fee. 1" ]XDóo maqee qinée Pauroosa Ánutuna ásauku mundírafa karaambáiqa Yísufa innaarúnaindari kafáa qúmiranara faqa maasá miná faqa moodáanaki suqú quqáranara faqa qímannimianaura. Akaqáusa minára dóo qúmi ífoo qiafaqa ínnee minára irisée fúrufariqa múnari mínari ímariafanoo. ! X Ínnee miqífaqa aiqámausa ínni andeeqárana qáfamasee Yísuna áuqu aréenarana amooqífanoo Yísufa quandáfi ínni nimooqíannoo, Ánutufa faqa Ánutuna ásauku mundírafa karaambáiqa Yísuna faqa káqi áfaariranannai maa-ainaináfa máriannoo.]  5X Maasá mi-ainaináfa kambíqaaninnanara iriséeqa maqee maqee ínni Teesaroonika máqusanaasara innaaru qídaqa Ánutufa ínni naundurái naakápaifaqa miná ufamau uqéerara aatata fímariafanoo minára qídaqa. Ánutufa ínni dadaaqínaqa ínni márirafa nírafa uqéerara áana amana kái fuaqéera innaaru qídaqa. Ánutufa narí afeekannái ínnee Ánutuna ufamau fíranara ámiqiranee qímariana ánoonaikiani, ínnee miná saqárikira saika faqa ánoonaikiani. 1 ]X Mi-faasaannásaa Yísufa maasá faqa aiqáma narí áiku ásauku amooqírana írirara qúmuannoo, aiqáma miná ufa írimariasa náaquqarana faqa márarara qúmuannoo. + QX Yísufa náaru náaru taikárana misá níminaqa náaru náaru karaambáiqa máriqooqari níanai náadumasaa máridaqa sía miná aréenara afeeka qáfeefaranoo. / YXMiqímmandee kooroomáfinoo Yísufa Ánutunara sía írimariasa faqa maasá karaambáiqa Yísuna ámiqira fasaasa ufara níkoo nikaa ímariasa nárírana nímiannoo. : oXKaraambáiqa Yísufa innaarúnaindari narí afeekafaqáa qángiroo námufaqa idá aurunamu faqa koorooíra fáasaana asooárana maasá nimiséenoo aupúrarana misá nímiannoo. j OXÁnutufa narí andeeqára óosana maraséenoo ínni aupúrararana nímimariasa miná ákiaqara nári faqa aupúrarana nímiannoo, ínnee miná ufasáara aupúrarana máreemariasa asooárana nímidanoo maasá faqa nímiannoo.  7XÁnutuna andeeqára náríra ufa ánoona kásooqaqee maaqí qímasee kambíqaannoo, ínnee maqee Yísuna ufasáara aupúrarana máraqa fímariana ákiaqara kásooqaqee maaqímminoo máriannoo. Mi-aupuraráfa Ánutuna márira ququsaki kéeqarana amanaikámma nímaqaannoo. E XÍnnee Teesaroonika máqusanaasa Yísuna ufa írimarianasáara nárírana faqa óosana óosana aupúrarana faqa káqi máraqa fímariana faqa Yísuna ufa káqi íriqa fímarianara faqa iriséeqa máaqanna máaqanna fídaqa ínni ámiqira óosanara amaana máqaki kéeqee máriasa qímannimidaqa qeeqá qimooqídaqa.  %XÓo qiní qíkaqaafasaauqa maasá ínniara maqee maqee Ánutufinai dúfi dúfi qímamaqaidaqa. Ínnee Yísuna saqárikirafa firaaqóo kambíqainara iriséeqa sía minára dúfi dúfi qiana áaqaannoo. Ínniara Ánutufinnai dúfi dúfi qímarunafa andeeqáidanoo. } uXInnaarúnai níkoona Ánutuna faqa Ánutuna ásauku mundírana karaambáiqa Yísuna miqandá káqi nári áfaarirana faqa nári naundurá asooárana faqa ínni nímiani. Yísufa kafáa qumuréenoo Ánutuna ufa rukíee maríasa náruannoo. H XÍnnee Teesaroonika máqannaasa Ánutuna ufa írimariasa ínnee maasá qíkoona Ánutuna áiku ásauku maqásaa fasiqa anaasee máriasa Ánutuna ásauku mundírana karaambáiqa Yísunaindi faqa máriasa qinée Pauroosa ínni ákara rúmannimaqaidaqa, qaara fasiqa Sirasisa Timootisa faqa ínni ákara rúmannimaqaidaqa. lQMaasá Karaambáiqa maasá asumu máree marífa ásauku mundírafa Yísufa miná ámiqira márirana írirana minakí kai fídaqa maqee maqee innooqáaqa. Maqee faqa náaru náaru faqa miná amooqíra ufa máriani. Kúqaa.-Qiní qíqoondiuqa qinée mi-ainainnára aaquqímannimaqáunaqa írimariafanoo. Minára aufárida rakísida máriaqa. Ufa rukiée maríasa nári áaqaranannai ínni rarisámeeqee káqirúnna quqáidaqa. Miqífaqa ínnee óoqai máriu máriranaki fíqa sáamurifaara. SPauroofa narí pásauqaki mi-ufánara qídanoo miqí qímasee qímannimidanoo. Miná pásauqaki faiqí irisée sía dadí ánoona íriaqaa íra afeeka ufa akaqáfa máridanoo. Akaqáusa írirana síaisa múnuree míniree ímariasa mi-afeekufána íriqa mara saaeemméeqee úqiqammeeqee káqi rúnna ubeekáidaqa. Sía Pauroonaindí kaifau miqídau aiqáma Ánutuna ufa ákarakinaana miqí kaimmídaqa náriqá kai nári kurídirana mara náakida miqídaqa. !;Ánutufa maasá qíkaqaafasaa Pauroona narí írirana ámufanoo maa-akarána rúmaqoomau qinée faqa mi-maú kai fídaqa. Mifá maaqímandee ákara rínau. Karaambáiqa sía dauní qúmi marína sía fífau kísaaqasaa máridanoo, maasá náriranara ákooqaifanoo maasá innaarúnai asumu márirana máraaqeera kísaaqasaa nífeesidanoo. Pauroofa qínnaqoo miqóo kai ínni írirafa miqóo kai fúani. }Qiní qíqoondiuqa ínnee mi-faasaannára afeesida máridaqa Ánutuna áfusaa máridaqa nisakadikí qikairí síaisa mandáinaina síaisa máriaqa ínnee faqa Ánutuna faqa nóori runírafa sía mi-qambaanná máriani asooárana kai máriani. %C Ánutufa fúka innaaruna faqa maqá faqa kúqaa áuqu quqánnimaqáanauree qíma afeekaikámmaqoofa máridanoo. Mi-fuka maqánasaa andeeqárausa kai mi-fuka maqánasaa máridaqa nifaaqa quqásee maasá maqúsa uqannée qifáranoo. Maasá mi-fuka maqusánara kai áfeesida máridaqa.  Ínnee Yísufa koorooíaninna faasaanara áfeesidaqa ínneeqa andeeqára máriranannai mi-faasaannára káqi káqi ániannee qímariafanoo. Mi-faasaanná innaarúna faqa innaarúnai mária fasau námufaqa aiqáma idá firaanánnai tasírisirimma taikáfuannoo.   Miqínoo aiqáma ainaina idáqama taikáaninnanara irisée ínnee minára nána óosana faqaasa márifaree fee qídee. Ínneeqa rufíaseeqa máriranara náaquqara andeeqara márirana máridaqa Ánutuna ufamau fídaqa faiqí anaaseeki andeeqásee máriaqa. r ] Karaambáiqa kafáa qúmira faasaana qúmuara fasiqara foora tautúmasee kambíqaannoo. Mi-faasaannásaa innaarúna firaaqóo dárara qírana námufaqa dóo taikáfuannoo. Innaarúnaki mári ainaináusa quqoona faqa súani faqa fásau faqa aiqáma idá qáma taikáfuannoo, maa-maqa maaqána faqa minakí mári ainainafa faqa aiqáma qáma taikáfuannoo. t a Karaambáiqa sía anuqídanoo, maa-maqa maaqánakinaa fasiqa ánaasee moodáa nariranara ákooqaidanoo misá aiqáma nári mandáinaina nímeesuqusée nóori Ánutufinnai ubeekámafi minní kai fuaqéera minára ámiqimasee kísaaqasaa aiqámausa nífeesidanoo. Kísaaqa aukuanara faqa qúsa aukuanara faqa amanamana kái fee qídanoo ámiqimasee nífeesidanoo. W 'Qiní qíqoondiuqa maa-ainainná sía aunúaqa ámiqimasee íriaqa. Karaambáiqa írirafa maaqímminoo máridanoo moodáa faasaana faqa moómoo aukuana faqa (wan tauséenna áukuana faqa) amanamana kái fee qínoo máridanoo. Akaqáusa karaambáiqa ufa ánoonara sía dauní kambíqa qímaqaidanoo fee qídaqa nóori runídaqa. o WMáa̱ mária maqa maaqana faqa innaarúna faqa Ánutufa narí ufannái afeedídanoo idánnai qámataikáanifeera afeedídanoo. Innaarúna faqa maqá faqa mandá óosana máree maríasa faqa Ánutufa afeeda máqaifaqa márida moodáa kari idáqama taikáannoo fee qídanoo. Mináuqara faqa misá qíkooqaifaqée qímasee únnaqidaqa sía íridaqee qídaqa. x iQinée Peetooroosa minára maaqí qídaqa. Mi-aaqara ufána qímariasa maa-ainainnára qikóomma írirara qaifaqée qídaqa únnaqimásaida sía íridaqa. Óoqai Ánutufa maa-maqa maaqána nammári áufiranannai kurídinau. Óoqai indaarú Ánutufa qufanoo sía máru ainainnai maa-maqa maaqána áuqusoofanoo kambíqanau. Maa-maqa maaqána nammárinnai áuqusoofanoo nammárikiqari kambíqanau. Kafáa miqóoqari nammári áufiranannai maa-maqa maaqána óoqeenáana ámiqimmandee kurídinau. a;Yísufa kafáa qúmiraree fee qínoo fee. Yáqoo fee máridanoo fee sía kafáa qúmuannoo. Dóo maasá qikeekú qikaakú dóo kambíqafi kúqiqau. Óosana ároo aukuannasaaqari aiqáma ainaina amana kái fídanoo. nUÍnnee máa̱ indaarúqaa ainaina íriaqa, sía íriqa fúrufari foora. Taikára aukuana akaqáusa nári mandáinainara nídirana mara quqéemaríasa miqímariasa kambiqáfiqa ínniara ataasá átaasaida maaqí qifáranoo. 1 ]Óo qiní qifaaqasáa qíqoondíuqa qinée indaarú pása ákara rúmasee ínni nímaqaqiafana kaifáa máa̱ maqee ínaaqianna ákara rúmannimaqaidaqa. Aiqáma ákaraqaraki ámiqira ufa ínni nitikúraki quqárara níkaru qímaria fasiqausara ínni náaqoo áuqeeqa óoqeenáana náaquqara tamummaqara fasiqausa ufa qíanaqa íriaqeera. Asumu máree marífa maasá karaambáiqa miná aaquqíra ufa narí niqiqoo fásiqausannai ínni qímannimu aaquqirufana íridaqa sía aunúaqa, írida máriaqa. Minára faqa ínni náaqoo áuqaida ákara rídaqa. [/Misá óoqeenáasa ufamáu fídaqa fainí narí fídirana kafáa narí náidanoo, kúarara foora afaaqa nammári uqusáinanoo kafáa óonu dikoomakí dooná réeree máreenoo ánidanoo misá miqímmidaqa.T!Miqímari fasiqa anaaseesa andeeqára aana sía qáfaifanoofau amaná márini. Misá káqikaaqoo qáfamaseeqa innaarúnaindaraa ufa rukíaidaqa kafáa quándaki fímariáfanoo firaaqóo mandáikidanoo. OMiqí maríasa akaqáusa ásauku mundírana, Yísufa asumu máree marífa maasá karaambáiqa, misá akaqáusa minára írimarianannai minánnai maa-maqánasaa kurídira mandainaina rafáaqafíranakinaana idukúnnisáidanoo andeeqára aanai ubeekéeqa kafáa quándaki kafáa mandá ainainaki áqufinausa mi-fasiqa anaaseesá indaarú mandáinainaki idá áfaisaa máriaasa maqee dóo firaaqóo uqanna idá qámbaanaki mandáinainaki áqufuafanoo. 7Únna qíra amaanufa uqannífiqee maríasa aaqee kái andeeqára aanai ubeekée maríasara únna qída unéemaana qímasee maasá mandá óosanakinaana idukíra óosana uqannífiqaanauree qímasaida nári kai faiqí kurídi maría oosana fannoo nári rumbánnimaqaidanoo. Nána ainaina moo mándainaina fannoo faiqí afaaqa rumbásainafa dóo mi-ainaináfa kai miná rafáaqafímari ainainafa máridanoo. pYMi-manda fasiqáusa nári nifaaqa amooqímaríana faqa fúrufari maríanara faqa ufa qídaqa. Faiqí ánaasee akaqáusa nári mandóosanakiqari fíndifi aaqee kái aanái ubeekárariafaqa mi-mandoosanná máree maríasa misá maréeqee nári ufaanaki mara náridaqa. Mi-fasiqáusa nári mandáinainara nídiranannai ufaana fufúseeqa minakí mara náridaqa. S~Únna qíra amaanufa uqannífiqee maríasa aadáturu nammari miqírausa máridaqa asuru miqírana úfai fannoo káqinni sufáfaa quqáidanoo. Ánutufa firaa asukuna misá afeedamá nímaqaidanoo. x}iMiná doonkí fannoo faiqíara foo ufa qídanoo ákoona fúrufarira óosana rafáaqafímarinau. Minánnai Ánutufa Baraamana mandóosana qáoo qinau. Ínniki únna qíra amaanufa uqannífiqee maríasa Baraamana aatáta fídaqa miqídaqa. 7|gÚnna qída amaana ufa uqannífiqee maríasa misá andeeqára aana minníseeqa fífau dapi fúkasaa fídaqa. Óoqai Baraamafa Boosoorana ámaaku mandóosanna máree maría munnimmanara rúmammaraidanoo káaqa rídanoo namuqáa ufa irisée Isaraee máqannaasa nupuka náruaneera doonkísaa fímarinau. _{7Únna qira amaana ufa uqannífiqee máriasa úmmuari marí anaaseena máraree qímasaidaqa randáidaqa. Misá mandá óosanara náararée márisa sía nímuaqu ídanoo. Únna qíra áana uqannífiqee maríasa misá fúrufari maríasa óonu rarisámeeqee ufaana fáinnai ubeekámasaifaqa ufaana áridaqa. Mi-unnaqirána uqannífiqee maríasa náranara faqa aináinara faqa fanandírana akoofása máridaqa. Misá Ánutuna níqurarara ufa ámeemaanai maríasa máridaqa. z} Misá kurídirana moómoosa nímifanoo Ánutufa miná áti quándeeqee náriqa nímiannoo. Nári mandá ainainara nídimarina fáasaanasaa kaímma asasamándee máraidaqa. Ínnee Yísuna ufa írimariasa qoomáqa ínni faqa moodáanaki qoomáqandúqidaqa nári níkaruqira oosana máraidaqa ínni andeeqée maríasa nisaurírana mandúqarana nímidaqa kudimakídaqa miqídaqa. =ys Únna qíra amaana ufa uqannífiqee maríasa náriqa kúara fuséena íriranamau fídaqa innaarúnai mári ainainnara sía írimaria ainainnara mandúfa qímasaida káasau aandaura foora ufaanakí nárifandínausa kambíqaida miqídaqa. Miqí maríasa Ánutufa káasau aandaura foora káqi náruannoo. uxc Mi-qangiroosá afeeka mi-manda fasiqáusa afeeka úrinaaqaranoo máridaqa mi-fasiqáusa ufa íriqa sía áanóomasee Ánutuna áfusaa óonuree misá náriranara qímamidaqa. Ánutufa narí kai andeeqáannoo fee qímasee minnísaidaqa. dwA Ánutuna ufara fídiaqaammásee nári mandá nípata mandá nidiramau fímariasa misá náríra óosanara faqa Ánutufa firaaqóo íridanoo. Únnaqira amaana ufa uqannífiqee maríasa misá ínniki paasóosida áanooqidaqa máridaqa. Innaarúnai káaqa qée maríasara faqa sía náaquqaifaqa rufíaidaqa mandúfa kai qangiroouqa faqa nímidaqa. tva Qinée Peetooroosa minára irisée maaqí qídaqa Ánutuna ufa írimaria fasiqausa óosana óosana nimaniranaki áqufifanoo Karaambáiqa misá mi-nimaniránaki dadaaqíra óosana íridanoo dadaaqíannoo. Mandóosana máree mariasa nárirana ámeemaanai quqáqaifaqa máridaqa ufírira faasaanara áfeesida rakísira óosanara Ánutufa íridanoo máridanoo. #u?Mi-andeeqara fasiqáfa misá qámbaanai márida faasaambáasaana misá mandúfa írinoo misá mandóosana qáfee márufanoo ámuqusa mandáiki márinau. QtRootafa naríara andeeqárafa márinau misá naríara naríara qúmmuarirana faqa ufa rukíarana faqa Rootafa qáfamaseenoo ákooqee márufanoo Ánutufa miná kai asumu akoonnái mara quqánau. 7sgSoodooma máqusa faqa Koomoora máqusa faqa Ánutufa idánnai aiqámausa naru taikánau. Maasá aiqámausa mandóosana ákiaqa qáfamasee rufíaaqeera náru taikánau. /rWÓoqai indaarú máru fasiqausa mandóosana marasoofanoo Ánutufa sía nífauanau nammári áufiranannai naruséenoo Nooana andeeqára óosana qímannimi marúna faqa narí faiqi námu dínni qísauku taikásee dínni ani qaaraqánda maraséenoo misá námufaqa asumu akoonnái quqánau. PqÓoqai innaarúnaindaraa qangiroouqa akaqáusa mandóosana marasoofanoo Ánutufa sía nífauanau maréeqee idáki áquseenoo sáinandannai rumbáqoosa ufa áukuanara áfeesida káqi máridaqa. pÚnna qída uqannífiqeemariasa káaqa aináinara rímariasa máridaqa misá únnufa ínni qímannimi marífaqa mi-unnufánannai munnimma aina máree marífaranoo. Óoqaindari náaru kísaaqasaa misá ufa nímimárifa kúqira ufa misásaa quqásaifanoo mi-kuqiráfa misára nífeesidanoo. Misá kurídi nímaqee marífa Ánutufa sía faiqáidanoo áfu maqasée deedaqinóo máridanoo. o-Miqífaqa ínnikiqari akaqáusa misá úfa iriséeqa mi-manda fasiqáusa naanna rámasee faiqí ánaasee qúmmuarira óosana mandóosana máreefaranoo. Miqífaqa faiqí ánaasee akaqáusa misáuqa níqafamaseeqa quándaki ánoona aanara mandá áana fée qifáranoo. #n AÓoqai Isaraee máqannaasaki únnaqira tamummaqara fasiqauqa anirée káqirúna mara ubeekée máriqau. Maqee maa-aukuanná misá undée kai íqa únnaqira amaana ufa qímanniminausa ínniki kambíqeefaranoo. Mi-fasiqáusa Yísuna ufa íriusa rakéemaki káqinni óonuraasáuqa máridaqa qumeé faiqí kurídinnisée maría unna amaanufana ínniki uqéereefaranoo. Yísufa narí kúqu fidíkanannai misá kúqiranakinaana feefaurú fasiqanara sía irirai níkooqainaqa nári kurídirana nári kai maréeqee nári nifaaqaí quqéefaranoo. *m OÍnnee maa-ainainná náaree íriaqa. Ínnee tamummáqara fasiqauqa ufa írimariana sía minakínaa moó ufa fannoo naríaraa áaduma ánoona máridanoo. Sí tamummáqara ufa moo fannoo faiqí íriranasaa kambíqanau. Náaquqara maraquna fannoo mi-tamummaqara fasiqáusa uqéereeqeenoo Ánutuna íriranaki quqásoofaqa qáfamasee nári máqannaa qímannimisee ákara rúmaqoofa máridanoo sía nári kai íriqau.l 3k aMaqee maasá miná qáfamaseeqa óoqeenáa tamummaqara fasiqauqa ákarara kúqaa fee qímariafannana, maqee ánoona qáfamaseeqa dóo kúqaa uqanna ánoona fee qídaqa. Ínnee tamummáqara fasiqauqa ufa ámiqimasee írifanoo náaqooki kéeqainaqa ámiqimandee márifaranoo. Misá ufa asukunaki qóomara foora káaqa qáida máridanoo iqáqarana áfeesiannoo duqudéeqiara foora Yísufa ínni nímuqusaki káaqa qáannoo. ej EYísunara maa-maqánasaa firaafá innaarúnaindari qúmunara qídafau maasá qeeqá qífunnai miná úriqararana qáfaafannanara qímannimidaqa. Maasá qeeqá kai miná faqa náaquqara áaqanasaa máriafananoo firaa kaaqa qaranakiqari Ánutuna ufa qúmufaqa maasá íriqiafana, maafá qiní dídira qímaaku márifaqa qinée minára rídaqa asasídaqa. Mi-ufánannai Yísuna áuqu firaanáikinoo káaqa aréenarana áakuamaqóofaqa maasá miqóo márida qáfeeqa íriqiafana. i Lh Sía maasá faiqí úri úfafau iriséefau ásauku mundírana g Qinée káqi máridaqa afeekaikámasee qímannimidaqa kásooqaqee kuqufúanaqa moo áinaina kambíqainaqa ámiqimasee irisáida narímau fuaqéera qímannimidaqa. Sía Peetooroofa úri úfafau qímanniminau. Qinée qeeqá qífukoo qáfaafannanara qídaqee qinau. =f uQinée maa-maqánasaa kúqiqa qipata qúsasaa quqáanauree qídaqa íridaqa. Maasá karaambáiqa ásauku mundírafa Yísufa akooqóo daamúa qímáqooqoo kai qúsasaa quqáanaura. [e 1 Qinée minára iriséeqa maa-ainaináusara maqee maqee náaqoo áuqeemariana íriqa máraaqeera. Ínnee sía aunímariafanoo írimariafanoo ánoona ufasáa afeekaikámafi atooqáfi írimariafaqa kaifáa qímannimidaqa. Qinée maaqóo sía kúqidaqa káqi máridaqa ínni kafáa kafáa náaqoo áuqaranara andeeqánoo marí ífoo qídaqa. d  &c G Ínnee mi-amiqira ainaináusa afeekaikámasee ínni Yísuna saqárikirana ootúpamásaifanoo maasá karaambáiqa ásauku mundírafa asumu máree marífa Yísufa miná qáfamaseenoo narí náaru márira qúqusaki firaa qóo kooqí atú aqúseenoo ínni náarameeqee minakí quqáannoo. b  Ínnee aiqámausa nífusaa maqee maqee moo faqa moo faqa afeekaikámasee Ánutufa ínni rusandeesámumasee mároonara kooroo iaqa. *a O Faiqí moó fannoo mi-amiqira ainaináusa sía márainafa miná áfu dimbárafa sía qáfaidanoo narí mandáinaina findaukámaisóonara aunúseenoo miqídanoo. I`  Mi-amiqira ainaináusara ínnee sárauqi maríafanoo. Ínnee mi-ainaináusa moó faqa moó faqa máree márifanoo mifáuqa ínni dadaaqifaqa ínnee karaambáiqa asauku mundírana Yísuna íriranaki máridaqa sía fífau márifaranoo sía kadíqarausa márifaranoo ínnee kási kasidaqa ánoonáikimaríasa márifaranoo. S_ !Kafáa miqóoqari nári níkaqaafasaara foora naríara naríara áidirana miná faqa afeekaikámasee ootúpaaqa. Kafáa miqóoqari naríara naríara nímuqusirana miná faqa afeekaikámasee ootúpaaqa. =^ uÍnnee innaarúnaidaraa andeeqára márirana máraidaqa minára kai ínnee ínneeqa Yísuna mandaaqáranasaa minásaa afeekaikámasee ínneeqa andeeqára márirana minásaa ootúpaaqa. Ootúpamáseeqa Ánutuna ufa ásaana rúmasee ámiqimasee írirana faqa minásaa afeekaikámasee ootúpaaqa. Kafáa miqóoqari ínnee ínneeqa nimanara iriséeqa miná faqa afeekaikámasee ootúpaaqa. Kafáa miqóoqari nóori kándamasee máridaqa aináinirana faqa afeekaikámasee miná faqa ootúpaaqa. Kafáa miqóoqari Ánutuna aanna rárana faqa afeekaikámasee ootúpaaqa. ] 0\ [Mi-innaarunaindaraa afeekánannai narí káaqa idaaqíra ámiqi ámiqirana narí qíma afeekaikámmáqoona maasá qíminau. Mifá qíma afeekaikámmaqoo káaqa ámiqira ainainannái maasá maa-maqánasaa máriafanna mandáinainara fanandírana faqa putaaírana faqa qíma afeekaikámmaqoo afeekana mara máreeqa fí ruqíqa̱ki fídaqa Ánutuna aunduráindaraa írirana andeeqára máriranaki máriraree qídaqa miqídaqa. [ {Ánutufa narí káaqa qára ámiqiranannai maasá dáaree marína Yísunara írianara eedóo qínoo dóo minánnai narí innaarúnaindaraa afeeka maasá qimanakái qímifaqa minánnai Ánutuna andeeqára márirana maa-maqánasaa máraanaura. {}|{zzymx`wvutsrr.q]p0nn/mxlyk,ihXhLfsdc7bO``c_^]][[YY'WW U:SQP4ONM?L;L*JIaGFFEDDuC;AA?@h??b>>=UAkaqáusa Firikia máqa maaqaindari ánunausa. Akaqáusa Pamafiria máqa maaqaindari ánunausa. Akaqáusa Isipa máqusaindari faqa, Ribia máqa maaqa Sireenee aaqá máriasakiqari faqa ániqa. Akaqáusa Roomma máqusaindari ánunausa. I Maasá akaqáusa Paratia máqusaindari ánunausa. Akaqáusa Meedia máqa maaqaindari ánunausa. Akaqáusa Eeramma máqa maaqaindari ánunausa. Akaqáusa Meesoopootamia máqa maaqaindari ánunausa. Akaqáusa Yudeeaa máqa maaqaindari ánunausa. Akaqáusa Kapadoosia máqa maaqaindari ánunausa. Akaqáusa Poontiusa máqa maaqaindari ánunausa. Akaqáusa Asia máqa maaqaindari ánunausa. \H1Misá maasá ufakíqari andeeqásee kai qída qiafaqa íridaqa. Náqi fee mándee maasá ufa íridee, sía maasá maqúsai máriaasa maasá ufauqá qídaqa. Maasá moómoo maqa maaqaindari ánunausa máridaqa. GNáaquqoofaqa randéeqa narí qímami narí qímami qiqau, Máa̱ ufa qímaria fasiqausa Kariree máqannaasa kai máridaqa. tFaYeerusareenni súqimarusa úfai úqira ufa iriséeqa moómoosa Yísuna faiqi námu máruqoo suqíqa máriqau. Ánaamurukiqari ani márusa Yísuna faiqi námu ufa iriséeqa akasáa qeeqá maqannaa ufa qídee qímasoofanoo náaquqanau. 8EiMi-fasannái Yuda máqannaasa káaqa Ánutunara rímarusa ánaamurunni dáraaniqa máriusa óonurandee aniréeqa Yeerusaree máqusai qoomáqa suqánarara qúsimaríqau. D Idáuru̱ miqírafa Yísuna ufa íri marúsasaa áqufufanoo Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna náakufufaqa naundurá qumbiqánoo márinau. Qumbiqáfinoo Ánutuna maraquna fannoo ánoonaikufaqa moo máqannaa ufa nári sía írimaru ufausa qímariqau. tCaÚqimarufanoo idáuru̱ miqírafa qumuréenoo rainá rainámaki aiqámausa níkiaaqa áqufufaqa qáfaqau. B}Márufanoo káqi káqi ufanóo innaarúnaindari firaa ufai úqidanoora foora qumuréenoo mi-maqánaki qumbiqá áqinau. >A wYísufa innaarúnai óorufu kamuqoo miná faiqi námu moómoo Peendeekoosa qóomaqira fáasaanasaa misá aiqáma Yeerusaree máqusai moodáa máaqaki náriqá kai kéeqafimáriqau. 3@ aMiqí qímasee innaaru qímaseeqa masísa quandéera foora ufanóo Matiasana uqannífiqanau. Uqannífiqasoofaqa Matiasana maréeqee Yudasina áikukina mara quqáqau.t? cMiqóo súqimarusa miqandá núqurama quqáseeqa minée máraanau maanée máraanau qídaqa Ánutunara maaqí qímasee innaaru qímariqau. Óo Karaambáiqa Yudasifa aní ufa írimariasaki máriifa dóo narí mandá nammari námaseenoo narí sánda árinoo máridanoo. Óo Karaambáiqa maasá qaaraqánda maréeqee quqáseeqa, anée miqandákinaana yáfasiqa fee aní áididanoo fee Yudasina áikuki kambíqaannoo fee. Anée aiqáma fasiqa naundurái írimarianafa minára maasá uqaqífiqa. > P= Peetooroofa miqí qímasoofaqa misá qaara fasiqa útaaqaqau. Miqandá núqu Yooseefaana amaráfa faqa Matiasafa faqa Yooseefaana amaráfa moo áuqu Barasabasifa kafáa moo áuqu Yustusafa márinau. 4< cPeetooroofa Dafidina óoqeenaa ufa kíkiqa úsuseenoo maaqí qímasee narí aqoónausa miqóo suqíqa márusa qímannimidanoo qinau. Maasáki qísaukuqara taikásee qíku nooqu qaara marasée máriafanausa máridaqa. Yudasifa dóo kúqinoo moó fannoo miná ámaaqaki kambíqaa. Sía kai fífau fasiqa fannoo miqíannoo. Óoqai óosanaree Yoohanee nammári nímimarufa márunaki máru fasiqafa miqóoqari Yísuna faqa maasá faqa fífiufanoo Karaambáiqa Yísufa innaarúnai óoru fúna írufa miná qáfoo fasiqafá kai Yudasina ámaaqaki kambíqaannoo. ; j: ODafidifa narí idí papiqaki maaqí qímasee Yudasinara óoqai Yudasifa sía kambíqooqoo maaqí qímasee ákara rinau.Miná maqa máaqa káqi maríannooMoó fannoo sía amana minakí márinnaranoo. Kafáa Dafidifa moosáa maaqí qímasee Yudasinara ákara rinau.Moó fannoo miná amanasáa fíndifinafa miná ámaaqa maqafí máriannoo. -9 UYeerusaree máqannaasa minára iriséeqa mi-maqánara fidíka máqa máaqee qídaqa. Yeerusaree máqannaasa nári ufakíqari mi-maqánara Akeeradama fée qídaqa.] 8 Yudasifa Yísuna qumáraseenoo Yuda máqannaasa nísaukuki quqásoofaqa misá miná ákiaqara feefaurú ámiqau. Ámufanoo mifá mi-feefaurúna mara máreenoo moo máqa feefaurúmandeenoo miqóo sáamurufanoo ámuaqu radíqufanoo árana kukupámafufanoo kúqinau. x7 kYísufa Yudasina rusandeesámumandee maasá faqa aináinianifeera maréeqee maasáki quqásoofanoo márinau. [ *6 OÓo qiní qiqoónausa. Óoqeenaa ákara ánoona maasáki dóo ánoonaikinoo Yudasifa sundía maréeqeenoo soofaqa Yísuna árunara ánoonaikinoo. Óoqai náaquqara andeeqara maraquna fannoo Dafidina qímamifanoo Yudasinara ákara rúmaqoofa dóo maqee miná ánoona maasáki kambíqeenoo. ^5 7Qaaramoo fáasaana áiqaróofaqa Yísuna ufa írimarusa suqúfufaqa ufa suqírara qiqau. Misá nísaanarirafa maaqínoo máridanoo. Qísauku dínni taikásee dínni ani moodáa marasée fasiqa níku nísauku taikásee fasiqa ánaasee súqimariqau. Misá súqimarufanoo Peetooroofa misákiqari fíndifinoo maaqí qímasee qímanniminau. 04 [Minamúsa ánaasee namufaqa Yísuna ánoona Mariana faqa Yísuna ákaqaafasáa namufaqa maqee maqee suqúfida moodáa naundurasáa fídaqa innaaru qímarusa máriqau. 3 - Misá kafáa Yeerusaree máqusaki kéeqafiqa maqee maqee náriqá kai súqimaru maqanaki kéeqaqau. Maarínni sandáaqai rúmmaki suqíqau. Misá núqu Peetooroofa faqa Yoohaneefa faqa narí áfasaafa Yameesafa faqa Peetooroona ákaqa Andurufa faqa Firipifa faqa Toomasifa faqa Baratooroomeeufa faqa Mataioofa faqa Yameesana amaráfa Arafaeeusana ámaaku faqa Simoona amaráfa moó misá minára náriqa kaamánaikiaqeera sandanáinai qímaru fee qímariqau. Mifá faqa moó Yudasina amaráfa faqa mifá Yameesana ámaaku. 2 + Miqandá miqí qímasoofaqa Yísuna faiqi námu quqásee Oorifa áaqanasaaqari Yeerusaree máqusai kafáa óoqu kéeqaqau. Oorifa áaqana sía níanai máridanoo. (Moodáa kirometera maaqíraqoo máridanoo dínni Qufoórai miqíraqoo Yeerusaree máqusa máridanoo.) 1  Miqandá maaqí qímasee aiqámausa qímannimiqau. Óo Kariree máqannaasa Ínnee nánaree innaarúnai nóori uqéerasee tatáaqa máridee, ínnee fífau miqí maríafanoo. Ánutufa Yísuna maqee ínni nífusaa uqéereeqeenoo innaarúnai múru quqéenoo dóo Yísufa maqee innaarúnai óoru fíndee kai miqíkai ínoo kásooqaqee kafáa qúmuannoo. Mataiasafa Yudasina amana kambíqanau. 0  Misá miqóokai tatáaqa márufanoo qaara fasiqa éekara qamunna afisíraqanda miqóo misáki dadí fíndifufaqaqára kikíqiqau. g/ I Yísufa miqí qímaseenoo misá nífusaa miqóoqari Ánutufa kukéeqaranakiqari Yísuna akooqóo uqéerasoofanoo innaarúnai óorufimarufanoo asuru fannoo qumu dukúnimaseenoo misá nífusaa kai qumu áfiqee óoru fínau. . Maanára kai íriaqee qinau, qiní qíkoona náaquqara andeeqara maraquna fannoo qumurée ínni náakufinaqa ínnee qiní qíqafara fasiqauqa qiníara aiqámai qímannimímarée fifáranoo Yeerusaree máqusaki máriasa faqa Yudeeaa máqa maaqaki máriasaki faqa Samaria máqa maaqaki máriasaki faqa níanai aiqáma atinnai máriasaki faqa qiní qíqafara fasiqauqa qiníara kooroo ífaranoo. c- AYísufa mi-ufána iriséenoo qímanniminoo qinau. Óosana óosana ainaina náaru kambíqaaninna aukuannai sía ínnindifau máridanoo. Qiní qíkoofa narí afeeka rakísirana quqáseenoo, sía ínniara íriaqee qinau. ), MYísuna afaaqasáa áqoondiuqa miná faqa nímarusa misára niqiqoo fásiqausee qímariqau. (Yísufa máru aukuanna Roomma máqannaa kaamánna faqa sundíauqa faqa rakísinnimaqee márufanoo Yuda máqannaasa níkooqanau. Náqimásee Roomma máqannaa niqiqámásee fee maasá qeeqá rakísianáuree qímariqau.) Minára Yísuna afaaqasáa aqoondiuqa Yísuna faqa suqúfiqa irámmiriqa qiqau. Óo Karaambáiqa maa-aukuannée yáiree fee anée Roomma máqannaa kaamánna aqiqámáseenee Isaraee máqannaa maasá nári kaamánna quqéennaree. z+ oYoohaneefa nammári rúmannimaqee márifa káqi fífau nammari uqannaki moómoosa rúmannimaqee marínau. Ánutufa qúsasaa ánoona ainainaki narí náaquqara andeeqara máraqunnaki ínni rúmannimaqaannoo. Yísufa innaarúnai óoru fínau. * Mi-fasannái mi-kamúqoo miná faiqi námu miná ufa írimarusa moodáanaki suqúfufanoo Yísufa misá faqa máridanoo maaqí qímasee ufa qímanniminau. Qinée innaarúnai óoru fúanaqa ínnee maa-maqusána Yeerusaree máqusa sía quqásee fífainiaqa káqi maríaqa. Qiní qíkoofa moó afeeka nímianinnanara qinée qímannimiafannana minára maaqóo kai márida rakísiaqa. a) =Yísufa narí kúqiranakiqari fíndifinoo miqóoqari qaara fasiqa níku nísauku taikásee faasaana máridanoo narí faiqi námu máruqoo moómoo kari kooroomámbinoo misá faqa ufa qídanoo Ánutuna innaarúna ququsakinaa máriranara ufa qímannimimarinau. Miqímandeenoo narí kúqiranakiqari fíndifinoo akooqóo máriranara uqannífiqanau. {( qÁnutufa Yísuna maréeqee innaarúnai quqóo kamúqoo mi-indaaruqaa akarána taikáqiafana. Yísufa káqi máridanoo Ánutuna náaquqara máraqunnannai narí rusandeesámumasee mároo fasiqausa naamúaqira ufa óosana óosana qímanniminau. U' 'Óo qiní qífasaafa Teeoofirusafa, Yísufa indaarú narí saika óosana araséenoo miqóoqari miná ufa óosana óosana faqa mifá áuqu ainaina faqa Ánutufa maréeqee innaarúnai quqóonara faqa qinée indaarúqaa papiqaki qinée Rukaasa ákara rúmamaqaafanafa máridanoo. Maqee maanáki dínnatinnai fúka akara rúmamaqaidaqa. T& #Yísuna asooárafa anífaqa máriani. Aní áqoondiuqa maaqóo qáraasa aiqámausa aní ámandaidaqa. Maasá qíqoondiuqa miqóo máriasa núqu rámasee qímannimia. Maasá misá nímandaidaqa.% Káqikaaqoo anée íanánnai qinée fíraree qídaqa. Óonureeqa ámiqimmandee narí qímami narí qímami qianáuranoo. `$ ; Qinée moómoo ufa aní qímamiani qímaseeqa sía amana papiqasáa ákara ríqa. u# e Ínniki faiqí moo márifa miná áuqu Deemeetariusafa minára aiqámausa kúqaa andeeqára fasiqa fee qídaqa. Ánoona ufa faqa mi-fasiqánara andeeqára fasiqa fee qídanoo. Maasá kúqaa ánoona ufa kai qímaruna ínnee írimariasa máriafanoo sía mi-fasiqánara únna qídaqa. Maasá minára ámiqira fasiqa fee qídaqa. Ákara átinni máfi taikárufa. X" + Óo Kaiusa qiní qifaaqasáa qíqoondi, anée mandá ainaina qáfamasee sía miná ámmeemmeeria ámiqira óosana qáfamaseenana miná ámmeemmeerina miná aanna ráinanoo amaná máriannoo. Andeeqára óosana máree maríasa misá Ánutunaindi máridaqa. Mandáinaina máree maríasa misá sía Ánutunara írimariasa máridaqa. |! s Qinée qúsa ákara ríqa ínni miqóoqaraasa amaana máqaki kéeqee máriasa nímiaqeera. Nímaqaunanoo Diootareefeesafa narí kai naríaraa úriqararausee qímarifa qiní ákarakinaa ufa sía írimarifa, kásooqaqee ínniki qinée óonureeqa miná óosana ínniki márina únna ufa mandúfa maasára qímarina únnufa óosana óosana qímarina kooroo ianáura. Mifá sía minára kai ídanoo Yísuna ufa qímannimiqanuasa miqóo óonuraafanoo sía misá dadaaqídanoo misá ititánnimaqaidanoo. Miqóoqaraasa amaana máqaki kéeqee maríasa quándaki misá dadaaqíraree qiafanoo misára faqa quqásee dóo fuaqée qídanoo.    Maasá Yísuna ufa írimarunausa misá kadáapiriranara iriséeqa misá miqímasee ánoona ufa saikímariasa moodáanaki dadaaqíqa maasá saiká faqee qímasee máraaqeera aní qímamidaqa. Yoohaneefa Diootareefeesana mandóosanara qímaqoo úfafa. v gYísuna ufa qímannimiqanuasa ínnee sía misá níqafoosa moo máqannaasa máriafanoo sía aamína máqannaa maqúsa maqusa fídaqa misá munnimmaina marasáida naqá fímariqau. Yísuna áuqusaa miná ufa kai máree fímariqau, misá maasá Yísuna ufa írimariasa faiqára máaqaina kai maraséeqa Ánutuna aináinirausaikamambiqa nídaqa misaikána máraidaqa. r _Anée dadaaqímarianausa misá aní aufakiana qímaqímiafaqa íridaqa. Misá aníara maasá maaqóoqaraasa amaana máaqaki kéeqee máriasa nífusaa anée misára ámuqusi maríannanara kooroo ída qiafaqa íridaqa. Ánutufa áfaarimarifa máridanoo anée faqa miná aanna réenana mi-fasiqáusa dadaaqínana anée Ánutuna aináinira faiqi amana kái mária. r _Óo Kaiusafa qiní qíqoondi, Yísuna ufa maqúsa maqusa qímannimiqanuasa aní maqúsai óonuraafana óosana óosana dadaaqírana ámiqimasaida nímimariananoo. Anée sía moó máqannaa fee qímasee minnísaanafa máriananoo. c AQiní faiqi námukámmafi máriasa kúqaa ánoona aatata fímarianara minára kai irisée firaa asasirana qímidaqa. Sía moo áinaina mi-asasirána amana kái máridanoo. Yoohaneefa Káiusana óosanara amooqu úfafa. h KÓo Kaiusafa aní ákaqaafasaa maí aniréeqa aníara Yísuna ánoona ufamau maqee maqee fímarianaqa qímaqimiafaqa miná iriséeqa asasídaqa. Kúqaa ánoona máree maríannanara aní óosana koorooifaqa qinée qáfeeqa. q ]Qiní qifaaqasáa qíqoondi. Aní maraquna ámiqiranaki dóo máridanoo, aní afaaqa faqa aurírana dinee sía márianifeera aneenná aiqáma ainaina faqa miná amana kái ámiqiranaki márianifeera Ánutunara innaaru qídaqa.  7Óo Kaiusafa aníndiri Yísuna ánoona ufa qímarianaki márunnanara qinée faiqí firaasá aníara qímuqusimarifaqa maa-akarána aní ámaqaidaqa. xilKaraambáiqa maraquna fannoo aní faqa máriani Ánutuna áfaarirafa ínni aiqámausa faqa máriani.]3lSuara áukuana ániannoo anée náaree amanamásee qáfeenana ánia. Eeuburusafa faqa Pudeenasafa faqa Rinusafa faqa Karaudiafa faqa maaqoó mária qikaqaafasaasa faqa aiqámausa Timooti aní ámandaidaqa. {lErasatusafa Koorinti máqusai miqóo kásooinoo márinau Taroofimusafa aurímarufaqa Mireetusa máqusaki quqáqiafana. lAnée Pirisikira námmarifa faqa narí afaaqi Akuiraana faqa nímandaa, Ooneesifoorusafa faqa narí faiqi ánaasee faqa nímandaa. Y+lKaraambáiqa fannoo óosana óosana mandáinainakinaana qiní maréeqeenoo narí innaarúna ququsaki ámiqimasee quqáqisáannoo. Miná aréenarafa náaru náaru máriani, kúqaa. Pauroofa nímandoo úfafa. lMisá fufanóo Karaambáiqa kai qumeé qiní poodúqee márufaqa qinée kóotaki kikíqamafi Yísuna úfa aiqáma ámiqimasee ánaamuru aiqáma qímannimiafanaqa íriqau. Miqímasaafananoo Ánutufa káasau aandau óokinaanára foora qiní rafíeenoora foora inau. xilQinée Roomma máqannaa kóotaki indaarú kámu máriafananoo sía moó fannoo qiní dadaaqinau aiqámausa qiní quqáqisee sandámafufaqa qeeqáraa kai kóoti máriqiafana. Qinée Ánutunara sía miná ákiaqara nímiannee qídaqa. )KlAreesandeerafa mifá qáinna faqa koopáa faqa áuqimarifa mifá narí mandóosana máreenoo qiní firaaqóo mandáikamáqimaqeenoo, mifá firaaqóo maasá qímannimira ufara ákooqaidanoo anée faqa firaaqóo minára eeráiria. Ánutufa miqímarina ákiaqara árírana miná ámiannoo. lKl Qiní suara qamunna Tarooasa máqusai faiqí moo áuqu Karapoosána máaqaki quqáqaafannana anée áninana áimaree ánia. Qiní papiqauqa faqa qiní ákara papiqa faqa áimaree míni qímia. [ /l Tikikusafa qiní faqa márina qinée dóo aqiqáunanoo Eefeesusa máqusai finoo. $ Al Rukaafa sía rumbáranaki márifa káqi márifa mifá kai qiní faqa máridanoo. Anée Marikoona áfiqee mínisainanoo Ánutuna saiká qiní dadaaqíani. S l Deemasafa maa-maqa maaqánakinaa ainainara káaqa rídanoo qiní minníqiseenoo dóo Teesaroonika máqusai fínoo Kareeseenasafa dóo Karatia máqa maaqai finoo, Titusafa Daramatia máqa maaqai finoo. H  l Óo Timooti anée káqi káqi mindári anirée qíqafaa. - SlDóo maqee sandáida úriqaréemariasa feefaurú qiníara deedaqinóo máridanoo. Karaambáiqa andeeqásee ufa nímimarifa qúmira faasaana andeeqéemaríasa qafee qiní qíkiaaqa afisúannoo. Mi-karí sía qiní kai qímiannoo, moómoosa minára nídimarisa miná koorooíranara áfeesidaqa nídimarifaqa áfeesimáriasa misá faqa nímiannoo. Pauroofa Timootina qímaminau, qiní qamunna papiaqa máree míni qímia. 6elDóo qinée ámiqira rákiranakiara foora rakumáree úriqaramáfiara foora máfiqa. Dóo narí ámani narí ámanira sandáranaki qímudaanáiqimaseeqa sandáqa aníifaqa dóo taikárana paqúriqa. Qinée Ánutuna ufa faqa márirana faqa andeeqásee qumáree sandéeqa taikárana anirée paqúriqa. KlÓo Timooti anée íria dóo qiní fidíka ruqíqa qímaqéefandinnafa dóo ani máridanoo. Dóo qúsasaa misá qiní dárífaqa qinée maa-mariránakiqari dóo taikásee fífuanáuranoo. 9klTimooti misá miqímarifana anée aneenná kásoomambi ubiqáfinana misá aní áríranee aupúraranee ámimarífana káqi kai fúa. Ámiqira fasaasa ufa naamúaqira saika maqee maqee márana fúa, anée aneenná aiqáma saikaki máridana Ánutuna aináinira faiqi máridaqee qímasaidana márana fúa. b=lMisá ánoona ufara nímeesuqusée kai fífau úriara kai náaqoo rammatiní ímariasa.  lQúsasaa sía ánoona úfa naamúaqirana írifaranoo misá nári mandá nídimari ainainna kai áfaqee fídaqa nári náaqookinaa manda irirana naamúaqímariasa misáuqa kai moómoo nífiqasee ínnee mi-manda iriráusa kai qímaqimiaqee qifáranoo. jMlAnée Yísuna ámiqira fasaasa ufara faiqí ánaasee qímannimia, narí qánáa fee káqiqoo fee sandanáinai qímasee qímannimia, anée misá íriaqaa iaqée qímasee qímanniminaqa misá íriaqa anée mandóosana máree maríasara qáoo qia, anée faiqí ánaaseera nifeeqáraidana poodúa. Anée ubiqáfi sanaasamásee faiqí ánaasee qímannimia. & GlÓo Timooti qinée Pauroosa Ánutuna áfusaa faqa ásauku mundírana kúqirausa faqa káqi máriasa faqa aaquqímannimaqee marína áfusaa faqa dóori kándamasee aní faqa aaquqímamaqaidaqa. Yísufa kaifáa kooroomáfi aiqámausa rakísianinnanara iriséeqa aní aaquqímamaqaidaqa. /lÁnutufa qímannimufaqa ákara rúmaqoo úfafa máridanoo Ánutuna ufa qímannimimária fasiqausa miná qumáraifanoo minakínaa úfa fannoo nári naamúaqiannoo nári áaqaranara qáoo qíannoo, nári eendaándirana andeeqáannoo nári andeeqásee fírana naamúaqiannoo. Miqí qímasee Ánutuna ufa qímannimimaria fasiqausa andeeqásee amanaikínaqa Ánutuna saiká óosana óosana uqéeraaqa.lylÓo Timooti anée ánaaqisaa Ánutuna náaquqara ákarakinaa ufa írimarianafa máriananoo anée minára faqa íria sía aunúa. Mi-naaquqara akararufáfa asumu márira írirana aní ámiannoo. Mi-asumu mariráfa ásauku mundíranaki máridanoo. D~lÓo Timooti anée sía misá naanna réemariananoo. Qinée Ánutuna ánoona úfa aní aamúaqíafannana ámiqimmandee qumároonnana mi-maú kai ámiqimasee fúa. Anée yánasaaqari fee Ánutunaindaraa ufa írira óosana máreenanee. Dóo miqíkaimmásee mi-fasiqáfa indée kai ínana náaru náaru miqí kai ía. {}ol Mandóosana máree maríasa faqa únnaqi maría fasiqausa faqa nári mandóosana máraqa fídaqa ootúpaqa fídaqa miqíqa fífi ífaqa firaanáikifaranoo. Misá akaqáusa níkaru qiafaqa kafáa misá quándaki nári faqa níkaru qifaranoo. *|Ml Aiqáma maqásaa qaraasa ásauku mundíranasaa írirana rusíseeqa miqóoqari Ánutuna andeeqára óosana máraifaqa nárírana aupúrarana máreefaranoo. {l Qinée Ánutuna ufasáara dárirana faqa aupúrarana faqa máreemarúnana anée qáfaananoo. Qinée Antiooka máqusa faqa Ikooniumma máqusa faqa Ristara máqusa faqa mi-maqusánakiaqa fímariafanaqa misá dáriqa fímarufaqa firaaqóo aupúraqa fímariqiafana. Anée minára faqa írimariananoo. Karaambáiqa fannoo mi-ainainnákinaana qiní asumu mara quqásoofaqa máridaqa. z5l Óo Timooti anée sía miqí maríanafa anée qiní naamúaqira ufamáu kai fímarianafa qiní óosana máree márianafa qinée fímarunnaqoo kai anée fímariananoo qinée Yísuna ánoona ufamau fímariafannana anée qíqafoonafa máriananoo Ánutuna saikásaara dáruafaqa sía rakéemasee minníseeqa reendeenámandee káqi miqóo márunana anée qíqafaananoo. Qinée faiqí ánaaseera qímuqusi máriafannana anée miná faqa qíqafoonafa máriananoo. Qinée kísaaqasaa Ánutuna aanára afeekaikírana anée qáfaananoo. Xy)l Oóqai Mooseena áukuana Yaneesasa Yambareesasa miqandá fúrufarirana aiqámausa qáfamasee misá ufa minnísaqau. Máa̱ maqee mária unna amaana ufana qímariasa aiqáma sía misá ufa írifara, misá fúrufarirafa akooqóo márifaqa minníseefara akaqáusa kai írifaranoo. Pauroofa taikára naamúaqira ufa Timootina qímaminau. OxlÓoqai Mooseefa Isipa máqusai Faraoona ásaukukinaana Isaraee máqannaasa idukúmaree fuanéera qufanoo Faraoona afuneé fásiqaqanda núqu Yaneesafa faqa Yambareesafa faqa miqandá Mooseena ititá amaqáqau. Máa̱ maqee mária unna amaana ufana qímariasa misá miqandá naanna ráidaqa, Ánutuna ánoona ufa ititáidaqa. Misá Ánutuna ánoona íriranara kadíqaidaqa óorudupidaqa misá mi-iriráfa kúqiara foora inóo máridanoo sía kásidanoo. wlMiqímari anaaseesa Ánutuna ufa ánoonara maqee maqee óosana óosana amaana ufaki randáidaqa sía ánoona paqúridaqa. vlMisákiqari akaqá fasiqauqa náriqa únna amaana ufa qianéera fúrufari maría anaaseesa mandóosana máree marú anaaseesa máaqaki óonureeqa únna amaana ufa qímannimiseenoo misá afapíta qumáreenoo misá firaafáikinoo márifaqa mi-irirána síai anaaseesa nári óosana óosana mandainaina nídudusaa aruqaafanoo ínnee dóo mi-maú kai fuaqée qifaqa mi-maú kai fídaqa. 5uclMisá amaana ufa sía írifaranoo nipatakái qumáreefaranoo, ánoona ámuqusakinaana sía qumáreefaranoo. Timooti anée miqí maríasara eeráiramándee níanai mária. ttalSía faiqí ánaasee reendeenáma nímaqeefaranoo. Sía faiqí ánaasee nífaueefáranoo. Misá moosára múnuqi míniqifáranoo. Káaqa faiqí nárimarisa káasau fainiara foora káaqa faiqí nárímarifaranoo. Misá andeeqárausara fídiaqaammifaranoo. Misá káaqa faiqíara ueeqée maríasa misá írirana síaisa káqi minakí rakéemasee fímariasa misá káaqa nári nimooqíqa nári núqu uqéeree maríasa. Misá níqaara rée mari ainainnara kai ríqa Ánutunara sía rifáranoo. sl#r?lMi-aukuanná mi-kamúqoo faiqí náriara kai írifaranoo káaqa aináinara rímarifaranoo, náriara firaaqóo ufa qímarifaranoo, firaaqóo náriara nári nimooqímarifaranoo, misá mandúfa faiqí ánaasee qímannimi márifaranoo, misá nári nínausa níkausa ufa rukíeefaranoo, misá nímira ainainara sía dúfi dúfi qifáranoo kai máreefaranoo, sía Ánutunara írifaranoo mána mána káimmifaranoo. qq ]lÓo Timooti anée maa-ufána áaqoo íria. Taikára áukuana mandá áukuana afeeka aukuana máriannoo. PplSadannafa narí ufaanaki mara árinoo narí íriranamau quqásoofaqa fímarufaqa misá ánoona ufasáa ubeekáifanoo nári írirafa kambíqafinaqa Sadannana ufaanakíqari arurudúku fifáranoo.4oalMifá íreedá kai miná ufara qáoo qímariasa andeeqánnimaqáani. Mifá miqínanoo ábee Ánutufa dadaaqíannoo fee misá quándaki ánoona úfai ubeekeefáranoo fee. Tn!lÁnutuna aináinira fasiqa fannoo sía ufa raináinnanaki kéeqaani. Mifá aiqámausara reendeenámandee íreedá kai qímannimiani mifá ámiqimasee íreedá kai fifímmasee Ánutuna ufa naamúaqiani. mlFúrufarira ufa, dapi ufa rainárafa mináuqara eeráiriaqa. Miqí qímariasa aiqáma kari áanooqiranaki áqufidaqa. _l7lNímuqusa ánukarausa maqee maqee karaambáiqa áaraidaqa dadaaqíannee qídaqa anee misá faqa misá naanna ráidana kumaaráa mandáinainara nídiranara eeráiriaqa andeeqáranara afeekaikámasee áfaqaaqa, Yísunasaa írirana rusírana faqa faiqí ánaaseera nímuqusirana faqa naunduráki asooárana faqa afeekaikámasee áfaqaaqa. dkAlFaiqí moó fannoo madaapeenní mári difaanifara foora márifa narí ánukamásainanoo aináina saka néemaria difaanífara foora ámiqirafa máriannoo. Miqínanoo miná ákoofa maréeqee ámiqira saikaki quqáannoo. jlAináina faqaasa máaqaki qafee dísa káafaina píritaina óosana óosana máridanoo. Akaqána siruáannai áuqirafa máridanoo akaqáfa kóorannai áuqirafa máridanoo akaqáfa saqárinnai áuqirafa máridanoo akaqáfa maqánnai áuqirafa máridanoo. Akaqána ámiqira difaaniki nárana saka faiqí nímimariafa máridanoo. Akaqáusa mandáikirafá kai madaapeenní márifa máridanoo. !i;lMisá miqíra úfa fannoo sía amana Ánutuna ufa áruannoo, faakánara foora arufínoo sía kásiannoo. Mi-faakannásaa maa-ufána ákara rínoo máridanoo Karaambáiqa narí faiqí ánaaseera íridanoo. Yá faiqi anaasee fee naríara karaambáiqaindi fee qínafa mifá mandóosana ámeesuquseenoo andeeqára óosana máraannoo. Ánutuna úfa faakánara foora márina óosana miqí mminoo máridanoo. Uh#lMi-dapi ufána qímannimimariasa ufa fannoo fidíka namuanara foora firaaqóo amaqí náidanoo firaaqóo qáidanoo mi-dapi ufána miqí qífanoo firaanáikiandoora. Miqíra úfa qímariasa núqu Qimeenaiusafa faqa Fireetusafa faqa miqandá ánoona úfa qímaria aana minnísee únna qímasee aiqámausa kúqiranakiqari fíndifirafa óoqai taikánoo máridanoo fee qídaqa. Miqíra ufannai Yísuna ufamau fímariasa akaqáusa níkuamánnimiafaqa sáamuridaqa. glflAkaqáusa óoqai Yísuna ufakí máriusa óosana óosana fífau fáafau ufa uqéeree maríafaqa anée minára eeráiria. Ánutuna andeeqárufa sía minakí mári ufana dapi ufa narí qímami narí qímamira fee qínnufana faqa fúrufarira ufara faqa anée minára rufíasee níanasaa fúa. Mi-ufáfa faiqí ánaasee Ánutufinnaindaraana maréeqee káqirúnna ubeekéemarifa máridanoo. ;eolAnée aneennára Ánutuna áfusaa anée afeekaikámandee máridana saiká máree máriananoo Ánutufa aníara maaqí qíanífeera óo maa-fasiqáfa ámiqimmandee qiní saiká uqéeraidanoo qiní ánoona úfa ámiqimasee andeeqásee qímannimimarifa sía narí saikára óonumafi írinoo asaurúanífeera. Id lTimooti mi-ufáusa aní Yísuna ufara suqímaría maqánaki kéeqee máriasa qímannimidana maa-ufána faqa Ánutuna áfusaa óori kándamasee aaquqímannimaqa. Misá sía kai fífau ufara tínoo taanóo ríqa rairaiqiaqa. Mi-oosanáfa sía ánoonaikidanoo faiqí ánaasee kurídi maríafa mi-oosanáfa máridanoo {col Maasá miná ákaru qíananoo mifá kai amana kái andeeqásee máriannoo. Mifá sía amana narí óosana minnísee maasá mandóosanamau fúannoo, andeeqárafa kai máridanoo. Pauroofa Timootina aakápanau, ámiqimasee aináiniannee qinau. 3b_l Maasá miná faqa afeekaikámande fífi inaqa maasá kásooqaqee miná faqa rakísirausa márianaura. Maasá minára qáoo qíananoo mifá maasára faqa qáoo qíannoo. gaGl Maa-ufáfa kúqaa máridanoo. Maasá Yísuna faqa kúqiqa miná faqa fíndifuanauranoo. `l Qinée minára iriséeqa, Ánutufa rusandeesámumasee máreefandínna fasiqa anaaseesara irisée misá Yísunara íriaqeera óosana óosana mandáinaina aiqáma ainaina máraidaqa. Misá faqa asumu máriaqeera faqa náaru aréenarana máraaqeera faqa mandáinaina káqi qeeqá qipatasáa máraidaqa. Mi-asumu marirána faqa náaru aréenarana faqa ásauku mundírana Yísunaki kai máridanoo. )_Kl Qinée mi-amiqira fasaasa ufána qímannimunnanara aupúraidaqa. Misá qiníara mandóosana máree marí fee qímaseeqa qiní qumáreeqa sáinandannai rumbá quqéeqa. Kúqaa qinée sáinandannai rumbáqa márida Ánutuna ufa fannoo sía rumbánoo máridanoo káqi idukínoo máridanoo. M^lAneenná áaqooki ásauku mundírana Yísunara íria, mifá Dafidina áti kúqiranakiqari fíndifufa máridanoo. Miná ámiqira fasaasa ufa qinée qímannimi marúnnana miná koorooídanoo. k]OlAnée mi-ufána qúnnana irisáinanoo karaambáiqa fannoo dadaaqínana mi-oosanná írinnaranoo. \3lSía moó fannoo fúkasaa nárana unakúsee náannoo. Nárana úmmaqi mari fasiqafa mifá kai indaarú unakúsee náannoo miná kadáapirirana ákiaqa máriannoo. Anée faqa Ánutuna saikáki kadáapirina fífi ínana náaru unakúseena suqáseenana néera foora innáranoo. Y[+lKafáa sandée maría fasiqausa óosana írimariana sía ufamáu sandéenana taikára qóo óonu kásoomafinana sía feefaurú máreennaranoo Timooti anée faqa mi-ufamaú sandéera foora amanamásee qáfa. FZlSundíauqa rákiranaki fídaqa sía káiqeesa mária márirana máridaqa náriqa aiqáma ainaina minníseeqa dóo rákira ainainará kai nóori faqa írirana minní kai ubeekámasee nári karaambáiqa áfusaa afeekaikámaseenoo rákirara kai íridaqa. Timooti anée faqa Ánutuna saikáki fídana misá naanna ráa. -YSlAnée faqa ásauku mundírana Yísuna rákira faiqiara foora máridana aupúraidana anée faqa kadáapirina fúa. Timooti anée rákira fasiqa óosana íria. mXSlQinée moómoo fasiqa ánaasee nífusaa ufa nímiafannana anée faqa miná írimariananoo. Mi-ufáusa maramáreenana andeeqára fasiqauqasaa quqásainaqa misá qumáreeqa quandáfi niqoónausa faiqí ánaasee qímannimiaqeera. VW 'lÁnutuna áfaarirana dadaaqírana ásauku mundírana Yísunaki máriainainafa márinaqa maasá minakí máriananoo maasáindi máriannoo. Óo Timooti mi-afaarirána maraséenana minásaa mapukína mária. V  lQinée karaambáiqara narí qúmira faasaanasaa mi-fasiqánara áfauaannee qídaqa innaaru qídaqa. Qinée Eefeesusa máqusai máriafananoo mi-fasiqáfa Ooneesifoorusafa firaaqóo qiní dadaaqíufa márifana anée Timooti anée minára írimariananoo.aU =lOoneesifoorusafa mifá kai sía qinée karabúsaki máriafannanara asaurínau. Roomma máqusai firaa taunna márufanoo qiní sía dauní paqúrinau aniréenoo qiníara fíqu fáiqu fumándee randáseenoo paqúrimandee moómoo kari qiní dadaaqímarinau. Qinée karaambáiqara mi-fasiqána áiku ásaukuara ámiqi ámiqi mánnisáannee qídaqa. T lS 7lÓo Timooti anée maanára írimariananoo. Misá qiní Roomma máqannaa ruúmbeeqee karabúsaki quqásoofaqa aiqáma Asia máqa maaqakina qiní qíqoondiuqa qiní minnísee quqásee sandámafiqau. Fikeerusafa faqa Qeeramookeeneesafa faqa miqandá faqa quqásee sandáqau. :R olÁnutufa óosana óosana ámiqira írirana anísaa quqáqoona miná náaquqara máraquna fannoo aníki márina mi-afeekánannái mi-oosana oosana irirána ámiqimasee rakísia. Q l Óo Timooti qiní kúqaa ánoona ufauqa anée karaambáiqa ufara foora miná áfaqamaree fúa. Maasá ásauku mundírana Yísunaki kéeqafi márifanoo mifá Ánutuna saqárikirana faqa faiqí ánaaseera nímuqusirana faqa maasá qímidanoo anée minakí mária. ,P Sl Qinée sía fífau óosana óosana aupurarana karabúsaki máridaqau máraidau, Ánutufa diqiqoofaqa maa-maqánasaa qinée miná ufa faiqí ánaasee naamúa qídaqa Yísuna ámiqira fasaasa ufa kooroománnimidaqa qímannimúnnanara aupúrarana qeeqá qifaaqasáa máraidaqa. Sía qinée minára qisaurídaqa. Qinée qeeqá írirana írira fasiqasaa mundúsauna máridanoo, qinée minára maaná ámiqimasee íridaqa, Yísufa narí afaaqóoqa qímuna sía kadíqaannoo mifá ámiqimasee dadaaqínoo fífi ínoo narí qúmira áukuana paqúriannoo. { ~}|{izyxw]v6u_trppnmllNjihgff"edcb?a``m_b]\[[ [XXUUUT7RRQfQUONwM>M2I3HGGFrEwDkC~BC@?>><;:9877h532100.. -J,++*)f((|%$$"! 6j^ifN^G hDZkH^ NEMiqí qímasoofaqa poorísa rakísirafa narí poorísauqa faqa amaana máqaki óonuree óonu íreeda kai niqiqoo fásiqauqa amaana máqakinaana nífiqee ániqau. Áranaiqi óonu misá nífiqee ánianaqa faiqí ánaasee minakí márusa óonisamu ainnasámu qumáree dárifoo qímasee íreeda kai óonu nífiqee ániqau. fDEMisá miqímasee randée márufanoo faiqí moó fannoo aniréenoo qímanniminau. Ínnee íriaqa eendá karabúsa máaqaki quqáasa misá amaana máqaki kikíqiqa máridaqa faiqí ánaasee naamúaqira ufa qímannimidaqa. CAmaana máqa poorísauqa rakísirafa faqa aanáiqiki márusa faqa miná iriséeqa misára óonu máfi iriséeqa randáqau. ~BuMaasá karafúsa máaqaki óoquree ámiqimasee qáfaunanoo kooqí ámiqimandee mundínoo máriinoo kooqíki mária poorisáusa faqa kikíqiqa máridaqa rakísidaqa. Maasá kooqí atúasee qáfaunanoo sía faiqí moó fannoo minakí máridanoo. A!Poorísa karabúsa maaqai óoquree randásee qáfoofanoo sía máriqau. Óoqurandee kansóorauqa suqímarunaki kéeqafinoo qímanniminau. k@ONiqiqoo fásiqausa iriséeqa eedóo qímasee iqáqoofaqa amaana máqaki kéeqafuafaqa faiqí ánaasee Yísuna fasáasa qímannimiqau. Qímannimimárufanoo amaana máqasaa rakísirafa aanáiqiki márufa mifá faiqí firaasá kanasóorauqa faqa moómoo aiqáma suqú quqáseenoo Yísuna faiqi námu karabúsaki káqi máriaa foo qímasee amaana máqasaa rakísi marú poorísausa niqiqéenoo ínnee karabúsakinaasa Yísuna faiqi námu niqiqoo fásiqauqa idukúsee nífiqee úruaqa. f?EQuqáseenoo maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee fáfaa iqáqainaqa náaquqara firaa amaana maqaki kéeqafi kikíqiaqa. Miqí mámbiqa maa-fuka mariránara Yísuna ufamáu fíranara faiqí ánaasee naamúaqimannimiaqa. 5>cMiqímasoofanoo eendákina Ánutuna qangiroo moó fannoo qumuréenoo íreeda karabúsa kooqí atúaseenoo niqiqoo fásiqausa aiqáma maréeqeenoo mádaanai quqánau. h=IMiqí qímaseeqa misá Yísuna faiqi námu niqiqoo fásiqausa maréeqee karabúsaki quqáqau. !<;Amaana máqasaa aanáiqikirafa úriqararafa Sadikai ámaana ufa qímarufa narí aqoónausa faqa Yísufa niqiqoo fásiqausa áuqu ainainara káaqa rairaa qídaqa misá maaqí qiqau faiqí ánaasee maasá minnísee misíannai atooqáidaqa. Sáinaqa maasá misá rumbáanaura. ;Faiqí ánaasee Yeerusaree dínni dínni márufaqa nári aurí marúsa faqa fuéenaikí marúsa faqa nífiqaida niqiqoosá máruqoo quqásoofaqa aiqáma uqanna idaaqamánnisee maríqau. Amaana máqasaa rakísirausa Yísuna faiqi námu unnaanásamu náriqau. ':GYísufa niqiqoo fásiqausa moómoo faiqí dadaaqíra ainaina áuqee márufaqa faiqí ánaasee miná qáfamasee náriqa máaqakiaqa faiqí aurúsa faqa mandáikusa faqa dinee quqoosa faqa qaindúsumaree aanásaa qaarí qamunna ufíqiseeqa miqóo quqée maríqau. Miqímasoofanoo Peetooroofa aatáta fímarufanoo miná amana fannoo misá mandaaqóofaqa aurírafa teeroo taikáani fee qímasee míni quqée máriqau. Peetooroofa moómoo andeeqánnisaidanoo óonauqee ánauqee maasáindi sía amanaikíandoora qímasee aanásaa quqée maríqau. <9qFaiqí faqa ánaasee faqa moómoosa faasaambáasaana Yísunasaa írirana rusísoosa sía úriqararausara rufíaqau nifaaqa quqáseeqa niqiqoo fásiqausasaa atooqáfi nímariqau. z8m Yeerusaree máqusanaasa faiqí ánaasee káiqeesa Yísuna ufa írimarusara ámiqirausee qímasaidaqa Yuda máqannaa úriqararausara rufíasaida maasá faqa dári foo qímasee sía Yísuna ufa írimarusunnai misá máruqoo animáriqau. 7 Yísuna afaaqasáa aqoondiuqa niqiqoo fásiqausa misá moómoo ainaina mookíra mookíra ainaina faiqí dadaaqíra ainaina kai áuqimarufaqa misá qáfeemaríqau. Yísuna ufa írimarusa moodáaqoo náaquqara amaana maqa aaqá Sooroomoona tidá átinni maqee maqee innaaru qírara súqimariqau. Sooroomoona tidá atinni kísaaqa márunara faiqí moómoo súqimariqau. (Sooroomoonafa óoqai kuqufinau. Yeerusaree amaana máqakina miná áuqu quqáqoo tidá átinni káqi márufaqa minakí kéeqafi qúsimaríqau.) *6M Miqímasoofaqa Yísuna faiqi námu faqa akaqáusa namufaqa minára íriufanoo káaqa náaquqee márinau. Yísuna faiqi námu faiqí ánaasee ámiqimánnisaqau. J5  Miqí qímasoofanoo Safiraa námmarifa Peetooroona áikunni dóo tautúmasee kúqinau. Mi-kumaaraasá miqóo ururéeqa uru miná qáfeeqa mara máreeqa narí afaaqi aaqá kai ákundaqau. E4 Peetooroofa miná iriséenoo qinau. Náqaa fee ifanée aneenná afaaqi faqa moodáa ufa qímasee fee únna qímasee Ánutuna maraquna amanídanee. Miqíannanara dóo kumaaráauqa uru máridaqa. Aní afaaqi dóo maqee kuqufifaqá dóo múqu ákundamaseeqa anée faqa maqee kúqinaqa miqóo miná aaqá ákundeefara. l3QMáaqaki ururoofanoo Peetooroofa irámaseenoo qinau. Kúqaa fee aní maqásaa munnimma aní afaaqi aiqámee qíminoo fee. Miqí qufanoo Safiraa námmarifa mifá faqa kai únna qínoo qinau eeóo aiqáma uqanna ínni níminoo. 2#Káqikaaqoo márinoo Ananiasana ánaaqa Safiraa námmarifa Peetooroofa máru maqanaki ururéenoo sía narí afaaqi kúqunara írinau. |1qKumaaráauqa mi-maqánaki kéeqafufaqa qamunannái Ananiasana irí kukúqamamaree mara máree maqáki ákundaqau. y0kAnaniasafa mi-ufána írinoo dóo miqóokai tautúmasee kúqinau. Moómoosa mi-ufána íriqa káaqa rufíaqau. /Mi-maqáfa aníndi máruna nímunanoo kafáa mi-munnimmáfa aníndi kai máridanoo. Anée aneennára munnimma áti rafáaqafinanoo amaná andeeqánoo máridanoo. Aneenná áaqeenana anée únna ufa qímasee aiqáma ními fee qíannana, nánaree aneenná aunduráki mandáinainara írinanee. Anée sía faiqífau únna ufa qímannimiananoofau. Ánutuna únna ufa qímamiananoo. I. Ánutufa dadaaqufanóo Peetooroofa fáasai iriséenoo mi-munnimmána qáfamaseenoo qinau Ananiasa nánaree anée eedóo qíananoo fee Sadannafa aní ámuqusa qumáraifanee únna ufa qídanee. Anée Ánutuna náaquqara maraquna únna ufa qímamiananoo aneenná munnimma áti únna qímaseenana kukéeqasaannánara. $- CYísuna ufa íri marúsakiqari faiqí moo áuqu Ananiasafa márinau. Miná ánaaqa áuqu Safiraa námmarifa márinau. Ananiasafa narí maqá moosá nimiséenoo feefaurú minásaa maraséenoo naríaraa qumeé dínni rainá quqáseenoo dínni máreenoo Yísuna faiqi námu niqiqoosa nímida maaqí qímasee únna ufa qinau, aiqáma munnimma nímidaqee qianau. Narí ánaaqandira moodáa ufa qímasee miqí qinau. ,H+ %Baranabasifa narí maqá moóna amiséenoo minásaa feefaurú maraséenoo Yísufa niqiqoo fásiqausa nímufaqa misá nárana máreemaría munnimmana síaisa qumáree rainásee nímiqau.h*I$Miqí márufanoo faiqí moo áuqu Yooseefaafa Yísuna ákoona amaráfa mifá óoqeenaa fasiqa Yakooboona ámaaku Reefina níanasaaqaraa ati márinau. Mifá Sipurusa áfumaki kambíqoofa márinau. Yísufa niqiqoo fáiqi namusa mi-fasiqánara moo áuqu Baranabasi feé qímariqau. Mi-auqúna óosana faiqí ánaasee poodúqara fasiqee qímariqau. )"Sía moó fannoo misáki nárainaina sárauímarufa márinau. Faiqí akaqáusa maqá fee máaqa fee moosá nimisée minásaa feefaurú maraséeqa Yísufa niqiqoo fásiqausa nímufaqa misá míniseeqa rainá rainámasee sárauímarusa nimana kái nímimariqau. (#4'a!Yísuna afaaqasáa áqoondi namu ámiqimandee afeekaiká uqannámándee Yísufa kúqiranakiqari fíndifuna áufakiana qímannimimariqau. Miqímarunara Ánutufa dadaaqufaqa misá naríara naríara ámiqi ámiqidaqa áfaarimárufaqa faiqí ánaasee misára ámiqimáriasee qídaqa eedóo qímariqau. I&  Yísuna ufa írimarusa moodáa íriranasaa moodáa naundurasáa máriqau. Sía moó fannoo moo áinainara qiníndi fée qinau. Káqi aiqáma ainaina aiqámausaindi fée qinóo márinau. 2%]Misá miqí qímasee innaaru qímasoofanoo misá máru maqafa faqa kásinau. Kásunakina Ánutuna náaquqara maraquna fannoo miqóo márusa naunduráki qumbíqafunara paasóosamandee Ánutuna ufa faiqí ánaasee qímannimimariqau. Yísuna ufa írimarusa nári aináina narámi narámi ímariqau. m$SÓo Ánutu aneenná ásauku maasá qifaaqaí quqáseenana aneenná náaquqara faiqi Yísuna áuqunnai maasá náaquqara ainaina faqa faiqí aurínausa andeeqánnisarana faqa áuqusaanaqa qáfamasee aníara ánoonee qifáranoo. %#CÓo Karaambáiqa misá maasára sía faiqí ánaasee aníara qímannimianee qía. Anée misá aaquqírufa maasá qímaqimimarifana anée faqa íriananoo. Anée maasá dadaaqínaqa maasá aní aináinira fasiqausa paasóosamandee Yísunara faiqí ánaasee qímannimianaqa íriaqeera. *"MAnée óoqeenaana aneenná afeekannái aneenná íriranannai kambíqaaninnanara qunáfa misá sía írirai anée qímaqoonna ufamau kai deedaqamándee áriqau. S!Kúqaa maa-maqusánai Yeerusareenni Eeroodeesa Piraatoosa ánaamuru faqa Isaraee máqannaa faqa suqúfifaqa Ánutufa aní áaduma ámiqira ainainira faiqi aní ásauku mundírana áriraree qiqau. ^ 5Miqóo márusa irisée aiqámausa moodáanaki Ánutunara asasamándee innaaru qíqa qiqau. Óo Karaambáiqa, Anée innaarúna faqa maqá faqa ooruku námmari faqa minakí mári ainaina óosana óosana faqa quqóonafa máriananoo. Anée aneenná náaquqara andeeqara maraqunannái aneenná aináinira faiqi Dafidinannai aní namuqáara qímannimiqoonnana Dafidifa óoqai minára maaqí qímasee ákara rinau.Náqi fee qídee ánaamuru áanóo ídee,Náqi fee qídee faiqí ánaasee únnamaanná qídee,Maa-maqánasaa karaambáiqauqa írirana deedaqídaqa.Rakísirausa suqúfi Ánutuna faqa narí ásauku mundírana faqa kurídiraree qídaqa. Dafidifa miqí qímasee aní Ánutuna namuqáara ákara rinau. Z-Misá miqandá idukúsoofaqa Peetooroosa Yoohaneesa nári níqoondunnai Yísuna ufa írimarusa márunnai fídaqa faiqí firaasá faqa rakísirausa faqa misá qáoo qírufa oosana oosanara qímannimiqau. -SMi-moo ainainná áuqaisóo fasiqafa áiku mandáikirafa sía kumaaráafau qaara fasiqa níku nísauku taikásee aukuana áiqaróofaqa andeeqáqau, faiqí firaaná andeeqóonara asasídaqa minára idí réemariqau. Yísuna faiqi námu suqúfiqa paasóosiranara Ánutunai innaaru qímariqau. lQMiqí qímasoofaqa miqóo súqimaru rakísirausa afeekaikámándee qáoo qímasee idukíqu. Misá náqimándee miqandá náriraree, sía amana. Faiqí ánaasee aiqáma qáfamaseeqa Ánutunara asasídaqa idí réemariqau. 9Maasá Yísunara qáfee marúnna ainainara dáaqoo íri marúnna ainainara náqi fee másee kukéeqaanauree sía kukéeqaaqaa ira ainaina máridanoo. /Peetooroosa Yoohaneesa misá úfa iriséeqa qiqau. Ínnee ínneeqá kai Ánutuna áfusaa andeeqára ainainara írimariasa máriafanoo. Maaqandá ínni ufamáu fee fuanáuree miná ufamáu fee fuanáuree. Maasá ínni ufamáu sía fuanáura Ánutuna ufamáu fuanáura. ;oMiqí qímasee misá Yoohaneesa Peetooroosa náaramaseeqa qáoo qiqau. Sía uqanna Yísuna áuquara faqa miná ufara faqa sía kafáa kooroo qiaqa. Qumeé uqanna raaqée qiqau. b=Maasá miqandá sía káqi idukúanauranoo aaquqímannimaqasee idukúanaura maasá miqandá náaramaseeqa qumeéraaqée qianáura maa-ufána sía fífainianifeera qianáura maaqóo kai káaqa taikáanifee qianáura. *MMisá maaqí qiqau, Maasá maa-fasiqaqandára náqimásee fee miqandára qáoo qianáuree. Yeerusaree máqusanaasa faqa ánaamuru misáki ani máriasa faqa aiqáma máa̱ moo áinaina firaa ainaina áuqunara íridaqa maasá faqa sía amana mi-ufánara qáoo qianáura akooqóo márifaqa. 'Mi-rakisiráusa súqimarusa Peetooroosa Yoohaneesa niqiqámásoofaqa moosáa fufaqa nári miqóo máridaqa narínni narínni ufa qímariqau. QFaiqí áiku mandáikirafa miqóo Peetooroona faqa Yoohaneena faqa ámiqimasee kikíqinoo márufaqa faiqí ufa qímarusa miná qáfeeqa náqi fee qímasee qáoo qianau qímasee ufara randéemariqau. %C Miqóo súqimarusa faiqí firaasá Peetooroosa Yoohaneesa ufa irisoofanoo náaquqoofaqa tautúmaseeqa qiqau maaqandá sía sukúraki kéeqeemaruqanda káqi máruqanda máridaqa káaqa paasóosamandee ufa qímariaqanda máridaqa Yísuna faqa nímariaqanda miqídammia foo qiqau. `9 Innaarúnai fírana Yísuna moodáa naríaraa minánnai kai innaarúnai fírafa máridanoo. Ánutufa sía moo fásiqa maa-maqánasaa quqáseenoo minánnai innaarúnai óoru fúaqee qinau. Sía uqanna, Yísufa kai.  Tamummáqara fasiqa ákara Yísunara maaqí qímasee ákara rúmaqoofa máridanoo.Ínnee máaqa usakéemarusa faakánara fídiaqaamasee tatú áqusoofaNarí kai sabéena afeeka faakana fannoo fíndifinoo rakíqanoo máridanoo. Tamummáqara fasiqa ufa miqímasee Yísunara ákara rúmaqoona ínnee sía írirai mi-maú kai fídaqa miná arusoofanoo narí fíndifinoo máridanoo. (Mi-aukuanná óoninnai kai usakée maríqau. Maasá sabéenannai máaqa usakée marúna márifaqa óoniara sabéena kíkiqusidaqa.) 3_ Ínnee faqa Isaraee máqannaasa aiqáma írifaqa miná óosana qímannimianaura. Maa-fasiqáfa kísaaqasaa áiku mandáikinoo márufa márifaqa maqee ámiqirafa ínni nífusaa kikíqinoo máridanoo. Yísufa Ánutuna ásauku mundírafa Nasareeteendáraa fasiqa ínnee aunírira saqarisaa pirímmannai arusoofanoo Ánutufa miná kúqiranakinaana uqéera quqásoofa miná áuqu afeekannái maa-fasiqáfa fíndifinoo máridanoo. lQ Ínnee maasá áiku mandáikirana dadaaqí fíndifumásaunnanara ínnee mináree maasá iraídee. T!Peetooroofa náaquqara maraquna minakí qumbíqafunara fíndifinoo paasóosamandee maaqí qímasee misá qímanniminau. Óo maa-fasiqáusa faiqí firaasá faqa rakísirausa faqa qiní ufa íriaqa. &EMisá miqandá Yísufa niqiqoo fásiqaqanda karafúsakinaana maréeqee nári nóorinni quqáqoofaqa áanóo ímasee irámmiridaqa qiqau. Ínneeqara náqi mándaafanoo fee áiku mandáikirafa fíndifinoo fee. Nána afeekannái fee miqí fee, yá fasiqana úfa fee íri fee maaqí fee. c ?Annasafa aanáiqikirausa úriqararafa faqa Kaiafasafa faqa Annasana áiku ásauku faqa indaarúqaa Yoohaneena amarána faqa Areekasandeerafa faqa misá aiqáma Yuda máqannaa faiqí firaasá faqa miqóo súqimariqau. I  Faiqée iqáqoo kanánaana Isaraee máqannaa faiqí úriqararausa faqa faiqí firaasá faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Yeerusaree máqusaki ufa súqimaru maqanaki súqimariqau. | qFaiqí ánaasee moómoosa sía rakísirausa ufara eedóo qiqau. Peetooroona ufa iriséeqa moómoosa uqanna Yísunasaa írirana rusísoosa minásaa atooqáqau. Faifa tauséenna núkudara foora ira fasiqa ánaasee mi-karí minásaa atooqáqau. ~ uPeetooroosa Yoohaneesa Yísufa kúqiranakiqari fíndifunara faqa faiqí ánaasee faqa fíndififandínnanara faqa ámiqimasee faiqí ánaasee qímannimimarufaqa Yuda máqannaa rakísirausa anirée iriséeqa tautúmaseeqa qiqau, faiqí ánaasee Yísuna kúqiranakiqari fíndifunara iriséeqa maasá dári foora qímaseeqa áanoomasee Peetooroosa Yoohaneesa ruúmbeeqee karabúsa maqaki quqáqau. Eenéemarufaqa dóo súani átisaa márufanoo dúna ufa írianee qímasee maréeqee karafúsaki quqáqau.  Peetooroosa Yoohaneesa faiqí ánaasee miqí qímasee Sooroomoona tidá átinni firaa amaana maqaki máruna qímannimimarufaqa amaana máqasaa aanáiqikirausa faqa amaana máqa poorísauqa faqa Sadikai ámaana ufa írimarusa faqa aniréeqa írimariqau. 3Miqí qímasee Ánutufa Abarahaamana faqa qímafeekaíkunara írinoo narí aináinira faiqi Yísuna mara máreenoo ínni maqanníminau. Aiqáma maqásaaqaraasakina ínniki náaree quqásee ínneeqa mandáinaina nímeesuquaqeera ámiqi ámiqirana faqa nímianifeera.ykÁnutufa narí tamummáqaranauqannai maasá qikeekú qikaakú qíma afeekaikírana óosana óosana nimiqoofa máridanoo. Sía misára kaifau quqánau. Maasá faqa náida qímidanoo. Ánutufa maaqí qímaseenoo Abarahaamánasaa qíma afeekaikínoo qinau.Aní áiku ásauku misánnai maa-maqa maaqánaki maamaqánasaaqaraasa misánnai ámiqi ámiqimánnisaanaura. 7gÓoqai Ánutuna tamummáqara fasiqauqa moómoo márufaqa náaru kambíqaaninna ainainara tamummaqasée ákara riqau. Misakínaana moo támummaqara fasiqa Samueerafa faqa márufanoo, narí faqa naránaaqiana kambíqoosa faqa moodáa kari ufa qunánnai máa̱ maqee kambíqeemari ainainara kooroo inau. iKÍnnikiqari moó fannoo sía mi-tamummaqara fasiqána ufa írifanoo faiqí ánaaseekinaana qumáree káqinni quqásee miqóo kuqáruannoo. Peetooroofa Mooseena ufa miqí qímannimiseenoo naríara quandáfinoo maaqí qinau.  Óoqai Mooseefa maaqí qímasee qímaqoofa máridanoo.Karaambáiqa ínni Ánutufa ínni tamummáqara fasiqa moó nímiannoo. Qiní Mooseesa daanna réenoo ínnikiqari kai moó fannoo kambíqaannoo. Kambíqainaqa ínnee miná ufara eedóo kai qiaqa. wgMifá Yísufa ásauku mundírafa káqi innaarúnai máriannoo. Kásooqaqee Ánutufa aiqáma ainaina fúka kambíqaaninna aukuannai mi-kamúqoo Ánutuna tamummáqara fasiqauqa óoqai qímaqoomáu kai ásauku mundírafa kafáa qúmuannoo. gGÍnnee minára irisée ínneeqa mandáinainara nímeesuqusee Ánutufinnai nóori ubeekáifanoo ínni mandáinaina numoo rukánnisainaqa innaarúnaindaraa asooárana Karaambáiqa áfusaaqaraana ínni nímiannoo. Óoqai Ánutufa ínniara iriséenoo narí ásauku mundírana Yísuna máreenoo kaifáa kásooqaqee ínnee iannai aqiqáinanoo qúmuannoo. U#Óoqai uqanna Ánutufa narí tamummáqara fasiqauqa ufannái narí ásauku mundíranara kásooqaqee aupúraannoo fee qímaqoona dóo ínni nísaukuki quqásoofaqa miná ufa ánoonaikiqa Yísuna áriqau. n~UQiní qiqoónausa ínnee faqa ínni faiqí firaasá faqa sía írirana íriqa Yísuna áriqau. {}o Abarahaamana faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa misá Ánutufa maasá qikeekú qikaakú Ánutufa maa-fasiqána uqéereeqeenoo narí áfaaqa aréenarana narí aináinira faiqi Yísuna ámifa máridanoo. Ínnee miná maréeqee maasá faiqí firaasá nímufaqa misá maréeqee Piratoona ámufaqa ínnee miqóo áruaqee qiqau. Piratoofa idukíraree qufaqa ínnee afeekaikámasee áruaqee qiqau. Yísufa mifá áaduma ámiqimandee andeeqárafa uqanna márufaqa ínnee faiqí nárimarunara Piratoonara idukú qimiséenana Yísunara káqi kúquanifee qusá. Ínnee miqí qímasee asumu márira óosana faqaana arusaqau. Ánutufa miná kúqiranakinaana uqéera quqásoona maasá qáfeemarúnausa máridaqa. Máa̱ Yísuna áuqu afeeka fannóo kai maa-fasiqána afeeka ámifanoo fíndifinoo nídanoo. Ínnee maqee qáfeemaria ainaina Yísuna áuqu faqa narí áuqusaa írirana rusíranannai faqa kambíqeenoo. Yísunasaa írirana rusíranannai maa-fasiqána andeeqásaifanoo aiqámausa nífusaa fíndimeeqee nídanoo. |5{c Peetooroofa moómoosa níndafamásee maaqí qímasee qímanniminau. Isaraee máqannaa fasiqauqa. Ínnee maa-ainainná qáfamasee nánaree tautíqa maasá tatáqaidee. Ínnee maasára náriqa afeekannái fee náriqa andeeqáranannai fee maa-fasiqána fíndifumaseeaafoo qídee. Óo sía uqanna. Az{ Mi-fasiqáfa Yoohaneesa Peetooroosa firaaqóo dúfi dúfi qímaseenoo miqandá qumáreenoo miqandá faqa máaqa tidá átimau Sooroomoonaindi fee qímaru maqana átimau ákaraqau. Faiqí ánaasee moómoosa miná qáfamasee sandéeqa óonu mi-atimaú rafúsu uqárumasee miná qáfeemarúfanoo náaquqanau. y# Faiqí ánaasee miqóo moómoosa máriusa mi-fasiqána qáfamaseeqa miná nírana faqa Ánutunara susúqira idi rárana faqa qáfamaseeqa qiqau, Óo ámiqira kooqíki óoqufaaqee munnimmara innaaru qímari fasiqafa dóo fíndifinoo ámiqimasee nídanoo. Miqí qímasee taútufanoo náaquqoofaqa miná andeeqára oosanara randáqau. Peetooroofa mi-fasiqána andeéqaisóo oosanara qímanniminau. x *wMMiqímakufanoo Peetooroosa Yoohaneesa faqa amaana máqaki kéeqaidanoo Ánutunara susúqira idi ráidanoo rafúsaki rafúsaki ídanoo nídanoo kéeqeemárinau. dvAPeetooroofa miqí qídanoo mi-fasiqána ásauku uqannai ásauku qumáreenoo dadaaqufanoo aaqee uqanna miná áiku faqa miná áiku aummeena faqa afeekaíkufanoo rútaqinoo fíndifumakufanoo óonuree anirée inau. 7ugNíndafamásoofanoo Peetooroofa kafáa qímaminoo qinau. Sía qinée munnimma márisa máridaqa. Qinée moodáa ainaina márisa miná kai aní ámianaura. Yísufa ásauku mundírafa Nasareetee máqusaindaraafa qiní qímuna miná aní ámidaqa miná áuqusaa aní qímamidaqa anée fíndimeeqee fúa. Jt Innaaru qufaqa miqandá mi-fasiqána óoriki qáfamaseeqa Peetooroofa qinau. Anée maaqandá dóoriki qíqafaa qufanoo mifá aináina qímidaqiaafoo qímaseenoo miqandá nóoriki níndafanau. s)rKMi-aiku mandaikiráfa mi-amiqira kooqínaki óoqu marifufanoo Peetooroosa Yoohaneesa minakí kéeqafufanoo mi-fasiqáfa miqandára munnimmara qímiaqee qinau. PqPeetooroosa Yoohaneesa eenéemaru innaaru qíraree qímasee kooqíki óoru kéeqafi faiqí moó qáfaqau. Óoqai maqasoonákiqari áiku mandáikirafa sía aináinirana amana márufaqa narátiuqa aindúsumaraidaqa maqee maqee amaana máqa kooqíki quqásee márufanoo miqóo máridanoo munnimmara innaaru qímarufaqa akaqáusa moodáa moodáa ámimariqau. Qimudáoo qusá qaaraqánda amisoofanoo minánnai náranaina feefaurúmma néemarinau. Amaana máqa kóoqiuqa moómoo márinau. Núqufaqaa kóoqiuqa máriqau. Mi-fasiqána quqée marú kooqinara ámiqira kooqí fee qímariqau. Yp -Misá miqí márufanoo moo fáasaana Peetooroosa Yoohaneesa Yeerusaree náaquqara amaana maqaki innaaru qírara óoru fíqau. Yeerusaree máqannaasa eenéemarufaqa amaana máqaki kéeqafi innaaru qímariqau. o.Faasaambáasaana Yeerusaree náaquqara ámaana máqaki kéeqafida innaaru qímariqau. Nári máaqakiaqa faqa maqee maqee suqúfida nárana néemariqau. Misá áfaaramasee nárana náida nimisée moodáanaki suqúsee náidaqa Ánutunara asasídaqa dúfi dúfi qídaqa aiqáma faiqí ánaasee ámiqi ámiqimánnimaqaranara irisée asasímariqau. Maqee maqee faiqí ánaasee akaqáusa misá faqa Yísunara kúqaa ánoonee qímariasa Ánutufa qumeé misá maréeqee óoqeenaasa faqa moodáanaki kámannimaqaidanoo. n/Fm-Misá maqá faqa nári aináina óosana óosana faqa mootínai nimisée feefaurú marasée náriki faiqí akaqáusa aináina síaisa márusa misá sárau ímaru ainaina dóo nímimariqau. )lK,Yísuna ufa írimarusa aiqámausa faasaambáasaana moodáanaki márida áqoondikai máriqau. Misá miqídaqa nári qumíasana narí ámi narí ámi ímariqau. %kC+Yísuna afaaqasáa faiqi námu moo núqu Yísufa niqiqoo fásiqausee qímariqau. Ánutufa Yísufa niqiqoo fásiqausannai sía amana faiqí áuqaaqaa ira ainaina náaquqara ainaina áuqusoofaqa faiqí ánaasee qáfamasee Ánutuna afeekara firaa ainainée qímaseeqa náaquqanau. 2j]*Miqóo miqímandee nammári mároosa Yísuna afaaqasáa indaarúqaa faiqi námu ufa maqee maqee irisée mi-maú fímariqau. Misá maqee maqee Yísuna faiqi námu faqa moodáanaki kámambi máridaqa moodáa maqaki náriqa nárana suqáqoona námaseeqa Yísuna áafaqa námaseeqa ráudamaki firaa amaana máqaki kéeqa fídaqa Ánutunara innaaru qímariqau. Yísuna faiqi námu ámiqimasee moodáanaki máriranara qímariqau. i)Miqí qímasoofaqa mi-suanínasaakai faiqí ánaasee moómoosa Peetooroona ufara kúqaa ánoonee qímasee Yísunaindi kámambi nammári máraqau. Qaaramoo tauséenna fasiqa ánaasee mi-suanínasaa kai nammári marasée Yísuna faiqi námuki atooqáqau. ohW(Peetooroofa mi-ufáusa faqa ufa óosana óosana ufa faqa miqóo súqimarusa aaquqímánnimaqaidanoo qímanniminau. Máa̱ maqee máriasa mandóosanara nárirara qúmuannoo ínni faqa náruani rufíasee Yísuna saqárikiaqa. [g/'Ánutuna óoqai qíma afeekaikamáqoonara narí maraquna ínni faqa ínni níku nísaukuara faqa ánaamuru máriasa faqa aiqáma Ánutufa náarainaqa ániannee qínausa faqa narí maraquna nímianauroo qinau. bf=&Peetooroofa iriséenoo qímanniminoo qinau. Ínni aiqámausa uqanna ínneeqa mandáinaina nímeesa uqusée Yísuna ásauku mundíranaki kéeqafiqa nammári rúmannimaqaaqa. Miqí mándaifanoo Ánutufa ínni mandáinainara minnínnisaannoo narí náaquqara andeeqara maraquna ínni nímiannoo. Sía feefaurú qírafa káqi nímirafa máridanoo. qe[%Miqóo suqúfi máriasa aiqámausa mi-ufána iriséeqa Óo maasá firaaqóo áaqeeqa qímasoofanoo naundurá dapíkufaqa Peetooroona faqa Yísuna faiqi námu faqa irámmiriqa qiqau. Óo qiqoónausa náqi fee maasá ianáuree. }ds$Minára ínnee aiqáma Isaraee máqannaasa maa-ainainnára aiqáma ámiqimasee íriaqeera qídaqa. Máa Yísuna ínnee aunírira saqarisaa áruna Ánutufa miná kai maréeqeenoo Karaambáiqa ásauku mundíranai kámandaifanoo máridanoo. c#Anée qiní daaqá óoqu marifínaqa qinée aní namuqáa maréeqee aní áramandunnai quqásaanana anée rafáaqafusaa. Eb"Dafidifa sía innaarúnai óoru fínau narí áti Yísufa óoru fúnara maaqí qímasee ákara rinoo qinau.Ánutufa qiní Karaambáiqa qiní atiara maaqí qímasee qímaminoo qinau. a!Ánutufa Yísuna uqéereeqeenoo narí aaqá ásauku uqannai quqáseenoo narí náaquqara maraquna óoqai útaaqa ámamaqoona Yísuna ámifanoo mifá kafáa quándakinoo maasá adíama qímaqaifaqa máa̱ maqee kambíqeemari ainaina ínnisaimbaqa qáfaidaqa. &`E Ánutufa Dafidina ufamáu máa̱ Yísuna kúqiranakinaana fíndifumásaifaqa maasá maqee ínni nífusaa kikíqimariasa miná qáfeemarúsa máridaqa. _Dafidifa Ánutufa kásooqaqee áuquaninna ainainara iriséenoo naráti ásauku mundírafa kúqiranakiqari fíndifuaninnanara maaqí qímasee ákara rinau.Ánutufa sía suqírausa márianaki minnínnisaannoo.Sía miná amaqí putaa íannoo. m^SDafidifa Ánutuna tamummáqara fasiqa márufa márinau. Ánutufa maaqí qíma afeekaikámandee qímaminau. Qinée Ánutusa, anátikiqari kásooqaqee moo ámiananoo Karaambáiqaikiannoo, aní aanna réenoo karaambáiqaikiannoo. ,]QPeetooroofa Dafidina ufa qímannimiseenoo maaqí qímasee narí qímanniminau. Óo qiní qiqoónausa íriaqa. Dafidifa sía naríarau ákara rinau, narí áti Yísunara ákara rinau. Dafidifa maasá qikeekú qikaakú márifaqa minára ínnee ámiqimasee íridaqa maríanara qifaaqa quqásee ámiqimasee maaqí qímasee qímannimianaura. Dafidifa kuqufufaqá ákundaqau. Miná madika káqi máridanoo maasá faqa. \!Anée káqi márira aana dóo uqaqífiqeennaranoo.Anée qiní faqa máriranannai qiní daundurái asasírana qumbíqa qíminnaranoo. p[YAnée sía qiní qimana kúqiranaki minníqiseennara qifaaqa quqáidaqa sía mapáraa ianáura.Aneenná náaquqara andeeqara fasiqa afaaqa madikakí ákundamasainana anée qáoo qínanoo miná amaqí sía putaa íannoo. WZ'Qinée minára írunanoo qiní ufa asasírafa kai máridanoo qeeqá daunduráki asasírafa qumbiqánoo máridanoo.Qiní qifaaqa faqa sía mapáraa íannoo, Karaambáiqa áfeesidanoo asasíannoo. NYKuqufufanóo Ánutufa sía minnísanau, kúqiranakinaana uqéera quqánau, kúqira aupuraranakinaana rakéemaseenoo uqéera quqánau. Kúqirana úriqararafa márunara kúqirafa sía ámiqimasee amana kísaaqasaa qumáraannoo Dafidifa minára maaqí qímasee ákara rúmasoofanoo máridanoo.Karaambáiqa qiní qífusaa faasaambáasaana márufaqa qáfeemariqia.Mifá qiní daaqá qiní qísauku uqannai márinara sía qinée rufíaanaura. XyWkÁnutufa fáasai iriqaraasamáseenoo narí ámaaku maqásaa máriasa nísaukuki quqásaanaqa misá miná árifaranoo fee qímaseenoo misá miqímmasee maaqímmasee áruaqee qímasee narí qímiriqoomáu kai fuaqéera qímaseenoo ínni nísaukuki Yísuna quqásoofaqa sía írirai mifá aamúa qímaqoomáu kai fídaqa miná mara máree kuqámmariqau. Ínnee miná qumáree mandá óosana máree marú fasiqausa nimisoofaqa misá qumáreeqa aunírira saqarisaa pirímmannai arusoofanoo kúqinau. VPeetooroofa Yooeerana ufa qímannimiseenoo maaqí qímasee aiqámausa suqíqa marúsa qímanniminau. Ínnee Isaraee máqannaa fasiqauqa aiqáma qiní ufa íriaqa. Ánutufa Yísuna Nasareetee máqannaana narí ásauku mundírana ínni nífusaa útaaqamáqoofa máridanoo. Ánutufa dadaaqufanoo Yísufa faiqí ínni qámbaanai máridanoo ínni nífusaa afeeka ainaina faqa náaquqara ainaina faqa uqannífiqara ainainauqa faqa áuqusoofanoo minánnai ínnee Yísunara innaarúnaindáraa fee qiaqéera uqannífiqanau. 5UcMi-fasannái yáfa yáfee Karaambáiqa áuquara fifímasee áarée maríasa misá kai Karaambáiqa asumu máreefaranoo. Yooeerafa mi-ufáusa ákara rúmaqoofa máridanoo. STAsukuna fannoo súani afu áruannoo.Fidíka andandirafa quqoona ititáannoo.Karaambáiqa firaa kaaqa qara faasaana radíqisee qumuráannee qínna kamuqoo maa-ainainnáusa kambíqaannoo. #S?Qinée mirínni innaarúnai moo áinaina óosana óosana uqannífiqasaanaqa maqásaaqari qáfeefaranoo.Maa-maqánasaa moo náaquqara firaa ainaina áuqusaanaqa qáfamasee qiní afeeka óosana qáfeefaranoo.Fidíka faqa idá faqa idá múna firaaná faqa máriannoo. 0RYMi-fasannái qinée Ánutusa káiqeesa aináinímariasa faiqí faqa ánaaseeuqa faqa nifaaqasáa qiní maraquna adíama nímaqasaanaqa misá tamummáqeefaranoo. 0QYÁnutufa qinau, Taikáinna fáasaana maa-ainainná quqáanaura.Qinée qeeqá maraquna faiqí aiqámausa nifaaqaí nammáriara foora téeqimannimaqaanaura.Mi-afeekánannai ínni faiqinámu níraamuqmaaka náaru kambíqaaninna ainainara maqee qímasainanoo náaru kambíqaannoo.Ínni kumaaráauqa faqa qainá ánoona qainá qáfeefaranoo.Faiqí asooqá náuraasa qainá misá nífunni áreefaranoo. aP;Maa-amiqira fuka ainaináfa kambíqaina Ánutuna tamummáqara fasiqa Yooeerafa óoqai ákara rúmaqoofa miná ánoona dóo maqee ínni nífusaa kambíqeenoo. Yooeerafa maaqí qímasee óoqai ákara rúmaqoofa. ;OoMaa-fasiqáusa sía nammárifau námasee fúrufaridau. Ínnee qáfaaqa kanánaana máridanoo súani maqee ururáidanoo. Minára sía amana nammárifau námaqaqee miqídafau ia. vNePeetooroofa miná iriséenoo Yísuna faiqi námusaimbaqa qísaukuqara taikásee qíku nooqu qaara marasée qírausasaimbaqa fíndifufanoo firaaqóo namméera qímasee maaqí qímasee suqíqa marúsa qímanniminau. Qiní máqannaa Yuda máqannaasa ínnee aiqáma Yeerusareenni ani máriasa qiní ufa íriaqa. Qinée maqee qímannimianaqa ámiqimandee íriaqa. rM] Akaqáusa Yísuna faiqinámuara naakada qiqau. Maa-fasiqáusa nammári moómoo néeneesee fúrufarida fífau faafau aiqáma máqannaa ufa qídaqa sía misá ufa íriaqa. Peetooroofa fíndifinoo ámiqimasee aiqámausa qímanniminau. 7Lg Misá aiqáma náaquqeenoo naundurá dapíkufaqa narí qímami narí qímami qiqau. Maaná nána oosanee kambíqaidanoo maaqídanoo fee. Maasá miná óosanara randáidaqa. hKI Yuda máqannaasa faqa ánaamuru Yuda amaana ufa írimariasa faqa ánunausa. Akaqáusa Kareetee máqa maaqaindari ánunausa. Akaqáusa Arabia máqa maaqaindari ániqa. Maasá moómoo maqúsaindari dáadu dáadu ufa qímarunausa ani máridaqa nári ufakíqari andeeqásee qiafaqa íridaqa. Misá Ánutuna firaa ainaina áuqunara qiafaqa íridaqa. zY}}C|{zzxwvuttt:sArq7ornLm5ljiUh7g3eIdcwba`__b_Q]\[ZYWWTSRRPP/NMLKKJIIH?u Mi-Eetioopia fasiqáfa Eesaiaana maa-akarána ásaana rímarinau.Misá miná qumáre̱eqee sipsípa aandáu̱ra foora maréeqee áriranaki quqáqau.Misá sipsípa ánaaqi asausí aukímarufanoo sía dúdeepeenoo fáaqarimarifa máridanoo sipsípa ánaaqi qúmmaarumuara fooqáana ári márufanoo kái mumúqida marínau.Ánutuna sipsípa ánaaqi árimarufanoo mumúqida marínau. Sía moodáakari ufa qínoo fáaqarinau. >7Miqí qufanoo mi-Eetioopia fasiqáfa qinau. Moó fannoo kooroo ínaqau irini síammiridaqa. Miqí qímasee Firipinara qiní faqa uru óoqumariannee qímasoofanoo Firipifa miná qóosa rarisée marú karanaki káqi fímarufanoo akarámáfufanoo mi-fasiqána aaqá óoqumarinau. v=eFímarufanoo Firipifa sandée óonureenoo miná kara ásaukunnai qumáreenoo mi-karána úqirafa áakaariqara sandánoo fídanoo iriséenoo irámmirinau. Óo maa-fasiqa, anée ásaana rímariannana óosana íridanee sía fee íridanee. <Náaquqara andeeqara maraquna fannoo Firipina qímaminoo qinau. Anée miná kára fímariqoo óonuraina qáfaa. Eetioopia fásiqafa narí qóosa rarisée marú karanaki fídanoo óoqai tamummáqara fasiqa Eesaiaafa ákara rúmaqoona ásaana rinoo fímarinau. `;9Eetioopia máqannaa ánaasee rakísirana áuqu Kandaseenámmarifa márinau. Minásaa rakísimaru fasiqafa áfaandama ítirafa káaqa Ánutunara rímaru fasiqafa, mifá Yeerusaree máqusai narí qóosa rarisée marú karanaki Yeerusareenni óoru Ánutunara innaaru qímaseenoo óoru randéenoo ámaaqai qúmimarufano Firipifa paqúrinau. 7:gÁnutuna qangiroo moó fannoo Firipina qímaminoo qinau. Anée dóo deedaqía. Aaná moó Yeerusaree máqusaindari aadána maqa maaqa aana fannoo qámbaana fídanoo Kaasa máqusai óoqu fímari aana. Anée óonuree mi-aannára randásee paqúria. Dóo uqéeraa qufanoo Firipifa miná iriséenoo deedaqí imaree dóo miqóo finau. Firipifa fífiufanoo mi-aanná paqúrimaseenoo Eetioopia máqusaindaraa fásiqa moó mi-aannái fímarufanoo paqúrinau. Mi-Eetioopia maqusánaa fasiqa dundúqarirafa márinau. Narí máqannaa anaasee rakísirana úriqararana munnimma aina rakísimarufa úriqararafa márinau. (Afaandama ítirafa márinau. Óoqai uqanna ánaasee rakísirausa úriqararausa akaqáusa nári aináina dadaaqímarusa nífaandama ítimariqau. Maqee sía mi-oosanáfa máridanoo. Óoqai uqanna márinau.) 9;8oPeetooroosa Yoohaneesa Karaambáiqa áufakiana qímannimiseenoo qumurandée Yeerusareenni kafáa óoru fíqau. Óoru fídaqara Samaria máqusa káqikaa káqikaa maqusakiaqa Yísuna ámiqira fasaasa ufa qímannimímarée óoru fíqau. Firipifa Eetioopia máqannaa úriqararana Yísuna ufa qímaminau. w7gSimoonafa mi-ufána iriséenoo tautúmaseenoo Peetooroosa Yoohaneesa minára qímanniminoo qinau. Óo ínneeqara amanée ínneeqara Ánutunara innaaru qífanoo sía mandáinaina óosana óosana ínnee qiandée sía qinísaa kambíqaani. (6IQinée aní aundurái óosana qáfaidaqa túka amaneera foora sukáqarafa máridanoo. Anínna mandáinaina fannoo náaqanara foora aní rumbánoo máridanoo. 5Anée aneenná mandá íriranakiqari quándakinana Ánutunara innaaru qínanoo máa̱ aní maa-manda irirána ákiaqara minnáisaani. 41Maasá fúnnaqoo anée sía maasá faqa moodáa rúnna fúananoo. Aní írirafa aní ámuqusaki Ánutufa qáfaifanoo sía andeeqánoo máridanoo. M3Simoonafa afunee fasiqa fannoo miqandá óosana níndafamásee qinée faqa marasée miqíanee qímaseenoo munnimma maraséenoo Peetooroosa Yoohaneesa nímianaqa náaquqara maraquna qímifaqa qeeqá maqannaa miqímannisaanee qímasoofanoo Peetooroofa maaqí qímasee áqinoo qinau. Anée anée faqa aneenná munnimma námufaqa idá áqufua. Anée Ánutuna káqi nímira ainainara feefaurú qíannanara minára aneenná munnimma námufaqa idá áqufua. 201YPeetooroosa Yoohaneesa minára iriséeqa innaaru qímasee misá faiqí ánaasee níkumu qumáree mapukúnnimaqásoofanoo náaquqara andeeqara maraquna náakimarinau. ;0oSamaria máqannaasa Karaambáiqa Yísuna áuqusaa kai nammári maraséeqa sía náaquqara andeeqara maraquna máraqau. Minára náaquqara maraquna fannoo sía misáki márinau. @/yÓoqureeqa Samaria máqannaa Yísuna áufakiana fúkasaa írimarusara innaaru qímariqau. Náaquqara andeeqara maraquna fannoo misá faqa náakuanifeera qímasee innaaru qímariqau. .'Yísuna afaaqasáa áqoondiuqa moo núqu niqiqoo fásiqausa misá Yeerusaree máqusai máridaqa Samaria máqannaasara Ánutuna ufara írida fee qímasee Peetooroona faqa Yoohaneena faqa niqiqámasoofaqa Yeerusaree máqusaindari Samaria máqannaasunnai óoqufiqau. j-M Simoonafa narí faqa Yísunara iriséenoo kúqaa fee qímaseenoo nammári máranau. Nammári maraséenoo Simoonafa Firipina aaqá máridanoo miná faqa óonuree anirée imarinau. Firipifa óosana oosana firaa ainaina faiqí sía áuqaaqaa ira ainaina faiqí ánaasee dadaaqímaria ainaina áuqufanoo Simoonafa miná qáfoofanoo áaquqoofanoo márinau. 3,_ Miqí márufanoo Firipifa qumuréenoo Ánutuna quqúsara ámiqira fasaasa ufa faqa Yísuna Ánutuna ásauku mundíranara qímannimufaqa faiqí ánaasee iriséeqa kúqaa fee qímasee miná qumáraqau. Qumároofanoo nammári rúmannimaqee marínau. Faiqí faqa ánaasee faqa rúmannimaqee marínau. }+s Mifá kísaaqasaa narí afuneénnai narí máqannaa únna qímasee qímannimisoofaqa káaqa miná ufa írimariqau. c*? Mi-maqusánaana áuqu moó Simoona amaráfa mifá Samaria máqannaafa márinau. Mifá afuneé ainaina faqaa fasiqa márinau. Moómoo áukuana afuneénnai narí máqannaasa uqannífiqasoofaqa misá miná qáfamasoofanoo náaquqee marinau. Simoonafa miqímarunara naríara úriqararausee qímasoofaqa aiqáma tia uqanna minára kúqaa írirana faqaa fee qímasee minára káaqa rímariqau. Miqídaqa miná máqannaasa minára Ánutunaindaraa firaa afeekainaineé qímariqau. ) G(Miqímmasoofaqa Samaria máqannaasa firaaqóo asasímariqau. G'Firipifa qufanoo áfaannauqa faiqí naunduráki márusauqa fáaqarumasee rafúdamaki sandée maríqau. Káqi níku nísauku úqiranauqa faqa árirutí marúsa faqa andeeqánnisee marínau. @&ySamaria máqannaasa moómoosa Firipina ufa andeeqásee íriqau. Mifá moo áinaina faiqí dadaaqímari ainaina áuqamásoofaqa miná qáfamaseeqa ámiqimmasee miná ufa írimariqau. K%Firipifa Yeerusaree máqusaindari sandóonaindari ánaamuru máqannaasaki óoqu fínoo Samaria máqannaasa firaa maqusai óoqureenoo Ánutuna ásauku mundíra fasiqara Yísunara qímanniminau. 7$gMiqúfaqa Yísuna ufa írimarusa miná irisée miqóoqari quqásee moo máqusa moo máqusa dáraaniqa máriqau. Míqunnai fídaqa Yísuna áufakiana qímannimimariqau. #Miqóoqari Sauroofa óosana áreenoo Yísuna ufa taikáani fee qímaseenoo Yísuna ufa írimarusa nárirara áanóommasee mandá ufa qídanoo rairai qímarinau. Miqídanoo maqúsasaa óorureenoo aiqáma máaqakiaqa kéeqafidanoo Yísuna ufasáara náriraramasaidanoo nísauku qumáraidanoo maqámau rarisáidanoo múnu karafúsa máaqaki quqéemarínau. Sía faiqí kai ánaasee faqa qumáree rarisámeeqaidanoo karafúsa máqaki quqéemarínau. Firipifa Samaria máqa maaqaki Yísuna ufa qímannimimarinau. "7Ánutunara írimarusa andeeqárausa akaqáusa Sateefeena irí ani máreeqa múnu ákundamáseeqa firaaqóo uqanna ikíraqaséeqa soofaarí maríqau. P! Mi-faasaanná kai óosana araséenoo Yeerusaree máqusaki amaanasáa rakísimarusa úriqararausa Yísuna ufa írimarusaki nárunnifaqaairana uqéeraqau. Yísuna afaaqasáa áqoondiuqa qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara márarausara niqiqoo fásiqausee qímariqau. Miqímandee fasiqa Yeerusareenni káqi máriqau. Káiqeesa moómoosa rufíasee miqóoqari dáraaniqau. Akaqáusa Yudeeaa máqa maaqai fíqa akaqáusa Samaria máqa maaqai sandáqau. ` 9<Miqí qímaseenoo Sateefeenafa aqoorisáa óorindari kummáramáfufanoo firaa kari fáaqa quqéenoo qinau. Óo karaambáiqa misá mandáinaina qímiana sía misáki mi-numoofá máriani, anée aunúsaa. Dóo miqí qídanoo kúqinau. Sauroofa misá qamunnasaa qúmmuarifoora rakísidanoo Sateefeena árunara eedóo qímasee márinau.V%;Misá óonisamu árimarufanoo Sateefeenafa karaambáiqara innaaru qímasee fáaqa rídanoo qinau. Óo Karaambáiqa Yísufa qinée kúquanana anée qiní qimana qumáre̱eqee aneenná márianannai quqáa. )K9Misá miqóo márusa aiqámausa miná iriséeqa írianoo qímasee firaakarí fáaqa rúmaseeqa nísauku náaqoo áamara upeekáseeqa aiqámausa fíndimeeqee sandéeqa Sateefeena qumáreeqa rarisámammareeqa miná rafúsu qumáree áqoosai áqiqau. Áqoosai áquseeqa fáasai kóotaki Sateefeenara únna qímarusa misá kai óonisamu óonu qumáree ani qumáree ufaqá mi-samúna miná árimariqau. Misá nári siuta qamunna nísauku rakísi qumáraandoo qímaseeqa raipáqueeqee moo kúmaaraa Sauroona áikusaa áqusee Sateefeena árimariqau. :4a8Sateefeenafa qáfaidanoo náaramaseenoo qinau. Ínnee qáfaaqa innaarúna rakéemambifaqa faiqí nímaaku Ánutuna aaqá ásauku uqannai kiqíqinoo márifaqa qáfaidaqa. )7Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna Sateefeena áaku funara óori uqéeraseenoo qáfoofanoo innaarúna rakéeufanoo Ánutuna káaqa qárana áfaaqa áreenarana akooqóo márufanoo qáfanau. Yísufa Ánutuna aaqá miná ásauku uqannai kiqíqinoo márufanoo qáfanau. ~u6Miqí qímasoofaqa faiqí súqimarusa miná Sateefeena ufa írufanoo minára níranaqeenoo nífai sandúrinau. <q5Ínnee Ánutuna sándufa qangiroo ásaukukinaana máree maríasa sía minara írimariafanoo káqirunna fímariafanoo. Faiqí firaasá Sateefeenana ufa irisée óonisamu áriqau. C4Ínni nikeekú náaku sía moodáa tamummáqara fasiqa sía mandáikamannimaqanau. Aiqáma mandáikamánnimaqee maríqau. Óoqai Ánutuna andeeqára ainainira faiqi Yísunara kooroo ímaru tamummaqara fasiqauqa faqa nárí mariqau. Dóo maqee faqa ínnee miná uqanna ueeqásee kuqá nárí maríasa máriafanoo. 3Sateefeenafa tamummáqara fasiqa ufa qímannimiseenoo níqidanoo qinau. Ínnee maaqóo súqimariasa qiní ufa íriaqa. Ínnee aamína fasiqa miqírausa máriafanoo óoni máriafanoo náaqoo aunírausa sía Ánutuna ufa írimariafanoo. Ínneeqa nikeekú nikaakú nínaakusa miqírausa máriafanoo Ánutuna maraquna fannoo ínniki ánirarímarifaqa ínneeqa qáoo qímariasa máriafanoo. P2Aiqáma máaqa áuqimaria ainaina qeeqá kai áuquafanausa máridaqa. !;1Innaarúnai qiní máaqa máridanoo qinée rakísinnimaqara maqusa máridanoo. Maqásaa ínnee máriafa qiní qíku réemarunafa káqikaa ainaina fífau ainaina máridanoo.Ínnee nána maqee qiníara usakéefaree. Qiní qimana idooára máqusa yái fee máridanoo fee. nU0Ínnee aiqáma íriaqa firaaqóo uqanna úriqarara Ánutufa máridanoo. Sía amana faiqí nísaukunnoo usakára maqaki amana máriannoo. Tamummáqara fasiqa Ánutuna ufa minára maaqí qímaqoofa máridanoo fee qinau. kO/Ánutufa sía Dafidinara qinau. Miná ámaaku Sooroomoonara qufanoo mifá afeeka maqa usakánau. }s.Ánutufa Dafidina andeeqára óosana qáfamaseenoo minára rufanoo Dafidifa Ánutunara irámmirinoo qinau. Óo Yakooboona Ánutu, aní máaqa úqiqaana maqa kai máridanoo. Amanée qinée aní afeeka máaqa usakáqaananee minakí márinnaree. 7-Miná maaríqoo áukuana maasá qikeekú qikaakú taikáfufaqa misá faiqi námu fíndifufaqa mi-uqiqaana maqána káqi máraqa nímariqau. Ánutufa Yoosuana dadaaqufanoo Isaraee máqannaa maasá qikeekú qikaakú faqa mi-uqiqaana maqána faqa maréeqee Kannaana máqa maaqai óoqureeqa naru nífaqaseeqa nári úqiqaana maqa miqóo usakáqau. Miqóo marikínoo Dafidifa kambíqafinoo karaambáiqaikinau. ),Sateefeenafa ufa suqúnaki kai qímanniminoo ninau. Óoqai maasá qikeekú qikaakú aadána maqasaa nídaqa Ánutuna sándufa qímannimira úqiqaana maqa misáki márinau. Mi-uqiqaana maqáfa Ánutufa Mooseena qímamúndee kai mi-uqiqaana maqána usakée máriqau. nU+Sía ínnee qiní náaquqara úqiqaana maqa máree fímarunara írimariafanoo. Ínnee moo únna ánutuna mináuqu Moorookanara únna qímasee irimáree fídaqa únna qímasee qiní kíkiqa úsimaríafanoo. Ínnee ínneeqa moo únna Ánutuna mináuqu Reefanna fee qímariafanoo. Miná fásau innaarúnai máridanoo miná amana ínneeqa nísaukunnoo áuqufa maqásaa mári Reefanafa márifaqa ínnee minára innaaru qímariafanoo. Miqíana ákiaqara qinée Anutusa dóo ínni futeéqeeqee Babiroonia máqa maaqa meemái misá nísaukuki quqáanaura. Tamummáqara fasiqa ufa miqí qinoo máruna miná kooroo qinau.  *Ánutufa mi-manda oosanná qáfeenoo misá márunnai ámeesa uquséenoo qinau. Sáina misá innaarúnaindaraa fífau fásau ainara innaaru qiaqée qímasee minínnisanau. Miqí qímasoofanoo tamummáqara fasiqa ufa kooroo inau. Tamummáqara fasiqa maaqí qímasee ákara rinau.Óo Isaraee máqannaasaÍnnee qaara fasiqa níku nísauku taikásee áukuana kísaaqasaa aadána máqasaa níniunara sía qiníarau innaaru qiqau. Únna innaaru qímariqau. Sía qiníarau tatúfira aandáu̱ suqáqau.  )Aaroonafa misá ufa iriséenoo mi-fasannái kai burimakáu ánaaqi kóorannai áuqusoofaqa minára maasá Ánutu fee qímasee innaaru qímasee qoomáqamasee tatúfirana súqamisee nári nísaukunnoo áuquqoonara asasamásee qoomáqa sakasée naqau.  (Mooseefa Sinai áaqanasaa óoru márufaqa misá Mooseena áfasaana Aaroona áaramáseeqa qiqau. Mi-fasiqáfa Mooseefa maasá qífiqee ánifa yái fee fínoo fee. Anée Ánutuna fooqáaira ainaina áuqusainanoo mifá maasá indaarú fída aaná uqannífiqaina fúa.  !'Maasá qikeekú qikaakú Mooseena ufa sía íriqa rukí áquseeqa Mooseena máfi áqusee kafáa Isipa máqasaa fuanéera qímariqau. H  &Maa-fasiqáfa Mooseefa aadána maqa maaqaki Isaraee máqannaasa oobíqasee fímarunaki Mooseefa misá sáimbaqa fímarinau. Misá Sinai áaqana aaqá márufanoo misá faqa nímarinau. Qangiroo fannoo Mooseena faqa áaqanasaa ufa qímarinau. Mooseefa kai Ánutuna náaru márira ufa iriséenoo maasá qímaqimimarinau.  %Maa-Mooseefá Ánutuna tamummáqara fasiqa kásooqaqee kambíqaaninnanara maaqí qínoo qímanniminau. Ánutufa narí tamummáqara fasiqa moó ínni nímiannoo. Mifá qinée Mooseesara foora ínniqakiqari kambíqafi máriannoo, ínni dadaaqíannoo. kO$Mifá narí máqannaa Isipa máqa maaqakinaana ámiqimasee nífiqeeqeenoo Sinai aadána maqa maaqaki finau. Nífiqee fídanoo Isipa máqa maaqaki faqa Taatuqée námmariki faqa aadána maqa maaqasaa faqa moo kámaakira óosana óosana ainaina uqannífiqanoo fímarinau. Qaara fasiqa níku nísauku taikásee áukuana kísaaqasaa miqímminoo fímarinau. <q#Sateefeenafa káqi suqúnakiaqa ufa qímanniminoo nídanoo qinau. Isaraee máqannaasa narí máqannaara Mooseenara ákooqoofanoo níanai afeeqáqidaqa qiqau. Yáfee aníara maasá Karaambáiqa ufa írimari fee qínoo fee qiqau. Ánutufa narí qangiroo sasámimiki idá qéemarúna aqiqoofanoo mi-Mooseená dadaaqufanóo narí máqannaasa Isipa máqannaa nísaukukiqari rafía qumáraseenoo moo máqasaa rakísinnimaqee marínau. L"Anée qiní Ánutusa ufa íria. Qinée qiní faiqi námu Isarae máqannaasa Isipa máqasaa máriasa misá mandáinainaki máriana faqa misá aupúrarana faqa qáfamasee misá qikíraqárana iriséeqa qumu misá nífiqáannanara irisée aní qímamidaqa. Dóo fíndifi fúa aní aqiqáidaqa Isipa máqusai kafáannai fúa. !Aneenná áiku ánaamu uturúqu quqáa. Maa-maqáfa náaquqara maqa maaqa máridanoo. Aní áiku ánaamu maa-maqána putaaídanoo. ! Óo Moosee qinée aní ánaakuna ásaifaqana Abarahaamafa faqa Isakeefa faqa Yakooboofa faqa misá Ánutusa máridaqa. Mooseefa Ánutuna ufa iriséenoo áindiri áindiri ufanóo qáfarara faqa eeráira eeráirinau. Miqí márufanoo Ánutufa kafáa qímaminoo qinau. ~uMooseefa tautúmasee mi-idaurúna qáfanau. Aaqá óonuroofanoo idáuru̱kiqari Ánutufa ufa moó qímaminoo qinau. >uMiqóo óonu máridanoo qaara fasiqa níku nísauku taikásee aukuana moómoo aukuana áiqaróofanoo Mooseefa faiqí firaafá márufanoo Ánutuna qangiroo moó fannoo qumeé sasámimiki idáqee marúnakiqari ufa kái Mooseena qímamufanoo írinau. Sinai áaqana aaqá aadána maqa maaqai qée marínau. wMooseefa mi-ufána iriséenoo dóo kooroo qinóo máridanoo Faraoofa miná ákiaqara qiní faqa dáruandoo qímasee rufíasee quqásee sandéenoo Midianna máqa maaqai níanai óonu kísaaqasaa marikínoo ánaasee marasée qaara faiqi máqanau. r]Isaraee máqannaa narí aqoónnana árimarufa Mooseena afeeqáseenoo áqinoo qinau. Yáfee aníara maasá karaambáiqa ufa írimari fee qínoo fee. Eendá anée Isipa máqannaa kúqarúanafa miqí kai ínana qiní faqa dárinnaree. &~EFaiqée iqáqoofanoo kanánaana Mooseefa narí máqannaa Isaraee máqannaa níndafaida qáfoofanoo Isaraee máqannaa qaaraqánda moodáa maqannaaqanda rákimariqau. Rákimarufanoo Mooseefa soodáa qianée qímaseenoo qinau. Ínneeqara moodáa máqannaa máriafanoo nánaree rákidee. {}oIsaraee máqannaasa qiní qíqafamaseeqa óo Ánutufa maa-fasiqánannai maasá maqee Isipa máqannaa karabúsaki máriasa idukúannoo fee qímasee qiní Mooseesara nídianifeera. Sía Isaraee máqannaa miná íriqau. Mána mánammímariqau. ]|3Misáki nídanoo níndafoofanoo Isipa máqannaa moó fannoo Isaraee máqannaa narí aqoónnana mandáikammamaqóofanoo Mooseefa narí máqannaana dadaaqianée qímasee mi-Isipa maqannaa fasiqána kuqámmarinau. K{Mooseefa qaara fasiqa níku nísauku aukuana maraséenoo faiqí firaafáikamafinoo narí máqannaa Isaraee máqannaa miqóo Isipa máqannaa karabúsaki márusa níqafaanee qímasee finau. Xz)Fírimarufaqa Isipa máqannaasa írirana aiqáma qímamisoofanoo írinoo innooqáfinoo írirana faqaafa máridanoo aiqáma ainaina óosana óosana uqéeree marúfa máridanoo afeeka ufa qímarufa márinau. y!Miqímaru aukuana Mooseefa kambíqanau. Mifá faiqi ánaaqi ámiqirafa kambíqanau. Miná ánaukoo qaaramoo qúqoonasaa narí máaqaki rakísiisee káqinni ándandai quqásoofanoo Faraoona áraamuna paqúrimasee naríara maraséenoo narí ámaakuara foora fírinau. xwMi-fuka karaambaiqáfa mináuqu Faraoofa maasá qikeekú qikaakú níkaru qímasee firaaqóo mandáikamannimaqee marínau. Mi-karaambaiqáfa qufaqa maasá qikeekú qikaakú nári faiqi ánaaqi maqasée máaqakiqari áqusee márufaqa kúqi maríqau. tvaMisá miqíqa máridaqa moómoo márufanoo Isipa máqannaa karaambáiqa moó kambíqanau. Mifá Yooseefaafa aandaroo áukuana Isipa máqannaasa firaaqóo dadaaqí márunara sía írimarufanoo Isipa máqannaa karaambáiqa kambíqanau. kuOÁnutufa óoqai Abarahaamana Kannaana máqa ámiraree qímasee qíma afeekaikámásoofanoo dóo miná áiku ásauku ámira áukuana adeedí roofanoo maasá qikeekú qikaakú Isipa máqasaa moómoo kámambiqa fímariqau. QtMisá kuqufíqa niqoónausa misá irí mara máreeqa nári maqa maaqa Kannaana máqa maaqai Seekeema máqusa aaqá níkundee maríqau. Óoqai Abarahaamafa munnimmannái Qamoorana áiku ásauku feefaurú ámiqoonáki mi-maqa maaqánaki misá irí níkundee maríqau Sateefeenafa káqi ufa suqúnakiaqa ufa qímannimínoo ninau. "s=Yakooboofa Isipa máqusai óoqu marínoo káqikaaqoo marikínoo kúqinau. Miná faiqi námu maasá qikeekú qikaakú miqóo mari máree fíqa kúqiqau. ,rQIsipa máqusaindari Yooseefaafa narí ákoofa Kannaana máqa maaqaki máruna ufa quqásoofanoo aiqámausa Isipa máqusai óoqu fíqau. Qaaramoo fásiqa níku nísauku taikásee moo fásiqa qísaukuqara taikásee moodáanai qíku óoqu marasée fásiqa ánaasee Isipa máqusai óoqu fíqau. 0qY Ínnaaqianna óoqu fú kari Yooseefaafa narí áfasausanamuara naríara kooroománniminau. Miqímasoofanoo Faraoofa faqa Yooseefaana áiku ásaukuara miqóo írinau. *pM Isipa máqusai sakuma moómoo márufanoo Yakooboofa Yooseefaana ákoofa Yooseefaanara sía uqanna írirai náranara kai iriséenoo narí faiqi námu maasá qikeekú qikaakú niqiqoofaqa indaarú óoquree sakuma maraséeqa nári níkaqa Yooseefaana qáfamasee sía miná óoriara íriqau. 1o[ Miqóo aandaroo firaafá Isipa máqannaasa faqa Kannaana máqannaasa moo áuqu Isaraee máqannaasa faqa nárinau. Maasá qikeekú qikaakú náranara randée maríqau. bn= Yakooboona faiqi námu nári níkaqa Yooseefaanara rairai qímamaqásee qumáraseeqa ruúmbeeqéeqa Midianna máqannaa nimiséeqa feefaurú munnimma marasoofaqa Midianna máqannaasa áfiqamaree Isipi máqannaasa munnimmara múqu nímiqau. Miqóo Yooseefaafa karafúsaki márufanoo Ánutufa dadaaqunara aiqáma kadáapirirana óosana óosanaki fídanoo andeeqásee fímarinau. Yooseefaafa Isipa máqannaa karaambáiqa Faraoona óorisaa kíkiqamafuafanoo Ánutufa Yooseefaana írirana faqa miná afaaqa óori faqa ámiqirana áminau. Faraoofa Yooseefaanara andeeqára fásiqee qímasee maréeqeenoo narí maqa máaqa faqa Isipa máqa maaqa aiqáma faqa narí aiqáma ainainasaa mináuqasaa Yooseefaanara anée rakísiannee qinau. m ~luMiqóoqari Ánutufa nári fáinánduqira óosana Abarahaamana uqafíqanau. Abarahaamafa minára irisooqóo Isakeena ánoofa maqasoofanóo dínni qísauku taikásee dínni ani qaaramoó marasée faasaana áiqaróofanoo miná ákoofa miná fáinanduqinau. Isakeefa faiqí kámafinoo Yakooboona maqaséenoo dóo miná faqa fáinanduqinau. Yakooboofa faiqí kámambinoo qísaukuqara taikásee qíku qaaraqánda óoqu maraséenoo faiqi námu maasá qikeekú maqaséenoo misá faqa fáinanduqu nímaqanau. kMiqí márifaqa qinée Ánutusa mi-anaamurúsa náruanauree qinau. Naruséeqa aní áiku ásauku Isaraee máqannaasa nífieeqee maa-maqa maaqánaki quqásaanaqa máridaqa maa-maqa maaqánakiqari Isaraee máqa maaqakiqari qiní Ánutusa qimooqifáranoo. jÁnutufa maaqí qímasee qímaminau. Aní áiku ásauku ánaamuru maqúsai karafúsaki márifaranoo, (400) foo handaréeta aukuana kísaaqa aukuana karafúsaki márifaranoo. Mi-anaamurúsa firaa ummaara mandá saika aní áiku ásauku nímimarifaranoo. +iOÁnutufa mi-aukuanná sía maa-maqa maaqána áminau. Sía káqikaaqoo faqa áminau. Káqi kásooqaqee qíma afeekaikámásee aní faqa aní áiku ásauku aní átiuqa nímianauree qinau. Qíma afeekaikíra áukuana Abarahaamana faiqi síaifa márufanoo miná áiku ásaukuara qímaminau. hAbarahaamafa miná iriséenoo eedóo qímasee Karadeea máqa maaqa minníseenoo Qarana máqusai óorureenoo miqóo márinau. Abarahaamana ákoofa miqóo kuqufufanóo Ánutufa qufanoo Abarahaamafa máa̱ maasá márunna maqa maaqanaki Yuda máqa maaqai áninau. `g9Sateefeenafa misá aiqámausa qímanniminoo qinau. Óo qiní qíkausa qífasausa qiní ufa íriaqa. Óoqai Abarahaamafa sía Qarana máqa maaqai óorufunaki káqi Meesoopootamia máqusai márufanoo Ánutufa kooroomámbinoo qímaminau. Aneenná áiku ásauku faqa aneenná maqa máaqa faqa minníseenana qinée aamúa qíanna máqanasaa fúa. f|e sAmaana máqasaa aanáiqikirafa úriqararafa Sateefeena irámmamaqeenoo qinau. Maa-ufána kúqaa ánoonee qídaqia. (dIAiqámausa suqíqamárunakiqari nóori Sateefeena funnai kai ubeekámafi qáfaqau. Miná óori aiki qangiroo óoriara foora káaqa qéemarufaqa qáfaqau.c-Mifá maaqí qufaqa maasá íriafanafa máridanoo. Mifá maaqí qinau. Máa̱ Yísufa Nasareetee máqusaindaraafa maa-amaana maqána rapéepaamma áqusee Mooseena sándufa óosana óosana maasá qímu úfana maréeqee áadumai quqásainaqa maasá moomáu fuanóo qídaqa. jbM Quqásoofaqa únna ufa qímaru fasiqausa nífiqee aniroofaqa maaqí qímasee Sateefeenara únna qiqau. Maa-fasiqáfa maasá náaquqara amaana maqara faqa Mooseena sándufara faqa maqee maqee mandá ufa qímarifa máridanoo. Za- Míqunara faiqí ánaasee faqa faiqí firaasá faqa Mooseena sándufa írimarusa faqa níranaqoofaqa áanoomasee Sateefeena óonu qumáreeqa amaana máqa rakísirausa ufa súqimarunakina míni quqáqau. ^`5 Mi-aufadara irira fasiqáusa miná qáfamaseeqa mináfasaasa qímaseeqa qumeé firaa munnimma áuqusee úmmuarira fasiqausa nímiqa qiqau. Sateefeenara ínnee únna ufa óosana óosana uqéeraaqa qufaqa misá Sateefeenana únna qímasee maaqí qiqau. Mifá Mooseena sándufara faqa Ánutuna ufara faqa qáoo qídaqa qifaqa maasá íridaqa. m_S Ánutuna maraquna fannoo Sateefeenana ufa írira dadaaqunára sía miná ufa rafáaqafirana amana. f^E Yuda máqannaasa Yeerusaree máqusaki akaqáusa áaduma sukúraki kéeqeemariasa náriara maasá aufadára irirana faqaasee qímariqau. Misá akaqáusa Yuda máqannaasa Sireenee máqa maaqaindari mi-sukuránaki kéeqeemáriqau akaqáusa Areekasandiria máqusaindari ani kéeqeemaríqau. Akaqá Yuda máqannaasa káiqeesa Sirisia máqusaindari ánusa faqa akaqáusa Asia máqannaindari ánusa faqa moodáaqoo suqúfufaqa Sateefeenana ufara qáoo qímasee ufa rainée maríqau. ]ySateefeenafa náaquqara andeeqara maraquna fannoo minakí qumbíqafunara Ánutufa firaaqóo dadaaqufanoo faiqí ánaaseeki óosana óosana ámiqimánnimaqara ainaina náaquqee marú ainaina faiqí ánaaseeki áuqee márufaqa qáfeemaríqau. \-Miqímandoofanoo dóo Ánutuna ufa aiqámai dáraaninau. Yeerusaree máqusai Ánutuna ufa írimarusa moómoo kámambiqa fímariqau. Amaana máqasaa aanáiqikirausa faqa moómoo Yísuna ufara kúqaa ánoonee qímasee minásaa atooqée maríqau. Sateefeenana rumbóo ufana. )[KMiqímandee fásiqa namu máree míni niqiqoo fásiqausa naaqá míni quqásoofaqa misá innaaru qímasee nísauku níkiaaqa quqáseeqa nifaaqóoqa qímasoofaqa náriqa saika munnimma rainée marú saikánai fufaqa niqiqoo fásiqausa nári saika Ánutuna ufa qímannimira saikái fiqau. 9ZkAiqámausa mi-ufána iriséeqa ámiqira fee qímaseeqa nári rusandeesámumandeeqa qísauku dínni taikásee dínni qaara marasée fasiqa quqásaqau. Misá núqu moo fásiqa áuqu Sateefeenafa firaaqóo Yísunasaa írirana rusímari fasiqafa náaquqara andeeqara maraquna qumbiqárafa márufa márinau. Moo fásiqa áuqu Firipafa, moo fásiqa áuqu Parookoorusafa, moo fásiqa áuqu Nikanoorafa, moo fásiqa áuqu Timoonafa moo fásiqa áuqu Parameenasafa moo fásiqa áuqu Nikoorausifa Antiooka máqusaindaraafa ánaamuru fasiqa misáki animárufa márinau. sY_Maasá qeeqá Ánutuna ufa nímirana faqa innaaru qírana faqa mi-moodaa saikána maasáindi máriannoo. XÓo maasá qiqoónausa ínniki qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée fasiqara randáaqa. Írirana faqaasa, andeeqára fasiqausa Ánutuna náaquqara maraquna qumbíqarausá kai mara míni qímifaqa maasá munnimma rainára sáika misásaa quqáanaura. "W=Qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée Yísufa niqiqoo fásiqausa óoqeenaasa Yísuna ufa írimarusa aiqáma suqúsee qímannimiqa qiqau. Maasá Ánutuna ufa qímannimira saika minnísee quándaki munnimma rainá nímira saika márarafa sía andeeqánoo máriannoo. AV }Miqóoqari káqikaaqoo kísaaqasaa máridaqa faiqí ánaasee moómoo uqanna Yísuna ufasáa atooqáqau. Misákiqari Kirisa ufa qímaru Yuda máqannaasa faqa nári Yuda máqannaasa faqa tínoo taanóo rida máriqau. Niqiqoo fásiqausa maqee maqee munnimma rainásee sárauímarusa nímidaqa Kirisa ufa írimarusa nári adeedaana ánaaseeuqa sía andeeqásee munnimma nímunara ufa qiqau. Maqee maqee munnimma rainásee nímunnara ufa qiqau. _U7*Miqóoqari Yísufa niqiqoo fásiqausa sía taikéeqa faasaambáasaana firaa amaana máqaki faqa máaqakiaqa faqa Yísuna ásauku mundírana Yísuna áufakina ámiqira fasaasa ufa suqúsaida qímannimimariqau.#T?)Yísufa niqiqoo fásiqausa nídafimarufaqa fídaqa sía nóori runíqau asasámmiqau. Misá Yísuna áruandeemásee maasá faqa dáruafanoo Ánutufa minánnai maasá maréeqeenoo Yísuna amanakái mundúsaifaqa minára maasá asasídaqa. Yísunasaara maasá dáruafaqa asasídaqa. uSc(Misá aiqámausa Kamarieerana ufa iriséeqa mi-maúkaimbiqau. Misá Yísuna faiqi námu kafáa náaroofaqa aniroofaqa Yísuna áufakiana qímannimiranara qáoo qímasee unnaaná sámu moómoo kari náriiseeqa idukúsoofaqa fiqau. tRa'Ánutuna ufa márinoo ínnisaimbaqa sía miná amana rafáaqa fúanaura. Ínnee Ánutuna faqa rákifoora. ?Qw&Kafáa maqeera ínni qímannimidaqa. Sía maa-fasiqáusa náruaqa. Sáifaqa káqi maríaqa. Misá úfa misá márirafa misá nírafa fífau faiqí ufa márinoo narí kai taikáani. NP%Miqóoqari Roomma máqannaasa aiqámausa núqu mároo aukuana faiqí moo áuqu Yudasifa Yudasina amaráfa Kariree máqannaafa mifá faiqí moómoo maraséenoo Roomma máqannaa kaamánnara qíkooqaifaqee qímasee misákinaana rakéeianauree qímaseenoo, rákiranaki kúqufaqa miná áiku ásauku miqóoqari dáraanimambiqau. vOe$Óoqai faiqí moo áuqu Teeudasafa mifá naríaraa firaasée qímasoofaqa 400 (foo handareeta) fasiqa moómoo fasiqa minásaa atooqáqau. Rákiranaki mi-fasiqáfa taikóofaqa miná áiku ásauku miqóoqari dáraanimambufanoo taikánau. +NO#Misá fufanoo Kamarieerafa ufa súqimarusa maaqí qímasee qímanniminau. Isaraee máqannaa fasiqauqa ínnee íriaqa. Maa-fasiqáusa sía aaqee nárirariaqa iriséeqa miqóo andeeqáaqa. Moómoo ufa rukíee máriasa maasáki máriusa márufaqa ínnee misá óosana írimarusa máriafanoo. )MK!Ufa súqimarusa faiqí firaasá misá Peetooroona ufa iriséeqa firaa aanoommáseeqa náruaneera ufanóo misákiqari moó fannoo Mooseena sándufa akoofása fasiqa miná áuqu Kamarieerafa faiqí ánaasee minára káaqa írirana faqaa fée qímariqau. Mi-fasiqáfa ufa súqimarunakiqari fíndifinoo nárirana qáoo qímaseenoo maasá nári kai ufa qianáuree qímasee Yísuna faiqi námu niqiqoofaqa moosáa fiqau. L"eKC Ánutuna ufa irisée mi-maú fímariasa Ánutufa narí náaquqara andeeqara maraquna káqi misá nímidanoo. Mi-naaquqara andeeqara maraqunná faqa maasá faqa Yísuna fíndifuna qáfaafanausa máridaqa qímannimidaqa. xJiÁnutufa miqóoqaraana maréeqeenoo narí aaqá innaarúnai quqásoofanoo maasá Isaraee máqannaa rakísirana faqa asumu máreemarina faqa máridanoo. Ánutufa Isaraee máqannaara nári mandáinainara nímeesuqusee rukáaqeera miqínau. -ISÍnnee Yísuna aunírira saqarisaa pirímmannai kuqárusoofanoo maasá qikeekú qikaakú misá Ánutufa miná kúqiranakinaana mara fíndifumasoofanoo máridanoo. 5HcPeetooroofa mi-ufána iriséenoo maaqí qímasee qímanniminau. Ínni faiqí ufamáu sía fuanáura. Maasá Ánutuna ufamáu kai fídaqa faiqí ánaasee qímannimianaura. YG+Maasá ámiqimandee andeeqásee ínni qímannimunaqa sía mi-fasiqáfa Yísufa kúqunara qímannimiaqee qúnaqa dóo ínnee maasá ufa rukíaseeqa aiqáma qímannimiafaqa. Ínnee Yeerusaree máqannaasa aiqáma qímannimisaafaqa misá aiqámausa quándakiqa mi-fasiqána áruana ákiaqara miná numóo maasáki quqáraree qímariafaqa. #F?Nífiqamaree mini súqimaru kansoorausa nífusaa kikíqamasaqau. Amaana máqasaa aanáiqiki márusa úriqararafa misá mara quqásee qímanniminau. ~}|{zWy:xhwtvut~ss5r\qppn)m6l9kZiizgff8doba`%][[ZjXX W-VSTgSRQQJOMLKEIHHUFFEDBBAA?W>^==<<;}::a99s8775433210H/..,+*))*'&Q%v$#"!4 v f~xfZqz* q  ut~+@  Mi-aukuannái mi-fasannái Eeroodeefa Yudeeaa máqa maaqai faqa Kariree máqa maaqai faqa Peereeaa máqa maaqai faqa Samaria máqa maaqai faqa misá kiapafa firaafá Eeroodeefa máridanoo Yísuna ufa írimarusa nárirana óosana arasée nárímarinau. ?) Antiooka máqannaa Yísuna áiku ásauku nári niqoónausa Yudeeaa máqusai márusa aandaroo nárunara dadaaqiaqéera qiqau. Aiqámausa nári nimana nimana kái munnimma qumáree Baranabasina faqa Sauroona faqa nímufaqa Yudeeaa máqa maaqai nímirara óoru fíqau. > 5=c Miqóo máridaqa misákiqari moo fásiqa áuqu Akabusafa fíndifinoo Ánutuna maraqunannai maaqí qímasee qímanniminoo qinau. Kásooqaqee aandaroo aiqáma máqa maaqaki náruannoo. (Kásooqaqee Karaudiusafa Roomma máqannaa úriqarara kiapafa máru aukuana mi-aandaroofá kambíqafinoo nárinau.) q<[ Mi-aukuanná Yeerusaree máqusaindari fúka tamummaqara fasiqauqa Antiooka máqusai óoqu fíqau. m;S Paqúrimaseenoo áfiqeenoo Antiooka máqusai animáridaqara faiqí ánaasee moómoo Ánutuna fasáasa ufa qímannimimariqau. Moodáa aukuana miqóo máraqau. Antiooka máqannaasa miqóoqari óosana araséeqa Yísuna ufa írimarusara fúka núqu Kristiannee qímariqau. (Maasá ufakíqari ásauku mundírana áiku ásauku kámambiqa máriasee qímariqau.) k:O Baranabasifa Antiooka máqusaindari Tarasusa máqusai óoruree Sauroonara randárara finau. r9] Baranabasifa andeeqára fasiqa márinau. Náaquqara andeeqara maraquna minakí qumbiqárafa márufa. Yísunasaa káaqa mundírafa márinau. Mi-fasannái faiqí ánaasee Antiooka máqusanaasa moómoo karaambáiqasaa atooqéemariqau. }8s Óoqureenoo níqafoofanoo Ánutufa mimaqusánaasa dadaaqímarunara óoqu níqafamáseenoo asasínoo qímannimidanoo qinau. Ínnee ínneeqa nímuqusa óokiqari kúqaa karaambáiqasaa mundúfuaqa náaru náaru miqóokai nóori runúseeqa fuaqa. 7 Antiooka máqannaa ufa fannoo Yeerusareenni óoruroofaqa misá irisée Baranabasina aqiqoofanoo Antiooka máqusai óoqu fínau. (6I Karaambáiqa afeeka dadaaqúnara Antiooka máqannaasa ánaamuru moómoosa uqanna Karaambáiqa ufara asasamásee íriqa aiqámausa minásaa kaimma atooqáqau. I5  Akaqáusa Sipurusa máqannaasa faqa Sireenee máqannaasa faqa Antiooka máqusai óonu máridaqa ánaamuru márusa ásauku mundírana Yísuna ámiqira fasaasa ufa ánaamuru qímannimimariqau. l4Q Mi-ufa suqirána sía kambíqooqoo Sateefeenana árukari dóo miqóoqari Yísuna ufa írimarusa quqásee ánaamuru máaqa máaqa dáraanimámbiqau. Akaqáusa Fooeenisia máqa maaqai fiqau. Akaqáusa Antiooka máqusai fiqau. Akaqáusa Sipurusa máqa maaqai fiqau. (Sipurusa ooruku námmari qámbaanai ámuaqunamu máridanoo. Faiqí ánaasee moómoo miqóo máriqau.) Miqímasee ánaamuru máqusa márufaqa Yuda máqannaa misáki animárusa misákai Yísunara qímannimimariqau. 3' Yeerusaree máqannaa Yísuna ufa írimarusa mi-ufána iriséeqa dóo ufa Peetooroona áqimaruna taikásee quándaki Ánutunara asasídaqa qiqau. Óo Ánutufa ánaamuru naundurá quandárana faqa náaru náaru márirana faqa dóo misá faqa níminoo. Sía maasá Yuda máqannaasaindi kaifau. Miqí qúfanoo mi-ufáfa dóo taikánau. Antiooka máqusaindaraasa Yísuna ufa írimarusa mi-ufána. 2- Maasá Yísuna ásauku mundírana saqárikiafanoo Ánutufa narí káqi nímira ainaina narí náaquqara andeeqara maraquna maasá qíminau. Miqí kai másee Seesareea máqusai ánaamuru faqa káqi níminoo. Qinée yáusee máridee Ánutunara qáoo qianáuree. Sía amana. b1= Miqí márufaqa qinée óonumafi iriséeqa Karaambáiqa maasá faqa maasáki máridanoo maasá qímaqiminoo qinau. Yoohaneefa nammáriki kéeqannimaqaidanoo kásooqaqee qinée maraqunaki kéeqannimaqaanaura qufaqa íriafannana. Qinée mi-ufána iriséeqa Kooraneeriusana máaqaki náakirana qáfamaseeqa iriséeqa minára ínni qímannimidaqa. S0 Mi-qangiroofá fufanoo Kooraneeriusafa narí aináinira faiqiuqa aqiqoofaqa qiní qífiqee Kooraneeriusana máaqaki quqáqisóofaqa qinée Peetooroosa ufa qímannimirara óosana arasáunanoo náaquqara andeeqara maraquna fannoo óoqai indaarú maasá dáakinoo máriufa maasá undée Kooraneeriusana máaqaki máriasa náakinau. / Mifá ururéenoo ufa qímannimisáinaqa anée faqa aní áiku ásauku faqa innaarúna asumu márirana oosana írifaranoo fée qinau. 9.k Kéeqafufanoo Kooraneeriusafa Ánutuna qangiroo qáfoonara maasá qímaqiminau. Mi-qangiroofá miná máaqaki kikíqamambi qímaminoo qinau. Kooraneeriusa anée faiqí akaqáusa niqiqáinaqa Yoopa máqusai óoquree faiqí moó miná áuqu uqanna Simoona moo áuqu Peetooroo miná óoqu áfiqee úruaqa. -# Ánutuna maraquna fannoo qiníara káqi rakéemasee misá faqa fúannee qinoo. Máa̱ máriasa qíkaqaafasaa qísauku dínni taikásee dínni ani moodáa marasée qiní faqa Seesareea máqusai óoqu fíqau. Maasá aiqáma óoquree Kooraneeriusana máaqaki kéeqaqau. ,3 Miqí márunanoo kai Seesareea máqusaindari qaaramoó fásiqa niqiqaasá anirée qinée márunna maqana kooqíki anirée qiníara randéeaa. b+= Mi-ainainnára qaaramoo kári qáoo qúnanoo dóo qumu rarisáma innaarúnai quqéenoo. *y Innaarúnaindaraa ufa moó qímaqiminoo qinau. Peetooroo dóo fíndifi arusée náa qufaqa qinée maaqí qíqa. Óo Karaambáiqa sía uqanna. Sía sía ánukara aandau qinée moó néemariqia. Maqee maaná sía naanáuree qímasaunanoo innaarúnaindaraafa qinoo, Ánutufa maa-ainainnára ánukarafauqa máridanoo fée qímasaifana anée sía minára sía ánukara fee qía. ) ( Firaa seera moó dínni atinai moó dínni atinai qaara faqa qaara faqa átinai sánda rumbánoo márufanoo innaarúnaindari moó fannoo mi-sandáusa quaqée ídanoo quqáaqáa ímarufanoo qiní daaqá quqásoofaqa minakínaa ainaina ámiqimasee qáfaqiafana. ' \&1 Peetooroofa miná iriséenoo óosanaindari aiqáma ainainara qímanniminoo qinau. s%_ Anée ánaamuru máaqaki misá faqa máriaanafa misá faqa néeneeaanafa animáriananoo. Sía Yuda maqannaa fáinanduqirausa faqa máriaananoo. Náqaa fee ifanée miqínanee. Maasá Yuda máqannaasa sándufa rukíeenana miqíananoo. f$E Peetooroofa Seesareea máqusaindari Kooraneeriusana maqúsaindari Yeerusareenni óoru fúfaqa miqóoqaraasa Yuda máqannaasa Yísuna ufa írimarusa Mooseena sándufara rímarusa misá aiqáma Peetooroona áqidaqa qiqau. 7# i Yísufa niqiqoo fásiqausa Yeerusareenni márusa faqa Yísuna ufa írimarusa Yudeeaa máqa maaqai márusa faqa ánaamuru márusa misá faqa Ánutuna ufa máreeaa foó qiqau. v"e 0Miqí qímasoofaqa Ánutuna ásauku mundírana Yísuna áuqusaa nammári máraqau. Miqímasoofanoo Kooraneeriusafa asasídanoo Peetooroonara káqikaaqóo máriannee qufanoo eedóo qímaseenoo misá faqa qaaramoo fáasaana márinau.U!# /Peetooroofa míquna níndafamaseenoo Yuda máqannaasa narí faqa ánusa qímanniminoo qinau. Maa-fasiqáusa Ánutuna náaquqara andeeqára maraquna dóo máreea, maasá Yuda máqannaasa íafanandeemmiafanoo. Yáfasiqa fee moó fannoo nammári nímiranara qáoo qíannoo fee sía amana moó fannoo qáoo qíannoo. Dóo nímia.  .Maraquna fannoo náakufufaqa dadaaqufaqa moo máqannaa ufa sía írimaru ufausa qímariqau. Ánutuna firaanáikiranara faqa firaaqóo amooqímariqau. (v 45) Yuda máqannaasa qaaramoonámu Peetooroona faqa Yoopa máqusaindari qúmusa mi-ainainná qáfamaseeqa náaquqoofaqa qiqau. Óo Ánutufa narí náaquqara maraquna ánaamuru faqa nímidanoo. Sía Yuda máqannaasa kái nímidanoo.  -(-) :m ,Peetooroofa miqí qímarufanoo Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo innaarúnaindari qumuréenoo aiqámausa Peetooroona ufa írimarusasaa rafáaqafumannimaqanau. jM +Peetooroofa mi-ufána Kooraneeriusana áiku ásauku qímannimiseenoo maaqí qinau. Ánutuna tamummáqara fasiqausa aiqáma Yísunara qídaqa ákara rímariqau. Maaqí qímariqau. Aiqámausa miná saqárikinausa Ánutufa miná áuqu afeekannái misá mandáinaina numoo minínnisaannoo. Ánutuna maraquna fannoo Kooraneeriusana áiku ásauku náakinau. Y+ *Mikamúqoo maaqí qímasee maasá naamúaqinoo qinau. Ínnee qiníara maaná faiqí ánaasee nóori kándamasee qímannimiaqa. Ánutufa qiní Yísusara káqi máriasa faqa kúqirausa faqa misá rainásee idáki fee innaarúnai fee quqánnisáanausee qinau. Minára faqa ínni aiqámausa máa̱ maqee máriasa faqa qímannimidaqa. a; )Sía aiqámausa nífusaa kooroo inau. Ánutufa maasá rusandeesámumandee mároosa maasá qífusaa kai kooroo ináu. Ánutufa kúqiranakiqari uqéerasoofaqa maasá miná faqa nárana nammári náafanausa máridaqa.  (Qaaramoo fáasaana áiqaróofanoo Ánutufa kúqiranakinaana miná uqéera fíndifinau. Fíndifinoo maasá qífusaa kooroomámbinau. W' 'Yuda máqannaa máqusa faqa Yeerusaree máqusaki faqa Yísuna áuqoo ainaina qinée faqa akaqáusa faqa qífunnai qáfaafanausa máridaqa. Misá miná mara máree pirímmannai aunírira saqarisaa áriqau. (I &Ánutufa narí náaquqara maraquna Yísuna Nasareetee máqusaindaraanasaa adíamaqásoofanoo Ánutuna afeeka máreenoo aiqámai óonuree anirée ínoo qimudáoo qínoo Sadannana áuraarai máriusa qumáreenoo aurímarusa faqa káqi márusa faqa aiqámausa idaaqamánnisanau. Ánutufa qumeé miná faqa nídanoo dadaaqufanoo mi-oosanna oosanna ainainná áuqeemarinau. Ínnee minára faqa dóo írimariafanoo. )K %Yudeeaa máqa maaqai firaaqóo kambíqoo ainainara Yoohaneefa nammári nímimaru aukuana óosanaraseenoo kambíqanoo máridanoo. Kariree máqa maaqaki óosanaraseenoo miqóoqari aiqáma Yudeeaa máqa máaqakina fífaininau. Ínnee maaqóo máriasa minára Yísunara dóo írimariafanoo. - $Ánutufa Isaraee máqannaa ámiqira fasaasa ufa asooára ufa ásauku mundírana Yísunannai qímanniminau. Mifá aiqáma maqannaa Karaambáiqa. 6e #Aiqámausa Ánutunara náaquqee márinaqa andeeqára óosana máraidaqa miqímarifandínausara qiníndi fee qíannoo. Aiqáma maqusanaasa amanamana kái iaqéera qídanoo. 7 "Kooraneeriusafa miqí qímasee Peetooroona qímamisoofanoo mifá maaqí qímasee misá qímanniminau. Dóo qinée maqee maa-ainainná óosanara íridaqa. Ánutufa sía maasá Yuda máqannaasara kai áididanoo kúqaa aiqáma máqannaasa amanamana kái iaqéera áididanoo. I  !Qinée mi-ufána iriséeqa aaqee uqanna aníara óonu afiqée ániaqee qíqa. Anée ámiqimminana andeeqásee ániananoo. Dóo maasá aiqáma maa-maqánaki óoqumarifi márunanoo dóo Ánutufa qíqafaidanoo. Karaambáiqa aní qímami úfana írianeera ánidaqa. Peetooroofa Kooraneeriusana áiku ásauku qímanniminau. 9 Dóo anée faiqí niqiqáinaqa Yoopa máqusai fuaqa. Faiqí miqóo miná áuqu uqanna Simoona moo áuqu Peetooroofa máridanoo. Mifá narí amarána Simoona faqa aandáu̱ apata áurimari fasiqana faqa máridanoo, ooruku námmari afai qaannai miná máaqa máridanoo fee qinau. 9 Kooraneeriusa Ánutufa aní innaaruqírana írinoo aní kudi fasiqauqá qimudáoo qímasee dadaaqímariannanara írinoo qáfeenoo aníara áididanoo. lQ Kooraneeriusafa miná iriséenoo qinau. Ínnau qinée qeeqá máaqaki eenéemarufaqa innaaru qímariafananoo faiqí moó fannoo miná qamunna káaqa aréenara qámunna faqaafa qiní qífusaa kikíqamambinoo qímaqiminau. - Qinée miná ufa irisáunnana anée qiníara ániannee qíanaqa qinée sía ínniara rufíeeqa káqi ániqa. Anée nánaree qiní dáareenanee. {o Ínnee aiqámausa maasá Yuda máqannaasa óosana írimariafanoo. Maasá Yuda máqannaa ánaamuru máaqaki sía uqanna kéeqafi misá faqa áqoondiki maríasa. Maasá amaana ufa minára firaaqóo qáoo qínoo máridanoo. Sía ánukarausee qídaqa. Dóo maqee Ánutufa qiníara sía moo ánaamuruara sía ánukara fee qímasee rufíaa, káqi áqoondi kíannee qídanoo. R  Peetooroofa Kooraneeriusana qímamidanoo máaqaki kéeqanau. Kéeqafi qáfoofanoo faiqí ánaasee ánaamuru moómoosa minakí máriqau. Minakí óoruree misá faqa maaqí qímasee qímanniminau. Q  Peetooroofa Kooraneeriusana kooqíki óonuree kéeqararufanoo Kooraneeriusafa rafúdamakufanoo miná áikuki qúmi maree óorindari rúmafinoo Ánutufara foo miqímaseenoo innaaru qíraree qufanoo Peetooroofa miná ásauku qumáree uqéereenoo qinau, Dóo fíndifua, qinée faqa sía Ánutusa máridaqa faiqí faiqi máridaqa.  ] 3 Minamúsa fífiufaqa aanái fífaiqee fífiufaqa Seesareea máqusa óonuraqau. Kooraneeriusafa narí átiuqa narí ákaqaafasáa faqa narí máaqaki suqú quqásoofaqa máridaqa Peetooroona áfeesimariqau. R  Peetooroofa misá ufa iriséenoo maréeqee máaqaki quqásoofaqa faiqéenoo iqáqoofanoo Peetooroofa faqa Yoopa máqannaa qaaramoó namu Yísuna ufa írimarusa Kooraneeriusana faiqi námu faqa fiqau.  Peetooroofa óoqureenoo qímanniminau. Ínnee qiníara randée maríasa maaná misá máridaqa. Ínnee nánaree qiníara randáidee qufaqa misá qiqau, Roomma máqannaa sundía kiatéena maasá úriqararafa miná áuqu Kooraneeriusafa maasá diqiqaifaqa ánidaqa. Mifá andeeqára fasiqa Ánutuna amooqímarifa ámiqira fasiqa máridanoo. Yuda máqannaasa aiqáma káaqa minára rímariafa máridanoo. Ánutuna qangiroo moó fannoo aníara óonu afiqee narí máaqakiara aniráinaqa ufa moó qímamianee qifaqa ánidaqa.  #? Anée fíndifi óoqi deedaqínana misá faqa fúa. Sía óonumafi íria káqi afaaqa quqásee fúa. Qinée misá niqiqáunausa aní áfiqarara ánidaqa. pY Simoona moo áuqu Peetooroofa maí máridanoo fee qufanoo, Peetooroofa máaqa ataufakaaqá káqi máridanoo qainá óosanara randéemarufanoo Ánutuna maraquna fannoo qímaminau. Anée íria. Qaaramoo fásiqa aníara randáidaqa.  ^5 Peetooroofa mi-qainna óosanara randée márufanoo aundurá mandáikinau. Randée márufanoo Kooraneeriusana faiqi námu Yoopa máqusai anirée Simoona máaqa paqúrimasee kooqísaa anirée namméera qiqau.  Maa-ainainnára qaaramoo kári qufanoo sía írufanoo kafáa qumu aiqáma rarisámeeqee innaarúnai kafáannai quqánau.  Miqí qímasoofanoo innaarúnaindaraa ufa moó maaqí qímasee qímaminau. Ánutufa ánukamaqai ainainara sía sía ánukara fee qía. \1 Peetooroona aaqá qumuroofanoo innaarúnaindaraa ufa moó maaqí qínoo qímaminau, Peetooroo fíndifina maa-seeránakinaa aandausa narusée náa, qufanoo Peetooroofa qáfamaseenoo qinau. Óo Karaambáiqa akasáa. Maasá Yuda máqannaasa sía néemaru ainainafa kai máridanoo. Sía ánukarafauqa máridanoo. Sía qinée amana naanáura.  W~' Innaarúna rakéemambufanoo séera firaaná dínni dínni sánda qusúqoona mi-seeránaki aandáu̱ sakáni ufini óosana óosana minakí uqárumaseenoo innaarúnaindari mi-seera sandána quqa quqaufanoo. } |  Peetooroofa innaaru qímarufanoo áararoofanoo misá nárana suqée márufanoo áfu pisipasamándoofanoo moo áinaina qáfanau. u{c Kooraneeriusana sundía faqa aináinira faiqiqara faqa Yoopa máqusai fídaqa aanái fí faiqée fímarufanoo súani qámbaanaíkinau. Mi-karí Peetooroofa súani qámbaanai máaqa ataufakaaqa innaaru qianée qímasee óorufinau. mzS Qangiroo fannoo miqí qímasee qímamisee dóo finau. Dóo fufanoo Kooraneeriusafa miná ufamáu fínoo narí máaqai aináinimaru faiqiqanda faqa narí sundía moó faqa Ánutuna ufa írimaruna narí uréeqarana náaramasee qangiroo qu úfana qímannimiseenoo Yoopa máqusai niqiqoofaqa Peetooroona áfiqarara óoqu fíqau. (Miqóoqaraasa máaqa usakásaidaqa máaqa tidá áaku aakummásee qaaramoo tída márinau. Maqásaa moo tída márinau, miná maaríqoo moo tída márinau. Meeráqoo máaqa ataufakaaqa moo tída ánnuara foo áuquqoonasaa óoqumarifi asooárana faqa suara faqa máreemarufa márinau.) y x Kooraneeriusa anée faiqí akaqáusa niqiqáinaqa Yoopa máqusai óoqu fúaqa faiqí moó óoqu afiqáa. Miná áuqu Simoona moo áuqu Peetooroofa ooruku námmari áfaiqaannai faiqí moó aandáu̱ apata áurimari fasiqana narí amarána Simoona faqa máridanoo. w }vs Moo fáasaana máriufanoo eenóofanoo Kooraneeriusana áfu kai pisipasamándoofanoo Ánutuna qangiroo moó ámiqimandee qáfanau. Qangiroo mifá máaqaki aniréenoo áuquramasee áaranau Kooraneeriusa qufanoo tautúmándeenoo rufíaseenoo miná kai tatáqafinoo qinau. Óo qiní úriqararafa nánaree randáidanee. Qangiroo miná iriséenoo maaqí qímasee qímaminau. Ánutufa aní innaaruqírana faqa anée kudi fasiqauqara qimudáoo qímariannanara faqa qáfaidanoo íridanoo aníara áididanoo. u xti Kooraneeriusafa káaqa Ánutunara rímaru fasiqafa márinau narí faqa narí faiqi ánaasee faqa Ánutunara innaaru qímarusa máriqau. Mifá Yuda máqannaa kudi fasiqauqá maqee maqee dadaaqídanoo nárana áinaina nímimarufa márinau. os Y Mi-aukuanná mi-fasannái Seesareea máqusai faiqí moó úriqararafa miná áuqu Kooraneeriusafa márinau. Mifá Roomma máqannaa ammí kiateenna márinau. Narí faqa narí sundíauqa faqa Itari máqannaa sundía fee qímariqau. [r/ +Peetooroofa moómoo fáasaana Yoopa máqusai márinau. Peetooroona moo áuqu Simoonafa márinau. Mifá Yoopa máqusai moo fásiqa narí amarána Simoona miná faqa márinau. Simoonafa sipsípa burimakáu mimmí minamúsa narusáidanoo nipata asukúsaidanoo áurumma afeekaikámasaidanoo nimisáidanoo feefaurú máree marínau."q= *Doorakasa námmarina fíndifumásoo úfana Yoopa máqusai aiqámai dáraanufaqa íriqa moómoosa karaambáiqara kúqaa fee qímasee minásaa mundíqau. =ps )Peetooroofa miná ásauku qumáreenoo dadaaqí fíndifumásanau. Fíndifumásoofanoo Peetooroofa Yísuna ufa írimarusa faqa adeedaana anaaseeuqa faqa náaramasee uqannífiqanau. o (Peetooroofa miná íriiseenoo aiqáma sufáfaqa áqusoofaqa mádaanai óoqufiqau. Óoqufufanoo Peetooroofa tidásaa aqoorisáunara fufanoo Ánutunara innaaru qinau. Innaaru qíqiseenoo Tabitaa námmarina irí márutinai quandáfinoo qinau. Tabitaa námmari dóo anée fíndifua. Miqí qímaseenoo Tabitaafa áfu maqaseénoo Peetooroona qáfamaseenoo rútaqinoo fíndifinau. n 'Peetooroofa eedóo qímasee deedaqamámaree miqandá faqa óoqu fínau. Yoopa máqusai óoquroofaqa miná áfiqee máaqaki mirínni sandáaqa tidásaa múruquqásoofanoo níndáfamáseenoo adeedaana ánaasee moómoosa ikíraqéeusa fíndufufaqa Peetooroona úqusee mi-anaaseefá áuqu nimu siutana faqa asausí faqaa siuta faqa áuqu nimúna Peetooroona uqafíqaida ikíraqée maríqau. }ms &Yoopa máqusa faqa Rida máqusa faqa naráaqa naráaqa adeedí maríqau. Yoopa máqannaa Yísuna áiku ásauku Peetooroofa Rida máqusai qumumárufaqa iriséeqa qaara fasiqa niqiqoofaqa qiqau. Óo Peetooroo maasá únnanai káqi káqi qúmua. El %Miqímarufa máridanoo aurírana marasée kúqinau. (Misá máaqaki tidá moó maqásaa márinau kafáa tidá moó sandáaqai afeekaíkirafa márufanoo minásaa faiqée maríqau. Óoninnai irirasú áuquqoonasaa akarámafufaqa sandáaqai tidá afeeka áuquqoonnai óoru fíqau.) Tabitaa námmarifa kuqufufaqá ánaaseeuqa miná irí marasée nammári rúmamaqásee sandáaqai tidásaa quqásee kásooqaqee ákundararee qímasee quqáqau. !k; $Moo máqusa áuqu Yoopa mi-maqusáfa Rida máqusa aaqá máridanoo. Yoopa máqusai anaasee moó miná áuqu Tabitaa námmarifa máridanoo. Yísuna ufa írimarufa márinau. Kirisa ufakíqari mi-anaaseená áuqu Doorakasa námmarifa márinau. Mi-auqúna óosana aandáu̱ fee qímariqau. Mi-anaaseefá káaqa kudi fasiqa anaasee áfaarida nímimarufa aiqáma kari maqee maqee misá nímimarufa márinau. j9 #Rida máqusanaasa faqa Saroona máqusanaasa faqa aiqámausa aní miná úqufufaqa qáfamasee Óo qímasee quándaki Karaambáiqasaa kai atooqáfiqau. liQ "Peetooroofa mi-fasiqána qáfamaseenoo qímaminoo qinau. Aeeniasa Yísufa ásauku mundírafa aní ámiqimaisaidanoo. Dóo anée fíndifinana qaarí raqándaaia. Miqí qímasoofanoo Aeeniasafa fíndifinoo qaarí raqándaainau. Gh !Miqóo faiqí moo áuqu Aeeniasafa áiku ásauku káqi úqirafa dóo miqóo náaruara faikáisee márufa márinau. Qísauku dínni taikásee dínni ani qaaramoo marasée áukuana márinau. :gm Mi-aukuanná Peetooroofa aiqáma atinnai Ánutuna faiqi námu márusa fíqu fíqu níndafee marínau. Moo kári Rida máqusai Yísuna faiqi námu níndafarara óoqufinau. hfI Dóo miqóoqari Yísuna ufa írimarusa Yudeeaa máqa maaqaki márusa faqa Kariree máqa maaqaki márusa faqa Samaria máqa maaqaki márusa faqa asooáranaki máriqau. Faiqí ánaasee moómoosa Yísuna ufara eedóoqimasee minásaa atooáqau. Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo dadaaqunara misá nimana mapukínau. Misá aiqámausa Karaambáiqara náaquqoofaqa miná ufamáu fímariqau. Peetooroofa Rida máqusaindaraa fasiqa áiku mandáikirana andeéqa̱isanau. Ve% Miqídaqa misá áanoomasee Sauroona árirarufaqa Yísuna faiqi námu miná iriséeqa Sauroona maréeqee Seesareea máqusai quqásoofanoo dóo miqóoqari naríaraa Tarasusa máqusai narí máqusai finau. [d/ Kirisa máqannaasa ufa qímaru Yuda máqannaasa Mooseena sándufa qímarusa írirana faqaasa Yeerusareenni animárufanoo Sauroofa Yísunara misásaimbaqa narí qímami narí qímami qídaqa afeekaikímariqau. 7cg Miqóoqari Sauroofa Yísuna faiqi námu faqa Yeerusaree máqusai márinau. Miqóo máridanoo paasóosamandeenoo Karaambáiqa áufakiana misaqá márusa qímanniminoo ninau. b7 Baranabasifa aniréenoo Sauroona dadaaqínoo aniqumáreeqeenoo Yísuna afaaqasáa áqoondiuqa niqiqoo fásiqausee qímarusaki quqánau. Baranabasifa Sauroonara aanái óoru fímarufanoo karaambáiqa Yísufa miná áfusaa kooroo inóo qu úfana faqa qímanniminau. Sauroofa Damasakusa máqusaki Yísuna áufakiana afeekaikámándee andeeqásee qímannimuna minára faqa qímannimisoofaqa kúqaa fee qiqau. 6ae Yeerusareenni óorureenoo Yísuna áiku ásauku márunaki óonu kéeqafufanoo dadaaqinéerufaqa misá miná qáfeeqa maasá dárimari fee qímasee rufíasee dáraaniqau. Mifá Yísuna ufara dóo írida fee qufaqa misá minára únna qímaseenoo maasá qumáraandoo qímasee rufíasee sandáqau. 3`_ Sauroona áqoondiuqa miná ufa írimarusa eendáki qumeé Sauroona maréeqeeqa faandaamura áfuqaki máru maqanakiqari meerái mi-ruqiaranákiqari firaa afeeka uqaki rúmaseeqa mi-aamaránaki ruqíeeqee maamínni quqáseeqa sánda quiqa quiqa ufanóo óoqufiufanoo maqásaa óoqureenoo uqéekakufanoo quqásee Yeerusareenni sandée fídanoo faiqanóo óorufiufanoo óoruranau. Sauroofa Yeerusaree máqusai óoru fínau. F_ Damasakusa máqusa óoni faandaamura firaafá ititánoo márinau. Kooqíki kai fímariqau. Yuda máqannaasa Sauroonara kooqíki rakísimariqau. Eendáki faqa fáasaana faqa rakísimarufanoo miqóo óonuraina qumárasee áruanauree qídaqa rakísimariqau. Moó fannoo Sauroona áqoondi misá ufa írinoo Sauroona kooroo qímasee qímaminau. (Mi-maqusánasaa faandaamura fíqu fíquinoo márufaqa mi-faandaamurána áfuqaindari máaqa mi-faandaamuránasaa rusísaida usakée maríqau. Sauroona áqoondi máaqa faqa minakí márufanoo mi-maqáfa faandaamura atisaa káqikaaqoo ruqíanoo márinau. Faiqí minakí kéeqarana amana márinau. Áqoosaindari sía amana ánifara. Áfuqaindari amana fifára.) [^/ Sauroofa moómoo fáasaana Yísuna ufa qímannimimarufaqa Yuda máqannaa miqóo Damasakusa máqusanaasa misá Yísuna ufara níkooqeemarufaqa áanooomasee moodáanaki suqúfiqa Sauroona árira ufa qiqau. ]  Sauroofa faasaambáasaana andeeqáseenoo faiqí ánaasee Yísunara qímannimidanoo narí írirana faqa maqee maqee firaanáikinau. Mifá Yísufa kúqaa Ánutuna ásauku mundírafa máridanoo fee qímaseenoo quándakinoo óoqeenaa tamummaqara fasiqauqa ákarakinaana ámiqimasee akooqóo kooroomásee uqannífiqoofaqa qáfeeqa misá írirafa dapíkufaqa misá qaara iriranamáu fiqau. Y\+ Irisoofanoo náaquqoofaqa qiqau. Maa-fasiqáfa Yeerusaree máqusaki Yísuna áiku ásauku nárinoonufa máridanoo, miqóoqari aanáiqikirausa úriqararana papiqa ákara rúmasoofanoo máreenoo maasá máqusai úrufa Yísuna ufa írimarusa rumbámaree Yeerusareenni múqu quqáannee qufa máa̱ mi-fasiqáfa ani máridanoo Yísuna ufara uqéeraanauree qídaqinoo. Misá Sauroonara náqaa fee fanóo fee qaara iriranamáu fídaqinoo qímasee misá mi-ufána qiqau. E[ (Damasakusa máqusanaasa misá moo únna Ánutunara qímarusa máriqau.) Yuda máqannaa akaqáusa mi-maqusánaki faqa máriqau. Minakí máridaqa náaduma amaana máqa usakásee minakí kéeqafi Mooseena sándufa ásaana rúmasaidaqa ánoona Ánutunara innaaru qídaqa Yísunara sía íriqau. Sauroofa fíndifinoo andeeqáseenoo Yuda máqannaa amaana maqaki kéeqafinoo Yísunara kúqaa Ánutuna ámaaku fee qínoo naamúaqufaqa íriqau. 5Zc Kéeqamma amaqásoofanoo Sauroofa nárana námaseenoo dóo afaaqa ámiqufanoo Yísuna faiqi námu faqa qaaramoo fáasaana Damasakusa máqusai máridanoo misá dadaaqinau. QY Ananiasafa miqí qímasoofanoo Sauroona áfusaa ititánoo máriufa saqári apata fooqáafa rafóomakufanoo maqái áqufufanoo dóo miná áfu máqanau. Áfu maqáfufanoo nammáriki kéeqammamaqanau. 0XY Ananiasafa mi-ufána iriséenoo máaqa paqúrimandee qáfoofanoo Sauroofa minakí márufanoo kéeqafinoo ásauku miná ákiasaa mundúseenoo qinau. Sauroo qiní qíkaqaafasaa Karaambáiqa Yísufa narí uqanna anée aanái úridana anée qáfaananoo mifá kai qiní qímaqimifaqa anée íanannai ánidaqa. Áfu kafáa máqaaneera faqa náaquqara andeeqara maraquna aníki qumbíqaaninnanara faqa diqiqaifaqa ánidaqa. pWY Qinée qeeqá oosana uqafíqaanaura. Qiní ufasáara kásooqaqee árirana faqa dinee faqa máraannoo. iVK Karaambáiqa miná ufa iriséenoo Ananiasana qímaminoo qinau. Sía anée minára rufíaa anée káqi fúa. Qinée mi-fasiqánara rusandeesámumandee máreeqa. Mifá qiní aináinira faiqi kámambi máriannoo. Mifá qiní dúqura qiní dáufakiana ánaamuru máqannaasa faqa nári karaambáiqauqa faqa Isaraee máqannaasa faqa qímanniminoo núannoo. [U/ Mifá Yeerusaree ámaana máaqa aanáiqikirausa misá úriqararana papiqa maramáree Damasakusa máqusai maasá aníara innaaru qímariasara rumbámaree Yeerusareenni óoqu fúanee qímasee úrifa máridanoo. yTk Ananiasafa mi-ufána iriséenoo rufíaseenoo qinau. Óo Karaambáiqa faiqí moómoosa mi-fasiqánara qiní qímaqimiafaqa íridaqa. Mifá Yeerusaree máqusai aní áiku ásauku anúfa írimariasa mandóosana máranoo nifa máridanoo. oSW Dóo mifá qainámaseenoo máridanoo. Mifá aní Ananiasana qáfeenoo máridanoo. Qainásaa qáfaifana anée óonureenana miná ákiaqasa ásauku mundúseenana miná áfu máqarana ámiananoo irisée innaaru qídanoo máridanoo. "R= Damasakusa máqusai Yísuna ufa írimarufa moó fannoo márinau. Miná áuqu Ananiasafa márinau. (Sía Yeerusaree maqannaa Ananiasafau. Damasakusa maqusaindaraafa miná amaráfa.) Mi-fasannái qainá Ananiasana áfunnáranau. Karaambáiqa fannoo mi-qainnáki Ananiasana áaroofanoo qinau. Ananiasa qufanoo Ananiasafa qinau Óo Karaambáiqa máa̱ qinée máridaqa qufanoo Karaambáiqa maaqí qímasee qímaminau. Ananiasa dóo deedaqí fúa. Anée andeeqára aatatee qímariana mi-maú óonuree Yudasina máaqara randásee qáfa. (Sía Yísuna ueeqóofau. Damasakusa máqusaindaraafa miná amaráfa.) Miná máaqaki Tarasusa máqusaindaraafa Sauroofa máridanoo. Q CP Sauroofa narí áfu dimbóonara faqa innaarúnaindaraa ufa írunara faqa írufanoo aundurá mandáikufanoo qaaramoo fáasaana sía nárana nanau sía nammári nanau sía áfu máqanau. 1O[ Sauroofa maqásaaqari fíndifufanoo áfu dimbáfufanoo sía moo áinaina qáfanau. Miná sundíauqa miná ásauku qumáree rarisámeeqee Damasakusa máqusai quqáqau. UN# Sauroona faqa fusá sundíauqa Sauroofa maqásaa áqufufaqa qáfamasee innaarúnaindaraa ufa iriséeqa sía moo áinaina qáfoofanoo náaquqoofaqa nímuqusamafufaqa sía ufa qiqau káqi kásoomámbiqau. M Dóo maqásaaqari fíndifinana fúa maqúsaki óoru ráinanoo miqóo moó fannoo máridanoo, mifá aní aanára aamúa qínana fúa. 2L] Miqí qufanoo Sauroofa maaqí qinau. Óo Karaambáiqa anée yáfee máridanee qufanoo maaqí qímasee qímaminau. Qinée Yísusa anée qiní dárimarianausa máridaqa. K- Sauroofa káaqa rufíaseenoo maqásaa áqufumafufanoo írufanoo innaarúnaindaraa ufa moó qinau Sauroo Sauroo anée nánaree qiní dáridanee. zJm Sauroofa Damasakusa máqusai mi-papiqána úqirafa fídanoo narí sundía namufaqa fídanoo Damasakusa máqusa adeedí rámasoofanoo innaarúnaindari káaqa qárana amanandá fannoo tautúmma amaqáseenoo Sauroona fíqu fíqumáfinau. VI% Anée papiqa ákara rúmaqiminaqa qinée Damasakusa máqusai óoruree Yuda máqannaa ufa súqinnanaki kéeqafi Yísuna aatáta fímariasa paqúrimasee sía faiqí kai faiqí faqa ánaasee faqa rumbámaree Yeerusaree máqusai karafúsaki múqu quqáanauree qímasoofanoo eedóo qímaseenoo mi-eedoo qira papiqána ákara rumamínau. pH [ Yísuna faiqi námu miná ufa qímannimiqa nímarufaqa minásaara Sauroofa firaaqóo áanóo ídanoo nárirara rumbárara qídamarinau. Miqídanoo Sauroofa amaana máqasaa aanáiqikirausa misá úriqararana óonu qímaminoo qinau. NG(Ánutuna maraquna fannoo Firipina maréeqeenoo Asadooda máqusai múnu quqásoofanoo miqóoqari Yísuna ámiqira fasaasa ufa qímanniminoo maqúsa maqusa fífiufanoo Seesareea máqusai finau.F+'Miqandá nammárikiqari áfainni uru akarámafufanoo Ánutuna maraquna fannoo Firipina áfiqamaróofanoo sía miqóo miná faqa márinau. Mi-eetioopia fasiqáfa úriqararafa sía kafáa Firipina qáfanau, asasamándeenoo narí káraki akarámafufanoo dóo ámaaqa finau. ?Ew&Miqí qímasoofanoo qóosa rarisée marú karana daraiuaana qímamifanoo kára rafáaqafusoofaqa Firipifa faqa mi-Eetioopia fasiqáfa úriqararafa faqa nammári qámbaanai óoqureenoo Firipifa mi-fasiqána qumáre̱eqeenoo nammáriki kéeqamaqásaanau. Kéeqamaqaseenoo ásauku qumáreenoo uqéerasanau. D9%Firipifa mi-ufána iriséenoo qinau. Anée aneenná ámuqusa óokiqari Yísunara kúqaa ánoonee qíanaqa amaná aní kéeqamaqáanaura. Mi-Eeetioopia fasiqáfa qinau. Qinée Ánutuna ásauku mundíranara Yísunara kúqaa Ánutuna faiqifée qídaqa. Anée káqi kéeqaqimaqaa.] TC!$Dóo miqí qída narí qímami narí qímami aatáta óoqu fídanoo Firipina qímaminau. Dóo maaná nammári adeedí máridanoo. Amanée anée Yísuna áuqusaa qiní nammáriki kéeqaqimaqéennaree. [ ZB-"Mi-Eetioopia fasiqáfa mi-ufána ásaana rúmaseenoo Firipina irámmirinau. Tamummáqara fasiqa fannoo kúqu úfana qímaruna naríaree qímarinau fee moonáree qímarinau fee, qínaqa íria qufanoo Firipifa mi-tamummaqara fasiqána ufasáa óosana araséenoo miqóoqari finau. Miqóoqari finoo Yísuna ámiqira fasaasa ufa qímaminau. A#w@g!Misá firaaqóo asaurírana ámiqau. Miná andeeqára ufa síamma íriqau. Dóo mifá naríaraa kuqufinau.Miná ánaiqi miná áiku ásauku sía máriafa máridanoo sía minára ufa qifáranoo. Dóo narí kai márufa dóo kúqinau. r #~P|{yQxwYvtsYsHnmlkjgg@feZd^baPaD_]\ ZBZ6X4WiVTSRQlP-ONMLM@K-J#HHFGAEDDD CBA@@]?a>==\=K;J:8Z7{7o543F2 000u..6,,2****('u&&%$","XT-x= 2 `Fn :2mÁnutufa ánaamuruara ámuqusufanoo misákinaana akaqáusa maréeqeenoo naríara naríndikiaqeera máranau. Mi-ainainna óosanara Peetooroofa fáasai maasá dóo qímaqiminoo. 1 Baranabasisa Pauroosa ufa taikásoofanoo Yameesafa fíndifinoo ufa moó qímanniminau. Óo qiní qíkaqaafasaa qiní ufa íriaqa. d0A Peetooroofa miqí qímasoofaqa aiqáma dái̱mámbi írimarufanoo Baranabasisa Pauroosa nári níniunara óosana óosana qímannimufaqa íriqau. Miqandá ánaamurukiaqa nímarufanoo Ánutufa miqandánnai faiqí sía áuqaaqaa ira ainaina áuqusoofaqa faiqí ánaasee qáfoonara mi-ufána miqóo Yeerusareenni súqimariasa qímannimimariqau. Y/+ Ínnee sía miqíaqa. Maasá Yísuna saqárikamásoofanoo Karaambáiqa Yísufa narí áfaariranannai maasá útaaqeenoo. Ánaamuru miqí kai másaafanoo dóo misá faqa miqíkaimminoo útaaqamánnimaqeenoo. (.I Ánutufa miqímmaqaifaqa ínnee nánaree firaa qumaara maréeqee fífau misá nífaariki quqáidee. Mooseena sándufa qaaraíkinoo máridanoo ámiqirafa faqa ummaara nímarifa faqa márinara maasá qikeekú qikaakú maasá faqa qumaara táfirana sía amanaikí máriafanausa máridaqa. !-; Sía maasá faqa misá faqa rainéenoofau qinau, amanamana kái fee qímasee misá mandáinaina numoo náriqa Yísuna saqárikiranannai míninnisanau. >,uÁnutufa faiqí aiqáma nímuqusa naundurá írimarifa máridanoo. Mifá ánaamuruara faqa eedóo qímaseenoo náaquqara maraquna maasá undée miqíkai ínoo misá faqa níminau. }+sKísaaqasaa mi-ufána qída maríqau. Miqí márufanoo níndafoosia Peetooroofa fíndifi maaqí qímasee qímanniminoo mi-ufána rafáaqafinau. Qiní qíkaqaafasaa Ánutufa sía maasá kaifau, ánaamuru faqa ámiqira fasaasa ufa irisée eedóo qiaqée qímaseenoo ínnikinaana qiní qumáreenoo, anée óosana aréenana ánaamuru qímannimia qufaqa miqímmiqiafana. *#Yísuna faiqi námu niqiqoo fásiqausa moómoosa misá faiqí firaasá faqa minára iriséeqa moodáanaki suqúfufaqa ufa qímariqau. t)aFarisai ámaana ufa qímarusa akaqáusa Yísuna ufa irisée miná áiku ásauku faqa miqóo Yeerusareenni máriqau. Misá faqa Baranabasina faqa Pauroona faqa ufa irisée fíndifiqa maaqí qiqau. Ánaamuru máriasa Yísuna ufara eedóo qídaqa sía káqi máriaqa maasá Yuda máqannaa fáinanduquséeqa Mooseena sándamau fídaqa innaarúna aana máreefaranoo. V(%Yeerusareenni minamúsa óoruroofaqa Yísuna ufa írimarusa miqóo márusa faqa nári faiqí firaasá faqa Yísuna afaaqasáa áqoondiuqa minamúsa óoqu nífiqeeqee quqásoofaqa máridaqa Baranabasisa Pauroosa nári níniuna óosana óosana aamína máqannaa moómoosa Yísunasaa atooqéeuna mi-fasaasáusa qímannimimariqau. r']Antiooka máqusanaasa Yísuna ufa írimarusa misá niqiqámasoofaqa Yeerusareenni óoru fídaqa óoriqaree Fooeenisia máqa maaqai faqa Samaria máqa maaqai faqa Pauroosa Baranabasisa náriqa níniunara faqa ánaamuru moómoosa quándaki Ánutufinnai ubeekoonára faqa qímannimiqa fímariqau. Yísuna ufa írimarusa minára iriséeqa firaaqóo asasiqau. &Pauroosa Baranabasisa mi-Yudeea máqannaa fasiqáusara qáoo qímasee mi-ufánara firaaqóo ufa qí qísee ufa raináqau. Miqí qímaseeqa misá moodáa ufa qímaseeqa qiqau Pauroosa Baranabasisa akaqáusa maaqóoqaraasa sáimbaqa Yeerusareenni óoru fúaqa. Óorureeqa Yísuna afaaqasáa áqoondiuqa qímannimifaqa maa-ufánara náqaa náqaa fee qífaqa óorurandee qumurée qífaqa íria. 7% iYudeeaa máqa maaqakinaasa Yísuna ufa írimarusa akaqáusa Antiooka máqusai óoqureeqa Yísuna ufa írimarusara maaqí qímasee únna qídaqa naamúa qiqau. Ínnee Yísuna ufamáu kai fídaqa sía Mooseena sándamau fímariafanoo sía fáinanduqirausa sía innaarúnai asumu máreefaranoo fee qiqau. S$Miqí qímannimiseeqa miqóo Antiooka máqusai kísaaqasaa máriqau.#%Baranabasisa Pauroosa Antiooka máqusai aniréeqa Yísuna ufa íri marúsa aiqáma suqú quqáseenoo Ánutufa miqandánnai aiqáma ainaina naamúaqinoo uqannífiqeenoo qímaseenoo Ánutufa miqandánnai ánaamuru kooqí atúasoofaqa misá faqa Yísunara íridaqa. 3"_Ataria máqusaindari sípaki akarámafufaqa Antiooka máqusai kafáa fiqau. Óoqai indaarú Antiooka máqusai óosana áraqau. Miqóo Yísuna áiku ásauku miqandá raíneeqee Ánutuna ásaukuki quqásoofaqa Ínneeqara karaambáiqa ufa máraqa nuaqée qímasoofaqa mi-saikána máraqa nímariqau. !{Miqóo miqandá Peeraka máqusai Yísuna fasáasa ufa qímannimiseeqa ooruku námmarinni Ataria máqusai óoqu fíqau.  Pauroosa Baranabasisa Pisidia máqa maaqaki óonuree anirée máseeqa Pamafiria máqa maaqai kafáa anirandée fiqau. #?Aiqáma maqusakiaqa nídaqa Pauroosa Baranabasisa Yísuna ufa írimariasakinaana qumáreeqaida rakísirausaikimariqau. Quqásaida nárana minnísee innaarukái qiaqée qímasaida maqee náriqa fúkasaa karaambáiqasaa írirana rusímariasara misára rakísiaqee qímasee quqáqau. <qMi-maqusáusakiaqa nídaqa Yísuna ufa írimarusa fuki faakí qímaseeqa qiqau. Ínnee Yísuna ufasáa mundúfiqa kúqaa ánoonaikiaqa. Maasá aiqáma moómoo mandáinainaki máraqa kadáapiriqa fífi íqa Ánutuna quqúsaki kéeqaanauree qídaqa. Minára ínnee faqa sía minnísaaqa káqikai fuaqa. @yMiqóo Deerabeera máqusai óonu máridanoo ámiqira fasaasa ufa qímannimí marúfaqa moómoosa Yísuna áiku ásauku kámambiqau. Deerabeera máqusanaindari Pauroosa Baranabasisa óonurandee anirée kafáa Ristara máqusai óonisamu áru maqusanai kafáa ani káqikaaqoo marikíqa quqásee Ikooniumma máqusai kafáa óoqu fíqau. Miqóo faqa káqikaaqoo máriqa quqásee Pisidia máqa maaqaki moó Antiooka máqusai kafáa fiqau. #Dóo kúqinoommifoo qímasee quqásee fufanoo Pauroofa Yísunara ufa qímannimimarufaqa Yísuna ufa írimarusa miná aaqá anifíqu fíqu mámbufanoo Pauroofa narí kai misá qámbaanai fíndifinoo dóo quqásee maqúsai kafáa kéeqanau. Iqáqoofanoo kanánaana Pauroosa Baranabasisa fíndimaqee Deerabeera máqusai fiqau. Baranabasisa Sauroosa oonurandeeqara Antiooka máqusa uqannai ániqau. Antiooka máqusa amaráfa Pisidia máqa maaqaki moó Antiooka máqusa márinau. Mindáraa Yuda maqannaa akaqáusa faqa Ikooniumma máqusaindari akaqáusa faqa moodáanaki suqúfufaqa Ristara máqusai óonureeqa miqóoqaraasa faqa ufa qí qiséeqa Pauroona qumáreeqa maqámau rarisaqá fífiufaqa faandaamura áqoosai áquseeqa óonisamu suqú qumáree misamúna Pauroona árimariqau. zmMi-kaqi marira Anutúfa innaarúnaindaraa aaku faqa nárana óosana óosana narí áukuanasaa moo nárana narí áukuanasaa moo nárana nímimarifa máridanoo. Ínnee miná qáfamaseeqa ínnee faqa maraséeqa minára kai asasímariafanoo. Mi-ainainná miqímarianannai narí márina kooroománnimidanoo. Ínnee miná qáfeeqa minára kai asasíaqa. Faiqí ánaasee mi-ufána iriséeqa káqikaaqoo indeé indee qídaqa kafáa káqikaaqoo mara mara rídaqa tatúfira aandau nímianeera qímariqau.   Misá firaa Ánutuna Seeusana amaana máqa mi-maqusána naambeéqai márinau. Mi-amaana maqánasaa aanáiqikirafa Baranabasisa Pauroosa níqafamáseenoo tatúfira aandau suqásee nimisée innaaru qiaqée qímaseenoo burimakáu ákoonauqa rarisámammaree mínisee miná anukakí kukúqamma quqásee rarisámammareeqa faandaamura kóoqiki múnusoofaqa faiqí ánaasee aiqáma suqúsee aniroofanoo Baranabasisa Pauroosa misá tatúfirana suqáqimidee qímasoofanoo níkooqoofanoo kakéenna qáoo qiqau. Kakéenna qáoo qufaqa sía írufaqa miqandá nári qamunna qumáree rakéemmaqusee faiqíki óonuree anirée fáaqa quqásee qímannimiqau. Maaqandá faiqí faiqi máridaqa. Ínni fooqáasa máridaqa, sía ánutusa máridaqa. Maasá ánoona Ánutuna ámiqira fasaasa ufa qímannimirara ánidaqa. Ínnee máa̱ maaqíana fífau dapi ainaina máridanoo miná minnísee quándakinaqa káqi márira Ánutunara íriaqeera ánidaqa. Mi-kaqi marira Anutúfa mifá kai innaarúna faqa maqá faqa ooruku námmari faqa minakímari ainaina óosana óosana faqa áuqu quqánau. Óoqai mifá faiqí ánaaseera ínneeqa mandá íriramau káqi fuaqée qímarinau. b= Mi-maqusánaasa Ánutufara foo únnaqira anutuqanda nimana áuquqoofa misáki máriqau. Moó fannoo uréeqarafa ufa akoofása miná áuqu Eerameesáfa márinau. Mi-maqusánaasa áiku mandáikirafa fíndifirana qáfamaseeqa Pauroosa Baranabasisara maasá ánutuqanda qumu máridammia foo qímasee Baranabasinara anée maasá úriqarara ánutufa aní áuqu Seeusaneé qiqau. Pauroonara anée ufa akoofása máridana maasá uréeqara ánutufa aní áuqu Eerameesaneé qiqau. |q Faiqí ánaasee miná qáfamaseeqa fáaqa fuísee qídaqa tutuqídaqa nári ufakíqari Rikaoonia ufakíqari maaqí qiqau. Ánutuqanda faiqikámambi dóo maasáki qumu máridaqa nídaqa, Yísufa niqiqoo fásiqaqandara Ánutuqandee qiqau. >u Mi-fasiqáfa Pauroona ufa káaqa írimarufanoo Pauroofa óonurama qáfanau. Qáfamasee maaqí qímirínau. Maa-fasiqána írirafa Yísunasaa rusínoo márifa amanaikírafa máridanoo amaná fíndifuannoo qímaseenoo mi-fasiqána óori qáfamaseenoo firaa kari maaqí qímasee qímaminoo qinau. Anée fíndifua. Andeeqáseenana rútaqina fíndi fúa. Miqí qufanoo mi-fasiqáfa rútaqi fíndifinoo dóo maqúsamau óonuree anirée inau.  Ristara máqusaki faiqí moo áiku mandáikirafa márinau. Maqóokari mi-kamúqooqari miqínoo márufa márinau, sía aaná nufa. %CMiqóo óonu máridaqa Ristara máqusaki faqa Deerabee máqusaki faqa misaqá máru maqusausakiaqa faqa ámiqira fasaasa ufa misá faqa qímannimimariqau. wgÁnaamuru ufa rukíee márusa faqa Yuda máqannaasa faqa nári faiqí firaasá faqa moodáanaki suqúfufaqa ufa qí qísee óonisamu Pauroosa Baranabasisa náruanee qufanoo moó fannoo aaquqímannimaqoofaqa miqandá mi-ufána iriséeqa quqáseeqa rufíamareeqa Rikaoonia máqa maaqai sandáqau. Rikaoonia máqa maaqaki maqúsauqa moómoo márufaqa qaara maqusa moodáaqoo máruqanda moo máqusa áuqu Ristara, moo máqusa áuqu Deerabee márufaqa dóo miqandá Ristara máqusai náaree fiqau. Mi-maqusánaasa qámbaana raináqau. Raináfiqa akaqáfa Yuda máqannaasasaa atooqáqau. Akaqáfa niqiqoo fásiqausasaa atooqáqau. r ]Míqunara miqandá kísaaqasaa mi-maqusánaki máridaqa paasóosamandee karaambáiqa dadaaqunara afeeka nímufaqa faiqí sía áuqaaqaa ira ainaina faiqí ánaasee dadaaqí marú ainaina óosana óosana áuqusoofaqa faiqí ánaasee qáfeeqa tautúmasee qiqau. Óo kúqaa uqanna miqandákina karaambáiqa káqi nímira ufa kúqaa ánoona máridanoo fée qiqau. 4 aYuda máqannaa akaqáusa ufa rukíaseeqa ánaamuru qímannimidaqa ueeqásoofaqa iriséeqa misá faqa Pauroosa Baranabasisa ufara mandá ufa fee qímaseeqa ufa rukíaqau. H  Pauroosa Baranabasisa Ikooniumma máqusai óonuroofanoo Antiooka máqusai kambíqoo ainainafa miná amana kái Ikooniumma máqusai faqa kambíqanau. Miqandá Yuda máqannaa amaana máqaki kéeqaqau. Kéeqafiqa ámiqimasee qímannimunara Yuda máqannaasa faqa ánaamuru márusa faqa moómoo uqanna Yísunasaa mundíqau.  5 4Miqandá fufaqa mi-maqusánaasa Antiooka máqusanaasa Yísuna ufa írimarusa náaquqara maraquna fannoo náakinoo qumbíqafufaqa asasímariqau. + 2Yuda máqannaasa míquna qáfamaseeqa áanoomaseeqa mi-maqusánai faiqí firaasáuqa faqa ánaamurukina Yuda máqannaa amaana ufa írimaru ánaasee úriqararausa faqa nírana fundákusoofaqa Baranabasina faqa Pauroona faqa maréeqee áqoosai áqusaqau. Áqusoofaqa miqandá fíndifufaqa kookoomma afaqá qumáreeqa misá nínaamu araséeqa quqásee Antiooka máqusaindari Ikooniumma máqusai fiqau.  3ve 1Miqímasoofanoo miqóoqari misaqá dínni dínni márusakina dóo karaambáiqa ufa fannoo dáraaninau.  0Miqóo ánaamuru márusa mi-ufána iriséeqa asasammáseeqa karaambáiqa fasáasa ufara dúfi dúfi qídaqa ámiqira ufa fee qímariqau. Misákina Ánutufa rusandeesámumandoosa dóo Yísuna saqárikiqa náaru máriranaki kéeqaranara óosana áraqau. 9k /Karaambáiqa fannoo maasá maa-ufána qímaqimifaqa maí ánidaqa ánaamuru qímannimianaura.Qinée ínni niqiqéeqa ánaamurukiaqa qóomaikiaqeera káaqa qáranara qímannimia.Aiqáma ánaamuru maqa máaqaki máriasa ínnee misá innaarúnai fímaria aannanara qímannimiaqeera niqiqáidaqa. #? .Pauroosa Baranabasisa miná iriséeqa paasóosamandee ufa qímannimiqau. Ánutufa narí ufara Yuda máqannaasa náaree qímannimiaqee qímaqoona dóo ínni qímannimiqáunaqa ínnee minára qáoo qímasee ititée maríafanoo. Ínnee ínneeqara sía amana náaru náaru márirana maráanauree qídaqee miqídaqa ititéemariafanoo. Ínnee miqíanara ínni minníseeqa quándaki ánaamuru qímannimianaura. .U -Yuda máqannaasa moómoo ánaamuru níndafamaseeqa misá naundurái kaukaataqírafa qumbíqafufaqa Pauroona ufa rukíaidaqa mandá ufa sukúfa kai qímariqau. L +Eedóo qímasee miqandá fufaqa Yuda máqannaa faiqí ánaasee moómoosa faqa ánaamuru Yuda máqannaa amaana ufa írimarusa misá faqa miqandá nífaqee fímariqau. Mi-niqiqoo fasiqaqandá mi-fasiqa anaaseesá fuki faakí qímasee qímannimiqau. Ínnee maqee maqee Ánutuna káqi nímiranaki máriaqee qímasee marikínoo moó Saririqasaa Yuda máqannaa amaana máqaki kéeqafufaqa mi-maqusánaasa aiqáma Ánutuna ufa íriraree qímasee kéeqaqau.  ,[/ *Pauroosa Baranabasisa Antiooka máqusai ufa suqíra maqakiqari ráudoofaqa faiqí ánaasee maaqí qímasee qímannimiqau. Amanée ínneeqara kafáa óonurandee moó Saririqa kafáa anirée qímannimiaqa. &E )Ínnee íriaqa, ínni kúqaa náruaninna ainainara qímannimiafaqa ínnee máfi uteéti qímasaidaqa amaráu qímariasa. Mi-ainainná ínni nífusaa kambíqainaqa qáfamasee tautúmasee kúqifaranoo. Ínnee mária kamuqoo qinée moo áinaina firaa ainaina áuqusaananoo moó fannoo minára qímanniminaqa ínnee minára únna fée qifáranoo. (Pauroofa mi-tamummaqara fasiqána ufannái aaquqímanniminoo qinau. Ínnee maqee óoqeenáasa naana rámasee Ánutuna ufara únna fée qifoora. Ínnee maqee áukuana Yísunara únna fee qifoora.) B~} (Ínnee maqee ámiqimandee rakísiaqa óoqai Ánutuna tamummáqara fasiqa moó fannoo aaquqímannimaqáqoofa ínnisaa kambíqaandoora. Mifá maaqí qímasee ákara rúmasee qinau. }}s &Máa̱ qiní qíkaqaafasaa Antiooka máqusai máriasa maa-ufána ámiqimandee íriaqa Ínnindi máridanoo. Ínni numóo árirana minnínnisarafa Yísufa máridanoo minára márifaqa maasá ínni qímannimidaqa. Mooseena sándufa sía faiqí ánaasee amana nári mandáinaina sándara foora rumbánnimaqáqoofa sía amana idukífaranoo. Aiqámatia Yísunara írirana rusíranannai kai minánnai kai ínni numóo ákiaqa taikánnisaannoo ínni mandáinaina sándara foora rumbárana idukúnnisaannoo. | '{) %Moó fannoo kúqiranakinaana Ánutufa mara fíndifumásainafa miná amaqí sía putaa íannoo. Dafidifa minára ákara rúmaqoofa máridanoo. Mz $Dafidifa narí máru aukuannai Ánutuna aináinirafa márinoo dóo kúqinau. Kuqufufaqá miná irí maréeqee narí akeekú akaakú márunaki ákundaqau. Miqímasoofanoo amaqí putaa ínau. y! #Minára Ánutufa kafáa maaqí qídanoo.Anée aneenná káaqa andeeqára fasiqa sía miná amaqí putaa írana amaqéennaranoo. xxi "Kafáa Ánutufa Yísunara kúqiranakiqari fíndifuaninnanara faqa sía putaaíaninnanara faqa maaqí qinau.Qinée óosana óosana náaquqara ámiqi ámiqirana Dafidinasaa qíma afeekaikámáqaafannana miná anísaa quqáanaura. w! !Dafidina idí ákara firaa kamu 2 Ánutuna ufara maaqí qinau.Anée qiní qímaaku máriananooMaqee qinée aní ákausaikidaqa. _v7 Maasá mi-amiqira fasaasa ufána maí anirée ínni qímannimirara ánidaqa. Óoqai maasá qikeekú qikaakú qíma afeekaikámáqoona ánoona kúqiranakinaana uqéera fíndi finannai maasá kooroomáqiminoo. puY Fíndifumasoofaqa faiqí ánaasee moómoosa káqi máru kamuqoora miná faqa Kariree máqa maaqaindari Yeerusareenni nídaqa qáfamaqoosa fíndi funa qáfamaseeqa mifá fíndifunara Isaraee máqannaa qímannimidaqa kooroo ídaqa. Nt Qaaramoo súanisaa márinoo Ánutufa miná kafáa mara fíndifinau. jsM Misá miná árirufara randóosia Piratoofunnái áfiqee múnusoofanoo qufaqa áriqau. Aruséeqa tamummáqara fasiqa ufa undée undée kaimma taikáseeqa dóo miná irí aunírira saqarisaa qaraana tatúsee dóo ákundaqau. r dqA Yeerusaree máqusanaasa tamummáqara fasiqa ufa ásaana rúmasee sía miná óosana ámiqimandee irisée Yísuna qáfamasee sía maasá asumu qumáraaninna fee qímasee tamummáqara fasiqa ufamáu Yísuna árirariqau. 2p] Óo qiní qiqoónausa Abarahaamana akeekú akaakú máriasa ánaamurundari anirée innaaru qímariasa faqa Ánutufa maasá qumáraaninna úfana qiqáki quqéenoo. o  Yoohaneefa nammári nímimarufa miná saika áukuana taikáidanoo maaqí qímasee faiqí ánaasee qímanniminau. Ínnee qiníara yáfasiqanee fee qídaqee. Sía qinée ínnee áfeesimaria fasiqausau máridau. Dóo mifá qiní qínaaqíanna qúsasaa aniráannoo. Mifá andeeqárafa máriannoo. Qinée miná uréeqarausa uqanna máridaqa, sía amana miná káqikaaqoo dadaaqianáura. n{ Yísufa anirée qímannimira aukuana adeedí roofanoo Yoohaneefa nammári nímimarufa aiqáma Isaraee máqannaasa maaqí qímasee qímanniminau. Ínneeqa mandáinaina minnísee Ánutunai ubeekámafiqa miná ufa irisée nammári marasée máriaqa. ,mQ Dafidina áti moó fannoo Yísuna Ánutufa maréeqeenoo Isaraee máqannaa asumu máree maríaninnanara quqánau. Narí tamummáqara ufamáu kai Yísuna quqánau. )lK Ánutufa miná máfi afeeqásee Dafidina karaambáiqaikinau. Karaambáiqaikamáseenoo Ánutufa maaqí qímasee Dafidinara qinau. Dafidifa Yeeseena ámaaku márifa qinée minara dídidanoo. Mifá qiní íriranamau fímarifa máridanoo náaru miqíkai ínoo qiní íriramau fúannoo. k Maasá qikeekú qikaakú moo káraambaiqaikammásainaqa maasáki máriani fee qufanoo Ánutufa Beesaminna áti Sauroona amarána Kisana ámaaku miná níminau. Sauroona amaráfa qaara fasiqa níku nísauku taikásee áukuana rakísinnimaqée márinau. j Miqóoqari Kannaana máqa maaqaki márusa qísauku taikásee dínni ani qaara marasée máqannaasa náru taikáseenoo Isaraee máqannaa mi-maqána Anutufa nimisoofaqa 450 aukuana kísaaqasaa moómoo aukuana minakí máriqau. Dóo miqóoqari faiqí ánaasee rakísiaqeera Ánutufa faiqí moómoo saika máfufaqa máridaqa rakísinnimaqee maríqau. Misá maríkufanoo tamummáqara fasiqa Samueerafa kambíqanau. Siáasaiuqa fífiufaqa dóo Samueeranasaa múnu taikánau dóo miqóoqari tamummáqara fasiqauqa máriqau. i $hA Isaraee máqannaasa Ánutufa maasá qikeekú qikaakú rusandeesámumandeenoo nári maqusa minnísee Isipa máqa maaqai óoqureeqa faiqí asumu áreeqa moómoosa kambíqaqau. Ánutufa narí afeekannái nífiqeeqeenoo aadána máqasaa quqáseenoo qaara fasiqa níku nísauku taikásee aukuanasaa misá faiqí ánaasee qummaara Ánutuna árufanoo sía nárinau, faiqiara foó áakuseenoo rakísi nímaqeemarinau. g $fA Pauroofa fíndifinoo ásaukunnai misá rafáaqa fínoo qinau. Dóo qinée qímannimianaura. Miqí qímaseenoo fíndifi maaqí qímasee qímanniminau. Óo qiní qiqoónausa Isaraee máqannaa faqa ánaamuru máriasa faqa maa-maqánaki Ánutunara innaaru qímariasa qiní ufa íriaqa. ;eo Yuda máqannaa amaana máqasaa rakísirausa Mooseena sándufa faqa tamummáqara fasiqauqa ufa faqa ásaana rúmaseeqa Baranabasina faqa Pauroona faqa qáfamasee qímannimidaqa qiqau. Óo maasá qíkaqaafasaa ínneeqara aamúa qíra ufa ínniqaraki márinaqa faiqí ánaasee qímannimifaqa maasá íriaqa. %dC Baranabasisa faqa Pauroosa faqa Peereeka máqusaindari Pisidia máqa maaqai moó Antiooka máru máqusai maqámau fiqau. Miqóo óonuree marikíqa Yuda máqannaa misáki animárusa ufa suqíra maqaki kéeqafi óoqumariqau. Sariríqasaa nári amaanasáa kéeqafi óoqu maríqau. Yc+ Pauroofa narí aqoónausa faqa Paatoosa máqusaindari maqámau ooruku námmari áfainni óoqureenoo sípaki akará máfufanoo nammári amuaqumau Pamafiria máqa maaqaki Peeraka máqusai mi-sipánaki finau. Miqóo óonureenoo Yoohanee moo áuqu Marakafa ákooqoofanoo quqáseenoo Yeerusareenni anirandée kafáa moo sípaki finau. ubc Kiapafa mi-fasiqána áfu dimbárana qáfamaseenoo Karaambáiqa fasáasa ufa irisoofanoo áaquqoofanoo kúqaa ánoona fee qímasee írinau. Baranabasisa Sauroosa Antiooka máqusa amarána maqúsai fíqa Yísuna ufa qímannimiqau. )aK Dóo maqee Ánutuna ásauku fannoo aní rafáaqa fúannoo. Aní áfuqara dimbáfinana sía súani káaqa qárana qáfeennaranoo. Miqí qímasoofanoo áfu aiqámaqara dimbánau asukuna arufufanoo miqóo míki mákamminau. Yáfee qiní qísauku qumáreenoo aaná uqaqífiqaanoofée qinau. M` Anée Sadannana ámaaku márianafa máriananoo anée aiqáma ainaina andeeqára ainaina namuqáa márianafa máriananoo. Anée mandáinaina níkaru qíra ainaina aníki qumbiqánoo márifa máriananoo. Anée maqee maqee Ánutuna kúqaa ánoonufa qumáreenana uíqa̱a íqa̱mméeqeenana nímimarianna fasiqafa máriananoo. G_ Sauroona moo áuqu Paurooneé qímariqau. Pauroofa Eerimasana rafáaqafiranara qáfamasoofanoo náaquqara maraquna fannoo áakufunanoo afunee fásiqa óoriki qáfamaseenoo qímaminau. ~^u Mi-maqa maaqánaki máru kiapana áuqu qaara auqu faqáafa márinau. Moo áuqu Seerakiusafa moo áuqu Paurusafa márufanoo úriqarara kiapafa márufanoo mi-afunee fasiqáfa miná áqoondi márinau. Mi-kiapáfa írirana faqaafa márufa mifá Baranabasina faqa Sauroona faqa náaramasee qinau. Anirée Ánutuna ufa qífaqa íria qufanoo afunee fásiqa fannoo minásaa ititéemarinau. Kiapafa sía Yísunara írianifeera miqí márinau. Mi-afunee fasiqána moo áuqu Kirisa ufakiqari Eerimasa márinau. ] Z\- Sipurusa máqa maaqa ooruku námmari fíqu fíqu inoo márufanoo firaa afuma márufaqa faiqí ánaasee maqúsa moómoo márinau. Sauroona faqa Baranabasi faqa, misá Saramisa máqusaindari maqámau fífiufaqa mi-maqa maaqána dínni ati Paafoosa mi-maqusánai fiqau. Mi-maqusánaki afuneé fásiqa moó paqúriqau Yuda máqannaafa márufa márinau. Miná áuqu Barayisunee qímariqau. Mifá naríara tamummáqara fasiqa fée qímarufa únna qírafa márinau. [  Sípa fannoo Sipurusa máqusa moo áuqu Saramisa máqusai múnu quqásoofaqa miqandá sípakiqari maqásaa áqufufaqa Yuda máqannaa miqóo márusa ufa suqíra máqaki kéeqafufaqa Ánutuna fasáasa qíra ufa miqóo Yuda máqannaasa qímannimimariqau. Mi-kumaaraafá moó fannoo misá faqa fufá Yoohaneena amaráfa moo áuqu Marakafa mifá faqa dadaaqídanoo qímannimimarinau. bZ= Baranabasifa faqa Sauroofa faqa náaquqara maraquna fannoo niqiqoofaqa Seereeusia máqusai óoquree sípaki akarámafufaqa Sipurusa máqa maaqai fiqau. (Sipurusa máqannaasa ánaamuru náaduma ufa qímarusa máriqau. Yuda máqannaa akaqáusa misáki óonu maríqau. Baranabasifa mindáraa Yuda máqannaafa máridanoo narí máaqai finau.) ,YQ Mi-namúsa moodáanaki márufaqa máridaqa qúsasaa nárana minnísee náarara máridaqa Ánutunara innaaru kái qída maríqau. Miqí márufanoo náaquqara andeeqara maraquna fannoo qímanniminoo qinau. Ínnee Baranabasina faqa Sauroona faqa mara quqásai náaduma quqásaifaqa miqandá náaduma qinée moo sáika nímianauranoo qufaqa misá mi-ufána irisée sía nárana narai káqi innaaru qímariqau. Innaaru qímasee Sauroona faqa Baranabasina faqa nísauku misásaa quqásee dóo niqiqaqau. Baranabasisa Sauroosa Sipurusa qáfumaki fiqau. X W  Antiooka máqusai Yísuna ufa írimarusaki Ánutuna tamummáqara fasiqa akaqáusa máriqau. Ánutuna ufara qímannimimarusa akaqáusa máriqau. Misá núqu Baranabasifa faqa Simeeoonara dundúqarira fee qímarufa faqa máriqau. Rukiusafa Sireenee máqusaindaraafa moó fannoo márinau. Manaeenafa Eeroodeefa narí máaqaki fírimarufa moó fannoo márinau. Sauroofa faqa márinau. Vy Baranabasifa faqa Sauroofa faqa Antiooka máqusanaasa Yísuna ufa írimarusa munnimma áuqusoona múru Yeerusaree maqannaasa nimisée Yeerusaree máqusaindari kafáa ururandée Antiooka máqusai kafáa óoqu fíqau. Miqandá moo kúmaaraa qaara auqufáqaana moo áuqu Yoohaneena amaráfa moo áuqu Maraka mi-kumaaraaná faqa áfiqee Antiooka máqusai óoqu fíqau.xUi Eeroodeefa káqi máru aukuana Yísuna ufa taikáanifee qímasaidanoo miná ufa írimariusa nárinoo rumbéenoo ímarinau. Ánutuna ufa fannoo sía taikéenoo sía káqi máruqoo kai márinau. Firaaqóo dáraaninoo dóo fífaininau. %TC Miqí qímarufanoo Ánutuna qangiroo fannoo qumeé Eeroodeena kuqámmarusanau Eeroodeefa misá amooqíra ufa irisée sía qáoo qímasee Ánutuna amooqiaqée qíra ufa sía qímannimuna ákiaqara dóo miná kuqámmarinau. Miná aundurái qimí moómoo néeneesoofanoo kúqinau. 9Sk Ufa qímannimisoofaqa mi-maqusánaaqanda fífau únna qídaqa amooqídaqa fáaqa quqásaida qímariqau. Maa-fasiqáfa Eeroodeefa sía faiqí faiqifau moo ánutufa máridanoo. /RW Ufa qu fáasaana Eeroodeefa narí kiapausa qammunna ámiqirana afisúseenoo ámiqira siaqa kiapausaindi miná múqu quqásee minásaa márida ufa qímannimimarinau. PQ Tiree máqusanaasa faqa Sidoona máqusanaasa faqa mi-maqusaqandá Eeroodeena quqúsaki máridaqa Eeroodeena maqásaaqaraa nárana marasáida néemariqau. Nári maqá mandáikunara miqí maríqau. Eeroodeefa mi-maqusaqandá rairai qímannimaqée márufaqa misá náranara irisée maasá náranara fímarunna aana ititaandoo qímasee moodáanaki suqúfufaqa Eeroodeena faqa asooára ufa qianée qímasee qúmiqau. Óoqureeqa Eeroodeena máaqasaa rakísimaru fasiqana miná áuqu Baratusa miná áqoondikamásee munnimmaina amisée anée maasára ámiqira ufa kai óoquree qímami marinaqa maasá ínnaaqiana óoquree miná faqa ufa qianáuree qímasee miná ánaaqiana óoqureeqa Eeroodeena faqa ufa qiqau. .PU Eeroodeefa minára iriséenoo randáaqee qufaqa randáqanusia sía paqúriqau. Eeroodeena áranaqoofanoo narí sundíauqa rakísiusa minára iréeseenoo aiqáma misá náru taikánau. Miqóoqari Eeroodeefa Yudeeaa máqa maaqaindari Seesareea máqusai óoqu marínau. Eeroodeefa kúqu úfana. O Iqáqoofaqa kanánaana Peetooroonasaa sundíauqa rakísiusa qáfoofanoo sía márufaqa firaaqóo tutuqída randée maríqau. ?Nw Peetooroofa ururée ásaukunnai misá ufara qáoo qímaseenoo Ánutufa narí karabúsakinaana mároo úfana qímannimiseenoo moó Yameesana faqa narí áiku ásauku Yísuna ufa írimarusa faqa qímannimiaqee qímasee úriqaree Eeroodeefa maaqóo paqúrimasee dáruandoo qímasee moosáa kukéeqarannai finau. HM  Misá miqí qídaqa narí qimami narí qimami marúfanoo Peetooroofa káqi áqoosai máridanoo kooqí árimarinau. Miqídaqa qumu kooqí atúasee Peetooroona qáfoofanoo káaqa náaquqanau. ,LQ Miqí qímaseenoo Peetooroofa narí márianinnanara iriséenoo Yoohaneena amaráfa moo áuqu Marakafa miná ánoona Mariana amarána máaqai finau. Sía Yísuna ánoofau miná ánoona amarána miná máaqai finau. Yísuna ufa írimarusa moómoosa suqíqa márida Peetooroofa sía kúquanifeera innaaru qímarufanoo Peetooroofa mádaanai anirée asukunai kooqí árinau. Árimarufanoo aináini marú manaaqafa miná áuqu Roodanammarifa kooqí atúararee qímasee óoquroofanoo Peetooroofa faandaamura kóoqiki áqoosaindari kooqí árinoo kooqí atúaanee qufanoo mi-manaaqáfa Peetooroona ufa kái iriséenoo firaaqóo asasamáseenoo sía kooqí atúanau, káqi quqasee sandéenoo faiqí márunnai sandée óorureenoo qímanniminau. Óo Peetooroofa mádaanai kikíqinoo máridanoo fee qufaqa misá qiqau sáa anée fúrufarida qíra sáa mifá karabúsaki máridanoo. Miqí qufanoo Rooda námmarifa asasídanoo kooripóo kooripóo qídanoo qímannimufaqa misá qiqau. Sáa miná amana miná qangiroo máridanoo fee qiqau. (Óoqai mi-kamúqoo Yuda máqannaasa nári faiqí ánaasee faiqi námu maí márufanoo misá qangiroo innaarúnaindaraasa rakísi nimaqee maríafaqee qímariqau.) K nJU Dóo narí kai kikíqinoo máridanoo narí aundurannái kai írinoo qinau. Dóo qinée maqee óonumafi íridaqa sía qaináu. Ánutuna qangiroo fannoo qiní maréeqee Eeroodeena ásaukukinaana maréeqee karafúsakinaana idukúeeqeenoo mádaanai quqéenoo. Yuda máqannaasa qiníara kúquanifeera asasía̱anákinaana maréeqee káqinni quqáqiseenoo. KI Misá kooqí áfaisaa rakísimaruqoo qumuréenoo qúminnaaqareenoo dóo miqóo mádaanai márusakiaqa qumuréenoo dóo miqóo firaa kooqí qáinnannai ititára kooqíki mádaanai kooqíki qumuroofanoo naríkai mi-qainna kooqífa atúafufanoo miqandá maqúsai ráudamaki fíqau. Aatáta óoqufidaqa káqikaaqoo kísaaqasaa óoqufimarufanoo qangiroo fannoo máfi aisáseenoo tautúmakinoo taikáfufanoo Peetooroofa naríaraa kai kikíqinoo márinau. ;Ho Peetooroofa miná iriséenoo aiqáma ainaina mifá undée undeemámareenoo dóo miná faqa maqúsai ráudanau. Peetooroofa qangiroo faqa fídanoo qainásaa miqídee qinau. 4Ga Áqufufanoo qímaminau, aneenná pikápa atukarasée aneenná áiku ánaamu upeekásee rumbásee aneenná asausí faqaa siuta afisúmaree fíndifi dóo qiní faqa ánia. Mi-eendána qámbaanai miqíqa márufanoo karafúsa maaqaki qangiroo moo kikíqinoo márufannoo káaqa qárafa firaafá qéemarufanoo qangiroo fannoo Peetooroona áfaurinoo fíndifua qufanoo tautúmma uqéera qáfoofanoo sáinanda ásaukuqarasaaqaraa sáinanda narí kai idukúaki maqásaa áqufiqau. SE Moo fáasaana Eeroodeefa dúna iqáqaranasaa faiqí nífusaa Peetooroona áfiqaseeqa faiqí nífusaa áruanauree qímasoofanoo mi-eendánakina Peetooroofa sandáandoo qímaseenoo firaa sainanda qaaraqándannai rumbáseenoo karabúsa maqaki quqánau. Sundía qaaraqánda minásaa rakísimarufanoo Peetooroofa miqandá dínni dínni qámbaanai faiqanau. Moó fannoo Peetooroona dínni asauku namu faqa narí ásauku namufaqa moo sáinanda rumbánau. Kafáa dínni ásauku namufaqa moo súndia ásauku namufaqa moo sáinandannai rumbánau. Akaqá sundíauqa kooqíki rakísimariqau. zDm Yísuna ufa írimarusa minára iriséeqa Ánutunara maqee maqee firaaqóo Ánutunara innaaru qímariqau. Peetooroona sía áruanifeera miqímariqau. Qangiroo eendáki qumuréenoo Peetooroona karafúsakinaana maréeqeenoo káqinni quqánau. &CE Yameesana aruséenoo Eeroodeefa kafáa miqóoqari ooruku síai feemu qoomaqunaki Peetooroona qumáraseenoo ruúmbeeqeenoo karafúsa maqaki quqásoofaqa sundíauqa moómoo rakísimariqau. Qísaukuqara taikásee qíku dínni taikásee dínni ani moodáa marasée sundíauqa eendáki faqa fáasaana faqa rakísimariqau. Áinnaaqarara qoomaqa taikáfinaqa miná maaríqoo aiqámausa nífusaa áruanauree qinau. OB Minára asasufanóo Eeroodeefa miqíaqoo fee qímasaida kafáa miqíanauree qímaseenoo Peetooroona faqa qumárararee qímarinau. Ooruku síai feemu qoomaqunaki Peetooroona maaqímasee qumáranau. YA+ Eeroodeefa Yoohaneena áfasaana Yameesana qumáree rumbáseenoo rákinoo nu páipanannai anuka ateeká áqinoo kuqámmarinau. Yuda máqannaasa Yísuna ufara níkooqeemarusa míqunna qáfamasee asasámmiqau. w~~}|zyBvutsrr[qgoonQmGllkgjj4ihgg7edc&c`_u_i^h][\`[{YWkUrSQQONPLL&KhJgJHGFFDCpBAAi@l?V>=;::98+725441F0r//-,,+*)(%$$u#" tjZ\`s5qKf   ; s b )|(qMiqóoqari Pauroofa Koorinti máqusai faiqí firaasá nífasausaikirausa misá sáimbaqa káqikaaqoo kísaaqasaa márinau. Koorinti máqusai káqi máridanoo minníseenoo miná dínatinni Keenakareea máqusai óonu mi-maqusánaki máridanoo Yuda máqannaa naanna raanée qímaseenoo moo áinainara qíma afeekaikámandeenoo ákiaqa maqánamu faqa indufú áquseenoo quqáseenoo sípaki akarámafufanoo Pirisira námmarina faqa Akuiraana faqa miqandá qísafaaqi faqa Siria máqa maaqai finau. ,'QMiqí qímaseenoo kiapafa áanoomasee fukifaakíufaqa kóota maqakiqari Yuda máqannaasa ráudamakufaqa miqóoqaraasa, Yuda máqannaa amaana máqasaa rakísirana miná áuqu Soosateeneesana qumára maree míni kiapana kooqíki quqásee unnaanásamu firaaqóo uqafíqaqau. Karioofa miná qáfoofanoo ákooqoofanoo sía minára írinoo mána mánamminau. Pauroofa Koorinti máqusaindari Antiooka máqusai sípaki finau. &-%SMaa-ufána fífau ufa kái óosana óosana ufa faqa núqu faqa ínni sándufa kái máridanoo. Qinée miqíra fífau ainaina sía qinée írianaura ínneeqá kai. y$kMiqí qufanoo Pauroofa ufa qianéerufanoo Karioofa Yuda máqannaasa maaqí qímasee qímanniminau. Maa-ufána sía sándufa rukíarafa máridanoo sía moo mándainaina máraidanoo. Miqínoo márinaqau ínni ufa andeeqáseefau írini. P# Pauroofa miqóo Koorinti máqusai káqi márufanoo Kirisa máqasaa rakísimaru kiapafa taikáfufanoo Roomma máqannaa kiapafa firaafáikirafa moo fúka kiapafa aqiqoofanoo óoqeenaana ámaaqaki animárinau. Mi-kiapána áuqu Karioofa márinau. Miqóo mária Yuda máqannaasa Pauroona namuqáa fúka kiapafa animáriqoo fee qímasee Pauroona qumáree rariséeqa fúka kiapafinai múnuseeqa maaqí qímasee únna qímasee qímamiqau. Kiapa, maa-fasiqáfa maasára Roomma máqannaa sándufa rukíaranaki maasá qifeeqáidanoo. Mifá maasára ínneeqa náaruqaa oosana minníseeqa maqee qiní fúka oosana qímannimunnana mi-maú fídaqa Ánutunara innaaru qiaqée qídanoo ufa rukíaranaki maasá qifeeqáidanoo. " D! Pauroofa miná iriséenoo afaaqa quqásee miqóo márinau. Máridanoo Ánutuna ufa qímannimimarinau. Miqídanoo áukuana moodáa maraséenoo moo áukuana qámbaanasaa fínoo taikánau. ^ 5 Qinée aní faqa kukéeqai máridaqa dadaaqídaqa. Maa-Koorinti maqusánakina faiqí ánaasee moómoo qiníndi máridaqa qinée aní namuqáaki máriasa rafáaqa fúanaqa sía misá áidafirana aní ámifaranoo. gG Pauroofa moo éendaki faiqaqée ufanoo qainásaa maaqímasee áfunnaranau. Qaináki Ánutufa Pauroona qímaminoo qinau. Pauroo sía anée maaqóoqaraasara rufíaa. Anée káqi ufa qída mária. Sía anée minnísaa. b=Yuda máqannaa ufa suqíra maqasaa rakísirafa mináuqu Kirisipusafa máridanoo Yísuna ufara kúqaa fee qímarufa narí faiqi ánaasee faqa Koorinti máqannaasa moómoosa faqa kúqaa fee qímasee nammári máraqau. FPauroofa miqí qímaseenoo misá minníseenoo ánaamuru fasiqa máaqaki óonu marínau. Mi-fasiqána áuqu Titiusa moo áuqu Yusatusafa máridanoo miná máaqa Yuda máqannaa ufa suqíra máaqa adeedí márufanoo Pauroofa minakí marínau. Titiusafa moo áuqu Yusatusafa Ánutunara innaaru qímaru fasiqafa ánaamuru máridanoo Yuda máqannaasa amaana ufa írifa maqee Yísuna ufa írimarufa márufanoo Pauroofa miná faqa óonu marínau. Miqímarufanoo níkooqoofaqa Yuda máqannaa Pauroona mandúfa sukúfa qímamaqáqau. Miqí qufanoo Pauroofa rútaqi fíndifinoo dóo narí ásaukunnai narí afaaqaíndaraa kookoomma aisoora fatíkeeqee Yuda máqannaa nínaamu áranau. Ínneeqámma dapikírana óosana áraafanoo. Qinée ámiqirannai ínni mara quqáunaqa ínneeqá kai mandáatata fímariafanoo dóo ínnindi kai, sía qiníndifau máridanoo. Dóo maqee maaqóoqari dóo qinée ínni Yuda máqannaa minnísee ánaamuru qímannimianaura. MSirasisa Timootisa Maseedoonia máqusaindari aniroofanoo Pauroofa sía Sariríqa kai aiqáma faasaambáasaana Ánutuna ásauku mundírana Yísunara Yuda máqannaasa naamúaqimannimimarinau. NPauroofa aiqáma kari Sariríqasaa Yuda máqannaa ufa suqíra máaqaki kéeqafidanoo naamúaqira ufa Yísunara qímannimimarinau. Yuda máqannaa faqa Kirisa máqannaa faqa qímannimimarinau. a;Óonu márufanoo Pauroofa miná paqúrimaseenoo miná faqa máridanoo dadaaqídanoo burimakáu apatannái úqiqaana máaqa usakée márinau. Akuiraasa Pauroosa mi-ainainnirána akoofásaqara márida usakéemariqau. "=Koorinti máqusai qíqoo adeedí márufanoo óonureenoo faiqí moó paqúrinau. Miná áuqu Akuiraafa márinau. Akuiraafa Poontiusa máqa maaqai kambíqoofa Itari máqa maaqai óonu marínau. (Itari máqa maaqaki Roomma máqasaa firaa kiapafa miqóo márufanoo miná maqúsa márinau.) Itari máqa maaqai máriufanoo firaa kiapafa mináuqu Karaudiusafa Yuda máqannaa aiqáma asaqúnnimaqasoofaqa quqásee dáraaniqau. Akuiraafa Yuda máqannaa márufanoo asaqúsoofanoo narí ánaaqa Pirisira námmari sándiri Koorinti máqusai finau. t cPauroofa Sirasina faqa Timootina faqa nífeesu sianoo Ateensa máqusa quqáseenoo Koorinti máqusai finau. I "Fufanoo faiqí akaqáusa minásaa atooqáfi miná ufa írimariqau. Moo fásiqa áuqu Dioonisiusafa ufa suqíra maqa Areeoopakusa súqira máqaki kéeqee marúfa márinau. Ánaasee moo áuqu Damariasa námmarifa mifá faqa faiqí ánaasee akaqáusa misá faqa Pauroona ufara kúqaa fee qímasee minásaa atooqáqau.;q!Miqí qímasoofanoo Pauroofa ráudamakinoo finau. $A Írirana faqaasa súqimarusa kúqiranakiqari fíndifunara qímannimufaqa akaqáusa naanaidara qímariqau. Akaqáusa kafáa moo kári írianee qiqau. A{Mifá aiqáma máqannaasa moodáa fáasaana ufa irisée narí andeeqáranannai andeeqánnisáannoo. Dóo mifá útaaqamáqaifanoo mi-faasaannáfa máridanoo. Ufa írimari fasiqafa faqa utáaqamaqaifa máridanoo. Mi-ufána írimari fasiqana Ánutufa kúqiranakinaana mara fíndifunannai kooroo inóo máridanoo. %CÓoqai faiqí misá Ánutunara randáidaqa asukunakínai míkimaki ánidaqa máriqau. Ánutufa mi-kamúqoora dóo aunúseenoo sía misá fúrufarirana ákiaqara nárinau maqee maa-kamúqoo aiqáma ánaamuru nári mandáinainakiqari quándakiqa Ánutufinai ubeekaaqée qídanoo. )Misá miqí qímaqoona qinée minára minakína ookáamasee qinée maaqí qídaqa. Maasá Ánutuna faiqi námu máridaqa náqimásee maasá quándakina qeeqá qíkoona amana kóorannai siruáannai óoninnai miná ámmeemmee rianáuree. Sía andeeqánoo máridanoo. 3_Miná máriranaki kásiranaki maasá máridaqa. Ínni ufasáa rakísirausa misá faqa minára maaqí qímariafanoo maasá faqa miná faiqi námu kai máridaqee qídaqa. zmSía fífau, óoqai Ánutufa miqínau. Asukunakí máridaqa Ánutunara míkimmakidaqa randáidaqa paqúrinafa paqúriaqee qímaqoona miqímaqoona miqí maríafanoo. Sía Ánutufa faiqí níanai márifa máridanoo. Faiqí naaqá máridanoo. Mifá kai moodáa fasiqa áuquqoonasaaqari kai aiqáma máqannaa kambíaqa máridaqa. Mifá naríkai óosana ároonakiqari aiqáma ánaamuru quqánnisáqoosa kai máridaqa. Mifá qufaqa misá márirana óosumma nímaqóonakiaqa kai marimáree fímariafanoo.  Mifá narí kai náanna faqa márirana faqa faiqí faiqi nímimarifa máridanoo. Mifá nána ainainaree sárauímarifa márinaqee maasá qeeqá íriranannai kadáapirumeeqee ámianauree, sía amana. Aiqáma ainaina narí kai áuquqoofa kai máridanoo.  Ánutufa innaarúna faqa maqá faqa aundurákinaa ainaina márina mináuqa áuqu Ánutufa máridanoo. Mifá innaarúna faqa maqá faqa áuqufa mi-ainainná karaambáiqa máridanoo. Sía faiqí nísaukunnai áuqueeqee amaana máqaki quqáqaafau máridanoofau. w gQinée ínni maqúsai óonuree anirée níniíqa ínneeqa aandáu̱ arusée tatúfimari qaindausa qáfeeqa. Ínnee moómoo Ánutusara óosana óosana innaaru qímariasa máriafaqa qinée qáfeeqa. Aiqáma qáindauqasaa mi-anutúsa núqu ákara rinoo márifaqa qáfeeqa. Mooqáindasaa ákara kai rinoo márifaqa qáfeeqa. Sía maasá írunna Anutunee qímasee ákara kai rúmaqaafaqa qáfeeqa. Mee ínnee sía írimaria Ánutuna minára innaaru qímarianara miná áuqu óosana koorooianáura. + OPauroofa miná iriséenoo misá nóorinni fíndifinoo qímanniminoo qinau. Óo ínnee Ateensa máqusanaasa qinée maí ánidaqa ínni óosanara qáfaidaqa íridaqa káaqa ínnee Ánutuna óosana óosana ainainannái nimana áuquseeqa maasá Ánutusee qímasaidaqa innaaru qiqánuasa. = sAteensa máqusanaasa faqa ánaamuru animárusa faqa óosana óosana fúka írirana írianee qídaqa minára kai irimáree fímariqau. Misá minára Pauroona irámmirí maríqau.] EMi-ufána qíannanaki maasá akaqáinainara randáidaqa. [ %CMisá miqí qímasee Pauroona áfiqamaree firaa akara maaqa miná áuqu Areeoopakusa mi-maqánaki fiqau. Firaa irirana faqáasa kai minakí súqimarunaki áfiqee fiqau. Minakí suqúseeqa Pauroonara irámmiriqa qiqau. Anée fúka ufa qímannimianaqa maasá miná írirara súqidaqa. 5Ateensa máqusai írirana fíqararausa maqee maqee súqida márunaki súqimariqau. Óosana óosana sukúraki kéeqeeusa Ateensa máqusai maqee maqee súqimariqau. Eepikurianna sukúra tisáauqa moó íriranamau fímariasa faqa Sitookika sukúra tisáauqa misá moo íriranamau fímariasa faqa Pauroona ufa átikai iriséeqa nóori uqéeraseeqa Pauroonara maaqí qimasee uteéti qídaqa qiqau. Maa-iriranná síai fasiqafa narí afaaqa fífau amooqída nána úfee qídanoo fee. Akaqáusa maaqí qiqau. Mifá ánaamuru Ánutusara qídanoo. Pauroofa Yísufa kúqiranakiqari fíndifunara qímannimufaqa misá tautúmasee dapi ufa qídaqa uteéti qímariqau. Firaaqóo ákooqoofanoo ákooqeenoo apátufanoo Yuda máqannaa amaana máqaki kéeqafufanoo Yuda máqannaasa faqa ánaamuru minakí anikéeqeemarusa faqa Yísunara ufa qímarinau. Maqúsa qámbaanai faqa faiqí ánaasee faqa aiqámai ufa qinóo ninau. 7Pauroofa Ateensa máqusai Timootisa Siraasisa nífeesidanoo níndafoofaqa Ateensa máqusanaasa maqánnai faqa óoninnai faqa saqárinnoo faqa óosana óosana ainaina nimana áuqusee maasá Ánutu fee qímasee innaaru qímariqau. Pauroofa miná qáfamasoofanoo ákooqanau. \1Pauroona áfiqee fusá Ateensa máqusai múnu aiséeqa óonurandee aniréeqa Sirasisa Timootisa qímannimiqa qiqau. Pauroofa ínniqara náaraidanoo dóo Ateensa máqusai fuaqa. Pauroofa Ateensa máqusai finau. 4a Teesaroonikai máru Yuda máqannaasa minára iriséeqa Beereea máqusai óonuree faiqí ánaasee aiqáma nírana fundákusoofaqa Yísuna ufa írimarusa faiqí firaasá nífasausaikirausa Pauroona umeé aqiqoofanoo ooruku námmari áfainni finau. Sirasifa faqa Timootifa faqa káqi miqóo máriqau. B} Miqídaqa Yuda máqannaasa faqa Kirisa máqannaasa faiqí firaasá moómoo faqa Kirisa máqannaa ánaaseeuqa moómoo faqa misá aiqáma Yísunara kúqaa ánoonee qímasee írimariqau. c? Beereea máqusanaasa sía Teesaroonika máqannaa naanna rée marúsa misá írirana írimarusa máriqau. Misá faasaambáasaana afeekaikámándee karaambáiqa fasáasa ufa íriqau. Misá tamummáqara fasiqauqa ufa ákarakinaana randásee qáfee maríqau Pauroona ufara kúqaa ánoonee sía fee ánoonee qímasee ákarakinaa ufauqára randáqau. H~  Yísuna ufa írimarusa márufanoo eendúfaqa Pauroosa Sirasisa nífiqa quqásoofaqa asukunai Beereea máqusai fiqau. Mi-maqusánai óonureeqa Yuda máqannaasa amaana máqaki kéeqaqau. }1 Kiapausa Yasoona sáimbaqa Yísuna ufa írimarusa faqa aiqáma munnimmara qufaqa nimisoofaqa idukíqau. Pauroosa Sirasisa Beereea máqusai fiqau. P|Miqí qímasoofaqa faiqí ánaasee aiqámausa kiapausa faqa mi-fuka karaambaiqáfa kambíqafinanoo maasá Roomma máqannaa qeeqá karaambáiqa namufaqa dáruandoo qímasee firaaqóo taútiqau. ${AYuda máqannaa akaqáusa níkooqee márusa rairai qímasee ánaamuru moómoo nífiqaidanoommifoo qímasee mandá fasiqauqa kudi fasiqauqa náaramásoofaqa moodáanaki suqúfiqa táunna qámbaanai óonuree anirée másee áanóo firaaná uqéeraqau. Misá suqúfufaqa Yasoona máaqa óonu upukámaseeqa Pauroosa Sirasisara máridammiafoo qímasee rapéemasee níndafoo faqa sía márufaqa Yasoona faqa Yísuna ufa írimarusa akaqáusa kai mi-maqánakinaana paqúrimásee maqámau rarisée kiapausunnai múnuseeqa maaqí qiqau. Níndafa maa-fasiqáusa aiqáma maqusa maqusa mandúfa uqéeraqa níniaasa ifaqa maa-maqusánaki faqa aniraafanoo Yasoonafa maréeqeenoo narí máaqaki quqásaifaqa faiqéeqa. Misá maasá Roomma máqannaa karaambáiqa sándufa aiqáma rukíaidaqa misá maasá Roomma máqannaa karaambáiqa mináuqu Sisaana arusée narí karaambáiqa moó miná áuqu Yísufa miná áuqu uqéeraidaqa miqídaqa. zxyiYuda máqannaa iriséeqa akaqáusa Pauroofunnai fiqau. Kirisa máqannaasa Ánutunara rímarusa moómoosa iriséeqa misá faqa misásaa atooqáqau. Úriqarara ánaaseeuqa moómoosa faqa iriséeqa kúqaa fee qímasee misá faqa atooqáqau. 3x_Pauroofa tamummáqara ufakinaana qumáreenoo ásauku mundírafa aupúramasee kúqunara faqa Ánutufa miná kafáa mara fíndifunara faqa qímannimimarinau. Miqídanoo Pauroofa qímanniminoo qinau Maa-fasiqáfa Yísufa qinée qímannimunafa mifá kai óoqai Ánutuna ásauku mundírafa máridanoo. uwcPauroofa naróosana máreenoo minakí kéeqafinoo misá faqa ufa qinau. Tamummáqara fasiqauqa ákarakinaana ásaana rúmaseenoo minakínaa ufa qímannimufaqa narí qímami narí qímami qímariqau. Qaaramoo Sáririqasaa miqímarinau. Xv +Pauroosa Sirasisa Firipi máqusaindari fíndifi fídaqa Ambipoorisa máqusa faqa Apooroonia máqusa faqa fí aikáteeqa Teesaroonika máqusai óonuraqau. Mi-maqusánaki Yuda máqannaa amaana máqa márinau. uuc(Miqí qímasoofaqa Pauroosa Sirasisa eedóo qímasee ráudamaki Ridia námmarina máaqaki kéeqaqau. Miqóo misá Yísuna ufa írimarusa paqúrimasee poodúqara ufa óosana óosana qímannimiseeqa dóo quqásee moosáa fiqau._t7'Rufíaseeqa misá karabúsa máqaki óonureeqa Pauroosa Sirasisa qimudáoo qímasee reendeenámasee nífieeqeenoo mádaanai quqásee qímannimiqau. Dóo ínneeqara ráudamakiqa Firipi máqusaindari moosáa fuaqa. ]s3&Poorísa mi-ufána máree múnu kiapausa qímannimufaqa iriséeqa Roomma máqannaa quqúsaki máruqandara iriséeqa Roomma máqannaa firaa kiapafa minára iriséenoo maasá dáruandoo qímasee káaqa rufíaqau. rw%Miqí qufanoo Pauroofa miná iriséenoo maaqí qímasee Poorísa qímanniminau. Maaqandá Roomma máqannaasa quqúsaki márunausa máridaqa. Misá náriqa sándufa rukíaasa. Sía andeeqásee maaqandá fuanáura. Íria, káqi fífau sía ufa íriranaki aiqámausa nífusaa maaqandá dáriisee karabúsaki maaqandá quqáannanara. Dóo maqee fée misá maaqandára íreeda kukéeqaki qumeé fuaqée qída fee, sía fuanáura. Misá náriqá kai akooqóo anirée maaqandá idukúsaifaqa fuanáura. Uq#$Karabúsasaa rakísirafa miná iriséenoo Pauroona qímaminoo qinau. Maasá kiapausa aní faqa Sirasina faqa idukúaqee qiafaqa dóo ínneeqara amanámmi dóo fuaqa. Káqi íreeda kai ámiqimasee fuaqa. 2p]#Iqáqoofanoo kanánaana Roomma máqannaa kiapafa poorísa niqiqoofaqa Ínnee óonuree qífanoo karabúsasaa rakísirafa eendá rumbáqaiqanda idukísainaqa fuaqa. o"Miqóoqari karabúsa rakísirafa Pauroona faqa Sirasina faqa nífiqee narí máaqaki múrusee nárana nimisoofaqa naqau. Karabúsasaa rakísimarufa narí áiku ásauku faqa dóo maqee Ánutunaki kéeqafuafanoo maasáki asasírafa úriqaranoo máridanoo fee qiqau. ynk!Karabúsasaa rakísirafa miqandá ufa íri iseenoo mi-eendamuqusánaki Pauroona faqa Sirasina faqa maramáreenoo sáamu náriiqoona nammárinnai fidíka áuqeeseenoo narí faqa narí áiku ásauku faqa aiqámausa amaana námmari máraqau. |mq Miqí qímasee Karaambáiqa ufa óosana óosana mi-fasiqána faqa miná máaqaki márusa faqa qímannimiqau. MlMiqí qufaqa miqandá qiqau karaambáiqa Yísunasaa mundúseenana dóo minakí kéeqaa. Miqínana innaarúnai asumu márinnaranoo. Anée faqa aní máaqaki máriasa faqa miqínaqa miqíaqa. 3k_Miqóoqari fíndifinoo miqandá mi-maqánakinaana nífiqeenoo mádaanai óoqureenoo irámmirinoo qinau. Ínneeqara qiní náqimasaifaqee innaarúnai asumu márianauree. j7Karabúsa rakísirafa miná iriséenoo qóomara naméeraqufaqa qóoma qumbí ámufanoo qumáreenoo sandéenoo rumbára maqaki Pauroosa Sirasisa kúqaa ánoonaufa qímariaqandee qímasee áaquqeenoo áindiriroofanoo miqandá níku̱kina óoqi máreenoo maqásaa áqufinau. iKarabúsa rakísirafa káaqa kai tíqinoo máriufa tautínoo fíndifinoo qáfoofanoo karabúsa kooqí atúanoo márufanoo qáfeenoo Óo aiqáma karabúsa fasiqa dóo sandámambi misá miqíana akiaqara firaasáuqa qiní dárifoora sáina qeeqá kai qeeqá darusée kúquanee qímaseenoo narí rákimaru paipana qumáreenoo minánnai narí raqúru ámianeerufanoo Pauroofa rumbára máqakiqari miná qáfamaseenoo firaakarí fáaqa rúmasee qímaminau. Sía anée aneenná asumu kurídia, maasá aiqáma káqi máridaqa. h*gMMiqí márufanoo firaaqóo tautúmafufanoo maqá ínaakufa kási kásinau. Mi-maqáfa kásinoo karabúsa maqa faqa aiqáma kási kásimma quqásoofanoo karabúsa kooqíuqa nárikai atúafufanoo karabúsa rumbéeqoo sáinandausa faqa narí kai idukúakidanoo narí kai maqásaa áqufinau. kfOEendámuqusai Pauroosa Sirasisa nifaaqa nídafimarufaqa aupúraidaqa sía mi-aupurarannára íriqau káqi innaaru qídaqa Ánutunara amooqídaqa minásaa asasíra idi réemarufaqa karabúsauqaindi moómoosa írimariqau. Faiqí ánaasee aiqáma minára kúqaa kúqaa qufaqa kiapausa iriséeqa níranaqoofaqa Pauroosa Sirasisa qamunna uturúqusee miqandá mara quqásee sundíauqa qímannimufaqa unnaná sámu náruaqee qufaqa ámiqimandee firaaqóo náriqau. :bmMisá nári sándufa qímaqimiafaqa káqi rúnna kai ubeekámaqimaqaidaqa. Maasá Roomma máqannaa sándufa ámeemaanai máridaqa nánaree káqi rúnna ubeekámaqimaqaida fee. vaeMaa-fasiqa qandá Yuda máqannaaqanda maasá táunnaki aniréeqa mandáinaina óosana óosana uqéeraidaqa. -`SMi-manaaqána rakísirausa miná qáfamasee bóo qímasee náqimásee maasá minásaaqaraana munnimma firaaná maráanauree. Miqí qímasee áanoomasee Pauroona faqa Sirasina faqa qumáreeqa rarisámammaree kiapana oopísaki quqáqau. Mi-oopisáfa sía káqinni márinau, makéeta qámbaanai márufaqa misá Pauroosa Sirasisa rarisámasee mi-oopisánaki quqásee aiqáma kiapausa náaramasee únna qímasee qiqau. _Faasaambáasaana moómoo kari mi-ufána qímanniminoo nímarinau. Miqí márufanoo Pauroofa qáfoofanoo ákooqoofanoo quándaki minakínaa fáafasaaqa qímaminoo qinau. Yísufa Ánutuna ásauku mundírafa qímaqimifaqa qímamidaqa anée maa-manaaqána aunduráindari rafúdamaki fúa. Miqí qufanoo miqóokai mi-faafasaaqáfa ráudamaki sandánau. Mi-maqannáasa Pauroosa Sirasisa rumbáqau. g^GMaasá Pauroona faqa fufanoo mi-manaaqáfa maasá faqa fímarinau. Fídanoo fáafasaaqa dadaaqufanoo firaa kari fáaqarumaseenoo maaqí qímasee narí tamummaqasée misaqanná márusa aiqámausa qímanniminau. Maa-fasiqa namúsa firaa Anutuna úriqararana saiká faiqi namu máridaqa innaarúnai fímari aana uqannífiqarara ani máriasa máridaqa. ]Moo fáasaana kafáa innaaru qíraree qímasee nammári áfainni óoqufimariafananoo moo mánaaqa fannoo maasá aanái paqúrinau. Mi-manaaqáfa fáafasaaqa áakimarufa márufanoo mi-faafasaaqáfa dadaaqufanoo mi-manaaqáfa kásooqaqee kambíqaaninna ainainara maqee maqee tamummaqaséenoo dóo mifá quqóo kai miná ánoona kambíqee márinau. Moómoosa mi-manaaqá funnai óonureeqa qímamidaqa qiqau. Feefaurúmasaifana maasáki kásooqaqee kambíqaaninna ainainara akooroomásee qímanniminaqa miná akiaqara feefaurú ámianauree qufaqa mi-manaaqánasaa rakísimarusa miqí qufaqa firaa munnimma áuqu ramásaida máree maríqau. \Mi-anaaseefá faqa miná máaqaki akaqáusa márusa faqa iriséeqa nammári máraqau. Nammári maraséenoo maaqí qímasee sandanáinai qídanoo maasá qímaqiminau. Ínnee qiníara kúqaa Karaambáiqa saqárikidanoo fee qímasee ínnee aiqámausa qiní máaqaki ani ámiqimasee máriaqee qufaqa dóo maasá miqímmiqiafana. Pauroosa Sirasisa mánaaqa aundurákinaa fáafasaaqa aqiqanau. u[cMi-anaaseesákiqari moó fannoo miná áuqu Ridia námmarifa sía Yuda máqannaa anaasee Tiatira máqannaa ánaasee márinau. Mifá qamunnasaa ákimaru qumisána mi-ainainíranaki máru anaaseefa máridanoo Yuda máqannaasa amaana ufa qímarufa márinau. Pánnoona arira qumisa aináiniranaki márufa máridanoo firaa munnimma áqimaru ainainasaa rakísimaru anaaseefa márinau. Mi-anaaseefá Ánutunara rímarufa márinau. Ánutufa kukéeqasee dadaaqunara Pauroona ufa ámiqimasee írinau. fZE Moómoo taunnakiaqa Yuda máqannaasa miqóo asaqí ani márusa nári amaana máqa usakée maríqau. Akaqá táunnakiaqa sía usakée maríqau. Sariríqasaa Yuda máqannaasa ráudamakufaqa nammári áfainni óoqu óoqumarifufaqa miqóo naríaraa amaana qímasaidaqa óoqu randée maqúsai úrimariqau. Maasá Firipi máqusai ani marikámmasee Yuda máqannaasa innaaru qírana óosana iriséeqa Sariríqasaa Firipi máqusaindari ráudamakiqa nammári áfainni Yuda máqannaasara óoqu randáqiafana. Paqúrimasee Yuda maqannaa ánaaseeuqa kai márufaqa misá faqa óoqu marifí ufa qímannimiqiafana. "Y= Miqóo maasá sípakiqari maqásaa áqufufaqa Firipi máqusai adeedí marú maqusai maqámau fiqíafana. Firipi máqusa Maseedoonia máqa máaqakinaa maqusáuqa moómoo márinau. Aiqáma maqusauqa aruséenoo Firipi máqusa mifá úriqarara máqusa firaafá márinau. Roomma máqannaa kiapausa kaamánna firaa taunna márinau. Roomma máqannaa sundíauqa kiapausa faiqí ánaasee miqóo moómoo ani máriqau. aX; Maasá Tarooasa máqusaindari sípaki akarámafi andeeqásee Samootarakee máqusai óonuraafannana iqáqoofanoo kanánaana Neeapoorisa máqusai Maseedoonia máqa maaqaki máru maqusana mi-sipánaki fiqíafana. wWg Miqí qufanoo Pauroofa maasá qímaqimufaqa maasá minára Ánutufa maasá Maseedoonia máqa maaqai ámiqira fasaasa ufa qímannimiaqeera qídaqi qímasee dóo deedaqíafannana. Firipi máqusai Ridia námmarifa Yísuna ufa írinau. V  Misá miqóo Tarooasa máqusaki márufanoo Pauroona qainá áfu náranau. Qaináki Maseedoonia máqannaa fasiqa qáfanau. Mi-fasiqáfa Pauroona fuki faakí qídaqa qainásaa áaramásee qinau. Anée maí Maseedoonia máqa maaqai anirée maasá dadaaqía. }UsMisá miqóoqari Misia máqa maaqaindari oosirana fíaaqaree Bitinia máqa maaqa fíraree qufanoo Yísuna maraquna fannoo rafáaqafufaqa óorurandee Misia máqa maaqa qámbaanai ái aikátee Tarooasa máqusai ooruku námmari átinni máriqau. T*SMPauroosa Sirasasa miqóoqari Firikia máqa maaqaki faqa Karatia máqa maaqaki faqa óonuree anirée ídaqa qímannimimariqau. Miqóoqari misá Asia máqa maaqai fuanéerufanoo náaquqara maraquna fannoo misá rafáaqafusoofaqa óonurandaqau. Sía minakí qímannimianneera miqínau. nRUMisá maqúsakiaqa óonuree anirée máseeqa Yeerusareenni máru niqiqoo fásiqausa faqa faiqí firaasá faqa misá sándufa suqúseeqa papiqasáa ákara rúmaqoona mi-ufána qímannimidaqa qiqau. Ínnee sía Yuda máqannaasa sándufa óosana óosana irisée qumaara náruani. Yísuna faiqi námu niqiqámaqoo fasiqausa misá sándufauqa minamúna kai rakísi qumáraaqee qufaqa miqímmimariqau. Miqí márufanoo maqúsa maqúsa Yísuna ufa írimarusa afeekaikámándee mapukúsee máriqau. Faiqí moómoosa faasaambáasaana iriséeqa dóo misásaa atooáqau. Pauroofa qainásaa Maseedoonia fásiqa ufa írinau. Q P Pauroofa Yísuna ufa maqusa maqusa qímannimiraree qímaseenoo Timooti aniraínaqa ínnisaimbaqa fídaqa Yísuna ufa qímannimiqa fíqu fiquia. Misaqá fíqu fíqumma márusa Yuda máqannaasa aiqáma Timootina ákoonara ánaamurufée qída írimarusa máriqau. Pauroofa Yuda máqannaasa Timootinara qáoo qifoo qímasee Yuda máqannaasa fáinanduquamaqaseeqa áfiqee fímariqau. 0OYRistara máqusai níkaqaafasaa márusa faqa Ikooniumma máqusai níkaqaafasaa márusa faqa aiqáma Timootinara ámiqira kumaaraa fée qímariqau. (Yuda máqannaasa aiqáma Mooseena sándufamáu fídaqa Isaraee máqannaa fee qiaqeera fáinanduqimariqau. Míqunara fáinandammuídee qímariqau.) KN Pauroosa miqóoqari Deerabee máqusai faqa Ristara máqusai faqa finau. Mi-maqusa qandá narí aaqa narí aaqa adeedí márinau. Miqóo Pauroofa Yísuna ufa írimaru kumaaraana moó paqúrinau. Miná áuqu Timootifa. Miná ánoofa Yuda máqannaa ánaasee márinau miná ákoofa Kirisa máqusaindaraafa ánaamuru márinau. -MS)Qímasoofaqa miqandá Siria máqa maaqaki faqa Sirisia máqa maaqaki faqa óonuree anirée ídaqa Yísuna ufa írimarusa afeekaiká mánnimaqee maríqau.IL (Antiooka máqannaa níkaqaafasaa márusa Pauroosa Sirasisa mara quqásee innaaru qímasee qiqau. Ánutuna áfaarirafa ínneeqara Ánutuna saika máree márifanoo ínniqara rakísinnimaqaani. MK'Miqí qínoo Baranabasisandíri ufa raináqau. Ufa rainásee rakéemaki náadu náadu fiqau. Baranabasifa Marakana áfiqamaree sípaki akarámafufanoo Sipurusa áfumai narí maqá máaqai finau. *JM&Óoqai maasá faqa fínoo Pamafiria máqusaindari óonurandee ánufa sáina káqi máriani. Sía maasá faqa aiqámai nínoo kasaaqaíndari óonurandee ánufa. I %Baranabasifa eedóo qímaseenoo Yoohanee amarána moo áuqu Maraka kafáa áfiqararee qímasoofanoo Pauroofa qáoo qinau. "H=$Máriufanoo Pauroofa Baranabasina qímaminoo qinau. Dóo fíndifinaqa aníndiri óoqai níniaafannanakinai máaqanna máaqanna nídaqa níu̱qía. +GO#Pauroosa Baranabasisa miqandá sía Yeerusaree máqusai óoru fíqau káqikaaqoo kísaaqasaa Antiooka máqusai máriqau. Miqandá faqa akaqáusa namufaqa karaambáiqa ufa óosana óosana ufa ásaana rúmasee naamúa qímannimimariqau. Pauroosa Baranabasisa rainákiqa náadu náadu fiqau. F"(-) E3!Yeerusareendari qúmusa máriufaqa Antiooka máqannaa Yísuna ufa írimarusa susúmmasee nímandamásoofaqa Yeerusareenni kafáannai óoru fíqau. D Yísuna ufa írimarusa naríara naríara qíkaqaafasaa fee kai qímariqau. Yudasina amaráfa faqa Sirasafa faqa Ánutuna tamummáqara fasiqaqara máruqanda. Miqandá kísaaqasaa nári níkaqaafasaa faqa máridaqa poodúqara ufa faqa qímannimimariqau. lCQYísuna faiqi námu Yeerusaree márusa mi-akarána rúmeeqee ufa máree marúsa nímufaqa máreeqa Antiooka máqusai óoqu fíqau. Antiooka máqusai óoqureeqa Yísuna ufa írimarusa suqúseeqa papiqakinaa ufa ásaana rufaqa írufanoo ámiqikaimminau. Miná iriséeqa firaaqóo asasamáseeqa qiqau. Maa-ufáfa maasá poodúqara ufa máridanoo fee qiqau. BAFaiqí moó fannoo nárana maraséenoo narí moo únnaqira ánutunara dúfi dúfi qímaseenoo ínni níminafa sía miná naaqa minnísaaqa. Ínnee aiqáma aandau fidíka sía naaqa. Ataakirára aandau sía miná amaqí naaqa. Faiqí ánaasee narínni narínni úmmuarirana sía máraaqa. Ínnee máa̱ qinée qúnnainaina sía máreeqa ámiqiranaki márifaranoo. Dóo maa-ufána taikéenoo. p@YÁnutuna náaquqara maraquna fannoo maasá faqa moodáa karákaimmídanoo. Sía maasá moómoo sándufa ínnisaa quqáanaura. Maa-qaaramoo sandufána kai ínnisaa quqáanaura. Maa-qaaramoo firaa ufa namúna kai ínni nímianaura. ?/Maasá indaarúqaa Yudasina amarána faqa Sirasina faqa ínnee iannai niqiqáanaqa óoqureeqa papiqakinaa ufa nóokiqari qímannimifaqa íriaqa. &>EBaranabasisa Pauroosa sía kúqiranara rufíeemariasa kái paasóosamasee Karaambáiqa Yísuna ásauku mundírafa miná saiká uqéeree maríasa máridaqa. Y=+Maasá minára iriséeqa moodáanaki suqúfiqa ufa qímaseeqa Baranabasina faqa Pauroona faqa qaara fasiqa mara quqásaafaqa miqandá faqa ínnee iannai óoqufifaranoo. Minamúsa ínni ufa qímannimiaqeera. < Maasákiqari faiqí akaqáusa nári kai ínnee unnái óoqureeqa fáinanduqira ufa faqa Yuda máqannaasa sándufa óosana óosana faqa qímannimufaqa iriséeqa qaara irirana máraqau. Sía maasá niqiqáafanau óoqu fiqau. Nári íriranannai óoqu fiqau. Z;-Mi-papiqánaki ufa maaqímminoo márinau. Ínnee Antiooka máqannaa faqa Siria máqannaa faqa Sirisia máqannaa faqa sía ínnee Yuda máqannaafau máriafanoo, ánaamuru míni maqaqoosá máriafanoo maasá Yísuna faiqi námu mifá niqiqoosa faqa faiqí firaasá faqa maasá ínni níkaqaafasaa nífasausamara ínni nímandaidaqa. R:Yísuna ufa írimarusa aiqáma Yeerusaree máqusakinaasa Yísuna faiqi námu niqiqoosa faqa faiqí firaasá faqa Yameesana ufa irisée eedóo qímaseeqa qiqau. Maasá qeeqákina akaqáusa suqúmareeqa Baranabasina faqa Pauroona faqa Antiooka máqusa niqiqáifaqa óoqureeqa mi-ufána qímannimiaqeera. Miqí qímaseeqa faiqí moo áuqu Yudasifa miná moo áuqu Barasabasi miná faqa Sirasina faqa mara quqáqau. Aiqámausa miqandára ámiqira fasiqa andeeqáraqandee qímarusa máriqau. Misá miqandá maréeqee Sauroosa Baranabasisa nimiséeqa papiqa ákara rúmeeqee nímiqau. 9Aiqáma máaqanna maaqanna máriasa aiqáma Sariríqa Yuda máqannaa amaana máqakina Mooseena sándufa óoqaindari áukuana aukúana ánaamuru ásaana rúmasaidaqa qímannimimariafaqa Mooseena sándufa óosana óosana amaná írifaranoo. Maasá miqí kai íqa ánoona ainaina kai qímannimianaura. Yísufa niqiqoo fásiqausa pása ákara rúmmeeqee maqúsa maqusa nímaqanau. 8Sía misá miqífaqa maasá ákara kai rúmeeqee misá nímianaura. Akaqá ufa maa-ufáusa kai uqannífiqaanaura. Faiqí moó fannoo nárana maraséenoo moo únnaqira Ánutunara innaaru qímasee áminana miqíra nárana sía naaqa. Faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuarinnanara sía miná máraaqa. Aandáu̱ moó anukakí ataakírarana fidíka káqi maaqínaki márinnana síamma naaqa. Fidíka káqinni tati áqusee amaqí kai naaqa, fidíka sía miná naaqa. Dóo miqí kai qímasee qímannimiaqa. s7_Yameesafa mi-tamummaqara ufána qímannimiseenoo naríara qinau. Qinée maa-ainainnára írunafa maaqímminoo máridanoo. Ánaamuru máriasa moo máqannaasa quándaki Ánutufinnai ubeekéemariasa sía kadáapi fífau ruanáura. O6Qinée karaambáiqa óoqai maa-ufáusa kooroo qíafanausa máridaqa. 5Miqía̱naqa máaqanna máaqanna karaambáiqara randáaqeera.Aiqáma máqannaasa náaraanausa qiní ufara ánifaranoo. e4CQinée kásooqaqee kafáa qúmuanauree qinau.Qumuréeqa Dafidina áiku ásauku máaqa rapéeiara foo ínoo márifaqa kafáa qumurée usakáanaura.Miná maqúsa úrisinoo márifaqa miná faqa rukíanaura. i3KDóo miqúnaki óoqai tamummáqara fasiqa ákara kooroo ináu. Minára maaqí qímaqoona. x}|{Sz/xwusryq|po5nmmlbjhh"gReReAbbaT`_w^]\\$YNXWgVU;SSRQQOlMMPLKK7JJ=IlHnGFFECCB??W?K=< ;:Z93886$5F33l2g1#0}//[,,b++()).(L'&&%z$##}!! a( wWw d pS !"I  Moó fannoo sandée óonureenoo Roomma máqannaa saidéena qímaminoo qinau Yeerusaree máqannaasa aiqáma suqíqa tínoorirafa firaafá máridanoo fee qímasoofanoo Saidéena fannoo narí sundíauqa namufaqa sandámaqaraasinoo misá úsi marúnakina anirámasoofaqa Pauroona áriuna minnísee náriara kai rakéeiqau.  @yMi-ufáfa amaana máqakiqari radíqifufanoo dínni dínni dáraaninau. Aiqáma díndari díndari moodáanaki aniréeqa Pauroona amaana máqakiqari qumáree maqámau rarisámeeqee kooqínni áqusoofaqa amaana máqasaa aanáiqikirausa amaana máqaki mandáikiandoo qímasee káqi káqi ufaqá amaana máqa kooqí ititásaqau. Faiqí ánaasee moómoosa usufufaqa Pauroona sáamu uqafíqee maríqau. Kuqá áruanee qímasaida miqí maríqau. fEMisá Eefeesusa máqannaa ánaamuru fasiqa Taroofimusana Pauroona faqa mádaanai maqúsai márufaqa qáfamasee miná faqa amaana máqaki mári ifoo qímasee sía qáfarainni fáaqa rúmasee Pauroona árirara qiqau. Isaraee máqannaa fasiqauqa anidadaaqíaqa. Maa-fasiqáfa máaqa máaqa maqúsa maqusa nídanoo únnaqi nóo nifa máridanoo. Isaraee máqannaara mandá ufa qímarifa, Mooseena sándufara qáoo qímarifa maa-amaana maqánara faqa ufa mandá qímarifa máridanoo. Dóo mifá maqee ánaamuru máree maa-amaana maqánaki mini quqásaifanoo dóo maa-amaana maqáfa putaa ínoo máridanoo. NPauroofa mi-fasiqa namúsa faqa amaana máqaki dínni qísauku taikásee dínni ani qaara marasée fáasaana amaana máqaki márinoo taikóoqookari Asia máqasaa Yuda máqannaa márusa amaana máqaki Pauroona qáfamasee aiqámausa nírana fundákuseeqa fáaqa fuísee qíqa Pauroona kári qufaqa aniqumáraseeqa qiqau. GPauroofa misá ufa iriséenoo qaara faqa qaara faqa fasiqa namu nífiqamareenoo iqáqoofanoo kanánaana amaana máqaki kéeqafinoo misá sáimbaqa Mooseena sándufa andeeqásee fínoo ánaamuru mandáinaina narí apatasáa máruna rukánau. Miqímaseenoo Pauroofa amaana máqaki kéeqafinoo Ánutuna aanáiqikirausa qímanniminau. Qísauku moodáannai taikásee dínni ani qaaraqánda marasée fáasaana maasá qifaaqasáa mandáinaina ánukee maríanaura. Miná maaríqoo miná taikásaanaqa miná maaríqoo miqóo ínnee aanáiqikirausa aandáu̱ aruséeqa Ánutunara tatúfirana suqáifanoo maasá rukásaunnana taikáani. Pauroofa amaana máqaki Yeerusareenni márufaqa qumáree árirariqau. pYYísuna ufa írimarusa úriqararausa Yameesana máaqaki Pauroonara qímaseeqa maaqí qiqau. Maasá ánaamuruqa máriasa Yísuna áiku ásauku kámambuasa pása ákara rúmasee maaqí qímasee qímannimiqia. Ínnee nárana moo únna anutunaree áfaannaree misára dúfi dúfi qímariana miná minnísaaqa. Aandáu̱ fidika faqa sía naaqa. Ufaanakí árira aandáu̱ fidikana qúsinoo márina miná faqa minnísaaqa faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuarimariana faqa minnísaaqa. ]3Misá firaa amaana máqaki kéeqafi nári ánaamuru mandáinaina nipatasáa márina rukáseenana anée misá faqa kéeqafi aneenáindi faqa rukásainanoo Ánutuna áfusaa ánukanoo márinnaranoo. Findaukámasee anée aneenná munnimma faqa misá munnimma faqa áqua. Áqusaifana anée minamúsa faqa nári níkiaqa asausí maqánamu faqa indufú áquaqa. Miqí másainaqa aiqámausa aní qáfamaseeqa anée Mooseena sándufa rukíarana aníara qunára únna qíaafoo qiaqéera. Misá aníara kúqaa Mooseena sándufamau fímarifa máridanoo qiaqéera aní áruannee qínausa sía aní árifara. )KMinára iriséeqa maasá qímamiannaqóo kai fúa. Maaqóo qaara faqa qaara faqa fasiqa máridaqa. Misá maasá Yuda máqannaa óosana marasée dóo qíma afeekaikámasee níkiaqa maqá namufaqa indufú áqiranara nísauku uqéeraseeqa Ánutuna áfusaa qíma afeekaikámandee máridaqa. {Pauroo misá aníara maaqí qídaqa, anée ánaamuru maqúsa máqusa nídana Yuda máqannaa minakíaqa máriasauqa anée misára Mooseena sándufa minníseeqa maasá fáinanduqirana minnísaaqée qímariannanara Yuda máqannaa óosana minnísaaqée qídanoommifoo qídaqiafaqa maasá íridaqa. Aníara Yeerusareenni ániifoo qifaqa misá aníara iriséeqa áanóo qifaranoo. PMisá aiqámausa Pauroona ufa iriséeqa Ánutunara aiqámausa dúfi dúfi qímasee asasiqau. Asasamásee Pauroona qímamiqa qiqau. Óo maasá áti, maaqóo Yuda máqannaasa Yeerusareenni máriasa misá fasáasa ufa qímamianaura. Yuda máqannaasa moómoo tauséenna dóo Yeerusareenníara rídaqa. Misá Mooseena sándufasáa káaqa minára faqa Yísunara faqa rídaqa. (Yuda máqannaasa Mooseena sándufa íridaqa maasá fáinanduqiranee qídaqa.) 1Maasá miqóo óoru faiqáafananoo iqáqoofanoo Pauroofa Yameesana qáfarara finau. Yísuna ufa írimarusa aiqáma miqóo márufanoo Pauroofa nímandamáseenoo narí ánaamuru máaqa máaqa nímarufanoo Ánutufa narí Pauroonannai aiqáma ainaina áuqeeunara qímanniminau. yMaasá Yeerusareenni óoruraafannanoo Yísuna áiku ásauku qumu ámiqi ámiqimandee qumu qífiqee óoru fíqau. wSeesareea máqusaindari maasá qíkaqaafasaa kírausa akaqáusa maasá faqa óoru fíqau. Misá maasá óoruree márianna maqana uqaqífiqarara maasá faqa óoru fíqau. Maasá Masoona máaqaki márifaree qiqau. Masoonafa óoqai indaarú Yísuna ufa írimarufa márufaqa Sipurusa máqusaindaraafa márinau. Pauroofa Yeerusaree máqusai máridanoo Yameesana faqa ufa qinau. #Maasá miqóo Seesareea máqusai káqikaaqóo máriqa maasá qeeqá aináina deedaqamámaree Yeerusareenni maqámau óoru fíqiafana. &EPauroofa miqí qímasoofaqa maasá qáooqirana minníseeqa maasá faqa Ánutuna íriramau kai fídaqa sía ititáanaura sái kai fúanifee qiqíafana. 8 i Pauroofa mi-ufána iriséenoo qinau. Ínnee nánaree miqímasee íkiraqaidee miqí qiafanoo qiní qímuqusa mandáikammaqimaqaidee. Qinée Yeerusareenni óoru ráanaqa Karaambáiqa Yísunara qiní rumbárana faqa qiní dárirana faqa dóo qinée sía rufíaidaqa minára deedaqammá úqirausa nídaqa.  1 Maasá mi-ufána iriséeqa maasá aiqáma miqóo máriafanausa afeekaikámaseeqa sía uqanna Yeerusareenni óorufuani árifaranoo fee qiqíafana. , Q Mifá maasúnnai aniréenoo Pauroona pikápandauru ani qumáreenoo minánnai narí áiku ásauku kukúqamma rumbáseenoo qinau. Ánutuna náaquqara maraquna fannoo maaqí qímasee qídanoo. Maa-pikapána ákoofa Yeerusareenni óoru ráinaqa maaqímmasee ruúmbeeqee ánaamuru nímifaranoo. ) K Maasá Firipina faqa qaaramoo fáasaana máriafananoo Yudeeaa támummaqara fasiqa moó fannoo miná áuqu Akabusafa Yudeeaa máqa maaqaindari qumuranáu. R  Firipina áraamuna qaara faqa qaara faqa mánaaqa máriqau. Ánutuna maraquna fannoo mi-manaaqáusa náakufufaqa Ánutuna ufa faiqi ánaasee qímannimirana akoofásaikiqa máridaqa qímannimimariqau. 6eMiqóoqari sípaki fíqa kanánaana Seesareea máqusai óonu raqíafana. Óonureeqa Firipina máaqa máru qaannai óoru miná faqa máriqiafana. Firipifa Yísuna fasáasa qímanniminoo nufá márinau. Óoqai Yeerusareenni márufaqa niqiqoo fásiqausaki máridanoo miná maréeqee quqásoofanoo qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée marúsaki máridanoo munnimmaina rainá nímimarufaqa máriufa Firipifa márinau. GSípaki Tiree máqusaindari maasá Tooreemaisa máqusai óonu raqíafana. Miqóo óonuree Yísuna ufa írimarusa miqóo márusa níqafamasee moodáa fáasaana misá faqa máriqiafana. !;Dóo misá faqa marikíqa fíndifi sípaki ániafanaqa faiqí ánaasee faqa nári faiqi námufaqa moómoosa anirée ooruku námmari áfainni óondaanisaa niqoori sáunarafufaqa innaaru qímasoofaqa misá nímandamáseeqa sípaki akarámafufaqa misá nári maqúsai óoru fíqau. ]3Patara máqusaindari fífiufaqa Sipurusa áfuma qáfamaseeqa miná áikundanai fíaikáteeqa andeeqásee Siria máqa maaqai fiqíafana. Siria máqa maaqai fídaqa misá maa-ummaara ainainná Tiree máqusai quqáaqee quná fídaqa dóo mi-Tiree maqusána paqúrimásee miqóo kásooiqau. Miqóo sípa máree fu úmmarana minakínaana maréeqee maqásaa quqeemarufaqa maasá Tiree máqusai Yísuna ufa írimarusara randásee paqúrimasee amaana moodáa misá faqa máriqia. Misá faqa márufaqa miqóoqaraasa maraquna fannoo qímannimufaqa Pauroonara sía Yeerusareenni óoru fúannee qímariqau. zmPatara máqusai maasá sípa moó paqúrimasee Fooeenisia fímaru sipana paqúrimasee minakí akarámafi fiqau. p [Pauroofa maasá faqa sípaki akarámafufaqa maasá Eefeesusa máqannaasara nimudáooqidaqa nímandamáseeqa dóo máfi rakéemma quqásee sípaki fiqíafana. Maasá andeeqásee fífiufaqa Kóosa maqusai óonu kásoommasee miqóo faiqéeqa. Iqáqoofanoo kanánaana kafáa fífiufaqa Roodeesa máqa maaqai óonuree káqi fíqaréeqa Patara máqusai fiqíafana. 7&Pauroofa sía qiní kafáa qíqafeefaree qunára firaaqóo nóori kándeeqa ikíraqaqau. Misá miqídaqa Pauroona áfiqeeqeeqa sípaki quqáqau.kO%Innaaru qímasoofaqa aiqámausa ikíraqeeqa Pauroona óonumafi káqaramma qumáreeqa ámooqaqau. ~ $Pauroofa mi-ufána qímanniminoo maqásaa niqoori sáunaraaqee qufaqa aiqámausa miqímafufanoo Ánutunara innaaru qinau. 0}Y#Qinée únandee kadáapiriranannai mandáikimarusa ámiqi ámiqiafana Yísufa minára maaqí qinau. Ámiqira ásasirafa sía aináina máree maríanakifau máridanoofau. Aináina dadaaqírana nímiranaki ánoona asasírafa minakí máridanoo. Ínnee sía aunúaqa moosá dadaaqírara kai iaqa. ^|5"Qinée máa̱ qeeqá qísaukunnai aináina másaidaqa nárana máreemaria munnimmana marasáidaqa qiqá faqa nusá rakísinnimaqaidaqa maasá sía ínnindi máraqiafana. Ínnee minára ámiqimasee írimarifanoo. {!Qinée ínniki máridaqa sía qinée moóna ámiqira qamunnafée siruáa fee akaqáinainafée sía qiní qímuqusímarusa máridaqa. cz? Dóo qinée maqee Ánutuna ásaukuki miná áfaarira ufaki mara ínni quqéeqa. Mi-ufána afeeka fannoo amaná ínnisaa rakísinnimaqaidanoo afeekaíkirana nimiséenoo ínni maréeqeenoo Yísunaindikiqa máriasaki misá sáimbaqa ookáamaseenoo Yísufa misá nímira sáqama qumiasana mirínni innaarúnai ínni faqa misá faqa nímiannoo. 6yeÍnnee ámiqimasee mi-ainainnára rakísiaqa. Qinée qaaramoo áukuana fáasaana eendáki daukunu réemarufaqa ínni aiqáma ámiqimasee naamúa qímariafanausa máridaqa. }xsÍnneeqa rakísirausakinaana akaqáusa únnufa qímasee ínneeqa níkaqaafasaa maréeqee káqirunna ubeekeefáara. w'Qinée fúanaqa káasau fainiara foora káaqa áfaidee maríasa anirée asumu aandau sía rauqí nímaqeefaranoo káqi naruneefáranoo. Zv-Ínnee faiqí ánaasee Yísuna ufa íri maríasasaa rakísimariasa máriafanoo. Ínnee asumu aandaurá fooqána rakísimariasa máriafanoo Ínnee ínneeqa márirana ámiqimasee rakísiinaqa ínneeqa asumu fírira aandaura foora ámiqimasee faiqí ánaasee rakísiaqa. Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo ínni nísaukuki rakísirana quqáranara ámiqimasee rakísiaqa. Ánutufa narí ámaaku uqanna fidíkannai maqee maa maqánasaa adíaseenoo minánnai Yísuna ufa írimariasa feefaurúmmaseenoo dóo naríndikinoo, ínnee mi-asumu aandauná fíridaqa reendeenámandee rakísiaqa. qu[Ánutuna írirana aiqáma uqanna qímannimiseeqa sía káqikaana qeeqá qumáreeqa aiqáma nimiséeqa. *tMDóo qinée maqee maa-suanínasaa dóori runúsee ínni qímannimidaqa. Ínnikiqari moó fannoo Yísuna ufara dapikínafa naríndikai máriannoo sía qiníndi. "s=Qinée ínnikiaqa Ánutuna quqúsaki márira firaanara qímannimiqa níniaafanausa márida. Maqee sía ínnee kafáa qiní dóori qíqafeefaranoo. @ryQinée minára iriséeqa qeeqá máriranara fífau ainainee qímaseeqa Karaambáiqa Yísufa qímu saikánara miná taikárara kai kúqaa ánoonee qídaqa qeeqá máriranara síamma íridaqa. Ánutuna áfaarira ámiqira fasaasa ufa faiqí ánaasee kooroománnimirana miná kai Yísufa qímu saikafa máridanoo. q{Qinée maqúsa maqúsa nímarunanoo náaquqara maraquna fannoo miqóoqaraasa qímannimisoofaqa misá quándaki qiní qímaqimufaqa. Anée Yeerusareenni óoru ráinaqa rumbárana faqa qiní qifaaqaí ifitiqnárana faqa qímifaranoo fee qímarinau. p{Dóo maqee qinée Yeerusareenni óorufidaqa nána ainainee qiníki kambíqaannoo fee, sía qinée miná íridaqa. QoQinée Yuda máqannaa faqa ánaamuru faqa amanamana kái dóori runúsee qímannimimariqiafana. Ínneeqa mandáinainara rufíasee quándakinaqa Ánutufinnai nóori ubeekámáseeqa Karaambáiqa Yísuna ásauku mundírana saqárikiaqa. Miqí qímasee aauqímánnimaqée máriqiafana. Ínnee minára faqa írimariasa máriafanoo. Zn-Qinée ínniqa máaqakiaqa faqa maqúsa qámbaana faqa Yísunara qímannimímaríafanausa máridaqa. Qímannimidaqa sía moo dádaaqíra ufa qeeqá daundurái sía káqi máridanoo aiqáma qímannimiqiafana. _m7Eefeesusa máqusanaasa mi-ufána iriséeqa Mireetusa máqusai óoquroofanoo Pauroofa maaqí qímasee qímanniminoo qinau. Óoqai indaarú qinée Asia máqa maaqai óosana arasáafannaqooqari ínnee qiní óosana qáfeemarúsa máriafanoo qinée reendeenámandee ínniki Ánutuna saika faiqi máridaqa ínniki saikímáriqiafana. Yuda máqannaasa misá qiní qímaarusiranannai qikíraqárana faqa daukunu rárana faqa ínniki saikí máriafannanara qiní qímimariqau. lk1Sípa fannoo Mireetusa máqusai óonuroofanoo Pauroofa moo fásiqasaa ufa quqáseenoo anée maqámau óonuree Eefeesusa máqusanaasa Yísuna ufa írimariasa qiní qíkaqaafasaakirausa rakísirausa maí qumu Mireetusa máqusai qumu irisáifaqa fuanáuree qufanoo finau. #j?Pauroofa sía Asia máqa maaqai kísaaqasaa kásooiraree qinau. Sía Eefeesusa máqusai kásooqianee qímasee fíqaree Yeerusareenni káqi káqi fíraree qímasee miqóo Peendeekoosa qoomaqa náraree qímasee káqi fíqarararee qinau. Pauroofa Eefeesusa máqannaasa naamúa qufá. 8iiMiqóoqari fíndimeeqee sípaki fífiufaqa kanánaana Kioosa máqusai óonu raqíafana. Óonu miqóo máriqa quqáseeqa kafáa eendáki sípaki fífiufaqa kanánaana Samoosa máqusai óonu raqíafana. Dóo miqóoqari fíqaree eendáki sípaki fífiufaqa kanánaana Mireetusa máqusai óonu raqíafana. rh]Maasá sípa fannoo Asoosaa máqusai óonuroofaqa Pauroona fí afiqéeqa Mitireena máqusai fiqíafana. g5 Maasá Pauroona faqa nímarusa Pauroona mi-maqusánai áiséeqa fáasai sípaki akarámafifaqa Tarooasa máqusaindari Asoosaa máqusai nammári ámuaqumau fíquakifaqa miqóo óonureeqa Pauroona áfiqarara fíqummákufaqa fiqíafana. Pauroofa naríaraa faiqí ánaasee qímannimisee kanánaana maqámau Asoosaa máqusa óonuree ínni faqa sípaki fuanáuranoo maasára qímasoofaqa maasá miqíqau. f- Miqí qímasoofaqa misá qumurandée óoruree Yísunara áfaaruruma naqau. Áfaaruruma námasoofanoo Pauroofa kafáa qímanniminoo fífiufanoo iqáqoofanoo quqásee Asoosaa máqusai maqámau finau. Fufaqa misá mi-kumaaraaná dóo kási márufaqa áfiqamaree máaqaki múnu quqásoofanoo misá nifaaqa asasínoo ámiqi ámiqinau. Pauroofa Eefeesusa máqusanaasa náaroofaqa aniroofanoo naamúaqinau. e d' Pauroofa óoqurama mi-kumaaraana ámuaaqa áakufufanoo óonumafi káqaramma qumáreenoo qinau sía qísee qufoo qiaqa káqi máridanoo. c Faiqí ánaasee sandáaqai tidásaa súqimarufanoo Pauroofa mi-eenda amuqusánaki ufa kísaaqasaa qímarufanoo kumaaráa moó fannoo uinduáqa párangasaa akarámafinoo óoqufaaqeeida ufa írimarinau. Mi-kumaaraaná áuqu Eeutikusafa márinau. Pauroofa kísaaqasaa ufa qímarufanoo Eeutikusafa áfu aunduarúfanoo káaqa faifínoo sía ufa íridanoo uinduáqasaaqari aunduaramákufanoo sáamurinoo maqásaa pautaqínoo áqufinau. Áqufufaqa misá óoqu miná uqéerasee qáfoofanoo dóo káaqa kúqinoo márinau. b)Sariríqa eendáki maasá faqa Yísuna ufa írimarusa aiqámausa faqa moo máaqaki suqúfiqa Yísunara áfaarurira nárana naqau. Pauroofa kanánaana fuanée qu éendanaki kísaaqasaa qímannimimarinau. Mi-maqánaki tidá moó maqásaa márinoo kafáa tidá moó sandáaqai áuquqoofa máridanoo eeféeda mirínni ákinoo máridanoo. Mi-maqánaki suqímarunaki eendáki qóoma moómoo qéemarinau. aX`)Maasá Firipi máqusai ooruku síai feemu qoomáqamasee námammaree Tarooasa máqusai Pauroona faqa fiqíafana. Maasá moodáannai qísauku áfuru sípaki faiqée fífiufaqa Tarooasa máqusai óonuree maasára qífeesimarúsa óonu paqúriqiafana. Miqóo Tarooasa máqusai maasá aiqámausa qísauku dínni taikásee dínni óonu qaara marasée fáasaana máriqiafana. Pauroofa Tarooasa máqusai eendáki Yísuna ufa qimannimimarufanoo kumaaráa áqufinau. n_UMinamúsa indaarú sípaki akarámafufaqa Tarooasa máqusai óonu márida maasára qífeesimariqau. B^}Soopateerafa Piriqusana ámaaku Beereea máqusaindaraafa Pauroona faqa finau. Aristarakusafa faqa Seekundurafa faqa Maseedoonia máqannaaqanda Pauroona faqa fiqau. Deerabee máqusaindaraafa Kaiusafa faqa finau. Tikikusafa faqa Taroofimusafa faqa Asia máqannaaqanda Timootifa faqa minamúsa Pauroona faqa fiqau. $]APauroofa Kirisa máqa maaqaindari sípaki akarámafufanoo Asia máqa maaqai fíraree qufaqa Yuda máqannaasa irisée miná árirarufanoo moó fannoo iriséenoo Pauroona qímamufanoo rufíaseenoo kafáa Maseedoonia máqa maaqakinai fíqummákufanoo Tarooasa máqusai fíraree qinau. z\mMaseedoonia máqa maaqaki óonuree anirée ídanoo Yísuna ufa írimarusa poodúqara ufa maqee maqee qímannimimarinau. Miqóo qaraasa poodúqamánnimaqaseenoo quqásee Kirisa máqa maaqai óoqureenoo miqóoqari moo qúqoona máranau. M[ Eefeesusa máqusaki firaa tutuqirafa taikóofanoo Pauroofa Yísuna ufa írimarusa suqú quqáseenoo poodúqara ufa qímannimiseenoo nímandamáseenoo dóo quqásee Maseedoonia máqa maaqai finau. IZ )Miqí qímaseenoo aiqámausa niqiqoofaqa fífainiqau.*YM(Roomma máqannaasa máa̱ fífau tutuqírana iriséeqa maasá díqifaara, misá maasára iráifaqa nána ufa fée qímannimianuree sía ufa óosana máridanoo. rX]'Ufa andeeqée maríasa sía amanaikífanoo faiqí ánaasee ufa suqírafa narí qánaa kai ufa suqúaqa. aW;&Deemeetiriusafa faqa narí moodáa saika faqaasa faqa moo fásiqa ufa ámiraree qínanoo maasá ufa írira suqírafa máridanoo ufa andeeqée maría fasiqausa miqóo máridaqa misá miqóokai nári ufa andeeqáaqa. ;Vo%Maa-fasiqa qandá ínnee maramáree ániana sía moo ámaana maqakinaana qúmmuari máriaqanda sía maasá ánaasee ánutunara moo úfa qía. Nánaree fífau nífiqee áni fee. U $Sía moó fannoo amana mi-ainainnára qáoo qíannoo. Minára ínnee dóo asooaaqa sía fúrufaramasee moo áinaina áuqaaqa. T#Eefeesusa máqusa úriqararafa moó fannoo rafáaqafinoo miqínoo fubaqa rafáaqafuseenoo qímanniminau. Eefeesusa máqannaa fasiqauqa qiní ufa íriaqa. Eefeesusa máqusa Arateemisa námmarifa rakísimari maqusafa máridanoo. Sía moó fannoo minára qáoo qínoo máridanoo. Miná náaquqara óoni innaarúnaindari áqufuna maasá miná faqa miná amaana máqa faqa rakísidaqa. +SO!Yuda máqannaasa Areekasandeeranara anée fíndifi qímannimianee qufaqa faiqí ánaasee miná qáfamaseeqa óo mifée mandá fasiqa márifaqee mináree fáaqa fuísee qíqi ífee. Areekasandeerafa fíndifinoo ásaukunnoo ufa rafáaqafinoo qáoo qímasoofaqa misá aiqáma miná qáfamasee Yuda máqannaa moo ánutunafaqaa fee qímasee fáaqa rída qiqau. Eefeesusa máqannaa Arateemisa námmarifa úriqarara Ánutufa máridanoo. Misá mi-ufána kai firaaqóo fáaqa fuísee qídaqa mári máriufaqa kísaaqasaa uqanna fáaqa quqáida máriqau. R"!Q; Faiqí ánaasee moómoo uqanna firaa ufa súqimaru maqanaki kéeqafufaqa firaaqóo fáaqa fuísee qímariqau. Akaqáusa moó fáaqariqau akaqáusa moo áinaina fáaqariqau. Múduka tia nánaree maasá fífau fáaqarida fee qímasee síamma íriqau, káqi fífau fáaqarimariqau. PPauroofa misá níndafamaseenoo minakí kéeqaaneerufaqa Yísuna ufa írimarusa miná rafáaqafusaqau. Asia máqa maaqaki márusa úriqararausa Pauroona áqoondiuqa ufa moonásaa quqásoofanoo míni qímaminoo qinau anée sía minakí kéeqaa, kúqinafaara. OJN Mi-ufáfa aiqáma atinnai dáraanufaqa faiqí ánaasee suqú fiqa dadaaqiaqée qímasee Maseedooniandaraaqanda Pauroona áqoondiqara Kaiusana faqa Aristarakusana faqa Pauroona faqa Eefeesusa máqusai animáruqanda qumáreeqara rarisámammaree sandéeqa firaa ufa suqira maqaki kéeqafi minakí mi-fasiqaqandá quqáqau. FMFaiqí ánaasee mi-ufána irisoofanoo níranaqoofaqa firaaqóo fáaqa fuísee qímaseeqa qiqau. Eefeesusa máqannaa Arateemisa námmarifa firaatiá úriqararafa máridanoofée qiqau. ^L5Miqídaqa maasá saiká munnimma máree marúnnana qúsasaa mandáikiannoo. Maasá úriqarara anaasee anutuna Arateemisa námmarina amaana máqa faqa mandáikiannoo. Maasá ánutufa Arateemisa námmarifa mifá faqa uréeqaannoo. Asia máqannaasa faqa aiqáma máqannaasa faqa Arateemisa námmarinara innaaru qímariana dóo taikéefaranoo. :KmÍnnee mi-fasiqána Pauroonara íridaqa miná óosana írimariafanoo. Maasá qísaukunnai áuqimarunnanara sía Ánutufa uqannee qídanoo. Mifá Eefeesusa maa-maqusánaki faqa Asia máqa maaqaki aiqámai faqa Yísunara qímannimifaqa misá kúqaa fee qímasee maasá Arateemisa námmarina minnísaidaqa. %JCDeemeetiriusafa siruáa áuqimarusa náarama moodáanaki quqáseenoo qímanniminoo qinau. Óo maa-fasiqáusa maasá saikásaaqari munnimma kambíqaidanoo. RIAsia máqannaasa nári moo únna ánutunara ánaasee ánutufa márinau foo qímariqau. Mi-anaaseená áuqu Arateemisa námmarifa márinau. Mi-anaasee anutúna amana Eefeesusa máqusa firaa amaana maqakí márinau. Óoninnai áuqira amaana máqa firaatiá ámiqirafa uqanna márinau. Eefeesusa máqusai faiqí moo áuqu Deemeetiriusafa máridanoo mi-amaana maqána qáfaidanoo miná amana kái siruáauqa maraséenoo idáki tasírisirimáseenoo moómoo káqikaanáuqa áuqíiseenoo faiqí ánaasee nímufaqa feefaurúmmasaidaqa máraidaqa nári máaqaki múnu quqásaidaqa innaaru qímariqau. Deemeetiriusafa siruáa áuqimarusa úriqararafa márufaqa misá aiqáma mi-saikánannai munnimma máree maríqau. 7HgEefeesusa máqusai káqi márufanoo moo mándáinaina Karaambáiqa ufamáu fímarusaki kambíqanau. Mi-aukuanná misá Yísuna ufara Karaambáiqa aaná fee qímariqau. ;GoMiqí qímaseenoo Pauroofa Timootina faqa Eerasatusana faqa niqiqoofaqa Maseedoonia máqa maaqai indaarú fiqau. Pauroofa Asia máqa maaqai káqi máriufanoo nínaaqiana finau. FMi-ainainná taikásoofanoo miná maaríqoo Pauroofa qinau. Qinée maaqóoqari Maseedoonia máqa maaqai faqa Kirisa máqa maaqai faqa óonuree aniréemaseeqa Yeerusareenni kafáa óoru fúanaura. Miqóo óoru máridaqa Roomma máqusa óonu qáfaanaura. EEDóo miqímasoofanoo Karaambáiqa ufa aiqáma atinai dáraanimambufanoo dóo afeekaikámáfinoo atukaramáfinau. Deemeetiriusafa Eefeesusa máqusai firaaqóo tutuqírana uqéeranau. MDYísuna ufa írimarusakiqari áukainaina mandáinaina afunee áinaina máraqa nusáuqa náriqa mandá ufa ákaraki quqáqoona moodáanaki suqúseeqa aiqámausa nífusaa firaaqóo idáraqau. Idáqoo papiqana feefaurímaruna moodáanaki ásaana rúmasoofanoo maaqímminau. Firaa munnimma tia (K50,000) áqimaruna idá raqau. C Yísuna ufa írimarusa míquna iriséeqa Pauroofunnai suqúmaree aniréeqa náriqa mandáinaina óosana óosana kooroo iqáu. )BKEefeesusa máqusa márusa faqa Yuda máqannaa animárusa faqa mi-ufána irisoofanoo káaqa náaquqoofaqa Karaambáiqa Yísuna áuqu firaaqóo uqéeraqau. `A9Miqí qímaseenoo faiqí narí áqoondiki máru fasiqana dadaaqufanoo fíndifinoo firaaqóo uqanna misá nárí nárí iseenoo misá qamunna anaqí mároofaqa káqisamu máaqakiqari rafúdamaki quqásee sandáqau. X@)Misá níkoona áuqu Sikeefaafa márinau Yuda máqannaasa Ánutuna aanáiqikirausa úriqararafa márinau. Mi-fasiqána faiqi námu Pauroona óosana qáfeeqa maasá faqa miná óosana amanamásee qáfaanauree qímaseeqa, faiqí moó fáafasaaqa áakimaruna óonuree áuqamáseeqa qiqau. Anée Yísuna áuqu Pauroofa qímannimimarina irisée anée ráudamaki sée fífua qufanoo fáafasaaqa fannoo maaqí qímasee narí mi-fasiqána aunduráindari misá qímanniminau. Ee, máa̱, qinée Yísunara íridaqa Pauroonara faqa íridaqa ínnee yáu yáusee máridee qinée sía ínniara íridaqa. ?|>q Yuda máqannaasa akaqáusa misá faqa fáafasaaqa náakimarusa niqiqéemarusa máriqau. Miqí qímasee áanoomasee Pauroona faqa Sirasina faqa qumáreeqa rarisámammaree kiapana oopísaki quqáqau. Mi-oopisáfa sía káqinni márinau, makéeta qámbaanai márufaqa misá Pauroosa Sirasisa rarisámasee mi-oopisánaki quqásee aiqáma kiapausa náaramasee únna qímasee qiqau. Moodáa fasiqa faiqinámu qísauku dínni taikásee dínni ani qaraqánda marasée fáafasaaqa niqiqée marusa máriqau. L= Faiqí ánaasee aurímarusa níkaqaafasaa Pauroona ankísa fee qamunna fée ani mara máree aurímarusa nímufanoo aurírafa taikée marínau, fáafasaaqa náakirafa rafúdamaki sandéemarinau. N< Ánutufa Pauroonakinaana faiqí sía amana áuqaaqaa ira ainaina faiqí nifaaqa andeeqée maríana náaquqara ainaina misá nífusaa áuqusoofaqa qáfeeqa Yísunara kúqaa ánoona fee qiqau. !;; Pauroofa miqímammaree fímarufanoo qaara aukuana áiqaróonara Asia máqa maaqaki márusa Yuda máqannaa faqa Asia máqannaa faqa misaqá márusa faqa aiqáma Karaambáiqa ufa íriqau. Faiqí naunduráki máru faafasaaqána aqiqoosákai nárí isoofaqa quqásee sandáqau. E: Akaqáusa Pauroona ufa iriséeqa karaambáiqa Yísuna ufamáu fíranara níkooqoofaqa sukúfa mandá ufa kai aiqámatia qiqau. Pauroofa miqí quná iriséenoo Yísuna ufa írimarusa narí ákaqaafasaakírausa nífiqamareenoo misá Yuda máqannaasa rakéemma quqáseenoo ráudamaku fanoo mi-taunnánaki kai moo úfa suqíra maqaki kéeqanau, mi-ufa suqira maqána akoofa mináuqu Tiranusafa márinau. Aiqáma faasaambáasaana Pauroofa mi-ufa suqira maqánaki faiqí ánaasee nífiqamareenoo minakí múrusaidanoo Yísuna áufakiana narí qímami narí qímami qímariqau. y9kMiqí qímarusa qísauku taikásee qíkunni óoqu qaara marasée Eefeesusa máqannaa ufa óosana qímarusa máriqau. Náaquqara maraquna fannoo misáki áqufufanoo Pauroofa máridanoo qaaramoo qúqoonasaa Yuda máqannaasa Eefeesusa máqusai ani misá faqa máriasa nári náaduma ufa suqíra maqaki kéeqafi paasóosamasee Ánutuna quqúsara naamúaqimannimimarinau. 8L7Nammári marasoofanoo Pauroofa misásaa ásauku mundúsoofanoo náaquqara maraquna fannoo misá náakufufaqa ánaamuru ufa sía írimaru úfana qímariqau. Misá Ánutuna ufara faqa qímariqau. r6]Mi-Eefeesusa maqannaasá Pauroona mi-ufána iriséeqa dóo Karaambáiqa Yísuna nammári máraqau. r5]Pauroofa miná iriséenoo maaqí qímasee qímanniminau. Yoohaneena nammári fannoo nári mandáinainasaaqari quandée marífa máridanoo. Yoohaneefa nammári nímimarufa káqi máru aukuana Isaraee máqannaasa maaqí qímasee qímanniminoo qinau. Qiní qínaaqíanna kambíqainna fasiqafa minásaa kúqaa mundúfuaqa. Yoohaneefa miqí qínoo Yísunara qinau. M4Pauroofa minára iriséenoo kaifáa irámmirinoo qinau. Ínnee indaarú nána nammari fee máraqau. Qufaqa misá qiqau. Maasá Yoohaneefa nammári nímimaruna nammarína máraafanausa máridaqa. y3kÍnnee indaarú Yísunasaa mundíqau, mi-karí náaquqara andeeqara maraquna máraqeeiqau. Misá mi-ufána iriséeqa qiqau. Maasá sía náaquqara máraqunara íridaqa. Máridanoo fee sía fee máridanoo fee, sía maasá minára íridaqa. ,2 SApooroosafa Koorinti máqusai márufanoo Pauroofa Asia máqa maaqai aniréenoo maqúsa maqúsa maqámau óonuree anirée Yísuna áufakiana qímanniminoo ninau. Miqídanoo Eefeesusa firaa taunnakina óoqu fínau. Óoqureenoo Yísuna ufa írimarusa akaqáusa paqúrimasee irámmirinoo qinau. {1oYuda máqannaasa faqa akooqóo maqúsa qambaanai Apooroosafa óori runúseenoo Yuda máqannaasa Yísunara afeekaikámasee qímannimufaqa moómoosa Yísunara dóo kúqaa ánoonee qímariqau. Apooroosáfa Mooseena sándufakinaana tamummáqara fasiqa ákarakinaana Ánutuna ásauku mundírafa kúqaa Yísufa márinara uqannífiqasoofaqa moómoosa íriqa kúqaa Yísufa Ánutuna ásauku mundíra fee qímariqau. Apooroosáfa mi-maqusánaki máridanoo Yísuna ufa írimarusa poodúqamánnimaqanau.0-Apooroosafa Kirisa máqa maaqai fíraree qímasoofaqa Eefeesusa máqusannaasa Yísuna ufa írimarusa miná ákaqaafasaakírausa dadaaqíra ufa pásaki maaqí qímasee ákarariqau. Ínnee Kirisa máqannaasa ínnee ámiqimasee maa-fasiqána óonu áfiqeeqee quqáaqa. Miqímasee ákara rúmmamufanoo máreefinau. Kirisa máqa maaqai máridanoo Apooroosafa Yísuna ufa írimarusa firaaqóo dadaaqinau moómoosa Ánutufa kukéeqasee dadaaqufaqa Yísunara irisée minásaa mundímariqau. Miqírausa Apooroosafa dadaaqímarinau. &/EApooroosáfa mifá Eefeesusa máqusai aniréenoo Yuda máqannaa ufa suqíra maqaki paasóosamandaida qímannimimarufanoo Akuirafa faqa Pirisira námmarifa faqa miná ufa iriséeqa nári máaqaki mara quqáseeqa andeeqásee Ánutuna aanára máriranara Apooroosána aamúa qímariqau. ;.oYísuna ufa írimarusa mi-fasiqána Yísuna ufa ámiqimasee qímamisoofanoo írimarufa márinau. Mifá maqee maqee andeeqásee Yísunara faiqí ánaasee qímannimidanoo káaqa fuki faakí qímarufa márinau. Mifá óoqai Yoohaneefa nammári nímimaru nammarína mároofa Yísuna nammáriara sía írinau. -9Yuda máqannaa fasiqa moo áuqu Apooroosafa Areekasandiria máqusai kambíqoofa mi-fasiqáfa Eefeesusa máqusai ani márinau. Mifá ámiqimandee káaqa ufa qímarufa. Mooseena sándufara faqa tamummáqara ufa ákara faqa káaqa mi-ufáusa ámiqimandee írimarufa márinau. ),KAntiooka máqusai káqikaaqoo márinoo kafáa fíndifinoo Karatia máqa maaqaki faqa Firikia máqa maaqaki faqa óonuree aniréenoo Yísuna ufa írimarusa poodúqara ufa qímanniminoo nufaqa Yísuna ufara afeekaíkiqau. Apooroosáfa Eefeesusa máqusai Yísuna ufa írimarusa dadaaqinau, 6+eSípa fannoo Pauroona áfiqee Seesareea máqusai múnaisóofanoo afíuqákufanoo maqámau Yeerusareenni óoru fínau. Óorureenoo narí Yísuna ufa írimariasa narí ákaqaafasaakirausa níndafeenoo káqikaaqoo misá faqa márinoo óorurandee Antiooka máqusai indaarú máriunnai kafáa finau. B*}Sípa fannoo ooruku námmari taqamáreenoo Siria máqa maaqai fídanoo Eefeesusa máqusai náaree óonuranau. Óonureenoo Pauroofa Yuda máqannaa ufa suqíra máqaki kéeqafufanoo Yísunara naamúaqimasoofaqa misá qiqau anée kísaaqasaa máridana maasá qímaqimia qufanoo Pauroofa maaqí qímasee narí qímanniminau. Ánutufa qiníara kafáa ániannee qínnanara kafáa óonurandee ánianaura. Miqí qímaseenoo Pirisira námmarina faqa Akuirana faqa miqóo Eefeesusa máqusai quqánniséenoo sípaki akarámafufanoo Isaraee máqa maaqai Seesareea máqusai finau. J~~||zz:y5xTwduWtrrppobnn5mll'kkj-i&hgfec\b/b#`_^e].\P[ZYUXzVNUTS\QP8ONMLyKKJITH8GFCCBKAh@??7>><;99877665}40322T0/..|,&+{**(n'f%$""N"B }W|w`OL y h J Q NJ!y Minára Yeerusaree máqusai óoruree aanáiqikirausa misá úriqararana ufa irisée Ánutuna faiqi námu moómoo rumbánnisee máriafanausa máridaqa. Miqímaqoosa akaqáusa nárufaqa qinée faqa dúfi dúfi ámiqimmiaafoo qíafanausa máridaqa. y Óoqai qinée faqa Yísuna Nasareetee máqusaindaraana áuqu taikáanifee qímasee qaini qáiniqa ímariqiafana. +OQinée náaru kásooqaqee kambíqaaninna ainainara irimáree fídaqa. Óoqai Ánutufa maasá qikeekú qikaakúsaa qímafeekaíkunara qiní máqannaasa eendáki faqa fáasaana faqa Ánutunara innaaru qídaqa máridaqa. Kásooqaqee kambíqaaninna ainainara Ánutufa qímafeekaíkunara maasá irimáree fídaqa. Mi-ainaináfa ínaaqiana kambíqaaninnanara minára Yuda máqannaasa qiní qimoosáu máqaidaqa. Mi-ainaináfa Ánutufa kúqiranakinaana mara fíndifira ainaina miná máridanoo. Yuda máqannaasa nánaree sía íridee únna fee qídee. PQinée Farisai ámaana ufa qímariafanausa márunaqa Yuda máqannaasa misá minára íridaqa qumeé ráidaqa. Farisai ámaana ufa qímariasa misá káaqa Ánutuna ufara afeekaíkimariasa máridaqa. &EQinée sía káqi nímarunausau máridau qeeqá maqúsaki faqa Yeerusaree máqusaki faqa máriafanausa márunaqa Yuda máqannaa minára faqa íridaqa. $AAnée Yuda máqannaa máriana faqa misá óosana óosana ufa qímariana faqa anée írimarianafa márianaqa qinée minára aní ufa qímamirara dúfi dúfi fee qídaqa. Amanée anée qiní ufa íria. Aiqáma Yuda máqannaasa qinée kumaaráasaaqari fíndifuafannana írimariafanoo. -Óo Karaambáiqa Akaripa, aní áfusaa ufa qíannanara dúfi dúfi qídaqa. Yuda máqannaasa qimoosáu máqee mária úfana qímamianaura. C Karaambáiqa Akaripaafa iriséenoo quándaki Pauroona qímaminau, Aneenná ufa qínaqa íria. Pauroofa miná iriséenoo ásauku uqéeraseenoo maaqí qímasee narúfa qinóonunara qinau. >uNáqi fee mándee qinée fífau aqiqáanauree. Qinée Yuda máqannaasa Pauroona amoosáu máqeemaria úfana andeeqásee akooqóo papiqasáa ákara rúmasaananoo andeeqáannoo.lQQinée miná aqiqéeqa nána ufa fée pásakina akará rúmamiana máree fúannoo fee, sía márifaqa, randáunaisia. Qinée minára miná maréeqee ínni nífusaa maaqóo quqéeqa Karaambáiqa Akaripa aní faqa áfusaa quqásaanana anée miná ufa irisée qímaqiminaqa qinée miná ufa óosana irisée akará rúmma firaa Kiapana Sisaana amaqáanaura. -Quqásoofanoo Feestusafa aiqáma maaqí qímasee qímanniminau, Óo Karaambáiqa Akaripa ínnee aiqámausa maaqóo ani máriasa qiní ufa íria. Maa-fasiqánara ufa qídaqa. Yuda máqannaasa maaqóoqaraasa faqa Yeerusaree máriasa faqa aiqáma maa-fasiqána amoosáu máqee maríafanoo. Misá minára kúquanifeera firaaqóo fáaqa quqáida máridaqa. Qinée miná iriséeqa kuqánnáruaninna ainainara randáuna sía máridanoo naríkai Roomma máqusanaa firaaná miná áuqu Sisaana áuquraifaqa qinée dóo amana fée qíqa. OIqáqoofanoo kanánaana Akaripa faqa narí ánasaana Beeranisa námmarifa faqa anirée foo qímasee miqóoqaraasa faiqí firaasá faqa sundíauqa faqa nammári áuqamásee nifaaqa ánukamásee ámiqira ainaina nifaaqa nífaaqa íi̱seeqa aiqáma anirée padí máfufanoo mi-qambaanná miqandá rafúdamakufaqa ufa írimaru maqanaki kéeqaqau. Kéeqafufanoo Feestusafa sundía moó aqiqoofanoo Pauroona karabúsa maqakinaana áfiqee míni quqánau. 5Akaripaafa Feestusana ufa iriséenoo qinau amanée qinée miná ufa írianauree. Miqí qufanoo Feestusafa qinau, Óo amaná dúna kanánaana íria. ]3Miqí qiafaqa qinée Pauroonara amanée aní faqa Yeerusareenni áfiqee múrusaanaqa mi-ufána qiní qífusaa andeeqéefaree qúnanoo Pauroofa Sisaana áfusaa iráree qímaseenoo maaqóo qinée rumbáranaki máriiqa kásooqaqee Sisaa finnái qeeqá ufa miná áfusaa andeeqáraree qifaqa eedóo qímasaunanoo káqi karabúsaki máridanoo. Misá maí Seesareea máqusai qumuraafaqa qinée sía fúrufariqa iqáqaifaqa kanánaana mi-fasiqána karabúsakinaaana áaraafananoo aniroofaqa miná amoosáu máqoosa fíndifiqa dapi dápi ufa qiqau. Qinée minára moo áinaina mandáikammánnimaqee foora írunanoo sía márifaqa. Misá nári amaana sándufara kai íridaqa maaná amoosáu máqaidaqa árirara qídaqa. Misá faiqí moó miná áuqu Yísufa minára kúqinau foo qiafanóo Pauroofa minára dóo fíndifíifoo qifaqa miná sáara miná árirara qídaqa. [/Qinée miná iriséeqa Roomma máqannaasa sánda sía miqínoo máridanoo. Narí amoosáu máqainnanara sía fífau nímianaqa árifara. Maasá Roomma máqannaasa sándamau fídaqa miqandá moodáaqoo kikíqamambi ufa dínni dínni andeeqásee iriséeqa miqóo áaqarana márinaqa nímianaqa árifara sía márinaqa sía nímianauranoo. E Qinée Yeerusareenni óonuraafanaqa amaana máqa aanáiqikirausa misá úriqararausa faqa faiqí firaasá faqa mi-fasiqánara mandúfa óosana óosana qímaqimisee miná áruannee qiqau. [ /Miqandá ani maríkufanoo Feestusafa Pauroona ufa óosana óosana qímaminoo qinau. Indaarú máriu kiapafa Feerisafa maaqóo márufanoo moo fásiqa karabúsa márufaqa karabúsa rumbáqoofa káqi máridanoo. n U Ufa taikáseenoo Pauroofa karabúsaki máridanoo sípa áfeesara márinau. Maríkufanoo moo kíapafa narí ánasaasandiri fúka kiapana áuqu Akaripaafa márufa áninau, miná ánasaana áuqu Beeranisa námmarifa márinau. W ' Miqí qímasoofanoo Feestusafa quándaki narí ufa írimarusa faqa ufa qí qíseenoo Pauroona qímaminoo qinau. Anée Sisaana áfusaa ufa andeeqáraree qíananoo. Anée Sisaana áfusaa ufa andeeqáraree qíánnanara, dóo qinée aqiqáanana minní finnáranoo. Karaambáiqa Akaripafa faqa Beeranisa námmarifa faqa Pauroona ufa íriqau. (Mi-aukuaná Seesareea máqusaindari sípaki akarámafufaqa fífiufaqa Itari máqa maaqai Roomma máqusai fímariqau.)   Pauroofa miná iriséenoo Feestusana qímaminau. Maa-ufa irimaria maqáfa sía aníndi kai Roomma máqannaa firaaná ufa írira maqa maaqóo máridanoo miná sándufa maaqóora qídanoo maaqóo andeeqáaqaana. Qinée sía Yuda máqannaa mandáikamannisaunausa máridaqa anée mi-ufána ámiqimasee írimariananoo. Qinée moo sándufa rukíaanaqau moo mándainaina áuqeefau sía qinée kúqiranara rufíaunaiqini. Misá qiní qimooosáu máqara ufa óosana sía máridanoo sía moó fannoo qiní maréeqee misá nísaukuki quqáannoo. Qinée Roomma máqusai mári kiapana firaaná mináuqu Sisaanasaa miná áfusaa óonuree qianáura.  yk Feestusafa miná iriséenoo naríara Yuda máqannaa áqoondikianee qímaseenoo Pauroona irámmirinoo qinau. Amanée anée Yeerusareenni óorureenana Yuda máqannaa faqa qiní qífusaa misá aní amoosáu máqeeaanara andeeqéennaree. ~uMisá taikóofanoo Pauroofa narí óosanara Feestusana qímaminau. Óo firaa kiapafa qinée sía Yuda máqannaasa sándufa rukíeeqa. Sía náaquqara amaana máqa putaa mánniseeqa maasá Roomma máqannaa firaa Kiapana sándufa sía rukíeeqa. Feestusafa miqí qímaseenoo qísaukuqara taikásee áfuru faiqéenoo dóo Seesareea máqusai kaifáa ururandée óoqu fínau. Iqáqoofanoo kanánaana ufa írimaruna máaqaki kéeqafi narí qaindasáa óoqu marífinoo Pauroona áaroofanoo aniroofaqa Yeerusaree máqannaasa Pauroona fíqu fíqu mámbufaqa mandúfa uqanna óosana óosana Pauroonara qímasee sía miná ánoona paqúriqau.  Ínni faiqí firaasá qiní faqa óoquraifaqa miqóokai Pauroona nána mandóosana maraqáinaqa misá qífaqa qinée írianaura. Feestusafa misá ufa iriséenoo qinau. Pauroofa Seesareea máqusai karabúsaki máridanoo. Qinée qúsasaa óoqu fúanaura. 'Yeerusareenni óoru márufaqa amaana máqasaa aanáiqikirausa firaasá faqa Yuda máqannaasa faiqí firaasá faqa Pauroona ufa óosana amoosáu máqeeunara qímamiqau. Miqí qímasee maaqí qímasee Feestusana qímamiqau, Óo maasá kiapafa amanée anée Pauroona maréeqee Yeerusareenni quqásainaqa ufa írianauree. Misá aanái maará maqasée áruanneera quandásee miqí qímasee qímamiqau.  Fúka kiapafa Feestusafa qaaramoo éenda faiqéenoo Seesareea máqusaindari Yeerusaree máqusai óori quqárara óoru fínau. E~Miqí márufanoo qaara aukuana áiqaróofanoo Roomma máqannaa kiapafa Feerisanara anée moosáa fínanoo moo kíapafa aní ámaaqa máqaannoo. Feerisafa minára iriséenoo Yuda máqannaasa maaqóo qaraasa qiníara misá níqoondi fee qiaqéera Pauroona narí máaqa uqannakinaana mara máree karabúsaki rumbáseenoo quqásee fufanoo fúka kiapafa Poorakiusafa moo áuqu Feestusafa mifá aniréenoo Pauroona rumbáranaki paqúrinau.g}GFeerisafa Pauroonara narí qumeé kai qímirinoo qinau. Pauroofa munnimma qíminaqa idukúanauree qímaseenoo maqee maqee karabúsakinaana áaramásaida ufaqímarufanoo Pauroofa sía ámufanoo káqi karabúsaki márinau. U|#Pauroofa faiqí ánaasee aiqámausa andeeqásee níróosanara faqa mandóosana fannoo díndari óonu rarisée anirarisée ífaqa minníseeqa maasá qiqá qimanara iriséeqa mi-maú kai fíranara faqa óonumafi irisée minnísaaninnánara Ánutuna kóota firaafá márianinnanara faqa qímamimarufanoo Feerisafa narí mandóosana firaanara iriséenoo Ánutunara rufíammaree qáoo qinau. Sáina káqimarinaqa saiká sía márinaqa aniráanana qímaqimia. {Feerisana ánaaqa miná áuqu Durusi námmarifa Yuda máqannaa ánaasee márinau. Qaaramoo fáasaana áiqaróofanoo Feerisafa narí ánaaqandiri aniréenoo Pauroona áaramásee ásauku mundírana Yísuna ufara iroofanoo ámiqimandee qímaminau. 8xiQinée kansóorauqa nífusaa kikíqamafufaqa moodáa ufa kái qinée qíafanaqa misá qiní dárirariqau. Kúqiranakiqari fíndififandiafoo qíafannanara qiní dárirariqau. 'wGQinée Yeerusaree máqannaa kansóora nífusaa kikíqiafannana máa̱ qumu máriasa máridaqa qiní ufa íriqau. Misá qiní mandá óosana kooroo íaqaana. RvPauroofa Feerisana káqi qímamidanoo qinau. Qinée moómoo anaamuru maqusai níniifaqa moómoo áukuana maraséeqa qinée munnimma maramáree Yeerusaree máqusai óoruree qeeqá máqannaasa nímiraree qímasee aandáu̱ tatúfirana suqásee Ánutuna ámiraree qímasee amaana máqaki kéeqafi máriqiafana. Sía moómoosa faqa máriqia, sía áanóo iranaki máriqia ámiqimasee máriafananoo Asia máqannaa Yuda máqannaasa mi-maqánaki qiní qíqafamaseeqa únnaqimásee maa-manda oosanná uqéeraqau. Misá kai maí qumuréeqa aní áfusaa qiní qimoosáu máqoo úfana qiaqaana. u8tiQinée Pauroosa Yuda máqannaasa naanna ráida moodáa ainainara afeekaikídaqa, Ánutuna áfusaa faqa faiqí nífusaa faqa aiqáma kari mandóosana máraaqáa ímarifaqa eeráiridaqa sía mi-mandoosanná ummaaráfa qiní dáakuanifeera aufadára maraquna kai aiqámausa nífusaa qiní dáakuanifeera. isKMáa̱ Yuda máqannaasa faqa qinée faqa maasá moodáa íriranamau fídaqa kásooqaqee Ánutufa aiqáma fasiqauqa andeeqárausa faqa mandáikirausa faqa kúqiranakinaasa faqa mara fíndifumánniseenoo misá ufa íriannoo. r-Qinée moodáa ainainara kai kooroomásee aní qímamianaura. Qinée maa-fuka aatatamaú fídaqa minánnaikai maasá qikeekú qikaakú Ánutunara innaaru qídaqa. Mi-aannára Yuda máqannaasa mi-aannára káqirunna fíaanoo qídaqa qiní qimoosáu máqaidaqa dáriraridaqa. Qinée Mooseena sándufa ákara aiqáma íridaqa mi-maú fídaqa tamummáqara fasiqauqa ákara faqa íridaqa mi-maú fídaqa. qw Misá maqee ani máriasa qiní qimoosáu máqee maríana sía miná ánoona paqúrimasee kooroo ífana írinnaranoo. ipK Qinée amaana máqaki sía áanóo ufa moó qímannimiqiafana. Faiqí nírana sía qinée fundákiqiafana. Amaana máqaki fée nári faiqí suqúnaki fée sía qinée Yuda máqannaasa nírana fundákunaqa misá qíqafeeaa. joM Ínnaunni kai qinée Yeerusaree máqusai Ánutunara innaaru qíraree qímasee óoru fíqiafana. In  Firaa kiapafa Teeraturusana ufa iriséenoo dóo Pauroona ásaukunnai áaranau. Dóo anée fíndifi aneenná ufa qía qufanoo Pauroofa fíndifi Feerisana qímaminoo qinau. Óo Feerisafa anée kísaaqasaa qiní máqannaa Yuda máqannaa ufa andeeqée márianafa máriannanara qinée dúfi dúfi aní áfusaa qídaqa. m Teeraturusafa miqí qufaqa Yuda máqannaasa aiqáma kúqaa ánoonee qiqau. Pauroofa Feerisana óorisaa narí afaaqasáa ititánau Al{Saidéena fannoo miná áuqu Risiasafa maasára aní áfusaara mi-kootána andeeqáaqee qifaqa qumu qímamidaqa. Anée maa-fasiqána irámmirinanoo mifá maasá ufa ánoona qíannoo. kSía minára kaifau, maa-fasiqáfa Pauroofa maasá náaquqara amaana máqa Yeerusareenni putaaífaqa maasá miná qumáreeqa maasá sándufannái andeeqée márunanoo Roomma máqannaa Saidéena fannoo firaa aanoo iranannái maasá qísaukukinaana rafíeenoo. jiMaa-fasiqána mandá óosana fannoo sabéena aada miqírafa maasá raqúru qímimarifaqa fatáidaqa. Pauroofa aiqáma maqusa maqusa fídanoo Yuda máqannaasa nírana fundákinoo nídanoo. Nasareetee máqusanaa fásiqa írirana úriqararafa máridanoo. hQinée kísaaqasaa ufa qíananoo ufa áukuana áiqaráandoora qúsasaa qídaqa. Amanée anée maasá ufa káqikaana íria. KgMaasá maqee maqee aní írirana qumáreeqa dúfi dúfi qídaqa. 3f_Óoqureeqa firaa kiapana áfusaa Pauroona amoosáu máqoo úfana qímamiqau. Misá Teeraturusana áaroofanoo firaa kiapana áfusaa kikíqamambinoo maaqí qímasee Pauroonara qinau. Óo Feerisafa anée idaaqírafa ámiqirafa uqanna máriananoo. Anée aneenná íriranannai maasá rakísimariannanara maasá ámiqimandee máridaqa. Anée fúka sándufa moómoo quqáidana maasára ámiqimasee máriaqeera miqímariananoo. ne WPauroofa moodáannai qísauku namu faasaana narí ufa áfeesara márufanoo dóo amaana máqa aanáiqikirausa misá úriqararafa Ananiasafa Yuda máqannaa faiqí firaasá faqa moo fásiqa Roomma máqannaa sándufa faqa ufóosana faqa ámiqimasee írimarufa miná áuqu Teeraturusafa misá aiqámausa Seesareea máqusai Yeerusaree máqusaindari óoqu fíqau. d!#Firaa Kiapafa mi-ufána iriséenoo Pauroona qímaminau. Aní amoosáu máqaasa qumuráifaqa aní ufa írianaura. Miqí qímaseenoo poorísa qímaminoo qinau. Maa-fasiqána maréeqee Eeroodeena firaa maaqaki quqásaifanoo márinaqa eendáki fáasaana rakísiaqa..cU"Firaa kiapafa mi-papiqána ásaana rúmaseenoo Pauroona irámmirinau anée yáindaraa fée qufanoo mifá qinau. Qinée Sirisia máqasaa kambíqaafanausa máridaqa. lbQ!Misá Seesareea máqusai óoquree Saidéena papiqanámu faqa Pauroona faqa firaa Kiapana ámiqau. a) Iqáqoofanoo kanánaana níkumau fusá óoqurandee Yeerusareenni úriqau. Qóosasaa fusá Pauroona áfiqeeqa Seesareea máqusai óoqu fíqau. 2`]Saidéena fannoo mi-ufána ákara rúmaseeqa sundíauqa nimisoofaqa Pauroona áfiqeeqa qóosasaa akarámafufaqa mi-eendánaki Antipatiriasa máqusai óoqu fíqau. [_/Misá qumeé maará maqasée miná árirara qiafanóo moó fannoo qumeé qímaqimifaqa anée íanannai aqiqáidaqa. Qinée miná amoosáu máqaasara aní áfusaa ínnee faqa mifá faqa andeeqáaqeera qídaqa. _^7Qinée misá miná amoosáu máqaana oosanara randéeqa misá kansóorakina quqásaunanoo sía rumbárafa árira ainaina márifaqa Yuda máqannaa nári óosana máridanoo miqíanannái kai miná árirara qídaqa. s]_Miqí qímaseenoo Saidéena fannoo Feerisana maaqí qímasee Pauroonara pásaki ámaqanau. Óo maasá ámiqira kiapafa Feerisafa, Qinée Karaudiusasa moo dúqu Risiasasa aní ámandaidaqa. Yuda máqannaasa maa-fasiqána qumáree áriraree qiafaqa qinée minára Roomma máqannaa quqúsakinaa fee qímasee óoqu rafíaeeqee qeeqá sundíauqa quqúsaki quqéeqa. \&[EAqiqámáseenoo Saidéena fannoo quándakinoo qaara kubóoraqanda mara quqáseenoo qímanniminau. Ínneeqara maaqímandee sundíauqa deedaqiaqa. Sundía maqámau fífandinausa qísaukuqara fasiqa níku nísauku taikásee fásiqa (200) minamúsa deedaqiaqa. Qóosasaa akarámafi fífandinausa qaaramoo níku nísauku taikásee moo fásiqa ásaukuqara taikásee fásiqa (70) faqa qóosauqa faqa deedaqiaqa. Qísaukuqara fasiqa níku nísauku taikásee (200) faaqaana faqaasa maqámau fifandinausa faqa deedaqíaqa. Dóo maqee eendákina dóo Seesareea máqusai Pauroona áfiqee óoqu fúaqa. Qaaramoo qóosa deedáqiaqa Pauroofa fúaninnana. Ínnee andeeqásee maasá firaa kiapafa Feerisafa márinnai Seesareea máqusai Pauroona áfiqee fuaqa. Miqí qímasoofaqa misá miná iriséeqa deedaqiqau. Z&YESaidéena fannoo miná iriséenoo maaqí qímasee narí qímaminau. Anée maa-ufána qiní qímaqimiannanara sía moó qímamia sáina aníkikai máriani. Miqí qímaseenoo mi-saideennáfa mi-kumaaraaná aqiqanau. Roomma máqannaa sundía fannoo Pauroona Seesareea máqusai aqiqanau. X)Anée sía misá ufa íria, qaara fasiqa níku nísauku taikásee fasiqa aanái maará maqafíqa Pauroona árirara qía. Misá qíma afeekaikámándeeqa dóo nárana áura̱máseeqa aruséeqa náraree qía. Dóo misá maqee deedaqídaqa aní ufarámma áfeesida mária. >WuMiqí qufanoo mi-kumaaraafá qímaminau. Yuda máqannaasa dúna Pauroonara ámiqimandee miná ufa óosana íriraree qía. Misá aníara áfiqee múnu quqárarammifoo qídaqa. ?VwPauroofa narí árifandinna úfana iriséenoo kubóora qímaminau. Anée maa-kumaaraaná áfiqamaree Saidéeninnai múnusainanoo ufa qímamiani. Miqí qufanoo kubóora fannoo áfiqeenoo Saidéenunnai múnu quqáseenoo qinau Pauroofa qiníara maa-kumaaraaná áfiqee múnusainanoo moo úfa qímamianifee qifaqa áfiqee ánidaqa qufanoo Saidéena fannoo mi-kumaaraaná áfiqeenoo umeenní múnuseenoo irámmirinau. Nána ufaree ánidanee. UTMiqí qímarufanoo Pauroona anauqi miná áuna faiqi fannoo qumeé iriséenoo sundía quqúsaki kéeqafinoo Pauroona qímaminau. JS Ínnee faqa kansóorauqa faqa Roomma máqannaa Saidéena maaqí qímasee uaqée iaqa anée Pauroona mara máree kansóorauqa máaqaki quqásainaqa maasá Yuda máqannaasa ámiqimasee Pauroona óosana írianaura. Ínnee miqí qífanoo Saidéena fannoo áfiqee fínaqa maasá aanái maará maqaséeqa Pauroona áruanaura. QRÁura̱máseeqa misá nári amaana máqa aanáiqikirausa faqa úriqararausa faqa unnái óonuree qímannimiqa qiqau. Maasá nárana áura̱másee Pauroona aruséeqa ínnaaqiana nárana naanáuranoo. ~Qu Qaara fasiqa níku nísauku taikásee Yuda máqannaa fásiqauqa kai nárana áura̱másee Pauroona áriraree qiqau. P' Iqáqoo kanánaana Yuda máqannaa akaqáusa Pauroona árira ufa narí qímami narí qímami suqíqau. Ufa andeeqáseeqa qíma afeekaikámásee nammári faqa nárana faqa áura̱másee Pauroona áruanee qiqau. Aruséeqa mi-karí kai nárana nammári naanée qiqau. O1 Miqí qímasoofanoo mi-eendánaki Karaambáiqa qangiroo moó fannoo qumuréenoo Pauroona óorisaa akooqóo kikíqinoo máridanoo ufa qímaminoo qinau. Pauroo sía rufíaa, paasóosia, anée maaqóo Yeerusareenni qiníara kooroo qíanandee Roomma máqusai miqíkai innáranoo. Qangiroo miqí qímaseenoo Pauroona qímamisoofanoo taikánau. Yuda máqannaa akaqáusa Pauroona árirara ueeqóo ufana. Ny Miqí qímasoofaqa Sadikai ámaana ufa qímarusa faqa Farisai ámaana ufa qímarusa faqa firaaqóo ufa rainárafa kambíqanau. Miqí márufanoo Roomma máqannaa Saidéena fannoo narí sundíauqa qímanniminoo, ínnee Pauroona maréeqee ínneeqa quqúsaki quqásaaqa, misá miná qámbaana rammísiseefaara, qufaqa misá nári sundía quqúsaki quqásee rakísimariqau. ^M5 Misá Pauroofa Farisai ámaana qunára iriséeqa súqidaqa miqóo kai firaaqóo narí áqi narí áqimariqau. Farisai ámaana ufa qímarusa sándufa akoofásauqa fíndifiqa afeekaikámándee maaqí qiqau. Maasá sía moo mándainaina maa-fasiqa ánasaa márifaqa paqúriqa. Qangiroofée amanafée qímamifanoo fee maaqí qídanoo fee. LSadikai ámaana ufa qímarusa sía kúqirausa fíndifídammiafoo qímarusa qangiroorá faqa sía máridanoo fee qímarusa faiqí nimana faqa sía máridanoo fee qímariqau. Farisai amaana ufa qímarusa mi-ainainanamúnara kúqaa máridanoo fee qímarusa máriqau. wKgMiqí qímasoofaqa Farisai ámaana ufa qímarusa faqa Sadikai ámaana ufa qímarusa faqa ufa raináqau. (JIMiqí qímasee qímannimidanoo miqóo suqíusa níndafaidanoo naríkai óonumafi írinau, máa̱ suqímariasa qaarasáa fímariasa naríara naríara rairai qímariaqanda, dínni máriasa Farisai ámaana ufa qímariasa máridaqa dínni máriasa Sadikai ámaana ufa qímariasa máriafanoo. Minára iriséenoo kaifáa firaa kari qímanniminoo qinau. Óo qiní qíkaqaafasaa qiní qíkoofa Farisai ámaana ufa qímarufa márifaqa qinée faqa minakí qídaqa. Faiqí moó kúqiranaki fíndifunara qinée minára kai maa-kootánaki máridaqa. WI'Óo qiní qíkaqaafasaa mifá aanáiqikirausa úriqararanara síamma íridaqa. Tamummáqara ákara fannoo maaqí qinoo máridanoo Ínnee sía ínneeqa máqannaasa úriqararausa mandá ufa qímannimaqaaqa. 5HcPauroofa miqí qímasoofanoo Pauroona aaqá márusa qiqau. Anée nánaree Ánutuna aanáiqikirausa misá úriqararana mandá ufa qímamidanee qufanoo Pauroofa qinau. qG[Árufanoo Pauroofa Ananiasana kafáa qímaminau. Ánutufa aní faqa áruannoo anée qaaraikí maríanafa máriananoo. Anée qiní ufa iriséenana Mooseena sándufa qaannai qiní qimaní maríananoo Mooseena sándufa faiqí sía ufa írirai sía áruannee qímarifana anée Mooseena sándufa ámmuqundari fídana mi-fasiqánara qiní dáruannee qímariananoo. IF Aanáiqikirausa misá úriqararafa Ananiasafa miná iriséenoo Pauroona aaqá márusara nísaukusamu óori itairí ámifanoo únna ufa taikáani qufanoo aaqá máriufa óori rukáminau. ZE /Saidéena fannoo Pauroona maréeqeenoo misáki quqásoofanoo misá nóori andeeqásee níndafamásee qímanniminau. Qiní máqooqooqari sía mandáinaina fannoo qiní qumáraidanoo Ánutuna áfusaa máridaqa. 3D_Saidéena fannoo Yuda máqannaasa firaaqóo amoosáu máqaranara óosana írianee qímasee iqáqoofanoo kanánaana Pauroona sáinanda idukúseenoo amaana máqa aanáiqiki márusa úriqararausa faqa misá kansóorauqa faqa náarama quqáseenoo Pauroona maréeqee misá nóorinni quqánau.mCSSundíauqa mi-ufána iriséeqa nísauku raqándaa mámaraqau. Saidéena faqa mi-ufána iriséenoo Óo qinée Roomma máqannaa sándufa rukíasee sía ufa írirainni sáinandannai rumbáafanausee qímasee qiní úriqararafa minára irisee qiní faqa dáruandoo qímasee naríara rufíanau. Pauroofa Yuda máqannaasa úriqararausa nífusaa kikíqinau. B!Saidéena kaifáa qinau. Qinée firaa munnimma áquseeqa Rooma máqannaa quqúsaki fúafanausa máridaqee qufanoo Pauroofa qinau. Sía qinée munnimma áquafánausa máridaqa qiní qíkoofa minakí márunara qinée Roomma máqannaa ququsaki kambíqarausa máridaqa. 1A[Kubóora fannoo iriséenoo Saidéena óonu qímamidanoo qinau. Anée sía mi-fasiqána árua. Roomma máqannaa quqúsakinaafa máridanoo, qufanoo, Saidéena iriseenoo rufíeenoo Pauroo finnái óonuree iranau. Kúqaa fee anée Roomma máqannaa ququsakinaa fee máridanee. Pauroofa eedóo qinau. @)?KSundíauqa Pauroona rumbásoofanoo uaiáqasamu árirara deedaqufanoo Pauroofa kubóora qímaminoo qinau Ínnee amanée Roomma máqannaa quqúsakinaa fasiqa árifaree, sía amana árifaree kóotaki qiní úfa sía ámiqimasee rainásee íriafanoo káqi fífau dárirari maríafanoo. >5Roomma máqannaa kiatéenna fannoo narí sundíauqa maaqí qímasee qímanniminau, ínnee maa-fasiqána ínneeqa quqúsaki quqásee uaiáqa samu áriisaifanoo narí mandáinaina kooroo íani. Yuda máqannaa fáaqaruana óosana kooroo íani. (Roomma máqannaasa máqa maaqai kambíqoosa mi-ququsánaki márunausee qímarunara sía moo súndia fee firisuaiqá fee amana kai rumbárana, árirana sía amana miná rumbéefaree árifaree. Moo máqannaasa Roomma máqannaasa rakísinnimaqee maríasa káqi rumbéefaree káqi árifaree. Moo máqannaafa firaa feefaurúmasee Roomma máqannaasa quqúsaki kéeqafifanoo mi-sandufána miná afaaqasáa ititáannoo.) #=?Miqí qídaqa Yuda máqannaasa fáaqa rúmaseeqa níranaqoofaqa nári qamunna qumáreeqa minánnai rutátidaqa kookoomma afáqeeqee miná ánaamu raqau. ?<wPauroofa Yeerusaree máqannaasa narí sáamu uqafíqee marúsa qímannimidanoo ánaamuru núquroofaqa misá miná iriséeqa áanoomaseeqa fífau faafau ufa qíqa fáaqa quqásee mi-ufána qíma rukíaqau. Misá maaqí qiqau dóo máree múnusee miná áru áquaqa. Miná márirafa sía amana máridanoo. ;%Karaambáiqa qiní mi-ufána iriséenoo qímaqiminoo qinau. Dóo anée fíndifua maaqóoqari ánaamuru níanai máriasaki aní aqiqáidaqa. :9Misá Seeteefeena árimarufaqa qinée faqa miqóo máridaqa dúfiaree áridee qímasee árimaru fasiqausa qamunnasaa rakísi máriafanausa máridaqa. 9Miqí qímaqoofaqa qinée maaqí qímamiqia. Óo Karaambáiqa qinée aní ufa írimarusa ufa suqíra maaqakiaqa kéeqafida rarisámasee náriisee karabúsaki quqée máriafanausa máridaqa. Maaqóoqaraasa minára ámiqimasee qiní óosana íridaqa. Y8+Ananiasafa miqí qímasoofaqa qinée Damasakusa máqusaindari maaqóo Yeerusareenni aní máridaqa amaana máqaki innaaru qímariafananoo qífu kai pisipasamándee Karaambáiqa akooqóo qímaqiminoo qinau. Dóo káqi káqi maa-Yeerusaree maqusáindari quqásee moosáa fúa. Anée maaqóoqaraasa qiníara qímanniminaqa sía írifaqa. 76 Nánaree káqi máridanee dóo fíndifinana nammári máraa. Yísuna áaramásee irámmirinanoo aní mandáinaina rukáannoo. 5-Pauroo anée Yísuna áfunnai qáfoonafa máriananoo minára áfu qáfoonnanara aiqámausa qímannimia áaqoo írunnara aiqámausa qímannimia. J4 Maasá qikeekú qikaakú Ánutufa aníara rusandeesámumandee aníara miná íriranamau fuannéera miná aináinira faiqi andeeqárana Yísuna qáfaanneera miná Yísuna ufa írianeera qinoo. 35 Mifá qinée máriafannaqoo anikikíqamámbufanoo Óo Sauroo, qiní qíkaqa, anée áfu máqaa, qufanoo kai qífu maqasée miná qáfaqiafana. %2C Damasakusa máqusaki faiqí moo áuqu Ananiasa Mooseena sándufamau fímarufa Yuda máqannaa miqóo márusa minára andeeqára fasiqa fée qímarufa. 1y Káaqa qarana fannoo qiní qífu dimbásoofaqa qiní faqa fusá qísauku qumároofaqa Damasakusa máqusai fiqíafana. 0  Qinée miná irámmiriqa qiqíafana Óo Karaambáiqa qinée náqi fee ianáuree qíafananoo Karaambáiqa innaarúnaindari qinau. Anée fíndifinana Damasakusa máqusaki fúa. Miqóo óonu ráinanoo faiqí moó fannoo Ánutufa qinára aní qímamiani. R/Qinée mi-pasána mara máree Damasakusa máqusa adeedí rámasaafananoo súani qámbaana márufanoo innaarúnaindari idáuru̱ káaqa qárafa qumuréenoo qiní fíqu fíqumma aiqáma rafáaqafuqisoofaqa qinée maqásaa áqufiqiafana. Innaarúnaindari ufa moó qufaqa íriqia. Sauroo Sauroo anée nánaree qiní dáriraridanee qufaqa qinée Óo Karaambáiqa anée yáfee qíafananoo mifá qinau. Qinée Yísusa Nasareeteendaraasa máridaqa. Anée dárunausa máridaqa. Miná ufa fannoo miqí qímasee qiní qímaqimufaqa qiní faqa fímarusa káaqa qárana qáfaqau ufa sía íriqau. . Q-Amaana máqasaa aanáiqikirausa misá úriqararafa mifá qiní ufa ánoona íridanoo. Amaana máqa kansóorauqa faqa qiní ufara kúqaa fee qifáranoo. Misá kai pása ákara rúmasee Damasakusa máqusai mária Yuda máqannaasa nímiannee qufaqa qinée mi-pasána maramáree Damasakusa máqusai óoru Yísuna ufa írimarusa rumbámaree nífiqee múqu Yeerusareenni quqáaneera óoru fúafanausa máridaqa. Pauroofa narí Yísuna qáfoonara qímanniminau. ',GÓoqai Yísunasaa atooqéemarusa kuqá kai nári máriafánausa máridaqa. Qinée faiqí faqa ánaasee faqa rumbásee karabúsaki áqimarifanausa máridaqa. + Qinée Yuda máqannaa fásiqa máridaqa Sirisia máqa maaqaki Tarasusa máqusai kambíqaafanausa máridaqa. Óoqai qinée kumaaráasaa máridaqa maa-maqusánaki Yeerusaree máqusaki Kamarieerana sukúraki kísaaqasaa máriaafanausa máridaqa. Qinée Kamarieerana sukúraki máridaqa maasá qikeekú qíkaakú sándufa ámiqimasee aiqáma iriaraasíafanausa máridaqa. Ínnee maqee Ánutunara afeekaikámándee minára rímariafaqa qinée maqee níndafaidaqa. Qinée ínni naannaréereeaafanausa máridaqa. l*QQaara auqu, moo áuqu Heeburu máqannaa ufa moo auqu Yuda máqannaa ufa márinau. Misá Pauroonara Heeburu máqannaa ufa nári ufa qídaqinoo fee qímasee aiqáma dái qímafiqau. Miqímambufanoo Pauroofa qímanniminoo qinau. ]) 5Pauroofa narí máqannaasa qímannidanoo narí afaaqasáa ititéenoo maaqí qímasee qímanniminau. Óo maa-fasiqáusa qiní qíkaqaafasaa qiní qíkausamara. Ínnee qiní ufa irisáifaqa qeeqá írirana nímia. ({(Saidéena fannoo miná iriséenoo eedóo qufanoo Pauroofa kooqí írirasusaa akarámafufanoo ásaukunnai misá ufa quná qáoo qímasoofaqa misá miná iriséeqa kásoomáfufanoo Pauroofa nári Yuda máqannaasa ufakíqari qímanniminoo qinau.2']'Qinée Yuda máqannaa máridaqa. Qinée Sirisia máqa maaqaki Tarasusa máqusai úriqarara maqusai kambíqarausa máridaqa. Amanée qinée faiqí ánaasee qímannimia. &-%Sundíauqa nári quqúsaki quqáanneerufanoo Pauroofa Saidéena írammirinoo qinau. Amanée faiqí ánaasee qímannimianauree qufanoo Saidéena fannoo tautúmaseenoo qinau. Óo anée Kirisa máqannaasa ufa irímariana fee. Anée sía mi-Isipa máqannaa fásiqa óoqai foo tauséenna (4000) nipuráraa fasiqauqa nífiqamaree aadána máqasaa quqóona fee. Miqí qufanoo Pauroofa qáoo qímasee qinau. %&m$S#Roomma máqannaa sundíauqa Pauroona áfiqee fímarufaqa Yuda máqannaasa áanoomaseeqa Pauroona kooqí aaqá óoruroofaqa áruanneerufaqa sundíauqa miná aindúsueeqeeqa uqéereeqeeqa maarínni quqúsa qámbaanai quqáqau. Faiqí ánaasee sandée fídaqa Pauroonara dóo kúqarua kúqarua qímariqau. Pauroofa narí úfannai narí afaaqasáa ititánau. #$`"9!Saidéena fannoo Pauroofuqoo aniréenoo ani miná qumáraseenoo narí sundíara qaara sainandannái rumbáanee qímaseenoo áriusa írammirinau. Maa-fasiqáfa nána ainaina mandáinainee maraqaifaqée ínnee árii fee qufaqa moó fannoo moo úfa qufanoo moó fannoo moo úfa qufanoo Roomma máqannaa Saidéena díndari díndari ufa fífau faafau ufa kái qufanoo Saidéena fannoo sía ufa ánoona írinoo Pauroona máreenoo narí quqúsaki múnu quqásoofanoo márinau. ~~}l|'{zzxtwv.ut>sTrhqpdoo>mmll-jikh-glff%fcbaaw__^^^[[ZYYWYV~UUUuSTRRxPOONN>MLKJHIIGGFlEDDkCB]A`@~@m>> <.;s99 7n7b65F5:32A10/.R.A,,+1+&('&%<$I#k"!O wnq Z o J  DKúqaa ánoona afeeka írirana ásauku mundíranasaa máridanoo. Qinée minára irisée maa-ufána ínni qímannimidaqa. Ínnee rakísidaqa qáfaaqa sía moó fannoo innaarúnai fímaria aanara únna qímaseenoo ínni níkaru qíandoora mifá ámiqimasee naakápainaqa kúqaammifoo qímasee fifoora qímannimidaqa. A{DÁsauku mundírafa Ánutufinnai fímaria írira kóoqiara foora máridanoo. Ánutuna aiqáma írirafa óosana óosana adíafaaira írirafa ánoona qira írirafa firaa qumiasanará foora Yísunaki mandaaqánoo máridanoo. Sía maa-maqánasaaqaraa munnimma ainaina márarara íranau qídau innaarúnai fímaria irirana faqa maaqóo naríara naríara nímuqusira nídiranara minára kai qídaqa. Ínnee faqa miná máraaqeera kadáapiridaqa. DMinára ínni nímuqusa sía íani paasóosammásee máriaqeera ínnee moodáanaki kámmafi naríara naríara rídaqa ínnee Ánutuna úfa ámiqimasee iriséeqa ínnee nifaaqa quqásee Ánutunaki mapukúaqeera ínniara kadáapi rídaqa. Ínnee ámiqimasee Ánutuna afeeka kukeeqara ufa uqéerasee íriaqeera. Mi-kukeeqara afeeka ufáfa ásauku mundírafa narí uqanna máridanoo.  5DQinée Pauroosa ínniara kadáapi rímarunnana íriaqeera ínni qímannimidaqa sía ínni Kooroosee máqannaara kaifáu kadáapiridaqau Raoodiseea máqusanaasa akaqáusa Yísuna úfa írimariasa faqa ínnee aiqáma sía qiní dóori qíqafee maríasa ínniara kadáapiridaqa. q ]DMaa-namúsakiqari qinée Pauroosa firaaqóo kadáapiridaqa qímudaanaiqidaqa fuki faakí qídaqa qímannimidaqa. Sía qeeqá afeekannáifau miqídaqau Yísuna afeekannái miqídaqa faiqí firaasára foora máriaqeera miqídaqa.D DMaasá maa-namúsa ásauku mundíranara aiqámausa qímannidaqa. Maasá aiqáma fasiqa ánaasee aaquqímannimaqaidaqa naamúaqidaqa ámiqira íriranannai ásauku mundíranasaa atooqéemariasa sía faiqi ánaaqiara foora iaqéera faiqí firaasára foora máfiqa Yísunaki mapukúsee máriaqeera qímannimidaqa.  'DÁnutuna ufa kukéeqara ufa maaqí qínoo máridanoo. Ánutuna ásauku mundírafa Yísufa ínni faiqí faiqi naundurái máridanoo. Miná óosana maaqímminoo máridanoo kásooqaqee ínnee faqa innaarúnai óoruree Ánutuna aináina adíafaa íra ainaina miná úriqararana afaaqa aréenarana káaqa qárana máreefaranoo. Ánutuna kukéeqara ufa dóo miqínoo máridanoo. Mifá mi-ufánara maaqí qínoo. Máa̱ qiní ámiqira kukeeqara ufa úriqarara kukeeqara ufa aiqáma máqannaasa íriaqeera qiní qíku qísauku máriasa kooroománnisaanauree qínoo. Ánutuna ásauku mundírafa faiqí faiqi naundurái máriranara faqa innaarúnai miná faqa óoru máriranara faqa mi-ufaqandára óoqaindari kukéeqeeuna maqee kámuqoo dóo kooroomásee narí áiku ásauku qímanniminoo.  Dd CDYísufa narí áiku óosana máriasara Ánutuna adakára foora máriaafoo qída núqu ráidanoo. Ánutufa qufaqa qinée Pauroosa mi-nidaka saikirána saikímaruna fasiqausa máridaqa ínni dadaaqiaqéera aiqáma maqannai óoqai Ánutuna ufa kukéeqara ufa ámiqimmandee kooroo iaqéera mi-saikánaki Ánutufa qiní quqáqisáifaqa máridaqa. 5 eDQinée Yísuna áufakiana qímannimunnanara minára qinée Roomma máqannaa rumbáranaki máridaqa, ínnisáara faqa rumbáqa máridaqa. Qinée sía minára dóori runídaqa, dóori quqásee asasída máridaqa. Yísufa narí áiku óosana máriasara aunírira saqarisaa aupúrarana máranau. Miná aupúraranaki qinée faqa kéeqeeqa ookáamambiqa rumbáqa máridaqa aupúraidaqa Yísunaindi fee qímasee káqi asasídaqa. ~ wDÓoqai indaarú Yísuna ámiqira fasaasa ufa iriséeqa náaquqarana taikáseeqa innaarúnai fírara asasída máridaqa. Miqída mi-nimuqusa idaaqirána sía kaifáa rufíarana máraaqa. Ínni írirafa maqee maqee Yísuna mapukúsee miná faakánara foo másee mundíqa mári iaqa. Mi-amiqira fasaasa ufána aiqáma máqa maaqai qímannimisoofaqa qinée Pauroosa miná rumbára faiqi máridaqa miná saiká faiqi máridaqa. Pauroofa naríara Yísuna áiku ásuaku aináinamánnisee marí fee qídanoo. s aDÍnnee minní márufanoo Ánutufa maqee ínni maréeqeenoo narí aaqá quqáseenoo moodáanaki kinau. Narí ámaaku narí afaaqa uqanna kúqiranannai kai ínni moodáanaki áqoondikamannimaqanau. Ánutufa sía fífaufau miqínau. Ínni márirafa nírafa ámiqira márira ándeeqara nírá nuaqéera miqínau. Yísufa ínni maréeqeenoo Ánutuna áfusaa kooroomásainaqa ínniki sía moo nífasaasa ufa márianifeera núqu síaisa máriaqeera minára Ánutufa ínni áqoondikammannimaqanau. ` ;DÓoqai indaarú ínnee Ánutuna namuqáakama amaqaqau. Ínni óosana fannoo mandá márira márufanoo ínni írirafa mandá írirana kai írimarunara Ánutufa ínni futeé áquseenoo namuqáakámma nímaqanau. } uDÁnutufa qufanoo narí ámaaku fannoo aiqáma ainaina maqásaa qaraana faqa innaarúnaindaraana faqa maramáreenoo narí ákoona aaqá múnu moodáaqoo quqásoofanoo áqoondikamannimaqanau. Narí ámaaku ásauku mundírafa narí fidíka adíoonannai asooárana quqásoofaqa moodáanaki kiqa máridaqa. Miqúnara ásauku mundírafa aiqáma ainaina úriqararafa máridanoo.  }DÁnutufa narí kai narí ámaakuara asasamáseenoo qiní daanna rámafi úrinaaqaramáfi máriannee qufanoo máridanoo. @ {DÁsauku mundírafa narí ufa írimariasasaa rakísidanoo qímannimidanoo. Mifá misára narí adakée qídanoo naríara misá níkiaqafee qídanoo rakísinnimaqaidanoo. Mifá aiqáma ainaina úriqararafaikirara kúqirausa fíndifimari aana afisúfa máridanoo narí miná ufa íri maríasara narí adakée qímarisara misá kafáa minásaaqaraana aiqáma káqi márira kásirana máraidaqa minára aiqáma ainaina úriqararafa máridanoo.  DÁsauku mundírafa sía maqee káifau márida óoqai márufa maa-maqánasaa ainaina sía máruqoo márufa márinau. Dóo maqá faqa minásaa mári ainainausa faqa innaarúna faqa minakínaa ainainauqa faqa ásauku mundíranaki kai ookáamambida máridanoo. g IDMiná ásauku mundíranasaa Ánutufa aiqáma ainaina innaarúnai márina faqa maqásaa márina faqa akooqóo mária ainainausa faqa kukéeqara ainainauqa faqa Ánutuna ámiqira qangiroouqa faqa misá namuqáa áfaanauqa faqa nári rakísirausa faqa nári úriqararausa faqa nári faiqí firaasá faqa mi-aiqama ainaináusa ásauku mundíranannai Ánutufa áuquseenoo miná áummooki mara quqánau. Miná amooqímasee mináindikiaqeera Ánutufa minánnai áuqusee narí áminau. U %DÁnutufa kukéeqarafa márifanoo ásauku mundírafa miná ámaaku miná amammana ususéenoo máridanoo narí ákoona óori áfiri marasée miná nírana miná márirana miná maraquna maasáki dóo andeeqásee narí ákoonara kooroo ídanoo. Mi-asauku mundiráfa aiqáma ainaina Ánutufa áuquqoona úrinaaqararafa máridanoo.   5DMi-faiqínannai uqanna maasá mandáinaina númoo minníqiseenoo minakínaana mara idukúqiseenoo. Yísufa Ánutunara múdukatia kooroománniminau. 8  kD Maasá mandá márira asukunakí márunanoo maasá rafáaqafuqisaifaqa márunanoo Ánutufa qumáreeqeenoo narí faiqi uqanna quqúsaki quqánnisaifaqa ámiqiranaki máridaqa.   'D Ánutufa narí aréenara máqusaki innaarúnai narí nímianinna ainaina afeedímarina quqáseenoo ínnee óoru marasée miqóo máriaqeera ínni mandáinaina dóo áfaqaseenoo ínnee minára faqa iriséeqa innaarúnai níkoonara asasammásee dúfi dúfi qímamaqaaqa. k  QD Ánutuna idaaqíra éeraarirafa minásaaqari áninna afeekafa aiqáma ínni faqa afeeka níminaqa ínnee óosana óosana mandáinaina ummaara fannoo ínnisaa kambíqainaqa ubiqafi reendeénidaqa asasammásee máraaqeera. T  #D Ínnee miqí márifaqa Karaambáiqa undée kai ímarifaranoo mifá maqee maqee ínni márirafa ámiqira márira máridaqa ámiqisaa kambíqaaqeera Ánutuna írirafa faqa firaaqóo ínniki kambíqaannoo. T #D Maasá indaarú mi-ufána iriséeqa miqóoqari ínniara innaaru qídaqa. Maasá ínniara Ánutuna íriranamau fifándinnanara ínni naundurái qumbiqáanifeera innaaru qídaqa. Ánutuna maraquna fannoo ními írirana faqa íriranamau fíra írirana faqa ínni naundurái qumbiqáanifeera minára faqa innaaru qímannisaidaqa. @ {DMifá ínniara Ánutuna maraquna fannoo aiqámausara áidirana ínni nímufanoo qímaqimifaqa íriqa. Pauroofa Kooroosee máqannaasara Ánutuna íriranamau fuaqéera qímannimidanoo. Z /DEepafaraasafa maasá moodáa saikímarifa ásauku mundírana ámiqira saikímarifa qiní qimanasáa ínniki fímarufa máridanoo mifá kai mi-fasaasa ufána ínni Kooroosee máqannaasa qímannimufaqa íriqau. o YDÍnnee indaarú Ánutufa narí ámaaku maasára áfaarinoo árunara ínnee mi-afaariránara iriséeqa kai mi-fasaasa ufána aiqáma maqa maaqai daráanidanoo naundurákinaa ámiqi ámiqirana faiqí ánaaseeki kambíqaidanoo. l SDÁnutuna ánoona ufa ámiqira fasaasa ufa faiqí moó fannoo indaarú ínni maqúsai qímannimufaqa mi-ufána náaru kambíqaaninna óosanara írimariafanoo. Ínnee náaru máreefandínna ainaina Ánutufa innaarúnai quqásee afeedídanoo. Ínnee miná innaarúnai márararee qímasee asasammásee áfeesidaqa Yísuna saqárikidaqa miná áidimariafanoo.  DMaaqandá ínnee Kooroosee máqanaa akaqáusa Ánutuna ásauku mundíranasaa atooqáqa márianara iriséeqa ínnee Ánutuna úfa írimaria fasiqa anaaseesa aiqámausara nídimarifaqa dadaaqí maríanara minára faqa iriséeqa Ánutuna dúfi dúfi qímamaqaidaqa. ^ 7DMaaqandá ínniara innaaru qídaqa maqee maqee maasá karaambáiqa Yísuna ásauku mundírana ákoona maa-maqánasaaqari innaaru qunáfa Ánutuna áfusaa ínniara dúfi dúfi qídaqa innaaru qímannisaidaqa.  }DÍnnee Kooroosee máqannaakiqari akaqáusa Ánutuna faiqinámu máriafanoo ínnee faqa maasá faqa ásauku mundíranaki máridaqa miná úfa íridaqa moodáa fidíkara foora máridaqa ásauku mundíranasaa atooqárausa máriafanoo qinée Pauroosa qeeqá qíkaqaafasaa Timootinandíri ínni Kooroosee máqannaa nímandaidaqa. Ánutufa qufanoo ásauku mundírana Yísufa diqiqámaqaifaqa faiqí faiqi máridaqa ínni nímandaidaqa. Maasá qíkoofa Ánutufa narí ámaaku maasára áfaarinau mi-afaarirána faqa ínni naundurá asooárana faqa ínni nímianifeera qímannimidaqa. Pauroofa Kooroosee máqannaasara dúfi dúfi qídanoo.  DkOPauroofa máru maqana úfaasu maqaki márinau maqee maqee munnimma áqusaida márinau. Qaara aukuana mi-maqánaki márufaqa moómoosa anirée márufanoo náarama quqásaidanoo Ánutuna quqúsara qímannidanoo Karaambáiqa Yísufa ásauku mundíranara faqa paasóosamasee naamúa qímarinau. Sía moó fannoo qáoo qímarinau. Eedóo kai qímariqau. ~}Pauroofa miqímasee qímannimiseenoo maa-ufánannai rafáaqafinoo qinau. Ánutufa ínniara maa-ufána íriaqee qinau. Dóo Ánutuna faiqí maréeqee narí asumu máriranaki quqéemaru ufafa dóo ánaamuru máaqa máaqai dáraaninoo. Misá írifara ínnee sía írimariafanoo. Miqí qímasoofaqa Yuda máqannaasa Pauroona máaqakiqari ráudamaki fídaqa narínni narínni ufa raináqa fiqau. |}{sÍnnee maa-maqannáasa nitikúra ummaarándanóo máridanoo óoni miqírafa máridanoo. Misá náriqa náaqoo nísaukunnai ititéemariasa máridaqa. Misá nárikai nári nífu dimbéemariasa máridaqa. Misá nári nífunnai qáfeefoora náaqoonnai írifoora nitikúrannai óonumafi írifoora. Misá qiní Ánutu finnái quandéefoora, qinée misá ámiqimánnisaannoora. z1Mifá maaqí qinau.Eesaiaa anée óonureena Isaraee máqannaasa maaqí qímasee qiní ufa qímannimia. Ínnee kísaaqasaa qiní Ánutusa ufa íridaqa sía ufa írifaranoo. Ínnee kísaaqasaa qiní ufa nífunnai qáfee márifanoo sía miná ánoona paqúrifaranoo. dyAPauroofa miná qáfamaseenoo qímanniminoo qinau. Ánutuna náaquqara maraquna fannoo tamummáqara fasiqa Eesaiaana óoqai áakufinoo dadaaqufanoo ínni nikeekú nikaakú náaru kambíqaaninna ainainara qímanniminau. cx?Akaqáusa Pauroona ufa irisée kúqaa ánoonee qímasee íriqau. Akaqáusa sía íriqau. qw[Miqí qímaseeqa moo súaniara útaaqamásoofanoo mi-faasaannásaa Yuda máqannaa moómoo anirée Pauroona máaqaki kéeqafufanoo Pauroofa Ánutuna quqúsa ufara naamúa qímarínau. Kanánaana óosana araséenoo eendírana paqúrinau. Pauroofa tamummáqara fasiqausa ákarakinaa ufa faqa Mooseena sándufa faqa minakínaanannai Yísunara naamúa qinau. vyYuda máqannaa úriqararausa mi-ufána iriséeqa Pauroona qímamiqa qiqau. Maasá sía Yudeeaa máqannaa ufa moó aníara íriqa, sía moó fannoo pása ákara rúma aníara maasá qímaqeenoo. Sía moó fannoo mindári anirée aníara mandá ufa qía. Maa-fuka ufána Yísunara aiqáma maqa maaqaki máriasa níkoo fee qídaqa, maasá minára aní ufa írianauree qídaqa. uNtMinára qinée ínni qímannimianeera náaraida. Ánutuna ásauku mundírafa ánianínnanara Isaraee máqannaasa irimáree fídaqa minára kai qiní qísauku maa-sainandáfa rumbánoo máridanoo. FsKiapausa Seesareea máqusai qiní mandáinainara randóosia sía moo kúqira ainaina qiníki márinau. Minára misá qiní idukúanee qufaqa Yuda máqannaa afeekaikámándee áanoo ufaqa qinée quándaki Sisaana áuqureeqa sía qeeqá máqannaasa ufa nímiraree qímaseefau maa-ufána óosana áreefau náriqá kai. r.qUPauroofa mi-maqánaki qaaramoo áfuru faiqéenoo Roomma máqusai máru Yuda máqannaasa úriqararausa náaramasoofaqa suqúmaree Pauroona máaqaki aniroofanoo Pauroofa ufa qímanniminoo qinau. Óo qiní qíkaqaafasaa, sía qinée moo áinaina qeeqá máqannaasaindi máreeqa sía maasá qeeqá qikeekú qikaakú sándúfa rukíaafanausa máridaqa Yeerusaree máqannaasa qiní ruúmbeeqeeqa Roomma máqannaa nímia. pMaasá Roomma máqusai óoruroofanoo Kiapafa Pauroonara áaduma moo máqaki márinanoo sundía kai rakísianifee qinau. DoRoomma máqusai Yísuna ufa írimarusa akaqáusa márusa óoqai Pauroofa ánimarunara iriséeqa aanái káqikaa máqusa Apiusana makéeta faqa qaaramoo pásindiaqa maqa máqusa faqa máruqoo Yísuna ufa írimarusa qumu qífiqee Roomma máqusai óoru fíqau. Pauroofa misá níndafoofanoo ámuqusaki idaaqufanoo Ánutunara dúfi dúfi qímasee dóo misá faqa Roomma máqusai óorufinau. Pauroofa Roomma máqusai kísaaqasaa máru ufana. 7ngPuteeóori máqusaki Yísuna ufa írimarusa paqúrimasee misá faqa moodáa amaana máriqiafana. Dóo miqóoqari andeeqásee Roomma máqusa andeeqásee maqámau fiqíafana. Zm- Dóo miqóoqari sípaki nammári ámuaqumau fífiufaqa Itari máqa maaqa átisaa firaa taunna Reekiumma máqusai kásooiqíafana. Iqáqoo kanánaana úfai maasá ínaaqianaindari úqinoo séera fuaqóofanoo dadaaqufaqa káqi káqiufaqa qaara faasaana kái Puteeóori máqusai sípa kásooinau. Puteeóori máqusa Roomma máqusa Kaamánna máqusai márinau. Aiqáma sípauqa Puteeóori máqusasaa múnu afiqúsee márufaqa maqámau Roomma máqusai fímariqau. l Fífiufaqa Sisiri áfuma firaannái óonuree firaa taunnaki Sirakusee máqusai raqúramisee qaaramoo áfuru miqóo faiqaqíafana. Mk Maasá qaaramoo qúqoona Marata máqasaa máriqiafana maasá sípa moó miná áuqu Moodáa Karira Anutuqanda maasá miná paqúriqiafana. Areekasandiria máqannaa sípa fannoo Itari fímaru sipafa úfaira rufíasee Marata máqasaa fáasai ani kukéeqanoo márinau. Maasá mi-sipánaki akarámafuafanaqa Marata máqannaasa nárana faqa óosana óosana ainaina faqa aanásaa naaqée qímasee quqásoofaqa maasá máreeqa Itari máqa maaqai fiqíafana. j ^i5 Miqímasoofaqa qáfamaseeqa mi-maqannáasa mi-saqanná márusa nári aurírausauqa náakidaqa mínisee márufanoo aurírana taikánnisee marínau. Marata máqa maaqaindari moo sípaki Roomma máqusai fiqau. yhkPubariusana ákoofa aurínoo márinau. Miná aurírafa afaaqa idídidanoo áratootooki márinau. Pauroofa minára iriséenoo miná máaqaki kéeqafinoo innaaru qímaseenoo narí ásauku miná afaaqasáa mundúsoofanoo aurírafa taikánau. FgPauroofa sía kúqufaqa misá minára moo ánutu fée qiqau. Maasá sípa maqásaa raqúru ámuqoo karaambáiqa áuqu Pubariusafa miná áfuqa anaadóo aaqá raqúraminau. Pubariusafa Marata máqannaa karaambáiqa márinau. Mifá maasá qumu qífiqeenoo múrusoofaqa qaaramoo fáasaana miná faqa máriqiafana. @fyMarata máqannaasa miná qáfamasee qiqau káqi kásooiqa máridaqa qáfa mifá innooqáannoo fee maqásaa áqufinoo kúquannoo fee qímasee kísaaqasaa fífau qáfee maríqau. [e/Pauroofa ásauku rutátufanoo sakáni idáki áqufufanoo Pauroofa sía aurínau. dMarata máqannaasa miná qáfeeqa maaqí qímasee únna ufa qiqau, maa-fasiqáfa faiqí nárímarifa márifanoo. Misá nimana fannoo mi-sakanína aundurái kéeqafifanóo naráridanoo. Ooruku námmariki sía kúqunara sakáni fannoo miná áridanoo. c'Pauroofa idá ásaida maramáreenoo idáki áqusoofanoo sakáni minakí kukéeqanoo máriufa ásauku aakúsee miqóo dírinoo márinau. bMarata máqannaasa maasá ámiqi ámiqimaqisaqau. Aaku rufaqa suara dárufaqa misá idáraseeqa mara quqáseeqa maasá qíqoondikiqau. (a KMaasá aiqáma nammárikiqari áfainni akarámafufaqa qáfaafana aiqáma ámiqimandee máriqiafana. Miqóoqaraasa iroofaqa mi-maqána áuqu Marata fée qiqau. N`*Sundíauqa karabúsa fasiqauqara nammári ámuaqumau fímariasa quqásee sandée foo qímasee aiqáma nárú taikáaneerufanoo Saidéena fannoo Pauroonara ámuqusufanoo qáoo qímaseenoo qinau. Nammári ámuaqumau fímariasa sípasaaqari nammáriki áqufi nammári amuaqumau máqee fuaqa. Sía nammári ámuaqumau fímariasa sípa rufádaairana áti aina qumáreeqa minásaa óoqu marifi fuaqa. Dóo maasá miqímandeeqa aiqámausa maqásaa fiqau._,4^a)Sípa fuanéera máseenoo áaqamakufanoo núkuda raqúraminoo óorindari utúsamafi kásooinoo márinau. Áraqeemu nammári fannoo firaaqóo áridanoo rukákamumásanau. M](Miqí qímasee ankáqa sánda ateekásoofanoo aiqáma nammáriki áqufiqau. Sípa sitíaqa ainaina rafáaqa fímaru sandana aukúsoofanoo akaqáusa miná áti qumáróofanoo séera sípa óorisaa uqéerasoofanoo úfai fannoo miná árinoo rariséenoo óorindari fínoo mi-farummánaki kéeqafiqa maqá raqúramianee qiqau. >\u'Iqáqoo kanánaana maqá áfaisaa máridaqa yámaqa maaqanai fee márida fee qída sía írimariqau. Booskúrauqu qáfoofanoo nammári múqufi rainée marúqoo óonureeqa dínni káqi óoqu fímarunna minníseeqa dínni fárumma óonu mándi marúnaki kéeqararee qímasee amanamándee qáfaanee qiqau. m[S&Aiqáma námasee nímuaqu mámbufaqa ráisa fooqáaira nárana miná áuqu uíta misá miná maréeqee ooruku námmariki téeqimasoofanoo sípa aufadanau. Sípa fannoo Marata maqá múnu raqúru ámufanoo sípa rakéekaa inau. oZW%Maasá mi-sipánaki márusa nísaanarirafa maaqímminoo márinau 276 fasiqa moómoo uqanna máriqau. 3Y_#Pauroofa miqí qímaseenoo féemu maraséenoo ruqí ruqímaseenoo innaaru qímaseenoo noofaqa tautúmma qáfeeqa ámiqimmi ifoo qímaseeqa maasá faqa aiqámausa naqau. X$%WC"Qinée ínni fuki faakí qídaqa dóo nárana marasée námasee sía kúqua. Sía ínniki moó fannoo abandíakaannoo. Ínnee káqi rumbáqa márifaranoo. Vw!Iqáqarara káarimaqóofanoo Pauroofa fuki faakí qídanoo qinau. Ínnee qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara faqa qaara faqa eendáki fáasaana sía née maríasa máriafanoo. Kísaaqa kamusaqa ínnee sía moodáa ainaina naafanoo. BU}Booskúrauqa maasá sípa óorinni qankáqa quqáidee únna qímasee kanúqa maréeqeeqa nammáriki quqásee minakí áqufi quqásee sandáaneera ímarufanoo Pauroofa qáfamasee Saidéena faqa sundíauqa faqa qímanniminoo qinau booskúrauqa sía márifaqa ínnisaimbaqa aiqáma kúquanauranoo. Booskúrauqa kanúqaki quqásee fídamia qufanoo sundíauqa kanúqa sánda ateékamufanoo kanúqa nammáriki pautaqí áqufinoo káqisamu finau. T LSBooskúrauqa miná qáfamasee eendáki óonisaa áruani qímaseeqa sípa áraqeemusáaqari qaara faqa qaara faqa qankáqa quqásoofanoo maqá qumároofaqa misá iqáqaranara innaaru qímariqau. R3Maasá qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara faqa qaara faqa éendaki fáasaana Meediteeraneeana ooruku námmari ámuaqumau fímarufaqa booskúrauqa óonumafi íri iseeqa eendá ámuqusai Óo maasá moo máqa maaqa adeedí aniréeqa qímaseeqa sánda kísaaqa marasée ummaararoó áinaina miná átisaa qusúsee nammáriki áqusee qáfaqau. Nammári 120 amana meemái farúma difukúnaki márufaqa qáfaqau. Kafaa moosáa óonuree kafáa áquseeqa qáfaqau. Nammári 90 amana káqikaa faruma ausaanáikiranaki kai márinau. Q_P7Káqikaa qóo úfai fannoo maasá sípa maramáree káqikaa maqanamu raqúramiannoo. ODóo maa-faiqisá sía nímuqusa tíakiaqa, paasóosiaqa. Ánutufa qímaqimindee kai íannoo. Qinée miná irisée miná saqárikidaqa. WN'Pauroo sía rufíaa, anée kúqaa Roomma máqannaa firaa kiapana óorisaa kikíqinnaranoo. Ánutufa narí ámiqira óosana uqéereeqeenoo aiqáma sípakimáriasa aní áminoo, sía moó fannoo kúquannoo. YM+Sípakinaasa moómoo éendaki fáasaana sía nárana néemariqau, náarara kai máriqau. Minára Pauroofa misá qámbaanai fíndifinoo qímanniminoo qinau. Ínnee qiní ufa íriaqaana Kareetee máqusaki kai máriaqaana. Miqímaseefau sípakinaa ainaina firaa feefauru áqimariana sía áqunaiqini káqi máriqini. Dóo maqee qinée ínni fuki faaki qídaqa dóo paasóosiaqa. Sía ínneeqa moodáa kúqifaranoo, sípa kai kúquannoo. Qinée Ánutunaindi máridaqa miná aináinira faiqi máridaqa. Eendá éendaki Ánutuna qangiroo moó fannoo qinée márunannai anirée qímaqiminoo qinau. LHSípa fannoo káqikaa máqanamu miná áuqu Kauda miná fíquimarufaqa miná mandaáqa máridaqa káqikaa kanúqa sándannai rarisée máruna kadáapi rúmeeqee sípasaa ámuaqundari fatáafimamaqásee rumbáqau. Misá sípa nammári kási kásinoo qámbaana afooíandoora qímasee sánda firaaná qumáraida qámbaana qámbaana rumbée maríqau. Misá úfai fannoo fúaqa áminanoo Ribia máqasaa áruandoo qímasee séera sandáaqai máruna idukúeeqeeqa sípaki quqásee dóo kaqi úfai namufaqa fiqau. GxFiMi-ufaifá sípa óoru árufaqa mara ubeekoofanóo sía amanaíkufanoo quqáseeqa úfai namufaqa káqi fiqau. E  Misá Finisa fárummaki fuanée qufanoo úfai fannoo mitínai ubeekoofaqá misá asasamáseeqa ankáqa óoqu rarisámeeqee sípaki quqásee Kareetee máqa mámmaaqandanai fiqau. Misá fímarufanoo fímarunaindari úfai firaa tiá uqanna maqámau áninau. DGC Misá máru farummafa sía kísaaqasaa qaaramoo qúqoona amana márufaqee qímasee sáina maasá sípaki moo fárumma Kareetee máqa maaqaindaraa farumma moó miná áuqu Finisa miqóo amanamásee qáfaanaura. Miqóo fúaninna farummafa ámiqirafa márifaqa úfai sía ani márunnai ámiqimasee mandaáqai kísaaqasaa máriannee qiqau. Aiqámausa eedóo qufaqa moodáa moodáa maramarariqau. Sípaki fímarufanoo úfai faqa aakú faqa nárinau. oBW Saidéena fannoo sía Pauroona ufa írinau sípa ákoona faqa kiatéenna faqa misá ufa kai írinau. A! Óo maa-fasiqáusa maasá maaqóoqari fúananoo mandáikammiannoo. Sípa faqa sípakinaa qumiasana faqa maasá faqa kurídi taikáanaura. @9 Úfai fannoo káqinaindari ánufaqa maasá kísaaqasaa miqóo máridaqa Itarinní fuanée qu áukuana taikánau. Ánutuna faqa moodáanaki qoomáqa suqáani qu áukuanafa dóo áinnaaqaramáfinoo sía amana fifaranoo. Pauroofa miná qáfeenoo maaqí qímasee naamúaqinau. k?OMiraa máqusaindari moómoo faasaana eendáki mi-sipánaki anúqiqa fímariqau. Fídaqa Nidusa máqusa amummaqa óonuraafananoo úfai káqinaindari áimaree ánufaqa quándakufaqa ooruku námmari ámuaqumau Kareetee áfuma óoquree miná auqaánai sía úfai úqunnai mindánai fiqíafana. Miqóo Saramoonee máqa iroosá óorikiraqoo fíqummákufaqa anuqúseeqa Raseea máqusa amummaqa óonuraqau. Óonuree firaa farumma qáfamasee minakí kiatéenna fannoo narí sípa máree minakí kéeqafi márufanoo úfai faqa ooruku námmari faqa sía árinau. Míqunara mi-farummána áuqu mandaaqá fárummee qiqau. >C=Óonuroofanoo Saidéena fannoo sípa moó paqúrinau. Areekasandiria máqusaindaraa sípa Itari máqa maaqai fímaru sipafa márufanoo Saidéena maasá aiqáma mara quqásoofaqa fiqau. }<sMaasá Sirisia máqa maaqaikundanai fífiufaqa Risia máqa maaqaki firaa taunna áuqu Miraa miqóo óonuraqiafana. =;sSidoona máqusai máriqa sípaki akarámafufaqa fufanoo úfai káqinaindari ánufanoo sípa sía andeeqásee fúaqaaufaqa Sipurusa áfuma qaannai óoru fíqumaki fiqíafana. ::mFífiufaqa eendáki faqa fímariqau. Iqáqoofanoo Sidoona máqusai óonuraqau. Saidéena Yuriusafa reendeénidanoo Pauroona ámiqimasee qímaminau. Anée Sidoona máqusai aní áqoondiuqa márifana misá faqa óonu faiqáinaqa náranaina ámifana sípaki akarámafi máree fua qufanóo dóo miqímminau. [9/Maasá Pauroona faqa fuanná sípafa Adaramitiuma máqusaindaraa sípa márinau. Mi-sipáfa narí qumaara áinaina deedaqamáseenoo Asia máqa maaqandanai fíraree qufaqa dóo maasá akarámafuafananoo qífiqee finau. Faiqí moó Aristarakusafa Maseedoonia máqa maaqaindaraafa Teesaroonika máqusaindaraafa dóo maasá faqa finau. _8 9Sípa Itari máqusai fímaru sipafa moó fannoo aniroofanoo Feestusafa narí sundíauqara ufaqá misáuqa Pauroona faqa karabúsa akaqáusa faqa mi-sipánasaa quqánau. Saidéena áuqu Yuriusafa narí sundíauqa namufaqa mi-sipánaki Pauroona sáimbaqa nífiqee finau. Mi-saideenná áiku ásaukuara Augustoona ammí suqíra fée qímariqau. 7' Akaripaafa minára maaqí qinau Pauroofa narí sía Sisaana áuqureenoofau dóo idukíqini, Sisaana áuquramaseenoo sáina minni fúani.6#Pauroofa miqí qufaqa Akaripaafa faqa firaa kiapafa faqa Beeranisa námmarifa faqa fíndimeeqee ráudamaki fiqau. Fídaqa narí qímami narí qímami maaqí qiqau. Maa-fasiqáfa sía karabúsa ainaina qáfeemarífa sía kuqánnarira ainaina qáfeemarífa máridanoo. 5H4 Pauroofa miná iriséenoo Akaripaana qímaminoo qinau. Qúsa ufa fee kísaaqa ufa fee sía qinée minára íridaqa. Qinée aníara faqa maa-qóo máridaqa qiní ufa írimariasara faqa innaaru qídaqa aiqámausara qinée ímarunandee íqa Yísuna saqari kiaqéera qídaqa, sáinandannoo rumbáqimaqarafa kai sía. 3Akaripaafa mi-ufána iriséenoo Pauroona qímaminoo qinau. Anée maa-qusa ufánannoo qiníara Yísuna faiqikí quqée fee qídanee. 2Óo Karaambáiqa Akaripa anée tamummáqarausa ufa irisée kúqaa ánoona fee qídanee anée miqí qímarianaqa qinée íridaqa. 71gÓo Karaambáiqa Akaripa qinée aní áfusaa paasóosamasee maa-ainainnára kooroo ídaqa anée sía sía írimarianafa máriananoo, írimarianafa máriananoo. Anée maa-ainainná qáfaidana óonumafi írimarianafa máriananoo. Sía kukéeqaranaki maa-ainainnáfa márifa akooqóo marífa máridanoo. E0Pauroofa miná iriséenoo maaqí qímasee qímaminau Óo Feestusa úriqararafa, qinée sía fúrufarau qídau miqídau. Nóori runúsee kúqaa ánoonainaina qímaria úfana qídaqa. h/IPauroofa miqí qímasee naríara ufa qímarufanoo Feestusafa quándakufanoo fáaqa quqáseenoo qímaminau. Akasáa dóo anée fúrufarammiananoo. Aní írirana firaafá aní mandáinainaki afeéqamifana áqufuananoo. f.EMiqínnanannai ásauku mundírana Yuda máqannaa faqa ánaamuru máqannaa faqa maa-anutúna ufa fannoo qóomara fooqáana dóo ínnikina dóo aniréenoo. Misá miqí qímaqoona márifaqa qinée faqa minára kai qídaqa. -Ánutufa qiní dadaaqímarinara maqee ínni nífusaa kikíqiqa máridaqa úriqararausa faqa uréeqarausa faqa nífusaa Yísunara kooroománnimidaqa. Óoqai tamummáqara fasiqauqa faqa Mooseefa faqa qímarundee kaimmídaqa misá maaqímmiqau. Ánutuna ásauku mundírafa Yísufa teeroo firaaná máreeufanoo kúqinoo mi-kuqiránakiqari fíndifinoo fíndifirana indaarú níkamánnisaannoo. Z,-Minára kai qinée Yeerusaree náaquqara amaana maqaki márunaqa dáriraridaqa. ++Indaarú Damasakusa máqusai óosana arasée Ánutuna fasáasa ufa qímannimiqiafana. Miqóoqari Yeerusaree máqusai faqa Yudeeaa máqa maaqai faqa ánaamuru márusa faqa qímannimidaqa maaqí qímasee qímannimiqia. Ínneeqa mandá nírana márirana nímeesuqusee quándakina Ánutufinai ubeekámafifaqa Ánutufinnai márirana nírana marasáinaqa kúqaa Ánutuna aanai ubeekámafiaafoo qiaqéera. %*CÓo Karaambáiqa Akaripa qinée aanásaa qífu pisipasamándai innaarúnaindaraa ainaina qáfaafanna ainaina sía mi-ufána rukíaafanausa máridaqa. )+Anée misá nífu maqannímaqeera foora asukunakínaana maréeqeenana káaqa qáranaki quqánnisáaneera, anée misá Sadannana rafáaqafiranakinaana maréeqee Ánutunaindi kíanneera, misá qiní saqárikiranannai misá numóo taikánnisaananoo Ánutufa narí rusandeesámumasainausaki quqásainaqa misá faqa minakí márifaranoo. Pauroofa narí qímannimu ufana óosannara Akaripána qímaminau. ( Qinée Yuda máqannaasaki faqa ánaamuru máqannaasaki faqa aní aqiqaanáura. Misá aní árirarifaqa rafáaqa fuanáuranoo. j'MDóo anée fíndifinana fúa. Qinée aníara qiní aináinira faiqikianneera aní áfusaa kooroo íqa. Anée maqee qáfaannanara faqa kásooqaqee kambíqaaninnanara faqa aiqámai qímannimianeera aní áfusaa kooroo ídaqa. &)Qinée miqí qufaqa irámmiriqa qiqíafana. Óo Karaambáiqa anée yáfee qíafananoo mifá qinau. Qinée Yísusa anée dárunausa máridaqa. A%{Miqímasoofaqa maqásaa áqufuafananoo minakíqari ufa moó Heeburu úfakiqari maaqí qinau. Sauroo Sauroo anée nánaree qiní dárina nídanee. Qinée faaqaanánnai aní káqikaaqoo aní áfaaqai mundúnara anée aneenná kai faaqaana áaru̱ poodúqaani qíannana arumáraananoo firaaqóo áidafidanoo. -$S Qinée Yeerusareenni óoruree aanáiqikirausa misá úriqararana pása mara máreeqa Damasakusa máqusai óoruree Yísuna ufa írimarusa rumbárara óoru fímariafananoo súani qámbaanai innaarúnaindari idáuru miqírafa súaniara foora firaatiá qiní faqa fusá aiqáma rafáaqafusanau. # N" Qinée Yuda máqannaa ufa suqíra máaqaki kéeqafufaqa Yísuna ufasáara nárimariafanausa máridaqa. Misá qumáreeqa Yísuna ufara minnísaaqee qímasee nárimariqiafana. Qinée misá minára firaaqóo áanoomaseeqa moo máqusai níanai fímariafanausa máridaqa. Pauroofa narí Yísuna ufa íru oosannara qímanniminau. c}}8{yxwqsHqomljigexcboa_^^7]\JYYEXXWUUTDRoQbPO LJ:IFHGFDD@BA@?#<;p9877b6&43 0//`.c,+*s)K(Z&%`$J#j"+" eiY&rgh u 7Byk0Ánaamuru faqa Yuda máqannaasa faqa namuqáara foora níana niana rakée íqa máriaasa ásauku mundírafa narí kai maréeqee moodáanaki quqáseenoo asooárana maasá qíminau. Yuda máqannaasa faqa ánaamuru faqa namuqáakiqa márufanoo qámbaana faandamura ititánoo máruna ásauku mundírafa narí afaaqannái faandaamura rakée mándoofaqa moodáanaki kiqau. q[0 Dóo maqee ínnee ásauku mundírana Yísunasaa atooqáana ákiaqara ínni óoqaindari níanai máriusa maqee Ánutufa ínni rarisámeeqeenoo adeedí quqéenoo, ásauku mundírafa aunírira saqarisaa kúqunannai kai miqínoo. mS0 Ínnee Eefeesusa máqusanaasa ásauku mundíranasaaqari náaduma níanasaa máriusa máriafanoo, ínnee ánaamuru Ánutufa maqásaaqaraasaki sía rusandeesámumándee naríara mároosa máriafanoo, ánaamuru níanasaa máriusa máriafanoo. Ánutufa Yuda máqannaasa faqa moodáanakikira ufa óosana óosana qíma afeekaikíranasaa mundíqa máriusa máriafaqa ínnee ánaamuru sía minakí márusa náaduma níanasaa márusa máriafanoo. Ínnee Eefeesusa máqusanaasa maa-maqa maaqánaki máridaqa sía Ánutunara faqa moo áinainara faqa írimariqau káqi fúrufara káimmiqániqau, Ánutuna síaisa máriqau. `90 Yuda máqannaasa óoqaindari náriaráa kai Yuda máqannaasa fáinánduqirausa Ánutunaindi máridee qímasaida ínni ánaamuruara sía maasá fáinánduqirausa márunnanara áqoosai máriasa máridee qímariqau. Misá fífau nári fáinánduqiranara qídaqa miqí qímariqau. Ínnee ánaamuru máriasa ínnee óoqai máriunara íriaqa. eC0 Ánutufa maasá áuqufa máridanoo sía fífau maasá áuqinau, maasá ásauku mundírana Yísunasaa atooqáranasaaqari andeeqásee nírana márirana máriaqee qímasee maasá áuqinau. Dóo óoqai mi-andeeqara nirana marirána maasára deedaqammáqoofa máridanoo. Yuda máqannaasa faqa ánaamuru faqa ásauku mundíranaki moodáanaki máridaqa. ~0 Sía maasá qeeqá kadáapiriranannai innaarúna ásumu máraanaura minára sía fífau maasá qeeqá qimooqíra ufa máriannoo. 5}c0Sía moo áinainannai Ánutufa narí áfaariranannai kai ínni innaarúnai asumu máriranaki quqánnisaidanoo, ínnee Yísuna saqárikiranannai áfaaramma nímaqaidanoo. Ínni asumu nímirafa sía ínnee andeeqásee fímarianasaafau mundídanoofau, sía ínnee ámiqira óosana marasáida kadáapiridee qímarianasáafau mundídanoofau, Ánutuna káqi nímiranasaa kai innaarúnai asumu márirana maasá qímirana uqéereenoo. Z|-0Sía Ánutufa fífau miqínau, narí firaa afaarirana faqa, maasá ásauku mundírana Yísunaki kéeqarana qáfamaseenoo narí firaa aidirana ámuqusirana faqa náaru kambíqainausa uqannífiqarara miqínau. s{_0Ánutufa maasá ásauku mundírana Yísunasaa atooárana qáfamaseenoo miná namufaqa kúqiranakinaana uqéeraqiseenoo Yísuna namufaqa Ánutuna innaarúna máriasasaa rakísi nímaqaaqee qifaqa miqóo rakísirausaikiqa márianaura. z0Ánutufa miná qáfamaseenoo maasára ámuqusirana faqa nífauarafa faqa firaatiá márifanoo ásauku mundírana sáimbaqa maasá faqa kúqiranakinaana uqéera qiseenoo sía moo áinaina, Ánutuna áfaarirafá kai innaarúna asumu máriranaki quqánniseenoo. y0_x70Maasá faqa aiqámausa ánaamuru Ánutuna ufa rukíee maríasa naanna rámasee maasá qeeqá faiqí faiqi mandíriranamau fídaqa qeeqá qifaaqa írirana áfaariqa káqi qeeqá mandá didiramau kai fiqíafana. Maasá Yuda máqannaasa ánaamuru naanna rámasee qeeqá qifaaqa áfaaramasee miná ákiaqara Ánutuna áranaqaranaki fíraridaqa. (w K0Qinée Pauroosa sía Yuda máqannaara qídaqa ínnee ánaamuru máriasara qídaqa, óoqai ínniqa ufa rukíarana faqa áaqarana faqa miqíunna ákiaqara kúqiranaki máriusa máriqau, mi-aukuanná maa-maqa maaqána mandóosanamau kai fímariqau. Ánutuna ufa rukíee maríasa maqee rakísi marí afaannafa Ánutuna innaarúna meerái márifanoo miná ámeemaanai márina, miná ufara eedóo kai qímarusa máriqau. v05u e0Yísuna ufara suqímariasa Yísuna adakára foora máridaqa, aiqámai máriainainafa qumbiqéemarifa narí adakáki Yísuna ufara suqímaríasaki firaaqóo máridanoo.Wt )0Ánutufa aiqáma ainaina maréeqeenoo ásauku mundírana áramandunnai quqáseenoo miná maréeqeenoo Yísuna ufara suqímariasa níkiaqasaa quqásaifanoo aiqáma ainaina úriqarara karaambaiqa máridanoo. ss a0Miqóo innaarúnai ásauku mundírafa aiqáma ainainasaa úriqaramáfi rakísidanoo, aiqáma innaarúnai úriqararausa faqa faiqí firaasá faqa afeekafaqáasa faqa karaambáiqauqa faqa misáuqa faqa úrinaaqaramáfi rakísidanoo. Mifá aiqáma afeeka nuqu faqáasa maa-maqa maaqánaki máriasa faqa innaarúnai máriasa faqa úrinaaqaramáfi rakísidanoo. r 0Maasáki miná ufasaa írirana rusímariaqooqari Ánutuna afeeka fannoo maasáki aináini marínara faqa ínnee íriaqeera qinée Pauroosa ínniara innaaru qídaqa. Ánutufa ásauku mundírana kúqiranakinaana uqéerasee innaarúnai narí aaqá narí ásauku uqannái óoqumaruqoo firaa afeeka faqa maasáki aináinimárifa faqa amana amana kái moodáa firaa afeeka máridanoo. q 00p [0Ánutufa ínni náaramásee narí aréenaranara áfeesiaqee qímarianara ínnee íriaqee qímasee ínniara innaaru qímasaanaqa ínni nífu nitikúra quandásainaqa aréenarana nímianinnanara áfeesiaqeera innaaru qídaqa. Náaquqara ámiqi ámiqirafa idaaqírafa moómoo uqanna narí maqásaa fasiqa anaasee innaarúnai nímirara qíma afeekaikídanoo nímiannoo mináuqara faqa ínniara íriaqeera innaaru qídaqa. o 70Ánutufa narí maraquna ínni níminanoo mifá írirana faqa Ánutuna óosana faqa kooroománnimaqáinaqa ínnee minára íriaqeera innaaru qídaqa. n 0Qinée Pauroosa minára iriséeqa ínnee Eefeesusa máqannaasa Karaambáiqa Yísuna saqárikiranara irisée faiqí ánaaseera Ánutuna ufa írimariasara rídaqa dadaaqídaqa minára iriséeqa íriafannaqooqari qinée Pauroosa ínniara Ánutufinnai dúfi dúfi qídaqa. Qinée maqee maqee ínniara innaaru qídaqa, maasá karaambáiqa ásauku mundírana Yísuna káaqa aréenarana ákoofa m 0ml U0Ánutuna maraquna nímirafa Ánutufa innaarúnai qímianinna ainainnara qíma afeekaikámma útaaqamáqoofa máridanoo, mifá Ánutufa kúqaa mandáinaina ákiaqara rumbáranakinaana idukírana qímiannoo fee qímarifa máridanoo, maasá minára irisée Ánutuna kúqaa aréenaranara dúfi dúfi qídaqa. Pauroofa Eefeesusa máqannaasara innaaru qídanoo. k ;0 Ínnee Eefeesusa máqannaasa faqa miqíkai íqa máriafanoo. Ámiqira fasaasa ufa innaarúna ásumu márirana ními maría ufana ínnee iriséeqa kúqaa ánoonufee qufanoo Ánutufa narí náaquqara máraquna nímiani qímasoofa ínni níminoo minánnai naríara útaaqanau. j '0 Maasá ásauku mundírana írirana náaree indaarú irisée minára áfeesimariasa maasá Ánutuna káaqa aréenaranara dúfi dúfi qídaqa. Ii  0 Ánutufa mi-aiqama ainainná narí óoqai fuanée qímaqoomau fídanoo miqídanoo. Ánutufa narí óoqai fuanée qímaqoomau fídanoo maasá narí áiku ásauku máriaqee qímasee faiqí ánaaseeki rusandeesámumandee maasá máranau. Sía káqi miqínau, ásauku mundíranannai kai miná áiku ásauku máriafanausa máridaqa. Óoqai indaarú óosana ároo aukuanna mi-irirána maraqoomáu fídanoo ásauku mundíranannai maasá máraidanoo. mh U0 Ánutufa narí kai írinoo andeeqára áukuanee qímasee narí óoqai kambíqaaninna ainainara qímarufa taikáannoo minára qímarufa maaqímmiannoo Ánutufa aiqáma ainainna áuquqoo áinainafa innaarúnai mári ainaina faqa maaqóo mári ainaina faqa óonu maree ani máreeqeenoo moodáanaki quqáseenoo ásauku mundírafa misá níkiaqasaa máriannoo. Fg 0Ánutufa narí írirana firaaná faqa qáfeemariana faqa maraséenoo minánnai óoqai márararee qímaqoona maraséenoo narí kukéeqara írirana ásauku mundíranannai aiqáma qímaqoo ainaina ánoonaikianifeera qímasee miná maa-kamúqoo kooroomásee narí faiqi námu áraamummaakaikíranara maasá qímaqiminau. f 0 ;e q0Ánutufa narí ásauku mundírana kúqiranannai maasá mandáinainakinaana idukúqiseenoo maasá mandóosana ákiaqara minníqisainaqa márianaura. Maasá minára irisée Ánutuna firaa afaariranara akooqóo uqanna márifaqa qáfamasee irisée náqimasee máraanauree minára rufíaida fúrufaridaqa. \d 30Ánutufa narí káaqa qara areenara áfaarirana narí ámuqusira ámaaku káqi nímimari ainainnara foora káqi níminau. Minára maasá qímuqusa óokiqari idaaqíra áinaina uqannée qiaqéera káqi níminau. c 0Sía faiqí máru kamuqoo Ánutufa narí áidiranannai maasára maaqímminau, qeeqá qísauku mundíranannai misá qiní faiqi námu qíraamuqmaakai kámmambifaqa qeeqá únnannai misá mara quqáanauree qinau. Ánutuna áidirafa fúaninnana miqíminoo máridanoo. b  0Óoqai maa-maqa maaqána sía áuqu kamuqoo faiqí faqa sía máru kamuqoo Ánutufa moómoosa kambíaqa márifandínausakinaana maasá rusandeesámumandee márararee qímaqoosa maraqaisá máridaqa. Narí ásauku mundírana Yísunannai maasá maraqoosá sía áaqarausa máriaqeera nóori kándamasee andeeqárausa máriaqee qímasee maasá rusandeesámumasee maraqoosá máridaqa. ka Q0Maasá dúfi dúfi qírana maasá qíkoona Ánutuna faqa maasá karaambáiqa Yísuna faqa nímiaqa. Maasá ásauku mundíranaki kéeqafufanoo miná ákoofa Ánutufa ámiqi ámiqirana maasá Yísuna namufaqa qíminau. Mifá innaarúnaindaraa ámiqira dadaaqirana qimaqaifanoo miqóo innaarúnai máridanoo, minára maasá dúfi dúfi qímamaqaidaqa. m` U0Maasá qíkoofa Ánutufa faqa maasá karaambáiqa ásauku mundírafa Yísufa faqa narí áfaarirana faqa narí asooárana faqa ínni nímiani. Pauroofa ásauku mundíranaki máriasa innaarúnai ámiqi ámiqirana márarufa. $_ E0Qinée Pauroosa Ánutuna íriranannai ásauku mundírana Yísunaindi máridaqa, mifá diqiqoo fásiqausa máridaqa. Ánutuna maqásaa fasiqa anaasee Eefeesusa máqusai máriasa ásauku mundírana Yísuna ufamau andeeqásee maqee maqee fímariasa ínni maa-akarána rúmannimaqaidaqa. s^_DFaiqí moo fannoo ufa qúnnana ákararumásaifaqa qeeqá Pauroosa káqi qeeqá dúqu kai ákara rídaqa maa-akarána rafáaqafídaqa. Qinée ínni nímandaidaqa. Qinée Roomma máqanna karabúsaki káqi márunnanara ínnee maqee maqee innaaru qímaqisaaqa. Ánutufa narí márirana ínni níminaqa ínnee ámiqi ámiqiaqeera nímiannoo miná máraaqa.P]DArakipusafa karaambáiqa ufa írimarifa máridanoo. Ínnee afeekaikámasee qímamia. Anee sía qumooqukídana aunduaría. Afeekaikámasee áuqa. Ínnee miqí qímaseeqa Arakipusana qímamiaqa. !\;DMaa-akara ufána ínnee Kooroosee máqannaa nímaqeeqa. Ínnee miná ásaana rúmaseeqa iriséeqa faiqí moó fannoo miná mara máreenoo múnu Raoodiseea máqannaa Yísuna ufa írimariasa qámbaana ásaana rínaqa íriaqa irisée mée nári Raoodiseea máqannaa nímu ákarufana kaifáa mi-fasiqáfa misáindi máreenoo aniréenoo ínniqa máqannaaki ásaana rínaqa misá nímaqáunna ufana faqa íriaqa. y[kDÍnnee maa-akarána iriséeqa quandáfi Yísuna ufa írimariasa Raoodiseea máqanaa faqa nímandaaqa. Yísuna ufa írimariasa faiqí moo áuqu Nimafana máaqaki suqímariasa mi-nimandarufána maréeqeeqa misá faqa nímifaqa íriaqa. Z%DRukaafa tutáqa saikímarifa maasá nídimarifa máridanoo mifá faqa ínni nímandaidanoo. Deemasafa mifá faqa ínni nímandaidanoo. gYGD Qinée Pauroosa mi-fasiqána Eepafaraasana kadáapirirana qáfaidaqa qímannimidaqa. Sía ínni Kooroosee máqannaara kaifau qídanoofau, Raoodiseea máqannaa faqa Qieerapoorisa máqannaa faqara innaaru qímannisaidanoo. #X?D Eepafaraasafa ínni Kooroosee máqannaafa maí máridanoo ínni nímandaidanoo. Mifá faqa ásauku mundírana Yísuna aináinira faiqi máridanoo, mifá ínni Kooroosee máqannaasara andeeqásee Ánutuna ufa nímandakúsee irisée mi-maú andeeqásee fuaqéera afeekaikámasee innaaru qídanoo. Ínnee kooroosee máqannaasa faiqí firaasára foo máfi ámiqimasee Yísuna áiku óosanaki óoqumarifi afeekaíkiqa máriaqeera innaaru qídanoo. Ínnee miqíaqeera Eepafaraasafa ínniara maqee maqee afeekaikámasee innaarú qídanoo. TW!D Yusatusafa mifá faqa maí máridanoo miná áuqu moó Yísuna áuqu amaránaikirafa mifá faqa ínni nímandaidanoo. Yuda máqannaa amaana ufa írimarusa misákiqari Yusatusafa faqa Marikoofa faqa Aristarakusáfa faqa mi-namúsa kai qiní faqa moodáa karida aináinímariasa máridaqa maa-maqánasaa Ánutuna quqúsa firaafáikianifeera mi-namúsa kai maasá dadaaqídaqa. Misá miqí maríafaqa qinée rumbáranaki márunanoo qímuqusa isooáidanoo. >VuD Aristarakusáfa mifá faqa maí qiní faqa Roomma máqanaa rumbáranaki máridanoo nímandaidanoo. Baranabasina ákaqaafasaa uqanna Marikoofa maí márifa mifá faqa ínni nímandaidanoo. Qinée moo ákaraki Marikoonara qímannimiafannana mifá óonuráinaqa ínnee miná ámiqimasee rákísi aisáaqa. 8UiD Qinée Ooneesimusana faqa Tikikusana faqa miqandá ínnee máriannai niqiqaanáura. Ooneesimusafa mifá Kooroosee máqannaa máridanoo mifá faqa maasá qíkaqaafasaa ámiqirafa márifanoo maasá minára faqa nídidanoo. Miqandá maaqóo óosana óosana ainaina koorooíranara ínni qímannimifaranoo. vTeDQinée Tikikusana maíndari aqiqáananoo maasá dáufakiana qímanniminanoo ínni nifeeqáranoo máriannoo. XS)DQiní Pauroosa Tikikusafa qiní dáufakiana ínni qímannimiannoo Tikikusanara qiní dídidanoo mifá karaambáiqaindi máridanoo miná aináinira faiqi máridanoo ámiqimaseenoo maasá dadaaqídanoo. R9DÍnnee Yísuna ufa írimariasa sía misá rauqísee qímannimiaqa, kásooqaqee fifímmasee adíafaaira ufa qímanniminaqa írifaranoo. Ínnee miqímarifaqa faiqí ánaasee ínni iráifaqa andeeqásee ánoona ufa kai qímannimiaqa. Pauroofa Kooroosee máqannaa nímandoo úfafa. QDÍnnee Kooroosee máqannaa Yísuna áiku óosana máriasa ínnee Yísuna ufara níkoo nikaa ímariasa faqa moodáa maqusaki máriafanoo. Ínnee misá nífusaa reendeenámasee írirana faqaasa naanna rámasee nuaqa. Ínnee misá faqa máridaqa ínnee sía fífau nífaurunnai kai ufa qiaqa, Yísunara qímannimiraree qídaqa deedaqammáqaifanoo máriani, iráifaqa dauní qímannimiaqa. @PyDÓoqai tamummáqara fasiqauqa Ánutuna ásauku mundíranara sía ámiqimasee írimariqau áti kai írimarufanoo maqee kámuqoo dóo kambíqeenoo kooroo ínoo máridanoo. Ánutufa qiníara aiqáma máqusa máqusa qímannimiannee qifaqa minára ínnee qiníara innaaru qímaqisee máriafaqa qinée miqímannisa. kOODÍnnee innaaru qídaqa maí qiní Pauroosa sáimbaqa maaqóo rumbáqa qiní faqa máriasara faqa innaarú qímannisaaqa. Óoqai ásauku mundírafa kukéeqanoo márufanoo maqee kári akooroo ínoo márifanoo Ánutufa maasá dadaaqínaqa miná ufa aiqámai kooroománnimaqaannee qímaseeqa minára faqa innaaruqiaqa. Dóo qinée maqee Roomma máqannaa rumbáranaki fífau máridaqa. Ásauku mundíranara maqúsa maqusa qímannimiafannanara Roomma máqannaasa sía maasá amaana úfafau qifoo qímaseeqa qiní rumbáranaki quqáqaafaqa máridaqa. Ínnee minára iriséeqa qiníara faqa innaaruqímaqisaaqa. _N7DÍnnee Kooroosee máqannaa ásauku mundírana Yísuna áiku óosanaki máriasa ínnee ínneeqa aináinidaqa Ánutuna ufamau fímarianara minára Ánutuna maqee maqee innaaru qímamaqaaqa. Sía nífaurunnai kai únna innaaru qiaqa ámiqimasee naunduránnai innaaru qiaqa. Innaaru qídaqa maqee maqee Ánutunara dúfi dúfi qímamaqaaqa. 'M IDÍnnee faiqísaa rakísirausa ínni aináinira fasiqauqa ínnee andeeqásee amana amana kái misásaa rakísinnisaaqa. Ínnee faiqísaa rakísirausa maa-ufána íriaqa, ínni rakísirafa innaarúnai márifa ínneeqa aináinira faiqi mandáikamánnimaqaifanoo ínni faqa ufa nímiannoo. ~LuDÍnnee óosana óosana aináinidaqa mandáinainira aináinifanoo Ánutufa ínni ufa nímiannoo. Sía ínniara káqi fífau saiká faiqi fée qímasee minnínnisaannoo. Ínni mandáinainirana níqafamaseenoo miná amana kái ufa nímiannoo. K DKásooaaqee maasá innaarúnai óoruraananoo minní maasá qeeqá kadáapiriri únnana ákiaqara Karaambáiqa fannoo narí óoqai qímaqoo úfanasáa kai feefaurú nímiannoo. Kaifáa ínnisaimbaqa aiqáma rakísirausa aináinidaqa asasammásee áuqaaqa. Ásauku mundírafa mifá ánoona rakísirafa máridanoo miná saikákaimmifoo qímasee sanaasamásee ámiqimasee áuqaaqa. J1DÍnneeqa rakísirana aináinirana ínneeqa nídiranannai kai áuqaida máriaqa mi-ainainná ídaqa sía maqásaa fasiqa aináiniranee qiaqa. I+DÍnnee aináinira faiqiuqa máriasa innaarúnai ínni rakísirafa máridanoo ínni saiká óosana qáfaidanoo. Ínnee maa-maqánasaaqaraa rakísirausara faqa íriaqa aiqáma kari misá ufara faqa eedóo qiaqa. Sía nári níqafainnaqóo kai andeeqásee aináiniaqa, káqiqoo káqiqoo faqa ámiqimasee aináiniqa fuaqa. Miqí kai íqa sía faiqí ánaasee nífusaa, ínni nimooqíranara kai irisée aináiniaqa. Ínnee ínneeqa nímuqusa óokiqari karaambáiqara náaquqainaqa minára irisée ámiqimasee aináiniqa fuaqa. #H?DÍnnee nínausa níkausa ínneeqa faiqi námu sía maqee maqee nífairida níqiaqa. Miqífaqa misá quandáfi ínniara firaaqóo fídiaqaaifaranoo. rG]DFaiqiuqa ínniqa nínausa níkausa ufa qínnana aiqáma kari sía rukíaaqa eedóo kai qiaqa. Karaambáiqa faiqi námu ínneeqa nínausa níkausa ufara eedóo qídaqa andeeqásee karaambáiqa aatáta fídaqa miqí maríafanoo. (FIDÁnaasee nifaaqmaaká ínnee ínneeqa nínaaqmaakara rídaqa nímuqusí marínaqa sía afeeka rakísira rakísinnimaqaaqa sía sukúfa qímannimaqáaqa. pEYDFaiqí nínaaqmaaka ínnee ínneeqa nifaaqmaaka óoreeáqa máriaqa. Karaambáiqa níraamummaaka miná úfa írimaria anaaseesa nári nifaammaaka óoreeáqa máridaqa andeeqásee karaambáiqa aatáta fídaqa miqímariafanoo. rD]DÍnnee ínneeqara karaambáiqa Yísuna faiqi námu máridee qímasaidaqa miná aannándaídee qídaqa ufa qímariana aináinímariana andeeqásee miná kai áfaqaaqa. Ínnee karaambáiqa Yísuna maa-maqánasaa koorooírausa máridaqa mifá ínnandee ínnandee kai ídaqa máriaqa aiqáma ainaina narí qínnaqóo kai fídaqa ufa qínana áuqeenana qáfeeqa miná aanna ráidee qiaqa. Sía nóori runúsee miqíaqa ínneeqa níkoona Ánutuna asasamámaqaidaqa susúmmamaqáaqa. Ánutuna ásauku mundírana minánnai Ánutufa aaná ruqíqasaifaqa asasírana Ánutuna ámiaqa. Faiqí ánaasee, faiqi naakáparufa. UC#DÁsauku mundírafa nímu ufana ínnee iriséeqa maqee maqee eedóo qídaqa mi-maú kai fímarifanoo ínni naunduráki mi-adiafaairáfa qumbiqáani. Ínnee mi-mariránasaa fídaqa íriranannai kai narí andeeqée narí andeeqée iaqa. Firaa iriranannái aiqámausa narí aaquqímamaqaina narí aaquqímamaqaina iaqa. Ánutuna maraquna fannoo amaana ídi nímuna mi-idína maqee maqee raqá nuaqa. Idí roona áuqu Dafidifa miná idí faqa óoqeenáasa amaana ídi faqa mi-idísa maqee maqee raqá nuaqa. Raqá nídaqa Ánutunara asasídaqa dúfi dúfi qídaqa mi-idi namúsa raqá nuaqa. rB]DÍnnee asauku mundíranaki máriasa moodáara foora márianara naríara naríara farafára qírana minnísee ásauku mundírana asooárafa ínni naundurái rakísimarinaqa moodáanaki kiqa máriaqa. Ínnee miqíaqee qímaseenoo Ánutufa ínni rusandeesámumasee maréeqee ásauku mundíranaki quqánau. Dóo Ánutunara faqa maqee maqee dúfi dúfi qiaqa. _A7DMi-andeeqara aiqama ainainná náriqá kai sía amanaíkifanoo naríara naríara nímuqusinafa mifá mi-aiqama amiqira ainaináusa úriqararafa máridanoo moodáanaki suqú quqáseenoo adíafaa írana nímidanoo. @ D Faiqí ánaasee ínni rítifaqa káqi irisée nímaqaaqa. Ásauku mundírafa ínni mandáinaina dóo minínnisanau. Ínnikiqari naríara naríara ufa qíraree qímasee ásauku mundírana aanna réeqa naríara naríara ufa qírana minnísee aunúsaa. Q?D Ínnee Ásauku mundíranara karaambáiqee qímariasa. Ánutufa ínnee rusandeesámumaseenoo narí andeeqára márira íriranaki quqánniseenoo ínniara rakísidanoo ámuqusidanoo. Ánutufa miqímarinaqa ínnee maa-reendeenira marira ufána káqi máraaqa. Naríara naríara qimudáoo qiaqa. Ufa qírana faqa nírana faqa íreedá kai qímannimiaqa. Fisoo físoo ímariasa naannaraqá máriaqa. Reendeénamafi ubiqásee maríasa naannaraqá máriaqa. />WD Fúka mi-andeeqara marirána máree maríasa náriara úriqararausee uréeqarausee qímiriranara sía minára íridaqa, Yuda máqannaafée ánaamuru fee fáinánduqirausee sía fáinánduqirausee írirana faqaasee fúka aamína máqannaa fee ánoona ákoona faqaa fee fíaiqi faiqi fee fúka andeeqára márirana máree maríasa sía mi-ufáusara íridaqa. Ásauku mundíranara kai kúqaa ánoona máridanoo fee qídaqa. Z=-D Mi-manda iriráusa óoqeenáa írirana márirana afaimmá quqásee fúka andeeqára márirana marasée qammunnara foora afisúaqa. Mi-fuka marirána Ánutufa áuqusee nímuna Ánutufa kaifáa aiqáma kari fúkara foora kai mánnimidanoo. Miqínanoo maasá márirafa miná amanaikínaqa maasá minára ámiqimasee íriaqeera miqídanoo. <DDóo maqee afaimmá quqáaqa. Maa-ainaináusa faqa afaimmá quqáaqa. Áanooqirana faqa kaukaataqírana faqa aqoónausa nífasaasa qírana faqa aqoónausa níquramaara rírana faqa maqee maqee faiqí fannoo ánaaseera amaráuqirana faqa ánaasee fannoo faiqíara amaráuqirana faqa únna úfa qímasaida narí áfasaasa narí áfasaasa qíra úfa faqa mi-ufáusa aiqáma afaimmá quqáaqa. ;D H: DÍnnee misá faqa mi-mandirirána máree marúsa máriafanoo. S9DMi-ainaináusa moómoo máree maríasa Ánutuna ufa rukíaida miqídaqa. +8ODÍnneeqa maa-maqánasaaqaraa nifaaqa áinaina adíafaairana arusáifanoo sía ínni kaifáa mandóosana uqannífiqaani faiqí fannoo ánaasee qúmmuarimariana faqa ánaasee fannoo faiqí qúmmuarimarina taikáani. Ínneeqa nifaaqa sía kooroo iaqa. Ínnee sía ínneeqa mandóosana máraidaqa mánaaqa anaaseera indeé indee qiqánuaqa adíafaa qiqá nuaqa dóo mi-iriráusa taikáfuani. Óosana óosana mandáinaina márararee qímariafa mifá faqa taikáfuani. Ínnee aiqáma ainainara nimukée marína mi-iriráfa taikáani. Ánutuna minníseeqa moo Ánutunara foora innaaru qídee qímariasa faqa aináinara rímariasa faqa moodáanaki únna aatata fímariafanoo. 7DÍnni márirafa Yísunasaa mundínoo márifanoo mináindi fannoo Ánutunasaa mundínoo máridanoo. Ásauku mundírafa ínnee maa-maqánasaa ánoona márirafa faqa márianara mifá narí kooroomásainaqa ínnee miná namufaqa óoru ráifanoo narí afeeka káaqa qára areenarana náida nímiannoo. Óoqeenáa márirana faqa fúka márirana faqa dóo maqee mi-ufáfa kooroo ínoo. a6;DÍnnee kúqirana aannaréeqa sía mandáinainara íriaqa kúqiara foora íqa máriaqa. 5{DMinára ínneeqa írirana mirínni mári ainainnasaa rusísee íridaqa maaqóo maqásaa mandá ainainara sía íriaqa. 4 DÁsauku mundírafa kúqiranakiqari fíndifufaqa ínnee miná faqa fíndifiqa minára íridaqa ínneeqa márira írirana innaarúnai ásauku mundírafa márinnai ubeekáida máriaqa. Miqóo Ánutufa ásauku mundírana firaa afeeka ámufanoo miná aaqá máridanoo. A3{DÍnnee mi-fasiqáusa sándufa iriséeqa únna qímasee írirana faqaasee qifáranoo. Misá maa-ufána uqéeraidaqa. Ínnee qangiroouqá nimooqiaqéera qídaqa ínnee ínneeqa nifaaqa firaa aupurarana nimisée minánnoo innaarúnai fuaqée qídaqa únna qímariafanoo. Mi-unna fasiqáusa mi-naamuaqira ufána sía amana maasá daundurákinaa mandá nídirana rafáaqa fúannoo, Yísuna saqárikirafa kai amaná miná rafáaqa fúannoo.U2#DFífau maqásaaqaraa fasiqa sándufa ínni naakápaidaqa. Maasá mi-naranná námasaananoo sía níranandaki kásooíannoo káqi áiqaráannoo sía innaarúna áana faqa ititáannoo káqi áiqaráannoo. H1 DMisá maa-unnufánannai ínni rafáaqafídaqa. Ínnee akaqá nárana nammári sía naaqa innaarúnai fíra áana ititéefoora. Ínnee akaqá nárainaina sía uqanna nífaurusaa quqáaqee qídaqa. Akaqá ainaina sía áuqaaqa mi-manda ainaináfa ínni náakuandooree qídaqa. Ínnee miqíra unna sándufa sía íriaqa. 90kDÍnnee Yísuna áiku óosana máriasa mifá kúqufaqa ínnee faqa ínneeqa írirana námufaqa kúqiarafoo máfi máriafanoo. Dóo ínnee nánaree áfaannauqa karaambáiqauqa misá úfa irisée rufíaidee kúqira fasiqa fannoo sía mi-ainaináusara íridanoo dóo taikánoo máridanoo dóo ínnee minára iriséeqa faiqí faiqi sándufa óosana óosanannai rafáaqafifaqa sía óoqai undée íqa eedóo qímasee mi-maú fuaqa. 4/aDMisá ásauku mundírana minníseeqa nári aatata nífiqee fíraree qídaqa mi-ufánannai ínni rafáaqafífaranoo. Ásauku mundírafa maasá qíkiaqa máridanoo miná adaká maasá máridaqa. Mifá maasá rakísinara ámiqimasee moodáanaki máridaqa narí dadaaqí narí dadaaqídaqa Ánutuna ufasáa innooqáfi afeekaikídaqa. Mi-fasiqáusa nári qummaarannai ínni rafáaqafímariasa maasá qíkiaqa Yísuna minníseeqa nári aatata fídaqa mi-ufánannai ínni rafáaqafídaqa. Maasá ásauku mundírana námufaqa kúqiqa miná námufaqa fíndifiqa. .DFaiqí akaqáusa qummaararára ufannai ínni rafáaqa fíraree qífaqa sía mi-ufána íriaqa. Misá fífau ínniara únna qímasee maasá daanna réeqa káaqa nisaunaasáuriqa nuaqée qíqa misá ínniara únna qímaseeqa qangiroouqára nimooqiaqée qídaqa miqí qifáranoo. Misá qainámasee náriara Ánutuna úfa iriséeqee qímasee ínni rafáaqafífara. Miqíra fasiqauqa fífau nári nifaaqa nimooqí maríasa máridaqa. Misá nári mandá márirana fannoo nári uqannífiqee márifaqa miqímariafanoo. w-gDMi-ainainnáusa fífau nimanírafa máridanoo sía kúqaa ánoonau. Sía moo áinaina kíkiqa úsuaqa. Ásauku mundírafa mifá kúqaa ánoona uqanna máridanoo ínnee miná faqa moodáanaki ootúpamáfi máriafanoo miqóo kai máriaqa. {,oDFaiqí akaqáusa ínni Kooroosee máqannaasa maaqí qímasee qímannimifaqa síammíriaqa. Misá maaqí qifaqa. Ínnee Mooseena sándufa máree akaqá nárana nammári síamma naaqa. Ínnee áukuana idooáranara sía írimariafanoo fúka quqoona idooáranara faqa sía írimariafanoo Yuda máqannaasa amaanasáa idooárana miná faqa sía írimariafanoo mandáikammimaríafanoo sía Yísuna áiku óosanaki andeeqásee maríafanoo. Misá mi-ufánannai ínni rafáaqa fífaqa síamma íriaqa. u+cDÁnutuna ásauku mundírafa kuqufínoo mi-kuqiránannai áfaannauqa rakísirausa úriqararausa misá aiqáma misá afeeka qumooqukámaseenoo aiqámausa nífusaa nisaurírana nimiséenoo ufóonaridanoo narí amooqímaseenoo máridanoo. v*eDÁnutuna aaquqíra úfa papiqakí márifaqa maasá miná irisée rukíasaida káqi fímariafananoo Ánutufa maasá dárira ufa sía maasásaa qinau. Ásauku mundírafa aunírira saqarisaa kúqirari márufanoo Ánutufa maasá dárira úfa óosana óosana qímaseenoo mara máreenoo Yísuna afaaqaí múnuseenoo aunírira saqarisaa pirímmannai aru atukaránau. Miqúnara Ánutufa maasára ufa síaisee qídanoo Mooseena sándufa nímaarusirafa fannoo sía amana ínni náruannoo fee qídanoo. )D Ánutufa narí úfa Isaraee máqannaasa Mooseena sándufa qímanniminau. Ínnee níanai máridaqa sía Ánutuna úfa írimariafanoo ínnee faiqí faiqi máriafanoo mandá íriramau fímariafanoo. Ínnee ínneeqa írirana Yísunasaa mundúsoofanoo Ánutufa minára ínniara narí ámaakusaimbaqa kúqiqau foo qídanoo kaifáa ínniara narí ámaakusaimbaqa kúqiranakiqari fíndi fíqa minásaa mundúfiqa márifaranoo fee qímaseenoo maasá maqásaa mandáinaina taikáqiseenoo sía náruanauree qinau. (D Qinée Pauroosa minára ínni Kooroosee máqannaasara maaqí qídaqa Yísufa aunírira saqarisaa kuqufufaqa ínneeqa nifaaqa námufaqa kúqirana ámeeraaméeriqa Yísufa kúqiranakiqari fíndifufaqa ínnee faqa kúqirana ámeeraaméeriranakiqari fíndifiqa fúka márirana mara máree fíndifi maríafanoo. Ínni írirafa Yísunasaa mundúnara mi-ainainná kambíqafi máridanoo. %'CD Yuda máqannaasa fáinanduqirana óosana ánaaqi faiqi akoonaiqí fáinanduqu nímaqasee misára Isaraee máqannaasaki máridaqa Ánutuna faiqinámukiaqeera qímarusa máridaqa. Qinée Pauroosa mi-oosanná kíkiqa úsidaqa maaqí qianáura. Ínnee Kooroosee máqannaasa ásauku mundírana ufa irisée sía faiqí moo nísaukukoo ínnee fáinanduqusee mináindikiaqeera qídaqa. Ásauku mundírafa ínni faiqí faiqi márirana mandá márirana nírana aiqáma uqanna narí maráqusoofaqa mináindikiqa máriafanoo. Ásauku mundírafa maa-manda maqánasaaqaraa nifaaqa qikairí faqa uturúqu áqiara foora másoofaqa dóo miná turúqiara foora yánannai ásauku mundíranaindi kámmambi máriafanoo. (Yuda máqannaasa óosana maaqímminoo máridanoo. Faiqí moó fannoo misá amaana máqaki kéeqararee qímaseenoo aniráinaqa misá miná qumáree nammáriki kéeqammamaqaidaqa. Kéeqammamaqaidaqa maaqí qídaqa. Maa-fasiqáfa kúqiranara foora kéeqafinoo kúqiarafoora máfinoo fíndifinoo. Dóo miqóoqari amaana máqaki maqee maqee fídaqa.) & D Ínnee minásaa máridaqa sía Yísuna márirana kai máree maríafanoo Ánutuna márirafa minakí marína miná faqa máree maríafanoo. Áfaannauqa rakísirausa úriqararausa maríafanoo faiqí moó fannoo misára ánoonee qínaqa sía misára íridaqa rufíaaqa Yísufa kai misóo máasoo úriqararafa máridanoo misá faqa maasá faqa úriqaranoo máridanoo rakísinnimaqaidanoo. "%=D Sía ásauku mundírafa fífau áfaannafau máridanoofau. Ánutuna aiqáma afeeka márira írirafa múduka tia uqanna Yísunaki maqásaa qumu márinau. m$SDÍnnee ámiqimasee eeráiriaqa faiqí moó fannoo únna ufa qíra íriranannai ínni rarisámeeqee narí áiku óosanaki quqáandoora. Miqíra fasiqa miná ufa fannoo írirana faqaa fasiqara foora ufa qíannoo. Mi-ufáfa faiqí ánaasee níkaru qíra ufa óosana síai úfafa fífau maqásaa ufa áfaanna mánika fannoo innaarúna faqa maqá faqa rakísidaqee qímari ufana. Sía ásauku mundíranasaa óosana áreemari úfafa máridanoo. Miqíra ufara ámiqimasee eeráiriaqa. #5DÍnnee saqári atukara foora mapukúsee Yísunaki máriaqa, sía rafáuraki áqufuaqa afeekaikámasee áaku aakumáfi Yísuna faakánasaa mundíqa máriaqa. Maasá qímannimiafannamau kai ínni írirafa Yísunaki maqee maqee afeekaíkiaqa. Ínni írirafa maqee maqee Ánutunara dúfi dúfi qímarifanoo ínni naundurái qumbiqáfi irairaaíani. Ínnee miqí kai íqa Yísunasaa mundíqa máridaqa nuaqa. ;"oDÍnni Kooroosee máqannaasa akaqáusa Ánutuna ásauku mundírana Yísunara maasá karaambáiqee qímasee umáraafanoo dóo ínnee maqee minásaa mundíqa máridaqa nuaqa. !DQinée káqi maaqóo máridaqa ínni máriranara asasamánnimaqaidaqa. Ínni márirana ámiqira márira máridaqa ufa qaindúsi maríasa máriafanoo asasamánnimaqaidaqa ínni írirafa ásauku mundíranasaa ámiqimasee mapukínoo márinara asasamánnimaqaidaqa. Qinée Pauroosa níanai márunanoo qiní maraquna fannoo ínni faqa máridanoo. Qinée ínni faqa máridaqara foora qinée maqee maqee ínniara íridaqa rakísinnimaqaidaqa. Ásauku mundírafa aiqáma ainaina tia úriqararafa uqanna máridanoo. v>~}|C{zy-xPwcvJuutsqqBonmmlvkiihhe&cbbB`W^]\\[jZHXXEWUYTRQwPNLKJJIHHGpF6E DCC BG@?u==;:9R7654k3o2_1&10w/(.c-,,+0*))=(4't%%#""?"3! #Dpo^ Eb>_W>oy ]Yakooboona ámaaku óondamara misá faqa Isipa máqusai óoqu fúsa misá nuqu maaqímminoo máridanoo. #x?0Ínnee aiqámausa maasá karaambáiqa ásauku mundírana Yísunara sía taikée maría rírana rímariasa, Ánutuna áfaarirafa ínni faqa máriani.w0Maasá qíkoofa Ánutufa faqa maasá karaambáiqa ásauku mundírana Yísuna faqa naunduráki asooárana faqa naríara naríara úriqarara ainainee qímasee nímuqusirana faqa Yísuna saqárikirana faqa ínni aiqáma qiní qíkaqaafasaauqa nímiani. cv?0Miná qímannimianifeera aqiqaanáura ínni nímuqusa poodúqaanífeera aqiqaanáuranoo. "u=0Qinée Tikikusana aqiqáananoo qiní dáufakiana ínni qímannimiannoo. Mifá maasá qímuqusi marí qikaqaafasaafa máridanoo, karaambáiqa saikáki ámiqi ámiqira ainainímarifa maridanoo. Mifá qiní fasáasa ufa ínni qímanniminaqa ínnee qiní máriranara íriaqeera. Ot0Qinée Pauroosa mi-amiqira fasaasa ufána aanáiqikirausa máridaqa. Kúqaa Roomma máqanna karabúsaki máridaqa kúqaa aanáiqikirausa máridaqa. Ánutufa qiníara paasóosamandee faiqí ánaasee qímannimiannee qifaqa ínnee qiníara innaaru qífaqa paasóosamandee qímannimianaura. Pauroona ákara taikára ákara. s90Qiní Pauroosara faqa innaaru qiaqa Ánutufa óosana qímasainaqa qinée faiqí ánaasee Yísunara qímannimianauree qímasee paasóosamandee qímannimianaura, Yísuna ámiqira fasaasa ufa oóqai kukéeqanoo márifa maqee áukuana Ánutufa faiqí ánaasee kooroománnimaqeenoo. Ir 0Ínnee mi-ainaináusa máraidaqa innaaru qídaqa maqee maqee Ánutuna dadaaqíranara faqa innaaru qiaqa. Ánutuna maraquna afeekannái maqee maqee eendáki faqa fáasaana faqa Ánutuna maqásaa fasiqa anaaseera Ánutufa ámiqi ámiqimma nímaqaanífeera innaaruqiaqa. Sía kudoosaápaaqa afeekaikámandee innaaruqiaqa. q0Roomma máqannaa sundíauqa rákiranaki fídaqa qafee níkiaaqa afisúsee níkiaqa rukámifoora afisímariqau. Ínneeqa níkiaqaki ititée maría qafeenára foora Ánutufa innaarúnai asumu márirana nímufa máridanoo. Sadannafa ínni kurídiranaki maqee maqee mara quqárarinaqa ínnee mi-qafeená afisúsee asumu máriaqa. Roomma máqannaa sundíauqa rákira páipana dínni dínni áfaifaqaanannai faiqí ateekéeqa raqúru nímiqa ímariqau. Ínni raiqára páipana aseema fooqáafa márina Ánutuna ufa máridanoo miná maraquna fannoo mi-ufána nímu úfafa máridanoo. Sadannafa ínni faqa rákinaqa mi-samúna qumáree miná áruaqa. p0Ínniqa saqári ukéeqirira fára foora Yísuna saqárikirafa máridanoo. Ínnee Roomma máqannaa sundíara foora maqee maqee mi-saqarína ukéeqirisee máraqa nífanoo Sadannafa narí feefa idá muqúru qumáree ínniara óosana óosana fúrufarira irirana minánnai ínni nifaaqa náqusee náriraree qímasee áqusainaqa ínnee Yísuna saqárikiranannai miná máfi rukí áquaqa. 'oG0Ínni níku ititée maríafa níku ánaamuara foora mifá Ánutufa faqa mári asooara amiqira fasaasa ufa maqee maqee aamína máqannaa qímannimirafa mifá ínni níku ánaamuara foora ititárafa máriannoo. Mi-andeeqara oosannáusa marasáifanoo Sadannafa sía amana ínni náruani. &nE0Minára qímannimidaqa. Ínnee fíndifi deedaqída máriaqa Sadannafa ínni mandóosana nimisée náruandoora. Roomma máqannaa sundía nifaaqa rafáaqafímariana kíkiqususee ínniara qianáuranoo. Ínneeqa fausánda níranaqumuki rumbée maría fára foora mifá ínni ánoona ufa kai qírafa mifá máriannoo. Ínni nímuqusasaa ititée maría afeeka ainainara foora ínni andeeqára óosana máriannoo. $mA0 Ínnee minára iriséeqa Ánutufa níminna durú saamu saqariná qumáreeqa deedaqída máriaqa. Sadannafa mi-manda faasaanná nárirara aniráinaqa ínnee amanaikíqa máriafanoo narí faqa áruafaqáammasee miqóo kai éeraaramásee ititáqa máriaqa, sía amana áinnaaqaráani. Gl0 Maasá Yísuna ufa írimariasa sía faiqí faqa rákidaqa maasá meerái Ánutuna innaarúna ámeemaanai mária mandá áfaanausa faqa rákidaqa, maa-asukunáki mária kamuqoo miríndari rákimariasa faqa misá úriqararausa faqa misá faiqí firaasá faqa meeráindari maasá dáruafaqa maasá misá faqa rákidaqa. 8ki0 Sadannafa óosana óosana narí mandá níkaru qíranannai ínni náruannoo, ínnee minára rufíasee Ánutufa níminna saqári durú saamunannai ínneeqa nifaaqa ititáaqa. Tj!0 Maa-ufána taikára ufa maaqímminoo máridanoo, ínnee karaambáiqa faqa máridaqa moodáanaki nímarifaqa miná firaa afeekannái ínni faqa moodáanakikirana firaaqóo afeekaikámma mapukúaqa. bi=0 Qinée aináinímariasara ínnee ínneeqa aináina ákoona ámiqimasee aináinammaisáa qee qímaseeqa ínnee aináina ákausa faqa qímannimidaqa ínnee faqa miqíkai mándee ínniqa aináinímariasasaa ámiqimmandee rakísiaqa, ámiqimasee aináiniaqee qímasee áanoo írana faqa nárírari máriana faqa taikáaqa. Ínnee faqa maanára íriaqa, ínnee faqa ínni aináinímariasa faqa moodáa rakísirafa innaarúnai márifa, sía mifá aináinímariasara uréeqarausee qímasee kafáa quándaki rakísi nímaqee maríasara úriqararausee qímasee qaara irirana máraidanoo, moodáa írirana marasée amana amana kai rakísi nímaqaidanoo. Roomma máqannaa sundíara foora afaaqa ititámareena Sadannana faqa rákuaqa. whg0Ínnee miqídaqa maanára íriaqa, Karaambáiqa aiqáma fasiqa amana amana kái nímidanoo moosá rumbára saikaki maríasee narí aináinira saikaki máriasee nári ámiqira ainainirana ákiaqara amana amana kai innaarúnai nímiannoo. zgm0Sía fífau faiqí aináinamaiseera foóriaqa, karaambáiqa aináinammidee qímasee ámiqimasee aináinamaisaa. Df0Sía misá eedóo qíra ufara kai irisée misá nífusaa kai aináiniaqa, ínneeqa nímuqusannai Ánutuna ufamau ásauku mundírana aináinidara foora ámiqimasee aináinamánnimaqaaqa. e{0Qinée Pauroosa ínnee moosá ainaínímariasa qímannimidaqa. Ínneeqa feefaurú márara saikaki kéeqafinaqa ámiqimasee miná aináinammaisaaqa. Sía nifaaqa quqásee mána mána iaqa. Ínnee náaquqee marínaqa aináina ákoona anáinammaisaaqa, ínnee ásauku mundírana aináinidee qídaqa maqásaa aináina ákoona ámiqimasee nímuqusannai aináinammái̱saaqa. &dE0Faiqi níkausamara ínni qímannimidaqa sía ínneeqa faiqi fífau nírana fundákifaqa áanoo iaqa, sía miqíaqa, maaqíaqa, Yísuna ufamau ínni faiqiuqa andeeqée andeeqásaifaqa Yísuna ufasáa innooqáaqa. Aináinímariasara faqa misá úriqararausa faqa misára qídanoo. cc?0Fífanoo Ánutufa ínniara kísaaqasaa ínneeqa maqa máaqaki máridaqa ámiqiranaki máriaqee qímasee maasára qímafeekaíkinau. Maasá mi-ufánara úriqarara úfee qídaqa. Dóo ínnee faiqiuáindi mi-maú fuaqa. Ob0Mooseena sándufara ínnee írimariafanoo minakínaafa aaquqíra ufa qísaukuqara taikásee máridanoo. Minakínaana moo sándufa maasá mi-maú fúanoo Ánutufa moo áinaina maaqóo maa-maqánasaa maasá qímirara qíma afeekaikámmaqoofa maaqímminoo máridanoo, ínniqa nínausa níkausara náaquqaina misá ufamau fuaqa. *a O0Faiqiuqáindi ínniara qídaqa, ínneeqa nínausa níkausa ufara eedóo kai qiaqa. Ínnee Yísuna ufara suqímariasaki maríanara andeeqárafa mifá máridanoo. P`0!Mi-ufána ínni faiqíara faqa qídanoo aiqáma fasiqa nári nínaaqmaakara nári nifaaqara foora nári nímuqusiani, ánaasee faqa nári nifaaqmaaká ufa ámeemaanái eedóo qímasee máriaqa.[_/0 Mi-ufána maa-ainainnára kíkiqusidanoo ánoona ámiqirafa máridanoo ásauku mundírafa faqa narí ufara suqímariasa faqa faiqí narí ánaaqara fáqara foora ínoo máridanoo moodáa kara máfuannoo. ^^50Óoqeenáa tamummaqara fasiqauqa ákara miná maaqímminoo máridanoo,Ánutufa qunára faiqí moó fannoo narí ánoofa ákoona minníseenoo narí ánaaqasaa atooqáfinoo miqandá moodáa kara máfifaranoo. *]M0Sía moó fannoo narí afaaqara ákooqaidanoo ámiqimmandee rakísidanoo nárana ámidanoo ásauku mundírafa Yísufa narí ufa suqímariasara narí afaaqafée qímaseenoo rakísidanoo, ínnee faqa miqíkai íqa ínneeqa nínaaqmaakara qiní qifaaqa fée qímasee ámiqimasee rakísiaqa. \0_[70Faiqí nári nínaaqmaakara miqí kai mándee nári nifaaqara foora nímuqusiani, narí ánaaqara úriqarara ainainee qímasee ámuqusímaríafa narí kai naríara faqa úriqarara ainainee qídanoo ámuqusidanoo. Z+0Fúka anaasee narí afaaqinnái fuanée qímaseenoo afaaqa ánukamáseenoo ámiqira siara qamunna afisúmareenoo narí afaaqa ákumbau fee namúana fee qikairí fee sía márifanoo andeeqá mareenoo narí afaaqinnái fídanoo. Ásauku mundírafa narí ufara suqímariasa fúka anaaseera foora nammáriara foora rúma nímaqáseenoo andeeqára ámiqiranaki faqa nifaaqa idaaqíranaki faqa maréeqeenoo narínnai ámiqiranaki quqáani fee qímaseenoo maasá narí ufannái nammáriara foora rúma qimaqásaidanoo naríara kai mara quqéenoo, minára Yísufa narí ufara suqímariasara ámuqusufanoo narí márirana misára kúqiranaki quqánau foo qídaqa. Y0%XC0Faiqí ínni faqa qímannimidaqa ínnee ánaaseeuqa nifaaqmaaká ínni qímannimidaqa, ínnee faqa ásauku mundírana aanna raaqa, Yísufa narí ufara suqímariasa narí ánaaqara foora misára káaqa ámuqusufanoo misá náaru máriaqeera qímasee narí márirana misára kúqiranaki paasóosamandee quqánau. Ínnee ínneeqa nínaaqmakara miqí kai íqa úriqarara ainainee qímasee nímuqusinaqa ruaqa. Ínnee ánaaseeuqa faiqí nínaaqmaaka qímannimidaqa, ínnee faqa karaambáiqa áramandunnai máridaqara foora ínneeqa nifaaqmaaká ufa ámeemaanai miqímandee máriaqa. T}0Ínnee ásauku mundíranara náaquqee márinara naríara naríara uréeqafi máridaqa reendeená mándee máriaqa. *SM0Maasá karaambáiqa ásauku mundírana Yísuna áuqusaa maqee maqee aiqáma ainainara maasá qíkoona Ánutunara dúfi dúfi qiaqa. Faiqí ánaaseera qídanoo. _R70Ínnee narí qímami narí qímamidaqa Ánutunara amooqírafa ínni naundurái qumbiqáfina máridaqa Dafidina idí faqa amaana ídi faqa Ánutunara rara ídi faqa mi-idínannai narí qímami narí qímami qiaqa. Ínnee nammári námasee fúrufarirana sía máraaqa mifá ínni kurídimarifa máridanoo Ánutuna maraquna fannoo kai ínni náakufinoo naundurái qumbiqáfinaqa máriaqa. hPI0Minára ínnee sía fúrufariaqa Karaambáiqa ínniara fuaqée qínaqa fífandinnanara faqa áuqeefándinnanara faqa óoqai íridanoo ínnee mi-iriránara randásee paqúrimandee mi-maú afeekaikámandee fídaqa qáfaaqa. O90Maa-kamuqóo mandá márira kámu márinara sía fífau súani afu áfeesimarina káqinni áiqaráani, aiqáma faasaanara aináinira faasaanee qiaqa. AN{0Mi-ufáfa miqínoo márinara ínnee Eefeesusa máqannaasa ínneeqa máriranasaa ámiqimmandee rakísiaqa. Sía aamína fasiqara foora máriaqa írirana faqaasara foora máriaqa. KM0Aiqáma ainaina asukunakínaana maréeqe káaqa qára qóo aiqámausa nífusaa quqásaifanoo mi-ainaináusa faqa káaqa qáranaikiannoo. Minára maasá idí moó maaqí qinóo máridanoo.Anée faiqée márianafa fíndi fúa.Kúqiranakiqari fíndi fínanooásauku mundírafa súaniara foora anísaa qáani. L/0 Mi-manda ainaináusa maréeqee aiqámausa nífusaa káaqa qára qóo quqásaifanoo mi-manda ainaináusa óosana uqanna káaqa kooroomámbuannoo. K0 (-) 5Jc0 Minára ínnee fúrufarira márirana máree maríasara faqa asukunakínaa óosana máree maríasara faqa rufíasee ínnee níanasaa máriaqa ínnee misá mandá ásukuna maréeqee aiqámausa nífusaa káaqa qára qóo quqásaifaqa mi-manda asukunáki máriasa nisaurírana marasée minnísaaqéera. I0 Ínnee karaambáiqa áidi marí máriranara randásee máraaqa. (v 12) Asukunakí máriasa kukéeqaranaki máridaqa óosana óosana mandá nisauri maria ainainna máraifaqa maasá misára qisaurúanoo qímasee sía misá óosanara káqikaaqoo ufa qianáura. xHi0 Káaqa qárafa qáfuqakinaa ainaina ámiqi ámiqifanoo kambíqaidanoo Ánutuna káaqa qáranaki máriasa miqí kai íqa káaqa qáranaki máridaqa misáki ámiqirana faqa andeeqárana faqa ánoona ufa qírana faqa misáki kambíqaidanoo. G/0Óoqai ínnee Eefeesusa máqusanaasa faqa asukunakí máriusa máriafanoo dóo maqee karaambáiqa Ánutuna faiqí ánaasee áiku ásauku kámambi máriafanoo káaqa qárana fooqáasa máriafanoo, dóo minára iriséeqa káaqa qáranaki máriasara foora ída máriaqa. 0FY0Maqee maqee Ánutufa mi-manda oosannára kai qáoo qímarifaqa sía írianannai kai Ánutuna áanoo qirafa misásaa áqufidanoo. Minára qinée ínni qímannimidaqa miqínna fasiqa anaaseesa sía misá faqa máriaqa, níanasaa rufíasee máriaqa. Minára qinée maaqí qímasee qímannimidaqa. RE0Minára moó fannoo mi-oosana oosana manda ainainnára aufadámasee ufa qímasee narí fúrufarira ufannái ínni níkaruqímasee mandáinainaki fuaqée qínaqa sía uqanna ínnee miná íriaqa. :Dm0Ínnee maa-moodaa ainainnára kai ámiqimmandee íriaqa, faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuari maríasa faqa ikairí faqaasa faqa káaqa aináinara rímariasa faqa miqáa qiqánuasauqa, ásauku mundírana quqúsaki faqa Ánutuna quqúsaki faqa sía uqanna káqikaaqóo máreefaranoo. Káaqa aináinara rímaria óosanafa mifá moo únna ánutunara innaaru qímaria fára foora miná úfa íri maría fára foora máridanoo. HC 0Ikairí putaá ufa faqa fúrufarira ufa faqa uteéti qímasee naanaindara qímaria ufana faqa aiqáma sía andeeqára ufa sía ínniki amanaikínoo máridanoo Ánutuna maqásaa áiku ásauku máriafanoo. Ínnee sía miqáa miqáa iaqa, maaqíaqa ínnee maqee maqee Ánutunara dúfi dúfi qírafa kai ínniki máriani. #B?0Ínnee Ánutuna maqásaa áiku ásauku márianara ínniki faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuari maría ufana faqa ikairí írirana faqa aináinara faqa ánaaseera faqa káaqa fanandí maríana faqa sía mi-oosanná máraaqa minára ufa qímariafa faqa dóo taikáaqa. SA !0Ínnee Eefeesusa máqusanaasara Ánutuna ámuqusira áiku ásauku márianara miná ámmeemmeeriaqa ásauku mundírafa maasára rínoo ámuqusinoo narí márirana maasá qímaaqa maqasée kúqiranaki quqásoofanoo tatúfira aandau suqára fára foora Ánutuna aikiambú inau, ínnee faqa miqí kai íqa ásauku mundírafa maasára rírana ámeemmeerida naríara naríara ruaqa. Ínni naríara naríara rírafa maqee maqee ínniqa márirana rakísinnimaqaani. @0I? 0 Sía miqíaqa, maaqíaqa, naríara naríara íreedá kai nímuqusa reendeénirafa faqa dadaaqírafa faqa máriani, narínni narínni mandáinaina minnísaaqa. Maasá óosana óosana ainainannái Ánutuna mandáikammamaqáafanausa márifanoo Ánutufa ásauku mundíranannai maasá dárirana minníqisanau. Dóo ínnee minára iriséeqa miná amana kai dóo ínniqa niqoónausa mandáikamánnimaqarana narí minnísee narí minnísee iaqa.O>0Dóo maqee áukuana aiqáma sukáqara ufa faqa qúsufa qímasee dárara qírafa faqa naunduráki mari aanooirafa faqa fatíka áquaqa. Naríara naríara firaa kari naméera ufasáa níqimariafa faqa áquraree maríannana faqa sía kafáa máriani naundurákinaa naríara naríara fídiaqaa íra írirafa faqa taikáani. {=o0Mandá ufa qínanoo Ánutuna náaquqara maraquna fannoo iriséenoo ákooqaanoo. Ánutuna máraquna fannoo ínni faqa márifa Ánutuna ákarara foora naríndi fée qídanoo ínniki ákara rínoo máridanoo. Mi-maraquna akaráfa maaqí qímasee ínniara qíma afeekaikídanoo kásooqaqee Ánutufa qínanoo Yísufa qumurée ínniara qiníndi fee qímasee máraannoo. B<}0Sía putaa ainaina áfunda ainainara ufa qiaqa, faiqí ánaasee poodúqamánnimaqaida dadaaqímaria ufana kai qímasaifaqa misá iriséeqa ámiqirana adíafaairana máreefaranoo. >;u0Aináina úmmuari mari fasiqafa úmmuarirana taikáani, taikásee quándaki andeeqásee narí aináinamasee narí nárana námasee kudi fasiqauqa faqa náida níminaqa naaqa. ':G0Aní áanooirafa kambíqafinoo sía aní rarisámeeqee mandáinainaki quqáani, anée áanoo qínana dóo mi-faasaanásaa mi-suanína kéeqarana námufaqa taikáseena faiqáa sía kísaaqasaa áanooida mária, dauní taikáa, Sadannafa minakí kéekafinoo mandáinaina uqéeraandoora. 90'8G0Dóo minára maaqóoqari sía únna ufa kafáa máriani, taikáani, aiqáma narínni narínni ánoona ufa kai narí qímami narí qímami qiaqa, maasá aiqámausa moodáa nifaaqara foorá kai márunnanara naríndi naríndi márunnanara únna ufa sía qiaqa ánoona ufa kai qiaqa. 67e0Ínni innaarúnaindaraa fúka márirafa Ánutuna narí miqírafa máridanoo, miná ánoona ufakí andeeqásee márirana faqa Ánutuna ufa ámeemaanai márirana faqa miná amooqírana faqa mi-fuka mariráfa ánoona máridanoo, ínnee mi-marirána kai qamunnará foora afisúsee minakí máraqa nuaqa. 630Ínni nímuqusaki mandá nidira nidimarina faqa nitikúra mandírira írimariana faqa taikásee innaarúnaindaraana fúka ámiqirafa kai máriani. c5?0Minára ínnee ínneeqa óoqeenáa márirana nírana fatíka áqusaaqa ínni óoqeenáa márirafa ínniqa maréeqeenoo ínniqa mandá nikaruqira nidiranaki quqásoofaqa miqóo ínnee ínneeqá kái kurídimariafanoo. 4{0Ínnee Eefeesusa máqannaasa miqíra mandóosana sía ásauku mundírana sáaqaraana íriafanoo, ínnee minára irisée Yísuna áiku ásauku kambíqafufaqa andeeqára írirana faqaasa ínni miná ánoona ufa ínni qímannimiafaqa írimariafanoo. 30B2}0Misá nisaurírana taikárausa máridaqa nári nifaaqa márirana mandóosanai kai ubeekáidaqa óosana óosana nisaurímaria ainainna sía nisaurídaqa fanandídaqa káqi umáraidaqa. 1'0Misá nitikúrakinaa írirafa asukunakí máridanoo Ánutufa nímimari márirana sía misá káqikaaqoo máraidaqa ánaamuruara foora sía máraidaqa, misá káaqa írirana síaisa fúrufari maríasa nári qímaqaamáu kai fímariasa, minára kai asukunakí máridaqa. 0 0Miqí maríanara qinée Pauroosa Karaambáiqa áuqusaa ínni qímannimidaqa afeekaikámandee kafáa kafáa qímannimidaqa, sía Ánutunara aamína máqannaasa naanna raaqa. Misá írirafa fífau faafaumminoo máridanoo. Ínnee andeeqásee máriaqa. O/0Ásauku mundírafa narí ufa ámeemaanai máriasa rakísimarifaqa misá minára maasá qíkiaqa fee qídaqa. Faiqí afaaqa sía moodáa ainaina máridanoo óosana óosana afaaqa áti fannoo áadu áadu ainaina akoofásaikirana moodáanaki ootúpamáfifanoo moodáa fasiqa máridanoo. Ásauku mundírafa maasá qíkiaqa márifa maasá rakísimarifaqa maasá faqa miqí kai íqa faiqí afaaqa fooqáana áadu áadu akoofásaikirausa moodáanaki ootúpanoo márifaqa maasá qíkiaqa Yísunasaa atooáqa máridaqa miná afaaqáikiqa máridaqa. Maasáki aiqámausa náadu náadu náriqa saikírana andeeqásee máridaqa sía naríara naríara níkooqaani naríara naríara rínnanannai moodáanaki innooqáfinoo ámiqimmandee kambíqafi fúannoo. Ásauku mundíranaki máriasa asukunakínaa óosana taikáfinanoo káaqa qárafa ániani. %.C0Maasá sía miqíaqa, maaqíaqa, naríara naríara qimudáoo qímasee rídaqa minakí máridaqa naríara naríara sía únnufa qiaqa, ánoona ufa kai qídaqa maasá miqíanannái faiqi ánaaqiara foora ásauku mundírana maasá qíkiaqa amanakái innooqámaree óoru mundúfuanaura. 1-[0Mi-karí maasá sía faiqi ánaaqiara foora aiqáma óosana óosana amaana ufa iriséeqa múnari mínari ianáura únna ufa qímaria fasiqausa nári níkaruqira finnai akaqáusa áaqaranaki rarisáma quqáidaqa maasá misá ufa iriséeqa sía úfaira foora aiqáma saqari udammí udammíanaura. ^,50 Maasá miqímamaree fídaqa maasá kásooqaqee moodáanaki kianáura. Ánutuna ámaakuara írirana faqaa irirana minásaa rusírana faqa miqíananannai mi-moodaanaki kiráfa amaná kambíqaannoo, mi-karí maasá faiqí firaasá íriranara foora máraanauranoo maraséeqa ásauku mundírana firaa irirana amana kái óoru mundúfuanauranoo. G+0 Ánutufa sía fífaufau mi-dadaaqira afeekána níminau, faiqí ánaasee Yísuna ufara suqímariasa Yísuna afaaqara foora afeekaikámasee máriaqeera mi-dadaaqira afeekána óosana óosana maasá qíminoo qinau, ínnee maa-dadaaqira afeekána marasée minánnai qiní ufara suqímariasa afeekaikámannisaaqee qinau. #*?0 Mifá káqi nímira dadaaqíra afeeka faiqí ánaasee níminau, mi-dadaaqira afeekáfa aináinirana akoofásaikiaqee qímasee akaqáusee niqiqoo fásiqausa akoofásaikirana níminau, akaqáusa faiqí ánaasee qímannimirana akoofásaikirana níminau, akaqáusa aamína máqannaasa qímannirana akoofásaikirana faqa paatóo saika akoofásaikirana faqa ufasáa rakísirana akoofásaikirana faqa níminau. A){0 Mifá narí maqúsai meerái óoru fúnara maaqí qídanoo, mifá náaree meemái maqá ámeemaanai óoqureenoo miqóoqari mifá kai innaarúna maaríni aiqáma innaaruna maarínni óorureenoo narí márirana narí áuqu amana kai márianifeera aiqáma átinai narí írirana narí áuqu amana kái quqásanau. ](30 Mi-tamummaqara fasiqána ufa kooroo írafa Yísunara maaqímminoo máridanoo. '70Óoqeenáa tamummaqara fasiqa ásauku mundírafa dadaaqíra afeeka qímianínnanara maaqí qímasee ákara rínau.Mifá rákira karaambaiqara foora máridanoo namuqáa maqúsaki ititásee misá narusée faiqí moómoo karabúsa rumbásee misá aináina faqa indáa mámaree nífiqamaree meerái narí maqúsai óorureenoo narí máqannaasa qímannimifaqa miná amooqiafanoo aináina rainá níminau. &50Ásauku mundírafa nímira dadaaqíra afeeka maasá aiqámausa qíminau narí moómoo dadaaqíranakinaana qíminau. Moo dádaaqira afeeka moo fásiqa áminau, moo dádaaqira áfeeka moo fásiqa anaasee níminau. Nimisoofaqa minánnai Yísuna saiká máraaqeera níminau. {%o0Karaambáiqa moodáa kai máridanoo, Yísuna saqárikirafa moodáa kai máridanoo, amaana námmari moodáa Yísuna áuqusaa kai rúmannimaqarafa máridanoo maasá aiqáma maqa maaqakinaasa níkoofa Ánutufa moodáa kai máridanoo, aiqámausa karaambáiqa mifá kai máridanoo mifá narí ufara suqímariasa aiqáma naunduráki máridanoo aiqámausakiaqa aináinidanoo. $0:#m0Maasá Yísuna ufa írimariasa moodáa nifaaqara foora máridaqa, Ánutuna maraquna faqa moodáa máridanoo Ánutufa moodáa ainainara áfeesiranaki ínni rarisáma quqéenoo. j"M0Ánutuna maraquna fannoo ínni moodáanaki mara quqásaifaqa máriafanoo ínnikina asooárafa ínni moodáanaki afapíta qumáraifaqa máriafanoo ínnee miná moodáanaki márirana ámiqimasee rakísiaqa, rakée íani. 2!]0Sía Ánutufa quqáqoo andeeqárana minnísee moomáu fuaqa, ínnee maqee maqee sía úrinaaqaraaqa óorudupimasee máriaqa, sía áanooiaqa, íreedá kai pisoopísoomandee máriaqa sía faiqí ánaaseera qúsa ufa qímasee áanooiaqa kísaaqasaa íreedá kai idaaqammánnimaqaaqa. Ínnee faiqí ánaaseera nímuqusinanoo nídimarinaqa mifá kooroo íanifee qímasee narínni narínni dadaaqífanoo mifá kooroo íani. g  I0Qinée Pauroosa karaambáiqa Yísuna aináini marúnnana ákiaqara Roomma máqannaa karabúsaki máridaqa. Qinée karabúsaki máridaqa ínniara afeekaikámandee qímannimidaqa. Ánutufa ínni náaramásoofaqa ínnee ásauku mundírana saqáriki márú kamuqooqari ínneeqa nírana máriranara andeeqásee márianífee qímasee ínni náarama minakí quqéenoo. Ínneeqa márirafa miná amanakái márianifeera qinée qeeqá qímuqusa óokiqari afeekaikámandee qímannimidaqa. 10Yísuna ufara suqímariasa náriqa ásauku mundíranasaa atooáranannai Ánutuna amooqírafa maqee kámuqoo faqa náaru náaru faqa máriani.0Ánutuna afeeka fannoo maasáki saikíranannai naunduráki ámiqi ámiqirana nímiannoo, miná naunduráki dadaaqírafa maasá sía amana minára irámasee qímiannee qianáura sía amana maasá minára írianaura firaa ainainatiá máridanoo. 9k0Eeóo ínnee miná ínniara ámuqusirana firaanára íriaqeera innaaru qídaqa, sía amana moó fannoo firaaqóo íriannoo, firaafá máridanoo, miná ámuqusirana firaafá máridanoo, ínnee miná ámuqusirana firaaná iriséeqa Ánutuna umbiqárafa ínnikina umbiqáanifeera ínniara innaaru qídaqa. ^50Mi-Anutúnara ínniara innaaru qídaqa, ásauku mundírana ínnee saqárikiranannai mifá aniréenoo ínni naunduráki máaqakiara foora ani kéeqáanifeera. Mifá narí maraqunannái narí aréenarana firaanákiqari ínni naunduráki afeeka níminaqa mapukúsee máriaqa. Qinée ínniara maaqí qídaqa innaaru qídaqa, ínnee ínneeqa atukara foora faqa faakánara foora faqa naríara naríara nímuqusiranaki mapukúsaaqa, ínnee Eefeesusa máqannaasa faqa Ánutuna áiku ásauku moo máqannaa máriasa sáimbaqa afeeka márinaqa minánnai ásauku mundírana ínniara ámuqusinoo áidirana firaaná íriaqeera innaaru qídaqa. Mifá ínniara ámuqusinoo áidirana miná kísaaqasaa áidirana faqa miná qúsa kamu faqa miná meerái sandáaqaira faqa miná meemái fárumara foora márirana faqa miná firaatiará íriaqeera qinée innaaru qídaqa. 0zm0Innaarúnai máriasa faqa maqásaa máriasa faqa aiqámatia Ánutunasaaqaraana náriqa núqu uqanna máraidaqa. 50Qinée minára íriqa maasá qíkoona Ánutunara iriséeqa qiqoori sáunarafíqa kummára máfi ínniara qeeqá qímuqusannoo innaaru qídaqa. gG0 Qinée Pauroosa minára irisée ínni afeekaikámandaida qímannimidaqa. Qinée Yísuna ufa qímannimunaqa misá minára fífau qiní karabúsaki quqéeqa. Ínni Eefeesusa máqannaasa qinée karabúsaki márunna aupuraranara iriséeqa sía Yísuna ufa minníseeqa kudoosaápaaqa, ínnee minára maaqí qiaqa Pauroona karabúsaki márirana maasá Eefeesusa máqusanaasa ámiqimáqimaqaidanoo fee qímasee asasiaqa. Ínnee naríara naríara nímuqusiranaki máriaqeera qídanoo. T!0 Maasá Yísunasaa atooáqa márianannai faqa maasá miná saqárikiranannai faqa sía maasá nisaurída rufíaanaura, paasóosamasee Ánutuna áfusaa fuannánara mi-eedoo qiráfa maasáindi máridanoo. s_0 Ánutufa narí náaru náaru máriranaki máridanoo mi-ainainná áuquanauree qímaqoona maqee áuqinau, narí ásauku mundírana Yísunannai mi-ainainná, narí ufara súqimariasakina narí írirana kooroo íanifeera áuqinau. 8i0 Maqee áukuana kooroo íanifeera qímasee Yísuna ufara suqímariasa misánnai Ánutufa narí írirana quandaqáandidanoo uqannífiqaifaqa qáfaidaqa miná ámiqi ámiqiranara innaarúnai ámeemaanai máriasa misá úriqararausa faqa rakísirausa faqa maqee uqannífiqaanifeera Yísuna kooroo ídanoo. 4a0 Ánutuna óoqai kukéeqara írirafa maqee kooroommásee faiqí ánaasee ámiqimmandee íriaqeera faqa qiní minakí faqa quqáqisaifaqa máridaqa. Ánutufa aiqáma ainaina áuquqoofanoo márufa miqóoqari moómoo aukuana narí kukéeqara írirana Yísunara kísaaqasaa rafáaqafuqoofanoo márinau. ]30Qinée Ánutuna áiku ásauku maqásaa fasiqaki óorudupirausa márunanoo Ánutufa sía minára írinoo káqi mi-naakaparána qíminoo diqiqámaqimaqeenoo ásauku mundírana, innaarúnai nímira ámiqi ámiqira ainaina moómoo ainaina sía amana ásaana rírana amana mi-ufánara ánaamuru qímannimiranaki qiní quqáqisaifaqa máridaqa. #?0Ánutufa narí afeekannái naakáparana akoofásaikirana moo qímufaqa qinée minánnai Yísuna ámiqira fasaasa ufa saikíra fáiqikiqa máridaqa. _70Miná kukéeqara ufa maaqímminoo máridanoo. Yuda máqannaasa Ánutuna ámiqi ámiqiranaki máridaqa, Yísuna ámiqira fasaasa ufa fannoo ínni ánaamuru faqa óonu maréeqeenoo Yuda máqannaa ámiqi ámiqiranaki quqánnisaidanoo. Ínnee ánaamuru máriasa maqee Yuda máqannaasa sáimbaqa moodáa nifaaqara foora máridaqa ásauku mundírana Yísunakiqari Yuda máqannaasa qíma afeekaikámmaqoofa ínnee ánaamuru misá sáimbaqa minakí márida máree maríafanoo. 9k0Óoqai narí kukéeqara írirana Ánutufa sía kooroo inau, dóo maqee narí maraqunannái ámiqira niqiqoo fásiqausa faqa tamummáqara fasiqauqasaa faqa qímanniminoo. 'G0Ánutufa Yísunara óoqaindari kukéeqanoo márunara maqee áukuana qiní kooroomáqimaqeenoo. Qinée maa-pasánaki káqikaaqoo minára ínni qímannimiqa, ínnee miná ásaana rúmaseeqa íriqa qiníara ásauku mundírana kukéeqara írirana ámiqimmandee íridanoommifoo qifáranoo. 0 0Ánutufa narí áfaariranannai ínni ánaamuru dadaaqiaqée qímasee qímunara ínnee ámiqimmandee minára írimariafanoo.   %0Qinée Pauroosa minára iriséeqa ínni Eefeesusa máqannara Ánutufinnai innaaru qídaqa. Qinée ínni ánaamuruara qímannimunnana ákiaqara ásauku mundírana Yísuna rumbáranara foora Roomma máqannaasa rumbáranaki márunausa máridaqa ínniara innaaru qídaqa. i K0Ínnee ánaamuru ásauku mundírana saqáriki máriasa faqa aiqámausa Yísunaki máriasa faqa Ánutufa ínni qumáreeqeenoo máaqara foora usakáseenoo narí maraqunannái mi-maqánaki ínniki mári maqafa máridanoo.Y +0Yísufa uqanna faakánara foora máridanoo aiqáma máaqa ásaana afapíta qumárasaifaqa afeekaíkiqa máriafanoo karaambáiqa náaquqara amaana máqara foora usakáidanoo fímaree áimaree innooqáidanoo. ` 90Dóo maqee sía Yuda máqannaa kai, ínnee faqa máaqara foora usakáfifanoo ásauku mundírafa Yísufa narí uqanna faakána miqírafa márinanoo Yísufa niqiqoo fásiqausa faqa Ánutuna tamummáqara fasiqauqa faqa máaqa atunara foora márifanoo ínnee faqa máaqa ásaanara foora misásaa faqa Yísunasaa faqa atukaramámbiqa máriafanoo. ta0Óoqai ínnee moo máqannaara foora ánaamuruara foora máriasa máriafanoo dóo maqee sía miqíqa máriafanoo ínnee dóo maqee Ánutuna áiku ásauku máriasa Yuda máqannaasaki moodáa máqannaa kámmambi ínnee máriafanoo. 6e0Maasá aiqámaqara Yuda máqannaa faqa ánaamuru faqa ásauku mundíranannai kai amaná maasá moodáa maraqunaki aniréeqa maasá qíkoona Ánutuna áfusaa kikíqianaura. U#0Miqí marúnara ásauku mundírafa narí ámiqira asooara fasaasa ufa máree qumuréenoo ínnee Ánutunasaaqari níanai mária anaamurúsa faqa Yuda máqannaa Ánutuna aaqá máriasa faqa qímanniminau. %0Ásauku mundírafa narí aunírira saqarisaa kúqunannai Yuda máqannaa faqa ánaamuru faqa naríara naríara fídiaqaa ímaruna áru taikánau, narí aunírira saqarisaa kúqunannai Yuda máqannaa faqa ánaamuru faqa rákimaruna taikáseenoo Yísufa maréeqeenoo máfi moodáanaki quqáseenoo maréeqeenoo Ánutuna áanóoqirana taikáseenoo narí ákoona Ánutunaki asooáranaki quqánau. F0Mooseena sándufakina óosanóosana ainainara nímaarusirana mifá faandaamurara foorá Yuda máqannaasa faqa ánaamuru faqa aiqámaqara rakéemaqoofaqa máriqau. Ásauku mundírafa dóo miná ruká taikásoofaqa mi-atiqandá óonu máree ani máree ásauku mundírana faqa moodáanaki kíqa asooáranaki máridaqa. ~}}|{{=zRxxwwvuuut~srr.qp`oomGlkjii^=<;;:w98s7d765433621K0/U.--Z,M,+ *)))(E'&!$##Y""! @@erO:~KW d klzP%l) MÁaroona ámaaku Eeriasarafa Putieerana áraamuna maraséenoo Fineeasana máqanau. Miqímmásee doo Réefinakiqari ani aruakí faiqí óosana óosana máriqau. 5 eKooraafa qaaramoó fáiqi máqanau. Misá núqu Asirafa faqa Eerakanafa faqa Abiasafa faqa máriqau. Misá Kooraanasaa ani aruakí kambíqainausa nínaakusa mara máriqau. + QÁaroonafa Aminadafana áraamuna Nasoona ásookina Eeriseepa námmarina maraséenoo minásaa Nadabana faqa Abiquna faqa Eeriasarana faqa Itamarana faqa máqanau. y mUsieerafa faqa qaaramoó fáiqi máqanau. Misá núqu Misaeerafa faqa Eerasafanafa faqa Sitirifa faqa máriqau. p[Isaqarafa qaaramoó fáiqi máqanau. Misá núqu Kooraafa faqa Neefeekafa faqa Sikirifa faqa máriqau. 3aAmarammafa narí ákoona áuna narí amaamúna Yookeebeeda námmarina maraséenoo Áaroona faqa Mooseena faqa máqanau. Amarammafa 137 aukuana maraséenoo kúqinau. %Meerarifa qaara faiqí máqanau. Miqandá núqu Maqarifa faqa Musaqifa faqa máriqau. Reefina faiqi námu ánaiqi mara miqímmiqa máriqau. MKooqatafa qaara faqa qaara faqa 4 fáiqi máqanau. Misá núqu Amarammafa faqa Isaqaranafa faqa Heebooroonafa faqa Usieerafa faqa máriqau. Misá níkoofa Kooqatafa 133 aukuana marasée kúqinau. Keerasoonafa qaara faiqi máqanau. Miqandá nuqu Ribinifa faqa Simeeifa faqa máriqau. Miqandásaaqari moómoo kambíaqau. {qRéefifa qaara moó fáiqi máqanau. Misá núqu Keerasoonafa faqa Kooqatafa faqa Meerarifa faqa máriqau. Misá níkoofa Réefifa 137 aukuana maraséenoo kúqinau. Misa nárì nifaafaurára máqa máaqakina márusa nínaakusa mara máriqau. FSimeeoonafa qísauku dínni taikásee dínni ani moodáa marasée 6 fáiqi máqanau. Misá núqu Yeemueerafa faqa Yaminafa faqa Ooqadafa faqa Yakinafa faqa Sooqarafa faqa Sauroofa faqa máriqau. Sauroona ánoofa Kannaa ánaasee márinau. Misa nárì nifaafau rára máqa máaqakina márusa nínaakusa mára máriqau.  Yakooboona indaarúqaa faiqi Reeubeenáfa qaara faqa qaara faqa 4 faiqi máqanau. Misá núqu Hanookafa faqa Paruafa faqa Heesaroona faqa Karamifa faqa minamúsa máriqau. Misá nárì nifaafaurára máqa máaqakina márusa nínaakusa mára máriqau. 2_ Yáaweefa Mooseena faqa Áaroona faqa qímanníminoo qinau. Ínneeqara Isaraee máqannaasa faqa Fáraoona faqa maaqí qímasee qímannimiaqa, qinée aní Mooseenara Isaraee máqannaasa Isipa máqa máaqaindaraana nífiqee fúannee qúnnanara qímannimia. Mosseesa Áaroonasa níku nísauku núqu. R Mooseefa mi ufána iriséenoo Yáaweena qímaminoo qinau. Isaraee máqannaasa rirímma sía qiní ufa íria náqaa fee másee Fáraoofa íriannoo fee. Qinée ufa qírara mammá qímarunausa máridaqa. ~ Anée Isipa máqannaa karaambáiqa Fáraoo finnai óonuree Isaraee máqannaasara qímamia. Misá karafúsaki máriana idukúsaina fuaqa. 8}m Ánutufa kafáa Mooseena qímaminoo qinau. 4|c Mooseefa Isaraee máqannaasa qíma nímufaqa misa sía miná ufa íriqau. Misá firaa ummaara máree márufa mifá misá náaqoo nífu fúrufára másoofaqa sía íriqau. p{[Qinee ínni nífieeqee kúqaa qíma afeekaikammásee Abarahaammána faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa nímianauree qíafannaqoo quqánnisáanaura. Qinee ínni nímiananoo mi maqáfa ínnindi kámmiannoo. Qinée Yáaweesa qídaqa. FzQinee ínni qeeqá faiqí ánaaseekammáseeqa qinee ínni Ánutusa márianaura. Qinée ínni Isipa máqannaa karabúsa kínaana idukú nísaanaqa miqóo ínnee qiní Anutusara írifaranoo. eyEMoosee anée Isaraee máqannaasa maaqí qímasee qiní ufa qímannimia, qinée Yáaweesa máridaqa. Ínnee Isipa máqannaa rumbáranaki máriana qinée ínni idúkeeqee asumu máriranaki quqánnisáanaura. Qinée afeeka qisaukunnái mandá áupurarana Isipa máqannaasasáa quqáanaura. Quqáseeqa ínni Isaraee máqannaasa asumu máraanaura. 8xkQinee maqee Isaraee máqannaasa Isipa máqanaasa karafúsaki máridaqa aupúraida annada annada ímaríanara iriséeqa qinee qeeqá moodáanaki kira ufara óonu máfi íriqa. Sw!Qinée qeeqá moodáanaki kíra ufa misá faqa qídaqa Kannaana máqa máqa misá nímiraree qíma afeekaíkiqiafana. Misá minakí asaqíraa fáira foora máriunaki quqánnisaanauranoo fee qiqíafana. av=Qinée Abarahaamána faqa Isakeena fáqa Yakooboona fáqa misá nífusaa aiqáma áfeeka faqáa Ánutusa qeeqá dúqu kooroo iqíafana. Qinee sía qeeqá fúka náaquqara dúqu Yáaweesee qírana qímannimi qiafana. Vu'Ánutufa kafáa Mooseena qímaminóo qinau. Qinée Yáaweesa máridaqa. `t =Yáaweefa Mooseena ufa iriséenoo qímaminau. Amaná dóo anée maqee qiní óosana qáfeennáranoo. Qinee Fáraoona afeekaikámmasee qímamiananoo qiní faiqí ánaasee idukúsainaqa fifáranoo. Sía káqi idukúannoo qinée qíananoo idukúseenoo fuki faakí qínaqa miná maqásaaqari quqásee fifáranoo. Ánutufa kafáa Mooseena áaranau. ;sqQinée Fáraoo funnai óonureeqa ani ufa qímamiafanna qooqari Fáraoofa Isaraee máqannaasa mandáika kai mánnímaqaidanoo. Anée sía uqanna dadaaqíra kári máriananoo.orYMooseefa misá úfa iriséenoo quándakufánoo óonureenoo Yáaweenara innaaru qinau. Óo Yáawee, anée náqaafee ifanée Isaraee máqannaa máà mandáikána mánnimaqaidanee. Anée náqi fee ifanée qiní maí diiqéenee. dqCAni paqúrimmasee qímannimiqa qiqau. Yáaweefa ínniqara óosana qáfamáseenoo miná ákiiqara nímiannoo. Ínneeqara óosana arasaafanóo minásaara Fáraoofa narí rakísirausa faqa maasá dáruannoo. Ínneeqará Fáraoofa maasá dáruanifeera andaana rúmasaafanóo dáruannoo. Mooseefa aundurá ummaara roofanóo Ánutu funnai anunú rinau. pp[Fáraoo funnaindari quqásee ánidaqa Mooseesa Áaroonasa misá nífeesidaqa márufaqa ani paqúriqau. ,oSIsaraee máqannaasa nári niqoónausasaa rakísi marúsa Fáraoofa óoqai áuqiundee kai másee áuquaqee qunára irisée doo maasa ummaaraki máridee qiqau. QnDóo káqi káqi anirandée ínneeqa aináinai fuaqa. Misá sía ínni uíta asaki nímifaranoo. Ínneeqá kai uíta asaki maree míniseeqa óoqai íùndée kai moómoo simmeera áuquaqa. Dóo fuaqa. ;mqFáraoofa iriséenoo qímanniminau. Ínnee kudikí maríasa aináiniranara níkóoqaifaqa qiníara maasá idukúqísainaqa Yáaweena tatúfirana súqamianee qímáriafanoo. 8lkMisá sía uíta asaki nimiséeqa káqi maasára simméera áuquaqee qídaqa. Miná sáara maasá dária. Sía maasá óosanasáa fau. Ínneeqa óosanasaa fífau miqíafanoo. (kKQufaqa Isaaraee máqannaa rakísirausa Fáraoo funnaí óonuree qímamiqa qiqau. Oo úriqararafa. Anee náqaa fee ifanée maasá maaqímma qímaqaidanee. ijMMiqí qímaseeqa karabúsasaa rakísi maru Isipa maqannaa fasiqáusa Isaraee máqannaasa nárì niqoónausasaa rakísiaqeéra mara quqáqoosa naruséeqa qiqau. Ínnee nánaree simméera óoqai áuqiuna amana sía áuqídee. 4ic Isipa máqannaa karabúsasaa rakísi márusa fuki faakí qídaqa qiqau. Ínnee óoqai maasá uíta asaki nímiafana áuqeeundee másee miná amana kai simméera áuquaqa. jhO Miqí qufaqa misa Isipa máqa máaqaki aiqámatinai nídaqa uíta asaki randásee suqímáriqau. g} Mifa ínniara ínneeqá kai minakínai randásee máree míniseeqa óoqai áuqiu simmeerana amana kái áuquaqee qinoo. xfk Miqí qufaqa karabúsasaa rakísi márusa faqa Isaraee máqannaasa nárì niqoónausasaa rakísi marusa óonuree maaqí qímasee Isaraee máqannaasa qímannimiqau. Fáraoofa maasára sía uíta asaki rarakú míni nímiaqee qídanoo. e Miqí qídaqifaqa ínnee firaa kadaapi nímifaqa misa óonauqee anauqee ídaqa Mooseesa Áaroonasa qínna únnufausa sía íriaqa. rd_Maraseéqa sía óorudupi masee áuquaqa. Aiqáma kári áuqi máriana amana kái áuquaqa. Misá kudikí maríasa máridaqa qiníara maasá idukúsáinaqa maasa óonuree Yáaweena nárì Ánutuna tatúfirana suqá ámianee qídaqa. )cMÍnnee maqee sía kafáa uíta asaki ateekásee Isaraee máqannaa nímifaqa minánnoo máaqa usakee maría simmeerána áuquaqa. Sái faqá nári kai máraaqa. #bAMi faasaaná kai Fáraoofa Isipa máqannaa karabusasaa rakísi márusa faqa Isaraee máqannaa niqoónausasaa rakísi márusa faqa qímanninoo qinau. kaQÍnnee Isaraee máqannaasa maqee moómoo kámmafi qiní aináinirana minnísararee fée qídafee. V`'Fáraoofa iriséenoo Mooseesa Áaroonasa qímanniminoo qinau, ínneeqara nánaree faiqí ánaasee qiní aináini máriasa nífiqee fuafaqee minnísee fídee. Sáina kafáa anirandée aináiniranaki fuaqa. |_sMooseesa Áaroonása kafáa Fáraoona qímamiqa qiqau. Maasá Heeburu máqannaasa Ánutufa maasá qífusaa koorooinoo. Anee maasára eedóo qínaqa qaaramoó fáasaana aadána máqa máaqaki óonuree Yáaweena maasá Ánutuna tatúfirana suqá ámianaura. Maasa sía miqíananóo mifa firaa manda auriranannái fee firaa dáriranannai fee maasá aiqáma dáruannoo. n^WFáraoofa miqandá ufa iriséenoo qinau. Yáaweefa yáfee. Nánaree mina ufara eedóo qímasee Isaraee máqannaasa niiqáana fifáree. Sía qinée Yáaweenara íridaqa. Mínara qinee sía uqanna Isaraee máqannaasa niiqaanáura. .] YInnaaru qímasoofaqa Mooseesa Áaroonasa Fáraoo funnái óonuree qímamiqa qiqau. Óo Fáraoo, Yáaweefa maasá Isaraee máqannaa Ánutufa aníara maaqí qinoo. Anée qiní faiqi námu idukúsainaqa aadána máqa máaqaki óonureeqa oomáqa mándee qiníara innaaru qídaqa qimooqiaqee qinoo. <\sIsaraee máqannaasa Áaroona mi ufána iriséeqa kúqaa mifoo qiqau. Misá Yáaweefa misá unnai ánunara náriqa firaa aupuraranara irisée kummá rámafufaqa innaaru qiqau.,[SQuqáseeqa Yáaweefa Mooseena qímamu ufáusa aiqáma Áaroonafa qímannimisoofanoo Mooseefa faiqí sía amana áuqaaqaa íra áinainauqa misá nífusaa áuqanau. qZ]Mooseesa Áaroonasa Isipa máqa máaqai óoqureeqa Isaraee máqannaa faiqí firaasá náarama quqáqau. sYaÁmóoqásoofanoo Mooseefa Isipa máqa máaqái fúanífeera Yáaweefa qímamuna faqa óosana óosana áinainara faqa Áaroona qímaminau. Yáaweefa faiqí sía amana áuqaaqaa íra áinaina áuqánnee quná faqa Áaroona qímaminau. lXSMiqí qímarufanoo Yáaweefa Áaroona qímaminoo qinau. Anée aadána máqa máaqai fídana Mooseena paqúria. Áaroonafa eedóo qímasee Ánutuna náaquqara áaqanai óoru Mooseena paqúrinau. Paqúrimasee ámooqa nanau. :WqMiqimmásoofanoo Yáaweefa Mooseena sía árinau. V Miqufanoo Mooseena ánaaqa Sipooraa námmarifa óoni raiqárana qumáreenoo narí ámaaku afaaqa áti aukúseenoo minánnoo Mooseena áiku áuqamáseenoo maqásaa quqánau. Quqáseenoo qinau. Anee qini qifaaqi fidíka ánaaqi fasiqa máriananoo fee qinau. U#Mooseefa narí faiqì ánaasee faqa fídanoo eendúfanoo aanaí faiqanau. Eendáki Ánutufa aniréenoo Mooseena kuqá árirara ínau. CTQinée aní qímamidaqa. Anée qiní óoqa faiqiuqa Isaraee máqannaasa quqásainaqa misá óonuree qiní qimooqiaqa, qúnana anee qáòo qíanaqa doo maqee aní óoqa faiqi áruanaura. S+Anée maaqí qímaseenana Fáraoona qímamia. Yáaweefa maaqí qídanoo. Isaraee máqannaasa qiní óoqa faiqiará foorá máridammiaafoo qia. =RuÁnutufa Mooseena qímaminoo qinau. Anée Isipa máqa máaqai óonureenana misá karaambáiqa áfusaa faiqí sía amana áuqaaqáa íra áinaina qinee ámiafanna áfeekanannoo áuqaa. Miqí márinaqa qinee Fáraoona kaukaata qíra írirana ámiananoo sía eedóo qínaqa Isaraee máqannaasa fifáranoo. 1Q]Mooseefa irisée eedóo qímaseenoo narí ánaaqa faqa faiqi námu faqa maréeqee doonkísaa quqáseenoo finau. Ánutufa máree fúannee qu sáununa faqa máree finau. 5PeMooseefa Midianna máqa máaqai káqi márufanoo Ánutufa kafáa qímaminoo qinau. Dóo fíndi fínana kafáa Isipa máqusai fúà. Aní árirari marúsa dóo kúqia. .OWMooseefa Yáaweena ufa iriséenoo narí áiraamaku Yeetaroo funnái óonureenoo qímaminoo qinau. Amanée qinée Isipa máqusai kafáa anirandée óonuree qeeqá áinaina níqafaanauree. Misá káqi fee máridee doo fee kúqia. Miqíqufanoo Yeetaroofa iriséenoo eedóo qímasee aiqanau. @N{Anée aneenná sáunù faqa úqirafa fúa. Minánnai óosana óosana ainaina faiqí sía amana áuqaaqaa ira áinaina áuqeennaranoo. Mooseefa Isipa máqusai kafáa anirandée finau. kMQÁnutufa kafáa Mooseena qímaminau. Áaroonafa aní ufa maréeqee faiqí ánaasee qímannimíannoo. Mifá ani óora foorá márinana anée miná Ánutufara foorá máridana mifá áuqaanínna áinaina anee aakápeennáranoo. :LoAnée miná qímaminanoo mifá misá qímannimiani. Qinée ínniqára dadaaqíanaqa ufa qímannimifaranoo. Qinée ínneeqára ifándinna áinaina qímannimianaqa áuqeefaranoo. yKmYáaweefa miná iriséenoo áranaqoofanóo qinau. Dóo amaná aní áfasaafa Áaroonafa Reefina átikinaafa andeeqásee ufa qímarifa márifaqa qinee íridaqa. Mifá maqee aníara randánoo ánidanoo. Mifá aní paqúrimándee asasíannoo. gJI Mooseefa kaifáa Yáaweena qímaminoo qinau. Óo Yáawee anée moó aqiqáinanoo fúani. SI! Moosee anée doo fúa. Qinée aní ufa dadaaqi aakápaananá qinnáranoo. H Miqí qufanoo Ánutufa Mooseena qímaminoo qinau. Yáfee nífauru nímidanoo fee. Yafee sía ufa qíasaika faqa náaqoo qaunírausaika faqa mánnisaidanoo fee. Yáfee nífu máqarana faqa nífu dimbarana faqa nímidanoo fee. Qinée Yáaweesa kaí miqídaqa. KG Mooseefa Yáaweena ufa iriséenoo qímaminau. Óo Yáawee sía qiní diiqáa. Qinee óoqaindari sía ámiqimmasee faiqí nífusaa ufa qúnausa máridaqa. Maqee anée qiní qímá qímiannaqooqari sía mifa qiní maréeqee ufa qímarunausaikammá qiseenoo. Qinee sía ufa qúnausa ufara mammá qímarunausa máridaqa. 1F] Misá aní mi ainaina qandá qáfamasee sía aní ufa írifana anée Niru námmari saka qumáreenana aadána máqasaa adíàsainanoo fidíka kai mandifínaqa qáfaaqa. E'Ánutufa kafáa Mooseena qímaminoo qinau. Anée indaarú sáunù uqannífiqaina sía írifana innaaqiana ásauku uqannífiqáinaqa íriaqa. DDÁnutufa kafáa qinau aneenná ásauku kafáa upeekáà qufanóo upeekáseenoo radúkuseenoo qáfoofanoo ásauku máu namúandáundau írafa sía marínau. Dínniara foorá kai márinau. oCYYáaweefa kafáa Mooseena qímaminau. Anée aneenná siútaki ásauku upeekáa. Miqí qufánoo Mooseefa miqímminau. Ásauku upeekáseenoo radúkusee qáfoofanóo ásaukumau aiqáma namúandáundau inóo márufanoo qáfanau. qB]Miqóoqari Yáaweefa Mooseena qímaminau. Anée óoqu Isaraee máqannaa nífusaa miqínaqa misá qiníara Abarahaamána faqa Isakeena faqa Yakooboona fáqa misá Yáaweefa misá Ánutufa kúqaa aní afusaa kooroo íifoo qifáranoo. A-Ánutufa kafáa qímaminoo qinau. Aneenná ásaukunnai mara miamí ámeesa qúmaraa qufanoo qumároofanoo kafáa ásaukuki sáunù kámmafinau. 5@eÁnutufa iriséenoo qinau. Dóo miná maqásaa áqua qufanóo maqásaa áqusoofanóo mi saunúfa sakáni kambíqa fufanoo Mooseefa miná qáfamaseenoo rufíasee sandánau. ?Miqí qufanoo Ánutufa qinau. Aní ásaukuki anee nánee úqirafa nídanee, qufanóo Mooseefa qinau. Sáunu úqirausa nídaqee qinau. I> Mooseefa Ánutuna ufa iriséenoo kaifáa irámirinoo qinau. Misá Isaraee máqannaa sía qiní ufa qaindúsia, sía qiní ufa íria qiníara únna fee qímasee Yáaweefa sía aní áfusaa kooroo ifaná únna qiaanoo qífaqa qinee náqifee ianáuree. Náqifee íánaqee misá qiní óosana qáfee fee kúqaa fee qifáree. 7=iÍnnee fírarifaqa ínni nínaaqmaaka Isipa máqannaa ánaaseeuqa nári naaqá mária ánaaseesa faqa náriqa máaqaki máriasara faqa qífaqa qamunna faqa kóora faqa siruáa faqa nifaaqa áuqi maria ainaináusa faqa nímifaqa ínneeqa faiqi námu níraamuqmaaka Isipa máqannaa ámiqira qámunna ainainá kai afisúnnímaqaifaqa máree fuaqa. Miqínnanannai ínnee Isipa máqannaasa aináina máree fíara foorá ifáranoo.<9Qinée Isipa máqannaasa ínniara náaquqarana nímianaqa ínnee Isipa máqasaaqari sía káqi fifáranoo. Aináina nímifaqa máree fifáranoo. ';IQinee qeeqá afeekannái Isipa máqannaasa óosana óosana náaquqara áinainannai fitíqnarana nímianaura. Nímiananóo Fáraoofa miqóo ínni idukúannoo. 2:_Qinée íridaqa anée qímaminanoo Isipa máqannaa karaambáiqa fánnoo sía ínni niiqáinaqa fifáranoo. Qinée miná áidafirana ámiananoo miqóo ínni niiqáannoo. V9'Moosee anée Isaraee máqannaasa mi ufána qímanniminaqa írifara. Ánee Ísaraee maqannaa úriqararausa faqa nífiqamareenana Isipa máqannaa karaambáiqa márinnai óonuree maaqí qímasee qímamia. Maasá Heeburu máqannaasa Yáaweefa maasá Ánutufa maasá qífusaa kooroo máfinoo qímanniminoo. Maqee anée maasára eedóo qínaqa qaaramoó fáasaana aadána máqa máaqaki óonuree maasá Yáaweena maasá Ánutuna tatúfirana suqá ámianee qía. E8Qinée Isipa máqa máaqakinaana máraanauree qímasee íridaqa. Misá fíraa aupurarana kínaana nífieeqee áinoo faqaa máqasaa irairaa ída réemindéemiri máriqoo Kannaa máqasaa faqa Heeta máqasaa faqa Amoora máqasaa faqa Peerisita máqasaa faqa Hifita máqasaa faqa Yeebusa máqasaa faqa quqánnisaanaura. 7 Ánutufa kaifáa Mooseena qímaminoo qinau. Anée óoquree Isaraee máqannaa úriqararausa súqusee maaqí qímasee qímannimia. Yáaweefa inni nínaakusa Abarahaammána fáqa Isakeena fáqa Yakooboona fáqa Ánutusa qiní qífusaa kooroo máfinoo qímaqiminoo. Misá qímannimia, qinée misá iannái anirée qáfaunaqa Isipa máqannaasa qumaara moómoo nímimariafaqa qáfaidaqa. )6MMaaqí qímasee kafáa moó fáqa qímannimia. Ínni níkausa Abarahaammána fáqa Isakeena fáqa Yakooboona fáqa Ánutusa Yáaweesa máridaqa aní Isaraee máqannaa iannái aní aqiqáidaqa. Qiní mi duqúfa náaruara máriannoo. Kásooaqee kambíqainausa qiní mi duqúna reefáranoo. M5Ánutufa iriséenoo Mooseena qímaminoo qinau. Qinée qeeqá márunausa qídaqa. Anee maaqí qímasee qímannimia. Naríara qinée qeeqá márunausee qímarifa diqiqaifaqa ínnee iannai ánidaqa. 4  Mooseefa iriséenoo kafáa Ánutuna qímaminoo qinau. Anée qiní diqiqáanáqa qinée Isaraee máqannaa ínnannai óonu réeqa maaqí qianáura. Ínni nísaifaqausa nínaakusa Ánutufa qiní diqiqaifaqá ínni qímannimirara ánidaqa. Miqí qíanaqa misá maaqí qímasee qiní ireefáranoo. Miná áuqu yáfee máridanoo fee qífaqa qinee náqifee qímasee qímannimianauree. j3O Ánutufa iriséenoo qinau. Qinée anífaqa márianana anee Isaraee máqannaasa Isipa máqasaa qaraana nífiqamaree maa aaqannásaa anirée qiní qimoo qifáranoo. Miqínna oosanafa qinée aní aiqáafannanara kooroo íannoo. W2) Mooseefa mi ufána iriséenoo Ánutunara qáòo qídanoo qinau. Akasáa qinée maaqírausa náqimáseeqee Fáraoo finnai óonuree fee Isaraee máqannaasa Isipa máqa máaqaki máriana nífiqaanaúree. =1u Qinée aní Isipa máqannaa karaambáiqa Fáraoo finnai aiqáanana óonureenana qiní faiqí ánaasee indaarúnni kámma nímaqainaqa Fáraoona maqa máaqakiqari quqásee ániaqa. 0 Isipa máqannaa Heeburu máqannaa radámi máriafaqa misá qikí ráqee máriafa dóo qiní dáaqoosaa rifaqa níqafaidaqa. u/eQinée innaarúnaindari qumurée Isipa maqánnaasa nísaukukinaana maréeqee firaa máqa máaqa áinoo faqáa máqa aiqáma ainaina rairaá ímariqoo quqáanaura. Mi maqánasaa Kannaana máqannaasa fáqa Heeta máqannaasa faqa Amoora máqannaasa faqa Peerisita máqannaasa faqa Hifita máqannaasa faqa Yeebusa máqannaasa faqa misáuqa máriaqoo quqánnisaanaura. g.IÁnutufa kaifáa Mooseena qímaminoo qinau. Qiní faiqí ánaasee Isaraee máqannaasa Isipa máqasaa firaa aupurarana ními máriafaqa níndafaidaqa. Misá qiníara maasá afeeka rakísira rakísi máriasa nísaukukinaana rafía quqáannee qímasee qiní dáaree máriafaqa íridaqa. Qinée misá aiqáma áupurarana máree márianara íridaqa. -Miqí qímaseenoo Ánutufa kafáa qímaminau. Qinée aní ákoona Ánutusa máridaqa. Abarahaamána fáqa Isakeena fáqa Yakooboona fáqa Ánutusa máridaqa. Mooseefa mi ufána iriséenoo Ánutuna qáfaanoo qímaseenoo rufíaseenoo óorisaa ititánau. O,Miqí qímasoofanoo Ánutufa kafáa qímaminau Moosee sía anée adeedí ánia. Aneenná áiku ánaamu raipáqusee miqóo maría. Náaquqara maqa maaqa márinara aneenná áiku ánaamu màra áqua. D+Mooseefa quándakinoo aaqá óonu roofanóo Ánutufa minakíqari Mooseena áaraidanoo qinau. Moosee Moosee qinau. Mooseefa iriséenoo foó qímaseenoo qinau. Qinée máà máridaqa. *+Mooseefa miná qáfamaseenoo moó áinainammifoo sáina aaqá óonuree qáfaa, nánaree saqári amimi sía qáidanoo fee qímasee aaqá finau. d)CMiqí márufanoo Ánutuna qangiroo Mooseena áfusaa tautúmma amaqáseenoo kooroomáfinoo saqári amimikíqari idáùru kambíqanau. Mooseefa miná qáfoofanoo idáuru firaafá qáidanoo sía mi saqári amimína qanau. r( aMoó kári Mooseefa narí áiraamaku Yeetaroona Midianna máqannaa amaana máqaki aanáiqi kírafa máruna sipsípasaa faqa mimmísaa faqa rakísi márinau. Moó kári Mooseefa narí áiraamaku sipsípauqa faqa mimmíuqa faqa nífiqa máreenoo aadána máqa máaqa fíqareenoo Hooreeba náaquqara áaqanasaa múruqoofaqa ándanda néemarufanoo rakísi márinau. a'=Ánutufa misá mandáinainaki márufanoo misára óonu máfi írufanoo ámuqusinau.A&}Ánutufa misá qikí ráqarana iriséenoo Abarahaamána faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa moodáanaki kíra ufa qímaqoofa misá faiqinámu faqa dadaaqíanifeera óonu máfi írinau. D%Mooseefa miqóo moómoo áukuanaki márufanoo Isipa máqanna karaambáiqa Fáraoofa kúqinau. Kuqufufaqa Isaraee máqannaasa Isipa máqannaasa afeeka rumbarana ámeemaanai káqi kai ánnadannada qídaqa máridaqa Ánutufinnai dadaaqíanifeera innaaru qímariqau. Misá innaaru qírafa Ánutufinnai ooru finau. %$EMaraséenoo faiqi akoonaiqí máqanau. Maqaséenoo Mooseefa narí faiqi áuqureenoo qinée ánaamuru maqusaki máridee qímaseenoo Keerasoommá née qinau. 0#[Yeetaroofa Mooseenara qiní faqa máriannee qufanóo eedóo qímasee márinau. Márufanoo Yeetaroofa narí áraamuna Sipooraa námmarína Mooseena ámufanoo máranau. `";Misá níkoofa miná írinoo qinau. Mi-fasiqáfa yáifee máridanoo fee. Nánaree ínnee minní áisee ánidee. Dóo sandée óonu áfiqaifanoo nárana ani náani. Miqí qímasoofaqa óonu Mooseena áfiqee ániqau. j!OMiqí qufaqá misá qiqau. Isipa máqannaa fasiqa moó fánnoo faiqí sipsípasaa rakísi máriasa óonu raafanóo misára qáòo qímaseenoo maasá sipsípauqa narí kai nammári saka qumáree nímiisaifaqá dauní anidaqa. @ {Mi manaaqáusa sipsípauqa nammári néeneesoofaqá nífiqee máaqai fiqau. Óonu roofanóo misá níkoofa irámirinoo qinau. Ínnee náqifee ifaqée maqee fáasaanasaa ánidee. MFaiqí akaqáusa nárì sipsípasaa rakísimarúsa mi manaaqáusa niqiqoofaqá anirandée fufaqá misá nárì sipsípa naaree nammári nímianeera qufanóo Mooseefa fíndifinoo misára qáòo qímaseenoo mánaaqauqa náaroofaqá aniroofanóo Mooseefa narí kai misá sipsípauqa faqa mimmíuqa faqa nammári saka níminau. tcSandee óonureenoo nammári mádika áfaisaa óoqu márinau. Midianna máqannaa amaana máqaki aanáiqikirana miná áuqu Yeetaroona áraamuqmaaka dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 máriqau. Mooseefa nammári madika áfaisaa márufaqa mi manaaqáusa nárì níkoona sipsípauqa faqa mimmíuqa faqa nammári saka nímianee qímasee aniraqau. 3aFáraoofa minára iriséenoo Mooseena kuqá áruaneera ufanóo Mooseefa minára rufíamareenoo Isipa máqa máaqa quqásee Midianna máqa máaqai níanai sandánau. PMiqí qufanóo áru fásiqafa qinau. Yáfee aníara karaambáiqee qifanée anée maasá ufa irisée andeeqáidanee. Eendá anée Isipa máqannaa áruanafa kafáa maqee qiní faqa dárínnaree qufanóo Mooseefa taútinau. Tautúmandee qinau. Dóo eendá árunnanara aiqáma kooróomminoo máridanoommifoo qímaseenoo rufíanau. *O Iqáqoofanóo kanánaana rafúdamakufanoo Mooseefa narí máqannaa níndafarara kafáa finau. Óonuree níndafoofaqa Heeburu fásiqa qaaraqánda rákiqau. Mooseefa aqoónnana árimaruna qímaminoo qinau. Anée náqaafee ifanée aneenná aqoónnana óosana síainaki fífau áridanee. dC Áranaqoofanóo faiqíara dínni dínni múnu áfu máqee míni afu maqee ufanóo faiqí sía márufanoo Isipa máqannaa fásiqa Mooseefa kuqá aruséenoo miná irí núkuda afaqáseenoo minakí kukéeqasee ákundanau. tc Máriiufanoo Mooseefa innooqáfufanoo moó kári narí máqanna Isaraee máqannaasa óonu níndafoofaqa firaa kadaapi rímariqau. Isipa máqannaa moó fánnoo Heeburu máqannaa Mooseena aqoónnana árimarufanoo Mooseefa qáfanau. 'I Mi faiqi anaaqífa káqi kaaqóo innooqáfufanoo narí ánoofa áfiqeenoo Faraoona áraamuna máruqoo mínisoofanóo narí faiqi kámámbinau. Fúka ánoofa áuqu rarara maaqí qinau. Qinée nammárikinaana máraunnanara áuqu Mooseeneé qianaura. Mooseefa Midianna máqusai sandánau. D Qumuroofanóo Fáraoona áraamuna fannoo maaqí qímaseenoo mi anaaseená qímaminau. Anée maa faiqi anaaqína náamma ámidana rakísi márinaqa qinée maqee maqee feefaurú aní ámi maríanauranoo. Mi anaaseefá eedóo qímaseenoo narí faiqi ánaaqi uqanna narí máaqai múnu qaqée ídanoo rakísi marínau. xkFaraoona áraamuna eedóo qufanóo mi faiqi anaaqína ánasaafa óoru nárì nínoona uqanna áfiqee qúminau. QMifá miqí qímarufanoo mi faiqi anaaqína ánasaafa aniréenoo Faraoona áraamuna maaqí qímasee qímaminau. Amanéè Heeburu ánaasee moó óoru áfiqee múqusaananóo fée náamma ámiannoo fee. tcMarasoofanoo Fáraoona áraamuna ásaukukinaana maraséenoo uqá óo raqásee faiqi ánaaqi qáfanau. Faiqi ánaaqi ikíraqoofanoo miná írufanoo ámuqusufanoo qinau. Maafá Heeburu máqannaasa faiqì akoonaiqí máridanoo fee qinau. 1Fáraoona áraamuna nammári áuqaaneera narí rakísimaru manaaqáusa faqa mi nammarínai qúminau. Mifá nammári áuqaidanoo fúraaki qáfoofanoo uqá márinau. Márufanoo qáfamaseenoo narí aináini maru manaaqána qímamufanoo mi uqána nammárikinaana máranau. ;Nammáriki márufanoo mi faiqína ánasaafa níanaindari kukéeqanoo máridanoo rakísi márinau. Nánee kambíqaannoo qímasaidanoo rakísi marínau. DQaaramoó qúqoona áiqaróofanoo faiqi ánaaqi káqikaaqóo áaqoo írufanoo miná ánoofa akoofa rafáaqafirara óonumafi írusia miná ánoofa fúraa ámanee úqa kísaaqa difaaniará foorá áuqinau. Mifá koorootáqa qumáreenoo fúraa úqamau sía nammári ruqíqaki kéeqáanifeera akinau. Uqá áuquseenoo miná ánoofa faiqi ánaaqi uqáki rúmaseenoo fúraa moómoo nammári ámmáusái márunaki kukéeqaqoofanóo minakí márinau. KMaraséenoo faiqì moó akoonaiqí maqaséenoo miná ánoofa qáfoofanoo ámiqira faiqi márufanoo Isipa máqannaasa árifoo qímaseenoo qaaramoó qúqoonasaa kukéeqa ámaqáqoofanoo márinau.  {Mi kamúqoo mi aukuanná Réefina átikiqari kumaaráa moó fannoo fíndi finoo mánaaqa Réefina óosanakí máranau. a ?Faraoofa misá níndafeenoo narí máqannaa Isipa máqannaa aiqámausa náaramáseenoo ufa afeeka ufa qímanniminau. Heeburu ánaasee akoonaiqí maqasáifaqa ínnee miná maréeqee nammári firaaná Niru námmariki áqusaifaqa kúquaqa. Aiqáma kúquaqeera mánaaqauqa kai káqi máriaqeera qinau. Miqí qímasoofaqa miqímmi maríqau.f  IMiqandá Ánutunara rufíoofanoo miná ákiiqara Ánutufa miqandá faqa faiqi asumu níminau.   5Ánutufa mi anaaseeqandá óosana níndafamáseenoo ámiqi ámiqimasoofaqá Isaraee máqannaasa moómoo kambíqafiqa afeeka maqannaa máriqau. M  Miqandá miná ufa iriséeqa qiqau. Heeburu ánaasee sía Isipa ánaasee naannaráidaqa misá káqi káqi faiqi máqaidaqa. Maaqandá óonu ráunaqa fáasai faiqi maqaqaafaqá óonu níndafaidaqa. [  3Faraoofa akoonaiqí moómoo kambíqoofanoo níndafamáseenoo innaamunaí nífiqaqanu ánaaseeqanda náaramáseenoo níqinoo qinau. Ínneeqara náqaafee ifaqée sía akoonaiqí nárídee qiní ufa rukíáafanoo.   Mi anaaseeqandá Faraoona ufa iriséeqara Ánutuna ufara rufíaseeqa sía akoonaiqíuqa nárí maríqau, káqi máriqau.  Ínneeqara innaamunaí fídaqara dadaaqíqa faiqì maqaséeqa akoonaiqí aiqáma aaqee uqanná rutúkuaqa, mánaaqa kai káqi máriaqa. Z 1Faraoofa mi kadaapirirána Isaraee máqannaa nimiséenoo quandáfinoo Isareee máqannaa ánaasee qaaraqánda Sifaraa námmarisa Puaa námmarisa inaamunaí fusásaa rakísimaru anaasee qanda qímanniminau. ~ yIsipa máqannaasa qufaqa Isaraee máqannaa qafee máqa qumáree ausírira óoniara foora moómoo áuquseeqa minánnai máaqa usakéeqa kafaa áfuqaki áinaina faqa ímaríqau. Miqí márufaqa sía Isipa máqannaasa misára qimudáòo qímariqau.    Miqúnara sía moómoo asumu kambíqaaqeera firaa kadaapí uqanná misá nímuaaqa quqásoofaqa misá mandá márira máriqau. 4 e Isipa máqannaasa Isaraee máqannaa kafáa kafáa ummaara nímufaqa moómoo kambíqafiqa maqa máaqa qumbiáqau. Isipa máqannaa misá níndafeeqa káaqa rufíee máriqau.  % Miqí qímasoofaqa Isipa máqannaasa Isaraee máqannaasa karafúsa saika nímiqau. Afeeka rakisirausá misásaa rakísi maríqau. Isaraee máqannaasa karafúsaki máridaqa qaara maqusa áuqiqau. Moó máqusa áuqu Pitoona máqusa áuqusee moo máqusa áuqu Raqamaseesa máqusa áuqiqau. Mi maqusa qandá nárana afeedímaru maqusa qanda máriqau. Qafee máqannai kai máaqa usakéemaríqau. g K Rákirafa kambíqainaqa misá maasá namuqáa faqa moodáanaki kámmafi maasá darusée quqásee sandée foora. Ínni saimbaqa náqifee mándee óonumafi irisée misá rafáaqafúsaanaqee misá sía moómoo kambíqeefaree. 8 m Faraoofa narí máqannaasa qímanniminoo qinau. Isaraee máqannaasa moómoo uqanna maqa máaqa umbíaqa máriafaqa maasá úridaaqaramáseeqa maasá rafáaqafu qímaqéefaara. Z 1Faraoofa Isipa máqannaa rakísirafa kuqufufanóo kísaaqasaa márinoo fúka moó Fáraoofa kambíqanau. Mifá Yóoseefaanara faqa aandaroo áukuana rakísiiunara faqa miná áiku ásaukuara faqa sía írinau.   Miqóo máriiufaqa Yóoseefaafa faqa narí áfasausamara faqa aiqáma mi akiiqáusa kuqu taikáfufaqa misá faiqi námu níku nísauku fíndifufaqa faiqi moómoo uqanna maqasoofaqa kambíqaqau. Kambíqafiqa Isipa máqa máaqa umbiqámma áqiqa máriqau. ~ T} %Moodáanaki ruqáuiqa óoqu fúsà qaaramóo fásiqa níku nísauku taikásee moó fásiqa ásaukuqará kai taikásee 70 Isipa máqa máaqaki óoqu maríqau. Yóoseefaafa óoqai miqóo máruqoo márinau. `| =Isakarafa fáqa Seeburunafa fáqa Beensamináfa faqa Dánnaafa faqa Napatarifa fáqa Kadaafa faqa Áseerafa faqa minamúsa faqa misá faiqinámu faqa nárì níkoona nínaakuna faqa Isipa máqa máaqaki óoqu fiqau. { Gz  Reeubeenáfa faqa Simeeoonáfa faqa Réefifa faqa Yúdafa faqa W~~_}}@|w{zz$yhyxx=wTvuu#tZsrqpp(nqmlkkwjj6i1hgifekddba<`*_]^]]\f[~ZYXWdV?U`TSSQQPNoNMLK{KpJoIItHGFEDCCA@@^??W>Q==><;::9#87655'4;322$10/.!-,+\*/)(&&%$4"! $ b" Pbd < W ?n" Ínnee mi faasaanná amaana qóomaqa fáasaanara foorá márinaqa qinée Yáaweesa áuqaafánna ainainara náaqoo áuqáinaqa irisée asasifáranoo. Ínnee aiqáma kari mi faasaannára asasifáranoo. Pauráqa sía quqára bereeta néemaru firaa faasaanáfa. e!E Fidíka kooqí áfaisaa aku ámaqarafa mifá kai ínnee mária maaqána koorooíannoo. Qinée Isipa máqannaa aiqáma náríqà fídaqa ínni máaqa kooqísaa fidíka qáfamasee áinaaqaráanaura sía ínni náruanaura.  } Mi eendánaki qinee Isipa máqa máaqa aiqámai óonuree anirée ídaqa aiqáma óoqá ákoonaiqi faqa óoqasaa andáu ákoonauqa máqarana faqa kuqá náruanaura. Qinée Yáaweesa Isipa máqannaasa únna anutusa faqa aupúrarana nímianaura. oY Ínnee maaqímmasee mi aandauná naaqa. Amunnandá máraseeqa níku ánaamu afisúseeqa, sáunù nísaukuki qumáreeqa doo káqi káqi naaqa. Námaseeqa maaqóoqari ínnee mi narannára Yáaweefa áinnaaqaróo nárana fée qiaqa. ym Eendáki miná aiqáma taikáaqa. Miná átaraasa sía kanánaana káqi máriani, idá qarasáinanoo taikáani. y Sía fúka naaqa. Nammáriki faqa sía suqásee naaqa. Idáki kai ákiiqa faqa áiku faqa árada faqa suqásee naaqa. I  Mi eendánaki kai mi aandauná amaqí idásaa kasooqammásee sukáqée mári adasána námufaqa naaqa. Sía innooqée mari pauraqána áqira béreeta suqásee sipsípa amaqí námufaqa naaqa. M Sipsípa arusáifaqa miná fidíka sakaséeqa máaqa kooqíuqa dínni dínni áfáimau faqa mirínni auní ríranasaa faqa ákuaqa. Ínnee mi aandaúsa neefándinna máaqana kooqí aku ámaqaaqa. -U Mi quqoonnánasaa qísaukuqara taikásee qíkunni qaara faqa qaara faqa marasée 14 faasaana eenée márinaqa kai aiqáma Isaraee máqannaasa mi aandaúsa áruaqa. #A Ínnee sipsípa ánaaqi fée mimmí ánaaqi fée ákoona kai moodáa áukuana marasáinnana, sía moó nammúana faqa aurírana faqa márinnana máraaqa. iM Mi maqánakinaasa óodaa máridaqa sía mi aandaúna náma taikáaqáa ínaqa misá naaqá márinausa náaramásee misá faqa amana rainásee naaqa. Faiqí ánaasee nimana nimana kái aukúsee níminaqa náifanoo taikáani.  Ánutufa Mooseena qímaminoo qinau. Aiqáma Isaraee máqannaa maa ufána qímannimia. Maa quqoonnásaa qísaukuqara taikásee fáasaanasáa moodáa moodáa fásiqa óonu sipsípa ánaaqi fée mimmí ánaaqi fée nárì máaqaki máriasa naaqéera máraaqa. `; Ínnee aiqáma áukuanaki maa quqoonnára maasá indaarúqaa qúqoona fée qifáranoo. _ ; Mooseena faqa Áaroona faqa Isipa máqa máaqaki Yáaweefa kafáa qímanniminoo qinau. a= Mooseefa faqa Áaroonafa faqa Fáraoona óorisaa mi oosana oosanna áinainna áuqoofanóo mifa sía írinau. Yáaweefa qufanóo kaukaata qíra írirana maraséenoo sía niqiqoofaqa miná maqa máaqakiqari fiqau.I  Ráudamáfufanoo Yáaweefa Mooseena qímaminoo qinau. Fáraoofa aní ufa sía uqanna íriannoo. Miqí márinaqa qinee faiqí sía áuqaaqaa íra áinaina moó faqa moó faqa áuqaanaura. W) Mooseefa kafáa Fáraoona qímamidanoo qinau. Aní aináiniranasaa rakísi maríasa aiqámausa qinée íannannai aniréeqa qiní dóorinni niqoori sáunú arafíqa qíníara doo aneenná máqannaasa nífiqee fúànnee qifáranoo. Miqí qífaqa qinee doo fuanáuranoo. Mooseefa miqí qímasee áranaqoofanoo áanoomáseenoo ráudanau. zo Miqí márifanoo sía uqanna fainí fánnoo Isaraee máqannaasa faqa misá aandáuqa faqa níndafeenoo káù káù qíànnoo. Miqínana anee qinée Yáaweesa Isaraee máqannaasa faqa Isipa máqannaasa faqa rainée márunnanara írinnaranoo. 4c Aiqáma Isipa máqa máaqaki ikífáafau qírafa firaafa máriannoo. Óoqai sía miqíra ikí ráqarafa márinau. Kásooqaqee faqa sía miqíra qíkíraqarafa máriannoo. 2_ Isipa máqannaa akoonaiqí óoqa fáiqiuqa aiqáma kúqifaranoo. Aní Fáraoona faiqi aní ámaaqa máqáaninnana sáaqari óosana arasee miqóoqaraasa óoqa fáiqiuqa faqa káaqa uréeqarausa óoqa faiqiuqa faqa aiqáma naru taikáannoo. Aiqáma burimmakáuqa óoqa ánaaqiuqa faqa kúqifaranoo. 5e Mooseefa Yáaweena mi ufana iriséenoo óonu Fáraoona qímaminoo qinau. Yáaweefa aníara maaqí qínoo. Eendámúqusai uqanna qinée Isipa máqa máaqaki nuanáura. z o Yáaweefa qufaqa Isipa máqannaasa Isaraee máqannaasara úriqararausee qiqau. Isipa máqannaa Fáraoona aináiniranasaa rakísi márusa faqa aiqáma faiqí ánaasee faqa Mooseenara káaqa úriqarara fée qímasee aináina nímiraree qiqau. _ 9 Moosee anée aneenná maqannaasa maaqí qímasee qímannimia. Misá aiqáma Isipa máqannaasa nárì naaqá máriasa irámirifaqa nifaaqa áuqi maría áinainna siruáannoo faqa kóorannoo faqa áuqirana nímiaqa. 4  e Miqí qímasoofanoo Yáaweefa Mooseena qímaminoo qinau.Qinée moodáa ummaará kai Isipa máqannaasa karaambáiqa faqa miná máqannaasa faqa nímianaura. Miqímmasáananoo mifa ínni idukúsáinaqa fifáranoo. Kuqáa uqanna mifa sía reendeenásaa ínni niiqáannoo. Kaukaata qídanoo niiqáannoo.   Mooseefa miná ufa iriséenoo Faraoona qímaminau. Anée kúqaa qíananoo. Anée sía kafáa qiní qíqafeennaranoo.6 g Miqí qímaseenoo Fáraoofa Mooseena qímaminau. Dóo qinée qáfee máriana qiní qífusaaqari fífua. Qinée sía kaifáa aní qáfaanaura. Aní qáfaanana kúqinnaranoo. } Yáaweefa qufanóo Fáraoofa kaukaata qíra írirana maraséenoo ititammáseenoo Isaraee máqannaa sía idukínau. 5e Maasá qeeqá aandáùqa máree fuanáura. Sía moodáa maaqóo káqi máfi quqáanaura. Maasá qeeqá kaí nána áandau fee aruséeqa Yáaweena maasá Ánutuna tatúfirana suqá ámianauree. Maasá maqee sía íridaqa. Miqóo óonuree írianaura. Nána áandaunnóo fée tatúfirana suqáanaúree. % Miqí qímasoofanoo Mooseefa qinau. Maasá náriqa aandáuqa faqa máree óonureeqa Yáaweena maasá Ánutuna tatúfirana suqá ámianaura.  Fáraoofa Mooseena áaramáseenoo qímaminau. Aneenná máqannaasa faqa dóo óonureeqa Yáaweenara innaaru qímaseeqa amooqiaqa. Ínnee ínneeqa faiqì ánaasee faqa aiqáma nífiqee fuaqa. Ínneeqa aandáuqa maaqóo quqásee ínneeqá kai fuaqa. >w Isipa máqannáasa mi karí sía narí qáfee narí qáfee ímariqau. Sía aaná nímariqau, máaqaki kai máriqau. Isaraee máqannaasa máruqoo kai káaqa qée márufaqa márinau.   Mooseefa narí ásauku innaarúnai uqéerasoofanoo Isipa máqa máaqa asukuna firaafá qaaramoó fáasaana ititánnimaqánau. zo Yáaweefa kafáa Mooseena qímaminoo qinau. Anée aneenná ásauku innaarúnai uqéerasainanoo asukuna fannóo aiqáma Isipa máqa máaqa rafáaqafuani. Asukuna firaafá misá nifaaqaí atooqánoo máridanoorá foorá inóo máriannoo.  Yáaweefa qufanóo Fáraoofa kaukaata qímasee sía Isaraee máqannaasa idukúsoofaqá fiqau. Asukuna firaafá nárinau. +Q Yáaweefa qufanóo úfai fánnoo súani áfu óosana qáannaindari úriufa mara quandásee súani áfu kéeqée márunnaindari afeeka ufai uqanná úqinoo aiqáma pándáaqauqa fuaqá Taatuqée óoruku námmarinni áqinau. Sía uqanna moodáa pándaaqa Isipa máqa máaqaki káqi márinau. ^7 Mooseefa iriséenoo ráudamaku fánoo óonureenoo Yáawee funnai innaaru qinau. B~ Ínneeqara qiní áaqarana ákiiqara kafaa maqee kái minní qísaaqa. Minní qíseeqa Yáaweena ínneeqa Ánutufinnai innaaru qífanoo maa kuquaqaa ira aupurarána mara áqu qísaani. $}C Fáraoofa Mooseesa Áaroonasara ániaqee qufaqá aniroofanóo qímanniminau. Qínee Yáaweena ínni Ánutuna faqa ínni faqa mandáikamma nímaqeeqa. [|1 Mi pandaaqáusa aiqáma maqá rafáaqafúsoofanoo sía maqá áti faqa kooroo inau. Maqá faqa kaí kudima árinoo márinau. Pupú sámu fánnoo áridanoo máfìsoo ándándáusa faqa aiqáma saqári qaqama faqa námasaqau. Sía saqári ámanee árira áinaina, saqárisaa faqa úmmaqira áináinasáa faqa Isipa máqa máaqaki márinau. ?{y Pándaaqa moómoo núkudara foorá ururéeqa aiqáma Isipa maqá máaqaki amanaíkiqa máriqau. Moómoo indaarú ooqbíqasee úrufaqa kafaa ináaqíana akaqáusa ooqbíqasee úrufaqa, miqí kai másaida moómoosa uru maqa máaqa qumbiáqau. Óoqai sía miqírana qáfaqau, náaru faqa sía qáfeefaranoo. \z3 Mooseefa iriséenoo narí sáunù uqéerasoofanoo Yáaweefa úfaira qufanoo súani óosanaindari mi faasaanná faqa mi eendánaki faqa úqinau. Kanánaana úfai fánnoo pándaaqauqa moómoo máree úrinau. y Yáaweefa miná qáfamaseenoo Mooseena qímaminoo qinau. Aneenná ásauku Isipa máqa máaqa ámummaqa uqéerasáinaqa pándaaqauqa ániaqa. Aniréeqa misá Isipa máqannaasa nárana amanee aiqáma naaqa.Pupú samu áridanoo máfisooná námataikáaqa. Ox Minára qinee ínniara faiqí kai óonureeqa ínnee íri maríandee Yáaweenara innaaru qímaseeqa amooqiaqa. Miqí qímasee narí sundíauqara qufaqá Mooseesa Áaroonasa niiqoofaqa ráudee fiqau. w; Miqí qufanóo Fáraoofa qinau. Qinée Yáaweena áuqu rámasee qeeqá qimana aiqámásee maaqí qídaqa. Qinée sía eedóo qíànaqa ínnee ínneeqa faiqì ánaasee nífiqee fifáranoo.Ínnee akooqóo maasa mandáikamma qímaqarara típundaara máqaqee miqí máriafanoo. v Miqí qufanóo Mooseefa narí qímaminoo qinau. Maasá aiqámausa fuanáuranoo. Maasá qeeqá faiqi asooqá faqa fuanáuranoo. Maasá qeeqá sipsípauqa faqa mimmíuqa faqa burimakáuqa faqa aiqáma óonuree Yáaweeena oomáqa suqámianauranoo. u Miqí qufaqá Mooseesa Áaroonasa nífiqee Fáraoofa máruqoo mínísoofanóo Fáraoofa qímanniminoo qinau. Ínnee óonureeqa ínni Ánutuna Yáaweenara innaaru qiaqa. Ínneeqa fíranara faqa ámiqi másee qímaqímifaqa íria. Yáuyáusee fifáranoo fee. )tM Fáraoona aináinirana sáa rakísi márusa Fáraoona qímamiqa qiqau. Maa fasiqáfa Mooseefa kísaaqasaa maasá ummaara qímidanoo. Isaraee máqannaa idukúsainaqa óonuree nári Ánutuna Yáaweenara innaaru qiaqa. Anée sía fée qáfaidanee Isipa máqa máaqa doo mandáikidanoo. Ps Mi pandaaqáusa aní ufa írira máaqaki faqa aní aináiniranasáa rakísi máriasa máaqakiaqa faqa aní máqannaasa máaqakiaqa faqa qumbiqéefaranoo. Aní akeekú akaakú máruqooqari faqa maqee anée máriannaqooqari faqa sía qáfaa áinainafa mandáinaina uqanna máriannoo. Miqí qímaseenoo Mooseefa ráudamaki finau. [r1 Pándáaqa moómoo uqanna kambíqafi maqá ititáfinaqa sía maqá qáfeefáranoo. Pupúsamu fánnoo nárídanoo máfìsaí ándandausa aiqáma náma taikéefaranoo. Saqári máfìsàínáuqa faqa neefáranoo. q Anée káqi kai qáoo qímarinaqa qinée dúna pándaaqa moómoo mara quqásaanaqa aní máqa máaqaki qumbiqáannoo fee qinoo. lpS Mooseefa faqa Áaroonafa faqa Fáraoo funnái óonuree maaqí qímasee qímamiqa qiqau. Yáaweefa Qeeburu máqannaasa Ánutufa aníara maaqí qídanoo. Kísaaqasaa fee anee qáòo qídanee sía fee aneenná áuqu mara máree múqufisee qiní qímeemaanai márinnaree. Anée qiní faiqí ánaasee idukúsainaqa óonureeqa qiníara innaaru qiaqee qídanoo. qo] Ínnee ínneeqa faiqi námu fáqa nínaiqimara faqa, qinée Isipa máqannaasa faiqí sía áuqaaqaa íra áinainannai misá mara fúrufárirausaika mánnimaqaafánnanara qímannimia. Ínnee aiqámausa qiní Yáaweesara írifaranoo. n  Yáaweefa kafáa Mooseena qímaminoo qinau. Anée kafáa Fáraoo finnaí fúa. Qinée Fáraoona faqa miná aináiniranasaa rakísirausa faqa kaukaataqíra írirana nimiséeqa qeeqá faiqí sía áuqaaqaa íra áinaina misá qámbaana áuqarara miqíanaura. m #Óoqai Yáaweefa Mooseena qímàmúndee kai ínoo Fáraoofa kaukaata qímaseenoo sía Isaraee máqannaasa idukúsoofaqá fiqau.l5 "Taikáfufanoo Fáraoofa qáfamaseenoo kafáa áaqanau. Mifá faqa narí aináiniranasaa rakísi márusa faqa káqi kai kaukaataqiqá áni maríqau. ekE !Mooseefa Fáraoona máaqakiqari ráudeenoo naambeéqai qumuréennoo ásauku innaarúnai uqéerasee Yáaweenara innaaru qinau. Innaaru qufanóo innaarúnai qírafa faqa pupú sámu faqa aaku fáqa aiqáma taikánau. j  Sía moodáa uíta fánnoo mandáikinau. Mifa ínaaqíanna úmmaqirafa máridanoo maqee úri marúnara sía mifá mandáikinau. hiK Mi karí Isipa maqannaasa reepaa fáqa ráisa fooqáa íra áinaina baari fáqa mandáikinau. Baarí fánnoo akuqámáfufanoo reepaa qaqama írarara deedaqa máfufanoo pupú sámu fánnoo áqufinoo mandáika másanau. h{ Qinée íridaqa anée faqa aní aináiniranasaa rakísirausa faqa sía Yáaweena maasá Ánutunara rufiee máriafanoo. g/ Miqí qufanoo Mooseefa qímaminau. Qinée ani maqúsa naambeéqai óonureeqa qísauku Yáawee finnai uqéerasee innaaru qíananoo innaarúnai qírafa faqa pupú samu faqa taikáannoo. Miqímmásaanana anée maa maqa maaqánara Yáaweenaindi fee qímasee írinnaranoo. {fq Ínneeqara óonuree Yáaweenara innaaru qiaqa. Maasa innaarúnai qíranara faqa pupú sámuara faqa qíkoo uqanna qéenoo. Qinée ínni idukúsaanaqa fifáranoo fee qímasee qíma afeekaikídaqa. Ínnee sía maaqóo kísaaqasaa márifaranoo. meU Fáraoofa miná qáfamaseenoo Mooseena faqa Áaroona faqa náaramáseenoo qímanniminau. Maqee qinée áaqamámma séeqa. Yáaweefa andeeqárafa máridanoo. Qinée faqa qeeqá máqannaasa faqa áaqee márúnausa máridaqa. gdI Kooseena máqa máaqaki Isaraee máqanaasa máruqoo kái pupú samu sía áqufinoo nárínau. icM Pupú samu fánnoo aiqáma Isipa máqannaa maqúsai quqáqoo áinainausa faqa aiqáma faiqí ánaasee faqa aandáuqa faqa nárínau. Mifá aiqáma áfuqakinaa nárana faqa saqári qaqama née márunauqa faqa itairí aqinau. Sb! Yáaweefa aaku faqa pupú samu faqa quqáseenoo aakuasáara qufanóo aiqáma átinai úqi márinau. Óoqai Isipa máqannaasa miqírana sía qáfaqau. Mi karí kai firaafá uqanna kambiqoofaqa qáfaqau. -aU Miqí qufanoo Mooseefa narí sáunù innaarúnai uqéerasoofanoo Yáaweefa innaarúnai qírana fáqa aakuasáa faqa pupúsamu faqa quqásoofanoo maqásaa qúminau. `{ Iáqóofanoo Yáaweefa Mooseena qímaminoo qinau. Aneenná ásauku innaarúnai uqéeraa. Uqéerasainanoo pupú samu aiqáma Isipa máqa máaqakinaa fásiqa ánaaseesáa faqa aandáuqasaa faqa aiqáma áfuqakinaa náranauqasaa faqa áqufuani. _7 Akaqáusa Yáaweena ufa irisée níkóoqoosa misá nárìqa aináinira fásiqauqa faqa náriqa aandáuqa faqa káqi mádaanai quqáqoofaqa máriqau. r^_ Mádaanai márinna áandausasáa faqa faiqí ánaaseesaa faqa firaa pupusamu áqufinoo kuqá náruannoo. ]/ Dóo aneenná máqannaasa qímanniminaqa nárìqa aandáùqa faqa aiqáma áinaina mádaanai mári ainaináusa faqa maréeqee máaqaki quqáaqa. \ Dúna súani áfu máà maqee márina amanasaa ururáinaqa qinee qíananoo aaku firaafá pupú sámu námufaqa áqufuannoo. Miqíra púpu sámu Isipa máqannaasa óoqai faqa maqee máriaqooqari faqa sía qáfoo áinainafa maqee kái kambíqáannoo. k[Q Fáraoo, anée káqi kai ramoo rámaa ídana sía qiní faiqí ánaasee idukúsáanaqa fídammia. Z% Qinee ínni qeeqá afeeka uqannífiqarara ínni minní nísaunaqa káqi márianara qini áfeeka dúqu aiqáma máqa máaqaki dáraaniannoo. bY? Qinée aní faqa aní máqannaasa faqa mandá áuriranannai amaná náru taikáunaiqini. X Anée sía miqínaqa mi karí qinée sía aní aináiniranasaa rakísirausa faqa aní máqannaasa faqa kaí náruanauranoo, aní faqa aupúrarana ámianauranoo. Miqíanana anee írinnaranoo, sía moó fannoo qiní daanna rarafa aiqáma máqa máaqaki máridanoo. 8Wk Yáaweefa miná qáfamaseenoo kafáa Mooseena qímaminoo qinau. Ínneeqara dúna kanánaana fíndifíqa óonureeqa Fáraoona maaqí qímasee qímamiaqa. Heeburu máqannaa maasá Ánutufa Yáaweefa aníara maaqí qídanoo. Anée qiní faiqí ánaasee idukúsainaqa misa qiní qimooqíaqee qídanoo. *VO Miqufanóo Yáaweefa qufanóo Fáraoofa kaukaata qímasee Yáaweefa qundee ínoo sía Mooseesa Áaroonasa ufa írinau. Firaa aaku faqa pupúsamu faqa áqufinau. KU Isipa máqannaa afunee fásiqauqa sía amana Mooseena áfusaa ánirana amanaíkiqau. Misá faqa aiqáma Isipa máqannaa undée kai ínoo abeemá nárí márunara sía Mooseefa máruqoo ániqau. dTC Mooseefa faqa Áaroonafa faqa Yáaweena ufa iriséeqa dandá afaqámaree Fáraoo funnái fiqau. Faraoona óorinni óonu kikíqa máfufaqa Mooseefa mi dandána innaarúnai áqinau. Áqusoofanoo maqásaa áqufinoo mi dandáfa aandáuqa faqa faiqí ánaasee faqa abeemá níminau. Nimisoofanóo mifa radíqinoo namúana firaafa nárí márinau. RS Miqímmásáinanoo mi dandáfa kookoomara foóra aiqáma Isipa máqa máaqakinai áqufinoo aandáùqa faqa faiqí ánaasee faqa nibeemá náruani. Naru fínoo radíqinoo namúana firaafá kambíqaani. 1R] Yáaweefa kafáa Mooseena faqa Áaroona faqa qímanniminoo qinau. Moosee anée danda qoodaa ásaukunnoo afaqámaree Fáraoona óorinni óonuree innaarúnai áqua. Qinée Yáaweesa dúna fáasaana miqíanauranoo fee qídaqa. )NM Qinée aandáù raináanauranoo Isipa máqannaa aadáù aurírana nímianauránoo. Isaraee máqannaasaindi sía aurírana nímianaqa sía misáindi kúquannoo. }Mu Anée kaifáa qáòo qímasee Isaraee máqannaasa sía idukínaqa, qinée mandá áuriranara qíananoo aní aandáù qóosauqa faqa doonkíuqa faqa kaméerauqa faqa burimakáuqa faqa sipsípauqa faqa mimmíuqa faqa mi aurirána nímianauranoo. L K ! Ánutufa kaifáa Mooseena qímaminau. Anée Fáraoo finnaí óonureenána maaqí qímaseenana qímamia. Oo Fáraoo, Yáaweefa Heeburu máqannaa Ánutufa aníara maaqí qídanoo. Anée qiní qíku qísauku idukúsainaqa qiníara innaaru qímaseeqa qimooqiaqee qinoo. rJ_ Miqí márufanoo Fáraoofa kafáa kaukaata qímaseenoo sía Isaraee máqannaasa idukúsoofaqa fiqau.wIiYáaweefa Mooseena irára ufa iriséenoo faufáari Fáraoona máaqakinaana faqa miná aináiniranasaa rakísi márusa máaqakinaana faqa miná máqannaasa máaqakinaana faqa aiqáma taikánnisanau. Sía moodáa fáufáari káqi márinau. kHQMiqí qímaseenoo Mooseefa Fáraoona máaqaki áiseenoo ráudamáfinoo Yáaweenara innaaru qinau. %GEMooseefa Fáraoona úfa iriséenoo qímaminau. Aní máaqakiqari ráudeeqa qumuréeqa innaaru qianaura. Dúna kanánaana faufáari taikáannoo. Aní máaqaki fáqa aní aináiniranasaa rakísirausa máaqaki fáqa aní máqannaasa máaqáki faqa dúna kanánaana taikáannoo. Fáraoo sía kaifáa únna qímaseenana qáòo qia. Isaraee máqannaasa Yáaweena tatúfirana suqámiranara sía kafáa qáòo qia. zFoFáraoofa iriséenoo qinau. Dóo amaná ínnee aadána máqa máaqaí óonu máridaqa aandáù tatúfirana suqásee Yáaweena ínneeqa Ánutuna ámiaqa. Sía níanai fuaqa, adeedí máridaqa innaaru qídaqa qiníara faqa innaaru qiaqa. &EGMaasá qaaramoó fáasaana aadána máqa máaqaki óonuree aandáù tatúfirana Yáaweena maasá Ánutuna narí qímannimúndèe kái íqa suqá ámianaura. =DuMooseefa narí qímaminoo qinau. Maasá sía amana miqíanaura. Isipa máqannaasa Yáaweena maasá Ánutuna tatúfirana suqá ámiranara níkóoqáandoora. Maasá maa aandaúsannoo tatúfirana suqárafa Isipa máqannaasa níkooqarana nímianaqa maasá qíqáfamaseeqa óonisamu maasá kuqá dárifoora. DCMiqímmásoofanoo Fáraoofa Mooseesa Áaroonasa náaramáseenoo qímanniminau. Ínnee maaqóo Isipa máqa máaqaki moó átinai ínneeqa Ánutuna tatúfirana suqásee innaaru qiaqa. BKanánaana Yáaweefa qufaqá faufáari moómoo uqanna núkudara foorá aniréeqa Fáraoona ufa írira máaqaki faqa miná aináiniranasaa rakísi márusa máaqakiaqa faqa aiqáma Isipa máqa máaqaki faufáari fánnoo mandáika uqanna másanau. AQinée aní faiqí ánaasee faqa qeeqá faiqí ánaasee fáqa raináanaura. Mi rainaráfa náaquqara áinaina dúna kambíqaannoo. [@1Miqí máfinaqa qinee Kooseena máqa máaqaki qiní faiqí ánaasee máriasasaa ititásáana sía faufáari íannoo. Qinee miqíànana anee qiní Yáaweesara mi maqa maaqánaki máridanoo fee qinnáranoo. !?=Qinee aní aaqu qímáma qáidaqa anee sía idukínaqa qinee aní faqa aní aináiniranasáa rakísirausa faqa aní máqannaasa faqa faufáarinnóo aupúrarana nímianaura. Isipa máqannaasa máaqauqaki faufáari kai qumbíqaannoo. Aiqáma misá máqa maaqa faqa rafaaqa fuannoo. K>Yáaweefa Mooseena kafáa qímaminoo qinau. Dúna kanánaana uqanna Fáraoofa nammári áuqarara óoqu fúannoo. Anée kanánaana fíndifinana óoqureenana paqúrimasee maaqí qímasee qiní ufa qímamia. Fáraoo Yáaweefa aníara maa ufána qinoo. Anée qiní qíku qísauku idukúsainaqa qiní qimoo qiaqée qinoo. g=IAfuneé fásiqauqa Fáraoona qímamiqa qiqau. Ánutufa maa ainainá áuqaidanoo. Fáraoofa misá ufa iriseénoo Ánutufa qundée ínoo kaukaata qímasee Mooseesa Áaroonasa ufa sía írinau. Faufáariuqa kambíqaqau. r<_Isipa máqannaa afunee fásiqauqa Áaroona óosana qáfamaseeqa misá fáqa nárì afuneennái aakúka amanammásee qáfaanee qímasee amanufanoo sía ufaqa minnísaqau. Minnísoofaqa aakúkauqa aiqáma átinai amanaikíqa máriqau. f;GÁaroonafa narí sáunù sámu kookooma rupéema ámufanoo aiqáma Isipa máqa máaqakinaa kóokoomma fánnoo aakúkáikinau. Mifa faiqí ánaasee faqa aandáuqa faqa nifaaqasása qumbiáqa márida ukaqá ními máriqau. d:CYáaweefa Mooseena qímaminoo qinau. Áaroona maaqí qímasee qímamia. Áaroona anée aneenná sáunù qumáree maqá rupéemma áminanoo kookooma fannoo qúandaki aakúkáikamafi Isipa máqa máaqaki umbiqáani. 39aEeqamoosa kuqu taikáfufanóo Fáraoofa qáfamaseenoo Yáaweefa qundée inóo kaukaata qímaseenoo sía Mooseena faqa Áaroona faqa úfa írinau. Aakúkauqa kambíqaqau. 8-Isipa máqannaasa mi eeqamoosáusa kúqiranauqa maréeqáida moodáanaki quqéesoofaqa putaa íqa aiqáma maqá máaqaki putaá úndi marínau. D7 Yáaweefa Mooseefa iroóndee inau. Aiqáma máaqakinaa eeqamoosauqa faqa máaqa naambeeqá qara máru eeqamoosáusa faqa máaqa saqama atiqara marusa faqa aiqáma qufaqá kuqu taikáqau. W6) Mooseefa fáqa Áaroonafa faqa Fáraoona máaqakiqari ráudeeqa óonuroofanóo Mooseefa Yáawee funnái eeqamoosa Fáraoona faqa narí máqannaasaki faqa quqáqoona taiká nísaanifeera innaaru qinau. I5  Aníki faqa aní aináiniranasaa rakísirausaki faqa aní máqannaasaki faqa mária eeqamoosáusa taiká fúannoo. Sía uqanna moodaa faqa káqi máriannoo. Niru nammáriki kai márifaránoo. 4 Fáraoofa iriséenoo dúna kai innaaru qíànnee qufanoo Mooseefa iriséenoo qímaminau. Anée qíanandee íanáura. Miqíànana anee miná qáfamaseenana sía moó maqásaa anutufa Yáaweena maasá Ánutuna fooqáafa máridanoo fee qímasee írinnaranoo. k3Q Mooseefa Fáraoona ufa iriséenoo qímaminau. Qinee ínniara innaaru qírara asasámmidaqa. Aneenná kai yáiree fee innaaru qíannee qínaqa qinée aníara faqa aní aináinirausasaa rakísirausara faqa aní máqannaara faqa innaaru qianáura. Mi faasaanná kai ínni máaqakiaqa qari eeqamoosauqa quqásee Niru námmariki kai óoqu márifarannoo. Q2Fáraoofa eeqamoosara ákooqoofanoo Mooseena fáqa Áaroona fáqa náaramásee qímanníminau. Ínneeqara óonu Yáaweenara innaaru qímasaifanóo kafáa eeqamoosa niiqáani. Éeqamoosa aiqáma niiqámásainaqa qinee Isaraee máqannaa karabúsakinaana idukúsaanaqa óonureeqa Yáaweena aandáù tatúfirana suqá ámiaqa. 1)Isipa máqannaa afuneé fásiqauqa misá faqa nárì afuneé áuqusoofanoo eeqamoosa moómoo nammárikiqari Isipa máqa máaqaki qumbiqáqau. L0Áaroonafa Mooseena ufa iriséenoo sáunù uqéeraseenoo aiqáma námmariuqa nimummaqa uqéeranau. Uqéerasoofanoo eeqamoosauqá moómoo nammárikiqari ururéeqa maqa máaqa rafáaqa fiqau. 7/iYáaweefa kafáa Mooseena qímaminau. Anée Áaroona maaqí qímasee qímamia. Dóo aneenná sáunù uqéeráseenana aiqáma nammári fáqa oorákinaa námmari fáqa áká mándira námmariuqa fáqa uqéera uqafíqasainanoo eeqamoosa fannóo moómoo ururéenoo Isipa máqa máaqa rafáaqa fúani. ?.yEeqamoosa fannóo ururéenoo aní fáqa aní aináinirausasaa rakísi máriasa fáqa aní máqannaasa faqa nifaaqaí akareefáranoo. Miqí qufanóo Fáraoofa sía mi ufána írinau. Q-Niru nammáriki faqa eeqamoosa káì qumbiáqa márifaranoo miqóoqari anée kóoti maríanna firaa maaqánaki fáqa kéeqeefaranoo. Anée faiqée máriannanaki fáqa kéeqeefara. Aní qaarí qamunnasáa fáqa qumbiqéefaranoo. Aní faiqí firaasá fáqa aní máqannaasa fáqa misá óonidaki faqa afeekí fáqa qumbiqéefara. p,[Anée qáòo qínaqa qinée eeqamoosa moómoora qíànaqa aniréeqa aní maqa máaqa qumbíqeefaranoo. + Yáaweefa kafáa Mooseesa Áaroonasa qímanniminoo qinau. Ínneeqara Fáraoo finnaí óonuree maaqí qímasee qímamiaqa. Yáaweefa aníara maaqí qídanoo. Anée qiní qíku qísauku idukúsainaqa misá qiníara innaaru qídaqa qimooqiaqée qinoo. v*gQísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 fáasaana nammári káqi fidíka árinoo márinau.D)Isipa máqannaasa nammáriara randóosia Niru námmari áfaiqara núkuda indufúsaida ámiqira námmari sakasáidaqa néemariqau. Ánoona nammari mandáikinoo márunara sía néemariqau. a(=Fáraoofa miná qáfamáseenoo narí máaqai óonureenoo sía mi ainaináusara írinau. ;'qFáraoona afunee fásiqauqa nárìqa afuneennóo Áaroonafa undée iqau. Miqúfanóo Fáraoofa Yáaweefa qundée ínoo kaukaata qínoo Mooseesa Áaroonasa ufa sía írinau. a&=Noodáanna aiqáma námmarikinaafa kuqu taikáfufanoo nammári káaqa mandá úndúfaqa Isipa máqannaasa sía mi nammarísa née máriqau. Aiqáma Isipa máqa máaqakinaa námmariuqaki fidíka kai árinoo márinau. n%WMooseesa Áaroonasa Yáaweefa qímá nímúndee iqau. Fáraoona faqa miná úriqarara rákísirausa faqa nífusaa Áaroonafa narí sáunù uqéeraseenoo nammári ámuaqu árufanoo aiqáma mi nammárisa fidíka kaí árinau. 3$aYáaweefa Mooseena kafáa qímaminoo qinau. Anée Áaroona maaqí qímasee qímaminanoo narí sáunù qumáree aiqáma námmariuqa faqa oorákinaa námmariuqa faqa ákámmandira nammariuqa faqa aiqáma námmari ámummaqa uqéeraani. Nammari fánnoo aiqáma fidikáika kaí máfuannoo. Aiqáma Isipa máqa máaqakinaa nammariuqaki fidíka kaí máriannoo. Difáaniki faqa afeekí faqa sakaqáinafa faqa kaí fidíka áruannoo. ##AMiqínanoo noodáanna minakínaafauqa aiqáma kuqu taikáinanoo nammári faqa mandá únda ínaqa Isipa máqannaasa sía amana mi nammarína neefáranoo. "{Maqee Yáaweefa aníara maaqí qídanoo. Anee qinée áuqáanna ainaina qáfamasee anee qiníara Yáawee fée qímasee írinnaranoo. Anée qáfáinaqa qinée nammari ámuaqu maa saunúnannoo rukámu ámiananoo nammári fannoo fidíkaika míannoo. !Paqúri máseeqa maaqí qímasee qímamiaqa. Yáaweefa Heeburu máqannaa Ánutufa maaqandá diqiqaifaqá Isaraee máqannaasa anée idukúsáinaqa aadána máqa máaqai óonuréeqa qiníara innaaru qiaqée qifaqa aní qímamidaqa. Anee sía íri máriananoo. Q Dúna kanánaana Fáraoofa Niru nammári áuqarara óoqufínaqa ínneeqara miná minní óoqu paqúriaqa. Sakániki mári saunúna faqa mara máree nammári áfainni óoqu márida minára rakísiaqa. 9Sía írufanoo Yáaweefa kafáa Mooseena qímaminoo qinau. Fáraoofa káaqa kaukaata qíra írirafa minakí márifanoo idukirara ákóoqaidanoo. E Fáraoofa miná qáfamáseenoo Yáaweefa qundée ínoo kaukaata qíra írirafa káqi minakí márufanoo sía Mooseesa Áaroonasa ufa írinau. Mandáinaina Isipa máqannaasaki kambíqanau. "? Mi afunee fasiqáusa faqa náriqa sáunù maqásaa áqusoofanóo sakánikinau. Sakáni kámafufanóo Áaroona sáunù fannoo misáindi nambíqamásanau. 9m Fáraoofa miná qáfamaseenoo narí írirana faqáa fásiqauqa faqa narí afuneé fásiqauqa faqa náaroofaqa aniréeqa nárì afuneennóo Áaroonafa áuqòo ainaina áuqaqau. J Mooseesa Áaroonasa Fáraoo funnái óonuree Yáaweefa qímannímundee qiqau. Áaroonafa narí sáunù Fáraoona faqa miná úriqarara fásiqauqa faqa nífusaa áqusoofanoo sakáni kinau. eE Fáraoofa ínni qárara moó náaquqara áinaina áuqamásaifaqa kúqaa ánoonèe qianée qínaqa Moosee anée Áaroona qímaminanoo mifá narí ásaukukinaa sáunù maqásaa Fáraoona áfusaa áqusainanoo sakánikiani. @}Yáaweefa Mooseesa Áaroonasa qímanniminoo qinau. %Mooseefa Fáraoona fáqa ufa quú kári Mooseefa 80 aukuana faqáafa márufanoo Áaroonafa 83 áukuana faqáafa marínau. Áaroona sáunù. LMooseesa Áaroonasa Yáaweena ufa iriséeqa dóo miqímmiqau. 8kQinee Isipa máqannaasa naruséeqa Isaraee máqannaasa misá maqa máaqaki máriana nífiqée fúànaqa Isipa máqannaasa qinée kaí Yáaweesa márunnanara misa írifaranoo. 'Qinée firaa aupurarana uqanná Isipa máqannaasa nimisée qeeqá faiqí ánaasee aiqáma faiqí óosaa indaarúnni kiqa nífiqee fuanáura. fGÍnneeqara Fáraoona qímami márifaqa qinée kaukaata qímasee qáoo qíra írirana ámiananoo sía ínniqára ufa íriannoo. Qinée moómoo náaquqara áinaina Isipa máqa máaqai áuqáananoo sía ínni ufa íriannoo. KQinée aiqáma ufa qímamunnana anée Áaroona qímaminanoo mifá Faraoona qímaminanoo Isaraee máqannaasa Isipa máqa máaqaki rumbáqa máriana idukúsainaqa mi maqa maaqána quqásee fuaqa. E Yáaweefa Mooseena qímaminoo qinau. Qinée aní aiqáanana anée Fáraoona áfusaa Ánutufara foorá márinnaranoo Áaroonafa aní áfasaafa aní tamummáqara fásiqara foorá máriannoo. !=Mooseefa iriséenoo Ánutuna qímaminoo qinau. Qinée ufa qírara mammá qímarunausa máridaqa. Fáraoofa náqifee másee qiní ufa íriannoo fee.wiQinée Yáaweesa máridaqa. Anée Isipa máqanna káaraambaiqa Fáraoona aiqáma qinée qúnnufana qímamía. RYáaweefa Isipa máqa máaqaki maaqí qímasee Mooseena qímaminau. 9Miqandá kai Isipa máqannaa karaambáiqa Fáraoona Isaraee máqanaasa idukúanifeera qímamiqau. Yáaweefa Mooseena faqa Áaroona faqa ufa níminau. % EYáaweefa Áaroonasa Mooseesara kái qufaqa Isaraee máqannaasa Isipa máqannaasa rumbárana kínaana nífiqá maree ániaqee qímaqoo qanda máriqau. ~I}f|c{zyxwvvmuuvt#s_rpooMnmm5l+k_jiihhg*ffSeeycc}c)bba`` ^g][\-[lYYQXWVUTJRQQO|NMMxMIL\KJBHHGGZFErDCB8A@s?? ==s<;:d98876-5%443210//V.. -,+**0)('' &C%N$J#"! y>~C&l5=UO { [ ' ,wf6GIsaraee máqannaasa mi narannára mannaa fée qímariqau. Mifa ooroorána qaqama fooqáafa éekara árirafa márinau. Miná námasoofanoo miná adíafaa írafa ookasaasá ánoonannái áuqira biskítara foorá ímarinau. q5]Faiqí ánaasee minára iriséeqa dínni ani qaara marasée 7 fáasaanáikufaqa sía aináini máriqau. 4Ínnee íriaqa. Qinee Yáaweesa idooára fáasaana nímiqa. Miqúnnanara qinee dínni taikásee dínni ani moodáa marasée 6 fáasaanasaa qinee qaara faasaana nárana amana kái nímianaura. Aiqámausa mi faasaanná ínneeqa máriaqoo kai máriaqa, sía kásiaqa. 3Ánutufa miná qáfamasee Mooseena qímaminau. Ínnee kísaaqasaa fée qiní ufa rukíaidaqa sía qiní sánda ufa áfaqéefaréè. 2'Qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 faasaanasaa akaqáusa nárana suqúanee qímasee óonu qáfoofanoo sía márinau. f1GÍnnee qísauku dínni taikásee dínni ani moodáa marasée 6 fáasaana nárana suqú quqáaqa. Qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 fáasaana idooára faasaana márinaqa sía miqóo nárana máriannoo. Y0-Mooseefa minára qímanniminoo qinau. Dóo maqee miná naaqa. Maqee Sabáta idooára fáasaana Yáaweenaindi máridanoo. Minára ínnee fúka nárana úiqaana máqusa naambeeáqara márarafa sía máriannoo. !/=Misá Mooseefa qímannimúndee íqa dúnaindi káqi máaqaki quqáqau. Iqáqoofaqa qáfoofanoo sía putaa ínoo qimí márinau ámiqinoo márinau. '.IMooseefa iriseenoo moó ufa maaqí qímasee qímanniminau. Dúna Yáaweena náaquqara idooara fáasaana máriannoo. Mi faasaanná mináindi máriannoo. Ínnee nána áinainee suqáraree qínnana maqée suqáaqa. Káqi márinna nárana áaduma quqáqaifanoo márinaqa dúna suqá naaqa. =-uDínni ani moodáa marasée 6 fáasaanasaa qaara kari suqárana amana kái máraqau. Miqí másoofaqa Isaraee máqannaasa úriqararausa anirée mi ainainnára Mooseena qímamiqau. ,9Aiqáma kanánaana nári nimana kái suqúsaida néemariqau. Kaqi máfìsoofáuqa súani ururéenoo idídiufanoo nammári nammárimma taikánau. F+Miqí qufaqá akaqáusa Mooseena ufa rukíasee dúna kanánaana náraree qímasee quqásoofanoo putaá úndufanoo qimí kai qumbiqóofanoo Mooseefa áranaqoofanoo áanoomannímaqanau. g*IMooseefa qímanniminoo qinau. Sía átaraasa dúna náraree qímasee quqáaqa. Aiqáma naaqa. )3Aiqámausa suqúsee narí amaní narí amaní másee qáfoofanoo akaqáusa moómoo suqúfanoo akaqáusa óodaa suqíqau. Moómoo suqúsa námasoofanóo nímuaqumminau. Óodaa suqúsa misá faqa námásoofanoo nímuaqu kaimminau. Aiqámausa nárì nimana káì suqíqau. i(MIsaraee máqannaa irisée miqímmiqau. Akaqáusa moómoo mároofaqa akaqáusa qóodaa máraqau. B'Yáaweefa maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee ínneeqa faiqì ánaasee faqa ínneeqa nimana kái máraaqa. Ínneeqa máaqaki máriasa nimana nimana kái susufínna qumbiqá quqáaqa. ~&wIsaraee máqannaasa miná qáfamaseeqa miná óosanara randéeqa narí qímami narí qímamiqa qiqau. Maana nána ainaina fée máridanoo fee qiqau. Miqí qufanóo Mooseefa maaqí qímasee qímanniminau. Yáaweefa nárana naaqéera nímidannoo. %3Qifífaramu taikáfufanoo adamanná áinaina káqikaafauqa aadána máqa mau márinau. Mi ainaináfa pupúsámuara foorá káqikaafáuqa márinau. L$ Miqí qímasoofanoo eendí márufanoo áfídauqa moómoo qaqamáraidaqa anirámeeqee úiqaana máqusa amanaíkiqau. Kanánaana qifífaramu úiqaana máqa aiqáma fíqu fíqu inóo márinau. 2#_ Qinée Isaraee máqannaa áanoo qíra ufa dóo íriqa. Maaqí qímasee qímannimia fáfaa eendínoo mammandí márinaqa misa aandáù nímianaura dúna kanánaana uqanna beréeta fooqáana nári nárana nimana kái nímianaura. Nimisáanaqa ínnee qiní Yáaweesa ínneeqa Ánutusara írifaranoo. 2"a Yáaweefa Mooseena qímaminoo qinau. /!Y Áaroofa faiqí ánaasee ufa qímannimi márufaqa quandáfi aadána máqa máaqai qáfoofanoo oonámuki Yáaweena dároo dáraa íra káaqa qárafa koorooínau. 2 _ Mooseefa Áaroona qímaminoo qinau. Anée Isaraee máqannaa aiqáma qíma níminaqa Yáaweena óorinni ani kikíqiaqa. Mifá misá aanooqira ufa írinara miqíaqa. >wMooseefa kafáa qímanniminoo qinau. Eendínanoo Yáaweefa aandáù níminaqa neefáranoo. Kanánaana beréeta fooqáana ínni nimana kái nímiannoo. Ínnee miná firaaqóo áanoo qímarianara miqíannoo. Ínnee maasára áanoo qímariana sía maasárau miqí máriafanoo, Yáaweenara áanoo qímaríafanoo. 3aKanánaana ínnee Yáaweefa maasáki máridanoo dároo dáraa ida káaqa qéemarína qáfeefaranoo. Innee minára áanoo qímariana dóo mifá írinoo. Ínnee sía maaqandá ráù qímariafanóo fáù. Maaqandá faiqí faiqì kai máridaqa miná naakápurufa máu fídaqa miná kai qímannimidaqa. 6gMooseesa Áaroonasa Isaraee máqannaa aiqáma suqúsee qímannimiqa qiqau. Maqee eenée márinaqa ínnee Yáaweenara Isipa máqa máaqaindari nífiqee ánunara írifaranoo.  Moodáannai qisauku taikásee dínni ani moodáa marasée 6 faasaana qaara eenda nárana amanasáa mara deedaqammá quqáaqa. Yáaweefa misá úfa iriséenoo Mooseena qímaminoo qinau. Qinée maqee ínni aiqámausa náranara qíànanoo innaarúnaindari aakuara foorá áqufina mára neefáranoo. Faasaambáasaana nárana quqásaanaqa faiqí ánaasee ráudamáfiqa moodáa faasaana amanakáì máree márifaranoo. Qinée miqímmasee misá nimanamásee qáfaanaura. Misá qiní ufa írifaree sía fee írifaree. 7iMaasá Isipa máqa máaqaki máriafánnaqoo Yáaweefa dáruaqaana. Miqóo maasa máridaqa aandáù faqa akaqá nárana maasá dídi máruna maasá qimana káì néemaríqiafana. Ínneeqara miqóoqaraana maasá qífiqeeqeeqa maa aadana maqa maaqánaki quqásaafaqa aandaroo dárinaqa kuqu taikáanaura. iMMisa aiqámausa aadána maqa maaqai funára Mooseesa Áaroonasa kaukaata qímannimaqasee qiqau. V )Isaraee máqannaasa Isipa máqa maaqáindari quqásee ánuqooqari ínaaqíannaa quqoona 15 fáasaanasaa Sinái áaqana dínni Eerimma máqa máaqa dínni qámbaana Sinnaa aadána máqa máaqaki óonuraqau. <sMiqóoqari Isaraee máqannaasa fífiiufaqa Eerimma máqa máaqaki óonuraqau. Miqóo qísaukuqara taikásee qíkunni ooqu qaara marasée 12 nammari maqákiqari ururée máruna faqa fásaafana fooqáa íra saqari moómoo 70 márinau. Miqóo nammári áfainni misa úiqaana máqa usakásee máriqau.6gYáaweefa qímanniminoo qinau. Ínnee qiní ufa qaidúsiqa qinée andeeqára áinainee qímarunnana áuqeeqa kafáa qiní sánda ufa mau fífaqa qinee sía mandá áupurarana Isipa máqannaa nímiafánnandee íqa ínni nímianaura. Qinée Yáaweesa ínni aurírana taikánnisée márunausa máridaqa. 7iMooseefa iriséenoo afeekaiká máseenoo Yáaweenara innaaru qinau. Innaaru qufanóo Yáaweefa Mooseena saqári moo uqafíqóofanoo Mooseefa mi saqarína nammáriki áqusoofanoo nammári ámiqinau. Miqóo Yáaweefa narí sánda ufa mi mau fuaqéera nimiséenoo miqóo misa nimana másee qáfanau. jOIsaraee máqannaasa Mooseena áanoo qímamaqáidaqa qiqau. Maasá nána námmari fee naanáuree. MMisá Maraa máqa máaqaki óonureeqa nammári moó paqúrimasee noofanoo suká nárufaqa sía naqau. Minára mi maqa maaqána áuqu Maraa fée qiqau. Mi auqúna óosana sukáqee mári fee qiqau. NMooseefa Isaraee máqannaa taatuqée óoruku námmarindaraana nífiqeenoo Suraa aadána máqa máaqaki quqánau. Qaaramoo fáasaanasaa aadána máqa máaqaki fídaqa sía nammári paqúriqau. saMiriamma námmarifa maaqí qímasee idí ranau.Yáaweenara idí ráaqa.Mifá rákirana firaaqóo úraaqareenoo,
mifá qóosauqa faqa qóosasaa nímariasa faqa ooruku nammáriki rafúsu aqinoo. Sukáqee marí nammarífa. /YÁaroona ánasaafa Miriama námmarífa Ánutuna tamummáqara ánaasee márufa márinau.Isipa máqannaasa nammáriki kúqutaiká fufanoo dukaanaá qumáreenoo áridanoo idí ranau.Ánaasee aiqáma qáfamaseeqa nári dukaanaa maree miná faqa óonuree áridaqa niqoori ráqee máriqau. 'IIsaraee máqannaasa óoruku námmari qámbaana aadána máqasaa táqáqau. Fítaqafufaqá Isipa máqannaasa qóosa kára faqa nári qóosauqa faqa nárì daraiwáauqa faqa mi ooruku nammarínaki óoqu roofanóo Yáaweefa kaifáa nammáriara qufanóo qúminoo misá rafáaqa finau. iMAnée Yáaweefa náaru náaru úriqarara káraambaiqa márinnaránoo. Miriamma námmarina idí. {Anee misá nífiqa maree aneenná áaqanasaa múnuséenana asumu ainainara foorá úmmaqu sáananoo.Anee Yáaweefa aneennára utáaqamá qaanná maqusánaki múnusàanánoo.Amaana máqa aneenná usakáqaanna maqusánaki múnusáanánoo. q ]Máparaa írafa faqa firaa rufiarafa faqa misakí máridanoo.Misá ani Yáaweena afeeka qáfamásee náaquqaifaqa káqi muqúríqa máriafaqa aní faiqí ánaasee karabúsakinaana idukú sáanausa misá nífusaa fíqaráidaqa. B Idooma máqannaa karaambáiqauqa fáqa íriafanoo náaquqeenoo.Mooapa máqannaa afeeka fasiqauqá faqa náindiri ráidanoo.Kannaana máqannaasa afeeka faqa nammári kídanoo. Ánaamuru minára írifanoo náaquqéenoo náindiri ráannoo,Firistia máqannaasa íriafanoo mapáraairafá misá qumáreenoo.    Anéenna qíma afeekaikíranasaa mapukúsee máridana faiqí ánaasee mandáinainaki máriusa nífiqa maree fímariananoo.Aneenná afeekannóo misá indaarúnni kámma nímaqa maree aneenná náaquqara ándeeqara máqasaa quqánni séennaranoo. ]5 Aneenná ásauku uqannannai uqéerá sáananoo maqá fánnoo namuqáa nambíqeenoo. &G Yáawee, yáfee únna ánutusakiqari aní fooqáafa máridanoo fee. Sía moó fannoo.Yáfee aní amana máridanoo káaqa náaquqara ándeeqarafa máridanoo fee.Yáfee faiqí sía amana áuqaaqaa íra áinaina faqa áfeeka áinaina anée ímarianándee másee áuqaannoo fee. 3a Miqí qiafaná anée Yáaweefa moodáannai áidoo fuaqásáanánoo Isipa máqannaasa ukúqneea.Miqímma saifaqá misá óoniara foora firaa difukunakí óoqu fíà.  Namuqáauqa maaqí qiqau.Maasá misá nífaqasee qumáraanauranoo.Misá qumáraseeqa misá ámiqira áinaina maasá dídimarína aiqáma máraanaura.Maasa qeeqá rákira páipanannai naruséeqa misá aiqáma áinaina mararee qia. {qAnee óoruku námmari fuaqásáanánoo nammári mandi máreenoo áaqanara foorá óoru finoo.Nammári dínni dínni innooqá maree safásara foora óoru finoo.Nammári dínni dínni rainá fufanóo maqá meemáqoo afeekaiká minoo. /Anéenna fíraa uriqararanannai aneenná namuqáa rafúsu áquananoo.Ani áanoo qírafa idá dudáaqasaaqari qéera foora mánnimaqaananoo. Óo Yáawee aní ásauku uqannai ásauku fánnoo náaquqara afeeka máridanoo.Mi asaukúfa namuqáa naruséenoo utitíqeenoo. |sOoruku námmari farúma fánnoo misá rafáaqa fúsaifaqa misa óoniara foorá meemaqóo maqásaa óoqu máridaqa. 3aMifá Isipa máqanna súndiauqa faqa misá qóosa karauqa faqa rafúsu ooruku námmariki áqinoo.Miná úriqarara súndiauqa Taatuqée Óoruku Námmariki ukúqneea. ]5Yáaweefa áfeeka rákira fasiqá máridanoo.Miná áuqu Yáaweefa máridanoo. k~QYáaweefa qiní afeeka ititárafa máridanoo.Mifá qiní asumu maróofa máridanoo.Mifa qini Ánutufa márifaqa qinee miná amooqianáura.Qini qíkoona Ánutunafa márifaqa qínee miná afeekara idí raanáura. %} GMi karí Mooseefa fáqa Isaraee máqannaa fáqa maaqí qímasee Yáaweena amooqíra idí raqau.Qinée Yáaweenara idí raanáuranoo.Mifa rákiranaki úriqàrainara miqíanaura.Mifá qóosauqa fáqa qóosasaa márusa fáqa ooruku nammáriki mara áqinara idí raanáura. s|aIsaraee máqannaasa Yáaweena moó áinaina afeeka eeraarirana rákiranaki Isipa máqannaasa úrinnaaqaróonara írufanoo náaquqoofaqa nárì saqárikirana Yáaweenasaa fáqa miná aináinira fáiqi Mooseenasáa fáqa mundíqau.S{!Mi fáasaanná Yáaweefa Isaraee máqannaasa Isipa máqannaasa nísaukukinaana máranau. Marasoofaqá Isaraee máqannaasa quandáfi níqafoofaqa Isipa máqannaa nammári áfaiqara kúqiqeeqee máriqau. z#Isaraee máqannaa ooruku námmari qámbaana aadána máqasaa táqaqau. Nammári dínni dínni safásara foorá inóo márufaqa fiqau. myUNammári fánnoo kafáa qúminoo Fáraoona rákira fásiqauqa fáqa qóosa kára fáqa daraiwáauqa fáqa aiqáma Isaraee máqannaasa nífaqee námmariki óoqúroosa aiqáma rafáaqa finau. Sía uqanna moodáafa káqi márinau. xMooseefa iriséenoo ásauku nammári amummaqa uqéeranau. Miqímmá soofanóo iáqarooka nammári fánnoo kafáa óonurandeenoo óoqai máriundée kai máfinau. Isipa máqannaa sandéeqa fuanéera qufanoo Yáaweefa misá maréeqee nammáriki áqinau. jwOMiqímasoofanoo Yáaweefa Mooseena qímaminau. Aneenná ásauku nammári amummaqa uqéerasainanoo kafáa nammári fánnoo qúminoo Isipa máqannaa nári qóosa rarisee maru karáusa faqa daraiwaauqa faqa rafáaqa fuani. vvgYáaweefa qufanóo qóosa rarisée maru karáusa misá níku utúsamafufaqa fírara firaaqóo anuqí máriqau. Miqúfaqa Isipa máqannaasa qiqau. Yáaweefa Isaraee máqannaasa sáaroo qínoo maasá dáridanoo. Máraifaqa quqásee fúà. uIáqaróoka Yáaweefa oonnámukiqari fáqa idáurukíqari fáqa Isipa máqannaasa níndafamáseenoo mapáraa írana niminau. t'Isipa máqannaasa misá níqafamaseeqa misá nínaaqianna nífaqeeqa nammári qámbaanai óoquraqau. Isipa máqannaasa náriqa qóosauqa faqa náriqa qóosa rarisée maru karáusa faqa náriqa daraiwáauqa faqa Isaraee máaqanaasa nífaqee námmariki óoqu raqau. 'sIMiqímmafufaqa Isaraee máqannaasa ooruku námmari qámbaana aadána máqasaa táqaqau. Dínni dínni nammári fannoo safásara foorá inóo márufaqa fiqau. %rEMooseefa ásauku nammári amummaqa uqéerasoofanoo Yáaweefa súani áfu úrimarúnnaindaraa afeeka ufainnóo ooruku námmari rainánau. Mi ufaifá mi eendánaki úqidanoo máriufanóo ooruku námmari rainásoofanoo aadána máqa koorooinau. Miqímmáfufanoo nammári rainánau. /qYMi oonnamúfa Isipa máqannaasa dínni Isaraee máqannaasa dínni qámbaana márinau. Mi oonamúfa Isipa máqannaasa asukuna nimisée Isaraee máqannaa káaqa qámannimaqánau. Miqínoo márufaqa mi eendánaki Isipa máqannaasa faqa Isaraee máqannaasa faqa sía narí aaqá narí aaqá fiqau. /pYÁnutuna qangiroo fannóo Isaraee máqannaasa nóorinni máriufa áiqareenoo nínaaqíannai finau. Oonnámu faqa miqí kai ínoo áiqaree nínaaqíànnai finau. Vo'Qinée misá úrinnaaqaramá sáanaqa misá qiníara Yáawee fee qifáranoo. :noQinee Yáaweesa Isipa máqannaasara qíanaqa káaqa firaaqóo kaukaataqíra írirana marasée Isaraee máqanna nínaaqíànna nífaqee fifáranoo. Qinée Fáraoona faqa miná sundíauqa faqa miná qóosa rarisée mári karáusa faqa daraiwaauqa faqa rákirana úrinnaaqararanannai firaa duqu máraanaura. m3Anee aneenná sáunù nammári ámummaqa uqéeráa. Miqímma sáinaqa nammári rainá fínaqa Isaraee máqannaaa amaná aadána máqasaa táqaaqa. ElMiqi qímasoofanóo Yáaweefa Mooseena qímaminau. Anée nánaree qiníara dadaaqíànnee qímasee fáaqaridanee. Anee Isaraee máqannaasa qímanniminaqa nóori mundúqáannai fuaqa. k)Yáaweefa ínni rákirana nímaaqa maqa fínoo misá sáimbaqa rákuannoo. Miqínaqa ínnee sía moó áinaina áuqaaqa, káqi kaí máriaqa. &jG Mooseefa misá ufa iriséenoo qímanniminoo qinau. Ínnee sía rufíaaqa, káqi nímatautásee máridaqa Yáaweefa ínnee asumu máriaqeera ititá nímaqáinaqa qáfeefaranoo. Maqeé ínnee Isipa máqannaa ámiqimasee níndafaaqa. Ínnee maaqóoqari sía kafáa níndafeefaranoo. i Óoqai maasá aní ufa qímamiqiafana maasá Isipa máqa máaqaki káqi máridaqa maa ainaináfa kambíqaannoo fee qiqíafana. Maasá ani qímamiqiafana sáina maasá káqi Isipa máqannaasa aináinira fáiqi kíqa márianee qiqíafana. Miqóo máridaqa misá aináinira fáiqikirafa ámiqirafa máriqini anée maa aadana maqa maaqánai fífau qífiqee mínisàanáqa kúquanaura. uhe Fáaqaridaqa Mooseena qímamiqa qiqau. Isipa máqasaa madika sía amanaikífanee anée maasá qífiqeenanee maa aadana maqa maaqánaki kúquaneera áninanee. Anée maasá Isipa máqa máaqakinaana qífiqee ánianafa quandáfina qáfaa. 3ga Óonuroofaqá Isaraee máqannaasa Fáraoona faqá miná rákira fásiqauqa faqa níqafamáseeqa tautúmáseeqa rufíaidaqa Yáaweefa dadaaqíaníféera fáaqariqau. +fQ Isipa máqannaa súdiauqa náriqa qóosauqa faqa nári qóosa rarisée maru karáusa faqa daraiwáauqa faqa Isaraee máqannaasa nífaqeeqa Taatuqée óoruku námmari aaqá Piqaqiroota maqúsa dinni Baaraseefoona máqusa dínni qámbaana úiqaana máqa usakásee márufaqa óonu paqúriqau. 5eeYáaweefa kaukaataqíra írirana Fáraoona Isipa máqannaa úriqararana ámufanoo Isaraee máqannaasa idukúakiqa fídaqa nàsuriqá fímarufanoo Fáraoofa nífaqee finau. idMFáraoofa qóosa rarisée maru rakira karáusa ámiqiranauqa kai sikis handaréeta 600 fáqa Isipa máqa máaqaki máru qoosa karáusa faqa minásaa rakísi márusa faqa mara quqásoofaqa Isaraee máqannaasa nífaqee fiqau. cMiqí qímasoofanóo Faraoofa narí qóosa rarisée máru rakira karána faqa narí rákira fásiqauqa fáqa deedaqinau. qb]Isipa máqannaa karaambáiqa Fáraoofa narí aináiniranasaa rakísirausa fáqa Isaraee máqannaa quqásee funára kaifáa óonu máfi írufanoo sía andeeqóofanoo qinau. Maasá nána fúrufaree qímarunaqee Isaraee máqannaasa idukúaki quqásee fídaqee. Maasá Isaraee máqannaasa quqásaafaqá fuafanóo yáfee maasá aináinira fáiqi kíannoo fee. laSQinée Yáaweesa kaukaata qira írirana Fáraoona ámiananóo mifa ínni nínaaqiana nífaqee fúànnoo. Qinée Fáraoona fáqa miná rákira fásiqauqa faqa úrinnaaqararanannái fíraa dúqu máraanaura. Miqímmásaanaqa Isipa máqannaasa qiní Yáaweesara írifáranoo. Miqí qímasoofaqa Isaraee máqannaasa Yáaweena ufa máu fíqa anirandée fiqau. &`GFáraoofa maaqí qímasee íriannoo, Isaraee máqannaasa aadána máqa máaqaki fíranara rufíqaidaqa maqa máaqaki óonuree anirée idámmiaafoo qíannoo. i_MAnee Isaraee máqannaasa qímanniminaqa misa óonurandee quándaki Piqaqiroota máqusa óorinni Mikadoora máqusa dínni taatuqee óoruku nammari dínni miná qámbaana Baa Seefoona máqusa aaqa úiqaana máqauqa usakáaqa. ,^ WYáaweefa Mooseena qímaminoo qinau. u]e Aiqáma faasaana oonnámu misá nóorinni fímarinau. Aiqáma eendaki idáùru faqa miqíkai ímarinau.^\7 Yáaweefa fáasaana oonnámuki márufanoo oonámu fánnoo nífiqee fímarinau. Eendáki mifa idáùruki márufanoo idáùru fannoo káaqa qámannimaqee márufaqa eendáki faqa fáasaana faqa káqi kai fímariqau. &[G Isaraee máqannaasa Sakoota máqusakiqari fífiufaqa aadána máqa máaqa átinni Eetama máqusai óonuree miqóo úiqaana máqauqa usakásee faiqaqau. Z  Óoqai Yóoseefaafa káqi máridanoo maaqí qímaseenoo Isaraee máqannaasara qufaqá nóori kándamasee miná ámudaani máree fírara qíma afeekaíkiqau. Yóoseefaafa maaqí qímasee qímanniminau. Kásooqaqee Ánutufa ínni nífiqee fínaqa ínnee qiní qímudaani faqa maa maqusánakinaana máree fuaqa. Mooseefa minára iriséenoo Yóoseefaana ámudaani faqa maréenoo finau. VY' Minára iriséenoo Ánutufa misá nífiqeenoo aadána máqa máaqai fíquinoo taatuqée námmari fímarunnai nífiqee fíquinau. Fídaqa Isaraee máqannaasa rákira áinaina deedaqa múqirausa fiqau. X  Fáraoofa Isaraee máqannaa idukúsoofaqa fimárufanoo Ánutufa Firistianní qúsa aatata sía nífiqee finau. Isaraee máqannaasa Firistia maqannaasa faqa rákíqa anirandée kaifáa Isipa máqa máaqai fifóo qímaseenoo nífiqee moo áatata finau. XW+ Maa oomaqána nárafa maasá dáaqoo áuqaannoo. Nísauku sánda rumbéera foorá faqa níqinaaqa rumbéera foora inóo máridanoo, mifa maasá dáaqoo áuqainaqa Yáaweefa maasá Isipa máqa máaqaindaraana narí firaa afeekannóo nífiqee ánunara írianaura. Ánutufa qasurukí faqa idáuruki faqa máridanoo misá nífiqee fináu. RV Fáraoofa kaukaata qímasee sía maasá idukíraree qufanóo Yáaweefa óoqa fáiqiuqa akoonaiqíuqa Isipa máqa maaqakináana aiqáma nárinau. Aiqáma áandau ákoona óoqasaa máqaranauqa faqa nárinau. Minára maasá aiqáma óoqasaa máqara áandau Yáaweena tatúfirana suqá amiséeqa nári faiqi námu kafáa máraidaqa. `U; Kásooqaqee ínni faiqi námu mi suqanara oosannára ínni iráifaqa ínnee maaqí qímasee qímannimiaqa. Yáaweefa narí firaa afeekannóo maasá Isipa máqa máaqai rumbáranakináana qífiqee áninau foo qiaqa. rT_ Doonkí óoqasáa máqarana ánaaqi minísee sipsípa ánaaqi moodáa maraséeqa doonkí ánaaqi ámaaqa maqasáifanoo doonki ánaaqi káqi máriannoo. Ínnee sía moó áandaunnai doonkí ánaaqi ámaaqa máqaani qímasee doonkí ánaaqiuqa ninuka qumáree kurídiaqa. Ínnee ínneeqa óoqa faiqiuqa faqa Yáaweenaindikinoo márina kafaa ínneeqa feefauriaqa. $SC Mifa ínni mi maqána níminaqa ínnee óoqá fáiqi akoonaiqíuqa Yáaweena amiaqa. Aiqáma áandau óoqasaa máqarana ákoonauqa Yáaweenaindi máriani. +RQ Yáaweefa óoqai ínni faqa ínni nikeekú nikaakú faqa nímirara qíma afeekaikámmasee Kannaana máqa máaqa nímianauree qímaqoonnai nífiqee fúannoo. pQ[ Aiqáma áukuanaki maa faasaanná maa oomaqána sakasee náidaqa asasiaqa. Akoonaiqí óoqa fáiqiuqa. $PC Mooseefa kafáa Isaraee máqannaa qímannimidanoo qinau. Maa oomaqána nárafa ínni náaqoo áuqaannoo. Nísaukuki sánda rumbéera foorá faqa níqinaaqa rumbéera foorá inóo máridanoo, mifa ínni náaqoo áuqainaqa ínnee Yáaweena sándufa qírana faqa miná ufa ásaana rúmasee írirana faqa náaqoo áuqaannoo. Yáaweefa narí afeekannóo ínni Isipa máqa máaqaindaraana nífiqee ánunara miqíaqa. =Ou Mi oomaqána náinna kari ínneeqa faiqi námu maaqí qímasee qímannimiaqa. Maasá Isipa máqa máaqakináana Yáaweefa nífiqee ánunara maa oomaqána sakasée náidaqee qiaqa. *NO Dínni qisauku taikásee dínni ani qaara qánda marasée 7 fáasaana innooqée marí pauraqána sía áqira bereeta kai naaqa. Mi kamúqoo ínni máaqaki fáqa ínni maqa máaqaki fáqa innooqée marí pauraqáfa faqa innooqée mári pauraqána áqira béreeta faqa sía uqanna máriani. M  Dínni taikásee dínni ani qaara qánda marasée 7 fáasaana innooqée marí pauraqána sía áqira bereeta naaqa. Ínnee miqímmáseeqa náidaqa mi 7 faasaanáfa taikáinaqa miqóo ínnee Yáaweenara úriqarara fee qímasee firaa oomaqa sakasée naaqa. 5Le Yáaweefa ínni nikeekú nikaakú faqa óori kándamasee qíma afeekaiká másee Kannaana máqa máaqa fáqa Heeta máqa máaqa fáqa Amoora máqa máaqa fáqa Hifita máqa máaqa fáqa Yeebusa máqa maaqa fáqa misá maqa máaqa ínni nímiraree qinau. Mifa ínni nífiqeenoo áinoo faqáa máqa aináina rairaá ímariqoo múnu sáinaqa ínnee aiqáma áukuana indaarúqaa qúqoonasaa maa oomaqána sakasee náidaqa asasiaqa. sKa Ínnee maqee Abiba qúqoona indaarúqaa fáasaana márifaqa Isipa máqa máaqa quqásee áni máriafanoo. nJW Mooseefa Isaraee máqannaasa qíma níminóo qinau. Ínnee maa faasaannára íriaqa. Ínnee karabúsakiqari maa faasaanná Yáaweefa narí afeekannóo nífiqee ánunara innooqée marí pauraqána áqira béreeta sía naaqa. I Ínnee aiqáma akoonaiqí óoqa fáiqiuqa qiní kai qímia. Aiqáma Isaraee máqannaa óoqa faiqiuqa faqa aiqáma aandáù óoqásaa maqarana ákoonauqa faqa qiníndi márinara qiní qímiaqa. Innooqée marú pauraqána sía áqira béreeta suqoo oomaqáfa. &H K Yáaweefa Mooseena qímaminau. fGG 3Mi faasaanná Yáaweefa Isaraeerana áiku ásauku Isipa máqasaa qaraana nífiqee finau.QF 2Yáaweefa Mooseesa Áaroonasa qíma nímundee Isaraee máqannaasa iqau. _E9 1Ínnee faqa moó máqannaa ínniki aní márinafa faqa moodáa sánda máu kai fuaqa. D' 0Sía fáinanduqira fásiqa fannoo sía amana náannoo. Ánáamuru fásiqa ínni qámbaana márinafa áinnaaqaróo oomaqánara asasídanoo Yáaweena áuqu uqéerararée qínaqa ínnee miná máaqaki máriasa akoonaiqíuqa fáinanduqu sáifaqa misá faqa mi oomaqánara asasiaqa. Miqí másaifanoo mifa Isaraee máqannaasaki kambíqara fára foorá máridanoo mifá faqa oomáqa náranaki máriani. >Cy /Aiqáma Isaraee máqaannaasa mi oomaqánara asasiaqa. B% .Aiqáma mi aandau naranná deedaqiá máqanaki kai náma taikáaqa. Sía uqanna mádaanai máree fuaqa. Sía aandáù ámudaani itairíaqa. YA- -Úfáasu ani máriasa faqa feefauruara aináini máriasa faqa sía neefáranoo. x@k ,Ínneeqa munnimmannái feefaurúmmáqoo áinainira fásiqausa fáinándùqu sáifaqa misá amaná neefáranoo. V?' +Yáaweefa Mooseena faqa Áaroona faqa qíma níminau. Áinnàaqaraafánna óomaqana suqára náakapara úfa maaqímminoo máriannoo. Moó máqanaindari ani márinafa sía amana mi oomaqána náannoo. j>O *Eendáki Yáaweefa Isaraee máqannaasa qumeé rakísidanoo nífiqee finau. Aiqáma áukuanaki mi eendiránara kaí Yáaweenaindi fée qímasee innaaru qídaqa rakísi máriqau. Áinnàaqaróo oomaqána suqára náakáparufa. = )430 aukuana taikárana námu faqa faiqí aiqáma óosana Yáaweena áiku ásauku Isaraee máqannaasa Isipa máqa máaqa quqásee fiqau. N< (Isaraee máqannaasa 430 aukuana Isipá máqa máaqaki máriqau. o;Y 'Misá aanái fídaqa fúka bereeta innooqée mari pauraqána sía áqirana máree funá suqá naqau. Isipa máqannaasa Isaraee máqannaasa nífaqasoonara áaqmùríqa beréeta innooqée maru pauraqána sía áqirana máree fiqau. : &Moómoo maqúsanaasa Isipa máqa máqaki ani márusa misá faqa nárì burimakáuqa faqa sipsípauqa faqa mimmíuqa faqa máree fiqau. H9  %Isaraee máqannaasa sandéeqa Ramaseesa máqusa quqásee Sakoota máqusai fiqau. Misá nambáqa maaqímminoo márinau, 600,000 faiqí kaí máriqau, sía faiqì ánaasee nísaana riqau. 8 $Yáaweefa qufaqa Isipa máqannaasa Isaraee máqannaasara úriqararausee qímasee misá iróo áinainna káqi nímiqau. Miqúnannai Isaraee máqannaasa Isipa máqannaa aiqáma ainaina máree fiqau. Isaraee máqannaasa Isipa máqa máaqa minnísee fiqau. 7- #Isaraee máqannaasa Mooseefa qundée kai íqa Isipa máqannaa nifaaqa áuqimaru ainainára siruáara faqa kóorara faqa qamunnaara faqa iraqau. 46c "Miqí qímasoofaqa Isaraee máqanaasa innooqée máru pauraqána sía áqira béreeta sía suqárana difáaniki qamunnasaa kukúqamma quqásee níkumáaqa akumáree fiqau ?5y !Isipa máqannaa faiqí ánaasee misá faqa Isaraee máqannaasa niqiqéeqa qiqau. Ínnee kái káqi fuaqa. Ínnee káqi márifaqa maasá aiqáma kuqu taikáanóora. Ínnee doo fuaqa. 43 Ínneeqá sipsípauqa faqa mimmíuqa faqa burimakáuqa faqa doo fuaqa náni. Óonuree qiní faqa ámiqi ámiqimma qímaqáaniféera innaaru qiaqa. y3m Mi eendánaki kaí Fáraoofa Mooseena faqa Áaroona faqa náaramáseenoo qímanniminau. Ínneeqara faqa ínneeqa máqannaasa Isaraee máqannaasa faqa qiní maqa máaqakiqari quqáseeqa ínneeqa qiannái óonureeqa Yáaweena amooqiaqa. .2W Narusoofaqa mi eendánaki Fáraoofa faqa narí aináinasaa rakísi márusa faqa aiqáma Isipa máqannaasa faqa aiqáma tautí fíndifiqau. Ikí fáafau qírafa firaafá Isipa máqa máaqaki márinau. Sía moó máqaki káqi máriqau, aiqáma máaqaki kúqirafa márunara ikí raqée máriqau. ?1y Mi eendánaki kai eendá ámuqusai Yáaweefa Isipa máqannaa óoqa akoonaiqíuqa nárínau. Fáraoona ámaaku narí ákoona aináina máraaninnana sáaqari óosana arasée rumbáranaki máriasa faiqi námu faqa aiqáma nárínau. Aandáù ánaaqiuqa ákoona óoqasaa máqaranauqa faqa Yáaweefa nárinau. @0{ Susúmmaseeqa misá daráanimáfiqa Yáaweefa Mooseesa Áaroonasa nímu ufa maú fíqa aiqáma áinaina andeeqásee deedaqiqau. Isipa máqannaasa akoonaíqi óoqa fáiqiuqa kúqiqau. O/ Maa qoomaqáfa Yáaweefa áinnaaqaróo qoomaqáfa máridanoo fée qímasee qímannimiaqa. Óoqai mifá Isipa máqa máaqaki maasá áinnaaqareenoo Isipa máqannaasa óoqa fáiqiuqa nárínoo maasá sía dárinau foo qiaqa.Mooseefa miqí qímasoofaqa Isaraee máqannnaasa iriséeqa aiqáma kummá rámafi Ánutunara susúiqau. . Kásooaqee ínni faiqì námu mi qoomáqana qáfamaseeqa miná óosanara iráifaqa ínnee maaqí qímasee qímannimiaqa. n-W Ínnee Yáaweefa qíma afeekaikámasee nímiraree qímaqoo máqannaasa óonureeqa maaqímmiqa fuaqa. [,1 Ínnee faqa ínneeqa faiqì námu faqa náaru náaru maaqí kaí iqá fuaqa. e+E Fáfaa eendáki Yáaweefa Isipa máqannaasa óoqa fáiqi nárínòo fídanoo ínni kooqí mirínni faqa dínni dínni faqa fidíka qáfamaseenoo nárínòo nímári qangiroonára qínanoo sía mi maqánaki kéeqáannoo. * Aandáù aruséeqa fidíka difáaniki sákaaqa. Ínnee hisoopa sáqari ámanee raudásee minánnoo fidíka dífaaniki raaraammásee kooqí áfaì dínni dínni faqa mirínni faqa ákuaqa. Akuséeqa ínnee sía ráudaaqa, máaqaki kái márifanoo iáqáani. 5)e Ánutufa Mooseena mi ufána qímamisoofanoo Mooseefa Isaraee máqannaasa úriqararausa qímanniminoo qinau. Ínnee moodáa moodaa sipsípa ákoona fée mimmí ákoona timmusa fée ínneeqa faiqì ánaasee nimana káì mara mínisee aruséeqa áinnaaqaróo qoomaqána suqásee náidaqa asasiaqa. ( Ínnee yáì yáì fee máridaqa sía innooqée mári pauraqána áqira béreeta kai naaqa. Indaarúqaa áinnáaqarara qóomaqa. '1 Ínnee 7 faasaana qoomáqa nára fáasaana innooqée mári pauraqáfa sía ínni máaqakiaqa máriani. Ínnikiqari faiqí moó fánnoo fée moó ánaamuru ani márina fée innooqée marí pauraqána áqira béreeta náinaqa ínnee sía minára Isaraee máqannaa fée qiaqa. 7&i Indaarúqaa quqoonasaa 14 faasaanasaa eenée márinaqa óosana arasée fífíinaqa mi quqoonnána 21 faasaanasaa ínnee sía innooqée mári pauraqána áqira bereeta naaqa. %y Ínnee miqímmasee qoomáqa náida máriaqa. Mi faasaanná qinée ínni faiqí óosana faiqí óosana Isipa máqa máaqaindaraana nífiqee ániqiafana. Ínnee aiqáma kári mi faasaannásaa qoomáqa sákeera foorá mi faasaannára asasiaqa. _$9 Oomáqa indaarúqaa faasaana faqa qoomáqa taikára fáasaanara faqa náaquqara fáasaanee qímasee suqúfi innaaru qiaqa. Sía moó áináinirafa mi faasaana qandásaa máriani. Nárana deedaqírafa kai máriani. 3#a Yáaweefa kaifáa maaqí qinau. Qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 fáasaana innooqée mari pauraqána áquqaa béreeta sía naaqa. Sía pauráqa áqira beréeta kaí naaqa. Oomaqá indaarúqaa fáasaana ínneeqa máaqakiaqa aiqáma innooqée marí pauraqána mara áqusaaqa. Oomáqaki faiqí moó fannoo innooqée marí pauraqána áqira beréeta náinna fasiqanara sía Isaraee máqannaa fée qiaqa. ?~y}}!|{zyxww vttsrAqjpp onJmll;k^j_iigffedc1boa``__-^)][ZYYXWWWzVOUXTeSoSRQPuOhNMLLKJoIHHIGG+FEDD=DCCEBA@U??e>=Ínniki qari qini Yáaweesa faiqí ánaasee moó fánnoo munnimmara sárau ímárinnana úfaasu munnimma áminana sía úfaasu múnnimma nímimariasa náanna ráaqa. Misa nimiséeqa nárindi ákiiqara maraséeqa aabaa fáqa maráidaqa. Ínnee inneeqáindi akiiqará kai máraaqa. T;Qiní qírana qáinaqa rákiranaki ínni kuqá náruanaura. Narusáanaqa ínni nínaaqmaaka adeedaana márifaqa ínni faiqi námu fiaiqi márifaranoo. OSÍnnee miqífaqa misá qiní dáaraifaqa qinée Yáaweesa írianaura. ^R7Ínnee adeedaana ánaasee fee fíaiqi fáiqi fee sía mandáikamma nímaqáaqa. Q5Ínnee óoqai Isípa maqasaa ánaamuru márunaki mandáinainaki márunnara irisée sía ánaamuru ínniki márinausa mandáikammá nímaqaaqa. PQiní Yáaaweesá kai aandáu tatufírana suqá qímiaqa. Moó únnaqira ánutuna tatúfirana suqá áminnana kuqá áruaqa. VO'Faiqí moó fánnoo aandáù ámuaaqa akaráinnana miná kuqá áruaqa. ?N{Áukainaina máraqanua ánaaseesa kuqá náruaqa. :MoMi manaaqána ákoofa mi fasiqánara ákooqáinanoo sía narí áraamuna máraannee qínanoo mi fasiqáfa fúka mánaaqa feefaurí máriana amana káì miná ákoona ámiannoo. WL)Faiqí moó fánnoo mánaaqa moó faiqí moó sía útáaqama ámaqarana sararammá ámaqaseenoo mi fasiqáfa márarara miná ákoona feefaurú amiséenoo marasáinanoo miná ánaaqaikinoo máriannoo. K3Mi aandauná ákoofa uqanna miná áfusaa miqífanoo sía miná ákiiqara feefaurú aandáù ákoona ámiannoo. Ufaasú feefaurú másaafanoo aináinirana dadaaqí mári aandaufá kúquannoo fée ámudaani itairíannoo fée feefaurú máqaifa miqíannoo. Akaqá sándufauqa. eJEFaiqí moó fánnoo mooná aandáù akaqá áinainirana dadaaqíanífeera marasáinanoo kúquannoo fée ámudaani itairínoo fée mi aandauná ákoofa uqanna sía márinanoo úfaasu márai fásiqafa feefauríannoo. ;Iq Káasau fáini mi aandauná arunéennoo fée miná rakísi mári fásiqafa miná asausífee ámudaani fee mara miná ákoona uqafíqáseenoo sía miná ákiiqara feefauríannoo. eHE Kúqaa mi fasiqáfa úmmuarinoo mifá aandáù ákoona miná ákiiqara feefaurú ámiannoo. G7 Mi aandausa sáa rakísirafa innaaru qímariaqoo óonureenoo amana aqiqámáseenoo qinée sía uqanna mi aandausá úmmuari fée qíani. Mi aandausá sía úmmuarifánoo aandáù ákoofa minára amanámmifoo qímasee sía miná ákiiqara rakísiinafinnai feefaurú máraannoo. F Faiqí moó fannoó mooná doonkí fee burimakáu fée sipsípa fée moó áandau fée rakísi márinanoo moó áandau fánnoo kúqinoo fée nána áfaaqee mandáikinanoo fée namuqáa fée mara máraafanoo moó fásiqa fánnoo sía mináuqa qáfeenoo. OE Aiqáma áinainara áanooqiranaki burimakáura faqa doonkíuqara faqa sipsípauqa faqa qamunnara faqa akaqá áinainara faqa qiníndi kài fée qímasee áanoo qínna fásiqa qanda nífiqámaree innaaru qímariaqoo nífiqee ániaqa. Ánutufa yánaree únnaqiifoo qínafa mifá miná ákiiqara qaara karí feefaurú ámiannoo. UD%Qúmmuari fasiqana ínnee sía paquríqa munnimmasáa rakísii fasiqana áfiqamaree innaaru qímaria maqusánaki múnusee iráifanoo mifa narí amana aiqámásee kúqaa sía qinée máree fée qíànnoo. >CwFaiqí moó fánnoo munnimma moó fásiqasaa quqásaina márinanoo moó fásiqa fánnoo qúmmuari márinaqa paqúri másaifanoo miná ákiaqara qaara kari feefaurú ámiannoo. HB Faiqí moó fánnoo narí áfuaki idá arasáinanóo qámammareenoo mooná áfuqa qéenoo nárana unakú quqáqáinnana qámasáinanoo miná ákiiqara idárai fásiqafa miná ámiannoo. A Faiqí moó fannoo narí burimakáu fee sipsípa fee ándanda née márinana sía ámiqimmásee rakísinanoo mooná áfuqaki kéeqafi nárana náinanóo miná ákiiqara nárana faqaana narí áfuqakináana ámiqirana kai unakú máree munu ámiannoo. 1@]Mi fasiqáfa narí qúmmuarirana ákiiqara feefauríannoo. Moó áinaina sía márinaqa mi fasiqána maréeqee moó máqannaa nimisée miná feefauru maréeqee mifá qúmuarina ákiiqara nímiaqa. Mi fasiqáfa burimakáu féè doonkí féè sipsípa féè maraqáinafa káqi riri márinanoo qaaraqánda miná ákiiqara nímiani. Eendákinai qúmmuarira fásiqa fánnoo máaqa ruiqásee kéeqainaqa miná qumárasee kuqá árusáinafa sía mina ákiiqara ufa máraannoo. Fáasaana miqí márinaqa kuqá árinna fásiqafa miná ákiiqara ufa máraannoo. ?9> oFaiqí moó fánnoo burimakáù fée sipsípa fée qúmmuara mámaree múnu mooná amisée feefaurú máraina fée arusáina fée mi fasiqáfa moodáa burimakau ákiiqara moodáannai qísauku burimakáù mina ámiannoo. Moodáa sipsipa qúmmuarínnana ákiiqara qaara faqa qaara fáqa sipsípa ámiannoo. v=g$Mi burimakau akoonáfa óoqai nárí máru burimakaufa márifanoo miná ákoofa sía quqúsaki quqáinanoo mooná burimakáù kuqá arusáinanoo miná ákiiqara moó káqi mári burimakauná amiséenoo kúqirana naríara máraannoo.I< #Moo fásiqa burimakáu ákoona fannoo mooná burimakáu ákoona arusáinaqa burimákau ákooqanda káqi mári burimakauna máreeqee moosáa quqásee feefaurú marasée miqandá mi munnimmána raináqaraasa mándee kúqira búrimakau qámbaana aukúqaraasa másee moó fannoo dínni máraina moó fannoo dínni máraaqa. O;!Faiqí moó fannoo madika indufúseenoo rafáaqafu qáinanoo moó fánnoo óonu miná rafáqaamma sáinanoo burimakáu fée doonkí fée minakí áqufíqa kúqifanoo, madika áfu rafaqáa ifá mi aandauná ákiiqara feefaurú máseenoo naríara mi aandauná máraanoo. Faiqí moó fánnoo madika indufúsee sía rafáaqa fínanoo aandáùqa minakí áqufiqa kúqifanoo mi fasiqáfa aandáù ákoona feefaurú amiséenoo naríara mi aandauná máraannoo. :",9S Burimakáu ákoona moó fannoo aináinira kúmaaraa fée mánaaqee nárusáinaqa mi burimakauná ákoofa aináinira fáiqi úriqararana firaa feefaurú ámiannoo. |8sBurimakau ákoona moó fannoo mánaaqa fee akoonaiqí fee nárusáinaqa ínnee óoqai qímaqaa ufa máu kai fuaqa. }7uKúqina ákiiqara áqira feefaurúara óoqai áuqu rámaqaana amana kái áquseenoo narí kúqiranasaa ititáannoo. 6 Mi burimakau akoonnáfa óoqai faiqí nárí márifa máridanoo kafáa moo fásiqa kuqá árinaqa miná ákoofa sía quqúsaki mara quqáinanoo kafaá nárínaqa miná ákiiqara óoni samu mi burimakauná kuqá aruséeqa miná ákoona faqa kuqá áruaqa. v5gBurimakáu ákoona fánnoo faiqí fée ánaasee fée kuqá narusáinaqa óoni samu mi burimakau akoonná kuqá aruséeqa miná amaqí sía naaqa. Mi burimakau akooná arusáifanoo mína ákoona aupúrarana ámirafa sía máriannoo. H4 Kafaa mifá narí aináinira fásiqa fée mánaaqa fée arumáree áfai itairíseenoo miná ákiiqara idukúsee aiqáinanoo ámaaqa fuani. Burimakáu fannoo áaqama sáinnana andeeqára ufa. !3=Faiqí moó fannoo narí aináinira mánaaqa fée fásiqa fée arumáreenoo áfu qimbáseenoo miná ákiiqara idukúsee aiqáinanoo ámaaqa fuani. 29Idatí raqúru níminaqa narí faqa idáti raqúru ámiaqa. Kaakadi nárinaqa narí faqa kaakadi áruaqa. Sáamu nárinaqa narí faqa sáamu áruaqa. S1!Nífu dimbásainaqa narí áfu faqa dimbáaqa. Nífai itairísainaqa narí áfai faqa itairíaqa. Nísauku raudásáinaqa narí ásauku faqa raudáaqa. Niku itairísáinaqa narí áiku faqa itairíaqa. 0%Mi anaaseefá moó áupurarana márainaqa miná árinna fasiqana faqa mi aupuraranná kai ámiaqa. Kuqá árinaqa narí faqa kuqá áruaqa. $/CFaiqí rákinnanaki moó fásiqa fánnoo ámuaqu faqáa ánaasee arusáinanoo kúqira fáiqi maqaséenoo miná ánoofa káqi márinanoo mi anaaseená afaaqi fannóo nána féefauruaree iráinanoo mi fasiqáfa feefauríannoo. Síaasauqa eedóo qínna féefauruná kai ámiannoo. .'Mi ainainira fasiqá née manaaqá née sía aaqee kúqirai moodáa éenda fée qaara eenda fée káqi máriinanoo kúqinaqa ínnee sía miná úriqararafa miná árinnana ákiiqara ámiaqa. Narí aináinira fáiqiara aupúrama ámaqáifa narí áriranasaa ititéenoo. ?-yFaiqí moó fannoo narí feefaurúmmáqai aináinira fasiqa nee mánaaqa nee sáamu qumáree arusáinanoo aaqee kúqinaqa ínnee miná ákiiqara narí faqa moó áupurarana ámiaqa. o,YFaiqí misá tínoorammámaree fídaqa faiqí moó fánnoo mooná óoni samu fée sáamu samu fée arusáinanoo sía kúqirai aurída máriinanoo fíndifinoo nímarinaqa ínnee miná akiiqara ári fásiqana sía aupúrarana ámiaqa. Árinna fásiqafa narí qaarísaa máriinanoo fíndifinoo mádaanai sáunùsaa óoquree ururée írana amanaikínanoo ári fásiqafa miná feefaurú auríranaki máríinna fáasaana amana kái feefaurú amisée minásaa rakísi márinanoo fíndi fuani. +p*[Yáfee moó fánnoo narí ánoona ákoona mandá úfa qímannimaqáinnana miná kuqámma áruaqa. $)CFaiqí moó fánnoo moó fásiqa mareeqeenoo narí aináinira fáiqi kée íannoo fee moó átinai nimisée feefaurú fée márainnana kuqá áruaqa. Y(-Yáfee moó fánnoo narí ánoona ákoona nárinaqa ínnee miná kuqá áruaqa. Q'Yáfee moó fánnoo moónara áranaqainanoo áuqu qímasee árinafa mifa faqa kúquani. Qiní aidaraí mifá óonu kukéeqafi asumu márianauree qínaqa ínnee mindáraana rarisámasee kuqá áruaqa. $&C Faiqí moó fannoo sía moó fásiqa áuqu qímasee árinafa mifá amaná qinée ínni útaaqama nímaqa qáunna máqusanaki kéeqafinoo asumu máriannoo. Y%- Faiqí moó fannoo moo fásiqa kuqárusáinaqa narí faqa kaí kuqáruaqa. 7$i Mi fasiqáfa indaarúqaana sía mi ainaináusa andeeeqá ámaqeenoo mi fasiqáfa mi anaaseená aiqáinanoo fínanoo sía feefaurú máraannoo. Rákirana andeeqára sándufa. 6#g Faiqí moó fannoo ánaasee faqaafa moó maraséenoo indaarúqaana nárana faqa qamunna faqa miná aináina dadaaqírana faqa sía minnísaani, óoqai íùndée kaí íani. " Faiqí moó fánnoo narí faiqi ámiraree qímaseenoo aináinira mánaaqa feefaurú máseenoo narí áraamunara foora rakísiani. 0![Mi manaaqána aináina faqaafa feefaurú méeqéenoo narí aináiniranaki quqásee qínaaqara máraanauree qímasee máriinoo ákooqaifanoo sía mareenoo. Miqínannái mi manaaqána mandáikama ámaqaseenoo sía ánaamuru nimisée feefaurú máraannoo. Narí ákoofa kai kaifáa feefauríannoo. ( KFaiqí moó fannoo narí áraamuna aináinira mánaaqaikianífeera amisáinanoo sía aináinira fásiqauqa idukú nísaandee másee idukúsaina fúannoo. Z/qinée qeeqá rakísiranara dídimarifaqa qímaseenoo sía qinée taikásee fuanáura káqi rumbáranaki márianauree qímasainanoo miná rakísirafa miná qumáreenoo amaana máaqaki múnuseenoo qúka qumáreenoo kooqí mámmaaqai áaqoo ruqíaani. Ruqíasainanoo mi fasiqáfa náaruara aináinira fáiqi máriinanoo miqóo kúquannoo. p[Aináinira fásiqa fannoo narí faiqi ánaaseera ámuqusinanoo sía amana uqáanauree qímaseenoo  Miná feefaurú miná rakísiifa ánaasee áminanoo mifá faiqi maqaséenoo máriinanoo miná aukuana taikáinanoo ánaasee faqa faiqì faqa miqóo quqáseenoo káqisamu ámaaqa fuani. Mi anaaseená faqa miná faiqì faqa rakísiranaindi kai márifaranoo. xkMifá adeedaaná máridanoo aní aináinira fáiqikinoo máríinafa ámaaqa fírarinoo sía ánaasee máree fúannoo. Kafaa ánaasee faqáafa ínni aináinira fáiqi kinóo máriinafa ámaaqa finoo amaná narí ánaaqa áfiqée fúànnoo. 7Ínnee Heeburu máqannaasa aináinira faiqi munnimmannái feefaurúmasaifanoo mifá ínni faqa moodáannai taikásee dínni ani moodáa 6 marasée áukuana aináina másainaqa dínni ani qaaraikínaqa 7 dóo quqásaifanoo káqi fúani. Idukínnana ákiiqara sía feefauríani. a ?Ánutufa Mooseena qímaminoo qinau. Anée maa sandufána Isaraee máqannaasa qímannimi.  Ínnee sía áidara áuqusee minní àkarára írirasu áuquaqa. Ínnee miqíqa umeé nífaaqa kooroo ifáqa qáfeefoora.S!Ínnee óoninnai qiní aidara áuqiraree qímasee sía faiqí rukámuqaa óoninannai áuquaqa. Ínnee faiqí rukámuqaa óoninannai áuquséeqa minásaa tatúfirana suqá qímirafa sía amanaikíannoo. a=Ínnee maqánnai qaindá áuqusee minásaa ínneeqa sipsípa faqa burimakáu faqa míniseeqa idá qáma taikára tátufirana suqásaifaqa faiqí anaasee qiní faqa moodáanaki kiaqa. Aiqáma máqusa ínnee qiní qimooqiaqéera utáaqama qáunna máqusanaki óonureeqa miqífaqa qinee ínnee iannai qumurée ámiqi ámiqimma nímaqaanaura. ~wÍnnee sía siruáannai faqa kóorannai faqa únna ánutuna amana áuqusee qiní Yáaweesa faqbaqa másee amooqiaqa. H Yáaweefa Isaraee máqannaasa qímannímianifeera maaqí qímaseenoo Mooseena qímaminau. Qinée innaarúnaindari ínni faqa ufa qímarunaqa ínnee ínneeqa nífunnai miná qáfaafanoo. 7Miqí qímasoofaqa faiqí ánaasee níanai márufanoo Mooseefa káì Ánutufa asukuna árira óonamuki máruna aaqá finau. Aidaraindáraa sándufa. JMooseefa iriséenoo qímanniminau. Ínnee sía rufíaaqa Ánutufa ínni nimanamásee qáfáinaqa aiqáma kari minára rufíasee miná ameemaanai máridaqa numóo ainaina sía áuqaaqeera. ,SMiqí másee misá rufíasee Mooseena qímamiqa qiqau. Ánutufa maasá qímaqiminaqa maasá irisée kúquanóora rufíaidaqa anée kai maasá qímaqiminaqa íria. OFaiqí ánaasee aiqáma innaarúnai qírana faqa aakuasáa faqa ukeena firaaná faqa áaqanasaa idámuna namu faqa qáfoofanoo náindiri reenoo náaquqoofaqa níanasaa márida qáfee máriqau. xkSía mooná maaqa umíasanara ámuqusiani. Sía mooná ánaaqara amukáani miná aináinira fasiqa anaaseera faqa misa aandáù ainainara faqa miná aiqáma ainainara faqa sía amukáani. Faiqí ánaasee Ánutunara rufíaqau. (Lo 5:22-23) RÍnnee sía akaqáusara únna qímasee misá kíkiqa ususée ufa nímia. 0]Ínnee sía mooná aináina úmuariaqa. E Ínnee faiqí ánaasee sia narí úmmuari narí úmuariaqa. = w Ínnee sía faiqí ánaasee núqu qímasee náruaqa.   Ínneeqa nínausa níkausara qeeráiridaqa misá ufa qaindúsuaqa. Ínnee miqíqa qinée nímianna máqanasaa kísaaqasaa márifaranoo. V ' Dínni taikásee dínni ani moodáa marasée 6 fáasaana qinée Yáaweesa innaarúna faqa maqá faqa ooruku námmari faqa mináuqaki mári ainaináusa faqa áuqí qíafana. Dínni ani qaara marasée 7 fáasaanasáa qinée qidooa qíafana. Minára qinée Yáaweesa Sabáta fáasaana afaaqóoqa qímasee náaquqara fáasaanee qídaqa. - U Dinni ani qaara marasée 7 fáasaanasaa qiní Yáaweesa adooára faasaana máridanoo. Mi faasaannásaa sía uqanna moodáafa faqa aináiniani. Ínnee faqa ínni faiqi námu faqa ínni aináinira faiqíuqa faqa ínni aandáuqa faqa ánaamuru ínniki ani máriasa faqa sía uqanna aináiniaqa. gI Dínni taikásee dínni ani moodáa marasée 6 fáasaana ínni aináinira fáasaana máriani. QÍnnee Sabáta fáasaanara náaquqara fáasaanee qímasee íriqa fuaqa. +Ínnee sía qiní dúqunnai mandá óosana áuqaaqa. Qinee Yáaweesa ínni Ánutusa qiní dúqa fífau faafau ínausa aupúrarana nímianaura. *OMoómoosa qiníara rídaqa qiní sánda ufa mau fínausa qinée misá faiqi námu kásooaqee núkudara foora kambíqáinausa qeeqá dídirana uqannífiqaanaura. 5Minára sía moó áinaina amana áuqirana óorinni mapámufida innaaru qídaqa amooqiaqa. Qinée Yáaweesa ínni Ánutusa márunnanara sía mi ainaináusa nimooqiaqa. Qinee sía uqanna moó ánutunara qíananoo qiní qímaaqa máqaannoo. Faiqí qiníara fídiaqaa inausa aupúrarana nímiananoo misásaa faqa misá faiqi námu sáa faqa misá nínaiqimara sáa faqa nísáifaqausa sáa faqa máriannoo. 5Ínnee sia innaarúnai mári ainainausa faqa maqásaa mári ainainausa faqa nammáriki mári ainainausa faqa nimana áuqusee maasá anutufee qiaqa. DÍnnee sía moó ánutuna amooqiaqa, qiní kai qimooqiaqa. Qinée Yáaweesa ínni Ánutusa máridaqa. Qinée Isipa máqasaa rumbáranaki máruna ínni maréeqee maí quqáafanausa máridaqa.  9Ánutufa maaqi qinoo. oYMooseefa iriséenoo óoqureenoo faiqí ánaasee aiqáma Yáaweefa quú úfana qímanniminau.|~sYáaweefa iriséenoo Mooseena qímaminau. Óoqureenana Áaroona faqa áfiqee úrua. Qiní aanáiqikirausa faqa faiqí ánaasee faqa sía qiní qíqafararee qímasee amusá rapéemmásee úruaqa. Miqífaqa qinee misá ummaara nímianaura. m}UMooseefa Yáaweena úfa iriséenoo qímaminoo qinau. Faiqí ánaasee sía amana Sinai áaqanasaa úrifaranoo. Anée aneenná kai maasa daakápàma séenana náaquqara áaqana fíqu fíqumma amusá arasáanáqa sía úrifaranoo. | Aanáiqikirausa faqa qiní daaqá ániàní qímasee ánukamafiqa ániaqa. Sía miqífaqa misá aupúrarana nímianaura. D{Óoru roofanóo Yáaweefa Mooseena qímaminoo qinau. Anée óoquree faiqí ánaasee qímanniminaqa sía óosu áiàaqaree qiní qíqafarara ániaqa. Misá miqíqa moómoosa kúqifaranoo. Sz!Yáaweefa Sínai áaqanasaa qumuréenoo Mooseena áaroofanóo óorufinau. %yEUkeena feendúndáanài qímarinau. Miqí qímarufanoo Mooseefa Yáaweena qímamufanoo Yáaweefa kafáa innaarúnai dárara qíranakiqari narí qímaminau. hxKYáaweefa idáuruki qari Sinái áaqanasaa qumu márunara idá muna fannoo áaqana aiqáma rafáaqafínoo márinau. Mi munáfa fíraa ída múnara foorá óoru fúfaqa faiqí ánaasee qáfoofanoo firaaqóo náindiri ranau. wMooseefa faiqí ánaasee aiqáma úiqaana máqakinaana nífiqeenoo Yáaweena paqúrirara áaqana áikunni óonu kikíqino márinau. vQaara afuru faisoofanóo qaaramoókufanoo kanánaana áaqanasaa ukeena firaaná fuaqárana námu fáqa qámatooki kira óonnamu námu fáqa aakuasáa innaarúnai námu faqa ufaqa faiqí ánaasee úiqaana máqaki máriusa aiqáma náindiri roofaqá rufíaqau. uMiqí márufanoo Mooseefa qímanninau. Dúna káqi mári mooná deedaqiaqa. Maqee óosana arasée sía ánaasee sakasée faiqaaqa. 9tmMooseefa áaqanaindari qumuréenoo faiqí ánaasee Yáaweenara deedaqa másee amooqiaqéera qímanniminau. Miqí qufaqá faiqí ánaasee náriqa qamunna nammári úqiqau. s) Ínnee miqínna fasiqana sía uqanna nísaukunnai áruaqa, óoni sámu fee feefannái fee kúqa áruaqa. Maa ufána faiqí faqa aandáura faqa qídaqa. Miqínna fásiqa fée aandaú fée kúquannoo. Ukeena fuaqáifaqá kaí faiqí ánaasee áaqana áikunni óoru fuaqa. krQ Anée áaqana ameemaanai fíqu fíqumma óosumma sáinaqa sía faiqí ánaasee mina fíàaqaráaqa. Miqímmáseenana qímanniminaqa sía áaqanai óoru fuaqa, sía uqanna miná aaqá fuaqa. Minásaa áiku ráinafa kúquannoo. q  Deeda qímarifaqa dúna káqi mári mooná qinee Sinái áaqanasaa qumuráanaqa aiqáma faiqí ánaasee qiní qíqafeefáranoo. p  Qímamisoofanoo Yáaweefa kafáa Mooseena qímaminoo qinau. Anée kafáa óoquree faiqí ánaasee maaqí qímasee qímannimia. Misá aiqáma maqee faqa dúna faqa nári qamunna nammári uqusée nári nifaaqa ánukamasee qiní qimooqírara deedaqiaqa. 8ok Yáaweefa misá úfa iriséenoo Mooseena qímaminoo qinau. Qinée ámatooki árira óonnamukiqari anée íannánnai qumurée aní faqa ufa qíanaqa faiqí ánaasee iriséeqa miqóoqari áni ufara kúqaa fee qifáranoo. Miqí qímasoofanoo Mooseefa faiqí ánaasee quú úfana Yáaweena qímaminau. _n9Faiqí ánaasee Yáaweena ufa iriséeqa aiqámausa moodáa kari nóo raqá máree qiqau. Yáaweefa aiqáma ufa qínnana maasá írianaurée qiqau. Miqí qufanóo Mooseefa misá ufa iriséenoo Yáaweena qímaminau. mMooseefa irisée óoqureenoo Isaree máqanaa úriqararausa suqúseenoo aiqáma Yáaweefa qímamu ufána qímanniminau. OlÍnnee qiníndi uqanna máridaqa qiní aanáiqi kírausa máriafanoo. rk_Ínnee qiní ufa iriséeqa qiní moodáanaki kíra ufa mau fíqa qiní faiqí ánaasee márifaránoo. Aiqáma maa maqa maaqáfa faqa faiqí ánaasee faqa qiníndi kai máridaqa ínnee qinée qeeqára útaaqama qáunausa máriafanoo. ojYÍnnee qiní óosana qáfee máriafanoo. Qinée Isipa máqannaa nárunnana ínnee qáfaafanoo. Qinée ínni quqaumu ánaaqiara foorá itáteeqeeqa qíqóosasáa quqásèeqa uqéereeqee qeeqá márunannai quqáqaunaqa máriafanoo. siaMooseefa miqóoqari Sinái áaqanasaa Ánutuna faqa ufa qíraree qímasee óoru finau. Yáaweefa áaqana sáaqari Mooseena áaramaseenoo qímaminau. Anée Yakooboona áiku ásauku Isaraee máqannaasa maaqí qímasee qímannimia. 'h KIsaraee máqannaasa Isipa máqa máaqakiqari Reefidimma máqa máaqaki ani máriufaqa miqóoqari qaaramoó úqoona indaarúqáa fáasaanasaa Reefidimma máqa máaqaindari Sinái aadána máqa máaqai óonu máriqau. Miqóo misa Sinái áaqana áikunni úiqaana máqa usakásee máriqau. gXf+Miqímmásee Mooseefa Yeetaroona ámándàma soofanóo ámaaqa finau.'eIMisá aiqáma kári síaasara foorá náaruara mariqau. Máridaqa káqikaa kóotauqa misá andeeqée máriqau. Firaa kootá Moosee funnái máree fímariqau. dMooseefa írirana faqaasa Isaraee máqannaasa kínaana mara quqásoofaqa úriqararausaikiqau. 1,000 fásiqasaa rakísirausa faqa 100 fásiqasaa rakísirausa faqa 50 fásiqasaa rakísirausa faqa 10 fásiqasaa rakísirausa faqa mara quqásoofaqa rakísimariqau. DcMooseefa Yeetaroona ufa iriséenoo mi máu kai finau. .bWÁnutufa eedóo qínana qiní ufa máu fínana sía kudoosaápeennáranoo. Miqínaqa maa fasiqa anaaseesá áanoo qírafa taikáfinaqa quqásee nímaaqa fifáranoo. -aUMi fasiqáusa aiqáma kari faiqí ánaasee kóota ufa írimarinausa máriaqa. Moo áfeeka ainaina firaa ainaina kambíqafinaqa máree mini aní ámifana anée miná andeeqáa. Káqikaa ainaina nárì kai andeeqáaqa. Misá miqímandee aní qummaara rainá máraifanoo aní afaaqa aufadáani. O`Qíma nímiseenana anee miná ámúaaqa írirana fáqaa fásiqauqa mara quqásainaqa Isaraee máqannaasa úriqararausaikiqa máriaqa. Akaqáusa wan tauséenna 1000 fásiqa ánaaseesaa rakísifaqa akaqáusa wan handareetasaa 100 rakísifaqa akaqáusa fiftísaa 50 rakísifaqa akaqáusa teennasaa 10 rakísiaqa. Misá Ánutunara rufíee máriasa máridaqa misa andeeqára óosana faqáasa máridaqa sía umeé raaqée múnnimma máree márinausa máriaqa. _Anée Ánutuna sánda ufa qímannimisee andeeqára márirana óosana naamúa qímasee misa ifándinna áinainara faqa qímannimia. ^{Anée maqee qiní ufa íria. Qinee ámiqira áakapara úfa aní ámianaura. Anee írinanoo Ánutufa aní faqa márida dadaaqíannoo. Anee andeeqáseenana Ánutuna áfusaa aanáiqikina máridana faiqí anaasee ummaara Ánutuna qímami máriananoo. ]Anée miqídana aneenná afeeka taikáinaqa maa fasiqa anaaseesá faqa miqí kai ifáránoo. Aneennáraa sía amanaikí máriananoo. U\%Yeetaroofa Mooseena qímaminoo qinau. Anee sía andeeqée máriananoo. O[Qaara fasiqa qára ufa raináida narí áfu máu narí áfu máu máseeqa qinée únnannai aniraafaqa qinée andeeqái fásiqanara maafá andeeqée foo qímaseeqa Ánutuna sánda ufa naakápaidaqa. ZMooseefa iriseenoo qímaminoo qinau. Qinée miqíànaqa faiqí ánaasee qinée únnannai anirée Ánutuna áidiranara írifaranoo. lYSYeetaroofa Mooseena kadáapirirana qáfamaseenoo maaqí qímaseenoo Mooseena qímaminau. Anée nánaree aneennáraa maa saikáusa áuqaidanee. Faiqí ánaasee kanánaana kóotirara ani márida rakísi maríafanóo eendídanoo. >Xw Iáqoo kanánaana Mooseefa fíndifinoo narí máqannaa qámbaanai óonureenoo misá kóotauqa írinau. Kanánaana óosana arasée kóotinoo fífíi ufanoo eendá kai másanau. W Miqí qímaseenoo Yeetaroofa aandáù marasée aruséenoo múduka idá aiqáma qáma taikára tátufirana Ánutuna suqá áminau. Kafáa mifa akaqá tatúfirana faqa Ánutuna suqá áminau. Áaroonafa fáqa Isaraee máqannaa úriqararausa faqa aniréeqa Mooseena áiraamaku faqa Anutuna amooqídaqa mi naaquqara qoomaqána naqau. Misa akaqá síaasa mara quqáqau. (Lo 1:9-18) pV[ Doo maqée qinee íridaqa, Yáaweefa aiqáma únna anutusa úrinnaaqararafa máridanoo. Isipa máqannaasa ínni mandáikamma nímaqee márufanoo ínni idaaqámma nísoonannai mifa aiqáma únna anutusa úrinnaaqararafa máridanoo. VU' Asasammáseenoo qinau. Yáaweefa Faraoona ásaukukinaana faqa Isipa máqannaasa nísaukukinaana máráinara miná ámooqía. Yáaweefa narí faiqí ánaasee rumbárana kínaana idukúnara miná amooqiaqa. 8Tm Yeetaroofa mi aiqama ufána iriseenoo asasinau. 2S_Minakí óoru máridanoo Mooseefa narí áiraamaku óosana óosana aupúrarana Yáaweefa Fáraoona faqa Isipa máqannaasa faqa nimiseenoo Isaraee máqannaasa mároonara qímaminau. Mifa Isaraee máqannaasa aanái ánidaqa moómoo ummaara máree márufanoo Yáaweefa dadaaqunára faqa qímamínau. RMooseefa mi ufána iriséenoo narí áiraamaku óonu aanái paqúrimáseenoo miná óorinni aqoori sáunú arafufanóo miná ámooqá nanau. Miqí másoofaqa nári máriranara narí irée narí irée máseeqa doo Moosena úiqaana maqaki kéeqaqau. !Q=Yeetaroofa Mooseenara ufa quqáidanoo qinau. Óonuree maaqí qímasee qímamíaqa. Aní áiraamaku faqa aní faiqì ánaasee faqa ánidammiaafoo qíà. 6PgYeetaroofa Mooseena ánaaqa faqa miná faiqi qára faqa nífiqeenoo aadána máqa máaqaki náaquqara áaqana aaqá Mooseefa úiqaana maqa usakásee máruqoo aniranau. {OqMooseena ínaaqíanaa faiqi áuqu Eerieeseerafa márinau. Miná ánoofa maqasoofanóo Mooseefa qinau. Qiní qíkoona Ánutufa qiní dadaaqínoo Fáraoona durú féefa óokinaana qiní ititáqisáinaree qinoo miná áuqu Eerieesaraneé qinau. YN-Miná faiqiqara Keerasoommana faqa Eerieesarana faqa nífiqee áninau. Mooseefa maaqí qinau. Qinee ánaamuru máqa máaqaki asaqíraafai ani máridee qimasee narí ámaaku áuqureenoo Keerasoommaneé qinau. rM_Iriséenoo mifá faqa Mooseena ánaaqa Sipooraa námmarina maqúsai quqásee ánuna afiqee áninau. sL cYeetaroofa Midianna máqannaasa aanáiqikirafa Mooseena áiráamaku márinau. Aiqáma áinaina Anutufa Mooseena faqa Isaraee máqannaasa faqa dadaaqí márunara faqa Isipa máqa máaqakinaana nífiqee ánunara faqa Yeetaroofa írinau. K9Mooseefa kafáa qinau. Ínnee Yáaweena rákira saqari uqéeraaqa. Yáaweefa káqi kai Amareekana áiku ásauku faqa naaruara rákida máriannoo.GJ Rákirafa taikáfufanoo Mooseefa óoniuqa qumáreenoo mi maqa maaqánaki qaindá áuquseenoo mi qaindána áuqureenoo Yáaweefa qiní rákira sáqari fée qímasee mi qaindána áuqu ranau. pI[Miqímmásoofanoo Yáaweefa Mooseena qímaminau. Anée papiqakí maa rakiránara ákararumma quqáa. Miqínoo márinaqa káqi íriqa nuaqa. Yoosuaana qímamia. Qinée Yáaweesa Amareekana áiku ásauku kurídi taikásaanaura. H  Miqímmasee uaqéeunara Yoosuaafa fáqa narí rákira fásiqauqa fáqa Amareekana áiku ásauku ámiqimmásee naruqaraasiqau. RG Mooseena ásauku anudá qoofaqa Áaroonasa Hurasa óoni ufiqísoofanoo Mooseefa minásaa óoqu marifufanóo Áaroonasa Hurasa Mooseena ásaukuqara uaqéeufanoo kísaaqasaa márufanoo súani kéeqanau. SF! Mooseefa áaqanasaa kikíqamámbufanoo ásaukuqara uqéerasoofaqa Isaraee máqannaasa rákiranaki afeekaíkiqau. Kafáa narí ásauku múqufisoofaqá Amareekana áiku ásauku rákiranaki afeekaíkiqau. AE} Yoosuaafa eedóo qímasee kanánaana iqáqoofanoo dóo Amareekana áiku ásauku faqa rákirara nífiqee finau. Fufaqa Mooseefa fáqa Áaroonafa fáqa Hurafa faqa áaqanai óoru fiqau. D# Mooseefa misá nídafamásee Yoosuaana qímaminoo qinau. Anée akaqá fásiqauqa mara quqásainaqa dúna kananaana Amareekana áiku ásauku faqa óonu rákúaqa. Qinee áaqanasaa Ánutufa márana núannèe qímasee qímaqimu saunúna uqusée kikíqìqá márianaura. vCgIsaraee máqannaa Reefidimma máqa máaqai márufaqa Amareekana áiku ásauku aniréeqa misá náriqau. mBUMisá mi maqa maaqána áuqu qaara auqú raqau. Masaa fáqa Meeribaa fáqée qiqau. Mi auqu qandá óosana amana másee qáfarafa faqa áanoo qírafa fáqee qiqau. Áanoo qídaqa qiqau. Yáaweefa maasá faqa máridanoo fee sía fee máridanoo fee. Misa mi ufánannai Yáaweena amana másee qáfaqau. Isaraee máqannaasa Amareeka máqannaasa faqa rákiqau. A#Qinée Sinai áaqanasaa ínni nóorinni óonisaa kikíqìqa márianaura. Aneenná sáunù samu óoni arusáinanoo nammári minakíqari qúminaqa faiqí ánaasee naaqa. Miqí qufanoo Mooseefa Isaraee máqanna úriqararausa nífusaa miqímandoofanoo nammári qúminau. /@YYáaweefa Mooseena qímaminoo qinau. Moosee anée Isaraee máqannaasa úriqararausa nífiqee indaarú fua. Óoqai anee Niru nammári árunna saununa faqa máree fua. R?Miqí qufanóo Mooseefa afeekai kámmaseenoo Yáaweenara innaaru qídanoo qinau. Óo Yáawee qinée maa fasiqa anaaseesá náqifeemma nímaqáanauree. Misá qúsasaa óonisamu qiní dárifaranoo. :>oIsaraee máqannaasa nammáriara káaqa nídufaqa Mooseena káqi kai áanoo qímamaqee máriqau. Misa maaqí qiqau. Nánaree anee maasa Isipa máqa máaqaindaraana qífiqee míni sáananoo fee nammáriara dídírafa maasá faqa maasá faiqi námu faqa maasá aandáuqa námufaqa kuqá dáruannoo fee. j=OSía márufaqa misa Mooseenara kaukaata qídaqa qiqau. Anée nammári nímina naanée qufanóo Mooseefa qímanniminoo qinau. Ínnee nánaree qiní áanoo qíma qímaqáidee. Nánaree ínnee Yáaweena amanammásee qáfaídee. ]< 7Yáaweena ufa mau fíqa Isaraee máqannaasa Sinnaa aadána máqa máaqakiqari quqásee fiqau. Fídaqa misa maqúsa maqusa faiqaqá fímariqau. Misa Reefidimma máqa máaqaki nammári sía máruqoo óonu máriqau. O;$Mi karí misa ummaara amana másee qáfee márufa qaaraqánda márinau. Moó fannoo moodáa káqikaa susufínna amana márinau. Moo fannoo qísaukuqara 10 káqikáa súsufinauqa amana márinau.:##Isaraee máqannaasa 40 áukuanaki mannaa néemariqau. Mi naranná naqá fífiufaqa Kannaana máqasaa náriqa máriraree quqóo óonuraqau. 9!"Yáaweefa Mooseena qímamúndee ínoo Áaroonafa mi naranná mara máreenoo moodáanaki kíra bóokisa aaqá quqásoofanoo márinau. =8u!Miqí qímasee qímannimiseenoo Mooseefa Áaroona qímaminau. Anée qafee moó mara máree mannaa súqeeqee Ánutuna áfusaa quqásainaqa kásooaqee kambíqáinausa qáfaaqa. 7 Mooseefa Yáaweena úfa iriséenoo maaqí qímasee qímanniminau. Yáaweefa ínniara maaqí qídanoo, qinée mannaa nímmunnana akaqána afeekí mara quqáqai márinaqa ínneeqa nínaiqimara nikeekú nikaakú uqannífiqaidaqa maaqí qímasee qímannimiaqa. Yáaweefa Isipa máqasaaqari maasá aadána máqasaa nífiqee aniréenoo qímufaqa náafannanee qímasee uqannífiqaaqa. ~}}1|{zzVyy xww[vu~t\srKq oonmlxkOji&h]gfeedUcbhaa_}^]\\D[iZY@XWVUUTiSRQQGOO N_NMWMLKJJIHGG$FgEEE^DDQCCBrBA @X??">>d>=^<;?:99l88+7+66s64k43u22a11Y0//0.--N,L++E**:)p((q''^&L%%%$##`"{!<Tx[cWz:w   Y  s!(w+Miná ooíqanda íaninnana ámiqira qámunnannai eefooda qámunna áuquandee kai masee áuquaqa. Mifa eefooda qámunnasaa ákunirafa máriani. vEefooda qámunna anaanu qaaraqandá áururusaa áakandíaninnana áuqusee eefooda qámunnasaa dínni dínni rumbáaqa. uueMisá sipsípa asausi dirindáasi ákirana faqa pánnoona ákirana faqa faéena ákirana faqa kóora tíritanda faqa ámiqira tíritanda faqa aiqáma mi ainaináusannai eefooda qámunna áuquseeqa minásaa óosana óosana ákara ruaqa. ctAAkúnirana akoofasáuqaindi sipsípa ásausi dirindáasi ákirana faqa pánnoona ákirana faqa faéena ákirana faqa kóora tíritanda faqa ámiqira tíritanda faqa mi ainaináusannai aanáiqikirausa qamunna áuquaqa. -sUAnee qímanníminaqa nímuqusasaa rúfi mária ainainná faqa eefooda qámunna faqa kísaaqa qamunna áikusaa faqa ititéemari qamunnána faqa ákara faqáa síuta faqa ákiiqa rafáaqa fímari qámunna faqa áránándáuqanna rumbárana faqa minamúna áuquaqa. Misá miqímmaseeqa úriqarara áanaiqikira qámuna aní áfasaana faqa miná faiqi námu faqa áuqu nimisáifaqa misa qiní aanáiqi kíra saika máraaaqa. r}Moosee anée Áaroona qamunna akúnifándinna fásiqausa írirana fíqararausa qinée írirana nimiqáunausa misá kai suqúsee qímanniminaqa miná qamunna akúniaqa. Akunúsáifanóo miná afisúsee miqóoqari qiní aanáiqikira sáika máraani. 1q]Aneenná áfasaana Áaroona misákina úriqarara áanaiqikira qamunna auqu ámia. Miqímmásáinanoo mi qamunnáfa ámiqirana faqa úriqararausee qírana faqa ámiani. p Yáaweefa kaifáa Mooseena qímaminoo qinau. Anée aneenná áfasaana faqa miná faiqi námu Nadabana faqa Abiuna faqa Eeriasana faqa náara másee Itammarana faqa Isaraee máqannaasa kinaana rainá náaduma quqásainaqa qiní aanáiqi kíra sáika máraaqa. o}Áaroonafa narí faiqi námu faqa qiní Anutusa náaquqara úiqaana máqaki moodáanaki kíra búkisa ititée mária qamunna náaquqara óosiranaki qóomauqa quqáaqa. Miqóo qiní qífusaa eendí márinaqa qumbísaifanoo qámammareenoo iáqarana kai raqúru ámiani. Maa naamuaqira ufána Isaraee máqannaasa faqa misásaa ani arua kínausa faqa náaru náaru áfaqaaqa.0n[Moosee anée Isaraee máqannaasa qímanniminaqa oorifá sáqari qaqamakínaa fádameena ámiqirana kai mínisaifana aiqáma éendirana minánnoo qóoma qumbíà. m/Úiqaana maqaki óosana óosana aináinira áinainauqa aiqáma booróosannai áuqirafáuqa kai máriani. Úiqaana maqa áti mau ápupuka árifandínna aikausa booróosannai kai áuquaqa. Úiqaana máqa dapu rakíqárana qumáraanífee qímasee ápupuka áqoosai faqa afuqai faqa arifandínafa aiqáma booróosannai áuqira ápupuka kaí máriani. Qóomauqasaa rakísira saika. (Aanáiqikirana 24:1-4) Gl Quqúsa afuqai kísaaqa kamu 44 metres máriani. Miná qúsa kamu 22 metres máriani. Quqúsasaa dírira qámunna miná óorufirafa 2.2 metres maqásaaqari óorufuannoo. Mi qamunnána ámiqira qamunna káqikaa sándannai súfirafa afeeka máriani. Miná dapu óosanaki booróosannai amaaqa áuqirafa maqáki máriani. }kuAiqáma dapu fíqu fíqu qírafa siruáannai rafáaqa fúqaa saqárinasaa ootúpanóo máriani. Minásaa qamunna díri fandínnana táfara foo íranauqa siruáannai áuquaqa. Mi saqarísa rakíqee fandínnana ámaaqauqa booróosannai áuquaqa. ijMKooqíki dírira qámunna 9 metres kísaaqa ámiqira sípasipa asausí dirindáasianda faqa pánnoonanda faqa faéenánda fáqa marasée mi qamunnánasaa óosana óosana ámiqira ákara ruaqa. Mi qamunnána quqée fandínna saqarina qaara fáqa qaara fáqa 4 máriani. Miná rakíqee fandínnana qaará faqa qaara fáqa ki miná ámaaqa áuquaqa. iiMSúani óosana qáannai East kooqí máriani. Mi kooqína dínni dínni díri fandínna qámunnafa 6.6 metres máriani. Mi kooqína dínni dínni qaarammoo dápu faqa mina ámaaqa faqa dínni dínni qaarammoó kai máriani. htgc Kafaa súani óosana qaannai kooqí máru tinai fáqa urúanai inóo márina amana kai 22 metres máriani. f1 Súani kéeqee marí qaannai dapu qúsándanai 22 metres máriani. Miná dapu sáqari 10 faqa miná ámaaqa áuqirafa faqa 10 kái máriani. ^e7 Súani afu dínni ataaqeenni iandee kái iqa dínni ataaqeenni faqa miqi kái íaqa. rd_ Mi qamunnána dírifandínnana booróosannai dapu 20 áuqusee mina kúradee fandínnana ámaaqa miqí kai másee 20 áuqusee siruáannai táfara foora mina amana kái áuqusee auníri fandinna sáqarina faqa minánnai kái áuquaqa. ?cy Ínnee ámiqira sánda sufusée áuquqaa qámunnanannoo úiqaana máqasaa quqúsara foora áuqu ititáaqa. Súani afu dínni ataaqeenni South miná kísaaqa 44 metres máriani. \b3Tatúfira qainda indooíra sáqarinnai kai aundurá fáqaana áuquaqa. Qinée áaqanasaa aní uqafíqaa fánandee másee áuquaqa. Ínnee Yáaweena úiqaana máqa fíqu fíqu dápu rakíaaqa. (Rafúdoo 38:9-20) waiMi qaindána máree fuaqée qífaqa káì mi saqari qandá dínni dínni anaanukí áususaifaqa máree fuaqa. }`uAkasia sáqari tatúfira qáinda qáindusi fandínnana qaaraqandá maraséeqa booróosannai miqandá rafáaqafuaqa. c_AMi fukaa asaanáfa tatúfira bukisa aundurái kasaaqaí óoqeeqánoo qámbaanai máriani. ^Ínnee fukaa ásaana booróosannai áuqusee booróosannai kai ánaanu faqa áuqusee qaara faqa qaara faqa átinni quqáaqa. P]Mi tatufirána suqéemaria qaindanásaa suqée maría ainainausa booróosannai kai áuquaqa. Fadaméena dándaki áqufínnana afaqée mária futufitáusa faqa savóorauqa faqa uqnauríra pirítauqa faqa táfa fooqáa írana áti saaée irana faqa idá áuni afaqée maría futufitáusa faqa aiqáma booróosannai kai áuquaqa. \ Miná qaara fáqa qaara faqa átisaa aanaira foorá áuqinoo máriani. Tatúfira qáinda moodáa saqari fannoo kai átimau faqa qámbaanai faqa aanai faqa moodáa saqarinnái kai áuqusaifanoo máriani. Mi aiqama ainaináusa booróosannai rafáaqa fuaqa. t[ eÍnnee akasia sáqari marasée minánnoo tatúfirana suqára qainda áuquaqa. Miná kísaaqandanai faqa qúsandanai faqa amana amana kai mariani 2.2 metres. Maqásaaqari úrirafa qaara faqa qaara faqa áiku 4 amana 1.3 metres máriani. Z-%Mi qamunnána dírifandínnana moodáannai qísauku 5 akasia sáqari marasee kóorannai miná átimau rafáaqafusee qamunna dírifandínnana anaanu áuqusee quqáaqa. Miqímmasee booróosannai moodáannai qísauku 5 átuna óosana ámaaqa áuqusee minakí kúradaaqa.Y$Úiqaana máqa kooqíki ititée fandínna qamunnana sipsípa ásausi dirindáasi ákirana faqa pánnóona ákirana fáqa faéena ákiranannái faqa marasée áuquaqa. Óosana óosana sándannái mooká máakira áinainauqa mi qamunnánasaa áuquaqa. QX#Teebóora maréeqee náaquqara óosirana maaqóo óonumafi kooqíki súani afu dínni átaaqee qáannai (north) máfi quqáaqa. Qóoma saqári suani afu dínni ataaqee qaannai (south) máfi quqáaqa. EW"Moodáanaki kíra bukisa káaqa náaquqara óosiranaki quqásee kóorannai miná áfu áuqusee rafáaqa fuaqa, nífauara áfu minásaa rafaaqa fuaqa. Dírira qamunna fánnoo rainá nimaqaidanoo kooqí kinaa óosiranara náaquqara maqa fee qímásee kukéeqara óosiranara úriqaramásee náaquqara máqa fee qíaqa. V1!Miqímmaseeqa mi qamunnána ámaaqa áuqúqaanasaa dirisáifanoo ámaaqa áuqirana ámeemaanai qamunna áti óorèeqánoo máriani. Miqímmásaifanoo mi qamunnána ititárafa ataufaka ameemaanai óorèeqánoo máriani. Mi qamunnáfa ititáranaki moodáanaki kíra búkisaki qaara oonisáa sándufa márina quqáaqa. Mi qamunnáfa náaquqara óosirana faqa káaqa náaquqara óosirana faqa raináannoo. ;Uq Akasia sáqari qaara fáqa qaara fáqa 4 marasée kóorannai aiqáma rafáaqa fúsee miná átisaa mirínni qamunna dírifàndínna ámaaqa áuquaqa. Miqímmasee miná kúradee fándínnana ámaaqa 4 óosanaki siruáannai áuqusee mináki kúradaaqa. Káaqa náaquqara óosirana ititáanifeera kúradaaqa. aT=Ínnee sipsípa asausi dirindáasi ákirana faqa pánnoona ákirana faqa faéena ákirana faqa sufusée minánnai ámiqira qámunna áuquaqa. Miqímmasee mi qamunnána sáa qangiroo qáqoosa faqáana amana áuquaqa. _S9Dóo Moosee qiní úiqaana máqa áaqanasaa qinée qímamiafánandee másee usakáà. PRMáaqa atuna aiqáma kóorannai kai rafáaqa fuaqa. Máaqa átuna mau aiqáma kóorannai kai anaanu mámaree fuaqa. Aunírifándinna saqárisa faqa kóorannoo rafáaqafúsee mi anaanúsaki áusuaqa. mQUMi maaqa atunná qámbaana aunírira sáqari fannoo máaqa amana káì dínni dínni áti máriani. =PuÍnnee qauníri fandínnana akasia sáqari 15 máraaqa. Úiqaana maqa ataaqée dínni dínni faqa urúanai faqa fáifa faifannoo auní rúmasaifanóo máaqa atukaramá qumáraani. OwNiMiqímmaseeqa máaqa atuna 8 óosanaki siruáannai qaaraqánda qaaraqánda ámaaqa áuqusaifanoo 16 máriani. MRaudáranaki máaqa átuna óosanaki apámmasee kurádama sáifanoo ámiqimasee narísaa narísaa apínoo máriani. Máaqa átuna rakíqaraná óosanaki rumbá atukarasee miqí kai mámaree mirínni múrufisaaqa. Dínni dínni munu raqáranaki miqí kaimmiaqa. WL)Máaqa dínni dínni munu raqáranaki kafáa qaaraqánda áuqusee kúradaaqa. 5KeSúani kéeqee marí qaannai (west) úiqaana máaqa urúanatinai máaqa atuna dínni qísauku taikásee dínni ani moodáa marasée 6 narísaa narísaa apamandee áuquaqa. wJiMáaqa átuna sía maqáki káqi rakíaaqa. Siruáannai 40 ámaaqa áuqusee minakí máaqa átuna kúradaaqa. I}Úiqaana máqa súani dínni ataaqeenni north kísaaqándanai máaqa atúna 20 narísaa narísaa apámandee kúradaaqa. FHMáaqa átuna óosana sía maqáki káqi rakiáaqa. Siruáannai ámaaqa áuqusee minakí máaqa átuna kúradaaqa. Siruáannai 40 máaqa átuna óosana ámaaqa áuqusee minakí kúradaaqa. yGmÍnnee súani áfu átaaqéenni south kísaaqándanai máaqa átuna 20 narísaa narísaa apámandee kúradaaqa. FAiqáma átuna maqáki rakíqaranara irisée áti óoqiqara másee ateekáaqa. Aiqáma máaqa átuna miqí kai másee ateekáaqa. E7Maaqí mándee máaqa atuna áuquaqa. Saqári dínni dínni kurádarafa 4 metres máriani. Miná ausana qúsa 66 centimetres amana kái auní ruaqa. bD?Ínnee akasia sáqarinnai kai náaquqara úiqaana máqa átuna áuqusee kúradaaqa. ~CwMiná taikásee miná ámuaaqa qaara qánda faqa áuquaqa. Moó sipsípa ákoona apata faéena ákiranannai áuquaqa. Áuquséeqa moó ooruku námmarikinaa áandau kúara fooqáa írana apatannái áuquseeqa minánnoo meeráqoo ámuaaqa akuaqa. B/ Aabaa akúnira qámunna fánnoo úiqaana máqa ati fíqaree áiqaree inóo máriani. Dínni dínni amana amana kái 50 centimetre kái máriani. A' Mi firaa qamunnána úiqaana máaqa akuamáqa sáifanoo mina áti fíqaramasee akúnirafa urúanatinai naambeéqai qúmíqàránoo máriani. &@G Booróosannai táfara foorá áti saaeemmásee 50 áuqusee minánnoo dínni dínni anaanuki áususee ootúpamá sáifanoo moodáa qamunnara foorá máriani. `?; Qamunna átimau anaanu 50 akúniaqa. Moó átimau faqa miná ámummaqa káì akuniaqa. 2>_ Mi qamunnáusa moodáannai qísauku taikásee 5 qamunna akunúsáinanóo moodáa qámunnaiká máfuani. Kafáa moodáannai qísauku taikásee dínni ani moodáa marasée 6 narísaa narísaa akuniísaifanoo firaafaíkíani.Miqímma fínaqa úiqaana máqa kooqíndaraana múrufi tukáanda quqáaqa. =Ínnee aiqáma moodáa karirana kai áuquaqa. Miná kísaaqa 13 metres amana máriani. Miná qúsa fannoo 2 metres amana máriani. [<1Uíqaana máqa sáa ákira qámunna firaaná mimmí asausínnai 11 áuquaqa. &;GKóora qumáree túrimándee qúsa táfara foorá saaeemmá qumáree dínni dínni anaanuki upeekásaifanoo mi qamunna qandá moodáara foó inóo máriani. :Firaa qámunna átimáu anaanu 50 áuquaqa. Moó qámunna faqa miqí kai íqa moó qámunna sáaqaraa ánaanu amummaqa káì áuquaqa. }9uMiqímmáséeqa mi qamunna qandá átiqara dirindáasi árira qámunnannái anaanu áuqusee moodáanaki ootúpaaqa. 8Mi qamunnáusa moodáannai qísauku 5 marasée moodáanaki ootúpamásee akúniaqa. Dínni qísauku taikásee 5 faqa miqí kai iaqa. a7=Mi aiqama qamunnáusa amana amana káì 12 metre kísaaqa miná qúsa 2 metre máriani. 6 !Ínnee qiní náaquqara úiqaana máqasaa ákifandínna qamunna kísaaqa maaqímásee áuquaqa. Sipsípa asausí dirindáasi ákirana faqa pánnoona ákirana faqa faéena ákirana faqa sufusée ámiqira qamunna áuqusee áqoosa faqáa áandau amana áuqusee minásaa atooqásee akúniaqa. Miqímmasee mináuqannai ínnee qísaukuqára taikásee 10 firaa qamunna áuqusee moodáanaki akúniaqa. o5Y(Moosee qinée áaqanasaa aní qímamúnandee aiqáma áinaina miqíkaimmásee andeeqásee áuqua.d4C'Qóoma quqára áika ámiqira kóorannai 35 kilogram ummaara amana kái marasée áuquaqa. N3&Miná úfaqa faqa futufíta faqa ámiqira kóorannai káì áuquaqa. |2s%Miqímmáseenana dínni taikásee dínni ani qaara qánda marasée 7 qóoma áuqusee mi asaanáusa áti mau quqáà. Quqáseenana mara quandásáinanoo mi qoomáusa káaqa qárafa sía káqinni fúani. Máaqa aundurái kai káaqa qáani. t1c$Ámíqira kóora túriiseeqa minánnai kaí óosana faqa ásaanauqa faqa áfufeenáarirana faqa áuquàqa. F0#Moodáa aqama indaarúqaa ásaana qara ameemaanai máriani. Kafaa miná múrufi ásaana qara áméemáanai moó aqama máriani. Kafaa miná múrufi ásaana qara ámeemáanai moó máriani. o/Y"Miná adakásaa qaara fáqa qaara fáqa 4 sáa taatuqée aqama téeqnóorina aqamara foorá áuquaqa. P.!Aiqáma mi asaana namúna atimau kóorannai taatuqée aqama áfufeenaari márindee másee afaaqa áuquaqa. Mi afufeenaariráfa téeqnóorina aqamara foorá márufaqa mi asaana namúna sáa áuquaqa. -  Mi qooma aikáusa qísauku dínni táikasee dínni ani moodáa marasée 6 máriani. Dínni qaaramoó dínni qaaramoó máriani. M,Ínnee qóoma qumbífandínna áikana ámiqira kóorannai áuquà. Ínnee kóora túriiseeqa minánnai kai qóoma áika óosana faqa adaká faqa ásaanauqa faqa áuquaqa. Mi asaanáusa sáa mi kooránannái kaí taatuqée aqama áfufeenáari márindee máseeqa áuqusaifanoo káafara foorá afisú ámaqánoo máriani. J+Qiní qímifandinna béreetana mi teebooránasaa quqáqaifanoo aiqáma kári qiní moodáanaki kíra búkisa aaqá máriani. Ínnee qóoma qumbífandínna áikana áuquaqa. (Rafúdoo 37:17-24) *7Ámiqira kóorannai kai teebóorasaa quqeefandínna pirita kaafáusa faqa kísaaqa káafauqa faqa úainna adíara pirita uqnaurírana faqa áuquaqa. a)=Qaindúsifandínna saqári qanda akasia saqári ateekásee kóorannai miná kukú iaqa. J(Teebóora áfái ameemaanandanai qaindúsirana ámaaqa áuquaqa. n'WÍnnee kóorannai qaindúsifandínnana ámaaqa 4 áuqusee teebóora áiqama áiku námusaa quqáaqa. y&mInnee teebóora átiqara fíqu fíqumma 8 centimetres amana ititásee miná áfaimau kóorannai rafáaqa fuaqa. 6%gÍnnee ámiqira kóora marasée túrimmásaifanóo ausirúma fínaqa minánnai teebóora rafáaqa fúsee kafáa moónnái teebóora átiqara fíqu fíqumma ráfáaqa fuaqa. 0$[Ínnee akasia sáqarinnoo teebóora áuqauqa. Miná kísaaqa 88 centimetres máriani. Miná qúsandanai 44 centimetres miná kurádarafa 66 centimetres máriani. # Qinée ínni faqa miqóo moodáanakika máfiqa bukísa áfusaa qaara qangiroo qámbaana máridaqa qeeqá sánda ufa ínni Isaraee máqannaasa nímianaura. Ínnee aiku faqaa teebóora áuqusee Yáaweena áminna feemuna miqóo quqáaqa. (Rafúdoo 37:10-16) W")Qaara oonísaa sánda ufa márina mi bukisánaki quqásee áfu rafáaqafuaqa. '!IMi qangiroo qánda bukísa áfusaa quqásaifaqa nóori narí qáfee narí qáfee iaqa. Miqandá níqoosa uqéerasaifanoo bookísa áfusaa ititánoo máriani. , SÁfu dínni átinni moó qángiroo amana áuqusee dínni moó qángiroo amana áuquaqa. Áfu fáqa mi qangiroo qandá nimana faqa moodáa kóorannai kai áuquaqa. {Ínnee kóoraa túrimmaseeqa bukísa afu áuquseeqa minánnai kai dínni dínni qangiroo qaara qánda nimana áuquaqa. Bukísa áfu faqa Kóorannai kai áuquaqa. Miná kísaaqa 110 centimetres amana máriani. Miná qusa 66 centimetres amana máriani. tcMiqímma sáifaqa kásooaqee qaara oonisáa qeeqá sánda ufa ákara rúma nímíànaqá minakí quqáaqa. G Miqímmáseeqa sía radúkúaqa, sáifanoo miqínoo máriani. KKukúqa máseeqa dínni dínni ámaaqa áuquqainnanaki áusúaqa. nW Akasia sáqari qaindúsi fandínna qanda kóora túrimandee ausirúma qumáree minánnai kukúqiaqa. 9m Ínnee kóorannai qaindúsi fandínnana ámaaqa qaara faqa qaara faqa 4 áuqusee aiqáma áikusaa quqáaqa. Dínni áikusaa qaara qánda dínni áikusaa qaara qánda quqáaqa. H  Ínnee ámiqira kóora marasée túrimmásai ausi rúmafinaqa minánnai kai bookísa adisáa faqa aundurái faqa ititáaqa. Mi bookísana áfaimau kóorannai ámatookika masee rafáaqafuaqa. eE Ínnee akasia sáqari marasée minánnai moodáanaki kira bookísa áuquaqa. Mina kísaaqa 110 centimetres amana auquaqa. Miná qusándanai faqa miná kúradarafa faqa amana amana kái 66 centimetres amana auquaqa. 4c Ínnee úiqaana maqá faqa minakínaa áiqama áinaina faqa qinée naakápáunandee miqi kai másee áuquaqa. Ínnee moodáanaki kíra bukísa áuquaqa. (Rafúdoo 37:1-9) Isaraee máqannaasa qímanniminaqa qiní náaquqara uiqaana maqa usakásáifaqa qinée misá qámbaanai márianaura. *OFiraa feefaurú áqi maríà óonisa faqa aká ámiqira óoniuqa faqa aanáiqikirausa eefooda qámunnasaa faqa nímuqusasaa rumbée márianasaa faqa atooqáaqa. I Qóoma qumbí maría fadameenná faqa aanáiqikirausa áki maria óosana óosana fadameenná faqa moó pauraqa idá arasaafanóo múninoo ámiqira áfundi marí pauraqána faqa míni ámiaqa. 5eMaa ainaináusa maree ánifaránoo. Kóora faqa siruáa faqa booroosá faqa ámiqira qámunna faqa dirindáasi ákira sipsípa ásausi faqa pánnoona ákira sipsípa ásausi faqa faéena ákira sipsípa ásausi faqa mimmí asausínnai áuqira qámunna faqa sipsípa ákoona apatasáa faéena ákirana faqa ooruku námmariki mári firaa noodaaná apata faqa akasia sáqari ámiqira sáqari faqa máree mínisaifana mara quqáà. DAnée Isaraee máqannaasa qímanniminaqa misa óosana óosana ainaina qiní qímiani qínnana qímiaqa. Faiqí ánaasee qiní qímirara nídinaqa mínisáinna ainaina anée mara quqáà. = yMi aaqannánasaa Yáaweefa Mooseena qímaminoo qinau. 'IMooseefa áaqanai óoru fídanoo qasurukí kéeqàkufanoo áaqanasa óoru qaara fasiqa níku nísauku taikásee 40 eendáki faqa fáasaana faqa márinau.0 [Faiqí ánaasee afaasásaa márusa áaqana qáfeeqa náaquqara kúdifaannámmíifoo qiqau. Ánutuna káaqa qárafa áaqana saa firaaqóo idáùruara foorá ímarinau.  Yáaweefa káaqa qárafa áaqana aaqá qumuroonára Sínái áaqana saa qasuru qúminau. Isaraee máqannaasa mi kaaqa qaranná qáfoofanóo áaqanasaa firaa ida qéera foorá qímarinau. Dínni ani moodáa marasée 6 faasaanná qasuru fannoo áaqana rafáaqa fínoo márinau. Dínni ani qaara qánda marasée 7 fáasaanna Yáaweefa qasurukíqari Mooseenara maí úruanneé qinau. u eMiqí qímasee qímannimiséenoo Mooseefa áaqanai óorufufanoo qasuru fánnoo áaqana rafáaqa finau. - UÓoru fídanoo Mooseefa Isaraee máqannaa úriqararausa maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee maaqóo úiqaana máqusaki máridaqa maaqandá qífeesiaqa. Áaroonafa faqa Hurafa faqa ínni faqa maaqóo márifaranoo. Akaqáusaki ufa rainárafa kambíqáinaqa miqandá andeeqá nímaqeefaranoo.  ! Mooseefa miná iriséenoo narí dadaaqímaruna Yoosuaana faqa deedaqammá séeqa Mooseefa áaqanai Yáaweefa márunnai óoru fínau. ^7 Misá námasoofanoo Ánutufa Mooseena qímaminau. Anée áaqanai qinée márunnannai úrua. Ururáinaqa qinée qeeqá sándufa anée faiqí ánaasee naakápáanneera qaara oonisáa ákara rúma ámíànaura. != Misa Ánutuna qáfoofanoo sía misá nárinau. Misá miqóo moodáanaki suqúfu faqá nárana nammári naqau. Mooseefa Sinái áaqana sáa óoru fínau L Óorureeqa miqóo misá Isaraee máqannaa Ánutuna qáfaqau. Miná áiku ámeemaanai innaarúna kudimandára foorá íra óoniuqa miná auqu safiree fée qimaru oonísa ausirírafáuqa márinau. 7 Miqí qímaseenoo Mooseefa Áaroona faqa Nadabana faqa Abiqufana faqa Isaraee máqanaa úriqararausa 70 faqa nífiqeenoo áaqanasaa óorufinau. {qMooseefa misá úfa iriséenoo difáanikinaa fidika káqi máruna indakú faiqí ánaasee kíaqa áqidanoo qinau. Ánutufa maa sanda ufáusa nímuqooqari maa fidikáfa Ánutufa ínni faqa moodáanakí kuná afeekaikámmá nímaqaidanoo. .WRurúfa máseenoo Ákíiseenoo Mooseefa Ánutufa moodáanaki kíra ufa qímaqoo bukana ákara rúmáqoona máree fíndifinoo aiqáma minakínaa úfa ásaana rúmasee firaaqóo faiqí ánaasee qímanniminau. Misá iriséeqa qiqau. Maasá Yáaweena mi sandaufána aiqáma irisée áfaqáanaura. Misá arusoofanóo Mooseefa burimakáù fidíka akaqána difáaníkiaqa sakaséenoo káqi máruna qumárenoo aidaraí rurúfinau. PRakíqaseenoo kumaaráauqa qímannimufaqa burimakáù arusée munu Ánutuna tatúfirana suqáqau. Mi tatufira aandaúna Isaraee máqannaasa faqa Ánutuna faqa moodáanaki suqíra tatufiraneé qiqau. QMiqí qímasoofanoo Mooseefa Yáaweena sándaufa aiqáma ákara rinau. Ákara rúmaseenoo kanánaana iáqoofanoo áaqana áikunni aandáu tutúfira qáinda áuqinau. Áuquseenoo óoni qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée 12 óoni maraséenoo qaindá fíqu fíqumma Isaraeena faiqi námu nimana kái rakíqánau. W)Mooseefa óoqureenoo faiqí ánaasee Yáaweena sándufa aiqáma qímannimisoofaqá misá maaqí qímasee moodáa kari nóo raqámaree qiqau. Yáaweefa qindée íqa maasá aiqáma áinaina áuqaanaura. ~ Moosee anée kai adeedí ánia. Sía akaqá rakísirausa qiní daaqa ániaqa.Faiqí ánaasee faqa sía uqanna áaqanai úruaqa. } )Ánutufa aiqáma úfauqa Mooseena qímamiseenoo kafáa maaqí qinau. Moosee anée faqa Áaroona faqa Nadabana faqa Abiquna faqa Isaraee máqannaa rakísirausa 70 úriqararausa faqa nífiqa maree ururéeqa níanasaa kummáramáfinaqa qiníara innaaru qídaqa qimooqiaqa. x|k!Mi maqannáasa sía ínni maqa máaqaki máriaqa. Ínnee miqífaqa misá ínni maréeqee qiní numóokamma qímaqara tínai quqéefaranoo. Ínnee misá únna anutusa nimooqífanoo mifá ínni ninuka úfanara foora fufínoo máriannoo.{ Ínnee sía uqanna misá ufara eedóo qímasee moodáanaki kíra úfa qiaqa. Misá únna ánutusara faqa síà uqanna moodáanaki kiaqa. zQinée ínni óosu maaqímasee óosumma nísaanaura. Dínni taatuqée námmari máriannoo. Dínni Firistia ooruku námmari máriannoo, dínni aadána máqa máaqa máriannoo, dínni Eeufarateesa námmari máriannoo. Qinee ínni afeeka nímianaqa ínnee mi maqa maaqánaki fímarifaqa qinee inni namuqáa rapatutu iqá fímaríanaqa ínnee misá maqa máaqa máreefaranoo. y!Qinee misára qíànaqa misá moodáa kai qaara káì ídaqa taikáfifaqa ínnee moómoo kámmafi amana mi maqa maaqána máree faránoo. JxQinée sía moodáa aukuanaki ínni namuqáa rapatutummá áquanaura. Qinée miqímmá sáananoo naakundúka máfinaqa káasau áandauqa moómoo mi maqa maaqánaki máridaqa ínni nárífoora. w7Qinée ukaqá nímimari doodaanína ínni namuqáaki quqásaana ukaqá níminaqa náaqoo nífu fúrufarináqa sandée faránoo. Ínnee fímarifaqa qinée Hifita máqannaasa faqa Kannaana máqannaasa faqa Heeta máqannaasa faqa nífaqasáanaqa ínnee miqóo óonu márifaranoo. Gv Qinée ínni nífiqee fídaqa ínni namuqáa qiníara rufíarana nimiséeqa ínni faqa rákinausa fúrufarirana nímianaura. Nimiséeqa qíanaqa ínni namuqáauqa quqásee sandéefara. 6ugÍnnee Yáaweena kai amooqífaqa sía ánaaseeuqa eedáda faiqi máqee faranoo. Sía moó áafa ánaasee máriannoo. Ínnee sía dauní kúqifara, kísaaqasaa márifaranoo. t3Ínnee qiní Yáaweesa ínneeqa Ánutusa qimooqífaqa qinée nárana faqa nammári faqa ínni nimiséeqa ínni auríranauqa mara áqunnisáanaura. sÍnnee miqóo óonu máridaqa sía misá únna qíra anutusara niqoori sáunu arafí innaaru qiaqa. Sía misá innaarú qímariandee iaqa. Ínnee misá únna ánutusa túri taari máseeqa óoni rakíaaqèe minára innaaru qímariana raudáandamméeqee áqusaaqa. r/Qiní qangiroo fannoo ínni indaarú níkínoo nífiqee Amoora máqa máaqa faqa Heeta máqa máaqa faqa Perisita máqa máaqa faqa Kannaana máqa máaqa faqa Hifitana máqa máaqa faqa Yeebusa máqa máaqaki máriasa faqa nárú taikáseenoo ínni miqóo quqánnisaannoo. yqmÍnnee miná ufa irisée andeeqásee qinée qúnnufa mau kai fífaqa qinée ínni namuqáauqa faqa rákuanaura. EpÍnnee mi qangiroofá qínnandee iaqa. Sía miná ufa rukíaaqa. Qinee miná aiqáunanóo qumu márinara sía miná ufa rukíaaqa. Mifá sía ínni mandá óosana ákiiqara nífáuaannoo. Yo-Ánutufa kafáa qinau. Qinée qeeqá kai qeeqá Qangiroo aqiqáananoo mifá qumurée ínni indaarú níkidanoo ínnisaa rakísi márinaqa qinee ínni deedaqammá nísaafanna máqa máaqanaki fifáranoo. Hn Aiqáma aukuana ínnee fúkakinaa nárana unakú maree qiní Yáaweesa ínneeqa Ánutusa amaana máqaki máree ániaqa. Ínnee sipsípa ánaaqi fée mimmí ánaaqi fée arusée sía narí ánoona náamma anoonannai suqáaqa. Ánutufa Isaraee máqannaasa naamúaqira ufa faqa qíma afeekaikíra úfa faqa níminau. %mEÍnnee aandáùnnoo qiní tatúfirana suqá qímiraree qímasee sía innooqée mari pauraqána áqira beréeta námu fáqa moodáanaki suqáaqa. Tatúfira áandau fadaméena fánnoo sía faiqée kanánaana káqi máriani aaqee kái aiqáma idáki áqusaifanoo qáma taikáfuani. l)Aiqáma aukuana mi qaaramoo oomaqiránakina aiqáma Isaraee máqannaa fásiqauqa aniréeqa qiní Yáaweesa ínneeqa Ánutusa qimooqiaqa. pk[Fúkakinaana unakúsee óomaqa sakasée asasídaqa námaseeqa ínneeqa nárana úmmaquqaana óosanarasee unakú naaqa. Saqári aqama akuqáinaqa ínnee miná tiqísee auqaánai máridaqa moó óomaqa sakasée náida asasiaqa. {jqÍnnee Isipa máqa máaqaindari ánu quqoonnána Abiba qúqoonasáa qinée qímannimiafannandee íqa innooqée mári pauraqána sía áqira beréeta náidaqa asasiaqa. Mi oomaqánaki 7 fáasaanasáa sía innooqée mari pauraqána áqira bereeta náaqa. Ínnee qiní qimooqíraree qímasee sía káqi ániaqa. Qiní tatúfirana suqára áinaina faqa máree ániaqa. kiQAiqáma áukuanaki qaarammoó kári oomáqa sakasée náidaqa qiní Ánutusara innaaruqiaqa. h Qinée Yáaweesa aiqáma ufa qímarúnnana iriaqa. Ínnee maa amaana ufáusa ámiqimasee irimáree fuaqa. Sía únna ánutusara innaaru qiaqa. Sía uqanna misá nuqu raaqa. Qaaramoó úriqarara fáasaana amaana qíra fáasaana. (Rafúdoo 34:18-26, Lo 16:1-17) =gu Ínnee moodáannai qísauku taikásee dínni ani moodáa marasée 6 fáasaana aináiniaqa. Aináiniqa fífi ínaqa dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 fáasaanasaa sía aináiniaqa. Ínni aináinira fáiqiuqa faqa ánaamuru ínni aináini márinausa faqa ínni aandáuqa faqa aiqáma idooaaqa. bf? Miqíqa fífi ínaqa qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 áukuanasaa sáifanoo maqá fánoo idooáani. Mi maqánasaa moo áinaina kambíqáinnana sía unakú naaqa. Kudi fásiqauqa miná naaqa. Misá náidaqa andaanauqa máfi sáinnana káasau áandauqa naaqa. Ínneeqa uáinna áfuqa faqa oorífa sáqari faqa miqí kai iaqa. 'eI Ínneeqa maqá úmmaqu née maría maqánaki minakí dínni qísauku taikásee dínni ani moodáa marasée 6 aukuana úmmaqusaidaqa unakúsaidaqa naaqa. d7 Ínnee óoqai Isípa maqasaa máridaqa ánaamuru áupurarana qáfeeusa máriafanoo minára ínnee sía quandáfi ánaamuru ínni faqa márinausa mandáikammá nímaqaaqa. Qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 áukuanara faqa sabátara faqa qíra sándufa. cMoó fánnoo maqándanai kóotaki minásáa roo qíannee munnimma áminana sía uqanna máraa. Miqíra múnnima fánnoo faiqí nífu dimbarausaikamma sáifaqa sía andeeqárana qáfaidaqa. Andeeqára fásiqa faqa mara fúrufaramma áisaidanoo. Sb!Ínnee sía únna qímasee kóotaki aqoónnana kíkiqa úsua. Sía andeeqárausa numóo siáisa fífau kúqiranaki mara quqánnisaa. Qinée Ánutusa mi manda ainainná áuqáinnana kuqá áruanauranoo. a Kudi fásiqa fannóo kóotaki márinaqa ínnee sía minára mandá fasiqee qímasee andeeqára oosana sía miná ámiaqa. !`=Mi fasiqána doonkí fannoo ummaara mara máree fídanoo aanái sáamurinoo márinaqa ínnee óonu qáfee sía fíàaqaráaqa dadaaqí uqéera aisaaqa. _Ínnee ínneeqa namuqáa burimakáu fee doonkí fee fúrufariqa nífaqa ínnee qáfamáseeqa máree narí ákoona múnú ámiaqa. ^Kudi fasiqa moó fánnoo kóotaki kikíqa máfinana sía kudi márinnana roo qímasee dadaaqia. Andeeqára nara kai qiaqa. *]OKóotaki óonureeqa moómoosa únna ufa qífana anée sía misá dadaaqia. Misa ufakí kikíqa máfi andeeqára ufa mara fúrufarifana sía misá dadaaqia. \ #Ínnee aatáta qáraa únna ufa iriséeqa sía mooná múnu qímamia. Ínnee sía áaqee mári fásiqana únna úfannái miná dadaaqiaqa. #[AÍnnee qiní faiqí ánaasee márianara káasau faíni fannoo aru quqáqainna áandauna amaqí sía suqásee naaqa. Fainí mara nímifaqa naaqa.uZeÍnneeqa burimakáù sipsípa óoqásaa maqarana ákoonauqa dínni taikáseenoo dínni óonu qaara marasée 7 faasaana narí ánoona faqa máriséenoo dínni óonu qaaramoó 8 fáasaanaikínaqa miná arusée tatúfirana suqá qímiaqa. Y;Ínnee fúka nárana afíàna néeqa sakuma fáqa uáinna faqa oorífa fadameena faqa ínneeqa óoqa fáiqi faqa qiní Ánutusa náaree qímiaqa. kXQInnee sía qiní Ánutusara mandá úfa qiaqa. Ínniqa rakísirausara faqa sía miqí qiaqa. W5Mi suara siutáfa tootooqírana ámianifeera quqáqaina marifanoo nánee moo áinaina ákúsee faiqáannoo. Anee sía áminanoo suara árinanoo qinée únnannai innaaru qínaqa qinee miná ufa írianaura. Qinée káaqa faiqíara qimudáòo qímarunausa máridaqa miqíanaura. > =<<@;:p99{88=7{6554483211q0m0 /G.C.-X,,+}**)>(('$&b%_$##"s"=! 1Yb=x  E c D *IUAu8k Miqímandeenoo Mooseefa quándakufanoo Áaroona qímaminau. Maa fasiqa anaaseesá aní naqí fée mámaqaafanee anée maa manda firaa aaqarana misá nifaaqái quqéenee. lS Mooseefa áranaqoofanoo burimakáù ánaaqi amana áuqirana qumáreeqeenoo idáki áqusoofanoo tasírisírinau. Tasírisiri máseenoo andaana rúmeeqee nammáriki áqusee naaqée qufaqá Isaraee maqannaasa mi nammarína naqau. )M Mooseefa úiqaana máqusa adeedí óoqureenoo níndafoofaqa burimakáù ánaaqi amana áuqirana faiqí ánaasee fusákidaqa idí rée maríqau. Miqí márufanoo Mooseefa níndafoofanoo áranaqoofanoo ákara ríra óoniqara áaqana áikunni maqásaa áqusoofaqá miqandá rukámiqau. 1 Miqí qufanóo Mooseefá qinau. Sía qufóona rira úfa fau máridanoo fau. Sía qikí fáafau qírufa fau máridanoo. Idí rárana kai íridaqa. 7i Yoosuafa írufaqa faiqí ánaasee nárìqa úiqaana máqusakiqari fáaqa fuísee qída qufanoo íriseenoo Mooseena qíma minoo qinau. Qinée rákidaqia úfana íridaqa. V' Ánutufa narí kai mi oonína áuquseenoo minásaa sánda úfa ákara rinau. p[ Yáaweefa Mooseena qaara oonisáa ákara rúmamufanoo máreenoo áaqanaindari afaásai narí máqannaa márunnai óoqu fínau. Ausírira ooniqandásaa Ánutufa sánda úfa dínni dínni ákara rúmaqoona úqirafa óoqu finau. |s Mooseefa miqí qufanóo Yáaweefa narí aranaqara írirana quandásee sía ummaara narí faiqí ánaasee níminau. ^ 7 Anée aneenná aináinira fáiqiuqa Abarahammána faqa Isakeena faqa Yákooboona faqa kúqaa qíma áfeekaikíra ufa qunnanara óonumafi íria. Anée misára fásaura foorá máfifaqa qinée qíma afeekaikíafanna máqa máaqana ínni nímianauree qínau. Nimisáananoo mi maqa maaqáfa ínnindikámminoo náaru náaru máriannoo fee qinau.  ' Anée miqínaqa Isipa máqannaasa aníara nári kai qímirisee Isaraee máqannaasa nífiqee áaqana áikunni múnusee nárú taikárara nífiqee fíifoo qifáara. Sía árana qáani aneenná árana qára írirana quandásee sía ummaara aneenná faiqi ánaasee nímia.  1 Mooseefa írinoo Yáaweena áanoo qíranara innaarukíqari qáòo qídanoo qinau. Óo Yáawee nánaree anee aneenná faiqí ánaaseera árana qáidanoo fee. Anée firaa afeekannái misá Isípa máqanaindari nífiqee ánianafa náqaaifanée áanoo qíma nímaqaidanee. ^ 7 Dóo firaaqoo qiní qírana qaifaqa misá kúridi taikasaanaura. Anée sía qiníara qáòo qia. Miqímmáseeqa aní faqa anísaa ani aruakínausa faqa kai ámiqi ámiqimma nísaanaqa firaa maqannaa márifaranoo. b ? Minára qinée Yáaweesa Isaraee maqannaasa kaaqa ramoo rámaa ímariafaqa iridaqa. A} Misá doo qinée fuaqée qímasee naamúaqiafánna aana minníseea. Misa kóorannai burimakáù ákoona ánaaqi amana áuqusee mina tatúfirana suqámiséeqa minára innaaru qídaqa. Misá maaqí qídaqa Isaraee máqanaasa maasa Ánutufa maafá maasa Isípa máqannaindari nífiqee ánufa máridanoofee qídaqa. K Yáaweefa misá níndafeenoo Mooseena qímaminau. Anée kái káqi óoqufúà. Faiqí ánaasee anée Isípa máqanaindari nífiqee ánianáusa qiní minnísee áaqara óosana máraidammia. :o Miqí qímasoofaqa iáqoo kanánaana faiqí ánaasee akaqá áandau mara máree mínisee qaindásaa tatúfirana faqa Yáaweena faqa moodáanaki kíra tátufirana faqa suqáqau. Suqámiseeqa óoqu marifíqa afeeka nammári faqa nárana faqa námaseeqa fíndifíqa ánaaseeuqa faqa mandá óosana máraqau. sa Áaroonafa misá úfa iriséenoo burimakáù akoona amana auqirana aaqá tatúfira qáinda áuquseenoo faiqí ánaasee qímanniminoo qinau. Dúna aiqáma suqúmaree aniráifaqa oomáqa sakasée náidaqa Yáaweena áuqa uqéeraa.   Amisoofanóo Áaroonafa miná qumáreenoo idánnai tasírisiri mándeenoo maqasaa burimakáù ákoona ánaaqi amana áuqu qoonaki adíasoofanoo burimakáu amana áuqinau. Áuquseenoo paipánannai mina átiuqa andeeqánau. Miqímmásoofaqa faiqí ánaasee qiqau. Isaraee máqannaasa maafá maasá Ánutufa maridanoo. Maafá kai maasá Isipa máqannaindari níndiqee ánufa máridanoo. iM Miqí qufaqá aiqáma faiqí ánaasee nári náaqookinaana radúku máree mini Ároona ámiqau. ! Áaroonafa misá úfa iriséenoo qinau. Ínneeqa faiqì ánaasee náaqookinaa kóora faqa fidináanu faqa tatúseeqa míni qímiaqa. [ 3 Mooseefa áaqanai kísaaqasaa óoru márufaqa Isaraee máqanna faiqí ánaasee Áaroonafa máruqoo suqúmáree anirée Áaroona maaqí qímasee qímamiqau. Maa fasiqáfa maasa Isipa máqa máaqaindari qífiqee ánufa náqaafee ímari fáqee maasa sía íridaqa. Minára anee moó ánutuna áuqusainanoo maasa indaarúnníkamma nímaqaani. 1]Ánutufa aiqáma ufa Mooseena Sinai áaqanasaa qímami taikáseenoo qaara ooni ausiríranasaa Ánutufa narí ásaukunnai sánda ufa ákara rúmaqoona áminau.oYMi fáasaanáfa ínni Isaraee máqannaa faqa qini faqa náaru náaru áqoondikírana koorooí mári faasaanáfa máriannoo. Qinée Yáaweesa dinni taikásee dínni ani moodáa marasée 6 fáasaanasaa maqá faqa innaarúna faqa áuqusee dínni ani qaara márasee 7 faasaana aináinirana quqásee idooáafannanara mi faasaanáfa idooára fáasaana máriannoo. k~QIsaraee máqannaasa ínnee faqa qinée faqa moodáanaki kúnnanara mi faasaanáfa uqannífiqaani. }Qísauku dínni taikásee dínni moodáa marasee 6 fáasaana ínnee ínneeqa aináiniaqa. Qísauku dínni ani qaara marasée 7 fáasaana fíraa ídooara fáasaana qiní náaquqara fáasaana máridanoo. Yáfee mi faasaanna aináininnana ínnee miná kuqá áruaqa. ,|SÍnnee qiní idooára faasaana náaquqarafa márinara íreeda kai máriaqa. Faiqí moó fannoo sía íreeda márirai mi faasaanna ainaininnana kuqá áruaqa. !{= Moosee anée maaqí qímasee Isaraee máqannaa qímannimia. Sabata qiní idooára fáasaana ámiqimándee íreedakai máriaqa. Mi faasaanáfa qiní faqa ínni faqa qámbaana náaru náaru máridanoo qinée Yáaweesa ínni mara qeeqá faiqí ánaasee kúnnanara quqannífiqaannoo. 2za Yáaweefa Mooseena qímaminoo qinau. ry_ Qiníndi fée qímasee akunnímaqee fandínna fádameenna faqa adíafaa íra ámiqira áfundimarina náaquqara óosiranakinaana faqa áuqua. Misá áuqidaqa qinée qúnandee kaimaseeqa auquaqa. Sabáta idooára fáasaana máridanoo. x Misa ámiqira qámunnauqa Áaroona faqa miná faiqi námundi faqa aanáiqi kíra sáikaki máridaqa afisífandinnana faqa áuquaqa. )wM Tatúfirana suqée mária qaindána faqa miná suqée mária ainaináusa faqa níku nísauku nammári úqimaríà difaanína fáqa miná óosana faqa áuquaqa. Yv-Teebóora faqa minásaa mári áinainausa faqa rámma dírirana ámiqira kóorannóo áuqirana faqa minásaa mári áiqama áinainausa faqa ámiqira áfúndi mári tatufirána suqára qáindá faqa áuquaqa. -uUQinée umee márunna uiqaana maaqana faqa moodaanaki kira bukisa faqa mina afu numóo taikánnísarana faqa aiqáma úiqáana máqakinaa áinainauqa faqa áuquaqa. 7tiQinée moó fásiqa Ooqooriabana Áqisamakana ámaaku Dánnana oosanakinaana mara quqásaananoo Beesareerana faqa aináiniannoo. Qinée akaqáusa faqa firaa irirana óosana óosana ainaina áuqirana akoofásáikirana nímiqa. Miqímma sáanaqa misa qinée qímannimianna áiqama áinainna áuquaqeera. s-Qinée firaa feefauru áqi mária óonina ateekára óosana faqa saqárinnai aináina amana áuqirana akoofásaikirana faqa Basareerana ámiqa. 7riMifá kóorannoo faqa siruáannoo faqa booróosannai faqa óonu máfi irisáidanoo óosana óosana ainaina akoofásauqa ákara rímaria írirana faqa áuquani féera ámiqa. BqQinée qeeqá maraquna afeeka áaku amaqéeqa. Qinée írirana faqa aiqáma aináinirana akoofasaikíra sáika ámiqa. Aiqáma ámiqira áinaina áuqirana akoofasaikírana faqa ámiqa. p Moosee qinée ínnikinaana Beesareerana útáaqéeqa. Mifá Urina ámaaku Hurana ánáiqi Yúdana óosanakináafa máridanoo. 3o eYáaweefa kafáa Mooseena qímaminoo qinau. n&Yáfee moó fánnoo miqírana ámiqira undi márina afaaqaí ákiraree qímasee áuqinafa sía qiní faiqí ánaaseeki máriannoo.m%Ínnee sía moó miqíra áfudimarinnana áuquaqa. Ínnee minára náaquqara andeeqára áinaina Yáaweenaindi fée qiaqa. ule$Anee mina átiuqa maraséenana kaadá rírìisáinanoo kookoomaiká máfinana mara máree qinee umeé márunna máqanaki múruseenana moodáanaki kíra búkísa óorinni quqáà. Mi amiqira undána imarínara káaqa náaquara fee iaqa. Sk!#Maraséenana ámiqira áfúndi márifaqa nifaaqaí áki maríanara foora áuqamásee idá arasáinanoo qéenoo ámiqira muna afundiani. Ooruku fáqa óodaa quqásainanoo ámiqinoo náaquqara faikíani. jy"Yáaweefa kaifáa Mooseena qíminoo qinau. Moosee anée óosana óosana ámiqira úndi mári pauraqána sitakatee páuraqa fáqa oonikaa páuraqa fáqa karabanumma páuraqa faqa ámiqira makáqa anoona faqa aiqáma amana amana kái máráa. >iw!Yáfee moó fannoo maa fadameennára foorá áuqusee mooná ákiiaaqa adíainafa qiní faiqí ánaaseekí sía máriannoo. Ámiqira úndimari munána áuqimaria pauraqána óosana. [h1 Maa fadameennáfa sía káiqee fasiqa adíannímaqee máriafa máridanoo. Ínnee sía moó fádameena miqírana áuquaqa. Mifá náaquqara áinaina márinara ínnee minára náaquqara fee qímasee eeráiriaqa. 7giMoosee anée Isaraee máqannaasa maaqí qímasee qímannimía. Maa naaquqara fadameenná nikiiqa ámoondúnna adíee fandínnana qiní aináiniranaki náaru náaru quqáaqa. }fuMiqimmasee Áaroona narí faiqi námu faqa mi fadameenná aku nímaqa sáinaqa qini aanáiqikira sáikaki máriaqa. Te#Miqímmásee mi ainaináusa áaduma sáa mara quqásainanoo káaqa náaquqanoo máriani. Moó fánnoo fée moó áinainee mi ainaináusa áuqáinafa mi ainaináusa náaquqara áfeeka fánnoo náruannoo. d%Tatúfirana suqée mafia qaidarána faqa minásaaqaraa ainaináuqa faqa akuámaqásee nammári dífaani faqa miná áiku faqa akuámaqáà. JcÁiku faqáa téeboora faqa minasáa qaraa ainainauqa faqa qóoma sáqari faqa minásaa qáraa áinaináuqa faqa ámiqira áfundi mári pauraqána idá qée marí qaidarána faqa akuámaqáà. bAnée mi fadameenáusa áuqu máree qiní úiqaana máqasaa akuséenana qiní moodaanaki kíra ufa mári bookisánasaa fáqa ákua. a3Mi náaquqara fádameena Yáaweenaindi fee qímasee níkiiqa ámoondunna adiee fandínnana áuqusee ámiqira áfundi marína námufaqa quandáaqa. &`GSaadápu moómoo 6 kilograms faqa máráà. Aiqáma áinaina úiqaana máqa sikéera amana kái máriani. Oorifa fádameena 4 litres amana minakí adíaaqa. +_QMoosee anée makáqa anoona moómoo 6 kilograms faqa isaaqa anoona moómoo 3 kilograms faqa ámiqira úndi mari innupína anoona moómoo 3 kilograms faqa máraa. 9^oYáweefa kaifáa Mooseena qímaminoo qinau. ]{Misá nárì níku nísauku nammári uquséeqa sía kuqífáranoo. Maa sanda ufána Áaroonafa narí faiqi námu faqa kásooqaqee misá sáa aniaruakínausa faqa maa sanda ufána áfaqée fáranoo. Aanaíqi kírausa útaaqara fádameena áuquaqa. @\{Misá qiní ufa súqira máaqaki kéeqaanee qímasee níku nísauku minakí máfi nammári uqusée qiní qímifandínna nárana qaidarasáa suqá qímiaqa. Miqíqa sía kúqifaranoo. _[9Áaroona faqa narí faiqi námu faqa minakí níku nísauku nammári úqimarifaranoo. Z{Moosee anée nammári áuqeemaría difaanína firaaná áuqua. Booróosannai áuqusee miná áiku faqa booróosannai kai áuqua. Auqúsee nammári minakí adíasee qiní úiqaana máaqa dínni márinana qaidara dínni márinana qámbaana quqáà. EYYáaweefa Mooseena maaqí qímasee kafáa qímamínau. XMi munnimmána Isaraee máqannáasíànnai marasée qinee umeé márunna uiqaana maaqáfa mandáikinana minánnoo itípia. Misá náriqa máriranara mi takisána áqusáifaqa qínee misá saa ititá nímaqaranara írianaura. Booróosannai firaa difaani áuquaqa. JWMisá náríqa márirana maaqímmásee feefauríaqa. Aináina faqáasa sía fíqaramasee áqifaranoo. Aináina síaisa sía óorudupi másee áqifaranoo. Áiqáma amana amana kái áqifaranoo. V-Faiqí moodáa fasiqa áiku ásauku taikásee 20 áukuana faqáasa faqa miná fíqarara áukuana faqáasa miqímmásee qini feefaurú qímiaqa. -UU Aiqáma núqu ákaraki márisa úriqararausa auqu rámáqaa múnnimmana amana kái quqáaqa. Aiqámausa mi feefaurúna áqiqa qiní qímira áinaina qímifaránoo. NT Moosee anée Isaraee máqannaasa núqu marasáinaqa moodáa moodáa fasiqa náriqa máriranara qiní feefauru qímiaqa. Miqímmásee núqu máree márinaqa moó úmmaara sía misa saa áqufuannoo. 3Sc Yáaweefa kafáa Mooseena qímaminau. 'RI Aiqáma áukuana moodáa faasaaná kai Áaroonafa mi qaidaránasaa ainaininanoo qiní qifusaa ámiqiannoo. Yáaweena úiqaana maqánara takisa áqira oosana. [Q1 Ínnee sía moó mi qaidarána saa qinee qáòo qíma qáunna áfundirana suqáaqa. Aandáù tatúfiranéè sakuma qaindiríra tátufiranee uáinna nammari adíasee suqára tatúfiranee sía minásaa suqáaqa. >PwMifá kaifáa eendí márinanoo qóomauqa qumbíseenoo ámiqira adiafaa ímari afundána ímarina suqáani. Mi oosanáfa náaru náaru sía uqanna taikáannoo káqi kai máriannoo. OAiqáma kánanaana Aroonafa qóomauqa andeeqárara aniréenoo mifá miná sáa ámiqira adiafaa íra afundí marína suqáani. )NMMi qaidárana mara máree náaquqara oosirana dínni qiní moodáanaki kíra búkisa márina óorinni quqáaqa. Miqóo qinée ínni faqa moodáanaki kianáura. ^M7Mi qaindusira saqari qandá akasia sáqarinnai áuqusee kóorannai rafáaqa fúàqa. LKóorannai qaara qánda ánaanu áuqusee dínni moó dínni moó quqásaifanoo qaindúsi fàndínna sáqarina atukarammá qúmáraani. KMiná áfu faqa aanai fooqáana faqa ataaqéeqara faqa ámiqira kóorannai kai rafáaqafúsee kóorannai miná fíqu fíqumma áuquaqa. 7JiMi qaidaráfa dínni dínni amana kái máriani. Miná kísaaqandanai 45 centimetres máriani. Miná qúsandanai miqí kai ínoo 45 centimetres máriani. Maqá sáaqari óoru fírafa 90 centimetres máriani. Miná qaara faqa qaara faqa áti moodáa sáqarinnoo kai burimakáu áanaira foorá áuquaqa. #I CYáaweefa kaifáa Mooseena qímaminoo qinau. Moosee ínnee akasia sáqari marasée ámiqira áfundi marí ida munána arée fandínna qáidarana áuquaqa. GH .Misá qiní Yáaweesa nárìqa Ánutusa Isipa máqa máaqaindaraana nífiqee ániafannanara íri márifaqa qinee misá qámbaana márianaura. Qinee Yáaweesa misá Ánutusa márianaura.TG#-Qinée Isaraee máqannaasa qámbaana máridaqa misá Ánutusa márianaura. QF,Qinée qeeqá úiqaana maqa faqa qaidara faqa náaquqara faika másaanaura. Qinee Áaroona narí faiqi námu faqa qiní aináinirausa máriafaqa náaduma misá aanáiqikira sáikaki quqáanaura. ME+Miqóo qinee Isaraee máqannaasa faqa máriananoo qinee umeé márunna máaqanakiqari dároo daraa íra káaqa qárafa mi saqanná náaquqáinaqa sía faiqí ánaasee káiqeesa miqóo fifáranoo. uDe*Náaru náaru kásooaqee maa tatufira suqárafa qinée umeé márunna úiqaana máqa kooqíki qiní qífu sáa tatúfu qímiaqa. Miqífaqa miqóo qinee ínni qeeqá faiqí ánaasee faqa moodáanaki máridaqa ufa qíma nímianaura. C)Eendí márinaqa suqáinna tátufirana kanánaana suqáandee kai íqa sakuma qaindiríranannoo faqa oorifa fádameenannoo faqa uáinna námmarinnoo faqa suqáaqa. Mifá qiní Yáaweesa qímira nárana máridanoo. Miná áfunda fánnoo qiní asasírana qímidanoo. !B=(Kanánaana suqáinna sipsipána námu fáqa ámiqira sakumannoo qaindiríra párauaqa miná ummaara fannoo 1 kilogramme óodaa námu faqa ámiqira óorifa fádameena námu faqa quandásee suqá qímia. Uáinna námmari óodaa 1 litre amana kai qinée Ánutusa naannána adíaaqa. KA'Moó sípsipa kanánaana tatúfuaqa moó eendímarina tatúfuaqa. V@'&Yáaweefa kafáa Mooseena qímaminoo qinau. Ínnee sipsípa ánaaqi qaaraqandá moodáa aukuana márara qánda marasée qaidaraí tatufirana suqáaqa. Náaru náaru aiqáma fáasaana miqí kaimmiaqa. O?%Aiqáma kari moodáannai qísauku taikásee dínni ani qaara marasée fáasaana sáa miqía. Miqínanoo qiní qaidara fannóo káaqa uqanna náaquqarafa máriannoo. Moó fánnoo fée moó áinaina fée miná áuqáinafa miná náaquqara áfeeka fánnoo áruannoo. Aiqáma fáasaana tatúfirana suqára óosana. (Namba 28:1-8) >$Mi moodaa moodaa faasaannásaa anee burimakáu ákoona tatúfirana suqá qíminanoo aiqáma númoo taikáannoo. Miqínanoo qiní qaidara fannóo ánukarafa máriannoo. Miqímmáfinana oorifa fádameena qaidarasáa adíasainanoo náaquqanoo máriani. j=O#Áaroonafa narí faiqi námu faqa aanáiqikira sáika óosana árainna qooqari qinee aní aamúà qúnandee íqa moodáannai qísauku taikásee dínni ani qaara marasée 7 faasaaná uqanná kaí mi ainaináusa áuqaaqa. [<1"Akaqá áandau faqa féemu faqa nímuaquinaqa sía náifàndínnana kanánaana káqi márinaqa idá araséeqa minakí áqusaifanoo ámiqimmásee qáma taikáani. Mi naranáfa náaquqarafa márinara sía naaqa. d;C!Misá námasáifana aanáiqikira sáikaki kéeqarana fadameena níkiiqa ámoondúnna adíasáinànóo misá numóo ákiiqara minínnisárafa máriannoo. Mi narannáfa náaquqarafa márinara aanáiqikirausa kaí náaqa. : Qinée umée márunna uiqaana maqána kooqíki miná naaqa. Nafisa amanée uqaki káqi mári feemúsa námu faqa náaqa. ;9qYáaweefa kafáa Mooseena qímaminoo qinau. Anée Áaroona faqa miná faiqi námu faqa níkiiqa ámoodúnna fadaméena adiá nímaqáidana suqéenna sipsipa akoonnána ámeemméeqana faqa ásaukuqannai áfundana faqa marasée qiní náaquqara óosiranaki afeekí quqásee nammári námufaqa suqáaqa. D8Áaroona ámaaku narí ákoona ámaaqa máqainafa úiqaana máqaki qinée umeé márunnnanaki kéeqáfinoo náaquqara óosiranaki aináiniraree qímaseenoo mi uriqarara qaanaiqikira qamunnána afisúsee moodáannai qísauku taikásee dínni ani qaara marasée 7 fáasaana sáa mi naaquqara oosiránaki aináiniani. R7Áaroonafa kúqinaqa miná úriqarara aanáiqikira qamunna miná faiqi námu máraaqa. Mi saikána óosana árainna fáasaana mi qamunnána afisúsaifaqa fadaméena níkiiqa ámoondunna adíaaqa. 26_Mi ufáfa qiní ufa márinaqa náaruara náaruara qiní faiqí ánaasee qiní faqa moodáanaki suqíra tátufirana suqáaqa. Mi aandauná áméemméeqana faqa ásaukuqannai áfundana faqa aanáiqikirausaindi máriani. Faiqí ánaasee qiní Yáaweesa káqi qímira áinaina miqímminoo máriannoo. 5'Ínnee faiqí aanáiqi kírausaikámma nímaqararee qímasee qiní qímia narannákinaana sipsípa ákoona áméemméeqána marasée qiní qífu sáa uqéeraseeqa miná ásaukuqànnai áfúndána uqaqífiqáaqa. Miqímmáseeqa mi aandauná aanáiqikirausa náaqa. /4YMoosee anée mi sipsipa akoonnána marasée qiní Yáaweesa qífu sáa uqéerasee qiní Yáaweesa úriqárara qímira áinainee qímasee aneenná mi aandauná náà. j3OMiqí máseenana kafáa nísaukukinaana maréeqeenana qaindásaa sipsípa ákoona aukú quqáqaana ámuaaqa quqásee idá arasáifanoo qáani. Qiní qímira náranara foorá idá áraaqa. Miná áfundara qinée asasianáura. 2Mi naranáusa Áaroona fáqa miná faiqi námu faqa nísaukuki quqásáinaqa úriqarara káqi nímirafa qiní Ánutusaindi fée qiaqa. s1aQiní qímia náfisa ámanee uqána kinaana óosana óosana nárana moodáa moodáa máraaqa. Oorifa fádameenannai suqárana moodáa faqa moó sía oorifa fádameenannoo suqárana moodáa faqa ausírira féemu moodáa faqa máráà. c0AMi sipsipána áinoo ámeesa sáa qáraana faqa audurákinaa afaaqa sáa qáraa áinoo faqa ánnaama áti ámiqirana faqa qaara atakisa miná sáa áinoo márina faqa ásauku uqannái áfundana faqa ateeka áqua. /7Qaindásaaqaraa fidika akáqana qumáree níkiiqaki áki maría fádameena námu faqa marasée Áaroona narí faiqi námu faqa nifaaqaí faqa qámunnasaa faqa rurúfida akunnímaqaaqa. Miqí másaifaqa Áaroonafa narí faiqi námu faqa misá fúka qamunna faqa qiníndi kiani. ;.qAruséenana miná fidíka aféeriqiséenana Áaroona narí faiqi námu faqa nísauku uqannai náaqoosaa akusee nísauku uqannai nísauku akoonnánasaa ákusee, nísauku uqannai níku akoonnána sáa faqa ákúa. Akusée fidíka káqi márina qumáree qaidara qaara fáqa qaara fáqa átinni adía aqúaqa. K-Miná idá arasee sipsípa ákoona moó aanáiqikíra sáikaki quqée máriana mára mínisainanoo Áaroonafa narí faiqi námu faqa miná ákiiqasaa nísauku quqáaqa. Quqásaafana árua. ,Mi sipsipa akoonná aiqáma áfaaqa qaidarái quqásee qiní tatufiranara foorá idá araaqa. Miná áfúndara qinee asasianáura. h+KMiqímmasee mi sipsipa akoonnána káqikaana káqikaana aukú quqásee miná aunduráindaraa áinaina faqa áikuqara faqa nammári uqusée mináuqa maréeqee mi sipsípana ákiiaaqa akaqá áukíranauqa námufaqa quqáaqa. *yMiqímmásaifana miná arusée miná fidíka marasée qáidara qaara fáqa qaara fáqa átinni mi fidikána adíáà. )Sipsípa ákoona moodáa marasée Áaroona faqa miná faiqi námu faqa qímanniminaqa nísauku miná ákiiqa sáa quqáaqa. =(uBurimakáù ákoona amaqí faqa apata faqa árada faqa ínneeqa naambeéqai áqoosai idá arasáifanoo qáani. Mifá aanáiqikirausa numóo maráqu níseenoo taiká nímaqáannoo. s'a Miqimmasee kafáa áradanda sáaqaraa áinoo aiqáma máraaqa. Mina ánnaama faqa miná atakísa qara faqa áinoo minásaa márina faqa ámaandamoona sáaqaraa károo károona faqa marasée tatúfira qaindásaa quqásee suqá qímia. w&i Aruséeqa miná fidíka marasée aneenná ásauku ámukasáa raaraammásee qaidara qaara fáqa qaara fáqa átisaa aanái fooqáa íranasaa ákua. Miqímmasee akaqá fidika káqi márinauqa mara máree qaidara qáinda óosanaki adíaaqa. o%Y Míniseeqa mi burimakau akoonnána qinee umeé márunna náaquqara úiqaana maqána kooqíki áruaqa. $ Moosee anée Áaroona narí faiqi námu faqa qamunna afisú nímaqasainaqa burimakáù ákoona timmusa mara qinée umeé márunna uíqaana maaqána kooqínni mínisaifana Áaroona narí faiqi námu faqa qímanniminaqa miná ákiiqasaa nísauku quqáaqa. #  Níranandáuqanna rumbée maríana rumbásee níkiiqa ánaamu faqa afisú nímaqaaqa. Miqímmáseeqa Áaroona fáqa miná faiqi námu fáqa mi saikána nímia. Misá faqa misá sáa aniaruakínausa qiní aanáiqikira sáikaki náaru náaru márifaranoo. N"Anee Áaroona faiqi námu nífiqa quqásaina mi siutáusa afisúaqa. h!KRumbá ámaqasee Yáaweenaindi fee qímásee útáaqama ámaqara fadameena ákiiaaqa adíaaqa. 4 cNíkiiqa ánaamu afisú ámaqásee náaquqara kooroo íra fee qímasee rumbáà. Maaqí qímasee minásaa ákara ruaqa. Yáaweena saikáki márifee qímasee ákara ruaqa. H Miqímmasaifaná anee úriqarara áanaiqikira qamunna Áaroona afisúamaqaa. Siúta faqa kisaaqa qamunna áiku ataa dukúnirana faqa eefooda qámunna meeáqoo afisírana faqa miná ámuaaqa eefooda faqa nímuqusa sáa rúfi mária qamunnána faqa nooiqándí maríana faqa aiqáma mi ainaináusannóo afisú ámaqaaqa. &GMoosee anée Áaroona narí faiqi námu faqa nífiqamaree qinee umee márunna uiqaana maqa kooqíki mínisee qímannimináqa ámiqimmasee nammári áuqaaqa. _9Mi ainaináusa nafisaa ámanee uqá fooqáa íranaki rúmaseeqa ínnee burimakáù ákoonannóo faqa sipsípa ákoona qaara qándannoo qiní tatúfirana suqá qímiraree qímasee mi ainaináusa námufaqa qímiaqa. hKÁmiqira parauaqa qaindirírana innooqée marí pauraqána sía áqirana oorifa fádameenannai suqáaqa. Akaqána sía oorifa fádameennannai suqáaqa. Akaqána ausiríra feemu áuqusee oorifa fádaméena akusée suqáaqa. m WMaaqímmasee Áaroona faqa miná faiqi námu faqa náaduma mara quqásaifaqa qiní saikáki aanáiqikirausa máriaqa. Ínnee burimakáù ákoona timmusa faqa sipsípa ákoona qaaraqánda dínee teeroo síaina kai máree ániaqa. nW+Áaroonafa narí faiqi námu faqa qinée umee márunnanaki qiní úiqaana máqaki kéeqafinoo qiní qaindásaa náaquqara qóo aanáiqikira áinaina áuqararee qímasee aiqáma kári mi karausisána afisúaqa. Miqíqa sía nári nifaaqa kooroo íqa sía kúqifaranoo. Maa ufáfa Áaroona faqa miná sáa ani aruakínausa sáa faqa náaruara máriannoo.1*Ínnee qúsa kárausisa nooíqakiqari nífúndana sáa óoqéeqárana áuqu nímiaqa. Miqímmásaifaqa misá sía nárì nifaaqa kooroo iaqéera. 3)Moosee anée maa qamunnáusa mara máree aneenná áfasaana Áaroona narí faiqi námu fáqa afisú nímaqaa. Oorifa fádameena misá níkiiqa ámoondunna adía nímaqasee náaduma mara quqásee mi saikána nímia. Miqímmásáinaqa misá qiní aanáiqikira sáika máraaqa. (Áaroona faiqi námu siútauqa faqa níranandáuqanna rumbée máriana faqa níkiiqa ánaamu faqa káaqa ámiqiranáuqa áuqu nímiaqa. Y-'Ínnee ámiqira sánda sufuséeqa Áaroona siúta áuqusee miná ákiiqa ánaamu faqa áuqusee minánnoo kai áranandáuqa rumbárana faqa áuquseeqa minásaa óosana óosana ákarannoo afaaqa áuquaqa. .W&Áaroonafa miná áqináaqa rumbásainaqa qinée Yáaweesa aiqáma Isaraee máqannaasa áaduma qiní qímiraree qínna áinainausara eedóo qímasee máráanaura. Misá akaqá áaqarana áuqamasee qímifaqa qinee Áaroona mi aqiniandiránara irisée sía minní sàanáura. Káqi máraanaura. Y-%Ákiiqa ánaamu qúsirana áqini sáa quqásee dirindáasíàndannoo rumbáaqa. $Ínnee ámiqira kóora marasée áqiníàndìrana áuqusee miná sáa ákara rúmaasee Yáaweena aináinira fáiqi fée qiaqa. #Áaroonafa aanáiqikira sáika áuqararee qímasee mi qamunnána afisúani. Mifá náaquqara máaqaki qinée umeé marúnnana qífusaa áninanoo fée quqásee fínanoo fée mi birúsa narísaa narísaa áriqa ufa qífanoo Áaroonafa sía kuqúannoo.  !Miná átimau raqándaammásee akúnúseeqa saqári aqama faqa káqikaa bíru kóorannai áuqirana faqa miná átimau qusúaqa. Dirindáasi ákira sipsípa ásausinnai faqa pánnoona ákiranannai faqa faéena ákiranannai faqa mi saqri aqamána amana áuquaqa. Áuquseeqa mi saqari aqamaná faqa kóorannai áuqira biru faqa qamunna átimau moó máfi quqée moó máfi quqée iaqa. "jO Anuka ámaaqa áuquaqa. Qamunna raqándaammásee akunúsaifanoo anuka upeekáina sía anaqíani. ymÍnnee eefooda qámunna meeáqoo qáraana áuqirara dirindáasi ákira sípsipa asausinnái kái áuquaqa. G  Ámuqusaa ititára qamunna raqándaamasee uqára foora akunúsai máriani. Mi uqánaki óoni qaaraqánda miqandá núqu Urimma fáqa Tumimma fáqa Áaroonafa mi uqánaki uqárúmásee qini úiqaana maqáki ániani. Miqírárée qímaseenoo aiqáma kári nímuqusa saa díri mária qamunnána rufu máree aniréenoo mifá qiní írirana iriséenoo Isaraee máqannaasa qímannímiannoo. Akaqá áanaiqikirausa qamunna áuquaqa. (Rafúdoo 39:22-31) B Áaroonáfa náaquqara máaqaki kéeqafinoo mi qamunnána Isaraee máqannaasa núqu ákara rírana afisúsáinaqa qinée Yáaweesa aiqáma kári qeeqá faiqí ánaaseera írianauranoo. e ENímuqusa sáa díri mária qamunnana sáa anaanukí dirindáasiandannái súfira sanda qusuakí eefooda qamunna sáaqaraa ánaanuki qususée rumbáaqa. Miqímasaifanoo ámuqusa saa ititára qamunna sía kási kásiani. 3 aKafáa qaaraqánda ánaanu kóorannai áuquseee áfunni qumu mári eefooda qamunnána saa aqaasanaí ámiqira qámunnannai súfirana ooí qándianinnana aaqá rumbáaqa. . WKafáa nímuqusa saa rufí mariana anaanu qaara qánda kóorannai áuqusee aunduráindari áti saa mi anaanúna rumbásaifanoo eefooda qámunna mámmaaqai máriani. 5Mi sandána áti qárannai áururusaa kóorandannai ooni isooqa aruqaanáki ootúpaaqa. Miqímmásaifanoo áururusaa eefooda qámunnasaa rúmbaaqa. X+Qaara qánda séennanda kóorannoo afundáranannai mi anaanu qandáki qusuaqa. oYKóorannai anaanu qaaraqandá áuqusee ámuqusa sáa rufinna qamunnana mirínni átisaaqara qusúaqa. 7Ínnee nímuqusasaa rufírana anaanu ámiqira kóorannai áuqira sánda séenandara foorá áuquseeqa afundásee dínni dínni átisaa qusuaqa. .WMi oonisa moodáa moodáa óoni fannoo Yakooboona faiqi námu qísauku qara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée 12 Isaraee máqannaasa kikíqa úsinoo máriani. gIMiná ánaaqíanaa pádiranaki moó óoni áuqu beerira faqa moó óoni kanirianna faqa moó óoni yasapaa faqa minamúnannái pádiaqa. Mi oonísa kóorandannai ámuqusa sáa ititánoo mári qamunnanasáa isooqa áraaqa. +Miná ánaaqíannaa pádiranaki moó óoni áuqu teerakoosa faqa moó óoni agatee faqa moó óoni áuqu ameetisa faqa minamúnannai pádiaqa. %Miná ánaaqíannáa pádiranaki moo óoni áuqu eemeerara faqa moó óoni safairee fáqa moó óoni daimánna faqa minamúnannai pádiaqa. wiÍnnee óoni ámiqirana firaa feefauru áqi máriana kai marasée qaara faqa qaara faqaki mi qamunnánasáa padíaqa. Índaarúqaa pádiranaki moó óoni áuqu rubi faqa moó óoni toopasa faqa moó óoni ganeeta faqa minamúna pádiaqa. \3Qámbaana tukáandasaifanoo aiqáma áti amana amana kái 22 centimetres máriani. j~OÍnnee nímuqusa sáa rúfí máriana aanáiqikirausa áuqu nimisáifaqa minánnoo misá Ánutuna íriranara áidiranara írifaranoo. Eefooda qámunna áuqu áinainausannoo kai áuquseeqa moodáa karira akara kai ruaqa. } Áururusaa qaara ooni atukaramma qumáree mári kóoranasaa qaara qánda ámiqira kóora sáinanda súfirana moó áti moó óonisaa moó áti moó óonisaa ootúpaaqa. Ínnee aanáiqi kírausa úriqararana ámuqusa sáaqaraa qámunna áuquaqa. (Rafúdoo 39:8-21) |T{# Miqímmásee áururusaa eefooda qámunna áakandammasainanoo Yakooboona faiqi námu qísauku qaara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée 12 Isaraee máqannaasa kíkiqusinoo máriani. Miqímásaifanoo Áaroonafa misá núqu narí aururusáa máranoo nímarinaqa qinée Yáaweesa qeeqá faiqí ánaaseera aiqáma kári írianaura. Zz/ Óonisaa ákara rírana akoofása márina áfiqasaifanoo mifá qaara oonisaa Yakooboona faiqi námu núqu ákara rúani. Ákara rúmaseeenoo mi ooni qandá kóora qámbaana quqásainanoo atukaránoo máriani. Qy Dínni pupú óonisaa dínni taikásee dínni ani moodáa marasée 6 núqu akara ruani, dínni pupú óonisaa miqíkai mándee 6 ákara ruani. Aiqáma narí kambíqoona amana kái núqu ákara ruaqa. vxg Eefooda anaanusáa ákumáaqa óoni qaaraqánda pupúooni marasée dínni anaanusáa moó dínni anaanusáa moó quqásee Yakooboona faiqi námu qísauku qara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée núqu mi ooni qandásaa ákara ruaqa. F~,}~|{z yxwvv3utsrqpp nmll%kjiXhgffe#dXcbbaa`__^W]]C[ZZ XVUTSSDRaQQ*ONM~LrKK IHGGEEDyCCtBB@@f?h>>>==<;:Y988 7e6544-322A1:/.--,,,+ **)e(m'&%#"! J'oyv:Png2hrS \b F11]% Mifá ámiqira kóora marasée túrimmasoofanoo ausirúma fufanoo minánnai teebóora rafáaqa fúsee kafáa moonnái teebóora átiqara fíqu fíqumma rafáaqa finau. ;0q% Beesareeráfa akasia sáqarinnoo teebóora áuqinau. Miná kísaaqa 88 centimetres márinau. Miná qúsa 44 centimetres márinau. Miná kúradarafa 66 centimetres márinau. //% Mi qangiroo qandá bookísa áfusaa quqásoofaqa nóori narí qáfee narí qáfee iqá máriqau. Miqandá níqoosa uqéerasoofanoo bookísa áfusaa ititánoo márinau. Misá áiku faqaa teeboora áuqusee Yáaweena ámiraree qu féemuna miqóo quqáqau. (Rafúdoo 25:23-30) *.O%Afu dínni átinni moó qángiroo amana áuqusee dínni moó qangiroo amana áuqiqau. Áfu faqa mi qangiroo qandá nimana faqa moodáa kóorannai kaí áuqiqau. -{%Misá kóora túrimáseenoo bookísa áfu áuquseeqa minánnai kai dínni dínni qangiroo qaaraqánda nimana áuqiqau. ,!%Bookísa afu faqa kóorannai kai áuqiqau. Miná kísaaqa 110 centimetres amana márinau, miná qúsa 66 centimetres amana márinau. F+%Kukúqammaseeqa dínni dínni ámaaqa áuquqoonaki áusiqau. u*e%Misá akasia sáqari qaindúsi fandínna qanda kóora túrimmandee ausirúma qumáree minánnai kukúqiqau. 8)k%Misá kóorannai qaindúsi fandínnana ámaaqa qaara faqa qaara faqa 4 áuqusee aiqáma áikusaa quqáqau. Dínni áikusaa qaara qánda dínni áikusaa qaara qánda quqáqau. K(%Misá ámiqira koora marasée túrimmásoofanoo ausirúmafufaqa minánnái kai bookísa adisáa faqa aundurái faqa ititaqau. Mi bookísana áfaimau kóorannai ámatookika másee rafáaqafiqau. ~' y%Beesareerafa narí dadaaqí márusa faqa akasia sáqari marasee minánnai moodáanaki kíra bookisa áuqiqau. Miná kísaaqa 110 centimetres áuqiqau. Miná qúsándanai faqa miná kúradarafa faqa amana amana kái 66 centimetres amana áuqiqau. i&M$&Mi qamunnána dírifandinnana moodáannai qísauku 5 akasia sáqari marasée kóorannai mina átimau rafáaqafusee qamunna dírifandínnana anaanu áuqusee quqáqau. Mi atunnána qumáraanífeera kóorannai saqári kukúqamasee átimau auníriqau. Miqímmasee booróosannai moodáannai qísauku 5 atuna óosana ámaaqa áuqusee minakí kúradaqau.*%O$%Úiqaana máqa kooqíki ititéefandínna qámunnana sipsípa ásausi dirindáasi ákirana fáqa pánnoona ákirana fáqa faéena ákiranannai faqa marasée kooqíki dírifandinna ámiqira qamunna áuqiqau. Óosana óosana sándannái mooká máakira áinainauqa mi qamunnánasaa áuqiqau. $%$$Mi qamunnána dírianee qímasee qaara fáqa qaara fáqa 4 átuna akasia sáqari ateekásee kóorannai rafáaqafusee kúradaqau. Mina atimau kóorannai qamunna dírifandínna anaanusa áuqiqau. Mi saqarísa óosanaki siruánnai ámaaqa áuqusee minakíaqa kúradaqau. c#A$#Misá sipsípa asausi dirindáasi ákirana faqa pánnóona ákirana faqa faéena ákirana faqa sufusée minánnái ámiqira qamunna áuqiqau. Miqímmasee mi qamunnánasaa angiroo níqoosa faqaasa nimana áuqiqau. E"$"Máaqa atuna aiqáma kóorannai kai rafáaqa fiqau. Máaqa átunamau aiqáma kóorannai kai anaanu mámaree fiqau. Aunírifandinna saqárisa faqa kóorannoo mi anaanusáki rafáaqa fiqau. a!=$!Mi maaqa atunná aunírira saqari fánnoo máaqa amana kái dínni dínni ati márinau. 7 i$Misá aunírifandinnana akasia sáqari 15 máraqau. Úiqaana maqa dínni dínni ataaqée faqa urúanai faqa fáifa faifannóo aunirúmasoofanoo máaqa atukárama qumáranau. $ xk$Miqímmaseeqa máaqa átuna 8 óosanaki siruáannai qaaraqánda qaaraqánda ámaaqa áuqusoofanoo 16 márinau. $Raudáranaki máaqa átuna óosanaki apámmasee kurádama soofanoo ámiqimasee narísaa narísaa apínoo márinau. Máaqa átuna rakíqarana óosanaki rumbá atukarasée miqí kai mámaree mirínni múrufi saqau. Dínni dínni munu raqáranaki miqí kaimmiqau. V'$Máaqa dínni dínni munu raqáranaki kafáa qaaraqánda áuqusee kuradaaqa. 2_$Súani kéeqeemari qaannai west úiqaana máqa urúanatinai máaqa átuna dínni qísauku taikásee dínni ani moodáa marasée 6 narísaa narísaa apámandee áuqiqau. ue$Máaqa atuna sía maqáki káqi rakíaqau. Siruáannai 40 ámaaqa áuqusee minakí máaqa atuna kúradaqau. $Misá uiqaana máqa súani dinni ataaqéenni north kísaaqandanai máaqa atuna 20 narísaa narísaa apámandee kúradaqau. lS$Máaqa atuna óosana sía maqáki káqi rakíaqau. Siruaannai ámaaqa áuqusee minakí kurádaqau. vg$Misá súani áfu ataaqéenni south kísaaqandanai máaqa átuna 20 narísaa narísaa apámandee kurádaqau. $Aiqáma atuna maqáki rakíqaranara irisée áti óoqiqaramásee ateekáqau. Aiqáma máaqa atuna miqí kaimásee ateekaqau. 7$Maaqí mándee máaqa átuna áuqiqau. Saqári dínni dínni kurádarafa 4 metres márinau. Miná ausana qúsa 66 centimetres amana kái áuniriqau. a=$Misá akasia sáqarinnai kai náaquqara úiqaana máqa átuna áuqusee kurádaqau. M$Kafáa misá úiqaana maqa akuámaqara qámunna sipsípa akoona apata faéena ákiranannai moó áuqiqau. Ínaaqianna amúaaqa ákirana ooruku námmarikinaa áandau apatannái áuqirafa márinau. #A$Booróosannai táfara foorá áti saaeemmásee 50 áuqusee minánnoo dínni dinni anaanuki áususee ootúpamásoofanoo moodáa qámunnara foora márinau. ]5$Qamunna átimau anaanu 50 akúniqau. Moo átimau faqa mina amummaqa kái akúniqau. ^7$Mi qamunnáusa moodáannai qísauku taikásee 5 qamunna akunúsoofanoo moodáa qamunnaika máfinau. Kafaa moodáannai qisauku taikásee dinni ani moodáa marasee 6 narísaa narísaa akunúsoofanoo firaanáikinau. $Misá aiqáma moodáa kárirana kai auqiqau. Mina kísaaqa 13 metres amana márianoo miná qúsa fannoo 2 metres amaná márinau. X+$Úiqaana máqasaa ákira qamunna firaaná mimmí asausínnai 11 áuqiqau. & G$ Kóora qumáree túrimmandee qúsa táfara foorá saaeemmá qumáree dínni dínni anaanuki upeekásoofanoo mi qamunna qandá moodáaraa foo inóo márinau.  $ Firaa qamunna áti máu anaanu 50 áuqiqau. Moó qámunna faqa miqí kai íqa moó qámunna sáa qaraa anaanu amummaqa kai auqíqau. | s$ Miqímmáseeqa mi qamunna qandá átiqara dirindáasi árira qámunnannai anaanu áuqúsee moodáanaki ootúpaqau. {$ Mi qamunnáusa moodáannai qísauku 5 marasee ootúpamásee akuníqau. Dinní qísauku taikásee 5 faqa miqíkai iqau. a =$ Mi aiqama qamunnáusa amana amana kai 12 metres kísaaqa miná qúsa 2 metres máriani. $Írirana káaqa fíqararausa kai indaarúqaa qamunna úiqaana máqasaa ákirana áuqiqau. Sipsípa asausí dirindáasi ákirana faqa pánnoona ákirana faqa faéena ákirana faqa sufusée ámiqira qamúnna áuqusee áqoosa faqáa áandau amana áuqusee minásaa atooqasee akúniqau. Miqímmáseeqa mináuqannái qísaukuqara taikásee 10 firaa qamunna áuqusee moodáanaki akuníqau. 4c$Indaarú míni qoo áinainausa aiqáma áinaina taikárana amana fáqa fíqaramásee aabaa faqa máree ániqau. Misa Ánutuna úiqaana máqa usakáqau. (Rafúdoo 26:1-37) 9$Mooseefa miná iriséenoo ufa quqásoofaqá aiqámausa qímannímiqa qiqau. Faiqí ánaasee sía moó fannoo kafaa moó áinaina náaquqara úiqaana máqa usakáaqeera máree ániaqa. Miqí qímasee qimanímufaqa faiqí ánaasee miná iriséeqa sía kafáa máree ániqau. 4c$Faiqí ánaasee moómoo áinaina aabaa fáqa máree ánidammia. Yáaweefa maasára áuqaaqee qímaqaina amana mínisee aabaa fáqa mínisaafannoo káqi fífau máriannoo. $Náaquqara máqa usakée márusa moómoo ainaina qáfamasee náriqa aináinirana mínnisee Moosee finnaí óonuree qímamiqa qiqau. -$Isaraee máqannaasa Yáaweena ámideequú áinainausa míni soo fanóo Mooseefa mi ainainira fasiqáusa nímufaqa áuqimariqau. Faiqí ánaasee eedóo qímasaida aiqáma kanánaana Ánutuna ámidee quú áinainausa káqikai máraidaqa Mooseefunnái múnu quqée maríqau. oY$Miqí qímaseenoo Mooseefa Beesareerána fáqa Ooqooriabana fáqa Yáaweefa aiqáma áinaina áuqira irirana akoofásaikírana nímimaru fasiqausa faqa náarama quqáseenoo qímanniminau. Doo ínnee óosana arasée áuqaaqa. X -$Mooseefa Isaraee máqannaasa qíma nímidanoo qinau. Beesareerána fáqa Ooqooriabana fáqa miqandá dadaaqí marúsa óosana óosana áinaina áuqirana akoofásaikira írirana Yáaweefa nimiqoosá aiqáma áinaina Yáaweefa naamúa qundée kai másee náaquqara uiqaana máqa áuqaaqa. Faiqí ánaasee moómoo áinaina máree ániqau. V'##Yáaweefa óosana óosana áinaina nísaukunnai áuqarana akoofásaikirana nimiqaifaqá máridaqa. Óonisaa ákararirana faqa óosana óosana ámiqira ákara ríra írirana faqa ámiqira qámunna afundára írirana faqa sipsípa asausí dirindaasi ákiranannoo faqa pánnoona ákiranannoo faqa faéena ákiranannoo faa akaqá qamunna áuqira írirana faqa níminoo. Nimisaifaqá miqandá óosana óosana áinaina áuqira írirana akoofása qára máridaqa.cA#"Ooqooriabana Aqisamakana ámaaku Dannana óosanakinaana fáqa Yáaweefa ínniki quqáqaifanoo mifá faqa Beesareerána dadaaqíanifeera máridanoo. Yáaweefa miqandá akaqáusa uqannífiqáaqee írirana faqa níminoo. X~+#!Kafáa mifa ámiqira óoni ateekéemaríà irirana faqa kóorannai mi oonína quqárana ámaaqa áuqira írirana faqa saqárisaa óosana óosana ainaina amana áuqira írirana faqa amiqaifanóo áuqáannoo. M}# Yáaweefa Beesareerána óonu máfi irisée áuqara írirana amisaifanoo mifa kóorannai faqa siruáannai faqa boróosannai faqa óosana óosana áinaina áuqirana akoofása máridanoo auquannoo. t|c#Yáaweefa Beesareerána aiqáma ámiqira ainaina áuqaanifeera narí maraquna afeeka umbiqá ámaqeenoo. Aiqáma áinaina áuqirana akoofásaikirana faqa amanaikírana faqa óosana óosana áinaina amana áuqira írirana faqa áminoo. A{}#Mooseefa kaifáa Isaraee máqannaa maaqí qímasee qíma niminau. Yáaweefa faiqí moó miná áuqu Beesareerana Urina ámaaku Hurana ánaiqi Yúdana átikínaana mara quqéenoo. ]z5#Isaraee máqannaasa faiqí ánaasee Yáaweena ámirara nídimarusa Yáaweefa Mooseenara áuqaanífeera aakápoo áinainausa máree ániqau. Yáaweena úiqaana maqa usakáaqéera mara quqánau. (Rafúdoo 31:1-11) y5#Kafaa misá adíàfaa ímaru ainaináusa óosana óosana faqa qóoma qumbí marú fadameennána faqa níkiiqa ámoondunna adíee marú fadameennana faqa adíafaa íra áfudimarú ainaina aindirirána idáki téeqimmasoofanoo adíafaa íra áfundi marúna faqa máree ániqau. 8xk#Faiqí firaasá aanáiqikirausa úriqarana qamunnasáa faqa ámuqusasaa faqa quqáaqeera faráafana óoniuqa faqa firaa feefaura áqimaru ámiqira oonísa faqa maree ániqau. 3wc#Misa mimmí asausínnai faqa súfimariqau. *vO#Akoofása anaaseeuqa óosana óosana ámiqira sánda sipsípa asausinnai dirindáasianda faqa fáeenanda faqa pánnoona áriranda faqa súfirana míni quqáqau. 2u_#Siruáa fáqa booróosa faqa Yáaweena ámirara amanaíkusa máree ániqau. Akaqáusa akasia sáqari Yáaweena úiqaana máqa usakárana amana maqéeusa marée ániqau. At}#Akaqáusa ámiqira qámunna maqéeusa faqa sipsípa asausi dirindáasi ákiranee pánnoona ákiranee faéena ákiranee maqéeusa faqa mimmí asausínnai áuqira qámunna maqéeusa faqa sipsípa ákoona apata faéena ákirana maqéeusa faqa ooruku námmariki máru aandauná apata maqéeusa fáqa máree ániqau. osY#Faiqí ánaasee Yáaweena ámirara nídimarusa misá kai nifaaqa áuqimaru ainaináusa níkiiqa asausí rumbée marú pinnána faqa náaqoo kinaa fídinaanu faqa nísaukuki quqée maru isaaqamána faqa ninukakí rúfi maru kukukakána faqa óosana óosana ainaina nifaaqa áuqi máruna kóorannai áuqirànáuqa míni Yáaweena ámidee qíqa míni quqáqau. r#Nifaaqa asasusá mi ainaináusa Yáaweena míni amisoofaqá mi ainaináusannai Yáaweena úiqaana máqa usakáqau. Yáaweena amooqifándinna áinainausa faqa aanáiqikirausa afisífandínna qamunnáusa áuqifandínna ainaináusa faqa máree ániqau. Zq/#Mooseefa mi ufána qíma nímisoofaqá faiqí ánaasee irisée dáraaniqau. p'#Áaroona idaaqíra qámunna faqa miná faiqi námu qamunna faqa úiqaana máaqaki náaquqara óosiranaki aanáiqikira sáika máraidaqa afisífandínna qamunnana faqa mi aiqama ainainná áuquaqa. Faiqí ánaasee Yáawee finnai óosana óosana aináina máree ániqau. ro_#Kafáa dapu fáqa úiqaana máaqa apúpùkáuqa faqa miná rumbée maria sánda aináiná faqa áuquaqa. 7ni#Dapusáa díri maría qamunnána fáqa dapu sáqari fáqa saqári kurádee maríana óosana ámaaqa áuqiranáuqa faqa dapu kooqíki kéeqee mária qámunnana fáqa auquaqa. sma#Aandáu tatúfirana suqée mária qaidarána faqa miná fukaá ásaana booróosannai áuqirana fáqa miná qaindúsira sáqari qara faqa miná óosana óosana áinaina faqa nammári áuqara dífaani fáqa miná óosana faqa áuquaqa. ~lw#Áfundi marína andaana rírana suqée maria qaidarána faqa miná qaindúsi maría saqari qandá faqa faiqí níkiiqa ámóondúnna adíeemaria fadameenná fáqa áfundimarína andaana rírana faqa úiqaana máaqa kooqí qamunna fáqa auquaqa. k{#Qóoma sáqari fáqa miná qóomauqa faqa miná óosana óosana ainaina faqa miná qéemari fadameenná faqa áuquaqa. $jC# Áiku faqáa qáinda faqa miná aindúsira sáqari qára faqa minásaa quqée maría ainainná fáqa auquaqa, Ánutuna ámifandínna feemuna faqa úquaqa. i # Moodáanaki kíra bookísa faqa miná qaindúsira sáqari qára fáqa miná áfu faqa minásaa ititara qamunná faqa áuquaqa. h# Misá úiqaana máqa fáqa miná rafáaqafi mária qamunnána faqa miná anaanu faqa mi maqána usakára átunauqa faqa aunírira sáqari faqa óosuki faqa kooqíki faqa rakíqee fandínna saqárisa faqa saqári maqáki rakíqarana ámaaqa áuqirana faqa áuquaqa. &gG# Ínni kiqari óosana óosana áinaina áuqarana akoofásauqa kai aniréeqa Yáaweena úiqaana máaqaki aináina mifá naamúa qímaqaimau kai áuqaaqa. 4fc# Pupú óoniuqa faqa akaqá ámiqira óoniuqa faqa aanáiqi kírausa úriqararausa afisí maria eefooda qámunnánasaa faqa ámuqusasaa ititára qámunna sáa faqa quqéefandínna óonisa máree ániaqa. Mooseefa Ánutuna úiqaana máqa kínaa áinaina áuquaqeera qímanniminau. (Rafúdoo 39:32-43) sea#Qóoma qumbí maría fadameena faqa ámiqira afundí mári ainainná andaana rírana idáki adíasaafanoo adíafaa íra úndi márina faqa mi ainainná kai níkiiqa amoondunna adíee maría fadameenáki quqárara faqa máree ániaqa. d#Sipsípa ákoona apata faéena ákirana faqa ooruku námmarikinaa áandau apata faqa akasia sáqari fáqa máree ániaqa. 0c[#Ámiqira qámunna faqa sipsípa asausí dirindáasi ákirana faqa pánnoona ákirana faqa faéena ákirana faqa mimmí asausínnai áuqira qamunna faqa máree aniaqa. xbk#Ínnee Ánutuna ámiraree qímasee nifaaqa asasínausa kóora faqa siruáa faqa booróosa faqa máree ániaqa. a#Mooseefa Isaraee máqannaa aiqáma kafáa maaqí qímasee qímanniminau. Yáaweefa maaqí qímasee naamúa qidanoo. `;#Ínnee sía Sabáta faasaannásaa ínneeqa máaqaki suqá naaqa. Mooseefa Yáaweena úiqaana máqa usakára ainaina ámiaqee qínau. (Rafúdoo 25:1-9) z_o#Qísauku dínni taikásee dínni ani moodáa marasée 6 fáasaanasaa aináiniaqée qinoo. Dínni ani qaaraikínoo 7 qiní firaa naaquqara idooara faasaana máriannoo. Faiqí moó fannoo mi faasaanná aináininaqa ínnee miná kuqá áruaqa. ^ #Mooseefa Isaraee máqannaa faiqí ánaasee aiqáma suqúseenoo qíma níminau. Yáaweefa ínniara maa ufamaú fuaqée qidanoo. ]"#Qíma ními márufaqa misá miná óori qafoofanóo dároo dáraa ufanóo Mooseefa narí óorisaa qámunannai ititáseenoo qíma ními taikáseenoo quándaki Yáaweena faqa ufa qíraree qímasee úiqaana máaqaki kéeqafinoo kaifáa qamunna uturúqinau.S\!""Mooseefa áqoosai káqikaa uiqaana maqaki kéeqafinoo qamunna uturúquseenoo Yáaweena fáqa ufa qímárinau. Qímaseenoo mádaanai ráudamafinoo faiqí ánaasee Yáaweefa qímamu ufana qíma níminau. [-"!Mooseefa qímanními taikáseenoo károo károonaikíra qamunna qumáree óorisaa rafáaqafinau. Miná óori qáfee rufíeefoora miqínau. rZ_" Adeedí aniroofanóo Yáaweefa Sinái áaqanasaa aiqáma sandufa Mooseena qímamu ufána qímanníminau. Y"Mooseefa misá níndafamáseenoo Áaroona faqa faiqí firaasá faqa náarama quqásoofaqa aiqáma aniroofanóo ufa qíma níminau. X"Áaroonafa Isaraee máqannaasa faqa Mooseena óori áfiri dároo dáraa ímaruna qáfamaseeqa rufíaida níanasaa máriqau. XW+"Mooseefa Sinai áaqanaindari Yáaweena sánda ufa ákara ríra óoniqara úqirafa qúminau. Mifá Yáaweena faqa ufá qíqiunara miná óori áfiri dároo dáraa ímarufanoo narí sía minára írinau. 6Vg"Miqí qímasoofanoo Mooseefa áaqanasaa Yáaweena faqa kísaaqasaa márinau. Qaara fasiqa níku nísauku taikásee 40 fáasaana fáqa eendáki fáqa nammári faqa nárana faqa sía neemarinau. Yáaweena moodáanaki kíra sánda ufa óoni qárasaa ákara rinau. Mooseefa Sinái áaqanaindari qúminau. bU?"Yáaweefa mi ufánara Mooseena qímaminoo qinau. Anée aiqáma maa ufáusa ákara rúà. Maa ufáusa qinée aní fáqa Isaraee máqannaasa faqa moodáanaki qímá afeekai kámma qáunna ufana óosana máridanoo. NT"Aiqáma áukuana indaarúqaa nárana áfiàna náraree qínnana Yáaweena náree máree múnu ámiaqa. Ínnee sía mimmí fée sipsípafee arusée narí ánoona náamma ánoonannái suqáaqa. vSg"Ínnee aandáù arusée tatúfirana suqá qímiraree qímasee sía innooqéemári pauraqána námufaqa féemu suqáaqa. Áinnaaqarara óomaqaki arusáinna aandáuna átaraasa fánnoo sía akaqáfa káqi márinanoo faiqée iaqáani. ;Rq"Qinee ánaamuru ínnee fínnatinai nífaqaseeqa misá maqa máaqa ínni nímisée ínni mi maqa maaqána firaanáikámma nísaanaqa ínnee aiqáma áukuana qaaramoó kári moodáaqoo suqúfi ínneeqa Ánutusa qiní Yáaweesa qífusaa márifanoo sía moó ánaamuru anirée ínni maqa máaqa máreefaranoo. Q%"Moodáa áukuanaki qaarammoó kári aiqáma Isaraee máqannaasa moodáaqoo suqúfi qiní Yáaweesa Isaraee máqannaasa Ánutusa qimooqiaqa. LP"Ínnee unakírana óosana arasée miqóo áfíana nára óomaqa suqáaqa. Ínnee asumu aiqú quqára óomaqa faqa sakasée náidaqa miná áuqu réeqa asumu aiqú quqára óomaqa fee qiaqa. O "Dínni taikásee dínni ani moodáa marasee 6 fáasaanasaa ínni aináinira fáasaana maridanoo. Dínni ani qaara marasée 7 fáasaanasáa sía aináiniaqa. Úmáqira áukuanée aiqíra áukuanee aniráinaqa sía mi faasaanná aináiniaqa, idooaaqa. yNm"Innee ínni doonki ánaaqi óoqásaa máqarafa káqi márianifee qímasee sipsípa ánaaqi miná ámaaqa maqasée tatúfirana suqá qímiaqa. Ínnee sía miqíqa miná anuka kurídíaqa. Ínnee aiqama ínneeqa óoqa fáiqiuqa feefauru másaifaqa kafáa inniqáindi kiaqa. Sía moó fannoo tátufirana suqára áinaina sía úqirafa qiní Yáaweesa qífusaa ániannoo. HM "Aiqáma áinaina óoqásáa ánaaqi qiníndi máridanoo. Ínnikina óoqásáa akoonaiqí máqainafa faqa aiqáma máaqeena áandauqa óoqasaa ákoona máqainafa faqa qiníndi kai máriannoo. _L9"Óoqai ínnee Abiba qúqoonasaa Isipa máqasaaqari ánusa máriafanoo. Minára Abiba qúqoona aniráinaqa maqee maqee ínnee sía yís mári féemuna oomáqa sakasée maqee maqee naaqa. Dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 fáasaana mi oomaqána sakasée naaqa. Isípa máqasaaqari ánu quqoonáfa márinara miqíaqa. pK["Ínnee sía moó áinaina tasírisiri másee únna ánutuna amana áuqusee minára innaaru qiaqa. @J{"Ínni faiqi námu mi anaamuru anaaseesá maraséeqa qiní minnísee moó únna qíra ánutusara innaaru qifóora. Mi oosanáfa qiní qífusaa dapi nuá ánaaseesara foorá máridaqa. _I9"Innee fúka máqasaa óonuree sía uqanna misá faqa moó áinainara moodáanaki kíra ufa qiaqa. Misá náriqa únna ánutuna innaaru qídaqa tatúfirana suqámi máriana ínniara naaqée qífaqa nee fóora. H%"Ínnee sía moó únna ánutunara innaaru qiaqa. Qinée Yáaweesa únna ánutufa qiní qímaaqa máqaranara rairaí qímarunausa máridaqa. G'" Misá tatúfirana suqée maría qaidarána misá óoni ateekárana rakíaaqee maasá náaquqara ánutunee qímariana ínnee miná rukámu áquaqa misá saqári ateeká rakíqasee maasá ánaasee ánutufa Aseeraafee qímariana mináuqa faqa ateekaatéekámma áqusaaqa. jFO" Ínnee fúka maqasaa óonuree sía mi maqannáasa faqa káqikaa ainaina réè firaa ainaina réè sía misá faqa moodáanaki kíra ufa qiaqa. Misá ufaanara foora fufúsáifaqa ínnee minakí árifoora, minara qeeráiriaqa. E'" Qinée maqee qímannimianna sandufana ámiqimasee irisée mimaú fuaqa. Qinée Amoora máqannaa faqa Kannaana máqannaa faqa Heeta máqannaa faqa Peerisa máqannaa faqa Hifita máqannaa faqa Yeebusa máqannaa faqa ínni nóorinni fídaqa misá nífaqasaana fifáranoo. D " Yáaweefa Mooseena qimaminoo qinau. Maqee qinée Isaraee máqannaasa faqa moodáanakikira ufa qídaqa. Qinée misá nífusaa firaa ainainauqa sía maa maqánasaa moó átinai faqa moó máqannaa qámbaana faqa áuqaafánna áinainausa áuqaanaura. Aiqama faiqí ánaasee qinée Yáaweesa fíraa áinaina áuqaanaqa qáfaifanoo náaquqaannoo. Ínni dadaaqianifeera miqíanaura. ~Cw" Amooqídanoo maaqí qímasee Yáaweena qímaminau. Yáawee anée kúqaa uqanna qiníara asasídana qinee aníara maasá faqa fúanneera iráidaqa. Maa fasiqa anaaseesá ramoorámaa ídaqa anee maasá numóo ákiiqara minníqiseenana maasára aneenná faiqí ánaasee fée qia. Ánutufa faiqí ánaasee faqa kafáa moodáanaki kináu. (Rafúdoo 23:14-19, Lo 7:1-5, 16:1-17) pB["Mooseefa mi ufáusa iriséenoo kái káqi maqásaa óorindari mapámufufanoo Yáaweena amooqinau. ]A5"Qinée qeeqá qima afeekaikíra ufa kásooaqee núkudara foora kambiqáinausara qíma qáafanna ufana káqi kai íridqa, numóo faqa mandá óosana ákiiqara faqa minnínisaanaura. Qinee numóo áuqainna fásiqa ánaaseesa faiqi námu faqa miná ánaiqi mara faqa miná ásáifaqausa faqa afaqnáusa faqa sía sía náruanaura, naruanaura. _@9"Yáaweefa Mooseena óorinni fíqaree óonuree maaqí qímasee firaaqóo qinau. Qinée Yáaweesa máridaqa. Qinee qímuqusirana faqa qimudáòo qírana faqa umbiqárausa máridaqa. Qinée sía kái káqi áanooqunausa máridaqa, qinee káaqa faiqí anaaseera qímuqusi márunausa márdaqa, qinée óoqai márunnaqóo kai márunausa máridaqa. }?u"Yáaweefa asurukína qumuréenoo Mooseena faqa kikíqa máfinoo narí áuquara koorooínoo qinée Yáaweesee qinau. >"Mooseefa iriséenoo óoni ausirírana qaara qánda ateekámaree kanánaana Yáaweefa qímamundee ínoo Sinai áaqanai óorufinau. ==u"Faiqí moó fánnoo sía aní faqa úruannoo. Sía uqanna moó fannoo áaqanai fee áaqana aaqá fee máriani. Sía misá burimakáù sipsípa faqa áaqana aikunni ándanda naaqa. }<u"Anée maqee deedaqamáqai márinana dúna kanánaana eendái mara máree Sináì áaqanasaa ururée qiní paqúria. ; "Yáaweefa Mooseena qímaminoo qinau. Moosee anée maa aaqannásaaqari óoquree óoni ausiqára ateekásee máree úrua. Anée indaarúqaa qanda amana kái ateekásee máree úrua. Múrusainaqa indaarú rukamúnnánasaa ákara rúafannufana kafáa ákara rúanaura. m:U!Qinée qísauku mara máraanana anee qiní itaufaka kái qíqafa. Sía dóori qíqafeennaranoo.95!Qiní dóori aréenarafa fínaqa qinée ani óoni afoo íranaki quqáseeqa qeeqá qísauku anísaa ititáseeqa fíqaramafíqa qísauku máraanaura. D8!Moosee anée qiní dáakaarinni óonisaa kikiqína mária. }7u!Moosee anée qiní dóori sía qáfeenaranoo moó fannoo qiní qíqafainafa sía amana káqi máriannoo kúquannoo. 6%!Amaná qinée qeeqá ámiqira aréenarana quqásaananoo ani áiàaqaree áfunni fúannoo. Qinée aní áfusaa qeeqá náaquqara dúquara koorooianáura. Qinée Yáaweesa qeeqá nífauarana faqa qeeqá qimudáoo qírana faqa qinee útaaqama qáunausa nímianaura. 65g!Mooseefa mi ufána iriséenoo kaifáa Yáaweena irámirinoo qinau. Amanée aneenná óori dároo dáraa irana uqaqífiqásainaqa qáfaanauree qufanóo Yáaweefa qinau. G4 !Yáaweefa Mooseena mi ufána iriséenoo qímaminau. Dóo anée qíanandee káimmianáura. Qinee ámiqimmasee aníara írimarúnnanara faqa aníara asasí marúnnanara faqa miqíanaura. u3e!Anee sía maasá faqa fínaqa náqaafee másee akaqáusa anee qíníara faqa aneenná faiqí ánaaseera faqa rímariannanara írifaranoo fee. Anée maasáki márinaqa maa maqa maaqána kínaasakiqari náaduma moó kírausa márianaura. 2{!Mooseefa iriséenoo Yáaweena qímaminoo qinau. Anée sía maasá faqa fínana sía maasá maaqóoqari diqiqáà. u1e!Yáaweefa miná iriséenoo Mooseena qímaminau. Qinée aní faqa fídaqa adooárana ínni nímianaura. }0u! Anée kúqaa qiníara miqídana anee qímiriannana qímaqiminaqa qinée aní aináiniranaki máridqa maqee maqee ani asasammá ámaqáanaura. Anée maanára faqa íria, maa maqannáasa aní faiqí ánaasee anée útáaqama qáanausa máridaqa. ;/q! Mooseefa Yáaweena qímaminoo qinau. Óo Yáawee kúqaa anée qiníara maa fasiqa anaaseesá indaarúnnikamma nímaqainaqa mi maqánasaa fuaqée qinau. Anée sía qiní faqa fídanoo qiní dadaaqíaninna fásiqanara qímaqimiananoo. Anee qiníara ámiqimmasee íridana qiníara asasídaqee qíananoo. .#! Yáaweefa Mooseena faqa narí óori narí óori qáfaida ufa qímarinau, faíqi narí áqoondi faqa ufa qímarindee inau. Ufa taikáseenoo Mooseefa anirandée faiqí ánaasee máru úiqaana maaqánai finau. Kumaaráa moó miná dadaaqí márufa Yóosuafa Nunnaana ámaaku náaquqara úiqaana máaqaki káqi márinau. Yáaweefa narí faiqí ánaasee faqa márianauree qímasee qima afeekaikinau. -3! Asuru úiqaana maqa kooqíki qumu kásoo inoo márufaqa faiqí ánaasee miná qáfamasee ninuka túqu náumoo amisée Yáaweena ámooqí maríqau. ,! Mooseefa úiqaana maaqaki kéeqafufanoo asuru qumuréenoo mi kooqínaki márufanoo Yáaweefa minakíqari Mooseena fáqa ufa qímarinau. +!Mooseefa narí úiqaana máaqai fufaqá faiqí ánaasee nárì úiqaana máqa kooqíkiaqa kikíqamafi qáfee máru fanoo kéeqanau. D*!Isaraee máqannaasa náriqa úiqaana máaqauqa usakásoofanoo Mooseefa náaquqara úiqaana máaqa naambeéqai níanasaa usakánau. Usakásee miná áuqureenoo Yáaweefa umeé mári uiqaana maaqá fée qinau. Faiqí ánaasee moó fánnoo Yáaweena íriranara írianee qímasee mi maaqána kooqínni fímariqau. .)W!Miqí qímasoofaqa Sinai áaqana quqásee fídaqa Isaraee máqannaasa sía nárì nifaaqa áuqirana afisíqau. Yáaweefa Mooseena fáqa ufa qímaru uiqaana maqáfa. l(S!Yáaweefa maa ainainá áuqaaqéera qímannimufaqa miqíqau. Maaqí qímasee Yáaweefa Mooseena qímaminau. Ínnee káaqa ramoorámaa ímariasa máriafanoo. Qínee ínni faqa maqee fíqa ínni kurídi nímaqáunaiqini. Doo maqee ínneeqa nifaaqa áuqirana raipáqu quqásee káqi márifaqa qinée ínni náqaafee mánnimaqáannanara óonumafi írianaura. ''!Isaraee máqannaa Yáaweena mi ufána iriséeqa nifaaqa áuqira áinaina aiqáma raipáqu quqásee soofaará máridara foorá máfiqau. o&Y!Ínnee áinoo faqaa maqásaa aináina úmmaqusaa fanoo réemindèemíri mari maqánasaa fifáranoo. Qinee qeeqá sia ínni faqa fuanáura. Ínnee ramoorámaa ímariasa máriafaqa qinee ínni faqa fídaqa aanái ínni náruanoora. %!Qinée qeeqá angiroo aiqáananoo ínni nífu úqi márinaqa fímarifaqa qinee Kannaa máqannaasa faqa Amoora máqannaasa faqa Heeta máqannaasa faqa Peerisa máqannaasa faqa Hifita máqannaasa faqa Yeebusa máqannaasa faqa náru nífáqaaqa ianaura. >$ y!Yáaweefa maaqí qímasee Mooseena qímaminoo qinau. Anée faqa Isipa máqa máaqaindari nífiqee ánianna fásiqa ánaaseesa faqa maa maqána quqásee qinée qíma afeekaikámmasee Abarahaamána faqa Isakeena faqa Yákooboona faqa misásaa ani aruakí kambíqainausa faqa nímiraree qíafanna máqanasaa fua. -#U #Miqí qímaseenoo Yáaweefa mandá áurirana mi fasiqa anaaseesá níminau. Misá Áaroonara qufanóo kóorannai burimakáu ákoona ánaaqi áuqunara miqínau.s"a "Dóo óonuree faiqí ánaasee nífiqamaree qinee qimamiafanna maqa maaqánai fua. Anee iria, qini qangiroo fannoo ínni indaarúnni kámma nímaqaannoo. Mi fasiqa anaaseesá áaqarana ákiiqara ummaara nímianna áukuanafa ánidanoo. ! !Yáaweefa iriséenoo qinau. Sía káiqeesa núqu qeeqá búkakinaana rukáanaura. Qini ufa rukíee máriasa núqukai rukáanaura.  3 Ámanee misá aaqarana akiiqara minnínnisaa. Sía minnínniseenana qiní dúqu ani faiqí anaasee faqa ani bukaki akararinoo marina kái rukáà. Y- Miqí qímaseenoo Mooseefa Yáawee funnai áaqanai óoruree qímaminoo qinau. Maa fasiqa anaaseesá fíraa mándá áaqarara marasée únna qíra ánutuna kóorannai áuqusee minára innaaru qíqíiáafanoo. p[ Iáqoofanoo kanánaana Mooseefa faiqí ánaasee qíma níminau. Ínnee firaa manda aaqarana marasaafaqa aqbee qinée áaqanai kaifáa óoruree ínniara Yáaweena irámíriananoo ínni áaqarana ákiiqara minnínísaannoo fee. zo Narusoofanóo Mooseefa kafáa qímanniminau. Ínnee ínneeqa faiqi námufaqa ínneeqa níkaqaa fasaauqa faqa nárúanara ínnee Yáaweena aanáiqikirausai kiqa máriafanoo. Miqí máriafanoo Yáaweefa narí ámiqi ámiqirana ínni níminoo. dC Miqí qufaqa Réefina áiku ásauku eedóo qímasee mi faasaanná 3,000 fásiqa náríqau. -U Aniroofanoo Mooseefa maaqí qímasee qímanniminau. Isaraeerána Ánutufa Yáaweefa maaqí qímasee aiqámausa ínni naakapaidanoo mifá ínneeqa rákira páipana mara máree innee uiqaana maqusa dínni kooqíndari dínni kóoqinni óonuree anirée ídaqa únna ánutuna amana áuqi máriana akiiqara ínneeqa níkaqaafasaauqa faqa ínneeqa níqoondiuqa faqa ínni naaqa máriasa faqa aiqáma kúqa naru taikáaqa.  Minára Mooseefa arana qoofanoo uiqaana maqusa kooqiki kikiqamma fufanoo maaqi qimasee nammeera qinau. Aiqamausa yafee Yáaweenaindi kíani qínafa maaqóo ániaqa. Miqí qufaqá aiqáma Reefina áiku ásauku kai suqúmaree miqóo ani miná fíqu fíqumma fiqau. ,S Mooseefa qafoofaqa Ároonafa eedóo qufaqa faiqí anaasee nárìqa namuqáa nífusaa óosana óosana mandá óosana mároofaqa namuqáa misára uteétiqiqau. *O Miqí qiafaqa qinée qímannimiqa kóora faqaasa qímiaqee qúnaqa uaqée iasa akaqána qímia. Qímiafaqa idáki áqusaunanoo burimakáù ánaaqi kambíqeenoo. a= Misá qiniara maaqi qia. Maasa maa fasiqáfa Mooseefa maasá Isipa máqa máaqaindaraana qífiqee ánunaki kambiqai ainainnara sía íridaqa. Anée moó ánutuna áuqu sáinanoo maasá indaarúnníkámma qímaqaani. kQ Miqí qufanóo Áaroonafa Mooseena qímaminau. Óo qiní úriqararafa anée sía qiníara áanoo qia. Anée maa fasiqa anaaseesa óosana írimariananoo. Misá káaqa mandóosana áuqarara sandanainai qimariasa máridaqa. ~H}|{{0zXyyxww)utt]ssrq ooUnnmFl/khjnj hhhvggFf dmcFa`_^I]w]g\c[0ZsZY:XcWGVUU-TeSeR^QQtP|OO?NWMLLqLKvJJ HH)GGF%FD+CBBCA@?u>>==W,,+**))(''&|%$`##|""~!X(y/&Txh\$  l hgJ%OC&Qinée Pauroosa Yeerusareenni ufa qímarunaki máridaqa Yísuna ufara suqímarusaki máridaqa faiqí misára úriqararausee qímarusa faqa ufa qímarufaqa íriafanaqa sía moómau fiqau qinée fímariafannamau mi-maú kai fiqau. Qinée faiqí misára úriqararausee qíqa, Ánutufa sía faiqí nifaaqa qáfamaseenoo úriqararausee uréeqarausee qídanoo minára qinée sía úriqararausee qíqa sía uréeqarausee qíqa amana amana kái máriaa foo qímasee qeeqá ánaamuru faiqí ánaaseeki saika máree márunnana kooroomásee paasóosamándee káqi qímannimiqiafana. Qímannimiafanaqa úriqararausee qímariasa sía qáoo qímasee moosáa fía̱anoo qiqau. N+&Maasá sía misá ufara eedóo qiqíafana. Ínni ánaamuru máriasara iriséeqa sía eedóo qímasee Titusana fáinánduqiqíafana. Yísuna ámiqira fasaasa ufa ánoona ufara kai ínnee ánaamuru mapukúsee maráaqee qímasee sía misá ufa fáinánduqirufa íriqiafana. dMA&Faiqí akaqáusa Yuda máqannaa únna qímasee Yísuna ufara suqímarunausee qímasee maasáki umeé ani kéeqafufaqa Titusana qáfammasee miná fáinánduquaqee qufaqa maasá qáoo qiqíafana. Misá nipuráraa fasiqara foora kukéeqasee maasáki ani kéeqee maríqau. Maasá Yuda máqannaasa faqa ánaamuru faqa ásauku mundírana Yísunaki márunara sía naríara naríara rufíeeqa ámiqi mándee moodáanaki Mooseena sándufakiqari idukíara foora márunara nipuráraa fasiqara foora minakí ani kéeqafufaqa maasá maréeqee Mooseena sándufaki rumbáranakiara foora kafáa quqáaneera nipuraqau. L&Qiní qíqoondi Titusafa ánaamuru Kirisa máqusaindari qiní faqa Yeerusaree máqusai óoru márufaqa Yuda máqannaasa Yísuna ufa írimarusa minára maasá sía Yuda máqannaa naanna rámasee Titusana fáinánduquaneera qiqau, káqi mána mána ímariqau. Ky&Ánutufa narí maraqunannai kukéeqasee qímaqimunara óoru fíqiafana. Miqóo óoruree Yísuna ufara suqímarusa misá úriqararausa faqá kai ufa qídaqa, ánaamuru Yísunara qímannimiafannufana óosana óosana qímannimiqiafana. Misá sía írifaqa qiní saika óoqai faqa maqee faqa sía ámiqimandee qiní dóoki íriranaki qáoo qifóora minára qinée qímannimiqa. J {&Qinée Pauroosa Siria máqa maaqaki faqa Sirisia máqa maaqaki faqa kísaaqasaa qísaukuqara taikásee qíkunni qaara faqa qaara faqa óoqu marasée aukuana maraséeqa Baranabasina faqa Titusana faqa nífiqamareeqa Yeerusareenni óoru fíqiafana. UI %&Misá mi-ufána iriséeqa Ánutufinnai qiníara dúfi dúfi qímariqau._H 9&Akaqáusa qiníara qímannimunara írimarusá kai máriqau. Misá maaqímandee qiníara qímannimiqau. Maasá mandáikamma qimiqéemaru fasiqafa dóo maqee quándaki narí naru taikée marú ufana qímannimidanoo. qG ]&Mi-aukuanna mi-kamúqoo Yudeea máqa maaqaki máridaqa Yísuna ufara suqímarusa sía qiní qíqafaqau. F &Qinée Yeerusareenni qaara amaana maraséeqa Siria máqa maaqaki faqa Sirisia máqa maaqaki faqa óonu kísaaqasaa máriqiafana. ZE /&Qinée maa-akaránakinaa ufa ánoona kai qídaqa sía únna ufa qídaqa. Faiqí sía Yísuna fasáasa ufa qímaqimiqau, Yísufa narí kai qímaqiminau. Ánutuna áfusaa máridaqa ánoona ufa kai qídaqa. D &Mi-kamúqoo sía Yísufa niqiqoo fásiqausa níndafaqiafana misakíqari Yísuna ákaqa Yameesana miná kai qáfaqiafana. VC '&Yísufa indaarú kooroommáqooqooqari qaaramoo áukuana áiqarammafufaqa Yeerusaree máqusai óoruree Peetooroo funnái miná qáfamasee áqoondikianáuree qímaseeqa miná faqa qaara amaana máraqiafana. )B M&Ánutufa qiníara narí ámiqira fasaasa ufa ánaamuru qímannimiannee qímaseenoo Damasakusa máqusai fímariafanna aanásaa narí ámaaku qiní uqaqífiqanau. Uqaqífiqasoofaqa sía moo fásiqunnai óonureeqa Yísuna áufakiana íriqia, narí ámaaku uqaqífiqaannee qímaseenoo sía Yísufa niqiqoo fasiqusakina óoqai márusakina Yeerusareenni sía óoruree iráafanaqa qímaqimiqau. Sía qinée miqí qiafana qinée andeeqásee quándaki Arabia máqa maaqai óonu marikíqa óonu randéeqa aniréeqa kafáa Damasakusa máqusai fiqíafana. A &4@ c&Ánutufa sía qiní mandóosanara írinoo narí idaaqíra ámiqi ámiqira máriranaki márinoo qiní qínoofa sía qiní máqoo kamuqoo narí aináinira sáikaki márianifeera óoqai indaarú qiní dáarama mi-saikánaki quqáqisoofaqa kísaaqasaa sía íriqiafana, mána mána kai qiqíafana. ?  & Qinée óoqai kumaaráa máriafana Yuda máqannaa amaana úfa ámiqimandee firaaqóo qímariqiafana. Qinée Yuda máqannaasa amaana úfara qeeqá qikiaqauqa úrinnaaqaramasee mi-ainainná qiqíafana. Qinée misá úrinnaaarammásee firaaqóo maasá qikeekú qikaakú óosana máraqiafana. Qinée minakí fídaqa Ánutuna ufara faqa Yísuna ufara faqa suqímarusa sía nífauaqiafana afeekaikámándee misá mandáikamma nímaqaqiafana. Qinée minára ámiqimandee taikáanee qídaqa mandaikamma nímaqaqiafana. > &= '& Sía faiqíkinaana qinée máreeqa, sía moó fannoo qímaqimifaqa íriqa ásauku mundírafa Yísufa narí uqanna kooroomámbi qímaqiminau. < /& Óo qiní qíkaqaafasaauqa qinée maa-ainainnára qímannimianaura. Qinée qímannimíanna fasaasa ufana sía faiqí áuquqoofa máridanoo. ; ;& Faiqí nífusaa qeeqá qimoofée qída fee nasurída fee miqí qídaqee óo sía uqanna qinée miqíanaura. Ánutuna kúqaa eedóo qíra ufara qinée randáidaqa. Qinée faiqí nífusaa fífau nasurídaqa miqí qídafau sía ásauku mundírana aináiniranaki márini maqee maqee qiní dárirara kai qiafaqa moo áinainiranaki funáiqini. Pauroofa Yísufa niqiqoo fasiqausaikammafi óosana ároo ufafa. N: & Maasá óoqai qímannimiafannanasaa kafáa maqee qímannimidaqa, moó fannnoo maasá óoqai qímannimiafannana moosáa qímasee qímanniminafa mifá Ánutuna áqurarara ufa ámeemaanai máriannoo. 9 &Indaarú maasá Yísuna ámiqira fasaasa ufa ínni qímannimiafannana dóo maqee maasée moó fannoo fee innaarúnaindaraa qangiroo moó fannoo fee moo fúka áaqee maría fasaasa ufana qímannimufaqee Ánutuna áqurarara ufa misásaa máriannoo. b8 ?&Sía moo ámiqira fasaasa ufa máridanoo moodáa kai máridanoo, faiqí ánaasee akaqáusa ásauku mundírana ámiqira fasaasa ufa qumáree maréeqee káqinni ubeekéeqa minánnai fúrufarirana ínni nímimariafanoo. `7 ;&Óo Karatia máqannaasa qinée ínni óosanara tautúmmiqa. Ínnee dauní aaqee uqanna Ánutuna minnísaafaqa qinée minára iriséeqa tautíqa, mifá narásauku mundírana idaaqírana káqi nímiranannai ínni náarama quqásoofaqa ínnee aaqee uqanná quqásee sandéeqa moo ámiqira fasaasa ufara foora randóofaqa iriséeqa tautíqa. 6 #&Ánutuna aréenarana faqa amooqírufa faqa náaru náaru ámimariani, dóo miqíani. Sía moo ámiqira fasaasa ufa máridanoo moodáa kai. 5 !&Maasá qíkoofa Ánutufa qufanoo ásauku mundirafa iriséenoo eedóo qímaseenoo mi-maú finau maqee kámuqoo márunna mandáinaina afeekaikiranakinaana maasá idukúaqeera naráfaaqa maasá mandáinaina ákiaqara aunírira saqárisaa paasóosamásee quqánau. E4 &Maasá aiqámausa qíkoofa Ánutufa faqa miná ásauku mundírafa Yísufa maasá Karaambáiqa faqa Ánutuna idaaqíra ámiqi ámiqirana faqa naundurá asooárana faqa ínni nímiani. "3 ?&Maaqóo mária níkaqaafasaasa dadaaqída ínni Karatia máqannaasa nímandaidaqa, Karatia máqa maaqaki Yísuna ufara suqímariasa ínni nímandaidaqa. =2 w&Qinée Pauroosa Yísufa diqiqoo fásiqausa máridaqa maa-pasána ákara rúmannimaqaidaqa. Sía faiqí faiqi moó fannoo qiní maréeqee Yísufa niqiqoo saikánaki quqáqoosa máridaqa, sía Ánutufa moo fásiqara qufanoo qiní mára quqánau. Ánutuna ásauku mundírafa Yísufa faqa narí ákoona Ánutuna faqa Yísuna kúqiranakinaana uqéera quqóofa miqandákai qiní rafáaqafusee mara quqáqoosa máridaqa maa-saikánara qídaqa. "1?(&Isaraee máqannaasa fída márufanoo qasuru fannoo aiqáma fáasaana Yáaweena úiqaana máqa ákiiaaqa márinau. Aiqáma eendaki idáuruara foorá miná ákiiaaqa márufaqa qáfee máriqau. Miqínoo márufaqa fífiiufaqa Yáaweefa nímiraree qu máqa máaqanaki óonu ráqau.P0(%Qasuru fannóo káqi miqoo márufaqa misá faqa káqi miqóo máriqau. '/I($Qasuru fannoo uqéeree fukári kai Isaraee máqannaasa nárì úiqaana máqa faqa Yáaweena úiqaana máqa faqa aiqáma áinaina faqa tatu máree fiqau. @.}(#Miqímmáfunara Mooseefa sía úiqaana máqa kéeqanau. -5("Miqí másoofanoo qasuru fannoo úiqaana máqa dukúnimámbufanoo Yáaweena káaqa qára dároo dáraa írafa úiqaana máqaki qumbiqá finau. I, (!Miqímma taikáseeqa Mooseefa qufaqá úiqaana maqa faqa firaa qaidara faqa quqúsa dapu fíqu fíqumma rakíqaqau. Rakíqaseeqa dapu kooqíki faqa qámunna ititáqau. Miqímmásee misa Mooseena faqa aiqáma áinainirana taikáqau. Qasuru fannóo Ánutuna úiqaana máqa ákiiqa ámummaqa márinau. (Namba 9:15-23) K+( Misa úiqaana máqaki kéeqararee qímasee fée tatúfira qáidara aaqá fíraree qímasee fée mi nammarínaki níku nísauku nammári uqusée fímariqau. Yáaweena ufamáu kai miqí máriqau. *{(Mi nammarínaki Mooseefa faqa Áaroonafa narí faiqi námu faqa mi nammarínaki níku nísauku nammári úqi máriqau. L)(Miqí máseenoo Mooseefa nammári dífaani madáanai qaidara mianní márufanoo úiqaana máqa kooqí murúnni márufanoo qámbaana quqánau. Quqáseenoo nammári minakí adía qumbiqánau. v(g(Diriséenoo tatúfirana suqée máru qaidarána úiqaana máqa kooqí amummaqa mádaanai quqánau. Quqáseenoo Mooseefa aandáù tatúfirana faqa sakuma fooqáa írana qaindi rírana faqa tatúfinau. Yáaweena ufamáu kai miqínau. 9'o(Mifá úiqaana máqa kooqíki qámunna dírinau. v&g(Quqáseenoo mifá ámiqira áfundimaruna andaana rírana quqáseenoo idáranau. Yáaweena úfamau kai finau. %%(Miqí máseenoo Mooseefa kóorannai áuqira qáidara maréeqeenoo úiqaana máqa maamiqóo óosiranaki ititáqoo qámunnana aaqá quqánau. $}(Yáaweefa qúmi máru úiqaana maqánaki qóoma sáqari quqásee qumbísoofanoo qanau. Yáaweefa qímamúndee kai inau. g#I(Miqí máseenoo Mooseefa qóoma saqari úiqaana máqaki súani afu dínni átaaqeenni (South) máaqa atuna mámmaaqai quqánau. Dínni táatatai áiku faqaa teeboora quqásee dínni táatatai qóoma sáqari quqánau. }"u(Quqáseenoo mi teebooránasaa Yáaweena ámiraree qù féemuna quqáqoofanoo márinau. Yáaweena ufamáu kai finau. !y(Mooseefa áiku faqaa teeboora maréeqeenoo náaquqara óosiranaki súani áfu dínni átaaqeenni North quqánau. 0 [(Rafáaqafúseenoo mi bookisána maréeqeenoo úiqaana máqaki quqáseenoo qamunna qumáreenoo dirisoofanóo minásaa ititá ámaqanau. Yáaweena ufamáu kai miqínau. $C(Mooseefa sánda ufa ákararira óoniqara bookísaki quqáseenoo miná aindúsira áikaqara anaanukí upeekáseenoo miná nífauara afu rafáaqafinau. -(Rakiqaseeqa indaarúqaa qamunna qairí akuséeqa miná ámuaaqa qaaramoó miná rafaaqafuanífeera qairí ákiqau. Yáaweena ufamaú kaimbiqau. .W(Mooseefa qufaqá úiqaana máaqa átuna ámaaqauqa maqáki quqáseeqa máaqa atuna minakíaqa kurádamasee ausana auní rúmasee kooqíndanai átuna faqa rakíaqau. =u(Isipa máqa máaqa kíqari ánukari moo áukuana áiqaróofaqa moo áukuana indaarúqaa úqoona miná indaarúqaa fáasaanasaa Yáaweena náaquqara úiqaana máaqa usakáqau. P(Móoseefa aiqáma áinaina Yáaweefa qímamúndee kai másee áuqanau.  (Miqí máseenana Áaroona íanandee ínana miná faiqi námu faqa fadaméena níkiiqa ámoondúnna rurúfamma nímaqaa. Miqímmasáinaqa qiní aanáiqikira sáikaki máriaqa. Mi fadameenafa misá náaruara qiní aanáiqikira sáikaki márirana nímiannoo. Z/(Miná faiqi námu nífiqee míniseenana aanáiqikirausa qamunna afisú nímaqaa. ^7( Áuqamásaifana aanáiqikirausa qamunna marasée Áaroona afisú ámaqasee qiní útaaqama qímaqara fadaméena akiiqa ámoondunna rurúfammásáinanoo náaquqanoo máridanoo qiní aanáiqikira sáikaki máriani. }( Miqí másee Áaroona narí faiqi námu faqa nífiqamaree úiqaana máqa kooqíki múnusáinaqa nammári áuqaaqa. I ( Nammári dífaanisaa faqa miná óosanasaa faqa miqí kai iaqa. 4c( Miqímmáseenana firaa aidara aandáu tatúfirana suqée máriana faqa minásaa qáraa áinainauqasaa faqa mi fadameenná rurúfa másainanoo káaqa náaquqanoo máriani. ^7( Yáaweefa Mooseena kafáa qímaminoo qínau. Qiní náaquqara fadameena maraséenana úiqaana máaqa faqa minakínaa áiqama áinaina qiní útaaqama qímaqaranasaa rurúfá másainanoo náaquqanoo máriani. ^7(Quqúsa dapu úiqaana maaqa aru fíqu fíqumma datímasee kooqíki qamunna díriaqa. (Kafáa nammári difaani maréeqee máaqa kooqi dínni firaa qaidara dínni qámbaana quqásee nammári adía umbiqáaqa. wi(Qáidara firaana aandáù tatúfirana suqée mariana úiqaana máaqa kooqí amummaqa quqúsaki quqáaqa. |s(Quqáseeqa kóorannai áuqira áidara ámiqira áfundi marí pauraqána suqée máriana maréeqee maamíqoo óosiranaki moodáanaki kíra bóokisa ámummaqa quqáaqa. Quqáseeqa kooqíki ititée mária qamunnána maraséeqa kooqíki díriaqa. ?y(Áikufaqaa qáinda marée mini quqáseeqa minásaa aináinifándinna ainainausa minásaa míni quqáaqa. Qóoma sáqari faqa míni quqáseeqa miná qóomauqa miná ati mau quqáaqa. 7i(Moodáanaki kíra bookisaki qísaukuqara taikasee 10 sánda úfa márina káaqa náaquqara óosiranaki quqásee ititée fandínnana firaa qamunna marasée minásaa ititaaqa. x k(Indaarúqaa qúqoonasaa indaarúqaa faasaana ínnee qiní náaquqara úiqaana máqa óosana arasée usakáaqa. ,  W(Yáaweefa Mooseena qímaminoo qinau.  !'+Mooseefa aiqáma áinaina aiququ másee qáfamaseenoo Yáaweena írirana máu kai auqeeaafoo qímaseenoo ámiqi ámiqimma nímaqanau.g I'*Isaree máqannaasa Yáaweefa Mooseena qímamúndee kai másee aiqáma áinaina áuqaqau. D ')Mináuqa múnu uqafíqaseeqa Áaroona náaquqara qámunna faqa narí faiqi námundi faqa náaquqara máqaki aináinidaqa afisífandínna qamunnana ámiqirana múnu Mooseena uqafíqáqau. {q'(Dapu qamunna faqa dapu fáqa dapu óosana ámaaqa áuqirana faqa dapu kooqí qamunna faqa dapu sánda faqa apúpuka faqa aiqáma áinaina náaquqara úiqaana máaqa aundurái áuqee maría ainaináusa faqa máree múnu Mooseena uqafíqáqau. ''Booróosannai áuqira áidara faqa mina fukaa ásaana booróosannai áuqirana faqa mina qaindúsira sáqari qára faqa miná óosana óosana áinaina faqa nammári adiee maría difaanína faqa miná óosana faqa maree muna Mooseefa unnái quqáqau. b?'&Kóorannai áuqira áidara faqa Yáaweenaindi fee qímasee útaaqama ámaqasee adía nímaqee maría fadameenná faqa áfundi marí pauraqána faqa úiqaana máqaki kooqí ititára qámunna faqa máree munu quqáqau. -U'%Misá ámiqira kóorannai áuqira qóoma sáqari faqa miná qóomauqa faqa mina óosana óosana áinainauqa faqa mi qoomáusa fadaméena faqa máree munu quqáqau. '$Misá áiku faqáa qáindá faqa minásaa mári ainaináusa faqa Anutuna áfusaa quqára feemu faqa maree múnu quqáqau. %E'#Misá moodáaniki kíra bóokisa qaara óoni minakí máruna faqa miná áfu faqa miná qaindúsira saqari qara fáqa máree múnu Mooseefa unnái quqáqau oY'"Sipsípa ákoona ápata faéena ákirana minánnai úiqaana máaqasaa ákirana fáqa ooruku námmarikinaa áandau apata úiqaana máqasaa ákirana fáqa káaqa náaquqara óosiranaki ititára qámunna fáqa máree múnu quqáqau. .W'!Misa úiqaana maqa faqa miná rafáaqa fímaria qamunnana faqa miná anaanu faqa mi maqána úsakara átunauqa faqa aunírira sáqari faqa óosuki faqa kooqíki faqa rakíqee fandínna saqárisa faqa saqári maqáki rakíqarana ámaaqa áuqirana faqa maree Móoseefa márunnai múnu quqáqau. ' Miqímasee Yáaweena úiqaana maqá taikáqau. Isaraeena áiku ásauku Yáaweefa Mooseena qímamúndee kaí aiqáma ainaina iqau. <s'Misá doodapáani dirindáasiandannai áuqirana marasée qátasaa quqásee akúniqau. Yáaweefa Mooseena qímamúndee kái iqau. Dóo aíqama sáika taikanau. (Rafúdoo 35:10-19) ~'Misá ámiqira kóorannai níqinaaqa rumbéemaru doodapaanínara foorá áuqusee minásaa Ánutunaindi fee qímasee ákara riqau. f}G'Misá sipsípa asusí dirindáasi ákirana faqa pánnoona ákirana faqa faéena ákirana faqa tiríta uqanna namu faqa sufusée Áaroona narí faiqinámu siútauqa faqa Áaroona úriqarara qata faqa miná faiqinámu káqikaa qatauqa faqa áuqiqau. Áuqusée ooíqanda íaninnana minánnai kai áuquseeqa óosana óosana ákarannoo afaaqa áuqiqau. Miqímmaseeqa misá tarausísa tiríta uqannánnai áuqiqau. Yáaweefa Mooseena qímamúndee kai íqa aiqáma áinaina áuqiqau. |'{y'Mina áti máu raqándaammásee akunúseeqa saqári aqama faqa káqikaa biru kóorannai áuqirana faqa mina átimau qusíqau. Dirindáasi ákira sípsipa ásausi faqa pánnoona ákiranannai faqa faéena ákiranannai mi saqari aqamána amana áuqiqau. Áuquseeqa mi saqari aqamána aaqa kóorannai áuqira bíru faqa qamunna átimau moó máfi quqée moó máfi quqée iqau. z'sya'Misá anuka ámaaqa áuqiqau. Qamunna raqándaammásee akunúsoofanoo anuka upeekóofanoo sía anaqínau. x 'Misá eefooda qámunna meeáqoo qáraana áuqirara dirindáasi ákira sípsipa ásausinnai kai qamunna kísaaqa áuqiqau. Tw#'Nímuqusasaa diri maría qamunnánasaa anaanukí dirindáasiandannai súfira sánda usuakí eefooda qámunnasáa qaraa anaanuki ususée rumbáqau. Miqimmásoofanoo ámuqusasaa ititára qamunna sía kási kásinau. Yáaweefa Mooseena qimamúndee káì iqau. Ínnee akaqá qámunna aanáiqi kírausaindi auquaqa. (Rafúdoo 28:31-43) 6vg'Kafáa qaaraqánda ánaanu kóorannai áuqusee áfunni qumu máru eefooda qamunnánasaa aqaasanái ámiqira qámunnannai súfirana ooíqandi máruna áakaariqara rumbáqau. +uQ'Kafáa nímuqusasaa rufímariana anaanu qaara qánda kóorannai áuqusee aunduráindari átisaa mi anaanúna rumbásoofanoo eefooda qámunna mámmaaqai márinau. t5'Mi sandána áti qárannai áururusaa kóorandannai óoni isooqa aruqaanáki ootúpaaqa. Miqímmasoofanoo áururusaa eefooda qámunnasaa rumbánau. Ws)'Qaaraqánda séenanda kóorannoo afundáranannai mi anaanu qandáki qusíqau. trc'Kóorannai anaanu qaara qánda áuqusee ámuqusasaa rúfuaninna qámunnana mirínni átisaa qara qúsiqau. :qo'Misá nímuqusasaa rumbárana ánaanu ámiqira koorannai áuqira sándannai séenándara foorá áuquseeqa moodáanaki quqásee afundásee dínni dínni áti saa qusíqau. -pU'Mi oonísa moodaa moodáa óoni fannoo Yakooboona faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée 12 Isaraee máqannaasa kikíqa úsinoo márinau. doC' Ínaaqiana átimau padiranaki moo óoni áuqu beerira faqa moó óoni áuqu kanirianna faqa moó óoni áuqu yasapaa faqa minamúnannai padíqau. Mi oonísa kóorandannai ámuqusasaa máru qamunnanasáa isooqa áraqau. n/' Miqandá múqufi padiranaki moó óoni áuqu teerakoisa faqa moó óoni áuqu agatee faqa moó óoni áuqu ameetisa faqa minamúnannai padíqau. m1' Miná ánaaqíanna padiranaki moo óoni áuqu eemeerara faqa moó óoni auqu safairee faqa moó óoni auqu daimánna faqa minamúnannai padíqau. tlc' Misá óoni ámiqirana firaa feefauru áqimaríana kai marasée qaara faqa qaara faqaki mi qamunnánasaa padíqau. Indaarúqaa pádiranaki moó óoni áuqu rubi fáqa moó óoni toopasa faqa moó óoni ganeeta faqa minamúna padíqau. `k;' Mi qamunnána tukáandasoofanoo aiqáma áti amana amana kái 22 centimetres márinau. j'Eefooda qamunna áuqu ainaináusannoo kai ámuqusasaa rumbára qámunna áuquseeqa moodáa kárira ákara kai riqau. i'Miqímmasee áururusáa eefooda qámmunna áakandammásoofanoo Yakooboona faiqi námu qísaukuqara taikasee qíkunni óoqu qaara marasée 12 Isaraee máqannaasa kíkíqa úsinoo márinau. Nímuqusasáa rumbára qámunna áuqiqau. (Rafúdoo 28:15-30) |hs'Eefooda anaanusáa ákumáaqa óoni qaaraqánda pupú óoni marasée dínni ánaanusaa moó dínni ánaanusaa moó quqásee Yakooboona faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée núqu mi ooni qandásaa ákara riqau. Dg'Miná oóiqanda íaninnana ámiqira qámunnannai eefooda qámunna áuqundee kai másee áuqiqau. Mifá eefooda qámunnasaa akúnirafa márinau. Yáaweefa Mooseena qímamúndee kai ìqau. f 'Eefooda qámunna anaanu qaaraqánda fánnoo áururusaa áakandiánínnana áuqusee éefooda qamunnasaa dínni dínni rumbáqau. `e;'Misa koora túriisoofanoo adamanáika máfufaqa tirítándara foorá aukíiseeqa sipsípa asausí dirindáasi ákirana faqa pánnoona ákirana faqa faéena ákirana námu faqa sufuséeqa ámiqira qámunna áuqiqau. %dE'Misa sipsípa ásausi dirindáasi ákirana faqa pánnoona ákirana faqa faéena ákirana faqa kóora sánda faqa sufuséeqa eefooda qámunna áuqiqau. c -'Misá sipsípa asausí dirindáasi ákirana faqa pánnoona ákirana faqa faéena ákirana faqa marasée aanáiqikirausa náaquqara óosiranaki aináiniaqéera ámiqira qámunna áuqiqau. Áaroona aanáiqikira qámunna faqa Yáaweefa Mooseena qímamúndee másee áuqiqau. Sb!&Dapu sáqari rakíqarana ámaaqauqa faqa kooqí saqári rakíqarana ámaaqauqa faqa úiqaana máaqa apupukauqa faqa dapu fíqu fíqu írana apúpukauqa faqa aiqáma mi booroosánannai kai áuqiqau.aa=&Mi booroosánannai Yáaweena úiqaana maqa kooqíki saqári rakíqarana ámaaqauqa áuqiqau. Aandáù tatúfira qáinda fáqa miná fukaa ásáana fáqa minakí suqée marú áinainausa fáqa minánnai kai áuqinau. Q`&Yáaweena ámu booroosána umaara fannoo 2,425 kilograms márinau. 9_m&Miqímmáseeqa akaqá síruaa 30 kilograms amana káqi márunannoo aunírira sáqari faqa átuna rakíqarana áti máu faqa qamunna dírirana táfara foo írana faqa áuqiqau. /^Y&Máaqa atuna óosana ámaaqa áuqirafa 100 márinau. Mi siruáana moodáanaki ásaana rúmasoofanoo 3,400 kilograms márinau. Náaquqara úiqaana máaqaki qamunna díri marú sáqarisa rakíqarana ámaaqa faqa máaqa átuna rakíqarana ámaaqa aiqáma moodáa moodaa 34 kilograms kai márinau. ]{&Aiqáma fásiqauqa 20 aukuana faqáasa núqu marasoofaqa misá nambáqa 603, 550 fasiqauqa takísa munnimma áqi máriqau. Mi takisána áqusoofaqa mi siruaaná qumáree úiqaana maqa síkeerasáa diriséeqa qáfoofanóo 3,430 kilograms márinau. \&N[&Aiqáma kóorauqa náaquqara úiqaana máqa usakárara Yáaweena ámidee qufá miná ummaara úiqaana máqakinaa áinainauqa amana másee qáfee máru sikeerána amana 998 kilogram máree ániqau. #ZA&Miná dadaaqí márufa Ooqooriabafa márinau. Mifá Aasamakana ámaaku Dannana áti márinau. Mifá óonisaa óosana óosana áinaina amana áuqi marúfa márinau. Mifa sipsípa asausí dirindáasi ákiranannái faqa pánnoona ákiranannái faqa faéena ákiranannai faqa ámiqira sánda sufusee ámiqira qamunna áuqimarúfa márinau. Kafaa mifá óosana óosaná ainaina amana áuqirana akóofása márinau. Y%&Beesareerafa Urina ámaaku Hurana ánaiqi Yudana áti márufa mifá aiqáma ainaina Yáaweefa Mooseena qímàmúndèe kái másee áuqinau. PX&Yáaweena úiqaana máqaki qaara oonisáa qísaukuqara 10 sánda úfa ákara rírafa márinau. Mi maqánaki aináini marúna kóora faqa siruáa faqa booróosa faqa márinau. Aanáiqikirana Áaroona ámaaku Itamarafa Reefina áiku ásauku qímannimi márufaqa misa mi koora ainaináusa ásaana rúmasee ákara rímariqau. eWE&Úiqaana máqa átimau apúpuka árifandínna áikausa booróosannai kai áuqiqau. Úiqaana máqa dapu rakíqarana qumáraanífee qímasee apúpuka áqoosai faqa áfuqai faqa aruqaafá aiqáma booróosannai áuqira apupuka kai márinau. Misá kóora faqa siruáa faqa booróosa faqa marasée Yáaweena úiqaana máqaki minánnai aináini máriqau. #VA&Misá mi qamunnána dapu sáqari qaara faqa qaara faqa kooqíki rakíqaranasaa díriqau. Mi dapúsa óosanaki booróosannai amaaqa áuqusee minakí rakíaqau. Mi dapúsa áti rafaaqafirana faqa auní rúmaqàa saqárisaa faqa táfara foorá íranauqa faqa siruáannai kai áuqiqau. U3&Kooqísaa ititára qámunna ámiqirafa márinau. Misá sipsípa asausi dirindáasi ákirana faqa pánnoona ákirana faqa faéena akiranannái faqa sufusée mi qamunnana áuqiqau. Áuquseeqa ámiqira sándannai óosana óosana ainaina amana áuqiqau. Mi qamunnána kísaaqa fannoo 9 metres márinau. Miná qúsa fannoo 2.2 metres márinau. Mi kooqína qámunna dapu rakíqarana amana kái márinau. 5Te&Aiqáma dápu fíqu fíqu írafa siruáannai rafáaqa fúqaa saqárinasaa ootúpanoo márinau. Minásaa qamunna dírifandínnana táfara foo íranauqa siruáannai kai áuqiqau. Miná dapu átimau faqa siruáannai kai rafáaqa fiqau. Mi saqarísa rakíqeefandínnana amaaqauqa booróosannai áuqiqau. \S3&Aiqáma qamunna dapusaa dírinoo márufa ámiqira qámunna kai áuqirafa márinau. MR&Mi kooqína dínni dínni dírifandínna qamunnafa 6.6 metres márinau. Mi kooqína dínni dínni qaaramoó dápu faqa miná ámaaqa faqa dínni dínni qaaramoó faqa miná ámaaqa faqa márinau. Q&kPQ& Súani óosana qaannai kooqí márutinai aqa urúanai inóo máruna amana kai 22 metres márinau. O)& Súani kéeqee marú qáannai dapu qúsandanai miná kísaaqa 22 metres márinau. Miná dapu sáqari 10 faqa mina ámaaqa áuqirafa faqa 10 kaí márinau. Qamunna dírifandínnana táfarafoo íranauqa faqa aunírifandínna sáqarisa faqa siruáannnai kai áuqiqau. aN=& Súani áfu dinní ataaqéenni undée kai íqa dínni ataaqeenni faqa miqí kai miqáu. vMg& Mi qamunnána dírifandínnana booróosannái dapu 20 áuqusee mina kúradeefandínnana ámaaqa miqí kai másee 20 áuquseeqa siruáannai táfára foorá miná amana kái áuqusee aunírifandínna sáqarina faqa minánnai kai áuqiqau. CL& Ámiqira sanda sufusée áuquqaa qámunnanannóo úiqaana máqasaa quqúsara foorá áuqu ititánau. Súani áfu dínni ataaqeenni (south) miná kisaaqa fánnoo 44 metres márinau. K!&Uíqaana máqa kooqíki dadaaqí maru ánaaseesa nárìqa booróosannai áuquqoo tánukana Beesareerána ámufanoo minánnai nammári áuqara difaanína faqa miná óosana faqa áuqinau. Yáaweena úiqaana máqa dapú áuqu fíqu fíqu iqau. (Rafúdoo 27:9-19) QJ&Mifá akasia sáqári marasée anaanu áuquqoonaki áusinau. Tatúfira qáinda indooíra saqarinnai kai aundurá faqaana áuqinau. Firaa pirita nammári áuqèe fándinnana áuqinau. (Rafúdoo 30:18) I&Mifá akasia sáqari tatúfira qáinda aindúsifandínnana qaaraqánda maraséenoo booróosannai miqandá rafáaqafinau. 0H[&Tatúfira qáinda átiqara anaanu qaara fáqa qaara fáqa 4 áuquseeqa bookísa átiuqasaa rumbáqau. Misá aindúsi fandínna sáqari qánda upeekáaqeera rumbáqau. }Gu&Mifá fukaasáana booróosannai áuquseenoo tatúfira bookisa aundurái kasaaqaí óoqeeqásee qámbaanai quqánau. 2F_&Mi tatufirána suqée maría qaindánasaa suqée maría ainaináusa booróosannai kai auqinau. Dandá afaqára fútufitauqa faqa savóorauqa faqa uqnauríra píritauqa faqa táfa fooqáa irana áti saaee írana faqa idá qáuni afaqée mária futufitáusa faqa aiqáma booróosannai kai áuqinau. E&Miná qaara faqa qaara faqa 4 átisaa aanairá foorá áuquqoofanoo márinau. Tatúfira qáinda moodaa saqari fánnoo kai átimau faqa qámbaanai faqa aanai faqa moodáa sáqarinnai kai áuquqoofanoo márinau. Mi aiqama ainaináusa booróosannai rafáaqa finau. zD q&Beesareerafa akasia sáqari marasée minánnai tatúfirana suqára qáinda áuqinau. Miná kísaaqandanai faqa qúsandanai faqa amana amanakai 2.2 metres márinau. Maqá sáaqari kúradarafa qaara faqa qaara faqa 4 amana 1.3 metres márinau. _C9%Misá náaquqara fadameenna Yáaweenaindi fee qímasee nikiiqa ámoondunna adíee fandínnana áuqiqau. Idáki quqásaafanoo adíafaa íra úndimari pauraqára ámiqira úndimari fadameennará foorá áuqiqau.[B1%Mi qaindusira saqari qandá akasia sáqarinnai áuqusee kóorannai rafáaqafiqau. A%Kóorannai qaaraqánda anaanu áuqusee dínni moó dínni moó quqásoofanóo qaindúsifandína sáqarina atukarammá qumáranau. @!%Miná áfu faqa aanai fooqáana faqa ataaqée qara faqa ámiqira kóorannái kai rafáaqafúsee kóorannai miná fíqu fíqumma áuqiqau. "??%Misá akasia sáqari marasée ámiqira afundí mari ida munána áreefandínna aidarána áuqiqau. Mi aidaráfa dínni dínni amana kái márinau. Miná kísaaqandanai 45 centimetres márinau. Miná qúsandanai miqí kai ínoo 45 centimetres márinau. Maqásaa qari óoru fírafa 90 centimetres márinau. Miná qára qaara faqa qaara faqa ati moodáa sáqarinnái kai burimakáu aanairá foorá auqiqau. *>O%Qóoma quqára áika ámiqira kóorannai 34 kilogram umaara amana kái marasée áuqiqau. Ámiqira úndimari munána suqára qáinda áuqiqau. (Rafúdoo 30:1-5) J=%Misá ámiqira koorannai qóomauqa dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 qóoma áuquseeqa mi asaanáusa átimau quqáqau. Miná úfaqaa faqa dandá afaqée máriana faqa áuqiqau. u<e%Ámiqira koora turiiseeqa minánnai kai qóoma óosana faqa ásaanauqa faqa áfufeenaarirana faqa áuqiqau. E;%Moodáa aqama indaarúqaa ásaana qara ámeemaanai márinau, kafaa miná múrufi ásaana qara ámeemaanai moó áqama márinau. Kafaa miná múrufi ásaana qara ámeemaanai moó márinau. o:Y%Miná adaká sáa qaara faqa qaara faqa 4 saa taatuqée áqama téeqnóorina aqamara foorá áuqiqau. T9#%Aiqáma mi asaana namúna átimáu kóorannai taatuqée áqama áfufeenáari márindee másee afaaqa áuqiqau. Mi afufeenaariráfa téeqnóorina aqamara foorá márufaqa mi asaana namúna sáa áuqiqau. 8%Mi qóoma aikáusa qísauku dínni taikásee dínni áni moodáa marasée 6 márinau. Dínni qaaramoó dínni qaaramoó márinau. 07[%Misá qóoma qumbira áika ámiqira kóorannai auqíqau. Misá kóora túriiseeqa minánnai kai qooma qumbíra aika óosana faqa adaká faqa ásaanauqa faqa áuqiqau. Mi asaanáusa saa mi kooránannai kai taatuqée áqama áfufeenáari márindee máseeqa káafara foorá afisú ámaqáqau. 6}%Mifá ámiqira kóorannái kai teebóorasaa quqéefandínna pírita kaafáusa faqa kísaaqa káafauqa faqa Yáaweena ámifandínna úainna adíara pírita uqnaurírana faqa áuqiqau. Misa qóoma qumbífandinna aikána áuqiqau. (Rafúdoo 25:31-40) M5%Mifá akasia sáqari qaindúsifandinna qanda kóorannai kukúqinau. H4 %Teebóora áfai ameemaanandanai qaindúsirana amaaqa áuqinau. Mifa mi anaanúsa áfai ameemaanai ququseenoo atukaránau. Atukarasáinaqa aindúsira sáqari minakí áusúaqeera atukuránau. m3U% Mifá kóorannai qaindúsifandínnana ámaaqa 4 áuqusee teebóora aiqáma áiku námusaa quqánau. y2m% Mifá teebóora átiqara fíqu fíqumma 8 centimetres amana ititásee miná áfaimau kóorannai rafáaqa fiqau. _x~}}zyv^tr=qGonmmkdjkj_gfedDa`9^]\[OYXUTSwRPNMKgIoHGpFFEDUCVA @!@=<;5:e87644#2}170.,+P*m)\(a'3&I%1#!k g8#cOf>| e wfx.&Y-+&Faiqí faiqi maqásaa irirana oosana káqi akooqóo máridanoo. Miná óosana maaqímmasee koorooídanoo, faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuarirana faqa adi námufaqíra óosana óosana faqa írirana síaisa fúrufarida káqi mandáinaina máraqanuana faqa saqárinnai únnaqira Ánutuna amana auqúsee írirana miná ámimariana faqa áukainaina ufaaqa áfaannainaina máraqanuana faqa, faiqí ánaasee namuqáa kírana faqa rákirana faqa rairaiqírana faqa qúsufa qímasee áanooqirana faqa, aiqáma ainaina náriará kai fatúsimariana faqa, náadu náadu rakéekaammásee náriqá kai náadu náadu suqímaríana faqa, naríara naríara rairai qímariana faqa nammári námasee fúrufarirana faqa, misá suqúfifaqa óosana óosana mandóosana uqéeree maríana faqa óosana óosana mandóosana máraidaqa. Qinée óoqai aaquqímannimaqaafanausa kafáa maqee faqa aaquqímannimaqaidaqa, mi-oosanná máree mariasa sía uqanna Ánutuna quqúsaki kéeqeefaranoo. ,&m+S&Ánutuna maraquna fánnoo ínni rakísifaqa ínnee sía Mooseena sándufa ámeemaanai máriafanoo. '*G&Maqásaa fasiqa anaasee maqásaa irirafa faqa Ánutuna maraquna áidimari ainainafa faqa maasá naundúraki narí maqaúruamaqee narí maqaúruamaqee ídaqa miqandá namuqáa márianara ínnee fíraree qímariaqoo sía amana fifáranoo. Minára ínnee Ánutuna maraquna ufamáu fuaqa. O)&Qinée Pauroosa minára ínni qímannimidaqa. Sía ínnee ínniqa maqásaa írirannai ubeekaaqa. Ánutuna maraquna fannoo ínni náakinoo márifa maqee maqee ínni náaqooki ámiqira oosana máraaqeera qímaseenoo mandóosanara aaquqídanoo. Ínnee mi-ufamaú fíqa sía uqanna ínneeqa maqásaa íriranamau fifáranoo. P(&Ínnee aandáu̱ra foora narí áidafirana narí áidafirana narí ukáqami narí ukáqami irana narí ámi narí ámi ídaqa rufíaaqa qúsaasa ínnee narínni narínni naru taikáseefáara, minára naríara naríara nídiranara qídaqa. Pauroofa maqásaaqaraa írirana faqa maraquna írirana faqa miqandára qímaqoo ufafa. C'&Mooseena sándufa aiqámatia maa-moodaa ufánaki ánoona kambíqaidanoo, mi-ufáfa maaqímminoo máridanoo. Ínnee ínneeqa niqoónausara ínniqa nifaaqára foora nídinaqa dadaaqiaqa. x&i& Óo qiní qíkaaqaafasaauqa ínniara qinée qianáura. Ínnee ínneeqa mandáinaina rumbáranaki máriafanoo Ánutufa minakínaana ínni náarameeqeenoo Yísuna idukíranaki quqéenoo. Doo ínnee minakí máridaqa ínni nifaaqa mandá nídimari ainainafa sía quándakinoo ínnisaa rakísidanoo ínni níkaruqiranannai mínni ubeekámannimaqáani. Sía miqíaqa maaqíaqa ínneeqa naríara naríara rírafa nimudáoo qírafa ínni nífiqeeqeenoo naríara naríara dadaaqíranaki quqáani. %& Ínni Karatia máqannaasa maréeqee moó áatata quqéemariasara qídaqa misá nári fáinánduqiranará kai qídaqa nári nífaandama itírana faqa mináki ookáammaseeqa doo náadumasaqanna máridaqa sía áaqaranaki ínni fuki faakí qíma quqáaqeera. $y& Óo qiní qíkaqaafasaauqa qeeqára qímannimianauranoo qinée Yuda máqannaasa fáinánduqira ufa ásauku mundíranasaa ookáammásee minánnai innaarúnai fíraree qímariana mi-ufána maqúsa maqusa qinée qímannimi maríanaqau misá sía maqee maqee qiní dárimaría̱qini. Fáinánduqira ufa Yísunasaa ookáairafa ánoona márinoofau qinée ásauku mundírana aunírira saqarisaa árunara qímannimíanaqau sía dáruqini. Yísunasaa mundírunará kai qímannimimarúnaqa íridaqa dárimáriafanoo. (Misá mi-aukuanná fáina káfaqianda úqidee qímasaida Yúda máqannaasa maasá Ánutuna faiqi námu fee qímariqau. Nífaandama ítirausara ínni níanasaa náadumasaa máriaqee qímariqau. Pauroofa minára irisée maa-ufána qímanniminau.) q#[& Qinée Pauroosa ínni Karatia máqa maaqaki máriasara andeeqára áatata fíranara íridaqa, máridaqa. Maasá ínni faqa karaambáiqasaa atooáqa márirafa qiní qifaaqa quqárana qímidanoo, ínniara sía moó íriranamau fifáranoo fee qídaqa ínni mara moo áatata ubeekée marí fasiqausara qinée sía íridaqa, Ánutufa misá náruannoo fee qídaqa. ="s& Faiqí moó fannoo ádudu fooqáafa ínni qámbaanai moodáa mári ifa mifá kai aiqámausa radíqifinoo ínni nifaaqái sukáqamánnimaqaifaqa aiqámausa káqirunna fíraridaqa. r!]&Ánutufa ínni náarammeeqee Yísunaki quqée marífa mifáu ínni maréeqee káqi rúnna quqéenoofau. ( I&Óo Karatia máqa maaqaki máriasa ínnee ámiqimasee mi-maú fímarusa máriafanoo, nánaree ínnee maqee ánoona ufa minnísee mandóosana máree fee. xi&Maasá ásauku mundírana Yísuna faqa moodáanaki máridaqa Yuda máqannaasa fáinánduqirana faqa sía fáinánduqirana faqa miqandá fífau ainaina máridaqa. Ánoona ainaina maaqímminoo máridanoo. Naríara naríara úriqarara ainainee qímasee naríara naríara ámuqusirafa ínni Yísunasaa rusírana akooroo ímarifa mi-ainaináfa ánoona uqanna máridanoo. 'G&Maasá sía miqídaqa sía sándufasaa ookáaidaqa, maasá írirafa Ánutunasaa kai mundíqa máridaqa mífa narí kai maasá maréeqeenoo narí innaarúna amanaikíranaki quqáqiseenoo fee qímasee írirana minásaa kai rusísee máridaqa. Ínniqasaimbaqa Yísuna saqáriki márunanoo Ánutuna maraquna fannoo minásaaqari maasá dadaaqifaqa maasá Ánutuna innaarúnai kéeqáannanara asasamándee áfeesidaqa. Z-&Mooseena sándufannai Ánutuna innarúnai amanaikíranaki fíraree qímariasa dóo Yísunasaaqaraana dóo ínneeqa ateekáseeqa máriafanoo Ánutuna káqi áfaarinoo nímiranasaaqaraana áqoosai máriafanoo. &Qinée kafáa qímannimianaura afeekaikámmasee qímannimianaura moó fannoo ínniara Yuda máqannaasa fáinánduquaqee qínaqa fáinánduquséeqa Mooseena sándufa ámeemaanai doo minakí óonuraafanoo sía Yísuna námufaqa fuaqa mi-maú kai fuaqa. S&Ínnee maaná íriaqa qinée Pauroosa qímannimidaqa, indaarú ínnee ásauku mundírana saqárikiqau. Kafáa maqee moó fannoo ínniara Yuda máqannaasa fáinanduquséeqa Yísunasaa ookáamambiqa innaarúnai fuaqée qínaqa ínnee miqífanoo Yísufa sía amana ínni dadaaqíannoo fífau áinainara foora mifá máridanoo.  &Ásauku mundírafa Mooseena sándufakinaana idukúeeqee narí idukíranaki quqáqaifaqa maasá minakí máridaqa, dóo minára iriséeqa idukíra fásiqara foora dóo minakí mapukúsee máridaqa sía kafáa sándufa óosana óosana rumbáranaki fíraree qíaqa. <q&Dóo minára qiní qíkaqaafasaauqa ínniqasaimbaqa sía rumbára anaasee faiqi námu máridaqa idukíra ánaasee faiqi námu máridaqa, Yísuna idukíranaki máridaqa.&Óoqeenáa tamummáqara ákara fannoo minára maaqí qídanoo, Rumbára ánaasee faqa narí faiqi faqa aqiqámasaina moosáa fífuani. Rumbára ánaasee ámaaku Isamaeerafa idukíra ánaasee ámaaku Isakeena faqa sía miná ákoona aináina moodáanaki máraani. +O&Mi-aukuanná Isakeena áukuana faiqí ánaasee undée mándoofanoo kambíqoofa Isamaeerafa quándakinoo Ánutuna maraqunannái kambíqoona Isakeena mandáikammamaqánau, dóo maqee faqa mi-oosanáfa miqíkaimminoo máridanoo. Mooseena sándufa ameemaanai máriasa ínni aaná ititáidaqa. y&Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Saráqana ámaaku Isakeefa Ánutuna qíma afeekaikíra ufasaa kambíqanoo márinau, dóo maqee ínnee qiní qíkaqaafasaauqa miqí kaimmásee Ánutuna ufasaa miná faiqi námu kámmambiqa máriafanoo. s_&Óoqeenáa ákarakinaa ídi fannoo Saráqanara maaqí qídanoo,Ínnee faiqi síai anaaseesa asasíaqa, faiqi síai anaaseeuqa sía aupúrarana fáaqarimariasa, dóo maqee ínnee asasíranara kai fáaqaruaqa. Afaaqi minnísai asooqa adeedaana, nifaaqi faqaasa úraaqaramásee moómoo faiqi máqaannoo. (Abarahaamafa Isamaeerana ánoona mifínnai óori ukeekéenoo narí ánaaqa uqanna Saráqarana máfi ámeesuqusoofanoo máriufanoo mifá faqa asooqánamuki Abarahaamána faiqi uqanna Isakeena máqanau. Minára faiqí minnísainna ánaaseefa faiqi moómoo máqeenoora foora firaaqóo asasiannoo fee qinau.) K&Abarahaamána moo ánaasee Saráqafa sía rumbára ainainira anaasee, sía Mooseena sándufa rumbáranaki márifa idukíra ánaasee márifa maasá Yísunasaa rúsimariasa nínoofa uqanna máridanoo. Mifá innaarúnai fúka Yeerusaree máqusara foora Yísunasaa rúsimariasa firaa maqusa misá nínoofa uqanna máridanoo. !&Qakaarafa Arabia máqa maaqaki mári aaqanna kíkiqammusinoo máridanoo maqee mária Yeerusaree máqusa kíkiqa faqa úsinoo máridanoo mi-maqusána faqa mi-maqusánaki mária fasiqa anaaseesa faqa rumbáranaki Mooseena sándufa nímaarusira rumbáranaki máridaqa. fE&Mi-anaasee qandá qaara irirana kíkiqammusíqa máridaqa. Moó Qakaarafa Sinái áaqanasaa kambíqara anaasee márifa márifaqa miná faiqi námu Mooseena sándufa ámeemaanai rumbáranaki kambíqarausa máridaqa. *M&Abarahaamana ámaaku Isamaeerafa rumbára ánaasee faiqi márinau, faiqí ánaasee ímarúndee ínoo kai faiqi máqanau. Idukíra ánaasee Saráqana faiqi áadumasaa kambíqanau Ánutufa qíma afeekaikámasoofanoo Saráqafa qáafa anaasee asooqá máridanoo Abarahaamána faiqi máqanau. wg&Mifá maaqí qídanoo, Abarahaamáfa qaara faiqi máqoofa máridanoo, moo índaaruqáa faiqi anoofa aináinira ánaasee rumbárafa márinau, moo fáiqi ínaaqiannaana ánoofa idukíra ánaasee Abarahaamána ánaaqa uqanna márinau. &Ínnee indaarú Mooseena sándufakiqari idukúfi Yísuna ufasaa atooqáfi máriaasa maqee Mooseena sándufa ummaara ámeemaanai múnari mínari kafáa kéeqararee qímariasa máriafanoo. Ínnee sía fee mi-sandufána íridaqee minaki kaifáa kéeqaidee. _7&Óo qinée maqee níanai máridaqa ínni faqa máriaqaana níanai máridaqa ínniara ámiqira irirana íriaqaana káaqa ínniara daunduráki umaara ráidanoo. Pauroofa Abarahaamána ánaaqaqara kíkiqusúfa. N &Qiní faiqi námu qiní qímuqusimaria faiqi namúsa máriafanoo. Ánaasee moó fannoo faiqi ánaaqi máqaidanoo aupúraidanoo máqaidanoo. Qinée miqíkaimmásee ámiqira fásaasa ufa ínni qímannimisee ásauku mundírana andeeqára óosana márirana nírana ínniki kambíqaanifeera ínniara aupúraidaqa qímannimidaqa. W '&Akaqáusa ínni rarisámaseeqa ínneeqa írirana misásaa atooqára óosanafa qaaraikámminoo máridanoo. Moo mándoosana moo ámiqira oosana maaqímminoo máridanoo. Misá ínni rarisámasee misá mandá óosana máraaqee qíra óosanafa mandóosana máridanoo. Misá ínni rarisámasee ámiqira oosana máraaqee qíra óosanafa ámiqira oosanafa máridanoo. Óoqai qinée Pauroosa ínni faqa máriafanaqa ínni irirafa qinísaa atooqáfi ínnee qiníara rídaqa máriusa máriafanoo maqee níanai márunaqa ínnee qiníara minnísee únna ufa qímariasara kai misára kai rímariafanoo. + O&Akaqá fasiqa anaasee áaqee maríasa ínni faqa ani máridaqa moo únna ufa qímannimi maríasa ínniara únna qímasee firaaqóo rídaqa ámiqi ámiqidaqa ueeqáidaqa sía ámiqira íriranarau miqídaqau, misá ínni mara máreeqa qiní Pauroosasáa qaraana rakée iaqeera miqídaqa, misá írirafa ínnee iannai ubeekanóo márifaqa ínni íriranara nári iannái ubeekámasee misá ufa íriaqeera miqídaqa.  &Dóo maqee Yísuna ánoona ufa qímannimunnanannái fee qiní namuqáa kámambi máridee. Óo sía miqífanoo andeeqáannoo. B }&Mi-fasannái ínnee firaaqóo qiníara asasímariqau, maqee náqi fee ifaqée sía miqídee. Ínni óoqai máriranara maaqí qídaqa ínnee firaaqóo qiníara qimudáoo qímasee qiní dadaaqianée qímasee ínneeqa firaa uriqarara ainaina káqi qímuqini ínneeqa nífu faqa pitaqímeeqee káqi qiní qímuqini. "=&Qinée aurúafanaqa qíqafee sía qiníara níkooqoofaqa qiní mandáikamáqisasee minníqisaqau. Qiní aurírafa firaaqóo ínni nárufaqa minníqisaaneerusia sía minníqísaqau. Idaaqa kái máqisée marúfaqa máriqiafana. Ínnee qiníara Ánutuna qangiroorá foora mári ifoo qímasee qiní qumáraqau. Ínnee ásauku mundírana Yísuna qumároondeemmíqa qiní qumárasee ámiqi ámiqimmaqisaqau. B}& Qinée aaqee indaarú ámiqira fasaasa ufa ínni qímannimiafanna oosannara írimariafanoo, qinée aurída máriafannanara ínni maqa máaqaki kísaaqasaa máridaqa qímannimiqiafana. +& Óo qiní qíkaqaafasaa máriasa ínniara afeekaikámandee qímannimidaqa. Qinée Pauroosa Yuda máqannaasa máriaafánausa máridaqa misá óosana faqa Mooseena sándufa faqa minnísee ánaamuru naanna rámasee Yísuna saqárikámmasee miná ámeemaanai máridaqa. Ínnee faqa miqí kai íqa qiní daanna réeqa Mooseena faqa Yuda máqannaasa faqa sándufa minnísee Yísuna kai saqárikiaqa. & Qinée Pauroosa ínniki márunausa ínniara rufíaidaqa. Ínniki aináiniafanafa fífaunni maqásaa rairaa ídanoommi foo qídaqa. !;& Ínnee Karatia máqannaasa káaqa Yuda máqannaasa óosana óosana sabáta fáasaanara rímariasa máriafanoo áaqaida miqí maríafanoo. Káaqa ínni moo qúqoonara náaquqaifaqa Ánutunara íri maría quqooná fée qímasaida minára kai írimariasa máriafanoo. Áukuanara faqa qámbaana sáqannara faqa káaqa minára rídaqa minánnai innaarúna áana máraanauree qídaqa áaqee maríasa máriafanoo. %C& Dóo maqee uqanná Ánutunara írimariafanoo, Ánutufa faqa dóo ínniara faqa íridanoo. Dóo nánaree ínnee miqóoqari kafáa quándaki kafáa mandá umooqukira kúquaqaaira maqásaa írirana innai faqa ínniqa náuraa mandá sándufa innái faqa quandée fee. Ínnee Ánutuna faiqikíranakiqari quándaki fífau maqásaa írirana rumbáranaki fídee miqídaqee. Sáina Yísunasaa rusírafa kai máriaqaana. L&Óoqai ínnee Karatia máqa maaqaki márusa sía Ánutuna aaqá óonuree ámiqimasee írimariqau áfaanna ainaina sía Ánutunaki máru ainaina ínnee miná rumbáranaki máriusa máriqau. .U&Miqínara ínnee sía maqee fífau aináinira faiqi márifaranoo, ínnee faiqí faqa ánaasee faqa kúqaa Ánutuna faiqi áraamuqmaakaikámmafi maríafanoo. Dóo márifanoo narí ámaaku ámianinnana innaarúnai mári saqamana máreefandínausa máriafanoo. Ánutufa narí kai qifaqa ínnee miná ámaaku áraamuqmaaka miná innaarúnai máreefandínausa máriafanoo. Pauroofa Karatia máqannaasara káaqammirímarinau. {&Ánutufa ínniara miná ámaaku fee qiaqéera qímaseenoo narí ámaaku maraquna ínni nímuqusaki aqiqoofanoo kéeqafi marídanoo, mi-maraqunáfa ínni dadaaqifaqa ínnee faiqi ánaaqiara fooqáana Ánutunara qiní qíkoo fee qímariafanoo. %C&Miqí kai íqa maasá sía innooqéera fooqáa íra kámuqoo maasá maa-maqa maaqánasaaqaraa írira sándufa ámeemaanai máriqiafana. Ánutufa maa-aukuanára andeeqára aukuanee qímaseenoo narí ámaaku aqiqanau. Aqiqámaseenoo maasá Mooseena sándufa ámeemaanai miná rumbáranaki máriusa minakíqari feefaurú áquseenoo idukúsoofaqa fíndifiqa Ánutuna ámaaku kámambi máriaqeera Yísufa maa-maqa maaqánasaaqaraa ánaasee áranandaki rúmafufanoo maqasoofanoo Mooseena sándufa ámeemaanai maa-maqánasaa kambíqafi marínau. ~&d}A&Miná faiqi kumaaráa márifaqa miná ákoona aináinira faiqiuqa mi-faiqína faqa miná ákoona aináina faqa rakísiqa fífi ifaqa miná ákoofa dóo innooqée foo qímasaifanoo mi-faiqífa aináinasaa rakísidanoo. I| &Mi-ufanásaa ootúpammásee maa-ufána aináinafaqaafa faqa narí ámaakuara faqa qímannimianaura. Faiqí moó fannoo kuqufínanoo miná faiqi miná aiqáma ainaina máraanoo. Miná ákoofa káqi máru kamuqoo miná faiqi sía innooqánoo márufanoo káqi narí ákoona aináinira faiqiara foora máridanoo. Narí ákoofa narí ámaakuara narí aináinira faiqiara foora márifanoo saiká úmmaqirana dadaaqí marínara nárana aandáu̱ ámidanoo. Narí ákoona aiqáma áinaina máraanínafa máridanoo káqi fífau aináinira faiqiara foora narí ákoona faqa máridanoo. {{o&Ínnee ásauku mundíranaindi maríanara Abarahaamana áti máriafanoo. Abarahaamana átiuqa márianara Ánutufa Abarahaamana ámiqi ámiqirana qíma afeekaíkuna mi-amiqi amiqira ainainná kásooqaqee innaarúnai ínni faqa nímiannoo.wzg&Dóo minakíqari sía Yuda máqannaasa faqa ánaamuru faqa náaduma moo kíqa máridaqa sía karabúsa aináini maríasa faqa idukírausa faqa moo kíqa máriafanoo sía faiqí faqa ánaasee faqa moókiqa máriafanoo amana amana kái máriafanoo. Ínnee aiqáma ásauku mundírana Yísuna faqa moodáanaki máridaqa aiqámausa amana amana kái moodáa máriafanoo. yw&Ínnee aiqáma Yísuna saqárikiranannai ásauku mundíranaki kéeqafi maríanara Ánutuna ámaaku kámambi márianara ínnee ínneeqa nammári mároonannai ínnee ásauku mundírana andeeqára márirana qamunnara foora akumáree minakí fuaqa. x&w &Dóo maqee Yísunasaa rusírafa ani máridanoo óoqai uqaqífiqee márufa Mooseena sándufa sía maqee rakísi nímaqaidanoo. v-&Ásauku mundírafa qúmuaninna aukuannasaa Mooseena sándufa fannoo maasá uqannífiqara fasiqara foora márinoo maasá Yísuna saqárikiranannai Ánutuna finnai innaarúnai fírana amanaikíranaki kéeqaaqeera maasá nífiqamaree ásauku mundírana aaqá múnu qisánau. ]u3&Yísuna saqárikira aukuana sía máruqoo Mooseena sándufa fannoo miná áfeesidanoo maasá karabúsara foora rumbáseenoo maramáreenoo Yísuna saqárikira aukuana kooroomámbufanoo minakí quqáqisanau. tta&Óoqeenáa ákara fannoo aiqáma maqannaasara nári mandóosana afeeka ameemaanai kurídiranaki máridaqee qídanoo. Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa Yísunasaa írirana rusímariasa Ánutufa narí qíma afeekaikámandee maqee óosana arasée náaru márirana nímiannoo fee qídaqa, mi-nimiráfa ásauku mundírana Yísunasaa rusímarianasaa mundínoo máridanoo. Aiqáma ainaina nári mandóosana afeeka ámeemaanai márianara Yísunasaa írirana rusímarianannoo kai aikáquannoo. -sS&Maasá minára íridaqa Mooseena sándufa fannoo Ánutuna ufara qíma afeekaikírufa Abarahaamana ámunafa rafáaqafidanoo fee qianáuree. Sía amana rafáaqa fúannoo. Mooseena sándufa óosana maaqímminoo máridanoo. Faiqí ánaasee Mooseena sándufamau fídaqa miná ákiaqara sía amana náaru marirana máreefara. Miqíra sándufa Ánutufa sía níminau. Níminaqau mi-sandufána máreefau innaarúnai fini. Sr&Ánutufa sándufa quqéemarufa faqa faiqí ánaasee mi-ufamaú fímariasa faqa márianara aanáiqikirafa Mooseefa miná qámbaana máridanoo. Abarahaamana qíma afeekaikírana ámuaukuanafa sía miqínoo máridanoo. Abarahaamafa sándufamau fírafa sía márunara aanáiqikirafa faqa sía márinau. Ánutufa naríaraa qíma afeekaikíra ufannóo Abarahaamana qímaminau. Maasá minára úriqarara oosanee qídaqa. Nímaarusira ufa óosanara kooroo ídanoo. sq_&Maasá minára irisée Ánutufa náqiraree sándufa Mooseena áminoo fee inau. Mooseenakíqari fífiufanoo Ánutufa qíma afeekaikíra ufa qímamufa Abarahaamana áti ánoona uqanna kambíqaaninanaki Mooseena sándufa taikáannoo. Mi-qambaana kamusaqánna áaqarana kooroománnimaqaanifeera Ánutufa mi-sandufána quqánau. Ánutuna qangiroouqa miná sándufa Mooseena ámufanoo Mooseefa Ánutuna faqa maqásaa fasiqa faqa aanáiqikinoo máridanoo maqásaa narí aqoónausa níminau. &pE&Ánutufa Abarahaamánara Kannaa máqa maaqakinaa saqama námufaqa faiqi námufaqa áiku ásauku námufaqa ámiraree qímasee Ánutufa mi-maqa maaqa saqamána Abarahaamafa narí sándufamau funára sía írirai óoqai narí qíma afeekaikámmaqoo íriranasaa narí áfaarinoo áminau. co?&Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa Ánutufa Abarahaamana narúfa amiséenoo dóo qinée mi-maú kai fuanáureeqímasee qímafeekaíkinau. Miqóoqari (430 aukuana) áukuana moómoo uqanna áiqara máfufanoo Mooseena sándufa fannoo kásooqaqee ínnaaqiana kambíqafinoo sía amana Abarahaamana qímamu ufana rafáaqafuannoo káqi maríannoo. Pn&Miqí kaimmásee Ánutufa narí qíma afeekaikíra ufa Abarahaamanasaa faqa miná átisaa faqa quqáseenoo ákara rínau. Óoqeenáa ákara fannoo sía narí átiuqa moómoo fasiqa anaaseera qídanoo. Mifá maaqí qídanoo, aní áti kaimma qíma afeekaikírana ámianauree qídanoo ásauku mundíranara moodáara qinau. *mM&Óo qiní qíkaqaafasaauqa maasáki mári ainaina kíkiqususee qianáuranoo. Faiqí qaaraqánda moo áinainara qímasee qíma afeekaikámasee mi-ainainná papiqasáa ákara rúmasee náriqara núqu minásaa ákara rúmasee sía amana mi-ufána minníseefara, mi-maú kai fifáranoo. l%&Ásauku mundírafa saqárisaa dirifí kúqinau. Ánutufa óoqai Abarahaamánasaaqaraa ámiqi ámiqirana ánaamuru máriasa nímianifee qímasoofanoo ásauku mundírafa saqárisaa dirifí kúqinau. Ásauku mundírana Yísunannai ánaamuru máriasa Ánutufa Abarahaamanasaa qíma afeekaikíra ámiqi ámiqirana misá faqa raína máreefaranoo. Maasá faqa qeeqá Yísuna saqárikiranannai Ánutufa narí maraquna nímiraree quná faqa máraanaura. Nímaarusira ufara faqa qíma afeekaikíra ufara faqa Pauroofa qídanoo. 4ka& Ásauku mundírafa Mooseena sándufamau fímariasa Ánutuna níqurararufa ámeemaanai rumbáqa márunara iriséenoo ásauku mundírafa narí kai Ánutuna níqurararufaikámambinoo maasá daaqá qumuréenoo minakí rumbáqa márusa idukúqisanau. Tamummáqara fasiqauqa ákara minára maaqímminoo máridanoo.Saqárisaa dirifí kúqimariasa aiqámausa Ánutuna níqurararufa ámeemaanai máriasa máridaqee qídanoo. jy& Mooseena sándufa sía Ánutuna saqárikirafa minásaa mundínoo máridanoo. Mooseena sándufa fannoo faiqí minásaa káaqa andeeqásee fírafa minásaa mundínoo máridanoo. Tamummáqarausa ákara minára maaqí qídanoo,Mooseena sándufamau káaqa andeeqásee fímarifa kai náaru mariranaki kéeqaannoo fee qímasoofaqa maasá sía amanaikídaqa sía kéeqaanaura. i& Tamummáqara fasiqauqa ákara minára maaqí qinoo máridanoo,Ánutunasaa írirana rusímarianannai Ánutuna innaarúnai fírana amanaikíranaki kéeqeemariasa misá kai maqee óosana arasée náaru márirana máreefaranoo. Maasá miná irisée maa-ufánara kooroo ífoo qídaqa sía faiqí moó fannoo Mooseena sándufa máraranannai Ánutuna innaarúnai amanaikíranaki kéeqaannoo. Th!& Aiqáma maqannaasa Mooseena sándufamau fídaqa minánnai Ánutuna innaarúnai fírana amanaikídaqa kéeqaanauree qímariasa áaqamaki Ánutuna níqurararufa nímaarusirufa ámeemaanai máridaqa. g)& Ánutufa qufanoo Abarahaamafa mi-ufána naríara irisée dóo kúqaa fee qunára Ánutufa Abarahaamana ámiqi ámiqinau. Dóo maqee áukuana miqí kai íqa aiqáma írirana Ánutunasaa rusímariasa Abarahaamanasaaqaraa ámiqi ámiqirana Ánutufa raína nímidanoo. ^f5&Ánutufa óoqai indaarú ánaamuru máqannaara nári írirana Ánutunasaa rusínausa Ánutuna innaarúnai fírana amana kéeqeefandiafoo qímasee ákara rúmaqoofa maaqí qínau.Ánutufa aní Abarahaamanasaaqari arurukí ákinanoo aiqáma maa-maqa maaqána afaaqasása máriasa ámiqi ámiqimma nímaqaannoo fee qímaqoofa máridanoo. e &Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa ínnee Karatia máqannaasa ámiqimandee maaná íriaqa. Kúqaa Yuda máqannaasa Abarahaamana maqásaaqaraa ati miná moodaá maqannaasa máriafanoo Ánutufa Abarahaamana átiara moosée qídanoo maaqí qídanoo. Abarahaamana aanna réemariasa Ánutuna ufasáa írirana rusímariasa misá kai Abarahaamana áiku ásauku ánoona uqanna máridaqa. ydk&Óosana ároo ufafa írirana rusímarianara maaqí qídanoo Abarahaamana áuqu rámasee miná kíkiqusinoo maaqí qídanoo. Óoqai Ánutufa Abarahaamana náuraiqi márufanoo qímaminau.Abarahaama anée faiqi síaifa máriananoo anée moómoo maqusanaasa níkoofa márinnaranoo. Abarahaamafa miná iriseenoo óo kúqaa kambíqaannoo qímaseenoo narí írirana Ánutuna ufasáa rusísee afaaqa quqásee márinau. Ánutufa Abarahaamafa narí írirana Ánutunasaa rusísoona qáfamaseenoo minára maaqí qínau. Óo dóo Abarahaamafa qiní Ánutufa innaarúnai fírana amana kái mári fasiqafa máridanoofée qinau. c&Ánutufa narí maraquna áfaaramasee ínni maqee maqee nímidanoo faiqí sía áuquaqaa ira ainaina áuqimarifaqa ínnee qáfee maríafanoo. Ínnee Mooseena sándufamau fímarianara Ánutufa narí maraquna ínni nímidanoo fee ámiqira fasaasa ufa íriqa írirana minásaa rusímarianara Ánutufa narí maraquna ínni nímidanoo fee. Minánnai kai narí maraquna ínni nímidanoo. Rb&Indaarú Ánutuna maraquna ínni náakufufaqa ámiqira oosana ínniki kambíqafinau dóo maqee ínnee minára fífau ainainee fee qídaqee. Sía fee ínnee minára íriafanoo nímuqusidanoo fee. a&Ínnee náqiaqóoqari fee firaa furufariranaki fí fee, ínnee Ánutuna maraquna náakusee minánnai óosana arasée andeeqásee fídaqa kafáa maqee máriaqooqari nánaree ínnee miná afaimmá quqásee faiqí faiqi íriranamau maqee maaqóoqari fídee. $` C&Óo Karatia máqannasa ínnee fúrufari máriasa yáfee ínni mandírirana náakunimaqeenoo fee Yísunasaa rusírana afaínóo fee. Qinée Pauroosa ínni Karatia máqannaasa nífusaa ásauku mundírafa aunírira saqárisaa kúqunara ámiqimasee kooroomásee ínni nífusaa qímannímiafanaqa ínni nífusaa kúqinoora fooqáana ínnee ámiqimasee írimariafanoo, dóo máa̱ moodáa ainainará kai irámmirianaqa qímaqimiaqa, ínnee Mooseena sándufa máraqa nuana minánnai fee Ánutuna maraquna máraaqee iqau, Yísuna ámiqira fasaasa ufa irisée írirana minásaa rusíranannai fee Ánutuna maraquna máraaqee iqau, minásaa írirana rusíranannai kai máraqau. _&u^c&Qinée Ánutuna idaaqíra káqi nímirana qímifaqa sía qáoo qímasee minnísaanaura, faiqí moó fannoo Mooseena sándufasaaqari Ánutuna innaarúnai amanaikíranaki kéeqainanara ásauku mundírafa fífau kúqinau foo qídaqa.H] &Mooseena sándufara qinée maaqí qianáura dóo mifá qiní áaqarana qímaqiminoo darusaifaqá kúqiqa máridee qídaqa. Qinée Ánutuna saikara fíndifi minakí máriaqeera qiní darusaifaqá kúqiara foora íqa máridaqa. Ásauku mundírafa auníriranasaa kúqinoo qinée faqa minándiri kúqiara foora íqa máridaqa dóo maqee sía qeeqáraa kásida máridaqa, ásauku mundírafa qiní daundurái márinara kásida máridaqa. Qinée maa-maqee kásira márirafa Ánutuna ámaaku maqee maqee saqárikidaqa máridaqa, mifá qiníara ámuqusinoo narí márirana quqánau. \&q[[&Óo sía uqanna miqínoo máridanoo. Qinée Pauroosa Mooseena sándufannai Ánutuna innaarúnai amanaikíranaki kéeqaranara qáoo qímarunausa máridaqa, qinée maqee quándaki minára eedóo qíqa Mooseena sándufa rukíaanaura. EZ&Maasá Yuda máqannaasa Ánutuna innaarúnai amanaikíranaki kéeqararee qímasee ásauku mundíranasaa atooqáfiqa quándakiqa bóo ánaamuru máriasa naanna rámafiqa mandóosana máree márunausee qianáuranoo. Maasá miqídaqa ásauku mundíra fee maasá maréeqee mandáinainaki quqéenoo fee qianáuree. IY &Sía maasá Mooseena sándufasaaqari fíranannai Ánutuna innaarúnai fírana amanaikíranaki kéeqaanaura, ásauku mundírana Yísunasaa rusíranannai kai Ánutuna innaarúnai fírana amanaikíranaki kéeqaanaura. Sía faiqí moó fannoo Yuda máqannaasa sándufannai Ánutuna innaarúnai amanaikíranaki kéeqaannoo. rX]&Qinée miqí qímasee Peetooroona aqisée maaqí qímasee aiqámausa qímannimiqa. Kúqaa maasá Yuda máqannaaki kambíqarausa máridaqa. Maasá sía ánaamuru máriasa, misá Ánutuna ufara sía irirai mána mána ímariasa. 'WG&Qinée misá miqíu̱ oosanna qáfamaseeqa maaqí qiqíafana, misá sía ámiqira fasaasa ufa ánoona ufamau andeeqásee fídaqa eendaandámmida miqí máriafanoo, miqí qímasee Peetooroona aiqámausa nífusaa áfusaa áqiqiafana, anée Yuda máqannaafa máriananoo ánaamuru óosana marasée ánaamuru faqa moodáanaki máriananoo, anée nánaree maqee ánaamuruara asaurúsee rakéemasee áadumasaa óoqu márinanee. Anée miqíannana ánaamuruara sía fee amanaikínanee miqínanee. Anée ánaamuru maréeqeenana Yuda máqannaasaki quqásainaqa innaarúnai fírana amanaikídee miqídanee. Yuda máqanaasa faqa ánaamuru faqa Yísunasaaqaraana asumu máreefaranoo. rV]& Yuda máqannaasa qíkaqaafasaauqa Peetooroona faqa miqóo márusa Peetooroona óosana qáfamásee misá faqa miqí kai íqa Yeerusareendari qúmusara rufíamareeqa Peetooroofa óoqu márutinai óoqu marifíqa nári nárana naqau. Misá sandéeqa Baranabasina faqa fírarisámeeqee nári mandá máparaa iranaki quqásoofanoo áadumai óoqu márifi nanau. }Us& Yuda máqannaasa nári sándufa qíqa ánaamuru máriasa faqa sía moodáanaki misá saimbaqa nárana naanáuree qiqau. Peetooroofa Antiooka máqusai máridanoo misá Yuda máqannaasa sándufa rukíaseenoo miqóoqaraa ánaamuru Yísuna ufa írimariasee qímaseenoo maqee maqee misá saimbaqa moodáaqoo óoqu marifídanoo nárana née marínau. Miqínoo márufanoo Yameesafa Yeerusaree máqusai máridanoo akaqá Yuda máqannaasa niqiqoofaqa Antiooka máqusai óoqu fiqau. Misá óoquroofanoo Peetooroofa níndafamaseenoo rufíamareenoo áadumai níanasaa óonu óoqu marifufanoo qímmirinoo qinau. Maa-fúka Yuda maqannaasá Yeerusareendari qumuraasá qiníara sía fáinanduqirausa faqa nárana náidanoommifoo qifóo qímasee rakéemasee áadumai óoqu marifinoo narí nárana nanau. Yuda máqannaasa Yísuna ufa írimarusa misákiqari akaqáusa ánaamuru márusara maaqí qiqau. kTO& Dóo miqóoqari moo áukuana ái randóofaqa Peetooroofa Antiooka máqusai qinée máriafannaqoo aniroofaqa qinée aiqámausa nífusaa Peetooroona áfusaa áqiqiafana, akooqóo mifá áaqamásoonara áfusaa áqiqiafana. S& Yísuna ufa írimariasa úriqararausara foora máriasa Yameesafa faqa Peetooroona faqa Yoohaneefa faqa qiní ufa iriséeqa maaqí qiqau. Óo kúqaa Ánutufa aní maréeqeenoo kúqaa ánaamuruki quqéenoo, anée ánaamuruki aináininaqa maasá Yuda máqannaasaki aináinianauree qímasee qiní faqa Baranabasina faqa nísauku ruqúnnaseeqa dóo fuaqée qímasee moodáa ufá kai maaqí kai qímasee qímaqimiqau. Ínneeqara Pauroosa faqa Baranabasina faqa Yudeea máqa maaqaki mária kudi fasiqausara Yísuna ufa írimariasa maqee maqee íridaqa dadaaqiaqa. Miqí qufaqa qinée iriséeqa maaqí qiqíafana, qinée minára kai afeekaíkianauranoo fee qíqa. Mi-ufa suqirána Yeerusareenni máridaqa qímaqimiqau. Pauroofa Antiooka máqusai máridanoo Peetooroona áqinau. R& {Qo&Ánutuna afeeka fannóo kai Peetooroona mara quqá ámufanoo Yuda máqannaasaki fídanoo qímanniminau, miqí kai ínoo Ánutuna afeeka fannoo qiní Pauroosa maréeqeenoo ánaamurukina mara quqásoofaqa fúafannaqa minára faqa írimariqau. P&Misá qiníara maaqí qiqau, óoqai Yísuna ámiqira fasaasa ufa Yuda máqannaasa qímannimirafa Peetooroonasaa Ánutufa quqánau, dóo maqee kámuqoo mifá ánaamuru mi-ufánakai qímannimirafa qiní Pauroonasaa quqée foo qímasee maanára faqa írimariqau. ||{szyxx;wMvvtssJqq@o9n-lkjhhUgfffdccKb~aa`_b^]]k\Z\[@ZYXXWVV3TT3SRwQPPCONNtMMLTKJkII7HHG]FF E8DvCBBA@=??8><==7<;:99883775432 00q/V.-,+*)((f'S&&L%q$##" ![  9>w8W; G p A `  7 6_}|S Ánutufa aiqáma maqásaaqaraasa níndafoofaqá misá márirafa faqa írirafa faqa mandáika uqanná inóo márinau. }Ru Mi karí faqa kásooqaqee faqa maqásaa fásiqauqa Ánutuna faiqi námu faiqí níraamuna máraqa nínii soofaqá faiqì máqee máriqau. Mi faiqísa nímudaani faqaasa murúsaqa árirausa maa maqánasaa máridaqa núqu faqáasa máriqau. ^Q7 Miqí márufanoo Ánutufa qinau. Qiní maraquna náaru náaru sía faiqíki máriannoo. Misá fífau faiqí faiqì márianara kísaaqa áukuana ateekásee qúsa áukuana nímianaura, 120 áukuana kai nímianaura. P5 Maqásaa fásiqauqa Ánutuna faiqi námu mi manaaqáusa níndafoofaqa nífu nóori ámiqirausáuqa kai márufaqa nári nídimarusa máree máriqau. O  Mi fasannái faiqí ánaasee moómoo kámambufaqá maqa máaqa ititá fíqa máridaqa misá mánaaqauqa moómoo máqaqau. ,NS  Miná ámaaku Nooafa 500 áukuana maraseenoo miqóoqari akoonaiqí qaaramoó máqanau. Misá núqu Séemmana faqa Qámmana faqa Yáfeetana faqa máqanau.KM Rámeekana áukuana aiqáma moodáanaki 777 maraséenoo kúqinau. L Nooana máqooqooqari miná ákoofa Rámmeekafa 595 áukuana maraséenoo akoonaiqí mánaaqa faiqi námu moómoo máqanau. 6Kg Ánutufa maa maqa maaqána áquraraqoofaqá maasa kadáapi rídaqa. Maa faiqífa kadáapiriranaki márunnana asooárana qímiannoo fee qímasee miná áuqu Nooa neé qinau. oJY Meetuseerána ámaaku Rámmeekana amaráfa 82 áukuana maraséenoo akoonaiqí maqaséenoo qinau. WI) Meetuseerána áukuana aiqáma moodáanaki 969 áukuana maraséenoo kúqinau. H Rámmeekana máqooqooqari miná ákoofa Meetuseerafa 782 áukuana maraséenoo akoonaiqí mánaaqa faiqi námu moómoo máqanau. sGa Éennookana ámaaku Meetuseeráfa 187 áukuana maraséenoo akoonaiqí Rámmeekana amarána máqanau. }Fu Éennookafa sía kúqinau. Káaqa Ánutunara rímarufa márufanoo Ánutufa káqimma áfiqasoofanóo sía sía inau. IE Éennookana áukuana aiqáma moodáanaki 365 áukuana máranau. xDk Éennookafa 300 aukuana Ánutuna áqoondikiranaki máridanoo akoonaiqí mánaaqa faiqi námu moómoo máqanau. cCA Miná ámaaku Éennookafa 65 áukuana maraséenoo akoonaiqí Meetuseerána máqanau. JB Yareedana áukuana aiqáma moodáanaki 962 maraséenoo kúqinau. xAk Éennookana máqooqooqari Yareedafa 800 áukuana maraséenoo akoonaiqí mánaaqa faiqi námu moómoo máqanau. d@C Miná ámaaku Yaareedafa 162 áukuana maraséenoo narí ámaaku Éennookana máqanau. N? Maqarareerana áukuana aiqáma moodáanaki 895 maraséenoo kúqinau. > Yareedana máqooqooqari 830 áukuana maraséenoo mi kamúqoo akoonaiqí mánaaqa faiqi námu moómoo Yareedafa máqanau. a== Miná ámaaku Maqarareerafa 65 áukuana maraséenoo akoonaiqí Yareedana máqanau. J< Kéennana áukuana aiqáma moodáanaki 910 maraséenoo kúqinau. ;  Maqarareerana máqoo kámuqooqari Kéennafa 840 áukuana maraséenoo mi kamúqoo akoonaiqí mánaaqa faiqi námu moómoo máqanau. a:=  Miná ámaaku Kéennafa 70 áukuana maraséenoo akoonaiqí Maqarareerana máqanau. L9  Éennoosana áukuana aiqáma moodáanaki 905 maraséenoo kúqinau. 8  Kéennana máqoo kámuqooqari Éennoosafa 815 áukuana maraséenoo mi kamúqoo akoonaiqí mánaaqa faiqi námu moómoo máqanau. L7  Éennoosafa 90 áukuana maraséenoo akoonaiqí Kéennana máqanau. <6u Séetana aiqáma áukuana 912 maraséenoo kúqinau. 5 Éennoosana máqoo kámuqooqari Séetafa 807 áukuana maraséenoo mi kamúqoo akoonaiqí mánaaqa faiqi námu moómoo máqanau. Q4 Séetafa 105 áukuana maraséenoo akoonaiqí Éennoosana máqanau. <3u Ádamana áukuana aiqáma 930 maraséenoo kúqinau. 2) Séetana máqookari óosana araséenoo Ádamafa 800 áukuana máranau. Mi kamúqoo akoonaiqí mánaaqa faiqi námu moómoo Ádamafa máqanau. 1 Ádamáfa áukuana 130 marasoofanóo miná ámaaku Séetafa kambíqanau. Narí ákoona fooqáafa miná amana kái márinau. |0s Náumóo faqáa qánda áuquseenoo nifaaqóoqa qíma nímaqaseenoo faiqí ánaasee fée qímasee núqu ranau. /  Ádamana áiku ásauku misá óosana maaqímmásee ákaraki márinau. Ánutufa indaarú narí amana kái faiqí ánaasee áuqinau. _.9 Séetafa innooqáfinoo akoonaiqi Éenoosana máqanau. Éenoosafa máru kámuqooqari óosana arasée misá Ánutunara innaaru qídaqa minára náaqura Karaambaiqée Yáawee fée qídaqa innaaru qímariqau.@-{ Adamafa kaifáa narí ánaaqa faiqì mara amisoofanóo ámuaqu qáikinoo akoonaiqí moó maqaséenoo miná áuqu Séetanée qinau. Miqí qímaseenoo miná ánoofa qinau. Ánutufa qiní qímaaku moó qíminoo narí áfasaana Ábeerana ámaaqa máqaanifeera qíminoo mifá Kainafa áruna ámaaqa máqaannoo. {,q Moó fánnoo Kainana árinnana ákiiaqara Ánutufa dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 fásiqa náruannoo. Moó fánnoo qiní Rameekausa dárinnana ákiiaqara Ánutufa fíqaramasee 77 fásiqa náruannoo. Seetana áiku ásauku núqu. f+G Rámeekafa narí ánaaqaqara maaqí qímasee qímanniminau.Adaa námmarisa Siraa námmarisa qiní ufa íriaqa,Qinée Rámeekausa qiní qínaaqaqara ufa qíanaqa ámiqimmasee íriaqa.Faiqí moó fánnoo kaakadi dárifaqa qinée miná kuqámma áriqa.Ásauku sámu qiní dárina ákiiqara mi kumaaraaná kuqámma áriqa. w*i Rámeekana ínaaqiana ánaasee moó Siraa námmarifa márinau. Mifá akoonaiqí Tubarakaina maqasoofanóo fíndifinoo koopáannai faqa qáinnannai faqa aináina áuqimarúfa márinau. Tubarakainana áuna auqu Naammaa námmarifa márinau. O) Yabarafa fírimaru aandausásaa rakísi márusa níkoofa márinau. Yabarana ákaqa Yubarafa márinau. Mifá fíndifinoo qufíreena fuaqée márusa faqa piripúnna árimarusa faqa níkoofa márinau. -(U Indaarúqaa ánaasee áuqu Adaa námmarifa faiqì moó Yabarana maqasoofanóo fíndifinoo aandáu apatannái uíqaana maqa usakásaida nímarusa níkoofa márinau. ' Rámeekafa faiqí kámmafinoo qaara anaasee máranau, mooná áuqu Adaa námmarifa moona áuqu Siraa námmarifa máriqau. (Adaa námmarina áuqu óosana ámiqira fée qímaqoofa márinau. Síraa námmarina áuqu óosana auqaaná fee qímaqoofa márinau.) & Éenookafa faiqí kámmafinoo akoonaiqí Iradana máqanau. Iradafa faiqí kámmafinoo akoonaiqí Meequyaeerana máqanau. Meequyaeerafa faiqí kámmafinoo akoonaiqí Metusaeerána máqanau. Metusaeeráfa faiqí kámmafinoo akoonaiqí Rámeekana máqanau. % Miqóo óonureenoo Kainafa narí ánaaqa faqa faiqi moó akoonaiqí maqaséenoo miná áuqu Éenookánee qinau. Kainafa narí ánaaqa faiqi máqoo kari maqúsa moó áuquseenoo mi maqusána áuqu narí ámaaku amaránaikinoo Éenooká máqusa fée qinau. \$3 Miqóoqari Kainafa Ánutuna óorisaaqari fínoo Éedeena kadida aaqáqari súani óosana qáannai moó máqa máaqai miná áuqu níku qúqirausa nùa máqusa fee qímarunnai finau. Kainana áiku ásauku núqu. #3 Karaambáiqa minára iriséenoo qímaminoo qinau. Sía miqífara, faiqí moó fánnoo yáfee aní árinnana qinée miná ákiiqara dínni taikásee dínni ani qaaraqanda marasée náruanaura. Miqí qímaseenoo karaambáiqa Kaina afaaqasáa sía áruaqee akara quqánau. Y"- Qinee maa maqánasaa aní afusaa márunnana anée diqiqáanaqa qinee qíku qúqirausa aiqámatinai nuanaura. Qinée máaqanna máaqanna dapíkiqa núànanóo yáfee qiní qíqafainafa mifá kuqá dáruannoo. !  Kainafa minára iriseenoo Ánutuna qímaminóo qinau. Anée qummaara firaaná qiní qímiananoo sía qinée amana uqéeráanaura. , S  Anée nárana úmmaqusáinanoo maqá fánnoo sía aní nárana ámiannoo. Minára anee máaqa síainafa máridana áiku qúqirafa máaqa máaqa káqi ninnáranoo. vg  Anee aneenná ákaqa fídika maa maqánasaa téeqiananoo maqá qóo raqáfinaki aní ákaqa fidíka minakí kéeqeenoo. Minára qinée aní áqurara ufa ámeemaanai quqáidaqa. Anee sía kaifáa maqáki nárana ummaqusaida neennáranoo. ]5  Ánutufa miná iriséenoo qinau. Kaina anée nánee máreenee. Anée íria, aneenná ákaqa fidíka maqásaa téeqiananoo. Mi fidikáfa miná ákiiqara íannee qímasee maqákiqari qiní dáaraifaqa íriqa. Q  Árusoofanoo Ánutufa Kaina irámirinoo qinau, aní ákaqa Ábeerafa yáifee máridanoo fee. Kainafa qinau, Ábee qinee sía íridaqa, anee qiníara narí ákaqasaa rakísimarifee fée qídanee. 2_ Miqí qímasoofanoo Kainafa narí ákaqa Ábeerana qímaminoo qinau. Áninaqa aaná fúa. Miqandá moósaa óonureeqa Kainafa narí ákaqa Ábeerana kuqá árinau. W) Anée ámiqira áinaina áuqeenanau asasá míanáiqini. Anée mandáinaina áuqaannanara numóo fannoo aní kooqíki aní ámaara úsinoo maridanoo. Mifá aní rafáaqa fírarinana anée miná úraaqaraa.  Ánutufa Kainana qáfamaseenoo qímaminau, nánaree aní árana qáidanoo fée. Nánaree aní oori mianní qúmidanoo fee. wi Kafaa Kainaindí qáfamasee minnísanau. Kainafa miná qáfoofanóo firaqóo árana qoofanóo óori runínau.  Ábeerafa mifá faqa Ánutuna tatúfu ámiraree qímaseenoo narí fírimaru aandausákinaana óoqasáa máqarana afaaqafaqáana aruséenoo ámíqira áfaaqa kai tatúfirana suqá áminau. Ábeerana tatúfirana Ánutufa qáfeenoo ámiqira fée qímasee asasinau. xk Máriufanóo moó kári Kainafa narí áfuqakinaa áinaina maraséeoo Ánutuna tatúfirana suqá áminau. b? Kafaa máriufanoo faiqi moó maqaséenoo miná áuqu Ábeeranee qinau. Ábeerafa innooqáfinóo kooqíkinaa áandausaa rakísirafa márinau. Miná áfasaafa Kainafa innooqáfinoo áfuqakina aináini marúfa márinau. V ) Adamafa narí ánaaqa Éewana faqa aaná númásoofanoo ámuaqu qáikinoo faiqì maqaséenoo miná áuqu Kainafeé qinau. Maqaséenoo Éewafa qinau, Ánutufa dadaaqifaqá qinée faiqì akoonaiqí máqeeqa. 9 Ánutufa Eedeenna kadidakíqari Ádamasa Éewasa niqiqoofaqá fufanóo súani óosana qáannai kadida átinni náaru márira sáqari fáinnai fímaru aannásaa angiroouqá quqásoofaqá idá auru árira páipana uaqéeidaqa faiqí minní fifóora rúkí tatáaka ímariqau.H Karaambáiqa Ánutufa minára iriséenoo Éedeena kadidakínaana doo miqandá nífaqaseenoo qinau. Ínneeqara ínni áuquafanna máqanasaa máridaqa maqá áuqamásaidaqa nárana paqúriaqa. 1] Miqímmaseenoo Karaambáiqa Anutufa qinau. Maqee faiqí faiqì maafá maasára foora máridaqa áaqara óosanara faqa andeeqára óosanara faqa íridaqa. Maasa sia miqandára qíanaqa náaru márirana nímimari saqari aqamána diqísee neefáranoo. Diqísee námaseeqa náaruara márifoora. M Karaambáiqa Ánutufa aandáu apata qumáreenoo minánnai qamunnara foorá áuqeeqeennoo Ádamana faqa narí ánaaqa Éewana faqa níminau. Ánutufa Ádamasa Éewasa kadidakíqari niqiqanau. <s Faiqí fánnoo narí ánaaqara maqásaa qáraa fásiqa ánaasee nínoo fee qímaseenoo áuqu Eewanée qinau. (Mi auqúna óosana aiqáma faiqí faiqì nínoo fée qídanoo.) ) Anee tooqaamu árimarinana kadáapirumasaidana maa maqánasaa nárana kambíqasaidana naná fífiinana kúqinana maqáki ani áuquafannanaki finnáranoo.Aní maqánnai áuquqaafánafa márianafa máriananoo. Anée maqá máriananoo kaifáa maqáikamma finnáranoo. ym Nimmúru fáqa amuka faqáa áinaina fáqa maqákíqari kambíqaannoo. Anée káasau andanda neennáranoo. / Y Miqí qímaseenoo Ánutufa quandáfinoo faiqi afaaqóoqa qínoo qinau.Anee aneenná ánaaqa ufa iriséena qinée qáoo qúnna sáqarina qaqama náananoo.Minára maa maqána áqurarasáanana anée kadáapi rídana árirana rakéeidana maa maqánaki úmmaqusee náida mária. p [ Ánutufa maaqí qímasee ánaasee afaaqóoqa qínoo qinau.Anée ámuaquqa faqa márinaqa umaara firaanáikámma ámaqaanaura.Miqímmaseeqa faiqì máqaraqoo faqa aupúrarana ámianaura. Aní aundurá fánnoo aneenná afaaqiara rída márinnaranoo.Aní afaaqi fannóo aní úri áaqararafa márinana anée miná uréeqárafa márinnaranoo. ; Qinée qíànaqa maa anaaseefa faqa anée faqa naríara naríara fídiaqaa ifáranoo.Ínniqára faiqinámu náaruara namuqáa márifaranoo.Mi anaaseená asumu kíqari moodáa fannoo aní ákiiqa radámuannoo. Anée miná asumu kínaana áiku átaa ukaqá áminnaranoo. > w Karaambáiqa Ánutufa miná iriséenoo quandáfinoo mi sakanína mandá áfaaqooqa qímamaqeenoo qínau.Anée maa anaaseená ákaru qíannanara miná ákiiqara aiqáma áandauqakiqari anée kai maa manda afaaqooqána máreennaranoo.Anée maqámau ámúaqundari nídana kookoomma nanánua. ! =  Miqí qufanóo karaambáiqa Ánutufa mi anaaseená irámirinoo qinau. Anée nánaree maa oosanná máreenanee. Mi anaaseefá iriséenoo qinau. Sakáni fánnoo aniréenoo qiní qíkaru qifaqá néeqa. Ánutufa mandá áfaaqooqa faiqí faqa ánaasee faqa sakani faqa qímanniminau. |s  Faiqí iriséenoo narí qímaminoo qinau. Maa anaaseefá qiní faqa márifa anée qímunafa mifa qímifaqa néeqa.   Miqí qufanóo Ánutufa qinau, yáfee ani káqisamu máriannanara qímaminoo fee. Anée saqári aqama qinée qáòo qúnnana néenanee. ue  Anée kadidaí núanaqa qinée iriséeqa káqisamu máriunausa rufíaseeqa saqáriuqaki kukéeqaidaqa. T#  Karambáiqa Ánutufa faiqí áaramasee anée yáifee qufanóo mifá qinau. <s Mi faasaanná eenáaníanna asooaá asooaá ímarufanoo Karaambáiqa Ánutufa kadidaí nímarufaqa faiqí faqa ánaasee faqa íriqaqara saqáriuqaki nisaurúsee kukéeqaqau. tc Miqandá námasoofanóo mikarí miqandá nífusaa írirafa kambíqoofaqa nári nifaaqa qáfamásee káqisamu máridee qímaseeqa nisaurúseeqa saqári ámanee didíqi ámanee fooqáana qumáree akunúseeqa nári nifaaqasáa ititáqau. >w Ánaasee sakáni ufa iriséenoo mi saqarína áfu qáfamasoofanóo ámiqirafa márufanoo aqama faqa qáfoofanóo idaaqírafa márufanoo ámiqira áinainara íriranara faqa mandá áinainara íriranara faqa írufanoo ámiqufanóo mi saqari aqamaná diqíseenoo néenoo narí afaaqi fáqa ámufanoo nanau. *O Ánutufa minára íridanoo qáoo qinoo. Ínnee mi saqari aqamána námasee Ánutufara foora máridaqa mandá áinainara faqa ámiqira ainainara faqa írifóora.  Sakáni miná ufa iriséenoo ánaasee ákaru qínoo qinau. Námasee sía kúqinnara únnaqidanoo, anee sía kúqinnaranoo. } Kadiqa qámbaanai moodáa saqariara sía naaqée sía áuqaaqée qifaqá sía náidaqa. Maasá námaseeqa kúquauranoo. }~u Mi anaaseéfa minára iriséenoo qímaminau. Eeóo aiqáma maa afuqánakinaa sáqari naaqée qifaqá náidaqa. x} m Karaambáiqa Ánutufa aiqáma áandauqakina áuquqoona qámbaanaindári sakáni mifa níkaru qira ufa akoofása márinau. Mifá ánaasee irámirinoo qinau. Kúqaa fee Ánutufa saqáriuqaki aiqáma qáòo qínoo fee sía naaqée qínoo fee. ||s Mi fasiqáfa narí ánaaqandíri káqisamu máruqanda máriqau, sía naríara naríara nisaurí máriqau.{ Minára kaí faiqí narí ánoona ákoona minnísee narí ánaaqa faqa moodáanaki máfi moodáara foora máridaqa. Gz Quqásoofanóo faiqí fánnoo qáfamaseenoo qinau.Doo maqee uqanná qiní fooqáairafa uqanná maridanoo,ámudaani qiní qímudaani kínaafa,
amaqí qiní qimaqínnai áuqirafa,
qinée minára ánaasee fée qímasee áuquraanáura,
mifá faiqí kínaafa márinara miqí qímasee áuqu raanáura. y Ititáseenoo karaambáiqa Ánutufa miná aqaasanannoo ánaasee áuqinau. Áuquseenoo faiqí máruqoo áfiqee finau. x Minára faiqárana faiqí áminau. Faifufanóo Ánutufa miná aqaasana moodáa tatúseenoo miná amaqínnai minakí ititánau. aw= Miqímmáseenoo faiqí fánnoo kooqíkinaa áandauqa faqa káasau áandauqa fáqa ufiníuqa faqa núqu ráma quqánau. Miqíqa márufanoo Ánutufa mi fasiqána aqoónnanaikiranara misakí randéenoo sía paqúrinau. sva Ánutufa maqá qumáreenoo minánnai aiqáma áandau faqa ufiniuqá faqa áuqinau. Áuquseenoo aiqáma náarammeeqeenoo faiqí máruqoo núquráanifeera quqásoofanoo nána áinainee áuquroofa dóo mi nuqúna faqáasa máriqau. >uw Mi fasannái karaambáiqa Ánutufa mi fasiqánara qinau, maa fasiqáfa naríaraa márifanoo síamma andeeqáidanoo. Qinée miná aqoónnana áuqusáananoo miná dadaaqíannoo. Nt Moodáa sáqariará kaí qinée qáoo qídaqa. Mandá áinainara írirana faqa ámiqira áinainara írirana faqa ními marí saqarína kai sía náa. Anée námaseenana mikarí kaí kúqinnaranoo. s Ánutufa quqáseenoo mi fasiqána maaqí qímaseenoo aakápanau. Anée kadidakína aiqáma sáqari qaqama diqísee náannee qinau. ?ry Karaambaíqa Ánutufa narí áuquqoo fásiqana máreeqee Eedeena kadidakína quqánau. Kadidakí maqá apaurídanoo aiqáma áinainasaa mi kadidánaki rakísianifeera quqánau. Nammári moó fánnoo Eedeena máqa máaqakiqari qumuréenoo kadiqa qámbaana maqá uqeená uqeená íanifeera qúmiqareenoo qaara fáqa qaara fáqaki rainá fufanóo óoqufinau. Nl  Ánutufa óosana óosana ámiqira saqariara qufanóo minakí kambíqafufaqa ámiqira aqama íraqau. Kadiqa qámbaanai saqári qaaraqánda marinau. Moó sáqari fannoo márirana ními máru saqarífa márinau. Kafáa moó sáqari fánnoo mandáinainara faqa ámiqira áinainara faqa írimaria íriranna nímimárufa márinau. k! Mi fasannái Ánutufa súani áfu óosanai Eedeenna máqa máaqaki kadiqa firaaná áuquseenoo narí áuquqoo fásiqana minakí quqánau. Aj} Mikarí karaambáiqa Ánutufa maqá qumáreenoo faiqí minánnoo áuqinau. Áuquseenoo márirana ními marú aidooná aikáamarai fuaqásoofanóo mi fasiqáfa kásirana máranau. xik Mikamúqoo nammári fannóo maqákiqari ururéenoo aiqáma máqa máaqa uqeená ámaqanau. Eedeena saqama ufa. \h3 Indaarú karaambáiqa Ánutufa maa maqána faqa mirí ínnaaruna faqa áuqu aukuanná aaku sía maqásaa quqóonara óosana óosana ándanda qaqama sía kambíqanau. Faiqí maqá apaurírafa faqa sía márinau. Jg Miqímmaseenoo Anutufa innaarúna faqa maqá faqa áuqinau. f Dínni taikásee dínni óonu qaaraqánda 7 fáasaanara Ánutufa afaaqóoqa qímasee, áaduma náaquqara fáasaanee qinau. Narí kadáapirirana mi faasaanná taikóonara mi faasaannára náaquqara fáasaanee qímasee idooanau. Adamafa faqa Éewafa faqa. tec Dínni taikásee dínni óonu qaaraqánda marasée 7 fáasaana Ánutufa narí aináinirana taikánau. Td % Miqímmáseenoo Anutufa aiqáma innaarúna faqa maqá faqa áuqu taikánau. c ) Doo Ánutufa narí áuqu quqásoo áiqama áinaináuqa qáfamáseenoo firaaqóo asasinau. Miqímmaseenoo eendírafa áiqaróofanoo iáqarafa ániroofanóo mi iaqaráfa faqa mi eendiráfa faqa moodáannai qísauku taikásee dínni moodáa marasée 6 faasaanáikinau.?b { Doo qinée aiqáma káasau áandauqa faqa ufiniuqá faqa ándanda faqa náriqa neemaría saqári amaneesá faqa naaqéera qinée nímidaqa. Miqí qímasoofanóo miqímminoo márinau. $a E Ánutufa kaifáa qínoo qinau. Ínni nárana sakummara foorá íreemarina óosana óosana faqa óosana óosana sáqari aqama faqa naaqéera nímidaqa. `  Áuquseenoo Ánutufa nifaaqóoqa qínoo qinau. Ínniqara asumu moómoo kambíqeeqa maa maqa maaqánaki qumbíqafiqa rakísiaqa. Qinée ínniqara maréeqee ooruku námmariki noodáanna faqa ufiniuqá faqa aiqáma káasau áandauqa rakísirausaika mánnimaqaanaura. _  Miqí qímaseenoo Ánutufa faiqí narí fooqáa írana kái áuqinau. Faiqí fáqa ánaasee faqa náumoo faqáa qanda áuqinau. k^ S Miqímmaseenoo Ánutufa kaifáa qinau. Maasá faiqí náanna faqáasa áuquanaura, maasá qimana kái maasá qeeqá fooqáana áuquanaura. Misa ooruku námmariki noodáanna áinaina faqa sandáaqai qaqamáree nímaria ufinísa fáqa máaqeena áandauqá faqa káasau áandauqa firaanáuqa saa faqa káqikaanauqa saa faqa rakísianifeera áuquanaura. n] Y Miqímmaseenoo Ánutufa mi aiqama ainaináusa áuqu quqáseenoo ámiqimmáfinoo qímaseenoo asasinau. g\ K Miqímmá fufanoo Ánutufa qinau. Maqá fánnoo óosana óosana kásirana faqáa áandauqa máqaani. Máaqeena áadau faqa káasau áandau faqa firaana faqa káqikaana faqa maqá fánnoo máqaani qufanóo miqímminau. [  Miqí qímasoofanoo eendírafa áiqaróofanoo iáqarafa aniroofanóo mi iaqaráfa faqa mi eendiráfa faqa moodáannai qisaukuinau. PZ  Miqí qímaseenoo Ánutufa narí afaaqóoqa qímannimaqéenoo qinau. Ínni asumu moómoo kambíqáfiqa ooruku námmarki qumbiqáqa máriaqa. Mifa ufiniuqára fáqa moómoo kambíqafi mariaqee qínau. rY a Miqí qímaseenoo Ánutufa ooruku námmariki mária firaa aandausa faqa óosana óosana áinaina faqa áuqu quqánau. Ufiniuqá óosana óosana faqa áuqu quqánau. Áuqu quqáseenoo aiquqummáseenoo ámiqimmíifoo qímasee asasinau. CX  Ánutufa kaifáa qinau. Aiqáma nammáriki mária ainaináusa óosana óosana kambíqaani, maqá mirínni káqi sáqanna óosana óosana ufinuqá qumbiqáqa máridaqa qáqaqa nuaqa. W  Miqímmasoofanoo eendírafa áiqaróofanoo iáqarafa aniroofanoo mi iaqaráfa faqa mi eendiráfa fáqa qaara faqa qaara faqáikinau. >V y Eendáki faqa fáasaana faqa rakísidanoo asukuna faqa káaqa qárana faqa raináanifeera quqánau. Ánutufa quqáseenoo aiquqummáseenoo dóo ámiqimmáfinoo fee qímasee asasinau. UU ' Ánutufa mi qoomáusa innaarúnaindari maqásaa káaqa qáanifeera quqánau. T  Miqí qímaseenoo Ánutufa firaa qoomatiaqara súani faqa quqoona faqa miqandá quqánau. Firaa qooma súaniara anée fáasaana rakísinnimaqáannee qinau. Káqikaa qóomara quqoonara anée eendáki rakísinnimaqáannee qinau. Fásau námu faqa áuqu quqánau. [S 3 Mi qoomáusa innarúnaindari maqásaa káaqa qámannimaqaani qufanóo miqímminau. R  Ánutufa kaifáa qinau. Innaarúnai qóoma óosana óosana kambíqafinana, súani fáqa quqoona fáqa fásau fáqa iáqarana fáqa asukuna fáqa raináanifeera qinau, iáqarafa faqa áukuana faqa amaana súqirana óosana áreemariana uqannífiqaani fee qinau. Q } Miqímmásoofanoo eendírafa áiqaróofanoo iáqarafa aniroofanóo mi iaqaráfa faqa mi eendiráfa faqa qaaramoókinau. P ; Maqá fánnoo, óosana óosana ándanda faqa saqári faqa máqanau. Maqasoofanóo Ánutufa aiquqummáseenoo dóo ámiqímmínoo fee qímasee asasinau. wO k Asasammáseenoo fúka máqasaara Ánutufa qinau. Ándanda óosana óosana kambíqaani, óosana óosana ándanda néemaru ainainná aqama faqa kambíqaanni, óosana óosana aqama íreemari saqarísa faqa kambíqaannee qufanóo miqímminau. BN  Ánutufa aadánaikunara maqá fée qínoo áuquranau. Nammári moodáanaki suqúnara ooruku námmari fée qínoo áuquranau. Miqí qímaseenoo dóo andeeqáfíifoo qímaseenoo asasinau. 4M e Qaaramoó fáasaanaikufanoo Ánutufa kaifáa qinau. Maqásaa nammári suqúfinoo moodáanaki mandi fínanoo maqá koorooíanifeera qímasoofanoo miqímminoo márinau. IL  Ánutufa mi kaqi saqanná áuqureenoo innaarúnee qinau. Miqímmásoofanóo eendírafa áiqaróofanoo iáqarafa aniroofanoo mi iaqaráfa faqa mi eendiráfa faqa ínaaqianaa fáasaana márinau. *K Q Miqí qímaseenoo Ánutufa innaarúna káqi sáqanna áuqu quqáseenoo nammári rainá mianní faqa mirínni faqa quqánau. Quqásoofanoo dóo miqínoo márinau. GJ  Miná ínaaqianaa fáasaana Ánutufa kaifáa qinau. Innaarúna káqi sáqanna raináfinanoo nammári mirínni faqa mianní faqa áadu áadu rainánoo márianifeera qufanóo miqímminau. Mi faasaanná Ánutufa qinau, káaqa qáranara máriannee qufanóo káaqa qárafa kambíqanau. NF  Mi aukuanná maa maqáfa fífau fáafau inóo márufanoo, asukuna firaafá rafáaqafinoo márufanoo Ánutuna maraquna fannóo nammári ámuaqumau úfaira foora úqidanoo óonuree anirée ímarinau. E Óosana kúradoo áukuanna Ánutufa sía máru áinainannai mirí ínnaarunna faqa maa maqána faqa óosana arasée áuqinau. hDI&Maasá karaambáiqa ásauku mundírana Yísuna áfaarirafa ínniki máriani. Kúqaa.C-&Qiní Pauroosa rafáaqafira ufa maaqímminoo máridanoo. Sía moó fannoo kafáa qiníara Yísuna ufara sía andeeqásee qímannimimari fee qífaranoo. Qinée kúqaa uqanna Yísuna karabúsa aináinira fasiqa máridaqa Yísuna ufa andeeqásee qímannimiafannana akiaqara qiní dárufa qifaaqasáa qufaanakurú ánaaqi márifa mifá qiníara kúqaa Yísunaindi fee qímasee akoorooídanoo. Misá qiní darusaafaqa mi-ufaanakurúnara Yísuna ákarara foora máridanoo, aiqámausa qiní qíqafamasee Yísunaindi fee qiaqeera. NB&Ínnee mi-iriránamau fímariasa qímannimianaura Ánutufa naundurái asooárana faqa Ánutufa áidira nífauarana ínniki faqa aiqáma Ánutuna faiqí ánaasee maqásaa máriasaki faqa máriani. \A1&Fáinánduqira fee, sía fáinánduqira fee, sía mifá ánoona ainaina máridanoo. Ánoona ainaina faiqí ánaasee kúqaa naundurákinaafa fúkaikámambinaqa andeeqásee márirafa mifámma ánoona máridanoo. @+&Qinée qeeqára qídaqa qinée maasá karaambáiqa, ásauku mundírafa, Yísufa aunírira saqarisaa kúqunara minára kai qinée uqéerasee amooqianáuranoo. Mi-auniriránasaa kúqunannai maa-maqa maaqánasaaqaraa ainaina kúqinoo mári ifoo qídaqa sía kásidanoo minánnai faqa qinée faqa kúqiara foora qímarunausa márunanoo maa-maqa maaqánakinaa mandáinaina sía qiní qumáraidanoo. ? & Misá ínniara Yuda máqannaa fáinánduqira óosana máraaqee qímariasa nári sía Mooseena sándufamau fímariasa misá ínni Karatia máqannaara fáinanduqira óosanara eedóo qianára kai nári nimooqiaqéera qímasaidaqa ínni fuki faakí qídaqa. >& Ínniki nipatasáa akooqóo mári ainainará kai dárara̱ qímasee nimooqímariasa náriqa nimooqiaqée qímasaidaqa ínni fáinanduqiranara sandanáinai qída miqíaqee qímariasa máridaqa. Misá sía kúqaa ánoonainainau áuqaidau fáinánduquaqee qídau, misá ásauku mundírana aunírira saqarisaa árunara qímannímiafaqa miná ákiqara Yuda máqannaasa dárifoo qímasee fáinánduqira oosana Yísuna kúqiranasaa ootúpamásaifaqa Yuda máqannaasa níranaqarafa asooáifanoo sía dáruaqeera. :=m& Dóo qinée Pauroosa moo fásiqa qímami márunanoo mifá ákara rídanoo dóo maqee qeeqá kai kirifi qumáree áti rafáaqafira ufa qeeqá kai firaaqóo ákara rídaqa. H< & Minára irisée maaná qímannimidaqa maasá aiqámausa ámiqira dadaaqírana dadaaqiaqa sía moodáakari kai, maqee maqee dadaaqírafa kambíqafinana dadaaqiaqa. Aiqámausa dadaaqídana niqoónausa Yísuna saqáriki máriasa firaaqóo dadaaqiaqa. Pauroofa taikára aaquqirufa faqa nímandara ufa faqa qímaqoo ufafa. %;C& Minára iriséeqa ámiqira máriranara sia kudoosaápeeqa minnísaaqa maasá sía minníseeqa káqi mi-maú fídaqa kásooqaqee unnakírana paqúrianaura. :{&Faiqí moó fannoo narí faiqí faiqi mandá nídiranannai mandá maqaki úmmaquseenoo minakínaana kúqirana kai unakúannoo. Mifá Ánutuna maraquna óosana marasée Ánutuna áfuqaki úmmaquseenoo minakínaana náaru márirana kai unakúannoo. 91&Ínnee sía náriqa níkaru qiaqa, sía ínnee amana Ánutuna áfusaa ititásee fúrufariranaki quqéefaranoo, mifá maasá óosanara íridanoo. Anée nárana asumu úmmaqinana miná kai unakínnaranoo, anée nána mandóosana níminana anée miná kai máreennaranoo. S8&Akaqá fasiqauqa Yísuna ufa ínni qímannimifaqa ínnee misá ufa írimariana akiqara quándaki nárana munnimma, máaqa, ainaina náida nímiaqa. Miqídaqa ínnee misá ummaara dadaaqifáranoo. [7/&Aiqámausa nári umaara nári kai marasée quándaki aqoónausa faqa dadaaqiaqa. j6M&Aiqáma fasiqa anaasee náriqá kai nári márirana nírana nári kai amanamásee qáfaaqa, sía moo náindisaa amanamásee qáfaaqa naríkai narí márirana áuqarana ámiqirafa márinanoo narí kai qáfamasee asasíannoo. 35_&Faiqí moó fannoo uréeqarafa naríara úriqararausee qímasee sía qinée óorudupirausa dadaaqianáuranoo fee qímarifa narí kai narí ákaruqidanoo miqí qídanoo. 4&Ínnee narí úmmaara narí úmmaara dadaaqiaqa, miqíqa ínnee ásauku mundírana sándufamáu káaqa andeeqásee fímariafanoo. =3 u&Qiní qíkaqaafasaauqa ínniki moó fannoo mandáinainaki áqufinaqa qáfeeqa Ánutuna óosanara írimariasa miná maréeqee andeeqáranaki quqáaqa, sía áanoomásee miqí iaqa reendeénamándee miqí iaqa anée mi-fasiqána dadaaqídana aneenná márirana faqa rakísia, anée faqa minakí áqufinafaara. ,2Q&Sía maasá qeeqára dóori uqéeraseeqa ámiqirausee qímasee qeeqá qimooqía sía naríara naríara sukúfa qía sía naríara naríara rairai qiaqa.1&Ánutuna máraquna fannoo maqee óosana arasée náaru márirana qímimarifa márinara mifá kai maasá márirana nírana rakísiani. Q0&Ásauku mundírana Yísunaindi máriasa misá náriqa faiqí faiqi írirana márirana faqa nári maqásaa írirana faqa aunírira saqarisaa Yísuna namufaqa kuqá kai áru quqée máriasa máridaqa. /9&Ánutuna maraquna fannoo sía miqí maría mandóosanakina uqannífiqaidanoo. Ínnee miná ufamáu fífanoo ínni maréeqee ámiqira saqari qáqammara foorá íreefaranoo. Maa-amiqira oosanáusa íreefaranoo, naríara naríara úriqarara ainaina máridee qímasee naríara naríara rírana faqa Ánutunara asasírana faqa naunduráki asooárana faqa faiqí ánaaseera reendeeníra írirana faqa ámiqimandee dadaaqí maríana faqa áfaarirana faqa ámiqira ainaina áfaarirana faqa sía minnísee fírafa miqóokai márida áuqainna ainaina auqaida márirana faqa fisoofísoommásee ufa qírana faqa narí mandóosanara ákooqamasee andeeqásee fímarina faqa Ánutuna maraquna fannoo mi-ainaináusa kai uqannífiqaidanoo, sía moó sándufa fannoo mi-amiqira ainaináusara qáoo qíannoo. &K~v~)~||Y{{zcy@xHwfvvuu6tt(rqppapoSoHn~nllDkfjj iihhJgg:feeQdcc-ba```_H^]]\G[[[ZYYGXhVUmTTJSS.RcQQdQ PPONyMMLL KJJhII;H+FF2EDCCC-B`AR@@?(>O=@<;::*998m7786644 322a200/.R-,,+*Y)=(''&%$$$-##l#""=!!~!, l>tp[.%> > X O +_=&/ Y Maqa máaqa firaatiámma máridanoo ánià, aníndiri raináà, anee aninná áidimari maqána qáfamasee útaaqamásee mi tinai fínaqa qinée moó tinai fuanáura. H  Abarammafa miná qáfamaseenoo Róotana qímaminau. Maasá moodáa óosana máridaqa anée fáqa qinée fáqa sía tínooria, aní faiqi námu fáqa qiní faiqi námu fáqa sía tínooriaqa. mU Miqíqa márufanoo Abarammana aandáusaa rakísi marúsa faqa Rootana aandáusaa rakísi marúsa faqa ándanda nárana sáara tínooriqau. Mikarí Kannaana máqannaasa faqa Peerisa máqannaasa faqa mi maqánasaa káqi máriqau. #A Miqandá moómoo áandau áinaina faqáaqanda máridaqa aandáuqa néemaru andandáfa sía amanaíkufaqa sía amana moodáanaki máriaqaa inóo márinau. 4c Róotafa fáqa sipsípauqa faqa mimmíuqa faqa burimakáuqa fáqa faiqì ánaasee fáqa narí aináinira fáiqiuqa faqa mánaaqauqa faqa Abarammana fáqa nímariqau. gI Óoqai mifa miqóo tatúfira qáinda áuquqoo óoqureenoo Karaambáiqa innaaru qímamaqánau. H Mifa miqóoqari quqásee fífiiufanoo Beeteera máqusa ámummaqa fímarínau. Mifá óoqai narí Beeteera máqusa faqa Ai máqusa faqa qámbaana uíqaana máqa usakáqooqoo óoqu ranau.  Abarammafa aináina faqáafa márinau. Sipsípa faqa mimmí faqa burimakáù faqa siruáa faqa kóora fáqa faqáafa márinau. S # Abarammafa Isipa máqa máaqakíqari súani afu dínni átaaqeendari dínni átaaqeenni Kannaana máqa máaqai qumurandée narí ánaaqa fáqa Róotana fáqa narí aiqáma qumíasana faqa máree fínau. =u Fáraoofa miqí qímaseenoo narí sundíauqa niqiqoofaqá Abarammana faqa narí ánaaqa faqa narí aiqáma áinaina faqa nífiqa maree nári maqá átinni múnusoofaqa fíqau.(K Anee nánaree qiní dáuna fee qíanaqee qinée qeeqára qínaaqara maréeqee qeeqá máaqaki quqée fee. Máà aní ánaaqa márinoo, doo ani áfiqee fífua. 5e Faraoofa miná qáfamaseenoo Abarammana áaramáseenoo áqinoo qinau. Anee qiní náqaa fée máqímaqeenee. Anee nánaree sía qiní qínaaqa fee qímasee qímaqiminanee. ~; Fáraoofa Sarai námmarina mároonara Karaambáiqa fánnoo óosana óosana mánda áurirana Faraoona faqa miná máaqaki márusaki faqa quqánau. b}? Miná ákiiqara Fáraoofa Abarammana ámiqi ámiqimmáseenoo sipsípauqa faqa mimmíuqa faqa burimakáuqa faqa doonkíuqa faqa kamméerauqa faqa aináinira fáiqiuqa faqa mánaaqauqa faqa feefarú Abarammana áminau. ||s Isipa máqannaasa rakísirafa Fáraoona miná faiqi námu Sarai námmarina qáfamaseeqa Fáraoona qímamiqa qiqau, qóo ámiqira manaaqa fée qufanóo Fáraoofa qímannimufaqa Sarai námmarina ani maréeqee Fáraoona kínna máaqaki quqáqau. {{ Abarammafa Isipa máqa máaqai aniroofaqa Isipa máqannaasa Sarai námmarina qáfamásee bóo ámiqira fee qiqau. `z; Anée aneennára qiníara áuna fee qínaqa sía dárífaqa aníndiri káqi márianau. nyW Isipa máqannaa aní qáfamasee, óo miná ánaaqammi foo qímasee qiní darusée aní máree foora. x# Isipa máqa máaqa adeedí ráma soofanóo Abarammafa narí ánaaqa Sarai námmarina qímaminoo qinau. Aní afaaqa ámiqirafa máriananoo. Jw Miqóo márufanoo aandaroo firaafá Kannaa máqannaasa nárinau. Abarammafa miná qáfoofanoo mandáikufanoo narí áiku ásauku faqa narí aináina námu faqa Isipa máqasaa óoqu finau. mvU Miqínoo faiqanóo fífíiùfanoo súani áfu dínni átaaqeenni Kannaana máqa máaqa dínni átinni Isipa máqa máaqa óosira qáannai óoquranau. Neekeefa máqasaa ooqu finau. Abarammafa Isipa máqa máaqai óoqu fú ufafa. juO Suqá amiséenoo Abarammafa fíndifinoo áaqana máqa máaqai óoru fínau. Beeteera máqusa fánnoo súani kéeqoo qaannai márufanoo súani óosana qaannai Ai máqusa márufanoo qámbaanai narí úiqaana máqa usakánau. Usakáseenoo miqóo Karaambáiqa aadáù tatúfira óoni qáinda faqa áuquseenoo Ánutuna áaramaseenoo innaaru qímarinau. Rt Abarammafa mi maqusánai óonu márufanoo Karaambáiqa akooqóo mina áfusaa kooroomáfinoo qímaminau. Qinée maa maqa maaqánara aní qímamúnnana aní áiku ásauku nímianaura. Miqí qímasoofanóo Abarammáfa miqóo miná áfusaa koorooú Káraambaiqana tatúfirana suqá ámira qáinda áuqusee tatúfirana suqá áminau. /sY Misá Kannaana máqasaa óonuroofanóo Abarammafa óonuree anirée inóo niniiufanóo Seekeema máqa máaqaki náaquqara máqusasaa tatúfirana suqée máruqoo Mooree máqa máaqaki náaquqara saqári átukaki aniranau. Mi aukuanná Kannaana máqannaasa mi maqa maaqánaki káqi máriqau. ^r7 Abarammafa narí ánaaqa Sarai námmarina fáqa narí ákaqa faiqì Róotana fáqa narí moómoo qúmiasana aináinira fáiqiuqa fáqa nífiqeenoo Arana máqasaa máriuna nífiqeenoo Kannaana máqa máaqai finau. &qG Abarammafa 75 áukuana maraséenoo Qarana máqusa minníseenoo Kannaana máqa maaqai Karaambáiqa qímamúndee ínoo fufanóo Róotafa mina faqa finau. p{ Aníara ámiqi ámiqi máriasa qinée faqa quandáfiqa misá faqa ámiqi ámiqi ianáura aní áqurarainausa qinée faqa quandáfiqa misá faqa níquraráanaura.Aníaróo qímasee misá aiqáma maqásaaqaraasa ámiqi ámiqimma nímaqaanaura. o! Miqóo óonu márinaqa aní faiqì moómoo ámiananoo maqa máaqa qumbiqáfi márifara.Qinée aní ámiqi ámiqimma ámaqásaanana anée áuqu faqáafa márinnaránoo.Miqímma fínaqa anísaaqaraa ámiqi ámiqirana faiqí ánaasee máreefaranoo. }n w Abarammana ákoofa Teeraafa kuqufanóo Karaambáiqa Abarammana qímaminoo qinau. Aneenná maqá faqa aneenná áiku ásauku faqa aneenná ákoona maqa máaqakinaa áinaina faqa quqásee minníseenana maqa máaqa moó uqafíqáanana miqóo fúa. my Miqoo máriiufanoo Teeraafa miqóo kúqinau. Teeraana áukuana aiqáma moodáanaki 205 maraséenoo kúqinau.ylm Teeraafa narí ámaaku Abarammana faqa Qarana ámaaku narí ánaiqi Róotana faqa Abarammana ánaaqa narí ánaakuqu Sarai námmarina fáqa Babiroonia máqa máaqaki Uraa máqusaindari nífiqeenoo Kannaana máqa máaqai fiqau. Teeraafa narí áiku ásauku faqa Kannaana máqa máaqai fuanée qímasee Qarana áuqu amarána máqusai óonu aaná kasaaqai máriqau. Ik Sarai námmarifa sía faiqì máqóofa áafa ánaasee márinau. 'jI Abarammafa Sarai námmarina máranau. Náqoorafa Mirakaa námmarina máranau. Mirikaa námmarifa Qarana áraamuna máranau. Qaranafa Isakana akoofa márinau. vig Qaranafa Babiroonia máqa máaqaki narí maqúsa Uraa máqusaki miná akoofa faqa káqi márufanoo kúqinau. 5he Teeraana faiqi námu mi oosanáusa maaqímmiqa máriqau. Teeraafa Abarammana fáqa Naqoorana fáqa Qarana fáqa níkoofa márinau. Qaranafa Róotana ákoofa márinau. g Teeraafa 70 áukuana maraséenoo Abarammana fáqa Náqoorana fáqa Qarana fáqa máqanau. Teeraana áiku ásauku núqu. ifM Teeraana máqooqooqari Náqoorafa 119 áukuana maraseenoo akoonaíqi mánaaqa moómoo máqanau. Qe Náqoorafa 29 áukuana maraséenoo narí faiqì Teeraana máqanau. kdQ Náqoorana máqooqooqari Seerukafa 200 áukuana maraséenoo akoonaiqí mánaaqa moómoo máqanau. Rc Seerukafa 30 áukuana maraséenoo narí faiqì Náqoorana máqanau. hbK Seerukana máqooqooqari Réeufa 207 áukuana maraséenoo akoonaiqí mánaaqa moómoo máqanau. Oa Réeufa 32 áukuana maraséenoo narí faiqì Seerukana máqanau. i`M Réeuna máqooqooqari Peereekafa 209 áukuana maraséenoo akoonaiqí mánaaqa moómoo máqanau. P_ Peereekafa 30 áukuana maraséenoo narí faiqì Réeuna máqanau. k^Q Peereekana máqooqooqari Eebeerafa 430 áukuana maraséenoo akoonaiqí mánaaqa moómoo máqanau. R] Eebeerafa 34 áukuana maraséenoo narí faiqì Peereekana máqanau. i\M Eebeerana máqooqooqari Seeraafa 403 áukuana maraséenoo akoonaiqí mánaaqa moómoo máqanau. P[ Seeraafa 30 áukuana maraséenoo narí faiqì Eebeerana máqanau. kZQ Seeraana máqooqooqari Arafasadafa 403 áukuana maraséenoo akoonaíqi mánaaqa moómoo máqanau. RY Arafasadafa 35 áukuana maraséenoo narí faiqì Seeraana máqanau. gXI Arafasadana máqooqooqari Séemafa 500 aukuana márinoo akoonaiqí mánaaqa moómoo máqanau. QW Séemmana saaqari kambíqoosa maaqímmiqa máriqau. Nammári áufirafa taiká fufanoo miqóoqari qaara aukuana áiqarama fufanoo Seemmafa 100 aukuana maraséenoo akoonaiqí Arafasadana máqanau. #VA Mi maqusána áuqu Babiroonnia fée qímariqau. Miqóo karaambáiqa fánnoo misá ufa furufarammá nímaqóonara miqí qímasee áuqu raqau. Miqóo máruna Karaambáiqa fúrufáramma nímaqasoofaqa aiqáma máqa máaqaki daráaniqau. Seemmana áiku ásauku núqu. (1 Stori 1:24-27) U) Ánutufa miqí qímasee misá ufa fúrufaramma nímaqasoofaqá misá mi maqusána áuquanee quná minníseeqa maqa máaqaki daráaniqau. xTk Dóo ánifaqa ínni sáimbaqa óoquree misá ufa fúrufaramma nímaqasaanaqa sía narí ufa narí ufa íriaqa. @S{ Maqeé maasáuqa moodáa máqannaasa máridaqa moodáa ufa qídaqa. Misá nárì áuqararee qiá áinainna óosana áraidaqa. Qúsasaa misá nárì nídimari ainainná áuqeefaranoo. xRk Mi maqusána áuquseeqa kísaaqa máaqa faqa usakásoofanóo Karaambáiqa qumu níndafeenoo maaqí qinau. Q+ Miqi qímaseeqa maqee ínnisaimbaqa fúka maqúsa indufúsee kísaaqa máaqa áuqiqa óoru fíinaqa innaarúna amana káì óoruraanaura. Miqímmasee maasa dúqu faqáasa moodáanaki máridaqa sía aiqáma máqa máaqaki dáraanianaura. Miqí qímaseeqa doo miqímmiqau. :Po Misá miqóo máridaqa maaqí qímasee narí qímami narí qímami qídaqa qiqau. Ánifaqa ínnisáimbaqa maqá qumáreeqa atakúseeqa idára sáananoo afeekaikámma fínaqa minánnai máaqa usakáa. Maasá miqímmáseeqa áaku aakummáséeqa koorootáqa miná apootaanakí akusáananoo atukaráani. zOo Misá súani óosana qáannai óonuree anirée iqá níniufaqa Babiroonia áfaasa paqúrimmasee miqóo máriqau. 8N m Indaarú nammári taikóo kámuqoo aiqáma maqásaa qáraasa moodáa úfa faqáasa máridaqa moodáa úfa kaí qímariqau. Aiqáma áinainara moodáa áuqu kaí rée maríqau. ~Mw Aiqáma misauqa Nooanasáaqari kambíqarausa máriqau. Moó máqannaa moó máqannaa náriqa óosana amana káì máriqau. Nammári áufirafa taikáfufaqa aiqáma maa maqánasaaqaraasa Nooana faiqi námukiqari kaí kambíqafi máriqau.}Lu Séemana faiqi námu miqímmiqa máriqau. Náadu náadu máqa máaqaki máridaqa náadu náadu ufa qímariqau. FK Misá máru máqa máaqafa dínni ati fannoo Meesaa máqa máaqaindari Seefaraa máqa máaqai súani óosana qaannai áaqana máqa máaqa dínni áti fánnoo raqúru áminoo márinau. IJ Yookatana faiqi námukíqari maaqímmasee máqannaasa máriqau. Aramooda máqannaasa faqa Seereefaa máqannaasa faqa Asammafee máqannaasa faqa Yeeraa máqannaasa faqa Adooramma máqannaasa faqa Qusaraa máqannaasa faqa Dikaraa máqannaasa faqa Oobara máqannaasa faqa Abimaeera máqannaasa faqa Seebaa máqannaasa faqa Oofira máqannaasa faqa Qafiraa máqannaasa faqa Yoobabaa máqannaasa faqa máriqau. Aiqámusa Yookatana ánáiqimara máriqau. I H Eebeerafa akoonaiqí qaaraqánda máqanau. Indaarúqaana áuqu Peereekafa márinau. Miná áuqu óosana rainára fée qinóo márinau. Mifá máru áukuanna maqa máaqa rainánoo márufaqa minára Peereekaneé qinau. Peereekana ákaqa áuqu Yookatanafa márinau. VG' Arafakadafa Seeraana ákoofa márinau. Seeraafa Eebeereena ákoofa márinau. F Arammana faiqi námu Qusa máqannaasa faqa Huraa máqannaasa faqa Keeteera máqannaasa faqa Meeseekaa máqannaasa faqa máriqau. TE# Séemana faiqi námu núqu maaqímminoo márinau. Eerammafa faqa Asurafa fáqa Arafakadafa fáqa Rudafa fáqa Arammafa fáqa máriqau. Mi fasiqáusa nínaiqimara nárì nínaakusa núqu máree máriqau. VD' Séemmafa Yáfeetana áfasaafa Heeburu máqannaasa nínaakufa márinau. zCo Dóo Qammana sáaqari kambíqarausa náadu náadú máqusakiaqa raináfufaqa náadu náadu úfa qímariqau. vBg Máriufaqá Kannaana sáaqari kambíqarausa misá máru maqána dínni ati Sidoona máqusaki márufanoo súani dínni átaaqeenni Keeraa máqusa Kasaa máqusa aaqá máruna raqúru áminoo márinau. Miqóoqari súani óosana qáannai Soodoomma máqusa faqa Koomoora máqusa faa Adama máqusa faqa Seeboima máqusa Rasaa máqusa aaqá márunnai dínni ati márinau. >Aw Arafada máqannaasa fáqa Seemara máqannaasa faqa Qamata máqannaasa faqa máriqau. Kannaa máqannaasa moómoo óosana raináfufaqa aiqáma máqa máaqaki daráanimámbi máriqau. \@3 Hifita máqannaasa fáqa Akaa máqannaasa fáqa Sinita máqannaasa fáqa máriqau. s?a Kannaafa Yeebusa máqannaasa faqa Amoora máqannaasa fáqa Kirakasa máqannasa fáqa nínaakufa márinau. ;>q Kannaana faiqì námu núqu maaqímminoo márinau. Indaarúqaafa Sidoonafa márinau. Miná ánaaqíannaafa Héetafa márinau. Miqandá nárì nínaakusa núqu marasée máriqau. '=I Patarusa máqannaasa faqa Kasaru máqannaasa faa Kareetee máqannaasa faqa máriqau. Firistía máqannaasa Kareetee máqannaasakiqari kambíqarausa máriqau. < Isipana sáaqari aruakúsa Ridiaa máqannaasa faqa Anamma máqannaasa faqa Reehaba máqannaasa faqa Nafatuqa máqannaasa faqa ;y Reeseena máqusa fannoo Nineefee máqusa dínni márifanoo Karaa firaa taunna dínni márifanoo qámbaana máridanoo. -:U Miqóo máriufanoo Nimaroodafa Asiria máqa máaqai óonureenoo Ninifee máqusa faqa Reehoobootaira máqusa faqa Karaa máqusa faqa Reeseena máqusa faqa áuqinau. 69g Nimaroodafa Baabeera máqusa fáqa Eereeka máqusa fáqa Akada máqusa fáqa mi maqusa namúna indaarú rakísimarinau. Mi maqusa namúsa Babiroonia máqa maaqaki máriqau. 8' Karaambáiqa dadaaqufanóo mifa ámudaanái qímasee uaqée márufa márinau. Miqí márunara faiqí ánaasee maaqí qímasee akaqáusara qímaríqau. Karaambáiqa fannoo aní Nimarooda fará foorá káaqa ámudaanáì qímasee uaqée marí fará foorá máìsáannoo. 7 Kusafa akoonaiqí Nimaroodana máqanau. Nimaroodafa fíndifinoo maa maqa maaqánaki indaarúqaa rákira káraambaiqa márinau. 6 Kusana faiqi námukiqari kambíqoosa Seebaa máqannaasa faqa Qafiraa máqannaasa faqa Sabataa máqannaasa faqa Rammaa máqannaasa faqa Sabateeka maqannaasa faqa máriqau. Rammanasáaqari kambíqoosa Seebaa máqannaasa faqa Deedana máqannaasa faqa máriqau. U5% Qammana faiqì námu núqu maaqímminoo márinau. Kusafa faqa Isipafa fáqa Ribiafa fáqa Kannaafa fáqa máriqau. Mi fasiqáusa nínáiqimara nísaifaqausa nárì nínáakusa núqu máree máriqau. f4G Misá ooruku námmari áfaiqara márusa faqa káqikaa áfumaki márusa faqa misá nínaakusa máriqau. Misáuqa Yafeetanakiqari kambíqarausa máridaqa náadu náadu máqa máaqaki máridaqa náadu náadu ufa qímariqau. (3K Yáfatanasáaqari kambíqoo máqannaasa núqu Eerisa máqannaasa faqa Sipainna máqannaasa faqa Sipurusa máqannaasa faqa Roodeesa máqannaasa fáqa máriqau. 2 Koommanasáaqari kambíqoo máqannaasa núqu Asakeenasa máqannaasa faqa Rifata máqannaasa faqa Tookaramma máqannaasa faqa máriqau. 1 Yáfeetana faiqi námu núqu maaqímminoo márinau. Koommafa faqa Makóokafa fáqa Madaifa fáqa Yafanafa fáqa Tubanafa fáqa Meeseekafa fáqa Tirasafa fáqa máriqau. Mi fasiqáusa nínaiqimara nísaifaqausa náriqa nínaakusa núqu máree máriqau. I0  Nooana faiqi námu núqu maaqímminoo márinau. Séemmafa faqa Qámmafa faqa Yáfeetafa faqa máriqau. Nammári áufirafa taikóoqooqari misásaaqari kambíqarausa núqu maaqímminoo máriqau. S/! Miná áukuana aiqáma moodáanaki 950 áukuana maraséenoo kúqinau.d.C Nammári áufirafa taikóofanóo miqóoqari Nooafa 350 áukuana maraséenoo kúqinau. R- Ánutufa qínanoo Yáfeetanakiqari moómoo kambíqafiqa miná faiqì námu Séemana faiqì námu fáqa moodáanaki márifaranoo.Miqíqa márifanoo Kannaafa Yafeetana aináinira fáiqi máriannoo. H, Miqí qímaseenoo Nooafa quandáfinoo Qammana ákaqaafasaa qarara maaqí qinau.Karaambáiqa Séemana Ánutuna amooqírana ámia.Kannaafa Séemana aináinira fáiqi máriannoo. "+? Iriséenooo maaqí qímasee áquráranau. Qinee aní ámaaku Kannaanasáa áqurara úfa quqáanaura. Anee aneenná ákaqaafasaauqa saiká fáiqi mária. u*e Nooafa kásooqaqee írirafa kambíqafufanóo narí ínaaqianaa fáiqi mifa áuqoo áinainnara írinau. })u Séemafa faqa Yáfeetafa faqa minára iriséeqa qáòo qímasee qamunna marasee moó fánnoo dínni áti narí áururusaa quqásoofanoo moó fánnoo dínni áti narí áururusaa quqáseeqara nínaaqianaindari uíqaana máaqaki kéeqa fíqaqara nárì níkoona afaaqa ititá ámaqaqau. Miqandá nóori káqinni quqásee nisaurúanoo qímasee sía nárì níkoona qáfaqau. ( (Yáfeetafa indaarúqaafa Séemafa miná ánaaqianaafa márinau Qámmafa ínaaqianaafa márinau.) Qámmafa Kannaana ákoofa máridanoo aniréenoo narí ákoofa káqi sámu faiqaqée ufanoo óonu qáfeenoo narí ákaqaafasaaqara náaramáseenoo qímanniminau. '5 Mifa uáinna aqama tatiséenoo moómoo néeneeséenoo fúrufara máseenoo narí qamunna raipáquseenoo narí úiqaana máqaki káqi sámu faiqanau. & Nooafa áfuqaki áinaini marufa márinau. Mifa indaarú óosana arasée áfuqa áuqusee uáinna sanda moómoo úmmaqinau. d%C Nooana mi faiqi qaaramoo namúsa aiqáma maa maqánasaaqaraasa nikeekú nikaakú máriqau. -$U Nooana faiqi námu sípakiqari ánusa núqu maaqímminoo márinau. Séemmafa faqa Qámmafa faqa Yáfeetafa faqa máriqau. Qámmafa Kánnaana ákoofa márinau. #3 Minánnai qinée aandáuqa faqa dóodaaniuqa faqa qíma afeekaikíafanna ufana kooroo ídaqa. Nooana faqa narí faiqi námuara faqa qídanoo. &"G Óondanda oonnámuki raféeqnáinaqa qáfamáseeqa náaruara qinee ínni maqásaaqaraasa faqa náaru márira móodaanaki kíra ufa qíafannanara írianaura. 6!g Oonnámuki óondanda raféeqna fínaqa qáfeeqa qinée aní faqa aiqáma áandau dóodaani faqa qíma afeekaikíra ufara irisée sía kaifáa nammári áufirafa náruannoo. g I Yáiree fée qinée oonnámunnai innaarúná ititá sáananoo miqóo óondanda kambíqaannoo.  Qinée qeeqá óondanda oonnámuki quqáanaura. Mifá qinée maa maqánasaaqaraasa faqa moodáanaki kírana uqannífiqaannoo. ) Qinee náaru márira móodaanaki kíra ufa aní faqa aiqáma áandauqa faqa dóodaaniuqa faqa qúnafa maaqí qímasee uqannífiqaanaura.  Maa ufáusannoo qinee moodáanaki kíra ufa ínni faqa qídaqa. Qinée kúqaa qíma afeekaiká qídaqa sía kaifáa nammári áufirafa faiqí faqa aiqáma áinaina faqa náruannoo. Sía uqanna kafáa nammári áufirafa maa maqa maaqána mandáikíannoo. ym Aiqáma áinaina ufiniuqá faqa aiqáma aandáuqa faqa aní faqa sípakiqari ánusa faqa moodáanaki kianáura. lS Maqee qinée ínni faqa ínnisaaqari kásooaqee kambíqainausa faqa moodáanaki kíra úfa qidaqa. W) Ánutufa Nooana faqa narí faiqi námu faqa kaifáa qímanniminoo qinau. a= Ínnee moómoo faiqì maqasáifaqa aiqáma máqa máaqaki amanaikámmafi máriaqa. ) Ánutufa faiqí faiqì narí fooqáasa áuquqoonara yáfee mooná áuqu qímasee kuqá árinnana akaqáusa miná ákiiqara narí árifaranoo. G Faiqí moó fánnoo faiqí faiqì fidíka ruqíqainaqa qinée miná ákiiqara ummaara ámianauranoo. Aandáù moó fánnoo faiqí faiqì kuqá nárinaqa qinee mi aandauná kuqá áruanaura. ' Innee moodáa ainainá kaí sía naaqa, fidíka amaqíki márinnana kaí sía naaqa. Mifá márirana nímimarífa márinara sía naaqa. y Innee maaqóoqari sía ándanda kai náaqa mi aandausá namu faqa naaqa. Ínnee náranara foorá naaqéera nímidaqa.  Aiqáma áandauqa faqa ufiniuqá faqa noodáanna faqa ínniara rufíaranaki máriaqa. Misá ínni afeeka ámeemaanai máriaqa.  # Ánutufa Nooana narí faiqi námu fáqa nifaaqóoqa qínoo qinau. Ínni asumu moómoo kambíqafi aiqáma máqa máaqa amana kái máriaqa. .W Ánutufa minára maaqí qímasee qinau.Maa maqáfa káqi márinaqa
qúmmaqira áukuana faqa nárana nára áukuana faqa
suara fáqa aiqaiqá faqa aaku áukuana faqa
súani áukuana faqa fáasaana fáqa eendáki faqa
sía taiká nímaqaanaura, káqi márifaranoo.E Suqóofanóo miná áfunda karaambáiqa aikiambú ufanóo udiráma qáfeenoo asasinau. Asasammáseenoo maaqí qímasee qímmirinoo qinau. Sía qinée kaifáa faiqí ínni mandáinaina ákiiqara aiqáma máqa máaqa niqúráráanauranoo. Ínneeqa faiqì sáaqari írirana faqa márirana faqa mandáika kai ímarunara sía kaifáa únandée íqa maqa máaqa afaaqasása mária fásiqa ánaaseesa faqa aandáù dóodáani faqa náru taikáanaura. [1 Nooafa rafúdamafufanóo karaambáiqa tatúfirana suqárara óoni qumáreenoo áaku aakummáseenoo Ánutuna áfusaa ánukara áandau faqa ufini faqa maraséenoo múduka Ánutuna tatúfirana suqá áminau. .W Aiqáma áandauqa faqa ufiniuqá faqa narí óosana narí óosana kai moodáanaki suqúfufaqa ráudamaki daráaniqau. Nooafa karaambáiqa tatúfirana suqá áminau.  Miqí qímasoofanoo Nooafa fáqa narí ánaaqa faqa narí faiqi námu faqa misá nínáaqmaaka faqa sípakiqari ráudaqau.   Áiqáma ufiniuqá faqa aandáùqa faqa nífiqee ráudaaqa. Ráudamafiqa maqa máaqaki daráaniqa asumu moómoo kambíaaqa. x k Doo sípakiqari anée faqa aneenná ánaaqa faqa aneenná faiqi námu faqa misá nínáaqmaaka faqa ráudaaqa. @ } Miqímmafufanóo Ánutufa Nooana qímaminoo qinau. w i Namba 2 qúqoonasaa 27 fáasaanasaa aiqáma nammári túkaqnamáfufanoo maqa máaqa aadána uqanná márinau. K   Nooafa 601 áukuana marasoofanóo indaarúqaa qúqoona indaarúqaa fáasaanasaa nammári túkaqnanau. Nooafa sípa ataufakaaqa akuámaqaqoona rafáammasee qáfoofanoo maqá aadána úsimarinau. D  Miqóoqari kaifáa dínni taikásee dínni oonu qaara marasée (7) fáasaana áiqaróo fanooo Nooafa nakipurúna kafáa mara quqásoofanoo dóo funnái fífinoo dóo sía kafáa áninau. F  Eenée márufanoo nakipurúna fannoo oorifa sáqari ámanee ámmunirana rakéemma aakú máree áninau. Nooafa mi saqari amaneená qáfamaseenoo dóo nammári óoqi máridanoo fée qínau. 3  Qísauku dínni taikásee dínni óonu qaara marasée 7 fáasaana áfeesida máriufanoo Nooafa nakipurúna kaiqáa maréeqeenoo mádaanai áqinau. R  Áqusoofanóo nakipurúna maqára randóosianóo nammári káqi márufanoo mi eendánaki kaí kaifáa Nooafunnái sípaki áninau. Nooafa narí ásauku mádaanai quqáseenóo qumára sípaki quqánau. vg Nooafa mi ufinínara rakísúsia sía ánufanoo nakipurúna mara áquseenoo nammári qáfaanifeera aqiqanau. O Ufiní fannóo sía kaifáa áninau. Káqi kai qáqánoo nímárinau. + Qaara fasiqa níku nísauku taikásee 40 fáasaana áiqaróofanoo Nooafa winduáqa atúáseenoo ufini kaamméesa fooqáana mára áqinau. ! Miqóoqari nammári uru máree óoqinufanóo qísaukuqara taikásee 10 qúqoonasaa indaarúqaa fáasaanasaa áaqana átiuqa koorooináù.  Dínni taikáseenoo dínni óonu qaaraqánda marasée 7 qúqoonasáa miqí mándee qúqoonna qámbaanai qísaukuqara faqa dínni qíku taikáseenoo dínni óonu qaara marasée 17 fáasaana Nooana sípa fannoo Ararata áaqanasaa múqufi quqásoofanoo márinau. 0[ Ititá fufanóo maqásaa nammári fánnoo íreeda kai íreeda kai óoru maree óoru máree qúmiqúmíi ufanóo maqá koorooinau. 150 súanisaa nammári qúmimarinau. 5~e Maqá ameemaanaindari nammári ururée máruna rafáaqa finau. Rafáaqafuséenoo innaarúna kooqíara foorá ititásoofanóo innaarúnaindaraa námmari fáqa sía quminau. 3} c Márufanoo Ánutufa Nooanara fáqa narí áiku ásauku faqa aiqáma áandau miná fáqa márusara faqa iriséenoo qufanóo úfai úqufanoo nammári fannoo qúmi marínau. |) Dinni qísauku taikásee dínni óonu qaara fasiqa maraséenoo moodáa fásiqa ásaukuqara 150 faasaana nammári káqi áufinoo márinau.t{c Karaambáiqa aiqáma áinaina maqásaaqaraa áinaina taiká uqanná sánau. Faiqí ánaasee faqa aandáu faqa ufini faqa taikánnisanau. Nooafa kái narí áiku ásauku faqa narí sípakinaa áinainauqa faqa misá kaí asumu máriqau. Sz! Aiqáma aandáu faqa doodaani faqa maa maqánasaa marúsa kúqu taikaqau. %yE Miqínoo márufanoo maqásaa máru ainaináusa aiqáma kúqiqau. Aiqáma úfiniuqa faqa aiqáma ándauqa faqa aiqáma fásiqa ánaasee faqa kuqu taikáqau. dxC Kaifáa innooqéenoo kísaaqa áaqana óori aaqaramáseenoo 7 meters amana óoru márinau. Uw% Nammári fannoo moó faqa innooqéenoo aiqáma kísaaqa áaqana dukúninau. ]v5 Nammári fánnoo firaaqóo innooqóofanoo sípa fannoo miná ámuaqumau nímarinau. .uW Qaara fasiqa níku nísauku taikásee 40 faasana aaku nammáriara foorá adíanau. Miqí ufanóo nammári qumbiqéenoo sípa uqéereeqeenoo murúsaqa quqánau. itM Ánutufa Nooana qímamu mau káì kéeqa fufanóo Ánutufa narí kaí kooqí ititá nímaqanau. use Aiqáma óosana óosana kásimaru aandau ufinísa ákoona faqa ánaasee faqa Nooana faqa sípaki kéeqaqau. Jr Káasau áandau óosana óosana faqa máaqeena áandau óosana óosana faqa ufini óosana óosana faqa firaa aandauqá faqa káqikaa áandauqa faqa Nooana áiku ásauku faqa sípaki kéeqaqau. Zq/  Nammári radíqu fáasaanna mi faasaanná kai Nooafa narí ánaaqandiri faqa narí ámaaku námu Séemafa faqa Qámmafa faqa Yáfeetafa faqa minamúsa nári nínaaqmaaka faqa sípaki kéeqafiqa máriqau. {pq  Qaara fasiqa níku nísauku taikásee 40 éendaki fáqa fáasaana faqa aaku firaafá nammáriara foorá adíanau. Xo+  Mi aukuanná Nooafa 600 áukuana máranau. Qaara quqoonasáa qíku dínni taikásee dínni óonu qaaraqánda marasée 17 fáasaanasaa mi faasaanná kaí nammári radíqinau. Mi faasaanná kaí maqá ámeemaanaindari námmari radíqisee ururéenoo innaarúna kóoqiara foorá atúqóofanoo aaku firaafa nammáriara foora adíanau. ]n5  Dínni taikásee dínni óonu qaara marasée 7 fáasana márinoo nammári áufinau. Fm Óosana óosana áandau úfini ákoona faqa ánaasee faqa Ánutuna áfusaa ánukarausa faqa sía ánukarausa faqa aiqáma Nooana fáqa sípaki kéeqaqau. Ánutufa ufa qumáu kai kéeqaqau. l  ,kS Nooafa Ánutuna mi ufáusa iriséenoo rufíaseenoo narí faqa narí ánaaqa faqa narí ámaaku qaaramoó námu faqa minamúsa nínaaqmaaka faqa sípaki kéeqaqau. [j1 Nooafa 600 aukuana marasoofanóo mi aukuannásaa nammári áufirafa áninau. Ii Nooafa aiqáma áináina Ánutufa qímamúndee káimminau. =hu Dínni taikásee dínni óonu qaaraqánda marasée 7 fáasaana áiqaráinaqa miqóo aaku maqásaa quqáanaura. Qaara fasiqa níku nísauku taikásee 40 fáasaana faqa éendaki faqa aaku rída máriannoo. Miqí márinaqa qinée maqásaa aiqáma náanna faqáasa qeeqá áuqu nísaafanausa taiká nísaanaura. Xg+ Áiqama úfini óosana óosana dínni taikásee dínni óonu qaara marasée 7 ákoona faqa ánaasee faqa maréeqee sípaki quqáa. Miqímmasainaqa aiqáma áandau ufini kaifáa maa maqánasaa moómoo kiaqa. Zf/ Ínnee qiní qífusaa ánukara áandau fee qímariana qísauku dínni taikásee dínni óonu qaara marasée 7 ákoona faqa ánaasee faqa aní faqa sípaki maréeqee quqásainaqa asumu máriaqa. Ínnee qiní qífusaa sía ánukara aandau óosana óosana ákoona faqa ánaasee faqa moodáa kai maréeqee minakí asumu quqásaina máriaqa. Nooafa Ánutuna ufa iriséenoo mifá qundée kàí inau.ac= Anée óosana óosana nárainaina misáindi faqa aneennáindi faqa mara sípaki quqáa. gbI Óosana óosana úfini faqa qaara kái qaara kái mara quqásainaqa aní faqa asumu máriaqa. =au Anée aandáù óosana óosana maréeqee sípaki quqáa. Óosana óosana qaara kái qaara kái ákoona faqa ánaasee faqa apámmasee sípaki quqásainaqá aní faqa asumu mariaqa. `5 Aní fáqa kai moodáanaki kíra úfa qianáura. Aneenná ánaaqa faqa aneenná faiqi námu faqa misá nínaaqmaaka faqa sípaki kéeqafi máriaqa. ^_7 Ánutufa kaifáa Nooana qímaminoo qinau. Qinée nammári maréeqee quqásaananoo firaaqóo áufinoo aiqáma kásimari ainaináusa náru taikáannoo. Áiqáma maqásaa maría ainaináusa faqa kuqu taikéefaranoo. t^c Ásaana quméeqarana ámeemaanai apootaana káqi máriani 0.5 metre máriani. Sípa qaqaasanaí firaa kooqí áuquseenana sípa aundurái maqásaa tidá rúà, miná múrufi qámbaanai moó tída rúa, miná maaríqoo moó tída rúa. ]9 Anée sípa maaqímasee áuqua. Mina kísaaqa fannoo Aarínnoonna nammarikiqari Síara Doona nammáriki amanasáa 130 metres miná kísaaqa máriani. Miná qúsa fannoo 22 meters sía kísaaqa uqanna márinau. Mi sipána maqásaqari máaqa ákiiqa amanasáa 13 metres máriani. 0\[ Nooa, anée ámiqira saqárinnai firaa sípa áuqua. Miná aunduráki moómoo rúmma áuqua. Aunduráki faqa adisáa faqa koorootáqa qumáree akusáinanoo ititáani. +[Q  Miqíqa márufanoo Ánutufa Nooana qímaminoo qinau. Faiqí narári narárirafa qumbiqánoo márinara qinee aiqáma fásiqa ánaasee náru taikáanauree qídaqa. Z  Ánutufa aiqáma máqa máaqaki qáfoofanoo mandáika uqannámminóo márinau. Faiqí ánaasee aiqáma mandáinainaki kàí máriqau. Y  Aiqámausa Anutuna áfusaa mandáinainaki máriqau. Faiqí narári narárirafa aiqáma máqa máaqaki qumbíqanoo márinau. .XW  Nooana óosana maaqímminoo márinau. Nooafa kái sía áaqarana márufa márinau, narí faqa márusakiqari naríaraa andeeqárafa márinau. Mifá kai Ánutuna áqoondikiranaki márinau. Miná ámaaku qarammoo námu máriqau. Misá núqu Séemmafa faqa Qámmafa faqa Yáfeetafa faqa máriqau. W  JV Ánutufa Nooanara kái asasinau. Nooafa firaa sipa áuqu úfafa. QU Maa oosanáusa qinée áuquafanausa maa maqánasaa qaraana qinée aiqáma ruká áqusaanáura. Faiqí faqa ufini aandáù faqa aiqáma ruká áqusaanáura qinée misá áuquafannanara qíkooqaidanoo. 1T] Miqíqa márufanoo Ánutufa firaqóo misá mi manda oosannára írinau. Mifá faiqí áuqu maqásaa quqóonara írufanoo aundurá mandáikufanóo ákooqoofanóo qinau. h~J}||%{{zyxwyuut3s"qpoZn2m4lzkjihgff5ejdOcba`_^m]\\-[`ZjYXXWVUU"TSRQQPOGNMWLK:JI HGTFEDD C,BBEAU@@f??>X=jMiqí qímasoofanóo angiroo moó fánnoo qímaminau. Dóo amaná qinee minára eedóo qídaqa. Sía qinée mi maqusána kurídianaura. A} Anée káqikaa máqusa muqúnni qáfaidanee. Mifa adeedí márifaqa amanée qinee minní sandáanauree. Káqikaa máqusa uqanná máridanoo qinée minní óonureeqa asumu márianaura. 3a Anée firaqóo qiníara ámuqusifana qiní kúqiranakinaana máraananoo. Áaqána níanai márifaqa minní fímaríananoo mi nariráfa qiní fáqa dárinaqa kúquanoora. b? Róotafa iriséenoo maaqí qímasee qímaminau. Sía aneenná qíannannai diiqáà. b? Nífíqa quqásoofanóo angiroo moó fánnoo qímanniminoo qínau. Ínnee sandámáfuaqa kúqifaara. Fídaqa sía quandáfi qáfaaqa. Afaasásaa faqa sía kásooiaqa. Ínnee kúqifaara, áaqanai sandée óoru fúaqa. ue Róotafa iriséenoo óonáuqee anauqee ímarufánoo miná áqoondiqara miná ásauku faqa miná ánaaqa ásauku faqa miná áraamunaqara fáqa qumáree rarisámeeqee aanái ubeekaqáu. Yáaweefa Róotanara ámuqusufanóo miqínau. a= Iáqoo faqa kanánaana angirooqára Róotana kafáa fuki faakí qiqau. Dóo kái káqinana aneenná ánaaqa fáqa aneenná áraamuna qara fáqa nífiqee fúà. Ínnee faqa maa maqusána námu faqa kurídifaara. 5e Róotafa iriséenoo narí áraamuna qara nifaaqi qárara qútaaqámaqoo fásiqa qánda fáqa qímanniminau. Doo ánifaqa ínnisaimbaqa moótinai fúaqa. Ánutufa maa maqusána damúnirara qínoo. Miqí qufaqá miná áiraamaku qara sía íriqau. Quteéti qídanoo mifoo qímasee káqi máriqau. R  Maasá maa maqusána damunámma áquanaura. Karaambáiqa maa maqusánakina óosana óosana mandáinaina kambíqáifanoo mi ufána iriséenoo maaqandá diqiqaifaqá maa maqusána kurídirara qúmidaqa. y  Minní soofaqá Róotana áqoondi qára irámiriqa qiqau. Máà anée márianna maqusánaki aní áti akaqáusa máridee. Kái káqi aneenná áraamuqmaaka faqa áiraamaku óondamara faqa aneenná átíuqa faqa aiqáma nífiqee moosáa fua. 5  Ititáseeqa mi fasiqáusa madáanai márusa aiqáma nífu qimbásoofaqa kooqíara randóosia minnísàqau. Róotafa Soodoomma máqusakiqari fínau. q]  Máaqakiqári Róotana áqoondiqara Róotana qumu rarisámeeqee máaqaki áqusee kooqí ititáqau.   Miqí qímasee qímannimisoofaqa misa aiqáma maaqí qiqau. Anée moó máqannaafa maasáki ani márianafa. Yáfee qifanéè anee maasára qáòo qídanee. Anée nímaaráa. Sía nímaaráinaqa sía aní áqoondiqara kai mandáikamma nímaqaanaura, aní fáqa firaaqóo mandáikamma ámaqáanaura. Miqí qímaseeqa misa Róotana afeeqá áquseeqa miná kooqí rufádáairara iqau. y Íriaqa, qeeqá qíraamuna qaara qánda sía faiqí fáqa núaqánda ínni nimisáanaqa ínneeqa íriranannai kai máraaqa. Maa fasiqa qandá qiní máaqaki ani raafaqá áqoondi kámmaqauna máriafaqa qinee ámiqimmasee miqandásaa rakísidaqa. a= Qinée qáòo qíra ufa ínni qímannimidaqa. Sía uqanná maa manda oosanná máraaqa. ue Róotafa misá ufa iriséenoo ráuda máfinoo narí ánaaqianaindari kooqí ititásee qímánníminau. ! Mi faiqi qandá fáasai aní máaqaki kéeqaa qanda yái fee máridaqee. Anée miqandá maasá qíminaqa mi qandá mandá óosana nímia. 3a Námaseeqa faiqárara ímarufaqa mi maqusánaasa faiqí kumaaráa náuraiqi aiqáma anirée Róotana máaqa fuseemmá datí mámbufaqa Róotana maaqí qímasee áaraqau. zo Róotafa sandanáinái qimaseenoo ufaqá miqandá miná fáqa máaqaki kéeqaqau. Óoru roofanóo Róotafa narí aináinira fáiqiuqara qufaqá misá ooruku anoona sía qái féemuna faqa ámiqira nárana faqa suqásee nímufaqa naqau. E  Óo qiní úriqarara qanda qinee ínniqara dadaaqírara máridaqa. Ínnee qára qiní máaqaki anirée níku nammári uqusée qiní máaqaki faiqaaqa. Faiqée dúna kanánaana fíndi fínaqa ínneeqa fínnannai fuaqa. Miqí qímasoofaqa miqandá qáòo qída qiqau. Sáina maa qandá maqúsa qámbaana faiqaanáura. '  K Abaraqaammáfa múqunnisoo qangirooqandá Soodoomma máqusai óoquree maqúsa kooqíki qáfoofanoo Róotafa miqóo óoqu faaqée márinau. Máridanoo Róotafa miqandá níndafeenoo máqeenoo óonu miqandá nóorinni óorindari maqásaa rupáitama fufanóo maaqí qímasee qímanniminau.  % !Karaambáiqa Abaraqaammána faqa ufa qímaseenoo dóo óoqu finau. Óoqu fúfanoo Abraqaammáfa quqásee anirandée ámaaqa finau. 7  Abaraqaammáfa kaifáa qinau. Óo karaambáiqa sía áanóo qia. Qinee moó úfa kafáa qianáura. 10 andeeqárausa paqúrimásee náqi fée innáree. Miqí qufanóo Karaambáiqa qinau. Qinée qísauku qara 10 kai andeeqárausa paqúri mándee sía kurídi nímaqaanaura. , S Abaraqaammáfa kafáa qímaminau. Qinée qifaaqa quqásee ani faqa moómoo ufa qímarúnnana mi numooná minní qísaà. Mi maqusánaki moodáa fasiqa 20 kai márifana náqaa fee innáree. Karaambáiqa iriséenoo qinau. Qinee 20 andeeqárausa paqúriqa sía mi maqusána kurídianaura. P Abaraqaammáfa iriséenoo kafáa Karaambáiqa qímaminau. Qinée kaifáa aní qímamíànana anée sía qiníara áanoo qia. Moodáa fásiqa áiku ásauku taikásee qiní qísauku qara taikásee 30 andeeqárausa márifana náqaa fee innáree. Yáaweefa iriséenoo qinau. Qinee 30 andeeqárausa paqúriqa sía miqíanaura. <s Abaraqaammáfa miná iriséenoo kafáa qímaminau. Óo karaambáiqa qaara fasiqa níku nísauku taikásee 40 andeeqárausa márifána aiqáma nárinnaree. Karaambáiqa miná iriséenoo qímaminau. Qineé qaara fasiqa níku nísauku taikásee 40 andeeqárausa paqúriqa mi maqusána sía kurídianaura. q] Amanée 50 sía márifana 45 kai andeeqárausa márifana moodáannai qísauku 5 minakí sía márinnanara irisée nárinnaree. Karaambáiqa narí qímaminoo qinau. 45 andeeqárausa mi maqusánaki márifaqa sía kuridi taikáanaura. mU Abaraqaammáfa miná iriséenoo kafáa qímaminau. Óo karaambáiqa qinée qifaaqa quqásee aní qímamunna ufana mi numooná minní qísaa. Qinee faiqí faiqì máridaqa áaqàmámmasee ani faqa moómoo kári ufa qídaqa. \3 Karaambáiqa Abaraqaammána ufa iriséenoo qímaminau. Qinée qaara fasiqa níku nísauku taikásee qiní qísauku qára taikásee 50 andeeqárausa mi maqusánaki paqúriqa sía mi maqusána kurídianaura. != Sía amana andeeqárausa faqa mandáikirausa faqa moodáanaki nárinnaranoo. Mifá sía andeeqánoo máridanoo. Andeeqárausa faqa áaqee maríasa faqa sía amana moodáa óosana kai níminnaranoo. Aiqáma maa maqánasaa máriasa siaasa márianafa andeeqára óosana kai máraà. ^7 Qaara fasiqa níku nísauku taikásee qiní qísauku qára taikásee 50 andeeqárausa mi maqusánaki márifana anee aiqámee nárú taikéennaree. Kafaa 50 andeeqárausa márifana mi maqusána asumu quqéennaree. (K Abaraqaammáfa Karaambáiqa óorinni óonu réenoo irámirinoo qinau. Kúqaa fee anee andeeqárausa fáqa áaqee máriasa fáqa aiqámee nárú taikéennaree.  Mi qaaramoo fasiqa namúsakiqari qaara qánda Soodoomma máqusai óoqu fímarufanoo Karaambáiqa Abaraqaammána faqa márinau. |s Qinee óoqureeqa mi fasiqa anaaseesá mi oosanná áuqee máriana qáfaanaura kúqaa fee únna fee máridanoo fee. }~u Miqí qímiriséenoo Yáaweefa Abaraqaammána akooqóo kooroommásee qímaminau. Soodoomma máqusanaasa fáqa Koomoora máqusanaasa fáqa mandá óosana fíqaranoo márifaqa akaqáusa minára níkoo uqanná qaifaqá qímaqimiafaqa íriqa. } Abaraqaammáfa narí faiqi námu fáqa misásáaqari kambíqainausara faqa andeeqára óosanamau kai fuaqéera fuki faaki íanifeera rusandeesámummasee máraqiafana. Misa miqí faqa qinee qíma afeekaikíafanna áinainausa aiqáma miqímma nisaanaura. |+ Miná saaqari kambíqáinausa firaa maqannaá márifaranoo. Aiqáma máqannaasa Abaraqaammána sáaqaraanannai ámiqi ámiqimma nímaqaanaura. q{] Mi fasiqa qaaramoo namúsa Abaraqaammána faqa óoqu fíufaqa Soodooma máqusai qáfee máruqoo múqunnisoofanoo Karaambáiqa narí kai qímasee írinau. Qinée áuqararee qúnna áinaina sía Abaraqaammána umeeráma ámaqaanaura. z y) Saráqa námmarifa miná iriséenoo rufía máreennoo únna qímasee qáòo qinau, Qinée sía naanaidara qíqa. Miqí qufanóo misá úriqararafa Karaambáiqa qímaminoo qinau. Anée naanaidara qíanaqa íriqa. Karaambáiqa Soodooma máqusa áruanínnanara qinau. |xs Nána áinainee moó áinaina Yáaweefa sía amana áuqaannoo fee mifá amaná aiqáma áinaina áuqaannoo. Qinée ánoona ufa qídaqa, moó áukuana maa quqoonnásaa qinée kafáa aniráananoo Saráqa námmarifa akoonaiqí fáiqi máqaannoo. Tw#  Miqúfanoo karaambáiqa Abaraqaammána qímaminoo qinau. Náqaa fée ifanóo fee Saráqa námmarifa naanaidara qínoo fee. Maana qinee asooqá máridaqa náqimándee faiqì máqaanauree qínoo fee. =vu  Saráqa námmarifa minára iriséenoo narí kai náanaidara qídanoo qinau. Qinée faqa qeeqá náuraiqindiri asooqá marida. Náqimmasee fee qeeqá qifaaqi faqa aaná fuanáuree. u!  Miqí qufanoo Saráqa námmarisa Abaraqaamása asooqá uqanna márufanoo Saráqa námmarifa faqa faiqì máqara aukuana óoqai taikánau. 8tk  Miqí qufanóo misákiqari moó fánnoo qinau. Moó áukuana maa quqoonnánasaa kai qinee kafáa aniráananoo aní ánaaqa Saráqa námmarifa akoonaiqí fáiqi máqaannoo. Miqí qímarufánoo Saráqa námmarifa úiqaana máqa kooqíki mi fasiqána ánaaqíannai óoqu faaqée ídanoo írimarínau. ?sy  Misa námaseeqa Abaraqaammána maaqi qímasee iraqau. Aní ánaaqa Saráqa námmarifa yái fée márinoo fée qufanóo mifá qinau. Máà úiqaana máqaki máridanoo fee qinau. qr] Abaraqaammáfa burimakáu náamma anoona fáqa náamma anoona fadaméena fáqa féemu faqa burimakáu suqárana faqa mara máree míní nímufaqa naqau. Abaraqaammáfa saqári atukakí misá faqa máridanoo nárana nímufaqa naqau. iqM Miqí qímaseenoo ráudamaki sandéenoo burimakáu máruqoo óonureenoo burimakáu ánaaqi ámiqirana amaqí qumooqu kírana mara rumbá máreenoo narí aináinira fáiqi amisoofanóo kai káqi ufanoo arusée suqánau. 7pi Abaraqaammáfa iriséenoo úiqaa máaqaki sandéenoo óonureenoo Saráqa námmarina qímaminau. Anee kái kaqi parauáqa ámiqirana moodáa beeka marasée féemu suqá. o+ Qinee akaqá nárana nímiana námaseeqa afeeka mara máreeqa fuaqa. Qinee ínni dadaaqianéera maaqóo ániafanoo. Innee maí ánianannái qiní dúqu uqéeraafanoo. Minára eedoo qífaqa nárana nímia. Miqí qufaqá misá qiqau. Dúfi dúfi doo nímina naanée qiqau. sna Qinee qíanaqa nammári mínisaifaqa ínneeqa níku nammári úqu séeqa maa saqarína atukakí adooaaqa. bm? Óo úriqararausa, qinée ínni dadaaqírausa máridaqa sía qiní áidaaqa ráaqa. jlO Óoqufaaqee márufaqa faiqí qaaramoó námu ánufanoo Abaraqaammáfa níqáfamaséenoo nárì óosana máreenoo fíndimeeqeenoo misá ánuqoo sandée óonuréenoo óorindari maqásaa kummáramá fínoo qímanniminoo qináu. Dk  Abaraqaammáfa Mámareena arookása atukakí súani qámbaanai aiqaiqá ufanóo narí úiqaana máqa kooqíki óoqu faaqée márufanoo karaambáiqa maaqímmasee miná áfusaa kooroo inau. j# Moodáa fáasaana kaí Abaraqaammáfa fáqa narí ámaaku Isamaeerafa fáqa narí aináinira fáiqiuqa aiqáma nifaqa áti ateekáqau.i h- Abaraqaammáfa 99 áukuana márinoo narí afaaqa áti ateeká áqinau. Isamaeerafa 13 áukuana marasoofanóo miná afaaqa áti ateeká áqinau. g tfc Fífufanóo Abaraqaammáfa Ánutuna ufa máu fínoo mi faasaanná kaí narí faqa narí ámaaku Isamaeerana fáqa narí aináinira fáiqiuqa faqa narí aináiniranaki márida maqaqoó fáiqisa fáqa aiqáma nifaaqa áti aukínau. Xe+ Ánutufa aiqáma maa ufána Abaraqaammána qímamiséenoo doo quqásee fínau. %dE Moó áukuana maa quqoonnánasaa kai Saráqa námmarifa aní faiqì Isakeena máqannoo. Qinee qeeqá moodáanaki kíra úfa minásaa quqáqaana máriannoo. #cA Isamaeerana fáqa anée qíanandee, miná faqa ámiqi ámiqi ianáura. Miná faiqi námu moómoo uqanna kambíqeefara. Akoonaiqíuqa qísauku qára taikásee qíkunni óoqu qaaraqánda 12 marasée úriqararausa márifara. Miná sáaqari kambíqáinausa firaa maqannaa márifaranoo. dbC Miqí qufanóo Ánutufa qímaminoo qinau. Aní ánaaqa Saráqa námmarifa aní faiqì akoonaiqí maqasáinaná miná áuqu Isakee neé qía. (Maasá ufakíqari Isakeena áuqu naanaidara qíranee qímaqoofanoo.) Qinée ani faqa moodáanaki kíra úfa quqáunafa Isakeenasáa faqa minásáaqari náaru náaru kambíqainausasaa faqa máriannoo. a Miqí qímaseenoo Abaraqammáfa Ánutuna qímaminoo qinau. Náqaa sáina Isamaeerafa qiní aináina máráaqaana ifanéè. x`k Abaraqaammáfa mi ufána iriséenoo maqásaa mapámu fínoo naanaidara qídanoo qinau. Amanée 100 áukuana márara fásiqa fánnoo faiqì máqáannoo fée Saráqa námmarifa faqa 90 áukuana márarafa amanée faiqì máqaannoo fée. R_ Qinée Saráqa námmarina ámiqi ámiqi máìsáananoo faiqi akoonaiqí aní maqa ámiannoo. Mifá moómoo máqannaasa nínoofa márinaqa mina faiqi námukiqari akaqáusa karaambáiqauqa márifaranoo. "^? Kafáa Ánutufa Abaraqaammána qímaminoo qinau, sía aneenná ánaaqara Sarai námmarinée qíà. Maqee miná áuqa Saráqa námmarifa máriannoo. W]) Ínniki qári akoonaiqí moó fánnoo sía afaaqa áti aukínafa márinaqa sía qíní faiqí ánaaseeki máriannoo fée qianáura. Mifa qiní qíma afeekaikíra úfamau sía fínara sía ínniki máriani. \1  Aiqáma uqanna nifaaqa áti aukúaqa. Aukúsaifanóo mifá ínni nifaaqaí qiní moodáanaki kíra úfa náaruara márianínnanara koorooíannoo. d[C  Maaqóoqari aiqáma akoonaiqí fáiqiuqa maqasáifanoo 8 fáasaana áiqaramáfinaqa nifaaqa áti aukúaqa. Aináinira fáiqiuqa ínniki máriasa faiqi námu faqa níanaindaraasa feefaurúmma quqáqaafaqa ínniki máriasa faiqi námu faqa nifaaqa áti aukúaqa. Miqímmásaifanoo mifá qinée faqa ínnee faqa moodáanaki kírana uqannífiqaannoo. Z  sYa  Anée fáqa aní ásaifaqausamara faqa aiqáma eedoo qímasee akoonaiqí faiqiuqa nifaaqa áti aukúàqa. HX  Miqí qímaseenoo Ánutufa kaifáa Abaraqaammána qímaminoo qinau. Anée faqa eedóo qímasee qiní qíma afeekai kíra úfamau aneenná ásáifaqausa náaru kambíqainausa faqa fuaqa. W5 Anee asaqíraa fáira foorá maa maqánasaa máriannana qinee ani faqa aní ásáifáqausa faqa nímianaura. Nímiananoo aiqáma Kannaana máqa máaqa fánnoo aní ásáifáqausaindi kámminoo náaru náaru márinaqa qinee misá Ánutusa márianaura. Abarammána fúka áuqu. jVO Qinée qeeqá qíma afeekaikíra úfa aní faqa aní ásáifaqausa náaru kambíqainausa faqa qíafánnana náaru márira móodaanaki kíra úfara foorá rakísianaura. Qinee aní faqa aní ásaifaqausa Ánutusa márianaura. %UE Qinée aní faiqi asumu moómoo ámianaqa misákiqari akaqáusa karaambáiqa márifara. Aní ásaifaqausa moómoo máridaqa moómoo máqannaa márifaranoo. FT Doo maqee aní áuqu Abarammáfa márina maqee fúka áuqu ámiqa. Abaraqaammánee qianaura. Qinee aní moómoo máqannaa nínaakufaika máìsáannanara ani áuqu Abaraqaammánee qianaura. S) Qinée maa moodaanaki kira ufána aní faqa qídaqa. Qinée kúqaa qímá afeekaikídaqa. Anée moómoo máqannaasa nínaakufa márinnaranoo. vRg Abarammafa mi ufána iriséenoo óorindari maqásaa mapámufufanóo Anutufa maaqí qímasee qímaminau. sQa Qinée aní faqa qeeqá moodáanaki kíra úfa qímasee anísaaqari asumu moómoo kambíqa nímaqaanaura. lP U Abarammáfa máriufanoo 99 áukuana marasoofanóo Karaambáiqa miná áfusa kooroo máfi qímaminau. Qinée aiqáma áfeeka faqáa Ánutusa máridaqa. Anée aiqáma kári qiní ufa qaindúsidana andeeqára áinaina kaí áuqaa. _O9 Mi aukuanná Abarammafa 86 áukuana faqaafa márufanóo miná faiqì kambíqanau.N} Qakaara námmarifa kafáa anirandee óonureenoo faiqì maqasoofanóo Abarammafa miná áuqu Isamaeera nèé qinau. [M1 Miqóoqari misá mi nammari dikaandána áuqu réeqa káqi márira Anutufa qini qíqafai námmari díkaanda fée qiqau. Mi nammari dikaandáfa Kadeesa máqusa dínni Beereeda máqusa dínni qámbaana márinau. gLI  Qakaara námmarifa narí kai qímirinoo qinau. Qinée kúqaa fee Ánutuna qáfamásee fée sía kúqirai káqi máridee qímannimianauree. Miqí qímasee miná qímamu karaambaiqánara níqafee marí Anutu fee qinau. RK  Mi faiqífa káasau fáiniara foorá máriannoo.Mifa aiqámausa namuqáakamma nímaqáinaqa misá faqa narí namuqáakamma ámaqeefaranoo.Mifá narí áinaina rakéemasee áaduma máriannoo. J  Maqee aní áranandaki faiqì rínóo aneé akoonaiqí máqeennaránoo anée miná áuqu Isamaeera nèé qia.Karaambáiqa fánnoo anée aupúraranakiqari miná áaramasee fáaqa rúannana írinara minára mi faiqína áuqu Isamaeera neé qia. vIg  Angiroo fannóo kafáa qímaminoo qinau. Qinée moómoo ásumu aní ámianaqa sía amana ásaana rifáranoo. EH  Angiroo fannóo minára iriséenoo maaqí qímasee qímaminau, dóo fíndi fínana aneenná rakísira ánaasee márinnai kafáa anirandée óonureenana miná aináinira manaaqáikia. hGK Qakaara námmari, Sarai námmarina aináinira mánaaqa, anée yáindari fee ánidanee maaqóoqari yaí féè fídanee. Miqí qufanóo Qakaara námmarifa qinau, qeeqá rakísirana Sarai námmarina áaqu rufíee sandáidaqa. F Qakaara námmarifa ámaaqa fíraree qímasee Suraa máqa máaqaki fímarú áatata sandée fífiiufanóo aadána máqa máaqa qámbaanai nammári káqikaafa ururée máruqoo Karaambáiqa angiroo fannóo Qakaara námmarina paqúrimmasee qímaminoo qinau. E5 Abarammafa kafáa narí qímaminoo qinau. Dóo amaná aní aináinira mánaaqa aní ámeemaanai máridanoo. Náqaamma ámaqararee fée qímasee íridanee, doo miqía. Sarai námmarifa Akaara námmarina maqee maqee óofana qáidanoo ári áqimárunara quqásee sandánau. AD} Miqúfanoo Sarai námmarifa Abarammana qímaminoo qinau. Aní óosanasaa Qakaara námmarifa qiní fídiaqaamma qímaqáidanoo. Qinee qeeqá kaí miná ani amisáafananoo ámuaquqáika máfinoo qiní úridaaqa ráidanoo. Karaambáiqa fánnoo kai aníndiri ufa raináannoo. Anée fée, qinée fée andeeqée fée. TC# Abarammafa Qakaara námmarina fáqa aaná fufanóo faiqì máranau. Qakaara námmarifa ámuaquqáika máfufanoo nasurídanoo narí aqòónnana Sarai námmarina ramoo rámaa íra úfa qímamaqánau. 'BI Abarammafa qísaukuqara taikásee áukuana Kannaana máqa maaqai márufanoo Sarai námmarifa narí aináinira mánaaqa Qakaara námmarina Abarammana áminau. AA} Sarai námmarifa nárì óosana maraséenoo Abarammana qímaminoo qinau, anée íria, Ánutufa sia faiqì qiní qíminoo. Minára máà qiní aináinira mánaaqa mara sáinanoo mifá aní faqa fínoo áqbee faiqì maqa sáinaqa qinée qeeqára máraanaura. Miqí qufanóo Abarammafa eedóo qímaseenoo máranau. H@ Abarammana ánaaqa Sarai námmarifa mifá qáafa ánaasee márinau, sía faiqì máqanau. Miná aináinira mánaaqa Isipa máqannaa mánaaqa márinau. Miná áuqu Qakaara námmarifa márinau. ?% Keenaa máqusanaasa maqá fáqa Keennisa máqusanaasa maqá faqa Koodamoona máqusanaasa maqá faqa Qeeta máqusanaasa maqá faqa Peerisa máqusanaasa maqá faqa Reefaimma máqusanaasa maqá faqa Amoora máqusanaasa maqá faqa Kannaana máqusanaasa maqá faqa Kirakasa máqusanaasa maqá faqa Yeebusa máqusanaasa maqá faqa miqimmásee máqannaasa maqá faqa aní áiku ásauku nímianaura.> = Doo aaqee mi karí kaí Yaaweefa Abarammana faqa moodáanaki kíra úfa qinau. Qineé maa maqa maaqána aní áiku ásauku nímianauranoo. Isipa máqannaa nammári dínni óosirafa ani rámeeqeenoo firaa nammari dínni Eeufarateesa námmari máriannoo. g<I Súani kéeqoofanoo eendírara mammandufanóo Abarammafa qáfoofanóo qafeekí idámuna námu fáqa qooma námu faqa akooqóo narí kai kambíqafinoo aandáù afoommá dínni dínni quqáqoona qámbaana rúnna finau. ;+ Ani áiku ásauku qaara fáqa qaara fáqa óosana mi rumbaránakiqari óonu randée ánifaranoo. Qinée sía Amoora máqannaasa dauni nárú taikáanaura. Misá káaqa mandáika uqanná ífaqa miqóo misá nárú níndaqaaqa másee aní áiku ásauku miqóo quqáanaura. W:) Aníara maaqí qíqa aneé asooáqeenana asooáranaki kuqufínaqa ákundaaqa. J9 Miqí márifaqa qinée mi maqannáasa mi fitiqnárana nímimaríana ákiiqara aupúrarana nímianaura. Misa mi maqa maaqána minnísee óonurandee ániqa moómoo qúmiasana máree ánifaranoo. x8k  Miqída rufíee márufanoo Karaambáiqa Abarammana qímaminoo qinau. Anísaaqari kambíqainausa ánaamuruara foorá moó máqannaasa maqásaa óonu máridaqa aináinira fáiqikiqa márifaqa 400 áukuanaki mandá fítiqnarana nímifaranoo. D7  Súani kéeqarana námu faqa eenóofanoo Abarammafa áfuki qaunduarufanóo faiqaqéeidanoo qainí márufanoo fíraa rúfiarafa faqa máparaairafa faqa Abarammana afaaqái áqufinau. Q6  Meemóonauqa mi aandausá nárara aniroofanóo Abarammafa niiqaáqinau. s5a  Miqí qímasoofanoo Abarammafa mi aandausá Ánutufa máruqoo máree míni quqáseenoo mináuqa qámbaaná kai afoommáséenoo dínni moó áfooirana dínni moó áfooirana qaaramau irásasaa quqánau. Ufiniqára kaí sía afoóinau. F4  Miqí qufanóo Karaambáiqa narí qímaminoo qinau. Anee burimakáu faqa mimmí faqa sipsípa faqa qaaramoó áukuana márarausa faqa nakipurúna faqa kukúma faqa máree mini qímia. 35 Miqí qufanóo Abarammafa irámirinoo qinau. Oo úriqarara Karaambáiqa qinée náqi fee másee qiníndi kámmiannoo fee qímasee írianauree. r2_ Miqí qímasee Karaambáiqa Abarammana qímaminoo qinau, qinée Karaambáiqa aní Ura máqusakínaana Babiroonia máqa máaqaindaraana áfiqee mínisee maa maqa maaqána ámiananoo aníndikíanifee qímasee áfiqee ániqiafana. I1 Abarammafa Yáaweena mi ufána iriséenoo narí saqárikirana mi ufánasaa rusísee márinau. Miqúnara Karaambáiqa asasammáseenoo Abarammana maréeqee narí áqoondikiranaki quqánau. N0 Miqí qímaseenoo Karaambáiqa Abarammana áfiqee mádaanai múquseenoo qinau. Innaarúnai qáfamáseenana fásau amanée anee ásaana rinnáree. Aníki ani aruakínausa miqímmasee kambíqeefara. h/K Míqi qímaseenóo Abarammafa írufanoo kafáa Karaambáiqa qímaminoo qinau. Máà aní aináinira fáiqi Eerieseerafa sía aní qumíasana aináina máraannoo. Aninná faiqi uqanná fánnoo aní aináina máraannoo. .y Anee faiqì asumu sía qiní qímiananoo qiní aináinira fáiqi úqakiqari moó fánnoo qiní qumíasana máraannoo. <-s Abarammafa mi ufána iriséenoo narí qímaminoo qinau. Óo úriqarara káraambaiqa aneé nána qúmiasanee qiní qíminnaree qineé faiqì síaisa máridaqa. Máà qiní aináinira fáiqi áuqu Eerieseerafa Damaskusa máqusaindaraafa mifá kai máridanoo qineé kúquananoo qiní aináina máraannoo. , + Rákirana taikáseenoo márufanoo Yáaweefa Abarammana áfu pisipasa mándeenoo qímaminau.Abaramma anée sía rufiáa.Qineé aní saqáriara foorá anísaa ititáfúananoo sía moó fánnoo aní áruannoo. Qinee miná ákiiqara firaa ainainá aní ámianaura. + Qinee sía uqanná moó áinaina qeeqára máraanaura. Qiní faqa rákiranaki fuasá misá námasaa áinainnara kai dóo máree fee qídaqa. Qiní qíqoodi námu Aneerafa faqa Eesakoorafa faqa Mámareefa faqa misá kai nárì nimanasáa máraaqa.|*s Sía uqanná aní aináina káqikaa áinaina máraanaura tiríta faqa níku ánaamu sanda faqa rirímma sía máraanaura. Anée qiníara maasá aináina maraséenoo moómoo áinaina faqáasee qídanoo mifoo qinóora. Sía uqanná máraanaura. ?)y Miqí qufanóo Abarammafa ásauku uqéeraseenoo qinau. Qeeqá qísauku uqéereeqa, káaqa úriqarara Ánutuna innaarúna faqa maqá faqa áuquna áfusaa uqéerasee qímamidaqa. 8(k Amisoofanóo Soodooma máqannaa káraambaiqa Abarammana qímaminoo qinau. Aneé rákiranaki máraanna áinainausa aneennára máreenana qiní faiqí anaasee kaí qímia. ') Káaqa úriqarara Ánutufa kai namuqáa maréeqee aní ásaukuki quqéenoo miqínara Ánutuna amoo qíaqa.Miqí qímasee ámiqi ámiqira úfa qímasoofanóo Abarammafa namuqáa aináina maraqooná qísaukuqáraki raináseenoo moodáaki Meereekiseedeekána áminau. G& Meerakiseedeekáfa amiséenoo maaqí qímaseenoo ámiqi ámiqira úfa qímamaqanau.Úriqarara Ánutufa innaarúna faqa maqá faqa áuqufa mifá kai Abarammána ámiqi ámiqiannoo. .%W Sareema máqannaasa karaambáiqa áuqu Meerakiseedeekáfa úriqarara Anutuna aanáiqikirafa márufa féemu faqa uáinna námmari faqa Abarammana míni áminau. p$[ Abarammafa Keedooraoommana faqa miná aqoónna káraambaiqauqa faqa naruséenoo aniroofanoo Soodooma máqanna káraambáiqa fánnoo miná qáfarara Saavee nóopunduki moó áuqu Kínna nóopunduki fée qímarúqoo paqúrinau. X#+ Óoru randée qumuréeqa Abarammafa Róotana faqa miná qúmiasana faqa aiqáma ánaaseeuqa faqa rumbée fusáuqa faqa aiqáma nífiqee aniqau. Meerakiseedeekafa Abarammana ámiqi ámiqira ufa qímamaqanau. "{ Óoruree namuqáa nindáfamaséenoo narí faqa fusá raináseenoo eendáki namuqáa máruqoo óonureeqa nárú níndaqáaqa qiqau. Mifa misá nífáqa máree súani áfu dínni ataaqeenni Damasakusa máqusa fíaaqaree Hoobaa máqusaki múnusaqau. !7 Abarammafa Róotana mara máree funára iriséenoo narí aináinira faiqiuqaki nímudaanáì qímarusa narí úiqaana máqusakinaasa 318 fásiqa nífiqanau. Nífiqáseenoo qímannimufaqa qaara fáqa qaara fáqa káraambaíqauqa nífaqamaree Dannaa máqa máaqai níanai fiqau.  3  Faiqí moó fánnoo rákiranakiqari sandéenoo Abarammafa Qeeburu máqannaa fásiqa fánnoo Amoora máqannaa fásiqa Mámareena saqáriuqa atukaki márufanoo óoru qímaminau. Mámareefa narí ákaqaqara Eesakoorana faqa Aneerana faqa minamúsa Abarammana áqoondi máriqau. zo  Róotafa Abarammana ákaqa ámaaku fannoo Soodooma máqusai márufaqa miná faqa miná qumíasana faqa máraqau. 6g  Qaara fáqa qaarafáqa káraambaiqauqa Soodoomma máqannaasa faqa Koomoora máqannaasa faqa aiqáma áinaina uqanná máraqau. Áfuqakinaa nára áinaina faqa máree fiqau. zo  Sidima nóopunduki koorootáqa mádika mòómoo márinau. Soodooma fáqa Koomoora máqannaa káraambaiqauqa rákiranakiqari quqásee sandáani quná mi madikáusaki áqufiqau. Qaaramoó káraambaiqauqa sandá máqaraasiqa áaqanai akaraqau. $C  Suqúfufaqa Eeramma máqannaa káraambaiqa faqa Kooimma maqannaa káraambaiqa faqa Babiroonia máqannaa káraambaiqa faqa Eerasara máqanna káraambaiqa faqa rákirara deedaqiqau. Moodáanai qísauku káraambaiqauqa qaara fáqa qaara fáqa káraambaiqauqa faqa rákirara deedaqiqau. Y- Miqímmasoofaqa Soodooma máqannaa káraambaiqa fáqa Koomoora máqannaa káraambaiqa fáqa Adamma máqannaa káraambaiqa fáqa Seebooyima máqannaa káraambaiqa fáqa Beera moó áuqu Sooaa máqannaa káraambaiqa faqa mi maqusa namúsa karaambáiqauqa fáqa nárì rákira fásiqauqa fáqa moodáaqoo Sidima nóopunduki suqíqau. (K Miqóoqari óonu randéeqa Kadeeasa máqusai óoqeenaa áuqu Eenamisapateé qímaru maqusánaasa faqa náriqau. Amareekána áiku ásauku misaqá máru maqusáusa aiqáma rafáaqa fiqau. Rafáaqafusee Amoorana áiku ásauku Qasasoona Tamara máqusaki márusa faqa rafáaqafu nímaqaqau. ;q Naruséeqa Susima máqusanaasa Qamma máqa máaqaki faqa náriqau. Naruséeqa Eemimma máqannaa fáqa Kiriataimma afaasá máqa máaqaki márusa náriqau. Miqóoqari óoquree Qoora máqannaasa Eedoona áaqanasaa márusa náriqau. Misá naru máreeqa Eeraparanna aadána máqa máaqa átinni munu quqáqau.  14 áukuannasaa Keedooraoomafa fíndifinoo aqoónna káraambáiqauqa fáqa nári rákira fásiqauqa faqa fíndifiqa óoqu fíqau. Óoqu fíù faqá moó máqannaasa óoqi naru máree fiqau. Reefaimma máqannaasa Aseetaroota Karanaimma máqusaki náriqau. [1 Qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée 12 áukuanaki Keedooraoomana ásauku ameemaanai máriqau. Qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaaramoó marasée 13 áukuanaki miná ufa rukíee máriqau. K Mi moodaannai qisauku karaambaiqáusa rufíasee Sidimma nóopunduki suqíqau. Maqee mi noopundúnaki ooruku námmari rafáaqa fínoo márifaqa miná áuqu ráidaqa Kúqira Námmari fee qídaqa. # Misa moodáannai qísauku káraambaiqauqa faqa rákiraree qímaseeqa fiqau. Soodooma máqannaa karaambáiqa Beerana fáqa Koomoora máqannaa karaambáiqa Birasana fáqa Adama máqannaasa karaambáiqa Sinabana fáqa Seeboyima máqusanaasa karaambáiqa Seemeebeerana fáqa Beeraa moo áuqu Sooara máqanna karaambáiqa faqa mi moodaannai qisauku karaambaiqáusa faqa rákiraree qímasee qúmiqau. Q  Mi fasannái Amarafeerafa Babiroonia máqannaa káraambaiqa márinau. Mi aukuannai Eerasaa máqannaa karaambáiqa Ariookafa fáqa Eeramma máqannaa karaambáiqa Keedooraoomáfa fáqa Kooimma máqannaasa karaambáiqa Tidarafa fáqa minamúsa aiqáma nárì sundíauqa moodáanakí nífiqeeqa Soodooma máqannaasa nárirara fiqau. vg Abarammafa minára iriséenoo narí úiqaana máaqa rapéemma máreenoo Heebaroona máqa máaqaki Mámareena saqáriuqa atukakí óoqureenoo miqóo Karaambáiqa tatúfira qáinda óoninnai áuquseenoo tatúfirana suqá áminau.Q Doo maqee óonuree aiqáma maqa máaqa qinée aní ámiannana aiuqíà. b? Qinée aní áiku ásauku asumu moómoo kambíqa nímaqáanaura. Sía amana moó fánnoo ásaana rírana amanaikíannoo. Núkuda aiqáma amaná ásaana rifáranoo, aní faiqi námu kai sía amana nísaana rifáranoo.  Anee qáfaanna maqa maaqána aní faqa anísaaqari kambíqainausa faqa nímisáananoo náaruara náaruara ínnindi kámminoo máriannoo.  Róotafa fífufanoo Karaambáiqa Abarammana qímaminoo qinau, anée máriannáqooqari ámiqimmasee aiqáma atinai aiuqía. B Soodooma máqannaasa káaqa mandáinaina máree márusa máridaqa. Karaambaíqa áfusaa óosana óosana mandáinainá uqanna áuqee máriqau. Abarammafa Heebaroona máqa máaqai finau. 7 i Abarammafa Kannaana máqa máaqai káqi márufanoo Róotafa Soodoomma máqusa aaqá maqúsauqa dínni dínni márufanoo qámbaana noopúnduki narí úiqaana máqa usakánau. ; Róotafa qáfamaseenoo aiqáma Yóoradanna áfaasasaa óoqu máriraree qímaseenoo súani óosanai fímaru aatatá finau. Miqí mándeeqara raináqau. 2 _ Miqí qímasee qímamufánoo Róotafa áfu máqaidanoo Yóoradanna nóopundu dínni márufanoo Sooara máqusa dínni márufanoo mi qambaanná nammári moómoo márinau. Karaambáiqa kádidakíara foorá moómoo námmari márinau. Ámiqinoo máridanoo Isipa máqa máaqara foorá márinau. Mi aukuannái Karaambáiqa Soodoomma máqusa fáqa Koomoora máqusa fáqa sía náru kámmuqoo Róotafa mi maqa maaqána qáfanau. "~~}}D||+{ozeyxwv]ussqrqqonmlkjUih~hKgPfeddcScCaa8``T__)^f](\z[ZZHYNXW3VUTTSMRQQOO==<;:99/8n776555743322n2c100~//.?--&+*e))i((%'A&&%$#"J! IY2307GRR* % 0, PX "l?S .Miqí qúnanoo mifá kái káqi narí nammári táqu ákumáaqa qáraana afaimmá quqáseenoo qinoo. Námasainaqá ani kamméerauqa faqa nímianaura. Miqí qifaqá qinee námasaunanóo mifá kamméerauqa faqa nímifaqa néeà. w>i -Qinée qíreeda kaí innaaru qímarunanoo Reebeeka námmarifa maqúsaindari nammári táqu ákumaaqa akumáreenoo áiqareenoo nammári sákararee qímasee fifaqa qinee maaqí qímasee qímamiqa. Amanéè anee nammári qímina naanáuree. #=A ,Mifa eedóo qímaseenoo qiní faqa qiní kamméerauqa faqa nammári níminanoo mifá anée qiní úriqararana ámaaku útaaqama ámaqaqaanafa máriannoo. <; +Qinée nammári díkaanda máriqoo márianaura. Máriananoo mánaaqa moó fánnoo nammári sákarara aniráinaqa qinée nammáriara innaaru qianáura. t;c *Qinée Abaraqaammána mi ufána iriséeqa nammári díkaanda máriqoo ururée maaqí qímasee innaaru qíqa. Óo Karaambáiqa qiní úriqararana Abaraqaammána Ánutufa máriananoo, qineé áuqaunna áinainna ánoona kambíqaani. 6:g )Moodáa áana kái anée idukínna áanafa máridanoo. Óoru ráinaqa misa mánaaqa moó sía qímifanoo aní qíma afeekaikírafa taikáinana idukíra fásiqaikinnáranoo. 97 (Qúnanoo mifá qínoo, qinee Karaambáiqa ufa aiqáma kári áfaqee márunausa máridaqa, mifá narí angiroo aiqáinanoo aní faqa fídanoo dadaaqínanoo ánoona kambíqaannoo. Anee qiní faiqì ánaaqa qiní máqannaasakinaana qiní qíkoona átikinaana máreennaranoo. 8 'Qinée mi ufána iriséeqa narí maaqí qímaseeqa qímamiqa. Mi manaaqáfa sía qiní faqa qúminaqa náqaa fée íanauree. r7_ &Anée óoru qini qíkoona máqannaasaki qiní átikinaa mánaaqa mara máree múqusee qiní faiqi ámia. q6] %Qiní úriqararafa qifaqa qinee afeeka ufannái qíma afeekaikámmaseeqa mina aamúaqira úfa qaindúsuanauree qíafananoo qinau. Anée maqóo qáraasa Kannaana máqannaa kínaa ánaasee sía uqanná maréeqee qiní qímaaku ámia. 59 $Qiní úriqararana ánaaqa Saráqa námmarifa asooqásaa faiqì akoonaiqí maqasoofanóo qiní úriqararafa narí aiqáma áinaina miná kai áminoo. %4E #Karaambáiqa firaaqóo qiní úriqararana ámiqi ámiqimma ámaqaseenoo aináina faqáafáikamma ámaqeenoo. Karaambáiqa sipsípauqa fáqa burimakáuqa faqa siruáa fáqa kóora fáqa aináinira fásiqauqa fáqa mánaaqauqa fáqa kamméerauqa fáqa doonkíuqa fáqa moómoo áminoo. 3 "Miqí qímasoofanóo Abaraqaammána ainaínira fásiqa qíma níminoo qinau. Qinée Abaraqaammána aináinira fásiqa máridaqa. *2O !Níku nammári uqu soofanóo Rabanafa nárana níminau. Nímufánoo Abaraqaammána aináinira fásiqa fánnoo qáòò qímasee qinau. Sía qinée káqi naanáura. Qinée qíraree qúnna úfana qíma nimiséeqa miqóo naanáura. Rabanafa minára iriséenoo qinau. Doo qínaqa maasa írià. T1#  Abaraqaammána aináinira fásiqa fánnoo miná iriséenoo narí faqa márusa faqa narí kamméerauqa faqa nífiqeenoo doo máaqai finau. Máaqai óonu roofanóo Rábanafa kamméera saaqáraa qúmaara mara maqásaa quqáséenoo nárana nammári nimiséenoo Abaraqaammána faiqi námu nammari nímufaqa níku nammári úqiqau. 03 Márufanoo qáfamáseenoo qímaminóo qinau. Qiní faqa áninaqa máaqai fua. Karaambáiqa fánnoo aní ámiqi ámiqimma ámaqee márifa máriananoo. Nánaree anee maaqóo maridanee. Qinee aní faiqára máaqa dóo deedaqammásee aní kamméerauqa márirana faqa deedaqíqa. / Reebeeka námmarina áfasaafa Rábanafa Reebeeka námmarina ufa iriséenoo kóorannai áuqira qímmusa qusamáqóona faqa kóorannai áuqira ísaaqamá qusamáqóona faqa qáfamaséenoo ráudamaku fánoo óoquréenoo nammári sákee máru madikána áfainni qáfoofanóo Abaraqaammána aináinira fásiqa miqóo nammári áfainni narí kamméerauqa naaqá kikíqinoo márinau. . -! Miqí qímasee innaaru qímasoofanóo Reebeeka námmarifa sandeenoo narí ánoona máaqai óonureenoo aiqáma mi ufáusa qímaminau. |,s Óo Ánutu Abaraqaammána Ánutufa, anée ámiqi ámiqi uqanná míananoo. Anée Abaraqaammána ámiqi ámiqi ímariannanara sía taikéenoo káqi fídanoo. Karaambáiqa fánnoo qiní úriqararana átiuqa iannái andeeqásee qífiqee áninoo. D+ Miqí qímasoofanóo Abaraqaammána aináinira fásiqa iriséenoo maqásaa óorindari mapámu finoo Karaambáiqa narí úriqararana Abaraqaammána Anutuna amooqídanoo maaqí qinau. * Maasá máaqa nárana amaná máridanoo aní faqa ániasa fáqa aní kamméerauqa faqa nárana máaqa faqa nímifaránoo. ")? Reebeeka námmarifa miná iriséenoo narí qímaminoo qinau. Qiní qíkoofa Beetueeráfa Náqoorana faqa Mirikaa námmarina faqa faiqì máridanoo. (+ Aneé yána áraamunee máridanee amanée qiní qímaqimia. Amaneé maasá námu aneenná ákoona máaqa kina nífiqee fínaqee faiqaanáuree. ' Kamméerauqa nammári néeneesee nímuaqummásee márufanoo Abaraqaammána aináinira fásiqa fánnoo kóorannai áuqira qimmusa mi manaaqána aikikí qusamáqaseenoo kafa kóorannàí áuqira ísaaqama qaaraqánda ásaukuki usamáqaseenoo irámirinoo qinau. h&K Kamméerauqa nammári ními márufanoo Abaraqaammána aináinira fásiqa fánnoo íreeda kai kásooinoo máridanoo qáfaidanoo maaqí qímirinau. Dóo féè Yáaweefa qineé kísaaqasaa ánunnanara ánoonai kídanoo féè. %%E Miqí qímaseenoo narí nammári táqu kái káqi difáaniki adíaseenoo sandéenoo óoqu moó fáqa saka máreenoo múru adía soofaqa kamméerauqa naqau. &$G Námasoofanóo mi manaaqáfa narí kaí qinau. Qinée nammári moó fáqa sakasée aní kamméeráuqa nímii sáanaqa náma sáifanoo nímuaqu íannoo. # Miqí qufanóo mi manaaqáfa qinau, eeóò faiqí firaafá, dóo náà qímaseenoo nammári táqu afiqú quqásoofanóo dóo nanau. Z"/ Ururoofanóo Abaraqaammána aináinasaa rakísira fásiqá fánnoo mi fúnnai sandée óonureenoo maaqí qímasee qímaminau. Amanéè aneenná táqukinaa námmari káqikaana qiní qíminaqee naanáuree. !} Miná óori áfiri ámiqi ámiqi írafa sía áuqu márufa aniroofanóo qáfoofanoo óoqu nammári saka máree úrinau.  y Mifa miqí qímasee innaaru qímarufanoo moó mánaaqa Reebeeka námmarifa nammári táqu ákumáaqa aku máree aniranau. Mifa Abaraqaammána ákaqa Náqoorana faqa miná ánaaqa Mirikaa námmarina faqa faiqì Betueerana áraamuna marínau. { Moó mánaaqa aniráinaqa qinee maaqí qímasee qímamianaura. Amanée aneenná táquki nammári saka qíminaqa naanáuree. Mifá qiníara námasainaqa aní kamméerauqa faqa nímianauree qínnanara minára aneenná aináinira fáiqi Isakeena útaaqama ámaqaqaanafee qianáura. Mi ainaináfa kambíqainaqa anee qiní úriqararanasaa qíma afeekaíkunna úfanara írianaura. xk  Qinée nammári sákee máriana aaqá adeedí márunaqa, ánaaseeuqa nammári ani sákee máriafaqa máridaqa. #A  Narí kamméerauqa quqáseenoo mi fasiqáfa Yáaweenara innaaru qínoo qinau. Óo Ánutu qiní úriqararana Abaraqaammána Ánutufa anée qiní faqa máridana maqee qiní dadaaqíà. Anée qiní úriqararana Abaraqaammána faqa qíma afeekaiká máqoonafa maqee ánoonaikiani. lS  Aanái faiqanóo fífìiu fanóo eenée márufanoo ánaaseeuqa nammári sákee máruqoo óonu ranau. Óonuree qáfoofanóo maqúsa adeedí nammári sákee máruqoo óonu réenoo miqóo narí kamméerauqa quqásoofaqa máriqau. G  Miqí qímaseenoo ráudama kínoo Abaraqaammána kamméera, qóosa fooqáana, miná qísauku qára maraséenoo narí úriqararana aináina ámiqirana kaí maraséenoo kamméerasaa quqáseenoo máreenoo finau. Abaraqaammána ákaqa Náqoorafa Mesopotamia máqusai súani dínni átaaqeenni márunnai óoru fínau. 2_  Miqí qímasoofanóo mi ainainira fasiqáfa narí ásauku Abaraqaammána nari úriqararana áfundana ámeemaanai quqáseenoo qinau, doo qinée anee qíanandee ianáura. 3a Mindáraa mánaaqa fánnoo sía maí qúmiraree qínana miqóo kaí qíma afeekaiká máqaanna ufánakiqari idukúananoo. Qiní qímaaku sía minní áfiqee óoru fúà.  Yáaweefa innaarúnaindaraa Anutúfa qeeqa qíkoona maqúsaindaraana faqa qeeqá ainaina maqásaaqaraana faqa mara máreenoo maa maqa maaqánasaa quqáqoosa máridaqa. Mifa qíma afeekaikámmasee qiní fáqa qiní qíku qísauku fáqa maa maqa maaqána nímianauree qinau. Mifa narí angiroo aiqainanoo aní áfunni fínana óoru qiní qímaaku ánaaqa áfiqee qúmi naránoo. wi Miqí qufanóo Abaraqaammáfa qinau. Óo sía uqanná anee qiní qímaaku aiqáinanoo minní óorufuani.  Miqí qímasoofanoo mi rakisiráfa maaqí qinau. Dóo amaná, óoru ráanaqa mindáraa mánaaqa iráifanoo narí máqa máaqa minnísee maí qúmirara ititínaqa amanée qinee aní ámaaku aiqáananoo anée qúmunna máqa máaqanai óoru fúannoo fée. tc Anee qinée kambíqaafanna máqusanai óonuree qiní átikinaa mánaaqa mara máree Isakeena múqu ámià. 6g Qinee aníara Karaambáiqa ínnaarúna faqa maqá faqa áuqu Ánutuna áuqusaa qíma afeekaikámasee sía qiní qímaaku Kannaana máqannaa ánaasee mara ámiannee qídaqa. `; Abaraqaammáfa nári óosana maraséenoo nári aináiniranasaa kísaaqasaa rakísi marúna áaramaseenoo qímaminoo qinau. Anee aneenná ásauku qífundana ámeemaanai áusùsee afeekaiká másee qíma afeekaikía.   Doo Abaraqaammáfa káaqa náuráiqi márinau. Karaambáiqa Abaraqaammáfa aiqáma áuqoo áinainna ámiqi ámiqimma ámaqee márinau. -U Miqímmasoofanoo mi maqáfa faqa óoni áamara minakí márufa Qeetana áiku ásaukundi máriufa Abaraqaammánaindi kufanóo mi maqána níkundara máqaikinau.{ Miqímmaseenoo Abaraqaammáfa narí ánaaqa Saráqa námmarina mi ooni aamáranaki Kannaana máqa máaqaki ákundanau. ue Aiqáma Qeetana áiku ásauku miqóo suqíranaki máriusa mi maqa maaqánara Abaraqaammánaindi fée qiqau. eE Miqímmasee Abaraqaammáfa Eefaroona aiqáma áinaina Makapeeraa máqa máaqaki súani óosana qáannai Mámmareena maqúsa adeedí maruna feefaurúmmasoofanoo Abaraqaammánaindi kinau. Mi feefauriráfa maqá faqa óoni áamara minakí máruna faqa aiqáma sáqariuqa mi maqána átisaa máru saqarísa faqa aiqáma moodáanaki rafáaqafinau. T # Abaraqaammáfa iriséenoo eedóo qímaseenoo sikéera maraséenoo 400 qummaara ainaina dínni quqáseenoo siruáa dínni quqásoofanóo amana káì ufanóo áminau. Eefaroonáfa aiqámausa narí máqannaasa Qeetana áiku ásauku nífusaa qufanóo iriséenoo miqí kai minau. Nárì sikéera qummaara amana káì Eefaroona áminau. 9 m Óo úriqararafa, maqá feefaurú 400 siruáa máridanoo, mi feefaúruna maasá qeeqá qámbaana náqa fée másee raináanauree. Anee aneenná ánaaqa káqi minakí ákundaa. Y - Eefaroonáfa minára iriséenoo maaqí qímasee Abaraqaammána qímaminau. M   Amanée qinée irámiriananée írinnaree. Qinée mi maqána átisaa aiqáma feefauríanaura. Qinee feefaurú ámianana anee eedóo qímasee márainaqa qinee qeeqá qinaaqa miqóo ákundaanáura.  /  Miqí qufanóo Abaraqaammáfa Qeetana áiku ásauku nóorinni kummá rámafinoo Eefaroona aiqámausa íriaqeera firaaqóo qímaminoo qinau. L  Óo úriqararafa íria, qinee aiqáma mi maqána faqa óoni áamara minakí márina faqa aní ámianaura. Maaqóo qeeqá faiqi ánaasee nífusaa aní ámianana aneenná ánaaqa minakí ákundaa. .W  Eefaroofa narí Qeetana áiku ásauku faqa faandaamura kooqíki ufa suqíranaki máridanoo iriséenoo aiqámausa irámirufanoo Abaraqaammána qímaminoo qinau. /Y Ínnee eedóo qiafaqá amanée ínnee Eefaroona, Sooqarana ámaaku irámirifánoo ínni nífusaa Makapeera máqa máaqaki narí anaadóo átinni óoni áamara márina qíminaqa feefaurú amana kái amiséeqee mi maqa maaqána qeeqáindi kámmásee qeeqá qíku qísauku níkundee márianauree.   cA Miqí qufanóo Abaraqaammáfa misá nóorinni kummá rámafinoo qímanniminoo qinau. V' Anee maasá ufa íria, maasa aní qáfaunana anée afeeka rakisirafá márianafa máriananoo. Aneenná ánaaqa maasá ámiqira mádikaki ákundaa. Maasa aiqámausa mi madikánaki ákundaranara asasídaqa. K Qeetana áiku ásuku irisée Abaraqaammána qímamiqa qiqau. != Qinée moó máqannaasa ínni qámbaana ani máridaqa. Amanée qiní maqá moó qímifaqa feefaurú nimiséeqa qeeqá qínaaqa minakí ákundaanáuree.  Abaraqaammáfa narí ánaaqa kúqirana máfi quqásee Qeetana áiku ásauku máruqoo óonureenoo maaqí qímasee irámirinoo qinau. zo Kannaana máqa máaqaki Qeebooroona máqusaki kuqufufanóo Abaraaqaammáfa miná kuqíranara soofaarí márinau. :~ s Saráqa námmarifa 127 áukuana marasée kúqinau. } Reumma námmarifa Naqoorana ínaaqíannaa ánaasee fánnoo Teebana faqa Kaqammana faqa Taqasana faqa Maakaana faqa máqanau.U|% Miná ánaaqiannaafa Keeseedafa márinau, miná ánaaqiannaafa Qasoorafa márinau, mina ánaaqiannaafa Piradasafa márinau miná ánaaqiannaafa Didarafa márinau, misá nínaaqiannaafa Beetueerafa márinau. Mifa Reebeeka námmarina ákoofa márinau. Mirikaa námmarifa mi faiqì námusa Naqoorana Abaraqaammána ákaqasaa máqanau. { z Usafa indaarúqaafa Busafa miná ánaaqíannaafa márinau, miná ánaaqíannaafa Keemueerafa mifá Arammana ákoofa márinau. =yu Máriiufanoo Abaraqaammáfa irufanoo Mirikaa námmarifa Naqoorana Abaraqaammána ákaqa faiqì qísauku dínni taikásee dínni óonu qaarammoó marasée 8 máqee fóo qiqau. Jx Abaraqaammáfa miqóoqari narí faiqi Isakeesandíri narí aináinira fáiqi qára qúmi nífiqee narí máru máqusanai Beeraseeba máqusai óoqu márinau. Naqoorana áiku ásauku núqu. Pw Aiqáma máqannaasa qiníara aní áiku ásauku ámiqi ámiqimma nímaaqaafánandee másee maasá fáqa ámiqi ámiqimma qímaqaannee qifáranoo. Anee qiní aakápara ufa qaindúsuannánara miqíqa. v{ Qinee kúqaa qíma afeekaikámmasee anísaa aní aruakínausa aní áiku ásauku innaarúnai fásaura foorá moómoo márifaranoo núkudara foorá aní ámianauranoo. Aní áiku ásauku namuqáa rafáaqa fúsee misá aináina máree márifaranoo. [u1 Karaambáiqa aníara maqí qídanoo. Qinée qeeqá dúqusaa qíma afeekaikammásee qídaqa. Qinee firaaqóo ani ámiqimma ámaqaanaura. Aneé aneenná ámaaku moodáa sía qáòo qíannanara qinee miqíanaura. `t; Karaambáiqa angiroo innaarúnaindari kaifáa Abaraqaammána áaramaseenoo qinau. ?sy Miqóoqari Abaraqaammáfa mi aaqanná áuqu reenoo, Karaambáiqa nímira áaqanee qinau. Minára maqee mindáraasa maaqí qídaqa, Yáaweefa narí áaqanasaa nímidanoo fee qídaqa. r)  Miqí qufanóo Abaraqaammáfa uqéeráfinoo qáfoofanoo ándandaki sípsipa ákoona saqári ánaaqiki aanai rutáqusee márufanoo qáfanau. Qáfamaseenoo Abaraqaammáfa narí ámaaku ámaaqa máqeenoo sipsípa ákoona aruséenoo Ánutuna tatúfirana suqá áminau. $qC  Sía faiqì arua, sía mandáikamma ámaqaa. Sía aneenná ásaukukoo aneenná faiqì árua. Dóo maqeé qinée íridaqa anee Ánutuna ufa qaindúsidana miná ufa áfaqee máriananoo. Anée aneenná ámaakuara aneenná ámuqusa uqannára sía qáòo qíananoo eedóo kaí qíananoo. 7pi  Karaambáiqa angiroo innaarúnaindari áaramaseenoo qinau, Abaraqaamma, Abaraqaamma, miqí qufanóo Abaraqaammáfa qinau. Qinée máà máridaqee qufanoo Karaambáiqa qinau. Oo  Rusíseenoo musúka qumáreenoo narí faiqì kuqá arusaanéera inau. Xn+  Miqandá Ánutufa qímaqoo áaqannasaa óoru réeqa Abaraqaammáfa óoniuqa maréeqee áaku aakummáseenoo idá miná ámuaaqa quqáseenoo narí faiqì Isakeena ruúmbeeqeenoo rafúsu idásaa rusínau. Lm Abaraqaammáfa maaqí qímasee narí ámaaku qímaminau. Ánutufa narí kaí sipsípa ánaaqi moodáa qíminaqa tatúfirana suqámianaura. Miqí qímaseeqa miqandá moodaanaki óoru fíqau. ;lq Aanái óoru fímarufanoo Isakeefa narí ákoona áaramaseenoo qinau, Qípoo qufanóo Abaraqaammáfa foó qímasee qinau. Nánaree qídanee qufanoo Isakeefá qinau. Qinée qáfaunana anee idáti faqa idá rúmbarana faqa máree fímarinanoo, yáafée tatúfirana suqéefandínna sípsipafa máridanoo fee. k1 Miqí qímaseenoo Abaraqaammáfa tatúfirana suqáaninna ídana maréeqeenoo Isakeenasáa soofanóo mároofanoo narí idá qéemaruna ákuru mándeenoo miná qumáreenoo musúka faqa qumáreenoo doo narí faiqi áfiqeenoo Ánutufa qímaqoo áaqanna kaaqa óoru fínau. njW Qáfamaseenoo Abaraqammáfa narí aináini máru faiqi qandá qímanniminoo qínau. Ínneeqara maaqóo márida doonkísaa rakísiaqa. Qeeqá qímaakundíri miqóo óoru Ánutunara innaaru qímasee ínneeqara iannái qúmuanaura. yim Qaara afuru aanái fí faiqaqau. Qaaramoó kufanóo Ánutufa qímaqoo áaqannafa níanasaa márufanoo qáfanau. mhU Miqí qímasoofanoo kanánaana fíndifinoo narí dookísaa idá rufáriséenoo minásaa quqáseenoo narí aináini marú faiqi qandá faqa narí ámaaku Isakeena fáqa nífiqeenoo fíndimeeqee Ánutufa qímàmúnnai finau. ~gw Aneenná ámaaku Isakeena aní ámaaku moodáa, káaqa ámuqusa ímariannana áfiqeenana Mooria máqa máaqai óoru ráinaqa qinee áaqana moó uqafíqáanaura. Anée mi aaqannánasaa aneenná ámaaku arusée qini tatúfirana suqá qímia. Zf 1 Máriiufanoo Ánutufa Abaraqaammána amanammásee qáfaanee qímasee innaarúnaindari áaramasee qinau. Óo Abaraqaama qufanóo Abaraqaammáfa qinau qinée maaqóo máridaqa. Miqí qufanoo Ánutufa qímaminau. Xe+ "Mi kamúqoo Abaraqaammáfa kísaaqasaa Firistia máqa máaqakina márinau.!d= !Miqandá fufanóo Abaraqaammáfa tamarisika sáqari Beeraseeba máqusai úmmaquseenoo náaru náaru márira Káraambaiqa Ánutunara innaaru qímarinau. Hc  Miqanda Beeraseeba máqa máaqaki moodáanaki kíra úfa qímasoofanoo Abimeereekáfa narí rákira fásiqauqa úriqararana Pikoorasandíri nárì maqúsai Firistia máqa máaqai fiqau. dbC Misá miqóo qíma afeekaiká máseeqa mi maqusána áuqureeqa Beeraseeba fée qiqau. +aQ Miqí qímasee iroofanóo Abaraqaammáfa qinau. Anée maanáuqa máraà. Anée márainnanannóo qiníara maa nammari dikaandána indu fínaufoo qinnáranoo. c`A Abimeereekáfa miná qáfamáseenoo Abaraqaammána irámirinau. Anee nánaree miqídanee. v_g Abaraqaammáfa sipsípa ánaaqiuqa dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 náadumasaa rainá quqánau. ^/ Abaraqaammáfa minára iriséenoo burimakáuqa faqa sipsípauqa faqa maréeqee Abimeereekána áminau. Amisée miqandá moodáanaki kiqáu. 0][ Abimeereekáfa iriséenoo qímaminau, Qóo qinée sía miná íridaqa, yáfee miqínoo fee. Anée minára sía qíma qímunaqa sía íriqiafana. Maqee káì íridaqa. 2\_ Miqí qímaseenoo Abaraqaammáfa Abimeereekána óori kándara úfakiqari qímaminau. Aní aináinira fáiqiuqa qiní nammári mádika rákirara máseeqa máreeà. q[] Abaraqaammáfa minára iriséenoo qímaminau. Qinée miqímmianauree qímasee qíma afeekaíkinau. QZ Doo maqee Ánutuna áfusaa qíma afeekaikámmásee qiní faqa qiní faiqi námu faqa qiní sáaqari náaru kambíqainausa faqa sía mandáikamma nímaqaa. Qinée aní ámiqimma ámaqáqiafana anée faqa miqí kai ínana qíma afeekaikámmásee qiní faqa maa maqa maaqána anee márianna maqa maaqána fáqa ámiqimma qímaqaa. dYC Mi karí Abimeereekáfa Pikoorana narí rákira fásiqauqa uriqararana áfiqeenoo Abaraqaammáfa máruqoo óonu réeqa maaqí qímasee qímamiqa qiqau. Anée aiqáma áinaina áuqaannánaki Ánutufa dadaaqídanoo. .XW Paraana aadána máqa máaqaki márufanóo miná ánoofa Isipa máqusaindaraa mánaaqa mara áminau. Abaraqaammafa Abimeereekána faqa moodáanaki kíra úfa qinau. *WO Ánutufa Isamaeerána rakísi ámaqee márufanoo innooqánau. Innooqáfufanóo mifa Paraana aadána máqa maaqáki máridanoo uaqárana akoofása márinau. EV Miqí qímaseenoo Ánutufa Akaara námmarina áfu maqa ámufanoo nammári mádika qáfanau. Qáfamaseenoo aandáù apata táqu mara máreenoo óoqu saka narí faiqì ámufanoo nanau. U Dóo fíndi fínana óonu faiqì rafúsusee ámiqi ámiqia. Qinée miná sáaqari kambíqainausa firaa maqannaasaiká mánnisaanaura. T% Miqí márufanoo Ánutufa mi faiqína ikí ráqarana írufanoo innaarúnaindari Ánutuna angiroo moó fánnoo Akaara námmarina qímaminoo qinau. Akaara námmari anée nánaree ummaara máraidanee. Sía rufíaa. Aní ámaaku ikí ráqarana Ánutufa dóo írinoo. _S9 Aisáseenoo káqikaaqóo kísaaqasaa óonu óoqufaqee ídanoo narí kaí qímirinau. Qinée sía amana qeeqá faiqì kúqirana qáfaanauranoo. Miqí qímaseenoo miqóo óoqufaaqée máridanoo ikí ráqee márinau. R Aandáu apata táqukinaa námmari aiqáma taikáfufanóo Akaara námmarifa narí faiqì káqikaa sáqari atukakí áisanau. cQA Abaraqaammáfa mi ufána iriséenoo moó kánanaana fíndifinoo féemu áafaqa faqa aandáù apata táquki nammári sakaséenoo Akaara námmarina uqáruma amiséenoo faiqì áakuamaqáseenoo aiqanau. Akaara námmarifa narí ámaaku áfiqeenoo Beeraseeba máqa máaqaki aadána máqa máaqaki óoqu máridanoo óonuree anirée ída márinau. 0P[  Aní aináinira ánaasee faiqì fáqa qinée dadaaqíananoo moómoo faiqì maqasáinaqa moó máqannaasara foorá marifaranoo. Mifá faqa aní faiqì kái máridanoo. vOg  Miqúfanoo Ánutufa Abaraqaammána qímaminoo qinau. Sía faiqì ánaaqi qísanoosára ámuqusiani. Anée Saráqa námmarifa qímamindee ía. Isakeena sáaqari kai qinee qíma afeekaikíafannandée ínoo moómoo asumu kambíqeefaránoo. {Nq  Isamaeeráfa faqa Abaraqaammána faiqì márunara Abaraqaammáfa mi ufána írufanoo aundurá ummaara ranau. M  Sararímarufanoo Saráqa námmarifa miná qáfamaseenoo Abaraqaammána qímaminoo qinau. Maa ainainira manaaqána fáqa narí faiqì fáqa niiqáinaqa fuaqa. Maa anaaseená faiqì fannóo sía aní qumíasana qiní faiqì máraree qínnana máraannoo. 'LI  Miqímmasee máriufanoo moó kári Isipa máqannaa ánaasee Akaara námmarina ámaaku fannoo Saráqa námmarina ámaaku Isaakeena faqa sararí márinau. *KO Isakeefa áaqoo írinoo náamma minnísoo fáasaana Abaraqaammáfa qoomáqa firaaqóo suqánanau. Abaraqaammáfa Qakaarana faqa Isamaeerana faqa niqiqoo úfafa. :Jo Miqí qímaseenoo Saráqa námmarifa maaqí qinau. Yáfee moó fánnoo Abaraqaammána qímaminoo Saráqa námmarifa narí faiqì maqasée amana náamma ámiannoo fee qíannoo fée, sía amana moó fánnoo miqí qíannoo. Miqí qímariafaqa qinee asooqá námuki Abaraqaammána faiqì akoonaiqí máqeeqa. ?Iy Saráqa námmarifa Isakeena maqaséenoo maaqí qinau. Ánutufa asasírana faqa naanaidara qírana faqa qíminoo. Aiqámausa minára írinausa qiní faqa naanaidara qífáranoo. ]H5 Abaraqaammáfa uan handeeréeta 100 áukuana faqáafa márufanoo Isakeena máqanau. GG Áuqu rámaséenoo qísauku dínni taikásee dínni ani qaaramoó maraséenoo 8 faasaana áiqaramá fufanóo Abaraqaammáfa Ánutufa qímamúndee ínoo Isakeena afaaqa áti ateeká áqinau. DF Maqasoofanóo Abaraqaammáfa miná áuqu Isakeeneé qinau. E- Miqímmasoofanóo Abaraqaammáfa náuraiqi márufanoo Saráqa námmarifa ámuaqu qáikinoo Abaraqaammána faiqì Ánutufa qímaqooqoo máqanau. ]D 7 Karaambáiqa narí qímaqoondee ínoo Saráqa námmarina ámiqi ámiqimma ámaqanau. 'CI Yáaweefa Saráqa námmarinaki kambíqoonara iriséenoo Abimeereekána, na áiku ásaukukinaa ánaaseeuqa faiqì máqara áana ititásoofaqa faiqì máqarara sía amanáikiqau. Miqíqa márufanoo Abaraqaammáfa Abimeereekánara Ánutufinnai innaaru qufanóo Ánutufa Abimeereekána faqa narí ánaaqa faqa narí aináinira mánaaqauqa faqa misá aurírana taikannisoofaqá kafaa faiqì máqarana amanaíkiqau. B 6Ag Miqí qímaseenoo quandá fínoo Saráqa námmarina maaqí qímaseenoo qímaminau. Dóo aní áfasaana siruáa munnimma wan tauséenna 1000 ámiqa, maa ummaaráfa taikáinaqa aní faqa máriasa aní áaqarana sía máriifoo qiaqéera. Kafáa aiqámausa aníara sía mandóosana áuqee foo qiaqa. o@Y Amiséenoo maaqí qímasee qímaminau. Qiní maqa máaqa máridanoo. Aneenná kai áidinnaqoo mária. V?' Miqí qufanóo iriséenoo Abimeereekáfa Saráqa námmarina kafáa Abaraqaammána áminau. Mikarí mifa sipsípauqa faqa burimakauqa faqa aináinira mánaaqa kúmaaraauqa faqa Abaraqaammána áminau. \>3  Ánutufa qiníara aneenná akoona maqúsa minnísee anaamurinni núannee qufaqá qinee Saráqa námmarina qímamiqa maaqí qiqíafana. Anee qiníara qiní úriqarara fee qínana qiníara qiní qífasaa fee qia. =!  Qiní qínaaqa kúqaa qiní dáuna máridanoo qiní qíkoona áraamuna máridanoo moó ánaasee faiqì márifaqa maraqáunafa máridanoo. w<i  Abaraqaammáfa miná iriséenoo maaqí qímasee Abimeereekána qímaminoo qinau. Qinée maaqí qímasee qímiriqa maa maqannáasa sía Ánutunara rufíqee máriafaqa qiní daruséeqa qiní qínaaqa máree foo qímaseeqa miqí qíqa. 0;]  Nána írirafee márifanee maaqínanee. :%  Abimeereekáfa kafáa Abaraqaammána áaramáseenoo irámirinau. Anée nána óosanee maasá qíminánee. Nána mandá áinainee maasá aní ámunanee anee qiní faqa qini qíku qísauku faqa fíraa úmmaara qíminanee. Sía áuqaaqaa íra óosana maasá qímiananoo. :9o Abimeereekáfa miná iriseenoo Kanánaana eendái fíndifinoo narí máqannaa úriqararausa náaramáseenoo Karaambáiqa qu úfana qímannimisoofaqá firaa qóo rufíaqau. 98m Dóo fíndi fínana mi fasiqána ánaaqa kaifáa narí afaaqinnái aiqáinanóo fúani. Abaraqaammáfa qiní tamummáqara fásiqa máridanoo. Mifá aníara innaaru qínaqa iriséeqa síàmma aní áruanauranoo. Anée sía mi anaaseená aiqáinaqá aní faqa aní máqannaasa faqa aiqáma náruanauranoo. 7 Ánutufa iriséenoo kafáa qainásaa qímaminoo qinau. Eeóo qinée íridaqa kuqáa aní aakirafa qímamifana andeeqáananoo. Qinée kai aní qumeé rafáaqafúnana anée sía qiní mandáikamma qímaqeenana mi anaaseená faqa sakasée faiqáananoo. G6 Abaraqaammáfa narí kai Saráqa námmarinara qiní dáuna fee qifaqá qinée íriqa. Kafaa maa anaaseefá faqa narí afaaqiara qínoo qiní qífasaa fee qinoo. Miqí qifaqá qinee mina írunanoo qiní dáakirafa qímaqiminoo sía áaqarafa aníki máriannoo fee qifaqá máraunanoo sía áaqarafa qiníki máridanoo. `5; Abimeereekáfa Saráqa námmarina sía sakasée faiqanau. Minára iriséenoo Ánutuna qímaminoo qinau. Óo karaambáiqa qinee andeeqárausa máridaqa anee qiní faqa qiní faiqí ánaasee fáqee nárínnaree. 74i Miqóo márufanoo Ánutufa Abimeereekána qainá sáa kooroo qímasee qímaminau. Anée kúqinnaránoo maa anaaseená aneé máraannana moó fásiqa ánaaqa máridanoo. t3c Keeraara máqusaki káqi máridanoo Abaraqaammáfa narí ánaaqara Saráqa námmarinara qiní dáuna fée qinau. Keeraara máqannaa karaambáiqa miná áuqu Abimeereekáfa márinau. Mifá Abaraqaammána ufa iriséenoo Saráqa námmarinara miná áuna fée qímaseenoo narí aináinira fáiqiuqa niqiqoofaqá Sáraqa námmarina maréeqeeqa Abimeereekána ámiqau. `2 = Abaraqaammáfa Mámareena máqusa minní séenoo Neekeefa máqa máaqakina óoqu finau. Mifa Kadeesa máqusa dínni Sura máqausa dínni qámbaana óoqu márinau. Marikínoo kafáa Keeraara máqusaki óoqu márinau. 91m &Áuna fannoo mifá fáqa faiqi akoonaiqí maqaséenoo miná áuqu Beenaami feé qinau. Máriu fanóo Beenaamifa fíndifinoo Amoona máqannaasa níkoofaikamminóo márinau.L0 %Miqímásee márufanoo indaarúqaa áraamana fánnoo faiqi akoonaiqí maqaséenoo miná áuqu Mooaba neé qinau. Máriu fanoo Mooabafa fíndifinoo Mooaba máqannaasa níkoofaikamminóo márinau. j/O $Miqímmasee Róotana áraamuna qára nárì níkoona faqa faiqoonánnai nímuaqu qáikiqau. .7 #Miqí qímasee doo mi eendánaki miqandá uáinna námmari moómoo nári níkoona amisoofanóo fúru fárammá soofanóo áuna fannoo narí ákoona faqa sakaséenoo faiqanau. Róotafa uáinna námmari námseenoo fúru fáridanoo narí áraamuna áuqoo áinainara sía írinau. Y-- "Kanánaana ánasaafa narí áuna qímaminoo qinau. Fáasái eendáki qinée qeeqá qíkoona faqa sakasée faiqéeqa. Doo fáfaa eendáki aníndiri uáinna moómoo kaifáa ámiananóo námaseenoo fúru fárinana aneé faqa miná sakasée faiqáà. Miqímasee anínidiri qeeqá qíkoona faiqi máqasaana faiqí asumu káqi máriaqa. 1,] !Miqí qímaseeqa mi eendánaki miqandá uáinna námmari moómoo nári níkoona amisoofanóo néeneeséenoo fúrufara másoofanóo ánasaafa náaree narí ákoona fáqa sakasée faiqanau. Úainna námmari fánnoo miná fúru fára másoofanoo narí áraamuna áuqoo áinainara sía írinau. +-  Doo áninaqa aníndiri uáinna námmari áuquseeqa nári níkoona ámíànanóo moómoo námaseenoo fúru fárinaqa aníndíri miná fáqa sakasée faiqáà. Miqí másaifanóo aníndiri níkoofa aníndiri faiqì mara qíminaqa aníndiri faiqi námu fíndifíqa máriaqa. *7 Máriufanóo miná áraamuna indaarúqaafa ínaaqianaana maaqí qímasee qímaminau. Dóo maasá qíkoofa asooqá máridanoo. Sía maa saqánna aníndiri marasée faiqì mara qímifaqa máqara fásiqauqa máridaqa. Aiqáma faiqí áuqeeu óosanafa sía anindíriki máridanoo. ) Róotafa Sooara máqusara rufíaséenoo narí áraamuna qara nífiqeenoo ámuaqu námusaa óoni áamara márunaki óoru márinau. ( Ánutufa mi afaasánasáa máru maqusáusa faqa máqa maaqá faqa kurídidanoo Abaraqaammánara iriséenoo Róotafa máriu maqúsausa nárídanoo Róotana kái maréeqee kaqínni quqánau. Mooabana fáqa Amoona faqa níku nísauku kambíqoo ufafa. 8'k Miqóoqari Abaraqaammáfa mara muamí qáfoofanoo Soodoomma fáqa Koomoora fáqa mi afaasánasaa máru maqusáusaki idá muna fannoo firaafa uqanná óoru fúfánoo qáfanau. h&K Moó kánanaana Abaraqaammáfa fíndimeeqeenoo Karaambáiqa fáqa ufa quqóo óoqu finau. *%O Róotana ánaaqa narí afaaqi fáqa sandée fídanoo óonu quandáfinoo áfu máqeenoo doo miqóo ooruku kámmafi kísaaqa saqáriara foora rakíqanoo márinau. s$a Áqufinoo mi arumúnaki máru maqusáusa faqa aiqáma faiqí ánaasee faqa ándanda faqa náru taikánau. O# Oonuroofanóo Karaambáiqa idá námu faqa koorootaqásàaqári qéemari idánara foorá írana námufaqa quqásoofanoo aakuara foora Soodoomma máqusasaa fáqa Koomoora máqusasaa fáqa áqufinau. d"C Mi kananaanná súani afu maqee úri márufanoo Róotafa Sooara máqusai óonu ranau. ! Dóo kái káqi sandáà. Anée óonu ráinaqa miqóo qeeqá qúnna áinaina áuqaanaura. Róotafa mi maqusánara káqikaa máqusee qunára misa mi maqusána áuqu Sooara fée qídaqa. Karaambáiqa Soodoomma máqusa faqa Koomoora máqusa faqa kurídinau. ~}|{{Gzyxxvv{uu ss qqjpoommlbkjBihhhjg1feddbaa`y`._3^R]A\[ZYXXWVUUqTmSQR QAPNNRMLKJJI@HdGGwFF(EDDPC3B^@@}?=z<<;?99r87655A4333G372s11g00k/..-Z,,5++*<)q(''&m%%##`!N |S$3XDr b  ` !}Nw2\_ Maa daaqoo auqara oonína rakíqaunnana aní náaru amooqi fándínnaqoo máriannoo. Anée aiqáma áinaina qíminaqa qinée qísaukuqarakinaana aninná ámianaura.![= Yakooboofa mi maqána áuqu rámaseenoo Karaambáiqara qíma áfeekaikinoo qinau. Qinée fímarianana anee qiní faqa márida qinísaa rakísidana nárana faqa qamunna fáqa qíminaqa qínee ámiqimmáseeqa qeeqá qíkoona máaqai qumu ráanana anee qiní Ánutufa márinnaranoo. Z Y7 Akuámaqaseenoo mi maqánara Beeteera fée qinau. (Mi auqúna óosana Ánutuna máaqa fee qinau.) Óoqai miqóora misa Rusa máqusa fée qímariqau. Kanánaana Yakooboofa fíndifinoo narí óoni qunu qumáreenoo daaqoo áuqaanífee qímasee maqásaa rakíqaseenoo Ánutunaindi fee qímasee oorifa fádameena akuámaqánau. QW Yakooboofa Ánutuna ufa iriséenoo rufía rufía ídanoo qinau. Maa maqa maaqáfa dáaquqara máqa máqaa máridanoo. Abee Ánutuna máaqa máriannoo innaarúnai fímaria kooqífa uqanná máriannoo. V' Miqí qímsoofanoo Yakooboofa tautínoo fíndifinoo qinau. Karaambáiqa maaqóo máridanoo. Mifa maaqóo márinara qinee sía íridaqa. *UO Karaambáiqa kafáa qímaminoo qinau. Íria, qinée aní faqa máridaqa aiqámai fínnannai anísaa rakísianaura. Rakísidaqa kaifáa aní maréeqee maa maqánasaa quqáanaura. Qinee sía aní minnísaanaura, qínee qeeqá qíma afeekaikíafanna úfafa ánoona kambíqainaqa quqáanaura. rT_ Ani áiku ásauku anísaa ani aruakínausa faqa núkudara foorá maa maqánasaa márifaranoo. Misá miqóoqari kambíqamaree súani óosana qáannai fínanoo aramáreenoo kéeqee mári qaannai fínanoo dínni dínni ataaqéenni fínanoo miqí mámbi amana kái márifaranoo. Aní faqa aní áiku ásaukuaróo qíqa aiqáma máqannaasa ámiqimmá nímaqaanaura. ;Sq  Karaambáiqa Yákooboona áakaarinni kikíqinoo máridanoo maaqí qímasee qímaminau. Qinée Karaambáiqa máridaqa, aní ánaakuna Abaraqaamána Ánutusa máridaqa, aní ákoona Isakeena fáqa Ánutusa máridaqa. Qinée maa maqa maaqána anée faiqáannana aní faqa aní áiku ásauku faqa nímianaura. R'  Faiqáqee ídanoo qainá moó inau. Aaná kísaaqa maqásaaqari innaarúnai óoru márufanoo angiroouqá mimaú óoruree qumurée ímariqau. Q  Fímarufanoo eendúfanoo moósaa úiqaana araséenoo faiqanau. Faiqárarinoo óoni firaaná marasée qunú rúmasee miqóo faiqanau. wPi  Kaifa Yakooboofa Beeraseeba máqusaindari Qaraana máqusai fíraree qímasee faiqanóo óoru fímarinau. O}  Iriséenoo Isamaeeráfa Abaraqaammana ámaaku márunnai óonuree miná áraamuna áuqu Maqarata námmarina máranau. Maqarata námmarina ásookifa Neebaiootáfa márinau. Yakooboofa Beeteeree máqa máaqaki óoni qunu rúmasee faiqaqée qainínau. TN# Isakeefa Kannaana máqannaa ánaaseera ákooqee márunara Eesaufa írinau. kMQ Yakooboofa narí ánaukoo ufa irisée Meesoopootamia máqa máaqai funára faqa Eesáufa írinau. sLa Isakeefa Yakooboona afaaqóoqa amiséenoo Meesoopootamia máqa máaqai ánaasee máraanifeera aqiqoonara Eesaufa írinau. Isakeefa afaaqóoqa Yakooboona amiséenoo Kannaana máqanna ánaasee sía máraannee qunára faqa írinau. 'KI Miqí qímaseenoo Isakeefa Yakooboona aiqoofanóo fíndifinoo Meesoopootamia máqa máaqai Rabanafa Beetueerána ámaaku Arameea máqannaafa Reebeekaa námmarina ásookifa márunnai óorufinau. Rebeekaa námmarifa Yakooboosa Eesáusa nínoofa márinau. Eesáufa ánaasee moó máranau. JJ Ánutufa Abaraqaammána ámiqi ámiqimma ámaqoondee ínoo aní faqa ámiqi ámiqimma áisáinana anee aneenná márianna maqa maaqána Ánutufa Abaraqaamána amiqoonákinaa qumíasana máraa. .IW Aiqáma áfeeka faqáa Ánutufa aní faqa aní ánaaqa faqa ámiqi ámiqimma nímaqaseenoo moómoo fáiqi nímisainana anee moómoo máqannaasa níkoofa márinnara. (HK Dóo fíndi fínana óoru fua. Aneenná ánaakuna Beetueerana maqa máaqa Meesoopootamia máqa máaqaki óoruree aneenná anauná Rábannana áraamuna máraa. G  Isakeefa minára iriséenoo Yakooboona áaramaseenoo ámandaidanoo qinau. Óo Yakooboo sía uqanná Kannaana máqannaa ánaasee máraa. 'FI .Miqandá nínoofa Reebeeka námmarifa óonu réenoo narí afaaqi Isakeena qímaminoo qinau. Qinée maa Qeeta maqannaa anaasee qandára Eesáuna ánaaqa qarara qíkoo uqanna fídiaqáammidaqa. Yakooboofa Qeeta máqannaa ánaasee maaqírana moó márainaqa qinee kúquanauranoo.E -Anee miná mandáikamma ámaqaannanara qaunúsainaqa qinée akaqáusa niiqáanaqa aní óoru áfiqee qúmuaqa. Qinée qíkoo ínneeqara moodáafa kúqiranara írunanoo qaifaqa doo quqásee fúà. Isakeefa Yakooboona aiqoofanoo Rábana funnai óoru finau. XD+ ,Anée óoru miqóo márinanoo ani áfasaana árana qárafa asooáinana qúmua. C' +Qiní faiqi qinee qímamíanandee ía. Anée quqásee sandéenana Qaraana máqusai qiní qísookifa aní anaufá Rábannafa márinnai fúà. 3Ba *Reebeeka námmarifa mi ufána iriséenoo Yakooboona áaramaseenoo aaqu qimamaqeenoo qinau. Íria aní áfasaafa Eesáufa afaaqóoqara qímammareenoo aní áruannoo. 5Ae )Yakooboofa Eesáuna afaaqóoqa máree fífufanoo Eesáufa narí ákaqara ákoo qáidanoo fídiaqaammí márinau. Miqí márufanoo maaqí qímasee narí kai óonu máfi íriséenoo qinau. Káqi kaaqóo maasá qíkoofa kuqu fínaqa soofaara taikáseeqa mikarí qeeqá qíkaqa kuqámma áruanaura. q@] (Anee durú sáamu uqéerasaidana aneenná ámiqira márirana paqúrinnaranoo.Miqídana anée aneenná ákaqa aináinira fáiqikina máriinana rakéemmaki áaduma finnáranoo. Isakeefa Yakooboona Qaraana máqusai aqiqoo úfafa. 9?m 'Isakeefa minára írinoo maaqí qímasee Eesáuna qímaminau.Sía innaarúnaindaraa qífi faramu aníndi máriannoo.Sía áinoo faqáa máqa aníndi máriannoo. >+ &Eesáufa narí ákoona kafáa kafáa ikí ráqaidanoo iranau. Moodáa áfaaqooqa márinee áminanee sía fee moó qiní faqa qíminnaree. 8=k %Miqí qufanóo Isakeefa qinau. Doo qinee aní úriqararafa márianifee áfaaqooqa amiséeqa. Kaifa miná áinaina miná aináinira fáiqi kiaqée afaaqooqa faqa ámiqa. Qinee óosana óosana nárana fáqa nammári faqa ámiqa. Qiní qímaaku, maqee sía moó áinaina márinaqa aní ámianauranoo. W<) $Eesáufa minára írufanoo Yaakooboonara árana qoofanóo qinau. Óo miná áuqu Yakooboofa máridanoo narí áuqu mau káimbinoo qiní aináina qaara karí qiní qíkaru qímasee máreenoo. Indaarú mifá qinée indaarúqaa fáiqi úriqararausa máraani qíafanna áinaina mároofa maqee miqí kai ínoo qiní qifaaqóoqa qírana dóo máree finoo. Miqí qímaseeno Eesáufa narí ákoona qímaminoo qinau. Anée afaaqóoqa sia fee qiní faqa qíseenanee. o;Y #Qufanóo Isakeefa qinau. Aní ákaqa fannoo qíkaru qímaseenoo dóo aní afaaqóoqa máree fífinoo. |:s "Eesáufa miná iriséenoo firaaqóo aundurái sukáqoofanóo qinau. Óo qípoo qiní faqa qifaaqóoqa qímia. +9Q !Isakeefa minára iriséenoo bóo qímasee tautú máseenoo áindiri áindiri ímarufanoo qinau. Yáfee moó fánnoo aandáù arusée míni qímifaqa, námasaunana anee aniraananoo. Qinee námaseeqa dóo qeeqá taikára áfaaqooqa qímamaqásaunanoo náaru náaru mináindi máriannoo. z8o  Miná ákoofa qinau. Anee yáfee. Miqí qufanóo mifá qinau. Qinée Eesáusa indaarúqaa fáiqi máridaqa. (7K Eesáufa aniréenoo ádiafaa íra áandau áina suqá máreenoo narí ákoofuqóo óonu réenoo qinau. Qípoo dóo fíndi fínana námasee qifaaqóoqa qímia. N6 Miqí qímasee Isakeefa Yakooboona afaaqóoqa qímami soofanóo Yakooboofa narí ákoona máaqakiqári ráudamakúfanoo díndanai fufanóo dóo Eesáufa díndanai uaqánoo níniiufa aniranau. 5 Moó ánaamuru márinausa aní ainaínira fáiqi kámmambi fáranoo.Máaqanna máaqanna máriasa misá aní ani qáfeeqa nóorindari maqásaa kummáree fáranoo.Anée aneenná ákaqaafasáauqa firaafái kiná márinnaranoo.Aní ánoona faiqi námu aní ani qáfeeqa nóorindari maqásaa kummáree fáranoo.Moó fánnoo aní áqinafa mi ufáfa naríki kaí máriannoo.Moó fánnoo aní ámiqi amiqimma ámaqainafa naríki faqa máriani. Eesáufa narí ákoona afaaqóoqara qíiaqee qu úfafa. 4{ Ánutufa innaarúnaindaraa qifí fáramu quqásainanoo aní maqá áinoo ainoommáseenoo moómoo nárana ámiani. 23_ Qufanóo Yakooboofa adeedí aaqá ani réenoo narí ákoona ámooqée márufanoo ándanda únda afaaqaindári ufanoo udiráma qáfamaseenoo maaqí qímasee afaaqóoqa qinau. Qiní qímaaku afaaqaí ámiqira únda fannoo Karaambáiqa afaaqóoqa qímamaqáqai máqana áfundara foorá ídanoo. 2y Námaseenoo Yakooboona maaqí qímasee qímaminoo qinau. Qiní qímaaku maaqóo adeedí ani réenana qiní qímooqaa. M1 Miqí qufanóo Isakeefa qinau. Doo aneenná aandáù míni qíminaqa námaseeqa afaaqóoqa qímamaqaanaura. Yakooboofa írinoo aandáù aina fáqa úainna nammari faqa míni ámufanoo nanau. 30a Yakooboofa mimmí asausí afisúqoofanóo Eesauna ásaukuara foorá asausí ánaaqi márufanoo Isakeefa sía irinau. Isakeefa narí afaaqóoqa miná ámirarammáseenoo kaifáa irámirinoo qinau. Anée kúqaa Eesáu fee máridanee. Miqí qufanóo Yakooboofa qinau. Eeóò qinée Eesáusa máridaqa. /  . Miqí qufanóo Yakooboofa narí ákoona óorinni óonu kikíqamma fufanóo Isakeefa áuqama qáfamaséenoo qinau. Qinée írunanoo anée ufa qíanáfa aní Yakooboona áunda máridanoo aní ásauku áuqamásee qáfaunanoo Eesáuna ásauku máridanoo. 1-] Isakeefa minára iriséenoo Yakoobona áaramaseenoo qinau. Anée qiní daaqá adeedí ani ráinaqa qinée aní áuqama qáfàa. Kuqáa anee Eesáu fee máridanee. G, Miqí qufanoo Isakeefa qinau. Óo qiní qímaaku anee náqaa fee máseenanee kái káqi paqúrinanee qufanóo Yakoobofa qinau. Karaambáiqa aní Ánutufa qiní dadaaqí paqúrimma qíminoo. C+ Yakooboofa qinau. Qineé aní indaarúqaa fáiqi Eesáusa máridaqa. Doo anée aandáura qíannana arusée suqámaree aniréeqa doo anee fíndi fínana námasee qifaaqóoqa qímia. 1*] Óonuréenoo narí ákoona maaqí qímasee qímaminau. Qípoo dóo qinee aniréeqa, qufanóo Isakeefa qinau. Qiní faiqi námukiqari anee yáfee máridanee qinau. z)o Miqí mándeenoo mi adiafaaira naranná féemu námu faqa suqáqoona ámufanoo narí ákoo funnái máree finau. ( Afisú ámaqaseenoo mimmí ánaaqi apata qumáreenoo Yakooboona áfaarinni faqa ásauku faqa asausí sía máruqoo afisú ámaqanau. ' Reebeeka námmarifa aandáu suqáseenoo Eesáuna ámiqira qámunna narí máaqaki quqáqoona maraséenoo Yakooboona afisú ámaqanau. &&G Miqí qíma soofanóo Yaakooboofa eedóo qímasee mara máree míni soofanóo miná ánoofa maraséenoo narí afaaqi Isakeena áidira nárana suqánau. A%}  Miná ánoofa mi ufána iriséenoo qinau. Aní áqira úfa fánnoo qinísaa kaí máriannoo, sía anee minára írià, sandéenana óonu mimmí ánaaqi káqi máree míni qímia. I$  Ábee qini qíkoofa qiní qifaaqa dúqama qáfamaseenoo íriannoo. Qiníara qíkaru qídanoo fee qíannoo. Miqíqa qinée rairaiqírana qeeqá qifaaqaí qifaaqóoqara foorá mara quqáanaura. Q#  Yakooboofa iriséenoo narí ánoona qímaminoo qinau. Qiní qífasaafa asausí faqáafa máridanoo asausí aadaikí marífa máridanoo. Qiní qifaaqa qisausí sía máridanoo umooqu kámmidanoo. J"  Múnu áminano námaseenoo narí afaaqóoqa amiséenoo kúquani. +!Q  Aneé doo fúà óonu mimmí ánaaqiuqa márianakinaana afaaqa faqáana qaaraqánda míni sáinaqa qinée aní ákoona áidi márina suqá sáanana múnu ámià. K  Qiní qímaaku doo anée qiní ufa írisee qinée qíanandee ía. :o Dóo maqee aní ákoofa Eesáuna maaqí qímasee qímaminoo, anée aandáù arumáree míni suqá qíminaqa qinée námasee Karaambáiqa áfusaa aní afaaqóoqa amisée kúqua. @{ Isakeefa Eesáuna faqa ufa qíqiisoofanóo Reebeeka námmarifa iriséenoo qáfoofanoo Eesáufa nándakinai uaqárara fufanóo quandá fufanóo Yakooboona qumeé kai qímaminoo qinau.  "? Aneenná durú féefa máreenana nándaki aandáù aru máree qiní dídi márina míni suqá qíminaqa námseeqa ani afaaqóoqa qímamaqáseeqa kúqua.   ; Fóo qímasoofanóo Isakeefa Eesáuna qímaminoo qinau. Doo qinée asooqá márida, qeeqá kúqira áukuana sía qáfaida, minára ani qímamiqa. ! ? Isakeefa máriiufanoo doo asooqáqoofanóo áfu mandáikinau. Máriiufanoo moó kári narí indaarúqaa fáiqi Eesáuna áaroofanoo Eesáufa foó qinau. q] #Miqandá nári nínaakuquqara Isakeesa Reebeeka námmarisa sukáqara óosana nímufaqa níkooqanau.:o "Isakeena faiqi indaarúqaafa miná áuqu Eesáufa márinau. Mifá qaara fasiqa áiku ásauku taikásee 40 áukuana maraséenoo Qeetaa máqannaa ánaaseeqara máranau. Moo ánaasee áuqu Yuditi námmarina Beerina áraamuna máranau. Moó ánaasee áuqu Baseemata námmarina Eeroona áramuna máranau. gI !Miqí qímasee qímamufanoo Isakeefa mi nammari madikánara qíma afeekaikíra mádikee qinau. Miqí qimaseenoo nárì ufakíqari Beeráseeba máqusa fee qímasee áuqu ranau. Eesáufa ánaamuru ánaaseeqara mároo ufafa. 1]  Doo mi faasaanná Isakeena aináinira fásiqa námu nammári mádika indufú qoonáki nammári paqúrimmásee Isakeena qímamiqá qiqau. Dóo maasa nammári páquriqa. [1 Kanánaana fíndi fufaqa narí qímami narí qímamimma afeekaíkámasee firaa ufannái qíma afeekaikamma rafáaqafiqau. Miqímmaseenoo Isakeefa nímandara úfa qímasoofaqa áqoondi kámmasee quqásee fiqau. vg Miqí qímasoofanóo Isakeefa qoomáqa deedaqinau. Deedaqammásoofaqa misa nárana námaseeqa faiqaqau. P Maasá aníara qíma afeekaikámmasee sía maasá mandáikamma qímaqaannee qídaqa. Maasá sía aní mandáikamma ámaqaafannandee ínana maasá faqa sía mandáikamma qímaqaa. Maasá aní ámiqi ámiqimmá áisaafanana anee asooáranaki finau. Maqee akooqóo uqanná Karaambáiqa fánnoo aní ámiqi ámiqimma ámaqaidanoo. R Miqí qufanóo Abimeereekáfa fáqa miná faqa ánusa qiqau. Karaambáiqa aní faqa márinara maqee maasá íridaqa. Ani fáqa maasá faqa qámbaana kúqaa qíma afeekaikírafa márianifeera íridaqa.  Aniroofanóo Isakeefa irámirinoo qinau. Náqi fée qifaqée qiníara níkooqoofaqa diiqámasoosa márunnannai kafáa ánidanee. N Abimeereekáfa Keeraa máqa máaqaindari Ausafatana narí irirana ámimaru fasiqána faqa narí sundiauqa úriqararana Pikoorana faqa Isakeena qáfararee qímasee Beeraseeba máqusai ániqau.  Isakeefa Karaambáiqa mi ufána iriséenoo óoninnai qaindá áuquseenoo Karaambáiqa aandáù tatúfirana minásaa suqá amiséenoo innaaru qinau. Miqóo Isakeeefa narí úiqaana máqa burimakáu apatannóo usakáseenoo márinau. Minakí máridanoo narí aináinira fásiqauqa niiqoofaqá moó námmari mádika indufíqau. Isakeesa Abimeereekása eedóo qímasee moodáanakiku úfafa. k Q Miqóo márufanoo moó éendaki akooqóo Karaambáiqa maaqí qímasee qímaminau. Qinée aní ákoona Abaraqaammána Ánutusa máridaqa. Sía anee rufía rufíaqia. Qinée aní fáqa nídaqa. Qeeqá aináinira fásiqa Abaraqaammána faqa qíma afeekaikíafannanara iriséeqa aní ámiqi ámiqi ianáura anísaa ani aruakínausa moómoo kambíqeefaranoo. ] 5 Doo miqóo máriufanóo miqóo minní séenoo Beeraseeba máqa máaqai fínau. } u Miqí qímaseenoo kafáa quqásee moosáa óonureenoo miqí kaí mínoo moó námmari mádika indufínau. Miqóo minára sía tínoo taanóo rírafa márufanoo mi nammari madikána áuqureenoo nifaaqa quqásee mána mánira námmari mádikee qinau. Maqeé Karaambáiqa fánnoo mána mánirana maasá qímifaqa máridaqa maaqóo aiqáma áinaina másaananoo rairaáiannoo. Q  Miqí qímasoofaqa miná aináinira fásiqa namu kafáa moó indufíqau. Keeraa máqannaasa minára fáqa miqí kaí iqau. Isakeefa miná iriséenoo minára fáqa niranaqara námmari fée kaí qinau.  - Paqúri másoofaqa Keeraa máqannaa sipsípasaa rakísi márusa mi nammarína qáfamásee Isakeena sipsípa rakísirausa fáqa rákirarida qíqau. Maa nammarífa maasáindi máridanoo. Miqí qufanóo Isakeefa mi nammari madikána áuqu Tínoorira námmari mádikee qinau. oY Isakeena aináini marú fásiqausa mi arumúnaki fúka madika indufíufaqá nammári paqúriqau. I Miqóo óoqu Isakeefa narí ákoona nammári mádikauqa Firistia máqannaa rafáaqa fúqoona paqúrimmaseenoo kafáa indufúseenoo narí ákoofa áuquroo áuquna kaí kaifáa áuquranau. % Isakeefa mi ufána iriséenoo mi maqa maaqána minníseenoo narí úiqaana máaqa Keeraa nóopunduki usakásee miqóo kísaaqasaa márinau. J Moó kári Abimeereekáfa Isakeena aiqáma áinaina tia qáfamaséenoo rufía séenoo qímaminau. Doo anée maasá úridaaqarana máriananoo. Anee maasá maqa máaqa quqásee moósaa fua. ~w Óoqai Abaraqammáfa káqi máridanoo indufúqoo námmari díkaandausa Firistia máqannaasa aiqáma rafáaqa fíqau.  Mifa moómoo sipsípa faqa burimakáu faqa aináinira fáiqiuqa faqa márunara Firistia máqannaasa níranaqee márinau. dC  Karaambáiqa dadaaqufanóo miná aináina rairaáufanoo káaqa aináina faqáafa márinau. X+  Mi aukuannái Isakeefa nárana úmmaqusoofanoo kambíqafufanoo ámiqimmasee ánoona máfufanoo unakíra áukuana moómoo uqanná unakínau. Karaambáiqa ámiqi amiqimma ámaqasee dadaaqunára miqínau. U%  Miqí qímaseenoo narí máqannaasa aiqáma náarama quqáseenoo maaqí qímasee qíma níminau. Yáfee maa fasiqánee miná ánaaqee mandáikamma nímaqaifaqa qinée kuqá kai miná áruanauránoo. @{  Abimeereekáfa iriséenoo qinau. Anee maasá náqaa fée máqimaqéenee. Qiní máqannaa moó fánnoo aní ánaaqa sakasée faiqaifaná anee mi ummaarána maasá qímianaiqíni. f~G  Qáfamaseenoo Abimeereekáfa Isakeena áaramáseenoo qinau. Maa anaaseefá aní ánaaqa uqanná máridanoo. Anée nánaree qiní qísooki feé qínanee. Isakeefa qinau. Qiní qínaaqa fee qíanaqa dárifoora miqí qíqa. i}M Isakeefa káqi kaaqóo márinoo moó kári narí ánaaqa Reebeeka námmarina faqa mádaanai óoqu faaqee narísaa narísaa mundíqa márufanoo mi maqannáasa úriqararafa narí máaqaki óoqufaaqee máridanoo qáfanau. | Keeraa máqannaa fásiqauqa miná ánaaqara irámirufanoo Isakeefa qiní qísooki fee qinau. Isakeefa narí ánaaqa Reebeekaa námmarifa óori ámiqirafa márufanoo qiní darusée qini qínaaqa máreefoo qímaseenoo rufía máreenoo qiní qísooki feé qinau. { Isakeefa Ánutuna mi ufána iriséenoo eedóo qímaseenoo Keeraa máqusai máridanoo Isipa máqa máaqai sía óoqu finau. z Abaraqaammáfa aní ákoofa qiní sándufa faqa aamúaqira úfa faqa áfaqee márunara qinee aní ámiqi ámiqimma ámaqaanaura. 9ym Qinee anísaa ani aruakí kambíqainausa fásaura foorá moómoo ámianaura. Qinée maa maqa maaqána misá nímianaura. Aiqáma máqannaasa anirée maaqí qímasee innaaru qifáranoo. Óo Ánutu anée Isakeena áiku ásauku ámiqi ámiqimma nímaqoonandee ínana maasá fáqa ámiqi ámiqimma qímaqaa. x; Maaqóo kai márinaqa qinée aní faqa márida ámiqi ámiqida dadaaqianáura. Maa maqa maaqána fáqa anísaa ani aruakínáusa fáqa nímianaura. Qinée minára Abaraqaammána ufa qíma afeekaiká másee ámianauroo qíafannana doo aní fáqa qíma afeekaikíqa ámianauranoo. Ew Isakeefa Keeraa máqusai óonu márufanoo Karaambáiqa maaqí qímasee qímaminoo qinau. Aneé sía Isipa máqa máaqai óoqu fúa. Maaqóo qinée aníara máriannee qúnnaqoo kai mária. Cv  Abaraqaammáfa máru aukuanná aandaróo firaafá nárufanoo Abaraqaammáfa Isipa máqa máaqai óoqu fínau. Kafáa miná ámaaku Isakeefa máru aukuanná aandaróo nárufanoo Isakeefa Keeraa máqusai Abimeereekána maqúsai finau. Abimeereekáfa Firistia máqannaasa úriqararafa Keeraa máqusai márunnai finau. u+ "Miqí qíma afeekaiká másoofanóo Yakooboofa quandá fufanóo féemu faqa nára áinaina faqa nammári fáqa Eesáuna ámufanoo námasee doo finau. Miqí máseenoo Eesáufa narí indaarúqaa fáiqi márunara ákooqoofanóo narí ákaqa amisée quqásee finau.t{ !Yakooboofa iriséenoo qinau, aneenná ufa qímá afeekaiká mándee qímínaqa qinee nárana aní ámianaura. Qímasoofanóo Eesáufa Yakooboonara qímá afeekaíka mándee indaarú miná ákoofa qútaaqama ámaqoo ainainná ámiraree qinau. ~sw  Eesáufa qinau. Sáà qinée dáararai faqa kúqua qáammidaqa qiní mi ainaináusa sía qiní dadaaqífaranoo. /rY Yakooboofa iriséenoo qinau, anínidiri qíkoofa anée indaarúqaa fáiqi máriananoo ani afaaqóoqa qíma ámaqée márina qíminaqa nárana ani ámianauranoo. lqS Anee taatuqée nárana áuqee máriannana doo miná mara qíminaqa náa dáarandée márifaqee qinau. Miqi qímasoofaqá misa minára iriséeqa Eesaunara Eedoomeé qímariqau. Mi auqúna óosana taatuqée fée qímariqau. p Moó kári Yakooboofa nárana suqásee áuqee márufanoo miná áfasaafa nándaki níniiufa áararoofanoo aniréenoo qinau. o5 Isakeefa Eesáunara áidi márinau. Mifá aandáù arusoofanóo née márunara minára áidi marínau. Reebeeka námmarifa Yakooboonara rímarinau. lnS Miqandá innooqáfufaqá Eesáufa uaqárana akoofása máridanoo sía óoqu márufa káqi níranara áidimárufa márinau. Miqí márufanoo Yakooboofa sía miqí márinau. Fifírafa máridanoo maqúsasaa márufa márinau. Lm Ínaaqianaafa indaarúqaana áiku átaa rakisisimmá úqirafa qúminau. Minára miná áuqu Yakooboo neé qiqau. (Miná áuqu óosana áiku átaa fée qiqau.) Isakeefa qaaramoó fásiqa níku nísauku taikáséenoo 60 áukuana maraséenoo miqandá máqanau. Eesáufa narí indaarúqaa fáiqi aináina miná ákaqa áminau. 5le Indaarúqaana afaaqa káaqa taatuqée árinoo márinau, miná afaaqasása asausí ánaaqi márinau. Miná áuqu Eesáu née qiqau. (Miná áuqu óosana asausí fee qiqau). Wk) Reebeeka námmarina faiqì máqarafa aniroofanóo qaara qánda máqanau. +jQ Innaaru qufanóo Yáaweefa qímaminoo qinau.Qaara maqannaasá aní áranandaki máridaqa.Anée naríara naríara rairai qímariasa níkooqanda máqeennaránoo.Moó fánnoo moó úriqarara afeeka faqáafa márianno.Ákaqa fannoo áfasaana rafáaqa fúaninafa máriannoo. i Ámuaqu qáikufanóo faiqì qaara qánda miná áranandaki máridaqa ráki máriqau. Ráki márufanoo Reebeeka námmarifa qinau, maa ainaináfa nánaree qiníki kambíqaidanoo fee qímaseenoo karaambáiqunnai óonuree ánoonufa qímamianifeera innaaru qínau. ]h5 Reebeeka námmarifa sía faiqì máqanau áafanaasee márinau. Isakeefa minára iriséenoo Yáaweenara innaaru qímarinau. Yáaweefa miná ufa iriséenoo dadaaqufanóo Reebeeka námmarifa ámuaqu qáikinau. wgi Isakeefa qaara fasiqa níku nísauku taikásee 40 áukuana maraséenoo Beetueerána áraamuna Reebeeka námmarina máranau. Rábannana ásookina máranau. Beetueeráfa Arameeannaindáraafa Meesoopootamia máqa máaqaki ani márinau. Hf Moó ufa Abaraqaammána ámaaku Isakeena ufá máridanoo. %eE Isamaeerána áiku ásauku Isipa máqusaindari súani óosana qáannai Sura máqa máaqa faqa, Qafiraa máqa máaqa faqa qámbaana Asiria máqa máaqai fímaruqoo máriqau. Misá Abaraqaamána áiku ásauku akaqáusa máruqooqari náaduma máriqau. Eesáusa Yookooboosa máqoo ufafa. 8dm Isamaeeráfa 137 áukuana maraséenoo kúqinau. Nc Misa qísaukuqara taikásee qíkunnooqu qaara marasée máqannaasa níkausaikiqa máriqau. Miqíqa máridaqa náriqa núqu náriqa máqusa faqa náriqa úiqaana máqusa faqa qafaafaurée máriqau. /bY  Isamaeerána faiqi námu maaqímmiqa máriqau. Indaarúqaafa Neebaiootafá márinau, miná ánaaqianaafa Keedarafá márinau, misá nínaaqianaafa Adabeerafá márinau, misá nínaaqianaafa Mibasamafá márinau, misá nínaaqianaafa Misammafá márinau, misá nínaaqianaafa Dúmmaafa márinau, misá nínaaqianaafa Masafá márinau, misá nínaaqianaafa Qadadáfa márinau, misá nínaaqianaafa Teemafá márinau, misá nínaaqianaafa Yeeturafá márinau, misá nínaaqianaafa Nafisafá márinau, misá nínaaqianaafa uqanná Keedeemaafá márinau. a &`G  Qakaara námmarifa Saráqa námmarina aináinira mánaaqa Isipa máqannaa mánaaqa márufa mifá Abaraqaammána ámaaku Isamaeerána máqoofa márinau. ~_w  Abaraqaammáfa kuqufufanóo miná ámaaku Isakeena Ánutufa ámiqi ámiqi ímarinau. Isakeefa káqi márira námmari dikaanda qiní qíqafaidanoo fee qímaru nammari dikaandána aaqá márinau. Isamaeerána áiku ásauku núqu. (1Stori 1:28-31) ^  Abaraqaammáfa káqi máridanoo Qeetana áiku ásauku feefaurú máqoonakina Saráqa námmarina faqa Abaraqaammána faqa níkundaqau. 5]e  Kuqufufaqá miná ámaaku qára Isakeesa Isamaeerasa miqandá nárì níkoona irí mara máree Makapeeraa máqa máaqaki Mamaree máqusa súani óosana qáannai óoni áamaraki ákundaqau. Mi maqána Eefaroona Sooqarana ámaaku Heetana áiku ásaukundi feefaurummáqoonaki Abaraqaammána ákundaqau. P\ Abaraqaammáfa asooqáqeenoo kúqinau. 175 áukuana marasée kúqinau. [ "Z? Amiséenoo narí káqi máridanoo moó ánaasee faiqi námu faqa ámiqira áinaina óosana óosana Abaraqaammáfa káqi nimiséenoo Isakeefa máruqooqari súani óosana qáannai máqa máaqai níanai niiqoofaqá mitínai óonu máriqau. Abaraqaammáfa kuqufufaqá ákundoo úfafa. LY Abaraqaammáfa narí aiqáma áinaina Isakeena káì áminau. AX} Midiana ámaaku indaarúqaa faiqi Eefaafá márinau, miná ánaaqianaafa Eefeerafá márinau, misá nínaaqianaafa Qannookafá márinau misá nínaaqianaafa Abidafá márinau, misá nínaaqianaafa uqanná Eeradaafá márinau. Minamúsa Abaraqaammána ánaaqa Keeturaa námmarina sáaqari kambíqarausa máriqau. WW) Indaarúqaana ánaaqianaafa Yookasanafá mifá Seebabana faqa Deedana fáqa níkoofa márinau. Deedana áiku ásuku Asuraa máqannaasa faqa Reetusimma máqannaasa faqa Reeummimma máqannaasa faqa máriqau. .VW Minásaa faiqì moómoo máqanau. Faiqì mòó indaarúqaana áuqu Simaramafá márinau miná ánaaqianáafa Yookasanafá márinau miná ánaaqianáafa Meedanafá márinau miná ánaaqianaafa Midianaafa márinau. Miná ánaaqianaafa Isabakafá márinau nínaaqianaafa uqanna Suaafá márinau. YU / Abaraqaammáfa ánaasee moó máranau. Miná áuqu Keeturaa námmarifa márinau. T1 CQímamisoofanóo Isakeefa Reebeeka námmarina maréeqeenoo narí máaqaki Saráqa nammarifa máriunaki quqásoofanóo miná ánaaqai kinóo márufanoo Isakeefa Rebeeka námmarinara áidi márufanoo mi aidiráfa Isakeefa narí ánoofa kúqunara ámuqusiufa doo asooanau. S BIsakeefa uru paqúrimmasoofanóo Abaraqaammána aináinira fásiqa fánnoo aiqáma áinaina áuqoonara Isakeena qímaminau. #RA AÁqufufanoo Abaraqaammána aináinira fáiqi irámirinau. Yá fasiqá fée maasá únannai ánidanoo fée. Miqí qufanoo Abaraqaammána aináinira fásiqa qinau. Qiní úriqararafa ánidanoommi qufanóo Reebeeka námmarifa nárì óosana máreenoo qamunna máfi óorisaa ititánau. "Q? @Reebeeka námmarifa kamméera saaqári uqéera fínoo Isakeena qáfanau. Reebeeka námmarifa qáfamaséenoo narí kamméera saaqári maqásaa áqufinau. P ?Miqóo máridanoo Isakeefa moó éenoonnai aatáta nídanoo uqéera fufanóo mirínni qáfoofanóo kamméerauqa qúmiqau. O% >Isakeefa Neekeefa máqa máaqakiqari aadána máqa máaqai nammári díkaanda máruqoo óoqu márinau. Mi nammari dikaandána áuqu káqi márirafa qiní qíqafaidanoo fée qímariqau. Mifá Kannaana máqa máaqa qáannai súani áfu dínni átaaqeenni márinau. >Nw =Miqí qímasee afaaqóoqa qímasoofanóo Reebeeka námmarifa fáqa aináinira mánaaqauqa faqa kamméerasaa akarée fufaqá Abaraqaammána aináinira fásiqa námu faqa fiqau. :Mo Misa mi ufána iriséeqa Reebeeka námmarifa fáqa minásaa rakísi marú anaaseefá fáqa Abaraqaammána aináinira fásiqa fáqa miná fáqa ánusa faqa doo niqiqoofaqá fiqau. (KK :Miqí qímaseeqa Reebeeka námmarina áaramaseeqa irámiriqa qiqau. Anée maa fasiqána faqa maqee fée finnáree. Miqí qufanóo doo maqeé fuanáuree qinau. }Ju 9Miqandá minára iriséeqa qímamiqa qiqau. Sáina Reebeeka námmarina áaramásee qífanoo náqaa fee qíannoofee. I' 8Miqí qufanóo Abaraqaammána aináinira fásiqa fánnoo qinau. Doo sía maasá rafáaqa fúà. Doo qineé maqeé fídaqa. Karaambáiqa fánnoo qinée kísaaqasaa ánunna sáikana ánoona dóo kambíqasaifaqa qáfamáseeqa sáinaqa qeeqá úriqarara finnái fúa. H7 7Miqí qufaqá miqandá qiqau, sáina Reebeeka námmarifa maasá faqa moodaa amaanaki fée, qísauku qára taikáseenoo áfuru fée faiqéenoo fuani. G5 6Nimi séenoo narí fáqa ánusa sáimbaqa nárana fáqa nammári faqa neenee séeqa faiqaqau. Faiqée iáqoofanoo kanánaana Abaraqaammána aináinira fásiqa Reebeeka námmarina áfasaana faqa ánoona faqa qíma níminau. Amanée qinee maqee qeeqá firaa fínnai fuanáuree. dFC 5Amooqímaseenoo fíndifinoo qamunna faqa siruáa faqa kóora faqa firaa feefauru áqimaru oonísa Reebeeka námmarina áminau. Mifá firaa munnimma áqimaru ainaináusa miná áfasaana faqa miná ánoona faqa níminau. E 4Abaraqaammána aináinira fásiqa mi ufána iriséenoo óorindari maqásaa áqufinoo Karaambáiqa amooqímamaqánau. D5 3Máa Reebeeka námmarifa márinoo. Áfiqamaree fúa. Múnusainanoo mifá aní úriqararana ámaaku ánaaqaikinoo, Karaambáiqa narí qindée íani. -CU 2Rábanafa fáqa miná ákoofa Beetueeráfa faqa narí qímamíqa qiqau. Maa ufáfa Karaambáiqinaindari ani márifaqa maasá náqifee másee minára ufa qináuree. By 1Dóo maqee uqanná Rabanna aneé qíma qíminaqa íria. Anee qiní úriqararana andeeqá ámaqararee qínana qíma qímia. Anee sía andeeqá ámaqararee qínana minára faqa qíma qíminaqa qinee qeeqá ianná áinainara óonu máfi írianaura. .AW 0Usuámaqaseeqa dóorindari maqásaa kummárama fifaqá qeeqá úriqarana Abaraqaammána karaambáiqa Ánutuna amooqíqa. Mifá qiní qífiqamareenoo andeeqásee qiní úriqararana atíuqa iannái múrusaifaqa qinee misá níraamuna qeeqá uriqararana ámaaku ánaaqa márianínnana paqúriqa. .@W /Námaseeqa qinée maaqí qímasee irámiriqa ani ákoofa yáfee, qúnanoo mifá qímaqiminoo qinoo. Qiní qíkoofa Beetueeráfa Náqoorasa Mirikaa námmarisa faiqì máridanoo. Qinée mi ufána iriséeqa kóorannai áuqira qímmusa usuámaqaseeqa kafa kóora ísaaqama ásaukuki usuámaqeeqa. ~N}||3{Nz`yy7x*wvutss$rq'poKnnmm'lek/j~iDhgfedcbyaN``^]]\{[[@ZZaYYXWUThSRR6QEPPaONN-MnLL1K8JDHGGFEDgCBTA@?>=<<;V:99q87!655&4X3-2z11>0f/.M-,,+j**)J(m'&%%b$"!~ lP@f<{" p A ~7B; o Mifá mimmí ánaasee 200 faqa mimmí ákoona 20 faqa sipsípa ánaasee 200 faqa sipsípa ákoona 20 fáqa rainá áaduma quqánau. (nK Yákooboofa miqí qímaseenoo innaaru qímaseenoo mi eendánaki miqóo faiqéenoo iáqoofanoo narí aandáù Eesáuna ámiraree qímasee rainá quqánau. m Anée maaqí qímasee qiníara qíma afeekaíkinau. Aní aiqáma áinaina andeeqámma áisaanauranoo fee qinau. Aní moómoo faiqi asumu ámianaqa sía amana moó fannoo ásaana rúannoo, núkudara foorá sía kásoo uqanná márifaranoo fée qinau. Vl' Qinee qeeqá qífasaana Eesáuna ásaukukinaana asumu mara quqáqisaanneera innaaru qídaqa. Qinee minára rufíaidaqa. Mifa aniréenoo maasá faiqì ánaasee faqa aiqáma dáru taikáandoora rufíaidaqa. k) Óo Ánutu anée qiní ámiqi ámiqimma qísarana faqa aní mapukíra dádaaqiranara faqa írunanoo úriqaráifaqa qinee óorudupiqa maridaqa. Qinee óoqai Yóoradanna nammari qeeqá sáunu kaí úqirausa táqaqiafana doo maqeé qinee qaaraki rainárausa faqa ánidaqa. Cj Miqímmasee Yakooboofa maaqí qímasee innaaru qinau. Óo Ánutu, qini qínaakuna Abaraqaammána Ánutufa qiní qikoona Isakeena Ánutufa qiní innaaru íria. Karaambáiqa anée qiní qíma qímiananoo aneenná maqa máaqai aneenná áinainiannai fínaqa qinée aiqáma áinaina andeeqá áisaanauranoo fee qinau. ~iw Maaqí qímasee qímirinau. Eesáufa aniréenoo moó úsiranaki nárinaqa moó úsiranakiqari amaná sandéefaranoo. Hh Yakooboofa mi ufána írufanoo áaququqoofanóo moómoo írirana máranau. Miqúfanoo narí sipsípauqa faqa mimmíuqa faqa burimakáuqa faqa kamméerauqa faqa qaarakí rainá quqánau. sga Ufa máreefu fásiqausa óonu randée anirée Yakooboona maaqí qímasee qímamiqa qiqau. Dóo maasa aní áfasaana qímamisáunanoo mifá narí aináinira fásiqauqa foo handaréeta 400 námu faqa maasá ínaaqíanna ánidanoo. _f9 Qinee burimmakáu faqa doonkíuqa faqa sipsípa faqa mimmíuqa faqa aináinira fáiqiuqa faqa faqáasa máridaqa. Qinee aníara ufa quqáidaqa qiní úriqararafa qini maa ufáfa aní asooámamaqaanífeera qídaqa. e Miqóo qiní qífasaana paqúrimmásee qini maa ufána qímamiaqa. Qinée Yakooboosa aní aináinira fáiqi maaqí qímasee ani Eesáuna qiní úriqararana qímamidaqa. Qinee Rábannana faqa máridaqa ánirara másaidaqa máriifaqá maqee ánidaqa. d Yakooboofa narí faiqi námu qaaramoó ufa máree narí áfasaafa Eesáu funnái fuaqeera niiqoofaqá Eedoomma máqa máaqai fiqau. "c? Yakooboofa níndafamaséenoo qinau. Maa maqa maaqáfa Ánutuna úiqaana máqusa máridanoo. Miqí qímasee mi maqusána áuqureenoo Maqannaimmeé qinau. b  Yakooboofa miqóoqari fíndi fufanóo narí ánaukoo unnái aanái fímaru fánoo Ánutuna angiroouqa aanái ani paqúriqau. a 7Kanánaana fíndifufanoo Rábannafa narí ánaiqimara faqa áraamuna qara faqa nímooqa námasee nímandamásee ámaaqa finau.` 6Miqí qímaseenoo Yakooboofa aandáù aruséenoo mi aaqannásaa Ánutuna aandáù tatúfusee suqáminau. Suqá amiséenoo Yakooboofa narí áiku ásauku náaramásoofaqá moodáaqoo óoqu mari fufaqá mi aandauná átaraasa naqau. Námasee mi aaqannásaa faiqaqau. _ 5Abaraqaammána Ánutufa faqa Náqoorana Ánutufa faqa maasá qámbaana andeeqá qísaannoo. Rábannafa miqí qufanóo Yakooboofa qinau. Qiní qíkoofa Isakeefa innaaru qímamaqee mári Anutuna áuqusaa qímasee áfaqaanauree qímasee qíma afeekaíkinau. >^w 4Maa ooni aaku aaku iráfa faqa rakiqaráfa faqa aníndiri dáaqoo áuqarafa máridanoo. Qinée sía miná fíaaqaree aní áruanaura. Anée faqa sía miná áiaaqaree qiní dárua. ]! 3Máaqoo qinee óoni áaku aaku máqaunanoo aníndiri qara qámbaana máridanoo. Maaqóo dáaqoo áuqara ooni rakíqarafa faqa máridanoo. =\u 2Rábannafa maaqí qínau. Anee qini qíraamuna qára mandáikamma nímaqeennaree moó ánaasee fée máreennaree, qinee sía minára íriananoo Ánutufa aníndirisaa rakísidanoo. <[s 1Rábannafa kafáa maaqí qinau. Karaambáiqa fannoo maaqandá dáraaniananoo miná áfu fánnoo maasásaa máriani. Miqí qímaseenoo mi maqusána áuqureenoo Misipaa fée qinau. $ZC 0Rábannafa Yakooboona qímaminoo qinau. Maa ooni aaku aaku iráfa aníndiri dáaqoo áuqarafa máriannoo. Minára mi maqusána auqu Gareeda fée qianaura. }Yu /Námaseeqa Rábannafa mi oonísa áuqureenoo Yageer Sahadutaa fée qímasee narí ufakíqari áuqu rámasoofanoo Yakooboofa narí ufakiqari Gareeda fée qinau. (Mi nuqúna óosana dáaqoo áuqara óoni fee qímasee nári ufakiqari áuquraqau.) =Xu .Miqímmaseenoo Yakooboofa narí aináinira fáiqiuqara qufaqá óoni moómoo suqúsee áaku aaku iqau. Miqímmasee mi ooni aaku aaku irána áakaarínni óoqumarifi nárana naqau. W -Yakooboofa minára iriséenoo eedóo qímaseenoo óoni firaatiá qumáree kúradama séenoo dáaqoo áuqara óoni fée qinau. #VA ,Dóo maqee aní faqa moodáanaki ufa qirara deedaqídaqa. Aníndiri óoni áaku aakummásaananoo mifa maasá moodáanaki kíra úfara dáaqoo áuqaannoo. U9 +Rábannafa Yakooboona mi ufána iriséenoo qinau. Máà aní ánaaqa qára qiní qíraamuna qára máridaqa máà aní faiqi námu qiní qínaiqi mára máridaqa máà aní sipsípa qiníndi uqanná máridanoo, máà aiqáma áinaina anée márana núanafa aiqáma áinaina maaqóo márifa qiníndi kai máridanoo. Qinee sía amana qeeqá qíraamuna qára faqa qínaiqi mára faqa rafáaqa fúanaura. DT *Abaraqaammána Ánutufa qiní qíkoona Isakeena Ánutufa sía qiní dadaaqínanau anée qiníara káqi sámu fúà qínaqau qinee káqi sámu fini. Ánutufa qiní ummaara faqa qiní kadáapirirana fáqa qíqafamaséenoo eendá éendaki narí ufa írirana aní áminoo. Yakooboosa Rábannasa moodáanakíkù úfafa. S{ )Yakooboofa qímamidanoo qinau. Qinée moodáa fásiqa áiku ásauku taikásee 20 áukuana aní aináini máriafánausa márida. Qísauku qára taikásee qíkunooqu qaara fáqa qaara fáqa marasée 14 áukuana aní áraamuna qara márarara aní aináiníàafánausa máridaqa. Dínni taikásee dínni óonu moodaá marasée 6 áukuana aní sipsípa mimmí márarara kaifáa aináini qíafana. Miqí máriafanana anee qísauku qára taikásee 10 kári anée qiní feefaurúara qíkaru maakaru qímarinau. @R{ (Qinée moómoo kári aní aináina ímariafananoo súani dárinoo eendáki suara dárinoo miqí márufaqa sía faiqée máriqiafana. Miqídaqa aní aináinasáa rakísi máriqiafana. ]Q5 'Káasau fáini aní sipsípa arusoofaqá qinée miná ámudaani apata síamma aní uqafíqee máriqiafana qeeqáindi káì moó maréeqee miná ámaaqa máqeeqa aníndiki quqée máriqiafana. Úmmuara fásiqa eendáki fee fáasaana fée úmmuara másoofana anée qiníara qunaqá qinée qeeqáindi maréeqee aníndiki quqée mári qiafana. P{ &Qinée moodáa fásiqa áiku ásauku taikásee 20 áukuana ani aináina ímariqiafana. Mi kamúqoo aní sipsípa aní mimmí sía moó fánnoo dapi máqee máriqau, ámiqi kaí mímaríqau. Sía aní sipsípa ákoona moó arusée naqíafana. eOE %Anée qiní áinainaki randéesee dóo féè aneenná aináina paqúrinanee. Doo miná maréeqeenana aneenná faiqi námu nífusaa faqa qiní faiqi námu nífusaa faqa quqásee ufa qída qáfaa, yáfee andeeqéenoo fee. JN $Sía paqúrufanoo Yakoobofa amambainá qímasee áanoo qídanoo qinau. Qinée nána áaqaranee máree fée. Nána sándufée rukíasaunana áranaqaifanée qiníara randámaree qúmidanee. M #Rábannafa randéemárufanoo Raseera námmarifa narí ákoona qímaminoo qinau. Óo qípoo sía qinée fíndi fúanana sía qiní díqia. Qinée qímaaqai qáfaidaqa sía fíndi fídaqa. Miqi qufanoo Rábannafa aiqáma ainainaki randoosia sía paqúrinau. +LQ "Raseera námmarifa Rábannana máaqasaa rakisi máru anutusa maréeqeenoo kamméera sariríqa máaqaki quqáqoona uqéeraséenoo minakí kukéeqaséenoo minásaa óoqu faaqee márinau. Rábannafa Raseera námmarina úiqaana máqakí aiqáma áinainaki randásee qáfoofanóo sía márinau. fKG !Rábannafa Yakooboona úiqaana máqaki kéeqa fufanóo randóosia sía paqúrinau. Miqóoqari Rábannafa Reeaa námmariná úiqaana máqaki kéeqafi randóosia. Kafáa miqóoqari aináinira mánaaqaqara úiqaana máaqaki faqa kéeqafi randásee sía paqúrinau. Miqóoqari Rábannafa Raseera námmarina úiqaana máaqaki kéeqafinoo randánau. GJ  Aní máaqaki rakísi mária anutúsa márainnana paqúrimmáseenana kúqa áruà. Doo qiní qiku qísauku nífusaa qiní aináina moodáa moodáa mara quqáseenana aneenná aináina paqúrimmasee máraà. Yákooboofa Raseera námmarifa nari ákoona Rábannana únnaqira anutusa úmmuarunara sía írirai miqí qinau. I Yakooboofa iriséenoo qímaminoo qinau. Qinée aníara narí áraamuna qára rafíqaandoo qímasee rufíasee sandéeqa. ]H5 Qinee íridaqa anée aneenná ákoona maqa máaqara óonu máfi íriananoo aundurá dapíkifaná qiní qísee sandáananoo. Náqaa fée ifanée qiní máaqaki rakísi maría anutúsa úmmuara mámaree áninanee. fGG Qinee aní mandáikámma ámaqara afeeka márifaqa márunanoo eenda éendaki aní ákoona Ánutufa qiní rafáaqafu seenoo qinoo. Anée sía uqanná Yakooboona mandáika mámaqaa qifaqá sía mandáikámma ámaqaanauara. 2F_ Anée sía qiní qíma qímianaqa qeeqá qínaiqi mara fáqa qeeqá qíraamúna qara fáqa nímooqa sáanana nífiqee ániaqaana. Anee fúrufarira áinaina áuqaananoo. YE- Náqi fee ifanée sía qíma qímirai qíkaru qímasee qumeé quqásee sandéenee. Anée qiní qíma qíminaqau qinee idí námu faqa asasírana námu faqa piripúnna fáqa dukaanaá fáqa áridaqau aiqáni. BD Usakáseenoo Rábannafa óonu réenoo Yakooboona qímaminoo qinau. Náqi fée ifanée qiní qíkaru qímaseenee qiní qíraamuqmáaka rákiranakiará foorá rarisámammaree sandéenee. BC Yakooboofa áaqanasaa narí úiqaana máqa usakáseenoo márufanoo Rábannafa narí áinaina faqa óonu réenoo mifá faqa narí úiqaana máqa Kiriata ámuaqu námusaa usakánau. B Rábannafa aanái faiqaqée ufanóo mi eendánaki Ánutufa qainá áfunnáreenoo qímaminau. Anée sía Yakooboona mandá úfa ámià. A1 Rábannafa minára iriséenoo narí áiku ásauku aiqáma nífiqee Yakooboona ánaaqiana áfaqee finau. Dínni taikásee dínni óonu qaara marasée 7 áfuru aanái fí faiqéenoo áfaqee fínoo óonu Yakooboona paqúrinau. Kiriata áaqana moó ámuaqu námusaa paqúrinau. ^@7 Qaarammoó fáasaana áiqaróofanoo Yakooboofa sandóonara Rábanna qímamiqau. ? Yakooboofa narí aináina námu fáqa máreenoo kái káqi ufanóo finau. Fífii ufanóo Eeufarateesa námmari taqa máreenoo dínni áfainni óonu ranau. Doo miqóoqari Kiriata áaqana qáannai óori ubeekámafi finau. Rábannafa Yakooboona áfaqeefu úfafa. O> Yakooboofa Rábannana ákaru qímasee sía qímamirai quqásee finau. ==u Rábannafa narí sipsípa asausí moosáa óonu aukírara fífufanoo Raseera námmarifa nari ákoona máaqaki kéeqa fufanóo narí ákoona afuneé áinaina máaqaki quqáqoona qumeé kaí mara máreenoo kukéeqa máreenoo Yakooboona fáqa sía qímamirái dóo mara máreenoo narí afaaqi fáqa finau. T<# Yakooboofa narí mimmí sipsípa doonkí kamméera aiqáma Meesoopootamia máqusai márida mároo áinaináusa aiqáma maréeqee óorinni quqáseenoo dóo narí ínaaqianna Kannaana máqa máaqai finau. T;# Yakooboofa misá ufa iriséenoo narí ákoona maqái Kannaana máqasaa fírara deedaqinau. Mifa narí ánaaqmaaka fáqa narí faiqi námu fáqa kamméerauqa sáa quqásee óoqu mari fufanóo finau. /:Y Ánutufa maaqandá qíkoona kinaana maréeqee maaqandá fáqa maaqánda faiqi námu fáqa nímifanoo maasáindi kámminoo máridanoo. Anutufa aní qímamíndee íà. 9 Mifá maaqandára ánaamuruara foorá mídanoo. Doo mifá maaqandásaa feefaurú mara máreenoo doo naríki kai taikéenoo. /8Y Raseera námmarisa Reeaa námmarisa qímannimi soofaqá Yakooboona ufa iriséeqa qímamiqau. Sía maasá qíkoona qumíasana aina káqi márinaqa maasá máraanaura. '7I  Qinée óoqai Beeteera máqa máaqai aní áfusaa koorooíafanna Anutusa máridaqa. Miqóo anée áaqoo áuqara óoni rakíqasee oorifa fádameena minásaa adíasee qiníara qíma afeekaíkinau. Doo maqee indáammamaree aneenná maqúsai anirandée aneé kambíqoonna máqanasaa fúà. J6  Foó qíafananoo qinau. Qáfaa máa nifaaqa takóosa takóosira ákoonauqa náafeeqaidaqa. Qinée Rábanafa aní mandáikamma ámaqee márina qáfamasee qúnanoo maa ainaináfa kambíqaidanoo. o5Y  Qinée qainásaa qáfaafananoo Ánutuna angiroo moó fánnoo qiní dáaroofaqa qinee foó qiqíafana. 4  Mimmí sipsípa náriqa áraraiki máru anaaná qinée qainá qáfaafananoo mimmí ákoonauqa ánaaseeuqa náafeeqée márufaqa qáfaqiafana. Mi akoonáusa aiqáma ákarakàu rírausa fáqa nifaaqa takóosa takóosa írausa fáqa ánaasee náafeeqee máriqau. p3[  Miqímma sáafananoo Ánutufa ínni níkoona aandáù aina maréeqeenoo qiníndiki kaí quqáqiseenoo. 2 Ínni níkoona aináina íafannana feefaurú miná sipsípa nifaaqa takóosa takóosa írana kaí mi aukuanná máqee márufaqa qinee maréeqee qeeqáindiki quqée máriqiafana. Ínni níkoofa qiní feefaurúara nifaaqa ákara kau rírausa kaí máraannee qufaqá miná sipsípauqa mi aukuannái miqí ránauqa káì máqee márufaqa maréeqee qeeqára qeeqáindiki quqée máriqiafana. <1s Miqí máriafanano mifa qiní qíkaru qímaseenoo qísauku qára 10 kari qiní feefaurú quandaqáandinoo. Miqí márifanoo Ánutufa qifanóo sía qiní mandáikamma qímaqeenoo. d0C Ínneeqara írimariafanoo, qinée qeeqá afeekannái ínni níkoona aináini máriqiafana. K/ Óoqai ínni níkoona óori sía runínoo máriufa maqee óori runífaqa qáfaidaqa. Sía qiníara ámiqi ámiqidanoo. Miqímmi márifaqa qiní qíkoona Ánutufa qiní faqa maríufa máridanoo. +.Q Yakooboofa mi ufána iriséenoo sipsípa rakísi marúnnaindari Raseera námmarina fáqa Reeaa námmarina fáqa náaroofaqá óonu roofanóo qíma níminau. :-o Mi kamúqoo Karaambáiqa Yakooboona qímaminoo qinau. Dóo fíndi fínana aneenná ákoona faqa aneenná áinaina maqái fúà. Anée fínaqa qinée aní faqa márianaura. , Yakooboofa mi ufána iriséenoo quandá fufanóo Rabanna óori qáfoofanóo sía óoqai úndee óori runínoo márufanoo qáfanau. +  Yakooboofa írufaqa Rabanna faiqi námu misá Yakooboona aináina moómoo qáfamaséeqa áqidaqa qiqau. Yakooboofa maasá qíkoonaindi aiqáma maréeqee narínni quqéenoo. Yáindaraanee maa firaa qumiasanná máreenoo fee. Maasá qíkoonaindi kaí máreenoo. p*[ +Mi oosannánannai Yakooboofa moómoo ákinaina faqáafa márinau. Miná sipsípa mimmí moómoo uqanna máriqau. Miná aináinira fasiqauqa faqa ánaaseeuqa fáqa kamméerauqa faqa doonkíuqa fáqa moómoo qumbiqáqa máriqau.) *Nímudaani ánaaqi ummooqúkiqa nusá náafeeqara rufanóo Yakooboofa sía mi saqarísa rakíqanau. Miqímmásee máru fanoo Rabananaindi ámudaani ánaaqi ummooqukírafauqa kaí márufanoo Yakooboonaindi nifaaqauqá faqáasa ámiqirausá kaí máriqau. O( )Nifaaqauqá fáqaa sipsípa faqa mímmi faqa náafee qaambaaqaa rírara ufanoo Yakooboofa mi saqari asaanáusa maréeqee nammári néemaruqoo rakíqeesoofaqa minakíaqa nídaqa náafeeqee máriqau. O' (Yakooboofa sipsípauqa nífiqeenoo ákarakauríra mímmiuqa máruqoo múnusaina sipsípa ákoonauqa ákarakaurírana qáfaidaqa ánaasee sipsípa náafeeqasáifaqa miqírana máqaaqeera nífiqee finau. Miqí márunannoo Yakooboofa ákarakauríra ánaaqiuqa naríndiki maréeqaida áaduma quqee márufanoo moómookí márinau. x&k 'Mimmíuqaindi miqóo miná qafaidaqa ákoonauqa ánaasee náafeeqásoofaqa ákarakauríra ánaaqiuqa máqaqau. 4%c &Sipsípa mimmí nammári náidaqa miqóo ani ráidaqa náafeeqaambaaqaa rímariqau. Yakooboofa mi saqarísa sipsípauqa difáaniki nammári neemarúqoo rakíqaqoofanoo marufaqa sipsípauqa nammári nárara aniréeqa mi saqarína qáfaidaqa ákoonauqa ánaasee náafeeqaambaaqaa riaqéera rakíanau. W$) %Rábanna sipsípasaa maqúsai rakísida máridanoo saqári amimiuqá ateekáseenoo moodaá mau apata ruatá áquseenoo éekara ári márutinai quandáseenoo sipsípa nammári née marúqoo rakíqanau. /#Y $Rábannafa Yakooboonara máraandoo qímasee narí mimmí sipsípa mara máreenoo narí faiqi námusaa quqásoofaqa níanai qaaramoó áfuru aanái faiqée óonuráaqaa irannai munu quqásee rakísi máriqau. Máree fífufanoo Yakooboofa akaqá sipsípauqa máfisoosásaa kaí rakísi márinau. "y #Mi faasaanná qumeé kai mimmí ákoona takóosa takóosa íranauqa faqa mimmí ánaasee miqíranauqa faqa éekarasai rundúqasai írana faqa rundúqarira sipsípauqa faqa moodáanaki quqáseenoo narí faiqi námuara qufaqá misásaa rakísiqau. h!K "Rábannafa miná íriséenoo asasa mándee qinau. Eeóo maasá anée qíanandeemmianaura. c A !Qinée andeeqásee máraanaura anée kásooaqee aneenná óonu réenana qáfaà. Éekara árira sípsipa qiníndiki márinana éekara fée dundúqarira mímmi fée qiníndiki márinana qiníara qúmuara miaanoo qíà. X+  Qinée maqee ani sipsípauqa máriannai óonuree aiqáma takóosa takóosira sípsipauqa faqa mimmí miqíranauqa faqa sipsípa ánaaqi rudúqariranauqa faqa máraanaura. Mi feerúnara kai qiní dídidanoo. ue Miqí qíma soofanóo Rábannafa írinoo narí qímaminau. Dóo anee qíananoo náqifee másee feefaurú aní ámianauree. Miqí qufanóo Yakooboofá qinau. Sía anée feefaurú munnimma aina qiní qímià. Qeeqá qíànnana kai qímià. Qinée káqi ani sipsípasaa rakísi márianana qiní maa iriránara anee eedóo qínaqa aní sipsípasaa rakísianaura. p[ Qinée ániafanna kári aní aináina óodaa káì márinau. Qinée maaqóo ani máridaqa aní aináina aiqámai áuqaunanoo Ánutufa dadaaqifanóo firaanáikinoo máridanoo. Qinée maqee qeeqáree qíanna áinainausa máraanaura. ue Yakooboofa miná iriséenoo kafáa qímaminau. Anée qiní aináinirana óosana ámiqimmasee írimariananoo. Qinée aní aandáù ainasáa rakísi máriafananoo qiní rakísirana ameemaanai márida moómoo kambíqee irairaá ímariqau. ]5 Qinée minára íridaqa anée aneenná feefaurúara qínaqa qinée aní ámianaura. Y- Rábannafa minára iriséenoo qinau. Qiní afuneé fánnoo aníara qíma qímifaqa iriséeqa anée qiní faqa márunnaqoo Ánutufa qiní aináina ámiqi ámiqifanóo firaa qóo kambíqafinoo máridanoo. ;q Qinée aní aináinammásaunana qímianna anaaseesá nári faiqi námu faqa qíminaqa máree fúà. Qinée ámiqimmásee aní aináina íunnanara anée minára íri máriananoo. .W Raseera námmarifa Yóoseefaana maqasoó kámuqoo Yakooboofa Rábanna maaqí qímasee qímaminoo qinau. Anée amanée qiní quqásainaqá qeeqá máaqai fúà. fG Raseera námmarifa minára iriséenoo qinau. Karaambáiqa qiní faiqi moó akoonaiqí qímiani. Miqí qímaseenoo mi faiqína áuqu Yóoseefaa née qinau. Yakooboofa Rábannana faqa miná aináini márunara ufaqu úfafa. # Mifá ámuaquqáika máfufanoo faiqi akoonaiqí maqaséenoo qinau. Ánutufa qiní qisaurírana taikéenoo qiní faiqi akoonaiqí qíminoo. |s Miqóoqari Ánutufa Raseera námmarina innaaru qírana iriséenoo dadaaqufanóo faiqi máqarana amanaíkinau. b? Miná ánaaqianna Reeaa námmarifa mánaaqa maqaséenoo Dinnaa námmari fée qinau. mU Maqaséenoo qinau. Ánutufa idaaqíra áinaina káqi qíminoo. Maqee dínni qísauku taikásee dínni ani moodáa 6 máraunnanara qini qifaaqi qiníara áidiannoo. Mifa minára iriséenoo mi faiqína áuqu Seeburuna fée qinau. ! Reeaa námmarifa marikínoo kafáa ámuaqu qáikinoo akoonaiqí moo máqanau. Dínni ani moodáa maraséenoo Yakooboonasaa máqanau. R Reeaa námmarifa maqaséenoo qinau. Qinée qeeqá aináinirá mánaaqa qeeqá qifaaqi ámiafánnanara maa faiqína Ánutufa qiní qíminoo. Mifa minára iriséenoo mi faiqína áuqu Isakaraneé qinau. A} Ánutufa Reeaana innaaruqirána iriséenoo dadaaqufanóo Reeaa námmarifa kafáa ámuaqu qáikinoo faiqì akoonaiqí máqanau. Moodáannai qísauku námu Yakooboonasáa máqanau. ]5 Eenée márufanoo Yakooboofa aináinaindari aniroofanóo Reeaa námmarifa aanái óonu áfiqeenoo ánidanoo qímaminau. Doo qinée mandareeka qaqama Raseera námmarina ámiqa. Mifá miná ákiiqara maqee éendaki aníara qiní faqa faiqáannee qinoo. Miqí qufanóo Yakooboofa eedóo qímasee Reeaa námmarina fáqa sakasée faiqanau. B Miqí qufanóo Reeaa námmarifa narí qimaminoo qinau. Anée qiní qifaaqi marasáanafa kaifaa qiní qímaaku mandareeka qaqama márararee fée qídanee. Miqí qufanóo Raseera námmarifa qinau. Aní ámaaku márai mandareekána qaqama qiní qíminaqa dóo Yakooboona aní ámiananoo aní fáqa faiqáannoo.  + Reeaa námmarina ámaaku Reeubeenáfa sakumma néemaru kamúqoo ándanda kinai nídanoo faiqì máqee marú andandána qaqama paqúrinau. Mi aqamána áuqu mandareeka márinau. Miná paqúrimáseenoo mara máreenoo míni narí ánoona Reeaa námmarina áminau. Raseera námmarifa miná qáfamaseenoo Reeaa námmarina qímaminoo qinau. Amanée mandareeka qaqama akaqána qiní faqa qíminnaree. ^ 7  Reeaa námmarifa miná fáqa naríara maraséenoo qinau. Dóo qinee firaaqóo asasídaqa. Maqee ánaaseeuqa qiníara asasírafee qímasee dúqu reefáranoo. Minára iriséenoo mi faiqína áuqu Aseera feé qinau. ^ 7  Siripaa námmarifa marikínoo kafaa akoonaiqí moó Yakooboona faiqì máqanau. p [  Reeaa námmarifa qáfamasee qinau. Óo qiní ámiqimma qisáinara mi faiqína áuqu Kadafa neé qinau. < u  Ámufanoo minásaa faiqì akoonaiqí moó máqanau. 3  Reeaa námmarifa faiqi máqarana taikáseenoo narí aináini marú manaaqána áuqu Siripaa námmarina narí áfaaqi Yakooboona mara áminau. 8k Raseera námmarifa miná qáfamaseenoo qinau. Qinée qeeqá qínasaana faqa firaaqóo rairai qímasee qinée úriaaqareeqee qímaseenoo mi faiqína áuqu Napatari feé qinau. |s Mi manaaqáfa Biriqaa námmarifa marikínoo kaifáa ámuaqu qáikinoo máriiufanóo akoonaiqí moó máqanau.  Maqasoofanóo Raseera námmarifa qáfamaseenoo qinau. Doo maqee Ánutufa qiní óosanara andeeqára óosana fee qímasee qiní innaaru qírana iriséenoo dóo akoonaiqí qíminoo. Miqí qímaseenoo Raseera námmarifa mi faiqína áuqu Dannaa neé qinau. r_ Miqímmasoofanoo Biriqaa námmarifa ámuaqu qáikinoo máriiufanoo Yakoboona faiqì akoonaiqí máqanau. ; Raseera námmarifa miqí qímasee narí aináini marú manaaqána miná áuqu Biriqaa námmarina Yakooboona amisoofanóo miná faqa sakasée faiqanau. p[ Miqí qímasoofanóo Raseera námmarifa qinau. Máà qiní aináini mári manaaqáfa Biriqaa námmarifa márinoo qinée miná aní ámiqa. Anée miná fáqa faiqéenana faiqì mara ámia. Áminanoo faiqì maqasáinanoo qiníndi kámmiannoo. Miqímasee qinée faqa faiqi ánausa márianaura. (Mi aukuannái mi maqannáasa óosana miqí márusa máriqau.)  Yakooboofa minára írufanoo árana qoofanóo qinau. Qinee Ánutusau máridau. Ánutufa kai aní ititá ámaqaidanoo. / [ Raseera námmarifa narí ánasaana faiqi námu níndafeenoo Yakooboona áqinoo qinau. Anée faiqì sía qiní mara qímianaqa qinee káqi márianabaqa kúquanauranoo. 'I #Reeaa námmarifa marikínoo kaifáa ámuaqu qáikinoo máriiufanóo faiqì akoonaiqí moó máqanau. Maqaséenoo qinau dóo maqee qinée Karaambáiqa amooqídaqa, maa faiqína áuqu Yúda fee qídaqa. Reeaa námmarifa Yúdana kaí maqaséenoo mi kamúqoo kísaaqasaa márinau.~5 "Reeaa námmarifa marikínoo kafáa ámuaqu qáikinoo máriiufanoo faiqì akoonaiqí moó maqaséenoo qinau. Dóo maqee uqanná qiní qifaaqi fannóo dóo qinísaa atooqáannoo, qinée qaaramoó ákoonaiqi maqaséeqa. Minára iriséeqa mi faiqína áuqu Reefi née qíqa. %}E !Reeaa námmarifa marikínoo kaifáa ámuaqu qáikinoo máriiufanóo faiqì akoonaiqí moó máqanau. Maqaséenoo qinau. Qiní qifaaqi qiní ámeesuqi márinara Karaambáiqa írinoo qiníara qimudáòo qímaseenoo maa faiqína qíminoo. Minára miná áuqu Simeeooná fée qinau. |!  Reeaa námmarifa ámuaqu qáikinoo máriiufanóo faiqì akoonaiqí máqanau. Maqaséenoo qinau. Karaambáiqa qiníara qímudáòo qinára qiní qifaaqi fannóo maqee qinísaa atooqéenoo fee qianáura. Mi irirána iriséenoo mi faiqína áuqu Reeubeená fée qinau. V{' Yakooboona írirafa Raseera námmarinasaa kaí mundínoo márunara Reeaa námmarinara ákoo akáa mímárinau. Miqí márunara Karaambáiqa qáfeenoo dadaaqufanóo Reeaa námmarifa ámuaqu qáikinau. @z{ Ámufanoo Yakooboofa Raseera námmarina fáqa sakasée faiqanau. Yakooboofa Raseera námmarinara áidi márufanoo Reeaa námmarinara sía ámiqimma áidi márinau. Miqídanoo Rábannana aináiniranaki kafáa qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 áukuanaki márinau. Yakooboona faiqi námu ufa. y Kafaa Rábannafa narí aináinira mánaaqa miná áuqu Biriqaa námmarina maréeqeenoo Raseera námmarina aináinianífeera áminau. 6xg Yakooboofa minára iriseenoo eedóo qímaseenoo Reeaa námmarina fáqa máriufanoo qoomáqa nárana taikóofanoo Rábannafa narí áraamuna Raseera námmarina faqa áminau. 6wg Anée Reeaa námmarina fáqa káqi márinanoo miná oomáqirafa 7 fáasaana máriannoo. Taikáinaqa miqóo kafáa Raseera námmarina faqa ámianaura. Ámianana miqóoqari miná ákiiqara anée óosana araséenana kaifáa dínni taikásee dínni ani qaara marasee 7 áukuana qiní aináina innáranoo. -vU Rábannafa qinau. Maasá maaqóo qáraasa óosana sía miqínoo máridanoo. Indaarúqaana náaree amundáseeqa ínaaqiannáana kásooaqee inaaqíanna amundáidaqa. 2u_ Iáqoofanoo fíndifinoo Yakooboofa qáfamaseenoo, boo Reeaa námmari fee qinau. Yakooboofa Rábanna funnai óonureenoo áqinoo qinau. Anée náqifee ífanee qiní miqímma qímaqeenee. Qinée Raseera námmarina márararee qímasee aní aináina máìséeqa. Aneé nánaree qiní qíkaru qínanee. >tw Rábannafa miqóo qáraasa óosana máreeno narí aináinira mánaaqa moó mináuqu Siripaa námmarina maréeqee narí áraamuna Reeaa námmarina aináina máìsáanifeera áminau. Ns Mi eendánaki Rábannafa narí áraamuna indaarúqaana Reeaa námmarina qumeé Yakooboona máaqaki quqásoofanoo Yakooboofa áuna Raseera námmarifa mifoo qímaseenoo miná faqa sakasée faiqanau. rr_ Rábannafa eedóo qímaseenoo narí áraamuna amundáida oomáqa sakasée aiqáma náaroofaqa ani naqau. Yq- Dínni taikásee dínni ani qaara marasee 7 áukuana taikásoofanoo Yakooboofa Rábanna qímaminoo qinau. Dóo qini mánaaqa qímiraree qunná áukuanafa áiqareenoo. Doo Raseera námmarina qíminaqa máraa. 3pa Rábannafa miqí qímasoofanóo Yakooboofa Raseera námmarina márararee qímaseenoo qísauku dínni taikáseenoo dínni ani qaara maraséenoo 7 áukuana miná aináina máìsee márinau. Yakooboofa Raseera námmarinara áidi márufanoo mi aukuanna namúfa qaaramoó fáasaanara foorá áiqaranau. !o= Qufanóo Rábannafa qímaminau. Qinee amaná aní ámianaura, moó óosana nímiranara qíkooqaidanoo. Dóo anée qiní fáqa máridana aináinia. [n1 Yakooboona írirafa Raseera námmarinara kai íri marúfa márinau. Minára iriséenoo Yakooboofa Rábannana narí aináini máruna ákiiqara qímaminoo qinau. Amanée qinée Raseera námmarina máraanaurée. Anee eedóo qínaqa qinee miná ákiiqara qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 áukuana aní aináina ianáura. m/ Reeaa námmarifa indaarúqaafa ámiqira óori áfiri faqáafa márinau. Raseera námmarifa miná faqa arusée káaqa ámiqirafa uqanna márinau. l Rábanna áraamuna qára qaaraqánda máriqau, indaarúqaafa Reeaa námmarifa márinau ínaaqíanaafa Raseera námmarifa márinau. |ks Rábannafa maaqí qímaseenoo Yakooboona qímaminoo qinau. Kúqaa anée qiní qinauqí máriananoo, sía fífau qiní aináina kai innáranoo. Maqee óosana araséeqa feefaurú ámiqambuanaura. Aní náqifee mandee feefaurú ámianauree. j Rábannafa iriséenoo maaqí qímasee qímaminoo qinau. Anee qiní moodáa fidíka máriananoo. Miqí qímasoofanóo Yakooboofa moodáa úqoona miná faqa miqóo márinau. Yakooboofa Rábannana áraamuna qara máraree qímasee miná aináina ímarinau. i  Rábannafa narí ánauqi Yakooboona ufa iriséenoo sandéenoo óonu máfi káqaramma qumáreenoo ámooqáseenoo sukudaakútamásee áfiqeenoo narí máaqai áninau. Miqóo óonu máridanoo Yakooboofa Rábanna aiqáma áinaina kambíqoonara qímaminau. Vh'  Ikí ráqaséenoo Raseera námmarina qímaminoo qinau. Qinée aní ákoona áti Reebeeka námmarina ámaaku máridaqa. Raseera námmarifa miná ufa iriséenoo sandéenoo óonuree narí ákoona qímaminau. |gs  Nammári nimiséenoo Raseera námmarina óoriki ámooqaidanoo asasírafa firaafa minakí márufanoo ikí ráqanau. f  Yakooboofa narí ánoona Reebeeka námmarina ásookina áraamuna qáfamaseenoo Rábanna sipsípa faqa qáfamaseenoo fíndifinoo nammári mádikaki rafáaqafúqoo óonina quanda quandammá máfi quqáseenoo Raseera námmarina sipsípauqa nammári níminau. ey  Yakooboofa misá fáqa ufa qímarufanoo Raseera námmarifa narí ákoona Rábanna sipsípauqa nífiqee aniranau. #dA Mi maqannáasa iriséeqa qiqau. Maasá sía miqíanaura. Aiqáma sipsípa maaqóo aniráifaqa óoni quanda quandammá áqusee nammári nímifaranoo. jcO Yakooboofa misá sipsípa óosana qáfeenoo qinau. Ínnee náqifee ifaqée sipsípa súani qámbaana mara quqáqaafaqee máridee. Dauní nammári nimiséeqa mara quqásaifaqá misa fída qúsaù néeqa nifaaqa máraaqa. ab= Miqí qufanóo Yakooboofa qinau. Rábannafa ámiqisaa féè máridanoo féè. Misá qiqau. Eeóo ámiqisaa máridanoo. Miná qáfaa, dóo miná áraamuna Raseera námmarifa miná sipsípauqa nífiqee ánidanoo. a Yakooboofa iriséenoo qinau. Ínnee Náqoorana ánaiqi Rábannanara íridee qufaqá misá qiqau. Eeóo maasá minára íridaqa. =`u Yakooboofa sipsípasaa rakísi marúsa óonu níndafeenoo qinau. Qiní qíkaqaafasaa, ínnee yáindaraasee máridaqee. Misá qiqau, maasá Qaraana máqusaindaraasa máridaqa. D_ Sipsípauqa aiqáma moodáa qoo aniroofaqá sipsípasaa rakísirausa mi oonína quanda quandammá áqusee nammári nimisée kaifáa mi oonína quanda qundammá máfi rafáaqafi máriqau. /^Y Óonureenoo qáfoofanoo nammári mádika qúsau sáqanna márufanoo qaaramoóki sipsípauqa mi nammari madikána áfainni faiqaqéeufaqa misásaa rakísirausa miqóo rakísimáriqau. Sipsípauqa mi madikánakinaa námmari néemariqau. Firaa ooninnóo mi madikána rafáaqafúqoofanoo márinau. |] u Miqí qímaseenoo innaaru qímaseenoo Yakooboofa súani óosana qáannai máriasa, misá máqa máaqai óonu ranau. /}}{{;yy+x wvutt5s/r qrppo2n1mslkk'jbiih8gSfeedcbba``%_^^L]]2[[9ZZYgXWWNVVUU0TkSRQQ^POhNN?MLKZJIHGFEEGD BB;Ag@???F>g>=*<;;:m98h77-655?544O22a11//..J.:,6+[+K)(''='-%%B$#i#^""!! {Es:Z_Oc TMI / v RK%E %Eedóo qímarufaqa Midianna máqusanaasa aináina feefaurí márusa aniroofaqá misa nárì níkaqa Yóoseefaana madikakínaana qubáqeeqee misá nimisoofaqá siruáa múnnimma moodáa fásiqa áiku ásauku taikásee 20 nimisée doo Yóoseefaana máree Isipa máqa maaqai fiqau. Y- %Ánifaqa Isamaeerana áiku ásauku máà aniraasá nímianaqa feefaurú qímiaqa. Mifa maasá qíkaqa máridanoo maasá moodáa fidika márinara sía miná áidafirana ámia. Miqí qufaqá misa eedóo qiqau. $C %Yúdafa narí ákaqaa fasáauqa qímanniminoo qinau. Ínni sáimbaqa qeeqá qíkaqa árusée miná fidíka rafáaqafusee nána dadaaqíranee máraanauree. ]5 %Áquseeqa miqóo óoqu faqée nárana náidaqa tautúmmasee qáfoofaqa Isamaeerána áiku ásauku ániqau. Misá Kireeata máqa máaqaindari Isipa máqa maaqai fímariqau. Misá adíafaa ímarufaqa néemarú ainainná faqa áfundimaru saqári anoonnána faqa mara kamméerasaa quqéesee Isipa máqannaasa feefauríaqeera máree fiqau. D %Miqímmaseeqa nammári aadána usufú mádikanaki áqiqau.  %Yóoseefaafa narí áfasausamára máruqoo ururoofaqá qumárasee miná kisaaqa qámunna kísaaqa ásauku faqáana raipáqíqau. N %Káqi maa kaasau maqa maaqánaki maa nammari madikánaki áqua. Sía áidafirana ámia. Mifa miqí qímasee narí kai qimiriséenoo qumee áfiqamaree narí ákoofunnai múnu áisarara miqí qinau. T # %Reeubeenáfa misá ufa iriséenoo Yooseefaana saa ititáidanoo qinau. X + %Ánifaqa miná aruseeqa miná irí maréeqee maa sooráusaki moóki áqua. Miqímmáseeqa maasá minára káasau áandau áriifoo qianáura. Maasá miqímmasáananoo miná qainá fánnoo náqaa fee íannoo. l S %Misa maaqí qímasee narí qímami narí qímami qímariqau. Dóo qáininóo nifá ánidanoo. f G %Mifá níanai áni márufaqa miná áfasausamara qáfamaseeqa miná árirara tipúndaariqau. { %Miqí qufanóo mi fasiqáfa qinau. Misá dóo quqásee fiqau. Misá Dootana máqa máaqai fíraree qufaqá íriqiafana. Yóoseefaafa mi ufána iriséenoo narí áfasausa nínaaqíanna fífiufanoo Dootana máqa máaqai misá óonu paqúrinau. 3a %Miqí qufanoo Yóoseefaafa qinau. Qinée qeeqa qífasausa mara sipsípasaa rakísi maríasara randáidaqa. Amanée anée misá máriannaira qiní qíma qíminnaree. 5e %Óonureenoo narí áfasausa márarara randánoo nídanoo óonuree anirée inóo nufanoo faiqí moó fánnoo qáfamasee miná irámirinoo qinau. Anee nánaree randáidanee. U% %Miná ákoofa maaqí qímasee qímamínau. Anee óonureenana qáfaa. Aní áfasausa mára káqi fée máridafee. Aandáuqa faqa ámiqiqa fée máridee. Níndafamásee aniréenana qímaqimia. Miná ákoofa Heebooroona nóopundukiqari aiqoofanóo finau. Yóoseefaafa doo fíndifufanoo fífiiufanoo Seekeemma máqusai óonuranau. =u % Óonu márufanoo Yakooboofa Yóoseefaana qímaminoo qinau. Aní áfasausa mára Seekeemma máqusai máriannai fúà. Miqí qufanóo Yóoseefaafa qinau. Qinee fírara deedaqídaqa.  % Moó kári Yóoseefaana áfasausa mára nárì níkoona sipsípa mara máree Seekeemma máqusai karása naaqéera nífiqee fiqau. Q % Yóoseefaana áfasausa mara nárì nikaqara nírana qéemarinau. Miqí márufanoo miná ákoofa aiqáma ufara káqi kai írimarinau. Yóoseefaana Midianna máqannaasa nimisée feefaurú mároo ufafa.  % Mifa narí ákoona faqa mi qainufána qímamufanoo miná ákoofa áqinoo qinau. Náqaa íra qáina fee ínanee. Anee aneenná ánoonara faqa aneenná áfasausa márara faqa qiníara faqa aní áramandunnai ninuka tuqú náumoo amisée máriaqee fée qídanee. B % Moó kári mifa kafáa qainá máseenoo narí áfasausamara qíma níminau. Ínnee íriaqa qínee qainá moómmiqa. Qinee qáfaunanoo súani fáqa uqoona fáqa qísaukuqára taikásee qíkunni óoqu moodáa marasée 11 fásau námu faqa qiní dáumooki anirée ninuka túqu náumoo amisée máriafaqa níqafeeqa. nW %Miqí qímasoofaqá miná áfasausamára áqiqa qiqau. Kásooaqee anee karaambáiqaika máfi maasa rakísiqimaqeennaree. Miqí qímaseeqa mifa qaínunara faqa misára qunára faqa iriséeqa firaaqóo fídiaqaamma ámaqaqau. I %Maasa aiqámausa qáfuqaki máridaqa ráisa fooqáairana ateekásee rumbásee narísaa narísaa mundíiqaunanoo ínnindi fannoo maqásaa áqufifanoo qiníndi fánnoo andeeqasee kikíqinoo máriinoo. Ínnindi fánnoo qiníndi óosanaki áqufifanóo fíqu fíqumma datímmafinoo ámmuqu namu rambáqaki óosanai qúminoo. f~G %Yóoseefaafa maaqí qímasee narí áfasausamara qímanniminau. Qiní maa qainnána íriaqa. }/ %Moó éendaki Yóoseefaafa qainámmaseenoo qáfanau. Minára narí áfasausa mára qímannimufaqa firaaqóo uqanná fídiaqaamma ámaqaqau. <|s %Miná áfasausamara qáfoofanoo misá níkoofa Yóoseefaanara áidi márufa úriqaranoo márufaqa misá firaaqóo uqanná naundurá mandáiki márufaqa miná faqa ufa qímariqau. t{c %Yakooboofa aiqáma narí faiqì námuara áidimaruna úraaqaramáseenoo Yóoseefaanara áidi márinau. Mifá asooqá námuki máqoonara káaqa minára áidi márinau. Mifá kísaaqa qamunna kisaaqa ásauku faqáana áuqu áminau. czA %Maa ufáfa Yakooboona faiqi námu ufa máridanoo. Yóoseefaafa kumaaráa máridanoo qísauku qára taikásee qíku dínni taikásee dínni óonu qaara marasée 17 áukuana faqáafa máridanoo narí áfasausa faqa sipsípauqasáa faqa mimmíuqasáa faqa rakísimarinau. Narí ákoona aináinira ánaasee qara Biriqaa námmarisa Siripaa námmarisa faiqi námu fáqa nídanoo rakísi márinau. Miná áfasausamara mandá óosana áuqoonara narí ákoona qímami márinau. my W %Yakooboofa narí ákoofa Isakeefa máriu maqa maaqána Kannaana máqa máaqaki miqóo kaí márinau. hxK $(Eesáufa Eedoomma máqa máaqakina máru maqusáusa kínaasa nínaakufa márinau. Timina máqannaasa fáqa Arafaa máqannaasa fáqa Yeeteeta máqannaasa fáqa Ooqooribammaa máqannaasa fáqa Eeraa máqannaasa fáqa Pinoona máqannaasa fáqa Keenasa máqannaasa fáqa Teemana máqannaasa fáqa Mibasara máqannaasa fáqa Makadieera máqannaasa fáqa Iramma máqannaasa faqa nínaakufa máriqau. Misá máru maqusáusa náriqa nínaakusa núqu nifaafaú rámaqoofaqa márinau. w $+wvi $'Baaraqanafa kuqufufanóo Qadarafa karaambáiqaikinau. Mifa Pau máqusanaasa karaambáiqa márinau. Miná ánaaqa áuqu Meeqeetabeera námmarifa Maatareeda námmarina áraamuna márinau. Maatareeda námmarifa Meesaqabana ánaiqi márinau. _u9 $&Saurafa kuqufufanóo miqóoqari Akaboonana ámaaku Baaraqanafa karaambáiqa márinau. {tq $%Samarafa kuqufufanóo Saurafa Reeqooboota máqusakiqari Eeufarateesa námmari adeedí márufa karaambáiqaikinau. gsI $$Adadáfa kuqufufanóo Samarafa karaambáiqaikinau. Mifá Masareekaa máqusakínaafa márinau. Kr $#Qusamafa kuqufufanóo Beedadana ámaaku Adadáfa karaambáiqaikinau. Mifá Midianna máqannaasa Mooaba máqa máaqaki náru nífaqaaqa máseenoo Adadáfa Afitaa máqusaki karaambáiqa márinau. Xq+ $"Yoobabafa kúqufanoo Qusamafa Teemana máqa máaqakinaafa karaambáiqáikinau. tpc $!Beerafa kúqufanoo Seeraana ámaaku Yoobabafa karaambáiqa márinau. Mifá Boosaraa máqusanaafa márinau. ,oS $ Eedoomma máqannaasa indaarú rakísi nímaqoo karaambaiqána áuqu Beerafa márinau. Beeoorana ámaaku márinau. Mifa Dinabaa máqusanaasa karaambáiqa márinau. n $Isaraee máqannaa karaambáiqa sía máru kámuqoo maa fasiqáusa Eedoomma máqa máaqaki karaambáiqauqa máriqau. Bm $Maaqímmasee Qooranasáaqari kambíqoo máqannaasa Eedoomma máqa máaqaki máriqau. Rootanana máqannaa faqa Soobara máqannaa faqa Sibeeoona máqannaa faqa Annaa máqannaa faqa Disoona máqannaa faqa Eeseera máqannaa faqa Disana máqannaa faqa máriqau. Eedooma máqannaa káraambaiqa núqu. (1 Stori 1:43-54) l $Ok $Disanafa Usana óosana fáqa Arana óosana fáqa nínaakufa márinau. ijM $Eeseerafa Biriqana óosana fáqa Saafana óosana fáqa Akana óosana fáqa nínaakufa márinau. Pi $Anaafa Disoona faqa miná áuna Ooqooriba námmarina faqa níkoofa márinau. Disoonafa Qeemadana óosana fáqa Eesabana óosana fáqa Itarana óosana fáqa Keerana óosana fáqa nínaakufa márinau. h $7gi $Sibeeoonnáfa ákoonaiqí qaaraqánda máqanau. Miqandá núqu Aíaafa fáqa Anaafa fáqa máriqau. (Anaafa narí ákoona Sibeeoonana doonkíuqa maréenoo ándanda naaqéera káasau máqa máaqaki múnusoofaqa néemarufanoo rakísidanoo idá qéemaru nammarífa maqákiqari ururée maruna paqúrinau.) f/ $Soobarafa Arafana óosana faqa Manaqatana óosana faqa Eebarana óosana fáqa Seefoona óosana fáqa Oonamana óosana fáqa nínaakufa máriqau. e $Rootanafa Qoorina óosana faqa Qeemmana óosana faqa nínaakufa márinau. (Rootanana áuna Timinaa námmarifa márianau.) `d; $Eedoomma máqannaasa miqóo máridaqa rainásee qaara maqannaasaikámmiqa máriqau. Misá nínaakufa Seirafa Qoora máqannaafa márufaqa minásaa aruakí maaqímmásee kambíaqau. Rootanafa fáqa Soobarafa fáqa Sibeeoonafa fáqa Annaafa fáqa Disoonafa fáqa Eeseerafa fáqa Disanafa fáqa minamúsa Eedoomma máqannaasa nínaakusa máriqau. c $sba $Aiqáma mi maqannáasa Eesáunakiqari kambíaqa máriqau. Seeirana áiku ásauku núqu. (1 Stori 1:38-42) La $Kaifaa maa maqannaasá Eesáuna ánaaqa Ooqooribamma námmarina áraamuna Annaa námmarinasáaqari kambíqaqau. Yeeusa máqannaasa faqa Yaramma máqannaasa faqa Kooraa máqannaasa faqa máriqau. `; $Eesáuna ámaaku Reeueerafa maaqímmasee máqannaasá nínaakufa márinau. Naqataa máqannaasa faqa Seeraa máqannaasa faqa Sammaa máqannaasa faqa Misaa máqannaasa faqa nínaakufa márinau. Aiqáma misáuqa Eesáuna ánaaqa Baseemata námmarinasáaqari kambíqarausa máriqau. _; $Miqímmasee Eesáunakiqari aruakí kambíqarausa máriqau. Eesáuna óoqa fáiqi Eerifasafá maa maqannáasa nínaakufa márinau. Teemanaa máqannaasa faqa Oomaraa máqannaasa faqa Seefoo máqannaasa faqa Keenasaa máqannaasa faqa Kooraa máqannaasa faqa Katamaa máqannaasa faqa Amareeka máqannaasa faqa nínaakufa márinau. Misa aiqámausa Eesáuna ánaaqa Adaa námmarinakiqari kambíqárausa máriqau. ^ $W]) $Eesáuna moó ánaasee Ooqooribammaa námmarifa Anaana áraamuna márinau. Anaafa Sibeeoona ámaaku márinau. Mi anaaseefá faiqì qaaramoo máqanau. Yeeusana fáqa Yarammana fáqa Kooraana fáqa máqanau. \{ $ Eesáuna ánaaqa Adaa námmarina ámaaku moodáa Eerifasafa márinau. Eerifasafa moodáannai qísauku faiqì máqanau. Teemmanafa fáqa Oommarafa fáqa Seefoofa fáqa Katammafa fáqa Keenasafa fáqa máriqau. Moó ánaasee Timinaa námmarinasaa moodáa akoonaiqí Amareekána máqanau. Eesáuna moó ánaasee Baseemata námmarifa akoonaiqí moodáa Reeueerana máqanau. Reeueeráfa qaara fáqa qaara fáqa faiqì akoonaiqí máqanau. Naqatana fáqa Seeraana fáqa Sammaana fáqa Misaana fáqa máqanau. [ $ kZQ $ Eesáuna áiku ásauku maaqímmiqa máriqau. Misá Eedoomma máqannaasa nínaakusa márinau. GY $Eesaúfa Eedoomma máqa máaqakina ámuaqu námusaa márinau. UX% $Eesáufa faqa Yakooboofa faqa máru maqáfa sía amana misá dadaaqíaqaa qufaqá Eesáufa quqásee moósaa finau. Misá káaqa moómoo áandau áinaina márufaqa minára sía amana moodáanaki máriqau. 7Wi $Eesáufa narí ánaaqmaaka faqa narí faiqi námu faqa narí áraamuqmáaka faqa aiqáma miná máaqaki máriusa faqa aiqáma narí aandáuqa faqa aiqáma narí qumíasana Kannaana maqúsai máridanoo maraqooná aiqáma mara maréenoo Yakooboofa máruqoo qári níanasaa moó máqa máaqai finau. 2V_ $Moó ánaasee áuqu Ooqooribammaa námmarifa Yeeusana fáqa Yaramana fáqa Kooraana fáqa máqanau. Eesáuna mi faiqì namúsa miqímmasee Kannaana máqasaa kambíaqau. U $Eesáuna indaarúqaa ánaasee Adaa námmarifa faiqì Eerifasana máqanau. Moó ánaasee Baseemata námmarifa Reeueerána máqanau. T $Miná ánaaqianna mároo anaaseena áuqu Baseemata námmarifa márinau. Mifá Isamaeerana áraamuna Neebaiootana ásookifa márinau. XS+ $Eesáufa Kannaana máqannaa ánaaseeuqa máranau. Indaarú mároo anaaseená áuqu Adaa námmarifa márinau. Mifá Qeeta máqannaa fásiqa Eeroona áraamuna máranau. Miná ánaaqiana mároo anaaseená áuqu Ooqooribammaa námmarifa máranau. Mifá Qifita máqannaa fásiqa Sibeeoona ámaaku Annaana námarina áraamuna máranau. hR M $Eesáuna áiku ásauku márusa maaqímmiqa máriqau. Miná moó áuqa Eedoomma fée qímariqau. WQ) #Maraséenoo kuqufufaqá miná faiqi qára Eesáusa Yakooboosa ákundaqau.(PM #Isakeefa 180 áukuana máranau. O; #Yakooboofa narí ákoofa Isakeefa unnái finau, Mámareena máqusaki Qeebooroona máqusa aaqá Abaraqaammáfa faqa Isakeefa faqa máriuqoo finau. LN #Reeaa námmarina aináinira mánaaqa Siripaa námmarina faiqí námu Kadafa fáqa Aseerafa fáqa máriqau. Mi faiqi namúsa aiqáma Meesoopotamia máqa máaqai kambíqaqau. Isakeefa kúqu ufafa. wMi #Raseera námmarina aináinira mánaaqa Biriqaa námmarina faiqi námu Dannaafa faqa Napatarifa faqa máriqau. OL #Ráseera námmarina faiqi námu Yóoseefaasa Beensaminnása máriqau. eKE #Reeaa námmarina faiqi námu maaqímmiqa máriqau. Reeubeennáfa indaarúqaafa Yakooboona óoqa faiqi márinau. Miná ánaaqianaafa Simeeoonáfa faqa Réefifa faqa Yúdafa faqa Isakaarafa faqa Seeburunafa faqa máriqau. 1J] #Isaraeerafa mi maqa maaqánaki márufanoo Reeubeennáfa narí ákoona ánaaqa Biriqaa námmarina narí aináinira mánaaqa maraqooná sakasée faiqanau. Isaraeerafa mi ufána írufanoo árana qanau. Isaraeerana faiqi námu qísauku qára taikásee qíkunni óoqu qaara marasée 12 máriqau. LI #Miqóoqari Isaraeeráfa fíndifinoo moó máqa máaqai Eedeera kísaaqa óoni máaqa usakáqoona dínni átinni narí úiqaana máaqa usakánau. Yakooboona faiqi námu núqu. (1Stori 2:1-2) &HG #Yakooboofa áaqoo auqaanifeera óoni miqóo rakíqanau. Maqee káqi mi oonífa Raseera námmarina mádika máriuqoo máridanoo mi madikánara koorooídanoo. -GU #Ráseera námmarifa kuqufufaqá Eefarataa máqusai fímaru aannána áfainni ákundaqau. Maqee miqóo Eefarataa máqusara Beeteereeqeemma máqusa fee qídaqa. 8Fk #Maqaséenoo Ráseera námmarifa doo kúqiraridanoo áannà taikée márufanoo mi faiqína áuqureenoo Beenooni feé qinau. Miná ákoofa áuqu réenoo Beensaminná fee qinau. "E? #Raseera námmarina áidafirafa káaqa mandáika uqanná ufanóo miná dadaaqí marú ánaaseefa qinau. Raseera sía rufiaa, moó ákoonaiqi máqaananoo. UD% #Yakooboofa narí faiqi námu faqa Beeteera máqusa quqásee Eefarataa máqusai fuanée qímasee aanái fímarufanoo Raseera námmarina faiqi máqarafa árinau. Árufanoo firaaqóo uqanna aupúranau. aC= #Miqímasee mi maqusána áuqu Beeteera fée qinau. Ráseera námmarifa eeraqánu ufafa. [B1 #Yakooboofa mi maqusána Ánutufa qímamuqoo miqóo óoni marasée dáaqoo áuqaanífee qímaseenoo rakíqaseenoo úainna námmari qumáreenoo mi oonína adiá ámaqaseenoo oorifa fádameena faqa adíanau. VA' # Ánutufa miqí qímaseenoo Yakooboona qímamiséenóo doo quqáseenoo finau. @3 # Qinée Abaraqaammána fáqa Isakeena fáqa nímiafánna máqa máaqana aní fáqa aní áiku ásauku kásooqaqee kambíqáinausa faqa nímianaura. $?C # Miqí qímaseenoo Ánutufa kafáa Yakooboona maaqí qímasee qímamínau. Qinée aiqáma áfeeka faqáa Ánutusa máridaqa qímamidaqa. Anee moómoo fáiqi fáqaafa mária. Akaqá máqannaasa aní áiku ásaukukiqari márifaranoo. Anee karaambáiqauqa nínaakufa márinnaranoo. P> # Miqímmáseenoo Ánutufa qímaminau. Aní áuqu Yakooboofa máridanoo, maqee maaqóoqari óosana arasée Isaraeeráfa márinnaranoo. Miqí qímaseenoo Ánutufa miná áuqureenoo Isaraeeránee qinau. ,=S # Yakooboofa Meesoopootamia máqa máaqaindari óonu randée áni márufanoo Ánutufa kaifáa miná áfunni kooroommáfufanoo ámiqira áfaaqooqa qímamaqanau. <3 #Miqí qímasee miqóo márufanoo Reebeeka námmarina aináinira mánaaqa Deebooraa námmarifa kuqufufaqa arookása ámeemaanai súani afu ataaqée qáannai Beeteera máqusa dínni átinai ákundaqau. Ákundamásee mi maqusána áuqureenoo ikíraqara sáqari fée qiqau. 8;k #Mifa miqóo óonureenoo tatúfirana suqára óoni qáinda áuquseenoo mi maqusánaki Ánutufa uáinaina afaafau réenoo Beeteera fée qinau. Yakooboofa óoqai narí áfasaanara rufíasee sandéenoo miqóo aniroofanóo Ánutufa miqóo miná áfusaa kooroouqóo márunara áuqureenoo Beeteera fée qinau. (:K #Yakooboofa aiqáma narí faiqi námu faqa fífiufanoo Rusa máqusa kí Kannaana maqa máaqaki óonuranau. Maqee mi maqusána áuqu Beeteera fée qídaqa. @9{ #Ákundamáseenoo Yakooboofa faqa nari faiqi námu faqa doo quqásee fufanóo firaa rufiarafa mi saqánna máru maqusáusaki máru fasiqáusa rafáaqafúfaqa sía nífaqasee náriqau. 8 #Miqí qímasoofaqa misá aiqámausa iriséeqa náriqa moósaaqaraa únnaqira ánutusa máraqa nuná faqa náaqooki quqée máru fidinaanúna faqa Yakooboona ámufanoo umáreenoo Seekeemma máqusaki arookása aaqá maqá indufúsee minakí ákundanau. [71 #Maasá maaqóoqari quqásee Beeteera máqa máaqai óonureeqa qiní ummaara áukuana dadaaqí mári Ánutuna qinée aiqáma átinai núnanoo qiní faqa mári Anutuna tatúfirana suqára qáinda áuquanauranoo. x6k #Yakooboofa iriséenoo narí áiku ásauku faqa narí fáqa márusa faqa qímanníminoo qinau. Moó máqannaasa únnaqira ánutusa uaqéeianáuqa mara áquaqa. Mara áquseeqa ínneeqa nífaaqa ánukamásee ámiqira qámunna afisúaqa. 5  #Mi fasannái Ánutufa Yakooboona qímaminoo qinau. Anée doo fíndi fínana Beeteera máqa máaqaki óonu mária. Anée aneenná áfasaana Eesáunara rufíasee sandóonaqa aní áfusaa kooroo íafanna Anutusa tatúfirana suqáqimira qáinda miqóo óonuree áuqua. '4I "Yakooboofa miqí qufaqa miqandá narí qímamíqa qiqau. Maasá sía qeeqá qísookína quqáqaanaqa aanásaa ánaaseerá foora káqi máraqa nifáranoo.33 "Yakooboofa míqunara írinoo Simeeoonná fáqa Réefina fáqa maaqí qímasee qímanniminau. Ínneeqara qiní ummaaraki quqáqisáafanoo. Kannaa máqannaasa fáqa Peerisaa máqannaasa faqa aiqáma maa maqa maaqánaki máriasa qiníara fídiaqáammifaranoo. Qiní faiqí sía moómoo máriafaqa, misa aiqáma moodáanaki anirée qiní dáriqa aiqáma maasá faiqì ánaasee kurídi nímaqeefaranoo. 2 "Misá aiqáma ámiqira áinaina kaí máraqau. Aiqáma faiqì ánaasee faqa máraqau. Aiqáma máaqakinaa áinainauqa faqa máree fiqau. +1Q "Misá sipsípauqa fáqa burimmakáuqa faqa doonkíuqa faqa aiqáma áinaina mi maqusánaki máruna faqa mi maqusána átiqara máru ainaináusa aiqáma máraqau. !0= "Narusoofaqa Yakooboona faiqi námu akaqáusa ínaaqianna óonu réeqa nárì nísookina rarisooná ákiiqara mi maqusánakina aiqáma ainaina máraqau. /{ "Qamoorana fáqa Seekeemmana fáqa narusée Dinnaa námmarina Seekeemmana máaqakinaana áfiqamaree doo quqásee fiqau. J. "Qaarammoó fáasaana áiqaroofaqa nifaaqa áti aukúqoosa firaaqóo nammúana nídafi márufaqa Yakooboona ámaaku qára Simeeoonafa fáqa Réefifa fáqa miqandá Dinnaa námmarina ásooki qanda nárì faaqaaná qara mara máree umeé kaí Seekeemma máqusai óoru réeqara aiqáma faiqí kumaaráa náru taikáqau. $-C "Aiqáma mi maqusánakinaasa Qamoorana fáqa Seekeemmana fáqa ufa iriséeqa eedóo qímasee aiqáma akoonaiqí qísakoosa nifaaqa áti aukú áqiqau. , "Maasá miqíànaqa misáki sipsípa burimakáu aina márifa maasáindi kámmiannoo. Ánifaqa eedóo qíanaqa maasá qámbaana máriaqa. Q+ "Maa fasiqáusa maasá qámbaana márirara eedóo qídaqa moodáa máriranaki máriranara eedóo qídaqa. Maasa misá naanna réeqa qeeqá faiqi námu akoonaiqíuqa nifaaqa áti ateekáaqeera qídaqa. w*i "Maa fasiqáusa áqoondiuqa máridaqa. Sáifaqá maa maqánasaa máridaqa mána mána iqá nuaqa. Maa maqáfa firaafá máridanoo. Misá faqa amaná márifaranoo. Maasá misá níraamuqmaaka máraanaqa misá faqa maasáindi máreefaranoo. $)C "Amoorafa narí ámaaku Seekeemmasandíri ufa súqimaru máqusanasaa faandaaura kooqíki óonuree nárì maqusánaki márusa maaqí qímasee qímanniminau. A(} "Seekeemmafa kái káqi uqanná ínoo misá qímamúndee inau. Mifa Yakooboona áraamunara áidi márunara miqínau. Seekeemmafa narí áiku ásaukukiqari káaqa úriqararafa márinau. b'? "Mi ufáusara Qamoorafa faqa miná ámaaku Seekeemmafa faqa iriséeqa amanée qiqau. |&s "Ínnee sía mi ufánara eedóo qímasee nifaaqa áti ateekáifaqa maasá qeeqá dáuna áfiqámaree doo fuanáura. 6%g "Miqímmásaifaqa maasá ínniara eedóo qímasee ínni faqa narí máree nari máree ífaranoo. Maasa ínni qámbaana máridaqa ínni faqa moodáa máqannaa márianauranoo. }$u "Ínnee maasá daanna réeqa ínneeqa faiqi námu nifaaqa áti aukúsaifaqa minára kaí maasá eedóo qianáuranoo. #+ "Maaqí qímasee qímamíqau. Maasá sía amana qeeqá dáuna nifaaqa áti sía aukírausa nímianaura. Miqíqa maasa firaaqóo qisaurúanoora. 1"] " Miqí qímasoofaqa Yakooboona faiqì námu nárì nísookina rarisoonára iriséeqa ákaru qíra úfa Seekeemmana faqa miná ákoona Amoorana faqa qímannímiqau. D! " Ínni nídi marí áinainnara qímaqimifaqa nímianaura. Firaa feefauruara qífaqa nímianaura. Ínnee qiníara miná máraannee qímasee ínnee iráifandinna áinainná kai nímianaura. * O " Seekeemmafa Dinnaa námmarina ákoona faqa ásooqmaaka faqa qímanniminoo qinau. Ínnee qiní dídi márindee másaifaqa ínni nídi marí áinaina nímianaura.  " Miqí mándaanaqa ínnee maa maqánasaa máridaqa káqi dapi maa maqa maaqánaki óonuree anirée ídaqa maqá ákausa máriaqa.  " Sáinaqa maasá moodáanaki kíra ufa qímasáanaqa káqi aní máqannaa faqa qiní máqannaa faqa káqi narí máree narí máree iaqa. :o "Qamoorafa maaqí qímasee Yakooboona qímamínau. Qiní qímaaku Seekeemmana írirafa aní áraamunara firaaqóo áqufifaqa aní qímamidaqa. Amanéè mina máraannoo fee. 7i "Oonuroofaqá kai Yakooboona faiqi námu aandaùsaa rakísiusa aniraqau. Misá Dinnaa námmarina rarisoonára írufanoo sía faiqí áuqaaqaa íra áinaina márufaqa káaqa níranaqeenoo nífai sándurinau. Seekeemmafa Yakooboona áraamuna rarisoonánnoo Isaraee máqannaasa núqu mara máree qúminau. O "Seekeemmana ákoofa Ammoorafa Yakooboona faqa ufa qírara finau. D "Yakooboofa narí áraamuna Dinnaa námmarina rarisoonára iriséenoo kásoo inóo márinau. Narí faiqì námu narí aandáusaa rakísi marúsa níanai márufanoo nífeesi márinau. ym "Seekeemmafa narí ákoona Qamoorana qímaminau. Anée maa manaaqána feefaurúmma qíminaqa qínaaqara máraà. ;q "Mifá qáfoofanoo Dinnaa námmarifa káaqa ámiqirafa márufanoo ámuqusa mandáikufanoo ámiqira úfannoo mi manaaqána ámuqusa reendeénianée qímasee ámiqira ufauqa qinau. / "Seekeemmafa Amoorana ámaaku Qifina áiku ásaukukinaafa mi maqa maaqánakinaasa úriqararafa Dinnaa námmarina aanai paqúrimaseenoo rarisanau. # C "Moó kári Dinnaa námmarifa Yakooboosa Reeaa námmarisa niraamuna fannoo Dinnaa námmarifa Kannaa máqannaa ánaaseeuqa níndafàanée qímaseenoo finau. 6g !Feefaurú máseenoo tatúfirana suqára qáinda áuquseenoo mi kaqikaa maqusána áuqureenoo Eeraa fée qinau. Mi auqúna óosana Isaraee máqannaasa Ánutu fée qinau.# !Usakáseenoo Yakooboofa mi maqána Amoorana Seekeemana ákoona áiku ásauku unnái wan handareeta 100 siruáa múnnimmannoo feefaurínau. C !Yakooboofa Meesoopootamía máqa máaqaindari óonurandee ámiqimmaseenoo Kannaana máqa máaqai Seekeemma máqusaki aniréenoo narí úiqaana máqa mi maqusána adeedí usakánau. .W !Miqúfanoo Yakooboofa Sukoota máqa máaqai óonureenoo narí máaqa faqa narí aandáu auqaaná faqa usakánau. Minára mi maqusána áuqureenoo Sukoota fee qinau. y !Eesáufa mi ufána iriséenoo doo mi faasaanná kaí anirandée narí maqa máaqai Eedoomma máqa máaqai finau. y !Miqí qufanóo Eesáufa qinau. Dóo amaná qiní faiqì námu akaqáusa aní dadaaqí fifáranoo. Qufanoo Yakooboofá qáoo qinoo qinau. Qinee aní áqoondikúnnanara minára kaí firaa ainaineé qídaqa. Doo amaná qeeqá kai fuanáuranoo. ; !Anée indaarú fínaqa qinee aní áfaqee kásooaqee qeeqá aandáuqa faqa faiqì námu faqa fífiinaqa Eedoomma máqa máaqaki aní paqúrianauranoo. y ! Qufanóo Yakooboofa qinau. Óo qiní úriqararafa anée írià, qiní faiqì námu ummooqúkiqa máriafaqa qinee sipsípa faqa misá ánaaqiuqara faqa íridaqa. Misá moodáa fáasaana rarisáqa fímarianaqa aiqáma áandáuqa kúqifaranoo.  ! Eesáufa Yakooboona qímaminau. Doo uqéeraina aníndiri fúà qinée aní óorinni fúanana anée qiní qínaaqianna ánià. a = ! Qinee ani ámiraree qímasee máree ánunna ainainausa máraa. Anutufa qiní ámiqi ámiqimma qiseenoo qiní dídimari aiqáma ainaináusa qíminoo. Yákooboofa máraanifeera afeekaikí márufanoo Eesáufa máranau. H  ! Miqí qufanóo Yakooboofa qinau. Qinée aní áqoondikiqa ámunna áinainausa káqi máraa. Anee qiní káaqa aqoondi kíannanara qínee aní óori Ánutuna óoriará foorá qáfaidaqa. z o ! Miqí qufanoo Eesaufa narí qímaminoo qinau. Qiníndi moómoo máridanoo aneenáindi aneenná kai máraà. ] 5 !Miqíma soofanóo Eesáufa Yakooboona maaqí qímasee qímaminau. Fáasai qáfaunna áandausa óosana náqaa fee inóo máridano fee qufanóo Yakooboofá qinau. Aní áqoondikiraree qímasee káqi aní ámidaqa. A} !Miqandá nínaaqianna Reeaa námmarifa narí faiqi námu fáqa aniréenoo miqínau. Miná ánaaqianna uqanna Raseera námmarifa narí faiqì Yooseefaana fáqa aniréenoo miqikai inau. 7 !Miqí qímarufanoo Yakooboona aináinira ánaaseeqara nárì faiqi námu faqa Eesáuna óorisaa ani ninuka túqu náumoo amisée reendeéniqau.  !Qikí raqaséenoo Eesáufa quandá fufanóo Yakooboona faiqì ánaasee níndafamaséenoo qinau. Máà aní faqa ániasa yáusee máridee. Qufanóo Yakooboofa qinau. Oo úriqararafa maa faiqì anaaseesánnoo Anutufa qiní ámiqi ámiqimma qímaqeenoo. 7 !Eesáufa Yakooboona óori qáfamaséenoo sandámámmáreenoo ani káqaramma qumáraseenoo ámooqánanau. Miqandá aiqáma qára qikí ráqaqau. :o !Yakooboofa misá nóorinni indaarú finau. Óonu réenoo dínni taikásee dínni óonu qaara marasée kári maqásaa mapáminoo fífiufanoo narí áfasaafa máruqoo óonuranau. }u !Nimiséenoo indaarú narí aináinira ánaasee qára faqa nárì faiqi námu faqa niiqoofaqá fiqau. Misá nínaaqianna Reeaa námmarifa narí faiqi námu fáqa finau. Ínaaqianna uqanna Raseera námmarifa narí faiqi Yóoseefaana fáqa finau. \ 5 !Yakooboofa qáfoofanoo Eesáufa 400 fasiqa faqa áninau. Yakooboofa miná qáfamáseenoo narí faiqi námu raínásee Reeaa námmarina faqa Ráseera námmarina faqa aináinira ánaasee qaaraqánda faqa níminau. V' Miqooqari óosana arasée Isaraee máqannaasa sía aandáù úpisunakinaa ámaqi néemariqau. Maqee fáqa sía náidaqa. Ánutuna angiroo fannóo Yakooboona úpisunaki árunara íridaqa sía náidaqa. Súani afu ururoofanóo Yakooboofa Peenieera máqa quqáseenoo úpisuna áidafi márufanoo réetaa réetaa qinóo finau. *O Mi fasiqáfa fífufanóo Yákooboofa qinau. Qinée Ánutuna óori qáfamáseeqa sía kúqiqa káqi máridee qímaseenoo miqóo áuqureenoo Peenieera fée qinau. ~ Miqí qímasoofanóo Yakooboofa mi fasiqána qímaminoo qinau. Aneenná áuqu qímaqímia. Miqú qufanóo mi fasiqáfa qinau. Nánaree anee qiní dúqu írirara iráidanee. Miqí qímaseenoo Yakooboona afaqóoqa qímama qáseenoo doo quqáseenoo finau. } Miqí qufanoo mi fasiqáfa qinau. Maqee maaqóoqari Yakooboofa taikáannoo aní áuqu Isaraeerafá márinnaranoo. Anée Ánutuna fáqa faiqí faqa áitatáfi qumáraanannannoo úriqararafa márianaqa minára aní áuqu Isaraeerá fée qídaqa. |9 Mi fasiqáfa Yakooboona qímaminoo qinau. Aní áuqu yáfee. Aneenná áuqu ráinaqa íria. Yakooboofa qinau. Qiní dúqu Yákooboosa máridaqa. c{A Iáqoofanoo mi fasiqáfa Yakooboona qímaminau. Doo qiní quqásainaqa fúa, doo iáqarafa adeedí reenoo. Yakooboofa iriséenoo qinau. Sía aní quqáanaura. Anée qiní qifaaqóoqa qíma qímaqásainaqa quqáanaura. dzC Sía mi fasiqáfa Yakoboona úraaqaránau. Miqí usíanoo ásauku sámu Yakooboona úpisuna áranaiqi árinau. Miqúbaqa Yakooboona úpisuna árufanoo ámudaani ootúparafa aikátamáfufanoo raaqee ráaqee inóo ninau. oyY Taqá nímaqaseenoo naríaraa dinni áfainni káqi márinau. Márufanoo faiqí moó fánnoo aniréenoo áitata fufanóo Yakooboona qumáranau. Uaqéeidanoo narí rúdammiqi narí rudámmiqi ídamárufanoo iáqarafa adeedí ranau. nxW Múnusee niiqámasoofaqa fufanoo narí aiqáma áandauqa faqa mara quqásoofaqa misá faqa táqaqau. w3 Mi eenda amuqusánai Yakooboofa fíndi fufanóo narí ánaaqa qara fáqa narí aináinira ánaasee qandá fáqa narí faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu moodáa marasée 11 nífiqamáreenoo Yabooka námmari fítaqamáreenoo muqú áfainai múnu nísanau. Ev Eesáuna ámaqoo áinainausa indaarú fífufanoo doo narí miqóo mi uiqaana maqusánaki faiqanau. Yakooboofa Peenieera máqa máaqai angiroo faqa narí qumáree narí qumáree qu úfafa. Cu Ínnee maaqí qiaqa. Eeóo aní aináinira fáiqi Yakooboofa ínaaqianna ánidanoo mifoo qiaqa. Yakooboofa narí kai óonu máfi írinoo qinau. Qinée maa ainaináusa ámiannanannoo miná írirana quandásaananoo qiníara ámiqi ámiqiani. Qinee miná paqúrimásaananoo aqbee mifá qiní numoóo minníqisaannoo. =tu Yakooboofa indaarú fu faiqina qímamundee kái mínoo miná ánaaqiana fusá fáqa miqí kaimmásee qímanniminau. Ínnee Eesáuna paqúrimmasee miqí kaimmásee qímamiaqa. _s9 Miqí qímáseenoo Yakooboofa indaarúfu faiqina qímaminoo qinau. Qiní qífasaafa Eesáufa paqúri máseenoo iráinana yáfee aní úriqararafa máridanoo fee yáifée anée fídanee yána aandáùqee anée máree fídanee, qínana anee maaqí qímasee narí qímamia. Maa aináusa aní aináinira fáiqi Yakooboooonaindí máridanoo. Mifa narí úriqararana Eesáuna ámiannee qímasee quqásaifaqa máree ánidaqa. Yákooboofa narí ínaaqianna ánidanoo mifoo qia. r {@zyyUxxgww?vvuts rqkpondmlmkjihgfeddYcwbla``_{^]\\c[lZ&YYWWVPUU"TTSS;RmQxPPXOOjNrMML{KKJJ I"HGFFEEDC6BAAw@@%?`>=<;:99C877|655 4R322C10// .J,++*)((r'&&4%5$$#0"o!3>9 i F %ME =-*6O *Reeubeenáfa misá ufa iriséenoo maaqí qínoo qinau. Qinée qáòo qíafana ínnee sía íriqau. Mifá kúquna ákiiqara maasa maqee ummaará máraidaqa. 5 *Eedóo qímasee narí qímami narí qímami qiqáu. Ínnisaimbaqa kúqaa qeeqá qíkaqa mandáikamma ámaqa qiafana. Mifa firaa ummaaraki máridanoo dadaaqiaqée qímarufaqa ínnisaimbaqa sía íriqiafana. Minára maasa maqee maa ummaaránaki máridaqa. _49 *Ínnee óoruree ínneeqa níkaqa ínaaqianaana áfiqeeqa qúmuaqa. Qumu ráifaqa qinée ínniara kúqaa úfa kai qímariasee qímasee sía kuqá náruanaura. Miqí qufaqá misa aiqámausa miná ufara eedóo qiqau. M3 *Ínniara kúqaa qíra fásiqauqee qiaqéera ínnikiqari moodáafa ínnee mária karabusánaki márinaqa ínnee akaqáusa nárana feefaurú máqaana múru ínneeqa faiqi ánaasee nímifaqa náaqa. O2 *Qaaramoó fáasaanasaa marisoofanóo Yóoseefaafa maaqí qímasee qíma níminau. Qinée Ánutunara rufíee márunna fásiqausa máridaqa. Ínnee qini ufa máu fíqa ámiqimmasee márifaranoo. ~1w *MIqí qímasee Yóoseefaafa qufaqá misáuqa rumbéeqee karabúsa máqaki quqásoofaqa qaaramoó fáasaana máriqau. 60g *Ínnikiqari moó fánnoo óoru ínneeqa níkaqa áfiqee qúmuaqa. Ínnee akaqáusa sundíauqa faqa márifaqa ínnisaa rakísi márifaqa maasá ínnee qiá úfana qímasee qáfamasaana óorufifaranoo. Ínnee únna qífaqa kuqáa Fáraoona áuqusa qímannimidaqa ínnee nipuráraa fásiqa márifaranoo. J/ *Qinée maaqímmasee ínni nimanammásee qáfaanaura. Qinée Fáraoona áuqusaa ínni qíma nímidaqa sía ínnee óoru fifáranoo maaqóo márifanoo ínni níkaqa qumuráinaqa óorufifaránoo. . *Yóoseefaafa miná iríseenoo kafáa qíma níminoo qinau. Doó qinée qídaqa, ínnee nipuráraa fásiqauqa máriafanoo. H- * Misá mi ufána iriséeqa kafáa narí qímamiqa qiqau. Úriqararafa, maasa aiqáma qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée 12 máridaqa. Kannaa máqa máaqaki moodáa fásiqa faiqì námu máriafannanakíqari moodáafa kúqinau. Maasá nínaaqiannaafa maasá níkoona faqa maqúsai káqi máridanoo. ;,q * Miqí qímasoofanóo Yóoseefaafa náriqa qíma niminoo qinau. Ínnee únna qímariafanoo. Maasá maqa máaqa mandáikinoo sía afeekaíkinoo márina qáfarara qúmuafanoo. %+E * Maasá moodáa fásiqa faiqì námu kaí máridaqa. Maasá kúqaa ufá kài qímarunausa máridaqa. Úriqararafa maasa sía nipuráraa fásiqau máridaqau. 5*e * Miqí qufaqá misá maaqí qímasee narí qímamiqau. Óo úriqararafa sía maasa miqíanaura. Maasa aní aináinira fáiqiara foorá nárana feefaurírara qúmidaqa. )9 * Yóoseefaana írirafa kambíqa fufanóo mifa óoqai narí faiqì sáa qaínunara óonu máfi írinau. Ínnee nipuráraa fásiqauqa máriafaqa níndafaida. Ínnee maí qumurée maasá aandaróo dárífaqa ummooqukída mandáiki márunausa qumu qíqafararee qímasee qúmuafanoo. s(a *Miqí qufanóo Yóoseefaafa misára íri márufaqa miná áfasausa mára minára sía íri maríqau. &'G *Yóoseefaafa narí áfasausa mára nóori níndafoofanóo Yóoseefaana írirafa kambíqánau. Kambí qoofanóo sía misára íridanoora foorá áranaiqi irámirinoo qinau. Ínnee yáindarifee ánidee. Qufaqá misá qiqau. Maasa Kannaana máqusaindari nárana feefau rírara qúmidaqa. {&q *Yóoseefaafa Isipa máqa máaqakinaasa úriqararafa máridanoo aiqáma máqa máaqakinaasa feefauríaqee qímasee quqáqoofaqa feefaurí maríqau. Yóoseefaana áfasausa mára óoquree Yóoseena oorinni nóorindari maqásaa kummáraqau. % *Aandaróo firaafá Kannaa máqa máaqaki nári marúnara Yakooboona faiqi námu faqa moómoosa faqa nárana feefaurírara óoqu fiqau. $- *Yakooboofa Yóoseefaana ákaqa uqanná Beensaminná sía aiqanáu. Moó áinaina miná afaaqaí kambíqaandoo qímasee rufíasee sía aiqanáu. +#Q *Miqí qufaqa Yóoseefaana áfasausa mára moó ánaasee faiqi námu qísauku qára taikásee márusa nárana feefaurírara Isipa máqa máaqai óoqu fíqau. "9 *Isipa máqa máaqai nárana máridanoo mifoo qiafaqá íriqa. Miqóo óoqureeqa akaqá nárana feefaurúmma máree múrusaifaqa námasee sía kúqua. /! [ *Yakooboofa Isipa máqa máaqai nárana moómoo márunara narí faiqi námu qímanniminóo qinau. Ínnee náqaa fée ifaqée nárana minní óoqu máraaqaana máridee. 7 i )9Aiqáma máqa máaqaki máru fásiqa ánaaseesa aandaróo firaafá náru faqa aiqáma átinaindari nárana feefaurírara Yóoseefaa funnái Isipa máqa máaqaki ániqau.9m )8Aandaróo firaafá Isipa máqa máaqaki aiqáma átinai firaaqóo nárufanoo Yóoseefaafa aiqáma afeedíra maqauqa atúqasoofaqa Isipa máqannaasa nárana feefaurí máriqau. p[ )7Máriufanoo Isipa máqa máaqaki faqa aandaróo nárufaqa faiqí ánaasee Fáraoo funnái óonuree náranara fáaqarida innaaru qufanóo mifá qinau. Ínnee Yóoseefaa finnaí óonu ráifanoo mifá ínnandée ínnandée kaí iaqa. ue )6Yooseefaafa undée kai ínoo qísauku dínni taikásee dínni óonu qaara marasée irairaá íra áukuana áiqaróofanoo aandaróo kambíqanau. Aiqáma máqa máaqaki aandaróo nárinau. Isipa maqa máaqaki kaí nárana káqi márinau.  )5Qísauku dínni taikásee dínni óonu qaara marasee 7 aukuanaki nárana irairaa ímarufaqa Isipa máqannaasa asasíufa taikánau. fG )4Kafaa Yóoseefaafa akoonaiqí moó maqaséenoo qinau. Ánutufa maa maqa maaqánaki qinée aupúrarana máree márunnanaki faiqì qíminoo. Miqí qímaseenoo mifa narí ínaaqiannaa faiqi áuqureenoo Eefaraimmánee qinau. _9 )3Maqasoofanoo Yóoseefaafa qinau. Ánutufa qiní dadaaqifaqá qeeqá aupúrarana faqa qeeqá qíkoona átiara íriranara faqa auníqa. Miqí qímaseenoo mifa narí indaarúqaa faiqi áuqureenoo Mannasee neé qinau. { )2Aandaróo aukuana sía áni márufanoo Yóoseefaana ánaaqa Aseenata námmarifa akoonaiqí qaara qandá máqanau. ' )1Mi naranáusa unakíisoofanoo ooruku námmari áfaiqaraa núkudara foorá moómoo uqanna márufanoo Yóoseefaafa ásaana rusía minnísanau. b? )0Mi aukuanna namúnakinaa nárana irairaá una Yóoseefaafa maréeqeenoo maqúsakiaqa afeedinau. Mi moodaa moodaa maqusánaki mi maqusána fiqu fíquinoo máru máqanakinaa náranna marasée mi maqusánaki áfeedinau.  )/Qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée áukuanaki Isipa máqa máaqaki nárana moómoo kambíqafi rairaá inau. y ).Yóoseefaafa moodáa fásiqa faqa moó fásiqa ásaukuqara taikásee 30 áukuana marasée Faraoona aináinirana óosana áranau. Óosana araséenoo Faraoona áiseenoo Isipi máqa máaqaki óonuree anirée ídanoo aiqáma átinai nímarinau. A} )-Miqí qímaseenoo Fáraoofa Yóoseefaana fúka áuqu réenoo Safeenata Paneeaneé qinau. Miqí qímasee mifa Yóoseefaana ánaasee áminau. Mi anaaseená áuqu Aseenata námmarifa Pootifeerana áraamuna márinau. Pootifeerafa Qeerioopoorisa máqusanaasa súani áfuara innaaru qímarusa aanáiqikirafa márinau. lS ),Fáraoofa kafáa Yóoseefaana maaqí qímasee qímaminau. Qinée úriqararausa Fáraoosa qímamidaqa. Sía amana Isipa máqannaa fásiqa moó fánnoo narí áidiranannai moó áinaina áuqaannoo. Mifa anísaa naaree iráannoo. 1] )+Miqímmásoofanoo Fáraoofa úriqararausa nífiqanoo nu qoosa karána Fáraoofa Yóoseefaana ámisoofanoo minásaa rakísira súndiauqa miná áfunni fídaqa maaqí qimasee fáaqaridaqa qiqau. Amaaraaqa amaaraaqa. Mi oosannánannai Yóoseefaana aiqáma Isipa máqannaasa úriqararanaikinau. [1 )*Miqí qímaseenoo Fáraoofa narí ásauku ámukakinaa rínna firaa uriqararausa rínna máruna radúku Yóoseefaana ásaukuki quqánau. (Yóoseefaafa mi rinnánannai péennakina raaraa máseenoo papiqasáa atooqásoofaqá máaqanna máaqanna miná qáfeeqa Fáraoona rínna ákara fee qímaseeqa káaqa rufíeeqa mi papiqána sáaqaraa ufara eedóo kaí qímariqau.) Fáraoofa ámiqira qámunna afisú ámaqaseenoo kóorannai áuqira kukukakana faqa rufu ámaqanau.  ))Miqí qímaseenoo Fáraoofa kafáa Yóoseefaana qímaminau. Qinée maqee aní maréeqee Isipa máqannaasa úriqararafái kámmiqa. =u )(Qinée aní quqásaanana qiní maqa máaqasaa rakísinnaranoo. Aiqáma qiní faiqí ánaasee aní ufa máu kai fifáranoo. Aní afeeka fannoo qiní áfeeka ámeemaanai máriannoo. P )'Miqí qímaseenoo Fáraoofa Yooseefaana qímaminoo qinau. Ánutufa kai maa aiqamá aínainná aní uqafíqeenoo. Anee aiqámausa úrinnaaqara másee firaa irirana faqáafa akooqóo máriananoo. L  )&Miqí qímaseenoo Faraoofa qímanniminoo qinau. Maasá sía amana moó fásiqa Yóoseefaana úraaqararana paqúrianaura, Ánutuna maraquna minakí márifa márinara sáifanoo mifá kai máriani. ^ 7 )%Fáraoofa fáqa narí úriqararausa fáqa Yóoseefaana íriranara eedóo qiqau. { q )$Mi narannáfa dínni qísauku taikasee dínni oonu qaara marasee 7 áukuana aandaróo firaafa ánianínnanaki mi afeediránakínaana néefaranoo. Miqídaqa sía faiqí ánaasee kúqifaranoo. Yóoseefaafa Isipa máqannaasa úriqararafaikinau. 6 g )#Anée qímanniminaqa aiqáma nárana rairaaíra áukuanakinaana suqú quqáaqa. Anée afeeka ufa nimisáinaqa nárana maqúsa maqúsaki suqú quqásee minásáa rakísiaqa. ^ 7 )"Anee akaqá rákisirausa quqásainaqa moodaannai qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 rairaaíra áukuanakina óosana óosana nárana moodáannai qisauku námu kínaana moodáa moodáa mara afeediaqa. 7 )!Minára anee aneenná máqannaasakína moó qáfamaseenana írirana faqáa fásiqa mara quqásainanóo mifá Isipa máqa máaqasáa rakísiani. gI ) Anee kaifáa kaifáa qainíannana óosana Ánutufa mi ainainná kásooaqee kúqaa miqíannoo. 1] )Mi aandaroo aukuannái faiqí ánaasee dóo rairaaíra áukuanara qaunú uqannáséefáranoo. Aandaroo firaafá mandáika uqanná írafa márianínnanara miqífaranoo. {q )Miná ánaaqianna kafáa miqí kai ínoo dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 áukuana aandaróo náruannoo. Mi aandaroonáki mi rairaaira narannára qaunífaranoo. Aandaroo fannóo maqa máaqa mandáika uqanna másaannoo.  )Dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 áukuanaki Isipa máqa máaqaki nárana firaaqóo rairaa íannoo. eE )Qinée qímamúnandee kaimmíannoo. Ánutufa narí áuqaanínnanara aní uqafíqeenoo.  )Dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 burimakau nímudaani ánaaqi nammáriki ururaasá faqa dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 sakuma ánoona síaina qáfaannana óosana 7 aukuanaki aandaroo firaafá máriannoo. >w )Dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 burimakáu afaaqa faqáana qáfaannana óosana dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 aukuana qáfaananoo. Sakumma dínni qísauku taikasee dinni óonu qaara marasée 7 sakuma ánoona qumbi qumbiqírana faqa qáfaanafa mifá faqa miqíkai ínoo dínni qisauku taikásee dínni óonu qaara marasee 7 áukuana máridanoo. Mi qaina qandá óosana moodáa máridanoo. R )Yóoseefaafa miná qainá ufa iriséenoo Fáraoona qímaminoo qinau. Anée qainíannana óosana moodáara qaaraqánda qaína íananoo. Ánutufa áuqaanínna áinainnara qainásaa aní qímaminoo. Q )Ira fifaqá qáfaunanoo ánoonna síaifa indaarú íraina ánoona sakumma nambíqamasaafaqá qáfeeqa. Qinee mi qainnána afunee fásiqauqa qíma nímunaqa sía moó fánnoo miná óosana qímaqimia. r~_ )Miná ánaaqianna qáfaunanoo kafáa moó sákuma sáqarisaa dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara maraséenoo 7 íranoo márifaqa qáfeeqa. Mifá ánoona síaifa úfai úqinoo raudá quqáqai fára foorá márifaqa qáfeeqa. =}u )Qinée moó qaína faqa másee qáfaunanoo dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara maraséenoo 7 sakuma aiqáma qumbi qumbiqírafa moodáa sáqarisaa márifaqa qáfeeqa. |! )Nambíqamaseeqa sía moó fánnoo nifaaqa maréea, óoqai máriùndee kai miqá máriafaqa qáfeeqa. Nindáfamáseeqa tautí fíndi fiqa. H{ )Nímudaani ánaaqi burimakauqa nifaaqa faqáasa námataikéea. z) )Misá nínaaqianna miqí kaimmáseeqa dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 misá nimana kái nímudaani ánaaqi ururéeqa kikíqamma fuafaqá níndafeeqa. Miqíra mandáikira burimakauqa sía óoqai Isipa máqa máaqaki moótinai máriafaqa qáfeeqa. %yE )Qáfaunanoo burimakáu nifaaqa faqáasa dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 nammárikiqari ururéeqa ándanda néemariafaqa níqafeeqa. 3xa )Miqí qímasoofanóo Fáraoofa narí qainá óosana Yóoseefaana maaqí qímasee qímaminau. Qainúnnana qinée Niru nammári áfainni kikíqiqa máridaqa qáfeeqa. Dw )Miqí qufanoo Yóoseefaafa qinau. Óo qiní úriqararafa ámiqirafa qinée qeeqá kai sía amanaíkianáuranoo. Ánutufa kaí qainá óosana qímannimirana qíminaqa qímamíanaura. Uv% )Aniroofanóo Fáraoofa qímaminau. Qinée qainámmásaunaqa sía moó fánnoo miná óosana qímaqimia faqa íriqa. Anée qainá óosana kooroo qímarianafa máriannanara qímaqimíafaqa áaraidaqa. Nu )Fáraoofa mi ufána iriséenoo niqiqoofaqa Yóoseefaana karabúsa kínaana aaqee uqanná áfiqee ániqau. Mifa óosau suqaséenoo narí qamunna fúka afisúmareenoo Faraoona áfusaa aniranau. sta ) Mifá qundée kaímminau. Anee qiní saikáki kaifáa mara quqáqiseenana féemu suqée máruna dírinau. [s1 ) Minakína Qeeburu máqannaa kumaaraá moó fánnoo, sundía rakísirana Póotifaana aináinira fáiqi márufa maasá faqa márinau. Maasá qeeqá qainá qímamiafananoo mifá miná óosana maasá qímaqiminau. orY ) Moó éendaki maaqandá qainá qíqiafana. Mi qaina qandá náadu naadú óosana faqáa qaína qiqau. q ) Óoqai anée áanoo qímaseenana qiní fáqa féemu suqée marúna fáqa aneenná sundía rakísirana máaqaki quqáqisanau. p ) Minára tutu qídaqa randée márufanoo Fáraoona úainna tatí máru fasiqáfa Yóoseefaanara iriséenoo Fáraoona qímaminoo qinau. Óo karaambáiqa maqee káì qeeqá fúrufariafánna óosanna óonu máfi iriséeqa kooroommásee qímamidaqa. oy )Mi kananaanná Fáraoofa fíndi fufanóo moómoo írirana mároosia Isipa máqannaa írirana faqáasa faqa afunee fásiqauqa faqa náaranau. Náaramaseenoo nari qaínuna qímannimufaqa sía moó fánnoo amana miná óosana narí qímamiqau. 3na )Ánoona siai sakummáfa quándáku fánoo ánoona faqáa sakumma aiqáma námasanau. Mi qainná máseenoo Fáraoofa tautí findi fufanóo Bóo moó qaínammidaqee qinau. 3ma )Kafáa miná ánaaqianna moó qaína qáfoofanoo dínni taikásee dínni ani qaaraqánda marasée 7 sakumma moodáa óosanasaa íranoo márinau. Ánoona síaifa nárana maaqína kínaafa mandáikirafa sía ánoona márufa, úfai fánnoo raudáqoo fára foorá márufanoo fífau ákee kai márinau. jlO )Mifa kaifáa áfuki qaunduarufanóo faifufanóo moo qáininau. Sakumma moodáa óosana sáa dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 íranoo márufa aiqáma ánoona qumbi qumbiqírafa márufanoo qáfanau. )kM )Nímudaani ánaaqiuqa nifaaqa faqáasa aiqáma nambíqama saafaqá qáfeeqa. Mi ainaináusa qainásaa qáfamáseenoo karaambáiqa Fáraoofa tautí fíndifinau. Aj} )Néemarufaqa dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée 7 nímudaani ánaaqi nammárikíqari ururéeqa indaarú qáasa naaqá nammári áfainni kikíqamma fuafaqa qáfeeqa. Di )Qineé Niru nammmári áfainni kikíqiqa márida qáfaunanoo qísauku dínni taikásee dinni ani qaara marasée 7 búrimakau nifaaqa faqáasa ururéeqa ándanda née máriafaqa qáfeeqa. h )Qaara aukuana áiqaróofanoo moó éendaki Isipa máqannaa karaambáiqa Fáraoofa moó qaína maaqímmasee qáfee feé qinau. {gq (Úainna táti márufa kafáa Fáraoona aináinidanoo Yóoseefaanara síamma írinau. Qaunúsee márinau.5fe (Féemu suqée máruna idukúseenoo anuka ateekásoofaqa sándannai miná qirí saqárisaa díriqau. Aiqáma áinaina Yóoseefaana ufamáu andeeqáseenoo mimáu kaímbinau. e (Idukúseenoo úainna táti máru fásiqana maréeqee óoqai máreeu sáikanaki kafáa quqásoofanóo úainna tátimarinau. kdQ (Miqíqimasee qíma nímisoofanóo miqóoqari mi qaaramoo faasaanná áiqaroofanoo mikarí Fáraoona máqoo aukuanafa aniroofanóo nárana firaaqóo suqáseenoo narí aináinasaa rakísi márusa níminau. Mifá narí úainna táti máruna faqa féemu suqée máru fásiqana faqa idukúmaree míni narí aináinasaa rakísi márusa nífusaa quqánau. {cq (Qaaramoó fáasaana amana mina qaaramoó féemu dífaani márifana qáfaananoo. Qaaramoó fáasaana áiqaráinanoo Fáraoofa aní ani qumáreenoo múnusee ánuka ateekásee aní irí saqárisaa dirisáinaqa ufiniuqá aní amaqí neefáranoo. b5 (Yóoseefaafa miná qainá óosana iriséenoo maaqí qímasee narí qímaminau. Qaarammoó dífaani qáfaanafa qaarammoó fáasaana máridanoo. a (Meeráqooqaraa dífaaniki óosana óosana féemu áinaina úriqararanaindi márifanoo ufiniuqá née máriafaqa qáfeeqa. v`g (Féemu suqée márufa narí aqòónnana qainá óosana qímamuna írufanoo ámiqufanoo Yóoseefaana qímaminoo qinau. Qinée faqa moó qaínammiqa. Qinée qaarammoó féemu dífaani qumbiqárana qíkiiaaqa akuaqée ídaqa qáfeeqa. S_! (Misa óoqai qiní Qeeburu máqusaindaraana úmmuara mámaree ániqau. Qinee maaqóo Isipa máqa máaqaki márida sía moó mánda óosana máreeqa. Misa fífau qiní karabúsaki quqáqaafaqa máridaqa. ^} (Anee miqimma fínana qiníara qimudáoo qímasee karaambáiqa Fáraoona qímaminanoo qiní dadaaqínoo idukú qísaani. f]G ( Qaaramoó fáasaaana taikáinanoo Fáraoofa aní idukú áisainana kafáa aneenná saikáki finnáranoo. Ánee óoqai miná úainna tátira fáiqi máridana miná úainna káafa ámiunnándee ínana kaifáa áminnaranoo. \/ ( Yóoseefaafa miná iriséenoo maaqí qímasee qímaminau. Sánda qaarammóo ásaana qáfaannana miná amana qaaramoó fáasaana márinnara. n[W ( Qinée karaambáiqa Fáraoona káafa uaqéeidaqa akuqámafina minakí anoona tatiisée múnu ámiqa. Z ( Qaarammoó ásaana minásaa márifaqa qáfeeqa. Ámanee ifaqá qáfaunanoo áfuféenaarifaqá qáfaunanoo qaqama irafí akuqéenoo. KY ( Miqí qímasoofanóo Fáraoona úainna námmari táti marú fasiqáfa narí qainá maaqí qímasee Yóoseefaana qímaminau. Qinée qáfaunanoo úainna sánda qiní dóorinni márifaqa qáfeeqa. 7Xi (Qufaqá miqanndá qiqau. Maaqandá qaína máqaqee ídaqa qaína óosana qímannimi márifa sía márifaqa maaqandá minára óonu máfi írida máridaqa. Yóoseefaafa miqandá ufa iriséenoo qíma níminau. Ánutufa kai qainá óosana qímannimirana nímidanoo. Ínneeqa qaína qíma qímifaqa íria. DW (Ínneeqara nánaree káaqa moómoo írira írida máridee. rV_ (Mi kananaanná miqandá nóori runúsee márufanoo Yóoseefaafa ani níndafeenoo irámirinoo qinau. tUc (Miqóo karabúsaki máridaqa moó éendaki úainna táti márufa faqa féemu suqée márufa faqa qaíniqau. Úainna táti márufa miná qaína óosana áaduma márinau. Féemu suqée márufa miná qaína óosana áaduma márinau. T{ (Mi qandá kísaaqasaa karabúsaki márufanoo karabúsasaa rakísirafa qufanóo Yóoseefaafa misásaa rakísi márinau. gSI (Qumáraseeqa sundíauqa úriqararana karabúsa máqaki Yóoseefaafa máru maqánaki quqánau. gRI (Mandáikamma ámaqasoofanoo mi qandára áranaqoofanoo narí sundíauqara qufaqá qumáraqau. 2Q a (Káqikaaqóo márinoo Isipa máqannaa karaambáiqa úainna ànoona tatímaru fásiqafa faqa miná féemu suqée márufa faqa náriqa úriqararana mandáikamma ámaqaqau. qP] 'Karabúsasaa rakísirafa Yóosefaafa rakísi máru áinainausara sía ámiqimmasee íridanoo. Sía rakísi márinau. Karaambáiqa fánnoo Yóoseefaana faqa márunara aiqáma áinaina mifa áuqoofa anoona kai kambíqee márinau.JO 'Karabúsasaa rakísi marúfa Yóoseefaana maréeqee karabúsauqasaa rakísiranaika minau. Miqímmasoofanóo Yóoseefaafa karabúsa máaqaki aiqáma ainaina áuqee máruna rakísirafa márinau. 0N[ 'Márufanoo karaambáiqa Yóoseefaana faqa máridanoo dadaaqída ámiqi ámiqimma ámaqee márufanoo karabúsasaa rakísi márufa Yóoseefaana qáfamáseenoo asasinau. 1M] 'Yóoseefaana úriqararafa miná írufanoo áranaqoofanoo Yóoseefaana qumáreeqee úriqararausa rumbára fásiqauqa márunaki quqánau. Quqásoofanoo minakí márinau. L 'kKQ 'Miqífaqa qinee fáaqa rúnanoo narí siúta qiní daaqá raipáqu quqásee mádaanai sandéenoo. .JW 'Aniroofanóo mi ufána kaí qímaminau. Maa Qeeburu maqannaa anainira faiqína anée míniqaanáfa qiní máaqaki kéeqafi qiní faqa mandá óosana áuqarara inoo. yIm 'Mifá miqí qímasee qímannimiséenoo mi siutána káqi uaqéeufannoo Yóoseefaana úriqararafa aniranau. H} ' Mádaanai sandóofanóo Póotifaana ánaaqa fánnoo qáfamaseenoo narí máaqaki aináini marú faiqisa náaramaséenoo qinau. Ínnee maaná qáfaaqa. Maa Qeeburu máqannaa fasiqána qiní qifaaqi fannóo máaqaki míniqaifa maasá mandáikamma qíma qáidanoo. Mifa qiní rarisára rifaqá qinée firaaqóo fáaqa rúnanoo mifa narí siúta qiní daaqá quqásee sandéenoo. G 'F5 ' Naríaraa márufanoo mi anaaseefá miná siúta ani qumáreenoo qinau. Doo ánia. Anirée qiní sakasée faiqáà. Miqi qímaseenoo Yóoseefaana siútandauru qumároofanóo mifa narí siúta kai raipáqueeqee miná ásaukuki quqáseenoo rafúdamakufánoo mádaanai sandánau. E ' Moó fáasaana Yóoseefaafa naríaraa máaqaki aináina áuqànóo nufanóo sía moó áinainira fáiqi minakí márinau. D ' Póotifaana ánaaqa fannóo aiqáma faasaana Yóoseefaanara qiní faqa faiqáannee qímarufanoo Yóoseefaafa sía miná faqa faiqanau. BC ' Qinee maa maaqánaki rakísira áfeeka mifá uaqéeindée kai másee uaqée idaqa. Mifa sía moo áinaina qiní kukéeqa qímaqa qaifanoo máridanoo aiqáma áinaina qimiqaifanóo, aní kaí sía qimiqaifanoo. Náqi fée mándee fée qinée maa manda oosanná áuqamásee fee Ánutuna mandáikamma ámaqaanauree. sBa 'Miqí qufanóo Yóoseefaafa qáòo qímaseenoo qímaminoo qinau. Qiní úriqararafa sía máaqaki quqáqai áinainausara íridanoo. Qinée márunanoo sía íridanoo. Mifa narí aiqáma áinainasaa qiní quqáqaifaqa rakísidaqa. A 'Káqi kaaqóo márinoo mina úriqararana ánaaqa fannoo Yóoseefaanara áidufanoo qímaminau, anirée qiní faqa faiqáà. +@Q 'Póotifaafa mána mána kaimmí márinau. Sía narí aináinara írimarinau, náranara kaí írimarinau. Yóoseefaafa ámudaani tíafa ámiqirafa uqanna máriau. j?O 'Miqóoqari Yóoseefaanaróo kai qídanoo karaambáiqa fánnoo Isipa máqannaasa máaqakinaa áiqama áinaina faqa Póotifaana máaqakinaa áinaina faqa miná maqákinaa nára áinaina faqa ámiqi ámiqimma nímaqee márinau. j>O 'Póotifaafa Yóoseefaanara asasammáseenoo úriqarara áinainira fáiqikámmaqoofanoo márinau. Miqímmaseenoo mifa Yóoseefaana maréeqee narí máaqasaa faqa narí aiqáma áinainasaa rakísirafáikamma qoofanóo márinau. =} 'Póotifaafa qáfoofanoo karaambáiqa Yóoseefaana faqa máridanoo aiqáma áinaina áuqoofa ánoona kambíqee márinau. F< 'Karaambáiqa Yóoseefaana faqa máridanoo dadaaqí márufanoo aiqáma áinaina áuqoofanóo ánoona kai kambíqee márinau. Mifá narí Isipa máqannaa úriqararana máaqaki márinau. ;  'Isamaeerana áiku ásauku Yóoseefaana áfiqamaree Isipa máqa máaqai múqusoofanóo Isipa máqannaa karaambáiqa Fáraoona sundíauqa rakísirafa Póotifaafa Yóoseefaana feefaurínau. Póotifaafa Fáraoofa máruqoo rakísi máru sundiasá úriqararafa márinau. : &Miná ínaaqianna miná ákaqa taatuqée sánda ásaukusaa rumbárana máqanau. Maqaséenoo miná áuqu Séeraa feé qinau.9 &Miqí qímasoofanóo ásauku raqándaamma mároofanóo moó káiqeena náaree máqanau. Maqasoofanóo innaamunaí áfeesu ánaaseefa qinau. Anée náqaa fée ifanée káqinnaindari anée náaree qúmidanee. Minára miná áuquréenoo Peereesaneé qinau. ^87 &Faiqì máqarara aupúree márufaqa moo fánnoo náaree ásauku quqásoo qumuroofanoo mina innaammuna áfeesu ánaaseefa ásauku qumáraseenoo taatuqée sánda rumbáseenoo qinau. Maafá indaarúqaafa máridanoo. x7k &Mi anaaseená faiqi máqarafa aniroofaqa qáfeeqa qiqau. Maa anaaseefa qaara faiqì máqaannoo fee qiqau. [61 &Yúdafa qáfamáseenoo qinau. Maa anaaseefá andeeqánoo máridanoo. Qinée kai áaqeeqa. Qínee qeeqá qímaaku Seeraana ámiaqaana. Miqí qímaseenoo Yúdafa sía kaifáa mi anaaseená faqa aaná finau. 59 &Misá áfiqee fímarufanoo narí ánaakuqu Yúdanara ufa quqánau. Qinée maa ainaináusa faqáa fásiqa faiqi úqa faqa máridaqa. Qafamásee íria, yána aináinauqee máridanoo fée. Maa qisaaqamáfa fáqa miná sánda fáqa sáunù fáqa yánaindi fée máridanoo fee. 4% &Qaarammoó qúqoona áiqaramáfufanoo Yúdana qímamiqa qiqau. Aní ánaakuqu fannoo dapi máraqanua ánaaseesara foorá númaseenoo maqee mifa ámuaqu qáikinoo máridanoo. Yúdafa mi ufána iriséenoo qinau. Mi anaaseená máree múnusee idárasaifanoo qáani. l3S &Miqí qufanóo Yúdafa qinau. Sáina mi anaaseefá mi aínaináusa uaqée iani. Faiqí maasára naanaidara qifóora qíkooqaidanoo. Minára qinee mi anaaseená feefaurú ámirara qúnana anée óonuree sía paqúriananoo. 2 &Miqí qufanóo mi fasiqáfa kafáa anirandéenoo Yúda funnái óonureenoo qímaminau. Óo qinée sía mi manaaqána paqúriqa. Mi maqusánakinaa fásiqauqa faqa qíqa, sía óoqaindari maasá maqúsaki dapi máraqanua ánaaseesa márida míaafoo qía. ~1w &Mifa óonureenoo Eenaimma máqusanaa fásiqauqa irámirinoo qinau. Yáifee dapi máraqanua ánaaseefa maa aannána áfainni óoqufaaqéeiufa máridanoo fée. Miqí qufaqá misá qiqau. Sía maa maqusánaki dapi máraqanua ánaaseefa máridanoo. [01 &Yúdafa narí qáqoondi Qiraanasáa mimmí ánaaqi timmusa quqáseenoo múnu mi anaaseená amisée narí aináina uaqéeuna óonu míni qímiannee qufanóo óonu randóosiaa sía mi anaaseená paqúrinau. // &Tamaara námmarifa fíndi fufanóo nari maqúsai óonureenoo dapi anaasee máraqanu qámunnana raipáqusee adeedaana qámunna kaifáa afisínau. .# &Miqí qufanóo Yúdafa qinau. Nána áinainee ámianauree. Miqí qufanóo mi aneeseefá qinau. Aneenná ásaukukinaa ísaaqama faqa aneenná sáunu faqa qímia. Miqí qufanóo Yúdafa mináuqa amiséenoo mi anaaseená faqa aaná númasoofanoo ámuaqu qáikinau. [-1 &Miqí qufanóo Yúdafa qinau. Qinee mimmí moó timmusa aní ámaqaanaura. Miqí qufanóo mi anaaseefá qinau. Anée moó áinaina qímiqaina uaqéeiana kásooaqee mimmí qíminna kari aninná ámianaura. 5,e &Miqí qímaseenoo aaná áfainni mi anaaseefá márufanoo óonuree qímaminau. Aní rarisáma sáana miná ákiiqara náqumma féefauru fée máridanoo fée. Yúdafa mi anaaseenára sía narí ánaakuqu fée qímasee miqí qinau. Miqíqufanoo mi anaaseefá qinau. Miná ákiiqara nanée qíminnaree. |+s &Yúdafa ani qáfoofanoo qamunnannái óori rafáaqafusee márufanoo dapi máraqa nua ánaaseefá mifoo qinau. K* &Tammaara námmarifa mi ufána iriséenoo adeedaana márida afisíu qamunnana raipáquséenoo moó qámunna afisúmareenoo narí óori káqikaa qamunnannái ititáseenoo Eenaimma máqusaki fímaru áannanasaa óoqufaaqée márinau. Tammaara námmarifa Seeraafa innooqánoo márifanoo sía qímiannoo fee qímasee miqínau. )9 & Faiqí moó fánnoo Tammaara námmarina qímaminau. Aní ánaakuqu Timinaa máqusai narí sipsípa asausí ateekárara óoru fídanoo fee qinau. z(o & Máriufanoo Yúdana ánaaqa Suana áraamuna kúqinau. Kuqufufanóo soofaara taikáseeoo Yúdafa narí áqoondi Aduramma máqusanaana miná áuqu Qiraana fáqa Timinaa máqusai narí sipsípa asausí aukímaruna níqafarara óoru finau. 'y & Kuqufufanóo Yúdafa narí ánaakuqu Tammaara námmarina qímaminoo qinau. Aneenná ákoona maqa máaqai óonu adeedaana káì márinaqa Seeraafa innooqá fínaqa miná fáqa aní kaí ámianaura. Seeraafa faqa narí áfasaaqanda undée ínoo mi anaaseená marasée kúquandoora miná ákoofa miqíqinau. Miqí qufanóo Tammaara námmarifa narí ákoona máaqai finau. u&e & Oonanafa mi oosanná mároofanoo Karaambáiqa qáfoofanóo mandáika uqanna ufanóo miná kuqámma árinau. % & Oonanafa miná iriseenoo maaqí qímirinau. Qinée faiqì maqasáananoo sía qiníndi kíandoo qímaseenoo narí áfasaana ánaaqa faqa aaná nídanoo káqinni kai nammári adíee marínau. Narí áfasaana faiqì asumu sía márianifeera miqí márinau. N$ &Kúqufanoo Yúdafa miná ákaqa Oonana qímaminoo qinau. Anee maasá óosana máreenana aneenná áfasaana ánaaqa faqa aaná fínanoo faiqi maqasainanóo aní áfasaana áuqu sía taikáani. X#+ &Eerana márirafa Karaambáiqa áfusaa mandáika uqanná ufanóo kuqá árinau. y"m &Yúdafa narí indarúqaa faiqì áuqu Eerafa innooqá fufanóo ánaasee Tammaara námmarina mára áminau. (!K &Kaifáa ámuaqu qáikinoo akoonaiqí moó maqaséeoo miná áuqu Seeraa feé qinau. Yudafa Keesiba máqusai márufanoo miná ánaaqa fannoo Seeraana máqanau. u e &Kafaa máriufanoo mi anaaseefá ámuaqu qáikinoo faiqi moó maqaséenoo miná áuqu reenoo Oonaneé qinau. sa &Máriufanoo mi anaaseefá ámuaqu qáikinoo akoonaiqí maqasoofanóo Yúdafa miná áuqu Eera feé qinau. X+ &Miqóo Yúdafa Kannaana máqannaa fásiqa Suana áraamuna qáfamasee máranau. h M &Mi aukuanná Yúdafa narí áinaina minníseenoo Qiraana faqa Aduramma máqusai óoqu márinau. != %$Yakooboofa miqí márufaqa Midianna máqannaasa Yooseefaana áfiqamaree Isípa máqa máaqai Póotifaana aináinira fáiqi kíanífeera amiséeqa feefaurú máraqau. Isipa máqannaa kínna máaqasaa rakisi márusakiqari Pootifaafa úriqarara óofisáa márufaqa ámiqau.zo %#Márufaqa miná faiqi námu fáqa áraamuqmaaka fáqa aniréeqa nári níkoona aundurá reendeénira ufa qufanóo misá níkoofa qáòo qídanoo qinau. Qinee qeeqá faiqiara ikí ráqaqa fúannaqbaqa kúqiqa kúqirausa máriannai fuanáura. 5 %"Miqí qímaseenoo Yakooboofa narí qamunna anáqana qíiseenoo soofaara qámunna afisúseenoo kísaaqasaa narí faiqiara soofaarída márinau. 8k %!Yakooboofa mi qamunnána qáfamaseenoo qinau. Qiní qímaaku qamunna máridanoo. Káasau áandau fánnoo qiní faiqì Yooseefaana arusée rakéekaammáseenoo fée qinau. 4c % Miqímmasee misa mi qammunnána mara máree nárì níkoofunnai óonuree qímamiqau. Maasa maa qamunnána moosáa paqúriqa, qáfaa, aní ámaakundi fée máridanoo fée. nW %Miqí qufaqá misá mimmí arusée Yóoseefaana kísaaqa qámmunna miná fidíkaki raaraa iqau. # %Miqímmaseenoo Reeubeennáfa narí ákaqaafasaauqa unnái óonuree qímanniminau. Yóoseefaafa sía máridanoo qinée náqi fee ianáuree. ; %Misá Yóoseefaana nímuna Reeubeenafa sía qáfanau. Mifá aniréenoo madikakí óoqu qáfoofanoo sía márufanoo narí qamunna anaqáana qinau. G*}||\{-zybxxw-v1ttrqpvpo==X<<~;;:I9887+6\5y4\3210//-,+*s)y(('^&%% ##,"-!l8o+:LXFC G `x.EGgHI ."Óo maasá úriqararafa maasá qikeekú qikaaku óoqai sipsípa kai rakísi marúsa márufaqa maasá fáqa maqee minásaa kai rakísidaqa. Ínnee miqí qímasee Fáraoona qímamifánoo mifá Kooseena máqa ínni nímiannoo. Isipa máqannaasa sipsípa rakísiranara níkoo uqanná qáidanoo. Minára ínni náaduma sáa Kooseena máqa nímiannoo.G .!Qinée miqí qímasee qímamisáananoo Fáraoofa ínni náaramásee ínnee aináini márianara iráinaqá maaqí qímasee qímamiaqa. .FW . Qinée ínniara sipsípasaa rakísi máriasa máridaqa náriqa sipsípa faqa burimakáu faqa náriqa aiqáma áinaina faqa máree qumiaa foo qímasee qímamianaura. 3Ea .Yóoseefaafa ikí raqaséenoo narí áfasausa mára fáqa narí ákoona áiku ásauku aiqáma fáqa qímanniminoo qinau. Qinée Fáraoofa máriqoo óoruree ínniara qímamianaura. Qiní qíkoofa fáqa qiní qífasausa fáqa Kannaana máqusaindari qinée márunnannai qumuréeaa foo qianáura. 0D[ .Ikí ráqee márufanoo Yakooboofa Yóoseefaana qímaminoo qinau. Dóo qinée kúqiraridaqa qinée maqee aní qáfeeqa anée sía kúqina máriana káqi máriana. C .Yóoseefaafa narí qóosa rarisée marú karánaki akaráma fufanóo Kooseena máqa máaqai narí ákoona paqúrirara finau. Óonu paqúrimmaseenoo Yóoseefaafa narí ákoona anukakí óonu mafi káqaramma umáreenoo kísaaqasaa ikí ráqee márinau. B .Yakooboofa Yúdana aiqoofanóo indaarú óoqu Yóoseefaana qímaminanoo Kooseena máqasaa misá paqúriani féera aiqanáu. dAC .Yóoseefaana faiqì qára Isipa máqasaa kambíqaqau. Miqandá fáqa Yóoseefaana fáqa Yakooboona faqa moodáanaki ootúpamásee 70 fásiqa óoqu fíqau. Yakooboofa narí áiku ásauku faqa Isipa máqusai máru ufafa. @ .Yakooboona áiku ásauku uqanna Isipa máqasaa óoqufusaa aiqáma moodáanaki 66 máriqau. Misá nínaakuqmaaka sía nísaanariqa. ?' .Dóo miqímmasee Yakoobooona áiku ásauku 7 narí aináinira manáaqa Rabanafa Raseera námmarina ámunasaa Biriqaa námmarinasaa máqanau. 4>c .Biriqaa nammarina faiqi moó Nafatarifá márinau. Nafatarina faiqi námu maaqí miqá máriqau. Yaqaseerafa fáqa Kunifa fáqa Yeeseerafa fáqa Sireemafa fáqa máriqau. =y .Biriqaa námmarina indarúqaa faiqi Dannafá márinau. Dannana faiqi moodáa márinau miná áuqu Qusimafá márinau. <) .Dóo miqímmasee 14 Yakooboona áiku ásauku Raseera námmarinasaa qari kambiqaqau. (Rabanafa Biriqaa námmarina narí aináinira mánaaqa Ráseera námmarina narí áraamuna ámufanoo mifá maréeqeenoo narí afaaqi Yakooboona ámufanoo faiqi maaqí mándee máqanau.) \;3 .Beenasaminna faiqi námu maaqímmiqa máriqau. Beerafa fáqa Beekeerafa fáqa Asabeerafa fáqa Keerafa fáqa Naamanafa fáqa Eeqifa fáqa Roosafa fáqa Mupimafa fáqa Qupimafa fáqa Aratafa fáqa máriqau. =:u .Yóoseefaana faiqiqára qaaraqánda Isipa máqasaa kambíqaqau. Miqandá núqu Mannaseefa fáqa Eefaraimmafa fáqa máriqau. Miqandá nínoofa Aseenata námmarifa márinau. Aseenata nammarina ákoona áuqu Pootifeeráfa márinau. Mi fasiqáfa Qeerioporisa máqannaa amaana máqasaa rakísi marúfa márinau. 9y .Yakooboona ánaaqa Raseera nammarifa faiqì qaaraqánda máqanau. Yóoseefaafa faqa Beensaminnafa faqa máriqau. 8 .Dóo miqímmasee Yakooboona áiku ásauku 16 nári aináinira mánaaqa Rábanafa Reeaa námarina ámuna Siripaa námmarinasaa máqanau. P7 .Aseerana faiqi námu Iminaafa fáqa Isauaafa fáqa Isififa fáqa Beeriaafa fáqa misá nísookifa Seera námmarifa faqa máriqau. Beeriaana ámaaku qára Qeebeerafa faqa Marakieerafa fáqa máriqau. 6 .Kadana faiqi námu Seefoonaa faqa Qakifa faqa Sunifa faqa Eesaboonafa faqa Eerifa faqa Aroodifa faqa Areerifa faqa máriqau. ~5w .Miqímmaseenoo Reeaa námmarifa Yakooboona faiqi námu Meesapotamia máqusai máridanoo máqanau. Mánaaqa moodáa áuqu Dinnaa námmarifa miná fáqa miqóo máqanau. Doo Reeaa námmarina faiqi námu mánaaqa akoonaiqí aiqámausa 33 máriqau. [41 .Seeburuna faiqi námu Seereedafa faqa Eeroonafa faqa Yareerafa faqa mariqau. a3= . Isakarana faiqi námu Toorafa faqa Puaafa faqa Yasubafa faqa Simaroonafa faqa máriqau. 2y . Yudaana faiqi námu Seeraafa faqa Peereesafa faqa Siraafa faqa máriqau. Yudaana faiqi qaaraqánda Eerafa faqa Oonanafa faqa máriiufaqa Oonanafa Kannaana máqasaa kúqinau. Peereesana faiqi qára Qeesaroonafa fáqa Qamurafa fáqa máriqau. a1= . Réefina faiqì námu Keerasoonafa faqa Kooqafa faqa Meerarifa faqa máriqau. 0} . Simeeona faiqi námu Yeemueerafa faqa Yaminafa faqa Ooqadafa faqa Yakifa faqa Sooqarafa faqa máriqau, misa aiqámausa moodáa ánaasee faiqi námu máriqau. Moó ánaasee faiqi Saurafa márinau. Miná ánoofa Kannaana máqannaa ánaasee márinau. g/I . Reeubeena faiqi námu Qanookafa fáqa Parufa fáqa Qeeseeroonafa faqa Karamifa faqa máriqau. . .Yakooboona faiqi námu Isipa máqasaa óoqu fúsa maaqí miqá máriqau. Yakooboona óoqa fáiqi Reeubeenáfa márinau. 1-] .Yakooboofa narí faiqi námu fáqa narí ánaiqi mára akoonaiqíuqa fáqa narí áraamuqmaaka faqa narí ánaiqi mára mánaaqauqa faqa aiqáma nífiqee óoqu fínau. A,} .Misa nári aandáu áina faqa náriqa umíasana faqa Kannaa máqasaa marídaqa maqéeiunauqa aiqáma máree óoqu fíqau. Yakooboofa narí áiku ásauku aiqáma nífiqee óoqu fínau. ++Q .Beeraseeba máqusa Yakooboofa quqásee Kannaana máqa máaqai óoqufinau. Miná faiqì námu Yakooboona faqa nári faiqì ánaaqiuqa faqa nári nínaaqmaaka faqa máreeqee qóosa rarisée marú karána Isipa máqannaa karaambáiqa Fáraoofa nímaqoonasaa quqásee nífiqee óoqufiqau. j*O .Qinée aní fáqa Isipa máqasaa óoqu fúanaura. Yóoseefaafa aní faqa Isipa máqa máaqaki márinana máriinana kúqinnaranoo. Máriinaqa kásooaqee kafáa ani áiku ásauku maréeqee kafáa Kannaana máqasaa quqáanaura. m)U .Qufanóo Ánutufa qímaminoo qinau. Qinée Ánutusa aní ákoona Ánutusa máridaqa. Anée sía Isipa máqasaa óoqu fíraranara rufíaa. Mi maqánasaa óoqu márinaqa aní áiku ásauku firaa maqanaasaikámma nísaanaura. 0([ .Miqóo eendáki faiqaqée ufanóo Ánutufa qainásaa áfu náreenoo qinau. Yakooboo Yakooboo qufanóo Yakooboofa foó qímaseenoo qinau qinée maaqóo máridaqa. ' 9 .Yakooboofa narí aináina indáaíi máreenoo Beeraseeba máqusai óoqureenoo miqóo narí ákoona Isakeena Ánutuna aandáù tatúfirana súqaminau. j&O -Idukúfanoo qinau. Qiní qímaaku Yóoseefaafa káqi máridanoo. (Qinee káqi máridaqa óoqu miná qáfarafa mifá kai aiqáma áinaina arusée úriqararafa máridanoo.) Qinée óoqu miná qáfamasee kúquanauree qinau.% -Yóoseefaafa qímannimu ufáusa nári níkoona qímami márufanoo Yakooboofa qáfoofanoo qóosa rarisée marú karáusa Yóoseefaafa quqásoosa Yakooboona áfiqee Isipa máqa máaqai óoqu fírara ururaqáu. Yakooboofa mi karáusa qáfoofanoo aundurá idukínau. ,$S -Ooruree nari níkoona qímamiqau. Yóoseefaafa sía kúqinoo káqi máridanoo, misa miqí qímasee nári níkoona qímamiqau. Mifa Isipa máqannaa aiqámausa úriqarafa máridanoo fée qiqau. Yakooboofa mi ufána írufanoo ámuqusa káqinnaindari ufanóo misá ufara sía kúqaa fée qinau. #} -Misa Isipa máqa máaqa quqásee nímaaqa nári níkoofa Yakooboofa márunnai Kannaana máqa máaqai óoru fíqau. <"s -Yóoseefaafa narí áfasausa mára Kannaana máqusai niiqámasoofaqa fufanóo qíma níminoo qinau. Ínnee aatáta fídaqa sía qiníara qímasaida narí áqi narí áqiqa fuaqa. p![ -Yóoseefaafa Isipa máqannaa ámiqira áinaina suqúséenoo qísauku qára taikásee doonkísaa óorufusasaa ámaqoofaqa mara máree múru miná ákoona ámiqau. Kafáa aatáta qúmidanoo náaninna nárana sákumana fáqa féemu fáqa nárana óosana óosana fáqa ánaasee dóonki qísauku qára taikáseesáa óorufusasaa quqásoofaqá máree óoru fíqau. = u -Yóoseefaafa narí áfasausa mára qamunna moodáa kai moodáa kai nimana nimana káì níminau. Beensaminná moodáanai qísauku qámunna fáqa siruáa munnimma 300 faqa áminau. {q -Yakooboona ámaaku mára Fáraoofa qímannimundee kái iqau. Yóoseefaafa Fáraoona ufa iriséenoo qóosa rarisée marú karáusa mara quqásoofaqá daraiwáa námu fáqa aatáta neefándinna nárana fáqa nímufaqa máree óoru fíqau. ) -Misá sía nárì umíasana aina máfi quqásee qúminnanara óonu máfi íriaqa. Isipa máqa máaqa ámiqirafa aiqáma misáindikámmiannoo. A} -Fáraoofa kafáa Yóoseefaana qímaminau. Anee qinée ufa qúnnana qímannimináqa Isipa máqusaindaraa qóosa rarisée marí karáusa fáqa daraiwáa fáqa mara máree óoru fúaqa. Minakína nárì nínaaqmaaka faqa nárì faiqi ánaaqiuqa faqa nári níkoona faqa mara quqásai óoqu marifíqa qúmuaqa. dC -Miqóo óorureeqa nári níkoona faqa nári faiqì ánaasee fáqa nífiqee maí qúmuaqa. Qumuraífaqa Isipa máqa máaqaki qáfamasee ámiqira máqa nímianaqa miqóo nárana fíqaranoo moómoo márinaqa márifaranoo. M -Fáraoofa Yooseefaana maaqí qímasee qímaminoo qinau. Aneé maaqí qímasee aneenná áfasausa qímanniminaqa nári ummaara doonkísaa mara quqásáifaqa máree Kannaana máqusai óoru fúàqa. % -Isipa máqannaasa misá miqí unára óonu Fáraoona qímamisoofanóo Fáraoofa faqa miná úriqararausa fáqa iriséeqa asasámmiqau. ,S -Yóoseefafa quandáku fánoo narí áfasausa mára aiqámausa nímooqáseenoo náìki ráqanau. Náìki ráqasoofaqá miná áfasausa mára miná fáqa ufa qiqau. ; -Miqí qímaseenoo narí ákaqa Beensaminna óonu máfi anukakí dífaa dífàamma qumáreenoo ikí ráqoofanóo Beensaminnafa fáqa ikí raqanau. C - Qinée Isipa máqasaa firaaqóo úriqararausa márunnanara qiní qíkoona qímamiaqa. Aiqáma áinaina qáfaanara faqa qímamiaqa. Qímamiséeqa doo dauní dauní áfiqee maí qúmuaqa. vg - Yóoseefaafa kaifáa narí áfasausa mára qíma nímidanoo qinau. Ínnee nífu maqasée qiní qíqafaaqa sía moósáu máridau qinée Yóoseefaasá uqanna máridaqa. Dóo qiní qíkaqa Beensaminnáfa mifá fáqa qiní qíqafaani.  - Ínnee Kooseena máqa máaqaki ínnisaa rakísianaura. Moodáannai qísauku áukuana káqi máridanoo, mi aukuana namúnaki aandaroo ída máriannoo. Ínnee faqa íneeqa faiqí ánaasee faqa ínneeqa aandáuqa faqa náararáina kúqifoora qíkooqaidanoo.  - Anée fáqa aneenná faiqi námu fáqa aneenná ánaiqi mára faqa ínneeqa sipsípa faqa ínneeqa mimmíuqa faqa ínneeqa burimakáu fáqa ínneeqa aiqáma áinaina fáqa indáa mámaree qumuráifaqa Kooseena máqa nímianaqa qiní daaqá máriaqa. ' - Ínnee kái káqi qiní qíkoo finnái óoruree aní ámaaku Yooseefaafa maaqí qínoofee qímasee qímamiaqa. Ánutufa qiní maréeqeenoo aiqáma Isipa máqa máaqasaa rakisira faíká máqaifaqa máridaqa. Sía kísaaqasaa mária, kái káqi qinée únnannai qúmua. ^7 -Minára sía ínnee fáù qiní diiqoofaqáù maa maqa maaqánaki ani máridaqau. Ánutufa diiqoofaqa ani máridaqa. Mifá kai qiní máreeqee Fáraoona oofisáauqa úriqarausaikammá qaifaqá máridaqa. Miqímmasaifaqá qinée miná aiqáma máqa máaqasaa rakísirausa máridaqa. Aiqáma Isipa máqa máaqasaa rakísirausa máridaqa. `; -Ánutufá kaí qiní maréeqee ínni indaarúnni kámma saifaqa ínni asumu marasáinaqa sía kúquaqeera, mi mookira oosannánánai kúqaa mifa ínni faqa ínni níku nísauku faqa marasáinaqa asumu márifaranoo. T# -Firaa aandaroo nárirafa maa maqánasaa qaara aukuana marasée áiqaráifanóo moodáannai qísauku áukuana káqi máridanoo. Mi kamúqoo fúka nárana úmmaqirafa faqa unakírafa faqa sía máriannoo. Z/ -Dóo maqee ínnee sía qiní qímu oosannára ínneeqa kíkiqúsifanoo nímuqusiani. Ánutufa kai qiní diiqoofaqá ínnee kúqi fóora indaarúnni kámma nímaqasee ínni dadaaqianéera qufaqá qúmiqiafana. 5e -Yóoseefaafa kafáa qímanniminoo qinau. Dóo ínnee qiní daaqá ániaqee qufaqá misá miná aaqá aniroofanóo kafáa qímanníminoo qinau. Qinée ínni níkaqa máriafanaqa ínnee feefaurúara mámaree qiní quqásoofaqa qiní qífiqamaree Isipa máqa máaqaki aináinira fáiqi kámma qísaqau. } u -Yóoseefaafa narí áfasausa mára maaqí qímasee qímanniminau. Qinée maaná Yóoseefaasa máridaa. Kúqaa fee qiní qíkoofa káqi fee máridanoo féè. Miqí qufaqá miná áfasausa mára tautú máseeqa náaquqoofaqa sía ufa qiqau.   -Yóoseefaafa firaaqóo ikí ráqaida qufaqá Isipa máqannaasa mádaanai máridaqa iriséeqa óonu Fáraoona qímamiqau.   / -Yóoseefaana aundurá dapíkufanoo narí aináinira fásiqauqa nífusaa ikíraqararusía minnísee sía amanaíkufanoo niqi qámasoofaqa mádaanai fiqau. Fífufanoo Yóoseefaafa narí áinaina faqa kai máridanoo qímanniminau. Qinée ínni níkaqa Yóoseefaasa máridaqa. _ 9 ,"Qinée náqimmasee fée maa faiqífa sía qiní faqa óoru fínaqa qeeqáràa qeeqá qíkoo fínnai óoru fúanauree. Qiní qíkoofa mandá úmmaara márainaqa qáfaananoo sía ámiqiannoo, mandáikammíannoo.K  ,!Miqí qímasee qinée qeeqá qíkoona qímamiqiafana. Maqee qinée qeeqá qíkaqa ámaaqa máqeeqa aní aináinira faiqi kíananoo qiní qíkaqa fannoo narí áfasausa faqa óoru fúannoo. `; , Qinée qeeqá qíkoona maaqí qímasee qímami qiafana. Qinée qeeqá qíkaqa ákiiqara ummaara máraanauree qiqíafana. Qinée sía miná áfiqee úriqa aní nífairira úfa qinée máraanauránoo fée qiqíafana. ,S ,Maasá qíkoona ámuqusirafa firaaqóo maa faiqínaki máridanoo. Mifa ásooqa uqanná máridanoo maasá maaqáamma sáananoo mi ummaaráfa miná kuqá áruannoo. C ,Yúdafa Yóoseefaana kaifaa qímamidanoo qinau. Maasá qeeqá qíkaqa quqáseeqa óonuráananoo maasá qíkoofa maasá qíqafamaseenoo dóo narí faiqiara ámuqusinanoo kúquannoo. ?y ,Ínnee maaná qinée únnannaindaraana áfiqee fífanoo moó áinaina miná afaaqaí kambíqáinaqa qiní minára qimudáòo qírafa asooqá márunnaqoo qiní dáruannoo fée qinau. A} ,Moó fannoo fífufaqa qinée minára káasau áandau fánnoo qiní faiqì arusée rakéekaamma námaseefoo qiqíafana. Mi fasannái sía kafáa miná qáfeeqa. Dóo mifá taikáfinau. 3a ,Miqí qufanóo maasá qíkoofa maaqí qímasee maasá qíma qíminau. Ínnee írimmariafanoo qiní qínaaqa Raseera nammarifa qiní faiqì qaaraqánda kai máqanau. 5e ,Miqí qufaqá maasá maaqí qímasee narí qímamiqiafana. Maasá qíkaqa óoqu fínaqa maasá óoqu fúanaura. Sía maasá qeeqáraa úriqararana áfusaa óoqu fúanaura. nW ,Qímamiseeqa máriafananóo maasá qíkoofa maasára kaifáa óoqu nárana feefauríaqee qiqau. fG ,Maasá aní ufa iriséeqa qeeqá qíkoo finnái óonuree anée qunná úfana qímamiqiafana. 3 ,Maasa miqí qímasee aní qímamiafana anée maaqí qinau. Ínnee ínneeqa níkaqa sía áfiqee qúmiqa sía qiní qífusaa ánifaranoo fee qinau. A~} ,Miqí qunaqá maasa maaqí qímasee aninná qímamiqiafana. Óo mi faiqífa sía amana narí ákoona quqáannoo. Mina faiqi fannóo miqínanoo miná ákoofa kúquannoo fee qiqíafana. } ,Maasá miqí qímasee indaarú aní qímamiqiafana. Úriqararafa anée maasára áfiqee múqusaifaqa qáfaanee qinau. |/ ,Miqí qunaqa maasa maaqí qímasee aninná qímamiqiafana. Maasá qíkoofa asooqá máridanoo. Maasá qíkaqa faqa máridanoo. Mifa asooqá námuki mi faiqína máqeenoo. Mi faiqína áfasaafa kuqufufanóo naríaraa márifanoo maasá qíkoofa káaqa minára ámuqusidanoo. {# ,Óo úriqararafa, óoqai maasa umuráafanana anée maasá irámirinana ínni níkoofa máridanoo fée ínni níkaqa máridanoo fée qinau. z{ ,Yúdafa Yóoseefaafa máruqoo óorureenoo qímaminoo qinau. Óo úriqararafa, anee qiníara eedóo qínaqa aní faqa qifaaqa quqásee ufa qíà. Anee sía qiníara áanoo qía. Anée Fáraoona miqírafa máriananoo, úriqararafa máriananoo. y' ,Miqí qímasoofanoo Yóoseefaafa náriqa qímanniminoo qinau. Óo sía uqanna qinee miqíanauranoo. Káafa máraifa kai qiní aináinira fáiqi kíannoo. Ínnee akaqáusa nímaaqa óoruree íneeqa níkoona qímamiaqa. Yudafa Beensaminna ámaaqa máqarariu úfafa. x! ,Miqí qímasoofanóo Yúdafa qinau. Óo úriqararafa maasá nána ufa fée aní qímamianaúree. Maasa náqi mándee fée maasá qeeqá andeeqáranara qianáuree. Anee maasá kíkiqa qúsimáriannana náqimmásee fée qáoo qíanáuree. Ánutufa maasá áaqarana koorooínoo. Sía káafa máraifa kai aní aináinira fáiqi máriannoo, maasá aiqámausa aní aináinira faiqi márianaura. Gw ,Áqufuma fufanoo Yóoseefaafa qinau. Ínnee náqi fée ífee. Ínnee sía fée íridee, qinée maaqíra úriqararausa qeeqá afuneennóo ínni úmmuarirana paqúriranara, sía fée írifee. 7vi ,Yúdafa narí áuna ákaqa faqa Yóoseefaana máaqai óonuree qáfoofanoo Yóoseefaafa káqi máaqaki márinau. Márufaqa misa aniréeqa nóorindari maqásaa áqufiqau. ^u7 , Beensaminnána uqáki paqúri másoofaqa miná áfasausa mára aiqámausa nímuqusufaqa nári qamunna aiqámausa rakéekaa iqau. Miqóoqari nári aináina doonkísaa quqásee óonu quándakufaqa maqúsai ániqau. Tt# , Yóoseefaana aináinasaa rakísirafa indaarúqáanaindi náaree qáfamaséenoo miqóoqáraanaindiki miqóo qáfamaséenoo kafa miqóo qáraanaindiki qáfamaseenoo miqí kai mámaree aiqámausa uqákiaqa ámiqimmasee qáfanóo finau. Miqí mámareenoo misá nínaaqiannáana Beensamminá uqáki qáfoofanoo káafa mináki márinau. dsC , Miqí qímasoofaqá misa kái káqi nári uqáuqa afiqú maqásaa quqásee idukíqau. |rs , Yóoseefaana aináinira fásiqa fánnoo misá ufa iriséenoo qíma níminau. Dóo amaná ínni ufa máu kai fuanáura. Yá fasiqána uqáki fée márinafa mifá kaí qiní aináinira fáiqi máriannoo. Ínnee aiqáma nímaaqa fifáranoo. 1q] , Anée maasá uqá kíaqa randásee qáfa. Yána uqákífee mi ainaináfa máriannoo fée doo mifá kaí kúquannoo, maasá aní aináinira fáiqi kámambi márianaura. 1p] ,Maasá óoqai indaarú nárana feefauríafánna múnnimmafa maasá uqáki máruna miná maasá sía qúmuariqa miná Kannaana maqúsaindari mara máree kafáa múqu aní ámiqa. Maasa miqí marúnausa máridaqa náqi máseeqee áni úriqararana máaqakinaa siruáa faqa kóora faqa máraanauree. o/ ,Qímannimisoofaqá misá qiqau. Óo úriqararafa maasá aní ufa óosanara randáidaqa. Sía uqanna maasáki maaqíra mánda óosana máridanoo. )nM ,Miqí qímasoofanoo miná aináinira fáiqi fánnoo iriséenoo nífaqee finau. Misá óonu paqúri mándeenoo Yóoseefaana ufa káì misá qímanníminau. Tm# ,Nánaree ínnee qiní úriqararana káafa qúmmuari fée, mifa minaki kai nammári néemarina. Mifa minakí afunee qáfeemari káafana qúmmuariafanoo, ínnee mandá áinaina uqanna áuqaafanoo fee qia. ql] ,Doo máreeqa káqi kaaqóo maqúsa quqásee níanai fufanoo Yóoseefaafa narí aináinasaa rakísi marú faiqína aiqéenoo qinau. Anée kái káqi misá nínaaqianna fúà fídana óonu misá rafáaqafusee maaqí qímasee qímannimia. Ínnee náqi fée ifaqée qinée ámiqimma nímaqaunnana ákiiqara mandáikamma qímaqee fée. Miqí qímasee qímannímia. ikM ,Kanánaana kéekoo qufaqá dóo misá nárì doonkíuqa námufaqa niqiqoofaqá óorufiqau. 8jk ,Miqídana ínaaqiannaana uqákina narí munnimma nárana feefaurína námufaqa qiní siruáa kaafa faqa miná uqá adíanai rua. Miqí qímasoofanóo mifá qímamúndee inau. hi M ,Námasoofanóo Yóoseefaafa narí máaqakinaa áinainasaa rakísi marú fasiqána qímaminoo qinau. Anée misá uqá maraséenana minakíaqa nárana uqá rúma qumbiqásainaqa máree fuaqa. Moó úqa sía apeeqúniani. Amana káì márinaqa máree fuaqa. Misá munnimma fáqa nárana feefauríana náriqa uqá adíanai rúmasainaqa máree óoru fuaqa. 6hg +"Yóoseefaafa narí qufanóo miná difáanikinaa nárana maréeqaida misá pirítakiaqa quqá máreenoo Beensaminnaíndiki fíqaramásee moodáannai qísauku 5 kari nárana quqánau. Quqásoofaqa nárana faqa úainna námmari faqa néeneesoofanóo doo nifaaqa idukú fufaqa qufaina qíqa asasiqau.dgC +!Yóoseefaafa narí nárana suqée marú faiqína qumeé kaí qímamufanoo mi faiqífa misá nífasaana indaarú mara óoqu mara ámaqaseenoo miná ánaaqiannaana miná múqufi óoqu mara ámaqasee miqímmámaree ínaaqíana níkaqa fannoo átinni óoqu márinau. Misá nárì óoqufaaqéeuna qáfamasee tautúmasee narí qáfee narí qáfee iqau. f + Miqí qufanóo suqée marúfa nárana náadu náadu rakíqanau. Yóoseefaana áaduma téeboorasáa rakíqa ámaqanau. Kafaa miná áfasausa mara náaduma téeboorasáa rakiqa nímaqanau. Isipa máqannaasa minaki née márusa náaduma moo téeboorasáa rakíqa nímaqanau. Isipa máqannaasa Qeeburu máqannaasa fáqa nárana nárara níkooqee márusa márunara náadu náadu naqau. Ie +Ikí ráqeeseenoo nammárinnnai aukunu nammári uquséenoo narí aukunu afeekaiká mándeenoo dóo misúnnai qumuréenoo narí suqée marúna qímaminau. Dóo nárana rakíqaannee qinau. sda +Miqí qímaseenoo kái káqi fíndifufanoo quqásee finau. Miná ámuqusa firaaqóo narí ákaqara mandáikufanoo finau. Yóoseefaafa misá nífusaa ikí ráqaaqaa ufanoo quqásee narí faiqée máru rúmmanai óonuree ikí ráqanau. lcS +Miqímmasoofanoo Yóoseefaafa narí ákaqa Beensaminná qáfamaseenoo qinau. Maaná ínneeqa níkaqara qíma qímufaqa íriafanafee. Qímaseenoo Yóoseefaafa qinau. Qiní qímaaku Ánutufa aní ámiqi ámiqimma ámaqaani. Lb +Qufaqá misá iriséeqa qiqau. Eeóò aní uréeqara áinainira fáiqi maasá qíkoofa káqi máridanoo. Miqí qímaseeqa misá kafáa Yóoseefaana óorínni nóorindari maqásaa áqufiqau. @a{ +Miqímmásoofanoo Yóoseefaafa misára ámiqi fée másee máridee qímasee irámirínau. Ínneeqa níkoona náuraiqiara qíma qímufaqa íriafanafa maqee káqi fée máridanoo fée. 8`k +Yóoseefaafa máaqai aniroofaqá misa nárì máaqaindari máree qúmu ainaináusa mara máree máaqaki mifá márunnai óoruree mina óorinni nóorindari maqásaa áqufiqau. p_[ +Miqímmasee misá nári máree qúmu ainaináusa Yóoseefaafa suani qámbaana aniráinaqa ámiraree qímasee deedaqiqau. Yóoseefaafa súani qámbaana ínni faqa nárana naanáuranoo fee qímasee qímannimunara irisée deedaqiqau. =^u +Quqáseenoo misá nífiqa máreenoo Yóoseefaana máaqaki múnu quqáseenoo nammári nímufaqa níku nammári uqusée máriqau. Misá doonkíuqa faqa nárana nímufaqa naqau. j]O +Miqí qímasoofanoo Yóoseefaana aináinasaa rakisi máru faiqífa iriséenoo qinau. Doo ínnee nifaaqa quqáaqa. Sía rufía rufía iaqa. Ínni Ánutufa ínni níkoona Ánutufa mifá kai ínni munnimma ínni uqáki rinau. Doo qinee ínni munnimma máreeqa. Mifá miqí qímaseenoo Simeeoonna karabúsaki máruna idukú éeqeenoo misáki quqánau. `\; +Maasá mi munnimmána fábaqa maasá qeeqáindi moó fáqa fíqaramasee nárana feefaurírara máree qúmidaqa. Yáfee moó fánnoo maasá uqákiaqa maasá nárana feefauríafánna múnnimmana kafáa uqárinau fee. m[U +Maasá maí feefaurú mámaree óoru fíiufaqá aanái óoru faiqárara úiqaana arasée maasá qeeqá sakuma úqa sánda idukúsee qáfaafánanoo maasá aiqámausa áquafanna munnimmafa aiqáma maasa uqáuqa adíanai márinau. Z} +Óo úriqarara amanée maasa ufa írinnaree. Óoqai maasa qeeqá máaqaindari maí qumurée nárana feefauru iqíafana. tYc +Misa miqí qímiriseeqa miná ainainásaa rakísi marú faiqína máaqa kooqíki óonuree qímamiqau. ~Xw +Yóoseefaana máaqai nifiqee múnu quqárara fímarufaqa misá rufíaidaqa óonumafi írimariqau. Indaarú nárana feefauríafanna múnnimmana maasá mara máreeqa qímaaqai múrusee mi munnimmána maasá uqáki paqúriafannana ákiiqara maasá maí qifiqee ánidanoo. Misá kái káqi maasá darusée maasá doonkíuqa marasáifaqa maasá misá aináinira fáiqikianaura. xWk +Aináinira fáiqi fánnoo mifá qímamundee ínoo misáuqa nífiqee Yóoseefaana máaqaki múnu quqánau. V +Yooseefaafa Beensaminna qáfamaseenoo narí máaqakinaa aináinasaa rakísi marú fasiqána qímaminoo qinau. Anee maa fasiqáusa nífiqéenana qiní máaqaki múnu quqáa. Misá súani qámbaana qiní faqa nárana neefáranoo. Anee aandáù aruséenana deedaqía. U# +Miqí qímasoofaqa Yakooboona faiqi námu mi saqari anoonáusa faqa munnimma moómoo qaara karí mára máree Isipa máqa máaqai Beensaminna fáqa áfiqeeqa óoqu fiqau. Miqoo misá Yóoseefaafa máruqoo óoqu kikíqa mambufanoo Yóoseefaafa misá níndafanau. kTQ +Aiqáma afeeka faqáa Ánutufa dadaaqínanoo mi fasiqáfa ínniara qimudáòo qíani. Qimudáòo qímaseenoo Beensaminna faqa ínni nikaqa moó faqa kafáa nímiani. Qinee qiní faiqi námu kakasífanoo doo sáina kakasíani. @S} + Ínneeqa níkaqa áfiqee óoqurandee kai káqi úruaqa. ;Rq + Ínnee moómoo munnimma qaara kari afaqámaree óoqu fúaqa. Ínnee óoqai munnimma ínni uqa adíanai márufaqa qáfaqau. Abee, áaqamasee munnimma ínni uqáki kafáa quqaqau. FQ + Miqí qufanóo misá níkoofa qímanniminau. Doo amaná ínneeqa miqíqa miqíaqa. Ínnee maa maqa maaqána kínaana ámiqira áinaina ínneeqa uqaki rúmammareéqa kaqí ními maría ainainnára foorá múqu mi maqannáasa úriqararana ámiaqa. Saqári anoona qóodaa faqa ookasaasá anoona qóodaa faqa adíafaa ímari saqari qaqamána anoona faqa oofauna fooqáa íra áinaina anoona faqa kasá fooqáana anoona faqa máree ooqu fúaqa. kPQ + Maasá sía aní faqa kísaaqasaa ufa qífau, maasá amana qaara kari óoquree ururée únaiqini. ;Oq + Qinée qeeqá márirana miná ámaaqa máqaanaura. Anee minára qiní kíkiaqa úsua. Qinee sía áfiqee andeeqásee anée íannannai úriqa qinee aní nífairirana máraanaura. gNI +Miqí qímasee Yúdafa narí ákoona maaqí qímasee qímaminau. Qípoo anée maasá qíkaqa qiní qísaukuki quqásáinaqa maasá doo fíndifi óoqu fúanauranoo. Miqínaqa maasá sía dáara ráinaqa kúqunauranoo. oMY +Misa iriséeqa kafáa qímamiqa qiqau. Mi uriqararáfa maasára fáqa maasá faiqì ánaaseera fáqa ireenoo. Ínni níkoofa káqi fée máridanoo fee qinoo. Kafaa ínni níkaqa moó máridanoo fée qinoo. Miqí qímasee maasá iraifaqa qímamiqa. Maasá náqaa fée másee maasá qíkaqa áfiqee qúmuaqee qianínnanara írianauree. Sía maasa íriqa. !L= +Yakooboofa mi ufána iriséenoo qinau. Ínnee nánaree moómoo úmmaara qiní qímidee mi uriqararána qímamíqa maasá qíkaqa máridanoo fee qífee. SK! +Anée sía eedóo qínanoo maasá qíkaqa sía óoqu fínaqa sía amana fífau óoqu fúanaura. Mi maqannáasa úriqararafa qinoo ínni níkaqa sía qúminaqa sía qiní qífusaa nifáranoo fee qínoo. dJC +Anée qiní qíkaqara eedóo qínaqa maasá áfiqee óoquree aní nárana feefauríanaura. NI +Míqi qímasoofanóo Yúdafa qinau. Mindáraa úriqararafa maasá óori runúsee qímaqimifaqa íriqa. Ínnee ínneeqa níkaqa sía áfiqee qúmiqa sía qiní qífusaa nifáranoo fée qínoo. _H9 +Isipa máqa máaqai feefaurúmmamaree múrusoo náranna Yakooboona áiku ásauku náma taikásoofanóo Yakooboofa narí faiqi námu qímanniminau. Kaifáa óoquree káqikaa nárana feefaurúmma múrusaifaqa náà. TG % +Kannaana máqa máaqaki aandaróo firaafá nárinoo mandáika uqanná inau. F *&Miqí qímasoofanóo Yakooboofa qinau. Qiní qímaaku sía uqanna ínni faqa fúannoo. Miná áfasaafa dóo kuqu fufaqá mifá naríaraa máridanoo. Aanái mandáinaina paqúrinaqa qinée maaqírausa asooqá ínni mi ummaaráfa dárinaqa kúquanoora.KE *%Reeubeenáfa narí ákoona ufa iriséenoo maaqí qímasee narí ákoona qímaminau. Óo qípoo, qinée Beensaminnásaa rakísianaura. Qinée sía miná áfiqee ururáanana miná ákiiqara qiní qímaaku qára náruà. Anée qiní qísaukukí quqásáinaqa qinée ámiqi másee áfiqaqa níniinaqa áfiqee úruanaura. +DQ *$Yakooboofa rufíaidanoo maaqí qímasee narí faiqì námu níqinau. Ínnee qiní faiqì námu mandáika máqìmaqée máriafanoo. Yóoseefaafa doo taiká fufaqá, Simeeoonáfa faqa taiká fifaqá kafáa ínnee Beensaminnána faqa áfiqee fíraree qídee. Qinée ummaarakí kaí máridaqa. )CM *#Qímamiséeqa nári uqáuqa idukúsee óoraqasee qáfoofanoo aiqámausa munnimma káqi márinau. Misa qáfamasee nári níkoona Yakooboona faqa rufíaqau. {Bq *"Nimiséeqa nárana taikáinaqa kafáa qúmiqa ínneeqa níkaqa fáqa áfiqee qúmuaqa. Muqusaifaqa qinée miná qáfamáseeqa ínniara kúqaa sía nipuráraa fásiqauqee kúqaa úfakai qímariasee qímaseeqa ínni faiqí idukú nímianaqa ínnee maqee maqee nárana aina feefaurída óoruree qumurée qiqá nuaqee qinoo. Misá miqí qímasee nárì níkoona qímamiqau. xAk *!Maasa miqí qímasee qímamiafanóo mifa miná iriséenoo qinoo, qinée maaqí másee ínni nimanída qáfaanauree qinoo. Ínnikiqari moodáafa qiní faqa márinaqa ínnee akaqáusa sakumma aina máree múru faiqì ánaasee nímiaqa. R@ * Maasa moodáa fásiqa faiqi námu qísauku qára taikásee qíkunnooqu qaara marasée 12 máridaqa. Maasá qíkaqa moó fánnoo narí ákoona fáqa Kannaana máqusai máridanoo, moó fánnoo kúqinau. ?' *Miqí qifaqá maasa maaqí qímasee narí qímamiqa. Óo maasa sía nipuráraa fásiqau máridaqau. Maasá kuqaa ufa qímarunausa máridaqa. A>} *Isipa máqannaa karaambáiqa fánnoo áanoo qíra úfa kaí maasá qíma qímaqeenoo. Mifa maasára ínnee qiní maqa máaqaki nídaqa nipurée máriafanoo fee qímasee rairai qínoo. 2=_ *Miqí qímasee faiqaqée máriufaqa iáqoo kanánaana nári níkoofa Yakooboofa márunnai Kannaa máqusai óoruree aiqáma mi ainaináusa kambíqoonara qímamiqau. < *Qáfamasee narí áinaina náaramaseenoo qinau. Ínnee anirée qáfaaqa qiní munnimma kaifáa qiqá qímiafanoo qiní uqáki máridanoo. Miqí qufaqá misa nímuqusa mandáikufaqa rufíaidaqa qiqau. Ánutufa maasá náqaa féemma qímaqeenoo fée maaqínoo fée. +;Q *Yóoseefaana áfasausa mára nárana nárì doonkísaa quqásee máree fífii ufaqá eendúfaqa aanái úiqaana arasée faiqárara ímarufanoo miná áfasaafa moofánnoo narí doonkí nárana ámirara narí uqá óoraqasee qáfoofanoo miná munnimma uqá adíanai márufanoo qáfanau. j:O *Miná áfasausa mára feefaurúmmásoo náranna náriqa doonkísaa quqásee máree óoru fíqau. 9 *Yooseefaafa narí aináinira faiqiuqa qímannimufaqa nárana miná áfasausamara uqá umbiqáseeqa misa múnnimma kaifáa náriqa uqá adíanai uqárumasee nímiaqa, aanái fída neefándinna nárana faqa nímiaqa qufaqá eedóo qímasee miqímma nímiqau. J8 *Yóoseefaafa misá ufa iriséenoo quqásee umeenní óonureenoo ikíraqa séenoo óonu randée áninau. Ikí ráqarafa taikóofanoo ufaqírana amanaíkufanoo óonu randée áninau. Aniréenoo misákina Simeeoonnána qumárasee misa nífusaa rumbánau. Yóoseefaana áfasausa qumumáree Kannaana máqusai óoru fú ufafa. R7 *Yóoseefaafa misá qímaru ufána umeé kaí írimarinau, miqí marúnara misa sía íriqau. Misá Yóoseefaana faqa ufa qianée qímasee qímarufanoo moó fásiqa fánnoo misá ufa quandée márinau. ~~M}|${zLyy x wwv!uAtsLrq[on==,<Mi-tamummaqara fasiqána ufa maaqí qídanoo.Ánutufa maa-maqánasaaqaraa fasiqara ínnee aiqáma ainaina úriqararausa máriaqee qinau. Sía akaqá ainainara kaifáu qínoofau. Aiqáma ainainara qínoo. Maasá maqee qáfaidaqa sía maqásaa fasiqa faiqifáu aiqáma ainainara úriqaraidaqau. FMAnée faiqí áuqeeqeenana qangiroo ámeemaanai qúsa aukuana qúsa kamu quqáananoo.Anée káaqa qárana faqa úriqararana faqa Karaambáiqara foora márirana nímiananoo.Maa-maqánasaa ainaina aiqáma uqanna úriqararanaikírana Ánutufa nímiananoo. Tamummáqara fasiqa ufa miqí qímaqoofa máridanoo. >LuÓoqeenáa tamummaqarausa ákara minára maaqí qídanoo.Óo Ánutu, faiqí nánee máriafanee anée misára íridanee, káqi fífau fasiqara mináree aní ámuqusidanoo fee. AK{Maasá náaru fúka ánianínna maqa maaqanara qídaqa. Ánutufa sía qangiroora ínnee minásaa rakísiaqee qinau. Faiqí faiqi maaqóo qáraasá kai minára rakísiaqee qinau. "J=Maasá sía misá ufa kái irisée kúqaa fee qídaqa Ánutufa misá ufa dadaaqammasoofaqa faiqí sía amana áuqaaqaa íra ainainna firaa ainaina óosana óosana faiqí ánaasee dadaaqímaru ainainna áuqusoofaqa maasá miná qáfeeqa kúqaa fee qídaqa. Ánutufa narí íriranannai kai narí maraqunannai kai óosana óosana fasiqa anaasee dadaaqíra ákoofasaikirana faiqí ánaasee níminau. Miqúnnannai faqa maasá innaarúnaindaraa asumu marirana qímianinnanara kúqaa fee qídaqa. Maasá asumu qímimaruna óosanara qu úfafa. oIWMaqee innaarúnai firaafá úriqararafa maasáki ani máridanoo. Mifá maasá qumáreeqee asumu márirana qímiraree qídanoo. Maasá mi-firaa ainainnára iriséeqa minníseeqa náqi fee mándee Ánutunara rufíasee yáifee fuanáuree. Sía amana, káqi dárírafa kai firaafá máriannoo. Karaambáiqa narí uqanna óosana arasée narí innaarúnaindaraa asumu qímiranara narí faiqi námu qímannimisoofaqa irisée quándaki maasá qímaqimiafaqa kúqaa fee qímasee íridaqa. XH)Óoqai qangiroo qímannimu úfafa kúqaa ánoonaiki márinau. Qangiroouqá rirímma innaarúnai uréeqarausa máridaqa faiqí moó fannoo misá ufa irisée rukíasoofanoo Ánutufa miná ákiaqara nárinau. 2G _Minára maasá ánoona ufa írimariafannufana qumáreeqa ámiqimma rakísi qumáraanauranoo. Sía miqífanoo maasá nammáriara foora áufinoo maasá máree fúandoora. lF SQangiroouqá náqi fee iqá máridee. Misá aiqáma maraquna kái máridaqa Ánutuna aináinira ainaina máridaqa. Mifá innaarúnaindari niqiqáinaqa faiqí ánaasee innaarúnai fifándinausa dadaaqiaqéera niqiqáidanoo.E { Ánutufa narí ámaakuara kafáa maaqí qinau.Anée maaqóo qiqá daaqá qísauku uqannái óoqumari fínaqa aní namuqáa narusée óonumafi aní áramandunnai quqáanaura. Sía qangiroora miqí qinau. Narí ámaakuara kai miqí qinau. {D q Aiqáma qámunna fúka mári ifanoo náuraanaikidanoo faiqí miná raqándaamma quqásee fúka ákidaqa. Maa-maqa maaqána faqa innaarúna faqa anée áuquqoonafa miqí kai ínoo qamunnara foora náuraanaikinana raqándaama quqásee fúka máreennaranoo.Anée sía qamunnara foora sía náuraanaikinnáranoo anée náaru náaru márianandee kai iná márinnaranoo. +C Q Mi-ainaináusa dóo taikáfuannoo aneenná kai káqi márinnaranoo mi-ainaináusa óoqai máriu qamunnara
foora óoqeenáafaikámafinóo afauqáqaannoo. !B = Ánutufa kafáa narí ámaakuara maaqí qinau.Anée karaambáiqa máriananoo óosana ároo aukuana maa-maqa maaqána óosana arasée áuqunafa máriananoo.Anée aneenná ásaukunnai innaarúna faqa minakí mári ainainna faqa áuqunafa márianafa máriananoo. {A q Anée andeeqára óosanara rímarianafa máriananoo. Anée mandáinainara fídiaqaa ímarianafa máriananoo.Minára kai aní Ánutufa aní aqoónausakinaana rusandeesámumasee maraséenoo firaanáikamándoofa máridana asasímariananoo. h@ KÁnutufa qangiroouqára miqíaqee qinau narí ámaakuara maaqí qinau.Óo Ánutu aní ufa írira qaari náaru náaru máriannoo.Andeeqárana namufaqa aní quqúsaki máriasa rakísida márianafa máriananoo. [? 1Ánutufa narí óoqa fáiqi maa-maqa maaqánaki quqárara maaqí qinau.Qiní qangiroouqá aiqáma miná amooqifándia foo qímasee narí qangiroouqara Ánutufa maaqí qinau.Ánutufa narí qangiroouqára úfaira foora áuquqaifaqa máridaqa.Mifá narí aináinira faiqi idáuru miqírana qangiroouqa áuqusaifaqa máridaqa. > /= YÁnutufa maaqí qímasee narí ámaakuara qinau.Anée qiní qímaaku máriananoo.Maqee qinée aní ákausaikiqa máridaqa. Ánutufa sía qangiroora mi-ufána qinau narí ámaakuara kai miqí qinau. Ánutufa narí ámaakuara moo úfa maaqí qímasee qinau.Qinée miná ákausa márianaura.Mifá qiní qímaaku uqanna máriannoo. Sía qangiroorau miqí qínoofau narí ámaaku Yísunara kai miqí qinau. C< Ánutufa qangiroo firaa nuqu rámaseenoo, narí ámaaku áuqu firaa auqu misá úriqarara áuqu ranau. Miná amana kai narí ámaaku qangiroo firaaqóo úrinnaaqararafa máridanoo. "; ?Mifá narí ákoona Anutunasaaqaraa aréenarana firaaqóo rupannooídanoo mifá Ánutuna óori áfiri ámudaani narí ákoofara foora miná amanakái uqanna máridanoo, narí afeekufannái innaarúna faqa maqá faqa aiqáma ainaina uqéera afeekaikámaqoofanoo máridanoo. Mifá Ánutuna ámaaku fannoo faiqí faiqi mandáinaina maqásaa qumu ánukama rukáseenoo narí ákoona aaqá innaarúnai aiqáma ainaina úriqararana ásauku uqannái óoru óoqumarinau. Yísufa Ánutuna ámaaku uqanna qangiroo úrinnaaqararafa máridanoo. N: Máa̱ maqee ínaaqianna kámu narí ámaakunnai maasá qímaqiminoo. Minánnai kai Ánutufa maqá faqa innaarúna faqa minakínaa ainainauqa faqa áuquseenoo narí ámaaku aiqámausakinaana marasée rusandeesámumasee ámianauree quná taikára áukuana aiqáma ainaina saqama aníndi kámmiannoo fee qímaqoofa máridanoo. K9 Óoqai Ánutufa narí márunara moómoo kari moómoo óosanannai faqa narí tamummáqara fasiqauqannai faqa maasá Isaraee máqannaa qikeekú qikaakú narí márunara naamúa qímannimimarínau. }8u 2Yóoseefaafa Isipa máqa máaqaki máridanoo wan handeeréeta faqa qisauku qara faqa 110 áukuana maraséenoo kúqinau. Kuqufufaqá misa sía kái káqi putaá íanifeera mi marasinná aku ámaqaseeqa bukísaki quqáqoofanoo márinau.7% 2Yóoseefaafa minára kaí kafáa qímanníminau. Ánutufa ínni nífiqee fínaqa qiní qímudaani fáqa mara máreeqa miqóo múnu madikáma qísaaqa. Ínnee minára qíma afeekaí kífaqa qinee íria. Misá irisée qíma afeekaikámmasoofanóo Yóoseefaafa kúqinau. O6 2Kúqiraridanoo Yóoseefaafa maaqí qímasee narí áinaina qímanníminau. Qinée kúqirarammidaqa. Qinée kuqu fúànanoo Ánutufa ínnisaa rakísidanoo ínni indaarúnnikinaqa ooqai Abaraqaammána fáqa Isakeena fáqa Yakooboona fáqa qíma afeekaíka mándee nimiqoo máqanasaa ínni níndiqamaree miqóo múnu quqáannoo. 25_ 2Mifá wan handeréeta faqa qísauku qára faqa 110 maraséenoo kúqinau. Yóoseefaafa miqóo máridanoo narí ámaaku Eefaraimmana faiqì fáqa qáfanau narí ánaiqi fáqa narí afaqnáusa faqa níndafanau. Yóoseefaafa Mannaaseena faiqì Makirana faiqi námu narí afaqnáusa marasée fírinau. W4) 2Miqóo Yóoseefaafa Isipa máqannai narí áinaina fáqa káqi márinau. W3) 2Sía rufíaaqa. Qinée ínni fáqa ínni faiqì ánaasee faqa nárana nímida rakísi nímaqaanaura. Miqí qímasee Yóoseefaafa narí áinaina nifaaqa quqáaqeera qíma níminau. Yóoseefaafa kúqu ufafa. :2o 2Kúqaa ínnee qiní mandáikamma qímaqaaneera tipúndaarufanoo Ánutufa miná mara quandásoofanoo ámiqinau. Moómoo maqee káqi máriasa márirana dadaaqíanifeera miqínau. 1 2Yóoseefaafa iriséenoo qinau. Ínnee sía qiníara rufíaaqa. Sía qinée qeeqá qifaaqa Ánutuna ámaaqa máqaanaura. ;0q 2Miná ákaqaa fasáauqa minára iriséeqa aniréeqa náriqa Yóoseefaana óorinni maqásaa kummárama fufaqá qiqau. Maasa aní aináinira fáiqi kákai mámbi márianaura. d/C 2Óo Yóoseefaa maasá qíkoofa kúqiraridanoo aníara maaqí qímasee maasá qímaqiminau. Yóoseefaa aní ákaqaafasaa aní mandáika mámaqoonara qaunúmmasaa síamma íria. Misá aní mandáika mámaqoonara dóo qinée mi ufána óosana íriqa. Maasá qíkoofa miqí qunára minára maasa aní qímamidaqa. Ani akoona Ánutuna aináinira fáiqiuqa maasa aní mandáikamma ámaqaafánna númoona minní qísaa. Miqí qufanóo Yóoseefaafa minára iriséenoo ikí ráqanau. \.3 2Misa miqí qímaseeqa Yóoseefaa funnái ufa quqáseeqa maaqí qimasee qímamiqau. ^-7 2Yóoseefaana ákaqaa fasáauqa misá níkoofa kuqufufaqá Yóoseefaanara rufíeeqa narí qímami narí qímami qiqau. Óoqai maasa Yóoseefaana mandáika mámaqaafánausa márida. Miná ákiiqara íannoofee. W,) 2Yóoseefaafa narí ákoona ákundamaséenoo narí fáqa fusá narí ákaqaafasaauqa fáqa moosá fáqa kafáa anirandée Isipa máqusai fiqau. Yóoseefaafa narí akaqaa fasáauqa áqoondikira ufa níminau. +- 2 Misa nári níkoona qirí mara máree Kannaana máqa máaqai óoruree Makapeeraa máqa máaqaki Mámaree máqusa súani óosana qáannai márufaqa miqóo óoni áamaraki ákundaqau. Qeeta máqanaa fásiqa mina áuqu Eefaroona Abaraqaammáfa feefaurú máqoonaki quqáqau. I* 2 Yakooboona faiqi námu nári níkoofa qímannimundee iqau. $)C 2 Kannaana máqusanaasa miqóo márusa ikí ráqoona qáfamásee qiqau. Níndafaaqa Isipa máqannaa firaaqóo fáaqa rúmasaida ikí ráqaida. Miqí qímaseeqa misa mi maqusána áuqu Abeera Misaraima fée qímariqau. Mi auqúna óosana Isipa máqannaa soofaaríra máqusa fée qiqau. $(C 2 Misa aiqámausa súani óosana qáanai Yóoradana námmari áfainni sakuma faqa ráisa adiuqá mara qáqimaru maqusánasaa óoruree misa firaaqóo kísaaqasaa soofaariqau. Yóoseefaafa narí ákoonara qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée 7 fáasaana soofaarinau. ') 2 Akaqáusa qóosasaa óoru fíqau. Akaqáusa qóosa rariséemarú karánaki óoru fíqau. Yóoseefaana fáqa faiqí tatúfufaqá óoru fíqau. j&O 2Miná áiku ásauku faqa miná áfasausa mára faqa miná ákoona áiku ásauku akaqáusa faqa aiqámausa Yóoseefaana faqa óoru fiqau. Misá aandáù faqa faiqì ánaaqiuqa faqa káqi kaí Kooseena máqa máaqaki máriqau. l%S 2Yóoseefaafa narí ákoona ákundarara óorufufaqa Fáraoona aaqá úriqararausa márusa faqa Faraoona kóota írimarusa úriqararausa faqa Isipa máqannaasa indaarúnniki ímaru fasiqáusa faqa Yóoseefaana faqa óoru fíqau. $ 2Minára Fáraoofa irisée qímaminau. Doo óoruree aneenná qíma afeekaíkianandee ínana aneenná ákoona ákundamasee qúmua. *#O 2Qiní qíkoofa kúqirara ídanoo qíma afeekaikámmasee qiní qíma qíminoo qinau. Qinée kúquanana qiní qirí mara máree Kannaana máqa máaqaki óoni áamara deedaqammá qáafannanaki qíkundaa. Minára amanée qinée óorureeqa qeeqá qíkoona minakí ákundamaséeqa qúmuanauree. 5"e 2Soofaarírana taikásoofanóo Yóoseefaafa Fáraoona aaqá márusa úriqararausa qímanniminoo qinau. Innee maa ufána mara máree múnu karaambáiqa Fáraoona qímamiaqa. ! 2Misa Isipa máqannaasa óosana maraséeqa qaara fasiqa níku nísauku taikásee 40 faasaanasáa marasínna Yakooboona qirí akuámaqaqau. Isipa máqannaa qaaramoó fásiqa faqa qísaukuqara taikásee 70 fáasaanasáa Yakooboonara ikí ráqaida soofaarí máriqau. A } 2Qikí raqaséenoo Yóoseefaafa Isipa máqannaa óosana máreenoo tutáqausa qímannímufaqa aniréeqa sía kái káqi mandáikianifeera marasínna óosana óosana akuámaqee máriqau. ( M 2Yakooboofa kuqu fufanóo Yóoseefaafa aundurá mandáikufanóo narí ákoona qirísaa roofeebáaqa mámbufanóo narí ákoona óori ámooqeenoo qikí ráqanau.  1!Yakooboofa narí faiqì námu qímannimi taikásee áiku raqándaammasee doo kúqinoo narí akeekú akaakú unnái finau.xk 1 Mi maqána faqa minakínaa óoni áamara faqa Qeeta máqannaasa unnái feefauriqia. Qiní minakí qíkundaaqa. dC 1Miqóo misa Abaraqaammána faqa miná ánaaqa Saráqa námmmarina faqa níkundaqau. Minakíkai Isakeena faqa miná ánaaqa Reebeeka námmarina faqa níkundaqau. Qinee minakí ínni nínoona Reeaa námmarina ákundeeqa. ;q 1Kannaana máqa máaqaki Makapeera máqusa Mámareena máqusa súani áfu óosana qáanai máridanoo. Abaraqaammáfa Eefaroonafa unnái mi maqána feefaurúmmaseenoo níkundanau. }u 1Yakooboofa nifaaqóoqa qímannimaqaseenoo maaqí qímasee narí faiqi námu qímaníminau. Qinée káqi kaaqóo kúqiqa qeeqá qikeekú qikaakú márianaki óonu ootúpaanaura. Ínnee sía maaqóo qíkundaaqa. Óoqai Abaraqaammáfa níkundara maqá feefaurú máqoofa máridanoo. Qeeta máqannaa Eefaroona máqaki qiní qíkausa níkundoonaki qiní faqa qíkundaaqa. (K 1Dóo miqímásee Yakooboofa narí faiqi námu indaarúqaana sáa óosana araséenoo aiqáma máfi nifaaqóoqa qímasanau. Miqímásoofaqa misa qísauku qára taikásee qíkunooqu qaara marasée óosana faiqi námu Isaraée máqannaa máriqau. Yakooboofa kuqufufaqá ákundoo ufafa. fG 1Miqí qímasee Yóoseefaana qímamisée quandáfinoo Beensaminná qímaminau.Beensaminna anée káasau fáiniara foorá márinaránoo.Anée kanánaana faqa eendímarinana faqa aandáu arusée neennáranoo. /Y 1Moómoo táatúqeenauqa faqa sákummauqannoo faqa ani ámiqi amiqimma ámaqaani.Óoqeenaa áaqanasáaqaraa ámiqi ámiqirafa áni ámiqi ámiqiannoo.Náaruara márira áaqanasaaqaraa ámiqi amiqirafa aní ámiqimma ámaqaani.Óosana óosana áinaina qinee qúnna ámiqi ámiqirafa aní Yóoseefaanasaa máriannoo. Anée aneenná áfasausa kiqari úriqararafa márinnanasa mi ainaináusa anísaa máriannoo. L 1Aní ákoona Ánutufa aní dadaaqíannoo.Aiqáma áfeeka faqáa Ánutufa aní ámiqi ámiqiani.Innaarúnaindaraa áakunnoo aní ámiqi ámiqimma ámaqaannoo.Maqákiqari ururáinna námmarifa aní ámiqi ámiqirana ámiani.Aní burimakáu aandáu faqa faiqì ánaaqiuqa faqa ámiqi ámiqimma nímaqaani. %E 1Miqífanoo Yóoseefaana durú fánnoo sía paruparuqíannoo típu kaí qinóo máriannoo. Yakooboona Ánutufa aiqáma áfeeka faqáafa miná afeeka áminanoo miná ásauku fannóo afeekaikíannoo. Mi Anutúfa Isaraee máqannaasa rakísirafa misá afeeka kukeeqara maqusá máridanoo. a= 1Aní namuqáa nimudáanai qímasee nári durú feefannóo aní árirara áfaqeefaranoo. ue 1Yóoseefaafa anée irumu miqírafa máridana nammári áfainni kambíqafi aqama moómoo íreennaranoo. / 1Napatari anée káasau áandaura fooqáana máridana aneenná áidiranasaa sandána núa.Anée ámiqira fáiqi moómoo máqeennaranoo. E 1Miqí qímaseenoo Yakooboofa Aseeranara qinau.Aní maqa máaqaki nárana moómoo ámiqirafa kaí máriannoo.Anée kínna ámi máriandee íra nárana kaí néemarinnaranoo. )M 1Miqí qímaseenoo Kadannana afaaqóoqa qinau.Kada nipuráraa fásiqauqa aní árifaranoo.Miqífana anée quándaki náriqa nífaqee finnáranoo.  1Yakooboofa Dannaanara miqí qímaseenoo Ánutunara innaaru qínoo qinau.Óo Yáawee qinée aní dadaaqíranara áfeesidaa. K 1Anée ukadiqara foorá aaná áfainni márinanoo qóosa fannoo aatáta fínana áiku raqúraminanoo maqásaa áqufinanoo faiqí minásaa márina afiqú áqusainanoo ánaaqiannaindari áqufuani. @ { 1Yakooboofa Isakaana qímamiséenoo quandáfinoo Dannaana afaaqóoqa qinau.Dannaafa nari máqannaasa úriqararafa máriannoo.Misa Isaraee máqannaa foorá márifaranoo. F  1Isakaafa idooára máqusa qáfoofanoo ámiqinoo márufanoo kummárama fufanóo ataufakaáqa firaa ummaara quqásee máranoo nímarinau. Mifa aináinira fáiqiara foorá aináiniannoo.   1Miqí qímasee Seeburuna qímamiséenoo Yakooboofa quandá fínoo Isakaana afaaqóoqa qinau.Isakaa anée afeeka doonkiara foorá máfinana nárana úqauqa ámuaaqa faiqaqéeia. Yóoseefaafa narí ákaqaa fasáauqa áqoondikira úfa níminau. . W 1 Miqí qímasee Yúdana qímamiséenoo Seeburunana quandáfi afaaqóoqa qinau.Seeburuna, anée ooruku námmari áfainni márinaránoo.Sípauqaindi nammáriara rufíasee aní mandaaqásee márifara.Aní maqa máaqa óosu Sidoona máqa máaqa áti raqúru áminoo máriannoo.  1 Mifa úainna néemarifanoo miná áfu fidíkandanda inóo márifanoo mimmí náamma anoona néemarifanoo áfai éekara áridanoo. @{ 1 Mifa narí doonkí timmusa úainna sándasaa rumbéenoo.Úainnauqakíqari káaqa ámiqiranasaa rumbéenoo.Mifa narí qamunna fidíka árira úainna anoonakí nammáruqinoo. ~w 1 Yúdafa karaambaíqa durú feefa uaqéeiannoo.Minásaa ani aruakínausa úriqaraqa máridaqa rakísi nímaqeefaranoo.Mifa úriqarara áuqu marasée rakísi nimaqanoo fífiinoo Siroo máqusaki óonuraannoo.Miqóo máridanoo aiqáma máqannaasa miná ámeemaanai márifanoo rakísinnimaqaannoo.
miná áiku óosana máridaqa miná ufa máu kai fifáranoo. a= 1 Yúda anée káasau áandaura foorá faiqí nárí márianafa máriananoo.Anée firaa kaasau ainainá máriana, anée aandáu arusée námasee faiqaqée ínanoo moó fánnoo sía aní áfauriannoo, rufíaannoo. 'I 1Yakooboofa miqandá nifaaqóoqa qímaseenoo quandáfínoo Yúdana afaaqóoqa qinau.Yúda, aní ákaqaafasaa aní amooqifára.Anée aneenná namuqáa ninukasáa réenana rafáaqa fínafa máriananoo.Aní ákoona faiqi námu aní óorinni niqoori sáunu áreefaranoo. L 1Ínniqara áannoo qíranasaa níqirafa máriannoo.Ínnee káqi fífau nárí márianara minára níqirafa máriannoo.Isaraée máqa máaqakína ínniqara faiqi námu fúrufaramambuaqa. wi 1Qiní írirafa sía misá kukéeqara úfaki ootúpanoo máridanoo.Qinée sía miqandá ufa suqíranaki márianaura.Misá nírana qoofaqa faiqí ánaasee narusée miqóoqari nasurídaqa burimakáu ákoonauqa náununu ateekáqau. != 1Simeeoonása Réefisa ínnee qára moodáa fídika máriafanoo.Ínnee qára ínneeqa rákira dúru sáamunnoo faiqí mandáikamma nímaqaqau. \3 1Anée nammári áufindee ímarianafa káaqa afeekaikí márianafa máriananoo.Anée sía úriqarana márinnaranoo.Anée qiní qaarísaa qiní aináinira ánaasee sakasée faiqáannanara miqínnaranoo. R 1Reeubeenáfa anée qiní óoqa fáiqi máriananoo.Anée qiní afeeka indaarúqaafa máriananoo.Anée aiqáma qiní faiqì námu kíqari úriqararafa káaqa afeekaikí márianafa máriananoo.  1Ínnee qiní Yakooboosa faiqi námu ínnee qiní fíqu fíqu mámbifaqa ínneeqa níkausa qiní Isaraeerasa ufa íriaqa. 1~ _ 1Yakooboofa narí faiqì námu náaramaséenoo qíma níminau. Ínnee aiqáma maaqóo aniráifaqa kásooaqee ínni kína kambíqaaninna áinainara qíma nimiana íriaqa. O} 0Seekeemma máqa máaqa ámiqirafa máridanoo. Qinée óoqai qeeqá durú feefannóo Amoora máqannaasa faqa rakusée máraafanna máqana aní ámianaura sía aní ákaqaa fasáauqa nímianaura.:|o 0Miqí qímaseenoo Yakooboofa Yóoseefaana qímaminoo qinau. Qinée kúqirara mídaqa Ánutufa aní faqa máridanoo aní áfiqee aninná akeekú akaakú maqásaa óoru fúannoo. 9{m 0Miqí qímaseenoo mi faasaanná nifaaqóoqa qíma nímaqeenoo qinau.Isaraee máqannaasa nifaaqóoqa qíqa anísaa qímasaida qifáranoo.Misá maaqí qifáranoo Anutufa Eefaraimmana fáqa Mannaseena undéemma ámaqaani. Miqúnannai Yakooboofa Eefaraimmana uqéerasee Mannaseena rafáaqa fínau. "z? 0Miqí qufanóo miná ákoofa qáòo qída qinau. Qiní qímaaku qinée íridaqa miqídaqa. Indaarúqaafa mifá fáqa miná áiku ásauku moómoo márifaranoo. Ínaaqiannáana áiku ásaukuqa firaa afeeka maqannaáuqanna márifaranoo narí áfasaana óoraaqaránoo máriannoo. y 0Óo qípoo anée sía andeeqáananoo indaarúqaafa maí máridanoo aneenná ásauku uqannái ásauku miná ákiiqasaa quqáaqaana. x 0Yóoseefaafa narí ákoona ásauku qáfoofanoo aundurá mandái kufanóo narí ákoona ásauku qumáreenoo áfasaanasaa ásaaqai ásauku quqáqoona maréeqee ákaqasaa quqásee ákaqasaa ásaukuannai ásauku quqáqoona maréeqee áfasaanasaa quqárara qinau. 3wa 0Qiní óosana óosana mádainaina kínaana ititá qímaqoo qangiroófa misá ámiqi ámiqimma nímaqaani.Qiní dúqu faqa qiní qikooqandá Abaraqaammasa Isakeesa núqu faqa maa faiqì qandásaa máriani.Miqandá moómoo fáiqi maqasáifanoo moómoo miqandá kíqari kambíqafi máriaqa. &vG 0Miqí mándeenoo Yóoseefaana afaaqóoqa qímamaqeenoo qinau.Qiní qíkausa mára Abaraqaammána faqa Isakeena faqa níkoofa Ánutufa maa faiqísa ámiqi ámiqimma nímaqaani. Qiní qífiqamaree maaqoo maqee míniqaifaqa márunna Ánutúfa misá ámiqi ámiqimma nímaqaani. 8uk 0Quqásoofanóo Yakooboofa ásauku qára fíqaree áiqaree mámbufanoo ákáqa Eefaraimana sáa ásauku uqannái quqéenoo áfasaana Mannaseena sáa ásaaqai ásauku quqánau. t; 0 Yóoseefaafa narí ákoona áfusaa kummáráma fufanoo Eefaraimmana mara múnu Yakooboona ásaaqai quqáseenoo Mannaseena miná ásaukuannai quqánau. %sE 0 Miqí qímasoofanóo Yóoseefaafa narí ákoona áfundana sáaqaraana narí faiqi qára qumáreeqeenoo narí ákoona áfunni óorindari maqásaa áqufinau. -rU 0 Nímooqa námasee Yakooboofa Yóoseefaana qímaminoo qinau. Qinee sía kaifáa ani qáfaanauree qúnanoo Ánutufa kaí qifaqá aní faiqì námu níqafaidaqa. /qY 0 Yakooboofa náuraiqi márunara sía ámiqimmasee áfu máqee marínau. Yóoseefaafa narí ámaakuqara mínisoofanoo óonu máfi káqaramma qumáreenoo nímóoqánau. p 0 Qufanóo Yóoseefaafa qinau. Qiní faiqì qára Ánutufa Isipa máqasaa máriafananoo qímu qandá máridaqa. Yákooboofa mi ufána iriséenoo qinau. Dóo miqandá nífiqee maí qinée únnaqoo adeedí mínisáinaqa nifaaqóoqa qíma nímaqaa. xok 0Yakooboofa miqí qímaseenoo Yóoseefaana ámaaku qára níndafeenoo qinau. Maaqandá yána faiqi qáree. wni 0Qinée aní ánoona Raseera námmarinara íriqa miqí qídaqa. Mifá qiní firaa qímudaoo qíranaki Kannaana máqa máaqaki kúqinau. Qinée Meesapootamia máqa máaqaindari ani máriafananoo aanái Eefarataa máqusa aaqá kúqinau. Qinée miná irí Eefarata máqusai fímaru aanná áfainni ákundaqiafana. (Maqee Eefarataa máqusara Béedeeree máqusee qídaqa) 1m] 0Anée akaqá faiqì námu maqa sáinausa misá aníndika mámbi márifara. Misá nárì nífasaa qanda Mannaseesa Eefaraimasakínaa qúmiasana ainaina máree fáranoo. Tl# 0Aní ámaaku qára Isipa máqasaa kambíqara qánda qinée Kannaana máqasaa káqi márunaqa kambíqaa qanda Mannaseesa Eefaraimasa qiní faiqi qára Reeubeenása Simeeoonasara foorá márifaranoo. uke 0Mifa maaqí qímasee qiní qíma qíminau. Qinée moómoo faiqi asumu ámiana anísaaqári ani aruakínausa moómoo máqannaasaika mifáranoo. Qinée maa maqána aní aíku ásauku nímiananoo naaru naaru misáindika minóo máriannoo. j 0Óoqu mari fufanóo Yakooboofa Yóoseefaana qímaminoo qinau. Óoqai qinée Kannaana máqa máaqaki núafannana kínai Rusa máqa máaqaki máriafánanoo Ánutufa aiqáma áfeeka faqáafa akooqoo kooroommá fufanóo qiní qifaaqóoqa qíma qímaqanau. 0i[ 0Misa Yakooboona qímamiqau aní amaaku Yóoseefaafa aní qáfarara qúmidanoo fee qufanóo Yakooboofa afeekaikámmasee fíndi fufanóo narí qaarísaa óoqu marínau. eh G 0Káqikaaqóo mári kufaqá misa Yóoseefaana qímamiqau. Aní ákoofa dóo ámiqimma aurídanoo. Yóoseefaafa mi ufána iriséenoo narí ámaaku qára Mannaaseesa Eefaraimasa níndiqeenoo narí ákoofunnái óoqu fínau. g /Yóoseefaafa narí ákoona ufa iriséenoo eedóo qufanóo miná ákoofa qinau. Sáa sía káqi eedóo qíà, kúqaa qíma afeekaí kínana eedóo qía. Miqí qímasoofanóo kúqaa Yóoseefaafa eedóo qíma afeekaí kínau. Qíma afeekai kámmasoofanóo Yakooboofa narí qaarísaa óoqu marifí Ánutunara dúfi dúfi qinau. Innaaru qímasoofanóo Yóoseefaafa narí aináinai finau.Of /Qini qiqá qíkausa mára níkundoonaki qíkundaa. Qiní Isipa máqasaaqari mara máree misá níkundooqoo qíkundaa. MIqí qufanóo Yóoseefaafa narí qímaminoo qinau. Anée qíanandee mianáura. geI /Miná kúqirafa adeedí ráma fufanóo Yakooboofa Yóoseefaana áaramaséenoo qímaminau. Anée aneenná ásauku qiní qífundana ámeemaanai quqáséenana sía Isipa máqasaa ákundaanáuranoofee qímasee qímafeekaikia. Qd /Yakooboofa qísauku qára taikáseenoo qíku dínni taikáseenoo dínni óonu qaara maraséenoo 17 áukuana Isipa máqasaa márinau. Miná áukuana aiqáma moodáanaki 147 áukuana marasée kúqinau. 6cg /Isaraee máqannaasa Isipa máqasaa Kooseena máqa máaqaki máriqau. Miqóo máridaqa moómoo áinaina faqáasa márufanoo misá faiqì námu faqa moómoo kambíqaqau. b /Miqóo qári Yóoseefaafa afeeka sánda ufa quqánau. Mi sanda ufána óosana maaqí minóo máridanoo. Aiqáma Isipa máqa máaqakinaa nárana unakúsee moodáannai qísauku kínaana moodáa Fáraoona ámiaqa. Mi ufáfa maqee káqi afeekaíkinoo máridanoo. Amaana máqasaa rakísi marúsa maqá kaí sía Fáraoonaindikinoo márinau. Yakooboofa ínaaqianna moodáa úfa irámirinau. a /Faiqí ánaasee Yóoseefaana maaqí qímasee qímamiqa qiqau. Óo Yóoseefaafa anée aneenná kaí maasá mandá ainainasaa ititá qísaananoo. Anée kai maasá ámiqimma qísaananoo. Úriqararafa maasá amaná Fáraoona aináinira fáiqi márianaura. F` /Nárana ánoona mámbinaqa moodáaqoo unakú quqáseeqa aiqáma moodáannai qísaukukinaana moodáa moodáa Fáraoona amisee akaqána ínneeqa faiqi ánaaseera faqa asumuara faqa quqáaqa. {_q /Yóoseefaafa faiqí ánaasee qímanniminoo qinau. Dóo ínnee qáfaidee qinée maqee ínni faqa ínniqa maqá faqa feefaurúmma Fáraoona ámiqa. Maqee nárana asumu nímianaqa ínneeqa maqá Fáraoona ámu maqánaki kafáa qúmmaquaqa. V^' /Isipa máqannaa amaana máqasaa rakísirausa maqá kaí Yóoseefaafa sía feefaurínau. Faraoofa maqee maqee munnimma ními márufaqa nárana feefaurúmmásaida néemárufaqa sía misá maqá feefauriqau. ] /Miqí márufanoo Yóoseefaafa Isipa máqa máaqa dínni átindari dínni átinni márusa maréeqee aináinira fáiqika kai másanau. 7\i /Yóoseefaafa misá ufa iriséenoo aiqáma Isipa máqa máaqa feefaurúmma Fáraoona áminau. Aiqáma Isipa máqannaasa aandaróo firaafá uqanná nárunara náriqa maqá amisée feefaurú marasée minánnoo nárana feefaurúmma néemarufanoo aiqáma máqa máaqa Fáraoonaindika minóo máarinau. z[o /Maasá aní áfusaa kúquaqaa mídaqa doo sáina maasá qeeqá faiqi fáqa maqá fáqa miná kai amisáidaqa feefaurú marasáidaqa nárana náà. Miqímmaseeqa maasá qeeqá fáqa Fáraoona anáinira faiqi kákai iqá mária. Maasá moodáa ainainará kai íridaqa. Nárana faqa nárana asumu faqa níminaqa maasá qúmmaqua. Nárana qúmmaquseeqa maasá sía kúqua. Z5 /Mi aukuanná taikóofaqá kafáa moó aúkuanaki Yóoseefaa fuqóo aniréeqa maaqí qímasee qímamiqau. Maasá náqi féè mándee moó áinaina aní áfusaa kukéeqaanauree, sía. Dóo maasá munnimma taiká fifaqá maasá aandáù aina faqa aníndika kai mámbifaqa káqi máridaqa. Sía aní ámira áinaina moó márifaqa. Maasá qiqá qifaaqa fáqa maasá maqá faqa kaí maasáki máridanoo. 'YI /Miqí qufaqá misá náriqa aandáu aina Yóoseefaana míni ámufanoo misá qóosauqa faqa sipsípauqa faqa mimmíuqa faqa burimakáuqa faqa doonkíuqa faqa miná ákiiqara nárana nímimarinau. Dóo mi aukuanná misa nárì aandáù aina ákiiqara Yóoseefaafa nárana ními marínau. BX /Misá miqí qufanóo Yóoseefaafa maaqí qímasee náriqa qímanniminau. Ínni munnimma taikáinaqa ínneeeqa aandáu aina máree míni qímidaqa nárana miná ákiiqara máraaqa. hWK /Isipa máqannaasa fáqa Kannaana máqanaasa fáqa nárana feefaurída aiqáma nárì munnimma taikáqau. Miqí máseeqa Isipa máqannaasa aniréeqa Yóoseefaana qímamíqà qiqau. Maasá munnimma dóo taikáseeqa anée sía maasá áfu kai qíqafaa kúquana fáara nárana níminaqa náa. Sía maasá nárana qíminaqa maasa aní áfusaa kúquanaura. V /Misá nárana feefaurí márufanoo Yóoseefaafa mi munnimmána mara máree Fáraoofa máruqoo múnusee miná ámi márinau. \U3 / Aandaróo firaafá uqanná ímarufanoo sía uqanná aiqáma tínai nárana márinau. Isipa máqannaa fásiqa ánaasee faqa Kannaana máqannaa fásiqa ánaasee faqa náararoofaqa ummooquká iqá nímariqau. oTY / Miqíqa miqóo márufanoo Yóoseefaafa narí ákoona faqa narí áfasausa mára faqa narí ákoona áiku ásauku márusa faqa káaqa ánaaqi fáiqiuqa faqa nárana ními márinau. Aandaroo firaafá Isipa máqannaasa náru ufáfa. S/ / Yóoseefaafa narí áfasausa mára fáqa narí ákoona fáqa Fáraoofa uqóo Isipa máqa máqaki Rameeseesa máqusa aaqa soofaqá máriqau. kRQ / Yakooboofa miqí qímaseenoo kafáa Fáraoona afaaqóoqa qímama qáseenoo dóo ráudamaki finau. hQK / Qinée 130 áukuana kaí maa maqánasaa máridaqa. Sía kísaaqasaa fáu qinee moómoo úmmaara paqúriqa. Qiní qikeekú qikaakú kísaaqasaa uqanná máriqau. Misá áukuana fannoo qiní áukuana fíaaqaranoo máridanoo. P /Miqí qímasoofanóo Fáraoofa Yakooboona áukuanara irámirinau. Aní áukuana náqummee máridanoo féè qufanóo Yakooboofá qinau. (OK /Miqí qímasoofanoo Yóoseefaafa narí ákoona áfiqeenoo Fáraoo fuqóo mínisoofanóo Yakooboofa miqóo aniréenoo Fáraoona afaaqóoqa qímama qánau. Fáraoofa misá ufa iriséenoo Yóoseefaana qímaminoo qinau. Doo aní ákoofa faqa aní áfasausa fáqa aní faqa máriraree qídee. mLU /Aandaróo firaafá uqanná Kannaana máqasaa dárifanoo maasá sipsípauqa nára ándanda sía márifaqa maasa maa maqa maaqánaki márirara úmidaqa. Amanée eedóo qírana qíminaqa maasa Kooseena máqa máaqaki márianauree. 4Kc /Fáraoofa Yóoseefaana ufa iriséenoo miná áfasausa mára irámirinoo qinau. Ínnee nána áinaini máriasee. Miqí qufaqá misá iriséeqa qiqau. Úriqararafa, maasa sipsípasaa rakísira áinaina ímarunausa máridaqa. Maasá qikeekú qikaakú áuqeeu sáikana kaí maasá faqa máraidaqa. [J1 /Miqí qímasee narí áfasausa mára Fáraoona óorinni múrusoofanoo níqafanau. QI  /Yóoseefaafa narí áfasausa moodáannai qísauku námu nífiqeenoo Fáraoo fuqóo óoru finau. Óorureenoo qímaminoo qinau. Óo Fáraoo qiní qíkoofa fáqa qiní qífasausa fáqa Kannaana máqusaindari nári sipsípa burimakáù aiqáma faqa nárì aináina faqa máree qúmidaqa. Maqee misa Kooseena máqasaa qumu máridaqa. g&~M|f{Wzyww v2tyswrponmkk}ihgfedcb?a`_^][XWVUThSNQPOMLK%IH"FEDCBAi??&>=<;#:885633(10/.-,*u)p(t'&%#! iOs`  C|@&5%Dóo minára maqee faqa náaru faqa minánnai Ánutufa máriqoo fímarinausa Yísufa amaná maréeqee narí ákoona aaqa quqáannoo. Mifá náaru náaru márinara mifá narí ákoona aaqá quqáseenoo náaru náaru misára narí ákoona faqa ufa qínoo dadaaqíannoo. (4IYísufa sía misá naanna rée kúquannoo sía miná aanáiqikirafa moonásaa máriannoo, narí náaru náaru márinara naríki kai náaru náaru máriannoo. ,3QYísunara moo írirafa káqi máridanoo. Indaarúqaa aanaiqikira fasiqauqa moómoo máriqau. Misákina kuqufímarufanoo moó fannoo kai aanáiqiki máriqau. \21Mi-qima afeekaikira ufáfa Yísuna maréeqeenoo sía óoqeenáa Ánutuna faqa faiqí faqa moodáanaki qíma afeekaikíranaki quqánau, áaduma úriqarara moodáanakikira ufa rakísirafáikamambi márinau. 51cQímafeekaikíra ufasáa Yísufa aanáiqikirafa kambíqanau. Miqímma afeekaikíranara Ánutufa maaqí qímasee qinau.Qinée karaambáiqa Ánutusa qíma afeekaikíra ufa dóo quqéeqa.Sía qinée qeeqá íriranannai moosáa fuanáura.Anée náaru náaru aanáiqikirafa márinnaranoo. 0 Dóo kafáa Ánutufa fúka aanaiqikiranara qímafeekaíkinau. Óoqeenáa aanaiqikirausara sía miqínoo qímafeekaíkinau. ;/oMooseena sándufa fannoo mooná káaqa ámiqira ándeeqárana Ánutuna áfusaa sía ámiaqaaufanóo mi-sandufána máfi quqánau. Quqáseenoo dóo maqee fúka ainaina firaaqóo úriqarara ainaina Yísunara asasíra áfeesirana máree míni quqásoofaqa minánnai kai Ánutuna aaqá uqanna fuanáura. .Indaarúqaa sándufa oósana dóo máfi Ánutufa quqéenoo miná afeeka fannoo sía amanaíkifanoo kai fífau márunara máfi quqánau. V-%Tamummáqara ákara fannoo minára maaqí qídanoo.Anée aanáiqikirafa náaru náaru márinafa márinnaranoo, Meerakiseedeekana fooqáafa márinnaranoo. Mi-tamummaqara ufáfa miqíminoo máridanoo. ,Isaraee máqannaa sándufa fannoo Reefina áiku ásaukuara qufaqa aanáiqikiqau. Yísufa sía faiqí faiqi sándufa ámeemaanaifau máridanoofau aanáiqikinau. Mifá náaru márifa sía taikárafa, mi-afeekáfa kai miná afeeqásoofanoo fúka aanáiqikinau. f+EDóo fúka aanaiqikirafa kooroo írana námufaqa fúka sandufa faqa aanáiqikirausa óosana faqa máriannoo. Mifá akooqóo kooroo ínoo máridanoo. Mi-fuka aanaiqikiráfa Meerakiseedeekana fooqáafa animáridanoo. \*1 Maasá karaambáiqa Yísunara fúka aanaiqikiranara qídanoo fúka karaambaiqee qídanoo. Mooseefa Reefina áiku ásaukuara qufaqa aanáiqikiqau. Yísufa sía Reefina áti márinau. Yudana áti márinau. Yudana áiku ásauku moó fannoo sía aanáiqikira ainainiranaki máriqau, sía uqanna máriqau. Mooseefa faqa sía Yudana áiku ásaukuara moorá qufanoo misaikána máraqau sía uqanna qinau. Fúka aanaiqikirafa Meerakiseedeekana fooqaafa dóo ani máridanoo. ) ( Ánutufa óoqeenáa aanaiqikirausa Reefina áiku ásauku minníseenoo fúka aanaiqikirana quqáraree qídanoo óoqeenáa sándufara Mooseena sandufara faqa sía amanaikíannoo, fúka sandufa miná ámaaqaki quqásee miqóo kai fúka aanaiqikirana quqáannoo. n'U Mooseena sándufa faqa Ánutuna sándufa faqa miqandúfa moodáa ufa marinau. Mi-ufáfa Reefina áiku ásaukusaa aanáiqiki márusakina moodáanaki kúsinoo máridanoo aiqáma sándufa fannoo misásaaqari Isaraee máqannaasaki amanaíkinau. Reefina áiku ásauku aanáiqikira óosana fannoo faiqí anaasee Ánutuna áfusaa káaqa andeeqára ánukarana níminoofau sía moo áanaiqikirafa ínaaqianna Meerakiseedeekana fooqáafa kambíqaiqini. Sía Aaroona áiku ásauku Reefina áiku ásaukukiqari fúka moó quqéenoo Meerakiseedeekana miná aannarée marína náaru náaru márirana Yísuna kai quqánau. & Reefifa mi-kamúqoo sía kambíqanau narí ákoona áranandaki máridanoo narí ákoona faqa qumeé Meerakiseedeekana áminau. Dóo maqee áukuana Meerakiseedeekana ámu fasiqana Reefina áiku ásuaku quándaki nári niqoónausunnai nárana ainaina máraidaqa. k%O Indaarú Abarahaamafa narí nárana ainaina káqikaana rainásee Meerakiseedeekana áminau. j$MAbarahaamana ámaaku moó miná áuqu Reefifa márinau. Reefina áiku ásauku aanáiqikirausa faiqí faiqi misá faqa kúqimariasa máridaqa niqoónausa nárana ainaina nímufaqa máraqau. Meerakiseedeekáfa sía kúqirafa ákarakinaa ufa márinara minára náaru náaru máru fee qímarufa máridanoo Abarahaamana nárana aináina ámufanoo máranau. #%Nifaaqóoqa qímaria fasiqausa sía mandá fasiqa fannoo nifaaqóoqa qídanoo. Faiqí úriqararafa áuqu faqaafa akooqóo márifa mifá kai nifaaqóoqa qídanoo, uréeqarausa nifaaqóoqa qímannimaqaidaqa. Minára Meerakiseedeekafa Abarahaamana úriqararafa márinau. Q"Abarahaamafa Ánutufa qíma afeekaikámaqoo ufana írimarufa márufanoo úriqararafa márufanoo. Meerakiseedeekafa Ánutuna aanáiqikirafa sía Reefina áti márufa máridanoo Abarahaamana úriqararafa máridanoo miná afaaqóoqa qinau. Miqí qufanoo rákiranaki maraqoo áinaina káqikaana raíneeqee miná faqa áminau. :!mÁnutufa minára iriséenoo Reefina áiku ásauku maréeqeenoo Isaraee máqannaa faqa Ánutunara faqa aanáiqikiranaki quqáseenoo maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee ínneeqa níkaqaafasaa Isaraee máqanna qímannimifaqa aukuana áukuana nári nárana ainaina káqikaana rainá nímiaqee qinau. Reefina áiku ásauku Isaraee máqannaasa aanáiqikimarusa Abarahaamana áiku ásauku máridaqa. Nári niqoónausa Isaraee máqannaasa misá faqa Abarahaamana áiku ásauku kai máridaqa nári nárana ainaina rainásee káqikaana Reefina áiku ásauku nímiqau. q [Dóo Meerakiseedeekana qáfaaqa, faiqí úriqararafa faiqí firaafá márufanoo Abarahaamafa maasá qikeekú qikaakú fannoo rákiranaki mároo ainainna miná áminau. Abarahaamana úriqararafa márunara miqínoo raínaminau. >uMeerakiseedeekana ánaakuna ákoona ánoona misá óosana sía maasá minára íridaqa, sía ákara rúmaqoo máridanoo. Miná máqoo áukuana faqa sía íridaqa miná kúqira áukuanara faqa sía íridaqa. Miqínoo márifaqa maasá Yuda máqannaasa óosana marasée minára Ánutuna ámaakummi foo qídaqa náaru náaru márufa máridanoo fee maasá qídaqa. Mifá náaru náaru Ánutuna aanáiqikirafa márufa máridanoo fee qídaqa. c?Qímasoofanoo Abarahaamafa rákiranaki maraqoo áinaina raíneeqeenoo káqikaana Ánutuna ámidee qímaseenoo miná aanáiqikirana Meerakiseedeekafa márufanoo áminau, Ánutunara dúfi dúfi qída fee qímasee Meerakiseedeekana káqikaana áminau. Meerakiseedeekana áuqu óosana andeeqára karaambaiqee qiqau. Miná maqúsa áuqu Sareema máqusa mi-auqúna óosana asooára máqusafée qiqau. Minára mi-fasiqáfa andeeqárana faqa asooárana faqa karaambáiqa márinau. w iMeerakiseedeekafa Sareema máqannaa karaambáiqa márinau. Innaarúnai úriqarara Ánutuna karaambáiqa aanáiqikirafa faqa márinau. (Indaarú namuqáa karaambáiqa moómoo qumurée Soodooma máqannaasa faqa Koomoora máqannaasa faqa misaqá márusa naruséeqa misá aináina sipsípa burimakáu faiqí ánaasee aiqáma rumbáidaqa Rootana faqa rumbámaree nífiqee fiqau. Abarahaamafa minára iriséenoo narí aináini marusa nífiqeenoo nífaqeeufanoo aanái óorumara nárú nífaqaaqammámareenoo óonu paqúrimaseenoo naru taikéenoo maindáraasa rumbée óoru fúsa faqa misá aináina burimakáu sipsípaina Rootana faqa máreenoo óorurandee qúminau.) Qúmimarufanoo aanái Meerakiseedeekafa Abarahaamana paqúrimandeenoo afaaqóoqa qinau. r]Yísufa miqóo maasásaa roo qímasee maasá dóorinni indaarú óoru fúfa máridanoo. Mifá miqóo aanáiqikirafa firaa úriqararafa náaru náaru márifa Meerakiseedeekana aanna rárafa máridanoo maasá káqi dadaaqídanoo.  Maasá Yísunara asasíra áfeesirafa maasá qímuqusa sándara foora rakísiqumarainaqa mapukúfi márifara. Yísunara asasíra áfeesirafa afeeka sandara foora sía rakéeirafa ámiqirafa máridanoo. Maasá maa-maqánasaa maaqóo márunnaqooqari mi-sandáfa fírafa Ánutuna náaquqara amaana maqaki firaa ititara qammunna tapóoqaidanoo Ánutufa innaarúnai máriqoo kukéeqara maqaki miqóo dínni áti rumbánoo máridanoo dínni áti maasá maqásaa rumbánoo maridanoo maasá atukaramáqimaqaidanoo. }Dóo minára iriséeqa qaara ainaina, afeeka ainaina ínnikina káqi máriannoo sía taikáannoo. Mi-ainaina qandá moo áinaina Ánutuna qíma afeekaikírafa máridanoo. Moo áinaina Ánutuna ásauku uqéerarafa máridanoo. Mi-ainaina qandára Ánutufa sía amana únna qírafa máriannoo. Maasá Ánutuna saqárikidaqa miná asumu máriranaki máriasa Ánutufa maasá áranaiqi fuki faakí qídanoo maasá daikisáa márianinna innaarúnai máriranara asasídaqa áfeesidaqa máriaqeera qídanoo. H Ínaaqianna kambíqee maríasaki Ánutuna qíma afeekaikíra márirana ánoona máreefandínausa sía qiní Ánutusara qeeqá qíma afeekaikíranara minnísee foo qiaqeera misá qiníara kúqaa uqannée qímasee qiaqéera kooroomásee sía kai fífau qímafeekaíkinau, narí áuqu faqa rámaseenoo qímafeekaíkinau. H Faiqí moó fannoo qíma afeekaikíanee qímaseenoo ásauku innaarunai uqéeraseenoo naríara úrinaaqarara áuqu rámaseenoo qímaafeekaikámmaseenoo dóo ufa qímaqoofa taikáidanoo. 9kÁnutufa miqí qímasoofanoo Abarahaamafa mi-ufána ánoonara kísaaqasaa reendeenámasee áfeesida márufanoo kásooqaqee uqanna Ánutufa qímamu ainainafa koorooináu. xiMifá maaqí qímasee Abarahaamana qímaminoo qinau.Qinée qíma afeekaikámmasee kúqaa ámiqi ámiqianaura.Aní áiku ásauku akeekú akaakú faiqi maqannímaqaifaqa moómoo kambíqafi maa-maqánasaa amanaikíqa márifaranoo. { Óoqai Ánutufa Abarahaamanasaa qíma afeekaikámmaqoona ásauku uqéeraseenoo kúqaa miqíanauree qímaqoona. Sía miná úriqararafa márunara narí ásauku uqéeraseenoo yána áuqu fee raanáuree qusía narí áuqu kai rámafeekaíkinau. &E Maasá ínnee kudoosaápee foora qíkooqaidanoo. Akaqáusa nári írirana Yísunasaa rusíranannai faqa ubiqásee reendeenámasee márirana níranannai faqa óoqai Ánutufa qíma afeekaikámmasee nímira naundurá qúmiasana dóo máree maríafanoo. Maasá ínniara misá naanna rámasee máridaqa naundurá qúmiasana máraaqeera qídaqa. Ánutufa qíma afeekaikámaqoo úfafa afeeka náaruara márianinnufafa. pY Maasá ínniara maaqíaqeera ínniara rídaqa. Ínni Ánutunara nídirafa asasírafa kásirafa miqíqa fífi ínaqa taikáinna áukuana kai máfi taikáaqa. Ínnee miqífanoo ínni naundurákinaa nídirafa kúqaa ánoonaikiannoo.  Ánutufa sía qaaraikí marífa máridanoo, andeeqásee amana amana kái nímimarifa máridanoo. Mifá sía ínnee kadáapirinnana ákiaqara aunúannoo, íridanoo. Ínnee Ánutunara nídinara quándaki ínneeqa niqoónausa Yísuna ufa írimariasara ámiqimaseenoo nímuqusinaqa káqi dadaaqífanoo Ánutufa minára faqa sía aunídanoo, íridanoo miná ákiaqara ínni nímiannoo. 7 Maasá qíqoondi maasá ínniara íridaqa, ínnee sía miná ufa minnísee maríasa máriafanoo. Ínnee Ánutuna saqárikidaqa innaarúnai asumu máree maríasa máriafanoo minakínaa ámiqi ámiqirana úriqararana ínnindi miqóo nífeedammá nímaqaqaifanoo máridanoo. Nimmúru faqa mandáinaina amuka faqa mi-maqánasaa kambíqafinanoo Ánutufa qáfamaseenoo fífau maqa máridanoo, qúsasaa qinée mi-maqána áquraraséeqa idákikai áquanauree qinau. Ánutuna ufa minnísee maríasa miqí kai másee idá kai qámataikéefaranoo.  Ánutufa maqá dadaaqídanoo aaku quqásaifanoo rídanoo maqásaa aináini maríasa dadaaqídanoo nárana minákiqari kambíqaifaqa néemariafanoo. Miqí kai másee faiqí ánaasee Ánutuna ufamau fímariasa misá Ánutufa misá ámiqi ámiqíannoo. ?wMisá mi-ainaináusara níkooqaifaqa káqirúnna fídaqa sía amana misá kafáa aupúramásee quándakinaqa kafáa Ánutuna aanái ubeekeefáranoo. Misá miqímariasa Ánutuna ámaaku kafáa aunírira saqarisaa quqásee pirímma áridaqa miqídaqa aiqámausa nífusaa asaurírana ámidaqa miqí maríafanoo. F Misá Ánutuna ufa amanamándee qáfamasee ámiqira ainainara írimariafa máridanoo. Kásooqaqee Yísufa kafáa qúmuaninna aukuanaki kambíqaaninna afeeka átiara írimariasa máridaqa. @ yÁnutuna ufamau fímariasa quándaki káqinni áqufiqa náqi fee mándee aupúramásee quándakinaqa kafáa fifáree. Sía amana miqífara. Misá óoqai Ánutuna qóomasaa fímariasa, misá innaarúnaindaraa nárana náidara foora ímariasa máridaqa Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna máreemariasa. [  1Maasá sía maqee márunnaqoo óosanaki kai mária, maqee dóori mundúsaannaqoo qámbaanairá foora fúa. Yísuna ufakí óosana ainaina ánaaqi kímarunnana ínaaqiannai máfi quqásee dóo maqee óorisaa fuanáura. Maasá qeeqá fífau áaqara óosana kadáapiriranannai innaarúnai fíraree qímarunnana miná minníseeqa Ánutunasaa mundúfuafannana dóo maasá minára írimarunafa máridanoo. Nammári nímirana faqa ásauku níkiaaqa mundúsee nifaaqóoqa qírana faqa kúqiranakiqari fíndifirana faqa náaru náaru idáki fímariana faqa dóo írimariafanoo. Sía kafáa kafáa ánaaqiara foora náamma kai náidara foora óoqai íri maru ainainara kai kaifáa kaifáa minára kai íriaqa. Ánutufa dadaaqímarinaqa maasá nóorisaa fíndifinaqa indaarúara foora fídaqa maqee maqee Ánutuna ufakínaana fúka iriséeqa mi-maú fuanáura. r ]Nárana uqanna faiqí ánaasee nárana máridanoo. Misá dóo akoofása máriafanoo nímaakirisaa quqásee qáfaidaqa mandáikinnana qáfeeqa ámiqirana qáfeeqa miqídaqa akoofása máridaqa. Ínnee faqa miqíaqaana. Qinée nárana kíkiqusidaqa amaana ufa qímannimira óosana miqíminoo máridanoo. Akoofása fannoo iriséenoo raináidanoo ámiqiranara íridanoo mandáikiranara minnísaidanoo. Faiqi ánaaqi fooqáa fasiqa mifá mandáikirana faqa ámiqirana faqa káqi náannoo.  Náamma néemariasa faiqi ánaaqi kai máriafanoo sía ánoona ainaina mandá ainainara rainásee íriaqaamminóo máridanoo. nU Ínnee faqa maqee faiqí uqannífiqaaqaana. Ínnee Ánutuna ákarakinaa ufa óosana ainaina faqa sía ámiqimasee íri maríafanoo. Ínnee moosá qímannimiaqaaqoo sía amanaikí maríafaqa moosá ínni qímannimidaqa. Ínnee óoqai nárana uqanna náaqaana máriafanoo ínnee náamma náidara foo kaimmímariafanoo sía innooqárausara foora máriafanoo. s_ Ánutuna ufa narí ámaakuara miqíminoo márifaqa qinée maa-ufána ínni qímannimidaqa. Maa-ainainná afeeka ainaina máridanoo óosana óosana ainaina faqa ínni qímannimianee qímasaunaqa ínnee anuqímariasa máriafanoo. { Miqímasoofanoo Ánutufa minára maaqí qinau.Anée aanáiqiki máriasa úriqararafa márianafa máriananoo. Anée Meerakiseedeekana fooqáafaikámambinana márinnaranoo. Ínnee faiqí írirana máraaqaana faiqi ánaaqiara foo qímariafanoo.  Mifá aupúraranakiqari ámiqiranaikamambinoo quandáfi narí ufara eedóo qímarusa náaru náaru márirana óosanaraseenoo níminau. &EYísufa naríara sía Ánutuna ámaaku fee qímasee mána máninau. Óosana óosana aupúraranannai Ánutuna ufara aaqee kái eedóo qíra oósana írinau. #Yísufa maa-maqánasaa Keetaseemanee saqamakí máridanoo aunírira saqarisaa kúquaninnanara Ánutunara innaaru qídanoo qáoo qímirinau. Innaaru qídanoo firaaqóo fáaqa rúmaseenoo ikíraqaseenoo kúquaninnanara qáoo qímirinoo innaaru qinau. Ánutufa miná reendeénirana qáfamaseenoo miná aundurá Ánutufinnai ubeekáranara iriséenoo miná innaaruqírana iriséenoo dadaaqinau. FMiqí qímasee Ánutufa kafáa maaqí qinau.Anée náaru náaru márinafa aanáiqikirafa máriananoo.Anée Meerakiseedeekana átiara foora márianafa mifára foora náaru náaru márinnaranoo. (Óoqai Meerakiseedeekafa Sareema máqusanaasa Ánutuna faqa faiqí ánaasee faqa aanáiqikirafa márinau.) Yísufa ásauku mundírafa miqí kai másee sía narí kai naríara úriqarara aanáiqikinau. Ánutufa qunára kai miqínau. Mifá maaqí qímasee qímaminau.Anée qiní qímaaku máriananoo.Maqee fáasaana qinée aní ákausaikammiqa máridaqa. -SSía faiqí moó fannoo naríaraa úriqarara saikaki kéeqaanauree qímasee naríaraa aanáiqiki maríasa úriqararafa máridanoo. Ánutufa qifá kai aanáiqiki máriasa úriqararafa máridanoo. Mooseena áfasaafa Aaroonafa óoqai miqí kai inau. Ánutufa Aaroona áaroofanoo aanáiqikinau. h~IMi-aanaiqikira fasiqáfa mifá faqa faiqí kai máridanoo áaqee marífa márinara, sía faiqí ánaaseera kai aandáu̱ arusée tatúfidanoo narí mandáinainara faqa rukáanifeera naríara faqa Ánutuna tatúfuamidanoo. /}WMi-aanaiqikira fasiqáfa faiqí faiqi máridanoo narí faqa amanná márinara faiqí ánaasee fúrufarammásee áaqee maríanara ámuqusinanoo amaná dadaaqíannoo. | Maasá Heeburu máqannaasa faiqí misá aanáiqiki maru fasiqausa úriqararanara randásee paqúrimmeeqee faiqí ánaaseesaaroo qíanifeera Ánutuna aináiniranaki quqáidaqa. Miqóoqari mi-fasiqáfa faiqí ánaasee mandáinaina rukásainanoo Ánutufa sía náruaninnanara iriséenoo maqee maqee ámirainaina faqa aandáu̱ aruséenoo Ánutuna tatúfu suqá ámirana faqa ámidanoo. !{;Minára maasá mifá dáruanínnanara faqa sía rufía rufíaqiqa paasóosamasee mifá mári qaarinasaa óonu réera foora nári nífaueenoo ámuqusianinnanara faqa qímiannee qiaqa. Miqóo káqi nímirafa káqi dadaaqírafa miqóo máridanoo. Maasá miqóo óonuraananoo Ánutuna áfauarafa ámuqusirafa maasára máriannoo. Maasá ummaara faqa sárauqirana faqa dárinnanara mifá dadaaqíannoo.Zz-Maasá aanáiqiki maría fasiqausa úriqararafa maasá daunduráki ummaararée marifaqa maasá kudoosaápee marunnana sía sía qáfee marífa máridanoofau, qáfee marífa máridanoo. Sadannafa aiqáma ainaina amanamásaifanoo sía miná qumáraifa qáfamaqaifá kái máridanoo, minára kai maasára qimudáoo qímasee ámuqusidanoo. mySMaasá aanáiqiki maría fasiqausa úriqararafa Ánutufa narí máriqoo uqanna kéeqafi máridanoo. Mi-fasiqáfa Yísufa Ánutuna ámaaku márinara maasá Ánutuna amaana ufa qumáraunnana ámiqimasee qumáraaqee qídaqa. }xs Sía Ánutuna áfusaa moo áinaina kukéeqarana amana, sía amaná miqíannoo. Aiqáma ainaina faiqí ánaasee Ánutufa áuquqoo ainainausa kai márinara narí áfusaa akoosaqa akooqóo uqanna máridanoo. Maasá mi-Anutúna áfusaa qeeqá márunnanara andeeqáranara faqa áaqaranara faqa ufa qianáura. Aiqáma aanáiqikirausakiqari Yísufa firaaqóo úriqararafa. rw] Ánutuna ufa sía fífau ainaina máridanoo, áfu máqee marífa kásimarifa máridanoo. Aseema miqírafa káaqa dínni dínni firaaqóo raiqárafa naundurái ateekéemarifa máridanoo. Faiqí nimana faqa maraquna faqa moodáanaki márinaki miqóo faqa fímarifa. Nímudaani aqumu faqa ákikimana faqa ruqíasee miqóo faqa fímarifa máridanoo. Faiqí naunduráki faqa nímuqusaki faqa nídimarina faqa óonumafi írimariana faqa mináuqa faqa qáfeenoo rainée márifa máridanoo. v} Minára maasá sía ufa rukíasee mánoo manáa iqánuaqa nímudaanai qímasee Ánutuna faqa narí adooéemarinaki kéeqaaqa. Sía moó fannoo maasáki ufa rukíasee ínnisaimbaqa Isaraee máqannaa nínausa níkausa naanna rée káqinni áqufuaqa. \u1 Faiqí ánaasee moó fannoo Ánutufa máriqoo kéeqafinoo idooáinafa mi-fasiqa anaaseesá nári ummaara afaimmá quqáseenoo ámiqimma adooeefáranoo. Ánutufa narí kadáapirirana minníseenoo idoo oondée mi-fasiqa anaaseesá faqa miqíkai íqa nári kadáapirirana afaimmá quqáseeqa ámiqimasee adooéeqa Ánutufa undée ifáranoo. Wt' Mi-moo faasaanáfa káqi máridanoo, Ánutuna ufa írimaria fasiqa anaaseesa maqásaaqaraasa minakí kéeqeefaranoo. Óoqai indaarú Ánutufa aiqáma ainaina áuquseenoo qísauku dínni ani qaara maraséenoo ámiqimasee idooanáu. Miná fooqáa idooárafa káqi márinaki Ánutuna ufa íri maría fasiqanaaseesa kéeqeefaranoo. s%Yoosuafa Isaraee máqannaasa nífieeqeenoo Yooradanna námmari taqamáreenoo nári fúka maqaki idooáranaki quqánnisanau. Ánutufa sía mi-idooaránarau qinau, moorá qinau, Yoosuafa Ánutuna adooáranaki quqánnisainanoofau Ánutufa sía moo fáasaanara qini. /rWIndaarú áukuanasaaqari mi-kamúqoo sía Ánutuna ufa íriqau. Dafidifa kambíqoo aukuannai Ánutufa Dafidina qímamufanoo maaqí qímasee ákara rínau.Maqee maa-faasaanná ínnee Ánutuna ufa iriséeqa sía ititiaqa sía mána mána írirana íriaqa. Dafidifa mi-ufána ákara rínau. q%Indaarú márusa misá Ánutuna ámiqira fasaasa ufa irisée sía miná idooáranaki kéeqaqau. Náriqa ufa sía írunnannai sía idooáranaki kéeqaqau. Akaqáusa Ánutuna faqa kéeqeefandinausa márianara moo kéeqaaninna faasaana quqásee maqee kámuqoo fee qinau. pÁkarakinaa ufa moó idooáranara Ánutufa maaqí qinau.Misá náaru náaru qinée maqa máaqa nímiannanaki, idooárana nímiannanaki sía qiní faqa kéeqafi idooeefáranoo. Ánutuna ufa miqínoo márifaqa qinée minára maaqí qídaqa. Ao{Ákarakinaa ufa moo qísauku taikásee dínni ani qaara marasée fáasaanara maaqí qídanoo.Ánutufa narí kadáapirirana óosana óosana mi-faasaanná quqásee adooanáu. n%Maasá mi-fasaasa ufána Ánutufa qímafeekaíkunara kúqaa fee qímasee minásaa rusíqa márunnanara maasá kúqaa Ánutuna faqa kéeqaidaqa miná adooáranaki adooáida adooaanáura. Mifá minára maaqí qímasee ákaraki qinau.Qinée Ánutusa maaqí qímasee áanoo qíma afeekaikíafannana.Náaru náaru misá sía uqanna qiní idooáranaki qiní faqa kéeqafi idooeefáranoo. Ánutuna ufa miqíminoo máridanoo qinée minára maaqí qídaqa. Óoqai óosana ároo aukuana Ánutufa kúqaa aiqáma ainaina dóo áuqu taikásee adooámasee narí adooárana faqa quqánnimaqásoofaqa írirana rukíasee sía kéeqee sía íriqau. Ánutufa minára iriséenoo sía káqi fuaqée qinau, káqi mifá máridanoo sía uqanna amaná misá kéeqeefaranoo káqi kai qáfa. bm=Óoqai ínni sáimbaqa Isaraee máqannaa nínausa níkausa Ánutuna ufa íriqau. Maasá maqee dóo írimmaseeqa ámiqira fasaasa ufa máridanoo. Indaarú misá mi-ufána iriséeqa áqummasaqau. Misá mi-ufána náaqoonnai iriséeqa sía naundurá nímuqusannai mi-ufána qumáraqau. Sía minára kúqaa fee qímasee minásaa írirana rusíqau. Il Maqee maa-aukuanná Ánutufa maaqí qímasee qíma afeekaikámma maasára qinau, Amaná ínnee qinísaimbaqa qiní ámiqira adooqaranaki ani kéeqafiqa qinísaimbaqa qidooaaqée qinau. Dóo ínnisaimbaqa Ánutufa ániaqee qímaqoo úfafa taikáandoora dóo káqi máriqoo ámiqimasee rakísi qumáraaqa, sía kéeqaannoo qímasee minára rufíaaqa maasáki moo mándainaina fannoo maasá qumárainaqa maasá sía miná adooáranaki kéeqáanóora. dkAMaqee maasá miná qáfamasee maaqí qídaqa. Sía naundurá nímuqusa Ánutuna ufasáa rusúnara minára misá sía fúka maqa maaqaki Kannaa máqa maaqaki adooáranaki fiqau. Káqi aadána maqa maaqaki kúqiqau.j}Ánutufa misára maaqí qinau,Qiní faqa anusufínausa sía uqanna qiní faqa adooeefáranoo. Ánutufa miqí qímasoofaqa qinée minára maaqí qídaqa. Mifá yáusaree miqí qínoo fee. Mifá narúfa iriséenoo rukíee marúsara miqí qinau. iiKYáusaree qaara fasiqa níku nísauku taikásee áukuana Ánutufa áanoománnimaqaannoo fee inau. Faiqí ánaasee ufa rukíasee mandóosana máree marusa aadána maqasaa óonuree kúqu taikóosara misára kai áanoo qinau. hYáu yáusee Ánutuna ufa irisée ufa rukíasee nímeesa úqiqau. Mooseefa Isipa máqanaindari nífiqee ánusa misá kai miqíqau. g{Ánutuna ákara maaqí qídanoo,Ínnee maqee Ánutuna ufa íridee sía fee íridee íriqa sía óoqai undée iaqa.Óoqai ínni sáimbaqa nínausa níkausa aadána maqa maaqaki Ánutuna ufa irisée áanoo qídaqa mandúfa qíma rukíasee náaqoo síaisa máriundee sía maqee ínnee miqíaqa. Ánutuna ákara miqíminoo márifaqa qinée minára maaqí qídaqa. fMaasá indaarú paasóosamandee Yísuna qumáreeqa. Maqeendári maqeesáa paasóosamasee Yísuna qumáreeqa miná kai áfaqaqa fífi ínaqa taikáinna áukuana qumárainaqa maasá miná faqa moodáanaki aináini marunausara foo máfiqa miná qumáraanaura. e Maa-aukuannasaqá ínnisaimbaqa káqikai máridaqa maa-ainainnára rakísiaqa, faasaambáasaana narí poodúe̱e nári poodúe̱e ímariana. Ínnikina moó fannoo narí mandóosana fannoo rarisámeeqee Ánutuna ufara sía írianaki quqáandoora eeráiriaqa. ]d3 Qiní qíkaqaafasaauqa, ínnee ámiqimandee rakísiaqa. Moó fannoo narí mandíriranannai faqa narí ufa rukíee márinannai faqa narí ámuqusaki márinara káqi márira Ánutuna nímeesa uqamáqeefoora. Lc Qinée minára íranaqaifaqa maaqí qímasee qímafeekaíkiqíafana.Sía uqanna misá qiní faqa anusufíqa adooeefáranoo. Ánutuna ufa miqíminoo márifaqa qinée minára maaqí qídaqa. b} Qinée minára iriséeqa qáfamaseeqa máa̱ Isaraee máqannaara qíranaqaidanoo.Qinée maaqí qímasee níqidaqa.Misá írirafa fífau fáafau qídanoo áaqaidanoo.Misá kísaaqasaa qiní faqa ánidaqa sía qiní oósana qáfeeusa. Ga Minára Ánutufa maaqí qinau.Ínni níkausa nínaakusa qiní qimanammásee qáfararee qímasaida múnari mínari ídaqa qiní qimaniqau.Qaara fasiqa áiku ásauku taikásee áukuana aiqáma amiqira ainaina quqannífiqaafanaqa qáfeeqa miná minníseeqa quándaki moo áinaina kai máreemaríqau. `!Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo maaqí qídanoo.Ínnee maqee Ánutuna ufa íriaqa ínni sáimbaqa Isaraee máqannaa nínausa níkausa óoqai aadána maqa maaqaki fídaqa ititámmasee ufa rukíoondee ínnee síammiaqa. Misá Sinái aadána maqásaa Masaa máqasaa faqa Meeribaa máqasaa faqa nammári sía márunara Ánutuna amanamándee qáfaida náundaufa náundaufa qiqau. _^Yísufa sía káqi aináinira faiqi máridanoo. Isaraee máqanaasa níkoofa ámaaku uqanna máridanoo. Mifá Ánutuna áiku ásauku maqásaa máriasa rakísinnimaqee márifa miqóo kai mi-saikánaki márifa andeeqásee misásaa rakísimarifa máridanoo. Maasá náaru náaru Yísuna saqárikidaqa minára asasídaqa paasóosidaqa miqídaqa maasá Ánutuna faiqi námu miná áiku óosana márunausa máridaqa sía miqídaqa sía miná áiku ásauku márunaiqini. Ánutuna ufa írimariasa idooáranara naakápaidanoo. ]Mooseefa Ánutuna áiku ásauku Isaraee máqannaasaki maqee maqee miqóo kai máridanoo óori runúseenoo andeeqánoo kai márinau. Mifá Ánutuna aináinira faiqi máridanoo. Ánutufa qímannimianinna ainainara faiqí ánaasee qímannimimarufaqa írimariqau. w\gSía máaqa moo fífau kambíqaidanoo. Aiqáma maaqa usakéemarifa kai usakáidanoo. Ánutufa mifá aiqáma ainaina áuqeemarifa márifanoo Yísufa Ánutuna ámeemaanai máaqa usakée marífa márinara Mooseena úraaqáranoo máridanoo. )[KFaiqí misá fúka maaqa qáfamasee sía máaqa amooqídaqa faiqí máaqa usakái fasiqaná kái amooqídaqa. Miqíkai íqa, sía Mooseena amooqiaqa. Mifá fífau máaqa máridanoo Yísuna kai ámiqimasee firaaqóo amooqiaqa. Mifá máaqa usakée marífa ánoona uqanna máridanoo. 0ZYÓoqai Mooseefa Ánutuna áiku ásauku Isaraee máqannaasaki aiqáma ainaina áuqeemaruna miqóo kai máridanoo óori runúsee andeeqánoo kai márinau. Yísufa miqíkai máseenoo narí ásauku mundúsee aqiqoofa Ánutunara iriséenoo miná aináinirana andeeqáidanoo áidimarufanoo márinau. dY CQiní qíkaqaafasaa ínnisaimbaqa Karaambáiqa áiku óosana márunausa máridaqa ínnee faqa qinée faqa Ánutufa dáarama quqásaifaqa ani máriasa máridaqa. Ínnee Yísuna qáfaaqa qáfaidaqa óonumafi íriaqa Ánutufa aqiqámaqoofa máridanoo. Maasá qímarunna amaana ufana aanáiqikira úriqararafa márianífeera aqiqámaqoofa máridanoo. ~XuIndaarú Yísufa aupúrarana áidafirana Sadannáfa nimanamándee qáfarana faqa dóo amanamándee qáfamaseenoo úriqaróofa máridanoo. Maqee minára maasá ámiqimmandee dadaaqídanoo mifá dóo miná óosana qáfoofa írufa máridanoo.5WcYísufa narí ákaqaafasaauqa maa-maqánasaaqaraaasa dadaaqianée qímasee ámiqimmandee misára foo qíara mámbiqa ámiqimmandee misá aanáiqikianeera miqínau. Sía fífau Ánutuna aináinira aanaiqikirafa máriannoo maqee maqee narí ákaqaafasaa nífauee márianinafa óori runúsee miqóo kai márianinna aanaiqikira uriqararafa máriannoo. Ánutufa faiqí ánaasee mandáinaina minnísaanífeera Yísufa miqínau. TV!Sía Yísufa qangiroouqá dadaaqídanoo. Faiqí faiqi dadaaqídanoo mifá akooqóo máridanoo. Moo ákara fannoo minára maaqí qídanoo.Mifá Abarahaamana áiku ásauku dadaaqímarifa máridanoo. .UUYísufa kúqirana rakísirafa Sadannana rafáaqafuseenoo ánaaqisaaqari kúqiranara rufíasee rumbáqa maría fasiqa anaaseesá idukúnnisáaneera kuqunnímaqanau. AT{Yísufa maqásaa fasiqa anaaseera narí faiqi ánaaqi fee qídanoo. Mi-faiqi anaaqísa nimaqí faqaasa fidíka faqaasa maa-maqánasaaqaraasara Yísufa qídanoo. Yísufa narí uqanna qumuréenoo faiqi ánaaqi Máriana áranandaki maasá faiqí faiqi fidíka qimaqí máreenoo innooqánau. Mifá sía fífaufau miqínau. Narí kúqiranannai kúqirana rakísirana Sadannana rafáaqafúanifeera maasá qimaqí faqa fidíka faqa máranau. S Kafáa moo ákaraki maaqí qídanoo.Qinée qeeqá írirana Ánutunasaa rusíanaura. Kafáa moó ákaraki maaqí qídanoo.Dóo qinée maaqóo máridaqa Ánutufa qímu faiqi anaaqisa misá saimbaqa máridaqa. Ákarakinaa ufa miqíminoo máridanoo. ?Rw Yísufa minára maaqí qímaqoofa ákaraki máridanoo.Óo Ánutu aníara qeeqá qíkaqaafasaa qímannimianaura.Qinée faiqí suqúseeqa misá nífusaa aní amooqianáura. Q Yísufa faiqí faiqi maraséenoo nári mandaínaina findaukámaseenoo ánukaranaki quqánnisée marífa máridanoo. Mifá faqa nínukamáqaisa faqa moodáa níkoona faqaasa márianara Yísufa misára sía asaurídanoo qiní qíkaqaafasaa fee qídanoo. cP? Ánutufa aiqáma ainaina áuqufa rakísinoo fímarifa máridanoo. Mifá aupúrarana áidafirana Yísuna afaaqasáa quqóofa sía mandá óosanau quqánau. Ámiqira óosana andeeqára óosana máreenoo miqínau. Ánutufa Yísunara andeeqára ánoona márianífeera quandáfinoo faiqí narí úriqararana náida nímianifeera aunírira saqarisaa aupúrarana Ánutufa áminau. Narí Yísufa mifá kai faiqí faiqi innaarúnai asumu máriaqeera aaná afisúfa máridanoo. /OW Maasá quándaki Yísuna kai qáfaidaqa. Ánutuna áfaariranannai kai Yísufa náaru asumu márirana qímiraree qímaseenoo maasá faiqí faiqi kúqirana narí faqa máraani qímaseenoo qangiroo nímeemaanai qúsakamuqoo qumu máridanoo kuqunnímaqanau. Maqee mifá káaqa qára qáfee faqaafa, kúqaa firaaqóo úriqararafa máridanoo. Mifá kúquna faqa aupúroona faqa miná ákiaqara innaarúnai firaafá máridanoo. n~\|.z}yxwvussrq obnnmblk"jdfedab~ae`I_\[YYWtU0TTBSR=<;;<::.88766w55n32100/.;,+*)(&&%k$#"!t eD)~V  T Z y _kMe# B"} Mooseena áfu fannoo innaarúnai qumíasana aináinasaa áfu mundúseenoo minára kai rímarufa márufanoo Isipa máqannaasa munnimma aináina óosana óosana minnímmasanau. Mooseefa Isipa máqannaasa faqa nári áaqara adíafaairanaki kéeqarara ákooqoofanoo misá minnísee ásauku mundírana kásooqaqee kambíqaaninnanara irisée mi-aupuráranaki kéeqeera foo máfinau Isararee máqannaasa misá aupúraranaki dadaaqínoo kéeqanau. d!A Mifá Faraoona máaqaki máriasa nári óosana óosana adíafaaira írira ainainee qímarunara mandáinainee qímasee minnísee Ánutuna faiqi námu Isaraee máqannaasa faqa aupúraanauree qímasee misá faqa fi̱nau. B } Mooseefa faqa innooqéenoo Ánutuna mandaaqára fasiqa márinau. Minára mifá faiqí kámmambinoo Faraoona áraamuna faiqikíranara ákooqoofanoo Isipa máqusanaasa minnísanau. T! Mooseena ánaukoo misá faqa Ánutuna saqáriki márusa máridaqa sía Faraoonara rufi̱asee miná ufa rukíasee Mooseena maqasée káaqa idaaqíra faiqi anaaqimmifoo qímasee qaaramoo qúqoonasaa kukéeqaqoofanoo márinoo nammári áfainni kukéeqasoofanoo Faraoona áraamuna paqúrimaseenoo narí faiqiara foora fi̱rinau. pY Yakooboona ámaaku Yooseefaafa faqa Ánutuna saqáriki marúnara kúqiraridanoo Isaraee máqannasa Isipa máqasaaqari moosáa fi̱fándinnanara qímannimidanoo qímanniminau. Moosáa fi̱qa qiní qimudaani faqa máree fuaqa. % Isakeena ámaaku Yakooboofa innooqéenoo Ánutuna saqáriki marunara quándaki Isipa máqa maaqaki kísaaqasaa márinoo kúqiraridanoo narí ámaaku Yooseefaana faiqiqára nifaaqóoqa qímannimaqanau. Narí sáunusaa áqini mundúseenoo Ánutunara innaaru qinau. ]3 Abarahaamana ámaaku Isakeefa innooqáfi̱noo Ánutuna ufa iriséenoo miná saqáriki marúnara quándaki Yakooboosa Eesausa náaru kambíqaaninnanara ámiqi ámiqira ainainara nifaaqóoqa qímannimaqanau. ve Abarahaamafa sía minára iriséenoo narí faiqiara ámuqusinau. Mifá kuqufi̱nanoo Ánutufa uqéeraannoommifoo qímaseenoo Ánutuna ufamau árírarinau. Dóo kúqaa Abarahaamafa narí faiqi Isakeena kúqiranakinaanara foora máranau. 6e Ánutufa óoqai Abarahaamana qímamu úfafa maaqímminoo máridanoo. Aní ámaaku Isakeenasáaqari ani aruakínausa moómoo qinée qíma afeekaikíranara kambíqeefaranoo.  Ánutufa Abarahaamana amanamándee qáfaanee qufanoo Abarahaamafa Ánutunasaa írirana rusírafa márunara Ánutuna ufa iriséenoo eedóo kai qímaseenoo narí moodáa faiqi narí ámuqusuqanna Isakeena káqi rumbáseenoo qaindásaa quqásee árírarufanoo qáoo qinau. Ánutufa faiqi aní áiku ásauku moó ámiraree qíma afeekaikámaqoonara Abarahaamana ámuna. Sía minára Abarahaamafa ámuqusufanoo narí ámaaku rafáaqa finau. Káqi eedóo kai qímasee narí faiqi áfi̱qeenoo árirarinau. } Misá úriqarara máqara innaarúnai máqara randáidaqa aní asaqíraafaira foora máridaqa. Miqí marúnara maasá Ánutu fee qímasoofanoo sía mifá asaurínau. Fáasai innaarúna maqusa miqímariana ákiaqara nímirara deedaqinóo máridanoo. kO Misá írirafa siá nári óoqeenaa maqa maaqai ubeekáidaqa. Miqínaqau kafáa miqóo fuaqíni. iK Miqíra ufa qímariasa moo máqara náriara márarara randáidaqa kooroo ídaqa miqí qídaqa. ]3 Abarahaamáfa narí faiqi námu moómoosa faqa Ánutuna mandaaqáranaki máriufaqa kúqiqau. Misá sía Ánutuna qíma afeekaikirana ánoona qáfaqau. Níanaindariara foora náaqoo kai irisée asasammásee kásooqaqee kúqiqau. Náriaraa óo maasá maa-maqánasaa ánaamuruara foora iqá máriafaqa asaqíraafaikiqa máridaqee qiqau. }s Abarahaamafa kúqinoora foora ínoo márufaqa miná faiqi námu kambíqeeqa fásau núkuda miqírausa kambíqaqau. $A Abarahaamafa narí ánaaqa Saraqanandiri asooqá náuaraiqi máriqau. Saraqana faiqi máqara kámu dóo taikáfufaqa faiqi síaiqanda máriqau. Mi-kamúqoo Ánutunasaa írirana rusímarunannai kai óoqa faiqi Isakeena máqaqau. Óoqai Ánutuna mandaaqée marúnnannai kai faiqi máqaqau. Óoqai Ánutufa faiqi ámianauree qufaqa iriséeqa eedóo qímaseeqa nifaaqa quqásee kísaaqasaa máriuna máqaqau. 'G Ánutufa ámiqira máqusa náaruara márira maaqa túna rakíqasee áuqusee ámiraree qufanoo Abarahaamafa úqiqaana máaqaki máridanoo áfeesida márinau. ' Abarahaamafa miqóoqari ánaamuruara foora Ánutufa qíma afeekaikámmaqoo maqa maaqanaki óonu márinau, Ánutunasaa írirana rusíranannai kai miqínau. Narí máaqa uqanna óoqai máruna máaqa uqannaki márinau. Mi-maqa maaqána minnísee fúka maqasaa narí faqa Yakooboona faqa Isakeena faqa úqiqaana máaqakí kai marusa máriqau. Aandáu apatannái áuqira uqiqaana maqaki máriqau. Miqandá faqa Ánutuna qíma afeekaikírana máree márusa máriqau. Miqandá faqa Ánutuna qíma afeekaikíra ufa irisée máriqau.  Abarahaamafa faqa Ánutunasaa írirana rusí marúfa márinau. Ánutufa Abarahaamana áaramaseenoo qímaminau. Anée aniráinaqa fúka maqa maaqa aníndi kíanínnana uqafi̱qaanaura, anée miqóo fúa. Miqí qufanoo Abarahaamafa iriséenoo narí írirana Ánutunasaa rusíranannai eedóo qímasee narí maqa máaqa minnísee sía qáfee máru máqa máaqanaki káqimbinau. V% Ánutufa kásooqaqee kambíqaaninna ainainara Nooafa sía qáfee marunara aaquqímasoofanoo Nooafa narí írirana Ánutunasaa rusímarunara irisée eedóo qímaseenoo fi̱raa sipa áuquseenoo narí faqa narí áiku ásauku faqa minakímma asumu márinau. Áuquseenoo Nooafa minánnai aiqámausa maa-maqánasaaqaraasa aiqáma niqiséenoo rafáaqafunnimaqanau. Noofa Ánutuna mandaaqáranannai kai Ánutufunnaindaraa andeeqarana maraséenoo asumu márinau. :m Sía faiqí moó fannoo dapi marirana níranannai Ánutuna asasírana máraannoo, minára narí Ánutunasaa írirana rusíranannai kai miná asasírana máraannoo. Faiqí ánaasee moó fannoo fáasa Ánutunara kúqaa máridanoommifoo qímarinafa, Ánutufa narí andeeqára óosanara randéemarisa ámiqira ainaina innaarúnai nímiannoómmifoo qímarínafa mi-ufaqandá qímaria fasiqá ánaaseesá kai Ánutufi̱nnai fi̱fáranoo.   Faiqí moo áuqu Eenookafa Ánutuna saqárikiranannai kai sía kuqufufanoo káqi márufanoo Ánutufa mara múru narí unnái quqánau. Misá miqóoqaraasa Eenookana iríara randóosia minnísaqau. Ánutufa káqimma áfi̱qa quqánau. Ánutuna ákarakinaa ufa Eenookanara maaqí qínoo máridanoo. Eenookafa andeeqára fasiqa márunara qiní qíqaara rée marifaqa asasídaqa. s _ Kainafa Ánutuna tatúfi̱rana suqá ámiraree qímaseenoo uréeqarana suqá áminau. Abeerafa Ánutunasaa írirana rusí márunanoo narí áfasaana Kainana tatúfi̱rana úraaqáranau. Abeerafa Ánutuna saqáriki marúnara Ánutufa Abeeranara andeeqára fasiqafee qímaseenoo mifá ámu ainainara asasinau. Abeerafa óoqai kúqinoo máridanoo miná ufa fannoo káqi maasá qímaqimidanoo. Ínnee faqa miqíkai mándee Ánutuna saqárikiaqa. Miqí qídanoo Abeerafa naamúa qídanoo.    Óoqai Ánutufa narí ufannái maqá faqa innaarúna faqa áuqusoofanoo máridanoo. Maasá Ánutunasaa írirana rusíranannai mi-ufánara kúqaa ánoonee qídaqa. Mifá sía akooqóo máru ainainna qumáreenoo maqee qáfee marunna ainaina áuqinau. ~ u Óoqa márusa miqímmi máriqau. Misá Ánutunasaa írirana rusíranannai Ánutuna eedóo qírafa misáki márinau.   7 Ánutunasaa írirana rusímarinausa misá innaarúnai kambíqaaninna ainainara asasamándee áfeesidaqa. Misá minára kúqaa ánoona máridanoo innaarúnai máraanauree qída áfeesida máridaqa. Misá sía qáfeemari ainainnara ánoonee qídaqa nifaaqa quqásee áfeesidaqa.   'Faiqí akaqáusa Ánutufi̱nnai fúani qímasee fífi ífaqa aanái óonuree máparaamáki óonurandee quándaki idá áqufidaqa. Maasá sía misá naanna ráidaqa. Maasá ámiqimmandeeqa Ánutuna mandaaqáifanoo dóo Ánutufa maasá asumu máraannoo. &Qiní qíku qísauku andeeqárausa máriasa maqee maqee
qinísaa írirana rusísee máriqa fifi ínaqa mi-mariránara kai qiní dídiannoo. Misá minára níkooqee márinausa misára qiní faqa qíkooqaannoo. Ánutuna ákara maasára miqí qínoo máridanoo. .U %Ánutuna ákara ubiqáfi máriranara maaqí qídanoo.Káqikaaqóo qúmirafa qúsasaa qúmuannoo.Sía kísaaqasaa fi̱fau máriannoo dóo qúmuannoo. 4a #Dóo maqee faqa ínneeqa paasóosirana sía quqáaqa. Mifá márifanoo miná feefaurú náaru márirana nímiannoo ubiqáfi márirafa ínniki máriani. Ínnee sía ubiqáfinaqa sía amana Ánutuna íriranamau fi̱fáranoo, sía miná qíma afeekaikíra márira innaarúna qúmiasana máreefaranoo.  $wg "Ínnee karabúsaki máriasa dadaaqídaqa nárana múnu nímiranannai misá aupúrarana ínne faqa máree maríafanoo. Faiqí ánaasee anirée áanoomasee ínni máaqakinaa ainaina aiqáma animáree fi̱fuafaqa sía ínnee minára nóori runúafanoo, ínnee asasa kái mándee maríafanoo. Ínnee ínneeqa maa-maqánasaaqaraa qúmiasanara fífau óorudupira ainainee qímasee innaarúnai úriqarara náaru márira ainainara máridanoo fee qímasee sía ikíraqaafanoo, ínnee asasímariafanoo. *M !Akaqá faasaana faiqí ánaasee aiqámausa nífusaa ataasá átaasa ínni qímannimaqee mandáikammá nímaqaqau. Moo kari faiqí ánaasee Yísuna ufa írimariasa nárí maríafaqa ínnee faqa misá ummaara dadaaqíqa akooqóo óonuree misá nísaukunnai dadaaqíqa ámiqimma nímaqaqau. ' Indaarú ínnee Ánutuna ufa íru aukuanna mi-aukuannára maqee ínni náaqoo áuqaidaqa. Mi-fasannái Ánutunara asasírafa qóomara foora káaqa qámannimaqóofaqa qáfamasee kadáapi rúmasee nídafi̱marufaqa Ánutuna ufamau fi̱fi̱ufaqa sía kudoosaápaqau. $A Mifá miqí qídanoo qinée minára maaqí qídaqa, káqi márira Ánutuna ásaukuki áqufi̱nafa fi̱raa nárirafa káaqa náaquqée marífa máridanoo. 7 Maasá Ánutunara faqa miná ufara faqa íridaqa mifá maaqí qinau. Faiqí mandáinaina ákiaqara nárirafa qiníndi máridanoo fee qinau. Mifá kaifáa maaqí qinau. Karaambáiqa narí áiku ásauku ufa irisée mandóosana márinanoo náruannoo sía márina sía náruannoo. t~a Faiqí moó fannoo Ánutuna ámaakuara ákooqainafa miná árirafa fi̱raaqóo fi̱qaranoo máriannoo. Mi-fasiqáfa Ánutuna moodáanaki kíra ufa fi̱díkara narí mi-fasiqána numóo rukásainnanara qíkoo fee qínafa faqa Ánutuna áfaari mari maraqunara faqa mandúfa qínafa, mi-fasiqána árirafa sía Mooseena aanna ráannoo, fi̱qaranoo máriannoo. G} Mooseena sándufa máru kamuqoo faiqí moó fannoo mi-sandufána ámeesuqirafa qaara fasiqee qaaramoo fásiqée qáfamasee ufa qufanoo sía miná áfauee máriqau. Dóo mifá kúqimarinau. | Miqínna fasiqafa náaru kambíqaaninna ufa íriranara rufi̱asee áfeesianno. Mi-karí mi-fasiqáfa ufa qírana iriséenoo fi̱raa idaqéemari idánaki qámataikáannoo. Miqímasee Ánutuna ufara sía fee qímariasa aiqámausa minakí aupúreefaranoo. H{  Maasá Ánutuna ánoona ufa íridaqa káqi íridaqa mandáinaina máraqa fi̱fi ínaqa moo ámiqira ainaina Ánutuna ámimarínafa sía mi-numooná rukáannoo náaru náaru máriannoo. qz[ Akaqáusa amaana máqaki maqee suqíranara níkooqaidanoo. Ínnee sía miqíaqa maqee maqee suqúaqa. Karaambáiqa qúmira faasaanara qúsararanara irisée narí fuki faakí narí fuki faakí qímasee Ánutuna ufara suqúaqa. {yo Maasá naríara naríara úriqarara ainainee qímasee nímuqusirafa márianinnanara fuki faakí qímase nísaukukoo dadaaqíra dadaaqírafa kambíqaani. Narí ámiqi ámiqirana faqa fuki faakí qímasee narí dadaaqí narí dadaaqiaqa. x} Maasá innaarúnai máriranara ásasidaqa áfeesidaqa kooroo ídaqa. Maasá mi-asasira afeesirána ámiqimmandee qumáraaqa. Ánutufa narí qíma afeekaikíra ufa sía minnísaannoo mifá qumáraannoo minára ámiqimmandee rakísi qumáraaqa. w Dóo maasá minára iriséeqa Ánutuna aaqá adeedí ániaqa. Kúqaa aneenná ámuqusakiqari Ánutunara rídana dóo Ánutuna aaqá adeedí ániaqa. Aneenná írirana mapukúsee minásaa rusírafa dóo adeedí ánia. Óoqeenáa mandáinaina aní áakirana afaimmá quqáseenana ánukarafa ánia. Aneenná afaaqa ámiqira nammarinnaira foora fi̱ndaukámasee Ánutuna aaqá adeedí ánia. \v1 Maasá aanáiqikirafa fi̱raafá mifá Ánutuna máaqasaa rakísirafa máridanoo. &uE Mifá fúka aana maasára afi̱sínoo. Káqi márira aana Ánutunasaa ititára qámunna anaqíseenoo afi̱sínoo, narí afaaqara qamunna kíkiqa úsidanoo. ;to Qiní qíkaqaafasaa Yísufa kúqinoo narí fi̱díka adíoonannai maasá sía rufi̱aidaqa káqi mána mána nifaaqa quqásee Ánutuna náaquqara óosiranaki kéeqaanaura. Ts! Maasá mi-ufána irisée minára maaqí. Ánutufa maasá mandáinaina minnísainna kamuqoo fi̱fau aandáu arusáida tatúfi̱ maríafa dóo taikéennoo. Maasá Ánutuna aaqá ániaqeera qídanoo. ^r5 Miqí qímaseenoo Ánutuna maraquna fannoo maaqí qídanoo.Qinée maaqóoqari sía kafáa misá áaqarana faqa misá
mandáinaina ikairí faqa síamma írianaura aunúqannammá
nímaqasaanaura. :qm Qinée misá faqa moodáanaki kíra ufa maaqí qídaqa.Mi-faasaannáfa qinée qeeqá qifaaqa aru ámianna
faasaanna áiqaráinaqa qeeqá sándufa misá nímuqusaki
quqásaanaqa misá mi-maú kai fi̱da máriaqeera.Misá nitikúraki faqa ákara rúmasaanaqa sía uqanna
aunúaqeera. qp[ Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo ásauku mundírana dadaaqída maaqí qídanoo. o% Moodáa kari aru ámiranannai Yísufa mandáinaina óoqai faqa maqee faqa rukánnimaqee mariasa náaru náaru kúqaa andeeqárana níminau. |nq Miqóo máridanoo Yísufa Ánutunara narí namuqáa maréeqee áramandunnai quqáaninnanara áfeesida máridanoo. mw Ásauku mundírafa sía miqínau. Mifá moodáa karí kai moodáa ámira áminau. Náaru náaru faiqí numóo taikáaninnana ákiaqara aru áminau. Aru amiséenoo innaarúnai Ánutuna aaqá miná ásauku uqannái óoru óoqumarínoo máridanoo. l Yuda máqannaa aanáiqikirausa faasaambáasaana aiqáma faasaana moómoo aandau tatúfi̱mariqau. Moo fáasaana tatúfuna miqíkai ímariqau, moómoo aandau tatúfi̱maruna faiqí numóo rukárana amana sía máruna fi̱fa̱u kadáapirida tatúfi̱mariqau. Ik  Yísufa ásauku mundírafa Ánutuna áidiramaú kai fi̱danoo narí afaaqa aandáura foora Ánutuna moodáa karí kai aru áminau. Miqúnara kai maasá numóo ikairi fi̱ndaukáma qumaqanau. Fj Yísuna ínaaqianna ufa maaqí qídanoo,Óo, Ánutu, dóo qinée maaqóo máridaqa.Aneenná íriranannai kai qiníara ía. Ásauku mundírafa mi-ufamaú fi̱danoo. Óoqai aandáu tatúfi̱maruna mara áqu taikáseenoo fúka narí amaqí fi̱díka miná ámaaqaki quqáseenoo maasára kuqu qímaqanau. Ki Yísufa miqí qímaqoonara qinée ínni maaqí qímasee qímannimianaura. Yísuna indaarúqaa ufa maaqímminoo máridanoo.Óo Ánutu anée aandáu arusée suqá ámiranaraákooqaidanoo sía máraaqaaídana, faiqí numóo rukáranara
aandáu qaindásaa tatúfi̱ranara ákooqaidanoo. Yísufa mi-aandausá tatúfi̱marunara írinoo sándufamau fi̱daqa miqímariaafoo qímaseenoo káqi Ánutufa minára akóo akaa ímarunara qinau. h Minára Yísufa maaqí qímasee kaifáa Ánutuna qímaminau.Óo Ánutu dóo qinée maaqóo máridaqa.Aneenná íriranannai kai qiníara ía.Mooseena sándufakí qiníara ákara rínau. Dóo mi-maú kai
qiníara ía. Yísufa miqí qínoo. 8gi Anée aandáu arusée qaindásaa múduka tatúfi̱ranaraákooqaidanoo, numóo maráquanínna aandau suqaranara ákooqaidanoo Yísufa miqí qímasee Ánutuna qímaminau. |fq Miqí marúnara ásauku mundírafa maa-maqánasaa qúmiraree qímasee maaqí qímasee Ánutuna qímaminau.Anée aandáu arusée qaindásaa tatúfi̱ranara,ákooqaidanoo,Anée faiqí qifaaqa deedaqammá qimaqáinanoo. e  Burimakáu fi̱díka faqa mimmí fi̱díka faqa mifá sía amana uqanna faiqí ánaasee mandáinaina númoo maráqunnisáannoo. d Áukuana aukuana aandáu tatúfi̱rafa mifá faiqí ánaasee nári numóora náaqoo áuqaifaqa maqee maqee aandáu tatúfi̱daqa. fcE Mooseena sándufasáa Ánutunara amooqíqa innaaru qímariasa kúqaa ánukamma nímaqasainaqau misá nári numóora nisaurírana taikáseefau márini, aandáu maqee maqee qaindásaa tatúfi̱ maríafa faqa sía márini. nb W Yuda máqanna Mooseena sándufa faqa úiqaana maqa aináina faqa innaarúnai mári ainainna miná amanandá kai máridanoo síara foora ínoo máridanoo. Náaru kambíqaaninna ainaina amanandá oórudupirana amanandá kái máridanoo. Mooseena úiqaana maqaki Mooseena sándufamau fi̱daqa moodáa tatufi̱ra óosana kai áukuana áukuana aandáu kai suqá ámu maríqau. Dóo miqídaqa náqimasee mi-sandufána Ánutufi̱nnai ani máriasa ánoonáikamma nímaqaannoo fee, sía amana. 8ai Yísufa mi-maú kai fi̱noo moómoosa numóo maráqunnisaanífeera narí afaaqa tatúfi̱rafara foora moodáannai Ánutuna aru áminau. Mifá kafáa koorooíannoo. Sía kafáa numóo úndarau qúmuannoofau. Narí áfeesara máriasara qumurée maréeqee asumu máriranaki quqánnisarara qúmuannoo.6`e Aiqámausa moodáa kari kúquannana amana kái Yísufa moodáa karí kúqinau, aiqámausa moodáa karí kai kuqufi̱qa miqóoqari Ánutuna faqa ufa qíranaki fi̱fáranoo. 2_] Miqíqa moómoo kari árifanoofau maqa máaqa óosana ároonakiqari aupúraida márini. Óoqeenáa áukuana taikárara adeedírama fufanóo maqee áukuana kai ásauku mundírafa moodáa karí kai kooroo máfi̱noo narí afaaqa Ánutuna aru amiséenoo minánnai maasá mandáinaina rukánnisanau. v^e Yuda máqanna aanáiqikirausa misá úriqararafa aandáu fi̱díka mara máreenoo náaquqara óosiranaki kéeqee marínau, áukuana áukuana kéeqee marínau. Ásauku mundírafa sía moómoo kari narí afaaqa Ánutuna aru áminau. I]  Ásauku mundírafa úqiqaana maqa faiqí nísaukunnai áuqamáqoonaki innaarúnai márina fooqáanaki miqíranaki sía kéeqanau, mi-maqánaki náaquqara oósiranaki sía kéeqanau. Mifá andeeqásee innaarúna máqa maaqaki Ánutufa máruqoo uqanna kéeqafi̱noo kooroomáfi̱noo máridanoo maasá dadaaqídanoo. F\ Úqiqaana maaqaki áuqeemaru ainainafa innaarúnai maru ainainna fooqáafa miná amanandá maqásaa márinau. Ánutufa minára kai iriséenoo qufaqa misá aandáu fi̱díkannai aiqáma ainaina ánukee máriqau. Ánoona ainaina innarúnai máru ánoona ainaina fi̱ndaukárana sía aandáu fi̱díka amaná máridanoo, moo úriqarara ainaina marasée árirafa kai amaná máridanoo. Ásauku mundírana árirafa mifá kai amaná máriannoo. ~[u Miqídanoo Mooseena sándufamau aandáu fi̱díkannai kai aiqáma ainaina ánukee márinau. Faiqí mandáinaina faqa fi̱díka téeqiranannai mi-manda ainainná ánukee márinau. Ásauku mundírafa kúquna maasá mandáinaina maráqunnisánau. >Zu Miqíkai ínoo Mooseefa úqiqaana maqa afaaqasása fi̱díka mi-aandau fi̱dikána ákinau. Akuséenoo máaqakina Ánutufi̱nnai innaaru qímaria ainainnasaa faqa aiqáma ákinau. 5Yc Maa-aandauná kúqina fi̱díka fannoo ínni faqa Ánutuna faqa moodáanaki kírana mapukú nímaqaidanoo, Ánutufa ínniara maa-moodaanaki kira ufamaú fuaqée qídanoo. ~Xu Mooseefa indaarúqaa moodáanaki kíra ufa miná sándufa óosana óosana faiqí ánaasee qímannimiseenoo burimakáu mimmí fi̱díka nammári námufaqa máreenoo náneeka amanee faqa taatuqée arira sipsip asausí faqa qumáreenoo fi̱díkaki raaraammá qumáreenoo sándufa búkamau faqa faiqí ánaasee nifaaqasása faqa akuséenoo maaqí qímasee qímanniminau. Wy Minára Mooseena moodáanaki kíra ufa fannoo aandáu kúqufanoo miqímandoofanoo dóo mi-ufána ánoona koorooináu. jVM Mi-fasiqáfa káqi márinanoo mi-ufáfa káqi miqínoo máriannoo kúqinanoo kai koorooíannoo. ~Uu Faiqí moó fannoo afaaqóoqa qínafa faiqí mifá kúqinanoo miná afaaqóoqa qírafa ánoona kooroo íannoo. @Ty Miqímandaifanoo ásauku mundírafa Ánutufa faqa faiqí faqa moodáanaki kíra ufa fúka ufa qíma andeéqeeqeenoo quqáidanoo. Ánutufa núqu ráinausa misá anirée máraaqeera. Náaru náaru afeedímari ámiqira qúmiasana sáqama áinainara kásooqaqee innaarúnai máraaqeera qídanoo. Indaarúqaa moodaanaki kíra aukuana sía amana mi-amiqira afeedíra qúmiasana saqamána máree máriqau. Misá mi-aukuanná káqi nári mandáinaina fannoo faiqí nifaaqa rumbánoo márinau. Maqee ásauku mundírana kúqirafá dóo mi-rumbárana nímirara idukínau. jSM Fífau aandau fi̱díka fannoo rirímma faiqí ikairí fi̱ndáukaidanoo Ánutuna ásauku mundírana fi̱díkara náqi fee qianáuree. Mifá náaru náaru márira maraquna fannoo dadaaqifanóo narí uqanna ánoona tatúfi̱rana ámiranara foora Ánutuna áminau. Miná fi̱díka fannoo sía maasá ikairí kai fi̱ndaukáannoo. Maasá qimana maraquna faqa miná faqa fi̱ndaukáidanoo maasá mandóosana máree maríana faqa maasá kúqiranaki rarisáma quqée maríana faqa Yísuna fi̱díka fannoo miná faqa fi̱ndaukáidanoo. Miqí mándainaqa maasá amaná káqi márira Ánutuna aináinamminaura. sR_ Mooseena úqiqaana máqakinaa sandufara aandáu fi̱díkara maaqí qídanoo. Faiqí ánaasee mandáinaina máraasara ikairífaqaasee qímasee mimmí fi̱díka faqa burimakáu ákoona fi̱díka faqa ikairí faqaasa akunnímaqaidaqa mi-idánasaa dandá faqa misá nifaaqasása akusoofanoo Ánutufa misára ánukarausara foo qírausa máridammiafoo qídanoo. Q1 Ásauku mundírafa innarúna kooqi maqaki óoru kéeqakufanoo fi̱raaqóo náaquqaranaki óoru kéeqafi̱noo sía mimmí fi̱díkafau burimakáu ánaaqi fi̱díkafau mandáinaina ákiaqara Ánutuna amisée kéeqanau. Narí kai narí fi̱díka qumáreenoo miqóo Ánutufa máruqoo maasára áranaqarafa taikáanifeera amiséenoo minánnai kai náaru asumu márirana maasá qímiannee qímasee máranau. P  Ásauku mundírafa dóo ani máridanoo. Innarúnai márira ainaina asumu faqa dóo ani máridanoo. Mi-amiqira ainaináusa aanáiqikirafa úriqararafa ásauku mundírafa dóo ani máridanoo. Mooseena aináinimarú uqiqaana maaqafa uréeqaradfa márinau, maqee ásauku mundírafa fúka fi̱raa anoona uqiqaana maqaki innarúnai aináini marífa úriqararafa ánoona uqanna ani máridanoo. Sía faiqí nísaukunnai áuqi maría amaana maqafa máridanoo sía maa-maqa maaqánasaaqaraa áinainau máridanoofau. ?Ow Ánutuna ámi maría ainainna faqa aandáu tatúfusee ámi maríafa faqa mi-namúsa náranara faqa nammáriara faqa nammárinnai fi̱ndaukárana óosana óosana faqa qídaqa. Nipatasáaqaraa ainaina mi-ainaináfa úfaasu máridanoo. Ánutufa fúka ainaina quqáranara minára áfeesidanoo úfaasu máridanoo. N) Mi-kooqi maqáfa máa maqee mária kamuqoora kíkiqa úsidanoo, miná amanandá máridanoo, maaqímminoo máridanoo. Ánutuna ámi maría ainainafa faqa aandáu tatúfusee ámi maríafa faqa sía amana ámi marí fasiqana ámuqusa fi̱ndaukámasainanoo ánoonaikiannoo. M# Maaqíra ainainaná kai Ánutuna náaquqara maraquna fannoo maasá moo úfa qímaqimidanoo. Minára maaqí qídanoo, kooqí maqa mifá máriannoo. Mée fi̱raaqóo náaquqara óosirannai sía miqóo faiqí fi̱mariaqoo sía miqóo aaná máridanoo fee qídanoo. _L7 Aanáiqikirausa úriqararafa fi̱raaqóo náaquqara maqa aunduráki áukuana áukuana moodáa karí kai mi-naaquqara maqánaki kéeqee márinau. Aiqáma aukuana áukuana miqíkaimma moodáa faasaana kái kéeqee marínau. Mifá aandáu fi̱díka mara máree minakí Ánutuna ámi marínau. Narí numóora faqa faiqí ánaasee numóora faqa miná ákiaqara mi-fi̱dikána ámi marínau. Mandáinaina sía irirai márainnana ákiaqara náruandoo qímasee miqí márinau. .KU Aanáiqikirausa maaqímasee óoqeenáa uqiqaana maqaki aináini maríqau. Aanáiqiki márusa kooqí maqaki faasaambáasaana kéeqafi̱ nári aináinimáriqau. J Mi-bookisána áfusaa dínni dínni Ánutuna qangiroo nimanaqára máridanoo Ánutuna aréenarana koorooímaru qangirooqanda máriqau. Miqandá níqoosaqara dínni dínni mi-qaindána dínni dínni rafáaqafi̱noo márinau. Mi-qambaannásaa Ánutufa faiqí ánaasee mandáinainara nífaueenoo minníseenoo ímariqoo ititáidaqa. Dóo maqee sía mi-ainaináusara qianáura. EI Kóora áuqimaru qáindafa minakí márinau. Minásaa ámiqundímaru ainainna suqée marufa márinau. Moodáanaki kíra bookisa minakí faqa márinau. Mifá kóora qannunnai ráfaaqafi̱rafa márinau. Mi-bookisánaki kóora áuqimaru qafeefa márinau. Mi-qafee auduránaki manna fee qímaru ainainafa innaarúnaindaraa feemu quqásoofanoo Isaraee máqannaasa aadána maqa maaqaki máridaqa náararoofaqa randásee néemaru feemufa márinau. Óoqai Aaroonafa faqa Isaraee máqannaasa faiqí fi̱raasá faqa nári sáunu úqiqaana maqaki quqásoofanoo Aaroona sáunusáa kai auqmára ururámafi̱noo misáindisaa sía ururanáu. Mi-saunúfa faqa moodáanaki kíra bookisaki quqásoofanoo márinau. Mooseefa Sinai áaqanasaa Ánutuna moodáanaki kíra ufa qaara oonisáa ákara rínau. Mi-akara rira ooniqandá faqa mi-bookisánaki faqa quqásoofanoo márinau. Mi-aiqama ainaináusa moodáanaki kíra bookisa moo áuqu Ánutufa nífauara bookisaki máriqau. :Hm Firaa qamunna mi-oosiránasaa ititánoo márinau. Miná dínni kooqí maqa márinau. Miná dínnatinai kukéeqaranaki fi̱raaqóo naaquqara óosirafa mi-atínai márinau. kGO Mikamúqoo misá úqiqaana maqa usakáseeqa miná aundurái óosuseeqa, dínni óosirafa faiqí aanáiqikirausa kéeqeemaru maqáfa kooqí maqa náaquqara fee qiqau. Qóomauqa faqa Ánutuna uqafi̱qee maru feemu faqa minásaa quqéemaru qainda faqa minakí márinau. Dínni óosirafa fi̱qaramásee náaquqara maqa faiqí minakí sía kéeqee máriqau. MF  Indaarúqaa moodaanaki kíra ufa máru kamuqoo Ánutunara innaaruqíra sándufa óosana óosana márinau. Faiqí nísaukunnai áuqara úqiqaana maqa Ánutunara amooqímaria maaqafa faqa márinau. 4Ea Ánutufa mi-fuka moodaanaki kiránara qídanoo indaarúqaanara óoqeenáa fee qídanoo. Óoqeenaa ainaina minnísaifa dóo afauqáqeenoo qúsasaa taikáfuannoo.iDK Qinée misá áaqainnanara nífauaanáura. Qinée misá numóora síammiríanaura aunúanaura. XC) Sía moó fannoo narí aqoónnanara fuki faakí qíannoo. Sía moó fannoo narí aqoónnanara Ánutunara íriannee qíannoo. Misá aiqámausa úriqararausa faqa uréeqarausa faqa qiníara írifaranoo. :Bm Dóo maqee óoqeenáa moodáanaki kíra ufa minnísee Isaraee máqanna faqa fúka moodáanaki kíra ufa maaqí qímasee quqáidaqa. Qiní fúka moodáanaki kíra ufa maaqímminoo máridanoo.Qinée karaambáiqa qídaqa. Qinée qúsasaa qeeqá sándufa misá nitikúraki quqáanaura, quqáseeqa misá nímuqusasaa ákara rúmaqaanaqa sía aunúaqeera. Qinée misá Ánutusa márianaura misá qiní faiqi námu márifaranoo. yAk Óoqai misá nikeekú nikaakú faqa moodáanaki kíra ufa quqáafannana. Sía miqífau ianáurau, moo kámmianaura.Mi-aukuannái misá Isaraee máqanna nísauku qumáree Isipa máqasaaqari nífiqee fímariafanaqa misá qiní moodáanaki kíra ufara níkooqoofaqa qiní minní qísaqau. Minára misá qiní qímaqimufaqa qinée minníseeqa sía íriqiafana. k@OÁnutufa Isaraee máqannaara maaqí qímasee ákaraki níqira ufa qinau.Qinée karaambáiqa maaqí qídaqa, Dóo qúsasaa qinée fúka moodáanakikira ufa Isaraee máqannaa faqa Yudana áiku ásauku faqa qianáura. a?;Indaarú moodáanakikirafa ánoonaikinanoofau Ánutufa sía moó mara quqáiqini. >)Indaarú máru aanaiqikirausa miqíqa márufanoo Ánutufa maqee Yísuna firaaqoó úriqarara aanaiqikira ainainiranaki quqánau. Ánutufa faqa faiqí faqa moodáanakikirafa Yísunaindi úriqararafa máridanoo, Mooseena moodáanakikira ufa sándufamau fíranasaa mundínoo márunara uréeqararafa máridanoo. Yísunaindi úriqarara qima afeekaikiranasaa mundínoo márunara úriqararafa máridanoo. N=Mi-aanaiqísa aináinirafa sía ánoona máridaqa fífau amanandá kái máridanoo. Innaarúnai mári ainaina fífau amanandá kái máridanoo. Mooseefa Sinai máqa maaqaki úqiqaana máaqa usakáraree qufanoo Ánutufa maaqí qímasee qímaminóo qinau. Qinée áaqanasaa uqafíqaunna maqana amana kái andeeqásee usakáa. M<Yísufa maa-maqánasaa márinanoofau sía aanáiqikirafa máriqini. Maaqóo moómoo aanáiqikirausa aandáu̱ Ánutuna aandáu̱ tatúfida suqá ámidaqa. Mooseena sándufamau fídaqa miqídaqa. ;}Aiqáma aanaiqikira úriqararausa maqee maqee nárana aandáu̱ arusáida Ánutuna tatúfu ámidaqa. Mooseefa mi-ainainiránaki misá quqánau. Dóo maasá aanáiqikira úriqararafa Yísufa mifá faqa Ánutuna tatúfirana ámirafa máriannoo. : Mifá sía Mooseena aanna ráidanoo sía faiqí usakáqaa úqiqaana maaqakifau aináinidanoofau. Ánutufa usakáqoo maqana uqannakina aináinidanoo. Mi-maqánaki innaarúnai Ánutufa mári óosiranaki aanáiqikirausa úriqararana aináinirana máraidanoo. 69 gMaasá maa-ufána ákiaqa maaqímminoo máridanoo. Maasá aanáiqikira úriqararafa innaarúna úriqararana Ánutufa máriqoo miná aaqá miná ásauku uqannái máridanoo. -8SMooseena sándufa fannoo fífau faiqí faiqi maréeqeenoo aanáiqikirausa úriqararausaki quqánau. Ánutuna qíma afeekaikírafa narí áuqu rámasee qíma afeekaikírafa Mooseena sándufa náaree ani márifanoo Ánutuna mi-qimafeekaikirufáfa Mooseena sándufa rafáaqafúamaqeenoo Ánutuna ámaaku uqanna maréeqeenoo aanáiqikira úriqararanaki quqánau, náaru náaru andeeqárafa márianinnana quqánau.*7MYísufa maqásaa fasiqa aanáiqikirausa úriqararausa naanna sía ráidanoo. Misá maqee maqee faasaambáasaana aandáu̱ tatúfirana nári mandáinaina taikáanifeera tatúfirana suqée mariqau. Nárindi náaree tatúfusaida quandáfi faiqí ánaasee mandáinaina númoo taikáanifeera áukuana aukuana tatúfusee Ánutuna ámi maríqau. Yísufa sía misá naanna ráidanoo, Mifá moodáa kari uqanna narí afaaqa Ánutuna aru áminau. Dóo sía kafáa kafáa Ánutuna aru ámiannoo, dóo moodáa kari aru áminoo aiqámausa numóo taikánau. 69Yísufa mifá maasá aanáiqikira úriqararafa máridanoo. Maasá mandáinaina óosana óosana manda ainaina ákiaqara amana kái Yísufa máridanoo. Mifá andeeqárana náaquqarafa máridanoo. Minakí sía moo áaqarafa mandáikirafa máridanoo. Miná mandá maqasaa máriasakinaana áadumasaa Ánutufa quqáraree qímaseenoo maréeqeenoo innaarúnai uqéera úriqararanaki quqáqaifanoo máridanoo. p |{gz#xvtrpoEm;kljZig!dcba%`>^^a]O\%ZZXX$W+VZTSRqQPOiML$JII!HCGFmEDC`BA @2?]=I;::987654>3q2500/ .0-,h,X*))(w(l'&I&>$#!!s :bl/zkZ b L I?} lQAnée fee aneennáraa kái fee Ánutufa moodáa mári fee qímasee mi-iriránannai kai anée ámiqiranaki máridee qídanee. Óo amana ínnee áfaannauqa ufa moodáamau áamasee qímariasa máriafanoo. Áfaannauqa faqa Ánutunara moodáa mári fee qídaqa náriqa mandáinaina ákiaqara nárífandínnanara íriafanoo náaquqaidanoo náindiri ráidanoo. >uFaiqí ánaasee moó fannoo minára qíannoo, anée Yísuna saqárikirana qumáree maríanafa máriananoo qinée qísaukunnai Ánutuna ufa qumáree marúnausa máridaqa. Qinée Yameesasa minára maaqí qídaqa. Qinée náqimasee aní Yísuna saqárikirana qáfaanáuree ásaukunnoo qumárarafa sía márinaqa sía qáfaanaura. Qinée Yameesasa qeeqá Yísuna saqárikirana qísaukunnai qumárarana miqíqa ínni uqannífiqaanaura. `9Yísuna saqárikirafa miqí kaimmínoo máridanoo fífau áfaurunnoo ákaqaafasaara anée óonu qammunna afisúsee nárana náa. Miqíra ufa sía ákaqaafasaa dadaaídanoo. Miqí kai ínoo fífau áfaurunnoo Yísuna saqárikidee qínafa sía ásaukunno Ánutuna ufa qumárasee ínafa márinana aní Yísuna saqárikirafa kúqinoo máridanoo. Qinée minára íridaqa moo áinaina kíkiqa úsuanaura. Ínni níkaqaafasaa fee nísooqmaakee kúqaa sárauqimariasara qídaqa misá ínnee ínnannai anirée náranaree qamunnarée innaaru qífaqa ínnee sía nímiqa fífau nífaurukoo kai maaqí qía Ánutufa ínni ámiqi ámiqiannoo ínnee óonu qamunna afisúsaifanoo ínni nifaaqa tootoo qínaqa nárana suqásee naaqa. Miqíra ufa sía ánoona máridanoo fífau úfa maridanoo. Anée káqi kásinana nipatasáa sárauqi maría ainainna andeeqásee nímiaqaana. -SQiní qíkaqaafasaa máriasa, faiqí ánaasee moó fannoo naríara Yísuna saqáriki márunausee qídanoo sía narí márirana akooroo ídanoo mi-fasiqána saqárikirafa fífau máridanoo. Miqí mándee saqárikinafa amanée náaru náaru márirana ámiannoo fee, sía amana ámiannoo. Q  Ínnee ínneeqa niqoónausara sía nímuqusirana nímifanoo Ánutufa faqa ínniara faqa sía ámuqusirana nímiannoo. Náriqa niqoónausara nímuqusidaqa dadaaqímariasa sía Ánutuna ufara rufíeefaranoo, ámiqimasee márifaranoo. Yísuna saqárikirana fífau ufannoo faqa ásaukunnoo qumáraranannai faqa mifá raináidanoo.  w Ánutuna sándufa sía faiqí rumbée marífa máridanoo faiqí idukí marífa máridanoo Ánutufa mi-sandufánasaa kásooqaqee ínni ufa íriannoo minára mandáinainakiqari idukíra kasiqa naanna rámasee andeeqásee máridaqa ufa qiaqa.   Ánutufa qinau sía ínnee faiqí ánaasee narí qúmmuari narí qúmmuari iaqanáni. Mifá kai ínnee sía faiqí ánaasee kuqá náruaqee qinau. Anée sía ánaasee qúmmuarinana kafáa quándaki faiqí árinana Ánutuna sándufa rukíee maríanafa máriananoo.  + Faiqí moó fannoo Ánutuna sándufa aiqáma qumáree márinafa moodáa kai áaqamasainafa mifá Mooseena sándufa rukíee marífa máridanoo. W 'Ánutuna quqúsakinaa ufa maaqí qímasee ákara rínoo máridanoo, ínneeqa niqoónausara ínniqa nifaaqará foora nídianinani. Ínnee mi-ufánamau fídaqa andeeqásee fifáranoo. Ínnee faiqí nifaaqa qamunna qáfamasee rainée máriana mandóosana máreemariafanoo miqímarianara Ánutuna sándufa fannoo ínni rafáaqafídanoo.  Ánutufa miqímasee aináina síaisa uqéeraifaqa ínneeqa ufannái rainánnímaqaidaqa únnaqimásee misára maqásaa óoqu máriaqee qímariafanoo. Yáfa yáfee ínni Yísuna ufa írimariasa maréeqee ufakí síaasinnai quqáida fee, aináina faqaasa kai miqídaqa ínnee áaqaidaqa misára ámiqira qóo óoqu maríaqee qímariafanoo. Ánutufa ínniara narí ámaakundi fee qímaqoofa márifaqa aináina faqaasá kai miqíasara mandá fasiqee qídaqa Yísuna úriqararana áquraraidaqa fídiaqaammámaqaidaqa. !Qiní qíkaqaafasaa máriasa qiní ufa íriaqa. Ánutufa aináina síaisara rusandeesámumandeenoo qáfamaseenoo qumáreeqeenoo narí saqáriki máriasaki úriqararanaki máriaqeera narí innaarúna qúqusa máraaqeera aináina síaisa útaaqamánnisaidanoo. Ánutufa fáasa naríara rímariasara níqafamasee qíma afeekaikámmasee innaarúna maqa maaqa nímiraree qímaqoofa máridanoo. |qÍnnee amaana máqaki suqúfi kéeqaifanoo moo fásiqa aináina faqaafa ámiqira afaaqa qamunna afisírafa ásaukuki rínna márinafa kéeqaannoo moo fásiqa qamunna anáqanáqirafa kéeqaannoo, ínnee ámiqira afaaqa qamunna faqaanara ámiqira fee qímasee ámiqira qóo mara quqásaifanoo óoqu máriannoo mandá afaaqa qamunna faqaanara káqi kikíannee qífanoo káqi kikíqinoo maríannoo fee maqásaa fee óoqu máriannoo fee. Ínnee miqídaqa mandá íriranannai faiqí rainée maríafanoo. x kQiní qíkaqaafasaa máriasa. Ásauku mundírafa Yísufa maasá karaambáiqa Ánutuna káaqa qárana úriqararafa máridanoo. Ínnee miná ufa íridaqa sía faiqí ámiqira nifaaqa qáfainnanara ámiqira qamunna qáfainnanara rainásee amiqira fasiqa fee qímasee minára ámiqi amiqia, kafáa sía mooná afaaqara mandá fasiqa fee qímasee minára ákoo akaa iaqa. = uMaasá qíkoofa Ánutufa maa-qaaramoo ainaináusa máraanara kúqaa ánoona qiní saqárikirausammiafoo qídanoo. Moo óosana fíaiqi faiqi rakísirana faqa moo óosana adeedaana ánaaseeuqa náriqa aupúraranaki máriasa rakísirafa faqa moo óosana maa-manda maqa maaqánakina mandóosanauqa qifaaqaí áqufuandoo qímasee eeráirinafa faqa mi-ainainna namúna máree maríasara kúqaa ánoona qiní saqáriki maríasee qídanoo.I  Faiqí ánaasee moó fannoo naríara Ánutuna ufa írimarunausee qímasaidanoo sía narí áfauruara ámaakiriara óonumafi íridanoo káqi óosana óosana mandufa úrirara kai qímarifa mi-fasiqáfa Ánutuna saqárikirafa sía máridanoo káqi fífau márifa máridanoo narí áfauru fannoo narí ákaru qídanoo. 0 [Ánutuna idaaqíra aaquqíra ufa faiqí nifaaqa idukírafa máridanoo. Faiqí ánaasee moó fannoo maqee maqee ámiqimmandee minakí qáfee marífa sía káqi fífau irisée aunímarifa irisée qumáree marífa mi-fasiqáfa nána ainainee áuqainanoo Ánutufa dadaaqínoo ámiqi ámiqimmiannoo. ~ !Ánutuna ufa irisée sía qumáree marífa tánukaki qáfee marí fasiqafara foora máridanoo moodáannai qáfamaseenoo quándaki óori káqinni ubeekáidanoo narí óori qáfai óosanara aunímarifa. Ánutuna ufa irisée sía qumáree marífa miqírafa máridanoo. } >| wSía ánutuna ufa náaqoo kai irisée minnísee óo qinée. Ánutuna ufa írimarunausee qiaqa. Miqí qídaqa náriqa níkaru qídaqa. Náaqoo iriséeqa nísaukukoo qumáraaqa. ,{ SÍnnee ínneeqa aiqáma mandá kudimakira oosana faqa mandá nira oosana faqa fatíka áqusee máriaqa. Ínnee ínneeqa afeeka minnísee Ánutuna áramandunnai madoodoonaqá máriaqa, máridaqa Ánutufa narí ufa ínni nímuqusaki quqéemarina máraaqa. Mi-ufánanoo ínni asumu máraannoo. ^z 7Faiqí ánaasee áanooqirafa sía Ánutuna andeeqára oosana dadaaqí uqéeraidanoo. 6y gÓo qiní dídimarí qikaqaafasaauqá maa-ufána náaqoonnoo íriaqa. Ínnee dauní moónufa irisée kásooqaqee aneenná ufa qiaqa, sía qúsufa qímasee áanooqiaqa. x /Ánutufa narí íriranannai kai narí ánoona ufannai kai maasá narí fúkasaa ánaaqi ánaaqikiranaki quqáqiséenoo maasá narí ufini aandáu aiqáma ainaina úriqararausaikámafi máriaqeera áuquqisanau. Ánutuna ufa sía náaqoo kai íriaqa nísaukunnoo qumáraaqa. w  Óo qiní qíkaqaafasaa maa-maqa maaqánaki máriasa, sía Sadannafa níkaru qínnana íriaqa. Aiqáma ámiqira nímira ainaina idaaqírana káqi nimira afeeka ainaina innaarúnaindari qúmidanoo. Ánutufa innaarúnaindaraa qóomauqaindi áuquqoofáuqa mindári mi-amiqira ainainaúsa qúmidanoo. Ánutufa sía súani quqoonará foora óonuree anirée ifa moodáamau kai fímarifa. v u /Nári mi-manda nidiráfa innooqéenoo radíqififanóo mandóosana kambíqaidanoo. Mandóosana kambíqeenoo innoqáfinoo kúqiranaki áqufidanoo. kt QFaiqí ánaasee nári mandáinainara nídirafa nári rarisámeeqeenoo nári ufaanakí náridanoo. 4s c Nimaníra ainaina fannoo faiqí ánaasee moó nífaaqasáa áqufinanoo sía Ánutunaindari maa-mandainaináfa ániannoo fee qímasee óonumafi íriannoo. Mandáinaina fannoo sía amana Ánutuna amanamásee qáfaannoo Ánutufa faqa sía moo mándainainannai nimanamásee qáfaannoo, sía miqídanoo. gr I Faiqí akaqáusa nimanamásee qáfee marí ainainafa kísaaqasaa nárímarifaqa Ánutuna faqa káqikai fídaqa miqímaria fasiqa anaaseesa ámiqiranaki máriasa máriadaqa. Miqínna fasiqa anaaseesa mi-nimanirána taikásaifanoo Ánutufa óoqai qíma afeekaikíra feefauru náaru márirana nímiannoo narí Ánutunara rímariasa kai nímiannoo. 6q g Súani qéenoo firaaqóo aiqaiqínanoo kookúna aadánusinanoo áfufeenaarirana kakasínanoo áfu qáfainanoo ámiqi ámiqirafa taikáfuannoo. Miqí kai ínoo aináina faqaasa óonauqee aní áuqee ídaqa miqídaqa dóo taikéefaranoo. Miqúnara Ánutufa aináina faqaasa sandáaqaindaraana maréeqee maqásaa quqásainaqa misá faqa kudifasiqauqá faqa asasiaqa. Nimaníranaki andeeqásee káqikai fímariasara qímaqoo úfafa. p  3o a Ínnee Yísuna ufara suqímariasaki Ánutuna saqáriki máriafanoo ínnikinaana kudi fasiqauqa nisaurímariasa Ánutufa ínni mara uqéerasee innarúnai fuaqée qímaqainara nóori uqéerasee asasiaqa. Ínniki aináina faqaasa kookúna qaqamara foora úfai fuaqá áqusainaqa taikáfifaranoo. hn KMiqínna fasiqausa sía karaambáiqaindaraana aundurái dadaaqírana máreefaranoo misá yáifee fuanau yáifee fuanau qínausa sía moo áinaina máreefaranoo. Aináina faqaasara faqa kudifasiqauqara faqa qímaqoo úfafa. m l #Ínnee íriranara innaaru qídaqa sía óonumafi qaara irira íriaqa, óonumafi qaara irira írimariasa úfaira foora úqimariafanoo. *k OÍnniki akaqáusa írirafa sía amanaikínausa Ánutunai innaaru qífanoo nímiani. Ánutufa páapaa ímarifa ámiqimasee írirana káqi nímimarifa máridanoo. Uj %Ínnee miqíqa máridaqa Ánutuna ufamau kísaaqasaa fímarifanoo ínni márirafa nírafa múduka káqi máriaqa sía káqikaaqo sía amanaikíaqa káqi amana kái múduka márianifeera miqíqa máriaqa. >i wQiní qíkaqaafasaauaqa óosana óosana ummaara ainaina nimanamásee qáfarafa ínnisaa áqufinaqa sía minára máparaaíaqa dúfi dúfi qímasee Ánutufa sía minánnai dárídanoo, afeekaikámaqimaqaidanoo qímidanoo fee qímasee asasiaqa. Mi-nimanira ainaináfa ínni firaaqóo nárínaqa ínni Ánutuna saqárikirafa káqi kai márinanoo ínni mi-saqarikiráfa mifá ínniki sabéenara foora afeekaikámasee máriaqeera máriannoo. h g Ánutuna áiku ásauku máaqa máaqa daráaniqa máriasa qinée Yameesasa ínni nímandaidaqa. Qinée Ánutuna eedóo qíra rumbara saikara foora márunna fasiqausa máridaqa. Ásauku mundírana Yísuna maasá karaambáiqa miná faqa eedóo qíra rumbara ainainira fasiqara foora máridaqa nímandaidaqa. Nimaníra ainaina faqa íriranara innaaruqírana faqa mi-ufána qímaqoona. Ánutuna áfaarirafa ínni faqa máriani.Ve% Ínnee maasá qímandarana ínni úriqararausa faqa aiqáma Ánutuna ufa írimariasa faqa qímannimiaqa. Itari máqannaasa maaqóoqaraasaki máriasa ínni níkaqaafasaa máriasa ínni nímandaidaqa. d Qinée maa-ainainnára faqa qímannimidaqa. Maasá qíkaqa Timootifa dóo Roomma máqannaa karabúsaki Yísuna ufasáara rumbáqoofa idukínoo máridanoo. Mifá dauní dauní maí aniráinaqa áfiqee ínnee márinnaqoo óonureeqa maaqandá ínni níqafaanaura. !c; Óo qiní qíkaqaafasaa ínnee maa-ufána ámiqimasee ásaana ruaqa. Dadaaqíra ufa máridanoo sía kísaaqa ákara ríqa minára qímannimidaqa. obW Ánutufa asooárana faqaafa ínnee miná íriranamau fifándinna oosana akoofásaikirana ínni níminaqa fuaqéera. Ánutufa ásauku mundíranannai maasá faqa maréeqeenoo narí áidira óosanaki narí íriranamau fíranaki quqánnisáani. Aiqáma amooqírafa faqa káaqa aréenarafa faqa ásauku mundíranaindi náaru náaru máriannoo. Kúqaa. Áti ufa. 8ai Náaru náaru moodáanaki kírana Yísufa ásauku mundírafa kúqiranannai miná fidíkannai dóo mapukúseenoo máridanoo. Ánutufa miná kúqiranakinaana uqéereeqeenoo faiqí ánaasee rakísirana firaanáikamáqaifanoo máridanoo. Narí kúqiranannai faiqí ánaaseesaa rakísirafa máridanoo. I`  Qinée qeeqára faqa ínni qímannimidaqa. Ínnee qiníara faqa innaaru qífanoo Ánutufa qiní dadaa qínaqa ínnee ínnannai káqi káqi fúa. Ánutufa ámiqi ámiqimma nímaqaanínnufana. L_ Ínnee maasára maqee maqee innaaru qiaqa. Maasá qimana sía moo áinainara íridaqa andeeqáraqóo kai fíranara rídaqa ínni qímannimidaqa. Ínnee minára maasára faqa innaaru qiaqa. ^9 Ínnee ínneeqa úriqararausa qínnandée kai iaqa. Misá Ánutuna saiká máraidaqa ínni nimanara maqee maqee rakísidaqa. Ánutufa kásooqaqee misá ínnisaa rakísiranara iráannoo. Ínnee misá ufara eedóo qífaqa misá asasammásee mi-ainainnámmifáranoo. Ínnee misá ufa rukíaifaqa misá nifaaqa qumooqukídaqa níkoo nikáa ifáranoo. Misá níkoo nikáa ídaqa sía ínni dadaaqifaranoo. ] Maa-ainainná faqa sía aunúaqa, narí ámiqi narí ámiqiaqa, ínneeqa aináina ínnee íriranannoo kai raíneeqee niqoónausa narí ámi narí ámiaqa. Ánutufa miqíra ainainara ámiqira tatufira aandaura foora máridanoo fee qídanoo qáqaara ráidanoo. $\A Dóo minára maqee maasá maa-maqánasaa máridaqa Yísunannai Ánutuna dúfi dúfi qímamaqaidaqa. Maasá aandáu tatúfirana fooqáafa dúfi dúfi qírafa máridanoo. Maasá Ánutunara kúqaa ánoonnee qímaria noonákiqari minára dúfi dúfi qírafa maqee maqee kambíqaidanoo. [ Maasá kásooqaqee uqanna maa-maqánasaa sía máridanoo. Maasá kásooqaqee kambíqaaninna máqusara innaarúnaindaraanara rakísidaqa. Z Maasá faqa Yísuna dadaaqíqa óoqeenáa máaqa naambeéqaira foora Yísufa máriqoo miná asaurírana dadaaqí máraanauranoo. #Y? Miná amanakái Yísufa Yeerusaree máqusa naambeéqai kúqinau. Narí fidíkannai faiqí ánaasee mandáinaina findaukámannisáanifeera miqínau. >Xu Óoqeenáa uqiqaana maqaki moodáa faasaana moodáanaki kíra faasaanasaa misá úriqararafa aandáu fidíka maréenoo firaa naaquqara maaqaki óonureenoo qaindásaa téeqimáseenoo ráudamaki mi-aandauná apata ámudaani amaqí aiqáma sía naqau, mara máreeqa faiqí naambeéqai múnu idá áree mariqau. KW Óoqai Yuda máqanna aanáiqikirausa Ánutuna úqiqaana maqa rakísimarusa Ánutuna ufamau fídaqa qaindásaa qaraa aandau tatúfirana suqée marúna akaqána marasée naqau. Maasá aandáu tatúfi maría qaindára foora moo máridanoo. Óoqeenáa uqiqaana máqakinaasa sía amana minásaaqaraana marasée nooqíni. V Akaqáusa Ánutuna ufara óosana óosana írirana uqéeraidaqa. Ínnee sía misá naanna réeqa óonuree aniréeaiqa. Ánutuna áfaariranara mi-iriráfa kai ínni nimana mapukú nímaqainaqa máriaqa, mifá andeeqárafa ámiqirafa máridanoo. Óosana óosana sándufa moo nárana néeqa moo nárana sía néeqa mi-ufána qímaqoonannai sía ínneeqa nimana mapukúsee márifaranoo, mi-ufána mároosa sía mi-ufáfa misá nimana mapukú nímaqanau, sía misá dadaaqinau minára ínnee Ánutuna áfaariranara íriaqa. QU Yísufa ásauku mundírafa sía minakí óosana óosana írirafa márifa. Eendá faqa maqee faqa náaru náaru faqa amanamana kái andeeqára írira óosana márifa máridanoo. Ínnee faqa miqíaqa. VT% Óoqai indaarú Ánutuna ufa qímannimusara sía aunúaqa. Misá ámiqi máriranara faqa misá kúqiranara faqa misá Ánutuna saqárikiranara faqa iriséeqa misá nímeeraameerá kai ída máriaqa. S Maasá mi-ufána iriséeqa paasóosamaseeqa máridaqa maaqí qianáura.Karaambáiqa maasá dadaaqímarifa máridanooMinára maasá sía rufíaanaura,Náqimasee maa-maqánasaa qaraasa maasá dárifaree. Sía
amana dárifaranoo. GR Ínni írirafa márirafa munnimma áinainara sía káaqa rída máriaqa, maqee máree maría ainainnara dóo amana máridee qímasee afaaqa quqásee mária. Ánutufa minára maaqí qinau.Qinée sía ínni minnísee moosáa fuanáura. Ínni faqa
náaru márianauree qinau minára afaaqa quqásee mária. \Q1 Ínnee aiqámausa faiqí ánaasee nimundáranara úriqarara ainainee qiaqa. Faiqí áneesee áqumummásainafa sía moonáindi quándaki qumáraa. Aiqámausa ínneeqá nammári kai néeqa andeeqásee máriaqa. Faiqí ánaasee dapi narí máree narí máree qiqá nuasa faqa qúmmuariqa nuasá faqa Ánutufa ufa iriséenoo náruannoo. P  Ínnee karabúsaki máriasara misá faqa karabúsaki máridara foora ámiqimmandee rakísinnimaqaaqa. Ásauku mundírana ufasáara aupúree maríasa sía aunúaqa. Ínnee misá faqa moodáanaki aupúraranara foora nímuqusí marínaqa rakísinnimaqaaqa. O3 Ánaamuru sía óori qáfainna maqannaana ámiqi mándee nárana ámiqa máaqa ámiaqa. Akaqáusa miqídaqa sía irirai qangiroo ámiqi ámiqiqau. N 1 Ínnee ásauku mundíranaki márianara naríara naríara moodáa fasiqa ánaasee faiqiara foora úriqarara ainainee qímasee sía fífau nóonnoo kai nímuqusí marínaqa naríara naríara ruaqa ásaukunnoo áuqaidana naríara naríara ruaqa. Miqí kai ída sía taikáaqa. 3M_ Maasá Ánutufa sía fífau ainaina máridanoo. Idá qámataikánnimaqée marífa máridanoo, minára áaqara óosanara rufíaaqa, aní faqa idá qamataikáandoora.ZL- Dóo maasá sía kásira quqúsaki máridaqa minára maasá susúia. Maasá minára quándakiqa Ánutuna áidiranamaú kai narí amooqía. Óori kándamasee rufíaqa rufíaqa qíranannai narí amooqía. TK! Miqúnnara maasá maaqí qídaqa íridaqa Ánutufa narí aiqáma ainaina áuqu quqáqoona kafáa aiqáma kásimmáseenoo dóo mara áqu taikáannoo. Sía kásimari ainainafa mifá kai káqi máriannoo. sJ_ Óoqai Mooseefa máru aukuana Ánutufa qufanoo Sinái áaqanasaa maqá kásinau. Ánutufa minára maaqí qímafeekaíkinau. Qinée óoqai maqá kásiafannana, kafáa qinée sía maqá kai kásianaura. Innaarúna faqa kásianauranoo. 0IY Minára ínnee Yísuna ufa sía sía íriaqa. Ámiqimmandee rakísimaree íriaqa. Óoqai Mooseefa maa-maqánasaaqaraafa qímannimimarufaqa sía íridaqa kúqimariqau. Maqee innaarúnaindaraa fasiqa ufa rukíaanafa anée yáifee finnáree miná áriranakiqari rukíasee náqi fee innáree. 8Hi óoqai Kainafa narí ákaqa Abeerana árufanoo miná fidíka téeqinau. Abeerana fidíka fannoo Ánutunara qiní fidíka ákiaqara anée qíannee qídanoo. Maqee ínnee Yísuna fidíka Abeerana óoriqararana téeqiraqoo ani máriafanoo. Yísuna fidíka fannoo Ánutunara maasá numóo ákiaqara minníqisaannee qídanoo úriqaranoo máridanoo. Ínnee maqee fúka moodáanaki kíra ufa quqée maríanaki Yísunaki ani máriafanoo. G Ínnee Ánutuna óoqa faiqi innaarúnai búkaki ákara rírausa kai káaqa firaaqóo súqimarianaki asasímarianaki ani máriafanoo. Ínnee Ánutufiqóo ari máriafanoo. Mifá aiqámausa ufa irisée andeeqánnisée marífa máridanoo. Andeeqára fasiqa kuqufusá innaarúnai óoruree ánoonáikamámbiqa ínnee misá nimana námufaqa andeeqáranaki asasíranaki ani máriafanoo. oFW Mi-aukuanná Isaraee máqannaasa mi-naaquqara ainainná nífu qáfamasoofanoo nifaaqa rámasoofaqa rufíaqau. Maqee ínnee sía miqíranaki ániifaqa ani máridaqa. Ínnee Sioona áaqana uqanna káqi márira Ánutuna maqúsaki ani máriafanoo. Innaarúnai márira Yeerusaree máqusa qangiroo moómoo ándandara foora márianaki ínnee ani máriafanoo. >Eu Mooseefa faqa Sinái áaqanasaa kambíqoo ainainna qáfamasoofanoo káaqa áaquqoofanoo áindiri áindirufanoo qinau. Qinée faqa qáfaunanoo káaqa dáaquqeenoo dáindiri reenoo. OD Mi-ufána qídanoo maaqí qinau. Faiqí moó fannoo fee aandáu fee maa-aaqanná áuqamásaifaqa óonisamu qumáree kuqámma arusaaqa. Misá mi-ufána írufanoo káaqa náaquqoofaqa máparaaíqau. C7 Miqúnakina ukeena qunáki faiqí ufa moó íriqau. Íriqa rufíasee qiqau. Maasá sía moo káqikaa ufa írianaura, maasá dáaquqaifaqa rufíeeqa. gBG Maqee áukuana ínnee sía Isaraee máqannaasa naanna ráidaqa. Maa-maqánasaa Sinái áaqana ámeemaanai Ánutuna ufa íriqau. Ínnee innaarúnai mári Sinái áaqanara foora máridaqa Ánutuna áfusaa kikíqíqa máriafanoo. Óoqai Isaraee máqannaasa Sinái áaqana ámeemaanai aniréeqa sía ufa kái nífu qáfoona mi-aaqannásaa idá firaafá qoofaqa qáfoona oonámu námufaqa aakuasáa námufaqa asukuna námufaqa rafáaqafufaqa aiqámausa qáfamaseeqa rufíaqau. WA' Amiséenoo miqóo kásooqaqee aupúranau. Aupúreenoo narí ákoo finnai aniréenoo afaaqóoqara qufanoo miná ákoofa qinau. Sía, dóo aní ákaqa ámiqa qufanoo Eesáufa ikíráqoofanoo aukunu qúmimarufanoo rándoo rándoo sianoo sía paqúrinau, dóo taikámbinau. Ínnee sía Eesauna aanna raaqa sía andeeqárana minnísaaqa. M@ Ínnee rakísiaqa. Sía ínniki moó fannoo Esáuna aanna raaqa. Mifá andeeqárana minnísee Ánutuna ufa rukíasee moodáa náranannai kai áfasaafa narí qumíasana narí ákaqa dóo áminau. u?c Ínnee ámiqimmándee rakísia, ínnee Ánutuna áfaariranaki fuanákiqari quándaki káqinni ubeekee foora. Ínnee ámiqimmandee rakísiaqa sía moó fannoo ínniki saakunánanda ínniki kambíqafinoo aiqámausa sukáqarana nímiani. K> Ínnee aiqámausa máriasa námufaqa ámiqimmandee asooáranaki márirana amaniaqa. Ínni máriranakina ámiqirafa andeeqárafa kai máriaqa. Sía miqíqa karaambáiqa sía qáfeefaranoo. %=C Ínnee andeeqára aatata kai fífanoo áiku árinafa unufúannoo. Unufínana andeeqásee finnáranoo. Anée mandá áatata áfiqee fínanoo anáiku firaaqóo mandáikiannoo. Anée andeeqára qóo áfiqee fínanoo aní áiku áidafimarifa taikáfinanoo andeeqásee anée finnáranoo. W<' Ínnee nísauku kudoosaápaifaqa raqándaamásee maríasa nísauku uqusée afeekaíkiaqa. Áiku aqoori qumooqukí maríannana indindí maríannana minnísee mapukúfinana áiku rámaseenana kikíqia. *;M Ánutufa maasá ummaarannái dáriara foo ífaqa maasá sía minára asasídaqa dóori runídaqa dóo maasá miqóo qeeqá mandáinaina ákiaqara dárírana taikásee andeeqásee márirana asooárana máraidaqa asasídaqa. Óosana óosana naakáparafa faqa aaquqírafa faqa mári úfafa. &:E Maa-maqánasaaqaraa qíkausa nári íriranannai maasá andeeqá qímaqaidaqa áikannai qumáree dáridaqa. Ánutufa maasá andeeqára óosana máraaqeera óosana óosana ummaarannai maasá dáriara foora ídanoo. Mifá narí andeeqárana náida qímiraree qídanoo maasá dáridanoo. 9 Maa-maqánasaa maasá qíkoofa áikannai qumárasee mandóosana ákiaqara dárífaqa maasá minára rufíaidaqa miná aaqá máridaqa. Innaarúnai qíkoofa miqí kai másee dáríara foora ínaqa firaaqóo miná aaqá máridaqa náaru náaru márianaura. 8w Ínnee Ánutuna fiqi námu faqa sía árírana máreenana sía miná faiqi márinnaranoo, dapi faiqí márinnaranoo. W7' Aneenná áidafira ummaarara qiní qíkoofa Ánutufa dáríara foo qídanoo fee qía. Aneenná áidafiranara aupúraranannai Ánutunara miná ámaaku dárídanoo fee qía. Aiqáma faiqi níkausa áikannai qumáree nári faiqi námu mandóosana ákiaqara nárídaqa. Aiqámausa nári faiqi namu mandóosana ákiaqara nárídaqa. c6? Karaambáiqa fannoo miná ámuqusi márisa kai
nárídanoora foora ídanoo. Naríara qiní faiqi fée qisá kai
nárídanoora foora ídanoo. Ákarakinaa ufa miqíminoo márifaqa qinée minára maaqí qídaqa. K5 Ánutufa ínni narí faiqi námuara poodúara ufa qímannimúsa aunídee sía fee aunídee. Ánutuna ákaraki minára maaqí qímaseenoo ánoonufa ákara ridanoo.Qiní qímaaku, Ánutufa ummaara óosana óosanannaiáriara foora aní ínana sía minára rufíaa ámiqimasee íria.Aní óosana uqafíqaidanoo ámiqiraqoo fúanneera
miqídanoo. Mifá aníara qáoo qínana sía anée minára
kudoosaápaa sía óori runúa. M4 Mandáinaina fannoo maasá maqee maqee dárimarifaqa miná faqa quándaki rákuaqaammidaqa. Mi-rakiráfa sía ínni fidíka ruqíeenoo káqi maríafanoo káqi fuaqa, sía minára kudoosaápaaqa. 37 Dóo maasá Yísuna aupúraranara íriaqa. Moómoo mandá fasiqa anaasee Yísunara fídiaqaa ímarufanoo sía kaukaata qinau káqi mi-umaarána mara máree fímarinau. Maasá mi-oosannára iriséeqa sía nifaaqa kudoosaápamásee Yísuna aanái ubeekáranara minnísaaqa. 52c Óosana árooqooqari fífi ínaqa maasá saqárikirafa Yísufa kai máridanoo minásaa kai nífu mundúsee fúa. Yísufa maa-maqánasaa máridanoo aunírira saqarisaa árirara qufanoo sía rufíasee minnísanau. Sía uqanna minnísanau. Kásooqaqee kúqiranakiqari fíndifi innaarúnai ququsaki Ánutuna aaqá márianinnanara iriséenoo mi-asasiránra iriséenoo aunírira saqarisaa kúqiranara asauríranara síamma írinau fífau ainainee qímasee káqi finau. Dóo minára maqee Ánutufa máriqoo miná aaqá ásaukuqannai óoqumarifi máridanoo. Z1 / Indaarú márusa Ánutuna saqárikiusauqaindi maqee maasá qíqafaidaqara foora máridaqa. Maasá maa-marirána misá nífusaa narí ámani narí ámani iqá máridanoo sandéera foora ídaqa. Maasá indaarúqaasa nífusaa narí ámani narí ámanidaqa sandáidaqa moómoosa nífu qíqafaranara iriséeqa qinée úriqararausaikianée qímasee aiqáma ainaina qumaararaí áinainnara foora maasá mandáinaina ámiqimasee maasá rakísi qumáree marína afaíeeqee maqásaa quqásee dóo óori runúsee dóo óori mundúqaannana kai raqúramisée dóo miqóo kai sandá máqaraasámmasee fúa. W0' (Ánutufa maasára moo fíraa irirana íridanoo. Indaarúqaasa maasá qífeesammidaqa. Sía misá náriara ánoonaikifaranoo. Misá faqa maasá faqa moodáa kari innaarúnai máreefandía foo qídanoo./ 'Mi-fasiqa anaaseesá moodáanaki suqúfi máridara foora iqá máridaqa ufa qídaqa. Misá aiqámausa Ánutuna saqáriki márianannai núqufaqasaa máridaqa, misá maa-maqánasaa máridaqa sía Ánutuna qíma afeekaikíra ainaina afeeka ainaina máreeqa. K. &Maa-maqánasaaqaraa írirana faqaasa marirafa mandáikámminoo máridanoo óorudupinoo máridanoo Ánutuna ufa írimarusa nárúnnifaqaa úfaqa misá sandóosa misá írirafa úrinaaqaranoo máridanoo. Innaarúnai fifandinnanara úrinaaqaraqa máriasa máridaqa. Minára misá kukéeqaqa nídaqa mandá maqa maaqaki áaqana maqa maaqaki óoni áamaraki maqá áamaraki kéeqafi rafúdamáki iqá nídaqa maaqóoqaraasa náríranara rufiaidaqa. - %Misá akaqáusa Ánutuna ufasáara maramáree oónisamu kuqá náriqau. Misá akaqáusa qumáree kéedainnai qámbaana tuqú raqáqau. Misá akaqáusa qumáree aseemannái nárí maríqau. Ánutuna ufamau fimarusa minásaara nárímariafaqa akaqáusa rufiasee nári máaqa minnísee qamunnara randéeqa mimmí apata fee sipsípa apata fee mináuqa afisúsaidaqa munnimma aináina síaisa náriranara rufiasee káqi dapi nímariqau. Faiqí ánaasee fifau narusáida mandóosana mandóosana nímimariqau. `,9 $Faiqí akaqáusa Ánutuna ufamau fimaríasa minásaara ataasá átaasa ufa qímaruna máree maríqau. Mandóosana máree maríasa akaqáusa qumáraseeqa nári sánda qáinnainaina átisa rumbáqoo sándasamu kaifáa kaifaa náridaqa nifaaqa ateekaatéekamma ummooqukí maríqau. Akaqáusa sáinandannai rumbámaree karabúsaki quqéemariqau. + #Ánaasee akaqáusa nári faiqi námu kuqufufaqa Ánutuna saqárikiranannai Ánutuna tamummáqara fasiqauqa mara findifumásoofaqa máriqau. Faiqí akaqáusara namuqáa ínnee Ánutunara minnísaifaqa maasá sía ínni nárúanaura, sía ínni ataasá átaasa qímasaida nifaaqa rakée ianáuranoo fee qufaqa Ánutuna saqárikiqa miná minnísaranara qáoo qufaqa ataasá átaasa ídaqa nárímariqau. Kúqu fasiqausa maaqí qiqau Ánutufa maasá qumáreeqeenoo úriqarara máriranaki quqáanifeera márida sáina kúqua. \*1 "Faiqí akaqáusa Ánutuna ufa íri maríasa namuqáa nísaukuki soofaqa misá maréeqee idá firaaná arasée minakí áqunnisoofaqa misá Ánutuna saqárikiranannoo mi-idána imbásee sía kúqiqau. Namuqáa fannoo aseemannái akaqáusa náruaneerufaqa Ánutuna saqárikiranannai quqásee sandáqau. Faiqí akaqáusa sía afeekaíkusa Ánutuna saqárikiranannai afeekaikámasee moómoo máqannaa rákira fasiqauqa aiqáma nárú taikásee náriaraa káqi máriqau. B)} !Ánutuna saqárikiranannai akaqáusa akaqá máqannaasa maqúsa maqúsa nárú taikáseeqa úriqaraqa máriqau. Akaqáusa Ánutuna saqárikiranannai kai andeeqára qóo fiqa Ánutuna qíma afeekaikíra asumu márirana faqa innaarúnaindaraa qúmiasana kúqiqa óoru máraqau. Faiqí akaqáusa káasau kusinara foora firaafá miná áuqu raióona misá márunaki namuqáauqa náruani fee qímasee rafúseeqee maramaaqínni raióona márunaki áqufufanoo Ánutufa mi-aandauná óori rafáaqafusoofaqa sía náriqau. Misá mi-kaasau kusinára áuqu raióonee qímariqau. ((I Moómoosara sía qianáura ákara kísaaqáikiandoora. Akaqáusa maaqímasee máriafaqa Kideeoonafa faqa Barakafa faqa Samasoonafa faqa Yeefataafa faqa Dafidifa faqa Samueerafa faqa Ánutuna tamummáqara fasiqauqa moómoosa faqa misára minníseeqa misá ufara sía ufa qianáura. ' Yeerikoo máqusaindaraa ánaasee dapi máraqanu ánaaseefa miná áuqu Raqaba námmarifa mifá faqa Ánutuna mandaaqáranannai sía narí máqannaasa faqa kúqinau. Mi-anaaseefá Isaraee máqannaa nipuráraa fasiqaqara ámiqimmandee nárana aina níminoo narí máaqa ataufakaaqá kukéeqannisanau. Maanára mi-anaaseefá nárana aina níminoo, nári máqannaasa nárídaqa qiní faqa dári foo qímasee kukéeqannisanau. Minára mi-anaaseefá sía Ánutuna ufa rukíee marúsa faqa kúqinau. Káqi asumu márinau. @&y Isaraee máqannaa Ánutuna mandaaqáranannai Yeerikoo máqusa óoni faandaamura rakéemasee óoru raméeqáqee áqufiqa náriqau. Misá qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée fáasaana mi-faandaamurána fíqu fíqu másoofanoo mi-faandaamurána rapéemasoofaqa óorureeqa áqufiqa náríqau. Y%+ Isaraee máqannaasa Ánutuna mandaaqáranannai Taatuqée námmari fannoo qámbaana rainéenoo aadánusufufaqa aadána máqasaara foora táqaqau. Isipa máqannaasa misá náruannee qímasee misá nínaaqiana nammári qámbaana aadána maqasaa óonu roofanoo nammári fannoo óonu máree ani máree máseenoo aiqáma narutaikánau. 8$i Mooseefa Ánutuna mandaaqárafa marunara náneeka fooqáa saqári amanee maramáree sipsípa fi̱díkaki raaraammá qumáree máaqa kooqímau akusoofanoo qangiroouqa faiqi nárimarufa qumuréenoo miná qáfamaseenoo Isaraee máqannaa faiqi nífauamáseenoo sía nárinau. Isipa máqannaa faiqiuqa kai nárinau. Moosefa narí Ánutuna mandaaqáranannai minára iriséenoo áinnaaqarara óosana kúradanau. Mooseefa Ánutuna mandaaqárafa máridanoo miqínau. Minára kai Mooseefa Faraoona áanooqiranara sía rufianau paasóosamandee Isaraee máqannaa Isipa máqasaa márusakinaana nífiqee finau. Nífiqee fímarufaqa misá dapi ufa qímarufanoo Mooseefa kafáa oónurandee ániranara qáoo qímasee nífiqee fímarinau, Ánutufa miná óorinni akooqóo máridanoora foora qufanoo andeeqásee nífiqee fímarinau. l#~-}-|{SyxxwwuutscrqqCpnmll.kizhgfed0c]aa)`>_^]\n[EZYXXWWUTSXRAPPNMKJJIH(G9FJEEDCUBBFA{@@D??!>S== <:9l77U653W210//.5-g,+*W)((H'&;%$$###"h!l fO5|,|\RF=i\ ^ ^ {B.lA{Yísuna faiqi námu faqa sía aaqee mi-ufána óosana íriqau. Kásooqaqee Yísufa kúqiranakiqari fíndifufaqa miqóo Yísuna ufa irisée miqóo ánoonara óonumafi íriqau. Miqóo faqa misá tamummáqara fasiqa ákarara faqa Yísunara faqa kúqaa fee qiqau. Yísufa aiqáma fasiqa naundurái níndafoo ufafa. zmYísufa sía náaquqara maqara írinau. Narí afaaqara Ánutuna náaquqara maqa fée qufaqa misá sía íriqau. taYuda máqannaasa úriqararauasa minára iriséeqa qiqau. Akasáa maa-maqána óoninnai áuqimariafa firaafá máridanoo. Maasá qikeekú qikaakú (46) qaara fasiqa níku nísauku taikásee dínni taikásee dínni ani moodáa marasée áukuana aundurái maa-afeeka maqána áuquqoofa máridanoo. Anée náqimásee qaaramoo fáasaana uqéera kúradarara qídanee. )Yísufa mi-ufána iriséenoo qinau. Amaná, ínnee maa-amaana maqána rapéemasaifaqa qinée qaaramoo fáasaana kafáa uqéera kúradaanaura. 5cYísufa aandáu̱qa amaana máqa naambeéqaindaraana niqiqámasoofaqa Yuda máqannaa úriqararausa quandáfi Yísuna áqidaqa qiqau. Anée kúqaa karaambáiqa máridana faiqí sía amana áuqeemaria ainaina firaa ainaina moó uqaqífiqainaqa maasá kúqaa aníara karaambáiqammifoo qianáura. CMiqí qímasoofaqa Yísuna faqa nímarusa óoqeenaa Ánutuna tamummáqara fasiqauqa ákarakinaa ufara óonumafi irisée qiqau. Aní máaqara qiqá dídirafa idára foora qáidanoo fee qiqau. Yísuna faiqi námu minára íriqa maaqí qiqau. Óoqeenáa ufa ánoona dóo maqee Yísunaki kambíqeenoo fee qiqau. 3Miná miqímáseeno nakipurúna feefaurú máree marúsa maaqí qímasee qímanniminau. Maa-ufinísa maanakínaana maanakíqari kai dóo máree fífuaqa, sía máriaqa. Qiní qíkoona máaqa maa-maqáfa máridanoo. Ínnee sía miná marasée dapi feefaurira maqá fee qiaqa. {Yísufa aniráma níndafeenoo sánda kukúqamma qumáreenoo mi-samúna burimakáu sipsípa faiqí náru nífaqaaufaqa quqásee sandáqau. Munnimma kukúqimaru qaindáusa ani qumáreenoo téeqi máqusoofanoo mi-munnimmáusa maqándanandánamminau. hIÓorureenoo Yísufa náaquqara amaana maqaki kéeqafinoo óonurama níndafoofaqa faiqí mi-naambeeqánai márida Ánutuna tatúfirana suqáraree qídaqa burimakáu sipsípa nakipurúna narínni narínni feefaurímariqau. Miqídaqa firaa munnimma máraidaqa qúmmuaraikámmimáriqau. Faiqí ánaasee kaamánna munnimma mara máree múnu nímufaqa misá náaquqara maqakinaa munnimma nári nímimariqau. Miná faqa amaana máqasaa rakísirausa nári faqa qúmmuaraikámmimariqau.  Isaraee máqannaasa mi-ainnaaqarara qoomaqána suqárara deedaqufanoo Yísufa minní Yeerusaree máqusai óoru fínau. |q Miqóoqari Yísufa narí ánoona faqa narí ákaqaafasaa faqa narí ufa írimarusa faqa Kapeeranaumma máqusai óoqu fíqau. Miqóo óoquree qaaramoo fáasaana káqi márinau. Yísufa Yeerusaree náaquqara ámaana máqaki kéeqoo ufafa. W' Miqínoo Kariree máqa maaqaki Kannaana máqusai Yísufa narí saika óosana araseenoo faiqí sía áuqoo ainaina ámiqira oosana áuqamásoofaqa faiqí ánaasee qáfaqau. Mifá mi-karí narí afeeka firaaná uqannífiqoofaqa miná ufa írimaru fasiqausa Yísunara kúqaa Ánutuna ámiqira áfeeka uqannífiqee marí fee qiqau. b= Aiqáma qoomáqa suqée maríasa ámiqira uáinna náaree indaarú nímiafaqa náidaqa. Néeneesaafaqa ínaaqianna mandá uainna nímidaqa. Anée sía miqíananoo ámiqira uainna uqanná kai ínaaqianna nímiananoo.  1 Miqí qímasoofaqa misá míqimmiqau. Qoomáqasaa rakísirafa mi-nammarífa uáinnáikamáfuna óosana síamma írinau. Qoomáqa suqéemaru aináinira fasiqausa misá kai íriqau. Qoomáqasaa rakísirafa námasee qáfoofanoo amundóo ánaaseena afaaqi áaramáseenoo qinau.  +Saka adía qumbiqásoofanoo Yísufa qímanniminoo qinau. Ínnee minakínaana sakamáree qoomáqasaa rakísimarina ámifanoo námasee qáfaani.  Yísufa qoomáqa suqára faiqiuqa mara quqáqoosa qímanniminoo qinau. Ínnee nammári sakasée maa-ooni qafeesáki adíee márifanoo áfaisaa kai úruani. Yísufa miqí qímasoofaqa misá aiqáma mi-ooni qafeesáki saka adíoofanoo áfaisaa qumbiqáqau. Q Mi-maqánaki óoni qafee firaafáuqa dínni qísauku taikásee dínni ani moodáa marasée márinau. Yuda máqannaasa nári íma̱rúdeemásee minakína námmari marasée nísaaqumásaida nárana néemariqau. Aiqáma ooni qafee tintarámma miqírafa firaafáuqa márinau. Nammári moómoo saka adíee marúsauqa máriqau. N Yísuna ánoofa miná iriséenoo quandáfinoo qoomáqa dadaaqímaru fasiqausa mara quqáqoosa maaqí qímasee Yísunara qímanniminau. Nána ainainaree maafá qínaqa mifá qína̱ndée kai iaqa. 5Yísufa mi-ufána iriséenoo narí áfeeka kooroománnimaqaaninnanara iriséenoo qímaminoo qinau. Óo qinnaqéefoo nánaree anée qiní iráidanee. Kásooqaqee qinée firaa ainainá óosana óosana faiqí sía áuqee maríana áuquanaura anée maqee kasaaqaí qímariananoo. Mi-maqannáasa óosana maaqímminoo máridanoo. Mánaaqa nimundáraree qímasaidaqa nárana faqa uáinna nammari nári maqee maqee née maría nammarifa faqa námammaree múnusaida nimundée máriqau. Mi-qoomaqánaki uáinna nammari námammaree kasaaqa múnu taikásoofanoo Máriafa narí ámaaku Yísuna qímaminoo qinau. Qiní qímaaku dóo uáinna nammari taikánoo máridanoo.  Qaara faasaaná áiqaroofanoo Kannaa máqusai Kariree máqa maaqaki moó máqusaki mánaaqa amundárafa márinau. Yísuna ánoofa Máriafa mi-qoomaqánaki dadaaqídanoo márinau. Qoomáqa suqóosa Yísuna faqa narí faiqi námu faqa náaroofaqa fiqau.  3Miqí qímasee miná faqa márusa qímanniminoo qinau. Qinée ánoona ufa qímannimidaqa kásooqaqee ínnee innaarúnai kudimandá rakée ínaqa qáfaifanoo qangiroouqá faiqí nímaaku qiní qimummaqa óoraini qúmaini ímarifaqa níndafeefaranoo. 32Miqí qímasoofanoo Yísufa qinau. Qinée fáasai faafísa atukaki máriana qáfaunnanara minára qúnnanara anée mináree qiníara Ánutuna ámaaku fee qídanee. Qiní ufa íria. Maqee káqikaaqoo uqafíqaunana qáfaananoo. Kásooqaqee ánoona firaaqóo uqánnifiqaanaura. , S1Natanaeerafa iriséenoo tautúmakufanoo qinau. Ufasáa rakísirafa anée Ánutuna ámaaku márianafa. Anée Isaraee máqannaa karaambáiqa márianafa máriananoo. ` ;0Natanaeerafa minára iriséenoo tautúmaseenoo maaqí qímasee Yísuna qímaminau, anée náqi fee másee qiníara íridanee. Yísufa iriséenoo maaqí qímasee qímaminau. Natanaeera fáasai Firipifa sía aní paqúriqoo anée aneenná maqúsai aneenná faafísa atukaki níanai márianaqa qinée aní aundurákinaa óosana fáasai qáfeeqa. h K/Firipifa miná áfiqeenoo óonu roofanoo Yísufa Natanaeerana qáfamaseenoo qímaminoo qinau. Óo maafá Isaraee máqannaa faiqí uqanna ánidanoo. Sía qúnna úfa minakí márifa andeeqárafa kai márifa máridanoo. 5 e.Natanaeerafa qinau, Akasáa náqimásee ámiqira ainaina Nasareetee máqusaindari kambíqararee, sía kambíqaannoo. Miqí qufanoo Firipifa qinau anirée dóo óonu qáfa. ~ '-Fíripifa Natanaeeranara randásee paqúrimaseenoo qímaminau. Mooseefa Ánutuna sándufasaa faqa tamummáqara fasiqausa faqa kambíqaaninna fasiqanara óoqai ákara rúmaqoona maasá paqúriqa. Mifá Yísufa Yooseefaana ámaaku Nasareetee máqusaindaraafa máridanoo. m} U,Firipifa faqa Andurufa faqa Peetooroona faqa Beetasaida máqusaindari moodáa maqusanaasa máriqau. #| A+Moo kánanaana Yísufa Kariree máqamaaqai fuanéera aanái Firipina paqúrimandeenoo qímaminoo qinau. Dóo Firipi qiní faqa dóo ániannee qinau. { *Óonuroofanoo Yísufa Simoona aiquqummáseenoo qinau. Anée Yoohaneena ámaaku Simoonafa máriananoo. Qinée aníara Keefasaneé qianáuree qinau. Mi-auqú oosanná óoni fee qínoo máridanoo. Yísufa Firipina faqa Natanaeerana faqa náaroo ufafa. xz k)Andurufa naráfasaana Simoona moo áuqu Peetooroona káqi káqi paqúrimaseenoo qímaminoo qinau. Maasá Ánutuna ásauku mundíra fasiqa kambíqaannoo fee qímaqoofa dóo maasá paqúriqa qímaseenoo miná áfiqammaree Yísufinnai finau. 7y i(Mi-fasiqaqandá Yísuna máaqa óonu qáfamasee miná faqa máruqanda miqandákiqari moó fannoo Andurufa márinau. Mifá Simoona moo áuqu Peetooroona ákaqa márinau. Kanánaana iqáqoofanoo Yoohaneefa nammári áfainni narí ufa írimaru fasiqa qandá faqa márufanoo Yísufa áiqaránau. Gs  "Maafá Ánutufa rusandeesámu másee mároofa narí ámaaku uqanna máridanoo. Qinée qeeqá qífunnai qáfeeqa ínni kooroománnimaqaidaqa. Yísufa indaarú óoqasaa nífiqoo faiqi namusa. >r w!Qinée qeeqá kai ásauku mundíranara sía amana mifée qianáura. Maa-saikánara diqiqoofa Ánutufa maaqí qímasee qímaqiminau. Anée faiqí moó qáfainanoo qiní maraquna fannoo akooqóo minásaa mundúfinnanara minára faiqí ánaasee qiní náaquqara maraqunannái rúmannimaqáanina fee qinnáranoo. 0q [ Yoohaneefa maaqí qímasee Yísunara qinau. Qinée Ánutuna maraquna qáfaunanoo mifá nakipurúnaikámambinoo innaarúnaindari qumuréenoo Yísunasaa quqéenoo. p Qinée minára sía írimariafanausa máridaqa. Isaraee máqannaa nífusaa kooroo qiaqéera nammári áuqamánnimaqaqa ánidaqa. Io  Eendá qinée minára maaqí qúnafa maafá qinée sía máriafanna kamuqoo márunara qiní úriqararafa máridanoo qiní qínaaqíanna kambíqafi aniráannoo qúnafa maaná mifá máridanoo. n  Iqáqoofanoo kanánaana Yísufa Yoohaneefunnai óoqu fímarufanoo Yoohaneefa qáfeenoo narí faqa márusa maaqí qímasee qímanniminoo qinau. Ínnee qáfaaqa maa-fasiqáfa Ánutufa nífaueemari aandau ánaaqi narí qaindásaa kúquaninna aandaufa maasá aiqámausa maa-maqánasaaqaraasa mandáinaina minánnai maraqúqiseenoo Ánutufa dárira ufa ateekáqisaaninafa máridanoo. Om Yoohaneefa Yooradanna námmariki Beetani máqusai dínni afainni nammáriki kéeqannimaqéemarufaqa misá anirée miqí qímaseemma irée maríqau. Ánutufa auíqaanínna sipsipa anaaqina ufa. ,l SMifá qiní qínaaqíanna ánianínafa qiní úriqararafa máriannoo. Náqimasee fee qinée miná dadaaqianáuree. Qinée kúqaa óoreeqararausa uqanna máridaqa. Jk Yoohaneefa misá ufa iriséenoo maaqí qímasee qímanniminau. Qinée nammáriki faiqí ánaasee kéeqannimaqaidaqa. Ínni qámbaanai moó fannoo máridanoo ínnee minára sía írimariafanoo. Yj -Óo Yoohanee, anée sía ásauku mundírafa máridana. Anée sía Eeriafa máridana sía anée mi-tamummaqara fasiqáfa máridana. Anée sía misá máridana náqi fee ídanee nammáriki kéeqannimaqaidanee. wi iYeerusareendari niqiqoosa misá Farisai ámaana ufa qímarusa misá miná iriséeqa kafáa irámmiriqau. mh UYoohaneefa misá ufa iriséenoo maaqí qímaseenoo qímanniminau. Ánutuna tamummáqara fasiqa Eesaiaafa óoqai maaqí qímasee qiníara ákara rinau.Qinée karaambáiqara namméera qímasee qímannimira fasiqausa máridaqa.Káasau máqa maaqakiqari maaqí qímasee namméeraqidaqa. Ínnee karaambáiqa ánianínna aanna andeeqáseeqa afisúaqa. $g CSía fee qímasoofaqa misá quándaki qiqau. Maasá niqiqaasá nána ufa fee aníara qímannimianauree. Anée yáfee. Anée aneennára náqi fee qídanee. f +Misá minára iriséeqa kafáa iraqau. Anée Eeriaafée máridanee. Maasá qímaqimia. Miqí qufanoo Yoohaneefa qinau sía qinée misáu. Miqí qufaqa misá iraqau. Anée mi-tamummaqara fasiqánara ákara rúmaqoo fee máridanee. Miqí qufanoo Yoohaneefa sía fee qinau. e Yoohaneefa misá ufa iriséenoo sía káqi úfa qinau akooqóo kooroo qímasee qímanniminau. Qinée sía ásauku mundírausau máridau. 4d cYoohaneefa Yísunara kooroo qu úfafa maaqímasee animárinau. Yuda máqannaasa amaana máqa aanáiqikirausa faqa amaana máqaki dapi saika máree marúsa misára Reefina áiku ásauku fee qímarusa misá faqa Yeerusareenni suqúfufaqa ufa qímaseeqa faiqí akaqáusa nifeeqásee niqiqoofaqa Yoohaneenara irárara óoqufiqau. Yoohaneefa nammári nímimarufunnai Yooradanna námmarinni óoqureeqa maaqí qímasee iraqau. Óo Yoohanee, Ánutuna tamummáqara fasiqauqa kambíqaaninna tamummaqara fasiqanara ákara rúmaqoofa anée maaná mifée yáfee. wc iSía moó fannoo Ánutuna qáfee marúfa márinau. Narí ámaaku moodáa narí ákoona ámuqusa uqanna mifá kai narí ákoona faqa márida qáfamaseenoo maa-maqánasaa maasá qímannimirara qúminau. Yoohaneefa nammári nímimaru ufafa. Gb  Ánutufa Mooseenannái narí sándufa narí amusúfa maasá qíminau. Ásauku mundírana Yísunannai narí káqi asasamándee nímirufa faqa kúqaa ánoona ufa qírana faqa maasá qíminau. a )Yísufa maaqóo qumu máridanoo narísaaqaraa ámiqi ámiqirana ámuaaqa ámuaaqa moómoo maasá aiqámausa qímufaqa máreemariqiafana. x` kYoohaneefa nammári nímimarufa minára Yísunara kooroo inau. Mifá maaqí qímasee faiqí ánaasee qímanniminoo qinau. Óoqai qinée qímannimiqia. Moó fannoo qiní qínaaqianna ániannoo. Qinée kambíqaafannaqoo mifá óoqai máriufa márifaqa qiní úriqarara fee qíafanafa maaná Yísufa mifá máridanoo. Yoohaneefa miqí qímaseenoo minára qímanniminau. x_ kMi-ufáfa Ánutuna ánoona ufa Yísufa faiqí faiqi kámambinoo maasáki qumu márinau. Qumumárufaqa miná áfeeka eeraarirana maasá miná faiqi námu kúqaa qáfaqau. Mifá narí ákoona ámaaku moodáa márunara narí ákoonasáaqaraa áfeeka eeraarirana faqa káqi áfaarirana faqa kúqaa ánoona úfa qírana faqa maraséenoo qumbiqánoo máruna qáfaqau. +^ Q Ánutuna faiqi miqímariasa kambíqafi máriasa sía maa-maqa maaqánaki máriasakiqari kambíqaqau. Sía faiqí faiqi ímaríandeefau máfi kambíqaqau. Sía faiqí nári íriranannaifau Ánutuna faiqi kámmafi kambíqaqau. Ánutuna íriranannai kai kambíqafufaqa miná faiqi námukiqau. n] W Akaqáusa asasammásee maróosa Ánutuna ufa Yísufa misára ínnee Ánutuna faiqi kámambi máriaqee qíra ufa níminau. Minára kúqaa Ánutunee qímasee naundurá ámimarusa miná faiqi kámambi máriaqee qíra úfa níminau. }\ u Mifá narí áuqu maqa maaqanaki aniroofaqa miná máqannaasa minakí máriasa miná maréeqee áqusee minnísaqau. F[  Mifá maa-maqa maaqánaki ani márinau. Ánutufa mi-ufána Yísunannai maa-maqa maaqánakinaa fasiqa ánaasee áuqu quqásoofanoo misáki akooqóo qumu márufaqa sía minára íriqau. JZ  Ánutuna ufa fannoo Yísufa ánoona aurau rirafa márinau. Mi-aurau riráfa faiqí aiqámausa naunduráki qéemarufa máridanoo maqásaa faiqi ánaaqi kámmafinoo maa-maqa maaqánaki qúminau. iY MMifá Yoohaneefa sía mi-qoomáfau márinau. Káqi mi-qoománara kooroo íanifeera animárinau. 3X aYoohaneefa kooroo írafa animárinau. Mi-qoomána Yísunara kooroo írara áninau. Aiqáma fasiqa ánaasee miná ufa irisée Yísunara kúqaa ánoonee qiaqéera áninau. 3W aÁnutufa qumeé dadaaqufanoo maqásaa fasiqa moo námmari nímimaru Yoohaneefa kambíqafufanoo Ánutufa qiní saikáki fúannee qufanoo narí saikáki ani márinau. }V uMi-aurau riráfa asukunakí qáidanoo. Mi-aurau rira qoomána asukuna fannoo sía amana qumáree rafáaqa fúannoo. GU  Aiqáma kambíqoo ainaina miná Yísunasaaqaraa márirana maraséenoo dóo máridanoo. Mi-mariráfa maa-maqánasaaqaraa fasiqa ánaasee naundurái qóomara foora aurau rímarifa máridanoo. 1T ]Mi-ufánannai Yísunannai aiqáma ainaina kambíqaqoofanoo máridanoo. Sía moo áinaina sía minánnai kambíqanau. Aiqáma ainaina miná Yísunannai kai kambíqanau. WS )Óosana ároonakina mi-ufáfara foora Yísufa Ánutuna faqa márufa márinau. @R }Óoqai maa-maqa maaqáfa sía márunakinai Ánutuna afeeka ufara foora Yísufa márinau. Mi-afeeka ufara foorá Yísufa Ánutuna faqa márinau. Mi-afeeka ufáfa Ánutufa kai márinau. 8QiQiní qíkaqaafasaa ínnikiqari moó fannoo ánoona ufara minnísee káqirúnna mandáinainaki fínanoo moó fannoo andeeqára fasiqa fannoo óonu miná qumáreeqeenoo ámiqira aanai ubeekáinafa mi-fasiqáfa mandóosana márai fasiqana maraquna kúqiranakinaana uqéereeqeenoo káqi máriraqoo quqáannoo. Mi-andeeqara fasiqáfa miqínannai moómoo mándoosana ákiaqara faqa Ánutuna áfusaa rafáaqafu áisaseenoo áminau. PfOEKafáa innaaru qímasoofanoo inaarúnaindari aaku maqásaa qúmufannoo nárana kambíqanau. kNOEeriana óosana rirímma maasára foora faiqí faiqi Ánutuna tamummáqara fasiqa fannoo, mifá afeekaikámandee aaku sía rúanifeera innaaru qímasoofanoo qaara faqa qaara faqa áukuana faqa moo áti faqa aaku sía rínau. kMOÍnni naríara naríara mandá írira írimariannana akooroomáseenana naríara naríara ámiqiaqa. Ínni aurírana taikáanifeera naríara naríara innaaru qiaqa. Andeeqára fasiqa innaaruqírafa afeeka ainainá máridanoo. XL)Misá naundurá Yísunasaa mundúsee innaaru qídaqa mi-innaaruqiráfa auríra fasiqa anaasee mara fíndifuannoo. Karaambáiqa fannoo marafíndifidanoo miná áaqarafa márinanoo karambáiqa minnísaannoo. KÍnnikiqari moó fannoo aurídanoo aurímaria fasiqa anaaseesa amaana máqasaa rakísirausa náaraifaqa misá anirée mi-fasiqa anaaseená auríranara innaaru qímasee sáuna anoona fooqáana ákiaqa ámoondunna karaambáiqa áuqusaa qímasee adíeefaranoo. J% Ínnikiqari moó fannoo mandáinainaki máridanoo fee Anutunara innaaruqíani. Moó fannoo asasídanoo Ánutuna amooqíra ídi ráani. LI Qiní qíkaqaafasaa qiní ufa ákiaqa maafá máridanoo. Sía ínneeqa nimana niqiqáida ufa qiaqa sía innaarúnai nísauku uqéerasaida ufa qiaqa sía moo áinaina kíkiqususaida ufa qiaqa. Ínnee andeeqásee eedóo kai qiaqa andeeqásee qáoo kai qiaqa. Ínnee sía miqífanoo Ánutuna ufa ínnisaa áqufuandoora. eHC Ánutuna tamummáqara fasiqausa ubiqáfi mároonara ámiqira fasiqauqee qídaqa. Ínnee Yoobannara írimariafanoo, kísaaqasaa ubiqáfi máriunara miná aanna raaqa. Yoobanna áidafirafa taikóofanoo miná aináinira faiquqa faqa úfai faqa maqá kásirana faqa miná aináina mara fúrufarammásee taikáqoofanoo Ánutufa quándaki firaaqóo ámiqi ámiqi máisánau. Karaambáiqa Ánutufa ámuqusirana faqa nífauarana faqa qumbiqárafa márunara ámiqi ámiqi máisánau. G Qiní qíkaqaafasaauqa ínnee óoqai Ánutuna tamummáqara fasiqauqa óosana írimariafanoo. Miqóo mikamúqoo márusa óosana óosana nárírana nímufaqa misá qáfeeqa ubiqáfiqa kásoomambi máraqau. Ínnee misá naanna raaqa nárífaqa miqíaqa. F9 Óo qiní qíkaqaafasaa sía naríara naríara múnuqi míniqiaqa, miqífanoo Ánutufa faqa ínni faqa ufa nímiannoo. Maasá ufa andeeqáaninafa Ánutufa adeedíranoo máridanoo maasáki kéeqarara deedaqída máridanoo. Minára naríara naríara sía múnuqi míniqiaqa. %ECÍnnee miqí kai íqa karaambáiqa qúmuaninnanara áfeesiaqa, mifá qúsasaa qúmuannoo minára ínneeqa nimana mapukúsee máridaqa ubíqafi áfeesiaqa. DyÓo qiní qíkaqaafasaa Yísuna ufa írimaríasa, karaambáiqa kafáa qúmiranara ubiqáfi kásoomambi márida áfeesara máriaqa. Quqúsa ákoofa nárana úmmaqusee sía múnari mínari ídanoo ubiqáfi máridanoo moómoo nárana úmmaquqaina kambíqaranara ubiqáfi áfeesida máridanoo mifá aaku áfeesara máridanoo aaku maqásaa qúminanoo nárana kambíqaannoo. CÍnnee moómoo munnimma faqaasa ínnee andeeqára fasiqauqa únnufannai kóotaki náríra ufa nimiséeqa kuqá nárí maríafaqa misá sía amana qáoo qiafaqa ínnee káqi nárúafaqa kúqidaqa. Karaambáiqa kafáa qúmiranara ubiqáfi márida áfeesara máriaqa. %BCÍnnee maa-maqánasaa mária kamuqoo aiqáma ainainna ámiqiranaki faqa nári nídimari ainaina moómoo máree maríanaki faqa máriafanoo. Rákirafa ánidanoo aní aqoónausa kuqá nárímariafanoo ínnee ínneeqa nifaaqa afeedídaqa nárana moómoo náidaqa náinooki máriafanoo. NAÍnneeqa munnimmara nímuqusinaqa aináinira faiqiuqa feefaurú sía andeeqásee nímimaríafanoo. Misá minára fáaqari maríafaqa ínnee sía fee minára íridee. Misá ínniara feefaurúrara fáaqarirafa mifá firaaqóo óoru fímarifanoo karaambáiqa Ánutufa úriqararafa innaarúnai máriqoo óoru fifanoo íridanoo. =@sÍnni moómoo ainaina dóo putaammá taikéenoo ínni qamunna ámiqirana dóo qooqoosá qumúra néenee taikáseenoo ínni kóora munnimma moómoo faqa siuráa moómoo faqa dóo taafí aiqáma aru fínoo mi-taafi ariráfa quándaki ínni mandóosana kooroo ínoo ínni nimaqí idá kai qámataikáannoo. Ínnee máa maqee kámuqoo taikáinna kamuqoo moómoo munnimma ainaina afeedí maríafanoo ámuaaqa ámuaaqa faqa rusímariafanoo. ?e> EDóo ínnee káaqa firaaqóo aináinafaqaasa qímannimidaqa qiní ufa íriaqa. Ínnee dinee quqáida nóori runímariafa qúsasaa ínnisaa áqufuannoo áqufuaninnanara irisée ikíráqaaqa, ikíráqeeqa ikífaafau iaqa. a=;Dóo qinée maqee andeeqára aana uqannífiqeeqa sía mi-maú fíqa áaqeefaranoo.G<Ínnee sía miqí qímariafanoo maaqí qímariafanoo ínnee ínneeqa nifaaqa nimooqímariafanoo firaaqóo ínneeqa núqu uqéeree maríafanoo. Miqí maría úfafa áaqeemariafa máridanoo. R;Ínnee minára irisée dúna moonára maaqí qiaqa Karaambáiqa írirafa miqínoo márinaqa maasá miqíanauree maaqíanauree qíaqaana. Miná írirafa sía miqínoo márinaqa sía miná máraanaura. .:UÍnnee sía dúna faasaana kambíqaaninnanara írimariafanoo. Ínnee nári nimooqídaqa sanapaarúna miqírausa maqa máaqa ititái qáfauna dauní rakée ídanoo. %9C Ínnee maaqí qímariafanoo. Maqee fee dúna fee qinée moo máqasaa óonureeqa bisinísamásee fee saikámasee fee firaa narana úmmaquseeqa moo áukuana nárana moómoo áfuqai márinaqa miná ákiaqara munnimma moómoo máraanaura. Ínnee miqí qímariasa qiní ufa íriaqa. (8I Ánutufa kai sándufa nímimarifa sándufa úriqararafa máridanoo. Mifá narí kai faiqí asumu áraannoo fee narí kai náru taikáannoo fee. Ínnee yáusee márida fee ínneeqa níkaqaafasaa níqida fee úrinaaqaraidee. Dúna mooná áuqaanínna ainainnara sía ínneeqa nimooqiaqa. X7) Qiní qíkaqaafasaa sía narínni narínni naráquraree naráquraree qiaqa. Faiqí ánaasee moó fannoo narí ákaqaafasaa áqurarara ufa qínafa Ánutuna sándufa áqidanoo miná úriqararafaikámmidanoo. Anée ánutuna sándufa áqinana anée sía mi-ufána ámeemaanai márianafa anée mi-ufána úriqararausee qímariananoo. 6 Miqídaqa Ánutuna áfusa uréeqafifanoo Ánutufa ínni uqéeraani. Yísuna ufa írimariasa sía narí áquraree narí áquraree qiaqa. .5U Ínneeqa naanaindara qírana minnísee ikíráqaaqa ínnee ínneeqa asasírana minníseeqa nóori runúaqa, ínnee nóori kándamasee ikíráqeeqa ikífaafau iaqa. g4GÁnutufa márinnai aaqá ánifanoo mifá quándaki ínni naaqa ániannoo. Ínnee mandóosana máree maríasa ínneeqa ikairí nísaukusaa márina nammári úquaqa. Ínnee qaara ufa qímarisa ínneeqa naundurá ánukaaqa. =3sÍnnee mi-ufána irisée ínneeqa afeekaikírana minnísee Ánutuna áramandunnai óoqumariaqa. Miqí mámbiqa Sadannana naakáparana rafáaqafusee qáoo qífanoo sandáani. o2WSía rairaiqírana kai Ánutufa sía qaara irirana íriaqeera mináindika kai iaqéera maqee maqee dadaaqírana qímidanoo. Ánutuna ákara minára kaifáa maaqí qídanoo, Ánutufa nári núqu uqéeraida nári nimooqímariasa rafáaqafídanoo qáoo qídanoo kafáa quándaki reendeéní maríasa áfaarimariana faqa fisoo físoo ímariana faqa nímidanoo. O1Ánutuna tamummáqara fasiqa ákara moó maaqí qímasee ánoonufa qídanoo, Ánutufa maasáki quqóo maraqunafa maasára naríndi kai fee qímaseenoo rairaiqídanoo fee qímaseenoo ákara rínau. x0iÍnnee úmmuari mari anaaseena aanna ráidaqa ínnee maanára sía fee íridee, ínnee Ánutuna áqoondi fee qímasaida maa-maqa maaqánasaaqaraasa aináina áqoondikidaqa Ánutuna namuqáaki máriafanoo sía fee minára íridee. Faiqí ánaasee moó fannoo maa-maqa maaqánakinaa ainaina áqoondikiannee qímaseenoo minára kai ínoo Ánutuna namuqáakidanoo. j/MÍnnee Ánutunara iráifanoo ínni mandá íriranara íridammunoo qímaseenoo sía nímidanoo. Ínnee ínneeqa nifaaqaróo qíra nídirafa márifaqa mi-nidiránasaa taikáanifeera Ánutunara iréemariafanoo sía nímidanoo. E.Ínnee akaqáinainara rúmammareeqa sía amana máraanaura moonáindi máridanoo qímasaidaqa faiqí narusée máraidaqa. Ínnee akaqáinainara nimukée márifaqa sía amana máraanauree qímasee ufa raináidaqa rákimariafanoo. Ínneeqa rímaria ámiqira ainainara Ánutunara sía iréeqa sía máree maríafanoo. r- _Ínniki rákirafa faqa tínoorirafa faqa márifa yáindari fee kambíqaidanoo fee. Ínniqa naundurákinaa amiqira ainainara rírana faqa mandáinainara rírana faqa óosana óosana ainainara naunduráki qóofana qáidaqa rákidanoo. ,3Asooéemariasa nári ámiqira márirana qaqamara fooqíara asooáranaki úmmaqusaafanoo minakíqari ámiqimmandee andeeqárafa kambíqaidanoo.+Innaarúnaindaraa írirafa indaarúqaafa sía ikairí fáifa ámiqirafa mifá náaree indaarú dóo miná miqóoqari asooárana nímirafa faqa fisoo físooirafa faqa aiqámausara áqoondikirana faqa miqímarifa faiqíara qimudáoo qírafa qumbiqánoo máridanoo mi-innaarunaindaraa iriráfa mifá ámiqira narana unakúseenoo áfaaridanoorá foora ámiqira óosana nímimarifa mifá sía qaara ufa qírafa márifa. Miná márirana faqa sía qaaraíkinoo máridanoo. Innaarúnaindaraa írirafa miqíminoo máridanoo. *+Rairaiqírafa faqa óonititée anititée írafa faqa máriqoo miqóo dapi marirafa faqa mandáinaina óosana óosana faqa máriqoo máridanoo. )Mi-iriráfa sía innaarúnainadari qúmidanoo maa-maqa maaqánasaaqaraafa máridanoo sía innaarúnaindaraafa, áfaannaindi máridanoo. C(Anee aneenná ámuqusa óokiqari sukáqarafa faqa rairaiqírafa faqa aináinara káaqa rírafa faqa úrinana anée únna qímariananoo sía aneenná íriranara úriqarar fee qía. ' Ínniki moó fannoo naríara írirana faqaasee aiqáma ufa óosanara írimarunausee qímarifa dóo mi-fasiqáfa narí ámiqira máriranannai faqa ámiqira qumáraranannai faqa reendeénirana námufaqa narí írirana námufaqa koorooíanifeera. -&S Sía faafísa námufaqa keefáadi íraannoo. Sía kamúkamuna sánda fannoo faafísa íraannoo. Sía ooruku námmari fannoo faqa nammári uqanna fabaqa íannoo. Maasá nífauru fannoo kai qaaraikídanoo. (Maaqóo misá saqári sía márifaqa káqi maaqóoqaraa saqári áuquraidaqa. Faafísa maaqóoqaraasaindi Yuda máqannaasaindi miná fooqáafa asumu faafis máridanoo. Keefáadiara oorifa sáqari fee qímariqau. Kamúkamúnara kareepa fee qímariqau.) Sandáaqaindaraa irirana faqa maqásaaqaraa írirana faqa mi-irirannára qímaqoo úfafa. }%s Maqákiqari ururée mari nammarifa sía moodáa aamaraindari sukáqee marífa faqa ámiqimarifa faqa ururáidanoo. *$M Dúfi dúfi qírafa faqa níqurararafa faqa moodáa dookiqari kaímma ururáidanoo. Óo qiní qíkaqaafasaa máriasa mi-ainaináfa sía andeeqánoo máridanoo. <#q Maasá minakíqari maasá qíkoona maasá karaambáiqara minakíqari dúfi dúfi qídaqa kafáa quándaki Ánutufa narí amana kái maasá qiqoónausa áuquqoosa níquraraidaqa. ."UNári nífauru kai faiqí óoqaindari sía reendeénimariafa máridanoo. Sía amana faiqí rafáaqafírana amana máridanoo sukúfa minakí qumbiqánoo máridanoo. /!WFaiqí óoqai faqa maqee faqa amaná káasau ainaina óosana óosana aandau fee ufini fee noodáanna fee maqámau nímari ainainnee fírifanoo reendeéniannoo. ~ uMaasá qífauru idáti miqírafa máridanoo narí máriqooqari aiqáma mandáinaina óosana óosana aiqáma maasá qifaaqasása daráanidanoo. Mi-idatífa Sadanna idáti qumbísee quándakinoo maasá aiqáma márirana nírana qumbíqaraidanoo. !;Maasá qífauru rirímma káqikaa ainaina máridanoo firaa ufa tiá rirímma uqéeraidanoo. Káqi idátiara foora firaa qusau nanda utaurídanoo. FMaasá qáinnannai qóosa óoki aakú amaqáseeqa miná úqirausa fídaqa quanda quanda ímarifanoo aatáta fídanoo. Sípa minára faqa íriaqa firaa ainaina tiá máridanoo ooruku námmariki fídanoo úfai firaafá fuaqée márifanoo fídanoo minakí mári kiateenafa káqikaa sitiaqa quandée marifanoo fídanoo. = uQiní qíkaqaafasaa Yísuna ufara suqímaríasakiqari ínnikiqari sía moómoosa ufasáa rakísirausaikiqa máriaqa. Maasá ufasáa rakísirausa afeeka ufa Ánutufa kásooqaqee qímiannoo, káqiqeesa óorudupinoo nímiannoo. Maasá aiqáma áaqeemariasa máridaqa. Faiqí ánaasee moó fannoo narí óokiqari sía áaqainafa dóo mifá ánoona paqúrimaseenoo dóo narí afaaqa áinaina márirana faqa andeeqásee rakísida máriannoo. %Maa-ufáusa áti minára maaqí qínoo máridanoo. Faiqí amana sía márinanoo apata kái dóo irí máridanoo kúqinoo máriannoo. Ánutuna saqárikirafa naríaraa máridanoo miqínoo máridanoo ásauku qumárasee ínafa sía márinara dóo kúqinoo máridanoo.U#Yeerikoo ánaasee moó Raqaba námmarifa dapi nuánaaseefa márinau. Mifá miqí kai ínoo narí ásaukunnai qumárasee íranannai Ánutuna faqa moodáanaki kínau. Mifá Ánutunara irisée Yuda máqannaa qaaraqánda nipuráraa fasiqaqara narí máaqaki mara kukéeqaseenoo kafáa maréeqeenoo moo áatata quqásoofaqa fiqau. GDóo ínnee Abarahaamana óosana qáfamasee íriaqa, faiqí sía narí saqárikiranannai kaifau Ánutuna faqa moodáanaki kídanoofau ásaukunnai qumáraranannai faqa moodáanaki kídanoo. Minára ákarakina kúqaa maaqí qinau, Abarahaamafa Ánutuna aamúaqira ufa irisée kúqaa fee qímasee saqárikufanoo Ánutufa miná qáfamaseenoo óo andeeqára fasiqa máreenoo qinau. Miqí qímaseenoo Ánutufa Abarahaamanara qiní qíqoondi fee qinau. |qSía fee ínnee íridee. Abarahaamafa narí Ánutuna saqárikirana faqa narí ásaukunnai qumárarana faqa miqandánnoo narí dadaaqí narí dadaaqinau. Narí ásaukunnai qumárarafa narí saqárikirana dadaaqufanoo ánoonaikínoo ámiqinau. r]Maasá qifaqnáfa Abarahaamafa náqimaseenoo fee Ánutuna faqa moodáanaki kinau. Narí ásaukunnai narí faiqi Isakeena qumáreeqeenoo qaindásaa tatúfira aandau suqá ámianeera quqóonannai Ánutuna faqa moodáanaki kinau. Y+Óo fúrufarira fasiqa ánaasee ásaukunnai dadaaqí qumárarafa sía máridanoo Yísuna saqárikirafa narí kai miqóo márida fífau ainainara foora máridanoo. Qinée mi-oosannára kafáa koorooianáura.  ~~N}} {FzMyExwjvuuOtttrrponmlwkbjihgzffAedcb_`__9^^]\\1\%ZZXWVVUSRQPP9OmNNMLL:L.IHH=GLFEDDCCBBA@*>>`<;::9?876432210u/.z--++1)((2'&%$$;$*#," !_ +-aC$\vjC B pqV )-Mi-ainaaqarara qoomaqána Yeerusaree máqusai qúsasaa kambíqararee qímarufanoo mi-fasannái Yísufa Kariree námmari áfainni márinau. (+Yísufa nammári áfainni káqikaa ámuaqunamusaa narí faiqi námu fáqa óoruree óoqumarinau. (Óoqai Isaraee máqannaa nikeekú nikaakú Isipa máqannaa karafúsaki márufanoo Mooseefa qufaqa sipsípa ánaaqiuqa arusée miná fidíkauqa tatíiseeqa nári kooqímau raaraamásoofanoo Ánutuna qangiroo fannoo nárirara aniréenoo fidíka qáfamasee áinaaqareenno Isipa máqannaasa kai óoqa faiqiuqa nárinau. Miqóoqari Isaraee máqannaasa óosana arasée Ánutuna qangiroo áinaaqaroo qoomaqána sakasáida néemariqau.) x'iFaiqí ánaasee Yísufa ámiqi ámiqiunara aurímarusa fíndifunara iriséeqa moómoosa uqanna áfaqee fiqau. >& wYísufa Yuda máqannaa rakísirausa mi-ufána qímannimiseenoo miqóoqari Kariree firaa farumma dínni afainni finau. Mi-farummána áuqu moó márinau, Tibeeriasa fárummee qiqau. t%a/Ínnee miná ufa rirímma sía írimariafanoo náqimasee qiní ufa írifaree. Sía amana írifaranoo. $.Ínnee Mooseena sándufa fífau ásaana rímariafanoo miná ufa íridaqau qiníara írini, qiníara ákara rúmaqoofa máridanoo. ^#5-Ínnee qiníaree quandáfinoo Ánutufinnai maasá dárira ufa qíannoofee fee qídee sía qianáura. Mooseefa mifá kai ínniara nímaarusirufa qíannoo. Ínnee maasá minásaa kai mundímaríasee qímariafanoo. m"S,Ínnee káaqa narámooqírana narámooqíranara rídaqa Ánutuna amooqíranara sía rímariafanoo. {!o+Qiní qíkoofa Ánutufa qiní diqiqoofaqa qumu márunaqa sía ínnee qiníara irisée asasamásee qífiqee animáriafanoo. Moó fannoo kásooqaqee narí mandá áidiranafaqaafa aniráinaqa ínnee miná asasamásee óonu áfiqee ánifaranoo.  w*Qinée ínni írirana ámiqimasee íridaqa níqafauna ínni naundurá nímuqusaki Ánutunara rírafa sía máridanoo 7)Yísufa Yuda máqannaa rakísirausa káqi qímannimidanoo qinau. Qinée sía ínni naanna ráida faiqí qimooqiaqée qírainainara randáidaqa. eC(Ínnee minára íridaqa sía qinée únnannai anirée náaru márirana máree maríafanoo. M'Ínnee Mooseena sándufa faqa Ánutuna tamummáqara fasiqauqa ákarakinaa ufa ásaana rídaqa náaru márira aanara randáidaqa mi-sandufáfa kai qiníara qímannimimarifaqa sía írimariafanoo. q[&Ínnee qiní qíkoofa diqiqoonara sía miná írimariafanoo minára ínniki sía miná ufa máridanoo. F%Sía qinée áuqee márunafa kai qiní dúqu uqéeraidanoo. Qiní qíkoofa qiní diqiqámaqaifa mifá fáqa qiníara ufa qídanoo dadaaqídanoo. Ínnee Yuda máqannaa úriqararausa óoqaindari sía miná ufa írimariafanoo. Ínnee sía miná áfiri qáfaanara sía uqanna miná íriranamau fíranara írimariafanoo. S$Yoohaneefa nammári nímimaruna ufa ánoona máru fanoo qiníndi mináindi arusée úriqaranoo máridanoo. Qinée anirée faiqí sía amana áuquaqaa ira ainaina qiní qíkoofa qímuna áuqaqa fímarunna ainainna fannoo qiní dúqu firaaqóo uqéeraannoo. Uqéerainaqa qáfamásee qiníara Ánutufinaindari qúmu fee qifáranoo. 0Y#Yoohaneefa nammári nímimarifa qóomara fooqáana márinoo káaqa qáidanoo rupannoo ináu. Ínnee miná káaqa qáranaki qúsasaa kai kéeqafiqa asasída maríqau. (I"Qinée sía maqásaa fasiqa moó qiní dadaaqíranara randáidaqa Yoohaneenara qídaqa. Ínnee náaru máriranaki fuaqée qímasee maa-ufána qímannimidaqa. #? Ánutufa qiní dadaaqímarifa máridanoo mifá ánoona úfa kai qiníara qímarifa máridanoo, sía qeeqá kai qianáura mifá dadaaqíannoo. Ínnee Yuda máqannaa rakísirausa ufa ánoona íriannee qímasee faiqí niqiqaifaqa Yoohaneefa nammári nímimarifunnai óoquree íriqau. !ykQinée qeeqáraa ufa qímannimianaqa síamma írifaranoo naríkai qídaqinoo únna qidaqiifoo qifáranoo. Yísufa káqi qímannimidanoo qinau. Sía qeeqáraa moo áinainianaura. Ánutufa dadaaqínaqa faiqí ánaasee ufa irisée andeeqánnisaanaura. Sía qeeqá íriranamau afeekaikámandee fídaqa. Qiní qíkoofa qiní diqiqámaqaimáu kai fídaqa. ^5Akaqáusa andeeqára oosana máree marúsa fíndifi káqi máriranaki fifaranoo. Akaqáusa mandá oosana máree maríusa misá fíndi fíqa Ánutuna ufa firaanáki áqufifaranoo. Yísuna óosana akooroou úfafa. U#Ínnee qiní mi-ufána irisée sía taútiaqa. Kásooqaqee moo áukuana aniráinaqa aiqáma madikakí kúqirausa máriasa misá faqa Ánutuna ámaaku qiní ufa iriséeqa madikakíqari fíndi fifáranoo. $AMifá Ánutufa narí ámaakuara faiqí nímaaku fee qímasee faiqí ánaasee mandáinaina andeeqánnisarana narí ámaaku qinísáa quqáqaisa máridaqa. DKáqi márira óosana qiní qíkoonaki kai márifanoo faiqí ánaasee nímidanoo. Miqíkai ínoo narámaaku qiní faqa kai káqi márira nímira óosana dóo qiní qimiqaisá máridaqa. /Qinée ánoona ufa ínni qímannimidaqa. Moo áukuana dóo adeedí ranoo márida dóo animáridanoo maa-maqánasaa káqi máridaqa Ánutuna náriranaki máriusa kuqufusá Ánutuna ámaaku qínaqa iriséeqa dóo nárírafa áinaaqaráinaqa káqi máriranaki kéeqeefaranoo.  Yísufa Yuda máqannaa rakísirausa káqi qímannimidanoo qinau. Qinée kúqaa ánoona ufa ínni qímannimidaqa faiqí moó fannoo qiní ufa irisée qiní diqiqámaqoona saqárikinafa mifá dóo náaru máriranaki máridanoo. Miqínna fasiqafa sía Ánutuna árirufaki máriannoo. Ánutuna nárirana dóo máa̱ maqee áiqaaqareenoo káqi máriranaki dóo kéeqanoo máridanoo. # ?Aiqámausa qiní qíkoona Ánutunara náaquqaanifeera miqínau. Qiníara náaquqaindée kai íqa qiní qikoonara náaquqaanifeera miqínau. Faiqí moó fannoo moóna ámaaku sía miná áqoondikinafa miná ákoona fáqa miqíkai ínana miqandá qísakoosa sía niqoondikinnaranoo. C Qiní qíkoofa sía maa-maqánasaaqaraasa mandúfa irisée andeeqánnisaannoo. Narí ámaaku qiní qimiqaifaqá qeeqá qíkoona Ánutuna íriramau misá mandá ufa andeeqánnisaanaura.  7Qiní qíkoofa kúqira fásiqauqa fíndifumánnisaidanoo. Qinée fáqa miqíkai íqa qeeqá dídiranannoo kai káqi márirana akaqáusa nímianaura. H  Qiní qíkoofa narí ámaaku qiníara káaqa ámuqusifanoo minára qiníara rídanoo narí aiqáma ainaina áuqaina qiní faqa kai uqaqífiqaidanoo. Maqee maa-fasiqáfa firaa teeroo máraidanoo áukuana áukuana apatara aupúree márifanoo qiní qíkoofa dadaaqifaqa andeeqásauna ínnee miná qáfee fee. Kasóoqaqee qiní qíkoofa fíraa áinaina dadaaqínaqa áuqaanaqa qáfee tautífanoo náaquqeenoo nímudaani faqa kai qumooqukámasaannoo. z mYísufa kafáa qímanniminau. Qinée kúqaa ánoona ufa ínni qímannimidaqa. Qinée sía moo áinaina qeeqáraa áuqaidaqa qeeqá qíkoona qáfamasee mifá indéekai ídaqa. Ákoofa moo áinaina áuqaifanoo ámaaku miqíkaimmídanoo. KYuda máqannaasa mi-ufána iriséeqa dóo kuqá áriraree qiqau. Misá Yísunara amaana fáasaana sándufa rukiásaifaqee qímariqau. Sía minára kai mifá Ánutunara narí ákoo fee qunára minára fáqa árirari maríqau. Mifá Ánutunara qiní qíkoo fee qunára misá nánaree maqásaa fasiqa fannoo únna qídana Ánutuna amanakái máridee qídanee qímasee árirariqau. Ánutufa narí ámaaku Yísuna aiqáma ainaina afeeka ámu ufafa. EYísufa miná iriséenoo rakísirausa maaqí qímasee qímanniminau. Qiní qíkoofa sía moo fáasaana minnísaidanoo aiqáma fáasaana aináinidanoo. Qinée fáqa miqíkaimmianáuranoo. )Rakísirausa miná iriséeqa dóo miqóoqari Yísuna árira úfa qímariqau. Yuda máqannaa amaana fáasaana andeéqai̱sóonara árirariqau. *MMi-fasiqáfa miná iriséenoo óonuree Yuda máqannaa rakísirausa paqúrimaseenoo qímanniminoo qinau. Yísufa kai qiní ámiqi mándaifaqa fíndi fíqa. /Kásooqaqee marikínoo amaana máqaki mi-fasiqána paqúrimandee Yísufa maaqí qímaseenoo qímaminau. Dóo fee maqee qáfeenee Dóo fíndifuananoo dóo maqee aneenná mandáinaina mínnimasaa. Sía miqínanoo kafáa mandáinaina firaafá uqanna anísaa áqufuannoo. zm Misá miná iriséeqa irámmiriqau. Yáfee aníara aneenná qaarí raqándaainana fúannee qifanée mi-fasiqáfa sía Yísuna áuqu írinau. Faiqí ánaasee moómoo márufanoo misáki kukéeqafufanoo mi-fasiqáfa sía ámiqimasee qáfanau.  % Mi-fasiqáfa qinau, qiní andeeqáqísaifa aneenná qaarí raqándaamamaree fúannee qifaqa qeeqá qaarí dáakai maqa máree fídaqa. a; Yuda máqannaasa úriqararausa mi-fasiqána aurímaruna qáfamasee áqiqa qiqau. Maaná amaana fáasaana máridanoo maasá sándufa rukíeenana aneenná qaarí áakai máqeenana nánaree sándufa rukíaidanee. U# Dóo mi-fasiqáfa aaqee uqanná dóo mi-karí kai dóo fíndi finoo narí qaarí maramáree finau. Mi-faasaanná Yísufa andeeqásoo fáasaana Yuda máqannaasa Sariríqa misá amaana fáasaana márinau. ~Yísufa miná iriséenoo quándaki qímaminoo qinau. Dóo fíndi fínana aneenná qaarí raqándaamamareena dóo fúa. }Mi-dinee fasiqáfa miná iriséenoo maaqí qímasee qímaminau. Óo rakísirafa, Ánutuna qangiroo maa-nammarína áuqamásaifaqa yáfee qiní maréeqee minakí quqáannoo fee qinée anúqi márunaqa moó fannoo kai káqi káqi áqufida taikásaida fídaqa. =|sYísufa mi-fasiqána qáfoofanoo maqásaa faiqaqée ufanoo Óo kísaaqasaa aurímari fee qímaseenoo mi-fasiqána maaqí qímasee irámmirinau. Anée fíndifirara áididanoo fee. h{IFaiqí moó kísaaqasaa aurímarufa misáki márinau. Moo fásiqa áiku ásauku taikásee moo fásiqa ásaukuqara taikásee dínni aíku taikásee dínni óonu qaaramoó marasée (38) aukuana dinee uqée marúfa márinau. NzKaraambáiqa qangiroo moó fannoo inaarúnaindari narí kai iriséenoo moodáa kari moodáa kari áqufufanoo mi-nammarína áuqeesoofanoo indaarú mi-nammarínaki kéeqoofa mifá kéeqafufanoo narí aurírana taikásee fímarinau. Miqí márunara misá aurímarusa moómoosa Beetasata námmari áfainni rakísida maríqau.] 2y]Mi-qaindairána ámeemaanai auqaánai aurírana óosana óosana máree marúsa misá miná ámeemaanai óoqumari marée mi-farummána áfaiqara fíqummámbi máriqau.[ %xCYeerusaree máqusa faandaamura kooqí sipsípa kooqí fée qímarufa márinau. Mi-kooqína aaqá nammári fárumma fíraafa márinau. Mi-farummána áfainni aaná fíqu ímarunnai qaindairá moodáanai qísauku qaindaira márinau. Mi-farummána áuqu Beetasata fárummee qímariqau. Jw Yísufa Kariree máqamaaqai káqikaaqóo márinoo dóo miqóoqari fíndimaqeenoo Yuda máqannaasa amaanara qoomáqirafa firaafá kambíqaaninnanara qufanoo Yísufa irisée minní óoru fínau. v)6Dóo Yísufa qaara kari Yudeeaa máqa maaqaindari aniréenoo Kariree máqasaa qaara ainaina firaa ainaina kooroomásoofaqa qáfaqau.5uc5Miná ákoofa Yísunara óonumafi iriséenoo qinau. Óo mi-kamú qóo kai aní faiqi fíndifuannoo fee qifaqa írunna qóo kai dóo fíndifinoo. Dóo mi-uriqarara fasiqáfa narí faiqi ánaasee faqa narí áiku ásauku faqa Yísunara kúqaa Ánutuna ámaaku fée qímasee kúqaa miná saqárikiqau. >tu4Miná ákoofa miná iriséenoo fíndifuna óosanara irámmirufaqa misá qiqau. Eendá súani qámbaana máriifanoo miqínni qúmifanoo dóo aní faiqi afaaqa dóo asooéenoo. xsi2Yísufa iriséenoo maaqí qímasee qímaminoo qinau. Dóo fíndifi fúa aní maqúsai dóo aní ámaaku fíndifuannoo. Mi-fasiqáfa mi-ufána iriséenoo dóo kúqaa fee qímasee dóo quqáseenoo quándakufanoo aatáta fídanoo qáfoofaqa mi-uriqarara fasiqána saika faiqiuqa aanái ani paqúrimandee qímamiqa qiqau. Dóo aní ámaaku fíndifinoo, sía kúquannoo. r3 q1Mi-uriqarara fasiqáfa minára iriséenoo qinau. Óo qiní karaambáiqa qiní faiqi kúqirarammidanoo dóo qiní faqa ánia. p0Yísufa miná iriséenoo maaqí qímaseenoo narí qímaminau. Ínniki sía moó fannoo qiníara káqi kúqaa fee qímasee qiníkina írifaranoo. Ínnee firaa ainaina faiqí sía amana áuqaaqaa ira ainaina áuqamásaanaqa qáfeeqa kai qiníkina írifaranoo. "o=/Mi-fasiqáfa Yísunara Yudeeaa máqa maaqaindari Kariree máqa maaqaki animárunara iriséenoo miqóo óonureenoo Yísuna irámmirinoo qinau. Óo ufasáa rakísirafa amanée anée qiní faqa Kapeeranaumma máqusai óonuree qiní qímaaku kúqira aurira aurímarina andeeqáqisaa. Gn.Yísufa Kariree máqa maaqakinaa káqikaa máqusa áuqu Kannaana máqusai óoqai nári uáinna nammari taikáfufanoo nammárinnai áuqu maqusanaki óonuranau. Mi-maqusánaki faiqí firaafá úriqararafa moó márinau. Miná ámaaku kúqira aurira aurídanoo Kapeeranaumma máqusai máridanoo kúqirari marínau. 7mg-Yísufa Kariree máqa maaqai óonuroofaqa miqóoqaraasa qáfamaseeqa asasídaqamma minúfa íriqau. Kariree máqannaasa akaqáusa fáqa Yeerusaree máqusai óorureeqa áinaaqarara qoomaqaki miqóo Yísuna qáfamaqoosa faiqí sía áuqaaqaa ira ainaina áuqusoofaqa qáfamaseeqa óorurandee qumu márufanoo Yísufa Kariree máqa maaqai qumuroofaqa asasamásee uru áfiqee múquseeqa faiqí ánaasee ámiqimaseeqa minúfa íriqau. klO,Yísufa narí maqa máaqara maaqí qinau. Tamummáqara fasiqa maqúsa maqusa fídanoo faiqí ánaasee minára áaquqaifanoo miná ufa íriaqaaífaranoo. Narí miná maqúsanaasa níkoo nikáa másee sía minúfa írifaranoo. kw+Yísufa Sikaa máqannaa faqa qaara fáasaana márinoo quqáseenoo Kariree máqa maaqai narí maqa maaqai finau. j)Miqóo moómoosa Yísuna óokinaa ufa iriséeqa kúqaa ánoonee qímasee quandáfufaqa mi-anaaseená qímamiqa qiqau. Dóo maqee maasá sía aní ufara káifáu ánoonee qífarau. Narí óokinaa ufa iriséeqa minára kúqaa aiqáma maa-maqa maaqánakinaasa mandáindainakinaana maréeqee asumu máriranaki quqánnisaanína fee qídaqa. Yísufa úriqarara fasiqa faiqi andeéqa̱isóo ufafa. i*'hG(Miqí qímasee óoqureeqa Yísunara maasá fáqa ani márianneera afeekaiká mándee fuki faakí qímasoofanoo Yísufa misá fáqa qaara fáasaana márinau. @gy'Yísufa narí faiqi námu faqa ufa qímarufanoo mi-Samaria anaaseefá narí maqúsai óorureenoo aqoónausa maaqí qímasee Yísunara qímanniminau. Mifá qinée óoqai máraafanna ainainara qímaqimifaqa íriqa. Miqí qufaqa mi-maqannáasa moómoosa Yísunara kúqaa Ánutuna ásauku mundíra fee qiqau. f &Qinée Yísusa ínniara faiqí ánaasee aiqúaqeera foora innaarúnaanai ubeekaaqéera niqiqéeqa. Mi-afuqánaki ínnee sía miná úmmaqimariafanoo. Akaqá fasiqa ánaasee Ánutuna náaru márira asumu mi-afuqánaki úmmaquqoofaqa ínnee káqi unakúsee misá kadáapísaa ínnee fífau faiqí ánaasee maréeqee náaru máriranaki quqánnisáafaqa fífau feefaurú máreefaranoo. ]e3%Maasá ufakíqari maaqí qídaqa. Moó fannoo úmmaqidanoo moó fannoo aiqídanoo. fdE$Yísufa minára kaifáa narí faiqinámu qímanniminoo qinau. Faiqí moó fannoo nárana aiqímarifa mifá miná ákiaqara máraidanoo. Náranara foora faiqí ánaasee súqueeqeenoo innaarúnai quqásainaqa náaruara márirana máraaqeera. Misá náaruara márirana marasáifanoo úmmaqimarifa faqa aiqímarifa faqa moodáanaki asasifáranoo. ucc#Ínnee maaqí qímariafanoo. Quqoona qaara fáqa qaara faqa áiqaráinaqa súana aiqúanauree qídaqa. Qinée minára maaqí qídaqa. Ínnee óonu áfuqaki qáfaaqa dóo maqee nárana anaá máridanoo. Aiqíra áukuana dóo ani máridanoo. (Yísufa miqóoqaraa fasiqa ánaasee Ánutuna ufa qímannimifaqa írifandinnanara aiqírana kíkiqusinoo máridanoo.) {bo!Miqí qufaqa misá narí qímami narí qímami qiqau. Moó fannoo nárana miná áminoo fee qufanoo Yísufa qinau. Qiní nárana nárafa qiní diqiqoonná Ánutuna ufamáu fírafa máridanoo. Miná saika taikárafa qiní nárana marídanoo. a"_`7Mi-anaaseefá maqúsai óorufufaqa Yísuna faiqi námu Yísuna qímamiqau ufasáa rakísira dóo nárana náa qufanoo mifá náriqa qímanniminau. Qiní nárana moó máridanoo ínnee minára sía írimariafanoo. _ g^GMisá miná irisée dóo nári maqúsaindari óoqu Yísuna qáfararee qímasee óoqu fíqau. X])Ínnee qumuráifaqa múqusaanaqa qáfaaqa. Óoqai aiqáma ainaina qinée máree mariafanna ainainara kooroo ifaqa írunna fasiqafa Ánutuna ásauku mundíra fee máridanoo fee. Dóo maí qumurée qáfaaqa. :\mYísuna faiqi námu maqúsaindari qúmufanoo mi-anaaseefá narí nammáriana miqóo quqáseenoo káqisamu maqúsai óoruree narí máqannaa akaqáusa qímanniminoo qinau. '[GYísufa miqí qímarufanoo dóo miná faiqi námu Sikara máqusaindari qumuraqáu. Qumurée qáfoofanoo Yísufa Samaria ánaasee faqa ufa qímarufaqa tautúmaseeqa qumeékai qáfee maríqau. Misá Yísunara nánaree randáidanee miná fáqa ufa qídanee qianéerusia minnísaqau. sZ_Miqí qufanoo Yísufa qinau. Qinée misá máridaqa. Qinée aní fáqa ufa qímarunausa misá máridaqa. mYSYísufa mi-ufána mi-anaaseená qímamufanoo mi-anaaseefá quandáfinoo Yísuna maaqí qímasee qímaminau. Ánutuna ásauku mundírafa mifá qumuréenoo aiqáma ainainara maasá qímaqiminaqa írianaura, qinée íridaqa. )XKÁnutufa maraquna óosana faqaafa máridanoo. Minára Ánutuna amooqímariasa nári maraqunannái faqa nári nímuqusa óokiqari faqa Ánutuna amooqifáranoo. WQúsasaa ánira aukuana dóo maqee animáridanoo, faiqí ánaasee kúqaa ánoona Ánutuna amooqímariasa kúqaa nári maraquna námufaqa kúqaa ánoona ufa námufaqa amooqifáranoo. Ánutufa miqíasara kai naríara qimooqídammiafoo qímaseenoo áididanoo. 1V[Mi-anaaseefá miqí qufanoo Yísufa qímaminoo qinau. Ínnee Samaria máqannaasa fífau amooqí maríafanoo sía minára írimariafannoo. Maasá Yuda máqannaasa Ánutuna amooqímarianara írimarunausa máridaqa. Ánutufa Yuda máqannaannai aiqáma ánaamuru Ánutuna náriranakinaana uqéereeqeenoo narí áqoondikiranaki quqánnisáannoo. Óo maa-anaasee ámiqimasee qiní ufa íria. Qúsasaa ánira aukuana faiqí ánaasee sía maa-aaqannásaa fee Yeerusareenni fee Ánutunara innaaru qifáranoo, fífau aiqámatinai qiní qíkoona amooqifáranoo. U1T[Maasá Samaria máqannaasa maa-aaqannásaa Ánutunara innaaru qídaqa amooqídaqa. Ínnee Yuda máqannaasa Yeerusareenniara Ánutuna amooqímaria maqusa fée qídaqa. SMi-anaaseefá mi-ufána iriséenoo tautúmaseenoo qinau Bóo anée Ánutuna tamummáqara fasiqa máriananoo qinée qáfaidaqa. RMiqí qufanoo Yísufa kafáa qímaminoo qinau. Óo dóo anée óoqai moodánnai qísauku fásiqa mároonafa máriananoo. Maqee maraqáanna fasiqafa sía aní afaaqifáu máridanoo mooná afaaqi máridanoo. Anée kúqaa ánoona ufa kái qímaqimiananoo. SQMiqí qufanoo mi-anaaseefá qinau, qinée faiqí síaisa máridaqa. P}Yísufa mi-ufána iriséenoo maaqí qímasee mi-anaaseená qímaminau. Anée óoru aneenná afaaqi áfiqee qúmua. HO Mi-anaaseefá mi-ufána iriséenoo Yísuna qímaminoo qinau. Maa-fasiqa maqee kái mi-nammarína qímina námasaananoo taikáfinaqa sía maqee maqee qumu nammári saka, íreeda mária. NQinée nímianna námmarina námasainafa miná aunduráindari náaru márira námmari maqee maqee úridanoo náaru márirana ámiannoo. vMe Yísufa mi-ufána iriséenoo kafáa qímaminoo qinau. Aiqámausa maa-madikánakinaa námmari námasaifanoo kaifáa kaifáa sakasáida néemarifaranoo. Qinée nímianna námmarina náifandinausa sía kaifáa nammáriara nídiannoo. L# Maasá qísaifaqafa Yakooboofa óoqai maa-madikána maasá indufú qisóona márifaqa maasá sakáidaqa. Narí fáqa narí faiqi námu fáqa narí sipsípauqa faqa maa-madikánakinaa námmari néeneeusa máriqau. Anée aneennáraa Yakooboona úriqararausee qídanee. K# Mi-anaaseefá mi-ufána iriséenoo kafáa qímaminoo qinau. Óo maa-fasiqa aní nammárianandaana faqa nammári rarisára sánda fáqa sía máridanoo. Maa-madikáfa meemái kísaaqasaa máridanoo. Anée qíanandee yáindaraanee náaru márira námmari maréennaree. J5 Akasáa Yuda máqannaafammia. Sía Yuda máqannaasa Samaria máqannaasa kaafa pirítaki náidammia. Qinée Samaria máqannaa máridaqammu. Anée náqi fee qídanee nammáriara qiníara innaaru qídanee. Yísufa minára iriséenoo maaqí qímasee narí qímaminau. Anée Ánutuna nímira ainainara fáqa qiníara fáqa írimarinafa máridanau qiníara iráinaqau náaru márira námmari aní ámini. +IOYísuna faiqi námu nárana feefauríraree qímasee maqúsai óorufufanoo Yísufa naríaraa mi-nammarína áfainni óoqufaaqee márida qáfoofanoo mi-anaaseefá nammári sákararee qímasee qúminau. Qumuroofanoo Yísufa nammáriara qufanoo mi-samaria maqannaa anaaseefá tautínoo qinau. H {GoYísufa óoqu marifí márufanoo Samaria ánaasee moó fannoo Yakooboona madikakí nammári sákarara óoqu fínau. Óoquree nammári madikakí sákeemarufanoo Yísufa innaaruqínoo qinau. Maa-anaasee anée nammári qiní qímina náa. RFYísufa kísaaqa aatata fífi̱ isoofanoo ámudaani rufanoo miqóo Yakooboona nammári mádika paqúrimaseenoo miná áfainni óoqu marínau. Súani qámbaanaíkufanoo madika áfainni óoqu marínau. fEEMiqóo fídanoo Yísufa moo máqusa áuqu Sikara mi-maqusána paqúrinau. Óoqai Yakooboofa miqóo máridanoo nammári sía márufanoo madika indufúseenoo minakínaa námmari néeneeufanoo narí ámaaku Yooseefaana ámu nammarifa márinau. Meemái uqanna indufú maree nammári paqúrinau. Sikara máqusa mi-nammari madikána aaqá márinau. DYudeeaa máqa maaqa minnísee Kariree máqa maaqaki fídanoo Samaria máqa maaqa namuqáa máruna qámbaanai óonuranau. CYísufa sía narífau kéeqamánnimaqee marínau. Miná faiqi námu miná ufasáa kai kéeqamánnimaqee maríqau. Yísufunnai moómoosa fímarufanoo Yoohanee funnai moodáa moodáa kai fímariqau. Farisai amaana ufa qímarusa mi-ufána iriséeqa múnuqi míniqira ufa uqéeraaqaa ufanóo Yísufa iriséenoo Yudeeaa máqa maaqa mminníseenoo Kariree máqa maaqaki kafáa finau. BdA CFaiqí ánaasee moómoosa Yísufunnai fímariafanoo nammáriki kéeqamánnimaqee marínau. k@O$Ánutuna ámaaku ufa irisée mara miná saqárikinafa dóo mifá Ánutuna náaru márirana marasée minakí máridanoo. Ánutuna ámaaku ufa irisée rukíainafa Ánutuna firaaqóo áanooqirafa minásaa náaru máriannoo.?#Yísuna ákoofa Ánutufa narí ámaakuara ámuqusifanoo minára rídanoo aiqáma ainaina miná áramandunnai quqáidanoo. >#"Ánutufa innaarúnaindari aqiqámasaifa Ánutuna óokinaa ufa kái qímannimidanoo Ánutufa narí maraquna múduka amiqaifanoo miqídanoo. =!Mi-ainainná qímannimina irisée kúqaa ánoonee qímasee márainna fasiqa ánaaseesa Ánutunara kúqaa fee qímariasa máridaqa. %<C Yísufa innaarúnaindari qúmifa minní máridanoo mindáraa ainainara narí áfu qáfainara narí áaqoo írinara qímannimimarifaqa sía írimariafanoo. L;Miríndari qúmifa mifá aiqámausa úriqararafa máridanoo. Maa-maqánasaa qaraafa maa-maqánasaa qaraanara kai qídanoo. Innaarúnaidari qúmifa mifá aiqámausa úriqararafa máridanoo. ):KMifá maqee maa-fasannái úriqararafaikámambi maríannoo. Qinée qeeqá óorudupirausaikámambi maríanaura. Innaarúnaindari qúmu fasiqana ufa. (Yoohaneefa nammári nímimarufa mi-ufána Yísunara qímasoofanoo maa-papiqána ákara rímarufa miná amaráfa Yísuna faiqi námukinaa moó Yoohaneefa narí amarána ufa iriséenoo ákara rúmaseenoo kafáa narí ufa Yísunara maaqí qímasee ákara rinoo qinau.) R9Áqoondi fannoo amundára fasiqa aaqá máridanoo miná ufa iriséenoo asasídanoo. Narí áqoondi ánaasee máree marínara asasídanoo. Qinée Yoohaneesa Yísunara iriséeqa asasídaqa. Mifá amundára fasiqara foora márifaqa qinée miná áqoondiara foora máridaqa miná ufa iriséeqa qiní asasírafa firaafá máridanoo. P8Ínnee mi-fasiqánara qiní ufa qíafannanara írimariusa máriafanoo. Qinée minára maaqí qíafanafa. Qinée sía ásauku mundírausa máridaqa. Qinée miná óorinni ániafanausa kai máridaqa. 7Yoohaneefa miná iriséenoo maaqí qímasee qímanniminau. Sía moó fannoo káqi íannoo. Ánutufa áminafa kai miqíannoo. $6AMiqídaqa Yoohanee funnái óonuree qímamiqa qiqau. Óo ufasáa rakísirafa. Óoqai anée Yooradanna námmari dínni afainni qímannimuna fasiqafa Yísufa dóo Yeerusareendári qumuréenoo faiqí ánaasee nammári áuqamánnimaqee marífaqa minní faiqí ánaasee moómoo fídaqa. 5+Yoohaneena faiqi námu faqa Yuda máqannaa fasiqa moó fannoo faqa Yuda máqannaa nammári kéeqannimaqee máru óosannara ufa raináqau. 4)Yoohaneefa mi-kamúqoo káqi máru kamuqoo nammáriki kéeqamánnimaqee marínau. Eeroodeefa sía karabúsaki quqóo kamúqoo miqí márinau. U3#Yoohaneefa nammári nímimarufa mifá fáqa mi-aukuanná moosáa faiqí ánaasee nammáriki kéeqamánnimaqee marínau. Mifá Saarimma máqusa aaqá Aeenoona námmariki kéeqamánnimaqee marínau. Miqóo nammári moómoo mándinoo márunara faiqí ánaasee moómoo suqíqa márufanoo Yoohaneefa nammári áuqamánnimaqee marínau. >2uMi-aukuannái Yísufa narí faiqi námufáqa Yudeeaa máqa maaqaki óoquree marikínoo Yísufa qufaqa miná faiqi námu faiqí ánaasee nammáriki kéeqamánnimaqee maríqau. y1kYáfa yáfee moó fannoo ánoona óosana márainafa mifá súanisaa qóoma máriqoo áninafa narí Ánutuna ufamáu fímari oosanna akooqóo kooroo íanifeera akoosaqá ánidanoo. Yísufa Yoohaneena nammári nímimaruna faqa ufaqu úfafa. L0Faiqí moó fannoo mandáinaina máree marífa mifá káaqa qáranara fídiaqaa ímarifa sía fáasaana kooroo íannoo. Narí mandá óosana kooroo qianóo qímasee asukunakí káqi máridanoo. /Ánutuna nárira óosana maaqímminoo máridanoo. Ánutuna káaqa qára qoomara foora Yísufa maa-maqánasaa dóo ani máridanoo. Faiqí nári óosana mandáinaina máree márifanoo minára írinoo káaqa qára qoomara Yísunara ákooqaifanoo asukunara rídanoo. y.kMaqásaa fasiqa ánaasee Ánutuna faiqi námukinausa miná saqárikinausa Ánutuna nárirafa sía misásaa máridanoo. Sía Ánutuna faiqi námukinausa sía miná saqárikinausa dóo óoqai Ánutuna nárirafa misásaa máridanoo. Misá Ánutuna moodáa faiqiara sía misá nári írirana minásaa rusírai Ánutuna nárirafa minárakai dóo misásaa máridanoo. -Ánutufa sía maa-maqánasaaqaraa fasiqa ánaasee narí ufa firaanáki mara áquanifeerau narí ámaaku maa-maqánasaa quqánnisánau. Mifá faiqí ánaasee náriranakinaana qumbáqeeqee náaru asumu máriranaki quqánnisaanífeera Yísuna quqánau. x,iÁnutufa maa-maqánasaa máriasara ámuqusa firaaqoo qunára narí ámaaku moodáa uqanna ámiqirana maqásaaqaraasa nímuna miná saqárikinausa sía kurídiranaki fifáranoo Ánutuna náaru máriranaki fuaqéera narí ámaaku níminau. t+aYísufa kafáa Nikoodeemusana qímamidanoo qinau. Óoqai aadána máqa maaqaki sakániuqaindi Isaraee máqannaasa moómoo ukaqánnimisoofaqa kúqimariqau. Mooseefá miná qáfamasee koopáa saunu náaree áuquseenoo miná ánaaqianna minánnai kai sakáni áuquseenoo mi-saunúnasaa kukúkukuqamaseenoo dóo uqéerasoofaqa kúqirarimarusa miná qáfamaseeqa sía kúqiqau fíndifiqau. Qiní faiqí nímaaku miqí kai másee qiní darusée aunírira saqarisaa uqéera quqéefaranoo. Qinée miqóo airíqa márianaqa aiqámausa qiní qíqafamasee írirana qinísaa rusírausa Ánutufa narí náaru márirana nimíannoo. *o)W Qinée kaifáa ánoona ufa aní qímamídaqa. Maasá írunna úfana kai aní qímamidaqa. Maasá qáfee marúnna ainainará kai ínni qímannimiafaqa ínnikina moó fannoo sía maasá ufa írimariafanoo. Sía moó fannoo innaarúnai óoru fímariasa máridaqa. Qinée faiqí nímaaku kai innaarúnaindari qúmuafanausa mindáraa ainainara írida máridaqa. Qinée maa-maqánasaaqaraa ainainara aní qímamianana sía írinana náqimásee innaarúnai ainainara qímamianana írinnaree. ( K' Yísufa iriséenoo maaqí qímasee narí qímaminau. Anée Isaraee máqannaa rakísirafa firaafá moó fannoo márianafa máriananoo anée náqimaseenee maa-ufána óosana sía íridanee. &7 Nikoodeemusafa mi-ufána iriséenoo Yísuna qímaminau. Náqimásee maa-ainainnáfa anée qíanandee íannoo fee. Sía qinée minára íridaqa. %yÚfai óosana íria. Yáindari ánidanoo fee. Yái fee fídanoo fee. Narí íriranamau fifaná anée ufa kái írimariananoo. Ánutuna maraqunannái faiqí moó fúkasaa ánaaqi kírausa miqí kai ídaqa. Anée sía miná óosana qáfeennaranoo. q$[Qinée aníara kafáa fúkasaa ánaaqikinana kambíqaannee qúnana sía anée minára irisée tautía. &#EFaiqí nímaqífaqaasa quándaki nímaqífaqaasa máqeefaranoo. Ánutuna maraquna fannoo quándaki maraquna faqaasa Ánutunara írirana faqaasa máqaannoo. -"SYísufa iriséenoo qímaminoo qinau. Qinée ánoona ufa aní qímamidaqa. Faiqí káqimarinausa sía uqanna Ánutuna quqúsaki kéeqeefaranoo. Ánaasee áranandaki kambíqainausa quandáfi Ánutuna maraqunannái faqa fúkasaa ánaaqi kámafinausa kai Ánutuna quqúsaki kéeqeefaranoo. !Nikoodeemusafa mi-ufána iriséenoo kafáa Yísuna irámmirinoo qinau. Náqimásee faiqí firaafá kafáa ánaaqi kamámbinoo fee, narí ánoona áranandaki kéeqafinanoo fee kafáa máqaannoo fée. Yísu sía amana, sía minára qímariananoo. u cYísufa iriséenoo narí qímaminoo qinau. Qinée ánoona ufa aní qímamianaura. Faiqí Ánutufinaindari kafáa fúkasaa ánaaqi ánaaqi kámafinausa kai Ánutuna quqúsaki kéeqeefaranoo. Káqi márinausa sía amana fifáranoo. V%Mi-fasiqáfa moo éenda asukunakí kukéeqakufanoo Yísufa máruqoo aniréenoo qímaminoo qinau. Óo ufasáa rakísirafa anée Ánutufinaindari ánianafa ufasáa rakísirafa márianaqa maasá minára íridaqa. Sía fífau fasiqa naríkai qínanoo faiqí teeroo ainaina aaqee taikáannoo, anée íanandee qíananoo taikáannoo. Ánutufinaindari ánianafa máriannanara mi-afeeka ainaina áuqimarianaqa maasá íridaqa. Anée nánufa fee maasá qímaqiminnaree. } uFarisai ámaana ufa qímarusaki faiqí moo áuqu Nikoodeemusafa Yuda máqannaasa úriqararafa moó fannoo márinau. *MSía moó fannoo faiqí naundurákinaana qímamiqau. Narí kai ámiqimandee aiqámausa naundurá mandírirana níqafamaseenoo misáki sía afaaqa quqánau. Yísufa minára írinoo sía misáki paasóosamandee afaaqa quqánau. Mifá faiqí naunduráki írufanoo sía amanaíkufanoo. "=Mi-fasannái áinnaaqarara qoomaqa kamuqoo Yísufa Yeerusareenni márufaqa moómoosa miná sía faiqí amana áuqeemaria ainaina qáfamasee kúqaa Ánutuna ásauku mundíra fee qímariqau. Maa-fasiqáfa Ánutuna áfeeka eeraarirana kooroo ímarifa máridanoo fee qímariqau. ~~|}`||zyyAxVw^vXvGuYuMssSrr)rpp,nm]llkjTihh+gfeeccb.aV`_^^E]]n\b[ZYY'XwXWVUU"TSSQPOONMMELtJG{FF7EnE DCiBB A@@ ??>L=<<;#:K9876675W432210A..=-,~++)''H&%%b$##c#R"!~! tyi]H*?5V  2 : o O>rPC"Miqí qufanoo Yísufa kafáa qímanniminoo qinau. Qinée kúqaa ánoona ufa ínni qímannimidaqa. Faiqí moó fannoo mandóosana máree marífa mi-manda oosanáfa miná rumbáqaifa máridanoo. %BC!Misá mi-ufána iriséeqa qiqau. Maasá Abarahaamana áti máridaqa, sía mooná rumbáranaki máridaqa. Nánaree anée maasára idukúaqee qídanee. wAg Ínnee kúqaa ánoona ufa kái írifaranoo. Ánoona ufa fannoo ínniqa mandáinainakiqari ínni idukúannoo. %@CYísufa minára iriséenoo qímanniminau. Ínnee qiní ufa qímannimunnana irisée mi-maú maqee maqee fífaqa kúqaa qiní faiqi námu márifaranoo. :?mFaiqí ánaasee moómoosa mi-ufána iriséeqa Óo kúqaa mifá Ánutuna ásauku mundíra fee qímasee minásaa mundíqau. Rumbárausara faqa idukírausara faqa qímaqoo ufafa. 2>]Qiní diqiqoofa qiní fáqa máridanoo. Qinée miná áidira oosanamau kai fídaqa minára sía minníqisaifaqau qeeqáraafau máridaqau. Mifá qiní fáqa máridanoo. =Kásooqaqee ínnee qiní faiqí nímaaku uqéereeqee aunírira saqarisaa quqáqisáseeqa mikamúqoo qinée máriaafannanara írifaranoo. Qiní qíkoofa qímaqimiqoo úfana kai ínni qímannimidaqa. Mi-karí ínnee minára faqa ámiqimasee írifaranoo. <Yísufa narí ákoona áufakiana qímannimimarufaqa síamma írimariqau. Minára Yísufa kaifáa maaqí qímasee qímanniminau. 6;eQinée moómoo ainainara ínniara qímannimianaura. Qiní diqiqámaqoofa mifá ánoona ufa kai qímarifa mifínaindaraana kai ínni maa-maqánasaa máriasa qímannimidaqa. :-Misá úriqararausa miná iriséeqa qiqau. Anée yáfee máridanee qufanoo Yísufa qinau. Indaarú qímannimiafanausa misá kai máridaqa. D9Qinée minára qúnnana ínnee ínneeqa mandáinainaki kúqifaranoo. Ínnee sía qinée márunnanara ánoonee qímariafanoo minára kúqaa ínnee ínneeqa mandáinainaki kurídifaranoo. G8Yísufa iriséenoo qímanniminau. Ínnee maindáraasa máriafanoo qinée miríndaraasa máridaqa. Ínnee maa-maqánasaaqaraasa máriafanoo qinée sía maa-maqánasaaqaraasau máridau. t7aYuda máqannaasa úriqararausa mi-ufána iriséeqa narí qímami narí qímami qiqau. Mifá maasára sía narí innái fuaqéera qídaqinoo. Maasá sía miná ufa íridaqa. Mifá narí fee narí áruannoo fee miqí qídanoo fee. b6=Moo kári Yísufa maaqí qímasee Yuda máqannaa úriqararausa qímanniminau. Qinée moosáa fúanaqa qiníara randáinaisia ínneeqa mandáinainaki kúqifaranoo. Qinée fúannaqoo ínnee sía amana fifáranoo. f5EYísufa maa-ufáusa Yeerusaree firaa amaana máqaki qímannimimarínau. Mi-amaana maqánaki óosirafa moó márinau. Amaana máqaki quqée marú munnimma difaanífa minakí márufanoo mi-oosiránaki Yísufa máridanoo mi-ufáusa qímanniminau. Misá Yísuna qumáraanee qímasee sía qumáraqau. Sía miná kúqira áukuana adeedí ranoo márunara Ánutufa qumeé rafáaqafusoofaqa sía qumáraqau. Yísufa qinau, qinée fuanánnai ínnee sía fifáranoo qímaqoo ufafa. P4Miqí qímasoofaqa Farisai ámaana úfa qímarusa maaqí qímasee irámmiriqau. Aní ákoofa yái fee máridanoo aní dadaaqídanoo fee qufanoo Yísufa qinau. Ínnee qiníara fáqa qiní qíkoonara fáqa sía írimariafanoo. Ínnee qiníara írífau qiní qíkoonara fáqa írini. Ínnee sía maaqandára írimariafanoo. 3Qinée qeeqáraa ufa qídaqa qiní qíkoofa qiní diqiqoofa mifá fáqa qiní dadaaqifaqa ánoona ufa tia qímannimidaqa. @2yÍnni sándufa ákara ufa moó maaqímminoo máridanoo. Qaara fasiqa moo áinaina nári nífunnai qáfamasee múnu kooroo qímasaifaqa aiqámausa minára ánoona ufa fee qifáranoo. Z1-Qinée akaqáusara rainánnimaqaidaqau andeeqásee rainánnisaunaiqini. Sía qeeqáraafau máridaqau ufa nímidaqau. Qeeqá qíkoofa qiní diqiqámaqoona faqa máridaqa dadaaqí marífaqa ufa qímannimidaqa. 10[Ínnee faiqí faiqi ufa irisée dapi iriranannái faiqí ánaasee rainánnimaqee maríafanoo. Sía qinée moo fásiqa ánaaseera rainánnimaqée marúnausa máridaqa. /Yísufa miná iriséenoo qinau. Kúqaa qinée qeeqáraa ufa qídaqa. Qinée miqí qídaqa ánoona ufa kai qídaqa. Qinée qeeqá kambíqafi ániafannanara íridaqa qeeqá fuannánara íridaqa. Ínnee sía qinée kambíqaafannanara írimariafanoo. Z.- Farisai ámaana úfa qímarusa miná iriséeqa qímamiqa qiqau. Anée aneennára kai ufa qídana aneenná áuqu uqéeree máriananoo. Miqíanna ufafa sía ánoonaikidanoo. Fífau ufa kái qímariananoo. -  Moo kári Yísufa Yeerusaree ámaana máqaki faiqí ánaasee maaqí qímasee qímanniminau. Qinée maqásaaqaraasa qóoma máridaqa. Yáfasiqa ánaaseesa qiní fáqa fínausa misá káqi márira qooma máreefaranoo sía uqanna asukunakí fifáranoo. ,- Mi-anaaseefá qinau. Óo rakísira sía kúqira ufa moó fannoo qímimarifa máridanoo. Yísufa iriséenoo qinau. Dóo qinée fáqa sía kúqira ufa aní ámianaura. Dóo fúa, sía kafáa mandá óosana máraa.] Yísufa maa-maqa maaqánaki qóomara foora qu úfafa. #+? Yísufa fíndifinoo mi-anaaseená irámmirinau, misá yái fee fífee. Sía fee moó fannoo aní kúqira ufa ámianinafa máridanoo fee. Aiqáma fífee. j*MYísufa miqí qímaseenoo kafáa kummáramáfinoo maqá ákara rímarufaqa dóo misá moodáa kai qaara kái ídaqa nári áaqaranara nisaurúsee fíndimeeqaida dóo fífainimariqau. Faiqí firaasa náaree fufaqa kafáa miqóo óorudupirausa fufaqá kumaaráa ínaaqianna dóo fífi̱qau. Misá fífufanoo mi-anaaseefá kai miqóo kikíqinoo márinau. ) L(Mifá maqá fífau ákara rímarufaqa misá fuki faakí qídaqa mi-anaaseená óonisamu áruanauree sía fee áruanauree rítidaqa iréemariqau. Káqikaaqoo marikínoo Yísufa fíndifi qímanniminau. Yáfee ínniki moó fannoo numóo síainafa mifá kai óonisamu indaarú áuna̱a atufínoo maa-anaaseená áruannoo fee. D'Misá mi-ufánannai puteera foora fufídaqa qiqau. Yísufa áruanifeera qímasaida miqí márufanoo Yísufa narí iriséenoo fífau kummaramafufanoo ásaukunnoo maqá ákara rinau. &Mooseena sándufa miqíasara óonisamú kai náriqa níni íqa kuqá narusaaqée qínoo máridanoo. Anée minára nána ufee qídanee. m%SÓo ufasáa rakísira maa-anaaseefá qúmmuari marífaqa maasá qáfamasee qumáree ánidaqa. o$WMooseena sándufa akoofásauqa faqa Farisái ámaana úfa qímarusa faqa ánaasee moo fásiqa qúmmuari márufaqa aaqee óonu qáfamasee qumáree dóo máree ániqau. Yísufa máruqoo míni quqáseeqa maaqí qímasee qímamiqau. w# iOorifa áaqanai káqimma óoru faiqéenoo iqáqoofanoo Yísufa Yeerusaree firaa amaana maqaki kaifáa óoquree kéeqafufaqa faiqí ánaasee moómoosa suqúfufaqa miná fíqu fíqumma márufanoo óoqumarifi Ánutuna ufa qímannimimarinau. "c!?4Misá mi-ufána iriséeqa Nikoodeemusana áqidaqa qiqau. Anée fáqa Kariree máqannaa fee máridanee. Anée tamummáqara fasiqauqa ákarauqakiaqa ásaanarumasee íria. Sía moo támummáqarafa Kariree máqasaa kambíqaannoo. Miqí qímasee aiqáma dáraani mámbufanoo Yísufa amaana máqakiqari ráudamakufanoo Oorifa áaqanai óorufinau. 53Mifá misá Yísuna áqira úfa iriséenoo Yísuna sáaroo qinau. Mooseena sándufa maaqímminoo máridanoo. Sía fífau faiqí moó árirafa máridanoo. Miná ufa náaree irisée miná mandáinaina márinaqa minára qímasee áruananoo amana máriannoo qinau. pY2Nikoodeemusafa mifá fáqa misáki márinau. Mifá óoqai qumeé Yísufinnai fímarufa márinau. )1Maaqóoqaraasa káqiqee fasiqa anaasee Mooseena sándufa sía írianara Yísunara ánoonee qídaqa. Ánutuna áqira úfa misásaa máridanoo. 4a/Farisai ámaana úfa qímarusa miná iriséeqa níqidaqa qiqau. Dóo mi-fasiqáfa ínni faqa níkaruqinoo fee. Maasá úriqararausakiqari moó fannoo miná ufa írinoo fee. Farisai ámaana úfa qímarifa moó fannoo írinoo fee. Sía uqanna íria. Maasá Mooseena sándufa írimarunausa máridaqa. 0]3.Poorísauqa qiqau, sía moo fásiqa ufa fannoo maa-fasiqána aanna ráidanoo. pY-Amaana máqasaa rakísira póorisauqa Yísuna ufa káqi irisée amaana máqasaa rakísirausa faqa Farisai ámaana úfa qímariasa fáqa máruqoo óonuroofaqa iráidaqa qiqau. Náqaa fee ifaqée sía rumbásee máree ánidee. 'G,Akaqáusa dóo Yísuna qumárasee rumbáannee qímasee sía qumáree rumbáqau. Yuda máqannaa faiqí firaasá Yísunara sía Ánutuna faiqi fée qu úfafa. mS+Faiqí ánaasee misá raináfufaqa akaqáusa moo úfa qufaqa akaqáusa moo úfa qufaqa qímariqau. /W*Tamummáqara fasiqa akara minára Ánutuna ásauku mundírafa Dafidina áti máriannoo. Dafidina óoqeenáa máqusaki Beetareeqeemma miqóo kambíqaannoo fee qiqau. ?w)Akaqáusa minára maafá Ánutuna ásauku mundíra fee qiqau. Akaqáusa maaqí qímasee fúrufaramásee qiqau. Ánutuna ásauku mundírafa sía Kariree máqusakiqari kambíqaannoo. (Faiqí ánaasee Yísuna ufa iriséeqa qiqau. Maafá Ánutuna tamummáqara fasiqa kambíqaannoo fee qufá maafá mifá máridanoo. #?'Yísufa nammáriara quná Ánutuna maraqunara nammári kíkiqa úsinau. Kásooqaqee Yísunara kúqaa Ánutuna faiqi fée qifándinausa misá mi-maraqunná máreefaranoo. Mi-aukuanná Yísufa káqi máru áukuanna sía maraquna nímirafa márinau. Yísufa kúqiranakiqari fíndifinanoo afaaqa aréenainanoo miqóo narí afeeka maraquna nímiannoo fée qinau. Faiqí ánaasee miná Yísunara ufa rainóo ufafa. %Úqiqaana maqa qoomáqa taikára fáasaana úriqarara fáasaanee qiqau. Mi-faasaanná Yísufa fíndifinoo faiqí ánaasee firaa kari qímanniminau. Yáfasiqa ánaasee fée nammáriara áididanoo fee qinée ía̱nnaqoo nammári uqanna ani náa Ánutuna tamummáqara fasiqa moó óoqai maaqí qímasee ákara rinau. Káqi márirana nímira námmari misá nímuqusa óokiqari ururée fúannoo fée qinau. Yáfasiqa ánaasee fée qiníara kúqaa ánoonee qínafa misá nímuqusa óokiqari mi-nammarífa ururée fúannoo. &R$Mifá qinoo ínnee qiníara randásee sía paqúrifaranoo. Qinée fúanannai ínnee sía fifáranoo. Miná ufóosana sía maasá íridaqa. Arumufáqaa námmariara foo qúmirarakai ímarina miná ufa. R#Yuda máqannaa úriqararausa mi-ufána iriséeqa narí qímami narí qímami qiqau. Mifá yái fee fínaqa maasá sía amana fuanáuree. Mifá ánaamuru Kirisa máqannaa máriannai fee fúannoo fee. Yuda máqannaasa miqóo máriasa faqa máridaqa Kirisa máqannaasa narí ufa qímannimiraree fídanoo fee qída qinóo fee. fE"Ínnee qiníara randée sía paqúrifaranoo qinée fúanannai sía ínnee amana fifáranoo. 5 c!Misá óonuroofanoo Yísufa maaqí qímasee faiqí ánaasee qímannimimarinau. Qinée qúsasaa ínni faqa márianaura. Quqáseeqa qúsasaa qiní diqiqoófinnai fuanáura. G  Faiqí ánaasee miqí qímasee narí qímami narí qímami qímarufaqa Farisai ámaana úfa qímarusa iriséeqa tautúmasee amaana máqasaa rakísimarusunnai óonuree qímannimiqa qiqau. Qímannimisoofaqa misá amaana máqasaa rakísimaru poorisausa qímannimiqau. Ínnee óoru Yísuna rumbásee máree ániaqa. : mFaiqí ánaasee moómoosa Yísuna kúqaa Ánutuna ásauku mundíra fee qiqau. Misá maaqí qímasee narí qímami narí qímami qídaqa qiqau. Ásauku mundírafa aniréenoo náqi fee mándeenoo maa-fasiqána úraaqaráinanóo fee moómoo faiqí dadaaqímari firaa ainainna uqannífiqaannoo fee. Sía amana. Dóo maaná mifá uqanna máridanoo. Amaana máqasaa rakísimarusa nári firisuaiqáuqa Yísuna rumbáaqeera niqiqoo úfafa. E Yuda máqannaa úriqararausa mi-ufána irisée qumárararee qímasoosa minnísaqau. Yísuna kúqira aukuana sía adeedí roofanoo Ánutufa qumeé misá ititánnisoonara minnísaqau. g GQinée minára íridaqa qinée mindári qúmuafanausa mifá qiní diqiqoofaqa qumumáridaqa. q[Yísufa firaa amaana máqaki faiqí ánaasee qímannimidanoo mi-ufána iriséenoo maaqí qímasee firaaqóo qímanniminau. Kúqaa fee ínnee qiníara íridee. Qinée yáindaraasee márunaqee ínnee kúqaa qiníara írida fee. Sía qinée qeeqá kai animáridaqa qiní diqiqaifa mifá kúqaa ánoona máridanoo. Ínnee kúqaa minára sía írimariafanoo. ,QÁnutuna ásauku mundírana óosana maasá síamma írianaura. Káqi tautúmannimaqaannoo. Maasá maa-fasiqána óosana íridaqa, Nasareeteendáraafa máridanoo. \1Qáfaa mifá faiqí qámbaana faiqí nífusaa kikíqamambi ufa qímannimimarifaqa sía misá miná qumáraannee qídaqa. Ábee maasá úriqararausa faqa minára kúqaa Ánutuna ásauku mundírafee fée qídee. |qYeerusaree máqusanaasa Yísuna qáfamasee miná ufa íriqa maaqí qiqau. Maaná misá kúqariraree qídaqa. PÍnnee fífau dapi iriranasáa faiqí ufa nímimarifanoo miná minnísaaqa. Kúqaa ánoona íriranannai kai faiqí andeeqáaqa. Faiqí ánaasee Yísunara ásauku mundíra fée qímasee iroo úfafa. )Ínnee Mooseena sándufa rukíaanoo qímasee faiqi ánaaqiuqa maasá amaana Sariríqasaa fáinanduqidaqa nipata aukímariafanoo ínnee amaana Sariríqasaa káqi faiqi nipata aukídaqa nánaree Sariríqasaa aurímari fasiqana idaaqamásaunnanara ínnee áanoo qída fee. s_Mooseefa faiqi ánaaqiuqa nipata aukímarunara fáinanduqu nísaaqee qímarinau, ínnee minára irisée maasá amaana Sariríqasaa míqimariafanoo. Sía Mooseefáu mi-oosanná áranau. Narí akeekú akaakúndi máreenoo miqí qinau. *MMiqí qímasoofanoo Yísufa maaqí qímasee nári qímanniminau. Qinée faiqí sía áuqaaqaa ira ainainna moodáa áuqaunaqa ínnee aiqáma taútiafanoo. T!Yísufa miqí qímasoofaqa misá aiqáma maaqí qímasee narí qímamiqau. Aní aunduráki áfaanna márifana anée miqí qímariananoo. Yáfee moó fannoo aní kúqáruannoo fee sía moó fannoo. s_Mooseefa sándufa ákara rúmaqoona ínni nímufaqa ínnee miná qumáree mi-maú fímarunausee qímasaidaqa fífau qídaqa ínniki moó fannoo sía mi-maú fímariafanoo. Ínnee moo máu fídaqa qiní kuqá dárirara qímariafanoo. ^~5Faiqí moó fannoo narí ufa kái qídanoo narí auqu kai uqeeraidanoo. Faiqí moó fannoo narí aqiqáinna fasiqana áuqu uqéerararee qímarifa mifá kúqaa ufa qídanoo, sía níkaruqirafa minakí máridanoo. })Qiní ufa Ánutunaindi fee qinée qeeqá fee qídee. Faiqí moó fannoo Ánutuna íriranamau fírarimarifa qiní ufara Ánutufa fee qíannoo. 0|YYísufa minára iriséenoo aiqámausa qímanniminoo qinau. Qinée qímannimira ufa sía qeeqáindi máridanoo qiní diqiqoofa Ánutufa miná ufa qímannimidaqa. 2{]Yuda máqannaa faiqí firaasá miná qáfamasee firaaqóo tautíqa qiqau. Maa-fasiqáfa sía sukúraki kéeqeemarifa. Náqi fee mándeenoo firaa irirana íridanoo fee. zyQoomáqa taikárara ímarufanoo Yísufa Yeerusaree amaana máqaki kéeqafinoo faiqí ánaasee ufa qímanniminau. yy Sía moó fannoo Yísunara akooqóo qímariqau. Narí Yuda máqannaa úriqararausara rufíasee qumeé kai qímariqau. Yx+ Qímasoofaqa faiqí ánaasee Yísuna áufakiana qumeé narí qímami narí qímami qímariqau. Akaqáusa Yísunara ámiqira fasiqee qímariqau. Akaqáusa faiqí ánaasee níkaru qímari fee qímariqau. !w; Yeerusaree máqusa qoomáqaki Yuda máqannaa rakísirausa Yísunara randóosia narí qímami narí qímami qídaqa qiqau. Mifá yái fee márinoo fee. {vo Miná ákaqaafasaa Yeerusaree qoomáqai óoru fúfanoo Yísufa ínaaqianna qumeé moo áatata óoru fínau. u} Yísufa miqí qímaseenoo miqóo Kariree máqa maaqaki káqi marínau. Yísufa uíqaana maqaki qoomáqa néemaru ufafa. Ut#Yísufa narí ákaqaafasaa káqi qímanniminau. Ínnee kai Yeerusareenni óoru fúaqa. Qinée sía mi-qoomaqánara ínni naanna rée akooqóo óoru fúanauara qiní ánoona aukuana sía qusá ráidanoo. sYísufa iriséenoo qímanniminoo qinau. Qiní ánoona aukuana sía adeedí ránoo máridanoo. Ínnee faiqí faiqi aiqáma fáasaanara maasá áukuanee qímariasa máriafanoo. Maa-maqa maaqánasaaqaraasa sía ínniara fídiaqaaídanoo. Qiníara kai fídiaqaaídanoo. Qinée maqee maqee misá mandá ainainara kooroománnimaqáunaqa minára kai qiníara fídiaqaamáqimaqee maríafanoo. rbq=Yísuna ákaqaafasaa sía Yísunara írimariqau. Fífau maqasaa fasiqa fee qímariqau.] EpFaiqí moó fannoo narí áuqu uqéeraannee qímasee sía moo áinaina áuqee maríana kukéeqaidanoo aiqáma ainaina kooroomásainaqa aiqámausa miná qáfaaqa, anée faqa miqíaqaana.[ 4oaMáa̱ Kariree máqa maaqa minníseenana Yudeeaa máqa maaqaki fúa. Óonurainaqa miqóo aní úfa írimariasa firaa ainaina áuqee máriannana misá fáqa uqannífiqaa. n Yuda máqannaasa qoomáqa firaafá úqiqaana maqa qoomáqa adeedí roofaqa Yísuna ákaqaafasaa Yísuna qímamiqa qiqau. `m ;Miqóoqari Yísufa Kariree máqa maaqaki nímarinau. Sía Yudeeaa máqa maaqai finau. Yuda máqannaasa miqóo miná árira ufa qímarunara sía finau. (Óoqai Isaraee máqannaasa Isipa máqusaindari qaara fasiqa níku nísauku taikásee áukuana nífuru faiqaqá úqiqaana maaqaki fímarufanoo Ánutufa innaarúnai máridanoo narí afeekannái Isaraee máqannaasa maqásaaqaraasa qumeé dadaaqídanoo aandáu̱ nárana nímimarufaqa naqáfimariqau. Káasau maqa maaqai níni íu̱sa óonu randée nári maqásaa Isaraee máqasaa animáridaqa áukuana áukuana Yeerusareenni suqúfidaqa úqiqaanarasaida faiqéeunara iriséeqa minára áfaarurumánaida nári naambeéqa nári naambeéqa úqiqaana maqa usakásaida dínni qísauku taikásee dínni ani qaara marasáida (7) faasaana minakí faiqáida qoomáqa sakasáida námasaida minára susú ímariqau.) lGYísufa áfaannee quná Yudasinara narí qumeé qímirínau. Yudasifa Keerioota máqusanaafa moo fásiqa Simoona ámaaku márinau. Yudasifa Yísuna (12) qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée faiqinámu misáki márufa márinau. Kásooqaqee mi-fasiqáfa Yísuna uqeeqásainaqa aunírira saqarisaa árifandinnanara Yísufa minára óonu mafi iriséenoo áfaanna fée qinau.MkFYísufa iriséenoo kafáa qímanniminoo qinau qinée qeeqá kai qísaukuqara taikásee qíkuqara marasée fasiqa náarauna qiní faqa nímariafanoo. Moó fannoo ínniki áfaanna máridanoo. ujcEDóo maqee maasá aníara kúqaa ánoonee qídaqa aníara Ánutufinaindari náaquqarafa máriifoo qídaqa. NiDSimoona moo áuqu Peetooroofa miná iriséenoo Yísuna qímaminoo qinau. Óo karaambáiqa aní minnísee yánasaa fee atooqáanauree. Náaru márirana nímira úfa anée kai márananuananoo. rh]CYísufa míquna níndafamásee quandáfi narí faiqi námu (12) qísaukuqara taikásee qíkunnoo óoqu qaara marasée faiqi námu maaqí qímasee qímanniminoo qinau. Ínnee faqa misá naanna reefáree qiní minníqiseeqa fifáree. wggBMiqí qímasoofaqa Yísuna faiqi námu moómoo Yísuna minnísee sía kafáa miná fáqa fírara qiqau. \f1AYísufa minára maa-ufána átiki kafáa qímanniminau. Qinée minára fáasai qúnnana sía amana moó fannoo narí kai qinée ianánnai ániannoo. Qiní qíkoofa dadaaqínanoo kai qinée ianánnai ániannoo. e!@Dóo qinée akooqóo kooroomásee qímannimunaqa ínnee akaqáusa síamma írimariafanoo. Yísufa narí faiqi námu óosana fáasai írinau. Misáki akaqáusa miná ufa sía írusa fáasai Yísufa níndafanau. Misáki moodáa fannoo ueeqáaninnana fáasai qáfanau. d?Amaqíara qúnnana amaqí fífau ainaina máridanoo sía miná naaqée qíqa maraquna fannoo kai ánoona máridanoo mifá káqi márirana nímidanoo. Qinée qeeqá dóokinaa ufa qímannimimarunafa mifá maraquna máridanoo káqi márirana ánoona máridanoo. 3c_>Qinée kafáa uqéeree qúmuafannannai óoru fúanaqa ínnee miná qáfamasee náqi fee ífaree. Mi-karí qiní ufara kúqaa ánoonee qímasee firaaqóo rufíeefaranoo. Misá miqí qímasee nóori runúsee randóofanoo Yísufa narí kai iriséenoo qímanniminoo qinau. Ínnee qiní ámiqira afeeka ufara rufíasee qiní minnísararee qídee. a7<Yísuna faiqi námu akaqáusa mi-ufána iriséeqa qiqau. Óo yáfee maa-ufána amana íriannoo fee. Irisée sía áuqaaqaa ira úfa máridanoo. `;Yísufa mi-ufána Kapeeranaumma máqusai ufa suqíra maqaki qímanniminau. Náaru náaru máriranaki fífandinna ufausa ákiaqa. _:Dóo qinée innaarúnaindaraa náranara foora máridaqa. Sía ínni nísaifaqausa néemaru náranausara foora máridaqa. Misá miná námasee máriiqa aiqáma faiqí faiqi óosanamau fíqa kúqimariqau. Maa-naranná námaseeqa náaru náaru káqi márifaranoo. O^9Qiní qíkoofa Ánutufa káqi márira óosana faqaafa qiní diqiqoofaqa maaqóo máridaqa minásaaqaraa márirana máraidaqa. Miqí kai ínoo qiní námasainafa qinísaaqaraa márirana máraannoo. y]k8Faiqí ánaasee moó fannoo qiní qimaqí fidíka néemarifa qiníki máridanoo qinée minakí faqa máridaqa. \\17Qiní qimaqí nárana uqanna máridanoo qiní fidíka nammári uqanna máridanoo. ,[Q6Moo fásiqa ánaasee fannoo qiní qimaqí faqa qiní fidíka faqa námasainafa náaru márirana dóo máreenoo, márainara taikára faasaana miná uqéeraanaura. FZ5Yísufa iriséenoo qímanniminoo qinau. Qinée kúqaa ánoona ufa qímannimidaqa. Ínnee qiní faiqí nímaaku qimaqí fidíka sía náifanoo sía káqi márirafa ínniki máriannoo. @Yy4Yísufa miqí qímasoofaqa Yuda máqannaasa narí áfumau narí áfumau áanoo qídaqa qiqau. Náqimásee maa-fasiqáfa narí amaqí maasá qíminaqa naanáuree qídaqinoo fee. $XA3Qinée káqi márira féemu innaarúnaindari qumu márunausa máridaqa. Faiqí ánaasee moó fannoo qinée ámianna feemuna námasainafa náaru náaru máriannoo. Qinée nímianna feemufa qiní qimaqí máridanoo. Maa-maqa maaqána afaaqasása máriasa káqi máriaqeera nímidaqa. W{2Máa̱ qinée káqi márira feemuara foora máridee qímarunausa faiqí námasee sía kúqifandinna feemusa máridaqa. V 1Óoqai ínni nikeekú nikaakú Mooseena faqa káasau maqa maaqakina nímaru aukuanna innaarúnaindaraa féemu mináuqa manna fée qímariqau. Mi-feemúfa úfaasu márifandinna feemuna námasaida kísaaqasaa moómoo aukuana máriufaqa káqi kúqimariqau. DU0Qinée káqi márira feemuara foora márunausa máridaqa. T/Qinée ánoona ufa uqanna qímannimidaqa faiqí moó fannoo írirana qinísaa rusímarinafa náaru márirana dóo máreenoo. vSe.Sía moó fannoo qiní qíkoona qáfeenoo. Ánutufinaindari qúmufa kai mifá kai qiní qíkoona qáfeenoo. R5-Óoqai tamummáqara fasiqa maaqí qímasee ákara riqau. Ánutufa aiqámausa naamúaqira ufa qímannimiannoo. Qinée mi-ufána íridaqa maaqí qímasee ínni qímannimidaqa. Aiqámausa qiní qíkoona ufa iriséeqa miná aamúa qíra ufa írimariasa qinée ianánnai ánidaqa. Q,Sía faiqí moó fannoo káqi qinée ianánnai ánifaranoo. Qiní qíkoofa rarisámeeqee quqáinna fasiqa ánaaseesa misá kai qiní naundurá ubeekáma qímaqeefaranoo. Misá miqífaqa taikára fáasaana misá uqéereeqee náaru máriranaki quqánnisaanaura. aP;+Yísufa iriséenoo qinau sía ínnee narínni narínni qiníara mandá ufa qiaqa. TO!*Misá maaqí qiqau maafá Yísufa Yooseefaana ámaaku máridanoo. Miná ánausa ákausara maasá íridaqa. Náqi fee qídanoo fee naríara innaarúnaindaraasee qídanoo fee. Akooqóoqaraafa máridanoo. TN!)Yuda máqannaasa úriqararausa mi-fasiqa anaaseesáki máriasa misá Yísuna ufa irisée mifá naríaraa innaarúnaindari qúmuafanausa máridee qídanoo. Miqí qímasee dapi dápi ufa qímariqau. mMS(Qiní qíkoofa maanára rídanoo. Miná ámaaku qíqafee maríasa minásaa írirana rusímariasa mi-kamuqóo kai náaru márirana máreefaranoo. Taikára fáasaana qinée misá uqéereeqee náaru máriranaki quqánnisáanaura. L'Miná aináina áuqarafa maaqínoo márina qiní qíminau. Aiqáma qiní qíkoofa qiní qútaaqama qímaqaqaisá kai sía moó fannoo káqinni fúannoo. Aiqáma uqanna taikára fáasaana qinée misá uqéereeqee qeeqá náaru máriranaki quqáanaura. 8Ki&Qinée qeeqá qíkoona íriranamau innaarúnaindari sía qinée qeeqá qúmiqa, qipaqeená ufara miná aináinirara qúmiqa minára qinée sía mooná aqiqáananoo fúannoo. FJ%Qiní qíkoofa eedóo qíra írirana níminausa misá qinée únnannai nári naundurá ubeekámáqimaqéefaranoo. Miqí máriasa qinée ianánnai animáriasa sía niqiqáanaqa fifáranoo. I#$Fáasai ínni qímannimundee kai ínnee ímaríafanoo ínnee qiní qíqafaidaqa sía ánoonee qímasee qinísaa naundurá rusímariafanoo. H #Yísufa kaifáa qímanniminau. Qinée káqi márira nímira nárana márunausa máridaqa. Faiqí moó fannoo qinée márunannai aniréenoo qiní saqárikinafa mifá sía kafáa náranara foora áararáannoo sía kafáa nammáriara foora áidiannoo. eGC"Mi-fasiqa anaaseesá iriséeqa qiqau mi-feemúna náaru náaru maasá qíminaqa náa. zFm!Ánutufa nímunnaranna innaarúnaindari qumu máridanoo maa-maqánasaa máriasa náaruara márirana nímidanoo. @Ey Miqí qímasoofanoo Yísufa kafáa qímanniminoo qinau. Mooseefa máru áukuanna pupúsamuara foo íra nárana sía mifáu nímimarinau. Ánutufa innaarúnaindari nímimarinau. Sía ánoona nárana nímimarinau. Dóo maa-aukuanná qinée qumu márunnaqoo qinísaaqari ánoona náranara foora ínni nímidanoo. FDMaasá qísaifaqausa aadána máqa maaqaki pupúsamuara foora áqufuna nárana néemariqau. Mooseena ákara minára maaqí qinau. Innaarúnaidaraa féemu nárana mifá níminau foo qinau. bC=Misá mi-ufána iriséeqa kaifáa irámmiriqa qiqau. Anée nána moo áinaina firaa ainaina áuqainaqa maasá qáfamasee aníara kúqaa Ánutuna ásauku mundíra fee qianáuree anée nána ainainee áuqinnaree. fBEYísufa iriséenoo maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee maaqímasee Ánutuna aináinamaisaaqa. Narí aqiqáinna fasiqana miná saqárikiqa minásaa naundurá rusíaqa. Ánutuna aináinirafa miqímminoo máridanoo. lAQMisá minára iriséeqa Yísuna irámmiriqa qiqau. Nánee qímasee Ánutuna aináinianauree. H@ Ínnee sía dauní putaa íra náranara aináiniaqa. Náaru márirana nímira náranara minára aináiniaqa. Qinée maa-naranná qinée faiqí nímaaku ínni nímianaura. Qiní qíkoofa Ánutufa qiníara áidimarifanoo narí aiqáma ainaina qiní dáaku qímaqasaina ínni amaná mi-naaru marira naranná nímianaura. ?wYísufa iriséenoo quándaki qímanniminoo qinau. Qinée kúqaa ánoona ufa ínni qímannimidaqa. Qinée qeeqá afeeka uqannífiqaunnanara ínnee sía minára kai irisée qiníara randáidaqa. Ínnee féemu námasaafanoo nímuaquinoo maqee qúmiqaraanínna ainainara ínnee minára kai qiníara randée maríafanoo. Yísufa kaifáa quandáfufanoo qímanniminoo qinau. '>GMisá Kariree námmari fítaqee múqu áfainai óonureeqa Yísuna paqúrimasee maaqí qiqau. Óo ufasáa rakísirafa anée yáiree fee maí aniréenee. B=}Yísuna faiqinámu moo kánuqaki fufaqa Yísunara sía misá fáqa fíifoo qímasee Tibeeriasa máqusai maqee maqee nímaru kanuqáusa aniroofaqa dóo mináuqaki akarámafufaqa Kapeeranaumma máqusai Yísunara randárara mináuqaki fiqau. Yísufa naríara náaru náaru náranara foo máriranara qímaqoo ufafa. <;Yísufa nímu feemuna noosá nímuqoo kai faiqaqau. Kanánaana iqáqoofaqa fíndifi sípara randóosia moodáakai miqóo máruna. :Misá Yísuna maréeqee sípaki quqásee fíraree qu máqusanai aaqee kái dauní óonuraqau. Faiqí ánaasee Yísunara randóo ufafa. T9!Rufíoofanoo Yísufa níndafeenoo qinau. Sía rufíaqa, qinée máridaqa. 87Misá kanúqaki fídaqa áikannai nammári ruakáirísaidaqa fímarufaqa qaara maqusa fíaaqarana amanasáa káiqaaqoo kísaaqasaa óonuroofanoo úfai firaafá úqinoo nammári faqa misá kanúqa faqa ámakaurinau. Ámakaurufaqa qáfoofanoo Yísufa naríaraa misúnnai kanúqaaqa animárinau nammári ámuaqumau áiku rámasaida áninau. Misá miná qáfamasee tautúmasee káaqa náaquqoofaqa rufíaqau. 7j6MYísufa áaqanai fufaqa mi-eendánaki sía kafáa qúmunara miná faiqi námu Kariree námmari áfainni óoqureeqa sípaki akarámafiqa námmari dínni afainai Kapeeranaumma máqusai nammári ámuaqumau fítaqáraree qiqau. 54}Yísufa misá írirana iriséenoo misá afeekaikámasee qiní qumáreeqee maa-maqána sáaqaaraa karaambáiqaika máqimaqée foora qímasee quqáseenoo dóo naríaraa quqásee áaqanai óoruree miqóo márinau. Yísufa nammári ámuaqumaufu ufafa. t3aMi-fasiqa anaaseesá miná qáfoofanoo sía faiqí undéeufanoo náaquqanau. Náaquqamasoofaqa qiqau óoqai tamummáqara fasiqauqa moo támummáqara fasiqa kambíqaaninnanara ákara rúmaqoofa dóo maaná narímma animáridanoo. g2G Misá irisée eedóo qímasee átaraasa rúmasee ásaana rúmasee qísaukuqara taikásee qíkunni ooqu qaaraqánda marasée uqá qumbiqánoo márinau. Mi-ataraasána moodáanai qísauku sakuma féemusaaqaraana uqáriqau. 1 Aiqáma nímuaqumásoofanoo Yísufa narí faiqi námu qímanniminoo qinau. Átaraasa maréeqee uqá ruaqa sía káqikaana rairaaíani. 0 Óoqu marifufanoo Yísufa mi-kumaaraaná sakuma féemu qumáreenoo Ánutunara dúfi dúfi qímaseenoo dóo ruqí ruqímmeeqeenoo faiqí ánaasee níminau. Noodáanna qaara fáqa míqikaimásee níminau. Nimisoofaqa námasoofanoo aiqáma nímuaqu inau. /5 Yísufa miná iriséenoo qinau. Ínnee faiqí ánaasee qímannimifáqa qúsau̱ rasooqnóokamasee óoqumaríaqa. Qúsau̱ moómoo misaqá márinau. Faiqí ánaasee miná iriséeqa aiqáma óoqumariqau. Faifa tauséenna fasiqa maríqau. Óoni saqárimma áuqiqa máriqau. G. Kumaaráa moó káqikaafa maí máridanoo narí sakuma féemu moodáanai qísauku fáqa noodáanna qaaraqánda fáqa uaqée ídanoo. Amanée miná maréennaree. Óodaa sía amanaikíannoo. -Yísuna faiqi námukiqari moó mina áuqu Andurufa, Simoona moó áuqu Peetooroona ákaqa márufa mifá miná iriséenoo qinau. ,)Firipifa mi-ufána iriséenoo maaqí qímasee qímaminoo qinau. Faiqí ánaasee múduka moómoo máriafaqa moómoo óoni maramáree óonu féemu moómoo feefaurú mámaree mínisaifanoo sía misá nimana máriannoo. Moodáa moodáakai námasee náarara fifáranoo. +(-) p*YYísufa níndafoofaqa faiqí ánaasee moómoo narí márunnai ámuaqunamusaa úrimarufanoo níndafeenoo Firipina irámmirinoo qinau. Yísufa fáasai Firipifa íaninnanara iriséenoo Firipina káqi amanamásee qáfarara maaqí qímasee iranau. Firipi faiqí ánaasee moómoo níanaindari úri maríafaqa yái fee misá nárana feefaurú mándee nímianauree. ~B}||{Xzyxx2vvEuitss r1qpfonmll3kjiJh0gCffe}d*cfbbGa```_{^]d\H\7YY6XHWVUUTcSS3RdQQBPOvNNMLKKJ$IHGG?FFHEECBhAA@@?>\=n<<;&:88655Q44O33_2221 0/..*-,,+*)('&&7%%)$k#""$!!L &S*-^7fM} | J 7W(u[d/ 6Yísufa miná iriséenoo miqóoqari sía Yudeeaa máqa maaqaki akooqóo nímarinau. Maqúsa moo áuqu Eefaraimma máqusai narí faiqi námufaqa óoqu marínau. Eefaraimma aadána máqa maaqa átisaa márinau. rc] 5Dóo mi-faasaannásaaqari Yuda máqannaa úriqararausa Yísuna árira ufa óosanarasee deedaqiqau. b- 3Kaiafasafa sía narí kaifau mi-ufána qímanniminau. Ánutufa qímamunara kai mi-ufána qímanniminau. Kaiafasafa Yísunara Yuda máqannaasa níkiaqara kúquannoo Ánutuna faiqi námu miná ufa írimarinausara faqa moodáa íriranasaa máriaqeera kúquannoo fée qinau.] a 4` 2Faiqí ánaasee maasá aiqáma kúquanoora moodáa fannoo aiqámausara kúqifaqa amaná maasá ámiqimandee márianaura.[ _  1Misákina úriqararana áuqu Kaiafasafa mifá qímanniminoo qinau. Ínniki moó fannoo sía írirana fáisa máriafanoo. +^O 0Maasá miná áfauaidaqa faiqí ánaasee maasá minnísee minásaa kai atooqéefoora. Miqífanoo Roomma máqannaa sundíauqa aniréeqa maasá faiqí ánaasee faqa dáru taikáidaqa maasá náaquqara amaana maqa faqa rapéepaamma áqifaranoo. Miqífaqa maasá Yuda máqannaa kurídianaura. <]q /Misá miná iriséeqa Farisai ámaana ufa qímarusa faqa amaana máqasaa rakísimarusa faqa aiqáma faiqí firaasá rakísirausa faqa moodáa qoo suqúfi ufa qídaqa qiqau. Maasá náqi fee másee miná Yísuna rafáaqafuanauree. Maa-fasiqáfa Yísufa moómoo firaa ainaina náaquqara ainaina áuqaidanoo. \1 .Misákiqari akaqáusa Farisai ámaana ufa qímarusa nímaaqai Yeerusareenni óoruree Yísufa Rasarusana fíndifunara níranaqarufa qímannimiqau. >[u -Yeerusaree máqusanaasa moómoosa Rasarusanara ikíráqeeusa misá Yísufa Rasarusana fíndifumasoona qáfeeqa kúqaa Ánutuna faiqi fée qímasee minásaa mundíqa maríqau. MZ ,Miqí qímasoofanoo qamunna afaaqa kukúqamaqoofa káqi márufanoo Rasarusafa fíndifinoo ráudee qumuranau. Miná ákiaqa faqa qamunna rumbáqoonarirandee qumuranau. Yísufa qímanniminoo qinau. Dóo qamunna idukúsaifanoo fúani, qímasoofaqa miqímandoofanoo andeeqásoofanoo finau. Yísuna árirara tipúndaaru úfafa. {Yo +Yísufa miqí qímaseenoo innaaru qímaseenoo firaa kari kúqirana áareenoo qinau. Rasarusa minakíqari ráuda. FX *Anée maqee maqee qiní innaaru qírana írimarianafa márianaqa. Maaqóo máriasa íriaqeera innaaru qídaqa. Maaqóo máriasa anée qiní diqiqámaqoonnanara íriaqeera innaaru qídaqa. fWE )Misá miná iriséeqa óoni firaatiá afeéqeeqee máfi quqásoofanoo Yísufa narí óori uqéeraseenoo Ánutunara akooqóo innaaru qínoo qinau, Óo qiní qíkoofa dúfi dúfi anée qiní ufa írimarianafa máriananoo. V% (Yísufa iriséenoo qímaminau. Qinée fáasai qímamunnana anée qiní saqárikinana anée Ánutuna afeeka eeraarirana qáfeennaranoo. U{ 'Yísufa qímanniminoo qinau. Ínnee maa-oonína rafáqaameeqeeqa quanda quandammá áquaqa. Miqí qímasoofaqa Maratafa Rasarusana áuna qinau, Óo karaambáiqa mifá qaara fáqa qaara fáqa áfuru faififá márifaqa afúnda mandáikammimarifaqa. zTm &Yísufa narí kai misá miqí qu úfanara ákooqoofanoo narí aunduráki mandáikufanoo mi-ufánara áia̱aée qímaseenoo madikaí óonuranau. Rasarusana irí óoni áamaraki quqásee óoni firaatiá qumáree ititáqoofanoo márinau. LS %Miqí qufaqa akaqáusa níqira ufa qiqau. Mifá nífu dimbárausa ámiqimannisee marífa nánaree Rasarusana qáoo qínanoo sía kúquaqaana. Yísufa Rasarusana kúqiranakinaana uqéeroo ufafa. R $Yeerusaree máqusanaasa miqóo máriusa miná ikíráqarana qáfeeqa qiqau. Óo qáfa mifá minára káaqa rímarifa ikíráqaidanoo. 2Q_ #Miqí qufanoo Yísufa faqa ikíráqanau. P' "Miqímasee Yísufa irámmirinoo qinau. Ínnee yái fee Rasarusana ákundee fee qufaqa misá qiqau Karaambáiqa dóo maí anirée qáfa. &OE !Yísufa Máriana ikíraqarana qáfoofanoo ámuqusufanoo Yeerusaree máqannaasa faqa ikíraqoona qáfoofanoo ámuqusinoo miná aunduráki mandáikinau. 2N] Máriafa Yísufa márunnai óonu qáfeenoo óorindari maqásaa áqufinoo ufa qímaminau. Óo karaambáiqa anée animáriananoofau sía qiní qífasaafa kúqiqini. 5Mc Máriafa ráudamaki káqi únnaqufanoo fufaqa Yuda máqannaasaa miná faqa máriusa miná qáfamasee minára madikaí ikíraqárara fídanoommifoo qímasee áfaqee fiqau. _L7 Yísufa sía maqúsai áninau. Aanái Maratafa paqúruqoo miqóo kai káqi márinau. lKQ Máriafa mi-ufána iriséenoo káqi káqi fíndimeeqee káqi únnaqufanoo óonu áfiqarara finau. $JA Maratafa miqí qímaseenoo quándaki maqúsai óonureenoo qumeé kai Máriana áaramasee qímaminau. Ufasáa rakísirafa ánidanoo aní áaraidanoo. dIA Maratafa iriséenoo qinau, eeóo karaambáiqa anée óoqai maa-maqa maaqánaki qúmuaneera ásauku mundírafa Ánutuna ámaaku uqanna márianafa márianaqa qinée minára kúqaa íridaqa. Yísufa ikíraqoo ufafa. RH Yáfasiqa ánaasee fée káqi máridanoo qiní saqárikinoo náaru sía kúquannoo káqi márirana márirafa qiníki márinara náaru náaru sía kúquannoo. Marata anée minára kúqaa fee qídanee. G Yísufa qímaminau, kúqiranakiqari mara fíndifirafa qiníki máridanoo. Káqi márirana márirafa qiníki máridanoo. Yáfasiqa ánaasee fée qiní saqárikinoo kúqinoo káqi maríannoo kúqiranakiqari fíndifirafa qiníki márinara káqi maríannoo. ,FQ Maratafa miná iriséenoo qinau maa-maqa maaqáfa taikára fáasaana Ánutufa qiní qísookina uqéerasee káqi márirana ámiannoo qinée minára íridaqa. KE Maratafa narí ásookifa kúqunara íridanoo miqí qímasee qímaminau. Yísufa irisée qímaminoo qinau, Ánutufa aní áfasaana kaifáa mara fíndifumaiseenoo káqi márirana ámiannoo. D Miqínoo márifaqa máridaqa, aneenná kai maqee nána ainainaree Ánutufinnai nána ainainaree innaaru qínanoo aní ámiannoo. KC Maratafa Yísuna qáfamasee qímaminoo qinau, Óo Karaambáiqa anée aniráinanoofau sía qiní qífasaafa kúqiqini. Qaara fáqa qaara fáqa fáasaana dóo kuqufifaqá akúndamasee máridaqa. B/ Maratafa Yísufa áni qu úfana iriséenoo ráudamakufanoo óonu áfiqaidanoo minára qímamirara fufanoo Máriafa káqi máaqaki márinau. >Au Yeerusaree adeedí márunara moómoo mindáraasa qumurée Maratasa Mariasa dadaaqí ikífáafau qída rooípee maríqau. Nári nífasaafa Rasarusafa kúqunara ikíraqée maríqau. @5 Beetani máqusa Yeerusaree aaqá uqanna máridanoo. (Beetani máqusa Ubandéenara foora márida Yeerusaree máqusa Faarúmaaqairá foora márinau.) A?{ Narí Yísufa iriséenoo Beetani máqusai óoruroofaqa qímamiqau Rasarusafa dóo ínnau kuqufufaqá akúndamáqaafanoo qaara faqa qaara faqa eendá madikakí faiqaqée ídanoo. O> Toomasina áuqu qaara auqu márinau. Moo áuqu Toomasifa moo áuqu Qaaraqánda máqara fee qímariqau. Toomasifa Yísufa Yudeeaa máqa maaqai óoru fíranara iriséenoo qinau. Dóo uqéeraifaqa maasá ufasáa rakísirana fáqa Yeerusareenni óorureeqa moodáanaki kúquanauree qímasoofaqa misá aiqáma Yísuna faqa Yooradanna námmarindari óoru fiqau. Yísufa kúqiranakiqari fíndifirana faqa káqi márirana faqa faqaafa máridanoo mi-ufáfa. C= Dúfi dúfi sía qinée miqóo máridaqa ínniara íridaqa kásooqaqee Ánutuna afeeka qáfeeqa kúqaa qiníara Ánutuna ámaaku fée qifáranoo dóo uqéeraifaqa fúa Rasarusáfinnai. \<1 Minára Yísufa kooroo qímasee qinau. Rasarusafa dóo kuquaraasinóo máridanoo. O; Yísufa kúqiranara faiqéefoo qímasoofaqa misá sía íriqau. :} Miná faiqi námu miná iriséeqa qiqau. Óo karaambáiqa mifá fífau faiqaqée ídanoo fíndifuannoo ámiqirafa. 9 Yísufa maaqí qímasee qímanniminau. Rasarusafa maasá qíqoondi dóo faiqaqée ifaqá qinée óorureeqa afáurianaura. ^85 Faiqí moó fannoo asukunái nídanoo óonisaa áikuamaki sáamuridanoo, sía káaqa qárafa minakí márinara miqídanoo Ánutufa qi fáasaana óoru fíqa sía sáamuruanaura káaqa qéemarína óoru fúanaura. Y7+ Yísufa iriséenoo qinau, iqáqaifanoo kai súani ururéenoo káaqa qáidanoo. Faiqí miqí máriqoo nídaqa sía sáamuridaqa. Misá maa-maqánasaa káaqa qárafa márifaqa qáfaida sía sáamuridaqa. :6m Miqí qufaqa misá tautúmándee maaqí qiqau, Óo ufasáa rakísirafa ínnau kai Yuda máqannaa úriqararausa óonisamu aní árirara qufaná kafáa fee miqóo fídanee. 35_ Qaara afuru faiqée iqáqoofanoo narí faiqi námu qímanniminau. Uqéeraifaqa ínnisaimbaqa kafáa qumurandée Yudeea máqa maaqai Rasarusafa aurída qina óoru qáfa. T4! Rasarusana auríranara iriséenoo sía dauní finau qaara afuru faiqanau. 3) Yísufa miqandá qísanasaasa faqa misá nísookinara fáqa káaqa misára rímarinau. Yísuna afaaqasáa áqoondi márunara rímarinau. 2 Yísufa mi-ufána iriséenoo narí faiqi námu qímanniminau. Rasarusafa aurída máridanoo. Sía kúqiranaki fírarau Rasarusafa mi-aurirána máraidanoofau miná auríranannai Ánutufa narí ámaaku qiní dúqu uqéeraanifeera mi-aurirána máraidanoo. 1  Mi-Mariána áfasaafa Rasarusafa kúqira aurira mároofaqa miná ásookiqanda qáfamaseeqa faiqí moó aiqéeqa anée Yísuna óoqu áfiqee úruannee qufanoo ooqu fínau. Mifá maaqí qinau aní afaaqasáa áqoondi Rasarusafa kúqira aurirana máraidanoo. `09 Máriafa maafá kásooqaqee ámiqira áfundimaru fadameena Yísuna áikusaa adíaseenoo narí ákiaqa asausí kísaaqannai rukáaninafa maaná mi-Mariáfa máridanoo. Sía Yísuna ánoofau miná ámarafa márinau. B/  Faiqí moo áuqu Rasarusafa mifá Beetani máqusaindaraafa aurída marínau. Rasarusafa narí ásookiqanda Máriana amarána faqa Maratana faqa misá Beetani máqusaindaraasa máriqau. q.[ *Miqóo faiqí ánaasee moómoosa Yísunara kúqaa Ánutuna faiqi fée qímasee miná saqárikiqau.- )Faiqí ánaasee moómoosa suqúfufaqa Yísufa máruqoo máridaqa narí qímami narí qímami maaqí qiqau. Yoohaneefa nammári nímimarufa sía moo áinaina firaa ainaina áuqanau. Yoohaneefa maa-fasiqánara qufá dóo aiqámainaina ánoonaikidanoo. ,# (Yísufa Yooradanna námmarinni óoqureenoo óoqitaqa máreenoo óoqai Yoohaneefa máridanoo nammári nímiuqoo miqóo óoqu marínau. P+ 'Yísufa miqí qímasoofaqa misá qumáraaneerufanoo káqimbinau. !*; &Ínnee qeeqáraa ufa qúnnanara únna fee qímasaida qinée faiqí sía áuqaaqaa ira ainainna áuqaanaqa qáfamasee qiníara kúqaa ánoona fee qímasee kúqaa miná ákoofa minakí márinara miqídanoo fee qiaqaana kaifáa mifá faqa naríki márinara miqídanoo fee qiaqaana. >)u %Qinée qiní qíkoofa áuqamáqai ainaina áuqaanaqa qáfamasee kúqaa ánoonammifoo qiaqaana. Qiní qíkoofa sía áuqamáqai ainainna áuqaanaqa qáfamasee únnammifoo qiaqaana. X() $Ánutufa qiní maraseenoo maa-maqa maaqánaki diqiqámaqoonaki máridaqa. Qinée qeeqáraa Ánutuna ámaaku fée qúnnanara náqimasee fee minánnai Ánutuna mandáikamma amaqáanauree sía amanaikíannoo. 3'_ #Sándufa andeeqánoo máridanoo náaru náaru sía áaqee maríafanoo, ínnisaimbaqa minára íridaqa. Ánutufa narí ufa misásaa quqáseenoo misára Ánutu fee qinau. &  "Yísufa miná iriséenoo qinau. Ínni sándufa ákaraki Ánutufa qinau. Ínnee faiqí faiqi Ánutunaikammida máriafanoo. "%= !Yuda máqannaa úriqararausa miná iriséeqa kafáa áranaiqi qímamiqa qiqau. Sía ámiqira dadaaqíra ainaina áuqaananarau áriraridau. Aneenáraa Ánutuna mandáikammámaqaidana anée aneennáraa maqásaa fasiqa márianafa anée Ánutufaikina máriannanara áriraridaqa. 6$e Qinée moómoo ámiqira ainaina áuqaidaqa qiní qíkoofa qímu ainaina áuqaidaqa ínnee nána ámiqira ainainara irisée fee minásaara óonisamu qiní dárirara qídee. p#Y Yuda máqannaasa mi-ufána iriséeqa áanoomasee óonisamu qumáree Yísuna árirarufanoo qinau. \"1 Qiní qíkoofa fáqa qinée fáqa moodáa márunnanara sía amana rafíeefaranoo. ! Qiní qíkoofa qiní sipsípauqa qímufa aiqámausa úriqararafa máridanoo, sía moó fannoo miná ásaukukinaana rafíeefaranoo.   Qinée náaru náaru márirana nímidaqa sía kúqifaranoo. Sía amana moó fannoo qiní qísaukukinaana rafíeefaranoo. xi Qiní sipsípauqa qiní ufa íridaqa qinée misára fáqa íridaqa, misá minára aiqáma qiní faqa fídaqa. {o Ínnee sía qinée fírimarunna aandau sipsípauqau máriafanoofau minára sía qiníara ánoonee qímariafanoo. H  Yísufa maaqí qímasee qímanniminau. Dóo qímannimuna síamma írimariafanoo. Qinée moómoo qeeqá qíkoofinaindaraa ainaina áuquseeqa minánnoo ínni uqannífiqaunausa máridaqa. w Yísufa Yeerusaree máqusai óorureenoo amaana máqa átisaa tidá áuquqoonasaa aakuara rufíasee minakí nímarinau. (Faiqí ánaasee moómoo aaku suarara rufíaseeqa minakí kai máriqau.) Amaana máqa átimau tidásaa kísaaqa firaaqóo márinau. Yísufa Sooroomoona amarána máaqa atimau tidásaa nímarufaqa Yuda máqannaa úriqararausa ititáseeqa irámmiriqa qiqau. Anée sía quandaqáandia, ámiqimandee akooroomásee maasá qímaqimia, kúqaa fee Ánutuna ásauku mundíra fee máridanee.  b= Mookári Yuda máqannaasa Yeerusaree máqusai suqúfufaqa amaana máqara qoomáqammásaida néemaríqau. (Óoqai namuqáa amaana máqaki míni madaapeé quqásoofaqa miná ánukamáquseeqa dóo miqóoqari áukuana aukuana ánukara qoomaqaqee qímasaida sakasáida néemaríqau.) Suara áukuana mi-qoomaqána ímariqau Yeerusaree máqusai.  Miqí qímasoofaqa akaqáusa misá qímannimiqa qiqau. Akasáa áfaanna aunduráki márinafa sía maa-fasiqáfa indéemasee ufa qíannoo. Áfaanna fannoo amanée áfu dimbárana maqáiseenoo fee sía amanaikíannoo. Yuda máqannaasa Yísuna minnísoo úfafa. V% Yuda máqannaasa miqóoqaraasa Yísuna mi-ufána iriséeqa raináfufaqa akaqáusa qiqau. Maa-fasiqána audurái áfaanna máridanoo, márifanoo dapi dápi ufa qídanoo, nánaree ínnee miná ufa íridee.  Y+ Sía moó fannoo narí afeekannái qiní márirana máraannoo. Qinée qeeqákai qeeqáraa irisée qeeqá márirana kúqiranaki quqáanaura. Qiní qíkoofa qínaqa qeeqá márirana kúqiranaki quqáraree qímasee quqáanaura. Quqásee kafáa márararee qímasee maráanauranoo. Qiní qíkoofa miqí qímasee ufa qímaqimifaqa íridaqa. jM Qeeqá sipsípara qímuqusina qeeqá márirana misá nímaaqa maqaséeqa kúqirinaki quqásee kaifáa qeeqá márirana minakíqari máraanaura. Qinée miqíraree qúnnanara qiní qíkoofa qiníara rídanoo asasídanoo. !; Sía maaqóoqaraasá kai qiní quqúsaki maríaqeera. Qiní quqúsa fannoo moómoo maqusanaasaki fáqa máridanoo. Minakínaasauqa fáqa nífiqa quqáanaura. Misá faqa qiní ufa irisée eedóo qifáranoo. Miqóo moodáanaki márifaranoo moodáa rakísirafa misásaa máriannoo.  Miqí kai íqa qeeqá sipsípara íridaqa misá fáqa qiníara faqa íridaqa. Qinée qeeqá sipsípasaara amaná kúquanauree qídaqa. ) Qinée sipsípasaa ámiqira rakísirausa máridaqa. Qiní qíkoofa qiníara íridanoo. Qinée miqí kai íqa qeeqá qíkoonara faqa íridaqa. dA Feefaurúara aináinímarifa sía sipsípara ámuqusiannoo feefaurúara kai rakísidanoo. 9k Feefaurúara aináinímarifa sía miqíannoo káasau faini aniráinanoo rufíasee sandáannoo. Sandámafinanoo káasau faini aniréenoo sipsípa qumárainaqa dáraanifaranoo.  Qinée sipsipasaa ámiqimasee rakísimarunausa máridaqa. Sipsipasaa ámiqimasee rakísimarifa narí sipsípasaara kúquannoo. yk Qúmmuarimari fasiqafa qúmmuaramásaina taikáanifeera fífau faafau qúmmuarianifeera faqa kuqánnáruanifeera faqa kurídinnimaqaanífeera faqa ániannoo. Qinée faiqí ánaasee asumu márirana nímianeera ánidaqa. Sía káqi dapi máriranarau qídau. Asumu márirana ámiqirana moó faqa moó faqa rairaaírana nímirara miná kai nímiraree qímasee qúmidaqa. 6 e Qinée Ánutuna quqúsa kóoqi máridaqa yáfasiqa ánaaseefée kooqísaarafoo qinísaa kéeqee marínafa Ánutufa mi-fasiqanaaseesá kúqiranakinaana marasée innaarúna asumu máriranaki quqáannoo. Mi-fasiqanaaseesá Ánutuna quqúsaki sipsípara foora kéeqee ráudeeida nárana néemarifaranoo. y Óoqai qiní dóorini indaarú ánusa qúmmuari marú fasiqausá kai animáriqau. Sipsípauqa sía misá ufa íriqau. ! ; Minára iriséenoo kafáa kooroomásee qímanniminoo qinau. Qinée kúqaa ánoona ufa qímannimidaqa qinée qeeqá kai sipsípa kooqí máridaqa. ~ u Yísufa mi-quandara ufána qímannimufaqa síamma íriqau. Yísufa ámiqira sipsípasaa rakísirafa mi-ufáfa. s _ Sipsípa sía moo fásiqa áfaqee fifáranoo miná ufa irisée moó fannoo fée qímasee sandéefaranoo.  Sipsípauqa nári rakísimarina ufa íriqa ráudee qúmuraifanoo mifá indaarú fifaqá misá miná ánaaqianna fídaqa. pY Sipsípa níkoofa moó fannoo aniráinanoo kooqísaa rakísirafa kooqí atúasaifanoo sipsípa ákoofa narí sipsípa núqu rámasee náarainaqa miná ufa iriséeqa ráudamaki narí fáqa nífiqainaqa ándanda nárara fifáranoo. X) Sipsípa kooqíki kéeqee márifa mifá sipsípasaa rakísimarifa máridanoo.   Yísufa kafáa miqóoqaraasaa qímannimidanoo sipsípara qínoo faiqíara qinau. Qinée ánoona ufa qímannimidaqa. Faiqí moó fannoo sía sipsípa ququsa kooqiki kéeqeemarifa káqinaindari quqúsasaa akaréemarifa mifá qúmmuarimari fasiqafa máriannoo. _7 )Yísufa qinau. Ínni nífu dimbánoo márinaqau ínni numóo sía márini ínnee únna qímasee maasá qífu káqi márifaqee qímaríanara ínni numóo káqi máridanoo nífu dimbárausara foora máriafanoo. (Farisai ámaana úfa írimarusa miqóo márusa miná iriséeqa irámiriqa qiqau anée maasára faqee nífu dimbárausee qídanee. ~u 'Yísufa miná qáfamasee miqóo marúsa qímanniminoo qinau. Qinée maa-maqánasaaqarasaa rainánnimaqarara qúmuafanausa máridaqa. Qinée nífu dimbárausa máqaaneera qúmuafanausa nífu máqarausa dimbáaneera qúmuafanausa máridaqa. ) &Mi-fasiqáfa miná iriséenoo qinau. Óo Karaambáiqa aníara kúqaa Ánutuna ámaaku fee qídaqa qeeqá qímuqusa írirana aníki rusídaqa qímuqusannoo aní amooqímamaqaidaqa. Miqí qímaseenoo mi-fasiqáfa Yísuna óorinni maqásaa kummáramáfinoo amooqinau. X) %Yísufa qinau dóo anée qáfaananoo dóo miná fáqa ufa qímariananoo. ) $Mi-fasiqáfa Yísuna sía qáfoofa máridanoo maaqí qinau. Dóo miná uqaqífiqainaqa minára ánoonee qímasee minásaa atooqáanaura. A~{ #Misá áfu qimbárana aqiqoonára Yísufa iriséenoo paqúrimasee irámmirinau. Anée faiqí nímaakuara Ánutuna ásauku mundíra fee fee qídanee minásaa írirana rusídanee. I}  "Yuda máqannaa úriqararausa miná iriséeqa qímamiqa qiqau. Anée mandáinainaki kambíqoonafa mandóosanaki fíndifuanafa dóo sée fífuannee qímaseeqa misá amaana máqakiqari aqiqoofanoo ráudamaki finau, sía kafáa ánianifeera dóo ateekáqau. Faiqí naundurá nífu qimbáranara Yísufa qímaqoo ufafa. ||q !Maa-fasiqáfa sía Ánutufinaindari áninaqau náqimandee maa-firaa ainainná áuqararee, síamma amanaikíannoo. y{k Óoqai óosana ároo aukuannasáaqari sía faiqí moó fannoo áfu dimbárana nífu maqannísanau, maqee kái. "z= Ánutufa sía mandá óosana máree maríasa dadaaqídanoo. Faiqí ánaasee minára rímariasa miná úfa írimariasa misá kai Ánutufa dadaaqídanoo. Ky Áfu dimbárafa miná iriséenoo níqinoo qinau. Ínnee moo írirana máree máriafanoo mifá qiní qífu maqaqísaifaqa ínnee nánaree mi-fasiqánara yáindari fee ánidanoo fee qídee. x Ánutufa Mooseenannái maasá qímaqimufaqa maasá íridaqa. Mi-fasiqáfa Yísunara maasá sía miná óosanara íridaqa. $wA Misá miná iriséeqa áanoomasee miná áqiqa qiqau. Anée mi-fasiqána ufa írimarianafa máriananoo. Maasá Mooseena ufa írimarunausa máridaqa. 5vc Áfu qimbárafa níqinoo qinau. Dóo fáasai qímannimisáunaqa sía írimariafanoo. Nánaree ínnee kaifáa qía̱na írifaree ínnee faqee miná faiqinámukifaree. u Misá miná iriséeqa kaifáa irámmiriqa qiqau. Mi-fasiqáfa nána ainainee áuqu ámifanoo aní áfu máqeenoo fee. 2t] Áfu dimbárafa miná iriséenoo qímanniminau. Mi-fasiqáfa mandáinaina máree marí fee sía qinée miná óosana íridaqa. Moodáa ainainará kai qinée íridaqa qinée qífu dimbárausa máriafanausa maqee qiní qífu máqee márifaqa máridaqa minára kai qinée ámiqimasee íridaqa. jsM Yuda máqannaa úriqararausa miná iriséeqa áfu dimbárana kafáa áaramásee qiqau. Anée Ánutuna áfusaa kúqaa ánoona úfa kai maasá qímannimia. Aní áfu máqaifa mifá mandáinaina máree marífa máridanoo. |rq Mi-ufánara afu dimbárana ánoofa ákoofa dóo faiqímmifoo narí iraaqée qiqau. Misára rufíasee miqí qiqau. jqM Yuda máqannaa úriqararausa Yísunara fáasa maaqí qímariqau. Faiqí moó fannoo Yísunara Ánutuna ásauku mundíra fee qínnana maasá amaana máqakiqari aqiqáananoo ráudamaki áqoosai finoo sía kaifáa kéeqaannoo. p Miná áfu máqainara yáfasiqa fée miná áfu máqeenoo fee síamma íridaqa faiqí máridanoo irámmirifanoo qímannimiannoo. noU Yuda máqannaasa úriqararausa miná iriséeqa maaqí qiqau. Maaná sía áfu dimbárafau moo fásiqa máridanoo qímaseeqa misá miná ánoona ákoona náaramasee irámmiriqa qiqau. Maa-fasiqáfa ínniqara faiqi fee. Kúqaa fee anée miná maqóonna kari áfu dimbáranee máqanau. Náqimasee maqee áfu máqeenoo fee qufaqa miná ánoofa ákoofa úriqararausa amaana máqaki kéeqeemariana qáoo qímaqiseefoo qímasee rufíeeqa qímannimiqa qiqau. Maa-fasiqáfa maasá qímaaku máridanoo maasá minára íridaqa. Óoqai ánaaqisaa innaamunaí miqírana máqaafanafa máridanoo maasá minára fáqa íridaqa. n m) Miqí qímasee Farisai ámaana úfa qímarusa áfu dimbárana irámmiriqa qiqau. Anée mi-fasiqána aní áfu máqainaree qídanee. Anée minára nána úfee qídanee. Áfu dimbárafa miná iriséenoo qinau. Mifá Ánutuna tamummáqara fasiqa máridanoo fee qinau. elC Farisai ámaana úfa qímariasa akaqáusa Yísunara maaqí qiqau. Maa-fasiqána áfu máqaifa sía Ánutunaindarifau amaanasáa aináinímarifa mandá fasiqa máridanoo. Akaqáusa miná iriséeqa qiqau. Náqimasee mandáinaina máree marínafa maa-firaa ainainná ámiqira ainaina áuqararee sía amana fée qímasee mi-ufánannai raináqau. *kM Farisai ámaana úfa qímarusa mi-fasiqána áfu máqoonara iroofanoo qinau. Mifá dooná qiní qífusaa akusaifaqá dóori nammári úqunanoo qífu máqeenoo. j/ Mi-faasaanná Yísufa mi-fasiqána áfu máqoo faasaana misá amaana Sariríqa márunara Farisai ámaana úfa qímarusa márunnai áfiqee fiqau. niU Miqí qímasoofaqa misá mi-fasiqána áfiqeeqa Farisai ámaana úfa qímarusa uqannífiqanau. Qh Miqí qímaasoofaqa misá qiqau. Miqímasaifa yái fee fínoo fee qufanoo mifá sía qinée írida fee qinau. Farisai ámaana qímarusa Yísufa áfu qimbárana áfu maqáisoonara randóo ufafa. cg? Faiqí moó miná áuqu Yísufa qáqaara fidiséenoo doonáikamaseenoo qiní qífuki akuséenoo dóo fúa Sirooamma fárummaki óori nammári úqua qufaqa miqí qifaqa nammári uqusáunanoo dóo qífu máqeenoo. ]f3 Misá miná iriséeqa iraqau. Náqimásee áfu máqeenee qufanoo mifá qinau. ;eo Akaqáusa dóo mifá kai fee qiqau, akaqáusa moó fannoo miná fooqáa fee qiqau. Mi-fasiqáfa narí irisée qinau. Qinée qífu dimbárausa maaqóo marúnausa máridaqa. @dy Mi-fasiqána aqoónausa miná qáfamasee moómoosa miná qáfeemarúsa miná qáfamasee qiqau. Maa-fasiqáfa maaqoó máridanoo nárana munnimmara iréemarí fasiqa fee mifée. Oc Dóo fúa. Dóo óonu Sirooamma fárummaki aneenná óori áfuakai rúquannee qinau. Sirooamma fárumma áuqu óosana niqiqámáqai fárumma fee qínoo márinau. Mi-afu qimbara fasiqáfa eedóo qímasee óonu narí óori áfuakai rúqufanoo áfu aiqámaqara ámiqimásee qoofanoo óonu quándakufanoo sandée kafáa áninau. b3 Miqí qímasee Yísufa maqásaa áqaara fidaqúseenoo ásaukukoo doonáikamáseenoo áfu dimbára fasiqa áfusaa akuséenoo qímaminoo qinau. ba= Qinée maa-maqa maaqánaki máridaqa misá qóoma máridaqa, káaqa qámannimaqaanaura. <`q Qiní diqiqoofa qiní qimiqoo áinainirana sía amana asukunakí áuqaanaura maasá fáasaana áuqaanaura. Dóo káqikaaqoo eendínaqa sía miqóo faiqí moó fannoo áuqaannoo. i_K Yísufa iriséenoo qímanniminoo qinau. Sía narí ánoona ákoonasaa qaraanau, sía naríndisaafau áfu dimbánoo máridanoofau. Ánutuna afeeka kasirana qiníkiqari kooroo íanifeera miná áfu dimbánoo máridanoo. ^% Yísuna faiqinámu mi-afu qimbarána qáfamasee Yísuna irámmiriqa qiqau. Óo ufasáa rakísirafa maa-fasiqáfa yána mandáinainasaa fee maaqínoo áfu dimbánoo máridanoo fee. Narí ákoona ánoona mandáinainasaa fee naríndisaa fee miqínoo máridanoo fee. m] U Yísufa aatáta fídanoo moo fásiqa miná ánoofa innaamunaí áfu dimbárana maqaqooná qáfanau. (Mi-aukuanná nífu níku mandáikirausauqa maí máriandee sía amana aináinamásee náaqaa ímariqau. Fáasaana kaqi márida nárana feefauríra munnimmara iréemarufaqa nímimarufaqa marasáida néemariqau misá núqu irámásaida néemariasee qiqau.) Y\+;Yuda máqannaasa miná iriséeqa óo maa-fasiqáfa naríara Yaawee fee qídaqinoo qímasee áanoomasee óonisamu qumáree áruaneerufanoo mifá kukéeqakinoo amaana máqakiqari ráudamaki moosáa finau.[':Yísufa minára maaqí qímasee qímanniminoo qinau. Abarahaamafa sía kambíqoo áukuanna qinée máa̱ márunausa mikamúqoo máriqiafana. 1Z[9Yuda máqannaa úriqararausa mi-ufána iriséeqa maaqí qiqau. Anée kumaaráa máriananoo. Anée náqimásee Abarahaamana qáfanée inau, óoqai máriufa máridanoo. Y/8Ínni níkoofa Abarahaamafa óoqai káqi máridanoo qinée maqee márunnanara káaqa qáfaaqaa ímarufa márinau. Dóo qíqafamaseenoo asasinau. yXk7Ínnee óoqaindari sía miná áuqu írimariafanoo. Qinée miná áuqu íridaqa. Qinée minára sía íridau ínni naanna réemarunausa únna ufa qímarunausee qíni. Qinée qeeqá qíkoonara íridaqa miná ufamáu fímarunausa máridaqa. W6Miqí qímasoofanoo Yísufa qímanniminau. Qinée qeeqá dúqu fífau uqéerasaana sía ánoonaikiannoo, fífau máriannoo. Qiní qíkoofa Ánutufa qiní dúqu uqéeraidanoo dadaaqídanoo, ínnee únna qímasee minára maasá Ánutunee qímariafanoo. UV#5Maasá qíkoofa Abarahaamafa kúqinau. Anée miná úriqarara fee máridanee qídanee. Ánutuna tamummáqara fasiqauqa maqásaa fasiqauqa kuqufufaná anée aneennáraa náqira fasiqee máridee qídanee. RU4Yuda máqannaa úriqararausa mi-ufána iriséeqa qiqau. Dóo maasá aní óosana iriséeqa anée kúqaa áfaanna faqaafa máriananoo, Abarahaamafa maasá qíkoofa dóo óoqai kúqinau. Ánutuna tamummáqara fasiqauqa dóo kúqiqau. Anée náqi fee másee maa-ufána qídanee qiní ufa írimariasa sía kúqifaree qídanee. rT]3Yáfasiqa ánaasee fée qiní dóokinaa ufa irisée márainafa mifá sía kúquannoo náaru máriannoo. TS!2Qinée sía qeeqá dúqu uqéeraranara randáidaqa. Moó fannoo qiní dúqu uqéerarafa máridanoo. Ínnee qiní dúqu maqásaa quqéemaríafanoo Ánutufa kai qiní dadaaqínoo ínni rafáaqa fúannoo. $RA1Yísufa iriséenoo qinau. Áfaanna sía qiníki máridanoo. Qinée qeeqá qíkoona áuqu uqéeraidaqa ínnee qiní dúqu maqásaa quqéemaríafanoo. QQ0Yuda máqannaa úriqararausa Yísuna ufa iriséeqa áqiqa qiqau. Anée mandá Samaria maqannaa máriananoo áfaanna moó aní aunduráki márifa máriananoo. Maasá kúqaa fee qídee, sía fee. _P7/Ánutufa dadaaqifaqa miná faiqi námu áraamummaakaikímariása kai Ánutuna ufa írifaranoo. Ínnee sía Ánutunaindaraasau máriafanoofau sía qiní ufa írimariafanoo. Yísufa Abarahaamanara qímannimu ufafa. XO).Qiní mandá óosana moodáa máridanoo fee sía fee máridanoo. Ínnee qáfee qiqá qímaqimiaqa. Qinée kúqaa ánoona úfa kai ínni qímannimunaqa náqi fee ifaqée ínnee sía minára ánoonee qídee. \N1-Qinée kúqaa ánoona ufa kai qímannimi marúnnanara ínnee sía írimariafanoo. M ,Áfaanna níkoofa Sadannafa máridanoo. Ínnee miná faiqi námu máridaqa miná aanna rée maríafanoo. Óoqaindari faiqí kuqánnárimarufa máridanoo. Sía ánoonufakifau mapukínoo máridanoofau. Anoona ufa sía uqanna minakí márifa máridanoo. Mifá únna ufa qínoo narí óosanamau kai fídanoo. Mifá únna ufa qímarifa máridanoo únna ufa qímariasa níkoofa máridanoo. L+Ínnee náqaa fee ifaqée sía qiní ufa óosana íridee. Ínnee qiní ufa íriafanoo níkooqaidanoo miqídaqa sía írimariafanoo. yKk*Yísufa misá ufa iriséenoo maaqí qímasee qímanniminau. Ánutufa ínni níkoofa márinaqau kúqaa ínnee qiníara rini. Qinée Ánutufinaindari maaqóo qumumáridaqa. Qinée sía qeeqáfau qúmiqau mifá diqiqoofaqa qúmiqiafana. kJO)Ínnee ínneeqa níkoona uqanna óosana máraidaqa miqí maríafanoo. Misá mi-ufána iriséeqa qiqau. Maasá sía qúmmuara faiqifau máridaqau. Maasá moodáa fásiqa faiqi Ánutufa narí uqanna maasá qíkoofa máridanoo. $IA(Qinée qeeqá qíkoonasaaqaraa ufa kái ínni qímannimimarunaqa ínnee quandáfiqa qiní dárirara qímariafanoo Abarahaamafa sía mi-oosanná máranau. 2H]'Misá mi-ufána iriséeqa maaqí qiqau. Maasá qíkoofa Abarahaamafa máridanoo. Yísufa minára qinau. Ínnee Abarahaamána faiqi námu máridaqau miná ufamáu fini. G#&Qiní qíkoofa qiní uqaqífiqoona kai ínni qímannimidaqa. Ínnee miná minníseeqa ínneeqa níkoona moó Sadannana ufa írimariafanoo. F%Ínnee Abarahaamana áti máriafaqa qinée minára íridaqa sía ínnee miná aanna réemariafaqa, qiní ufa sía márararee qídaqa qiní dáriraree qímariafanoo. Abarahaamafa sía miqí márufa minára ínnee sía Abarahaamana faiqi námu uqanna máriafanoo. E$Qinée Ánutuna ámaaku máridaqa. Qinée ínniqa mandá oosanakiqari idukúsaanaqa ínnee kúqaa idukíqa márifaranoo. :Dm#Faiqí moó fannoo mooná aináina íinoo óosana oosana ainaina naríndiara foora íinoo. Kásooqaqee dóo aináiní taikáseenoo mi-aiqama ainainná narí amiséenoo dóo káqisamu fúannoo. Mi-ainainná faqaana faiqi fannoo sía amana taikáannoo káqi narí akoona ámaaku máriannoo káqi narí ákoona ámaaqa maqa fínoo miná qumíasana maraséenoo sía aináinira faiqi naanna réenoo taikáannoo, káqi miqóo máriannoo. $~~|{zxowv3ubtsrrqBpnmlkljjFihgg,edcb`l_ ^?]]\n\%ZYXX*VVUT7R~QPPXONMM!LqK7JHHEDDwCxBA@@ ?A>2==<::)8877A6644332d100/!.T-#,z+F*)H((P'&&%v$9"! _s Gw?g{` ws n 7&j$RmQinée sía maaqóoqari ínniara qiní aináinira faiqí fée qianáura. Rakísirafa narí fúanínnanara faqa áuqaaninnanara faqa máraaninnanara faqa sía aináinira faiqiuqa qímannimidanoo miqímmianauree maaqímmianuree qídanoo narí kai. Aináiniaqée ufa kai qímannimidanoo. Qinée sía fífau saikíra faiqi fee qídaqa ínniara qiní qíqoondi fee qímasaidaqa qinée qiní qíkoofa áuqaaninna saika úfanara aiqáma ínni kooroománnimidaqa. mlSMaqee maqee qiní aaquqíra ufa irisée mi-maú fímariasa misá kai qiní qíqoondiuqa máridaqa. %kC Faiqí moó fannoo narí áqoondi ámaaqa maqasée kúqinna fasiqafa miná áidirafa aiqáma nídirana arusée úriqaramáqaraasa uqanna inóo máriannoo. jy Qinée ufa moó aaquqíra ufa qímannianaura íriaqa Ínnee qiní daanna rámasee naríara naríara rídaqa nídiani. i Qinée sía káqi qímannimidaqa qiní susúirafa ínniki márianifeera ínni susúirafa ánoonaikianifeera qímannimidaqa. ;ho Ínnee qinée qímannimuna úfana irisée qumáreeqa qiní dídiranaki márifaranoo. Qinée míqikaimásee qeeqá qíkoona ufa iriséeqa qumáreeqa miná áidiranaki máridaqa. Jg  Qiní qíkoofa qiníara firaaqóo rídanoo qinée faqa miqíkai íqa ínniara firaa qóo rídaqa dóo sía ínnee moó fannoo minakíqari aía̱ki fuaqa. Káqi kai qiní dídiranaki máriaqa. PfÍnnee andeeqára márirana qaqammara foora moómoo íraifanoo minánnai qiní qíkoona ámiqira afeeka eeraarira areenarana kooroománnimaqaannoo. Miqíuqanna íqa qiní faiqinámukammafifáranoo. ,eQÍnnee qiníki márirara kai ídaqa márifaqa qinée qímannimunna ufafa ínniki márirara kai ímarinaqa ínnee nána ainainaree qiníara iráifaqa nímianaura. edCFaiqí moó fannoo sía qiníki márinafa sáuna asaana miqírafa aadánusidanoo márinanoo sáunasaa rakísimarifa ásaana qáfamasee aadánusinausa aiqáma ateekásee suqéeqeenoo idáki áqusainanoo qámataikaannoo. *cMQinée saqári ánoona máridaqa. Ínnee ásaana miqírausa máriafanoo sía ánoonasaa arufínafa sía sáuna íraannoo. Qiníki márinausa qinée faqa misáki máriananoo sáunara foora moómoo íreefaranoo. Ínnee ínneeqáraa márinausa kudí márifaranoo qiní faqa márinausa sáuna ámiqimasee íreemarifaranoo. Ínnee minára iriséeqa ámiqimasee qinísaa atooqáifaqa qinée faqa ínniki márianaura. b1Ínnee saqári ásaanara foora qinísaa áriqa máriaqa. Ínnee sía qinísaa áriqa máridaqa sía qiní ámiqira márira nírana máreefaranoo. aQinée qímannimimarunnufana ínnee irisée máraifanoo dóo ínni mandáinaina rukánnisáifaqa ánukaraqoo máriafanoo. :`mQiní qíkoofa Ánutufa mi-sauna saqarína sía írainanoo ateeká idaráannoo. Íreemari oosanna ámiqimandee íraani fee qímasee ánukamásaidanoo ámiqimasee rakísidanoo. ;_ qYísufa fídanoo maa-ufána narí faiqi námu qímanniminau. Qinée sáunara foora qinée márunna saqarisa máridaqa. Qiní qíkoofa sáuna saqamasáa rakísimarifa máridanoo. K^Maa-maqánasaaqaraasa qinée qeeqá qíkoonara rímarunnana minára íriaqeera miná ufamáu andeeqásee fidaqa qinée qeeqá kai irisée Sadanna ásauku ámeemaanai óonuree kúquanaura. Miqí qímaseenoo Yísufa narí faiqi námuara dóo uqéeraifaqa maaqóoqari moosáa fuanée qímasee uqéereenoo moosáa finau.1][Qinée sía amana ínni faqa kísaaqasaa ufa qianáura. Maa-maqánasaa rakísirafa Sadannafa dóo ánidanoo qiní afeeka fannoo miná afeeka úraaqáranoo máridanoo. \Qinée maqee sía kambíqauna kámuqoo aiqáma áinainara qímannimidaqa. Kambíqafinaqa ínnee qiníara íriaqeera qímannimidaqa. S[Qinée maqee maaqóoqari kafáa óoru fúanaura óorureeqa marikíqa óorurandee qumureeqa ínni faqa márianaura. Sía qinée óoru fúannanara ínnee minára rufíaaqa. Ínnee kúqaa qiníara rídau qinée qeeqá qíkoofinnai fuannánara susúmmaqimaqani. Qiní qíkoofa qiní úriqararafa máridanoo minára susúmmaqimaqani. !Z;Qinée naundurá asooárana ínni nímidaqa. Qinée qiníki mári naundurá asooárana ínni nímidaqa. Maa-maqánasaa máriasa sía misá naanna rámasee ínni nímidau. Ámiqimandee qeeqá asooárana nímianaura. Sía ínni naundurá rapikíani sía rufíaqa rufíaqiaqa. rY]Ínni fúka dadaaqírafa náaquqara maraquna qiní qíkoofa kásooqaqee nímianinnafa mifá aiqáma ainainara qímannimiannoo. Qinée faqa aiqáma ufa qímannimiafannana mifá minára ínni náaqoo áuqainaqa óonumafi írifaranoo. MXQinée maa-ufáusa ínni faqa káqi máridaqa qímannimidaqa. ]W3Yáfasiqa ánaaseesee sía qiníara rínausa misá qiní ufa sía írifara. Qinée qímannimira ufa ínnee írimariafanoo, sía qiníndi máridanoo, qiní qíkoofa qiní diqiqámaqainaindi mináindi máridanoo. 7VgYísufa iriséenoo qinau. Yáfasiqa ánaasee fee qiníara rímarinafa qiní ufa máree mári fasiqa anaaseefa mifá qiníara rímarifa mariannoo. Miqínna fasiqa anaaseena qiní qíkoofa Ánutufa minára faqa rúannoo. Mifá faqa qinée faqa mi-fasiqa anaaseesá ínnannai óonuree umeé miná faqa márianaura, miqímáseeqa maasá ínni nífusaa kai koorooianáura. Maqásaaqaraa írirana faqaasa nífusaa kukéeqaanaura. TU!Yudasina amaráfa Yísuna irámmirinoo qinau, Óo Karaambáiqa náqimaseenanee anée maasá qífusaa kai kooroo innáree maa-maqa maaqánasaaqaraa írirana faqaasa nífusaa kukéeqararee qídanee. 4TaYáfasiqa anaasee fee qinée qímannimiafanna úfana irisée máree marífandinausa misá kai qiníara rífandinausa márifara. Qiníara rímarina fasiqa anaaseesara qiní qíkoofa misára faqa rúannoo qinée faqa mi-fasiqa anaaseesára ruanáura qeeqáindi ánoona afeeka uqannífiqaanaura. LSQinée qeeqá qíkoonaki máridaqa kafáa ínnee qiníki máriafanoo qinée ínniki máridaqa. Ánutuna maraquna qúmuanínna fáasaana mi-faasaanná mi-ufána óosana ámiqimandee írifaranoo. IR Káqikaaqoo maa-maqánasaaqaraa írirana faqaasa sía qiní qíqafeefaranoo. Ínnee kai qiní qíqafeefaranoo. Qinée káqi márirausa máridaqa minára ínnee káqi márirana máreefaranoo. QQinée sía ínni minínnisaanaura qinée óorureeqa Ánutuna maraquna aqiqáananoo qumurée ínni faqa márida dadaaqíannoo. bP=Maa-maqánasaa máriasa sía qiní Yísusa mandaaqée marínausa sía amana mi-maraqunná máreefaranoo. Misá sía miná qáfaidaqa sía minára írimariafanoo minára sía máreefaranoo. Mifá ínni faqa mapukúsee máridanoo kúqaa ínni naundurái ánoona máriannoo. Mifá ínni faqa márifaqa ínnee mi-maraqunná óosana írimariafanoo. pOYQinée ínni minnísee óoru fíqa qeeqá qíkoona irámmiriananoo Ánutuna dadaaqíra afeeka maraquna nímiannoo. Mifá kúqaa ánoona ufa qíróosana maraquna qumu máriannoo, mi-maraqunáfa náaru náaru ínni faqa máriannoo. UN#Yísufa narí faiqi námu káqi qímannimidanoo qinau. Ínnee qiníara ríqa qinée qímannimiafánnufana andeeqásee qumáreefaranoo. Sía qiníara ríqa sía qinée qíafannufana qumáreefaranoo. M%Ínnee qiní dúqusaa qímasee innaaru qífaqa qinée mi-ainainná miqímannisaanauranoo. Yísufa náaquqara maraquna nímiraree qu úfafa. hLI Ínnee innaaru qídaqa qiní dúqusaa qímasee innaaru qífaqa nímianaura. Sía moo áinaina sía nímianaura innaaru qífaqa nímianaura. Qiní qíkoona afaaqa aréenarafa qinísaaqari faqa aréenaanifeera nímianauura. K5 Qinée ánoona ufa qímannimidaqa faiqí ánaasee moó fannoo qiní saqárikinafa qinée íanandee íannoo. Qinée qeeqá qíkoofinnai fuannánara qiní saqárikinafa sía qiní daanna kái ráannoo qiní saika úraaqáranoo máriannoo. Miná óosana maaqímminoo máridanoo. J! Ínnee maa-ufána irisée ánoonee qiaqa. Qinée qeeqá qíkoonaki máridaqa mifá qiníki faqa máridanoo. Ínnee qiní ufara sía fee qímasee qinée áuqaannainaina faiqí sía áuqaaqaa ira ainaina nífunnoo qáfamasee Ánutufa miná faqa máridanoo fée qiaqa. I1 Firipi anée sía fee qiní ufara ánoonee qídanee. Qinée qipaqeenáki faqa máridaqa mifá qiníki faqa máridanoo sía fee anée mi-ufána íridanee. Yísufa kafáa narí faiqi námu aiqáma qímanniminoo qinau. Qinée ínni ufa qímannimimarunafa sía qeeqá daundurákinaana qímannimidaqa. Qiní qíkoofa qiníki márifa narí írirana iriséenoo qifaqa narí qimáu kai fídaqa qímannimidaqa. 9Hk Yísufa miná iriséenoo ákooqoofanoo raiqáseenoo qinau. Firipi qinée kísaaqasaa ínni faqa máriafanausa márunana anée sía írirana írimariananoo. Yáfasiqa ánaasee fee qiní qíqafainafa dóo qiní qíkoona qáfaidanoo. Anée nánaree qiníara aneenná ákoona uqaqífiqaannee qínanee. G)Firipifa mi-ufána iriséenoo Yísuna qímaminoo qinau, Óo karaambáiqa aneenná ákoona uqaqífiqainaqa qáfamasee dóo fee qianáura. FÍnnee qiníara írifau qiní qíkoonara faqa írini. Maqee máriaqooqari qiní qíkoonara íriqa qiní qíkoona qáfee maríafanoo. E-Yísufa iriséenoo maaqí qímaseenoo qímaminoo qinau, qinée mi-aanáusa máridaqa. Qinée kúqaa ánoona úfa máridaqa. Náaru náaru márirafa qiníki máridanoo qinée misá máridaqa. Sía moó fannoo káqi qiní qíkoofinnai fídanoo qinímau kai fifáranoo. D Toomasifa mi-ufána iriséenoo qinau, Anée fímariannanara maasá sía íridaqa. Náqimasee fee mi-aannára írianauree. ECÍnnee qinée márunnannai fímaria aanara írimariafanoo. ,BQQinée innaarúnai óorureeqa ínnee óoru fífandinna máqusana deedaqamásee qumu nífiqee minní múrunnisáanaura. Ínnee qiní faqa máriaqeera miqíanaura. EAQiní qíkoona innaarúna máqusaki moómoo maqa narí aaqa narí aaqa máridanoo. Qinée maindári óoruree ínnee óoru fífandinna maqana áuqirara óoru fídaqa. Minára qinée kúqaa ánoona ufa kai ínni qímannimidaqa. Sía ánoona márinaqau sía qímannimunaiqini. Kuqáa ánoona márifaqa qímannimidaqa. 1@ ]Yísufa miqí qímaseenoo aiqáma qímanniminoo qinau. Ínnee sía nimukée márinaqa mapáraaiaqa. Ínnee Ánutuna saqáriki máriafanoo dóo qiní faqa saqárikiaqa. 0?Y &Yísufa mi-ufána iriséenoo qímaminoo qinau, Kúqaa fee anée maqee qiníara kúqinnaree, qinée ánoona ufa aní qímamidaqa fáfaa eendáki kookooráana sía ufa qínnakamuqoo anée kúqiranara rufíaseenana qaaramoo kári qiníara sía qáfaunausee qínanoo kookooráana ufa qíannoo.%>C %Simoona moo áuqu Peetooroofa iriséenoo qímaminau, Karaambáiqa anée náqi náqee qinée sía aní faqa fuanáuree. Qinée aníara kúquanauranoo. -=S $Yísufa miqí qímasoofanoo Simoona moo áuqu Peetooroofa irámmirinoo qinau, Óo Karaambáiqa anée yái fee fínaqee maasá sía aní faqa fuanáuree. Yísufa iriséenoo qinau, Qinée maqee fúanannai anée sía amana qiní faqa finnáranoo, kásooqaqee anée qiní faqa finnáranoo. I<  #Ínnee naríara naríara rímarifaqa aiqámausa ínni níndafeeqa ínniara bóo Yísuna faiqi námu miqídammiafoo qiaqa. Yísufa Peetooroofa naríara qáoo qíanínna úfana kooroou úfafa. j;M "Dóo maqee qinée fúka aaquqíra ufa qímannimidaqa. Ínnee naríara naríara nímuqusidaqa naríara naríara ruaqa. Qinée ínniara qímuqusufaqa ínniara rímariqia ínnee faqa qiní daanna raaqa naríara naríara ruaqa. ^:5 !Qiní faiqi námu sía kísaaqasaa ínniki márianaura. Yuda máqannaa qímannimiafannandee kai ínni qímannimidaqa. Ínnee qiníara randée sía paqúrifaranoo. Qinée fúannaqoo sía ínnee amana fifáranaoo. 29] Ánutuna áfeeka eeraarirafa qinísaa kooroo inóo máridanoo, Ánutufa narí uqanna quándaki qiní qifaaqa firaaqóo aréenaannoo, qúsasaa maqee uqanná miqíannoo. 98k Yudasifa fufanoo Yísufa kaifáa narí faiqi námu qímanniminoo qinau. Dóo maqee faiqí nímaaku qiní ámiqi ámiqira afeeka eeraarirafa dóo kooroo inóo máridanoo. 7- Yudasifa mi-feemúna mara námaseenoo fíndimeeqeenoo aaqee kái eendáki ráudamaki finau. Yísufa fúka aaquqíra úfa qímannimu ufafa. L6 Yudasifa Yísuna faiqi námu munnimmasáa rakísimarufa márufanoo Yísufa aqiqoofaqa misá nárana aina fí fi̱ máraanifeera aqiqée foo qiqau. Kudi fásiqauqa munnimma nímiannoo fee qiqau. :5o Miqóo márusa sía Yísuna ufa óosana íriqau. H4  Yudasifa mi-feemúna qumárasee námasoofanoo dóo Sadannafa miná aundurai kéeqanau. Miqúfanoo Yísufa Yudasina qímaminoo qinau. Dóo anée aneenná ínna ainaina dóo dauní dauni ía. #3? Yísufa qinau, qinée féemu rakéemandeeqa sáuna anoona fooqáanaki raaraamándee ámianana qáfa. Mifá kai qiní ueeqáannoo. Miqí qímasee Yísufa féemu rakéemaseenoo sáuna anoona fooqáanaki raaraaméeqeenoo Yudasifa Keerioota máqannaa Simoona amarána ámaaku áminau. 2 Miqí qufanoo mi-fasiqáfa Yísuna aaqá fírambáqafufanoo maqándanai irámmirinau Karaambáiqa yáfee aní ueeqáannoo fee. )1K Simoona moo áuqu Peetooroofa mi-fasiqána áuqamaseenoo qinau anée karaambáiqa irámmirisee íria. Yáfasiqanaree qídanoo fee yáfee aní ueeqáannoo fee. N0 Yísuna afaaqasáa aqoondi fannoo miná aaqá óoqumarifi márinau. r/] Yísuna faiqi námu mi-ufána iriséeqa tautúmakufaqa narí qáfee narí qáfee ídaqa randáqau. Y.+ Yísufa minára qímanniminsoofanoo narí aunduráki óonumafi írufanoo ámuqusufanoo kafáa kooroomásee qímanniminau. Qinée ánoona ufa qímannimidaqa ínnikiqari moó fannoo qiníara ueeqáannoo. A-{ Qinée ánoona ufa kúqaa qímannimidaqa. Faiqí ánaasee moó fannoo qinée ínni niqiqámáqaanausa níqoondikinafa qiní faqa qíqoondikidanoo. Faiqí ánaasee moó fannoo qiní qíqoondikammáqimaqáinafa qiní diqiqámaqoona faqa kai áqoondikidanoo. Yísufa narí uqeeqéefandinna úfana kooroo u úfafa. 2,] Qinée maqeesáa qímannimidaqa sía kambíqai kamuqoo qímannimidaqa. Kambíqainaqa ínnee qiníara írifaranoo. Qinée qeeqáraa ufa qúnausa dóo misáki máridaqa. -+S Yísufa kaifáa narí faiqi námu maaqí qímasee qímanniminau. Ánutuna tamummáqara fasiqauqa óoqeenaa ákara óosana maaqímminoo máridanoo.Ínnikiqari moodáa fannoo qiní nárana qiní faqa néemarifa mifá qiní namuqáakinoo áranaiqi dáruannoo. Maa-akarána óosana ínniki kambíqaannoo, sía ínni aiqámara qídaqa. Qinée óonu maréeqee qeeqáindikamaqaunausa máriafanoo moodáa fannoo kai. *{ Ínnee maqee maa-ufána ánoona náaqooki írimariafanoo. Ínnee maa-ufána irisée áuqaifanoo asasírafa máriannoo. L) Qinée kúqaa ánoona ufa ínni qímannimidaqa. Aináinira fasiqa fannoo sía narí rakísirana úriqararafa máridanoo. Ufa máree fímari fasiqafa sía aqiqéemarina úraaqararafa máridanoo. J(  Qinée uqannífiqaunnana qáfeeqa qinée únandee kai iaqanani. ' Qinée ínni ufasáa rakísirausa ínni karaambáiqa máridaqa uréeqarausa saika máreemariana misá naanna ráidaqa ínni níku nammári úqidaqa ínnee miqí kai íqa qiní daanna réeqa uréeqara fasiqa anaaseera foora narí dadaaqí narí dadaaqíaqa. G& Dóo maqee miná nammári úqunnana óosana kooroo ianáura. Ínnee qiníara ufasáa rakísira fee karaambáiqee qímariafanoo. Dóo miná kúqaa qímariafanoo qinée miqírausa máridaqa. \%1 Yísufa narí faiqi námu níku nammári úquseenoo kafáa narí siuta afisúmaree kafáa misá faqa óoqumari fínoo qímanniminoo qinau. Qinée ínni níku nammári úqunnanara íridee sía fee íridee. _$7 Yísufa fáasai narí ueeqée marúna qáfaidanoo miqí qinau. Ínni nifaaqa aiqáma nammári úqinoo máridanoo. Moodáa fannoo kai sía nammári áuqara fee qinau. Narí ueeqáaninnanara iriséenoo miqí qinau. x#i Yísufa miná iriséenoo qinau. Faiqí nammári áuqeemáriasa aiqáma nifaaqa ámiqinoo máridanoo níku kai dooná kookoomma ákinoo máridanoo. Ínnee aiqáma ámiqiqa máriafanoo moodáa fannoo mandáikinoo márifaqa qáfaidaqa. )"K Simoona moo áuqu Peetooroofa mi-ufána iriséenoo qinau. Óo karaambáiqa sía qíku kai nammáruqua qísauku faqa qíkiaqa faqa aiqáma nammári úqua. {!o Peetooroofa qinau, anée maasá úriqararafa máriananoo náaru náaru sía uqanna qiní mandá qíku nammáruqua. Yísufa miná iriséenoo qinau. Qinée aní áiku sía nammári úquanana maaqóoqari anée sía qiní faiqikínnaranoo. y Yísufa qinau, Eeóo nammári úquanaura anée maqee sía qiní óosana írimariananoo kásooqaqee írinnaranoo. iK Yísufa Simoona moo áuqu Peetooroona áiku nammáruqirarufanoo Simoona moo áuqu Peetooroofa qinau. Óo Karaambáiqa kúqaa fee anée qiní qíku nammáruqiraree qídanee. Sía miqía, anée úriqararafa máriananoo. wg Yísufa narí faiqi námufaqa nárana námaseenoo fíndifinoo narí siuta raipáqusee táura qumáreenoo narí áranandáuqanna rumbáseenoo dífaani maraséenoo nammári minakí adíaseenoo narí faiqi námu níku nammáruqusaidanoo táurannai rukánnimaqéemarinau. (Yísufa máru aukuana miná máqannaa óosana maaqímminoo márinau. Faiqí moó fannoo moo máqusaindari narí áqoondi qáfararee qímasee ani miná máaqaki kéeqafinanoo máaqa akoofa mi-fasiqána qáfeenoo narí aináinira fasiqa uréeqarana áaramasee qímaminoo anée maa-fasiqána áiku nammáruquseenana táura qumáree rukásainanoo óoqumariani. Mi-oosanna níku nammáruqira saika sía úriqararausa máree maríqau uréeqarausa faaqu fásiqa fooqáasa miqímariqau.)  7 Ánutufa aiqáma afeeka innaarúna faqa maqá faqa Yísuna áramandunnai quqáqoofanoo márufanoo Yísufa miná írida marínau. Narí Ánutufinaindari qúmufa íridanoo márinau. Narí kaifáa Ánutufinnai óoru fírafa adeedí ranóo márufanoo minára faqa írida marínau. !; Yísufa nárana eendáki sakasáida narí faiqi námufaqa néemarinau. Yudasifa Keerioota máqusaindaraafa indaarúqaa Simoona amarána ámaaku mifá Yísuna faiqi námufaqa miqóo márufa fáasai Sadannafa miná dadaaqufanoo Yísunara ueeqáraree qídanoo deedaqímarinau. 6 g Ánutuna áinnaaqarara qoomaqa adeedí ramáfufanoo Yísufa maa-maqána quqásee dóo narí ákoofinai fírafa adeedí réemarufanoo minára Yísufa írimarinau. Maa-maqa maaqánakinaasa narísaa atooqéemariasara ámuqusufanoo rídanoo káqi misára áidimarufanoo fídanoo kasaaqaí múnu kúqinau. ,Q 2Qinée qeeqá qíkoona ufa íridaqa miná ufa fannoo kai náaru náaru márirana nímidanoo. Qinée minára íridaqa qeeqá qíkoona ufa kái qímannimidaqa./ 1Qinée sía qeeqá íriranannai ufa qímannimidaqa qiní diqiqámaqoona qiní qíkoona uqaqífiqoo ainainá kai qímannimidaqa uqannífiqaidaqa. lQ 0Yáfee moó fannoo qiní minnísainafa qinée ufa qímarunnana minnísainaqa sía qeeqá ufa miná ámianaura. Kásoo taikára fáasaana Ánutufa qiní dóokinaa ufa maqee qímannimimarunnana maraséenoo minánnoo náruannoo. #? /Yáfee moó fannoo qiní ufa irisée sía áuqainnana sía qinée qeeqá ufa ámianaura. Sía qinée dóori runíra ufa nímiraree qímasee qúmuafanausa máridaqa. Qinée faiqí ánaasee Ánutuna nífairiranakinaana qumárasee asumu márirana nímianeera qúmuafanausa máridaqa. ~u .Qinée káaqa qárausa maa-maqa maaqánaki animáridaqa. Qiníki máriasa sía asukunakí máriaqeera animáridaqa. lQ -Yáfasiqa ánaasee fee qiní qíqafaidanoo fee mifá qiní diqiqámaqoona miná faqa qáfaidanoo. @y ,Yísufa kafáa moo kári faiqí ánaasee qímanniminoo qinau. Yáfasiqa ánaasee qiní saqárikidanoo fee. Mifá sía qiní kai, qiní diqiqámaqoona miná faqa saqárikidanoo. oW +Misá sía Ánutuna áfusaa eedóo qíranara rímariqau. Faiqí nífusaa eedóo qíranara kai káaqa rímarunara Yísunara kukéeqee maríqau. Taikára áukuana Yísuna ufa fannoo faiqí ánaasee rainánimaqara ufa qímariannoo. 5c *Kúqaa moómoosa Ánutuna tamummáqarausa ufamáu fídaqa Yísunara sía íriqau. Miqídaqa Yuda máqannaa úriqararausa akaqáusa moómoosa Ánutuna tamumáqarausa ufamáu fídaqa Yísunara sía íriqau. Miqídaqa Yuda máqannaa úriqararausa akaqáusa kukéeqasee Yísunara íri maríqau. Farisai ámaana ufa qímarusa amaana máqakiqari maasá diqiqámasaifaqa sía kaifáa kéeqaanauroo qímasaida qumeerée maríqau. dA )Eesaiaafa sía fífaufau maa-ufána qímasee ákara rúmaqoofau máridanoofau. Mifá óoqaindari Yísufa sía kambíqooqoo áfu pisipasamáfinoo Yísuna afeeka eeraarirana qáfaidanoo ákara rímarufa máridanoo. kO (Ánutufa misá nífu dimbáqaifaqa máridaqa. Mifá misá nitikúra ititáquqaifaqa máriaqeera. Misá nífu sía qáfaaqeera misá náaqoo sía íriaqeera. Qinée únnannai faqa sía quandáfifaqa sía ámiqimannisáaqeera. ;o 'Miqí qímasee óoqai ákara rúmaqoofa márufaqa umímmaqidaqa sía Yísunara ánoonee qiqau. Eesaiaafa misára kaifáa maaqí qímasee ákara rúmaqoofa máridanoo. Y + &Óoqai Ánutuna tamummáqara fasiqa moo áuqu Eesaia mifá misá óosanara ákara rúmaqoofa máridanoo. Mifá maaqí qímasee ákara rinau.Óo karaambáiqa, yáfee moó fannoo maasá ufa írinoofeeinau sía moó fannoo. Karaambáiqa narí afeeka yáu yáusee uqannífiqoofaqee ánoonee qídee. Sía moó fannoo kúqaa fee qinau. ~ u %Yísufa óosana óosana firaa ainaina faiqí ánaasee nífusaa áuqeemarinau. Sía misá minára óonumafi íriqau. $ A $Káaqa qárafa máriqoo ínnee minára ríqa ánoonee qímasee mi-maú fuaqa miqíqa ínnee káaqa qáranafaqaasa máriaqa. Yuda máqannaa faiqí firaasá Yísunara sía Ánutuna faiqi fée qu úfafa. Miqí qínoo qímannimiseenoo naríaraa moosáa finau. Miqóo óonu kukéeqanau. 9 #Miqí qímasoofanoo Yísufa miná iriséenoo qinau. Káaqa qárafa ínniki qúsasaa máriannoo. Káaqa qárafa máriqoo mi-kaaqa qaranásaa kai máriaqa. Miqímmasee márifanoo asukuna fannoo sía rafáaqafuannoo. Asukunakí nímarifa sía aaná qáfaidanoo káqimbidanoo. * M "Qímannimufaqa misá qiqau. Maasá sánda ákarakinaa ufa ásauku mundíranara náaru náaru máriannoo fee qídaqa. Anée faiqí nímaaku aunírira saqarisaa kúqiraree qímariannana, náqi fee qídanee miqí qídanee. Faiqí nímaakuara anée qíanafa yáfee mifá máridanoo fee. F !Miqímasee Yísufa narí kúquaninna óosana qímanniminau. "= Qiní daruséeqa auníriranasaa quqáseeqa maqáki rakíqasee uqéeraqisaifaqa maqásaa aiqámatinaindaraasa suqú moodáaqoo qeeqá daaqa quqáanaura. 4a Dóo maqee Ánutufa maa-maqa maaqánakinaasa qiní dárifandínnanara narí áanooqira ufa nímiannoo. Dóo maqee maa-maqa maaqánaki úriqararafa Sadannafa taikáannoo. pY Yísufa misá ufa iriséenoo qímanniminoo qinau. Sía qiníarau qídaqinoo ínniara qídaqinoo. ]3 Miqí qímasoofaqa faiqí ánaasee moómoo Yísuna faqa Yeerusareenni óoru fímarusa mi-ufána iriséeqa qiqau. Innaarúnai qíifoo qufaqa akaqáusa qiqau. Qangiroo moó fannoo miná faqa ufa qídanoommi. H  Miqí qímasee narí aaqá márusa qímannimiseenoo Yísufa quandáfinoo narí ákoonara Ánutunara innaaru qínoo qinau. Óo qípoo, aneenná áuqu amooqírana uqéeraa. Miqí qímasoofanoo Ánutuna ufa inaarúnaindari qúminoo qinau. Dóo qinée qeeqá dúqu amooqírana uqéereeqa dóo kafáa uqéeraanauree qinau. #? Yísufa Yeerusareenni óorufidanoo narí aaqá márusa qímanniminau. Maqee qiní daundura fífau faafau ínoo márifaqa nána úfee qianáuree. Qinée náqimasee qeeqá qíkoonara qíana qiní kúqiranara qáoo qía̱nnoo fee. Qinée firaa aupurarana marasée máa̱ márunandee fúka kúquanauree qímasee qúmuafanausa máridaqa dóo qúsasaa máridaqa náqimasee qáoo qíraree sía qáoo qianáura.  Ínnee Kirisa máqannaasa qímannimia. Yáfasiqa ánaasee fee qiní aináinira faiqikiraree qímaseenoo aufadéemarifa mifá narí maaqóo márirana quqásee qiní faqa fínafa qinée fúannannai mifá faqa miqóo óonu marida qiní dadaaqíannoo. Yáfasiqa ánaasee fee qiní dúqu uqéeraannoo miná áuqu faqa qiní qíkoofa uqéeraannoo. Yísufa narí kúquaninna úfana qímannimu ufafa. 9k Yáfasiqa anaasee fee maaqóo narí máriranara rímarifa nandí asumuára foora sía kafáa kambíqaannoo mifá narí márirana kukupáannoo. Yáfasiqa anaasee fee maaqóo maa-maqánasaa narí máriranara ákooqainafa maqáki úmmaqusainanoo narí márirana afeedíiseenoo náaru márirana máraannoo.  Qinée ánoona ufa ínni qímannimidaqa. Nandí asumu naríaraa káqi máridanoo áaduma máridanoo. (Yísufa narí kúqiranara qídanoo nandí asumu kíkiqa úsinau.) Mifá maqáki úmmaqusaifanoo putaa ínanoo moómoo kambíqaannoo sía naríraa máriannoo. /~W Yísufa misára iriséenoo qímanniminoo qinau. Ánutufa faiqí nímaaku qiní dúqu firaaqóo uqéerara áukuana dóo animáridanoo. Sía máa̱ maqee ímariasa ímariandeefau máseenoofau qiní dúqu uqéeraannoofau. Qiní firaa aupurara kuqiranannai qiní dúqu uqéerainanoo aréenaannoo. n}U Firipifa Anduruna paqúrimasee misándiri Yísufuqoo óonuree Kirisa máqannaasara qímamiqau. c|? Kirisa máqannaasa anirée Firipina irámmiriqa qiqau. Óo maa-fasiqa, Yísuna qáfararee qídaqa amanée maasá qífiqee fínaqa qáfaanauree. Firipifa Beetasaida máqusaindaraafa Kariree máqa maaqakinaafa márufa. {} Yeerusareenni áinaaqarara qoomaqara súqimarusaki Kirisa máqannaasa níanai nári maqúsaindari ánusa faqa miqóo Yuda máqannaasa faqa animáriqau. Misá faqa Ánutuna qoomáqa sakasée námasee Ánutuna amooqíraree qímasee animáriqau. 8zi Farisai ámaana ufa qímarusa oomásee maaqí qiqau. Qáfaa dóo maasá kadíqaidaqa faiqí ánaasee mínnikai quandáidaqa. Kirisa máqannaasa Yísuna qáfararee qu úfafa. y- Faiqí ánaasee moómoo mi-ufána iriséeqa maaqí qiqau. Firaa ainaina áuqeemarina óoqu áfiqamaree úruaqee qímasee óoqu áfiqee úriqau. x Yísufa Rasarusana áaroofanoo fíndifuna qáfeeusa Yeerusaree máqusaki suqíqa márusa Rasarusanara qímannimiqau. Bw} Yísuna faiqi námu faiqí ánaasee qámbaana Yísuna faqa óoru fíqau. Misá tamummáqara fasiqa ákara íridaqa ánoonara sía íridaqa fíqau. Kásooqaqee Yísufa kúqiranakiqari fíndifufaqa misá óonumafi iriséeqa qiqau. Maasá óoqai ákara rúmaqoomau Yísuna faqa Yeerusareenni óoru fíqiafana. v  Yeerusaree máqusa moo áuqu Sioona máqusee qimarinau. Minára óoqeenaa tamummaqara fasiqafa maaqí qímasee ákara rinau.Ínnee Sioona máqusanaasa sía rufíaaqa. Ínni karaambáiqa ínnee iannai úridanoommi, doonkísaa óoqu marifí úridanoo. Su Yísufa doonkí moó maqee innooqée marúnnasaa paqúrimasee minásaa akarámafi óoqumari fínoo Yeerusareenni óoru fínau. Miqíuna óoqai tamummáqara fasiqa ákara rúmaqoomau óoru fínau. wtg Óoqu áfiqarara óoqu fídaqa koopéena ámanee fooqáana moómoo ateekámaree óoqu fíqau. (Misá náriqa qímiríqa Yísunara maaqí qiqau. Óoqai Ánutuna ásauku mundírafa kambíqanoo márifa úridanoo. Mifá maasá qiqá karaambáiqaikirara úridanoo.) Misá óoqu fídaqa maaqí qímasee firaa kari fáaqariqau. Ánutuna amooqía miná áuqu uqéeraa. Ánutufa qufanoo kambíqarafa úridanoo, Ánutufa miná ámiqi ámiqiani, Ánutufa Isaraee máqannaa Karaambáiqa ámiqi ámiqiani. -sS Faiqí ánaasee áinnaaqarara oomáqara maqúsa maqusaindari Yeerusaree máqusai suqúsee máriusa Yísufa aanái úrufaqa áfiqarara moómoosa óoqu fíqau. r{ Faiqí ánaasee moómoosa Yeerusareendari Yísunasaa atooqáidaqa moómoo óoqu fíqau. Miqíufaqa amaana máqasaa rakísimarusa oommásee qiqau. Rasarusafa kúqiranakiqari fíndifunara irisée misá Yísunasaa atooqárara óoqu fímarifaqa sáina Rasarusana faqa áruanauree qímasee deedaqiqau. Yísufa Karaambáiqa íu̱ndée toonkísaa Yeerusaree máqusai kéeqoo ufafa. q =ps Yísufa Beetani máqusai animárufaqa Yeerusaree máqusaindari moómoosa qáfarara óoqu fíqau. Kúqiranakiqari fíndifuna Rasarusana faqa qáfararee qímasee óoqu fíqau. voe Anée kudi fasiqa anaaseeuqara qíanandee. Kudi fasiqa ánaaseeuqa náaru náaru ínniki márifaranoo. Qinée sía kísaaqasaa márianaura qúsasaa taikáanaura. Sáina fadaméena adíaqimaqaani. Rasarusana árirara tipúndaaru úfafa. Pn Yísufa miná iriséenoo narí maaqí qímasee qímaminau. Márianara sía miqí qía. Sáina miqíani. Áfundi fadameenna átaa káqi márina qinée kúquananoo qiní qifaaqaí akuqímaqaani. Mm Yudasifa sía kudi fásiqara írimarufa káqi fífau ufa márunara miqí qinau. Mifá úmmuarimarufa márinau Yísuna faiqi námu páusakinaana káqi úmmuarimarufa mifá máridanoo miqí qinau. Yl+ Maa-fadameenná firaa feefauru máreemaria fadameenafa. Nánaree fífau adíeenee. Sáina márinana qumíasana faqaana amiséenana moómoo munnimma 300 maraaqaana. Maraséenana kudi fasiqa anaaseeuqa káqi nímiaqaana. (Mi-aukuanná Yuda máqannaasa Mooseena ufa qaindúsidaqa kudi fasiqauqá aiqáma ainaina dadaaqíqa nímimariqau.) [k/ Yísuna faiqi námukiqari moó fannoo miná áuqu Yudasifa Keerioota máqannaafa Yísuna ueeqáaninna fasiqafa márinau. Mi-fasiqáfa Yudasifa ámiqira afúdimaru fadameena moómoo qáfamaseenoo maaqí qinau. j Néemarufanoo Rasarusana ásookifa Máriafa Yísuna ánoona amaráfa fadaméena táqu firaaná firaa feefauru áqusaida máreemaruna qumáreenoo ámiqira afúndimaru fadameena miná áuqu narada fadameena Yísuna áikumau adía amaqánau. Adía amaqáseenoo narí ákiaqa asausí kísaaqa qumáreenoo minánnai utitíqanau. Miqímasoofanoo áfunda firaafá misá máru maqanaki qumbíqanau. ~iu Yísufa aniroofaqa (Rasarusana mara fíndifunara iriséeqa miná ákiaqara qoomáqa firaaná suqásee náida amíqau.) Maratafa qoomáqa sákeeqaida nímimarufanoo Rasarusafa Yísuna faqa óoqumarifi nárana nanau. (Misá óosana maaqímminoo márinau. Misá qaindásaa fífandírifiqa nísaataa sáunarasáida níku uqusáida néemarusa márida miqímandee néemariqau.) h / Mi-ainnaaqarara qoomaqáfa Yeerusaree máqusai adeedí reenoo dínni qísauku taikásee dínni ani moodáa faasaana áiqaqáinanoo mi-qoomaqáfa kambíqarara ímarufanoo Yísufa Beetani máqusai óonuranau. Yísufa Rasarusana kúqiranakinaana fíndifu maqusanaki aniranau. Xg) 9Amaana máqasaa rakísimarusa faqa Farisai ámaana ufa qímarusa faqa Yísunara faiqí ánaasee qímannimiqau. Ínnee nínnabaqa Yísuna paqúrimasee dadí óonurandee míni qímaqimifaqa maasá miná qumáraanaura. (v 56) Faiqí ánaasee firaa amaana maqaki Yeerusareenni suqúfufaqa Yísunara randáidaqa maaqí qímasee narí qímami narí qímami qiqau. Yísufa firaa qoomaqaki aniféeráannoo sía fee aniráannoo. Ínnee minára nána íriree íridee. f 8(-) leQ 7Yísufa Eefaraimma máqa maaqaki márufanoo Yuda máqannaa qoomáqa firaa qoomaqa áinnaaqarara qoomaqa adeedí ranau. Áukuana aukúana Yuda máqannaa óosana áinnaaqarara qoomaqa adeedí ramáfufaqa faiqí ánaasee aiqáma suqúmaree miqóo Yeerusaree máqusai óoruraidaqa nári mandáinaina findaukée maríqau. Áukuana aukúana miqímariqau. ~L}w|{~zbyxuxvu}tAss,rKqpWoo@nm'lkjjRihgSfesdcba\`%^]]\K[ZZZOYTXWVUTTOSRQPP\ONN#LKJ5H|GG FF E^DDCA@;?i>X=H=<;/:d99!876w5B443e2j10r.E-,+))e((&%%${"t!!N5+qt8VN:=J J Ck vneFífiufanoo Eeburu ufakíqari faiqí níkiaqa amudaani fée qímaru amuaqunamusaa Koorookata ámuaqunamusaa óoruree aunírira saqari maqái rúmasee minásaa Yísuna mara airísee firímmannai Yísuna narí aunírira saqarisaa áruqapíriqau. Aruséeqa faiqí qaaraqánda mandainaina máraqanuqanda miqandá faqa nári aunírira saqarisaa dínni dínni naruaqapíriqau. Naruséeqa uqéereeqeeqa maqá áamara áuquqoonaki rakíqaqau. Qaaraqánda dínni dínni Yísuna qámbaanai rakíqaqau. ]m3Yísufa Yeerusaree máqusaindari narí aunírira saqari akumáree fímarinau. l!Piratoofa miná iriséenoo Yuda máqannaasa nísaukuki Yísuna quqánau. Ínneeqa máree múnusaifaqa sundíauqa aunírira saqarisaa pirímmannai áruaqa. Miqí qímasoofaqa misá Yísuna máree fiqau. Misá Yísuna pirímmannai aunírira saqarisaa áru ufafa. k)Misá irisée fáaqa quqásee kuqáriraree kai qiqau. Aunírira saqarisaa firímmannai áriraree qiqau. Piratoofa miná iriséenoo Yísuna áriraree qusá qímanniminoo qinau. Ínnee kúqaa ínneeqa karaambáiqa aunírira saqarisaa pirímmannai áriraree fee qídee. Miqí qufaqa amaana máqasaa Ánutuna aanáiqikirausa úriqararausa Piratoona ufa irisée fáaqa quqásee qiqau, maa-fasiqáfa sía maasá karaambáiqa máridanoo. Maasá karaambáiqa Roomma máqannaa karaambáiqa moodáa máridanoo miná áuqu Sisaafa. pjYDúna Ánutuna qangiroo áinnaaqarara qoomaqa suqárafa mariannoo. Maqee súani qámbaana márufanoo Piratoofa ufa írira qaindasaa óoqumarifi Yuda máqannaa qímanniminau. Dóo maafá ínni karaambáiqa maaqóo máridanoo. %iC Piratoofa misá ufa iriséenoo Yísuna áfiqee mádaanai ufa írimaru qaindanasaa óoqumarifinoo ufa írimaru qaindana aaqá óoni ausírirafa moómoo máruqoo qumu óoqumarifi ufa írimarinau. Yuda máqannaasa minára Kabatee qímariqau. Maasá ufakíqari óoni padíranee qídaqa. h Piratoofa Yísuna ufa iriséenoo firaaqóo miná aunduráki Yísuna idukíraree qímasee írinau. Yuda máqannaasa miná iriséeqa firaaqóo fáaqarumasee qiqau. Anée maa-fasiqána idukínaqa maasá aníara Roomma máqannaa karaambáiqinnai óonureeqa qímamianaura. Faiqí moó fannoo naríaraa karaambáiqee qímarifa Roomma máqannaa karaambáiqa namuqáa máriannoo. Rg Yísufa miná iriséenoo maaqí qímasee Piratoona qímaminau. Anée qiníara áanóo íánnana sía aneennáfau, Ánutufa qinára kai maqee aní ufa ámeemaanai quqáqisáifaqa máridaqa. Qinée minára maaqí qídaqa, qiní qumáre̱eqee aní ásaukuki quqéemaríasa misá numóo firaafá máridanoo aníndi káqikaafa. f Piratoofa miná qáfamasee Yísuna kaifáa qímaminoo qinau. Anée sía fee qiní qímaqiminnaree. Firímmannai aunírira saqarisaa árira áanóo qiníndi máridanoo. Aní idukíra áanóo írafa qiníndi máridanoo. Anée sía fee minára íridanee. #e? Mifá kaifáa Yísuna áfiqeenoo narí máaqaki óorureenoo irámmirinau. Anée yáindari ánuna fee qímaseenoo iroofanóo Yísufa sía ufa qímaminau. cd?Piratoofa Yísunara Ánutuna ámaaku máridanoommi qímaseenoo firaaqóo rufíanau. pcYYuda máqannaasa Piratoona ufa iriséeqa maaqí qímasee qímamiqau. Maasá sándufa maaqínna fasiqafa kúquannoo fee qídaqa. Mifá naríara Ánutuna ámaaku fee qímarifa márifaqa miná ákiaqara arusáifanoo kúquannoo. "b=Amaana máqasaa Ánutuna aanáiqikirausa úriqararausa faqa misá poorísauqa faqa Yísuna qáfamasee firaakarí fáaqariqa qiqau, aunírira saqarisaa pirímma áruaqee qídaqa moómoo kari qímariqau. Piratoofa miná iriséenoo maaqí qímasee qímanniminau. Dóo ínneeqá kai mara máree aunírira saqarisaa pirímmannai áruaqa. Qinée miná qáfaunanoo sía moo númoo minaki márifaqa qáfaidaqa. oaWMiqí qímasoofanoo Yísufa saatúnanda qafee afisírafa saasáakoona árira qámunanda rumbárafa ráudamaki misá nífusaa kikíqinau. Piratoofa aiqáma náaramasee qímanniminau. Ínnee qáfaaqa. Dóo mi-fasiqáfa máridanoo. y`kMisá miqí isoofanoo Piratoofa ráudamakufanoo narí naambeéqai Yuda máqannaa moómoo márunnai qumuréenoo qinau. Qinée Yísuna maréeqee ínni nífusaa quqáanaura. Kúqira ainaina sía moó minakí márifaqa qinée qáfaidaqa. _Sundíauqa náriqa sundía qamunna afisúamaqáseeqa aniréeqa ataasá átaasa qímamaqée maaqí qiqau. Yuda máqannaa karaambáiqa afeeká anée máriana sía dauní kúqua miqídaqa ataasá átaasa qímariqau. Miqí qímasee misá nísaukusamu óori áriqau. ^Afaaqa túrii qumooqukámaseeqa saatúnanda fooqáana aukúseeqa saaeemmá qumáree kukúqamasee Yísuna karaambáiqa qafee fée qímasee afisúamaqaqau. Qafee afisúsee misá saasáakoona árira qamunna sundía qamunna fée qímasee afisúamaqaqau. ^] 7Piratoofa Yuda máqannaasa ufa irisée Yísuna maréeqee narí sundía níminoo qímanniminau. Ínnee sáamu átisaa sánda qusíranannai afaaqa túrii umooqukámasaaqa qufaqa eedóo qímasee miqóo kai miqíqau. `\9'Piratoofa káqi qímannimidanoo qinau. Áukuana aukúana Ánutuna qangiroo áinnaaqarara qoomaqa faasaana qiní rumbáranaki máriasa áukuana aukúana moodáakai moodáakai karabúsakinaana idukú nímimarunausa máridaqa. Maa-aukuanná Yuda máqannaa karaambáiqa idukúnnimianauree qufaqa firaa kari fáaqarumasee qímamiqa qiqau, sía maaná idukúa. Barabasina kái idukúa. Barabasifa faiqí nárinoo rákinoo ímarifa karabúsaki máridanoo. Miná kai idukúa. (Roomma máqannaasa faiqí nárirana oosana maaqímminoo márinau. Sánda moómoo sáamu átisaa qusí íqoona márufanoo mi-sandána átinni arooqá aandáu̱ amudaani rukámirana raiqáranauqa qusúsee rumbáqoosamuna mi-samúnannai aiqámausa rumbóosa nárimaruna. Misamúna náaree Yísuna ári isoofanoo ínaaqianna Piratoofa narí máaqaki mara quqásee miná ufara iranau.)[(IZ &Piratoofa miná iriséenoo maaqí qinau, kúqaa ánoona ufa qírafa mifá nánee máridanoo. Miqí qímaseenoo Piraatoofa ráudamakufanoo Yuda máqannaasa náaramasee maaqí qímasee qímanniminau. Maa-fasiqánaki sía árira ainaina moo márifaqa íridaqa. Piratoofa Yísuna árifandinna úfana eedóo qu úfafa. vYe%Piratoofa miná iriséenoo kafáa Yísuna irámmirinoo qinau, Kúqaa fee anée karaambáiqa moó máridanee. Yísufa miná irisée maaqí qinau. Anée qíanandee kúqaa qinée Karaambáiqa máridaqa. Kúqaa ánoona ufa kai qímannimirara qinée maa-maqánasaa kambíqafi máridaqa. Kúqaa ánoona ufara randéemaria fasiqa anaaseesa misá qiní ufa íridaqa. yXk$Yísufa qinau, qiní quqúsa sía maa-maqa maaqánasaaqaraa quqúsa máridanoo. Qiní quqúsa maa-maqánasaa márinaqau qiní faiqinámu rákifaqau qiní maréeqeefau idukúqisani. Sía qiní quqúsa maa-maqánasaaqaraafa máridanoo. ,WQ#Piratoofa minára Yísuna qímaminoo qinau. Anée qiníara Yuda máqannaa fee qímaqimidanee. Sía qínee ínni óosana íridaqa. Aní máqannaasa Ánutuna aanáiqikirausa úriqararausa misá kai qiní máaqaki quqásaafana máriananoo. Anée nána mandóosana máraanáqee miqí fee. V"Yísufa iriséenoo qímaminoo qinau. Anée aneenná kai fee mi-ufána qídanee moó fannoo aní qímamifanee qídanee. U!Piratoofa misá ufa iriséenoo narí kóota maqaki kaifáa kéeqeenoo Yísunara maí úruannee qímasoofanoo Yísufa Piratoona kóota maqaki kéeqafufanoo Piratoofa Yísuna irámmirinau. Kúqaa fee anée Yuda máqannaasa Karaambáiqee máridanee. nTU Indaarú Yísufa narí kúqiranara narí faiqi námu qímannimuna miná ánoona maqee kambíqeenoo. $SAMiqí qufanoo Piratoofa qímanniminoo qinau, ínnee ínneeqá kai ínneeqa sándufamau miná maramáree fuaqa. Yuda máqannaasa miná iriséeqa qiqau, maasá sándufa fannoo maaqínna fasiqausa kuqánnaruaqee qínoo máridanoo. Aunírira saqarisaa faiqí náriranara ínnee Roomma máqannaasa maasára qáoo qímasaidaqa ínneeqá kai miqí maríafanoo. Minára maasá Yísuna Piratoo anísaa quqáidaqa. yRkYuda máqannaasa iriséeqa qiqau, mifá sía mandá óosana márainaqau sía máree míni aní ámiaqini. &QERoomma máqannaa kiapafa Piratoofa misá níndafeenoo ráuda máfufanoo Yísunara irámmirinau. Ínnee nánaree fee qímasaidee maa-fasiqánara ufa qídee. PKanánaana iqáqoofanoo sáarisufa námufaqa misá Yísuna Kaiafasana máaqakinaana áfiqee Roomma máqannaa kiapana máaqaki múnu quqáqau. Yuda máqannaasaa sía kiapana máaqaki kéeqaqau. Dúna iqáqainaqa maasá Ánutuna qangiroo áinnaaqarara qoomáqa naannáqoo fée qímasee kíapafa moo máqannaafa márufaqa afaaqasáaqaraa aisóora maasá qifaaqasáa áqufinaqa qifaaqa mandáikinaqa sía naannóo qímasee rufíee sía miná máaqaki kéeqaqau, káqi naambeéqai mádaanai kai máriqau. O-Peetooroofa miná iriséenoo kafáa qáoo kai qinau. Qáoo qímasoofanoo kookooráana ufa qinau. Yísufa Piratoona óorinni kíkiqu ufafa. aN;Amaana máqasaa aanáiqikirana aináinira faiqi Peetooroofa Marakusana áaqoo ateekóona miná áti fannoo Peetooroona qáfamaseenoo qímaminau. Fáasai anée saqamaí Yísuna faqa márianaqa aní qáfaunausa. JM Peetooroofa naambeéqai káqi idá qaanímarufanoo faiqí moó fannoo miná irámirinau. Anée Yísuna faiqi námukiqari márianafee kúqaa fee. Miqí qufanoo Peetooroofa sía fee qinau. aL;Miqí qímasoofanoo Yísufa qímaminoo qinau. Qinée áaqara ufa moó qíanana maaqóo máriasa aiqáma kooroomásee qímannimia. Qinée andeeqára ufa qúnnanara nánaree qiní dáridanee. Miqí qímasoofanoo Annasafa qinau, ínnee maaná kafáa rumbámaree Kaiafasafinnai áfiqee fuaqa. Kaiafasafa amaana máqasaa Ánutuna aanáiqikirafa márufaqa mifá máruqoo moo máaqaki minní Yísuna áfiqee fiqau. Peetooroofa kaifáa Yísunara sía qinée qáfaidee qu úfafa. K$JAMiqí qímasoofanoo poorísa moó fannoo ásaukusamu Yísuna óori árinoo qinau. Anée nánaree amaana máqasaa rakísirana miqí qímasee qímamidanee. IAnnasa anée nánaree qiní iráidanee. Qiní ufa írimariasa irámmirinaqa qímamiaqa. Misá qiní ufa óosana íridaqa. -HSYísufa miná ufa iriséenoo maaqí qímasee Annasana qímaminau. Qinée faiqí ánaasee moómoo súqimaruqoo kai ufa qímannimimariqia. Suqíra máaqaki fee náaquqara amaana máqaki fee faiqí ánaasee moodáaqoo súqiraqoo fee miqóo kai qinée naamúaqira ufa aiqáma ufa qímannimimariqia. Sía qinée moo úfa kukéeqaranaki qímannimiqiafana. (Ínnee áaqamasee qiní kukéeqaranaki irámaqi̱maqéemariafanoo.) `G9Amaana máqasaa Ánutuna aanáiqiki márusa úriqararafa Annasafa mifá Yísuna faiqi námuara faqa Yísufa faiqí ánaasee qímannimira ufausara faqa mi-ufánarámma Annasafa máaqaki Yísuna irée marínau. FSuara nárufaqa aináinímaru fasiqausa faqa firisuáiqáuqa faqa Kaiafasana máaqa kooqínni maqúsa sáqanna idárasee fíqu fíqumma idá tóokusiqa márufanoo Peetooroofa misáki óonu kéeqafinoo idá qaaní marínau. Annasafa Yísuna irámmiru ufafa. +EOMaqúsa kóoqisaa rakísiu manaaqafa Peetooroona qáfamaseenoo irámmirinoo qinau. Anée Yísuna áqoondi fee qufanoo Peetooroofa qáoo qímasee sía fee qinau. )DKMisá Yísuna áfiqee amaana máqasaa aanáiqikirana máaqaki kéeqoofanoo nífaqee ánu fasiqafa amaana máqasaa aanáiqikirana áqoondi máridanoo káqi mi-maaqánaki kéeqanau. Misá Yísuna áfiqee mi-maqánaki múnuseeqa mi-sandána idukúseeqa káqi quqásoofanoo márinau. Peetooroofa maqúsai kooqí áfainni áqoosai márinau. Nífaqee ánu fasiqafa kafáa ráudamakinoo kooqísaa rakísimaru manaaqana qímamufanoo kooqí atúasoofanoo Peetooroofa faqa kéeqanau. Kéeqafufanoo máaqa kooqí adeedí óoru máridanoo qáfeemarínau. (CIMisá Yísuna rumbámaree fufanoo Simoona moo áuqu Peetooroofa faqa Yísuna faiqi námukiqari faiqí moó fannoo faqa misá nínaaqiana nífaqee fiqau. HB Óoqai Kaiafasafa naríkai tamummaqaséenoo Yuda máqannaasa qímanniminoo qinau Yuda máqannaasa maasákina moodáa fannoo maasá aiqámausa misá níkiaqara kúqinaqa ámiqianauree qinau. Miná máaqaki Yísuna quqásoofanoo Annasafa náaree miná ufa írinau. Peetooroofa Yísunara sía qinée qáfaidee qu úfafa. wAg Kaiafasana máaqaki quqáqau. Kaiafasafa mi-aukuannái amaana máqasaa Ánutuna aanáiqiki márusa úriqararafa márinau. Annasafa Kaiafasana áiraamaku miná máaqaki márunaki múnu minakí quqásoofanoo Annasafa ufa indaarú írinau. K@ Yísufa miqí qímasoofaqa Roomma máqannaa sundíauqa faqa misá úriqararafa faqa Yuda máqannaa firisuaiqáuqa faqa aniréeqa Yísuna qumáreeqa sándannai ásauku rumbásee áfiqeeqa. ?  Yísufa miná qáfeenoo Peetooroona qímaminoo qinau. Sáa, aneenná paipána narí ánaamuki upeekáa. Qiní qíkoofa mandá námmari náannee qímaqoosa anée qiníara sía náannee fee qídanee. Qinée naanáura. Yísufa Annasana óorini kikíqu ufafa. 1>[ Simoona moo áuqu Peetooroofa misá sáamu faaqaaná qáfamaseenoo dárifoo qímaseenoo mifá narí rákira paipana kísaaqa qumáreenoo amaana máqasaa rakísirana aináinira faiqi áaqamasee ásauku uqannai áaqoo aiqáma atufú áqinau. Mi-ainainira fasiqána áuqu Marakusafa márinau. Y=+ Yísufa narí innaaru qímaru ufafa ánoona kambíqaanifeera mi-ufána qímanniminau. Mifá maaqí qímasee fáasasaa innaaru qinau. Óo qípoo aiqámausa anée qímimarinausa sía misákiqari moó fannoo fúrufarianifeera. Fáasasaa mi-innaarunná qinau dóo maqee miná ánoona kambíqaina misá minnísee qiní kai máraaqee qinau. <<qMiqí qufanoo Yísufa kafáa qinau dóo qinée kooroo íqa maana misá máridaqa. Ínnee qiníara kai randéeaafanoo, máa̱ qiní faiqi námu máriasa minnísaifaqa fuaqa. ; Yísufa kafáa irámmirinoo qinau, ínnee yánaree randáidee qufaqa misá qiqau Yísuna Nasareetee máqannaanara randáidaqa. :Yísufa miqí qímasee naríara kooroomásoonara misá tautúmasee rufíaseeqa nínaaqianaindari óonurandeeqa maqásaa áqufiqau. .9UYísuna Nasareetee máqannaanara randáidaqa qufanoo Yísufa qinau. Máa̱ qinée misá máridaqa. Yudasifa Yísuna ueeqáaninafa misáki kikíqinoo márinau. G8Yísufa aiqáma ainaina naríki kambiqaanínnanara írimarufa márufaqa misá óonuroofanoo Yísufa misá nóorinni aniréenoo iranau. Ínnee yáfasiqanaree randáidee, qufaqa misá qiqau. 7 Óoqai moómoo kari Yísufa Yeerusaree máqusaindari fímaruqoo fiqau. Yudasifa minní fímarunara írimarufa máridanoo Yísuna ueeqáaninafa mi-saqamánara faqa írimarufa miqóo fínoo fee qímasee sundíauqa faqa amaana máqasaa rakísimaria firisuaiqáuqa faqa Yudasifa eendáki nífiqee finau. Misá úriqararausa faqa, Farisai ámaana ufa qímarusa faqa niqiqoofaqa sáamu faaqaaná indáaiqa asukuna márufaqa qóoma qumároofanoo Yudasifa mi-saqamánaki Yísuna qumáraaqee qímaseenoo nífiqee finau. 6 5 Yísufa miqí qímasee innaaru qímaseenoo narí faiqi námu asukunai Yeerusaree máqusaindari nífiqeenoo Kidaroona nóopundu fítaqéenoo dínni afainni saqamakína auqaaná ándanda úmmaqiranaki idooáraree qímasee narí faiqi námu faqa óonu marínau. 4Anée qiníara ámuqusidana áidimarina qiní faiqi námu naundurái faqa márianifeera qímasee aníara maqee kooroo qímasaida qímannimiaafanausa maqee kafáa kafáa qímannimianaura. Maqee qinée faqa misá naundurái márianinnanara innaaru qídaqa.N3Óo andeeqára qíkoofa maa-maqánasaaqaraasa aní ufa sía írimariasa sía aníara íridaqa. Qinée kai aníara íridaqa máa̱ qiní faiqi námu anée qiní diqiqámaqoonnanara misá íridaqa. 2Yísufa káqi narí ákoonara innaaru qídanoo qinau. Óo qípoo, máa̱ qiní faiqi námu anée qímunausa kásooqaqee qiní faqa máriaqoo kai máriaqeera dídifaqa innaaru qídaqa. Óoqai maa-maqa maaqána sía máru aukuanna anée qiníara áidunara anée qifaaqa aréenara eeraarirana qímunnana qiní faiqi námu kásooqaqee mári íqa óorureeqa qáfaaqeera innaaru qídaqa. D1Qinée misáki márianneera anée qiníki mária, miqímasainaqa kúqaa uqanna moodáanaki máriaqa. Miqímasaanaqa maa-maqánasaaqaraasa níqafamasee Óo kúqaa Ánutufa Yísuna aqiqanau fóo qiaqéera, narí ámaaku Yísunara faqa miná faiqi námuara faqa amanamana kái ámuqusinoo áididanoommifoo qiaqéera. 0Maa-maqánasaaqaraasa miná qáfamaseeqa qiníara óo kúqaa innaarúnaindaraa fee qiaqéera. Anée qifaaqa áreenara eeraarirana qímiannana qinée miná maramáree misá faqa nímunaqa misá aníndiri qísakoosa daanna réeqa moodáanaki máriaqeera. |/qAnée faqa qinée faqa moodáanaki márunandee misá faqa maaqandá faqa moodáanaki máriaqeera innaaru qídaqa. <.qSía qinée qeeqá faiqi námu máa̱ máriasara kaifau innaaru qídau, máaqanna máaqanna aiqámai misá ufa irisée qiníara írifandinausa misára faqa innaaru qídaqa. '-GQinée misároo qíqa qeeqá qifaaqa aní ámidaqa. Misá faqa nári márirana nírana kúqaa aníndi fee qiaqéera miqídaqa aníndi máriaqeera miqídaqa. y,kAnée qiní maqásaa diqiqoonnána qinée faqa miqíkai íqa quándaki misá máaqanna máaqanna niqiqáidaqa. +}Óo qípoo aneenná ánoona ufannái misá maréeqee aneenáindikia. Aní ufa fannoo andeeqára ufa ánoona máridanoo. *Qinée sía maa-maqánasaaqaraasaindi máridaqa, misá faqa qiní daanna réeqa sía maa-maqánasaaqaraasaindiara foora máridaqa. \)1Óo qípoo qinée aníara sía qiní faiqinámu maréeqee moosáa quqáanneera qídaqa. Maaqóo maqásaa máriaqoo kai rakísianeera qímamidaqa, aakaaqaindáraa fasiqa fannoo misá qumáraandoora qímamidaqa. 5(cQinée aní áufakiana qeeqá faiqi námu qímannimunaqa qímannimiafaqa maa-maqánasaaqaraasa akaqáusa sía qiní ufa írimariasa misá iriséeqa qiní faiqi námu fídiaqaamannimaqaidaqa. Qiní faiqi námu aní ufa irisée maqásaaqaraasakinaa íriranara níkooqaidanoo innaarúnaindaraa írirana marasaafaqa maqásaaqaraasa minára misá fídiaqaamannimaqaidanoo. Misá qiní daanna ráidaqa sía maaqóoqaraasau máridau. V'% Dóo qinée anée íanannai óoru fíraridaqa. Qinée maaqóo káqi márunnaqoo ufa óosana óosana qímannimidaqa qímannimianaqa misá nímuqusakina asasírafa qumbiqánoo márianifeera qímannimidaqa. v&e Aní áuqu afeeka eeraarirana qímiannana minánnai maa-kamúqoo misá faqa máridaqa ámiqimandee qeeqá faiqi námu rakísidaqa márunaqa máridaqa. Qinée misá ititánnimaqeeqa, sía moó fannoo dapikíaqeera. Máaniki fímari fasiqafa Yudasifa mifá kai dapikínoo máridanoo. Sía káqi dapikínoo, aní óoqeenaa ákara anoona kooroo íanifeera dapikínoo. %% Dóo maqee qinée anée máriannaqoo óoru fíraridaqa dóo qinée maa-maqánasaa taikásee minní óoru fúanauranoo. Misá káqi maa-maqánasaa márifaranoo. Óo náaquqara qíkoofa. Aní áuqu afeeka eeraarirana misásaa ititánnimaqaani. Anée mi-auqúna afeeka eeraarirana qiní qímunafa mifá misásaa ititáani. Ititánnimaqasaanaqa maaqandá daanna rámasee moodáanakikiqa máriaqeera. 3$_ Óo qípoo qiní aiqáma ainaina aníndi máridanoo. Kafáa aní aiqáma ainaina qiníndi máridanoo. Qiní qifaaqa aréenarafa qiní faiqi námusaaqari kooroo ídanoo. A#{ Qinée anée íanannai misára dadaaqíaneera innaaru qídaqa, sía káqiqeesa maqásaaqaraasarau innaaru qídaqau. Anée qímianáusara kai aníndi máridaqara innaaru qídaqa. 9"kAnée qímunna úfana qímannimunaqa irisée dóo máreea. Qinée aníkiqari qúmuafannanara faqa misá kúqaa fee qídaqa. Anée qiní diqiqoonnánara faqa ánoonee qídaqa. M!Dóo maqee misá qiní aiqáma ainaina anísaaqaraana dóo íriqa. k OAnée maa-fasiqáusa qiní faiqi námu maqásaaqaraasakinaana qímimarianaqa aníara kooroománnimiqa. Misá aníndi máridaqa. Anée misá qímimarianafa máriananoo. Misá aní ufa irisée eedóo qímariasa máridaqa. a;Óo qípoo qiní maréeqeenana aneenná márianaqoo mara quqáqisee qifaaqa aréenarana qímia. Óoqai óosana ároo aukuanna maa-maqa maaqáfa sía márunaki qifaaqa aréenarana qímunnana miná kai kafáa qímia. Qinée maa-maqánasaaqaraasa dóo aní áfaaqa aréenarana uqannífiqeeqa. Anée aináinirana qímiannana dóo qinée taikáseeqa. :mNáaru náaru marirafa maaqímminoo máridanoo. Maqásaa fasiqa ánaasee misá aní moodáa kúqaa Ánutunara irisée mi-iriranamaú fírafa kafáa qiní Yísusa aní ásauku mundírausara anée diqiqoonáusara míqikaimásee irisée mi-iriranamaú fírafa, mifá kai náaru náaru márirafa máridanoo. {Óo Ánutu, anée aiqámausa rakísianneera afeeka eeraarira maraquna qiníki quqáqa̱anánoo. Anée faiqí ánaasee qumeé rarisámeeqaidana qímimariannana qinée misá náaru náaru márirana nímianeera mi-afeekána qímiqaananoo máridanoo. O Yísufa mi-ufáusa narí faiqi námu qímanniminau. Qimánnimiseenoo óori innaarúnai uqéeraseenoo narí ákoona Ánutuna innaaruqínoo qinau. Óo qípoo dóo qiní kúqira aukuana adeedí ranóo máridanoo. Anée aneenná ámaaku qiní qifaaqa aréenarana qímia. Qinée kafáa quándaki kaifáa anínna ámianeera qímia. 5c!Ínnee qinísaa atooáqa marífandinnanannai asooáranaki márifaranoo. Maa-maqánasaaqaraa írirana máreemariasa aupúrarana óosana óosana nímianinnanara maa-ufána qímannimidaqa. Sía rufíaqa rufíaqiaqa dóo qinée maa-maqánasaaqarasa dóo rafáaqafuseeqa, minára káqi paasóosiaqa. Dóo moo áukuana adeedí ranóo máridanoo misá kai ínni mara fúrufaramánnimaqeefaranoo. Ínnee ínneeqa máaqa máaqa dáraanimambifaqa qinée qeeqákai márianaura. Sía qinée káaqa qeeqáraa máridaqa. Qiní qíkoofa qiní faqa máridanoo. iKYísufa mi-ufána iriséenoo kafáa qímanniminau. Dóo ínnee maqee fée iriqaraasídee. wgDóo maqee maasá aníara aiqáma ainaina írimarianá fee qídaqa. Anée ufa qíananoo moó fannoo sía aní dadaaqímarifana aneennáraa kai qímannimimarianaqa maasá minára irisée kúqaa aníara Ánutufinaindari qúmi fee qídaqa. ~uYísuna faiqi námu mi-ufána iriséeqa qiqau. Dóo íria, dóo maqee maasá kooroomásee qímaqimimariananoo. Qinée qeeqá qíkoofinaindari maqásaa qúmuafanausa máridaqa dóo maqásaa taikéeqa qeeqá qíkoofinai óoru fúanaura. mSQiní qíkoofa narí kai ínniara áidimarifanoo iráifandinna ainaina eedóo qímasee nímmiannoo. Ínnee qiníara nídimarinaqa Ánutuna faiqi fée qífanoo ínniara faqa Ánutufa áididanoo iráifandinna ainaina nímiannoo. A{Mi-faasaanna aniráinaqa qiní dúqusaa Ánutunara innaaru qifáranoo. Ínnee innaaru qífaqa qinée sía qeeqá qíkoona áfusaa óonuree mi-ainainnára ínni fífau dadaaqianáura. 0YQinée kukéeqara úfannai ínni qímannimimariafannana. Qúsasaa sía qinée kukéeqaanaura kooroomándee qeeqá qíkoona Ánutunara akooqóo qímannimianaura. %CMáa̱ mária kamu sía moo áinainara qiníara áqoondi fee qímasee Ánutufinnai innaaru qímariananoo. Irámmiriaqa. Irámmirifanoo nímiani. Ínnee asasírafa ánoonaikianifeera Ánutufa nímiannoo. Yísuna ufa írimariasa maa-maqanáasa márirana úriqararanara qímaqoo ufafa. 4aQinée kúqiranakiqari fíndifiqa qeeqá qíkoofinnai óoru maríanaqa ínnee sía kafáa qiníara moo áinainara irámmirifaranoo. Qinée ánoona ufa qímannimidaqa. Ínnee qiníara faiqi námu máridee qímasee qiní qíkoona irámmirifanoo iráifandinna ainaina óosana óosana nímiannoo. 3_Ínnee miná aanna reefáranoo. Maqee kámuqoo nóori runúsee márifaranoo. Kásooqaqee qiní qíqafamasaifanoo miqóo ínni nímuqusaki asasírafa firaaqóo qumbiqánoo máriannoo. Mi-asasirána sía moó fannoo máreemaría asasírafa máriannoo. Afeeka asasírafa ámiqirafa káqi maríannoo. FÁnaasee moó fannoo ámuaqu uqafaqa máridanoo óori runúsee máridanoo, dóo aupúrarafa áidafirafa minakí márinara miqídanoo. Miqídanoo máriifanoo faiqi maqasaifanóo dóo aupúrarafa faqa áidafirafa faqa taikéefoo qímaseenoo dóo qiní faiqi kambíqaifaqee qímasee áidafiranara aunúsee asasídanoo. A {Qinée ánoona ufa qímannimianaura. Qinée kúquanna kamuqoo ínnee ikífaafau qifáranoo. Ínnee miqímariafaqa maqásaaqaraasa qiníara sía írimariasa susúifaranoo. Ínnee nóori runúsee márifaranoo qinée kúqiranakiqari fíndi fúanaqa kafáa mi-noori runirána minnísee quándakinaqa asasifáranoo. h IYísufa misá randáranara irisée maaqí qímasee qímanniminau. Qinée qíqa. Káqikaaqoo sía qiní qíqafeefaranoo. Káqikaaqoo marikíqa qiní qíqafeefaranoo. Ínnee mináree narí qímami narí qímami qídee.  )Mifá káqikaa qóo fee qídaqinoo mi-ufána óosanara maasá randáidaqa. Maasá sía miná ufa óosanara íridaqa náqi fee qídaqinoo fee. 0 YYísuna faiqi námu miná irisée akaqáusa maaqí qiqau. Maa-ufána nánaree qídanoo fee. Mifá naríara káqikaa qóo sía qiní qíqafeefaranoo fee qídanoo. Kaifáa káqikaaqoo marikíqa qiní qíqafeefaranoo fee qídanoo. Kaifáa naríara qeeqá qíkoofinai fíraree qídaqee qídaqinoo. ( IYísufa narí faiqinámu káqi qímannimidanoo qinau. Káqikaaqoo ínnee sía qiní qíqafeefaranoo káqikaaqoo marikíqa kaifáa qiní qíqafeefaranoo. 7gQiní qíkoona Ánutuna aináina aiqáma qiníndi kai máridanoo. Minára qinée ínni maaná qímannimiqa kafáa qímannimidaqa. Qinée qeeqá írirana marasée ánoona ufa qíra maraquna qímamiananoo mifá quándaki ínni qímannimiannoo. Nóori runíra ufa faqa asasíra ufa faqa qímaqoo úfafa. pYMifá qiní írira ufa maréeqee ínni níminaqa minánnai qiní Yísuna asasírana qímimarifaranoo. M Miqímarianara kúqaa ánoona ufa qíra maraquna fannoo qumuréenoo ínni maréeqeenoo ánoona úfa máriranaki mara quqáannoo. Sía mi-maraqunáfa narí kai ufa qímannimiannoo qiní dóokinaana kai írinoo ínni qímannimiannoo. Mifá kásooqaqee kambíqaaninna ainainara tamummaqasée iriséenoo ínni qímannimiannoo. ^5 Qinée moómoo ainainara qímannimianaqa qumaara ráinaqa síamma írifaranoo. # Maa-maqánasaaqaraa rakísirana aakaaqaindáraa fasiqa dóo Ánutuna árira ufa dóo mi-manda fasiqánasaa máridanoo. Minára Ánutuna nárira ufa fannoo maa-maqánasaaqaraa fasiqa ánaaseesaa faqa máridanoo minára faqa misá sía andeeqásee íridaqa áaqaidaqa. J  Qinée qeeqá qíkoofinai óoru fíraridaqa maqásaaqaraasa sía kaifáa qiní qíqafeefaranoo, minára fúka dadaaqírafa maqásaaqaraasa andeeqára oosanara áaqee maríafanoo fee qíannoo.   Maqásaa fasiqauqa qiníara sía írifaqee qídaqa minára nári mandá óosanara ámiqira oosana fee qímasaidaqa áaqaidaqa. r]Fúka dadaaqírafa qumu máridanoo ínni maqásaaqaraasa írirana áaqaidanoo fee qíannoo ínni andeeqáranara faqa mandá oosanara faqa Ánutuna nárira ufa nímianinnanara faqa áaqee maríafanóommifoo qímasee qímannimiannoo. 7Qinée ánoona ufa qímannimidaqa qinée óoru fúanaqa ínnee ámiqiranaki máriaqeera óoru fúanaura. Qinée sía óoru fúananoo fúka dadaaqírafa sía qumurée ínni dadaaqíannoo. Qinée óoruree fúka dadaaqírana aqiqáananoo qumu ínni faqa máridanoo dadaaqíannoo. q[Dóo qinée fírara ínni qímannimunaqa ínni naundurá qumaara ráifaqa nóori runúsee máriafanoo. ~7Maqee qiní qíkoofa qiní diqiqámaqoonnai óoru fíraridaqa ínnikiqari moó fannoo sía qiní iráidanoo anée yái fee fídanee miqídanee. }!Maqee maa-kamúqoo qinée márunnaqoo maa-ainainnáusara qímannimimariana írimarifanoo kásooqaqee kambíqainaqa ínneeqa náaqoonnai óonumafi íriaqeera qídaqa. Qinée indaarú sía qímannimiqa qinée ínni faqa káqi máridaqara qíqa sía qímannimiafanausa qinée qúsasaa fíraridaqa qímannimidaqa. Náaquqara maraquna fannoo qumuréenoo áuqaaninna ainainara kooroo qímaqoo ufafa. Y|+Misá qiní qíkoona Ánutunara faqa qiníara faqa sía íridaqa miqífaranoo. ]{3Kásooqaqee faiqí misá náriqa amaana máqakiqarifée ufa suqíra maqakiqarifée áanóommasee ínni niqiqeefáranoo. Kásooqaqee náriqa áaqamasee kúqaa Ánutuna dadaaqídee qíqa ínni kuqá nárifaranoo. wz iÍnnee aanái fíqa níku rupáuraki sáamuriqa qiní minnísee foora minára naamúa qímarunausa máridaqa. y'Mifá ínni náakinaqa ínnee faqa qiníara ufa qifáranoo. Ínnee óosanakiqari qiní faqa níniaasa máridaqa qiníara ufa qifáranoo.8xiYísufa káqi narí faiqi námu qímannimidanoo qinau. Qinée óoru fúananoo fúka dadaaqírafa qúmuannoo. Mifá kúqaa ánoona ufa qíra óosana maraquna máriannoo qiní qíkoofinaindaraafa máriannoo. Qinée qeeqá qíkoofinaindaraana aqiqáananoo qumuréenoo mifá qiníara qímannimiannoo. w!Mooseena sándufa óoqai misára ákara rúmaqoofa máridanoo. Mifá maaqí qímasee ákara rinau.Misá káqi fífau miqídaqa qiníara fídiaqaaida márifara. Ánutuna ufa miqínoo máridanoo náqimasee moosáa fifáree. Minára misá qiníara fídiaqaaidaqa. xviQinée misá nífusaa faiqí sía áuqaaqaa ira ainaina áuqaafánnana sía maqásaa fasiqa moó fannoo mi-ainainná áuqoofanoo ánoona kambíqanau. Qinée sía miqímáseeqa mi-ainainná áuqaananóofau misá numóo sía máriqini. Qinée óosana óosana ainaina áuqaunaqa misá sía ámiqimasee maaqandá qísakoosara írirai maaqandára fídiaqaamaqimaqaidaqa. au;Faiqí moó fannoo qiníara fídiaqaammidanoo qiní qíkoonara faqa fídiaqaammidanoo. :tmQinée maa-maqánasaaqaraasa mandáinainara sía kooroománnimaqáananoofau sía misá mandá numoo máriqini. Dóo qinée misá mandóosanara kooroomásee misá qímannimiqáuna íridaqa Ánutuna nárira ufa ámeemaanai máridaqa sía amana únnufannai miná ititéefaranoo, nárirafa káqi náruannoo. +sOÍnnee qiníndi márianara óosana óosana mandainaina maa-maqánasaaqaraasa ínni nímifaranoo. Misá sía qiní diqiqoonára Ánutunara íridaqa miqífaranoo. r)Maa-ufána qímannimunnana kaifáa íriaqa aináinira fasiqa sía narí rakísirana úriqararafa máridanoo. Misá qiní ínni rakísirana dáriqa quándaki ínni faqa qiní ufa írimariasa faqa nárifaranoo, misá qiní ufa íriqa quándaki ínni ufa faqa írifaranoo. 9qkÍnnee qiní faiqi námu maa-maqa maaqánasaaqaraasa faqa moodáa írirana faqaasa márifaqau misá ínniara maasáindi fee qímaseefau ínniara rini. Qinée ínni maa-maqa maaqánakinaasa rusandeesámumasee qumáraqaunausa máriafaqa maqee sía misáindi márianara minára kaukaata qímannimaqaidaqa. 8piMaa-maqánasaaqaraasa ínniara fídiaqaammifáranoo maanára íriaqa indaarú qiní Yísusara fídiaqaaiaasa máriafanoo ínnindi ínaaqianna fídiaqaairafa máriannoo. QoDóo qeeqá aaquqíra ufa maaqí qímasee qímannimidaqa. Ínnee naríara naríara rídaqa nídiaqa. Maa-maqánasaaqaraasa Yísuna ufa írimarinausa fídiaqaamannimaqee fandínnanara qímaqoo ufafa. 0nYSía ínnee qiní rusandeesámumandee qiní qumáraafanoo. Qinée náaree ínniara rusandeesámumandee ínni qumáreeqa. Ínni márirafa nírafa qiní daanna rámasee máriaqeera qiníndikiaqeera qímasee ínni máreeqa. Mi-marira oosanáfa sía putaa íannoo afeeka kái maríannoo. Ínnee minára irisée nána sárauímari ainainaree qiní qíkoofinnai innaaru qímasee qiní dúqusaa innaaru qímasaifanoo nímiannoo. r`~}m|"{{xwhv ttsqpp onmjlEkAhhAg\e^dUc2b#aa-`__{_^^ ]\~[[YXW~VU$USRQQONHM/LKK&J6IHGYGHF.E CCB'A@@?><:9:765a43o110*/-%+)Q(*&y$#D! =.[ R G  p` `  +_ QMoo kári narí saika faasaana Seekariafa Yeerusaree amaana máqaki kéeqafinoo narí amaana máqasaa rakísira saika Ánutuna áfusaa miná saika qímari fee qímarufanoo máree marínau. Amaana máqasaa rakísi marúsa misákiqari yáfee ámiqira unda ímari nammarína amaana máqaki suqéemaria qaindanasaa suqáannoo fee qímasee masísa rutúkiara foorammásee Seekariana uqannífiqasoofanoo fíndifinoo mi-amiqira undána ímaru nammarínaki idá qumbíaramásoofanoo qéemarufaqa mi-karí faiqí ánaasee moómoo amaana máqa naambeéqai maqúsai suqúfufaqa innaaru qímariqau. Ámiqira unda ímari nammarína qumbíaramásaafanoo qáidanoo miná múna fannoo faiqí ánaasee innaaru qímariafa mi-ida munnára foora óoru fídanoo Ánutuna aiki ambúídanoo misá innaaru koorooídanoo. g^ IEerisabeeta námmarifa áafanaasee márunara miqandá asooqáqeeqa faiqi síaiqanda máriqau. K] Mi-qafaqiqandá Seekariasa Eerisabeetasa andeeqásee Ánutuna ufamáu fímaruqanda máriqau. Aiqáma karaambáiqa Ánutuna aaquqíra ufa faqa naamúaqira ufa faqa mi-maú fímaruqanda máriqau. >\ wMi-ufána óosana maaqímminoo márinau, Eeroodeefa Yudeeaa máqa maaqaki karaambáiqa máru kamuqoo Yísufa kambíqanau, mi-aukuanná Yeerusaree amaana máqasaa rakísirafa moó miná áuqu Seekariafa márinau. Amaana máqasaa rakísi marúsa faiqí óosana óosanakiqari maríqau, núqufaqaasa máriqau, Seekariafa Abiaana óosanakiqari marínau. Miná ánaaqa Aaroona akeekú akaakú miná áuqu Eerisabeeta námmarifa márinau. |[ sAnée kúqaa ánoona ufa tia írianneera ákara rúmamaqaidaqa. Yoohanee nammári ními marúna máqaaninna ufafa. GZ  Óo Tioofirusa qinée Rukaasa Yísufa kambíqooqooqari mifá níniunara randóorandaamásee ámiqimasee iriséeqa qinée faqa padímasee ákara ruanáuree qímaseeqa ákara rúmmamaqaidaqa. OY Óo maa-fasiqa Tioofirusa maasáki Yísunasaaqari kambíqoo ainainara moómoo fasiqauqa amanamásee ákara riqau, Yísufa kambíqooqooqari minára qímannimimarusa misá qímannimufaqa ákara riqau. X W }Moodáa Ánutufa maasá asumu máree marífa. Maasá karaambáiqa Yísufa aní ásauku mundírafa minánnai maasá amooqírana qímamidaqa afaaqa aréenarana faqa úriqararana faqa afeeka faqa aiqámausa aníara náaquqarana faqa aníndi máridanoo fee qídaqa amooqídaqa. Óoqai indaarú aníndi márinau maqee aníndi máridanoo náaru náaru aníndi máriani. Kúqaa.V  Ánutufa ínnee mandáinainaki áqufirarifanoo mifá amaná ínni ititánnisainaqa sía áqufifaranoo. Mifá amaná ínni maréeqeenoo ámiqimmandee nínukamásee asasírana ínni nimisée narí afaaqa aréenaranaki naróorisaa amaná quqáaninafa. iU MÍnniki faiqí akaqáusa Yísuna mandaaqáranara marammara rídaqa qaara irirana máree maríasa, sía ínnee miqímariasa áanoománnimaqaaqa nífauamásaifaqa máriaqa. Náaru márira idákinaana Yísuna ufannai kárí qínaqa qumáreeqee Ánutuna afeeka ququsaki quqáaqa. Akaqáusa mandóosana máree maríasa faqa nífauarana faqa rufíara ufa faqa qímannimisee qumáreeqee Ánutuna quqúsaki quqáaqa. Ínnee miqí márifaqa misá mandóosana qáfamasee sía minára ruaqa ínnee faqa minakí fifáara. Misá mandóosana ikairíara rufíasee fídiaqaa iaqa. Ánutunará kai asasiaqée ufa qímaqoofa. T S 'Maasá karaambáiqa Yísufa ásauku mundírafa narí nífauarana firaanákiqari maasá sía dáruannoo náaru náaru márirana maasá qímiannoo. Ínnee Yísuna qúmiranara áfeesidaqa Ánutufa ínniara nídimarinaki minakí kai máriaqa sía moósaa fínana kurídia. vR gÍnnee qiní qíqoondiuqa sía miqímariasa máriafanoo. Ínnee Yísuna náaquqara ufakí máriasa máriafanoo máaqara foora áuqiqa fífi inaqa minakí afeekaíkiaqa. Ínnee Ánutuna náaquqara maraqunannái maqee maqee innaaru qiaqa. :Q oMi-fasiqáusa faiqí qámbaana aniréeqa rainée maríasa. Miqí máriasa sía Ánutuna maraquna náakirausa máridaqa náriqa faiqí faiqi nídiramau kai fímariasa máridaqa. 6P gMisá maaqí qímasee ínni qímannimiqau. Taikára áukuana aniráinaqa faiqí moómoo kooroomáfiqa nári mandóosanara nídiramau fídaqa ínniara naanaidara qifáranoo. O Óo qiní qíqoondiuqa karaambáiqa Yísufa ásauku mundírana miná faiqi námu ufa qímannimiqoona sía aunúaqa. IN  Mi-fasiqáusa maqee maqee aiqáma ainainara náundaufa náundaufa qída máridaqa. Misá aiqáma ainainara ámiqira ainainara faqa sía maasá dídifaqa mandáinaina fee kai qídaqa. Misá nári mandóosanara nídirana áandi̱ áususeeqa náriqa mi-maú fídaqa. Misá firaaqóo naríara naríara nimooqímariasa máridaqa. Misá nári mandóosanara nídirannai ubeekárara faiqí akaqáusa marasée nímooqaidaqa ámiqi ámiqidaqa misá maasá mandóosanamau fídaqa maasá dúqu uqéereefaree qídaqa miqídaqa. Aaquqímannimaqarufa faqa naakáparufa faqa qímaqoo úfafa. }M uÓoqai Eenookafa mi-manda fasiqáusara tamummaqaséenoo ákara rúmaqoofa máridaqa. Ádanasáaqari moodáannai qísauku óosana taikáfufanoo dínni ani moodáa máreenoo qaaraikínoo Eenookafa kambíqanau. Mi-Eenookáfa maaqí qímasee tamummaqaséenoo ákara rínau. Ínnee íriaqa Ánutufa narí náaquqara andeeqara qangiroouqa moómoosa faqa qumuréenoo aiqáma maqásaa qaraasa suqúsee ufa nímiannoo, mandóosana máree maríasa Ánutunara sía írimariasa misá Ánutuna ufa rukíasee mandáinaina óosana óosana máree maríanara Ánutufa faqa narí qangiroouqá faqa nárírara qúmuannoo. Mi-manda fasiqáusa Ánutunara mandúfa óosana óosana qíranara Ánutufa nárírara qúmuannoo. Dóo Eenookana tamummáqara ufa miqíminoo máridanoo. Eenookafa misára miqí qímasoofaqa qinée máa̱ ínniki mandóosana uqéeree maríasara mi-maú fímariafaqa maaqí qídaqa. L zK o Mi-fasiqáusa mandáinaina fannoo nammári qáqaarara foora nári mandáinaina akooqóo mándinoo márifaqa sía nisaurídaqa éekara árinoo akooqóo máridanoo. Misá mée sandée mari fasauna aanná raidaqa, sandámammaree asukunakí múnu qimbáidaqa. Ánutufa mi-fasiqáusa maqa máaqa miqí kai másee firaa asukunakí meemái afeedamá nímaqaifanoo máridanoo. CJ  Ínnee Ánutunara qoomáqa sakasée náidaqa néemarifaqa mée ínniki mandóosana uqéeree maríasa nári mandáinaina námufaqa aniréeqa sía moosára óonumafi íridaqa nifaaqa quqáseeqa káqi náriaraa kai firaaqóo nárana náidaqa. Misá ufídaina áukuana aandaróo áukuana oonámuara foora aniraifaqa óo aaku asooára ainaina ániannoommifoo qímariafanoo káqi áiqareenoo fifanoo úfai fannoo misá maréeqeenoo áqidanoo aaku sía márisa máridaqa, sía andeeqára óosana uqaqífiqeenoo aupúrarana kai uqaqífiqeenoo. Mi-fasiqáusa sía qaqamma írai sáqari fára foora máridaqa, írai aukuanna óosana rarákusee qáfaafanoo aadána kai máridanoo sía nammári nammáridanoo. I  Misá nárírafa firaaqóo máriannoo. Minára írifanoo náaquqaani. Misá Kaina aatáta fídaqa. Kainafa Ánutuna ufa rukíee marúfa máridanoo narí ákaqa árinau. Misá kafáa Baraamana mandá aatata fídaqa minakí kéeqararee qímaseeqa narí rarisée narí rarisée mámaree fídaqa. Baraamafa munnimmará rúmammareenoo únna qímasee Isaraee máqannaasa rarisámeeqee mandáinainaki quqée marínau. Misá moo fásiqa óoqeenáa fasiqa Kooraana aanna ráidee qímasee Mooseenasáaqari rakéemaku áadumarunna naríara moo káraambaiqee qímasee fufanóo Ánutufa miná faqa miná áiku ásauku miná faqa fusá faqa nárínau. Máa̱ ínniki mandóosana uqéeree maríasa náriqa kai nári nárírana maréeqee Ánutuna náriranaki quqáseeqa minakí máridaqa. iH M Máa̱ ínniki mandóosana uqéeree maríasa sía ámiqira qángiroo aanna ráidaqa níranaqarufa óonumafi irisée káqi qídaqa. Nári sía qáfee maría ainainnara qímasaidaqa níqidaqa. Misá káasau aandau aanna ráidaqa. Misá nári írirana irisée aandáu̱ oosanamau fídaqa. Mi-maú fímariafanoo nári mandóosana fannoo nári nárídanoo. =G u Ánutuna ámiqira qangiroouqa rirímma óoqai Mooseefa kuqufufanoo Sadannafa miná irí qumaráanee qufanoo ámiqira qangiroouqakiqari úriqararafa moó fannoo miná áuqu Mikaraafa mifá Sadanna faqa ufa rainánau. Ufa raináidanoo sía ínniki ani máriasa naanna ranau. Sía áqira ufa mandúfa Sadannara qinau. Ánutuna ufara iriséenoo káqi maaqí qímasee reendeenámasee qímaminau. Óo Sadanna Ánutufa aníara qáoo qídanoo. F /Miqíkai másee máa̱ maqee ínniki mandóosana uqéeree mariasa óoqeenáasa naanna ráidaqa. Maqee ínniki maríasa qainámaseeqa Ánutuna ufámmifoo qímasee mi-maú fíqa áaqamaki náriqa nárídaqa. Misá Ánutuna áanoora sía rufíaidaqa miná ufa rukíaseeqa nári qímaqaa áatata fídaqa. Mi-mandoosanná máree máriasa innaarúnai ámiqirausa márianara mandúfa qímannimaqaidaqa. E !Ínnee Soodooma máqusa faqa Koomoora máqusa faqa misaqá máru maqusanaasa faqa ínnee íridee. Misá mandá qángiroo naanna réeqa nári qímaqoomau fíqa faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuari íqa faiqí narí aqoónna fasiqa úmmuariqa óosana óosana mandainaina faqa mároofanoo Ánutufa aiqámausa mi-oosanná qáfeeqa rufíaaqee qímasee náaru márira idáki misá quqánau. -D UÍnnee Ánutuna qangiroouqára faqa sía fee íridee. Óoqai misá firaa uriqaranaki márufaqa miná minnísee nári qímaqoomau akaqáusa fufanóo Ánutufa sía nífauanau káqi qumáraseenoo sáinandannai ruúmbeeqeenoo náaru rumbáranaki maqá ámeemaanai asukunaki quqáqaifaqa máridaqa muánni Ánutuna ufa írira faasaanara áfeesida máridaqa. Mi-faasaannásaa náríra ufa qímannimiannoo minára áfeesidaqa. #C AÍnni moo áinainara náaqoo áuqaidaqa. Óoqai Ánutufa Isaraee máqannaa Isipa máqusaindaraana rafíamareenoo aadána maqa maaqaki quqánau. Quqásoofaqa akaqáusa quándaki Ánutuna ufa rukíasee káqirúnna ubeekaqáu. Miqíufanoo Ánutufa sía nífauanau káqi nárinau. VB 'Faiqí akaqáusa Ánutunara sía fee qímariasa qumeé ínniki kéeqafiqa dapikídaqa. Misá Ánutuna áfaariranara káqi nímiranara faqa iriséeqa quándakiqa mi-ufána eendaándi iséeqa minánnai faiqí ánaaseeki narí úmmuari narí úmmuari maríana faqa óosana óosana mandainaina faqa únna qímasee Yísunufa fee qímasaidaqa uqéeraseea. Misá maasá ásauku mundírana Yísunara maasá úriqararana maasá karaambáiqara qáoo qídaqa rukíaidaqa. Óoqai tamummáqara fasiqauqa ákarakinaa ufa misá firaa mandainaina ákiaqa árirana áqufuaqee qufaqa dóo maqee áqufidaqa. vA gÓo qiní qifaaqasáa qíqoondiuqa. Ánutufa maasá innaarúna ásumu márirana moodáa qimiqaifaqa minakí quqáqisáinara ákara rúani qímaseeqa minníseeqa moo úfa ákara ruanáura. Ánutufa moodáa kari nímu ufana maasá qímuna mi-ufána rákira ufara foora afeekaikámasee uqéera aindúsuaqa minára ínni afeekaikámandee ákara rúmannimaqaidaqa. s@ aÁnutufa náaramásee qinée únnannai ániaqee qufaqa eedóo qímariasa ínni ákara rúmannimaqaidaqa. Ínnee Yísuna ásauku mundírana mandaaqée maríasa maa-pasána ákara rúmannimaqaidaqa. Ínnee maasá qíkoona Ánutuna ámuqusiranaki máriasa ínni ákara rúmannímaqaidaqa. Ánutuna nífauarafa faqa aundurákinaa asooárana faqa firaaqóo ínniara ámuqusirana faqa firaaqóo ínni naunduráki máridanoo irairaaíani. Únna ámaanufa qímannimimariasara qímaqoo úfafa. ? Qinée Yudeesa maa-pasána ákara rídaqa. Qinée Yísuna aináinira faiqi Yameesana ákaqa máridaqa. Qinée qeeqá qífasaanara Ánutuna ásauku mundírana Yísuna eedóo qímasee rumbára faiqiara foora aináini marúnna faiqisa máridaqa ákara rídaqa. a>;Yísufa kúqaa moómoo ainaina áuqinau, sía maa-akaranákinaana kaifau áuqinau. Maasá sía Yísufa áuqoo ainaina aiqáma ákara riqa. Papiqa maa-maqa maaqána qumbíqaandoora, óodaa kai ákara ríqa.4=aMi-fasiqáfa maa-ainainna ufána qídaqa ákara rímarunausa máridaqa. Maasá miná ufara kúqaa fee qímasee íridaqa. Maa-papiqánakinaa ákara rafáaqafu ufafa. $<AYísufa miqí qímasoofaqa miná faiqi námu maaqí qímasee qiní Yoohaneenara narí qímami narí qímami áaqamasee qiqau. Óo mi-fasiqáfa Yoohaneefa sía kúquannoo afeeka fée máriannoo. Yísufa sía minára sía kúquannoo fée qinau. Yísufa maaqí qinau, qinée mi-fasiqánara káqi márinaqa qinée qúmuanna aukuanna qumu paqúriananoofau miqímmiqini misaikána sía aníndi, qiníndi fée qinau. r;]Yísufa qímaminoo qinau, Peetooroo sía mi-fasiqána aináinirafa aní saikafau maridanoofau, qiníndi máridanoo. Qinée mi-fasiqánara sía dauní kúqua, kásooqaqee qinée kafáa qúmuanna aukuana aní paqúrianauree qía̱nanóofau miqímmiqini. Peetooroo sía aní saika máridanoo. Aní saika maafá máridanoo. Anée qiní faqa fúannee qídaqa. y:kPeetooroona Yísuna iráidanoo qinau, Óo Karaambáiqa maa-fasiqáfa Yoohaneefa náqifeemásee kúquannoo fee. )9KPeetooroofa Yísuna faqa fídanoo quándaki Yísuna afaaqasáa áqoondi qiní Yoohaneesa qíqafanau. Óoqai Yudasifa ueeqóo eendanaki nárana néemarufanoo Yísuna aaqá márufa ueeqáaninnanara iroo fásiqafa qinée Yoohaneesa mi-fasiqáfa Peetooroona ánaaqiana fímariafananoo. _87Yísufa mi-ufánannai Peetooroofa aunírira saqarisaa kúquaninnana Peetooroofa mi-kuqiránaki afaaqa aréenarana Ánutuna ámiannoo. Yísufa Peetooroona qímami taikáseenoo mifá fíndifi fídanoo Peetooroonara dóo anée qiní qínaaqíanna ániannee qímasee indaarú Yísufa finau. Yísufa narí afaaqasáa áqoondi faqa ufa qu úfafa. E7Qinée ánoona ufa kai aní qímamidaqa. Anée kumaaráa máridana qamunandá anée rumbásee aneenná áidiranasaa nímariananoo, kásooqaqee anée náuraiqi quqáinanoo faiqí moó fannoo aní ásauku dínni dínni ratútasee rumbásee áfiqee sía fúaqaannai aní ákooqainnannai kúqinnanara áfiqee fúannoo. 86iMiqí qímasee Yísufa qaaramoókufanoo Peetooroona irámmirinoo qinau, Simoona Yoohaneena amarána ámaaku kúqaa fee anée qiníara áidinoo fee. Peetooroofa Yísufa qaaramoo kári iroonára aundurá rapíkufanoo maaqí qímasee qímaminau, Óo Karaambáiqa anée aiqáma ainainara írimarianafa qinée aníara dídimarinara anée írimariananoo. Yísufa iriséenoo qinau, anée qiní ufa írimariasasaa náranara foora nímia. 5+Miqí qímaseenoo Yísufa kaifáa Simoona moo áuqu Peetooroona qímaminoo qinau. Simoona Yoohaneena amarána ámaaku, kúqaa fee anée qiníara aneenná ámuqusakiqari fee áididanoo fee. Simoona moo áuqu Peetooroofa qinau, Eeóo Karaambáiqa aníara dídimarifana anée minára írimariananoo. Miqí qímasoofanoo Yísufa qinau, anée qiní ufa írimariasa sipsípara foora rakísinnimaqaa. !4;Maasá miqóo námasaafananoo Yísufa Simoona moo áuqu Peetooroona qímaminoo qinau, Simoona, Yoohaneena amarána ámaaku, anée qiníara aneenná ámuqusakiqari fee áididanoo fee qiní faiqi námu qiníara nídimarina aní qiníara áidirafa úrinnaaqaranoo fee máridanoo fee. Peetooroofa iriséenoo maaqí qímasee qímaminoo qinau, eeóo Karaambáiqa qinée aníara dídidanoo anée minára írimarinanoo. Yísufa iriséenoo kaifáa qímaminoo qinau, anée qiní faiqi námusaa asumu aandaura foorá náranara foora nímia. l3QYísufa kúqiranakiqari fíndifuqooqari qaara kari maasá narí faiqi námu kooroománnimaqanau. Dóo qaaramoókufanoo noodáanna qumbaqíra fáasaanasaa fee qímasee kooroo ináu. Yísufa Peetooroona faqa ufa qu úfafa. X2) Maasá aniráafananoo Yísufa féemu faqa noodáanna faqa maréeqee níminau. D1 Yísufa maasá narí faiqi námu náaranau, dóo anirée nárana naaqa. Maasá minára yáfee qiannéerusia. Dóo karaambáiqa akooqóo máridanoo qímasee sía iraqau, káqimbiqiafana. m0S Simoona moo áuqu Peetooroofa sípaki akarámafinoo noodáanna pateeuqá rarisáma maqásaa quqánau. Quqásoofaqa maasá noodáanna ásaana rúmasee (153) moómoo uqanna firaafá kai márufanoo sía pateeuqá rakéeinau. h/I Yísufa maasá qímanniminau, noodáanna maqee máree ánianakinaana akaqána máree ániaqa. .Maasá Yísuna faiqi námu kanúqaki káqimariaafanausa pateeuqáki noodáanna qumbiqánoo márufaqa rarisaqá ániufaqa áfainni aniréeqa. Maasá sía níanai márufaqa aambaaka maaqóoqari áqimariana amanasáa márufaqa miqóo óonureeqa maasá sípakiqari maqásaa áqufufaqa miqóo idáraqoona qáfaafannaqoo idárasee noodáanna suqáida féemu káqi quqáqoofaqa qáfaqiafana. - C,Yísuna afaaqasáa aqoondi qinée Yoohaneesa Peetooroona qímamiqa qiqíafana Karaambáiqa múqufa maasá qímaqimifa máridanoo. Simoona moo áuqu Peetooroofa miná iriséenoo narí qamunna quqáqoona qumáreenoo áranandáuqanna rumbámareenoo nammáriki óoqurama áqufufanoo immápamamaree Yísufunnai finau. !+;Yísufa iriséenoo maaqí qímasee qímanniminau, ínnee nísauku uqannai pateeuqá quqáseeqa noodáanna paqúrifaranoo. Misá miná iriséeqa náriqa firaa pateeuqá nísaukuqannaindari áqusoofanoo noodáanna moómoo minakí qumbíqafufaqa rarisárara anuqímariqiafana. *%Kanánaana súani maqee ururoofanoo Yísufa nammári áfainni kikíqinoo márufaqa maasá sía minára irisée Yísu fee qiqau. Yísufa maasá namméera qímasee qímanniminau, Óo kumaaráauqa noodáanna máraidee qufaqa maasá qiqau, sía uqanna moodáa máraidaqa. )W('Márufanoo Simoona moo áuqu Peetooroofa naríaraa qinée noodáanna pateeraanáuree qufaqa maasá aní faqa fuanáuree qímasee miná faqa fiqíafana. Maasá miqí qímasee kanúqaki akarámafi nammári qámbaanai óonuree pateeuqá quqásaida uqéerasaida qáfeemarúfanoo iqáqanau. Sía uqanna moodáa noodáanna uqárinau. M'Simoona moo áuqu Peetooroofa faqa Toomasifa qaara qapírafa faqa Natanaeerafa Kannaana máqusa Kariree máqa maaqaindaraafa qiní qíkoona Seebeedeena ámaakuqara faqa moodáanaki máriqiafana. -& UÍnaaqiana moo kári Yísufa kooroomámbufaqa maasá miná faiqi námu qáfaqau. Tibeeriasa námmari mándirana áfainni maaqímandee kooroomándee uqannífiqanau. l%QMaa-ainainnáusara ákara rúmaseeqa ínneeqa Yísunara kúqaa ásauku mundíra fee qímasee Ánutuna ámaaku fee qímasee mi-iriránannai miná áuqunnai ínnee náaru náaru márirana máraaqeera ákara rúmannimaqeeqa.$)Yísufa moómoo firaa ainaina narí faiqi námu nífusaa kooroomásoofaqa sía maa-papiqánasaa ákara ríqa. Akaqána kai ákara ríqa. #Yísufa kafáa Toomasina qímaminoo qinau. Anée qiní qíqafamaseenana kai qiníara kúqaa fee qídanee. Akaqáusa sía qiní qíqafaidaqa qiní ufara kúqaa fee qífanoo Ánutuna asasírafa misásaa máriannoo. Maapapiqánaki ákara óosana kooroo qu úfafa. W"'Toomasifa miná qáfamaseenoo qinau. Qiní karaambáiqa qiní Ánutufa. !#Miqí qímaseenoo quándaki Toomasina qímaminoo qinau, aneenná ásauku qiní qísauku áqumusáa maaqóo quqásee pirímma aamara áuqamma qáfa. Aneenná ásauku qiní qiqaasanasáa faqa quqásee áuqama qáfa, aneenná mapáraairana taikáa, kúqaa fee kai qía. C Mi-amaanáfa áiqaróofanoo moo ámaana eendáki maasá Yísuna faiqi námu faqa Toomasina faqa máaqaki kéeqafi kooqí mundúsee ititásee Yuda máqannaasa maasá dári foo qímasee máriqiafana. Márufanoo Yísufa kafáa maasáki kambíqanau. Aniréenoo qinau, sía rufíaaqa asooárafa ínniki máriani. mSMaasá Yísuna qáfaafanausa Toomasina qímamiqaqiafana maasá Karaambáiqa qáfaunausa máridaqa. Miqí qufanoo Toomasifa qinau, ínnee únna qímariafanoo qinée miná ásaukusaaqaraa pirimma áamaraki fidíka réemarinaki áuqama qáfeeqa miná aqaasanasáaqaraana faqa áuqama qáfeeqa kúqaa fee qianáura sía áuqama qáfeeqa únna fée qianáura. @yYísuna faiqi námukiqari Toomasifa mifá qaara qapírafa maqaqoofá márufa moosáa mi-eendánaki máridanoo sía Yísufa tautúmasee maasáki kooroo uná sía mifá qáfanau. =sÍnnee faiqí mandáinaina numoo minínnisaifanoo Ánutufa faqa minínnisaannoo. Sía minínnisaifanoo Ánutufa faqa sía minínnisaannoo. Yísufa Toomasina kooroomámaqoo ufafa. ~uMiqí qímaseenoo Yísufa áidoo maasá fuaqáqimaqaseenoo qinau dóo ínnee náaquqara Ánutuna maraquna máraaqa. Miqí qímaseenoo Yísufa narí ásauku áqumusáa pirimma áruna kai fidíka réemaruna uqannífiqeenoo aqaasanasáa faaqaana raqúru ámuna afaaqa ateekáqoona faqa uqannífiqoofaqa maasá qáfamasee dóo kúqiranakiqari fíndifuananoo fee qímasee káaqamma asasiqíafana Yísufa kafáa qímanniminoo qinau, ínni sía mapáraa iaqa asooárafa ínniki máriani. Qiní qíkoofa maa-maqánasaa qiní diqiqámaqoosa qinée miqíkai íqa ínnee máaqanna máaqanna qiní ufa qímannimiaqeera ínni faqa niqiqáidaqa. c?Mi-faasaanná mi-eendánaki Yísuna faiqi námu maasá moo máaqaki kéeqafufaqa Yuda máqannaasa dóo Yísuna áriqa maasá faqa dárifoo qímasee maasá misára rufíasee kooqí ámiqimasee ititásee márufanoo Yísufa tautúmánnimaqeenoo maasá qámbaanai kooroomáfinoo qímanniminoo qinau. Sía rufíaaqa asooárafa ínniki máriani. oWMáriana amaráfa miná iriséenoo sandée óonureenoo miná faiqi námu maaqí qímisee qímanniminau. Dóo qinée karaambáiqa qáfaunanoo mifá mi-ufána qiní qímaqiminoo. Yísufa narí faiqi námu kooroománnimaqóo ufafa. -SMiqí qímasoofanoo Yísufa qinau, sía qeeqá qíkoofinnai óoru fíqa minára anée sía qiní qifaaqa qumáraa. Anée óonuree qiní qíkaqaafasaauqa qímannimia. Qinée qeeqá qíkoofinnai faqa ínni níkoofinnai faqa qeeqá Ánutufinnai faqa ínni Ánutufinnai faqa óoru fídaqa. Yísufa miná iriséenoo miná áuqu rámaseenoo qinau, Mária, qufanoo Mariana amaráfa tautúmma quándaki qáfeenoo Óo ufasáa rakísirafée qinau. Eeburu máqannaasa ufakíqari qinau, Rabooni, maasá ufakiqari ufasáa rakísira fee qinau. Z-Yísufa maaqí qímasee Máriana amarána qímaminoo qinau, Óo maa-anaasee anée nánaree ikíraqáidanee, yánaree randáidanee. Máriana amaráfa Yísunara maa-saqamánasaa rakísirafammifoo qímasee qímaminoo qinau, Óo maa-fasiqa anée yái fee irí maanakínaana mara quqéenee. Anée qímaqiminaqa qinée miná maramáree fúa. !Mariana amaráfa miqí qímaseenoo quándaki qáfoofanoo Yísufa miná ánaaqiannai kikíqinoo márufanoo mifá sía Yísunee qinau. N Níndafoofaqa miqandá qiqau. Óo maa-anaasee anée nánaree ikíraqáidanee. Máriana amaráfa qinau. Misá qiní karaambáiqa mara máraafaqa sía misá quqáqoona íridaqa ikíraqáidaqa. yk Máriana amaráfa Makadara máqusaindaraafa nínaaqiana kafáa óoni áamara kooqínni óonu kikíqinoo márida ikíraqée marínau. Miqídanoo óoni áamaraki kummáramáfi qáfoofanoo qaara qangirooqara éekara qámunna afisíraqanda moó fannoo Yísuna ákiaqa máruqoo óoqufaaqee márufanoo moó fannoo Yísuna áiku máruqoo óoqufaaqee márufanoo níndafanau.  ~u Maaqandá qáfamasee dóo nímaaqa anirandée fiqíafana. Yísufa Makadara máqannaa ánaasee kooroomámaqoo ufafa. xi Yísufa kúqiranakiqari fíndifuaninna ákaranara sía ámiqimandee íriqiafana. Mána mánammimáriqiafana.] pYQinée Yoohaneesa Peetooroona ánaaqiana kéeqafi qáfamaseeqa dóo kúqaa fíndifíifoo qiqíafana.[ j MMiná ákiaqa rumbáqoo qámunnana uturúqeeqeenoo áaduma kukúameeqee quqáqoofanoo márinau.  )Simoona moo áuqu Peetooroofa áidaaqareenoo káqi óonaamarai kéeqanau. Mifá Yísuna kukúqamaqoo qamunna miqóo quqáqoona qáfamaseenoo. % CQinée sía kéeqaqiafana káqi óonu máridaqa áamaraki qáfeemaríafana. Miqóo máridaqa Yísuna kukúqamaqoo qámunnana miná kai qáfee máriqafana. l QMaaqandá sandáidaqa qinée Yoohaneesa káaqa sandéeqa Yísuna madika kooqínni óonuraqiafana.  Yísuna faiqi námukiqari Peetooroofa faqa qinée Yoohaneesa faqa miná iriséeqa qáfaanee qímasee sandáqiafana. Máriafa miná qáfamaseenoo anirandéenoo sandéenoo óonureenoo Simoona moo áuqu Peetooroona faqa Yísuna afaaqasáa áqoondi qiní faqa qímanniminoo qinau. Misá Karaambáiqa irí óoni áamarakinaana mara máree moosáa fífía. Sía maasá qáfeeqa.  9Ákundamasoofaqa máriiqa amaanasáa kanánaana eendái Mariana amaráfa Makadara máqusaindaraafa Yísuna óoni áamaraki ákundamaqoona qáfaanee qímasee finau. Óonuree qáfoofanoo miná áamaraki ititáqoo oonina firaaná maréeqee káqinni quqáqoofanoo márida qáfanau. *Mi-saqamánaki óoni áamara fúka márunaki sía moó ákundoonaki. Mi-ooni aamaráfa adeedí márufaqa dúna maasá Yuda máqannaasa sabáta náaquqarafa máriannoo qímasee káqi káqi ufaqá Yísuna irí óoni áamaraki múnu ákundaqau.zm)Yísuna áruqoo miná aaqá saqama márinau. (Yísuna aukuana narí maqannaasa maaqímasee madika indufúsaida kuqufusá níkundee maríqau. Misá óoni firaaná kasaaqa áamara áuquseeqa minakí kéeqafufaqa dínni dínni moómoo aamara áuqíiseeqa kúqusa minakíaqa náadu náadu níkundee maríqau. Moodáa kai moo kári ákundeeqa miná afunda taikóofanoo kaifáa moó fannoo kúqufaqa miqíkai ímariqau. Sía moodáa karifau níkundee maríqau. Moo kári moo kári níkundee máriqau.) a;(Mifá faiqí akunnímaqasaida níkundee marú marasinna moómoo uqanna maraséenoo qamunnasaa adíeeseenoo minánnai Yísuna afaaqa kukúqiqau. Miqandá nári máqannaasa óosana maraséeqa kukúqamasee ákundaqau. wg'Nikoodeemusafa óoqai indaarú asukunakí Yísuna faqa ufa qíqiufa máridanoo mifá Yooseefaana dadaaqinau. }&Sundíauqa Yísuna raqúramisoofanoo Yooseefaana amaráfa Arimateea máqusaindaraafa Piratoona máaqai óonureenoo Yísuna irí aunírira saqarisaaqaraanara innaaru qinau. Mi-Yooseefaafá Yísuna ufa írimarufa máridanoo narí aundurái kai iriséenoo sía faiqí nífusaa kooroo ináu, káqi márinau. Yuda máqannaa úriqararausa írifoo qímasee rufíamaree kukéeqakufanoo Yísuna iríara Piratoofunnai naríaraa óonureenoo innaaru qinau. Amanée qíminaqa máree múnu ákundaanáuree qinau. Miqí qufanoo Piratoofa eedóo qímaseenoo aqiqoofanoo Yooseefaafa Yísuna irí aunírira saqarisaaqaraana tatúmareenoo finau. y%Óoqeenaa ákara moó maaqímminoo máridanoo.Faiqí moó fannoo faaqaanánnai ásauku mundírana raqúramisáinaqa faiqí ánaasee kikíqamambinaqa qáfeefaranoo. Mi-ufáfa faqa aunírira saqarisaa kambíqanau. Yísuna ákundoo ufafa. !;$Maa-ainainnáusa Yísuna árunara óoqeenáa ákara ánoonaikianifeera kambíqanau. Mi-ooqeenaa akaráfa maaqí qímaqoofa máridanoo.Sía miná ámudaani moó fannoo raqáannoo. Sía uqanna moodáa raqáannoo. Miqí qímaqoo ufafa ánoonaikufaqa sía miná áiku raqáqau. #Aniroofanoo mi-ainainná qáfee marúfa minára ákara rinau. Mifá narí ufara kúqaa ánoonee qídanoo ínnee faqa kúqaa ánoonee qiaqéera ákara rinau. Yoohaneefa áfaqanoo nídanoo miqáa máaqaa ímarufanoo qáfeemarínau. (Yoohaneefa maa-akarána ákara rúmaseenoo narí áuqu sía kooroo íraree qímaseenoo maa-akaránaki naríara Yísuna afaaqasáa aqoondi máridee qinau.) ~+"Sundía moó fannoo faaqaana qumáreenoo Yísuna aqaasanasáa raqúraminau. Raqúru ámufanoo fidíka faqa nammári faqa minakíqari aniranau. o}W!Yísuna áiku itairíanee qímasee qáfoofanoo dóo káaqa kúqinoo márufaqa sía áiku itairíqau. #|? Piratoofa eedóo qufaqa sundíauqa óonureeqa Yísuna aaqá dínni márunna áiku itairísee moo dínni máruna Yísuna faqa kúquna áiku itairísaqau. 4{aKuqufufanóo Yuda máqannaasa úriqararausa Piratoofa narí máaqai márunnai óonuree maaqí qímasee qímamiqau. Dúna sabáta náaquqara sabáta máriannoo. Maqee kái aunírira saqarisaa máriasa níku itairísaana dauní kuqufífaqa níkundamásee dúna ámiqimandee sabáta máraanaura. zQinée nammáriara dídimarifaqee qufanoo miqóo uáinna nammari taqu sundíauqa misá mandá uainna nammari sukáqee marú nammarifa miqóo máruna faiqí moó fannoo eeqaufooqáana ateekásee minakí raaraamásee qisoopa sáqari ásaana undáqiseenoo minásaa rutáqueeqee mara múru Yísuna áfaurusaa mundúsoofanoo qumbifíqia námaseenoo qinau. Dóo qiní aináinirafa taikéenoo qímasee aunírira saqarisaa anuka rooraiqínoo dóo kúquqaraasinau. Faaqaana atóofeesáqaanda Yísuna aqaasanaki raqúramu ufafa. yKxYísufa naríara írufanoo aiqáma ainaina dóo maqee ánoonaikufanoo moodáa óoqeenáa ákara nammáriara qímaqoofa mifá kai sía ánoona kambíqaifaqee qímasee minára maaqí qinau. *wMMiqí qímaseenoo Yísufa quándakinoo narí afaaqasáa áqoondi maaqí qímasee qímaminau. Maafá aní ánoofaikinoo márinana qinée kúquanana anée minásaa rakísia. Dóo miqóoqari mi-fasiqáfa Yísuna ánoona áfiqeenoo narí máaqaki soofanoo márinau. Yísufa kúqu ufafa. Yv+Miríndari Yísufa qáfoofanoo narí Yísuna faiqi námukiqari narí afaaqasáa áqoondi faqa qaaramoo ánaasee miná ánoona amaráusa faqa kikíqiqa máriqau. Yísufa kúqiraridanoo narí ánoona qáfamaseenoo qímaminoo qinau. Óo qinnaqéefoo maa-fasiqáfa Yoohaneefa aní ámaaku máriannoo qinée kúquananoo anísaa rakísiani. nuUYísufa aunírira saqarisaa kúqirarifanoo miná aunírira saqari atukaki miná ánoofa faqa narí áuna qiní qínoona faqa moo ánaasee Karoopasana ánaaqa Mariana amaráfa Mariafa faqa moo ánaasee Makadara máqusaindaraa Mariana amaráfa Mariafa faqa minamúsa miqóo kikíqiqa máriqau. (Qaaramoo ánaasee Máriana amaráusa kikíqiqa máriqau.) (tIRoomma máqannaa sundía qaara faqa qaara faqa Yísuna aunírira saqarisaa aruséeqa miná qamunna anaqí anaqí íseeqa nimana kái raináqau. Yuda máqannaasa kísaaqa qamunna moodáa afisírana sía áfu aina márufa márufaqa káqi uqára foora ámiqimasee áuqirafa márufaqa sundíauqa miná qáfeeqa dóo ámiqirafa márifaqa sía anaqía, káqi káatara foora sararamásee úriqaraínafa máraani. Miqí qímasoofanoo óoqeenaa tamummaqarausa akara ánoona mi-karí kambíqanau. Mi-ooqeenaa akaráfa minára maaqí qímaqoofa.Misá qiní qamunna rainá rainámasee náriara náriara máreefaranoo. Kísaaqa qamunna moodáa miná sararamásee máreefaranoo. srPiratoofa irisée maaqí qímasee kaukaataqímasee qímanniminau. Qinée ákara rúnafa dóo sáina mifá kai máriani. GqYuda máqannaa amaana máqasaa Ánutuna aanáiqikirausa úriqararausa mi-akarána ásaana rúmasee Piratoona maqúsai óorureeqa maaqí qímasee áaqara ufa qímamiqau, sáa sía Yuda máqannaa karaambáiqa fee qímasee ákara rua. Káqi narí kai Yuda máqannaasa karaambáiqee qímari fee qímasee ákara ruaqaana. Yp+Yísuna áru maqa maaqáfa Yeerusaree aaqá adeedí márufaqa faiqí ánaasee moómoo miná ákara qáfaida ásaana rímariqau. Mi-akaráfa Yuda máqannaasa ufa moo áuqu Eeburu ufakíqari faqa Roomma máqannaasa ufa moo áuqu Ratínna ufakíqari faqa Kirisa máqannaasa ufakíqari faqa ákara rinoo márufaqa ásaana rímariqau. 2o]Piratoofa moo raufíqira saqarisaa ufa ákara rúmeeqeenoo narí rákira fasiqa moó ámufanoo óorureenoo Yísuna ákiaqa aunírira saqarisaa pirímmannai árinau. Miná ákara óosana maaqímminoo márinau.Maa-fasiqáfa Yísufa Nasareeteendaraafa Yuda máqannaasa karaambáiqa máridanoo. ~~}}J|{{yyww9uu=tts8r5qCpypoo8o-mm1lEl:kii;hgg ff)eeddcCbb>==/Eenoosafa Seetana ámaaku márinau. Seetafa Adamana ámaaku márinau. Adamafa Ánutuna ámaaku márinau. (Ánutufa narí kambíqarafa márinau.)Wx'%Meetuseerafa Eenookana ámaaku márinau. Eenookafa Yareedana ámaaku márinau. Yareedafa Maqarareena ámaaku márinau. Maqarareefa moó Kainnana ámaaku márinau. Kainnafa Eenoosana ámaaku márinau. Pw$Kainnafa Arafadana ámaaku márinau. Arafadafa Seemana ámaaku márinau. Seemanafa Nooana ámaaku márinau. Nooafa Rameekana amarána ámaaku márinau. Rameekafa Meetuseerana ámaaku márinau. Qv#Seerukafa Reeuna ámaaku márinau. Reeufa Peereekana ámaaku márinau. Peereekanafa Eebeerana ámaaku márinau. Eebeerafa Seeraana ámaaku márinau. Seeraafa Kainnana amarána ámaaku márinau. tua"Yudafa Yakooboona ámaaku márinau. Yakooboofa Isakeena ámaaku márinau. Isakeefa Abarahaamana ámaaku márinau. Abarahaamafa Teeraana ámaaku márinau. Teeraafa Naqoorana ámaaku márinau. Naqoorafa Seerukana ámaaku márinau. $tA!Adiminafa Aranina ámaaku márinau. Aranifa Qeesaroona ámaaku márinau. Qeesaroofa Peereesana ámaaku márinau. Peereesafa Yudana ámaaku márinau. s/ Dafidifa Yeeseena ámaaku márinau. Yeeseefa Oobeedana ámaaku márinau. Oobeedafa Booasina ámaaku márinau. Booasifa Seeraana amarána ámaaku márinau. Seeraafa Naasoona ámaaku márinau. Naasoofa Aminadabana ámaaku márinau. Aminadabafa Adimina ámaaku márinau. QrEeriakimafa Meereeana ámaaku márinau. Meereeanafa Meennana ámaaku márinau. Meennafa moó Matatana ámaaku márinau. Matatafa Natannana ámaaku márinau. Natannafa Dafidina ámaaku márinau. ;qoSimeeoonafa Yudana amarána ámaaku márinau. Yudafa Yooseefaana amarána ámaaku márinau. Yooseefaafa Yoonamana ámaaku márinau. Yoonamafa Eeriakimana ámaaku márinau. p-Eeramadamafa Yoosuana amarána ámaaku márinau. Yoosuafa Eerieeseerana ámaaku márinau. Eerieeseerafa Yoorimana ámaaku márinau. Yoorimafa Matatana amarána ámaaku márinau. Matatafa Reefina amarána ámaaku márinau. Reefifa Simeeoona amarána ámaaku márinau. o9Neerifa Meerakina ámaaku márinau. Meerakifa Adina ámaaku márinau. Adifa Koosamana ámaaku márinau. Koosamafa Eeramadamana ámaaku márinau. 5ncYooannafa Reesana ámaaku márinau. Reesafa Seerubabeerana ámaaku márinau. Seerubabeerafa Seearatieerana ámaaku márinau. Seearatieerafa Neerina ámaaku márinau. imKEerifa Matatana ámaaku márinau. Matatafa Reefina ámaaku márinau. Reefifa Meerakina ámaaku márinau. Meerakifa Yanaina ámaaku márinau. Yanaifa moó Yooseefaana ámaaku márinau. Yooseefaafa Matataiasana ámaaku márinau. Matataiasafa Amoosana ámaaku márinau. Amoosafa Naqummana ámaaku márinau. Naqummafa Eesirina ámaaku márinau. Eesirifa Nakaina ámaaku márinau. Nakaifa Maatana ámaaku márinau. Maatafa moó Matataiasana ámaaku márinau. Matataiasafa Seemeena ámaaku márinau. Seemeenafa Yooseekana ámaaku márinau. Yooseekafa Yoodana ámaaku márinau. Yoodafa Yooannana ámaaku márinau. lkYísufa (30) qiní qíku qísauku taikásee moo fásiqa ásaukuqara taikásee aukuana maraséenoo narí saika óosana áranau. Aiqáma fasiqa ánaasee sía miná óosana írirai minára Yooseefaana ámaaku fee qímariqau. Yooseefaafa Eerina ámaaku márinau. wjgYoohaneefa káqi máru aukuana faiqí ánaasee moómoosa nammári máreesoofanoo Yísufa faqa aniroofanoo Yoohaneefa miná faqa nammáriki mara kéeqaseenoo Yísufa nammárikiqari fíndifinoo innaaru qímarufanoo innaarúna rakéemafufanoo Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo nakipurúnaikámmafinoo Yísunasaa áqufufanoo innaarúnaindari ufa moó kambíqeenoo qinau. Anée qiní qímuqusímarianna qímaakufa máriananoo firaaqóo aníara dídidanoo. Yísuna akeeku akaakú núqu. i|hqKariree máqa maaqaki káqikaa kiapafa Eeroodeefa narí ákaqa ánaaqa miná áuqu Eeroodiasa námmarina úmmuara maraséenoo óosana óosana mandainaina faqa máree marínau. Yoohaneefa Eeroodiasa námmarina mároonara qáoo qufanoo Eeroodeefa narí mandáinaina óosana fannoo úriqaroonara Yoohaneena rumbáranaki quqánau. Yoohaneefa Yísuna nammári rúmamaqánau. g5fcYoohaneefa ámiqira fasaasa ufa faiqí ánaasee qímannimidanoo óosana óosana úfannai misá fuki faakí qímarinau, Ánutuna ufamáu fuaqéera qímannimimárinau. keOMaraqunannái rúmannimaqarafa faqa kudimakírana qaanínna idánnai rúmannimaqarafa faqa minára oofáafana anoona faqa ánaaqmaara faqa kíkiqa úsidanoo. Mifá faiqí ánaasee oofáafanara foora ásaukunnoo utitíqa máseenoo ánaaqmaara fúaqa áquseenoo ánoona mara máaqaki quqéenoo ánaaqmaara idá firaafa sía dimbéemari idanaki áraannoo. {doYoohaneefa minára iriséenoo qímanniminoo qinau, qinée fífau nammárinnai ínni rúmannimaqaidaqa, moó fannoo firaaqóo qiní úriqararafa ániannoo, náqimasee fee qinée miná dadaaqianáuree. Qinée fífau ainainará foora márianaura, mifá káaqa úridaqaaqaramásee úriqararafa máriannoo. Mifá Ánutuna maraqunannái faqa idánnai faqa rúmannimaqaannoo. icKFaiqí ánaasee moómoosa Isaraee máqannaasa Yoohaneenara iriséeqa qiqau, óoqai Ánutuna tamummáqara fasiqauqa Ánutuna ásauku mundírafa kambíqaannoommifoo qímaqoofa mifée qímasee misá naundurá uqéeraqau. ?bwMiqí qímasee qímannimisoofaqa Roomma máqannaa sundíauqa anirée irámiriqau, maasá faqa náqi fee ianáuree anée maasára nánee fee qinnáree qufanoo Yoohaneefa qinau, Ínnee sía áanóo iranannai moosá munnimma qúmmuariaqa, sía únnufannai kóotamasee moosá munnimma aina qúmmuariaqa. Ínneeqa saika ákiqara feefaurú marasée sía minára mandá ufa qímasee ninunú ruaqa. Minára amana fée qímasee nifaaqa quqáaqa. gaG Ínnee andeeqásee takísa munnimmá kai máraaqa sía qúmmuarirana ootúpamásee máraaqa. :`m Roomma máqannaa takísa munnimma máree maríasa faqa Yoohaneefa márunnai aniréeqa irámiriqau, óo ufasáa rakísirafa maasá náqi fee ianáuree qufanoo Yoohaneefa qinau. D_ Óo Yoohanee maasá aní ufara náqi fee ianáuree qufanoo Yoohaneefa qímanniminoo qinau, qaara siuta faqáafa siuta síaina moó ámia nárana faqaafa rainásee nárana síaina ámia. I^  Faiqí ánaasee Yoohaneena aaquqíra ufa iriséeqa qiqau. _]7 Ánutufa saasúnara foora ateekárana dóo rauqísee máridanoo, sía naundurá quandáinausa Ánutufa nárirafa qúsandaannoo aiqámausa saqáriara foora sía ámiqira qaqama íraifanoo ateeká idáki áquannoo. i\KÍnnee maasá Abarahaamana átiuqa márunausa máridee qímasaida Ánutufa asumu márirana káqi qímianífee qímariafanoo, áaqaida miqí qímariafanoo. Ínneeqa mandóosana minnísee andeeqára oosana máraifaqa qáfeeqa ínniara kúqaa naundurá quandárausee qímasee ámiqira saqari qaqamará foora íraidaqee qianáura. Ínnee fífau Abarahaamana áti fee qímariasa, mifá fífau ainaina máridanoo, íriaqa Ánutufa amaná qifanoo máa̱ fífau ooniuqasaaqari faiqikámmafi Abarahaamana átiuqasaa amaná ootúpaqa máriannoo. Ínnee Abarahaamara áti fee qímariana fífau ufa kái qímariafanoo. [Miqí qímasee tamummáqara fasiqa óoqai qímasee ákararinau. Faiqí ánaasee moómoosa uqanna Yoohanee fínnai Yooradana námmari márunnai ooqureeqa nammári márarara óoqu fíqau. Yoohaneefa rúmannimaqararee qímaseenoo misá níkaruqiranara irisée qímannimidanoo qinau, Ínnee ukadiqa faiqinámuara foora Ánutufa náriranara rufíasee ínneeqa mandá oosanakiqari kambaarámasee asúkaki qinée márunnaqoo anirée fee únna qímasee nammári márararee qídee. Ánutuna áanoo irana ínnisaa áqufuaninafa yáfee ínni aaquqímánnimaqáifaqee minakíqari sandée qinée únnaqoo anirée nammári nímirarúnnana mandaaqaídee. (ZIEendaándira aana aiqáma andeeqáa mandáikiranaki ánukamásaina raununukáani miqímasaifaqa aiqáma anaamuru Ánutufa asumu máraanínnana qáfeefaranoo. {YoArumukíranaki maqá apaurú quqáina qumbíqaani ámuaqunamu faqa áaqana faqa apaurínanoo afaasáikiani. VX%Yoohaneefa náuraa tamummaqara fasiqa ákara rúmaqoona ufamáu fínoo miqí marínau, mi-tamummaqara fasiqáfa maaqí qímasee ákara rinau.Káasau maqa maaqakiqari faiqí moó maaqí qímasee namméera qídanoo faiqí ánaasee qímannidanoo karaambáiqa ánianínna aanna afisúaqa miná aaná eendaándirana andeeqáa. 0WYÍnneeqa mandá márirana minnísee Ánutufinnai ubeekáifaqa nammári rúma nímaqaanaura miqí másaifanoo Ánutufa ínni mandáinaina minínnisee sía náruannoo. hVIYeerusaree máqusai Ánutuna aanáiqikiraqanda Annasafa faqa Kaiafasafa faqa máriqau. Mi-aukuanná Seekariana ámaaku Yoohaneefa káasau aadána maqa maaqaki márufanoo Ánutuna ufa fannoo Yoohaneena áakufufanoo fíndifinoo Yooradanna námmari áfaiqara márusaki óonuree anirée ídanoo Ánutuna ufa faiqí ánaasee qímanniminoo nídanoo qinau. U Tibeeriusafa Roomma máqannaasa firaa kiapafa (15) qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu moodáannai qiku taikásee aukuana máru kamuqoo mi-fasannái Yudeeaa máqannaasa káqikaa kiapafa qaara auqu faqáafa márinau, Poontiusafa moo áuqu Piratoofa márinau, Mi-fasannái Kariree máqannaasa káqikaa kiapafa Eeroodeefa márinau, Itureea máqannaasa faqa Tarakoonitisa máqannaasa faqa misá káqikaa kiapafa Firipina amaráfa Eeroodeena ákaqa márinau, Abireenee máqannaasa káqikaa kiapafa Risaniasafa márinau. T34Yísufa miqóo márufanoo miná írirafa faqa ámudaani faqa innooqée márufanoo Ánutufa faqa faiqí ánaasee faqa Yísunara nídi marínau.PS3Miqóoqari Yísufa narí ánaukoo faqa Nasareetee máqusai óoqu máridanoo narí ánoona ákoona ufa ámeemaanai márufanoo miná ánoofa Máriafa mi-ufáusa aundurái kai íridanoo márinau. ?Ry2Miqí qufaqa miqandá sía mi-ufána óosana íriqau. RQ1Yísufa iriséenoo qinau, óo ínneeqara sía fee íridee qinée náqimásee moosáa márianauree sía amana, qinée qeeqá qíkoona máaqaki kai márianausa máridaqa. Ínneeqara minára íriaqaana. EP0Miná ánaukoo qáfeeqa tautíqa qiqau, maaqandá qímaaku anée nánaree maaqandá mandáikamma qímaqeenanee aní ákoosandiri qímuqusímarifaqa aníara randáqa níniifaqa paqúriqa. dOA/Írammiri marufaqa miqóo márusa óo irírana fíqararafammifoo qímasee rufíaqau. N .Qaara fáasaana miqóo randáqa níniufaqa qaaramoo fáasaana amaana máqaki kéeqafi paqúriqau, mifá Yuda máqannaasa amaana ufa akoofásauqa faqa minakí máridanoo misá ufa iriséenoo quandáfi óosana óosana ufara misásaa irámmiri márinau. mMS-Randóosia sía márufaqa kafáa anirandée Yeerusaree máqusai randáraree qímasee óoru fíqau. L ,Yísuna ánaukoo moodáa faasaana fímarufanoo eenóofaqa nári áinainaki faqa niqoónausaki faqa Yísunara randée maríqau. 6Ke+Misá miqóo óoruree moómoo áfuru faiqáidaqa qoomáqa sakasée néemariqau. Qoomáqa taikáseeqa miqandá Yooseefaasa Máriasa narí aqoónausa faqa Yísunara dóo fíifoo qímasee fíndimaqee náriqa máqusai fiqau. Yísufa Yeerusaree máqusai káqi máriufanoo amaana máqaki kafáa kéeqanau. VJ%*Yísufa (12) qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée aukuana marasoofaqa miná ánaukoo Isaraee máqannaasa óosana márararee qímasee miná faqa áfiqeeqa Yeerusaree máqusai óoru fíqau. 9Ik)Óoqai Isaraee máqannaasa Isipa máqasaa mandáinainaki márufanoo Ánutufa narí qangiroo moó aqiqoofanoo Isaraee máqannaa áinnaaqareenoo Isipa máqannaa óoqa faiqi aiqáma naru taikánau. Isaraee máqannaasa minára irisée miqóoqari áukuana aukúana áinnaaqarara qoomaqa sakasáidaqa néemariqau. Áukuana áukuana Yísuna ánoofa ákoofauqa Yeerusaree máqusai óoruree áinnaaqarara qoomaqa sakasée néemariqau. TH!(Miqóo márufanoo Yísufa innooqéenoo narí nídanoo ámudaani afeekaíkufanoo Ánutuna ámiqi ámiqirafa minásaa márufanoo írirana fíqararafa márinau. Yísufa amaana máqaki márufaqa randáqau. .GU'Yooseefaasa Máriasa Yeerusaree amaana máqaki aiqáma Karaambáiqa sándufa taikásee Kariree máqa maaqai nári maqusa Nasareetee máqusai anirandée fiqau. dFA&Simeeoonafa Máriana qímamímarúfanoo Anaa námmarifa aniréenoo Yísunara Ánutunai dúfi dúfi qímasee dóo miqóoqari mi-faiqi anaqína Ánutufa asumu márirana nímianinafa ani máridanoo fee qímasee aiqáma Yeerusaree máqannaasaki akaqáusa Ánutuna asumu márirana áfeesimaríasa qímanniminoo nínau. Nasareetee kaifaa ani máriqau. AE{$Mi-faasaanná ánaasee asooqá moó miná áuqu Anaa námmarifa Yakooboona ámaaku Aseerana átikiqari kambíqarana Fanueerána áraamuna márinau. Mifá mánaaqasaaqari faiqí marasée dínni taikásee dínni ani qaaraqánda marasée aukuana márinoo miná áfaaqi kuqufufanóo miqóoqari aukuana qaara faqa qaara faqa fasiqa arusée moo fásiqa qaara faqa qaara faqa moómoo aukuana adeedaana márinau. Mifá amaana máqakiqari sía ráudee finau, eendáki fáasaana minakí kai máridanoo Ánutuna amooqíra ufa qímamidanoo áarara máridanoo innaaru qímarinau. D%C+"Simeeoonafa Yísuna afaaqóoqa qíra ufa qímamiseenoo quándaki miná ánoona Mariana qímaminoo qinau.Ánutufa maa-faiqi anaaqína narí kambíqaaninna ainaina uqannífiqaanifeera uqéereeqeenoo quqéenoo.Moómoo Isaraee máqannaasa miná qáfamasee níkooqaifaqa máaniki áqu fifáranoo kaifáa moómoosa miná qáfamasee fíndifíqa asumu márirana máreefaranoo.Akaqáusa miná qáfamasee níkoo qaifaqa minára áqira ufa qímasaifanoo dóo minánnai nári naunduráindaraa mandá irirana kooroo íannoo. B#aA;!Yísuna ánaukoo Simeeoona ufa iriséeqa tautíqa narí qáfee narí qáfee iqau. ?@w Mifá aní maqannaa Isaraee máqannaasa aní aréenarana nímianinafa máridanoo, qóomara foora qéenoo ánaamuru aní aaná uqannífiqaaninafa márifaqa qeeqá qífunnai qafeeqa. ??wMaqee qiní qífu fannoo maqásaaqaraasa asumu máraaninnana qáfeenoo maasá asumu máraaninnana anée aiqáma maqannaa qáfaaqeera deedaqíannana qiní qífu dóo qáfeenoo. >#=?Óo karaambáiqa maqee anée qímaqimunna ufafa ánoona kambíqeenoo maqee amaná qinée aní aináinira faiqi márunausa asooáranaki kúquanaura. t<aKéeqafufanoo Simeeoonafa aniréenoo mi-faiqína rafúsuseenoo Ánutunara asasíra ufa qínoo qinau. X;)Moo fáasaana mi-maraqunáfa Simeeoona aakápoofanoo amaana máqaki kéeqanau, mi-karí kai Yooseefaasa Mariasa Yísuna rafúsu maree amaana máqaki kéeqafiqa Mooseena ufamáu fíraree qímasee kéeqaqau. H: Ánutuna náaquqara maraquna fannoo miná áakufufanoo qímaminau. Anée karaambáiqa Ánutuna ásauku mundírafa kambíqainana anée qáfamaseenana kúqinnaranoo, sía káqi kúqinnaranoo. W9'Moo náuraiqi áuqu Simeeoonafa mi-aukuanná Yeerusaree máqusai amaana máqaki aináinímarúfa máridanoo káaqa Ánutuna ufara rímarufa Isaraee máqannaa asumu máraaninnanara áfeesara márinau. d8AMáriana afaaqaí innaamuna únda taikáfufanoo Yooseefaasa Máriasa Ánutuna sándufamau fídaqa Ánutuna aandáu̱ tatúfirana sía amanaikífaqa kudi fásiqauqa tatúfirana qaara nakipuruna maramáree Yeerusaree amaana máqaki óoruree Máriana tatúfirana súqamisee mi-karí kai faiqi ánaaqi Ánutuna ámiraree qímasee óoruree kéeqaqau. 7C6Óoqai Mooseena sándufa akara maaqí qímasee qímarinau. Aiqáma ánaasee faiqi maqasée innaamuna únda táqafufaqa amaana máqai óoruraida Ánutuna aandáu̱ tatúfirana suqá ámiaqee qiqau. Aiqáma óoqa faiqi akoonaiqíuqara faqa karaambáiqa útaaqama amaqásee amaana máqaki múru ámiaqee qinau. $5ADínni taikásee dínni ani qaaramoó fáasaana áiqaróofaqa Yuda máqannaasa nári fáinanduqira óosana marasée akoonaiqí ánaaqi afaaqa áti aukú áqusee áuqu raqau. Misá Yísuna faqa miqíraree qímasee miqímasee áuqu rararée qiqau, sía káqi áuqu raqau, Máriafa káqi márukamuqoo qangiroo fannoo qímamu áuquna Yísunee qiqau. Amaana máqaki Yísuna asai néeqa aandáu̱ tatúfunaqau. 44aSipsípasaa rakísirausa anirandée fídaqa náriqa írunara faqa qáfoonara faqa qangiroo ufamáu fíqa paqúrunara faqa asasíra idi raqau. Yísuna fáinanduqú ufafa. d3AMáriafa mi-ufána iriséenoo aundurá quqáseenoo minára firaaqóo íridanoo randánau. u2cQangiroouqa mi-idína rámaseeqa innaarúnai óorufufaqa sipsípasaa rakísirausa narí qímami narí qímamiqa qiqau, dóo máree Beetareeqeemma máqusai óonuree karaambáiqa fannoo qímannimi ainainara qáfaa, qímasee sandée óonuree Yooseefaana faqa Máriana faqa faiqi ánaaqi burimakáuqa difaaniki faiqaqée marúna faqa paqúriqau, paqúrimasee Yooseefaasa Mariasa qangiroo maa-faiqínara qímannimu úfana qímannimufaqa akaqáusa mi-ufána áti írimarusa írufanoo náaquqanau. 10)Innaarúnai sandáaqaindaraa Ánutuna amooqírana ámia, maqásaaqaraasakiqari Ánutufa áidimarísaki naundurá asooárafa misáki máriani. /) Miqí qufaqa innaarúnaindaraa qangiroo moómoosa uqanna tautúmasee kooroomáfufaqa Ánutunara asasíra idi ráidaqa maaqí qiqau. .w Maaqímasee paqúriqa mifámmifoo qiaqa, burimakáu faiqéemaria maqanaki faiqi ánaaqi miná ánoofa qamunna kísaaqa anaqíranannai kukúqammeeqeenoo burimakáu nárana ámimaru difaaniki faiqáma amaqáqaifanoo ínnee óonuree qáfeefaranoo. !-; Maqee éendaki, ínni innaarúnai máreefandinnana asumu máraaninafa Ánutuna ásauku mundírafa karaambáiqa fannoo Dafidina máqusaki kambíqeenoo. w,g Sía rufíaaqa, ámiqira fasaasa ufa aiqáma maqa maaqakinaasa firaa asasira ufatia qímannimirara qumidaqa. $+AMi-eendánaki faiqí akaqáusa maqúsa dínni átinai náriqa sipsípasaa rakísida márufanoo karaambáiqa qangiroo misá máruqoo kooroomáfufanoo karaambáiqa káaqa qárafa qóomara foora misá máruqoo rupannoo ufaqá firaaqóo rufíoofanoo mi-qangiroofá qímanniminoo qinau. * )1Miqandá Beetareeqeemma máqusai óoquree faiqára máaqara randóosia faiqí ánaasee moómoo suqúfufaqa aiqámaki qumbiqáfunara burimakáu faiqée marú maqana qáfamaseenoo Máriafa narí faiqi minakí máqanau, maqaséenoo suara áruandoo qímaseenoo qamunna kísaaqa anaqíranannai kukúqammeeqeenoo burimakáu dífaaniki faiqámaqanau. Qangiroouqá sipsípasaa rakísimarusa kooroománnimiqau. !(;Miqandá óoqu Beetareeqeemma máqusai óoquroofanoo Máriafa innaamunaí fírafa kambíqoofanoo narí óoqa faiqi akoonaiqí maaqímaseenoo máqanau. l'QMáriafa Yooseefaana útaaqama amaqarafa ámuaqu uqáfaqa máridanoo Yooseefaana faqa óoqufinau. &7Yooseefaafa óoqeenaa Isaraee máqannaa karaambáiqa Dafidina áti márufa Kariree máqa maaqakiqari káqikaa maqúsa Nasareetee márufa miqóoqari Yudeeaa máqa maaqaki káqikaa máqusa Beetareeqeemma máqusai Dafidifa máriu maqusanaki áuqu máraanifeera óoqu fínau. % Aiqáma máqannaasa Aukustusana ufa iriséeqa andeeqásee náriqa nikeekú nikaakú maqúsai núqu máraaqeera súqi maríqau. t$aRoomma máqannaasa indaarú núqu mároo kari Kiriniusáfa Siria máqa maaqaki káqikaa kiapafa márinau. &# GMi-aukuanná mi-uriqarara kiapána áuqu Aukustusafa márufaqa miná ásauku ámeemaanai aiqáma ánaamuru máriqau, Aukustusafa narí ásauku ámeemaanai márusara náriqa nikeekú nikaakú maqúsaki suqúfiqa Roomma máqannaa kiapana papiqaki núqu ákararuanée qufaqa miqímmiqau. h" KPSeekariasa Eerisabeeta námmarisa faiqi ánaaqi fannoo innooqéenoo úriqarara maraquna faqaafa fíndifinau, Isaraee máqannaa nífusaa kikíqiranara deedaqídanoo kumaaráasaa káasau máqa maaqáki kai márinau.7! iMÁnutufa maasára ámuqusi marífa nífauee marífa máridanoo maasá innaarúnai márira asumu márarafa dóo súani qámannimaqéenóora foora ínoo máridanoo innaarúnaindari maasá kúqiranakiqara foora asukunakí
máriasasaa qáannoo maasá asooára aatata níku raannánara qáannoo.Qiní faiqi minára anée karaambáiqa faiqí ánaasee qímannimia, náriqa mandáinaina ikairi karaambáiqinnai máree aniráifanoo minínnísaannoo, minánnai Ánutufa innaarúnai asumu márirana nímiannoo, Seekariafa dóo mi-tamummaqara ufána taikánau.   O3 aLÓo qiní faiqi ánaaqi misá aníara firaa uriqarara Anutuna tamummáqara fasiqa fee qifáranoo.Anée karaambáiqa áfunni fídana miná aaná afisínnaranoo. s aHMifá narí qímaqoo úfanara írianauree qeeqá náaquqara moodaanaki kira ufa iriséeqa mimaú dadaaqianáuree qinau.Mifá óori runúsee Abarahaamana qímaminau, minakí mifá maasá namuqáa nísaukukinaana maréeqee paasóosiranaki quqáqisáinaqa maasá káqi márianna kamuqoo miná náaquqara andeeqara fasiqa anaasee máriannanara qímaminau.  Kw iGMifá maasá namuqáasaa ititánnimaqasee aiqáma maasára fídiaqaa ímariasa afeeka rafáaqa fúannoo. o YFMinára óoqai narí náaquqara tamummáqara fasiqauqannai maasá maa-ainainnára qímanniminau. w iEMifá ámudaanai qímasee asumu máraaninnana narí aináinira faiqi Dafidina átikiqari uqéereeqeenoo.   DIsaraee máqannaa Ánutufa aniréenoo narí faiqí ánaasee idukúnnisainara minára karaambáiqara dúfi dúfi qianáura.  CSeekariana ufa rakéemafufanoo Ánutuna náaquqara maraquna fannoo miná áakufufanoo tamummaqaséenoo ufa qinau. i MBAiqáma mi-ufána írusa mi-faiqi anaaqínara innooqáfinoo nána firaa saikee máraanno fee qímasee randáqau, karaambáiqa afeeka minakí akooqóo márifaqa qáfaidaqa. Seekariana maraquna áakufufanoo ufa qímanniminau. ~ w@Miqímáseenoo Seekariana ufa akíarafa rakéeinau. Rakéemafufanoo Ánutuna amooqíra ufa aiqámausa nífusaa qímarufaqa aiqámausa qáfamasee rufíeeqa niqoónausa qímannimufanoo miqóoqari aiqámai Yudeeaa áaqana maqa maaqaki dáraaninau.  A =Misá iriséeqa qiqau, Óo aní átiuqaki sía mi-nuqúfa máridanoo, náqimásee fee miná áuqu raanáuree qímaseeqa faiqi ánaaqi ákoona Seekariana ufa akíarana nísaukunnoo irámirufanoo Seekariafa papiqa faqa kirifi faqa ásaukunnoo qímiaqee qufaqa ámufanoo maa-faiqína áuqu Yoohaneefa máriannoo fee qímasee ákara rinau. Ákara rúmasoofaqa aiqámausa qáfamasee taútiqau.  ?   Maqasoofanóo mi-faiqífa moodáa amaana marasoofaqá misá aniréeqa Yuda máqannaasa óosana máreeqa nári fáinanduidaqa nipata aukúannee qímasee mi-faiqi anaaqína apata aukúsee narí ákoona amaránaikíraree qímasee aniusufiqau.  9:Maqasoofanóo miná maqúsanaasa faqa miná áinaina faqa iriséeqa óo Ánutufa maa-asooqána ámiqi ámiqi ínoo fee qímasee miná faqa asasíqau. } u9Máriafa narí maqúsai fufanoo Eerisabeeta námmarifa marikínoo innaamunaí óonureenoo akoonaiqí máqanau. Y -8Máriafa mi-ufána qímaseenoo qíma taikáseenoo qaarammoo qúqoona miqóo Eerisabeeta námmarina faqa márinoo quqásee narí maqúsai Nasareeteenní finau. Nammári nímimaru Yoohaneena maqóo ufafa. x  k7Abarahaamanara faqa iriséenoo ámuqusufanoo dadaaqínoo miná áiku ásauku faqa náaru náaru dadaaqíannoo. +  Q6Mifá maasá Isaraee máqannaa nikeekú nikaakú ufa qímannimuna ánoonaikammannímaqanau,Mifá narí aináinira faiqi Isaraee máqannaasa dadaaqinau.   5Mifá náararee maríasa ámiqira nárana ainaina nímuaqu mánnimaqaseenoo moómoo nárana faqaasa káqisamu fuaqéera niqiqanau. s  a4Mifá úriqaree maría karaambaiqáusa qumára múqufi quqáseenoo uréeqarausa qumáree uqéeranau.   3Narí ámudaanaiqimari asaukuna uqéeraseenoo áanooímaria fasiqa anaaseesa nári fírannaira írimariasa ráurukámasanau. p [2Maqee máriasa faqa miqóo kambíqainausa faqa náaru kambíqainausa faqa nífauarana nímiannoo. ` ;0Qinée óorudupimasee miná ufa írimarunausa márunanoo káqi qiníara írinoo,
firaa afeeka faqáa Ánutufa firaa ainaina qiníki qinára,
maaqóoqari aiqáma maqásaa fasiqa anaasee qiníara ámiqi ámiqi qifáranoo.Mifá náaquqara andeeqara áuqu faqaafa máridanoo, miná ufara rufíee maríasa nífauarana nímidanoo.  1O .Máriafa mi-ufána iriséenoo asasammáseenoo qinau,Qiní qímuqusa karaambáiqa amooqídanoo,
qiní daunduráindari Ánutunara asasídanoo innaarúnai asumu márirana qímimarifammi.  / -Karaambáiqa aní qímamu ufana irisée kúqaa fee qímasee íriannana ákiaqara mifá aní ámiqi ámiqiannoo. Máriana asasíra ufa. \ 3,Anée qiní qimándaanánoo qiní faiqi qíranandakiqari asasínoo kooripóo inoo.  }+Óo qiní karaambáiqa ánoofa úriqararafa nánaree anée qiní qíqafarara áninanee qinée óorudupirausa máridaqa. " ?*Aiqáma ánaaseekina Ánutuna firaaqóo ámiqi ámiqi íaninafa máriananoo, anée máqeenna faiqi anaaqina Ánutufa ámiqi ámiqi íaninafa máriannoo. 5 e)Eerisabeeta námmarifa Máriana ámandarana írufanoo miná áranandakinaa faiqi fannoo kásinau. Kásufanoo Ánutuna náaquqara maraquna fannoo Eerisabeetana áakufufanoo narí Máriana ámuaqu uqáikianinnanara sía írufanoo maraquna fannoo miná qímamufanoo firaaqóo Máriana qímaminoo qinau. L~ (Seekariana máaqaki kéeqafinoo Eerisabeeta námmarina ámandanau. 8} k'Máriafa miqóo káqikaaqoo márinoo únnaaqa mámmareenoo Nasareetee máqusaindari Yudeeaa máqamaaqai Seekariana maqúsai kísaaqasaa faiqanóo fífiufanoo óorureenoo | &Máriafa qangiroo ufa iriséenoo qímaminoo qinau. Qinée Ánutuna ufamáu fímarunausa máridaqa anée qíánna ainaináfa amaná qiníki kambíqaannoo, miqí qufanoo qangiroo fannoo quqásee finau. Máriafa Eerisabeeta námmarifa márunnai fu úfafa. 5{ e$Mária aneenná ati Eerisabeetanara íria asooqá faiqi máqarana sía amana márifa dóo maqee dínni taikásee dínni ani moodáa quqoona aundurái ámuaqu uqáikinoo máridanoo, minára rirímma miqínoo Ánutufa sía moodáa ainaina sía amanaikíannoo dóo aníara faqa qúnnana amanaikíannoo. z %hy K#Qangiroo fannoo iriséenoo qímaminoo qinau, Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo aní áakufinanoo Ánutuna afeeka anísaa máriannoo, minára misá mi-naaquqara faiqi anaaqínara Ánutuna ámaaku fee qifáranoo. x "Máriafa mi-qangirooná ufa iriséenoo qinau, Qinée mánaaqa uqanna máridaqa náqimásee anée qíanandee faiqi máqaanauree. fw G Mifá úriqararafaikínaqa misá minára firaaqóo úriqarara Ánutuna ámaaku fee qifáranoo. Karaambáiqa Ánutufa Yísuna maréeqeenoo miná akeekú akaakú Dafidina aanna rámasee úriqarara karaambaiqaikíannoo. Yakooboona átiuqa Isaraee máqannaasa náaru náaru misá karaambáiqaikianoo, náaru náaru sía taikáannoo miqínoo máriannoo. v !]u 5Anée ámuaqu uqáikinana akoonaiqí maqaséenana miná áuqu Yísunee qinnáranoo. t {Miqúfanoo qangiroo fannoo qímaminoo qinau, Óo Maria sía rufíaa dóo Ánutufa narí áfaarirana anísaa quqéenoo. Zs /Máriafa miná ufa iriséenoo tautínoo miná ufa ánoonara firaaqóo randánau. Fr Mi-qangiroofá Máriafa máruqoo aniréenoo ámandeenoo qinau. Asooárafa aníki máriani, karaambáiqa aní faqa kukéeqanoo máridanoo dadaaqídanoo dóo firaaqóo aní ámiqi ámiqinoo. nq WMifá mánaaqa uqanna ufa qímamiraree qímaseenoo óoqufinau. Mi-manaaqána áuqu Máriafa. Yooseefaafa karaambáiqa Dafidina áti máraanifeera útaaqama amaqáqoofanoo máru manaaqana Mariana qímamiraree qímasee óoqufinau. p yEerisabeeta námmarifa ámuaqu uqáikinoo márufanoo dínni taikásee dínni ani moodáa quqoona áiqaróofanoo Ánutufa narí qangiroo moo áuqu Kabarieerana aqiqoofanoo Kariree máqa maaqaki káqikaa maqusa Nasareetee máqusai óoqufinau. Vo 'Eerisabeeta námmarifa qinau, dóo maqee Ánutufa faiqí ánaasee nífusaa qinée kísaaqasaa marunna sía faiqi máqaunna qísaurirana taikáqiseenoo. Kabarieeráfa Yísuna máqaanínnanara kooroo ináu. n Miqóo márufanoo miná ánaaqa Eerisabeeta námmarifa ámuaqu uqáikufanoo moodáannai qísauku qúqoonasaa máaqaki kai márinau. m 'Miqóoqari Seekariafa amaana máqaki aináinirana taikásoofanoo moó fannoo miná ámaaqaki aniroofanoo Seekariafa dóo ámaaqa finau. |l sFaiqí ánaasee miná ufa akíafuna qáfamasee óo amaana máqaki Ánutuna kooroo írana moó qáfeenoo fee qiqau. yk mSeekariafa faqa qangiroo faqa Yeerusaree amaana máqaki mi-ufána narí qímami narí qímamidaqa márufaqa faiqí ánaasee maqúsai Seekarianara kísaaqasaa áfeesida marúsia qiqau nánaree kísaaqasaa amaana máaqaki máridanoo fee qímarufanoo Seekariafa amaana máqakiqari ráudeenoo qímannimirara óo raqóofanoo sía amanufanoo ásaukunnoo qímanniminau. j /Anée qiní ufa sía íriannana ákiaqara aní ufa akía fínana máriinana máa̱ qímamunna ainaináfa kooroomáfinanoo aní ufa rakéeiannoo. 'i IMi-qangiroofá miná ufa iriséenoo quandáfi qímaminoo qinau, Qinée Kabarieerasa máridaqa Ánutuna áfusaa kikí iqa márunausa máridaqa. Mifá kai qiní diqiqaifaqa maa-amiqira ufána aní faiqí asumu faiqi ánaaqi máqeemaria faasaana kambíqaannoo fee qúnana sía íriananoo. bh ?Mi-qangiroofá miqí qufanoo Seekariana áaquqoofanoo mi-qangirooná qímaminoo qinau, náqimásee mi-ainaináfa kambíqaannoo fee, Sía amana, qinée náuraiqi máridaqa, qiní qínaaqa faqa asooqá máridanoo. gg IMifá Ánutuna ufa marasée qímannimimarifa mifá maqásaa fasiqa úriqararafa afeeka Ánutuna tamummáqara fasiqa óoqai máruna Eeriaana fooqáafa afeeka máriannoo. Mifá faiqi níkausamara faiqi minnísee fúrufari maríasa quándakina nári faiqi námuara nímuqusinaqa moodáanaki kifáranoo. Ufa rukíee maríasa faqa maréeqeenoo andeeqée maríasa máriranaki quqáannoo. Miqí márifanoo mi-fasiqáfa faiqí ánaasee maréeqee karaambáiqa qúmiranaki amanaikíanno. $f CMifá Isaraee máqannaa moómoosa Ánutuna ufa minnísee káqirunna fímariasa kafáa náarameeqee náriqa karaambáiqa Ánutuna áramandunnai quqáannoo. Ke Ánutufa minára ámiqira fasiqa áuqufaqaa fee qíannoo, uáinna nammári fée afeeka námmari fée sía náannoo miná máqainnaqooqari Ánutuna náaquqara maraquna fannoo áakufi máriannoo. Ed Mi-faiqína maqasáinaqa aní faqa moómoosa asasifáranoo. +c Q Seekariafa miná qáfeenoo tautínoo rufíanau. Tatáqanoo márufanoo mi-qangiroofá Seekariana qímaminoo qinau. Seekaria sía rufíaa, Ánutufa aní innaaru qírana írinoo ani ánaaqa Eerisabeetana dadaaqínanoo aní ámaaku máqaannoo, Maqasáinana anée miná áuqu Yoohaneeneé qía. b  +a Q Seekariafa mi-nammarináki idá qumbí marufaqa faiqí ánaasee mádaanai innaaru qímarufanoo Seekariafa naríaraa amaana máqaki márifanoo mi-nammarífa qéemarú qaindana aaqá Karaambáiqa Ánutuna qangiroo moó fannoo miqóo kai kambíqafufanoo Seekariafa miqóo márufanoo qáfanau. ~p}|{{!zcyxwwvutss.sppnmmlYjihgffdd cwbaa__{^r]\[(YY;XWWUU\TSS3R]QPONNLXKJHHG)FiE"DD~BAz@@?I>I=)<;A99$76/332M1|1p/,-,++)(''m&&%Y$#"! I62P. * S  s } k~OSundía úriqararafa Yísufa ánunara iriséenoo Yuda máqannaa úriqararausa niqiqéenoo qinau. }Óoquroofanoo Roomma máqannaa sundíauqa úriqararana aináinira fasiqa káaqa áidi marú fasiqafa kúqira aurira aurímarinau. o| YYísufa mi-ufáusa aiqáma faiqí ánaasee qímannimiseenoo fíndimaqee Kapeeranaumma máqusai finau. {51Faiqí moó fannoo qiní ufa iriséenoo mimaú sía fínafa moo máqa ákoofara foo máridanoo mi-furufarira fasiqáfa aandá maqasaa máaqa usakéenoo sía faakána afeekaíkinau, nammári áufinoo mi-maqána árufanoo rafáuraki maqásaa áqufinoo firaaqóo kúrusinau. z90Mi-fasiqáfa máaqa akoona fooqáafa máridanoo, mi-fasiqáfa maqá ámiqimasee meemaqóo indufúseenoo faakána óonisaa mundúseenoo minásaa máaqa afeekaikámasee usakánau, nammári áufinoo mi-maaqána árufanoo sía kásinau, faakána ámiqimasee afeekaíkinoo márinau. Ry.Ínnee nánaree qiní Yísunara karaambáiqee karaambáiqee qídaqa qiní ufa sía írida fee, faiqí moó fannoo qinée márunannai aniréenoo qiní ufa írimarifa miná óosana maaqímminoo marida. x/bw=-Faiqí faqa saqári faqa moodáa karidaqa ámiqira fasiqa fannoo narí ámuqusakinaa ámiqira afeedíranakiqari ámiqira ufa qímannimiannoo, mandá fasiqa fannoo narí mandámuqusa afeedíranakinaana mandá ufa qímannimiannoo, faiqí narí ámuqusakimári ainainará kai ufa qídanoo. Yísufa narí ufamau fímarusara máaqa kíkiqa úsinau. ]v3,Saqári qaqama fannoo saqári óosanara koorooínana anée írinnaranoo aiqáma saqari qaqama irafínoo óosanara koorooídanoo. Anée náqi fee másee réereeroondaana sándasaaqaraana faafísa qaqama tiqínnaree sía minásaa íraannoo. Kaifáa náqi fee másee kaakúna sándasaa kamúkamuna qaqama tiqínnaree sía minásaa íraannoo. u+Ámiqira saqari fannoo sía mandá qaqama íraannoo, kafáa miná dínni mandá saqari fannoo sía ámiqira qaqama íraannoo. Kt*Anée náqimásee aneenná ákaqaafasaara maí aniráinaqa mee ani áfuki saqári árai márina maráquanaúree qídanee, aní áfuki múduka saqari akatia máridanoo anée níkaru qímarianafa aneenná áfuki náaree firaa saqari akatia márina maráquseenana andeeqásee áfu máqeenana aneenná ákaqaafasaa áfuki káqikaa saqari arai márina mara áqua. (Ínnee sía moó fannoo mandá ainaina márainaqa áquraraaqa maqásaa fasiqa ánaasee aiqámausa ínnisaimbaqaindi firaa saqari akatiara foora máridanoo.) Yísufa andeeqára oosanara saqári qaqama kíkiqa úsinau. Ss)Yísufa káqi qímannimidanoo qinau, anée nánaree aneenná ákaqaafasaa áfuki mári saqari araifa márifanee ufa qídanee. Mee aní áfuki múduka saqari akatia márinara anée sía íridanee. Gr(Ákara máqaki kéeqeemari kumaaraafa sía amana narí uqafíqee marína úraaqaráannoo, ákara maaqaki kéeqarafa taikáseenoo mi-karí narí uqafíqeemari fasiqana amanasáa máriannoo. gqG'Yísufa quandára ufa moó máaqi qímasee faiqí ánaasee qímanniminau, áfu dimbárafa sía amana aqoónnana áfu dimbárana ásaadakinoo aaná fúannoo, áfiqee fuani ínnana aiqámaqara madikakí áqufifaranoo. Jp &Ínnee faiqí ánaasee káqi nímifanoo Ánutufa ínni faqa káqi nímiannoo, mifá firaaqóo qumbiqásee rairaamásee ínni nímiannoo, ínnee faiqí ánaasee níminnandée kai máseenoo Ánutufa ínni faqa nímiannoo. Anée faiqí ánaasee nímira oosana Ánutufa qáfamasee mi-nimira oosanamaú kai ínni nímiannoo. Uo#%Ínnee niqoónausa sía níqurara ufa nímiaqa miqífanoo Ánutufa ínni faqa sía niquraraannoo, ínneeqa niqoónausa kaukaata sía qímannímaqaaqa miqífanoo Ánutufa ínniara faqa sía kaukaata qíannoo, ínnee ínneeqa niqoónausa ínni mandáikamma nímaqee maríana minnísaifanoo Ánutufa ínnindi faqa minnísaannoo. En$Ínni níkoofa aiqámausara ámuqusi marifanoo nífauaidanoo ínnee faqa miqí kai íqa faiqí ánaaseera nímuqusinaqa nífauaaqa. Yísufa nímuqusiranara faqa áfaariranara faqa qinau. ^m5#Ínnee sía misá naanna raaqa, ínneeqa namuqáara nímuqusi marinaqa misá ámiqimmannímaqaaqa úfaasu ainainara innaaru qímariasa nimiséeqa sía miná ákiaqara nífu máqaaqa ínnee miqídaqa firaa uriqarara Ánutuna faiqi námu márifaranoo miná ákiaqara firaa qumiasana Ánutufa ínni nímaqaannoo. Ánutufa miqí marífa mandá oosana máree maríasa faqa minára auní maríasa faqa ámiqi ámiqimmánnimaqee marífa máridanoo, ínnee miná aanna raaqa. ly"Aní ámimariasa kai aináina níminanoo Ánutufa miná ákiaqara sía aní ámiannoo, anée miqínana sía manda óosana máree maríasa úrinnaaqa réennaranoo misá kásooqaqee miná ákiaqara miná amana kai qímiaqee qímasee níminnaranoo. _k7!Aní ámiqi ámiqi ímariasara kai ámiqi ámiqinanoo Ánutufa miná ákiaqara sía aní ámiannoo, mandá óosana máree maríasa naanna réemariananoo misá miqí kai ídaqa naríara naríara ámiqi ámiqidaqa. jy Faiqí ánaasee aníara áidimariasara kai nídinanoo nánaree fífau Ánutunara miná ákiaqara qiní qímiannoo fee, sía aní ámiannoo mandá óosana máree maríasa naanna réemariananoo misá miqímmidaqa naríara naríara nídidanoo. fiEAnée nána óosanaree áididanoo fee faiqí ánaasee aní ámifaree, anée ámiqira oosana kai qímiaqee qímariananoo. Dóo anée náaree misá aní ámira áidira óosana kai faiqí ánaasee maqee maqee káqi nímia. !h;Faiqí moó fannoo nána ainainaree aní irámirinana anée miná ámia, moó fannoo aní aináina úmmuaramámáree fínana sía kafáa óonu máraa. g+Moó fannoo aní aapaasa árinana dínni faqa quandásainanoo áruani, faiqí moó fannoo aní sakéta máree fínana siúta faqa miná ámia, f3Ínni níquraree maríasa misá nimooqíra ufa qímannimiaqa ínni mandáikamma nímaqee maríasara Ánutufa idaaqamánísaanifeera innaaru qiaqa. GeÍnnee qiní ufa írimariasa qímannimidaqa ínnee ínneeqa namuqáara nímuqusi márinaqa misára ruaqa, ínniara níkooqee maríasa ámiqimmasee misára ámiqi ámiqimmannímaqaaqa. Yd+Faiqí ánaasee aiqámausa ínni ámiqi ámiqira ufa qímannimi maríasa faqa nimooqí máriasa faqa ínni aupúrarana firaaná Ánutufa nímiannoo óoqai maasá qikeekú qikaakú únnaqira tamummáqara fasiqauqara miqí kai ídaqa nimooqímarufanoo Ánutufa aupúrarana níminau. Yísufa ínneeqa namuqáara nímuqusinaqa ruaqa. ~cuÍnnee maqee nímuaqu ímariasa ínni aupúrarafa firaafá máriannoo, ínni aandaroo náruannoo, ínnee maqee naanaidara qímariasa ínni aupúrarafa firaafá máriannoo, ínnee nóori runírafa faqa qikífáafau qírafa faqa máriannoo. bÍnnee maqee qumíasana faqaasa máriasa ínni aupúrarafa firaafá máriannoo, ínnee adíafaaira márirafa dóo áiqaráannoo. gaGMisá miqímmannímiqáifaqa ínnee minára asasammáseeqa idí ráidaqa nasuríaqa, miná ákiaqara innaarúnai firaa qumiasana ínnindi afeedíranaki máridanoommi, maasá qikeekú qikaakú óoqai máru tamummaqara fasiqara mi-manda oosanná nímiiusa maqee faqa miqí kai íqa ínni faqa nímifaranoo. Yísufa nóori runíra oosanara qinau. d`AFaiqí akaqáusa faiqí nímaaku uqanna qinísaara ínniara fídiaqaa íqa nifeeqéeqa aasaandaana úfa faqa óosana óosana mandá ufauqa faqa ínni qíma nímifanoo Ánutufa firaa asasirana ínni nímiannoommi. {_oÍnnee maqeé aandaroo nárí marísa Ánutufa asasírana ínni nímidanoo Ánutufa ínni nímuaquirana nímiannoommi. Ínnee maqee ikíráqee maríasa Ánutufa firaa asasírana nímidanoo, Ánutufa naanaidara qírana ínni nímiannoo. >^uYísufa narí faiqi námu níndafamásee qímanniminoo qinau. Ínnee kudimáriasa Ánutufa firaa asasirana ínni nímidanoo Ánutuna innaarúna ququsa ínnindi máridanoommi. `]9Ánutuna afeeka fannoo Yísuna afaaqaindari fídanoo faiqí ánaasee andeeqánnísee márufaqa aiqámausa nísaukunnai Yísuna afaaqa áuqamasoofanoo aurírafa taikánau. Yísufa asasírana óosana uqannífiqanau. P\Yísuna ufa íriananoo aurírafa taikáanifee qímasee Yudeeaa máqa maaqaindari faqa Yeerusaree máqusaindari faqa Tiree máqusaindari faqa Sidoona máqusaindari faqa moómoosa anirée usufufanoo Yísufa ufa qímannimidanoo aurírana taikánnisee marínau. Fáafasaaqa naundurái márusauqa aniroofanoo áfaqa níseemarinau. U[#Yísufa misá nífiqa quqáseenoo niqiqára fásiqauqee qímaseenoo miná ufa írimarusa moómoosa faqa ámuaqu námusaaqari qumuréenoo afaása̱i márufaqa faiqí ánaasee moómoosa ani máriqau. Z Keerioota máqusaindaraafa kásooqaqee Yísuna uqeeqáaninafa faqa máriqau. Faiqí ánaasee moómoosa Yísuna áfaqee fiqau. @YyMataioofa faqa Toomasifa faqa moó Yameesafa Arafaiusana ámaaku faqa Simoona amaráfa káaqa nári kaamánnara rímarufa faqa Yudasina amaráfa Yameesana ámaaku faqa moo Yúdasifa X7Misá núqu moo Símoonafa moo áuqu Peetooroofa faqa miná ákaqa Andurufa faqa Yameesafa faqa Yoohaneefa faqa Firipifa faqa Baratooroomeeufa faqa, )WK Iqáqoofanoo misáki rusandeesámumasee (12) qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée fasiqa nífiqaseenoo misá núqu niqiqára fasiqauqee qinau. V{ Mi-fasannái Yísufa innaaru qírara ámuaqu námusa óoruree mi-eendánaki innaaru sáika ímarufanoo iqáqanau. ^U5 Ámiqufanoo farisai amaana ufa qímarusa faqa Mooseena sándufa írimarusa faqa firaaqóo áanoo qímasee Yísuna unéemaana qímasee áriranara randáqau. Yísufa qíkunni ooqu qaara marasée fasiqa nífiqanau. PT Miqí qímasee Yísufa aiqámausa nífuki nífuki ídanoo mi-fasiqána ásauku káraaduqarana qímaminoo qinau, anée aneenná ásauku úqua qufanoo mi-fasiqáfa miqúfanoo miná ásauku ámiqinau. [S/ Kikíqa máfufanoo Yísufa misá qímanniminau, qinée moodáa ainainara ínni irámmirianaura, ínnisaimbaqa sándufa Sariríqa amaanara náqi fee qídanoo, maasára faiqí dadaaqiaqée qídanoo fee faiqí kurídiaqee qídanoo fee, maasá faiqí máriaqeera asumu mara nímaqaanauree faiqí sía máriaqeera náru taikánnimaqaanauree. BR}Yísufa misá naundurákinaa mandá irirana iriséenoo mi-asauku karaaduqarána áaramaseenoo qinau, anée fíndifi maí anirée aiqámausa nífusaa kikíqia qufanoo miqímminau. )QKMooseena sándufasaa rakísirausa faqa Farisai ámaana ufa qímariasa faqa misá faqa máridaqa Yísuna árirara aiquqí maríqau, mi-fasiqána ásauku káraaduqarana andeeqásainaqa Mooseena sándufa rukíasee saikídanoo fee qímasee unéemaana qímasee miná rumbárara qímarufanoo. ~PuMoo kári Isaraee máqannaasa Sariríqa amaanasáa faasaana moo máqusai amaana máqaki kéeqafi Ánutuna ufa qímannimi márufanoo faiqí moo ásauku uqannai ásauku káraaduqarafa faiqí ánaasee faqa máridanoo Yísuna ufa írimarinau. ,OQYísufa misá qímanniminoo qinau, qinée faiqí nímaaku uqanna amaana fáasaana faqa miná sándufáuqa faqa miná úriqararausa máridaqa. Qinée qeeqá faiqi námuara sakuma ruqóosa naaqée qíana amaná misá neefáranoo. Yísufa ásauku pipisaaqá usirana amaanasaa andeeqóo ufafa. @NyFarisai ámaana ufa írimarusa máridaqa níqafeeqa níqidaqa qímannimiqau, ínnee nánaree Mooseena sándufa rukíaidee maasá amaana Sariríqasaa aináinidee qufanoo Yísufa qímanniminoo qinau. Ínnee sía fee karaambáiqa Dafidina óosana íridee mifá áararoofanoo Mooseena sándufa rukíasee Ánutuna náaquqara amaana máqaki kéeqafinoo Ánutuna ámaqee máru féemuna mara námaseenoo narí faiqi námufaqa akaqána máree múqu níminau, Mooseena sándufaki mi-feemúnara káqiqeesa sía naaqée qídanoo aanáiqikirausa kai naaqée qu feemufa márinau. MML Moo kári Yuda máqannaasa Sariríqa amaanasáa Yísufa narí faiqi námufaqa maqúsamau nídanoo sakuma úmmaqiranaki fímarufaqa miná faiqi námu sakuma ruqóosasee rafárisaidaqa néemariqau. ZK-'Faiqí náuraa uainna nammari námasee sía amana fúka uainna nammari náannoo. (Yísufa faiqí ánaaseera Mooseena sándufa óoqeenaa uainnara foora miná akoofása máriafaqa qiní ufa fúka uainnara foora márifaqa níkooqeefáranoo.) Óoqeenaana adíafaairafa úriqaranoo máridanoo fúka adiafaairafa óorudupinoo máridanoo.@J{&Fúka nammari fúka taquki adíainanoo amanaikíannoo. =Is%(Yísufa maqásaa máru aukuana misá uáinna nammari tatisée aandáu̱ apatannai áuqira taquki adíasee kísaaqasaa maqáki quqásoofanoo márinau. Marikínoo ámiqinoo márufaqa miná mara máree maqee maqee néemariqau. Uáinna nammari misá maqee maqee née marú nammarifa márinau. Mifá aandáu̱ apatannai áuqira taquara qufaqa, maasá qeeqá ufakíqari táqu uqannee qídaqa.) Yísufa minára iriséenoo quandára ufa moó qímanniminau, faiqí fúka nammari sía amana náuraa taquki adíaannoo, rukámufinanoo aiqáma nammari rairaa íandoora. H$Yísufa moo qúandara ufa qímanniminau, faiqí náuraa siuta akunírara sía amana fúka qamunnasaaqaraa ati anaqísee minásaa akunúannoo miqínanoo náuraa qamunna faqa fúka qamunna faqa mandáikiandoora, miná náuraa qamunna máridanoo minnísaa. (Náuraa qamunnara Yísufa Mooseena sándufara miná kíkiqa ususée qímanniminau. Fúka qamunnara narí fúka ufara qinau.) bG=#Misá mi-anaaseená afaaqi qiní rumbámaree múnu darusáifaqa mi-karí kúqaa nímuqusa mandáikinaqa nárana minnísee náarara innaaru qifáranoo. (Yísufa narí kúquaninnanara mánaaqa amundárana afaaqi kíkiqa úsinau. Yísufa narí kúqinanoo miná faiqi námu nímuqusa mandáikinaqa náarara máridaqa innaaru qifáranoo fee qinau.) VF%"Yísufa iriséenoo qímanniminau, mánaaqa amundára qoomaqaki suqímaria fasiqa anaaseesara náarara máriaqee qífaqa sía aní ufa írifaranoo amundára fasiqa márinara qoomáqa sakasée neefáranoo. ?Ew!Akaqáusa Yísuna qímamiqa qiqau, Yoohaneefa nammári nímimaruna ufa írimariasa moómoo kari nárana máridanoo miná minnísee náarara innaaru qídaqa, Farisai ámaana ufa qímariasa misá ufa írimariasa faqa miqídaqa aní ufa írimariasa sía uqanna miqídaqa, nárana nammári náida máridaqa. GD Qinée sía ámiqimaria fasiqa ánaaseesara náriqa mandáinaina minnísee Ánutufinnai ubeekaaqéera qumu máridaqa, ínnee mandá fasiqa ánaasee fee qímasee nífaqee maríasa misára kai Ánutufinnai ubeekaaqéera náarararee qímasee qinée qúmuafanausa máridaqa. Náararee marú innaaruqíra oosanara iraqau. C+Yísufa miná iriséenoo qímanniminoo qinau, ámiqimaria fasiqa anaaseesa sía tutáqafinnai fídaqa, aurímariasa kai tutáqafinnai fídaqa. B1Néemarufanoo Farisai amaana ufa qímarusa faqa nári niqoónausa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Yísuna faiqi námu níqiqa qiqau, ínnee nánaree úmmuara takisa munnimma máree maríasa faqa mandá óosana máree maríasa faqa nárana nammári náidee, nisaurúaqa. |AqMoo kári Reefifa Yísuna nárana suúqamiraree qímaseenoo Yísuna faqa narí aqoónausa takísa munnimma máree marúsa faqa faiqí ánaasee akaqáusa faqa náaramasoofaqa miná máaqaki aniréeqa firaa qoomaqa sakasée née máriqau. D@Miqóoqari Yísufa ráudamaki moosáa fídanoo Roomma máqannaa kiapana takísa munnimma máree marú kuskusáfa miná áuqu Reefina amaráfa narí oopísaki márufanoo Yísufa miná qáfamaseenoo qímaminoo qinau, anirée qiní faqa fúa qufanoo Reefifa fíndifinoo aiqáma ainaina minníseenoo miná faqa finau. ?T>!Aiqámausa minakí márusa miná qáfamasee firaaqóo tautíqa maaqí qímasee Ánutuna asasiqau, maqee fáasaana maasá maa-fasiqána qáfaunanoo nifaaqa qumooqukínoo. Yísufa Reefina áfiqanau. =9Miqí qufanoo mi-fasiqáfa fíndifinoo aiqámausa nífusaa narí faiqée marú qaarina máreenoo Ánutunara dúfi dúfi qímammareenoo ámaaqa finau. \<1Qinée maa-fasiqánara aní mandaínaina numoo minnáisaidee qúnnana ínnee qiníara sía amanaikíaanoo fee qídee qinée faiqí nímaaku maa-maqánasaa máridaqa faiqí áaqarana akiaqara minínnisara afeeka faqaasa márunausa márinara maa-firaa afeeka ainainannái kooroománnimaqáanaura qinée maa-fasiqánara aneenná qaindásaaqari fíndifinana mi-qaindána máree ámaaqa fúa qíananoo miqínaqa qiní mandáinaina numoo minnáisara afeeka qáfeefara. Miqí qímannimiseenoo quándaki mi-aiku asauku kuqirána qímaminoo qinau. Dóo fíndifi aneenná qaarí máreenana ámaaqa fúa. ;:!Yísufa misá naunduráindaraa ufa iriséenoo qímanniminoo qinau, ínnee náqi fee qifaqee mi-mandirirána ínneeqa naunduráki íridee. C9Miqí qufaqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Farisai amaana ufa qímarusa faqa náriqa naunduráindari kai qídaqa qiqau, maa-fifau fasiqáfa únnaqi másaidanoo narí ufannoo Ánutuna ámaaqa máqaidanoo faiqí sía amana mooná mandáinaina numoo taikárana amana máridanoo Ánutufa kai amaná miqíannoo. <8qYísufa misá írirana narísaa firaaqóo mundúnara iriséenoo mi-pipisaaqa qusira fasiqána qímaminoo qinau, qiní qíqoondi aní mandáinaina numoo dóo minnáisaidaqa. E7Yísufa máaqaki qímannimí marúfaqa faiqí ánaasee akaqáusa nári niqoónnana áiku ásauku pipisaaqá qusírana qaindúsu maree anirée máaqaki kéeqafi Yísuna aaqá quqáraree qímasee qáfoofanoo faiqí ánaasee moómoosa ititáfufaqa sía amanaikíqa, quándaki naammaráaqa akarámafufaqa namúdi rainásee mi-fasiqána narí qaindásaa quqásee sánda quiqa quiqa ufanoo máaqaki faiqí ánaasee qámbaana Yísuna aaqá quqáqau. 6V5%Moo fáasaana Yísuna moo máaqaki máridanoo faiqí ánaasee Ánutunara naamúaqida márufanoo Farisai ámaana ufa qímarusa faqa Mooseena sándufasaa rakísirausa faqa mi-maqánaki óoqu marifíqa írimariqau, Kariree máqa maaqakiqari faqa Yudeeaa máqa maaqakiqari faqa Yeerusaree máqusaindari faqa moómoosa ani máridaqa íri maríqau. Aurírana taikara afeeka karaambaiqa Ánutufinnaindari Yísunasaa márufanoo aurúsa andeeqánnimaqee marínau. -4SYísufa moodáakari moodáakari faiqí sía máruqoo óonureenoo Ánutunara kísaaqasaa innaaru qímarinau. Yísufa áiku ásauku pipisaaqá úsirana andeeqánau. K3Minára Yísuna afeeka áufakiana sía taikánau, firaaqóo fífainufaqa faiqí ánaasee moómoosa suqú maree Yísufunnai aniréeqa miná ufa írufanoo misá aurírafa taikáanifeera ániqau. ?2wYísufa mi-fasiqána amambainá qímaseenoo qinau, anée sía maa-ainainnára moóna qímamia andeeqásee amaana máqaki aanáiqikirana aaqá óonu ráinanoo mifá aní afaaqa aiququmáseenoo aníara ánukanoo máriaanoo qíannoo, miqí qínana anée károora nárimarisa taikárausa aandáu̱ tatúfirana Mooseena sándufamau fídana Ánutuna suqámia, miqímasainaqa aiqámausa aní ánukarana qáfamasee sía aníara eeraírifaranoo. J1  Yísufa iriséenoo narí ásauku uqéerasee minásaa mundúseenoo qinau, Eeóo qiní írirafa aní dadaaqíraree qídaqa, dóo rukáfinana mária qufanoo aaqee kái miná károora rukáfinau. y0k Moo kári Yísufa moo máqusai márufanoo károora aiqáma afaaqai árimaru fasiqafa moó fannoo aniréenoo maqásaa áqufinoo irámmirinoo qinau, óo maa-fasiqa aní áidirafa qínana amaná anée qiní karoora rukáqimaqeennaranoo. Q/ Miqóoqari misá náriqa kanúqa rarisámeeqee áfainni quqásee náriqa noodáanna saika máree marúna aiqáma ainaina minnísee Yísuna faqa fiqau. Yísufa károora árimaru fasiqana andeeqánau. X.) Náaquqoofanoo Yísufa Simoona qímaminau, anée sía rufíaa maaqóoqari anée sía noodáanna réemarinnaranoo anée faiqí ánaasee kai Ánutuna quqúsaki pateeuqákiara foora mara quqée márinnaranoo. B-} Yoohaneefa faqa Yameesafa faqa miqandá Seebeedeena ámaakuqara miqandá Simoona dadaaqídaqa noodáanna réemaruqanda máridaqa noodáanna moómoo rámasoona qáfoofanoo náaquqanau. R,Simoona moo áuqu Peetooroofa miná qáfamasee Yísunara rufíeenoo miná óorinni aqoori sáunarafinoo qinau, óo karaambáiqa sía qiní faqa mária qinée mandáinaina máree marúnausa máridaqa. H+ Miqúfaqa misá qáfeeqa moo kánuqaki márusara nísauku áqufaqa misá anirée dadaaqíqa noodáanna maréeqee kanúqaki umbíqasoofanoo kanúqaqara faqa nammáriki ukúqnaaqaa ímariqau. *Misá náriqa pateeuqá nammáriki rámasoofanoo noodáanna moómoo mi-pateeuqánaki umbíqafinoo pateeuqá rakéekaa inau. O)Miqí qufanoo Simoonafa qinoo akasáa maasá úriqararafa, maasá maqee éendaki nammáriki patee moómoo kari rámasee sía uqanna moodáa noodáanna máreeqa anée qíannanara kaifáa raanáura. ()Ufa qímannimi taikáseenoo Yísufa Simoona qímaminoo qinau, kanúqa máree farúmmaki óonuree pateeuqá rámasee noodáanna umbaqía. P'Noodáanna réemaru fasiqaqanda náriqa noodáanna réemaru kanúqaqanda máfi nammári áfainni quqásee náriqa pateeuqá máreeqa moosáa óonu máridaqa akuní maríqau, Yísufa faiqí ánaasee moómoosa níqafaidanoo kanúqa qáfamaseenoo Simoonaindiki akarámafinoo qímamufaqa káqi kaaqóo afeeqóofanoo nammári ámuaqusaa óonuroofanoo Yísufa minakí óoqumarifinoo faiqí ánaasee aiqámausa miná óorinni ani usufufanoo naamúa qímarinau. &I% Moo kári Yísufa Keeneesareeta fárumma áfainni kikíqinoo máridanoo Ánutuna ufa qímannimi marúfaqa faiqí ánaasee moómoosa anirée írirara narí futeeqée narí futeeqée ímariqau, $,Miqí qímaseenoo mifá Yudeeaa máqa maaqai óoqureenoo aiqáma máqusakiaqa fífainidanoo Ánutuna quqúsara qímannimi marínau.-#S+Qinée Ánutuna innaarúna ququsakinaa fasaasa ufa sía maaqóo kai qímannimirara, Ánutufa qiníara aiqámai qímannímiannee qímasee diqiqámaqoosa máridaqa. 8"i*Mi-eendánaki Yísufa faiqée iqáqoofanoo kanánaana mi-maqusánakiqari fíndimaqee faiqí sía márunnai Ánutu finnái innaaru qírara finau, faiqí ánaasee fíndifi minára yái fee fínoo fee qímasee randámaree óonu paqúrimasee sía moosáa fúannee qufanoo Yísufa qímanniminoo qinau. 4!a)Áfaannauqa faqa niqiqée márufaqa moómoosa naunduráindari ráudamaki fáaqana faqa sandáidaqa qiqau, anée Ánutuna ámaaku máriananoo fee qufanoo Yísufa miqóoqari qáoo qínoo sía ufa qiaqée qinau, mi-afaannáusa Yísuna Ánutuna ásauku mundírafa márunara írimarusa márunara, minára mifá misá nimambainá qinau, ínnee ufaséeqa qufaqa misá sandámafiqau. Yísufa Yudeeaa máqa maaqai qímanniminoo ninau. f E(Súani afu kéeqoofanoo asooáa asooáa ímarufaqa mi-maqusánaasa náriqa níqoondiuqa auríra fasiqa anaaseeuqa máraida mínisee márufanoo Yísufa ásauku aiqámausa nifaaqaí quqásoofanoo aurírafa taikánau. $A'Mifá iriséenoo miná qaarí aaqá óonureenoo mi-auriránara qáoo qufanoo taikóofanoo mi-anaaseefá aaqee fíndifinoo nárana deedaqamásee níminau. &Yísufa amaana máqakiqari ráudamaki Simoona máaqaki kéeqanau. (Simoonafa Yísuna ufa írira fasiqa miná faqa nímarufa márinau.) Simoona miná áiraamaku ánaasee aurí marufanoo afaaqa firaaqóo idídímarufaqa minára Yísuna qímamiqau. y%Miqóoqari mi-ufána múnuqi míniqi ufanóo aiqámai dáraaninau. Yísufa óosana óosana aurirana andeeqánnisanau. {$Aiqámausa miná qáfeeqa tautúmasee narí qímami narí qímami qíqa qiqau, maa-fasiqána ufa nána ufa fee máridanoo narí Ánutufara foora afeekufannái káasau afaanna qímannimifaqa eedóo kai qímasee ráudee sandáafanoo náaquqaidanoo. wg#Yísufa iriséenoo amambainá qímaseenoo qinau, anée ufaséenana mi-fasiqána aundurákiqari ráudamaki sée fua, miqí qufanoo mi-afaannáfa aiqámausa nífusaa mi-fasiqána maqásaa máfi áqusee sandéenoo sía aupúrarana áminau. M"Óo Yísufa Nasareetee máqusanaafa anée nánaree maasá soodáa qídanee, maasá daru taikáraree ánidanee qinée aníara íridaqa anée Ánutuna náaquqara ufa máree márianafa máriananoo. #?!Qímannimi marúfanoo mi-amaana maqánaki faiqí moo káasau afaanna aunduráki márufa Yísuna ufa irisée firaa kari fáaqa rúmasee qímaminoo qinau.  Miná ufa írimariasa miná ufara náaquqanau, mifá narí Ánutufara foora máridanoo qímannimufaqa dóo tautíqa minára nídinau. !Yísufa Kariree máqa maaqaki Kapeeranauma máqusai óoqureenoo Sariríqasaa amaana máqaki faiqí ánaasee Ánutunara naamúaqinau. ^5Misá Nasareetee máqusai amaana máqaki márusa mi-ufána iriséeqa áanoomasee Yísuna rarisámammaree Nasareetee máru áaqanasaa áfiqeeqa rarisaqá óoruree ámeemai áquaneerufanoo kúquani fee qímasoofanoo Yísufa misá qámbaana káqi fíqareenoo narí saikái finau. Kapeeranaumma máqusai faiqí aundurákinaa áfaanna aqiqanau. GÁnutuna tamummáqara fasiqa Eerisaafa máru aukuana narí máqannaasa Isaraee máqa maaqaki károora nárí márusa moómoo máriqau, Eerisaafa sía misá károora taíkannisanau, ánaamurua Siria máqusanaasa úriqararana áuqu Naamana miná károora kai taíka̱maqánau. Ínnee qiníara sía tamummáqara fasiqa fee qímariafanoo qiníara níkooqee máriafanoo qinée faqa miqí kai íqa qeeqá maqúsanaasa ínni sía amana dadaaqianáura. b=Mi-aukuanná Isaraee máqannaa adeedaana ánaasee moómoo márufanoo sía misá dadaaqinau Sidoona máqa maaqaki Sareefata máqusaki máru ánaamuru adeedaana anaaseená kai Ánutufa Eeriaana aqiqoofanoo dadaaqinau, eCÍnnee qiní ufa íriaqa óoqai Eeriaafa máru aukuana qaaramoo áukuana faqa (6) qísauku dínni taikásee dínni ani moodáa marasée quqoona faqa aakú sía uqanna rufanoo aandaroo firaafá aiqámai nárí márinau, xiQinée minára maaqí qímasee ínni qímannimidaqa, Ánutuna tamummáqara fasiqauqa sía moó fannoo narí maqúsanaasa nífusaa úriqarara fasiqa máriannoo moo máqusanaasa minára úriqarara fasiqa fee qímasee miná ufa írifaranoo. )KYísufa irisée qímanniminoo qinau, ínnee óoqeenáasa naamúaqira ufa qímaqimiqa maaqí qifáranoo oó tutáqafa anée aneenná aurírana aneenná marasínnanai kai aneenná aurírana taikáa kafáa qiníara maaqí qifáranoo anée Kapeeranaumma máqusai óosana óosana ainaina faiqí sía amanaikí marí ainaina áuqaananara maasá íridaqa maqee aneenná maqúsaki maasá qífusaa mi-ainainná áuqaa. &EMisá miná adíafaaira ufausa iriséeqa tautúmasee narí qímami narí qímami qiqau, maafá Yooseefaana ámaaku kai máridanoo fee qímasee níkooqanau. EYísufa maqee ásaana rúmasee qímannimi ufanasáaqaraana qímanniminoo qinau, maa-ufána ákarakinaana ásaana rúmasee qímannimímarúna miná ánoona dóo maqee uqanna kambíqeenoo. yYísufa mi-ufána ásaana rúmasee papiqa qaara aikannóo kukúqamasee rakísi marú fasiqana amiséenoo ufa qímannimirara qímasee óoqu marínau, mi-amaana maqánaki Nasareetee máqusai márusa aiqámausa nífu Yísuna kai tatáqa fiqau.  /Karaambáiqa maraquna fannoo qiní dáakinoo máridanoo,
mifá kudi fasiqauqa ámiqira fasaasa ufa qímannimiannee qímasee ásauku qinísaa mundínau,
rumbáqa maríasa idukúaki fuaqéera qiní diqiqanau,
nífu dimbárausa faqa nífu maqannísaaneera faqa qiní diqiqanau,
moo máqannaasa ani mara moó maqannaasa aupurarana nímimariana minakínaana idukúaneera faqa qiní diqiqanau,
karaambáiqa narí máqannaasa mandáinainakinaasa máraaninna aukuanara qímannimirara qiní diqiqaifaqa ani máridaqa.  5Yísufa Kariree máqa maaqaki níniufanoo Nasareetee máqusai narí ánaaqisaa máriu maqusanaki óonureenoo Isaraee máqannaasa amaana Sariríqasaa narí óosana maraséenoo amaana máqaki kéeqanau. Kéeqafinoo Ánutuna ufa ásaanariraree qímaseenoo fíndifufaqa misá Ánutuna tamummáqara fasiqa Eesaiaana náuraa ákara ámifanoo airíseenoo maa-ufána paqúrimasee ásaanarinau. (Óoqai misá papiqa ákara rúmasee qaara aikasáa kukúqa máqoona Yísufa dúku dukumásee minaki maa-ufána paqúrimasee ásaana rinau.)  @yYísufa misá amaana máqakiaqa maqúsa maqúsa fíqu fíqu inoo nídanoo qímannimímarúfaqa aiqámausa miná amooqí maríqau. Nasareetee amaana máqaki amaana ufa qímanniminau. Z-Yísufa Kariree máqa maaqai kafáa aniroofanoo Ánutuna náaquqara maraquna fannoo miná faqa afeekaikámasee máridanoo dadaaqunara, miná áufakiana fannoo Kariree máqa maaqaki aiqámai dáraaninau. 7g Áfaannauqa firaafá aiqáma káridanoo Yísuna ákari maqaséenoo, Yísuna máfi quqáseenoo minnáiseenoo dóo finau. Yísufa Ánutuna ufa qímannimirana óosana áranau. y Yísufa qáfeenoo iriséenoo áfaannauqa firaaná qímaminoo qinau, Ánutuna ákarakinaa ufa fannoo minára maaqí qídanoo anée sía karaambáiqa aneenná Ánutuna amanamásee qáfaannee qídanoo. Minára irisée sía maaqóoqari áqufuanaura.   Kafáa moo ákaraki maaqí qídanoo misá nári nísaukunnoo qumáraifana sía óonisaa anée áiku rupáurinanoo áidafuannoo. } Ánutuna ákarakinaa ufa fannoo minára maaqí qídanoo Ánutufa narí qangiroouqa niqiqáinaqa anísaa rakísifaranoo. *M Miqí qufanoo áfaannauqa firaafá kafáa Yísuna qumáreeqeenoo Yeerusaree firaa amaana máqa ataufakai faakána kísaaqa atisaa quqáseenoo qímaminoo qinau, anée Ánutuna ámaaku máridana maaqóoqari rafúsaki meemái maqásaa áqufua sía miná ámaaku máridana sía áqufua. jMYísufa miná ufa iriséenoo kaifáa qímaminoo qinau, Ánutuna ákarakinaa ufa maaqí qídanoo, anée karaambáiqa aneenná Ánutuna kai amooqímasee miná aináina kaimmamaqaa. Minára irisée sía aní ufamáu fuanáura. 9Anée qiní dóorinni aqoori sáunarafi deendeénamafi qiní Ánutusara foora qimooqínaqa maa-aiqama adiafaa ira qumiasaná aiqáma aní ámianaura. :mMaa-aiqama afeeka ainainá faqáasa maqásaa faqa misá firaa qumiasana faqa Ánutufa qiní qimiqaifanoo qiníndi máridanoo, qeeqá kai irisée moo fásiqa amaná ámianaura. B~}Miqí qufanoo áfaannauqa firaafa Yísuna uqéeraseenoo maa-maqa maaqánasaaqaraana aiqáma karaambáiqauqa faqa misá quqúsakinaasa faqa dauní uqafíqaseenoo qímaminoo qinau. }Yísufa iriséenoo qímaminau, Ánutuna ákarakinaa ufa maaqí qínoo máridanoo faiqí sía nárana kai námasee amana máriannoo. Ánutuna ufamáu fímariafa mifá kai náranara foora máridanoo, qinée sía aní ufamau fíqa óoniara qíananoo féemu kiannoo. L|Firaaqóo áararoofanoo áfaannauqa firaafá miná qáfamásee Yísuna qímaminoo qinau. Anée kúqaa Ánutuna ámaaku máridana mee aaqá marí oonísara qínaqa féemu kámmafinana náa. {9Qaara fasiqa níku nísauku taikásee faasaana mi-karí Yísufa nárana sía nanau, mi-moomoo faasaanafa áiqaróofanoo Yísuna firaaqóo áararanau. z Yoohaneefa Yísuna nammáriki túpamasoofanoo fíndifufanoo Ánutuna andeeqára náaquqara maraquna Yísunaki qumbíqafufanoo mi-maraqunáfa Yísuna rarisámeeqeenoo káasau aadana maqa maaqaki quqásoofanoo miqóo áfaannauqa firaafá qaara fasiqa níku nísauku taikásee faasaana Yísunara mandáinainaki áaqaranaki fúanifee qímaseenoo maará maqaséenoo amanamásee qáfoosianoo. }:~~|zyxx{v uuzt#sTrqqommdkjihgfeecba`_]\[[YXEW|TTSnRQPPMO}N>M1KK II HjFEADCqB{A@$>>n<;:98776 4A3u220#/S/B-W,++*"*(W(F%$##&"! XuiJmx51j(t}O   r:Q| Ínnee maa-ainainnára faqa íriaqa ínnee maqee máriasakiqari akaqáusa sía kúqirai káqimarifanoo Ánutuna innaarúnaindaraa ququsa qáfeefaranoo. Áaqanasaa Yísufa innaarúna áfiri máranau. m{S Faiqí ánaasee moó fannoo qiníara faqa qiní ufara faqa faiqí nífusaa asaurusee ákooqainafa márinaqa qinée faiqí nímaaku náaru inaarúnaindari qeeqá aréenarana faqa qeeqá qíkoona aréenarana faqa náaquqara andeeqara qangiroouqa faqa misá aréenarana faqa mináuqa namufaqa qumuréeqa mi-fasiqa anaaseesara faqa qisaurúsee qíkooqaannoo. nzU Faiqí moó fannoo maa-maqánasaa úriqararafaikámafinoo aiqáma ainaina maqée ídanoo mári inafa marikínoo kúqinoo narí aunduráindaraana kurídiranaki fínanoo mi-qumiasanáfa fífau kadáapirumasee mároofa máriannoo. y% Qinée minára maaqí qímasee qímannimidaqa. Faiqí moó fannoo qinísaara kúqiranara ámuqusi márinanoo narí márirana afeedí inafa mifá narí márirana kakasíannoo. Moó fannoo qiníara narí márirana maaqóo minnísainafa narí márirana asumu máraannoo. !x; Yísufa quándaki aiqámausa qímannimidanoo qinau, faiqí moó fannoo qiní faqa fíraree qímasee qiní ufamáu fínafa narí márirana minníseenoo faasaambáasaana qiní ufasáara kuqá dáriranara amanaikídee qínafa qiní faqa fídanoora foora qiní ufamau fúannoo. Sw Yísufa miná iriséenoo irámmirinoo qinau misá miqí qiafaqa ínnee qiníara nánee fee qídee qufanoo Peetooroofa qinau, anée Ánutuna ásauku mundírafa máriananoommi qufanoo Yísufa áranaiqi qímanniminau ínnee mi-ufána sía moo fásiqa qímamiaqa qinée faiqí nímaaku uqanna márunausa márianaqa faiqí firaasá faqa Ánutuna aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufasaa rakísirausa faqa firaa aupurarana qimiséeqa qiníara níkooqamásee kuqá darusáifaqa qaaramoó fáasaana áiqaráinanoo Ánutufa qiní mara fíndifu másee káqi márirana qímiannoo. v Du Moo kári Yísufa naríaraa óonuree innaaru qímarufaqa miná faiqi námu óonuroofanoo irámmirinoo qinau, faiqí ánaasee qiníara nána fasiqa fee qídee qufaqa misá qiqau, akaqáusa Yoohaneefa nammári nímimarufa kúqiranakiqari fíndifinoo fee qídaqa, akaqáusa aníara óoqai kuqufufá Eeriaafa fíndifinoo fee qídaqa, akaqáusa Ánutuna óoqeenaa tamummaqara fasiqauqakiqari moó fannoo kúqiranakiqari fíndi fínoo fee qídaqa. t (sI Nímufaqa noofanoo nímuaqufaqa átaraasa minnísoofaqa Yísuna faiqi námu mináuqa suqúsee uqáki rufanoo qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaaraqánda (12) uqá qumbíqanau. Peetooroofa Yísunara Ánutuna ásauku mundíranara qinau. Yísufa narí kúquaninnanara qímanniminau. 2r] Óoqu mári fufanoo Yísufa féemu moodáannai qísauku faqa noodáanna qaaraqánda faqa qumáreenoo innaarúnai óori uqéeraseenoo Ánutufinnai dúfi dúfi qímasee ásaukunnoo féemu faqa noodáanna faqa ruqí ruqímasee narí faiqi námusaa soofaqa misá qumáreeqa faiqí ánaasee nímiqau. *qM Miqí qufanoo Yísufa narí faiqi námu qímanniminoo, ínnee faiqí ánaasee qímannimifaqa rainá rainá máfi qaara faqa qaara faqa fasiqa níku nísauku taikásee qísaukuqara faqa (50) moosáqa óoqu maríaqa kafáa qaara faqa qaara faqa fasiqa níku nísauku taikásee qísaukuqara faqa (50) moosáqa óoqu maríaqa miqí kai máfi óoqumari máree fuaqa qufaqa miná faiqi námu qímannimufaqa faiqí ánaasee miqí máfi óoqumári máree fiqau. Misákiqari faiqí kai (5,000) faifa tauséenna máriqau, óoni saqári áuqiqa maríqau. p )oK Miqí qufanoo Yísufa qímanniminau, ínneeqá kai nárana nímifaqa naaqa, qufaqa misá qiqau, Maasá féemu moodáannai qisauku faqa noodáanna qaaraqánda faqa máqeeidaqa, faiqí ánaasee moómoosa uqanna máridaqa amanée maasá situáqai óonuree nárana moómoo feerauríanauree. 'nG Eenóofaqa Yísuna faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaaraqánda marasée anirée Yísuna qímamidaqa qiqau, anée faiqí ánaasee niqiqáinaqa máqusa maqúsa úiqaana maqakiaqa fífainídaqa nárana feefaurúmasee naaqa, maaná faiqí sía máriasaqa máridaqa. >mu Faiqí ánaasee moómoosa iriséeqa áfaqee minní óonu paqúriqau. Yísufa misá náaramaseenoo Ánutuna innaarúna ququsara qímannímiseenoo misáki aurúsa andeéqannisánau. Ml Yísuna faiqi námu máqusa maqúsa níniufaqa aniréeqa náriqa nídaqa áuqoo ainainara Yísuna qímamiqau. Yísufa misá nífiqeenoo faiqí sía márunnai Beetasaida máqusa aaqá fiqau. $kA Yoohaneefa nammári nímimaruna ákiaqa qinée ateekásaafananoo kúqinoo máridanoo. Maa-fasiqáfa Yísuna óosana óosana ainainara íridaqa miná yáfee máridanoo. Miqí qímaseenoo Eeroodeefa Yísuna qáfarara randánau. Yísufa noodáanna faqa féemu faqa moómoosa níminau. j  Óoqeenaa tamummaqara fasiqauqakiqari Eeriaa fee moó fannoo fee kafáa fíndi fínoo fee akaqáusa qufanoo Eeroodeefa qinau, >iu Eeroodeefa Kariree máqa maaqaki úriqarara kiapafa mi-ainainnára iriséenoo firaaqóo randéenoo fúrufarinau. Akaqáusa qiqau, Yoohaneefa nammári nímimarufa Eeroodeefa arusoofa kúqiranakiqari fíndifinoo mi-naaquqara ainainná áuqaidanoommi foo qufanoo Eeroodeefa mi-ufána iriséenoo randánau. Ch Yísuna faiqi námu máqusa maqusa fídaqa ámiqira fasaasa ufa faiqí ánaasee qímannimisáidaqa aiqámai aurúsa faqa taikánnisee maríqau. Eeroodeefa Yísunara Yoohaneefeé qinau. g Yámaqusanaasee ínniara qáoo qífaqa Ánutufa náruaninnanara aaquqímannimaqasee kookoomma afaqá nínaamarasee fuaqa. yfk Maqúsaki óonuraifaqa moó fannoo áqoondi kámannisainaqa miná máaqaki kai maríiqa minakíqari kai fuaqa. ?ew Nimiséenoo máaqanna máaqanna niqiqámáseenoo qímanniminau, ínnee Ánutuna innaarúna ququsara faiqí ánaasee qímannimidaqa misá aurírana taiká nimaqáaqa, ínnee sía moo áinaina máree fuaqa sáunu faqa áakauqa faqa nárana faqa munnimma faqa aabaá qámunna faqa sía máree fuaqa káqi fuaqa. d ec E Yísufa narí faiqi námu (12) qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée náarama moodáaqoo quqáseenoo Ánutuna afeeka fáafasaaqa áfaqara afeeka faqa aurírana oosana oosana taikára afeeka faqa níminau. b 8Miná ánaukoo firaaqóo náaquqoofanoo Yísufa qímanniminau. Sía uqanna maa-ainainnára moóna qímamiaqa, kukéeqaaqa.Ga7Miqí qufanoo aunduráindaraafa óonurandee ani kéeqafufanoo aaqee uqanna fíndifufanoo Yísufa miná ánaukoo qímanniminoo qinau, nárana aní áraamuna ámiaqee qufaqa ámufanoo nanau. `{6Yísufa mi-manaaqáfa rinóo márunnai óonureenoo miná ásauku qumáreenoo qímaminau, qiní qíraamuna fíndi fúa. _/4Kéeqafufanoo níqafoofaqa mi-maqánaki moómoosa máridaqa ikífaafau qímarufanoo Yísufa qímanniminau, Sía ikíráqaaqa mánaaqa sía kúqinoo faiqaqée máridanoo qufaqa aiqámausa mi-manaaqánara kúqaa kúqinoo fee qímasee Yísunara naanaidaraqíqa uteéti qiqau. ^5_]73Yísufa Yáirusana máaqai óonureenoo aiqámausa kéeqararufanoo qáoo qímaseenoo Peetooroona faqa Yoohaneena faqa Yameesana faqa mi-manaaqána ánoona ákoona faqa minamúsa kai nífiqeenoo máaqaki kéeqanau. \/2Yísufa miná iriséenoo Yáirusana qímaminau Iairusa anée sía rufíaa, qinísaa kai aní írirana mundínanoo aní áraamuna amanaikíannoo. c[?1Yísufa miqí qímasee mi-anaaseená qímamimarufanoo amaana maqasaa rakísirana máaqaindari faiqí moó fannoo aniréenoo Iairusana qímaminau, anée Yísuna sía kadáapi ámia, aní áraamuna dóo kuqufinoo. EZ0Yísufa miná ufa iriséenoo qinau, óo qiní qíraamuna anée írirana qinísaa rusíannanara aní aurírafa taikéenoo, dóo asooáranaki fúa. Yísufa Iairusana áraamuna andeeqánau. Y/Miqí qufanoo mi-anaaseéfa óo dóo qiní qíqafeenóommifoo qímaseenoo áindiri áindiri ufanóo Yísuna áikuki maqásaa áqufinoo aiqámausa nífusaa narí auríranara faqa miná qamunna áuqoonara faqa aurírafa aaqee kái taikóonara faqa kooroo inau. kXO.Moó fannoo qiní dúqaifanoo faiqí andeeqára afeeka qiníkiqari fifaqa íriqa̱mmunani qinau. OW-Yísufa irámmirinoo qinau, yáfee qiní dúqeenoo fee qufaqa aiqámausa qáoo qufanoo Peetooroofá qinau, úriqararafa faiqí ánaasee moómoosa aní áfeeqáidammia qufanoo Yísufa kafáa qinau, fVE,Yísufa faiqí ánaasee námufaqa fímarufanoo mi-anaaseefá Yísuna ánaaqiannai moómoosa ititáfunakiaqa anirée qumeé kai miná qamunna áti qumeé áuqamásoofanoo miná kísaaqándaikirafa aaqee uqanna taikánau. U +Ánaasee moó fannoo qísauku taikásee qíkunni óoqu qaaraqánda áukuana kísaaqándaikí marúfa tutáqausa moómoosa feefaurú másaida máreemaru marasinna ámufanoo sía taikánau, miqí márufanoo miná munnimma taikáfufanoo káqi marínau. RT(Yísufa anirandée kafáannai óonuroofaqa faiqí ánaasee moómoosa minára rakísida máriusa asasammásee Yísuna áfiqaqau, Yísufa kanúqakiqari maqái áqufufanoo miqóo amaana máqasaa rakísirafa miná áuqu Iairusafa aniréenoo Yísuna áikuki maqásaa áqufinoo áranaiqi irámirinoo qinau, amanée anée qiní máaqai anirée dadaaqía, qiní qíraamuna moodáa qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara aukuana kái marasaifá kúqiraridanoo. Yísufa eedóo qímasee fímarufaqa faiqí ánaasee moómoosa fídaqa narí afeeqée narí afeeqée ídaqa Yísuna faqa fiqau. S*;Ro&Yísufa fírarufanoo fáafasaaqa aundurái máriu fasiqafa Yísuna áranaiqi irámmirinoo qinau, amanée qinée aní faqa fuanáuree qímasee fuki faakí qufanoo Yísufa miná aqiqéenoo qinau, aneenná máaqai óonuree Ánutufa aní andeeqáinara misá qímannimia miqí qufanoo mi-fasiqáfa narí maqúsai óonureenoo Yísufa miná andeeqóonara aiqámai qímanniminoo ninau. Kísaaqandaikimaru anaaseefa Yísuna qamunna áuqanau. Q'gPG$Keerakeeseenee máqannaasa maqúsauqakiqari moómoosa suqúmaree aniroofanoo Yísufa fáafasaaqauqa niqiqoofaqa qáfeeusa misáuqa qímannimufaqa iriséeqa firaaqóo náaquqoofaqa Yísuna íreeda kai íreeda kai fuki faakí qida irámmiriqa qiqau, amanée anée maaqóoqari moosáa finnáree qufanoo Yísufa kanúqaki akarámafinoo mootínai finau. O%#N?#Faiqí ánaasee moómoosa maasá faqa qáfararee qímasee Yísufinnai nammári áfainni sandée óoqu fíqau, óoquree qáfoofanoo fáafasaaqauqa aundurákiqari fífu fasiqafa írirana maraséenoo qamunna rumbáseenoo Yísuna áikuki óoqufaaqee márufaqa qáfoofanoo náaquqanau. M"Kúarasaa rakísimarusa miná qáfeeqa sandée óoruree maqúsai márusa faqa uíqaana máaqakiaqa márusa faqa qímannimiqa fiqau. gLGMiqí qímasee Yísuna áranaiqi irámiriqa qiqau, anée sía maasá idáki niqiqáa qímasee qáfoofanoo ámeemai kúarauqa ándanda náidaqa márufaqa Yísunara afeekaíkiqa qiqau amanée maasá kúarauqa naundurái kéeqaanauree qufanoo Yísufa dóo fuaqée qufaqa mi-fasiqána aundurákiqari ráudamaki kúarauqa naunduráki kéeqafufaqa mi-kuaráusa tautúmaki ámeemaindari sandáqa nammári áfainni óoquree rafúsaki nammáriki áqufiqa ukúqnamáfiqa kuqu taikáqau. K!LJYísufa mi-faafasaaqána irámirinoo qínau, aní áuqu yáfee qufanoo mi-faafasaaqáfa qinau, maasá moómoosa maa-fasiqána aundurái márunausa márunnanara maasá dúqu qúsirausee qídaqa. \I1Faiqí ánaasee moómoo kari sáinnadannai mi-fasiqána áiku ásauku rumbásoofanoo fáafasaaqa fannoo mi-fasiqána afeekaíkufanoo mi-sainandána rakéemasoofanoo sandéenoo káasau aadána maqa maaqai fímarinau. Mi-fasiqáfa Yísuna qáfamasoofanoo fáafasaaqa afaanna miná aundurái márufa fáaqarinau. Yísufa mi-faafasaaqána aqiqáaninnanara iriséenoo fáaqa rúmasee Yísuna óorinni maqásaa áqufinoo áranaiqi qímaminau, Yísu anée firaaqóo úriqarara Ánutuna ámaaku máriananoo anée nánaree maasá soodáa ídanee, qinée firaaqóo aní iráidaqa, sía qiní ambufúqua. HbG=Yísufa kanúqakiqari maqásaa áqufufanoo faiqí moó fannoo fáafasaaqa miná aundurái márufa aniranau, mi-fasiqáfa kísaaqasaa káqisamu nímarinau, sía narí máaqai márufa faiqí mádikai márufa aniranau. HF Misá miqóoqari kanúqaki nammári ámuaqumau fífiufaqa muqáfainai níanai Keerasa máqannaasa máruqoo óonuraquraminau, mi-maqannáasa Kariree máqa maaqa dínni átinai maríqau. FEMiqí qímaseenoo Yísufa quandáfi narí faiqi námu níqinoo qinau, ínnee qiní saqárikirana yái fee quqée fee sía márifaqa rufíee máriafanoo qufaqa misá aiqámausa náaquqoofaqa rufíaidaqa narí qímami narí qímami qídaqa qiqau. Maaná yáfasiqa fee máridanoo mifá úfaira faqa nammári ámakauriranara faqa qímannimifaqa miná ufa irisée eedóo qímasee kásoomáfia. Faiqí aundurákinaa áfaannauqa kúaraki fíqau. DwYísuna faiqi námu Yísufinnai óonuree áfauriqa qiqau, óo úriqararafa, úriqararafa, maasá dóo ukúqnaidaqa kúqirarammidaqee qufanoo Yísufa fíndifinoo úfaira faqa nammáriara faqa qáoo qufanoo kásooinoo firaaqóo dái̱ qímafinau. UC#Misá fímarufanoo Yísufa kanúqaki faiqaqée marínau, faiqaqée márufanoo úfai firaafá úqufanoo nammári ámakaurinoo nammári fannoo kanúqaki qumbiqéenoo ukúqna̱aqaa ufaqá rufíee maríqau. BMoo kári Yísufa narí faiqi námufaqa nammári áfainni noodáanna réemaru kanuqánaki akarámafinoo qímanniminau, ínnisaimbaqa maa-nammarína múqu áfainai níanai fuanáura miqí qufaqa misáuqa áikannai fúrufanoo kanúqa fannoo finau. kAOYísufa miná iriséenoo aiqámausa qímanníminau, Ánutuna ufa irisée eedóo qímasee mi-maú fímariasa misá qiní qínaukoo qíkaqaafasaa uqanna máriafanoo. Yísufa nammári faqa úfai faqa qáoo qufanoo kásoomminau. 5@cFaiqí moó fannoo miná qáfamasee Yísuna qímaminau, aní ánoofa faqa aní ákaqaafasaauqa faqa misá aní faqa ufa qíraree qímasee mádaanai kikíqiqa máridammia. d?AYísufa miqóo faiqí ánaasee qímannimimarufaqa miná ánoofa faqa miná áinaina faqa anirée Yísuna faqa ufa qíraree qímasee qáfoofanoo faiqí ánaasee moómoo máaqaki umbíqafufaqa sía amana kéeqaqau. K>Ínnee Ánutuna ufa írimariasa ámiqimasee irisée máraaqa aiqáma káqikaa írirainaina faqaasa Ánutufa moó faqa nímiannoo, írirainaina síaisa áti márina Ánutufa rafíqa mara márainaqa káqi márifaranoo. Ínnee minára Ánutuna ufa iriséeqa rakísi qumáraaqa. Yísufa narí ánoona uqanna kíkiqammusinau. =/Yísufa kafáa qímannimidanoo qinau, faiqí moó fannoo qóoma qumbíseenoo sía dífaaninnai rafáaqa fúannoo, sía béeta ameemaanai quqáidanoo, faiqí ánaasee miná máaqaki kéeqafiqa ámiqimasee qáfaaqee qímasee qaindásaa díridanoo. Kásooqaqee faqa aiqáma kukéeqara ainaina Ánutufa kooroo íannoo aiqáma rafáaqafira ainaina faqa Ánutufa paqúrimasee maréeqee akooqóo quqáannoo. <!;;Ráisa qaqama ámiqira maqásaa áqufifa maaqímmidanoo, faiqí ánaasee akaqáusa Ánutuna ufa irisée qumáreeqa nári ámiqira nímuqusaki ufa irisée eedóo qíranaki quqásee minakí máqeeiafanoo máriifa qaqama íraidanoo. Faiqí moó fannoo Ánutuna ufa iriséenoo faiqí ánaasee qímannimidanoo narí márirana faqa kooroo ímarifa qaqama íraidanoo. Yísufa quandára ufa qóoma kíkiqa úsinau. Y:+Ráisa qaqama amuka faqáa ainainaki áqufifa maaqímmidanoo, faiqí ánaasee akaqáusa Ánutuna ufa iriséeqa maqásaa adíafaaímari ainainara faqa óosana óosana qumiasana faqa munnimma máree maríana faqa ummaara nárimari ainaina faqa amuka faqáa ainainara foora minásaa kukúqammafinoo radámifanoo adusá qaqama íraidanoo. v9e Ráisa qaqama óoni ámuaaqa maqásaa áqufifa maaqímmidanoo, faiqí ánaasee akaqáusa Ánutuna ufa irisée sía naundurái meemáqóo iriaraasídaqa aaqee kái irisée nimanamásee qáfara aukuana kambíqafifaqa misá minnísaidaqa. r8] Ráisa qaqama níku réemariaqoo áqufifa maaqímmidanoo, Ánutuna ufa irisaafanoo mandá afaanna fannoo misá naunduráindaraana ufiniaráfoo ani námammaree fífaqa qiní saqárikirana faqa asumu máriranasaa faqa ititáanifeera. 7 Ráisa fooqáana qaqamasáa quandára ufa óosana maaqímminoo máridanoo, ráisa fooqáana qaqama Ánutuna ufa máridanoo. =6s Yísufa iriséenoo qinau, Ánutuna quqúsakinaa qumee írirana Ánutufa ínniara qímannimianee qinau, faiqí ánaasee sía kooroomásee qímannimia quandásee qímanníminaqa nífu qáfamasee sía paqúrifara náaqoonnai irisée sía naundurái quqéefara. Qaqama aaqée marú úfana óosana kooroo ináu. W5' Yísufa faiqí ánaasee qímannimufaqa miná faiqi námu náriqa kai irámiriqa qiqau, sakuma fooqáana qaqamara quandára ufa qímannimiannana miná óosana maasá sía íridaqa qímaqiminaqa íria. J4 Akaqáfa ámiqira maqasaa áqufinoo firaafá kambíqeenoo qaqama moómoo uqanna íranau, Yísufa kafáa qímanniminoo qinau, náaqoo faqaasa ámiqimasee qiní ufa íriaqa. (Mi-aukuanná mi-maqannáasa káqikaa ainaina qaqama ráisa fooqáana néemariqau, miná áuqu uíta, misá maqá rúmasee nísaukunnoo mi-qaqamána afaqá qumáraida aaqásoofanoo kambíqee márinau, qaqama irafufaqa ateekámaree múnusee aindirúmasee féemu uqusáidaqa néemariqau. Misáindi uíta, ráisa fooqáafa maasáindi sakuma máridanoo.) Yísufa quandára ufa faiqí ánaasee qímanniminau. 31Akaqáfa réereeroondaana márunaki áqufufanoo réereeroondaana namufaqa kambíqoofanoo réereeroondaana fannoo rafáaqafu fufanoo aadánusinau. (2IAkaqáfa óoni ámuaaqa maqá óodaa márunasaa áqufufanoo kambíqeenoo dauní aadánusinau, maqá afeekasáa nammári síainasaa kambíqeenoo aadánusinau. O1Ínnee ámiqimasee íriaqa faiqí moó fannoo maasá Yuda máqannaasa óosana máreenoo maqá rúmaseenoo ráisa fooqáana úmmaqirara miná qaqama marasée minakí aaqásoofanoo ururanau. Mifá miqóo aaqáidanoo akaqá qaqama fannoo aatáta níku rée máriaqoo faqa áqufufaqa ufiniuqá anirée miná kai námasaqau. 0Yísufa fímarufaqa faiqí ánaasee aiqámaindari moómoosa ani usufufanoo Yísufa quandára ufa qímanniminoo qinau. //Mi-anaaseesá núqu Yísuna ánoona amaráfa Máriafa Makadara máqusaindaraafa Yísufa miná aundurákinaana dínni qísauku taikásee dínni ani qaaraqánda fáafasaaqa nífaqoofa faqa moo ánaasee Eeroodeena máaqasaa rakísirana Tusaana ánaaqa miná áuqu Yooanna námmarifa faqa moo ánaasee Susaanna námmarifa faqa moómoo ánaaseeuqa miná faqa fiqau. Qaqama aaqée marúna kíkiqa úsirana. . Sía fífau ánaaseeuqa miná faqa fiqau. Yísufa aurírana taikánnisóosa faqa fáafasaaqa faqaasa maraqúnnisóo anaaseesá kai miná faqa fídaqa náriqa nárana faqa munnimma faqa minánnai Yísuna faqa miná faiqi námufaqa fídaqa dadaaqímariqau. ;- qKáqikaaqóo marikínoo Yísufa káqikaa maqusakiaqa faqa firaa maqusakiaqa faqa óonuree anirée inóo nídanoo Ánutuna innaarúna ququsara ámiqira fasaasa ufa qímanniminoo ninau. Miná faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunnooqu qaara marasée fasiqa faqa ánaasee akaqáusa faqa miná faqa fiqau. L,2Yísufa mi-anaaseená kafáa qímaminoo qinau, óo maa-anaasee anée aneenná aunduráindari qinísaa rusímarianafa mifá kai aní innaarúnai márira asumu áminoo dóo asooáranaki fúa.x+i1Maaná yáfasiqa fee naríara faiqí mandáinaina ákiaqara árirana minnísee marúnausee qídanoo fee. ]*30Yísufa miqí qímaseenoo quandáfi mi-anaaseená qímaminoo qinau, Óo ánaasee aní mandáinaina ákiaqara árirana dóo qinée minní áiseeqa qufaqa akaqáusa miqóo máriusa náriqa naundurái qímiríqau. i)K/Aní káqikaa mandainaina ákiaqara sía rukáananoo sía qiníara áidinana sía ámiqi ámiqimma qímaqaananoo maa-anaaseená firaa mandainaina tia rukáunanoo firaaqóo qiníara áidifanoo ámiqi ámiqimmáqimaqaidanoo. T(!.Qinée aniráunnana anée sía maasá óosana máreenana makáqa ánoona qíkiaqaki adíaananoo maa-anaaseefá ámiqira áfundimaru makáqa anoonná qiní qíkusaa adíaifanoo qíkusaa adíaqimaqeenoo. '1-Qinée aní máaqaki aniráunnana anée sía maasá óosana máreenana qímooqaananoo maa-anaaseefá anirée qiní qíku qímooqáifa máridanoo. m&S,Qinée aní máaqaki aniráunnana anée sía maasá óosana máreenana nammárinnai qíku nammári úquananoo, maa-anaaseéfa narí aukununnái qiní qíku nammári uquséenoo narí ákiaqa asausí kísaaqannai rukéenoo. y%k+Simoonafa miná iriséenoo Yísuna qímaminoo qinau, ábee firaa munnimma aabaá mároofa mifá kai minára áidiannoo fee qufanoo Yísufa qinau, anée andeeqásee qíananoo qímaseenoo quandáfi mi-manda anaaseéfinnai óori ubeekámáseenoo qinau, Simoona anée maa-anaaseená qáfaidanee, qinée ánoona ufa aní qímamidaqa maa-anaaseená firaa mandainaina ákiaqara dóo minnísaunnanara koorooídanoo firaaqóo qiníara áidimarifanoo ámiqi ámiqimmáqimaqaidanoo káqikaa aaqarana ákiaqara minní áisainafa minní áisainanoo mi-kaqikaa aaqara fasiqáfa káqikaa qóo minní aisáinna fasiqanara áidiannoo. E$*Simoona anée miqandára nánee fee qídanee miqandákiqari yáfee firaaqóo mi-munnimmána ákoonara áidiannoo fee firaa munnimma aabaá mároo fee káqikaa munnimma aabaá mároo fee. G#)Moo fásiqa 500 munnimma moómoo áminau, kafáa moo fásiqa 50 munnimma óodaa kai áminau, nímufaqa máraqa níniufaqa áukuana áiqaramáfufaqa kaifáa mi-munnimmána narí ámiraree qímasee sía amanaíkufanoo mi-munnimmána akoofa iriséenoo miqandára ámuqusufanoo miná ákiaqara sía máranau minnísanau. G"(Yísufa miná írirana iriséenoo miná áaramásee qímaminoo qinau, Simoona qinée moo áinainara aní qímamidaqa, Simoonafa iriséennoo qinau, eeóo ufasáa rakísirafa dóo qínaqa íria qufanoo Yísufa qinau, faiqí moó fannoo moómoo munnimma faqaafa máridanoo maqee maqee úfaasu munnimma akaqáusa nimisáidanoo miná ákiaqara faqa aabaá faqa máree marífa márinau. Mi-fasiqáfa faiqí qaaraqánda úfaasu munnimma níminau. J! 'Farisai ámaana ufa írimarufa Yísuna áaroofa miná qáfamaseenoo narí aundurái kai Yísunara maaqí qímasee qímmirínau, maa-fasiqáfa kúqaa Ánutuna tamummáqara fasiqa máridanoofau maa-anaaseefá miná áiku ámooqáinara íriqini, mifá kísaaqasaa mandá óosana máree marúnara iriséenoofau qáoo qíni. &Kikíqammafinoo qikíraqée márufanoo miná aukunu fannoo Yísuna áikusaa áqufufanoo narí ákiaqa asausí kísaaqannai miná áikusáaqaraa áukunu rukáseenoo miná áiku ámooqaseenoo áfundi marú fadameena mi-taqúnakinaana miná áikusaa adíanau. [/%Mi-maqusánakiqari moo ánaasee kísaaqasaa mandáinaina máree marúfa Yísufa Farisai ámaana ufa írimaruna máaqaki nárana néemarunaki márufanoo mi-anaaseefá minára iriséenoo ámiqira afundimaru fadameenna idaaqíra taquki máruna máreenoo minakí aniréenoo Yísuna ánaaqiannai aniréenoo mifá aíku uquqoonnai kikíqinau. ;o$Farisai ámaana ufa írimarufa moó fannoo nárana suqáseenoo Yísuna áaramásee anirée qiní máaqaki nárana náannee qufanoo Yísufa eedóo qímaseenoo miná máaqaki kéeqafinoo óoqu marifínoo nárana néemarinau. (Mi-aukuanná mi-maqusánaasa nárana quqée marú qaindana qámbaana márufaqa misá miná fíqu fíqumma taatáta áfuru faiqaqée ídaqa nárana née maríqau. Níku uquséeqa faiqaqée née maríqau.) -S#Írirana faqaasa írira ufa kái qímariafaqa ínnee ufa qaara ufa qímariasa márianara ínnee írirana síaisa máriafanoo. Yísuna áikusaa fadameena adíanau. ^5"Qinée faiqí nímaaku uqanna anirée uáinna nammari faqa nárana faqa náunaqa ínnee qiníara maa-fasiqána qáfaa káaqa nárana nammári namufaqa néemarifa máridanoo, úmmuarimaria takisa munnimma máree maríasa faqa maasá qíkooqaifaqa niqiqée maríasa faqa níqoondiki márifa máridanoo qiníara miqí marí fee qímariafanoo. y!Yoohaneefa nammári nímimarufa aniréenoo uáinna nammari sía nanau nárana uqanna faqa sía nanau. Ookasaasá anoona faqa pándaaqa oofáafana faqa kai noofaqa ínnee minára qáfamasee áfaanna aundurái kéeqafifanoo miqídanoommifoo qiqau. GYísufa misára iriséenoo maaqí qímasee faiqí ánaasee qímanniminoo qinau, maa-fasannái máriasa nána fooqáasee máridee, misá faiqiuqa maqúsa qámbaanai sararída maríasa fooqáasa máridaqa misá maaqí qímasee narí áqi narí áqidaqa maasá asasíra idi ráunaqa ínnee sía dadaaqí idí rée maríafanoo maasá quándaki qikí ánai fakíki ráunaqa ínnee miná faqa sía dadaaqiafanoo ínnee fúrufari maríasa máriafanoo.  `9Farisai ámaana ufa qímariasa faqa Mooseena sándufasaa rakísirausa faqa misára Ánutufa andeeqára aana naamúa qufaqa misá rukíasee sía Yoohaneena nammári mároosa máridaqa Yísuna ufa faqa sía íriqau. +Faiqí ánaasee káiqeesa faqa úmmuarimari takisa munnimmana máree maríasa faqa Yísuna ufa Yoohaneenara quná ámiqimasee íriqau, misá óoqai Ánutuna andeeqára ufamau fídaqa, Yoohaneefinnai nammári máree marúsa máridaqa Yísuna ufa ámiqimasee íriqau. }sYoohaneenara miqí qímaqoofaqa qinée Yísusa minára maaqí qídaqa maa-maqánasaa kambíqoosakiqari mifá úriqaranoo márifa máridanoo, miná dínni innaarúna ququsaki máriasa uréeqarausa misá Yoohaneena úriqararausa máridaqa. PÓoqeennáa ákaraki Yoohaneenara maaqí qímasee ákara rínoo máridanoo.Íriaqa, qinée qiní ufa qímannimianinafa aní óorinni aqiqáananoo aní óorinni fídanoo aní aaná afisúannoo. ucÍnnee Ánutuna tamummáqara fasiqa qáfararee fee qímasee óoqu fíqau. Eeóo ínnee tamummáqara fasiqa óoqu qáfaqau, sía káqi tamummáqara fasiqafau óoqu qáfaqau, tamummáqara fasiqauqa úriqararafa márunara óonu qáfaqau. 'GÍnnee nána qáfararee fee qímasee óoqu fí fee iqau, faiqí moó ámiqira qámunna afisímarina qáfararee fee qímasee óoqu fí fee iqau. Yoohaneefa sía miqímarifa, ámiqira qámunna afisímariasa sía káasau maqa maaqaki máridaqa úriqarara karaambáiqa máaqaki máridaqa. 3Miqí qufaqa miqandá irisée fufanoo Yísufa faiqí ánaasee moómoosa miqóo máriusa qímanniminoo qinau, Yoohaneefa nammári nímimarufa káasau aadána maqa maaqanaki márufaqa ínnee miná ufa íriraree qímasee nána ainaina qáfararee fee qímasee óoqu fí fee iqau, fífau andanda úfai fannoo kásimarina qáfararee fee qímasee óoqu fí fee iqau. Yoohaneefa sía miqímarifa márinau. lQMaa-ufána faqa qímamiaqa, qiníara sía qaara irira írimariasa Ánutufa asasírana nímiannoo. Ínneeqara Yoohaneefinnai anirandée óonuree maqee maaqóo qáfaida mária ainaina qinée Yísusa áuqaunnanara qímamiaqa, nífu dimbárausa maqanníseeqa níku eendírausa andeeqánnisaunaqa nídaqa karoora nárimarisa rukánniseeqa náaqoo aunírausa ruiqánniseeqa kúqirausa fíndifumánniseeqa, kudi fásiqa anaaseeuqa ámiqira fasaasa ufa innaarúnaira qímannimiqa mi-ainaináusara óonuree aiqáma Yoohaneena qímamifanoo mifá qiníara íriannoo, óoqai ániraree qímaqoosa dóo misámma ani máridaqa. 9Yoohaneefa nammári nímimarufa maasá diqiqaifaqa aní iráidaqa mifá ásauku mundírafa ániannoommifoo qímaqoofa anée mifée máridanee moonáree maasá rakísianauree qufanoo, Yísufa mikarí faiqí ánaasee moómoosa aurímarusa faqa óosana óosana teeroo máree marúsa faqa fáafasaaqa naundurái márusa faqa nífu dimbárausa faqa andeeqánníseenoo Yoohaneena faiqiqára qímanniminoo qinau. x iÍnneeqara karaambáiqinnai óonuree maaqí qímasee irámiriaqa Qinée ánianínnanara qíafanafa anée mifée máridanee moonáree rakísianauree, miqí qímasee qímannimisee niqiqoofaqa miqandá Yísufinnai óonuree irámiriqa qiqau. @ yYoohaneefa nammári nímimaruna faiqi námu Yísuna náaquqara áufakiana Yoohaneena qímamufanoo iriséenoo narí aináinira faiqi qaaraqánda náaramasee qímanniminoo qinau. K Mi-ufána Yísuna áufakiana fannoo miqóoqari Yudeeaa máqa maaqaki máriasaki faqa miná átiqara máriasaki faqa fífaininau. Nammári nímimaru Yoohaneena faiqi námu Yísuna irámmiriqau. S Yísufa miná áfiqamareenoo narí ánoofinnai múnaisóofaqa faiqí ánaasee firaaqóo náaquqoofaqa Ánutuna amooqídaqa qiqau. Úriqarara tamummaqara fasiqa dóo maasáki akooqóo kooroomáfinoo máridanoo fee qufaqa akaqáusa maaqí qiqau. Ánutufa dóo narí máqannaasa óoqai qímaqoo dadaaqíaninafa dóo ani máridanoo. { Óo maa-kumaaraa qinée aní qímamidaqa dóo fíndifua qufanoo mi-kuqira kumaaraafa rútaqinoo fíndifinoo ufa qinau. lQ Marikínoo Yísufa moo máqusai miná áuqu Nainna máqusai narí faiqi námufaqa faiqí ánaasee moómoosa miná faqa finau, maqúsa naambeéqai óonuree qáfoofaqa mi-maqusánaasa faiqí kúqirana qaindúsu máree ákundarara ikífáafauna faqa ániqau, adeedaana ánaasee ámaaku moodáa márufa kuqufufaqá faiqí ánaasee moómoosa faqa miná ánoofa faqa ákundarara máree ánufanoo Yísufa níqafoofanoo firaaqóo ámuqusufanoo miná ánoona qímaminóo qinau. Sía ikíraqaaqee qímaseenoo ásaukunnoo óonu mi-qaindána áuqoofaqa máree ániusa kásoomáfufanoo Yísufa kúqira kumaaraa qímaminau.  s_ Miqí qufaqa misáuqaindi niqiqoosa anirandée náriqa úriqararana máaqaki kéeqafi qáfoofanoo mi-fasiqána aináinira fasiqa fíndifinoo ámiqimasee márinau. Yísufa adeedaana ánaasee ámaaku kúqiranakinaana mara fíndifinau. <q Misá mi-ufána Yísuna qímamufanoo tautúmaseenoo faiqí ánaasee moómoosa miná faqa ánusa quándaki qímanniminau. Maa-Roomma maqannaa fasiqáfa firaaqóo qiní saqárikidanoo Isaraee máqannaa qeeqá máqannaasa maqúsa maqusa nídaqa sía miqíra ámiqira fasiqa qáfeeqa, ánaamuru máridanoommi. H Qiní úriqarara sundiauqa moómoosa máriafaqa qinée misá nímeemaanai máridaqa misá ufamáu fídaqa, qiní qímeemaanai moómoo sundiauqa faqa máriafaqa qinée moonára fúannee qúnanoo fídanoo moonára ániannee qúnanoo ánidanoo qeeqá aináinira fasiqara maa-ainainná áuqaa qúnanoo áuqaidanoo, anée Yísufa úriqararafa máriananoo anée miqóoqari kai aurírafa taikáannee qínanoo qiní aináinira fasiqa fannoo fíndifuani. oWYísufa misá ufa iriséenoo eedóo qímaseenoo misá faqa sundía máaqai finau, aatáta fífiufanoo máaqa adeedí rámasoofanoo mi-fasiqáfa narí áqoondiuqa niqiqéenoo qinau, ínnee óonuree maaqí qímasee Yísuna qímamiaqa, óo úriqararafa anée fífau áiku rúrina maí áni maríananoo, nánaree anée firaa úriqararafa maí anirée qiní mandá máaqaki kéeqafinaqa qisaurúanoora, qinée aní áfusaa fíranara faqa sía amanaikídaqa qinée óorudupirausa máridaqa. iKÍnnee óonuree Yísuna irámiriaqa mifá amanée maí anirée qiní aináinira fasiqa andeeqáannoo fee qufaqa misá Yísufinnai óonuree reendeenámasee fuki faakí qiqau, maasá diqiqáifasiqa Roomma máqannaa fasiqa káaqa maasá Yuda máqannaara rímarifa amaana máqa maasá usakáqímufa aní dadaaqírana amana márifa amanée dadaaqinnáree. !~~}|j{<{0z%yy wwvbvVtssuqWppnmqllkbjji4hheedEd9bfa```^o^c]@\[Z!ZVFU+SSQmP#NWNKKJiJXHGFFDD[CCA@@?A>w==;;:99776543322$00..K.?+*f)r)a'&&#G"D!g65ma*` G+5}  @IXE! 9 Ínnee rufíeefandínnanara qímannimiana qiní ufa íriaqa, Ánutunara ínnee rufíaaqa. Mifá amaná ínni nipata naruséenoo naunduráindaraa nimana faqa amaná maréeqeenoo idáki áqirana amanaikí marífa, eeóo qinée minára qímannimidaqa minára kai ínnee rufíaaqa. +~O Qiní qíqoondiuqa ínni qímannimidaqa ínni nipata kái kuqá narusée miqóoqari moo mándainaina sía amana níminausara misára sía ínnee rufíaaqa. `}9 Ínni faqa qímannimidaqa ínnee asukunakí faiqí ánaasee qímannimira ufa kásooqaqee Ánutufa aiqámausa nífusaa fáasaana kooroo ínaqa írifaranoo. Nána ufa fee máaqaki mooná áaqooki qímaminna úfana máaqa ataufakaaqara foora miqóoqari fí fí qímasee aiqámausa qímannimifaranoo. Sía nifaaqa árimariasara rufíaaqee ufafa. m|S Aiqáma rafáaqafira ainaina kásooqaqee Ánutufa aiqúsaina akooqóo máriannoo aiqáma kukéeqara ainaina faqa kásooqaqee kooroomáfinoo akooqóo máriannoo. Farisai ámaana ufa qímariasa qaaraikírana faqa kooroo íannoo. s{ a Mi-karí faiqí ánaasee moómoosa uqanna Yísufinnai ani suqúfufaqa narísaa narísaa faqa níku rée maríqau. Yísufa ufa qímannimiraree qímaseenoo narí faiqi námu náaree qímanniminoo qinau. Ínnee Farisai ámaana ufa qímariasa misá atiqéemari ooruku anoonara foora rufíeeqa eeráiriaqa misá ooruku maaqímmidanoo misá faiqí ánaasee amaana ufa qímannimisaida náriqa maqándanai mandáinaina máraidaqa misá miqímaria ooruku anoonara foora ínnee eeráiriaqee qídaqa. jzM 6Misá áranaiqi óosana óosana ainainara irámmiriana áaqainaqa rumbáanauree qímariqau.Ny 5Yísufa mi-maqusána minnísoofaqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Farisai ámaana ufa qímariasa faqa Yísuna áriraree qímasee óosana óosana úfannai ufaanará foora fufí maríqau. 0xY 4Ínnee Mooseena sándufa akoofásauqa ínni nárirafa firaafá márinara náaquqaani, ínnee innaarúnai fímaria irirafa kooqí kíqara foora ínneeqá rafáaqafusee sía atúasee kéeqeefaranoo faiqí ánaasee mi-kooqínaki kéeqarara ímariafaqa ínnee rafáaqafi maríasa máriafanoo. ewC 3Mi-aiqama kuqannarirána ákiaqara qinée aiqáma maréeqee maqee máriasasaa quqáanaura. =vs 2Óoqai Abeerana áriranasaaqari náriqa ániifaqa Seekariana áriranasaa náaquqara amaana maqaki tatúfira qainda dínni náaquqara oosirafa dínni qámbaana Seekariana áriqau. }us 1Ánutufa minára iriséenoo narí íriranannai maa-ufána qinau, qiní tamummáqara fasiqauqa faqa qiní ufa mara nímimariasa faqa Isaraee máqannaasa máriannai niqiqáifaqa misá akaqáusa kuqá narusée akaqáusa aupúrarana nímifaranoo. Yísufa miqí qufanoo Mooseena sándufa akoofása moó fannoo qímaminoo qinau, Óo ufasáa rakísirafa anée mi-ufánannai maasá faqa mandáikammá qímaqaananoo. rp] ,Ínni náríranara írifanoo náaquqaani, ínnee faiqí madika sía qáfoosara foora máriafanoo faiqí sía qáfarai káqi mi-maú fídaqa ínniara ámiqira fasiqafee qímasaidaqa ínni naunduráki putaa íranara sía írimariasa. co? +Óo Farisai ámaana ufa qímariasa ínni nárírafa firaafá máriannoo ínni mandóosana maaqímminoo máridanoo. Ínnee amaana máaqaki kéeqaidaqa nóorisaa óoqu máriranara firaaqóo rímariasa máriafanoo, ínnee makéetakiaqa fímariafaqa faiqí ánaasee ínni nóoriara rufíasee ámiqimásee nímandaranara rímariasa máriafanoo. Ln *Óo Farisai ámaana ufamau fímariasa ínni nárírafa firaafá máriannoo, ínnee ínneeqara maasá Ánutuna ufamáu fídaqa áfuqakinaana óosana óosana adíafaaira ainaina rainásee akaqána Ánutuna ámidaqee qímasee quándaki andeeqára márirana faqa Ánutunara ríranara faqa minnísee maríasa máriafanoo. bm= )Ínnee ínneeqa naundurá ánukamásaifanoo ínni nifaaqa aiqáma ánukanoo máriannoo. Bl} (Ínnee fúrufari maríafanoo ínnee Ánutunara piríta káafa adi kái áuqimarifee fee qídee aundurá sía áuqifee fee qídee mifá aundurá faqa áuqusee qáfee marífa máridanoo Ok 'Karaambáiqa narí kai miná írirana iriséenoo qímaminoo qinau, Qiní ufa íria, ínnee Farisai ámaana qímariasa ínni márirana piríta káafa fooqáafa máriafaqa adisáa kai findaukée maríafanoo aunduráki faiqí nárirana faqa mandáinaina óosana óosana faqa ikairí faqa ínni naundurá qumbiqánoo máridanoo. Fj &Farisai ámaana ufa qímarufa Yísuna óosana qáfamasee tautínoo qinau, maa-fasiqáfa sía maasá óosana máreenoo ásaaquirai náidanoo káqi náidanoo ufa rukíee marífa máridanoo. fiE %Yísufa ufa qímannimi taikásoofanoo Farisai ámaana ufa qímarufa Yísunara anirée qiní máaqaki óonuree nárana náannee qufanoo eedóo qímasee miná máaqaki miná faqa óonuree óoqu marifí nárana nanau. Ih  #Ínneeqá kai minára rakísiaqa ínni nífu naundurá káaqa qárana tatamáqira oosana fannoo rafáaqafuandoora, ínni nífu naunduráki tatamáqira óosana káqikaafa faqa sía márinaqa ínni naundurái márifa faqa ínnee nímaria óosana faqa káaqa aréenaannoo. Yísufa Farisai ámaana ufa qímarusa niqiqanau. g $Df "Anée páapa̱aira óosana faqaafa máriananoo áfu aundurá káaqa qárafa márifa máriananoo. Anée tatamáqira óosana faqaafa márianánoo áfu aundurá asukuna árinoo máridanoo. }es !Yísufa káqi qímannimidanoo qinau, faiqí moó fannoo qóoma qumbísee dífaaninnai sía rafáaqafuannoo akooqóo quqásainanoo káaqa qéemarínaqa faiqí ánaasee máaqaki kéeqafi ámiqimasee qáfaaqee qímasee akooqóo quqáidanoo. \d1 Kásooqaqee náaru Ánutufa faiqí ánaasee ufa írira fáasaanasaa Nineefee máqusanaasa fíndifi maqee máriasa ínni níqurareefaranoo, misá óoqai Yoonaanakíqari Ánutuna ufa iriséeqa náriqa mandá ainaina maqásaa quqásee Ánutuna áfusaa reendeenámmiqau. Maqee qinée Yoonaana úriqararausa animárunaqa ínnee sía qiní ufa írimariafanoo minásaara Nineefee máqusanaasa ínni níqura réefaranoo. Yísufa rambiara quandára ufa kafáa qímanniminau. $cA Kásooqaqee náaru Ánutufa faiqí ánaasee ufa írira fáasaanasaa Seebaa máqannaasa úriqarara ánaasee fannoo fíndifi máa̱ maqee máriasa ínni níquraraannoo. Mi-anaaseefá níanaindari Sooroomoonnana írirana faqaa ufa íriraree qímasee áninau. Dóo maqee fáasaana qinée Sooroomoonnana úriqararausa animáridaqa ínnee sía qiní ufa írimariafanoo minásaara mi-anaaseefá ínni níquraraannoo. !b; Sía innaarúnai kooroo íra ainaina fúka uqannífiqaanaura náuraafa Yoonaanaindi mifá kai káqi máridanoo, Yoonaafa óoqai Nineefee máqusanaasa Ánutuna ufa kooroománniminau, miqí kai íqa qinée faiqí nímaaku uqanna maqee máriasa Ánutuna ufa kooroománnimaqaanaura. ay Faiqí ánaasee moómoosa Yísuna rafúsu quqárumáfufanoo Yísufa káqi qímanniminoo qinau, Máa̱ maqee áukuana mária fasiqa anaaseesa firaaqóo mandá óosana máree maríasa misá Ánutufinnaindari qiníara faiqí sía amanaikímari ainaina áuquanaqa kúqaa Ánutufinaindari ánifeeqianaura fífau miqí qímariasa misá mi-iriráfa mandá óosana nímidanoo. Y`+ Miqí qufanoo Yísufa quandáfi mi-ufána qáoo qínoo qinau, ábee Ánutuna ufa irisée mi-maú fímariasa misá kai firaaqóo asasírausa máridaqa. Yísufa narí kúquaninnanara Yoonnaana kíkiqa usinau. _w Yísufa mi-ufána qímannimufanoo ánaasee moó fannoo faiqí ánaasee qámbaanaindari fíndifi qímaminoo qinau. Aní maqaséenoo náamma ámimari anaaseefa aníara ámiqira qímaaku fee qímaseenoo firaaqóo asasíra ánaasee máridanoo. ^ Yísufa káqi qímannimidanoo qinau. Mandá fáafasaaqa faiqí aundurákiqari máaqakiqariara foora ráudee aadána máqa máaqa óombura maqa maaqaki aakaaqakí óonuree anirée inoo nídanoo adooáranara randáisianoo maaqí qímasee óonumafi írinoo qinau sáinaqa qinée qeeqá quqásee ániafanna fasiqana aunduráki kafáa fúa, qímaseenoo óonuree qáfoofanoo mi-fasiqána aunduráki máaqara foora damúninoo máridanoo andeeqánoo márufanoo qáfamasee ooóo qímasee kafáa óonurandee ani aqoónna fáafasaaqauqa aiqámausa misá mandáinaina úriqararausa kai dínni qísauku taikásee dínni ani qaaraqánda marasée (7) nífiqamareenoo mi-fasiqána aunduráki kéeqafi maríqau. Márufanoo óoqai moodáa fáafasaaqa márufanoo mi-fasiqáfa káqikaaqoo mandáinainaki márinau, maqee firaaqóo mandáikuqanna ínoo máridanoo. Ánutuna ufamau fímariasa ánoona asasírausa máridaqa. ] \ Faiqí moó fannoo sía qiní qiqoondi márinafa qiní namuqáa máridanoo sía qiní dadaaqída óonu suqú ani suqú ímarifa, máreeqaida áquraaruki marífa máridanoo. Afaanna narí aqoónausa nífiqeenoo narí márunaki kéeqarana kíkiqa úsinoo márida. ^[5 Afeeka fasiqa Sadannafa ámudaanaiqi marífa durú sáamu deedaqamásee márifanoo miná aiqáma ainaina ámiqinoo máriannoo, sía moó fannoo úmmuariannoo. Afeeka fasiqa Sadannana úriqararafa uqanna qinée Yísusa aniréeqa mi-fasiqána radámuseeqa miná faakána durú sáamu ainaina maréeqeeqa qeeqá qíku qísauku nímianauranoo. Z pYY Qinée sía Beeraseeburana afeekannáifau fáafasaaqa nífaqaidau Ánutuna náaquqara afeekannái nífaqee márunausa márunnanara akooqóo máridanoo. Miqí marúnnanara Ánutuna quqúsa ínniki dóo animárinara kooroo ídanoo. gXG Qinée minánnai fáafasaaqa nífaqaanaqa ínnee yánee áuqu rámasaidaqa fáafasaaqa nífaqaidee, ínnee sía Beeraseeburana áuqu rámasee miqí maríafanoo ínnee andeeqásee Ánutuna áuqu rámasee áfaanna nífaqee marífanoo. Miqí maríanara ínniqa fáafasaaqa nífaqee máriafa ínni ufa fannoo qiní díqira ufa qímariana ateekáidanoo. jWM Yísufa fáasai misá naundurákinaa írirana iriséenoo narí áfaannauqa afeekannái fáafasaaqa aqiqoonára ákooqoofanoo níqinoo qinau. Moo máqannaasa náriqa maqannaasa faqa óonu rakée ani rakéemafi rákidaqa sía kísaaqasaa márifara, dauní kúqifaranoo. Moodáa maqaki máriasa faqa óonu rakée ani rakée íqa qúsasaa moodáa moodáa mákidaqa fúrufarifaranoo. Sadannana quqúsakinaasa miqíkai íqa óonu rakée ani rakéemafiqa náqimásee afeekaíkifaree. Ínnee qiníara áfaannauqa úriqararana miná áuqu Beeraseeburanannai fáafasaaqa aqiqéenoo fee qímasaida únna qímariafanoo. V *UM Akaqáusa miná ueeqáraree qímasee qiqau Yísunara faiqí sía amanaikímari ainaina áuqusainaqa maasá aníara kúqaa Ánutufinaindari qúmu fee qianáura. %TC Moo kári Yísufa faiqí aundurákinaa fáafasaaqa aqiqárara imarufanoo, mi-faafasaaqáfa mi-faiqína ufa rafáaqafufanoo sía ufa qímarinau. Yísufa fáafasaaqa aqiqámásoofanoo mi-fasiqáfa ufa qinau. Faiqí ánaasee miná qáfamasee náaquqoofaqa rufíasee akaqáusa Yísuna áqidaqa qiqau, áfaannauqa úriqararafa miná áuqu Beeraseeburafa afeeka Yísuna ámifanoo quándaki fáafasaaqa nífaqaidanoo. S mRS Ínnee mandá óosana máree maríasa márifanoo ínneeqa faiqi námu innaaru qiafaqa ámiqira ainaina kái nímimariafanoo. Innaarúnai níkoofa ámiqirafa uqanna máridanoo minára innaaru qímarinausa minára firaaqóo ámiqirana amana kái narí náaquqara andeeqara maraquna nímiannoo. Beeraseeburánannai áfaanna aqiqárana óosana qímanniminau. XQ) Misá kookooráana áuruara qífaqa ínnee fáruka nímifaree sía nímifara. P1 Qinée faiqi níkausa ínni qímannimidaqa ínneeqa nímaaku noodáannara qífaqa mandá sákani nímifaree, sía nímifara noodáanna nímifara. O Aiqáma innaaru qímariasa máreefaranoo randée maríasa paqúrifaranoo kooqísaa kúkusimariasa kúkusifanoo atúaannoo. N Qinée minára irisée ínni qímannimidaqa ínnee faqa miqíkai íqa Ánutunara innaaru qífanoo ínnee sárauínna ainaina ínni nímiannoo, ínnee Ánutufinnai randéeqa ánoona paqúrifara ínnee Ánutuna kooqí árifanoo atúasee nímiannoo. "M= Mi-fasiqáfa náqi fee íannoo nárana ámiranara ákooqaidanoo miná áqoondi márianínnara faqa sía amana fíndifi mara ámiannoo. Anée faqa aní áqoondi márinana sía asaurínnaranoo fuki faakí qímarinanoo aní fuki faaki qírana taikáanifeera fíndifi mara ámiannoo. 'LG Miqí qínanoo miná áqoondi fannoo maaqí qíannoo Óo náqimásee fíndi fuanáuree faiqi ánaasee námufaqa faiqaqée idaqa kooqí ititánoo máridanoo. =Ks Miqí qímaseenoo Yísufa kafáa narí faiqi námu qímanniminau faiqí moó fannoo eendá ámuqusai narí áqoondi máaqai óonuree qímamiannoo, Óo qiní qíqoondi anée qaaramoó féemu qíminaqa qinée máree múnu qeeqá qiqoondi ámia, mifá níanaindari ani márifanoo qiní nárana sía márifaqa. J -IS Maasá maqee maqee naanná nárana qímia.Aiqámausa mandá oosana maasá nímiafaqa miná ákiaqara minínnisaidaqa minára anée maasá naanna rámasee miná amana kái maasá mandá ainaina akiaqara minní qísaa,Anée sía maasá maréeqeenana afeeka nimaniranaki quqánnisaa. H aG = Moo kári Yísufa moo átinai máridanoo innaaru qímarufanoo miná faiqi námukiqari moó fannoo óonureenoo qímaminau, Karaambáiqa Yoohaneefa nammári ními marúfa narí faiqi námu innaaru qíra óosana uqannífiqoondee ínana anée faqa maasá uqannífiqaa qufanoo Yísufa eedóo qímasee qinau, ínnee innaaru qírara maaqí qímasee qiaqanáni.Qípoo aní áuqu náaquqarafa úriqararafa máriani,Aní innaarúnai ququsa maa-maqánasaa kambíqaani F dEA *Anée moodáa nárana suqáaqaana mifá amanaikínoo máridanoo aní ánasaafa Máriafa andeeqára ainaina máreenoo Ánutuna ufa reendeénamafinoo íridanoo, qinée sía mi-ainainná minásaaqaraana rafíaanaura.9Dk (Yísufa faqa miná faiqi námufaqa márunara Maratafa naríaraa nárana suqéenoo deedaqínoo ímarufanoo aundurá dapikúfanoo Yísuna qímaminau karaambáiqa qiní qínasaafa aiqáma saika kadáapi qiní kai qíminoo sía fee minára íridanee, qímaminanoo anirée dadaaqíani qufanoo Yísufa qímaminau óo Marata, Marata, aní óosana óosana narana suqáranara ámuqusimarifanoo aundurá dapiki márifana áaqee maríananoo. C )?Bw 'Maratana ánasaafa Yísuna ánoona amaráfa Máriafa mifá faqa máridanoo Yísufa Ánutuna ufa qímannimimarufanoo Máriafa Yísuna aaqá óoqufaaqeeídanoo miná ufa írimarinau. FA &Miqóoqari Yísufa narí faiqi námu faqa fídanoo moo máqusai óonuroofanoo ánaasee moó miná áuqu Maratafa Yísuna áfiqeenoo narí máaqaki múnuseenoo ámiqi ámiqimamaqanau. P@ $Yísufa mi-ufána Reefina áti máru fasiqana qímamiseenoo irámmirinau yáfee áru fasiqana aqoónafa máridanoo fee qufanoo Reefina áti fannoo qinau, minára ámuqusimari fasiqafá kai, qufanoo Yísufa qinau dóo anée faqa fídana miqíkai ía. Maratafa moómoo nárana suqéenoo óonu áuqee ani áuqee kaukaata qínau. ? %>  #Faiqée iqáqoofanoo mi-fasiqáfa máaqasaa rakísirana qaaraqánda munnimma amiséenoo qímaminau anée maa-munnimmána maraséenana maanásaa rakísimarinanoo munnimma sía amanaikínaqa aniréeqa moó faqa aní ámianauree qímaseenoo quqásee finau. c=? !Miná ánaaqiana faiqí moó fannoo Isaraee máqannaasa namuqáa márufa Samaria máqannaafa mi-aatatá óoqu fídanoo aru quqáqoo fasiqana misá namuqáa Isaraee máqannaana qáfamaseenoo firaaqóo ámuqusufanoo uáinna nammari faqa fadaméena faqa miná áfaaqa ateekáranaki akuséenoo banísannai rumbáseenoo mi-fasiqána raúseeqeenoo narí doonkísaa quqáseenoo áfiqeenoo maqúsai óonureenoo pasindíaqa máaqaki quqáseenoo minakí marídanoo rakísi márinau. < "-;S Miqí kai ínoo amaana máqaki aináinímarifa moó Reefina áti fannoo mi-aatatá óoqu fídanoo óoqurama qáfamasee dínni aana áfaindanai óoqiaaqaree finau. :% Mi-faasaanná amaana máqasaa aanáiqikirafa mi-aatatá óoqu fídanoo aru quqáqoo fasiqana qáfeenoo dínni aana áfaindaqa fíqa ránau. h9I Mi-ufána Yísuna qímamufa mi-fasiqána Mooseena sándufa akoofása asaurírana amiséenoo naríara andeeqáranaki márianauree qímaseenoo narí amoo qímaseenoo Yísuna kafáa irámmirinau. Yáfee qiní qiqoónafa máridanoo fee qufanoo Yísufa qímaminau faiqí moó fannoo Yeerusareendari Yeerikoo máqusai óoqu fímarufanoo úmmuarimaria fasiqausa aanái miná paqúrimasee dóo áru quqásee miná afaaqa áinaina máree fífufanoo kúqiara foora miqóo rinoo márinau. 8 !7; Yísufa mi-ufána iriséenoo mi-fasiqána qímaminau, dóo aní ufa ánoona máridanoo mi-ufamaú kai fídana náaru náaru márirana paqúrinnaranoo. _67 Mi-fasiqáfa iriséenoo Yísuna qímaminau, maa-ufána ásaana riqa, ínnee ínneeqa nímuqusa nimana afeeka faqa írirana faqa mi-tianá aiqámannai íriranannai faqa karaambáiqa Ánutunara nídimarinaqa nímuqusiani. Kafáa maaqí qímasee moo ásaana riqa anée aneenná aqoónausara aninná afaaqara foora misára áidinoo ámuqusiani. Z5- Yísufa miqí qímarufanoo Mooseena sándufa akoofása fannoo aniréenoo Yísuna ákari maqararee qímasee qímaminoo qinau. Ufasáa rakísirafa qinée nána saika fee marasée náaru náaru máriranaki fuanáuree qufanoo Yísufa qímaminau, óoqai tamummáqara fasiqauqa ákarakinaa ufa anée ásaana rúmasee nána ufa fee írinanee. 4 R3 Qinée ínni qímannimidaqa óoqai tamummáqara fasiqauqa faqa karaambáiqauqa faqa ínnee maqee qáfeemaria ainainausa faiqí sía amanaikímaria ainainausa faqa qáfaaqaa ímarufaqa sía qáfaqau, misá ínnee maqee qiní ufa írimaria ufausa íriaqaa ímarufaqa sía íriqau. Aiqáma sandufauqa úriqararanara qímanniminau. 2  Yísufa káqi innaaru qídanoo narí ákoona qímaminau, qiní qíkoofa aiqáma ainaina qiní kai qimiqaifá máridanoo, faiqí moó fannoo sía aní ámaakura ámiqimasee íridanoo anée qiní qíkoofa kai ámiqimasee qiníara írimariananoo kafáa faiqí moó fannoo sía qiní qíkoonara íridanoo ámaaku fannóo kai aníara íridanoo qinée qeeqákai irisée quqannífiqee márunausa faqa aníara írifaranoo. Miqí qídanoo innaaru qímasee quandáfi narí faiqi námu umeenní qímanniminau. Ínni aiqáma ámiqira ainaina faiqí sía amanaikímari ainainauqa uqannífiqaunaqa qáfamasaafanoo ínni asasírafa firaafá máridanoo. 1 H0  Yísufa mi-ufána qímannimisoofanoo Ánutuna náaquqara maraquna fannoo Yísuna asasírana ámufanoo Ánutunara maaqí qímasee innaaru qinau. Óo qiní qíkoofa innaarúna faqa maa-maqána faqa karaambáiqa dúfi dúfi anée qinée maqee maqee qímannimunnufana írirana faqaasa nífusaa rafáaqafunniseenana írirana síaisa qiní faiqi námu kooroománnimaqee máriananoo. Eeóo qiní qíkoofa aneenná áidirafa miqímminoo máridanoo. F/ Dóo miqínoo márifaqa máa̱ ánoona áinaina qímannimidaqa, fáafasaaqa ínni ufa irisée eedóo qímarianara sía minára asasiaqa máa-ainainnára asasiaqa, ínni núqu innaarúna ququsaki mári papiqanaki ákararinoo máridanoo, minára kai asasiaqa. Írirana faqaasa ititannimaqásee káiqeesa kooroo ináu. 4.a Yísufa niqiqoo fásiqausa maqúsa maqusa níniufaqa aniréeqa firaaqóo asasamásee Yísuna qímamiqau. Óo karaambáiqa firaa ainaina fáafasaaqa maasá aní áuqu rámasee niqiqáunaqa dóo faiqí naunduráindari ráudamaki sandéea. Yísufa irisée qímanniminau eeóo qinée Sadanna qáfeeqa mifá innaarúnaindari aakuasáara foora maqásaa áqufinau. Ínnee íriaqa qinée afeeka ínni nímunaqa sakánisaa fee fárukasaa fee níku rámasaifanoo sía ukaqá nímiannoo ínni namuqáa Sadannana óosana óosana afeeka fannoo sía ínni náruannoo. - q,[ Yísufa quandáfi narí faiqi námu qímanniminoo qinau. Yá fasiqa ánaasee fee ínni ufa írianinafa qiní ufa uqanna íriannoo. Yá fasiqa ánaasee fee ínni ufa rukíainafa qiní futeeqáannoo, yá fasiqa ánaasee fee qiní ufa sía írinafa qiní diqiqainá Ánutuna futeeqáannoo. Sía áfaannauqara asasiaqa innaarúnai fífandínnanara asasiaqa. +' Kapeeranaumma máqusanaasa ínniara faqa qianáura ínneeqa nifaaqara mara máree úrimariana ínni maqúsara faqa únnaqimásee innaarúna maqusa fooqáa fee qímariafanoo miná akiaqara Ánutufa ínni maqúsa námufaqa mindári rarisámeeqeenoo idáki áqumisaannoo. F* Óo Koorasinna máqannaasa maqúsa máaqa námufaqa qinée ínniara qimudáoo qídaqa ínni nárirafa firaafá máriannoo. Beetasaida máqannaasa maqúsa máaqa námufaqa ínni nárirafa faqa firaafá máriannoo. Tiree máqusanaasa faqa Sidoona máqusanaasa faqa ánaamuru aamína máriasa qinée mi-maqusaqandáki faiqí sía amanaikímari ainaina moó misáki áuqaanaqau misá dauní dauni iriséeqau misá dooná dandá kookoomma afaqá náriqa nifaaqaí akusée ikífaafau qífau náriqa mandá óosana minnísee dauní quandásee qiní ufamáu fini. Kooroosinna máqusanaasa faqa Beetasaida máqusanaasa faqa ínniki moómoo náaquqeemari ainaina áuqaafannaqa sía ínneeqa mandá óosana minnísaqau. Firaa ufa írira aukuana aniráinanoo Ánutufa Tiree máqusanaasa faqa Sidoona máqusanaasa faqa nárídanoo káqikaaqoo nífauaannoo. Ínnee Kooroosinna máqusanaasa faqa Beetasaida máqusanaasa faqa sía nífauaannoo firaaqóo ínni náruannoo. ) (' Qiní faiqi námu qinée Yísusa ínni qímannimidaqa kásooqaqee Ánutufa faiqí ánaasee ufa írira faasaana aniráinanoo ínnee kookoomma nímaqaqoosa Ánutufa sía rauqí nimaqáannoo Soodooma máqusanaasa mandá óosana máree marúna ákiaqara Ánutufa káqikaaqoo rauqí nimaqáannoo kookoomma akunnímaqaasa sía rauqí nimaqáannoo, kuqá narúannoo. Yísufa qaara maqusanaasa niqiqanau. _'7 Ínni maqúsa kookoomma fannoo maasá qifaaqaí atooqáfifaqa maasá rukéeqee ínniqa nifaaqaí áqiqa, maa-ufána ámiqimasee íriaqa Ánutuna innaarúna ququsa fannoo ínni naaqá ani márifaqa minnísaafanoo. &3 Ínnee moo máqusaki óonuraifaqa misá sía ínni ámiqi ámiqimánnimaqaifaqa ínnee maqúsa qámbaanai máridaqa maaqí qímasee qímannimiaqa. %7 Ínnee maqúsa maqusa óonuraifaqa misá ínni níqoondikidaqa nárana nammári nímifaqa káqi naaqa, námasee mi-maqusánakina aurínausa andeeqánnimaqasee maaqí qímasee qímannimiaqa. Ánutuna innaarúna ququsa fannoo ínni rafúsu quqárirara adeedí ranóo máridanoo. $ ##? Ínnee maqúsa maqusa fídaqa yáqoo máaqaki fee kéeqafiqa minakí máridaqa mifá níminna nárana nammarína káqi naaqa. Ínnee ínniqa saika ímari fasiqana kadáapirirana ákiaqara ámimaríafanoo, dóo ínnee faqa saika fasiqauqa máriafanoo, misá nárana nímifaqa káqi naaqa ínni kadáapirirana ákiaqara máridanoo. Sía aiqáma maaqakiaqa kéeqafida naqá nuaqa, moodáa máaqaki kai máriaqa. S" Asooáranara rímari fasiqafa minakí márinana aní afaaqóoqa qírana minásaa máriani, sía asooáranara rímarí fasiqafa minakí márinana anée afaaqóoqa qíra ufa qímamiannana kafáa máraa. ! l Q Ínnee afuneé úqa áakauqa fee níku ánaamu fee sía máree fuaqa, aanái fídaqa faiqí sía nímandaaqa. Ínnee maqúsai óonuree faiqí moóna máaqaki kéeqarara maaqí qiaqa Ánutuna asooárafa maa-maqánaki máriani. zm Dóo fuaqa, qinée qiní sipsípa ánaaqi káaqa reendeenímariasa káasau faini qámbaanai ínni niqiqáidaqa. O  Marikínoo Yísufa faiqí moómoosa rusandeesámumaseenoo qaara kái qaara kái niqiqéenoo máaqanna máaqanna Yísufa narí fúa̱nínnannai indaarú fuaqéera niqiqámáseenoo qímanniminau áfuqakinaa nandí aiqí maríanara foora tatafínoo rairaaínoo máridanoo moómoo fasiqa anaasee máridaqa aiqú innaarúnai quqéemaríasa óodaa máridaqa. Ínnee súana ákoofinnai innaaru qífanoo aiqífandínausa níminaqa dadaaqíqa súana aiqúaqeera.  =s >Faiqí moó fannoo sáunu qumáreenoo nandí áumuru arumáree múnu kasaaqaí quqéemarífa miqímária fasiqausa sía amaná innaarúna ququsa sáika amaná máreefaránoo.H  =Faiqí moó fannoo Yísuna qímaminau úriqararafa qinée aní faqa fíraridaqa qeeqá maqúsai náaree óonuree qeeqá qíkaqaafasaa nímanda másee ánianauree qufanoo Yísufa qímaminau. 5c :Yísufa iriséenoo qímaminoo qinau. Káasau fainiuqa óonaamarai faiqáasa máridaqa ufiniuqá faqa nínaamu faqaasa máridaqa, qinée faiqí nímaaku yái fee qeeqá qíkiaqa rúmasee fee faiqaanáuree, faiqára máqa síaisa máridaqa, qiní faqa finnáree. Miqí qímasee qímamiseenoo Yísufa fídanoo moo fásiqa áaranau, anée anirée qiní faqa fúannee qufanoo mi-fasiqáfa qinoo qiní qíkoofa kúqirarammi márifaqa mifá kuqufínaqa ákundamasee aní faqa fuanáura amanée qinée miqíanáuree qufanoo Yísufa qinau. Sáina náaruara kúqiranaki fifándinausá kai náriqa kúqinausa níkundaaqa. Anée Ánutuna quqúsaki kéeqara ufa faiqí ánaasee qímannimínanua.  <+ 9Misá aanái fímarufanoo faiqí moó fannoo Yísuna qímaminoo qinau. Anée yái fee maqúsa maqúsa fínaqa qinée aní faqa fuanáura. s_ 6Miná faiqiqára Yameesasa Yoohaneesa miqandá minára iriséeqa níranaqoofaqa Yísuna qímamiqau, Karaambáiqa amanée maasá innaarúnaindaraa ídara qínanoo qumurée misá qáma taikáannoo fee qufanoo Yísufa quándaki miqandá nimambainá qímasee qáoo qímaseenoo áiqareenoo moo máqusai finau. Yísufa naríara qinau, qinée qínaamu síaisee qinau.  8'G 5Óonuree mi-maqusánaasa qímannimufaqa misá qiqau maasá namuqáa maqúsai Yeerusaree máqusai fídanoo fee qímasee qáoo sía maaqóo faiqáannee qiqau. (I 4Samaria máqa maaqaki faiqanóo fídanoo faiqí akaqáusa niqiqoofaqa indaarú Samaria moo máqusaki faiqáaninnanara deedaqiaqeera qímannimirara niqiqanau.  3Yísufa Kariree máqa maaqaki níniufanoo innaarúnnai óorufuaninna aukuana adeedí roofanoo Yeerusareenni óori quandánau. N 2Yísufa miná iriséenoo qímaminau sía minára qáoo qiaqa, sía namuqáa máridanoofau miqíni maasá qíqoondi máridanoo miqídanoo. Moó Samaria máqannaasa Yísunara moósa fúannee qiqau. &E 1Yoohaneefa mi-ufána ákiaqara Yísuna qímaminoo qinau. Óo maasá úriqararafa, ínnau moo fásiqa fannoo moosáa aní áuqunnai mandá fáafasaaqa faiqí aundurákinaana aqiqée marufaqa maasá qáfamasee qáoo qiqíafana, mifá sía maasá faqa nímarunara qáoo qiqíafana. %C /Yísufa naríkai misá ufa iriséenoo ákooqoofanoo faiqi ánaaqi moó maraséenoo narí aaqá kikíqamasee miná kíkiqa ususéenoo narí faiqi námu qímanniminau. Yáfee moó fannoo qiníara irisée maa-kaqikaa faiqína óonudupirana óonu asasammásee ámiqi ámiqimma áisainafa qiní uqanna qíqoondikídanoo, kafáa yáfee moó fannoo qiní óonu asasammásee qíqoondikinafa qiní diqiqoona Ánutuna áqoondikidanoo. Ínnikiqari óorudupirafa mifá ínni úriqararafa máridanoo. Moó fannoo Yísuna áuqusaa fáafasaaqa aqiqanau.  0 .Moo kári Yísuna faiqi námu maasákiqari yáfee úriqararafa máridanoo qímasee narínni narínni ufa raináqau.  - ,Faiqí ánaasee Yísufa áuqoo áinainara náaquqoofaqa narí qímami narí qímami másoofanoo, Yísufa quándaki narí faiqi námu qímanniminoo qinau, ínnee máa̱ qímannimianaqa sía aunúaqa ámiqimasee íriaqa. Qinée faiqí nímaaku uqanna Ánutufa qiní maréeqee faiqí faiqi nísaukuki quqáqisáinaqa dárifaranoo fee qufaqa sía mi-ufána óosana íriqau, Ánutufa misá írirana ititásoofaqa sía íriqau, Yísuna irámmirianee rusía minnísaqau. Yísuna faiqi námuki yáfee úriqararafa máridanoo fee qiqau.   -  +Faiqí ánaasee miná qáfamasee Ánutuna náaquqara afeeka qáfamasee rufíaqau. Yísufa narí kúquaninnanara kafáa qímanniminau. 8 i )Yísufa iriséenoo qímaminau, ínnee qiní ufara sía ánoonee qímariasa káqi rúnna fímariasa máriafanoo. Qinée kísaaqasaa fee ínni faqa márianauree kísaaqasaa fee ínni ummaarará foora akuaqée ianáuree. Miqí qímasee mi-fasiqána qímaminau, aneenná ámaaku máree maí ánia qufanoo mi-kumaaraafá áni márufanoo fáafasaaqa fannoo miná arurutúkueeqeenoo maqásaa áqusoofanoo teendaaróoninoo qáqaara faka fakinau. Yísufa mi-faafasaaqána amambainá qufanoo fífufanoo Yísufa mi-faiqína andeeqáseenoo narí ákoona kafáa áminau.  *J  'Fáafasaaqa moó fannoo maqee maqee fáaqa rúmasee miná áakufifanoo rafúseeqee maqásaa áqusaifanoo teendaaróoni márifanoo óokiqari qáqaara faka fakídanoo, maqee maqee miqídanoo sía adooáidanoo. Qinée aní faiqi námu maaqóo máriasasaa qeeqá qímuqusannai irámmirunaqa amaniafanoo sía amana áfaqeea.  (K %Faiqée iqáqoofaqa minamúsa áaqanasaaqari óoquroofaqa faiqí ánaasee moómoosa Yísuna ani paqúrimasoofanoo misákiqari faiqí moó fannoo fáaqa rúmasee Yísuna qímaminoo qinau. Ufasáa rakísirafa qinée qeeqá qímuqusannai aní irámmiridaqa anée aniréenana qiní qímaaku moodáa kai maqaqáunnana qáfaa.  & $Mi-ufáfa taikáfufanoo misá qáfoofanoo Yísufa naríaraa kai miqóo márinau. Miqóoqari Yísuna faiqi námu miqóo máriusa mi-ainainná qáfoonara sía uqanna kooroo iqáu. Káaqa umeeráqau. Yísufa kumaaráa aundurai áfaanna máruna aqiqanau.  "Peetooroofa káqi ufa qímarufanoo oonámu fannoo aniréenoo misá ititánnimaqásoofaqa rufíaqau. Rufíoofanoo oonámukiqari ufa moó maaqí qinau. Maaná qiní qímaaku máridanoo qinée rusandeesámumasee máraafanafa, ínnee miná ufa kai íriaqa.  #*M !Mi-fasiqaqandá Yísuna áisée fírarufanoo Peetooroofa narí óosana sía írirai Yísuna qímaminoo qinau. Ufasáa rakísirafa, maasá maaqóo márunanoo ámiqidanoo. Maasá qaaramoo úiqaana máaqa maaqóo usakáanaura, aníara moó Mooseenara moó Eeriaanara moó usakáanaura. ' Peetooroofa narí faqa máruqanda faqa faiqaqée máriufanoo fíndifiqa Yísuna káaqa qárana faqa mi-fasiqaqandá faqa níqa fee máriqau. .U Yísufa miqóo innaaru qídanoo moo óori áfiri mároofanoo miná qamunna káaqa éekara rinoo nífu dároodaraa inau. Qaara fasiqa tautúmaki kooroomáfufaqa Yísuna faqa ufa qímariqau. Miqandá Mooseesa Eeriaasa óoqai kúquqanda tautúmaki miqóo maqásaa misá nífusaa innaarúna áreenaranaki kooroomáfiqa Yísufa qúsasaa Ánutuna ufamau fínoo Yeerusaree máqusai kúquaninnanara Yísuna faqa ufa qímariqau. ~ 9}k Yísufa mi-ufána qímannimiseenoo dínni qísauku taikásee dínni ani qaaramoó fáasaana áiqaróofanoo Yísufa Peetooroona faqa Yoohaneena faqa Yameesana faqa nífiqeenoo moo áaqanai innaaru qírara óoru fíqau. Yísufa naríaraa innaaru qímarufaqa miná faiqi námu káqi faiqaqée ufanoo. LF}|{zzyww6vfuutserqponn6ml jj8i{hgfxeeccbaa`p_^]][ZY XWVVSS5RQpQ PNMLLJlHGFFZEEDPCCA@?>>"<;;9:99G8k7j68443(2d1 /h._,++S*)''4%%q$#+"r! % H\N9[  I  I L; oÁqu taikásoofanoo mi-aukuanná aandaroo firaafá mi-maqa maaqánaki aiqámatinai nárí márufanoo mi-fasiqána munnimma faqa nárana faqa sía márufanoo áararée marínau. xi Nimisoofanoo indaarúqaafa káqi máqee inau ínaaqiannaafa naríndi makéeta máseenoo munnimma kái mara máreenoo dóo quqáseenoo níana maqusai óonu reenoo fúrufariranaki máridanoo narí munnimma aiqáma fífaunni áqu taikánau. mS Óo qípoo kúqiraridanee aneenná aiqáma ainaina rainásee maaqandá qíminnaree dóo maqee kái rainásee qíminaqa máree fúannee qufanoo miná ákoofa eedóo qímaseenoo narí aiqáma ainaina rainásee miqandá níminau. # Yísufa káqi qímannimidanoo qinau. Faiqí moó fannoo qaara faiqi faqáafa márinau, ínaaqiannaafa narí ákoona qímaminoo qinau. ve Qinée qímannimidaqa, Ánutuna qangiroouqá mi-anaaseená aanna reefáranoo moodáafa mandáinaina máranoo ní ni̱ ínafa quándaki Ánutufinnai ubeekáinaqa minára firaaqóo asasifáranoo. Auía̱noo nu kúmaaraaná quandára ufa. :m Maraséenoo narí aqoónausa faqa áqoondiuqa faqa náaramaseenoo qímannimiannoo. Ínnee anirée qiní faqa asasiaqa, qiní siruáa munnimma fúrufaramámbina dóo paqúriqa. LMoo ánaasee fannoo qísaukuqara taikásee siruáa munnimma firaaná maqée ínanoo moodáafa máaqaki fúrufaramáfinanoo mi-anaaseefá náqi fee íannoo, mi-anaaseéfa qóoma qumbísee damuná maraséenoo máaqaki aiqámai damúnidanoo aiqáma átinai ámiqimásee randánoo ní ni̱ ínanoo paqúrimaseenoo máraannoo. ~uInnaarúnai máriasa mi-fasiqána aanna reefáranoo moómoo (99) andeeqára fasiqa anaaseera sía asasifáranoo moodáafa fúrufaridanoo mandáinaina máranoo níni ínafa quándaki Ánutufinnai ubeekáinnanara minára firaaqóo asasifáranoo. }sRandánoo níni ínoo paqúrimaseenoo asasamáseenoo rafúsu akumáreenoo míni maqúsai quqáseenoo narí aqoónausa náaramasee qímannimiannoo, anirée qiní faqa asasiaqée qíannoo. Aiqáma sipsípasaa rakísimari fasiqausa miqífaranoo. taFaiqí moó fannoo moodáannai qísauku fasiqa namu níku nísauku taikásee (1OO) sipsípa rakísi márinanoo moodáafa kai auía̱ máfinanoo náqi fee íannoo, mi-fasiqáfa aiqáma sipsípa káqi quqáseenoo moodáara randáannoo. ^~5Yísufa misá ufa iriséenoo quandára ufa moó maaqí qímasee qímanniminau. D}Farisai amaana ufa qímarusa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa misá níqafamásee nóori runúsee muqúriqa máridaqa náundaufa náundaufa qídaqa qiqau. Maa-fasiqáfa Yísufa maasá nífaqasoosa aniraafanoo misá faqa ámiqi ámiqi ídanoo, sía miqíkai ídanoo misá faqa nárana náidanoo miqídanoo. J| Moo kári úmmuarira takisa munnimma máree marúsa faqa Yuda máqannaasa níkooqee márufaqa nífaqasoosa faqa Yísufunnai aniréeqa miná ufa íriraree qímasee miná aaqá aní úsimariqau. s{_#Sía adíafaa ínna ooruku ándanda atukakí téeqimasainanoo mi-andandáfa faqa mandáikammiannoo. Ínnee káqinni áquaqaana. Mandáinaina máridanoo. Ínnee qiní faqa fifandínausa sía ámiqimásee mi-kadaapi oosanná írirainni káqi fírarianara qáoo qídaqa kasaaqaí kudoosaápee márifanoo máaqa usakáaninafa máaqa faakána rakíasainaqa sía amanaíki foora, ínnee ooruku adíafaa síaina aanna ree foora káqinni áqua nóora. Ínnee náaqoofaqaasa mi-ufána íriaqa.Jz "Miqí qímaseenoo Yísufa kafáa maa-ufána qímanniminau, ínnee ooruku indée maríana sía adíafaa ínaqa náqi fee másee kafáa adíafaairana quqéennaree, sía amanaikínnaránoo. 5yc!Miqí qímaseenoo Yísufa minára qímanniminau, miqí kai másee ínnee faqa qiní faqa fíranara ámiqimasee iriaraasámaseeqa ínneeqa aiqáma ainaina minníseeqa qiní faqa ániaqa. Sía miqíqa sía amana qiní faiqi námukifaranoo. Ínnee ínneeqa aináina minníseeqa qiní faiqi námukiaqa. xNamuqáa karaambáiqa moó fannoo narí rákira fasiqauqa moómoosa faqa anirée náriranara iriséenoo maaqóo qaraa karaambaiqa fannoo miná moómoo rákira fasiqauqara iriséenoo naríndi óodaa márinara írinoo amanaikée ianáuree sía amanaikée ianáuree sía amanaikínaqa nárirara ímari karaambaiqána faqa óoqumari fí ufa qímasee reendéeniananóo asooárafa máriani. w av;Maa-fasiqáfa máaqa usakárana óosana araséenoo máfi taikárana sía amanaikínoo. &uEMifá máaqa atuna faqa faakána faqa kai rakíqasainanoo aiqáma ainaina sía amanaikína miná aqoónausa qáfamasee naanaidara qímasee maaqí qifóora. t+Faiqí moó fannoo máaqa usakáraree qímaseenoo máaqa usakára ainainauqara náaree ámiqimásee írinanoo sía amanaikína sía usakáani. Zs-Faiqí moó fannoo qiní ufasáara sía eedóo qímasee narí aunírira saqari akumáreenóora foora sía eedóo qímasee qiní ufasáara kúqiranaki fínafa sía mifá amana qiní faiqi námuki kéeqaannoo. ^r5Faiqí moó fannoo qiní faqa fíraree qínna fasiqafa narí ánoona ákoona faqa faiqi ánaasee faqa narí ákaqaafasaa faqa ásoommaaka faqa naríara faqa fídiaqaa máseenoora foomáseenoo qiní faqa ániani. (qIYísufa moosáa fímarufaqa faiqí ánaasee moómoosa miná faqa fídaqa maasá faqa Yísuna faiqi námukiraree qufanoo Yísufa quandáfi qímanniminau. 7pgÍnnau, eendá náarauna sía ániasa sía uqanna qiní nárana káqikaaqóo nífaurusaa quqéefaranoo. Yísuna ufara kúqiraree qímarusa kai miná faiqi námu kifáranoo. o}Dóo fíndimmaqee óonuree níanai áfuqakiaqa máriasa nífiqamaree qiní qoomáqa amana kái mínisainaqa naaqanáni. $nADóo aní ufamáu fíqa nífiqamaree míni quqásaunanoo nárana moómoo máridanoo faiqí ánaasee sía amanaikídammia qufanóo qoomáqa ákoofa qinau. m-Anée dauní dauni sandéenana firaa aatata faqa káqikaa aatata faqa maqúsa qámbaanai faqa óonureenana kudi fásiqa anaasee faqa mátaammátaakíqa nímariasa faqa nífu dimbárausa faqa árirutíqa nímariasa faqa mandáikirausa aiqáma nífiqee qiní qoomáqai ánia qufanoo miná aináinira faiqi fannoo miqímminau. Misá nífiqee míni quqáseenoo narí firaafínnai óonureenoo qímaminau. l Miqí qufanoo moó fannoo qinau, qinée maqee kái ánaasee amundá qimiqaafaqa sía amana fuanáuree qufanoo aináinira faiqi fannoo misá ufa iriséenoo narí firaafínnai óonuree qímaminau. Mifá iriséenoo firaaqóo áanóommaseenoo qímaminau. ?kwMiqí qufanoo moó fannoo qinau, qinée qísaukuqara (10) purimakáu ummaara rarisée marína feefaurúmaqaqee ídaqa miná amanamásee qáfarara fídaqa sía amana fuanáura. )jKMiná aináinira faiqi fannoo qímanniminoo nufanoo moó fannoo qinau, Qinée maqá dóo feefaurúmaqaqee ídaqa miná qáfarara fídaqa sía amana fuanáura. GiSuqáidanoo narí aináinira faiqi aqiqéenoo anée fíqu fíqu ídana faiqí ánaasee qinée náaraunausa nífiqee mínisainaqa qoomáqa naaqa dóo aiqáma ainaina deedaqinóo máridanoo. -hSYísufa miná ufa iriséenoo kafáa quandára ufa qímaminau, faiqí moó fannoo qoomáqa firaaná suqárara deedaqamáseenoo faiqí ánaasee moómoosa náaranau. =gsFaiqí moó fannoo mi-qoomaqánaki máridanoo Yísuna ufa iriséenoo qímaminau, Ánutuna innaarúna ququsaki kéeqafi minakí nárana née maríasa firaaqóo asasifáranoo. f)Misá sía amana kafáa miná ákiaqara aní ámifaranoo minára kásooqaqee Ánutufa ámiqira óosana máreemaria fasiqa anaaseesa kúqiranakiqari mara fíndifu máseenoo mi-karí miná ákiaqara aní faqa ámiannoo. Qoomáqa sákararee qímasee mandáikirausa náara. jeM Anée qoomáqa suqáseenana kudi fasiqauqa faqa níku nísauku mandáikirausa faqa árirutíqa nímariasa faqa nífu dimbárausa faqa misáuqa kai náarama quqásainanoo Ánutufa miná ákiaqara ínni ámiqi ámiqi íannoo. [d/ Miqí qímasee Yísufa quándaki miná áaroo fasiqana qímaminoo qinau, anée qoomáqa suqáseenana sía aneenná áqoondiuqa faqa ákaqaafasaa faqa aneenná áinaina faqa aneenná aináinafaqaa áqoondiuqa faqa misáuqa sía náaraa. Anée misá náarainaqa misá faqa miqí kai íqa aní faqa áaramásee amana kái ámifaranoo. 5cc Náriqá kai qinée úriqararausee qímariasa Ánutufa nisauríranaki quqáannoo, náriqá kai qinée uréeqararausee qímariasa Ánutufa misá úriqararanaki quqáannoo. obW Ínnee sía ámiqira qóora randáaqa, faiqí moó fannoo ínni náarainaqa maaqímmiaqa, Ínnee miná qoomáqaki kéeqafiqa káiqeesa óoqumari máriaqoo kai óoqumaríaqa, Qoomáqa ákoofa aniráma aní qáfeenoo aníara óo qiní qiqoondi maí ururée ámiqiraqoo óoqumaría, Miqí qínana anée aiqámausa nífusaa úriqararafaikínana asasinnáranoo. Oa Aní úriqararafa aniráinanoo qoomáqa ákoofa aní qáfeenoo aqiqámasee úriqarara fasiqara miqóo óoqu maríannee qínana anée asauríranaki máridana mandáikiraqoo kai óoqu márinnaranoo. ` Faiqí moó fannoo amundára qoomaqa suqásee aní áarainana óonu reenána sía aaqee óonuree ámiqiraqóo kai óoqu mária. 1_[Mi-Farisai amaana qímarufa nárana firaaqóo suqáseenoo moómoosa náaroofaqa miná máaqaki ani kéeqafufaqa ámiqiraqoo óoqu mariranara randée márufanoo Yísufa níqafamásee misá aiqámausara qinau ufa sée qiní ufa íriaqa qímaseenoo akooqóo ufa maaqí qímasee qímanniminau. ^Misá Yísuna ufa irisée kúqaammifoo qímasee ufa qírara írusia sía ufa qiqau. Sía ámiqira qoo náaree óoqumaria. _]7Yáfee moó fannoo ínnikiqari miná ámaaku fee burimakáu fee madikakí áqufinoo márinanoo amaanasáammifoo qímasee sía fee qumbaqíannoo fee. Sía uqanna amaanara irisée minnísee fara káqi minakínaana qumbaqífaranoo. Dóo qinée faqa maa-aurira fasiqána madikakínaanara foora amaanasáa qumbaqíara foo ídaqa sía áaqaidaqa. {\oMisá mi-ufána iriséeqa sía ufa qiqau, káqi Yísuna kai tatáqaqa maríqau, miqíqa márufanoo Yísufa mi-aurira fasiqána qumáreenoo miná aurírana taiká amaqáseenoo aqiqoofanoo mifá fufanoo quandáfi miqóo márusa qímanniminau. 1[[Yísufa miná qáfamasee miqóo márusa Farisai ámaana ufa qímarusa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa miqóo márusa faqa irámmirinoo qinau, Qinée ínni iráidaqa Mooseena sándufa fannoo ínni amaanasáa fáasaana faiqí aurínausa andeeqáranara eedóo qídanoo fee, qáoo qídanoo fee. Z}Yísufa mi-maqánaki óoqu marifufanoo aurímarú fasiqafa afaaqa autura ári marú fasiqafa Yísuna óorinni márinau. Y Yuda máqannaasa amaana fáasaana moo Sáririqa Farisai ámaana ufa qímarusa misá úriqararana máaqaki Yísufa miná faqa nárana náraree qímasee kéeqafufaqa aqoónna Farisai amaana ufa qímarusa Yísuna qumárararee qímasee ámiqimásee apurée maríqau. nXU #Dóo qúsasaa ínni maqúsa faqa amaana maqa faqa faiqí ánaasee sía márifanoo naakundú máriannoo, qinée kúqaa ínni qímannimidaqa ínnee maaqóoqari sía kafáa qiní qíqafeefaranoo kásooqaqee ínnee qiníara maafá karaambáiqa aqiqáifanoo ánidanoo fee Ánutufa miná ámiqi ámiqianinafa qímasaidaqa mi-karí kai qiní qíqafeefaranoo.W "Óo Yeerusaree, Yeerusaree ínnee Ánutuna tamummáqara fasiqauqa kuqá narusée mifá niqiqoosa óonisamu qumáree nárímariasa. Qinée moómoo kari aní faiqí ánaasee marasée kookooráanara foora sákarara ímarunaqa ínnee qáoo qiafanoo. !V; !Maqee fí fi̱ ínaqa dúna faqa fí fi̱ íqa Yeerusaree máqusai óoruraanaura Ánutuna tamummáqara fasiqauqa aiqáma Yeerusaree máqusaki kai narusée márufaqa kúqi maríqau, qinée nánaree minakíqari radúkaki moosáa kúquanauree sía amana, qinée faqa Yeerusaree máqusaki kai óonuraanaqa misá nárunde̱e kai másee qiní faqa dárifaranoo. Yísufa Yeerusaree máqannaasara qímudáoo qinau. SU Yísufa iriséenoo qinau. Eeroodeefa faiqí níkaruqimasaida ueeqásaida nárímarifa máridanoo ínnee maaqí qímasee qiníara qímamiaqa, qinée maqee faqa dúna faqa faiqí ánaasee naunduráki fáafasaaqa nífaqeeqa aurínausa andeeqánnisee ianáura, moóna qeeqá saika taikáanaura, miqí qímasee Eeroodeena qímamiaqa. @Ty Mi-karí Farisai ámaana ufa qímarusa Yísufinnai anirée qímamiqa qiqau, anée maaqóoqari fíndimmaqee moosáa fúa, karaambáiqa Eeroodeefa aní kúqa áriraree qínoommi. [S/ Mi-karí maqee maqásaa ínaaqianna máriasa mi-karí misá úriqararausa márifaranoo, maqee áukuana úriqaraqa márinausa mi-karí uréeqararausa márifaranoo. Yísufa Eeroodeenara káasau faini fee qinau. JR  Faiqí ánaasee súani óosanaindari faqa ámuqundari faqa dínni dínni ataaqéendari faqa anirée Ánutuna innaarúna ququsaki óoqu marifí moodáanaki miná qoomáqa sakasée neefáranoo. _Q7 Qinée ínniara maqee máriasara qídaqa kásooqaqee ínnee Abarahaamana faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa Ánutuna tamummáqara fasiqauqa aiqámausa faqa Ánutuna innaarúna ququsaki márifaqa ínnee maqee qiní faqa nárana nammári née marínausa áqoosai máridaqa níqafamásee ínnee firaaqóo nífai sandúrinaqa ikíráqeefaranoo. .PU Máaqa akoofa miná iriséenoo kafáa qímannimiannoo, ínnee yáindaraasee máridee, ínnee mandá óosana máree maríasa máriafanoo ínnee qiní daaqá máriaqooqari moosáa fífuaqa. Yísufa mi-ufánannai innaarúna kooqí kíkiqa úsinoo kafáa maa-ufána miqóo márusa qímanniminau. }Os Ínnee yáindaraasee qinée ínniara sía íridaqa qínaqa misá maaqí qifara, anée maasá maqusái Ánutuna ufa qímannimimarianafa máriananoo maasá aní faqa nárana nammári née marúnausa máridaqa maasára írimarianafa máriananoo. XN) Mi-maqána ákoofa fíndifinoo kooqí atukarasáinaqa misá madáanaindari kooqí áridaqa maaqí qifáranoo, kooqí atúaqisáinaqa kéeqaanee qífanoo máaqa ákoofa maaqí qímasee qímannimiannoo. +MO Anée tiqeera kooqiki afeekaikámasee amanammásee kéeqaa, qinée minára qímannimidaqa íriaqa, faiqí ánaasee moómoo amanídaqa sía amana kéeqeefaranoo. EL Óoru fímarufanoo faiqí moó fannoo irámmirinoo qinau, Óo úriqararafa faiqí ánaasee moodáa kai moodáa kai innaarúnai asumu máriranaki kéeqeefaree, qufanoo Yísufa qímaminau. wKg Yísufa Yeerusaree máqusai óorufidanoo káqikaa maqusauqakiaqa Ánutuna ufa qímanniminoo óorufinau. J3 Ánaasee moó fannoo saná qaindi anasée ooruku anoona minakí adíasainanoo aiqámai ámiqimmasee ati qáanno. Ínnee tiqeera kooqiki kéeqaaqa. 0IY Yísufa kafáa qímanniminoo qinau, qinée Ánutuna innaarúna ququsaki kéeqafuasa nána ainaina kíkiqa úsuanauree, misá ooruku anoona fooqáasa máridanoo. H Qinée maaqí qímasee miná kíkiqúsuanaura. Mifá qúmini qaqama fooqáafa máriannoo, faiqí moó fannoo qaqama mara máreenoo narí quqúsaki úmmaqusáinanoo firaafá saqáriara foora kambíqafinanoo ufiniuqá miná ásaanasaa nínaamu usakéefaranoo. Ánutuna quqúsaki kéeqafuasa miqídaqa mi-saqarína fooqáana auqaánai idooáidaqa. Ooruku anoona ati qéemarína quandára ufa. EG Yísufa faiqí ánaasee qímanniminoo qinau, Ánutuna maqásaa ququsaki faiqí ánaasee máriasa nána ainaina fooqáa fee máridanoo fee, qinée minára nána kíkiqee úsuanauree. ]F3 Miqí qufaqa Yísuna áqi marúsa mi-ufána iriséeqa nisaurí marufaqa faiqí ánaasee káiqeesa Yísufa óosana óosana ámiqira ainaina áuqoonara asasímaríqau. Qúmini fooqáa saqari qaqama quandára ufa. E Maa-anaaseefá Abarahaamana áti márifanoo Sadannafa kísaaqasaa (18) aukuana karabúsaki quqáqaifanoo aupúraranaki márina, burimakáu mimmí sipsípa úriqarara ainaina fee máridanoo fee miná kai amaanasáa idukírafa andeeqánoo máridanoo fee. zDm Miqí qufanóo karaambáiqa fannoo quandáfi qímaminoo qinau, ínnee únna qímasaidaqa qaaraikí maríasa, amaanasáa ínnee ínneeqa mimmí burimakáu sipsípa ainaina nífiqaidaqa nammárinni múqusee maríafaqa nammári náidaqa. EC Amaana máqasaa rakísi marúfa miná qáfamaseenoo Yísufa amaanasáa mi-anaaseená andeeqóonara áanóommaseenoo faiqí ánaasee qímanniminau. Mooseena sándufaki maasára 6 faasaana aináiniaqée qinau, dóo ínnee mi-karí kai anirée ínneeqa aurírana taikáaqa, maasá amaanasáa sía aurírana taikáaqa. B+ Miqí qímaseenoo Yísufa narí ásauku minásaa quqásoofanoo aaqee kái ataufaka rakísufanoo fíndifinoo Ánutunara dúfi dúfi qímarinau. A Yísufa mi-anaaseená qáfamasee áaramaseenoo qímaminoo qinau. Óo maa-anaasee dóo aneenná teeroo quqáranakiqari ámiqina mária. @ Moo Sáririqa Yuda máqannaasa amaana qímaru faasaana Yísufa ufa súqira maqaki kéeqafi Ánutuna ufa qímannimimarufanoo moo ánaasee fannoo fáafasaaqa miná aunduráki márufanoo (18) qísaukuqara taikásee qíku dínni taikásee dínni óonu qaaramoó marasée aukuana kummáranoo kai márufa ataufaka rakísirara sía amanaikímarufa miqóo amaana máqaki ani márinau. ? o>W Sía írainaqa mi-karí kai ateeká áquanaura. Ataufaka anidíra anaasee Yísufa andeéqa̱isánau. = Sáina káqi márinaqa moodáa aukuana qinée miná atukakí oorá indufúsee madaapeé quqásee miqóo qáfaanee qinau. /<W Qinée qaarammoo áukuana maa-saqarína qáfaunanoo sía qaqama íreenoo mifá fífau maqa áinoo náidanoo dóo ateeká áqua qufanoo mi-ainainira fasiqáfa qinau. S; Yísufa kafáa maa-quandara ufána qímanniminoo qinau, faiqí moó fannoo narí áfuqaki faafísara foora qaqama tíqisaidaqa néemaria saqarifa márinau, moo fáasaana mi-fasiqáfa miná qaqama tíqi náraree qímasee óonuree qáfoofanoo sía qaqama íroofanoo óori runúseenoo narí aináinira fasiqa qímaminoo qinau, }:s Sía minárau kúqiaa, Qinée ínni qímannimidaqa, ínnee sía ínneeqa mandá óosana minnísee Ánutufinnai ubeekéeqa ínnee faqa miqí kai ifáranoo. Faafísa fooqáa saqáriara quandára ufa qinau. (Ánutufa sía mandá oosana ákiaqara aaqee uqanna nárídanoo, kísaaqasaa náaraidanoo maí andeeqára aatata ániaqee qídanoo, sía írifanoo miqóo náruannoo.) !9; Qinée Yeerusaree máqusanaasara faqa qímannimidaqa, miqóo óoni maqa kísaaqa Sirooamma óoni maqa fée qímariana fannoo rapéemaki áqufinoo faiqí (18) qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu dínni taikásee dínni ani qaaramoó marasée fasiqa kuqá nárinau. Ínnee mi-fasiqáusara Yeerusaree máriasa nári niqoónausa mandá óosana úrinnaaqaramásee mároona ákiaqara kúqiaa foo fee qída fee. B8} Sía minárau kúqiaa, qinée minára ínni qímannimidaqa, Ínnee faqa ínneeqa mandá óosana minnísee Ánutufinnai ubeekaaqa, sía miqíqa ínnee faqa miqí kai íqa kúqifaranoo. Q7 Yísufa mi-ufána iriséenoo qímanniminoo qinau, ínnee mi-Kariree maqannaasá akaqáusa kúquanara nári máqannaasa úrinnaaqaramásee mandá óosana mároona ákiaqara kúqiaa foo fee qída fee. 46 c Mi-fasannái faiqí ánaasee akaqáusa aniréeqa Yísuna qímamiqa qiqau, akaqá Kariree máqannaasa Ánutuna tatúfira aandau suqá ámimárufanoo Piratoofa narí sundíauqa niqiqoofaqa aniréeqa misá naru taikáqau. Miqímasoofanoo aandáu̱ fidika faqa faiqí fídika faqa moodáanaki qúminau. 5) ;Anée minakí márinanoo aní mandáinaina ákiaqara taikáfinana mi-karí kai ráudeennáranoo. (Ínnee minára irisée qinée qumu márunna kamuqoo ínneeqa mandáinainara qiní faqa ufa qídaqa mi-ufána andeeqá taikáaqa, sía miqíqa Ánutufinnai fifáranoo.)4 :Faiqí moó fannoo aní áfiqeenoo kóotai fínana anée aanái fídana mi-ufána aanái taikáaqee qía, sía miqínanoo mi-fasiqáfa aní áfiqeenoo siáasa áminanoo mifá maréeqeenoo foorísa áminanoo mifá maréeqeenoo rumbáranaki quqáannoo. d3A 9Ínnee sía ínneeqá kai andeeqára ufa irisée mi-maú fuafanoo nánaree miqídee. D2 8Ínnee mandáikirausa qaara irirana máree maríasa, ínnee innaarúna faqa maqá faqa qáfamasee andeeqásee kambíqaaninna ainainara andeeqásee íri maríafanoo, maqee qinée qúmimarúnna kamuqoora nánaree sía íridee qída fee. Aní kóotai áfiqee fímari fasiqana faqa dauní miná faqa moodáa ufa qía. z1m 7Maaroosa ookéesa úfai úqifaqa ínnee minára aiqaiqímari aukuannee qímariafanoo dóo kúqaa qímariafanoo. 90k 6Yísufa faiqí ánaasee qímannimidanoo qinau, ínnee aaku qoonnámu súani kéeqeemari qaannaindari úrinaqa qáfeeqa óo aaku rúannoo fee qífanoo dóo aaku rúannoo. /  5Qiní ufasáara níkausa nári faiqi námu namuqáakammá nímaqeefara kafáa dínni kumaaráauqa nári níkausa namuqáakammá nímaqeefaranoo. Nínausa nári níraamuqmaaka namuqáakammá nímaqeefara kafáa dínni fúka anaaseeuqa nári nínausa namuqáakammá nímaqeefaranoo. Ánaaseeuqa náriqa nínaakuqmaaka faqa raináfi namuqáakammá nímaqeefara kafáa dínni fúka anaaseeuqa nári nínaakuqmaaka ánaaseeuqa namuqáakammá nímaqéefaranoo. Ínnee qinée kambíqauna kámunara sía írimariafanoo. =.s 4Maaqóoqari qiní ufasáara moodáa máaqaki moodáanai qísauku márinausa raináki qaarammoó dínni fíqa namuqáakifara qaaraqánda miqíkai íqa dínni fíqa namuqáakifara. W-' 3Ínnee qiníara tínoorimárianaki maa-asooárana mara máree maqásaa fasiqa ánaasee nímiannee fee qída fee, sía uqanna miqíanaura, qinée maqásaa fasiqa anaasee ufa rainárana nímirara qúmidaqa. ,w 2Qinée kúqira mandá námmariara foora marasée naanáura, miná áfeesara márunanoo qifaaqa rumbánoo máridanoo. g+G 1Yísufa faiqí ánaasee qímannimidanoo qinau. Qinée maa-maqánasaa máriasaki idára foora ufa raiqéeqa namuqáakirana óosana áraanauree qímasee qúmiqiafana, dóo fáasai idá arasáananoo qáida máriaqaana. Z*- 0Aináinira faiqi moo fánnoo narí úriqararana ufa sía írirai áruaninna manda ainaina márainanoo miná árirafa aufadárafa máriannoo, maqásaa fasiqauqa moómoo ainaina ámimari fasiqanara minásaaqari moómoo ainaina máreefaranoo, Ánutufa faqa miqíkai íannoo, maqásaa fasiqauqa úriqarara ainaina ámimari fasiqanara minásaaqari úriqarara ainaina aabaá faqa máreefaranoo, Ánutufa faqa miqíkai íannoo. Qinée rainárara qúmuafanausa máridaqa. 0)Y /Aináinira faiqi fannoo narí úriqararana ufa iriséenoo sía fíndifinoo miná ufamáu fínafa miqínna fasiqana sáamu sámu ámudaani tureeráu̱másaannoo. v(e -Moo kári aináina faqaafa narí aináinira fasiqara qiní aináinasaa rakísi márinaqa namummáqarara fuanée qímasee fifanóo mi-ainainira fasiqáfa quándaki nárana faqa afeeka nammari faqa néeneeseenoo fúrufarinoo narí aqoónna ainainira fasiqa anaaseeuqa nárinoo fúrufarinoo nímarinanoo miná úriqararafa sía ániannoommifoo qímaru kamuqoo sía írirai mána mána ímarinanoo aniráma qáfeenoo ufa rukíee maríasa nári máriandéemaseenoo miná ateeká ateekámasaannoo. ' .D& ,Mi-ainainira fasiqáfa narí úriqararafa ánianínna kamuqoo andeeqásee máridanoo firaaqóo asasíannoo. Qinée Yísusa qímannimiana íriaqa, mi-ainainná faqaafa narí ámiqira ainainira fasiqa andeeqárana qáfamasee ámiqira fasiqa fee qímaseenoo narí aiqáma ainainatiasaa rakísiranaikámmama qáannoo. O% +Aináina faqaafa mi-andeeqara ainainira fasiqánara qímaminau anée qiní máaqakinaa ainainasaa rakísisee aináinira faiqiuqa nárana aandáu̱ andeeqásee nímiannee qímaseenoo moosáa finau. 0$Y *Karaambáiqa fannoo iriséenoo aináinímaru fasiqana kíkiqusinoo qímaminau, aináina faqaana aináinira faiqi írirana faqaafa andeeqásee rakísimarifa márinau. #! )Yísufa miqí qufanoo Peetooroofa qinau. Óo karaambáiqa anée mi-quandara ufána aiqámausaree qídanee maasára kai fee qídanee. X") (Qinée ínni faqa qímannimidaqa, ínnee faqa deedaqiqá máriaqa, qinée faiqí nímaaku ínnee sía qiníara ániannoo fee qímarifandinna kamuqoo aniraanáura. Qinée rainárara qúmuafanausa máridaqa. %!C 'Ínnee maa-ufána faqa íriaqa, máaqa akoofa úmmuarira fasiqa ánianínnanara iriséenoofau rakísinanoofau sía kooqí rakéemasee aináina máraiqini.   &Misá úriqararafa eendá ámuqusai fee iqáqarooka fee aniráinaqa ámiqimasee rakísi ínausa firaaqóo asasifáranoo. I  %Ámiqimásee áfeesimaríasa asasifáranoo misá úriqararafa aniréenoo ámiqimásee aináiní maríasee qímaseenoo narí qamunanda atukaramáseenoo nárana suqáseenoo rakíqa nímiannoo. 2] $Ínnee aináina faqaana aináinira faiqíara foora deedaqiqá máriaqa. Misá úriqararafa amundára qoomaqara fífi̱noo mindári óonurandee ánianínnanara rakísida márifara, mifá aniréenoo kooqí árinaqa dauni atúasaifanoo kéeqaannoo, ínnee misá naanna rámasee deedaqiqá máriaqa. +O #Ínnee deedaqiqá máriaqeera qímannimidaqa, ínneeqa qamunna atukarasée nooíqandamaseera foora qóoma qumbínoo máridanoora foora deedaqíqa máriaqa. .U "Ínni qumíasana máriqoo kai miqóo kai ínni nímuqusa ubeekanóo máriannoo. Innaarúnai kai qumíasana afeediaqa. Yísufa qúmiranara aambeembeesídaqa mária. R !Ínnee ínneeqa qumíasana moosá nimisée feefaurú maraséeqa kudi fasiqa anaasee nimiséeqa, mi-andeeqaránannai ínnee sía afauqáqaaninna munnimmara foora maraséeqa afeediaqa ínneeqa aiqáma qumiasana innaarúnai kai afeediaqa, miqóo sía óorudupiannoo sía úmmuara fasiqa fannoo máraannoo sía qooqoosá aukúanno. Q Óo ínnee qiní faiqi námu, ínnee qiní aandáu̱ ánaaqi fírimariasara foora máriafanoo sía rufíaaqa ínni innaarúnai níkoofa asasamásee innaarúna quqúsa ínni nímiraree qídanoo. T! Ínnee Ánutuna quqúsakinaa márirana írirana níqiniandamásee mi-maú fíranara náaree írifanoo Ánutufa ínni márira ainaina nímiannoo. Óosana óosana qumiasana innaarúnai kai afeedíra ufa. 9k Maa-maqánasaa Ánutuna ufa sía írimariasa misá mi-ainaináusara kai maqee maqee randáidaqa, ínni níkoofa ínni nárana qamunna aináinara fáasai íridanoo nímiannoo. {o Minára irisée maasá nána nárana fee nammári fee maqee maqee naanáuree qímasee minára sía nímuqusiani. S Káasau úsau Ánutufa kai misá qamunnara foora nímidanoo maqee kásidanoo dúna ateekásee idá áreemaria ainainafa máridanoo. Ánutufa misá nímidanoo sía fee firaa ainaina tia ínni faqa nímiannoo fee, nímiannoo. Ínnee Ánutuna mandaaqárafa káqikaafa kai máridanoo, fífau nárana qamunnara nímuqusi maríafanoo. 8i Ínnee nándaki káasau taatuqée tamookeena qáfamasee minára íriaqa, mifá sía aináinidanoo sía narí qamunna akunúsee afisídanoo qinée minára qímannimidaqa óoqai karaambáiqa Dafidina ámaaku Sooroomoonafa káaqa aináina faqa munnimma faqa moómoo máree marúfa sía tamookeená amanasáa márinau miná qamunna ámiqirafa uqanna sía tamookeená qamunnara foora idaaqírafa márinau, óorudupirafa márinau. jM Ínnee mi-kaqikaa ainainnára sía amanaikíqa nánaree náranara qamunnara nímuqusidanoo fee. 9 Ínnikiqari moó fannoo narí kúqiranara ámuqusiranannai amanée narí márirana fírarisámasee kísaaqasaa máriannoo fee, sía amanaikínaranoo.   Kaammeesá qáfaaqa mifá sía nárana asumu úmmaqidanoo sía nárana aiqífa sía máaqa usakásee minakí afeedifá, Ánutufa kai nárana misá nímidanoo. Ínnee sía ufiniara fooráu máriafanoo úriqarara ainaina máriafanoo ínni faqa nímiannoo. (I Ínni márirafa úriqarara ainaina máridanoo nárana óorudupirafa máridanoo. Ínni nifaaqa úriqarara ainaina máridanoo qamunna óorudupirafa máridanoo. ve Yísufa narí faiqi námu káqi qímannimidanoo qinau, qinée fáasai qímannimunna úfanara irisée maaqí qídaqa ínnee káqi márira naranara sía nímuqusiani ínneeqa nifaaqaí afisímaria qamunnanara faqa sía nímuqusiani.  Yísufa mi-ufána rafáaqafinoo qinau, maqásaa moómoo ainaina súqimariasa innaarúnai náaru náaru márirana síaisa mi-fasiqána aanna ráida moómoo ainaina fífau súqidaqa fúrufaridaqa. Qamunnara náranara sía indeé indee ída mária. L Miqí qufanoo Ánutufa mi-fasiqánara maaqí qinau, anée fúrufari márianafa maqee éendaki anée kúqinanoo aní márirafa taikáannoo. Miqóoqari yáfee aní firaa qumiasana máraannoo fee.  - Usakáseeqa qeeqá nárana faqa qumíasana faqa minakí quqáseeqa qeeqáraa maaqí qianáura, Óo qinée maqee ámiqiranaki máridaqa, qiní ámiqira ainaina moómoo aukuana amanaikínoo máridanoo, qinée nárana nammári námasee ámiqimasee aufadáranaki márianaura.   Qinée maaqíanaura, nárana unakú quqásee afeedímaria maaqáfa káqikaafa márifaqa qinée miná rapéemasee firaaná usakáanaura. f E Qiní nárana moómoo uqanna márifaqa yái fee quqáanauree qímasee qímmiriseenoo qinau. ` 9 Yísufa káqi qímannimidanoo maa-ufána quandára ufa qímanniminau. Faiqí moó fannoo moómoo ququsa faqaafa nárana ámiqimasee moómoo kambíqanau, mi-fasiqáfa miná qáfamaseenoo narí kai qímirinoo qinau. L  Miqí qímaseenoo quandáfi faiqí ánaasee minára qímanniminoo qinau, ínnee aiqáma ainainara fanandíranara eeráiriaqa. Faiqi ánoona márirafa sía qumíasanasaa mundínoo máridanoommi. 3 Yísufa miná ufa iriséenoo qímaminau, óo maa-fasiqa yáfee qiníara siáasa saika máraannee qínaqee qinée ínniqara aináina raináanauree. *M Faiqí moó fannoo faiqí ánaasee qámbaanaindari fíndifinoo Yísuna qímaminoo qinau, Óo ufasáa rakísirafa maaqandá qíkoofa narí aináina maaqandásaa quqásee kúqifanoo qiní qífasaafa naríara máraidanoo anée qiní qífasaana qímaminanoo andeeqásee rainá qímiani. ) Kásooqaqee misá qiní ufasaara ínni qiní ufa írimariasa rumbámaree amaana máaqaki fee siaasinnai fee náriqa úriqarara finnái fee múnusaifaqa ínni ufa íriraree qífaqa ínneeqa nifaaqa ititára ufara faqa qímannimira ufara faqa sía randáaqa. Ánutuna náaquqara maraquna fannoo qímanniminna úfana miqóo kai ínni naakápaannoo. Yísufa maaqóo aináina afeedíranara qáoo qinau.  w Faiqí ánaasee moó fannoo faiqí nímaaku qiní mandá ufa qímaqiminafa qinée mi-ufána ákiaqara minnái̱sáanaura. Faiqí ánaasee moó fannoo Ánutuna náaquqara máraqunara mandá ufa qínafa Ánutufa sía miná minnái̱sáannoo. kO Yáfasiqa ánaasee fee moó fannoo faiqí ánaasee nífusaa asaurúsee sía qinée Yísunaindi fee qínafa qinée faiqí nímaaku mi-fasiqa anaaseenára Ánutuna qangiroouqa nífusaa minára faqa sía qiníndi fee qianáura. 3 Qinée maanára faqa ínni qímannimidaqa yáfasiqa ánaasee fee moó fannoo faiqí ánaasee nífusaa paasóosamasee naríara qinée Yísunaindi fee qínafa qinée faiqí nímaaku mi-fasiqa anaaseesára Ánutuna qangiroouqa nífusaa misára faqa qiníndi fee qianáura. }s Ínni níkiaqa asausí faqa Ánutufa aiqámara íridanoo nísaana rúmaqaisa máriafanoo ufini faqa ínni níkiaqa asausí faqa fífau ainaina márifanoo rakísidanoo ínnee firaatiá ánoona ainaina máriafanoo ínni feefaurú úriqaranoo máridanoo ámiqimasee ínnisaa rakísiannoo, minára sía rufía rufíaqiaqa. Yísunara faiqí nífusaa kooroo ímariasara qinau. 6e Káqikaa ufini rirímma fífau ainaina sía feefaurú ímariafa máridanoo, mi-fifau ainainnára Ánutufa sía moodáa aunídanoo aiqámausara íridanoo rakísidanoo. v~~&}||n{Zzy0xxwEwv0uSts4rjpKo}n`mlll gfCdcbbf``_]h\[zZ5XXOX>VUUT SRRQPKP?N%M8LLKIHmGFEjEYCCA3A'??>=C<;:::M9I9=7762544L33x11$0g/S..-r,+_*))&%#"!  rD7s/qW~} z n ? x[QEv:m Faiqí moó fannoo úriqararafa máridanoo níana maqusai firaa karaambaiqa márinnai óonuraananoo óoru dúpira karaambaiqa qafee qíminaqa qeeqá quqúsakinaasa rakísinnimaqaanee qímaseenoo fíraridanoo narí aináinira faiqiuqa qísaukuqara taikásee (10) náaramasee kóora munnimma náadu náadu nimiséenoo qímanniminau, qinée óonu maríanna kamuqoo ínnee maa-munnimmánannai aináiní marífaqa aniréeqa máraanaura.  G Sakiusana máaqaki máriiusa Yísufa Sakiusana qímamu úfana iriséeqa miná faqa Yeerusaree máqusai óoru fídaqa maaqí qímasee únna qímasee qiqau. Ánutuna innaarúna quqúsa maqee uqanna maqásaa Yeerusaree máqusai kambíqaannoo fee qímarufanoo Yísufa misá áaqara irirana iriséenoo qímanniminau. ;o Qinée faiqí nímaaku miqíqa auíqa̱qa nuasára randásee nífiqa quqásee asumu márirana nímiraree qímasee qumu máridaqa. Yísufa aináinira munnimma kíkiqa usuqoofá. / Yísufa irisée qímaminau, maqee fáasaana náaru náaru asumu márirafa aní máaqaki ani máridanoo anée faqa Abarahaamana áti máriananoo. zmSakiusafa narí máaqaki máridanoo fíndifinoo karaambáiqa Yísuna qímaminau Óo úriqararafa qiní ufa íria, qinée qeeqá aiqáma qumiasana qámbaana rainásee dínni kudi fásiqa ánaasee nímianaura, qinée faiqí ánaasee níkaru qímasee misá munnimma úmmuarira takisa máraafannana ákiaqara kafáa nimisée aabaá qaara faqa qaara faqa kari nímianaura. CYísufa miná máaqaki márufaqa faiqí ánaasee aiqámausa nóori runúsee ninunúridaqa qiqau, maa-fasiqáfa mandá oosana máreemari fasiqana máaqaki kéeqafinoo adooáidanoo. ykSakiusafa maqái qumuréenoo firaaqóo asasamáseenoo Yísuna áfiqeenoo narí máaqai múnusoofanoo márinau. D Yísufa saqári atukaki óonureenoo múrufi áfu maqaséenoo Sakiusana qáfamasee qímaminoo qinau, Sakiusa dauní dauni qumuráinaqa maqee aní máaqaki óonuree aní faqa márianaura.  Mifá Yísuna qáfarara kikíqufanoo sía amanaíkinau, qúsa fasiqa máridanoo faiqí ánaasee ititáfunara sía qáfaanauree qímaseenoo faiqí ánaasee fínnaaqareenoo sandéenoo Yísufa fúaninna aannai óonureenoo saqáriki akarámafinoo rakísi marínau. H  Yísufa Yeerikoo máqusamau fíqaree márufanoo faiqí moó úmmuarira takisa munnimma máree marúsa úriqararafa firaa qumiasana faqáafa miná áuqu Sakiusafa Yeerikoo máqusaki márinau. w+Miqí qímarufanoo aaqee kái mi-fasiqána áfu ámiqimáfufanoo Yísuna faqa fídanoo Ánutunara dúfi dúfi qímammaree finau. Faiqí ánaasee moómoosa Yísuna faqa fífiíusa miná qáfamasee misá faqa Ánutuna amooqímámaqáqau._7*Yísufa qímaminau, dóo aneenná áfu írirana qinísaa rusíananannoo ámiqianano. /)Anée qiníara náqimma ái̱sáanauree qídanee qufanoo mi-fasiqáfa qinau. Óo úriqararafa anée qiní qífu maqaqísaanneera qídaqa qufanoo (Yísufa kásoomáfinoo mi-fasiqána máree maí ániaqee qufaqa áfiqamaree míni Yísuna aaqá quqásoofanoo Yísufa irámirinau, b='Faiqí ánaasee indaarú fusá miná fáaqarirana irisée miná áqiqa qiqau, anée ufasáa qufanoo mifá firaaqóo fí fí qímasee qinau, óo Dafidina áti márianafa anée qiníara ámuqusinana dadaaqía qufanoo. Z-&Óo Yísu Dafidina áti márianafa anée qiníara ámuqusinana qiní dadaaqía. y%Yísufa Nasareetee máqusaindaraafa dóo áiqaráidanoommifoo qufanoó mi-fasiqáfa iriséenoo fáaqa rúmasee qinau. #?$Mifá faiqí ánaasee moómoosa fíqaree márufanoo níku ái iriséenoo irámirinoo qinau, maaná nána ainainee kambíqaidanoo fee qufaqa misá qiqau. 1[#Yísufa faiqí ánaasee moómoosa faqa Yeerikoo máqusaki fíraree qímaseenoo aanásaa fímarufanoo naambeéqai aaná áfainni faiqí moó áfu qimbárafa óoqufaaqee máridanoo faiqí ánaasee fíqaree áiqaree ímarufanoo nárana mara née marú munnimmanara innaaru qímarufa márinau. 6e"Yísuna faiqi námu mi-ufána iriséeqa sía minára íriqau. Mi-ufána ánoona Ánutufa kukéeqamá nímaqaqaifaqa sía íriqau. Áfu qimbárana Yísufa áfu maqáisanau. :~m!Misá qiní uaiáqa samu firaaqóo qifaaqa ateekáseeqa múnu kuqá dárifaranoo, darusáifanoo qaarammoo fáasaana áiqaráinanoo Ánutufa qiní mara fíndifuma qímaqaannoo. *}M Qiní máqannaasa qiní maréeqee ánaamuru nísaukuki quqáqisáifaqa qiníara ataasá átaasa ufa faqa mandá ufa faqa qídaqa níqaara fidi qímaqeefaranoo. |Yísufa narí faiqi námu nífiqamaree áadumai óonureenoo qímanniminau, Ínnee íriaqa ínnisaimbaqa Yeerusareenni óoru fídaqa, miqóo márianaqa óoqai máriu tamummáqara fasiqauqa faiqí nímaaku qiníara ákara rúmaqoo ufafa ánoonaikiannoo. {Yísufa qímanniminau, qinée maa-ufána aní qímamidaqa, moó fannoo narí máaqa fee narí ánaaqa fee ákaqaafasaa fee narí ánoona ákoonee narí faiqi námu fee Ánutuna quqúsa saikaramámaree minnísainafa mifá maqee mária kamuqoo aabaá faqa máraannoo kásooqaqee ánianínna aukuana náaru asumu márirana máraannoo. Yísufa narí kúquaninnanara qímanniminau. zyPeetooroofa iriséenoo Yísuna qímaminau, maasá qeeqá maqúsaina minnísee aní faqa nídaqa anée maasára náqi fee qídanee. gxGMiqóo márusa mi-ufána irisée tautúmasee Yísuna irámiriqa qiqau, anée qíanandee aináina faqaasa sía innaarúnai fífaqa yáfee moó fannoo innaarúnai asumu máriranaki amana kéeqaannoo fee sía moó fannoo amanaikíannoo, qufanoo Yísufa qinau, maqásaa fasiqa ánaasee sía amanaíkimaria ainaina Ánutufa amanaikí marífa máridanoo. w'vGQóosa fannoo úkáamaraki ruqíqaki fírafa sía amanaikíannoo, qumíasana moómoo faqaafa innaarúna ququsaki firara miqí kai ínoo sía amanaikíannoo. u+Yísufa miná óori runírana qáfamaseenoo qímanniminau, qumíasana moómoo faqaasa Ánutuna quqúsaki kéeqarara firaaqóo anúqidaqa. mtSQufanoo mi-fasiqáfa iriséenoo miná qumíasana moómoo márunara firaaqóo óori runúsee finau. *sMYísufa iriséenoo qímaminau, moodáa ainainá kai anée sía amanaikíanano anée aneenná qumíasana moómoo márina makéetámasee munnimma maraséenana kudi fásiqa ánaaseeuqa nimisáinanoo aní qumíasana aní áfeesara innaarúnai máriani, miqímaseenana anée qiní faqa ánia. Wr'Qinée mi-ufáusa kumaaráasaaqari aiqáma mi-ufamaú fúafanausa máridaqa. PqAnée sándufa ákara írimariananoo mimaú fínana maaqímmia anée sía ánaasee úmmuaria, anée sía faiqí ánaasee kuqánnárua anée sía aináina úmmuaria anée sía únna ufa qía aneenná ánoona ákoonara áidimarinana miqandá núqu uqéeraidana ámiqimasee rakísinnimaqaa qufanoo mi-fasiqáfa iriséenoo qinau. ppYMoo kári Yuda máqannaasa úriqararausakiqari moó fannoo Yísuna írammirinoo qinau, Óo ufasáa rakísirafa andeeqárafa nána saikee áuqamamaqáananoo fee Ánutufa náaru náaru márirana qímiannoo fee qufanoo Yísufa qinau, anée nánaree qiníara andeeqára fee qídanee sía moó fannoo andeeqárafa máridanoo Ánutufa kai andeeqárafa máridanoo. o3n_Ínnee maanára kai irisée sía aunúaqa yáfee moó fannoo sía káqikaa faiqi naanna rámasee Ánutuna quqúsa márainafa sía uqanna minakí kéeqaannoo, faiqi ánaaqi naanna rámasee Ánutuna quqúsa márainausa misá kai minakí kéeqeefaranoo. Qumíasana faqaafa náaru máriranara iranau. |mqYísufa misá níqira ufa iriséenoo qáoo qímasee faiqiuqáindi náaraifaqa maí ániaqee qímasee narí ufa írimariasa qímanniminau, faiqi ánaaqiuqa sía rafáaqa fuaqa, sáifaqa maí ániaqa Ánutuna quqúsa miqírausaindi máridanoo. lFaiqí ánaasee akaqáusa náriqa faiqi námu nífiqamaree Yísufinnai múnusaana misá nifaaqaí narí ásauku quqásee nifaaqóoqa qímannimaqaanifeera nífiqee ániqau. Aniroofaqa Yísuna faiqi námu misá farafára qifoo qímasee níqiqau. 1k[Yísufa mi-fasiqaqandára narí faiqi námu qímanniminoo qinau, úmmuarira takisa munnimma máree marúna mandáinaina Ánutufa taiká aisóofanoo andeeqásee finau, Farisai ámaana ufa qímarufa sía andeeqánau káqi finau, naríara úriqararausee qímariasa Ánutufa asauríranaki quqáannoo, naríara uréeqararausee qímariasa Ánutufa úriqararanaikámanimaqáannoo. Yísufa faiqi ánaaqiuqa nifaaqóoqa qinau. _j7 Úmmuarira takisa munnimma máree marúfa innaaru qírara firaaqoo asaurídanoo áadumasaa kíkiqammafinoo sía innaarúnai óori uqéereenoo kummáramafinoo narí áaqaranara áia̱aée qídanoo ásauku róotee rootee kídanoo narí áaqaranara asaurúseenoo qinau, óo Ánutufa qinée áaqee marúnausa máridaqa anée qiníara ámuqusia. i7 Farisai amaana ufa qímarufa innaaru qíraree qímaseenoo narí kai narí amoo qídanoo qinau, óo Ánutuna qinée sía aináinara rímarunausa máridaqa sía únna ufa qúnausa sía ánaasee qúmmuarunausa sía aiqámausa naanna ráunausa máridaqa. Óo dúfi dúfi sía maa-umuarira takisa munnimmána máree márina aanna ráunausa máridaqa, aiqáma amaana aundurái qaara faasaaana nárana minnísee dáarara innaaru qímarunausa máridaqa qeeqá munnimma aiqáma rainásee dínni qísauku taikásee dínni ani qaara faqa qaara faqa (9) munnimma qeeqáraa máraidaqa moodáa munnimma aní ámidaqa, oo Ánutu dúfi dúfi qinée miqí márunausa máridaqa. h egC Faiqí qaaraqánda Yeerusaree máqusai náaquqara amaana máaqaki innaaru qíraree qímasee kéeqaqau, moó fannoo Farisai amaana ufa qímarufa moó fannoo qúmmuarira takisa munnimma máree marúfa miqandá kéeqaqau. Hf  Faiqí ánaasee akaqáusa náriara andeeqárausee qímasaidaqa niqoónausara mandáikirausee qímasaidaqa fídiaqaa ímarianara Yísufa níqafamásee maa-quandara ufána qímanniminau. ?ewMinára sía innaaruqíranara níkoo nikáa másee minnísaaqa, afeekaikámasee innaaru qiaqa, qinée faiqí nímaaku kafáa qumurée qáfaanaqa faiqí ánaasee Ánutuna saqárikidaqa innaaru káqi fee ída márifaree sía fee ída márifaree. Narí amooqímaruna faqa narí reendeénimarufa faqa miqandúfa. LdÁnutufa sía miqí marífa, ámiqirafa máridanoo mifá narí faiqí ánaasee eendáki fáasaana misá ikíraqárana iriséenoo sía anuqúannoo qinée qímannimida dauní dauni dadaaqíannoo. c Karaambáiqa Yísufa mi-manda fasiqánara narí faiqi námu qímanniminoo qinau, Ínnee mi-manda siaasána ufa írida fee. bMaa-anaaseefá narí aináina úmmuari maríafanoo narí aináinara qiní dáruaqaamminoo sáina dadaaqíananoo taikáani. FaSiáasa fannoo kísaaqasaa mi-adeedaana anaaseená ufa írinoo fídanoo narí kai qímirinoo qinau, Qinée sía Ánutunara rufíqaunausa faiqí ánaaseera sía qímuqusímarisa máridaqa. `Mi-maqusánaki kai adeedaana anaasee moó márinau, miná afaaqi kuqufufá naríaraa kadáapiriranaki márinau, mifá maqee maqee siáasinnaí óonuraidanoo sandanáinai qímarinau, óo siaasa anée dadaaqínana qiní mandáikamáqimaqée maríasara qáoo qía. 9_kMoo máqusaki siáasa márinau, mifá mandá fasiqa máridanoo sía Ánutunara áaquqamásee andeeqára siaasa saika máranau, sía faiqí ánaaseera ámuqusa ímarinau. +^ QYísufa narí faiqi námuara sía níkoo nikáa másee innaaru qíranara minnísaaqée maqee maqee afeekaikámasee innaaru qiaqéera quandára ufa qímanniminau. !];%Yísuna faiqi námu miná ufa iriséeqa irámiriqa qiqau, yátinai fee anée qíánna ainainafa kambíqaannoo fee qufanoo Yísufa quandára ufa qímanniminau, aandáu̱ kúqinoo máriqoo kai quqaumu moómoosa minakí úsidaqa. (Qiní ufa írimariasa yái yái fee máridaqa sía qiníara randéefaranoo. Qinée qúmiqa ínnee márifandinnaqoo irisée akooqóo tautúmasee qumurée ínni uqéeraanaura.)b\=$Faiqí qaaraqánda anaadóoki márifaqa tautúmasee moó máreenoo moó minnísaannoo.] l[Q#Ánaasee qaaraqánda saná aindi ánee márifanoo tautúmasee moó máreenoo moó minnísaannoo.[ &ZE"Qinée qímannimidaqa, mi-eendánaki faiqí qaaraqánda moodáanaki faiqaqée márifaqa qinée tautúmasee moó innaarúnai uqéerasee moó minnísaanaura. &YE!Yáfee moó fannoo narí máriranara ámuqusinafa miná márirafa taikáannoo, yáfee moó fannoo narí márirana minnísainafa miná márirana máraannoo. X Rootana ánaaqa fannoo asumu márirannai sandánoo fídanoo óonu kásoo máfinoo quandáfi ánaaqiannai áfu máqaidanoo kúqinau. [W/Mi-faasaanná akaqáusa náriqa kooqíki máriinausa sía naamukí kéeqafi aináina indáaifaranoo, miqí kaimmásee akaqáusa anaadóonni máriinausa sía maqúsai anirée nári aináina máreefaranoo. VQinée faiqí nímaaku qúmira fáasaana maqásaa fasiqa ánaasee mi-furufara irirána máree márifaqa tautúmasee qúmuanaura. U+Qinée qúmuanna fáasaana Rootana áukuanara foora máriannoo, mi-aukuanná faiqí ánaasee aiqámausa sía Rootana ufa íriqau nárana nammári náidaqa makéetidaqa feefaurú narámi narámi ídaqa máaqa usakéeqa súana úmmaqiqa mána mána ídaqa márufanoo Rootafa Soodooma máqusakiqari fíndimaqee sandóofanoo innaarúnaindari idáuru fasafasímarufa qumuréenoo aiqáma náru taikánau. TSyMi-aukuanná faiqí ánaasee idóo faakóo ídaqa mánaaqa amundáidaqa nárana nammári náidaqa mána mána ímarufanoo Nooafa narí sípa firaanáki kéeqafufanóo nammári fannoo tautúmánnimaqaseenoo faiqí ánaasee aiqáma naru taikánau. _R7Qinée faiqí nímaaku qúmuanna fáasaanafa Nooana áukuanara fooqáafa máriannoo. DQMaqee máriasa firaa aupurarana qimisée diqiqéefaranoo. tPaQiní quqúsa sía qumeé kambíqaannoo aakuasáa úqinanoo innaarúna aiqáma átinai káaqa qámaquannoo, qinée faiqí nímaaku qúmuanna fáasaana aakuasáa aanna rámasee qúmuanaqa tautúmaki aiqámai dáraaninaqa qíqafeefara. 9OkAkaqáusa qiní quqúsa kambíqaaninnanara maaqí qifáranoo, meerái qáfaa miqóo máridanoo, maamínni qáfaa minní máridanoo misá miqí qífaqa síamma óonu qáfaaqa. N!Miqóo Yísufa narí faiqi námu qímanniminau, kásooqaqee ínnee qinée ánianna fáasaanasaa qáfaaqaa ídaqa sía qáfeefaranoo. /MWFarisai ámaana ufa qímarusa Yísuna irámiriqa qiqau, Ánutuna quqúsa yáiree fee maqásaa kambíqafinoo faiqí ánaaseesaa Ánutufa rakísiannoo fee qufanoo Yísufa qímanniminau, Ánutuna quqúsa fannoo sía akooqóo ainainara foora kambíqaannoo, sía moó fannoo maaqí qíannoo dóo qáfaa maaqóo kambíqeenoo dóo qáfaa meeqái kambíqeenoo Ánutuna quqúsa fannoo ínni naundurái mári ainainafa máridanoo. L'KGMiqí qímasee Yísufa mi-fasiqána qímaminau, dóo fíndifi fúa, anée qiní saqárikiannanannai kai ámiqiananoo. Ánutuna ququsa sía akooqóo márina. qJ[Yísufa mi-fasiqána asasírana iriséenoo miqóo márusa qímanniminau. Qísaukuqara fasiqa karoora nárí marísa rukánniseeqa, dínni taikásee dínni ani qaara faqa qaara faqa marasée fasiqauqa yái fee fíaa, sía fee misá faqa anirée Ánutunara dúfi dúfi qifáree sía Yuda máqannaasa ánia Samaria máqannaafá kai anirée dúfi dúfi qídanoo. IkHOYísufa misá níqafamásee qímanniminau, ínnee amaana máaqaki Ánutuna aanáiqiki maríasa ínneeqa nifaaqa óoruree uqannífiqaifaqa ínni nifaaqa aiquqummáseenoo ínniara ánukarausee qifáranoo, miqí qínaqa ínnee aiqámausa nífusaa ánukaqa máridee qifáranoo. Miqí qufaqa misá eedóo qímasee aanái fímarufanoo misá karoora taikáfufaqa náriqa nifaaqa qáfamaseeqa fufanoo moodáafa quándaki firaaqóo Ánutunara dúfi dúfi qímammaree aniréenoo Yísuna áikuki maqásaa áqufufanoo Yísunara dúfi dúfi qímamaqánau, mi-fasiqáfa Yuda máqannaa namuqáa, Samaria máqannaa márinau. G"F= Yísufa Yeerusaree máqusai firara Kariree máqa maaqa dínni márufanoo Samaria máqa maaqa dínni márufanoo Yísufa qámbaanai fídanoo moo máqusaki fíraree qímasai fímarufanoo karoora nárimaru fasiqausa qísaukuqara taikásee (10) károora nárí maríasa naannaréeqa náadumasaqa kíkiqammafiqa namméera qímasee Yísuna qímamiqa qiqau, óo Yísu maasá úriqararafa anée maasára ámudaqaani. E eDC Ínnee faqa miqíkai íqa miná aanna raaqa, aiqáma qinée Yísusa qímannimunna úfana áfaqaqa fí fi̱ íqa máfi taikásee sía qiní dúfi dúfi qíra ufara randáaqa, maaqí qiaqa maasá fífau aináinira fasiqauqa máridaqa feefaurú márarara foora aináiní marúnausa máridaqa. Qísaukuqara taikásee (10) károora nárí márusa ufa. FC Aní aináinira faiqi fannoo aní ufamau fínana anée sía minára dúfi dúfi qinnáranoo mi-fasiqáfa faqa dúfi dúfi qíra ufara sía randáannoo narí feefaurú saikée qinnáranoo. LBMaaqí qinnáranoo, anée nárana suqárara afisímaria qamunnana afisúsee qiní nárana suqásainaqa qinée nárana faqa nammári faqa námasaanana anée ínaaqianna suqásee aneennára náa. HA Yísufa nári miqóo qaraasa óosanara iriséenoo ufa qímannimidanoo qinau, Ínnikiqari moó fannoo miná aináinira fasiqa fannoo aní áfuqai aináiníinoo fee fírimaria aandausaa fee rakísíinanoo fee eendímarinanoo aniráinana anée sía minára káqi káqi anirée aneenná nárana náannee qinnáranoo. J@ Ínnee qinísaa mundírana sía máridanoora foora máridanoo káqikaa ainaina maqána qaqama miqírafa káqikaafa kai márinaqau, ínnee minánnai firaa ainaina áuqini. Ínnee firaa saqari keefáadiara foora aneenná kai rafáuru ákinana ooruku nammáriki áqufi kambíqaannee qífanoo mifá eedóo qímasee miqíni. Ínnee qinísaa mundírana síara foora máridanoo sía amanaíkifáranoo. Ínnee ínneeqara maasá aináinira faiqi fee qiaqa. A?{Yísufa niqiqoo fásiqausa minára Yísuna qímamiqa qiqau, óo karaambáiqa maasá daunduránnai anísaa mundírana firaanáikamaqisaa qufanoo karaambáiqa fannoo maaqí qinau. h>IMifá dínni taikásee dínni ani qaaraqánda (7) kari aní mandáikámmamaqásee quándakinoo aníara qiní mandáinaina minnísaannee qínana eedóo qímasee minnísaa. Maasá anísaa naundurá mundírana afeekaíkiaqa. i=KMinára ínnee ámiqimásee ínneeqa máriranasaa rakísiaqa. Aní ákaqa fannoo mandá óosana márainana anée qáoo qínanoo mifá aundurá quandásee andeeqáraqoo fínana anée miná mandá oosanara sía kafáa áqia. < 'Moo kári Yísufa narí faiqi námu maaqí qímasee qímanniminau. Faiqí ánaasee mandóosanaki mara quqánnimaqéefandinausa kúqaa uqanna kambíqeefaranoo mi-manda oosanná uqéerainna fasiqana árirafa firaaqóo uqanna máriifoo qídaqa qimudáoo qídaqa. Ooruku námmariki faiqí rafúsu áqirafa firaa oonisanda rumbáseeqa anukakí usúsee minakí áqirafa káqikaa aupurarafa máriannoo, mi-fasiqáfa qiní ufa írimari káqikaa faiqina áfiqasee mandá áana uqafíqainafa miná árirafa firaafá uqanna máriannoo. ;3:_Abarahaamafa qinau, aní ákaqaafasaauqa Mooseena faqa tamummáqara fasiqauqa ufa faqa sía íriqa kúqiranakiqari fíndi fínna fasiqana ufa faqa sía írifaranoo.9Aináina faqaafa mi-ufána iriséenoo Abarahaamana qímaminau, óo qiní qíkoofa Abarahaama, mi-akaráfa sía amanaikídanoo moó fannoo kúqiranakiqari fíndifinoo qímanniminaqa misá náriqa mandá óosana minnísee sía maa-aupurara maqusánaki ánifaranoo. .8UAbarahaamafa iriséenoo qímaminau, Mooseena ákara faqa tamummáqara fasiqauqa ákara faqa aní ákaqaafasaauqa aaquqímánnimiqaidanoo misá minakí kai íriaqa. 17[Aináina faqaafa Abarahaamana ufa iriséenoo qímaminau, qinée fifímásee aní qímamidaqa, amanée anée Rasarusana aqiqáinanoo qiní qíkoona máaqai óorureenoo qiní qíkaqaafasaauqa moodáanai qísauku (5) máridammia, misá aaquqímánnimaqainaqa sía maa-aupurara maqusánaki ániaqa. 65Abarahaamafa iriséenoo qímaminau, óo qiní qímaaku anée maqásaa márunna kamuqoo ámiqira ainainaki márunanoo Rasarusafa mandáinainaki márinau, maqee Rasarusafa maaqóo asasíranaki márinana anée aupúraranaki máriananoo, ínnisaimbaqa qámbaanai máani firaafá máridanoo, maaqóo márinausa sía amana minní fifáranoo mindári faqa sía amana maí ánifaranoo. 43Níqafamásee namméera qímaseenoo qinau, óo qiní qíkoofa Abarahaama anée Rasarusana qímaminanoo narí ásauku amukannái nammáriki raaraamásee máree múqu qiní qímaakiri qífaurusaa quqásainanoo asooáani qinée idáki firaa aupuraranaki máridaqa. 2Aináina faqaa fasiqa faqa kuqufufaqá ákundamasoofanoo idáki finau. (Mi-idána áuqu Aadeesáa idá fée qídaqa, kúqimariasa maqa máaqa taikára áukuanara áfeesimaria idafa máridanoo fee qídaqa.) Aináina faqaafa firaa aupuraranaki máridanoo áfu múrufi maqaséenoo níanai Abarahaamana faqa Rasarusana amarána faqa ámiqiranaki óoqufaaqee márufanoo níqafanau. 10-Mi-kudi fasiqáfa kuqufufaqá qangiroouqá miná áfiqa maree innaarúnai Abarahaamana aaqá quqásoofanoo firaa qoomáqa sakasée néemarinau. D/Kudi fásiqa moó fannoo miná áuqu Rasarusana amaráfa afaaqa namúana ánaaqi maqee maqee aináina faqaana kooqíki ani ráidanoo miná nárana átaraasa tidáamarai áqufuna suqú náraree qímasee ani máridanoo mandáinainaki márufanoo fainíuqa aniréeqa miná namúana umboomásoofanoo márinoo kúqinau. A.{Yísufa Farisai ámaana ufa qímarusa óosana káaqa munnimmara qamunna ámiqiranara rímarusa márunara iriséenoo maa-ufána qímanniminoo qinau, faiqí moó fannoo aináina fíqararafa máridanoo moómoo munnimma áqimaria qamunnána kai afisímarifa máridanoo, aiqáma kari ámiqiranaki kai márinau. $-AFaiqí moó fannoo narí ánaaqa minnísee moo ánaasee márainafa qúmmuarimari fasiqafa máriannoo, faiqí moó fannoo minnísainna ánaaseena márainafa mifá faqa qúmmuarimari fasiqafa máriannoo. Aináinafaqaafa faqa aináina síaifasiqafa faqa miqandára quandára ufa. B,}Innaarúna faqa maqá faqa tautúmaki taikárafa amaná máriannoo, Mooseena sándufa faqa tamummáqara fasiqauqa ufa faqa káqikaa ati kái sía amana taikáannoo afeeká máriannoo. &+EMooseena sándufa faqa tamummáqara fasiqauqa ákarakinaa ufa faqa óosana árooqooqari misá ufa afeeka fannoo aiqámausa rafáaqafusee fí fí ínoo Yoohaneefa nammári nímimaru áukuanna míni raquramiqoo taikánau. Miqóoqari innaarúna ququsakinaana Ánutuna ámiqira fasaasaa ufa fannoo kai misá qímanniminoo fífaini márifaqa aiqámausa innaarúna ququsaki nímudaanai qímasaida kéeqararidaqa. *{Yísufa iriséenoo qímanniminau, ínnee ínneeqá kai maqásaa fasiqauqa nífusaa andeeqárausee qímariasa máriafanoo, Ánutufa ínni naunduráki qáfee márifa maqásaa fasiqauqa ámiqira ainainee qímarianara Ánutufa mandáinainee qídanoo. )Farisai ámaana ufa qímarusa mi-ufána iriséeqa misá káaqa munnimmara rímarusa máridaqa Yísunara uteéti qímariqau. <(q Aináinira fasiqa moó fannoo sía amana qaara rakísiraqanda moodáa kari aináinammannimaqaannoo, sía amana. Mifá indaarúqaanara ákooqaannoo moó rakísiriranara áidiannoo. Mifá moó rakísiranasaa atooqéenoo ínaaqianaana minnísaannoo, miqí kai íqa ínnee faqa Ánutunara faqa maqásaa qumíasanara faqa moodáanaki sía amana aináinammannimáqeennaranoo. Farisai amaaná ufa qímarusa munnimmara runára níqinau. p'Y Anée moóna aináina fúrufara másee rakísinanoo yáfee aníndi amisée rakísiannee qíannoo fee. Y&+ Anée maa-maqánasaaqaraa munnimma qumiasana fúrufaramasee rakísinanoo náqi fee másee innaarúnai fínanoo Ánutufa innaarúnai mári firaa qumiasana munnimma anísaa quqásee rakísiannee qíannoo fee. f%E Yáfee moó fannoo káqikaa fífau ainainasáa ámiqimásee rakísinafa firaa ainainatiasáa faqa ámiqimmásee rakísiannoo, yáfee moó fannoo káqikaa ainainara únnaqi marifa firaa ainainatiará faqa únna qíannoo. $7 Qinée ínni qímannimidaqa, maa-maqánasaaqaraasa nári afeeka iriranannái káaqa afeekaikámasee maaqóo máriranara íridaqa munnimma aina afeedídaqa. Ínnee faqa misá naanna rámasee káaqa afeekaikámasee náaru márira afeedira ainainakiara múnari mínari másee ínneeqa maaqóoqaraa mandá munnimmannai sárau imaríasa dadaaqíqa innaarúnai asumu máriranaki moómoo ainaina afeediaqa. g#GAináina faqaafa miná únnaqira óosana qáfamaseenoo óo írirana faqaa fee qinau, minára Yísufa qímannimidanoo qinau, maa-maqánasaaqaraa fasiqa ánaaseeuqa náriqa munnimma ainaina máree maríana írirana faqaasa máriafanoo Ánutuna ufa qóomasaa andeeqásee nímariasa írirana óorudupirausa sía misá írirana amanasáa máridaqa. W"'Mifá moo fásiqa áaramásee irámmirinau, anée qiní úriqararana úfaasu munnimma náqummee maqée ídanee qufanoo mifá qinau, qinée moodáannai qísauku fasiqa níku nísauku taikásee (100) firaa tinna oorifa fádaméena (sáuna anoona fooqáana) miná ákiaqara sía ámiqiafana, káqi maqée ídaqa, miqí qufanoo aináinasaa rakísirafa qímaminau, anée qaara fasiqa níku nísauku taikásee qiní qísaukuqara taikásee (50) munnimma kái qíminaqa aní munnimma ákiaqara taikéenoo fee qímasee búkaki ateekáanauree qímaseenoo kafáa moóna áaramásee irámmirinoo qinau, anée qiní úriqararana úfaasu munnimma náqummee maqée ídanee qufanoo mifá qinau, qinée moodáannai qísauku fasiqa níku nísauku taikásee (100) ráisa beeka ákiaqara sía ámiqiafana káqi maqée ídaqa, miqí qufanoo aináinasaa rakísirafa qímaminau, anée qaara faqa qaara faqa fasiqa níku nísauku taikásee (80) ákiqara kai qíminaqa aní munnimma ákiaqara taikéenoo fee qímasee búkaki ateekáanauree qinau, míqunannai mi-fasiqáfa narí firaana ákaru qíranannai misá áqoondikinau. !s _Qinée qeeqá úriqararana faqa bisinísaikida márusara moó déedeepianauree qímaseenoo maaqímminau. veDóo íridaqa qiní qíqoondi moómoosaíkiaqeera maa-saikána taikásee misíannai firara maaqímmianaura. X)Miqí qufanoo miná aináinasaa rakísi marúfa narí kai qímirinoo qinau, qiní úriqararafa qiní diqiqárara qímarifaqa nána ainainee ianáuree qinée afeeka síaisa máridaqa madika indufírana sía amanaikídaqa kudi fasiqa máridaqa qiqoónausiannai nárana innaaru qíranara qisaurídaqa sía amana mi-oosanná máraanaura. +Aináinasaa rakísirafa aní munnimma fífau rairaa ídanoo fee qufanoo aináina faqaafa mi-fasiqána áareenoo anée munnimma áqi maríannana ámiqi másee papiqasáa ákara rúmasee qíminaqa qáfamasee aní aqiqaanáura anée sía kafáa aináinasaa rakísinnaranoo. J Yísufa narí faiqi námu qímanniminoo qinau, faiqí moó fannoo aináina faqaafa narí aináinasaa rakísianinnana moó maréeqee quqásoofaqa misá mi-fasiqána aináina faqaana qímamiqau. / Aní ákaqa fannoo kúqi nóora foora ínoo máriifa káqi máridanoo auíqanoo máriifa aniraifaqa minára maqee maasá qoomáqa sakasée asasídaqa náunanoo amanaikínoo. Yísufa miqí qímaseenoo kafáa maaqí qímasee qímanniminau. Dóo maa-ufána ánoona fáasai qúnnana maaqímminoo máridanoo. Innaarúnai máriasa mi-kumaaraaná ákoona aanna reefáranoo. Moómoo andeeqára fasiqa ánaaseera sía asasifáranoo, moodáafa mandáinaina máranoo ní ni̱ ínoo quándaki Ánutufinnai ubeekáinnanara asasifáranoo.FMiqí qufanoo miná ákoofa qímaminoo qinau, óo qiní faiqi anée aiqáma kari qiní faqa máriananoo aiqáma ainaina aníndi máridanoo anée aneenná aináinaki aináiní maríananoo. I Aní mandá faiqi fannoo aní aiqama aináina mara máreenoo múnu dapi máraqanua anaaseesasaa áqu taikáseenoo, aniraifana anée purimakáu ánaaqi ámiqirana arusée suqásee ámiananoo. NÍria qinée moómoo aukuana karabusara foora aní aináiní marúnausa máridaqa sía moodáa kari aní ufa rukíaunausa, anée miqí márunana nána ainainee qíminanee sía burimakáu ánaaqi ámiqira ainaina aruséenana sía fífau mimmí ánaaqi qímianaqa arusée qeeqá qíqoondiuqa faqa qoomáqa sakasée náunausa. Y+Indaarúqaa ámaaku fannoo mi-ufána iriséenoo áanóommaseenoo márufaqa áaroofanoo ititináu. Ititammáseenoo márufanoo miná ákoofa qumuréenoo áaranau, anirée máaqaki kéeqaa qufanoo mifá qinau. RAní ákaqa fannoo narí ákoona máaqaki aniraifanoo aní ákoofa minára qiní faiqi dóo andeeqásee ani máridanoo fee qímasee purimakáu ánaaqi ámiqirana aruséenoo suqásee áfaaru rídanoo. <sMiná náqi fee qídaqia qufanoo mifá qímaminau. OMiqí márufanoo indaarúqaa ámaaku fannoo súanai máriufa maqúsa naambeéqai aniréenoo piripúnna ufa faqa idí faqa írinoo narí ákoona aináinira faiqi moó áaramásee irámmirinau. 7Qiní faiqi maafá kúqi nóora foora máfifa káqi máridanoo aniréenoo auíqanoo máriifa aniréenoo. Miqí qufaqa qoomáqa sakasée néemariqau. r]Miqímáseeqa óonu ámiqira burimakáu ánaaqi áinoo faqaana arusée deedaqamásee qoomáqa suqáaqa. OMiná ákoofa quandáfi narí aináinira faiqiuqa náaramaseenoo qímanniminoo qinau, sía aináinira fasiqa qamunna ainaina ámia, qiní qímaaku márianifeera qamunna ainaina kái ámia, dauní dauni ámiqira qamunna mara máreeqa míni afisúamaqáaqa, rínna faqa ásaukuki upeekásee áiku ánaamu faqa afisúamaqáaqa. SMiqúfanoo miná ámaaku fannoo maaqí qímasee narí ákoona qímamidanoo reendeéninau. Qinée Ánutuna ufa faqa aní ufa faqa rukíee márunausa máridaqa sía maqee amana aní ámaaku márianaura. Miqí qímaseenoo mi-fasiqáfa fíndifinoo aanái áqufufanoo narí ákoofinnai finau, aanái meeáqoo ani márufanoo miná ákoofa maqúsasaaqari mara meeqá qáfamaseenoo ámuqusufanoo sandéenoo óonu mara narí ámaaku arípimma qumáreenoo ámooqanau. taQinée sía amana aní ámaakuara foora márianaura, amanée aní aináinira faiqi kámmafi márianauree. ' GQinée fíndifi qeeqá qíkoofinnai óonureeqa maaqí qímasee qímamianaura óo qípoo qinée Ánutuna ufa faqa aní ufa faqa rukíee marúnausa máridaqa.  Óo qiní qíkoona aináinira faiqiuqa misá náriqa nimana kái nárana néemariafaqa qinée maaqóo dáarara máridaqa kúqiraridaqa. a ;Miqí márufanoo mi-fasiqána írirafa kambíqoofanoo narí kai qímirinoo qinau. r ]Mifá mi-maqusánakinaa fasiqasaa atooqáfufanoo mi-fasiqáfa miná aqiqéenoo anée qiní kúarauqasaa rakísiannee qímasee nárana sía ámufanoo áararée márufanoo mi-kuaráusasaa rakísidanoo kúarauaqa kúnda nímidanoo naríara faqa náraree qímasee írufanoo sía Yuda máqannaasa née marúnee qímasee asaurúseenoo minníseenoo áarara márinau. `}_|_|Nzyxxvrvujs!rqpp7p&oQnnZmlhkjiiihgf{edcbfaQ``^^H]\[(Y{XWW'V1UPThQQIP?OMMM8LLJVIHGGFREEdDD!C"B\@>>=xw Y-Q|kA5  G 6d=m\)`EÍnnee, qiní faiqi námuki sía mi-oosanáfa máriannoo, ínniki úriqararafa ínnaaqianaafara foora máriannoo, ínniqa karaambáiqa fannoo ínni aináinira faiqíara foora máriannoo. /WMiqídaqa maaqí qiqau, yáfee maasáki úriqararafa máriannoo fee mi-ufána qídaqa raiqára ufa qiqau, miqí qímarufanoo Yísufa qímanniminoo qinau, maa-maqánasaaqaraa karaambáiqauqa nári máqannaasa úrinaaqara máseenoo fífau naríara faiqí ánaasee dadaaqí marúnausee qídanoo. LYísufa miqí qímasoofaqa miná faiqi námu narí irée narí irée qiqau yáfee miqíannoo yáfee miqíannoo, qiqau. Yísuna faiqi námukiqari yáfee maasá úriqararafa máriannoo fee qiqau.  Ánutufa óoqai qumáu̱ kai qinée faiqí nímaaku kúquanaura, qiní ueeqéemari fasiqafa firaa numoo minásaa áqufuannoo. 'Yísufa kafáa qímanniminoo qinau ínnee dóo qáfaaqa maa-qaindána fíqu fíqu íranaki ínniki qiníara ueeqée marífa máridanoo. >uNámasoofanoo Yísufa miqí kai ínoo uáinna adiara nafisa maraséenoo narí faiqi námu nimiséenoo qinau. Maa-nafisánakinaa nammari qiní fidíka máridanoo. Ánutufa ínniara nóori runíranaki márunara narí fúka moodáanaki kíra ufa quqáidanoo, qiní fidíka ínni adíannímaqaranaki máridanoo. 6eMiqí qímaseenoo féemu moó maraseénoo Ánutunara dúfi dúfi qímaseenoo ruqí ruqí máseenoo narí faiqi námu níminoo qinau. Maa-feemúfa qiní qífaaqa kíkiqusira feemufa máridanoo kúqiranaki ínniara quqánnimaqáanaura. Ínnee maqee maqee náidaqa qiníara náaqoo íridaqa naaqa. RMiqí qímaseenoo Yísufa firaa kaafa maraséenoo náriqa maqee maqee néemaru uainna nammarina umbíqarana narí faiqi námu níminoo qinau, Maaná maraséeqa námataikáaqa qinée ánoona ufa qímannimidaqa, qinée sía kafáa maqee ínni faqa naanáura, Ánutuna quqúsa kambíqafinaqa mi-karí miqóo innaarúnai naanáura. =sQinée sía maqee ínni faqa kafáa naanáura, Ánutuna innaarúna ququsa kambíqafinaqa maa-ainaaqarara qoomaqána ánoona óosana uqanna kambíqafinaqa miqóo kafáa naanáura. >uMisá miqí mámbufanoo Yísufa narí faiqi námu maaqí qímasee qímanniminau. Maa-ainaaqarara qoomaqána ínni faqa nárara firaaqóo dídidanoo aupúrarana óorisaa máridaqa. veDóo eendúfaqa Yísufa narí faiqi námu faqa kéeqafufaqa qaindá firaaná fíqu fíqumma óoqu marifiqau. (Nári óosana marasée aiqámausa qainda fíqu fíqumma fufaqa nísaataa sáunu áreefufaqa áinnaaqarara aafaqa naqau.) mS Miqandá iriséeqa Yeerusaree máqusai óorureeqa Yísufa qímaqoondee kai mi-fasiqána faqa máaqa akoona faqa níndafamáseeqa Yísufa qundée kai máseeqa aiqáma ainaina deedaqamáqaafanoo. Yísufa áafaqa óosana áranau. |q Miqí qufaqa miqandá qiqau yái fee yá maqanaki fee maaqandá deedaqíanauree qufanoo Yísufa qinau, dóo ámiqimasee íriaqa, ínneeqara Yeerusaree máqusaki óoruree fídaqa qáfaifanoo faiqí moó fannoo nammári qafee máree kéeqainnanaki kéeqafi mi-maqána ákoona maaqí qímasee qímamia ufasáa rakísirafa aníara maaqí qinoo, moo rúmma qinée faqa qiní faiqinámu faqa áinnaaqarara qoomaqa naanná rúmmafa yái fee máridanoo fée qifanoo qínamma íriaqa. Miqí qímasee qímamifanoo miná sandáaqai moo rúmmaki uqannífiqainaqa minakí deedaqamásaifaqa ínnisaimbaqa fáfaa éendaki minakí naanáura.  &ESía ooruku qái féemuna néemaru faasaana áinnaaqarara qoomaqara sipsípa ánaaqi áru faasaanasaa Yísufa Peetooroona faqa Yoohaneena faqa niqiqámásee qímanniminoo qinau. Ínneeqara Yeerusaree máqusai óoruree maasára faqa áinnaaqarara qoomaqa deedaqífaqa óoru naanáura. Q Yudasifa eedóo qímaseenoo miqóoqari faiqí ánaasee nífusaa qumeé rámaseenoo kukéeqaseenoo Yísuna misá nísaukuki quqáraree qímasee ueeqárara randánau. Áinnaaqarara qoomaqa deedaqiqau. G Misá miqída randée márufanoo Yudasifa Keerioota máqusaindaraafa Yísuna faiqi námukina qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée misáki marúfa, miná aunduráki kai Sadannafa kéeqafufanoo qumeé óonureenoo amaana máqasaa aanáiqikirausa úriqararausa faqa amaana máqasaa rakísirausa faqa qumeé súqinau. Yísuna ueeqá nímianinnanara moodáanaki ufa qímannimímarufaqa unéemaana munnimma ámifandinnanara qímamiqau.  ( IAmaana maqasaa aanáiqikirausa misá úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Yísuna kuqá áriranara qumeé randée marufaqa faiqí ánaasee Yísunara ámiqira fasiqee qufaqa minára rufíeeqa sía áriqau. Yudasifa munnimmara qufíqamareenoo Yísuna ueeqáraree qinau. 5  eYísufa miqí márufanoo qoomáqa Yuda máqannaasa firaa qoomáqa áinnaaqarara qoomáqa adeedí ranau. Mi-qoomaqána áuqu moó sía ooruku qai féemuna qoomáqa née ímariqau. (Mi-qoomaqánaki moómoo fasiqa ánaasee áukuana aukuana suqúmareeqa Yeerusareenni mi-qoomaqána suqá née maríqau.)  &Aiqáma kanánaana faiqí ánaasee aiqáma suqúmaree firaa amaana maqaki Yísuna ufa írianee qímasaida kéeqee maríqau.A{%Mi-fasannái Yísufa faasaambáasaana firaa amaana maqaki faiqí ánaasee minakí qímannimiiseenoo eenóofanoo rafúdamákufanoo Oorifa áaqanasaa akará máfufanoo miqóo faiqanau. $Ínnee maqee maqee aufarída maridaqa innaaru qímasaida máriaqa. Ínnee ínneeqa afeeka afeekaikámásee qímannimúnna mandainainausaki afeekaikámándee fíqaree qiní faiqí nímaaku qífusaa ámiqimandee kikíqiaqeera innaaru qiaqéera qídaqa. #Mi-faasaanná maa-maqa maaqána afaaqasása mária fasiqa anaaseesa tautúma nímaqáanaqa ufaanará foora náruanauranoo. <q"Ínnee minára irisée ínneeqa máriranara rakísiaqa. Ínni aaquqímánnimaqaidaqa. Sía maqee maqee qoomáqamásaida náidaqa sía nammári námasee fúrufariaqa sía maaqóo mária ummaarana faqa minára kai mámmaree fímarifaqa qinée innaarúnaindari qúmira aukuana tautúma nímaqáanafaara. $A Dóo ínnee maa-ufána faqa íriaqa maaqóo máriasa káqi márifanoo mi-aiqama ainaináusa kambíqeefaranoo. Maqá faqa innaarúna faqa dóo aiqáma taikáfuannoo qiqá dóokinaa ufa sía taikáannoo káqi maríannoo. Yísufa narí qúmuaninnanara indeé indeeida máriaqee qinau. !Ínnee miqíkai íqa maa-qimannimuna ainainafa kooroo mámbinaqa maaqí qiaqa, óo Ánutuna innaarúna ququsa adeedí rámafiifoo qiaqa. 8iYísufa mi-ufána qímaseenoo maa-quandara ufána qímanniminau, ínnee faafísa faqa aiqáma saqari faqa ámmuni faqa qáfeeqa óo dóo áukuanai anirée foo qímariafanoo. U~#Mi-ainaináusa óosana arasée kooroomámbinaqa ínnee fíndifíqa nínuka uqéerasee qáfaaqa ínni innaarúnai asumu márirafa adeedí rámafuannoo. Mi-karí qinée faiqí nímaaku innaarúnaindari asurukí firaa afeeka faqa firaa areenarana faqa kooroomámbi qúmuanaura. Yísufa narí qúmuaninnanara faafísa kíkiqa úsinau. }|Mi-aukuanná súanafusaa faqa quqoona fásau nífusaa faqa maqá taikára ainaina kudifaanna kooroo írafa kooroománnimaqásaanaqa qáfeefaranoo. Mi-aukuanná maqásaa fasiqa ánaasee aiqáma máqannaasa ooruku námmari ufa qíranara faqa firaa nammari ámakauriranara faqa irisée rufíaseeqa maa-maqa maaqána afaaqasása kambíqaaninna aupuraranara faqa áfeesidaqa rufíaqa rufíaqa ídaqa kúquaqaa ímarina márifara. Quqoona fásau máriqoo óoqai mári márirafa fúrufaramámbinoo moo káma̱akínaqa miná qáfaifanoo maqásaa kambíqaaninna mandáinainara áfeesidaqa rufíaqa rufíaqa ídaqa nári nímuqusa kúqifaqa kúqifaranoo. {"z=Moo máqannaasa sundíauqa aniréeqa maa-maqannáasa aseemannái naruséeqa akaqáusa ruúmbeeqee aiqáma maqa maaqai quqásaifaqa daráanimámbifaqa Ánutunara sía írimariasa anirée Yeerusaree máqusa maqee maqee níkunoo radámuseefaranoo Ánutufa qumeé eedóo qíra aukuana kai miqífaranoo Ánutufa taikáannee qínaqa dóo miqóo taikéefaranoo. Yísufa narí qúmuanínnanara óosana kooroo ináu. :ymMi-aukuanná nímuaqu uqafaqaa anaaseeuqa náaquqaranaki mandáinainaki márifaranoo, sandáranara anúqifaranoo faiqi ánaaqifaqaa anaaseeuqa miqíkaimásee náaquqaranaki kadáapiriranaki márifaranoo. Ánutuna áranaqarafa maa-maqa maaqánaki márianara náaquqarafa aupúrarafa firaaqóo máriannoo. xÁnutuna óoqeenaa tamummaqara fasiqauqa ufa ánoona kambíqaanifeera Ánutufa nárímari aukuana kambíqanoo máridanoo fee qiaqa. w)Ínnee moo máqannaa rákira fasiqauqa moómoosa aniréeqa Yeerusaree máqusa puseemáfifaqa ínnee írirana maaqí qiaqa óo maqee Yeerusaree máqusa taikárafa aniréenoo fee qímasee Yudeeaa máqa maaqaki máriasa áaqanáaqana akaréeqa sandéefaranoo, máqusai márinausa qáfeeqa quqásee sandéefaranoo, aináinai fínausa sía kafáa maqúsai ánifaranoo, dóo mindári kai sandéefaranoo. vjuMÍnnee mi-mandainaináki máridaqa sía áquraranara rufíasee qiní dúqu minnísaaqa, káqi fínnanannai kai ínni márirana afeedifaranoo. Rákira fasiqauqa Yeerusaree máqusa fuseémásaifaqa áaqana aaqana akareefára. MtQiníara aiqámausa ínni fídiaqaa mánnimaqéefaranoo. Miqí márifaqa minakí fímarifanoo ínni níkiaqa asausí sía moodáa fannoo kakasíannoo Ánutufa ínni nifaaqasáa faqa rakísianoo. sKrMi-aukuanná qiní ufasáara ínniqa nínausa níkausee ínniqa níkaqaafasaa fee ínni áti fee ínni níqoondi fee misá ínni unéemaana qímasee maréeqee kúqiranaki quqannimaqéefaranoo. ;qoMi-karí qinée qeeqá kai qumeé dadaaqíanaqa ínnee írirana faqaasa ufara foora qímannimifaqa ínni namuqáakiqari moó fannoo sía amana ínni ufa rukíasee qáoo qifara. pMisá miqífaqa ínnee maaqí qiaqa óo maqee misá faqa ámiqira fasaasa ufa Yísunara qímannimianauree qiaqa. Misá ínni mara máree úriqararausa nífusaa quqásaifaqa sía ínnee minára óonumafi irisée firaaqóo náqi fee qianáu náqi fee qianáu qiaqa. o Misá ínni náaree qiní ufasáara ruúmbeeqee aupúraranaki quqéefaranoo. Misá qiní ufasáara ínni maréeqee firaa úriqararausa nífusaa faqa káqikaa úriqararausa nífusaa faqa quqásaifaqa mi-karí ínni ufa qímannimimari aukuana máriannoo. n _m7 Moo máqannaasa fíndifi moo máqannaa faqa rákifaranoo, moo káraambaiqa fíndifi moo káraambaiqa faqa rakúannoo maqá kásirafa firaafá moómoo náaquqarafa kambíqaannoo aandaroo áurírana óosana óosana maqá afaaqasása kambíqaannoo náaquqara ainaina faqa maqá taikáaninna ainaina kudifaanara foo asurukíqari kooroo íannoo. l k'Miqí qufaqa Yísuna faiqi námu irámmiriqa qiqau, Óo ufasáa rakísirafa yáiree fee mi-ainaináfa kambíqaannoo fee, nána ainainee mi-aukuanná kooroo íra ainaina qáfamasee fee óo mi-ainainná kambíqaannoo fee qianáuree. Miqí qufanoo Yísufa qímanniminoo qinau. Ínnee ámiqimandee aiquqiaqa, moó fannoo níkaru qíandoo qímasee minásaa rakísiaqa. Moómoosa aniréeqa qinée ásauku mundírausa Yísusee qifáranoo, akaqáusa dóo Ánutuna aukúana ani máriifoo qifáranoo. Ínnee miná irisée sía mi-maú fuaqa. Ínnee firaa rakiranara faqa maqúsa maqa máaqa furufarirana faqa qáfamasee sía minára rufíaaqa sía minára íriaqa sía dóo maqá taikárafa aniréefoo qiaqa, miqíra ainaina mi-oosana oosanáfa náaree kambíqaaninnanara síamma rufíaaqa. j tiaMiqí qímarufanoo Yísufa qímanniminoo qinau, Ínnee maa-amiqira ainaináusa qáfaidee, moo áukuana aniráinanoo moómoosa aniréeqa maa-oonísa áaku aaku írana aiqáma rapéemmeeqee maqásaa kai áqifaranoo sía moo óoni moonásaa áakinoo maqee márindee ínoo máriannoo, aiqáma maqásaa kaimmáqufuannoo. Taikáaninna aukuanara Yísufa qímanniminau. hyYísufa narí faiqi námu faqa Yeerusaree firaa amaana máaqaki nímarufaqa misá aiqáma ainaina firaa ainaina Ánutuna ámimaru ainainausa faqa ámiqira ooninnai usakáqoona mináuqa qáfaqa nídaqa narí qímami narí qímami qímariqau. EgAináina faqaasa nári munnimma moómoo márunakinaana qumáree áqiqa, maa-adeedaana anaaseefá káaqa kudi uqanna márifa narí nárana feerauríra munnimma aiqáma uqanna moodáa márina dóo áqinoo miqínara qinée úrinnaaqaramasee áqinoommifoo qídaqa. Yeerusaree máqusa fúrufarianinnanara Yísufa qinau. f !Yísufa Yeerusaree firaa amaana maqaki máridanoo níndafoofaqa faiqí ánaasee Ánutuna átaaka munnimma quqée maríqau. Aináina moómoo faqaasa firaa munnimma áqimarufanoo qáfee márufanoo misákiqari adeedaana ánaasee moó fannoo aináina síaifa kudi uqanna márufa aniréenoo idáqarana ataaqána munnimma qaaraqánda káqikaana áqusoofanoo Yísufa qáfamaseenoo narí faiqi námu qímanniminoo qinau, Óo ínnee qáfaaqa, maa-kudi adeedaana anaaseefá aiqámausa úrinnaaqara máseenoo mi-anaaseefá áqinooi. e[d//Misá faiqí ánaasee nífusaa kísaaqasaa innaarú qídaqa maqándanai adeedaana ánaasee saqama fee maqá fee máaqa fee úmmuari maríasa máriafanoo miná ákiaqara nárirafa fíqaramásee máriannoo.Yísufa mi-ufána qímannimímarufaqa faiqí ánaasee moómoo íri marufanoo Yísufa misá nífusaa quandáfinoo narí faiqi námu qímanniminau, Ja ,Dafidifa mi-idi papiqánaki Ánutuna ásauku mundíranara qiní karaambáiqee qídanoo minára iriséeqa iráidaqa, Ánutuna ásauku mundírafa náqi fee másee Dafidina karaambáiqa faqa miná áti faqa aiqámaqara moodáa kari nóo máriannoo fee. Yísufa Mooseena sánda akoofásuqara qaaraikí maríasee qinau. t`a+Maaqóo márinaqa qinée aní namuqáa maréeqee aní áramandunnai quqásaanana anée misásaa rakísia. Y_+*Dafidifa narí idí papiqaki minára maaqí qímasee ákara rinau.Karaambáiqa Ánutufa qiní karaambáiqa maaqí qímasee qímaminau. Anée anirée qiní daaqá qiní qísauku uqannai óoqumaria. ^)Kásoomáfufanoo Yísufa misásaa ufa moorá irámirinoo qinau. Tamummáqara fasiqauqa ákara fannoo Ánutuna ásauku mundíranara kásooqaqee kambíqafinoo Dafidina átikiqari kambíqaannoo fee qídanoo mifá náqi fee másee andeeqáannoo fee. ]'(Misá kafáa miqóoqari Yísuna irámmiriranara rufíasee káqi kásooiqau. Náqimásee Dafidifa narí átiara qiní karaambáiqee qíannoo. \'Mooseena sándufa akoofásauqa akaqáusa mi-ufána iriséeqa Yísuna amooqíqa qiqau, Óo ufasáa rakísirafa ámiqira ufa qíananoo. [&Ánutufa sía káaqa kúqi maríasa níkoofau máridanoofau Ánutufa káqi máriasa faqa kúqiranakiqari fíndifi miná faqa máriasa níkoofa máridanoo. Ánutufa kuqufusára faqa káqi máriasara faqa káqi máriaafoo qídanoo. Minára Ánutufa Abarahaamana faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa nikoo fee qídanoo minamúsa óoqai kúqusa kúqiranakiqari fíndifi qiní faqa máriaafoo qímasee mi-ufána qinau. Qinée Yísusa minára ínni qímannimidaqa, kúqiranakiqari sía sía fíndifídammia, fíndifidaqa. !Z;%Mooseefa faqa akooqóo faiqí ánaasee kúqiranakiqari fíndifi máriranara qímanniminau, óoqai Mooseefa káasau maqa maaqaki márufanoo sasámimiki idá qée márufanoo Mooseefa óonu qáfamasoofanoo Ánutufa minakíqari óoqai kúqusara Mooseena qímaminau, Qinée Abarahaamana faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa misá Ánutusa máridaqee qufanoo Mooseefa mi-ufána iriséenoo kásooqaqee ákara rinau. BY}$Misá faiqí nifaaqa faqa ánaasee nifaaqa faqa taikáseenoo qangiroora fooqáasa indáaqírausa máridaqa kúqiranakiqari findifi maríasa márianara Ánutuna ámaakuqmara máridaqa. {Xo#Ánutufa faiqí anaasee qiní faqa innaarúnai amanaikí maríasee qímariasa kúqiranakiqari mara fíndifu mánnimaqásee innarúnai quqásaifaqa sía kúqifaranoo náaru márifandínausa márinara sía narí máree narí máree ifáranoo. W"Yísufa iriséenoo qímanniminau, maqee máriaqoo maa-aukuanná kai faiqí ánaasee narí maree narí máree ídaqa. 7Vg!Óo Yísu faiqí ánaasee kúqiranakiqari fíndififandinna faasaana mi-anaaseefá yá fasiqana ánaaqa fee máriannoo fee, mi-oosanáusa aiqáma mi-anaaseená kai máraqau. U# Miqóoqari mi-oosanáusa aiqámausa mi-anaaseenásaa sía faiqi máqarai kuqutaikáqau, ínaaqiannaafa uqanna mi-anaaseená faqa kúqinau. RTMiná ánaaqiannaafa miqíkaimásee mi-anaaseená maraséenoo kúqinau. ?SwMooseefa miqí qímaqoofaqa minára maasá aní iráidaqa. Moodáa fasiqa faiqi námu dínni qísauku taikásee dínni óonu qaaraqánda (7) máriqau, indaarúqaafa ánaasee marasée sía faiqi máqarai kuqufufanóo miná ánaaqiannaafa mi-anaaseená maraséenoo dóo mifá faqa sía faiqi máqarai kúqinau. RQyÓo ufasáa rakísirafa Mooseena sándufa fannoo maaqí qímasee maasá qímaqimidanoo. Faiqí moó fannoo sía faiqi máqarai kúqifanoo miná ákaqa fannoo miná ánaaqa maraséenoo faiqi maqasáinanoo indaarúqaa fasiqa qumíasana máraannoo. VP%Sadikai ámaana ufa qímarusa faiqí kúqiranakiqari sía fíndififaranoo fee qímarusa máriqau. Miqíqa márunara misákiqari akaqáusa Yísufinnai aniréeqa ueeqáraree qímasee irámiriqa qiqau. SOMisá miná ufa írufanoo náaquqoofaqa káqi kásoomáfiqau, sía miqóo faiqí nífusaa ufannái kai ueeqásee qumárararee qiqau. Yísufa kúqiranakiqari fíndifínausara qangiroora foó márifara. -NSRoomma máqannaa úriqararanaindi fee qufanoo Yísufa qinau, faiqí moó fannoo sía mooná aináinasaa narí áuqu akara rídanoo aináina faqaafa narí aináinasaa narí áuqu kai quqáidanoo maa-munnimmána Roomma máqannaa karaambáiqaindi máridanoo miná amana faqa miná áuqu faqa maanásaa máridanoo dóo mifá qímiannee qínaqa ínnee naríndi narí kai ámiaqa kaifáa Ánutunaindi faqa narí kai ámiaqa. lMQÍnnee maasá siruáa munnimma moó mara uqaqífiqaaqa qufaqa uqafíqaqau, Yísufa qáfamasee qinau, yá fasiqana óori amanee maanásaa máridanoo fee yána áuqu fee maanásaa ákara rinoo máridanoo fee qufaqa misá qiqau. >LwYísufa misá ueeqáranara iriséenoo qímanniminau. /KWAnée maa-ainainnára qímaqimia maasá maqee maqee takísa munnimma Roomma máqannaa úriqararana ámidaqa, maasá Mooseena sándufa rukíaidaqee miqídee qufanoo, ^J5Miqí qufaqa mi-fasiqáusa óonuree Yísuna maaqí qímasee qímamiqau, Óo ufasáa rakísirafa aní ufara íridaqa aní naamúaqira ufa andeeqásaidana qíma nímimarianafa máriananoo anée sía faiqí nifaaqa níqafamásee óosana óosana ufa qímarianafa, anée Ánutuna aanái fímaria ufana ánoona kai qímarianafa máriananoo. nIURakísidaqa faiqí akaqáusa feefaurú nimiséeqa qímannimiqau, ínnee óonuree ámiqira fasiqauqara foora óosana óosana ufara iráifanoo áaqara ufa qínaqa maasá ruúmbeeqee Roomma máqannaa kiapana ásaukuki quqáanaura. HMooseena sándufa írimarusa faqa amaana máqasaa aanáiqikirausa faqa Yísufa maasára mi-ufána qídanoo fee qímasee miqóo kai qumáree rumbáraree qímasee faiqí ánaaseera rufíasee káqi kásoomáfiqa miná qumáraranara rakísi maríqau. G)Mi-sabeena samúfa moonásaa áqufinoo kuqá arusáinanoo kookoomaikámafuannoo. Sisaafa takísa munnimmara innaaru qínana káqi ámia. FwYísufa iriséenoo misá níqafamáseenoo qinau, tamummáqara fasiqauqaindi ufa ákara maaqí qinoo máridanoo, minóosanara randásee qáfaaqa mi-mandoosannára kai qídanoo, mifá maaqí qídanoo. Faandaamura áuqi maríasa sabéena moó marasée qáfamasee mandá sabeena fee qímasee áqusoofanoo Ánutufa mi-sabeennána quándaki ámiqira afeeka faakana fee qímaseenoo úriqarara faakánaikinoo márianifeera rakíanau. Mi-tamummaqara fasiqáfa qiníara miqí qímaqoofaqa qinée minára maaqí qídaqa yáfee moó fannoo mi-sabeennánasaa túruqinanoo mi-sabeennáfa mi-fasiqána ateekaatéekamásainanoo kúquannoo. dEAMifá sía káqi maríannoo óonu reenoo mi-fasiqáusa kúqa naruséenoo ámiqira fasiqauqaindi mi-ququsána nímiannoo. Faiqí ánaasee mi-ufána írufanoo náaquqoofaqa qiqau, óo mi-mandoosannáfa sía kambíqaani. ]D3Miqí qímaseeqa misá miná rafúseeqee áqoosai áquseeqa kuqá áriqau, Yísufa mi-ufána qímannimiseenoo kafáa qímanniminoo qinau, miná ámaaku arusáifanoo mi-ququsána ákoofa náqaa fee íannoo. rC]Miqí qímaseenoo narí ámaaku aqiqoofanoo óonu roofaqa misá qáfamasee narí qímami narí qímami qiqau, maafá quqúsa ákoona ámaaku máridanoo, dóo máree miná kuqá arusáananoo maa-ququsáfa ínnisaimbaqaindi máriani. GB Quqúsa ákoofa miná qáfamasee anunúrumaseenoo qinau, qinée náqi fee ianáuree, qinée qeeqá dídira qímaaku aqiqáananoo óonu ráinaqa minára rufíasee koofí qaqama ámifaranoo. A! Quqúsa ákoofa miná qáfamaseenoo kafáa aináinira faiqi moó aqiqoofanoo óonu roofaqa misá miná faqa áriiseeqa rarisáma áqiqau. m@S Quqúsa ákoofa miná qáfamaseenoo kafáa moo fásiqa aqiqoofanoo óonuroofaqa quqúsasaa rakísimarusa miqí kai íqa miná faqa ári iseeqa mandáikammámaqásee asaurírana amiséeqa aqiqoofanoo káqisamu anirandée finau. )?K Koofí qaqama akuqée marú kamuqoo mi-ququsána ákoofa níanaindari aináinira faiqi moo áqiqeenoo qinau, anée óonuree qiní koofí qaqamasaa rakísimariasara qínaqa qiqá óosaaqaraana qímaqaifana máree ánia míni qímia qímasee aqiqoofanoo óonuroofaqa mi-ququsánasaa rakísimarusa mandóosana maraséeqa mi-ainainira fasiqána qumáreeqa unnaaná samu áriisee aqiqoofanoo káqisamu anirandée finau. ->S Miqóo Yísufa faiqí ánaasee quandára ufa moó maaqí qímasee qímanniminau. Faiqí moó fannoo koofí asumu moómoo úmmaquseenoo maríkufaqa narí máqannaasa akaqáusa úfaasu nimisée qímanniminau. Ínnee qiní koofísaa rakísiqisee márifaqa qinée qámbaanai óosusee ínni dínni qeeqáraa dínni máraanaura. Mi-ququsána ákoofa miqí qímannimiseenoo dóo níanai óonureenoo kísaaqasaa márinau. A={Yísufa iriséenoo miná ákiaqara qímanniminau, qinée yána ufasáa maa-ainainná áuqaidee minára faqa sía ínni qímannimianaura. Yísufa mandáinainira faiqi kíkiqammusinau. &<EMisá miqí qímasee qumeé maqándanai qí qiséeqa quandáfi akooqóo Yísuna qímamiqa qiqau, Yoohaneena aqiqoo fásiqanara maasá sía íridaqee qiqau. ;5Maasá Yoohaneenara maqásaa fasiqakiqari fee qíanaqa faiqí ánaasee Ánutuna tamummáqara fasiqa fee qímasee óonisamu maasá kuqá dárifoora. :9Yísufa misá ufa iriséenoo qímanniminoo qinau, Qinée faqa ínnisaa moo úfara irámmirianaura, Yoohaneefa nammári nímianifeera aqiqárana yáindari fee áninoo fee Ánutufinnaindari fee áninoo fee maqásaa fasiqakiqari fee áninoo fee qufaqa misá narínni narínni ufa rainéeqa qiqau, maasá Ánutufinnaindari fee qífanoo Yísufa maaqí qíannoo ínnee nánaree sía miná ufa íri fee qíannoo. 938_Anée maa-maqánaki bisinísaika ímariasa nífaqaannana faqa aiqáma óosana óosana ainaina áuqimariannana faqa yána ufaree miqídanee yáfee miqíannee qínoo fee. 7 Moo kári Yísufa faiqí ánaasee mi-amaana maqánaki Ánutuna ámiqira fasaasa ufa faiqí ánaaseeuqa qímannimimarufaqa amaana máqasaa aanáiqikirausa misá úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa suqúmaree Yísufinnai anirée irámiriqa qiqau. E60Miqí márufaqa mi-amaana maqánaki aanáiqikirausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa faiqí firaasáuqa faqa Yísuna kúqaríra aanara randóofanoo sía amanaíkufaqa, faiqí ánaasee aiqámausa maqee maqee Yísuna ufasáa kai naundurá quqáseeqa moodáa ufa sía írianoo qímasee káaqa írimariqau.a5;/Miqóoqari Yísufa maqee maqee mi-amaana maqánaki faiqí ánaasee naamúa qinau. %4C.Ánutuna tamummáqara fasiqauqa óoqeenaa ákaraki maa-maqánara maaqí qímaqoofa máridanoo. Ánutufa qinau maa-maqáfa qiní maaqa máridanoo, qinée minára innaaruqíra maaqa máriannoo fee qídaqa. Ánutufa miqí qímaqoofaqa qinée mi-maú fídaqa maaqí qídaqa, ínnee mi-amaana maqána qumáreeqa úmmuarimaria fasiqausa kukéeqara máqaikamáqaafanoo máridanoo. Miqí qímaseenoo Yísufa niqiqanau. ;3o-Yísufa Yeerusaree máqusaki óorureenoo misá náaquqara amaana maqaki kéeqafinoo minakí úmmuarira bisinísa áuqee marúsa rapatutumméeqee quqáseenoo qímanniminau. v2e,Misá aní maqúsa faqa faiqí ánaasee faqa aiqáma naru taikáseeqa óoni maqa moómoo márina rapéepaamáseefaranoo, sía moo óoni narísaa narísaa máriannoo. Qinée márunna kamuqoo Ánutuna ínni asumu márirana nímiraree qifaqa ínnee sía írirai mána mána ímarianara ínni nárirafa kambíqaannoo. Yísufa amaana máqaki feefaurímarusa niqiqanau. 71g+Qúsasaa aní namuqáa aniréeqa maará maqaséeqa aní aaná kóoqi ititáseeqa aní faandaamurasaa saqári kúradamáseeqa minásaa akará máfiqa maqúsai áqufifaranoo. 50c*Misá kurídifandinnanara iriséenoo ikíraqeenoo qinau, Óo Yeerusaree anée maqee asooáranaki márinna oosanara íriaqaana, dóo maqee anée sía amana qáfeennaranoo. /)Yísufa Yeerusaree máqusa adeedí rámaseenoo mi-maqusánara faqa faiqí ánaasee minakí máriasara faqa ikíraqanau. |.q(Yísufa qímanniminau, Qinée qáoo qíanaqa tamummáqara fasiqauqa ákara misá miqífandiafoo qímaqoona misá ufa taikáinanoo maa-aatatá mári óonisaa faiqíara foora kaanina máreefaranoo. Yísufa Yeerusaree máqusara qimudáoo qinau. V-%'Farisai amaana ufa qímarusa faiqí ánaaseekiaqa fídaqa faiqí ánaasee amooqíra ufa iriséeqa Yísuna qímamiqa qiqau. Ufasáa rakísirafa aneenná faiqi námuara qáoo qínaqa ufa saaqa qufanoo ,%&Karaambáiqa ufara ánimari úriqararana Ánutufa ámiqi ámiqi íani. Innaarúnai asooárafa máriani. Ánutuna amooqírafa faqa máriani. $+A%Yeerusaree máqusa adeedí rámaseenoo Oorifa áaqanai óoru fímáriaqooqari Yísuna faiqi námu faqa faiqí ánaasee moómoosa faqa Yísufa aiqáma ainaina firaa ainaina áuqee márufaqa qáfeeusa firaaqóo kaanina máreeqa Ánutuna amooqídaqa minára dúfi dúfi qídaqa qiqau. F*$Aatáta óoru fímarufaqa faiqí ánaasee karaambáiqa miqí mándaida áfiqee marúndeemásee náriqa siuta raipáqusaida aatáta ufíqisoofanoo doonkí fannoo mi-maú óoru fínau. [)/#Yísuna dadaaqufanoo minásaa óoqu marifínoo Yeerusaree máqusai óoru fínau. (#"Maasá úriqararafa minásaa aináinirara qifaqa idukídaqa qímasee idukúmaree Yísufinnai múnuseeqa náriqa qamunna minásaa ufíqisee Q' Miqí qufaqa miqandá óorureeqa Yísuna ufamáu kai fíqa paqúrimasee idukí márufanoo mi-doonkína ákausa níqafamásee irámmiriqa qiqau, ínneeqara náqiraree idukídee qufaqa miqandá qiqau. &!%#Faiqí moó fannoo ínniqárara nánaree idukídee qínaqa maaqí qímasee qímamiaqa, maasá úriqararafa minásaa aináinirara qídanoo. W$'Ínneeqa nóorinni mári maqusanaki óorureeqa maqúsai fíruqía̱ki óorureeqa doonkí ánaaqi ásaandaru quqáqaana, faiqí sía minásaa óoqu máriana paqúrimasee miná idukú máree múqu qímiaqa. t#aBeetapaisa máqusa faqa Beetani maqúsa faqa mi-maqusa qandá moodáaqoo máruqanda Yeerusaree aaqá máriqau, Yísufa óoru fídanoo mi-maqusa qandá adeedí rámaseenoo narí faiqi námukiqari qaaraqánda náaramasee qímanniminau. {"oYísufa mi-ufána qímannimiseenoo naríaraa moómoosa nóorinni indaarú Yeerusaree máqusai óoru fínau. E!Maqee qiníara fídiaqaa ímariasa qiníara sía mifá maasá rakísirafa márianifee qímariasa maréeqee qiní qífusaa quqásee kuqá náruaqa. (Maa-ufána Yísufa naríara quandásee qímaqoofa máridanoo, narí úriqarara karaambáiqa kásooqaqee márianinnanara mi-ufána qinau. Yísufa sía aaqee uqanna Isaraee máqannaasa úriqararafaikíannoo kásooqaqee innaarúnaindari qumuréenoo maasá saikí márunnana qáfamaseenoo miná ákiaqara maasá qimiséenoo quandáfi minára fídiaqaa ímariasa naru taikáannoo.) Yísufa doonkisaa Yeerusareenni óoru fínau. 0 YQinée ánoona ufa qímannimiana íriaqa, aiqáma aináina moómoo faqáasa moó faqa ootúpama nímifara, ainaina síainaindi óodaa maqéeina rafíqeefaranoo. QÓo úriqararafa mifá moómoo faqaafa máridanoo qufanoo mifá qinau. }sMiqí qufanoo miná úriqararafa qímaminau, anée mandáinainímaríanna fasiqafa máriananoo, qinée anínna ufasámu anínna áruanaura, anée qiníara afeeka fasiqa fee qímarianausa qinée moosáindi úmmuari márunausa moosá úmmaquqaana aiqí márunausa máridaqa anée miqí qímarianafa nánaree sía qiní munnimma maréeqee béenaki quqéenánee anée miqímasaanaqa qinée anirée qeeqá munnimma faqa miná áti faqa máraunaiqini qímasee úriqarara fasiqa fannoo miqóo márusa qímanniminau, ínnee miná moodáa munnimma mara máree qísaukuqara taikásee munnimma maqéeina múnu ámiaqa qufaqa misá qiqau. Anée sía aneenná aináina máree márianafa anée sía úmmaqira ainaina aiqímarianafa moosáindi úmmuari márianafa. gGAináinira faiqi moó fannoo aniréenoo úriqararana qímaminau. Óo úriqararafa anée moodáa munnimma qímunnana káqi máridanoo qinée miná kai anínna ámidaqa qinée qamunnasaa sakasée raqándaamma kukéeqaqaunnana anínna ámidaqa qinée sía minánnai aináiniqa anée afeeka fasiqa márianaqa aníara rufíeeqa káqi quqáqaunnana. W'Mifá fufanoo miná ánaaqiannaafa aniréenoo úriqararana qímaminau, óo úriqararafa anée moodáa munnimma qímunaqa qinée minánnai aináinamásee moodáannai qísauku munnimma máreeqa dóo anínna ámidaqa máraa, qufanoo miná úriqararafa qinau, anée aneenná saika ákiaqara moodáannai qísauku maqusai rakísinnaranoo. |qMiqí qufanoo miná úriqararafa qímaminau. Óo ámiqirafa anée ámiqira ainainímarianafa máriananoo anée káqikaa ainaina ámiqimásee rakísiannana akiaqara qinée qísaukuqara taikásee maqusa aní ámianana misásaa rakísinnaranoo. 3Mi-fasiqáfa fufaqa miná máqannaasa minára fídiaqaa ímarusa faiqí moó aqiqéeqa anée ínaaqiana óonuree firaa karaambaiqa qímamia mifá maasá rakísi qímaqaranara maasá qíkooqaidanoo, miqí qímasee qímamiseenoo óonurandee ani márifanoo mi-uriqarara fasiqáfa karaambáiqa qafee mara máreenoo óonurandee aniréenoo narí aináinira faiqiuqa munnimma nímusa náaramaseenoo qímanniminau, ínnee maí aniréeqa qiní munnimmannái saikíaanara qíma qimiaqa qufanoo indaarúqaafa aniréenoo qímaminau. Anée moodáa kóora munnimma qímunaqa qinée minánnai aináina máseeqa qísaukuqara taikásee munnimma máreeqa dóo ámidaqa máraa. j~B}|{zyyxx utssGrrq7q+pp nnlkqk`hhgfwffccbYooramafa Usiana ákoofa márinau. 0 Sooroomoonafa Reeqoobooamana ákoofa márinau. Reeqoobooanafa Abisaana ákoofa márinau. Abisaafa Asaana ákoofa márinau. $/ CYeeseefa karaambáiqa Dafidina ákoofa márinau. Dafidifa Sooroomoona ákoofa márinau. Sooroomoona ánoofa Quriana ánaaqa Dafidifa rafíaqoofa márinau. C. Saramoonafa Booasina ákoofa márinau. Booasina ánoofa Raqabafa márinau. Booasifa Oobeetana ákoofa márinau. Oobeetana ánoofa Rusioofa márinau. Oobeetafa Yeeseena ákoofa márinau. y- mAramafa Aminadafana ákoofa márinau. Aminadafa Naasoona ákoofa márinau. Naasoofa Saramoona ákoofa márinau. <, sYudafa faqa Peereesana faqa Seeraana faqa níkoofa márinau. Miqandá nínoofa Tamaafa márinau. Peereesáfa Qeeseeroona ákoofa márinau. Qeeseeroonafa Aramana ákoofa márinau. + -Abarahaamafa Isakeena ákoofa márinau. Isakeefa Yakooboona ákoofa márinau. Yakooboofa Yudana faqa miná ákaqaafasaa faqa níkoofa márinau. @* }Maa-akaráfa Ánutuna ásauku mundírana Abarahaamana áti Yísunara qídanoo. Karaambáiqa Dafidina áti máridanoo. Miná akeekú akaakú miná óosana maaqímminoo máridanoo. ~)u4Miqóo márusa miná qáfamásee Ánutuna amooqímasee quándaki nímuqusaki asasírafa qumbíqafufaqa Yeerusareenni kafáa óonu máridaqa faasaambáasaana náaquqara amaana maqaki kéeqafidaqa Ánutunara dúfi dúfi qímamaqée maríqau. (5'2Yísufa narí faiqi námu faqa narí áqoondiuqa faqa Yeerusaree máqusaindari nífiqeenoo Beetani máqusa amummaqa óonureenoo narí ásaukuqara uqéeraseenoo nifaaqóoqa qímannimaqaidanoo narí faiqi námu minníseenoo uqéerakinoo innaarúnai óoru fínau. &35%c1Qiní qíkoofa Ánutufa narí maraquna afeeka nímimari maraquna ínni nímiraree qímasoona qeeqá kai óorureeqa niqiqáanaqa qumurée ínni afeekaikámánnimaqáannoo. Ínnee sía Yeerusaree máqusa minnísaaqa maaqóo kai márifanoo náakufinaqa fífainiaqa. Yísufa innaarúnai óoru fu ufafa. O$0Ínnee qiní qíqoondiuqa mi-ainaináusa qáfee marúsa máriafanoo. !#;-Miqí qímasee Yísufa misa tamummáqara fasiqa óoqeenaa ákara íriaqeera misá írirana quandáseenoo qímanniminoo qinau maaqímminoo ákara óosana máridanoo, Ánutuna ásauku mundírafa aupúrarana maraséenoo qaaramoo fáasaana márinoo kúqiranakiqari fíndifinoo miqóoqari Yísuna ufa írimariasa faiqí ánaasee fuki faakí qímasee qímannimímarifaqa nári mandáinainara níkooqamáseeqa Ánutufinnai quándaki nári mandáinaina ákiaqara ásauku mundírana áuquara qímamifanoo minnínnisaani, miqíqa ufa qímannimirafa faqa mandáinaina minnísarafa faqa Yeerusaree máqusai óosana araséenoo aiqáma maqa maaqai qímannimirafa dáraanianno. "/c!?,Námaseenoo maaqí qímasee qímanniminau qinée ínni faqa káqi máridaqa maa-dariránara kúqiranara fíndifiranara qímannimiaafanausa máridaqa. Mooseena sándufa faqa tamummáqara fasiqauqa ufa faqa Dafidina idí ákaraki faqa qiníara ákara rúmaqoo ufafa náqimásee sía kambíqararee dóo miná ánoona kambíqarana qáfaafanoo. w g(Miqí qímasoofaqa firaaqóo asasamásee óo dóo kúqaa narímmifoo qímasee kafáa áfaannasaaqari ani máridanoo fee qímasaida quqásaida rufíee maríqau. Miqí márufanoo Yísufa uqannífiqararee qímaseenoo irámmirinoo qinau ínni nárana moó márinaqa qímifaqa náa qufaqa misá noodáanna áafaqa maréeqee ámufanoo aiqámausa nífusaa qumáree nanau. +M&Yísufa níndafamáseenoo qímanniminau. Náqi fee ifaqée qaara irirafa ínni náaqoosaa rinoo fee qiní qísauku faqa qíku faqa pirímma dáruqoona qáfaaqa qinée qeeqá uqanna máridaqa. Ínnee anirée qiní dúqamásee qáfaaqa qimaqí faqa qímudaani faqa káqi máridanoo áfaanna fannoo sía miqírafa máridanoo. 'mS$Miqandá nári qáfoonara qímannimímarufanoo karaambáiqa narí uqanna tautúmánnimaqasee nífusaa kíkiqamambinoo qinau, ínnikina asooárafa máriani qufaqa aiqámausa tautúmándee áfaannee qímasee firaaqóo rufíaqau. %gG"Óonureeqa miqandá Yísuna faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu moodáa marasée marúsa akaqáusa námufaqa moodáaqoo márunaki miqandá óonureeqa miná faiqi námu qímannimiqa qiqau. Dóo karaambáiqa kúqiranakiqari fíndfiinoo Simoonafa dóo qáfeenoo qufaqa miqandá náriqa aanái fí paqúri funára faqa féemu marasée ruqí ruqí mándee nímufanoo nífu faqa náaqoo faqa írunara nári qímannimiqau. Yísufa narí faiqi námu kooroománnimaqanau. #P!Miqí qímaseenoo miqandá aaqee quqásee Yeerusareenni kafáa fiqau.  Taikáfufaqa miqandá narí qímami narí qímamiqa qiqau maaqandá aanái áni marúnanoo mifá maaqandá faqa ánidanoo ákarakinaana maaqandá qímaqimímarifanoo maaqandá daundurái idára foora qámafi qimbáfi ímarifaqa maaqandá sía minára íriqau. Miqánda nárana deedaqí isee óoqu márifi naanéerufanoo Yísufa féemu maraséenoo Ánutunara dúfi dúfi qímaseenoo ruqí ruqí máseenoo nímufaqa misá írirafa misá nífu faqa kambíqoofaqa óo Yísufammifoo qufanoo Yísufa dóo miqóoqari taikáfinau.  Dóo súani kéeqaifanoo asukunaikídanoo anée maasá faqa ani mária qufanoo Yísufa eedóo qímasee misá faqa óonu márinau. Miqínoo ufa qínoo fífiufanoo Eemausa máqusa adeedí rámaseenoo Yísufa káqi fínoora foora ufaqá miqandá rafáaqa fídaqa qiqau. 'Ánutuna tamummáqara fasiqauqa ásauku mundíranara mi-oosana oosana aupurararána marasée miqóoqari narí aréenaranaki kéeqaannoo fee qímaqoofanoo náqimasee fee sía kambíqarara, kambíqaannoo. Miqí qímaseenoo Yísufa Mooseena sándufa ákarakinaanasaa óosana araséenoo tamummáqara fasiqa aiqáma ákarakinaana naríara ákara rúmaqoonara miqandá qímanniminoo aatáta fímarinau. iKYísufa miqí quná iriséenoo kafáa miqandá maaqí qímasee qímanniminau. Óo fúrufarira qanda máriafanoo Ínnee sía dauní Ánutuna tamummáqara fasiqa ufa íri mariafanoo káaqa ínneeqara anúqi maríafanoo. X)Maasákiqari ánaasee akaqáusa narí ákundoo óoni áamaranai óonu qáfaafanoo sía miná irí mári qáfeeqa nífu pisipasa mándoofaqa qangiroo kái qáfaafanoo qímanniminoo qinoo Yísufa kúqiranaki fíndifinoo qiafaqa maasákiqari akaqáusa óoni aamarai óonu qáfaifanoo ánaasee indée kai ínoo Yísuna kai sía qáfeeqa. i KMi-fasiqáfa maasá Isaraee máqannaa karaambáiqa Roomma máqannaa nísaukukinaana maasá qumáraaninna fee qídaqa asasímariafannana márufaqa kuqá áriqau, Maqee fáasaanaqari mifá kúquqoo qaaramoókifaqa máridaqa. Yísufa qímanniminoo qinau, ínneeqara aatáta fídaqa nánaree narí qímami narí qímami qiqá fídee qufaqa miqandá irisée kásoomámbufaqa nóori runúsee moó fannoo Kareeoopasafa Yísuna qímaminoo qinau, maa-eenda ufána Yeerusaree máqusai ufa firaafá kambíqaina anée kai fee sía írinee qufanoo Yísufa qinau, nána ainainee kambíqeenoo fee qufaqa miqandá qiqau Yísuna Nasareetee máqusaindaraana árunara maaqandá qídaqa. Mi-fasiqáfa Ánutuna tamummáqara fasiqa márufaqa Ánutufa faqa faiqí ánaasee faqa miná ufara faqa mifá áuqo̱o ainainara faqa úriqararafa afeeka fée qímarufa márufaqa maasá aanáiqikirausa úriqararausa faqa maasá faiqí firaasá faqa Roomma máqannaara áruaqee qufaqa aunírira saqarisaa pirímmannai áriqau. + OMiqí qiqá fídaqa narí qímami narí qímami qímarufanoo Yísufa narí uqanna aniréenoo miqandá faqa fímarufaqa miqandá qáfamasee sía náaqoo írinau. 6e Mi-faasaannákai Yísuna faiqi námukiqari Yeerusareendari Eemausa máqusai fídaqara Yísuna arusoofanoo sía madikakí márunara narí qímami narí qímami qíqa fiqau. L Peetooroofa misá úfa iriséenoo fíndimeeqee quqásee sandéenoo óoni aamaraki kummáramáfufanoo mara meerá qáfoofanoo Yísuna irí kukúqu qamunnafa kái minakí márufanoo qáfamaseenoo óonurandee aatáta narí ámaaqai fídanoo mináuqaindiara írinoo finau. Eemausa máqusai fímaru aanáki Yísufa páqurinau.  Mi-anaaseesá núqu Máriana amaráfa Makadara máqusaindaraafa faqa, Yooannafa faqa Mariana amaráfa moó Yameesana ánoofa faqa akaqáusa mi-ainaináusara Yísuna faiqi námu qímannimufaqa fúrufarufa maasá qímaqimiaafoo qímasee sía ámiqimásee íriqau.  'Miqí qímasee qímannimufaqa misá Yísuna ufara iriséeqa óonurandee maqúsai aniréeqa Yísuna faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu moodáa marasée marúsa faqa faiqí ánaasee akaqáusa faqa mi-ainaina óoni áamaraki óonu qáfoonara qímannimiqau.  jMMifá sía maaqóo máridanoo, mifá fíndifinoo dóo mifá fífinoo máridanoo. Mifá óoqai Kariree máqa maaqaki máridanoo ínni qímannimímarufaqa ínnee íriusa sía fee íridee minára randáidee. Mifá maaqí qímasee ínni qímanniminau, qinée faiqí nímaaku qiní maréeqee mandá fasiqa nísaukuki quqéefaranoo. Quqásaifaqa aunírira saqarisaa pirímmannai darusáifanoo qaaramoo faásaana ínanoo Ánutufa qiní uqéera qísaannoo fee qufaqa ínnee sía irusée. SÓonureeqa qáfoofanoo narí kai óoni firaatiá kooqísaa ititáqoofa quanda quandamméeqee káqinni quqáqoofaqa qáfamaseeqa káqi kéeqafi Yísuna iríara randóosia qáfoofanoo sía márufaqa káqi kikíqiqa máridaqa náqi fee ianáura náqi fee ianáuree qídaqa tautú másee qáfoofanoo qaara fasiqa káaqa aréenee marú qamunna afisíra qánda misá naaqá kambíqafiqa kikíqiqau. Kikíqamáfufaqa níndafeeqa qífu qáfaanoo qímaseeqa nínuka tuqú náumoo amisoofaqa mi-faiqiqandá qímannimiqa qiqau, ínnee nánaree fíndifimari fasiqanara kúqirausakiaqa randáidee. ~} }Mi-anaaseesá nári máqannaasa amaana fáasaana Sariríqa adooámáseeqa faiqée dúna kanánaana maasá amaanasáa kanánaana eendái mi-fadameenná marasínna ainaina deedaqamáqoona máreeqa Yísuna ákundoo óonina áamaraki kéeqarara fiqau. i|K7Karireendáraa ánaaseeuqa Yísuna faqa ánusa Yooseefaana amarána faqa óoni aamaraki quqéemarufaqa qáfamáseeqa óonurandee anirée nári óosana máreeqa nári marasínna fadaméena óosana óosana Yísuna irísaa aku ámaqarara anirandée óonu deedaqiqau. Sariríqasaa misá Mooseena sándufamau fíqa nári amaana fee qímasee adooaqáu.{8lzQ6Mooseena sándufa faiqí aunírira saqarisaa dírirara amaana fáasaanara qáoo qínoo márunara mi-eenoonnái náriqa amaana fáasaana adeedí ranóo márufanoo dauní dauni Yísuna irí maréeqeenoo óoni aamaraki quqánau. }ys3Mifá ámiqira fasiqa káaqa andeeqára fasiqa, Ánutuna quqúsa innaarúnaindari maqásaa kambíqaaninnanara áfeesara márufa márinau. Mifá Yuda máqannaa ufa suqíranaki kéeqeemarúfa Yísuna árirara qufanoo qáoo qímarufa márinau. Yísufa kúqufanoo mi-fasiqáfa andeeqásee Piratoona oopísaki kéeqafinoo irámmirinoo qinau, amanée qinée Yísuna irí mara quqáanauree qufanoo Piratoofa irisée eedóo qinau. (Yísuna áukuana narí máqannaasa maaqímase madika indufúsaida kuqufusá níkundee maríqau. Misá óoni firaaná kasaaqa áamara áuquseeqa minakí kéeqafufaqa dínni dínni moómoo aamara áuqíiseeqa kúqusa minakíaqa náadu náadu níkundee maríqau. Moodaa kai moo kári ákundeeqa miná afunda taikóofanoo kaifáa moó fannoo kúqufaqa miqí kai ímariqau; Sía moodáa karifau níkundee maríqau. Moo kári moo kári níkundee maríqau.) Piratoofa eedóo qufanoo narí ákoona amaráfa óonuree Yísuna irí aunírira saqarisaaqaraana maraséenoo qamunnannái kukúqamáseenoo mara máree óoni áamara indufírafa fúka márunaki sía moó minakí ákundarafa márunaki minakí Yísuna irí quqánau. x5w2Faiqí moó Arimateea máqusaindaraafa Yeerusareenni animárufa miná áuqu Yooseefaafa, sía Yísuna ákoofau, miná amaráfa. \v11Moómoosa Yísunara ámiqi mándee írimarusa faqa ánaaseeuqa Kariree máqa maaqaindari Yísuna faqa ánusa faqa sía dauní fífainíqau káqi márida níanai márida qáfee maríqau. Yísuna ákundoo ufafa. 4ua0Faiqí ánaasee moómoosa ani qáfaida máriusa Yísufa kúquna qáfamáseeqa anirandée nímaaqai fídaqa nímuqusí marúfaqa ikífáafau iqá fídaqa mandáikammiqau. %tC/Sundíauqa rakísirafa miqóo máridanoo mi-aiqama ainaina qáfamaseenoo Ánutuna amooqídanoo qinau, Óo maa-fasiqáfa ámiqira fasiqa máriifa kúqinoo. s/.Yísufa faqa miqóo kai firaa kari fáaqa quqásee qínoo qinau, Óo qípoo qeeqá qimana aní ásaukuki quqéeqa qímasee dóo káaqa kúqinau. ry-Asukuna káqi márufanoo Yeerusaree náaquqara amaana maqaki ititára qamunna firaafá qámbaana narí kai anaqínau. Pq,Súani qámbaanai ákiaqa amummaqa súani qárafa taikáfufanoo aiqáma maqa maaqai asukuna árufanoo súani áfu fannoo amannauná árufufanoo asukuna taikáfufanoo súanifannoo kafáa qanau. +pO*Miqí qímaseenoo mi-fasiqáfa quándaki Yísuna qímaminoo qinau, Óo Yísu, anée aneenná quqúsaki karaambáiqaikinana sía qiníara aunúa, íria, qufanoo Yísufa qímaminoo qinau, Dóo aní qímamidaqa maqee fáasaana anée qiní faqa innaarúnai márinnaranoo. Yísuna kúqira ufa. o++nO'Mandá ainaina máree marúqanda nári auníriranasaa Yísuna aaqá máridaqa moó fannoo maaqí qímasee Yísuna áqinau, kúqaa fee anée Ánutuna ásauku mundíra fee máridanee dóo amana anée aneenná faqa maaqandá faqa mara áquqisainaqa asumu mária, qufanoo moó fannoo narí aunírira saqarisaaqari miná áqinoo qinau. Qúsasaa anée faqa mifá faqa Ánutuna áfusaa kikíqifara anée sía fee Ánutunara rufíaidanee mi-manda ufána qínanee dóo maasá namu Roomma máqannaa moodáa ufa ámeemaanai máridaqa, maqee kúquanaura. Maaqandá kúqirafa andeeqánoo máridanoo, aníndiri qeeqá ummaarara kúquanaura maa-fasiqáfa mandáinaina síaifa kúquannoo. m)xli&Yísuna aunírira saqarisaa ákiaqai ákara moo ákara rinoo márinau, maaqí qímasee ákara rinoo márinau, maa-fasiqáfa Yuda máqannaa karaambáiqa máridanoo. Qúmuarímaru fasíqafa Yísuna faqa innaarúnai fúanínna úfana qinau. 6ke$Sundíauqa faqa ataasa átaasa qímamaqásee Yísuna uáinna nammari ámianee qímasee qiqau, anée kúqaa Yuda máqannaa karaambáiqa máridana minásaaqari asumu mária. j%i#Miqí márufaqa faiqí ánaasee kikíqiqa máfufaqa qáfaidaqa misá úriqararausa Yísuna ataasá átaasa narí qímami narí qímami qiqau, Óo maa-fasiqáfa faiqí ánaasee asumu nímimari fee qímarifa maaná mifée dóo maqee aneennáraa asumu márainna qáfa. Mifá Ánutuna ásauku mundírafa rusandeesámu mándee mároofa máridanoofau dóo maqee naríara asumu máraiqini. Sh"Misá Yísuna árimarufanoo Yísufa innaaru qínoo qinau, Óo qiní qíkoofa misá mandáinaina qiní qímimariana minnínnisaa sía miná ákiaqara ía, misá nári ímarianara sía íridaqa. Sundíauqa Yísuna aruséeqa káatara foora sararamáseeqa miná qamunna rainá rainíisee máraqau. Misá Yísuna ataasa ataasa qiqau. ogW!Nífiqee fífiufaqa káqikaa ámuaqu námusaa faiqí nímudaani fee qímaruqoo múnuseeqa Yísuna pirímmannai aunírira saqarisaa aruséeqa uqéereeqeeqa kúradaqau, faiqí mandá óosana máree maruqanda ásauku uqannai áakaarinni moó narí auníriranasaa arusée uqéereeqee kúradaqau. Ásaaqaitinnai moó miqíkaimásee narí auníriranasaa áriqau. f Sundíauqa mandáinaina máree marúqanda qaaraqánda Yísuna faqa moodáakari náriraree qímasee miqandá Yísuna faqa nífiqee fiqau. ]e3Ínnee íriaqa, Roomma máqannaasa maqee qinée sía áaqee márunausa, fúka saqáriara foo márunausa, maaqí mándee darusáifaqa kásooqaqee Yuda máqannaasa mandá óosana áaqarafa firaatiá márinara ínaakuna mandá nárirafa Roomma máqannaasa ínni nárifaranoo, minára qinée qímannimidaqa ínnee ínneeqara kai íkiraqáaqa. `Misá árirara máree fídaqa faiqí moo áuqu Simoona amaráfa mifá níanaindari áni marúfa Sireenee máqusaindaraafa mindári Yeerusaree máqusa aatáta ánimarufaqa sundíauqa paqúri mándee miná áranaiqi qumáreeqa Yísuna aunírira saqari aku ámaqoofanoo Yísuna ánaaqiana máree finau. Sía amana mi-fasiqáfa qáoo qiannoo misá faaqaana qáfeenoo kúqiranara rufíasee áruaqaaufanoo kaqi eedóo qímasee dóo máranau. (Yísuna faiqi námukiqari Peetooroofa márufa miná moo áuqu Simoonafa sía mifáu Yísuna aunírirana aku máranau, miná amaráfa moo fásiqa fannoo Sireenee máqusaindaraafa aku máranau.) I_ Qinée ákumbau ákumbau áuqira uaiáqa sámu firaaqóo arusée idukúanauree qufaqa faiqí ánaasee firaaqóo fáaqa quqásee qiqau. Yísuna aunírira saqarisaa pirímmannai áruannee qímarufanoo misá ufa fannoo Piratoona rafáaqafusoofanoo Yísuna áruaqeera eedóo qímaseenoo Barabasina idukínau. Barabasifa rákiranara faqa faiqí nárunara faqa rumbáranaki máruna idukínoo Yísuna maréeqee misá nári íriranamau fuaqée qímasee narí sundíauqa nímufaqa dóo árirara, máree fiqau. Yísuna áfiqee Koorookata áaqanai fímarufaqa ánaaseeuqa ikíraqóofa. ^]/Piratoofa kafáa qaaramoo kínoo qímanniminau. Maa-fasiqáfa nána mandá óosana máreenoo fee. Qinée sía kúqira ainaina minakí paqúriqa, >\uPiratoofa Yísuna idukúaqeera faiqí ánaasee kafáa náaroofaqa misá irisée fáaqa quqásee qiqau. Mi-fasiqána aunírira saqari sáa árua, aunírira saqari márinnai fúani. [Z!Barabasifa Yeerusaree máqusaki rákirana uqéeroonara faiqí kuqá nárunara faqa karabúsa máriufa márinau, minára idukúaqee qiqau. YwFaiqí ánaasee minára iriséeqa aiqámausa fáaqa rúmasee qiqau. Miná kúqáruaqa, Barabasina kai idukú qímia. MXPiratoofa narí óosana máreenoo áinnaaqarara qoomaqaki aiqáma aukuana karabúsaki moo máruna idukú nimiséenoo kafáa maa-aukuanná Yísunara miqí kai ianáuree qímasee mi-ufána qinau.] QWEeroodeefa faqa irámásee qáfaifanoo sía mandáinaina minakí márifanoo kaifáa aqiqáifanoo áninoo, qinée faqa minára maa-fasiqánara sía moo númoo minakí máridanoo fee qídaqa, minára qinée sundíauqara ákumbau ákumbau áuqira uaiáqa samu qumáree ámiqimma firaaqóo ári ári ísaifaqa idukúanee qídaqa.[ VRU Yísuna kaifáa áfiqee anirandéeqa Piratoofinnai óonuroofanoo Piratoofa aanáiqikirausa úriqararausa faqa faiqí firaasá faqa faiqí ánaasee moómoosa faqa náarama quqáseenoo qímanniminau, ínnee maa-fasiqána áfiqee qinée únannai ániana, faiqí ánaasee káqirunna mara ubeekée márifaqee qímasee áfiqee aníanara qímannimidaqa, qinée ínni nífusaa óosana óosana ainainara irámmirunanoo mandá oosana oosanara qianá sía paqúriqa. TRS Óoqai Piratoosa Eeroodeesa namuqáaqara máriuqanda mi-karí Yísuna aqiqoofanoo Eeroodeefinnai fu kámuqoo miqandá naráqoondi naráqoondi kíqau. Misá kafáa Yísuna Piratoona kóotaki quqáqau. YR+ Eeroodeefa faqa narí sundíauqa faqa ataasa átaasa qímasee mandúfa qímamaqáqau. Misá ataasa átaasa qímamaqaidaqa karaambáiqa qamunna afisúamaqásee áfiqee Piratoofinnái kafáa anirandée finau. Q Yísufa óonuroofanoo Eeroodeefa óosana óosana ainainara iroofanoo sía ufa qinau, káqi marínau. Amaana máqasaa aanáiqikirausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Eeroodeena aaqá aniréeqa únna ufa afeekaikámándee Yísunara Eeroodeena qímamiqau. P OEeroodeefa Yísuna qáfamáse asasinau. Óoqai kísaaqasaa Yísuna áufakianá kai íriufa kísaaqasaa miná qáfaanéerufa, sáina kásooqaqee sía faiqí amanaikímari ainaina qiní qífusaa áuqainaqa qinée faqa qáfaa, qímasee Yísuna qáfamasee asasinau. FNPiratoofa miná iriséenoo qinau, kúqaa fee maa-fasiqáfa Kariree máqannaa fee ánidanoo fee qufaqa misá eedóo qufanoo Piratoofa óo Eeroodeena quqúsakiqari ani máridanoo qímaseenoo Eeroodeefa maa-karí Yeerusareenni animárinoo qímaseenoo Yísuna aqiqoofanoo miná sundíauqa áfiqee Eeroodeefunnái fiqau. MtLaYuda máqannaasa miná iriséeqa afeekaikámásee Piratoona qímamiqa qiqau, mifá qímannimu úfanannai rákirana uqéeraidanoo, mifá Kariree máqa maaqaindari óosana arasée mindári ánufa aiqáma Yudeeaa máqa maaqaki miqímmamaree aníufa maqee maasáki Yeerusaree maqúsai aniréenoo miqíkai ídanoo. Misá Yísuna áfiqee Eeroodeena kóotaki quqáqau. PKPiratoofa miná iriséenoo kafáa aanáiqikirausa misá úriqararausa faqa faiqí ánaasee moómoosa faqa qímanniminoo qinau. Qinée maa-fasiqánaki qáfauna sía miná ummaara márifaqa íridaqa. GJPiratoofa misá ufa iriséenoo quandáfi Yísuna qáfamaseenoo irámmirinoo qinau, Kúqaa fee anée maa-maqannáasa karaambáiqa máridanee qufanoo Yísufa qinau, anée dóo qímariananoo. 1I ]Miqí qímasoofaqa misá aiqáma fíndifíqa Yísuna áfiqeeqa Roomma máqannaa kiapafa Piratoofunnai áfiqee múnusee Yísuna árira ufa maaqí qímasee qímamiqau, Maa-fasiqáfa faiqí ánaasee káqi rúnna mara quqée marífa Roomma máqannaa karaambáiqa takísa munnimma sía áquaqee qímarifa naríara únnaqimáseenoo Ánutuna ásauku mundírafa qeeqáraa karaambáiqa máridee qímarifaqa irisée áfiqee ánidaqa. H0GYFDóo kúqaa fee anée Ánutuna ámaaku fee máridanee qufanoo Yísufa qinau Ínnee qímariandee qímarunausee qufaqa misá qiqau, dóo maqee maaqóoqari sía maa-fasiqána mandá ufa írimarusara randáanaura, dóo maqee uqanna narí óokinaa manda ufa maasá dáaqooki kéeqaifaqa íriqa. FG"E=EDóo maqee maaqóoqari qinée faiqí nímaaku úriqarara Ánutuna ásauku uqannai miná aaqá óoqu marifí márianauree qufaqa misá aiqámausa qiqau. 9DkBIqáqoo kanánaana Yuda máqannaasa úriqararausa faqa aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa moodáanaki suqúfufaqa Yísuna maréeqee misá suqíranaki quqáseeqa irámmiriqa qiqau, anée maasá qímaqimia, kúqaa anée Ánutuna ásauku mundíra fee máridanee qufanoo mifá qinau qinée qímannimianaqa sía ínnee qiní ufa írifara qinée faqa moo úfara ínni iráanaqa sía qímaqimifaranoo. CD,BQ?Mi-eendánaki Yísunasaa rakísi marúsa ataasa átaasa qímasaida ári maríqau. Áridaqa qamunna qumáree miná áfusaa ititásee áriqa qiqau, yáfee aní áridanoo feé qiqau. Misá óosana óosana mandá ufa faqa qímamaqée maríqau. Yuda máqannaa úriqararausa Yísuna ufa íriqau. AA"@==Ufa qufanoo Yísufa narí máruqooqari máaqakiqari quandáfi Peetooroona qáfoofanoo Yísuna narí Peetooroonara anée maqee éendaki qaaramoo kári qiníara sía íridee qínanoo kookooraana ufa qíannoo qímaqoona kookooraana ufa qufanoo Peetooroofa iriséenoo firaaqóo asaurúseenoo ráuda mákufannoo aundurái sukáqoofanoo firaaqóo ikíraqa máree finau. Yísuna umároosa ataasa átaasa ímariqau. ?>>:Káqikaaqoo maríkufanoo faiqí moó fannoo qáfamaseenoo qinau anée Yísuna faiqinámuki máriana fee qufanoo Peetooroofa qáoo qímaseenoo qinau. Óo maa-fasiqa qinée sía minakínaasau máridau qufanoo kaifáa maríkufanoo faiqí moó fannoo aniréenoo afeekaikámándeenoo qinau. Maa-fasiqáfa kúqaa Yísuna faqa márifa, Kariree máqannaa moodáa máqannaafa máridanoo fee qufanoo Peetooroofa qímaminoo qinau, Óo maa-fasiqa sía aní ufa ánoonara íridaqa. Miqí qímarufanoo kai kookooráana ufa qinau. =p8Y4Andeeqáseenoo Yísufa quándakinoo, aanáiqikirausa úriqararausa faqa amaana maqasaa úriqararausa faqa misá poorísauqa faqa faiqí firaasá faqa aiqáma Yudasina faqa ánusa aiqáma qímanniminoo qinau, nánaree ínnee rákira paipana sáamu indáammamareeqa mandá óosana máreemari fasiqanara foora qiníara qumárarara ánidee, qinée faasaambáasaana ínni faqa firaa amaana maqaki márunausa márunaqa ínnee sía miqóo qumárarai. Dóo maqee éendaki ínnindi faqa asukunakí nímari afaanausaindi faqa maa-eendáfa ínnindi mandóosana máraaninafa máridanoo. Peetooroofa Yísunara qáoo qu úfafa. 7563Ateekásoofanoo Yísufa qáfamaseenoo qinau, Dóo amaná, dóo sáa qímasee mi-fasiqána áaqoo áuqamasoofanoo andeeqámma ámaqanau. 5/Yísufa miqí qímaseenoo narí faiqi námu qímannimimarufanoo misákiqari Yudasifa faiqí moómoo asukunai nífiqeenoo aniréenoo Yísuna ámooqara rufanoo Yísufa qímaminau, Yudasi qiní faiqí nímaakuara qímooqaranannai fee ueeqáidanee qufaqa Yísuna faiqi námu Yísuna qumárararufanoo qáfamasee Óo karaambáiqa maasá rákira paipanannoo náruanauree qímasoofanoo misákiqari moó fannoo Yísufa qu úfana sía írirai rákira paipana qumáreenoo mooná akiaqa áaqamakufanóo ásauku uqannai áaqoo ateeká áqinau. Mi-fasiqáfa amaana máaqaki aanáiqikirausa úriqararana uqanna aináinímaruna áaqoo ateeká áqinau. 42c3?-Yísufa miqí qímasee innaaru qímaseenoo fíndifinoo narí faiqi námu qaaramoo márunnai óonu níndafoofaqa nímudaani rúmafufaqa nísuku káaqa faiqaqée maríqau. Yísufa óonu níndafamáseenoo qímanniminoo qinau, Ínnee náqaa fee ifaqée faiqáidee fíndi fíqa innaaru qiaqa, mandá nímaniranaki áqufifaara. Yísuna umároo ufafa. 2. 1+Miqí qímaseenoo Yísufa afeekaikámándee innaaru qímasoofanoo tooqaamu fannoo fidíkara foora áqinaaqa aniréenoo maqái áqufufanoo kúquaqaamminau. Áqufufanoo innaarúnaindari qangiroo moó fannoo akooqóo qumuréenoo afeeka ámufanoo afeekaíkinau.] 0,g/G)Miqí qímaseenoo mifá fíqareenoo aambaaka áqinoora foora naríaraa fíqaree Ánutunara aqoori sáunara fínoo narí kúqirafa adeedí roofanoo minára innaaru qínoo qinau, Óo qiní qíkoofa anée eedóo qínaqa qinée mandá nammari naannána mara áqusainaqa sía náa, sía qeeqá íriranamau fuanáura, anínna íriranamáu kai fuanáura.[ .*-#(Óorureenoo narí faiqi námu maaqí qímasee qímanniminau, ínnee maaqóo máridaqa innaaru qídaqa sía mandá nímaniranaki kéeqaaqa. ,'Yísufa miqí qímaseenoo dóo narí faiqi námu faqa fíndifinoo narí maqee maqee fímaruqoo Oorifa áaqanasaa óoru fínau. f+E&Miqí qímasoofaqa Yísuna faiqi námu maaqí qímasee qímamiqau, Óo karaambáiqa qáfaa, rákira paipana qaaraqánda maaqóo máridanoo fee qufanoo Yísufa qinau dóo ufa quqásee uqéeraaqa. Yísufa innaaru qídaqa. *5%Qinée maa-ufána faqa qímannimidaqa. Ánutuna tamummáqara fasiqauqa qiníara akara rúmaqoofa dóo maqee kambíqaidanoo. Dóo maa-akaráfa faqa kambíqaannoo. Misá qiníara maaqí qídaqa misá miná mara máree mandá óosana máree maríasa námufaqa áruannee qídaqa. ")=#Yísufa miqí qímaseenoo quandáfufanoo aiqáma qímanniminoo qinau, Óoqai qinée ínni niqiqámásaafanaqa ínnee munnimma fee rusáka fee níku ánaamu fee sía máree fiqau, ínnee mi-karí moo áinainara sárau fee iqau qufaqa misá qiqau, Óo sía moodáa ainainara sárauqímariafanausa máridaqee qufanoo Yísufa qímanniminoo qinau, munnimma páusa márina miná maqee máraaqa rusáka márina miná maqeé máraaqa, rákira paipana síainafa narí asausí faqaa siuta moóna amisée miná ákiaqara rákira paipana máraaqa. ($'!Óo karaambáiqa anée rumbáranaki fée kúqiranaki fee fínaqa qinée faqa minakí fuanáuree qufanoo Yísufa qímaminoo qinau Óo Peetooroo qinée ánoonufa aní qímamidaqa fáfaa eendámuqusai anée qaaramoo kári qiníara asaurúsee sía qiníara Yísusara íridee qínanoo dóo miqóo kai kookooráana ufa qíannoo. Misá rákira paipana mara máree Oorifa áaqanasaa óoru fíqau. &"Z%- Óo Simoona qinée aníara innaaru qímaseeqa anée qiní saqárikirafa sía taikáani. Anée káqirunna óonureenana óonu quándakinana aneenná ákaqaafasaauqa poodúamánnisaa, qufanoo Peetooroofa qinau. $Miqí qímaseenoo Yísufa Simoona moo áuqa Peetooroona qímaminoo qinau. Simoona anée qiní ufa íria, Sadannafa aníara sandanáinai qídanoo ani maréeqeenoo narí mandá ququsaki quqáraree qídanoo aní rarisámasee amanamásee qáfaidanoo. 2#]Miqóo ínnee qiní faiqi námu Isaraee máqannaa ufa írira qaindasaa óoqu marifí qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée Yakooboona faiqi námu átikiqari kambíqarausa Isaraee máqannaasa misásaa ínnee andeeqéefaranoo. Peetooroofa Yísunara qáoo qíaninnanara kooroo ináu. v"eDóo miná ákiaqara qiní qíkoofa qiníara úriqarara karaambaiqee qímaríndee kai íqa qinée faqa ínniara qinée qeeqá karaambáiqa ququsaki kéeqafinaqa nárana faqa nammári faqa ínniara qiní sáimbaqa neefándiafoo qídaqa. l!QÍnnee qiní faiqi námu qiní moómoo ummaara kadáapirirana dadaaqí maríasa máriafanoo. : mYáfee úriqaranoo máridanoo fee, qoomáqaki óoqumarifi néemari fasiqa fee, nárana rakíqasee nímimari fásiqa fee úriqaranoo máridanoo fee. Nárana rakíqasee nímimarifa mifá kai úriqarara fásiqa máridanoo, dóo qinée nárana nammári rakíqasee nímimarunausa máridaqa sía ínni rafáaqafu nímaqasee úriqararausaikidaqa ínni aináinira faiqíara foo máridaqa ínni dadaaqídaqa. Dóo ínnee qiní daanna raaqa. m~}}W||<{v tsxqponnmFkjiyhNgfe d bb$_$^=\\Y[,XX UU)TSRQaP:OVMyK9JqIGGCEwD{Dj@`??><Maasá Yuda máqannaasa qikeekú ufa maaqímminoo máridanoo. Ínnee sía moo fásiqa ánaaqa úmmuariaqa. Mi-ufáfa miqímminoo márifaqa qinée minára maaqí qídaqa. }sMifá ani maréeqee firisuaiqá áminanoo aní rumbáannoo. Simaí, qiní ufa íriaqa. Anée rumbáranaki márinanoo aní numóo akiaqa aiqáma uqanna taikáfinana mi-karí kai misá aní idukú aiséefaránoo. Faiqí ánaasee úmmuarira ufa. 1Yísufa moo úfa maaqí qímasee qímannimidanoo qinau. Faiqí moó fannoo aníara mandáikamaqimaqaannee qímasee aní kóotai áfiqee fínana aanái múnu dauní andeeqá taikéenana áqoondikia. Sía andeeqá taikáinanoo aní maréeqeenoo kíapana múnu ámiannoo. =sAandáu̱ aina miná quqáseeqa óonurandee ínneeqa níkaqaafasaa faqa moodáaqoo ufa qímaseeqa reendeenámma fínaqa dóo miqóo kai aandáu̱ aina Ánutuna qaindásaa quqáa. taYísufa moó ufa qímanniminau. Ínnee ínneeqa Ánutuna ámira ainaina aandáu̱ fee óoni fee nána ainaina fee Ánutuna ámianauree qímasee amaana máqaki múnuseeqa ínniqa nikeekú nikaakú Mooseena sándufa áfaqaidee qímasee ímarundee íqa, Ánutuna ámianee qímaseenana aneenná ákaqaafasaa faqa aní áqiranara irisée sía káqi Ánutuna ámiaqa. q[Mi-ufáfa miqímminoo márifaqa qinée minára maaqí qídaqa. Yá fee faiqí moó fannoo sía firaa ainaina káifa̱u kóota máridanoofau, fífau narí ákaqaafasaara áanóo ínafa maqúsai kóotaki ufa máraannoo. Yá fee faiqí moó fannoo fífau narí ákaqara fúrufarammidanoommifoo qínafa mifá firaa kootaki máridanoo ufa máraannoo. Yá fee faiqí moó fannoo fífau narí ákaqara mandá ufa qímamaqainafa karaambáiqa márinannai óonuraina aní idáki mara áquandoora. 1Yísufa káqi qímannimidanoo qinau. Maasá Yuda máqannaasa qikeeku qikaaku ufa maaqímminoo máridanoo. Sía ínnee faiqí náruannee qímasee kuqá náruaqa. Yá fee faiqí moó fannoo faiqí náruannee qímasee kuqánnárinafa kóotai máridana ufa máreennaranoo. J Ínnee íriaqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Farisai ámaana ufa qímariasa faqa misá írirafa sía andeeqánoo máridanoo sía uqanna innaarúnnai fifáranoo. Ínnee faqa ínneeqa andeeqára óosana misá nimana kái óoreeqáqa máridaqa sía amaná innaarúnai fifáranoo. Ínni andeeqára márirafa misáindi firaaqóo óorinaaqaramásee márinaqa ínnee amaná innaarúna ququsaki fifáranoo. Áanóo íranara Yísufa qímannimu ufafa. 9kFaiqí moó fannoo Mooseena sándufa aiqáma múduka uqéeraidanoo áti kai rukíainafa faiqí moó aakápeenoo anée faqa miqíannee qínafa mifá innaarúna máqusa uréeqarafa máriannoo. Faiqí moó fannoo Mooseena sándufamau fídanoo naakápainafa mifá innaarúna maqusa úriqararafa máriannoo. jMSimaí, qiní ufa íriaqa innaaarúna faqa maqá faqa firaa ainaina máridanoo. Mooseena sándufa faqa firaa ufa máridanoo sía dauní taikáannoo. Áti faqa káqikaafa faqa sía uqanna taikáannoo káqi uqanna máriannoo. Mooseena sándufa fífi inoo ánoonaikinnaqoo miqóo innaarúna faqa maqá faqa mi-sandufána faqa dóo miqóo kai taikáannoo. I Ínnee íriaqa. Mooseena sándufa írimariafa faqa níkoona tamummáqara fásiqauqa ufa írimariana faqa, sía miná rukíararau qúmidau. Mi-ufáfa ánoonaikianifeera qinée qúmidaqa. ]3Ínnee miqí kai íqa rambi fooqáana niqoónausaki káaqa qámannimaqaifaqa misá ínni andeeqáranara qáfamásee quandáfinaqa ínneeqa innaarúnnai níkoonara susúiaqeera. Mooseena sándufa kooroou úfafa. 5Faiqí moó fannoo rambi qumbíseenoo sía kukéeqarannai quqáani, uqéeraraqoo quqáqainanoo aiqáma máaqakinaasa faqa káaqa qámannimaqaannoo. b=Ínnee qiní ufa írimariasa maa-maqa maaqánasaa qóomara foora máriafanoo. Maqúsa moó fannoo áaqanasaa máridanoo faiqí ánaasee aiqámausa arumundári qáfaaqa sía kukéeqanoo máridanoo, akooqóo máridanoo. Ínnee qóomara foora miqíkai íqa, káaqa qáidaqa akooqóo máriafanoo, qáidaqa arumukí faqa káaqa qéemariafanoo. 7g Qinée sía fífau ínni maa-ufána qímannimidaqa. Ínnee qiní ufa írimariasa maa-maqa maaqánasaa oorukuara foora máriafanoo faiqí ánaasee aiqáma adíafaamánnimaqaanifeera. Ínnee qiní maa-ufána rukíaifaqa faiqí ánaasee yái fee adíafaairana paqúrifaree. Ooruku indéemariasa ámiqira ooruku indasée máaqaki quqáidaqa. Mandá ooruku indasée qáfaafanoo mandáikifaqa dóo áqusaafanoo madaapeekámmidanoo. Ínnee qiní maa-ufána rukíeeqa mandá oorukuara foora márifara, mandá oorukuara foora madaapeekí áqusaifaqa márifara. Q Qiní ufa saara árirana ákiaqara Ánutufa innaarúnnai firaa feefaurutia quqánnimaqaifanoo máridanoo. Minára irisée sía nóori runúaqa, firaaqóo asasiaqa. Sía ínni kai nárirafa máridanoo. Óoqai Ánutuna tamummáqara fasiqauqa faqa miqí kaimmídaqa nárimariqau. Ooruku anoona faqa káaqa qárana faqa mi-ufáfa. Y+ Faiqí ánaasee qiní dúqu saara ínniara fídiaqaaidaqa náridaqa mandáikamánnimaqaidaqa óosana óosana mandáinainara ínniara únna qímarifaranoo. Miqífaqa ínnee ánoona asasiranaki máriaqa. " = Ánutuna íriranamau firana akiaqara nárinausa misá firaa asasiranaki márifaranoo. Ánutufa narí innaarúna ququsa nímianinnanara asasídaqa. G  Tínoo taanóo rirana uqéeraafaqa asooárana nímida faafaa qímariasa misá uqanna ánoona asasiranaki márifaranoo. Ánutufa misára qiní faiqi námu fee qíaninnanara asasídaqa. C Ánaaqi faiqiara foora nisakadiki sía ikairí márisa misá uqanna ánoona asasiranaki máridaqa. Ánutufa narí óori faqa narí márirana faqa uqannífiqaaninnanara asasídaqa. C Niqoónausara qimudáo̱o qímasee nífauee máriasa misá uqanna ánoona asasiranaki máridaqa. Ánutufa misára faqa qimudáo̱o qímasee nífauama nímaqaaninnanara asasídaqa.  Faiqí ánaasee andeeqásee Ánutuna íriranamau firaa íriranara aiqáma írirana arusée úriqarara íriranee qímasee mi-maú fímariasa misá uqanna ánoona asasiranaki máridaqa. Ánutufa misá dadaaqínaqa mi-maú kai fifáranoo. Minára asasídaqa. !Reendeení maríasa misá uqanna ánoona asasiranaki márifaranoo. Ánutufa narí innaarúnai qúmiasana nímianinnanara asasídaqa. r]Nóori runúsee soofarí maríasara foora márifa narí áaqaranara faqa faiqí ánaaseera faqa irisée óori runúsee márifa mifá uqanna ánoona asasiranaki máriannoo. Ánutufa ámiqi ámiqirana ámianinnanara asasídanoo. Faiqí moó fannoo naríara qinée qeeqára sía amanaikídee qímasee dadaaqí marífa dadaaqínaqa minánnai kai andeeqásee márianauree qímarifa mifá uqanna ánoona asasiranaki máridanoo. Innaarúna ququsara Ánutufa ámianínnanara asasídanoo.  5Mi-fasannái mi-aukuanná Yísufa faiqí ánaasee moómoosa narí faqa fímarusa níqafamáseenoo qufaqa káqikaa ámuaqunamusaa óoru narí faiqi námufaqa faiqí ánaasee faqa fíqu fíqumma óoqu marifufanoo ufa máa qímaria amaana ufana qímanniminau. Ánoona asasirafa. OMifá maqúsa maqusa fímarufaqa faiqí ánaasee moómoo suqúmaree miná faqa fímariqau. Karidaia máqa máaqaindaraasa faqa qísaukuqara taikásee maqusa márunaki márusa faqa Yeerusaree máqannaasa faqa Yuda máqa máaqa afumáki márusa faqa Yooradanna námmari dínnafai márusa faqa suqú maree miná faqa fiqau.1Miqí márufanoo miná áuqu aiqámai daráaninau. Siria máqannaasa faqa aiqáma íriqau. Iriséeqa ámiqi márusa misá aiqáma óosana oosana aurirana maree marúsa faqa káaqa nídafi marúsa faqa faiqí fuéena naundurái kéeqeemarusa faqa fuséenasana nári marúsa faqa níku nísauku aadánusi márusa faqa aiqáma Yísufinnai máraida múnu quqée márufanoo Yísufa andeeqánnisee márinau. r]Mifá Karidaia máqa máaqa aiqáma fíqu fíqu inoo nídanoo innaarúna ququsara fúka ufa qímanniminoo ninau. Aurímarusa faqa óosana óosana ainaina máree márusa faqa teeroouqée márusa faqa idaaqamánnimaqee márianu. 4aYísufa náaramásoofaqa miqandá fíndifufaqa nári kanúqa faqa nári níkoona faqa minnísee Yísuna faqa fiqau. Káriree máqannaasa aurírausa andeeqánnisoo ufafa. QYísufa miqandá nífiqeenoo miqóoqari farúma áfaiqara fídanoo mooqára nári qísafasaasa paqúrinau. Miqandá núqu Yameesa Yoohaneesa miqandá níkoona áuqu Seebeedi. Sía nammári nímimaru Yoohaneefa márinau, miná amaráfa márinau. Miqandá nári níkoona faqa kanúqaki óoqumaridaqa fáfaa eendáki nári pateeuqa nammáriki áqusee noodáanna maráanee qídaqa deedaqímaríqau. Misáuqa faqa noodáanna ainainirana faqaasa máriqau. n~UMiqandá mi-ufána iriséeqa nári pateeuqá ainaina faqa quqásee fíndimeeqee Yísuna faqa fiqau. y}kYísufa miqandá paqúrimásee qímanniminoo qinau. Ínneeqara qiní faqa ániaqa. Ínneeqara maqee maqee noodáanna máree máriaqanda máriafanoo qiní faqa aniréeqa faiqí noodáannara foora maréeqee Ánutuna quqúsaki quqéefaranoo. P|Yísufa Kapeeranauma máqusai máridanoo moo fáasaana Kariree fáruma áfaiqara fídanoo qaara fasiqa narí qísafasaasa paqúrinau. Miqandá núqu Peetooroosa Andurusa máriqau. Miqandá firaa pateeuqa nammáriki áqimariqau. Misá noodáanna kai árimarusa máriqau. Misá aináina dóo mi-ainainná faqaasa máriqau. E{Yísufa Kapeeranauma máqusai óoqu máridanoo maa-ufána óosana arasée faiqí ánaasee maaqímmasee qímannimímarinau. Innaarúna ququsa adeedíranoo máridanoommi, ínnee ínneeqa mandáinainara maqee kái aupúree quándakiqa Ánutuna óorinni nóori quandáaqa. Noodáanna máree márusa náaroo ufafa. NzMifá qinau.Seepuruna máqa máaqaki máriasa faqa Yooradanna námmari dínnafai máriasa faqa farúma dínni, ooruku nammari dínni qámbaana maqa máaqaki máriasa faqa Kariree máqa maaqaki ánaamuru óosana óosana máriasa faqa ínnee aiqáma faiqí ánaasee asukunakí máriasa maqee káaqa qárana qáfeefaranoo. Kúqiranakiara foora asukunaki máriasa ínniki maqee káaqa qárafa radíqifinoo máriannoo. Tamummáqara fasiqa miqí qinau. yxYísufa Kapeeranauma máqusai óoqu márufanoo Ánutuna tamummáqara fasiqa áuqu Eesaia, miná óoqeenáa ufa ánoona kambíqanau. uwc Káqikaaqóo miqóo márinoo quqáseenoo Kapeeranauma máqusai Karidaia fáruma átinni mi-maqusánai óoqu marínau. Kapeeranauma máqusai Seepuruna máqa máaqa faqa Napatari máqa máaqa faqa miqóo Kapeeranauma máqusa máridanoo. v Mi-kamusaqá rakísirafa Eeroodeefa Yoohaneena nammári rúmannimaqee máruna karabúsakina rumbá quqánau. Yísufa minára iriséenoo Karidaia máqusai finau. Miqóo óonureenoo káqikaa maqusa moo áuqu narí maqúsai Nasareetee, miqóo óonu márinau. Bu} Yísufa miqí qímasoofanoo Sadannafa quqásee finau. Fufanóo qangiroouqa Yísufinnai qumuréeqa nárana aina ámidaqa ámiqi ámiqiqau. Yísufa narí saika óosana ároo ufafa. t- Yísufa mi-ufána iriséenoo kaifáa qímaminoo qinau. Sadanna sée máree fúa. Anée íria. Ánutuna ákara moó maaqímminoo máridanoo. Ínnee ínneeqá Ánutuna kai amooqiaqa. Karaambáiqa Ánutufa mifá qínnandee kai iaqa. Qinée miná ufa káimma írianaura. s1 Anée maqásaa óorindari rupáitamafinana qiní Ánutusara foora qimooqínaqa qinée maa-aiqama ainainná uqafíqasaunnana aní kaimmámianaura. r3Yísufa miqí qímasoofanoo áfaannauqa firaafá miná iriséenoo káqi afeekaikámaseenoo Yísuna kafáa áfiqamareenoo áaqana kísaaqasaa áfiqee múruseenoo aiqáma maqa maaqa maqúsa maqusa misá nári aréenaranaki márina Yísuna uqafíqaseenoo qímaminoo qinau. Tq!Áfaannauqa firaafá miqí qímasoofanoo Yísufa qímaminau. Ánutuna ákara kafáa maaqímminoo máridanoo.Anée aneenná karaambáiqa Ánutuna sía amanammásee qáfeennaranoo. Sía uqanna. *pMKúqaa anée Ánutuna faiqi fee sía fee. Kúqaa Ánutuna faiqi mári inána maaqóoqari rafúsakinana maqásaa meemái áqufinaqa aiqámausa aní qáfaaqa Ánutuna ákara moó minára maaqímminoo máridanoo.Ánutufa narí qangiroouqa niqiqáinaqa misá nísauku
qufíqisaifana minásaa áqufinaqa rafúsifaranoo, sía óonisaa áiku rupáurinnaranoo. Minára anée maaqóoqari rafúsaki áqufinaqa misá aní dadaaqífana sía maqásaa árinnaranoo. Faiqí ánaasee qáfamásee kúqaa anée Ánutuna ásauku mundíra fee qifáranoo. voeMiqí qufanoo áfaannauqa firaafá Yísuna áfiqeenoo Yeerusareenní amaana máqa, Isaraee máqannaa náaquqara firaa amaana máqa meeráqoo sandáaqai máruna miná ataufakaaqá faakána kísaaqa atisaa múru quqásee qímaminau. @nyYísufa iriséenoo áfaannauqa firaaná qímaminau. Ánutuna ákarakina minára maaqímminoo máridanoo. Faiqí nárana kai miná kai námasee sía amaná márifara. Ánutuna óokinaa ufa námufaqa námaseeqa néeqa amaná márifaranoo. Qinée miná Ánutuna ufamau kai fuanáura. Aní ufa síamma írianaura. m7Kudoosaápee márufanoo áfaannauqa firaafá mandáinainara amanammásee qáfarara aniréenoo Yísuna qímaminoo qinau. Anée kúqaa Ánutuna ámaaku mári inána maaqí qímasee kooroo ínaqa qáfaa, maa-oonísara qínanoo féemu kámambinana náinanoo ámuaqu ínaqa qáfaa. RlYísufa sía nárana márufanoo, qaara fasiqa níku nísauku taikásee eendá faqa fáasaana faqa áiqaróofanoo áararanau. Miqímmasee fáasaana taikóofanoo firaaqóo áararoofanoo kudoosaápanau. k yMiqóoqari nammári mara máreenoo Ánutuna maraquna fannoo Yísuna rarisámeeqeenoo fífau saqanna aadána máqasaa óonikinai quqásoofanoo márinau. Sía fífaufau. Áfaannauqa firaafá amanammásee qáfaanifeera quqásoofanoo márinau. Óonu márufanoo áfaannauqa firaafá Yísuna amanammásee qáfaanee qímaseenoo aniréenoo maaqí qímaseenoo amanammásee qáfanau. Jj Quqámáfufanoo innaarúnaindaraa ufa maaqí qímaseenoo akooqóo Yísunara qinau. Maa-fasiqáfa káaqa qiní qímuqusira qímaaku márifaqa minára qiní qímuqusa asooaifaqa susúidaqa.iYoohaneefa Yísuna nammáriki óoqumari ámaqasoofanoo nammárikiqari fíndifufanoo mi-karí kai innaarúna rakéeufanoo Ánutuna náaquqara andeeqára máraquna fannoo Yoohaneefa qáfoofanoo nakipurúnara foora mámbufanoo qumuréenoo Yísunasaa quqánau. hMiqí qufanoo Yísufa maaqí qímasee qímaminoo qinau. Maqee káqi rúmaqimaqaa, Ánutuna ufamau kai fídaqa maaqandá andeeqáanauranoo. Miqí qufanoo Yoohaneefa írinoo eedóo qímaseenoo Yísuna nammáriki ukúqnamáseenoo mara uqéeranau. 4gaQumuroofanoo Yoohaneefa sáa qímaseenoo Yísuna qímaminau. Qinée aní nammári rúmamaqaananoo síamma amanaikíannoo. Anée qiní rúmaqimaqainanoo amana máriannoo. f Mi-fasannái Yísufa Karidaiaandári qumuréenoo Yooradanna námmari afainni Yoohaneefa nammári rúmamaqaanifeera qúminau. e Kúqaa qinée Yoohaneesa nammári kai ínni rúmannimaqaida. Ínniqa mandáinaina minnísee Ánutuna ufamau fíranara koorooíanifeera fífau nammári kai rúmannimaqaida. Kásooqaqee qiní qínaaqiannai moó fannoo kambíqaannoo. Mifá qiní úridaaqaraannoo. Qinée óoreeqárausa miná ámeemaanai márianaura. Náqimmásee fee qinée miná dadaaqianáuree mifá firaafá qiní faqa úridaaqararafa máridanoo. Mifá sía fífau nammárinnai kai ínni óoqumarinímaqaannoo. Mifá Ánutuna káaqa aréenara maraquna ínni náakunnimaqaannoo. Mifá kudimakírana idáqaanifeera idánnai faqa ínni rúmannimaqaannoo Yoohaneefa oofáafana kíkiqa úsuna maa-maqánasaaqaraasara qídanoo qinau. Ínnee Yísuna ásaukuki faiqí ánaasee oofáafanara foora dóo máridaqa. Káqikaaqóo utitíqamanniseenoo miná adi fuaqá áquannoo. Ánoona narí maréeqeenoo narí máaqaki quqáseenoo ánaaqmaara mandóosana máree maríasa idáraannoo. Idá firaaná sía dimbéemari idanaki áraannoo. Yísufa nammári mároo ufafa. d xci Dóo Ánutuna saasúnara foora saqári átuka ateekárara rauqíaqee ídanoo. Sía naundurá quandáinausa Ánutufa nárirafa qúsandaannoo. Yásaqari fee sía andeeqásee qaqamma írainafa kudi saqari Ánutufa miná ateeká idáraannoo. Hb  Yoohaneefa kaifáa qímanniminau. Ínnee ínneeqara maasá Abarahaana áiku ásauku máridaqee sía Ánutufa dáruannoo fee qímariasa. Maasára ámiqirausee qímariasee qímariafanoo. Miqí qímaria ufana sía qiaqa. Qiní ufa íriaqa Ánutufa máa̱ fífau óoniuqara qínanoo amaná Abarahaana áiku ásauku kambíqeefaranoo. Nánaree ínnee fífau maasá Abarahaana áiku ásauku máridee qída fee. Fífau faafau ufa dapi ufa qímariafanoo. +aOÍnnee kúqaa naundurá quandárausee máridaqee. Únna qímariafanoo. Andeeqára óosana máraifaqa qáfeeqa ínniara kúqaa naundurá quandárausee qianáura. '`GFarisai ámaana ufa qímariasa faqa Sadikai ámaana ufa qímariasa misá faqa nammári márarara aniroofanoo Yoohaneefa níqidanoo qímanniminau. Ínnee sakáni faiqi ukadiqa faiqi námuara foora nári náriranara rufíamaree sandée máriafanoo. Yáfee ínnee qumeé aaquqímannimaqáifaqee ínnee Ánutuna áranaqaranara rufíamareeqa únna qímasee nammári rúmannimaqaannanara qinísaa mandaaqéefaree. P_Súqumaraidaqa misá nári mandáinainara akooroomáseeqa minnísarara kooroo qímarufanoo Yoohaneefa nammáriki rafúsu ooqu marinnímaqasee márufaqa rúmannimaqoofaqa nammárikiqari fíndifiqau. D^Misá Yeerusaree máqusanaasa faqa Yuda áfumakinaasa faqa Yooradanna námmari dínni dínni afainni márusa faqa aiqáma Yoohaneefa máruqoo súqiqa márida Yoohaneena ufa írimariqau. <]qMi-fasiqáfa Yoohaneefa qamunna sía ámiqirana afisímarinau. Aadaiká aadaikírafa kamméera kísaaqa asausínnai áuqirana afisírafa nímarinau. Tamummáqara fasiqa naanna rámasee miqímmasee márinau. (Kamméera fannoo firaa aandau qóosara foora máridanoo. Asausí kísaaqandauqa máruna miná marasée sufusee qamunna áuquqaqee afisímáriqau.) Yoohaneefa aandáu̱ apatannái qamunandá rafáaqafu rumbánau. Miná nárana sía nárana uqanna. Ookasaasá ánoona faqa káasau oofaafana faqa miná áuqu pándaaqa oofaafana miná kai néemarinau. Y\+Yoohaneefa miqí qímasee qímannimímarufanoo óoqai Ánutuna tamummáqara fasiqa Eesaia mifá qímaqoo ufafa ánoona Yoohaneenakí kambíqanau. Mifá maaqí qímasee ákara rinau.Faiqí moó fannoo faiqí sía márunnaindari aadána máqannaindari ufa fífí qímasee faiqí ánaasee maaqí qímasee qímannimidanoo.Karaambáiqa ánia̱nifeera miná aaná afisúaqa. Aaná eendírana andeeqásaifanoo karaambáiqa fúani. Miqí qímasee ákara rinau. `[9Mifá maaqí qímasee fuki faakí qídanoo qímannimimarinau. Ánutuna quqúsa qúsasaa ínnisaa ititáfuannoo. Minára ínnee aiqámausa ínneeqa mandáinainara quqásee quandáfina Ánutufinnai nóori ubeekaaqa. #Z AYísufa kumaaráa márufanoo mi-fasannái Yoohaneefa nammári nímimarufa kooroomáfinoo afeekaikámaseenoo Ánutuna ufa faiqí ánaasee maqúsa maqusa qímanniminoo ninau. Yuda máqannaasa aadána máqannai faiqí óodaa márunnai Yoohaneefa miqóo óonureenoo qímannimímarinau. $YAMiqóo káqikaa maqusai Nasareeteenní náaruara márinau. Miqí qunára Ánutuna óoqai máru tamummaqara fasiqauqa misá ufa kambíqanau. Yísufa sía kambíqoo kamuqoo óoqai maaqí qímasee minára ákara riqau.Misá minára Nasareetee fasiqa fee qifáranoo fee qiqau.6XeYuda máqasaa óonureenoo Eeroodeena miná ámaaku áuqu Aakeerausifa dóo mifá narí ákoona aináina afapíta qumáreenoo rakísirafa márinau. Yooseefaafa minára iriséenoo rufíee marínau. Qainásaa áfunnároofanoo Isaraee máqa máaqa dínnatinni Kariree máqa máaqaki óonu marínau. SWMiqí qufanoo Yooseefaafa írinoo faiqi qísanoosa nífiqeeno kaifáa anirandéenoo Isaraee máqasaa óoru finau. (Isaraee firaa maqa maaqa márunaki minakí dínni atinai Yuda máqa máaqa márinau.) VFíndifi dóo fúa. Faiqi qísanoosa nífiqee kaifáa Isaraee máqusai óoru fúa. Óoqai faiqi áriraru fasiqafa dóo kúqinoo. *UMYooseefaafa Isipa máqusai káqi márufanoo Eeroodeefa kuqufufanoo Ánutuna qangiroo moó fannoo Yooseefaana qainásaa áfunnáreenoo akooqóo qímaminau. 2T]Ínnee íriaqa, Ramma máqusai ánaaseeuqa ufa ánoona kambíqaannoo.Ikífaafau faqa fáaqa fuísee faqa máriannoo. (Yuda máqannaa anaaseera Raseerana áraamummaakee qímariqau.)Raseerana áraamummaaka nári faiqi ánaaqiara ikíraqeefara moosá anirée núqa máseeqa idaaqídaaqa máseeqa misára dóo taikáaqee qífaqa síamma írifara.Misá nímuqusa mandáiki márifaqa miqíqa máridaqa misá faiqiuqáindi sía máriafaqa miqídaqa. Tamummáqara fasiqa ufa miqí qímasee ákara rinau. Isipa máqusaindari óonurandee áninau. S%Faiqi ánaaqi aiqáma rutúku taikásoofanoo Ánutuna tamummáqara fasiqa áuqu Yeereemaia miná ufa ánoona kambíqanau. Mifá qinau. R{Eeroodeefa fásau ásaana rímarusa nífeesida márusianoo ákaru qímasee moo áatata fífufanoo Eeroodeefa minára írinoo áranaqeenoo sía káiufanoo narí firisuaiqáuqa niqiqoofaqa misá Beetareeqeemma máqusa faqa dínni dínni márusa faqa akoonaiqí ánaaqi kai aiqáma rutúku taikánau. Eeroodeefa fásau ásaana rímarusara mi-fasaunára irámmirusara minára óonu máfi iriséenoo faiqi náridaqa Yísuna faqa áruaqeera mináramma írinau. Minára irisée qaara aukuana márarausa faqa qámbaana aukuana márarausa faqa ánaaqi maqee máqarausa faqa minára iriséenoo akoonaiqí kai aiqáma rutúku taikánau. )QKEeroodeefa káqi márufanoo minní márinau. Maaqí qímasee Ánutuna óoqeenáa ufa narí tamummáqara fasiqasaa qímaqoofa ánoona kambíqanau. Maaqí qímasee mi-fasiqáfa qinau. Qinée qeeqá qímaaku Isipa máqanaindaraana áaraanauranoo qinau. Eeroodeefa faiqiuqáindi rutúkinau. P Miqí qufanoo Yooseefaafa fíndifinoo eendámuqusai faiqi qísanoosa nífiqeenoo sandéenoo Isipa máqannai óoquree márinau. SO Fásau ásaana rímarusa misá fufanoo Ánutuna qangiroo moó fannoo Yooseefaana qainásaa áfunnáreenoo qinau. Eeroodeefa faiqi ánaaqiara randásee rutúkirara qídaqinoo. Anée faiqi qísanoosa nífiqeenana Beetareeqeemma máqusara rufíasee Isipa máqusai óonu márinaqa kásooqaqee qinée qíanana óoqurandee úrua. cN? Miqímmasee márufanoo qainá nífu nároofaqa Eeroodeefa márinnai sía kafáa anirandée fuaqa. Ánutufa miqí qufaqa misá moo áatata qumeé nímaaqa fiqau. Eeroodeena ásaukukiqari Isipa máqusai sandánau. |Mq Misá óonureeqa máaqaki kéeqafufaqa faiqi ánaaqi káqikaaqóo afeekaíkinoo narí ánoona Máriana faqa márufaqa íreeda rufía rufía ídaqa óoru kéeqafi qáfaqau. Mi-fasiqáusa náaquqoofaqa óoqumarifufaqa nóorindari maqásaa kummára máfufaqa amooqímamaqaida susúmamaqaqau. Misá Yísunara amooqímaseeqa karaambáiqa nímimaru ainaina minámmamiqau. Sía káiqeesa nímimaruna Yísuna ámiqau. Ámiqira ainaina idukúsee kóora munnimma aabaá kai ámiqau. Kaifáa áfundimaru saqari anoona makáqa anoona fooqáana misá miná faqa aabaá ámiqau nári maqúsai firaa feefaurummámaree ánuna máree míni aabaá ámiqau. Kaifáa moo sáqari anoona áfundi máruna faqa, mandéefana anoona fooqáafa miqí kai íqa aabaá miná ámiqau. L# Misá mi-fasaufá faiqi ánaaqi máruqoo kásoo inoo márufaqa qáfamaseeqa nímuqusa idaaqufaqa nímudaani itairí fufaqa susúmamaqaqau. IK  Mifá miqí qufaqa misá fíndimeeqee Beetareeqeemma máqusai fiqau. Aanái fímarufanoo fásau fannoo aaná amummaqa uqannífiqanau. Mi-fasaufá misá náriqa maqúsai súani óosanaindari máridaqa qáfoo fásaufa kai mi-fasaufá kai nífiqanoo fífiufanoo faiqi ánaaqi máruqoo miná amummaqa kásoo inoo márinau. JIrámmiriséenoo misá niqiqáidanoo únna qímaseenoo qímanniminoo qinau. Ínnee Beetareeqeemma máqusai óonu mi-faiqínara ámiqiuqanna másee randásee paqúrimásee óonurandee anirée qiní faqa qímaqimifaqa qinée faqa miqí kai íqa óonu amooqianáura. sI_Eeroodeefa mi-ufána iriséenoo fásau̱ ásaana rímarusa qumeé náaramma quqáseenoo irámmirinoo qinau. Mi-fasauná ínnee indaarú qáfoofanoo kambíqoo kamuqoo miná óosanara idaaqamásee andeeqásee qímaqimiaqee qinau. qH[Ínni Yuda máqannaaki káqikaa maqusa áuqu Beetareeqeemma máridanoo kásooqaqee áuqu firaa maqusa úriqarara maqusa máriannoo.Mi-kaqikaa maqusánakiqari karaambáiqa firaafá kambíqafinoo máriannoo.Mifá qiní Ánutuna faiqí ánaasee Isaraee máqannaasa rakísinnimaqáannoo. Mi-ufána Ánutuna tamummáqara fasiqa qímaseenoo ákara rinau. >GuYuda máqa máaqa Beetareeqeemma máqusaki kambíqaannoo. Ánutuna tamummáqara fasiqa óoqai maaqí qímasee qímaqoofa Beetareeqeema máqusara ákara rúmaqoofa máridanoo. 'FGEeroodeefa tautúmáseenoo aiqáma amaana máqasaa rakísimarusa misá úriqararausá kai Ánutuna sándufara írimarusa faqa aiqáma suqú quqáseenoo irámmirinoo qinau. Tamummáqarausa ákarakinaana yámaqusanai fee Ánutuna ásauku mundírafa kambíqaannoo fee qufaqa misá qiqau. QEMiqí qufanoo rakísirafa Eeroodeefa mi-ufána iriséenoo maa-fuka karaambaiqáfa qiní maqa máaqa máraandoo qímaseenoo áranaqoofanoo taútinau. Tautúmasoofaqa Yeerusaree máqannaasa misá aiqáma náaquqanau. Misá Eeroodeenara rufíaqau. Fúka karaambaiqa namufaqa maasá faqa dáruandoo qímasoofanoo náaquqanau. {DoÍnni Yuda máqannaa karaambáiqaikianinafa kambíqaina, yámaqusanaki fee máridanoo fee maasá qeeqá maqúsai níanai máridaqa narí karaambáiqa máqooqoo fásau irafufaqa qáfamáseeqa mi-faiqínara dúfi dúfi qímamaqarara ánidaqa. uC eEeroodeefa rakísimaru aukuanai Yísufa Yuda máqa maaqaki moo máqusaki Beetareeqeemma máqusai kambíqanau. Yísufa kambíqoofaqa írirana faqaasa fásau ásaana rímarusa, fásau ásaana rúmasoofanoo uqannífiqoofaqa súani afu óosana qáanaindari níanaindari faiqaqá ániufaqa Yeerusareenni ániqau. Misá anirée Yeerusaree máqannaasa irámmiriqa qiqau. >B wMara quqáseenoo ámuaquqaiku kamuqoo sía ámeesaaqusinoo ninau, káqi márinau. Miqí márufanoo Máriafa narí ámaaku maqasoofanoo Yooseefaafa miná áuqu Yísu née qinau.gA IMiqí qímasoofanoo qainásaa Yooseefaana áfunni ároofanoo tautínoo fíndifinoo karaambáiqa qangiroo ufa kái máranau. Minára misá amúndeeqee narí afaaqi ámufanoo dóo narí ánaukoo máaqaki mara quqánau. r@ _Mánaaqa moó fannoo mári ínanoo ámuaquqáikiannoo. Ámuaquqáikinoo faiqi máqaannoo. Miná áuqu Imanueera née qifáranoo. Mi-auqúna oosana maasá ufakiqari maaqímminoo máridanoo. Ánutufa dóo maqee maasá faqa máridanoo. #? AQangiroo miqí qufanoo óoqai Ánutufa tamummáqara fasiqa qímannimu ufafa ánoonaikinau. Mi-tamummaqara fasiqáfa maaqí qímasee qímaqoofa. d> CMáriafa mári ínanoo faiqi akoonaiqí máqaannoo. Maqasáinana anée miná áuqu Yísunee qía. Miná áuqu óosana maaqímminoo máriannoo. Fúrufariranakinaana qumbáqi uqéerannísaaninafa máriannoo. Mifá kásooqaqee narí máqannaasa náriqa mandáinaina númookinaana qumbáeeqeenoo ámiqiraqoo quqáannoo. Minára anée Yísu née qía. |= sMiqí qímaseenoo Yooseefaafa irisée fímarufanoo karaambáiqa qangiroo fannoo qainásaa akooqóo qímaminau. Yooseefa, anée Dafidina mi-oosanáfa máriananoo. Anée aneenná áqoonnanara sía rufía, sía qúmuarimari manaaqafa máridanoo mifá ámuaquqaiki ainainafa Ánutuna káaqa aréenara maraquna fannoo quqásaifanoo ánoonaikinoo. Sía minnísaa káqi máraa. < #Yooseefaafa andeeqára faiqi Ánutuna ufa írimarufa marinau. Sía Máriana mifá faiqi mara áminau. Minára iriséenoo Yooseefaafa Márianara ámuqusufanoo ufa firaaná qíqa Mooseena sándufamau fíqa Máriana árifoo qímasee qumeé kai minnísararee qinau. u; eÓoqai Ánutuna ásauku mundírafa Yísufa miná máqoo ufafa maaqímminoo máridanoo. Miná ánoofa Máriafa faqa miná áqoonafa Yooseefaafa faqa qútaaqama ámaqarafa máriqau. Miqandá náadu náadu máriqau. Miqínoo máridanoo Máriafa ámuaquqáikinau. Ánutuna káaqa aréenara maraquna fannoo Máriana áranandakina ánoonaikufanoo ámuaquqáikinau. : #Maaqímmasee Abarahaanasaaqari qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara faqa qaara faqa marasée óosana kambíqafufanoo Dafidinaki ootúpanoo máridanoo. Dafidifa misá Isaraee máqannaasa karaambáiqa márinau. Karaambáiqa Dafidinasaaqari óonu arufufanoo miqí kai ínoo qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara faqa qaara faqa marasée óosana kambíqafufanoo minakíqari Babiroonia káraambaiqa fannoo karabúsa máreenoo nárinoo inau. Babiroonia káraambaiqa karabúsa óosana raqúramifufanoo miqóoqari kafáa miqíkai ínoo qísaukuqara taikásee qíku qaara faqa qaara faqa óoqu marasée óosana kambíqafufanoo misáki Ánutuna ásauku mundírafa ootúpa máfi kambíqanau. (Yísufa kambíqoo áukuana faiqí ánaasee síara irannímimarufa maaqímminoo márinau. Kumaaráa mánaaqa nínausa níkausa útaaqama nímaqaqoofaqa márida naríara naríara níanasaa rufíasee máriqau. Miqíqa máridaqa mánaaqa faqa akoonaiqí faqa innooqáfufaqa misá nínausa níkausa nárana suqásee náidaqa susúmasee dóo firaaqóo kooroomásoofaqa miqandá káqi náadu náadu máriqau. Miqímmásooqóoqari dóo moodáa aukuana áiqaramáfufanoo dóo moo áukuanasaa amúndeeqee faiqí faqa moodáanaki quqásoofaqa máriqau. Yooseefaasa Máriasa miqímmasee firaaqóo kooroomásoofaqa náadu náadu márunakina Ánutuna maraqunannái Yísufa Máriana áranandaki kambíqanau.) Yísufa kambíqoo ufafa. 9 )Yakooboofa Yooseefaana ákoofa márinau. Yooseefaafa Máriana afaaqi márinau. Máriafa Ánutuna ásauku mundírana Yísuna ánoofa márinau. 8 3Eeriudafa Eeriasarana ákoofa márinau. Eeriasarafa Matana ákoofa márinau. Matanafa Yakooboona ákoofa márinau. (Mi-Yakooboofá moó marínau.) x7 kAsoorafa Sadookana ákoofa márinau. Sadookafa Aakimana ákoofa márinau. Aakimafa Eeriudana ákoofa márinau. 6  Seerubaabeerafa Abiutana ákoofa márinau. Abiutafa Eeriakimana ákoofa márinau. Eeriakimafa Asoorana ákoofa márinau. %5 E Babiroonia máqusaindaraa karabusa taikáseeqa narí maqúsai aniréenoo Yeekooniaafa Seearatieena máqanau. Seearatieefa Seerubaabeerana ákoofa márinau. v4 g Yoosiafa Yeekooniaana faqa miná ákaqaafasaauqa faqa misá níkoofa márinau. Babiroonia karaambáiqa fannoo narí maqúsaindari aniréenoo narí sundíauqa qímannimufaqa Yuda máqannaasa akaqáusa náru taikéenoo akaqáusa Babiroonia máqa máaqai nífiqasee karabusaki quqásoofaqa Yeekooniaana faqa miná ákaqaafasaauqa faqa karabúsa márunaki kambíqaqau. t#~}'{zzxwSv:tsrqpoomlkjhffWedcb.ab`__z^^,]6\ZZZXX'WZVgVVTSPQ=OONLJJI6HJGDFEED0C@??N?B>?=;:n9O8I55h44~21/.-,^+* )((R'I&W"" Z83lTU s%#lQ"Misá iriséeqa mi-maqusánaasa faiqí ánaasee aiqáma tatúfaqa nammárafainni Yísufuqoo óoqureeqa Yísuna qáfamáseeqa qiqau. Dóo maasá maqa máaqaki sía ánia. Dóo sée moosáa fúa. Maasá aníara rufíaidaqa.!Kúarasaa rakísimaru fasiqausa miná qáfamáseeqa náaquqoofaqa quqásee sandámaqaraasíqa maqúsai kaimbiqau. Maqúsai aniréeqa Yísunara faqa áfaanna naundurái kéeqeemaru faiqi qandara faqa kúarauqara faqa faiqí ánaasee aiqáma qímannimiqau. `9 Miqí qufanoo Yísufa qinoo. Eeóo amaná, dóo ínnee misáki kéeqafuaqa. Yísufa niqiqooná iriséeqa aiqámausa mi-fasiqaqandá naunduráindari rafúdamakufaqa dóo kúarauqaki kéeqafiqau. Kéeqafufaqa kúarauqaindi múnari mínari ufaqa ámeemai sandée óoqu fíqa nammári farúmaki bururú qufaqa áqufufaqa aiqáma kúqu taikáqau. fEKáqikaaqóo níanai akoosaqa kúarauqa éemani náida moómoosa misaqá náidaqa máriqau. Áfaannauqa faiqí naundurákiqari kúarauqara Yísuna qímamiqau. Anée maasá diqiqáinaqa amanée kúarauqaki kéeqaanauree. 0YMiqandá Yísufunnai aniroofanoo naundurákiqari áfaannauqa fannoo maaqí qímasee fáaqa rúmasee Yísuna qímamiqau. Anée Ánutuna ámaaku márianafa anée nánaree ánidanee anée nánaree maasá soodáaidanee anée nánaree káqiqoo kasaaqaí aniréenanee maasá idáki áquqiséennaree. GMiqóoqari nammári dínnafainai níanai Kadareenee máqa máaqa múnu kanúqa fannoo raqúraminau. Maqásaa áqufufaqa mi-maqusánaindari faiqí qaaraqánda ániqau. Fáafasaaqa fuéena miqandá naundurái máruqanda, faiqí madikée márunnai máruqanda, faiqí ánaasee aiqáma miqandára rufíee máruqanda máriqau. Faiqí nárímaruqanda máriqau. Faiqí ánaasee miqandá máruqoo sía fímarusa, káaqa miqandára rufíee maríqau. , QMiqí qufaqa úfai faqa nammári faqa firaaqóo úqiufa kásoomáfufaqa miná faiqinámu náaquqoofaqa qiqau. Maa-fasiqáfa náqira fee máridanoo fee. Úfai faqa nammári faqa miná ufa irisée eedóo qídaqa. Faiqí aunduráindaraa áfaannauqa niqiqoofaqa kúarauqa naundurái kéeqaqau.  1Yísufa misá ufa iriséenoo qímanniminau. Óo káaqa ínnee fífau rufíee maríasa. Sía qinísaa írirana rusímariasa máriafanoo. Miqí qímaseenoo fíndifufanoo úfai faqa nammáriara faqa qáoo qufanoo nammári faqa úfai faqa kásoomáfinoo dái̱ qímafinau. T !Miná faiqinámu rufíamaree Yísufinnai óonuree áfauramásee fáaqa rídaqa qímamiqau. Óo maasá karaambáiqa maasá nammáriki ukúqnaidaqa kúqirarammidaqa. Anée maasá qumáree qumbaqínnisaa. yYísufa miqí qímaseenoo kanúqaki akarámafufaqa miná faiqi námu miná ánaaqiana akaraqau. Akarámafufaqa kanúqaki nammári ámuaqumau fímarufanoo Yísufa minakí afaaqa umooqúkufanoo faifufanoo nammári qámbaanai óonuroofanoo úfai firaafá úqinoo nammári ámakaurinoo kanúqa aundurái kéeqanau. Kanúqa téeqi taaqufaqa Yísuna faiqi námu miná qáfamásee kanúqa námufaqa nammáriki ukúqnaana qímasee káaqa rufíaqau. Yísufa sía minára írinau mána mána faiqaqée marínau.  oWYísufa miná ufa iriséenoo maaqí qímasee qímaminau. Maqee uqanna qiní faqa ánia. Náaruara kúqiranaki fifándinausa misá kai nári niqoónnana ákundeefaranoo. Yísufa úfai faqa nammári faqa qáo̱o qufanoo taikánau.  Miqí qímasoofanoo Yísuna faiqi námukiqari moó fannoo aniréenoo qinau. Qinée aní faqa fuanáura káqikaa qóo mariséeqa qiní qíkoofa kúqirarammi márifaqa. Mifá kuqufínaqa akúndamásee aní faqa fuanáura. Amanée qinée miqíanauree. Miqí qufanoo Yísufa narí maaqí qímasee qímaminau. Anée qiníara ámiqira máaqaki faiqée mári fee qídanee qiní faqa fíraree qídanee. Káasau fainiuqa óonaamarai faiqée máriasa máridaqa ufiniuqa ánaamuki faiqéemariasa máridaqa. Qinée faiqí nímaaku yái fee qeeqá qíkiaqa rúmasee fee faiqaanáuree sía faiqára qóo márisa máridaqa. Dóo qiní faqa finnáree. {oMisá fíndifi uqéeree marufanoo faiqí moó fannoo Mooseena sándufa írimarufa Yísufuqoo aniréenoo qímaminoo qinau. Óo qiní karaambáiqa anée yátinai fee maqúsa maqusa fínaqa qinée faqa aní faqa fuanáura, sía minnísaanaura. {Moo fáasaana nammári afainni márufaqa faiqí ánaasee aiqáma suqú maree Yísuna qáfaanee qímasee ani márida qáfee máriqau. Yísufa faiqí ánaasee moómoo tatúsee ánimarufanoo níndafeenoo narí faiqi námu qímanniminau. Dóo uqéeraaqa dóo ínni saimbaqa kanúqaki kéeqafi nammáriki fítaqa máree muqáfainai níanai fída ínnisaimbaqá kai máriaqa. Taikáseenoo óoqeenaa tamummáqara fasiqa moo áuqu Eesaia miná ufa ánoona kambíqanau. Mifá óoqai Yísufa sía kambíqooqoo maaqí qímaseenoo Yísunara ákara rinau.Mifá maasá auríranara faqa maasá kudoosaáparana faqa mara áquannoo. Maasá auríra ummaara narí kai miná uqéera qumáraannoo. Miqí qímasee ákara rínau. Yísuna faqa fifandínausara maa-ufána qinau. Mi-eenoonnái mi-maqusánaasa nári aurímarusa faqa fuéena̱ikímarusa moómoosa faqa nífiqee Yísufinnai minní quqée máriqau. Minní quqásoofanoo Yísufa ufannai fuéena niqiqoofaqa quqásee fiqau. Aurúsa Yísufa misá aurírana faqa taikánnisanau. -SYísufa miná qáfeenoo ásauku qumáranau. Ásauku qumároofanoo aurírafa taikánau. Taikáfufanoo mi-anaaseefá aaqee fíndifinoo nárana aina Yísuna áminau. 7gYísufa miqóoqari Peetooroona máaqai finau. Óonuree qáfoofanoo Peetooroona áiraamaku ánaasee aurímarinau. Afaaqa idídi márufanoo aurída faiqaqée márufanoo.  Miqí qímaseenoo Yísufa faiqí ánaasee qímanniminoo quandáfinoo sundía saidéena qímaminau. Dóo aneenná máaqai fúa. Aneenná írirana qinísaa rusísaannanara dóo aní aináinira faiqi andeeqáfinoo. Dóo anirandée ámaaqa fúa. Miqí qímasoofanoo mi-kamúqoo kai mi-aurira fasiqáfa moosáa máriufa dóo fíndifinau. Yísufa faiqí ánaasee moómoo andeeqánnimaqóo ufafa. )~K Máa̱ Isaraee máqannaasa ínnee Abarahaamana áiku ásauku márunausa káqi innaarúnai kéeqaanauree qímariasa maqee sía kéeqeefaranoo Ánutufa ínni nífaqeeqeenoo mádaanai asukunakí áqunnisaannoo. Miqóo ínnee níranaqainaqa firaaqóo fáaqa quqásee nífai sandúrifaranoo. }- Kaifáa minára qianáura qiní ufa íriaqa. Súani óosanaindari faqa ámuqundari faqa níanaindari faiqí ánaasee moómoo ánaamuru anirée innaarúna ququsaki kéeqafi Abarahaamana faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa óoqumarifi Ánutuna qoomáqa sakasée neefáranoo. g|G Yísufa mi-ufána iriséenoo tautúfanoo áaquqoofanoo faiqí ánaasee miná faqa rumbárausa fífi̱usa qímanniminau. Qiní ufa íriaqa. Maa-Roomma maqannaa fasiqáfa firaaqóo qiní saqárikidanoo qinée Isaraee máqannaasaki qeeqá maqannaasaki máqusa máqusa nídaqa sía moó maaqíra ámiqira fasiqa paqúriqa, ánaamuru máridanoommi. {5 Qiní úriqarara sundíauqa moómoosa máriafaqa qinée misá nímeemaanai máridaqa misá ufamau fídaqa. Qinée akaqá sundíauqa rakísirausa máridaqa. Qinée ufa kái moorá fúannee qímarunanoo mifá dóo fídanoo. Moorá ufannai kái qímamímarunanoo mi-ainainná áuqaidanoo. Anée Yísufa faqa maqásaa ainaina faqa aurírana óosana óosana ainaina faqa úriqararafa márianaqa qímamidaqa. Minára anée miqóoqari kai máridana ufannai kai aurírafa taikáannee qínanoo qiní aináinira fasiqa aurírafa taikáannoo. *zMRoomma máqannaa sundía saidéena fannoo Yísuna fíndifinoo miná máaqai fíranara iriséenoo qáoo qinau. Sía fúa. Sía qiní mandá maaqaki anée kéeqaanneera. Qinée ánaamuru fasiqa óoreeqárausa máridaqa. Anée qiní úriqararafa qiní máaqaki kéeqafinaqa qisaurúanóora. dyAMiqí qímasoofanoo Yísufa qinau. Amaná qinée minní óonureeqa idaaqámmianaura. "x=Óo rakísirafa qiní aináinira fasiqa máaqaki faiqaqée aurímarifaqa, minára aní qímamidaqa. Mifá áiku ásauku pipisaaqá usufifanoo kúqiara foora inoo márifaqa. Aurírafa firaafá árimarifaqa, aupúree márifaqa. Amanée anée qiní aináinira fasiqa idaaqamáqisaa. ;woYísufa miqóoqari Kapeeranauma máqusai finau. Miqóo óonu márufanoo Roomma máqannaa sundía saidéena moó fannoo Yísu finnai aniréenoo dadaaqíranara irámmirinau. vwMiná károora taikásoofanoo Yísufa qímaminau. Simaí sía uqanna moodáa fasiqa qímamia. Fíndifínana múnu amaana máqasaa aanáiqikirana aneenná afaaqa károora árimaruna uqafíqainanoo aiququmásainana Mooseefa ufa qímaqoomau ainaina mara máree amaana máqaki qaindásaa suqárana tatúfinana Ánutuna ámia. Faiqí ánaasee qáfamásee dóo miná károora taikéefoo qímasee sía aníara eeráiriaqeera. (Óoqai Mooseefa károora nárinausa sía maqúsai ániaqee qímaqoofa. Ándandakinai kai nuaqée qímaqoofa. Faiqí moó fannoo narí károora taikáseenoo amaana máqaki ani kikíqamafufanoo amaana máqasaa rakísirausa qáfamásoofanoo dóo maqúsai fuannée qufanoo dóo kaifáa maqúsai finau. Káqikaa ainaina amaana máqaki Ánutunara dúfi dúfi qímasee nimiséenoo dóo maqúsai kaifáa finau.) Roomma máqannaa Saidéena aináinira faiqi andeeqóo ufafa. nuUYísufa mi-ufánara iriséenoo narí ásauku minásaa mundúseenoo asasammásee qinau. Eeóo dóo qíananoo amaná qiqá írirafa eedóo qídanoo rukámmaisáanaura. Miqí qímasoofanoo miqóo kai miná károora taikánau. tFímarufanoo faiqí moó fannoo károora árimarufa Yísuna óorinni ani mapámufufanoo Yísuna qímaminau, óo maasá rakísirafa aní afeeka amaná máridanoo qinée minára íridaqa. Aneenná írirafa eedóo qímaseenana qiní károora rukáqisaa. $s CYísufa ámuaqu namusaa faiqí ánaasee ufa qímannimiseenoo qumuroofaqa faiqí ánaasee moómoo aniréeqa Yísuna faqa ánaaqiana rumbárausa fímariqau. r1Maa-fasiqáfa sía maasá uqannífiqee mari fasiqausara foora máridanoo. Maafá naríara Ánutufara foora máridee qídanoo qímannimidanoo.mqSYísufa mi-ufáusa qímaqoosa faiqí ánaasee moómoosa írufanoo náaquqée márufaqa qiqau. p-Mi-maqáfa márifanoo aaku firaafá ríri ifanoo nammári áufinoo máaqa ameemaanai taatarúnna mándinoo óoqufinoo úfai firaafá úqinoo máaqa árinoo rapéepaa ínoo maqásaa pauta qifanoo maqá rakéemáseenoo áqufinoo. Qiní ufa irisée minnísee réereeroondáana arakana auféena faiqi máriasa mi-maqána ákoofara foora márifaranoo. Yísufa naríaraa Ánutufara foora qímannimi ufafa. 2o]Faiqí moó fannoo maa-ufána máa̱ qinée qúnnufana qiní dóokinaana iriséenoo minnísee márifa mifá núkudasaa máaqa usakéemari fasiqafára foora máridanoo. ,nQMi-maqáfa márifanoo aaku firaafá ríri ifanoo nammári máaqa ameemaanai taatarúnna mandi máree óoqufinoo úfai firaafá úqinoo sía mi-maqána rapée ínoo. Óoniki máaqa usakáqoonara sía rapéeinau. Faiqí moó fannoo qiní ufa írimarifa mi-maqána ákoofara foora máriannoo. 1m[Faiqí moó fannoo qiní dóokinaa ufa iriséenoo sanafáunaana anoona qinée qímaqaunamáu kai andeeqásee fímarifa, mifá nána ainaina fooqáa fee máridanoo fee. Mifá ámiqirafa írira fasiqa fooqáafa máridanoo. Narí máaqa átuna meemái óoniki mapukúsee arusaifá máridanoo. sl_Misá miqí qífaqa qinée maaqí qímasee misá nífusaa qímannimianaura. Qinée sía uqanna ínniara írimariafanausa. Dóo qiní qífusaaqari fuaqa. Ínni oosana eendaándirafa máridanoo. Dóo fuaqa. Qaara maqara quandára ufa. kInnaarúnai kéeqeemaria aukuanafa kambíqafinaqa moómoosa maaqí qímasee qímaqimifaranoo. Óo karaambáiqa karaambáiqa. Maasá maqásaa máridaqa aníara maasá aní amaana ufa qímannimiaafanausa máridaqa. Maasá fúeenasana áruna aní áuqu rámasaida innaaru qímasee mara áqunniséeunausa máridaqa. Maasá miqí máriafanausa máridaqa. Dóo maasá aní áuqu rámaseeqa moómoo firaa afeeka ainaina áuqimariafanausa máridaqa, dóo anée minára irisée maasá faqa innaarúna ququsaki mara quqáqisaa. jYísufa kafáa maaqí qímasee qímanniminau. Faiqí fífau misá nóokiqari qiníara karaambáiqee karaambáiqee qímariasa sía innaarúna ququsaki fifáranoo. Qiní innaarúnai qíkoona íriranamau fímariasa misá kai innaarúna ququsaki kéeqeefaranoo. i'Amaana ufa qímannimímaria fasiqausa saqáriara foora máriannoo. Minára qinée ínni qímannimida. Amaana ufa qímannimimaria fasiqausa naaqá óonuree misá márinna óosana nímarinna oosana qáfaa. Qáfamásee andeeqée mari fasiqanara ámiqira amaana ufa qímari fee qiaqa. Miná dínni áaqee mari fasiqanara mandá amaana ufa qímari fee qiaqa. Fífau Yísunara karaambáiqee qímariana. ShSaqári moó fannoo mandá qaqamma adusá íraifaqa ateeká idáraidaqa. gÁmiqira saqari fannoo sía amana mandá qaqamma íraannoo. Kafáa miná dínni mandá saqari fannoo sía amana ámiqirana íraannoo. fÁmiqira saqari fannoo ámiqira qaqamma kai íraidanoo. Miná dínni mandá saqari fannoo mandá qaqamma kai íraidanoo. Ve%Maaqímmasee misá óosana íriaqa. Náqimmásee saqári qáfararee. Anée óonuréenana qaqamma kái qáfaa. Moo sáqari qáfainanoo qaqamma íranoo márinara ámiqira fee qínnaranoo. Moo sáqari fannoo ámiqira amanee máridanoo qaqamma síaifa, adusá máridanoo. Únna amaana ufa qímannimimaria fasiqausara miqí kai inoo saqári kíkiqa úsirafa máridanoo. Kamúkamuna qaqamma fannoo amuka faqáa sándasaa íranoo márinanee díqinnaree. Sía miqóo íranoo máriannoo. Faafísa qaqamma fannoo réereeroondáanasaa íranoo márinanee tiqínnaree. Sía miqóo íranoo máriannoo. d}Ínnee únna qíra amaana ufa qímannimira fasiqauqara eeráiriaqa. Misá máaqeena faini reendeeníra faini apata afisírafa aniráannoo, minára rufíaaqa. Aundurái káasau faini miqírafa máridanoo. Ukaqá nímiandoora minára rufíaaqa. c/Káqi márira kooqi tiqeeraíkinoo máridanoo, mi-aanáfa faqa tiqeeraíkinoo máridanoo, afeeka aatatá máridanoo. Faiqí ánaasee moodáa moodaa mi-tiqeera kooqína paqúrida fímariafa máridanoo. Ínnee miqóo kai fuaqa. Únna amaana ufa qímariasa óosana qíra ufa. b) Ínnee innaarúna aatata fíqa tiqeera kooqiki kéeqafi fuaqa. Idáki fímaria kooqifa firaafá máridanoo. Mi-aanáfa faqa firaafá kai máridanoo. Níanasaa máfi áqirafa firaaqóo máridanoo. Faiqí ánaasee moómoosa maqee maqee miqóo fímariaqoo máridanoo. a Anée nána óosanarée áididanoo fee faiqí ánaasee aní ámifaree, anée ámiqira oosana kai qímia qee qímariananoo. Dóo anée náaree miqíra ámiqira oosanná kai faiqí ánaasee maqee maqee káqi nímia. Mooseena sándufa faqa tamummáqarausa ufa faqa misá ufa ánoona mi-ufánaki kooroo ínoo máridanoo. Tiqeera kooqiara faqa firaa kooqiara faqa minára qírafa. &`E Ínnee mandá óosana máree máriasa máriafanoo ínneeqa faiqi námu innaaru qiafaqa ámiqira ainainá kai nímimariafanoo. Innaarúnai níkoofa ámiqirafa uqanna máridanoo minára innaaru qímarinausa minára narí firaaqóo ámiqirana amana kái ámiqira ainaina kai nímiannoo. _w Ínnee faiqi níkausa qímannimidaqa ínneeqa nímaaku aníara náranara innaaru qífaqa óoni nímifaree. Sía óoni nímifaranoo ínneeqa nimaaku noodáannara innaaru qífaqa amanée ínnee mandá sakani nímifaree. Sía sakáni nímifaranoo. ^ *]MAiqáma iréemariasa máreefaranoo. Randéemariasa paqúrifaranoo. Kooqí árimarifa mifá kai kooqí paqúrinoo máaqaki kéeqafinoo irai áinaina máraannoo. z\mAnée aináinara sárauqinana Ánutunara innaaru qínanoo aní ámiannoo. Aináinara sárauqinana Ánutufinnai randáinanoo mifá uqafíqaani. Aináinara sárauqinana Ánutuna kooqí árinanoo mifá kooqí rafáqaamásee aní ámiani. [Ínnee ámiqira nárana fainí nímidee. Sía nímimariafanoo. Fainí sía mi-amiqira naranná áminnanara íriannoo ámina námaseenoo káqi quandáfinoo ani ukaqá ámiannoo. Aneenná afaaqa áuqira ainaina kúarauqa nímidee, sía ními máriafanoo rakéekaamminoo dooná rámasaannoo. Miqí kai másee ínnee fúrufarira fasiqa anaasee írimari ainainna sía nímiaqa. Sía írifaranoo. Fainí kúara rakéekaa inoo dooná rámasaani. Sárauqimaria ainainara innaaru qínanoo ámiannoo mi-ufáfa. *ZMQaaraikí márianafa mandáiki márianafa. Aneenná naaree aneenná áfukina mee firaa saqari akatía márina mara áquseenana andeeqáseenana áfu maqaséenana miqóo quandáfinana aneenná ákaqaafasaa áfuki káqikaa saqari arai márinnana mara áqinanoo andeeqára oosana máriannoo. SYAneenná ákaqaafasaara nána óosana máraidanee maí aniráinaqa mee aní áfuki saqari árai márina mara áquanee qídanee. Aneenná áfuki firaa saqari akatía márinara síamma irí máriananoo. 'XGAnée nánaree aneenná ákaqaafasaa áfuki saqári árai márifanee ufa qídanee. Mee aní áfuki múduka saqari akatia márinara anée sía fee íridanee. aW;Anée mi-aikána kai raqúru níminaqa Ánutufa mi-aikánannai kai aní faqa raqúru ámiannoo. Anée nána áqira ufa faiqí ánaasee akaqáusa níminanoo Ánutufa mi-ufánannai kai anínna rafáaqafu amaqáannoo. )V MYísufa qinau sía ínneeqa niqoónausa áaqaranara maqee maqee misá níqiaqa. Anée miqínanoo Ánutufa miqí kai ínoo aní áaqaranara aní faqa áqiannoo. U}"Minára qinée ínni qímannimidaqa maqeera kái íriaqa. Dúna fáasaana ainainara sía írinanoo ummaara ráani. Dúna narí kai narí aiqáma kambíqaaninna ainainara rakísiannoo. Faasaambáasaana maqee áinainara kai íriqa fuaqa qídaqa.hTI!Ínnee Ánutuna quqúsara faqa ínni andeeqárafa Ánutuna andeeqára fára foora márinaqa mi-iriráfa kai márinanoo níqinaaqa mara quqáseeqa fífanoo maasá nárana aina faqa qamunna ainaina faqa Ánutufa qímiannoo. WS' Ánutuna ufa sía írimariasa misá miqí qídaqa. Ínnee sía misá naanna raaqa. Ínnee ínni innaarúnai níkoonara kai íriaqa. Mifá fáasai ínni nárana ínni qamunna ainainara fáasamma íridanoo. R+Ínnee sía nimukáina maaqíaqa nána qamunnee afisúanauree nána náranee naanáuree, nána nammári fee naanáuree. Sía miqí qiaqa. QKáasau qúsau ainaina Ánutufa qamunnará foora nímidanoo. Sía miná kísaaqasaa márira ainainau nímidanoofau. Maqee kásidanoo dúna ateekásee idá araseefándinna ainainafa máridanoo. Ínnee faiqí sía miqírausa. Ínnee kísaaqasaa ínni áukuana márifara. Ánutufa qúsau ainaina rirímma qamunna nímidanoo ínni faiqí fíqaramásee nímiannoo. Ínnee faiqí qamunna ainara kái nímuqusimaríanara Ánutunara káqikaaqoo kai írirana Ánutunasaa rusí maríafanoo, áaqaida miqímariafanoo. HP Óoqai Sooroomoonáfa mifá ámiqira qamunna qáueesa réemaru qamunnana afisímarúfa, kóora ainaina faqa afisímarúfa, sía mifá maa-kaasau taatuqeená áfufeenaara íma̱ríndee sía miná qamunna úriqararafa márinau, miná qamunna uréeqarafa márinau, dóo sáa qamunnara ummaara ráranara dóo minnísaaqa. ONánaree fífau qamunnara yái fee maráanau yái fee maráanau qídanee. Ínnee nándaki káasau taatuqée tamookeena qáfamásee minára íriaqa sía aináinidaqa sía qamunna akunúsee afisídaqa. Ánutufa taatuqée qamunnara foora afisúamaqáidanoo. :NmAmanée anée aneenná kúqirana ámuqusiranannai aneenná márirana fírarisámasee kísaaqasaa márinnaree. Sía amana. Dóo nánaree fífau náranara ummaara ráidanoo fee. fMEÍnnee káaqa qamunna náranara rímariasa qinée níndafaidaqa. Qufini sía nárana úmmaqidaqa sía aiqídaqa, sía afeedídaqa, káqi nárana náidaqa. Ánutufa misá nímidanoo. Ánutufa ufini rirímma káqikaa ainaina dapi ainaina nárana níminóo inani. Ínnee faiqí firaa ainainá máriafanoo úriqaraqa máriafanoo ínni faqa nímiannoo. LMinára qinée qímannimidaqa. Ínnee sía ínneeqa káqi máriranara nímuqusiaqa. Ínni nárana néemariana faqa nammári néemariana faqa qamunna afisímárianara faqa sía minára yái fee maráanau yái fee maráanau qiaqa. Qamunna nárana óorudupirafa márinara sía minára írinanoo umaara ráani. Anée sía kúqimariananoo káqi máriannanara minára kai asasiaqa. Aneenná káqi máriannanara miná ákiaqara firaa ainaina máridanoo nárana faqa nammári faqa qamunna faqa óorudupirafa máridanoo. K%Moodáa fasiqa fannoo sía amana qaara rakísiraqanda moodáa kari aináinamánnimaqáannoo. Mifá indaarúqaa rakísiranara ákooqaannoo moo rákisiranara áidiannoo. Sía miqínoo mifá moo rákisiranasaa atooqáannoo moo rákisirana minnísaannoo. Ínnee miqí kai iqa máriafaqa sía amana Ánutunara faqa maqásaa qumíasanara faqa moodáanaki sía amana aináinammá nimaqéennaranoo. hJIFaiqí nífiriki níqafeemarifa afaaqa káaqa qárafa máridanoo narí aináinara sía tatamáqifa káqi páapa̱a ídanoo nímimarifa. Faiqí moó fannoo óori ákooqarafa narí aináina káaqa tatamáqimarifa máridanoo. Ínni nóori nífu miqífaqa ínnee asukunakínai máriafanoo. Nifaaqasáaqaraa ainainara indee índee írana qáoo qíra ufa. IoHWÍnni írirafa ínni nímuqusa ínniqa qumíasana máriqoo kai miqóo kai írirafa máriannoo. Minára innaarúnai kai qumíasana afeediaqéera qídaqa. Ínni írirafa miqóo kai máriannoo. Áfu afaaqa qóomarafoora máridanoo. IG Innaarúnai kai qumíasana óosana óosana afeedí íseenana miqóo márinanoo sía taafí áruannoo sía qooqoosá aukúannoo sía úmmuara fasiqa máreefara ámiqira qóo káqi máriannoo. SFÍnnee maa-maqa maaqánasaa sía aiqáma qumiasana óosana óosana maréeqee quqáseeqa afeediaqa. Taafí áruani, átauku áruani, qooqoosá aukúani, ummuara fasiqa anirée ummuara máreefaara. kEOÍnnee nárana minnísee innaaru qiaqéera sía miqí iaqa. Ínnee nammári áuqamásee qamunna ámiqirana afisúsee níkiaqa áuqamáseeqa naanaidara qídana faiqí ánaasee aní qáfamásee maaqí qifara, maafá sía nárana minnísaidanoo innaaru qídanoo miqí qiaqéera miqínnaranoo. Ánutufa kai ínni níkoofa aiqáma qumeendáraa ainaina faqa qáfee márifa mifá kai qáfamásee miná ákiaqara anímmamaqáannoo. Óosana óosana qumiasana innaarúnai kai afeedíra ufa. D]C3Ínnee nárana minnísee náararée márinaqa innaaru qídaqa qaaraikímariasa naanna sía raaqa. Misá nárana minnísee innaaru qiaqéera nóori runúsee dooná ákiiseeqa máridaqa faiqí ánaasee sía nárana náidammiafoo qiaqéera miqídaqa. Qinée ánoona ufa uqanna ínni qímannimidaga. Misá miqóo kai taikáida miqídaqa. XB)Ínnee ínneeqa niqoónausa faqa ánaamuru faqa mandá ainaina sía mininnísaifanoo ínni níkoofa miqí kai ínoo sía ínnindi faqa mara áqunnisaannoo. Áararée márina innaaru qíra oosana mi-ufáfa. rA]Yísufa mi-ufánara kaifáa maaqí qímasee qímanniminoo qinau. Ínnee ínneeqa niqoónausa faqa ánaamuru faqa mandá óosana ákiaqara minínnisaifanoo innaarúnai níkoofa ínni mandá óosana ákiaqara faqa minnísaannoo. ,@Q Sía anée maasá rarisámeeqeenana afeeka nimaniraqoo quqáqisaa. Mandá fasiqa ásaukuki márunnana anée Ánutufa uqéereeqee káqinni ámiqiraqoo quqáqisaa. ?- Akaqáusa maasá mandá ainaina qímimariana maasá minnísaanana miqíkai ínana anée faqa maasá mandá ainaina ákiaqara maráqu qisa. F> Anée maqee fáasaana maasá qimanasaa nárana qímia. s=_ Aní innaarúnai quqúsa maa-maqánasaa kambíqaani, innaarúnai aní áiku ásauku máriasa aní íriranamau kai andeeqásee fímariasa máridaqa maasá maa-maqánasaa qaraasa misá naanna rámasee mi-iriranámau kai fuaqaana. $<A Ínnee innaaru qírara maaqí qímasee innaaru qiaqa.Óo innaarúnai qikoofa faiqí ánaasee aiqáma aní áuquara úriqaramásee náaquqáani. H; Misá naanna sía raaqa. Ínni níkoofa sía ínnee irámmiriaqoo kai íridanoo. Óoqai mifá írimarifa máridanoo. Minára fífau ufa úrirara kai úrirara kai qídaqa sía innaaru qiaqa. c:?Ínnee innaaru qídaqa ánaamuru máriasa naanna sía raaqa. Misá sía ufara randáidaqa ufa fannoo úrirara kai úrirara kai qídaqa. Misá Ánutufa maasára ámiqimmásee iría̱nífeera qímasaida miqídaqa. v9eÍnnee innaaru qídaqa ínneeqa máaqaki ínneeqá kai kéeqafinana kooqí ititáseenana qumeé kai ínneeqa níkoonara innaaru qífanoo, aiqáma ainaina kukéeqarana faqa qáfee marífa aní qáfamáseenoo miná ákiaqara ámaqaannoo. 8Ínnee innaaru qídaqa misá qaaraikí máriasa naanna sía raaqa. Misá amaana máqaki kikíqamáfidaqa qímariasa maqúsa qámbaanai kikíqama fídaqa qímariasa innaaru qídaqa. Faiqí ánaasee aiqáma qíqafaaqee qídaqa miqídaqa. Qinée ánoona ufa uqanna ínni qímannimidaqa. Dóo misá miqíana ákiaqara dóo faiqí nimooqírana kai máraidaqa. Miqóo taikáida miqídaqa. 27]Qumeé kai ámimarinanoo ínni níkoofa aiqáma qumee áinaina qáfee márifa miná ákiaqara aní feefaurú quqámmamaqáannoo. Innaaru qíra ufa óosana iroo úfafa. w6gÍnnee moo ámiqira ainaina dadaaqámmámianeera qumeé kai maqándanai ámia, faiqí nífusaa qáfee foora. 95kQaaraikí máriasa misá moo ámiqira ainaina dadaaqínoo aqoónausee Ánutunee nímiani qímaseenoo maqúsa qámbaana óonuree ukeena fuaqásee faiqí ánaasee nífusaa dadaaqínaqa qíqafamáseeqa qimooqiaqéera qímariasa dóo náriqa miqóo taikáida miqídaqa. Ínnee sía misá naanna raaqa. ~4 wYísufa narí faiqi námufaqa faiqí ánaasee faqa maaqí qímaseenoo qímanniminoo qinau. Ínnee qiní ufa írimariasa Ánutunara iriséeqa moo ámaana saika fee aqoónausa dadaaqíra fee miná áuqarara sía aiqámausa nífusaa áuqaaqa. Kukéeqasee reendeenámasee áuqaaqa. Aiqámausa nífusaa mi-ainainná áuqainafa minára faiqí ánaasee aiqámausa qíqafaaqeera miqínnaranoo. Miqínana Ánutufa síamma innaarúnai miná ákiaqara aní feefaurú ámaqaannoo. Qumeé kai aiqáma ainaina narí Ánutuna áfusaa kai dadaaqínanoo Ánutufa dóo narí qáfaida miná ákiaqara aní feefaurú innaarúnai quqámmamaqáannoo. x3i0Ínni innaarúnnai níkoofa andeeqárana fíqararafa máridanoo. Sía namuqáa fee qídanoo, sía maaná qiní qíqoondi fee qídanoo aiqámausa ámiqi ámiqimannimaqáidanoo. Ínnee faqa miqí kai íqa miná aanna raaqéera qídaqa.&2E/Ínnee ínni nídirausara kai nídinaqa amana amana kái máriafanoo. Ínnee sía ánaamuru úrinaaqaraida. Misá faqa narí áidi narí áidirana amana amana kai máriafaqa minára qinée ínni qímannimiqa. Ínni namuqáara faqa nímuqusaki nídiani sía áqoondiará kai nídiani. l1Q.Ínnee ínni nídinausa kai nídinaqa ínnee náqimmásee Ánutufa miná ákiaqara maasá feefaurú qímiannoo fee qifáree. Sía nímiannoo. Ínnee miqínaqa únna qíra takisa máree maríasa naanna réemariasa máriafanoo. i0K-Miqíqa kai Ánutufara foora márifaranoo. Mifá Ánutufa miqíranara kai mifá qifanoo súani fannoo aiqámausa Ánutuna namuqáaki máriasa faqa áqoondiki máriasa faqa aiqámatinai káaqa qámannimaqaidanoo. Miqíranara kai Ánutufa qifanoo aaku rídanoo andeeqárausa faqa sía andeeqárausa faqa aináina úmmaqusaafanoo kambíqa nímaqaidanoo. L/,Ínneeqa namuqáara faqa nímuqusaki nídiani. Ínnee qiní ufa írinausa miná saara nárifaqa misára faqa quandáfi innaaru qiaqa. Ánutufa misá ámiqi ámiqianifeera innaaru qímannisaaqa. M.+Misá ufa maaqínoo máruna íridaqa. Ínneeqa níqoondiara nímuqusaki nídiani. Ínneeqa namuqáara fídiaqaamiani. Misá ufa miqímminoo márifaqa minára qinée íridaqa maaqí qídaqa. i-K*Faiqí moó fannoo munnimma fée qamunna fée qínana káqi ámia. Sía qáoo qía. Faiqí moó fannoo aní moo áinaina úfaasu qímiannee qínana sía qáoo qía, káqimmámia. Namuqáara sía fidiaqaaiani, nímuqusiani. C,)Faiqí moó fannoo qafee faqáa fee sundía fee kíapa fee aníara qiní faqa qiní aináina faqa sía feefaurú ámianaura káqi qífiqeenana moo máqusai múnuqisáannee qínana anée óori quqáseenana sía feefaurúara iriséenana óori runúa, mi-maqusána fíaaqaree moo máqusai eedóo qímasee múnaisaa. G+(Faiqí moó fannoo kóotai aní áfiqee múnuseenoo kóotammamaqáseenoo aní siuta raipáqu márainnana sía óori runúa, moó faqa ámiqirana raipáueeqee káqi aabaá miná faqa ámia. &*E'Mi-ufáfa miqímminoo máridanoo, qinée Yísusa minára maaqí qídaqa. Moó fannoo mandáikammamaqainana anée sía kaifáa quandáfi narí mandáikammamaqáa. Moó fannoo aní aapaasa árinana sía áanóo ía, sía qáoo qía, dínni faqa kai quandásainanoo dínni faqa áruani. Y)+&Óoqeenáa Mooseena sándufa maaqí qímaqoofa márida qinée íridaqa. Faiqí moó fannoo mooná afu dimbáqaifaqa, faiqí firaasá ufa qímasee miná áru fasiqana narí áfu dimbéefara. Kafáa moó fannoo ásaukusamu moo óori árifanoo áfai rufídifaqa faiqí firaasá ufa qímasee áru fasiqana narí áfai rufídifaranoo. (#%Minára ínnee eedóo qiaqeera eedóo kai qiaqa. Ínnee qáoo qiaqeera andeeqásee qáoo kai qiaqa. Anée moo áinaina kíkiqa úsinana aneenná ámuqusa óokiqari mandáinaina márinakiqari moo áinaina kíkiqa ususée únna qiananoo. Ákiaqara ákiaqara qíra ufa. %'C$Sía Yeerusareeara qímasee nimana aqiqáaqa. Yeerusaree firaa karaambaiqa Ánutuna maqúsa máridanoo, qímasaida qímariana minnísaaqa. Ínneeqa níkiaqa kíkiqa ususaida nimana aqiqée maríana sía miqíaqa. Ínnee amanée ínneeqá kai moó fannoo éekara níkiaqa áuqida fee moó fannoo dundúqarira níkiaqa áuqida fee, sía amaná áuqifara. Ánutufa kaimmáuqinau. Náaquqaani sía nimana aqiqaaqa. &#Sía innaarúnaira qímasee amana aqiqáa. Miqóo Ánutufa ufaqíra qáari miqóo ufíqinoo máridanoo. Sía maa-maqa maaqánara qímasee nimana aqiqaaqa. Maa-maqa maaqánakina Ánutufa áiku rámaqai maqa maaqafa máridanoo, náaquqáani sía nimana aqiqaaqa. $%A"Mi-ufáfa miqímminoo máridanoo, qinée minára maaqí qídaqa. Sía Ánutuna áfusaa ufa afeekaikámandee ásauku uqéeraaqa. Sía mi-oosanná áraaqa. I$ !Maasá Yuda máqannaasa qikeekú qikaakú ufa maaqímminoo máridanoo. Faiqí moó fannoo Ánutuna áfusaa aináiniani qínafa kúqaa mi-ainainná ía. Sía Ánutuna áfusaa únna qía. #7 Mi-ufáfa miqímminoo máridanoo, qinée Yísusa minára maaqí qídaqa. Faiqí moó fannoo narí ánaaqa aqiqée maríana sía úmmuari mari anaaseena ámiqimari anaaseena fífau aqiqée marífa mi-fasiqáfa narí ánaaqa maréeqeenoo úmmuariranaki quqáidanoo. Quqásaifanoo faiqí moó fannoo mi-anaaseená máraifa mifá faqa úmmuarammidanoo. Ufa rukíarana faqa nimana aqiqáranara faqa mi-ufáfa. Z"-Maasá Yuda máqannaasa qikeekú qikaakú ufa maaqímminoo máridanoo. Faiqí moó fannoo narí ánaaqa minnísaanauree qímasee sía fífau minnísaannoo. Papiqasáa maa-anaaseefá qiní qínaaqa máriuna dóo minníseeqa miqí qímaseenoo mi-papiqánasaa ákara rúmeeqeenoo mi-anaaseená ámiannoo. Amiséenoo dóo aqiqáannoo. w!gAneenná ásauku uqannai ásauku fannoo aaná andeeqásee márifanoo káqirunna aní maréeqeenoo káqirunna mara quqámaqeenoo mandáinaina maráanee qínana mi-asaukúna ateeká áqua. Moodáa afaaqa áti taikáfinanoo aiqáma afaaqa káqi márinanoo idaaqámmiannoo. Aiqáma afaaqa Ánutufa idáki áqusainanoo mandá máriannoo. Faiqí ánaasee minnísara ufa. w$W}||K{5z7yxvuPtKsIppmjhFg fedcbhaJ`` _]]"\ [XZYSXeWUTSRQQOLNmMMLxLAKJ-IIHSFEDB|AA.@?;>= ;699 766a5543@2r20/m.-a+*))( '[%%=$#! td#m2i # .-^x+$n U (Mooseena sándufa nári amaana Sariríqa sía káqikaaqóo aináiniqee qinau. Yísuna áukuana misá mi-maú kai fímariqau.) Yísufa sakumara qímannimiseenoo miqóoqari Yísufa misá faqa misá amaana máqaki kéeqanau.   Qinée faiqí nímaaku amaana fáasaana faqa miná sándufausa faqa úriqararausa máridaqa. Qinée amaana fáasaana sándufa sía rukíaaqee qúnaqa sía rukíaidaqa. Qinée qúnaqa náidaqa numóo sía máridanoo. Nári amaanasaa ásauku súfirana andeeqánau.  ' Ákara moo máaqimminoo máridanoo.Qinée Ánutusa ínniara ínneeqa niqoónausara nímuqusinaqa nifáuaaqa minára qiní dídiannoo. Qaindásaa maqee maqee aandáu̱ tatúfirana qímiranara qiní qíkooqaidanoo. Mi-akarána miqí qímasoofaqa qinée Yísusa maaqí qídaqa ínnee mi-akarána óosanara írifaqau qeeqá faiqi námuara náararée márinara ínnee nímuqusifaqau sía níqini. .U Qinéemma ufa qímannimidaqa. Qinée Ánutuna amaana máqa úriqararausa maaqóo máridaqa. Misá qiní ufa irisée sakuma ruqóosasee náifanoo amaná máriannoo. b= Ínnee óoqeenáa sándufa moo sía fee ásaanari fee. Ánutuna máaqaki aanáiqikí máriasa misá Sariríqa sándufa maqee maqee rukíaidaqa amaana máqaki aináinidaqa máriasa numóo síaisa máridaqa miqídaqa. :m Yísufa iriséenoo qinau. Ínnee áaqaida miqí qímariafanoo Dafidina ákara sía fee ásaanari fee. Mifá faqa miná faiqi námufaqa náararoofaqa misá Ánutuna amaana máaqaki Nooba máqusai márunaki kéeqafufaqa amusárara feemu Ánutuna ámimaru feemuna naqau. Misá miqí mándee sándufa rukíaqau. Mi-feemúna Ánutuna máaqaki rakísirausa kai naaqée qímaru feemuna marasée naqau. Ínnee sía fee miná ásaanari fee.  }s Farisai ámaana ufa qímarusa misá níndafamásee Yísuna ufa ámianneera ufa quandásee qímamiqa qiqau. Qáfaa aní faiqi námu Sariríqa sándufa rukíaidaqa nárana unakúnaidaqa Mooseefa minára qáoo qinau. Náqi fee ifaqée miqí fee. t c Mi-aukuanná moo Sáriríqasaa Yuda máqannaasa amaana fáasaanasaa Yísufa narí faiqi námu faqa maqúsamau sakuma qúqusa qámbaanai fímarufanoo miná faiqi námu náararée márusa nári óosana marasée sakuma ruqóosasee rafárisee fúka naqá fímariqau. Miqúnara sía úmmuarammidammiafoo qímariqau, aiqámausa nári sándamau fída miqímmi máriqau. zm Qiní qumaara qáinda síamma ákumu áruannoo sía qumaara márinara asooárana adooárana paqúrifaranoo.yk Qiní qumaara qáinda dínni qumáree nífaariki rusísee qiní dóokinaa ufa máraaqa. Qinée reendeenírausa qímuqusa múqufi ubíqarausa máridaqa ínnee qiní ufa óosana marasáifaqa naundurá asooárana adooárana nímianaura. $A Aiqáma kadáapiri máriasa faqa naudurá qumaara firaaná máree máriasa faqa, qinée únnannai aniráifaqa qinée naundurá idooárana nímianauranoo. A{ Aiqáma ainaina qiní qíkoofa qíminau. Yáfa yáfee ámaakuara íridanoo fee sía moó fannoo. Ákoofa kai minára íridanoo. Yáfa yáfee ákoonara íridanoo fee, sía moó fannoo ámaaku kai minára íridanoo ámaaku fannoo narí kai irisée uqannífiqarausa misá minánnai qiní qíkoonara íridaqa. Y~+ Eedóo dúfi dúfi anée qiní qíkoofa aní áidirafa miqímminoo máridanoo. }9 Mikarí Yísufa innaaru qímasee qinau. Qiní qíkoofa, maa-maqána faqa innaarúna faqa rakísirafa dúfi dúfi aní ufa qinée maqee maqee maa-ufána qímannimímarunnanara írirana faqaasa nífusaa rafáaqafunniséenana káiqeesa nífusaa kooroo mánnimaqee mariananoo. _|7 Firaa koota aukuana Soodooma máqusanaasa nárirafa máriannoo káqikaaqoo rauqí nímaqaannoo. Kapeeranaumma máqusanaasa ínni nárirafa firaatiá uqanna sía rauqí nímaqaannoo. Qinée ínniki máridaqa qinée qúnnufana sía írimarianara ínni nárirafa firaafá máriannoo. Naundurá asooárana faqa idooárana faqa nímiraree qinau. N{ Kapeeranaumma máqusanaasa ínnee ínneeqara úriqararausee qímasee ínni maqusara faqa únna qímasee innaarúna amana kái máridee qímariasa. Kásooqaqee Ánutufa aní mindári rarisámmeeqeenoo idáki áqunnisaannoo. Soodooma máqusanaasa mandóosana máree marufanoo Ánutufa nárinau. Qinée Soodooma máqusaki faiqí sía amanaikí marí ainaina ínni Kapeeranaumma máqusaki áuqa̱afánandee íananóofau maqee mi-maqusáfa káqi máriqini. (zI Qinée kúqaa ánoona ufa ínni qímannimidaqa. Firaa numoo aukuana aniráinanoo Ánutufa Taia máqusanaasa faqa Sidoonna máqusanaasa faqa náridanoo káqikaaqoo áfauáanno. Ínnee Koorasinna maqusanaasa faqa Beetasaida máqusanaasa faqa sía áfauáannoo firaaqóo ínni náruannoo. @yy Koorasinna máqannaasa maqúsa máaqa námufaqa qinée ínniara qimudáo̱o qídaqa ínni nárirafa firaafá máriannoo. Beetasaida máqannaasa maqúsa máaqa námufaqa ínniara faqa qimudáo̱o qídaqa. Ínni nárirafa faqa firaafá máriannoo. Taia máqusa faqa Sidoonna maqusa faqa ánaamuru aamína máriasa qinée misákina miqímandee faiqí sía amanaikí maría ainaina misákina áuqaanaqáu naundurá dauní quandáiqini. Misá dandá dooná nifaaqaí níkiaqaki akuséeqa nári mandóosanara ikíraqasée minníseefau dauní quandásee qiní ufamau fini. 7xg Mifá miqí qímaseenoo mi-maqusa maqusána misáki nímarufaqa misákina aurírana andeeqánnisánoo nídanoo firaa naaquqara ainaina firaa ainaina áuqeemarufaqa qáfeemariqau. Qáfamasee irisée sía naundurá quandáqau. Mi-maqusa maqusánara maaqí qímasee Yísufa núqu rámasee níqinau. w Qinée faiqí nímaaku aniréeqa nárana faqa nammári faqa náunaqa ínnee qiníara mandá fasiqa márida, káaqa néemarifa, káaqa nammári néemarifa, káaqa úmmuarimaria takísa munnimma máreemariasa niqiqéemariasa áqoondiki márifa, mandóosana máreemariasa áqoondiki márifa. Ínnee qiníara miqi qímariafaqa qinée minára maaqí qídaqa. Yoohaneefa nammári nímimarifa faqa qinée faqa maaqandá Ánutuna íriramau andeeqásee fímarunanoo miná ánoona koorooídanoo. Ínnee maqee máriasakiqari sía ínni ufa fannóo ánoonaikidanoo, qaaraikámmida miqímariafanoo. Qaara maqusanaasa sía ufa írimarunara níqinau. (vI Misá miqí qímasee miqí qiafaqa qinée Yísusa minára maaqí qídaqa. Máa̱ maqee márunausaki miqímminoo máridanoo. Yoohaneefa aniréenoo uáinna nammari faqa nárana uqanna faqa sía nanau, dapi narana kái noofaqa ínnee minára áfaanna kéeqafifanoo miqídanoommifoo qiqau. Qu Maasá ukeena fuaqáunaqa ínnee faqa sía dadaaqí idí rée maríafanoo. Kaifáa maasá quandáfiqa ikí ánai fakíki ráunaqa sía miná faqa dadaaqí máriafanoo. Ínnee dapikámmi máriafanoo. 4ta Maqee márunausa nánara foora máridaqee fee qianáuree. Misá maqúsaki faiqi uqáindiara foora máridaqa. Misá moosára maaqí qímasee naráqi naráqi qídaqa. Fs Áaqoo fáinafa íriaqa, sía áaqoo fáinafa sía íriaqa. !r; Misá Eeriaafa ánirarammifoo qufanoo dóo Yoohaneefa mifá ani máridanoo, ínnee mi-ufánara nídinaqee írifaree sía fee nídinaqee sía írifara. Bq} Ánutuna óoqeenáa tamummáqeemaru fasiqausa faqa Mooseena sándufa faqa misá óoqai óosana arasée kásooqaqee kambíqaaninnanara tamummaqasee fífiufanoo Yoohaneenasaa taikáqau. p Qinée ánoona ufa qímannimidaqa. Yoohaneefa nammári nímimari áukuanaindari faiqí ánaasee rákiranannoo maqúsa máree maríandee miqí kaimásee nímudaanai qímasee innaarúna ququsaki kéeqarara qímasee innaarúna ququsa máree maríasa máridaqa. Go Ákarakinaa ufa miqí qinoo márinara qinée Yísusa ánoona ufa qímannimidaqa. Ánaasee faiqiuqáindi moómoo máridaqa. Yánaasee fee Yoohaneena úriqararana máqanoofée inau. Sía moó fannoo miná úriqararana máqanau. Innaarúna ququsa máriasa uréeqarausa misá kai Yoohaneena úriqararausa máridaqa. +nO Óoqeenáa ákara minára kai qídanoo. Mi-akaránaki Ánutufa maaqí qímasee Yoohaneenara qídanoo.Íriaqa. Qinée qiní ufa máree marínnana aní Ánutuna ásauku mundírana aní óorinni aqiqaanáuranoo mifá aní aaná ani óorinni afisúmaree fínana anée mi-maú fúanneera. !m; Nána qáfararee ínnee fíqee iqau. Ánutuna tamummáqara fasiqa qáfararee fee qímasee fíqee iqau. Kúqaa Yoohaneefa Ánutuna tamummáqara fasiqafa márufa óoqu qáfaqau. Sía misá kai, Yoohaneefa tamummáqarausa úriqaramásee tamummáqarafa márifaqa ínnee qáfaafanoo. l Ínnee nána qáfararee ándandai fíqee iqau. Faiqí ámiqira qamunna afisímarina miná qáfararee fee qímasee fíqee iqau. Óo sía uqanna minára fiqau. Miqírausa sía káasau maqa maaqaki máridaqa karaambáiqa máaqaki ámiqiranaki máridaqa. k3 Yoohaneena faiqi námu fífufanoo Yísufa faiqí ánaasee Yoohaneenara qímanniminau. Fífau máqa maaqa káasau aadána maqa maaqa ínnee Yoohaneena qáfarara fíqa ínnee nána qáfararee fíqee iqau. Fífau ándanda kásinaree fíqee iqau. Sía uqanna minára fiqau. 1j[ Moó fannoo sía qiníara qaara irirana írimarifa mifá asasímarifa máriannoo. Qinísaa míkimmáki márifa sía asasíannoo. Mi-ufána faqa Yoohaneena qímamiaqa. eiC Nífu dimbárausa maqannísaidaqa, níku eendírausa ámiqimmánnisaunaqa nídaqa. Károora nárimariasa rukánnisaidaqa. Náaqoo aunírausa ufa íridaqa. Kúqimariasa fíndifumánnisaidaqa. Kudi fásiqauqa qinée ámiqira fúka ufa innaarúnai ququsa ufa misá qímannimidaqa. Mi-ufána óonuree Yoohaneena qímamifanoo mifá qiníara íriannoo. Ah{ Qímasoofanoo Yísufa qinau. Maaqóo ínnee animáriaqoo aináina áuqaunnanara faqa ufa qímannimunnanara faqa minára kai óonuree Yoohaneena qímamifanoo mifá qiníara íriannoo. ugc Yoohaneena faiqi námu Yísufa máruqoo óonuree irámmiriqa qiqau. Anée óoqai tamummáqara fasiqa kambíqaannoo fee qímaqoofa anée mifée máridanee. Anée Ánutuna ásauku mundíra fee máridanee. Maasá moorée áfeesianáuree. Jf  Yoohaneefa nammári nímimarufa karabúsaki máridanoo ásauku mundírana óosana óosana írinau. Iriséenoo ámiqimmásee írianau qímaseenoo narí faiqi námu Yísufinnai niqiqanáu. Fe  Yísufa miná faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaaraqánda marasée mi-ufána óosana óosana qímannimiseenoo miqóoqari misá maqúsa maqusa nídanoo qímannimímarinau. d5 *Faiqí ánaasee yáfee moó fannoo maa-faiqi anaaqísa asooára nammari néemariana níminaqa qinísaa atooéemariasa minára irisée ámiqi ámiqimmásee níminaqa, kúqaa ánoona ufa qímannimidaqa, mifá sía uqanna miná ákiaqara sía máraannoo. Ánutufa ámiannoo. c  )Faiqí ánaasee yáfee moo ámaana ufa nímimarinna fasiqanara óo Ánutuna ufa qímannimímari fee qímaseenoo dadaaqínafa Ánutufa amaana ufa nímimarina akiaqara innaarúnai feefaurú ámiannoo. Faiqí ánaasee yáfee moó fannoo andeeqára fasiqara óo andeeqára fasiqa mári fee qímasee dadaaqínafa Ánutufa minára andeeqára fasiqa miná feefaurú innaarúnai ámaqaannoo. 8bi (Faiqí ánaasee yáfee moó fannoo ínni dadaaqínafa mifá qiní faqa qíqoondikídanoo. Qiní dadaaqínafa qiní qíkoona qiní diqiqooná miná faqa áqoondikidanoo. La 'Faiqí ánaasee moó fannoo narí káqi máriranara tatamáqamándeenoo rakísi qumárainafa mi-mariráfa kai kukupámaki áqufuannoo. Faiqí ánaasee moó fannoo qiníara iriséenoo narí maqee márirana áquanínafa narí maqee márirana máraannoo. Niqoónausara nímuqusímariana ákiaqara Ánutufa quqánnimaqaannoo. I`  &Kásooqaqee misá aunírira saqarisaa qiní dárifaranoo. Yáfee qiní ufasaara qiní dáriranaki paasóosamándee fúaninafa, mifá qiní qimanasaa máriannoo, qiní faqa fúannoo. Faiqí ánaasee moó fannoo qinée kúquannanaki rufíasee sía fínafa, mifá sía qiní qimanasaa máriannoo sía qiní faqa fúannoo. T_! %Yáfa yáfee miná ánoona ákoonara firaaqóo áididanoo fee qiníara óoreeqara fee qídanoo fee, mifá sía qiní qimanasaa, sía amana qiní faqa fifáranoo. Yáfa yáfee miná ámaaku faqa áraamuna faqa firaaqóo áididanoo fee qiníara óoreeqara fee, mifá faqa sía qiní qimanasaa sía amana qiní faqa fifáranoo. ]^3 $Narí faqa moodáa maqaki máriasa narí mi-fasiqána firaa namuqáa márifaranoo. J]  #Faiqi námu nári níkoonara ámeesa úqiranara qúmidaqa. Fúka ánaaseeuqa nári nínoonara ámeesa úqiranara qúmidaqa. Fúka anaaseeuqa nári nínaakuquara nímeesa úqiranara qúmidaqa. C\ "Ínnee qiníara tínoorirana asooárana mara máree maasá maqásaa fasiqa anaasee qímiannoo fee qída fee. Qinée sía tínoorirana asooárarau qúmidau durú feefara qúmidaqa. y[k !Yáfa yáfee qiníara faiqí ánaasee nífusaa asaurúsee sía qinée Yísunaindi fee qímasee kukéeqainafa qinée minára faqa innaarúnnai qíkoona áfusaa kukéeqamma amaqáanaura. Asooárafa sía máriannoo áanóo írafa máriannoo. 0ZY Yáfa yáfee qiní Yísusara faiqí nífusaa sía rufíeenoo qinée Yísunaindi fee qínafa qinée minára innaarúnnai qíkoona áfusaa qiníndi fee qianáura. %YC Minára sía rufíaaqa. Ínni feefaurú úriqaránoo máridanoo. Dapi ufini feefaurú sía máridanoo. Yísunara faiqí nífusaa kooroo ímariasara qinau. qX[ Ínnee sía fífau rufíaaqa. Ínni níkiaqa asausi rirímma Ánutufa nísaana rúmaqaisa máriafanoo. uWc Mandá ufini rirímma moómoo máridanoo. Káqikaa ainaina fífau ainaina máridanoo. Miná feefauru sía máridanoo. Mi-kaqikaa ufinífa sía fífaufau maqásaa áqufidanoofau, innaarúnai níkoofa írimarifanoo maqásaa áqufidanoo. 8Vi Faiqí nipata kuqá nárifandinausa sía misára rufíaaqa. Misá ínni naunduráindaraa nimana sía amana kuqá nárifaranoo. Moó fannoo Ánutufa ínni nipata faqa nimana faqa amaná idáki kuqá nárirana amanaikí marífa minára kai rufíaaqa. Faiqí nipata kái nárifandinnanara sía rufíaaqa. gUG Qinée asukunaí kukéeqafi qímannimunnana mi-ufána fáasaana paasóosamásee qímannimiaqa. Núpinúpi qímasee qímannimunnana fíndi fíqa mi-ufána fífí qímasee firaaqóo qímannimiaqa. Sía faiqíara rufíaaqa. =Ts Minára sía misára rufíaaqa. Aiqáma ainaina maqee rafáaqafinoo márifa kásooqaqee Ánutufa innaarúnai aiqáma kooroo íannoo. Aiqáma kukéeqara ainaina faqa kásooqaqee Ánutufa aiqámausa nífusaa kooroo íannoo. Minára sía maqee faiqí ánaasee ínniara mandúfa qifandínnanara rufíaaqa. RS Faiqí qinée úriqararausa ufa qímannimi márunausa daruséeqa miqí kaimmíqa qiní faiqi námu qiní uréeqarausa ínni nárifaranoo. Faiqí misá rakísirana arusée miná faiqi námufaqa miqí kai íqa nárifara. Misá níkoonara áfaannee qímasee faiqi námuara faqa miqí kai íqa áfaannee qifáranoo. Misá mi-manda ainainná óosana óosana qiní qímifara, miqí kai íqa ínni faqa nímifaránoo. Sía nifaaqa árimariasara rufíaaqee ufafa. rR] Faiqí moó fannoo sía narí uqannífiqeemaria fasiqana amana máridanoo sía miná úriqararafa máridanoo uréeqarafa máridanoo. Aináinira fasiqa faqa sía miná rakísirana úriqaránoo máridanoo uréeqánoo máridanoo. 5Qc Misá ínni moo máqusaki nárifaqa ínnee moo máqusai sandéeqa qiníara miqóo qímannimiaqa. Qinée ánoona ufa qímannimídaqa. Ínnee Isaraee máqusa máqusa aiqáma qiníara qímannimimarifaqa sía aiqáma qímannimi taikáinnaqoo qinée faiqí nímaaku kaifáa innaarúnaindari qúmuanaura. HP  Qiní dúquara aiqámausa ínni fídiaqaamá nímaqaannoo. Yáfa yáfee káqi máraqa fífi̱ íqa taikára aukuana paqúrinausa, qinée mikarí misá qumára asumu máriranaki quqáanaura. #O? Misá ínniara qinísaa atooáranara fídiaqáammífaranoo. Nári níkaqaafasaauqa kúquaqeera narí uqeeqée narí uqeeqée ifáranoo. Nári qísakoosa faqa narí uqeeqée nari uqeeqée ifáranoo. Faiqiuqáindi quandásee nári nínausa níkausa kúquaqeera uqeeqéefaranoo. vNe Nána ufa fee ínnee miqóo qifáree sía ínnindi ínni níkoona maraquna fannoo ínnikiqari ufa qíannoo. QM Misá ínni rumbámaree nári máriannai nífiqee fífaqa náqi fee qianáu náqi fee qianáu sía qiaqa. Mi-karí kai qiní qíkoona máraquna fannoo qímannimina ufana mi-ufána kai qímannimiaqa. L7 Misá ínni akaqáusa kíapafinnai máree fifáranoo, mandáikammida ufa rukíee márifaqee únna qímasee nífiqee kíapafinnai fifáranoo, karaambáiqa márinnai kóotara ínni máree fifáranoo. Qiní dúqusaara miqífaranoo. Misá óosana oosana mandáinaina qiní ufa taikáanifeera miqímannimaqéefaranoo. Ánutufa qumeé misá faqa ánaamuru máriasa faqa qiníara íriaqeera miqímannimaqaannoo. `K9 Ínnee qiní ufa máraqa nídaqa faiqíara rufíaaqa. Misá qiní ufasaara ínnikinaana akaqáusa mara máree Kansóora márinnannai múnu quqásee ínniara mandá fasiqa fee qímaseenoo kóotamannímaqéefara. Akaqáusa amaana máqaki ínniara Ánutuna ufa rukíee máriafaqee qímasee sándasamu moómoo kari ínni nifaaqa ateekéefaranoo. NJ Íriaqa, qinée ínni niqiqáanaqa ínnee sipsípara foora káasau faini qámbaana ínni niqiqáidaqa. Faiqí óodaa máriafanoo faiqí moómoosa ínni narusée náaqaammidammia. Minára ínnee sakáni máaso̱o aanna réeqa reendeenámasee nuaqa. Nakipurúnara foora káqi múquriqa márida, reendeenámmida máriaqa. zIm Qinée mi-maqúsanaasara ánoona ufa qímannimidaqa. Numóo aukuana áninaqa ínni ufa sía írifandínna maqusanaasa Ánutufa náridanoo sía nífauaannoo firaaqóo náruannoo. Soodooma máqusa faqa Koomoora máqusa faqa misá náridanoo káqikaaqoo nífauaannoo nárirafa óoreeqánoo máriannoo. Yísuna ufasaara nárirana faqa rumbárana faqa kambíqaani fee ufa. :Hm Yámaqusanai fee yámaqannaaki fee sía ínni ufa irisée sía ínni ámiqi ámiqifaqa ínnee mi-maqusánakiqari ráudamaki fíqa kookooma afaqá qumáree nínaamarasee fuaqa. %GC Mi-maqánakinaasa ámiqi ámiqifana aní ufa sáinanoo misá faqa máriani. Sía ámiqi ámiqifana aneenná afaaqóoqa qíra ufa óonurandee máree ánia. pFY Mi-fasiqána máaqaki kéeqafinana qímamia. Ánutuna ámiqi ámiqira asooárafa ínni faqa máriani. VE% Ínnee moo máqusai óonureeqa irámmiríaqa yáfasiqa fee amana máridanoo maasá miná faqa márianauree qiaqa. Misá qímannimifaqa mi-maqúsanaki márinna kamuqoo mi-fasiqána faqa kai máriaqa. 6De Sía uqá tafu máree fúa. Sía qaara siuta máraaqa. Sía níku ánaamu máraaqa. Sía sáunu̱ máraaqa. Aináinira faiqiuqa aináinidaqa minakínaa nárana marasée náidaqa. Minára ínnee aináini maríafanoo minakínaana naaqa. Sía nárana ainaina máree ínnee faqa fuaqa. Káqi samu fuaqa. 4Cc Munnimma sía áakauqaki rúa. Káqi fúa. B Miqí qímasee qímannimiseeqa misá aurírana taikánnisaaqa misá kúqirausa fíndifumánnisaaqa károora faqaasa rukánnisaaqa áfaanna naunduráki márisa áfaqannisaaqa. Sía ínnee feefaurúmmasee máraasa. Káqi máraasa. Dóo miqí kai íqa káqi nímiaqa. lAQ Ínnee fídaqa maaqí qímasee qímannimiaqa. Innaarúnai quqúsa fannoo adeedíranoo máridanoo. l@Q Isaraee máqannaaki kai fuaqa. Misá sipsípara foora fífau faafau qiqánuasa misáki kai fuaqa. [?/ Maa-namúsa qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaaraqánda marasée Yísufa Isaraee máqa máaqaki minakína niqiqéenoo qímanniminau. Ánaamuru maqúsai sía fuaqa. Samaria máqusai faqa sía fuaqa. 6>e Moo fásiqa Firipifa faqa moo fásiqa Paatooroomaiufa faqa, moo fásiqa Toomasifa faqa moo fásiqa Mataioofa faqa mifá takísa máree marúfa faqa moo fásiqa Yameesana amaráfa mifá Arifaiusana ámaaku faqa moo fásiqa Tadiusafa faqa, moo fásiqa Simoonafa sía indaarúqaa Simoonafa miná amaráfa (mifá nári Isaraee máqannaa nári kaamánaikiaqeera qímaru fásiqafa) mifá faqa moo fásiqa Yudasifa faqa, mifá Keerioota máqusaindaraafa mifá kai Yísunara qumeé queeqáaninafa máridanoo. Yísufa niqiqoofaqa maqúsa maqusa qímannimiqa fiqau. = '<G Miná faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni qaaraqánda óoqu marasée misá núqu maaqímmasee máriqau. Indaarú Simoona miná áuqu moó Peetooroofa faqa miná ákaqa Andurufa faqa moo fásiqa Yameesafa faqa miná ákaqa Yoohaneefa faqa miqandá níkoofa Seebeedifa márinau. &; G Yísufa narí faiqinámu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaaraqánda náaramma quqáseenoo Ánutuna afeeka nímufaqa faiqí ánaasee naunduráki máru afaannáusa faqa misá aurírana óosana óosana faqa teeroouqée marúsa faqa aiqáma áiqaraanífee qímasee afeeka níminau. : &Minára ínnee súana ákoofinnai innaaru qiaqa. Innaaru qífanoo Ánutufa aiqífandínausa níminaqa dadaaqíqa súana aiqúaqeera. Dadaaqífaqa innaarúnai ufa qímannimifaqa innaarúna ququsaki fuaqéera súana kíkiqa usuqoofanoo máridanoo.G9 %Yísufa mi-ufána qímaseenoo quandáfinoo maaqí qímaseenoo ufa qinau. Dóo áfuqakinaa nárana tatafínoo rairaaínoo máridanoo. Dadaaqí aiqíra fasiqa sía amanaikí máriafaqa. N8 $Yísufa faiqí ánaasee níndafamáseenoo firaaqóo ámuqusufanoo qinau. Bóo faiqí ánaasee sía rakísirafa márisa, kaqi fífau tia máridaqa. Sipsípauqa fooqáasa rakísirana síaisa maa-fasiqa anaaseesá máridaqa. Káasau fainiara foora márida, áukuana áukuana sía ámiqimmásee márida, mi-manda kaasau fainínara rufíaqa rufíaqa káimmidaqa, áukuana aukuana miqí kaimmída márida, dadaaqírana síaisa rakísirana síaisa máridaqa. U7# #Miqóoqari Yísufa maqúsa maqusa káqikaa maqusa firaa maqusa amaana ufa innaarúna ququsaki fímaria ufana qímannimínooninau. Káqikaa aurirana faqa firaa aurirana faqa andeeqánnisánoonínau. j6M "Miqí qufaqa Farisai ámaana ufa írimarusa minára kaukaata qímaseeqa qiqau. Yísufa áfaannauqa firaanánnai faiqí naundurákinaa áfaannauqa niqiqáidanoo. Maqúsa maqusa nídanoo Ánutuna quqúsara qímanniminau. Q5 !Mínisoofanoo Yísufa miná aundurákinaa áfaanna aqiqámasoofanoo áfaanna fannoo ráudamákufanoo mi-fasiqáfa ufa andeeqásee qinau. Miqíufaqa faiqí ánaasee miná qáfamásee nímudaani qumooqukámmáfinoo nifaaqa sía qumároofaqa miná qáfeeqa qiqau. Isaraee máqannaa sía óoqai maa-ainaináfa máruna, maqee kái. ,4Q Miqandá fufanoo mi-maqúsanaasa moo fásiqa áfiqee ániqau. Ufa sía qímaruna áanna apeeqúnirana áfaanna faqa miná aundurái máruna áfiqee ániqau. -3S Miqandá mi-ufána iriséeqa minúfa rukíasee maqúsai óonureeqara faiqí ánaasee aiqáma atinai qímannimiqaniqau. Ufa ititárana ufa rakéemma aisánau. 2# Miqí qufanoo mikarí kai miqandá nífu andeeqánnisanau. Miqandá nífu maqasoofanoo Yísufa maaqí qímasee qímanniminau. Nimambainá qímaseenoo qímanniminau. Dóo ínneeqara sía uqanna faiqi ánaasee akaqáusa qímannimiaqa. Maa-ufána kukéeqammasaaqa. 1! Yísufa mi-ufána iriséenoo qímanniminau. Ínneeqara qiníara amanafée qianara miqí qianara sía nipátiani andeeqánnisaanaura. Z0- Yísufa máaqaki kéeqafufaqa mi-fasiqaqandá miná ánaaqiana kéeqaqau. Kéeqafufanoo Yísufa irámmirinoo qinau. Ínneeqara qiní afeekara nánee fee qídee. Ínniqara nífu andeeqáranara qiníara amaneefée fee qímasee ánidee, sía amanaikíannoo fee qídee qufaqa miqandá qiqau. Eeóo maaqandá aníara amanafée qídaqa. o/W Mi-manaaqáfa fíndifufanoo Yísufa moosáa fímarufanoo faiqí qaaraqánda nífu dimbáraqanda ánaaqiana fídaqa fáaqariqa fída qiqau. Óo Dafidina ati anée maaqandá qíqafainanoo aní ámuqusinana maaqandá dadaaqia. 6.e Miqóoqari aiqáma maqúsa maqúsa fíqu fíqu iqá márusa Yísufa mi-manaaqána fíndifumásoo ufafa aiqámai daráanufaqa íriqau. Nífu qimbáraqanda andeeqánnisanau. -{ Yísufa misá aiqáma niqiqámaseenoo miná máaqaki kéeqafinoo mi-manaaqána ásauku qumároofanoo dóo fíndifinau. ,- Óonurama níndafeenoo qímanniminau. Dóo ráudamaki fuaqa, aiqáma fífainiaqa maa-manaaqáfa sía kúqinoofau faiqaqée ídanoo. Miqí qímaseenoo quandára ufa qímannimisoofaqa misá quandáfiqa naanaidara uteéti qídaqa qiqau. Únna qía. Dóo kúqinoo máridanoo. #+? Taikáfufanoo Yísufa miqóoqari fífi̱ufanoo amaana máqasaa rakísirana máaqa márunnai miná áraamuna kúqinoo máru maqanaki óonureenoo faiqí ánaasee moómoosa tutuqídaqa ikífaafau qídaqa ufíreena aina fuaqáidaqa ikí ráqeemarufanoo Yísufa óonu níndafanau. (*I Miná qamunna áuqamásoofanoo Yísufa quandáfinoo qáfamáseenoo qinau. Qiní qíraamuna sía rufía afaaqa quqásee mária anée aneenná írirana qinísaa rusíranannai kai aní aurírafa dóo taikéenoo, mifá kai. Miqí qímasoofanoo miqóo kai mi-anaaseená aurírafa taikánau. ) Mi-anaaseefá narí kai qímmirinau. Qinée óonuree miná qamunna átikai umeé áuqamásaananoo qiní fidíka taikáannoo. Miqí qímasoofa máridanoo óonuree miná ánaaqianaindari faiqí anaaseekiaqa qumeé óonuree miná qamunna áti kai íreeda áuqaanau. b(= Fímarufanoo ánaasee moó fannoo ánaaqianaindari óonureenoo miná qamunna áti íreeda áuqanau. Mi-anaaseefá kísaaqándaikufa qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaaraqánda áukuana marasoofa márinau. T'! Miqí qufanoo Yísufa fíndifinoo narí faiqi námufaqa miná faqa finau. 5&c Yísufa Yoohaneena faiqi námu ufa qímannimi márufanoo amaana máqasaa rakísirafa moó fannoo Yísufinnai aniréenoo óorindari mapámufufanoo Yísuna qímaminau. Dóo qiní qíraamuna maqee uqanna dóo kúqinoo. Anée aniréenana aneenná ásauku minásaa mundúsainanoo mifá fíndifuani. %  Yáfee faiqí moó fannoo náuraa tunda taqu maraséenoo fee fúka nammari adíaannoo fee. Sía miqíannoo. Ruqía fínanoo aiqáma nammari qúmiqaráandoora. Fúka taqu andásee fúka nammari minakí adíasainanoo miná amaná máriannoo. (Yísufa narí fúka ufa fúka taquara faqa qamunnara faqa miná kíkiqa úsinau. Farisai ámaana ufa faqa Yoohaneena amaana ufa faqa amaná máridanoo óoreeqánoo máridanoo. Qiní fúka ufa úriqararafa máridanoo. Misáindi sía amaná qiníndi fabaqa írafa máriannoo.) Yuda máqannaa úriqararana áraamuna andeeqái̱sánau. Kísaaqandaika ímaru anaasee Yísuna qamunna ati áuqanau. G$ Óoqeenáa qamunna anaqínoo márina fúka qamunna áti qumáree sía náuraa qamunnasaa akunírafa máridanoo. Fúka qamunna áti fannoo náuraa qamunna dóo firaaqóo anaqíannoo. (Yísufa maqásaa máru aukuana misá uáinna nammari tatísee aandáu̱ apatannái auqira taquki adíasee kísaaqasaa máaqaki quqasoofanoo márinau. Marikínoo ámiqinoo márufaqa miná mara máree maqee maqee néemariqau. Uáinna nammari misá maqee maqee née maru nammarifa márinau. Mifá aandáu̱ apatannai auqira taquara qufaqa, maasá qeeqá ufakiqari táqu uqannée qidaqa.) # Mi-kamusaqá Yoohaneefa nammári nímimaruna faiqinámu Yísufinnai aniréeqa irámmiriqa qiqau. Maasá Yoohaneefa nammári nímimarina faiqi námufaqa Farisai ámaana ufa írimariasa misá faiqi námufaqa nári nárana minníseeqa náararée márifaqa Ánutunara innaaru qídaqa. Aní faiqi námu náqi fee ifaqee sía miqídee káqi nárana náidee qufanoo Yísufa iriséenoo qímanniminau. Amundára fasiqa faqa áqoondi namufaqa maqúsai ani márinaqa náqimasee náararée márinee káqi márifaree, sía miqífaranoo asasammásee nárana suqásee neefáranoo. Minára qiní faiqi námu qiní faqa amundára fasiqara fooqáasa máridaqa asasammásee qiní faqa náidaqa máridaqa. Káqikaa qóo mi-anaaseená afaaqi qiní rumbámaree múnu darusáifaqa mi-karí kúqaa nímuqusa mandáikinaqa náararée márinaqa innaaru qifáranoo. Yísufa Yoohaneena faiqi námu káqi qímannimidanoo qinau. " ! Ínnee tamummáqara fasiqa ákara ánoonara óonu randásee qáfaaqa. Mifá maaqí qímasee ákara rinau. Qinée Ánutusa sía tatúfira aandau aina fee óosana óosana ainaina fee qímiranara dídidanoo, faiqí ánaasee naríara naríara nímuqusifaqa nífauee máriana mináuqara qiní dídidanoo, Ánutufa miqí qímaqoofaqa qinée Yísusa mimaú fídaqa maaqí qídaqa. Sía qinée andeeqée maríasa náarararee qímasee qúmu máridaqa ínnee mandá fasiqa ánaasee fee qímasee nífaqee maríasa misá Ánutufinnai ubeekaaqeera náarararee qímasee qúmuafanausa máridaqa. Náarara máridaqa innaaruqíra oosanara irámmiriqau. ~ u Yísufa misá ufa iriséenoo quandáfinoo maaqí qímaseenoo nári qímanniminau. Sía ámiqirausa tutáqa finnai fídaqa aurímariasa kai tutáqa finnai fídaqa. Maa-namúsa aurúasara foora máridaqa qinée tutáqausara foora máridaqa. { Óoqumarifufaqa nárana née márufanoo Farisai ámaana ufa qímarusauqa aniráma qáfamásee Yísuna faiqi námu qumeé náaramasee qímannimiqau. Náqi fee qifanóo fee ínni rakísirafa mandá fasiquaqa faqa úmmuariqanuasa faqa náidanoo fee. A{ Yísufa marikínoo Mataioona máaqai miná faqa nárana nárara finau. Yísufa narí faiqi námufaqa miná máaqaki óoqumarifi nárana néemarufaqa faiqí maqúsa maqúsa munnimma takísa máraqanusa faqa óosana óosana mandáinaina máraqanusáuqa faqa Mataioona faqa ani óoqumarifufaqa nárana naqau. <q Yísufa miqóoqari moosáa fímarufanoo faiqí moó fannoo miná áuqu Mataioo narí oopísaki márufanoo Yísufa qáfanau. Mi-oopisána takísa áqimaru oopisanaki márinau. Takísa máree marú fasiqausa úmmuari márusa misá moómoo maraséeqa akaqána náriara quqásee dínni ati kaamánna ámimariqau. Minára faiqí ánaasee káaqa níkooqee márinau. Mataioofa mi-munnimma ainainná máree marúfa márinau. Yísufa Mataioona qáfeenoo áaramáseenoo qinau. Dóo qiní faqa ánia. Mataioofa Yísuna ufa iriséenoo fíndimeeqeenoo miná faqa finau.   Faiqí ánaasee misá miná qáfamaseeqa níminaandi ráqeeqa nisausí kambíqoofaqa nímudaani qumooqukámambufaqa miqóo Ánutufa narí áfeeka Yísuna ámunara minára óonumafi irisée amooqídaqa asasíqau. Mataioona áaroofanoo Yísuna faqa finau. S Miqí qufanoo mi-aurira fasiqáfa fíndimaqee narí ámaaqai dóo finau. zm Ánutufa kúqaa uqanna numóo taikárana qiní qíminoo. Miqí qímaseenoo quandáfinoo pipisaaqá qusirana qímaminoo qinau. Aneenná qaindásaaqari fíndifínana aneenná qaarí qamunna raqándaammámareenana dóo akumáree ámaaqa fúa.  Ínnee qiníara maa-fasiqáfa sía numóo taikárana amana fee qídee. Qinée moó firaa afeekainaina ínni nífusaa íananoo ánoona kambíqainaqa qáfamáseeqa qiníara kúqaa faiqí numóo taikárana amanámmifoo qifaranoo sía kambíqainaqa únnammifoo qiaqa. !; Yísufa misá ufa iriséenoo quandáfinoo maaqí qímasee qímanniminau. Náqi fee qifaqee mi-manda irirána ínneeqa nitikúraki máraqa nídee.  Mooseena sándufa írimarusa miqóo márusa mi-ufána iriséeqa maaqí qímasee narí qímami narí qímami qiqau. Maafá naríara Ánutusa máridee qídanoo. Akasáa. Maasá faiqí firaasá faiqí miqí qiasa kuqá nárí marúnausa máridaqa. [/ Óonuroofaqa faiqí mi-maqúsanaindari moo áuruna áiku ásauku pipisaaqá usufufanoo máruna aindúsu maréeqa Yísufuqoo máree ániqau. Misá írirafa Yísunaki márunara Yísufa miná qáfamáseenoo quandáfinoo auríra faiqi qímaminau. Sía rufíaqa rufíaqa ia. Afaaqa quqáa. Dóo qinée aní mandáinaina numóo minnáiséeqa. % E Miqí qufanoo Yísufa narí faiqi námufaqa sípaki kafáa kéeqafufanoo nammáriki fífiufanoo narí maqúsai Kapeeranauma námmari ámuaqumau óonuranau. H~n}|@{zz%yy.wwCuut!sjrqpo(nmkjiOgfeeAdba_`_][Z/XWVVPUUTSRQQsPPTOO,NkMLLJI,HSFFNEMEACBA/@??;>x>l=~Yísufa iriséenoo qímanniminau. Ínnee faqa nánaree Ánutuna sándufa rukíasee fee ínneeqa sándufa kai afeekaikídee. ykNánaree aní faiqi námu óoqeenaasa faiqí firaasá sándufa rukíee fee sía nárana nísaauqusee née fee. z oFarisai ámaana qímarusa faqa Mooseena sándufa írimarusa faqa Yeerusareendári Yísufa máruqoo irámmiriqau. <q$Aurímarusa misá aniréeqa maasá moómoosa márida Yísufa sía maasá aiqáma andeeqáqisáandoora qamunna átikai amanée maasá káqi áuqaananoo aurírafa taikáannoo fee qufanoo Yísufa eedóo qímasoofaqa miná qamunna áti áuqamásoosa aurírafa aiqáma taikéenoo ámiqi uqannammannísanau.dA#Mi-maqusánaa fásiqauqa óonuree miná óori qáfamáseeqa maafá aurúasa andeeqée márifa qímaseeqa ufa quqásoofanoo máaqa máaqa maqúsa maqúsa ufa finau. Aurímarusa aiqáma súqeeqeeqa Yísufunnai quqáqau. fE"Misá sípaki nammári dínni afainni táqakufaqa Keeneesareetee máqusai óonu raqau. ~u!Sípaki káqi márusa misá miná qáfamáseeqa náaquqoofaqa Yísuna óorinni aniréeqa nóorindari mapámufufaqa Yísuna amooqíqa qiqau. Kúqaa anée Ánutuna ámaaku máriananoo qiqau. Keeneesareeta máqannaasa aurírausa andeeqánnisanau. ]3 Miqí qímaseenoo miqandá sípaki akaraqau. Ákaramafufanoo úfai taikánau.  3Yísufa iriséenoo dauní miná ásauku qumáreenoo qinau. Anée nánaree qaara aundura írinanee. Anée sía qinísaa írirana rusí máriananoo. = sFímarufanoo úfai firaafá úqufanoo rufíamareenoo dóo nammáriki ukúqnanau. Nammáriki ukúqnaidanoo fáaqarumaseenoo Yísuna áaraidanoo qinau. Karaambáiqa qiní qumáraa.  Yísufa iriséenoo qinau. Dóo ánia. Peetooroofa iriséenoo sípakiqari ráudamakufanoo nammári ámuaqumau Yísufunnai finau.  1Peetooroofa Yísuna ufa iriséenoo qinau. Karaambáiqa kúqaa anée máridana qínaqa anée íanánnai nammári ámuaqumau qinée faqa fuanáura. b =Nammári ámuaqumau fímarufaqa miná faiqi námu qáfamásee áfaanna fee qímaseeqa káaqa rufíamaree fáaqariqau. Yísufa iriséenoo qímanniminau. Sía rufíaaqa. Ínneeqa nímuqusa ubíqaaqa. Qinée máridaqa. nUIqáqarafa qúsaramáfufanoo Yísufa nammári ámuaqumau áiku rámammaree misá unnái finau. PYísufa áaqanai márufaqa miná faiqi námu sípaki farúma qámbaanai óonuroofanoo úfai firaafá nóorindari úqinoo nammári ámakaurínoo miná ufa írimarusa sípaki kadáapirida fímariqau. $AMifá faiqí ánaasee niqiqámaseenoo naríara áaqanai innaaru qíraree qímasee akarámafinoo innaaru qinau. Mi-eendánaki áaqanai naríaraa márinau. FNámasoofanoo Yísufa narí ufa írimarusa niqiqéenoo qinau. Ínnee sípaki qiní dóorinni nammári dínni afainni fímarifaqa qinée faiqí ánaasee niqiqámasee kásoo fuanáura. wgMi-naranná noosá faiqí kai óoni sáqari máqusa mandá samu múquiqa máriqau. Fáifa tauséenna máriqau. Ánaasee faqa faiqi faqa ootúpa máfufaqa máaqa máaqa qumbíqa maqíqau. Yísufa nammári ámuaqumau áiku rámasee finau. pYFaiqí ánaasee aiqáma námasoofaqa nímuaqufaqa Yísuna ufa írimarusa uqá qumáreeqa misá óoqu marúqoo fíqu fíqu ídaqa nárana andaanauqá uqáriqau. Qísaukuqara taikásee qíkunni qaaraqánda uqa qumbiqásee máraqau. %Miqí qímaseenoo faiqí ánaasee aiqáma qímanniminau. Aiqáma andanda rasoonóokammásee óoqumariaqa. Miqí qímaseenoo mifá féemu moodáannai qísaukunamu faqa noodáanna qaaraqánda faqa qumáreenoo innaarúnnai óori uqéeraseenoo Ánutunara dúfi dúfi qímaseenoo féemu ruqí ruqímáseenoo narí ufa írimarusa nísaukuki quqásoofaqa misá qumáreeqa faiqí ánaasee nímiqau. BYísufa iriséenoo qinau. Dóo miná kai qiní qímiaqa. %Miqí qímasoofaqa misá qiqau. Maasáki féemu rumbárafa moodáannai qísauku kai máridanoo. Noodáanna qaaraqánda kai máridanoo. ~Yísufa iriséenoo maaqí qímasee narí faiqi námu qímanniminau. Ínnee fífau niqiqeefáara. Ínneeqá kai nárana nímiaqa. }Eendí márufaqa miná faiqinámu miná ufa írimarusa aniréeqa Yísuna qímamiqau. Maa-maqa maaqánaki faiqí síai maqa maaqaki, súani dóo kéeqaidanoo. Anée faiqí ánaasee niqiqáinaqa maqúsa máqusa nárana feefaurúmmasee námasee faiqaaqa. +|OYísufa kanúqakiqari maqásaa áqufinoo níndafoofaqa moómoosa ani márufanoo. Óonureenoo misára ámuqusufanoo misáki aurímarusa aurírana taikánnisanau. P{ Yísufa mi-ufána Yoohanee árunara iriséenoo ummaararoofanoo nammáriki óoquree kanúqaki narí faiqi námufaqa akarámafufanoo naríara faiqí sía márutinai finau. Faiqí ánaasee Yísuna sípa fannoo nammáriki fímarufaqa qáfamásee faiqí ánaasee maqúsa máqusa tatúfufaqa maqámau áfaindanai miqóombiqau. yzk Yoohaneena faiqinámu mifá kúqunara íriqa ani karafúsa maqakinaana ani miná irí mara máreeqa múnu madikaqau. Madikámaseeqa misá Yísufunnai óonureeqa mi-ufána qímamiqau. Yísufa féemu faqa noodáanna faqa moómoosa níminau. 1y[ (Mi-maqannáasa miná fidíka maqásaa áqufuandoo qímaseeqa pirítaki sákaqau sía nárarau miqíqau. Káqi fífau fidíka áqufuandoo qímasee miqíqau.) Yoohaneena ákiaqa misá túqu pirítasaqa sakamáree mi-manaaqána miná ámiqau. Amisoofanoo mifá máree múnu narí ánoona áminau. x{ Eeroodeefa mi-ufána irisoofanóo aundurá mandáikinau. Faiqí ánaasee nífusaa qeeqá qimana aqiqámasaunnanara óonumafi íriqa qisaurúanoo qímaseenoo eedóo kai qinau. Eedóo qímasee narí firisuaiqáuqa niqiqanáu, óonuree Yoohaneena ákiaqa túqumaree miná ámiaqee qufaqa firisuaiqáuqa misá iriséeqa karafúsa máaqaki kéeqafiqa Yoohaneena ákiaqa túqiqau. w 6veMi-manaaqáfa Eeroodeena ufa iriséenoo sandéenoo narí ánoona Eeroodia námmarina óonu qímamisoofanoo írinau. Yoohaneefa Eeroodeena faqa mi-anaaseená faqa níqunara mi-manaaqána ánoofa áranaqee márufanoo máriufa mári máridanoo narí áraamuna fannoo óonuree narí ánoona qímamufanoo miná ánoofa mi-karí Yoohaneena árira irirana paqúrinau. Óo dóo maqee mifá qiní díqufa kúquannoo. Miqí qímaseenoo Eeroodia námmarifa narí áraamuna qímaminau. Anée óonuree qínanoo Eeroodeefa Yoohaneena ákiaqa ituqú pirítasaqa saka ámiani qufanoo mi-manaaqáfa mi-ufána iriséenoo ani randéenoo Eeroodeefinnai óonureenoo narí ánoona ufa kai qímaminau. CuAfaaqa ámiqi ámiqufanoo narí amana aqiqéenoo mi-manaaqána qímaminoo qinau. Anée nánaree áidinana qímaqiminaqa qinée minákaimmámianaura idí ráannana ákiaqara ámianaura. tEeroodeena máqoo aukuanafa kindáaramambufanoo miqóo faiqí ánaasee suqú maree oomáqammánee máriqau. Eeroodia námmarina áraamuna fannoo sukúraki máridanoo áaduma idi ráma akoofása quqámaqoofa máridanoo qoomáqammánee máruna qámbaanai faiqí ánaasee nífusaa fíndifi idí ranau. Eeroodeefa mi-manaaqáfa idí roona qáfoofanoo káaqa ámiqi ámiqinau. swEeroodeefa Yoohaneenara kuqáruani qínaqa faiqí ánaasee minára írifoora. Misá aiqáma Yoohaneenara Ánutuna tamummáqara fasiqa fee qufanoo Eeroodeefa minára óonumafi iriséenoo minára rufíeenoo sía árinau minnísee káqi rumbánau. r-Eeroodeefa narí ákaqa ánaaqa áuqu Eeroodia námmarina mároofa mi-anaaseefá qufanoo iriséenoo Yoohaneena rumbéeqeenoo karafúsaki quqásoofanoo márinau. Yoohaneefa Eeroodeena narí ákaqa ánaaqa Eeroodia námmarina mároonara áqinoo qinau. Anée sándufa rukíeenana mi-anaaseená máraananoo. Miqí qufanoo mi-ufánara áranaqoofanoo Eeroodia námmarina ufara karafúsaki rumbá quqánau. q#p?Maafá Yísufa Yoohaneefa nammári nímimarufa kúqiranakiqari fíndifinoo Yísunaikinoo máridanoo, maa-afeeka firaa ainainná áuqaidaqinoo fee qinau. o 9Mi-aukuanná Eeroodeefa Karidaia máqannaa úriqararafa firaafá márinau. Roomma máqannaa kiapana ameemaanai uréeqánoo márida rakísinoo márinau. Faiqí ánaasee misá Yísuna amooqímammaree ánufanoo Eeroodeefa írinoo narí áiku ásauku maaqí qímasee qímanniminau. n+ :Yísufa miqí qímasoofaqa misá sía minakí írirana rusíqoonara Yísufa sía moómoo firaa ainaina náaquqara ainaina miqóo áuqinau.Fm 9Miqí qímasoofaqa misá minára óonumafi irisée ooímariqau. Yísufa misá ufa iriséenoo qímanniminau. Tamummáqara fasiqa maqúsa máqusa miná fídanoo faiqí anaasee minára náaquqaifaqa ufa íriaqaa kai ídaqa. Narí maqúsanaasa uqanna faqa narí áinaina faqa sía írifara níkoo nikáa ifáranoo. l5 8Miná ásooqmaakamara faqa káqi misá maaqóo máridaqa. Maa-fasiqáfa yái fee maa-amiqira irirána máreenoo fee. Maasá minára qíkooqaidanoo. k 7Maa-fasiqáfa kámundaa ámaaku máridanoo. Miná ánoofa Máriafa maasá faqa maaqóoqaraafa máridanoo. Miná ákaqaafasaa Yameesana amaráfa faqa Yooseefaana narí ákoona amaráfa faqa, Simoonafa faqa, Yudasina amaráfa faqa maasá faqa máridaqa. $jA 5Yísufa maa-quandara ufáusa taikáseenoo mi-maqúsana minníseenoo narí maqúsai uqanna óonureenoo misá amaana máqaki kéeqafinoo qímanniminau. Misá miná ufa irisoofanoo náaquqoofaqa qiqau. Yái fee maa-fasiqáfa maa-iriraná faqa maa-idaaqammannisarána faqa írinoo fee. i 6mhS 4Yísufa iriséenoo kaifáa maaqí qímasee qímanniminau. Mooseena sándufa írimari fasiqafa moó fannoo Ánutuna quqúsaki máriranara írimarifa máridanoo mifá faiqí firaafára foora máridanoo narí máaqakiqari óoqeenáa ámiqira irirana faqa fúka ámiqira irirana faqa marasée aní uqafíqaannoo. Nasareetee máqannaasa Yísunara níkooqanau. g 3Miqí qímaseenoo Yísufa narí faiqi námu irámmirinau. Ínnee maa-ufána óosana írida fee. Miqí qufaqa misá eedóo qiqau. .fU 2Misá mandáikirausa idá firaa auruki mara áqifara, minakí ikí ráqaidaqa nífai riqífara. Óoqeenáa ánoona ufa faqa fúka ufa faqa miná akoofásara qinau. 5ec 1Maa-marira aukuanná taikáfinanoo miqímminoo máriannoo. Qangiroouqá rafúdamafiqa mandá oosana máree maríasa faqa ámiqira oosana máree maríasa faqa rainéefara. 7dg 0Pateeuqá qumbiqáfifaqa uqéereeqee áfainni quqáidaqa. Quqáseeqa misá óoqu marifíqa ámiqira noodaanna taquki mara upeekásee mandá noodaanna mara téeqimmáqidaqa. Cc /Kaifáa Yísufa minára qinau. Innaarúna maqusa pateerée mária uqára foora máridanoo. Misá mi-pateeuqána nammáriki rámasee noodáanna óosana óosana minakí uqáridanoo. `b9 .Óonda firaa feefaurímaria oondana paqúrimáseenoo narí aináina aiqáma moosá nimiséenoo minásaaqaraa munnimma maraséenoo naríara mi-firaa oondána máraannoo. Noodáanna réemaria rainára quandára ufa. .aU -Kafáa innaarúna ququsaki kéeqeemaria ufafa faiqí moorá foora máridanoo. Mi-fasiqáfa kóora aina feefaurímarifa kóorara maqúsamau randánoo nídanoo. `# ,Innaarúna ququsaki kéeqeemaria ufafa kóora miqírafa maqáki kukéeqanoo máridanoo. Faiqí moó fannoo paqúrimásee qáfeenoo kaifáa kukéeqaannoo. Kukéeqaseenoo asasammáseenoo narí aináina óosana óosana akaqáusa nimiséenoo miná ákiaqara munnimma maraséenoo quándaki kóora mari maqa maaqana feefaurúmmasee mi-koorána indufúannoo. Óonda feefaurímaruna quandára ufa. v_e +Miqóoqari andeeqárausa súaniara foora kaimmifáranoo. Innaarúnnai nári níkoona maqúsaki máridaqa káaqa qeefáranoo. Náaqoo faqaasa máriafanoo ínneeqá kai andeeqásee íriaqa. Kóorakinaa maqa feefauríra ufa quandára ufa. J^  )Mi-aukuanná qinée faiqí nímaaku qeeqá qangiroouqa niqiqáanaqa misá Ánutuna quqúsakinaana mandá fíndi fira fíndi fímariasa narí óosana uqannífiqanoonifa faqa mandá óosana máriasa faqa maramáree auru firaafá ímarinnanaki minakí áqifaranoo. Miqóo faiqí misá qikíndaqéefara nífai riqífaranoo. ] *c\? (Kukúra ateekásee rumbéeqee idáki áqifanoo taikára áukuana miqímminoo máriannoo. O[ 'Namuqáa kukúra úmmaqinafa Sadannafa kai máridanoo. Sakuma ateekára áukuana, máa̱ maqee márira kamuqoo taikára aukuana máridanoo. Sakuma ateekára fásiqauqa misá qangiroouqa máridaqa. 4Za &Quqúsaki maa-maqánasaa máriasa máridaqa. Ámiqira qaqamma karaambáiqa áiku ásauku máriasa máridaqa. Kukúra mandá faiqi miná áiku ásauku máriasa máridaqa. pYY %Miqí qufanoo mifá qinau. Faiqí nímaaku qinée ámiqira qaqamma úmmaqi márunausa máridaqa. 7Xg $Yísufa faiqí ánaasee qímannimiseenoo minníseenoo máaqaki kéeqanau. Miná faiqi námu mifúnnai óonureeqa qiqau. Kukúrara quandára ufa qímanniminaqa íriaqa. 6We #Yísufa maaqí qímannimisoofanoo óoqeenáa tamummaqara fasiqa miná ufa ánoona mikarí kambíqanau. Tamummáqara fasiqa qinau.Qinée dóo raqásee quandára ufa kai qianáura. Maqá quqóo aukuana kukéeqoo ufana kukéeqanoo máriifa qinée mi-ufána maqee quandára ufakiqari kooroo qímannimianaura. Tamummáqara fasiqa ufa miqí qímaqoo ufafa máridanoo. Yísufa mandá qaqama kíkiqa usira ufa óosana kooroo inau. lVQ "Maa-ufána faiqí ánaasee moómoo márufanoo Yísufa quandára ufakiqari kai qímanniminau. U7 !Mifá quandára ufa moó qímanniminau, Ánutuna ufa aiqámai daráaniranara qímanniminau. Innaarúna ququsaki fímariasa ooruku anoonara foorá máridanoo. Ánaasee miná marasée féemuki adíasaafanoo aiqáma ati qáidanoo. Yísuna ufa miná kíkiqa usira ufa oosana. T7 Miná qaqama káqikaana uqanna máridanoo. Mifá ururéenoo qámbaanai óorufinoo firaa saqariara foora aiqáma aakaaqakínaa andanda úriqararafa máridanoo. Miqínoo márifaqa ufiniúqaindi aniréeqa miná ásaanai ánaamu usakáidaqa. Yísufa ooruku anoona kíkiqammusinau. ;So Yísufa moo qúandára ufa misá nóorinni quqánau. Innaarúna ququsaki fifándinausa qúmini qaqama miqírausa máridaqa. Faiqí miná qaqama narí quqúsaki úmmaqinau. R Sáina káqi máriani. Miqandá moodáa kárammiqa máriafaqa. Aiqáma akuqámafinaqa qinée qímannimianaqa ínnee kukúra indaarú ateeká rumbásee idá áraaqeera. Ínaaqiana sakuma ateekásee qiní máaqaki quqáaqa. Yísufa káqikaa qaqama kíkiqammusinau. jQM Mifá iriséenoo qinau. Imboo namuqáa fannoo kai úmmaqinoo. Qímasoofaqa miná faiqi námu qiqau. Amanée maasá óonuree rarákuanauree qímasoofanoo mifá qinau. Sía ínnee kukúra rarákuaqa, sakuma faqa rarákifoora. P ?Ow Miná dadaaqíra faiqiuqa quqúsa ákoona óonu qímamida qiqau. Rakísirafa, anée kúqaa fee aní ámiqira qaqamma kaifée úmmaqinee. Nánaindari fee kukúra kambíqaidanoo fee. GN Sakuma ururéenoo úri rupípoosufaqa kukúra faqa qáfaqau. {Mo Faiqí misá faiqaqéeufanoo miná namuqáa fannoo aniréenoo kukúra asumu sakuma máruqoo úmmaquseenoo finau. (LI Quandára ufa moo Yísufa faiqí ánaasee nóorinni mara quqánau. Mandá oosana máree márusara faqa ámiqira oosana máree márusara faqa misáuqara quandásee qímanniminau. Innaarúna máqusai faiqí moorá foora máridanoo. Mifá narí quqúsaki ámiqira qaqamma úmmaqinau. !K; Qaqamma ámiqira maqasaa kakasínoo moo fásiqara foora máridanoo. Mifá mi-ufána íridanoo óosana ámiqimandee íridanoo. Mifá kúqaa qaqammara foora íraidanoo. Moo úriqararafa ámiqimma qaqamma irafínoo irairaámmidanoo. Moo qámbaanai márifa narí amanasáa íraidanoo. Moó uréeqarafa miqí kaimídanoo narí amanasáa íraidanoo. Namuqáa mooná áfuqaki mandá qaqama aaqée márunara qinau. J# Amuka fáqaanaki áqufu qaqammafa moo fásiqara foora máridanoo. Mifá Ánutuna ufa írinoo maqásaa kadáapirirana faqa káaqa aináinara munnimmara ámuqusirana faqa mi-ainaináfa mi-ufána anukakí kukúqinoo sía qaqamma íraidanoo, sía ánoona kambíqaidanoo. PI Óonisaa kukupanóo márifa miná óosana maaqímminoo máridanoo. Misá Ánutuna ufa irisáidaqa asasammásee mi-ufána máraifanoo sía átuka misáki ámiqimmásee áusinoo káqi meeráqoo rusínoo máridanoo, qúsasaa qímasee minnísaidaqa. Mi-ufánasaara nárirafa kambíqaifaqa misá quqásee fuaniqianá sáamuridaqa. H }Gs Moó fannoo qiní quqúsakinaa ufa iriséenoo sía írinoo mánoo manaa ímarifa, qaqamma miná ámuqusaki kakasammásaifanoo mandá faiqi fannoo animáree fífinoo. Maafá qaqamma fooqáana aanásaa kukupée marifanoo sía̱ra foorammidanoo. aF; Qaqamma aaqée marí fasiqana quandára ufa óosana irisáifaqa qímannimianaura. E3 Qinée ánoona ufa ínni qímannimidaqa. Tamummáqara fasiqauqa faqa reendeenírafa andeeqára fasiqauqa faqa misá óoqai máridaqa ínnee maqee maqee qáfeemarianara káaqa nímuqusufaqa minára qáfaaqaa kaimmásee sía qáfaqau. Misá ínnee maqee qiní ufa írimariana káaqa nímuqusifaqa íriraree qímasee íriaqaa kai qímariqau. Sía íriqau. Yísufa aaqée maru qaqamara óosana kooroo inau. UD# Ínnee qiní faiqi námu ínneeqa nífu qáfee máriana ínniqá náaqoo írimariasa márianara asasiaqa, ínneeqá kai qáfaidaqa, ínneeqa asasíranaki máriafanoo ínneeqa qiní ufa óosana íridaqa. mCS Maa-maqannaasá nímuqusa kudoosaápanoo máridanoo. Misá náaqoo aunínoo máridanoo, misá nári nífu nári tautásee máridaqa. Misá nífunnai qáfamásee írifoora misá náaqoonnai írifoora. Misá naundurá iriaraasifóora. Misá quandáfinaqa qinée ianánnai ánifaqa qinée misá ámiqianóora. Tamummáqara fasiqa ufa miqímminoo máridanoo. qB[ Misára tamummáqara fasiqa Eesaia miná ufa ánoona kúqaa kambíqeenoo. Minára qímasee ákara rúmaqoona ánoona kambíqanau. Mifá minára maaqí qímasee qinau.Kúqaa ínnee náaqoonnai qiní ufa iriséeqa naunduráki sía írifaranoo. Kúqaa ínnee nífunnoo qinée áuqee márunna ainaina tatáqafi qáfamáseeqa náaqoonnai síamma írifaranoo. %AC Misá nífu máqaidaqa sía qáfaidaqa, misá náaqoo márifaqa sía íridaqa, minára qinée quandára ufa qímannimidaqa sía íriaqeera qímannimidaqa. @1 Faiqí ánaasee moó fannoo innaarúna maqusa írirana írinanoo Ánutufa moó faqa miná ámifanoo mináindi moómoo kámmiannoo, faiqí ánaasee moó fannoo innaarúna maqusa írirana síaifa moodáa márinnana Ánutufa miná aiqáma máree fínanoo káqisamu máriannoo. ? Yísufa iriséenoo qinau, ínnee innaarúna maqusa qumeé irirana íriaqeera, misá sía íriaqeera quandára ufa qímannimidaqa. =>s Yísuna faiqi námu miná ufa iriséeqa máriufaqa mifúnnai aniréeqa irámmiriqau. Náqaaifanée quandára ufa kai qímannimidanee, akooqóo kooroomásee qímannimiaqaana. = Áaqóo faqaafa írinana anée kai andeeqásee íria. Yísufa narí quandára ufa óosana narí faiqi námu qímanniminau. </ Akaqáfa ámiqira maqasaa áqufufanoo qaqamma moómoo íranau. Akaqáfa ururéenoo qámbaana írara íranau. Akaqáfa ururéenoo óodaa íranau. ~;u Akaqáfa amuka faqáa ainaina márunaki áqufufanoo amuka faqáa ainaina fannoo ururéenoo rafáaqafinoo arusanáu. :- Kambíqafufanoo súani ururéenoo arusoofanóo maqá éeraqoo márufanoo atuka sía meemái kéeqoonara súani árufanoo aadánusinoo kúqinau. }9s Akaqáfa áaqamaki óonisaa áqufinau. Maqá sía moómoo márufanoo maqá tootooqí marúnara dauní kambíqanau. -8S Mi-fasiqáfa aaqée márufanoo qaqamma akaqáfa aanásaa níku rée máruqoo faqa áaqamaki áqufufanoo ufiniuqa anirée miná kai naqau káqindaraana sía naqau. i7K Mifá kanuqakiqari óosana óosana quandára ufa qímanniminau. Mifá maaqí qinau. Faiqí moó fannoo Yuda máqannaafa nári óosana maraséenoo raisa fooqáana úmmaqirara maqá rúmaqoonaki qaqama káqi aaqée márinau. k6O Óoqu marifufaqa faiqí ánaasee fífau andandara foora ruqúfu áqufi ititáfufanoo mifá kanúqaki akarámafinoo óoqu marifínoo minakíqari qímannimufaqa faiqí ánaasee nammári afainni máridaqa miná ufa írimariqau. 5 y Mi-faasaanná Yísufa mi-maqánakiqari ráudamakufanoo firaa taatarunna áfainni óoqu réenoo miqóo óoqu marínau. &4E 2Faiqí ánaasee yáusee innaarúnai qiní qíkoona íriranamau fímariasa misá kai qiní qíkaqa faqa qiní dáuna faqa qiní qínausa faqa máridaqa. 39 1Máa̱ máriaa qímaseenoo narí faiqi námu ásauku mundínoo qinau. Maaqáimee máriasa misá qiní qíkaqaafasaa qiní qínausara foora máridaqa. 2- 0Mifá iriséenoo mi-fasiqána qímaminau. Náqi fee ifanee anée qiní qínoofa faqa qiní qíkaqaafasaauqa faqa mádaanai máriaafoo qínanee. }1s .Yísufa miqíkaimmásee faiqí ánaasee ufa qímannimi márufaqa Yísuna narí ánoofa faqa miná ákaqaafasaauqa faqa anirée naambeéqai kikíqamafufaqa qímamianee qufanoo faiqí moó fannoo miná irisée máaqaki óonu Yísuna qímaminau. 0 /+/O -Mifá miná qáfamáseenoo óonureenooáfaanna moodánnai qísauku dínni óonu qaaraqánda maraséenoo narí mandá oosana úriqararausa kai nífiqee aniréenoo mi-fasiqána aunduráki aiqáma kéeqafufaqa minakí máriqau. Mi-fisiqána ínaaqiana mandá márirafa fíqaramáseenoo firaaqóo mandáikinoo márinau. Óoqai mi-fasiqáfa moodáa mandá faafasaaqa máru aukuana káqikaaqóo mandáinainaki márinau. Ínnee maqee mandá márira maríasa miqíkai mándee márifaranoo. Narí ufa írimarusara qiní qínausa qíkaqaafasaa fee qinau. .! ,Fíqu fíqu ídanoo sía paqúrinoo narí kai óonumafi iriséenoo qinau. Qinée qeeqá óoqeenáa maaqaki kaifáa kéeqaanaura. Qinée qeeqá óoqai máriafanna fasiqana aunduráki kafáa kéeqaanaura. Miqí qímaseenoo mi-fasiqá finnai aniréenoo qáfanau. Fífau maaqara foora máridanoo, damúnamminoo máridanoo, rapéeiranaki ititánoo máridanoo aiqáma ainaina andeeqánoo máridanoo. N- +Máa̱ maqee máriasa kaifáa maaqímminoo máriannoo. Ínnee mandá fáafasaaqa faiqí naunduráki márifara foora márifara. Mi-faafasaaqáfa mi-fasiqána aundurákiqari ráudamakinoo fífi̱ ínoo fíqu fíqu inoo aadána maqa maaqa óombura maqa maaqaki aakaaqakí adooáranara randáisianoo fíqu fíqu ímarinau. t,a *Seebaa máqusaindari ánaasee rakísirafa moó fannoo numóo aukuana aniráinanoo mifá faqa Nineefa máqusanaasa faqa fíndifiqa maqee máriasa níqifaranoo. Mifá níanaindari Sooroomoona miná írirana íriannee qímasee áninau. Maqee qinée Sooroomoona úriqararausa animáridaqa ínnee sía qiní ufa írimariafanoo, minásaara mi-anaasee rakisiráfa numóo aukuana aniráinanoo ínni níqiannoo. Faiqí naundurákinaa áfaanna óonu aqoónausa nífiqamareenoo kaiqáa ani kéeqanau. k+O )Nineefa máqusa márusa numóo áukuana aniráinaqa misá fíndifi ínni maqee máriasa níqifaranoo. Misá Yoonaana ufa iriséeqa nári mandáinaina maqásaa quqásee quandáfufaqa Ánutuna áfusaa reendeenámmiqau, maqee qinée Yoonaana úriqararausa ínniki máridaqa ínnee sía ínneeqa mandáinaina minnísaidaqa minára misá ínni níqifaranoo. [*/ (Yoonaafa firaa noodaanna áranandaki qaaramoo fáasaana faqa eendáki faqa márinau. Miqí kai íqa qinée faiqí nímaaku qaaramoo fáasaana faqa qaaramoo éendaki faqa maqá aundurái madikakí márianaura. ) 'Yísufa quandáfi qímanniminau. Ínnee maqee máriasa mandá óosana máree maríasa Ánutunara níkooqaifaqa minnísee maríasa ínnee kai moo áinainara qífanoo kambíqaina qáfaanee qídaqa. Sía qinée moo fúka ainaina áuqaana qáfeefara. Náuraa ainaina Yoonaafa tamummáqara fasiqa óoqai firaa noodaanna áranandaki márunara foora miqírana maqee qáfeefaranoo. $(A &Miqí qímasoofaqa Mooseena sándufa írimarusa faqa Farisai ámaana ufa qímarusa faqa misá Yísuna ákaru qíraree qímasee qímamiqau. Ufasaa rakísirafa anée moo áinainara qínanoo mookínaqa maasá miná qáfeeqa aníara kúqaa Ánutuna ásauku mundíra fee qianáura. -'S %Maqee márira aukuana óokinaa ufa Ánutufa íridanoo. Numóo aukuana aniráinanoo ínni maqee mária aukuana ufa fannoo ínni maréeqeenoo ámiqiranaki fee quqáannoo fee Ánutuna náriranaki fee mara quqáannoo fee. Yísunara misá faiqí sía amana áuqaaqaa ira ainaina áuqaina qáfaa. 1&[ $Qinée qímannimidaqa numóo áukuana aniráinaqa faiqí misá náriqa aiqáma dapi ufa óosana óosana Ánutuna áfusaa kooroommásaifanoo minára ufa qíannoo. 1%[ #Ámiqira fasiqa miná ámuqusa qumíasanakiqari ámiqira ainaina máree úridanoo. Mandá fasiqa miná ámuqusa óokiqari mandáinaina óosana óosana kambíqaidanoo. >$u "Ínnee sakáni faiqi miqírausa ínni naundurá mandámuqanóo máridanoo. Ínni naundurái moómoo ainaina márinakiqari ufa úridanoo. Minára náqi fee mándee ínni naundurákiqari ámiqira ufa úruannoo fee. Sía amana miqírafa. Faiqí áfauru fannoo narí ámuqusaki mári ainainara kai ufa qídanoo. ^#5 !Saqári ámiqirafa máridanoo miná qaqamma faqa ámiqirafa kai máridanoo. Saqári mandáikirafa máridanoo miná qaqamma faqa mandáikirafa kai máridanoo. Saqári qaqamma fannoo kai saqári ánoona kooroo ídanoo. Miqí kai íqa ínni Farisai ámaana ufa qímariasa ínni mandá ufa óosana mandá saqari qaqamara foora máridanoo. f"E Ánutuna máraquna áqira ufa miná ákiaqara Ánutufa sía minínnisaannoo. Maa-kamusaqá márira aukuana faqa náaru kamusaqa márira aukuana faqa sía uqanna amaná Ánutufa miná ákiaqara minínnisaannoo. Qinée faiqí nímaakuara díqira ufara minára Ánutufa amaná minínnisaannoo. Faiqí ufa fannoo naundurákinaa óosana kooroo ídanoo. !3 Misá Yísunara Sadannanannai áfaanna niqiqéefoo qunára, Yísufa minára iriséenoo qímannimidanoo qinau. Óosana óosana mandá márirana faqa mandá ufa faqa Ánutufa amaná miná numóo faiqí minínnisaannoo narí maraqunara áqirana minára kai sía minínnisaanoo. 4 a Faiqí moó fannoo sía qiní qíqoondi márirafa mi-fasiqáfa qiní namuqáa máridanoo. Sía qiní dadaaqída óonu súqu ani suqu ímarifa maréeqaida áquraaruki márifa máridanoo. Miqí kai ínoo faiqí moó fannoo innaarúna ququsara sía faiqí ánaasee suqú quqáinafa, mifá fúrufarammida nífaqanoo nídanoo. Qinée suqú quqáunaqa ínnee Farisai ámaana ufa írimariasa fúrufaramida nífaqee máriafanoo. {o Náqimándee moó fannoo Sadanna máaqakinaa ainaina indáa íraree. Máaqa ákoona náaree rumbásee miná aináina indáa ía. Maa-aaqoo afu furufarirána máaqa ákoona dóo qinée rumbáseeqa mi-maqánakinaana dóo qinée máreeqa.  Qinée Ánutuna maraqunannái áfaanna aqiqáananoo dóo Ánutuna ámiqira quqúsa fannoo dóo ínnisaa radiqíseenoo ititánnimaqeenoo. 3 Ínnee Farisai ámaana ufa qímariasa ínni faiqinámu Sadannanannai fee áfaanna aqiqáida fee Ánutunannai fee áfaanna aqiqáida fee. Ánutunannai kai áfaanna aqiqéemáriafanoo. Ínni faiqi námu miqía̱nannai ínni mandá ufa qáoo qídanoo. Qinée Beeraseeburánannái quandáfi áfaanna nári niqoónausa niqiqáananoo síammamanaikíannoo. Qinée Ánutuna maraqunannai kai áfaanna aqiqéeqa.  Sía Sadannafa narí kai quandáki narí aqiqáannoo. Miqídanoofau narí rainéenoofau miná afeeka fannoo maqásaa áqufiqini. Miqínanoo náqimmásee miná áiku ásauku afeekaikámandee márifaree. Sía afeekaikífara fúrufariqa dapikámmifaranoo. a; Yísufa misá ufa iriséenoo qímanniminau. Moo máqusanaasa fúrufariqa rainá rainírausa, dóo mi-maqa maaqáfa dapikámmiannoo. Moodáa óosana máriasa mi-oosanáusa rainárainíqa maqásaa áqufifaranoo. -S Farisai ámaana ufa qímarusa mi-ufána iriséeqa qiqau. Maafá áfaanna rakísirana Beeraseebura minánnai áfaanna faiqí naunduráki márina aqiqáidanoo. 3_ Faiqí ánaasee aiqáma qáfamásee náaquqoofaqa qiqau. Maanáree maasá áfeesi márunafa mifée. Dafidina átikiqari fíndifuanina fee qímaqoofa dóo maaná mifée. ^5 Faiqí moo fáafasaaqa aundurái márufanoo áfu dimbéeqeenoo ufa faqa sía qímaruna faiqí ánaasee áfieeqa Yísufinnai mínisoofanoo andeeqánau. Andeeqásoofanoo mi-fasiqáfa áfu máqeenoo ufa qinau. xi Minakí maqúsa maqusa ánaamuru máriasa minakí dóo írirana rusífaranoo. Eesaiafa miqí qímasee Yísufa sía qúmu máru aukuana Yísunara ákara rúmaqoofa máridanoo. Únnaqimáseeqa Beeraseeburánannai áfaanna áfaqaidee qiqau. @y Mifá eendíra saka sía ramoorámaa mámaree raudáannoo. Amannáikiasa mandáinaina rafáaqa fímarinara sía mifá áanóommasee qímannimifa fifímandee reendeenámandee naakápee márifa. Mifá miqímmámaree reendeenámmamaree fífi̱ ínanoo numóo aukuana raqúramiseenoo miqóomma úriqaraannoo.  Mifá sía dapi ufa óosana óosana firaaqóo qíannoo. Sía fáaqa rúmasaida qíannoo. Maqúsaindari sía miná ufa írifaranoo. Q Mifá óoqai maaqí qímasee Yísunara ákara rinau.Qáfaa, qiní dadaaqíra faiqi, qinée miná útaaqamamaqáunafa. Qinée minára qímuqusidanoo qiní daundurá minára asasídanoo. Qiní máraquna miná áakufuannoo. Mifá ánaamuru máriasa faqa kíapausara foora andeeqánnisaannoo. Sía Isaraee máqannaa kai. X) Miqí qímasoofanoo tamummáqara fasiqa Eesaia miná ufa ánoona kambíqanau. ) Andeeqánniseenoo áranaiqi qímaseenoo qímanniminau. Qumeé uqannándaaqa kukeé uqanná saaqa sía qinée andeeqásaunnanara kooroo qiaqa. )K Yísufa mi-ufána iriséenoo fíndimeeqee moosáa finau. Faiqí ánaasee aiqáma miná faqa fufanoo aurímarusa mandáikimarusa aiqáma andeeqánnisanau. pY Farisai amaana ufa qímarusa qáfamáseeqa misá áanóomandee ráudamáfufaqa súqufi narí qímami narí qímami qiqau. Náqimmándee maasá Yísuna áruanauree qímariqau. Ánutufa rusadeesámumasee mároo fasiqanara qídanoo. wg Miqí qufanoo mi-fasiqáfa ásauku úqinau. Uqusoofanoo ásauku ámiqinau, dínni asaukuara foora ámiqinau. eC Nána fánnoo fee úriqaranoo máridanoo fee. Aandáu̱ fee faiqí fée. Aandáu̱ sía úriqaranoo máridanoo, faiqí kai úriqaranoo máridanoo. Minára maasá sándufa fannoo mandáiki marífa aurímarifa Sariríqa amaanasaa ámiqi ámiqimánnimaqarana amaná máridanoo qídanoo. Miqí qímaseenoo ásauku súfirana qímaminau. Ásauku úqua. A { Yísufa minára iriséenoo qímanniminau. Sariríqasaa firira aandau madikakí áqufifaqa ínnee umbaqídee sía fee umbaqídee. Sía amaanara irisée káqi umbaqí máriafanoo.   Minakí ásauku súfirafa misá faqa kéeqafi márinau. Farisai ámaana ufa írimarusa mi-asauku sufiránara Yísuna irámmiriqa qiqau. Maasá amaana Sariríqa sándufa amanée amaana Sariríqasaa faiqí moó fannoo mandáikirana andeeqáanauree áaqaida miqíanauree. Misá Yísunara eedóo qínaqa Mooseena sándufa rukíaidanoo fee qímasee qumárasee áruanee qímaseeqa miqí qiqau. y~~J}|{szyy*xxoww_wSujusrr6qpon)mlMjii$h6gfeeDdcba_<^]]%\`[ZYXtWVsVbU5T(RQ/P&NMLKJI*HQGtF~EDCBBtAA@`@O>r=P<q Nífaandama itírausa misá máqookari kai nífaandama síaisa misá sía amaná ánaasee máraaqeera. Kaifáa akaqáusa nífaandama itírausa faiqí kai nífaandama itinnímaqasoosa máridaqa. Misá faqa sía amana ánaasee máraaqeera. Kaifáa ánaasee síaisa moó, misá innaarúna maqusara kai irisée náriqá kai ánaasee síaisa máridaqa. Andeeqásee márianauree qímasee Ánutunara kai irisée miqídaqa. Misá faqa sía amana ánaasee máraaqeera. Yáfee mi-sandufána amaná márinafa mifá kai máraani. Yísufa faiqi ánaaqiuqa nifaaqóoqa qinau. O Yísufa misá ufa iriséenoo qímanniminau. Faiqí aiqáma máa̱ ínni ufa sía amaná máraaqeera. Ánutufa miqíannee qínausa misá kai adeedaana amaná márifara, sía aiqáma miqífaqa. E Miná faiqi námu anirée qímamidaqa qiqau. Faiqí ánaasee miqíqa máridaqa amaná faiqí náriqá kai máridaqa adeedaana máriaqaana. Maasá andeeqáidee sía fee andeeqáidee. =s Qinée qímannimidaqa, faiqí yáfee narí ánaaqa sía úmmuarimari anaaseena andeeqára ánaasee káqi minníseenoo moo ánaasee márainafa, mi-fasiqáfa qúmuarammidanoo. B}Yísufa iriséenoo qinau. Ínni írirana mandáikinara ínni nímuqusa sía amaqí márifa afeekaíkinoo ámatooki márinara minára kai Mooseefa ákooqee márufanoo ínneeqa nínaaqara minnísaaqee qinau. Indaarú kúradoo aukuana sía miqínoo márinau. Miqóo Ánutufa miqandára apíqa máriaqee qinau. s_Farisai ámaana ufa qímariasa miná iriséeqa qiqau. Mooseefa sándufa ákara rúma quqáqoofa márida. Minnísara papiqa ákara rúmeeqee ánaasee amisée aqiqáa̱. Mooseefa miqí qímaqaifana Yísu anée náqi fee qídanee. 8iYísufa minára kaifáa qímanniminau. Miqandá sía qaaraqánda márifaqa moodáa amaqiara foora márifaranoo. Ánutufa moodáanaki áquminafa sía uqanna faiqí idukúaqa. kOÁnutufa minára maaqí qinau, qinée óosana árooqooqari faiqi faqa ánaasee faqa áuquafannanara faiqí narí ánoona ákoona minnísee narí ánaaqa faqa moodáanakikíannoo. Miqóo náriqa miqandá moodáa márifaranoo. s_Yísufa iriséenoo qinau. Sía fee ínnee Mooseena ákara ásaanaridee. Óosana árooqooqari Ánutufa óosana araséenoo misá áuqinau. Faiqí faqa ánaasee faqa óosanaraseenoo áuqinau. Sía fee ínnee mi-akaránara íridee. )Farisai ámaana ufa qímarusa misá miqóo aniréeqa Yísuna ueeqásee amanammásee qáfararee qímasee qímamiqa qiqau. Amanée faiqí fannoo óosana óosana ainainara qímaseenoo narí ánaaqa minnísaannoo fee, Mooseena sándufa rukíaseenoo fee miqíannoo fee. pYMiqóo óonu márufaqa faiqí ánaasee moómoo áfaqee óonu roofanoo misá aurírana taikánnisanau.  /Yísufa maa-ufáusa taikáseenoo Kariree máqa máaqa minníseenoo Yudeea máqa máaqai óoqu finoo Yooradanna námmari dínni afainni márinau. 9#Yísufa mi-ufána qímaseenoo narí faiqi námu maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee faqa sía ínneeqa niqoónausa ínneeqa naunduránnoo misá níkiaqara mi-aikána sía tatíqa aunífanoo qiní innaarúnai qíkoofa faqa miqí kai ínoo ínni áika sía tatúannoo.3"Miqí qímaseenoo áranaqoofanoo árira maqaki quqásee qinau. Misá miqóo aní áriisaifana kaifáa qiní firaa munnimma qíminaqa idukúanaura. !Náqaa fee ifanee sía fee anée miqíkai ínana aneenná aqoónnanara ámuqusinanee. Qinée aníara miqúnandee iaqaana. U# Karaambáiqa fannoo iriséenoo miná dadaaqíra fasiqa áaramáseenoo qímaminau. Anée mandá dadaaqira fasiqa máriananoo. Anée qiní reendeenámasee qíma qímianaqa aní áika aiqáma tatú áqiqa. 8iKarafúsaki quqásoofaqa miná aqoónausa qáfoofanoo nímuqusa káaqa mandáikufaqa misá nári karaambáiqinnai óonuree aiqáma mifá áuqoo óosana óosanara qímamiqau. $AMiqí qufanoo miná dadaaqímaru fasiqafa maqásaa áqufinoo reendeenámandee qinau. Óo qiníara kásoo ínaqa qinée aní munnimma ámianauree qímasoofanoo miná aqoónafa afeekaikámáseenoo mi-fasiqána karafúsaki quqánau. Qiní káqikaa munnimma qíminaqa idukúanee qinau. L Mi-dadaaqira fasiqáfa ráudamakufanoo maqúsai óoqureenoo aqoónna dadaaqira fasiqa qáfeenoo anukakí qumáreenoo qinau. Qinée munnimma káqikaana ámiafannana káqi káqi mara qímia. h IMiná karaambáiqa iriséenoo ámuqusufanoo miná áika tatúseenoo idukúseenoo quqáisanau. I  Mi-fasiqáfa iriséenoo ámuqusufanoo óorindari maqásaa rupáita máfufanoo qikí ráqaidanoo iranau. Óo qiní karaambáiqa, qiníara kásooínaqa qinée aiqáma aní munnimma ámianaura. b =Mi-fasiqáfa sía amana narí karaambáiqa ámufanoo narí faiqi námu qímanniminau. Moosá miná ánaaqa faqa faiqi námufaqa nimisée ínnee minásaaqaraa feefauru maréeqee qímiaqa, mi-munnimmána ákiaqariani. /Súqusee iréemarufanoo misákiqari moó fannoo narí karaambáiqa munnimma moómoo fíqaramásee naríara firaa munnimma moómoo rafáaqafinau. ykMinára qinée moo úfa qímamianaura. Innaarúna maqusa maaqímminoo máridanoo. Firaa rakisirafa moó márinau. Mi-rakisiráfa narí dadaaqí maru fasiqausa súqusee úfaasu nímiafanna munnimmana andeeqáanauree qímasee súqinau. c?Yísufa qímaminoo qinau. Sía moodáa qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée kari fee qídaqa. Moodáa fasiqa áiku ásauku taikásee moo fásiqa óonu moodáannai qísauku taikásee fasiqa áiku ásauku miqúmma kari aqoónnana mandá óosana ákiaqara minnáisaaneera qídaqa. Fíqaramásee moómoo kari minnáisaaneera qídaqa. wQímasoofanoo Peetooroofa aniréenoo qinau. Óo karaambáiqa náquma kari fee qiní qiqoónafa mandá óosana qíminaqee miná ákiaqara mínnáisaanauree. Moodáa qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée kári fee mínnáisaanauree. GYái fee qaaraqánda fee qaaramoó fee qiní dúquara iriséeqa súqiqa misá qámbaanai qeeqá faqa qumeé máridaqa ínniki márida dadaaqianáura. Mandáinainira faiqiara quandára ufa. KQinée kaifáa moo úfa qímannimidaqa. Qaara fasiqa maa-maqánasaa maqásaaqaraa nána aináinaree moodáaqoo naundurá quqásee iráifanoo innaarúnai qiní qíkoofa mi-ainainná nímiannoo. &EQinée ánoona ufa ínni qímannimidaqa. Ínnee maa-maqánasaa moo áinainara iriséenana mandáikammíifoo qiafaqa qinée faqa innaarúnai miqí kai íqa mandáikammíifoo qianáura. Ínnee ámiqimmíifoo qiafaqa qinée faqa innaarúnai miqí kai íqa ámiqimmíifoo qianáura. ?wMifá misá ufa faqa sía írinana amaana máqaki kéeqeemariasa qímannimiaqa. Amaana máqaki kéeqeemariasa ufa sía írifaqa aamína máqannaara foora mámaqaa sía miná faqa ufa qía, mandá tákisa máree mária fasiqausára foora fidiaqaa mámaqa. Moo áinainara Ánutunara innaaru qínanoo ámiannoo. ucMifá aní ufa sía írinana anée Mooseena sándufamau fínana faiqí qaara fee moodáa fee nífiqeenana aqoónna finnai fúa. Misá maasá faqa aní mandáinaina qáfee fee qiaqéera, aní dadaaqiaqéera aní ufa ánoonaikianifeera. {Aní aqoónafa aní mandáika mamaqáinana anée mi-fínnai óonuree narí mandóosanara qímamia. Inneeqára kai máriaqa sía moó fannoo mariani. Mifá aní ufa irisáinana dóo anée aneenná aqoónnana kafáa áqoondikina márinnaranoo. d~AMiqí kai mándee qiní innaarúnai qikoofa faiqi ánaaqi moó kurídiranara ákooqaidanoo. Aiqáma uqanna káqi náaruara máriranara innaarúnai níkoofa áididanoo. Aní ákaqaafasaa aní mandáikammamaqaina ufafa. } Mi-fasiqáfa mi-sipsipána paqúrimáseenoo káaqa minára asasíannoo. Moómoo sía auíanoo máriasara mána mániannoo. |/ Ínnee maaqíanna ufana nána iráranee írifaree. Faiqí moó miná sipsípa moómoo márida moodáannai qísauku fasiqa arusée márufanoo misákiqari moodáa kai auíanau. Misásaa rakísi maru fasiqafa aiqáma sipsípa anusáa súqu quqáseenoo misákiqari moodáa auíanoo márunara randárara finau. Qinée kúqaa ufee qída fee. Kúqaa, aiqáma sipsípasaa rakísi mari fasiqausa miqífaranoo. { (-) 2z] Ínnee aufariaqa. Sía uqanna faiqi ánaaqi moó fannoo maaqírafa ákoo uqannaqáani. Ínnee mi-oosannára eeráiriaqa. Minára qímannimianaura. Innaarúna maqusai qangiroouqa maqásaaqaraa faiqi ánaaqi misá náadu náadu rakísinnimaqara qangiroouqa qiní innaarúnaindaraa qíkoona óorisaa kikíqidaqa nári faiqi ánaaqi maa-maqánasaaqaraasa rakísinnimaqaranara Ánutuna qímamidaqa miná óorisaa máridaqa. dyA Aní áfu aaqoo fannoo fee aní rarisámeeqee mandá óosanaki quqáidanoo fee miná díqi áqua. Anée moodáa afu aaqoo faqa káqi máriranaki kéeqarafa amaná márinnaranoo. Aiqáma afu aaqooqara káqi máridanoo aní rafúseeqee idáki áqusainana sía andeeqéennaranoo. Mandáikamminnaranoo. Sipsípa ánaaqi auíanoo mári quandára ufa. x Aní ásauku fannoo fee, áiku fannoo fee aní ani rarisámeeqeenoo mandá oosanaki quqéemarinnana miná ateeká áqua. Áiku ásauku síainafa márira maqaki kéeqafinana amaná márinnaranoo. Aneenná áiku ásaukuara ámuqusinana káqi mandá oosana marasée mári inafa mifá náaruara márira idaki rafúseeqee áqusainafa sía amana márinnaranoo. Mandáikamminnaranoo. hwIMaa-maqánasaa mandá ainaina moómoo minakí máriannoo. Mi-manda ainainná áukuana áukuana sía taikáannoo káqi máriannoo, faiqí mara quqáidanoo. Minára numóo firaatia mári ifoo qídaqa qimudáo̱o qídaqa. Mandáinaina óosana óonu rarisáinafa mi-fasiqánaki faqa firaa numoo tiá mári ifoo qídaqa. Minára qinée qimudáoo qídaqa. fvEFaiqí moó fannoo qinísaa atooqée marí kaqikaa faiqina mandóosana uqafíqainanoo mi-faiqífa sáamurinanoo, mi-fasiqána mi-mandoosanná uqafíqeemari fasiqana miná numóo úriqaránoo máriannoo mandáinainaki máridanoo. Fáasai mi-fasiqáfa óoni firaatiá qumáreenoo narí anukaki ususéenoo nammáriki áqufinoo narí kai narí árinoofau narí numóo óorudupinoo máriqini. Mi-faiqi anaaqína mandá oosanna uqafíqainanóo mi-numoofá firaafá máriannoo. uYáfee moó fannoo qiní ufara iriséenoo quandáfinoo faiqi ánaaqi maaqáairana asasammásee áqoondikinafa miná faqa qiní faqa miqí kai ínoo qíqoondikiannoo. Yísuna mandaaqásaannanakinaana faiqi ánaaqi mandáinainaki quqásainafa numóo máriannoo. t Moó fannoo narí kai maa-kaqikaa faiqiára foora fifímandeenoo márinafa mifá innaarúna ququsaki úriqararafa máriannoo. &sEQinée kúqaa ánoona ufa ínni qímannimida. Ínnee sía óonu quándakinaqa sía kafáa ánaaqi ánaaqi kámmafinaqa innaarúna ququsaki sía fifáranoo. r-Mifá iriséenoo faiqi ánaaqi moó miqóo máruna áaroofanoo aniroofanoo maréeqeenoo narí faiqi námu qámbaanai quqáseenoo qímanniminau. q Mi-aukuanná miná faiqi námu Yísufuqoo anirée irámmirida qiqau. Innaarúna ququsaki yáfee úriqararafa máridanoo fee. [p/Sía níminaqa maasára nóori rúnifoora. Sáina anée táfa mara máree nammáriki óoquree áquseenana indaarúqaa noodaanna rarisámáseenana óo raqáseenana qáfaa. Moodáa munnimma minakí máriannoo. Anée qiníara faqa aneennára faqa mi-munnimmána maréeqeena amaana máqa takisa máree maríasa níminanoo ufa taikáani.[o/Namuqáandi kai máraidaqa. Narí maqannaasa úriqararausa máriafanoo sía uqanna misáki máraidanoo. Yísufa iriséenoo qinau. Kúqaa qiananoo, miqí márifaqa úriqararausa níku nísauku nifaaqa quqásee máridaqa. Maasá úriqararana Ánutuna áiku ásauku márunausa márida. Nánaree fífau Ánutuna amaana máqa takísianauree. }nsMisá Kapeeranaumma máqusa óonuroofaqa amaana máqa takisa máree marúsa misá Yísunara nisaurúseeqa Peetooroofa máruqoo óonuree iráidaqa qiqau. Aní firaafá amaana máqa takisa sía fee áqidanoo fee qímasoofanoo Peetooroofa eeóo áqidanoo qinau. Miqí qímaseenoo káqikaaqoo máaqaki kéeqoofanóo Yísufa miná moo áuqu rámasee qímaminoo qinau. Simoona maa-maqánasaaqaraasa misá óosana maaqímminoo máridanoo. Moo máqannaasa namuqáa afeekaikámásee nárirarammásaida namuqáandi kai fee takísa máraida fee, nárindi nári maqannaasaindi fee kai máraidee qufanoo Peetooroofa miná iriséenoo qinau. mlwMisá qiní kuqá dárifaqa qaaramoó fáasaana káqi máriqa fíndi fuanáura. Miqí qímasoofaqa Yísuna faiqi námu minára óonumafi írufanoo nímuqusa mandáikinau. Amaana máqa takisa nímimariana noodáanna óokinaana marasée níminau. LkYísuna faiqi námu Kariree máqa máaqai moodáarunna moodáasaa súqiqa máridaqa nímarufanoo Yísufa maaqí qímasee qímanniminau. Faiqí nísaukuara qinée faiqí nímaaku fuanáura. Bj(-) Yísufa kafáa narí kúquanínnanara qímanniminau. Yísuna faiqi námu káqikaaqoo marikíqa óonurandee qumeé kai aniréeqa Yísuna qímamiqau. Maasá nánaree áfaanna aqiqáunanoo fee sía fínoo fee. ngUYísufa mi-afaannána aqiqoofanoo fufanoo mi-kumaaraaná mi-karí kai miqóo kai andeeqá aisánau. pfYYísufa miná iriséenoo aiqamausa qímanniminau. Ínnee qiní ufasaa írirana rusírafa síaisa máriafanoo káaqa foombóo rímariasa máriafanoo. Qinée kísaaqasaa ínniki márunaqa ínnee sía dauní írimariafaqa. Kísaaqasaa fee ubíqafi ínni mandá oosana ummaara máraqa fuanáuree. Sée mi-kumaaraaná máree maí ániaqa qufaqa miqímmiqau. e+Qinée qeeqá qímaaku áfiqeeqa aní faiqi námu máriaqoo múnusaunaqa sía amaná misá mi-aurirána taikáafaqa, minára aní qímamidaqa. MdÓo karaambáiqa, qiní qímaakuara ámuqusinana dadaaqía. Mifá fuséenasana árimarifaqa ámiqimmásee aurí marifaqa. Maqee maqee káqi idáki áqufidanoo maqee maqee nammáriki áqufidanoo. sc_Misá áaqanaindari qumuréeqa faiqí ánaasee súqiqa máruqoo qumuroofanoo faiqí moó fannoo Yísuna óorinni rufíaidanoo ani aqoori sáunara fínoo tootoonasaa óoqu márifinoo qikí ráqaidanoora foora Yísuna qímaminau. [b/ Miqí qímasoofaqa miná faiqi námu iriséeqa Yísufa Yoohaneefa nammári nímimarunara Eeriaana kíkiqa ususéenoo qídaqinoo qiqau. Yísufa qumuréenoo kumaaráa aunduráki áfaanna máruna áfaqanau. a5 Qinée qímannimidaqa, íriaqa. Kuqáa Eeriaana aanna rée márifa qiní qífunni dóo áninoo. Aniroofaqa misá minára sía írirai narí íriranannai kai dapikámásoofanoo kúqinau. Miqí kai mándee qinée faiqí nímaaku káqikaaqóo misásaa farindámaki áqufuanaura. Y`+ Miqí qímasoofaqa miná faiqi námu iráida qiqau. Maasá Mooseena sándufa uqannífiqee maríasa óoqeenáa tamummaqara fasiqauqa akara ásaanarumasee moo fásiqara Eeriaana aanna rée márifa Ánutuna ásauku mundírana áfunni ániannoo fee qídaqa. Misá yáfasiqanaree miqí qídee qufanoo Yísufa qímanniminoo qinau. Misá kuqáa qídaqa. Eeriaana aanna rée márifa ásauku mundírausa qiní qífunni aiqáma ainaina andeeqáanifeera indaarú ániannoo. _ ^7 Misá miqóoqari Yísuna saimbaqa áaqanaindari qúmimarufanoo Yísufa maaqí qímasee afeekaikámasee qímanniminau. Ínnee áaqanasaa mee qáfaa aináina sía ínnee moosá qímannimiaqa. Qinée faiqí nímaaku kúqiranakiqari fíndi fúanaqa miqóo kai qímannímiaqa. q][Miqí qufaqa misá káqi kaaqóo uqéerafufaqa múrufi Yísuna kai qáfaqau sía faiqí moó márinau. z\mMaqásaa mapámiqa márufanoo Yísufa aniréenoo ásauku misásaa mundínoo qinau. Fíndi fuaqa sía rufíaaqa. h[IYísuna faiqi námu mi-ufána iriséeqa káaqa rufíeeqa nóorindari maqásaa áqufiqau. ZyPeetooroofa káqi qímarufanoo káaqa qárana asuru fannoo aiqáma rafáaqa finau. Ufa moó, asurukíqari Yísunara qímanniminau. Maafá qiní qímaaku qiní káaqa minára qímuqusidanoo. Qiní dídirafa minásaa máridanoo, miná ufa íriaqa. YyPeetooroofa qáfamásee Yísuna qímaminau. Karaambáiqa, dúfi dúfi anée maasá qífiqee adíafaa írannai maí úruananoo. Anée qínaqa káqikaa úiqaana maqa qaaramoó áuquanaura. Aníndi moó, Mooseenaindí moó, Eeriaanaindí moó. 8XiMiqí másoofanoo óoqai taikáseeqa Ánutuna faqa innaarúnai máruqanda Mooseefa faqa Eeriaafa faqa akooqóo maqásaa misá nífusaa aniréeqa Yísuna faqa ufa qiqau. WW'Miqóo misá óoru roofanoo Yísufa moó afaaqa ámiqira afaaqa máranau miná áfiri súaniara foora káaqa ámaqinau miná qamunna faqa éekara aruáqinau nífu qáfoofanoo nífu faqa dároodáraa inau. rV _Miqí qímaseenoo qísauku dínni taikáseenoo dínni óonu moodáa marasée fáasaana taikáseenoo Yísufa Peetooroona faqa Yameesana faqa miná ákaqa Yoohaneena faqa minamúsa nífiqeenoo áaqanai náriaraa náadumai óoru fiqau. YU+Kúqaa ánoona ufa qinée qímannimidaqa ínnikiqari faiqí qaaramoó sía kúqirai káqi márifaqa qinée faiqí nímaaku qeeqá innaarúna ququsa úriqarara ququsa namufaqa ínni nífusaa qúmuanaura.UT#Minára qinée faiqí nímaaku qúmuanaura, qiní qangiroo námufaqa qiní qíkoona káaqa aréenaranaki qúmuanaura, aiqáma faiqí ánaasee misá saika áuqee maríana ákiaqara nímirara qúmuanaura. $SAFaiqí moó fannoo aiqáma maqa maaqa naríara maraséenoo aiqáma minakí mari ainaina naríara kai afapítee marífa kúqinoo narí aunduráindaraafa kurídiranaki fínanoo narí úriqaraidanoo fee. Óo sía uqanna úriqaraidanoo. Kúqiranakiqari mi-fasiqáfa nána feefauru Ánutuna amiseenoo kaifáa narí aináinannoo fee narí aunduráindaraana idákinaana kaifáa máraannoo fee. Sía amana máraannoo. SRMoó fannoo narí káqi máriranara tatamáqianinafa narí káqi márirana taikáannoo. Moó fannoo qiníara narí maaqóo márirana minnísainafa mifá narí káqi márirana kásooqaqee paqúriannoo. QQinée aunírira saqarisaa kúquanaura. Faiqí ánaasee moó fannoo qiní íriranamau fínafa miqí kai íannoo. Narí márira ainaina maí uturúqu quqáseenoo qiqá dúqusaara qiqá ufasaara, qiqá daanna rámasee káqi kúqariranaki kéeqaani. tPaYísufa iriséenoo quandáseenoo Peetooroona qímaminau. Sadanna sée marée fúa, qínaaqiannai áiqaree fúa anísaa qíkuamaki áqufuanóora. Anée sía Ánutuna írirana máree márianafa, fífau faiqí írirana máree marianafa. dOAPeetooroofa maa-ufána iriséenoo Yísuna káqinni maréeqee quqáseenoo áaqooki qáoo qinoo qímaminau. Óo karaambáiqa, sáa. Aní kúqiranara Ánutufa qáoo qíannoo maa-ainaináusa síamma aní árifaranoo. NMi-karí óosanarasée miqóoqari narí kúquanínnanara qímannimi máree finau. Mifá Yeerusareenni óoru fíranara faqa qímanniminau. Faiqí firaasá faqa amaana máqasaa rakísimarusa faqa Mooseena sándufa uqannífiqee márusa faqa misá firaa dinee miqóo narí Yísuna ámiranara qímanniminau. Kúqáriranara faqa qaaramoo fáasaana fíndi fúanínnanara faqa qímanniminau. MMiqí qímaseenoo Yísufa narí faiqinámu qímanniminau. Afeekaikámasee qumeé uqannándaaqa. Qinée óoqai Ánutuna ásauku mundíra fasiqa márunausa minára sía moosá qímannimiaqa, kukéeqaaqa. Yísufa narí kúquanínnanara kooroo inau. ^L5Peetooroofa, qinée innaarúna kóoqi atúasee kéeqeemariana kíqa ánoonara foora aní ámianaura. Anée maa-maqánasaa moo áinainara anée iriséenana mandáikammi ifoo qínaqa qinée faqa innaarúnnai miqí kai íqa mandáikammiifoo qianáura. Anée ámiqi ifoo qínaqa qinée faqa innaarúnai miqí kai íqa ámiqimmi ifoo qianáura. KQinée aní qímamidaqa. Anée Peetooroofa aní áuqu óosana óonifa máriananoo. Qiní qíkoofa qiníara uqafíqainasaa mi-ufáfa firaa ooniara foora márinara qinée mi-firaa oonínasaa qiní amaana máqa usakáanaura. Qiní saqáriki máriasa qumáreeqa qeeqá amaana maqáikamandaanáura. Mi-oonínasaa qiní máaqa usakáanaura. Kúqirafa sía amana mi-amaana maqána rafáaqa fúannoo. J Yísufa iriséenoo narí qímaminau. Óo Simoona Yoonaana amarána ámaaku, maqásaa fasiqa sía miqí qímasee aní qímamiaqini. Innaarúnai qiní qíkoofa mifá kai aní áaqoosaa rínoo. Minára anée asasímarianafa máriananoo aní qímaminoo. )IKYísufa misá ufa iriséenoo quandáfinoo narí faiqi námu irámmánnimaqanau. Ínnee qiníara yáfasiqanee fee qídee qímasoofanoo Simoona moo áuqu Peetooroofa Yísuna qímaminau. Anée óoqai Ánutuna ásauku mundírafa máriananoo anée káqi márira Ánutuna ámaaku máriananoo. HUG#Misá iriséeqa qímamiqau. Moó fannoo aníara Yoohaneefa nammári nímimarufa kúqiranakiqari fíndifinoo márifa máridanoommifoo qídaqa. Moó fannoo tamummáqara fasiqa Eeriaa fee qídaqa. Moó fannoo tamummáqara fasiqa Yeerimaiaa fee qídaqa. Moó fannoo Ánutuna tamummáqara fásiqauqakiqari moó fannoo fee qídaqa. $FA Yísufa Seeseeria Firipai máqa máaqaki óorureenoo narí faiqi námu irámmirinau. Faiqí misá faiqí nímaaku qiníara nána fasiqee fee qídee. RE Misá mi-ufána iriséeqa mi-ufa oosanná dóo náaqooki íriqau. Mifá sía ooruku anoonara eeráiriranara qinau. Farisai ámaana ufa qímariasa faqa Sadikai ámaana ufa qímariasa faqa misá mandá írirana uqannífiqaranara quandásee ooruku anoona kíkiqa úsinau. Peetooroofa Ánutuna ásauku mundíranara koorooinau. aD; Ínnee nánaree sía qiní óosanara íridee, sía qinée féemuara qúnaqa. Farisai ámaana ufa írimariasa faqa Sadikai ámaana ufa qímariasa faqa misá mandá oosanara rufíaaqee qímasee ooruku anoonara qíqa. mCS Kafáa moo kári moodáannai qísauku taikásee dínni óonu qaaramaraseé (7) féemu faqa foo tauséena (4,000) fasiqa faqa noonára dóo ínnee miná faqa aunídee sía fee íridee. Mi-karí náquma átaraasa uqá fee riqau. Yísufa mi-ufána iriséenoo qímanniminau. Ínnee qinísaa írirana rusírana sía amaná máridanoo. Ínnee nánaree sía féemu máraanara narí qímami narí qímami qídee. @Misá iriséeqa narí qímami narí qímamimasee qiqau. Óo maasá féemuara randáunanoo mifá ooruku anoonara qídaqinoo. J? Miqí qímasoofanoo Yísufa qímanniminau. Ínnee Farisai ámaana ufa qímariasa faqa Sadikai ámaana ufa írimariasa faqa misá atíqee mari ooruku anoonara foora rufíeeqa eeráiriaqa. 6>eYísufa narí faiqi námufaqa nammári farúma dínnafainni kanúqaki óonu raqau. Miná faiqi námu féemuara randóosia qiqau. Óo dóo aunúsee káqi sámu ániqa. 4=aMandáinaina máreemariasa faqa maqee maqee ínneeqa Ánutuna minnísee maríasa miqí mariasa innaarúnaindaraa ainaina faiqí sía amanaikí maria ainaina áuqamásee uqaqífiqainaqa aníara kúqaa mindáraa fee qianáuree qímariafanoo. Qinée fúka innaarúnaindaraa ainaina sía uqannífiqaanaura. Náuraafa óoqai kúqu fasiqafa Yoonaanaindi mifá kai káqi máridanoo mifá qaaramoó fáasaana faqa qaaramoó éendaki faqa noodáanna firaaná áranandaki márinau. Mi-ufána qímaseenoo quqásee finau. (Yísufa narí kuqufínoo qaaramoó éenda faqa fáasaana faqa madikakí márianínnanara quandáseenoo miqí qinau.) Únna ufara mandá ooruku anoonara foora eeráiriaqa. <{Iqáqaifanoo kanánaana asukuna árifaqa aakú rírarammifoo qímariafanoo. Ínnee innaarúna qáfaidaqa írimariafanoo maqee maa-aukuanná qinée márunna aukuana ínnee miná qáfamásee sía írimariafanoo. Ínnee nánaree miqí qímariafaqee. ;Yísufa minára iriséenoo qímanniminau. Eendífanoo innaarúna taatuqéendifaqa dúna ufídaannoommifoo qídaqa qímariafanoo. Q: Farisai ámaana ufa qímarusa faqa Sadikai ámaana ufa írimarusa faqa misá Yísunara kúqaa Ánutuna ámaaku fee máridanoo fee qianéera unéemaana qímasee amanammásee qáfaaneera qiqau. Firaa ainaina mookíra ainaina innaarúnaindaraa ainaina uqaqífiqasainaqa qáfamásee kúqaa aníara Ánutuna faiqi fée qianáuranoo. _97'Yísufa misá niqiqámaseenoo sípaki kéeqafinoo Makadana moo máqusanai finau.8&Faiqí néemarusa óoni saqári áuqiqa foo tauséena (4,000) máriqau. Ánaasee faqa faiqi faqa ootúpamáfufanoo meeráqoo márinau. I7 %Faiqí ánaasee noofanoo nímuaquqinau. Nímuaqumámbufaqa Yísuna faiqi námu andaanauqá súqeeqee uqáki riqau. Dínni qísauku taikásee dínni óonu qaara marasée uqá (7) qumbíqaqau. #6?$Óoqu márifufanoo Yísufa féemu dínni qísauku taikáseenoo dínni ani qaaraqánda maraséenoo (7) mi-feemúna faqa noondáana faqa maraséenoo Ánutuna dúfi dúfi qímaseenoo ruqí ruqí máseenoo narí faiqi námu nísaukuki quqásoofaqa qumáreeqa faiqí ánaasee nímiqau. f5E#Mifá iriséenoo faiqí ánaasee aiqáma maqásaa óoqumariaqee qufaqa óoqu maríqau. j4M"Yísufa iriséenoo irámmirinau. Náquma féemu fee ínnee maqée̱ ídee qufaqa misá qiqau. Qísauku dínni taikásee dínni ani qaaraqánda marasée féemu márifaqa noodáanna faqa káqikaafa qaaraqánda márifaqa. 3#!Miná faiqinámu iriséeqa qímamiqau. Yáqoo fee nárana márinaqee misá nímianauree ándandakinai márifaqa moómoosa máriafaqa. n2U Yísufa narí faiqi námu náaramásee qímanniminau. Qinée máa̱ mária fasiqa anaaseesára qímuqusifaqa nárana sía márifaqa qaaramoó fáasaana máriaasa. Qíkoo misá fífau niqiqárara aanái kudoosaápee fóora. 1-Faiqí ánaasee miná qáfamáseeqa náaquqanau. Sía ufa qúsa ufa qufaqa níqafamáseeqa árirutímarusa nímarufaqa níqafamaseeqa nífu qimbárausa faqa nífu maqasoofaqa níqafamaseeqa maa-faiqi anaaseesá óoqai mandáikimarusa maqee ámiqiqa máridaqa misá níqafamáseeqa náaquqoofaqa misá aiqáma Isaraee máqannaa Ánutunara asasiqáu. Faiqí ánaasee kafáa moómoosa nárana níminau. G0Faiqí ánaasee qáfamásee moómoosa miná áfaqee óoru fiqau. Misá níku árirutímarusa faqa misá nífu qimbárausa faqa níku eendírausa faqa sía ufa qúsa faqa óosana óosana teeroomáree márusa faqa máree óorureeqa Yísuna áikusaqa quqásoofanoo mifá aiqáma misá aurírana andeeqá taikánnisanau. /Yísufa miqóoqari fíndimeeqeenoo Kariree námmari áfaiqara óoru fínoo áaqanai akaranau. Akarámafufanoo óoqu márinau. l.QYísufa mi-ufána iriséenoo qímaminau. Imboo maa-anaaseéo̱o Anée qinísaa írirana rusírana firaafá márianafa. Anée aneenná ínnainaina mifá kai kambíqaannoo. Miqí qímasoofanoo mi-anaaseená áraamuna mi-karí kai níanai márunnai ooqéena taikásoofanoo mi-manaaqáfa ámiqinoo márinau. Yísufa moómoo aurírausa andeeqánnisanau. X-)Qímasoofanoo mi-anaaseefá qinau. Kúqaa qíananoo. Kúqaa aní dadaaqíra ainaina Isaraee máqannaasaindi máridanoo. Kúqaa qinée moo máqannaasa fainíara foora máridaqa. Anée íria, fainí fannoo narí ákoofa kamaá náida kakasamásaina andaana súqunaidaqa. Anée andaana kái qíminanoo qiní qíraamuna dadaaqíani. +,OYísufa iriséenoo qímaminoo qinau. Kamaá suqásee faiqiuqáindi nímiraree qímasee sía quándaki fainí nímia, sía mi-oosanáfa miqínoo máridanoo. +Qímasoofanoo mi-anaaseefá miná óorinni ani óoqumarifufanoo qikí ráqaida qímaminau. Karaambáiqa anée qiní dadaaqía. *1Misá maaqí qímasoofanoo Yísufa qímanniminau. Dapikámambiqa Isaraee máqannaa sipsípara foora máriasa, misára kai dadaaqírara qúmidaqa. M)Yísufa iriséenoo sía írinoora foora káqi finau. Miná faiqi námu aniréeqa Yísuna fukifaakí qiqau. Anée miná aqiqáa maqee maqee mifá maasára fáaqari márifanoo qíkooqaidanoo. W('Miqóoqari Kannaana máqannaa ánaasee fannoo ánaamuru ánaasee aniréenoo Yísuna qímaminau. Anée Dafidina áti karaambáiqa máriananoo. Anée qiníara ámuqusiani. Qiní qíraamuna ooqéena áakinoo márifaqa ooqéena fannoo maqee maqee qiní qíraamuna mara fúrufari marifaqa aurírana ámimarifaqa minára aní qímamidaqa. e'CYísufa miqóoqari Taia máqa máaqa faqa Sidoonna máqa maaqa faqa márutinai finau. e&CÁmuqusakiqari mandá írirana faqa faiqí nárirana faqa mooná ánaasee máree maríafa faqa mánaaqa kumaara rarisée maríafa faqa úmmuari maríafa faqa fífau ákaru qímasee quandásee qímariafa faqa aqoónnanara mandúfaqiranara faqa mifáuqa kai faiqí putaammánnimaqaidanoo. Sía nísaaqumáseeqa nárana néemariafa sía mifá faiqí ánaasee putaammánnimaqaidanoo. Ánaasee moó fannoo narí áraamunara andeeqáqisaanifee qímaseenoo sandanáinai qímarinau. %$+Aiqáma óokiqari úrimari mandufafa ámuqusakiqari úridanoo. Mi-mandufáusa kai faiqí ánaasee putaammánnimaqaidanoo. Mi-ufánara qídaqa. p#YAiqáma ainaina óoki quqásaananoo áranandaki óoqureenoo úmiqaree fímarinara sía fee íridanee. ["/Yísufa iriséenoo qímaminau. Aneenná faqa írirana síai fee máridanee. Z!-Peeteeroofa qinau. Maa-quandara ufána qíannana qímaqiminaqa írianaura. < qSáina misá káqi máriaqa. Misá nífu qimbárausa nísaadaki máriasa. Áfu qimbárafa kai áfu qimbárana ásaadákinoo fífi̱ inoo aiqámaqara kai madikakí áqufifaranoo. W' Misá miqí qufanoo Yísufa qímanniminau. Aiqáma ainaina innaarúnai qíkoofa sía úmmaqu ainaina moó fannoo qúmmaquqaifanoo Ánutufa rarákuannoo. Sía misára rufíaaqa, Ánutufa rarákuannoo. *M Miqí qímasoofaqa miná faiqi námu aniréeqa qímamiqau. Sía fee íridanee. Farisai ámaana ufa qímariasa misá aní ufa iriséeqa nóori runídammia.  Nóoki fímari náranainainafa sía faiqí putaammánnimaqaidanoo. Nóoki qari úrimari mandufafa mifá faiqí putaammánnimaqaidanoo. ta Miqí qímaseenoo Yísufa faiqí ánaasee aiqáma náaramáseenoo qímanniminau. Farisai ámaana ufa qímariasa nári faiqi námuara sía nísaaqusee néea̱afoo qunára qímanniminau. Íriaqa, ínnee maa-ufána óosana íriaqa. F Misá faiqí qímaria sándufana qumáree únnaqimásee Ánutuna sándufammifoo qímaseeqa faiqí ánaasee naamúaqídaqa. Miqí qímasaidaqa Ánutunara innaaru qífanoo síammíriannoo. Tamummáqara fasiqa Eesaiaafa ínniara miqí qímasee ákara rinau. Nóokiqari úrimari mandufafa faiqí putaammánnimaqaidanoo. Maa-maqannaa fasiqa anaaseesá nífauru fannoo kai únnaqimasee qiní duqu uqéereemariasa, nímuqusa káqinni ubeekárausa máriafanoo. @yÍnnee káaqa ufa qímannimisaida maqándanai mandá oosana máraqanuasa. Ánutuna tamummáqara fasiqa Eesaia, kúqaa uqanna ínniara qímasee ákara rinau. Mifá maaqí qinau. X)Miqí kai mándee fífau ínniqa ufa fannoo Ánutuna sándufa árimariafanoo. r~v}|{zzy320/-,+R+A)K(n&i#Y Lob0 9 g < 3iKMaasá iráanana anée iriséenana miná óosana maasá qímaqimia. Maasá maqee maqee Roomma máqannaa kaamánna takísa munnimma ámimarunausa máridaqa. Maasá miqídaqa Mooseena sándufa rukíaidee sía fee rukíaidee. #Miqí qímaseeqa misá nári faiqi námu faqa Eeroodeena áqoondi máriasa faqa moodáanaki Yísufinnai óonu réeqa únna qímasee ámiqira aqoondiara foora máfufaqa nóori quqásee reendeenámaseeqa maaqí qímasee irámmiriqau. Óo ufasaa rakísirafa, anée andeeqára ufa qímarianafa, sía únnufa qímarianafa anée sía moonára ámiqira fee qímasee ámiqira ufa qímamianafa, sía moonára mandáikira fee qímasee mandúfa qímamianafa, aiqámaqara ánoona ufa kai qímannimímarianafa andeeqárafa máriananoo. }Yísufa mi-ufána faiqí ánaasee qímannimisoofaqa Farisai ámaana ufa írimarusa nári faiqi námu náaramáseeqa súqu quqáseenoo Yísuna rumbára ufa maaqí qímasee óonumafi írimariqau. Maasá irárufara fuseemmásee umáraanaura, óosana óosana ufara miná irámmirifanoo mifá moó káqikaa ufa mandá ufa qínaqa dóo miqóo tautúmandee rumbáanauree qiqau. {Yísufa mi-ufána maaqí qímasee rafáaqafinoo qinau. Ánutufa moómoo náaramásaifaqa. Misá aniráifanoo Ánutufa misákinaana moodáa kai moodáa kai naríara máraidanoo. Moómoosa sía amanaikídaqa. Takísa munnimma kaamánna nímira ufa. jM Minára karaambáiqa fannoo qáfamáseenoo áranaqoofanoo quandáfinoo narí faiqi námu qímanniminau. Ínnee sánda qumáree maaná áiku ásauku ruúmbeeqee áqoosai asukunaí áquaqa. Áqoosai minní asukunaí áqusaifanoo minní óoqumaridanoo ikí ráqaidanoo áfai riqídanoo aupúraidanoo máriani. Aiqáma áqoosai máriasa miqí kaimmídaqa. 9 Óonurama qáfeenoo qinau. Qiní qíqoondi, náqi fee ifanee sía qinée qamunna kooqíki qamunna ámunnana sía afisínanee. Náqi fee ifanee sía amundára qamunna afisínanee. Nánaree fífau óoqu márinanee. Miqí qufanoo mi-fasiqáfa káqi kásoomáfinau, sía ufa qinau.   Faiqí anaasee mi-qoomaqánaki óoqu márifufanoo karaambáiqa fannoo aniréenoo faiqí ánaasee nímandanoo fídanoo óonu qáfoofanoo moó fannoo sía karaambáiqa qamunna afisírafa kooqísaa ámu qamunna sía afisírafa káqi óoqu márinau.   Miná faiqi námu minára iriséeqa faiqíara randárara fífainiqau. Ámiqirausa faqa mandáikirausa faqa paqúrinausa misá nífiqee ániaqa. Miqí qufaqa misá fiqau. Miqí kai íqa karaambáiqa maqúsai faiqí ánaasee qumbíaqa máriqau. (Mi-aukuanná amundára qóomaqa sakaséenoo amundára qamunna kooqíkinaana maraséenoo nímufaqa afisúsee kéeqafufaqa neemáriqau.)  5 Dóo ínnee kaifáa fuaqa. Aaná kindooraki máriasa faqa aaná fímariasa faqa úiqaana máriasa eendá sía qímannimunausa kai nífiqee ániaqa. N Miqímmasee aniroofanoo karaambáiqa qímanniminau. Amundárana qoomáqa deedaqínoo márida. Faiqí ánaasee qinée indaarú náaraunaqa misá óosana sía andeeqánoo márifaqa sía ánia. s_Karaambáiqa fannoo minára iriséenoo narí faiqi námu maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee fíndifuaqa, maqúsa máqusa qiní faiqi námu nárimariasa aiqáma naru taikásee misá máaqa idáraaqa miqí qufaqa misá miqímmiqau. kOMoo máqusanaasa miná faiqinámu sáamu samu náriqau, mandá óosana nímiqau, kuqá náriqau. |qQímannimunausa máqusa máqusa máriasa qímannimisoofaqa iriséeqa naanaidara qímasee minnísaqau. Moó fannoo narí aináinnai finau. Moó fannoo narí burimakáu quqúsa áuqiraree qímasee finau. Moó fannoo narí situáqai finau. Karaambáiqa fannoo miná iriséenoo kafáa akaqáusa niqiqéenoo qinau. Eendá qímannimunausa ínnee óonu nífiqaaqa. Nárana faqa óosana óosana aandau faqa óonidakinaana faqa dóo aiqúaqa. Káqi káqi iaqa. Dóo aiqáma deedaqínoo máridanoo. kOSuqáseenoo narí faiqi námu niqiqéenoo qinau. Maqúsa maqusa fífainiqa eendá qímannimunausa nífiqee mínisaifaqa nárana naaqa. Qímasoofaqa fífainiqau. Faiqí óonu náaramásoofaqa misá qáoo qímasee minnísaqau. GÁnutufa narí quqúsakinaasara maaqí qímasee rakísidanoo. Firaa karaambaiqa moó kíkiqa úsuanaura. Mi-firaa karaambaiqáfa miná ámaaku amundáraree qímasee firaa qoomaqa suqánau. h KYísufa kafáa faiqí ánaasee qímanniminau. Quandára ufa kai maaqí qímasee qímanniminau. 5-Amaana máqasaa rakísimarusa faqa Farisai ámaana ufa írimarusa faqa iriséeqa maasára quandáidanoommifoo qímaseeqa níranaqee marufaqa Yísunara rumbára ufa qímariqau. Faiqí ánaasee moómoosa miná aaqá márufaqa misá minára Ánutuna tamummáqara fasiqa máridanoo maasá minára rumbáanaqa faiqí ánaasee maasá díqiqa tutuqi fóora. Miqí qímasee minnísee sía Yísuna rumbáqau..b=,Maa-ufána 44 qúsa kamu sía óoqeenáa papiqaki márunara sía maaqóo ákara ríqa.] 8~i+Miqí kai ínoo Ánutufa narí quqúsa ínni Isaraee máqannaakinaana mara máree moo máqannaaki quqásaifaqa mi-maqannáasa ámiqimmásee Ánutuna ufamau fifáranoo.[ M}*Misá miqí qímasoofanoo Yísufa miná iriséenoo misá narí árifandinnanara iriséenoo kafáa quandáseenoo náriqa qímanniminau. Óoqeenáa ákara maaqí qímasee qímaqoofa márida.Faandaamura áuqi mária fasiqausa sabéena moo márasée qáfamásee mandáikíra fee qímasee minnísaqau, moó fáandaamura áuqimarusa mi-sabeenná kai mara máree ámiqira fee qímaseeqa faandaamura afeekaikámma umáraaninnana rakíaqau. Bóo qáfaaqa, Ánutufa ámiqira ainaina áuquseenoo. Óoqeenáa ákara miqímminoo máridanoo sía fee ínnee ásaana rídee. Dóo aunídee. |)Misá minára iriséeqa qiqau. Mifá qumuréenoo mi-fasiqáusa rairai qímannímiaqeenoo áanóo ímannímaqeenoo kuqánnáruannoo. Kafáa randáseenoo moo ámiqira fasiqa mara quqásainanoo mifá quqúsasaa andeeqásee rakísiannoo. Qaqama íreenoo akuqáinna kari, quqúsa ákoofa narí óosaaqaraanara narí qínoo maramáree míni qímia qínanoo tiqísee mara máree múnu ámiannoo. C{(Yísufa mi-ufána qímannimiseenoo amaana máqasaa rakísirausa irámmirinoo qinau. Quqúsa ákoofa miqóo óoqurainna kari náqi fee másee aináinira rakísirausara íannoo fee. 0zY'Misá miqí qímaseeqa mi-faiqína qumáreeqa rariséeqa áqoosai múnusee kúqamma áriqau. Yísufa narí árifandinnanara qídanoo koofí ákoona ámaakuara qinoo. wyg%Koofí ákoofa náqi fee másee qíanaqee qiní koofí máreefaree minára írusianoo. Ínaaqiana uqanna narí ámaaku uqannara iriséenoo qímaminau. Anée óoqu máree míni qímia. Misá aníara rufíaaqeera qímasoofanoo miná ámaaku óoqu roofaqa quqúsasaa rakísimarufa faqa miná áiku ásauku faqa miná ámaaku qáfamasee qiqau. Maafá maa-koofína ákoona ámaaku aniréenoo márai miná faqa kuqárusaa, fáfaa mifá maa-maqána máraandoora miná arusée maasá kai máraanaura. x&=ws$Aináina ákoofa minára iriséenoo moómoo niqiqámasee qímanniminau. Ínnee óoqu qiní óondaraa koofí itiqímaree míni qímiaqa qufaqa misá óoquroofaqa kaifáa nárinau. 3v_#Miná aináinira faiqiuqa óoquroofaqa quqúsasaa rakísimarusa mandóosana marasée misá náriqau. Moo sáamu sámu áriqau moo óoni samu áriqau moó kuqá áriqau. Qu"Aiqáma koofí ánoona máfufanoo aináina ákoofa níanaindari narí aináinira faiqiuqa niqiqéenoo qinau. Ínnee óoquree qiní óosukinaa koofí qiní óondaraana tiqísee máree míni qímiaqa. at;!Yísufa mi-ufána qímannimiseenoo kafáa moo úfa quandáfufanoo maaqí qímasee qímanniminau. (Yísufa náriqa munnimma máree maru saikanara irisée uáinna sanda úmmaqirana kíkiqa ususéenoo narí árifandinnanara qímanniminau. Maaqóo maasá sía uáinna saikara íridaqa. Maasá munnimma máree maria saikafa koofí kai márinara Yísuna uáinna kíkiqira ufara maasá quandásee koofí kíkiqa usúanaura.) Yísufa qímanniminoo qinau. Íriaqa, faiqí moó fannoo aináinafaqaafa quqúsa áuquseenoo koofí asumu úmmaquseenoo nári óosana maraséenoo koofí qámbaanai qaindá afeeka meeráqoo sandáaqai áuquseenoo minní máridanoo úmmuarira fasiqara káasau aandau ainainara rakísiaqeera qaindá áuqinau. Koofí nammáruqi mária difaani firaaná faqa áuqinau. Koofí innooqáfufanoo miná ákoofa rakísira fasiqausa qúfaasu níminoo qinau. Ínnee qiní koofísaa rakísiqisee márifaqa qinée qámbaanai óosusaanaqa ínnee díndanai rafárisee nimiséeqa óoni máraaqa díndanai rafárisee nimiséeqa óoni mára qiní qímaqaaqa qinée moosáa fúanauree qímasee moosáa finau. 'sG Yoohaneefa nammári nímimarufa ínniara amaana máqasaa rakísirausara ínniqa mandáinaina nínaaqiannai quqásee nímeesuqusee nóori Ánutufinnai nóori ubeekáaqa. Yoohaneefa miqí qímaseenoo ínni qímannimisoofaqa ínnee síamma íriafanoo úmmuarira takisa munnimma máree maríasa faqa káaqa faiqí máraqanua anaaseesa faqa misá kaimma Yoohaneena ufa irisée Ánutufinnai quandáfiqa andeeqásee fiqau. Kaifáa ínnee amaana máqasaa rakísirausa misá andeeqásee fuana níkooqaifaqa Ánutufinnai nóori ubeekáranara qáoo qímasee miná ufara níkooqaifaqa ínneeqa qímaqaamau kai fímariafanoo. Uáinna qaqamasaa úfaasu rakísimariasa quandára ufa. r{Mi-fasiqaqandá indaarúqaa fee ínaaqíanaa fee nári níkoona ufa aindúsinoo fee qífaqa qinée írianaura. Misá iriséeqa qiqau. Indaarúqaafa mifá narí ákoona ufa aindúsinau ínnaaqíanaafa sía aindúsinau. Yísufa minára iriséenoo maaqí qímasee misára akooqóo qímanniminau. Miqí kaimmáseeqa káaqa faiqí máraqanua anaaseesa faqa úmmuarira takisa munnimma máree máriasa faqa misáuqa Ánutuna ufara eedóo qímasaidaqa ínni indaarú kámannisee Ánutuna quqúsaki kéeqaidaqa. Yq+Miná ákoofa qufanoo qáoo qufanoo quandáfufanoo ínaaqianaa faiqi qímaminau. Anée fúa, aináinai fúa. Miqí qufanoo mifá eedóo kai qímasee aanái óonureenoo óonumafi iriséenoo minnísanau. rp]Yísufa maa-ufána kafáa faiqí firaasá faqa amaana máqasaa rakísimarusa faqa quandásee qímanniminau. Qinée moo úfa ínni qímannimianaqa ínnee irisée mi-oosanná qiní qímaqimiaqa. Faiqí moó márinau, miná ámaaku qaaraqánda máriqau. Mi-fasiqáfa narí ámaaku indaarúqaa faiqi qímaminau. Qiní uáinna qaqama áfuqaki áqufinana aináinia qímasoofanoo indaarúqaa faiqi fannoo qáoo qímaseenoo minnísee máriufanoo kafáa óonumafi iriséenoo dóo aináinai finau. omnSMisá miqí qímaseeqa quandásee akooqóo Yísuna qímamiqa qiqau. Sía maasá aní irárufa íridaqa. Yísufa minára iriséenoo qímanniminau. Qinée iráunnanara sía ínnee kooroomásee qiní qímaqimiafaqa qinée faqa ínnee iraanára qiní diqiqoonára sía kooroomásee ínni qímannimianauranoo. Faiqí moó mina ámaakuqandara quandárufa. umcKafáa maasá Yoohaneena nammári nímimari fasiqanara faiqí ufamau fímaru fee qíanaqa faiqí ánaasee afeeka ufa maasá qímiqa dárifoora, Yoohaneenara Ánutuna kúqaa tamummáqara fasiqee qímariasa máriafaqa maasá dárifoora. ~luYísufa maaqí qímasee irámmannimaqanau. Yoohaneefa nammári nímimarufa faiqí ánaasee moómoo rúmannimaqarana Ánutuna ufamau fee rúmannimaqeenoo fee faiqí moo úfamau fee rúmannimaqeenoo fee ínnee minára nánee fee qídee. Misá minára quandáfufaqa Yísunara íriandoo qímasee náundaindari narí qímami narí qímami qiqau. Maasá Yoohaneena nammári nímiranara Ánutuna ufamau fímaru fee qífanoo Yísufa maasára nánaree ínnee miná íriaqaanna sía íriqau. Miqí qíandoora. ak;Misá miqí qímasoofanoo Yísufa náriqa qímanniminau. Qinée ínni moodáa ufa iráanaqa ínnee miná óosana qímaqimifaqa qinée faqa ínnee qiní iraanára qiní diqiqoo óosanara ínni qímannimianaura. Yj+Miqí qímannimiseenoo mifá Yeerusareenní óoru finau. Óorureenoo amaana máqaki kafáa kéeqanau. Kéeqafinoo faiqí ánaasee qímannimímarufanoo amaana máqasaa rakísimarusa faqa Yuda máqannaasa faiqí firaasá faqa aniréeqa maaqí qímasee quandásee Yísuna irámmiriqau. Yá fásiqa fee aníara qifanee maasá aináina maa-amaana maqánakinaa téeqi taaqi máqi nánee. Yáfee aní dadaaqifanee anée faiqí ánaasee faqa andeeqánnimaqáidanee. i{Kaifáa anée nánainainaree Ánutunara iráidanee anée aneenná írirana Ánutunasaa rusísainafa márinana anée moo áinainara innaaru qínanoo mifá mi-ainainná kai aní ámiannoo. Yísunara yáfee aní aqiqéenoo fee qímasee irámmirinau. 5hcYísufa minára iriséenoo qímanniminau. Qinée ánoona ufa ínni qímannimidaqa. Ínnee Ánutunasaa írirana rusíseeqa minára moodáa írirafa márinaqa ínnee sía óonumafi írifanoo sía qaara írirafa márinanoo, maa-faafisána qúnnandee kai íqa ínnee faqa miqí kai ifáranoo firaa ainaina faqa ínnee miqífaranoo. Maa-firaa aaqana oorifa áaqanara faqa qífanoo uqéerakinanoo ooruku námmariki áqufuannoo. gwMiná faiqinámu miná qáfamásoofanoo náaquqoofaqa qiqau. Náqi fee mándee káqi káqi mándee aadánusinoo fee. >fuÁararoofanoo aaná afainni saqári misá née maría saqári faafísa fooqáana qáfamáseenoo qaqamara randóofanoo sía márinau, ámanee kai márinau. Qáfamáseenoo fífau saqari maaqí qímasee áqinau. Náaru náaru síamma anísaa qaqama íraani. Miqí qufanoo mikarí kai mi-saqarífa aadánusinau. eeCIqáqoofanoo aatáta óoqurandee kafáa Yeerusaree máqusai úrimarufanoo áararanau. ,dQMifá miqí qímaseenoo misá faqa Yeerusaree máqusa faqa minníseenoo Beetani máqusai óoqu faiqanau. Yísufa faafísa fooqáa saqari áqufanoo aadánúsinau. @cyAmaana máqasaa rakísi marúsa misá Yísuna qáfoofanoo, faiqí ánaasee ámiqi ámiqimmánniseenoo faiqiuqáindi idí rámamaqóofanoo minára írufanoo níranaqanau. Níranaqoofaqa Yísuna qímamida qiqau. Anée maa-idína íridanee, sía fee íridanee. Miqí qufanoo Yísufa iriséenoo náriqa qímanniminau. Eeóo qinée íridaqa, óoqeenáa ákara ufa sía fee ínnee faqa íridee. Mifá maaqí qinau.Anée faiqi ánaaqiuqa nári nímariasa faqa sakasée máriasa faqa nári nóokiqari ánoona nimooqira ufa úridanoo. Sía fee ínnee mi-ufána íridee. bMiqí márufaqa faiqiuqáindi anikéeqafufaqa Yísunara maaqí qímasee idí raqau. Dafidina áti Ánutu anée ámiqi ámiqimmánda. EaYísufa amaana máqaki káqi márufaqa nífu dimbárausa faqa náununu apírirausa faqa Yísufa máruqoo anirée márufanoo nífu maqanníseenoo níku andeeqánnimaqeenoo ímarinau. u`c Miqídanoo maaqí qímasee qímanniminau, óoqeenáa ufa maa-amaana maqánara Ánutufa maaqí qímasee ákara rúmaqoofa máridanoo. Qiní máaqa faiqí ánaasee qiníara innaaruqíra máqa márianifee qímaqoofa máridanoo. Ánutufa miqí qímaqoofaqa ínnee úmmuarira maaqa aannándaafanoo innaaru qíra máaqa mara quándeeqee úmmuarira maqáikamandaafanoo. E_ Yísufa Yeerusareenni óorureenoo Yeerusaree firaa amaana máqaki kéeqanau. Kéeqafufanoo aiqámai aiquqinau. Aináina nímidaqa feefaurú máree marúsa faqa munnimma nímidaqa aináina máree márusa faqa Yísufa níndafa másee aiqáma rapatutu méeqeenoo nífaqasoofaqa fiqau. Káqi munnimma qumáreeqee amaana máqasaa munnimma kafáa nímimarusa Yísufa misá níndafamáseenoo misá qaindá munnimma námufaqa téeqimma quqánau. Ánutuna qaindásaa tatúfira nakipurúna míni nimisáida munnimma máree marúsa faqa misá aináina faqa téeqimma quqánau. ^/ Yísufa Yeerusaree máqusai óoruroofaqa faiqí ánaasee mi-maqannáasa tutuqída qiqau. Maaná yáfee qufaqa miná faqa óoru fúsa qiqau, óoqeenáa ákara tamummáqara fasiqa maanára qinau maaná mifá máridanoo. Miná áuqu Yísufa Nasareetee máqusaindaraa fasiqa máridanoo. Nasareetee máqusai Kariree máqa máaqaki márifa máridanoo. Amaana máqaki kéeqafinoo mandáinainauqa niqiqanáu. ] 0\Y Faiqí ánaasee moómoo indaarú fufanoo ánaaqiana ánufanoo mifá qámbaanambinau. Misá aiqáma Yísunara fífí fáaqariqa kaanina máreeqa maaqí qímasee idí rámamaqaqau. Anée Dafidina áti márianafa Ánutufa aní ámiqi ámiqimaisaani. Ánutufa qufanóo animárifa Ánutufa aní ámiqi ámiqiani. Innaarúnai márinausa faqa aní ámiqi ámiqiaqa. Miqímmamareenoo Yeerusaree máqusaki Yísufa óoru kéeqanau. [{Faiqí ánaasee nári karaambáiqa miqí mándaida ánianinna oosana marasée misá qamunna qumáreeqa aatáta ufíqimarufaqa akaqáusa saqári ásaana ámanee námufaqaana ateeká ufiqí máree fiqau. Doonkí fannoo mi-maú fúanifeera miqíqau. Z)Nífiqee múnusoofaqá nári qamunna doonkí ánaaqi ataufakaaqá ufíqisoofanoo Yísufa minásaa óoqumarifufanoo Yeerusareenni óoru finau. jYMYísuna faiqiqára Yísufa qímaqoo doonkína narí faiqi faqa nífiqee Yísufinnai fiqau. dXAMi-tamummaqara fasiqáfa óoqai Yísufa sía márukamuqoo maaqí qímasee papiqaki ákara rinau.Sioonna máqusanaasa maa-ufána qímannímiaqa. Ínni karaambáiqa ínnee iannai úridanoommi. Reendeenámásee doonkísaa úridanoommi doonkí ánaaqi ákoonasaa óoqu marifínoo úridanoommi. Tamummáqara fasiqa ákara miqímminoo máridanoo. #W?Faiqí moó fannoo ínni iráinaqa maaqí qímasee qímamiaqa. Karaambáiqa maa-doonkiqandá máraannee qifaqa maaqandá máraidaqa. Miqí qímasee qímamifanoo mifá máree fuaqée qíannoo. Mi-ufána qufanoo óoqeenáa tamummaqara fasiqa ufa ánoona kambíaanifeera miqí qinau. V[U/Ínneeqara káqikaa maqusaki óonureeqa muqútinai mi-maqusánaki doonkí máridanoo, narí ánaaqindíri máridanoo óonureeqara miqandá ninukakí sánda rumbáqoona idukúseeqa miqandá nífiqeeqa ániaqa. xT kMisá Yeerusaree máqusa adeedí rámasoofanoo káqikaa maqusa moo áuqu Beetapaisa mi-maqusáfa áaqanasaa máridanoo, mi-aaqanná áuqu Oorifa áaqana, miqóo óorureenoo narí faiqinámukiqari qaaraqánda náaramáseenoo qímanniminau. #S?"Miqí qímasoofanoo Yísuna káaqa ámuqusufanoo ásauku nífusaa mundínau. Mi-karí kai misá nífu maqasoofaqá miqandá Yísuna faqa fiqau._R7!Qímasoofaqa miqandá qiqau. Faiqí firaafá anée maaqandá qífu maqannímia. pQY Yísufa misá máruqoo óoru kásoomáfinoo irámma nímaqanau. Náqi fee ínniqara mánnisáanauree. -PSMiqí qímasee fáaqa rúmasee naméera qufaqa faiqí ánaasee aiqáma miqandá áanóo ímasee nimambainá qímasee qáoo qiqau. Nimambainá qímasoofaqa miqandá síammíriqau firaaqóo uqanna naméera qiqau. Óo Dafidina ámaaku faiqí firaafá maasára aní ámuqusinana dadaaqía. /OWAaná áfainni qaara fasiqaqara nífu dimbáraqanda óoqu faaqee márufanoo. Yísufa moómoosa faqa mi-aatatá fímarufaqa miqandá misá níkufa iriséeqa Yísunara fáaqa rúmasee naméera qiqau. Óo, Dafidina áti márianafa maasá mandáikiqa márida maasára aní ámuqusinana dadaaqía. NMisá Yeerikoo máqusakiqari fíndifufaqa Yeerusareenni óoru fímarufanoo faiqí ánaasee moómoosa miná faqa fímariqau. @MyÍnnee qiní daanna raaqa ínnee qiní qíqafaaqa. Qinée faiqí nímaaku firaasá máridaqa, sía faiqí ánaasee qiní aináinammáqisáaqeerau qúmidau. Qinée ínni uréeqarausa ínni aináinammánnímaqararee qímasee qúmiqa. Qeeqá kúqiranannai moómoosa áaqarana ákiaqara idukíraree qímasee minára faqa qúmiqa. Minára ínnee narínni narínni qiní daanna raaqa. Yísufa qaaraqánda nífu qimbáraqanda andeeqánnisánau. vLeYáfasiqa fee ínni úriqararafa máriraree qínafa mifá ínni dadaaqíra saika máree marínafa máriani. K3Ínniki sía miqínoo márianifeera qídaqa. Yáfasiqa fee ínni karaambáiqaikiraree qínafa mifá ínni aináinira faiqi kámambinoo máriannoo. JYísufa minára iriséenoo aiqáma náarama quqáseenoo qímanniminau. Ánaamuru máriasa nári karaambáiqauqa nári áanoonnai káiqeesa rakísinnimaqasaifaqa nári úriqararausa ámiqimmásee misá úriaaqaramannimaqaidaqa. Nári faiqí firaafá ufa nimisaifaqá sía áuqaafanoo náridanoo. Ufa nímifaqa misá káqi aináina áuqeemáriasa. Ánaamuru máriasa miqímmida máridaqa. hIIQísaukuqara taikásee fasiqa káqi márusa mi-ufána írufanoo miqandára níranaqanau. yHkYísufa iriséenoo qímanniminau. Kúqaa ínneeqara qinée náanna nammarina neefáranoo minára qinée íridaqa. Qiní daaqá quqánnimaqeefandinnanara sía qiní saika sía qiníndi, qiní qíkoofa mifá kai mi-ainainná faqaafa máridanoo. Kásooqaqee qinée innaarúnai karaambáiqaikianaqa yá fásiqanaree qiní qíkoofa qiní daaqá márianee qínafa mifá kai qiní daaqá máriannoo. Óoqai qiní qíkoofa narí kai irisée qímaqoosa kai misá kai qiní daaqá quqánnimaqaannoo. LGAnée iráannanara mi-oosannára síammíri máriananoo minárammiridaqa. Miqí qímaseenoo mi-fasiqaqánda maaqí qímasee irámmirinau. Qinée mandá nammari naannánara qíqa ínneeqara faqa amanée námasee ínneeqara qiní faqa nipatara aupúre̱efaree. Mi-qandá iriséeqa qiqau. Eedóo maa-qandá amaná naanáura. FYísufa iriséenoo qinau. Nána ainainee aní ámianauree qímasoofanoo mi-anaaseefá qinau. Amanée anée firaa karaambaiqaikínana qiní faiqiqára máreeqeenana aneenná aaqá moó fannoo dínni moó fannoo dínni quqásainaqara mi-qandá aní faqa karaambáiqaikiqa márifaqa mi-qandá núqu uqéeranoo máriani. Miqí qímasoofanoo Yísufa maaqí qímaseenoo narí qímaminau. 8EiSeebeedina ámaakuqara Yameesa Yoohaneesa miqandá nínoofa Yísuna faqa fímarufanoo miqóo aniréenoo asaurídanoo reendeenídanoo káqikaa ainainara qianéera qinau. D Misá qiní qumáre̱eqee Roomma máqannaasa kíapafa faqa narí sundíauqa faqa qiní mara nímifara. Misá qiníara naanaidara qídaqa uteéti qídaqa qiníara amaráu qídaqa ráitasaa qáinna ateeká rumbéeqoo sámunannai ámiqimandee dáridaqa qifaaqa radíqisaifanoo fidíka qúmuannoo. Miqímmáseeqa misá qiní mara máree aunírira saqarisaa quqáseeqa pirímma darusáifaqa kúquanaura. Kúqiranaki qaaramoó faasaana máriqa dóo fíndi fuanáura. Yameesa Yoohaneesa nínoofa Yísuna írammirinau. GCMaaqí qímasee qímanniminau. Ínnee íriaqa. Maasá Yeerusareenni óoru fídaqa, óoruraananoo faiqí moó fannoo munnimmarammámareenoo qiníara uqeeqásainaqa amaana máqasaa rakísirausa faqa Mooseena sándufa írimariasa faqa qiní qumaréefaranoo. Misá qiní qumáreeqee kúqiranaki quqáqimaqeefaranoo. PBYísufa Yeerusaree máqusai óorufinau. Óoru fídanoo narí faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée faiqi námu faqa óoru finau. Faiqí ánaasee aaná ititáfufanoo Yísufa narí faiqi námu nífiqeenoo faiqí ánaasee írifoo qímaseenoo aanáfaiqara fídanoo narí faiqi námu qímanniminau. 'AGYísufa minára narí faiqi námu qímanniminau. Miqí kai másee Ánutuna quqúsaki indaarú fímariasa misá nári aináinirana ákiaqara marasée uréeqarausara fooqíara márifaranoo. Nínaaqianna fímariasa miqí kai másee nári a̱kíaqara máreefaranoo misá úriqararausara foora márifaranoo. Aiqámausa amana amana kái máreefaranoo. Yísufa qaaramoókufanoo narí kúquaninnanara qímanniminau. A@{Munnimma qiníndi uqanna márifaqa nímidaqa. Sía moonáindifau. Qeeqá kai iriséeqa amaná áfaaramma nímaqaanaura. Ínnee qiní áfaariranara mináree ínni níkoo qaidanoo fee. N?Dóo ínnee miná kai máraaqa, ínneeqáindi uqanna dóo máree fuaqa. Qinée indaarú maqee iqáqai fuasá faqa ínaaqiana eenéemari fuasá faqa qeeqá kai irisée amana amana kái nimiqáuna. > Aináina faqaafa iriséenoo qímanniminau. Qiní qíqoondiuqa sía qinée fúrufaramánnisaida nímidaqa. Andeeqásee nímidaqa. Fáasai kanánaana ínnee faqa qinée faqa andeeqáqaunaqa ínnee moodáa deenariasee qianá kai dóo miná kai nímidaqa. p=Y Maasá maqee iqáqaifaqa óonu máridaqa aináini márunanoo súani dári márifaqa kadáapiridaqa qídaqa. Minára maasá munnimma moómoo qímia. Eenée márifaqa fuasá misá aináina ímariana amaná óonu dúpimásee nímia. L< Misá maraséeqa nóori runíqa náundaufa náundaufa qídaqiqau. ';G Maqee iqáqoo fímarusa miná qáfamasee misá náriara firaaqóo márarara qiqau. Misá aniroofanoo rakísirafa moodáa deenariasa múnnimma kái níminau. : Eenéemaru ínaaqianna fuasá misá aniroofanoo deenariasa múnnimma moodáa moodáa níminau. Miqí kai másee aiqámausa níminau. `99Eendúfanoo mi-fasiqáfa narí rakísira fasiqa áaramáseenoo qinau. Anée maqee aináiniasa nífiqee míniseenana aináiniaana ákiaqara feefaurú nímia. Ínaaqianna fímariasa misá indaarú nímia. Misá nífunni fímariasa misá nínaaqianna nímia. Kaifáa súani qámbaanaikifaqa fuasá misá nínaaqianna nímia. Súani kéekooqifaqa fuasá misá nínaaqianna nímia. Maqee iqáqaifaqa fuasá misá nínaaqianna uqanna nímiaqee qímasoofanoo miqímminau. %8CMisá iriséeqa qiqau. Faiqí moó fannoo sía qifaqa maasá maréeqa káqi máridaqa. Miqí qímamufanoo mifá misá faqa narí aináinai nífiqee finau. d7AEenóofanoo mi-fasiqáfa kafáa maqúsai óonuree níndafoofaqa faiqí akaqáusa káqi óoqufaaqee márufanoo níndafeenoo qinau. Náqaa fee ifaqée ínnee káqi kai maa-faasaanná máriafanoo, dóo eenéenoommi. 6Súani qámbaanai aináina faqaafa kaifáa maqúsai óonureenoo akaqáusa qímannimisoofaqa misá faqa aináinirannai fiqau. Súani afu muqúnni mara ubeekoofanoo kafáa óonureenoo kaifáa miqí kai másee akaqáusa qímannimisoofaqa misá faqa fiqau. A5{Níndafamáseenoo qímanniminau. Ínnee faqa qiní uáinna ququsaki fífaqa fáfaa eenáinaqa ínni aináinirana ákiaqara kái nímianaura. Qímannímisoofaqa eedóo qímasee fiqau. -4SSúani káqikaaqóo ururéenoo kéekooqufanoo aináina faqaa fasiqa fannoo maqúsai kafáa óonureenoo níndafoofaqa faiqí moómoosa kai óoqu faaqée iqau. 3 Mi-fasiqáfa paqúrimandeenoo aináinira fasiqauqa faqa úfaasu ainainímarúnana ákiaqara mi-munnimmánara ufa qímariqau. Ufa qíqi̱séeqa andeeqáseeqa dóo narí aináini márunnai niqiqoofaqa fiqau. Misá moodáa faasaana aináiniuna ákiaqara moodáa munnimma deenariasee qímarusa minára andeeqáseeqa aináinai fiqau. Kanánaana sáarisufa námufaqa aináinai fímariqau. }2 uMinára Yísufa qímanniminau. Ánufufa innaarúnai máriasa maaqí qímasee rakísinnisaidanoo maaqóo úriqararausa miqóo uréeqarausa márifaranoo kafáa maaqóo uréeqarausa miqóo úriqararausa márifaranoo. Qinée miná rakísira óosana aináina faqaa fasiqa kíkiqa úsuanaura. Íriaqa. Faiqí aináina faqaafa moó fannoo faiqí uáinna qaqama úmmaqimaru fasiqafa moó fannoo narí uáinna qaqama akuqanóo márufanoo iqáqoofanoo ráudamafinoo maqúsai qumuréenoo narí uáinna qaqama díqi márusara randánau. Moodáa súanisaa aináinímaru fasiqausara úfaasu aináinimariasara randánau. (Mi-aukuanná misá óosana maaqímminoo márinau. Qaqama akuqámafufanoo mi-ainainná ákoofa kanánaana maqúsai óonureenoo akaqáusa qímanniminau. Ínnee qiní qaqama tiqí qímifaqa maqee fáasaanara kai eendí marinaqa moodáa faasaanara mi-munnimmána kai nímianaura.) I1 Moómoosa maqee úriqararausa máriasa misá innaarúnnai óoruree uréeqarausa márifaranoo. Moómoosa maqee uréeqarausa máriasa misá innaarúnai óoruree úriqararausa márifaranoo.C0Yáfee moó fannoo qiní dúquara iriséenoo narí máaqa faqa narí ákaqaafasaauqa faqa narí ásooqmaaka faqa narí ánoona ákoona faqa narí faiqi faqa narí saqamáinaina faqa aiqáma minnísainaqa sía miná ákiaqara kai ámianaura. Fífau faqa ámianaura innaarúnai náaruara márirana faqa ámianaura. e/CYísufa iriséenoo misá qímanniminau. Qinée kúqaa ánoona ufa ínni qímannimidaqa. Fúka maqa maaqa Ánutufa kásooqaqee áuqusainaqa qinée faiqí nímaaku qiní firaa kaaqa qara ufírira qáarisaa, qaarí ufíqisee minásaa óoqu mari fínaqa faiqí ánaaseesaa rakísi mária̱naqa ínnee qiní faqa fímariasa ínnee qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée nári ufírira qaarisaa qiní faqa óoqu marififáranoo. Ínnee miqóoqari Isaraee máqannaa qíkunni óoqu qaara marasée óosana Yakooboona faiqi námu átikiqari kambíqarausa misá níku nísaukusaa rakísifaranoo. 7.gPeetooroofa iriséenoo qímaminoo qinau. Maasá qíqafa. Maasá aiqáma ainaina quqásaunausa aní faqa fídaqa. Minára Ánutufa nána ainainee maasá qímiannoo fee. .-UYísufa quandáfinoo misá nári níndafamásee qímanniminau. Faiqíki maa-ainainnáfa sía amaná máridanoo. Ánutufa aiqáma ainaina amaná márifa máridanoo. 3,_Miná faiqi námu mi-ufána íriqa tautíqa qiqau. Aní ufa miqínoo márinanoo fee, yáfee moó fannoo amaná innaarúnnai óoru fúannoo fee sía amana fúannoo. R+Qinée kafáa qianáura. Amanée qóosa fannoo úka áamarai kéeqaannoo fee. Sía amana fúannoo titiqíannoo. Dóo miqí kai másee aináina faqaa fasiqa innaarúna kóoqiki kéeqarara anúquannoo. r*]Mifá fífufanoo Yísufa narí faiqi námu maaqí qímasee qímanniminau. Kúqaa ufa ánoona ufa qinée qímannimidaqa. Faiqí moó fannoo aináina faqaafa innaarúna maqa maaqaki kéeqaaneera anúqinnara mammáqamminnáranoo. ()IMi-kumaaraafá mi-ufána iriséenoo óori ákooqamáseenoo finau. Narí aináina moómoo márunara minára óonumafi iriséenoo óori ákooqamáseenoo finau. V(%Yísufa iriséenoo qímaminau. Anée innaarúnai átisaa kai máriananoo. Anée aiqáma máraannee qímaseenana aneenná qumíasana aiqáma mara máreenana moo átinai nimiséenana feefaurú maraséenana kudifásiqauqa nimisáinanoo aní qumíasana aní áfeesara innaarúnai máriannoo. Miqínana dóo ánia, qiní faqa fúa. Y'+Mi-kumaaraafá iriséenoo qinau. Anée qíanandee mi-sandufáusa dóo aiqáma maraqáunausa máridaqa. Nána saika fee moó faqa qinée áuqamásaananoo fee Ánutufa náaruara márirana qímiannoo fee. &-Aneenná ánoona ákoona núqu uqéeraidana nímuqusa idaaqámmánnisaa. Anée aneennára ámuqusianandee kái ínana aqoónausara ámuqusiani. z%mMiqí qímasoofanoo mi-fasiqáfa iráidanoo qinau. Nána sándufee maráanauree. Yísufa qímaminoo qinau. Ínnee sía kuqá náruaqa, sía faiqí ánaasee úmmuariaqa, sía aináina úmmuariaqa sía kóotaki moosára únna ufa qiaqa. <$qYísufa iriséenoo qímaminau. Anée náqaa ifanee qiníara ámiqira ainainara iráidanee. Moodáafa kai Ánutufa mifá kai ámiqirafa máridanoo. Sía moo ámiqirafa máridanoo. Anée náaruara máriranaki kéeqararee qídanee. Dóo amaná, anée Mooseena sándufa ásaana rúmasee mi-maú kai fúa. F#Faiqí moó fannoo Yísufinnai aniréenoo qímamidanoo qinau. Qufasaa rakísirafa nána ámiqira saika áuqamamaqáananoo fee Ánutufa innaarúnai náaruara márirana qímiannoo fee. 3"_Miqí qímaseenoo narí ásauku misásaa níkiaaqa mundúseenoo nifaaqóoqa qímaseenoo fíndimeeqeenoo moosáa finau. Aináinafaqaa kumaaraa innaarúna áanara iranau. ! Misá faiqí ánaasee, nári faiqi ánaaqiuqa moómoo nífiqee Yísufuqoo ániqau. Yísunara miná ásauku misásaa mundúseenoo innaaru qíanifeera nífiqee ániqau. Yísuna faiqi námu faiqí ánaasee nári faiqi ánaaqi faráfara qíaafoo qímasee niqiqámasoofanoo Yísufa qinau. Sáifaqa máree ániaqa. Sía rafáaqafunnisaaqa. Innaarúna máqusa miqírausaindi máridanoo. v~u}|{{yx4w,uutspKo'lkk2jji8hh*gffe dbbaa` \[ZY#XWVVV.US\SLQNM>KHH4G{FRCIA?><;+9X88:7663200"/2.L,**)(4''&9%w$#"!!  z\|)| v c ~ LJ>'2Miqí márinanoo sía rakísi márinna aukuana miná firaafá tautúmmamaqaseenoo aniráma qáfeenoo arusée ateeká ateekámma áqusaannoo. 3_0Aináini máriasasaa rakísirafa moo mánda fasiqa narí firaafá moosáa fínanoo mifá minára sía dauní ániannoo fee qímasee narí aináinira faiqi námu sía ámiqimmásee nárana níminoo, misá nárinoo misá kaukaata qímannimaqaidanoo quandáfinanoo naríaraa qoomáqanduquseenoo faiqí akaqáusa náaramáseenoo misáuqa faqa námafinoo afeeka nammari moómoo misá saimbaqa námafidanoo fúrufaramma qáfeenoo. 1 9/Íriaqa qinée ánoona qímamidaqa mi-fasiqána firaafá miná andeeqárana qáfamáseenoo, narí aiqáma ainainasaa rakísira saika miná ámiannoo. .U.Mi-ainainira fasiqáusasaa rakísirafa narí firaaná ufamau andeeqásee fímarinanoo miná firaafá aní páqurinanoo sía miná áfusaa asaurúannoo asasíannoo. -Aináini máriasasaa rakísirafa ámiqira fasiqa óosana maaqímminoo máridanoo. Miná firaafá minára qinoo. Anée qiní aináinira faiqiuqasaa rakísida nárana ainaina andeeqásee ámiqimmásee nimisée rakísi márinaqa qinée moosáa fuanáura. lQ,Ínnee minára iriséeqa rakísida máriaqa. Ínnee qiníara faiqí nímaaku sía qúmirarammifoo qímasee mánoo manaa ímarifaqa qinée tautúmásee qúmuanaura. Andeeqásee aináinasaa rakísimari fasiqanara quandára ufa. dA+Úmmuari mari fasiqafa máaqa kooqi atúaseenoo aináina úmmuaramámmaree fídanoo. Máaqa ákoofa mifá úmmuarira aukuana iriséenoofau rakísini. Sía irisáifanoo tautúmmamaqasee dóo úmmuaramámmaree fífinoo. A{*Minára qinée ínni qímannimidaqa. Deedaqída máriaqa. Sía káqi máriaqa. Qinée ínni karaambáiqa qúmira aukuanara sía írimariafanoo. Minára ínnee deedaqiaqéera qídaqa. )Qaara anaasee saná qaindi rímárifaqa qinée tautúmmánnimaqasee moó qumáree innaarúnai ooru fúanaura moó quqásaanaura. ~7(Mi-karí moodáa afuqaki qaara fasiqa aináinímarifaranoo qinée tautúmmannimaqasee moó qumáree innaarúnai óoru fúanaura moó quqásaanáura. a};'Misá mána mána ídaqa ámiqi ámiqidaqa márufanoo nammári radíqinoo óoqi misá fatíkaneenoo óoqufinau. Qinée qúmuanna aukuana miqímmifáranoo. Mána mána ímarifaqa káqi qinée tautúmánnimaqaanaura. |&Nammári sámu náruna ataufakaí miná maaríqoo faiqí ánaasee qoomáqandauru úqi máriqau. Miqída faiqí ánaasee narámu̱ndée narámu̱ndée idá máriqau. Misá miqímmámaree fubaqa Nooana firaa sipaki kéeqeemaru faasaana misá miqíkaimmímariqau. X{)%Qinée faiqí nímaaku qúmira aukuana Nooana áukuana fooqáasa márianaura. }zs$Qinée qúmira áukuanee qinée qúmira fáasaanee sía uqanna faiqí moó fannoo írimariafanoo. Innaarúnai qangiroouqa faqa Ánutuna ámaaku qinée faqa síamma íridaqa, qiní qíkoofa narí kaimma qinée qúmira aukuanara íridanoo. y+#Innaarúna faqa innaarúnakinaa ainaina faqa maqá faqa maqásaaqaraa ainaina faqa aiqáma taikáfuannoo. Qiní dóokinaafa sía taikárana amana náaru náaru ánoona uqanna máriannoo miqí kaimminoo máriannoo. Sía moó fannoo mifá qúmuaninna faasaanara íridanoo. x "Maqee mária fasiqa anaaseesá akaqáusa káqi máridaqa aiqáma ainaina qinée qímannimiafannandée kai ínoo kambíqaannoo. )wK!Aiqáma ainaina qinée qímannimiqaunandee faafísa fooqáafa aiqáma ainaina kambíqainaqa dóo qinée kaifáa qúmira áukuana adeedí áfaisaammifoo qiaqa. /vW Yísufa kaifáa minára qímanniminoo qinau. Ínnee faafísa ámmuni márina qáfaaqa sía káqinni ámmunidanoo, narí áukuana nárana áukuana ámmunidanoo. u3Mi-karí qinée ukeena firaa qóo fuaqáanaqa qiní qangiroouqa daráanifara, aiqáma maa-maqa maaqána afaaqasása qiní qíku qísauku qinée qutáaqama nímaqaafanausa súqeeqeeqa moodáa saqa qinée márianannai súqu quqéefaranoo. Saqári amanee ámmuni quandára ufa. @tyMi-kamú qóo qinée qúmuanna kari innaarúnai moo kíra ainaina uqannífiqara ainaina quqásaanaqa miná náaree qáfaifaqa qúmuanaura. Faiqí ánaasee aiqáma maqásaa fasiqa anaasee aiqáma qáfamáseeqa nisaurúsee ikífaafau qímarifaranoo. Mi-karí qinée asuruki qeeqá káaqa qárananamu faqa qeeqá afeeka firaaná faqa qúmuanaqa faiqí ánaasee maqúsa maqusa aiqáma qiní qíqafamásee qiníara rufíasee ikíraqeefaranoo. s!Nimoosau maasáu̱ ira áukuana mi-aukuanná taikásainanoo súani qimbáfinanoo asukuna áruannoo. Quqoona faqa asukuna aruamaqáannoo. Fásau aiqáma innaarúnaindari kakasámmifaranoo. Fásau faqa quqoona faqa máruqoo óoqeenáa márirafa rapikamáfuannoo. r7Aandáu̱ kúqinoo máridanoo áfundifaqa meemóonauqa sía minníseefara kúqaa uqanna dauní uqanna qumuréeqa mi-aandaúna náidaqa. (Qiní ufa írimariasa máqusa maqusa yátinai fee márifaree sía qiníara randéefaranoo. Qinée qúmidaqa misá márifandinaqoo qeeqá kai irisée tautumasee akooqóo qumurée misá uqéeraanaura.) Faiqí nímaaku innaarúnaindari qúmuaninnanara qimanniminau. \q1Qinée faiqí nímaaku sía kukéeqasee qúmuanaura. Aakuasáara foora aiqámai innaarúfa rakéemámaree fífaininanoo qinée faiqí nímaaku miqírafa tautúmásee kaifáa qúmuanaura, aiqáma qíqafaaqeera. 9pkFaiqí moó fannoo maaqí qímaseenoo aní qímaminoo. Ásauku mundírafa aadána máqusa máridanoo, qínana síamma óonu qáfaaqa mínnimasaaqa, únna qídanoo. Faiqí moó fannoo ásauku mundírafa maaqóo kukéeqanoo mári ifoo qínana sía uqanna óonu qáfa. Anée minára únna qiifoo qia. ]o3Yísufa mi-aukuannára mi-unna fasiqáusara maaqí qímasee narí faiqi námu qímanniminau. Ínnee mi-aukuannára óonumafi íriaqa, eeráiriaqa rufíaaqa. Dóo maqee kámu dóo kooroománnimaqaunnana íriaqa. ]n3Mi-aukuanná únna nísauku mundirausa faqa únnaqi maría tamummaqira fasiqausa faqa moómoo kambíqeefaranoo. Misáuqaindi áninna aukuana misá qaini qáiniqira ainaina mookíra ainaina náaquqara ainaina áuqamásee uqannífiqasainaqa Ánutuna qutáaqamásee miná ufamáu fímariasa níkaru qímasaana qiníndi kiaqeera miqífaranoo. /mWMi-aukuanná faiqí moó fannoo ínniara maí qáfaaqa Ánutuna ásauku mundírafa miqínni mari mirínni mari fee qínana síamma íriaqa, miná únnaqiannoo. l5Dóo Ánutufa mi-manda aupurara aukuanná dóo qúsa máriannoo fee qinau. Sía qusáikinanoo faiqí ánaasee sía amana káqi márifara, aiqáma kúqifara. Ánutufa narí qútaaqamaqoosara narí ufamau fímariasara írinoo, misá sía kúquaqeera qúsa kamu rámannisaannoo. ;koYísufa mi-aukuannára qímanniminoo qinau. Mi-manda aukuanáfa áninna aukuana aupúrarana ínaakufa kambíqaannoo. Óoqai aupúrara aukuana faqa kásooqaqee aupúrara aukuana faqa sía mi-manda aupurarána amana máriannoo, óoreeqánoo máriannoo mifá úriqaránoo firaaqóo rafáaqafusee máriannoo. j#Ínnee maaqí qímasee innaaru qiaqa. Óo Ánutufa sía mi-sandara aukuanáfa amaanasáa kambíqaani. Aaku áukuana faqa sía kambíqaani. i!Nímuaqu uqáfaqaa anaaseeuqa faiqi ánaaqi faqaasa faqa misá mi-aukuanná mandáikammifáranoo. Náqimmasee ámiqimmásee sandéefaree. _h7Áfuqaki máriasa sía nári uqáinara randásee máraaqa. Káqi quqásee sandáaqa. g Faiqí maqúsasaa máriasa sía nári máaqaki kéeqafinaqa nári aináina máreefaranoo náriara kai quqásee sandéefaranoo. {foMisá káaqa fídiaqaa ímaria mandá ainaina qumáreeqeeqa Yeerusaree náaquqara amaana maqakina quqásaifaqa Ánutuna tamummáqara fasiqa áuqu Danieerafa mifá minára ákara rinau. Ínnee miná ásaana rúmasee ámiqimmásee íriaqa. Misá mi-mandainainná quqásaifaqa ínnee Yuda máqa máaqaki máriasa quqásee sandámaqaraasamásee áaqana aaqana daráaniaqa. e)dKMaa-amiqira fasaasa ufána qiní innaarúna ququsa ufa maqúsa maqusa faiqí ánaasee aiqáma qímannimisaifaqa misá aiqáma irisáifanoo mi-kamúqoo taikára aukuana ániannoo. Káaqa fídiaqaa ímari mandá ainainara Yeerusaree ámaana máqaki kambíqaaninnanara aaquqímannimaqanau. xci Yáfa uqannee narí ákoona faiqi uqanna mi-manda aukuanná aiqáma ainaina kambíqainanaki fínnaaqara máseenoo fífi̱ ínanoo taikára kooqi uqanna raqúramisáinafa miná ákoofa Ánutufa qumáreeqeenoo asumu máriranaki quqáannoo. b  Aiqáma ainaina qúmuarirana óosana óosana deedéepirana óosana óosana kambíqafinoo qumbiqéenoo maqa máaqa amana kai máriannoo. Miqí kai inoo moómoosa naríara naríara ámuqusirana minníseeqa quandáfinaqa nari ueeqée narí ueeqée ifáranoo. a3 Faiqí moómoo misá naríara Ánutuna tamummáqara fasiqa fee qímariasa misá fíndifíqa faiqí ánaasee qumáreeqee káqitinai ubeekeefaranoo. >`u Moómoosa miná qáfamásee rufíasee qiní Yísusaki máriasa quqásee minníseefaranoo. Moómoosa narí ueeqée narí ueeqée qifáranoo narí ákooqee narí ákooqee ifáranoo. a_; Miná ánaaqiana faiqí ánaasee maqúsa maqúsa ínniara Yísuna faiqi námu fee qímasaida fídiaqaamannimaqeefaranoo. Aiqáma maa-maqa maaqánaki máriasa ínni nídafirana nimisée ínni kuqánnarifaranoo. _^7Mi-ainaináusa mandáukuana óorisaa kai máriannoo kásooqaqee firaafá máriannoo. 0]YMaqúsa maqusa firaa maqusa faqa káqikaa maqusa faqa fíndifinaqa narári narári ífaránoo. Maqúsa maqúsa aandaróo náruannoo maqúsa maqúsa maqá kásiannoo. N\Ínnee níanaindaraa rakira ufa írifaranoo adeedí ráinnaqoo rákirana tutuqírana ínnee írifaranoo. Mi-ufána iriséeqa síamma qiníara qúmira aukuana dóo áiqarée foo qiaqa. Rákirafa kúqaa maqúsa maqusa kambíaanifeera qídaqa. Maa-marira aukuanáfa sía dauní taikáannoo káqikaaqóo kísaaqasaa máriannoo. W['Yísufa iriséenoo maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee rufíaaqa moó fannoo únna ufa ínni qímannimisee káqi runna mara quqáani. Moómoosa aniréeqa únna qímasee maasá ásauku mundírausa máridee qifáranoo. Faiqí ánaasee moómoosa misá ufa iriséeqa eedóo qímaseeqa fífaqa rarisámeeqee káqitinai ubeekeefáranoo. Z=YsYísufa Oorifa áaqanasaa óoru óoqu márifufaqa miná faiqi námu óorureeqa naríaraa márufaqa óoru irámmiriqau. Anée fáasai amaana máqara qíannana yáiree fee miqíannoo fee. Maasá anée qúmira aukuana nána ainainee qáfamásee fee óo Yísufa qúmira aukuana dóo adeedí réenoo fee qianáuree. Maasá maa-aukuanná náqi fee ínaqee maasá miqóo qáfee fee máa̱ márunna aukuanáfa taikáannoo fee qianáuree. X#Yísufa misá ufa iriséenoo quandáfinoo qímanniminau. Ínnee maa-oonínannai afeeka usakara usakáqoona qáfaidee, ínnee qiní ufa íriaqa. Káqikaaqoo sía uqanna maa-ooniuqá áaku aaku írafa maqee márindee íannoo sía moodáa káqi máriannoo aiqáma qumbaqí áquseefaranoo. Miqí qímasee quqásee moosáa nífiqee finau. Kásooqaqee kambíqaaninna deedeepa óosanara qímanniminau. bW ?Yísufa Yeerusareenni náaquqara amaana maqakiqari ráudamákufanoo moosáa fímarufaqa miná faiqi námu Yeerusaree ámaana maqa óoni maqa minakínaa ámiqira usakara usakáqoona óosana óosana uqafíqee máriqau. lVQ'Ínnee qiní ufa íriaqa. Dóo sía kafáa qiní qíqafeefaranoo. Ínnee náaru kásooqaqee qiníara, Óo ámiqirafa Ánutunakinaafa maasáki qúmidanoo fee qifaranoo. Mi-aukuanná kai kafáa ínnee qiní qíqafeefaranoo.U&Dóo miná ákiaqara kásooqaqee ínniqa maqusa faqa amaana máqa faqa sía faiqí mári maqa maaqafa naakundú maqa maaqafa máriannoo. QT%Óo Yeerusaree Yeerusaree firaa maqusa aníki máriasa Ánutuna tamummáqara fasiqauqa nárusa máriafanoo. Ánutufa faiqí faiqi niqiqoosa óoni sáamu nárimarusa. Moómoo kari sía ásaanarida qinée kookooráanara fooqíara qíqoosa qairísee Yeerusareenní faiqi námu máfi sákaanee rúnaqa misá rukíee máriasa. S$Mi-fidikáfa ínniki kai máriannoo ínni nikeekú nikaakú nísaifaqausa misá máru kamuqoo numóo fífau faiqí náriu númoofa ínnee maa-kamu saqá máriasaki mi-numoofá ínniki qumaara rámafuannoo. Yísufa Yeerusaree máqannaasara ámuqusímarinau. GR"Yísufa kafáa Farisai ámaana ufa qímarusa qímanniminau. Qinée tamummáqara fásiqauqa faqa Ánutuna ufa írimariasa faqa Ánutuna ufa uqannífiqeemariasa faqa qinée márunannai máriasa ínnee iannai niqiqaanáura. Ínnee misá níndafamáseeqa akaqáusa aunírira saqarisaa nárifaranoo. Akaqáusa ínnee ínni amaana máqaki ráitasaa qáinna ateekásaida rumbéeqoo sámunannai nitaufakaaqá náriísaifanoo fidíka radíqinoo qúmuannoo. Akaqáusa maqúsa maqusa nífaqasaifaqa sandéefaranoo misá fidíka faqa ínni nikeekú nikaakú nárusa misá fidíka faqa ínniki márianifeera, óoqai indaarú Abeerana fidíka fífau káqinni adíanau. Miqóoqari ánidanoo moómoosa fidíka fífausaqa adíanoo aní ifanoo Seekariaafa Barakiana ámaaku Yeerusaree ámaana máqaki Ánutuna náaquqara oosirana dínni márufanoo dínni qaindá márufanoo, mi-qambaanná fífau arusoofanoo kúqinau. Mi-kamusaqá fidíka moómoo fífau adíanoo máridanoo. Q#=Ps!Ínnee sakáni faiqi námu máriafanoo ukadiqa faiqi námu máriafanoo Ánutufa ínni idáki áqiraree qinoo. Ínnee náqi fee másee umbáqaki fifáree. Sía amana miqífaranoo. O{ Dóo amaná, ínneeqa nikeekú nikaakú naanna raaqanáni. Misá mároo mandáinaina ínnee firaanáikammásaaqanáni. NÓo ínnee miqí qídaqa ínneeqa nikeekú nikaakú Ánutuna tamummáqara faiqi náriusa misá faiqinámu máridee qímariafanoo. M Maasá qikeekú qikaakú máru aukuana máridaqau sía maasá tamummáqara fasiqa náruafanaiqini misá fidíka sía máriqini. OLFarisai ámaana ufa qímariasa faqa papiqa ákara rímariasa faqa ínni nárirana firaafá máridanoo minára qinée ínniara qimudáo̱o qídaqa. Ínni nikeekú nikaakú nísaifaqausa Ánutuna tamummáqara fasiqauqa narusée níkundaqau. Kaifáa ínnee misá faiqi námu quandáfifaqa misá madikámaqoosa rukíseeqa qumisá qumáree saqárisaa fee óonisaa fee maqee maqee akusée ámiqimariafanoo. Ínnee ákidaqa maaqí qímasee qímariafanoo. dKAÍnnee miqírausa máriafaqa faiqí ínni níqafamásee maasáuqa andeeqárausa máridammiafoo qídaqa ínneeqa naundurái sía qáfee máriafanoo, naunduráki putaaínoo máridanoo, maqándanai máree maría óosana faqa ufa rukíarana óosana faqa dóo áfai ráqaramminoo máridanoo. Mooseena sándufa akoofásauqa náruaninnanara koorooinau. J%Farisai ámaana ufa qímariasa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa ínni nárirana firaafá márifaqa qinée ínniara qimudáo̱o qídaqa. Ínnee faiqí madikará fooqáana máriafanoo aunírira saqariara fooqáana apatasáa ámiqira qumisa akusaafaqá faiqí misá miná qáfamásee bóo ámiqira fee qídaqa. Ínnee miqí máriafanoo faiqí nífusaa ámiqirausa máriafanoo ínni naundurá madikakí faiqí putaaínoo nímudaani fannoo mandáikinoo máridanoo, kudi makírana óosana óosana ínniki máridanoo. I}Farisai ámaana ufa qímariasa nífu dimbárausa kai máriafanoo. Ínnee náaree káafa aunduráira foora findaukámasee máriaqaana. Miqí qímasaifaqau aiqáma káafa aundurá faqa adisáa faqa findaukárausa máriaqaana. Ínnee sía miqíafaqa. HFarisai ámaana ufa qímariasa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa ínni Ánutuna nárirana firaafá márifaqa minára qinée ínniara qimudáo̱o qídaqa. Inní márirana káafara foora máridanoo, ínnee káafara foora adisáa kai findaukárausa aunduráki madaapeé úsirausa máriafanoo. Ínnee faiqí náriranannai misá aináina máree máriafanoo. Ínnee ínneeqa fanandíranannai minánnai ínneeqara káaqa moómoo ainaina afaqá úsimárianara ínni naunduráki madaapeé úsirausa máriafanoo. G{Ínnee nífu dimbárausa nísauku qumáree aaná uqannífiqaidee qímariasa, ínnee faqa nífu dimbárausa máriafanoo. Ínnee káqikaa fífau ainainara fífau múnari mínaridaqa nammariki núnuka fooqáafa márifaqa náandoo qímasee mara áquseeqa kaifáa quandáfifaqa firaa ainaina akooqóo ainaina qóosara foora firaa aandau tia sía írirai káqi nambíqee máriasa. FÍnnee Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Farisai ámaana ufa qímariasa faqa ínni Ánutufa nárirana firaanára qinée qimudáoo qímannimaqaidaqa. Ínnee faiqí ánaasee uqannífiqaidaqa kafáa quandáfi maqándanai máreemariasa. Ínnee ínneeqa qáfuqakinaana óosana óosana adiafaaira ainaina, káqikaa fífau ainaina maqee maqee raíneeqee áti Ánutuna ámimariasa, ínnee mi-kaqikaa ainainnára fífau múnari mínarida, firaa ainaina Mooseena sándufakinaa ánoona ainaina ínnee minnísaidaqa. Andeeqára óosanara faqa faiqí ánaaseera nímudaoo qíra óosana faqa ánoona ufa kai qíra óosanara faqa mi-firaa akooqooqaraa ainainnána ínnee minnísaidaqa. Ínnee mi-firaa ainainnatia námufaqa íaqaana, káqikaa ainaina námufaqa íaqaana. %ECFaiqí moó fannoo innaarúnai narí amana aqiqéemarinafa sía innaarúnaira kai qídanoo. Ánutuna maqusa máridanoo. Miqóo Ánutufa karaambáiqa qaarí ufíqiraqoo óoqu marifi máridanoo náaquqara maqusa máridanoo, sía fífau maqusa Ánutufa narí mári maqusafa máridanoo. 5DcFaiqí moó fannoo Yeerusaree amaana máqaki narí amana aqiqáinafa sía fífau amaana máqara kaifáu qídanoofau. Mi-amaana maqánaki márifa Ánutunara faqa qídanoo. :CmFaiqí moó fannoo amaana máqakinaa qáindasaa narí amana aqiqáinafa sía fífau qaindára kai qídanoo. Aiqáma ainaina qaindásaa márinnanara faqa minára faqa qídanoo. B%Ínnee nífu dimbárausa náaqoo nifu fúrufarirausa miqí qímariafanoo. Qiní ufa íriaqa. Nána ainainee úriqararafa máridanoo fee qaindá fee minásaa Ánutuna ámianinna ainaina quqeémaria fee úriqararafa máridanoo fee. Ínnee qaindásaa Ánutuna ámida quqée marí ainainara úriqarara fee qímariana áaqee máriafanoo. Qaindá náaquqara ainaina márinara minásaa quqée marí ainainafa faqa náaquqaidanoo. Minára qaindá úriqararafa máridanoo. Anée amaana máqakinaa qáindasaa aneenná amana aqiqámasee moo áinaina áuqararee qínanoo mifá kúqaa aní afaaqa rumbásaannoo. Ínnee áaqaida sía rumbáidanoo fee qímariafanoo. .AUÍnnee kaifáa maaqí qímasee áaqamásee qímariasa. Faiqí moó fannoo amaana máqakinaa qaindásaa qímasee narí amana aqiqámasee moo áinainara áuqararee qínafa káqi fífau dapi qaindá fee qímasee sía áuqaannoo. Faiqí moó fannoo amaana máqakinaa qaindásaa quqéemarinanaki narí amana aqiqámasee moo áinaina áuqararee qínafa kúqaa mi-ainainná áuqaannoo. Ínnee miqí qídaqa áaqee máriafanoo. #@?Ínnee nífu qimbárausa máridaqa fúrufari máriafanoo. Ínnee amaana máqakinaa kóorara úriqarara ainainee qímariafa áaqee máriafanoo. Kóora fee amaana máqa fee úriqararafa máridanoo fee. Amaana maqa náaquqara amaana máqa márinara fífau kóora minakí márifa náaquqarafa máridanoo. Anée amaana máqasaa qímasee aneenná amana aqiqáinafa káqi áuqa náaquqarafa amaana máqa máridanoo. .?UNífu dimbárausa maasá aaná quqannífiqee márunausee qímasee ínnee faqa nífu dimbárausa kai máriafanoo. Ínni nárirana firaafá márinara ínniara firaaqóo qimudáo̱o qídaqa. Ínnee maaqí qímasee áaqamásee qímariasa. Faiqí moó fannoo narí amana Yeerusaree ámaana máqasaa qímasee aqiqáqamasee moo áinaina áuqararee qínafa mifá fífau ufa fee qímasee, síamma áuqaannoo. Ínnee minára áaqee maríafanoo. Faiqí moó fannoo narí amana amaana máqaki kóora márinanaki aqiqámasee moo áinaina áuqararee qínafa kóora úriqarara ainaina márifaqee qímasee káqi áuqaannoo, sía minnísaannoo. Minára faqa ínnee áaqee foo qímariasa. 1>[Ínni nárirana firaafá márinara minára qinée firaaqóo qimudáo̱o qídaqa. Ínnee amaana úfa qímannimisaidaqa maqándanai mandáinaina óosana óosana máree maríana. Ínnee mandóosana máree maríasa. Ínnee maqúsa máqusa faiqíara randáidaqa ínni ufa íriaqaaínnana miná paqúrimásee ínneeqa ufa óosana qímamisaifanoo írinoo mi-fasiqána mandóosana ínni mandóosana úra̱aqaranoo máridanoo. =(-) 4<a Yísufa kaifáa misá qímanniminoo qinau. Ínnee Farisai ámaana ufa qímariasa faqa ínnee Mooseena sándufa akoofásauqa faqa ínni nárirafa firaafá márinara qinée óonumafi íriqa qimudáo̱o qídaqa. Ínnee faiqí amaana ufa qímannimisaidaqa maqándanai ínneeqa káqi úmmuari máriasa. Faiqí ánaasee akaqáusa innaarúna ququsaki kéeqarariafaqa ínnee rafáaqafunnimaqaida ínnee faqa sía keeqéefaranoo. ;% Faiqí ánaasee náriara úriqararausee qímariasa Ánutufa misá farindámaki sáamuriqa nisauríranaki quqáannoo. Faiqí ánaasee naríara óorudupirausee qímariasa misá faakánaikamannimaqaannoo. Mooseena sándufa akoofásauqa aaraikíra ufa óosanara níqinau. :{ Moó fannoo ínniki úriqararafa márinafa narí kai eedóo qímaseenoo misá dadaaqíra aináinira fasiqa máriannoo. 97 Ínni saimbaqaki sía moonára karaambáiqee qiaqa minára minnísaaqa. Ínni karaambáiqa moodáa Ánutuna ásauku mundírafa mifá kai máridanoo. A8{ Miqí kai íqa sía maqásaaqaraasara qíkoo fee qímasee nímandaaqa. Innaarúnai Ánutunara ínnisaimbaqa aiqámausa qíkoo fée kai qiaqa. Miqíqa ínnee amanaiká kaimmifáranoo. 7Faiqí ánaasee ínniara maasá uqannífiqara fasiqa fee qífaqa qáoo qímasee qiaqa. Ínnisaimbaqa amanamana kái máridee qiaqa óoreeqárausa níkaqaafasaa kai máridee qiaqa. Ánutufa kai ínnisaimbaqa uqannífiqara fasiqa máridanoo fee qiaqa. {6oFaiqí ánaasee súqidaqa makéeti marúnakina narí ánufaqa uqéera qáfeeqa, Óo maasá faiqí firaafá anée fee ánidanee miqí qufanoo narí fífau sumoo súmmidanoo. Misá aatáta fídaqa maqúsa máqusa nímarufaqa faiqí misá níndafeeqa, óo maasá ufasaa rakísirafa misá miqí qunára káaqa nídufaqa asasámmidaqa. Misá iandée ínnee sía miqí iaqa. !5;Faiqí qoomáqa sakasée náidaqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Farisai ámaana ufa qímariasa faqa misá ámiqira qóo kai óoqu marifídaqa náidaqa. Amaana máqaki faqa ámiqira qóo kai faiqí nífusaa óoqu máridaqa faiqí ánaasee qíqafaaqee qímasee miqímmidaqa. 4Misá faiqí aiqámausa nífusaa aiqáma ainaina áuqaidanoo fífau tasimiramándaida áuqaidaqa. Qísaaqama firaana ususée Mooseena sándufa ákara minakí usuqírausa nídaqa qamunna kísaaqamáseeqa faiqí nífusaa tasimiramándaida fídaqa. 83iFarisai ámaana ufa qímariasa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa misá amusúfa moómoo firaa qumaarara fooqíara árapeeda aruéeqeenoo faiqí ánaasee nímidanoo náriara sía káqikaaqóo nári nísauku amukannoo dadaaqídaqa misá iandée ínnee sía miqí iaqa. (Mi-aukuanná Isaraee máqannaasa Mooseena sándufamau fídaqa qísaaqamara foora ususéeqa minakí Mooseena sándufa papiqasáa ákara rúmasee úmmauruara foora ususée nuaqée ímariqau. Náriqa qamunna átisaa faqa fáakasaa peepéenaana áuquandee másee usúqirausa nímariqau. Káqiqeesa faqa aiqámausa faqa miqímandee nímariqau. Farisai ámaana ufa qímarusa firaatiá áuqusee qíqafaaqee qímasee qísaaqamasaa faqa qamunnasaa faqa firaatiá áuqu úqirausa nímariqau. Miqí marúnara Yísufa maaqí qímasee níqinoo qinau.) s2_Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Farisai ámaana ufa qímarusa faqa Mooseena sándufa qímannimiranara qutáaqamánnimaqarausa márida. Ínnee minára misá ufa ámiqimandee iriséeqa mi-maú kai andeeqásee fídaqa misá iandée kai sía iaqa. Misá nóokiqari faiqí ánaasee aaná quqannífiqaidaqa quandáfi moomáu fímariana mi-maú ínnee sía fuaqa. 1q0 ]Miqí qukári Yísufa narí faiqi námufaqa faiqí ánaasee moómoo faqa maaqí qímasee qímanniminau. $/A.Yísufa mi-ufána qímannimufaqa sía mi-ufána áti ráqeeqee narí qímamiqau. Miqóoqari nisaurúsee sía kaifáa moo úfa Yísunara irámmiriqau.X.)-Yísufa mi-ufána qímannimiseenoo kaifáa maaqí qímasee irámmirinau, Dafidifa Ánutuna ásauku mundíranara qiní karaambáiqa fee qunára náqimmásee ásauku mundírafa moodáanaki Dafidina karaambáiqa faqa miná áti faqa máriannoo. Dafidifa andeeqáidanoo fee ínnee fee andeeqáidaqee aiqámaqara ínnee andeeqáidee. -},Ánutufa maaqí qímasee qiní karaambáiqa qímaminau. Anée qiní Ánutusa qísauku uqannai qiní daaqá óoqumarifi márinaqa qinée aní namuqáauqa náru taikáseeqa aní áramandunna quqásaanana mária. Miqí qímasee Dafidifa ákara rinau. ,{+Dafidina áti fee qídaqa qufanoo Yísufa iriséenoo quandáfinoo misá qímanniminoo qinau. Ínnee kúqaa Dafidinara Ánutuna tamummáqara fasiqa fee qímariafanoo Ánutuna maraquna fannoo Dafidina áakufufanoo maaqí qímasee ákara rinau. +}*Óoqai ásauku mundíranara ínnee minára nánee fee qída fee. Yána áti fee qídee. Miqí qímasoofaqa misá qiqau. s*_)Farisai ámaana ufa írimarusa miqóo súqiqa márufanoo, Yísufa misá níkiaaqa maa-ufána qinau. ))(Mi-ufaqandásaa aiqáma ufa óosana óosana mi-qandásaa mundídanoo. Óoqai Mooseena sándufa faqa Ánutuna tamummáqarausa ufa faqa mi-qandásaa faakána fooqáafa máridanoo mi-qandásaa mundínoo máridanoo. Ásauku mundírafa Dafidina áti márunara qímanniminau. K('Miná ánaaqiana miná fooqáafa maaqímminoo máridanoo. Ínnee ínneeqa nipatasaa ámiqimmásee rakísidaqa rímariafanoo dóo ínnee miqí kai íqa niqoónausara faqa rakísidaqa ruaqanani. <'s&Mi-ufáfa aiqámufausa úrinaaqaránoo máridanoo. H& %Yísufa iriséenoo qinau. Úriqarara ufa maaqáamminoo máridanoo. Ínni faakána Ánutufa ínnee minára ínneeqa nímuqusa nimana irirana múdukannoo minára nídinaqa minára ruaqa. -%S$Faiqí uqannífiqee maríanna fasiqafa, Mooseena sándufa óosana óosana máridanoo. Nána sándufafée aiqáma sándufa narusée úrinaaqaránoo máridanoo fee. z$m#Misákiqari sándufa óosana írimaru fasiqafa aniréenoo Yísuna amanammásee qáfaanee qímasee ufa quqánau. 4#a"Yísufa Sadikai ámaana ufa írimarusa ufa arusoofaqa Farisai ámaana ufa írimarusa minára iriséeqa minára ufa súquseeqa aniréeqa Yísuna irámmirianee qiqau. !";!Minára faiqí moómoosa iriséeqa mi-ufánara ánoona ufa fee qímasoofanoo náaquqanau. Aiqáma sándufakiqari úriqarara sándufa kooroo inau. !! Mifá kuqufusá fíndifi miná faqa márianara maaqí qinau. Qinée Abarahaana faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa misá Ánutusa qinée márunausa máridaqa. Ánutufa sía óoqai misá maaqóo máru kamuqoo misá Ánutusa máriafannaqee qinau. Óoqai kuqufusá dóo fíndifíqa Ánutuna faqa maqee márianara mi-ufana misá Ánutusa márunausa máridaqee qinau. Minára Abarahaana faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa sía misára kúqiqa máriaafoo qiaqa. Káqi Ánutuna faqa innaarúnai máridammiafoo qiaqa. Ánutufa sía kúqirausa Ánutufa máridanoo. Káqi máriasa misá Ánutufa máridanoo. Ínnee minára sía fee ásaana rúmasee írida fee. 9Yísufa mi-tamummaqarána áufakiana iriséenoo Sadikai ámaana ufa qímariasa kaifáa maaqí qímaseenoo qímanniminoo qinau. Ínnee áaqamasee kúqiranakiqari sía fíndifiraree qiasa. Minára Ánutufa ínni qímannimiqoona sía fee ínnee mi-akarána ásaana rída fee. CAiqáma fíndififandínna áukuana fíndifiqa faiqí afaaqa faqa ánaasee afaaqa faqa taikáannoo aiqámaqara amanamana kai qangiroorá foora kai afeeka márifaranoo. Qangiroouqa sía faiqí faqa anaasee faqara foora márifaranoo mookírausa idaaqírausa máridaqa faiqí ánaasee kuqufíqa innaarúnai óorureeqa qangiroorá foora máfiqa sía amana narí maree narí maree ifáranoo. (Óoqai Abarahaafa faqa Isakeefa faqa Yakooboofa faqa maa-maqánasaa máru kamuqoo Ánutuna ufamau fímarunara Ánutufa naríaraa minamúsara Ánutusée qinau. Minamúsa kuqufíqa fíndifiqa dóo Ánutuna faqa innaarúnnai óoru máriqau. Innaarúnai Ánutuna faqa kísaaqasaa márikufanoo Ánutuna tamummáqara fasiqa moó fannoo Ánutuna ufa minamúsara quná iriséenoo ákara rínoo qinau. Qinée minamúsa Ánutusa máridaqee qinau.) q[Yísufa mi-ufána iriséenoo níqidanoo qímanniminau. Ínnee Sadikai ámaana ufa írimariasa áaqee máriafanoo. Ínnee óoqeenáa tamummaqarausa ákarakinaa ufa faqa Ánutuna afeeka faqa sía irisáidaqa áaqee máriafanoo. ,QAiqáma fasiqa ánaasee kúqiranakiqari fíndifira aukuana fíndifífanoo mi-fasiqáusa faqa mi-anaaseefá faqa fíndifínanoo yána ánaaqee máriannoo fee. Qísauku dínni taikásee dínni óonu qaara marasée mi-anaaseená mároosa máriqau. Yána ánaaqee mi-anaaseefá máriannoo fee. 1]Kúqufanoo mi-anaaseefá faqa kúqinau. =sMifá faqa mi-anaaseená maraséenoo sía faiqi máqarai kúqinau. Kuqufufanoo misá nínaaqianaafa mi-anaaseená kai maraséenoo sía faiqi máqarai kúqinau. Miqí kai ínoo fífiufanoo faiqí qísauku dínni aiqáma taikásee dínni óonu qaara maraséenoo mi-anaaseenásaa sía faiqi máqarai kúqiqau. Faiqí moó fannoo qísauku dínni taikásee dínni óonu qaara marasée faiqi námu maqasoofanoo indaarúqaafa innooqáfinoo ánaaseesaa amundásoofanoo sía faiqi máqarai kúqinau. Kuqufufanoo miná ánaaqianaafa mi-anaaseená kai kafaa máranau. /WÓo maasá uqannífiqara fasiqa. Mooseefa maaqí qímasee faiqíara ákara rinau. Faiqí moó fannoo faiqi sía máqarai kúqinanoo miná ákaqa fannoo miná ánaaqa máraannoo. Maraséenoo minásaa faiqi maqasáinafa fíndifinoo indaarúqaa ákoona qumíasana maraséenoo miná maqa máaqaki fúannoo. Mooseefa miqímmasee maasára ákara rúmaqoona máridanoo anée minára írinaqa maasá moo úfa aní qímamianaura. 4aMi-faasaanná Sadikai ámaana ufa írimarusa aniréeqa Yísuna irámmiriqau. Misá maaqí qímasee qímarusa. Faiqí kúqidanoo sía minakíqari fíndifidanoo, ákundamásaafanoo dóo minakí taikáidanoo. Sadikai ámaana ufa írimarusa miqíqa márunara maaqí qímasee Yísuna irámmiriqau. Miqí qufaqa misá tautúmaseeqa mi-ufána óosanara randásee quqásee fiqau. Kúqiranakiqari fíndifuanninanara iraqau. H Roomma máqannaa rakísirafa miná áuqu Sisaa miná amana faqa miná áuqu faqa máridanoo. Miqí qufanoo Yísufa qímanniminau. Dóo Sisaana áuqu minásaa ákara rínoo márinara mináindi uqanna máridanoo dóo narí aináina dóo narí ámiaqa amisée quandáfiqa Ánutuna aináina dóo miná faqa narí ámiaqa. }sMisá takísa munnimma ámufanoo Yísufa mi-munnimmána maraséenoo ámiqi máseenoo aiququmáseenoo qinau. Maanásaa yána óori amanée máridanoo fee. Yána áuqu fee miná amana ámeemaanai ákara rínoo máridanoo fee qufaqa misá qiqau. ~uÍnneeqa takísa munnimma míni qiní qímifaqa qáfaa. Miqí qímasoofaqa misá takísa munnimma marasée ámiqau. Misá Yísuna ufa iriséeqa miná rumbáaneera qufanoo Yísufa narí fáasai misá mandóosana iriséenoo maaqí qímasee níqinoo qinau. Ínnee qaara ufa qímariasa máriafanoo mandáiki máriasa máriafanoo. Faiqí ánaasee ínnee naamúa qímasee quandáfi mandóosana máree maríasa máriafanoo. ínnee nánaree fífau qiní qífusaa ititáidee qinée ínni níndafaida. #~}}}P||Q{{_zyyxrwvusrrZqqomlk%j9iqhgtfeecbb`` ^]\\3[(YYXVAUTnSRMQgQPOnN]MM1LcK{JI0HGFE,CCLBBA@z?>3=B<+:987y6544321/.-,, +_*e)((3'&%$$3#! ! 5l{ow4 V g!9#  Misáúsai máree fiqau. Yísufa Piratoona kóota maqaki kikíqinoo márufanoo Piratoofa aniréenoo Yísuna irámmirinoo qinau. Anée kúqaa Yuda máqannaa karaambáiqa fee máridanee. Miqí qufanoo Yísufa anée qíannana qinée miqímmiqa máridaqee qinau. N  Miqímaseeqa óoqeenáa tamummáqara fasiqa moó miná áuqu Yeereemaia miná óoqeenáa ufa ánoona kafáa maqee kambíqanau. Mifá maaqí qímasee ákara rínoo qinau.Isaraee máqannaasa faiqí ákiaqara munnimma maraséeqa qafee áuqimaru fasiqana maqa máaqa feefaurúmasee máreefara. Moo fásiqa taikásee moo fásiqa ásaukuqara taikásee áqusee máreefara. Qinée Ánutuna ufa irisée máraunaqa misá miqíqau. Yeereemaiaafa óoqai ákara rúmaqoo úfafa miqínoo márufaqa sía írirai misá mi-maú kai fídaqa mi-maqána máraqau. Piratoofa Yísuna iroo úfafa.   P Minára miqímasooqóoqari mi-maqánara fidíka máqa fee qímariqau. . UMisá minára ufa qíqi̱ andeeqáseeqa mi-munnimmána qumáreeqee nammári sakasée née maru qafeena áuqimaru fasiqana káqikaa maqa maaqa mináindi feefauríqau. Amisée náriara mi-maqána maraséeqa misá moo máqannaasa maasáki kúqifaqa mi-maqánaki níkundaanée qímasee máraqau. c?Amaana máqasaa rakísimarusa Yudasina munnimma maraséeqa mináramma ufa qímariqau. Maasá maa-munnimmána sía amaana máqaki quqáanaura, Mooseena sándufa miqímminoo máridanoo, fidíka munnimma márifaqa. KMiqí qufanoo Yudasina aundurá dapikufanoo munnimma máreenoo amaana máqakina áranaiqi téeqimmáquseenoo sandánau. Sandéeufanoo moosáa narí sánda anukakí ataakíreenoo dóo kúqinau. "=Óo qinée fúrufáramáseeqa. Andeeqára fasiqara asakadikí sía ikairí márinara kúquanifeera qinée dapikámandeeqa óosana áraunnanara. Minára qinée kafáa ínni munnimma nímidaqa. Miqí qufaqa misá qiqau. Anée kai qíanaqa maasá ámiqa, aneenná kai minára íria. fEPiratoo finnai máree fírari márufanoo Yudasifa Yísufa kúquaninnanara írufanoo narí afaaqakina ákooqoofanoo Yísuna ákiaqara munnimma amaana máqasaa rakísimarusa faqa faiqí firaasá faqa márunnai Yudasifa moodáa fasiqa áiku ásauku taikásee moo fásiqa ásaukuqara taikásee óoni máreenoo kafáa nímiraree qímaseenoo qinau. EÁrira ufa andeeqáseeqa únna qímasee fífau sáinanda qumárasee Yísuna ásauku rumbámaree Roomma máqannaa kíapafa Piratoofa márunnai áfiqee fiqau. (Firaaqóo mandóosana máraidanoo úriaqee márufa márufaqara foora sáinandannai rumbámaree áfiqee kíapafinnai fiqau.) Yudasifa narí ataakíroo ufana. " ?Mi-eendánaki iqáqoofaqa amaana máqasaa aanáiqikirausa misá úriqararausa faqa Yuda máqannaa faiqí firaasá faqa súqusee Yísuna arira ufa qiqau. veKKookooráana ufa qímasoofanoo Peetooroofa Yísufa ufa qímamunara írinau. Yísufa qinoo. Qaaramoo kári aní iráifana anée qiníara sía fee qínanoo kookooráana ufa qíannoo. Peetooroofa mi-ufánara óonumafi iriséenoo óo dóo Yísuna ufa qiníara qifa ánoona koorooínoo, qímaseenoo ráudamakufanoo asaurúseenoo firaaqóo ikíraqa máreenoo finau.[/JPeetooroofa mi-ufána iriséenoo kaukaata qímaseenoo dárara qímaseenoo níqinoo qinau. Sía uqanna qinée mi-fasiqánara íridaqa. Nánaree únna qída fee. Miqí qímasoofanoo kookooráana ufa qinau. gGIKafáa káqikaa qóo marikámasoofaqa faiqí miqóo márusa aniréeqa Peetooroona qímamíqa qiqau. Kúqaa anée mi-fasiqána faiqi námuki máriananoo. Anée faqa mifá faqa kúqaa moodáa ufa qímariaqanda máriafanoo. {oHPeetooroofa mi-ufána iriséenoo kaukaata qímasee qáoo qínoo qinau. Sía qinée mi-fasiqánara íridaqa. ~FMiqí qufanoo, Peetooroofa iriséenoo aiqámausa nífusaa mi-manaaqána qímaminoo qinau. Sía aní ufa óosana íridaqa. Qinée sía miná faqa núnausee qímaseenoo naambeéqai quqúsa kooqí márunnai óoquroofanoo mánaaqa moó fannoo kooqísaa rakísimarufa qáfeenoo miqóo márusa qímanniminau. Maa-fasiqáfa Yísuna Nasareeteendaraana faqa márifaqa qáfee marúnafa. }G|yEAmaana máqasaa rakísimarusa úriqararafa Kaiafasafa narí máaqa aináinirafa firaafá márunara aináinira mánaaqauqa akaqáusa nífiqa quqásoofaqa aináinimariqau. Peetooroofa áadumai sukínni óoqufaaqéeufanoo aináinira mánaaqa moó fannoo Peetooroona paqúrimáseenoo qímaminoo qinau. Anée faqa mi-kariree fasiqána Yísuna faqa nímarianafa máriananoo. {#DAnée tamummáqara fasiqa mári ínana aneenná kai tamummaqasée qínaqa íria, yáfee aní árinoo fee. Peetooroofa Yísunara qáoo ufa. &zECMisá mi-ufána qímaseeqa Yísuna óorinni aniréeqa níqaara fidiámaqaqau. Fidiámaqaseeqa asukunakíqari misá nísauku samu óori áridaqa qiqau. tyaAAmaana máqasaa rakísimarusa firaafá Yísufa miqí qufanoo írufanoo níranaqee márusa óosana maraséenoo narí qamunna parara qínoo anaqí áquseenoo aiqáma súqiqa márusa dárara qímasee qímanniminoo qinau. Dóo ínnee aiqámausa miná mandá ufa íridee. Naríara Ánutuna ámaaku fee qínoo íridee. Sía maasá kafáa árira ufara randáanaura. Dóo aneenná qímannímianaqa ínnee minára nánee fee qídaqee. Misá aiqámausa dóo kúquanifee ufa kái qíma afeekaíkiqau. xB{wo@Miqí qímasoofanoo Yísufa qinau. Anée qiníara qíannana, qiní ufa íria, máa̱ maqee ínnee qiní qíqafee mariafanoo. Kásooqaqee sía maa-qírausau márianau qíqafeefarau. Úriqararana Ánutuna ásauku uqannai miná aaqá óoqumarifi márianaura, mári ínaqa kásooqaqee asurukína qúmuanaura. Ínnee miqímaseeqa qiní faiqí nímaaku qíqafeefaranoo. nvU?Miqí qímasoofanoo Yísufa káqi kásooinoo márinau. Amaana máqasaa aanáiqikirausa misá úriqararafa Yísuna qáfamaseenoo narí áfusaa qímaminoo qinau. Kúqaa maaqandá Ánutuna áfusaa márunausa márida. Anée ánoona ufa kai qiní qímaqimia. Kúqaa fee anée Ánutuna ásauku mundírafa uqannee máridanee, Ánutuna ámaaku uqannee máridanee. Eu>Amaana máqasaa aanáiqikirausa misá úriqararafa mi-ufána iriséenoo fíndifinoo Yísuna áaramáseenoo irámmirinau. Anée miqandá ufa íridanee. Miqandá kúqaa fee qída fee. St=Randée márufanoo qaara fasiqa moodáa ufa andeeqáqau. Miqandá maaqí qímasee qímannimiqau. Yísufa maaqí qímasee qufaqa maaqandá íriqiafana. Qinée Ánutuna amaana máqa Yeerusaree náaquqara amaana maqa aiqáma rambáiri áqusee qaaramoo fáasaana amaná qinée kaifáa usakáanauree qufaqa íriafannaqanda máridaqa. zsm<Faiqí moómoosa máridaqa únna ufa óosana óosana qímariqau. Miqídaqa Yísuna ufara randée maríqau. r!;Miqí márufaqa amaana máqasaa rakísimarusa firaasáuqa faqa Yuda máqannaa kasóorauqa faqa miqóo súqiqa márida únna ufara randée maríqau. Miqídaqa qiqau. Yá fasiqa fee moo úfa óosana arasáinaqee miná máree fee múnu kíapana qímamifanoo fee áruannoo fee. (Mooseena sándufa maaqí qímaqoofa, moodáa fasiqa fannoo qínnufafa sía ánoonaikiannoo. Qaara fasiqa fannoo kikíqamafi qínafa mifá ánoonaikiannoo. Misá minára iriséeqa faiqí qaaraqánda mi-ufána qífaqa Yísuna áriraree qiqau.) vqe:Misá Yísuna áfiqee fímarufanoo Peetooroofa nínaaqianna rufíeenoo asukunaí nífaaqmee nifaaqmee inóo finau. Misá Kaiafasána máaqaki Yísuna áfiqee kéeqafufanoo Peetooroofa naambeéqai áadumasaa sundíauqa saimbaqa óoqumarifi máridanoo Yísunara íridanoo ímarinau. Misá árifaree náqi fee ifáree rumbéefaree, miqí qídanoo níndafee márinau. p99Sandámáfufaqa Yísuna qumáree márusa káqi qumáreeqa Kaiafasána maqúsai máree fiqau. Kaiafasáfa amaana máqasaa rakísirafa firaafá márunnai máree fiqau. Yuda máqannaasa faiqí firaasá misá faqa Kaiafasána máaqaki fáasai súqimaruqoo miqóo máree fiqau. .oU8Misá mi-oosana oosana ainainná Yísunara amisoofanoo óoqeenaa Ánutuna tamummáqara fasiqauqa ufa ánoona kambíqanau. Yudasina faqa ánusa Yísuna qumároofaqa miná faiqi námu aiqáma miná qáfamasee quqásee daráaniqa sandáqau. Kaiafasána máaqaki misáuqa Yísuna irée máriqau. n97Yísufa miqí qímasee narí faiqiara qáoo qímaseenoo quandáfinoo narí qumáree márusa qímanniminoo qinau. Qinée maqee maqee ínni amaana máqaki qímannimímariafannaqoo ínnee mi-karí miqóo qiní qumáraaqaana. Maqee eendáki ínnee qumeé kai durú sáamu namufaqa qiní qumáree máriafanoo. Qinée qúmuari marúna fasiqausara foo márunaqa ínnee asukunakí qiní qumáree máriafanoo. m-6Qiní qíkoofa narí qangiroouqa qíminaqa dadaaqífaqa náqi fee másee qinée kúquananoo Ánutuna tamummáqara fasiqa ufa kambíqaannoo fee. =ls5Qinée qeeqá qíkoonara iráananoo qangiroouqá núkudara foora qíminaqa dadaaqífaqa sía kúqunaura. Anée minára sía fee íridanee. Dóo aneenná rákira paipana quqásaa. Uk#4Yísufa miná qáfamaseenoo qinau. Dóo rákira paipana quqáa. Aiqáma rákira ainainannai nárimariasa minánnai kai nári nárifaranoo. Minára rákira paipána quqáa sáina qiní kai dáruaqa. j3Qumáree marufanoo Yísuna faiqi námukiqari moó fannoo náriqa rákira kisaaqa paipana moó qumáreenoo náriraree qímaseenoo moo fásiqa áaqoo díndanai aiqáma ateeka áqinau. Amaana máqasaa rakísirana aináinira faiqi miná áaqoo ateekánau. ]i32Miqí márufanoo Yísufa maaqí qímasee qímaminau. Óo qiní qíqoondi anée nánaree áninanee. Miqí qímasoofaqa faiqí Yudasina faqa ánusa anirée dóo Yísuna ámiqimmásee rakisisimmá qumáraqau. xhi1Dóo máqeeufanoo Yísufuqoo óonu réenoo óo qiní qafee faqáafee qímaseenoo Yudasifa Yísuna ámooqanau. g0Fáasai Yudasifa qímannímiseenoo ínnee asukunaí áaqee foora qinée óonuree ámooqaanaqa qáfeeqa ínnee miná kai qumáraaqa. ,fQ/Mi-karí kai mi-ufána qímarufanoo eendúfanoo asukunaí narí faiqi námukiqari faiqí moo áuqu Yudasifa áninau. Faiqí moómoo miná saimbaqa durú feefa sáamu faaqaaná indáaíi máree aniraqau. Yuda máqannaasa faiqí firaasá rakísirausa niqiqoofaqa Yudasina faqa aniraqau. meS.Dóo fíndifi qáfaaqa. Qiní ueeqée mari fasiqafa dóo ani máridanoo. Misá Yísuna qumáraqau. vde-Innaaru qímaseenoo fíndimeeqeenoo narí faiqi námu máruqoo aniréenoo níndafeenoo qímanniminau. Ínnee faiqaqée marídee idooáidee. Qiní maréeqee mandá óosana maree mariasa nísaukuki quqáaninna eendírafa dóo aniréenoo. (cI,Níndafamáseenoo ani quándakufanoo kafáa óonureenoo kafáa qaaramookínoo innaaru qinau. Indaarú qundée kai kaifáa miqí kai ínoo innaaru qinau. +bO+Miqí qímaseenoo kaifáa narí faiqi námu unnái óonu níndafoofaqa misá kafáa nísuku faiqée mariqau. Misá nífuki aunduarí marufaqa faiqaqée mariqau. *aM*Miqí qímaseenoo Yísufa kaifáa káqikaa qóo óonureenoo innaaru qínoo qinau. Óo qiní qíkoofa anée amanée sía kúquana nammarina qíminnaree anée sía minníqísainaqee sía kúquanauree. Sía qeeqá íriranannaifau qídau anée qínandee, qínaqa miqímmiqa kúquanaura. T`!)Rakísidana innaaru qídana mária sía káqi mária. Aneenná íriranannai kai qiní dadaaqí maríanafa, aneenná uqanna sía amanaikí máriananoo miqí márifana kudoosaápee márianaqa qáfaidaqa. _(Miqí qímasee innaaru qímaseenoo dóo fíndifinoo qaaramoo námu máruqoo aniréenoo níndafoofanoo misá nísuku káaqa faiqaqau. Ani níndafamáseenoo Peetoorooná áaramáseenoo qinau. Peetooroo anée sía fee káqikaa qóo qiníara rakísinanee. .^U'Miqí qímaseenoo mifá káqikaa qóo naríara óonu óorindari mi-saqamánaki maqásaa áqufufanoo innaaru qínoo qinau. Óo qiní qíkoofa amanée anée sía qiní minníqísainaqee sía kúquanauree. Sía qeeqá dídiranara íridaqa aní áidiranara dídidanoo, anée qínaqa kúquanaura. }]s&Miqídanoo minamúsa qímanniminau. Ínnee maaqóo saqama qámbaanai márida nífu máqaidaqa qinísaa faqa rakísi qímaqaaqa. Qiní qíkoofa qiní minníqísaaninnanara firaa qóo qímuqusímarifaqa, mi-qimuqusiráfa dáruannoo fee qídaqa. z\m%Qímaseenoo mifá Peetooroona faqa Seebeedina ámaakuqara Yameesa Yoohaneesa minamúsa faqa káqikaa qóo saqamaki nífiqamaree fídanoo narí kúquanínnanara írimarufanoo aundurá mandáikimarufanoo ákoo akaa ímarufanoo miqí marinau. [$Miqóoqari Yísufa níndiqeenoo saqamaí asukunakí finau. Mi-saqamána áuqu Keetaseemanee sáqama márinau. Miqóo mifá narí faiqi námuara óoqumarifi rakísiaqee qímaseenoo naríaraa káqikaa qóo fínoo naríaraa innaaru qíraree qinau. aZ;#Peetooroofa minára iriséenoo qinau. Qáoo, sía qinée aníara sía qáfaidee qianáura aní faqa kúquanaura. Yísuna faiqi námufaqa misá aiqáma miqí kai qiqau. Yísufa Keetaseemanee sáqamaki innaaru qinau. ]Y3"Yísufa mi-ufána iriséenoo qímaminau. Fáfaa eendáki kookooráana sía ufa qínana anée qaaramookínana iráifana qiníara sía qinée miná qáfaidee qinnáranoo. Miqí qínanoo kookooráana ufa qíannoo. [X/!Yísufa ínnee quqásee fúrufarifandia foo qímaqoona Peetooroofa minára iriséenoo qinau. Qinée sía sandáanaura. Misá aiqáma quqásee sandáifaqa qinée sía sandáanaura, aní faqa apámma fuanáura. HW  Yísufa minára kaifáa qímanniminau. Qinée kúqiranakiqari fíndimeeqee Kariree máqusai ínni nífunni fuanáura. Ínnee qiní qínaaqiana óonuraifaqa miqóo ínni níndafaanaura. ]V3Miqóo óoru máridanoo Yísufa narí faiqi námu qímanniminau. Fáfaa eendáki qiní qumáraifandínnanara ínnee rufíasee quqásee sandéefaranoo. Ánutuna tamummáqara fasiqa óoqai minára maaqí qímaqoofa máridanoo.Ánutufa sipsípa rakísirana árinaqa sipsípa aiqáma quqásee fúrufarifaranoo qímaqoofa máridanoo. DUYísufa miqí qímasee qímannimisoofaqa misá námaseeqa Ánutunara idí rámaseeqa ráudamakufaqa asukunaí Oorifa áaqanai óoru fiqau. Yísufa Peetooroofa qáoo qíaninnanara qinau. TÍnnee íriaqa. Qinée ánoona ufa uqanna ínni qímannimidaqa. Sía máa̱ márunna aukuana maa-uainnána kaifáa naanáura. Kásooqaqee qiní qíkoona quqúsaki innaarúnai ínnee faqa qinée faqa moodáanaki máridaqa fúka uainnara foora qúqufiqa naanáura. pSYMaa-uainnáfa qiní fidíka kíkiqusira uainna nammári máridanoo. Qiní fidíkannai uqanna Ánutufa moómoosa numóo aunúnnisaanifeera máa̱ qiní fidíka ráannoo. Maaná qiní fidíka fannoo Ánutuna naríara faqa faiqí ánaaseera faqa nóori runíranaki márunara fúkasaa moodáanaki kira ufa mapúkueeqeenoo dóo rafáaqafusai fidikafa máridanoo. RNimiséenoo uáinna nammari mara máreenoo miqóoqaraasa maqee maqee néemaru nammarina Yísufa mi-uainna kaafána uáinna minakí qumbíqarana maraséenoo Ánutunara dúfi dúfi qímaseenoo narí faiqi námu níminoo qinau. Ínnee aiqáma maanáki marasée naaqa. mQSMisá née márufanoo Yísufa féemu maraséenoo Ánutunara dúfi dúfi qímaseenoo ruqíruqí máseenoo narí faiqi námu níminoo qinau. Maaná marasée naaqa. Maaná qiní qifaaqa qimaqí kíkiqúsira feemu máridanoo. ^P5Miqí qímasoofanoo Yudasifa Yísunara irámmirinoo qinau. Óo qiní qafee faqáafa qiníaree ueeqée foo qídanee qímasoofanoo Yísufa qinau. Aneenná kai qíananoo. Yísufa áafaqa óosana arasée noo úfafa. aO;Tamummáqara fasiqauqa ákara fannoo qiníara faiqí nímaakuara dóo kúquani fee qínoo máridanoo. Kúqaa qinée káqikaa qóo kúquanaura ueeqásainaqa kúquanaura. Qiní ueeqáaninna fasiqafa kúqaa maaqí qímasee naríara íriannoo. Nánaree qiní qínoofa qiní maqaqísoofaqee máridee. Qiní numóo firaafá máridanoo fee qíannoo. N-Yísufa iriséenoo kaifáa náriqa qímanniminau. Ínnikiqari moó fannoo maa-difaanínakina ásauku áqusee mara néemarifa qiní ueeqáannoo. M{Misá minára irisoofanoo suara náakinau. Suara náakufaqa moodáa moodáa Yísuna irámmiriqa qiqau. Moó fannoo Yísu qinée fee mi-ufána qífee. Moó fannoo miqí qínoo qinée fee qífee. Miqí qímasee aiqámausa Yísuna irámmiriqau. ,LQMisá néemarufanoo Yísufa maaqí qímasee qímanniminau. Qinée ánoona ufa ínni qímannimidaqa ínnikiqari faiqí moó fannoo qiní ueeqáaninafa máridanoo. |KqMi-eendánaki Yísufa faqa narí faiqi namufaqa mi-maqánaki óoqu márifufaqa eendáki nárana néemariqau. YJ+Miná faiqi námu iriséeqa miqímmiqau, miqóo óoru qoomáqirara deeda iqau. IyYísufa iriséenoo qímanniminau. Ínnee Yeerusaree máqusai óorureeqa muqútinai moo fásiqa óonu paqúrimásee maaqí qímasee qímamiaqa. Ufasaa rakísira fasiqa aní máaqaki áinnaaqarara qóomaqa suqásee náannoo. Narí aukuana adeedíraifanoo aní máaqaki narí faiqinámu faqa nárana naanée qinoo. Miqí qímasee qímamifanoo narí máaqa ínni nímiani. 3H_Yuda máqannaasa misá aiqáma Yeerusaree máqusai súqumaree Ánutuna qangiroo misá nikeekú nikaakú áinnaaqarara qóomaqa áfaarurumasaida qaaramoó fáasaana mi-feemúna néemariqau. Ooruku síai feemuara fooqáana néemariqau. Mi-indaaru faasaanná Yísuna faiqi námu Yísufuqoo aniréeqa irámmiriqau. Yá maqanaki fee maasá Ánutuna qangiroo áinaaqaróo áfaarurira náranna ooruku síai feemu suqáanauree. BG}Miqóoqari faasaambáasaana Yudasifa Yísuna qumeé misá nísaukuki quqáanifeera apurée márinau. Fíqu fáiqu fídanoo apuranóo nímarinau. Áinnaaqarara qóomaqa sakasée naqau. ]F3Ínnee náqi fee mándee feefaurú qímifaqee Yísunara ueeqáanauree. Irámmirisoofaqa misá óoni ámiqau. Moodáa fasiqa áiku ásauku taikásee moo fásiqa ásaukuqara taikásee miqí mándee óoni ámiqau. "E=Yudasi Keerioota máqusaindaraafa, Yísuna faiqi námuki márufa, mi-fasannái amaana máqasaa rakísi márusunnai óorureenoo irámmirinoo qinau. D! Mi-anaaseenára Yísufa kaifáa qímanniminau. Náaru náaru maqúsa maqúsa máaqa máaqa máa̱ qinée márunna kamuqooqaraa ufa, ámiqira ufa, faiqí ánaasee qímannimidaqa maa-anaaseenára fadaméena adíaqimaqóona sía aunífara miná faqa qímannimifaranoo. Minára faqa qímannimidaqa sía faafaa qiaqa, sía qáoo qiaqa. Yudasifa munnimmara rúmammareenoo Yísuna uqeeqáraree qinau. /CW Qiní qifaaqa madikakí fúaninnanara minára mifá maasá faiqí kúqirana oosana máreenoo qiní qifaaqa kúquaninnanara deedaqídanoo fadaméena adíaqimaqeenoo. dBA Ínniki kudi fasiqa anaaseeuqa náaru náaru márifandia. Ínnee amaná moómoo kari misá ámiqi ámiqifaranoo qinée sía kísaaqasaa ínniki márianaura, káqikaa qóo fuanáura minára mifá qiní adíaqimaqeenoo. JA  Yísufa misá ufa iriséenoo quandáfinoo narí faiqi námu qáoo qímannimaqaidanoo qinau. Nánaree mi-anaaseenára qáoo qída fee. Qifaaqa idaaqa uqannámmáqimaqaanifeera adíaqimaqeenoo. @ Náqi fee ifanee munnimma fáinausa nimiséenana miná ákiaqara firaa munnimma maraséenana kudi fasiqa anaaseeuqa nímiaqaana. ?+Yísuna faiqi námu miná qáfeeqa tautúfanoo níranaqoofaqa qiqau. Maa-fifau faafau ira anaaseefá náqi fee ifanee fífaunni rairaaínanee. >Máridanoo Yísufa misáuqa faqa nárana néemarufanoo ánaasee moó fannoo mifá máru máqanaki kéeqafinoo firaa munnimma áqimaru fadameena idaaqíra taqukinaana ámiqira áfundimaruna Yísufa nárana née marufanoo ákiaqa ámoondunna kaqi adíamaqanau. =5Mi-karí Yísufa Beetani máqusai Simoona amaráfa károora árimarufanoo Yísufa taikái̱soona miná faqa náidanoo miná máaqaki márinau. <Maaqóo Yeerusaree máqusai áinnaaqara qóomaqa suqá néemarinnana qámbaana sía Yísuna qumáraanaura. Faiqí ánaasee moómoo súqiqa máriasa qíqafamáseeqa ufa firaaná qídaqa tutu qifoora. Ánaasee moó fannoo Yísuna fadameena adíamaqánau. I; Íreeda qumeé kai Yísuna qumáree áriraree qímmirimariqau. b:=Yísufa mi-ufána narí faiqi námu qímannimímarufaqa amaana máqasaa rakísimarusa faqa Yuda máqannaa faiqí firaasá faqa moo átinai Kaiafasána máaqaki ufa súqidaqa Yísuna árira ufa súqidaqa qímmiriqau. &9EQaara faasaana taikáinanoo maasá Yeerusaree máqusai óoruree áinnaaqarara qóomaqa sakasée naanáura. Ánutufa maasá qifaqnáusa qikeekú qikaakú Isipa máqa máaqai márufanoo sía nárinau áinnaaqaramásee Isipa máqannaasa kai nárinau. Minára maasá Yeerusaree máqusai óoruree áfaarurumánaanaura. Miqóo faiqí moó fannoo qiní uqeeqáinaqa aunírira saqarisaa pirímmannoo qiní dárifaranoo. t8 cYísufa maa-ufána óosana óosana qímannimi taikáseenoo maaqí qímasee narí faiqinámu qímanniminau. "7=.Miqí qímasaina misá náaru náaru náriranaki kéeqafina márifaranoo. Andeeqée maríasa misá náaru náaru máriranaki kéeqafi márifaranoo.)6K-Qinée misá ufa iriséeqa maaqí qímasee kooroommásee qímannímianaura. Máa̱ qiní qíkaqaafasauqa misáki uréeqarausa sía ínnee ámiqimmannimaqaidaqa qáoo qunára mi-fasannái qiní faqa sía ámiqimmaqimaqoonara, qáoo qunára minára qinée ínniara idáki fuaqée qídaqa. @5y,Qinée miqí qímasee misá qímannímianaqa misá quandásee maaqí qímasee qiní qímaqimifaranoo. Óo karaambáiqa yákari fee náranara áararanóofée inau nammáriara áidinóo fee inau. Yáiree fee ánaamuru fooqáafa márunaqee káqi samu márinee inau. Yáiree fee aurímarinee inau. Yáiree fee anée karafúsaki márinee inau. Anée yákari fee miqúnaqee maasá sía ámiqi ámiqiafana. Anée qínaqa maasá írianaura. 4+Qinée ánaamuru fooqáasa máriafana ínnee qiní áqoondikiranara qáoo qusa máriafanoo. Qinée káqisamu máriafana, qáoo qímasee sía qiní qamunandá qímusa máriafanoo. Qinée aurída máriafana ínnee sía óonu qiní qíqafoosa máriafanoo. 33*Qiní dáararée márufana náranara qáoo qímasee sía qímusa máriafanoo. Qiní nammáriara dídufaqa qáoo qímasee sía qímusa máriafanoo. s2_)Qinée misá qímannimiseeqa quandáfinaqa qísaaqaindaraasa maaqí qímasee qímannianaura. Ínnee Ánutuna áqira ufa ínnisaa márisa ínnee idáki áqufuaqa. Ánutufa Sadannanara faqa narí mandá qangiroouqa faqa áfaannauqa faqa idá áqufuanifeera áuquqoofa máridanoo náaru náaru qéemari idafa sía qimbéemari idafa, ínnee minakí áqufuaqa. 1(Qinée misá ufa iriséeqa quandáfiqa kooroo qímannimianaura, máa̱ qiní qíkaqaafasauqa misáki uréeqarausa ínnee misá ámiqimmánnimaqaidaqa qiní faqa ámiqimmaqimaqee marúsa máriafanoo minára ámiqira ququsaki kéeqaaqeera qímannimidaqa. ,0Q'Yáiree fee aurímarunaqee maasá óonu aní qáfaqiafana. Yákari fee anée karafúsaki márunaqee maasá óonu aní qáfaqiafana. Anée qínaqa maasá íriaqa. /+&Yáiree fee anée ánaamuru fooqáafa márunaqee aní áqoondikiqiafana. Yákari fee káqisamu márunaqa qamunna aní ámiafannanara qídanee. .)%Miqí qíanaqa misá qísauku uqannaindaraasa maaqí qímasee ufa qiní qímaqimifaranoo. Óo karaambáiqa miná anée fee yáiree fee aní áararée márufaqee nárana ámiqiafana. Nammáriara áidufaqa yáiree fee aní ámiqiafana. Maasá sía aní qáfaqiafana. i-K$Qinée káqisamu máriafana ínnee qamunna qímusa máriafanoo. Qinée aurímariafana ínnee anirée qiní qíqafee sukudaakútiqa, qimudáoo qímaqimaqéeusa máriafanoo. Qinée karafúsaki máriafana ínnee qiní úndara aniréeqa áia̱aée qímaqimaqóosa máriafanoo. Qinée minára iriséeqa ínniara Ánutuna ámiqira ququsaki fuaqée qídaqa. G,#Qiní dáararoofaqa nárana qímusa máriafanoo. Qiní nammáriara dídimarufaqa nammári qímusa máriafanoo. Qinée ánaamuru fooqáasa máriafana ínnee qiní áqoondikiusa máriafanoo. F+"Raínannimaqaseeqa qinée firaa karaambaiqa quandáfinaqa qísauku uqannaindaraasa maaqí qímasee qímannimianaura. Qiní qíkoona ámaakummara máriasa ániaqa aniréeqa áiqarée miná ámiqira ququsaki kéeqafi máriaqa. Óoqai maa-maqa maaqáfa sía márufanoo mi-ququsána ínniara quqáqoofa máridanoo. *y!Qinée sipsípa fooqáasa raíneeqee qísauku uqannai quqáanaura. Mimmí fooqáasa qísaaqai raíneeqee quqáanaura. P) Qinée óoqumari fúa̱naqa maqúsa maqusa aiqáma súqeeqee qeeqá dóorisaa quqásee níndafeeqa qeeqá íriranannai ínni rainánnimaqaanaura. Qinée sipsípasaa rakísirausa fooqáasa márida. Misá sipsípa raíneeqee áaduma quqáidaqa mimmí raíneeqee áaduma quqáidaqa. Qinée qúmuanna aukuanna qinée miqíanaura. (-Qinée faiqí nímaaku qúmuanna kari qeeqá rakísira áfeeka namufaqa qeeqá qangiroo námufaqa maa-maqánasaa qúmuanaura. Qumuréeqa ufaqíra qáari ámiqira qaari ufíqisee éekara ariranasaa óoqu marifínaqa maqásaaqaraasa ufa irisée andeeqánnimaqáanaura. O'Dóo maa-manda kudi fasiqána rarisámeeqeenoo mádaanai asukunakí áqusaaqa. Mi-asukunánaki máridanoo ikíraqaidanoo áfai riqídanoo máriani. Taikára faasaana ufa írira faasaana mi-ufána. O&Moó fannoo aináina uaqée ínnana moó faqa ámifanoo rairaá ínoo máriani. Aináina síainnana sía akaqá ainaina ámifara, minakí óodaa márinnana miná rafía máraifanoo káqi máriani. 6%eRakísirafa miqí qímaseenoo aináinimaru fasiqa namúsa qímanniminau. Ínnee miná moodáa koondaa amanee maréeqee qísaukuqara máreemari fasiqana miná ámiaqa. $/Anée qiní óosana miqínoo márinana anée qiní munnimma náqaa fee ifanee qiní munnimma béenaki quqáaqaana. Anée béenaki quqásainanoofau qiní munnimma faqa áti munnimma faqa márinaqau qeeqá marani. Anée madikakí kai ákundoonnanara kudi uqanna máriananoo. Z#-Miná rakísirafa miná ufa iriséenoo raiqásee qímaminau. Anée mandá fasiqa uqanna máriananoo, kudi uqanna áarara márianafa máriananoo. Anée qiníara káaqa munnimmara rímariana fee qínanee. D"Qinée aní koondáa amaneennái aináinammásaananoo aní munnimma fúrufariandoo qímasee minára rufíasee madika indufúseeqa minakí quqáqaunanoo máriina dóo miná kai anámiqa. h!IMiqí qímasoofanoo moodáa koondaa amanee mároofa aniréenoo narí rakísirana maaqí qímasee qímaminau. Óo rakísirafa qinée aní óosana íridaqa. Káaqa anée munnimmara rímarianaqa qinée qáfamáqaunausa.  'Narí rakísirafa miná ufa iriséenoo qímaminau. Óo anée faqa ámiqira fasiqa óori runúsee aináini márianafa andeeqára fasiqa uqanna, anée káqikaa ainainasaa faqa andeeqásee rakísi márianafa máriananoo. Minára qinée firaa ainaina aiqáma ainainasaa rakísirana anísaa kai quqáanaura. Sía anée káqi aináinira fasiqafau márinnandia. Anée qiní faiqiara foora márinnaranoo. }sMiqí qímasoofanoo qaara koondaa amanee mároofa aniréenoo narí rakísirana maaqí qímasee qímaminau. Óo rakísirafa anée qaara amanee qímunaqa minánnai aináinammásaunanoo qaara faqa qaara fáqaikamáfifaqa, dóo anímmamíqa. #?Miná rakísirafa minára iriséenoo dóo qímaseenoo írinau. Iriséenoo maaqí qímasee narí aináinira fasiqa qímaminau. Óo anée ámiqira fásiqa óori runúseenana aináini márianafa andeeqára fásiqa uqanna, anée káqikaa ainainasáa faqa andeeqásee rakísimarianafa máriananoo. Minára qinée firaa ainaina aiqáma ainainasáa rakísirana anísaa kai quqáanaura. Sía anée káqi aináinira faiqifau márinnandia. Anée qiní faiqiara foora márinnaranoo. Anée faqa qinée faqa moodáanaki asasírausa márianaura. +OMoodáannai qísauku koondaa mároofa aniréenoo narí rakísirana maaqí qímasee qímaminau. Óo qiní rakísirafa anée moodáannai qísauku koondaa kai qímunnana. Minánnai aináinammásaunanoo dínni qísauku faqa miná áti munnimma faqa aniraifaqa dóo qísaukuqara anímmamidaqa. xiNáaru kásooqaqee misá rakísirafa aniréenoo náaramáseenoo munnimma óosana óosanara irámmirinau. DMoodáa koondaa amanee mároofa mifá síamma aináininau. Mifá madika indufúseenoo munnimma minakí quqásee kukéeqasanau sía furufarianifeera idaaqinóo márianifeera kukéeqanau. _7Qaara koondaa amanee mároofa miqí kai ínoo kafáa qaara faqa qaara faqa aniranau. a;Moodáannai qísauku koondaa amanee qumároofa minánnai aiqáma ainainirana nimisáidanoo nímimarufanoo dínni qísauku amanee mi-ainainiránasaa aniranau. Moodáanakikufanoo qísukuqara amanee marasée márinau. eCMoo fásiqa narí aináinirana amana moodáannai qísauku koondaa amanee firaaná áminau. Moo fásiqa narí aináinirana amana qaaraqánda kóondaa amanee óorudupirana áminau. Moo fásiqa óorudupimasee narí aináinirana amana moodáa koondaa amanee amiséenoo qímanniminau. Ínnee maa-munnimmána qumáreeqa minánnai ínneeqa aináinirana uqéeraaqanani. Kásooqaqee aniráanaqa miná ánoona munnimma faqa miná áti munnimma faqa qímiannee qímasee moo sáa finau. 7gMi-ufána taikáseenoo Yísufa innaarúna ququsara moo úfa kíkiqa úsinoo qinau. Innaarúna ququsa maaqímminoo máridanoo. Aináina faqaafa moo átinai fuani qímaseenoo narí aináinira fasiqauqa súquseenoo úfaasu narí aináina faqa maqa máaqa faqa misásaa quqaseenoo rakísiaqee qinau.  Yísufa mánaaqauqa kíkiqa qususéenoo narí faiqi namu qímanniminau. Ínnee sía qinée qúmira aukuanara írimariafanoo sía deedaqifoora. Minára ínni qímannimidaqa ínnee íridaqa qiníara rakísiaqa. Qaaramoo áinainira fasiqauqa misá quandára ufa. ' Miqí qufanoo mifá iriséenoo qímanniminau. Sía qinée ínniara íridaqa ínnee yái máriaasee, dóo sée fuaqa dóo kooqí ititáseeqa.  Néemarufaqa fúrufari maru manaaqausa aniréeqa náaraqau. Óo karaambáiqa kooqí atuásainaqa maasá faqa kéeqafi naanáura. 7g Misá fufanoo amundára fasiqa írirana faqaasa máruqoo aniréenoo ái misá nífiqeenoo firaa maqaki kéeqaqau. Kéeqafufaqa misá kooqí ititáseeqa nárana néemariqau. yk Nammári faqaasa misá qáoo qímasee qiqau. Sía amana ínni adía nímianaura ínni adía nimiséeqa maasá faqa randáanoora ínnee sandéeqa sutuáqai óonu feefauríaqa. Miqí qufaqa misá eedóo qímasee sutuáqai nammáriara fiqau. 3Rambi nammári síaisa quandáfiqa nammári faqaasara innaaru qiqau. Maasá faqa adía qímia, maasá qóoma qimbáfifaqa nammári sía márifaqa. taDóo deedaqiaqée qufaqa, mi-manaaqáusa fíndifufaqa qóoma quúmbeeqee rambisáa muqúrusoofanoo qanau. xiEendá ámuqusaikufanoo faiqí moó fannoo fífí qímaseenoo qímanniminau. Dóo amundárafa áni ifoo. r]Amundára fasiqa sía dauní áni marufaqa, áfeesímarufanoo nífuki aunduarúfaqa mandáiki máriqau.  Moodáannai qísaukunamu írirana faqaasa rambi faqa minakí adíee maria nammarina faqa uqusée máridaqa áfeesímariqau. p YMoodáannai qísaukunamu fúrufari marúsa máridaqa nári rambi kái uqusée márida áfeesimariqau. !  =Qinée qúmuanna aukuana aniráinanoo innaarúna ququsa maaqímminoo máriannoo. Qísaukuqara taikásee mánaaqa máriqau. Misá nári rambi úqirausa maqúsasaa asukuna rakísi márufanoo amundára fasiqa ánufaqa misá faqa firaa maqaki nárana náani qímasee áfeesímariqau.   3Mi-manda ainainira fasiqáfa qaaraikí máriasa námufaqa mandáinainaki máriannoo. Mifá miqóo misá faqa máridanoo ikífaafau qídaqa nífai riqídaqa márifaranoo. Qinée Yísusa qúmira áukuana miqímminoo máriannoo. Tautúmánnimaqaanaura. ~~W}{|{zzx=w9vuts}rqsqbnmmkjjhhgfedd)bbaQ`8_%_]]\[[3ZYXW6VyUMTSReQTPO1NnLKJJEIHGFEDCBxAj@@?>==:<;:+88#76>4310j/..G-,+r*j)''&%5$l#""!s!h Ns1|%)AP S o +M Mooseena sándufa akoofásauqa Farisai ámaana ufa qímarusa aniráma qáfamaseeqa Yísufa mandá óosana máree maríasa faqa takísa munnimma máree maríasa faqa náidanoo fee qímasee Yísuna faiqi námu umeé írammiriqa qiqau. Náqaa fee qifanóo fee takísa munnimma máree maríasa faqa mandá óosana máree maríasa faqa nárana náidanoo fee asaurírana sía fee márifanoo. &EYísufa marikínoo moo kári Reefina máaqaki kéeqafi nárana née márufanoo mandá óosana máree márusa faqa takísa munnimma máree márusa faqa Yísuna faqa nímarusa misákiqari akaqáusa Yísufa narí faiqinámu faqa Reefina máaqaki óoqu marifi nárana née maríqau. Mifá mi-saqá óonuree anirée ídanoo faiqí moó narí máqannaasa takísa munnimma maréeqeenoo Roomma máqanna nímimaruna paqúrinau. Mi-fasiqána áuqu Reefifa miná ákoofa Arafaiusafa márinau. Reefifa narí oopísaki óoqumarifi márufanoo Yísufa miná qáfamasee anirée qímaminoo qinau. Anée qiní faqa fua qufanoo, Reefifa iriséenoo aaqee fíndifinoo Yísuna faqa finau. #? Yísufa kafáa anirandée Kariree firaa farumma máruqoo fufaqa faiqí ánaasee moómoo miná áfaqee óonuroofanoo Ánutuna ufa qímannimimarinau. 3_ Miqí qímasoofanoo aiqámausa nífusaaqari mi-fasiqáfa fíndifinoo narí qainda mara qumáreenoo dóo ámaaqa káqi káqi finau. Misá qáfamasoofanoo firaaqóo náaquqoofaqa Ánutuna amooqídaqa qiqau. Maasá sía uqanna maaqíra áinaina qáfaunausa máridaqa. Yísufa Reefina áfiqanau. \1 Aní qímamidaqa anée fíndifinana aneenná qainda mara máree ámaaqa doo fúa.  / Qinée maa-fasiqánara mandáinaina númoo minnáisáidee qúnnana ínnee qiníara sía amanaikíaanoo fee qídee, qinée faiqí nímaaku maa-maqánasaa máridaqa faiqí mandáinaina taikárana qiní afeeka márinara kooroommá nímaqaanaura maa-firaa afeeka ainainánnai kooroommá nímaqaanaura qinée maa-fasiqánara aneenná qaindásaaqari fíndifinana mi-qaindánara maree ámaaqa fua qíanaqa qinée mandáinaina taikánnisaana afeeka qáfeefara. Miqí qímannimiseenoo quándaki mi-aiku asauku kuqirána qímaminoo qinau.  6 eMiqí qímasoofanoo Yísufa aaqee uqanna misá naundurákinaana iriséenoo quándaki qímanniminau. Ínnee náqi fee qifaqée ínneeqa náaqookinaana mi-mandufána qídee. ` 9Maa-fasiqáfa náqifeemásee únna qímasee paasóosidanoo Ánutuna ámaaqa máqaidanoo fee mi-ufána qídanoo fee. Sía faiqí moó fannoo amana faiqí mandáinaina taikánnisaannoo Ánutufa kai amana miqíannoo.  {Mooseena sándufa akoofásauqa miqóo óoqumarifí írufanoo níkooqoofaqa nári naunduráki óonu máfi íriqa qiqau. 7gMisá írirafa firaaqóo Yísunasaa atooqóonara Yísufa qáfamasee áiku ásauku kúqirana qímaminoo qinau. Qiní qímaaku aní mandáinaina ákiaqa minnáisáidaqa. 9kYísuna ákiaqa amummaqa nári eeféeda máaqa asaana rapéemandeeqa mi-fasiqána narí qaindá namufaqa minakí upeekásee quiqa quiqa ufanoo meemái Yísuna aaqá quqáqau. mSQímannimimarufaqa faiqí qaara faqa qaara faqa moó fasiqa áiku ásauku kúqirana qaindúsumaree miná áinaina faqa anirée Yísuna uqafiqáanee rufaqa faiqí ititáfufaqa kéeqarara anuqúsia misá máaqamau akarámáfiqa. O Qaaraqánda fee qaaramoó fáasaanee áiqaróofanoo Yísufa narí maqúsai Kapeeranaumma maqusai aniréenoo narí máaqaki kéeqafufaqa faiqí ánaasee minára iriséeqa mi-maqánaki moómoo kéeqee qumbíqafufanoo kooqíki faqa naambeéqai faqa qumbíqaqufufanoo Yísufa máaqaki máridanoo Ánutuna ufa qímannimi márinau. < s-Mi-fasiqáfa károora taikáfufa sía Yísuna ufa irisée umeé ranau miqóoqari fídanoo aiqámai qímanniminoo finau. Firaaqóo qímannimunara Yísufa moómoosa ititóonara sía faiqíki amana márinau áadumai sía faiqí márunnai márufaqa faiqí ánaasee aiqámaindari mifá márunnai fímariqau.5 e+Ruká taikáfufanoo Yísufa amambainá qímasee qímaminau, aníki kai taikáfuani, sía moo fásiqa qímamia. Anée andeeqásee amaana máaqaki mári aanaiqikirana uqafíqasainanoo aní afaaqa károora árimarina aiquqummáseenoo aníara ánukanoo máriaanoo qíannoo. Miqí qínana anée károora nárí marísa taikárausa aandáu̱ tatúfirana Mooseena sándufamau fídana Ánutuna tatúfirana suqá amia. Suqámisáinaqa aiqámausa aní károora rukárana qáfamasee sía aníara eeráiriaqeera. Miqí qímasee Yísufa mi-fasiqána aqiqoofanoo finau.  ,m U)Yísufa mi-fasiqána qáfoofanoo ámuqusa mandáikufanoo ásauku uqéerasee miná afaaqasáa mundúseenoo qinau, eeóo qiní dídidanoo dóo rukáfua qufanoo dóo miqóo uqanna aaqee miqí qímarufanoo károora ruká taikánau.  *S~ !(Mandá namuana károora ári maru fasiqáfa moó fannoo Yísuna óorini aqoori sáunara fufanoo firaaqóo innaaru qínoo qinau. Óo karaambáiqa anée áidinana qiní károora dárimarina rukáqisaina taikáani. (Mi-aukuanná misá mi-auriránara firaaqóo rufíasee miná nárimarusa náadumasaa níanasaa quqée máriqau.) } 'Miqí qímaseenoo Yísufa Kariree máqa maaqaki óonuree anirée ídanoo nári amaana máaqakiaqa kéeqafida qímannimidanoo naundurái fáafasaaqa márusa niqiqée márufaqa rafúdamakida fímariqau. Yísufa károora árimaru fasiqana ruúkaisánau. '| I$Simoonafa faqa miná áqoondiuqa faqa randáqa nída Yísuna paqúrimasee qímamiqa qiqau, aiqámausa aníara randáidaqee qufanoo Yísufa qinau, maasá maa-maqa maaqánaki maqúsa maqúsa moo máqusai fuanáuranoo. Ánutufa misáuqaki faqa qímannimianee qímasee diqiqaisa máridaqa. { &]z 5#Mi-eendánaki faiqée kanánaana uqanna eendái Yísufa fíndifinoo máaqakiqari ráudamakinoo maqúsai óoqureenoo óoqiqaree faiqí sía máru maqa maaqanai óonu máridanoo Ánutunara innaaru qímarinau. vy g"Yísufa moómoo aurirana óosana óosana aurirana andeeqánniseenoo fáafasaaqa márusa moómoosa miqímma quqánnimufaqa rafúdamaki sandáqau. Misákina fáafasaaqauqa Yísufa Ánutuna ámaaku márunara irisée kooroo íandoo qímasoofanoo Yísufa misá ufara qáoo qufaqa sía ufa qirai káqi rafúdamakidaqa sandáqau. Yísufa Kariree máqa maaqaki nímarinau. yx m!Yísufinnai mínisoofanoo aiqáma mi-maqusánaki márusa mi-maqannáasa ani mara úqusee miqóo súqi máriqau. w 3 Eenéemarufanoo súani kéeqoofanoo miqóo márusa nári faiqí ánaasee aurí marúsa faqa fuéena fáafasaaqa márusa faqa aiqáma nífiqee +v QYísufa iriséenoo mifá márunnai óonureenoo ásauku qumáreenoo uqéeroofanoo miná afaaqa idídiufa taikóofanoo aaqee fíndifinoo nárana aináina níminau. 'u ISimoona áiraamaku ánaasee áidafi márufanoo afaaqa idídi márufanoo faiqaqée marínau. Yísufa máaqaki kéeqafufaqa mi-anaaseenára Yísuna qímamiqau. dt CMisá mi-amaana maqánakiqari rafúdamakufaqa Simoonasa Andurusa máaqaki fiqau. Yameesa Yoohaneesa misá faqa fiqau. Yoohaneefa nammári nímimaruna amaráfa Yísuna áiku ásaukukírafa márufa misá faqa finau. s 9Miqíunara Kariree máqa maaqaki Yísuna áufakiana fannoo káqi káqi ufanoo aiqámai dáraaninau. Yísufa óosana óosana aurírana taikánnisanau. 4r cFaiqí ánaasee miná qáfamasoofanoo náaquqoofaqa narí qímami narí qímamiqa qiqau. Maa-fasiqáfa Yísufa nánee máridanoo, nána fúka naakaparufa qínoo fee. Maa-fasiqáfa narí Ánutufára foora narí afeeka ufannái káasau afaannauqa qímannimifaqa eedóo kai qímasee rafúdamaki fíqa. q 'Yísufa miná aundurákinaa áfaanna amambainá qímasee qímaminau anée ufaséenana mi-fasiqánakiqari rafúdamaki fúa, qufanoo mi-faafasaaqáfa mi-fasiqána qumáree udámudámi firaaqóo másee firaa kari aqnaakínakiqari fáaqa quqáseenoo rafúdamaki sandánau. p Vo 'Yísufa qímannimí marúfanoo faiqí moó aundurái fáafasaaqa márufa amaana máqaki kéeqafi fáaqa quqásee Yísuna qímaminau, Yísu anée Nasareetee máqusanaafa anée nánaree maasá soodáaqidanee, anée maasá daru taikáraree ánidanee, qinée aníara íridaqa anée Ánutuna náaquqara ufa máree maríanafa máriananoo. n %m EMiná ufa írimarusa firaaqóo náaquqanau. Sía Mooseena sándufa akoofásauqara foora qímanniminau, narí Ánutufara foora qímannisoofanoo náaquqanau. bl ?Minamúsa Yísuna faqa fí fiufaqa Kapeeranaumma máqusai óonu raqau. Yuda máqannaasa amaana saríriqa sabatee qímarunasaa Yísufa náriqa amaana máaqaki kéeqafinoo faiqí ánaasee amaana ufara naakápanau. Ek Yísufa miqandá níqafamasee náaroofaqa nári nikoona Seebeedina faqa narí aináinímarúsa faqa quqánniseeqara Yísuna fí áfaqee fiqau. Yísufa faiqí aundurái áfaanna áfaqanau. ,j SYísufa miqóoqari káqikaaqoo nammári áfaiqara fídanoo qaaraqánda qísafasáasa paqúrinau, miqandá Seebeedina ámaakuqara máriqau. Miqandá núqu Yameesana faqa narí ákaqa Yoohaneesandíri máriqau. Sía nammári nímimaru Yoohaneefa márinau, miná amaráfa márinau. Miqandá nári kanúqaki óoqu máridaqa fáfaa eendáki nári pateeuqá nammáriki áqusee noodáanna máraanee qídaqa deedaqí maríqau. ui eYísufa miqandá níndafamásee qímanniminoo qinau, ínneeqara qiní faqa aniráifaqa faiqí ánaasee noodáannara foora maréeqee Ánutuna quqúsaki quqéefaranoo fee qufaqa miqandá nári pateeuqa miqóo quqásee Yísuna faqa fiqau. h g 5Moo kári Yísufa nammári farúmma firaana Kariree máqa maaqaki máru nammarina áfaimau fídanoo noodáanna mi-nammarínaki máree marú fasiqaqanda nári qísafasaasa níndafanau. Miqandá nári óosana máraidaqa firaa pateeuqa nammáriki áqusaida noodáannauqá rúmafi márufaqa máree máriqau. Moo fásiqa áuqu Simoonafa márinau, miná ákaqa miná faqa máruna áuqu Andurufa márinau. Wf )Andeeqára kamu dóo ani máridanoo Ánutuna rakísira ququsa dóo adeedí ranóo máridanoo. Ínnee ínneeqa mandáinainakiqari quándakinaqa ámiqira fasaasa ufa irisée ínni írirana minásaa rusíaqa. e Yuda máqannaasa karaambáiqa Eeroodeefa Yoohaneena nammári nímimaruna karafúsaki rumbásoofanoo miqóoqari Yísufa Kariree máqa maaqaki óonuree faiqí ánaasee Ánutuna ámiqira fasaasa ufa qímannimida maaqí qímasee qímannimi marínau. `d ; Mifá miqóo óonu máridanoo qaara fasiqa níku nísauku faasaana marisoofanóo Sadannafa aniréenoo mandá óosana máraanifee qímaseenoo amanamásee qáfoosianoo. Káasau aandauqa miqóo márufanoo Yísufa márikufanoo áararoofanoo kudoosaápoofaqa qangiroouqá qumuréeqa dadaaqiqau. Yísufa aaqee éera síammaa faiqi námu nífiqanau. /c Y Dóo miqóoqari uqanna Ánutuna maraquna fannoo Yísuna aqiqéenoo aadána máqa máaqaki káasau máqa máaqaki sía faiqi márunnai níanai fúannee qufanoo finau. :b o Quqámáfufanoo innaarúnaindaraa ufa moó maaqí qímasee Yísunara qinau. Anée qiqáindi uqanna qímuqusira qímaaku márianafa qinée aníara ámiqimasee qíqaara raidanoo. a / Yísufa nammárikiqari fíndifinoo qáfoofanoo innaarúna rakéemafufanoo Ánutuna maraquna fannoo nakipurúnara foora Yísunasaa qumu quqánau. U` % Yoohaneefa miqímmasee káqikaaqóo maríkufanóo Yísufa Kariree máqa maaqakiqari Nasareetee máqusaindari Yoohaneefa máruqoo óoquroofanoo Yooradana námmariki Yísuna nammáriki túpamamaqanau. (_ KQinée nammárinnai kai túpamannimaqaidaqa mifá náaquqara máraqunannai ínni túpamannimaqásaannoo. Yísufa nammári maróofa. Sadanafa Yísuna amanufá. |^ sYoohaneefa maaqí qímasee faiqí ánaasee qímanniminoo qinau. Qiní qínaaqiannai kambíqaaninnafa qiní firaaqóo úriqararafa máriannoo. Qinée Yoohaneesa kásooqaqee kambíqaaninna fasiqana miná káaqa uréeqarausa máridaqa. Náqimasee fee qinée miná dadaaqianáuree uréeqara ainainira fasiqauqakiqari uréeqararausa máridaqa sía amana miná dadaaqianáura. ] 7Yoohaneefa sía ámiqira qamunna afisínau tamummáqara fasiqa naanna rámasee aadaíka aadaíkírafa, kaméera asausínnai áuqira qamunna afisúsee aandáu̱ apatannai áuqira pikapa qamunna rafáaqafuseenoo márinau. (Kaméera qóosa fooqáa ira aandau máridanoo.) Yoohaneena nárana naafaa óofaafana náriqa minára pándaaqa oofaafanee qímaruna faqa ookasaasá anoona faqa kai née márinau. K\ Yudeea máqa maaqaki márusa faqa Yeerusaree máqusaki márusa faqa mi-saqá márusa moómoosa Yoohaneefa márunnai Yooradanna námmari áfainni márunnai óoqu réeqa nári mandáinainara kooroomásoofanoo Yoohaneefa Yooradana námmariki mara quqásee kéeqamannimaqasee uqéerasoofaqa fíndifiqa miqóoqari fífainiqau. _[ 9Mi-tamummaqara fasiqána ufamaú kai maaqímasee óosana áraqau. Yoohaneefa nammári ními marufa aadána maqa maaqakiqari fíndifinoo faiqí ánaasee nammári rúmannimaqaidanoo maa-ufána qímanniminau. Ínneeqa mandáinainakiqari quándaki nammári marasáifanoo Ánutufa ínni mandáinaina ákiaqara minínniseenoo sía náruannoo. QZ Aadána maqa maaqakiqari moó fannoo maaqí qímasee fí fí qínoo fáaqaridanoo faiqí ánaasee qímamidanoo. Ínnee karaambáiqa fúaninna aanna afisúaqa, andeeqára qóo kai karaambáiqa núani. Y Ánutuna óoqeenáa tamummáqara fasiqa áuqu Eesaiaafa Yoohaneefa nammári nímarunara maaqi qímaseenoo ákara rínau. Íriaqa qinée qiní ufa máree marínnana qiní Ánutusa qísauku mundírana aní óorinni aqiqáananoo fídanoo aní aaná afisúannoo. eX GMaa-akaráfa ásauku mundírana Yísunara Ánutuna ámaakuara ámiqira fasaasa ufa qídanoo. W1Aiqáma ufa qímannimiafannana misá faqa mi-ufána aiqámausa uqanna qímannimifaqa iriséeqa mi-ufána qumáraaqeera, mi-ufánamau kai fuaqa. Ínnee maqúsa maqúsa fífaqa qinée faqa qumeé ínni faqa fuanáura. Ínnee miqí márifaqa qinée qumeé kai ínni faqa nuanáura. Sía ínni minínnisaanaura kásoo innaarúna faqa maqá faqa taikára aukuana ínniqa saimbaqa moodáanaki kianáura. VÍnnee minára irisée maqúsa maqusa aiqáma daráani máfiqa qímannimifaqa misá faqa qiní qíku qísauku kámmafi máriaqeera. Misá qiní qíku qísauku kámmafi márifaqa ínnee misá nammári áuqamánnimaqaaqa. Nammári áuqamánnimaqaseeqa maaqí qímasee qiaqa. Ákoona faqa ámaaku faqa Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna faqa misá núqusaa nammári áuqamánnimaqaidaqa. Ínnee Yísuna áiku ásauku kámmafuanára minára mapukúnnimaqáanifeera nammári áuqamánnimaqaidaqa. Dóo miqí qiaqa. {UoMiná faiqi námu miqóo óoru miqíqa márufanoo Yísufa adeedí aniréenoo maaqí qímasee qímanniminau. Innaarúna faqa maqá faqa firaa uriqararana Ánutufa qiní qíminoo. Moó fannoo sía qiní úriqarafa máriannoo. Dóo qinée kai. !T;Miqóo óorureeqa Yísuna qáfeeqa reendeenámasee amooqíra ufa qímamiqau. Moodáa moodáa qaara irirana íri mariqau. Mifée, yáfee, áfaanna fee. LSYísuna faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu moodáa marasée Kariree máqa máaqai fiqau. Yísufa káqi máridanoo mi-aaqannára qímannimiqoonara mi-aaqannásaa óoru fiqau. uRcMi-maara fasiqáusa misá eedóo qímaseeqa munnimma mara máree miqí qímasee faiqí ánaasee qímannimi maree fiqau. Yuda máqannaa faiqí ánaasee mi-ufána kai Yísunara qímariqau. Yísufa narí faiqi námu nífusaa kooroo inau. Q!Miqí qímasee qímannimiaqa. Kíapafa firaafá Piratoofa mifá irisáinaqa maasá óonureeqa andeeqáanaura sía mifá ínni náruannoo. &PE Faiqí ánaasee ínniara Yísunara iráifaqa ínnee maaqí qímasee qímannimiaqa. Maasá eendákina káaqa faiqaqéeu̱naqa Yísuna faiqi námu aniréeqa óoni kooqi atúaseeqa Yísuna irí qaindúsu maréeqa dóo kukéeqamaseeqa. Miqí mándaafaqa iqáqaifaqa ámaaqa kai qáfeeqa. O  Amaana máqasaa aanáiqikirausa misá Yuda máqannaa faiqí firaasá faqa súqufufaqa minára ufa qímasee íriqau. Ufa qíqi̱ andeeqáseeqa misá mi-maara fasiqáusa náaramáseeqa munnimma firaatiá uqanna nimiséeqa maaqí qímasee qímannimiqau. VN% Mi-anaaseesá Yísuna ufa iriséeqa fiqau. Misá fímarufaqa maará fasiqausa óoni áamaraki rakísimarusa misá faqa rufíaseeqa kúqiara foora íqa máriusa fíndimeeqee Yeerusaree máqusai óorureeqa amaana máqasaa aanáiqikirausa aiqáma ufa qímannimiqau. Qangiroora óoni kooqí ititárana rafáqaaunara qímannimiqau. uMc Miqí márufanoo Yísufa maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee sía rufíaaqa. Sandée óonu qiní faiqi námu qímannimifaqa Kariree máqusai óoru fíqa miqóo qíqafeefaranoo. Yísuna madikasáa rakísiusa fíndifunara qumeéraqau. {Lo Yísufa aanái mi-anaaseeqandá tautúmmánnimaqasee kikíqinoo márida nímandanau. Miqí qímasee qímannimisoofaqa misá náaquqoofaqa miná áiku qumáree nóorindari maqásaa faifufaqa qimudáo̱o qídaqa amooqíra ufa qímamiqau. qK[Ánaaseeqandá qangiroo qáfeeqa miná ufa iriséeqa káaqa náaquqanau. Yísunara kúqiranakiqari fíndifu ufana írufanoo naundurái asasínoo náaquqoofaqa mi-anaaseeqandá miná faiqi námu ufa qímannimianee qímasee fídaqa. J'Ínnee qáfamaseeqa sandée óonu miná faiqinámu maaqí qímaseeqa qímannimiaqa. Yísufa kúqiranakiqari fíndifinoo dóo Kariree máqa máaqai ínni nóorinni fídanoo ínnee miqóo qáfeefaranoo miqóo máriannoo. Dóo mi-ufána kai ínni qímannimiqa dóo fuaqa. LIKáqi máridanoo ínni qímannimi undéemminoo máridanoo. Sía maaqóo máridanoo. Dóo kúqiranakiqari fíndifinoo dóo finoo. Ínnee maí aniréeqa mifá máriiqoo qáfaaqa. Sía máridanoo. vHeMaqásaa nóorindari faiqaqéeufanoo qangiroo fannoo ánaasee óonuroosa maaqí qímasee qímanniminoo qinau. Ínnee sía rufía rufíaqiaqa. Ínnee Yísuna aunírira saqarisaa pirímmannoo aruqaanára randáidaqa qinée íridaqa. G3Maará fasiqausa rakísiusa Ánutuna qangiroo qáfeeqa káaqa rufíaseeqa aiqáma náindiri roofaqa nóorindari maqásaa kúqiara foora mámbiqau. xFiMiná óori áfiri aakuasáa idáuru miqírafa márinau. Miná qamunna káaqa eekara káaqa qárafa márinau. lEQÓonuree qáfoofanoo miqóo kai maqá firaafá kásufanoo innaarúnaindari Ánutuna qangiroo moó fannoo qumuréenoo óoni kooqí ititáqoona quanda quandamméeqeenoo káqini quqáseenoo narí minásaa óoqu márifi márinau. ID Náriqa amaana fáasaana sariríqa taikóofanoo iqáqoo kanánaana amaanasáa eendái qaara anaaseeqanda moodáa núqu faqaaqanda Máriana amaráqanda miqandá sía Yísuna anooqanda moó fannoo Makadana máqusaindaraafa moó fannoo moo máqusaindaraafa miqandá Yísuna ákundoo óoni áamara qáfaanee qímasee fiqau. mCSBMiqí qufaqa amaana máqasaa aanáiqikirausa óoni áamara máruqoo óonureeqa qíma ainaina qumáree óoni kooqísaa faqa kooqí áfainni faqa atukaraséeqa ititáqau. Moó fannoo mi-ooni kooqína mara áquqaifaqa qáfaanee qíqa mi-qimána quqáqau. Miqímaseeqa maará fasiqausa miqóo quqásee amaana máqasaa aanáiqikirausa dóo nímaaqa fiqau.?BwAPiratoofa minára iriséenoo quandáfinoo áanóomasee qímanniminau. Ínnee qiní Roomma máqannaa rakísimaria maará fasiqausa máraaqa. Misá kai ámiqimmásee rakísiaqa. 0AY@Amanée aneenná maará fasiqausa niqiqáinaqa óoni áamarasáa qaaramoó fáasaana rakísiaqa. Miná faiqi námu ani qúmmuarammeeqee quqáseeqa únna qifoora. Dóo fíndimmeeqee Ánutufinnai fíifoo qímasee faiqí ánaasee únna qímasee qímannimi foora. Indaarú únnaqímarifa márifaqa minára Yísuna faiqi námu kafáa únnufa qífanoo mi-ufáfa firaafáikiandoora. Minára aní qímamidaqa misá rakísiaqeera. l@Q?Óo ámiqirafa mi-unna fasiqáfa káqi máridanoo qaaramoó fáasaana máriqa fíndifuaqee qinoo. ?>Yuda máqannaasa nárana ainaina deedaqamáqoo faasaana taikóofaqa mi-eenoonnái amaana máqasaa aanáiqikirausa úriqararausa faqa Farisai ámaana ufa írimarusa faqa súqufufaqa rumbárausa Piratoo fínnai narí oopísai óorureeqa irámmiriqa qiqau. ->S=Miqí márufaqa ánaaseeqara óonaamara adeedí óoqu márida qáfee máriqau. Miqandá núqu moodáa núqufaqaaqanda Mariana amaráqanda kai máruqanda máriqau. Miqandá madikée márufaqa óoqumarida qáfeeufaqa eendúfaqa maqusai fiqau. Firisuaiqáuqa Yísuna madikasáa rakísiu ufafa. *=MMi-eenoonnái Aramatia máqusanaafa Yooseefaana amarána mifá faiqí firaafá aináina faqaafa. Mifá Yísuna ufa írira faiqi kámmafinoo kukéeqanoo márufa márinau. 9-8Misákiqari Yísuna ánoona amaráqanda máriqau, moo ámarafa Makadara máqusaindaraafa faqa moo ámarafa qaara kumaaraaqara Yooseefaasa Yameesasa nínoofa faqa (Maa-Yooseefaafá sía Yísuna ákoofau miná amaráfa kumaaráa márinau.) moo ánaasee Seebeedina ánaaqa faqa mi-anaaseesá faqa miqóo ani kikíqiqa máridaqa Yísuna kúqirana qáfee máriqau. Yísuna óoni áamaraki ákundoo ufafa. >8u7Yísufa aunírara saqarisaa márufaqa Kariree máqa máaqaindaraa ánaaseeuqa ururée Yísunara dadaaqiannée qímasee úru anaaseesa níanai uru kikíqiqa márida qáfee mariqau. 76Maará máaqanu fasiqausa Yísunasaa rakísidaqa óoqumari fufaqa rakísiusa asukuna qoofaqa maqá kásufaqa qáfamásoofaqa nímuqusufaqa káaqa rufíaqau. Rufíeemarufaqa qiqau. Óo kúqaa uqanna maafá Ánutuna ámaaku uqanna máriifa kúqinoo. 65Yísuna kúqiranakiqari fíndifufaqa mi-kuqiráusa akooqóo Yeerusaree máqusai óonuroofaqa faiqí ánaasee moómoosa níndafaqau. (5I4Faiqí madika faqa óo raqánau. Óo raqásoofanoo óoqai kúqusa Ánutuna ufa írimaru fasiqa anaaseesa maqee kúqiranakiqari fíndifumáfi miqóo máriqau. l4Q3Mifá kúqufanoo aaqee kái Yeerusaree amaana máqakina ititáqoo qamunnafa náaquqara maqasaa ititáqoo qamunnafa miríndari aiqáma raaqúmareenoo múqufi áqinau. Firaafá maqá kásinau, firaa ooniuqa afoo áfaainau. J3 2Mi-karí Yísufa firaa kari fáaqa quqáseenoo kúquqaraasinau. z2m1Miqí marufaqa akaqáusa qiqau. Sáa. Eeriaafa qumuréenoo dadaaqíannoo fee. Káqi kásooiqa márida qáfaaqa. |1q/Miqí qufaqa faiqí ánaasee mi-saqá márusa Eeriaana áaraidanoommi foo qímasoofanoo moó fannoo paadura au fooqáana ateekámareenoo maará máaqanufasiqausa mandá uainna nammariki raaraamáseenoo áika maraséenoo qundaqíseenoo minakí rutaqúseenoo mara múru Yísuna óoki aakúamaqánau. Qumbifíqamma náanifeera áfaurusaa quqásoofanoo qumbifíqamma nanau. 00/.Súani afu muqúnni qubeekoofanoo asukuna káqi márufanoo Yísufa firaa kari fáaqarinoo qinau narí ufakiqari qinau. Eeri eeri rama sabakatani. Miná óosana maaqímminoo máridanoo. Qiní Ánutu, qiní Ánutu, náqi fee ifanee anée qiníara minníseenanee. .#-Mi-faasaanná kai asukuna firaafá aiqáma maqa maaqa ititánnimaqanau. Súani afu ururéenoo úriufanoo miná ákiaqa amummaqa qámbaanai ururoofanóo asukuna arunnímaqanau. Súani muqúnni qubeekoofanoo asukuna taikóofanoo súani fannoo kafáa káaqa qanau. --S,Qúmuari maru fasiqaqanda dínni dínni nári aunírira saqarisaa máruqanda miqí kai qímaseeqa Yísuna ataasá ataasa qímamaqee máriqau. Yísufa kúqu ufafa. `,9+Mifá naríara Ánutuna ámaaku fee qímarifa Ánutunasaa afaaqa quqárafa márifanoo Ánutufa minára íridanoo fee sía fee íridanoo fee. Íridanoofau qumuréenoo miná dadaaqínoofau asumu máriranaki quqáni. ?+w*Maafá faiqí ánaasee maréeqee Ánutuna asumu máriranaki mara quqánnisáannee qímarifa naríara sía amanaikínoo. Kúqaa fee anée Isaraee máqannaa karaambáiqee máridanee. Kúqaa miqínana anée karaambáiqa máridana maqee maqásaa tatúaki áqufinaqa maasá aníara kúqaa karaambáiqee qianáura. K*)Amaana máqasaa aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Yuda máqannaa faiqí firaasá faqa misáuqa faqa miqí kai másee ataasátaasidaqa qufóonaridaqa qiqau. *)M(Anée kúqaa fee Ánutuna ámaaku máridanee. Miná ámaaku máridana aneenná kai tatúakinana qúminaqa maasá aníara kúqaa Ánutuna ámaaku fee qianáura. |(q'Faiqí ánaasee miná aaqá fíqaree áiqaree ímarusa misá Yísuna múrufi qáfaidaqa ataasátaasa ídaqa qufóonaridaqa qiqau. Anée fee amaana máqa moodáa faasaana rapéemásee qaaramoo fáasaana kafáa usakáraree qímariana fee. w'g&Moo qúmuarímaru fasiqana Yísuna dínni atinni narí aunírira saqarisaa pirímmannoo aruséeqa uqéera rakíqaqau. Kafáa moo qúmuari máruna narí aunírira saqarisaa Yísuna dínni atinai pirímmannoo aruséeqa uqéera rakíqaqau. o&W%Misá Yísuna árira ufa raufíqira saqarisaa ákara rúmaseeqa Yísuna ákiaqai aunírira saqarisaa quqáseeqa pirímmannai áriqau. Maaqí qímasee ákara ríqau. Maa-fasiqáfa Yuda máqannaa karaambáiqa máridanoo fee qinau. K%$Qamunna mara taikáseeqa misá óoqu márifufaqa rakísimariqau. }$s"Sundíauqa miqóo óorureeqa misá uáinna nammariki sukáqeemaru saqari anoona afaaqa irí quqáanifeera uáinna nammariki adíaseeqa Yísunara maaná marasée náannee qufanoo Yísufa áfaurusaa kai quqáseenoo qumboommásee qáfeenoo minníseenoo sía noofaqa misá miná qumárasee aunírira saqarisaa rúmmamaqasee pirímma aruatukarasée uqéera rakíqaseeqa miná qamunnandá fáasai raipáqu quqáqoona qumáree káatara foora sararamándeeqa dóo náriara náriara mi-qamunnáusa máraqau. ##"!!Yísuna áfiqee fífiufaqa Koorookata máqa máaqaki óoru fiqau. Koorookata mi-ufána óosana faiqí ákiaqa amudaani aaqana máridanoo. !{ Áfiqammaree aanái fídaqa sundíauqa Sireenee máqusanaindaraa fasiqa miná áuqu Simoona amarána moó Símoona aanái paqúrufaqa misá nári óosana maréeqa nári faaqaaná uqafíqaseeqa Yísuna aunírira saqari aku ámaqeeqa afeekaikámasee qiqau. Máree maasá faqa ánia. Miqí qufanoo misá faaqaanára rufíamareenoo Yísuna aunírira saqari akumáree finau. d AAtaasátaasa qíqi̱ ámaqaseeqa miná taikáseeqa taatuqée qamunna kaifáa raipáquseeqa kafáa narí qamunna afisú amaqáseeqa aunírara saqarisaa árifandinaqoo áfiqee fiqau. Yísuna aunírira saqarisaa áriqau. 9Miqí qímaseeqa firaaqóo átaasa átaasa qídaqa misá níqaara fidamaqáseeqa miná qunaaná ásaukuki naana rafía qumáree ákiaqakinai áriqau. A{Piratoona sundíauqa miqóo naambeéqai Yísuna áriíseeqa kafáa anirandée kíapana máaqaki múnuseeqa aiqáma sundíauqa niqoónausa náaroofaqa moodáaqoo aniréeqa máridaqa Yísuna qamunna raipáqusee moó qámunna Roomma máqannaa sundia qamunna taatuqée qamunna afisúamaqásee saatúnanda fooqáana maraséeqa saaeemmá qumáree Roomma máqannaa rakísirana qafeera foora saaeemmá qumáree Yísuna ákiaqasaa áranaiqi afisú amaqóofanoo ákiaqa tapóoqaanifeera miqíqau. Afisú ámaqaseeqa Roomma káraambaiqa qunaaná fooqáana Yísuna ásauku uqannai quqamáqaseeqa nóorindari fatáafimafufaqa ataasátaasa qídaqa qiqau. Óo Yuda máqannaa karaambáiqa. Maasá úriqararafa. `9Piratoofa minára iriséenoo Barabasina idukúeeqeenoo níminoo Yísuna maréeqeenoo narí sundíauqa nímufaqa misá miqóo náriqa maqusasaa quqásee ráitasaa qáinna rumbéeqoo samuna ataufakaaqá aru ummooqukámaseeqa dóo áfiqee aunírira saqarisaa áriraree qímasee deedaqiqau. Sundíauqa Yísuna amukafaqáa qa fee afisúamaqáqau. "=Miqí qímasoofaqa faiqí ánaasee moodáa kari fáaqa quqásee qímamiqau. Dóo miná fidíka maasáki faqa maasá faiqi námuki faqa máriannoo. fEMisá ufa firaaqóo qídaqa tutuqímarufanoo Piratoofa misá sía qiní ufa íriafaqámmu qímaseenoo qafee maraséenoo nammári saka uqéera máreenoo misá nífusaa quqáseenoo ásauku nammári úqinoo qinau. Maa-fasiqána áruannanara dóo qísauku nammári úqiqa. Miná fidíka sía qiní qisakadikí máriani. Dóo ínnikina máriannoo dóo. 9kPiratoofa kaifáa misá irámmirinoo qinau. Nána mandáinainee márinaqee qinée áruanauree qímasoofaqa misá aiqámausa dárara qímasee qiqau. Aunírira saqarisaa árua. Z-Piratoofa minára iriséenoo kaifáa qímanniminoo qinau. Qinée Barabasina idukíqa ásauku mundírana Yísunara nánee fee qianáuree. Qímasoofaqa misá aiqámausa aunírira saqarisaa áruanee qiqau. 3_Piratoofa kaifáa faiqí ánaasee aiqáma irámmirinoo qinau. Miqandákina yánee qinée idukúanauree. Miqí qímasoofaqa misá aiqáma qiqau. Barabasina kái idukúa. yAmaana máqasaa aanáiqikirausa faqa Yuda máqannaa faiqí firaasá faqa Piratoofa Yísuna idukíraree quná iriséeqa quandáfufaqa faiqí ánaasee fukifaakí qíqa Piratoona qímamiaqeera qiqau. Barabasina kái idukúani Yísufa kúquani. Z-Piratoofa ufa írira maqaki óoqumarifi márufanoo narí ánaaqa fannoo narí máaqakiqari pása ákara rúmaseenoo moó fásiqasaa quqásoofanoo mínisoofanoo Piratoofa ásaana rúmaseenoo qáfanau. Narí ánaaqa fannoo qinoo. Sía Yísuna árua. Ásauku raqándaamásee íreeda maria. Qainá dáaquqara qaina qiní qífunnareenoo. Mi-andeeqara fasiqánara qainámmáqaunanoo daunduráki mandáiki márifaqa. Sía anée miná áruanee qímasee ákara rinau. ;oYuda máqannaasa úriqararausa Yísunara sía ánoona márunara fífau miná áfairiqa nímarusa márunara Piratoofa misá miqí qímaruna íridanoo Yísunara idukúanee qinau. r]Piratoofa minára faqa iriséenoo Yuda máqannaasa miqóo súqiqa márusa náaramásoofaqa súqumaree moodáaqoo aniroofanoo qímanniminoo qinau. Qinée maa-karí Barabasinee idukúnauree, Yísuna ínni karaambáiqee idukúanauree. ;oMi-karí faiqí moó fannoo karafúsaki márinau. Miná áuqu Barabasifa. Sía kai fífaufau miná karafúsa quqáqau. Faiqí akooqóoqaraafa áuqufaqaafa márufa karafúsinau. hIMi-kamusaqá kíapausa faiqí ánaasee Ánutuna qangiroo áinnaaqarara qóomaqa néemarufanoo karafúsa fasiqa moó ídukúsoofaqa minára faqa asasiaqéera. Kíapausa óosana mi-oosanná maqee maqee miqímmimariqau. X)Miqí qímarufanoo Yísufa sía uqanna misá ufa itairíseenoo rukíanau. Ufa sía qinau káqi kásoo inoo márufanoo kíapafa qáfeenoo áaquqoofanoo qáfanau. Piratoofa ínnee Yísuna áruaqee qu úfafa. / Piratoofa minára miná qáfamáseenoo qímaminau. Misá óosana óosana ufa aníara qímariafana anée náqi fee ímarifanee sía ufa qídanee.  Amaana máqasaa aanáiqikirausa misá úriqararausa faqa Yuda máqannaa faiqí firaasá faqa minára iriséeqa Yísunara ufa óosana óosana qídaqa kíapana qímami máriqau. Miqí qímarufanoo sía Yísufa ufa qímarinau, káqi kásoo inoo márinau. ~G|{/zgwuMu=<;::9.9"77V6<5447352n2b00-//-*-+d*))&&$$#"! 5y z^Rx(Ud > 2J-j Óoqai Eeroodeefa narí kai qímannimufaqa sundíauqa Yoohaneena nammári nímimaruna rumbámaree karabúsa máaqaki quqáseeqa firaa sáinanda qumáreeqa rumbá quqásoofanoo márinau. Eeroodeefa sía fífau Yoohaneena maréeqee rumbáranaki quqánau. )KEeroodeefa mi-ufáusa iriseenoo narí qinau, Qinée óoqai Yoohaneena nammári nímimaruna anuka ateekásaafanafa mifá kai kúqiranakiqari ánida qinoo. .UYísuna áufakiana ufa fannoo aiqáma atinai dáraanimámbunara Eeroodeefa mi-ufána faqa iriséenoo taútinau. Akaqáusa Yísunara Yoohaneefa nammári nímimarufa kúqiranakiqari fíndifinoo firaa ainaina áuqeemarí fee qufaqa akaqáusa Yísunara Eeriaafa óoqeenaa tamummaqara fasiqa mifá kaifáa kambíqanoo máridanoo fee qufaqa akaqáusa óoqeenaa tamummaqara fásiqa fooqáafa kambíqanoo máridanoo fée qiqau. + Qímannimidaqa moómoosa naunduráki áfaanna fáafasaaqa márusa niqiqámánnimi márufaqa rafúdamakida fímariqau. Miqíqa fídaqa aurúsa níkiaaqa sáuna fadameenara fooqáana adíasoofaqa fíndifi máriqau. Eeroodeefa Yoohanee nammári nímimaruna ákiqa tuqínau. eC Ínnee moo máqusai fífaqa misá sía ínni mara quqéeqa sía ínni ufa írifaqa ínnee fídaqa kookoomma afaqá nínaamarasee fuaqa. Ínnee miqíqa Ánutuna náruaninnanara misá aaquqímánnimaqéefaranoo. Yísufa miqí qímaseenoo niqiqoofaqa maqúsa maqúsa fídaqa faiqí anaaseera nári mandáinainara nímeesuquaqeera qímannimiqa fiqau.  D Ínnee maqúsa maqusa fídaqa moo máqusaki óonu ráifanoo mara quqáinna maaqanaki quqásaina sía namummáqaqa nuaqa minakí kai faiqáida nuaqa, minakíqari moo máqusa fíqa fuaqa. 'GQímannimiseenoo narí faiqi námu náarama quqáseenoo mandá áfaanna faiqí ánaasee naundurái márusa misá niqiqára afeeka nimiséenoo qaaraqánda qapámandee qaaraqánda qapámandeenoo qímanniminoo qinau, Sía moo áinaina máree fuaqa sáunu̱ kai qara máree fuaqa, féemu faqa uqá faqa munnimma faqa sía máree fuaqa, níku ánaamu afisúmareeqa siuta moodáa afisúmaree sía aabaá moó máraaqa.  T!Yísufa narí máqannaasara miqímmidammia foo qímasee sía amana moo fásiqa ánaasee mandáikirausa andeeqánnimaqararee qinau. Qaaramoó aurúsasaa kai ásauku quqásoofaqa fíndifiqau. Narí máqannaasa nári írirana sía minásaa mundúnara irisée firaaqóo taútinau. Yísufa narí faiqi námu niqiqoofaqa qímannimiqau. 4aYísufa miná iriséenoo maaqí qímasee qímanniminau. Tamummáqara fasiqa moó fannoo máqusa maqúsa fídanoo qímanniminaqa misá iriséeqa miná ufara kúqaa fee qifáranoo narí máqannaasa faqa narí áinaina faqa narí moodáa fasiqa ánaasee faiqi faqa miná ufa síamma írifaranoo. Maasáki kámundaa máriifa mifá kai máridanoo, miná ánoofa Máriafa máridanoo maaqóoqaraa ánaasee faiqi máridanoo, miná ákaqaafasaauqa Yameesana amaráfa faqa Yooseesa faqa Yudasina amaráfa faqa Simoona amaráfa faqa maaqóoqaraasa márifanoo Yísufa misákinaafa máridanoo. Miná ásooqmaaka faqa maaqóokai máridaqa. Misá minára miqí qímasee níkoo fee qiqau. ONasareetee máqusai Yuda máqannaa márunara náriqa amaana Sariríqasaa amaana máqaki kéeqafufanoo Yísufa Ánutuna ufa qímanními márufaqa misá irisée tautúmasee qiqau. Maafá maa-amiqira iriranná yái fee máreenoo fee, yáfee maa-irirána áminoo fee náqimásee faiqí sía áuquaqaa ira ainaina áuqidanoo fee.  /Yísufa mi-manaaqána mara fíndifummáseenoo miqóoqari fíndifinoo narí maqúsai Nasareetinní finau, narí faiqi námufaqa miná faqa fiqau. O+Yísufa afeekaikámasee qímanniminau ínnee maa-manaaqána andeeqáqaunnufana umeéraaqee qímasee quándaki mánaaqara qinau maa-manaaqána nárana ámifanoo náani qímasoofaqa miqímmiqau.iK)Yísufa mi-kuqira manaaqána ásauku qumáreenoo nári ufakíqari káqikaa manaaqa qinée aní qímamidaqa dóo fíndi fúa qímasoofanoo mifá aaqee fíndifinoo dóo nináu. Minakí márusa miná qáfamasoofanoo náaquqeenoo náindiri ranau. Mi-manaaqáfa qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara aukuana marasoo mánaaqafa márunara náaquqanau. *S (Misá minára irisée Yísunara naanaidara qímasee uteéti qufanoo Yísufa aiqáma niqiqámáseenoo faiqi ánaukoo faqa miná áiku ásauku qaaramoó faqa mánaaqa kúqiraqoo nífiqee kéeqanau. A {&Misá Iairusána máaqai óonuroofanoo Yísufa faiqí ánaasee ikífaafau qírana faqa fáaqa fuísee qírana faqa múnari mínari qírana faqa níndáfamáseenoo máaqaki kéeqafinoo qímanniminoo qinau. Nánaree múnari minári ída fee qikíraqáidee maa-faiqífa sía kúqinoo máridanoo faiqaqée ídanoo. ' $Yísufa sía misá ufa írinau. Iairusána qímaminoo qinau, Sía rufíaa, qinísaa kai aneenná írirana mundúa qímasoofaqa aiqáma miná faqa ániusa aiqáma Iairusana máaqaki kéeqararufanoo Yísufa qáoo qímaseenoo narí faqa Peetooroona faqa Yameesafa faqa miná ákaqa Yoohaneefa faqa dóo minamúsa kai Iairusána faqa nífiqamareenoo Iairusána maaqaki óoru fíqau. %U#"Yísufa iriséenoo qímaminoo qinau Óo qiní qíraamuna aneenná írirana qinísaa rusímarianafa mifá kai aní andeeqéenoo dóo asooáranaki fúa aní aurírafa dóo taikéenoo. Miqí qímarufanoo Iairusána máaqaki márusa anirée Iairusána qímamiqau sía ufasáa rakísirana kadáapi árua dóo aní áraamuna kuqufínoo. #3_!Mi-anaaseefá narí aurírafa taikóonara iriséenoo áindirireenoo áaquqoofanoo Yísuna áikuki óorindari aní kummáramáfufanoo aiqáma ánoona ufa kai qímaminau. @{ Yísufa sía misá ufa írinau káqi randée marínau. LYísufa narí faiqí andeeqára afeeka narísaaqari funára iriséenoo faiqí ánaasee qámbaanai quandáfi irámmirinau yáfee qiní qamunna áuqeenoo fee qufaqa narí faiqi námu qímamiqa qiqau, moómoosa aní ititáfuanakina nánaree anee yáfee qiní qamunna áuqee foo qídanee moómoosa ititáfuanaki fímarinanoo. ^5Mi-anaaseefá Yísuna afeekara iriséenoo faiqí ánaaseekiaqa qumeé miná ánaaqiannai óonuree maaqí qímasee írinau, qinée óonuree miná qamunna kái áuqamasáananoo miná afeeka fannoo qiní aurírana taikáqisáannoo. Miqí qímasee faiqí ánaasee titiqímafufanoo ánaaqianaindari misákiaqa rusandeesámumándeenoo ani miná qamunna áti kai áuqamásoofanoo narí aundurákiqari fidíka réereeufa taikánau, narí aurírafa taikáranara narí írinau. ~uMiqóo misáki ánaasee moo márinau. Qísaukuqara taikásee qíkuni óoqu qaara marasée aukuana kísaaqándaikimaru anaaseefa márinau, mifá moómoo tutáqausunnai fímarufanoo sía andeeqóofanoo firaa teeroo quqáranakí márinau. Mi-anaaseefá tutáqausunnai narí munnimma maqee maqee áqii taikásoofanoo sía miná aurírafa taikánau maqee maqee firaanáikinau. ~%Qiní qíraamuna káqikaa qiraamuna aurímarifaqa amanée anée aniréenana aneenná ásauku minásaa quqásainanoo fíndifuani kúquandoora qufanoo Yísufa miná faqa fíndifi finau. Fímarufaqa moómoosa titiqímafufaqa fídanoo misá rusadeesámumandee fímarinau. }5|cMi-maqusánaki amaana máqasaa rakísimaru fasiqafa miná áuqu Iairusafa aniréenoo Yísuna óorini maqásaa áqufufanoo afeekaikámandee fuki faakí qinoo irámmirinau. 8{iYísufa miqóoqari kanúqaki akarámafufanoo nammári taqamáree díndanai kafáannai finau. Miqóo óonuroofaqa faiqí ánaasee moómoosa Yísuna ani mara ititásaqau. z+Miqí qímasoofanoo anirandée narí maqa máaqai óonuree qísaukuqara taikásee máqusanaasee qímarusa aiqáma qímannimimáree fíqu fíqu qídanoo Yísufa dadaaqunara qímanniminoo nímarinau. Aiqámausa mi-ufána írimarusa firaaqóo náaquqoofaqa náindiri roofaqa óo kúqaa fee miqínoo fee qiqau. Kísaaqandaikimaru ánaaseena andeeqánau. Yísufa qufanoo Iairusana áraamuna fíndifinau. uycYísufa irisée qáoo qímasee qímaminoo qinau. Anée aneenná máaqai anirandée óonureenana aneenná ánoona ákoona átiuqa qinée karaambáiqa aní firaaqóo dadaaqúnnanara faqa firaaqóo aníara ámuqusunnara faqa qímannimia. Ux#Yísufa eedóo qímasee kanúaki akaréemárufanoo áfaanna aundurái máriu fasiqafa Yísunara afeekaikámáseenoo irámmirinoo qinau amanée qinée aní faqa funáuree qímasee fuki faakí qinau. :wmFáasai máriusa Yísufa áfaanna niqiqoona faqa kúara nammáriki áqufunara faqa qáfoosa misá maqúsaindari aniroosa aiqáma ainainara qímannimisoofaqa misá iriséeqa Yísunara rufíaseeqa mifínnai óoquree kafáa kafáa irámmiridaqa qiqau maasá maqa máaqakiqari amanée anée finnáree qiqau. vu-Mi-kuaráusasaa rakísi marú fasiqausa mi-kuaráusa nindafamásee quqásee sandámáqaraasamásee maqúsai márusa faqa uíqaana maaqakiaqa márusa faqa qímannimiqau. Qímannimisoofaqa aiqáma qáfararee qímasee anirée qáfoofanoo moómoo áfaanna aundurái máriu fasiqafa andeeqásee qamunna afisúsee írirana marasée miqóo óoqumari fí márufaqa ani qáfoofanoo náaquqee náindiri ranau. t#s? Miqí qímasoofanoo áfaannauqa faqaa fasiqa fannoo narí aundurákinaa afaannauqara kafáa kafáa Yísuna qímaminau. Sía maa-maqa maaqánakiqari misá niqiqáa. Miqí qímaseenoo Yísuna qímamimarufanoo. Mi-nammarína áfainni ámeemai adeedí kúara moómoo andanda néemariqau. Mi-fasiqána aundurákimari áfaannauqa kúarauqara Yísunara afeekaíkiqa qiqau maasá díqiqannee qímasee diqiqáinaqa kúarauqa naunduráki fúa qufanoo Yísufa dóo fuaqée qufaqa mi-afaannáusa mi-fasiqána aundurákiqari rafúdamakufaqa kúarauqa naunduráki kéeqaqau. Kúarauqa naunduráki kéeqoofaqa mi-ameemánaindari sandámáqaraasufaqa farúmmaki bururú qufaqa aiqáma kuqu taikáqau. Mi-kuaráusa tu tauséenna (2,000) kúara máriqau óoni saqári áuqiqa máriqau núkudara foora máriqau. r Kq Yísufa miná ufa iriséenoo irámmirinau aní áuqu yáfee qufanoo mi-fasiqána aunduráindari áfaanna fannoo qinau. Maasá moómoosa qúsidaqa márunnanara maasá dúqu qúsirausee qídaqa. {moMi-fasiqána máqannaasa faiqí irí mara máraida óoni áamarai ákundee máriqau. Mi-fasiqáfa mi-ooni aamaránaki faiqée marúfa márinau. Moómoo kari misá miná qumáreeqa sáinandannai miná áiku ásauku rumbá quqásoofanoo afeekaikámándeenoo ásaukusaaqaraa sáinanda rakéemma áquseenoo áiku rumbáqoo sáinanda túri mándee miná rakéemma áqusoofaqa sía amana miná qumáree maríqau. Miná afeeka úriqaranoo márunara misá sía amanaikíqa minnísoofanoo faiqí madikámaqoonakiaqa faqa áaqana áaqanakiaqa faqa fáaqa quqánoo nídanoo óonisamu qumáraidanoo narí afaaqa ateekánoonufa márinau. lukcYísufa kanúqakiqari maqásaa áqufufanoo faiqí moo fáafasaaqa aunduráki márufa Yísufinnai aniranau. j +Dóo miqóoqari kanúqa fannoo Kariree fárummaki fífiufanoo nammári dínnafai níanai Keerasa máqannaasa maqa máaqa múnu raquru áminau. i#(Dái̱ qímáfufanoo Yísufa quándakinoo narí faiqi námu níqidanoo qímanniminoo qinau Ínnee nánaree rufíaidee. Ínnee qiní saqárikirafa síaisee máridee qufaqa misá firaaqóo rufíasee náaquqoofaqa narí qímami narí qímami qiqau. Maa-fasiqáfa nánee, sía faiqí faqa áfaannauqa faqa kai miná ufara eedóo qídaqa, úfai faqa nammári faqa miná ufara eedóo kai qídaqa. h)Cg'Yísufa fíndifinoo úfaira doo sáa qímasee nammáriara ámakaura dóo taikáa qufanoo úfai úqirafa taikéenoo nammári ámakaurirafa taikáfinoo dóo firaaqóo dái̱ qímáfinau. ~fu&Yísufa kanúqa átinni ákiaqa qunúsaa rúmasee faiqaqéeufaqa miná faiqi námu rufíasee anirée áfaurida qiqau ufasáa rakísirafa fíndifua maasá kaqí kaaqóo nammáriki ukúqnaidaqa kúqirarammidaqa anée sía fee maasára íridanee. e%Misá farúma qámbaanai fímarufanoo úfai firaafá úqinoo nammári ámakaurufanoo sípaki nammári téeqinoo qumbíqararinau. 5dc$Misá eedóo qímasee faiqí ánaasee minnísee Yísufa óoqu marúnaki akarámafufaqa Yísuna áfiqee farúmaki fiqau, akaqáusa máriqa kanúqaki misá sáimbaqa fiqau. 9ck#Mi-faasaanná eenóofanoo Yisufa narí faiqi námu qímanniminoo qinau. Dóo ánifaqa sípaki akarámafinaqa Kariree fárummaki fítaqamareeqa muqáfainni níanai fuaqa. b%"Sía sía quandára ufakiqari qímanníminau quandára ufakiqari kai qímanními marínau. Mifá narí faiqi námufaqa náaduma márunnai mínni mi-quandara ufána óosana kooroommánníminau, maqee maqee miqímmi márinau. Yísufa ufannái úfai ámakaura taikánau. ~au!Yísufa narí ufa óosana oosana quandára ufakiqari faiqí ánaasee nári írirana amana kái qímannimínau. G`Qinee maaqí qímasee qímannimianaura, qúmini qaqama fooqáana káqikaana faiqí moó fannoo miná maramáreenoo úmmaqusainanoo kambíqafinoo firaa tia saqáriara foora aiqáma aakaaqakínaa andanda úriqararafa máridanoo. Miná ásaana firaanáikinanoo ufini anirée miná ásaana auqaánai ánaamu usakáidaqa. _ `^9Yísufa káqi qímannimidanoo moo qúandara ufa qímannímidanoo irámmirinoo qinau. Ánutuna maqásaa ququsakina faiqí ánaasee máriasa nánara fooree máridee. Nana quandára ufannai fee kooroo ianáuree. !];Qaqama akuqámafifanoo mi-fasiqáfa paipána qumáree ateeká maree múnu máaqaki quqáidanoo. Qúmini qaqamara foorá radíqifinoo firaafáikidanoo. Y\+Maqá fannoo náamma ámifanoo kambíqafinoo qaqama íraidanoo. Indaarú úmmaqusainanoo radíqifinoo áfumu kambíqafinoo dóo ururéenoo áfufeenaarinoo dóo qaqama íreenoo qaqama ánoona kambíqaidanoo. q[[Mi-fasiqáfa qaqama aaqásee eendáki faiqéenoo fáasaana narí aináinai óonuree anirée miqí márifanoo dóo qaqama aaqáqaifa dóo kambíqafinoo. Mi-fasiqáfa sía kambíqarana óosana írifanoo narí kai dóo kambíqafinoo. ZYísufa kaifáa qímanniminoo qinau. Ánutuna quqúsa maqásaa fasiqa anaaseeki sía akooqóo kambíqaidanoo kukéeqanoo mári ifa kambíqeenoo akooroo ídanoo, mifá faiqí moó fannoo narí áfuqaki qaqama aaqáidanoora foora kambíqaidanoo. zYmFaiqí moo áinaina uqaqée márinnana moo fáqa Ánutufa ámiannoo. Faiqí moó fannoo aináina síainnana káqikaa ainaina márinnana Ánutufa mara márainanoo káqi sámu uqanna máriannoo. Qaqama narí kai kambíqarana kíkiqa usirafa. NXYísufa kafáa maaqí qímasee qímanníminau, ínnee náaqoo írimari ufanara ámiqimandee rakísiaqa. Anée nána ufa fee faiqí ánaasee níminanoo Ánutufa mi-ufánannai kai aninná rafáaqa fú amaqáannoo sía aneenná qínnana amana káifau ani rafáaqafuámaqaannoofau fíqaramasee aní rafáaqafúamaqáannoo. )WMÍnnee náaqoo faqaasa íriaqa. 8ViMiqíkaimmásee kásooqaqee aiqáma kukéeqee marí ainaina óosana óosana Ánutufa maréeqee akooqóo quqáannoo aiqáma rafáaqa fímari ainaina faqa akooqóo quqáannoo. [U/Yísufa káqi qímannimidanoo qinau. Faiqí moó fannoo qóoma qumbímaree dífaani ameemaanai sía minní quqáidanoo béeta ameemaanai sía minní quqáidanoo akooqóo quqáqaifanoo káaqa qáanifeera. %TCAkaqá fásiqa ánaasee ámiqira maqasaa aaqée mária fara foora máridaqa, misá Ánutuna ufa irisée máraanara qaqammara foora íraidanoo akaqáfa óodaa íraidanoo akaqáfa ámiqimásee íraidanoo akaqáfa fíqaramasee íraidanoo. Qóoma qumbírana quandárana kíkiqa usirafa. 5ScAkaqá fasiqa ánaasee amuka faqáa ainainaki aaqée mária qaqamara fooqáana máridaqa. Misá Ánutuna ufa iriséeqa maaqóo mária ummaara kadáapirirafa faqa munnimmara rímariafa faqa óosana óosana ainainara rímariafa faqa mi-ufáusa kai Ánutuna ufa radámusaifanoo sía qaqama íraidanoo. RQ7Akaqá fasiqa ánaasee naunduráki óoni maqásaara foora qaqama fannoo áqufidanoora foorá mi-ufána irisée asasamásee marasaafanoo sía meemái ánoona óoqu fínara sía kísaaqasaa máridanoo, mi-ufána saara ummaara fee, áriranee, kambíqafifaqa dauní minnísaidaqa. PO7Moo kári akaqá ufa faiqí naundúraki aanásaara foora aaqásaafanoo íriafanoo Sadannáfa ufiniara foora miná aaqee uqanna aakúeeqee áqidanoo. PNQaqama aaqée marí fasiqafa Ánutuna ufa qaqamara foora aaqáidanoo. M5 Yísufa narí faiqi námufaqa faiqí akaqáusa faqa qaqama aaqáranara irámmirufanoo maaqí qímaseenoo akooqóo kooroomásee qímanníminau. Ínnee sía fee mi-quandara ufána óosana íridee. ínnee sía miná íriqa náqi fee mándee aiqáma quandára ufa írifaree. hLI Tamummáqara fásiqauqa misára maaqí qímasee ákara ríqau. Misá maqee maqee qáfaidaqa sía qáfeefaranoo.Misá iriqaraasamásee síamma írifaranoo. Misá írifau Ánutufinnai ubeekáma fifánoofau misá mandáinaina ákiaqara minnínnisani. Minára qinée Yísusa quandára ufa kai qímannímidaqa. Qaqama aaqára ufa óosana koorooufá. +KO Ánutufa narí quqúsakinaa qumeé írirana qímannimiannee qímasaifaqa qímannímidaqa akaqáusa áqoosai máriasa quandára ufa kai qímannímunaqa íridaqa. [J/ Qímannisoofaqa fufaqá Yísufa naríaraa márufaqa akaqáusa miná faiqi námu qísauku qara taikásee qíkunni ooqu qaara márarausa faqa anirée quandára ufa óosanara iroofanoo qimanníminoo qínau. I9 Yísufa mi-ufána qímannimidanoo maaqí qinau. Ínnee náaqoofaqaasa kai maa-ufána qímannimunnana íriaqa. Yísufa quandárufa qímanniminau. OHAkaqá qáqama fannoo ámiqira maqasaa áqufufanoo maqákiqari ururéenoo kambíqafinoo dóo qaqama íreenoo, akaqáfa óodaa íreenoo akaqáfa ámiqimasee íreenoo akaqáfa fíqaramasee íreenoo. ?GwAaqásoofanoo akaqá qaqama amuka faqáafa márunaki áaqamakinoo áqufinoo kambíqafufanoo amuka faqáa ainaina fannoo miná arusaifanoo mandáikinoo márida sía qaqama íreenoo. F'Akaqá qaqama óoni meemái maqáki márufanoo minásaa maqá óodaa márunasaa aaqásoofaqa sía moómoo maqa márunara maqá tootooqí marúnara dauní ururámafi márufanoo súani firaafá qoofanoo miná atuka sía meemái kéeqoonara súani árufanoo aadánusinau. E DMifá miqóo aaqáidanoo akaqá qaqama fannoo aatáta níku rée máriaqoo faqa áqufufaqa ufiniuqa anirée miná kai námasaqau. LCÍnnee ámiqimmasee íriaqa faiqí moó fannoo maasá Yuda máqannaasa óosana máreenoo maqá rúmaseenoo ráisa fooqáana úmmaqirara miná qaqama marasée minaki aaqásoofanoo ururanau. sB_Yísufa sía akooqóo qímanniminau, quandára ufakiqari qímannímidanoo maaqí qímasee qímanniminau. A )Yísufa kaifáa Kariree námmari áfainni óoqu máridanoo Ánutuna ufa miqóo suqí marúsa qímannimi marínau. Faiqí ánaasee moómoo miná ufa íriraree qímasee aiqáma aniréeqa Yísuna ititásoonara mifá kanúqaki akarámafufanoo nammáriki áfiqa quqáqoofanoo múnu kásoomásee máridanoo minakíqari nammári áfaisaa faiqí ánaasee márusa Ánutuna fasáasa ufa qímannímimarínau. +@O Máaqaki Yísuna fíqu fíquiqa óoqu mariqa márusa mi-ufána irisée qímamiqau aní ánoofa faqa aní ákaqaafasaa faqa mádaanai máridaqa ani áaréeaa foo qufanoo Yísufa iriséenoo miqóo márusa irámmirinoo qinau. Yáfee qiní qínoo fee yáfee qiní qíkaqaafasaa fee qímaseenoo narí faqa márusa múnu nínda fee míni nínda fee máseenoo qinau. Qáfaaqa, maaqóo qiní qínausa qiní qíkaqaafasaauqa máridaqa, qiní qíkoona íriranamau fímariasa misá kai qiní qíkaqaafasaa qiní dáuna qikaqa qiní qínausa máridaqa. ?#>yYísufa miqída máaqaki ufa qímannimimárufanoo miná ákaqaafasaa miná ánoona saimbaqa naambeéqai ani kikíqiqa máridaqa Yísuna qímamíaneerufanoo sía amanaíkufaqa faiqí moó aqiqée óonu Yísuna qímaminanoo ániani fee qiqau. B=(-) Ánutuna ufamau fímariasa qiní áinaina máridaqa. p<YMoó fannoo Ánutuna náaquqara máraqunara mandá ufa qínanoo Ánutufa miná ákiaqara sía uqanna minnáisáannoo mi-ufána qímarifa náaru náaru fímaria idánaki áaqarana marasaifanoo sía uqanna Ánutufa minnáisáannoo. d;AMaa-ainainára kai íriaqa sía aunúaqa. Faiqí ánaasee óosana óosana mandáinaina faqa óosana óosana mandá ufa qírana faqa moómoo kari qímariana faqa Ánutufa mináuqa ákiaqara amaná minínnisaannoo. :wÚmmuarimari fasiqafa náqimandee afeeka fasiqa máaqa rapéemaseenoo miná aináina úmmuariannoo fee sía amanaikíannoo. Mi-ummuari mari fasiqáfa aniréenoo sánda qumáreenoo mi-afeeka fasiqána rumbá quqáseeno miqóo miná máaqaki kéeqafi miná aináina úmmuariannoo. Qinée Ánutuna afeekannái Sadannana rumbá quqáseeqa miná áfaannauqa faiqí nauduráki máriasa niqiqáidaqa. (v 30) Misá mandá óosana máree maru afaanna Yísuna aunduráki márunara Yísufa mi-ufána qinau. 9Sadannafa narí quqúsakinaasa faqa miqíkai ínoo rakuakínanoo sía amana kísaaqasaa máriannoo moodáa moodáa ínoo taikáannoo. \81Moodáa oosana moodaa maaqaki máriasa rakuakíqa dóo misá faqa taikéefaranoo. o7WMoó máqannaasa narínni narínni rákiqa rakeekaa íqa dóo mi-maqannáasa taikée kurídifaranoo. l6QYísufa minára iriséenoo faiqí ánaasee náaramma quqásoofaqa aniroofanoo moo áinaina kíkiqa ususéenoo quandára ufa kai qímanniminoo qinau. Náqimasee Sadannafa quándaki Sadannana aqiqáannoo fee sía amanaikíanoo. P5Mooseena sándufa akoofásauqa akaqáusa Yeerusaree máqusaindari qúmusa Yísunara maaqí qímasee qímariqau. Mifá áfaannauqa úriqararafa Beeraseeburafa miná aundurái márifa máridanoo fee qiqau. Akaqáusa Yísunara áfaanna úriqararausa afeeka ámimariafanoo minánnai áfaannauqa niqiqáidanoo fee qímariqau. 4Faiqí ánaasee Yísunara dóo fúrufara mándeeaafoo qufaqá miná átiuqa níranaqoofaqa Yísuna óonu rarisée ánirara deedaqiqau. [3/Miqóoqari Yísufa narí máaqai Kapeeranaumma máqusai máaqaki kéeqafufaqa faiqí ánaasee moómoo uqanna máaqaki ani umbíqafufanoo nárana naani quná minníseenoo narí faiqi námufaqa sía nanau. J2 Yudasifa Keerioota máqusaindaraafa Yísunara kásooqaqee uqeeqáaninafa miná faqa misáuqa faqa maréeqeenoo narí faiqi námuki quqánau. Beeraseeburanannai áfaanna aqiqáidee qiqau. S1Andurufa faqa Firipifa faqa Baratooroomeeufa faqa Mataioofa faqa Toomasifa faqa moo Yámeesafa Arafaiusana ámaaku máruna faqa Tadeeusafa faqa moo Símoonafa nári kaamánnaikiaqeera qímarúfa. "0=Maanamúsa Yísufa rusandeesámumandee máranau. Simoona Yísufa moo áuqundanau Peetoorooneé qímasee rusandeesámumandee miná faqa narí faiqi námuki quqánau. Seebeedina ámaakuqara Yameesafa faqa narí ákaqa Yoohaneena faqa miqandá Yísufa moo núquranau Booaneeraqeesafa mi-nuqúna óosana innaarúnai qímarina fooqáaqandee qímasee miqandá faqa rusadeesámumásee narí faiqi námuki quqánau. /n.UFaiqí ánaasee fáafasaaqa naunduráki márina aqiqée marúnna afeekana nímianaqa aqiqeefaranoo. -1 Mi-fasannái Yísufa ámuaqu namusa óorureenoo narí áiku ásauku márianee qímarusa náara̱ másoofaqa aniroofanoo Yísufa misakínaana qísaukuqara faqa qíku ooqu qaara marasée núqu réenoo qiní faqa máriaqee qímasee núqu réenoo niqiqoo fásiqausee qímasee qímanniminoo qinau, qinée ínniara rusandeesámumásee máreeqa qinée ínni niqiqáanaqa maqúsa maqusa nídaqa qímannimiaqa. ,+ Faiqí ánaasee fáafasaaqa naunduráki márusa Yísuna qáfamásoofaqa naunduraki máru fáafasaaqausa fáasai misá Yísuna qáfamaseeqa fáaqa quqásee koorooíqa qiqau. Anée Ánutuna ámaaku máriana fee qufanóo Yísufa nimambainá qímasee qáoo qínoo qinau sía ínnee áfaannauqa qiníara kooroo iaqa. Yísufa qíkuni ooqu qaara marasée fasiqa narí faiqi námukiaqeera máranau. * B)} Yísufa misakínaana moómoo aurímarusa andeeqánnisée marúnara faiqí ánaasee aiqáma óosana óosana aurírana máraqanusa nísaukukoo Yísuna áuqaananoo maasá aurírana taikáanifee qímasaida Yísuna áuqaidaqa radámuaqaa ímariqau. Yísufa minára iriséenoo narí faiqinámu qímanniminau ínnee kanúqa rarisáma daaqá nammáriki quqáaqa misá qiní radámifaqa kanúaki akaráanaqa sía radamuaqa qufaqa misá miqímmiqau. ( ''Miqóoqari Yísufa Kariree fárumma firaa farumma tia márunnai óoqufufaqa faiqí ánaasee moómoosa áfaqa máree óoqu fiqau. Akaqáusa Kariree máqa maaqakiqari ániqau, akaqáusa Yudeea máqa maaqakiqari ániqau akaqáusa Yeerusaree máqusakiqari ániqau akaqáusa Idumeea máqa maaqakiqari ániqau akaqáusa Yooradana námmari dínni áfainni márusa ániqau, akaqáusa Tiree máqusakiqari faqa Sidoonna máqusakiqari faqa misaqá márusa faqa ániqau. Dóo mi-fasiqa anaaseesá moómoosuqanna tatúfufaqa Yísufa ímaru ainainausara iriséeqa qáfararee qímasee ani suqíqau. Faiqí ánaasee moómoosa Yísuna áuqaidaqa radámuaqaammímariqau. &q%[Farisai ámaana ufa qímarusa minakí márusa qáfamáseeqa amaana máqakiqari ráuda mákufaqa Eeroodeena ufa írimarusa faqa suqúfufaqa Yísuna árira ufa qímariqau. Yísufa kanúqakiqari aiqáma máqannaasa ufa qímanniminau. ]$3Yísufa miná qáfamasee raiqára óori maraséenoo faiqí ánaasee aiqáma múnu nindá fee míni nindá fee máseenoo misá áaqarana afeeka irirana nindáfa másoofanoo misára ámuqusinau. Ámuqusufanoo mi-asauku sufira fasiqána qímaminoo qinau aneenná ásauku ratutáa qufanoo ásauku ratutásoofanoo miná ásauku ámiqinau. |#qYísufa amaana máqaki faiqí ánaasee amaana ufa qímannimidanoo ásauku súfirana áaramásee qínau anée maí anirée aiqámausa nífusaa kikíqia qímaseenoo quándaki faiqí ánaasee írammirinoo qínau. Mooseena sándufa Sariríqa faasaana sándufa fannoo maasára náqi fee qídanoo maasá minásaa faiqí anaasee dadaaqafée ianaúree kurídianaúree maasá faiqí márirana asumufée marannímianauree kurídi taikánnímaqaanauree miqí qufaqa misá sía ufa qiqau káqi kásoomáfiqau. "!Akaqá fásiqa ánaasee Yísunara ufa qianée qímasee ámaarusidaqa ásauku súfirana faqa Yísuna faqa ámiqimasee nínda fee máriqau. Yísufa Sariríqasaa fee faiqí ásauku súfirana andeeqáannoo fee Mooseena sándufa rukíaannoo fee qídaqa qáfee máriqau. "  ?Yísufa moó faasaana kafáa mi-amaana maqánaki kéeqafi qáfoofanoo faiqí moó ásauku súfirafa faiqí ánaasee moómoo námufaqa kéeqafi márinau. MMinára qinée faiqí nímaaku amaana fáasaana faqa miná sándufausa faqa úriqararausa márunausa máridaqa qinée misára naaqée qúnaqa náidaqa miqí marifanoo sía numóo máriannoo.gGÁnutufa narínaindari faiqí dadaaqí mari ainainee qímasee Sariríqa amaana fáasaana áuqeeqeenoo faiqí níminau. Sía káqinaindari Sariríqa amaana fáasaanara irisée faiqí áuqeeqeenoo amaana fáasaana áminau. Yísufa miná iriséenoo quandáfi maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee Dafidina óosana sía fee ínnee ásaana rídee. Óoqai Saurooofa miná árirarufanoo sandéenoo áararée márufanoo Ánutuna amaana máqaki Nooba máqusai márunaki kéeqafinoo Ánutuna ámimaru feemúna marasée námasee akaqána marasée narí faiqi námufaqa nímufaqa naqau. Mooseena sándufa rukíasee nanau, aanáiqikirausa kai née maría feemúna márufanoo sándufa rukíasee káqiqeefa nanau. Mi-aukuanná Abiatarafa aanáiqikirausa úriqararafa márinau. Ínnee moómoo kari miná ásaana rímariafa miná óosana ínnee sía fee minára íridee. yYísufa moó faasaana Sariríqasaa Yuda máqannaasa amaana fáasaana narí faiqi námufaqa maqúsamau nídanoo sakuma úmmaquqoo ququsanaki fídanoo miná faiqi námu fí sakuma rasáufú maree naqáfufanoo Farisai ámaana ufa qímarusa níndafamásee Yísuna qímamiqau. Aní faiqi námu Mooseena sándufa, Sariríqa sándufa rukíaidaqa sakuma ruqóosaidaqa aináinidaqa. $AYáfee faiqí moó fannoo náuraa tunda taqu maraséenoo fee fúka nammari adíaannoo fee. Sía miqíannoo. Ruqía fínanoo aiqáma nammari qúmiqaráandoora. Fúka taqu andásee fúka nammari minakí adíasainanoo miná amaná máriannoo. (Yísufa maqásaa máru aukuanna misá uáinna nammarí tatisée aandáu̱ apatannái áuqira táquki adíasee kísaaqasaa máaqaki quqásoofanoo márinau. Marikínoo ámiqinoo márufaqa miná mara máree maqee maqee néemariqau. Uáinna nammari misá maqee maqee née marú nammarifa márinau. Mifá aandáu apatannai áuqira taquara qufaqa, maasá qeeqa ufakiqari táqu uqannée qídaqa.) Sabátasaa sakuma ruqóosa noofá. nU(Yísufa Farisai ámaana ufa qímarusa faqa Yoohaneena nammári máreemarúsa faqa misára óoqeenáa Mooseena sándufa nári níku nísauku qímannimimarúnakinara kíkiqususee qamunnara faqa úainna nammariara faqa miná kíkiqammúsinau. Kafáa narí qúmu fuka ufana narí faqa nímarusa qímannimunara fúka uainna faqa fúka qamunna faqa kíkiqusinoo maaqí qímasee qímanniminau.) Sía faiqí moó fannoo fúka qamunna ati ateekárana marasée náuraa qamunnasaa ititáanee qímasee akunúannoo. Miqínanoo fúka qamunna ati fannoo óoqeenáa qamunna afauqáqarafa rakéeinoo firaaqóo anaqíannoo. DKásooqaqee moo áukuana misá amundára fasiqa qiní misákinaana rumbámaree múnu darusáifaqa mi-karí qiní qíku qísauku nárana minníseeqa náarara máridaqa innaaruqífaranoo. kOYísufa qímanniminoo qinau, nimundára qóomaqa sakasée náidaqa suqímaríasa náararee máridee miqídee. Oo sía uqanna miqífara. Amundára fásiqa miqóo máridaqa asasíra faasaana márifaqa nárana náida máridaqa. %CMoo kári Yoohaneefa nammári nímimarúna áiku ásauku faqa Farisai ámaana ufa qímarusa níku nísauku faqa Ánutufa maasá ufa írianífee qímasee nárana márufaqa miná minníseeqa náararée márufaqa innaaru sáika kai qímariqau. Akaqáusa Yísufunnai óonuree írammiriqau, náqi fee qifaqee aní áiku ásauku sía misá naanna ráida Yoohaneena áiku ásauku faqa Farisai ámaana ufa qímariasa níku nísauku faqa nárana sía narai náararee marifaqa innaaru qídaqa, aní áiku ásauku nánaree sía miqídee qufanoo 5cMiqí qufanoo Yísufa misá ufa irisée qímanniminau. Faiqí ánaasee ámiqimasee máriafaqa sía tutáqausiannai fídaqa, aurímaríasa kai tutáqa fínnai fídaqa. Sía qinée andeeqárausa náararara qúmuafanausa máridaqa, faiqí ánaasee ínnee mandá oosana máree maríasee qímasee nífaqee maríasa misára Ánutufinnai ubeekaaqéera náaraaqeera qinée qúmuafanausa máridaqa. Nárana áura̱másee innaaru qufá. ~}{zytztnsraqqpaoEn1n%kkiih gfeddbba`u`d^s\\ZYXXwUTTSSR_RSPMOHN{NBMM{KKKH,HFEDC[COAA@@>k==;::%:8K8:6a554W3H1100.."-,+*(*'&&$$#-!! 57ZsU_nbWK t h  =sb/  O Miqí qufanoo Yísufa miná ásauku qumároofanoo dóo fíndi finau. /W Mi-kumaaraaná ákoofa miná iriséenoo fáaqa quqáseenoo Yísuna qímaminoo qinau eeóo qinée anísaa írirana rusímarunausa máridaqa sía amanaikídaqa anée dadaaqía qufanoo Yísufa faiqí ánaasee díndari díndari ani usufufanoo níndafeenoo misá qiní ititáqimaqéefoo qímaseenoo mi-kumaaraaná aundurákinaa áfaanna amambainá qímamiseenoo qinau. Qinée aní qímamidaqa mi-kumaaraaná aundurákiqari rafúdamaki sandámáfinana sía uqanna kafáa ani kéeqaa qufanoo mi-afaannáfa fáaqa quqáseenoo firaa fuseena sana mi-kumaaraaná áaku amaqáseenoo maqásaa rutúku quqáseenoo dóo ráudamaki sandámáfufanoo mi-kumaaraafá kúqiara foora maqásaa rúmafufanoo áiku ásauku pipisaaqá qususéenoo kúqiara foora mámbinau. Miqí mámbufaqa faiqí ani qáfee dóo kúqiifoo qiqau.  F Yísufa iriséenoo qinau sía qiníara amanaikíannee qía aneenná kai qinísaa írirana rusíranara kai íria. Faiqí Ánutunasaa írirana rusímarifa aiqáma ainaina amanaikámmiannoo. 7g Moómoo kari mi-afaannáfa miná kúqarúanee qímaseenoo idáki fee nammáriki fee káqi mara áqi marúfa máridanoo. Anée amanaikínana maasára ámuqusinana dadaaqía. !; Yísufa miná ákoona irámmirinoo qinau maafá kísaaqasaa maaqínoo mári fee qufanoo miná ákoofa qinau Eeóo faiqi ánaaqisaaqari miqí marínau. ) Yísufa iriséenoo aiqáma faiqí ánaasee qímanniminau. Ínni firaaqóo uqanna sía írirana qinísaa rusímarifanoo qinée kísaaqasaa fee ínni mandá fúrufarira ummaara dadaaqiqá nuanáuree. Mi-kumaaraaná áfiqamaree maí ániaqa qufaqa misá mi-kumaaraaná áfiqee múnusoofanoo minakínaa áfaanna fannoo Yísuna qáfamaseenoo mi-kumaaraaná maréeqeenoo fúseenasana áaku amaqáseenoo maqásaa rutúku quqásoofanoo mi-kumaaraafá maqásaa áqufinoo quanda qáandi marufanoo qáqaara óokiqari ururáma téeqinau.  5c Mi-afaannáfa mi-faiqína árifanoo maqásaa kuqakí kuqakí áqufifanoo áiku ásauku pipisaaqá qusufifanoo ámaaqini datímambifanoo óokiqari qáqaara kai aniráidanoo. Qinée aní faiqi námu maaqóo máriasara áfaanna áfaqaaqee qúnaqa misá miqíafanoo sía amanaikífaqa aní qímamidaqa. a; Yísufa aniréenoo narí faiqi námu qímanniminoo qinau, nána ufaree ínnee Mooseena sándufasaa rakísi maríasa faqa ufa raináidee qufanoo faiqí moó fannoo faiqí ánaaseekiqari Yísuna qímaminau. Qinée qeeqá qímaaku áfiqee anée íanannai ánidaqa. Mandá afaanna fannoo miná aunduráki kéeqafi márifanoo síamma ufa qídanoo.  c? Faiqí ánaasee Yísuna qáfamásee tautúmasee sandée mifúnnai óonureeqa ámandaqau. =s Misá miqí qímammaree áaqanasaaqari óoqu fíufaqa Yísuna faiqi námu akaqáusa sía óoru fúsa máruqoo óoqu paqúrimasee faiqí ánaasee moómoosa súqimarufaqa óoqu níndafaqau. Mooseena sándufasaa rakísimarusa akaqáusa miqóo faqa máridaqa Yísuna faiqi námu faqa ufa rainée maríqau. ,Q Kúqaa Eeriaafará foo kambíqafinoo ásauku mundírausa qinée ániannanara deedaqínoo. Dóo qinée ínni qímannimidaqa. Dóo Eeriaafara foó moo áuqu Yoohaneefa nammári nímimarufa dóo óoqai kambíqafi márufaqa faiqí ánaasee akaqáusa sía írirai tamummáqarausa ufamáu fíqa nári mandá nídiranakóo maréeqee miná kúqa̱rusaqau. Qinée kafáa ínnimma irámmirianaura tamummáqara fasiqauqa nánaree misá faiqí nímaakuara aupúrarana firaaná amiséeqa maréeqee áquseefaree. Yísufa kumaaráa aundurái áfaanna aqiqanau.   Mi-faiqinamúsa eedóo qímasee sía qímannimiqau, Yísufa kúqiranakiqari fíndifuaninnara minára kai narí qímami narí qímami umeé kai qímariqau. Misá miqí qídaqa Yísuna irámiriqa qiqau, Mooseena sándufa akoofásauqa minakíqari maaqí qídaqa. Faiqí moó fannoo Eeriaafarafoo qíra fasiqa mifá náaree fíndifumáfinanoo miqóoqari Ánutuna ásauku mundírafa kambíqaannoo fee qídaqa. Misá miqí qídaqa nánee fee qídee miqí qídee qufanoo Yísufa maaqí qímasee qímanniminoo qinau.  ;o Mi-ainaináfa taikóofaqa misá Yísuna saimbaqa mi-aaqannásaaqari óoqu fímarufanoo Yísufa maaqí qímasee afeekaikámándee qímanniminau. Ínnee meerái áaqanasaa qáfaanara óoquree sía uqanna qímannimiaqa. Qinée faiqí nímaaku kúqiranakiqari fíndi fúannaqoo miqóo kai qímannimiaqa. . U Yísuna faiqinámu mi-ufána iriséeqa káqi káqi miqóo múnu randée míni randée ufanoo, sía faiqí miqóo márufanoo Yísufa kai miqóo misá faqa márinau. ? w Níndafaidaqa firaaqóo mapáraaida rufíaidaqa ufa qíranara randée márufanoo Peetooroofa Yísuna áaramáseenoo qinau Óo ufasáa rakísira maasá maaqóo márunanoo ámiqimminoo amanée maasá maaqóo úqiqaana maqa qaaramoo áuquanauree, aníara moo Móoseenara moo Éerianara moo úsakáanauree. Rufíaqa rufíaqidanoo ufa qíranara randóosia miqí qinau. Miqí qímasoofanoo asuru fannoo aniréenoo aiqáma misá dukúnimaqasoofanoo asurukíqari ufa moó kambíqeenoo maaqí qinau. Maafá qiní qímuqusira qímaaku márifa, ínnee miná ufa kái íriaqa.  b = Eeriaasa faqa Mooseesa faqa óoqai tamummáqara fasiqaqanda máridaqa kúqiqa óoru fúqanda miqóo áaqanasaa Yísuna faiqinámu nífusaa kooroomáfufaqa Yísuna faqa ufa qímarufaqa Yísuna faiqinámu níndafaqau. l Q Miná qamunna aiqáma dupúqa aruáqufufanoo aiqáma éekara aruáqufufanoo nífu faqa dároo dáraa inau. Sía maqásaaqaraa fasiqa amana qamunna miqímandeeqa nammári uqusáifanoo éekara arinoo dupúqara foo aruáquannoo. _7 Dóo miqóoqari dínni qísauku taikásee dínni ani moodáa marasée áfuru faiqéenoo dóo fíndimeeqeenoo Yísufa Peetooroona faqa Yameesana faqa Yoohaneena faqa dóo minamúsa faqa áaqana kísaaqasaa nífiqamaree óorureenoo áadumasaa sía faiqí máruqoo óorureenoo miqóo misá nífusaa Yísuna afaaqa qamunna moo kámmafinau. j O Yísufa káqi qímannimidanoo maa-ufána faqa qímanniminoo qinau, ínnee íriaqa ínnee maaqóo máriasakiqari akaqáusa sía kúqirai káqi márina kamuqoo Ánutuna quqúsa afeekaikámándee qúmirana ínnee miná qáfeefaranoo. Sía taikára faasaanara qídaqa káqi kasaaqaíndari qúmiranara qídaqa. Áaqanasaa Yísufa innaarúna áfiri máranau. L&Faiqí anaasee moó fannoo máa̱ maqee mária manda aukuanasaa qiníara faqa qiní ufara faqa faiqí nífusaa asaurúsee níkooqainausa qinée faiqí nímaaku qeeqá qíkoona aréenarana namufaqa náaquqara andeeqara qangiroouqa faqa innaarúnaindari qumuréeqa mi-fasiqa anaaseesára faqa qisaurúsee qíkooqaannoo.J %Faiqí ánaasee kuqufífaqa nána maqasaa taikáaninna ainaina Ánutuna amisée naundurákinaana kurídiranakinaana maréeqee asumu máriranakina quqáannoo fee sía amana kaifáa máraannoo. c?$Moó fannoo aiqáma máqa maaqa rakísiranatia kámmafinanoo naríara minakínaa aiqáma ainaina maraséenoo narí aunduráindaraana kurídiranaki finoo nána uréeqara fasiqa máriannoo sía úriqararafa máriannoo. Y+#Moó fannoo narí márirana ámiqimasee rakísianee qínafa mifá narí márirana kakasíannoo moó fannoo qiní sáara qiní ámiqira fasaasa ufa sáara kúqarínafa mifá narí márirana asumu máraannoo. zm"Miqí qímaseenoo narí faiqinámu faqa náarama quqáseenoo qímanniminoo qinau, moó fannoo qiní faqa fuani qínafa narí maaqóo máriranara minníseenoo qiní ufa sáara qiní daanna rámasee eedóo qímasee kúqiranaki fúannoo. O Yísufa akooqóo uqanna narí kúqiranara qímannimunara Peetooroofa írufanoo ákooqoonara Yísuna maréeqee áaduma quqáseenoo qáoo qunára Yísufa quándaki narí faiqinámu níndafamáseenoo Peetooroona áqinoo qinau. Óo Peetooroo anée Sadannafa anée sée fúa, aní írirafa faiqíndi máridanoo sía Ánutunaindi. !#Miqí quqóoqari narí kúquaninnanara óosana arasée narí faiqi námu qímannimidanoo maaqí qinau. Qinée faiqí nímaaku firaa aupurarana máraanaura. Faiqí firaasá aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa misá qiní minníqisee níkooqaannoo. Misá qiní kuqá darusáifanoo qaaramoo fáasaana áiqaráinanoo Ánutufa mara qiní fíndifumáqisaannoo. O~Miqí qufanoo Yísufa afeekaikámándee qímanniminau. Dóo kúqaa uqanna qíananoo. Sía ínnee minára qiníara akaqáusa qímannimiaqa, umeéndaaqa. Yísufa narí kúquaninnanara qímanniminau. }-Miqí qufanoo Yísufa náriara qinau ínnee qiníara nánee fee qídee qufanoo Peetooroofa qinau anée Ánutuna ásauku mundírafa máriananoo. p|YYísufa narí faiqi námu faqa miqóoqari Seesareea Firipi máqusa, miná maqa máaqaki máru máqusanakiaqa finau. Aanái fídanoo narí faiqi námu iranau, ínnee íriaqa faiqí ánaasee qiníara yá fasiqanee fee qídee qufaqa misá qiqau akaqáusa aníara Yoohaneefa nammári ními marí fee qídaqa akaqáusa aníara óoqeenáa tamummaqara fasiqa Eeriaa fée qídaqa, akaqáusa aníara óoqeenaa tamummaqarausakiqari moó fannoo kúqiranakiqari fíndifinoo máridanoo fee qídaqa. {Yz+Yísufa qímaminau dóo aneenná máaqai fúa sía maqúsai faiqí ánaasee moómoo máriaqoo fúa káqinni ándandandanai fúa qufanoo dóo finau. Peetooroofa Yísunara Ánutuna ásauku mundíra fee qinau. yMisá Beetasaida máqusai aniroofaqa faiqí moo áfu dimbárana áfiqee aniréeqa Yísuna áaramáseeqa qiqau, amanée áfu dimbárana áuqainanoo fee áfu máqaannoo fee qufanoo Yísufa mi-afu dimbara fasiqána ásauku qumáreenoo rarisámeeqeenoo maqúsa áqoosai quqáseenoo áqaara áfuki fidiséenoo ásaukuqara minásaa rusíseenoo irámmiridanoo qinau, anée akaqá ainaina qáfaidanee qufanoo mi-fasiqáfa óori uqéeraseenoo qinau faiqí qiní qífusaa saqáriara foora nídaqee qufanoo Yísufa kafáa narí ásaukuqara miná áfusaa quqásoofanoo mi-fasiqáfa áfu maqasoofanoo miná áfu ámiqufanoo aiqáma ainaina ámiqimasee qáfanau. xiwKMiqí qímasoofanoo Yísufa qímanniminoo qinau. Ínnee miná qafamásee sía fee qiní afeekara íridee. Moodáa féemu márifa dóo miná mandée nímiana amanáikámmiannoo. Beetasaida maqannaa Yísufa áfu maqaisánau. gvGMiqí qímasoofanoo Yísufa kafáa irámmirinoo qinau kafáa qinée dínni taikásee dínni ani qaara marasée (7) féemu ruqí ruqímmasee foo tauséena fasiqa (4,000) sía kásoo fasiqa moómoo fasiqa uqanna nímiafanaqa náqumma uqée miná átaraasa riqée iqau qufaqa misá qiqau dínni taikásee dínni ani qaara marasée (7) uqá ríqiafana. ?uwQinée moodáannai qísauku (5) féemu ruqí ruqímmasee faifa tauséenna (5,000) fasiqa anaasee nímiafannanara sía fee ínnee náaqooki óonumafi íridee, ínnee mi-karí náqumma uqée átaraasa uqáriqee iqau, qufaqa misá qiqau qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée (12) uqá ríqiafana. \t1Ínnee nífu faqaasa sía fee qáfaidee. ínnee náaqoo faqaasa sía fee íridee. Xs)Yísufa fáasai misá ufa iriséenoo qímanniminoo qinau. Ínnee nánaree áafaqa sía márinara narí qímami narí qímami qídee Ínnee sía fee íridaqee. Ínni írirafa káqi fee ummaara ráidanoo fee r-Yísufa náranara áia̱aee qunára iriséenoo moo áinaina kíkiqa ususéenoo qímanniminau, Ínnee ámiqimmasee aufaríaqa, Farisai amaana ufa qímariasa faqa Eeroodeena faqa mináuqa féemu ooruku ati qáranara rufíeeqa aufariaqée qufaqa miná faiqi námu iriséeqa tautúmasee narí qímami narí qímamiqa qiqau maasá áafaqa sía máree ánunnanara mi-ufánara Yísufa qídaqinoo fee qiqau. qmpS Miqí qímasee Yísufa kanúqaki akarámafinoo Kariree nammári ámuaqumau dínni afainai fídaqa káqi kaaqóo nammári qámbaana óonuree miná faiqi námu áafaqara aunúsoonara moodáa féemu kai márufaqa áia̱aee qiqau. on- Miqí qímasoofanoo Yísufa narí aundurái qímiridanoo qinau. Akasáa yáiree fee ínni mandá oosana taikáannoo fee, qímaseenoo akooqóo qímanniminoo qinau, nánaree maqee máriasa mookíra ainainara maqee maqee fíndifinaqa qáfaanee qída fee, dóo qinée qímannimidaqa sía qinée miqímandee Ánutuna afeekara kooroomásee uqannífiqaanauranoo. Ooruku anoona kíkiqa úsiranara rufíaaqa. m Miqóo Farisai ámaana ufa qímarusa Yísuna faqa raiqára ufa óosana áraqau. Misá Yísuna ufaanara foora fufúsee áruanifeera qímasee Yísunara faiqí sía áuqaaqaa ira ainaina áuqamásainaqa maasá aníara kúqaa Ánutuna faiqifée qianáura. llQ Misá námammaree sooná átaraasa Yísuna faiqi námu dínni taikásee dínni ani qaaraqánda (7) marasée uqá rúmasoofanoo Yísufa faiqí ánaasee niqiqoofaqa daráanimambufanoo Yísufa narí faiqi námufaqa sípaki akarámafufanoo nammári ámuaqumau moo máqa maaqai Daramanuta máqa maaqai finau. Innaarúnai firaa ainaina uqaqífiqaanee qírufa. k j Aiqámausa néeneesoofanoo nímuaqumminau. Foo tauséenna (4,000) fasiqa anaasee núkudara foora miqóo máriusa nímuaqu inau. Ui#Yísufa faiqí ánaaseera maqásaa aiqáma óoqu máriaqee qufaqa aiqáma óoqu marifufanoo mi-feemúna dínni qísauku taikáseenoo dínni ani qaaraqánda marasée féemu (7) maraséenoo Ánutunara dúfi dúfi qímaseenoo ruqí ruqí máseenoo narí faiqi námu nísaukuki quqásoofaqa aiqáma fasiqa ánaasee amana kái nimimáree fiqau. Noodáanna káqikaanáuqa akaqána marasée dúfi dúfi qímaseenoo miná faqa narí faiqi námu nimisoofaqa nímiqau. hJg Qinée sía nárana nímirai káqi niqiqáanaqa fídaqa aanái kudoosaápee fóora, akaqáusa níanaindari ani máridaqa qufaqa miná faiqi námu irámmiriqa qiqau. Maa-aadana maqa maaqánaki máridaqa yái fee nárana paqúrimandee máa̱ moómoo fasiqa anaaseesa nimana nímianauree qufanoo Yísufa irámmirinoo qinau ínni féemu náqummee máridanoo fee qufaqa misá moodáannai qísauku dínni ani qaara marasée féemu máridanoo fée qiqau. feQinée maa-fasiqa anaaseesára qímuqusámmidaqa qaaramoo fáasaana qiní faqa máriafanoo maqee dóo nárana misáindi sía máridanoo. d !Yísufa Kariree námmari áfainni káqikaaqoo óoqu marikúfaqa faiqí ánaasee suqúmaree miqóo ani Yísufa máruqoo usufufanoo ufa qímannimimárufanoo qaaramoo fáasaanaikufanoo misá nárana taikáfufanoo Yísufa narí faiqi námu náarama qímanniminoo qinau. )cK%Aiqámausa mi-fasiqána andeeqóonara írufanoo náaquqamasoofaqa maaqí qiqau. Dóo qáfaaqa mifá ámiqimándee idaaqamándee aiqáma ainaina óosana óosana aurirana andeeqáidanoo. Mifá náaqoo auní maríasa faqa andeeqánnisaidanoo ufa sía qiasa faqa ufa qírana nímidanoo.Tb!$Ufa qímasoofanoo Yísufa aiqámausa áranaiqi qímanniminoo qinau, sía maanára moosá qímannimiaqa qinau. Yísufa kafáa kafáa qáoo qímarufaqa misá moó faqa moó faqa qímannímiqa fímariqau. a#Miqí qímasoofanoo aaqee kái miná áaqoo ititárafa ruqíafufanoo miná ámaakiri rumbárafa idukúfufanoo andeeqásee ufa qinau. `!!Miqí qímasoofanoo Yísufa mi-fasiqána maréeqeenoo faiqí ánaasee moómoo márunara iriséenoo káqi átinai quqáseenoo narí ásauku ámuka faiqí áaqoo aamarai upeekáseenoo qáqaara fidiséenoo mi-fasiqána ámaakiri ásaukunnai áuqamáseenoo óori innaarúnai uqéeraseenoo núpi núpi qímaseenoo narí ufakíqari qímaminoo qinau eefafata maasá ufakíqari dóo ruíqaannee qinau. _":^mMiqóoqari Yísufa Tiree máqa maaqaki minníseenoo Sidoona máqusai kéeqafi fíqummákufanoo Kariree fárumma áfainni óoqu ranau. Óoqu fídanoo qísaukuqara taikásee máqusa misaqá márusa fínnaaqareenoo fímarufaqa akaqáusa faiqí moó áaqoo aunírana ufa qírara mammáqi marúna áfiqamaree míni Yísufa máruqoo míni quqásee áranaiqi qímamiqau. Anée maa-fasiqánasaa aneenná ásauku mundúsainanoo andeeqáani. ] m\SMiqí qufanoo Yísufa qímaminoo qinau anée mi-ufána qíannana ákiaqara dóo aní máaqai fúa. Dóo aní faiqi aunduráindari dóo fáafasaaqa rafúdamaki fínoo qufanoo mi-anaaseefá narí máaqai óonuree qáfoofanoo dóo miná áraamuna qaarísa faiqaqée márufanoo kúqaa fáafasaaqa rafúdamaki fífi̱nau. Yísufa áaqoo aunírana andeeqánau. [>ZuÓo maa-fasiqa faiqiuqáindi náidaqa átaraasa fainíuqa anirée néemariasa máridaqa. Kúqaa qinée ánaamuru fainíara foora máridaqa átaraasará kai qinée innaaru qídaqa. xYiMaasá Isaraee máqannaa Ánutuna faiqi námuara foora máriasa misá náaree nárana nímirafa andeeqánoo máridanoo. Faiqiuqáindi nárana marasée fainíuqa áqu níminafa sía andeeqánoo máridanoo fée qufanoo mi-anaaseefá qinau. XyMi-anaaseefá Siria máqa maaqakiqari Fooeenisia máqusaki kambíqarafa ánaamuru ánaasee márufa aniréenoo Yísunara qiní qíraamuna aunduráki mári qooqeenaa fáafasaaqa aqiqáinanoo rafúdamaki fúani fee qufanoo Yísufa qímaminoo qinau. zWmYísufa mi-maqa maaqána minníseenoo moo máqa maaqa Tiree máqa maaqaki óonureenoo moo máqaki faiqí ánaasee maqee maqee qinée fúnnanai ánunannai ititée maríafaqa sía qíqafaaqee qímasee qumeé íreeda kéeqanau. Sía mifá amana kukéeqaranaki márinau. Ánaasee moó fannoo narí áraamuna aundurái qooqéena fáafasaaqa márufanoo Yísufa ani márunara iriséenoo anirée Yísuna ámuqusa óokiqari dadaaqíranara dadaaqínanoo fíndifuanifeera miná áikuki maqásaa rúmafinau. VUU#Faiqí aunduráki ámuqusa óokiqari mandá írirafa kambíqaidanoo faiqí rarisámeeqeenoo mandáinaina máraranaki quqánnisáidanoo, mifá kai rarisámeeqeenoo áaqaranaki faqa aináina úmmuariranaki faqa faiqí kuqá náriranaki faqa faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuariranaki faqa moosá aináinara rírana faqa óosana óosana mandóosana faqa nári níkaruqirana faqa nári nifaaqa kooroo írana faqa naríara naríara rairai qírana faqa naríara naríara múnuqi míniqirana faqa narí afaaqa amooqírana faqa fúrufarira óosana faqa mifáuqaindi faiqí naundurákiqari ururée marífa mifáuqa kai faiqí ánaasee putaammá nímaqaidanoo. Yísufa aamína maqannaa anaasee áraamuna fíndifufa. T&SEYísufa minára kafáa narí faiqi námu qímannímidanoo qinau. Faiqí narí naundurákiqari úrimari manda ufafa kai faiqí putaammá nímaqaidanoo. Dóo miqóoqari Yísufa narí faiqi námu faqa faiqí ánaasee minínniseenoo máaqaki kéeqafufaqa miná faiqi námu óoruree mi-ufána qímannimunna oosanara iraqau. 6OgÍnnee náaqoo faqaasá kai náaqoo íriani. IN Sía moo áinaina fannoo faiqí ánaasee óoki námasainanoo mifá maaqínaki putaammá amaqáannoo faiqí ánaasee naunduráindari úrimari manda ufafa mifá faiqí putaammá nimaqáidanoo. M{Yísufa miqí qímaseenoo Farisai ámaana ufa qímarusa niqiséenoo miqóo faiqí ánaasee moómoo márusa kafáa náaramáseenoo ániaqee qufaqa aniroofanoo qímanniminoo qinau. Ínnee aiqámausa qiní ufa irisée ámiqimmasee iriaraasiaqa. L} Ínnee minára maqee maaqí qímasee áaqee maríafanoo faiqí moó fannoo narí ánoona ákoona dadaaqímarina nímianauree qímasee kafáa óonu máfi irisée sía nímidanoo amaana máqaki quqásee Ánutuna ámidee qímaria fasiqanara sía áaqaida andeeqáidee qímariafanoo. Miqídaqa Ánutuna ufa máfi quqáseeqa ínneeqa ufa kái uqéeree máriafanoo. Dóo ínnee Farisai amaana ufa qímariasa miqíra áaqara ainaina moómoo uqéeree máriafanoo. Faiqí naunduráindaraafa faiqí putaa ídanoo. K pJY Mooseefa Ánutuna ufa qímannimidanoo maaqí qímasee qímanniminau. Ínneeqa nínaukoora asasammándee ámiqida misá núqu uqéeraaqa. Faiqí moó fannoo narí ánoona ákoonara mandá ufa qínnana mi-fasiqána kuqámmarusaaqa. :Im Ínnee ínneeqa káaqa iriqaraasámandee íriranannai ínneeqa faiqí faiqi ufa faiqí ánaasee qímannimianee qímaseeqa Ánutuna ufa maréeqee nínaaqiannai quqáseeqa. CHYísufa mi-tamummaqara fasiqána ufa qímannimiseenoo narí maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee Ánutuna ufa máfi quqáseeqa faiqí aaquqíra ufamau kai fímariasa máriafanoo. AG{Misá faiqí qímaria sándufana qumáree únnaqimásee Ánutuna sándufammifoo qímasee faiqí ánaasee naamúaqidaqa. Miqí qímasaidaqa Ánutunara innaaru qífanoo síammiriannoo. VF%Farisái amaana ufa qímarusa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa káaqa firaaqóo mináuqara fuki faakí qímarusa márunaki Yísuna faiqi námu sía nísaauqirai káqi nárana noofaqa qáfamasee Yísuna áqiqa qiqau. Náqee fee qifaqee aní faiqi námu maasá qikeekú qikaakú óosana minnísee sía nísaauqirai káqi nárana naída fee qufanoo Yísufa qímanniminoo qínau. Óoqeenaa tamummáqara fasiqa Esaiaafa andeeqásee ínniara tamummaqaséenoo ínniara mandá qaara irirana máree máriasee qinau.Mifá ínniara maaqí qímasee Ánutuna ufa ákara rinau. Maa-fasiqa anaaseesá nífauru fannoo kai únnaqimásee qiní dúqu uqéeree máriasa, nímusa káqinni ubeekárausa
máriafanoo. EgDGMakéetaki máree marú ainaina nammári uqusée suqásee née maríqau, misá sía minára kaifau miqí qímariqau óosana óosana ainainara miqí qímariqau. Misá káafauqa faqa susufínauqa faqa dísauqa faqa faiqára qáari faqa nísauku faqa miqímasee maaqímasee nammári úquaqee qímarufaqa miqíqa fídaqa ákeekamásaida miqí máriqau. \C1Farisái amaana ufa írimarusa faqa Yuda máqannaa aiqámausa faqa nári nínaaku nitaatóosa naanna ráidaqa aiqáma kari nísaaqusaida nárana née maríqau, sía nísaaqusee sía nárana née maríqau. BB Farisai ámaana ufa qímarusa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa faiqí ánaasee nárana náraree qímasaida nísauku nammári úqidaqa miqí fee maaqí fee qímasaidaqa fífau sándufa óosana óosana quqée maríasa máriqau. Misá Yeerusaree máqusaindari qumurée ani mara Yísuna úqufufaqa níndafoofaqa Yísuna faiqi námu nárana néemariqau sía Farisai ámaana ufa qímarusa nísauku nammári úqirainni káqi née maríqau. AJ@ 8Yísufa yá maqusanai fee yá táunnaki fee yá aináini marúnaki fee finau nári aurímarusa nífiqa máraidaqa mifá funnái múnu makéetaki firaa saqa márunaki quqásee Yísunara nári nímuqusa óokiqari firaaqóo qímamiqau. Maasá sía kadáapi ámirara qímamidaqa aurímariasa aní qamunna áti kai áuqamásaida fíndififara qídaqee qufanoo Yísufa eedóo qufaqa miná qamunna áuqee marúsa ámiqi mándee fíndifi maríqau.m?S5Misá miqóoqari kanúqaki nammári ámuaqumau fíqa munu maqá raqúrámufaqa fítaqá maréeqa máfi kanúqa qusúseeqa dóo Keeneesareeta máqa maaqammifoo qímaseeqa kanúqakiqari áqufiqa maqásaa óorufufaqa misaqá márusa miqóoqaraasa Yísufammifoo qímaseeqa sandéeqa máqusa maqusa qímannimufaqa náriqa aurímarusa qaarísa rumbá máraidaqa yátinnai fee Yísufa fúannoo fee qímasaida aurímariasa qaarísaa rumbá máraidaqa Yísuna óorinni míni quqée maríqau. >7=4Yísufa moodáanai qísauku féemu ruqí ruqí mándee nímufaqa noofanoo amanaíkunara miná faiqi námu sía miná ánoonara andeeqásee írusa máridaqa nammári ámuaqumau ánunara faqa sia íriqau. Yísufa Keeneesareeta máqusanaasa aurírana taikánnisanau. B<}2Misá fáaqarumasoofanoo Yísufa qímanniminoo qinau. Sía mapáraa iaqa nifaaqa quqásee kásooiaqa qinéemma ánidaqa. Yísufa miqí qímaseenoo misá faqa kanúqaki akarámafufanoo misáki óoqumari fufanoo úfai fannoo taikáfinau. Taikáfufaqa Yísuna faiqi námu mapáraa íqa naundurá faqa fúrufariqau. ;3l:Q/Eendúfanoo Yísuna faiqi námu kanúqaki nammári qámbaanai nímarufanoo Yísufa naríaraa maqásaa máridanoo misá níndafoofanoo úfai fannoo misá nóorindari ánidanoo kanúqa mara fúrufarimarufaqa púrannai púridaqa kadáapindi maríqau. Ínaaqiana kookooráana ufaqí marú kamuqoo Yísufa misúnnai fídanoo nammári ámuaqumau áiku rámasee finau. Mifá kanúqakinaasa fínnaaqaréera foora fímarufaqa Yísuna faiqi námu áfaanna fee qímasee rufíasee fáaqariqau. 91C8.Misá fímarufanoo Yísufa faiqí ánaasee niqiqámásoofaqa fufanoo mifá narí faiqi námu nímanda máseenoo naríaraa ámuaqunamusaa óoru máridanoo Ánutunara innaaru qímarinau. p7Y-Yísuna faiqi námu nárana átaraasa mara mároofanoo Yísufa narí faiqi námuara afeekaikámándee fuki faakí qínoo niqiqoofaqa misá miná áfunni kanúqaki akarámafi Beetasaida máqusai nammári dínni afainni fiqau. l6Q,Mi-naranná née marúsa faifa tauséenna fasiqa máriqau, ánaasee faqa faiqiuqáindi faqa máriqau. Óoni saqári áuqusee moómoo uqanna máriunara faifa tauséenna fee qínoo máridanoo. Yísufa nammári ámuaqumau finau. ~5u+Yísuna faiqi námu miná átaraasa qumáree qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée uqá qumbiqáqau. ?4w)Óoqu marifufanoo Yísufa mi-moodaannai qisauku feemúna qumáree noodáannaqara faqa qumáree sandáaqai óori uqéerasee Ánutunara dúfi dúfi qímaseenoo mi-feemúna ruqí ruqí mándeenoo narí faiqi námu nísaukuki quqásoofaqa faiqí ánaasee óoqu máriranakiaqa nimi máree fímariqau. Yísufa miqíkai ínoo noodáanna faqa ruqí ruqí mánnimufaqa miná faqa nimi máree fufaqa noofanoo nímuaqufaqa akaqána káqi quqáqau. 3*62e'Yísufa qímanniminoo qinau. Ínnee faiqí ánaaseera qífaqa misá rainá rainámáfinaqa náadu náadu ruúmbaku fínaqa qúsau̱ rasoonóokamasee óoqumari máree fuaqa qufaqa faiqí ánaasee eedóo qímasee ruúmbakiranakiqari padímambufaqa óoqu marifiqau. Akaqá ruúmbakiranakiqari wan handareeta máriqau akaqá ruúmbakiranakiqari qaara fasiqa níku nísauku taikásee qísaukuqara taikásee fasiqa ánaasee máriqau. 1(}0s#Eenóofaqa Yísuna faiqi námu Yísuna qímamiqau, dóo eendídanoo anée niqiqáinaqa káqikaa maqusakiaqa nárana feefauríaqa maaqóo faiqí síaiqoo máridanoo fee qufanoo Yísufa qinau ínneeqá kai nárana nímiaqa qufaqa misá qiqau, maasá sía amanaíkianaura maasá moómoo óoni máreeqa óonu moómoo féemu feefaurúmasee mínisee nímianaqa náifanoo sía amanaikíannoo, maasá sía amanaikídaqa qufanoo Yísufa qinau. Ínni féemu náqummee máridanoo óonu qáfaaqa qufaqa misá óonu qáfamaseeqa anirée qímamiqau, maasá féemu moodáanai qísaukunamu, noodáanna qaaraqánda faqa máridanoo fée qufanoo /&."Yísufa kanúqakiqari maqásaa áqufinoo faiqí ánaasee moómoo níndafamásoofanoo firaaqóo ámuqusufanoo qinau. Óo maaqóo máriasa sipsípa aandaurafoora rakísirafa síaisa máriafanoo fee qímaseenoo Ánutuna ufa óosana óosana ainainara qímanniminau. -)!Faiqí ánaasee moómoosa níndafamáseeqa óo Yísufammi foo qímasee nári maqúsaki nári maqúsakiqari óonu maree ani máreeufaqa Yísuna kanúqa fannoo múnu maqánamu raqúru ámufanoo níndafoofaqa faiqí ánaasee moómoosa fáasai áfainni qúsi maríqau. a,;Qímamimarúfaqa faiqí ánaasee moómoosa anirée qumbíqafunara nárana nárafa sía amanaíkufanoo Yísufa narí faiqi námu maaqí qímasee qímanniminau. Ániaqa ínnisaimbaqa faiqí sía máriannai óonuree idooáaqa. Miqí qímaseenoo narí faiqi námufaqa nammári áfainni óoquree kanúqaki akarámafufaqa nammári ámuaqumau fiqau. + *Yísufa narí faiqi námu niqiqoofaqa maqúsa maqúsa nídaqa qímannimunara faqa áuqoonara faqa Yísuna míni qímamiqau. ,)QYoohaneefa nammári nímimaruna faiqi námu mifá kúqunara irisée ani miná irí máree múnu ákundaqau. Yísufa féemu namufaqa noodáanna faqa nímufa. Y(+Ákooqoofanoo sía amana qáoo qinau. Aiqámausa nífusaa narí amana aqiqámásoonara asaurúseenoo narí sundía moó áqiqoofanoo karafúsa márunaki óonureenoo Yoohaneena anuka ateekáseenoo saqári difaaniki miná ákiaqa quqáseenoo máree míni Eeroodia námmarina áraamuna ámufanoo mifá maréeqeenoo narí ánoona áminau. 'w&gMisá née márufanoo ánaasee Eeroodia námmarina áraamuna fannoo aniréenoo misá nóorinni idí ámiqirana ráidanoo aqoori ráqee marínau. Aqoori ráqee marufaqa misá írufanoo adíafaa qufanoo Eeroodeefa qoomáqa nímiufa mi-manaaqána áaramásee aiqámausa nífusaa qímaminau, aní ámiqira idi akiaqara nána ainainee qínaqee ámianauree qinau. Sía kai ufa kái qinau narí amana náaree aqiqámáseenoo qímaminau, Anée nána ainainarée áididanoo fee anée qínaqa mi-ainainná aní ámianaura. Anée Kariree máqa maaqa dínni rakísianee qínaqa qinée qámbaana óosusee dínni aní ámianana anée misásaa rakísia qufanoo narí ánoofinai óonureenoo qinau, nánaree qímamianauree qufanóo miná ánoofa maqee Yoohaneefa nammári ními marífa kúquanifee qímasee Eeroodeenara qíkaru qíandoo qímaseenoo ákiaqa tupúmma maree mínisaifaqa qeeqá qifunnoo miná qáfamasee kúqaa kúqiifoo qianáuree qímasee narí áraamuna qímaminau. Yoohaneefa nammári nímimarina miná anuka ateeká maree miná ákiaqa míni qímiaqeera kai qía qufanoo miná áraamuna fannoo anirandéenoo sandée óonureenoo Eeroodeena qímaminoo afeekaikámándee qímaminau anée maqee uqanna Yoohaneefa nammári nímimarina anuka tuqúsee fidíka máaqamau íandoora qímasee saqári difaaniki ákiaqa quqásee míni qímiannee qufanoo Eeroodeefa firaaqóo uqanna ákooqamáfinau. %$wDóo ánaasee Eeroodia námmarifa rakísinoo fífiufanoo áruaninna faasaana paqúrinau. Mi-fasaanná faiqí Eeroodeefa Eeroodia námmarina afaaqi narí ánoofa narí maqóo faasaannara iriseenoo qoomáqa firaaná suqáseeno kaamánna úriqararausa faqa sundíauqa úriqararausa faqa Kariree máqa maaqaki faiqí firaasá faqa náaramasoofaqa aniréeqa née maríqau. P#Eeroodeefa Yoohaneenara írirana andeeqára qikairi síai fasiqa fee qímasee minára rufíaseenoo karafúsaki séenoo ititásoofanoo sía Eeroodia námmarifa árinau. Eeroodeefa maqee maqee Yoohaneena faqa ufa qíranara áidi márufanoo maqee maqee Yoohaneena áaramasee ufa qímamimarinau. Yoohaneena ufa fannoo Eeroodeefa maqee maqee Yoohaneena faqa ufa qufanoo Yoohaneena ufa fannoo Eeroodeena raqúrámufanoo áqu ufafa afaaqaí ati qanóo marúnara síamma írimarinau káqi maqee maqee Yoohaneena karabúsaki márunna áaramasaida ufa narí qímami narí qímami qímariqau. 4"aEeroodia námmarifa Yoohaneena ufa irisoofanoo afaaqaí káqi ati qanóo márufanoo máridanoo miná áriranara randée márufanoo Eeroodeefa qáoo qufanoo sía árinau. g!GYoohaneefa nammári nímimarufa maqee maqee ánaasee qúmmuarunasaara áqunara rumbá quqánau. Eeroodeefa narí ákaqa Firipina ánaaqa Eeroodia námmarina káqi narí afaaqi faqa márufanoo qúmmuarunara Yoohaneefa qímaminoo qinau Anée aneenná ákaqa ánaaqa Eeroodia námmarina qúmmuaramminana máraananoo Ánutuna ufa rukíasee miqíananoo. }~~}|{{zSyxiwvusts[q6ponn&mlkjiggfeed"cc7ba``_>^`]\|[ZiZXX^WVVU8TVSSQ"P NLK5K$IHG_FFDCBAg?;?*;;:!8766x5S4442Y100.-**U('8&%%$#"" K7+Uf W >u Dóo kúqirausa fíndififandínna aukuana mi-faasaannásaa aiqáma dínni taikásee dínni ani qaara marasée mi-anaaseená afaammaaká máridaqa yánaindikee íannoo fee qufanoo. q[ Kafáa miqóoqaraasa miná marasáida kúqi kúqi taikáfufanoo dóo mi-anaaseefá faqa dóo kúqinau. N Kuqufufanóo miná ánaaqianaafa mi-anaaseená marasée mifá faqa sía faiqi máqarai kúqinau. Miqandá nínaaqianaafa kafáa mi-anaaseená marasée miqíkai ínoo sía faiqi máqarai kúqinau. (I Moo áukuana moo fásiqa faiqi námu qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée maríqau. Nífasaafa ánaasee marasée sía faiqi máqarai kúqinau. !; Óo ufasáa rakísirafa Mooseefa maa-sandufána ákara rinoo qinau, faiqí moó fannoo ánaasee maraséenoo sía faiqi máqarai kuqufínanoo miná ákaqa fannoo mi-anaaseená maraséenoo faiqi maqasáinanoo fíndifinoo indaarú ákoofa kúquna qumiasana saqamasáa rakísiannoo.  Sadikai ámaana ufa qímarusa akaqáusa Yísufinnai aniraqau. Sadikai ámaana ufa qímarusa faiqí ánaasee kuqufíqa sía fíndi fifandiafoo putaámmifandiafoo qímarusa máriqau. Miqí qímarunara misáuqa akaqáusa Yísufinnai anirée irámmirida qiqau,  Ínnee nánaree qiní fuseé írara ídee siruáa munnimma moo marasáifaqa qáfaa qufaqa misá siruáa munnimma moo máree mini uqafíqaqau. Mifá qáfamaseenoo qinau, yána óori amana faqa yána áuqu amana faqee maa-munnimmánasaa ákara rinoo máridanoo fée qufaqa misá qiqau. Roomma máqannaa úriqararanaindi máridanoo fee qufanoo Yísufa qinau, dóo amaná qiafanóo miná áuqu faqa miná óori faqa maa-munnimmánasaa máridanoo sía moo náindi máridanoo naríndi uqanna akoorooídanoo minára dóo naríndi máridanoo dóo mifá qímiaqee qínaqa miná ámiaqa Ánutunaindi faqa dóo narí Ánutuna faqa ámiaqa qufaqa misá miná iriséeqa kúqaa qímaseeqa firaaqóo Yísunara náaquqee márinau. Kúqiranakiqari fíndifiranara iroofanoo qímanniminau.  dA Óo ufasáa rakísirafa maasá aníara andeeqára ufa qímarianna fasiqa fee qídaqa sía anée faiqí ufara eeráiramásee misíannai fímarianafa, anée sía faiqí níndafamáseenana miqímmiafaqee maaqímmiafaqee qímarianafa máriananoo anée Ánutuna ánoona ufamau fíranara paasóosimarianafa máriananoo. Dóo anée maasá qímaqimia maasá Roomma máqannaa úriqararana takísa munnimma áukuana aukuana ámidaqa. Mooseena sándufamau fee fídee miqídee, áaqaidee miqídee. Maasá áquanauree sía fee áquanauree qufanoo Yísufa misá ákaru qira oosana qáfamaseenoo qímanniminoo qinau, 9 Farisai ámaana ufa qímarusa akaqáusa faqa Eeroodeena ufa írimarusa akaqáusa faqa anirée irárufara fuseé ianée qímasee qímamiqa qiqau. y Yuda máqannaasa Yísuna mi-ufána iriséeqa óo maasára quandáidaqinoo mandá koofi ququsasaa rakísirausara maasára qídaqinoo qímasee áanóommasee Yísufa mifá maasára ámiqira sabeena áqusoosa máridee qídaqinoo, qímasee Yísuna rumbára ufa qídaqa faiqí ánaaseera rufíasee Yísuna minnísee moosáa fiqau. Takísa munnimmara iroofanoo qímanniminau. dA Karaambáiqa minnísoo sabéena marasée faakánaikinau. Óo ámiqira faakana máridanoo. |q Ínnee maaqóo máriasa tamummáqara fasiqauqa ákara sía fee ínnee ásaana rídee misá maaqí qímasee qiníara qídaqa sabéena kíkiqususéeqa maaqí qímasee ákara riqau.Faandaamura áuqimaria fasiqausa sabéena moó marasée qáfamásee mandá saqari fee qímasee áqusoofanoo Ánutufa miná kai úrinnaaqarara fee qímasee faakánaikinoo máridanoo. kO Yísufa káqi qímannimidanoo qinau, mi-ququsána ákoofa anirée náqi fee íannoo fee mifá anirée mi-manda fasiqáusa kuqá naruséenoo andeeqára fásiqauqasaa mi-ququsána mara quqásee kafáa anirandée fúannoo. V% Miná ámaaku fannoo óonuroofaqa koofísaa rakísi marúsa miná qáfamásee maaqí qímasee narí qímami narí qímami qiqau, maafá quqúsa ákoona ámaaku máridanoo dóo ániaqa ánifaqa arusáananoo maa-ququsáfa maasáindi kai máriani qímasee miná ámaaku qumáreeqa kúqaruséeqa rafúseeqee quqúsa áqoosai áqusaqau.    Mi-fasiqána aináinira faiqiuqa dóo taikásoofanoo narí ámaaku uqanna dóo moodáa narí ámuqusimarufa mifá kai káqi marínau. Quqúsa akoofa maaqí qinau misá qiní qímaakuara iriséeqa rufíasee koofí ámifaranoo qímaseenoo miná aqiqanau. Q  Óonuroofanoo qáfeenoo moó aqiqoofanoo aniroofaqa miná kuqámmariqau. Quqúsa ákoofa miná iriséenoo akaqáusa kafáa niqiqanau. Aniroofaqa akaqáusa kaakadí náriqau akaqáusa kuqá náriqau.  + Káqi sámu óonuroofanoo áfuqakoona qáfamásee moo áinainira fasiqa aqiqoofanoo kafáa áninau. Aniroofaqa miná faqa miqí kai mándee áriisee sáamu qumáree ákiaqa rukámusee miná afaaqasáa asaurírana mara ámufanoo anirandée máree narí ákoofinnai finau. o W Koofí qaqama tíqi marú aukuana aniroofanoo koofí ákoofa narí aináinira faiqi níanaindari aqiqoofanoo aniréenoo koofí ququsasaa rakísi marúsa qímanniminau. Ínnee úriqararana óondaraa koofí qaqama diqísee qímia qufaqa misá mandóosana marasée miná qumáree sáamu sámu ári áriiseeqa aqiqoofanoo kafáannai anirandée káqisamu finau.  { q Yísufa miqí qímaseenoo quandára ufakiqari qímanniminoo qinau. (Yísufa Yuda máqannaasa mandóosana qímanniminnaree qímasee nári munnimma máree maríanara uáinna qaqamara qímanniminau. Maasákina sía uáinna qaqama máridanoo koofí kai márinara miná kíkiqusuanaura.) Faiqí moó fannoo koofí asumu úmmaquseenoo quqúsa áuqu ititáseenoo koofí nammári úqimaria difaaninai firaaná áuquseenoo kísaaqa qainda áuquseenoo aufaríra fasiqa fannoo mi-qaindánasaa akarámafifanoo máridanoo rakísida aufarídanoo. Mi-saikáfa taikáifanoo quqúsa ákoofa moo máqusai níannai fíraree qímaseenoo akaqá fásiqauqasaa narí koofí ququsa niqiqámáseenoo maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee qiní koofí ququsa rakísidaqa qaqama írainna aukuana ínnee akaqána ínneeqara máreeqa qiní koofí akausa akaqána qímiaqee qímasee dóo quqásee moosáa finau. F Maasá Yoohaneenara faiqí kai qímamiaafoo qíanaqa faiqí ánaasee káqiqeesa maasá dárifoora misá Yoohaneenara Ánutuna tamummáqara fásiqee qímariafa márifaqee qímasee Yísuna qímamiqa qiqau, maasá sía aní ufa ánoona írida fee qiqau. Miqí qímasoofanoo Yísufa kafáa nári qímanniminau, Dóo amaná ínnee qiníndiara sía qímaqimiafaqa qinée faqa ínnee qiníara yáfee qímaminoo fee qianára sía qímannimianaura.  !)K Yísufa miqí qímasoofaqa narínni narínni raiqára ufa narí qímami narí qímami qiqau. Maasá náqi fee qianáuree. Maasá Yoohaneenara Ánutufa qímamiifoo qíananoo mifá maasára nánaree ínnee Yoohaneena ufara Ánutuna ufa fée qímasee mi-maú fúaqaana miqídee qíandoora.  Yoohaneefa nammári nímimarufa yáfee minára nammári nímianee qufanoo nímimarinau, Ánutu fee faiqí fee qufanoo nímimarinau. } Qinée faqa ínniara modáa ufa irámannimaqaanaura. Ínnee qímaqimifaqa qiníara iraaúfana faqa qímannimianauranoo. a; Óo Yísu anée maa-maqánaki bisinísaiki maríasa nífaqasaana fuanára anée úriqarara fee máridanee miqídanee. Yáfee aníara qifanée maanakí máriasa nífaqeenee qufanoo Yísufa nári qímanniminoo qinau. y Yísufa kafáa narí faiqi námu faqa Yeerusareenni óorureenoo firaa amaana maqa fíqu fíquira ququsaki kéeqafinoo nímarufaqa minakínaana aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa anirée irámmiriqa qiqau. I  Ínnee ínneeqa mandóosana Ánutunara minníqísaannee innaaru qídaqa ínni mandáikamannímaqáasa misá ummaara aníki márina minnísee aunúsaifanoo ínni innaarúnai níkoofa ínni mandá óosana ákiaqara faqa minínnisaani. [Ínni niqoónausa ínni mandáikamannímaqaifaqa ínni miná irisée sía miná minnísee káqi irimáree fífanoo Ánutufa faqa ínnindi faqa miqí kaimmíannoo.] Yísunara yáfee qifanée afeekaíkidanee qiqau.  s~_ Minára qinée ínni maa-ufána faqa qímannimidaqa ínnee moo áinainara innaaru qídaqa ínni írirafa dóo máreera foora miqíunoo qímasee írirana Ánutunasaa rusísaifanoo aiqáma innaaru qímariana Ánutufa ínni nímiannoo. 3}_ Ínnee maa-ufána irisée sía aunúaqa ínni írirafa Ánutunasaa rusínoo márinaqa ínnee qífandínna ainainara kúqaa kambíqaannoo fee qíqa sía naunduráki qaara irirana íridaqa ínnee maa-amuaqunamúnara rafáuruaki ooruku námmariki áqufua qífanoo Ánutufa kúqaa aníara miqíannoo. | Peetooroofa miná qáfamásee tautúmasee Yísufa mi-saqarína áqunara iriséenoo Yísuna áaramáseenoo qímaminoo qinau. Óo ufasáa rakísirafa anée qáfaa anée aqisáananoo dóo kúqinoo márinoo qufanoo Yísufa narí faiqi námu qímanniminoo qinau. { >zu Faiqée iqáqoofaqa fídaqa misá kafáa mi-faafisána fooqáaira saqari aaqá fídaqa qáfoofanoo ámmuqundari aiqáma múqufi óosana amisée aiqáma aadánusinoo márinau. y# Mi-eenaaniannái Yísufa Yeerusaree máqusasaaqari narí faiqi námu nífiqee moosáa finau. Faafísa fooqáaira saqari aadánusinau. Tx! Amaana máqakina aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa iriqaraasí marúsa faqa Yísufa miqí qunára áanoomasee iriséeqa Yísuna kúqarira aanara randée máriqau. Faiqí ánaasee múduka uqanna moómoosa Yísuna ufa írufanoo náaquqoonara aanáiqikirausa Yísunara rufíee marúnara áriranara randáqau. Aw{ Miqímmáseenoo Yísufa quándakinoo miqóo márusa maaqí qímasee qímanniminoo qinau. Óoqeenaa tamummaqara fasiqauqa ákaraki Ánutufa maa-maqánara maaqí qímasee qímaqoofa máridanoo. Qinée faiqí ánaasee qiní máaqara innaaru qíra maqa fee qiaqée qídaqa. Ánutufa miqí qímaqoofaqa qinée mimaú maaqí qídaqa, ínnee maqee máriasa maa-amaana maqána qumáreeqa úmmuari maríasa kukéeqara máqaikammi máriafanoo. v Akaqáusa ummaara máree maríasa amaana máqa fíqu fíqu áuqira ququsa fíruqíaki fímarusa faqa qáoo qufaqa minakí sía fiqau. >uu Misá kafáa Yeerusaree máqusai óoru kéeqafufanoo Yísufa misá amaana máqa fíqu fíqumma quqúsa áuquqoonaki kéeqafufanoo minakí faiqí úmmuari marú makéeti marúsa óoru rapatutumméeqeenoo nífaqasoofaqa rafúdamaki fífainiqau. Minakí márusa faiqí ánaasee káqi munnimma marasáida amaana máqakinaa munnimma faiqí ánaasee nimisáidaqa minásaa qaraana áti munnimma ookáa mándee úmmuaramásee máraaneera miqí maríqau. Yísufa misá qaindáuqa faqa misá munnimma minásaa quqáqoonáuqa faqa aiqáma óoru qumáree téeqi taaqimaseenoo nakipurúna faiqí ánaasee bisinísaiki marúsa faqa misá óoqumari marú siaqausa faqa maréeqee téeqi taaqi máqinau. tw Yísufa miná qáfamaseenoo mi-faafisána áqinau anée maqee maaqóoqari náaru náaru anísaaqaraana sía faiqí moó fannoo aní qaqama náannoo. Miqí qu úfana Yísuna faiqi námu íriqau. Yísufa amaana máqaki makéeti marúsa niqiqanau. Ss Misá faiqée iqáqoofaqa Beetani máqusaindari Yísufa Yeerusareenni óoru fídanoo áararoofanoo Yísufa qáfoofanoo faafísa fooqáa ira saqari níanai márufanoo qaqama íranoo fee márinoo sía fee márinoo qímaseenoo aaqá óonuree qáfoofanoo ámanee kai márufanoo qaqama íree marú aukuana sía márunara sía iranau. r q  Miqí qídaqa áfiaqa óoru fíufaqa Yeerusaree táunnaki kéeqafufanoo Yísufa misá amaana máqa firaanáki kéeqafufanoo aiqáma ainaina aiquqíiseenoo dóo rafúdamakufanoo dóo eendídanoommifoo qímaseenoo narí faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée nífiqamareenoo kafáa Beetani máqusai óoqu fínau. Yísufa faafísa fooqáa saqari áqinau. 2p] Maasá qíkoona Dafidina quqúsaki márianinna karaambaiqana Ánutufa ámiqi ámiqiani. Karaambáiqa Ánutuna áuqusaa Yísufa úridanoo. Ánutuna firaaqóo amooqiaqa. 3o_ Faiqí ánaasee moómoosa Yísuna qáfamaseeqa nári karaambáiqa ímaru oosanna máreeqa nári siuta raipáqueeqee aanásaa ufíqimarufaqa akaqáusa saqári ásaana ámanee namufaqaana dínni dínni anaadóokina saqári ateekéeqee aanásaa ufíqisoofanoo mi-maú doonkí fannoo finau. Fímarufaqa moómoosa ínaaqiannai faqa óorinni faqa fídaqa maaqí qímasee fáaqaridaqa asasídaqa qiqau Ánutuna firaaqóo amooqiaqa. n Fm Miqandá mi-doonkína mara máree Yísufuqoo míniseeqa nári óosana marasée nári qamunna miná ataufakaaqa ufíqisoofanoo Yísufa minásaa óoqu marifínoo Yeerusareenni óoru fínau. jlM Náqiraree máraidee qufaqa miqandá Yísuna ufa kái qímannimufaqa dóo máree fuaqée qiqau. !k; Yísufa miqí qímasee qímannimufaqa miqandá óonuree qáfoofanoo doonkí ákoona áfaandama ítirana paqúriqau, mifá maqúsasaa moo máaqa kooqíki mári saqarinasaa qusúqoofanoo márinau. Miqandá óonu qáfee idukí márufanoo akaqáusa maqúsasaa márusa anirée qiqau, j si_ Faiqí moó fannoo ínniqárara náqi fee ída fee miqída fee qífaqa ínneeqara maaqí qímasee qímamiaqa, maasá úriqararafa maa-doonkína saika máridanoo taikásainanoo aaqee uqanna múqu nímiannoo fee qifaqa ani máraidaqa. Kh Ínneeqara fímaría maqusafa márinaki óonureeqa fúka doonkí ákoona áfaandama ítirana saqárisaa sándannai anukakí qusúsee saqárisaa qusúqaafanoo márina paqúrifaranoo. Sía faiqí moó fannoo miná ataufakasáa óoqu marifí fía káqi máridanoo, ínnee miná sánda idukúsee mi-doonkína máree ániaqa. Ng  Yísufa narí faiqi námufaqa faiqí ánaasee faqa Yeerusaree máqusa aaqá óoruree qaara káqikaa maqusa núqu Beetapaisa faqa Beetani faqa mi-maqusa qandá naaqá óoruree Oorifa áaqana aaqá óoru raqau. Óorureenoo narí faiqi námukinaana qaaraqánda Yísufa narí niqiqéenoo indaarú fuaqée qímasee qímanniminau. )fK 3Óonuroofanoo Yísufa irámmirinoo qinau. Anée qiníara náqimáqisaanífee fee qínanee qufanoo áfu qimbárafa qinau. Óo ufasáa rakísirafa anée kaifáa qífu maqa qísaanneera qídaqa qufanoo Yísufa qímaminoo qinau. Dóo fúa aní aundurá qinísaa rusírafa dóo aní andeeqámaqánoo maridanoo. Miqí qufanoo dóo aaqee uqanna mi-fasiqána áfu qimbárafa maqafufanoo dóo Yísuna faqa aanái finau. e 4Ld /Mi-afu imbara fasiqáfa Yísunara Nasareeteendáraa fásiqa ánimáriifoo qufanoo kafáa kafáa fáaqa quqásaida namméera maaqí qímasaida namméera qímarinau. Óo Yísufa Dafidina áti márianafa anée qiníara írinanoo ámuqusinana dadaaqía qufaqa moómoosa miná áqiqa qiqau dóo ufasáa farafára qía qufanoo mi-fasiqáfa misá quná írinoo sía minnísanau misá áqurareeqee firaaqóo ambufúamufanoo firaaqóo fáaqa quqáidanoo maaqí qinau, Óo Yísufa Dafidina áti márianafa anée qiníara írinanoo ámuqusinana dadaaqía. Yísufa miná iriséenoo aanásaa kásoomámbinoo qinau áaraifanoo ániani qufaqa misá qímamiqa qiqau. Dóo asasía Yísufa aníara ániannee qídanoo qufanoo áfu qimbárafa miná iriséenoo narí qamunna akuqooná mi-saqanná afaqímma áquseenoo dóo fíndi finoo Yísufinnai finau. c 2(bI .Yeerikoo máqusa Yooradanna námmari dínni afainni afaasásaa máridanoo. Yísufa Yeerusaree máqusai óoru fídanoo fíquakufanoo Yeerikoo máqusai aniranau. Miqóoqari fíndifi narí faiqi námufaqa faiqí ánaasee moómoosa faqa óoru fída maqúsa átinni aanásaa óoru qáfoofanoo aanái faiqí moo áfu qimbárana miná áuqu Baratimaeeusafa Timaeeusana ámaaku fannoo nári oosana marasée miqímarusa aanásaa máridanoo faiqí ánaasee fíqaree áiqaree ímarusara nárana máree maría munnimmara innaaru qímarufa márinau. faE -Ínnee qiní qíqafaaqa, qinée faiqí nímaaku sía faiqí ánaasee qiní aináina máqimaqáaqeerau qúmuafanausau máridaqau, qinée faiqí ánaasee moómoosa aináinammánnimaqaseeqa misá Ánutuna náriranakiqari feefauríraree qímasee qeeqá márirana misára kúqiranaki quqárara qúmidaqa. Yeerikoo máqannaa áfu qimbárana andeeqánau. W`' ,Ínnikiqari moó fannoo narí kai indaarú níkiaqaikianée qínafa mifá narí kai eedóo qímasee aiqámausa dadaaqíra karabusa saikí marífara foora aiqámausa dadaaqídanoo miqí marífa máriannoo. {_o +Misá óosana miqímminoo máridanoo Ínniki sía miqínoo máriannoo, Ínniki moó fannoo úriqararafaikíraree qímarifa mifá aiqámausa dadaaqídanoo ámiqira saika faqa níkooqeemari saikána faqa dadaaqámannimaqee marífa máriannoo. U^# *Yísufa miná iriséenoo aiqámausa náarama narí unnái quqáseenoo qímanniminau, ínnee maa-maqásaaqaraasa óosana írimariafanoo faiqí misára úriqararausee qímariasa nári áanóonnai faiqí ánaasee káiqeesara rakísi nímaqee maríasa. Misá úriqararausa uréeqarausara ámiqimmásee misá úriaaqaramánnimaqaidaqa. ] )Yameesasa Yoohaneesa mi-ufána óoru Yísunara iroonára akaqáusa qísaukuqara fasiqa miná iriséeqa miqandára áanóo iqau. D\ (Qiní daaqá uqanna qiní qifaaqasáa qiqoondi innaarúna ququsaki dínni dínni óoqu marirafa sía qiníndi, Ánutufa akaqáusaree qímasee deedaqamáqoosa mifá kai misá nímiannoo. [5 'Yísufa qinau Ínneeqara kúqaa qiní mandá kúqira nammari neefáranoo, qiní kúqira nammari rúmaqimáqeefandinnana ínneeqara faqa rifáranoo. Z# &Ínnee ínneeqa iraa áinainara sía írimariafanoo fífau faafaummi maríafanoo. Qinée mandá nammari naannána ínnee faqa amanée neefáree. Qinée kúqira nammariki rúanaqa ínnee faqee amanée rifáree qufaqa miqandá qiqau amaná maaqandá ruanáuree qufanoo Y #Seebeedina ámaakuqara Yameesasa Yoohaneesa Yísufa máruqoo aniréeqa qiqau. Óo ufasáa rakísirafa moodáa ainaina maasá aníara qímiannee qianáuree qufanoo Yísufa nana ainainee qufaqa misá qiqau, anée aneenná aréenarana innaarúna ququsaki kéeqafina aneenná qaarísaa óoqumari fínaqa maaqandá aní aaqá moó fannoo dínni moó fannoo dínni amanée aní aaqá uqanna aní afaaqasáa aqoondi kámmafi fee maaqandá faqa úriqararausáikiqa márianauree, qufanoo Yísufa qímanniminoo qinau. X %`W9 "Ánaamuru qiní mara quqáseeqa ataasa átaasa qíma qímaqaidaqa níqaara qiní qifaaqaí fidisáida qiní qummairí qíma qásaida, uaiáqa samu qumáree qiní firaaqóo qiní qifaaqa ateekéesee kuqá dárifaranoo. Qaaramoo fáasaana áiqaráinanoo Ánutufa qiní mara fíndi fúannoo. Seebeedina ámaakuqara innaarúnai úriqarara qiqau. rV] !Ínnee íriaqa maasá Yeerusaree máqusai óoru ráanaqa faiqí misá faiqí nímaaku qiní qumáre̱eqeeqa amaana máqasaa aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa misáuqa nísaukuki qiní quqéefaranoo. Misáuqa qiníara ufa qímaseeqa kúqiranaki qiní mara quqáseeqa miqóoqari maréeqee ánaamuru nísaukuki quqéefaranoo. U Yísufa narí faiqi námu faqa Yeerusareenni óoru fídanoo indaarú fufaqa miná faiqi námu miná ánaaqiana óoru fídaqa Yeerusareenni faiqí firaasá Yísuna áriraree qímaru ufana nári iriaqéeida rufía rufíammiqa óoru fímariqau. Faiqí ánaasee námufaqa óoru fúsa misá faqa nimukée marufaqa óoru fíqau. Óoru fídanoo narí faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni ooqu qaara márarausa náaduma mara quqásee naríki kambíqaaninna oosannara narí kúquaninnanara qímanníminoo qinau. ~Tu Maqee mária kamuqoo moómoo úriqararausa kásooqaqee innaarúnai uréeqarausa márifaranoo. Maqee mária kamuqoo moómoo uréeqarausa misá kásooqaqee innaarúnai úriqararausaikifaranoo. Yísufa kaiqáa narí kúquaninnanara qímanniminau. jSM Kúqaa qíananoo, qinée maa-ainainnára faqa qímannimidaqa moó fannoo qiníara faqa qiní ámiqira fasaasufara faqa narí máaqa fee narí ákaqaafasaa fee narí ásookinee narí ánoonee narí ákoonee narí faiqi námu fee narí maqa máaqa fee mináuqa minnísainafa mifá maqee mária kamúqoo moómoo máraannoo. Máaqauqa faqa ákaqaafasaauqa faqa ásoommaaka faqa ánausa faqa faiqi námu faqa maqa máaqa faqa moómoo fíqaramásee firaaqóo máraannoo, qiní ufasáara árirana faqa máraannoo. Maqee kámu miqímasee máraannoo náaru ánianínna kamuqoo náaru asumu márirana faqa máraannoo. R 6Qe Peetooroofa miná iriséenoo Yísuna qímaminau. Qáfa, maasá aiqáma ainaina quqáseeqa káqi sámu uqanna aní faqa fídaqa qufanoo Yísufa narí qímaminoo qinau. ^P5 Yísufa miná iriséenoo andeeqásee misá nóori qáfamaseenoo qímanniminoo qinau. Mi-ainainná sía faiqí amanaikímari ainaináfa máridanoo Ánutufa kai amaná aiqáma ainaina amanaikí marífa máridanoo. cO? Yísuna faiqi námu miná irisée firaaqóo tautúmafufaqa náaquqoofaqa narí qímami narí qímamiqau, Aináina faqaasa sía innaarunai fífaqa yáfee asumu máriranaki fúannoo fee sía moó fannoo amanaikíannoo. &NE Kaméera qoosa fooqáa aandau úka áamarai kéeqarara anuqúannoo, aináina faqaasa Ánutuna quqúsaki kéeqaranara fíqaramásee ánuqaa máre̱efaranoo. lMQ Yísuna faiqi námu aináina faqaasa innaarúnai fifáranoo fee qíqiusa mi-ufána iriséeqa taútufanoo Yísufa kafáa qímanniminoo qinau. Óo qiní faiqi námu Ánutuna quqúsaki kéeqaranara kadáapiri mariafa máridanoo. !L; Mifá fufanoo Yísufa quándakinoo narí faiqi námu qímanniminoo qinau, aináina moómoo faqaasa Ánutuna quqúsaki kéeqaranara anúqifaranoo. vKe Mi-fasiqáfa miqí qufanoo Yísufa minára áidufanoo andeeqásee mi-fasiqána óori qáfamásee qinau. Anée moodáa ainainará kai sía áuqaananoo. Anée aneenná aináina aiqáma marasée faiqí akaqáusa nimisée minásaa munnimma maraséenana kudi fásiqausa nimisáinanoo aní qumíasana aní áfeesara innaarúnai máriannoo, miqínana dóo ánia, dóo qiní faqa anirée fúa qufanoo mi-fasiqáfa miná iriséenoo narí moómoo aináina márunara ámuqusufanoo óori runúsee finau. J (II Miqí qímasoofanoo mi-fasiqáfa Yísuna qímaminoo qinau, Óo ufasáa rakísirafa qinée óoqai faiqísaa mi-ufána íriisee mi-maú fímarunausa máridaqa. cH? Anée Mooseena sándufa írimariananoo mi-sandufáfa maaqí qídanoo sía anée faiqí ánaasee moodáa faqa kúqarúa sía ánaasee úmmuaria sía aináina úmmuaria sía siáasinnai óonu moonára únnufa qía, sía moosá aináinara ámuqusinana únnaqimásee máraa, aneenná ánoofa ákoonara ámiqimasee ufa qímasee misá núqu uqéeraa. G3 Miqí qufanoo Yísufa qinau anée nánaree qiníara ámiqira fee qídanee. Sía moo ándeeqarafa máridanoo Ánutufá kai andeeqárafa máridanoo. ?Fw Yísufa moosáa fídanoo aanái fímarufanoo faiqí moó fannoo áfaqanoo fífiufanoo aanái óonu Yísuna paqúrimandeenoo miná óorinni óonu aqoori sáunara fufanoo qímaminau Óo ámiqira andeeqára ufasaa rakísirafa nána kadáapi fee Ánutuna rúmamaqaananoo fee náaru márirana qímiannoo fee. ZE- Yísufa miqí qímasee narí faiqi námu qímannimiseenoo faiqi ánaaqiuqa óonumafi arípimma qumáreenoo aiqámausasaa ásauku quqáseenoo nifaaqóoqa qinau. Aináina faqaa kumaaraa Yísuna faqa ufa qinau. ND Ínnee maa-ainainnára kai irisée sía aunúaqa, faiqí ánaasee moó fannoo sía káqikaa faiqi naanna rámasee Ánutuna quqúsa márainafa náaru náaru máriranaki sía uqanna kéeqeefaranoo. `C9 Yísufa míquna qáfamaseenoo narí faiqi námu áanóommasee qímanniminau. Sáina faiqi ánaaqiuqa qinée márunannai ániaqa. Sía misára qáoo qiaqa Ánutuna quqúsa miqírausaindi márinara sía qáoo qiaqa. fBE Faiqí ánaasee akaqáusa nári faiqi ánaaqiuqa nífiqee Yísufa narí ásauku faiqi níkiaqasaa quqásee nifaaqóoqa nímianifeera nífiqee aniroofaqa Yísuna faiqi námu misá farafára qifóo qímasee níqiqau. )AK Miqí kai ínoo ánaasee moó fannoo narí afaaqi minnísee moo fásiqa márainafa úmmuarirana máreenoo miqíannoo. Yísufa faiqiuqáindi nifaaqóoqa qinau. (@I Faiqí moó fannoo narí ánaaqa minnísee moo ánaasee márainafa mi-indaaruqaa anaaseena mandaikámmamaqeenoo narí mi-fasiqáfa úmmuariranaki máriannoo. ? Yísufa máaqaki kéeqafufaqa miná faiqi námu anirée ánaasee minnísaranara qunára iroofanoo mifá qímanniminoo qinau. X>) Miqínoo márinara Ánutufa atooqáqoo ainaina sía uqanna faiqí rakéeiaqa. }=s Óoqai indaarú Ánutufa aiqáma ainaina áuqu quqáqoo aukuana sía miqínoo márinau. Miqóo ákee faqaana faqa áfaamu faqaana faqa áuqu quqánau, miqí máqoonara kai faiqí aiqáma narí ánoofa ákoona minníseenoo narí ánaaqasaa atooqáfinanoo moodáafaikamambi márifaranoo minára sía kafáa misá qaaraikámambi márifaranoo moodáafaikamambi márifaranoo. < ; Yísufa miná iriséenoo maaqí qímasee qímanniminau Mooseefa ínni írirafa mandaíkinara ínni nímuqusa sía amaqí marífa óoni miqírafa ámatooki márunara iriséenoo ákoo akaa máseenoo ínniara ínneeqa nínaaqmaaka minnísaaqée qinau. x:i Miqí qufanoo Yísufa iriséenoo irára úfa kai qímanniminoo qinau Mooseefa minára nána aaquqíra ufa qímanniminoo fee qufaqa misá qiqau, Mooseefa nári nínaaqmaaka aqiqára papiqa ákara rúmeeqee nimiséeqa niqiqaaqée qídanoo. 9 j8M Farisai ámaana ufa qímarusa akaqáusa Yísufa máruqoo anirée ufaanará foora fufúsee Yísunara minakí áruanifeera maaqí qímasee nárikai narí qimami narí qímami qiqau, Maasá faiqí narí ánaaqa minnísarana irámmirifánoo Yísufa minára áaqara ufa qínaqa miná ummárasee áruanaura. Miqí qímasee akooqóo Yísuna qímamiqau, Óo Yísu maasá Mooseena sándufa faiqí moó fannoo narí ánaaqa minnísaranara eedóo qídanoo fee sía fee eedóo qídanoo. 7 % Yísufa máriu maqusana minníseenoo Yudeeaa máqa maaqaki óoqu fínau. Yooradanna nammári taqamáreenoo dínni afainni fufaqa faiqí ánaasee moómoosa mifá máruqoo aniroofanoo narí óosana maraséenoo óoqu marifínoo Ánutuna fasáasa ufa qímannimímarínau. 6 2Ooruku ámiqira ainaina máridanoo miná adíafaa irafa taikáfinanoo náqimmásee adíafaairana máraannoo fee sía amanaikíannoo. Ínnee ínneeqa naunduráki narínni narínni ooruku faqáasara foora máridaqa narínni narínni asooáranaki máriaqa.+5O 1Ánutufa idá qumáreenoo nimanamándee qáfarana ooruku anoonara foora aiqáma qúsasaa adía nimaqáinaqa Ánutuna ufasáa mapukúfi máriaqeera nimaníannoo. 4  0Miqóo faiqí néemaria kadiarusa náaru náaru sía kúqidaqa idá faqa náaru náaru sía dimbáida káqi qáida máridanoo. 3 /Aninná áfu áaqoo fannoo aní maréeqee Ánutuna ufamáu fíranakiqari káqinni ubeekée marína miná imbásaa. Anée moodáa áfu aaqoo faqaafa Ánutuna quqúsaki kéeqarana amaná mária. Qaara afu aaqoo faqáafa idáki áqufirafa sía andeeqánoo máriani. e2C .Mi-idánaki faiqí néemaria kadiarusa sía kúqidaqa idá fannoo faqa sía qimbáidanoo.] 1w -Aninná áiku fannoo aní rarisámeeqeenoo mandóosanaki ubeekáinnana mi-aikúna ateeká áqua. Anée moodáa áiku faqaafa náaru asumu máriranaki fírafa amaná mária. Aiqáma áikuqara faqaafa idáki áqufirafa sía andeeqánoo máriani.[ 0{ ,Miqóo náaru náaru kadiaru sía kúqidanoo káqi máridanoo idá faqa sía dimbée marífa káqi qáida máriannoo.] /1 +Anínna ásauku fannoo anirarisámeeqeenoo mandóosanaki ubeekée marína miná ateeká áqua. Moodáa ásauku faqaafa náaru asumu máriranaki fírafa amaná máridanoo. Aiqáma ásaukuqara faqaafa náaru náaru sía qimbéemari idánaki fírafa mandáikirafa máridanoo.[ !.; *Miqí qímaseenoo Yísufa mi-kaqikaa faiqína fáasai misá noórinni kikíqunara kafáa qímanniminoo qinau, maaqíra káqikaa faiqi írirana qinísaa rusímarinafa moó fannoo miná mandóosana uqafíqainafa mi-fasiqáfa Ánutuna firaa aqurararana ámeemaanai maríannoo. Misá miqínna fasiqana qumáree firaa oonitia anukakí quqásee rumbásee afeeqá ámifanoo ooruku námmariki áqufinoo kúqinoo óonu dúpira árirafa máriannoo. Káqikaa faiqi qinísaaqaraa írirana moosáa ubeekée marínafa firaa arirafa máriannoo. D- )Ínnee maa-ufána íriaqa Ínnee nammáriara nídinaqa innaaru qífanoo faiqí moó fannoo ínniara ásauku mundírana faiqi námu máriafanoo fee qímaseenoo nammári ínni níminanoo Ánutufa miná akiaqara mi-fasiqána innaarúnai qúqamaqáannoo. Káqi rúnna maréeqee quqárafa miná ákiaqara úriqararafa. L, (Maasá aaná ititée maríasa maasá namuqáa máridaqa. Sía maasá aaná ititée maríasa sía namuqáa máridaqa maasá qifeeqáree maríasa máridaqa minára sía mi-fasiqánara qáoo qía. '+G 'Yísufa miná iriséenoo maaqí qinau sía minára qáoo qía. Mifá qiní dúqusaa moo fíraa ainaina áuqamáseenoo sía amana quándaki qiní díqiannoo. z*m &Yoohaneefa Yísuna qímaminoo qinau, Óo ufasáa rakísirafa faiqí moó fannoo moosáa mandá fáafasaaqa naundurái máriasa aní áuqusaa qímasee niqiqéemaru qáfaqiafana, mifá sía maasáki nímarufa márunara qáoo qiqíafana. I)  %Faiqí ánaasee moó fannoo maaqíra káqikaa faiqi qiní ufara irisée óonu asasamásee áqoondikinafa sía írirainni qiní Yísusa faqa qíqoondikidanoo. Yáfee moó fannoo qiní óonu qífiqainafa sía qiní kai qífiqaannoo qiní diqiqoona faqa óonu áfiqaidanoo. Moó fannoo Yísuna áuqusaa áfaanna aqiqanau. "(= $Yísufa miqí qímaseenoo faiqi ánaaqi moodáa maréeqee misá nóorinni kikíqamaseenoo ásaukunnai miná káqaramma qumáreenoo qímanniminoo qinau. @'y #Yísufa óoqu marifínoo narí faiqi námu aiqáma náaramasee maí ániaqee qímasee maaqí qímasee qímanniminau. Faiqí moó fannoo maqásaa máriasaki úriqararafaikínafa mifá narí kai uréeqaranaki fúannoo mifá aiqámausa dadaaqídanoo ámiqira saika faqa níkooqeemari saikána faqa dadaaqíannoo. L& !Misá Kapeeranaumma máqusai aniréeqa máaqaki kéeqafufanoo Yísufa narí faiqi námu irámmirinoo qinau. Maasá aanái ánimarunaqa ínnee nána raiqára úfee qífee misá nisaurúsee sía qímamiqau. Misá nárikiqari yáfee úriqararafa máriannoo qímasee minára raiqéeqa nisaurúsee sía Yísuna ufa qímamiqau. % "M$ Miná faiqi námu mi-ufána iriséeqa sía miná óosanara íriqau irámmirirana faqa sía irámmiriqau rufíasee káqi máriqau. Yísuna faiqi námu yáfee maasáki úriqararafa máridanoo fee. t#a Misá mi-maqusánaindari quqásee Kariree máqa maaqaki narí faiqi námu faqa faiqí ánaasee sía íriaqee qímasee narí faiqi námu óosana óosana ufa qímannimiani qímaseenoo fídanoo Kariree máqa maaqakiaqa fídanoo qímanniminoo finau. Mifá maaqí qímasee qímanniminau. Faiqí misá qiní faiqí nímaaku qumáre̱eqee faiqí nísaukuki quqáqisáifaqa misá qiní kuqá darusáifanoo qaaramoo fáasaana áiqaráinanoo Ánutufa kúqiranakiqari qiní mara fíndifumáqisaannoo. " n!U Miqóoqari Yísufa moo máqaki kéeqafufaqa miná faiqi námu kukéeqasee anirée irámmiriqa qiqau. Maasá nánaree mi-kumaaraaná aundurákinaa áfaanna aqiqárara anúqi fee qufanoo Yísufa qinau Ánutunara innaaruqírafa kai miqíra áfaannauqa niqiqáina fifáranoo sía moo áinainannái niqiqeefáranoo. Yísufa narí kúquaninnanara qímanniminau. ~}{ypw{vv uGt.rqvpNoml@kjjggeecbbaG`_^I\\K[Z XWeVUUfTSrRQPLOONbMLKKDJIH|H?GEEsDCBS?^?M== w f  GPeetooroofa miná irisée narí amana aqiqámásee qinau, qinée sía ánoona ufa qímamiananoo Ánutufa dáruani. Qinée anée qíánnanara sía uqanna minára íridaqee qufanoo miqí quqóo kai kookooráana kafáa ufa qinau. Peetooroofa miná ufa irisoofanoo áaqoo ruqíanau Yísufa maaqí qímaqoo úfanara óonumáfi írinau. Fáfaa eendáki anée qaaramoo kári qiníara sía fee qínanoo kookooráana qaara kari ufaqíannoo. Peetooroofa miná iriséenoo asaurúseenoo ikíraqámaree quqásee finau. H  EUfa qufanoo mi-ainainira manaaqáfa Peetooroona kafáa óoqu qáfamaseenoo miqóo márusa qímanniminau Ínnee maaná qáfaaqa Yísuna faqa nímarifa máridanoo fee qufanoo Peetooroofa kaifáa qáoo qinau. Káqikaaqoo marikúfaqa miqóo mi-fasiqáusa márusa Peetooroona afeekaikámasee qímamiqa qiqau. Anée Yísuna faiqi námu márianafa máriananoo, anée náqi fee mándee qáoo qídanee, aní ufa fannoo aní kooroomámaqáifaqa íridaqa, anée Yísuna maqannaafa Kariree máqannaa márianafa máriananoo. FfEDPeetooroofa miná iriséenoo qáoo qínoo qinau, qinée sía minára íridaqa sía anée qíánnufana óosana íridaqee qímaseenoo fíndufumákufanoo mi-maaqána quqúsa kóoqi márunnai fufanoo kookooráana ufa qinau. nUBMisá máaqaki Yísuna árira ufa qímarufanoo Peetooroofa máaqa kooqínni sundíauqa faqa idáki óoqufaaqee ufanóo aanáiqikirausa úriqararana aináinimaru manaaqafa anirée Peetooroona miqóo idá qaaní márufanoo qáfamaseenoo mi-manaaqáfa miná óori aiquqummáseenoo qímaminoo qinau anée Nasareeteendáraafa Yísuna faqa núanafa máriananoo. CX)AMiqí qímasoofaqa akaqáusa Yísuna níqaara fida ámaqaseeqa qamunnannai áfu ruúmba̱maqáseeqa nísaukusamu óori aruséeqa iraqau, miná yáfee aní árinoo fee qínaqa íria. Miqí qímasoofaqa minásaa rakísimaru maará fasiqausa miná mara máreeqa nísaukusamu óori áriqau. Peetooroofa Yísuna sía qáfaidee qinau. gG?Aanáiqikirausa úriqararafa miná iriséenoo áanóommaseenoo narí qamunna parara qíma quqáseenoo qinau, maasá fífau faiqí ufara randáidaqa, dóo miná mandá ufa íriafanoo ínnee minára náqi fee qídee qufaqa misá aiqáma qiqau mifá mandá óosana fíqararafa máridanoo naríara Ánutuna ámaaku fee qídanoo, kúqiranaki kai fúani. @ lQ9Miqóo akaqáusa fíndi fufaqa Yísunara únnufa maaqí qímasee qiqau, mifá maaqí qímasee qifaqa maasá íriqa qinée firaa amaana maqa faiqí usakáqoona aiqáma rapéepaamma áquseeqa qaaramoo fáasaana áiqaráinaqa sía faiqí nísaukunnai usakáaqaairana usakásaanauree qifaqa íriqa qufaqa misáuqa faqa sía amana amana kái mi-ufána qiqau. ;/W8Moómoosa anirée Yísunara únnufa qufanoo sía misá ufa fannoo moodáa kárinoo márinau. Misá ufa fannoo náadu náadu qufanoo sía amanáikinoo márinau. pY7Aanáiqikirausa úriqararausa máaqaki máridaqa Yísuna kúqáruaneera miná ummaarara randóosia sía paqúriqau. (Mooseena sándufa maaqí qímaqoofa, moodáa fasiqa fannoo qínnufafa sía ánoonaikiannoo. Qaara fasiqa fannoo kikíqamafi qínafa mifá ánoonaikiannoo. Misá minára iriséeqa faiqí qaaraqanda mi-ufána qífaqa Yísuna áriraree qiqau.) L 6Peetooroofa misá nínaaqiana níanasaa qumeé óonureenoo aanáiqikirausa úriqararana máaqa naambeéqai óoru kéeqafinoo rakísimaru fasiqausa faqa idá aaqá óoqu marifí qaaní marínau. ~ u5Misá Yísuna mara máreeqa aanáiqikirausa úriqararana máaqaki quqáqau. Mi-maqánaki aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Yuda máqannaa faiqí firaasá faqa minakí fáasai eendáki suqíqa máriqau. X )3Misá Yísuna mara máree fufanoo moo kúmaaraa fannoo qamunna kái narí áfaaqa ititáseenoo misá nínaaqiana fímarufaqa misá miná qáfamasee miná faqa rumbáanee qímasee qumárararufanoo mi-kumaaraafá máfi narí qamunna rakéemma áquseenoo káqisamu sandámáqaraasámminau. Misá Yísuna ufa suqíranaki quqásee iraqau.  4_ 72Yísuna faiqi námu miná qáfamásee quándaki miqóoqari sandámaqaraasamámbiqau. 1Faasaambáasaana moómoo kari akooqóo amaana máqaki kéeqaidaqa faiqí ánaasee ufa qímannimímarúnausa máridaqa náqaa ínnee miqóo qiní qumáraaqaana máriaasee. Tamummáqara fasiqauqa ákara anoona dóo mimaú kambíqaani. Dóo qiní qumáree fuaqa. {o0Ínnee qiníara mandáikamánnimaqéemari fasiqa fee qímasee durú sáamu indáaíqa anirée qiní qumáraidee. xi/Faiqí moó fannoo miqóo kikíqinoo máriufa miná qáfamáseenoo narí rákira paipana qumáreenoo náríraree qímaseenoo moo fásiqa aanáiqikirausa úriqararana aináinira faiqi áaqoo ateeká áqusanau. Yísufa qímanniminoo qinau. .Ámooqóofaqa miná faqa ánusa miná qáfamaseeqa qumárasee rumbámaree ámiqimmásee rakísi qumára maree máree fiqau. jM-Yudasifa aniréenoo Yísufinnai óonureenoo óo ufasáa rakísira fee qímasee ámooqanau. nU,Fáasai Yudasifa qímanniminau, asukunaki ínnee áaqee foora qinée óonureeqa mi-fasiqána ámooqaanamma qáfaaqa, mee ínnee randéemaria fasiqana ámooqaanaura. Ínnee miná rumbámaree ámiqimandee rakísisee máree fuaqa. *M+Yísufa káqi misá faqa ufa qímarufanoo Yísuna faiqi námukiqari qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara máraranakiqari miná áuqu Yudasifa aniranau. Amaana máqa aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Yuda máqannaasa faiqí firaasá faqa maqúsai káqi máridaqa faiqí moómoo Yudasina faqa niqiqoofaqa rákira duru sáamu qumáreeqa Yudasina faqa asukunaki ániqau. zm*Dóo fíndi fífaqa fúa. Dóo qáfaaqa qiní ueeqée mári fasiqáfa dóo ánidanoo. Misá Yísuna qumáraqau. 1[)Yísufa kafáa óonu innaaru qímasee aniréenoo narí faiqi námu qímanniminoo qinau. Ínnee káqi fee faiqáidee káqi fée idooáidee. Dóo sáa dóo aupúrara aukuana dóo aniréenoo, dóo qáfaaqa mandá óosana máree maríasa nísaukuki ueeqáaninna fasiqafa qiní mara quqáannoo. Z-'Yísufa miqí qímasee qímannimiseenoo kafáa anirandéenoo indaarú qundée kai ínoo innaaru qinau. Innaaru qímaseenoo óonu níndafoofaqa miná faiqi námu kafáa nísuku faiqaqéeiqau misá nífu fannoo ummaararéenoo sía fíndi fúaqaa ufaqá fíndifi Yísuna kafáa qáfamaseeqa nári faiqáranara nisaurúsee ufara randáqau. ~(o}W%Yísufa miqí qímasee innaaru qímaseenoo kafáannai anirée narí faiqi námu qaaramoo márunnai anirée níndafoofaqa misá nísuku káaqa faiqaqéeiqau. Yísufa Peetooroona moo áuqu Simoona áuqamásee qímaminau Simoona anée faiqaqée ídanee anée sía fee amana qúsasaa kai áfu tautásee rakísinnaree. Ínnee aufarídaqa innaaru qída máriaqa ínnee miqídaqa sía nimaníranaki áqufifaranoo, ínni írirafa kai afeeka márifaqa ínneeqa uqanna kudoosaápee máriafanoo. |&{$Óo qiní qíkoofa qiní qíkoofa, anée aiqáma ainaina amanaikímarianafa máriananoo, qinée mandá nammari naannánara anée qinísaaqaraana maréeqee káqinni áqusa. Sía qeeqá dídiranara íria, aneenná áidínna ainaina kai qifaaqaí quqáa. 5zc#Miqí qímasee Yísufa káqikaaqoo óonureenoo narí kai maqásaa áqufinoo narí afaaqaí ánianínna aupúraranara sía kéeqaanifee qímasee maa-innaarúna qinau. y"Qiní qímuqusaki qímuqusirafa firaaqóo máridanoo mi-qimuqusiráfa dáruannoo fee qídaqa ínnee maaqóo máridaqa rakísiaqa. Tx! Miqóoqari misá Keeseemanee máqa maaqaki Oorifa áaqana ameemaanai márunaki asukunakí aniroofanoo Yísufa narí faiqi námu qímanniminoo qinau. Ínnee maaqóo óoqu marifí márifaqa qinée saqamakí óorureeqa innaaru qianáuree qímaseenoo minamúsara ínnee káqi maaqóo márifaqa maa-namúsa kai qiní faqa óoru fúaqa. Miqí qímaseenoo mifá Peetooroona faqa Yameesana faqa Yoohaneena faqa nífiqeenoo saqamaí óoru fídanoo narí afaaqasáa quqéefandínna ainainara írimarufanoo firaaqóo ámuqusimarufanoo aundurá fífau faafau ufanóo minamúsa qímanniminoo qinau. w!$vAPeetooroofa miná iriséenoo Yísuna afeekaikámándee qímaminoo qinau, Qinée sía uqanna aníara sía íridee qianáura aní faqa kúquanaura. Miqí qímasoofaqa aiqáma Yísuna faiqi námu miqíkai qiqau. Yísufa narí kúquaninnanara ummaara árufanoo saqamakí innaaru qinau. iuKPeetooroofa Yísuna ufa iriséenoo qinau, Qinée sía uqanna aní minnísaanaura. Aiqámausa aní minnísaifaqa qinée sía minnísaanauree qufanoo Yísufa narí qímaminoo qinau. Óo Peetooroo anée íria, Fáfaa eendáki iráifana anée qaaramoo kári qiníara síamma íri fee qinnáranoo. Miqí mándainanoo kookooráana qaara kári ufa qíannoo. t_s7Qinée kúqiranakiqari findifíqa ínni nóorinni Kariree máqa maaqai fuanáuranoo. Jr Misá miqóo óonuroofanoo Yísufa qímanniminoo qinau. Tamummáqarausa ákara ufa fannoo maaqí qímasee qiníara qídanoo,Ánutufa sipsípa rakísirana arusáifaqa miná sipasípauqaindi miqóoqari quqásee dáraanifaranoo. (Minára ínni qímannimidaqa ínnee qiní quqáqisee aiqáma sandámáfifáranoo.) QqMiqí qímaseeqa misá moo ámaana idi rámaseeqa máaqakiqari ráudamaki asukunakí fíqa Oorifa áaqana ameemaanai óoru maríqau. Peetooroofa Yísunara sía qáfaidee qíanínnanara kooroo ináu. &pEQinée qímannimidaqa sía kafáa uáinna maaqóo maqásaa naanáuranoo Ánutuna quqúsaki innaarúnai óoru fídaqa fúka uáinna ámiqirana naanáuranoo. bo=Maafá qiní fidíka kíkiqusira námmarifa moómoosa adíannímaqéefandinafa máridanoo, qiní fidíka maafá Ánutuna faqa faiqí ánaasee faqa moodáanakikira ufa mapukúnnimaqáaninafa maa-fidikáfa máridanoo. 3n_Miqí qímaseenoo kaafa moó maqee maqee née marú uáinna nammarína máruna maraséenoo minára Ánutunara dúfi dúfi qímaseenoo narí faiqi námu nímufaqa aiqámausa miná qumáree minakínaana naqau. Yísufa narí faiqi námu mi-uainna nammarína nímidanoo maaqí qímasee qímanniminau, m%Misá óoqumarifi née márufanoo Yísufa náriqa maqee maqee néemaru féemuna moó marasée dúfi dúfi qímaseenoo ruqí ruqí máseenoo narí faiqi námu níminoo maaqí qímanniminau. Ínnee maaná marasée naaqa, qiní qimaqí kíkiqusira feemu máridanoo. llQQinée faiqí nímaaku tamummáqarausa ákara ufamáu qinée kúquanaura qiní ueeqáaninna fasiqana numóo firaafá máriannoo. Mi-fasiqáfa sía kambíqainanoofau amana márini. Yísufa áafaqa néemaríana óosana áranau. bk=Yísufa misá irárufa iriséenoo qinau, Ínnikiqari qísauku taikásee qíkunni óoqu qaara márarausakiqari máa̱ qiní dífaanikinaana ásauku áqusee féemu marasée née márifa mifá kai qiníara ueeqáannoo. aj;Miná faiqi námu miná irisoofanoo misá naundurá fúrufarufaqa náadu náadu Yísuna irámmiri maríqau, moó fannoo qinoo anée qiníaree qínanee qinée fee qífee moó fannoo moó fannoo miqí kai qímariqau. Ui#Mi-eenoonnái Yísufa narí faiqi námu faqa qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée faiqi námu faqa óoru kéeqafi née maríqau. Née márufanoo Yísufa maaqí qímasee narí faiqi námu qímanniminau, Qinée maa-ainainnára qímannimianauranoo, ínnikiqari moó fannoo qiníara ueeqáaninafa qiní faqa náidanoo. h`g9Yeerusaree máqusai óoruree Yísuna ufa ánoona kai kambíqafufaqa mimaú kai fiqau. f Mi-fasiqáfa firaa rumma máaqa meeráqóo máru rummana firaa rummana nárana quqée maru qáindafa faqa óoqumari maru siaqausa faqa deedaqíra rumma ínni uqannífiqaannoo. Ínnee minakí aiqáma ainaina maasára deedaqammá qímaqaaqa qufaqa miqandá @ey Ínnee Yeerusaree máqusai óorureeqa qáfaifanoo faiqí moó fannoo qafeekí nammári qumbiqásee aku máree fínaqa miná faqa fínaqa mifá kéeqainna maqanaki miná faqa mi-maqánaki kéeqaaqa. Kéeqafiqa mi-maqána ákoona maaqí qímasee irámmiriaqa, Ufasáa rakísirafa aníara maaqí qinoo, moo rúmma qinée faqa qeeqá faiqi námu faqa áinnaaqarara qoomaqa naanná rúmmafa yái fee máridanoo fee qifanoo qínaqamma íriaqa. d*cM Yuda máqannaasa ooruku síai feemu qoomaqa aniroofaqa misá áinnaaqarara sipsípa ánaaqiuqa áruaninna faasaanasaa Yísuna faiqi námu anirée Yísuna irámmiriqau, Maasá yámaqanaki yátinai fee áinnaaqarara qoomaqa deedaqianáuree qufanoo Yísufa maaqí qímasee naamúaqinau hbI Misá Yudasina ufa iriséeqa asasamásee munnimma ámiraree qufanoo Yudasifa miqóoqari Yísuna ueeqáaninna faasaanara rakísinau. Yísufa narí faiqi námukinaana ueeqáaninnanara qumeé kai qímannimisee rafáaqafinau. .aU Yísuna faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée faiqi námu misákiqari moó fannoo miná áuqu Yudasifa Isakarioota máqusaindaraafa Yísuna maréeqee misá nísaukuki quqáraree qímaseenoo ráudamaki aanáiqikirausa úriqararausunnai qumeé kukéeqaki finau. B`} Maa-ainainnára qímannimianaqa íriaqa sía aunúaqa, maa-amiqira fasaasa ufána faiqí ánaasee aiqáma maa-maqána afaaqasása fídaqa qímannimidaqa maa-anaaseefá maqee fadaméena qiní adía qímaqainara qímannimifaqa sía maa-anaaseenára aunífaranoo. Yudasifa Yísuna ueeqáaninna munnimmana máranau. _)Maa-anaaseefá káqikaaqoo narí amanasaa qiní dadaaqínoo. Mifá mi-fadameenná qiní qíkundarana óorisaa qiní irísaa adíaqimaqéenoo. >^uKudi fasiqa anaasee náaru náaru ínniki moómoo márifaranoo, ínnee ínneeqá kai óonu máfi irisée mi-kudi fasiqa anaaseesá dadaaqiaqa, qinée sía kísaaqasaa márianaura. (]IYísufa mi-ufána iriséenoo qinau, Sée ínnee minnísaaqa, nánaree ínnee fífau mi-anaaseená áqidee. Mifá ámiqira idaaqira ainaina adía qímaqeenoo. \Faiqí ánaasee akaqáusa miqóo máriusa mi-anaaseená qáfamásee áanóommasee narí qímami narí qímami qiqau, nánaree maa-fadameenná ámiqira afúndi marínna fífau rairaa ínoo fee. Mifá mi-fadameenná maréeqee moo fásiqa amiséenoofau tiri handaréeta munnimma maraséenoofau kudi fásiqa anaasee nímini. Miqí qímasee afeekaikámándee mi-anaaseená áqiqau. [qZ[Yísufa Beetani máqusai Yeerusaree máqusa adeedí marufaqa mandá namuana károora árimaru fasiqana máaqaki márinau. Mi-fasiqána áuqu Simoona amaráfa márinau. Yísufa miná károora rukásoofanoo ámiqimasee márinau. Yísufa mi-maqánaki nárana née márufanoo ánaasee moó mi-maqánaki kéeqanau. Mifá ámiqira áfundi maru fadameenna, moo sánda mináuqu narada miná atuka rarákusee fadaméena tatiqoofá áfundimarúna firaa munnimma áqimaria fadameenna mi-sandána anoona kai káaqa ámiqirafa máruna miná idaaqíra ooninnai andína fooqáana áuquqoonaki máru fadameenna úqirafa Yísufa máru maqanaki kéeqafinoo mi-fadameena taqúna óosaa raudáseenoo mi-fadameennána Yísuna ákiaqa ámoondunnaaqa adíanau. )YKMisá qiqau maasá sía qoomáqaki Yísuna áruanaura faiqí ánaasee áanóo mándee maasá faqa dári foora. Áfundimaru fadameena Yísuna ákiaqa adíanau. JX Yuda máqannaasa firaa qoomaqa suqárara qaaraqánda áinnaaqarara qoomaqana faqa ooruku síai feemu qoomaqana faqa suqárafa adeedí rámafinau. Qaara faasaana káqi máriqa qaaramoókufanoo qoomáqa suqárafa qúsaramáfufaqa suqáqau. Mi-qoomaqáfa adeedí rámafufaqa aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa suqúfufaqa maasá náqimásee qumeé faiqí ánaasee sía írifaqee Yísuna umárasee áruanauree qiqau. !W; %Minára maqee qinée ínni qímannimidaqa aiqámausa qímannimidaqa ínnee aiqámausara aufariaqée qídaqa qinée qúmiranara rakísida máriaqa.rV] $Mifá tautúmmámaqasee aináinímarinna kamuqoo faiqaqée ínnanaki qumuráinana mandáikamminnaranoo. U% #Ínnee miqíkai mándee ámiqimandee aufarída máriaqa. Ínni úriqararafa kaiqáa ánianínnanara sía íri maríafanoo mifá eendáki ániannoo fee eendá ámuqusai fee maqee káari máqarana namufaqee aniráannoo fee súani maqee ururáinanoo fee aniráannoo fee. 9Tk "Mi-faasaanná faiqí moorá foora aináina faqaafára foora máriannoo. Mi-fasiqáfa narí aináinirana óosana óosana narí aináinira faiqiuqa áadu áadu nísaukuki quqáseenoo eendáki aufaríra fasiqa qímaminoo anée aiqáma ainainasaa ámiqimasee rakísia qinée moosáa fídaqa qímasee finau. :So !Ínnee minára aufarídaqa rakísidaqa qáfaaqa. ER Mi-taikara aukuannáfa ánianínnanara sía moó fannoo íridanoo mi-faasaannára faqa súani yáqoo kamuqoo márinanoo fee kambíqaannoo fee, innaarúnaindaraa qangiroouqa faqa qinée Ánutuna ámaaku faqa síamma íridaqa qiní qíkoofa narí kai miná íridanoo. Ínnee mi-faasaannára sía írimariafanoo. PQ Innaarúna faqa maqá faqa aiqáma fatíkámafi áqusaannoo qiní dóokinaa ufa fannoo kai náaru náaru sía taikáannoo, káqi maríannoo. Narí qúmmuanínnanara áfu máqaida rakísianee qinau. 'PG Ínnee maaná faqa irisée sía aunúaqa maa-ainainnáusara aiqáma qúnafa máa maqee mária fasiqa anaaseesa akaqáusa káqi mária kamuqoo kambíqaannoo. O Ínnee miqí kai másee mi-oosana oosana ainainnára qúnafa kambíqainaqa taikára aukuana adeedí áfaisaammi foo qiaqa. fNE Yísufa káqi qímannimidanoo narí faiqi námu qímanniminoo qinau. Ínnee faafísa fooqáa ira saqari qáfamasee miná óosanara íriaqa, mi-saqarífa ámmuni mámbinaqa ínnee minára saika áukuanee qifáranoo. M Mi-karí qinée qeeqá qangiroouqa niqiqáanaqa misá aiqáma máqa maaqa áti átinni óonuree anirée mándeeqa Ánutuna rusandeesámumandee mároosa maramáree qinée márianannai nífiqee ánifaranoo. Narí qúmmuarínnanara saqári ámmuni kikiqa úsinau. L! Miqóo qinée faiqí nímaaku asurukí kooroo ianáura, qinée firaa afeeka námufaqa firaa areenarana námufaqa minakí kooroo ianáura. K1 Mi-manda aupurara aukuannáfa taikáfinoo asukuna fannoo súani áruannoo aiqámai asukuna kai arufúannoo quqoona faqa sía kafáa káaqa qáannoo fasáuqa faqa inaarúnaindari aiqáma kapikeefáranoo. Innaarúnai fásau faqa quqoona faqa nímari aanafa dapikámmafuannoo. J 5Ic Qinée ínniqa qiní faiqi námu mi-ainainná sía kambíooqoo qímannimiqa minára aufarída kai máriaqa. Yísufa narí innaarúnaindari qúmuanínnanara qímanniminau. xHi Únnaqimaría ásauku mundírausa faqa únnaqi mária tamummaqara fasiqáusa faqa miqíra aukuana moómoo kambíqeefaranoo. Misá Ánutuna rusandeesámumandee maraqoo fasiqa anaaseesa níkaru qiani qímaseenoo náaquqara ainaina faqa sía faiqí amanaikímari ainaina faqa áuqusaifanoo kambíqaannoo. Mi-ainainánnai níkaruqiani qímasaifanoo sía amanaikíannoo. XG) Mi-manda aukuanná faiqí moó fannoo ínniara maí qáfaaqa, ásauku mundírafa mai márinoo moó fannoo ásauku mundírafa muanní márinoo qínnana sía mi-fasiqána ufa íriaqa miná únnaqidanoo. JF  Mi-manda aupurara aukuanná Ánutufa qúsandaannoo, sía qúsarainanoo aiqáma kuqu taikée foora. Ánutufa narí rusandeesámumásee maróosara iriséenoo mi-aukuanná qúsaramánnisáannoo. \E1 Mi-manda aukuanáfa aniráinaqa aiqámausa aupúraranaki firaanáki márifaranoo. Óoqai indaarú Ánutufa aiqáma ainaina áuqunakiqari káqiqaa aupurarafa óosana óosana márinau, maqee faqa miqíkai ídanoo káqiqaa aupurarafa máridanoo. Kásooqaqee firaafá uqanna kambíqaannoo. Mifá taikáinna kari sía miqírafa kambíqaannoo. D Ínnee maaqí qímasee innaaru qiaqa Óo Ánutu sía mi-manda aukuannáfa suara áukuana kambíqaani qiaqa sandáranara anúqi foora. C Mi-manda aukuanná nímuaqu uqá faqaa ánaaseeuqa faqa faiqi ánaaqi faqaasa faqa mandáiki marífaranoo sandáranara anúqifaranoo. +BO Faiqí moó fannoo áfuqaki máriinana sía máaqai anirée aneenná qamunna áakauqa máraannee qía dóo miqóoqari kai quqásee quqúsa rakéemandee sandáa. 8Ai Mi-kamúqoo faiqí moó fannoo máaqa kooqí óorisaa máriinafa mi-ainaináfa kambíqafinana sía aneenná aináina máaqaki máraanee qía dóo miqóoqari afíaki sandáa. {@o Kásooqaqee ínnee náaquqara fídiaqaaímari mandainaina qáfeefaranoo mifá sía máriaqaa íraqoo Yeerusaree amaana máqaki kikíqinoo márina qáfeefaranoo. Ínnee maa-ufána ásaana rímariasa mi-ufána óosana ámiqimandee íriaqa. Mi-naaquqara mandainaináfa kikíqa mámbinaqa ínnee Yudeeaa máqa maaqaki máriasa quqásee áaqana áaqana sandámáfuaqa. $?A Aiqáma máqannaasa ínniara Yísunaindi fee qímasee fídiaqaa mánnimaqéefaranoo. Ínnee minakí máridaqa fídaqa qiní uaqée ida fífi ínafa kúqira fee Yísufa qúmira áukuanee paqúrinafa asumu márirana máraannoo. Yeerusaree máqusai nárirafa kambíqaaninnanara qinau. u>c Faiqí misá nári níkaqaafasaauqa maréeqee kúqiranaki quqéefaranoo. Faiqí misá nári níku nísauku faqa maréeqee kúqiranaki quqéefaranoo faiqiuqáindi quándakiqa nári nínausa níkausa maréeqee kúqiranaki quqéefaranoo. B=} Misá ínni rumbásee maréeqee kóotaki quqásainaqa ínnee sía náqi fee qianau náqi fee qianau náaree qiaqa. Kóota kambíqafina Ánutufa qímannimu ufana miná kai qímannimiaqa. Aní óokinaa ufa sía aníndi máriannoo Ánutuna náaquqara maraquna fannoo narí ufa ínni níminaqa miná kai qifáranoo. <} Qiní ámiqira fasaasa ufa aiqáma máqannaasaki náaree kooroo inóo márinanoo taikárafa ínaaqíanna kambíqaannoo. t;a Ínnee qiní ufa írimariasa aufarída máriaqa, faiqí misá poorísa ufa qímannimifaqa ínni ruúmbeeqee kóotaki quqéefaranoo. Misá ínni maréeqee amaana máqaki quqásee sáamusamu nárifaranoo. Ínnee qiní ámiqira fasaasa ufa qímannimiaqeera qiní ufasáara karaambáiqauqa faqa faiqí firaasá rakísirausa faqa nífusaa ínnee kikíqifaranoo. W:' Moo máqannaasa níanaindari anirée moo máqannaasa faqa rákifaranoo, moo káraambaiqa fannoo adeedíqari ani mára moo káraambaiqa áruannoo. Maqá kásirafa aiqámai máriannoo aandaroo faqa máriannoo. Mi-ainaináusa mandá márira aurirana óorisaa kai máriannoo ánaasee faiqi máqarara innaamunaí aupúra̱andéemmiannoo. Z9- Ínnee rákira dáambeenda adeedí íriqa níanai márinara ufa kai íriqa sía múnari mínari fúrufari iaqa. Miqíra ainaina kúqaa kambíqaannoo, kambíqafinaqa sía taikára aukuana áiqarée foo qiaqa. A8{ Moómoosa anirée náriara únnaqimásee moó fannoo qinée ásauku mundírausee qifanoo moó fannoo aniréenoo qinée ásauku mundírausee qímasee moómoosa misá níkaruqifaranoo. d7A Óo Yísu anée amaana máqa rapée íaninnanara anée qíannana yáiree fee amaana maqa rapéepaa íannoo fee nána ainaina kambíqafina qáfee fee óo dóo miná rapéeia aukuanafa adeedí rée foo qianáuree qufanoo Yísufa minára naamúaqira ufa óosana arasée qímanniminau. Ínnee aufarída máriaqa, sía moó fannoo ínni níkaruqiani. 6 75g Yísufa Yeerusaree firaa amaana maqakiqari ráudamaki Oorifa áaqana amaana máqa adeedí márufanoo miqóo óoru óoqu marínau. Óoqu marifufaqa miná faiqi námukiqari Peetooroofa faqa Yameesafa faqa Yoohaneefa faqa Andurufa faqa minamúsa qumeé kukéeqaku narí máruqoo anirée qímamiqau. 4) Yísufa irisée qímaminoo qinau. Ínnee maa-firaa amiqira maaqána usakárana qáfaidee, kásooqaqee aiqáma rapéepaamma fúrufaramámbuannoo sía moo óoni narí ámuaaqa narí ámuaaqa maqee márindee ínoo máriannoo. Yísuna ufa írimarusara níkooqaranara qinau. Q3  Yísufa amaana máqakiqari rafúdamaki fufanoo miná faiqi námukiqari moó fannoo Yísuna qímaminoo qinau. Óo ufasáa rakísirafa maa-maqána qáfaa, ámiqira ooninnai áuquqaa máqafa máridanoo. M2 +Yísufa narí faiqi námu náarama moodáaqoo quqásee qímanniminoo qinau. Qinée mi-kudi anaaseenára qímannimianaura, mifá aiqámausa úrinnaaqaramásee munnimma áqinoo. Akaqáusa nári moómoo munnimmakínaana áti áti áqia, maa-kudi anaaseefá aináina síaifa márifa narí aiqáma munnimma nárana aina feefauríanee qi múnnimmana faqa aiqáma áqinoo. Minára qinée mi-anaaseenára firaaqóo aiqámausa naruséenoo áqinoo qídaqa. 1 ,>0u )Yeerusaree firaa amaana maqakinaa difaani moó márufaqa faiqí ánaasee minakí Ánutuna ámidee qímasaida munnimma minakí áqi maríqau. Yísufa mi-difaanína aaqá óoqumarifi rakísi márufaqa faiqí ánaasee minakí munnimma moómoo áqi maríqau. Aináina faqaasa anirée nári munnimma moómoo minakí áqiqau, miqóo adeedaana anaasee moó áinaina síaifa kudi anaasee fannoo aniréenoo narí munnimma qaaraqánda idáqara munnimma ataaqána fooqáana mi-difaanínaki áqinau. Mi-munnimmaqandá fannoo moodáa tooeeaa amana kái óodaa uqanna márinau. / *z.m (Misá adeedaana anaaseeuqara faiqí síaisa máriafaqee qímasaida misá máaqa maqusa saqama noopúndu maqá aiqáma úmmuaramásee umárasee quándakiqa faiqí nífusaa faiqí qíqafaqee qímasee kísaaqasaa innaaru qímariasa máridaqa. Miná ákiaqara misá nárirafa náaru fíqaramásee máriannoo. Adeedaana anaasee narí káqikaa munnimma Ánutunara quqánau. '-G 'Misá amaana máqaki kéeqafidaqa náadumasaa ámiqira siaqasaa óoqumari maríasa máridaqa, oomáqaki faqa ámiqira qóo kai óoqumari maríasa máridaqa. ,! &Faiqí ánaasee moómoo uqanna anirée asasamándee Yísuna ufa íriqau. Yísufa ufa qímannimidanoo maaqí qímasee moo úfa qímanniminau. Ínnee Mooseena sándufa akoofásauqa misá mandóosanara aufaríaqa. Misá kísaaqa qamunna afisúseeqa maqúsamau fee makéetaki fee nímarifaqa faiqí ánaasee ámiqimandee nímandaranara randáqa nídaqa kísaaqa qamunna afisúqirausa nídaqa. %+C %Dafidifa mi-akaránaki ásauku mundíranara qiní karaambáiqee qinau, náqi fee másee Dafidina karaambáiqa faqa miná áti faqa aiqámaqara moodáa karinóo máriannoo fee. Ínnee minára írida náqi fee qídee. Yísufa sándufa akoofásauqa óosana kooroomándee níqinau. I*  $Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo Dafidina dadaaqufanoo maaqí qímasee ákara rinau.Firaa karaambaiqa fannoo qiní karaambáiqara maaqí qímasee qímaminau. Anée maaqóo qiní Ánutusa qiní daaqá qiní qísauku uqannai óoqu marifínaqa aní namuqáauqa nárueeqee aní áramandunnai quqáanaura. $)A #Yísufa Yeerusaree firaa amaana maqaki faiqí ánaasee amaana ufa qímannimidanoo moo áinainara irámmirinoo qinau. Mooseena sándufa akoofásauqa ásauku mundíranara Dafidina áti máridanoo fee qímariafaqa qinée minára, náqimándee Dafidina ati máriannoo fee qídaqa. <(q "Yísufa mi-fasiqána ufa iriséenoo óo írirana faqaa fasiqa fee qímasee qímaminoo qinau. Anée Ánutuna quqúsa adeedírana átisaa máriananoo. Miqóoqari Yísunara náaquqoofaqa sía moo úfa iraqau. Náqimaseenóo fee ásauku mundírafa Dafidina ámaaku faqa miná karaambáiqa faqa máriannoo fee. t'a !Minára narí ámuqusa aiqámannai faqa narí írirana aiqámannai faqa narí afeeka aiqámannai faqa Ánutunara áidiani, narí aqoónnanara faqa narí afaaqara foora áidíndee áidiani. Mi-ufa qandánnai fínanoo úriqararafa máriannoo, tatúfira aandau qaindásaa Ánutuna súqamirafa faqa óosana óosana ainaina ámimariafa faqa óorudupirafa máriannoo. &# Mi-fasiqáfa Mooseena sándufa akoofása fannoo Yísuna mi-ufána iriséenoo qinau. Óo ufasáa rakísirafa ámiqimandee andeeqásee qíananoo anée qíanandee kúqaa karaambáiqa mifá kai Ánutufa máridanoo, sía moo Ánutufa máridanoo mifá kai máridanoo. @%y Miná ánaaqianaafa maaqímminoo máridanoo. Anée aneenná aqoónnanara aninná afaaqara foora áidíndee áidiani. Sía sándufa moó miqandá úriqaranoo máridanoo miqandá kai. G$ Ínnee faiqí faiqi ínneeqa karaambáiqa ínneeqa Ánutunara ínneeqa nímuqusa nimana nitukúra írirana afeeka múdukannoo Ánutunara nídidaqa ruaqa. Mi-ufáfa úriqararafa máridanoo. !#; Maa-ufáfa aiqámausa úrinnaaqararafa máridanoo. Isaraee máqannaasa íriaqa Karaambáiqa maasá Ánutufa moodáa Karaambáiqa naríaraa máridanoo. q"[ Mooseena sándufa uqannífiqee marífa moó fannoo Yísufa Sadikai ámaana ufa qímariasa faqa ufaqí márufanoo Mooseena sándufa akoofása fannoo fáasai írinau. Yísufa Sadikai ámaana ufa qímarusa narí úfannai misá ufa ámiqimasee rafáaqafusoonara qáfamaseenoo óo ámiqira fee qímaseenoo narí faqa moo úfa Yísuna qímamianauree qímaseenoo qímaminau. Óo Yísu Mooseena sándufa moómoo kínaana nána sánda úfee úriqaranoo máridanoo fee qufanoo Yísufa qinau, m!S Mi-ufána óosana maaqímminoo máridanoo Abarahaamafa faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa óoqai kuqufusára Ánutufa mi-ufánannoo misá naunduráindaraanara sía taikée foo káqi máridaqa qiní faqa máriaafoo qídanoo, qinée misá Ánutusa máridee qídanoo. Náqimasee kaaqa taikáfuasa misá Ánutusa máridee qíannoo fee. Sía amana miqí qíannoo. Káqi máriasa Ánutusa máridee qídanoo. Minára ínnee Sadikai ámaana ufa qímariasa firaaqóo uqanna áaqaidaqa kúqimariasara káaqa taikámbiaafoo sía fíndifídammia foo qímariafanoo. Sánda ufakinaana úriqarara sánda ufa qara kooroo inau.  { Kúqirausa fíndifiranara sía fee ínnee Mooseena sándufa ásaana rúmasee íridee. Mooseefa óoqai sipsípasaa rakísi marú aukuannai moo áinaina minakí qáfoofanoo idá fannoo sasámimiki qéemarufanoo qáfamáseenoo óoruroofanoo Ánutufa minakíqari óoqai kúqusara Mooseena qímaminoo qinau.Qinée Ánutusa máridaqa Abarahaamana faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa Ánutusa máridaqa. Ákarakinaa ufa óoqai kuqufusára miqí qinoo márinara sía fee ínnee ámiqimandee ásaana rídee. {o Faiqí ánaasee fíndififandínna aukuanna sía misá faiqí ánaasee naanna rámasee narí máree narí máree mándee márifaranoo. Faiqí afaaqa faqa ánaasee afaaqa faqa taikáseenoo qangiroorá foora mámbiqa idaaqírausa márifaranoo. ' Yísufa maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee firaaqóo áaqee maríasa ínneeqa áaqee maríana óosana íridee sía fee íridee. Ínnee maanára áaqee maríafanoo, tamummáqarausa ákarakinaa ufa faqa Ánutuna afeeka faqa sía írimarianara áaqee maríafanoo. |~&}x}}|{{yylxwwwkt/tqp!o+m#lukiihgfeedcObb_j^\\ ZYY_YSVwUITSQRRQPPNMKK"JJHGXF~EDCC#AA?>>W=<};6;&987X665 32b112// .j--y,S+*7)^)N('&$*#Q!! Fc~;7_l" x QdNf~[/:Narí kai iriséenoo narí úriqararana minníseenoo uréeqara ainainira faiqi írirana marasée marínau.Mifá faiqíara fooqáana mámbinoo faiqí afaaqakí maa-maqánasaa kooroomáfinoo márinau. +:Mifá óoqaindari Ánutufara foora márufa máridanoo. Sía narí afeekannái rakirara foo mándee Ánutuna amana óoru fúanauree qinau. 6e:Ínnee ínniqa naríara naríara írirafa ásauku mundírana Yísunaindi miqírafa reendeénirafa ámiqirafa márindee kai iaqa. Miná írirafa maaqímminoo márinau. :Sía ínnee ínneeqa aináinara kai irimáree fuaqa, niqoónausa faqa ámiqiranaki máriaqeera minára faqa iri máree fuaqa. dA:Sía moo áinaina qímianifee qímasee aundurái óonu máfi irisée aqoónnana óonu dadaaqiaqa. Sía mandá fífau nifaaqa mara máree óoru fírafa máraanifee qímasee aundurái óonumafi irisée aqoónnana dadaaqiaqa, ínnee sía miqíaqa, maaqíaqa, narínni narínni reendeénida máriaqa. Sía anée moosára mandáikira fee qímasee aneennára ámiqira fee qía. Maqee maqee aqoónausara qiní úriqararausee qímasee qinée misá uréeqarausa máridee qiaqa. :Qinée ínni fuki faakí qídaqa afeekaikídaqa ínnee maaqímasaifaqa qinée ámiqimasee ínniara asasianáura. Ínnee moodáa írirana máraaqa, ínnee moodáa nidirana narí ámi narí ámi iaqa. Ínnee moodáa amiqira irirana faqa maraquna faqa máraaqa. i M:Ínnee ásauku mundíranaki nímariafanoo ínni poodúqara afeekaikírana nímidanoo fee. Ásauku mundírafa ínniara rírana naunduráki ámiqi ámiqirana nímidanoo, ínnee Ánutuna maraquna faqa moodáanaki máridaqa quándafi naríara naríara rírana naunduráki ámiqi ámiqirana nímidanoo, ínnee Ánutuna maraquna faqa moodáanaki máridaqa quandáfi naríara naríara idaaqídaaqida máriafanoo. Ínnee naríara naríara nímuqusí marífaqa idaaqídaaqida máriafanoo. # A:Dóo maqee ínnee Firipi máqannaasa qiní Pauroosa rákimariasa naanna rámasee dadaaqiaqa. Óoqai ínnee qiní qíqafoonakinaa rákirafara foora faqa maqee káqi mári rakirafara foora faqa ínnee minára qíqafamasee írimariafaqa amaná maqee dadaaqiaqéera qímannimidaqa. %:Ánutufa ínni firaaqóo adíafaairanaki quqánniseenoo ásauku mundírana aináiniranaki quqánnisaifaqa ínnee minakí máridaqa sía ínni írirana minásaa rusíranara kaifáu ínni níminoofau miná ufasáara nídafirana máree fandínnanara faqa ínni níminoo. w i:Yísuna ufara namuqáaki maríasara sía rufíaaqa, paasóosiaqa. Ínnee sía rufíaifaqa misá nári kurídifandinnanara írifaranoo. Ínni innaarúnai asumu márifandínnanara faqa írifaranoo. Ánutufa narí kai uqannífiqaannoo. s a:Misá qiní dárifaree idukífaree ínni írirana moodáa maaqímminoo máriani, ínnikina narínni narínni rírafa ásauku mundírana ámiqira fasaasa ufa írimariasa misá naanna rámafi máriaqa. Ínnee miqídaqa márifaqa qinée ínni óonu níndafaanauree sía fee óonu níndafaanauree miqídaqa ínni ámiqira óosanara níanaindari írianaura, ínni írirafa Yísuna ámiqira fasaasa ufa saqárikirana faqa mi-maú fírana faqa minára kai íridaqa aiqáma ínnee moodáa írirana faqa moodáa firanamau faqa moodáanaki ruúmbakiqa máridaqa rákimariasa naanna rámasee mapukíqa márifaqa írianaura.  ):Qinée Pauroosa karabúsaki máridaqa ínnee qiníara irisée asasídaqa nasunásu rída máriaqa. Misá qiní karabúsakinaana idukífaqa ínnee iannái fúanaqa qiní qíqafamasee ásauku mundírana Yísunaki fídaqa qiníara fíqaramásee asasídaqa qimooqifáranoo.  {:Qinée minára íridaqa káqi márianauree qídaqa. Qinée ínni faqa máridaqa ínni dadaaqíanaqa ínneeqa saqárikiranaki nídaqa ínneeqa saqárikirana firaanáikidaqa ínni asasírafa faqa firaanáikianífeera káqi máridaqa dadaaqianáura. ~  w:Misá sía qiní dárifaqa káqi márida qinée ínni Firipi máqannaasa dadaaqírana úriqarara ainaina máriannoo.   ':Qaara irirafa qiní daundurái máridanoo dínni dínni óonurarisée ani rarisée ímariafaqa máridaqa. Roomma máqannaasa qiní kuqá kai dárifaqa qinée maa-marirána minnísee ásauku mundírafa márinnai fírara firaaqóo dídidanoo ámiqira ainaina máridanoo. +  Q:Qinée minára íridaqa kafáa maaqí qídaqa qinée sía dárifaqa káqi máridaqa ámiqira ánoona saiká amaná máraanauree qímasee minára faqa dídidanoo. o  Y:Káqi márirafa nána ainainee máridanoo fee, qiní márirafa ásauku mundíranara kooroo ímarifa kai máridanoo, Roomma máqannaasa dárífaqa kúqiqa ámiqiranaki úriqararanaki márianauranoo fee qímasee minára dídidanoo. T #:Qeeqá qímuqusa óokinaa dídira írirafa maaqímminoo máridanoo. Qinée qeeqá saiká Ánutufa qímu saikána sía kudoosaápee minnísaanáuranoo aiqáma aukuana faqa maqee Roomma máqannaasa karabúsaki márunnanara faqa qiníki qiní paasóosirafa qumbiqáfinaqa qeeqá Roomma máqannaasa dárifaqa kúqiranannai fee qeeqá káqi máriranannai fee qeeqá márirana aiqámannai ásauku mundírana áuqu uqéerarana qiníki márianifeera dídidanoo. Z /:Ínni innaaru qírafa faqa ásauku mundírana Yísuna maraquna faqa Roomma máqannaasa qumeé dadaaqínaqa nári karabúsakinaana qiní idukú qímaqeefaranoo, qinée minára iriséeqa maqee maqee asasídaqa. U %:Qinée misá óosanara íridaqa sía firaaqóo misá óosanara óonumafi íridaqa. Qinée minára maaqí qídaqa. Akaqáusa ámiqira írirana marasée ásauku mundíranara kooroo iafaqa asasídaqa, akaqáusa áaqara írirana marasée ásauku mundíranara qímannimiafaqa minára faqa asasídaqa, misá óosana óosana íriranannai ásauku mundíranara kooroo ída fee qídaqamma asasídaqa. Sía qinée maqee kái asasianáura náaru náaru asasianáura. I  :Akaqáusa rairaiqídaqa qímannimi maríasa sía nímuqusa óokiqarifau ásauku mundírana saikára qímannimidau náriara nári núqu uqéerararee qímasee miqí qídaqa. Misá Yísunara miqí qímasee qímannimifaqa Roomma máqannaasa miná irisée kafáa kafáa qiní karabúsaki ámiqimma dáruaqeera miqí qídaqa. v g:Miqí maríasa nímuqusa óokiqari qiní Pauroosara rídaqa Yísunara ámiqimaseeqa faiqí ánaasee qímannimidaqa. Akaqáusa Yísuna ufara kaukaata qídaqa maréeqee káqirúnna ubeekáidaqa, Ánutufa qiníara anée minásaa ititáannee qifaqa ititáidaqa, qiní dadaaqí maríasa miqí marúnausa márunnanara irisée ámiqimmandee qiníara rídaqa dadaaqídaqa. E :Misákiqari akaqáusa naríara naríara rairaiqídaqa raiqáidaqa ásauku mundírana áuqu uqéeraidaqa, akaqáusa moómoosa sía miqídaqa ámiqira írirana íridaqa qímannimidaqa. a =:Qiní qíkaqaafasaauqa, maqúsa maqusa Yísuna ufa írimariasa qinée karabúsaki márunnanara iriséeqa misá paasóosirafa firaaqóo innooqámaree fídaqa faiqí ánaasee Yísunara qímannimidaqa sía rufíaidaqa.  ': Qinée Roomma máqusai firaa uriqarara kiapana máaqa ámiqira maaqa aaqá rumbára maqaki máridaqa mi-firaa maqánasaa rakísi maría sundiauqa faqa rumkátasaa faqa qinísaa faqa rakísimaria poorisáusa faqa aiqáma maaqóo máriasa faqa qinée ásauku mundírana aináinira faiqi miná ufasáara rumbáqa marunnanara írimarusa máridaqa sía qinée moo mándoosana máraafannanara íridaqa. E : Qinée Pauroosa Yísuna ufa maqúsa maqusa qímannimi marúnnana ákiaqara karabúsa rumbásaafaqa máridaqa. Náriqa qiní rumbáqaafanoo Yísuna ufa aru rafáaqa fíraree qímasee qinée rumbáqa máruna sía misá Yísuna ufa rafáaqa fía, qiní rumbáranannai misá sía irirai miná múru poodúqaafanoo. n W: Ánutufa miqínoo ínni dadaaqínaqa ásauku mundírafa qúmira faasaanasaa ínnee ikairí síaisa, ufa síaisa máridaqa ásauku mundírafa nímira ámiqira ánoonaikira márirafa ínniki márifanoo aiqámausa miná qáfammasee Ánutunara dúfi dúfi qímasee amooqifáranoo. Pauroofa kúqiranee káqi máriranee ásauku mundíranaindi márianauree qinau. ~ : } : Ínnee ámiqira oosana kai irisée máraaqee qídaqa maaqí qímasee ínniara Ánutufinnai innaaru qídaqa, Óo Ánutu Firipi máqusanaasa naríara naríara rírafa maqee maqee innooqáidanoo kambíqaani miná sía áaqara írirafa ánoona írirafa faqa rainásee akoofásaikira írirana faqa maasáki innooqéenoo uqannífiqainaqa úriqarara aaná kai umáree fuaqéera qídaqa. U| %:Ánutufa íridanoo qinée kúqaa ánoona ufa ínni qímannimidaqa. Ínniara qiní qimudáoo qírafa firaafá márina ásauku mundírana Yísuna ámuqusa óokiqari kambíqara qimudáoo qírafa máridanoo. B{ :Ánutufa narí saiká Yísunara qímannimira saiká adíafaa ímari saikána qímufaqa ínnee aiqáma minakí márida dadaaqí marúsa máriafanoo, minára ínniara asasírafa andeeqárafa kai máridanoo. Óoqai sía qinée karabúsaki máriafanna kamu qóo qinée Yísuna áufakiana faiqí ánaasee káqi nídaqa qímannimiseeqa naunduráki mapukú nísasee máriqiafana, akaqáusa minásaa ootúpeeqa áaqaranaki quqásoofaqa qinée óonuree miná ateekáafanaqa ínnee faqa dadaaqí marúsa máriqau. Dóo maqee faqa Roomma máqannaa karabúsaki máridaqa ínnee faiqí ánaasee mapukúnnisee maríana qiní dadaaqí máriasa márianara ínniara Ánutufinnai asasírafa andeeqánoo máridanoo. qz ]:Qinée maa-ainainnára ámiqimasee íridaqa Ánutufa ínniki ámiqira saika uqéeroofa káqi ínniki mi-saikána kai uqéeranoo fífi ínoo taikára aukuana ásauku mundírafa Yísufa qúminna faasaanna miqóo kai taikáannoo. \y 3:Óoqai indaarú ínni maqúsai aniréeqa Yísuna ámiqira fasaasa ufa qímannimiafanaqa ámiqimmandee dadaaqammámaree áni marúfaqa níndafaafannanara ínniara dáaqoo iriséeqa Ánutunara asasammámaqaidaqa. x :Qinée ínni Firipi máqannaasara dáaqoo írifaqa Ánutufinnai dúfi dúfi qímasee asasammásee ínniara innaaru qídaqa. w :Uv %:Maasá qíkoofa Ánutufa faqa miná ásauku mundírafa maasá karaambáiqa Yísufa faqa nári áfaarirana faqa nári naunduráki asooárana faqa nímiani. Pauroofa Firipi máqannaasara innaaru qu úfafa. +u S:Qinée Pauroosa Timootisandiri ásauku mundírana Yísuna rumbára ainainira fasiqaqara máridaqa maa-akarána rúmannimaqeeqa. Ínnee Firipi máqusai mária Ánutuna áiku ásauku mária fasiqa anaaseesa ínnee faqa ínnee ufa suqímariana rakísirausa faqa ínni niqoónausa ínni dadaaqí maríasa faqa, ínnee aiqámausa ínneeqa írirana ásauku mundírana Yísunasaa rusímariasa, ínni ákara rúmannimaqaidaqa. jt OÁsauku mundírafa Yísufa karaambáiqa mifá káqi áfaarirafa ínni aiqámausaki máriani."s ?Eepafaraasafa ásauku mundírana Yísuna ufa ákiaqara qiní faqa Roomma máqannaasa rumbáranaki márifa mifá faqa ínni nímandaidanoo qiní faqa moodáannaana aináini maríasa Mareekoofa faqa Aristarakusáfa faqa Deemasafa faqa Rukaafa faqa misáuqa faqa ínni nímandaidaqa. r ]q 5Anée maa-pasánakinaa ufa irisée Ooneesimusana kafáa quqáidana máaqa deedaqía, qúsasaa Ánutufa ínni innaaru qírana irisée qiní idukúsainaqa anée ínnannai fuanáura. Pauroofa áti rafáaqafira ufa. p 5Qinée maa-pasána ákara rídaqa aníara sía qinée iráunna ainainna kai qímiannoo fee qídaqa moó faqa moó faqa qímiannoo fee qídaqa. No Óo qini qíkaqaafasaa karaambáiqara irisée ámiqi ámiqimmáqimaqa, anée ásauku mundíranaki márianna qikaqaafasaaná aanna rámasee Ooneesimusana kaifáa maréeqee aneenná saikáki quqáa. Qn Qinée qeeqá qísaukunnai maa-akarána rídaqa qímamidaqa qinée Pauroosa mi-munnimmána ákiaqara aní ámianaura. Qinée fífau aní qímamida anée írimariananoo. Qinée márunnanara anée máriananoo. (Anée óoqai idáki fímarunaqa qinée aní mareeqee káqi asumu máriranaki mara quqá amaqaafanausa máridaqa.) m {Indaarú mifá aní mandáikammamaqeenoo fee mifá ani munnimma máreenoo fee miná ákiaqara qinée miná ámianaura. (l KÓo Fireemoona anée qiníara aní faqa moodáannaana fímarunausee qínana qiníara foora Ooneesimusana óonu maréeqee kafáa aneenná saikáki quqáa. Xk +Sía maaqóoqari fífau aináiniranaki márifa máriannoo maasá qifaaqasáa qíkaqa qímuqusimarifa ásauku mundíranaki márifa máriannoo. Qinée minára úriqarara ainaina firaafée qídaqa. Dóo maqee aní aináinirana faqa aní karaambáiqaki mári akaqaafasaafa faqa márinara aní úriqarara ainaina firaa ainainá máriannoo. Jj Nánaree Ooneesimusafa aní saikákiqari quqásee sandánau fee. Ánutufa qumeenní fuki faakí qufanóo fee aní saikákiqari áaqamasee quqásee maaqoó Roomma máqusai aniréenoo írirana mara máree anirandéenoo náaruara ámiqimasee aní faqa márianifeera Ánutufa qumeé miná aundurai kai saikínoofeeinau. i Sía qinée miná rafáaqafíranannai aní dadaaqírana óonu rarisaanáura anée aneenná kai iriséenana Ooneesimusana aqiqáinanoo óonurandee qinée únnannai ániani. Anée eedóo qína kai kafáa máraanaura sía eedóo qínaqa káqi márianaura. Gh   Anée Fireemoonafa maaqóo máridanau qiní áqoondiuqa aniráifanau nárana aina dadaaqíni. Anée sía máriannanara Ooneesimusána rafáaqa fúanee rúnaisia anée íanannai aqiqáidaqa. tg c Dóo qinée maqee anée íanannai aqiqéeqa narí faqa qeeqá qímuqusa námufaqa aqiqáunanoo finoo. %f E Miná áuqu Ooneesimusafa mi-auqúna óosana maaqí qínoo máridanoo ámiqimasee aináinira fee qínoo máridanoo. Aní aináiniranaki sía aináinifa dóo maqee qiní aináiniranaki narí áuqu óosana uqéereenoo káaqa aináinidanoo aní aináiniranaki faqa káaqa aináiniannoo. }e u Qinée maaqóo rumbáranaki márunanoo aní aináinira faiqi Ooneesimusafa aniroofaqa Yísuna áufakiana qímamunanoo Yísuna saqárikifaqa qinée minára qiní qímaaku fee qímaseeqa miná ákausee qídaqa. Mi-fasiqánara aníara iraanáura. d ;Ásauku mundíranaki maaqandá máridaqa qinée aní áfasausa máridaqa paasóosammasee aníara andeeqára óosana máraanneera qímamíanee qídaqa sía miqíanaura naríara naríara rírafa dídimarifaqa káqimma iraanáura. Qinée Pauroosa ásauku mundírana Yísuna aanáiqikirausa miná ufa ákiaqara Roomma máqannaasa rumbáranaki márunausa sía qímamíanaura káqimma Ooneesimusanara iraanáura. c  Cb Óo qiní qíqoondi qinée aní óosanara íriqa, anée Ánutuna ufa írimariasara ámuqusímarífana ámiqi ámiqidana asasírana nímimaríannanara qinée minára iriséeqa qinée faqa asasírana firaaná faqa poodúqarana faqa máreeqa. Pauroofa Ooneesimusanara qimudáoo qímaseenoo Fireemoona ákara áminau. 2a _Qinée aníara maaqí qímasee innaaru qídaqa. Maasá ásauku mundírana faqa moodáa aanna fímariasa ámiqi ámiqirafa firaafá máridanoo, anée maqee maqee akaqáusa faqa Yísuna ufa náida nimiséenana anée maqee maqee mi-amiqi amiqirána ánoonara írianeera aníara innaaru qídaqa. ` ;Anée karaambáiqa Yísuna saqárikiranara faqa Ánutuna ufa íri maríasara áidimáriannanara faqa maqee maqee íridaqa aníara dúfi dúfi qídaqa. y_ mÓo Fireemoona qiní qíkaqa qinée aiqáma kari aníara Ánutufinnai innaaru qídaqa dúfi dúfi qídaqa. h^ KÁnutufa maasá qíkoofa faqa karaambáiqa ásauku mundírafa Yísufa faqa Ánutuna áfaarirana faqa narí naundurá asooárana faqa ínniki nímiani. Pauroofa Fireemoona andeeqára óosanara amooqídanoo asasídanoo. ] Óo Fireemoona qinée Pauroosa Yísuna saiká ufasáara Roomma máqannaa karabúsaki márunausa máridaqa Timootifa maasá qíkaqa sía rumbáranaki márifa káqi márifa qiní dadaaqifaqa aní Fireemoona pása ákara rúmamaqaidaqa. Maasá qíqoondi moodáa ainainiranaki márianafa Fireemoona aní faqa Yísuna ufara aní máaqaki suqí maríasa faqa maasá qísookifa Afiaa námmarifa faqa maasá Yísuna ufasáara moodáa rakiranara fooráki márifa Arakipusafa faqa ínni aiqámausa ákara rúmannimaqaidaqa. \ G[Yísufa innaarúnai óoru fúfaqa miná faiqi námu aiqámai fífainídaqa Yísuna ámiqira fasaasa ufa qímannimiqa niqau. Misá miqí márufanoo Karaambáiqa qumeé dadaaqufanóo faiqí ánaasee misá ufara kúqaa fee qiaqéera faiqí sía áuqaaqaa ira afeeka nímufaqa áuqoofanoo ánoona kambíqee márinau.+ZOYísufa narí faiqi námu faqa ufa qíqisoofanoo Ánutufa miná uqéereeqeenoo innaarúnai narí aaqá ásauku uqannai quqásoofanoo miqóo óoqu marínau. gYGFaiqí kuqánnarímari sakanífa ukaqánimisáinaqa sía mandáikifaranoo. Misá ufaaqa námasee sía kúqifaranoo. Misá nári nísauku aurímariasasaa rusísaifaqa fíndi fifáranoo. Yísufa innaarúnai óoru fu ufafa. kXOQinísaa írirana rusímariasa maa-afeeka ainainná misáki márinaqa qáfeefaranoo, misá faiqí naundurákinaa fáafasaaqa qiní dúqusaa niqiqeefáranoo misá moo máqannaasa ufa sía nári íri maríanakiqari qifáranoo. NWQinísaa írirana rusímariasa írirana rusídaqa nammári máree maríasa misá innaarúnai náaru márira asumu máreefaranoo. Qinísaa sía írirana rusímariasa misá náríranaki fifáranoo. VV%Yísufa miqí qímasee qímannimiseenoo kafáa maaqí qímasee qímanniminau. Ínnee maa-maqa maaqána afaaqasása aiqáma maqannaa iannái uqanna óonureeqa qiní ámiqira fasaasa ufa qímannimiaqa HU Yísufa miná ínaaqiana narí faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu moodáa márarausa nárana née márufanoo kooroo ináu. Kooroomáfinoo misá miná qáfee marúsa únna fee qunára níqinoo qinau, ínni írirafa ufa rukíee márisa máriafanoo sía qíqafee máriasa ufara ínnee írimariafanoo. [T/ Yísufa kafáa moo óosana maraséenoo narí faiqi námukina qaaraqánda nífusaa kooroo ináu. Miqandá Yeerusaree máqusaindari moo máqusa káqikaa maqusai fímarufanoo Yísufa aanái nífusaa kooroomámbufaqa miqandá óonurandee anirée Yísuna áiku ásauku qímannimufaqa únna fée qiqau. Yísufa narí faiqinámuki kooroo inau. S R  Yísufa kúqiranakiqari fíndifinoo márifaqa qinée qáfeeqee qufaqa misá káqi minára soofaarídaqa ikíraqée máruqoo márufaqa mi-anaaseenára únna qíifoo qiqau. Yísufa kúqiranakiqari fíndifinoo narí faiqi námukiqari qaaraqánda kooroo inau. tQa Yísufa mi-anaaseená áfusaa kooroomámbunara Yísuna áiku ásauku óonu maaqí qímasee qímanniminau, SP Yuda máqannaasa Sariríqara amaanasáa fee qímasee amaanasáara indaarúqaa faasaanee qímariqau. Mi-indaaruqaa faasaanna sandóo anaasee namusa ánu faasaanasaa Máriafa Makadara máqusaindaraafa náaree Yísufa fíndifuna qáfanau. Óoqai Yísufa káqi máru kamuqoo fáafasaaqa narí ánoona amarána mi-Mariána aunduráki fáafasaaqa qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée márufanoo Yísufa káqi máruqoo miná aunduráindaraa faafasaaqa niqiqoofaqa rafúdamaki sandámáfiqau. Yísufa mi-anaaseená áfusaa narí kúqiranakiqari fíndifuna indaarú kooroo inau. cO?Mi-anaaseeuqa miná iriséeqa óoni áamarakiqari rafúdamakufaqa sandámáqaraasammiqau. Káaqa rufíarana faqa náindiri roofaqa sandáqau. Misá maqúsai óonureeqa káaqa rufíasee sía moosá qímannimiqau. xNiTautúmasee rufíoofanoo mi-kumaaraafá qímanniminoo qinau sía tautúmasee rufíaaqa. Ínnee Yísu Nasareetee máqusaindaraana aunírira saqarisaa pirímmannai áruanara randée maríafanoo, mifá sía maaqóo máridanoo fíndi finoo máridanoo. Dóo qáfaaqa, maaqóo misá mina irí quqéeaa. Dóo fuaqa maa-ufána narí faiqi námufaqa Peetooroona faqa qímannimiaqa. Yísufa ínni nóorinni Kariree máqa maaqai finoo, ínnee miqóo óonureeqa narí qundée kai íqa miná qáfeefaranoo. MHL Misá óoni qáfamasee óoni áamaraki kéeqafi qáfoofanoo ásauku uqannai kumaaráa moó fannoo qamunna éekara arirana afisúsee óoqu marifufaqa qáfamasee tautúmasee káaqa rufíaqau. K/Aanái fídaqa misá narí qímami narí qímami qiqau, firaa oonitia fannoo óoni áamara ititánoo márifaqa yáfee dadaaqínaqee umbaqí quqásee fee marasínna aku ámaqeefaree qímasee óonu qáfoofanoo óoni fáasai quanda quandamméeqee máfi áquqoofanoo márinau. JxIiKanánaana iqáqoofanoo súani maqee ururoofaqa mi-anaaseesá Yísuna ákúndoo óoni áamaranaki fiqau. HH Yísuna irí káqi óoni aamaraki márufaqa Máriana amaráfa Makadara máqusaindaraafa faqa Máriana moó ámarafa Yameesana ánoofa faqa moo ánaasee Saroomeesa faqa Sabata faasaana áiqaróofaqa kúqimariasa akunnímaqee maría marasinna feefaurúmámaree Yísuna irísaa ákuanee qímasee mi-eendánaki deedaqiqau. (GI/Máriana amaráfa Makadara máqusaindaraa anaaseefa faqa Máriana moo ámarafa faqa Yooseesana ánoofa miqóo rakísida irí quqáranara qáfee maríqau.*FM.Yooseefaafa ráudamaki qamunna firaaná moó feefaurúmámaree óonuree Yísuna irí saqárisaaqaraana tatú quqáseenoo qamunnasaa kukúqa mándee aku máreenoo óoni áamara áuquqoo madikanaki Yísuna irí quqáseenoo óoni firaaná quanda quandamméeqeenoo óoni aamarasaa ititánau. XE)+Mi-fasiqáfa Yuda máqannaa ufa suqíranaki kéeqeemarúfa márinau, aiqámausa minára káaqa andeeqára fasiqa fee qímarufa márinau, maqee maqee Ánutuna quqúsa innaarúnaindari maqásaa kambíqaaninnanara rakísi marúfa márinau. Yísufa kúqu faasaana sabáta deedaqíra fáasaanee qímarunasaa Yooseefaafa Yísuna irí dúna sabáta faasaana aunírira saqarisaa káqi dírinoo máriandoo qímaseenoo aniréenoo paasóosamasee Piratoona máaqaki káqi kéeqa fínoo Yísuna iríara qufanoo Piratoofa Yísufa dauní kúqunara tautúmasee maará fasiqauqa misá úriqararana áaramaseenoo iranau. Yísufa kísaaqasaa fee kúqinoo fee qímaseenoo mi-sundianá ufa iriséenoo Yooseefaanara dóo máraannee qufanoo D-|Cq*Yísufa kuqufufanóo súani dúpufanoo Arimateea máqusaindaraafa miná áuqu Yooseefaana amaráfa aniranau. B))Mi-anaaseenamúsa Kariree máqusaindari Yísuna dadaaqímarusa miná faqa áfaqaqa ániusa máriqau. Sía misá kai, moómoo ánaaseeuqa faqa Yísuna faqa Yeerusaree máqusai aniroosá ani márida aunírira saqarisaa rakísi maríqau. Yísuna óoni áamarai ákundaqau. "A=(Yísufa aunírira saqarisaa márufaqa ánaasee akaqáusa miqóo máridaqa níanasaa máridaqa rakísi maríqau. Misákiqari Saroomeefa faqa Mariana amaráfa Makadara máqusaindari ánufa faqa, Máriana moo ámarana faqa mifá kumaaráa Yameesa Yooseesa nínoofa márufa márinau. E@'Maará fasiqauqa úriqararafa aunírira saqarisaa rakísimarufa Yísufa fáaqaruna faqa kúquna faqa qáfamáseenoo áaquqoofanoo qinau, kúqaa maa-fasiqáfa Ánutuna ámaaku máridanoo. ?&Kúqufanoo aaqee kái Yeerusaree firaa amaana maqakinaa qamunna dírirafa ámmuqundari qámbaaná kai raaqúmaree múqufi áqusanau. Mi-qamunnáfa náaquqara máaqasaa ititára qamunna márinau. Minaki faiqí sía kéeqeemaria maqa márinau. Áukuana aukuana Ánutuna aanáiqikirausa úriqararafa kai minakí sipsípa ánaaqa fidíka mara máree mi-maqánaki raaraa ímarinau. Dóo maqee qamunna anaqínoo márifaqa faiqí ánaasee Ánutuna aaqá fímaria aaná ititée márifa dóo maqee atúanoo máridanoo. m>S%Yísufa mi-nammarína qumbifíqamma námaseenoo firaa kari fáaqa rúmaseenoo dóo kuquaraasináu. =#"Asukuna taikárarímarufanoo Yísufa fáaqa rúmasee Eeburu ufakíqari qinau Eeri Eeri rama sabakatani maasá ufakíqari qiní Ánutu qiní Ánutu, náqaa fee ifanée qiní minní qíseenee qímasoofaqa akaqá fasiqa ánaasee miqóo márusa mandírira iriséeqa qiqau, Dóo íriaqa mifá Eeriana áaraidáqinoo qufanoo faiqí moó fannoo Yísuna aunírira saqari atukaki sandée óonureenoo paadura au fooqáana maraséenoo maará fasiqauqa nári maqee maqee néemaru uainna nammarinaki raaraamáseenoo áika maraséenoo minásaa rutáquseenoo Yísuna nammári náanifee qímasee uqéereeqee Yísuna áfaurusaa quqásoofanoo qumbifíqamma námasoofanoo ámu fasiqafa qinau, Dóo maasá rakísia, Eeriaafa aniréenoo aunírira saqarisaaqaraana tatúannoo fee sía fee tatúannoo. <$<;q!Súani qámbaana ákiaqa ámummaqa ururoofanoo mi-maqa maaqána aiqámai asukuna rafáaqafinau. Súani afu safásasaa mundúfanoo asukuna taikáfufanoo kafáa súani qanau. K: Dóo maqee Ánutuna ásauku mundírafa maasá Isaraee máqannaasa karaambáiqa auníriranasaaqari tatúaki áqufinaqa maasá írirana minásaa rusísee kúqaa Ánutuna ámaaku fee qianáura. Mandá fasiqaqara dínni dínni nári saqárisaa áruaqanda miqandá faqa Yísunara ataasá átaasa qímariqau. Yísufa kúqinau. 19[Amaná maqee aneenná kai tatúakinana maqásaa áqufinana asumu mária qímaru faqa aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa ataasá átaasa qídaqa narí qímami narí qímami qiqau, Mifá moómoosa asumu márirana nímirarimarifa naríara sía asumu máriannoo. 87Yísufa aunírira saqarisaa dírinoo márufaqa faiqí ánaasee moómoosa fíqaree áiqaree ídaqa qufóonarídaqa ataasá átaasa qímasee mandá ufa qída qiqau, anée maasá firaa amaana máqa rapéemasee qaaramoo faasaana kafáa usakéennaree. *6MMiqímasoofanoo óoqeenaa tamummaqara fasiqauqa ákara ánoona kambíqanau, misá qiqau, misá miná maréeqee mandá óosana máree maríasaki quqéefaranoo.] 5Maará fasiqauqa karafúsakinaana faiqí mandáikámannimaqee máruqanda ruúmba quqáqoona minakíqari mara máree Yísuna aaqá mínisee náriqa auníriranasaa arusée Yísunaindi qámbaanai rakíqasee miqandá aunírirana dínni dínni rakíaqau.[ l4QYísuna árira oosana raufíqira saqarisaa ákara rúmasee aunírira saqari ákiaqai aiqáma qáfaaqeera atukáraqau. Maaqí másee ákara rinau. Maa-fasiqáfa Yuda máqannaasa karaambáiqa máridanoommi qímasee ákararinau. N3Súani maqee ururoofaqa naina kiróoka aunírira saqarisaa áriqau. 12[Marasínnara qáoo qímasoofaqa misá miná qumáree aunírira saqarisaa rúmmamaqasee pirímmannai aruséeqa uqéereeqeeqa rakíaqau. Rakíaseeqa miná qamunnauqa fáasai raipáqu quqáqoona mara máree káatara foora sararamándee yáfee máraannoo yáfee máraannoo qímasaida máraqau. [1/Yísuna miqóo múnu quqásee uáinna nammari marasée moo márasinna minakí quqásee minára náanneera fuki faakí qufanoo qáoo qímasee sía nanau. (Mi-marasinnána nári ufakíqari meerafée qímariqau. Mi-marasinnáfa námasainaqa sía afaaqa áidafuanifeera ámufanoo áidafirana máraanee qímaseenoo sía mi-marasinná nanau.) *0MMiqímasee misá Yísuna áfiqa maree fífi̱ ufaqá Koorookata ámuaqunamusaa áfiqee fiqau. Mi-maqa maaqána áuqu faiqí níkiaqa ámudaani fée qiqau. /Maqúsai ári iseeqa Yísuna dóo áfiqee fímarufanoo kudoosaápeenoo narí aunírira saqari sía amanaíkufaqa maará fasiqauqa faiqí moó narí máaqaindari aniroona aanái paqúrimasee miná áuqu Simoona amaráfa. Sía Yísuna faiqi námukinaafau miná amaráfa moó fannoo mifá Sireenee máqusaindaraafa Areekasandeerana faqa Rufusana faqa níkoofa márinau. Sundíauqa minára Yísuna aunírira saqari aku máree fúa qímasee árirarufanoo mifá misá faaqaanara rufíasee aku máree finau. r.]Misá ataasá átaasa qírana taikáfufaqa misá saasáakoona árira qamunna raipáqusee narí qamunna afisúamaqásee aunírira saqarisaa firímmannai árifandinnaqoo áfiqee fiqau. Misá Yísuna áfiqee Koorookata áaqanai fiqau. _-7Miqí qídaqa sasámimi ateekárasamu qumáree miná ákiaqa rupéemma ámidaqa firaaqóo ataasá átaasidaqa miná afaaqai níqaara fidiámaqasee miná óorinni niqoori sáunarafufaqa ataasá átaasa qímariqau. ,%Piratoofa miqí qímasoofaqa sundíauqa iriséeqa Yísuna áfiqamareeqa kóota maqakiqari rafúdamakufaqa miqóo Piratoona firaa ámiqira maqa naambeéqai ráitasaa qainna rumbéeqoo sámuna Yísuna ataufakaaqa áru umooqukámaseeqa ataasá átaasa náaree qímasee fáfaa aunírira saqarisaa áruanauree qímasee kiapana firaa maaqa naambeéqai múnusee aiqáma sundíauqa náaramasoofaqa aniréeqa qamunna moó maará fasiqa misá qamunna taatuqée árirana afisúamaqásee amuka faqáa sánda saatúnanda fooqáana mara máree karaambáiqa qafee fee qímasee Yísuna ákiaqa áranaiqi afisúamaqásee nísauku níqinaaqa quqásee kiapana ámandee máriandee mándee ámandamásee qímamiqau, Óo Yuda máqannaa karaambáiqa sía dauní kúqinnaranoo kísaaqasaa márinnaranoo. +8*i Misá Barabasinara qufanoo Piratoofa kafáa aiqámausa qímanniminoo qinau. Yuda máqannaasa karaambáiqa qímariana minára náqi fee ianáuree qufaqa misá moómoosa kafáa fáaqa quqásee qímamiqa qiqau, pirímmannai aunírira saqarisaa áruannee qufanoo Piratoofa misá irámmirinoo qinau mifá nána mandá oosana máraifaqee áruanauree qufaqa misá firaaqóo uqanna fáaqa quqásee qiqau, pirímmannai aunírira saqarisaa áruaqee qufanoo Piratoofa faiqí ánaasee moómoosa nídirana nímianee qímaseenoo Barabasina idukú nimiséenoo Piratoofa narí maará fasiqauqa nimisée maasá Roomma máqannaasa óosana marasée ráitasaa qainna rumbéeqoo samu miná ataufakaaqa aru umooqukamásee áfiqamareeqa múru aunírina saqarisaa pirímmannoo áruaqee qinau. Amuka faqáa qafee áuqusee afisúamaqáqau. )( Aanáiqikirausa minára iriséeqa faiqí ánaasee fuki faakí qufaqa misá Barabasinara idukú nímiannee qiqau. Mi-aukuanná faiqí moo áuqu Barabasifa karabúsaki márinau. Mifá akaqáusa sáimbaqa rákiranaki faiqí moo kuqánnarusoofaqa karafúsaki quqáqau. Z'- Piratoofa aanáiqikirausa úriqararausa sía ánoona márunara fífau rairai qídaqa Yísuna maréeqee Piratoona ámunara írinau. Minára kai Piratoona amanée qinée Yísuna idukú nímianauree qinau. h&I Piratoofa qinau, Amanée qinée Yuda máqannaa karaambáiqa Yísuna idukú níminauree qinau. ,%QMi-aukuanná Yísuna ufa írimaria faasaana faiqí ánaasee moómoo Piratoona oopísaki anirée qiqau. Anée óoqai áukuana aukuanasaa faiqí moó idukúsee qímariannana maqee maa-aukuanna faqa moó idukúsee qímia. Karafusa márina moó idukú qímianee qímasaida farafára ímariqau. e$CÁukuana áukuana aiqáma aukuana Piratoofa áinnaaqarara qoomaqa sáara moo ádiafaaira ainaina Yuda máqannaasa nímianauree qímasee rumbáranakinaana moó idukú níminau. Nári nídimáruna uqanna idukúnníminau. #"Piratoofa miná iriséenoo Yísuna kafáa irámmirinoo qinoo, misá moómoo mandáinainara aníara qídaqa, aní ufa sía fee márifanee anée sía fee qinnáree qufanoo Yísufa sía ufa qufanoo Piratoona áaquqanau. Misá Yísuna Piratoona kóotaki quqáqau. !V %Aanáiqikirausa úriqararausa anirée moómoo únnufa Yísunara qímariqau. *MAmisoofanoo Piratoofa Yísuna irámmirinau. Anée kúqaa fee Yuda máqannaa karaambáiqa fee máridanee qufanoo Yísufa qinau anée qíanandeemmíqa máridaqa. V 'Iqáqoo kanánaana aanáiqikirausa misá úriqararausa faqa Yuda máqannaasa faiqí firaasá faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa aiqáma úriqararausa faqa maasá asukunai qúnnufafa sía ánoonaikidanoo fee qímaseeqa iqáqoofaqa Yísuna káqi káqi ufa suqúseeqa náriqa Yísuna árifandinna úfana kaifáa andeeqáseeqa. Misá ufa andeeqáseeqa Yísuna mara máree sáinandannai rumbámareeqa áfiqa máreeqa Roomma máqanna kiapana Piratoona ámiqau. hG~l~`|Czsyyvutt5s)rrqqonmllkcjhgDfSeDcbCaRaF]]*[ZQXWVNUTS.R POMMJJoIHGEsD"BA,?G>>="Rambi kúradee maría saqarina qámbaanai márifa Yísufa miqí qímaseenoo quándaki Yoohaneena kafáa maaqí qímasee qímaminau. Yoohanee anée Tiatira amaana máqasaa Paatoona faqa maaqí qímasee ákara rúmamaqaa. Ánutuna ámaaku áfu idára foora qéemarifa miná áiku faqa ánukanóo mari barásara foora tandí tandí marí aikunannoo mandáinaina radámimarifa Yísufa maa-ufána ínni qímannimidanoo. ^5Ánutuna maraquna fannoo aiqáma maqusa amaana máqaki kéeqee maríasa qímannimidanoo náaqoo faqaasa íriaqa. Óoqai Isaraee máqannaasa aadána maqa maaqakinai nímarufaqa kanánaana kanánaana innaarúnaindaraa feemu nímiaafanausa máridaqa. Máa̱ maqee máriaqoo mandáinaina faqa rákiraridaqa miná úriaaqararausa qinée kukéeqara feemu innaarúnai misá nímianaura. Éekara óonisaa nári fúka nuqu ákara rírana moodáa kai moodáa kai nímianaura. Mi-fuka auqúna sía moó fannoo misá óosana íriannoo narí kai miná óosana íriannoo. Dóo mi-ufána Yísufa Peerakamumma amaana máqasaa Paatoonara Yoohaneena qímaminau. Tiatira máqusanaasara ufa Yísufa Yoohaneenasaa quqóo úfafa máridanoo. =sÍnnee ínneeqa mandóosana kafáa quandáaqa. Sía quandáifaqa qinée ínnee máriaqoo anireéqa qeeqá dóokiqari qaseemannái mi-mandoosanná máree máriasa nárúanauranoo. \~1Miqí kai másee ínniki Nikooraita amaana ufa írimariasa akaqáusa máriafanoo. L}Akaqá ainainara kai ínniara áaqaidámmiafoo qídaqa. Ínniki maqee Baraamafa óoqai máriu fasiqana aanna rée maríafanoo mi-fasiqáfa Baraamafa márufaqa ínniki akaqáusa mi-oosanná máraidaqa. Óoqai Mooaba máqusanaasa karaambáiqa fannoo Barakafa Ánutuna tamummáqara fasiqa moo áuqu Baraamana munnimma amiséenoo anée náukarara ufa Isaraee máqannaa nimisáinaqa kúquaqa. Miqí qufanoo Ánutufa Baraamanara qáoo qufanoo quándakinoo Barakana qímamufanoo Isaraee máqanaasa mindáraasa únna Ánutuna óorisaa náranara dúfi dúfi qímasee nárana náidaqa mindáraa anaasee náafeeqee máriqau. Ínnee Peerakamumma amaana máqaki máriasa akaqáusa Baraamana óosana máree maríafanoo. ,|Q Ínnee Peerakamumma máqusanaasa Sadannana amaana máqa máriaqoo máriasa máriafanoo qinée íridaqa. Ínnee kúqaa qinísaa atooqée maríasa máriafanoo. Ínni maqúsai Sadannana amaana máqa máriqoo miqóoqaraasa qiní qíqoondi moo fásiqa qiní Yísusara andeeqásee kooroo qímarina ákiaqara miná áuqu Antipasana kuqá árufaqa ínnee sía minára rufíoosa káqi kai qiní saqáriki máriasa máriafanoo. { Yísufa miqí qímasee Samirana amaana máqa rakísiranara Yoohaneena qímamiseenoo quándakinoo Peerakamumma amaana máqasaa Paatoona maaqí qímasee qímaminau. Yoohanee anée Peerakamumma amaana máqasaa rakísimari Paatoona maaqí qímasee miná faqa ákara rúmamia. Qaseema dínni dínni raiqárafa óokiqari animári fasiqafa Yísufa maa-ufána aní faqa qímamidanoo. az; Ánutuna maraquna fannoo aiqáma maqusa amaana máqaki kéeqee maríasa qímannimidanoo náaqoo faqaasa mi-ufána íriaqa. Andeeqára óosana káqi máraqa fífi ínaqa Sadannana nimanírana úriqararausaikí maríasa ínaaqianna kúqirafa sía misá náruannoo. Peerakamumma máqusanaasara ufa Yísufa Yoohaneenasaa quqóo úfafa máridanoo. jyM Qiní ufasáara káqikaa qóo ínnee aupúrarana máreefaranoo ínnee sía minára rufíaaqa. Ínnee íriaqa Sadannafa ínni nimanamásee qáfaaneera karabúsaki akaqáusa quqáannoo. Ínni nídafirafa maa-maqánasaa qúsasaa máriannoo. Ínnee káqi máraqa fífi ínaqa kúqirana paqúrinna aukuana qinée náaru márira qáfee afisúnnímaqaanaura. 6xe Qinée ínni kadáapiriranara íridaqa ínnee maa-maqánasaa aináina síaisa kudi máriafanoo innaarúnai ainaina faqaasa máriafanoo qinée íridaqa. Sadannana faiqi námu akaqáusa náriara únna qímasee Yuda máqannaa fee qímariasa ínniara mandúfa óosana óosana qímariana qinée íridaqa. sw_Miqí qímaseenoo Eefeesusa amaana máqa Paatoonara ufa qímaseenoo quándakufanoo Samirana amaana máqasa Paatoonara Yoohaneena qímaminau. Yoohanee anée Samirana amaana máqasaa rakísimari Paatoona maaqí qímasee ákara rúmamia. Óoqai indaarúqaafa faqa ínaaqianaafa faqa óoqai kúqufa fíndifi káqi márifa Yísufa maa-ufána aní qímamidanoo. 9vkÁnutuna maraquna fannoo amaana máqaki kéeqee maríasa aiqámai qímannimidanoo. Náaqoo faqaasa miná ufa kái íriaqa. Mandáinainaki afeekaikámasee rákiranara foora máraqa fífi ínaqa úriqarée maríasa qinée misá qímannimianaqa misá Ánutuna innaarúna ququsaki kéeqafi innaarúnai asumu márirana nímira saqari qaqamma neefáranoo. Samirana máqusanaasara ufa Yísufa Yoohaneenasaa quqóo úfafa máridanoo. Óo Eefeesusa máqannaa Paatoo dínni taikásee dínni ani qaara marasée fásau narí ásaukuki úqirafa ni fásiqafa aní qímamidanoo. Qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée rambi kúradee mari ainainna qámbaanai nímari fasiqafa Eefeesusa amaana máqasaa rakísimarí paatoo maaqí qímasee qímamidanoo. Qinée anée áuqee maríanna saikána íridaqa anée kadáapiri maríannanara íridaqa anée sía feefaurúara irisáidana maqee maqee kadáapiri márianaqa íridaqa. Anée mandóosana máree máriasara ákooqee maríannanara qinée minára faqa íridaqa eedóo qídaqa. Akaqáusa náriara únna qímasee Yísufa diqiqoo fásiqausee qufaná anée misá faqa amanamásee qáfoonanoo misá únna qírana anée paqúrunafa máriananoo. qp ]Yoohanee anée Eefeesusa amaana máqasaa rakísimari paatoona maaqí qímasee ákara rúmasee qímamia. (o KQiní qísauku uqannái qísaukukinaa fásau qísauku dínni taikásee dínni ani qaaraqánda marasée fasau miná kukéeqarana óosana maaqímminoo máridanoo. Qísauku dínni taikásee dínni ani qaaraqánda marasée amaana máqasaa rakísimaria Paatoosa fásau máridaqa. Qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée rambi kúradee maría ainainna miná kukéeqarana óosana maaqímminoo máridanoo. Maqúsa maqúsa amaana máqa mifá máridanoo. Qísauku dínni taikásee dínni ani qaaraqánda marasée amaana máqara qídaqa.En Yoohanee anée qáfa qáfeemarianna ainainna írimarianna ainainna aiqáma pápiqakí ákara rúa. Maqee qáfeemarianna ainainna faqa kásooqaqee kambíqaaninna ainainna faqa ákara rúa. xm kQinée óoqai káqi máriafanausa máridaqa, qinée kúquafanausa máridaqa dóo qíqafa káqi márunausa máridaqa náaru náaru márianaura. Qinée kúqiranara rakísirausa úriqararausa máridaqa miná kooqí kíqa uaqéeiunausa máridaqa kúqiranaki máriasa mandóosana máreeusa misá máriaqoo faqa úriqararausa máridaqa miná kooqí kíqa faqa uaqéeidaqa. l 'Qinée miná qáfamasee káaqa rufíasee miná áramandunnai maqásaa áqufiqa kúqiara foora iqá máriafananoo narí ásauku uqannái qinísaa mundúseenoo qímaqíminoo qinau. Óo maa-fasiqa sía rufíaa. Qinée indaarúqaasa faqa ínaaqianaasa faqa máridaqa. k Miná ásaukuqannai ásaukuki qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée fásaunamu uaqée inau. Miná óokiqari qaseema miqírafa raiqárafa áfaidarafa animárinau. Miná óori áfiri súani qámbaanai ururée firaaqóo qaindée ímarinau. j Miná áiku fannoo ánukara barásara foora tandí tandímarínau. Miná ufa fannoo óondainni nammáriara foora aiqanáiqana ímarinau. i Miná ákiqa asausí qáfeeqa éekara asausíara foora káaqa éekara árinoo márinau. Miná áfu fannoo idáuru miqírafa qéemarinau. h  Mi-rambísa qámbainai faiqíara foora kikíqinoo márufaqa qinée qáfaqiafana. Mi-fasiqána qamunna kísaaqa karaambáiqa qamunna maqásaa qumumárufaqa qáfaqiafana kóora áuqira ráitanda karaambáiqaindi miná áradauqanna rumbánoo márinau. g  Mi-ufána qímaqimisoofaqa qinée yáfee ínaaqiannaindari qímaqimidanoo fee qímasee quándaki qáfaafananoo rambi kúradee mári ainainausa qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée márufanoo rambi aiqámasaa márida qéemarinau. wf i Mi-ufáfa maaqí qímasee qímaqiminau. Yoohanee maqee uqafíqaanna áinaina anée papiqakí ákara rúmasee dínni qísauku taikásee dínni ani qaara marasée máqusanaasa nári amaana máqakiaqa kéeqee maríasa ákara rúmannimaqaa. Eefeesusa máqusa amaana máqaki kéeqee maríasa faqa Samirana máqusa amaana máqaki kéeqee maríasa faqa Peerakamumma máqusa amaana máqaki kéeqee maríasa faqa Tiatira máqusa amaana máqaki kéeqee maríasa faqa Firadeerafia máqusa amaana máqaki kéeqee maríasa faqa Raoodiseea máqusa amaana máqaki kéeqee maríasa faqa miqímasee amaana máqanamuara ákara rúmannimia. :e o Karaambáiqa qímaqoo faasaanna karabúsaki máriafananoo amaanasáa Ánutuna maraquna fannoo dáakufufanoo ínaaqianaindari firaa ufireena miqírafa faiqíara foora ufa qinau. Hd   Yoohaneefa narí qáfoo ainainna maaqí qímasee ákara rínau. Qinée Yoohaneesa ínni nífasausa náuraiqi máridaqa. Qinée ínnisaimbaqa Yísuna ánoonufa qímannimunaqa nári únna Ánutufa márifaqa kúqaa qíra Ánutunara níkooqaifaqa aupúrarana faqa nárirana faqa ínnisaimbaqa qímimariafaqa máraidaqa. Qinée faqa ínnee faqa Yísuna quqúsaki márunausa máridaqa, maasá miná teeroo quqáranaki máraidaqa sía minára aupúreeqa miná minníseeqa káqi minakí dóori runúsee máraqa fídaqa, qinée Yoohaneesa Ánutuna ufa faqa Yísuna koorooíra ánoonufa faqa qímannimiafannanara Roomma máqannaasa qiní karabúsa rumbáranaki qísoofaqa máridaqa. Ooruku námmari qámbaana Patamoosa áfumaki Roomma máqannaa karabúsaki máriafananoo Yísufa óosana óosana ainaina kambíqaaninnanara qímaqiminau. Qáfaaqa, mifá Yísufa asurukí qúmidanoo. Miná faaqaaná raqúramusa misá faqa kúqiranakiqari fíndifi qáfeefaranoo. Maa-maqa maaqánakinaa maqúsa maqusa máriasa aiqáma minára ikíraqéeqa soofaarifáranoo. Dóo kúqaa uqanna miqífaranoo. 2a _Yísufa ásauku mundírafa andeeqásee kooroo ímarifa Ánutuna óoqa faiqi kúqiranakiqari fíndifufa maa-maqa maaqánakinaasa karaambáiqauqa úriqararafa márifa mifá faqa narí áfaarirana faqa asooárana faqa ínni nímidanoo. Mifá maasára ámuqusámmidanoo. Mifá narí kúqiranannai maasá mandáinainakinaana idukúnniseenoo maasá qumáreeqeenoo narí ákoona Ánutuna aanáiqikirausa máriaqee qímaseenoo quqáqisáifaqa máridaqa. Ánutuna ásauku mundírana Yísuna afaaqa aréenarana faqa afeeka faqa firaaqóo mináindi márianifeera. ` _ }Asia máqa maaqaki máriasa amaana máqa qísauku dínni taikásee dínni ani qaara máraranaki kéeqee maríasa qinée Yoohaneesa ákara rúmannimaqaidaqa. Ánutufa óoqai márufa maqee faqa káqi márifa kásooqaqee náaru faqa márianinafa narí áfaarirana faqa narí asooárana faqa ínni nímidanoo. Ánutuna ufa írira qaari óorinni Ánutuna maraquna námu qísauku dínni taikásee dínni qaara marasée maríasa miqí kai mándee Ánutuna áfaarirana faqa asooárana faqa ínni nímidaqa. ^ 'Faiqí moó fannoo maa-akarána ásaana rínafa asasíannoo. Maa-tamummaqara ufána irisée eedóo qínausa misá asasifáranoo. Maa-ufánakinaa ainaina koorooínausa qúsasaa kambíqainara maa-ufána ásaana rímariasa faqa eedóo qímariasa faqa asasifáranoo. Qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée maqúsakinaasa amaana máqaki kéeqee maríasa misá Yoohaneefa nímandoo úfafa. ] )Yoohaneefa aiqáma ainaina qáfeemaruna faqa írimaruna faqa qangiroo fannoo qímamúna aiqáma maa-papiqánaki kooroo inau. Maa-ufána Yísufa ásauku mundírafa narí ákoona Ánutuna ánoona ufa Yoohaneena qímamufanoo ákara rúmaqoo úfafa maa-akaráfa máridanoo. @\ }Dauní kambíqaaninna ainainara Ánutufa narí ásauku mundírana Yísuna akooroommámufanoo mifá quándakinoo narí faiqi námu qímannimianifeera Yoohaneena kooroommá áminau. Ásauku mundírafa maa-ainaináusara narí qangiroo aqiqoofanoo qumuréenoo Yísuna aináinira faiqi Yoohaneena kooroommá áminau. h[I:Ásauku mundírana Yísuna maasá karaambáiqa áfaarirafa ínniki aiqámausaki máriani.}Zs:Maaqóo Ánutuna ufa írimariasa aiqámausa ínni Firipi máqannaasa nímandaidaqa, Roomma máqannaasa úriqarara fasiqa Sisaana máaqaki aináinímariasa misákiqari akaqáusa Yísuna ufa írimariasa misá faqa ínni firaaqóo nímandaidaqa. eYC:Ánutuna faiqi námu miná ufa írimariasa ásauku mundírana Yísunaindi máriasa Firipi máqannaasa ínni aiqámausa nímandaidaqa. Yísuna ufa íri maría qikaqaafasaasa qiní faqa máriasa ínni nímandaidaqa. uXc:Maasá Ánutufa maasá qíkoofa miná amooqírafa náaru náaru máriani. Kúqaa. Pauroofa nímandaidanoo. ,WQ:Sía meerái kai ínni afeedammá nímaqaannoo maaqóo faqa ínnee sárauqi maría ainainna ínni nimana kái nímiannoo, narí innaarúnai mári qúmiasana moómoo márina narí ásauku mundírana Yísunaki márina ínnee sárauqi maría narana ainainna ínni nimana kái nímiannoo. EV:Eepafarooditusafa ínni maqúsaindari ínni máqannaafa maqee qúnnanara ínneeqa nárana máree maría munnimmana minásaa soofanoo míni qímifaqa dóo aiqáma máraunnanara ínni qímannimidaqa dóo qiní qimana kái máridanoo fíqaramásee faqa máridanoo. Mi-munnimmána qímaqaafa tatúfira aandau Ánutuna suqá ámi maríafára foora ámiqira áfunda aikiambú ímarifara foora Ánutufa asasammásee máree marí ainainna máridanoo. iUK:Qinée sía nárana máree maría munnimma moó faqa moó faqa máraanauree qídaqa maa-ufána qímannimidaqa, qinée ínni núquara afeedíra ainaina innaarúnai nímaqaanífee qídaqa maaqóo munnimma qímianara qídaqa. 3T_:Qinée Teesaroonika máqusai máriafanaqa ínnee moómoo kari qinée mandáinainaki máriafanaqa ínnee dadaaqídaqa nárana máree maría munnimmana qímaqee máriqau. ^S5:Óoqai indaarú ínni maqa máaqa Maseedoonia minnísee ámiqira fasaasa ufa maqúsa maqusa qímannimiqa níniufaqa ínnee Firipi máqannaa Yísuna ufara suqímarusa kai sía moo máqannaasa ínneeqá kai dadaaqíusa máriafanoo. Ínneeqá kai nárana munnimma qímufaqa minánnai qeeqá nárana aina maraséeqa námasaida aináiniqiafana. RR:Ínnee Firipi máqannaasa qiní dadaaqianára dúfi dúfi qídaqa. kQO: Ásauku mundírafa narí afeeka qímufaqa minánnai ámiqiranee mandáikiranee káqi máraidaqa. aP;: Qinée sárauqiranaki márunnanara dóo akoofásaikammiqa máridaqa, rairaá írinaki márunnanara faqa akoofásaikammiqa máridaqa. Qinée mi-oosanná íridaqa dóo írimarunausa máridaqa, qinée yái yái fee yáqoo aukuanee qímuaqu qumbiqánoo fee máridanoo fee dáararee máridee, rairaá íranaki fee máridee sárauqiranaki fee máridee mi-aiqama ainaináusaki máridaqa sía múnari mínari ídaqa dóo qifaaqa quqásee máriranara akoofásaikammiqa máridaqa. RO: Sía qinée qeeqá daunduráki ínniara minníqiseeaafoo qímasee ikíraqaidaqa, qeeqá márunnanaki márunnanara dóo márida fee qímasee qifaaqa quqáidaqa dóo mi-ainainnára akoofásaikammidaqa. N1: Qinée Pauroosa karaambáiqaki fídaqa maqee maqee firaaqóo ínniara óonumafi íridaqa asisída máridaqa. Ínnee Firipi máqusanaasa óoqai nárana feefauríra munnimma dadaaqíqa qímiqau. Dóo miqóo kísaaqasaa marikíqa dóo maqée kafáa qiníara íridaqa dadaaqí maríafanoo. Ínnee sía qiníara káaqa aunúsee mána mána ímariafaqa minára qídaqa ínneeqa maqúsaindari níanaindari dadaaqírana sía amana máree ánimariafaqa minára ínnee sía qiní dadaaqúsa máriaasa maqee kaifáa dadaaqímariafanoo. MM: Ínnee qiní Pauroosasáaqaraa ámiqira oosana qáfeeusa máriafanoo mináuqa maqee maqee qinée íafanandée kai iaqa. Qiní ufakínaana faqa qinée íafanandee ínafa mi-maú kai fímarifanoo Ánutufa naundurá asooárana nímimarifa ínni faqa núani. Pauroofa Firipi máqannaasa munnimma ámunara dúfi dúfi qídanoo. >Lu:Óo qiní qíkaqaafasaauqa qiní taikára ufa maaqímminoo máridanoo, ínni íriranara qímannimidaqa, ínnee ínneeqá kai ámiqira ainainara írirafa faqa úriqarara ainaina faiqí amooqímaria ainainnara írirafa faqa mináuqara kai maqee maqee náaqoo nitikúraki ínni írirafa qumbiqáani. Kúqaa qímaria ufana faqa náaquqara amiqira ainaina faqa andeeqárana faqa ánukara ainaina irirana faqa idaaqíra ainainara irirana faqa ámiqira oosana ainaina Ánutufa amaná íriaqaa íra ainaina faqa mi-ainaináusara kai nitikúraki qumbiqánoo máriani. K :Ínnee miqífanoo Ánutuna aundurá asooárafa firaa ainaina tiá máridanoo faiqí faiqi írirafa sía miná amana máridanoo, mi-asooaráfa ínni nímuqusa faqa írirana faqa ásauku mundírana Yísunakina máriafanoo miqóo ínni rakísinnimaqaannoo. J#:Ínneeqa óosana óosana sárauqira ainainara sía óonumafi írifanoo nímuqusiani, ínnee Ánutunara innaaru qídaqa miqóo kai ínneeqa sárauqi maría óosana óosana ainainara innaaruqiaqa. Innaaru qídaqa Ánutunara dúfi dúfi qírana námufaqa innaaru qiaqa. I:Ínnee aiqámausa sía ramoo rámaaiaqa íreedá kai nírana márirana aiqámausa nímiaqa. Karaambáiqa qúsasaa qúmuannoómmi. tHa:Ínnee Karaambáiqaki márianara maqee maqee asasída kai máriaqa, kafáa qímannimidaqa, asasiaqa. G%:Óo qiní Firipi máqannaa qifaaqasáa qíqoondi moodáanaki qiní qifaaqasáa aináini maríanafa aní faqa qímamidaqa anée mi-anaaseeqandá andeeqásaifaqa moodáanaki máriaqeera. Miqandá óoqai Yísuna fasáasa ufa maqúsa maqusa nídaqa qiní dadaaqídaqa qímannimi marúqanda máridaqarámmia anée miqandá andeeqánnisaa. Miqandá faqa Kareemeendána faqa aiqámausa qiní faqa moodáanaki aináinímariasa faqa misáuqa aiqámausa núqu Ánutuna náaru máriranaki fímariana búkaki misáuqa núqu máridanoo. oFW:Óo ánaaseeqara Eeuoodiasa námmarifa faqa Sindikeesa námmarifa faqa ínneeqara maqee maqee rairaiqírana minníseeqa aneenná áunannaasandíriara foora máridaqara karaambáiqaki ámiqi ámiqimasee moodáanaki máriaqa. ^E 7:Óo qiní qíkaqaafasaa Firipi máqannaasa firaaqóo ínniara qiní qímuqusifaqa ínniara daunduránnoo óonu máfi íridaqa ínniara dídidanoo. Ínnee firaaqóo asasírana qími maríasa máriafaqa ínnee qiní moodáa fidíkara foora márida qiní asasírana qímimaríafanoo. Minára ínni qímannimidaqa Yísufa innaarúnaindari qúmuaninnanara asasammásee áfeesida máriaqeera fáasai qímannimiqa ínni márifa miqímandee karaambáiqaki mapukúsee máriaqa. D:Mifá miqóo maasá ummooqukíra máqasaaqaraa qifaaqa maréeqeenoo quandáseenoo narí káaqa aréenara afaaqa fooqáanaikammiannoo. Mifá aiqáma ainaina maréeqeenoo narí áramandunnai quqára afeekannái maasá maqásaa qifaaqa mara quandáqi̱sáannoo.C1:Ínnisaimbaqa sía miqírausa máridaqa maasá moo máqannaasara foora máridaqa innaarúna máqusanaasa márunnanara maasá karaambáiqa ásauku mundírana Yísuna maasá asumu márirana qímimarifaqa innaarúnaindari qúmuaninnanara asasammásee áfeesida máridaqa. B9:Miqí maríasa maaqíqa fífi íqa idáki kai fifáranoo, náriqa áaqee maría nidirafa mifá misá Ánutufara foora máridanoo, misá nisaurí maría ainainnára kai amooqímasee nóori uqéeraida nasurídaqa, misá maa-maqánasaaqaraa ainainará kai íri maríasa máridaqa. A:Qinée Pauroosa maa-ufána óoqai moómoo kari ínni qímannimiafanaqa dóo maqee daukunu rée márifaqa ínni qímannimidaqa, moómoosa ásauku mundírana kúqirana mandaaqásee andeeqára óosana marasée fímarufaqa dóo maqee quándaki mandóosana máraidaqa minánnai ásauku mundírafa aunírira saqarisaa kúqirana namuqáa kíqa miná kúqirana namuqáa kámmamaqaidaqa. @:Óo qiní qíkaqaafasaauqa ínnee aiqámausa qiní kai qífaqee qiní qímeemmeeriaqa, maasá ínniara íriqa andeeqára aana uqannífiqaafanaqa dóo maqee ínnee akaqáusa ínnikiqari mi-maú fímariasa níqafamasee ínnee faqa nífaqee mi-maú fuaqa. ?:Sáina miqínoo máriani ínnisaimbaqa sía moo úfa irisée mi-maú fuanáura maasá óoqai fúafannamau kai fuanáura. 4>a:Maasá aiqámausa Yísuna ufa akoofásaikirausa mi-irirána kai máraqa nuaqa. Ínnikiqari akaqáusa moo írirafa márinanoo Ánutufa ínni minára qímannimiannoo. Z=-:Qinée narí ámani narí ámanira sandáranara foora taikáranasaa kai dóori mundúseeqa mi-runná kai andeeqásee fídaqa miqóo feefaurú márararee qímasaida sandáidaqa qiní feefaurú márarafa maaqímminoo maridanoo. Ánutufa narí ásauku mundírana Yísunannai maasá dáarama sandáranara foora quqáqiséenoo maaqóo narí andeeqára máriranaki faqa náaru márirana faqa máriaqeera qifaqa miná márarara kai sandáidara foora másee fídaqa. i<K: Óo qiní qíkaqaafasaauqa qinée sía ánoonáikamándee máridaqee qídaqa, sía amana miqíanaura. Qinée maa-moodaa ainainná kaimmídaqa qinée áiqarée ínaaqiannai mári ainainara qeeqá áaqeeaafánna ainainnara aunúmasee dóorinni mári ainainna andeeqára óosana márirana kai qífu mundúseeqa qumárararee qímasee fídaqa sandáidaqa. ;}: Yísuna aupúrarana faqa kúqu áidafirana faqa qeeqá qifaaqasáa máree marúnnana qinée sía minánnai amanaikíqa sía minánnai káaqa andeeqáidaqa. Qinée maqee maqee andeeqárana márararee qímasee sandáidara foo qíara foo ídaqa. Ásauku mundírafa Yísufa qiníara andeeqárafa márianifee qímaseenoo qiní qumáreeqeenoo naríndi kámmaqaifaqa máridaqa. O:: Yísufa kúqiranaki kéeqafinoo minakíqari fíndifufaqa qinée faqa kúqiranakiqari fíndifiqa náaru máriranaki fuanée qímasee maqee kámuqoo Yísuna aupúrarana faqa mifá kúqu áidafirana faqa qinée faqa qeeqá qifaaqasáa máraidaqa. Pauroofa innaarúnai feefauru márararee qímaseenoo sandáidanoora foora qinau. $9A: Qinée sía moo áinainara írianauree qídaqa, ásauku mundíranara faqa Ánutufa mifá kúqiranakiqari fíndifu afeekanara faqa íriraree qídaqa. p8Y:Sía mi-ainaináusara kai miqí qídaqa aiqáma ainainara káaqa fífau sía mári ainainnee qímasee quándaki ánoona ainaina tia firaa ainaina, ásauku mundírana Yísuna maasá karaambáiqara írimariana minára kai ánoona ainaina fee qímasee minákai qumáreeqa. Minára máraannee qímasee aiqáma ainaina dóo áquseeqa ásauku mundírana máraani qímaseeqa miná faqa moodáanaki márianauree qímaseeqa aiqáma ainainara fífau madaapeé ainainee qímasee áquseeqa quándaki Yísuna qumáreeqa. Dóo maqee qinée sía qeeqá andeeqárana máraqa nídaqa sía Mooseena sándufannái mi-andeeqárana máraqa nídaqa. Qinée maqee moo ándeeqarana ásauku mundírana saqárikiafannanannai Ánutufa andeeqárana qímuna miná kai maqee máraqa nídaqa. Mi-andeeqaráfa Ánutunaindari ánifa Yísuna saqárikiranasaa mundínoo márifa márifaqa máraqa nídaqa. 7: m6S:Óoqai qinée Yuda máqannaa Ánutufinnai fíraree qímaru ainainausara úriqarara ainaina ánoona ainainee qímariqiafana dóo maqee ásauku mundíranara irisée mi-aiqama ainaináusara áaqarafa fífau ainainee qídaqa. 5 :Qinée firaaqóo Yuda máqannaasa sándufamau fímariafanausa márunnanara firaaqóo sandanáinai qímasee Yísuna ufara suqímarusa nárí mariafánausa máridaqa. Mooseena sándufannái Ánutuna andeeqárana amanaikírafa sía amanaikíannoo. Mooseena sándufannái andeeqárana márararee qímarusakiqari qinée misá úriqararausa Farisai ámaana ufa qímarunausa máriafannana. p4Y:Qiní akooqóo qifaaqasáa amooqira ainaina maaqímminoo máridanoo qiní Pauroosa máqooqooqari qísauku dínni ani qaara marasée qaaramoóku faasaana marasoofaqa qiní fáina káfaqianduqí maríqau. Qinée Isaraee máqannaa kambíqarausa máridaqa Yakooboona ámaaku Beensaminna áti máridaqa, Qeeburu máqannaasa uqanna mara máqarausa máridaqa. 3:Akaqáusa akooqóo faiqí nífusaa mári ainainnasaa mundúsee minakí nifaaqa quqáida áaqaidaqa. Qiní akooqóo qifaaqasáa amooqira ainaina moómoo máridanoo qinée minára fífau ainainee qídaqa minásaa mundúfiqa qifaaqa quqárafa sía máriannoo. m2S:Maasá Ánutuna maraqunannái Ánutunara innaaru qídaqa minánnai kai maasá ásauku mundírana Yísunaki márunnanara asasídaqa, maasá sía misá naanna rámasee nifaaqasáa akooqóo mári ainainnara ánoonee qídaqa. 1%:Ínnee mandóosana máree maríasara eeráirida aufariaqa misá káasau fainiara foora máridaqa misá Yuda máqannaa óosana márida fáinánduqiranara afeekaikí maríasa máridaqa. Misá fáinánduqirana náriqa fáina káfaqianda úqiranara ánoona ainainee qímasaidaqa miqídaqa áaqaidaqa miqídaqa, maasá kai ánoona fáina káfaqianda úqimarunausará foora máree marunausa máridaqa. 0 9:Qiní ufa taikárafa maaqímminoo máridanoo. Óo qiní qíkaqaafasaauqa Karaambáiqa asasírana firaaná ínni nímiani. Óoqai qinée ákara rúmannimaqaafanna ufanara sía rufíaidaqa mi-ufáfa ínni ititánnimaqee marí ufana kafáa qímannimidaqa minára maaqí qianáura. ^/5:Qinée ásauku mundírana saikáki márufaqa Roomma máqannaa Poorísauqa qiní qumáreeqa rumbáranaki quqáqisaafaqa ínnee níanai márida sía amana dadaaqufanoo Eepafarooditusafa qiní daadaaqíraree qímasee narí márunara paasóosamandeenoo kúqirana ámeekeenoo, minára qinée miqírausara náaquqamasee dadaaqiaqée qídaqa...U:Ínnee miná qáfamaseeqa karaambáiqaki máru qikaqaafasaa fee qímasee asasammásee miná ámiqi ámiqiaqa, ínnee miqírausara aiqáma náaquqamasee dadaaqiaqa. /-W:Minára qinée ínnee iannái firaaqóo aqiqáraree qídaqa, ínnee miná qáfamasee asasiaqéera aqiqáidaqa ínnee miqífanoo qiní ikíraqarafa faqa taikáannoo. ,9:Kúqaa mifá firaaqóo aurínoo kúqirara ámeekamáseenoo Ánutufa minára ámuqusufanoo dadaaqufanoo fíndifinau, sía minára kaifáu ámuqusinau, qiní Pauroosara faqa ámuqusufanoo Eepafarooditusana firaa auriranakínaana mara fíndifinoo firaa ikíraqarana sía qíminau. .+U:Mifá firaaqóo ínniara rídanoo ínni níndafaaqaa ídanoo ínnee mifá ánunara áia̱aée qunára mifá írufanoo ámuqusunara ínnee iannái kaifáa fúannoo. T*!:Maa-akara rirána Eepafarooditusanasaa rúmasaananoo máree ínnee iannái fúannoo mi-fasiqáfa qiní daaqá aináinida dadaaqídanoo rákiranara foora dadaaqímarifa óoqai ínnee óoqai qiní dadaaqíra munnimma minásaa quqásee aqiqoofanoo maí aniréenoo maí qiní faqa ani máridanoo ámiqimasee qiní dadaaqídanoo. ) :Roomma máqannaasa qiníara náqi fee ifáree qinée minára iriséeqa ínnee iannái Timootina aqiqáananoo fúannoo. Qiní qiqá írirafa karaambáiqasaa mundínoo máridanoo mifá dadaqínaqa qiní idukúsaifaqa qinée faqa ínnee iannái fuanáuranoo. (:o'W:Timootifa narí aináiniranara narí ámiqira oosana kooroo ífaqa ínnee minára írimariafanoo mifá faqa qinée faqa náriqa qísakoosara foora máridaqa moodáanaki Yísuna ámiqira fasaasa ufa saikáki márunausa máridaqa. )&K:Máaqanna máaqanna moodáa modáa Yísuna saikára íridaqa. Aiqámatia sía ásauku mundírana Yísuna saikara íridaqa náriqa aináiniranara kai íridaqa. v%e:Timootifa kái qiní daanna réenoo moodáa írirana ínniara íridanoo ámiqimasee ínniara ámuqusidanoo. $ :Qinée qúsasaa Timootina aqiqáananoo ínnee Firipi máqannaa iannái fúanifee qídaqa karaambáiqa Yísufa dadaaqínaqa aqiqaanáura. Mifá ínnee iannái óonuree anirée qímaqiminanoo ínni ufa fannoo qiní daundurái poodúqama qimaqáannoo. # :Ínnee faqa miqí kai íqa asasíqa qiní asasírana dadaaqiaqa. Pauroofa Timootinara faqa Eepafarooditusanara faqa qídanoo. 0"Y:Ínnee Yísunasaa írirana rusímariafa Ánutuna tatúfira aandau miqírafa máridanoo. Roomma máqannaasa qiní qúsasaa darusáifanoo qiní fidíka fannoo ínni tatúfira aandausaara foora adía fínoo aiqámaqara moodáanaki Ánutuna ámaqáifanoo eedóo qímasee asasammásee máraannoo. Misá dárifandínnanara qinée maqee asasámmidaqa qinée asasammásee qeeqá nasurírana ínni faqa náida nímianauranoo. /!W:Ínnee maa-maqa maaqánaki eendaándirausa faqa áaqee maríasa faqa qámbaana máriafanoo Ánutuna andeeqára faiqi namu qikairí síaisa ánukarausa máriaqeera qídaqa ínnee aiqáma ainainirana ídaqa sía níkoo nikaa ídaqa ninunúridaqa raiqáaqa, miqídaqa sía Ánutuna andeeqára faiqi namu márifaranoo. Káqi eedóo qímasee kadáapirirana máraaqa. Ínnee mi-eendaandira fasiqa anaaseesáki máridaqa ínni andeeqára nírana márirana fásau innaarúnaki eendáki qéemarindee ídaqa káaqa qáida máridaqa náaru náaru márira fasaasa ufa qímannimiaqa. Ínnee miqída márifanoo ásauku mundírafa qúmuaninna faasaana qinée ínniara qiní saiká ánoonaikí ífoo qímasee asasianáura qiní kadáapi faqa tooqaamu faqa sía fífau irairaaínoo máriannoo ánoonaikinaqa asasianáura.  :6e: Ánutufa minára irisée ínni naunduráki miná ufara eedóo qíra aidirana faqa mi-maú fíra áfeeka faqa ínni naunduráki kambíqaanífeera maqee maqee aináinidanoo. L: Óo qiní qíqoondiuqa Firipi máqannaasa qinée óoqai ínni faqa máriafanaqa ínnee qiní ufa irisée eedóo kai ímariqau. Dóo qinée maqee ínnikiqari níanai máridaqa ínnee qiní ufa irisée eedóo qínafa úriqarara ainaina máriannoo ínnee innaarúna asumu márirana dóo marasée maríafanoo áaqamaki sáamuruanoo qímasee rufíaqa rufíaqa írirana faqa náindiri náindirirana faqa mara máree fídaqa ánoonaikirana máreefara. +: Aiqámausa uqanna innaarúnaindaraasa faqa maqásaaqaraasa faqa maqá ámeemaanaindaraasa kúqirausa faqa Yísuna áuquara náaquqainaqa reendeénamasee niqoori sáunarafíqa aiqámausa akooqóo ásauku mundírana Yísunara maasá karaambáiqee qímasee miná ákoona Ánutuna amooqifáranoo. Minára qinée Pauroosa ínni Firipi máqannaasa qímannimidaqa ínni írirafa ásauku mundírana Yísuna aanna kai réeqa naríara naríara fifímmaseeqa idaaqiaqa. Ínnee áaqee maríasaki máridaqa andeeqárausa máriaqeera qinau. : W': Ánutufa miná qáfoofanoo afaaqa asasínoo áidufanoo miná ákiaqara kúqiranakinaana uqéereeqeenoo innaarúna maarínni úriqararanaki quqáseenoo aiqáma núqu úriqarara áuqu faqaana quqánau. 5c:Mifá reendeénirafa márinoo Ánutuna ufara eedóo qímammaree fínoo dóo kúqiranara faqa eedóo qímasee kúqinau, mandá kúqirana aunírira saqarisaa kúqinau. m~8|x| {yxx/w`wTvvsrqpon'kjBi2hgedbb(a`^^\[[YXWVZTSRPOyN0MKJII*GDDBA@? =;;; 88664\31s/H.*,++Z*R*F(<'&%&#=! VZeux-4 = F  vV%n} Pándaaqa káaqa ándanda saqári amanee néemarusa márufanoo Ánutufa minára qáoo qímaseenoo faiqí kai náruaqee qufaqa miqímiqau. Sía aiqáma fasiqa anaasee náruaqee qinau. Ánutuna ákara níqinaaqa márinausa sía náruaqee qinau. m Mi-idamunnánakiqari pándaaqa moómoo qumuréenoo maqásaa áqufiqau. Misá fárukara foora náruaqeera Ánutufa quqánau. Dl  Quqaumu miqí qímasoofanoo qangiroo moó fannoo narí ufíreena fuaqánau. Fuaqásoofaqa qinée Yoohaneesa qáfaafananoo fásau moó innaarúnaindari maqásaa áqufufa fíndifufanoo moó fannoo maqá ámeemaanai madika miná kooqí kíqa ámufanoo mi-fasaufá faiqíara foora fíndifinoo madika kooqí atuásoofanoo idámuna moómoo firaa idamunará foora minakíqari ururanau. Ururéenoo innaarúna faqa súani afu faqa aiqáma ititáfinau. k Yj+ Qinée miná qáfamasaafananoo quqaumu sandáaqai qaqamáree fídanoo firaa kari faiqíara foo ufa qufaqa íriqiafana. Mifá qinau mandóosana náaquqarafa kambíqaannoo qangiroo qaaramoo námu ufíreena fuaqéefandinausa misá fuaqáifandinna kámuqoo maqásaaqaraasa firaa mandainaina náaquqaranaki márifaranoo fee qinau..iU Qinée Yoohaneesa miná qáfamasaafananoo ínaaqianna qangiroo moó fannoo narí ukeena fuaqánau. Fuaqásoofanoo súani afu qaaramookí óosuseenoo moodáaki amannauná árinoo qaaraqándaki káqi máriqau. Quqoona faqa fásau faqa moodáanaki amannauná árinoo qaaraqándaki káqi qée márinau. Súani fáasaanasaaqari dínni áti qéemarinau, dínni áti sía qéemarinau eendáki quqoona faqa miqí kai inau. jhM Kurídifufanoo misá nínaaqiana qangiroo moó fannoo narí ufíreena fuaqánau. Fuaqásoofanoo fásau firaafá miná áuqu sukáqara fasau fee qiqau, mifá qóomara foora aurímaruna fúka nammariki maqásaa áqufufanoo qaaraqándaki quqáseenoo nammári ámiqirafa, moodáaki faiqí ánaasee miná námasoofanoo suká nárufaqa moómoo kúqimariqau. g tfa Áqufufanoo ooruku námmari qaaramookí óosuseenoo qaaraqándaki káqi márinoo moodáaki fidíkaikamafinoo minakínaa nóodaannaina kúqu taikáfinoo sípauqa faqa qaara oosiranakí káqi márinau, moodáa óosiranaki kurídifinau. CeQámataikásoofanoo dóo miná ínaaqianna qangiroo narí ufíreena fuaqásoofanoo firaa aaqanara foora idá aurí maruna rafáurinoo innaarúnaindari ooruku námmariki áqufinau. odWFuaqásoofanoo pupúsamu faqa idá námufaqa fidíka námufaqa moodáanakikirafa innaarúnaindari maqásaa téeqinau. Téeqimásoofanoo maa-maqa maaqánaki qaaramookí óosuseenoo moodáaki idáqama taikánau, saqári faqa miqóo márinauqa moómoo qámataikánau. Aiqáma andanda faqa miqóo márinauqa qámataikáseenoo qaaraqándaki káqi márinau. cyMiqóoqari qangiroo qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée ufíreena faqaasa fuaqárara deedaqiqau. Jb Qangiroo mi-qafeená qumáreenoo mi-qaindánasaaqaraa idá aurí marú qafeenaki áfeeriqi quqáseenoo innaarúnaindari maqásaa téeqimmáqinau. Téeqimmáqusoofanoo innaarúnai qírana námufaqa aakuasáa úqirana námufaqa maqá kásirana námufaqa kambíqanau. Dínni ani qaaraqánda marasée ukeena fuaqóo úfafa. LaNimisoofanoo qangiroo moó fannoo kóora áuqimaru qafeena úqirafa aniréenoo Ánutuna aandáu̱ tatúfimaru qaindána óorisaa kikíqammambinau. Faiqí ánaasee innaaru qírafa mi-qafeenáki máruna máree aniroofaqa misá ámiqira afundimaru ainainna moómoo mi-qafeenáki innaaru qírana námufaqa quqásoofanoo Ánutuna óorinni máru qaindánasaa kóora áuqimarunasaa idára qoonaki téeqimásoofanoo idáqeenoo ámiqira afundímaru ainainna faqa faiqí ánaasee Ánutuna ufamau fímariasa innaaruqírana faqa idáqoofanoo ámiqira áfunda fannoo Ánutuna aikiambúinau. `_Ufa sía qírafa taikásoofaqa kafáa qinée Yoohaneesa qáfaafananoo qangiroo Ánutuna áfusaa kikíqammambi márusa dínni qísauku taikásee dínni ani qaara marasée miqímandee qangiroo ukeena moodáa kai moodáa kai amana kái misá níminau. ^ 7Sipsípa ánaaqi fannoo mi-papiqánasaa rumbára sánda ínaaqianaana idukúsoofanoo innaarúnai qíqi ufa dáiqímafinoo káqikaaqoo kásoomafinau. ]Sipsípa ánaaqi rakísira qaari qámbaanai márifa mifá misá rakísirafa márinoo misá nífiqee múnusainaqa káqi márira nammari maqákiqari radíqisee ururée máriqoo neefáranoo. Ánutufa misá naukunu rukásaina misá ikíraqarafa taikáannoo. \Ititánnimaqaidanoo sía kafáa misá náara ráannoo, sía nammáriara nídiannoo, sía súani idídirafa nifaaqaí náruannoo. u[cMinára misá fáasaana faqa eendáki faqa Ánutuna náaquqara máqaki narí rakísinnimaqee maru qaarína óorisaa kikíqammambi eendáki faqa fáasaana faqa amooqídaqa. Qaarísaa márifa Ánutufa narí kai misá ititánnimaqaannoo. mZSSía qinée íridaqa anée qímaqimia qíafananoo mifá kooroo qímasee qímaqiminau. Maa-fasiqa anaaseesá Ánutuna ufamau fímarusa minásaara nárirana máree marusa minakíqari ámiqimasee ani márusa máridaqa. Misá nári ikairí ánaaqi qamunna sipsípa ánaaqi Yísuna fidíkaki nári qamunna nammáruqusee éekara arufifaqá afisúsee máridaqa. Yy Qaarí fíqu fíquqiranakiqari úriqarausakiqari moó fannoo quándaki qiní Yoohaneesa irámmirinoo qinau. Maa-fasiqa anaaseesá yáindaraasee éekara qámunna afisírausa aiqáma ufa qímarusakiqari aní máridee qufaqa qinée qiqíafana. RX Kúqaa amooqírana faqa aréenarana faqa írirana faqa dúfi dúfi qírana faqa áuqu uqéerarana faqa úriqararana faqa afeeka faqa náaru náaru maasá Ánutunaindi kai máridaqa. Kúqaa fee qiqau. W Miqí qímasoofaqa úriqararausa Ánutuna rakísira qaarí átimau fíqu fíqu iqá márusa faqa qaara faqa qaara faqa aandáu̱ márusa faqa márufaqa misá fíqu fíqu iqá máru qangiroosa misá kai maqásaa nóorindari áqufufaqa Ánutuna amooqíqa qiqau. gVG Miqóo kikíqiqa máridaqa maaqí qímasee Ánutunara firaa kari qímamiqa qiqau. Maasá Ánutufa rakísira qaarisaa óoqumarifúananoo sipsípa ánaaqi faqa anísaaqaraaná kai maasá náaru márirana máraidaqee qiqau. U Qinée Yoohaneesa miná qáfamaseeqa quándaki qáfaafana moo súqirafa márinau faiqí ánaasee firaaqóo qúsimariqau. Sía faiqí moó fannoo nísaanarirana amaná moómoo uqanna máriqau. Misá aiqáma firaa máqannaasakiqari faqa káqikaa maqannaasakiqari faqa aiqáma fasiqa anaaseekiqari faqa aiqáma ufakiqari faqa Ánutuna qaarí óorinni sipsípa ánaaqi óorisaa aiqáma ufa qímarusa kikíqammafiqau. Misá qamunna éekara afisírausa aufaqáa saqari ásaana úqirausa Ánutuna óorisaa kikíqiqau. ZT-Seeburuna átiuqa márusa miqí kai másee 12,000 ákara rúmannimaqanau. Yooseefaana áiku ásauku márusa miqí kai másee 12,000 ákara rúmannimaqanau. Beensaminna áiku ásauku márusa miqí kai másee 12,000 ákara rúmannimaqanau. Miqímasee mi-qangiroofá Isaraeena áiku ásaukukiqari moodáanaki mara ruqáumáseenoo 144,000 fífau núkudara foora Ánutuna ákara níqinaaqa ákara rúmannimaqanau. Aiqáma ánaamuru Ánutuna óorisaa suqú úfafa. qS[Simeeoona átiuqa márusa miqí kai másee 12,000 ákara rúmannimaqanau. Reefina áiku ásauku márusa miqí kai másee 12,000 ákara rúmannimaqanau. Isakeena átiuqa márusa miqí kai másee 12,000 ákara rúmannímaqanau. xRiAseerana áiku ásaukukiqari miqí kai másee 12,000 ákara rúmannimaqanau. Napatarina átiuqa márusa miqí kai másee 12,000 ákara rúmannimaqanau. Mannaseena áiku ásauku márusa miqí kai másee 12,000 ákara rúmannimaqanau. Q9Isaraee máqaanna faiqi námu níqinaaqa ákara rúmannimaqaqoosa misá náadu náadu óosaa óosaa kai máriqau. Yudana áiku ásaukukiqari (12,000) tueerufa tauséenna moómoo Ánutuna ákara níqinaaqa rúmannimaqanau. Reeubeenana áiku ásaukukiqari (12,000) tueerufa tauséenna moómoo Ánutuna ákara níqinaaqa rúmannimaqanau. Kadana áiku ásaukikiqari miqí kai máseenoo 12,000 rúmannimaqanau. ?PwIsaraeena áiku ásaukukiqari aiqáma moodáanaki quqáseenoo wan handaréeta faqa footi foo tauséenna faqa (144,000) fífau núkudara foorámmiqa máriqau. Miqímasee márunaki mi-namúsa kai níqinaaqa ákara rúmannimaqaseenoo Ánutunaindi márifanoo úfai fannoo sía náruanifeera rúmannimaqanau. XO)Misá miqíqa márufaqa qinée qangiroo moó qáfaqiafana. Qangiroo moó fannoo súani óosana qáanaindari káqi márira Ánutuna ákarainaina úqirafa aniréenoo úfai rafáaqafímaru qangiroosa náaramásee qímanniminoo qinau. Ánutufa ínniara úfainnai maqá faqa ooruku námmari faqa mandáikamánnimaqaannee qifaqa éekaa káqikaa qóo káqi márifaqa qinée Ánutuna aináinira faiqiuqa níqinaaqa Ánutuna ákara rúmasaanaqa miqóo maqá faqa ooruku námmari faqa saqáriuqa faqa úfai quqásaifanoo firaaqóo úqinoo mandáikamánnimaqaani. Mi-qangiroofá miqí qímasoofaqa Ánutuna faiqi námu maqásaaqaraasa níqinaaqa ákara rúmasoofanoo moó fannoo ásaana rúmasee kooroomásee qímaqiminoo qinau. NM )Qinée Yoohaneesa mi-ainainná qáfammasaafanausa kafáa maa-ainainná qáfeeqa. Qangiroo qaara faqa qaara faqa safása áti atisaa kikíqiqee máridaqa miqíqa máridaqa úfai maqásaa maqee maqee úqimari úfaina maqa máaqa mandáikianifee qímaseeqa úfai rafáaqafíisee máridaqa. Miqíqa máriafanoo sía úfai moó fannoo ooruku námmarisaa fee maqásaa fee saqárisaa fee sía fuaqéenoo. yLkMiqandá firaa aanooqira faasaana dóo animáridanoo, sía moó fannoo amaná misá nífusaa kikíqiannoo.KMiqímarufa maqásaaqaraa karaambáiqauqa faqa úriqararausa faqa sundíaki kiatéenauqa faqa aináina faqaasa faqa nímudaanai qímarusa faqa faiqí aiqáma karabusara fooqáana aináini maríasa faqa káiqeesa faqa áaqanasaa máru ooni aamaranaki kéeqafi kukéeqafiqa áaqanara faqa óoniara faqa námeera qímasee qiqau. Ínnee maasásaa áqufiqa maasá dáriqa kukéeqaqimaqáaqa. Qaarísaa óoqumarinoo márina áfusaara rufíaidaqa ititáqimaqaa. Sipsípa ánaaqi áanooqiranasaa faqa ititáqimaqaa. JIInnaarúna kudimandá fannoo papiqa fooqáana átindari raqándaamámaree máfi aiqáma raqándaamma taikánau. Áaqana áaqana nári máruqooqari nári máruqooqari moosá mínifi máfi quqáidanoo ooruku námmariki afumáuqa faqa miqí kaimmínau. H Fásau̱ saqári qaqamma miqírafa úfai úqifanoo adusá aiqáma maqásaa kakasídanoo aiqáma fasau maqásaa kakasináu. G Miqí qímasoofanoo sipsípa ánaaqi mi-papiqána rumbárana moo sánda idukínau. Idukúsoofanoo maqá firaaqóo uqanna kásinoo súani afu arusoofanoo rundúqarira qámunnaikinoo márinau. Quqoona faqa aiqáma taatuqée árinoo fidíkandandinau. 8Fi Miqí qímasoofaqa innaarúnai márusa éekara qámunna marasée aiqáma nimisée qímannimiqau. Ínnee maaná afisúsee kafáa miqóo káqikaaqoo idooaaqa. Ínni níkaqaafasaa maqásaaqaraasa ínni naanna réeqa Ánutuna ufasáara kúqifanoo Ánutufa mi-karí ínni ufa faqa misá ufa faqa íriannoo. E- Qinée Yoohaneesa qáfeemariafanaqa firaakari mindári Ánutunara naméera qiqau. Óo úriqarara karaambáiqa anée andeeqárafa náaquqarafa ánoona ufa kai qímarianafa máriananoo. Yáiree fee maqásaaqaraasa ufa iriséenee maasá dáruana ákiaqara nári nárinnaree. 'DG Misá fufanóo sipsípa ánaaqi mi-papiqánasaa rumbárana moo sánda idukínau. Idukúsoofaqa qinée miqóo aandáu̱ tatúfimaru qaindána márufaqa qáfaqiafana. Mi-qaindána ámeemaanai kúqirausa nimana moómoo márufaqa qáfaqiafana. Sía fífau kúqirausa máriqau. Maqásaa máridaqa Ánutuna ufa andeeqásee faiqí ánaasee qímannimunara miná ákiaqara narusoosá kúqiqa máriqau. Misá óosana Ánutuna ufamáu kai fímarunara minára narusoofanoo Ánutufa misá nimana maréeqeenoo innaarúna qainda ámeemaanai quqánau. 5CcQinée Yoohaneesa irisée óonuráafananoo qóosa moó afaaqa eeqaku árirafa márinau. Miná ataufakaaqá máruna áuqu Kúqirafa márinau. Faiqí nimana madikakínaasa faiqíara fooqíara mi-fasiqána faqa fídanoo narí dadaaqí narí dadaaqí máriqau. Miqóo innaarúnai márusa maaqí qímasee qímamiqau. Ínnee qóosa faqa faiqí faqa faiqí nimana madikakínaasa faqa maqásaa fasiqaki óoquree durú feefannái faqa aandaróonnai faqa auríranannai faqa káasau aandaunnai faqa moómoo fasiqa ánaasee maqúsa maqúsa máriasa nárida máriaqa. ,BQMiqí qímasoofanoo sipsípa ánaaqi mi-papiqána rumbárana moó idukúsoofanoo Ánutuna aaqáqari aandáu̱ moó fannoo qiníara anirée qáfaannee qinau. AwMifá fufanóo mi-papiqána rumbárana sipsípa ánaaqi fannoo moo sánda idukínau. Idukúsoofanoo Ánutuna aaqáqari aandáu̱ moo fíndifinoo qiníara ániannee qufaqa óonu qáfaafananoo qóosa moó rundúqarirafa márinau. Mi-qoosánasaa márufa sikéera uqusée márufanoo Ánutuna aaqáqari aandáu̱ moó óokiqari ufara foora mi-fasiqána qímaminau. Aandaróo aukuana máridanoo moodáa faasaana saikíana amana kái ráisa nímia. Ráisa sía márinaqa kamaá miqí kaimmásee rainásee nímia. Misá fadaméena faqa nammári faqa sía anée miná árua sáina káqi nímia, nárana ainainá kai aandaróo náruannoo. @"?=Qinée óonu qáfaafananoo qóosa moó taatuqée árirafa animárinau. Miqóoqaraasa qaseema firaaná raiqárana mi-qoosánasaa máruna amisée qímamiqau. Anée óoqu maqásaaqaraasaki maa-qaseemánannai nírana fundákinaqa rákirana uqéera níminaqa narí ári narí áriaqa. 2>]Mifá fufanóo sipsípa ánaaqi mi-papiqána sánda moó rúmbarana idukínau. Idukúsoofanoo Ánutuna aaqáqari aandáu̱ moó qiníara anirée qáfaannee qinau. 9= mMiqí qímasoofanoo sipsípa ánaaqi fannoo mi-papiqána kukúqirana qumáreenoo moo sánda rumbáqoona idukínau. Idukúsoofanoo Ánutuna aaqá qaara faqa qaara faqa aandáu̱ máriunakiqari moó miná ufa fannoo innaarúnai miqírafa dárara qímaseenoo qímaqiminau. Anée ániannee qufaqa qinée Yoohaneesa miqóo óonuráafananoo qóosa moó éekara arirafa márinau. Faiqí minásaa óoqufaaqéeu̱ fasiqafa durú faqaafa márinau. Miqóoqaraasa qafee afisúamaqásoofanoo máaqanna máaqanna rákiranannai narí áramandunnai quqáraree qímasee finau. <e;CMisá miqí qímasee idí roofanoo qaara faqa qaara faqa aandáu̱ namu misá roo ídina irisée kúqaa fee qufaqa miqóo úriqararausa márusa nóorindari maqásaa rupáitamáfufaqa Yísuna amooqímamaqáqau.Y:+ Misá mi-idína rámasoofaqa kafáa iriséeqa aiqáma innaarúnaindaraa ainaina faqa maqásaa ainaina faqa ooruku námmarikinaa ainaina faqa maqá ámeemaanaindaraana faqa aiqámai Ánutufa áuquqoo ainainausa moodáanakikámmambiqa maaqí qímasee idí raqau.Qaarísaa óoqu marínoo márifa sipsípa ánaaqi faqa ínniqara nimooqírana faqa núqu uqéerarana faqa aréenarana faqa afeeka faqa náaru náaru ínnindi márianifee qídaqa idí ráidaqa. ,9Q Óo sipsípa ánaaqi anée faiqí árunaki reendeenámasee kéeqoonafa aní andeeqárafa kai amanaikínoo márinaraÁnutufa úriqararana faqa aináina moómoo faqa írirana firaaná faqa afeeka faqa áuqu uqéerarana faqa aréenarana faqa aní amooqírana faqa aní Yísuna ámiannoo. 8 Qinée Yoohaneesa mi-idína roofaqa irisée uqéerafi níndafaafanaqa qangíroo moómoo núkudara foora kikíqiqa máriqau. Aandáu̱ namufaqa úriqararausa namufaqa Ánutuna rakísira qaari fíqu fíqumma kikíqiqa márusa nínaaqiannai núkudara foora qangiroouqa moómoosa fíqu fíqu mámbufaqa miqóo márusa aiqámausa idí moó raqau, firaa kari maaqí qímasee raqau. d7A Aiqáma káqikaa máqannaa faqa firaa maqannaa faqa akaqáusa aneenná fidíkannai feefaurúmmeeqee Ánutuna ásaukuki aanáiqikiranaki quqóonafa kásooqaqee miqóoqari misá maa-maqánasaa úriqararausaíkifáranoo. 46a Misá fúka idi maaqí qímasee raqau.Óo Yísufa sía moó fannoo amanaikíannoo anée aneenná andeeqáranannai kai aneenná ákoona ásaukukinaana papiqa marasée idukínnaranoo.Misá aní arusoofana aneenná kúqiranannai faiqí feefaurúmmeeqeenana Ánutuna ásaukuki quqánau. .5UMi-sipsipa anaaqífa Yísufa qámbaana qaarísaa Ánutuna ásauku uqannái uaqéeu̱ pápiqana marasoofaqa aandáu̱ namu faqa úriqararausa fíqu fíqumma márusa faqa aiqámausa miná áramandunnai nóorindari áqufufaqa idí moo fúka raqau. Idí ráidaqa piripúna árimarufa dínni nísaukuki márinau kóora áuqimaru qáfeesa dínni nísaukuki márinau ámiqira afundí maru ainainausa mi-qafeesáki márinau, máaqanna máaqanna Ánutuna ufa írimariasa innaaruqírafa mi-qafeesáki mi-amiqafundi maru ainaináusa kíkiqa úsinoo márinau. 4[3/Miqí qímasoofaqa qinée qáfaafananoo sipsípa ánaaqi fooqáafa Yísufa Ánutuna qaarísaa kikíqinoo márufaqa qaara faqa qaara faqa aandáu̱ faqa moodáa fasiqa taikásee moo fásiqa qaara faqa qaara faqa marasée úriqarara fasiqauqa faqa Ánutuna qaarí átiara fíqu fíqu iqá márufaqa qáfaafananoo. Sipsípa ánaaqi qámbaanai márinau. Mi-sipsipa anaaqífa kúqufa kúqiranakiqari fíndifinoo márufaqa qáfaqiafana miná aanai dínni qísauku taikásee dínni ani qaara marasée aanái kambíqanoo márufaqa qáfaqiafana miná áfu qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée márufaqa mi-afunamúsa Ánutuna maraquna námu aiqáma máqa maaqai Ánutufa niqiqoofaqa nímarusa níndafaqiafana. N2Ikíraqee máriafananoo úriqararausakiqari moó fannoo qímaqiminoo qinau. Sía ikíraqaa áfu qáfaa Yakooboona faiqi námukiqari Yudana áiku ásaukukiqari moó fannoo raióonara foora aiqáma mandainaina úrinaaqararafa Dafidina áti firaa auqu faqáafa mifá amaná mi-sandáusa rakéemasee qairísee ásaana rúannoo. 15Qinée Yoohaneesa mi-papiqána qáfammasee ikíráqeeqa sía moó fannoo andeeqárausa amaná máriafaqa qinée qáfeeqa firaaqóo ikíraqaqiafana. W0'Misá innaarúnai faqa maqásaa faqa maqá ámeemaanai kúqirausaki faqa randáafanoo sía moó fannoo amanaikínoo mi-papiqána sánda rakéemaseenoo qairísee ásaana rúaqaainoo márufaqa qáfaqiafana. o/WQinée miqóo qangiroo moo qáfaqia ámudaanai qímarufa afeeka qáfamasaafananoo firaa kari naméera qínoo qinau. Yáfee moó fannoo andeeqárafa márinafa maa-sandáusa rakéemaseenoo fee papiqa qairísee ásaana ruannoo fee. . yMisá idí rámasoofaqa rakísinnimaqee maru qaarína qámbaana márunna Ánutuna ásaukuki mifá papiqa kukúqirana ásauku uqannái márufaqa qáfaqiafana. Mi-papiqána aunduráki faqa adisáa faqa ákara márufaqa qáfaqiafana. Sánda rumbárafa qísauku dínni taikáseenoo dínni ani qaara maraséenoo mi-papiqána qámbaana qámbaana rumbánoo márufaqa qáfaqiafana. - Óo Karaambáiqa Ánutufa anée ámiqirafa.Anée amaná aréenarana faqa amooqírafa faqa afeeka faqa amaná máreennaranoo.Anée aiqáma ainaina áuqunafa.Aneenná íriranannai márirana faqa kásirana faqa nímunafa márianafa máriananoo.E, Mi-aandaunamúsa idí rámasoofaqa fíqu fíqumma márusa moodáa fasiqa áiku ásauku taikásee moo fásiqa óonu qaara faqa qaara faqa marasée úriqararausa nári kóora áuqira qáfee uturúqu quqásee nóorindari maqásaa Ánutuna óorinni kummárammafufaqa miná amooqímasee maaqí qímasee qímamiqau. k+O Mi-qaara faqa qaara faqa aandau namúsa qámbaana Ánutuna rakísinnimaqee maru qaarínasaa dínni dínni máriasa maqee maqee Ánutunara idí rée marusa máriqau. Misá qaarí qámbaana máruna Ánutunara náaru náaru márianinnanara dúfi dúfi qíra idi faqa miná áuqu uqéerara idi faqa miná aréenaranara faqa idí rée marúsa máriqau. ;*oMi-aandau namúsa qísauku dínni taikásee dínni ani moodáa marasée níqoosa faqasaa máriqau. Mi-namúsa nifaaqasása faqa naunduráki faqa nífu moómoo márinau. Mi-namúsa eendáki faqa fáasaana faqa idí ráida kai máriqau. Misá maaqí qímasee idí rée máriqau.Ánutufa karaambáiqa afeeka úriqararafa náaquqarafa náaquqarafa náaquqarafa.Óoqai márufa maqee márifa kásooqaqee márianinafa máridanoo. d)AMoó fannoo raióona káasau púsina fooqáafa firaatiá márinau moo áandau burimakáu ánaaqi miqírafa márinau moo áandau faiqí nóorikira aandau márinau moo áandau quqaumu miqírafa áqoosa faqaafa márinau. W('Ánutuna óorinni ooruku námmari miqírafa tánukara foora mándinoo márinau. Mi-nammarínasaa sía káqikaaqoo dumúna qaisóora márinau ámiqirafa uqanna márinau. Ánutuna rakísira qaari dínni qaaraqánda dínni qaaraqánda aandáu̱ márinau. Nóorinni faqa nitaufakai faqa aiqáma nifaaqasása nífu moómoo márinau. l'QÁnutuna rakísimari qaarína qámbaanaindari aakuasáa faqa innaarúnai qírana faqa dárara qírana faqa ruruqírana faqa qaarí qámbaanaqari ururoofaqá qáfaqiafana Ánutuna óorinni qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée qóomanamu Ánutuna óorinni qéemarufaqa qáfaqiafana. Mi-qoomáusa Ánutuna maraqunauqa márufaqa qáfaqiafana. y&kMi-qaarína ufiqírana átiqara moodáa fasiqa áiku ásauku taikásee moo fásiqa ásauku qaara faqa qaara faqa óonu marasée fasiqauqa náriqa rakísimari qaarínasaa fíqu fíqumma óoqu máriqa máriqau. Misá aiqáma úriqararausa kóorannai áuqira qáfee faqaasa éekara qamunna afisírausa náriqa qaarísaa Ánutuna fíqu fíqu máfi óoqu marifi máriqau. 4%aMi-fasiqáfa Ánutuna óori áfiri pupú óoniara foora óoriki tákunasoosá ímarinau. Óondanda ámiqirafa rakísimari qaarína ufiqírana fíqu fíqu ínoo márinau. 2$]Miqí qímasoofanoo Ánutuna maraquna dáakufufaqa kooqíki kéeqaki innaarúnai óoru fíqiafana. Óoruree qáfaafananoo ufa írira qaari ufiqíranasaa moo fásiqa márufaqa qáfaqia. Mi-fasiqáfa Ánutufa márinau. Mi-qaarífa sía káiqeesa qaari Ánutuna narí rakísimari qaarína márinau. U# %Qinée Yoohaneesa mi-ufána írunanoo qífu pisipasifaqa moo áinaina qáfeeqa. Innaarúnai kooqíara foora atúanoo márifaqa qáfeeqa. Minakíqari moó fannoo qímaqimifaqa íriqa miná ufa fannoo qufíreena miqírana fuaqáidanoo miqídanoo qímaqiminoo anée maí ururáinaqa kásooqaqee kambíqaaninna ainainna uqafíqaanaura. "Ánutuna maraquna fannoo aiqáma maqusa amaana máqaki kéeqee máriasa qímannimidanoo. Náaqoo faqaasa mi-ufána íriaqa.6!eQinée maa-maqánasaa mandáinainakiqari úriqararausa máridaqa qeeqá qíkoosandiri narí rakísira qaarisaa óoqufaaqée ídaqa. Maa-maqánasaa mandáinainakiqari rákirara foora úriqaráinafa mifá miqí kai ínoo qinée rakísira qaarisaa innaarúna ququsaki qiní faqa óoqufaaqee máriannoo. 9Íriaqa qinée Yísusa faiqí nímuqusa kooqí áfaisaa kikíqammambiqa kooqí atúaannee qímasee kúkúsidaqa. Faiqí moó fannoo qinée kúkusiannana írinoo narí kooqí atúqainaqa qinée miná ámuqusa óoki kéeqafiqa miná faqa naanáura mifá qiní faqa náannoo. <qQinée nímuqusí maría fasiqa anaaseerá kai mandáinainaki kéeqaafaqa qáoo qímasee nárídaqa. Ínnee minára irisée kúqaa nóori runúsee ínneeqa márirana quandáaqa. EQinée maaqí qímasee ínni naamúa qidaqa, ínnee qiní kóora munnimmara foora feefaurúmaseeqa minánnai naundurákinaa qúmiasana moómoo máraaqa. Ínnee qinísaaqaraa andeeqárana feefaurúmasee éekara qámunnara foora marasée ínneeqa nisaurírana mandá nifaaqasaa afisúaqa. Ínneeqa nífu marasinna minníseeqa qiní marasínnara foora feefaurúmasee ínneeqa nífusanara foora nárímarínaki akusáifanoo ínni nífu ámiqiani. /WÍnnee únna qímasee ínneeqara aiqáma ainaina óosana óosana faqaasee qímariafanoo. Ínni nifaaqa rumbánoo márifaqa mandáikidaqa kudoosaápaqa máridaqa ínnee sía minára írimariafanoo. Ínnee kudí maríafanoo nífu qimbárausara foora máriafanoo káqisámuara foora máriafanoo. Z-Ínni óosana súanisaa nammáriara foora náunanoo idídi márifaqa fídidaqa. CQinée ínnee áuqee marú ainainnara íridaqa. Ínnee sía suarú qíqa máriafanoo ínnee sía idáidíqa máriafanoo Ínni óosana ámiqirafa márinaqau kaifáa minára faqa írini. xiYísufa miqí qímasee Firadeerafia amaana máqasaa Paatoonara Yoohaneena qímamiseenoo quándaki Raoodiseea amaana máqasaa rakísiranara qímaminoo qinau. Yoohanee anée Raoodiseea amaana máqa rakísira Paatoora faqa maaqí qímasee ákara rúmamia. Qinée mapukúsee márunna fasiqausa Yísusa ínni qímannimidaqa. Qinée náaru náaru kúqaa ánoona ainainá kai qímarunausa ínni qímannimidaqa. Ánutufa aiqáma ainaina áuqimaruna óosana qinée márunausa ínni qímannimidaqa. Y+ Ánutuna maraquna fannoo aiqáma maqusa amaana máqaki kéeqee maríasa qímannimidanoo. Náaqoo faqaasa mi-ufána íriaqa. Raoodiseea máqusanaasara ufa Yísufa Yoohaneenasaa quqóo úfafa máridanoo. M Maa-maqánasaa mandáinaina qámbaanai úriqararana qinée miná qumáreeqee qeeqá qikoona amaana máqaki quqásaananoo mifá faakánaikinoo máriannoo. Qinée miná afaaqasáa qeeqá qikoona Ánutuna áuqu quqáanaura, qeeqá Ánutuna firaa maqusa fúka Yeerusaree áuqu faqa miná afaaqaí quqáanaura. Mi-maqusáfa innaarúnaindari qiní Ánutufinnainadari kásooqaqee qúmuannoo. Qinée qeeqá fúka dúqu faqa mi-fasiqána afaaqaí quqáanaura. w Qinée qúsasaa qúmuanaura. Ínnee úriqaraqa máriana ámiqimmandee rakísi qumáraaqa moó fannoo qumáraandoora.  Qinée ínniara reendeenámandee máriaqee qíafanaqa ínnee miqí maríasa máriafanoo. Miqí maríana ákiaqara firaa teeroo máaqanna máaqanna nimanamásee qáfaanaura miqíanna aukuanna qinée ínni maréeqee káqi átinnai quqásaana asumu márifaranoo.  Íriaqa, Sadanna faiqi námu akaqáusa máriasa náriara únna qímasee Yuda máqannaa fee qímasee qímariasa qinée misá maréeqee ínni níramandunnai quqásaanáura. Aiqámausa miná qáfeeqa óo Yísufa ínniara ámuqusifanoo miqídanoo fee qiaqéera. OÍnnee Firadeerafia máqusanaasara qinée ínni aiqámausara ámiqimasee íridaqa. Ínni nóorinni kooqí atúarana quqásaananoo moó fannoo sía amana miná ititáannoo. Ínni afeeka káqikaafa máridanoo ínnee qiní naakápara ufamau fímariasa máriafanoo. Ínnee maqee maqee qiníara kai íridaqa máriasa máriafanoo. Yísufa miqí qímasee Saradisa amaana máqa Paatoona qímamiseenoo quándaki Firadeerafia amaana máqasaa rakísimarunara Yoohaneena qímaminoo qinau. Yoohanee anée maa-ufána ákara rúmeeqeenana Firadeerafia amaana máqasaa rakísira Paatoona maaqí qímasee ámaqaa. Óoqai Dafidifa kooqí kíqa uaqéeuna qinée Yísusa maqee miná uaqéeidaqa aní qímamidaqa. Qinée náaquqara andeeqarausa kúqaa ánoona óosana óosana máreemarúnausa maa-ufána ínni qímannimidaqa. Qinée kíqannai kooqí ititásaana sía amana moó fannoo atúarana amana máridanoo, kaifáa qinée kooqí atúasaananoo moó fannoo sía amana ititáannoo. Z-Ánutuna maraquna fannoo aiqáma maqusa amaana máqaki kéeqee máriasa qímannimidanoo náaqoo faqaasa mi-ufána íriaqa. Firadeerafia máqusanaasara ufa Yísufa Yoohaneenasaa quqóo úfafa máridanoo. Mandáinaina fannoo ínni maqee maqee rafáaqafímarifaqa mi-manda ainainná úriqararausa ínni naanna rámasee éekara qámunna afisúnnimáqarara qídaqa ínni núqu faqa náaru káqi márira pápiqakinaana sía ateekáanaura káqi márianifeera qídaqa. Qinée qeeqá qíkoona óorisaa faqa miná qangiroo misá nóorisaa faqa ínnee qikairí síaisara qiní faiqi námu fee qianáura. hIÍnniki Saradisa máqusanaasa akaqáusa sía qikairí fáisa máridaqa. Ínnee qikairí síaisa qiní faqa nifáranoo. Ínni ámiqira márirana amana kái éekara qámunna afisúnnimáqasaanaqa qiní faqa fifáranoo. %CÍnnee óoqai qiní ufa írimaria óosannara náaqoo irisée qiní ufara faqa irisée eedóo qímasee mi-maú fífanoo ínneeqa mandóosana quandáaqa. Ínnee sía faiqáranakiqari tautí fíndififaqa qinée úmmuari mari fasiqafara foora tautúmannimaqásee aniréeqa nárúanaura. )Ínnee minára iriséeqa tautí fíndifuaqa nímuqusa káqikaaqoo kásimariqoo káaqa kúqifoora dauní fíndi fuaqa. Ínneeqa Ánutuna saiká máreemariana Ánutufa qáfaidanoo miná áfusaa sía ánoonaikidanoo minára qinée ínniara tautí fíndifi fuaqée qídaqa. K  Yísufa miqí qímasee Tiatira amaana máqasaa rakísirana qímamiseenoo quándakinoo Saradisa amaana máqasaa Paatoonara Yoohaneena qímaminau. Yoohanee anée maa-ufána ákara rúmeeqeenana Saradisa amaana máqasaa rakísira Paatoona ámaqaa. Ánutuna maraquna dínni taikásee dínni ani qaaramarasée maraquna qumáree marífa dínni taikásee dínni ani qaaraqánda fásau qumáree marífa Yísufa ínni Saradisa máqusanaasa qímannimidaqa. Qinée ínnee áuqeemarianara íridaqa. Misá únna qímasee ínniara kásimariasee qiafaqa qinée ínniara kúqimariasee qídaqa.  wÁnutuna maraquna fannoo amaana máqaki kéeqee maríasa qímannimidanoo náaqoo faqaasa mi-ufána íriaqa.5 cNíminaqa kásooqaqee náaru misá moo máqannaasa úrinaaqaramásee áinna faaqaanannái misá qafeera foora rukámifaranoo. Qinée iqáqara dúqudeeqi faqa nímianaura. K Rákiranara foora iqá mandáinaina úraaqarararee ímariasa qiní ufamau fímariasa mi-maú fífi ínaqa taikára áukuana paqúriqa qiní qíkoofa afeeka qímuna quándaki misá nímianaura. 'GMaaná kai qímannimidaqa. Ínneeqa ámiqira óosana uaqéeiana miná kai maramáree fuaqa, fífi ínaqa qinée qúmuanna aukuanna miná ákiaqara máraaqa. %Ínnee Tiatira máqusanaasa sía mi-manda anaaseená óosanna mároosa máriafanoo. Miná óosana máreemariasa Sadannana meemáqoo kukéeqara írirana írimariasa náriara únna qímasee akoofása fee qídaqa. Qinée sía ummaara moó faqa ínnisaa quqáanaura. +Qinée mi-anaaseená ufa írimariasa faqa kuqá narusáanaqa amaana máqaki kéeqee máriasa qiní óosana írifaranoo. Misá qiníara kukéeqara ainainara írimari fee qiaqéera náruanauranoo. Qinée aiqámausa nári nísaukunnai áuqainnana ákiaqara kai nímianaura. taMinára miná maréeqee narí rarisaqánua fasiqausa sáimbaqa mandá qaarisaa quqásaanáura minakí máridaqa teeroo firaaná máraida márifaranoo. Misá nári mandóosana sía aupúramásee quandáifaqa qinée dauní miqíanaura. lQQinée mi-anaaseenára aneenná úmmuariranakiqari quandáannee qímasee áfeesunaisia máridaqa. <qQinée ínni moodáa ainainara kai ínni níqidaqa. Ínnee mi-manda anaaseená Yeeseebeera nammarinara sáina káqi márianifee qímariana. Mifá únna qímasee naríara Ánutuna ufa máree marunausee qídanoo. Mi-anaaseefá naakápaidanoo qiní ufa írimariasa rarisámeeqeenoo faiqí faqa ánaasee faqa narí úmmuari narí úmmuariranaki quqáidanoo. Moo únna ánutunara innaaru qímasaida nárana néemarianaki faqa quqáidanoo. DÍnnee Tiatira máqusanaasa qiní Yísusara nímuqusidanoo qinée íridaqa, ínnee maqee maqee íriqa kai fímarianara faqa qinée íridaqa, ínnee qiníara iriséeqa ínneeqa máqannaasa dadaaqímariafanoo. Ínnee sía kadáapi dári foo qímasee minnísee maríafanoo káqi máraqa fímarianara minára faqa íridaqa. Óoqai ínnee qiní saiká óodaa máree máriqau, maqee kámu firaaqóo máree máriafanoo qinée minára faqa íridaqa. nL~E}}|Y{zwzzx'vutJt>rppnnlkkjdii}gfeecb{aa`_^f^UZYXWUU SRQOSMXKK7IHGpFEECAv@M>><<;;s:>86.43i2[11//X."-)+*)(z'a&}%_#^"W W4? M<[L o A S#,LY\+Quqásoofanoo innaarúnai amaana máqa idámuna qumbiqánau. Ánutuna afeeka faqa Ánutuna aréenarana faqa minásaaqari idámuna fannoo mi-amaana maqánaki qumbiqánau, sía kéeqarana amaná márinau. Nísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée qangiroo misá aupúrarana taikásoofanoo miqóo kai amaná kéeqaaqaainau./[WAni márufanoo Ánutuna aaqá aandáu̱ qaara faqa qaara faqa márunakiqari moó fannoo kóora áuqimaru qafeesa dínni taikásee dínni ani qaaraqánda marasée qafeesa náaru náaru márira Ánutuna áanooqirafa qumbiqára qafeeuqa aiqáma qangiroouqa nísaukuki moodáa moodáa quqásanau. LZDínni taikásee dínni ani qaara marasée qangiroouqa Ánutufa faiqí ánaasee nímianinna aupurarana úqirausa fáasai níndafaafanausa misá Ánutuna náaquqara amaana máqakiqari ráudaqau. Misá qamunna ánukarafa éekara árirafa márinau. Misá kóora áuqira ráitanda náamma ámeemaanai rumbárausa animáriqau. sY_Misá mi-idína rámasoofaqa qinée Yoohaneesa qáfaafananoo Ánutuna amaana máqa innaarúnai atúasoofaqa qáfaafananoo minakí óoqai Mooseefa Ánutuna úiqaana maqa usakáqoofa miná aundurái márufaqa qinée qáfaqiafana. ,XQÓo Karaambáiqa yáfasiqa fee sía aníara rufíaidanoo.Yáfasiqa fee aní úriqararana sía koorooíannoo,Aneennáraa kai náaquqarafa máriananoo.Aní andeeqára ainainirafa aiqámausa qáfamasee minára aiqáma máqannaa anirée aní óorisaa aniree aní amooqifáranoo. -WSÁnutuna aináinira faiqi Mooseena faqa sipsípa ánaaqi kúqufa faqa miqandá idí rée maríqau. Maaqí qímasee idí raqau.Óo Karaambáiqa aiqáma afeekafaqáa Ánutufa,Anée aiqámausa rakísi maríanna óosanafa faqa anée ímarianna oosana faqa idaaqírafa firaafá máridanoo.Anée aiqáma máqusanaasa Karaambáiqa márianafa,Anée níniunafa andeeqárafa kúqaa márunafa márianafa. /VWQinée miná qáfamasee quándaki ooruku námmariara foora tánuka minásaa máridanoora foora idáuru námufaqa márufaqa qáfaqiafana. Miqóo ooruku nammári áfaisaa faiqí ánaasee moómoo Ánutuna ufa írimarusa úsimariqau. Misá káasau aandau ákarara qáoo qímarusa misá káasau aandau faqa miná amana áuqirana faqa rákiara foora miná úriqararausa máriqau. Ánutufa misá piripúnna nímufaqa misá U Qinée innaarúnai máriafana moó ínnaarúnai koorooíra ainaina náaquqara ainaina kambiqóo qáfaqiafana maaqímasee kambíqanau. Qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée qangiroo námu nári nísaukuki Ánutuna taikáranaki aupúrarana úqirausa ániqau. Mi-aupurarána maqásaaqaraasa Ánutuna ufa sía írimariasa nimisáifanoo Ánutuna áranaqarafa taikáannoo. TÁqusoofaqa misá tatisoofanoo fidíka kai nammáriara foora áufinoo faiqí ninuka kái urururufanoo níanai uqanna máree finau.-SSMiná iriséenoo paipánafaqaafa narí paipána maqásaa uáinna sanda ateeká mareenoo Ánutuna áanooqirana tatímarunaki maqúsai múrusee naambeéqai áqinau. RÁnutuna tatúfira qaindasaa rakísimarufa qumuréenoo paipána úqirafa qúmuna áaramásee qímaminau. Anée dóo uáinna tatímaria sandafa maqásaaqaraasa mandóosana dóo akuqanóo máridanoo, ateekámaree múrusee misá fidíka sáunara foora tátia. PQMároofanoo qangiroo moó fannoo Ánutuna náaquqara amaana máqaki innaarúnai márunakiqari ráudamaki aniréenoo narí ásaukuki paipána áfai raiqárana úqirafa ráudoofaqa qáfaqiafana. P+Asurusáa marufa miná iriséenoo eedóo qímaseenoo dóo narí paipána rauqímareenoo maqásaa áquseenoo nárana ateekásee máree úrinau. Qinée Yoohaneesa mi-ufána iriséeqa quandáfi qáfaafananoo éekara asurusaa faiqí moó fannoo faiqí nímaakuara fooqáana óoqufaaqee ídanoo kóora áuqira qáfee afisírafa ásaukuki paipána áfai raiqárana ásaukuki uaqéeufaqa qáfaqiafana. IM  Mi-qangiroofá miqí qímasoofaqa qiní qífu pisipasamásoofaqa qinée innaarúnaira foora máriafananoo ufa moo qímaqiminau, Yoohanee anée maa-ufána ákara rúa. Maa-aukuannásaaqari karaambáiqaki kéeqafiqa kúqifandinausa misá asasifáranoo. Ánutuna maraquna fannoo mi-ufána irisée dadaaqínoo qinau. Eeóo kúqaa náriqa kadáapi firaaná ríriseeqa kúqiqa adooáidaqa asasifáranoo. Nári kadáapirirana ánoona kúqiranaki fíqa dóo máree fídaqa asasifáranoo. Ánutufa maa-maqa maaqánakinaasa nífiqaseenoo narí ufa írimariasa máraaninna úfafa. lLQ Mi-aukuannái maqásaa Ánutuna áiku ásauku márianausa mi-aupuraránaki reendeénamafi fifímafi márirana faqa Yísunasaa káqi kai mundúfi márirana faqa miqímandee mi-aukuanná Yísuna ufamau fímariasa miqíaqa. ?Kw Misá aupúrararana nímimari mi-idauru munáfa náaru náaru ururáidanoo máriannoo. Fáasaana faqa eendáki faqa sía asooárana máreefaranoo káqi miqí kai minoo máriannoo. Káasau aandau fee miná amana áuqiranara innaaruqímariasee miná ákara máree maríasee misá aiqáma miqí kai mifárannoo. ]J3 Dóo mi-qangiroofá miqí qímasoofanoo miná ánaaqianna moo qángiroo fannoo qaqamáree fínoo firaa kari naméera qímasee aiqámausa qímanniminoo qinau. Káasau aandau fee narí amana áuqiranaree amooqídaqa innaaru qímariasa miná ákara níqinaaqa faqa nísaukusaa faqa ákara rírausa misá Ánutuna áanooqirana uáinna nammariara foora nambíqeefaranoo. Ánutuna áanooqiranara qídanoo idídimari uainnana kíkiqa úsidanoo. Sía nammári námufaqa uáinna námufaqa asooárana nímifaranoo káqi uáinna kai idídi márina kai nári mandá óosana ákiaqara áanooqirana idára foora qéemarina nímiannoo. Aiqáma káasau aandau amooqímaríasa faqa miná ákara máree maríasa faqa misá aiqáma Ánutuna náaquqara andeeqara qangiroouqa nóorisaa faqa sipsípa ánaaqi óorisaa faqa firaa idaqée marínaki aupúraranaki fifáranoo. I OHMi-qangiroofá miqí qímasoofanoo qangiroo moó fannoo miná ánaaqianna qaqamáree fídanoo Babiroonia máqusara ánaasee kíkiqa ususée qinau. Mandá anaasee Babiroonia máqusa dóo maqásaa áqufinoo maqúsa naakundú kai saaeemáseenoo. Mi-maqannáasa nári deedéepirana faiqí ánaasee qúmmuarirana moómoo uainna nammáriara foora aiqáma maqannaasa nímufaqa námaseera foora aiqáma máqannaasa nímufaqa námaseeqa fúrufarammidammia. G/Ínnee Ánutunara rufíasee miná afeeka úriqararanara amooqiaqa, dóo mifá maqásaa máriasa ufa írirafa dóo ani máridanoo. Mifá innaarúna faqa maqá faqa ooruku námmari faqa káqi nammariuqa faqa mináuqa áuqufa máridanoo, miná óorisaa kumáramafi amooqiaqa. FQinée Yoohaneesa miqímaruna qáfamasee quandáfi qáfaafananoo qangiroo moó fannoo innaarúnai sandáaqai qaqamáree fufaqá qáfaqiafana. Mifá ámiqira fasaasa ufa náaru náaru márira ufa aiqáma maa-maqánasaaqaraasa firaa maqanaasa fáqa káqikaa máqannaasa faqa aiqáma ufa qímariasa faqa aiqáma maqannaasa faqa qímannimirara qaqamáree fínoo firaa kari qinau. gEGSía únna ufa misáki márusa sía áaqarafa misáki márusa. Qaaramoó qangiroo qu úfafa. D7Mi-fasiqáusa sía ánaasee qúmmuari marusa ámiqira mánaaqara foora andeeqárausa kai máridaqa. Misá sipsípa ánaaqi kúquna Yísuna faqa aiqámai fímarusa misá maqásaa fasiqa nandáfiana néera foorídaqa misá Ánutunaindi faqa Yísunaindi faqa máridaqa miqídaqa. |CqYísuna sáimbaqa Oorifa áaqanasaa máriusa wan handaréeta faqa footi foo tauséenna faqa misá aiqáma Ánutuna qaarí óorisaa faqa qaara faqa qaara faqa áandau faqa úriqararausa faqa misáuqa nóorinni ubeekaqáu. Nóori ubeekáidaqa fúka idi moó raqau sía moó fannoo mi-idína írifaranoo Yísuna faqa máru fasiqausa wan handaréeta faqa footi foo tauséenna faqa misá kai mi-idína amaná reefáranoo Yísuna fidíkannoo feefaurírausa kai mi-fasiqáusa márufaqa qáfaqiafana. BQinée miná qáfaidaqa innaarúnaindaraa ufa moo íriqiafana. Firaa kari innaarúnai qíara foora qínoo firaa oondaindari nammáriara foora áqufidanoora foora qufaqa íriqiafana. Miqímarunakina innaarúnaindari piripúnna áriufaqa íriqiafana. }A uQinée mi-ainaináusa qáfamaseeqa quándakufaqa qáfaafananoo sipsípa ánaaqi kúqufa Yísufa Oorifa áaqanasaa moo áuqu Sioona áaqana minásaa kikíqinoo márinau. Oorifa áaqana Yeerusaree máqusa aaqá máridanoo. Miná sáimbaqa faiqí moómoo máriqau. Yísuna áuqu faqa miná ákoona áuqu faqa níqinaaqa ákara rírausa kai máriqau. Mi-fasiqáusa nísaanaruafanaqa wan handaréeta faqa footi foo tauséenna faqa Yísuna faqa máriqau, (144,000). Faiqí óoni saqári uqanna áuqufiqau. @- Írirana faqaasa maa-ufána íriaqa. Írirana faqaasa mi-nambaqána káasau aandau nambáqa óosana írifaranoo. Mi-nambaqáfa faiqí áuqu kikíqammusidanoo. Mi-nambaqáfa maaqímminoo máridanoo. Síkisa handaréeta faqa sikisti síkisa faqa máridanoo, (666).`?9 Mi-akarána sía márinausa sía aináina nimisée miná ákiaqara feefaurú máreefaranoo, aináina faqa sía amana munnimma áqusee máreefara. Mi-akarána óosana káasau aandau miná áuqu nambáqa máriannoo. ># Sipsípa aanaikíra aandau fannoo nárirarufaqa aiqáma máqannaasa káiqeesa faqa úriqararausa faqa aináina faqaasa faqa kudifásiqa faqa rumbée maríasa faqa idukímariasa faqa aiqáma narí ákara nári nísauku uqannái fee níqinaaqafee ákara rúmannisanau. _=7 Misá áuqusoofanoo sipsípa Ánutufa uqeeqáraree qímasee narí namuqáa qumeé afeeka ámufanoo aanaikíra aandau fannoo únnaqimásee narí afeeka fee qímasee áidoo indaarúqaa kaasau aandau amana áuquqoonaki áidoo fuaqásoofanoo miná amana fannoo faiqíara foora ufa qínoo naríara sía innaaru qímasee amooqusá kuqá nárinau. <- Mifá indaarúqaa kaasau aandau óorisaa faiqí sía áuqaaqaa íra ainaina áuqusoofanoo minánnai maqásaaqaraasa aiqáma nikaruqinau. Miqídanoo mifá aiqáma maqásaaqaraasa qímanniminoo qinau, Ínnee afaaqa ateekásoofanoo kúqiraramandee fíndifuna amana áuquaqa. Z;- Sipsípa aanaikírafa ínaaqianna aandau fannoo aiqámausa nífusaa faiqí sía áuqaaqaa íra ainaina áuqinau, aiqámausa nífusaa innaarúnaindari idá fannoo maqásaa áqu fuannee qufanoo áqufinau. L: Sipsípa aanaikírafa indaarúqaa káasau aandau óorisaa kikíqammambi miná afeeka firaatiá máranau. Mifá aiqáma maqá afaaqasása máriasara indaarúqaa káasau aandaura amooqiaqée sía amooqífaqa náruanauree qinau. Mi-indaaruqaafá kúqiraramasee afaaqa ateekárafa qunufunára innaaru qída amooqiaqée qinau. u9c Qinée Yoohaneesa mi-kaasau aandauná qáfamaseeqa quándakufaqa moo káasau aandau maqákiqari ururooná qáfaqiafana. Miná aanai qaaraqánda sipsípa aanaira foorá ururanóo márinau. Miná ufa fannoo qaareena ufa qímarinau. 28] Kásooqaqee káasau aandau Yísuna ufasáara náruaninausara Ánutufa óoqai írinau. Káasau aandau fannoo rumbáaninausara faqa ooqai írinau. Mi-narira aukuannái Ánutuna ufa íri maríasa sía rufíasee minnísaaqa afeekaikámasee uaqée iaqa minásaa mundúfi fírana faqa káqi kai fuaqa. 37a Aiqáma náaqoo faqaasa ufa íriaqa. q6[ Aiqáma maa-maqa maaqána afaaqasása máriasa mi-kaasau aandaunára Ánutufara foora innaaru qímasee amooqifáranoo. Misá nári núqu káqi marífandinausa Yísuna búkaki ákara rímariasa misá kai sía amooqifáranoo. Óoqai maa-maqa maaqána sía máruqoo Ánutuna sipsípa ánaaqi kúquna búkaki núqu marísa kai sía káasau aandau amooqifáranoo. l5Q Mifá Ánutuna áiku ásauku faqa rákinoo rafáaqafínau. Mifá káqikaa máqannaa faqa firaa maqannaa faqa aiqáma ufa qímariasa faqa aiqáma máqusanaasa faqa rakísimarufanoo Ánutufa sía qáoo qinau káqi kai qáfanau. e4C Mi-kaasau aandaufá Ánutuna faqa miná áuqu faqa mandá níqurarara níquraree márinau. 3  Mi-manda kaasau aandaufá aiqámai rakísidanoo mandúfa uqanna óosana óosana ufa qímarufanoo Ánutufa sía qáoo qinau, qaara fasiqa níku nísauku taikásee moo fásiqa óonu qaara marasée quqoonasáa káqi máridanoo miná kai qáfee márinau. m2S Qaareena fannoo firaa uriqarara afeekana káasau aandau ámunara minára áaqee maría fasiqa anaaseesa qaareenara innaaru qídaqa amooqí maríqau. Misá káasau áandau óorinni faqa innaaru qímasee amooqíqa qiqau. Yáfee maa-kaasau aandauná amaná máridanee. Sía uqanna. Yáfee miná áriraramasee áruannoo fee, sía moó fannoo amaná árifara. P1 Mi-kaasau aandaufá márufanoo moó fannoo miná ákiaqaki moo árufanoo kúqinóora fooqáana máseenoo áru afaaqana ateekáqoofa unufufanóo kaifáa fíndifinoo nammárikiqari ururoofaqá qáfaqiafana. Aiqáma maa-maqána afaaqasása máriasa mifá fíndifuna qáfamasoofanoo náaquqoofaqa aiqáma miná ufamáu kaimbiqau. P0 Mi-kaasau aandaufá firaa kusina fooqáatia faiqí nárimarifa márinau. Miná áiku firaa samaada áikuara foora márinau. Miná óo aamara raióona óo aamara fooqáafa márinau. Mifá ooruku námmarikiqari ururoofanóo qáfamaseenoo qaareena fannoo narí afaaqaí máru ainainna mi-kaasau aandauná ooruku námmarikinaana áminau. Narí rakísira qaari faqa aiqáma máqannaasa rakísirana faqa mi-kaasau aandauná amisoofanoo rakísinnimaqanau. 8/ k Qinée Yoohaneesa qífu pisipasamándoo innaarúnai máridaqara foora qaareena ooruku námmari áfainni kikíqinoo márufaqa qáfamasee ákara rúmaqaafananoo. Mifá miqóo kikíqinoo márufanoo ooruku námmarikiqari káasau aandau moó fannoo ururoofaqá qáfaqiafana. Mi-kaasau aandauná aanai qísaukuqara taikásee márinau miná ákiaqa dínni qísauku taikásee dínni ani qaara marasée ákiaqafaqaafa márinau. Aiqáma aanaisaa karaambáiqa qafee afisínoo márinoo aiqáma ákiaqamau narí Ánutunara fídiqaaira mandá núquqa ákararinoo márinau. 1.[ Qaareena fannoo miná qáfoofanoo firaaqóo uqanna áranaqoofanoo quándakinoo mi-anaaseená áti áiku ásauku márusa aiqáma Ánutuna aauqíra sándufamau fímariasa Yísuna kooroo íra ánoona ufamau fímariasa faqa náruanee qímasee fufá ooruku námmari áfainni kikíqinoo márinau. -  , Qaareena fannoo mi-anaaseená qáfamasee áanoo qufanoo miná óokiqari nammári moómoo áufinau. Nammári áufinoo mi-anaaseená mi-samúna áruanifeera fufanóo maqá fannoo mi-anaaseená soodáaqinoo maqá óo raqáfufanoo nammári minakí kai kéeqanau. + * Qinée Yoohaneesa mi-ufána iriséeqa quándaki qaareena maqásaa qáfeeqa. Qaareena qínaakufa dóo maqásaa áqufinoo máridano qáfeenoo áanoomáseenoo quándaki faiqi máqoo ánaaseena arunaanéera áfaqanoo fufanóo Ánutufa firaa quqaumu áqoosa qaaraaqánda ámufanoo qaqamáreenoo aadána máqasaa Ánutufa deedaqammáqoo maqanasaa áqufinoo asumu márinau. Qaaramoo áukuana faqa moo átikai marasoofanoo Ánutufa rakísimarufanoo qaareena fannoo mi-anaaseená áriranasaa Ánutufa ititéemarinau. ) ( Úfa firaaqóo kai qídanoo qinau. Innaarúnaki mári ainainausa ínnee aiqáma asasiaqa Sadannafa ínniki márifa dóo maqái áqufinoo. Ínnee maqásaa máriasa faqa ooruku námmariki mári ainainna faqa ínnee rufíaida máriaqa. Áfaanna firaafá ínniki óoqu fínoo miná áanoo firaafá máriannoo narí qúsasaa márianinnanara iriséenoo miná áanoo firaafá máriannoo fee qínoo. %'C Maasá qíkaqaafasaauqa maqásaa fasiqauqa Ánutuna sipsípa ánaaqí kúqu fidíkanannai dóo Sadannana úraaqareenoo nári Ánutuna ánoona ufara kúqunannai faqa miná úraaqareenoo misá mi-ufánara narí máriranara sía ánoonee qímasee káqi kúqiraree qímariasa máridaqa. J&  Mikaraafa Sadanna maqásaa áqusoofaqa qinée Yoohaneesa qífu pisipasamásoofaqa innaarúnai máridara fooqáana qáfaafananoo ufa moo firaa kari naméera qinau, Ánutuna asumu máree maríafa dóo animáridanoo. Dóo maqee Ánutufa narí Karaambáiqa afeeka kooroomáseenoo. Dóo maqee miná ásauku mundírafa narí áanoo dóo uqannífiqeenoo. Dóo maqee maasá qíkaqaafasaauqa maqásaaqaraasa níkaruqirafa eendáki faqa fáasaana faqa Ánutuna áfusaa múnuqi míniqi márifa Sadannafa innaarúnakiqari áranaiqi futeeqá rafúsueeqeenoo maqásaa dóo áquseenoo. A%{ Mikaraafa Ánutuna qangiroo námufaqa afeekaikámasee qaareena rafáaqafuseenoo narí faqa narí qangiroo námufaqa rafúseeqeenoo innaarúnaindari maqásaa áqusanau. Ánutufa aníara sía maaqóoqari maaqóo máriannee qifaqa aní maqásaa rafúsueeqee áqida fee qímasee áqusanau. Mi-qinaakuna qaareenáfa óoqai sakáni márufa aiqáma maa-maqánasaaqaraasa ueeqée márufa márinau. Miná áuquara Áfaanna firaafá Sadannee qinau. $ {#o Qinée Yoohaneesa qáfeemariafananoo rákirafa innaarúnai kambíqanau. Dínni qangiroo karaambáiqa miná áuqu Mikaraafa Ánutuna qangiroo námufaqa dínni qaareena narí mandá qángiroo námufaqa máridaqa innaarúnai rákimariqau. X") Miqíufanoo mi-anaaseefá quqásee qaareenara rufíasee sandée aadána maqa maaqaki Ánutufa deedaqammáqoonaki óonu márinau. Qaaramoo áukuana faqa moo áukuana átisaa faqa Ánutufa miqóo rakísinau. 9!k Mi-anaaseefá akoonaiqí maqasoofanóo fíndifinoo qáinna áuqira samu qumáreenoo aiqáma ánaamurusaa rakísi nímaqaanínnana máqanau. Mi-anaaseefá akoonaiqí maqasoofanoo Ánutufa qaareena náandoo qímasee áranaiqi rafúsueeqeenoo innaarúnai narí úfa írira qaarisaa quqásoofanoo márinau. i K Miná ámeesa fannoo innaarúnaidaraa fásau moómoo núkudara foora rarisámeeqeenoo maqái áqimarinau. Mi-qaareenáfa ámuaqu uqaikira ánaasee óorisaa kikínoo máridanoo faiqi maqasáinanoo nambíqarara rakísidanoo. + Fáaqa rímarufaqa qinée quandáfi moo áinaina innaarúnai mári ainainna kooroo íaninnana qáfaqiafana. Qaareena qínaakuna qáfaqiafana miná afaaqa aiqáma taatuqée árinoo márinau miná ákiaqa aambúmanamu qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée ákiaqafaqaafa márinau. Aiqáma ákiaqasaa qafee afisínoo márinau, miná ákiaqaaqa aanai qísaukuqara taikásee márinau. c? Mi-anaaseefá ámuaqu uqáikinoo márufa innaamunara aurínoo aupúreenoo fáaqa rínau. 7 i Qinée Yoohaneesa miqúna qáfamaseeqa quándaki moo áinaina qáfaqiafana. Innaarúnai firaaqóo kooroo íra ainaina kikíqusirafa kambíqoofaqa qáfaqiafana, ánaasee moó fannoo súani afu miqíra kúrusa afisúsee máru qáfaqiafana áikuqara quqoonasáa ranóo márufaqa qáfaqiafana miná ákiaqaki afisíra qáfeesaa qísaukuqara taikásee qíku óoqu qaaraqánda marasée fásaunamu miná qafeesáa qéemaru qáfaqiafana. wg Miqí qímasee úriqararausa Ánutuna amooqímasoofaqa qinée quándaki qáfaafananoo Ánutuna amaana maqá innaarúnai márufa kooqí atúafufaqa qáfaqiafana. Mi-amaana maqánaki Ánutuna faqa faiqí faqa moodáanakikira ufa bookísara foora áuquqoofaqa márufaqa qáfaqiafana. Mi-bookisánaki Ánutuna ufa óonisaa ákararirafa Mooseena óoqai ámufa máru bookisana qáfaqiafana. Qinée qáfaafananoo aakuasáa úqinoo innaarúnai qínoo maqá kásinoo firaa pupusamu áqufinau.yk Aníara níkooqee mari máqannaasa aníara áanooqirafa qumbiqárausa máriafana aní Ánutuna áanooqira áukuana nímirafa dóo ani máridanoo. Kúqirausa fíndifu másee mandúfa nímira áukuana dóo ani máridanoo.Aní aináinira fasiqa tamummáqarausa misá kadáapirirana ákiaqara nímira áukuana dóo animáridanoo.Aiqáma fasiqa anaasee úriqararausa faqa káiqeesa faqa aní ufara rufíaida náaquqaida mi-maú fímarisa faqa misá kadáapirirana ámiqira ákiaqara nímira áukuana dóo animáridanoo.Maa-maqa maaqána máriasa kurídi maríasa misá kurídira áukuana dóo animáridanoo.   Óo Karaambáiqa Ánutu aiqámausa úriqararafa firaafá anée máridana óoqai márunafa maqee márianafa. Dóo anée aneenná firaa afeeka kooroomásee maqásaaqaraasa rakísi nímaqee maríannanara maasá minára aní dúfi dúfi qímamaqaidaqa. +O Mi-ufána qíma taikásoofanoo faiqí úriqararausa Ánutuna ufa írira qaari fíqu fíqu iqá márusa nóorindari maqásaa áqufufaqa Ánutuna amooqíqa qiqau.  Qinée Yoohaneesa qífu pisipasamándoofaqa innaarúnai máridaqa qáfaafananoo qangiroo moó fannoo ínaaqianaafa narí ukeena fuaqánau. Fuaqásoofanoo innaarúnai mári úfafa maaqí qímasee firaa kari kooroo inau. Dóo maqee maaqóoqari maqásaa rakísira afeeka maasá karaambáiqa faqa narí ásauku mundíranaindi faqa máridanoo mifá náaru náaru miná rakísida máriannoo. G Dóo indaarúqaaqanda mandáinaina dóo aru taikéenoo, moodáa kai dauní aniráannoo. Ukeena fuaqámmaree dínni taikásee dínni aní moodáa fuaqásee dóo dínni ani qaaraíkufa. iK Miqandá múru quqásainanoo miqóo kai maqá firaaqóo uqanna kásinoo Yeerusaree máqusaki mári maqáusa moómoo rambáirinoo áqufuannoo. Faiqí séefeena tauséenna (7,000) moómoo uqanna minakí kúqifaranoo. Moómoo uqanna núkudara foora faiqí ánaasee kúqifaranoo, moómoo káqi márifaranoo. Káqi márinausa miná qáfamaseeqa quándakiqa innaarúnai mári Ánutuna afeeka amooqifáranoo. (Qinée Yoohaneesa mi-aiqama ainainná innaarúnai máridaqa qáfaafannana.)  Mi-tamummaqara fasiqaqandá fíndi fífaqa innaarúnaindaraa ufa moó fannoo maaqí qímasee miqandá qímannimiannoo ínneeqara dóo maí innaarúnai úruaqa qífanoo asuru fannoo miqandá namuqáa aiqámausa nífusaa mara uqéereeqeenoo innaarúnai quqáannoo. X) Qaaramoo fáasaana áiqaramáfinanoo Ánutufinnaindari kásimari aidoofa qumuréenoo miqandá iríki kéeqafinaqa kásiqa fíndififaqa aiqámausa miqandá níqafeeínausa níndafeeqa káaqa rufíeefaranoo. "= Aiqáma maqásaaqaraasa miqandá kúqiranara irisée asasammásee qoomáqa suqásee námasee susú ímarifanoo aináina narí ámi narí ámidaqa miqandára maaqí qifáranoo miqandára maasá maqásaaqaraasa aupúrarana qímimariaqanda dóo kúqiqee qímasee asasifáranoo. b= Mi-koorooira fasiqaqandá Ánutuna ufa maqásaa fasiqa aiqáma qímannimí taikásaifanoo maqá ámeemaanai madikasáa rakísirafa káasau aandau fannoo madikakíqari ururée dóo miqandá faqa rákuannoo. Rákidanoo miqandá kuqá narusáinaqa miqandá irí Yeerusaree máqusa qámbaana akooqóo márifaranoo. Óoqai miqóo kai mi-maqusánaki karaambáiqa aunírira saqarisaa pirímmannai áriqau. Mi-maqusána áuqu Yeerusaree márinau. Mandóosana máree marú máqusana kíkiqammusidaqa Soodooma faqa Isipa faqee qídaqa. Mi-kooroo ira fasiqaqandá irí Yeerusaree máqusa qámbaana márifaqa aiqáma firaa máqannaasa faqa káqikaa máqannaasa faqa aiqáma ánaamuru máriasa faqa aiqáma ufa qímariasa faqa miqandá irí qaaramoo fáasaana faqa moo fáasaana átisaa faqa miqandá irí qáfaifanoo níkundarara qáoo qímasaifanoo káqi máriannoo.  uc Ánutufa mi-kooroo ira fasiqaqandá afeeka níminaqa Ánutuna ufa maqásaaqaraasa qímannimi marínna kamuqoo innaarúna ititásaifanoo aaku sía rúannoo. Mi-kamúqoo Ánutufa afeeka níminaqa aiqáma nammari maa-maqa maaqána afaaqasása mári nammarisa nári nídiranannai nári iriséeqa arusáifanoo fidíkaika káimmíannoo. Mi-afeekánannai nári kai irisée maqá áukarasáifanoo mandáinaina óosana óosana kambíqeenoo faiqí ánaasee nipatasáa nárinoo aupúrarana nímiannoo. 5c Faiqí akaqáusa miqandá náruannee qímasaafanoo miqandá nóokinaa idá fannoo naru taikáidanoo dóo miqímasaifanoo miqandá náruanee qínausa kúqu taikéefaranoo. pY Miqandá aiqáma maqa maaqasaa karaambáiqa Yísuna óorisaaqaara qóoma miqíraqanda máridaqa. l Q Mi-kamúqoo mi-aukuanná qinée Ánutusa qiní ufa kooroo qímaria fasiqaqanda soofaara qamunna afisíraqanda niqiqáanaqa qiní ufa maqásaa máriasaki kooroo ifáranoo. Miqandá núqu kooroo ímariaqandee qínoo máridanoo.   Amaana máqa naambeéqai sía amanamándee ákara rúa miná aamína máqannaasaindi ánaamurundi máridanoo. Misá qaara fasiqa níku nísauku taikásee quqoona faqa qaara quqoona faqa náaquqara máqusa Yeerusaree máqusa anirée níkunnai rafáaqafúseefaranoo. r  _ Miqí qímasoofanoo moó fannoo aniréenoo nimanímaru kannapuna qíminoo qinau. Anée maaná máree óoruree Yeerusareenni mári maqana Ánutuna náaquqara amaana maqa faqa tatúfira qáinda faqa amanamásee qáfamasee ákara rúa. Mi-amaana maqánaki innaaru qímariasa Yísuna ufamau fímariasa mináindi márianara misá faqa nísaana rúmasee ákara rúa. Y + Miqí másaafananoo qímaqiminoo qinau, anée Yoohaneefa anée kaifáa Ánutuna ufa moómoosasaa quqáa moómoo faiqí ánaasee faqa moómoo máqusanaasa faqa moómoo ufa qímariasa faqa karaambáiqauqa faqa ámiqimasee Ánutuna ámiqira nifaaqooqa faqa mandá nifaaqooqa faqa misá náaku nímaqainanoo misásaa kambíqaani.\ 1 Miqí qímasoofaqa qinée miná ásaukukinaa papiqa marasée námasaafananoo dóoki ookasaasára foora adíafaainau, qíranandaki óoqureenoo aseeúndinau. (Ookasaasá anoona náaru kambíqaaninna ainainara írirana adíafaa írafa máridanoo. Óosana óosana mandáinaina aupúrarana nárirana kambíqaaninafa aseeúndirafa máridanoo.) 4a Miqí qímasoofanoo innaarúnaindaraa ufa fáasai qímaqimufa kafáa qímaqiminau. Anée qangiroo innai áiku ooruku námmariki faqa maqásaa faqa rámaqa̱i finnai papiqa airírana maqéeina máraa qufaqa qinée Yoohaneesa mifúnnai óonuree mi-papiqána qímiannee qíafananoo qímaqiminoo qinau. Dóo maraséenana námasainanoo áranandaki óoquree aseeúndammíannoo, óokinaa ookasaasá ánoonara foora adíafaammiannoo.  R Ínaaqianna qangiroo narí ufíreena fuaqásainanoo Ánutufa narí óoqai kukéeqaqai dóo quqáannoo, óoqai narí tamummáqara fasiqauqa ámiqira ufa qímannimuna dóo miqóo taikéenoo miqíannoo. uc Mi-qangiroofá áiku ooruku námmariki faqa maqásaa faqa roofá ásauku innaarúnai uqéeraseenoo narí amana aqiqámaseenoo qinau. Ánutufa náaru náaru márianafa innaarúna faqa maqá faqa ooruku námmari faqa quqóonafa minakí maru ainainausa áuqunafa márianafa aní áuqu rámasee maa-ufána qídaqa. Sía moo kári faqa Ánutufa nífeesida máriannoo.  { Qinée Yoohaneesa innaarúnai qíra ufa irisée ákara ruanéeriafananoo innaarúnaindari qáoo qínoo qísauku dínni taikásee dínni ani qaaraqánda marasée innaarúnai qíra ufa sía ákara rúa, ámiqimasee kukéeqaa qufaqa kukéeqaqiafana.  Miná ásaukuki papiqa káqikaana ásaana rúanifeera airíqoofanoo márinau. Mi-qangiroofá qumuréenoo ásauku uqannái aiku ooruku námmarisaa rámaseenoo ásaaqai áiku maqásaa rámaseenoo raióonara foora firaaqóo fáaqarufanoo innaarúnai qírafa dínni qísauku taikásee dínni ani qaara marasoofanoo innaarúnai firaaqóo dárara qímasee faiqíara foo ufa moó qímaminau.    Miqímarufaqa qinée níndafaafananoo qangiroo moó ámudaanai qímarufa innaarúnaindari qúminau. Miná qamunna sía qáfaqiafana qoonnámu qámunnara foorá kai afisírafa márinau, miná ákiqa óondanda fíqu ínoo márinau, miná óori áfiri súani afu miqírafa dároo dáraa ímarinau, miná áikuqara saqári aadána kikíqinoo márifaqa idáree maríandee ímariqau. dA Mi-kaqimaria fasiqa anaaseesá sía narí ári narí árirana minníseeqa, sía áukainaina minníseeqa, sía faiqí ánaasee qúmmuarirana minníseeqa, sía aináina qúmuarirana minníseeqa káqi kai máridanoo.m~S Mi-narimaru ainaináusa maqásaaqaraa fasiqa anaasee moómoo náru taikásoofaqa káqi máriasa miná qáfamasee sía rufíeeqa sía nári mandáinaina minníseeqa Ánutu finnai ubeekéeqa. Káqi maqéeidaqa. Misá káqi kai áfaannauqara innaaru qímariqau. Misá kóorannai siruáannai booróosannai óoninnai saqárinnai Ánutunara foora sía faiqí qáfeemaria ainainna sía ufa írimaria ainainna sía nímaria ainaina, nísaukukoo áuqusaidaqa minára innaaru qímariqau. L} Misá qóosauqa nóoki faqa nímeesaki faqa faiqí nárira afeeka máridanoo. Misá nóokiqari idáuru̱ námufaqa idámuna námufaqa maa-maqána afaaqasása máriasakiqari faiqí ánaasee moómoo uqanna nárutaikanau. Mi-qoosáusa nímeesa sakániara foora faiqí ukaqánnimidanoo faiqí aupúrarana firaaná máraidaqa. | !{; Qinée Yoohaneesa qífu pisipasinóo márufaqa misá qóosauqa faqa misásaa máriasa faqa níndafaqiafana. Qóosasaa máriasa nímuqusa ititárafa akaqáfa taatuqée idáuruara foora máriqau akaqáfa dirindáasi árirafa máriqau akaqáfa tumána árirausa máriqau. Misá qóosauqa níkiqa raióona ákiaqa miqírausa máriqau, misá nóokiqari idáuru̱ námufaqa múna namufaqa nóokiqari úrimarinau. 0zY Mi-qangiroo námu márusa rákira faiqiuqa tu handareta mirióona márufaqa níndafaqiafana (200,000,000). Fífau saqari amaneerá foora moómoo uqanna qáfaqiafana. yy Idukúnnisoofaqa maqásaaqaraa fasiqa anaasee qaaramoosáa óosuseenoo qaaraqándaki káqi quqásee moodáaki aiqáma naru taikáqau dínni áti firaaqóo káqi quqánau. Ánutufa óoqaindari misá deedaqammá nímufaqa mi-aukuanná mi-quqoona suanínasaa deedaqammá nimiqoosá nári rákira faiqiuqa faqa mi-qangiroo namúsa faiqí ánaasee moómoo uqanna naru taikáqau. Yx+ Pándaaqa taikáfufanoo qangiroo moó fannoo narí ufíreena fuaqánau. Fuaqásoofaqa qinée Yoohaneesa íriafananoo kóora áuqira qáinda Ánutuna áfusaa márunakiqari ufa moó qufaqa íriqiafana. Mi-ufáfa kóora áuqira qáinda aannai qaara faqa qaara faqa márunakiqari kambíqafinoo ufíreena fuaqóo qangiroona qímaminoo qinau. Eeufarateesa námmariki qangiroo qaara faqa qaara faqa faiqí kurídi maría qángiroo namusa rumbáqa máriasa idukúnnisaa. w _v7 Dóo miqínoo indaarúqaa mándainaina taikánau. Qaaraqánda káqi máridanoo. .uU Misá saidéenna úriqararafa maqá ámeemaanai madika rakísirafa úriqararafa máridanoo. Yuda máqannaasa ufakíqari moo núqu Heeburu ufakíqari miná áuqu Abadoonnee qímariqau. Kirísa ufakíqari Apoorioonée qímariqau. Mi-auqúna óosana aiqáma ainaina kurídi marínee qímariqau. ,tQ Misá nímeesa áti fannoo fárukara foora faiqí raqúru nímimarinau. Dóo minánnai faiqí ánaasee moodáannai qísauku qúqoonasaa aupúrarana nímifaranoo. #s? Misá níkiaqa asausí misísausa níkiaqara foora kísaaqandauqa márinau, misá nífai raióonara foora firaa nifai kísaaqa márinau. Misá nímuqusa rafáaqafírafa qáinnara foora márinau, misá níqoosa ufa fannoo faiqí moómoosa sandáafanoo maqá ririqindée qímarinau. r 5qc Mi-pandaaqáusa rákiranaki nímaru qóosausara foora máriqau. Misá níkiaqa kóora áuqira qafeerá foora márinau, misá nóori faiqí nóori fooqáasa máriqau. Kp Moodáannai qísauku qúqoonasaa pándaaqa márinnakamuqoo faiqí ánaasee kúqiranara randáida sía kúqifara aupúree márifanoo kúqirafa adeedíramafinanoo dóo miqóo taikásee fúannoo. hoI Mi-pandaaqáusara faiqí kuqá náriranara qáoo qinau, káqi aupúrarana kai moodáannai qísauku qúqoonasaa aupúrarana firaaná nímiaqee qinau. Mi-pandaaqáusa nárirafa fáruka naruqoofanóora foora nídafi marinau. i ~}^|&{jzyxxwwu\tIs$qp^oDo3mmlMkjih:fcybC`` ]\[uZ%XXVUtTNS9RQPNMLKJ HGFECB@?>>=';:487X6%5`4 32l1 01..-,,)'&&J%U##! arRE[G U  V  E9Mandáinaina rafáaqafusee úriaaqararausa qinée maa-ainainná nímianaura. Qinée misá Ánutusa márianaura misá qiní qímaakumara márifaranoo. !D;Kafáa qímaqiminoo qinau. Dóo aiqáma ainaina taikéenoo. Qinée óosana áraafanausa máridaqa taikáaninna áukuana faqaasa máridaqa. Nammáriara nídimarisa fúka maqákiqari ururée mari nammarina, káqi márira nammari asooárafa sía feefaurírafa káqi nímianauranoo. pCYMi-ufáfa taikóofanoo qaarísaa márufa qiní qímaqiminoo qinau. Dóo qinée maqee aiqáma ainaina fúka kai áuqu quqáanaura. Maa-ufáusa ákara rúa, kúqaa ánoona ufa máridanoo minásaa mundímaria úfafa máridanoo. PBMifá aiqámausa naukunu rukáannoo. Sía kafáa kúqirafa faqa ikífaafau qírafa faqa ikíráqarafa faqa nídafirafa faqa sía kafáa mifáuqa máriannoo. Mi-ooqeenaa ainaináfa dóo taikáfinoo. +AOQumuroofanoo ufa moó fannoo Ánutuna innaarúna qaarísaaqari maaqí qímasee firaa kari qinau. Dóo maqee Ánutuna maqúsa faiqíki qumu máridanoo. Mifá misá faqa márinaqa misá miná faiqí ánaasee márifaranoo. Ánutufa narí uqanna misá faqa márinoo misá Ánutufa máriannoo. y@kQinée qáfaafananoo Ánutufa qufanoo fúka náaquqara máqusa fúka Yeerusaree innaarúnaindari qumuréenoo óoqeenáa Yeerusaree ámaaqa maqafufaqa qáfaqiafana. Fúka anaasee amundáranara foora afaaqa áuqirafa fúka maqasaa qúminau. 3? aMaa-nauraa maqáfa faqa innaarúna faqa ooruku námmari faqa dóo taikánau. Taikáfufanoo fúka innaaruna faqa maqá faqa óoqeenáana ámaaqa maqasoofaqa qáfaqiafana. R>Aiqámausa asumu máraaninausa papiqakí núqu márisa misá káqi márifaranoo mi-papiqánaki núqu sía márinausa misá aiqáma maréeqee káqi kási márufanoo idá fárumaki aiqáma áqinau.<=qKúqiranaki máriasa faqa maqá ámeemaanai kúqiranaki máriasa faqa aiqáma maréeqeenoo idá fárumaki áqinau. Mi-ida farumánaki áqimarianara ínaaqianna kúqiranee qinau. ;<o Ánutufa qufanoo ooruku námmari fannoo kúqirausa minakí márusa maréeqeenoo Ánutuna áfusaa quqásoofanoo kúqirana faqa maqá ámeemaanai kúqirana faqa náriki mária kúqirausa maréeqee Ánutuna áfusaa quqáqau. Quqásoofanoo Ánutufa aiqáma nári mandáinaina áuqoona ákiaqara ufa níminau. n;U Qinée miqóo qáfaafananoo kúqirausa aiqáma kúqiranakiqari fíndi fíqa Ánutuna qaarí aaqá ufa qíráree qímasee kikíqiqa máriqau. Úriqararausa faqa óorudupirausa faqa amana amana kái Ánutuna óorisaa kikíqiqau. Innaarúnai máriasa mi-kuqiráusa ákara papiqa qairíseenoo nísaana ríqau. Papiqa moo káqi máriasa núqu papiqa faqa qairísee qáfanau. Ánutufa mi-papiqánakinaana misá mandá márirana nírana áuqarana qáfamaseenoo ufa miná amana kai níminau. : Qinée Yoohaneesa miqíqufaqa qáfamaseeqa quándaki qáfaafananoo firaa qaari ufiqírafa éekara árimarunasaa minásaa óoqumaru fasiqana faqa qáfaqiafana. Mifá kooroo máfufanoo innaarúna faqa maqá faqa miná áfusaaqari dóo taikéenoo taikáfinau. %9C Náru taikásoofanoo Ánutufa faiqí ánaasee níkaru qímaru afaannána rafúseeqeenoo idá fárumaki áfunda mandá márunaki áqinau. Sía narí kai, óoqai mandá káasau aandau faqa únna qíra tamummaqara fasiqa faqa márunaki áfaanna rafúsu áqinau. Miqóo misá máridaqa fáasaana faqa eendáki faqa aupúrarana máraidaqa náaru náaru márifaranoo. Ánutufa taikára faasaana ufa qíaninna úfafa. 8Mi-uan tauseenna aukuanná áiqaráinanoo Ánutufa Sadanna narí rumbáranakinaana idukúsainanoo ráudamakinoo aiqáma máqasaa máriasa kafáa níkaruqiannoo. Níkaruqímaseenoo náarainaqa moómoosa uqanna aniréeqa núkudara foora qumbiqá áqufifanoo Ánutufa áidimari máqusana Yeerusaree máqusa faqa Ánutunara rímaria fasiqa anaaseesa faqa aiqáma firaaqóo rafúsu quqárúmasee náríraree qíannoo. Aiqáma máqannaasa suqímarusara Kookána máqannaasa faqa Mákookana máqannaasa faqee qímarifaranoo. Rákuanee qímarufanoo innaarunaindari idá firaafá qumuréenoo aiqáma nárú taikásoofaqa qinée qáfaqiafana. 7 %6CIndaarú fíndifirausa Ánutufa firaa asasirana níminaqa asasifáranoo. Ínaaqianna fíndi fírafa moo áuqu ínaaqianna kúqirafa máriannoo. Sía indaarú fíndifirausa úrinaaqareefaranoo. Indaarú fíndifirausa Ánutunaindi faqa ásauku mundírana aanáiqikirausa máridaqa wan tauséenna aukuana Yísuna faqa faiqí ánaaseesaa rakísifaranoo. Sadannana narí áiku ásauku faqa idáki áquaninna úfafa. v5eAkaqáusa kásooqaqee wan tauséenna aukuana áiqarammáfufanoo Ánutufa ínaaqiannaasa mara fíndifuannoo. Y4+Qaareena rumbásoofaqa qaarí moómoo innaarúnai ufiqínoo máru qáfaqiafana. Minásaa óoqu maríqa márusara Ánutufa ínnee faiqí ánaasee ufa íriaqee qinau. Qinée miqúna qáfeeqa quándakufaqa faiqí nimana moómoo qáfaqiafana. Misá Yísuna ánoona ufa faqa Ánutuna ufa faqa kooroounára nárusa nimana márufaqa níndafaqiafana. Misá sía mandá káasau aandau fee miná amanaree innaaru qímarusa máriqau. Misá mandá kaasau aandau ákara níqinaaqa faqa nísaukusaa faqa qáoo qímarusa máriqau. Misá kúqiranakiqari fíndi fíqa ásauku mundírana sáimbaqa karaambáiqaika mámbiqa faiqí ánaasee rakísifaranoo. Mi-uan tauseenna aukuanná minásaimbaqa rakísifaranoo qinée qáfaqiafana. h3IQumuréenoo qaareena qumáranau. Mi-qaareenná moo áuqu óoqeenáa sakani moo áuqu Sadannafa moo áuqu áfaanna. Mi-qangiroofá qumáreenoo sáinandannai rumbáseenoo maqá ámeemaanai madikakí afeeqá áquseenoo róokamandeenoo amúsaraseenoo wan tauséenna áukuana minakí máriannee qímasee quqánau. Mi-kamúqoo sía maa-maqa maaqánasaaqaraasa níkaruqiannoo. Mi-wan tauseenna aukuanná taikásainanoo Ánutufa kafáa idukúsainanoo káqikaaqoo kafáa níkaruqiannoo. 2;1 qQinée Yoohaneesa miqímaruna qáfamasee quándaki innaarúnaindari qangiroo moó fannoo maqá ámeemaanai kíqa faqa kísaaqa sáinanda faqa ásaukuki úqirafa maqái qúminau. 01Éekara qóosasaa nímarufa narí óokiqari áni maru qaseemafa káasau aandau ammí sundíauqa faqa maa-maqa maaqána karaambáiqa ammí sundíauqa faqa aiqáma náru taikásoofaqa innaarúnai ufiniuqá qumurée aiqáma misá nimaqí noofanoo nímuaqufaqa minnísaqau.k/OQóosasaa márufa mandá kaasau aandau úraaqaramáfinoo rumbá quqáseenoo ínaaqianna káasau aandau námufaqa rumbá quqánau. Mi-inaaqianaa kaasau aandauná moo áuqu únna qíra tamummaqara fasiqa. Mi-unna qira tamummaqaráfa indaarúqaa káasau aandau óorisaa faiqí sía áuqaaqaa íra ainaina áuquqoofa mi-ainainnánnai mifá faiqí ánaasee níkaru qufaqa akaqáusa níqinaaqa faqa nísauku uqannái faqa mandá kaasau aandau ákara máraqau. Akaqáusa mi-kaasau aandaunára innaaru qímariqau. Éekara qóosasaa nímarufa mifá káasau aandau maréeqee únna qíra tamummaqara fasiqa faqa káqi kási maríafaqa qumáreeqee idá fárumaki áqinau. Mi-idáfa firaaqóo aurukandaá kandaa ídanoo áfunda mandáikammímarinau. <.qSúanisaa máru qangiroofa miqí qímasoofaqa quandáfi firaa rakirana qáfaqiafana. Mandá káasau aandau faqa maa-maqa maaqánasaa karaambáiqauqa faqa nári rákira sundiauqa moómoo faqa suqúfi éekara qóosasaa márufa narí ammí sundía námufaqa náruannee qímasoofaqa rákirana uqéeraqau. Z--Ínnee suqúfiqa karaambáiqauqa faqa sundíauqa faqa misá kiatéenauqa faqa qóosauqa faqa minásaa akaraqá maríasa faqa aiqáma fasiqa rumbée maríasa faqa idukí máriasa faqa káiqeesa faqa úriqararausa faqa Ánutufa misá aiqáma narusáinaqa misá nimaqí aniréeqa Ánutufa qoomáqa sakaséenoo misá nimaqí anirée naaqa. ,Qinée Yoohaneesa miná qáfamaseeqa quándaki qangiroo moo súanisaa kikíqinoo márina qáfeeqa. Mifá aiqáma ufini innaarúna ámeemaanai nímariasa firaa kari naméera qímasee qímanniminoo qinau. Ínnee suqúfiqa Ánutuna firaa qoomaqa sakasée naaqa. )+KMiná qamunnasáa faqa miná áikusaa faqa miná áuqu moó maaqí qímasee ákara rírafa Karaambáiquaqa karaambáiqa úriqararausa úriqararafa máridanoo. *Miná óokiqari aseema raiqárafa ani márinau. Minánnai aiqáma máqannaa rafáaqafuannoo, qáinna samu úqirafa nídanoo rakísinnimaqaannoo. Mifá úriqarara afeeka Ánutuna áanooqirafa áranandaki idára foora aiqáma maa-maqánasaaqaraasa miná ufa sía írimariasa afapíta qumáreenoo moodáanaki afapíta rapidaú ínanoo faiqí fidíka fannoo sáuna tatíra fára foommíannoo. q)[Mifá narí qóosasaa áiqaróofanoo miná ánaaqianna Ánutuna innaarúnaindaraa rákira ámmiuqa aiqáma nári éekara qóosasaa náriqa qamunna éekara qamunna ánukara qamunna afisírausa miná ánaaqianna miná áfaqee fiqau. q([ Miná qamunna afisímarufa fidíka ánaaqi márinau. Misá miná áuquara Ánutuna ufafée qímariqau. c'? Miná áfu idáuru miqírafa qéemarinau. Miná ákiaqasaa karaambáiqa qafee moómoo afisínoo márinau. Mi-fasiqána áuqu narí afaaqaí ákara rínoo máridanoo sía moó fannoo qáfaidanoo narí kai qáfaidanoo. & Mi-qangiroofá miqí qímasoofaqa innaarúnai márida qáfaafananoo innaarúna rakéemámbufaqa akooqóo máriqau. Qinée minakí qóosa moo éekara árirana qáfaqiafana. Miná ataufakaaqá Yísufa óoqufaaqée máridanoo miná áuqu qaara auqu faqáafa. Moo áuqu ámiqirafa mapukúsee miqóo kai mári fasiqanee qinau. Moo áuqu kúqaa ufa qímari fasiqanee qiqau. Narí andeeqára íriranannai kai faiqí ánaasee ufa rainánnímaqaidanoo minánnai kai mandóosana máree maríasa rákirana marannímidanoo. [%/ Miqí qímasoofaqa qiní dáaquqoofaqa mi-qangirooná áikuki dóorindari áqufumáfi amooqianéeriafananoo mifá qáoo qímaseenoo qinau. Óo anée sía miqía. Aiqáma Yísufa kooroo íra ánoona ufa qumáree maríasa aní faqa aní ákaqaafasaauqa faqa moodáa ainainímarunausa máridaqara anée sía qiní qimooqia Ánutuna kai amooqía. Yísufa narí máru aukuana narí ánoona ufa koorooináu. Mi-ufáfa kai Yísufa sía kambíqoo aukuana tamummáqara fasiqauqa náakufufaqa qímannimufaqa ákara ríqau. Éekara qóosasaa márufa narí andeeqáranannai aiqámausa úriqararafaikinau. $ Mi-ufána qímasoofanoo mi-qangiroofá qiní Yoohaneesa qímaqiminoo qinau. Yoohanee maa-ufána ákara rúa. Maa-ufáusa Ánutuna kúqaa ánoona ufa máridanoo. Ánutufa sipsípa ánaaqi amundára qóomaqara náaree márisa susúida asasímariasa máridaqa. # Tatúfirana áruaninna sipsipa anaaqifa Yísuna amundárafara foora dóo animáridanoo, minára maasá susúiqa asasíaqa miná úriqararana amooqiaqa. Miná ánaaqara foora Ánutufa fúka siara éekara árimarúna áminoo maa-siarána íraannee qufanoo irasée deedaqinóo máridanoo. Mi-eekara siaráfa Ánutuna maqásaa fasiqa anaasee andeeqára óosana kíkiqamusinoo máridanoo. "g!GMiqí qímasoofanoo ufa moó faiqí moómoosa suqídara foora firaa oondainní nammári áqufidanoora foora innaarúnai qínoora foora miqíra ufa fannoo maaqí qinau. Ínnee aiqámausa Ánutuna amooqiaqa. Karaambáiqa maasá úriqarara Ánutufa afeeka uqanna mifá narí aiqámai rakísinnimaqarana dóo óosana araséenoo úriqaránoo máridanoo. W 'Miqí qímasoofanoo ufa moó Ánutuna qaarísaaqari qufaqa íriqiafana. Aiqáma Ánutuna aináinimárusa minára rufíeemarusa, káqiqeesa faqa úriqararausa faqa aiqáma maasá Ánutunara amooqiaqa. \1Miqí qímasoofaqa faiqí firaasa moodáa fasiqá faqa qaara faqa qaara faqa Ánutuna qaarí fíqu fíqu iqá márusa faqa aandáu̱ qaara faqa qaara faqa márusa faqa Ánutuna óorisaa nóorindari maqásaa áqufidaqa Ánutuna amooqídaqa qiqau, misá kúqaa qídaqia, Ánutuna amooqiaqa. Sipsípa ánaaqi Yísuna amundára qóomaqa ufa. Misá kafáa fáaqariqa qiqau. Ánutuna amooqíaqa. Mi-maqusána, Babiroonia máqusa idámuna fannoo náaru náaru óoru fímariannoo. Mifá mi-umuari mari anaaseefá maqásaaqaraasa putaamánnimaqée marúnna ákiaqara Ánutufa miná árinau. Miqúnara miná ufa nímirafa kúqaa andeeqárafa máridanoo. Mi-anaaseefá Ánutuna aináinira fasiqauqa kuqá nárunara Ánutufa árínau. S !Mi-qangiroofá Babiroonia máqusara ufa qímasoofaqa quandáfi ufa firaaná innaarúnai qífu pisipasamásoonaki máridaqa íriqiafana. Mi-ufáfa faiqí moómoo suqíqa máridara foora qínoo maaqí qiqau. Ánutuna amooqiaqa. Faiqí asumu máree maríana faqa káaqa qárana faqa firaa afeeka faqa maasá Ánutunaindi máridanoo. A{Ánutufa narí áiku ásauku fidíka faqa narí tamummáqara fasiqauqa fidíka faqa aiqáma maqásaa kúqimarusa faqa Babiroonia máqusaki paqúrunara nárírana nímiannoo./WSía minakí qóoma qáannoo sía kafáa nimundárana tutúqirafa máriannoo. Babiroonia máqusai pisinísa ímarusa faqa aiqáma máqannaa pisinísa ímarúsa faqa úrinaaqararausa máriqau. Ínni áukainaina máraqa nuasa náriqa únnaqira áukainainannai aiqáma máqannaasa níkaruqidaqa. PMinakí piripúnna árimariasa faqa káqikaa ufireena fuaqée maríasa faqa firaa ufireena kookáanauru fuaqée maríasa faqa aiqáma musíka fuaqée máriasa faqa sía kaifáa mi-maqusánaki qáfeefaranoo. Óosana óosana ainainí maríasa misá kúkusi maríafa sía kafáa írifaranoo, qaindi áfai faqa síammírifaranoo. Miqí qímasoofanoo qangiroo moo ámudaanái̱ qímarufa óoni firaatiá minánnai mi-aukuanná máru fasiqanaaseesa sakuma andaana andaana rímariqau. Mi-oonínna fooqáa tia rafúsu qumáreenoo ooruku námariki áranaiqi áqinoo qinau. Mi-firaa maqusána áuqu faqaana Babiroonia máqusa óoni áqunnana amana kái áqusainanoo kukéeqafinaqa sía kaifáa qáfeefaranoo. ~uMi-qangiroofá miqí qímaseenoo quándakufanoo Ánutuna áiku ásauku Babiroonia máqusara qímanníminau. Ínnee innaarúnai máriasa faqa Ánutuna áiku ásauku faqa Yísufa niqiqoo fásiqausa faqa Ánutuna tamummáqara fasiqauqa faqa ínnee aiqáma asasiaqa. Mi-maqusáfa ínni nári ifa miná ákiaqara Ánutufa maqee mi-maqusána árifanoo kurídinoo asasiaqa. mSMiqí qímaseeqa kookooma afaqá qumáree níkiaqa ámoondúnna kukupámaseeqa maaqí qifáranoo. Óo mandáinaina náaquqarafa firaa maqusa áuqu faqaafa kukéeqeenoo. Aiqáma sípaki nusa ooruku námmari ámuaqumau nusá maa-maqusánakinaasa aináina moómoo nimisáida firaa munnimma máree marunausa dóo dauní mi-aiqama ainaináfa qáma taikéenoo. lQMiqí qímaseenoo mi-qangiroofá sípa kiatéenara maaqí qinau. Aiqáma sípa kiatéenauqa faqa nári pooskúrauqa faqa nári pasindíauqa faqa aiqáma ooruku námmari ámuaqumau nídaqa aináini marúsa Babiroonia idámuna qáfeeqa níanai tatíeeqa ikíráqeeqa maaqí qifáranoo. Sía moo máqusa maa-firaa maqusa áuqu faqaafa miqírafa máridanoo. !;Óo maa-firaa maqusa mandáinaina náaquqarafa kambíqanoo máridanoo. Mi-maqusáfa ánaaseera foora saasáakoona árirana faqa fidíka árirana faqa afisírafa kóora áuqimaria oondana faqa firaa feefaurú áqimaria óoniuqa faqa afaaqa áuqirafa dóo maqee dadí taikáfinoo. ~uPisinísaiki maría fasiqausa Babiroona máqannaasa ámiqira ainaina feefaurúmasee minánnai firaa munnimma máree marusa mi-maqusána aupúrarana qáfamasee rufíasee níanai tatíaqa márida ikíraqéesee soofaaramáseeqa maaqí qifáranoo. FPisinísa ímaria fasiqausa Babiroonia máqusara maaqí qímasee qifáranoo. Babiroonia máqannaasa ínnee níqaararee márifaqa adíafaa ímarifaqa máree maría ainainausa dóo kukéeqafinoo, aní munnimma moómoo faqa aní adíafaairafa káaqa qáranasaa márina dóo taikéenoo sía kafáa paqúrinnaranoo. c? Sía moó fannoo ooruku óosana óosana faqa ámiqimasee áfundimaru ainainna faqa makáqa nammari faqa fadaméena faqa parauáqa faqa ráisa faqa burimakáu faqa sipsípa faqa qóosa faqa qóosa rarisée mari karana faqa karabúsa aináinira faiqi faqa faiqí nimana faqa sía moó fannoo kaifáa mi-ainaináusa marasée munnimma qímifaranoo. H  Sía kafáa moó fannoo maasá kóora faqa siruáa faqa firaa feefauru áqimaria óosana óosana óoniuqa faqa marasée feefaurú qímifaranoo. Sía kafáa moó fannoo maasá ámiqira qámunna óosana óosana saasáakoona árirana faqa fidíka árirana faqa marasée feefaurú qímifaranoo. Sía moó fannoo maasá ámiqira saqari faqa eereefanta aanainnái áuqimaria ainainna faqa firaa feefaurú áqimaria saqárinannai áuqimaria ainainna faqa booróosannai faqa qáinnannai faqa ámiqira óoninnai faqa áuqimaría ainainna sía kafáa marasée feefaurú qímifaranoo. 4a Maqásaa pisinísa fasiqauqa faqa mi-maqusánara ikíráqaida maaqí qifáranoo, sía mi-maqannáasa kafáa maasá ámiqira ainaina marasée feefaurú qímifaranoo. - S Misá mi-maqusána aupúrarana qáfamasee rufíasee níanai tatíaqa máridaqa maaqí qímasee faiqíara foora mi-maqa maaqána qímamifaranoo. Óo mandáinaina, Óo náaquqara ainaina maa-firaa afeeka maqusá Babiroonia moodáa faasaana kai aní mandóosana ákiaqara kurídi taikáananoo. o W Mi-qangiroofá Babiroonia máqusara káqi qínoo qinau. Maa-maqa maaqánasaaqaraa karaambaiqauqa Babiroonia máqusaindaraa mandainaina máree maríasa mi-maqusána idáqainna idámuna qáfamasee firaaqóo ikíráqeefaranoo. _ 7Misá miqí qímaria mandáinaina ákiaqara misá firaaqóo nídafirana faqa namúana faqa aurírana faqa ikífaafau qírana faqa aandaróo nárirana faqa aiqáma ainaina moodáa kari misá nifaaqa quqásaaqa. Misá mi-maqusáfa idá qáma taikáannoo. Karaambáiqa Ánutufa misá ufa írimarifa afeeka úriqararafa márifa máridanoo.  Babiroonia máqannaasa nári nifaaqa aréenarana faqa nári moómoo ámiqira ainaina faqa náriqa máraqau. Mi-ainainná amana kái ínnee aupúrarana faqa ikífaafau qírana faqa misá nímiaqa. Misá náriara úriqararausee qímariana sía maasá keekoopáu máridau. Maasá sía ikífaafau qianáuree qímariana ákiaqara aupúrarana faqa ikífaafau qírana faqa nímiaqa. * MMisá ínni mandaíkamánnimaqóondee kai ínnee quándaki nári nímiaqa. Misá ínni mandáikamánnimaqoona ákiaqara ínnee quándaki qaaraikámandee nímiaqa. Misá mandá nammari ínni nímunara ínnee quándaki mi-kaafánaki kai idáqainna nammarina firaaqóo nímifaqa naaqa. 8iMi-maqusánaasa mandáinaina fannoo narámuaaqa narámuaaqa ínoo óorufíifanoo meerái innaarúnai óoru máridanoo. Ánutufa misá mandóosana qáfaidanoo íridanoo. I Mi-qanqiroofá miqí qímasoofanoo innaarúnaindaraa ufa qinée Yoohaneesa moo íriqiafana. Mifá maaqí qímasee Ánutuna ufa írimariasa qímanniminoo qinau. Óo qiní qíku qísauku ínnee mi-maqusánakiqari dóo ániaqa. Ínnee sía misá mandóosanaki kéeqaaqa miqíqa sía misá náriranaki faqa kéeqaaqa. QMi-maqusánaasa nári úmmuarirana faiqí ánaasee narí deedéepa narí deedéepirana uáinna nammariara foora ánaamuru máriasa níminoo ínnee naaqée qímasoofaqa néeneeusa máridaqa. Maqásaaqaraasa ánaamuru karaambáiqauqa Babiroonia faqa úmmuaridaqa náafeeqeeusa máridaqa. Aiqáma máaqa máaqa pisinísa uqéeree maríasa Babiroonia máqannaasa káaqa aináina moómoo irairaaímarinanoo minánnai munnimma moómoo maree maríasa máridaqa. Mifá firaa kari maaqí qímasee naméera qinau. Mifá dóo kurídinoo firaa Babiroonia máqusa dóo áqufinoo kurídinoo. Mi-nakundúnaki áfaannauqa faqa nimanauqáindi qikairí faqaasauqa faqa ufiniuqá áfaanna ufini kai fídiaqaa írafauqa kai máridanoo. t cQinée Yoohaneesa mi-ainaináusa qáfamasee moo qángiroo qáfaqiafana. Ánutufa narí afeeka firaaná ámufanoo innaarúnaindari maqásaa qumuroofanoo miná aréenarafa firaaqóo aiqáma maqa maaqasaa aréeneenoo káaqa qáma̱qinau.  Mi-anaaseená anée qáfaanafa mifá aiqáma máaqa máaqa karaambaiqáusa rakísi nímaqeemari maqusafa máridanoo.Mi-karaambaiqáusa sía náriqá kai miqífaranoo. Ánutufa qumeé fuki faakí qínaqa misá sía irirainni misá nári íriranammifoo qímasee nári afeeka mandá kaasau aandau ámifaranoo. Ánutufa narí ufa ánoonaikianinna áukuanara áfeesidanoo miqíannoo. "=Mi-qisaukuqarána taikásee aanai nimanasáa karaambáiqauqa máriasa faqa mandá kaasau aandau faqa mi-umuari mari anaaseenára fídiaqaammidaqa miná aiqáma ainaina marasáifanoo mifá káqi samu máriannoo. Misá miqóo miná amaqí námasaifanoo dóo idáqama taikáfuannoo. 'Mi-qangiroofá kafáa mi-anaaseenára qímaqiminoo qinau. Mi-anaaseefá nammári ámuaqusaa óoqumaruna anée qáfaananoo. Mi-nammarífa moómoosa maqúsa máriasa moómoo fasiqá ánaasee ufa óosana óosana qímariasa kíkiqamusinoo mi-nammarínasaa máridanoo. Mi-karaambaiqáusa sipsípa ánaaqi Yísuna áruannee qímasee miná faqa rákifara. Yísufa narí rusandeesámumasee náaramáqaisa afeekaikámandee Yísuna faqa fímariasa misá saimbaqa mi-karaambaiqáusa náru taikéefaranoo. Mifá Yísufa aiqáma karaambáiqa máridanoo aiqáma úriqararausa úrinaaqararafa máridanoo minára Yísufa quándaki misá faqa naru taikáannoo. @~y Mi-karaambaiqáusa qísaukuqara taikárausa moodáa írirana máriranasaa máridaqa nári afeeka faqa nári úriqararana faqa mi-manda kaasau aandauná poodúaqida ámimarífaranoo. D} Mandá káasau aandau aanai qísaukuqara taikárafa miqímandee kai kásooqaqee karaambáiqauqa maqásaa moodáa kari kambíqafi máridaqa faiqí ánaasee rakísi nímaqeefaranoo. Mi-namúsa nári afeeka mandá kaasau aandau náida amisáifanoo mifá misá faqa qúsasaa faiqí ánaasee rakísi nímaqaannoo. L| Mi-kaasau aandaúfa ánaasee minásaa óoqumariufa óoqai márufa maqee sía máridanoo kásooqaqee kafáa kambíqaannoo. Óoqai indaarú mifá dínni taikásee dínni ani qaaramarasée karaambáiqa márunaki máriufa taikáfufanoo kaifáa kambíqafinoo dínni ani qaaramoo kínanoo mifá qúsasaa kurídiranaki fúannoo. {7 Moodáannai qísauku karaambáiqa dóo taikáfiqau, moodáa káqi rakísidanoo máridanoo moó fannoo aniráannoo aniráinanoo qúsasaa taikáannoo. z  Maa-ufána írirana faqaasá kai írifaranoo. Mi-kaasau taatuqee aandauná ákiaqa dínni qísauku taikásee dínni ani qaara marasée ákiaqafaqaafa maridanoo. Mi-akiaqa namúna faqa dínni qísauku taikásee dínni ani qaara marasée áaqana namu kíkiqa úsinoo máridanoo mi-anaaseefá mináuqasaa óoqufaaqee máridanoo, karaambáiqauqaindi faqa miqímasee namu máridaqa. `y9Anée káasau aandau qáfaanafa óoqai márufa maqee sía máridanoo, mifá qúsasaa maqá ámeemaanai madikakíqari ururéenoo taikáranaki fúannoo. Náaru náaru máriranaki fímariasa Ánutuna búkaki núqu ákara rínoo máridanoo, óoqai maa-maqáfa sía máru kámuqoo mi-bukánaki misá núqu ákara rúmaqoofa máridanoo. Maa-maqánasaa máriasa sía mi-bukánaki núqu ákara rúmaqoosa misá mi-manda kaasau aandauná qáfeeqa káaqa náaquqainaqa miná ufamau fifáranoo. Óoqai márinoo maqee sía máridanoo kafáa kásooqaqee kooroo íaninnanara tautúmasee miná ufamau fifáranoo. yxkAnée nánaree áaquqaidanoo fee qinée mi-anaaseená faqa mi-aandauná faqa óosana kooroo qía̱namma íria. :wmQinée Yoohaneesa miná ákara qáfeeqa mi-anaaseená óosana qáfaunanoo fúrufaramminoo márifaqa qáfeeqa. Mifá Ánutuna maqásaaqaraa faiqí ánaasee fidíka faqa Yísuna ufara afeekaikí maríasa fidíka faqa uáinna nammariara foora misá narusée misá fidíka néeneeseenóora foora fúrufarinoo nímari anaaseefa. Qinée miná qáfamásaunanoo firaaqóo dáaquqeenoo. Qangiroo fannoo miqíafananoo qíqafeenoo qinau. 2v]Mi-anaaseená áqinisaa miná áuqu ákara rínoo máridanoo áuqu akooqóo máridanoo óosana kukéeqanoo máridanoo. Miná áuqu maaqí qínoo máridanoo Firaa Babiroonia aiqámausa nári náumoosaa feefaurú máree maríasa nínoofa faqa káaqa ánaaseera rímariasa nínoofa faqa máridanoo. u1Mi-anaaseená qamunna sía káiqeesa afisímariana úriqararausa afisímaru qámunnanda saasáakoona árirana faqa taatuqée árirana faqa afisímarufa aiqáma ainaina kóorannai áuqirana kai afaaqa áuqirafa márinau. Firaa feefauru áqimari oonínna pupú óoni fooqáana faqa máranoo nínau. Mi-anaaseená ásaukuki kóora auqira kaafa uqusée márinau. Mi-kaafánaki ikairífaqaa ainaina faqa faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuarirana aiqáma mi-ainaináfa mi-anaaseenásaa aniqusírafa mi-kaafánaki qumbiqánoo máridanoo. (Faiqí ánaasee kíkiqa úsidanoo kúqaa qíra Ánutuna minníseeqa únna qíra Ánutuna amooqímaríanara qídanoo.) t3Miqí qímasee qímaqimisoofanoo Ánutuna maraquna fannoo dáakufufanoo mi-qangiroofá qiní maréeqeenoo innaarúnaindari maqásaa múqu aadána máqasaa quqáseenoo mi-anaaseená uqaqífiqanau. Mi-anaaseefá taatuqée aandau káasau aandau ataufakaaqá óoqu faaqée márinau. Mi-kaasau aandauná afaaqasása Ánutunara fídiaqaa íra áuqu moómoo miná afaaqasása ákararinoo márinau. Mi-aandaufá dínni qísauku taikásee dínni ani qaara marasée ákiqa faqaafa márinau, miná aanai qísaukuqara taikásee márinau. Xs)Maa-maqánasaaqaraa karaambaiqauqa mi-manda anaaseená áafeeqee maríafa máridanoo aiqáma máqannaa fasiqa anaasee faqa maa-anaaseená úmmuarirana uáinna nammariara foora néeneesaidaqa fúrufaridaqa. }r uPupúsamu taikáfufanoo qafee téeqiusakiqari moo qángiroo fannoo qiní dáareenoo qinau, Yoohanee anée maí aniráinaqa firaaqóo úmmuari mari anaaseena kurídirana óosana uqafíqaa. Mi-anaaseefá firaa taunna kíkiqa úsidanoo, moómoo nammari miná aaqá máridanoo. Mi-moomoo nammarína kíkiqa úsirafa máridanoo faiqí ánaasee moómoo máqusanaasara qídanoo. 3q_Pupúsamu innaarúnaindari faiqísaa áqufinau firaa pupusamu moodáa moodáa fifiti kiroogaram qaara fasiqa níku nísauku taikásee moo fásiqa ásaukuqara taikásee sikéera ákara kamu áqufufaqa faiqí ánaasee mi-firaa pupusamúna qáfamasee quándaki Ánutuna áqurara ufa kai ámiqau.|pqAiqáma ooruku námmariki mári afumáusa aiqáma nammáriki ukúqnama taikánau, aiqáma áaqana faqa taikánau. o1Yeerusaree máqusa qaaramoo kámu afoómakinoo aiqáma máqusanaasa táunna faqa kurídiannoo. Mi-karí Ánutufa Babiroonia maqusara sía aunínau. Narí káafakinaa áanoo qírana idáqee mari nammariara foora adíasee Babiroonia máqannaasa nimisoofaqa námasee kúqiqau. Bn}Miqóo suqú quqásoofanoo ínaaqianna qangiroo fannoo narí qafeekínaana úfaisaa múqu téeqinau. Téeqimásoofanoo Ánutuna qaarísaaqari amaana máqaki márufa ufa moó firaa kari qinau. Dóo taikéefoo qímasoofanoo aakuasáa úqinoo innaarúnai qínoo óosana oosana ufa qínoo maqá náaquqarafa firaafá uqanna kásinau. Óoqai óosana árooqooqari sía maqá maaqímasee kásidanoo maaná firaafá uqanna úriqararafa kásiannoo. ml%Yísufa miqí qímaqimisoofanoo mi-taka namúsa aiqáma karaambáiqa faqa nári sundía námufaqa nífieeqeenoo Isaraee máqasaa quqásanau. Mi-maqa maaqána áuqu Heeburu ufakíqari moo áuqu Isaraee máqannaasa ufakíqari Aramakeedoona máqa maaqee qímariqau. >kuMiqímarufanoo Yísufa miqóo qiní qímaqiminoo qinau. Qiní ufa íria, qinée úmmuarira fasiqara foora íreedá kai innaarúnaindari qúmuanaura. Nífu máqee marusa faqa qamunna deedaqírausa faqa asasifáranoo, sía káqisámu fíqa faiqí nífusaa faqa Ánutuna áfusaa faqa sía nisaurífaranoo. jyMi-qaaramoo takáusa óosana óosana ainaina sía faiqí áuqaaqaa íra ainaina áuqeemaru afaannausa faiqí rakísirausaikiqa máriqau. Mi-qaaramoo afaanna namúsa aiqáma maqa maaqakina karaambáiqauqa nári sundía námufaqa nífieeqee rákiranaki quqée maríasa máriqau. Misá Ánutuna faqa rákirara másaifanoo Ánutufa úriqararafa misá aiqáma náru taikáannoo. !i; Qinée Yoohaneesa miná qáfaafananoo áfaanna qaaramoo táka fooqáana mandáikirana qáfaqiafana. Moó fannoo óoqai máru qaareena óokiqari ururanáu moó fannoo indaarúqaa kaasau aandauna óokiqari ururanáu, moó fannoo únna qíra tamummaqara fasiqa óokiqari ururanáu. h Mi-namúsa miqímasoofanoo qangiroo moó fannoo narí qafeekínaana Eeufarateesa námmariki téeqimáqusoofanoo mi-nammarífa aiqáma aadánusinau. Súani óosanaindaraa karaambáiqauqa nári rákira fasiqauqa faqa rákiraramásee ániaqeera aadánusinau. $gA Mi-namúsa miqí másoofanoo qangiroo moó fannoo narí qafeekínaana káasau aandau qaarísaa téeqimásanau. Téeqimándoofanoo asukuna fannoo káasau aandau quqúsakinaasa ititánnimaqasoofaqa nipatara aupúraidaqa nárídaqa nídafirana faqa namúanara faqa aupúraidaqa nífai riqídaqa innaarúnai Ánutuna áqurara ufa kai qídaqa káqi fúrufarammásee nári mandáinaina káqi mara máree fímariqau. f neU Nítakuqufaqa áanoomásee quándaki Ánutuna áuqu rámasee áquraraqau. Mi-oosana oosana aupuraranná marasée mi-oosannána ákoona áqurarasee sía nári mandáinaina minnísee Ánutuna amooqiqáu. Káqi máraqa fímariqau. Xd)Mi-namúsa miqímasoofanoo ínaaqianna moo qángiroo fannoo súanisaa narí qafeekínaana múqu téeqimásoofanoo súani fannoo firaaqóo idídinoo faiqí ánaasee firaaqóo idára foora nítakuqinau. 3c_Miqímandoofanoo Ánutuna tatúfira qáindasaaqari ufa moó qinau. Óo Karaambáiqa Ánutufa úriqararafa aninná nárirafa kúqaa andeeqárafa kai márifa máriananoo. lbQMisá maqásaa fasiqa Ánutuna ufa írimaria fasiqanaaseesa faqa tamummáqara fasiqauqa faqa fidíka ruqíee maríanara anée fidíka nímianaqa náidaqa. Nári óosanara saanára miná ákiaqara fidíka náidaqamiafoo qinau. aa;Qumbiqáfufanoo nammárisaa rakísimaru qángiroo fannoo naméera qinau. Óo Ánutufa náaquqarafa ánukarafa óoqai márunafa maqee márianafa anée fidíka naaqée qímasee nímiannanara andeeqárafa máriananoo. 8`iKúqutaikáfufanoo miqandá nínaaqiana moo qángiroo fannoo narí qafee máreenoo innaarúnaindari nammári uqannaki múqu téeqimásoofanoo fidíka kai qumbiqáfinau. 4_aNarusoofanoo kafáa miná ánaaqianna qangiroo moó fannoo narí qafee máreenoo múqu ooruku námmariki téeqimáqusoofanoo kúqira fasiqa fidíkara foorá kai mandifufanoo kúqira fasiqa fidíkara foora máqufufanoo ooruku námmariki márida kási maria ainainafa aiqáma kúqu taikáfinau. @^yMiqí qufanoo indaarúqaa qangiroo narí qafee mara máree innaarúnaindari maqásaa múqu téeqinau. Téeqimásoofaqa maqásaa fasiqí ánaasee káasau aandaura innaaru qímarusa miná ákara máree marusa misá nifaaqasása káaqa nídafidanoo áfundidanoo eeféeda námuana fooqáafa moómoo nárinau. Z] /Amaana máqakinaa idámuna qáfamaseeqa íriqiafana ufa moo ínnaarúnai máru amaana maqakiqari ufa moo fíraa qóo naméera qímaseenoo aupúrarana mároo qangiroosa qímanniminau. Dóo ínnee qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée qafee Ánutuna áanooqira qáfee máraasa dóo innaarúnaindari maqásaa múqu téeqiaqa. m}|w{vzy&xvv*u8tIspm1kjeiuhhgKfdcbb)a_~^^\[ZUYY8XMVUBSRlQ OONmMpMeKJJ-HuG3ElDCC!AA@K><<;W988E65432y2i.-,G+*('v' '%S%G##%!w v e<Tr &  &]C3' 29 Óoqeenáa tamummaqara fasiqausa ákara minára maaqí qínoo máridanoo.Aiqáma maa-maqa maaqánaki máriasakiqari moodáa fasiqa sía uqanna andeeqárafa máridanoo, aiqámausa miqírausa kai máridaqa. Misákiqari sía moodáa fasiqa Ánutuna aanára randáidanoo. 1 70g Dóo qinée kafáa Pauroosa minára maaqí qímasee iráidaqa, Ánutufa maasá Yuda máqannaasee, ánaamuru máriasee, úriqaraida fee qídanoo amana amana kái fee máridee qídanoo. Qinée Pauroosa óo sía moo úriqarara fee qídanoo dóo qinée fáasai qímannimiqa sía moó fannoo úriqararafa máriaafoo qídaqa ánaamuru faqa maasá Yuda máqannaasa faqa nári mandáinaina ámeemaanai uréeqaqa máriaafoo qídaqa. Q/Qinée mi-manda ufánara eedóo qía̱naqau maaqí qiaqíni, Dóo ániaqa maasá mandá márirana uqéeraseeqa minánnai ámiqira márirana kambíqasaanee qiaqa. Mi-manda ufána uqéereemaria fasiqausa Ánutufa misá mara máreenoo nári náriranaki quqáannoo. Sía áaqaidanoo miqídanoo, andeeqáidanoo miqídanoo. Mi-aaqara ufána qímariasa qiní Pauroosara faqa únna qímasee Pauroofa maasára mandá márirana uqéerasee minánnai ámiqira márirana kambíqaanifeera qímasee minánnai qiní díqidaqa áaqee maríafanoo. Aiqámausa nári mandáinaina ámeemaanai máridaqa. .%Misá faiqí faiqi únna qímasee maaqí qímasee Ánutuna ánoona ufara qídaqa, maasá qiqá únna ufa fannoo Ánutuna ánoona ufa kooroomáfi uqéerainanoo qiqá únna ufa ámiqirafa máridanoo nánaree Ánutufa qiqá únna ufa ákiaqara qiqá dáruannoo fee. -5Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Óo sía uqanna Ánutufa áaqaidanoo. Ánutufa sía uqanna áaqaidanoo, narí andeeqárafa márinara maasá andeeqáqisáannoo miná andeeqárafa sía márinanoofau sía amana maasá aiqáma máqannaasa ufa iriseenoo andeéqaisáiqini. #,?Misá faiqí faiqi únna qímasee maaqí qímasee Ánutuna andeeqáranara qídaqa. Maasá faiqí faiqi qiqá áaqarafa quándaki Ánutuna andeeqárana mara máree koorooméeqeenoo uqéerainaqa maasá qeeqá áaqaranara ámiqira ainainee qianáuree. Miqóoqari maasá maaqí qianáura mandáinaina ákiaqara maasá Ánutufa dárinaqa maasá maaqí qianáura Ánutufa áaqaidanoo dáridanoo fee qianáura. r+]Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Óo sía uqanna Ánutufa mi-mandoosanná máraannoo ánoona ufa kai qímarifa máridanoo. Faiqí ánaasee únnufa kai qímariasa kai máriafanoo sía Ánutufa miqíannoo andeeqásee ánoona kai qíannoo. Óoqeenaa ákara Ánutunara maaqí qinóo máridanoo.Aní óokinaa ufara aiqámausa ánoona ufa fée qifáranoo. Misá aní ufara amanamándee írifanoo ánoonaikammíannoo. Dafidina ákarakinaa ufa Ánutunara miqímminoo máridanoo. *Akaqáusa sía narísaa quqáqoonara irisée andeeqáramau fíqa rukíasee káqi rúnnambiqau. Ánutufa misá fúrufarirana qáfamaseenoo qinée faqa misá qíma afeekaikámma nímiafanna ufana qinée faqa misá naanna réeqa rukíaanauree qianáuree. O)Óo sía fífau miqí qídaqa misá úriqararafa firaafá máridanoo. Dóo qinée óosanarasee maaqí qímasee qímannimianaura, Ánutufa narí ufa Yuda máqannaasasaa quqáqoofanoo márinau. k( QQinée minára irámmirisee qímannimianaura Yuda máqannaasa ánaamuru úrinnaaqaraqa máridee káqi fífau fee miqíqa márida fee. Misá fáinanduqirausa misée ánaamuru úrinnaaqaráidee káqi fífau fee miqí qída fee. i'KSía apatasáafau ánoona máridanoo naundurá nímuqusakiqari Ánutuna ufamáu fímariasa misá ánoona máridanoo fáinanduqirausara foora máridaqa. Sía Mooseena sándufa írirana írirafa mifáu Ánutuna áiku ásauku kámannimaqaidanoofau. Ánutuna maraquna naundurái saíkisa misá kai Yuda máqannaa uqannára foora Ánutuna áiku ásauku máridaqa. Miqífandinna fasiqausa sía faiqí nimooqíranafau máraidau, Ánutuna amooqíranara rídaqa randásee máraidaqa.G&Yáfee Yuda máqannaa uqanna Ánutuna áiku ásauku uqanna máridanoo fee, apatasáa kooroo írafa mifée ánoona máridanoo fee. Ánutuna ufamáu fímariasa mi fee ánoona máridanoo fee. J% Ánaamuru máriasa sía Yuda máqannaasa fáinanduqimarusa misá andeeqáseeqa Ánutuna ufamáu fífaqa ínnee Yuda máqannaa fáinanduqímarusa Mooseena sándufa ínni ufakíqari ákara rirana rukíasaifanoo ánaamuru aamína máqannaa nári andeeqárafa ínni Yuda máqannaasa máriranara mandáinainee qíannoo. b$=Aamína ánaamuru máriasa sía Yuda máqannaasa fáinanduqimarusa misá nári kai sía irirai Mooseena sándufamau andeeqáramau fímarifanoo Ánutufa miná qáfamaseenoo Yuda máqannaara foora máriaafoo qíannoo. #-Ínnee Yuda máqannaasa ínneeqára fáinanduqirausee qídaqa miqíanara Ánutuna faiqi námufee qímariafanoo. Qinée Pauroosa minára maa-ufána qídaqa. Ínnee miqí maríasa Mooseena sándufamau ámiqimandee fídaqa ínni fáinanduqirafa ámiqira ainaina máriannoo, miná ufa rukíaseeqa fífau nipata aukírafa, sía Ánutuna faiqi námu máriafanoo aamína ánaamuara foora márifaranoo. '"GÓoqeenaa tamummaqarausa ákarakina ínniara maaqí qídanoo. Ánaamuru ínni Yuda máqannaa mandóosana qáfamasee quándaki Ánutunara mandá ufa qídaqa. 9!kAnée aneennára Ánutuna sándufa qumáree marúnausee qídana aneenná áuqu firaaqóo uqéeree marínafa, anéefée Ánutuna ufa rukíaseenanee asaurírana ámidanee. v eAnée misára sía faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuari iaqée qídana, anée faqa sía fee úmmuaridanee. Óoninnai saqárinnai únna qíra Ánutunara foora miná amana áuqimarianara fídiaqaa ímariananoo fee anée fee mi-unnaqira anutúna amaana máqakina kéeqafida minakínaa ámiqira ainainara fífau ainainee qímaseenanee káqi máraidanee. dADóo qinée aníara qianáura, anée uqannífiqee márianafa máriananoo, nánaree sía aneennára faqa miná máreenee. Anée misára sía úmmuariaqee qímaseenana dóo aneenná úmmuari márianafa máriananoo. dAÍnnee Yuda máqannaara qídaqa anée Yuda máqannaa máriananoo anée Mooseena sándufa saqáriki márianafa máriananoo, anée Ánutunara fífau íridee qímasee firaaqóo ufa qídana aneenná áuqu uqéeree márianafa máriananoo, anée Ánutuna andeeqára aanara írimarianafa máriananoo. Anée Mooseena sándufakinaana ámiqira aanara faqa mandá aanara faqa rainásee írimarianafa máriananoo, anée aneennára nífu dimbárausa aana uqannífiqee marúnausee qímarianafa máriananoo anée aneennára asukunakí máriasa misá qóoma máridee qímarianafa máriananoo, anée aneennára fúrufarirausa írirana nímimarunausa qímarianafa máriananoo faiqiuqáindi ámiqira aana uqannífiqee marúnausee qímarianafa máriananoo. Anée Mooseena sándufa minakíqari aiqáma írirana faqa ánoona ufara faqa qinée írida fee qímarianafa máriananoo. J Kásooqaqee ánianínna faasaana Ánutufa narí ásauku mundírana Yísunannai faiqí ánaasee aiqáma naunduráki kukéeqarana kooroomáseenoo rainánnimaqaannoo, Qinée Pauroosa Ánutuna ámiqira fasaasufa faiqí ánaasee qímannimiqa nídaqa minára qímannimidaqa. Yuda máqannaasa Mooseena sándufa afeekaíkidaqa. ^5Misá Yuda máqannaasa Mooseena sándufa máree maríasa máridaqa ánaamuru máriasa Mooseena sándufa síaisa máriasa máridaqa misá nári íriranannai Mooseena sándufara sía írirai káqi mi-maú fídaqa, dóo Ánutuna ufamáu fímariasa máridaqa. Mi-oosanáfa Ánutuna sándufa naunduráki ákara rinoo márifaqara foora kooroo ífaqa miqídaqa. Ánaamuru máriasa Ánutuna ufa sía írimariasa náriqá kai moo óosanara mandá oosanee qímasee moo óosanara ámiqira oosanee qímasee qímariafa mifá kai Ánutuna sándufa óoqai kukéeqasee quqáqoofa naundurákiqari kooroo ídanoo. }s Sía Mooseena sándufa náaqoonnai írimariana sía mináu Ánutufa naráfusaa andeeqáranaki faiqí ánaasee quqáidanoofau, mi-sandufána marasée ímariana andeeqásee áuqee márianannai kai Ánutufa narí andeeqáranaki quqánnisáannoo. *M Ánutufa narí sándufa Mooseena qímamufanoo mifá quandásee Yuda máqannaasa qímannimisoofaqa misá mi-sandufána qumárasee márusa máridaqa, misá mandóosana máraifanoo Ánutufa Mooseena sándufannai misá qumáree náruannoo. Ánaamuru máriasa Ánutufa Mooseena ámu sanda úfana sía miná ameemaanai máridaqa káqinni máridaqa, misá mandáinaina oosanara minní káqinni márinannai náruannoo.  Miqímasee Ánutufa aiqáma máqannaara amana amana kái nári máree maríana ákiaqara nímimarifa máridanoo nímiannoo. ! Nídafirana faqa aupúranara faqa Ánutufa aiqáma mandóosana máree maríasa misá nímiannoo. Yuda máqannaasa naaree nimiséenoo ínnaaqiana ánaamuruqa nímiannoo. Ánutufa miqí kai ínoo aiqáma andeeqara oosana máree maríasa nimooqírana faqa núqu uqéerarana faqa nímuqusaki asooárana faqa nímiannoo. Yuda máqannaasa náaree nimisée ínnaaqianna ánaamuru máriasa nímiannoo.  )KAkaqá fasiqa ánaasee ámiqira oosana kai máraqa nídaqa innaarúnai aréenarana faqa innaarúnai núqu uqéerarana faqa náaru náaru máriranara faqa randáidaqa. Miqí máriasa Ánutufa náaru márirana nímiannoo. Akaqáusa nári nifaaqara kai rídaqa andeeqárana futeeqáidaqa áaqaranaki kai fídaqa. Misásaa Ánutufa narí áanoo qirana faqa narí áranaqarana faqa nammáriara foora adíannimaqáannoo. gGMi-faasaanná Ánutufa aiqáma fasiqa ánaasee nári máree mariana akiaqara kai nímiannoo. )Ínni náaqooki óoni ititánoo márifaqara foora sía ufa írimariafanoo. Miqíanara Ánutuna andeeqára ufa faqa mandáinaina ákiaqara nárira ufa faqa kooroo ínna fáasaana mi-karí ínniqa mandáinaina fannoo ínniqa nárira ufa firaaqóo úriqaramáfuannoo. iKÍnniara Ánutufa aneenná mandáinainakiqari mifínnai ubeekeefándinnanara reendeenámasee rakísidanoo máridanoo. Ínnee minára Ánutufa reendeénira oosana márainara ínnee minára fúrufarira oosana fee fée qímaseeqee káqi mi-mandoosannáki márida fee. Ánutufa ínniara reendeénira oosana fannoo sía fúrufarira oosanafau máridanoofau. Ínneeqa mandáinaina minnísee quándaki narínnai ubeekaaqée qímari oosanafa máridanoo ínnee sía fee minára íridaqee. ~uQiní qiqoondi anée sía amana akaqáusara qáoo qinnáranoo, anée qáoo qídee qídana aneenná faqa minakí fímarianafa máriananoo. Anée miqí máriannanara náqimandeenee Ánutuna áriranara eeráirinnaree, sía amana eeráirinnaranoo. B}Faiqí ánaasee mi-manda oosanná máree márifanoo Ánutufa kai misára nárira ufa qíannoo. Ánutufa sía áaqaidanoo andeeqáidanoo misá nárira ufa ámeemaanai quqánnisáannoo. 9  mÓo qiní qiqoondi sía anée akaqáusara áaqeeaafoo qínana anée faqa mi-aaqarána máree márianafa máriananoo. Anée faqa náqimásee Ánutuna árirana eeráirinnaree, Anée akaqáusara miqínana anée faqa mi-manda oosanná kai máree máriananoo anínna qáoo qíra ufa fannoo anínna áruannoo.   } Ánutufa minakí fímariasara kúqiranaki fímariaa foo qída qifaqa íridaqa káqi minakí fídaqa. Sía minákaifau miqídau firaa manda oosana marasée akaqáusa mi-mandainaináki dadaaqímariasara misára faqa eedóo qímaseeqa asasídaqa.\  3Faiqí ánaasee Ánutuna ánoona ufara níkooqaifanoo Ánutufa misá maréeqeenoo mandáinainakina sía fúaqaa ira mandainainakina quqásaifaqa minakí fídaqa. Miqíanara maa-manda ainaina oosana oosanáfa qumbíqaidanoo, mandá óosana faqa, káaqa aináinara rímarina faqa naríara naríara fídiaqaa ímariana faqa naríara naríara rairai qírana faqa faiqí kuqánnarirana faqa narí áfumau narí áfumau irafa faqa nári ueeqée narí ueeqée ímariana faqa mandá óosana óosana faqa naríara naríara múnuqi míniqi ímariana faqa misá Ánutunara fídiaqaa ímariana faqa kaukaata qímariana faqa nári nifaaqa nimooqírana faqa naríara kai firaaqóo ufaqí márina faqa maqee maqee mandóosanara randéemariana faqa nári nínaukoo ufa rukíee máriana faqa sía nári andeeqáramau fíranara úriqararanee qímariasa, faqa náriqa qímannimira ufa rukíee máriana faqa sía nári níkaqaafasaara ámuqusirana faqa mi-manda ainainnáusaki fímariasa máridaqa.    -Faiqí miqí kai íqa nári nínaaqmaaka faqa ámiqira oosana minnísee naríara naríara rídaqa idára foo qíara nítakuqidanoo. Faiqí misá narínni narínni nisaúrira ainaina maraséeqa miná ákiaqara nári nifaaqasáa aurírana áidafirana marasée aupúraidaqa.  Ánutufa faiqí ánaasee nári mandá níranara qáfamásaifanoo ákooqaifanoo káqi minakí nifeeqáidanoo. Minára ánaaseeuqa faqa nári nifaaqmaaka minnísee andeeqára oosana minnísee narínni narínni óosana óosana mandá márirana máraidaqa. S !Misá Ánutuna ánoona ufa maréeqee káqinni quqáseeqa únna ufa maréeqee nífusaa quqásee minára kúqaa fee qídaqa. Náaru náaru amooqímaria Ánutuna aiqáma ainaina áuqu quqóo Ánutunara minnísee quándaki Ánutufa áuqu quqóo ainainára fífau ainainara innaaru qímasee maasá Ánutu fee qímasee mi-maú fídaqa. c AFaiqí misá nári fúrufarirafa miqínoo firaafá márifanoo Ánutufa misá maréeqeenoo náriqa nímuqusimari mandainainaki quqásaifaqa faiqí narínni narínni ira ainainara nisauríra ainaina kai máraidaqa. ^ 7Misá Ánutuna náaru náaru márira areenarana máfi quqásee Ánutuna innaaruqírana faqa amooqírana faqa máfi quqásee fífau faiqí faiqi amanáuqirana faqa ufini amanáuqirana faqa aandáu̱ amanáuqirana faqa ámuaqundari maqámau nímarina amanáuqirana faqa marasée maasá Ánutu fee qímasee minára innaaru qídaqa amooqídaqa. c AMisá náriara írirana faqaasee qímasaida únna qímasaidaqa fúrufariranaki máridaqa. z oMisá Ánutunara íridaqa sía minára dúfi dúfi qídaqa, kafáa sía miná áuqu uqéeraidaqa. Misá quándaki nári írirafa firaaqóo fúrufariranakí kai máridaqa misá nitikúra fífau máridanoo asukuna kái qumbiqánoo máridanoo. * OÓoqai Ánutufa maa-maqa maaqána áuquqooqari miná kukéeqarana idaaqírana faqa miná náaru náaru márira afeeka faqa innaarúnaindaraa andeeqára márirana faqa narí áuqu quqóo ainaináki akooqóo márufa máridanoo. Faiqí faiqi Ánutufa áuqu quqóo ainaináki qáfamasee sía Ánutunara írida fee qifáranoo. Miqí qímasaidaqa únna qímarifanoo Ánutufa mi-ufána sía íriannoo káqi náruannoo. 4 cMaanára Ánutufa misá náridanoo. Faiqí faiqi Ánutunara írimari ainaináfa akooqóo máridanoo. Ánutufa narí kai uqannífiqasoofanoo márifaqa sía írimariafanoo. c AFaiqí ánaasee mandáinaina faqa kudimakírana faqa miqandá Ánutuna ánoona ufa rafáaqafifaqa sía írida máridaqa, minára Ánutuna áanoo qirana nárirafa inaarúnaindari akooqóo misásaa qumu máridanoo.  Ánutufa faiqí ánaasee áaqeemaríasa narí namuqáaki máriasa sía naruséenoo maréeqeenoo narí áqoondikidanoo narí ámiqira fasaasa ufa minára kooroo ídanoo. Maasá Yísuna saqárikirana mifá kai Ánutunara áqoondikirana nímidanoo. Óoqeenáa tamummaqara fasiqauqa ákara minára maaqí qinoo máridanoo. Faiqí ánaasee Ánutuna saqárikiranannai miná áqoondikinausa misá kai náaru náaru márirana máreefaranoo. Faiqí faiqi mandóosana fannoo Ánutufa náriranaki quqánnisáidanoo. K~ Ánutuna ámiqira fasaasa ufa Ánutufa faiqí maréeqee asumu máriranaki quqéemari afeekafa máridanoo minánnai Yuda máqannaa naaree ánaamuru máriasa ínnaaqiana irisée mi-maú fínausa Ánutufa asumu maréeqee quqáannoo. Minára qinée mi-amiqira fasaasa ufánaki qeeqá daundurá firaaqóo mara quqáidaqa. @} {Mi-aikána tatíranara irisée qinée ínni Roomma máqannaasa faqa Ánutuna ámiqira fasaasa ufa qímannimiraree qídaqa. Ánutuna afeeka ufa asumu máriranaki quqánnisée marífa. C| Aamína máqannaa faqa írirana faqaasa faqa áikara foora daruqoofanoo máridanoo. Misá aiqáma Yísunufa qímannimianaqa írifanoo mi-aikána dárirafa tatínoo qifaaqa aufadáannoo. G{   Ínnee Roomma máqannaasa maa-ufána íriaqa. Qinée ínni maqúsai moómoo kari fírari máriafananoo moo áinaina rafáaqafinau. Qinée moómoo maqusanaasaki sía Yuda máqannaasaki nímariafanausa miqídaqa misákinaana óonu rarisámeeqee Yísunaki quqéemarunausa ínniki faqa óoqaindari miqíanee qídaqa. Nz  Qinée minára maaqí qídaqa qinée faqa ínnee faqa narí dadaaqí narí dadaaqírara ínnee Yísuna saqárikírana faqa qinée faqa Yísuna saqárikírana faqa narí dadaaqí narí dadaaqíaqa. 3y a Qinée firaaqóo ínni níndafarara qídaqa innaarúnaindaraa ámiqi ámiqirana moó ínni náida nímianaqa ínnee Ánutunaki afeekaikámáfi máriaqeera íridaqa. >x w Qinée óoqaindari ínni maqúsai óonuree ínni níndafarara írida márunnanara maqee Ánutufa qiní dadaaqínaqa ínni maqúsai óonu maríannanara minára faqa innaaru qídaqa. Cw  Qinée aiqáma kari maqee maqee ínni Roomma máqannaasara íridaqa Ánutufinnai maqee maqee innaaru qímarunnanara minára Ánutufa íridanoo. Qinée qeeqá qímuqusa óokiqari qeeqá íriranannai Ánutunara eedóo qíra dadaaqíra ainainiranakina máridaqa. Máridaqa narí ámaaku ámiqira fasaasa ufa faiqí ánaasee qímannimidaqa. Qinée ínniara Roomma máqannaa faiqí ánaaseera innaaru qídee qúnanoo Ánutufa kúqaa fee qíannoo. >v wMaa-ufánannai ínni qímannimiranara qianáura Ánutuna ásauku mundírana minánnai qinée Pauroosa ínni Roomma máqannaasara Ánutu finnái dúfi dúfi qímamaqaidaqa. Aiqáma máqannaasa ínnee Yísuna saqárikiranara írimarifaqa minára qinée Pauroosa innaaru qímamaqaidaqa dúfi dúfi qídaqa. 4u cÁnutufa ínni Roomma máqannaasa faqa náarameeqeenoo qiní qíku qísauku kiaqéera qímaqoosa máriafaqa. Qinée Pauroosa minára iriséeqa ínni ákara rúmannimaqaunafa máridanoo. Ánutufa maasá qíkoofa faqa narí ásauku mundírana Yísuna maasá karaambáiqa faqa narí ámiqi ámiqira oosana faqa narí aundurá asooárana faqa ínni nímiani. Pauroofa Roomma máqannaasara Ánutu finnái dúfi dúfi qídanoo. 't IAiqáma máqannaasara qídaqa ínni Roomma máqannaasara faqa qídaqa Ánutufa ínniara narí ásauku mundírana Yísunaindi kiaqéera qímaqoofa máridanoo. s  Yísuna minánnai Ánutufa qiní ámiqi ámiqinoo qímannimira fasiqaikámambi máridana aiqáma máqannaa náarama mínisee Yísuna ámiqira fasaasa ufa qímannimisáinaqa iriséeqa mi-maú fíqa Yísuna áuqu uqéeraaqeera qiníara qímaqoosa máridaqa. |r sMi-amiqira fasaasa ufána narí ámaaku narí ásauku mundírana Yísunara maasá karaambáiqara qídanoo. Mifá Dafidinakíqari kambíqoonara maasá maqásaa fasiqee qídaqa. Ánutufa narí firaa afeekannái kúqiranakinaana Yísuna mara fíndifumáseenoo minánnai uqannífiqasoofaqa iriséeqa misá minára Ánutuna ámaaku innaarúnaindaraafa náaquqarafée qídaqa. q yp mMi-amiqira fasaasa ufána náaru kambíqaaninnanara Ánutufa óoqai uqanna narí tamummáqara fasiqauqa narí óokiqari qímannimisoofaqa quandáfiqa faiqí ánaasee qímannimisee quándakiqa náaquqara ákaraki quqáqoofa máridanoo. "o AQinée Pauroosa Ánutuna ásauku mundírana Yísufa mara firiqai fáiqisa máridaqa miná aináina dadaaqímaruna faiqisa máridaqa. Ánutufa qiní maqásaa fasiqa Ánutufa faiqí ánaaseekinaana rusandeesámumasee narí ámiqira fasaasa ufara qímannimiannee qímaqoosa máridaqa. Zn-Karaambáiqa Yísuna ámiqira áfaarirafa ínni aiqámausaki máriani.m)Qinée maa-papiqánakinaa ufa qíma afeekaikámmannimi márunausa Yísusa maaqí qímasee qímannimidaqa kúqaa uqanna qinée qúsasaa ínnee iannái kaifáa óoqu fúanaura. Qinée Yoohaneesa minára maaqí qídaqa. Óo karaambáiqa Yísu dóo qúmuannee qídaqa. \l1Kafáa faiqí moó fannoo maa-papiqánakinaa tamummaqara ufa áti rafáaqafínanoo minára mi-fasiqáfa náaru márira saqari qaqama néemariana Ánutufa rafáaqafuannoo sía náannee qíannoo miná náaquqara fúka maqusaki kéeqaranara faqa Ánutufa rafáaqafusee qáoo qíannoo. Maa-papiqánakinaa ufamau sía fuanára qáoo qíannoo. `k9Qinée Yoohaneesa aiqámausa maa-papiqánakinaa tamummáqara ufa írimariasa dóori kándamasee aaquqímannimaqaidaqa faiqí moó fannoo maa-papiqánakinaa ufa moó narí úfa minásaa ootúpamásee qínafa miná ákiaqara Ánutufa maa-papiqánakinaa aupúrarana nárírana mara mi-fasiqána áriranasaa ootúpáinanoo firaanáikiannoo. njUÁnutuna maraquna faqa sipsípa ánaaqi Yísuna ánaaqa faqa aiqámausara maí ániaqee qídaqa. Aiqáma maa-ufána írimariasa ínnee faqa quandáfi niqoónausa náaraaqa ániaqee qiaqa. Yísufa náaru márira nammari nímianee qídanoo. Aiqáma nammáriara nídimarisa dóo anirée naaqa. Sía feefaurífaranoo, nídimarinausa káqi naaqa. Taikára ufa. $iAQinée Yísufa maa-ufáusa amaana máqaki kéeqee maríasa qímannimiaqee qímasee qeeqá qangiroo aqiqéeqa. Qinée Dafidina óosanakiqari mináti máridaqa. Qinée kanánaana duqudéeqiara foo káaqa qéemarunausa máridaqa. (Yísuna saqáriki maríasa aiqáma miná aqoónausara foora máriafanoo misára Yoohaneefa moodáanaki sipsípa ánaaqi Yísuna ánaaqa fée qídanoo maa-papiqánaki qídanoo.) _h7Mi-maqusána áqoosai káaqa ufa rukíee maríasa faqa áukainaina máraqa nuasa faqa faiqí ánaasee naríara naríara fanandí maríasa faqa faiqí ánaasee kuqá narí maríasa faqa saqárinnai faiqí nimana áuqusaida innaaru qímariasa faqa únna óosana áuqimariasa faqa únna ufa qímariasa faqa misá aiqáma áqoosai márifaranoo. ggGNári qamunandá nammári uqusée ánukara qámunna faqáasa misá kai amaná fúka Yeerusaree máqusa kooqíki kéeqafiqa káqi náaru márira saqari qaqamma amaná díqisee neefáranoo. Miqímariasa asasifáranoo. mfS Qinée óosana ároonakiqari márunausa máridaqa. Qinée taikáaninna aukuanna faqaasa máridaqa. )eK Dóo íriaqa Yísufa ínniara qídanoo. Qinée qúsasaa óoqufuanaura. Ínnee máree maríanna ákiaqara úqirausa dóo óoqu fíqa múqu nímianauranoo. Od Ánaaseera fanandírana, faiqíara fanandírana, miqída naríara naríara rímariasa sáina miqídaqa máriaqa, mandóosana mandóosana máree maríasa sáina miqídaqa máriaqa. Ámiqira óosana máree maríasa sáina miqídaqa máriaqa. Máparaammásee ámiqira oosana firaaqóo máree máriasa sáina miqídaqa máriaqa. c! Mi-qangiroofá kafáa qímaqíminoo qinau. Yoohanee anée maa-papiqánakinaa ufa tamummáqara ufa máridanoo sía qumeeráa, qímannimia. Aiqáma maa-ainaináusa qúsasaa kambíqaannoo sía amana quandásee kaifáa kísaaqasaa fúannoo, qúsasaa dóo kambíqaannoo. Qinée Yoohaneesa mi-ainainná aiqáma qáfamasee iriséeqa dáaquqoofaqa uqaqífiqee marí qangiroona áikuki maqásaa áqufiqa amooqianéeriafananoo mifá qáoo qímasee qinau. 4`aYísufa ínniara maqásaa máriasara maaqí qídanoo, qinée qúsasaa kafáa óoqu fúanaura. Maa-papiqánakinaa ufa irisée mi-maú fímariasa misá asasifáranoo. _Mi-qangiroofá mi-ainaináusa uqaqífiqaseenoo qímaqiminoo qinau. Mi-ufáusa aiqáma qímamúnafa kúqaa minásaa mundímariafa márifaqa qímamiqa. Karaambáiqa Ánutufa narí maraquna tamummáqara fasiqauqa nímimarifa narí qangiroo niqiqáifaqa miná aináinira fasiqa ánaaseesa qúsasaa kambíqaaninna ainainausa uqannífiqaanifeera mi-ainaináusa aní uqafíqeeqa. ^7Mi-maqusánaki asukuna taikánoo máridanoo sía kafáa máriannoo. Misá sía qóomara súaniara íridaqa fífau máridaqa, Karaambáiqa Ánutufa misá qóoma márinaqa miqóoqaraasa karaambáiqara foora náaru náaru rakísi nímaqeefaranoo. Yísufa dóo qúmuaninna úfafa. a];Misá miná óori qáfeefaranoo misá níqinaaqa miná áuqu ákara rínoo máriannoo. \Moo áinainara Ánutufa áqurarainna ainaina sía mi-fuka maqusánaki máriannoo, dóo taikáfuannoo. Ánutuna qaarí faqa sipsípa ánaaqi qaarí faqa mi-fuka maqusánaki máridanoo miná áiku ásauku mi-maqusánaki máriasa miná amooqifáranoo. x[iMi-nammarína dínni dínni áfai saqári kambíqanoo máridanoo. Mi-saqarísa aiqáma qúqoonasaa qaqamma íraidanoo kai máridanoo. Miná ámanee aiqáma máqannaasa aurírana teeroo taikánnisee marífa mi-saqari amaneefá máridanoo. Z Mi-qangiroofá fúka Yeerusaree maqusa uqaqífiqaseenoo nammári miqóo máruna uqaqífiqanau. Mi-nammarífa Ánutuna faqa sipsípa ánaaqi Yísuna faqa máru qaarínakiqari qumurée fúka maqusa qámbaana óoqu fímarinau. Mi-nammarína áuqu káqi márira nammari fee qiqau. Ámiqira nammari sía dumúna maqá máru nammarifa mi-nammarífa mookoofa ámanee kai randáida qúmidanoo. (YISía moo mánda ainaina fannoo mi-maqusánaki kéeqaannoo. Sía moo ásaurira ainaina áuqee marí fee únna ufa qímari fee sía mi-maqusánaki kéeqeefaranoo. Sipsípa ánaaqi fannoo maqásaaqaraasa narí papiqakí núqu ákara rúmaqaisa misá kai mi-maqusánaki kéeqeefaranoo.1X[Aiqáma maqa maaqásaa máriasa misá ámiqira ainaina faqa misá úriqarara áinaina faqa máree anirée mi-maqusánaki fúka Yeerusaree máqusaki kai quqéefaranoo. @WyMi-maqusa kooqísa aiqáma faasaana atúanoo kai máriannoo eendáki faqa sía ititéefaranoo, sía eendá máriannoo káaqa qárafa kai máriannoo, minára kooqí sía ititáidaqa. -VSAiqáma maa-maqa maaqánasaaqaraasa mi-maqusána káaqa qáranasaa nifáranoo. Misá karaambáiqauqa nári ámiqira ainainauqa mi-maqusánaki múnu quqéefaranoo. lUQSúani faqa quqoona faqa márinaqau qáfani. Sía mári qáfeeqa. Máridanoofau fífau máriqini Ánutuna narí firaa areenarafa firaaqóo káaqa qámaqinoo máridanoo, sipsípa ánaaqi mi-maqusána qóomara foora máridanoo. %TCQinée Yoohaneesa fúka maqusa Yeerusaree qáfamaseeqa náaquqara amaana máqara randéeqa sía márifaqa qáfeeqa. Amaana máqa márinoofau fífau máriqini. Karaambáiqa Ánutufa úriqararafa sipsípa ánaaqi Yísufa faqa miqóo akooqóo márunara amaana máqa sía márinau. S7Fúka Yeerusaree máqusa qíkunni óoqu qaara marasée kooqí márinau. Aiqáma kooqi faandaamurasáa máaqa kooqíara foora áuqinoo márinau. Óoni firaaná qumáree minakí ititée marú óonisa feefaurú áqimarí óonisa firaa ooniuqa óonda̱ firaaná fooqáafa márufaqa qáfaqiafana. Maqúsa qámbaana faqa naambeéqai faqa aiqáma ámiqira kóorannai áuqirafa amanandá qáfee marúfa márinau. @RyMoo óoni áuqu saradoonikisa márinau. Mifá pupú óoni moó éekara faqa saapáani óoniara foora írafa faqa márinau. Moo óoni áuqu kananeeriana márinau. Mifá taatuqée saapáani márinau. Moo óoni áuqu koosa márinau. Mifá pupú óoni moó tumána árirafa márinau. Moo óoni áuqu beerira márinau. Mifá arooqá óoni fooqáafa saqári amanee árirafa márinau. Moo óoni áuqu toopasa márinau. Mifá pupú óoni miqírafa tumána árirafa márinau. Moo óoni áuqu karaseedooni moo óoni márinau. Mifá pupú óoni miqírafa saqári ámanee árirafa márinau. Moo óoni áuqu tookueesa márinau. Mifá óoni moó saqári ámanee árirafa márinau. Moo óoni áuqu ameetisa márinau. Mifá arooqá óoni miqírafa pánnoona árirafa amanandá qáfee marúfa márinau. Faandaamura firaa ooniuqara mapukíra óoni fée qiqau misá núqu miqíminoo máridanoo. Qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaaraqánda marasée márinau. !Q;Faandaamura óosanasaa firaa ooniuqa márufa firaa feefauru áqusaida máree maría óoniuqa mi-firaa oonísasaa afaaqa áuqiiqee maríqau. Faandaamura firaa ooniuqa qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaaraqánda márara óoni mapukíra óoni nifaaqa áuqira óoniuqa máridaqa, núqu faqaa óoniuqa máriqau. Moo óoni afaaqa moo áuqirafa miná áuqu yasapeera márinau. Mifá saqári ámanee árirafa amanandá tánukaida qéemarufa márinau. Moo óoni afaaqa áuqirafa miná áuqu akafata márinau. Mifá dirindáasi áriranasaa indiri óoni árirafa márinau. Moo óoni áuqu eemararada márinau. Mifá pupú óoni moó saqári ámanee árirafa márinau. +POMi-faandaamuráfa pupú óoninnai áuqirafa márinau, mi-maqusánaki máaqauqa kóorannai karásakiara foora ruqíaki qáfee marufa idaaqírafa uqanna márinau. kOOMi-fuka maqusa faandaamuráfa fáina máqa qufisara foora áuqirafa márinau. Mi-qangiroofá faandaamura máqasaaqari ámmuqunni amanamásee qáfamaseenoo sikisti metera amana máridanoo feé qinau. Kísaaqa uqanna márinau. nNUMi-fuka maqusána ataaqéenni faqa miná sandáaqai faqa amana amana kái márinau. Aiqáma tu tauséenna faqa foo handaréeta faqa (2,400 kilometer) miná kísaaqa miqímaseenoo kísaaqa uqanna mi-maqusána áti faqa márinau. ;MoMi-qangiroofá qiní qímaqimímaruna ásaukuki ruráa kóora áuqimaruna uqusée máriunannai mi-fuka maqusána faqa faandaamura faqa kooqíuqa faqa amanamásee qáfanau. L'Mi-ooni faandaamurána óosanaki qísauku qara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée firaa ooniuqa márinau. Mi-oonísasaa sipsípa ánaaqi Yísuna áiku ásauku qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée marúsa núqu mi-oonísasaa ákara rínoo márinau. K5 Súani óosana ururée maruqaannai faandaamurasáa qaaramoó kóoqi mi-qaannái márinau. Súani kéeqee marú qaannai qaaramoó kóoqi márinau. Súani dínni ataaqee qaannai qaaramoó kóoqi márinau. Súani dínni ataaqee qaannai qaaramoó kóoqi faandaamurasáa márinau. J  Mi-fuka maqusána faandaamurafa óoninnai áuquqoofa márinau kísaaqa ámatooki kámminoo márinau minakí qísaukuqara taikásee qíku óoqu qaaraqánda marasée kooqí márinau, aiqáma kooqisaa qangiroo moó fannoo rakísimarinau. Mi-kooqísasaa Isaraeena áiku ásauku márusa qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée núqu mi-kooqísasaa ákara rinoo márinau. >Iu Qúmimarufanoo faqa qumu márinanoo faqa minakíqari Ánutuna káaqa aréenarafa minakíqari tákunasoosa ímarinau. Mi-fuka maqusáfa pupú óoni tánukaidara foorá qéemarinau. }Hs Miqí qímasoofanoo Ánutuna maraquna fannoo qiní dáakufufanoo qangiroo fannoo rafúsueeqeenoo kísaaqa aaqanasaa quqáqisánau. Miqóoqari náaquqara maqusa fúka Yeerusaree máqusa innaarúnaindari Ánutufinnaindari qúmuna uqaqífiqanau. TG! Miqí qímasee qímaqimisoofanoo qangiroo moó fannoo qísauku dínni taikásee dínni ani qaara marasée márusakiqari aupúrarana maqásaa téeqimaríasakiqari moó fannoo anirée qímaqiminoo qinau. Yoohanee anée maí aniráinaqa auníriranasaa kúqu sipsipa anaaqína miná ánaaqa amundárana aní uqafíqaanana qáfa. -FSMaparaa ímariasa faqa ueeqée maríasa faqa káaqa ufa rukíee maríasa faqa faiqí ánaasee kuqá nárímariasa faqa káaqa faiqí ánaaseera rímariasa faqa áukainaina máraqa nuasa faqa túmunnai faiqí nimana áuqusaida minára rufíasaida innaaru qímariasa faqa aiqáma óosana óosana únna ufa qímariasa faqa mi-mandoosanná máraqa nuasa misá maqúsai idá fárumaki márifaranoo. Miqóo idá firaafá fasafasaínoo mandúndi marífa máriannoo. Mi-idána áuqu ínaaqiannaa kúqirafa máridanoo. Fúka Yeerusaree ánianínna úfafa. i9~_~}}<}0|=zyxxwBusjqupoBnm&l;l/hhee!dcba_g]"[|ZJYqV\TSQRP6P*NNMLKVIHGFEDCB/@?Z==; 864"20/.t-q,O+\+P)V(/'6&&$##! Zh= d<bj|7gMiqídaqa sía qeeqá maraqunafáu mi-manda oosanná máraidau. Mandaínaina fannoo qiní daundurái márifa mifá qiní qifeeqáraifaqa mi-manda ainainná máraidaqa. ykQiní írirafa qíkooqéemari mandoosanna máraidaqa Mooseena sándufa fannoo qiníara áaqee máriifoo qímasaifanoo qiní írirafa faqa miná írirafa faqa moodáaqoo apínoo márifaqa. Óo Mooseena sándufara ánoona máriifoo qídaqa. jMQinée mi-saikánaki máridaqa qeeqá áuqee marúnna saikóosanara faqa sía íridaqa. Qinée ámiqira oosanara dídimarina márararee qídaqa sía máraidaqa. Qinée dapi mandá óosana fídiaqaaira oosana kai máraidaqa. taQinée Mooseena sándufara kúqaa innaarúnaindaraa ainainee qídaqa. Qiní daundurákinaa mandainaina fannoo aináinira fasiqara foora qiní feefaurúmmeeqeenoo naráramandunna quqáqisáqaisa miná rumbára saikáki máridaqa. V% Ámiqira ainaina fannoo fee misá kuqá nárínoo fee qianáuree. Óo sía miqínoo máridanoo. Misá naundurákinaa mandáinaina fannoo kai ámiqira ainaina mara máreenoo minánnai misá nárinoo. Miqí mándainanoo misá naundurákinaa ánoona mandaínaina akooqóo kooroo íanifeera miqínoo. Dóo mi-mandainaináfa Mooseena sándufa sáaqari innooqéenoo firaanáikinoo máridanoo. Maasá qiqá daunduráindaraa írirafa óonu rarisee ani rarisee idanoo. uc Mooseena sándufa faqa Ánutuna naamúaqira ufa faqa andeeqárafa náaquqarafa ámiqirafa máridanoo. ,Q Misá naunduráki mári mandainaina fannoo misá nárírara rakísinoo márifanoo Ánutuna sándufa aniraifanoo miná qumáreenoo minánnai misá naru quqéenoo. O Mooseena sándufa sía máru aukuana sía faiqí ánaasee nárufaqa sía kúqiara foora ímariqau káqi máridaqara foora ímariqau. Mooseena sándufa nímaarusira ufa kambíqafufaqa misá naundurái mandá óosana uqéera níminoo nárinau. Miqímandaifanoo Ánutuna káqi márira nímira ufa fannoo kúqirana kai níminoo.  !;Mooseena sándufa fannoo moosá aináinara sía nímuqusiaqee qinoo márifanoo qiní mandá irirafa irisée quándakinoo firaaqóo moosá aináinara ámuqusidanoo. Minára sándufa sía máru kamuqoo mandóosanara óonumafi irirafa kúqinoo márufaqa mána mána ímariafannana. )Minára maasá Mooseena sándufara mandáinainafée qianáuree. Óo sía miqínoo máridanoo. Mooseena sándufa ínnee moosá aináinara sía nímuqusianifee qídanoo sía miqínoo márinaqa qinée moosá aináinara qímuqusímarína miná áaqee unóo qunára sía irini mána mána kaimmúnaiqini. Minára Mooseena sándufakinaafa dóo kooroomándee mandáinainara qímaqimifaqa qisauríqa. 0YDóo maqee íriaqa, maasá Yísuna faqa kúqiara foora iqá máridaqa maasá karafúsa rumbáqa márianasaaqari idukúaki máridaqa sía kafáa óoqeenaa máriranaki fuanáura. Maasá Mooseena sándufamau fúannana mifá maasá mandáinaina mara uqéera quqáannoo minára mi-maú sía fuanáura, fúkamau Ánutuna maraquna aatata fuanáura. Sándufa fannoo paqúrimma qímifaqa qeeqá mandáinaina káqi máraidaqa. U#Óoqai maasá qeeqá faiqí faiqi íriranamau mánoo manaa íqa fímariafananoo Mooseena sándufa aniréenoo maasá mandá oosana afáurammeeqee mara uqéera kikíqa máseenoo quándakinoo maréeqeenoo kúqirana ámeemaanai quqáqisánau. Minára Mooseena sándufa nímaarusira ufa fannoo maasá karafúsara foora rumbáqimaqanau. B}Dóo ínnee qiní qíkaqaafasaa ínnee faqa Mooseena sándufa ámeemaanai máriasa dóo ínnisaimbaqa qifaaqa fannoo Yísuna sáimbaqa kúqinau. Dóo mi-kuqiránakiqari miná Yísuna namufaqa fíndifiqa mináindikiqa Ánutuna aináiniranaki andeeqásee ánoona ainaina ímarinakina máriaqeera máriafanoo.  /Mi-anaaseená afaaqi káqi márinanoo quándaki moo fásiqa márainnanara qúmmuarimari anaasee fee qifáranoo. Miná afaaqi kuqufínanoo sándufasaaqaraafa dóo idukínoo máridanoo, quándakinoo moo fásiqa márainnanara sía minára úmmuarimari anaasee fee qifáranoo. i KNimundára fasiqa anaaseera foora sánda ufa ámeemaanai máridaqa. Mi-anaaseená afaaqi káqi márinanoo mi-anaaseefá narí afaaqindíri sánda ufa ámeemaanai máridanoo narí afaaqisáa atooqánoo máriannoo, afaaqi kuqu fínanoo miná ánaaqa fannoo káqi fífau máriannoo sía sándufa ámeemaanai máriannoo sía narí afaaqisáa atooáannoo. I  Óo qiní qíkaqaafasaa Roomma máqannaa máriasa qinée Pauroosa maqee ufa qímannimirara ínnee ámiqimasee írimaru úfana qímannianaura. Faiqí ánaasee sándufa faqa Mooseena sándufa faqa faiqí ánaasee kúqiqa mi-sandufána sía írifaranoo. Káqi máru kamuqoo misá miná irisée miná ámeemaanai máridaqa. L Dínni mandá óosana fannoo narí aináinímariasa náarama quqáseenoo narí aináinirana ákiaqara feefaurú nímidanoo mi-feefaurúfa kúqirafa kai máridanoo. Kafáa miná dínni Ánutuna káqi nímira ainaina innaarúnai náaru márirafa sía aináinirana akiaqara máridanoo, miná ásauku mundírafa maasá karaambáiqa Yísufa miná faqa moodáanaki kiqa máridaqa miná namufaqa innaarúnai náaru márirana káqi nímirafa máriannoo. wDóo maqee ínnee mandáinainakiqari idukíqa máriafanoo Ánutuna rumbáranaki kéeqafi máriafanoo. Dóo ínnee miqíunara ínni márirafa aiqáma dóo mináindi kákai máfi máriinaqa taikára aukuana innaarúnai márirana ínni nímiannoo. >uMi-manda ummaráfa óoqai máriunara maqee nisaurí maríafanoo. Ínnee mi-mandainaináki máridaqa minakíqari nánee moo ámiqira ainaina máreeusee. Maqee minára iriséeqa óoqai máraafannainainara nisaurírainaina máraqiafanoo qídaqa. Mi-manda oosanamaú fífiíufa kúqiranai kai ubeekée marínau. Óoqai ínnee mandá oosana rumbáranaki máridaqa sía andeeqára ummaara ámeemaanai máriqau sía minára írimariafanoo. MÍnneeqa faiqí faiqi sía afeeka írirana faqaasa máriasa máriafaqa qinée Pauroosa káqi maa-ufána ínneeqa írimariana amana kái qímannimianaqa íriaqeera qímannimidaqa. Óoqai ínnee ínneeqa nifaaqa faiqí faqa ánaasee faqa naríara naríara fanandírana faqa óosana óosana mandainaina faqa moó faqa moó faqa áaku aakummáfifaqa máriafanoo miná áramandunnai kai ínneeqa nifaaqa quqásaafanóo dóo maqee miqí kai íqa ínneeqa nifaaqa aiqáma andeeqára oosanamau fímaríana áramandunnai quqásee máqeeidaqa náaquqara andeeqara máriranaki máriaqeera. V%Óo Ánutunara dúfi dúfi qiaqa. Ínnee óoqai mandáinaina ufa ámeemaanai márusa máriafanoo maqee ínnee ínneeqa aiqámausa naunduránnai qinée Pauroosa qímannimuna naamúaqira anoona ufa ámeemaanai máriafanoo minára ínnee mandá rumbáranaki márufanoo Ánutufa idukúnnisoofaqa miná andeeqára rumbáranaki fuafanoo. 'GÍnnee maanára íridaqa maasá Yuda máqannaa óoqeenaa óosana írimariafanoo, maasá akaqáusa karafúsara foora moo fásiqa qeeqá qifaaqa amisée miná aináina áuqamaisaidaqa. Yáfasiqanee aináina mái̱sáanauree, mi-fasiqána qeeqá qifaaqa miná áramandunnai quqásaananoo mifá qiní rakísi qimaqainaqa miná ufara eedóo kai qianáura. Qinée mandá oosanara faqa Ánutuna ufa íriranara faqa miqandára qídaqa. Ínneeqa nifaaqa mara máree mandá oosana ámeemaanai quqásaifanoo ínni maréeqeenoo kúqiranaki quqánnisáannoo, miqóoqari miná dínni Ánutunai ubeekámafi minúfara eedóo qímasaifanoo mifá narí ándeeqáranaki quqánnisáannoo. fEMaasá sía Mooseena sándufa nímaarusira ufa ámeemaanai máridaqa Ánutuna mandáinaina minnísara áfaarirana ámeemaanai máridaqara qiqá mandá óosanaki káqi qifaaqa quqásee máraanauree. Óo sía uqanna. mSMaqee ínnee sía Mooseena sándufa nímaarusira ufa ámeemaanai máriafanoo ínnee Ánutuna áfaarirana ámeemaanai máriafanoo minára mandáinaina fannoo sía ínni rafáaqa fúannoo. Andeeqára oosanaki rumbáqa máridaqa. q[ Mandá óosana moó ínni qumárainaqa sía ínniqa nífaaqa minakína eedóo qímasee quqáaqa. Sía miqíaqa maaqíaqa, ínnee kúqiranakiqari fíndifi maríasara foora aiqáma nifaaqa eedóo qímasee Ánutuna áramandunnai rúmafifanoo miná ínni nifaaqa maréeqeenoo narí andeeqára saikáki quqáanifeera miná áramandunnai ínneeqa nifaaqa quqáaqa. $A Minára maqee mandá márira nírana fannoo sía maasá qifaaqa rakísiqimaqaannoo, qáoo qiaqa. Sía maasá faiqí faiqi mandá nídiranamau fuaqa. %~C Ínnee mi-irirána marasée maaqímandee íriaqa. Maasá mandáinainaki máridaqa kuqufíqa dóo sía minakí máridaqa maasá faqa kúqirausa máridaqa dóo maqee ásauku mundírana Yísuna faqa kúqiranakiqari fíndi fíqa miná faqa Ánutuna káqi máriranaki máridaqee qídaqa. 0}Y Miná kúqirafa mandáinaina ákiaqara árirafa moodáa kari kúqunara sía kaifáa maa-maqánasaaqaraa mandáinaina fannoo miná rafáaqafuannoo. Dóo maasá mandáinaina miná rafaaqafirana faqa, kúqirana faqa dóo taikéenoo. Dóo maqee fíndififa miná márirafa Ánutuna faqa máridanoo. (|I Maasá ásauku mundíranara dóo kúqiranakiqari fíndifinoo sía kafáa kúquannoo míqunara kúqirana afeeka sía kaifáa rafáaqafuannoo fee qídaqa. q{[Maasá Yísuna faqa kúqiranaki kéeqaafanausee qídaqa maasá miná faqa fíndifi máriraree qídaqa. uzcMiqínoo márifaqa maasá minára maaqí qídaqa, faiqí moó fannoo kúqinanoo miná mandá márira nírana miná afaaqasáaqaraafa idukúannoo sía kafáa amana minakí núannoo. Maasá Yísunasaimbaqa kúquafannanara miqí qídaqa. #y?Maasá maa-ainainná íridaqa, maasá mandá márira nírana ámeemaanai máridaqa. Dóo maasá minakíqari idukúanifeera Ánutufa maasá maréeqeenoo ásauku mundírana faqa aunírira saqarisaa kuqánnarinau. Maasá sía kaifáa óoqeenáa márirana máraqa nuaqéerau miqínau. vxeMaasá nammári máraafannanannai maasá Yísuna namufaqa qíkundeera foora íqa narí kúqirana náida qímidanoora foora qinoo, miná ákoofa narí káaqa aréenara afeekannái narí ásauku mundírana kúqiranakinaana mara fíndifuna, maasá miqí kai másee maasá fúka máriranaki máriaqeera qínoo maasá kúqiranakiqariara foora fíndifumáqisanau. Maasá Yísuna faqa kúqiqa moodáanaki kámmidaqa miqíkaimasee miná faqa fíndi fíqa miná moodáa káqi máriranaki márianaura. wovWÍnnee maa-ainainnára ámiqimasee íridee sía fee íridee. Maasá Ásauku mundírana Yísuna áuqusaa nammári máraafannaqoo maasá Yísuna sáimbaqa narí kúqiranaki kéeqeeqa nammári miná kíkiqa ususéeqa máreeqa. u5Óo sía uqanna maasá miqí qianáura Yísufa aunírira saqarisaa kúqinau, maasá miná faqa kúqiira foora íqa márunnanara maqee mária mandáinainakiqari kúqiira foora íqa máridaqa. Náqimásee maqee mári mandainainaki fuanáuree dóo kúqiara foora íqa máridaqa. t yÁnutufa narí áfaarirana maasá qímunara minára náqi fee qianáuree. Maasá maaqí qímasee áaqamasee qianáuree, maasá mandáinaina áaqaranaki káqi máriananoo Ánutufa miná minnísaina áfaarirafa firaanáikee íannoo fee qianáuree. Is Dínni áaqarafa kúqiranannai aiqáma maasá rafáaqa fídanoo miná dínni miqí kai másee Ánutuna áfaarirafa Yísuna andeeqáranannai maasá rakísiqímaqaidanoo qífiqeeqeenoo innaarúna asumu máriranaki quqáqisáidanoo. Ánutuna ásauku mundírana maasá karaambáiqa Yísunannai qífiqeeqee quqáidanoo.5rcÁnutufa narí sándufa nímaarusira ufa Mooseenasáa nímufaqa nári mandáinainara írufanoo firaanáikinau, miqínoo firaanáikianífeera Ánutufa áminau. Faiqí ánaasee mandáinaina firaaqóo óoru fímarufanoo Ánutuna áfaarirafa miná áakaarinni óoraaqareenoo óoriqaranoo márinau. ^q5Dínni moodáa fasiqa ufa rukíarana ákiaqara faiqí ánaasee moómoo áaqaranaki áqufiqau. Miná dínni miqí kai másee moodáa fasiqa Yísufa Ánutuna ufamáu fírana ákiaqara moómoo fasiqa ánaasee Ánutuna andeeqárausaikiqa márifaranoo. Minára qinée Pauroosa qíqa, (Yísufa óoqeenaa Adamana kíkiqusirafa márinau foo qídaqa.) (Mooseefa sía kambíqoo kamuqoo miná sándufa sía márufanoo faiqí ánaasee nári mandáinainara mána mána ímariqau.) Bp}Dínni moodáa fasiqa Adamana óosana maaqímminoo máridanoo, mi-moodaa fasiqána áaqaranasaa faiqí ánaasee aiqámausa kúqira ufa ámeemaanai máridaqa. Miná dínni miqí kai másee moo fásiqa Yísuna moodáa kari andeeqáina akiaqara kúqira ufakinaana idukúeeqeenoo káqi máriranaki quqáidanoo. oQinée kúqaa ánoona ufa qímannimianaura. Kúqaa moodáa fasiqa faiqi Adamana miná áaqarana ákiaqara kúqirafa kambíqeenoo aiqáma maa-maqa maaqána afaaqasása máriasa kúqirafa óosana araséenoo mandá rakisira rakísinnimaqaidanoo márifa máridanoo. Mi-ufána dínni kúqaa moodáa fasiqasáaqaraa aináinirafa ásauku mundírafa Yísufa miná aináinirafa Adamana úraaqáranoo máridanoo. Faiqí ánaasee Ánutuna rairaaíra áfaarirana faqa miná káqi nímira andeeqárana faqa máree maríasa misá Yísufa ásauku mundíranannai sía Adamana kúqiranaki márifaranoo innaarúnai káqi máriranaki afeekaíkirausa márifaranoo. *nMÁnutufa áfaaramandee náaru márirana nímianinnafa moodáa fasiqa Adamana miná áaqarana úraaqáranoo máridanoo. Mi-ooreeqarána faqa mi-uriqaráfa faqa miqandá rainárafa maaqímminoo máridanoo, dínni mi-moodaa fasiqána narí moodáa kari áaqamásoona akiaqara Ánutufa nímaarusira ufa quqáqoofa máridanoo miná dínni faiqí ánaasee moómoosaki áaqarafa kambíqafi marufanoo Ánutufa sía minára nárinau, káqi narí áfaarinoo níminoo qinau, dóo andeeqárausa máriafanoo nímaarusira ufa dóo taikéenoo fee qinau. 9mkMiqandá sía amana amana kái máridaqa Ánutuna káqi nímira ainaina Yísufa sía Adamana áaqarafara foora máridanoo, mifá áaduma máridanoo. Dínni kúqaa faiqí moómoosa mi-moodaa fasiqána Adamana áaqaranaki kúqiqau. Miná dínni Ánutuna káqi áfaarirafa Adamana áaqarana úraaqáranoo máridanoo. Ánutuna káqi nímira náaru márirafa moómoosa nímufa moodáa fasiqannai áfaaramandee náaru márirana nímufa mifá faqa Adamana áaqarana úraaqárarafa máridanoo. Mi-moodaa fasiqáfa Ánutuna ásauku mundírafa Yísufa máridanoo. \l1Indaarúqaa fasiqa Adamana sáaqari mi-kamusaqá kúqirafa ániufanoo míni Mooseena raqúraminau. Mi-kamusaqá misá áaqarana Ánutufa sía írinau, kúqirafa káqi kai aiqáma máqannaa káqi kai rafáaqafunnimaqanoo márinau. Sía aiqámausa Adamana aanna rámasee Ánutuna óokinaa ufa rukíaqau. Náriki moo áaqarafa káqi márunara kúqirafa káqi kai rafáaqafunnimaqanoo márinau. Adamafa kásooqaqee kambíqaanina fasiqana Yísuna kíkiqusirafa márinau. rk] Aiqámausa áaqoonara rafáaqafinoo máridanoo Mooseena sándufa sía ani márukamuqoo áaqarafa dóo ani márufa máridanoo. Mi-aukuanná mi-fasannái sándufa ákara rirana sía márunara Ánutufa sía misá rukíaranara írinau. `j9 Óoqai indaarú moodáa fasiqasáaqaraafa Adamanasáaqaraafa maa-maqa maaqánaki áaqarafa áninau. Dóo mi-aaqarána ákiaqara kúqirafa moodáa kari ani márinau. Moodáa fasiqa Adamanasáaqari aiqáma maa-maqána afaaqasása mária fasiqa anaaseesa mifá áaqoona ákiaqara misásaa faqa kúqirafa rafáaqa fínoo márufa máridanoo. $iA Sía miná kai, Ánutufa maasá áqoondi kámma qímaqoonara irisée Ánutunara dúfi dúfi qídaqa asasídaqa. Ánutuna ásauku mundírafa Yísufa maasá karaambáiqa minánnai maasá Ánutuna áqoondi kíqa asasídaqa. Adamanasáaqaraafa kúqirafa Yísunasaaqaraafa fíndifirafa. )hK Maasá Ánutuna namuqáa márufanoo mifá narí ámaaku maasá mandáinaina árirana mároonara iriséenoo miná kúqiranannai áqoondi kámma quqáqisáifaqa máridaqa. Ásauku mundírafa kúqunannai Ánutuna áqoondi kámambi máridaqa kafáa Yísuna káqi máriranannai mifá taikára aukuana Ánutuna áranaqaranakinaana kúqaa uqanna maasá miná áqoondiuqa maréeqee ásumu máriranaki quqáqisáannoo. |gq Ásauku mundírafa maasá mandáinaina naríara máreenoo kúqinoo narí fidíka téeqinoo maasá mandáinaina ákiaqara taikóonannoo Ánutufa minánnai maasá daundurákinaana maréeqee narí andeeqáranaki innaarúna mara quqáqisánau. Ánutufa miná kúqiranara irisée taikára fáasaana narí áranaqaranakinaana kúqaa uqanna asumu maréeqeenoo quqáqisáannoo. %fCYísufa sía maasára ámiqirausee qímaseenoo maasá qímaaqa maqaséenoo kúqinau. Maasá qeeqá mandáinainaki káqi máriafananoo ásauku mundírafa maasára kuqunnímaqanau. Míqunannai Ánutufa narí káaqa maasára ámuqisirana áidirana kooroomáseenoo maasá uqaqífiqanau. ieKFaiqí moó fannoo sía moo fásiqara qimudáoo qímasee miná ámaaqa maqasée fífau kúquannoo, ábee sía fee faiqí moó fannoo moo fásiqara ámiqira fasiqara qimudáoo qímasee miná ámaaqa maqasée kúquannoo fee. LdÓoqai maasá Ánutuna andeeqáranara sía amanaikíqa óorudupiqa máriafananoo Ánutuna andeeqára áukuanasaa Yísufa maasá mandóosana máree máriafanausara maasára kuqunnímaqanau. (cIMi-asasirána áfeesirafa sía qisaurírana qímiannoo Ánutufa narí náaquqara maraquna káqi qímimarífa máridanoo. Ánutufa narí náaquqara maraqunannái maasá naunduráki nammáriara foora narí áidirana maasá naunduráki adíaqimaqeenoo narí aréenarana náida qímiannoo. b-Maasá óosana óosana ummaarakina sía umooqukída káqi fímaría̱nanoo Ánutufa miná qíqafamaseenoo eedóo qíannoo. Miná eedóo qíra ufa fannoo quándaki maasá qifeeqárainaqa maasá Ánutuna narí aréenarana qímianínnanara asasamásee áfeesidaqa máridaqa. a+Sía minára kai asasídaqa maqee márianaki ummaara oosana oosanakina máridaqa minakí faqa asasídaqa. Mandáinaina ummaara dárinaqa mi-ummaaráfa sía ámiqimasee dáruannoo minásaaqari afeeka marasée sía dauní Ánutuna ufamáu fírarana kudoosaápaanaura. V`%Yísufa maasára kúqiranannai faqa maasá qeeqá Yísuna ufasáa írirana rusísaunnanannai faqa Yísufa maasá maréeqee Ánutuna káqi áfaariranaki quqásaifaqa maasá maqee minakí kikíqiqa máridaqa. Minakí máridaqa, kásooqaqee innaarúnai aréenarana náida qímiannoo minára íridaqa asasídaqa áfeesidaqa susúidaqa. Q_ Maasá qeeqá írirana Ánutunasaa rusíseeqa márianara dóo maqee sía Ánutuna áranaqaranaki áanóo iranaki máridaqa Ánutufa narí andeeqáranaki quqáqisóofaqa minára dóo maqee miná asooáranaki ámiqiranaki máridaqa. Ánutuna ásauku mundírana maasá karaambáiqa Yísufa minánnai kai mi-asooáranaki máridaqa. P^Ánutufa Yísuna maréeqeenoo maasá áaqee marúnnanara faiqí nísaukuki nimisoofaqa kúqaríqau. Maasá Ánutuna áfusaa andeeqárausa máriaqee qímasee kúqiranakinaana Yísuna uqéeranau.@]yAndeeqára fee qu úfafa sía Abarahaamanara kaifau miqí qímasee ákara rinau, maasára faqa ákara rinau. Maasá Karaambáiqa Yísufa kúqiranakinaana uqéeroonasaa írirana rusímarinau maasára faqa ákara rinau. Maasá Ánutufa maréeqeenoo andeeqára fasiqa ánaasee kíaninausa maasárammákara rinau. \R[Ánutufa qímamu úfanara Abarahaamafa afeekaikámandeenoo Ánutunara kúqaa afeeka máridanoo qímiannoo fee qímasee asasinau. Ánutufa Abarahaamana mi-irirána qáfamaseenoo dóo minára Abarahaamana maréeqeenoo andeeqára fasiqa fee qinau, Abarahaamafa narí írirana Ánutunasaa rusísoonara minára andeeqárafée qinau. ZY)Abarahaamafa narí Ánutunasaa narí írirana rusíqoofa sía quqásee finau, sía mifá Ánutuna ufara qaara aundura írinau. Abarahaamafa narí írirana Ánutunasaa rusísoofanoo quándakinoo Abarahaamana afeeka ámufanoo faiqi kambíqaaninnanara Ánutunara asasinau. 8XiÁnutufa mi-ufána Abarahaamana qímamu aukuana kúqirana adeedí rámasee wan handeeréeta aukuana adeedí rámasee márinoo narí ánaaqa Saraqana faqa faiqi máqara áukuana óoqai uqanna taikáfufanoo márunara ámiqimasee iriséenoo, Ánutufa faiqi ánaaqiara qímamunara iriséenoo sía Ánutuna ufa afaimmá quqánau, káqi miná írirafa miná ufasáa írirana rusísee kúqaa kambíqaannoo fee qímaseenoo márinau. WAbarahaamafa náuraiqi kúqiara foora ínoo márufanoo Ánutufa moómoo maqannaa níkoofaikíaneera qímamufanoo Abarahaamafa miná ufasáa írirana rusíseenoo sía asasíaqaa íraqoo asasammáseenoo áfeesinau.Minára mifá kúqaa moómoo maqannaa níkoofaikamámbinau. Óoqeenaa ákara minára maaqímminoo máridanoo.Anísaa aniaruakínausa moómoo márifaranoo. CVÁnutuna óoqeenaa ákara minára faqa maaqí qinoo máridanoo.Qinée aní Abarahaamana maréeqeeqa moómoo máqannaasa níkoofaikíaneera quqéeqa. Dóo maasá mi-ufána iriséeqa maaqímmidaqa, Abarahaamafa narí írirana rusísoo Ánutufa narí qímafeekaíkunara ánoonee qídanoo. Mi-Anutúfa kúqirausakinaana maréeqee káqi máriranaki quqée marífa máridanoo miná úfa fannoo qufanoo sía máru ainaináfa kambíqanau. UQinée Pauroosa Abarahaamanara kafáa qídaqa. Ánutufa nímianinna ainainara Kannaana máqa maaqa faqa asumu márirana faqa qíma afeekaikírafa Abarahaamafa Ánutuna ufasáa írirana rusísoona minásaa mundínoo máridanoo. Miqíunara Ánutufa nímianinna ainaina maa-maqána faqa asuma márifandínnana faqa Abarahaamana narí áiku ásauku faqa misásaa óonu aruakínausa faqa káqi nímira ainainara foora máriannoo. Sía Ánutuna ufaki kadáapirumasee fímariasaindí kai mi-ainaináusa márifaranoo Abarahaamána aanna rée maríasa, Ánutuna ufasáa káqi írirana rusímariasa misáindi faqa mi-ainaináusa máriannoo. Maasá Ánutuna ufasáa rusímariasa níkoofa Abarahaamafa máridanoo. Maasá miná aanna rée maríasa kai miná áiku ásauku máridaqa. UT#Sándufa fannoo Ánutuna áranaqarana maréeqeenoo faiqísaa quqáidanoo. Sándufa márinnaqoo kai sándufa rukíarafa máriannoo. Sándufa sía márinnaqoo miná rukíarafa faqa sía miqóo máriannoo. .SUÁnutufa narí nímianinna ainaina Kannaana máqa maaqa faqa asumu márirana faqa narí sándufamau kadáapirumasee fímariasa kai níminanoofau faiqí nári írirafa miná ufasáa mundírafa fífau kámambuannoo Ánutuna ufa qíma afeekaikíra ufa faqa fífau máridanoo sía dadaaqíannoo. "R= Ánutufa maa-maqa maaqánara Abarahaamafa narí áiku ásauku sáimbaqa maqa máaqa fee qínoo qímafeekaíkinau. Sía Abarahaamafa Ánutuna sándufamau andeeqásee finoofau miná akiaqara maqa máaqara qíma afeekaikírana márano̱ofáuinau. Mifá Ánutufa ufasáa narí írirana rusísoonara minára kai Ánutufa miná maréeqeenoo narí áfusaa andeeqáranaki quqáseenoo maqára qímafeekaíkinau. AQ{ Sía fáinanduqirausa faqa fáinanduqirausa faqa níkoofaikinoo márinau. Fáinanduqirausa Yuda máqannaasa sía minára irisée Ánutuna andeeqáranaki kéeqaidaqa, misá nári nikeekú nikaakú Abarahaamafa máriundée kai íqa sía nári fáinanduqiranara iriséeqa nári írirana Ánutuna ufasáa rusísoosa Ánutuna andeeqáranaki kéeqeefaranoo. Abarahaamafa sía fáinanduqiraqoo narí írirana Ánutuna ufasáa rusínau. Maqee fáinanduqirafa mifá máriundéemmiaqa. Abarahaamafa narí írirana Ánutuna sáa rusísoonara qíma afeekaíkirana máranau. P Yáiree fee Ánutufa narí andeeqaranaki quqánoo fee inau. Abarahaamana fáinanduqu sooqóo fee miqínau sía fáinanduquaqoo fee miqínau. Sía fáinanduqira qoo mi-fasannái maréeqee quqánau. Abarahaamáfa Ánutuna ufasáa narí írirana rusísoonara Ánutufa maréeqeenoo narí andeeqáranaki quqáseenoo miná kooroo íanifeera Abarahaamanara fáinanduquannee qufanoo miqínau. Miqí kai ínoo Abarahaamafa aiqáma Ánutuna ufasáa írirana rusíranannai Ánutuna andeeqáranaki kéeqee marúsa níkoofaikinoo márinau. Miqí kai ínoo sía fáinanduqirausa nári írirana Ánutuna ufasáa rusísoosa Abarahaamáfa misá níkoofaikinau. O N Dafidifa mi-asasiráusara Yuda máqannaasará kai fee fée qinau. Sía miqínoo máridanoo. Ánaamuru máriasa faqa asasifándia foo qinau. Qinée Pauroosa fáasai Mooseena ákarakinaana Abarahaamanara qúnafa maaqímminoo máridanoo. Abarahaamafa Ánutuna ufa irisée narí írirana minásaa rusísoonara Ánutufa minára kai irisée miná maréeqeenoo narí ándeeqáranaki quqánau. bM=Ánutufa nári mandáinaina ákiaqara sía irisée náruannoo, miná ákiaqara aunúsee sía kafáa minára ufa qíannoo. Miqíra fasiqa anaaseeuqa minára irisée asasídaqa. Dóo Dafidifa miqímmasee ákara rinau. L3Ánutufa mandáinaina ákiaqara minínnisoo fasiqa anaaseesá firaaqóo asasídaqa. Nári mandáinaina Ánutufa rafáaqafusoonara asasídaqa. NKÁnutufa áaqee marú fasiqa anaaseesa sía nárínau, misára andeeqára fasiqa anaaseera foora káqi maréeqee narí andeeqáranaki quqánau. Dafidifa minára maaqí qímasee ákara rinau. J%Faiqí moó fannoo moo fásiqa aináinamá isáinanoo aináina ákoofa miná feefaurú ámiannoo. Áminanoo sía káqi fífau qímiifoo qíannoo, narí miná aináina kadáapirina ákiaqara áminoo. Faiqí moó fannoo sía narí kadáapiriranasaa andeeqárana máraidanoo káqi narí írirana Ánutuna ufasáa mundímarina Ánutufa miqí marí fasiqana káqi maréeqeenoo narí áfusaa andeeqáranaki quqáidanoo. Ánutufa faiqí faiqi áaqee maríasara andeeqárausee qímarifa máridanoo faiqí ánaaseeuqa sía náriqa kadáapirifa, káqi mi-ufánasaa nári írirana rusísainna fasiqa anaaseesa Ánutufa narí andeeqáranaki mara quqánnisáannoo. I H Ínnee Roomma máqannaasaki Yuda máqannaa akaqáusa máridaqa. Maasá Yuda máqannaa qikeekú qikaakú Abarahaamafa náqaafeeinau. Mifá andeeqára máriranannai fee Ánutuna áfusaa andeeqárafa máridanooféeinau. Sía minánnaifau miqínau Abarahaamafa miqínoo máridanoofau Ánutuna áfusaa narí andeeqáranara asasini. Sía amana narí ásasírafa márinau, Mooseena ákarakinaa ufa minára maaqí qínoo máridanoo.Ánutufa Abarahaamánara qinau anée moómoosa níkausaikina márinnaranoo. Miqí qunára Abarahaamafa iriséenoo óo kúqaa kambíqaannoo fee qímasee narí írirana Ánutuna mi-ufánasaa rusíseenoo afaaqa quqásee kísaaqasaa rakísi marínau. Ánutufa miná qáfamaseenoo Abarahaamanara óo Abarahaamafa qiní ufasáa aní írirana rusímarianafa máriananoo andeeqárafa máriananoo fee qinau, minára Abarahaamafa sía narí andeeqáranara narásasírafa márinau. GgFGMíqunannai maasá Yísuna saqárikidaqa sía minánnai Mooseena sándufa maréeqee áqidaqa, sía miqídaqa maasá minánnai Mooseena sándufa uqéeraidaqa mi-maú fídaqa, minára mi-sandufána ánoona paqúridaqa.]E3Ánutufa moodáa máridanoo, moodáamau fímarifa máridanoo. Yuda máqannaasa Yísuna saqárikiranannai Ánutufa maréeqeenoo narí áfusaa andeeqáranaki quqánnisáannoo ánaamuru faqa narí áfusaa andeeqáranaki quqánnisáannoo anaamuru máriasa faqa miqí kai másee Yísuna saqárikinnanannai narí andeeqáranaki quqáannoo. 7DgÁnutufa Yuda máqannaa Anutufa kai fee máridanoo, ánaamuru máriasa Ánutufa faqa máridanoo fee. Dóo Yuda máqannaa faqa ánaamuru aiqámausa faqa Ánutufa máridanoo. OCMinára maasá maaqí qídaqa Yísuna saqárikiranannai kai Ánutuna innaarúna andeeqáranaki kéeqafi máriannoo, sía Mooseena sándufamau fínnanannai innaarúna andeeqáranaki kéeqeefaranoo. \B1Yuda máqannaasa Mooseena sándufamau fídaqa náriara andeeqárausa máridee qímasee nári nipatara nimooqída máridaqa. Sía sándufa miqínoo máridanoo Ánutuna ufasáa írirana mundínoo márifa narí miná mandaaqée marínafa mifá kai andeeqárafa máridanoo. Mifá kai Ánutuna innaarúna andeeqáranaki quqáqisáidanoo. qA[Maqee mári aukuana dauní ufa qímasee andeeqánnisaidanoo narí andeeqárana kooroo íanifeera faiqí ánaasee maréeqee narí áfusaa innaarúna andeeqáranaki quqáidanoo. Ánutufa Yísuna maréeqeenoo aunírira saqarisaa aruséenoo minánnai maasá mandaínaina taikáqisanau. Miqíranannai Ánutufa qaara ainaina kooroo ídanoo, narí andeeqárana faqa Yísuna ufasáa írirana rusísee mi-maú fímariasa maréeqee narí áfusaa andeeqáranaki quqánnisarana faqa kooroo ídanoo. @Ánutufa Yísunannai faiqí ánaasee mandáinaina ákiaqara minínnisaaninafa kambíqaanifee qímasee Yísuna aqiqámasee nímufaqa aunírira saqarisaa áriqau. Mi-fasiqa anaaseesá náriqa Ánutuna andeeqáranaki sía amanaikíqa Yísuna saqárikidaqa. Minakí kéeqaranannai Ánutufa misá mandáinaina taikánnisaidanoo. Ánutufa narí andeeqára oosana kooroo íanifeera qímaseenoo narí ásauku mundírana aunírira saqarisaa quqáseenoo minánnai faiqí ánaasee mandáinaina ákiaqara narí máranau. Óoqai máru aukuana Ánutufa faiqí ánaasee sía mandáinainara nárimarinau kísaaqasaa kásooinoo márida nífauee marínau. C?Aiqáma maqannaa fasiqa ánaasee áaqoonara Ánutuna innaarúna asumu máriranasaaqari níanai máriafanoo minára Ánutufa narí áfaariranakiqari káqi nímira ainaina narí ásauku mundírana Yísunannai misá maréeqeenoo narí áfusaa andeeqáranaki quqánniséenoo nári mandáinainakinaana idukúnnisanau. M>Faiqí ánaasee narí Ánutuna ásauku mundírana saqárikiranannai Ánutufa maréeqee narí áfusaa andeeqáranaki quqáidanoo. Aiqámausa ásauku mundírana Yísuna ufa irisée minásaa rusímáriasa miqí qímariasa aiqáma maqannaasa Ánutufa maréeqee narí áfusaa andeeqáranaki quqáidanoo sía rainá rainíannoo. = <Dóo maqee kámuqoo Ánutuna áfusaa andeeqáfi márira oosana dóo kooroo inóo máridanoo. Sía Mooseena sándufarau qídau, áaduma moo úfara qídaqa. Mooseena sándufa faqa tamummáqarausa ufa faqa dóo minára kooroomásee maaqímminoo máridanoo. C;Sía faiqí ánaasee moó fannoo Mooseena sándufannái andeeqára fasiqaikámambi Ánutuna áfusaa máriannoo. Sía minárau Mooseena sándufa ani máridanoofau. Faiqí ánaasee maasá áaqee marúnausee qiaqéera Mooseena sándufa ani máridanoo. Ánutuna áfusaa andeeqásee márirafa kooroo inóo máridanoo. B:}Mooseena sándufakina miná ámeemaanai máriasara qídanoo qímarifaqa maasá minára íridaqa. Faiqí ánaasee aiqáma maa-maqannáasa náriara andeeqárausee qímaria úfana óosana óosanauqa aruséeqa aiqámausa maréeqee Ánutuna náríra ufa ámeemaanai quqáaqeera Mooseena sándufa ani máridanoo. o9WMisá sía asooára aana qáfeeqa sía Ánutunara náaquqaranara írimariasa máridaqa. Óoqeenaa tamummaqara fasiqauqa akara Yuda máqannaara faqa ánaamuru máriasara faqa amana amana kai miqí maríasee qímaqoofa máridanoo. 87Miqí maríasa fímaríaqoo kai fáaqa fuísee qírana faqa aiqáma ainaina kuridi káaridiqa túri taariqa fídaqa. L6Misá dauní faiqí kuqánnarirana aupúrarana nímimariasa. I5 Misá nóokiqari sukúfa kai qídaqa níquraree maríasa. V4% Misá nóo áamara faiqí mádikara foora óo raqánoo márifaqa faiqí kurídidaqa. Misá ufa fannoo sakáni ukaqá
nímiranara foora ínoo máridanoo faiqí kuqánnaruaqaa úfa kai qímariasa. C3 Aiqáma fasiqa ánaasee uqanna Ánutuna áfusaaqari quándaki káqi rúnnamma ubeekámásee áaqaranaki fímariafanoo. Sía moodáa fannoo ámiqira óosana máraidaqa sía uqanna. p~~}O}C|{Uyyx[vtsrrqpyoun_mllmkDjhHfepccb``7_^\ZYX!VUTT#RPUO+MLKIHGEDCBAA@L@@=<<;c:9^8>65G42B10S/C.k-,*)(]'?%$#"! ~P95] 3 |/ .DI   Qinée Pauroosa Isaraee máqannaara maaqí qímasee iráidaqa, Yuda máqannaasa Yísunasaa farindámaki sáamuriqa kurídiranaki taikáranaki áqufiqee iqau. Sía uqanna miqíqau. Isaraee máqannaa áaqoonara Ánutuna asumu márirafa ánaamurusaa áqufinau, Yuda máqannaasa ánaamuruara rairaiqiaqéera miqínau. f E Misá sía qáfaaqee qímasee Ánutufa misá nífusaa ititáannoo. Nári ummaara fannoo aiqáma kari nári nitaufakaaqa máriraiká kai ídanoo nitaufaka saaeémminoo máridanoo. Miqímasee Dafidifa misára ákararinau. W ' Dafidifa faqa maaqí qímasee misára ákara rinau.Misá qoomáqa sakasée óoqu marififanoo namuqáa aniréeqa misá ititáannoo. Misá miqóo kurídiqa nári mandáinaina ákiaqara máreefara. xi Tamummáqara fásiqausa misára maaqí qiqau.Ánutufa nímuqusaki faqa nitikúraki faqa ummaararárana nimisoofaqa mi-kamúqooqari aunduarídaqa kudoosaápaida máridaqa nífu qáfaida sía qáfaidaqa, náaqooki faqa sía íridanoo. &E Isaraee máqannaasara nánee fee qianáuree, maaqí qianáura, Isaraee máqannaasakinaana akaqáusa Ánutufa útaaqamánnimaqáqoosa kai Ánutufa náaroo úfana irisée mifínnai fiqau. Aiqáma tia náaqooki óoni ititárausa máridaqa sía nári randée marú aanna paqúriqau. pY Minamúsa Ánutufa sía misá nírana márirana óosana qáfamasee ámiqira fee qímasee útaaqamannimaqanau, narí ámuqusiranannai kai misá útaaqamánnimaqanau. Ánutufa faiqí útaaqamánnimaqara oosana fannoo misá nímariana misá máriranasaa múndinoo márinanoofau sía ánoona ámuqusiranasaa múndinoo márini, minásaa kai mundínoo máridanoo. U# Eeriaana áukuana miqínoo márinau maqee áukuana Isaraee máqannaasaki miqímminoo máridanoo, Ánutufa misákinaana akaqáusa útaaqamásoofanoo narí ámuqusiranannai útaaqamásoosa máridaqa. iK Eeriaafa miqí qímasoofanoo Ánutufa qímaminoo qinau,Óo sía aneennára kai qiní ufamáu fímarianafa máriananoo. Qinée qísauku dínni taikásee dínni óonu qaaraqánda tauséenna fasiqa anaasee moómoosa uqanna útaaqamáqaunausa máridaqa sía únna Ánutuna Baaranara innaaru qímariasa qiníara kai innaaru qímariasa máridaqa. F Óo karaambáiqa Isaraee máqannaasa aní ufara minníseeqa fúrufariqa aní tamummáqara fasiqauqa kuqá náruseeqa aní aandáu̱ tatúfira óoni qáindauqa rapéepaamma áqiqa. Qinée Eeriaasa qeeqáraa kai aní ufamáu fímarunaqa misá minára irisée qiní faqa kuqá dáriraree qímariafaqa aní qímamidaqa.  { Qinée Pauroosa kafáa Isaraee máqannaara iráidaqa, kúqaa fee Ánutufa Isaraee máqannaasara qáoo qímasee minínnisanau. Óo sía uqanna minnísanau. Qinée Pauroosa Isaraee máqannaa faqa máridaqa qinée Abarahaamana áiku ásauku marúnausa máridaqa, qinée Yakooboona ámaaku Beesaminna áti máridaqa márunnanara Ánutufa sía narí Isaraee máqannaara qáoo qímasee minnísanau. Óoqai óosanaraseenoo maa-maqa maaqánakina rusandeesámumandee maróosa máriafanoo. Óoqeenaa tamummaqarausa ákarakinaana Eeriaafa Isaraee máqannaasara nífairidanoo níqidanoo afeekaikámándee Ánutunara innaaru qínoo qinau.  _7 Miqí qímaseenoo Isaraee máqannaasara maaqí qinau.Qinée faasaambáasaana ínni rafúsira rúnaqa ínnee ufa rukíeeqa káqirunna fímaria máqannaasa máridaqa rafúsiranara rufíee maríafanoo.$A Mooseefa miqí qímasoofanoo Eesaiaafa áranaiqi kooroomásee mi-furufarira maqannáasa ánaamuruara maaqí qinau.Qinée eedóo qímasaunaqa sía qiníara randéemaria fasiqa anaaseesa qiní Ánutusa paqúriqa. Sía qiní dáaree maríasa nífusaa qinée óonu kikíqiqa. C~ Qinée Pauroosa kafáa iráidaqa, Isaraee máqannaa Ánutuna ufa íriqee iqau sía fee íriqau. Mooseena óoqai ákarakinaa ufa dauní qímaqimida maaqí qídanoo.Qinée Ánutusa qumeé Isaraee máqannaasa naundurái sáikiafanaqa fífau moo máqannaasara Ánutuna ufa íridammiafoo qímasaidaqa rairai qímannimaqaidaqa. Qinée Ánutusa qumeé fuki faakí qúnaqa fúrufárira máqannaasa qiní ufa irisáifaqa qiní faiqi námu Yuda máqannaasa miná qáfamasee mi-maqannáasara rairai qímasee dóo mi-rairai qiránannai nári faqa qiní úfa írifaranoo. D} Qinée Pauroosa minára iráidaqa Yuda máqannaasa óoqaindari sía fee Ánutuna ufa írideeaa. Eeóo kúqaa misá íriaa, ákarakinaafa misára maaqí qídanoo.Misá úfa fannoo aiqáma maqa afaaqásasa Yuda máqannaa fímaruqoo dáraaninau. Misá ufa fannoo maqá dínni dínni ati múnu ráquraminau. (|I Misá ámiqira fasaasa ufa míni qímannimisoofaqa sía aiqámausa íriqau akaqáusa kai íriqau. Eesaiaafa minára maaqí qímasee ákara rinau. Óo karaambáiqa maasá qímannimira ufa yáusee íriaa, akaqáusa moodáa kai íriaa. Eesaiaafa miqí qímasoofaqa qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Faiqí ánaasee sía fífau káqi Yísuna saqárikidaqa, miná áufakiana náaree irisée miqóo Yísuna saqárikidaqa, Yísuna áufakiana sía fífau náaqooki kambíqaannoo, faiqí qímannimiafanoo náaqooki kambíqafifaqa saqárikidaqa. { bz= Náqi fee máseenoo fee moó fannoo óonu qímannimiannoo fee moo áfeeqáseeqa miná áti uaqéeifanoo amaná óonu máridanoo qímannimiannoo. Tamummáqara fasiqa minára maaqí qímasee ákara rúmaqoofa máridanoo.Ámiqira fasaasa ufa máree ánimariasa ánirafa ámiqirafa máridanoo. Tamummáqara fasiqa miqí qímaqoofa máridanoo. 1y[ Náqimásee faiqí ánaasee karaambáiqara sía írirana minásaa rusímarinausa áareefaree sía amana áareefaranoo. Sía karaambáiqara írimariasa náqimándee fee írirana minásaa rusífaree. Moó fannoo óonu qímanniminaqa írifaranoo sía óonuree qímannimifaqa sía írifaranoo. .xU Tamummáqara fasiqa ákarakinaafa minára maaqí qídanoo.Aiqámausa karaambáiqa dadaaqíanifeera áaréemariasa misá Ánutuna asumu máriranaki fifáranoo. *wM Mi-ufána aiqámausara qídanoo Yuda máqannaa faqa ánaamuru faqa sía rainárafa máridanoo Ánutufa aiqámausa narí áarée maríasa dadaaqírafa máridanoo. Aiqámausa amana amana kái Ánutufa narí áarée maríasa firaaqóo naundurá márirana ámiqi ámiqimánnimaqáannoo. v{ Tamummáqarausa ufa minára maaqí qídanoo.Ánutunasaa írirana rusírafa sía mi-rusiránarau kadóoparáannoo. u/ Maasá qeeqá qímuqusannai Ánutuna andeeqáranaki fídaqa qeeqá qífaurunnai miná kooroo íranannai Ánutuna asumu máriranaki fídaqa. t Maaqí qímasee qímannimidaqa, anée aneenná áfaurunnai Yísufa kúqaa karaambáiqa máridanoo fee qímasee, aneenná ámuqusa óokiqari kúqaa Ánutufa Yísuna kúqiranakinaana uqéeranau foo qímasainanoo Ánutufa narí asumu máriranaki aní mara quqáannoo. *sM Ákara fannoo maasá ínni qímannimira ufara maaqí qídanoo. Ánutuna qímannimira ufa ínni naaqá máridanoo ínni nífaurusaa máridanoo ínni nímuqusaki máridanoo. Miqímmasee Mooseefa maasá faiqí ánaasee qímannimimari úfanara Yísunasaa írirana mundíranara qídanoo. r Kafáa miná dínni ásauku mundírana saqárikiranannai asumu márirafa maaqímminoo máridanoo. Mooseefa kafáa minára maaqí qídanoo. Ínnee Mooseena sándufamau fímariasa fífau firaaqóo múnari mínari maríasa innaarúnai asumu máriranaki fíraree qímariasa. Ínnee innaarunái óoruree ásauku mundíranara randásee paqúrimasee áfiqee qumu dadaaqíanifee qímariana fífau sía amanaikímari ainainara fífau kadáapirumasee máree maríafanoo. Ásauku mundírafa dóo qumu márinoo. Ínnee fífau máqa ámeemaanai óoqu kéeqafi ásauku mundíranara paqúrimandee áfiqee múrusaifanoo mifá dadaaqíanifee qímariafanoo fífau sía amanaikímari ainainara fífau kadáapiri maríafanoo. Ásauku mundírafa dóo kúqiranakiqari fíndifinoo máridanoo. q p' Ánutuna andeeqára oosanaki faiqí finára maaqí qímasee Mooseefa ákara rinau. Faiqí moó fannoo ánaaqisaa fíndifunakiqari andeeqásee Mooseena sándufamau fídanoo sía moo kári áaqainafa ámiqisaa fínafa kúqinoo innaarúna asumu márirana máraannoo. o Ánutuna ásauku mundírafa Mooseena sándufamau Ánutuna andeeqáranaki amanímariana áru taikéenoo narí Yísunasaa náaqoo rusímariasa kai Ánutuna andeeqáranaki kéeqaidaqa. Asumu márira ufa sía níanai máridanoo, daaqá máridanoo. n Misá Ánutufa faiqí maréeqeenoo narí áfusaa andeeqára oosanaki quqáranara sía írimariafaqa náriqa kai nári fíroosana náriqá kai uqéerasee mi-maú fídaqa, sía Ánutuna andeeqáranaki fímaria óosana iriséeqa sía miná ámeemaanai kéeqaidaqa. -mS Misá Ánutunara áidiranaki kéeqaranara rírafa firaaqóo márifaqa qinée níndafaunaqa sía ánoona íriranamau fída Ánutunara rídaqa, káqi rúnnambidaqa. l  Óo qiní qíkaqaafasaauqa Roomma máqusai máriasa. Qeeqá qímuqusa óokiqari qeeqá máqannaasa Isaraee máqannaasara Yísufinnai anirée miná asumu márirana máraaqeera firaaqóo qímuqusidanoo. Qinée Pauroosa misára Ánutufinnai firaaqóo innaaru qídaqa. $kA !Óoqeenaa tamummaqara fasiqa ákarauqa mi-oonínara maaqí qiqau.Qinée Ánutusa mi-oonína Sioona máqusai quqáqa̱anaqa faiqí ánaasee mi-oonínasaa níku rupáurifaranoo. Faandí óoni miqírana qinée mi-oonína quqásaanaqa minásaa farindámaki sáamurifaranoo. Moó fannoo narí írirana minásaa rusíqainafa sía kadóoparáannoo. Tamummáqarausa Yísunara miqímmasee óoqai ákara riqau.j- Náqi fee mándee sía paqúriqau. Misá Ánutufinnai fírana nári kadáapiriranasaa kai mundínoo máridanoo sía saqárikirafa minásaa mundínoo máridanoo. Misá ánoona aana Yísunamau fímarianara qáoo qímasee Yísunara óonisaara foora níku ámaki sáamuriqau. (iI Misá miqíqa márifanoo Ánutufa rusandeesámumasee mároo fasiqanaaseesa Isaraee máqannaasaa misá Mooseena sándufakiaqa randásee mi-iriránannai Ánutuna andeeqáranaki fuanáuree qídaqa aaná sía minakí márinara sía írirai múnari mínaridaqa áaqamaki káqi rúnnambiqau. h Dóo minára maasá náqi fee qianáuree. Maaná kai qianáura. Ánaamuru máriasa sía Ánutuna áfusaa andeeqáranaki kéeqararee qídaqa sía amaní maríasa dóo misá narí írirana Yísunasaa rusísee minánnai miná andeeqáranaki kéeqafi máridaqa. }gs Isaiaafa kafáa Isaraee máqannaara maaqí qímasee ákara rinau.Karaambáiqa úriqararafa sía maasá áti óodaa mara quqásainanóofau Soodooma máqusa faqa Koomoora
máqusa faqa naanna rámaseenoofau aiqáma taikásani, dáridanoo óodaa máfi quqásoosa qaaramoó máridaqa. Isaraee máqannaasa Yísunasaa faandí óoniara foo farindámaki áqu fiqau. mfS Mi-aukuanná mi-karí Ánutufa dauní dauni mandáinaina ákiaqara marasée aiqáma maqannaasa minánnai náruannoo Ánutufa faiqí ánaaseera kísaaqasaa nífeesida máriranasaa dóo taikéefoo qímasee aiqámausa tautúmasee náruannoo. Minára Isaraee máqannaasa óodaa kai Ánutuna saqárikamándainanoo óodaa kai asumu máriranaki mara quqáannoo. We' Isaiaafa Isaraee máqannaara maaqí qímasee ákara rinau.Isaraee máqannaasa núkuda moómoora foora iqá máriafanoo misákinaana Ánutufa óodaa kai maréeqeenoo asumu máriranaki quqáannoo. Td! Akaqáusara ínnee sía qiní faiqi námu fee qímaria maqusakinaasa dóo qímaria maqusanaasará kai misára káqi márira Ánutuna faiqi námu fee qifáranoo. Dóo Qooseeaana ufa miqínoo máridanoo. c Óoqai tamummáqara fasiqa moo áuqu Qooseeaafa mifá minára maaqí qímaqoofa.Sía qeeqá máqannaasa náarama quqásee qiní faiqi ánaasee fee qianáura. Qiní qíkooqeemari máqannaasara qinée quándaki misára qiní dídimariasee qianáura. /bW Dóo maasá dáaree maríasa dóo misá kai dóo máa̱ máridaqa sía Yuda máqannaasakiqari kaifáu, ánaamurukiqari faqa Ánutufa dáaree márisa máridaqa. 8ai Kafáa miná dínni ámiqira qafeera foora kásooqaqee maasá miná káaqa áreenarana máreefandínausa akaqáusa áuquqisanau, miná ámuqusa maasá ubeekanóo márisa maasásaa kai miná idaaqíra moómoo aréenarafa kooroo íanifeera maasásaa nammáriara foora narí aréenarana adíannimaqánau. <`q Ánutufa miqíkai máseenoo maasá áuquqimaqánau. Maasáki akaqáusa mandá qafeera foora maasá akaqáusa áuquqimaqáseenoo idáki fifándinausee qídanoo. Sía aaqee kái minára náruannoo náaru kásooqaqee miná ákiaqara náruannoo. Kísaaqasaa narí áanoo irana rafáaqafusee mári inanoo náaru náruannoo. Miqóo narí áanóonnai faqa narí afeekannái faqa miqóo mandóosana máree maríasa kurídi nimaqáannoo. A_{ Mi-fasiqáfa qafee áuqimarifa narí íriranannai kai maqá qumáree túri iseenoo atakúseenoo mi-maqána rainásee akaqána qumáreenoo narí íriranannai kai ámiqirana ákara rirana áuqidanoo kafáa miná dínni ati quqáqoona rainá qumáreenoo narí íriranannai kai moo káqi dapi qafee kai áuqidanoo. ,^Q Qinée miná iriséeqa maaqí qímasee aní qímamianaura, Ánutufa aníara áaqee máriaanoo qímasee áfairirana anée yáfee máridanee quándaki narí qímaminnaree anée káqikaafa máriananoo. Qafee áuqiranara íria. Faiqí moó fannoo maqá maraséenoo qafee áuqimarifanoo mi-qafeefá sía quándakinoo mi-fasiqánara áqidanoo anée nánaree qiní maaqímmasee áuqidanee, sía qafee fannóo miqí qídanoo. C] Ínnee miná iriséeqa quándaki maaqí qímasee áaqamasee qiní qímaqimifaranoo. Aní ufa miqínoo márinaqa maasá mandóosana máraananoo náqimasee Ánutufa maasára áaqee maríasee qíannoo fee. Náqimásee maasá Ánutufa áuquqisoo mandóosanara iriséeqa rakéemaki ámiqira oosanamau fuanáuree. \1 Dóo maqee maasá mi-ufána iriséeqa Ánutunara maaqí qídaqa. Ánutufa narí kai irisée akaqáusara ámuqusifanoo ámiqi ámiqimmidanoo kafáa Ánutufa narí kai iriséenoo akaqáusa ufa rukíara oosana nímidanoo. Ánutufa maqá qafeera foora maasá áuquqisanau. y[k Óoqeenaa ákaraki Mooseefa Faraoona maaqí qímasee qímaminau.Qinée Ánutusa aní Faraoona maréeqee Isipa máqannaa karaambáiqaikianneera quqáqiafana, qinée Ánutusa aní Fáraoofa qiní ufa rukíoonara aní kúqaruanaura. Minánnai qinée qeeqá afeeka faqa qeeqá dúqu faqa aiqáma máqa maaqa afaaqasása máriasa íriaqee qímasee aní quqáqiafana. Z Minára aiqáma ainaina sía faiqí nídiranasaa mundínoo máridanoo Ánutuna ámuqusiranasaa mundínoo máridanoo. }Ys Miqandára irisée Ánutunara náqi fee qianáuree Ánutunara sía andeeqée foo qianáuree. Óo sía uqanna miqí qianáura andeeqánoo márifa Ánutufa maaqí qímasee Mooseena qímaminau.Qinée qeeqá íriranannai kai faiqí ánaasee akaqáusa narusée akaqáusa nífauaanaura, qeeqá íriranannai kai
akaqáusara qímuqusianaqa marasée ámiqi ámiqianaura. X  W Óoqeenaa ákarakinaa ufa maaqímminoo minára máridanoo.Qinée Yakooboonara dídidanoo Eesaunara qíkooqaidanoo fee qinau. 7Vg Reebeekafa faiqi máqaaninnaqanda mi-faiqiqandá núqu indaarúqaa faiqi auqu Eesaufa máriannoo fée qinau. Miná ínnaaqíanna máqaaninna faiqina auqu Yakoobooneé qinau. Miqandá sía kambíqaraqoo Ánutufa indaarúqaa faiqiara ínnaaqíanaa faiqi miná aináinamma aisáaninna fee qimasee afaaqóoqa qinau. Sía miqandá kambíqaqa máridaqau mandóosana fee ámiqira oosana fee máraidammiafoo qímaseenoofau mi-ufána quqánau. Ánutufa moodáa mároo oosanafa Ánutufa miqandára afaaqóoqa quná sía náriqaqara óosanasaarau afaaqóoqa qinau, narí írirana áidiranasaa mundúanifeera indaarúqaafa Eesaufa quándaki ínnaaqianaana miná aináina mái̱sáannoo fee qinau. U 6Te Sía mifá kai, maaná faqa Reebeekanara faqa qímannimianaura, Reebeekafa qaara faiqifaqáafa márinau, miqandá níkoofa maasá qikeekú qikaakú Isakeefa márinau. S! Ánutuna qíma afeekaikíra ufa maaqímminoo márinau. Qinée qeeqá andeeqára aukuana anirée Saraqana dadaaqíananoo faiqi máqaannoo. Qinée Isaraee máqannaasara irisée sía Ánutuna qíma afeekaikíra ufara kadíqee foo qídaqa. Ánutufa sía aiqáma Isaraee máqannaasa rusandeesámumandee narí faiqi námu máriaqee qímasee máranau. Misá Isaraee máqannaasa Ánutufa aiqáma máqannaasakinaana rusandeesámumandee Isaraee máqannaa mároosa máriafanoo, Ánutufa misá maréeqeenoo narí faiqinámukamasee narí aréenarana rainá nimiqoosá máriafanoo. Ánutufa narí moodáanaki kíra ufa óosana óosana moómoo nimiséenoo narí sándufa faqa Mooseenasáa quqásoona faqa níminau, misá Ánutuna amooqírafa ánoonamau fímariasa, misá Ánutuna qíma afeekaíkira ufa moómoo máree marúsa. M Misá Isaraee máqannaasa ásauku mundíranasáaqaraana rakéemmiqa máridaqa. Ánutuna nárira ufa ámeemaanai márianara qinée rakéemaseeqa minní misá nímaaqa maqáanaqa misá áiqaree ásauku mundíranasaa atooqáfiqa náaru káqi máriranaki máriaqaana. \L1 Misára firaaqóo qímuqusímarifaqa qikíraqáidaqa qeeqá máqannaasa qeeqá moodáa qimaqi moodáa fidika rainárausara miqídaqa. Misá Yísunara sía fee qímasee árunara óonumafi íriqa ikíraqáidaqa. >K w Qinée Pauroosa ánoona ufa kai qímannimidaqa. Qinée ásauku mundíranaindi máridaqa sía únna ufa qímarunausa máridaqa. Qiní dáakirafa Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo mifá rakísimarifaqa sía qinée únna ufa qianáura. Qinée qeeqá máqannaasa Isaraee máqannaara qímannimianaura. J}'Innaarúnai mári ainainá fée maa-maqánasaa mári ainainá fée, Ánutufa áuqu quqáqoo ainainakiqari sía amana moo áinaina fannoo Ánutuna ámuqusiranakinaana ani qumáree rakee íannoo. Ánutuna ásauku mundirafa Yísufa maasá karaambáiqa fannoo maasá maréeqeenoo minakí quqáqaisa máridaqa sía moo áinaina fannoo minakínaana ani qumáree rakée íannoo.pIY&Qinée Pauroosa maa-ainainnára ámiqimandee mapukúsee íridaqa, sía moo ínnaarunaindaraa rakísira fee moo áfeeka fee maqee mári ainainá fée kásooqaqee kambíqaaninna ainainá fée kúqa dáriranee káqi máriranee. H'%Tamummáqara fasiqauqa miqí qímaqoofaqa qinée Pauroosa mi-aiqama ainaináusara qinée maaqí qídaqa. Sía moo mánda ainaina fannoo Yísufa maasára ámuqusiranakinaana ani mara rakée íannoo mi-mandainaina oosanna oosannáfa maasá dárirari marifánoo mi-dariranná sía rafáaqafuannoo. Maasára ámuqusimarifa ásauku mundírafa maasá maréeqee úriqararanaki quqáqaisa máridaqa. &GE$Tamummáqara fasiqa ákaraki minára maaqí qídanoo.Maasá Ánutuna ufamáu fímariasa faasaambáasaana aiqáma kari Ánutunasaara dáriranara eeráiridaqa. Ánutuna ufa síaisa misá maasá kúqiranaki fímaria sipsipausara foora maasá máaqimma qídaqa, kuqá dáriraridaqa. mFS#Yáfee moó fannoo ásauku mundírana ámuqusiranakinaana maasá rakéemasee káqinni quqáannoo fee. Sía uqanna moó fannoo amanaikíannoo. Amanée mandáinaina óosana óosana fannoo miná ámuqusiranakinaana rakée íannoo fee qímuqusimari ummaara fee amanée Yísuna ámuqusiranakinaana rakée íannoo fee Yísuna ufasáara nárirafa mifée amana rakée íannoo fee. Áararée márinee amanée rakée íannoo fee kudikíra fee rakée íanno fee áriranara deedaqírafa amanée rakée íannoo fee kúqirafa amanée miná ámuqusiranakinaana rakée íannoo fee. Sía moo áinaina amana rakée íannoo. YE+"Yáfee moó fannoo miná faiqi námu kúqira ufa nímiannoo fee. Sía moó fannoo amana miqíannoo. Ánutuna ásauku mundírafa Yísufa dóo kuqufufanóo Ánutufa kúqiranakinaana mara fíndifumásee káqi máriranaki quqásaifanoo dóo maqee Ánutuna aaqá ásauku uqannai máridanoo maasára Ánutuna óorisaa innaaru qídanoo. RD!Yáfee Ánutufa rusandeesámumasee mároo fasiqa ánaaseera mandáinainara qímammaree nífairiannoo fee sía moó fannoo miqíannoo Ánutufa narí uqanna misára mandáinaina síaisee qídanoo. uCc Ánutufa sía narí ámaakuara írinau káqi maasára qimudáoo qímasee kúqiranaki quqánau. Mifá narí ámaaku uqanna rirímma káqi qíminau nána ainainee moo áinaina sía qímiannoo, aiqáma ainaina káqi áfaarida qímiannoo. YB+Maasá maa-ufána aiqáma irisée Ánutunara náqi fee qianáuree. Ánutufa maasá dadaaqímarifa márinanoo yáfee maasá amana rafáaqa fúannoo. Sía amana moó fannoo maasa amana rafáaqa fúannoo. NAÁnutufa narí maraqoosá náaramasoofaqa aniroofanoo maréeqeenoo narí máriranaki quqánau. Ánutufa sía fífau náarama quqánau, náaramasee narí áfusaa andeeqáranaki quqánau, minakí quqáseenoo innaarúnai káaqa aréenarana faqa náida níminau. Sía moo áinaina maasá Yísunasaaqaraana amana rakée íannoo. '@GÁnutufa faiqí faiqikinaana rusandeesámumandee mároosa sía fífaufau máranau. Misá narí ámaaku Yísunaikámambi mifára foora máriaqeera misá rusandeesámumasee maréeqeenoo útaaqamánnimaqásoofaqa máriqau. Miqímasainanoo Ánutuna ámaaku fannoo moómoosa maqásaaqaraasa miná ákaqaafasaara foora máridaqa mifá misá óoqu faiqí nífasaafara foorá máfinoo márianifeera útaaqamma ámaqanau. ,?QMaasá maa-iriranná íridaqa faiqí faiqikinaana narí asumu máriaqeera qímasee narí rusandeesámumandee mároosa Ánutunara nídimárisara Ánutufa misásaa rakísidanoo óosana oosana ummaara mandainainna misásaa quqéemarina misá dadaaqída fee qídanoo misásaa quqáidanoo. >Ánutuna maraquna fannoo Ánutuna faiqí ánaaseera Ánutunnai firaaqóo pisoopísoo mandee innaaru qídanoo, sía fífau, Ánutuna íriramau kai misára innaaru qídanoo. Ánutufa faiqí nímuqusaki mári ainainara fáasai qáfee márifa márinara maraquna ireefándinna ainainara faqa fáasai íridanoo moodáa írirana márinara maraquna maasára iréemari ainainara íridanoo. =Miqíkai ínoo Ánutuna maraquna fannoo aniréenoo maasá Yísuna saqárikiranara kudoosaápee máriasa dadaaqídanoo. Maasá nána innaaru fee qianáuree qímasaidaqa nána ainaina kíkiqususaidaqee innaaru qianáuree qímarufanoo Ánutuna maraquna fannoo maasá óoreeqara innaaru qírana qáfeenoo innaarúnai óoru maasára Ánutunai firaaqóo dadaaqídanoo pisoopísoo mándee innaaru qídanoo, faiqí faiqi ufa sía amanaikífanoo ammaqásaidanoo firaaqóo Ánutufinnai maasára innaaru qídanoo. s<_Maasá sía qafaa ainaina kambíqaannoommifoo qídaqa ubiqáfi reendeenámandee asasamásee áfeesidaqa. ,;QMaasá Yísunasaa írirana rusíseeqa minára asasammásee áfeesidaqa minánnai innaarúna asumu márirana máreeqa. Asasamándee áfeesimaría ainaináfa aniráinaqa qáfamasee maasá sía áfeesianaura. Sía moó fannoo narí qáfeemari ainainara áfeesidanoo, dóo ani máridanoo. %:CSía áuquqoo ainainafa kai aupúraidanoo maasá faqa qeeqá faiqí faiqi mandá márira nírana aupúrarana aupúraidaqa, kásooqaqee Ánutufa firaa qumiasana maasá innaarúnai qímiannoo, maqee óosana arasée nímira ainaina narí maraquna nimiqoosá máridaqa. Maasá Ánutunara áfeesidaqa aupúraidaqa mifá maasá aiqáma qipatasáa márirana íriranakinaana idukúsainaqa narí faiqi námu kámambiqa innaarúna ququsaki máriaqeera minára qeeqá faiqí faiqi mandá márira nírana aupúraranara aupúraida áfeesida máridaqa. +9OÓosanasaaqari aiqáma Ánutufa áuquqoo ainainafa ánaasee inaamúnai aupúraida ikíraqée maríanara foora maqee putaa írafa ummaarándanoo máridanoo. J8 Aiqáma mári ainainafa narí putaa kíqari kásooqaqee idukúfuannoo. Idukúfinoo Ánutuna faiqi námu nári idukíranaki faqa idaaqíra aréenaranaki faqa kéeqafi moodáanaki márifaranoo. 7Innaarúnai faqa maqásaa faqa mári ainaináfa aiqáma putaa ínoo mandáikinoo rakéeinoo madaapeekámmidanoo. Sía narí kai miqídanoo Ánutufa narí qímaqoomáu fídanoo miqídanoo. Ánutufa mináuqa faqa faiqí nárira ufa ámeemaanai quqáqoosa máridaqa madaapeekídaqa. Mi-putaaira mariráfa qumaarándanoo máridanoo miná aufadára ufa faqa máridanoo maaqímminoo máridanoo. 6 Ánutufa áuqu quqóo ainaináusa innaarúnaindaraana faqa maqásaaqaraana faqa mi-ainaináusa aiqáma moodáanaki káaqa aupúrarana máraidaqa Ánutuna faiqi námu faiqí faiqi misá kúqiranakiqari fíndifiranara áfeesidaqa. Misá káaqa firaaqóo minára áfeesida máridaqa. Maasá Ánutuna faiqi námu sáimbaqa putaa íranakiqari idukúaqee qímasee káaqa áfeesidaqa. G5Maqee mári aukuana Yísuna kúqu aupurarana dadaaqí márainafa faqa maasá óosana oosana ummaara márainnana faqa káqikaafa máridanoo, kásooqaqee innaarúnai narí aréenarana náida qímianínafa qáfaananoo firaafá uqanna máriannoo sía maqee aupúraranara qianáura fífau ainainara foora máridanoo. 44aÁnutufa narí faiqí ánaaseera ámiqi amiqira áinaina afeeda máqimaqáina maasá miná faiqi námu márianara minára maasá mifá innaarúnai quqánnimaqáqai qumiasana kásooqaqee máraanaura. Ánutufa narí ásauku mundírana ámaqaqai qumiasana faqa máridanoo mifá miná faqa maasá mirínni innaarúnai náida qímiannoo. Maqee mária aukuana ásauku mundírana kúqira aupurarana dadaaqí máraananoo innaarúnai miná káaqa aréenarana faqa náida qímiannoo. Maasá aupúraranaki máridaqa Yísuna káaqa qárana áfeesida máridaqa. @3yÁnutuna maraquna fannoo anirée maasá qeeqá maraquna minásaa ootúpamásaannanara maasá maraquna qímamida maaqí qídanoo ínnee Ánutuna faiqi námu máriafanoo fee qídanoo. %2CÁnutufa narí nímimari maraqunafa sía ínni mandá rumbáranaki quqáseenoo rufíarana nímiannoo, mifá sía miqídanoo maaqímmiannoo ínni maréeqeenoo ínni Ánutuna faiqi námu kámmasainaqa miná afeekannái kai qifaaqa quqásee maasá Ánutunara maasá qíkoonée qídaqa. V1%Ánutuna maraquna fannoo nífiqee fímarisa Ánutuna faiqi námu máridaqa. K0 Ínnee maqee faiqí faiqi íriranamau fíqa dóo kúqifaranoo. Ánutuna maraquna ufa irisée minánnai ínnee ínneeqa mandá óosana kúqaruséeqa ínnee sía kúqifaranoo káqi márifaranoo. F/ Óo qiní qíkaqaafasaauqa maasá moo úmmaara ámeemaanai máridaqa maasá faiqí faiqi mandá nídirana ámeemaanai sía máridaqa. Yísuna maraquna úmmaara ámeemaanai máridaqa. . Ánutuna maraquna fannoo Yísufa kúqiranakinaana marafíndifinau. Yísuna mara fíndifu maraqunafá kai ínni faiqí nifaaqa kúqiqa márifanoo kásooqaqee mi-kuqirána uqéereeqeenoo káqi márirana nímiannoo, narí maraquna ínniki márinnanannái miqíannoo. -y Ásauku mundírafa ínni naundurái namummáqainaqa miná maraquna fannoo ínni nifaaqa mandáinaina fannoo nárinoo márinnana sía minára íridanoo qáfaidanoo Yísuna kúqiranara iriséenoo káqi márirana ínni nimana káqi nímidanoo. 1,[ Ínnee Roomma máqusai máriasa qiní qíkaqaafasaauqa ínnee sía miqímariasa Ánutuna maraquna fannoo ínnikina márifaqa ínnee sía faiqí íriranamau fímariasa máriafanoo ínnee maraquna ufamáu fímariasa máriafanoo. Ásauku mundírana maraquna síaifa sía mináindi máridanoo. _+7Nári faiqí faiqi íriranamau fímariasa sía amana Ánutuna áidiramau fifáranoo. '*GFaiqí faiqi mandá nídirafa nitikúraki rakísimarisa Ánutuna namuqáakammiqa máridaqa, sía Ánutuna sándufamau fídaqa, fídaqau sía amanaíkiaqini. &)EFaiqí faiqi nídimari manda ainaináfa aní átikuraki rakísinana kúqirannai ubeekanóo máridanoo kafáa miná dínni Ánutuna maraquna fannoo narí áidirafa aní átikuraki rakísinana mifá aní maréeqeenoo káqi máriranaki faqa asooáranaki faqa ubeekáma amaqáannoo. (!Faiqí faiqi naundurákinaa mandá íriranamau fímariasa nári naundurákinaa írirafa náriqa rafáaqafunnisáifaqa mi-maú fídaqa. Ánutuna maraquna ufamáu fímariasa maraquna áidimari ainainafa misá nitikúraki kéeqafi rakísi qumáraifaqa mi-maú fídaqa. ~'uMaasákiqari akaqáusa sía faiqí faiqi íriranamau fímariasa Ánutuna maraquna sándufamau fímariasa maasára Ánutufa qíqafeenoo sía maasá andeeqárafa Mooseena sándufa amana óoru máridanoo, óoreeqanoo máridanoo. Ánutufa miná qáfamaseenoo maasá andeeqárafa Mooseena sándufa amana kai óoru fúa̱nífee qímasee narí ámaaku aqiqoofanoo qúminau. X&)Mooseena sándufa nímaarusira ufa sía amana maasá uqéereeqeenoo maasá faiqí faiqi maasá márirafa kudoosaápaunanoo minára sía maasá uqéeraqiseenoo. Mooseena sándufa kadíqo̱ofanoo miqóo Ánutufa moo óosanannai ánoonaikinau. Mifá narí ámaaku aqiqoonánnai maasá faiqí faiqi naundurákinaa mandainaina árinau. Yísufa faiqí faiqi naundurákinaa manda ainaina maráquanifeera narí faiqí faiqi fooqáanaikámasee aqiqoofanoo qúminau. U% %Maasá Ánutuna ásauku mundírana Yísuna faqa moodáanaki márifanoo Ánutuna maraquna fannoo káqi márirana níminoo kúqirana mandá sánda faqa mandá óosana faqa minakí márunnana idukúqisaifaqa máridaqa. Minára maqee ásauku mundírana Yísuna faqa moodáanaki máriasa sía Ánutuna kúqira ufa ámeemaanai máridaqa. $#Óo dúfi dúfi Ánutufa narí ásauku mundírana Yísuna maasá karaambáiqannai qiní maréeqeenoo náaru máriranaki quqáqisáannoo. Dóo maqee qinée minára maaqí qídaqa. Qiní márirafa maaqímminoo máridanoo qeeqá qímuqusa daundurákinaa írirafa Yísunannai kai Ánutuna sándufamau fídaqa qeeqá faiqí faiqi mandá nírana márirana mandáinaina sándamau fídaqa.A"{Qiqá mandá qifaaqa fannoo qiqá daundurá maréeqeenoo kúqiranaki quqáidanoo. Óo qinée nánaree káaqa mandáinainaki máridee firaaqóo dóori runídee. Qeeqá qifaaqa qimana námufaqa kúqiranaki fúananoo yáfee anirée minakínaana qiní qimana maréeqee káqi náaru máriranaki quqáqisáannoo fee. %!CQiní qímuqusa óokina Ánutuna sándufara asasídanoo qiqá qifaaqáki mári manda ainaina mifá kai qiní raíneeqeenoo narí rumbáranaki quqáidanoo. 3_Qinée ámiqira ainaina íraree qúnanoo mandáinaina kai qiní dóorinni aniraifaqa miná kaimma áuqaidaqa. Mi-sandáfa kai qiní daundurái írirana qímidanoo. Qinée qiní qíkooqéemari mandainaina áuqaananoo sía qeeqáfau áuqaidau qiní daundurákinaa mandáinaina fannoo miná áuqaidanoo. veÁmiqiroosanna áuqararee qímasaidaqa miqóoqari quándakifaqa qíkooqéemari mandoosanná kai áuqaidaqa. fEQeeqá daundurákinaafa ámiqira oosanna máraannee qifaqa qiní írirafa anúqidanoo sía amanaikídanoo. Miná íridaqa maaqí qídaqa qiqá faiqí faiqi qímuqusaki ámiqiroosanna sía minakí márifanoo fee qídaqa. i~;}^|{zzvvtsrqBnljiVgfeedjrMÓoqai mi-tamummaqara fasiqána ufa minára maaqí qinoo máridanoo.Sía minára qímannimusa miná qáfeefaranoo.Sía írusa minára náaqoo írifaranoo. Pauroofa Roomma máqusai fíraree qímasee qímaqoo ufafa. qÁsauku mundírana áufakiana sía írimariasa kai qímannimiqa, qeeqá ufa moóna ufa ámuaaqa rusíanoora sáina sía írimariasa kai qímannimia, óoqai indaarú dóo qinée mi-iriramaú fídaqa. Mi-maú fídaqa tamummáqara fasiqa ufamáu fídee qídaqa. 4paÁsauku mundírafa náaquqara maraquna qímifanoo dadaaqífaqa qeeqá úfannai faqa qeeqá kadáapiriranannai faqa sía faiqí máraaqaa ira ainainannái faqa mináuqannai qinée ánaamuru Ánutuna ufa qímannimimariafanaqa íriqa mi-maú fídaqa, ásauku mundírafa dadaaqinára firaaqóo qifaaqa quqásee afeekaikámándee qímannimianaura. Qinée miqídaqa ámiqira fasaasa ufa ásauku mundíranara aiqáma ufatia qímannimiqa Yeerusaree máqusa dínni Iririkumma máqusa dínni mi-qambaana saqanná máriasa aiqámausa qímannimimaree fífainídaqa. o n Qinée ásauku mundírana Yísunasaa moodáanaki kámambi máridaqa maqásaa mi-saikánaki márunanoo dídimarifaqa asasídaqa. ]m3Ánutufa ámiqira ainainirana qiní qíminau. Qinée ásauku mundírana Yísuna saikáki quqáqisáifaqa máridaqa ánaamuru qímannimiranaki máridaqa. (Mooseena úqiqaana maaqakina Ánutuna aanáiqikira fasiqauqa sipsípa ánaaqi ámiqiraná kai faiqí ánaaseendi mara máree míni óoninnai áuqira qaindásaa quqásee arusée aandáu̱ tatúfirana Ánutuna suqá ámimariqau.) Qinée ánaamuru faqa Ánutuna faqa aanáiqikirausara foora márunnanara maa-akaránaki afeeka ufa ínni nímiqa, káqiqeesa márifaqau sía afeeka ufa qímannimini íreeda kai qímannimini ínni aanáiqikirausa máridaqara afeeka ufa qímannimidaqa. Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo ánaamuru máriasara Ánutunaindi fee qímasee misáuqa márirana nírana Ánutuna áidirana amana kái máriaqeera minára kai Ánutunai aanáiqikirausaikidaqa máridaqa. %lCÍnnee miqí márifaqa qinée maa-pasánakina sía reendeenámandee ínni náaqoo áuqeeqa óosana oosana ainainara ínni náaqoo firaaqóo áuqeeqa. k!Óo qiní qíkaqaafasaauqa qinée Pauroosa ínni Roomma máqusai máriasara qídaqa. Qinée ínniara ámiqirafa faqa írirana faqa qumbiqárausee qídaqa ínnee Roomma máqusanaasa ámiqira írirana narí uqafíqee narí uqafíqee qímariasa amana máriafanoo. $jA Ánutufa maasá innaarúnaira áfeesirana óosanafaqaafa máridanoo, mifá kai ínnee miná saqárikiranannai aiqáma asasírana faqa asooárana faqa ínnikina qumbíqannimaqaannoo, Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna afeeka fannoo ínni dadaaqínanoo innaarúnaira asasammásee áfeesirafa mi-asasiráfa qumbiqéenoo téeqiannoo. Pauroofa afeeka ufa Roomma máqannaasa ákara rúmannimaqoonara qinau. iiK Kafáa moo támummaqarafa maaqí qinau.Yeeseena átiki moó kambíqaannoo, mifá fíndifinoo ánaamuru rakísiannoo, misá quándaki nári írirana minakí rusífaranoo. Tamummaqarausa úfa Yísunara miqímmiqau. h- Moo támummáqarafa maaqí qinau.Aiqáma ánaamuru máriasa karaambáiqa amooqiaqa.Aiqáma maqannaasa firaaqóo miná amooqiaqa. @gy Tamummáqarausa ákarakinaafa moó maaqí qídanoo.Ínnee ánaamuru máriasa Ánutufa útaaqama nímaqee márisa Yuda máqannaasa sáimbaqa dúfi dúfi qímasee asasíaqa. ;foÁsauku mundírafa ínni qumároonara irisée ínnee naríara naríara áqoondikifaqa faiqí ánaasee ínni níndafamásee ámiqira oosana máraidammiafoo qímaseeqa ínni Ánutuna amooqiaqéera. Ánutufa narí qímaqoo ufamáu fúanifee qímasee ásauku mundírafa Yuda máqannaa mara fírira faiqiara foora aináinammánnimaqara faiqi kámambinoo márinau. Ánutufa Abarahaamana áiku ásauku faqa qíma afeekaikámmasoonara kambíqaanifeera qímasoofanoo ásauku mundírafa Yuda máqannaasa aináinammánnimaqara faiqi kámambinau. Ánaamuru máriasa aniréeqa Ánutufa misára ámuqusufanoo nífauaranara faqa Ánutuna áuqu uqéerasee amooqiaqéera ásauku mundírafa minára faqa Yuda máqannaasa aináinammánnimaqara faiqi kinau. Tamummáqarausa ákarakinaana minára maaqí qinau.Qinée ánaamuru namufaqa máridaqa misá sáimbaqa aníara dúfi dúfi qianáura.Miqóoqari ánauqu uqéeraseeqa idí ráida aní amooqianáura. e gdGÁnutufa ubiqáfi márirana ákoofa faqa dadaaqíra fuki faakí qírana ákoofa faqa máridanoo. Miqí mári Ánutufa ínni dadaaqínaqa ínnee ásauku mundírana Yísuna aanna rámaseeqa ínnikina sía áanóo irafa máriannoo moodáa irirafa máriannoo. Moodáa irirafa ínnikina márinaqa aiqámausa moodáa ufa kai qímasee ásauku mundírana maasá karaambáiqa Yísuna ákoona Ánutuna amooqiaqa. Ánaamuru misá Isaraee máqannaa faqa Ánutunara dúfi dúfi qifáranoo. c/bWAiqáma tamummaqara fasiqauqa ákarakinaa ufa sía fífau ákara riqau maasá naamúaqidee qímasee ákara ríqau, maasá mi-akaránakinaa ufa dadaaqídaqa fuki faakí qírana faqa ubiqáfi márirana faqa marasée miqandánnai Yísunara asasammásee áfeesirana máraaqeera ákara riqau. ,aQÁsauku mundírafa rirímma, sía narí áidiramau fínoo, narí ákoona Ánutuna áidiramau fínoo tamummáqara fasiqa minára maaqí qímasee ákara rinau.Faiqí ánaasee Ánutuna áqira ufa mandúfa qímarifa qinísaa áqufinoo. Tamummáqara fasiqa mi-ufána qímasee ákara rinau. L`Maasá náadu náadu qeeqá qíkaqaafasaa narí Yísuna saqárikirana dadaaqíananoo afeekaíkiani. Sía aneennára íria, aneenná ákaqaafasaa ámiqi ámiqianifeera minára irisée dadaaqía. $_ CMaasá Yísuna saqárikiranaki afeekaíki maríasa quándaki uréeqarausa qumaara dínni ati dadaaqí akumáraa, sía maasá qeeqá dídiranamau kai fúa. !^;Kafáa mi-fasiqáfa moo áinaina námaseenoo óonumafi íridanoo Ánutufa minára andeeqéefoo qíannoo fee sía andeeqéefoo qíannoo fee qímasee qaara aundura írirafa mi-fasiqáfa mi-narana nammarína námasainnanara Ánutufa áaqee foo qíannoo, sía Yísuna saqárikiranara irisée néenoo írirana fúrufaramándee néenoo, miqínnanara Ánutufa áaqeenoo fee qíannoo. Maasá moo áinainana andeeqára fee máriannoo fee áaqara fee máriannoo qímasee qaara daundura irisée káqi óonu qumárainafa áaqarafa máridanoo..]UAnínna írirafa nárana nammáriara sía faiqí ánaaseeki kooroomándee minásaa áanóo irafa raiqárafa kambíqaani Ánutusandiri kái kukéeqasee íriaqa. Faiqí moó fannoo nárana nammári nainára miná áakirafa sía qáoo qínafa mifá ámiqira fasiqa asasíranaki máriannoo. \yAndeeqásee nímariaanafa maaqímminoo máridanoo akaqá nárana nammári fee námasaananoo qiní qíkaqaafasaa moó fannoo fee qiní qíqafamaseenoo minásaa áiku ámakinanoo kurídiranaki áqufuandoora mi-narana nammarína nárara rufíaanaura. Nána ainainasaa fee qiní qíkaqaafasaa áiku ámaki kurídiranaki áqufuannoo fee qímasee mi-ainainára rufíaanaura. [[/Ánutufa maasá moómoosa Yísuna moodáanaki quqáqoofaqa maasá sía miná kurídiqa fúrufariaqa. Aiqáma nárana amana née máriafa máridanoo maasá moo ámiqira nárana námasaananoo maasá qíkaqaafasaa moó fannoo qíqafamasee quándaki áaqaranaki áqufinanoo maasá mi-naranná náunnanara áaqarafa máridanoo fee qianáura. 6ZeMaasá minára irisée Yísuna áiku ásaukuki nídaqa maasáki asooárana faqa narí áfeekaikí narí áfeekaikíqa Ánutuna ufamáu fuaqée qímasee mi-maú fuaqa. [Y/Ánutuna quqúsaki máriasa maasá nírana márirana sía nárana nammárisaafau mundínoo máridanoofau. Ánutuna náaquqara maraquna nímimari ainainausa andeeqárana faqa asooárana faqa asasírana faqa minamúsasaa maasá márirana nírana mundínoo máridanoo. Faiqí ánaasee moó fannoo ásauku mundírana aináinidanoo narí ákaqaafasaauqara ámuqusimarifanoo dadaaqínoo rakísinanoo Ánutuna amooqírafa faqa faiqí faiqi eedóo qírana faqa máraannoo. XNWAnée moo nárana ámiqira náranee qímasee námasainanoo aní ákaqaafasaa aní qáfamaseenoo mifá faqa néenoo minásaa farindámakinoo moo mándainainaki áqufinana anée miná afaasuaa qíananoo mifá mandáinaina numooki áqufinoo. Anée miqínana sía aneenná ákaqaafasaara ámuqusinana dadaaqíananoo. Ásauku mundírafa ákaqaafasaara minára faqa kúqinau anée nánaree fífau ámiqira náranara néemarianannoo mandóosanaki quqéenanee. Anée miqínaqa faiqí ánaasee aní óosana óosana naranara káqi nifaaqa quqásee neefándinnanara mandóosanee qifáranoo. VvUeQinée Pauroosa Karaambáiqa Yísunasaa atooáqa marúnnanannai aiqáma naranara ánukara fee kai qímasee náidaqa. Faiqí ánaasee moó fannoo moo áinainara sía ánukara fee qínafa miná ámuqusakinaafa mi-ainainnára rufíaannoo. qT[ Naríara naríara íreeda kai márida sía múnuqi míniqi qídaqa sía áaqara ufa naríara naríara qiaqa, sía maasá miqíaqa, maaqíaqa, maasá Yísuna ufa írimarunausakina máridaqa moo áinaina máraananoo qiní qiqoónafa qíqafamaseenoo dóo narí faqa máreenoo áaqaranaki áqufinaqa dóo qinée mi-ainainnára sía máraanaura rufíaanaura. S- Dóo qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Maasá aiqámausa qeeqá nírana, márirana, qírana Ánutuna áfusaa kooroo ianáura. Minára íridaqa aqoónnanara íreeda kai qiaqa. Aní ákaqaafasaa fannoo anée ímarianna ainainasaa farindámaki sáamuruandoo qía. R7 Óoqeenaa tamummaqara fasiqausa minára maaqí qídaqa.Ánutufa qinau. Qinée káqi márira Ánutusa úriqararausa márunnanara qiní ufa ámiqimasee íriaqa. Aiqámausa qiní dóorisaa nóorindari áqufiqa qimooqifáranoo. Aiqámausa qiníara Ánutu fee qifáranoo. jQM Qinée Pauroosa minára irisée iráidaqa. Anée yáfee máridanee aqoónnana óosana qáfamaseenee áqinanee. Anée yáfee máridanee aqoónnanara ákooqaidanoo fee. Maasá aiqámausa Ánutuna áfusaa kikíqammafuananoo mifá maasá óosana qáfammaseenoo rainá qimaqaannoo, minára sía aqoónnana aqisée ákooqaani, anée uréeqarafa máriananoo. P Ásauku mundírafa kúqirausa faqa káqi maríasa faqa karaambáiqa márianifeera auníriranasaa kúqinoo minakíqari fíndifinau. O{Maasá qeeqá máriranaki máridaqa sía qeeqá qeeqá rakísida máridaqa, maasá kúqirana faqa sía qeeqá rakísidaqa karaambáiqa fannoo kai rakísidanoo, maasá káqi máridaqa karaambáiqa aináiniranaki máridaqa maasá kúqiqa karaambáiqaindi máridaqa mifínnai fídaqa. Dóo qinée minára kooroo ídaqa maasá káqi máridee kúqidee karaambáiqaindi máridaqa. N:MmMoó fannoo moo fáasaanara úriqarara faasaanee qímarifa karaambáiqa áuqu uqéeraidanoo miqí qídanoo. Moó fannoo aiqáma aandáu̱ nárana néemarifa karaambáiqa áuqu uqéeraidee qídanoo miqídanoo, Ánutunara dúfi dúfi qídee qída néemarifa miqídanoo. Akaqá ainaina sía néemari fasiqafa mifá faqa minánnai Ánutuna áuqu uqéeraidee qídanoo miqídanoo, Ánutunara dúfi dúfi qída sía néemarifa miqídanoo. cL?Faiqí moó fannoo moo fáasaanara úriqarara faasaanee qídanoo. Faiqí moó fannoo aiqáma faasaanara amanamana kái fee qídanoo. Aiqámausa náadu náadu nári írirana mapukúsee irisée dóo mi-maú fuaqa. lKQÍnnee aiqámausa Yísuna aináinimariasa máriafanoo. Ínnee náqi fee mándee moo fásiqa aináinirana áqifaree. Mi-fasiqáfa moó fásiqa Yísuna aináinirafa máridanoo, miná úriqararafa kai miná óosana irisée mara uqéereeqee narí andeeqárana amanakái kikíqammaisáannoo karaambáiqa fannoo amana miná dadaaqínanoo ánoonaikiannoo. vJeÍnnikina aiqáma aandau nárana néemarifa sía quándaki aandáu̱ sía náinnanara fídiaqaamásee qinée qeeqáraa ani úriqararausee sía qía, Kafáa aandáu̱ sía náinnafa sía quándaki káqi néemarinara qáoo qímannisaaqa. IFaiqí moó fannoo narí íriranannai sía minára íridanoo kai aiqáma nárana aandau náidanoo, sía Ánutuna ufa rukíaida miqídanoo. Faiqí moó fannoo írirana óorudupirafa aandáu̱ námasee qeeqá írirana kurídianoo qímasee nárana kai náidanoo. hH KQinée Pauroosa Roomma máqusanaasa Yísuna ufa írimariasa qímannimidaqa. Ínnikina óosana óosana fasiqa ánaasee máriafanoo. Akaqáusa afeekaikámásee Yísuna mandaaqáqa máridaqa írirana minásaa kai mundúsee fímariasa máridaqa, akaqáusa írirafa sía Yísunasaa mapukímariasa mi-fasiqáusa írirafa óorudupirausa máridaqa. Ínnee sía ámiqira írirana faqaasa kai mara máree ínni suqíranaki quqáaqa írirana óorudúpirausa faqa maréeqee káqi moodáanaki quqáaqa. Sía misá moo íriranara rairaiqiaqéera maréeqee quqáaqa. Misá faqa Yísuna ufa írimariasa máriafaqa káqi quqánnisáaqa. (Óoqai Pauroofa máru aukuanna aandáu̱ aruséeqa únna Ánutunara túmunnai áuqira afaannara dúfi dúfi qímaseeqa makéetimariqau. Yísuna ufa írimarusa námasaifanoo únna Ánutuna maraquna kafáa dáakuandoo qímasee rufíeemariqau.) cG? Ínnee ínneeqa faiqí faiqi mandá iriranamau fídaqa fanandímariana minníseeqa mi-aanáusa óonu ititée ani ititeemmá átukaraseeqa quándaki Ánutuna ásauku mundírafa Yísufa maasá karaambáiqa miná andeeqáranaki fímariana miná qumáreeqa mi-duru saamúnannai maasá faiqí faiqi mandá márirana mandá nírana faqa rákuaqa.~Fu Maasá fáasaanasaa nídara foora aiqámausa nífusaa andeeqárausaikakai mámbi máriaqa. Sía mandáinaina máraani qímasee moodáanaki suqúaqa. Sía nammári námasee fúrufariaqa, sía faiqí faqa ánaasee faqa narínni narínni úmmuariaqa. Faiqí faqa ánaasee faqa sía narí áfaaqa narí áfaaqa kooroo iaqa. Sía rakúaqa, sía naríara naríara rairai qiaqa. lEQ Dóo asukuna taikárarídanoo, iqáqarafa qúsasaa ániannoo, maasá asukunakí nímariafanna manda oosanna oosanna máfi taikáseeqa fáasaana ámiqira oosana ámiqira márirana durú feefara foora indáamma qumaráaqa. kDO Ínnee mi-fasiqána aanna raaqa. Dóo maa-aukuanná iqáqara áukuana máridanoo faiqáranakiqari fíndifíra aukuana dóo ani máridanoo. Óoqai ínnee ínneeqa írirana Yísuna ufasáa rusísoofa dóo áni ániifanoo dóo ínneeqa asumu márira aukuana dóo adeedí ramásee ani máridanoo. Minára faiqáranakiqari fíndi fira aukuanee qídaqa. ~Cu Faiqí ánaasee moó fannoo aqoónna fasiqa anaaseera ámuqusi marínafa náqimáseenoo moóna mandáikammamaqáannoo fee, sía miqíannoo. Minára qinée qíqa, aqoónnanara ámuqusí marífa aiqáma Mooseena sándufamau fímarifa máridanoo. vBe Mooseena sándufakinaafa akaqáfa maaqímminoo máridanoo. Sía faiqí ánaasee narí úmmuari narí úmmuariaqa. Faiqí faqa ánaasee faqa faiqi faqa sía kuqánnaruqa misá fidíka sía ruqíaaqa. Sía narí aináina narí aináina úmmuariaqa. Sía mooná aináinara ámuqusinana márara áaqoo íria. Mi-sandufáusa faqa akaqá sándufauqa faqa moodáa ufa fannoo mi-sandufáusa aiqáma rafáaqafinoo máridanoo mi-moodaa ufáfa maaqímminoo máridanoo. Anée aneennára ámuqusi márianandee máseenana mi-amuqusiráfa kai aqoónnanara ámuqusiani. Mi-ufáfa aiqáma sándufa aruséenoo mifá ánoonaikidanoo. yAk Sía moóna ummaara ámeemaanai kéeqana mária aufadáranaki kai mária. Moodáa ummaara ámeemaanakí kai kéeqaqa máriaqa. Naríara naríara nídimárinaqa mi-moodaa ummaaránaki kai kéeqaqa máriaqa. Faiqí ánaasee moó fannoo narí aqoónna fasiqanaaseera ámuqusinanoo Mooseena sándufa dóo qumáreenoo mi-sandufána ánoona paqúrinoo kooroo ídanoo. @5 Ínneeqa takísa munnimma aiqáma áquaqa, káqikaa takísa kansóora takísa faqa kaamánna firaa takísa faqa áquaqa, aiqáma úriqararausara ámiqira fasiqee qímasee misá nóorinni rufíaqa rufíaqa ídaqa fuaqa. Naríara naríara ámiqira oosana kai máraaqee qírufa. }?s Kaamánna fasiqauqee kansóorauqee úriqararausee, misá aiqáma Ánutuna aináiniranaki máridaqa faiqí ánaasee andeeqánnisaida máridaqa minára ínneeqa takísa munnimma nímirana eedóo qímasee nímiaqa, minánnoo aináinidammia. X>) Ínnee minára irisée úriqararausa ufara aiqáma eedóo eedóo kai qiaqa, sía Ánutuna áanóo iranara kai iriséeqa eedóo qiaqa, aneenná áakiranara andeeqánoo márifaqee qímasee eedóo qiaqa. L= Kaamánna úriqararafa Ánutuna saikíra fasiqa máridanoo aní ámiqimmásee márianneera aináinidanoo, anée mandá oosana máreenana minára rufíaa miná ákiaqara aní árirasamu dóo ásaukuki uaqéeidanoo. Mifá mandóosana máree maríasasaa Ánutuna áanóo irana maréeqeenoo misásaa quqéemarífa máridanoo. K< Mandá oosana máree maríasa kai kaamánna rakísirausara rufíaaqa, ámiqira oosana máreemariasa sía misára rufíaaqa. Anée kaamánna fasiqa fee úriqarara fee misá nífusaa mána mána kai íraree fee qídanee dóo amaná andeeqára oosana marasée miqía. Miqínanoo mifá amooqíra ufa kai aní ámiannoo. ;) Faiqí ánaasee moó fannoo kaamánauqa ufa rukíee márinafa Ánutufa quqáqai fasiqausa ufa rukíee máriafa márinnarannoo. Ánutufa quqáqoo fasiqausa ufa rukíainafa mi-fasiqáusa sáaqaraa áanóo irana aneenná kai maréeqeena aneenná áfaariki rusímariananoo. c: A Aiqáma kaamánauqa faqa úriqararausa faqa Ánutufa kai quqáidanoo. Sía moó fannoo narí kambíqaidanoo, Ánutufa eedóo qinára kai kambíqafi máridaqa. Minára irisée ínnee aiqámausa misá ufamáu kai fuaqa. 9 Faiqí ánaasee mandáinaina fannoo sía ínni rafáaqa fuani, ínneeqa ámiqira oosanannai misá mandóosana rafáaqafuaqa.?8w Kafaa moó fannoo maaqí qinoo.Aní namuqáa fannoo áararée márinana nárana káqi ámia.Nammáriara mifá áidinana káqi ámia. Anée miqínana aneenná ámiqira iriranannai asaurírana miná áminnaranoo. Qinée Pauroosa minára mi-tamummaqara fasiqána ufamáu fuaqéera qímannimidaqa. v7e Moó fannoo aní árinoo mandáikammamaqáinana sía anée miná ákiaqara árua, Taikára áukuana Ánutuna áanoo irafa minásaa máriannoo fee qímasee miqóo minnísaa. Tamummáqara fasiqa ákara minára maaqí qínoo máridanoo.Karaambáiqa maaqí qinoo qinée mandáinaina ákiaqara nímianaura, aní árifaqa qeeqá kai miná ákiaqara qianáura. 6 Anée aiqáma fasiqa ánaasee faqa asooáranaki kai máriaqa, misá sía amanaikífana aneennákai kafáa kafáa amanída qáfaa. ]53 Moo fásiqa ánaasee fannoo aní mandáikammámaqainana sía anée miná ákiaqara miná mandáikammamaqa, aiqáma fasiqanaasee ámiqira oosanee qímariana, mi-oosanná amanamásee mi-oosanamaú kai fuaqa. &4E Aiqáma narínni narínni máridaqa moodáanaki kiqa máridaqa áqoondikidaqa máriaqa. Sía ínnee ínneeqara úriqararausee ámiqirausee qímasee nóori uqéeraaqa. Káqiqeesa óoreeqararausa faqa áqoondi kiaqa. Sía misá óoreeqararausara nóori runúsee nóori uqéeraaqa. 73g Faiqí ánaasee akaqáusa asasífaqa ínnee faqa dadaaqíqa asasíaqa. Faiqí ánaasee akaqáusa ummaara nárínaqa ikíraqáifaqa ínnee faqa dadaaqíqa ikíraqáaqa. P2 Faiqí ánaasee akaqáusa Yísuna ufasáara nárí níqifaqa ínnee quándakinaqa sía minára íriaqa ámiqi ámiqira afaaqooqá kai qímannisaaqa, sía níquraraaqa ámiqi ámiqima nísaaqa. 1y Ínnee niqoónausa Yísuna ufa írimariasa nána ainainaree sárau ímariasa ínneeqáindi misá faqa rainásee náida nímiaqa. Sía qáfee márinna ánaamurufa faqa aniráinana ámiqi ámiqimándee máaqa áminanoo tootooqíranaki fúani. 10[ Ínnee Yísufa qúmuanínnanara áfeesidaqa asasídaqa kai máriaqa, maqee mária kadáapirira ummaarafa rafáaqafinaqa naundurá asooámásee kásooqaqee ubiqáfiqa reendeenámasee káqi kai minakí fuaqa, maqee maqee ínnee aiqámausara faqa aiqáma ainainara faqa innaaru qímannisaaqa. / Ínnee ínneeqa óosana óosana aináiniranaki máridaqa nímudaanai qímaseeqa kadáapiruaqa sía kudoosaápaaqa. Ínniqa nímuqusaki karaambáiqara nídirafa qumbiqánoo márinaqa miná aináinammídee qídaqa asasamándee mi-kadaapína ríqa fuaqa. =.s Ínnee aiqáma ásauku mundírana mandaaqáqa máriasa minára irisée naríara naríara qíkaqaafasaa fee qímasee naríara naríara nifaaqasáa aqoondiára foora naríara naríara andeeqásee rídaqa asasiaqa. Ínneeqa niqoónnanara maasá úriqararanee qímasee maqee maqee miná áuqu kooroo qía. S- Ínniki naríara naríara nímuqusirafa ínniqa nímuqusannai kai naríara naríara nímuqusiaqa. Ínnee aiqáma mandá máriranara fídiaqaamasee ámiqira máriraná kai rakisisimmá qumáraaqa. O, Anée reendeenámandee fuki faakí qírana akoofása máridana dóo miqímmia. Faiqí ánaasee moó fannoo narí akaqá nímira ainaina akaqáusa rainá nímidanoo sía ákoo akaa ída nímia, óori ináa ináa ida nímia. Anée faiqí ánaasee rakísi márinafa máridana anée faqa éeraaramasee aináinia. Faiqí ánaaseera qimudáoo qímasee dadaaqí maríasa sía níkoo nikáa mándeeqa miqía, asasammándee óori ináa ináa idána dadaaqíaqa. + Anée dadaaqímarianafa akoofása máridana dóo misá dadaaqía. Anée ufa akoofása máridana dóo miná áti qímannimia. *{ Minára maasá aiqámausa irisée naríara naríara áadu áadu akoofásaiki márinna ainaina marasée minánnai Ánutufa nímuna akoofásaikirana amana kai minánnai kai aiqámausa narí dadaaqí narí dadaaqíaqa. Anée Ánutunaindaraa ufa irisée faiqí ánaasee ufa qímannimí maríanafa máridana, Ánutufa narí saqárikirana ámuna miná amana kái qímannimia. )  Maasá miqírausa máridaqa ásauku mundíranasaa ootúpaqa márunausa moómoosa náadu náadu nipata átiara foora máriasa moodáa qipatará foora máfiqa Yísunaindi máridaqa narísaa narísaa atooáqa máridaqa narísaa narísaa mundíqa máriaqeera. ( Maasá qipata moómoo ati ootúpanoo máridanoo. Mi-ootupara atísa náadu náadu ainaina quqée maríasa máridaqa. 2'] Qinée Pauroosa Ánutufa áfaarida nímimari ainainara irisée maaqí qídaqa. Ínnee sía ínneeqara ámiqirausee qímasee firaaqóo ínneeqa nimooqiaqa ínnee andeeqásee reendeénamaseeqa ínneeqa nimana kái írirana íriaqa. Aiqámausa náriara qídaqa Ánutufa faiqí ánaasee dadaaqíra nímirana irisée miná amana kái náriqa kai íriaqa, sía nóori uqéerasee ínneeqara firaaqóo írirana faqaasee qiaqa. s&_ Minára irisée maaqímmiaqa sía maa-maqa maaqánasaa máriasa naanna raaqa. Ínnee eedóo qífanoo Ánutufa ínni nitikúra ámiqimmasee firaaqóo quandánniseenoo naunduráki nírana faqa quandánnisaannoo. Ínnee miqímmaseeqa Ánutuna írirana faqa Ánutuna áidirana faqa ámiqiranee qímariana faqa idaaqíranee qímariana faqa ámiqimandee írifaranoo. (% K Óo qiní qíkaqaafasaauqa, Ánutufa ínniara ámuqusirana faqa ámiqi ámiqirana faqa firaaqóo márinara afeekaikámandee qeeqá qímuqusa óokiqari ínni qímannimidaqa ínnee ínneeqa márirana nipata aandáu̱ tatúfiranara foora Ánutuna ámiaqa, Ánutuna ufamáu fídaqa miná áidira ainaina andeeqásee márirana miná miná ámiaqa. Miqíqa ínniqa Ánutunara innaaru qírafa amooqírafa ánoonaikiannoo. $ $Náqimásee moó fannoo Ánutuna moo áinaina ámiannoo fee narí kai aiqáma ainaina áuqufa mináindi kai máridanoo. Aiqáma ainaina minásaa qaraafa kai afeekaíkinoo máridanoo. Aiqáma aréenarafa náaru náaru Ánutunaindi kai máriannoo. Kúqaa.M# #Yáfee moo áinainara qufíqeenoo qímianifee qímasee ámiannoo fee. Sía moó fannoo amanaikíannoo. Dóo tamummáqara fasiqa ufa miqímminoo máridanoo qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. " "Tamummáqara fasiqauqa minára maaqí qiqau.Yáfee karaambáiqa írirana fáasai íriannoo fee yáfee fuki faakí íannoo fee. !/ !Óo Ánutuna írirafa aináina fáifa firaaqóo máridanoo. Miná írirafa faqa áuqarafa faqa firaaqóo farúmmara foorá meemái unaurínoo máridanoo. Miná naamúaqira ufa óosana yáfee miná íriannoo fee, sía amanaikídaqa. Miná nírana yáfee íriannoo fee. \ 1 Ánutufa aiqáma maqannaasa narí nífauara óosana uqannífiqaanifeera aiqáma maqannaasa ufa rukíarana ámeemaanai mara quqásoofaqa Ánutuna nífauarana oosana qáfaaqeera. Pauroofa Ánutuna amooqu úfafa. 6e Miqí kaimmásee ínnee ánaamuru Ánutuna nífauarana máree máriafanoo Yuda máqannaasa faqa Ánutuna nífauarana máraaqeera ufa rukíaranaki quqásoofaqa máriafanoo. L Ínnee ánaamuru márusa óoqai ufa rukíee marúsa máriafanoo dóo maqee Yuda máqannaasa ufa rukíoonara faqa ínnee miná ufa írunara Ánutuna nífauarana máree maríasa máriafanoo. Y+ Ánutufa narí rusandeesámumasee máree maríasara faqa narí ámiqi ámiqimma nímaqée maríasara faqa sía qaara iriranaikídanoo andeeqáidanoo sía káaqa Isaraee máqannaa namuqáakinoo, úfaasu kai. O Yuda máqannaasa Yísuna ámiqira fasaasa ufa minnísoonara Ánutuna úfaasu namuqáa kámmiqa máridaqa. Sía fífau, ínni ánaamuru máriasara iriséenoo Ánutufa miqímmá nímaqasoofaqa miqídaqa. Ánutufa Abarahaamana Isakeena Yakooboonara iriséenoo, aiqáma ánaamurukinaana rusandeesámumandee mároonara iriséenoo misásaa aruakínausa misá ámiqi ámiqimmá nímaqoonara iriséenoo Isaraee máqannaasara qiní qíqoondi fée qídanoo. ?w Mi-karí qinée Ánutusa Yuda máqannaasa áaqarana ákiaqara mara áqunniseeqa qinée Ánutusa qeeqá moodáanakikirafa ufa Abarahaamana faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa ufa qíafannana mi-karí mi-ufána ánoona dóo ánoonaikiannoo. Tamummáqarausa ufa miqínoo márinara qinée Pauroosa maaqí qídaqa. gG Maaqímmasee aiqáma Isaraee máqannaasa Ánutuna asumu márirana máreefaranoo. Tamummáqara fasiqauqa maa-ufamaú máreefaranoo.Asumu máree márifa Sioona máqusai moo áuqu Yeerusaree mi-maqusánaindari anirée asumu márirana
nímiannoo. Mifá Yakooboona áiku ásauku miná átiuqa máriasa mandáinaina aiqáma rukánnisaannoo. ! Óo qiní qíkaqaafasaauqa moo kúkeeqara ufa ínniara íriaqeera qímannimianaura, ínnee maa-ufána iriséeqa ínneeqa nóori uqéerarana mara maqáruseeqa miqóoqari reendeenámandee márifaranoo. Mi-anoona ufáfa maaqímminoo máridanoo. Isaraee máqannaasa náaqooki óoni ititárafa sía náaruara miqínoo máriannoo. Ánutufa qinoo ánaamuru márinausakiqari qinée qeeqá qíafanausa misá kái Yísufinnai írirana ubeekáifaqa Yuda máqannaa náaqooki óoni ititárana tatúsaanaqa misá faqa ánifaranoo. "= Asumu saqari ásaana ateekásee narí ámaaqakina ookáamandainanoo dauní ururáannoo, mi-oosanáfa sía kadáapirirafa máridanoo. Káasau saqari ásaana ateekásee asumu máraqa nua oosanaki ookáa ínanoo sía dauní dauni kambíqaannoo kadáapiruannoo. Minára irisée Ánutufa Yuda máqannaasa oorifa sáqari ásaanara foora raqáqa máriasa amana maréeqee narí ámaaqakina kaifáa ookáa ínoo sía kadáapiruannoo. Ínnee ánaamuru máriasa káasau oorifa sáqariara foora máriafanoo asumu saqarikína ínnee ookáamaqaifaqa máriafanoo. Ínnee sía Ánutufa kafáa Yuda máqannaa ookáa íanínnanara sía amaneé qiaqa, dóo Ánutufa amaná sía kadáapi máridanoo, káqimma ookáa íannoo. Ánutufa ánaamuru náaree marasée miqóo Yuda máqannaa naundurá quandáannoo. >u Yuda máqannaasa náriqa dapi nírana minnísee quándaki kafáa aniráifanoo Ánutufa misá qumáree nári nímaaqaki kafáa ookáa íannoo, Ánutufa miná faqa amanaikámiannoo. s_ Maanára ámiqimasee íria sía aunúaqa Ánutufa narí qaara oosana maaqímminoo máridanoo miná dínni káaqa faiqí anaaseera ámuqusirafa máridanoo kafáa miná dínni mandá ainainara áanoo irafa máridanoo. Mifá mandáinainaki sáamurimariasara áanoo irafa kai máridanoo, ínnee káqi miná áfaariranaki maqee maqee fímarifanoo mifá ínni nífauamáseenoo ámiqi ámiqiannoo, minnísaifanoo ínni faqa Yuda máqannaara foora aadána asaanara foora ínni raudá áqusaannoo. <q Ánutufa mi-saqarína naríndi Yuda máqannaasara sía ámuqusinau sía Yísunara irisoonara káqi ateekánau ínnee faqa rufíaaqa káqinni faqa ateekáannoo, káasaummia. B} Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa Ínnee dóo kúqaa qiafanóo, Ánutufa Isaraee máqannaa sía írirana miná ufasáa rusímarufanoo aadána ásaanara foora ráqanau, ínnee írirana miná ufasáa rusímarunara ínni maréeqee minakí ookáa inau. Ínnee minára irisée sía nóori uqéeraaqa, rufíaaqa. 'G Ínnee minára irisée maaqí qifáranoo Ánutufa maasá ánaamuara iriséenoo asumu saqari ámmuqu raqáfufanoo maasára kai íridanoo fee qifáranoo.  Dóo qinée mi-iriranamaú fídaqa minára maaqí qídaqa. Oorifa sáqari asumu sáunara foora máridanoo. Asumu sáqari ámmuqu akaqáfa raqánoo márifanoo káasau oorifa saqari ásaana ráqeeqee minakína míni ookáamandee ummaqúsainanoo minakíqari kambíqaannoo. Ínnee ánaamuruara káasau oorifara foora máriafanoo. Yuda máqannaasa oorifa sáqari asumu óosana máridaqa. Ánutufa ínni ánaamuru máriasa káasau oorifa ásaanara foora asumu oorifa minakí ookáamasaifanoo kambíqafifaqa ínnee maqee Yuda máqannaa akaqáusa faqa misáindi óosana ámiqi ámiqiranasaaqaraana animáree máriafanoo. Ínnee ánaamuru máriasa asumu oorifa ámmuqu raqáranaki ínnee ookáairausa máriafanoo, sía misára raqára ásaanara fídiaqaa iaqa. Ínnee náqimaseeqee nóori uqéeraseeqa ínneeqara ámiqirausee qídee ínnee ámmuqu máriafanoo, sía ámmuqu fannoo saqári óosana poodúqaidanoo, óosana fannoo ámmuqu poondúqaidanoo, minára sía ínnee óosana máriasara Yuda máqannaasara fídiaqaa iaqa.    Maasá Yuda máqannaasa Ánutuna ámira ainainara maaqí qídaqa. Ínnee féemu adíana kai ráqeeqee Ánutuna ámifanoo mi-feemúfa aiqáma mináindikakaimminóo máriannoo, kafáa ínnee saqári óosana ámifanoo mi-saqarífa mináindikai máriannoo. M Yuda máqannaasa Ánutufa minínnísoofaqa ánaamuru anirée Ánutuna áqoondikiqau. Kásooqaqee Ánutufa quándaki Yuda máqannaa kafáa márainaqa kúqiranakiqari fíndifíara foora ifáranoo. 9k Ánaamuru qímannimí marúnaqa Yuda máqannaa ínniara Ánutuna ufara íridammiafoo qímasee rairai qímasee misá faqa irisée írirana mi-ufánasaa rusíaqeera asasídaqa. Y + Qinée Pauroosa Yuda máqannaara ínni qímannimiseeqa kafáa maqee ínniara ánaamuru qímannimidaqa, Ánutufa ánaamuru qímannimiranara diqiqoosá máridaqa ínniki aináinímarúnnanara asasídaqa. A { Yuda máqannaasa áaqaranara Ánutuna firaa amiqi amiqirana ánaamuru aiqáma maqa afaaqasása máriasa níminau. Yuda máqannaasasáaqaraana ánaamuru ámiqi ámiqirana máraqau, kásooqaqee taikára áukuana Yuda máqannaasa Ánutufa aiqáma maréeqeenoo ánaamuru nímuna ákiaqara firaa amiqi amiqiranaki úriqararanaki Yuda máqannaasa quqáannoo. Ánutufa Isaraee máqannaasa minníseenoo ánaamuru aniréeqa Ánutuna áqoondikiqau. Q}|#zz.xvuuWt^rrpoInm0l^kjjhgg feeNdbaa__]] ZY$XuVUTqRQHO\MLKnIHG;EDCVAA!??{<[;:9886J4'212/d.f-v+*((J'%##<"j!5 )lEQvAiqámausa qiní faqa mária fasiqausa aní Titusana ámandaidaqa. Yísunasaa mundímariasa anée márianannai máriasa maasára rímariasa anée misá faqa nímandaa. Ánutuna káqi nímirafa ínnisaa faqa máriani.D'vMaasá níqoondi Kareetee máqannaauqa sía nísauku raqándaamásee máriaqeera naamúaqiaqa. Misá maqee maqee maqásaa ánoona aináinirana kási kásida niqoónausa faqa dadaaqí márinanaki máridaqa nári ánoona ainaina áuqee maríanaki faqa máridaqa akaqáusa niqoónausa náida nímiaqeera qímannimia. Miqímasainaqa misá saiká sía fífau irairaaíani ánoona kai kambíqaani. C v Anée Kareetee máqa maaqai káqi máridana Seenaasifa írirana akoofása márufa faqa Apooroosifa faqa nári fínnannai fífana anée faqa miqandá dadaaqía. Moo áinainara miqandá sárauqifana káqi mara nimisée dadaaqínaqa ámiqimasee fuaqa. 1B[v Qinée Pauroosa Arateemasana fee Tikikusana fee anée máriannaqoo niqiqáana aní saikásaa óonu rakísifana anée Nikoopoorisa máqusai káqi káqi fúa. Suara úqi mari áukuana qinée Nikoopoorisa máqusa óonu márianauree qídaqa. Anée amanaikínana miqóo óonuree qiní paqúria. NAv Miqí marí fasiqana írirafa fúrufarirafa máridanoo. Miná mandóosana fannoo miná áaqarana koorooídanoo narí faqa narí áaqaranara faqa íridanoo. Pauroona ákara áti rafáaqafíra ufa. ;@ov Ánutuna ufa qímariasakiqari moó fannoo mandóosanara sandanáinai qímarinnana qaara kari kái aaquqíra ufa qímamia. Kafáa fée qínana dóo miná ámeesa uqamáqaa. 6?ev Anée Ánutuna ufa nímidana naráfumau naráfumau qínnanaki sía minakí áqufua. Sáina áaduma máriani. Moó fannoo narí akeekú akaakú óosana oosana ufa qínafa sía anée minakí áqufuani, anée káqinni mária. Mooseena sándufasaara tínoo taanóo ríqa rákinausakina minakí faqa anée sía áqufua. Maa-ainainná áuqeemarinakina sía ánoona fáina fífau dapi ainaina áuqee márinnanaki sía minakí áqufua. b>=vMi-ufána ánoona ufa kai qímamidana aninná írirafa minásaa rusímari úfafa máridanoo. Titusa qinée Pauroosa maa-ufána faqa aní qímamía̱nana anée Ánutuna ufa írimariasa qímannimia. Misá sía fífau fáafau úfa kai ída máriaqa. Misá aiqáma kari andeeqára ainainiranaki máridaqa áuqaaqeera qímanniminaqa maqee maqee minakí kai máriaqa. Mi-ainainiráfa aiqáma fasiqa ánaasee dadaaqí marífa máridanoo, anée miná uqéerasee afeekaikía. +=OvMiqúnara Yísuna áfaariranannai kai maasá Ánutuna áfusaa andeeqárausaikiqa máridaqa náaru náaru márirana máraidaqa, asasídaqa áfeesidaqa máridaqa. ,<QvÁnutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo Yísunannai maasá asumu máraaninnanasáaqari maasá únnannai ánidanoo firaaqóo maasá dáakuqimaqaidanoo. ;1vSía maasá ámiqira saikafáu Ánutufa qáfamaseenoo miná ákiaqarau maasá asumu máranau narí ámuqusiranannai kai maasá asumu máranau. Kaifáa ánaaqi ánaaqi kámmafirana mifá nammáriara foora maasá findaukámannisanau. Minánnai Ánutufa maasá asumu máranau. i:KvÁnutuna maasá asumu máraaninafa narí áfaarirana faqa narí ámuqusiranannai faqa akooroomáseenoo miqóo mifá maasá únnaqira mandá ainainakinaana maréeqeenoo káqinni quqánnisanau, mandá ququsaki máriafannana. k9OvÓoqai maasá faqa misá naanna ráidaqa, fúrufariaafanausa máridaqa, ufa rukiée maríafanausa máridaqa, maasá káqiruna ubeekéeaafanausa máridaqa, maasá faqa daundurákina qídudusaa árirafa qiqá qifaaqa rumbéeusa idukúqoosa máridaqa, maa-maqánasaa ámiqi ámiqira ainaina fannoo maasá rumbéeusa maasá faqa aiqáma aukuana qífai sánduriaafanausa máridaqa, mooná ainaina qáfaafananoo qímuqusidanoo qimukéeusa máridaqa, maasá faqa moosá níndafaafananoo fídiaqaamma nímaqee maríafanausa máridaqa, misá faqa maasá qíqafoofanoo miqíkai ínoo fídiaqaamma qímaqeemariqau. l8QvMaa-ainainnára faqa qímannimia. Misá sía mandúfa moonára qiaqa. Misá reendeénira óosana faqa aqoondikira óosana faqa kai máraqa nuaqa. Misá aiqáma fasiqa ánaaseera reendeenámandee kai aiqáma ainaina iaqa. z7 ovTitusa anée maa-ainainnára faqa maqee maqee Kareetee máqannaasa náaqoo áuqaina íriaqa. Misá kaamánna rakísirausara maasá úriqararausee qímasee eedóo kai qiaqa. Aiqáma misá ámiqira ainainiranara qífaqa kási kási kái iaqa. J6 vTitusa anée mi-ainainná maqee qinée qúnna áinainna faiqí ánaasee naakápaa. Ánutufa aní qímamínara sía rufíaa. Afeekaikámasee qímannimia. Aneenná afeekaikámambinana fuki faakí qídana ámiqira óosana andeeqára óosana máraaqeera qímannimia akaqáusa mandóosana máreefoora qáoo qía. Aníara mandá faiqi fee káqikaa faiqi fee qifoora, Ánutuna ufasáa afeekaikámafinana andeeqásee qímanniminaqa sía miqíaqa.5+vMifá maasá kúqirana naríara maraséenoo maasá sía máraaqeera maasá kúqiranaki mifá kéeqanau. Sía fífaufau kúqinau. Maasá qeeqá mandáinainakinaana maréeqeenoo maqee kámuqoo narí káaqa qára andeeqára fasiqa anaasee kámmannimaqaaneera kúqinau. Maasá mináindikuqanna iaqéera, maqee mária kamuqoo ámiqira ainainá kai maasá áruqarara rímariasaikámma fuaqéera kúqinau. T4!v Maasá miqíqa fífi íqa Yísuna innaarúnaindari koorooíra faasaanara asasammásee maaqóo áfeesida máriaqee qídanoo. Mi-faasaanná maasá Ánutufa, maasá mandáinaina númoo arusée innaarúna asumu márirana nímianinafa, Yísufa, Ánutuna ásauku mundírafa, firaa kaaqa qaranakiqari, qúriqararanakiqari koorooíannoo. 37v Ánutuna áfaarirafa maanára daakápaidanoo. Óosana óosana ainaina sía Ánutufinnai ubeekanóo mári ainainnara minnísaaqée qídanoo. Maa-maqánasaaqaraa áinainara káaqa rímariana nímuqusirana dóo quqáaqee qídanoo. Maasá maa-maqánasaa márunnaqoo qeeqá qimanara qeeqá daundurára iriséeqa aiqáma ainaina sía máraa qee qídanoo. Ánutuna áfaarirafa maa-maqánasaa márunnaqoo maasá nírana márirana kúqaa kai qiaqée qídanoo. Maasá maa-maqánasaa máridaqa Ánutuna fooqáa márirana qiaqée qídanoo. N2v Misá sía nári rakísirausa aináina qúmmuariaqa. Maqee maqee ámiqira óosana kái máree máriaqa aináinira faiqiuqa andeeqásee márifanoo misásaa rakísirafa misáki afaaqa quqásee máriani. Aináini maría faiqisa miqímandee ámiqimmandee máridaqa aiqámausa Ánutunara maasá innaarúnai asumu márirana nímimarifa miná naakáparanara ámiqiranee qímasee maasá faqa márararee qiaqa. Miqínoo márinara maa-kamúqoo Ánutuna áfaarirana kooroómminoo máridanoo. Minánnai aiqáma máqannaasa innaarúnai asumu márirana nímirafa dóo kooroómminoo máridanoo. 1v D0v Dóo aníara qíqa maqee feefaurúara aináini maríasara qianáura. Feefaurúara aináinimária fasiqausa anee maaqí qímasee qímannimia. Misá nári rakísirausa ufara sía rukíaaqa eedóo kai qiaqa. Nári rakísirausa asasiaqée áinainakaimmiaqa. Misá nári rakísiruasa ufa sía áti raqánnímiaqa. /vAnée mapukírufa kai qímanniminaqa sía quandáfi aníara fífau fáafau ufa qíifoo qifáranoo. Anée mapukíra ufa qímanniminaqa aníara níkooqee maríasa aní namuqáa faqa kaukaataqíra ufa qiannéera miná óosanara randéeqa nisaurífaranoo. F.vAnée aneennára faqa aiqáma ainaina ámiqimmandee márinaqa misá aní qáfeeqa miqímandee máriaqa. Anée kúqaa uqanna óori runúsee máridana misá naakápamásee qímannimia. -vTitusa anée miqí kai mándee kumaaráa faqa maa-ufána qímanniminaqa, misá faqa nári naundurá nímuqusa ámiqimasee máriaqa. ,1vÁnaasee firaasá faqa miqí kai másee maaqí qímasee qímannimianaqa, misá márirana ánukara anaasee kámmambiqa máriaqa, misá moosára nífai sánduri maríana sía miqíaqa, sía mandá nammarinnai nídudusaa áruaqa. Misá fúka ánaaseeuqa ámiqira óosana uqannífiqasee naakápamásaifaqa misá nári nifaaqiara ruaqéera nári faiqi námuara faqa ruaqéera. Misá nári naundurá nimanara íridaqa máriaqeera. Misá ánukara anaasee máriaqeera misá ámiqimmandee nári nifaaqi faiqi námu qumíasana aináinasaa rakísirausa máriaqeera. Misá áfaaridaqa ámiqi marínausa máriaqa. Misá nári nifaaqmaaká ufara eedóo qímarinausa máriaqeera Titusa anée qímannimia. Misá miqíqa márifanoo akaqáusa ani níndafeeqa sía Ánutuna ufara mandáinainee qiaqéera. +v*vFaiqí firaasá maaqí qímasee qímannimia. Írirana faqaasa máriaqa, nóori kándamasee máriaqa nári naundurá nimanara óonumafi írimarinausa máriaqa. Nári Yísuna saqárikiranasaa mundúfi máriaqa. Naríara naríara úriqarara ainainee qímasee nímuqusirafa máriani. Sía típuqi maríasa naanna rámasee máriaqa reendeénamandee ubiqásee maríasa naanna raqá máriaqa. 2) _vTitusa dóo misára qíqa maqee aníara qianáura. Anée Ánutuna ufa amana kai qímannimidana miná márirana amana kai Kareetee máqannaa fasiqa ánaasee qímannimia. {( qvÁmiqi maríasa anirarisámeeqee mandáki quqéemaríasa misá nári nóokiqari maasá Ánutunara íridee qímasaidaqa quándaki nári áuqee maría ainainafa moomáu fímarifaqa maasá qáfamasee únna qídammiafoo qídaqa. Faiqí ánaaseera fídiaqaaímariasa ufa rukíee maríasa mi-manda fasiqáusa máridaqa. Ámiqira saikara sía amanaikí maríasa máridaqa.n' WvQikairí síaisa aiqáma ainaina qáfamaseenoo minakínaa mandá óosana sía irirai minakínaa ámiqira óosaná kai qáfamasee minára asasídanoo. Nári maraquna kúqirausa nári márirana írirana putaa írausa ánoona ufara sía fee qímasee aiqáma ainainara mandáikinoo máridanoo fee qídaqa. Misá náriara maasá Ánutunara íridaqee qímariasa. 3& avYuda máqannaa úri ufa faqa ánoona ufa minnísee maríasa sánda ufa faqa sía íriaqeera nimambainá qímasee qímannimianneera qímamidaqa únna ufa minnísaaqéera. 8% kv Qinée Pauroosa minára maaqí qídaqa. Mi-fasiqáfa narí máqannaasara dóo kúqaa miqí maríasee qinau. Titusa anée faqa minára irisée kooroomásee rakéemasee nimambainá qímasee áranaiqi qímannimia. Miqí qímasainaqa Kareetee máqannaasa sía káqirúnna fuaqa Ánutunasaa saqárikirafa afeekaikámafi máridaqa ánoona ufasáaqari quándaki únna ufa qímariasa naakápaifaqa sía misá naakáparana íriaqeera. t$ cv Moó Kareetee máqannaa fasiqa fannoo náriqa ufa qídanoo ákara rímaru fasiqa fannoo óoqai kúqufa maaqí qímasee narí máqannaasara qímasee ákara rínau. Kareetee máqannaasa maqee maqee únna ufa qímariasa máridaqa, káaqa mandóosana máraidaqa fainíara foora ímariasa máridaqa. Kudikí maríasa káaqa nárana moómoo néemariasa máridaqa. N# v Misá ufa taikáani fee qídaqa. Misá faiqí narí ánaaqa faqa narí faiqi námufaqa maréeqeeqa munnimmará kái iriséeqa nisaurúaqaana óosana óosana mandáinainaki quqéemariasa máridaqa. e" Ev Titusa anée saikí maríanna maqusanakinaa fasiqa anaasee moómoosa Yísuna ufa irisée quándakifaqa nóori rumbára ándaama aanna rée maríasa márifaqa maaqandá ufa rukíasee moómoosa faqa nífiqeeqeenoo káqirunna ubeekáidaqa náriqa mandóosanara qímannimiaqee qídaqa. Yuda máqanaasa káaqa miqí maríasa máridaqa nári ufakíqari Yísuna ufasáa mundúseeqa quándaki nári faqa akaqáusa faqa nífiqamaree káaqa káqirunna ubeekée maríasa máridaqa. %! Ev Yísuna ufa írimariasasaa rakísirausa misá ámiqimasee Ánutuna ufa aníndiri qímannimiafannana irisée qumáree marínausa máriaqa. Misá Ánutuna ánoona ufannai poodúqainaqa akaqáusa áaqara ufa qínausa iriséeqa quandáfi andeeqásee nári mandá óosanara qímannimiaqa. F  vYísuna ufa írimariasasaa rakísirausa áfaarimariasa faqa kásimariasa faqa mi-marirána márinausa kai máriaqa. Misá andeeqáranara kai rímariasa máriaqa. Misá nári naundurá faqa nimanara faqa írimarinausa máriaqa. Misá andeeqárausa faqa ánukarausa faqa nári márirana andeeqásee márifaqa máriaqa. w ivYísuna ufa írimariasasaa rakísirausa Ánutuna aináiniranasaa rakísirausa márianara sía moó áaqarafa misáki máriaqeera qídaqa. Misá sía áanooqirausa máriaqa. Sía qúsasaa rákimarinausa máriaqa. Sía nammári námasee fúrufari maríasa máriaqa, sía dauní rákirana uqéerarausa máriaqa, sía aináina munnimmara káaqa nímuqusirausa máriaqa. h KvQinée Pauroosa aamúaqira ufa indaarú qímamiafannana Titusa anée sía aunúa dóo miqóo kai fúa. Qinée maaqí qímasee qímamiafannana anée faqa maa-ufána qímanniminaqa misá iriséeqa máraaqa. Yísuna ufa írimariasasaa rakísirausa sía moo áaqarafa misáki máriani. Andeeqárausa kai máriaqa, moodáa anaasee faqaafa máriannoo. Miná faiqi námu Yísuna ufa írimarinausa máriaqa sía kaukaata qímarinausa máriaqa, sía ufa rukíee marínausa máriaqa. F vQinée úfaasu Kareetee áfumaki aní Titusana máfi áiseeqa fíqa. Aníndiri miqóo máridaqa moómoo ainaina sía andeeqáranaki aní máfi áiseeqa anée miná andeeqáa. Anée maqúsa maqusa Yísuna ufa írimariasasaa rakísirausa paqúrimasee misá rakísirausaikia. Miqíanneera faqa aní máfi quqéeqa. [ 1vTitusa qinée aní qímamiafannana anée aneenná írirana Yísunaki quqóonafa máriannanara qinée aníara qiní qímaaku fee qídaqa aníndiri Yísuna íriranamau fímarunnanaki kéeqee marunnanara maa-akarána aní rúmamaqaidaqa. Yísufa ásauku mundírafa maasá asumu máree marífa máridanoo. Mifá faqa miná ákoofa Ánutufa faqa narí áfaarirana faqa narí asooárana faqa aní áaku amaqáani. Pauroofa Titusana aináinianeera óosana aakápanau. & GvMifá óoqai náaru márirana kásooqaqee qímiraree qunára dóo maqee maa-fasannái andeeqára aukuannee qímaqoofa miná ánoona Yísufa maa-fasannái dóo kooroo ínoo máridanoo. Ánutufa maasá mandáinainakinaana qumáree marífa firaaqóo qímaqimina mi-ufána qímannimidaqa. 4 cvMi-kuqaa iriráfa náaru náaru máriranaki fifándinnanasaa mundínoo mári írirafa máridanoo. Ánutufa sía únna qímarifa ánoona ufa qímarifa náaru márirana maasá qímiraree qinau. Óoqai maa-maqa maaqáfa sía máru kamuqoo mi-kamúqoo kásooqaqee maasá qímiraree qíma afeekaíkinau.  9vQinée maqásaa fasiqa Pauroosa Ánutuna aináinirannai diqiqoosá máridaqa. Ásauku mundírana Yísuna ufa aníndiri írimarunausa máridaqa Titusa anímma ákara rúmamaqaidaqa. Rusandeesámumasee Ánutufa qiní qumáreeqeenoo narísaa mundímariasara mapukú nímaqaaneera qifaqa ufa nímidaqa. Ánutufa qiníara misá maréeqee Yísuna kúqaa ánoona firaa iriranaki mara quqáannee qifaqa miqídaqa. +OMoodaa mári Ánutufa naríaraa aiqáma ainainara írimarifa, miná ásauku mundírana Yísunannai náaru náaru aréenarafa mináindi máriani. Kuqaa.-Óoqai mi-kukeeqara anoona ufáfa maqee náaru náaru márira Ánutufa ufa qufanoo mi-kukeeqara ufáfa aiqámausákina akoosaqá kooroomáfifanoo márifaqa qáfaidaqa íridaqa. Ánutufa ufa qufanoo Yísufa sía kambíqooqoo tamummára fásiqauqa Yísuna aufakiana kooroo iqau. Maqee faqa aiqáma máqannaa qímannimiafaqa mi-ufánasaa írirafa rusífifaqa íridaqa eedóo qímasee mi-maú fuaqéera. CDóo maasá Ánutuna aréenarana ámia, Óoqai óosana aróonakiqari kukéeqara ánoona ufa Isaraee máqannaasa faqa ánaamuru máqannaasa faqa Ánutufa asumu máriranaki quqáaninna ufana kukéeqanoo máriufa maqee Yísunaki koorooínoo máridanoo. Mi-kooroo ira ufáfa ínni Yísuna saqáriki máriana minakí ínni amaná mapukú nimaqáannoo. Ámiqira fasaasa ufa ásauku mundírana Yísunara qinée qímannimiqa núnnana, ínni Yísuna saqárikirana mi-ufánasaa mundínoo máridanoo. Amaná Ánutufa ínni Yísunaki saqárikirana mapukúsee quqánnisáanoo. Maasá karaambáiqa ásauku mundírafa Yísufa miná áfaarinoo káqi nímira oosana ínni aiqámausa faqa máriani. Ufáti taikárufa mSYísuna ufara suqúfi qímariasa Kaiusana máaqaki maqee maqee súqidaqa, qinée Pauroosa faqa miná máaqaki márunanoo mi-fasiqáfa Kaiusafa ínni Roomma máqannaasa nímandaidanoo. Qeeqá maqee márunna maqúsanaasa munnimma kansóora munnimma rakísimarifa miná áuqu Eerasatusafa faqa maasá qíkaqaafasaa Kuaratusafa faqa ínni nímandaidaqa. 8iQinée Teeratiusáusa Pauroona óokinaana íridaqa maa-pasána ákara rímarunausa máridaqa, maqee qinée faqa Yísuna ufa írimarunausa máridaqa ínni nímandaidaqa. 1[Maaqóo qiní faqa máriasa nári nímandarana ínni nímidaqa misá núqu Timootifa qiní moodáa ainainirana dadaaqí marífa ínni nímandaidanoo Rukiusáfa faqa Iasoonáfa faqa Soosipateeráfa faqa misá aiqámausa qiní maqannaa Yuda máqannaa máriasa misá faqa ínni nímandaidaqa. GÁnutufa maasá asooárana óosana faqaafa qúsasaa Sadannana ínni níku ámeemaanairá foora maréeqeenoo quqásee radámusaannoo. Karaambáiqa Yísuna áfaarirafa ínni faqa máriannoo. 7Aiqáma máqannaasa ínni Roomma máqannaasara íridaqa ínnee Yísunasaa atooáqa márianara írimariafaqa qinée faqa íridaqa asasídaqa. Qinée ínniara óosana óosana ámiqira oosanara akoofásauqa máriaqee qídaqa, óosana óosana mandóosanara aamínaikiaqee qídaqa. "=Miqí maríasa sía maasá karaambáiqa ásauku mundírana aináinau ídau, misá nári nídimari mandaínainara kai randáida íridaqa. Misá nári nimaníra ufannái faqa nári nífaurunnai kai susúmannimaqaranannái faqa ámiqira fasiqa anaasee íriranara unéemaana qídaqa. 6eÓo qiní qíkaqaafasaauqa qeeqá qímuqusa óokiqara afeekaikámandee ínni qímannimidaqa. Akaqáusa rainára ufa óosana aréemarisara eeráiriaqa. Misá Yísuna saqáriki maríasa akaqáusa kurídi nímaqaidaqa ínnee mároo andeeqara ufana ateekáidaqa, misára rufíasee níanai máriaqa.  Ínnee suqídaqa naríara naríara níkaqafasaara foora narí sukukée narí sukukée iaqa. Aiqáma maqúsa maqusa ásauku mundírana ufara suqúfi qímariasa misá faqa ínni Roomma máqannaa nímandaidaqa. Akaqáusa rainée máriasa mi-ufánara eeráiriaqa. 7 gFiroorookusáfa faqa Iuriafa faqa Neereeusafa narí ásookisandiri faqa Oorimpasáfa faqa aiqáma Ánutuna ufa írimariasa faqa misá faqa máriasa faqa nímandaidaqa. Y +Maa-fasiqa namúsa núqu raanáura. Asinakaritusafa faqa Fareekoonafa faqa Qeerameesafa faqa Pataroobasafa faqa Qeeramasafa faqa minamúsa faqa aiqáma Yísuna ufa írimariasa faqa misá nímandaidaqa. = s Karaambáiqa saikáki máriasakiqari ámiqirafa miná áuqu Rufusáfa miná ánoofa faqa qinée faqa miná ámaakuara foora márunnanara miqandá qísanoosara nímandaidaqa. ? w Ánaasee qaaraqánda ásauku mundírana aináiniranaki máru ánaaseeqanda núqu Tirifaee námmarifa faqa Tirifoosa námmarifa faqa miqandá faqa nímandaidaqa. Ánaasee moó qiní qifaqasáa qiqoondi Karaambáiqa saika firaaqóo uqanna máree marífa miná áuqu Peerasisa námmarina faqa ámandaidaqa. &E Qiní qiqoónna Yuda máqannaa Eeroodioonana miná faqa ámandaidaqa. Narakisusána narí áiku ásaukukiqari Yísuna ufa íri maríasa nímandaidaqa. R Apeereesana faqa ámandaidaqa, mifá áukuana áukuana ásauku mundíranasaa atooqáfinoo miná aináinirana faakánaikirafa márifa. Aristooburusana faqa miná áiku ásauku faqa nímandaidaqa. Y+ Ásauku mundírana aináiniranakina maasá faqa moodáanaki máriufa. Urabanusana faqa ínni faqa márina ámandaidaqa, Qiní qifaaqasáa qiqoondi moó áuqu Sarakisafa ínni faqa márina ámandaidaqa. NQiní qifaaqasáa qiqoondi moo áuqu Ampariatusafa mifá faqa maasá faqa karaambáiqa ufaki maasá faqa moodáanaki máriufa ínni faqa márifaqa miná faqa maa-akaránakiqari ámandaidaqa. Y+Qiní máqannaa Yuda máqannaa fásiqa ánaasee qiní faqa karabúsaki máruqanda núqu Andaroonikusafa faqa Iunia námmarifa faqa mi-qafaqísa náaree Yísuna saqáriki máruqanda máridaqa qinée ínnaaqianna. Yísufa niqiqoo fásiqausa ámiqimandee miqandára íri maríqau. Qinée miqandára faqa maa-pasánaki nímandaidaqa. 8iMoo ánaasee áuqu Maria námmarifa (sía Yísuna ánoofau miná amaráfa) firaaqóo ínni Roomma máqusanaasara kadáapirufa máridanoo qinée miná faqa ámandaidaqa. CMi-qafaqísa máaqaki Yísuna ufara suqúfi qímariasa amaana máqa sía márinara suqúfida qímariasa misá faqa maa-pasánaki nímandaidaqa. Qiní qifaaqasáa qiqoondi áuqu Eepaeeneetusafa aiqáma Asia máqannaakina indaarú ásauku mundírana áqoondikufa, qinée maa-pasánaki miná faqa ámandaidaqa. 9kÍnni Roomma máqusai mária fasiqa anaaseeqandá, ánaasee áuqu Pirisikaa námmarifa máridanoo afaaqi áuqu Akuiraafa mi-qafaqiqandá qiní dadaaqírana nári kúqiranara paasóosamandee moómoo kari nímeekaranaki fídaqa qiní dadaaqímariasa máridaqa, ásauku mundírana Yísuna aináinirana dadaaqí maríaqanda máridaqa. Sía qiní kai dadaaqímariaqanda aiqáma ánaamuru Yísuna ufara suqúfi qímariasa misá faqa dadaaqímariaqanda márianara misá faqa qinée faqa miqandára dúfi dúfi qídaqa. Qinée maa-pasánaki mi-qafaqísa nímandaida. |qMifá andeeqára ánaasee márinoo óonurainaqa ínnee Ánutuna faiqi námu naanna rámasee karaambáiqa ufa írimari anaasee fee qímasee ámiqimandee qumáree rakísidaqa mi-anaaseefá moo áinaina ummaara moo bísinisa Roomma máqusai áuqainaqa ínnee káqi dadaaqiaqa. Mi-anaaseefá moómoo fásiqa ánaasee dadaaqírafa qiní faqa dadaaqíra qíqoondi máridanoo. u~ eÓo qiní qíqoondiuqa Roomma máqusai máriasa ánaasee moó fannoo Keenakareea máqusai Yísuna ufa írimariasa dadaaqímari anaaseefa maasá nisookífa miná áuqu Fooeebee námmarifa qúsasaa ínnee iannai Roomma máqusai fúannoo. l}Q!Ánutufa maasá asooára óosana fannoo ínni aiqáma Roomma máqannaa faqa máriani. Kúqaa.A|{ Qinée Yeerusaree máqusaindari ámiqimandee óorurandee qumuráananoo Ánutufa qínnanara ínni Roomma máqannaasa faqa káqikaaqóo idooámaseeqa asasammáseeqa áiqaree fuanáura. {{Qinée maindári Yeerusareenní óoruree misá nímiraree qia múnnimmana nímianaqa Ánutuna ufa írimariasa minára asasiaqéera innaaru qiaqa. Miqóo Yeerusareenni qinée márianaqa ínnee Ánutunara innaaru qímaqimaqáaqa Yeerusareenni máriasa Ánutuna ufa sía írimariasa qiní dárirarammidammia. Ínnee misára innaaru qiqa qiní sía dáruaqee innaaru qiaqa. z-Óo qiní qíkaqaafasaa qinée Pauroosa afeekaikámasee ínni qímannimidaqa. Ínnee qiníara Ánutufinnai innaaru qíranannai qiní dadaaqiaqa, Ínneeqa nímuqusa óokiqari afeekaikámándee qiníara innaaruqiaqa. Ínnee faqa qinée faqa ásauku mundírafa Yísufa maasá karaambáiqa minásaa atooqáfi márunausa máridaqa minára irisée qiníara innaaru qiaqa. Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna fannoo naríara náriara nímuqusirana maasá firaaqóo qímuna ínnee minára faqa iriséeqa qiníara innaaru qiaqa. 5ycQinée ínni Roomma máqannaa iannai óonuree maa-ainainnára íridaqa. Qinée ásauku mundírana afaaqóoqa qíranasaa fídaqa miná ámiqi ámiqirana ínni nímianaura. 8xiQinée maaqóoqaraasa suqúseeqa nímira munnimma máreeqa Yeerusaree máqannaasa aiqáma uqanna munnimma nimiséeqa óorurandeeqa ínni Roomma máqannaa faqa qumu máridaqa asasídaqa ámiqidaqa márianaura, dóo marikíqa Sipeena máqa maaqaki óonuree misá faqa Yísunara qímannimianauranoo. Aw{Maseedoonia máqa maaqaki máriasa faqa Kirisa máqa maaqaki máriasa faqa náriqá kai rúaummásee Yeerusaree máqusanaasa nímiraree qídaqa, sía qinéefau qiqau. Indaarú Yuda máqannaasa nári innaarúnai fíra ámiqira ufa Yísuna ufara ánaamuru náida nimisoonara mi-aikána nárinoo márina mi-aikána tatíqa maqásaa ámiqi ámiqira ainainara munnimma nímifaranoo. Ánaamuru máriasa miqíaqaana andeeqára oosana máridanoo. )vKMaseedoonia máqa maaqakinaasa faqa Kirisa máqa maaqakinaasa faqa Yísuna ufa írimariasa náriqa munnimma aiqámausa rúaummásaafaqa Yeerusareenni Ánutuna ufa írimarusa aináina náranara sárauirausa mi-munnimmána nímiraree qímasee qinísaa saafaqa máree óoru fírarammidaqa. guGÍnni maqúsai fuani qúnausa dóo maqee Yeerusaree máqusai fuanáura óonureeqa óonurandee áiqareeqa ínni maqúsai fuanáuranoo. Yeerusaree máqusai óoru fídaqa miqóo Ánutuna ufa írimariasa dadaaqianáura. ukaWMC9/%~~~~~~~~~~~~~~t~i~^~S~H~=~2~'~~~}}}}}}}}}}}}}x}m}b}W}L}A}6}+} }} |||||||||||||||q|f|[|P|E|:|/|$|||{{{{{{{{{{{{{u{j{_{T{I{>{3{({{{zzzzzzzzzzzzzxzmzbzWzLzAz6z,z!zz zyyyyyyyyyyyy|yqyfy[yPyEy;y0y%yyyxxxxxxxxxxxxxuxjx_xTxIx>x4x)xxxwwwwwwwwwwwwwywnwcwXwMwCw8w-w"ww wvvvvvvvvvvvv}vrvgv\vQvFv;v0v%vvvuuuuuuuuuuuuuvuku`uUuJu?u4u)uuutttttttttttttztotdtYtNtCt8t-t"tt tssssssssssss}srsgs]sRsGsm3m(mmmlllllllllllllylnlclXlMlBl7l,l!ll lkkkkkkkkkkkk|kqkfk[kPkEk:k/k$kkkjjjjjjjjjjjjjujjj_jTjIj>j4j)jjjiiiiiiiiiiiiiyiniciXiMiBi7i,i!ii ihhhhhhhhhhhh}hrhgh\hQhFh;h0h%hhhgggggggggggggvgkg`gUgJg?g4g)gggfffffffffffffzfofdfYfNfCf8f-f"ff feeeeeeeeeeee}erege\eQeFe;e0e%eeedddddddddddddudjd_dTdId>d3d(dddcccccccccccccycncccXcMcBc7c,c!cc cbbbbbbbbbbbb}brbgb\bQbFb;b0b%bbbaaaaaaaaaaaaauaja_aTaIa>a3a(aaa`````````````y`n`c`X`M`B`7`,`!`` `____________|_q_f_[_P_E_:_/_$___^^^^^^^^^^^^^u^j^_^T^I^>^3^)^^^]]]]]]]]]]]]]y]n]c]X]M]B]7],]!]] ]\\\\\\\\\\\\}\r\g\\\Q\F\;\0\%\\\[[[[[[[[[[[[[u[j[_[T[I[>[3[([[[ZZZZZZZZZZZZZyZnZcZXZMZBZ7Z,Z!ZZ ZYYYYYYYYYYYY|YqYfY[YPYEY:Y/Y$YYYXXXXXXXXXXXXXuXjX_XTXIX>X3X(XXXWWWWWWWWWWWWWxWmWbWWWLWAW6W+W WW WVVVVVVVVVVVV|VqVfV[VPVEV;V0V%VVVUUUUUUUUUUUUUuUjU_UTUIU>U3U(UUUTTTTTTTTTTTTTyTnTcTXTMTBT7T,T!TT TSSSSSSSSSSSS}SrSgS\SQSFS;S0S%SSSRRRRRRRRRRRRRuRjR_RTRIR>R3R(RRRQQQQQQQQQQQQQyQnQcQXQMQBQ7Q,Q!QQ QPPPPPPPPPPPP|PrPgP\PQPFP;P0P%PPPOOOOOOOOOOOOOuOjO_OTOIO>O3O)OOONNNNNNNNNNNNNyNnNcNXNMNBN8N-N"NN NMMMMMMMMMMMM}MrMgM\MQMFMI3I)IIIHHHHHHHHHHHHHyHnHcHXHMHBH7H,H!HH HGGGGGGGGGGGG}GrGgG\GQGFG;G0G%GGGFFFFFFFFFFFFFuFjF_FTFIF?F4F)FFFEEEEEEEEEEEEEyEnEcEXEMEBE7E,E!EE EDDDDDDDDDDDD}DrDgD\DQDFD;D0D%DDDCCCCCCCCCCCCCvCkC`CUCJC?C4C)CCCBBBBBBBBBBBBByBnBcBXBMBCB8B-B"BB BAAAAAAAAAAAA}ArAgA\ARAGA>>>>>>>>>>>>|>r>h>^>T>J>@>6>,>">>>=============w=l=a=V=K=@=5=*=== <<<<<<<<<<<<<{838(8887777777777777x7m7b7W7L7B777,7!77 7666666666666|6q6f6[6P6E6:6/6$6665555555555555u5j5_5T5I5>535(5554444444444444x4m4c4X4M4B474,4!44 4333333333333|3q3f3[3P3E3:3/3%3332222222222222v2k2`2U2J2?242)2221111111111111y1n1c1X1M1B171,1!11 1000000000000}0r0g0\0Q0F0;000%000/////////////v/k/`/U/J/?/4/)///.............y.n.c.X.M.C.8.-.".. .------------}-r-g-\-Q-F-;-0-%---,,,,,,,,,,,,,v,k,`,U,J,?,4,),,,+++++++++++++z+o+d+Y+N+C+8+-+"++ +************~*s*h*]*R*G*<*1*&***)))))))))))))w)l)a)V)K)@)5)*))) ((((((((((((({(p(e(Z(O(D(9(.(#(( ('''''''''''''t'i'^'S'H'='2'''''&&&&&&&&&&&&&w&l&a&V&K&@&5&*&&& %%%%%%%%%%%%%{%p%e%Z%O%D%9%.%#%% %$$$$$$$$$$$$$t$i$^$S$H$=$2$'$$$#############w#l#a#V#L#A#6#+# ## """""""""""""|"q"f"["P"E":"/"$"""!!!!!!!!!!!!!t!i!^!S!H!=!2!'!!! x m b W L A 6 +  {peZOE:/$ti_TI>3(xmbWLA6+  |qf[PE:/$ti^SH=2'xmbWLA6+  {peZOD9.# ti^SH=2(xmbWLA6+  |qf[PE:/$uj_TI>3(xmbWLA6,!  # # # # # # # #  # "# "" "! " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " "  " ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !  !  #  "  !                                                               ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p   o & n % m $ l # k " j ! i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J   I . H - G , F + E * D ) C ( B ' A & @ % ? $ > # = " < ! ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !             +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   % $ # " !                                  ( ' & % $ # " !                                                   ~   } ! |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]   \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  ?  @   > $ = # < " : ! ;  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  +  ,  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                     $ # " !                                                             ~   }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U  T  S  R  Q  P   O   N   M   L   K   J   I   H  3 G  2 F  1 E  0 D  / C  . B  - A  , @  + ?  * >  ) =  ( <  ' ;  & :  % 9  $ 8  # 7  " 6  ! 5  4   3   2   1   0   /   .   -   ,   +   *   )   (   '   &   %   $   #   "  !                                                                                                                       #  "  !                                                                                                                                           ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u   t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^   ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?   >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )   (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                           28  27  26  25  24  23  22  21  20  2/  2.  2-  2,  2 +  2 *  2 )  2 (  2 '  2&  2%  2$  2#  2"  2!  2   2  1!  1   1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1   1   1   1   1  1  1  1  1  1  1   1  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0   0   0   0   0  0  0  0  0  0  0   0  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /   /   /   /   /   /  /  /  /  /  /  /   /  ."  .!  .   .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   .   .   .   .   .  .  .  .  .  .  .   .  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -   -   -   -   -   -  -  -  -  -  -  -   -  ,"  ,!  ,   ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,~  ,}  ,|  ,{  ,z  ,y  ,x  ,w  ,v  , u  , t  , s  , r  , q  ,p  ,o  ,n  ,m  ,l  ,k  ,j   ,i  +"h  +!g  + f  +e  +d  +c  +b  +a  +`  +_  +^  +]  +\  +[  +Z  +Y  +X  +W  +V  +U  +T  + S  + R  + Q  + P  + O  +N  +M  +L  +K  +J  +I  +H   +G  *&F  *%E  *$D  *#C  *"B  *!A  * @  *?  *>  *=  *<  *;  *:  *9  *8  *7  *6  *5  *4  *3  *2  *1  *0  */  *.  * -  * ,  * +  * *  * )  *(  *'  *&  *%  *$  *#  *"   *!  )9  )8  )7  )6  )5  )4  )3  )2  )1  )0  )/  ).  )-  ),  )+  )*  ))  )(  )'  )&  )%  )$  )#  )"  )!  )   )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )   )   )   )   )   )  )  )  )  )  )  )   )  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (   (   (   (   (  (  (  (  (  (  (   (  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '   '   '   '   '   '  '  '  '  '  '  '   '  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &   &   &   &   &   &  &  &  &  &  &  &   &  %$  %#  %"  %!  %   %  %  %  %  %  %  %  %  %  %  %  %  %  %  %  %  %  %  %   %   %   %   %   %  %  %~  %}  %|  %{  %z   %y  $+w  $(x  $'v  $&u  $%t  $$s  $#r  $"q  $!p  $ o  $n  $l  $m  $k  $j  $h  $i  $g  $f  $e  $c  $d  $b  $a  $`  $^  $_  $]  $ [  $ \  $ Z  $Y  $X  $W  $V  $U  $T  $S   $R  #Q  #P  #O  #N  #M  #L  #K  #J  #I  #H  #G  #F  #E  #D  #C  #B  # A  # @  # ?  # >  # =  #<  #;  #:  #9  #8  #7  #6   #5  "4  "3  "2  "1  "0  "/  ".  "-  ",  "+  "*  ")  "(  "'  "&  "%  "$  "#  " "  " !  "   "   "   "  "  "  "  "  "  "   "  !  !  !  !  !  !  !  !   !   !   !   !   !  !  !  !  !  !  !   !                                                                   7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                         +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                         #  "~  !}   |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j   i   h   g   f   e  d  c  b  a  `  _  ^   ]  \  Z  [  Y  X  W  V  U  T   S   R   Q   P   O  N  M  L  K  J  I  H   G  .F  -E  ,D  +C  *B  )A  (@  '?  &>  %=  $<  #;  ":  !9   8  7  6  5  4  3  2  1  /  0  .  -  ,  +  *  )  (  '  &   %   $   #   "   !                   #  "  !                                                                         "  !                                                                       C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                     ~  }  {  |  z  y  x  w  v  u  t  s   r   q   p   o   n  m  l  k  j  i  h  g   f  "e  !d   c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q   P   O   N   M   L  K  J  I  H  G  F  E   D  B  C  A  @  ?   >   =   <   ;   :  9  8  7  6  5  4  3   2  &1  %0  $/  #.  "-  !,   +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                  !                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o   n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O   N  M  L  K  I  J  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1   0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           ~   }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q   p   o   n   m   l  k  j  i  h  g  f  e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G   F  E  @|qf[PE:/$~~~~~~~~~~~~~u~j~_~T~I~>~3~(~~~}}}}}}}}}}}}}x}m}b}W}L}A}7},}!}} }||||||||||||||q|f|[|P|E|:|/|$|||{{{{{{{{{{{{{u{j{_{T{I{>{3{({{{zzzzzzzzzzzzzyznzczXzMzBz7z,z!zz zyyyyyyyyyyyy|yqyfy[yPyEy:y/y$yyyxxxxxxxxxxxxxuxjx_xTxIx>x3x(xxxwwwwwwwwwwwwwxwmwbwWwLwBw7w,w!ww wvvvvvvvvvvvv|vqvfv[vPvEv:v/v#vv uuuuuuuuuuuu{uoucuWuKu?u3u'uuuttttttttttttttht\tQtEt9t-t!tt ssssssssssssysmsasUsIs=s1s&sssrrrrrrrrrrr~rrrfrZrNrBr6r*rrrqqqqqqqqqqqqvqjq^qRqFq:q.q"qq pppppppppppp{popcpWpKp?p3p'pppoooooooooooosogo[oPoDo8o,o oonnnnnnnnnnnnxnln`nTnHnk2k&kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+jjjiiiiiiiiiiiiwiki_iSiGi;i/i#ii hhhhhhhhhhhh|hphdhXhLh@h4h(hhhggggggggggggtghg\gPgDg9g-g!gg ffffffffffffyfmfafUfIf=f1f%ff feeeeeeeeeee}eqeeeYeMeAe5e)eeeddddddddddddvdjd^dRdFd:d.d"dd cccccccccccczcncbcVcJc>c2c&cccbbbbbbbbbbb~brbfbZbNbBb6b+bbbaaaaaaaaaaaawaka_aSaGa;a/a#aa ````````````|`p`d`X`L`@`4`(```____________t_h_\_P_D_8_,_ __^^^^^^^^^^^^y^m^a^U^I^=^1^%^^ ^]]]]]]]]]]]}]q]e]Z]N]B]6]*]]]\\\\\\\\\\\\v\j\^\R\F\:\.\"\\ [[[[[[[[[[[[{[o[c[W[K[?[3['[[[ZZZZZZZZZZZZtZhZ\ZPZDZ8Z,Z ZZYYYYYYYYYYYYxYlY`YTYHYV2V&VVVUUUUUUUUUUU~UrUfUZUOUCU7U+UUUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S(SSSRRRRRRRRRRRRtRhR\RPRDR8R,R RRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QUQIQ=Q1Q%QQ QPPPPPPPPPPP}PqPePYPMPAP5P)PPPOOOOOOOOOOOOuOiO]OQOEO9O-O!OO NNNNNNNNNNNNzNnNbNVNJN>N2N&NNNMMMMMMMMMMM~MrMfMZMNMBM6M*MMMLLLLLLLLLLLLwLkL_LSLGL;L/L#LL KKKKKKKKKKKK{KoKcKWKKK?K3K'KKKJJJJJJJJJJJJsJgJ[JOJCJ7J+JJJIIIIIIIIIIIIwIkI_ISIHI>>>>>>>>>>>v>j>^>R>F>:>.>">> ============z=n=b=V=J=>=2=&===<<<<<<<<<<<525&555444444444444s4g4[4O4C474+444333333333333w3k3_3S3G3;3/3#33 222222222222|2p2d2X2L2@242(222111111111111t1h1\1P1E191-1!11 000000000000y0m0a0U0I0=010%00 0///////////}/q/e/Y/M/B/6/*///............v.j.^.R.F.:...".. ------------{-o-c-W-K-?-3-'---,,,,,,,,,,,,s,g,[,O,C,7,+,,,++++++++++++w+k+_+S+G+;+/+#++ ************{*o*c*W*K*@*4*(***))))))))))))t)h)\)P)D)8),) ))((((((((((((x(l(`(T(I(=(1(%(( ('''''''''''}'q'e'['P'E':'/'$'''&&&&&&&&&&&&&t&i&^&S&H&=&2&'&&&%%%%%%%%%%%%%w%l%a%V%K%@%5%*%%% $$$$$$$$$$$$$z$o$d$Y$N$C$8$-$"$$ ############z#n#b#V#J#>#2#&###"""""""""""~"r"f"Z"N"B"6"*"""!!!!!!!!!!!!w!k!_!S!G!;!/!#!! { o c W K ? 3 '   th\PD8, xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE:." znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl`TH<0$ |pdXL@4)ui]QE9-! ymaUI=1%   =  <  :  9  8  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                              8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ( ' & % $ # " !                                      2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                   ~ }  | 1{ 0z /x .y -w ,v +u *t )s (r 'q &p %o $n #m "l !k  j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X  W  V  U  T  S R Q P O M N  L 'K &J %I $H #G "F !E  D C B A ? @ > = ; < : 9 8 6 7 5 4 3 2  1  0  /  .  - , + * ) ( & '  % ,$ +# *" )! ( ' & % $ # " !                                       & % $ # " !                                       4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                       P  O  M  L  K  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (~  '}  &|  %z  ${  #y  "x  !v   w  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d   b   c   `   a  _  ^  ]  \  [  Z  X  Y %[ %Z %Y %X %W %V %U  %S  %T  %R  %Q  %P %O %M %N %L %J %K %I  %H /%G .%F -%D +%E *%C )%B (%A '%@ &%? %%> $%< "%= !%;  %: %8 %9 %7 %6 %5 %4 %3 %2 %1 %0 %/ %. %- %+ %, %)  %*  %(  %'  %& %% %# %$ %! %" % %  % H% G% F% E% D% C% B% A% @% ?% >% <% ;% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% /% .% -% ,% +% *% )% ($ '$ &$ %$ $$ #$ "$ !$  $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $  $  $  $  $  $ $ $ $ $ $ $ $  $  %$  $$  #$  "$  !$  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $   $  ,$  +$  *$  )$  ($  '$  &$  %$  $$  #$  "$  !$  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $   $  !$  $  $  $  $  $  $  $  $  $~  $}  ${  $|  $z  $y  $x  $w  $v  $u  $t  $r  $s  $q  $p  $n  $o  $m  $l  $j  $k  $i  $h   $g  4$e  3$f  2$c  /$d  .$b  -$a  ,$`  +$_  *$^  )$]  ($\  '$[  &$Z  %$X  #$Y  "$W  !$V  $U  $T  $R  $S  $Q  $P  $O  $N  $M  $L  $J  $K  $I  $H  $G  $F  $E  $D  $C  $B  $A  $@  $?  $>  $<  $=  $;  $9  $:  $8   $7  2$6  1$5  0$4  /$3  .$2  -$1  ,$0  +$/  *$.  )$-  ($,  '$+  &$*  %$)  $$(  #$'  "$%  !$&  $$  $"  $#  $  $!  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $   $ &$ %$ $$ #$ "$ !$  $ # # # # # # # # # # # # # # # #  #  #  #  #  # # # # # # #  # %# $# ## "# !#  # # # # # # # # # # # # # # # # # #  #  #  #  # # # # # # # #  # 8# 7# 5# 4# 3# 2# 1# /# .# -# ,# +# *# )# (# '# &# ## "# !#  # # # # # # # # # # # # # # # #  #  #  #  #  # # # # # # #  # +# *# )# (# '# &# %# $# ## "# !#  # # # # # # # #} #~ #| #{ #z #y #x #v #w #t #u  #r  #s  #q #p #n #o #l #m #k  #j )#h (#i '#g &#f %#e $#d ##c "#b !#a  #_ #` #^ #] #\ #[ #Z #Y #X #W #V #U #T #R #S #P #Q #O #N  #M  #L  #K  #J  #I #H #G #E #F #D #C #B  #A ##?  #@ #> #= #< #; #: #9 #8 #7 #6 #5 #4 #3 #2 #1 #/ #0 #. #,  #-  #*  #+  #(  #) #& #' #% #$ #" ## #!  # # # # # # # # # # # # # # # #  #  #  #  #  # # # # # # # #  #  -#  ,#  +#  *"  )#  ("  '"  &"  $"  #"  ""  !"   "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "   "   "   "   "   "  "  "  "  "  "  "  "  " " " " " " " "  "  "  "  "  " " " " " " " "  " B" A" @" ?" >" =" <" ;" :" 9" 8" 7" 6" 5" 4" 3" 2" 1" 0" /" ." -" ," +" *" )" (" '" &" %" $" #" "" !"  " " " " " " " " " " " " " " " " " "  "  "  "  "  " " " " " " " "  " K" J" I" H" G"} F"~ E"| D"{ C"z B"x A"y @"w ?"v >"u ="t <"s ;"r :"q 9"p 8"o 7"n 6"m 5"l 4"k 3"j 2"i 1"h 0"g /"f ."e -"d ,"c +"b *"a )"` ("_ '"^ &"] %"\ $"[ #"Z ""Y !"X  "W "V "U "T "S "R "Q "P "O "N "M "L "K "J "I "H "G "F "E  "D  "C  "B  "A  "@ "? "> "= "< "; ": "9  "8 ."7 -"6 ,"5 +"4 *"3 )"2 ("1 '"0 &"/ %". $"- #", ""+ !"*  ") "( "' "& "% "$ "# "" "! " " " " " " " " " "  "  "  "  "  " " " " " " " "  " 3" 2" 1" 0" /" ." -" ," +" *" )! (! '! &! %! $! #! "! !!  ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !  !  !  !  !  ! ! ! ! ! ! ! !  ! '! &! %! $! #! "! !!  ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !  !  !  !  !  ! ! ! ! ! ! ! !  ! .! -! ,! +! *! )! (! '! &! %! $! #! "! !!  ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !  !  !  !  !  ! ! ! ! ! ! ! !  ! .! -! ,! +!~ *!} )!| (!{ '!z &!x %!y $!w #!v "!u !!t  !s !r !q !o !p !n !m !l !k !j !i !h !g !f !e !d !c !b !a  !`  !_  !]  !^  !\ ![ !Z !Y !X !V !W !U  !T "!S !!R  !Q !P !O !N !M !L !K !J !I !H !G !F !E !D !C !B !A !@ !?  !>  !=  !<  !;  !: !9 !8 !7 !6 !5 !4 !3  !2 !1 !0 !/ !. !- !, !+ !* !) !( !' !& !% !$ !# !" !  !!  !  !  !  ! ! ! ! ! ! ! !  ! #! "! !!  ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !                                                                          ' & % $ # " !                                  $ # " !                   ~  }  |  {  z  y  w  x  v  u  t  s  q  r  p   o  : n  9 m  8 l  7 k  6 i  5 j  4 h  3 g  2 f  1 e  0 d  / c  . b  - a  , `  + _  * ]  ) ^  ( \  ' [  & Z  % Y  $ X  # W  " V  ! U  T   S   R   P   Q   O   N   M   L   K   J   H   I   G   F   E   D   C   B  A  @  ?  >  =   <   ;   :   9   8   7   6   5  2 4  1 3  0 2  / 0  . 1  - /  , .  + -  * ,  ) +  ( *  ' )  & (  % '  $ &  # %  " $  ! #  "   !                                                                                                                                                *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   &  %  $  #  "  !                                                                  " !                        ~  }  |  { z y x w v u t  s r q p o n m l k j i h g f e d c  b  a  `  ^  _ ] \ [ Z Y X W  V "U !T  S R Q P O N M L K I J H G F D E C B A  @  ?  >  =  < ; : 9 8 7 6 5  4 03 /2 .1 -0 ,/ +. *- ), (+ '* &) %( $' #& "% !$  # " !                                                                                                                                                                              (& (% ($ (# (" (! (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( '+ '* ') '( '' '& '% '$ '# '" '! '  ' '~ '| '} 'z '{ 'y 'x 'w 'v 'u 't 's 'r 'q 'p ' o ' n ' m ' l ' k 'j 'i 'h 'g 'f 'e 'd  'c &b &a &` &_ &^ &\ &] &[ &Z &Y &X &W &V &U &T &S &Q &R & P & O & N & M & L &K &J &I &H &G &F &E  &D %C %B %A %@ %? %> %= %< %; %: %9 %8 %7 %6 %5 %4 % 3 % 2 % 1 % 0 % / %. %- %, %+ %* %) %(  %' $&& $%% $$$ $## $"" $!! $  $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $  $  $  $  $  $ $ $ $ $ $ $  $ ## #" #! # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # -l}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozczWzKz?z3z'zzzyyyyyyyyyyyysygy[yOyCy7y+yyyxxxxxxxxxxxxxxlx`xTxHxu2u&uuuttttttttttt~trtftZtNtBt6t*tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr|rprdrXrLr@r4r(rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)ooonnnnnnnnnnnnvnjn^nRnFn:n.n"nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmllllllllllllslgl[lOlCl7l+lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj|jpjdjXjLj@j4j(jjjiiiiiiiiiiiitihi\iPiDi8i,i iihhhhhhhhhhhhyhmhahUhIh=h1h%hh hggggggggggg}gqgegYgMgAg5g)gggffffffffffffufif]fQfEf9f-f!ff eeeeeeeeeeeezenebeVeJe>e2e&eeeddddddddddd~drdfdZdNdBd6d*dddccccccccccccwckc_cScGc;c/c#cc bbbbbbbbbbbb{bobcbWbKb?b3b'bbbaaaaaaaaaaaasaga]aRaGa[2[&[[[ZZZZZZZZZZZ~ZrZfZZZNZBZ6Z*ZZZYYYYYYYYYYYYwYkY_YSYGY;Y/Y#YY XXXXXXXXXXXX{XoXcXWXKX?X3X'XXXWWWWWWWWWWWWtWhW\WPWDW8W,W WWVVVVVVVVVVVVxVlV`VTVHVP2P&PPPOOOOOOOOOOO~OrOfOZONOBO6O*OOONNNNNNNNNNNNwNkN_NSNGN;N/N#NN MMMMMMMMMMMM{MoMcMWMKM?M4M(MMMLLLLLLLLLLLLtLhL\LPLDL8L,L LLKKKKKKKKKKKKxKlK`KTKHK=K1K%KK KJJJJJJJJJJJ}JqJeJYJMJAJ5J)JJJIIIIIIIIIIIIuIiI]IQIEI9I-I!II HHHHHHHHHHHHzHnHbHVHJH>H2H&HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG6G*GGGFFFFFFFFFFFFvFjF^FRFFF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE{EoEcEWEKE?E3E'EEEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDDD8D,D DDCCCCCCCCCCCCxClC`CTCHC@3@'@@@????????????s?g?[?O?C?7?+???>>>>>>>>>>>>x>l>`>T>H><>0>$>> >===========|=p=d=X=L=@=4=(===<<<<<<<<<<<121&11100000000000~0s0g0[0O0C070+000////////////x/l/`/T/H/)2)&)))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' &&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%u%i%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$n$b$V$J$>$2$&$$$###########~#r#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!! t h \ P D 8 ,  xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~sg[OC7+wk_SG;0$ |pdXL@4(th\PE9-! ymaUI=1% ~rfZNB6*vj^RF:." {ocWK?3'sg[PD8, xl X W U V T S R  Q  P  O  N  M L K J I H G F  E D C B @ A ? > = < ; : 9 7 8 6 5 4  3  2  1  0  . / - , + *  ) (( '' &% %& $# #$ "! !"                                        & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                                                         " !                            ~  } | z { y x w  v (u 't &s %r $q #p "o !n  m l k j h i g f e d c b a ` _ ^ ] \ [  Z  Y  X  W  V T U S Q R P O  N )M (L 'K &J %I $H #G "F !E  D B C A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2  1  0  /  .  - , + * ) ( ' &  % $ # " !                              4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                             0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                          }  ~  |  {  y  z  w  x  u  v  t   s  +r  *q  )p  (o  'n  &m  %l  $k  #j  "i  !h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  Q  R  P  O  N  M  L  K  J  I   H (G 'F &E %D $C #A "B !@  ? > = < ; 9 : 8 7 6 5 4 2 3 1 0 / .  -  ,  +  )  * ( ' & % $ # "  ! < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                             * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                ~ |  }  {  z  x  y w v u s t r q  p /n .o -m ,l +k *j )i (h 'g &f %e $d #c "b !a  ` _ ^ ] \ [ Z X Y W V U T S R Q P O N  M  L  K  J  I H G F E D C B  A  @  >  ?  =  ;  <  :  9  8  7  6  5  4   3   2   1   0   /  .  -  ,  +  *  )  (  ' > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3  2  1  0  /  - . , + ) * ( '  & % $ # " !                                 * ) ( ' & % $ # " !                                        ( ' & % $ # " !                                                                        !                                  ~ } | {  z y x w v u t s r q p o n m l  k  j  i  h  g f e d c b a `  _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M  L  K  J  I  H G F E D C B A  @  &?  %>  $=  #<  ";  !:  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                 2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   )  (  '  &  %  $  #~  "}  !|  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  n  o  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^   ] ;\ :[ 9Z 8Y 7X 6W 5V 4U 3T 2S 1R 0Q /P .O -N ,M +L *K )J (I 'H &G %F $E #D "C !B  A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 /  .  -  ,  +  ) * ( ' & % $ "  # 5 4! 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                               ~ } | { z y x  w 6v 5u 4t 3r 2s 1q 0p /o .n -m ,l +k *i )j (h 'g &f %e $d #c "a !b  _ ` ^ ] \ [ Z Y X W U V T S R Q P O N  M  L  K  J  H I G F E D B C  A $@ #? "> !=  < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , * +  (  )  '  & % $ # " !                                     3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                       5 4 3 2 1 0 / - , + ( ' & % $ # " !                               ~   } 8{ 7| 6z 5x 3y 2w 1v 0u /t .s -r ,q +o *p )m 'n &l %j $k #i "h !g  f e d c a b ` ^ _ ] [ \ Z Y X V W T  U  S  R  P  Q O M N L K J H  I GF FG EE DC BD AA ?B >? =@ <= :> 9< 8; 79 6: 57 48 36 24 /5 .2 -3 ,0 +1 *. )/ (- ', &+ %* $( #) "& !'  % $ # " !                             & % $ # " !                                      / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                       0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                      + * ) ( ' & % $ # " !~  } | z { y w x v u t s r q o p n m l k  j  h  i  g  f e d c b a ` _  ^ %] $\ #[ "Z !Y  X W V T U S R Q P O N L M K I J G H  E  F  D  C B A @ ? > = ;  < : 9 8 6 7 4 5 3 1 2 0 / . - , + * )  (  '  &  %  $ # ! "                                              # " !                                         #  "  !                                                                   ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                          ~  }  |   {  6z  5y  4x  3w  2v  1u  0t  /s  .r  -q  ,p  +o  *n  )m  (l  'k  &j  %i  $g  #h  "f  !e  d  c  b  a  `  _  ]  ^  \  Z  [  Y  X  V  W  U  S  T  R  Q  P  O  N  M  L  J  K  H  I  F   G  *E  )C  (D  'B  &A  %?  $@  #>  "<  !=  ;  :  8  9  7  6  4  5  3  1  2  0  /  -  .  ,  +  )  *  (  '  &  $  %  #  !  "          Y  I|qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~:~.~"~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}||||||||||||s|g|[|O|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{x{l{`{T{H{<{0{${{ {zzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyyuyiy]yQyEy9y-y!yy xxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x3x(xxxwwwwwwwwwwwwwxwmwbwWwLwAw6w+w ww vvvvvvvvvvvv}vqvevYvMvAv5v)vvvuuuuuuuuuuuuvuju^uRuFu:u.u"uu ttttttttttttztntbtVtJt>t3t'tttssssssssssssssgs[sOsCs7s+sssrrrrrrrrrrrrxrlr`rTrHrj2j&jjjiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+iiihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHhW2W&WWWVVVVVVVVVVVVtVhV\VPVDV8V,V VVUUUUUUUUUUUUxUlU`UTUHUF2F&FFFEEEEEEEEEEEEsEgE[EOECE7E+EEEDDDDDDDDDDDDDvDkD`DUDJD?D4D)DDDCCCCCCCCCCCC}CqCeCYCMCAC5C)CCCBBBBBBBBBBBBvBjB^BRBFB:B.B"BB AAAAAAAAAAAA{AoAcAWAKA?A3A'AAA@@@@@@@@@@@@s@g@[@O@C@7@+@@@????????????x?l?`?T?H?>>>>>>>>>>}>q>e>Y>M>A>5>)>>>=============y=n=c=X=M=B=7=,=!== <<<<<<<<<<<<2<&<<<;;;;;;;;;;;;s;g;[;O;C;7;+; ;;::::::::::::x:l:`:T:H:<:0:$:: :99999999999}9q9e9Y9M9A959)999888888888888u8i8]8Q8E898-8!88 777777777777z7n7b7V7J7>727&7776666666666666t6i6^6S6H6=626'666555555555555~5r5f5Z5N5B565*555444444444444v4j4^4S4G4;4/4#44 333333333333{3o3c3X3L3@343(333222222222222t2h2\2P2F2;202%2221111111111111u1j1_1T1I1>131(111000000000000w0k0_0S0G0;0/0#00 ////////////|/p/d/X/L/@/4/(///............u.i.].Q.E.9.-.!.. -------------y-m-a-U-I-=-1-%-- -,,,,,,,,,,,~,r,f,Z,N,B,6,*,,,++++++++++++w+k+_+S+G+;+0+$++ +***********|*p*d*X*L*@*4*(***)))))))))))))u)j)^)R)F):).)")) (((((((((((({(o(c(W(K(?(3('(((''''''''''''|'q'f'['P'E':'/'$'''&&&&&&&&&&&&u&i&]&Q&E&:&.&"&& %%%%%%%%%%%%{%o%c%W%K%?%3%'%%%$$$$$$$$$$$$t$h$\$P$D$8$,$ $$############y#m#a#U#I#=#1#%## #""""""""""""w"l"a"V"K"@"5"*""" !!!!!!!!!!!!}!q!e!Y!M!A!5!)!!! v j ^ R F : . "  {ocWK?3'}rg\QF;0% ~rfZNB6*ti^SH=2'xmbWLA6+ xl`TI=1% }qfZNB6*wk_SG;/# |pdXL@4(ui]QE9-! znbVJ>3'sg[OC7+xl`TH<0$                                                                                                                                                                                                                  ~ }  | { z y  x  w  v  u  t s r q p o n m  l k j i h g f  e  d  c  b  a _ ` ^ ] \ [ Z  Y X W V U T  S  R  Q  P  O N M L K J I H  G  F   E   D   C   B   A  @  >  ?  =  <  ;  :  9  %t  %r  %s  %q  %p  %o  %n  %m  %l  %k  %j  %i   %h   %g   %f   %e   %c  %d  %b  %a  %`  %_  %^  %\  %] v)E v)D v )C v )B v )A v )@ v )? v)> v)= v)< v); v): v)9 v)8  v)7 v)6 v)5 v )4 v )3 v )1 v )2 v )0 v)/ v). v)- v)+ v), v)*  v))  v)(  v)'  v)&  v )%  v )$  v )#  v )"  v )!  v)  v)  v)  v)  v)  v)  v)  v) l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l bJ bI bH bG bF bE bD bB b C b A b @ b ? b > b= b< b; b: b9 b8 b7  b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0 b/ b- b. b, b+ b * b ) b ( b ' b & b% b$ b# b" b! b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N N N N N N N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N  N  N  N  N  N N N N N N  N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N  N   N   N  N  N  N  N  N  N  N D ^ D ] D \ D [ D Z D Y D X D W D V D U D T D S D R D Q D P D O D N  D M D L D K D J D I D H D G D F D E D D D C D B D A D @ D ? D > D = D ; D < D : D 9 D 8 D 7 D 6 D 5  D 4 D 3 D 2 D 1 D 0 D / D . D - D , D + D * D ) D ( D ' D & D % D $ D # D " D ! D D  D   D   D   D   D   D   D   D   D   D   D   D   D   D   D   D   D   D  D  D  D  D  D   D   D   D   D   D   D   D  D  :% :% :% :% :% :% :% :% :% :% : % : % : % : % : % :% :% :% :% :% :% :%  :% :% :% :% :% :% :% :% :% : % : % : % : % : % :% :% :% :% :% :% :%  :% :% :% :% :% :% :% :% :% :% :% :% :% :% :% :% :% : % : % : % : % : % :% :% :% :% :% :% :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  :%  : %  : %  : %~  : %  : %}  :%|  :%{  :%z  :%y  :%w  :%x  :%v  :%u 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 ~ 0 } 0 | 0 { 0 y 0 z 0 x 0 v  0 w  0 u  0 t  0 s  0 q  0 r  0 p  0 o  0 m  0 n  0 l  0 k  0 j  0 i  0 h  0 f  0 g  0 e  0 d  0 c  0 b  0 a  0 `  0 _ &D &C &B &A &@ & ? & > & = & < & ; &: &9 &8 &7 &6 &5 &4  &3 &2 &1 &0 &. &/ &, &- &+ &* &) &( &' & & & % & $ & # & " &! & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &  &  &  &  &  & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & & & & &  &  &  &  &  & & & & & & &  & & & & & & & & & &  &  &  &  &  & & & & & & &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &   &   &   &   &   &  &  &  &  &  &  &  &  J  K  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?   >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *   )  !(  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                                 ~  }  | z { y x w v u  t s r q p  o  n  m  l  k j h i g f e d  c  b  a  _  `  ^  ]  \  [  Z  Y  X   W   V   U   T   S  R  Q  P  O  N  M  L  K                               : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !    ~ } | { z y x w v u t s r q p o n  m  l  k  j  i h g f e d c b  a (` '_ &] %^ $\ #[ "Z !Y  X W V U T S R Q P O N M L K J I H G F  E  D  C  B  A @ ? > = < ; :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -   ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                           "  !                                                          !                                                                                                                          ( ' & % $ # " !                              ~ }  | { z y x w v u  t  s  r  p  q o n m l k j i  h  f  g  e  d  c b a ` ^ _ ] \  [ Z Y X W V U T S  R  Q  P  O  N M L K J I H G  F D E C B A @ ? > =  <  ;  :  9  7 8 6 5 4 3 2 1  0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ " # !                                                                ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) )  )  )  )  )  ) ) ) ) ) ) ) (  ( !(  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  $(  #(  "(  !(  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  (  (  (~  (}  ({  (|  (z  (y  (x  (w  (v  (u  (t  (s  (q  (r  (p  (o  (n  (m   (l  !(k  (j  (i  (h  (g  (f  (e  (d  (c  (b  (a  (`  (_  (^  (]  (\  ([  (Z  (X  (Y  (W  (U  (V  (T  (S  (R  (Q  (P  (O  (N  (M  (L   (K '(J &(I %(H $(G #(F "(E !(D  (C (B (A (@ (? (> (= (< (; (: (9 (8 (7 (6 (5 (4 (3 (2 (1  (0  (/  (.  (-  (, (+ (* () (( (' (& ($  (% (# (" ( (! ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  '  '  '  ' ' ' ' ' ' ' '  ' ' ' ' ' ' ' ' '  '  '  '  '  ' ' ' ' ' ' ' '  ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '  '  '  '  '  ' ' ' ' ' ' '  ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '  '  '  '  '  ' ' ' ' ' ' ' '  ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '  '  '  '  '  ' ' ' ' ' ' ' '  '   '  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '~  '}  '|   '{   'z   'y   'x   'w  'v  'u  't  's  'q  'r  'p  'o                                      , * ) ( ' & % $ # " !                                                                                                            ~ } | { y z x w u v t s r  q  p  o  n  m l j k i h g f  e #d "c !b  a ` _ ^ \ ] Z T}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{{zzzzzzzzzzzzztziz^zSzHz=z2z'zzzyyyyyyyyyyyyxyly`yTyHyt2t&tttssssssssssssssgs[sOsCs7s+sssrrrrrrrrrrrrxrlr`rTrHrl2l&lllkkkkkkkkkkkkskgk[kOkCk7k+kkkjjjjjjjjjjjjxjlj`jTjHj\2\&\\\[[[[[[[[[[[[t[h[\[P[D[8[,[ [[ZZZZZZZZZZZZyZmZaZUZIZ=Z1Z%ZZ ZYYYYYYYYYYY~YrYfYZYNYBY6Y*YYYXXXXXXXXXXXXwXkX_XSXGX;X/X#XX WWWWWWWWWWWW|WpWdWXWLW@W4W(WWWVVVVVVVVVVVVuViV]VQVEV9V-V!VV UUUUUUUUUUUUzUnUbUVUJU>U2U&UUUTTT 'n 'm 'l 'k 'j 'i 'h 'g  'f  'e  'd  'c  'b 'a '` '_ '^ '] '\ '[  'Z 'Y 'X 'W 'V 'U 'T 'S 'R 'Q 'P 'O 'N 'M 'L  'K  'J  'I  'H  'G 'F 'E 'D 'C 'B 'A '@  '? '> '=  '<  ';  ':  '9  '7 '8 '6 '5 '4 '2 '3  '1 '0 '/ '. '- ', '+ '* ')  '(  ''  '&  '%  '$ '" '# '! ' ' ' '  ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '  '  '  '  '  ' ' ' ' ' ' ' '  ' ' ' ' ' &  &  &  &  &  & & & & & & & &  & & & & & & & & &  &  &  &  &  & & & & & & & &  & & & & & & & &  & & & & & & & &  &  &  &  &  & & & & & & & &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &   &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &   &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &   &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &   &  &  &~  &|  &}  &{  &z  &y  &w  &x  &v  &u  &t  &r  &s  &q  &p  &o  &n  &m  &k   &l  &j  &i  &g  &h  &f &e &d &c &b &` &a &_  &^ &] &\ &[ &Z  &Y  &X  &W  &V  &U &T &S &R &Q &P &N &O  &M &L &J &K &I  &H  &G  &F  &E  &D &C &B &@ &A &? &> &<  &= &;  &:  &9  &8  &7  &6 &4 &5 &3 &2 &1 &0 &/  &.  &-  &,  &+ &* &) &( &' && &% &$  &# &" &! & & & & & & &  &  &  &  &  & & & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & % % %  %  %  %  %  % % % % % % % %  %  %  %  %  %  %  %  %   %   %   %   %   %  %  %  %  %  %  %  %  %  W  V  T  U  S  R  Q  P  O  N  L  M   K   J   I   H   G  F  E  D  C  B  A  @  ?  &  %   $   #   "      !                   X   W   V   U   T  S  R  Q  P  O  N  L  M                                                                                                                                                                           ~ } | {  z  y  x  w  v u t s r q p o  n  l  m  k  i  j  h  g  f   d   e   c   b   a  `  _  ]  ^  \  [  Z  Y           ~ } | { z y x w  v u t s r q p  o  n  m  l  k j i h g f e d  c b a ` _ ^ ] \ [ Z  Y  X  V  W  U T S R Q P N  O M L K J H I G F E D C A  B  @  ?  >  = < ; : 9 8 7 6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  )  *   (   '   &   %   $  #  "  !                                                                                                                          }  ~  |  {  z  y  x  v  w  u  t   s   r   p   q   o  m  n  l  k  j  h  i  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O   N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2   1  (0  '/  &.  %-  $,  #+  "*  !)  (  '  &  %  #  $  "  !                                                   '  &  %  $  #  "  !