SQLite format 3@ {Y{-) ~Y=~~Yi%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT)atablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" NUMERIC, "book_number" NUMERIC, "short_name" NUMERIC, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) ^u^'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse+languagesmall languages)chapter_stringChapter #1descriptionBaibul, Mizo Bible By~gL5~~~~~~q~W~=~&~}}}}}}b}F},}|||||||f|J|1|{{{{{{}{g{J{-{zzzzzzbzDz-zyyyyyymyQy:yB#ff7c80ThuThu PuanA#00ff00JudJuda@#00ff003Joh3 Johana?#00ff002Joh2 Johana>#00ff001Joh1 Johana=#00ff002Pet2 Petera<#00ff001Pet1 Petera;#00ff00JakJakoba:#ffff00HebrHebrai9#ffff00PhlmPhilemona8#ffff00vTitTita7!#ffff00l2Tim2 Timothea6!#ffff00b1Tim1 Timothea 5)#ffff00X2The2 Thessalonika 4)#ffff00N1The1 Thessalonika3#ffff00DKolKolossa2#ffff00:PhipPhipppi1#ffff000EphEphesi0#ffff00&GalaGalatia/#ffff002Kor2 Korinth.#ffff001Kor1 Korinth-#ffff00RomRom,#00ffffTirTirhkohte+#ff6600JohJohana*#ff6600LukLuka)#ff6600MarkMarka(#ff6600MatMatthaia'#ffff99MalMalakia&#ffff99ZakZakaria%#ffff99HagHagaia$#ffff99ZephZephania##ffff99HabHabakuka"#ffff99NahNahuma!#ffff99MikMika #ffff99JonJona#ffff99|ObadObadia#ffff99rAmosAmosa#ffff99hJoelJoela#ffff99^HosHosea#ff9fb4TDanDaniela#ff9fb4JEzekEzekiela#ff9fb46ṬahṬah Hla#ff9fb4,JerJeremia#ff9fb4"IsaIsaia"/#66ff99HlaHla Thlan Khawmte#66ff99ThuhThuhriltu#66ff99ThufThufingte#66ff99SamSam#66ff99JobJoba#ffcc99EstEstheri#ffcc99NehNehemia#ffcc99EzraEzra%#ffcc992Chr2 Chronicles %#ffcc991Chr1 Chronicles #ffcc99x2Lal2 Lalte #ffcc99n1Lal1 Lalte #ffcc99d2Sam2 Samuela #ffcc99Z1Sam1 Samuela#ffcc99PRutRuthi#ffcc99FRorRoreltute#ffcc99~8~2~+~$~~~~~}}}}}}}}}}}}}}}}}}}|}u}n}g}`}Y}R}K}D}=}6}/}(}!}}} }||||||||||||||||||||y|r|k|d|]|V|Om9v*Jr.@Q+Ro;p7`  ~0}R|m{ozy+x7wHvbu~t sor4q~p<osn<ml^k#jdihQg fKe`d"cwbFa`U_ ^S]2\[bZ4Y}XPWV.U,ToS:RQaP0ON}MqLtKoJrI[HG=F%ED+CTBzAI@?i>*=x<;M:@9@87X6554Y32n1,0^/>.-S,(+{*H)"(q'=&%a$+#F"!b @w3uo <_npIx&i"P d & d  L~9Y$tdTD4$ 0 r\ kr  ci  [\ J"SB , K8  C) N<;6  3- + n " F ([ # F~~e}}s||L{{?zyyxxwvvvuuss;rr q+ponqmlRkk]jjihhpgg`ff0eeMddYccxbbZaG`__x^^ ]\\}[[[ZYXXpWWpVVVUfTSRRaQQAPPNNMMLLKK4JaIIHHTGGF}EE=DDCC4BB>A^@?y>>X==O<<C Tin, ni sawmli hnuah chuan hei hi a ni a, Nova chuan lawng tukverh a siam kha a hawng ta a: = Tin, tui chu thla sawmna thlengin a tlem ta deuh deuh zel a: tin, thla sawmna ni khat niah chuan tlang chhipte chu a lo lang ta a.o<Y Tichuan lawng chu thla sarihna ni sawm leh ni sarih niah chuan Ararat tlangah chuan a lo innghat ta a. ; tichuan tui chu lei chung ata a kam ta deuh deuh va: tichuan ni za leh ni sawmnga chu a ral hnu chuan tui chu a lo tlem ta deuh a,z:o tui thuk tak hnate leh van tukverhte pawh chu a lo inkhar a, van atanga ruah lo sur chu tihbanin a awm ta bawk a;D9  Tin, Pathianin Nova leh lawnga a hnena thil nung tinreng leh ran zawng zawng awmte chu a hre reng a: tin,Pathianin lei chung lamah hian thli a tlehtir a, tichuan tui chu a lo kam tan ta a;]85 Tin, tui chu ni za leh ni sawmnga chhung zawng chuan leiah hian a awm ta pung mai a./7Y Tichuan lei chunga thil nung tinreng awmte chu mihring te, ran te, rannung te, chungleng savate nen tihboralin an awm a; lei ata tihboralin an awm ta: Nova leh lawnga a hnena awmte chauh chu zuahin an awm ta a.Tin, tui chu ni za leh ni sawmnga chhung zawng chuan leiah hian a awm ta pung mai a.f6G an hnara nunna thlarau thaw awmna zawng zawng, khawmuala awm apiangte chu an thi zo ta vek a.%5E Tichuan tisa lei chunga che thei zawng zawng, sava te, ran te, sa te, rannung lei chunga bawkvaka kal tinreng te, mihring tinreng te nen an thi zo ta vek a:^47 Tawng sawm leh tawng nga zeta sangin a lo awm ta pung a; tlangte chu a pil ta daih a.u3e Tin, lei chungah hian tui chu nasa takin a lo pung a; van hnuaia tlang sang zawng zawngte a pil zo ta vek a.2y Tin, tui chu a lo awm ta pung pung a, lei chungah hian a lo pung ta chiam a, lawng chu tui chungah chuan a lang zel a.1' Tin, tui chu leiah hian ni sawmli chhung zawng a let a; tui chu a lo awm ta pung a, lawng chu a chim lang a, lei chung lamah a sep kang ta a.0/ Tin, a lutte chu Pathianin a hnena thu a pek angin tisa zawng zawng zinga mi a nu leh a pa zelin an lut a: tin, LALPA'n ani chu a khar khum ta a.t/c Tichuan tisa zawng zawng nunna thaw pai reng rengte chu a tuak zelin Nova hnenah chuan lawngah an lut ta a..5 anniho chu an lut a, sa tinreng anmahni chi awm dan ang theuhin, ran zawng zawng anmahni chi awm dan ang theuhin, rannung leia bawkvaka kal tinreng anmahni chi awm dan ang theuhin, sava tinreng anmahni chi awm dan ang theuhin, sava tinreng, thla nei tinreng chu an lut bawk a.0-[  Chu mi ni ngei chuan Nova te, Nova fapa Sema te, Hama te, Jephetha te, Nova nupui te chu lawngah chuan an lut ta a, a fapate nupui pathumte pawh an hnenah an lut ve a;Y,-  Tin, ni sawmli leh zan sawmli chhung zawng leiah hian ruahpui vanawn a sur ta a.G+  Nova chu kum 600 a nih kum, a thla hnihna ni sawm leh ni sarih niah, chu mi ni ngei chuan tui thuk zau tak hna zawng zawngte chu a lo sah ta vek a, van tukverhte pawh a lo inhawng ta bawk a.D*  Tin, ni sarih hnuah chuan leiah hian tui chu a lo let ta a.e)E  Pathianin Nova thu a pek ang khan sa thiang zinga mi pawh, sa thiang lo zinga mi pawh, sava zinga mi pawh, leia bawkvaka kal tinreng zinga mi pawh, a nu leh a pa theuh, a tuak zelin Nova hnenah lawngah chuan an lut ta a.e(E Pathianin Nova thu a pek ang khan sa thiang zinga mi pawh, sa thiang lo zinga mi pawh, sava zinga mi pawh, leia bawkvaka kal tinreng zinga mi pawh, a nu leh a pa theuh, a tuak zelin Nova hnenah lawngah chuan an lut ta a. ' Tin, tui a let dawn avangin Nova chu lawngah chuan a lut a, a fapate leh a nupui leh a fapate nupuite pawh a hnenah an lut ve a.A& Tin, leia tui a let lai chuan Nova chu kum 600 mi a ni a.Z%/ Tichuan Nova chuan LALPA'n a hnena thu a pek zawng zawng ang zel chuan a ti ta a.$/ Ni sarih a la bak a, chu mi hnuah chuan lei chhung zawng ruah ka surtir ang a; ka thilnung siam tinreng hi lei chung ata ka tiboral ang," a ti a.3#a Sa thiang tinreng zinga mi, a pa leh a kawppui nu nen theuh tuak sarih zelin, sa thiang lo zinga mi, a pa leh a kawppui a nu nen theuh tuak khat zelin, chungleng sava zinga mi pawh, a nu leh a pa theuh tuak sarih zelin, lei chung zawng zawngah chi thlah tura tihnun turin i hnenah i hruai tur a ni.3"a Sa thiang tinreng zinga mi, a pa leh a kawppui nu nen theuh tuak sarih zelin, sa thiang lo zinga mi, a pa leh a kawppui a nu nen theuh tuak khat zelin, chungleng sava zinga mi pawh, a nu leh a pa theuh tuak sarih zelin, lei chung zawng zawngah chi thlah tura tihnun turin i hnenah i hruai tur a ni.c Tichuan hmeichhia chuan thing rah chu ei mi a ni tih leh, mit la tak a ni tih leh, mi tifing turin thing rah itawm tak a ni tih a hriat chuan thing a rah thenkhat chu a lo a, a ei ta a; tin, a pasal a pe ve a, a ni pawhin a ei ve ta a.= in ei ni apang chuan in mit a lo var ang a, a chhia leh tha hriain Pathian ang in lo ni dawn tih Pathianin a hre reng a nih chu," a ti a.<<u in, rul chuan hmeichhe hnenah chuan, "Thi teh suh e:;+ huan lai taka thing awm rah erawh chu Pathianin, In ei tur a ni lo, tawh pawh in tawk tur a ni lo, chutilochuan in thi ang, a ti a ni", a ti a.a:= Tin, hmeichhia chuan rul hnenah chuan, "Ti lo e, huana thing rahte hi kan ei thei a sin:T9 % Tin, LALPA Pathianin ram sa a siam zawng zawngah chuan rul a fing ver vek ber a. Tichuan ani chuan hmeichhe hnenah chuan, "Pathianin, Huana thing rah reng reng hi in ei tur a ni lo, a ti elo maw?" a ti a.S8! Tin, Adama leh a nupui chu an pahnihin saruakin an awm a, an zak lem lo a.<7s Chuvangin mipain a nu leh pa a kalsan ang a, a nupui a vuan ang: tichuan tisa pum khat an lo ni tawh ang,Tin, Adama leh a nupui chu an pahnihin saruakin an awm a, an zak lem lo a.*6O Tin, Adama chuan, "Hei zet chu ka ruh ang ruh neia, ka tisa ang tisa nei ngei chu a ni: Mipa laka lak chhuah a nih avangin 'Hmeichhia' tih tur a ni ang", a ti a.n5W tin, LALPA Pathian chuan Adama laka a lak nakruh chu hmeichhiaah a siam a, Adama hnenah a hruai ta a.$4C Tichuan LALPA Pathian chuan Adama chu tui takin a muthilhtir a, tichuan a muhil ta a; tin, a nakruh pakhat a la a, chu mi ai chu tisain a awh phuitir ta a;53e Tichuan Adama chuan ran zawng zawng te, chungleng sava te, ram sa tinrengte chu hming a vuahsak theuh a; nimahsela Adama tan chuan tanpuitu tur a kawppui awm mi a awm lo a.2 Tin, LALPA Pathian chuan, leiin ram sa tinreng leh chungleng sava tinreng chu a siam a; tin, an hmingah eng nge a vuah dawn tih hriatna'n Adama hnenah a hruai hlawm a; tin, thil nung tinrengte chu Adama'n an hminga a lo vuah apiang chu an hming a lo ni hlen ta a. 1 Tin, LALPA Pathian chuan, "Mihring amah chauha awm hi a tha lo e: a mah tanpuitu tur a kawppui awm mi ka siamsak teh ang," a ti a. 0 a chhia leh a tha hriatna thing rah erawh hi chu i ei tur a ni lo: i ei chuan i ei ni la lain i thi ngei tur a ni," tiin thu a pe a.n/W Tin, LALPA Pathian chuan mihring hnenah chuan, "Huana thing tinreng rahte hi i duh duhin i ei thei e;o.Y Tin, LALPA Pathian chuan mihring chu a hruaia, Eden huanah chuan a enkawl leh a veng turin a dah ta a.- Tin, lui pathumna hming chu Hiddekel a ni a: chu chu Assuria ram chhak lama luang chu a ni. Tin, lui palina chu Euphrates a ni.g,I  Tin, lui pahnihna hming chu Gihon a ni a: chu mi ngei chu Kus ram zawng zawng hualtu chu a ni.a+=  chu mi rama rangkachak chu tha tak a ni: chutah chuan bedolak leh berul lung pawh a awm.~*w  A pakhatna hming chu Pison a ni a: chu chu Havila ram zawng zawng hualtu chu a ni a, chutah chuan rangkachak a awm a;z)o  Tin, Eden atangin huan tihnawng turin lui a luang chhuak a; chuta tang chuan a peng darh a, peng li a lo ni ta a.1(]  Tin, lei atangin LALPA Pathianin thing mit la tak leh ei mi tinreng a totir a; nunna thing pawh huan lai takah chuan a totir bawk a, a chhia leh tha hriatna thing pawh.w'i Tin, LALPA Pathianin chhak lamah, Eden-ah chuan huan a siam a; a mihring siam chu chutah chuan a awm tir ta a.&# Tin, LALPA Pathianin Ieia vaivutin mihring a siam a, a hnarah chuan nunna thaw chu a thaw liut a; tichuan mihring chu mi nung a lo ni ta a.f%G amaherawhchu lei atangin chhum a lo chhuak a, lei chung zawng zawng chu a tihnawng thin a ni.J$ Tin, leia hnim reng reng hi leiah a la awm lo a, leia thlai reng reng pawh hi a Ia to hek lo: LALPA Pathianin lei chungah ruah a la surtir si lo a, lei lettu turin mihring lah an la awm hek lo;m#U Lei leh van siam lai khan an thlahte chu he'ng hi an ni, LALPA Pathianin lei leh van a siam ni khan.;"q Tichuan Pathianin ni sarih ni chu mal a sawm a, a serh ta a: chu mi niah chuan Pathianin a thil siam zawng zawng, thu ngawta a siam leh kuta a siamte chu a chawlhsan tak avangin.! Tin, Pathianin ni sarih niah chuan a thil siam chu a ti zo a: ni sarih niah chuan a thil siam zawng zawng chu a chawlhsan ta a.\  5 Tichuan lei leh van chu an chunga awmho zawng zawngte nen chuan siam zawh a ni ta a. % Tin, Pathianin a thil siam tinreng chu a en a, ngai teh, tha a ti em em a. Tichuan tlai lam a awm a, zing lam a awm bawk, a, a ni rukna chu.e G tin, leia sa tinreng hnenah te, chung�leng sava tinreng hnenah te, thil, leia bawkvaka kal, nunna Nei tinreng hnenah te an chaw atan hnim hring tinreng ka pe a ni," a ti a: tichuan chutiang chu a lo ni ta a.Tin, Pathianin a thil siam tinreng chu a en a, ngai teh, tha a ti em em a. Tichuan tlai lam a awm a, zing lam a awm bawk, a, a ni rukna chu.4 e Tin, Pathian vekin, "Ngai teh u, lei chung zawng zawnga thlai chi Nei awm tinreng leh thing tinreng, thing chi nei rah awmnate chu, ka pe che u a ni; in chaw atan a ni ang.' K Tin, Pathianin anmahni mal a sawm a: Pathian vekin an hnenah, "Chi tam tak thlaha, lo pungin, leilung hi luah khat u la, in thu thuin awmtir rawh u; tuifinriata sangha chungah te, chungleng sava chungah te, thil Nung leia bawkvaka kal zawng zawng chungah te thu Nei bawk rawh u," a ti a. } Tichuan Pathianin ama anpuiin mihring a siam a, Pathian anpui ngeiin a ni a siam ni; mipaah leh hmeichhiaah a siam a ni.   Tin, Pathianin, "Kan anpuiin, keimahni ang takin, mihring siam i la, anni chu tuifinriata sangha chungah te, chungleng sava chungah te, ran chungah te, lei chung zawng zawngah te, rannung leia bawkvaka kal zawng zawng chungah te thu i neihtir ang u," a ti a.r a Tichuan Pathianin ram sa anmahni chi awm dan tur ang theuhin, rante anmahni chi awm dan tur ang theuhin, leia thil bawkvaka kal zawng zawngte anmahni chi awm dan tur ang theuhin a siam a: tin, Pathianin chu chu a en a, tha a ti hle a.O  Tin, Pathianin, "Lei chuan thil Nung anmahni chi awm dan tur ang theuhin, ran te, rannung te, ram sa te anmahni chi awm dan tur ang theuhin chhuah rawh se," a ti a: tichuan chutiang chu a lo ni ta a.G  Tichuan tlai lam a awma, zing lam a awm bawk a, a ni ngana chu.  Tin, Pathianin, "Chi tam tak thlahin lo pung u la, tuifinriat tuite tikhat rawh u, savate pawh leiah pung rawh se," tiin, mal a sawm a.5 g Tichuan Pathianin tuifinriat thil nasa tak lian pui puite chu a siam a, thil nung che thei tinreng, tuiin a chhuah teuhte chu, anmahni chi awm dan tur ang theuhin a siam bawk a, sava thla nei tinreng pawh anmahni chi awm dan tur ang theuhin a siam bawk a: tin, Pathianin chu chu a en a, tha a ti hIe a3 c Tin, Pathianin, tuite chuan thil siam che thei nunna neite tam tak chhuah teuh se la, savate pawh van boruak zau tak zawl duaiah, lei chungah chuan thlawk rawh se, a ti a.G  Tichuan tlai lam a awm a, zing lam a awm bawk a, a ni lina chu.$ E chhun chungah leh zan chunga rorel tur leh, eng leh thim then turin van boruak zau takah khian a dah ta a: tichuan Pathianin chu chu a en a, tha a ti hle a.8 o Tin, Pathianin chungte chu, lei chung en tur leh,8 m Tichuan Pathianin entu ropui tak pahnihte khi a siam ta a; entu ropui zawk chu chhun rorel lurin entu ropui lo zawk chu zan rorel turin a siam a: arsite pawh khi a siam bawk a.| u Lei chung en turin van boruak zau takah chuan entuahte awm bawk rawh se," a ti a: tichuan chutiang chu a lo ni ta a./ [ Tin, Pathianin, "Chhun leh zan thenna tirin van boruak zau takah chuan entute awm se la, chungte chu chhinchhiahna te, hun bi te, ni te, kum te hriatna tur ni rawh se.I   Tichuan tlai lam a awm a, zing lam a awm bawk a, a ni thumna chu.M   Tichuan lei chuan hnim te, thlai anmahni chi awm dan tur anga chi nei te, thing anmahni chi awm dan tur anga rah, a rah chhunga a chi awmte chu a chhuah ta a: tin, Pathianin a en a, tha a ti hle a.C   Tin, Pathianin, Leiin hnim te, thlai chi nei te, thei kung, leia anmahni chi awm dan tur anga rah, a rah chhunga a chi awmte chu chhuah rawh se, a ti a: tichuan chutiang chu a lo ni ta a.   Tin, Pathianin khawmual chu Lei a vuah a; tui awm khawmte chu Tuifinriatte a vuah a: tin, Pathianin chu chu a en a, tha a ti hle a.   Tin, Pathianin, Van hnuaia tuite chu hmun khatah awm khawm se la, khawmual chu lang rawh se, a ti a: tichuan chutiang chu a lo ni ta a.y o Tin, Pathianin boruak zau tak chu Van a vuah a. Tichuan, tlai lam a awm a, zing lam a awm bawka, a ni hnihna chu.' K Tichuan Pathianin, boruak zau tak chu a siam a, boruak zau tak hnuaia tui awmte leh boruak zau tak chunga tui awmte chu a then ta a: chutiang chu a lo ni ta a.{ s Tin, Pathianin, Tui leh tui karah chuan boruak zau tak awm se la, chu chuan tui leh tuite chu then rawh se, a ti a.  Tin, Pathianin eng chu Chhun a vuah a, thim chu Zan a vuah a. Tichuan tlai lam a awm a, zing lam a awm bawk a, a ni khatna chu.f I Tin, Pathianin eng chu a en a, tha a ti hle a: tichuan Pathianin eng leh thim chu a then ta a.R ! Tin, Pathianin, Eng lo awm rawh se, a ti a: tichuan eng a lo awm ta mai a.   Tin, lei hi a chhiaa a ruak ngawt a ni a; tui thuk tak chung chu a thim mup a. Pathian Thlarau chuan tui chungte chu a awp reng a.7 m A tîrin Pathianin lei leh vân a siam a. 2Tin, lei hi a chhia a, a ruak ngawt a ni a; tui thûk tak chung chu a thim mup a. Pathian Thlarau chuan tui chungte chu a awp reng a. S~~~}||E{{{:zzyySxxwwqwvv.uutss'rr?qqYpppCoooonkmmvmllvkk~kOk!jjji-h}hgff.eddsccbb*aa~aA```1___J^^^7]]]9\\M[[TYYXXgWWV>UTSSS RxQQ7PP]OO(NMqLL?KKqKJJIsHGFFXEEtDDoCBB?A@@_??>== <^;;>:99U877D66M55@43v221110N//..@-,,{++**)((p(@''-&%$$r#""I Ka farnu a ni,' engati nge i tih? Chu mi avang chuan alawm ka nupuia ka lo neih tak hial ni: aw le, tunah en rawh i nupui hi, hruai la, kal daih rawh," a ti a.Tin, Pharaoa chuan a chungchang thuah chuan mi hnenah thu a pe a, tichuan amah an han thlah ta a, a nupui nen a neih zawng nen.= Tichuan Pharaoa chuan Abrama chu a ko a, "Ka chunga i thiltih hi eng tizia nge ni le? I nupui a ni tih engati nge mi hrilh loh?s<a Tin, LALPA chuan Abrama nupui Saraii avangin Pharaoa leh a chhungte chu sawisak namen lohin a sawisa ta a.;;q Tin, ani chuan Saraii avangin Abrama chu tha takin a ti a: tichuan beram te, bawng te, sabengtungpa te, bawihpa te, bawihnu te, sabengtungnu te, sanghawngsei te a neih phah ta a.K: Pharaoa mi liante pawhin an hmu a. Pharaoa inah an hruai lut ta a.9 Tin, heti hi a ni a, Abrama chu Aigupta rama a luh chuan, Aiguptaho chuan hmeichhia chu an hmu a, a hmel chu tha an ti em em a.8 I zara tha taka ka awm theihna'n leh nangmah avanga ka nun theih nan, 'A farnu ka ni,' khawngaih takin ti zel ang che," a ti a.17] tichuan hetiang hi a ni ang, Aigupta-hoin an hmuh hunah che chuan, 'Hei hi a nupui a nih hi,' an ti ang a: tin, kei chu mi that mai ang, nang erawh chu an zuah ang che.6 Tin, heti hi a ni a, Aigupta rama an luh dawn lai chuan a nupui Saraii hnenah chuan, "Ngai teh, hmeichhe hmel tha tak i ni tih ka hria:5) Tin, chu mi ramah chuan tam a lo tla a: tin, chu mi ramah chuan tam chu a nasat em avangin Abrama chu Aigupta rama awm rih turin a chhuk ta a.D4 Tin, Abrama chu chhim ram lam pan cheuin a insawn ta zel a.z3o Tin, chuta tang chuan Bethel chhak lama tlangah chuan a insawn a, a chutah chuan a puan in a zar a, a thlang lamah chuan Bethel chu a awm a, a chhak lamah Ai khua a awm a: chutah chuan LALPA tan maicham a siam leh a, LALPA hming chu a lam a.(2K Tin, LALPA chu Abrama hnenah a inlar a, "He ram hi i thlahte hnenah ka la pe ang," a ti a: tichuan chutah chuan a hnena inlar LALPA tan chuan maicham a siam a."1? Tin, Abrama chu, chu mi ramah chuan Sekem hmun thlengin, More sasua thleng chuan a kal zel a. Chung lai chuan Kanaanhote chu chu mi ramah chuan an awm a.R0 Tin, Abraman a nupui Saraii leh, a nau fapa Lota leh an sum deh chhuah zawng zawng leh Haran khuaa an mi neih takte chu a hruai a; Kanaan rama kal turin an chhuak a; tin, Kanaan ram chu an thleng ta a.)/M Chutichuan Abrama chu LALPA'n a hnena a sawi angin a kal ta a; Lota chu a hnenah a kal ve a: tin, Abrama chu Haran khua ata a chhuah lai chuan kum 75 mi a ni a.".? tin, malsawmsaktu apiang che chu mal ka sawm ang a, anchhe lawhtu che chu anchhia ka lawh ang: nangmahah chuan leia hnam tin an la thawveng ang," a ti a. - tichuan chi ropui takah ka siam ang chia, mal pawh ka sawm ang chia, i hming ka tiropui bawk ang; tin, nang malsawmna ni ang che:, + Tin, LALPA'n Abrama hnenah chuan, "I khaw lam ata leh i laichinteho zing ata leh i pa in ata chhuak la, ram ka la entir tur che lamah kal rawh:^+7 Tin, Tera dam chhung chu kum 205 a ni a: tin, Tera chu Haran khuaah chuan a thi ta a._*9 Tin, Tera chuan a fapa Abrama te, a fapaa fapa (Harana fapa) Lota te, a mo, a fapa Abrama nupui Saraii te a hruai a; tin, Kanaan-a kal turin Kaldai-ho khua Ur atang chuan an chhuak ho ta a; tin Haran khua an lo thleng a, chutah chuan awm hmun an khuar ta a.Tin, Tera dam chhung chu kum 205 a ni a: tin, Tera chu Haran khuaah chuan a thi ta a.6)i Tin, Saraii chu a ching a; fa reng a nei lo a.<(s Tin, Abrama leh Nahora chuan nupui an nei a: Abrama nupui hming chu Saraii a ni a; Nahora nupui hming chu Harana fanu Milkaii a ni a, Harana chu Milkaii pa leh Iskaii pa chu a ni.\'3 Tin, Harana chu a pianna rama, Kaldai-ho khua Ur-ah, a pa Tera hmaah chuan a thi a. & Tin, he'ng Tera thlahte chu an ni. Tera chuan fapa Adrama te, Nahora te, Harana te a nei a; tin, Harana chuan fapa Lota a nei a.U%% Tin, Tera chuan kum 70 a nihin fapa Abrama te, Nahora te, Harana te a nei a.e$E Tin, Tera a neih hnu chuan Nahora chu kum 119 a la dam a, fanu leh fapate a nei leh hlawm a.;#s Tin, Nahora chuan kum 29 a nihin fapa Tera a nei a:g"I tin, Nahora a neih hnu chuan Seruga chu kum 200 a la dam a, fanu leh fapate a nei leh hlawm a.=!w Tin, Seruga chuan kum 30 a nihin fapa Nahora a nei a:f G tin, Seruga a neih hnu chuan Reuva chu kum 207 a la dam a, fanu leh fapate a nei leh hlawm a.<u Tin, Reuva chuan kum 32 a nihin fapa Seruga a nei a:fG tin, Reuva a neih hnu chuan Pelega chu kum 209 a la dam a, fanu leh fapate a nei leh hlawm a.<u Tin, Pelega chuan kum 30 a nihin fapa Reuva a nei a:gI tin, Pelega a neih hnu chuan Eberra chu kum 430 a la dam a, fanu leh fapate a nei leh hlawm a.<u Tin, Ebera chuan kum 34 a nihin fapa Pelaga a nei a:dC tin, Ebera a neih hnu chuan Sela chu kum 403 a la dam a, fanu leh fapate a nei leh hlawm a.:q Tin, Sela chuan kum 30 a nihin fapa Ebera a nei a:hK tin, Sela a neih hnu chuan Arpaksada chu kum 403 a la dam a, fanu leh fapate a nei leh hlawm a.>y Tin, Arpaksada chuan kum 35 a nihin fapa Sela a nei a:hK tin, Arpaksada a neih hnu chuan Sema chu kum 500 a la dam a, fanu leh fapate a nei leh hlawm a.~w Heng hi Sema thlahte chu an ni. Sema chu kum 100 mi a ni a, tui let hnu kum hnih chinah chuan fapa Arpaksada a nei a:R Chuvangin a hming chu Babel an ti a: LALPA'n chutah chuan leia mi zawng zawng tawng chu a a tihhransak tak avangin: chuta tang chuan LALPA'n anniho chu lei chung zawng zawngah chuan a tidarh ta bawk a. Chutichuan LALPA'n anniho chu chuta tang chuan lei zawng zawngah chuan a tidarh a: tichuan an khawsiam chu an bansan ta a.} Hawh u, i zuk kal ang u khai, tawng an inhriat tawn theih lohna'n khutah khuan an tawng i zuk tihhransak ang u," a ti a.N Tin, LALPA chuan, "Ngai teh u, mite hi pum khat an ni a, an zain tawng hmun khat an nei si a; hei thil an ti tan a nih hi; tunah zawng an thiltih tum reng rengte pawh khapsak rual a ni tawh lo ang.a= Tin, LALPA chu mihring faten khawpui leh in sang an siam vel chu en turin a zuk chhuk a.F Tin, "Hawh u, khawpui siam i la, in sang a chhipina van tawng turin sa bawk i la, kan hming i tithang ang u; chutilochuan lei chung zawng zawngah hian tihdarhin kan awm dah ang e," an ti a.% Tin, "Hawh u, leirawhchan siam i la, tha takin i rawh ang u," an inti hlawm a. Tichuan lung aiah leirawhchan an hmang a, a charna'n alkatra.  Tin, heti hi a ni a, khaw chhak lama an insawn zel lai chuan Sinar ramah phaizawl an hmu a; chutah chuan awm hmun an khuar ta a.\  5 Tin, leia mi zawng zawng chu tawng hmun khat leh thu sawi dan hmun khat an ni vek a., S Chunghote chu Nova thlahho hnamte an ni a, an thlahte ang zelin, an chite zingah chuan: tui let hnuah chungho atang chuan a ni leiah hian chi tin an darh tak a ni.9 m Chunghote chu Sema thlahte chu an ni, anmahni hnamte ang zel leh anmahni tawngte ang zelin, anmahni ram ramahte, anmahni chite ang zel chuan.Chunghote chu Nova thlahho hnamte an ni a, an thlahte ang zelin, an chite zingah chuan: tui let hnuah chungho atang chuan a ni leiah hian chi tin an darh tak a ni.T # Tin, an awmna chu Mesa atangin khaw chhak tlang Sephar lam panzawngin a ni.]5 Ophira te, Havila te, Jobaba te a nei a: chung zawng zawng chu Joktana fapate an ni.+S Obala te, Abimaela te, Seba te leh,,U Hadorama te, Uzala te, Dikla te leh,V' Tin, Joktana chuan fapa Almodadate, Selepha te, Hazarmavetha te, Jera te leh,1 Tin, Ebera chuan fapa pahnih a nei a: pakhat hming chu Pelaga a ni a, a dam lai chuan lei hi thenin a awm ta si a; a nau hming chu Joktana a ni a.T# Tin, Arpaksada chuan fapa Sela a nei a; tin, Sela chuan fapa Ebera a nei a.M Tin, Arama fapate chu Uza te, Hula te, Getherra te, Masa te an ni a.V' Sema fapate chu Elama te, Assura te, Arpaksada te, Luda te, Arama te an ni a.V' Tin, Sema, Ebera fa zawng zawngte thlahtu Japhetha u pawh chuan fate a nei a.+ Chunghote chu Hama thlahte chu an ni, anmahni hnamte ang zel leh anmahni tawngte ang zelin, anmahni ram ramahte leh anmahni chi zingahte chuan.&~G Tin, Kanaan-ho ramri chu Zidon khua atangin Gerar panzawngin, Gaza khaw thlengin; Sodom leh Gomorra leh Adma leh Zeboiim panzawngin, Lasa khaw thlengin a ni.t}c Arvat-ho te, Zemar-ho te, Hamath-ho te a thlah a: chu mi hnuah chuan Kanaan-ho hnamte chu an darh zau ta a.-|W Hiv-ho te, Arka-ho te, Sin-ho te leh,2{a Jebus-ho te, Amor-ho te, Girgas-ho te leh,Oz Tin, Kanaana chuan a fa tirah Zidona a nei a, Hetha pawh a nei bawk a;Zy/ Pathrus-ho te, kasluh-ho (Philistin-ho chhuahna) te, Kaphtor-ho te chu a thlah a.Nx Tin, Mizraima chuan Lud-ho te, Anam-ho te, Lehad-ho te, Naphtu-ho te,ewE Ninevi leh Kalah inkarah Resen khua te a siam a (chu mi Resen khua chu khaw ropui tak a ni).vvg Chu mi ram atang chuan a chhuak a, Assuria ramah a lut a, Ninevi khua te, Rehoboth-Ir khua te, Kalah khua te,juO Tin, a lal tanna chu Sinar rama Babel khua te, Erek khua te, Akkad khua te, Kalne khua te a ni a.t LALPA hmaah chuan sa pel mi chak tak a ni a: chuvangin a ni, "Lalpa hmaa sa pel chak tak Nimroda ang a ni," an tih thin ni.]s5 Tin, Kusa chuan fapa Nimroda chu a nei a: ani chu leia mi chak tak a lo ni tan ta a.Pr Tin, Hama fapate chu Kusa te, Mizraima te, Puta te, Kanaana te an ni a. Tin, Kusa fapate chu Seba te, Havila te, Sabta te, Raama te, Sabteka te an ni a: tin, Raama fapate chu Seba leh Dedana an ni a.Pq Tin, Hama fapate chu Kusa te, Mizraima te, Puta te, Kanaana te an ni a. Tin, Kusa fapate chu Seba te, Havila te, Sabta te, Raama te, Sabteka te an ni a: tin, Raama fapate chu Seba leh Dedana an ni a./pY Chungho atang chuan a ni, Jentailte thliarkarahte chuan anmahni ram rama an darh tak ni; anmahni tawng ang zel leh anmahni hnam ang zelin, anmahni chi zingahte chuan.Yo- Tin, Javana fapate chu Elisa te, Tarsisa te leh Kittama te, Dodanima te an ni a.Mn Tin, Gomera fapate chu Askenaza te, Riphatha te, Togarma te an ni a.pm[ Japhetha fapate chu Gomera te, Magoga te, Madaia te, Javan te, Tubala te, Maseka te, Tirasa te an ni a.yl o Tin, he'ng hi Nova fapa Sema te, Hama te, Japhetha teho thlahte an ni: tui let hnuah chuan fapate an nei hlawm a.Qk Tichuan Nova dam chhung zawng zawng chu kum 950 a ni a, tin, a thi ta a.j} Tin, Nova chu tui let hnu chuan kum 350 a dam a.Tichuan Nova dam chhung zawng zawng chu kum 950 a ni a, tin, a thi ta a.i Pathianin Japhetha chu tilian se la, Sema puan inahte awm rawh se; Tin, Kanaana chu a chhiahhlawhah awm rawh se," a ti bawk a.\h3 LALPA, Sema Pathian chu fakin awm rawh se; Kanaana chu a chhiahhlawhah awm rawh se.pg[ Tichuan, "Kanaana chu anchhe dawngin awm rawh se; A unaute chhiahhlawhte chhiahhlawh a ni ang," a ti a.lfS Tin, Nova chu a uain rui chu a lo harh a, a fapa naupang berin a chunga a tihzia chu a lo hre ta a.?ey Tichuan Sema leh Japhetha chuan puan an la a, kokia inzawnin hnung tawlhin an kal a, an pa mu sual chu an khuh ta a; an hmai chu lehlam hawiin a awm a, an pa mu sual chu an hmu lo a.cdA Tin, Hama, Kanaana pa chuan a pa mu sual chu a hmu a, pawna a unaute pahnih chu a hrilh a.Lc uain chu a in a, a rui a; tichuan a puan inah chuan a mu sual ta a.Gb Tin, Nova chu lo neituah a awm tan a, grep hrui huan a siam a:Ka Chu mite laka chhuakte chuan lei zawng zawng hi an dap zo ta a ni.p`[ Tin, Nova fapa lawng atanga chhuakte chu Sema te, Hama te, Japhetha te an ni: Hama chu kanaana pa a ni._/ Tin, Pathian vekin Nova hnenah chuan, "Chu chu kei leh lei chunga tisa awm zawng zawng kara ka thuthlung tihngheh chhinhhiahna a ni," a ti leh a.W^) Tin, chhimbal chu chhumah a zam thin ang; tichuan Pathian leh lei chunga tisa awm zawng zawng zinga mi thil nung tinrengte kara kumkhaw thuthlung awm chu ka hriat reng theihna turin ka en thin ang," a ti a.<]s kei leh nangni leh tisa zawng zawng zinga mi thil nung tinrengte kara ka thuthlung awm hi ka hre reng ang; tichuan tui chu tisa zawng zawng tiboral turin a lo let leh tawh lo ang.g\I Tin, heti hi a ni ang a, lei chunga chhum ka zamtirin chhimbal chu chhumah chuan a lang ang a,h[K Chhumah ka chhimbal ka zamtir a, chu chu kei leh lei kara thuthlung chhinchhiahna tur a ni ang.)ZM tin, Pathian vekin, "Hei hi kei leh nangni leh in hnena thil nung tinreng awmte kara chhuan tawp nei loa awm zelte tan, ka thuthlung chhinchhiahna chu a ni ang. $~}}||"{zyy|xwvv7ttWsvrrqq'pp(onm_ll]kjji,hMghgf%ecdd/cc`bb|b'ae`__^]\[[oZhYY)XWW{VUTT6SRRQPP ONMM/LL,KKfKJJIrIHcH GFEEaDCCCBBAA@ ??[>>'==G<f<me4:Lo"W ~ m . <ep)pB~ .Tin, ani hian rang takin a koki ata chu a tui bel a chawi thla a, 'In rawh, i sanghawngseite pawh hi in tur ka pe ang e,' a ti a: chutichuan ka in a, sanghawngseite pawh a intir bawk a,R} -Tin, ka rilrua ka sawi zawh hma chuan ngei teh, Rebeki hi tui bel puin a lo chhuak a, tin, tuikhurah chuan a chhuk a, tui a zuk chawi a: tin, a hnenah, 'Khawngaih takin tui mi intir teh khai,' ka ti a.2|_ ,tin, aniin ka hnenah, In rawh, i sanghawngseite tan pawh hian ka chawi ang e, titu apiang, chu mi ngei chu ka pu fapa atana LALPA hmeichhe ruat chu ni rawh se,' ka ti a.5{e +en teh, tuikhur kiangah ka din hi; tin, heti ni rawh se, nula tui chawi tura lo chhuak tu hnenah pawh, khawngaih takin in atan i tui bela tui kha tlemte mi pe teh, ka tiha, z *Tichuan vawiinah hian tuikhur chu ka lo thleng a, 'Aw LALPA, ka pu Abrahama Pathian, ka kalnaah hian mi hlawhtlintir dawn chuan,6yg )ka laichinte hnen ngei i thlen hunah chuan ka hnena i chhechham lakah hian i thiang ang; nula chu an pek loh che chuan ka hnena i chhechham lakah hian i thiang ang," a ti a.qx] (Tin, ani chuan ka hnenah, 'LALPA, a hmaa ka awm thinna chuan a vantirhkoh chu i hnenah a tir ang a, i kalna turah chuan a hlawhtlintir ang che; tichuan ka fapa tan ka laichinte leh ka pa chhungte zinga mi nupuiah i neihsak dawn nia:Zw/ 'Tin, keiin ka pu hnenah chuan 'Hmeichhia chuan mi zui duh kher lo mahna' ka ti a.wvi &ka pa in lamah, ka laichinte hnena kalin ka fapa tan nupui i neihsak zawk tur a ni,' tiin chhia mi chhamtir a.kuQ %Tin, ka pu chuan, "Ka awmna rama Kanaan-ho nula zinga mi hi ka fapa nupuiah i neihsak tur a ni lo:qt] $Ka pu nupui Sari'n a tar hnuin ka pu tan fapa a hring a: ama hnenah chuan a neih zawng zawng a pe vek a.Us% #Tin, LALPA chuan ka pu chu nasa takin mal a sawm a, mi lian tak a lo ni a: LALPA chuan a hnenah beram rual te, bawng rual te, tangka te, rangkachak te, bawihpa te, bawihnu te, sanghawngsei te a pe bawk a.4re "Tin, ani chuan, "Abrahama chhiahhlawh ka ni.?qy !Tin, Abrahama chhiahhlawh hmaah chuan ei tur an hlui a: nimahsela abu chuan, "Ka rawn kal chhan thu ka sawi hma loh chuan ka ei lo ang," a ti a. Tin, ani chuan, sawi ta che," a ti a.Dp  Tin, mi chu inah chuan a lut a, tin, Labana chuan sanghawngsei thuamhnaw chu a phelh a; tin, sanghawngseite tan Buhpawl leh ran chaw a pe a, a ke leh a thiante ke silna'n tui a pe bawk a.0o[ Tin, Labana chuan, "Nang LALPA malsawm dawngtu lo kal la, ka inah lut rawh; engah nge pawna i din reng? In leh sanghawngseite tan hmun ka buatsaih tawh a sin," a ti a. n Heti hi a ni a, hnarvuah leh a farnu kuta banbunte chu a hmu a, "Mi chuan chutin khatin mi ti a," tia, a farnu Rebeki thu sawite chu a hriat veleh chuan, mi hnenah chuan a kal ta a; tin, ngai teh, ani chu tuikhura sanghawngseite kiangah chuan a lo ding reng a.m Rebeki chuan nuta a nei a, a hming chu Labana a ni a: tichuan Labana chu a chhuak a, tuikhur lamah mi hnenah chuan a tlan ta a.Jl Tin, nula chu a tlan a, chung thu chu a nu chhungte a va hrilh a.Gk Tin, "Ka pu chunga a khawngaihna leh a takna bang chuang lo, LALPA, ka pu Abrahama Pathian chu fakin awm rawh se: kei pawh hi LALPA chuan ka pu unaute in lamah mi hruai a lo nih hi," a ti a.Jj Tichuan chhiahhlawh chuan a lu a kun a, LALPA chu chibai a buk a.ri_ Tin, amah vekin a hnenah, "Buhpawl leh ran chaw kan ngah ve ve a, riahna hmun pawh kan nei," a ti bawk a.ehE Tin, ani chuan a hnenah, "Bethuela, Milkaii fapa, Nahora tan a hrinsaka fanu ka ni," a ti a.~gw tin, a hnenah, "Tu fanu nge i nih? Khawngaih takin mi hrilh teh. i pa inah kan riahna tur hmun a awm ang em?" a ti a.7fi Tin, heti hi a ni a, sanghawngseite chuan an in kham veleh, chhiahhlawh chuan rangkachak hnarvuah duli buk leh a kut atan banbun pahnih rangkachak tangka sawm buk a phawrh a;e Tin, chhiahhlawh chuan ani chu a en reng a; LALPA'n a va zinna chu a hlawhtlintir leh tir loh hriatna'n a ngawi reng mai a.7di Tin, rang takin a tui bel chu a ran thlengah chuan a ruak a, tui chawi turin tuichhunchhuah lamah chuan a tlan leh a, a sanghawngseite zawng zawng tan chuan a chawi ta zel a.lcS Tin, a intir hnuin, "I sanghawngseite tan pawh an in kham hma loh chun ka chawi zel ang e," a ti a.xbk Tin, ani chuan, "In ta che, ka pu," a ti a: tin, rang takin a tui bel chu a kutah a chawi thla a, a intir ta a.|as Tin, chhiahhlawh chu a tawk turin a tlan a, "Khawngaih takin i tui bela tui kha tlem te mi intir teh khai," a ti a.5`e Chu nula chu a hmel a tha em em a, nula thianghlim a ni a, mipa reng rengin an la pawl ngai hauh lo. Tin, tuikhurah chuan a chhuk a, a tui bel chu a tikhat a, a chho leh a."_? Tin, heti hi a ni a, a sawi zawh hma chuan, ngai teh, Abrahama nau Nahora nupui Milkaii fapa Bethuela fanu Rebeki chu a kokia tui bel puin a lo chhuak a.l^S tichuan heti hian ni rawh se, nula tu hnenah pawh, 'Khawngaih takin ka in turin i tui bel kha tihniam teh khai,' ka tiha, tin aniina, 'In rawh, i sanghawngseite pawh hi in tur ka pe ang e,' titu apiang; chu mi ngei chu i chhiahhlawh Isaaka tana i mi ruat chu ni rawh se; tin, chu miah chuan ka pu chungah khawngaihna i lantir tih ka hre dawn nia," a ti a._]9  En teh, tuikhur kiangah ka ding a, khuaa mite fanuho pawh tui chawi tura an lo kal hi:\1  Tin, "Aw LALPA, ka pu Abrahama Pathian, khawngaih takin vawiinah hian mi hlawhtlintir la, ka pu Abrahama chungah chuan khawngaihna lantir ang che.[3  Tin, tlai lama hmeichheho tui chawi tura an chhuah hun lai tak chuan, daikianga tuichhunchhuah kiangah chuan a sanghawngseite chu a thingthittir a.EZ  Tin, chhiahhlawh chuan a pu sanghawngsei zinga mi sanghawngsei sawm a hruai a, a pu thil tha tinreng kengin a chhuak ta a: tichuan a tho a, Mesopotamia rama Nahora te khuaah chuan a kal a. Y  Tichuan chhiahhlawh chuan a kut chu a pu Abrahama malpui hnuaiah chuan a rawlh a, chu mi thu-ah chuan a hnenah chhia a chham ta a.:Xo Tin, hmeichhia chuan a zui duh loh che chuan ka hnena i chhechham kawngah hian i thiang mai ang; engpawh ni rawh se, ka fapa hi chutah chuan i hruai kir leh tur ani lo," a ti a.W) LALPA, van Pathian, ka pa in ata leh ka pianna ram ata mi hruai chhuaktu leh mi betu leh, 'He ram hi i thlahte ka la pe ang,' tia, ka hnena chhechhamtu chuan, amah ngeiin a vantirhkoh chu i hmaah a kaltir ang a, chuta tang chuan ka fapa hi nupui i rawn neihsak dawn nia.dVC Tin, Abrahama chuan a hnenah, "Ka fapa hi chutah chuan hruai kir leh lo turin fimkhur rawh.:Uo Tin, chhiahhlawh chuan a hnenah, "Hmeichhia chuan he mi ram lamah hian mi zui duh kher lo mahna: i fapa hi i lo chhuahna ram lamah chuan ka hruai kir leh tur em ni ang?" a ti a.iTM kan ram lamah, ka laichinte hnena kalin ka fapa Isaaka hi nupui i neihsak zawk tur ani," a ti a.$SC tichuan LALPA van Pathian leh lei Pathian chu chhalin, ka awmna Kanaan-ho nula zinga mi hi ka fapa nupuia neihsak lo turin chhia ka chhamtir dawn che a ni:/RY Tin, Abrahama chuan a chhiahhlawh, a chhungte zinga upa ber, a neih zawng zawng chunga thuneitu hnenah chuan, "Khawngaih takin i kut kha ka malpui hnuaiah rawlh rawh:zQ q Tin, Abrahama chu a lo upa a, a lo tar ta hle a: tin, LALPA chuan Abrahama chu thil engkimah mal a sawmsak tawh a.pP[ Tichuan lo leh a chhunga puk awm chu, phumna hmun ro atan Abrahama chu Hetha thlahten an pe nghet ta a.xOk Chu mi hnuah chuan Abrahama'n a nupui Sari chu Kanaan rama Mamre zawna (chu chu Hebron khua a ni a) Makpela loa pukah chuan a phum ta a.Tichuan lo leh a chhunga puk awm chu, phumna hmun ro atan Abrahama chu Hetha thlahten an pe nghet ta a.N Hetha thlahte mithmuhah, a khaw kulh kawngkaa lut apiangte mithmuhah chuan, ro atan Abrahama hnenah pek nghehin a awm ta a.2M_ Chutichuan Ephrona lo, Mamre zawna Makpela rama awm chu, a lo nen a chhunga puk awm nen, loa thing awm zawng zawngte nen, a lo ri vel zawng zawnga thing awmte nen chuan,LL Tichuan Abrahama chuan Ephrona thu chu a zawm ta a; tin, Abrahama'n Hetha thlahte hriatah Ephronan tangka a sawi zat, tangka sekel zali, sumdawnghoin an hman thina chu a buk a, Ephrona a pe ta a.K' Ka pu, mi ngaithla teh: lei hmun, tangka sekel zali hu maite chu, nang leh kei atan sawi tham em ni ang? I mitthi chu phum mai rawh," a ti a.=Jw Tin, Ephrona chuan Abrahama chu a chhang a, a hnenah,fIG  Tin, chu mi rama mite hriatah chuan Ephrona hnenah, "Rem i tih phawt chuan khawngaih takin mi ngaithla teh; lo man chu ka pe zawk ang che; ka hnen ata hi la la, chutah chuan ka mitthi chu ka phum dawn nia," tiin a sawi a.PH  Tin, Abrahama chu chu mi rama mite hmaah chuan a kun a, chibai a buk a.RG  Ni lo e, ka pu, mi ngaithla teh: lo chu ka pe chia, a chhunga puk awm pawh chu ka pe bawk a che; ka chipuiho fate mit hmuhah hian ka pe a che: i mitthi chu phum mai rawh," tiin Abrahama chu a chhang a.+FQ  Tin, Ephrona chu Hetha thlahte zingah chuan a thu ve reng a: tichuan Hit mi Ephrona chu Hetha thlahte hriatah, a khaw kulh kawngkaa lut apiang hriat ngeiah chuan,]E5  In zingah phumna hmun ro atana a man tawk ang ang zelin mi pe rawh se, tiin a bia a.5De Tin, ka mitthi chu ka hmuh loha ka phum rem in tih chuan mi ngaithla u la, Makpela puk, a lo mawnga awm, a neih kha mi pe turin Zohara fapa Ephrona hnenah mi ngensak teh u.XC+ Tichuan Abrahama chu a tho a, chu mi rama mi, Hetha thlahte chu chibai a buk a.fBG Ka pu, min ngaithla teh, nang chu kan zingah hian lal ropui tak i ni a: kan thlanahte hian i duhna berah chuan i mitthi chu phum ta che: i mitthi i phumna turin kan zinga tumahin kan thlan pek che kan ui lo ang," an ti a.EA Tin, Hetha thlahte chuan Abrahama chu an chhang a, a hnenah,!@= In zingah mikhual leh pem mai ka ni a: ka mitthi ruang hi ka hmuh loha ka phum theihna turin in zingah hian phumna hmun ro mi pe rawh u," tiin a sawi a.K? Tin, mitthi ruang hma ata chu a tho a, Hetha thlahte hnenah chuan,>- Tin, Sari chu Kanaan rama Kiriath-arba khuaah chuan a thi a (chu chu Hebron khua a ni): tin, Abrahama chu Sari sun tur leh tah turin a lo kal a.X= - Tin, Sari dam chhung chu kum 127 a ni a: chung chu Sari dam chhung kum chu a ni._<9 A hmei, a hming Reumaii pawhin Teba te, Gahama te, Tahasa te, Maaka te a hring bawk a.P; Tin, Bethuela chuan fanu Rebeki a nei a: chung pariatte chu Milkaii chuan Abrahama nau Nahora chu a hrinsak a ni.A hmei, a hming Reumaii pawhin Teba te, Gahama te, Tahasa te, Maaka te a hring bawk a.R: Cheseda te, Hazova te, Pildasa te, Jidlapha te, Bethuela te pawh an ni a.O9 A fa tir chu Uza a ni a; a nau chu Buza a ni a, Kemuela, Arama pa nen;)8M Tin, heti hi a ni a, chung thil hnuah chuan miin Abrahama hnenah chuan, "Ngai teh, Milkaii pawh khan i nau Nahora chu fate a hrinsak ta a sin," tiin an hrilh a.:7o Chutichuan Abrahama chu a chhiahhlawh tlangvalte hnenah chuan a kir leh a, tin an tho a, Beer-seba-ah chuan an kal za ta hlawm a; tin, Abrahama chu Beer-seba-ah a awm ta reng a."6? ka thu i awih tak avangin i thlahah chuan khawvela chitin an la thawveng ang tih, mahni leh mahni inchhalin chhia ka chham ta, LALPA'n a ti," a zuk ti a.35a Vana arsi zat leh tuifinriat kama tiau vaivut zatin i thlahte chu ka la tipung ngei ngei ang tih leh i thlahte chuan an dote kulh kawngkhar chu an la neihsak ang tih leh,~4w " 'He thil hi i tih tak avang leh i fapa, i neih chhun tak pawh i ui loh avangin, mal ka sawmsak ngei ngei ang chia,']35 Tin, LALPA vantirhkoh chuan a vawi hnihnaah van atangin Abrahama chu a zuk au leh a,2) Tichuan Abrahama'n chu mi hmun hmingah chuan Jehoa-jire a vuah a: vawiin thlenga, "LALPA tlangah ngaihtuah a ni ang chu," an ti thin ang hian.r1_  Tin, Abrahama chu a han dak a, a en a, tin, ngai teh, a hnung lamah chuan berampa a ki thing hnawka lo tang tlat a awm a: tichuan Abrahama chuan berampa chu a va man a, chu mi chu a fapa aiah halral thilhlanah chuan a hlan ta zawk a.F0  Tin, ani chuan, "Naupang chungah khan i kut thlak suh la, amah kha engmah tih hek suh: i fapa, i neih chhun tak pawh mi pek i ui loh avangin Pathian i tih tih tunah ka hre ta a ni," a ti a./  Tin, LALPA vantirhkoh chuan van atangin amah chu a zuk au a, "Abrahama, Abrahama," a zuk ti a: tin, ani chuan, "Heta hi ka awm," a ti a.O.  Tin, Abrahama'n a kutin a ban a, a fapa tihhlumna'n chemte chu a la a.O-  Tin, Pathianin a hrilh hmun chu an va thleng ta a; tin, Abrahama chuan chutah chuan maicham a siam a, thing chu a chhep khawm a, a fapa Isaaka chu a phuar a, maichama thing chungah chuan a muttir a.3,a Tin, Abrahama chuan, "Ka fapa, Pathianin ama tana halral thilhlan tur beram no chu a ngaihtuah chawp mai ang chu," a ti a: chutichuan an pahnih chuan an kal dun ta zel a.t+c Tin, Isaaka chuan a pa Abrahama chu a bia a, "Ka pa," a ti a: tin, ani chuan, "Ka fapa, heta hi ka awm," a ti a. Tin, ani chuan, "En teh, mei leh thing chu a awm a; nimahsela halral thilhlan tur beram no chu khawiah nge a awm?" a ti a.&*G Tin, Abrahama chuan halral thilhlanna thing chu a la a, a fapa Isaaka chu a puttir a; ani chuan mei leh chemte a keng a; tichuan an pahnihin an kal dun ta a.c)A Tichuan Abrahama'n a chhiahhlawh tlangvalte hnenah chuan, "Hetah sabengtung nen hian lo awm rawh u, kei leh naupang hi sawtah sawn kan va kal ang a; tin, Pathian kan va bia ang a, in hnenah kan lo kir leh ang," a ti a.\(3 Tin, ni thum niah chuan Abrahama chu a han dak a, a hmun chu hla takah a han hmu a.l'S Tin, Abrahama chu zing takah a tho a, a sabengtung a siam a, a hnenah a chhiahhlawh tlangval pahnih a hruai a, a fapa Isaaka nen, tin, halral thilhlan atan thing a ek a, a tho a, Pathianin a hrilhna hmun lamah chuan a kal ta a.P& Tin, ani chuan "I fapa, i fapa neih chhun, i hmangaih tak, Isaaka ngei kha hruai la, Moria ramah chuan kal la, chutah chuan ka hrilh tur che tlang pakhatah chuan halral thilhlanah hlan rawh," a ti a.% 3 Tin, heti hi a ni a, chung thil hnuah chuan Pathianin Abrahama chu a fiah a, a hnenah, "Abraham," a ti a; tin, ani chuan, "Heta hi ka awm," a ti a.G$ "Tichuan Abrahama chu Philistin-ho ramah chuan rei tak a awm a.8#k !Tin, Abrahama chuan Beer-seba-ah chuan far thing a phun a, chutah chuan LALPA, Chatuan Pathian hming chu a lam a.Tichuan Abrahama chu Philistin-ho ramah chuan rei tak a awm a. ";  Chutichuan Beer-seba-ah chuan thu an thlung ta a: tin, Abimeleka chu a tho a, a sipai pawl hotu Phikola nen Philistin-ho ramah chuan an hawng leh ta a.s!a Chu mi avang chuan chu mi hmun chu Beer-seba a vuah a; chutah chuan an pahniha chhia an chham dun avangin. 7 Tin, ani chuan, "He tuichhunchhuah hi keimahin ka laih a ni tih mi hriatpuina turin he'ng beram no a nu pasarih hi ka kut ata i la tur a ni," a ti a. Tin, Abimaleka chuan Abrahama hnenah," Beram rual zinga mi beram no a nu pasarih a hranga i dah hi eng tizia nge ni?" a ti a.S! Tin, Abrahama'n a beram rual zinga mi beram no a nu pasarih a dah hrang a. Tichuan Abrahama chuan beramte leh bawngpate a hruai a, Abimeleka hnenah a pe a; tin, an pahnih chuan thu an thlung ta a.*O Tin, Abimeleka chuan "Chu mi thil titu chu tu nge ni, ka hre hauh lo mai: nang lahin mi hrilh si lo a, vawiinah chauh lo chuan ka la hre ve hauh lo mai," a ti a.p[ Tin, Abimeleka chhiahhlawhten tuichhunchhuah an chhuhsak avang chuan Abrahama'n Abimeleka chu a zilh a.8m Tin, Abrahama chuan, "Ka chham ang chu," a ti a.vg chutichuan tunah hetah hian Pathian hming chhalin, kei leh ka fapa leh ka fapaa fapa pawh tihder loin, ka lo khawngaih tak che ang khan kei leh i awmna ram hi khawngaih ve thung zawk turin ka hnenah chhia chham rawh khai!" tiin a sawi a./Y Tin, heti hi a ni a, chu mi lai vel chuan Abimeleka leh a sipai pawl hotu Phikola chuan Abrahama hnenah, "I thil tih apiangah chuan Pathian i hnenah a awm zel thin a:Z/ Paran thlalerah chuan a awm a; tin, a nu chuan Aigupta ram ata nupui a neihsak a.  Tin, Pathian chu naupang hnenah chuan a awm thin a, a lo thang lian zel a, thlalerah a awm thin a, thal kah thiam mi a lo ni ta a.5 Tin, Pathianin a mit a tihvarsak a, tuichhunchhuah a hmu ta a; tichuan a va kal a, tuithawlah chuan tui chu a thun khat a, naupang chu a intir ta a.r_ Tho la, naupang kha kai tho la, i kutin chelh rawh, amah chu chi ropui takah ka siam dawn a sin," a ti a.M Tin, Pathianin naupang aw chu a hria a; tin, Pathian vantirhkohin van atangin Hagari chu a zuk au a, a hnenah, "Hagar, eng i ti nge ni le? Hlau suh; a awmnaa naupang aw kha Pathianin a hria a sin.T# Tin, "Naupang thi tur chu ka en ngam lo e," a tih avangin a kal a, hla fe, thal kah phak tawk angah hian a hma zawnah chuan a va thu ta chawt a. Tichuan a hma zawnah chuan a thu a, ring takin a tap ta a.lS Tin, tuithawla tui chu a lo awm ta lo a, tichuan naupang chu hnimbuk pakhat hnuaiah a dah ta mai a.]5 Tichuan Abrahama chu zing takah a tho a, chhang leh tuithawl tuia khatin a la a, Hagari a pe a, a kokiah a chhuansak a, naupang pawh chu a kaltir ta a; tichuan a kal a, Beer-seba thlalerah chuan a vak a vak ta a.eE  Tin, bawihnu fapaah pawh hian i thlah a nih avangin chi tihtham zet ka la siam ang," a ti a.p[  Nimahsela Pathianin Abrahama hnenah chuan, "Naupang chungchang thu leh i bawihnu chungchang thu hi i ngaihin thil tha lo tak ni suh se; Sari'n i hnena thu a sawi zawng zawng chu zawm rawh; Isaakaah hian i thlahte an la ti dawn si aS !  Tin, chu thu chu a fapa avangin Abrahama ngaih chuan thil tha lo tak a ni.( K  Chu mi avangin Abrahama hnenah chuan "He bawihnu leh a fapa hi hnawt chhuak rawh: he bawihnu fapa hi ka fapa Isaaka ro luahpuitu tur a ni thei lo ang," a ti a.` ;  Tin, Aigupta mi Hagari fapa, Abrahama tana a hrina chuan, a nuihsan lai Sari'n a hmu a. 1 Tin, naute chu a lo thang lian a, a hnute hnek an bantir ta a: tin, Isaaka chu a hnute hnek an bantir ni chuan Abrahama'n ruai ropui tak a theh a. 7 Tin, amah vekin, "Sari'n nautete a la pawm ang,' tih, tuin nge Abrahama hnenah sawi ngaihna hria ang? A tar hnu hian fapa ka hrinsak tak hi," a ti a,a= Tin, Sari chuan, "Pathianin mi tinui ta; mi tin a hria apiangin mi nuihpui ang," a ti a.L Tin, Abrahama chu a fapa Isaaka a neih lai chuan kum 100 mi a ni a.lS Tin, Abrahama'n Pathianin thu a pek ang khan, a fapa Isaaka chu ni riat a tlinin a serh a tansak a.T# Tin, Abrahama'n a fapa neih, Sari'n a hrinsaka chu a hmingah Isaaka a sa a.~w Tichuan Sari chu a rai a, Pathianin a hnena a sawi hun ruat takah chuan Abrahama chu a tar hnuin fapa a hrinsak ta a. { Tin, LALPA chuan a sawi tawh angin Sari chu a zuk kan a, LALPA chuan a sawi tawh angin Sari chungah a tihsak ta bawk a.ue Abrahama nupui Sari avang chuan LALPA chuan Abimeleka chhungte zawng zawng chu a tiching ta tlat hlawm si a. Tichuan Abrahama chuan Pathian hnenah a tawngtai a: tin, Pathianin Abimeleka leh a nupui leh a bawihnute chu a tidam leh a; tichuan fate an hring leh ta a.Abrahama nupui Sari avang chuan LALPA chuan Abimeleka chhungte zawng zawng chu a tiching ta tlat hlawm si a.[1 Tin, Abimeleka chuan, "En teh, i nuta hi tangka sangkhat ka pe ta a: ngai teh, i hnena awm zawng zawngte lakah chuan i tan mit khuhna tur a nih hi; i chung thu reng rengah hian i fel leh tawh vek a ni," a ti a.mU Tin, Abimeleka chuan, "En teh, ka ram chu a awm duai a lawm i duhna apiangah hian awm rawh," a ti a.~+ Tin, Abimeleka chuan beramte leh bawngpate leh bawihpate leh bawihnute a hruai a, Abrahama chu a pe a, a nupui Sari pawh chu a pe kir leh ta a._}9  tin, heti hi a ni a, Pathianin ka pa in ata mi vahvaihtir lai khan, a hnenah, 'Hei hi i khawngaihna ka chunga i lantir tur chu a ni; kan thlenna hmun apiangah, Ka nuta a ni, ti zel ang che ka ti reng a ni," a ti a.|  Chuachhapah ka farnu a ni reng bawk si a, ka pa fanu a ni a, ka nu fanu erawh chu a ni lo; tin, ka nupuiah a lo awm ta a ni:{'  Tin, Abrahama chuan , "He mi khuaah hian Pathian tihna a awm hauh lo ngei ang a, ka nupui avang hian mi tihlum mai ang tih ka rin avang a ni.hzK  Tin, Abimeleka vek chuan Abrahama hnenah, "Engnge i hmuh a, hetiang thil i tih le?" a ti leh a.y1  Chutichuan Abimeleka chuan Abrahama a ko a, a hnenah, "Kan chunga i thiltih hi engtizia nge ni le? Eng kawngah nge i chungah thil ka tihsual a, kei leh ka khua leh tuite chungah thil sual nasa tak i rawn thlen hi le? Thil tih awm loh tak hi ka chungah i tih tak hi," a ti a.-xU Tichuan Abimeleka chu zing takah a tho a, a chhiahhlawh zawng zawng a ko a, an beng hriatah chung thu zawng zawng chu a hrilh a: tin, mite chuan an hlau ta em em a.^w7 Chutichuan tunah mi nupui kha pe kir leh rawh; ani chu zawlnei a ni si a, a tawngtaisak ang chia, tin i dam dawn nia: i pek kir loh zawngin i thi ngei dawn tih hre rawh, nang leh i neih zawng zawngte nen," a ti a.^v7 Tin, Pathianin a mumangah chuan, "Ni, hei hi thinlung tha tak pu chungin i ti a ni tih ka hria e, tichuan kei pawhin ka chunga i thil tihsual tur chu ka khap che a ni: chuvangin a ni, amah i khawih ka phal loh ni.Lu Amah ngei pawhin ka hnenah, 'Ka farnu a ni,' a ti lo'm ni? Tin, ani ngei pawhin, 'Ka nuta a ni,' a ti bawk si a: thinlung tha tak pu leh kut thianghlim tak nei chungin hei hi ka ti a ni," a ti a.htK Abimeleka erawh chuan a la pawl rih loa: tichuan "Lalpa, mi fel takte pawh i tihlum dawn em ni?.sW Nimahsela Pathian chu zanah a mumangah Abimeleka hnenah a lo kal a, a hnenah, "Ngai teh, i hmeichhe hruai avang hian mitthi mai i ni ta; mi nupui a ni si a," a ti a. r Tin, Abrahama'n a nupui Sari chu "Ka farnu a ni," a ti a: tichuan Gerar Lal Abimeleka chuan mi a tir a, Sari chu a va hruaitir ta a.%q G Tin, Abrahama chu chuta tang chuan chhim ram lam panin a insawn a, Kades khua leh Sur karah chuan awm hmun a khuar a; Gerar khuaah chuan a awm ta rih bawk a.p &Tin, a naupang zawk pawh chuan fapa a hring ve a, a hmingah chuan Ben-ammia a sa a: chu mi chu tun laia Ammona thlahte thlahtu hi a ni a.o %Tin, a upa zawk chuan fapa a hringa, a hmingah chuan Moaba a sa a: chu mi chu tun laia Moab-ho thlahtu hi a ni a.Tin, a naupang zawk pawh chuan fapa a hring ve a, a hmingah chuan Ben-ammia a sa a: chu mi chu tun laia Ammona thlahte thlahtu hi a ni a.\n3 $Chutiang chuan Lota fanute pahnih chuan an pa lakah chuan nau an lo pai ta ve ve a.Pm #Tichuan chu mi zan pawh chuan an pa chu uain an intir leh a: tin, a naupang zawk chu a tho a, a hnenah a va mu ta a; tin, ani chuan a lo mut lai chu a hre lo a, a thawh leh lai pawh chu a hre hek lo.l "Tin, heti hi a ni a, atukah chuan a upa zawk chuan a naupang zawk hnenah chuan "Ngai teh, nizanah khan ka pa hnenah ka mu a: zaninah pawh hian uain i intir leh ang khai; tin, nang lut la, kan pa chithlah mang loa kan siam theihna'n a hnenah va mu ve rawh," a ti a.Lk !Tichuan chu mi zan chuan an pa chu uain an intir ta a: tin, a upa zawk chu a lut a, a pa hnenah chuan a va mu a; tin, ani chuan a lo mut lai chu a hre lo a, a thawh leh lai pawh chu a hre hek lo.j  hawh, kan pa hi uain i intir ang khai, tichuan kan pa chithlah mang loa kan siam theihna'n a hnenah kan mu dawn nia," a ti a.5ie Tin, a upa zawk chuan a naupang zawk hnenah chuan, "Kan pa hi a upa tawh a, khawvel zawng zawng dan anga min pawl turin lei chungah hian mipa pakhat mah an awm tawh si loa:Ih Tin, Lota chu Zoar khua ata chu a chho a, tlangah chuan a awm a, a fanute pahnih chu a hnenah an awm bawk a; Zoar khuaah a awm ngam si loa: tin, amah leh a fanute pahnih chu pukah an awm ta a.Jg Tin, heti hi a ni a, Pathianin Phaizawl khuate chu a tihboral laia Lota awmna khuate chu a tihboral lai chuan, Pathianin Abrahama chu a hre reng a, Lota chu boralna zing ata chu a tir chhuak a.>fw tin, Sodom leh Gomorra khaw lam leh Phaizawl ram zawng zawng lam chu a thlir a, a en reng a; tin, Ngai teh, chu mi rama meikhu chu rawhtuina meikhu ang maiin a khu chho ngut ngut a.Re Tin, Abrahama chu zing takah LALPA hmaa a dinna hmunah khan a han chho a;bd? A nupui erawh chuan Lota hnung atang chuan a lehhawi a, chi khawn dingah a lo chang ta a.|cs tichuan chung khuate leh Phaizawl zawng zawng leh khuaa mi zawng zawngte leh leia thil tote chu a tiboral ta vek a.qb] Tin, LALPA chuan Sodom leh Gomorra khaw chungah chuan vana LALPA hnen atang chuan kat leh mei a surtira;Xa+ Lota chuan Zoar khua chu a thlen chuan lei chungah chuan ni a lo chhuak tawh a.(`K Hmanhmawh la, chutah chuan tlan rawh; chu mi i thlen hma loh chuan engmah ka ti thei dawn si lo a," a ti a. Chuvangin chu khaw hmingah chuan Zoar an vuah ta a._ Tin, ani chuan a hnenah, ""Ngai teh, chu thil kawngah pawh chuan ka zawm che a ni, khua i sawi chu ka tiboral lo mai ang e.>^w ngai teh, saw khua saw tlanna'n a hnai ber a, khaw te tak te a ni bawk si a: aw, chutah chuan (khaw te tak te a ni lo'm ni?) mi tlantir zawk rawh, tichuan ka nung dawn nia," a ti a.t]c ngai teh, i chhiahhlawh hian i mit a tlung a, nangin i zahngaihna chu i tilian a, chu zahngaihna chu ka nun humhimin ka chungah i lantir a ni; tlangah saw zawng ka tlan thei lo ang, thil tha lo tak hian mi rawn nangin ka thi dah ang e:H\ Nimahsela Lota chuan a hnenah, "Ka pu, chung ang chu ni suh se:a[= Tin, heti hi a ni a, pawna an hruai chhuah hnu chuan, "I nunna turin tlan chhuak rawh; i hnung lam hawi suh la, Phaizawl reng rengah hian ding hek suh; tlangah sawn tlan rawh, chutilochuan i boral dah ang e," a ti a.[Z1 Nimahsela a la muang hle si a; tichuan LALPA'n amah a khawngaih avangin mite chuan a kutah leh a nupui kutah leh a fanute pahnih kutah chuan an chelh a, tichuan an hruai chhuak a, khaw pawnah chuan an dah ta a.TY# Tin, khawfing a chah veleh chuan vantirhkohte chuan, "Tho la, i nupui leh heta i fanu pahnih awmte hi hruai rawh; chutilochuan he khaw hremnaah hian in boral ve dah ang e," tiin Lota chu an tur ta sek a.tXc Tichuan Lota chu a kal chhuak a, a fanute neitu, a makpate hnenah chuan a va sawi a, "Tho u la, he mi khua ata hi chhuak rawh u; LALPA'n khua hi a tiboral dawn a ni," a ti a. Nimahsela a makpate ngaih chuan fiamthu sawi ang lek a ni a.W/  LALPA hmaah chuan an au thawm chu a lo nasat tak avangin he khua hi kan tiboral dawn a ni: tiboral turin LALPA chuan min tir bawk si a," an ti a.?Vy  Tin, mite chuan Lota hnenah, "Heng mite lo hi hetah hian chhungte dang i nei em? I makpa leh i fapate leh i fanute leh khaw chhunga i neih apiangte chu khua ata hi hruai chhuak rawh:yUm  Tin, kawngka bula mite chu alian atein, an mit an tihdelsak a: chutichuan kawngkhar chu an zawng hmu zo ta lo a.T  Nimahsela mite chuan an kut an zen chhuak a, Lota chu an hnenah in chhungah chuan an hnuk lut a, kawng an khar ta tlat a.;Sq  Tin, anni chuan, "Kiang mai rawh," an ti a. Tin, anmahni vek chuan, "He mi hrep hi heta awm tur hian a lo pem lut a, roreltuah awm a tum vei a: tunah zawng anni chunga tih ai mahin i chungah kan titha lo lehzual ang," an ti a. Tin, mi (Lota) chu an bawh chiam a, kawngkhar chu tichhe turin an rawn hnaih a.7Ri Ngai teh u, mipa la pawl ngai loh fanu pahnih ka nei a ni; mi khawngaih u la, anni chu in hnenah ka rawn hruai chhuak ang e, tha in tih ang apiangin an chungah ti nang che u: he mite chungah erawh hi chuan engmah ti lul suh ang che u; chu mi avang chuan a sin ka in chhungah hian an lo luh ni," a ti a.LQ Tin, "Ka unaute u, khawngaih takin chuti em chuan sual ma ta che u.WP) Tin, Lota chu kawngka bulah chuan an hnenah a va chhuak a, kawng a khar leh a.!O= tin, Lota chu an ko a, a hnenah, "Zanina i hnena mi lo lutte kha khawnge an awm? Anmahni kan pawl theihna'n kan hnenah rawn hruai chhuak rawh," an ti a. N Nimahsela an mut hmain khuaa mi, Sodom khuaa mite ngei chuan, veng tina mi zawng zawngin, apui apangin, in chu an hual vel hlawm a;7Mi Nimahsela ani chuan a thlem chiam a; tichuan a hnenah an kal a, a inah chuan an lut ta a, tin, ani chuan chawhmeh a siam a, chhang dawidim telh loh a kang a, tin, an ei ta a.L{ tin, "Ngai teh u, ka pute u, khawngaih takin in chhiahhlawh inah hian lut rih ula, riak u la, in kete sil rawh u, tichuan zing takah in tho ang a, in kal leh dawn nia," a ti a. Nimahsela anni chuan, "Ni lo e, khawlaiah kan riak zawk ang," an ti a.]K 7 Tin, vantirhkoh pahnih chu tlai lamah Sodom khua an zuk thleng a; Lota chu Sodom khaw kulh kawngkharah chuan a lo thu a: tin, Lotan anmahni a lo hmu a, lawm turin a ding ta a; tin, a hmaia lei siin chibai a buk a;J} !Tichuan Lalpa chu Abrahama nena an inbiak zawh veleh chuan a kal ta a: tin, Abrahama chu ama awmna lamah a kir leh ta a.WI)  Tin, ani chuan, "Aw Lalpa chu thinur suh ang che, vawi khat chauh chuan ka han sawi leh teh ang: chutah chuan sawm chauh i hmu a ni mahna," a ti a. Tin, ani chuan, "Sawm avang pawh chuan ka tiboral lo ang," a ti a.Tichuan Lalpa chu Abrahama nena an inbiak zawh veleh chuan a kal ta a: tin, Abrahama chu ama awmna lamah a kir leh ta a.@H{ Tin, ani chuan, "Ngai teh, Lalpa chu ka be pawp ta sa che: chutah chuan sawmhnih chauh i hmu a ni mahna," a ti a. Tin, ani chuan, sawmhnih avang pawh chuan ka tiboral lo ang," a ti a.cGA Tin, ani chuan "Aw Lalpa chu thinur suh ang che, ka han sawi leh teh ang: chutah chuan sawmthum chauh i hmu a ni mahna," a ti a. Tin, ani chuan, "Chutah chuan sawmthum pawh ka hmuh chuan ka tiboral lo mai ang," a ti a./FY Tin, ani chuan amah chu a be leh zel a, "Chutah chuan sawmli chauh i hmu a ni mahna," a ti a. Tin, ani chuan, "sawmli avang pawh chuan ka tiboral lo mai ang," a ti a.cEA mi fel chu pangain sawmnga an tling lo a ni mahna: panga an tlin loh avangin khaw pum pui chu i tiboral dawn em ni?" a ti a. Tin, ani chuan, "Chutah chuan sawmli leh panga pawh ka hmuh chuan ka tiboral lo ang," a ti a.gDI Tin, Abrahama chuan, "Ngai teh, kei vaivut leh meivap mai hian Lalpa chu ka be pawp ta sa che:C' Tin, Lalpa chuan, "Sodom khaw chhungah chuan mi fel sawmnga pawh ka hmuh chuan anmahni avang chuan khaw pum pui chu ka zuah mai ang," a ti a.B Nang em chuan chutiang chuan mi felte chu mi sualte anga an awm vena tura mi felte chu mi sualte zinga tihhlum ve mai te chu i ti awm em si loa; nang em chuan i ti awm em si lo: lei chung zawng zawng Roreltu chuan fel takin a ti dawn lo'm ni?" a ti a.A' Khaw chhungah chuan mi fel sawmnga tal an awm mahna: a chhunga mi fel sawmnga awmte avang chuan khua chu zuah phah loin i tiboral dawn em ni?b@? Tin, Abrahama chuan a va hnaih a, "Mi felte chu mi sualte zingah i tiboral ve dawn em ni?? Tin, mite chu chuta ta chu an hawi a, Sodom khaw lam chu an pan ta a; Abrahama erawh chu Lalpa hmaah chuan a la ding reng a.># tunah ka zuk kal ang a, an au thawm ka hnena lo thleng ang ngei hian an ti nge ti lo ka en ang a; an tih loh chuan ka hre mai ang," a ti a.o=Y Tichuan Lalpa chuan, "Sodom leh Gomorra khaw au thawm a nasa ngeiin, an sual nasa em em a ni ngei mai;< Lalpa kawng an zawh theihna'n a hnua a fate leh a chhungte, thil fel taka ti tur leh rorel anga ti tura thu a pek theihna turin ani chu ka ruat tawh si a; chutichuan a chungchang thu a sawia chu Lalpa'n Abrahama chunga a thlentir theihna turin," a ti a.;} Abrahama hi chi ropui leh thiltithei tak a lo la ni ngei dawn a, amahah chuan khawvela chi tin an la thawveng dawn si a.T:# Tin, Lalpa chuan, "Ka thil tih tur hi Abrahama lakah hian ka zep ang em aw?  ,~p}}|w|{Azzy_yx}xwYvv=uuCtysNrerqq+ppdoohnnTmm9ll kkjjYii]hh)grfrfedd cc1byb-a`a_^^n]\\k\![?ZwYXXWW/VVUUT1SRRjQbQ'P1OvNNxMLL@KJJiIIiHH6GG FwFEE-DD CBBfAAT@@@ ?Z>==U<<;;n::f9R877i655r4k3t221Q0|//).-,)++ *p))/(V('&&%%$P#v""2!! 4$)>?&p~}[}4 3 PVG 'S L  Tin, Leaii chuan, "Ka va nihlawh em! Hmeichheho chuan nihlawh mi ti ngawt dawn a nih hi," a ti a: tichuan a hmingah chuan Asera a sa a.OK  Tin, Leaii bawihnu Zilpaii chuan Jakoba chu fapa dang a hrinsak leh a.^J7  Tin, Leaii chuan, "Ava vanneihthlak em!" a ti a: tichuan a hmingah chuan Gada a sa a.II  Tichuan Leaii bawihnu Zilpaii chuan Jakoba chu fapa a hrinsak a.H  Tin, Leaii chuan fa dang a hring leh ta lo fo tih a inhriatin, a bawihnu Zilpaii chu a hruai a, a nupui atan Jakoba a pe a.G Tin, Rakili chuan, "Pathian buanin ka laizawnnu ka buan a, ka hneh ta," a ti a: tichuan a hmingah chuan Naphtalia a sa a.[F1 Tin, Rakili bawihnu Bilhaii chu a rai leh a, Jakoba chu fapa dang a hrinsak leh a.E Tin, Rakili chuan, "Pathianin mi ngaihtuah a, ka aw a hre bawk a, fapa mi pe a nih hi," a ti a: chuvangin a hmingah chuan Dana a sa a.AD Tin, Bilhaii chu a rai a, Jakoba chu fapa a hrinsak ta a.bC? Tichuan a bawihnu Bilhaii chu a nupui atan a pe a: tin, Jakoba chuan ani chu a lo pawl a.:Bo Tin, anni chuan, "En teh, ka bawihnu Bilhaii saw, amah saw pawl rawh; chutichuan kei pawhin ama lakah fate ka neih ve tehihna'n ka mal chungah hian fa a hring dawn nia," a ti a. A Tin, Rakili chungah chuan Jakoba thin chu a lo ur ta thut a: tichuan, "I rila rah phal lotu Pathian aiawhtu em ka nih ni?" a ti a.>@ y Tin, Rakili chuan Jakoba chu fa reng reng a hrinsak lo tih a inhriat chuan a laizawnnu chu a itsik ta a; tin, Jakoba hnenah chuan, "Fate mi pe rawh, chutilochuan ka thi ang," a ti a.%?E #Tin, a rai leh a, fapa a hring leh a: "Tun tumah hi chuan LALPA ka fak ang," a ti a: chuvangin a hmingah chuan Juda a sa a; tin, fa a hring leh ta rih lo a.M> "Tin, a rai leh a, fapa a hring leh a; "Tunah zet chuan fapa pathum ka hrinsak tak avangin ka pasalin mi zawm tawh ang," a ti a: chuvangin a hmingah chuan Levia an sa a.Tin, a rai leh a, fapa a hring leh a: "Tun tumah hi chuan LALPA ka fak ang," a ti a: chuvangin a hmingah chuan Juda a sa a; tin, fa a hring leh ta rih lo a.*=O !Tin, a rai leh a, fapa a hring leh a; "LALPA chuan huatin ka awm tih a hriat avangin hei pawh hi mi pe a nih hi," a ti a, tichuan a hmingah chuan Simeona a sa a.7<i  Tin, Leaii chu a rai a, fapa a hring a, a*hmingah chuan Reubena a sa a: "LALPA chuan ka hreawmzia a hmuh avang a nih hi: tunah zawng ka pasalin mi hmangaih tawh ang," a ti a.w;i Tin, LALPA chuan Leaii chu huatin a awm tih a hria a, tichuan a chhul a hawnsak a: Rakili erawh chu a ching a. : Tin, Rakili chu a pawl bawk a, Leaii ai chuan Rakili chu a hmangaih zawk bawk a, Labana rawng chu kum sarih dang a bawl leh ta a.\93 Tin, Labana chuan a bawihnu Bilhaii chu a fanu Rakili hnenah a bawihnu atan a pe a.|8s Tichuan Jakoba chuan chutiangin a ti a, a ni sarih chu a tlingtla a: tichuan a fanu Rakili chu a nupuiah a pe ta a.7 He mia ni sarih hi thlingtla rih la, tichuan kum sarih dang ka rawng i bawl leh tur aiah chuan mi dang pawh chu kan pe ang che," a ti a.l6S Tin, Labana chuan, "Kan ramah hian chutianga fa u hmaa a naupang zawk kaltir chu dan a ni lo a sin.r5_ Tin, heti hi a ni a, zing a lo nih chuan, ngai teh, Leaii a lo ni ta a: tichuan Jakoba'n, Labana hnenah, "Ka chunga i thiltih hi eng tizia nge ni le? Rakili nei turin*i rawng ka bawl lo em ni? Eng vangin nge mi bum mai hi le? A ti a.[41 Tin, Labana chuan a bawihnu Zilpaii chu a fanu Leaii hnenah a bawihnu atan a pe a.3 Tin, heti hi a ni a, thim hlimah chuan a fanu Leaii chu a hruai a, Jakoba hnenah a hruai lut a; tin, ani chu a lo pawl a.[21 Tichuan Labana chuan chu mi khuaa mi zawng zawng chu a khawm vek a, ruai a theh a.}1u Tin, Jakoba chuan Labana hnenah, "Ka pawl tehihna turin ka nupui chu mi pe rawh le, ka hun a kim tawh si a," a ti a.0- Tichuan Jakoba chuan Rakili nei tur chuan kum sarih chu a rawng a bawl ta a: nimahsela a hmangaih hle avangin ni rei lo te ang chauhin a hria a./} Tin, Labana chuan, "Ani chu mi dang ka pek ai chuan ka pek che a tha zawk ang chu: ka hnenah awm reng mai rawh," a ti a.. Tin, Jakoba chuan Rakili chu a hmangaih a, tichuan, "I fanu naupang zawk Rakili nei turin kum sarih i rawng ka bawlsak ang che," a ti a.i-M Tin, Leaii mit chu a pawl a, Rakili erawh chu mi tituai tha tak a ni a, a hmel pawh a tha hle a.x,k Tin, Labana chuan fanu pahnih a nei a: a upa zawk hming chu Leaii a ni a, a naupang zawk hming chu Rakili a ni.+' Tin, Labana chuan Jakoba hnenah, "Ka tupa i nih avangin a thlawnin ka rawng i bawl tur em ni? Engnge i hlawh ang? Mi hrilh teh khai," a ti a.h*K Labana chuan a hnenah, "Ka thisenpui i nih chu le," a ti a. Tin, thla khat a hnenah a awm ta a.^)7  Tin, heti hi a ni a, Labana chuan a farnua fapa Jakoba chanchin chu a hriat veleh, a hmuak turin a tlan a, a pawm a, a fawp a, a inah a hruai ta a. tin, Jakoba chuan chung thu zawng zawng chu Labana chu a hrilh a. (  Tin, Jakoba chuan a pa tupa a nih leh Rebeki fapa a ni tih Rakili chu a hrilh a: tichuan Rakili chu a tlan a, a pa a va hrilh ta a.F'  Tin, Jakoba chuan Rakili chu a fawp a, ring takin a tap ta a.n&W  Tin, heti hi a ni a, Jakoba chuan a nu nuta Labana fanu Rakili leh, a nu nuta Labana beram rual chu a hmuh chuan Jakoba chuan a va hnaih a, tuichhunchhuah kawngka ata lung chu a lum sawn a, a nu nuta beramte chu tui a intir ta a.x%k  Tin, anmahni a la biak lai chuan, Rakili chu a pa beramte hruaiin a lo thleng ta a; ani chuan a veng thin a ni.T$# Tin, anni chuan, "Kan tehi lo ang, beram rual zawng zawng an kal khawm a, tuichhunchhuahah kawngka ata lung hi an lum sawn hma loh chuan: chu mi hnuah chuan beramte chu tui kan intir thin a ni," an ti a.#3 Tichuan ani chuan, "Ngai teh u, ni a la sang hle a, ran hruai khawm pawh a la hun hek lo. Beramte hi tui intir u la, va thlah rawh u khai," a ti a."5 Tin, ani chuan an hnenah, "A dam lai em ni? a ti a. Tin, anni chuan, "Dam lai rih e: en teh, a fanu Rakili pawh beram hruaia a lo kal saw," an ti a.o!Y Tin, ani chuan an hnenah, "Nahora fapa Labana in hria em?" a ti a. Tin, anni chuan, "Hria e," an ti a.  Tin, Jakoba chuan an hnenah, "Ka unaute u, khawi lama mi nge in nih?" a ti a. Tin, anni chuan, "Haran khuaa mi kan ni," an ti a.gI Tin, chutah chuan beram rual zawng zawng an kal khawm thin a: tin, tuichhunchhuah kawngka ata lung chu an lum sawn a, beramte chu tui an intir a, lung chu tuichhunchhuah kawngkaa a awmna pangngaiah chuan an dah leh thin a.wi Tin, a han en a, ngai teh, phulah hian tuichhunchhuah a lo awm a, a kiangah chuan beram rual thum hi an bawk reng a; chu mi tuichhunchhuah ata chu beram rualte chu tui an intir thin a ni: tuichhunchhuah kawngkaa lung awm chu a lian hle a.\ 5 Chu mi hnuah chuan Jakoba chu a kal ta zel a, khaw chhak fate ram chu a thleng ta a.-U he lung, lungphun atana ka phun pawh hi, Pathian in a ni ang: tin, i mi pek tur zawng zawngah chuan sawma pakhat chu ka pe ngei ngei ang che," tiin thu a tiam ta a. ,20 Tin, Jakoba chua, "Ka pa ina thlamuang taka ka hawn lehna turin Pathian ka hnena a awm a, he ka kalna kawngah hian mi ven a, ei tur chhang leh sin tur silhfen mi pek dawn chuan, LALPA chu ka Pathian a ni ang a,he lung, lungphun atana ka phun pawh hi, Pathian in a ni ang: tin, i mi pek tur zawng zawngah chuan sawma pakhat chu ka pe ngei ngei ang che," tiin thu a tiam ta a._9 ,21 Tin, Jakoba chua, "Ka pa ina thlamuang taka ka hawn lehna turin Pathian ka hnena a awm a, he ka kalna kawngah hian mi ven a, ei tur chhang leh sin tur silhfen mi pek dawn chuan, LALPA chu ka Pathian a ni ang a,gI Tin, chu mi hmun hmingah chuan Bethel a vuah a: a khaw hming erawh chu a tirah chuan Luz a ni. Tin, Jakoba chu zing takah a tho a, lung a lukhama a dah chu a la a, lungphun atan a phun a, a chhipah chuan sahriak a leih a.1 Tichuan a hlau a, "He hmun hi a va hlauhawm em! Hei hi hmun dang a nih loh hi, Pathian in a lo nih hi le, hei hi van kawngka a lo nih hi," a ti a.sa Tin, Jakoba hu a muhil a han harh a, "He hmunah hian LALPA chu a awm ngei mai; ka lo hre si lo a," a ti a.J Tin, ngai teh, i hnenah ka awm a, i kalna apiangah ka veng zel ang chia, he ramah hian ka hruai kir leh ang che; i hnena ka sawi hi ka tih hma loh chuan ka thlahthlam dawn lo che a ni," a ti a.V' tin, i thlahte chu leia vaivut zatin an awm ang a, thlang lamah te, chhak lamah te, hmar lamah te, chhim lamah te i darh zau vang a: tin, nangmahah leh i thlahah chuan khawvela hnam tin an la thawveng ang.1]  Tin, ngai teh, a chhipah chuan LALPA a ding a, "Kei hi LALPA, i pu Abrahama Pathian leh Isaaka Pathian chu ka ni: i mutna lei kha nang leh i thlahte ka la pe ang che u;7i  Tin, mumang a nei a, ngai teh, lei chungah hian leilawn a lo indawh a, a chhip chuan van a thleng a: tin, ngai teh, a chungah chuan Pathian vantirhkohte an chhoin an chhuk a.Q  Tin, khawi lai hmun emaw a han thleng hlauh a, ni a tlak tawh avangin chutah chuan a riak ta a; tin, chu mi hmuna lung pakhat chu a la a, a lukhamah a dah a, chu mi hmunah chuan muhil turin a mu ta a.Q  Tin, Jakoba chu Beer-seba atangin a chhuak a, Haran khaw lam a pan ta a..W  tichuan Esauva chu Ismaela hnenah a va kal a, Abrahama fapa Ismaela fanu Mahalathi Nebaiotha farnu chu a nupui atan a nupui neihsate bakah a va neih belhchhah leh a.b? tichuan Esauva chuan Kanaan ram nulate chuan a pa Isaaka lung an tiawi lo tih a hre ta a;S ! Jakoba'n a nu leh a pa thu awihin Paddan-aram ramah a kal ta tih a hria a:U % Tin, Esauva chuan Isaakan Jakoba chu mal a sawm a, nupui nei turin Paddan- aram ramah a kal botir tih leh, mal a sawm laia, "Kanaan ram nulaho zinga mi hi nupuiah i nei tur a ni lo," tiin thu a pe tih leh% E Tichuan Isaaka chuan Jakoba chu a kal botir a: tin, Paddan-aram rama Jakoba leh Esauva nu Rebeki nuta Suri mi Bethuela fapa, Labana hnenah chuan a kal ta a. # i mikhualna ram, Pathianin Abrahama a pek hi, i luahna'n Abrahama malsawmna chu dawntir bawk che rawh se, nang leh i thlahte pawh," a ti a. % Tin, Pathian Engkimtitheia chuan mal sawm chein, hnam hrang hrang tam tak i lo nih theihna'n chi tam tak thlahtir chein, tipung che rawh se; Tho la, Paddan-aram rama i nu leh pa Bethuela inah kal la, chuta mi chu i nu nuta Labana fanute zinga mi nupuiah va nei rawh. ! Tichuan Isaaka chuan Jakoba chu a ko a, mal a sawm a, thu a pe bawk a, a hnenah, "Kanaan ram nulaho zinga mi hi nupuiah i nei tur a ni lo.fG .Tin, Rebeki chuan Isaaka hnenah, "Hetha fanute avang hian nun hi ka ning em mai: Jakoba hian he mi ram nula, he'ng ang Hetha fanuteho zinga mi hi nupui a neih leh ve lek phei chuan ka tan nun hi eng nge sawt ang?" a ti a.5e -i u thinurna hi i chunga a reh a, a chunga i thiltih hi a theihnghilh hunah chuan mi ka tir ang a, chuta ta chu ka rawn hruai chhuahtir ang che: eng atan nge ni khatah in pahnihin ka chan ang che u?" a ti a.Tin, Rebeki chuan Isaaka hnenah, "Hetha fanute avang hian nun hi ka ning em mai: Jakoba hian he mi ram nula, he'ng ang Hetha fanuteho zinga mi hi nupui a neih leh ve lek phei chuan ka tan nun hi eng nge sawt ang?" a ti a.Z/ ,i u thinrimna hi a reh hma loh chuan a hnenah ni engemaw zat lai va awm rih rawh;nW +Chutichuan ka fapa tunah ka thu hi awih rawh, tho la, Haran khuaa ka nuta Labana hnenah tlan bo rawh;^7 *Tin, a fapa upa zawk Esauva thu sawi chu Rebeki an hrilh a; tichuan mi a tir a, a fapa naupang zawk Jakoba chu a ko a, a hnenah, "Ngai teh, i u Esauva chuan i chungchang thuah, nangmah tihhlum tumin a inhnem a ni.Q )Tin, a pain mal a sawmsakna avang chuan Esauva chuan Jakoba a haw ta a: tin, Esauva chuan a rilruin, "Ka pa sun ni tur chu a hnai tawh a, chu mi hunah chuan ka nau Jakoba chu ka that mai ang," a ti a.@{ (I khandaihin a ni, i nun dawn ni, i nau rawng pawh i bawl dawn a ni; Tin, heti hi a ni ang a, i tal chhuah hunah chuan, A nghawngkawl chu i nghawng ata i thing thla tawh ang," a ti a.3 'Tin, a pa Isaaka chuan a chhang a, a hnenah, "Ngai teh, i awmna tur chu lei thatna hlatah leh, Chung lam ata van daifim hlatah a ni, a awm dawn ni;;~q &Tin, Esauva chuan a pa hnenah, "Ka pa, malsawmna pakhat chauh em ni i neih? Aw ka pa, kei hi, kei pawh hi mal mi sawm ve lul rawh," a ti a. Tin, Esauva chu ring takin a tap ta a.s}a %Tin, Isaaka chuan a chhang a, Esauva hnenah, "Ngai teh, amah chu i lalah ka siam a, a unau zawng zawngte pawh a chhiahhlawh atan ka pe vek a; buh leh uainin ka chawm ta bawk a: ka fapa, nang atan eng nge ka tihsak ang che le?" a ti a.| $Tin, ani chuan, "A hmingah Jakoba an vuah dik hle lo em ni? Hei vawi hnih mi lan tak hi: ka fa tir nihna chu mi laksak a; tin, ngai teh, tunah hian ka malsawmna mi laksak leh tak hi," a ti a. Tin, amah vekin, "Malsawmna mi la zuahsak lo'm ni? a ti a.c{A #Tin, ani chuan, "I nau chuan mi rawn bum a, i malsawmna chu a laksak ta che a ni," a ti a.1z] "Esauva chuan a pa thusawi chu a hriatin nasa tak leh lungchhe takin a tap ta rawih a, a pa hnenah chuan "Aw ka pa, kei hi, kei pawh hi mal mi sawm ve lul rawh," a ti a.Xy+ !Tichuan Isaaka chu nasa takin a khur chiam a, "Sakhi kapa ka hnena a sa rawn laa, i lo thlen hmaa ka ei zawh veka, mal ka sawm taka kha tu nge ni le? A ni, amah chu malsawmin a awm tawh tho tho ang," a ti a.x}  Tin, a pa Isaaka chuan a hnenah, "Tunge i nih?" a ti a. Tin, ani chuan, "I fapa, i fapa upa zawk, Esauva ka ni," a ti a.=wu Tin, ani pawh chuan chawhmeh tui takah a siam a, a pa hnenah a rawn la ve a; tin, a pa hnenah chuan, "Ka pa, tho la, mal mi sawmsakna turin i fapaa sakhi sa hi ei rawh le," a ti a.v9 Tin, heti hi a ni a, Isaakan Jakoba mal a sawm zawh veleh Jakoba chu a pa Isaaka hnen ata a chhuak hman chauh a, a u Esauva chu a sa pel a lo hawng a.u Hnam hrang hrangten i rawng bawl se la, Chi hrang hrangten chibai buk che rawh se: i unaute chungah lalah awm langin; i nu faten chibai buk che rawh se: Anchhe lawhtu apiang che chu anchhe lawhin awm se la, Malsawmtu apiang che chu malsawmin awm rawh se," a ti a.ftG Tichuan Pathianin van daifim leh Lei thatna leh, Buh tam tak leh uain tam tak pe che rawh se:s1 Tin, a va hnaih a, a fawp a: tin, ani chuan a silhfen rim chu a hria a, mal a sawmsak a, "Ngai teh, ka fapa rim hi LALPA malsawm ram rim ang a ni:Vr' Tin, a pa Isaaka chuan a hnenah, "Ka fapa, lo hnai la, mi fawp rawh," a ti a.Fq Tin, ani chuan, "Mi han lak hnaih rawh, tichuan mal ka sawmsakna tur chein ka fapa sakhi sa chu ka lo ei ang e," a ti a. Tin, a rawn la hnai a, a ei ta a: uain pawh a laksak a, a in bawk a.Tp# Tin, "Ka fapa Esauva ngei i ni maw? A ti a. Tin, ani chuan, "Ni e," a ti a.joO Tichuan a u Esauva kut angin a kut a hmul avangin amah chu a hre loa: chutichuan mal a sawm ta a.%nE Tin, Jakoba chuan a pa Isaaka chu a va hnaih a; tin, ani chuan a lo dap vel a, "A aw chu Jakoba aw a ni si a, a kutte erawh chu Esauva kut a ni si," a ti a.m1 Tin, Isaaka chuan Jakoba hnenah, "Ka fapa, khawngaih takin lo hnai teh khai, ka lo dap vel teh ang che, ka fapa Esauva i ni meuh na emaw," a ti a.9lm Tin, Isaaka chuan a fapa hnenahh, "Ka fapa, eng tizia nge i va rawn hmu hma teh thut ve le?" a ti a. Tin, ani chuan, "LALPA i Pathian chuan mi hlawhtlintir avang a ni," a ti a.Bk Tin, Jakoba chuan a pa hnenah, "I fapa upa zawk Esauva ka ni; mi tirh ang khan, ka ti zo ta a: khawngaih takin tho la, mal mi sawmsakna turin thu la, ka sakhi sa hi ei rawh le," a ti a.j} Tin, ani chu a pa hnenah a kal a, "Ka pa," a ti a: tin, ani chuan, "Heta hi ka awm; ka fapa, tu zawk nge i nih?" a ti a.Ri tin, chawhmeh tui tak leh chhang a siamte chu a fapa Jakoba kutah a pe a.Wh) tin, kel no vunte pawh chu a kutah leh a nghawng mam laiah chuan a bel bawk a:g Tin, Rebeki chuan a fapa upa zawk Esauva silhfen tha tak, ina a hnena awm chu a la a, a fapa naupang zawk Jakoba chu a thuam a;f Tin, a kal a, a va la a, a nu hnenah a rawn kalpui a: tichuan a nu chuan a pa duhzawng takin chawhmeh tui takah a siam a.e  Tin, a nu chuan a hnenah, "Ka fapa, i anchhe dawn tur chu ka chungah awm rawh se: ka thu zawm la, mi va lak mai rawh," a ti a.d)  Ka pa chuan mi lo dap vel mahna, tichuan ama ngaihin bumtu ang ka lo ni ang a, malsawm ahnekin anchhia indawntir mai ka ni ang a sin," a ti a.~cw  Tin, Jakoba chuan a nu Rebeki hnenah, "Ngai teh, ka u Esauva chu mi hmul tak a ni a, kei zawng mi mam tak ka ni si a.qb]  tin, a thih hmaa mal a sawmsakna tur chein, a ei turin i pa hnenah i va kalpui tur a ni," tiin a sawi a.(aK  Ran rual zingah va kal la, chuta ta chu kel no pahnih tha tak mi va lak rawh; tichuan chu mi chu a duhzawng takin i pa tan chawhmeh tui takah ka lo siam ang e:U`% Chutichuan ka fapa, tunah hian thu ka pek che ang zelin ka thu zawm ang che._ 'Sakhi mi rawn lak la, ka eia, ka thih hmain LALPA hmaah mal ka sawmsakna tur chein chawhmeh tui takah mi siam rawh,' tia a sawi ka hria.Y^- Tin, Rebeki chuan a fapa Jakoba hnenah, "Ngai teh, i pa chuan i u Esauva hnenah,] Tin, Isaakan a fapa Esauva a biak lai chu Rebeki chuan a lo hria a. Tin, Esauva chu sakhi kapa rawn hawn turin ramah chuan a kal ta a.\' tin, ka thih hmaa mal ka sawmsakna tur chein ka duhzawng takin chawhmeh tui takah mi siamsak la, ka ei turin ka hnenah rawn la rawh," a ti a.[ Chutichuan tunah hian khawngaih takin i hriamhrei, i thal bawm leh i thal ngul kha keng la, va ramchhuak la, sakhi mi va kahsak rawh:TZ# Tin, ani chuan, "Ngai teh, ka tar tawh em a, ka thih ni tur ka hre si lo a.XY - Tin, heti hi a ni a, Isaaka chu a lo tar a, khaw hmu thei lo khawpa a mit a lo thim hnu chuan a fapa upa zawk Esauva chu a ko a, a hnenah, "Ka fapa," a ti a: tin, ani chuan a hnenah, "Heta hi ka awm," a ti a.EX #chungte chu Isaaka leh Rebeki thinlung tiretheitute an ni a.4Wc "Tin, Esauva chu kum 40 mi a nihin, Hit mi Beeria fanu Judithi leh, Hit mi Elona fanu Basemathi nupuiah a nei a:chungte chu Isaaka leh Rebeki thinlung tiretheitute an ni a.|Vs !Tichuan chu tuichhunchhuah chu "Siba" a vuah a; chuvangin chu mi khaw hming chu tun thlengin "Beer-seba" a la ni a.-UU  Tin, heti hi a ni a, chu mi ni vek chuan Isaaka chhiahhlawhte chu an lo kal a, an tuichhunchhuah laih chanchin an rawn hrilh a, a hnenah, "Tui kan hmu ta," an ti a.#TA Tin, zing lamah chuan zing takah an tho a, chhia an chham tawn a: tin, Isaakan anni chu a kaltir a, tichuan a hnen atang chuan tlang takin an chhuak ta a.MS Tin, ani chuan an tan ruai a theh sak a, tichuan an eiin an in ta a.zRo keini pawh kan chhiatna tur reng reng i tih lohna turin kan karah, keini leh nangma kar ngeiah hian chhechhamna lo awm tawh se la, i hnenah thu min thluntir rawh,' kan ti: tunah chuan nang zawnh LALPA malsawm dawngtu i nih tawh hi," an ti a.fQG Tin, anni chuan, LALPA chu i hnenah a awm tih chiang takin kan hria a, tichuan, 'I pawi kan khawih ngai loh ang leh thil tha chauh lo chu i chungah engmah reng reng kan tih loh va tlang taka kan kal botir ta che ang khan,P{ Tin, Isaaka chuan an hnenah, "Mi hua a, in hnena ata mi kal botir si a, eng vangin nge ka hnenah in lo kal le?" a ti a.wOi Tin, Gerar khua atangin Abimeleka chu a thian Ahuzzatha nen, a sipai pawl hotu Phikola nen, a hnenah an kal a.7Ni Tichuan chutah chuan maicham a siam a, LALPA hming chu a lam a, chutah chuan a puan in a zar bawk a: tin, Isaaka chhiahhlawhte chuan chutah chuan tuichhunchhuah an lai leh a.rM_ Chu mi zan ngei chuan LALPA chu a hnenah a rawn inlar a, "Kei hi i pa Abrahama Pathian chu ka ni: hlau suh, i hnenah ka awm alawm, mal ka sawm ang chia, ka chhiahhlawh Abrahama avangin i thlahte chu ka la ti pung dawn a sin," a ti a.8Lm Tin, chuta tang chuan Beer-seba-ah a han chho a.K Tin, chuta ta chu a insawn a, tuichhunchhuah dang a lai leh a; chu chu chuh tumin an inhnial ta loa: tichuan "Tunah zawng LALPA'n hmun zau tak mi siamsak ta a, he ramah hian chi tam tak kan thlah tawh ang," tiin a hmingah chuan "Rehoboth" a vuah ta a. J Tin, tuichhunchhuah dang an lai leh a, chu mi pawh chu chuh tumin an inhnial leh a: tichuan a hmingah chuan "Sina" a vuah leh a.BI Tichuan Gerar khuaa ranpute chuan, "Tui hi kan ta a ni," tiin Isaaka ranpute nen chuan an inhnial a: tichuan amah nen an inhnial avangin tuichhunchhuah hmingah chuan "Esek" a vuah ta a.qH] Tin, Isaaka chhiahhlawhten ruamah chuan an lai a, chutah chuan tuichhunchhuah hna nei an hmu ta hlauh a.hGK Tin, Isaaka chuan a pa Abrahama dam laia an tuichhunchhuah laihte chu a lai leh a; Abrahama thih hnu khan Philistin-ho chuan an lo hnawh khat vek tawh si a: tin, a pain a hming a lo vuah ang zel khan a hming a vuah hlawm a.~Fw Tichuan Isaaka chu chuta ta chu a chhuak a, Gerar ruamah chuan a puan in a zar a, chutah chuan awm hmun a khuar ta a.qE] Tin, Abimeleka chuan Isaaka hnenah, "Kan hnena ata kal bo daih rawh, kan aiin i chak zawk si a," a ti a.D7 Tin, a pa Abrahama dam laia a pa chhiahhlawhten tuichhunchhuah an laih zawng zawngte chu Philistin-hoten an hnawh a, leiin an lo tikhat ta vek mai a.xCk beram rualte leh bawng rualte a nei a, chhungte tam tak a nei bawk a: tichuan Philistin-ho chuan an itsik ta a.hBK  Tichuan ani chu a lo ropui ta hle a, nasa taka mi ropui lo ni khawpin a lo lian ta tulh tulh a:}Au  Tin, Isaaka chuan chu mi ramah chuan buh a ching ve a, chu mi ramah chuan buh za a hmu a: LALPA'n mal a sawm bawk a.@1  Tin, Abimeleka vek chuan, "Tupawh he mi hi emaw a nupui hi emaw khawih apiang chu tihhlum ngei ngei tur a ni," tiin mi zawng zawng chu thu a pe a.X?+  Tin, Abimeleka chuan, "Kan chunga i thiltih hi engtizia nge ni le? Mite zinga mi tupawh hian i nupui hi an lo mutpui mai thei a sin, tichuan kan chungah hian thiam lohna i rawn thlentir a ni dawn a," a ti a.^>7  Tichuan Abimelekan Isaaka chu a ko a, "Ngai teh, i nupui a nih ngei hi le: engati nge 'Ka farnu a ni' i tih mai le?" a ti a. Tin, Isaaka chuan a hnenah, "Amah avangin ka thi dah ang e,' ka tih avang a ni," a ti a.D= Tin, heti hi a ni a, chutah chuan rei tak a awm hnuin, Philistin-ho lal Abimeleka chuan tukverh atangin a han thlir a, tin, ngai teh, Isaaka chuan a nupui Rebeki a chhaih lai a han hmu a.^<7 tin, chu mi khuaa mite chuan a nupui chanhin an zawt a; tin, ani chuan, "Ka farnu a ni," a ti a: a hmel that avangin "He khuaa mite hian Rebeki avangin mi that dah ang e," tiin, "Ka nupui a ni," a ti ngam lo a ni.G; Tichuan Isaaka chuan Gerar khuaah chuan awm hmun a khuar ta a:|:s Abrahama chuan ka thu a awih a, ka thuhrilhte, ka thupekte, ka thuruatte, ka dante pawh a zawm avang khan," a ti a./9Y tin, vana arsi zatin i thlahte chu ka la tipung ang a, he'ng ram zawng zawng hi i thlahte ka la pe bawk ang; tin, i thlahah chuan khawvela chi tin an la thawveng ang;M8 he ramah hian awm rih la, tichuan i hnenah ka awm ang a, mal ka sawm dawn che nia; he'ng ram zawng zawng hi nangmah leh i thlahte pein, i pa Abrahama hnena chhia ka chham kha ka tinghet dawn a ni;y7m Tin, LALPA chu a hnenah a rawn inlar a, "Aigupta ramah chuan zuk kal suh; ram ka hrilh turah che chuan awm rawh:96 o Tin, chu mi ramah chuan Abrahama dam laia tam lo tla hmasa zawk tih loh kha, tam a lo tla leh a. Tichuan Isaaka chu Philistin-ho lal Abimeleka hnenah Gerar khuaah aaa zuk kal a.65g "Tin, Jakoba chuan Esauva chu chhang leh dailuah chhum kawi a pe a; tichuan a eiin a in a, a tho a, a kal ta a: chutiang chuan Esauva chuan a fa tir nihna chu a ngainep a ni.O4 !Tin, Jakoba chuan, "Ka hnenah chhia chham zet rawh le," a ti a; tin, a hnenah chhia a chham a: tichuan a fa tir nihna chu Jakoba hnenah a hralh ta mai a.Tin, Jakoba chuan Esauva chu chhang leh dailuah chhum kawi a pe a; tichuan a eiin a in a, a tho a, a kal ta a: chutiang chuan Esauva chuan a fa tir nihna chu a ngainep a ni.v3g  Tin, Esauva chuan, "Ngai teh, ka thi lek lek a ni si a: fa tir nihna mai hi ka tan eng nge sawt ang?" a ti a.I2 Tin, Jakoba chuan, "I fa tir nihna mi leitir zet la le," a ti a.41c tin, Esauvan Jakoba hnenah chuan, :Khawngaih takin i englo sen chhum kawi ngei kha mi eitir teh khai; ka chau em mai," a ti a. Chuvangin a ni, a hming chu Edoma an tih ni.l0S Tin, Jakoba chuan englo a chhum kawi a; tin, Esauva chu ram lam atangin a lo hawng a, a chau hle a:}/u Tin, Isaaka chuan a sakhi sa a ei thin avangin Esauva chu a ngaina a; Rebeki erawh chuan Jakoba chu a ngaina zawk a. .; Tin, naupangte chu an lo thang lian a: tin, Esauva chu sa pel thiam tak, mi ramvachal a ni a; Jakoba erawh chu mi ni chauh, puan in lamtea awm mi a ni.S-! Chu mi zawhah chuan a nau chu a chhuak leh a, a kutin Esauva ke artui chu a chelh reng a; tichuan ani hmingah chuan Jakoba an sa a: tin, Rebekin anmahni chu a hrin lai chuan Isaaka chu kum 60 mi a ni a.,{ Tin, a hmasa zawk chu a sena sen tur, puan hmul anga hmul thupin a lo chhuak a; tichuan a hmingah chuan Esauva an sa a.P+ Tin, a nau hrin a hun chuan ngai teh, a chhulah chuan phir an lo awm a.|*s Tin, LALPA chuan a hnenah, "I chhulah chuan chi hnih an awm a, i pum chhung atang ngei chuan hnam hnih an inthen ang a: Hnam pakhat chu hnam pakhat ai chuan a chak zawk ang a: Tin, a upa zawk chuan a naupang zawk rawng chu a bawl ang," a ti a.3)a Tin, a nau paite chu a kawchhungah chuan an insual a; tin, ani chuan, "hetiang a nih si chuan eng vangin nge ka dam reng le?" a ti a. Tichuan LALPA zawt turin a kal ta a.((K Tin, a nupui chu a chin avangin Isaaka chuan LALPA hnenah a ngensak chiam a: tin, LALPA'n a dilna chu a ngaihthlaksak a, tichuan a nupui Rebeki chu a rai ta a.' Isaakan Paddanaram rama Suri mi Bethuela fanu, Suri mi, Labana farnu Rebeki chu a nupuia a neih lai chuan kum 40 mi a ni a.a&= Tin, he'ng hi Abrahama fapa Isaaka thlahte chu an n: Abrahama chuan fapa Isaaka a nei a:%# Tin, a fapate chu Havila ram atangin Assuria ram panzawngin Aigupta ram zawn Sur thlengin an awm a: a unau zawng zawng depah chuan a awm a.$! Tin, Ismaela dam chhung kum chu hei hi a ni, kum 137 hi: tin, a thlarau a thlah a, a thi a, a chipuite hnenah chuan hruaiin a awm ve ta a.%#E chung chu Ismaela fapate an ni a; chung chu an khua ang zel leh an riahbuk ang zelin an hming ziak a ni a; an chi ang zel chuan lal sawm leh pahnih an ni a.D" Hadada leh Tema, Jeturaaa, Naphisa leh Kedema an ni bawk a:)!O Misma leh Duma leh Massa an ni a;1 ]  he'ng hi an hming theuh leh an thlahte ang zelin Ismaela fapate hming chu a ni: Ismaela fa upa ber chu Nebaiotha a ni a; a naute chu Kedara leh Adbeela leh Mibsama leh,ue  Tin, he'ng hi Abrahama fapa Ismaela, Sari bawihnu, Aigupta mi Hagarin Abrahama a hrinsaka thlahte chu an ni:+  Tin, heti hi a ni a, Abrahama thih hnuah chuan Pathianin a fapa Isaaka chu mal a sawm a; tin, Isaaka chu Beer-la-hai-roi kiangah chuan a awm a.|s  chu mi lo chu Abrahama'n Hetha thlahte laka a lei a ni: chutah chuan Abrahama chu an phum a, a nupui Sari nen khan.ym  Tin, a fapa Isaaka leh Ismaela chuan Hit mi Zohara fapa Ephona loa Mamre zawna Makpela pukah chuan an phum ta a;# Tin, Abrahama chuan a thlarau a thlah a, lua kelsam to vek, putar tak, tar kuna damin a thi a, chipuite hnenah chuan hruaiin a awm ve ta a.4e Tin, Abrahama dam chhung chu kum 175 a ni a.A} A hmeiho fapate erawh chu Abrahama chuan lawmmante a pe a; tin, amah a la dam lai ngei chuan afapa Isaaka hnen ata chu khaw chhak lamah, khaw chhak ramah c huan a kal botir ta*hlawm a.=w Tin, Abrahama chuan a neih zawng zawng Isaaka a pe a. Tin, Midiana fapate chu Epha te, Ephera te, Hanoka te, Abida te, Elda te an ni. Chung zawng zawng chu Keturi fate an ni a.y Tin, Joksana chuan fapa Sheba leh Dedana a nei a. Tin, Dedana fapate chu Assurima te, Letusima te, Leumima te an ni a.hK Tin, ani chuan Zimrana tem Jakssana te, Medana te, Midiana te, Isbaka te, Suaha te a hrinsak a.J  Tin, Abrahama chuan nupui dang a nei a, a hming chu Keturi a ni a.eE CTin, Isaaka chuan Rebeki chu a nu Sari puan inah chuan a hruai lut a, tin, Rebeki chu a nei a, a nupui a lo ni ta a; tin, amah chu a hmangaih hle a: tichuan Isaaka chu a nu thih thuah pawh chuan a lo thlamuang thei ta a.'I BTin, chhiahhlawh chuan a thiltih zawng zawng chu Isaaka a hrilh a.Tin, Isaaka chuan Rebeki chu a nu Sari puan inah chuan a hruai lut a, tin, Rebeki chu a nei a, a nupui a lo ni ta a; tin, amah chu a hmangaih hle a: tichuan Isaaka chu a nu thih thuah pawh chuan a lo thlamuang thei ta a.F ATin, Abrahama chhiahhlawh hnenah chuan, "Phula min hmuak tura lo kal saw tu nge ni?" a ti a. Tin, chhiahhawh chuan, "Ka pu a nih saw," a ti a: tichuan a inkhuhna puan a la a, a inkhuh ta a.^7 @Tin, Rebeki chu a han dak a, Isaaka a hmuh veleh chuan sanghawngsei ata a chhuk ta a.% ?Tin, Isaaka chu tlai lamah phulah inngaihtuah turin a va leng chhuak a: tin, a han dak a, a en a, tin, ngai teh, sanghawngseite an lo kal a.]5 >Tin, Isaaka chu Beer-lahai-roi lam atang chuan a lo kal a, chhim rama awm a ni si a.8 k =Tichuan Rebeki chu a tho a, a bawihnute nen, sanghawngsei chungahte chuan an chuang a, mi chu an zui ta a: tichuan Abrahama chhiahhlawh chuan Rebeki chu a hruai a, a kal ta a.< s > =a<<;&:: 99087766'54o322`11003/q..c--,+**))(j''o'&&%$$##"""!! lcDL%V[e4~. = j o ^ X A2  y $An thil neihte chu a nasa lutuk a, an awm dun thei lo a ni; an rante avangin an mikhualna ram chuan a daih ta si lo a.mU $Tin, Esauva chuan a nupuite leh, a fapate leh, a fanute leh a ina mi zawng zawng leh a rante leh a sa zawng zawng leh, a sum zawng zawng, Kanaan rama a hmuhte chu a chhawm a, a nau Jakoba hnen ata chu ram dangah a kal ta daih a.p[ $Oholibami chuan Jeusa leh Jalama leh Kora a hring a: chung chu Esauva fapa, Kanaan rama a neihte an ni.[1 $Tin, Adai chuan Eliphaza chu Esauva a hrinsak a; Besemathi chuan Reuela a hring a;9o $Ismaela fanu, Nebaiotha fanu Basemathi nen chuan.!= $Esauva chuan a nupui te chu Kanaan rama nula zinga mi a ni, a neih ni; Hit mi Elona fanu Adai leh,Hiv mi Zibeona tunu, Anaa fanu Oholibami te chu an ni;G $Tin, he'ng hi Esauva thlahte chu an ni (Esauva chu Edoma a ni).+Q #Tin, Isaaka chuan a thlarau a thlah a, upa tak, tar kuna damin a thi a, a chipuite hnenah hruaiin a awm ve ta a: tin, a fapa Esauva leh Jakoba chuan an phum ta a.U% #Tin, Isaaka dam chhung chu kum 180 a ni a.Tin, Isaaka chuan a thlarau a thlah a, upa tak, tar kuna damin a thi a, a chipuite hnenah hruaiin a awm ve ta a: tin, a fapa Esauva leh Jakoba chuan an phum ta a.- #Tin, Jakoba chuan Kiriath-araba khuaa Abrahama leh Isaaka awmna Mamre-a a pa Isaaka hnen chu a thleng ta a. (Kiriath-arba khua chu Hebron a ni).  #tin, Leaii bawihnu Zilpaii fapate chu Gada leh Asera an ni a: chung chu Jakoba fapa, Paddan-aram rama a neihte kha an ni.,K  #tin, Rakili bawihnu Bilhaii fapate chu Dana leh Napthalia an ni a:7 k #Rakili fapate chu Josefa leh Benjamina an ni a:u e #Leaii fapate chu Reubena (Jakoba fa tir) te, Simeona te, Levia te, Juda te, Isakara te, Jebuluna te an ni a:Q  #Tin, heti hi a ni a, Israela chu chu mi ramah chuan a awm laiin Reubena chuan a pa hmei Bilhaii chu a va mutpui a: tin, Israela chuan chu chu a hre ta a.Tin, Jakoba fapate chu sawm leh pahnih an ni a:U% #Tin, Israela chu a kal zel a, Migdol Eder piahah chuan a puan in a zar ta a.oY #Tin, a thlan chungah chuan Jakoba'n lung a phun a: chu chu tun thlengin Rakili thlan Lungphun a la ni.q] #Tichuan Rakili chu a thi a, Ephrath khua kawngah chuan an phum a (Ephrath khua chu Bethlehem khua a ni). #Tin, heti hi a ni a, a thlarau a chhuah dawn laiin (a thi ta si a) a hmingah chuan Benonia a sa a: a pa erawh chuan Benjamina a sa a.xk #Tin, heti hi a ni a, na taka a vei laiin nau chhar mi chuan, "Hlau suh; fapa dang i nei dawn a nih hi," a ti a. #Tin, Bethel atang chuan an kal a; tin, Ephrath khaw thlenna tur chu hla fe a la ni a; tin, Rakili chuan nau a vei a, na takin a vei ta a.V' #Tin, Jakoba chuan Pathianin amah a biakna hmun hmingah chuan Bethel a vuah a.7 #Tin, a biakna hmunah chuan Jakoba'n englo a phun a (lung a ni a phun ni): a chungah chuan thilhlan, in mi, a leih a, a chungah sahriak a leih bawk a.R # Tin, Pathianin a mah a biakna hmun atang chuan Jakoba chu a chhosan ta a.{q # tin, Abrahama leh Isaaka ram ka pek hi ka pe ang che, i awm loh hnua i thlahte pawh ram hi ka pe zel ang," a ti a. ~; # Tin, Pathian vekin a hnenah, "Kei, Pathian Engkimtitheia ka ni: chi tam tak thlahin lo pung rawh; i thalbe atangin lalte pawh an lo la chhuak bawk ang;8}k # Pathian chuan a hnenah, "I hming hi Jakoba a ni a; i hming chu Jakoba an ti tawh lo ang, I hming chu Israela a ni zawk ang," a ti a: tichuan a hmingah chuan Israela a ti ta a.i|M # Tin, Jakoba chu Paddan-aram ram atanga a lo hawnin Pathian a hnenah a inlar leh a, mal a sawm a.{ #Tin, Rebeki awmtu Debori chu a thi a, Bethel hnuaia sasaw hnuaiah chuan an phum a: sasaw hming chu Allon-bakuth an ti ta a.z- #Tin, chutah chuan maicham a siam a, a u hnen ata a tlan bo lai khan chutah chuan Pathian a hnena a inlar avangin a hmun chu El-Bethel a ti ta a.y #Chutichuan Jakoba chuan Kanaan rama Luz khua chu a thleng a, amah leh a hnena awm zawng zawngte nen (Luz chu Bethel a ni a).exE #Tin, an kal a: an vel khuate chuan an lo hlau nasa ta em a, Jakoba fapate chu an um ta lo a.;wq #Tichuan mi dang pathian an kuta awm zawng zawng leh an benga bengbeh an buh zawng zawng chu Jakoba an pe a; tin, Jakoba chuan Sekem khaw kianga sasaw hnuaiah chuan a thukru ta a.v3 #tho i la, Bethelah i chho ang u; tichuan ka mangan laia mi chhang a, ka kalnaa ka hnena awm zel Pathian tan khan maicham ka siam dawn nia," a ti a.2u_ #Tichuan Jakoba'n a chhungte leh a hnena awm zawng zawngte hnenah chuan, "In zinga mi dang Pathian awmte chu dah bo daih u la, intithianghlimin in silhfente thlak rawh u:Ot  #Tin, Pathianin, Jakoba hnenah chuan, "Tho la, Bethel-ah chho la, chutah chuan awm rawh: tin, i u Esauva hnen ata i tlan bo laia i hnena inlar Pathian tan khan chutah chuan maicham siam rawh," a ti a.[s1 "Tin, anni chuan, "Kan farnu hi nawhchizuar tih angin a ti tur em ni ang?" an ti a.mrU "Tin, Jakoba'n Simeona leh Levia hnenah chuan, "Nangnin he rama awmte zinga Kanaan-ho leh Periz-hote zingah hian, huat mi phurhtirin mi timangang hle a ni: kei tlem te ka nih avang hian mi bei turin an inpunkhawm ang a, mi that mai ang; kei leh ka chhungte nen hian," a ti a.Tin, anni chuan, "Kan farnu hi nawhchizuar tih angin a ti tur em ni ang?" an ti a.q} "an sum zawng zawng leh an fanau te tete leh an nupuite zawng zawng in chhunga awm apiangte chu an man a, an rawk bawk a.tpc "An beram rualte, an bawng rualte, an sabengtungte, an khuaa thil awm te, an loa thil awmte chu an laksak a;o{ "Jakoba fapateho chuan an mi thahte chu an va nangching a, an farnu chu an tihbawrhbansak avangin khua chu an rawk ta a.xnk "Tichuan Hamora leh a fapa Sekema chu khandaih hriamin an that a, Sekema in ata Dinaii chu an hruai chhuak ta a.cmA "Tin, heti hi a ni a, a ni thum niah, an nat lai tak chuan Jakoba fapate zinga mi pahnih, Dinaii nuta Simeona leh Levia chuan, an khandaih keng ve vein, a rukin khua chu an bei a, mipa zawng zawng chu an that zo piar a.El "Tin, Hamora leh a fapa Sekema thu chu a khaw kulh kawngkhara chhuak zawng zawngte chuan an zawm a; a khaw kulh kawngkhara chhuak zawng zawng, mipa tawh phawt chuan serh an tantir ta vek a. k; "An ran te, an sum te, an sa zawng zawng te kan ta a ni vek dawn lo'm ni? An thu hi i remtihpui mai ang u, tichuan kan hnenah an awm dawn nia," an ti a.Nj "Nimahsela chi khat kan lo nihna tura kan hnena awm chu hetianga kan tiam chauh hian saw mite sawn min remtihpui dawn a ni, serh tan an ni angin kan zinga mipa tawh phawt chu serh tan lo ni ve i la.bi? "Saw mite saw min rem takin an awm a, chuvangin he ramah hian awmin, hengah hian sumdawng rawh se; ngai teh u, an tan pawh ram hi a zau tawk si a; an fanute saw nupuiahte nei i la, kan fanute pawh i neihtir bawk ang u.lhS "Tin, Hamora leh a fapa Sekema chuan an khaw kulh kawngkhar chu an thleng a, an khuate chu an bia a,)gM "Tichuan tlangval chuan Jakoba fanu chu a duh hle avangin, chu thil chu rei rial loin a ti ta mai a: ani chu a pa chhungte zawng zawng zinga mite zah ber a ni a.Hf "Tin, an thu chuan Hamora leh Hamora fapa Sekema chu a tilawm a.zeo "Nimahsela serh tan kawnga kan thu in zawm dawn loh chuan kan fanu chu kan hruai ang a, kan kal mai ang," an ti a.d7 "chutichuan kan farnute kan neihtir ang che u a, keini pawhin in fanute kan nei bawk ang a, tin, in hnenah kan awm ang a, chi khat kan lo ni dawn nia.c "hetianga in tiam chauh hian in thu ang chu kan remti ang: in zinga mipa tawh phawt chuan serh tanin keimahni angin awm u la;}bu "an hnenah, "He thilserh tan lo mi, kan farnu pek hi-kan ti thei lo ang; chu chu kan tan hmingchhiatna tur a ni si a:a! " Tin, Jakoba fapate chuan an farnu Dinaii chu a tihbawrhbansak avangin, Sekema leh a pa Hamora chu ngamthlemnain an chhang a, an sawi ve a,`7 " Man leh thilpek chu engzat pawh ngen u la, in tih ang zelin ka pe ang che u: engpawh ni se la, nula chu nupuiah mi neihtir phawt mai rawh u," a ti a.z_o " Tin, Sekema chuan nula pa leh a nutate hnenah, "Mi khawngaih rawh u, ka hnena in sawi apiang ka pe zel ang che u.^ " Tichuan kan hnenah in awm ang a; ram pawh hi a awm duai fo ang: hengah hian awmin sumdawng u la; hengah hian lo intimuk rawh u," a ti a.a]= " Tichuan i innei tawn ang u; in fanute min neihtir u la, kan fanute pawh nei bawk rawh u. \ "Tin, Hamora chuan anmahni a bia a, "Ka fapa Sekema rilru chu in fanu chungah a awm tlat a: khawngaih takin nupuiah neihtir ta che u.e[E "Tin, Jakoba fapate chuan an hriat veleh phul atang chuan an lo hawng ta a: tin, Jakoba fanu mutpuiin Israel-ho zinga thil sual atthlak tak, thil tih hauh loh tur chu a tih tak avangin an lungngai a, an thinur ta em em a.DZ "Tin, Sekema pa Hamora chu Jakoba be turin a hnenah a kal a.:Yo "Tin, Jakoba chuan a fanu Dinaii chu Sekeman a tibawrhbang tih a lo hria a; a fapate chu phulah a ran zingah an awm a: tichuan an lo hawn hma loh chuan Jakoba chu a ngawi reng a.cXA "Tin, Sekema chuan a pa Hamora chu a bia a, "Chu nula chu nupuiah mi neihsak rawh," a ti a.W "Tin, a rilru chu Jakoba fanu Dinaii chungah chuan a awm tlat a, chu nula chu a hmangaih a, ani chu tawngkam tha takin a bia a.yVm "Tin, Hiv mi Hamora, chu mi ram lal fapa Sekema chuan ani chu a lo hmu a; tin, a man a, a mutpui a, a tlawm ta a.eU G "Tin, Leaii fanu Dinaii, Jakoba a hrinsak chu, chu mi ram nulate hmu turin a va leng chhuak a.RT !Chutah chuan maicham a siam a, a hmingah chuan El-elohe-Israela a vuah a."S? !Tin, a puan in zarna hmun chu, Sekema pa Hamora fate lakah, tangka zain a lei a.Chutah chuan maicham a siam a, a hmingah chuan El-elohe-Israela a vuah a. R; !Tin, Jakoba chu Paddan-aram ram ata a lo kal chu thlamuang takin Sekem khua, Kanaan rama awm chu a thleng a, daikiangah chuan a puan in chu a zar ta a.Q1 !Tin, Jakoba chu Sukloth hmunah chuan a kal a, ama tan in a sa a, a rante tan bukte a sa bawk a: chuvangin chu mi hmun hming chu Sukoth an ti ta a.WP) !Chutichuan Esauva chu chu mi ni vek chuan Seir tlang lam panin a kir leh ta a./OY !Tin, Esauva chuan, "Ka hnena awm mi thenkhatte hi ka hnutchhiah tal ang che chu," a ti a. Tin, ani chuan, "Engah kher maw? Ka lalpa mit mi thluntir mai rawh," a ti a. N !Ka lalpa, khawngaih takin i chhiahhlawh hmaah hian kal la: kei chuan Seir tlangah, ka lalpa, i hnen ka thlen hma loh chuan, ka hmaa ran kal hi an kal theih tawk ang zel leh, naupangte kal theih tawk ang zelin, zawi muangin ka rawn chhawm zel ang e," a ti a.dMC ! Tin, ani chuan a hnenah, "Naupangte hi an la tet leh, beram rual leh bawng rual ka hnena awmte hi no hruai an nih, ka lalpa, i hria e; ni khat chauh pawh an khalh chak lutuk chuan ran rual zawng zawng hi an thi mai ang.OL ! Tin, Esauva chuan, "Hawh, i kal ang, hma ka hruaisak ang che," a ti a.%KE ! Pathianin min khawngaih avang leh, ka ngah avang hian khawngaih takin ka thil rawn pek che kha pawm rawh," a a ti a. Tichuan a thlem a thlem a, a pawm ta a.4Jc ! Tin, Jakoba chuan, "Ni lo e, i mit ka thlun chuan, khawngaih takin ka l awmman pek che kha mi pawmsak rawh: Pathian hmel hmu angin i hmel ka hmu a, ka chungah i lawm si a,kIQ ! Tin, Esauva chuan, "Kei pawhin ka ngah e; ka nau, i neih zawng zawng chu i ta ni rawh se," a ti a.H3 !Tin, Esauva chuan, "Ran rual ka tawh zozaite kha eng tizia nge ni?" a ti a. Tin, ani chuan, "Ka lalpa, i mit ka tlun theihna'n ka ti a ni," a ti a.>Gw !Tin, Leaii pawh a fate nen chuan an lo kal hnai a, an kun a, chibai an buk ve a; tin, chu mi hnuah chuan Josefa leh Rakili chu an lo kal hnai a, an kun a, chibai an rawn buk bawk a.mFU !Chutichuan bawihnute chu, anmahni leh an fate nen chuan an lo kal hnai a, an kun a, chibai an buk a.XE+ !Tin, Esauva chu a han dak a, hmeichhiate leh naupangte chu a hmu a; tichuan "I hruaite saw tute nge ni?" a ti a. Tin, ani chuan, "Pathianin khawngaih taka i chhiahhlawh a pek a naupangte an nih saw," a ti a.oDY !Tin, Esauva chu amah lawm turin a tlan a, a pawm a, a ir a chuktuah a, a fawp a: tin, an tap dun ta a.lCS !Tin, amah chu an hmaah chuan a kal a, a u bul a thlen hma chuan vawi sarih lei siin chibai a buk a.B% !Tin, bawihnute leh an fate chu a hmatawng berah a dah a, Leaii leh a fate chu a dawtah a dah a, Rakili leh Josefa chu a hnung berah a dah a.@A } !Tin, Jakoba chu a han dak a, tin, ngai teh, Esauva chu a hnena mi zalite nen an lo kal a. Tichuan a fate chu Leaii hnenah te, Rakili hnenah te, Bawihnu pahnih hnenah te a sem thliah a..@W Chuvangin tun thlengin Israela thlahte chuan malpui ruh chuktuaha khel tha awm hi an ei ngai lo: Jakoba malpui ruh chuktuah chu a khel tha lai taka a khawih avangin.?- Tin, Penuel a pelh lai chuan ni a lo chhuak a, amah chu a rawn chhun a, a malpui avang chuan a lo bai ta a.Chuvangin tun thlengin Israela thlahte chuan malpui ruh chuktuaha khel tha awm hi an ei ngai lo: Jakoba malpui ruh chuktuah chu a khel tha lai taka a khawih avangin.>) Tin, Jakoba chuan chu mi hmun hmingah chuan Peniel a vuah ta a: "Pathian chu a hmai hma ngeiah ka hmu a, ka nunna hi zuah a ni si," a ti a ni.E= Tin, Jakoba chuan ani chu a zawt a, "Khawngaih takin i hming mi hrilh rawh," a ti a. Tin, ani chuan, "Eng vangin nge ni ka hming mi zawh ni?", a ti a. Tin, chutah chuan mal a sawmsak ta a.<' Tin, ani chuan, "I hming chu Jakoba an ti tawh lo ang a, Israela an ti zawk tawh ang; Pathian leh mihring i bei a, i hneh tawh si a," a ti a.a;= Tin, ani chuan a hnenah, "I hming eng nge ni?" a ti a. Tin, ani chuan, "Jakoba," a ti a.:- Tin, ani chuan, "Mi thlah rawh, khawfing pawh a chah dawn tawh hi," a ti a. Tin, ani chuan, "Mal mi sawm loh chuan ka thlah lo ang che," a ti a.!9= Tin, a hneh lo tih a inhriatin a malpui ruh chuktuahah chuan a khawihsak a, tichuan a buan lai chuan Jakoba malpui ruh chuktuah chu a lo pelhsawlh ta a.r8_ Tin, Jakoba chu amah chauhin a awm ta a; tin, mi pakhatin ani chu khawfing chah thlengin a buan a buan a.a7= Tichuan anni chu a hruai a, lui chu a kaitir a, a neih zawng zawng pawh a kaitir bawk a.6+ Tin, zanah chuan a tho a, a nupuite pahnih leh, a bawihnute pahnih leh, a fa sawm leh pakhatte chu a hruai a, Jabbok lui kaiah chua a kai ta a.~5w Chutichuan lawmman chu a hmaah chuan a kal kai ta a; ani erawh chu, chu mi zan chuan a pawl zingah chuan a riak ta a.s4a tin, 'Ngai teh, i chhiahhlawh Jakoba chu kan hnungah sawn a awm, ti bawk ang che u," tiin thu a pe theuh a. "Lawmman ka hmaa kal hianin a thin ka tidam ang a, chu mi hnuah chuan a hmel ka hmu ang; tichuan mi lo lawm mahna," a ti a ni.3+ Tin, a dawttu leh, a dawt lehtu leh, ran rual khalhtu dang zawng zawng hnenah pawh, "Esauva in hmuh hun chuan chutiang bawkin in sawi tur a ni;$2C I chhiahhlawh Jakoba ta an ni; ka pu Esau, i tan lawmmanah a thawn che a nih hi; ngai teh, amah pawh kan hnungah sawn a awm,' ti ang che," tiin thu a pe a.(1K Tin, a hma hruaitu hnenah chuan, "Ka u Esauva chuan a tawh chia, 'Tu mi nge i nih? Khawiah nge i kal dawn? i hmaa awmte hi tu ta nge? Tia a zawh hun che chuan,=0u Tin, chungte chu pawl tin ahrang theuhin, a chhiahhlawhte kutah a kawltir a; tin, a chhiahhlawhte hnenah chuan, "Ka hmaah kal kai u la, pawl tin hi kar neihtir zel rawh u," a ti a.:/o Tin, chu mi zan chuan chutah chuan a riak ta a; tin, a neih zinga mi, kelpui zahnih leh kelpa sawmhnih, berampui zahnih leh berampa sawmhnih, sanghawngsei sawr lai sawmthum an note nen, bawngpui sawmli leh bawngpa sawm, sabengtungpui sawmhnih leh sabengtung no sawm, a u Esauva tan lawmmanah a la hrang a.:.o Tin, chu mi zan chuan chutah chuan a riak ta a; tin, a neih zinga mi, kelpui zahnih leh kelpa sawmhnih, berampui zahnih leh berampa sawmhnih, sanghawngsei sawr lai sawmthum an note nen, bawngpui sawmli leh bawngpa sawm, sabengtungpui sawmhnih leh sabengtung no sawm, a u Esauva tan lawmmanah a la hrang a.:-o Tin, chu mi zan chuan chutah chuan a riak ta a; tin, a neih zinga mi, kelpui zahnih leh kelpa sawmhnih, berampui zahnih leh berampa sawmhnih, sanghawngsei sawr lai sawmthum an note nen, bawngpui sawmli leh bawngpa sawm, sabengtungpui sawmhnih leh sabengtung no sawm, a u Esauva tan lawmmanah a la hrang a.,5 Nangin, 'Ka ti tha ngei ngei ang chia, i thlahte chu tuifinriata tiau vaivut chhiar sen loh khawp hiala a tam angin ka siam ang e,' i ti a," a ti a.{+q Khawngih takin ka u kut ata, Esauva kut ata ngei chu, mi chhanhim ang che: nunau chawpa mi rawn thah ka hlau si a.m*U i chhiahhlawh chunga khawngaihna zawng zawng i lantir leh thutak zawng zawng i lantir zingahte hian, a tenau ber pawh hmu tlak ka ni lo e; he Jordan lui hi ka tiang nen chauh ka kan a; tunah zawng pawl hnih zet ka lo nih tak hi.7)i Tin, Jakoba vek chuan, "Aw, ka pu Abrahama Pathian, ka pa Isaaka Pathian, aw LALPA, 'I ram lamah leh i laichinte hnenah haw leh tawh rawh, tichuan ka titha ang che,' mi titu,r(_ Esauva chu pawl pakhat hnena a lo kala a thah chuan, pawl pakhat la awm chu an tlan bo tehi ang," a ti a."'? Chutichuan Jakoba chuan a hlau em em a, a mangang ta a: tichuan a hnena mi awm te, beram rual te, bawng rual te, sanghawngsei te chu pawl hnihah a sem a;0&[ Tin, zualkote chu Jakoba hnenah an lo kir leh a, "I u Esauva hnen kan va thleng a, tin, mi zali rawn hruaiin hmuak tur chein a lo kal nghe nghe a sin," tiin an sawi a.@%{ bawngpa te, sabengtung leh beram te, bawihpa leh bawihnu te ka nei hlawm a; tichuan i mit ka tlun tehihna'n ka lalpa hrilh turin mi ka rawn tir a ni,' a ti," tiin anni chu thu a pe a.;$q An hnenah, "Ka lalpa Esauva hnenah chuan heti hian in sawi tur a ni, 'I chhiahhlawh Jakoba'n heti hian a ti a ni: Labana hnenah chuan ka mikhual a, tun thlengin ka awm ta reng a;l#S Tin, Jakoba chuan, Seir rama, Edom phul lamah, a u Esuava hnenah chuan a hmaah zualkote a kaltir a. " Tin, Jakoba'n anni chu a hmuh chuan, "Heng hi Pathian pawlho an ni," a ti a: tichuan chu mi hmun hmingah chuan Mahanaim a vuah a.P!  Tin, Jakoba chu a kal ta zel a, tin, Pathian vantirhkohten an lo tawk a. % 7Tin, zing takah Labana chu a tho a, a tute leh a fanute chu a fawp a, mal a sawm a: tin, Labana chu a kal a, ama awmna lamah a haw leh ta a.$C 6Tin, Jakoba'n tlangah chuan inthawina a hlan a, a unaute chu chhang ei turin a ko va: tichuan chhang an ei a, tlangah chuan an riak ta hlawm a.Tin, zing takah Labana chu a tho a, a tute leh a fanute chu a fawp a, mal a sawm a: tin, Labana chu a kal a, ama awmna lamah a haw leh ta a..W 5Abrahama Pathian, Nahora Pathian, an pa Pathian chuan kan kara thu ngaihtuah rawh se," a ti leh a. Tin, Jakoba chuan a pa Isaaka Tiha chu chhalin chhia a chham ta a.+ 4Pawi inkhawihsak turin keiin he lung tian khawm hi pelin i hnen lamah ka lo kal lo ang tih leh, nang pawhin he lung tian khawm leh he pungphun hi pelin ka hnen lamah i lo kal lo ang tih, he lung tian khawm hi hriatna ni se la, he lungphun pawh hi hriatna ni bawk rawh se.y 3Tin, Labana vekin Jakoba hnenah, "He lung tin khawm hi en la, keimah leh nangma inkara he lung ka phun pawh hi en teh.1] 2Ka fanute hi i tihretehih a, ka fanute lo hi nupui dangte i neih chuan, tumah kan hnenah an awm lo na a, en teh, Pathian chu kei leh nanga karah hretu a ni," a ti si a.cA 1Mizpa vuah a ni bawk a, Labanan, "Inthena kan awm hunin LALPA chuan min veng tawn rawh se. ; 0Tin, Labana chuan, "He lung tian khawm hi vawiinah hian kei leh nanga karah hriatna a nih hi," a ti a. Chuvangin a hmingah chuan Galeed vuah a ni ta a.p[ /Tin, Labana chuan chu lung tian khawm chu Jegar-sahadutha a vuah a; Jakoba erawh chuan Galeed a vuah a.) .Tin, Jakoba'n a unaute hnenah, lung la khawm rawh u," a ti a; lung an la a, an tiang khawm a: tin, lung tian khawm kiangah chuan chaw an ei a.{q -Tichuan Jakoba chuan lung a la a, lungphun atan a phun a.Tichuan Jakoba chuan lung a la a, lungphun atan a phun a.sa ,Hawh teh, kei leh nang hian thu i thlung teh ang; chu chu kei leh nanga karah hriatna ni rawh se," a ti a.3 +Tin, Labana chuan a chhang a, Jakoba hnenah, :Fanute hi keima fanu an ni a, naupangte hi keima naupang an ni a, rante hi keima ran an ni a, i hmuh zawng zawng hi keima ta vek an ni: vawiinah hian he'ng ka fanute chungah leh an fa hrinte chungah hian eng nge ka tih tehih ang?~w *Ka pa Pathian, Abrahama Pathian, Isaaka Tiha chu ka hnenah awm lo phei se la chu, tunah pawh hian ruak ngawta mi hawntir ngei ngei tur i nih hi. Pathianin ka hreawmzia leh ka thawh rimzia chu a hmu a, nizanah chuan a zilh che a nih chu," a ti a.\3 )Chung kum sawmhnih chhung zawng chu i inah ka awm a: i fanute pahnih hlawh turin kum sawm leh kum li i rawng ka bawl a, i rante hlawh turin kum ruk ka bawl leh a: ka hlawh lah chu vawi sawm lai i tidanglam si a.{q (Hetiangin ka awm thin; chhuna ni sa leh zana khaw vawtin mi tihreawm em em thin a; mut pawh ka hmu ngai thin lo a.' 'Ram sa sehte pawh i hnenah ka rawn thlen ngai loa; keiin a bo ai chu ka tuar zawk thin a: chhuna ni sa leh zana ruk emaw ka rulh i phut thin.+Q &Hei kum sawmhnih zet i hnenah ka awm ta a; i beramtepuite leh i kelpuite chuan an note an hring sual ngai lo a, i beram rual zinga a pate pawh ka ei ngai si lo a.:o %Ka bungrua zawng zawng i dap vel pawhin, i in chhung bungrua reng reng eng nge i hmuh ni? Keini pahnih hi min ngaihtuah tehihna turin ka unaute leh i unaute hmaah hian dah rawh. / $Tin, Jakoba chu a thinur ta a, Labana chu a hau va: Jakoba chuan Labana hnenah, "Engnge ka bawhchhiata, eng nge ka sualna, mi rawn um vak mai ni?u e #Tin, ani chuan a pa hnenah, "I hmaa ka thawh peih loh avang hian, ka lalpa, thinur suh ang che; hmeichhe awm dan pangngai chu ka chunga a awm lai tak a ni si a," a ti a. Tichuan a zawng a zawng a, nimahsela milemte chu a hmu zo ta lo a.L  "Tin, Rakili chuan milemte chu a lo la a, sanghawngsei thuamhnaw zingah a lo dah a, a lo thut hnan diam a. Tin, Labana chuan a puan in chhung zawng zawng chu a dap vel vek a, nimahsela a hmu lo a.K  !Tin, Labana chu Jakoba puan inah te, Leaii puan inah te, bawihnu pahnih puan inah te a lut zel a; nimahsela a hmu lo a. Tin, Leaii puan in ata chu a chhuak a, Rakili puan inah chuan a lut leh a.= u  Tupawh i pathiante i hmuhna apiang chu an nung lo ang: kan unaute mithmuhah hian i ta ka hnena awm chu en chiang la, la ta che," a ti a. Rakilin a lo ru tih Jakoba'n a hre si lo a.}u Tin, Jakoba chuan a chhang a, Labana hnenah, "Ka hlauh avang a ni: i fanute hi mi lak luihsak dah ang e, ka ti a ni.sa Tin, i pa in i ngaih em em avangin kal chak hle mah la, eng vangin nge ka Pathiante mi ruksak ni?" a ti a.&G Tichhe tehi che ka ni a sin: nimahsela i pa Pathian chuan nizanah khan, 'Jakoba hnenah a chhia a tha a engamah sawi lo turin fimkhur rawh,' tiin mi bia a ni.X+ ka tute leh ka fanute ka fawh i phal loh ni? Atthlak takin a ni, thil i tih ni.3 Eng vangin nge aruka i tlan bo a, mi kal ruksan a, hlimna te nen, hla te nen, khuangte te nen, tingtang te nen ka thlahna tur chein mi hrilh loh a,#A Tin, Labana chuan Jakoba hnenah, "I thiltih hi engti zia nge ni le, ka hriat loh hlana i kal ruk daih a, chemsen bawihte ang maia ka fanute i hruai bo hi?2_ Tin, Labana chuan Jakoba chu a umpha ta a. Tin, Jakoba c huan a puan in chu tlangah a lo zar tawh a: tin, Labana pawhin a unaute nen chuan Gilead tlangah an zar ve ta a. ; Tin, Suri mi Labana hnenah chuan zan a mumangah Pathian a lo kal a, a hnenah, "Jakoba hnenah a chhia a tha engamah sawi lo turin fimkhur rawh," a ti a.\3 Tichuan a unaute a hruai a, ni sarih kal a um a; Gilead tlangah chuan a umpha ta a.N Tin, a ni thum niah chuan Jakoba a tlan bo tih Labana chu an hrilh a.~ Chutichuan a neih zawng zawng nen chuan a tlanbo ta a: tin, a tho a, Luipui chu a kan a, Gilead tlang lam chu hmachhawnin a pan zel a.l}S Tin, Jakoba chu Suri mi Labana hriat loh hlanin a kal ru ta daih a, a tlan bo tur chu a hrilh lo a.h|K Tin, Labana chu a beram hmul met turin a kal daih a: tin, Rakili chuan a pa milemte a ruksak a.0{[ tin, Kanaan rama a pa Isaaka hnena kal turin a ran zawng zawng leh a sum khawl khawm zawng zawng, a ran hmuhte, Paddan-aram rama a khawl khawmte chu a kalpui ta vek a.dzC Tichuan Jakoba chu a tho a, a fapate leh a nupuite chu sanghawngsei chungahte a chuantir a;'yI Pathianin kan pa laka sum a laksak zawng zawngte chu keimahni leh kan fate ta a nih hi: chutichuan Pathianin i hnena a sawi apiang chu ti rawh khai," an ti a.qx] Ani chuan mikhual ang lekin min ngai tawh a ni lo'm ni? Min hralh a, kan man pawh a ei zo vek tawh si a.w Tin, Rakili leh Leaii chuan an chhang a, a hnenah, "Kan pa inah chuan kan tan chanvo leh ro khawm tur reng a la awm cheu em ni?Iv  Kei hi, lungphuna sahriak i hnawihna, ka hnena thu i tiamna Bethel, kha Bethel Pathian kha ka ni: tunah tho la, he ram ata hi chhuak la, i pianna ramah chuan haw leh tawh rawh, a ti a" a ti a.Eu  Tin, ani chuan, 'Han dak la, en rawh, a pa, ran bawhtu zawng zawng saw, a ze tan te, a ze chik nuk te, a ze zeng zung te an nih saw: Labanan i chunga a thiltih zawng zawng hi ka hmu a sin.otY  Tin, ka mumangah chuan Pathian vantirhkohin, 'Jakob' mi lo ti a: tin, keiin "Heta hi ka awm," ka ti a.Ls  Tin, heti hi a ni a, rante chu an rai tan lai chuan, ka mumangah chuan ka han dak a, tin, ngai teh, a pa, ran bawhtute chu, a ze tan te, a ze chik nuk te, a ze zeng zung te an ni tih ka hmu a ni.Sr!  Chutiangin Pathianin in pa rante chu a laksak a, keimah mi pe ta a nih hi.Uq% A ze chik nukte chu i hlawh a ni ang,' a tih leh, ran zawng zawng chuan a ze chik nukte an hring thin a; tin, ' A ze tante chu i hlawh a ni ang,' a tih leh, ran zawng zawng chuan a ze tante an hring thin.p Nimahsela in pa chuan mi bum a, ka hlawh hi vawi sawm lai mi tihdanglamsak tawh a; nimahsela Pathianin ka pawi a khawih a phal lo a ni.Ko Nangni pawhin in pa rawng hi ka tehihtawpin ka bawl tih in hria a.n7 tin, an hnenah, "In pa hmel ka hmuhin, tun hma lam angin ka chungah a tha ta lo tih ka hria a; nimahsela ka pa Pathian chu ka hnenah a awm reng a ni.imM Tichuan Jakoba chuan mi a tir a, Phula a ran rual awmna lamah chuan Rakili leh Leaii chu a ko a, l Tin, LALPA chuan Jakoba hnenah, "I thlahtute ramah leh i laichinte hnenah haw leh tawh rawh; i hnenah ka awm zel dawn nia," a ti a.rk_ Tichuan Jakoba'n Labana hmel a en a, tin, ngai teh, tun hma lam angin a chungah a tha ta lo tih a hria a.5j g Tin, ani chuan Labana fapaten, "Jakoba'n kan pa ta zawng zawng chu a laksak vek a, kan pa taa mi a ni, he'ng ropuina zawng zawng hi a hmuh a ni," an tih thute a lo hre ta a.i- *Tichuan Jakoba chu nasa takin a lo pung a, ran rual, rual lian tak tak te, bawihnu te, bawihpa te, sanghawngsei te, sabengtung te a lo nei ta a.7hi )amaherawhchu ran chu an tan a that loh chuan a dah thin lo: chutichuan a no tantha lo deuhte chu Labana ta a ni zel a, a chak deuhte chu Jakoba ta a ni zel a.Tichuan Jakoba chu nasa takin a lo pung a, ran rual, rual lian tak tak te, bawihnu te, bawihpa te, sanghawngsei te, sabengtung te a lo nei ta a.3ga (Tin, heti hi a ni a, ran chak deuhte chu a rai tan apiangin tiang zinga an rai tan tehihna turin, Jakoba chuan tui luannaah, ran mithmuhah chuan tiangte chu a dah thin a; f 'Tichuan ran rualte chu tiang zawnahte chuan an rai tan a, a ze tan te, a ze chik nuk te, a ze phoh phoh te an rawn hring thin a.Oe &Tin, a tiang pil khawhte chu ran rualten an rawn in thinna tui inna thlengahte, tui luannaahte chuan, ran rualte hma zawn zelah a dah ta a; tin, tui in tura an lo kal lai chuan an lo rai tan thin a.d %Tin, Jakoba'n hriang leh vai umkhal leh thingse tiang a la a, a pil a khawk var thliah a, tiangahte chuan a var chi a tilang a. c $tin, amah leh Jakoba karah chuan ni thum kalah a awmtir a; tin, Jakoba chuan Labana ran rual dang zawng zawng chu a thlah leh ta a.b' #Tichuan chu mi ni tak chuan kelpa, a vara ze tan leh a varin a kah phoh phoh zawng zawng leh, kelnu, a varin a kah chik nuk leh a varin a kah phoh phoh zawng zawng, a var tel apiang chu, beram zinga a hang zawng zawngte nen chuan a hruai hrang a, a fapate kutah a pe a;Qa "Tin, Labana chuan, "Ngai teh, i sawi ang tak chu ni ang hmiang," a ti a.~`w !Chutichuan tun achinah, i mithmuha awm ka hlawh kawng thuah i lo kal hun chuan, ka felna hian mi chhansak mai ang: kel zinga a varin a kah phoh phoh loh leh, beram zinga a hang lo ka hnena i hmuh apiang chu ka rukah i ruat mai tur a ni," a ti a.0_[  Vawiinah hian i ran rual chu ka va en chhuak vek ang a, beram zinga a hangin a kah chik nuk leh a hangin a kah phoh phoh leh a varin a kah chik nuk leh a varin a kah phoh phohte chu chuta ta chu ka hruai hrang zel ang: tin, tun achina chutiang a lo piang apiangte chu ka hlawh tur ni ang hmiang.,^S Tin, ani chuan, "Engnge ka pek ang che?" a ti a. Tin, Jakoba'n, "Engmah mi pek tur a ni lo: he thil hi mi tihsak chuan i ran rual chu ka thlahin ka veng leh ang e.g]I Ka lo kal hma zawngin tlemte chauh i nei a, tunah zawng tam taka an lo chan tak hi; ka penna lam apiangah LALPA chuan mal a sawm zel che a ni: amaherawhchu engtikah nge keima chhungkua atan ka thawh chhuah ve ang?" a ti a.t\c Tin, ani chuan a hnenah, "Engtin nge i rawng ka bawl a, engtin nge i ran chu ka hnenah an awm i hria alawm.s[a Tin, ani chuan a hnenah, Engtin nge i rawng ka bawl a, engtin nge i ran chu ka hnenah an awm i hria alawm.Z- Tin, Labana chuan a hnenah, "Mi khawngaih theih chuan la awm ta rih che: LALPA chuan nangma zaran mal mi sawm tih aienin ka hria a sin," a ti a.Y I rawng ka bawl chhan ka nupuite leh ka fate hi mi pe la, mi kaltir rawh; i rawng ka bawlsakzia che chu i hre si a," a ti a.*XO Tin, heti hi a ni a, Rakili chuan Josefa chu a hrin hnuin, Jakoba'n Labana hnenah, "Keima awmna pangngaiah, kan ram lama ka hawna turin mi kaltir tawh rawh khai.gWI tin, "Lalpa chuan fapa dang mi pek belhchhah leh rawh se," tiin a hmingah chuan Josefa a sa a.aV= Tichuan a rai a, fapa a hring ta a: tin, "Pathianin ka hming chhia a chhilh ta," a ti a:uUe Tin, Pathianin Rakili chu a hre reng a, tichuan Pathianin a tawngtaina a ngaithla a, a chhul a hawnsak ta a.ST! Tin, chu mi hnuah chuan fanu a hring leh a, a hmingah chuan Dinaii a sa a.KS Tin, Leaii chuan, "Pathianin thuam tha tak mi neihtir a; tunah zawng ka pasal chu, fapa paruk ka hrinsak tak avangin ka hnenah a cheng tawh ang," a ti a: tichuan a hmingah chuan Zebuluna a sa a.MR Tin, Leaii chu a rai leh a, Jakoba chu fapa parukna a hrinsak leh a.Q9 Tin, Leaii chuan, "Ka bawihnu chu ka pasal hnena ka pek avangin Pathianin ka hlawh mi pe ta a nih hi," a ti a: tichuan a hmingah chuan Isakara a sa a.sPa Tin, Pathianin Leaii tawngtaina a ngaithla a, tichuan a rai a, Jakoba chu fapa pangana a hrinsak leh ta a.dOC Tin, tlai lamah chuan Jakoba chu phul atang chuan a lo hawng a, tin, Leaii chu a hmuak turin a chhuak a, "Mi pawl tur a ni; ka fapaa zawlaidiin ka hawh tawh tlat si chia," a ti a. Tichuan chu mi zan chuan a mutpui ta a.oNY Tin, ani chuan, a hnenah, "Ka pasal mi chhuhsak hi thil duai em ni? Ka fapaa zawlaidi pawh hi mi chhuhsak i tum leh zel maw?" a ti a. Tin, Rakili chuan, "A nih loh leh, i fapaa zawlaidi aiah hian zaninah a mutpui ang che," a ti a.IM Tin, buh lak laiin Reubena chuan phulah chuan zawlaidi a va hmu a, a nu Leaii hnenah a rawn la a. Chutichuan Rakilin Leaii hnenah, "Khawngaih takin i fapa zawlaidi thenkhat mi pe teh," a ti a. ]~~}}}R||{zyyty xxEww0vvv1uuttt)sslrrr!qppRon[nmljkk4jii h@gfgfeddpccnbbUaa``_^^)]s\[[}[ZiYYNWW4VV8UUU TTDSRRQmPP3O3NNM\LL'KJJIyHG|FFUEDFCC BBAc@f??>J=`<<2;;%:Y99i88]7765T4433$21100/o..(-,,+***))((''&&#%$$2##$"z!] ^ b,2v][s3 bHe / | +f`~}d  *Tin, Jakoba'n Aigupta ramah buh a awm tih a lo hre ta a, tichuan Jakoba chuan a fapate hnenah, "Engati nge in inen mai mai ni?" a ti a.c' )9Tin, lei chung zawng zawngah tam chu a tlak nasat avangin ram tina mite chu buh lei turin Aigupta ramah Josefa hnenah chuan an lo kal thin a.cbA )8Tin, tam chu lei chung zawng zawngah chuan a lo tla ta a: tichuan Josefa chuan chhun khawmna in zawng zawng chu a hawng a, Aigupta mite hnenah chuan a hralh a; Aigupta ramah chuan tam chu a tla nasa hle a.Tin, lei chung zawng zawngah tam chu a tlak nasat avangin ram tina mite chu buh lei turin Aigupta ramah Josefa hnenah chuan an lo kal thin a.^a7 )7Tin, Aigupta rama mi zawng zawng chu an tam veleh Pharaoa hnenah ei tur dilin an au va: tin, Pharaoa chuan Aigupta mi zawng zawng hnenah chuan, "Josefa hnenah kal u la; a hrilh apiang che u chu ti rawh u," a ti a./`Y )6Tin, tam kum, kum sarih tur chu Josefa sawi ang takin a lo thleng tan ta a. ram tinah tam a lo tla ta a; Aigupta rama chhung zawng zawngah erawh chuan ei tur a awm a.P_ )5Tin, kum that kum, kum sarih, Aigupta rama lo thleng chu a lo vei ta a.^ )4Tin, a fa pahnihna hmingah chuan Ephraima a sa a: "Pathianin ka hreawm tuarna ramah hian chi mi thlahtir ta si a," a ti a.)]M )3Tin, Josefan a fa tir hmingah chuan Manasea a sa a: "Pathianin ka thawh rimna zawng zawng leh ka pa chhungte zawng zawng chu mi theihnghilhtir ta si a," a ti a. \ )2Tin, tam lo thlen hma chuan Josefan fapa pahnih a nei a, chu mite chu On khaw puithiam Potiphara fanu Asenathi chuan a hrinsak a ni.&[G )1Tichuan Josefa chuan buh chu tam tak tuifinriata tiauvut zat laiin a chhung khawm rui a, a chhiar pawh chu a bang ta hial a; chhiar sen rual a ni ta si lo a.FZ )0Tin, Aigupta rama kum that kum, kum sarih lo thlenga buh zawng zawng chu a lawr khawm a, buh chu khuaahte chuan a chhung khawm ta a: khaw tinah a vel loa buh theuh chu a chhung khawm zel a.]Y5 )/Tin, kum that kum, kum sarih chhung chuan lei chuan hlawk takin buh a chhuah thin a.4Xc ).Tin, Josefa chu Aigupta ram lal Pharaoa hmaa a din lai chuan kum 30 mi a ni a. Tin, Josefa chu Pharaoa hnen ata a chhuak a, Aigupta ram zawng zawng chu a fang chhuak ta a.AW} )-Tin, Pharaoan Josefa hmingah chuan Zephenathpaneha a vuah a: On khaw puithiam Potiphara fanu Asenathi nupuiah a neihtir bawk a. tin, Josefa chu a chhuak a, Aigupta ram chu a fang ta a./VY ),Tin, Pharaoa chuan Josefa hnenah, "Kei Pharaoa ka ni, nangma thu lo chuan Aigupta ram chhung zawng zawngah hian tuma'n an kut emaw an ke emaw an lek lo vang," a ti a.0U[ )+tin, a tawlailir neih pahnihnaah chuan a chuantir a; a hmaah chuan, "Thingthi r'u," tiin an au zel a: tichuan Aigupta ram zawng zawng chungah chuan hotuah a siam ta a.,TS )*Tin, Pharaoan a kut ata a hming nemna zungbun chu a phawi a, Josefa kutah a buntir a, puan zai sina siam silhfente a bel a, a nghawngah rangkachak thi a awrhtir a;xSk ))Pharaoa vek chuan Josefa hnenah, "Ngai teh, Aigupta ram zawng zawng chungah hian hotuah ka siam a che," a ti a.3Ra )(nang hi ka chhungte chungah hotuah i awm ang a, ka khua leh tui zawng zawng hi i thu ang zelin an awm ang: lalthutphaha thut thu-ah chauh hian i aiin ka lal ang," a ti a.Q3 )'Tin, Pharaoa vek chuan Josefa hnenah, "Pathianin chung zawng zawng chu a hriattir che avangin, nang anga bengvar leh fing reng reng hi an awm lo e:zPo )&Tin, Pharaoa chuan, a chhiahhlawhte hnenah, "Hetiang, Pathian thlarau awmna mi hi kan hmu zo dawn em ni?" a ti a.cOA )%Tin, chu thu chu Pharaoa leh a chhiahhlawhte zawng zawng chuan tha an tihzawng tak a ni a.(NK )$Tichuan, tam avanga ram hi a boral lohna'n buh chu tam kum, kum sarih Aigupta rama lo thleng tur atan chuan he ram atan hian inrinlawkna tur a ni ang," a ti a.8Mk )#Tichuan, anni chuan chung kum that kum lo thleng tura buh zawng zawng chu lawr khawmin Pharaoa hnuaia awm turin khuaahte la ei atan buh chhung khawm se la, vawng tlat rawh se..LW )"Pharaoan chu chu ti se la, tin ram chungah hian hotute ruat se la, hausak kum, kum sarih chhung chuan Aigupta ram buh hi hmun ngaa thena hmun khat zel khawm rawh se.K! )!Chutichuan tunah hian Pharaoa chuam mi pakhat bengvar tak fing tak mai zawng chhuak se la, Aigupta ram chungah hian hotuah awmtir rawh se.&JG ) Tin, mumang Pharaoa vawihnih a neih nawntirna chu he mi avang hian a ni, thil tih tur chu Pathianin a tihngheh a, Pathian vekin a thlentir lawk dawn avangin.gII )hausakna kha, a zuitu tam avang chuan, he ramah hian an hre tawh lo ang; a nasa hle dawn si a.7Hi )chu mi hnu-ah chuan tam kum, kum sarih a lo awm leh ang; tichuan hausakna zawng zawng kha Aigupta ramah hian theihnghilh vek a ni tawh ang; tam chuan ram hi a ei chhe zo ang;hGK )Ngai teh, Aigupta ram chhung zawng zawngah hian hausak tawntaw kum, kum sarih a lo thleng dawn:mFU )Chu chu a ni Pharaoa hnena ka sawi kha: Pathianin a thiltih tep tur chu Pharaoa a hriattir a nih hi.LE )Tin, an hnua bawng pasarih cher tak tak, pawr tak tak lo chhuak chhote chu kum sarih an ni a, vui sarih si hlir khawchhak thli chhem ro rim remte nen chuan; chung chu tam kum, kum sarih tur a ni.D )Bawng pasarih tha tak takte chu kum sarih an ni a; vui sarih tha tak takte chu kum sarih an ni bawk: mumang chu hmun khat a ni. C )Tin, Josefa chuan Pharaoa hnenah, "Pharaoa mumang hi hmun khat a ni: Pathianin a thiltih tep tur chu Pharaoa a hriattir a nih chu.IB )tin, vui sin te tete chuan vui sarih tha tak takte chu an lem zo ta maiin ka hmu a: tin, mit lak dawithiamhote chu ka hrilh a, nimahsela mi hrilhfiah thei tumah an awm si lo a," tiin a sawi a.A )tin, ngai teh, chu mi hnuah chuan vui sarih vuai sil sel, sin te te, khawchhak thli chhem ro rim remte hi an lo chhuak leh a:u@e )Tin, ka mumangah chuan, ngei teh, buh kung khatah hian vui sarih lian tak tak, tha tak tak hi a lo chhuak a:? )tin, an ei zawh hnu pawh chuan an ei tih an hriat chuang loh: atir ang bawk khan an la pawr ta reng a. Chutichuan ka han thangharh ta a.>{ )tin, bawngpui cher tak tak, pawr tak takte chuan bawngpui pasarih thau tak tak lo chhuak hmasate chu an ei zo ta mai a:8=k )tin, bawngpui dang pasarih berh tak tak, pawr em em, cher tak tak, chutiang reng renga chhia Aigupta ram zawng zawnga ka la hmuh ngai loh hi an hnu-ah an lo chhuak chho leh a:< )tin, ngai teh, bawngpui pasarih thau tak tak, nalh tak tak hi tui atang chuan an lo chhuak chho a, phairuang zingah hian an lo tla a:e;E )Tin, Pharaoa chuan Josefa hnenah, "Ka mumangah chuan, ngai teh, lui kamah hian ka lo ding a::- )Tin, Josefa chuan Pharaoa chu a chhang a, "Chu chu keimaha awm a ni lo e, Pathianin Pharaoa chu thlamuangthlak takin a chhang zawk ang," a ti a.F9 )Tin, Pharaoa chuan Josefa hnenah, "Mumang ka nei a, a hrilhfiah thei tumah an awm loa: nangin mumang hi a thu i hriat chuan i hrilhfiah thei tih i chanchin hi mi sawi ka lo hria a," a ti a.K8 )Chutichuan Pharaoa chuan Josefa chu a kohtir ta nghal a, tichuan hmanhmawh takin rip ata chu an hruai chhuak ta a: tin, ani chu a inmet fai a, a silhfen chu a thlak a, Pharaoa hnenah a lo lut a.%7E ) Tin, heti hi a ni a, min hrilhfiah ang takin a lo awm ta ngei a ni; kei chu ka hnathawh hi mi thawhtir leh a, chhang siamtu chu khaihlum a ni ta a," a ti a.e6E ) Tin, chutah chuan kan hnenah vengtu pawl hotu chhiahhlawh, Hebrai mi, tlangval pakhat a awm a; tin, ani chu kan hrilh a, ani chuan kan mumangte chu min hrilhfiah ta a; kan mumang angzia zelin a ni min hrilhfiah ve ve ni.g5I ) tin, kei leh ani chuan zan khatah mumang kan nei a, mumang awmze hrang ve ve a ni kan neih ni.4 ) Pharaoa a chhiahhlawhte chungah a thinur a, tichuan vengtu pawl hotu inah chuan kei leh chhang siam hotu ber chu min tantir a:q3] ) Chu mi lai chuan uain pe hotu ber chuan Pharaoa hnenah, "Vawiinah hian ka sualziate ka lo hre chhuak ta.2- )Tin, atuk zingah heti hi a ni a, a rilru chu a lo mangang ta hle a; tichuan mi a tir a, Aigupta rama mitlak dawithiam zawng zawng leh mi fing zawng zawng chu a ko a: tin, Pharaoa chuan a mumang chu a lo hrilh hlawm a; nimahsela Pharaoa hrilhfiah thei tumah an awm si lo a.&1G )Tin, vui sin te tete chuan vui sarih lian tak tak, tha tak takte chu an lem zo ta mai a. Tin, Pharaoa chu a han thangharh a; tin, ngai teh, mumang a lo ni a.x0k )Tin, ngai teh, chu mi hnu-ah chuan vui sarih sin te te khawchhak thli chhem ro rim remte hi an lo chhuak leh a./ )Tin, a han muhil leh a, mumang a nei leh a: tin, ngai teh, buh kung khatah hian vui sarih lian tak tak, tha tak tak hi an lo chhuak a..1 )Tin, bawngpui pawr tak tak, cher tak tak chuan bawngpui nalh tak tak, thau tak tak chu an ei zo ta mai a. Chutichuan Pharaoa chu a thangharh ta a.<-s )Tin, ngai teh, bawngpui dang pasarih pawr tak tak, cher tak tak hi tui atang vek chuan an hnuah an lo chhuak chho leh a, bawngpui dangte kianga lui kamah chuan an lo ding hlawm a., )Tin, ngai teh, bawngpui pasarih nalh tak tak, thau tak tak hi tui atang chuan an lo chhuak chho a, phairuang zingah hian an lo tla a.+ } )Tin, kum hnih zet hnu-ah chuan heti hi a ni a, Pharaoa chuan mumang a nei a: tin, ngai teh , lui kamah hian a lo ding a.g*I (Nimahsela uain pe hotu ber chuan Josefa chu a hre reng ta awzawng lo a, a theihngilh ta mai a.)) (Chhang siam hotu ber erawh chu a khai hlum ta a.Nimahsela uain pe hotu ber chuan Josefa chu a hre reng ta awzawng lo a, a theihngilh ta mai a.y(m (Josefan anmahni a hrilhfiah ang takin, uain petuah a tantir leh a; tichuan no chu Pharaoa kutah chuan a pe ta a:j'O (Tin, heti hi a ni a, a ni thum ni, Pharaoa pian champhaphak niah chuan, ani chuan a chhiahhlawh zawng zawngte tan ruai a theh a: tin, a chhiahhlawhte zinga mi uain pe hotu ber lu leh chhang siam hotu ber lu a chawi kang ta a.,&S (tun achin ni thumah chuan Pharaoan i taksa ata i lu a chawi kang ang a, thing lerah a khai ang che; tichuan savaten i sa chu an ei noh noh dawn a nih chu," a ti a.a%= (Tin, Josefa chuan a chhang a, "Hei hi a hrilhfiahna a ni: fawng pathum chu ni thum a ni;7$i (tin, fawng chungnung berah chuan Pharaoa chaw, chhang siamtu siam, chi tinreng hi a lo awm a; tin, chung chu savaten ka fawng chhipchhuan ata chu an lo ei noh noh a," a ti a.)#M (Chhang siamtu chuan hrilhfiahna chu a tha tih a hriatin Josefa hnenah chuan, "Kei pawh mumang ka nei a, ngai teh, chhang var fawng pathumin ka lo chhipchhuan a:" (Hebrai-ho ram ata min ruka mi ruk bo ka ni a: he ramah pawh hian rip chhunga mi khungna khawp engmah ka tisual hek lo," a ti a.J! (Amaherawhchu i chan that leh hunah chuan mi han hre reng la, khawngaih takin khawngaihna ka chungah rawn lantir la, Pharaoa hnenah ka chanchin han sawi la, he in ata hi mi hruai chhuak ang che:W ) ( tun a chin ni thumah chuan Pharaoan i lu a chawi kang ang a, i hnathawh chu a thawhtir leh ang che: tichuan a uain petu i nih laia i pek dan pangngai ang khan Pharaoa no chu a kutah i pe leh dawn a nih chu.^7 ( Tin, Josefa chuan a hnenah, "Hei hi a hrilhfiahna a ni: peng pathum chu ni thum a ni;7 ( tin, Pharaoa no chu ka kutah hian a lo awm a; tichuan grep rahte chu ka lo a, Pharaoa noah chuan ka sawr a, no chu Pharaoa kutah ka lo pe a," a ti a.!= ( grep hruiah chuan peng pathum a awm bawk a: tin, chawr chhuak angin a lo awm a a parte a lo chhuak a; a par bawrte chuan grep hminte a rawn chhuah ta a: ( Tichuan uain pe hotu ber chuan a mumang chu Josefa a hrilh a, a hnenah, "Ka mumangah chuan ngai teh, ka hmaah hian grep hrui a lo awm a;eE (Tin, anni chuan a hnenah "Mumang kan nei a, min hrilhfiah thei tumah an awm si lo a ni," an ti a. tin, Josefa chuan an hnenah "Mumang hrilhfiahnate chu Pathian ta a ni vem ni? Khawngaih takin mi han hrilh teh u," a ti a. (Tichuan ani chuan, "Engtizia nge vawiin chu lungngai hmel in va pu ve?" tiin Pharaoa chhiahhlawh hotu, a pu ina tang vete chu a zawt a.zo (Tin, atuk zingah chuan Josefa chu an hnenah a va lut a, anni chu a va hmu a, tin, ngai teh, an lo lungngai hle a.  (Tin, tan ina phuara awm, Aigupta lal uain petu leh chhang siamtu chuan an pahnihin zan khatah mumang awmze hrang ve ve an nei a.% (Tin, vengtu pawl hotu chuan Josefa chu anmahni a enkawltir a, tichuan ani chuan an rawng a bawl ta a: tin, ni engzat emaw lai an tang rih a.]5 (Tichuan vengtu pawl hotu inah, tan in, Josefa phuara a awmnaah chuan an tantir ta a. (Tichuan Pharaoa chu a chhiahhlawh hotu pahnih chungah, a uain pe hotu ber chungah leh a chhang siam hotu ber chungah chuan a thinur ta a. (Tin, chung thil hnuah chuan heti hi a ni a, Aigupta lal uain petu leh a chhang siamtu te chuan an pu Aigupta lal chu an tivui a.*O 'LALPA chu Josefa hnenah a awm a, a thiltih apiang chu LALPA chuan a hlawhtlintir thin avangin tan in vengtu chuan a kuta thil awm reng reng chu a en duh ta lo a.L 'Tichuan tan in vengtu chuan tan ina tangho awm zawng zawng chu Josefa kutah a kawltir ta vek a; tichuan chuta an tih apiang chu Josefa chu a titu a ni zel thin a.LALPA chu Josefa hnenah a awm a, a thiltih apiang chu LALPA chuan a hlawhtlintir thin avangin tan in vengtu chuan a kuta thil awm reng reng chu a en duh ta lo a.tc 'Nimahsela LALPA chu Josefa hnenah a awm zel a, a chungah ngil a nei a, tan in vengtu pawh a khawngaihtir a.' 'Tichuan Josefa pu chuan ani chu a hruai a, tan in, lal mi tang phuara an awmnaah chuan a khung ta a: tichuan chuta tan inah chuan a awm ta a.$C 'Tin, heti hi a ni a, Josefa pu chuan a nupuiin a hnena, "I chhiahhlawh hian heti hian mi ti," tia a thusawi chu a hriat chuan a thin chu a lo ur ta thut a.ym 'tin, heti hi a ni a, aw chhuaha ka au veleh ka kiangah a silhfen hi hnutchhiahin a tlan chhuak ta a ni," a ti a.  'Tin, a hnenah hetiang thu hi a lo sawi a, "Hebrai chhiahhlawh kan hnena i rawn hruai kha, mi tihmualpho tumin ka hnenah a lo lut a:X + 'Tin, Josefa pu a lo hawn hma loh chuan a silhfen chu a kiangah a lo dah reng a.  'tin, heti hi a ni a, aw chhuahin ring takin ka au tih a hriat veleh ka kiangah a silhfen hi a tlansan a, a chhuak ta daih a ni," a ti a.H  'a in awmte chu a ko a, an hnenah, "En teh u, min timualpho turin Hebrai mi pakhat kan hnena a hruai luh tak hi; mi mutpui tumin ka hnenah hian a lo lut a, tichuan aw ring takin ka au ta a ni:c A ' Tin, heti hi a ni a, a silhfen chu a kuta hnutchhiahin a tlan chhuak ta tih a hriat veleh,#A ' Tichuan ani chuan, "Mi mutpui rawh," tiin a silhfenah a lo man a: tin, ani chuan a silhfen chu a kutah chuan a hnutchhiah a tlansan a, a chhuak ta daih a.- ' Tin, chu mi lai vel chuan heti hi a ni a, a hna chu thawk turin in chhungah a va lut a; tin, chutah chuan an in awm reng reng tumah an awm lo a.  ' Tin, heti hi a ni a, ni tin maiin Josefa chu be thin mah se la, amah mutpui lam thu emaw ama hnena awm lam thu emaw a pawm duh lo a.fG ' he inah hian ka aia lian zawk tumah an awm loa; a nupui i nih avangin nangmah chauh lo chu ka lakah engmah ui a nei hek lo: chutichuan engtin nge he sual lian tak hi tiin Pathian chunga thil ka tihsual theih ang?" a ti a.8k 'Ani erawh chuan a duh lo a, a pu nupui hnenah chuan, "Ngai teh, ka pu chuan he inah hian ka hnenah eng eng nge awm a hre si lo a, a neih zawng zawng ka kutah hian a dah vek a;ym 'Tin, chung hnuah chuan heti hi a ni a, a pu nupui chuan Josefa chu a ngaihmelh a; tin, "Mi mutpui rawh," a ti a.`; 'Tichuan a neih zawng zawng chu Josefa kutah a dah tlat a, a hnena thil awm reng reng chu a hriatpui hauh lo a, ama chaw ei chauh lo chu a hre lo. Tin, Josefa chu mi tlawntlai tha tak a ni a, a hmel pawh a tha hle a.ym 'Tin, heti hi a ni a, inah chuan hotuah a siam a, a neih zawng zawng chunga hotua a siam a chinah chuan Josefa avangin LALPA chuan Aigupta mi chhungte chu mal a sawm ta a; in lam leh ram lama a neih zawng zawng chu LALPA'n mal a sawm thin a.,S 'Tichuan Josefa chuan a pu mit a tlung a, a rawng a bawl thin a: tin, ani chuan a chhungte chungah chuan hotuah a siam a, a neih zawng zawng a kutah a dah ta vek a.wi 'Tin, a pu chuan LALPA chu a hnenah a awm a, a thiltih apiang LALPA'n a kutah a hlawhtlintir tih a lo hre ta a.}~u 'Tin, LALPA chu Josefa hnenah a awm a, tichuan ani chu mi vannei tak a ni a; tin, a pu Aigupta mi inah chuan a awm a.C}  'Tin, Josefa chu Aigupta ramah an hruai chhuk a; tin, Pharaoa hnuaia hotu pakhat, vengtu pawl hotu, Aigupta mi, Potiphara chuan chuta rawn hruai chhuktu Ismael-hote kut ata chu a lei ta a.o|Y &Tin, chu mi hnuah chuan a unau, a kuta la sen bun kha a lo chhuak leh a: a hmingah chuan Zera an sa a.>{w &Tin, heti hi a ni a, a kut chu a lak luh leh lai chuan, ngai teh, a unau chu a lo chhuak ta a: tichuan nau chhar mi chuan, "Engati nge chhuahna i insiam ni?" a ti a, chuvangin a hmingah chuan Pereza an sa a.Tin, chu mi hnuah chuan a unau, a kuta la sen bun kha a lo chhuak leh a: a hmingah chuan Zera an sa a.Iz &Tin, heti hi a ni a, nau a vei chuan pakhat chuan a kut a rawn zen chhuak a: tichuan nau chhar mi chuan, "Hei hi a chhuak hmasa zawk a nih hi," tiin a chelh a, a kutah chuan la sen a buntir a.]y5 &Tin, nau a vei lai chuan heti hi a ni a, ngai teh, a chhulah chuan phir an lo awm a.Cx &Tin, Juda chuan chung thil chu a ta a ni tih a lo hria a, "Ani chu ka aiin a fel zawk a ni; ka fapa Sela ka neihtir ta si lo a," a ti a. Tin, Juda chuan a ni chu a pawl leh ta hauh lo a.w &Tin, an hruai chhuah chuan Tamari chuan, "Heng thil neitupa lakah hian a ni, nau ka pai ni," tiin a pu hnenah chuan mi a tir ta a: amah vekin, "Khawngaih takin he'ng hming nemna te, hrui te, tiang te hi tu ta nge ni, en chiang teh khai," a ti bawk a.rv_ &Tin, thla thum emaw lai chinah chuan miin Juda chu, "I monu Tamari chuan tlangval a ngai a; chu lo pawh chu, ngai teh, sawn a pai nghe nghe a sin," tiin an hrilh a. Tin, Juda chuan, "Hruai chhuak u la, halhlumin awm rawh se," a ti a.u) &Tin, Juda chuan, "Nei hlen mai rawh se, chutilochuan kan mualpho dah ang e; ngai teh, he kel no hi ka thawn a, amah i hmu zo si lo a," a ti a.t+ &Tin, Juda hnena chuan a kir leh a, "Amah chu ka hmu zo lo, a hmuna mite pawhin, 'Nawhchizuar reng reng hetah an awm lo,' an ti bawk a," a ti a.Ns &Chutichuan hmeichhe awmna hmuna mite hnenah chuan, "Khawng sira Enaim nawhchizuar awm kha khawiah nge a awm tak?" tiin a zawt a. Tin, anni chuan, "Nawhchizuar reng reng hetah an awm lo e," an ti a.!r= &Tin, a thil hren chu hmeichhe kut ata la turin a thianpa Adullam mi kutah chuan kel no chu a thawn a: nimahsela ani chuan amah chui a va hmu zo si lo a.aq= &Tin, a tho a, a inkhuhna puan chu a hlip a, a hmeithaina silhfente chu a inbel leh ta a.Mp &Tin, ani chuan, "Hren ter eng nge ka pek ang che?" a ti a. Tin, ani chuan, "I hming nemna leh i hrui, i tiang ken nen khan," a ti a. Tichuan a pe a, a mutpui ta a, tin a lakah chuan fa a pai ta a.'oI &Tin, ani chuan, "Ran rual zinga mi kelno ka thawn ang che," a ti a. Tin, ani chuan, "Chu chu i rawn thawn hmaa lo hren tur eng emaw tal mi pe ang em?" a ti a.En &Tichuan kawng sira hmeichhe lam chu a va pan a, "Hawh, khawngaih takin i mu dun ang," a ti a: a mo kha a ni tih a hre si lo a. Tin, ani chuan, "Mi mutpui chuan eng nge mi pek ang?" a ti a.`m; &Tin, Juda chuan ani chu a hmuh chuan nawhchizuarah a ruat a; a hmai a inkhuh tlat si a.|ls &Tichuan ani chu a pasal sunna silhfente chu a hlip a, inkhuhna puanin a inkhuh a, a intuam tlat a, Timna khaw kawnga Enaim kulh kawngkaah chuan a lo thu a; Sela chu a puitling tawh si a, a pa chuan nupuiah a neihsak lo zo a ni tih a hria a ni.kkQ & Tin, miin Tamari chu, "I pu chu a beram hmul met turin Timna khuaah a chho dawn," tiin an hrilh a.Hj & Tin, a nakinah chuan Sua fanu Juda nupui chu a thi a; tin, Juda chuan a ngaih a lo reh a, Timna khuaah a beram hmul mettute hnen lamah chuan amah leh a thian Adullam mi Hira chu an chho ta a.i & Tin, Juda chuan a monu Tamari hnenah chuan, "Ka fapa Sela hi a puitlin hma loh chuan i pa in lamah pasal nei loin lo awm rih ang che," a ti a. "Chutilochuan ani pawh hi a ute angin a thi dah ang e," a ti a ni. Tichuan Tamari chu a pa in lamah chuan a va awm ta a.jhO & Tin, a thiltih dan chu LALPA mithmuhah chuan sual tak a ni a: tichuan ani pawh chu a tihlum ta a.Bg & Tin, Onana chuan chi thlah tur chu ama thlah a ni dawn lo tih a hria a; tichuan heti hi a ni a, a u nupui a pawl apiangin, a u tan chi a thlahsak lohna turin leiah chuan a titla thin a. f &Tin, Juda chuan Onana hnenah, "I u nupui chu pawl la, pasalte unau tih tur chu tihsak la, i u tan chuan chi thlahsak rawh," a ti a.heK &Tin, Juda fa tir Era chu LALPA mithmuhin mi sual a ni a; tichuan LALPA'n ani chu a tihlum ta a.Wd) &Tin, Juda chuan a fa tir Era chu nupui a neihsak a, a hming chu Tamari a ni a.~cw &Tin, fapa a hring leh pek a, a hmingah chuan Sela a sa a: chu mi chu a hrin lai chuan Juda chu Chezeb khuaah a awm a.Xb+ &Tin, a rai leh a, fapa a hring leh a; tin, a nuin a hmingah chuan Onana a sa a.Pa &Tichuan a rai a, fapa a hring a; tin, Judan a hmingah chuan Era a sa a.s`a &Tin, Juda chuan chutah chuan Kanaan mi pakhat a hming Sua fanu a hmu a; tin, ani chu a nei a, a pawl ta a._  &Chu mi lai chuan heti hi a ni a, Juda chu a unaute hnen ata a chhuak a, Adullam mi pakhat a hming Hira chu a zuk bel ta a.^! %$Tin, Midian-ho chuan Josefa chu Aigupta ramah an luhpui a, Pharaoa hnuaia hotu pakhat, vengtu pawl hotu Potiphara hnenah chuan an hralh a.]y %#Tin, a fapate zawng zawng leh a fanute zawng zawng chu amah thlamuan turin an tho a; nimahsela ani chuan thlamuan a duh loa; "Lusun chungin thlanah ka fapa hnenah chuan ka liam dawn e," a ti a. tichuan a pa chu amah ngaiin a tap thin a.Tin, Midian-ho chuan Josefa chu Aigupta ramah an luhpui a, Pharaoa hnuaia hotu pakhat, vengtu pawl hotu Potiphara hnenah chuan an hralh a.m\U %"Tichuan Jakoba chuan a silhfente a pawt thler a, saiip puan a feng a, ni rei tak a fapa chu a sun a.'[I %!Tin, ani chuan a lo hre mai a, "Ka fapaa kawrfual a nih hi; sakawlhin a seh ta zuk nia le; Josefa chu matheiloin pawh sawm vekin a awm a ni ngei ang," a ti a.+ZQ % tin, kawrfual ze hrang hranga zia chu an thawn a, an pa hnenah chuan an rawn la a; tin, "Hei hi kan hmu ngawt a, i fapaa kawrfual a ni nge ni lo en teh," an ti a.bY? %Tin, Josefa kawrfual chu an la a, kelpa an talh a, a thi-ah chuan kawrfual chu an hnim a:tXc %Tin, a naute hnenah a kal leh a, "Taitea kha a awm ta lo; kei hi khawiah nge ka kal tak ang le aw?" a ti a.W5 %Tin, Reubena chu khuarkhurumah a lo kal leh a, tin, ngai teh, Josefa chu khuarkhurumah chuan a lo awm ta loa; tichuan a silhfente a pawt thler ta a.ZV/ %Tin, Midian-ho sumdawngte an lo kal a; tichuan Josefa chu khuarkhurum ata chu an kai chhuak a, ismael-hote hnenah chuan, Josefa chu tangka sawmhnihah an hralh ta a. Tin, Jasefa chu Aigupta ramah an hruai ta a.2U_ %Hawh u, a chunga kut thlak loin, ismael-ho hnenah sawn i hralh zawk ang u; amah hi kan nau, kan tisa ngei a ni si a," a ti a. Tin, a unaute chuan a thu chu an zawm ta a.xTk %Tin, Juda chuan a unaute hnenah, "Kan nau kan thah a, a thisen chhuak kan zep chuan eng nge hnenhnanna awm ang?kSQ %Tin, chaw ei turin an han thu hlawm a: tin, an han dak a, an en a, tin, ngai teh, ismael khualzinho Gilead ram atanga an sanghawngseia englo rimtui leh thing hnai damdawi leh murra phura Aigupta rama zuk kal turte an lo kal a.nRW %tin, an hruai a, khuarkhurumah chuan an thlak ta a: khuarkhurum chu a ruak a, tui awm tawh lo a ni a.Q) %Tin, heti hi a ni a, Josefa chuan a ute hnena va thlen chuan, Josefa chu a kawrfual, a kawrfual ze hrang hranga zia a hak chu an lo hlihsak a;bP? %Tin, Reubena vek chuan a pa hnena a hruai lehna turin an kut ata chu a chhanchhuah theihna'n an hnenah chuan, "Thisen chu chhuah suh u; thlalera khuarkhurumah hian thlak u la, kut zawng a chungah thlak suh u," a ti a.vOg %Tin, Reubena chuan chu chu a lo hria a, an kut ata a chhanchhuak a; "A thah em chu i that suh ang u," a ti a.TN# %Tichuan a mangte chu engtin nge a awm kan la hre mai ang," an inti hlawm a.M1 %Tin, "En teh u, mang neia chu a lo kal saw. Haw u, that i la, khuarkhurum pakhatah i thlak ang u khai, tin, 'Sakawlhin a seh ta,' kan ti dawn nia.wLi %Tin, anni chuan hla tak atangin an lo hmu a, tichuan an kiang hnai a thlen hmain, amah thah thu an phiar ta a. K %Tin, mi chuan, "Heta tangin an chhuah tak kha, 'Dothan-ah i kal ang u,' an tih chu ka hria," a ti a. Dothan-ah chuan a va hmu a.rJ_ %Tin, ani chuan, "Ka ute ka zawng a ni: khawngaih takin ran rual an thahna chu mi hrilh teh khai," a ti a.I %Tin, mi tuin emaw amah chu a hmu a, ngai teh, phulah chuan a vak vak a: tichuan mi chuan, "Engnge i zawn le?" tiin a zawt a.zHo %Tin, ani chuan a hnenah, "Va kal ta la, i ute chu an dam emaw, ran rualte pawh an dam emaw va chian ta la, chanchin min rawn hrilh leh ang che," a ` ti a. Chutichuan Hebron ruam ata chu a tir chhuak a, tin, ani chuan Sekem chu a va thleng a.9Gm % Tin, israel chuan Josefa hnenah, "I uten Sekem-ah alawm maw ran rual chu an thlah? Lo kal teh, an hnenah ka tir ang che, a ti a. Tin, ani chuan a hnenah mi tir ta che," a ti a.KF % Tin, a ute chu Sekem-ah chuan an pa ran rual chu thlahin an kal a.aE= % Tin, a uten ani chu an itsik a; a pa erawh chuan a thusawi chu a rilruin a vawng reng a.VD' % Tin, a pa chu a hrilh a, a uteho pawh; tichuan a pa chuan a zilh a, a hnenah, "Mumang i neih hi eng mumang nge maw ni? Kei leh i nu leh i ute hian lei siin chibai kan rawn buk tehlul dawn che maw?" a ti a.GC % Tin, mumang dang a nei leh a, a ute chu a hrilh leh a, "Ngai teh u, mumang ka nei leh ta a; ngai teh u, ni te, thla te, arsi sawm leh pakhatte khian chibai mi lo buk zuk nia maw le," a ti a.nBW %Tin, a ute chuan a hnenah, "Nang tehchai hian kan chungah ro i rel tehlul ang maw? Nang tehchai hian kan chungah thu i nei tehlul ang maw?" an ti a. Tichuan a mumang avang leh a thusawi avang chuan amah chu an haw lehzual sauh a.\A3 %ngai teh u, loah chuan buhphalte kan lo tel a, tin, ngai teh u, ka buhphal chu a lo tho a, a ding ta luah a; tin, ngai teh u, in buhphalte chuan an rawn hual vel a, ka buhphal chu chibai an buk hlawm a," a ti a.T@# %Tin, ani chuan an hnenah, "Khawngaih takin ka mumang thu hi ngaithla teh u:m?U %Tin, Josefa chuan mumang a nei a, a ute hnenah chuan a hrilh a: tichuan ani chu an haw lehzual ta a.B> %Tin, an pa chuan ani chu a ute zawng zawng aiin a hmangaih zawk tih a ute chuan an lo hre ta a; tichuan ani chu an haw ta hle a, tawng kam tha reng reng a chungah an rawlh thei ta lo a.#=A %Tin, Israela chuan Josefa chu a tar lam fa a nih avangin, a fate zawng zawng ai chuan a hmangaih zawk a: tichuan kawrfual ze hrang hranga zia a siamsak a.y<m %Heng hi Jakoba thlahte chanchin a ni. Josefa chu kum 17 mi a nihin, a ute nen ran rual an thlah a; ani chu naupang a la ni a, a pa nupuite Bilhaii leh Zilpaii fapate hnenah a awm a: tin, Josefa chuan an sual thuthang an pa hnenah a thlen a.J;  %Tin, Jakoba chu a pa mikhualna ram, Kanaan ramah chuan a awm ta a.(:K $*,42 Hotu Magdiela te, hotu Irama te hi: chung chu an ram neihah chuan an awmna ang zelin Edoma thlah hotute chu an ni: chu Esauva chu Edom-ho thlahtu chu a ni.G9 $),43 Hotu Magdiela te, hotu Irama te hi: chung chu an ram neihah chuan an awmna ang zelin Edoma thlah hotute chu an ni: chu Esauva chu Edom-ho thlahtu chu a ni.,42 Hotu Magdiela te, hotu Irama te hi: chung chu an ram neihah chuan an awmna ang zelin Edoma thlah hotute chu an ni: chu Esauva chu Edom-ho thlahtu chu a ni.)8M $(Tin, he'ng hi an chhungkua ang zel leh an hmun ang zel leh an hming ang zelin Esauva thlah hotute hming chu a ni; hotu Timna te, hotu Alva te, hotu Jethetha te.E7 $'Tin, Akbora fapa Baalhanana chu a thi a, Hadara chuan a aiawhin ra a rel ta a: a khawpui hming chu Pau a ni; a nupui hming chu Mehetabeli a ni a, ani chu Mezahaba fa Matredi fanu chu a ni.V6' $&Tin, Saula chu a thi a, Akbora fapa Baalhanana chuan a aiawhin ro a rel ta a.c5A $%Tin, Samla chu a thi a, Luipui kama Rehoboth khuaa mi Saula chuan a aiawhin ro a rel ta a.P4 $$Tin, Hadada chu a ti a, Masreka mi Samla chuan a aiawhin ro a rel ta a.3 $#Tin, Husama chu a thi a, Bedada fapa Hadada, Moab phula Midian-ho thattu khan a aiawhin ro a rel ta a: a khawpui hming hu Avith a ni.Y2- $"Tin, Jobaba chu a thi a, timan-ho rama mi Husama chuan a ai awhin ro a rel ta a.^17 $!Tin, Bela chu a thi a, Bozra khuaa mi Zera fapa Jababa chuan a aiawhin ro a rel ta a.\03 $ Tin, Beora fapa Bela chuan Edom ramah ro a rel a; a khawpui hming chu Dinhaba a ni.j/O $Heng hi lal reng rengin Israela thlahte chunga ro an rel hmaa, Edom rama roreltu lalte chu an ni.. $hotu Disona te hi: hotu Ezera te, hotu Disana te hi: chung chu Seir rama an hotu dan anga Hor-ho laka chhuak hotute chu an ni.s-a $Heng hi Hor-ho laka chhuak hotute chu an ni; hotu Lotana te, hotu Sobala te, hotu Zibeona te, hotu Ana te,8,m $Heng hi Disana fate chu an ni; Uza leh Arana hi.K+ $Heng hi Ezera fate chu an ni; Bilhana te, Zaavana te, Akana te hi._*9 $Tin, he'ng hi Disona fate chu an ni; Hemdana te, Esbana te, ithrana te, Cherana te hi.L) $Tin, he'ng hi Ana fate chu an ni: Disona leh Ana fanu Oholibami hi. (; $Tin, he'ng hi Zibeona fate chu an ni; Aia leh Ana hi: he Ana hi a ni, a pa Zibeona sabengtungte a thlah laia thlalera tuilumkhurte hmu chhuaktu kha ni.n'W $Tin, he'ng hi Sobala fate chu an ni; tin, Alvana te, Manahatha te, Ebala te, Sephova te, Onama te hi.R& $Tin, Lotana fate chu Hora leh Hemama an ni; Lotana farnu chu Timnai a ni.m%U $Disona te, Ezera te, Disana te hi: chung chu Edom rama Seira fa Hor-ho laka chhuak hotute chu an ni.g$I $Heng hi Hor mi Seira fapa, chu rama awmte chu an ni; Lotana te, Sobala te, Zibeona te, Ana te,g#I $Chung chu Esauva fapate chu an ni, chung chu an zinga hotute chu an ni: Esauva chu Edoma a ni.3"a $Tin, he'ng hi Esauva nupui Oholibami thlahte chu an ni, hotu Jeusa te, hotu Jalam te, hotu Kora te hi: chung hotute chu Ana fanu Esauva nupui Oholibami thlahte chu an ni.g!I $Tin, he'ng hi Esauva fapa Reuela thlahte chu an ni; hotu Nahatha te, hotu Zera te, hotu Sama te, hotu Miza te hi: chung chu Edom rama Reuela laka chhuak hotute chu an ni; chung chu Esauva nupui Basemathi thlahte chu an ni. ) $hotu Kora te, hotu Gatama te, hotu Amaleka te hi: chung chu Edom rama Eliphaza laka chhuak hotute chu an ni; chung chu Adai thlahte chu an ni./ $Heng hi Esauva fapate zinga a hotute chu an ni: Esauva fa tir Eliphaza fapate hi; hotu Temana te, hotu Omora te, hotu Zephova te, hotu Kenaza te,% $Tin, he'ng hi Zibeona tunu Ana fanu Esauva nupui Oholibama fapate chu an ni: ani chuan Esauva chu Jeusa leh Jalama leh Kora chu a hrinsak a.  $ Tin, he'ng hi Reuela fapate chu an ni; Nahatha leh Zera te, Sama leh Miza te hi: chung chu Esauva nupui Besemathi thlahte chu an ni.' $ Tin, Timnaii chu Esauva fapa Eliphaza hmei a ni a: ani chuan Eliphaza chu Amaleka a hrinsak a: chung chu Esauva nupui Adai thlahte chu an ni.^7 $ Tin, Eliphaza fapate chu Temana te, Omara te, Zephova te, Gatama te, Kenaza te an ni.|s $ he'ng hi Esauva fapateho hming chu a ni: Eliphaza, Esauva nupui Adai fapa leh Reuela, Esauva nupui Besemathi fa hi.L $ Tin, he'ng hi Seir tlanga Edom-ho thlahtu Esauva thlahte chu an ni:Q $Tichuan Esauva chu Seir tlangah chuan awm ta a: Esauva chu Edoma a ni a. 3~~Q}}{{zzsyyxx^wvvvutsrrqq*pp"o"nn]nmXlkjih+gBg fTeeddPc.bdaa.` __.^Z]\\V[EZZYY#X;WW,VVUTSSRQMPtOONNMMbLLKJJ[IIMHHFF8E=DDCBBaAA@@I??>z=<;;G:T99.8h776o54493y22I11I00/Q..8--,Q++\*)|((V''4&%%$$-##L#"?!! tOcnBX4Irw>_t"LF  \ W RsEy [ &; /Tin, Israel-ho chuan Aigupta rama Gosen ramah chuan awm hmun an khuar ta a; chutah chuan an intimuk a, chi tam tak an thlah a, nasa takin an pung ta a..%W /Tichuan Josefan Pharaoa hmun ngaa hmun khat a hmuh zel tur thu hi Aigupta ram atan tun thlengin danah a siam ta: puithiamho ram chauh chu a ni, Pharaoa ta ni lo chu. $ /Tin, anni chuan, "Nangin kan nun hi i chhanhim tawh a: ka puin min khawngaih sela, Pharaoa chhiahhlawhte kan ni mai ang," an ti a.Y#- /Tin, buh lak hunah te chuan heti hi a ni ang a, Pharaoa tan hmun ngaa thena hmun khat zel in pe ang a, a hmun li chu nangmahni ta a ni ang, chu chu loa chin lehah te, in fanau te te eiah te a ni ang," a ti a.H" /Chu mi hnuah chuan, Josefan mite hnenah chuan, "Ngai teh u, vawiinah hian nangniho hi in ram chawpin Pharaoa tan ka lei ta che u : hei, heta hi in tan buh chi a awm hi, leiah ching ang che u.0![ /Puithiamho ram chauh a lei lo a: puithiamhote chuan Pharaoa lakah chanvo an nei a, Pharaoan an chanvo a pek chu an ei thin a ni; chuvangin an ram chu an hralh ve lo a.w i /Mihringte chu Aigupta ramri lehlam tawp atanga a lehlam tawp thlengin, khuaahte chuan an insawntir ta hlawm a.[1 /Tichuan Josefa chuan Pharaoa tan Aigupta ram zawng zawng chu a leisak ta a; tam chu an chunga a thlen nasat em avangin Aigupta mite chuan an lo chu an hralh theuh si a: tichuan ram chu Pharaoa ta a ni ta vek a.0[ /i hmaah hian keini leh kan ram hi kan boral mai dawn em ni ang le? Keimahni hi kan ram chawpin ei turin min lei rawh, tichuan keini leh kan ram hi Pharaoa chhiahhlawhte kan ni mai ang e: tin, thi loa mi nungdama kan awm theihna tur leh ram hi a tiau lohna turin buh chi min pe ang che," an ti a.A} /Tin, chu mi kum chu a vei a, kum lo thar lehah chuan a hnenah an lo kal leh a, a hnenah, "Kan tangka zawng zawng kan deh ral tawhzia leh, ka pu, kan ran rualte i ta a nih tawhziate hi, ka pu, i lakah hian kan zep lo ang; ka pu, i mithmuhah hian kan taksa leh kan ramte chauh lo chu engmah a awm tawh hauh lo mai:} /Tichuan an rante chu Josefa hnenah an hruai a: tin, Josefan chung sakawr manah te, Beram rual manah te, Bawng rual manah te, sabengtung manah te chuan ei tur a pe zel a: chu mi kumah chuan an ran zawng zawng manah ei tur a pe a, a chawm ta hlawm a. /Tin, Josefa chuan, "In rante rawn pe mai rawh u; tangka a awm tawh loh chuan in ran manah ei tur ka pe ang che u," a ti a.} /Tin, Aigupta mi zawng zawng leh Kanaan rama tangka zawng zawng an deh ram zawh chuan, Aigupta mi zawng zawng chu Josefa hnenah an lo kal a, "Ei tur min pe rawh khai; i hmaah hian kan thi mai dawn em ni ang le? Tangka lah a awm tawh si lo," an ti a.4c /Tin, Josefa chuan an buh leina manah, Aigupta ram leh Kanaan rama tangka awm zawng zawng chu a khawmsak ta vek a; tin, Josefan chu tangka chu Pharaoa inah chuan a la ta a..W / Tin, chu mi ram zawng zawngah chuan ei tur reng reng a awm ta lo a; tam a tla nasa em em si a, chutichuan tam avang chuan Aigupta ram leh Kanaan ram chu a chau ta a.}u / Tin, Josefan a pa leh a unaute leh a pa chhungte zawng zawng chu an chhungkua ang zelin ei tur a pe a, a chawm ta a.$C / Tichuan Jasefan a pa leh a unaute chu awmhmun a khuartir a, Pharaoa thupek angin Aigupta rama ram tha ber laiah, Rameses ramah chuan ro atan ram a pe ta a.[1 / Tin, Jakoba'n Pharaoa chu mal a sawmsak leh a, Pharaoa hnen ata chu a chhuak ta a.R / Tin, Jakoba chuan Pharaoa hnenah, "Ka khualzin kum chin chu kum 130 a ni a: ka dam chhung kumte hi a tlemin a hreawm a ni, mi thlahtute an khualzin laia an dam chhung kum pawh a zat ve hek lo," a ti a.O /Tin, Pharaoa chuan Jakoba hnenah, "Kum engzat nge i nih tawh?" a ti a.  /Tin, Josefan a pa Jakoba chu a hruai lut a, Pharaoa hmaah chuan a dintir a: tichuan Jakoba chuan Pharaoa chu mal a sawmsak ta a.}u /Aigupta ram chu a awm duai alawm: i pa leh o unaute chu ram tha lai apiangah hian awmhmun khuartir ta che; Gosen ramah awmhmun khuar rawh se: tin an zingah mi thil tithei tak hriat i neih phei chuan ka ran chunga hotuahte siam ang che," a ti a.Z/ /Tin, Pharaoa chuan Josefa a bia a, "I pa leh i unaute hi i hnenah an lo kal ta a:3 /Tin, anni vek chuan Pharaoa hnenah, "He rama awm rih tur hian kan lo kal a ni; kan ramah i chhiahhlawhteho Beram rualte tan ei tur a awm ta si lo; tam hi Kanaan ramah a tla nasa hle si a; chutichuan khawngaih takin i chhiahhlawhte hi Gosen ramah min awmtir ang che," an ti a.;q /Tin, Pharaoa chuan a unaute hnenah, "Eng hna nge in thawh thin?" a ti a. Tin, anni chuan Pharaoa hnenah, "I chhiahhlawhte hi kan thlahtute chenin Beram vengtute kan ni," an ti a.N  /tin, a unaute zinga mi, mi panga a hruai a, Pharaoa chu a hriattir a.d  E /Tichuan Josefan Pharaoa chu a han hrilh a, a hnenah, "Ka pa te, ka unau te, an Beram rual te, an Bawng rual te, an neih zawng zawngte nen Kanaan ram ata an lo thleng thla ta a: tin, ngai teh, Gosen ramah an awm," a ti a.w i ."nangnin 'I chhiahhlawhte hi kan thlahtute chenin, kan nuapan tet ata tun thlengin ran vulhtute kan ni,' ti ang che u: chutichuan Gosen ramah in awm thei dawn nia," a ti a. Beram vengtute reng reng chu Aigupta mite tenzawng tak an ni si a.W ) .!Tin, heti hi a ni ang a, Pharaoan a koh che u a, 'Eng hna nge in thawh thin?' a tih hunah chuan,nangnin 'I chhiahhlawhte hi kan thlahtute chenin, kan nuapan tet ata tun thlengin ran vulhtute kan ni,' ti ang che u: chutichuan Gosen ramah in awm thei dawn nia," a ti a. Beram vengtute reng reng chu Aigupta mite tenzawng tak an ni si a.1 ] . anni chu ran vulhtute an nih avangin Beram vengtute an ni a; an Beram rualte leh an Bawng rualte leh an neih zawng zawng an rawn chhawm vek a ni,' tiin ka han sawi ang.C .Tin, Josefa chuan a unaute leh a pa chhungte hnenah, "Ka han kal ang a, Pharaoa ka hrilh ang a, a hnenah, 'Ka unaute leh ka pa chhungte, Kanaan rama awmte kha, ka hnenah an lo thleng ta;' .Tin, Israela chuan Josefa hnenah, "Mi nungdama i lo la awm a, i hmel ka hmuh leh tak avang hian tunah chuan duh leh thi tawh rawh i," a ti a.<s .Tin, Josefa chuan a tawlailir chu a buatsaih a, Gosen ramah chuan a pa hmuak turin a han kal ta a; tin, a hnenah a inhriattir a, a ir a chuktuah a, rei fe a ir chuktuahin a tap a.  .Tin, Jakoba'n Gosen ram lam kawng lo kawhhmuh turin Juda chu Josefa hnenah a kal hmasaktir a: tichuan Gosen ramah chuan an lut ta a. .tin, Josefan Aigupta rama fapa a neihte chu pahnih an ni. Jakoba chhungte zawng zawng Aigupta rama lutte chu sawmsarih an ni.' .Jakoba fapate nupuiho chhiar loin Jakoba hnena Aigupta rama lut ve, a thalbea chhuak zawng zawngte chu an za chuan sawmruk leh paruk an ni a;  .Chungho chu Bilhaii Labanan a fanu Rakiliu hnena a peka fapate chu an ni, chungho chu Jakoba a hrinsak a: an za chuan pasarih an ni.V' .Tin, Naphtalia fapate hu Jazeela te, Gunia te, Jezera te, Sillema te an ni a.)O .Tin, Dana fapa chu Husima a ni a._9 .Chungho chu Rakili fapa Jakoba a hrinsakte chu an ni: an za chuan sawm leh pali an ni.~ .Tin, Benjamina fapate chu Bela te, Bekera te, Asbela te, Gera te, Naamana te, Ehia te, Rosa te, Mupima te, Hupima te, Arda te an ni a.}1 .Tin, Josefan Aigupta ramah fapa Manasea leh Ephriama chu a nei a, chu mite chu On khaw puithiam Potiphera fanu Asenathi chuan amah a hrinsak a ni.J| .Tin, Jakoba nupui Rakili fapate chu Josefa leh Benjamina an ni a. { .Chungho chu Zilpaii Labanan a fanu Leaii hnena a peka fapate chu an ni, chungho chu Jakoba a hrinsak a, mi sawm leh parukte chu.z# .Tin, Asera fapate chu Imna te, Isvaa te, Isvia te, Beria te an ni, an farnu Seri nen: tin, Beria fapate chu Hebera leh Malkiela hi an ni a.py[ .Tin, Gada fapate chu Ziphiona te, Hagia te, Sunia te, Ezbona te, Eria te, Arodia te, Arelia te an ni a.4xc .Chungho zawng zawng chu Leaii fapa, a fanu Dinaii nen, Paddan-aram rama Jakoba a hrinsakate chu an ni a: a fapate leh a fanute zawng zawng chu sawmthum leh pathum an ni a.Kw .Tin, Zebuluna fapate chu Sereda te, Elona te, Jahleela te an ni a.Ov . Tin, Isakara fapate chu Tola te, Ouva te, Joba te, Simrona te an ni a.=uu . Tin, Juda fapate chu Era te, Onana te, Sela te, Pereza te, Zera te an ni a: Era leh Onana erawh chu Kanaan ramah chuan an thi ta a ni. Pereza fapate chu Hezrona leh Hamula an ni a.It . Tin, Levia fapate hu Gersona te, Kohatha te, Meraria te an ni a.s . Tin, Simeona fapate chu Jemuela te, Jamina te, Ohada te, Jakina te, Zohara te, Kanaan hmeichhe laka a fapa Saula te an ni a.Ur% . Tin, Reubena fapate chu Hanoka te, Pallua te, Hezrona te, Karmia te an ni a.tqc .Tin, he'ng hi Israela thlah Aigupta rama lut Jakoba leh a fapate hming chu a ni: Reubena Jakoba fa tir chu.tpc .a fapate, a tupate, a fanute, a tunute, a thlahte zawng zaqwng chu Aigupta ramah chuan a luhpui ta hlawm a.o1 .Tichuan Jakoba leh a thlahte zawng zawng chuan Kanaan rama an dehchhuah an rante leh an bungruate chu an chhawm a, Aigupta ram chu an thleng ta a:Cn .Tichuan Jakoba chu Beer-seba atang chuan a chhuak a: Israela fapate chuan an pa Jakoba leh an fanau te tete leh a nupuite chu a chuan nana Pharaoa tawlailir thawnahte khan an chuantir a./mY .Aigupta ramah chuan i hnenah ka zuk kal ve ang a; tin, ka hruai chho leh ngei ngei bawk ang che: tin, Josefa chuan i thih hunah i mit a siamsak dawn che nia," a ti a.l% .Tin, ani chuan, "Kei Pathian, i pa Pathian chu ka ni: Aigupta rama zuk kal chu hlau suh; chutah chuan chi ropui takah ka siam dawn che a ni:k .Tin, Pathianin zana a mumangahte chuan Israela chu a bia a. "Jakob, Jakob," a ti a.Tin, ani chuan, "Heta hi ka awm," a ti a. j  .Tin, Israela chu a neih zawng zawng nen a chhuak a, Beerseba chu a thleng a, a pa Isaaka Pathian hnenah chuan inthawinate a hlan a.i! -tin, Israela chuan, "A tawk ta e; ka fapa Josefa chu mi nungdamin a lo la awm a nih tak hi: ka thih hmain amah ka zuk hmu ang," a ti ta a._w -tin, in pa leh in chhungte chu hruai u la, ka hnenah hian lo kal rawh u; tichuan Aigupta rama thil thate hi ka pe ang che u a, he rama thil awm tha berte hi in ei dawn nia, ti rawh.^) -Tin, Pharaoa chuan Josefa hnenah, "I unaute hnenah, 'Heti hian ti rawh u; in sate chu buh phurhtir u la, chhuak u la, Kanaan ramah kal rawh u;]) -Tin, "Josefa unaute an lo kal," tih thu thang chu Pharaoa inah chuan an lo hre ta a: chu chuan Pharaoa leh a chhiahhlawhte chu a tilawm hle a. \ -Tin, a unaute zawng zawng chu a fawp a, a tah khum ta theuh va: chu mi hnu-ah chuan a unaute chuan thukhawchang an sawipui ta a.p[[ -Tin, a ir leh a nau Benjamina ir chuktuahin a tap ta a; Berjamina pawh a ir chuktuahin a tap ta bawk a.0Z[ - Tin, Aigupta rama ka ropuina zawng zawng thu leh in thil hmuh zawng zawng thu hi ka pa in hrilh ang a; ka pa chu rang takin hetah in rawn hruai thla tur a ni," a ti a.yYm - Tin, ngai teh u, nangmahni mit ngei leh ka nau Benjamina mit ngeiin keima ka ngeiin a sawi lai in hmu reng a ni./ ,Ka pu, nangin, 'Pa emaw unau emaw in nei em?' tiin i chhiahhlawhte hi min zawt a.w=i ,Chu veleh Juda chuan Josefa chu a va hnaih a, "Aw ka pu, khawngaih takin, ka pu, i chhiahhlawh hi i beng hriatah thu kam khat mi sawitir la, i thinur chu i chhiahhlawh chungah hian alhtir suh ang che: nang zawng Pharaoa ang mai i ni si a.C< ,Tin, ani chuan, "Chutiang chuan ka tih loh turzia mai chu chu: a kuta no an hmuhna chauh hi ka bawihah a awm ang: nangni erawh zawng thlamuang takin in pa hnenah han kal rawh u," a ti a.;3 ,Tin, Juda chuan, "Ka pu, i hnenah eng nge kan sawi tak ang? Engnge kan hrilh ang? Engtin nge kan insawiven tak ang le? Pathianin i chhiahhlawhte sualna chu a hmu chhuak ta a nih hi: ngai teh, ka pu, i bawihte kan nih tak hi, keimahni leh a kuta no an hmuhna pawh hi," a ti a.: ,Tin, Josefa chuan an hnenah, "Eng thil nge ni in tih tak ni? Keimah ang mi hian ai an en thiam ngei ang tih in hre lo em ni?" a ti a.9+ ,Tin, Juda leh a unaute chuan Josefa in chu an va thleng a; ani chu chutah chuan a lo la awm cheu va: tin, a hmaah chuan an bawkkhup ta hlawm a.8 , Chu veleh chuan an silhfente chu an pawt thler a, mahni sabengtung chu an phurhtir leh theuh a, khuaah chuan an kir leh ta a.7{ , Tin, ani chuan an upa berah a tan a, an naupang ber thlengin a zawng a: tichuan no chu Benjamina ipah chuan a hmu ta a.s6a , Chu veleh chuan hmanhmawh takin mahni ip chu leiah an la thla theuh a, mahni ip chu an hawng theuh bawk a.75i , Tin, ani chuan, "Aw le, in thu ang zel chuan ni ang hmiang; amaherawhchu tupawh ka hmuhna apiang chu ka bawihah awm rawh se; nangni erawh chu sawiselboin in awm ang," a ti a.4 , I chhiahhlawhte zingah hian tupawh i hmuhna apiang chu thi rawh se, keini pawh kan pu bawihah kan awm mai ang e," an ti a.:3o ,Ngai teh, kan ip rawng bula tangka kan hmuhte pawh kha Kanaan ram atangin i hnenah kan rawn ken leh kha: engtin nge i pu ina mi tangka emaw rangkachak emaw kan ruk theih ang le? 2 ,Tin, anni chuan a hnenah, "Ka pu, engtizia nge ni hetiang thu i sawi? i chhiahhlawhte hian chutiang thil kan tih loh turzia mai chu.;1s ,Tin, a um phak a, chung thu chu an hnenah a sawi a.t0c ,Kha kha ka pu uain inna leh aienna ngei a ni lo em ni? Hetiang in tih hi in tisual a ni,' ti rawh," a ti a.//Y ,Tin, khua ata an kal chhuak chu an la thlen hlat hma chuan Josefan a in enkawltu hnenah, "Tho la, mite kha va um rawh, 'Engtizia nge thil tha thil tha loa in rulh ni?Q. ,Tin, khua a var veleh anni chu an sabengtungte nen chuan an kaltir ta a..-W ,Tin, ka no, tangka no kha, an naupang ber ip rawng bulah dah rawh, a buh man tangka nen khan," tiin thu a pe a. Tichuan ani chuan Josefa thusawi ang chuan a ti ta a. , = ,Tin, ani chuan a in enkawltu hnenah chuan , "Kha mite ip kha anphurh theih tawkin buhin tikhat la, an tangka theuh chu an ip rawng bulah dah theuh rawh.U+% +"Tin, Josefa chuan a hnenah a mi chanvote chu an hnenah a hlan chhawntir a, Benjamina chanvo phei chu an chanvo zawng zawng ai chuan aleh ngain a tam bik a ni. Tin, uainte an in a, a hoin an hlim ta hle a.h*K +!Tichuan upa ber chu fa tir nihna angin, naupang ber chu a tlum ber nihna angin Josefa hmaah chuan an thu zel a: chutichuan mak an ti hlawm theuh a.Tin, Josefa chuan a hnenah a mi chanvote chu an hnenah a hlan chhawntir a, Benjamina chanvo phei chu an chanvo zawng zawng ai chuan aleh ngain a tam bik a ni. Tin, uainte an in a, a hoin an hlim ta hle a.R) + Tichuan ama tan ahrangin, anniho tan ahrangin, Aigupta mi a eipuiteho tan ahrangin an siam ta a: (Aigupta-hoin Hebraiho chu an eipui thei si lo; chutiang tih chu Aigupta-ho tan chuan a thiang lo a ni.)e(E +Tin, a hmai a phih a, a va chhuak leh a, a insum hram hram a, "Chaw ei siam rawh u," a ti a.9'm +Tin, Josefa chuan a nau a hmuh chuan a lung a chhiat tak em em avangin hmanhmawh takin tahna hmun a zawng ta thuai a, a pindan chhungah a lut a, chutah chuan a tap chhuak ta a.J& +Tin, ani chu a dak a, a nau Benjamina, a nu fapa chu a hmu a, "Kha kha in tlum ber, a chanchin mi hrilha kha em ni?" a ti a. Tin, amah vekin, "Ka fapa, Pathianin khawngaih che rawh se," a ti a.% +Tin, anni chuan, "Kan pa i chhiahhlawh chu a dam lai a ni a, nungdamin a la awm e," an ti a. Tin, an lu an kun a, chibai an buk leh a.$ +Tin, ani chuan an chanchin a zawt a, "In pa, a chanchin in sawi putar kha, a dam lai em ni? Mi nungdamin a la awm em? a ti a. # +Tin, Josefa chu ina a lo hawn veleh, an kuta lawmman awm chu in chhungah a hnenah an keng lut a, lei siin chibai an buk hlawm a." +Tin, an lawmman ken chu Josefa, chawfaka a lo kal hmain an lo buatsaih lawk a: chutah chuan chaw an ei dawn tih an hre si a.! +Tin, anni chu Josefa in chhungah a hruai lut a, tui a pe a, an ke an sil ta a; an sabengtungte pawh chu chaw a pe bawk a.d C +Tin, ani chuan, "Thlamuang takin awm u la, hlau suh u: in Pathian, in pa Pathian chuan in ipahte chuan ro a pe che u a nih chu: in tangka kha ka hmu si a," a ti a. Tin, Simeona chu an hnenah a rawn hruai chhuahsak ta a.}u +Tin, buh leina turin tangka dang pawh kan rawn keng a: kan tangka chu tuin nge kan ipah dah kan hre si lo," an ti a.lS +tin, heti hi a ni a, riahbuk kan thlen chuan kan ipte chu kan han hawng a, tin, ngai teh, kan tangka theuh chu kan ip rawng bulah a lo awm ta theuh a, kan tangka chu a buk ngai thenin a lo awm a: tichuan kan rawn keng leh a ni.S! +Aw ka pu, kan lo kal hmasak tum khan buh lei tur ngawta lo chhuk kan ni a:Y- +Tin, Josefa in enkawltu kiangah chuan an va kal a, kawngka bulah chuan an bia a,  +Tin, Josefa inah hruai luha an awm avangin an hlau a, "Kal hmasak tuma kan ipa tangka min pek kirte avang khan a nih hi min hruai luh ni; kan chungah remchang zawnga min beiin, keimahni leh kan sabengtungte nen hian bawih atan min man a tum a nih hi," an ti a.Z/ +Tichuan ani chuan Josefa thupek angin a ti ta a; Josefa inah chuan a hruai lut a.\3 +Tin, Josefan Benjamina an hnena awm chu a hmuh veleh, a in enkawltu hnenah chuan, "Saw mite saw in chhungah hruai lut la, sa talh la, buatsaih rawh; saw mite sawn chhunah ka hnenah chaw an ei dawn a ni," a ti a.C +Tichuan anni chuan lawmman chu an keng a, tangka chu as leh hnih an keng bak a, Benjamina pawh an hruai a; tin, an tho a, Aigupta ramah an zuk kal a, Josefa hmaah chuan an ding leh ta a.P +tichuan in nau pakhat leh Benjamina hi a chhuahsakna tur che uin, Pathian Engkimtitheia chuan chu mi chu khawngaihtir che u rawh se. Tin, ka fate chu chan a nih leh ka chan mai a ni ang chu," a ti a.R + in nau pawh chu hruai u la, tho u la, chu mi hnenah chuan kal leh rawh u: + tin, tangka a leh hnihin keng u la, in ip rawng bula tangka a pek kir che u pawh khan keng leh rawh u; a tihpalh a ni mahna:7 + Tin, an pa Israela chuan an hnenah, "Chutiang a nih si chuan heti hian ti rawh u; in bawmahte khan he rama thil tha tha thenkhat-thinghnai damdawi te, khawizu te, englo rimtui te, murra te, theipil sak te, vai umkhal te tlem theuhin-chu mi tan chuan lawmmanah sin thlak rawh u:Y- + awm rei suh i la chuan tunah pawh kan lo thleng leh tawh ngei tur a ni," a ti a.V' + A chungchang thuah hian keima'n a bul ka tum zel ang; keima lakah ngei amah phut ang che: ani chu i hnenah ka rawn hruai leh loh a, i hmaah hian ka dintir leh loh chuan a mawh chu kumkhuain ka phur nang e:F +Tin, Juda chuan a pa Israela hnenah, "Taitea chu ka hnenah kaltir rawh, tichuan kan tho ang a, kan kal mai ang e; keini leh nang leh kan fanau te tete pawh hi thi loa kan nun theihna turin.7 +Tin, anni chuan, "Chu mi chuan, 'In pa chu a la dam em? Unau in la nei em?" tiin kan chanchin leh kan laichinte chanchin min zawt tlat si a; tichuan chung a thu min zawh ang zel chu kan hrilh a ni: 'In nau rawn hruai chhuk rawh u,' a ti ang tih tu nge hre kher ang i?" an ti a. +Tin, Israela chuan, "Eng vangin nge nau dang in la neih thute lam in hrilh kher a, ka tana tha lo tak in tih ni?" a ti a .%E +i tirh loh erawh chuan kan zuk kal lo ang: chu mi chuan kan hnenah, 'In nau in hnena a tel loh chuan ka hmel in hmu lo ang,' a ti miau si a," tiin a sawi a.G  +Kan nau hi kan hnenah i tirh chuan buh kan zuk leisak ang che;  +Tichuan Juda chuan a hnenah, "Chu mi chuan, 'In nau in hnena a tel loh chuan ka hmel in hmu lo ang,' tiin min tiam tlat a ni.3 a +Tin, heti hi a ni a, Aigupta ram ata buh an phurh chhoh kha an ei zawh chuan an pa chuan an hnenah, "Kal leh tawh u la," buh tlem tal kan tan zuk lei leh rawh u," a ti a.4  g +Tin, chu mi ramah chuan tam a tla nasa hle a.e E *&Tin, ani chuan, "Ka fapa hi in hnenah a chhuk ve lo ang; a u a thi tawh a, amah chauh hi a ni tawh si a: in kalna kawng lakahte tawhsual a zuk tawh chuan ka lu tuak hi lungngaihnain thlanah in liamtir dawn a ni," a ti a."? *%Tin, Reubena chuan a pa hnenah, "I hnena ka rawn hruai leh loh chuan ka fapate pahnih hi that mai ang che: ani chu ka kutah mi kawltir la i hnenah ka rawn hruai leh mai ang," tiin a sawi a.Tin, ani chuan, "Ka fapa hi in hnenah a chhuk ve lo ang; a u a thi tawh a, amah chauh hi a ni tawh si a: in kalna kawng lakahte tawhsual a zuk tawh chuan ka lu tuak hi lungngaihnain thlanah in liamtir dawn a ni," a ti a.vg *$Tin, an pa Jakoba chuan an hnenah, "Nangni hian ka fate i chantir a nih hi: Josefa a awm tawh lo a, Simeona pawh a awm tawh hek lo, Benjamina lam pawh hruai bo in tum leh zel a: chung thil zawng zawng chuan mi tlakbuak a nih hi," a ti a.O *#Tin, heti hi a ni a, an ipte chu an bun ruah laiin, ngai teh, an tangka fun theuh chu an ipah chuan a lo awm ta theuh va: tin, anniho leh an pa chuan an tangka funte chu an hmuh chuan an hlau hle a.iM *"tin, in tlum ber chu ka hnenah rawn hruai ang che u: tichuan enthlatu in ni lo a, mi dik tak in ni zawk tih ka hria ang: chutichuan in unaupa hi ka pe leh ang che u a, he ramah hian in sumdawng dawn nia,' min ti a," an ti a.I *!Tin, chu mi, an ram hotu chuan kan hnenah, 'Heti hian mi dik tak in ni tih ka la hria ang; in unau pakhat ka hnenah hnutchhiah u la, in chhungteho tam tan chuan buh phur u la, kal tawh rawh u:)M * unau sawm leh pahnih kan ni, kan pa fapate kan ni vek a; pakhat chu a awm ta lo a, kan tlum ber chu tunah hian Kanaan ramah kan pa hnenah a awm a ni,' kan ti a.U% *Tin, keini chuan a hnenah, 'Mi dik tak kan ni; enthlatu kan ni awzawng lo e:N *Chu mi ram hotu chuan ram takin min bia a, ram enthlatuah min ruat a.q] *Tin, Kanaan rama an pa Jakoba hnen chu an lo thleng a, an chunga thil thleng zawng zawng chu an hrilh a;|s *Tichuan a unaute hnenah chuan, "Ka tangka kha an lo dah leh a nih hi maw le; ngai teh u, ka ipa hi a lo awm reng mai," a ti a: tin, an thin a thawng zawk a, "Pathianin hetia min tih hi engtizia nge ni aw?" tiin khur chungin an inen ta hlawm a.)~M *Tin, an zinga mi pakhatin riahbukah a sabengtung chaw pe tura a ip a han hawn chuan a tangka chu a hmu ta mai a; ngai teh, a ip rawng bulah chuan a lo awm ta a.X}+ *Tin, an buh chu an sabengtungte chu an phurhtir a, chuta ta chu an chhuak ta a.:|o *Tin, Josefa chuan an bawmte chu buha tikhat tur leh an tangkate chu an ipa dah leh theuh tur leh kalkawng atan ei tur pe turin thu a pe a: tichuan chutiang chuan an tihsak ta a./{Y *Tin, ani chuan a leh hawisan a, a va tap ta a; tin, an hnenah a kir leh a, anni chu a bia a, an zing ata Simeona chu a hruai hrang a, an mithmuhah chuan a phuar ta a.\z3 *An karah tawng letlingtu a awm avangin Josefan an thusawi chu a hria tih an hre lo.Uy% *Tin, Reubena chuan, "'Naupang chungah thil tisual suh u,' tiin in hnenah ka sawi lo em ni? In ngaithla duh lo a nih kha: chuvangin ngai teh u, a thisen phuba chu an la a nih hi," tiin anni chu a chhang a.x} *Tin, anni chuan, "Kan nau chunga kan thiltih kha kan thiam lo tak tak a nih hi, khawngaih tura min ngen tawk tawk laia a thinlung manganzia hmu reng chunga kan ngaihthlaksak duh loh kha; chuvangin he manganna hian min tlakbuak a nih hi," an inti a.$wC *tin, in tlum ber chu ka ka hnenah rawn hruai ang che u; chutichuan in thu chu a fiah ang a, in thi dawn lo nia," a ti a. Tichuan chutiang chuan an ti ta a.v1 *mi dik tak in nih chuan in unau zingah hian pakhat phuarin awm rawh se; nangni erawh chu kal ta u la, in chhungteho tam tan chuan buh phur rawh u:juO *Tin, a ni thum ni-ah chuan Josefan an hnenah, "Hei hian ti u la in nung ang, Pathian ka tih si a;4te *Tin, an za chuan ni thum a tanhotir hlawm a.s *Nangmahniah thutak a awm nge awm lo in thu fiahna'n in zinga pakhat tir u la, in nau chu rawn hruai rawh se, nangni erawh chu phuarin in lo awm rih ang: chutilochuan Pharaoa nunna chhalin, 'enthlatute in ni ngei mai,' ka ti dawn che u a ni," a ti a.r *heti hian fiahin in awm ang: in tlum ber chu heta a lo kal loh chuan Pharaoa nunna chhalin heta ta hi in chhuak lo ang ka ti che u a ni.[q1 *Tin, Josefa chuan an hnenah, "Enthlatute in ni,' ka tih che u kha, in nih ngei hi:Xp+ * Tin, anni chuan, "Keini i chhiahhlawhte hi unau sawm leh pahnih, Kanaan rama awm mi pakhat fa kan ni' tin, ngai teh, kan tlum ber chu tunah chuan kan pa hnenah a awm a, pakhat chu a awm ta lo a ni," an ti a.bo? * Tin, ani chuan an hnenah, "Ka awih lo, ram zuahzia en tura lo kal in nih hi maw," a ti a.sna * Mi pakhat fa vek kan ni; mi dik tak kan ni a, i chhiahhlawhte hi enthlatute kan ni awzawng lo e," an ti a.imM * Tin, anni chuan a hnenah, "Ka pu, ni suh e, i chhiahhlawhte hi buh lei tura lo kal kan ni a sin.3la * Tin, Josefa chuan anmahni chungchang thu mumanga a hmuhte kha a lo hre chhuak ta a, an hnenah, "Enthlatute in nih hi; ram ruahzia en turin in lo kal a nih hi le," a ti a.]k5 *Tin, Josefa chuan a uteho chu a lo la hria a, anni erawh chuan ani chu an hre si lo.j' *Tin, Josefa chuan a uteho chu a lo hmu a, anni chu a lo la hre hlawm a, nimahsela an lakah chuan chi dang angin a insiam a, ram takin a bia a; tin, an hnenah, "Khawia lo kal nge in nih?" a ti a. Tin, anni chuan, "Buh lei turin Kanaan ram atanga lo kal kan ni," an ti a.Ai} *Tin, Josefa chu Aigupta ram chungah chuan hotu a ni a; amah chu mi rama mi zawng zawng hnenah a hralhtu a ni: tichuan Josefa uteho chu an lo kal a, lei siin amah chibai an buk hlawm a.yhm *Tichuan Israela fapate chu mi kalho zingah chuan buh lei turin an kal ve a: Kanaan ramah pawh tam a tla ve si a.g *Josefa nau Benjamina erawh chua ute hnenah chuan Jakoba'n a kaltir ve lo a; "Tawhsual a zuk tawk hlauh dah ang e," a ti a ni.Uf% *Tichuan Josefa uteho sawm chu Aigupta ram ata buh lei turin an zuk kal ta a.Ie *Tin, amah vek chuanin, "Ngai teh u, Aigupta ramah buh a awm tih ka lo hre ta: thi loa kan nun chhuah theihna turin chutah chuan zuk kal u la, chuta ta chu kan tan zuk lei rawh u khai," a ti a. ~~_||k{{!zyyxww\vuuMttCsrrqKponmsll2kkCjjzihhOgff'eeqe*dd*ccVcbb|aa``#_H^]\[[Z'Y{Y3XuWW VUU T6=<< ;;/:b99I88766-5g44;3k221a00;//-.-,,K+**C))(P'&%%n$#"! eAGA%hHz2 ! m x  W =Os@;dTin, Pharaoa chuan, "Ngai teh u, he mi rama mite hi in lo tam ta hle mai a, tin, nangnin an phurrit phur chu in chawlhtir mai a," a ti a.*cOTin, Aigupta lal chuan an hnenah, "Engtizia nge nangni Mosia leh Arona hi, mipuite hnathawk lai in dawngdahtir ni? In hna chu va thawk reng reng tawh u," a ti a. bTin, anni chuan, "Hebraite Pathianin mi rawn tlawh ta mai a: thlaler ni thum kalah LALPA kan Pathian hnena kan va inthawi theihna turin khawngaih takin kan va kal ang e; chutilochuan kan chungah hian hri emaw khandaih emaw a rawn lentir mai dah ang e," a ti a.CaTin, Pharaoa chuan, "Tunge maw ni LALPA, a thu ka han zawm a, Israel-hote ka han chhuahtirna tur chu ni le? LALPA chu ka hre lo e, tin, Israela-hote lah ka chhuahtir hek lo ang," a ti a.O` Tin, chu mi hnuah chuan Mosia leh Arona chu an va kal a, Pharaoa hnenah, "LALPA, Israela-hote Pathianin heti hian a ti, 'Ka mite hi thlalerah ka hnenah lo kut turin rawn kaltir rawh,' tiin," an ti a.(_KTin, mite chuan an awih ta a: tin, LALPA'n Israela thlahte chu a zuk kan a, an hreawmziate a zuk hmu ta a ni tih an hriatin an lu an kun a, chibai an buk ta a./^Ytin, LALPA'n Mosia hnena a sawi zawng zawngte kha Arona chuan a sawi chhawng leh vek a, tin, mipuite hmuhah chuan thilmakte chu a ti a.Tin, mite chuan an awih ta a: tin, LALPA'n Israela thlahte chu a zuk kan a, an hreawmziate a zuk hmu ta a ni tih an hriatin an lu an kun a, chibai an buk ta a.\]3Tin, Mosia leh Arona chuan Israela thlahte upaho zawng zawng chu an ko khawm vek a:z\oTin, Mosia chuan LALPA'n a tirh thu zawng zawngte leh thilmak a tihtir tur zawng zawngte chu Arona a hrilh vek a.[Tin, LALPA'n Aron hnenah, "Mosia hmuak turin thlalerah va kal rawh," a ti a. tin, a kal ta a, Pathian tlangah chuan a va hmu a, a fawp a.UZ%Chutichuan, "Serh tan avangin pasal thisen chhuah hmang i lo nih hi" a ti a.&YGTin, Zipori chuan meilung a la a, Tin, a fapaa serhvun chu a tan a, Mosia ke a tawhtir a; tichuan, "Ka tan pasal thisen chhuah hmang i lo nih hi le," a ti a.mXUTin, heti hi ani a, kalkawnga riah hmunah chuan LALPA'n Mosia chu a zuk tlawh a, tihhlum a tum ta a.@W{tichuan i hnenah, ka fapa chuan ka rawng a bawl theihna'n chhuahtir rawh khai ka ti a; tin, i chhuahtir phal lo vei a i fapa, i fa tir chu ka tihlum ang, a ti e,' ti ang che," a ti a.ZV/Tin, nangin Pharaoa hnenah chuan, 'LALPA'n, Israela hi ka fapa, ka fa tir a ni e:qU]Tin, Lalpa chuan Mosia hnenah, "Aigupta ram i thlen hun chuan i kuta thilmak zawng zawng ka kentir che hi Pharaoa hmaah chuan ti ngei ngei ang che: nimahsela a thinlung ka tihkhauhsak ang a, tichuan mite chu a chhuahtir phal lo ang.0T[Tin, Mosia chuan a nupui leh a fapate chu a hruai a, sabengtung chungah a chuantir a, tin, Aigupta ramah chuan a kir leh ta a: tin, Mosia'n Pathian tiang chu a keng a.(SKTin, LALPA chuan Midian ramah Mosia hnenah chuan, "Kal la, Aigupta ramah chuan va kir leh tawh rawh le: nangmah tihhlum tumtute kha an thi vek tawh e," a ti a.RTin, Mosia chu a kal a, a pu Jethro hnenah a kir leh ta a, tin, a hnenah, "Aigupta rama ka uanu awmte chu an la dam emaw an hnenah khawngaih takin ka va hawng rih ang e," a ti a. Tin, Jethroa chuan Mosia hnenah, "Thlamuang takin kal ta che le," a ti a.YQ-Tin, nangin he tiang hi i keng ang a, chu chuan thilmakte chu i ti ang," a ti a.P+Tin, ani chu mipui hnena i thu sawi chhawngtu a ni ang: tin, heti hi a ni ang a, i tan ka a ni ang a, tin, nang chu a tan Pathian ang i ni ang.(OKChutichuan nangin amah chu bia langin, thute chu fah vek ang che: tichuan i ka leh a ka chu keima'n ka amwpui zel ang a, in tih tur chu ka hrilh zel ang che u.N!Tichuan LALPA chu Mosia chungah a thinur ta a, a hnenah, "I unaupa Arona, Levia chi chu a awm lo'm ni? Ani zawngin tawnghmang a thiam tih ka hria a ni. Ngai teh, nangmah hmuak turin a lo kal nghe nghe a sin: tin, a hmuh che zawngin a thinlung chu a lawm hle mai ang.=Mw Ni lo e, LALPA, mi dang tir zawk ta mai che," a ti a.tLc chuvangin kal mai rawh, i ka chu keima'n ka awmpui zel ang a, i sawi tur chu ka hrilh zel ang che," a ti a.K Tin, LALPA chuan a hnenah, "Mihring ka hi tu siam nge ni a, mitvar te, mitdel te pawh hi tu tih nge ni? Kei LALPA hian a ni lo em ni?cJA Tin, Mosia chuan LALPA hnenah, "Aw LALPA, kei zawng tun hma lamahte leh i chhiahhlawh hnena thu i rawn sawi hnuah pawh hian mi tawnghmang thiam ka ni ve ngai lo a ni: mi tawng ban leh mi tawng mawh ka ni si a," a ti a.I Tin, heti hi a ni ang a, chung chhinchhiahna pahnih ngei pawh an rin loh a, i thusawi pawh chu an pawm loh chuan, lui tui i zuk thal ang a, lei charah i bun ang a; tin, lui ata tui i zuk thal chu lei charah chuan thisenah a lo chang dawn nia," a ti a.H1Tin, heti hi a ni ang a, an rin duh loh che a, chhinchiahna hmasa zawk chu an pawm duh loh chuan, chhinchhiahna hnuhnung zawk tal chu an ring ang.9GmTin, ani chuan, "I kut khan i awm zuk zen leh teh. (Tin, a awm chu a zuk zen leh a; a awm ata a han pawrh chhuah chuan, ngai teh, a tisa dang ang bawk chuan a lo awm leh ta a.)AF}Tin, LALPA chuan a hnenah, "I kut khan i awm zuk zen teh," a ti leh a. Tin, a awm chu a zuk zen a: tin, a han pawrh chhuah leh chuan, ngai teh, a kut chu vur anga varin a lo phar ta a. E;LALPA, an thlahtute Pathian, Abrahama Pathian, Isaaka Pathian leh Jakoba Pathian chu i hnenah a rawn inlar ngei a ni tih an rin theihna turin," a ti a./DYTin, LALPA chuan Mosia hnenah, "I kut khan han ban la, a meiah han la teh, (tin, a kut chuan a han ban a, a han la a, tin, a kutah chuan tiangah a lo chang leh ta a):C)Tin, ani chuan, "Leiah khan han paih teh," a ti a. Tin, leiah chuan a han paih a, tin, rulah a lo chang ta a; tin, Mosia chuan a tlansan ta a.hBKTin, LALPA chuan a hnenah, "I kuta mi kha eng nge ni?" a ti a. Tin, ani chuan, "Tiang," a ti a.A 3Tin, Mosia chuan, "Ngai teh, mi ring duhin ka thu an pawm lo ang: 'LALPA chu i hnenah a inlar ngut lo ang e,' an ti mai awm si a," tiin a chhang a.o@Yhmeichhe tinin an vengte leh an ina chengte chu tangkaraw incheinate leh rangkachak incheinate leh silhfente an la dil zawk ang a; tichuan in fapate leh in fanute chu in la bei ang; tin, Aigupta mite chu in rawk a ni ang," a ti a.d?CTin, he mite hi Aigupta-ho ka khawngaihtir ang a: tin, heti hi a ni ang a, in kal hunah chuan ruakin in kal lo ang a,hmeichhe tinin an vengte leh an ina chengte chu tangkaraw incheinate leh rangkachak incheinate leh silhfente an la dil zawk ang a; tichuan in fapate leh in fanute chu in la bei ang; tin, Aigupta mite chu in rawk a ni ang," a ti a.3>atin, ka kut ka phar ang a, tin, Aigupta-ho chu an zinga thil mak tak ka la tih tur zawng zawngte chuan ka la hrem ang: tin, chu mi hnuah zawng a chhuahtir tawh ang che u.j=OTin, Aigupta lal zawngin kut chak tak ngawt lo chuan a chhuahtir hlei lo ang che u tih ka hria e.8<kChutichuan i thu an lo ngaithla ang: tin, nang leh Israel upaho chu Aigupta lal hnenah in kal ang a, tin, a hnenah, 'LALPA, Hebraite Pathianin min rawn tlawh ta mai a; chuvangin thlaler ni thum kalah LALPA kan Pathian hnena kan va inthawi theihna turin khawngaih takin min kaltir ang che,' ti ang che u.;Aigupta rama tihhreawmna lak ata chu ka hruai chhuak ang che u a, Kanaan-hote, Hit-hote, Amor-hote, Periz-hote, Hiv-hote, Hit-hote ram, hnutetui leh khawizu luanna ramah chuan ka hruai lut ang che u ka tih tawh kha tiin ka hnenah a rawn inlar ta a ni,' ti ang che.u:eKal langin Israela upaho ko khawm ang che, tichuan an hnenah, 'LALPA in thlahtute Pathian, Abrahama Pathian, Isaaka Pathian leh Jakoba Pathian chuan ka rawn kan ta ngei che u a, Aigupta rama in chunga an tihzia te hi ka hmu ta ngei mai;B9Tin, Pathian vekin Mosia hnenah chuan, "Nangin Israela thlahte hnenah chuan, 'LALPA in thlahtute Pathian, Abrahama Pathian, Isaaka Pathian leh Jakoba Pathian chuan in hnenah hian mi rawn tir a ni e: hei hi kumkhuaa ka hming chu a ni a, tin, hei hi chhuan zawng zawng thlenga mi hriat rengna chu a ni,' ti ang che.98mTin, Pathianin Mosia hnenah, "AWMA KA NI," a ti a; tin, a hnenah chuan, "Nangin Israela thlahte hnenah chuan, 'AWMA chuan in hnenah mi rawn tir a ni e,' i ti tur a ni," a ti a. 7; Tin, Mosia'n Pathian hnenah, "Ngai teh, Israela thlahte hnenah chuan zuk kalin an hnenah, 'In thlahtute Pathianin in hnenah hian mi rawn tir a ni e,' zuk ti i la; tin, anni chuan ka hnenah, 'Tunge ni a hming chu?' lo ti ang se la, an hnenah chuan engtin nge ka sawi ang?" a ti a.q6] Tin, ani chuan, "I hnenah ka awm dawn alawm; tichuan keima tirh ngei i ni tih hei hi i tan chhinchhiahna a ni ang: Aigupta ram ata mite chu i rawn hruai chhuah hunah chuan, he tlang ngeiah hian Pathian rawng in la bawl ang," a ti a.59 Tin, Mosia chuan Pathian hnenah, "Kei Pharaoa hnena kala, Israela thlahte Aigupta ram ata zuk hruai chhuaktu atan chuan tu nge maw ka nih le?" a ti a.4} Chuvangin hawh teh, ka mi Israela thlahte chu Aigupta ram ata hruai chhuak turin Pharaoa hnenah ka tir ang che," a ti a.37 Tin, ngai teh, Israela thlahte au thawm chu ka hnen a lo thleng e: chu chang a ni lo a, Aigupta-hoin anmahni an hnehchhiahziate chu ka hmu reng a ni.}2utichuan Aigupta-ho lak ata chhanhim tur leh chu mi ram ata chu hruai chhuaka Kanaan-hote, Hit-hote, Amor-hote Periz-hote, Hiv-hote, Jebus-hote awmna ram tha tak leh zau tak, hnutetui leh khawizu luanna rama hruai lut turin ka lo chhuak ta a ni.61gTin, LALPA chuan, "Aigupta rama ka mi awmte chu an hreawmzia ka hmu reg a sin, anmahni vengtute avanga an au thawmte chu ka lo hria a; an lungngaihnate chu ka hre reng si a;00[Tin, "Kei hi i pa Pathian, Abrahama Pathian, Isaaka Pathian, Jakoba Pathian chu ka nih hi," a ti leh a. Tin, Mosia chuan a hmai a khuh ta a; Pathian a en ngam si lo a. /Tin, ani chuan, "Rawn hnaih suh khai: i kephah ata i pheikhawkte kha phelh rawh, i dinna hmun kha lei thianghlim a ni e," a ti a.-.UTin, LALPA chuan en tura a va peng chu a hmuhin, Pathianin hnim buk zing atang chuan a han ko a, "Mosi, Mosi," a han ti a. Tin, ani chuan, "Heta hi ka awm," a ti a.-Tin, Mosia chuan, "Ka va peng teh reng ang, eng tizia nge ni hnim buk saw a kan ral loh, he thil mak tak hi ka va en teh ang e," a ti a.1,]Tin, hnim bukah LALPA vantirhkoh, meialhin a hnenah a rawn inlar a: tin, a han en a, tin, ngai teh, hnim buk chu meiin a kang a, a hnim buka erawh chu a kang ral si lo.:+ qTin, Mosia chuan a pu Jethroa, Midian ram puithiam beram rual a veng a: tin, beram rual chu thlaler thlang lampangah chuan a khalh a, tin, Pathian tlang, Horeb chu a va thleng a.}*uTin, Pathian chuan Israela thlahte chu a thlir reng a, tichuan Pathian chuan anmahni chu a zuk ngaihsak reng bawk a.w)iTin, Pathianin an rum chu a hria a, tin, Pathianin Abrahama te, Isaaka te leh Jakoba te hnena a thuthlun kha a hre reng a.Tin, Pathian chuan Israela thlahte chu a thlir reng a, tichuan Pathian chuan anmahni chu a zuk ngaihsak reng bawk a.s(aTin, heti hi a ni a, ni rei fe chinah chuan Aigupta lal chu a thi ta a: tin, Israela thlahte chu an hnathawh hautak avang chuan an rum a, tin, an au a, tichuan an hnathawh hautak avanga an au thawm chu Pathian hnena a han thleng ta a.m'UTin, fapa a hring a, tin, Mosia'n a hmingah Gersoma a sa a; "Mi rama pem ka nih avangin," a ti a ni._&9Tin, Mosia chuan chu mi hnena awm chu rem a ti a: tin, a fanu Zipori chu Mosia a pe a.(%KTin, ani chuan a fanute hnenah chuan, "Chu, khawiah nge a awm le? Eng tizia nge in rawn hawnsan mai ni le? Va ko ta che u, chaw te rawn ei ang hmiang," a ti a.-$UTin, anni chuan, "Aigupta mi pakhatin beram vengtute lak ata min chhanhim a ni, tin, chu chang ni loin, tui te min thalsak a, beram rual tui a intir a ni," an ti a.r#_Tin, an pa Reuela hnen an va thlenin ani chuan, "Engtizia nge vawiin chu in va lo haw hma ve le?" a ti a."5Tin, beram vengtute an lo kal a, an rawn hnawt darh a: nimahsela Mosia chu a tho a, anmahni chu a rawn tanpui a, an beram rual chu tui a intir ta a. !;Tin, Midian rama puithiam chuan fanu pasarih a nei a: tin, anni chuan tui an rawn chawi a, an pa beram rual in turin tui inna thlengte chu an tikhat a.A }Tichuan Pharaoan chu chu a lo hriat veleh, Mosia chu thah a tum ta a. Nimahsela Mosia chu Pharaoa hnen ata a tlan bo a, Midian ramah a awm ta a: tin, tuichhunchhuah sirah hian a thu a.LTin, ani chuan, "Kan chungah hotuah leh roreltuah tuin nge siam che? Aigupta mi i tihhlum ang khan mi tihhlum i tum elo?" a ti a. Tin, Mosia chuan a hlau ta a, "An hre ta ngei zuk nia le" a ti a.#A Tin, atukah a va chhuak leh a, tin, ngai teh, Hebrai mi pahnih an lo insual a: tin, a thiam lo zawka hnenah chuan, "Engati nge i thian i vuak le?" a ti a.} Tin, Mosia chu a hawi vel ruai a, tin, tumah an awm lo tih a hriat veleh, Aigupta mi chu a vawhlum a, leiah a phum ta a.B Tin, heti hi a ni a, chung laia Mosia a lo puitlin chuan, a unaute a va kan a, an phurritte chu a va hmu a: tin, Aigupta mi pakhat hian a unau pakhat Hebrai mi hi a vaw lai a han hmu a.2_ Tin, naute chu a lo thang lian a, Pharaoa fanu hnenah a hruai a, tichuan a fapaah a awm ta a. Tin, "Tui ata ka lak chhuah avangin," a ti a, a hmingah chuan Mosia a sa a.:o Tin, Pharaoa fanu chuan a hnenah, "He naute hi kalpui ta la, mi awmsak ang che, tichuan i hlawh ka pe ang che," a ti a. Chutichuan hmeichhia chuan naute chu a la a, a pawm ta a.r_Tin, Pharaoa fanu chuan a hnenah, "Kal rawh," a ti a. Tin, nula chu a kal a, chu nausen nu chu a ko ta a.Tichuan a farnu chuan Pharaoa fanu hnenah chuan, "He naute awmsaktu tur che Hebrai hmeichhia nau awmtu ka kohsak ang che chu?" a ti a.3Tin, a han hawn chuan naute chu a hmu ta a: tin, ngai teh, nausen chu a tap ta a. Tin, a khawngaih ta em em a, "Hei Hebrai fa a nih hi le," a ti a.2_Tin, Pharaoa fanu chu luia inbual turin a zu kal a; tin, a bawihnute chu lui kamah chuan an kal ve a; tin, phairuang zinga bawm a han hmuh chuan a bawihnu a va laktir a.`;Tin, a chungah eng tak la thleng ang maw tia hriat tumin a farnu chu hla feah a ding a.I Tin, a lo thukru reng thei ta lo a, a tan luang lawng a la a, chu chu chirh leh alkatra-in a char a, tin, naute chu chutah chuan a muttir a, tichuan lui kama phairuang zingah chuan a dah ta a.{qTin, hmeichhia chu a rai a, tin, fapa a hring a: tin ani chuan naute chu hmel tha a ti em a, thla thum a thukru a.] 7Tin, mi pakhat, Levia chhungte zinga mi a va chhuak a, Levia fanu nupuiah a va nei a." ATin, Pharaoan, "Mipa a lo piang apiang chu luiah in paih ang a, tin, hmeichhia apiang chu in humhim zel tur a ni," tiin a mite zawng zawng chu thu a pe a.z qTin, heti hi a ni a, nau chhar miten Pathian an tih avangin chhungkua neiin a siam ta a.Tin, Pharaoan, "Mipa a lo piang apiang chu luiah in paih ang a, tin, hmeichhia apiang chu in humhim zel tur a ni," tiin a mite zawng zawng chu thu a pe a. Chutichuan Pathianin nau chhar mite chu a titha ta hle a: tichuan mite chu an lo tam ta hle a, an lo chak ta telh telh a.h MTin, nau chhar mite chuan Pharaoa hnenah, "Hebrai hmeichhiate hi Aigupta hmeichhiate ang an nih ve loh vang a ni; anniho hi zawngin an sam em bik a, tichuan nau chhartu lo thlen hma hian an lo hring tawh thin a ni," an ti a.  3Tin, Aigupta lal chuan nau chhar mite chu a kohtir a, an hnenah chuan, "Engati nge hetianga thil in tih a, mipa fate chu in humhim zel le?" a ti a.  %Nimahsela nau chhar mite chuan Pathian an tih a, tichuan Aigupta lal thupek ang chuan an ti duh lo a, mipa fate chu an humhim ta zel zawk a./  [an hnenah chuan, "Hebrai hmeichhiate nau hrinna hmuna nau in chhar hunin, mipa fa a nih chuan tihlum zel ang che u; hmeichhia a nih erawh chuan zuah tur a ni," a ti a.  !Tin, Aigupta lal chuan Hebrai nau chhar mite chu a bia a, chu mite chu pakhata hming Siphraii a ni a, tin, pakhata hming chu Puaii a ni a:B  hnathawh hautak tak, lung charna leh leirawhchante siamtir leh lohvah hna tinrengte, hreawm taka thawhtirin an chhawr vak vak a, an thawhna zawng zawngah chuan rim takin an chhawr zel a.L  Tin, Aigupta mite chuan Israela thlahte chu rim takin an thawhtir a:  = Nimahsela anmahni chu an tihretheih nasat veleh an pung nasa deuh deuh a, an darh zau ta deuh deuh a. Tin, Israela thlahte avang chuan an lungngai ta a.) O Chutichuan an phurrita tiretehi turin an chungah hnathawk vengtute an ruat ta a. Tichuan Pharaoa tan bungraw dah khawmna tur Pithom leh Rameses khuate an siam a.m W hawh u, anmahni hi tihhnathiamin i ti ang u; chutilochuan an lo pung zel ang a, nakinah indonate a lo awm hian, kan hmelmate lamah an pakai ve hlauh ang a, min bei ang a, he ram atang hian an tlan chhuak hlauh dah ang e," a ti a.h M Tichuan a mite hnenah, "Ngai teh u, Israela thlahte hi kan aiin an tamin an chak tak zawk hi le:G  Tin, Aigupta ramah chuan Josefa hre lo, lal thar a lo awm ta a.6 iTin, Israela thlahte chuan chi tam tak an thlah a, nasa takin an lo pung a, an lo tam ta em em mai a, an lo chak ta telh telh a; tin, chu ramah chuan an lo khat ta mup mai a.b ATin, Josefa leh a unaute zawng zawng leh chung chhuanho zawng zawngte chu an thi ta vek a. Tin, Jakoba thalbea chhuak zawng zawngte chu mi sawmsarih an ni: Josefa zawng Aigupta ramah chuan lo awm tawh sa reng a ni a.0 _Dana leh Napthalia te, Gada leh Asera te.-~ YIsakara te, Jebuluna leh Benjamina te;1} aReubena te, Simeona te, Levia leh Juda te;|| wHeng hi Israela fapa Aigupta rama lutte hming chu a ni; mi tin mahni chhungte theuh nen Jakoba hnenah chuan an kal a; { 2Chutichuan Josefa chu kum 110 mi a nihin a thi a: tin, a ruang chu tawih thei loin an siam a, Aigupta ramah kuangah an dah ta a.#zA 2Tin, Josefa chuan Israela thlahte chu chhia a chhamtir a, "Pathianin a rawn kan ngei ngei ang che u a, ka ruhte hi heta ta in zawn chho tur a ni," a ti a.Chutichuan Josefa chu kum 110 mi a nihin a thi a: tin, a ruang chu tawih thei loin an siam a, Aigupta ramah kuangah an dah ta a.yym 2Tin, Josefan a unaute hnenah, "Ka thi dawn ta e: nimahsela Pathianin a rawn kan ngei ngei ang che u a, he ram ata hi a rawn hruai chhuakin Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te hnenah chhechhama pek a tiam ramah a hruai chho ang che u," a ti a.yxm 2Josefa chuan Ephraima fa, a tute khup thum a hmu a: Manasea fapa Makira fate pawh Josefa mal chungah an piang a.nwW 2Tin, Josefa chu amah leh a pa chhungte nen, Aigupta ramah chuan an awm a: Josefa chu kum 110 a dam a.v5 2Chutichuan hlau suh u: nangmahni leh in fanau te tete nen ka chawm zel ang che u," a ti a. Chutichuan a thlamuan a, tawngkam tha takin a be hlawm a.8uk 2Nangni zawngin ka chungah thil sual tih in rilruk a; nimahsela Pathian chuan vawiin ang hian mi tam tak nungdama chhanhimna tura thil thaa chantir a rilruk zawka a lo ni si a.Kt 2Tin, Josefa chuan an hnenah, "Hlau suh u: Pathian aiawh em ka nih? s 2Tin, a unaute pawh chu an va kal ve a, a hmaah chuan an bawkkhup ta hlawm a; tin, "Ngai teh, i chhiahhlawhte kan nih hi," an ti a.Qr 2Heti hian Josefa hnenah, Khawngaih takin i unaute bawhchhiatna leh an sualna chu ngaidam ang che, i chungah thil zawng an tisual na a, tiin in sawi tur a ni' a ti a, thu min pe a: tichuan khawngaih takin i pa Pathian chhiahhlawhte bawhchhiatna chu ngaidam ang che," an ti a. Tin, a hnena an han sawi chuan Josefa chu a tap ta a.Oq 2Tichuan Josefa hrilh turin thu an chah a, "I pa chuan a thih hma khan,@p{ 2Tin, Josefa unaute chuan an pa thi chu an ngaihtuahin, "Josefan min hua ang a, a chungathil kan tihsual zawng zawng phuba kha kan chungah hian a la la kim seuh mai ang e aw," an ti a.o9 2Tin, Josefa chu a pa a phum zawh chuan, amah leh a unaute leh a pa phum tura a hnena han kal vete zawng zawng nen chuan Aigupta ramah an haw leh ta a.,nS 2 a fapate chuan Kanaan ramah an zawn lut a, Abrahama'n phumna hmun ro atan, Hit mi Ephrona laka lo chawpa a lei, Mamre zawna Makpela loa pukah khan an phum ta a ni.;ms 2 Tin, a fapate chuan a thupek ang zelin an tihsak a:{lq 2 Tin, chu mi rama mi Kanaan-hote chuan Atada hruizawla an mitthi sun chu an hmuh chuan, "Hei, Aigupta-ho mitthi sunna nasa tak a nih hi," an ti a: chuvangin chu mi hmun hmingah chuan Abel-mizraim an vuah ta a, chu chu Jordan lui rala awm a ni.k 2 Tin, Jordan lui rala Atada hruizawl chu an thleng a, chutah chuan nasa takin an tah chiam a: ni sarih a pa sunna a siam a.sja 2 Tin, an hnenah tawlailirte, sakawr chung chuang mite nen an han kal ve a: tichuan pawl lian tak mai an ni.Ii 2Josefa chhungte zawng zawng leh a unaute leh a pa chhungte chu, a hnenah an han kal ve a: an fanau te tete leh, an Beram rualte leh an Bawng rualte chauh chu Gosen ramah chuan an hnutchhiah a.h5 2Tichuan Josefa chu a pa phum turin a han kal ta a: tin, Pharaoa chhiahhlawh zawng zawng, a chhungte zinga upate leh Aigupta ram upa zawng zawng leh,bg? 2Tichuan Pharaoa chuan, "Chhia a chhamtir che ang chuan i pa chu han phum ta che," a ti a. f 2Ka pan, ngai teh, ka thi dawn ta e: Kanaan rama ka thlan ka laih saah, chutah ngei chuan mi rawn phum ang che tiin chhia mi chhamtir a. Chutichuan khawngaih takin ka pa hi mi han phumtir ang che, tin, ka lo kal leh mai ang, a ti e,' tiin, sawi rawh u," a ti a.e/ 2Tin, amah an tah nite chu a ral hnu chuan Josefan Pharaoa chhungte chu a bia a, "I mit ka tlun chuan, khawngaih takin Pharaoa beng hriatah chuan,3da 2A ruang siamna'n ni sawmli an awh a, tawih thei loa siamna chuan ni chuti zat chu an awh thin reng a ni: tin, ni sawmsarih chhung zawng Aiguptaho chuan amah chu an tah a.:co 2Tin, Josefan a chhiahhlawh damdawi thiamhote chu a pa ruang tawih thei loa siam turin thu a pe a: tichuan damdawi thiamhote chuan Israela ruang chu tawih thei loin an siam ta a.Eb  2Tin, Josefa chuan a pa hmai a si a, a tah a, a fawp a fawp a.(aK 1!Tin, Jakoba chuan a fapate hnena thuro a chhiah zawh chuan a kete chu khumah a hlang kai a, a thlarau a thlah a, a chipuite hnenah chuan hruaiin a awm ve ta a.j`O 1 lo leh a chhunga puk awm chu Hetha thlahte laka lei a ni," a ti a.Tin, Jakoba chuan a fapate hnena thuro a chhiah zawh chuan a kete chu khumah a hlang kai a, a thlarau a thlah a, a chipuite hnenah chuan hruaiin a awm ve ta a._) 1chutah chuan Abrahama leh a nupui Sari chu an phum a; chutah chuan Isaaka leh a nupui Rebeki chu an phum a; chutah bawk chuan Leaii ka phum a:^5 1Tin, anni chu thuro a chhiah a, an hnenah, "Ka chipuite hnenah hruaiin ka awm ve dawn ta a: Hit mi Ephrona loah puk, Kanaan rama Mamre zawna Makpela loa puk, Abrahama'n phumna hmun ro atan, Hit mi Ephrona laka a lo chawpa a leiah khan mi thlahtute hnenah mi phum ve ang che u:]5 1Tin, anni chu thuro a chhiah a, an hnenah, "Ka chipuite hnenah hruaiin ka awm ve dawn ta a: Hit mi Ephrona loah puk, Kanaan rama Mamre zawna Makpela loa puk, Abrahama'n phumna hmun ro atan, Hit mi Ephrona laka a lo chawpa a leiah khan mi thlahtute hnenah mi phum ve ang che u:K\ 1Chung zawng zawngte chu Israel hnam sawm leh hnam hnihte chu an ni a: chu thu pawh chu anmahni malsawma an hnena an pa thusawi chu a ni; an malsawm dawn tur tawk ang zelin mal a sawmsak theuh a.[ 1Benjamina hi chinghne koham a ni: zingah chuan a sa she chu a ei a ng a, Tlai lamah chuan a rallak chu a sem ang," a ti a.WZ) 1I pa malsawmsaknate hian, Mi thlahtute malsawmsakna te chu Chatuan tlang tawp ret thlengin a khum ta zawk a ni: Chungte chu Josefa lu-ah a awm ang a, A unaute hnen ata tihhrana awma chhipah chuan a awm ang.RY 1I pa Pathian, nangmah tanpuitu tura- Engkimtitheia. Chung lam van malsawmnate, Hnuai lama bawk reng tui thuk tak malsawmnate, Hnute leh chhul malsawmnatea Nangmah malsawmtu tur ngeia Tihchakin a awm a.$XC 1Nimahsela ani thalngul chu khuah takin a awm reng a, A kut thate chu Jakoba Mi Chaka kuta- (Chuta tang chuan Beram vengtu, Israela lungpui chu a lo awm a;)TW# 1Thal kapho chuan ani chu nasa takin an tirethei a, An kap a, an tiduhdah a:V{ 1Josefa hi peng rah duh tak a ni, Tuikhur kianga peng rah duh tak chu; A peng lehchhawngte chuan lung bang a zam khuh a.DU 1Naphtalia hi zukpui chhuah a ni: Thu tha takte a sawi thin.PT 1Asera hi, a ei chu a tha ang a, Lal ei mi tui tak takte a tichhuak ang.=Sw 1Nimahsela ani chuan an ke artui lamah a bei zawk ang,QR 1Aw LALPA, i chhandamna chu ka nghak reng e. Gada hi, ralin an bei ang a,}Qu 1Dana hi lamliana rul, Kalkawnga rulrial, A chunga chuang zangthala tla der khawpa Sakawr kea chu thintu hi a ni ang.VP' 1Dana hian a mite chu, Israel hnam zinga hnam pakhat ni vein, ro a relsak ang.#OA 1Chawlh chu thain a hria a, Ram chu nuamin a hre bawk a; Tichuan englo pu turin a koki chu a tihniam a, Hnathawka rawih luihin chhiahhlawhah a lo awm ta a.DN 1Isakara hi sabengtung chak tak, Beram huang kara bawk a ni:{Mq 1 Zebuluna hian tuifinriat kamah awmhmun a khuar ang: Lawng chawlhna vaukam a ni ang; A ramri chu Zidon-ah a ni ang.5Lg 1 A hate chu hnute tui tihvarin a awm bawk ang.TK# 1 A sakawr no chu grep hruiah a thlung a, A sabengtung ni chu grep hrui tha miah a thlung bawk a. A silhfente chu uainah a su a. A puan chu grep thisenah a su bawk a; A mitte chu uain thisenin a awm ang a.J9 1 Lal tiang chu Juda lakah a bo lo ang a, Roreltu tiang chu a ke kar ata a bo hek lo ang a, Silova lo kal hma loh chuan; Hnam tinin ama thu an awih ang.)IM 1 Juda hi sakeibaknei no a ni; Ka fapa, i sa she chu i chhohsan ta a: A kun a, sakeibakneipa angin a bawk a, Sakeibakneinu ang bawk siin; tuin nge titho ngam ang?H} 1Juda, nang zawng i unauten an fak ang che: i kut chu i dote nghawngah i nghat ang a; i pa fapate chu i hmaah an kun ang.`G; 1An thinurna chuan anchhia dawng rawh se, kawlh tak a ni si a; An thinrimna pawh chuan anchhia dawng rawh se, nun chhe tak a ni si a: Jakob-hovah chuan anni chu ka tithen ang a, Israel-hovah chuan ka tidarh bawk ang.>Fw 1Aw, ka thlarau, nang zawng an inrawnnaah chuan inrawlh ve suh; Ka ropuina, nang zawng an inkhawmnaah chuan tel ve suh; An thinurin mi an that a, An tihmawhin Bawngpa tha an chhat a.]E5 1Simeona leh Levia hi unau an ni a; An khandaihte chu thisen chhuahna hriamhrei a ni.fDG 1Nimahsela tui anga nghet lo i ni, chungnun berna chu i nei lo ang; i pa khumpui i kai avanginCy 1Reuben, nang hi ka fa tir, ka thiltihtheihna, ka chakna rah hmasa ber i ni; San berna leh thuneih berna chu i ta a ni.jBO 1Nangni Jakoba fapate u, rawn inkhawm u la, ngaithla rawh u; In pa Israela thu hi ngaithla rawh u."A A 1Tin, Jakoba'n a fapate chu a ko a, heti hian a sawi a, "Ni hnuhnungahte in chunga thil l thleng tur chu ka hrilh theihna tur che uin rawn in khawm rawh u.@) 0Chu mi lo pawh chu, i unaute chanvo aiin chan khatin ka pe chuang a che, ka khandaih leh ka thalngula Amor-ho kut ata ka laksaka kha," a ti a.6?g 0Tin, Israela vek chuan Josefa hnenah, "Ngai teh, ka thi dawn ta e: nimahsela Pathian chu in hnenah a awm ang a, in thlahtute ramah chuan a hruai leh ang che u.Chu mi lo pawh chu, i unaute chanvo aiin chan khatin ka pe chuang a che, ka khandaih leh ka thalngula Amor-ho kut ata ka laksaka kha," a ti a.{>q 0Tichuan Jakoba'n, "Israel-ho chuan Ephraima leh Manasea angin Pathianin awmtir che rawh se,' tiin nangmahni hming lamin mal an sawmsak thin ang," tiin chu mi ni chuan anni chu mal a sawmsak a: tichuan Ephraima chu Manasea hmaah a awmtir ta a.= 0Nimahsela a pa chuan a duh lo a, "Ka hria e, ka fapa, ka hria e: ani pawh hnama sawi thamin a awm bawk ang a, ani pawh a ropui bawk ang: amaherawhchu a nau hi a aiin a ropui zawk ang a, a thlahte pawh chi hrang hrang tam tak mai an lo la ni ang," a ti a.< 0Tin, Josefan a pa hnenah, "Ka pa, hetiang tur a ni lo: hei hi a sin fa tir chu ni, i kut dinglam hi a chhipah nghat zawk rawh," a ti a.7;i 0Tin, Josefan a pain a kut ding lam Ephraima chhipa a nghat chu a hmuhin a lung a ni ta lo a; tichuan a pa kut Ephraima chhip ata chu Manasea chhipa sawn turin a chawi kang a.t:c 0sual zawng zawng laka mi tlantu Vantirhkoh chuan naupangte hi malsawm rawh se, tin, ka hming leh mi thlahtu Abrahama leh Isaaka hming chu anmahni hmingah pu rawh se; tin, khawvel lailiah mipui tam tak ni turin lo pung rawh se," a ti a.%9E 0Tin, Josefa chu mal a sawmsak a, "Mi thlahtu Abrahama leh Isaaka, a hmaa an awm thinna Pathian, vawiin thlenga ka damchhung zawng zawnga mi chawmtu Pathian,8+ 0Tin, Israela chuan a ban kawkalh lui a, a kut ding lam chuan a ban a, Ephraima, a naupang zawk chhipah a nghat a; Manasea chu fa tir a ni si a.71 0 Tin, Josefan an pahnih chuan a kai a, Epraima chu a kut ding lamin Israela kut vei lamin Israela kut ding lam pangah a kai a, a rawn hruai hnai a.h6K 0 Tin, Josefa chuan anni chu a pa kapkar ata chu a kai chhuak a, a hmaia lei siin chibai a buk a.!5= 0 Tin, Israelan Josefa hnenah, "I hmel hmuh hi ka beisei tawh lo a, nimahsela ngai teh, Pathianin i thlahte hmel lam pawh mi hmuhtir ta a nih hi," a ti a. 4 0 Israela mit chu a upat avangin a fiah lo a, a hmu thei lo a ni. Tin, a han hruai hnai a, tin, ani chuan a lo fawp a, a lo pawm a.X3+ 0 Tin, Josefa chuan a pa hnenah, "Heng hi ka fapa, Pathianin heta mi pekate chu an ni," a ti a. Tin, ani chuan, "Khawngaih takin ka hnenah hian han hruai rawh, tichuan anmahni mal ka lo sawmsak ang e," a ti a.O2 0Tin, Israelan Josefa fapate chu a en a, "Heng hi tute nge ni?" a ti a.s1a 0Tin, keia thu zawng, Paddan ram atanga ka lo kal lai khan Rakili chu Kanaan ramah kawng lakah, Ephrath khua chu a la hlat fe laiin ka bulah a thi a: chuta Ephrath khaw kawngah chuan ka phum ta a (chu chu Bethlehem khua a ni)," a ti a.n0W 0Tin, he mite hnua fa i neihte chu i ta an ni ang, an rochanah chuan an ute hming chu an tawm mai ang.0/[ 0Tin, i fapate pahnih, Aigupta rama i hnena ka lo kal hmaa Aigupta rama i neihte hi ka ta an ni; Ephraima leh Mansea hi, Reubena leh Simeona ang bawkin ka ta an ni ang.N. 0ka hnenah, 'Chi tam tak ka thlahtir ang chia, ka tipung bawk ang chia, chi hrang hrang awm khawmah ka siam ang che; tin, he ram hi i hnua i thlahte hnenah chuan kumkhaw ro atan ka pe ang,' mi ti a.-} 0Tin, Jakoba'n Josefa hnenah, "Pathian Engkimtitheia chu Kanaan rama Luz khuaah chuan ka hnenah a inlar a, mal mi sawm a,,' 0Tin, Jakoba hnenah "Ngai teh, i fapa Josefa i hnenah a lo kal e," tiin an hrilh a: tichuan Israela chu a intiharh a, khumah chuan a thu ta a.,+ U 0Tin, chung hnuah chuan heti hi a ni a, Josefa hnenah, "Ngai teh, i pa a dam lo ve," an ti a. Tichuan a fapate pahnih Manasea leh Ephraima chu a hnenah a hruai ve a.* /Tin, ani chuan, "Ka hnenah chhia chham rawh le," a ti a: tichuan a hnenah chhia a chham ta a. Tin, Israela chu khum lu siin a kun ta a.\)3 /mi thlahtute hnena ka muhilh hunah chuan nangin Aigupta ram ata hi mi zawn chhuakin, anmahni phumna hmunah chuan mi phum zawk tur a ni," a ti a. Tin, ani chuan, "I sawi ang hian ka rawn ti ang e," a ti a.Tin, ani chuan, "Ka hnenah chhia chham rawh le," a ti a: tichuan a hnenah chhia a chham ta a. Tin, Israela chu khum lu siin a kun ta a.(1 /Tin, Israela thih hun tur chu a lo hnai ta a: tichuan a fapa Josefa chu a ko a a hnenah, "I mit ka tlun chuan khawngaih takin i kut kha ka malpui hnuaiah rawlh la, mikhawngaihin ka chungah tih tak zetin ti ang che; khawngaih takin Aigupta ramah hian mi phum lul suh ang che:'y /Tin, Jakoba chu Aigupta ramah chuan kum sawm leh kum sarih a awm a: chutichuan Jakoba damchhung chu kum 147 a ni ta a. ~%}||d{{(zPyxxTwvv|utsrrqq\poo)nYmmwll4k{jjioihh(ggNgfgee;dccbaaS``=_]^&]]Q\b[sZYY[XX[WVV%UTYSdRQQ&PlP$OO N MLL)KJIHH9GG'FFE`DCCBA@@?>><p y Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Pharaoa hnenah va lut rawh: a thinlung leh a chhiahhlawh thinlung chu ka tihkhauhsak tawh e, he'ng ka chhinchhiahnate hi an zingah ka entir theihna turin;o/ "Tin, Pharaoa thinlung chu tihkhauhin a awm a, tichuan Israela thlahte chu a chhuahtir phal ta lo a; LALPA'n Mosia hmanga a lo sawi tawh ang khan.7ni !Tin, Pharaoan ruah leh rial leh khawpui rite chu a bang ta tih a hriat veleh, a sual leh ta sauh a, amah leh a chhiahhlawhte nen an thinlung an tikhauh ta a.Tin, Pharaoa thinlung chu tihkhauhin a awm a, tichuan Israela thlahte chu a chhuahtir phal ta lo a; LALPA'n Mosia hmanga a lo sawi tawh ang khan.Wm) Tin, Mosia chu Pharaoa hnen atangin khua ata chu a chhuak a, tin, LALPA lamah a kut a phar a: tichuan khawpui rite leh rial tla chu a lo bang ta a, tin, leichungah ruah pawh chu a baw tlawrh tlawrh ta lo a.Rl Nimahsela buh leh vai buhtun chu a deng chhe lo, a la to rih loh avangin.xkk Nimahsela nang leh i chhiahhlawhteho hi zawngin LALPA Pathian hi in la tih chuang lo tih ka hria a ni," a ti a.Kj Tin, Mosia'n a hnenah, "Khua ata hi ka chhuah veleh, LALPA lamah ka kut ka phar ang a, khawpui rite chu a reh ang a, rial pawh a awm tawh hek lo ang; tichuan lei hi LALPA ta a ni tih i hria ang.i1 LALPA hnenah ngen rawh u; he'ng khawpui ri dur durte leh rialte hi a tawk tawh e; tichuan ka chhuahtir ang che u a, in awm tawh lo ang e," a ti a.,hS Tin, Pharaoa chuan Mosia leh Arona chu a kohtir a, an hnenah, "Tun tum zawng thil ka tisual ta a ni e: LALPA chu mi fel a ni a, kei leh ka mite hi kan sual a ni e.Kg Gosen ram, Israela thlahte awmnaah chauh chuan rial a tla ve lo a.Ff Tin, rial chuan Aigupta ram zawng zawnga phula awm zawng zawng, mihringte leh sate chu a deng a; tin, rial chuan loa thlai tinrengte chu a deng a, phula thing tinrengte chu a titliak vek a.2e_ Chutichuan rial, mei leh riala inpawlh, nasa em em mai, Aigupta ram zawng zawngah chuan, Aigupta hnam lo awm a chin, chutiang reng reng la awm ngai lo chu a lo awm ta a.Sd! Tin, Mosia chuan a tiang chu van lamah a han lek a: tin, LALPA chuan khawpui ri leh rial a zuk tir a, tin, leiah chuan mei te a lo tla a; tichuan LALPA'n Aigupta ramchungah chuan rial a tlaktir chiam a.\c3 Tin, LALPA chuan Mosia hnenah, "van lamah i kut han lek rawh, Aigupta ram zawng zawngah hian mihring chungah te, sa chungah te, Aigupta ram chhunga loa thlai tinreng chungah te chuan rial a lo tlak nan," a ti a.pb[ tin, LALPA thu ngaisang lo apiang chuan an chhiahhlawhte leh an rante chu phulah chuan an awmtir mai a.a Pharaoa chhiahhlawhte zinga LALPA thu pawisa apiang chuan an chhiahhlawhte leh an rante chu in chhungah an tlan luhtir a:J` Chutichuan phula i rante leh i neih apiangte chu khungtir thuai rawh khai; mi tin leh sa tin phula awm, ina khung loh tawh phawt chu, rialin a deng ang a, an thi ang, a ti e,' ti rawh," a ti a. _ ngai teh, naktuk hetih hunah hian rial tam pui, Aigupta ram a lo awm tirh ata, tun thleng pawha la tla ngai lo chu ka tlaktir ang.I^  Ka mite lakah hian i la induh cheuin, i la chhuahtir lo ang maw?] nimahsela he mi avang ngawt hian ka tungding chia, ka thiltihtheihna entir tur che leh khawvel zawng zawnga ka hming a lo than theih nan. \ Chuti ni suh se la, ka kut ka thawh ang a, nang leh i mite hi hriin ka hrem ang a, khawvel ata hi ka tiboral daih tawh tur che a ni:][5 Tun tumah zawng i chungah leh i chhiahhlawhte chungah leh, i mite chungah hian ka hril zawng zawngte hi ka lentir dawn e; tichuan khawvel zawng zawngah hian keimah ang reng reng hi tumah an awm lo tih i hria ang.0Z[ Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "zing takah tho la, Pharaoa hmaah va ding la, tin, a hnenah, 'LALPA, Hebraite Pathianin, ka miten ka rawng an bawl theihna'n chhuahtir rawh.Y Tin, LALPA'n Pharaoa thinlulng chu a tihkhauhsak a; tichuan an thu chu a ngaithla duh ta lo a; LALPA'n Mosia hnena a sawi tawh ang khan.+XQ Tin, khawihli avang chuan mitlak dawithiamte chuan Mosia chu an chelh ta lo a; mitlak dawithiamte leh Aigupta mi zawng zawngte chuan khawihli chu an vei vek si a.?Wy Tin, rawhtuina meia vut chu an la a, Pharaoa hmaah chuan an va ding a; tin, Mosia chuan van lamah a han teh chiam a; tichuan mi tin leh sa tinin khawihli durh leu an lo vei ta vek a.MV Tin, Aigupta ram zawng zawng chungah hian vut dip takah a lo chang ang a, tin, chu chuan Aigupta ram chhung zawng zawnga mi leh sa chu khawihli a veitir theuh ang a, a durh leu chiam ang," a ti a.U  Tin, LALPA'n Mosia leh Arona hnenah, "Rawhtuina meia mi vut va thum u la Pharaoa mithmuhah Mosia'n van lamah teh chiam rawh se.@T{ Tin, Pharaoa chuan mi a tir a, tin, ngai teh, Israel mite ran chu pakhat mah a lo thi ve ta lo a. Nimahsela Pharaoa thinlung chu tiluhlulin a awm a, mite chu a chhuahtir phal ta lo a.+SQ Tin, LALPA chuan atukah chutiangin a ti ta a, tichuan Aigupta mite ran zawng zawng chu a thi ta vek a; nimahsela Israela thlahte ran chu pakhat mah a thi ve lo a.jRO Tin, LALPA chuan "Naktukah LALPA'n he ramah hian chutiang chu a ti dawn e," tiin hun a ruat ta a.(QK Tin, LALPA'n Israel-ho ran leh Aigupta mite ran chu a tihrang ang a; tichuan Israela thlahte ta chu pakhat mah a thi lo ang, a ti e,' tiin hrilh rawh," a ti a.^P7 ngai teh, phula i rante chungah chuan LALPA kut a awm dawn a ni, sakawr chungah te, sabengtung chungah te, sanghawngsei chungah te, bawng rualchungah te, beram tualchungah te chuan: hri nasa tak mai a lo leng ang.7Ok I chhuahtir phal loh a, i la hren reng zawngin,N + Chutichuan LALPA'n Mosia hnenah, "Pharaoa hnenah va lut la, 'LALPA, Hebraite Pathianin, ka mite hian ka rawng an bawl theihna'n chhuahtir rawh.xMk Tin, Pharaoa chuan chu mi tum pawh chuan a thinlung a tikhauh leh a, tichuan mite chu a chhuahtir phal ta lo a.$LCTin, LALPA'n Mosia thu ang chuan a ti a; tichuan Pharaoa hnen ata leh a chhiahhlawhte hnen ata leh a mite hnen ata tho tam pui chu a tikiang ta a; pakhat mah a awm ta lo a.Tin, Pharaoa chuan chu mi tum pawh chuan a thinlung a tikhauh leh a, tichuan mite chu a chhuahtir phal ta lo a.VK'Tin, Mosia chu Pharaoa hnen ata a chhuak a, tichuan LALPA hnenah a ngen ta a.8JkTin, Mosia chuan, "Ngai teh, i hnen atang chuan ka chhuak dawn a ni a, naktukah hian Pharaoa leh a chhiahhlawhte leh amite chu tho tam pui hian a chhuahsan theihna turin LALPA hnenah ka ngen ang e: amaherawhchu mite LALPA hnena an inthawi chu Pharaoa hian phal loin, tihder leh tawh lul suh se," a ti a.7IiTin, Pharaoa chuan, "thlalera LALPA in Pathian hnena in inthawi theihna turin ka kaltir ang che u chu; amaherawhchu in kal hla vak tur a ni lo e: mi ngensak ang che," a ti a. Hthlaler ni thum kalah chuan kan va kal ang a, LALPA kan Pathianin tih tura min pek ang angin a hnenah kan va inthawi ang e," a ti a.G!Tin, Mosia chuan, "Chutiang tih chu a fel hlei nem! Aigupta miten thiang lo an tihte chuan LALPA kan Pathian hnenah kan inthawi dawn zuk nia: ngai teh, Aigupta mite mithmuhah hian thiang lo an tihte chuan kan inthawi dawn em ni ang? Lungin min deng mai dawn lo'm ni?F'Tin, Pharaoa chuan Mosia leh Arona a kohtir a, an hnenah, "Kal ta u la, he ramah hian in Pathian hnenah chuan va inthawi mai tawh u," a ti a.WE)Tin, LALPA'n chutiang chuan a ti a; tichuan Pharaoa inah leh a chhiahhlawhte inah te leh Aigupta ram zawng zawngah te chuan tho tam pui mai chu an lut ta chiam a: tho tam tak chuan ram chu a tichhe chiam a.~DwTin, ka mite leh i mite chu ka thliar ang a: naktukah he chhinchhiahna hi a lo awm ang, a ti e,' ti ang che," a ti a.=CuTin, chu mi ni chuan ka mite awmna Gosen ram chu ka tihrang ang, chutah chuan tho reng reng a awm ve loh nan; tichuan leichungah hian kei hi LALPA chu ka ni tih in lo hre thei ang.B+Chutilozawng, ka mite i chhuahtir phal loh zawngin, ngai teh, ichungah leh i chhiahhlawhte chungah leh i mite chungah leh, i in chhungahte chuan tho tam tak ka rawn tir chiam ang a: tichuan Aigupta mite inte leh an chenna lei zawng zawngte pawh chu tho hlirin a khat ang.HA Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "zing takah tho la, Pharaoa hmaah va ding ang che; ngai teh, tuiah a lo kal thin a, tin, a hnenah, 'LALPA'n, ka mite hian ka rawng an bawl theihna'n chhuahtir rawh.Z@/Chutichuan mitlak dawithiamte chuan Pharaoa hnenah, "Hei hi Pathian kut zungtang a nih hi," an ti a: tichuan Pharaoa thinlung chu tihkhauhin a awm a, an thu chu a ngaithla duh lo a; LALPA'n a lo sawi ang khan.3?aTin, mitlak dawithiamte pawhin an dawi hmangin thosi tihchhuah an han tum a, nimahsela an thei lo: tin, mihring chungah leh sa chungah chuan thosi chu a awm ta mur mur a.>-Tin, chutiang chuan an han ti a; Arona chuan a tiang chu a kutin a han lek a, tin, leia vaivut chu a han vua a, tin, mihring chungah leh sa chungah chuan thosi chu a awm ta mur mur a; Aigupta ram chhung zawng zawnga leia vaivut zawng zawng chu thosiah a chang zo ta vek a.5=eTin, LALPA'n Mosia hnenah, "Arona hnenah, 'I tiang kha lek la, leia vaivut hi vaw rawh, Aigupta ram zawng zawnga vaivut hi thosia a lo chan theih nan,' ti ang che," a ti a..<WNimahsela Pharaoa chuan engthawlna a lo awm ta tih a hriat veleh, a thinlung a tikhauh a, tichuan an thu chu a ngaithla duh ta lo a; LALPA'n a lo sawi tawh ang khan.Y;-Tin, an chhar khawm a, an dah vum thur mai a: tichuan a ram uihin a lo uih ta a.:) Tin, LALPA chuan Mosia thu ang chuan a ti a; tin, in chhunga mi te, in hung chhung kawtlaia mi te leh loa mi chungute chu an thi fai ta vek a.t9c Tin, Mosia leh Arona chu Pharaoa chunga chungu a rawn lentir chungchang thu-ah chuan LALPA hnenah a ngen a.8' Tin, chungute chuan nangmah leh i inte leh i chhiahhlawhte leh i mite chu an chhuahsan vek ang che u a; luiah chauh an awm tawh ang," a ti a..7W Tin, ani chuan, "Naktuk atan le," a ti a. Tin, ani chuan, "I thu ang chuan ni ang hmiang: tichuan LALPA, kan Pathian ang reng reng hi tumah an awm lo tih i hria ang.6 Tin, Mosia chuan Pharaoa hnenah, "nangin he chawimawina hi hlawh zawk ang che hmiang: i hnen atang leh i in atangtea chungute chu tihborala a awm a, lui chauha a awmna turin, nangmah leh i chhiahhlawhte leh i mite tan chuan engtik atan nge ka ngen ang?" a ti a.t5cChutichuan Pharaoa chuan Mosia leh Arona chu a kohtir a, an hnenah, "Ka hnen atang leh ka mite hnen atanga Chungu hi la bo turin LALPA hnenah ngen teh u; tichuan LALPA hnena an inthawi theihna turin mite hi ka chhuahtir ang e," a ti a.4'Tin, mitlak dawithiamte pawh chuan an dawi hmangin chutiang bawk chuan an han ti ve a, Aigupta ramah chuan chungute chu an han tichhuak ve a.3Tin, Arona chuan Aigupta ram luichungahte chuan a kut a han phar a; tichuan chunguchu an lo chhuak a, Aigupta ram khahin a khat zo ta a.S2!Tin, LALPA'n Mosia hnenah; "Arona hnenah, 'I tiang kha i kutin luichungah te, luitechungah te leh tui tlinnachungah te lek langin, Aigupta ramah hian Chungu rawn lentir chiam ang che,' ti rawh," a ti a.1 tichuan chungute chu nangmah leh i mite leh i chhiahhlawhtechungah chuan an vak noh noh mai ang, a ti e,' ti ang che," a ti a.|0stin, lui chu chunguin a khat mur mur ang a, chungute chu i inah hian an lo lut chho ang a, i mutna pindanah te, i khumah te, i chhiahhlawhte in chhungah te, i mite zingah te, i thukah te, i chhang hmehna thleng chhungah te an awm noh noh vang:e/ETin, i chhuahtir phal loh zawngin, ngai teh, i ram chin zawng zawng hi chunguin ka hrem ang:. -Tin, LALPA'n Mosia chu a bia a, a hnenah, "Pharaoa hnenah va lut la, a hnenah, 'LALPA'n, ka mite hian ka rawng an bawl theihna'n chhuahtir rawh.E-Tin, LALPA'n lui a vuak achin chu ni sarih zet a tling a ni.6,gTin, Aigupta mi zawng zawngte chuan tui in atan lui kam velte chu an lai chiam a; lui tui chu an in thei si lo a.Tin, LALPA'n lui a vuak achin chu ni sarih zet a tling a ni.u+eTin, Pharaoa chu a in lamah chuan a hawng ta a, chung pawh chu a thinlungah a lungkham chuang hauh lo mai a.c*ATin, Aigupta rama mitlak dawithiamte pawh chuan an dawi hmangin chutiang bawk chuan an han ti ve a: tin, Pharaoa thinlung chu tihkhauhin a awm a, tichuan an thu chu a ngaithla duh ta lo a; LALPA'n a sawi tawh ang khan.[)1Tin, luia sanghate chu an thi ta vek a; tin, lui chu a uih ta hluah hluah a, tichuan Aigupta mite chuan luia tui chu an in thei ta lo a; tin, thisen chu Aigupta ram chhung zawng zawngah chuan a awm zo ta vek a.q(]Tin, Mosia leh Arona chuan LALPA thupek ang chuan an han ti a; tin, tiang chu a han lek a, Pharaoa mithmuhah leh a chhiahhlawhte mithmuhah chuan luia tui chu a han vua a; tichuan luia tui zawng zawngte chu thisenah a chang ta vek a.$'CTin, LALPA'n Mosia hnenah, "Arona hnenah, 'I tiang keng la, Aigupta ram tui chungah te, an dil chungah te chuan thisena a lo chan vekna turin phar rawh, tichuan Aigupta ram chhung zawng zawngah, thing kuangahte leh lung kuangahte chuan thisen a awm vek mai ang,' ti ang che," a ti a. &;Tin, luia sanghate chu an thi ang a, tin, lui chu a uih hluah hluah ang; tichuan Aigupta miten luia tui chu an in lo ang, a ti e,' ti ang che," a ti a.3%achuvangin LALPA'n, he miah hian kei LALPA chu ka ni tih i hria ang: ngai teh, he mi ka tiang ken hian luia tuite hi ka han vua ang a, tichuan thisenah a lo chang mai ang.N$Tin, a hnenah, 'LALPA, Hebraite Pathianin, ka mite hian thlalerah ka rawng an bawl theihna turin rawn kaltir rawh, tiin i hnenah mi a tir a ni e: tin, ngai teh, tun thlengin i la ngaithla duh lo a.)#MPharaoa hnenah chuan zingah va kal ang che; ngai teh, tuiah a kal thin a, tin, amah hmuh tumin lui kamah ding ang che; tin, i tiang rula chang kha keng ang che.w"iTin, LALPA chuan Mosia hnenah, "Pharaoa thinlung hi tihluhlulin a lo awm ta a, mite chu a chhuahtir phal lo a.! Tin, Pharaoa thinlung chu tihkhauhin a awm a, tichuan an thu chu a ngaithla duh ta lo a; LALPA'n a lo sawi tawh ang khan.  An tiang chu an han paih theuh a, rulah a chang theuh a ni: amaherawhchu Arona tiang chuan an tiangte chu a lem zo ta vek a.5e Chutichuan Pharaoa pawh chuan mi fingte leh dawithiamte chu a ko ve a: tin, anni, Aigupta rama mitlak dawithiamte pawh chuan chutiang bawkin an dawina chuan an han ti ve a.R Tin, Mosia leh Arona chu Pharaoa hnenah an va lut a, tin, LALPA thupek ang chuan an han ti a: tin, Arona chuan a tiang chu Pharaoa leh a chhiahhlawhte hmaah chuan a han paih a, tin, rulah a chang ta a.kQ Tin, LALPA'n Mosia leh Arona hnenah, "Pharaoan, 'Thil mak han ti teh u,' a lo tih che u chuan nangin Arona hnenah, 'I tiang kha la la, Pharaoa hmaah paih ang che, tichuan rulah a lo chang dawn nia,' ti ang che," tiin a sawi a.kQTin, LALPA'n Mosia leh Arona hnenah, "Pharaoan, 'Thil mak han ti teh u,' a lo tih che u chuan nangin Arona hnenah, 'I tiang kha la la, Pharaoa hmaah paih ang che, tichuan rulah a lo chang dawn nia,' ti ang che," tiin a sawi a.dCTin, Pharaoa an va biak lai khan Mosia chu kum 80 mi a ni a, tin, Arona chu kum 83 mi a ni.kQTin, Mosia leh Aronan chutiang chuan an ti a; LALPA'n anmahni thu a pek ang ngei chuan an ti ta a.3aTin, Aigupta mite chuan, Aigupta ram chhungah hian ka kut ka nghat ang a, anmahni chu nasa taka ngaihtuahin ka mi Israela thlahte, ka pawlhote hi Aigupta ram chunga ka kut ka han phar a, an zing ata Israela thlahte ka hruai chhuah hunah zet chuan kei hi LALPA chu ka ni tih an la hria ang," a ti a.\3Nimahsela Pharaoan in thu a pawm duh lo ang, tin, Aigupta ram chhungah hian ka kut ka nghat ang a, anmahni chu nasa taka ngaihtuahin ka mi Israela thlahte, ka pawlhote hi Aigupta ram ata chu ka hruai chhuak ang.}Tin, Pharaoa thinlung chu ka tikhauh ang a, tin, ka chhinchhiahna leh ka thilmakte chu Aigupta ramah hian ka tipung ang. Thu ka pek apiang che chu i sawi chhuak zel ang a; tin, i unau Aronan Pharaoa a ram ata Israela thlahte chhuahtir turin a hrilh ang.  Tin, LALPA chuan Mosia hnenah, "Ngai teh, Pharaoa tan pathianah ka siam tawh che alawm: tin, i unau Arona chu i zawlnei a ni ang. ;Tin, Mosia chuan LALPA hmaah, "Ngai teh, kei mi tawng mawh ka ni si a, tichuan keia thusawi tehlul hi Pharaoan engtin nge a ngaihthlak ang ni?" a ti a.*OLALPA chuan, "Kei LALPA chu ka ni: Aigupta ram lal Pharaoa hnenah chuan i hnena ka sawi zawng zawng hi sawi rawh," tiin Mosia chu a bia a.Tin, Mosia chuan LALPA hmaah, "Ngai teh, kei mi tawng mawh ka ni si a, tichuan keia thusawi tehlul hi Pharaoan engtin nge a ngaihthlak ang ni?" a ti a.I Tin, heti hi a ni a, Aigupta rama LALPA'n Mosia a biak ni chuan,"?Chu mite chu an ni Aigupta lal Pharaoa va biaa, Israela thlahte chu Aigupta ram ata chhuahtir tura va betute chu: chu mite chu Mosia leh Arona chu an ni.!Chu mi Arona leh Mosia te chu an ni LALPA'n, "Aigupta ram ata Israela thlahte hi an pawlho ang zelin hruai chhuak rawh u," tia a hrilh ni.;qTin, Arona fapa Eleazara chuan Putiela fanute zinga mi pakhat chu nupuiah a nei a; tin, Phinehasa a hrinsak a. Tin, hengte hi an hnam ang zela Levia thlah bulpui berte chu an ni.jOTin, Kora fapate chu Asira te, Elkana te, Abiasapha te an ni; hengte hi Kora ho hnamte chu an ni. %Tin, Arona chuan Aminadaba fanu, Nasona, farnu Elisebi chu nupuiah a nei a; tin, Nadaba te, Abihua te, Eleazara te, Ithamara te a hrinsak a.K Tin, Uziela fapate chu Misaela te, Elzaphana te, Sithria te an ni.E Tin, Izhara fapate chu Kora te, Nephega te, Zikria te an ni. Tin, Amrama chuan a pa farnu Jokebedi nupuiah a nei a; tin, Arona leh Mosia a hrinsak a: tin, Amrama dam chhung kum chu kum 137 a ni.o YTin, Meraria fapate chu Mahalia leh Musia an ni. hengte hi an thlahte ang zela Levia hnamte chu an ni.~wTin, Kohatha fapate chu Amrama te, Izhara te, Hebrona te, Uziela te an ni a; tin Kohatha dam chhung chu kum 133 a ni.QTin, an hnam ang zelin Gersona fapate chu Libnia leh Simeia te hi an ni.!=Tin, hengte hi an thlahte ang zelin Levia fapate hming chu a ni: Gersona te, Kohatha te, Meraria te an ni a; tin, Levia dam chhung kum chu kum 137 a ni.'ITin, Simeona fapate chu Jemuela te, Jamina te, Obada te, Jakina te, Zohara te, Kanaan hmeichhe laka a fapa Saula te an ni: hengte hi Simeona hnamte chu an ni.8kTin, he'ng hi an pate hnam bulpui berte chu an ni: Israela fa tir Reubena fapa te chu; Hanoka te, Pallua te, Hezrona te, Karmia te an ni a: hengte hi Reubena hnamte chu an ni.5e Tin, LALPA chuan Mosia leh Arona chu a bia a, "Aigupta ram ata Israelte hruai chhuak turin thu ka pe tawh che u a ni tih Israelte leh Aigupta lal chu hrilh rawh u," a ti a.C Tin, Mosia chuan LALPA hmaah, "Ngai teh, Israela thlahten ka thusawi an ngaithla duh si lo a; kei mi tawng mawh thusawi tehlul hi Pharaoan engtin nge a ngaihthlak ang ni?" tiin a sawi a.ym Va kal la, Aigupta lal Pharaoa hnenah Israela thlahte hi a ram ata chhuahtir turin va sawi rawh," tiin a sawi a.&I Tin, LALPA chuan Mosia hnenah,5e Tin, Mosia'n Israela thlahte hnenah chuan chung thu chu a va sawi a: nimahsela rilru nguina avang leh nasa taka tihretheihna avang chuan Mosia thu chu an ngaithla duh lo a.L~Abrahama te, Isaaka te leh Jakoba te hnena ka ban meuha pek ka tumna ramah khan ka hruai lut ang che u a; tichuan in rochanah ka pe ang che u: kei Jehoa ka nih hi,' tiin hrilh ang che u," a ti a.;}qtin, ka mi atan ka nei ang che u a, tin, kei in tan Pathian ka ni ang a; tichuan kei hi Jehoa, in Pathian, Aigupta-ho phurrit lak ata hruaichhuaktu che u ka ni tih in hria ang a.p|[chuvangin Israla thlahte hnenah chuan, 'Kei Jehoa ka ni a, Aigupta-hote phurrit lak ata hi ka hruai chhuak ang che u a, an bawiha in awm hi ka chhuahtir ang che u; tin, nasa taka ngaihtuah che uin ban phar meuhin ka tlan ang che u:}{uTin, Israela thlahte Aigupta-hoten an bawiha te rum kha ka lo hre bawk a; tichuan ka thuthlung chu ka hre reng a ni.z!Tin, anmahni hnenah chuan, Kanaan ram, an mikhualna ram, rei lo te an lo awm tawhna kha pek tumin ka thinlung chu ka lo tinghet ta bawk a.1y]Abrahama hnenah te, Isaaka hnenah te leh Jakoba hnenah te khan Pathian Engkimtitheiain ka lo inlar ta a, ka hming JEHOVA-in erawh chuan an hnenah ka la inhriattir lo a.FxTichuan Pathianin Mosia a bia a, a hnenah, "Kei JEHOVA ka ni:jw QTin, LALPA chuan Mosia hnenah, "Tunah zawng Pharaoa chunga ka tih dan tur chu i hmu tawh ang: kut chak tak avang chuan anmahni a chhuahtir ang a, tin, kut chak tak avang chuan a ram ata chu anmahni a hnawt chhuak ang," a ti a.v9Pharaoa hnena i hminga thu sawi tura ka lo kal achin he mite hi tha lo takin a ti a; nang lah chuan i mite hi i la chhan chhuak hauh si lo a," a ti a.u+Tichuan Mosia chuan LALPA lam a hawi a, "Lalpa, eng tizia nge he mite hi tha lo taka i tih le? Eng vangin nge mi tirh ni?Pharaoa hnena i hminga thu sawi tura ka lo kal achin he mite hi tha lo takin a ti a; nang lah chuan i mite hi i la chhan chhuak hauh si lo a," a ti a.Zt/tin, an hnenah, "LALPA'n en che u se la, rorelsak che u rawh se; keimahni min thahna tura an kuta khandaih kentirin Pharaoa mithmuhah leh a chhiahhlawhteho lakah hian huat min phuttir tak avang hian," an ti a.csATin, Pharaoa hnen atanga an lo chhuak chuan, Mosia leh Arona kawnga lo ding an rawn hmu a:=ruTin, "In ni tin hnathawh, in lei rawh chan siam hi in titlem chuang hlei lo ang e," an tih veleh chuan Israela thlahte hotute chuan, an chan a chhe em em a ni tih an lo inhre ta a.-qUChuvangin kal u la, va thawk rawh u; buhpawl zawng kan pek dawn loh che u hi, amaherawhchu leirawhchan an tuk zat che u kha chu in siam reng reng tur a ni," a ti a.pNimahsela ani chuan, "In thatchhia a ni, in thatchhia a ni: chuvangin a ni, 'LALPA hnenah kan va inthawi ang e,' in tih ni.qo]I chhiahhlawhte buhpawl reng reng min pe ta lo a, anni chuan, 'Leirawhchan siam rawh u, min ti si a: tin, ngai teh, i chhiahhlawhte hi min vua a; nimahsela nangma mite ngei thiam loh a ni zawk a ni," tiin an mangan thu an va sawi a.|nsTichuan Israela thlahte hotute chu Pharaoa hnenah an va kal a, "I chhiahhlawhte hi engati nge heti taka min tih le?Tm#Tin, Pharaoa hnathawk vengtuten Israela thlahte zinga hotu atana an ruatte chu an vuaa, "Engati nge niminah te leh vawiinah te pawh tun hma ang bawka leirawhchan siam hi in zawh loh ni?" tiin a chhang a.6lg Tin, hnathawk vengtute chuan, "Tun hmaa buhpawl awm lai ang bawk khan, in hnathawh, in ni tin hnathawhte hi thawk zo thuai thuai rawh u," tiin an tur hmanhmawh chhen thin a.ky Chutichuan mite chu Aigupta ram chhung zawng zawngah chuan buhpawl aiah buh bul zawng khawmin an vak darh chum chum a.j% Nangmahniin buhpawl chu in hmuh theih ang ang va thiar khawm rawh u: in hnathawh hi an tihtlemsak chuang dawn hlek lo che u a nia," an ti a.i) Tin, hnathawk vengtute leh an hotute chu an kal chhuak a, mite hnenah chuan, "Pharaoan, 'Buhpawl zawng ka pe dawn tawh lo a che u,' a ti a ni. h  Mite hi hnathawh hautak lehzual tuk rawh u khai, chung chu thawk se la; dawt thu mai maite hi ngaisang suh se," tiin thu a pe a._g9Tin, leirawhchan tun hmaa an siam zat bawk kha anmahni lakah chuan in phut tur a ni a; in tihtlemsak hlek tur a ni lo e; an thatchhia a nih hi; chuvangin alawm, 'Kan Pathian hnenah kan va inthawi ang e,' an tih ni.f1Tun achinah zawng tun hma ang khan mite hi leirawhchana siam tur buhpawl in pe tur a ni tawh lo e, anmahni ngeiin buhpawl chu thiar khawm rawh se.Ve'Tin, chu ni ngei chuan Pharaoan hnathawk vengtute leh an hotute hnenah chuan, ~}}y||p{{[zyxwvuut1srqpptooin[mllk?jj ilhh1ggeeed*cc/bb]b)a+`__@_^]]b\Y[[AZYYXX9WbVUTlSoRQQPP$OO+NMLlLKJJI,HbGtFFAEEDC_BAA@W??(>L=<;:9877166e655 4a332W211*0//.--W,++^*)(G'&&A%H$Z## "h!' gy5kcD/nW]\vqLk F VGkGPtin, Mosia puzawn Jethroa chu Mosia fapate leh a nupui nen Mosia hnenah thlalera a riahna Pathian tlangah chuan an va kal a:O#tin, pakhata hming chu Eliazara a ni; "Ka pa Pathian chu mi tanpuitu a ni a, Pharaoa khandaih lak ata chu mi chhanhim tak avangin," a ti a:BN,2 tin, Mosia puzawn Jetroa chuan Mosia nupui Zipori, Mosia'n a hawntir kha, a fapate pahnih nen a hruai a; chu mi pakhat hming chu Gersoma a ni a; "mi rama awm ka nih avangin," a ti a;BM,3 tin, Mosia puzawn Jetroa chuan Mosia nupui Zipori, Mosia'n a hawntir kha, a fapate pahnih nen a hruai a; chu mi pakhat hming chu Gersoma a ni a; "mi rama awm ka nih avangin," a ti a;XL -Tin, Jetroa, Midian rama puithiam, Mosia puzawn chuan Pathianin Mosia leh a mi Israel-hote thil a tihsakzia zawng zawngte leh, LALPA'n Israel-hote chu Aigupta ram ata a hruai chhuahzia te chu chu a lo hria a:oKYLALPA'n chhia a chham ta; LALPA'n chhuan awm chhung zawng zawng chuan Amalek-ho chu a do ang," a ti a.FJ Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "He mi thu hi hriat reng atan lehkhabuah ziak la, Josua hriatah sawi chhuak thin ang che: van hnuaiah hian Amalekho hi an awm tih pawh hriat loh khawpin ka tichimit hlauh dawn e," a ti a."LALPA'n chhia a chham ta; LALPA'n chhuan awm chhung zawng zawng chuan Amalek-ho chu a do ang," a ti a.PI Tin, Josua chuan Amaleka leh a hote chu khandaih hriamin a tudawl ta a..HW Nimahsela Mosia bante chu a lo kham ta a; tichuan lung an han la a, a bulah chuan an dah a, chutah chuan a thu ta a; tin, Arona leh Hura chuan a kut chu an dawmsak ta a, pakhatin lehlam a dawm a, pakhatin a lehlam a dawm a, chutichuan ni tlak thlengin a kutte chu a awm ngaiin a awm ta tlat a.ZG/ Tin, heti hi a ni a, Mosia'n a kut a phar veleh Israel-hote chuan an hneh thin a.!F= Tichuan Mosia'n a hnena a sawi ang chuan Josua chuan a ti a, Amalek-ho chu a va bei ta a: tin, Mosia leh Arona leh Hura chu tlang chhipah an han lawn a.OETin, Rephidim hmunah chuan Amalek-hoin Israel-ho chu an rawn bei ta a.4DcChu mi hmun hmingah chuan Massa leh Meriba a vuah a, Israela thlahten an bei avang leh, "Kan zingah hian LALPA chu a awm nge maw awm lo le?" tia LALPA chu an fiah avangin.|CsNgai teh, Horeb-a lungpui chungah sawn i hmaah ka lo ding ang a; tin, lungpui chu i han vua ang a, tichuan mipuite in tur tui chu a lo luang chhuak mai ang," a ti a. Tin, Mosia'n Israela thlahte upaho mithmuhah chuan chutiang chuan a han ti a..BWTin, LALPA'n Mosia hnenah, "Mipuiho hma lamah kal langin, Israela thlahte upaho thenkhat hruai ve ang che; tin, i tiang, hmana lui i vuakna kha keng langin kal rawh.AyTin, Mosia'n, "Heng mipuihote hi engtin nge ka tih ang? Lunga min denhlum hial pawh an duh awm hi," tiin LALPA a au a.g@IChutah chuan m ipuite chu tuihalin an awm a ni a; tichuan mipuite chu Mosia chungah an phunnawi a, "Eng vangin nge kan fanaute leh kan rante nen hian tuihala min tihhlum turin Aigupta ram ata min hruai chhuah ni?" an ti a.4?cChuvangin mipuite chuan Mosia chu an bei ta a, "Tui in tur min pe rawh," an ti a. Tin, Mosia'n an hnenah, "Engati nge mi bei mai? Eng vangin nge LALPA in fiah ni?" a ti a.]> 7Tin, Isaela thlahte pung khawmho zawng zawng chu Sin thlaler ata an chhuak leh a, LALPA thupek angin riah bi nei thliah thliaha riakin, Rephidim-ah an inkhuar a: tin, chutah chuan mipuite in tur tui a awm ta lo a.==w$Omer khat hi epha hmun sawma thena hmun khat hu a ni.a<=#Israela thlahte chuan mihring chenna ram an thlen hma loh chuan kum sawmli chhung chu manna an ei thin a; Kanaan ramri dep an thlen hma loh chuan manna an ei thin.Omer khat hi epha hmun sawma thena hmun khat hu a ni.i;M"LALPA'n Mosia thu a pek ang chuan Arona chuan vawn reng turin Thuhriattirna hmaah chuan a dah a. :;!Chutichuan Mosia'n Arona hnenah, "Bel va la langin, omer khat manna hi khung rawh, in thlahte thlenga vawn reng turin LALPA hmaah dah ang che," a ti a.q9] Tin, Mosia'n, "Hei hi alawm LALPA'n, 'Hei hi in thlahte thlengin omer khat vawng tha rawh u: Aigupta ram ata ka hruai chhuah lai che u a, thlalera ka chawm thinna che u chhang chu an rawn hmuh theih nan,' tia thu a pek chu," a ti a.#8ATin, Israela chhungte chuan chu mi hmingah chuan Manna an vuah a: koriender mu ang maia var ser a ni a; han ei chuan chhangper khawizu nena siam ang a ni.<7uChutichuan mite chu ni sarih ni chuan an chawl ta a.}6uLALPA'n chawlhni a pek che u hi hre ta che u maw le, chuvangin ni ruk niin ni hnih tla tawk tur chhang a pe che u a nih hi; mi tin mahni hmun theuhvah awm hle hle mai rawh u, ni sarih ni chuan tumah a awmna hmun ata chhuak hauh suh se," a ti a.o5YTichuan LALPA'n Mosia hnenah, "Ka thupekte leh ka dante hi eng chen nge maw pawm duh loh in tum ni aw!4Tin, heti hi a ni a, a ni sarih ni chuan mi thenkhat chu chhar turin an va chhuak a, chhar tur reng reng an hmu zo ta lo a.3 Ni ruk chhung chuan in va chhar thin ang a; a ni sarih ni erawh chu chawlhni a ni a, chhar tur reng reng a awm lo ang," a ti a.2 Tichuan Mosia'n, "Vawiin chuan hei hi ei rawh u; vawiin hi LALPA tan chawlhni a nih hi: vawiinah zawng leia tla in hmu lo ang.k1QTin, Mosia hrilh ang chuan atuk lam atan an dah hrang ta a: chu chu a rimchhe lo a, a lung hek lo.0#Tin, ani chuan an hnenah, "Chu chu alawm LALPA'n, 'Naktuk hi chawlh der ni, LALPA tana chawlhni thianghlim a ni e,' a tih chu: chuvangin a awma awm in duh leh awm ulangin, a chhuma chhum in duh leh chhum rawh u; chu mi bang chu atuk lam atan in dah dawn nia," a ti a.8/kTin, heti hi a ni a, a ni ruk ni chuan chhang chu a leh hnih - mi pakhat tan omer hnih zel an chhar a: tin, chung pung khawmho roreltu zawng zawngte chuan Mosia an va hrilh a.|.sChutichuan tuk tin mi tinin mahni kham khawp lek zelin an chhar thin a: ni a lo tlangsan veleh a tuiral vek thin a.4-cNimahsela Mosia thu chu an pawm duh lo a; thenkhat chuan atuk lam atan an khek a; tichuan a lo lung a, a lo rimchhe ta a; chuvangin Mosia chu anchungah a thinrim ta hle a.Z,/Tin, Mosia'n an hnenah, "Tumahin atuk lam atan chuan khek suh ang che u," a ti a.&+GTin, omerin an han teh a, a chhar tam chuan a chuangin a nei lo a, a chhar tlem chuan a tlachham hek lo; mi tinin mahni kham tawk theuh chu an chhar theuh a.r*_Tin, Israela thlahte chuan chutiang chuan an ti a, thenkhatin an chhar tam a, thenkhatin an chhar tlem a.)Hei hi a ni LALPA'n, 'Mi tinin mahni kham khawp theuh chhar u langin; mi pakhat tan omer khat zel, in chhungkaw mihring awm zat ang zelin in chhar tur a ni, mi tinin in puan in chhunga awmte tan chuan in chhar tur a ni,' tia thu a pek chu ni," a ti a.F(Chu chu Israela thlahten an han hmuh chuan, "Engnge maw ni chu le?" an inti hlawm a; eng nge ni tih an hre si lo a. Tin, Mosia'n an hnenah, "LALPA'n chhang in ei atana a pek che u a nih hi.'%Tin, dai tla chu a han hul veleh chuan, ngai teh, thlaler lei chungah chuan thil per te te, vur thal tiat lek lek te hi a lo awm tuar mai a..&W Tin, heti hi a ni a, tlai lamah chuan vahmim an lo thlawk chho chiam a, an riahhmun chu a dap ta dul a: tin, atukah chuan an riahhmun velah chuan dai a lo tla dup a.u%e Israela thlahte phunnawinate kha ka lo hria a; an hnenah, 'Tlai lamah chuan sa in ei ang a, tin, atukah chuan chhang kham khawp zetin in ei tawh ang; tichuan kei hi LALPA in Pathian chu ka ni tih in hria ang, a ti e,' ti ang che," tiin.#$C Tin, LALPA'n Mosia a bia a,D# Tin, heti hi a ni a, Israela thlahte pung khawmho zawng zawngte hnena Aronan thu a sawi lai tak chuan thlaler lam chu an han thlir a; tin, ngai teh, LALPA ropuina chu chhumah a lang ta a.<"s Tin, Mosia'n Arona hnenah, "Israela thlahte pung khawmho zawng zawngte hnenah hian, 'LALPA kiang hnaiah lo kal rawh u: in phunnawinate kha a lo hriat tak hi,' ti ang che," a ti a.=!uTin, Mosia'n, "Chung chu in la hria ang, LALPA'n tlai lama sa ei tur a pek che u a, zing lama chhang kham khawp a pek hunah che u chuan, LALPA chuan a Chunga in phunnawina kha a hre reng si a: keinite chu eng nge kan nih ni? Kan chunga phunnawi in ni hlei nem, LALPA chunga phunnawi a sin in nih ni," a ti a.4 ctin, zingah pawh LALPA ropuina chu in hmu dawn e; LALPA chunga in phunnawina kha a lo hriat tak hi: keinite chu eng nge kan nih a, kan chunga in phunnawi mai ni;" an ti a.&GTin, Mosia leh Aronan Israela thlahte zawng zawng hnenah chuan, "Tlai lamah chuan LALPA chu Aigupta ram ata hruai chhuaktu ngei che u a ni tih in hre dawn e: Tin, heti hi a ni ang a, a ni ruk ni chuan an va chhara chu an buatsaih ang a; tin, ni tina an chhar lehhnih zel a ni ang," a ti a.jOChutichuan LALPA'n Mosia hnenah, "Ngai rawh, van atangin in tan chhang ka rawn surtir ang e; tichuan mipuiten ni tin ni khat atana chanvo tawk chauh zel chu va chhar thin rawh se, ka dan an zawm nge zawm lo ka fiah theih nan.uetin, Israela thlahte chuan an hnenah, "Aigupta rama sa bel bula kan thut lai te khan LALPA kutah lo thi ta zawk mai i la aw! Mipui pungkhawmho zawng zawngte hi thlalerah hian riltama tihhlum turin min hruai chhuak a nih hi le," an ti a.yTin, thlalerah chuan Israela thlahte pung khawmho zawng zawng chu Mosia chungah leh Arona chungah an lo phunnawi ta a:a ?Tin, Elim hmun ata chu an chhuak a, tin, Israela thlahte pung khawmho zawng zawng chuan Aigupta ram ata an chhuah achin thla hnihna, ni sawm leh ni nga niin Elim hmun leh Sinai tlang inkara Sin thlaler an va thleng a.1Tin, Elim hmun an va thleng a, chutah chuan tuihna nei sawm leh pahnih leh tum thing sawmsarih a awm a; tin, chuta tui kamahte chuan an riak ta a.0[LALPA i Pathian aw hi ngun taka i ngaihthlak a, a mithmuha tha a tih zawngte i tih a, a thupekte i ngaihsan a, a thuruat zawng zawngte i pawm chuan Aigupta mite chunga hri ka lentir tak angte kha i chungah reng reng ka lentir ve lo vang: LALPA a tidamtu che ka nih hi," a ti a.Tin, Elim hmun an va thleng a, chutah chuan tuihna nei sawm leh pahnih leh tum thing sawmsarih a awm a; tin, chuta tui kamahte chuan an riak ta a.{qTin, ani chuan LALPA chu a au a; tin, LALPA chuan thing pakhat hi a han kawhhmuh a, chu chu tuiah chuan a zuk paih lut a, tichuan tui chu a lo tui ta a. Chutah chuan chuan thuruat leh rorelna a siamsak a; chutah chuan anmahni fiahna a siam a;a=Tichuan, mipuite chuan, "Engnge ni kan in dawn le?" tiin Mosia chungah an phunnawi ta a. Tin, Mara hmun an va thleng a, Mara hmuna tuite chu a lo khak avang chuan an in thei lo a: chuvang chuan a hmingah Mara vuah a ni.5eTichuan Mosia'n Israel-hote chu Tuifinriat Sen ata a hruai chhuak a, Sur thlaler lam panin an chhuak ta a; tin, thlalerah chuan ni thum zet an kal a, tui an hmu zo ta lo a.-UTin, Miriami chuan "LALPA chawimawiin hla sa rawh u, ropui takin a hneh tak hi; Sakawr leh a chunga chuang chawpin tuipuiah a paih thla ta a," tiin hlain a hruai a.Tin, zawlnei Miriami, Arona farnuin khuangte a keng a; tin, hmeichhia zawng zawngin khuangte kenga lamin an zui chhuak ve ta hlawm a.p[Pharaoa sakawrte chu a tawlailirte chawpin a sakawr chung chuang mite nen chuan tuipuiah an lut thla a, tin, LALPA'n tuifinriat tuite chuang a rawn vur leh ta a; Israela thlahte erawh chu tuipui chhung leicharah chuan an kal vek a.7kLALPA chuan chatuanin ro a rel tawh ang," tiin.ENangin anmahni chu i hruai lut ang a, i roluahtu tlangah chuan i phun ang, Aw LALPA, nangin i awmna tura hmun i buatsaihah chuan, Aw LALPA, hmun thianghlim i kut ngeiin a lo dinnaah chuan,-UTihna leh hlauhnain a tlakbuak a; I ban chaknain lung ang maiin a tingawi hle hle a; Aw LALPA, i mite an kai vek hma loh chuan, Mi i leite an kai vek hma loh chuan. %Tichuan Edom rama hotute chuan mak an ti hle a; Moab mi chakte chu khurhnain a rawn man a: Kanaan rama awm zawng zawngte chu an tui zo ta a.e EMi tinrengin an hria a, an khur thlu zo a, Philistia rama chengte chu thlaphannain a man ta.r _ Nangin i khawngaihnain mipui i tlante kha i hruai a: I chenna thianghlimah chuan i chaknain i hruai ta a.M  Nangin i kut ding lam i han phar a, Leiin anmahni chu a lem zo ta a.- U Aw LALPA, pathiante zingah hian nang ang hi tu nge awm le? Thianghlimna lama ropui leh, Fak tlak nihna lama zahawm leh, thilmakte ti thin hi nang ang tu nge awm le? I thli chu i han tlehtir ta mai a, tuifinriatin a chim pil ta vek a: Tui thuk takahte chuan suan angin an pil ta vang vang a.K Hmelma chuan, 'Ka um ang a, ka umphak ngei ang, rallak sum chu ka sem ang: Anmahniah chuan ka chak daih ka hmu tawh ang: Ka khandaih ka phawi ang a, ka kutin anmahni chu ka tiboral ang,' a ti a.$CI hnara thawin tuite chu a lo in tiang a, Tuite chu englo dah khawm thur angin a ding luah a: Tuifinriat chhung daiha tui thuk takte chu a lo khal zo ta a, I ropuina nasa tak chuan nangmah dotute chu i tiboral vek a: i thinrim i rawn hrithla a, buhpawl ang maiin an kangral zo ta a.{I kut ding lam chu, aw LALPA, thiltihtheihnain a ropui a, i kut ding lam chuan, aw LALPA, hmelma chu a tisawm ta dep a.JTui thuk takin a chim zo ta: Lung angin tui thuk takah an pil ta. Pharaoa tawlailirte leh a sipaihote chu tuipuiah a paih thla ta a: Tin, a sipai hotu thlante pawh Tuifinriat Senah an tlahlum zo ta.8mLALPA chu indo mi a ni: A hming pawh LALPA a ni..WLALPA chu ka chakna leh ka hla a ni, Ani chu ka chhandamna a lo ni ta bawk a: Ka Pathian a ni a, amah chu ka fak ang; Ka pa Pathian a ni a, amah chu ka chawimawiang.c CChutichuan Mosia leh Israela thlahte chuan LALPA chawimawiin he hla hi an sa a, an sawi dual dual a, "LALPA chawimawiin hla ka sa ang, ropui takin a hneh tak hi: Sakawr leh a chunga chuang chu tuipuiah a paih thla ta a.=~uTin, Israel-hote chuan LALPA'n Aigupta mite chunga thil ropui tak a tih chu an hmu a, tin, mipuite chuan LALPA chu an tih a: tichuan LALPA leh a chhiahhlawh Mosia chu an ring ta a.j}OChutiang chuan a ni, LALPA'n Israel-hote chu, chu mi ni chuan Aigupta mite kut ata a chhanchhuah ni; tin, Israel-hote chuan Aigupta mi thite chu tuipui kamah chuan an hmu a.Tin, Israel-hote chuan LALPA'n Aigupta mite chunga thil ropui tak a tih chu an hmu a, tin, mipuite chuan LALPA chu an tih a: tichuan LALPA leh a chhiahhlawh Mosia chu an ring ta a.)|MIsraela thlahte erawh chu tuipui chhung lei charah chuan an kal vek a; tin, tuite chu an ding lampangah leh an vei lampangah chuan an tan bang a lo ni ta mai a.b{?Tin, tuite chu a luang leh ta a, tichuan tawlailirte leh sakawr chung chuang mite, tuipuia um luttu, Pharaoa sipaiho zawng zawngte lam chuan tuiin a chim pil ta vek a; pakhat mah chhuak reng reng an awm hauh lo mai a.|zsTin, Mosia'n tuipui chungah chuan a kut chu a han phar a, tin, khua a var veleh chuan tuipui chu a luan pangngaiin a luang leh ta a; tin, Aigupta mite chu an tlan kir leh a; tin, LALPA'n Aigupta mite chu tuipui chhungah chuan a paih thla ta a. (Tichuan Israela thlahte Aigupta rama an awm chhung chu, kum 430 a ni.=  'Tin, Aigupta ram ata an ken chhuah chhang hmeh hmangin chhang, dawidim telh lohte chu an ur a, dawidim telh loh a ni si a; Aigupta ram chu hnawh chhuaha an awm avang leh, an awm rei theih tak loh a, ei tur takngial pawh an inbuatsaih hman tak loh avangin.< &Tin, an hnenah chuan mipui inpawlhsawp tam tak an kal ve bawk a; tin, ran rual tam tak, beram leh bawngte an chhawm bawk a.%;E %Tin, Israela thlahte chu Rameses khua ata an chhuak a, Sukoth hmun thlengin an kal ta a, naupangte tiam lohin, mipa puitling hlir nuairuk lai kein an kal a.:+ $tin, LALPA chuan mite chu Aigupta mite a khawngaihtir a, chutichuan an dil apiang an neihtir zel a. Tin, Aigupta mite thil chu an rawksak ta a.91 #Tin, Israela thlahte chuan Mosia thu ang chuan an ti a; tin, Aigupta mite chu tangkaraw incheinate leh rangkachak incheinate leh, puante an dil a:8/ "Tin, mite chuan an chhang hmehte chu dawidim an telh hmain an la a, an chhang hmehna thlengte chu an puanin an tuam a, an kokiah an bat ta mai a.7) !Tin, Aigupta mite chuan zan chu mi ram ata chu hmanhmawh taka tir chhuak turin mite chu an tur ta chhen a; "Kan thi vek a ni ta mai," an ti a.6' In sawi ang khan in beram rualte leh in sebawng rualte pawh chu kalpui rawh u; kal tawh u; tin, kei pawh mal mi sawm ve bawk rawh u," a ti a.U5% Tin, Mosia leh Arona chu a zan a zanin a kohtir a, "Tho u la, ka miteho zing ata hi chhuak rawh u, nangmahni leh Israela thlahteho nen hian; tin, kal u la, in sawi ang khan LALPA rawng chu va bawl tawh u.a4= Tin, Pharaoa chu amah leh a chhiahhlawh zawng zawngte leh Aigupta mi zawng zawngte nen zanah chuan an tho ta a; tin, Aigupta ramah chuan tahna nasa tak a awm a; mitthi awm lohna in reng reng pakhat mah a awm si lo a.\33 Tin, heti hi a ni a, zan laiah chuan LALPA chuan Aigupta rama fa tir zawng zawng lalthutphaha thu Pharaoa fa tir atanga rip chhunga tang fa tir lamin a zuk tihlum ta vek a, ran piang hmasa ber zawng zawngte nen.{2q Tin, Israela thlahte chu an kal a, chutiang chuan an ti a; LALPA'n Mosia leh Arona thu a pek ang chuan an ti ta a. 1 nangnin, 'Hei hi LALPA kalhlen inthawina a nih, ani chuna Aigupta mite a tihhlum lai khan kan inte chu a rawn zuah a, Aigupta rama Israela thlahte in chu a rawn kal hlen a ni,' in la ti dawn nia," a ti a. Tin, mipuite chu an lu an kun a, chibai an buk ta a.|0s Tin, heti hi a ni ang a, in faten in hnena, 'He rawngbawlna awmzia hi eng tihna nge ni ngai le?' an rawn tih chuan,/  Tin, heti hi a ni ang a, LALPA'n pek a lo tiam tawh anga a pek che u ram chu in thlen hunin he rawngbawlna hi in zawm tur a ni.l.S Tin, hetiang hian nangmah leh i fate tana kumkhuaa thuruat awm reng turin in rawn ti thin tur a ni. - LALPA chu Aigupta mite tihlum turin a lo kal tlang dawn si a; tichuan kawngka lu Chung leh kawngka biang pahniha thisen kai a hmuh chuan LALPA chuan kawngka chu a kal hlen ang a, in in chhungah chuan nangmahni tihlum turin tiboraltu chu a rawn luhtir lo ang.s,a Tin, husop kau in la ang a, tin, maihuna thisenah chuan in zu hnim ang a, tin, kawngka luchungah leh kawngka biang pahnihah chuan maihuna thisen chu tat ang che u; tin, khawvar hma loh chuan tumah mahni in ata in chhuak tur a ni lo a.'+I Tin, Mosia'n Israel upaho zawng zawng chu a koh khawmtir a, tin, an hnenah, "chhungkaw tinin beram notete chu va la chhuak ta u la, kalhlunna tur talh rawh u.*- Dawidim telh reng reng chu in ei tur a ni lo a: in chenna hmun apiangah chuan chhang dawidim telh loh in ei tur a ni,' tiin sawi ang che," tiin.e)E Ni sarih chhung chu in in chhungah reng reng dawidim a awm tur a ni lo a; tupawh dawidim telh ei apiang chu, chu mi chu hnam dang pawh, in rama piang pawh ni se la, Israel-ho pung khawm zing ata hi tihboral tur a ni ang.&(G Thla khatna, chu mi thla ni sawm leh ni li ni, tlai lamah chuan chhang dawidim telh loh chu in ei ang a, chu mi thla ni sawmhnih leh ni khat ni tlai tlengin.w'i Tin, chhang dawidim telh loh kut ni chu in serh tur a ni, chu mi ni ngei chuan Aigupta ram ata in mipuihote chu ka hruai chhuak si che u a: chuvangin in thlahte thlengin kumkhaw thuruat atana awm reng turin chu mi ni chu in serh tur a ni.&# Tin, ni khat niah chuan inkohkhawmna thianghlim in nei ang a, tin, a ni sarih niin inkohkhawmna thianghlim a awm leh ang; mi tinin an mamawh ei tur buatsaih tih loh chu chu mi chhung chuan hna reng reng thawh hlek tur a ni lo, ei tur buatsaih chauh tihthian a ni ang.%  Ni sarih chhung chu chhang dawidim telh loh in ei tur a ni a: ni khat ni atang reng chuan in in chhung ata dawidim chu in thian fai vek tur a ni: tupawh ni khat ni thlenga chhang dawidim telh ei apiang chu, chu mi chu Israel-ho zing ata tihboral a ni ang.6$g Tin, he mi ni hi in tan hriat rengna ni a ni ang a, LALPA tan kut niah in ruat tur a ni: in thlahte thlengin kumkhaw thuruat atana awm reng turin kut niah in hmang tur a ni.f#G Tin, thisen chu un tan in awmna inchhinchhiahna a ni anfg a; tin, thisen chu ka hmuh chuan ka kal hlen ang che u a, tichuan Aigupta ram ka hrem hunah chuan nangmahni tiboraltu tur inchungah hri reng reng a lo leng lo ang.P" Chu mi zan chuan Aigupta ram chhung chu ka fang dawn si a, Aigupta rama fa tir zawng zawng, mi leh sa chu ka tihlum ang a; Aigupta rama pathian zawng zawngte chu an ro ka relsak ang: LALPA ka nih hi.!- Tin, hetiangin in ei tur a ni; in puan vengin, pheikhawk bunin, tiang kengin; tin, hmanhmawh takin in ei tur a ni; LALPA kalhlen a ni dawn si a.u e Tin, atuk atan chuan engmah in dah tur a ni lo a; atuk thlenga a bang la awm chu meiah in rawh ral tur a ni.  Tin, a helin ei suh se la, tui pawhin chhum hauh suh se la, a rawhin rawh zawk rawh se, a lu leh a ke chawpin, a kawchhung nen.zo Tin, chu mi zan chuan a sa chu rawh se la, chhang dawidim telh loh nen ei rawh se; hnim kha nen an ei tur a a ni.ue Tin, a thisen chu an la ang a, an eina tur in kawngka biang pahnihah leh kawngka lu chungah an tat tur a ni.' tin, chu mi thla ni sawm leh ni li ni thlengin in dah tur a ni a: tichuan Israel-ho pung khawm zawng zawng chuan tlai lamah an talh tur a ni. In beram no chu a pa, kum khat hnuai lam, hmelhem lo a ni tur a ni: beram zinga mi emaw kel zinga mi emaw a ni tur a ni a:jO tin, an chhungkua chu beram no talhna tham ni lo khawpa tlem lutuk an nih chuan, a thenawm nen an chhungkaw mihring zir zelin beram no pakhat intawm se la; mi tin ei tawk tur ang zel ngaihruatin beram no chu in ruat tur a ni. ~.}s||{Dzyy%x[x wmvv4uss,rqppOoo7n|nmFll Tin, miin sebawngpa emaw beram emaw ru se la, tin, talhin emaw lo zuar ta se la, sebawngpa pakhat aiah chuan sebawngpa panga a chawi ang a, beram pakhat aiah chuan beram pali a chawi ang.S=!$Sebawngpa chuan tun hma pawhin mi sik lo hmang thin se la, tin, a neitu chuan khung duh si lo se la, sebawngpa aiah chuan sebawngpa vek chu a pe ngei ngei tur a ni a, tin, ran thi ruang chu a hlawm ang.m<U#Tin, mi pakhat sebawngpain mi sebawngpa lo sihlum se la, sebawngpa dam zawka chu an zuar ang a, a man chu an insem ang: tin, a thia pawh chu an insem ang.Sebawngpa chuan tun hma pawhin mi sik lo hmang thin se la, tin, a neitu chuan khung duh si lo se la, sebawngpa aiah chuan sebawngpa vek chu a pe ngei ngei tur a ni a, tin, ran thi ruang chu a hlawm ang.;"chu khuakhurum neitu chuan a rul tur a ni: ani chuan chung ran neitu chu tangka a pe ang a, tichuan anin ran thi chu a ruang a hlawm ang.!:=!Tin, miin khuarkhurum chhin lo hawng se la emaw, miin khuarkhurum lo siam se la emaw, lo chhin lo se la, sebawngpa emaw sabengtung emaw lo tla ta se la,97 Sebawngpain bawihpa emaw, bawihnu emaw lo sihlum ta se la, an pu chu tangka sekel sawmthum a pe ang a, tin, sebawngpa chu lunga denhlum tur a ni ang._89Mi fapa emaw, mi fanu emaw pawh lo sihlum ni se la, hetiang dan bawk hian rel tr a ni.y7mA tlana tlan turin lo tuk zawk se la erawh chuan a nunna aiah chuan an tuk zat apiang chu tlanna'n pek tur a ni. 6;Amaherawhchu sebawngpa chuan tun hma pawhin mi sik lo hmang thin se la, tin, a neitu chu lo hriattir tawh bawk se la, nimahsela khung duh chuang loin, mipa emaw hmeichhia emaw lo sihlum ta se la, chu sebawngpa chu lunga denhlum tur a ni a, a neitu pawh chu tihhlum bawk tur a ni.E5Tin, sebawngpain mipa emaw hmeichhia emaw lo sihlum ta se la, chu sebawngpa chu lunga denhlum ngei tur a ni a, tin, a sa chu ei tur a ni lo a; sebawngpa neitua erawh chu hrem loh tur a ni.o4YTin, a bawihpa ha emaw, a bawihnu ha emaw lo vuak balsak se la, a ha avang chuan a chhuahtir tur a ni.3yTin, miin a chhiahhlawh mit emaw a bawihnu mit emaw vuain, lo tichhe ta se la, a mit avang chuan a chhuahtir tur a ni.N2tihkan aia tihkan, hliam aia hliam, vuak aia vuak i tuattir tur a ni.71kmit aia mit, ha aia ha, kut aia kut, ke aia ke,C0Amaherawhchu chhiatna dang lo awm se la chuan nun aia nun,}/uTin, mi lo insual ta se la, hmeichhe nau pai vaw palh ang se la, a nau pai chu lo tla se la, chhiatna dang erawh chu awm lo se la: chu hmeichhe pasal chuan a ngen zat chu chawitir ngei tur a ni; tichuan roreltute ruat ang zat chu a pe tur a ni.|.sAmaherawhchu ni khat emaw, ni hnih emaw dam se la, hrem tur a ni lo ang: a chhiahhlawh chu a sum leh pai a ni si a.-Tin, miin a chhiahhlawh emaw, a bawihnu emaw tiangin vua se la, a kutah chuan lo thi ta se la, amah chu hrem ngei tur a ni.&,Glo tho leh theiin tiang hawlin lo kal leh thei se la, a kut thlaktua chu chhuah tur a ni: a hun sen hu kha erawh chu a rul ang a, a dam feltir viah tur a ni.%+ETin, mi lo inhnial se la, pakhat chuan lungtumin chhu se la emaw, a kuttumin chum sela emaw, thih chu thi lo se la, amaherawhchu khumbetin tluk phah se la,:T*#Tupawh a nu emaw, a pa emaw anchhia lawh apiang chu, tihhlum ngei tur a ni.p)[Tupawh mihring ru-a zuar emaw, a la kawl lai ngei emaw an hmuh chuan, chu mi chu tihhlum ngei tur a ni.I( Tupawh a nu emaw a pa emaw vua apiang chu tihhlum ngei tur a ni.'{Amaherawhchu miin tum lui rengin a thenawm chu fin vervekin thah tum se la, thi turin ka maicham ata chu hruai ang che.z&o Tin, miin tum reng vang ni lo a, Pathian chaltawhtir a nih erawh chuan, a tlan luhna tur hmun ka ruatsak ang che.Z%/ Tupawhin mi lo vua se la, chu mi chu thi ta se la, tihhlum ve ngei ngei tur a ni.V$' Chu thil kawng thum chu a tih loh chuan tangka pe loin a chhuak mai thei ang.#y Nupui dang lo nei leh mah se la, a ei tur sa te, a silhfen te, a nupui a nihna te kha a tihtlemchuansak tur a ni lo e.]"5 Tin, a fapa tana nupuia hualsak duh a nih chuan, fanute en ang bawkin a en tur a ni.K!A pu chuan a nupui atan lo hual se la, ani chuan a pu chu lo tilawm leh thei ta si lo se la, a intlantir leh tur a ni, a lo bum avang chuan hnam dangte hnena zawrh leh theihna a nei hlek lo ang.c AMiin a fanu chu bawihnu atan hralh se la, chhiahhlawh mipate ang chuan a chhuak ve lo ang.3aa puin Pathian hnenah hruai se la, kawngkaah emaw kawngka biangah emaw hruai sela; tin, a puin a beng chu thir zumin vit se la; tichuan kumkhuain a rawng a bawl tawh ang.{Amaherawhchu bawih chuan, ka pu te, ka nupui te, ka fate hi ka hmangaih em mai a; ka chhuak duh lo e, a tih tlat chuan,.WA puin a nupui lo neihsak se la, tin, fanu emaw fapa emaw lo hrinsak se la; a nupui leh a fate chu a pu ta an ni ang a, anu erawh chu amah ngawtin a chhuak tur a ni. Amah ngawta lo lut a nih chuan, amah ngawtin a chhuak leh mai ang: nupui nei a nih chuan a nupui pawh chu a chhuak tel ve bawk ang.Hebrai mi, chhiahhlawhah lo lei ang la, kum ruk rawng a bawl ang a: tin, a kum sarih kum chuan intlan lo pawhin a chhuak mai thei ang.K Tichuan hengte hi a ni an hnena rorel dan tur i hriattir turte chu.vgKa maicham lawn chhohna rahkaahte chuan lawn pawh i lawn chho tur a ni lo e saruak a i awm a lan lohna turin. Tin, lung maicham mi siamsak dawn chuan lung chherin i siam tur a ni lo e: i hriamhrei chu chu i hman hlauh zawngin i tibawlhhlawh a ni dawn si a.Ka maicham lawn chhohna rahkaahte chuan lawn pawh i lawn chho tur a ni lo e saruak a i awm a lan lohna turin. ka tan lei maicham i siam tur a ni, chutah chuan i beramte leh i sebawngte chu i halral thilhlanahte leh i remna inthawi nante i hlan thin tur a ni: hmun tinah ka hming ka hriattirna apiangah chuan i hnenah ka lo kal thin ang a, mal ka rawn sawm thin ang che.5Pathian dang reng reng chu ka kiangah chuan in rawn nei tur a ni lo; tangkaraw pathiante emaw, rangrachak pathiante emaw in tan in siam tur a ni lo.$CChutichuan LALPA'n Mosia hnenah, "Israela thlahte hnenah hian hetiangin va sawi rawh; 'Nangmahni ngeiin hei van atanga ka rawn biakzia che u in hre tawh a.ueTin, mipuite chu hla takah an la ding reng a, Mosia chuan Pathian awmna thim chhah mup kiang chu a va pan a.(KTin, Mosia chuan mipuite hnenah chuan, "Hlau suh u: Pathianin a rawn fiah che u a nih hi, in mithmuhah tihbaia a awmna hi, in sual lohna turin a ni e," a ti a.QTichuan Mosia hnenah, "Nangma'n kan hnenah hian thu sawi teh zawk khai, kan lo la ang e: amaherawhchu Pathian zawngin kan hnenah thu sawi teh tawh suh se, chutilozawng kan thi mai dah ang e," an ti a.-UTin, mipui zawng zawngte chuan khawpuirite, kawlphe te, tawtawrawt rite, tlang khute chu an hmu a: tin, mipuiin an han hmuh chuan an khur a, hla takah an ding ta a.W)I vengte chhungte chu i awt tur a ni lo a, i vengte nupui chu i awt tur a ni lo, a bawihpa emaw, a bawihnu emaw, a bawngpa emaw, a sabengtung emaw, i vengte ta reng reng chu engmah i awt tur a ni lo," tiin.:qI vengte chungah hretu derah i insiam tur a ni lo./I ru tur a ni lo. 3I uire tur a ni lo. ; Tual i that tur a ni loi M I nu leh i pa chawimawi rawh; tichuan LALPA i Pathianin ram a pekah che hian i dam rei dawn nia.[ 1 ni ruk chhungin LALPA'n lei leh van te, tuifinriat leh a chhunga awm zawng zawngte chu a siam a, tin, a ni sarih ni chuan a lo chawl ta si a: chuvangin LALPA'n chawlhni chu mal a sawm a, a tithianghlim ta a ni.m U a ni sarih ni erawh chu LALPA i Pathian tan chawlhni a ni e: chu mi ni chuan hna reng reng i thawk tur a ni lo, nang pawhin, i fapa pawhin, i fanu pawhin, i bawihpa pawhin, i bawihnu pawhin, i ran pawhin, i ina hnam dang pawhin:T# Ni ruk chhungin i thawk tur a ni a, i hna zawng zawng chu i thawk tur a ni:EChawlhni hi thianghlim taka serh tur a ni tih hre reng rawh.LALPA i Pathian hming chu i lam mai mai tur a ni lo; LALPA chuan a hming lam mai mai chu thiam loh chantir lohin a chhuah dawn si lo a.`;mi hmangaia ka thupekte pawmtu sang tam takte chunga khawngaihna lantir thin ka nih hi.hKchung chu chibai i buk tur a ni lo a, an rawng i bawl tur a ni hek lo; kei, LALPA i Pathian hi, Pathian thikthuchhia, pate khawlohna avanga fate hrem thin, mi hawtute chu chhuan thumna leh chhuan lina thlenga hrem thin leh,9Milem siam chawp leh thil, a anpui reng reng - chung lam vana mi emaw, hnuai lam leia mi emaw, lei hnuai lama tuia mi emaw - i tan i siam tur a ni lo:?{Keimah lo chu Pathian dang reng reng i nei tur a ni lo.V'Kei, LALPA i Pathian, Aigupta ram ata, bawih ata hruai chhuak tu che u ka ni.4 gPathianin he'ng thu zawng zawng hi a hrilh a,\3Chutichuan Mosia chu mipuite hnenah chuan a zuk kal a, chung thu chu a zuk hrilh a.A~}Tin, LALPA'n a hnenah, "Kal la, zuk chhuk tawh; tin, Arona nen lo chho leh ang che u: amaherawhchu puithiamho leh mipuiho chu LALPA hnena lo kal tumin lo lut tlang mai suh se chutilozawng an chungah a tuan mai tur a nia," a ti a.Chutichuan Mosia chu mipuite hnenah chuan a zuk kal a, chung thu chu a zuk hrilh a.R}Tin, Mosia'n LALPA hnenah, "Mipuiho hi Sinai tlangah hian an lo chho thei hlei nem: nangin, 'Tlang velah hian ri khamsak u la, tithianghlim ang che u,' tiin, nangmah ngeiin thu min tiam alawm," a ti a.|Tin, Puithiamho, LALPA kianga lo kal vete pawh chu intithianghlim ve rawh se, chutilozawng anchungah LALPA chu a tuan mai ang," a ti a.6{gTin, LALPA chuan Mosia hnenah, "Zuk chhuk langin, mipuite khu zuk zilh rawh, chutilozawng LALPA hmel hmuh tumin an lo lut tlang mai ang e, mi tam tak an boral mai tur a nia.z9Tichuan LALPA chu Sinai tlang, tlang chhipah chuan a lo chhuk a: tin, LALPA chuan Mosia chu tlang chhipah a ko chho a; tichuan Mosia chu a han chho a.myUTin, tawtawrawt ri chu a ring telh telh a, Mosia chuan thu a han sawi a, Pathian awin a lo chhang a.PxTin, Sinai tlangah chuan LALPA chu meia a lo chhuk avangin a khu phui ta mup a: tin, chu mi meikhu chu rawhtuina meikhu ang maiin a khu chho ngut ngut a, tichuan tlang pum pui chu a nghing dur dur a.wyTichuan Mosia'n mipuiho chu Pathian han be turin riahhmun ata chu a hruai chhuak hlawm a; tlang bulah chuan an ding a.pv[Tin, heti hi a ni a, a ni thum ni zingah chuan khawpuite a lo ri a, kawlte a lo phe a, tlang chhipah chuan chhum a lo zing chhah mup a, tawtawrawt ring em em maiin a lo ri a; tichuan mipui riahhmuna awmho zawng zawng chu an khur a.u{Tin, mipuihote hnenah chuan, "A ni thum ni atan chuan inpuahchah rawh u: hmeichhe kiangah reng reng kal suh u," a ti a.tChutichuan Mosia chu tlang ata mipuiho zingah chuan a lo chhuk a, mipuite chu a tithianghlim a; tin, an puante an su fai a.s- kut reng rengin deh tur a ni lo a, lunga denhlum ngei ngei tur a ni, a nih loh leh, kah tlang tur a ni ang; sa pawh mihring pawh a nung lo ang: tawtawrawt a rik ruai ruai hunah chuan tlangah khian an lawn chho tur a ni, a ti,' tiin mipuiho tan ri khamsak ang che," a ti a.5re An hnenah, 'Fimkhur u la, tlangah khian han lawn hauh suh u la, tlang hmawr pawh han dek hlek suh ang che u: tupawh tlang han dek apiang chu tihhlum ngei ngei tur a ni ang: q a ni thum ni atan inpuahchah rawh se: a ni thum ni chuan mipuiho zawng zawng mithmuhah Sinai tlangan chuan LALPA a lo chhuk dawn e.p Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Mipuiho hnenah va kal la, vawiin leh naktuk hian anmahni chu tithianghlim ang che, an puante sufai se la,o{ Tin, LALPA chuan Mosia hnenah, "Ngai teh, ka biak lai tak che mipuiin an hriat ve theih a, kumkhuaa i thu chu an awih fona turin chhum chhah mupah i hnenah ka lo kal dawn e," a ti a. Tichuan Mosia'n mipuite thusawi chu LALPA a hrilh leh chhawng a.EnTin, mipuiteho zawng zawng chuan, "LALPA sawi ang zawng zawngte chu kan ti zel ang e," tiin, arualin an chhang dual dual a. Tichuan Mosia'n mipuite thusawi chu LALPA a hrilh leh chhawng a.nmWTin, Mosia'n mipui zinga upahote chu a rawn ko khawm a, LALPA thupek zawng zawngte chu a hrilh vek a.l%tichuan ka tan puithiam chi, hnam thianghlim in ni ang,' tiin hrilh ang che. Heng thu hi Israela thlahte hnena i sawi tur chu a ni," a ti a.8kkChuvangin ka thu in ngaihthlak tak zet a, ka thuthlung hi in pawm chuan khawvel hnam zawng zawng zingah hian ka tan ro thlan bik in ni ang: khawvel pum pui hi ka ta a ni si a:wji'Aigupta-hote chunga ka tiziate leh, mupui thlaa ka put che u a, ka hnena ka hruai thlenzia che u hi in hmu a.7iiTin, Mosia chu Pathian hnenah a han chho a, tichuan LALPA chuan tlang atangin a bia a, a hnenah, "Jakoba chhungte hnenah hetiang hian ti la; tin, Israela thlahte hnenah pawh,h3Rephidim hmun ata an chhuah a, Sinai thlaler an va thlen chuan thlalerah chuan an riak a; chutah chuan Israel-hote chu tlang bulah chuan an riak a.ug gIsraela thlahte Aigupta ram ata an chhuah achin a thla thumna, chu mi ni tak chuan Sinai thlaler an thleng a.efETichuan Mosia chuan a puzawn chu a kaltir ta a; tin, a awmna ram lamah chuan a haw leh ta a.eChungte chuan eng lai pawhin mite ro an relsak thin a: thu lian deuh apiangte chu Mosia hnenah an thlen thin a, thu te tham erawh chu anmahnihoin an rel thin.Tichuan Mosia chuan a puzawn chu a kaltir ta a; tin, a awmna ram lamah chuan a haw leh ta a.d{Tin, Mosia chuan Israel-ho zawng zawng zing ata chu mi hmantlak deuh deuh a thlang chhuak a, mipui chunga hotuah a siam a, sang pawl chunga hotuah te, za pawl chunga hotuah te, sawmnga pawl chunga hotuah te, sawm pawl chunga hotuah te a ruat ta a.gcIChutichuan Mosia chuan a puzawn thu sawi chu a pawm a, a sawi ang zawng zawng chuan a ti ta a.BbChutianga i tih a, Pathian pawhin thu a pek che chuan i tlin thei ang a, tichuan he'ng mipuiho zawng zawngte pawh hi lungawi takin mahni awmna lamah chuan an tin thei dawn nia," a ti a.a/chungte chuan eng lai pawhin mite ro relsak rawh se: tin heti hi a ni ang a, thu lian deuh apiangte chu i hnenah an rawn thlen thin ang a, thu te tham erawh chu anmahniin rel rawh se: chutichuan i tan a lo awlsam zawk ang a, tin, anni chuan an chhawk zang hle dawn che nia. `;Chu chang ni loin, mipui zing ata mi hmantlak deuh deuh Pathian tih mite, mi dik takte, hlawkna dik lo tak haw mite-thlang chhuak langin: chutiang mite chu sang pawl chunga hotuah te, za pawl chunga hotuah te, sawmnga pawl chunga hotuah te, sawm pawl chunga otuah te ruat langin:t_ctin, thu ruatte leh dan chu i zirtir ang a, an awmdan tur leh an tih dan turte chu i kawhhmuh zel tur a ni.>^wKa thu hi ngaithla teh khai, rem ka han ruatpui ang chia, i hnenah Pathian awm rawh se: nang hi Pathian lama mipui aiawhin awm langin, an thubuaite chu Pathian hnenah thlen ang che:]3Nang leh he'ng i hnena mipui awmte hi in intichau zo ngei ang maw le: he hna hi i tan a hautak lutuk a ni: nangmah chauha han tlin mi a ni hlei nemK\Tin, Mosia puzawn chuan a hnenah, "I thiltih dan chu a tha lo e a.F[thu eng emaw an neih chuan ka hnenah hian an lo kal thin a: tichuan keiin a thenawmpa nena an thu chu ka lo relsak a, tin, Pathian remruat leh a dante chu ka lo hriattir thin a ni," a ti a.eZETin, Mosia'n a puzawn hnenah, "Mipuite hi Pathian rawn turin ka hnenah an lo kal a ni ber e: YTin, Mosia puzawnin chutia mipuite tana thil a tih zawng zawng chu a han hmuh chuan, "Mipuite hi thil eng nge maw i tihsak chu le? Engtizia nge nangmah chauh hi i thut rang a, zing ata tawh tlai thlenga mipui zawng zawngte hi i kiang vela an din rang?" a ti a."X? Tin, heti hi a ni a, atukah chuan Mosia chu mipuite ro rel turin a thu a: tin, mipuite chu zing ata tlai thlengin Mosia kiang velah chuan an ding reng a.TW# Tin, Mosia puzawn Jethroa chuan halral thilhlan leh Pathian tana inthawina turte a va la a: tin, Arona leh Israel upaho zawng zawngte chu Mosia puzawn hnenah chuan Pathian hmaah chhang ei turin an kal a.V- Tunah chuan LALPA chu pathian zawng zawngte ai chuan a ropui zawk tih ka hre ta: a ni, chapo taka an beihnaah tak chuan a lo lang a ni," a ti a.6Ug Tin, Jethroa chuan, "LALPA, Aigupta-ho lak ata leh Pharaoa lak ata chhanhimtu che u chu fakin awm rawh se; ani chuan Aigupat-ho thu hnuaia awm mipuite chu a chhanhim tak hi.7Ti Tin, LALPA'n Israel-hote chu Aigupta-ho lak ata a chhanhim a, anmahni thil a lo tihsak takzia leh an chunga a thatna zawng zawng avangte chuan Jethroa chu a lawm em em mai a.SS!Tin, LALPA'n Israel-ho avanga Pharaoa leh Aiguptate chunga a tihzia zawng zawngte leh kawng laka hrehawm an tuarzia zawng zawngte leh LALPA'n anmahni a chhanhimzia te chu Mosia chuan a puzawn a hrilh a.RTin, Mosia chu a puzawn hmuak turin a va chhuak a, chibai a va buk a; chanchinte an inzawt a; tichuan puan inah an lut ta a.oQYtin, ani chuan Mosia hnenah, "Kei i puzawn Jethroa, i nupui nen i fa pahnih nen kan lo kal e," a ti a. *I~}}#||<{{0zz3yy&x\wKvvuu tssQrqqzppoNnn$mrll kkjj'iihggwffFeedccctbbaa`n_h^^*\[[1ZZ YXXWW`VUU/TTSzRQQ!P3OMLKKtJIpHHEGFFkEE@D]D)CBBFAA~A7@@N??B>>=<;;999 877!66 5 443@10//c..~--N-,++_**\))Z((x''e&%%-$V##G""!w j@Np>y_ b\2( Q ]   I#$*niWTin, Israela thlahte hnenah, 'He hriak hi i thlahte thlenga ka hriak thianghlim thih mi chu a ni ang.hTin, ka tan puithiam hnathawh thawka ka rawng an bawl theihna'n Arona leh a fapate chu hriak thihin i tithianghlim tur a ni.{gqTin, thianghlim tak an lo nih theihna'n i tithianghlim tur a ni: chung dek a piangte chu an lo thianghlim zel ang.~fwhalral thilhlan maicham leh a hmanrua zawng zawng te, maihun leh a hun chhan te nen, chu chuan i hnawih vek tur a ni.jeOdawhkan lehng a bungbel zawng zawng te, khawnvar dahna leh a hmanrua te, rimtui halna maicham te,8dmTin, inbiakna puan in te, thuhriattirna bawm te,Ecrimtui siamtu angin hriakthih chu hriak thianghlim a ni ang.sbathakthing chi dang sekel zanga, hmunthianghlima sekel an pek thin ang, olive hriak tin khat nen rawn lain,E"Tin, chu mi tihhranna sa emaw atuk thlenga a bang a la awm chuan, a bang chu meiin i hal tur a ni: chu chu thil thianghlim a nih avangin i ei tur a ni lo e.9=m!Tin, chung in remna thil, namahni tihhranna'n leh tihthianghlim nana hlante chu an ei tur a ni: amaherawhchu thil thianghlim a nih avangin midang zawngin man ei ve tur a ni lo.|<s Tichuan Arona leh a fapate mchuan berampa sa leh fawnga chhangper te chu in biakna puanin kawngka bulah ei rawh se.Z;/Tin, tihhranna berampa chu rawn lain, a sa chu hmunthianghlimah i chhum tur a ni.(:KA fapa a aiawh a puithiam hna thawk tura ruata chuan hmunthianghlima rawngbawl tura inbiakna puan ina a luh hunah ni sarih chhung chu inthuamin a awm tur a ni.97Tin, Arona silhfen thianghlim te chu a hnua a fapaten an la rochun zel ang, chungte chuan an in thuama hriak thih leh tihthianghlim an nih theih nan. 8 chu chu Israela thlahte laka kumkhuaa Arona leh a fapate chanvo tura ruat a ni ang: chu chu chawkan thil hlan a ni si a: remna thil hlana an inthawinate zinga Israela thlahten an chaikan thilhlan tur chu a ni ang, LALPA tana an chawikan thil hlan ngei chu."7?Tin, Arona leh a fapate puala tihranna berampa irawm, then thil hlan leh chawikan thi hlan a bawp then tawh leh chawikan tawh chu i tithianglim tur a ni:6Tin, Arona tihhranna berampa irawm chu lain, LALPA hmaa then thilhlan a tan i then tur a ni: chu chu i chanvo tur ni rawh se.53Tin, an kut ata chu laksakin, LALPA tana rimtui a tan maichamah halral thilhlan chauh chuan i hal tur a ni: chu chu LALPA tana meia thil hlan a ni.4}tin, chung chu Arona kut le a fapate kut ah chuan i dah vek tur a ni a, LALPA hmaa then thil hlan a tan i then tur a ni.3tin, fawnga chhang dawidim telh loh LALPA tana chhiaha mi chu chhangper pakhat nen, chhangper pan pakhat nen i telh tur a ni:S2!Berampa thau nen a mei thau tak nen, a kawchhung thau nen, a thin tuamtu rang nan, a kal pahnih leh a bawhtu thau te nen, a bawp dinglam nen i la bawk tur a ni; chu chu tihhranna berampa chu aw ni si a:41cTin, maicham chua thisen leh, hriak thih mi chu rawn lain, Arona leh a silhfenahte leh, a fapate leh a hnena tel ve a fapate silhfente chu tihthianghlim an lo ni tawh ang.}0uTichuan berampa chu lo talhin, a thisen chu lain, Arona beng dinglam tlangah te, a fapate beng dinglam tlangah te, an kut dinglam zungpuiah te, an ke dinglam zungpuiah te i tat tur a ni a, tin, maicham chu velah chuan thisen cu i theh tur a ni.|/sTin, berampa pakhat i rawn kai leh tur a ni; Arona leh a fapaten chu berampa luchauh chuan an kut lo nghat rawh se..Tin, berampa chu a pumin maichamah chuan i hal tur a ni: chu chu LALPA tana halral thilhlan a ni a: LALPA tana meihlan rimtui chu a ni e.z-oTin, berampa chu i chan tur a ni a, tin, a kawchu leh a kete chu silin, a sahrangte nen, a lu nen i dah tur a ni.`,;Tin, berampa chu lo talhin, a thisen chu lain, maicham chu chu a velin i theh tur a ni.|+sBerampa pakhat i rawn la bawk tur a ni; tin, Arona leh a fapaten chu berampa luchauh chuan an kut lo nghat rawh se.k*QBawngpa sa leh a vun leh a ek erawh chu daipawn lamah i hal tur a ni: chu chu sual tana hlan a ni.) Tin, a kawchu thau zawng zawng nen, a tin tuam tu rang nen, a kal pahnih leh a bawhtu thau te nen lain maicham ah chuan i hal tur a ni.(/ Tin, bawngpa thisen chu lo lain, maicham kite chu i kut zungtangin i hnawih tur a ni; tin, maicham bulah chuan thisen chu i leihbaw vek tur a ni.b'? Tichuan in biakna puanin kawngka bulah, LALPA hmaah chuan bawngpa chu i lo talh tur a ni.&  Tin, in biakna puanin bulah bawngpa i rawn la tur a ni: Arona leh a fapate chuan bawngpa luchauh chuan an kut lo nghat rawh se.R% Tin, Arona leh a fapate chu kawnghrena hrengin, dar i khim tir tur a ni: tin, puithiam nihna chu kumkhua a tana ruat ngheh tlatin an chang tawh ang: tin, Arona leh a fapate chu i tithianghlim tur a ni.>$yTin, a fapate chu rawn hruaiin kawr i haktir tur a ni.I# Tichuan hriak thih mi rawn lain, a lu-ah leihin i thih tur a ni.l"Stin, puithiam lukhum chu khumtirin, lallukhum chauh chuan lukhum thianghlim chu i khumtir tur a ni.=!uTin, silhfente chu rawn lain, Arona chu kawr nen, puithiam kawr kawrfual nen, pithiam kawr nen awmbel nen haktirin , puithiam kawr hrenna themthiam taka tah chuan i hreng tur a ni:n WTin, Arona leh a fapate chu inbiakna puanin kawngka bulah chuan rawn hruaiin, tiin i lo sil tur a ni.q]chung chu fawng pakhata dahin, a fawng chawpin bawngpa le berampa pahnih nen chuan i rawn keng tur a ni.chhang dawidim telh loh nen, chhangper dawidim telh loh hriaka chawhpawih nen i ranla tur a ni: chhangphut dip tak chiin i siam tur a ni.3 cTin, puithiam hnathawka ka rawng an bawl theihna tura an mahni tihthianghlimna'n an chauh hetiang hian i ti tur a ni: bawngpa tuai pakhat leh berampa sawiselbo pahnih nen,+chu chu Aronas leh a fapate inbiakna puan ina an luh hun leh, hmun thianghlima rawngbawl tura maicham bula an kal hunin an ha zel tur a ni; chutilochuan suala ngaihin an thi dah ang e: chu chu amah leh a hnu athlahte thleng pawha kumkhuaa thuruat ngheh a ni ang.ym*Tin, an taksa saruak khuhna'n puan zai sin kekawr i siamsak tur a ni; kawng atanga malpui thleng ni se la:chu chu Aronas leh a fapate inbiakna puan ina an luh hun leh, hmun thianghlima rawngbawl tura maicham bula an kal hunin an ha zel tur a ni; chutilochuan suala ngaihin an thi dah ang e: chu chu amah leh a hnu athlahte thleng pawha kumkhuaa thuruat ngheh a ni ang.=u)chungchuan i u Arona leh a fapate chu i thuam tur a ni; tin, ka tan puithiam hna thawk a rawng an bawl theihna turin, an mahni chu hriak thihin, tihrangin, i tithianghlim tur a ni. (Tin , Arona fapa te chu kawr i siamsak tur a ni a, tin, kawnghren te, diarte i siamsak bawk tur a ni, tiropuitu leh timawitu a tan.ym'Tin, kawr chu puan zai sin tak , zeh mawi i tah tur a ni, tin, puanzai sin takin puithiam lukhum i siam tur a i.xk&Chu chu Arona chalah a awm tur a ni a, Israela thlahten an thilpek thianghlim atana an hlan tur thil serha sualna awmte chu Arona chuan a phur zel tur a ni; chu chu LALPA hmaa chhan tlaka a awm theihna'n a chalah a awm chawt tawt tur a ni. %chu chu hrui dum pawlah chuan i bel tur a ni a, puithiam lukhumah chuan bel tur a ni; puithiam lukhum hma lamah a awm tur a ni. $Tin, rangkachak hlir hlak phek i siam tur a ni a, a pangah chuan hming nemna a chuang ang, 'LALPA PUAL' ti i chuantir tur a ni.N#Tin, Arona chuan rawnga bawlna turin chutiang chuan ain thuam tur a ni: tichuan hmunthianghlima LALPA hmaa a lo luh leh a chhuah hunah a ri chu hriat theih a ni tur a ni, chutilo chuan thi mai ang./"kawrfual fem velah te chuan rangkachak tengeng pakhat leh pawmgranet pakhat, rangkachak tengeng pakhat leh pawmgranet pakhat zel i siam tur a ni.vg!Tin, a femah te chuan pawmgranet lem - a dum pawl te, a sen duk te, a senlartein-a fem velin i siam tur a ni:7 Tin, lai takah lu thawnna'n tih-awng tur a ni a; chu mi awng chu a thlerchhiat theih mai loh na turin, kawrbanbul angin a tlangvel chu cheh tur a ni.JTin, puithiam kawr kawrfual a dum pawl hlir hlak i siam tur a ni.Tin, rorelna awmbelah chuan Urim leh Thumim i dah tur a ni a; chu chu Arona chuan LALPA hmaa a kal hunah chuan a thinlung zawnah chuan a dah zela tur a ni: tin, Rona chuan Israela thlah te rorelna chu LALPA hmaa akal hunah a thinlung zawnah chuan a pu zel tur a ni.8kTin, Arona chuan hmun thianghlima a kal hunah LALPA hmaah a hriatreng theih na turin a thinlung zawn taka rorelna awmbel ah chuan Israela thlahte hming chu a pu zel tur a ni .\ 3Tin, puithiam kawra khangah te chuan awmbela khangte chu hrui dum pawlin an chilh zawm tur a ni, themthiam taka tah puithiam kawr hrenna chu lama awm theih nan leh, awmbel chu puithiam kawr nen a inhran loh nan.Z /Tin, rangkachak khang pahnih i siam tur a ni a, chung chu a hmalama puithiam kawr darbakna pahnih hnuai lampang, a inzawm na lai vel, puithiam kawr hrenna themthiam taka tah chhung lamah chuan i vuah tur a ni. Tin, rangkachak khang pahnih i siam tur a ni a, chung chu awmbel kil pahnih, puithiam kawrdep chhung lampangah chuan i vuah tur a ni.- UTin, khaidiat herh hmawr lehlam pahnihte chu rangkachak zai phiar pahnih ah chuan i zawm tur a ni a, chu chu puithiam kawr hmalama darbakah chuan i thlung tur a ni.s aTin, rangkachak khaidiat herh pahnih chu awmbel tlang hmawr ve vea khang pahnihah chuan i thlung tur a ni.7Tin, awmbel chhungah chuan rangkachak khang pahnih i siam tur a ni a, tin, chu mi khang pahnih chu awmbel tlang hmawr ve ve ah chuan i vuah tur a ni.gITin, awmbel chauh chuan hruihrual ang khaidiat te, rangkachak hlirhlak herh i siam tur a ni a.nWTin, lung te chu Israela thlah te hming ang zelin, hnam sawm leh hnam hnihte tan chuan a ni tur a ni:uetin, tlar lina chu berullos te, onukion te, laspis te a ni tur a ni: rangkachak ah chuan phum thet tur a ni.Dtin, tlar thumna chu huakintos te, akates te,amethustos te,H tin, tlar hnih na chu anthraks te, sappheiros te, sordonuks te,zoTin, chutah chuan lunghlu, lunghlu tar li i zep tur a ni: tlar khat na chu sardion te, topazion te,smarangdos te;eEKil li neia siama thuah tur a ni; a dunglam khapkhat, a vanglam pawh khapkhat bawk tur a ni.]5Tin, rorelna awmbel, mithiam tak siam ang i siam tur a ni; puithiam kawr siam ang khan i siam tur a ni; rangkachak zai te, a dum pawl te, a sen duk te, a sen lar te, la zai sin tak kawpte hmangin i siam tur a ni.'rangkachak hlir hlak khaidiat pahnih nen; hruihrual anga herhin i siam tur a ni: tin, chu mi khaidiat herhte chu phiarah chuan i zawm tur ni.1~_ Tin, rangkachak zaite i phiar tur a ni a:_}9 Tin, chu mi lung pahnih chu Israela thlah te hriatrengna lung atan puithiam kawr darbakah chuan i bel tur a ni: ti chuan Arona chuan hriatrengna turin LALPA hmaah an hmingte chu a koki khing hnihah chuan a bat ang.| Hming nemnaa chuang, lunga ziak thiam miin a ziak thin ang hian Israela thlahte hming ang zelin lung pahnih ah chuan i ziak tur a ni.{% lung pakhat ah chuan an hming paruk, tin, lungdang pakhat ah chuan a la awma te paruk hming chu an piandan ang zelin i chuan t�r tur a ni.mzU Tin, onukion lung pahnih i la tur a ni a, chutah chuan Israela thlah te hming i chuant�r tur a ni:]y5Tin, kawr chunga kawnghren tur themthiam taka tah, chumi kawr chi bawk tluan khat vek hman tur a ni; chu chu rangkachak zai nen, la dum pawl nen, sen duk nen, sen lar nen, la zai s�n tak kawp nena tah tur a ni.xTin, chu mi kawr hmawr hmalam leh hnung lama thui belhbawm, darbak pahnih neiht�r tur a ni; a in zawm tlat theih na turin.1w]Tin, puithiam kawr chu rangkachak zai te, la dum pawl te, sen duk te, sen lar te, la zai s�n tak kawpte hmangin, mi themthiam takin a buatsaih angin an siam tur a ni.svaTin, rangkachak zai te, la dum pawl te, sen duk te, sen lar te, la zai sin tak kawp te nen an la tur a ni.u5Tin, hengte hi a ni silhfen atana an siam turte chu; awmbel nen, puithiam kawr nen, kawrfual nen, kawrzeh mawi nen,puithiam lukhum leh kawnghren nen: tin, i u Arona leh a fapa te chuan puithiam rwngbawl hna chu ka tan an thawh theihna'n silhfen thianghlim an siamsak tur a ni._t9Tin, mi themthiamho, finna thlarauva ka tihkhah zawng zawng te chu nangin bia la, Arona chuan puithiam rawngbawlhna chu ka tan a thawh theihna tura tihthianghlima a lo awm theihna'n a silhfente chu siamsak rawh se.csATin, i u Arona tan silhfen thianghlim, tiropuitu a tan leh timawitu a tan i siam tur a ni.or [Tin, nangin i u Arona leh a fapa te chu Israel a thlahte zing ata i hnenah hruai ang che, ani chuan puithiam rawngbawl hna chu ka tan a thawh theih nan, Arona te, Arona fapa Nadaba ten Abihua te, Eleazara te, Ithamara te nen chuan.qin biakna puan in chhungah, thuhriattir dahna bula puanzar pawn lamah chuan Arona leh a fapaten LALPA hmaah chuan tlai atangin a tuk thlengin an buatsaih thin tur a ni:hei hi Israel a thlahte tan kumkhuain an thlah te thleng pawhin thuruat ngheh tlat a ni tur a ni.8pkTin, khwnvar chu eng lai pawh a dah fo thin a nih theihna'n olive hriak fim taka sawr, chhit a tan i hnenah rawn la thin turin Israela thlah te chu thu i pe tur a ni.in biakna puan in chhungah, thuhriattir dahna bula puanzar pawn lamah chuan Arona leh a fapaten LALPA hmaah chuan tlai atangin a tuk thlengin an buatsaih thin tur a ni:hei hi Israel a thlahte tan kumkhuain an thlah te thleng pawhin thuruat ngheh tlat a ni tur a ni.oBiak buk sak na zawng zawnga a hmanraw thil zawng zawng te leh, a hung chhung kawtlai kilhbehna zawng zawng te chu dar ek a i tur a ni.jnOA hung chhung kawtlai ding lam chu tawngza ni se la, tin, a vanglam chu tang sawmnga ni se la, tin, a sanlam chu tawng nga ni se la, la zai sin tak kawp a chhung i se la, tin, a nghahchhan kerkuak te chu dar tlang ni rawh se.1m]A hung chhung kawtlai ban zawng zawng te chu tangkarua zemchhuah vek tur a ni a; a banna te chu tangkarua a ni tur a ni a, a nghahchhan kerkuak te chu dar a i tur a ni.zloTin, a hung chhung kawtlai kawngkaa zar tur tawng sawmhnih a sei, la zai sin tak kawp te, a dumpawl te, a senduk te, a sen larte hmangin, puan zehmawi thiam tak zeh nen a awm tur a ni: a ban pali leh a nghahchhan kerkuak pali a awm tur a ni."k?Tin, kawngka sir leh lama puan zar zarturte chu tawng sawm leh tawng ngaa sei a ni tur a ni: a ban pathum leh a nghahchhan kerkuak pahtum a awm tur a ni.j/Kawngka sir eh lama puanzar zar turte chu tawng sawm leh sawmngaa sei a ni tur a ni: a ban pathum leh a nghahchhan kerkuak pathum a awm tur a ni.oiY Tin, khawchhak lam chhawng, chhak lampang hung chhung kawtlai vanglam chu tawng sawmngaa sei tur a ni.!h= Tin, a khawthlang lampang hung chhung kawtlai vang lam puanzar tur te chu tawng sawmnga a sei awm tur a ni: a ban sawm leh a nghahchhan keruak sawm nen.Cg Tin, chutiang bawkin, hmarchhawng lampang dung lam puanzar zar turte chu tawng zaa sei awm tur a ni a, tin, chu mi atan chuan ban sawmhnih leh, dar tlang kerkuak sawmhnih a awm tur a ni.f! chumi a tan chuan ban sawmhnih leh, dar tlang kerkuak sawmhnih a awm tur a ni; bana a bannate leh a zarfungte chu tangkarua a ni tur a ni.Oe Tin, biakbuk hung chhung kawtlai i siam tur a ni: chhim chhawng chhim lampangah chuan, a sir lehlam a tan a hung chhung kawtlaia puanzar tur te, la zai sin tak kawpa siam tawng zaa sei awm tur a ni:{dqMaicham chu thingphela chhungin a kawrawngin i siam tur a ni: tlanga ka entir ang chiah che khan an siam tur a ni.$cCTin, chung zawnfungte chu chu khangah te chuan thawn luh tur a ni a, tichuan zawnfungte chu a zawnna turin maicham sir pahnihah chuan a awm ve ve tur a ni.ubeTin, maicham atan zawnfung, thingri thing zawnfung te i siam tur a ni a, chung chu dar tuiin iluan tur a ni.a}Tin, chu chu maicham dawhzawl hnuai lam vel chuan i dah tur a ni, chu len chuan maicham chane chu a han thlen theih nan.`Tin maicham a tan chuan dar len i siam tur a ni; tin, chu mi len chung, a kil liah te chuan dar khang pali i siamtur a ni.0_[Tin, meivap ruh chhuahna bel te, vutlawhna te, maihun te, sa thurna tur thirkawm te, mei lakna te i siam tur a ni: chung hmanrua zawng zawng chu darin i siam tur a ni.p^[Tin, a kil li chhipahte chuan a kite i siam tur a ni: maicham nen chung a kite chu a inzawm vektu a ni.] #Tin, thingri thing maicham, a dung lam tawngnga in i siam tur a ni; chu maicham chu kil li tur a ni: tin, a sanlam chu tawng thum tur a ni.`\;%Tin, puanzar zarna tur chuan thingri ban panga i siam tur a ni a, chung chu rangkachak tiin i luan tur a ni; a bannate chu rangkachaka siam tur a ni: chung hunna atan chuan dar tlang kerkuak panga i chhung tur a ni.z[o$Tin, Puan in kawngkaa zar tur la zai sin tak kawp te, a dum pawl te, a sen duk te, a sen lar te hmangin, puan zeh mawi thiam taka zeh nen i siam tur a ni.Tin, puanzar zarna tur chuan thingri ban panga i siam tur a ni a, chung chu rangkachak tiin i luan tur a ni; a bannate chu rangkachaka siam tur a ni: chung hunna atan chuan dar tlang kerkuak panga i chhung tur a ni.MZ#Tin, puanzar pawn lamah chuan dawhkan i hung tur a ni a, tin, biak buk chhim chhawng lam dawhkan epah chuan khawnvar dahna i hung tur a ni: tichuan dawhkan chu hmar lampangah chuan i dah tur a ni.jYO"Tin, zahngaihna thutphah chu hmun thianghlim berah thuthlunna bawm chhungah chuan i dah tur a ni.X!Tin, chu mi puanzar chu puanzar chilhbehnate hnuai lamah chuan i zar a ni a, tin, chu mi puanzar chhung lamah chuan thuthlunna bawm chu i dah lut tur a ni: tichuan puanzar chuan hmun thianghlim leh hmun thianghlim ber chu a daidansak dawn che u nia.(WK Chu chu thingri ban pali rangkachak tia luanah chuan i zar tur a ni, a banna chu rangkachaka siam tur a ni, tin, tangkaraw tlang kerkuak palia inphun tur a ni.V5Tin, puanzar tur la zai sin tak kawp te, a dum pawl te, a sen duk te, a sen larte hmangin cherub lemte mi thiam tak siam chuantirin i siam tur a ni.VU'Chutichuan tlanga ka entir dan ang chiah che khan biak buk chu i sa tur a ni.?TyTin, ban rem khawmte chu rangkachak tiin i luan tur a ni a, tin, bangrelte thil nan rangkachak khangte i siam tur a ni: tin, chung bangrelte chu rangkachak tiin i luan bawk tur a ni.S-Tin, bangrel laita, ban rem khawm lai taka mi chuan ban rem khawm hmawrtawng ber atangin a lehlam hmawrtawng ber thlengin a thil tlang tur a ni.eREtin, biak buk kawmchar khawthlang chhawng lam ban rem khawm atan pawh panga i siam tur a ni.QTin, thingri thingin bangrel, biak buk bang lehlam ban remkhawm atan panga, biak buk bang lehlam ban rem khawm atan panga,(PKTin, ban rem khawm pariat, a nghahchhan tur tangkaraw tlang kerkuak sawm leh paruk nen a awm tur a ni; ban rem khawm pakhat atan nghahchhan kerkuak pahnih zel.VO'Tin, a hnuai lamah chuan thlawp tur a ni, chutiang bawkin a chhip lam khang hmasa ber thlengin tih vek tur a ni: chutiang chuan a pahnih chuan tih ve ve tur a ni; chung chu a kil pahnih atan a ni tur a ni.ZN/Tin, biak buk kawmchar kil ve ve atan chuan ban rem khawm pahnih i siam tur a ni.eMETin, biak buk kawmchar khawtlang chhawng lam atan chuan ban rem khawm paruk i siam tur a ni.ELChung atan chuan tangkaraw tlang sawmli kerkuak nen, ban rem khawm pakhat atan nghahchhan kerkuak pahnih keh, ban rem khawm dang pakhat atan nghahchhan kerkuak pahnih i siam bawk tur a ni._K9tin, biak buk sir lehlam hmar chhawng lam atan ban rem khawm sawmhnih i siam tur a ni:BJTin, chu mi ban rem khawm sawmhnih nghahchhan atan chuan tangkaraw tlang kerkuak sawmli i siam tur a ni; a ke pahnih atan ban rem khawm pakhat nghahchhan kerkuak pahnih i siam tur a ni:xIkTin, biak buk atan ban rem khawm chhim chhawng chhim lampang atan chuan ban rem khawm sawmhnih i siam tur a ni. HBan rem khawm tinah chuan ke pahnih inzawmin a awm tur a ni: chutiang chuan biak buk ban rem khawm zawng zawng chu i siam tur a ni.zGoTin, ban rem khawm sei lam chu tawng sawm ni se la, tin, a vang lam chu tawng khat leh a chanve ni theuh rawh se.`F;Tin, biak buk ban rem khawm turte chu ngil taka dingin thingri thingin i siam tur a ni.yEmTin, berampa vun chhum senin puan in chung khuhna te, savun tha chi vunin a chunga khuh lehnate i siam tur a ni.D# Tin, puan in puanzar a dung lam hmawr tuak ve vea tawng khat ve ve la chuanga chu biak buk bang lehlam lehlam khuhna'n a uai thla tur a ni.kCQ Puan in puanzar uai thla la chuang, a zatve la chuang chu biak buk kawmcharah a uai thla tur a ni.EB Tin, dar chilhbehna sawmnga i siam tur a ni a, tin, chu mi chilhbehna chu puan tlanga a bengah chuan vuah tur a ni a, puan in chu chilh zawm vek tur a ni; pindan pakhat a lo nih theih nan.A- Tin, puanzar zawm khat tlangah chuan beng sawmnga i siam tur a ni a, tin, puanzar zawm lehlam tlangah pawh chuan beng sawmnga siam bawk tur a ni.@W Tin, puanzar pangate chu i thui zawm vek tur a ni a, tin, puanzar paruk pawh chu thui zawm bawk tur a ni a, puan in hma lama puanzar a parukna chuan a khuh tur a ni.1?]Puanzar chu a sei lam tawng sawmthum theuh a ni tur a ni a, tin, puanzar chu a hlai lam tawng li theuh a ni tur a ni: puanzar sawm leh pakhatte chu inchen vek tur a ni.r>_Tin, biak buk chung khuhna'n kel hmul puanzarte i siam tur a ni: puanzar sawm leh pakhat i siam tur a ni.0=[Tin, rangkachak chilhbehnate sawmnga i siam tur a ni a, a chilhbehnate chuan puanzarte chu i chilh bet tur a ni a: tichuan biak buk chu pindan pakhat a lo ni tur a ni.6<gPuanzar pakhatah chuan beng sawmnga i siam tur a ni a, tin, zawm khat puanzar tlangah pawh chuan beng sawmnga i siam bawk tur a ni a; chung bengte chu a inep thiah tur a ni.:;oTin, puanzar zawm khat hmawrtawng ber tlangah chuan a beng a dum pawlin i siam tur a ni a, chutiang bawkin puanzar zawm lehlam hmawrtawng ber tlangah chuan i siam bawk tur a ni.g:IPuanzar pangate chu inzawm tur a ni a; tin, puanzar panga vekte pawh chu inzawm bawk tur a ni.,9SPuanzar chu a sei lam tawng sawm hnih leh tawng riat theuh a ni ang a, puanzar chu a hlai lam tawng li theuh a ni ang: puanzar zawng zawng chu inchen vek tur a ni.98 oTin, biak buk, puanzar sawm neiin i siam bawk tur a ni; la zai sin tak kawp, dum pawl te, sen duk te, sen lar te hmangin cherub lemte thiam taka siam chuantirin i siam tur a ni.h7K(Tichuan tlanga a lem ka entir ang chiah che khan engkim I siam tur a ni tih hre reng rawh khai.]65'Chu mi khawnvar dahna leh a hmanrua tur zawng zawng siamna'n chuan rangkachak hlir hlak talent khat I hmang tur a ni.Tichuan tlanga a lem ka entir ang chiah che khan engkim I siam tur a ni tih hre reng rawh khai.i5M&Tin, chu mi atana hman tur chaichehte leh meivap dahnate chu rangkachak hlir hlak a ni tur a ni.4{%Tin, chu mi atan khanvar pasarih I siam tur a ni: tichuan khawnvarte chu an dah ang a, a hma zawnte chu a en theih nan.u3e$Chung a parfungte leh a pengte chuan a zawm vek tur a ni a: apum chuan rangkachak hlir hlaka chher tur a ni.J2#tin, chu mi inzawm vek peng pahnih hnuaiah chuan parfung awm se la, tin, chu mi inzawn vek peng pahnih hnuaiah chuan parfung awm se la, khawnvar dahna ngula peng parukah chuan awm vek tur a ni.u1e"tin, khawnvar dahna ngulah chuan no pali, vai umkhal kuhmum anga siam, a parfung leh a parte a awm tur a ni; 0!a leh lampang pengah chuan vai umkhal kuhmum ang no pathum, a parfung leh a par I siam tur a ni; tin, a leh lampang pengah pawh vai umkhal kuhmum ang no pathum, a parfung leh a par I siam tur a ni: chutiang chuan khawnvar dahna peng paruk atan I siam tur a ni;F/ tin, a sirahte chuan peng paruk lo peng chhuak se la; khawnvar dahna ngul sir lehlamah chuan peng pathum awm se la, tin, khawnvar dahna ngul sir lehlamah chuan peng pathum awm bawk rawh se:B.Tin, khawnvar dahna rangkachak hlir hlakin I siam tur a ni: chu mi khawnvar dahna chu a ngul bul leh angul chu chher tur ani; a note, a parfungte, a parte nen chuan inzawm vek tur a ni:D-Tin, dawhkanah chuan ka hmaah chhangdah I hlui fo tur a ni.,7Tin, chu mi atan chuan thlengte, note, a uain th6wlte, a bun chhuahna tur berhbute I siam tur a ni: chung chu rangkachak hlir hlakin I siam tur a ni.X++Tin, dawhkan chu zawn theihna'n zawnfungte chu thingri thingin I siam tur a ni.j*ODawhkan chu zawna, a zawnfung chu rawlh theih turin khangte chu dawhkan a kawm sia vuah tur a ni.)1Tin, chu mi atan chuan rangkachak khang chu dawhkan pali I siam tur ani a, tin, chu mi khang chu dawhkan ke pali kil theuhvah chuan vuah tur a ni.v(gTin, kutphah bawka hlaiin a kawm I siam tur a ni a, tin, a kawm chu rangkachakin a tlang I kawm leh tur a ni.k'QTin, chu chu rangkachak hlir hlak tiin luan tur a ni a, tin, rangkachakin a tlang I kawm tur a ni.0&[Tin, thingri thingin dawhkan I siam tur a ni: a dung lam chu tawng hnih ni se la, a vang lam chu tawng khat ni se la, a san lam chu tawng khat leh a chanve ni rawh se.Z%/Chutah chuan I hnenah ka lo kal ang a, tin, thuhriattirna bawm chunga cherub pahnih inkar, zangaihna thutphah chung lam atangin Israel mite thu ka pek tur apiang chungchung thuah chuan ka rawn be thin ang che.$Tin, bawm chungah zahngaihna thutphah chu I dah tur ani a, tin, bawm chhungah chuan thuhriattirna ka la pek tur che chu I dah tur a ni.3#aTin, cherub-te chu inhmatawna zangaihna thutphah chu an thlaa hliapin, an thlate chu zar duai tur a ni; zangaihna thutphah lam chu cherub-te chuan an hawi ve ve tur a ni. =~~}|{{~{^{zzHyy8xx%ww5vYuNtCsRrrpp nnEmm3lkkPjlii_hgfHee.dd2cbb,aa`]_y^^\\[ZZEYWVUTZSRQoQP O>NMLKJJlIIHwH"G8FFRE%DCCdBAAw@??q>z=S<<&;;:A99m8876r55{44322.1?00 /]/-n,,+>**c))[) ((J''H&&&(%%$$4#~#"0!D ?{;=($22!~~{ p  7 . * ookrE&$%Tin, Puan in kawngkaa zar tur la zai sin tak kawp te, a dum pawl te, a sen duk te, a sen larte hmangin, puan zeh mawi thiam tak zeh nen a siam a:tin, chu mi zarna tur ban panga a bannate nen a siam a: tin, ban lubawkte leh a zarfungte chu rangkachak tiin a luan a: tin, chu nghahchhan kerkuak pangate chu dar a ni a.A%}$$Tin, chu mi atan chuan thingri ban pali a siam a, chu chu rangkachak tiin a luan a: a bannate chu rangkachak a ni: tin, chu nghah chhan atan chuan tangkaraw tlang kerkuak pali a chu a.$-$#Tin, puanzar tur chu la zai sin tak kawp te, a dum pawl te, a sen duk te, sen lar te hmangin cherub lemte mi thiam tak siam chuantirin a siam a.$#C$"Tin, ban rem khawmte chu rangkachak tiin a luan a, tin, bangrelte thilna'n rang kachak khangte a siam a, tin, chung bangrelte chu rangkachak tiin a luan a.;"q$!Tin, bangrel laita, ban rem khawm lai taka mi chu ban rem khawm h mawrtawng ber atangin a lehlam hmawrtawng ber atangin a lehlam hmawrtawng ber thlenga thil tlang turin a siam a.!$ biak buk bang leh lam ban rem khawm atan panga, tin, biak buk kawmchar khawthlang chhawng lam ban rem khawm atan pawh panga a siam a,W )$Tin, thingri thingin bangrel, biak bung ban nglehlam ban rem khawm atan panga,&G$Tin, ban rem khawm pariat, a nghah chhan tur tangkaraw tlang kerkuak sawm leh paruk nen a awm a, ban remkhawm tin, innghahna'n kerkuak pahnih zel a awm a ni.!=$Tin, a hnuai lamah chuan thlawp a ni a, chutiang bawkin a chhip lam kang hmasa ber thlengin thlawp a ni a, a kil pahnihah chuan chutiangin a ti ve ve a.X+$Tin, biak buk kawmchar kil ve ve atan chuan chuan ban remkhawm pahnih a siam a._9$Tin, biak buk kawmchar khawthlang chhawng lam atan chuan ban rem khawm paruk a siam a,<s$tin, chu atan chuan tangkaraw tlang kekuak sawmli nen, ban rem khawm pakhat atan nghahchhan kerkuak pahnih nen, ban rem khawm dang pakhat atan nghah chhan kerkuak pahnih a siam a.%$Tin, biak buk sir lehlam hmar chhawng lam atan chuan ban rem khawm sawmhnih a siam a, tin, chhung atan chuan ban rem khawmsawmhnih a siam a.{$tin, chu mi ban rem khawm sawmhnih nghah chhan atan chuan tangkaraw tlang kerkuak sawmli a siam a; a ke pahnih atan ban rem khawm pakhat nghah chhan kerkuak pahnih leh a ke pahnih atan ban rem khawm dang pakhat nghah chhan kerkuak pahnih a siam a.$Tin, biak buk atan chuan ban rem khawmte a siam a; chhim chhawng chhim lampang atan chuan ban rem khawm sawmhnih a siam a:y$Ban rem khawm tinah chuan ke pahnih inzawmin a zawm a: chutiang chuan biak buk ban rem khawm zawng zawng chu a siam a.oY$ban rem khawm sei lam chu tawng sawm a ni a, tin, a vang lam chu tawng khat leh a chanve theuh a ni a.Y-$Tin, biak buk ban rem khawm turte chu ngil taka dingin thingri thingin a siam a.hK$Tin, berampa vun chhum senin puan in chu khuhna te, savun tha miin a chua khu lehnate a siam a.nW$Tin, puan in chu pindan pakhat a lo ni theihna'n a chilh zawna turin dar chilhbehna sawmnga a siam a.'$Tin, puanzar zawm khat hmawrtawng ber tlangah chuan beng sawmnga a siam a, tin, puanzar zawm lehlam tlangah chuan beng sawmnga a siam bawk a.b?$Tin, puanzar pangate chu athui zawm vek a, tin, puanzar paruk pawh chu a thui zawm vek a./$Puanzar chu a sei lam tawng sawmthum theuh a ni a, tin, puanzar chu a hlai lam tawng li theuh a ni: puanzar sawm leh pakhatte chu a inchen vek a.b?$Tin, biak buk chu khuhna'n kel hmun puanzarte a siam a: puanzar sawm leh pakhat a siam a.)$ Tin, rangkachak chilhbehna sawmnga a siam a, a chilhbehnate chuan puanzarte chu a chilh bet a: tichuan biak buk chu pindan pakhat a lo ni t a. 9$ Puanzar pakhatah chuan beng sawmnga a siam a, tin, zawm khat puan zar tlangah pawh chuan beng sawmnga a siam bawk a: chung bengte chu a inep thliah a.) M$ Tin, puanzar zawm khat hmawrtwng ber tlangah chuan a beng a dum pawlin a siam a: chutiang bawkin puanzar zawm lehlam hmawrtawng ber tlangah chuan a siam bawk a.a =$ Tin, puanzar pangate chu a zawm vek a; tin, puanzar panga dangte pawh chu a zawm bawk a. 5$ Puanzar hu a sei lam tawng sawmhnih leh tawng riat theuh a ni a, puanzar chu a hlai lam tawng li theuh a ni: puanzar zawng zawng chu a inchen vek a.x k$Tin, an zinga mi themthiam hna thawkho zawng zawngte chuan biak buk chu puanzar sawm neiin an siam a; chu puanzarte chu la zai sin tak kawp te, dum pawl te, sen duk te, sen lar te hmangin cherub lemte mi thiam tak siam chuantirin a siam a.`;$An neih sa chu siam tul apiang siamna tur chuan a tawk hle mai a, a tam lutuk mah a ni.nW$Tin, Mosia chuan thu a lo pe a, tichuan, "Hmun thianghlim atana thil pek tur chu a hmei apa, tumahin rawn buatsaih tawh suh se," tiin an riahhmunah c chuan an tlangautir ta a. Chuti chuan mite chuan an rawn lak phal a ni ta lo a.}u$Mosia hnenah, "LALPA'n siam tura thu a pek siamna'n mite chuan a chuang aliamin thil an rawn la e," tiin an thlen a.{$Tin, mi themthiamho zawng zawng, hmun thianghlim atana hna tinreng thawkte chuan an hnathawh lai chu antlansan theuh a,S!$tin, Israela thlahten hmun thianghlima rawngbawl nana thil siam tura an rawn thawh zawng zawng chu Mosia hnen atangin an la zel a. Tin, tuk tin, duh thua thilhlante chu a hnenah an rawn hlen zel bawk a.&G$Tin, Mosia'n Bezalela leh Oliaba leh mi themthiamho, LALPA'n an thinlunga finna a pek a, chu mi hna bei peih tura thinlung taka phur sarh apiang chu a ko va:T %$Tin, Bezalela leh Oholiaba mi leh themthiam tupawh LALPA'n thu a pek ang zela hmun thianghlima rawngbawlna hna tinreng thawk thei tura finna leh hriatthiamna a pek apiangte chuan an bei tur a ni," a ti a.*O##Anni chu kawng tinrenga themthiamna te, englo ziak thiamna te, themthiamna te, la dum pawl te, sen duk te, sen lar te, la zai sin te zehmawi thiamna te, puan tah thiamna te, hnathawh tinreng thiamna te, thiltih tur fing taka suangtuah thiamna te nei turin thinlung finnain a tikhat tawh e. #"Tin, amah nen, Dana hnama mi Ahisamaka fapa Oholiaba nen mite zirtir theihna finna a pe ve ve a.Anni chu kawng tinrenga themthiamna te, englo ziak thiamna te, themthiamna te, la dum pawl te, sen duk te, sen lar te, la zai sin te zehmawi thiamna te, puan tah thiamna te, hnathawh tinreng thiamna te, thiltih tur fing taka suangtuah thiamna te nei turin thinlung finnain a tikhat tawh e.tc#!lunghlute zeh tura phel thiamna te, thing zai mawi dan thiamna te, kawng tinrenga themthiamna te nei turin.g~I# thiltih tur fing taka suangtuah thiamna te, rangkachak leh tangkarua leh dar chher thiamna te,}#Chu mi chu finna te, hriatthiamna te, hriatna te, kawng tinrenga themthiamna te nei turin PATHIAN thlarauin a tikhat tawh a,|#Tin, Mosia'n Israela thlahte hnenah chuan, "Ngai teh u, LALPA'n Juda hnama mi Hura fapa Uria, chu mi fapa Bezalela chu a thlang tawh e.I{ #Israela thlahte chuan LALPA hnenah duh thua thilhlan an rawn hlan a: mi tin, a hmei apa, LALPA'n Mosia kuta thil siam tura thu apek zawng zawngte siamna tura thinlunga chak taka kengtue chuan.pz[#tin, rimtui te, hriak te nen; chhit en atan te, hriak thih mi atan te, hal tur rimtui tak atan te pawh.kyQ#Tin, puithiam kawr leh kawr awma zel turin roreltuten onukion lungte leh lunghlute an rawn keng a;Sx!#Tin, hmeiche themthiam phur sarhho zawng zawngte pawhin kel hmun an kai a.#wA#Tin, hmeichhe themthiamho zawng zawngte chuan la an kai a, tin, chu an la kaih dum pawl te, sen duk te, sen lar te, la zai sinte chu an rawn keng hlawm a.0v[#Mi tin, tangka leh dar te thawh apiangin LALPA tana thilhlan tur an rawn keng a: tin, mi tin, thingri thing, hmanraw tinreng atana hman tlak nei apiangin an rawn la a.&uG#Tin, mi tin la dum pawl te, sen duk te, sen lar te, la zai sin te, kel hmun te , berampa vun chhum sen te, savun tha mi te nei apiangin an rawn keng hlawm a.htK#Tin, a hmei apain pek chak apiangte chu an lo kal a, banbun te, bengbeh te, hming nemna zungbun te, thi te, rangkachak incheina tinrengte an rawn la a; tin, mi tin rangkachak hlan tur nei apiangin LALPA tan an hlan theuh a.jsO#Tin, mi tin, thinlung taka phur sarh apiang leh rilru taka phal apiang chu an lo kal a, inbiakna puan ina hman tur leh rawngbawlna lam atana thil hman tul apiang leh silhfen thianghlim tur chu LALPA tan an rawn thawh hlawm a.]r5#Tichuan Israela thlah pung khawmho zawng zawngte chu Mosia hnen ata an tin ta vek a.2q_#hmun thianghlima rawngbawlna tura silhfen mawi taka tah te, puithiam rawng a bawl huna hak tur puithiam Arona silhfen thianghlim leh a fapate silhfen te,' tiin," a ti a.Sp!#biak buk kil behna te, a hung chhung kawtlai kilh behna te, a hrui te nen:o#biak buk hung chhung kawtlaia puan zar te, a ban te, a ban nghahchhan kekuar te leh a hung chhung kawngkaa puanzar te nen;{nq#halrala thilhlanna maicham, a dar len leh a zawnfungte leh a hmanrua zawng zawng te, maihun leh a hun chhante nen;m%#tin, rimtui halna maicham leh a zawnfung te, hriak thih mi te, hal tur rimtui tak te, tin, biak buk kawngkaa zar tur kawngka puanzar te nen;ql]#tin, eng atan khawnvar dahna te leh a hmanrua zawng zawng te, a khawnvar te, chhit en atan hriak te nen;Rk# dawhkan leh a zawnfungte leh a hmanrua zawng zawng te, chhang dah te nen;Tj## bawm leh a zawnfung te, zahngaihna thutphah te, a daidanna tur puanzar nen; i# biak buk te, a puan in te, a khuhna te, a chilhbehna te, a ban rem khawm te, a bangrel te, a ban te, a nghahchhan kerkuak te nen;qh]# Tin, in zinga mi themthiam apiang chu lo kal se la, LALPA'n siam tura thu a pek apiang chu siam rawh se;Ug%# tin, puithiam kawr leh kawr awma zeh turin onukion lungte leh lunghlute nen.ffG#tin, khawnvar atan hriak te, hriak thih mi atan leh hal tur rimtui tak atan englo rimtui nen;Me#tin, berampa vun chhum sen te, savun tha mi te, thingri thingte nen;Pd#la dum pawl te, sen duk te, sen lar te, la zai sin te, kel hmul te nen;1c]#in zing ata LALPA tna thilhlan tur rawn la rawh u: tupawhin a thinlunga pek chak apiang chuan LALPA tana hlan tur chu rawn la rawh se; rangkachak te, tangka te, dar te,xbk#Tin, Mosia'n Israela thlahte pung khawmho zawng zawng hnenah chuan, "Hei hi a ni hi LALPA'n thu apek che u chu,]a5#Chawlhni chuan in chenna hmun reng rengahte chuan mei in chhem tur a ni lo," a ti a.O`#Ni ruk chhung hna thawhna'n hman tur a ni a, a ni sarih ni erawh chu in tan ni thianghlim, LALPA tana chawlh derna chawlhni a ni tur a ni: tupawh chu mi nia hna thawk apiang chu tihhlum tur ani ang._ %#Tin, Mosia'n Israela thlah pung khawmho zawng zawngte chu a ko khawm a, an hnenah, "Heng hi a ni hi LALPA'n in tih tura thu a pek che u chu.A^}"#Tin, Israela thlahte chuan Mosia hmai chu an han en a, Mosia hmai vun chu a lo eng thin a: tin, Mosia chu Pathian be tura a luh leh hma chuan hmaikhuhna chuan a hmai a khuh leh thin a.]""Amaherawhchu Mosia LALPA be tura a hmaa a luh hun apiang chuan, a lo chhuah leh hma loh chuan hmaikhuhna chu a hlip thin a; tin, a lo chhuak leh thin a, a thupekte chu Israela thlahte a hrilh chhawng thin a;Tin, Israela thlahte chuan Mosia hmai chu an han en a, Mosia hmai vun chu a lo eng thin a: tin, Mosia chu Pathian be tura a luh leh hma chuan hmaikhuhna chuan a hmai a khuh leh thin a.X\+"!Tin, Mosia'n anmahni chu a biak zawh chuan a hmai chu hmai khuhnain a khu ta a.*[O" Chumi hnuah chuan Israela thlahte zawng zawng chuan an rawn hnaih a: tichuan Sinai tlanga LALPA nena an inbiakna zawng zawngte chu thu pein a lo hrilh chhawng a.!Z="Tin, Mosia'n anmahniho chu a han au a; tin, Arona leh pungkhawmho roreltu zawng zawngte chu a hnenah an lo kir leh a: tin, Mosia'n anniho hu a lo bia a. Y"Tin, Arona leh Israela thlah zawng zawngten Mosia an han hmun chuan, ngai teh, a hmai vun chu a lo eng a; an rawn hnaih ngam lo a.kXQ"Tin, heti hia ni a, Mosia chu thu hriattirna lung phek pahnih chu a kuta kengin Sinai tlang ata chu a chhuk a, tlang ata a chhuk chuan, Mosia chuan chutia an inbiakna avang chuan a hmai vun chu a lo eng ta tih a hre hauh lo a.?Wy"Tin, chutah chuan LALPA hneah ni sawmli leh zan sawmli a awm a; chaw reng reng a ei lo a, tui pah a in hek lo. Tin, lungphekahte chuan thuthlunna thu, thu sawm pekte chu a ziak ta a. V"Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Heng thute hi ziak rawh khai: he'ng ang thute hian ania, i hnenah leh Israelte hnena thu ka thlun ni, U"i loa thlai thar hmasa ber chu LALPA i Pathian inah i rawn dah tur a ni. Kel no sa, a pui hnutetuiin i chhum tur a ni lo," a ti a.$TC"Ka tan inthawina sa thisen chu chhang dawidim telh nen chuan i rawn hlan tur a ni lo; Kalhlen Kut inthawina pawh chu a tuk thlengin awmtir tur a ni hek lo.AS}"i hmaah hnam tin, ka hnawt chhuakin, i ramrite chu ka zauh dawn si a: kum khatah vawi thum LALPA i Pathian hmaa inlan tura i han kal huna chuan tumah in i ram hi an rawn ti hek lo ang.R{"i mipa zawng zawngte chu kum khatah vawi thum, Lalpa Pathian, Israelte Pathian hmaah chuan an rawn inlan thin tur a ni.pQ["Chawlhkar Kut, buh thar tirh Kut chu, kum a lo ral a, buh kchhung vek hnua pawl Kut nen i nei tur a ni.P"Ni ruk chhungin hna i thawk tur a ni a, a ni sarih ni erawh chuan i chawl tur a ni: lei leh lai leh bu seng lai pawhin i chawl tur a ni.vOg"Tin, sabengtung piang thla hmasa ber chu beram noin i tlan tur a ni: tin, i tlan duh loh leh a ring chu i ulh tliak tur a ni. I fapa piang hmasa zawng zawng chu i tlan tur a ni. Tichuan ka hmaah tumah hi kut ruakin in lo lang tur ani lo.N{"Chhul keu hmasa ber apiang chu ka ta a ni; tin, i ran pa zawng zawng sebawngpa leh berampa piang thla hmasa berte pawh.dMC"Chhang dawidim telh loh Kut i nei tur a ni. Thu ka lo pek tak che ang khan, ni sarih chhung chu chhang dawidim telh loh Abib thlaa hun ruatah khan i ei tur a ni. Abib thla khan Aigupta ram ata chu i lo chhuak a ni si a.5Lg"Milem chhun pathiante chu i siam tur a ni lo.K+"tin, i fapate tan an fanute i nei ang a, an fanute chu an pathiante lakah an uire ang a, i fapate pawh an pathiante lakah an uiretir dah ang a.CJ"chutilochuan chu mi rama mite hnenah chuan thu i thlung ang a, an pathiante lakah an uire ang a, an pathiante hnenah an inthawi ang a, an rawn sawm chein an inthawina chu i ei dah ang e; I"Pathian dang reng reng chu i be tur a ni si lo va: LALPA chu a hming reng pawh thikthuchhiaa a ni a, Pathian thikthuchhia a ni si a: H " amaherawhchu an maichamte chu in tichim vek tur a ni a, an lungphunte chu tikeh sawm vekin, an Asera-te chu in kit vek tur a ni:}Gu" Fimkhur rawh, chutichuan i kalna tur rama chengte hnenah thu i thlung ang a, in zingah hian thang a lo ni dah ang e:)FM" vawiina ka thupek tur che hi pawm rawh: ngai teh, i hmaah chuan Amor-ho te, Kanaan-ho te, Hit-ho te, Periz-ho te, Hiv-ho te, Jebus-ho te ka hnawt chhuak dawn e.#EA" Tin, ani chuan, "Ngai teh, thu ka thlung e: khawvel zawng zawng leh tu hnam zing maha la tih ngai loh, i mite zawng zawng mithmuhah hian thil mak ka ti dawn e: tichuan i vela awmho zawng zawngte hian LALPA thilti chu an hmu ang, i tana ka thiltih tur hi rapthlak tak a ni dawn si a.sDa" Tin, ani chuan, "Tunah hian i mittlung ka nih chuan, aw Lalpa, Lalpa chu ka hnenah khawngaih takin kal ve ang hmiang; hnam luhlul tak an ni si a; tichuan kan khawlohna leh kan sualna ngaidam la, i rochan atan min nei ang che," a ti a.AC"Tichuan Mosia chu a kaikun ta thuai a, chibai a buk ta a.B"mi sang tam tak chua khawngaihna lantir thin, khawlohna te, bawhchhiatna te, suahsualna te ngaidam thin; thiam loa ruatte chhuah mai ngai lo; pate khawlohna avanga fa te, fate fa leh te, chchuan thumna leh chuan lina thleng pawha hrem thin chu," tiin a puang ta a.)AM"Tin, LALPA chuan a hma lamah chuan a kal pel a, "LALPA chu, LALPA chu, PATHIAN lainatnaa khat, mi khawngaih thei tak, thin nel tak, ngilneihna leh thu tak ngah,k@Q"Tin, LALPA chu chhumah chuan a lo chhuk a, tin, a kiangah a va ding a, LALPA hming chu a lam ta a.??y"Chutichuan lung phek pahnih hmana mi ang kha a chher a, tin, Mosia chu zing takah a tho a, LALPA'n thu a pek angin Sinai tlangah chuan a han lawn a, tin, lung phek pahnih a a keng a.8>k"i hnenah tumah lo kal ve suh se, tlangah reng reng chuan tumah a lanin lo lang hauh su se; beram rualte leh bawng rualte pawh tlang pangah chuan tla hlek bawk suh se," a ti a.="Naktuk zingah inpeih chhuah tum ang che, tin, zingah chuan Sinai tlangah lo chho la, tlang chhipah ka hmaan lo ding ang che.0< ]"Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Lung phek pahnih hmana mi ang kha chher leh rawh: tin, lung phekah chuan hmana i tihkeh tak lung pheka thu chuang ang kha ka ziak leh ang e.;{!tin, ka kut chu ka han la leh ang a, tichuan ka hnung lam chu i hmu ang: ka hmel erawh chu hmuh tur a ni lo e," a ti a.):M!tin, heti hi a ni ang a, ka ropuinain a rawn kal pelh chu che chuan, lungpui khi chauh hian ka dah ang chia, ka kal pelh hma loh che chuan ka kutin ka han khuh ang chia:tin, ka kut chu ka han la leh ang a, tichuan ka hnung lam chu i hmu ang: ka hmel erawh chu hmuh tur a ni lo e," a ti a.f9G!Tin, LALPA'n, "En teh, ka kianga hi hmun pakhat a awm hi, lungpui chhungah hian i ding ang a:z8o!Tin, ani chuan, "Ka hmel zawng i hmu thei lo ang: mi hmua nung reng thei tumah reng reng an awm si lo a," a ti a.f7G!Tin, ani chuan, "Ka thatna zawng zawng chu i hmaah ka lantir ang a, LALPA hming chu i hmaah ka puang zel ang; tichuan ka khawngaih apiang chu ka khawngaih ang a, zah ka ngaihna chu apiangah chuan zah ka ngai ang," a ti a.R6!Tin, ani chuan, "I ropuina chu khawngaih takin mi han entir teh," a ti a.5!!Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Chu pawh chu i sawi ang chuan ka ti ang e: ka mit i tlung si a, i hmingah ka hre chiang bawk si chia,' a ti a.k4Q!Kei leh i mite hi i mittlungin kan awm a ni tih hi engtin nge hriatna a awm theih tak ang: Lei chua mihring zawng zawngte hi kei leh i mite nen kan inthliar hranna tur chuan nang kan hnena i kal thin hi a ni lo em ni?" a ti a.l3S!Tin, ani chuan a hnenah, kan zinga i tel ve zel si loh chuan heta ta hi min hruai chhuak ma ta che.a2=!Tin, ani chuan, "In zingah ka tel ve zel ang a, tichuan ka chawlhtir ang che u," a ti a.n1W! Chuvangin i mit ka tlun si chuan, nangma ka hriat chian theihna'n che leh i mittlunga ka awm theihna'n tunah hian i kawngte hi khawngaih takin mi hriattir ang che: tin, he hnam hi i mite ngei an ni tih ngaihtuah ang che," a ti a.!0=! 'Tin, Mosia'n LALPA hnenah chuan, "Ngai teh, nangin ka hnenah, 'He mite hi han hruai chho rawh,' i ti a ni a: tu nge ni ka hnena i rawn tirh ve dawn mi la hrilh si lo. Nang lah chua, 'I hmingah ka hre chiang che alawm, tin, ka mittlungin i awm tih ka hre bawk che a lawm,' i ti a.j/O! Tin, miin a thian a bia ang mai hian LALPA'n Mosia chu inhmatawnin a be thin a, Tin,riahhmun lamah chuan a lo kir leh thin a: a rawngbawltu Nuna fapa Josua tlangval erawh chu puan in chhung ata chu a lo chhuak leh ve thin lo.6.g! Tin, mipui zawng zawngin chhum ding hcu puan in kawngkaa ding an hmu a: tichuan mipui zawng zawng chu an tho a, mahni puan in kawngka theuhvah chuan chibai an lo buk thin a.+-Q! Tin, heti hi a ni a, Mosia chu Puan ina a luh veleh, chhum ding chu a lo chhuk a, Puan in kawngkaah chuan a lo ding thin a: tin, LALPA'n Mosia chu a rawn be thin.J,!Tin, heti hi a ni a, Mosia chu Puan in pana a chhuah hunin mipui zawng zawng hu an tho vek a, mi tin, mahni puan in kawngkaah an ding theuh a. Mosia, Puan ina a luh thlengin an thlir reng thin.w+i!Tin, Mosia'n puan in kha a chhawm zel a, riah hmun pawn lam hla deuh takah a zar thin a; chu chu inbiakna puan in a ti a. Tin, heti hi a ni a, tupawh LALPA zawng duh apiang chu riahhmun pawn lama inbiakna puan inah chuan an va kal thin a.e*E!Tin, Israela thlahte chuan an incheinate chu Horeb tlang atang chuan an hlip thla hlen ta a.))!Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Israela thlahte hnenah, 'Hnam luhlul tak in ni e: in zingah rei lo te pawh ka han tel ve zawngin ka tiboral ngei ang che u: chuvangin in incheinate kha hlip vek rawh u, tichuan ka tih dan tur che u ka hre thei ang, a ti,' ti ang che," a ti a.w(i!Tin, mipuiten chu thu lawmawm lo tak chu an hriat chuan an tap hlawm a: tumah reng reng an inchei duh ta lo a.R'!,2 hnutetui leh khawizu luanna ramah chuan: tin, in hmaah vantirhkoh ka rawn tir ang a; tichuan Kanaan-ho te, Amor-ho te, Hit-ho te, Periz-ho te, Hiv-ho te, Jebus-ho te chu ka hnawt chhuak ang a: kei zawng in zingah ka han chho ve dawn lo e: hnam luhlul tak in lo ni si a: kawng lakah ka tiboral nghe nghe dah ang che u," a ti a.R&!,3 hnutetui leh khawizu luanna ramah chuan: tin, in hmaah vantirhkoh ka rawn tir ang a; tichuan Kanaan-ho te, Amor-ho te, Hit-ho te, Periz-ho te, Hiv-ho te, Jebus-ho te chu ka hnawt chhuak ang a: kei zawng in zingah ka han chho ve dawn lo e: hnam luhlul tak in lo ni si a: kawng lakah ka tiboral nghe nghe dah ang che u," a ti a.% !'Tichuan LALPA'n Mosia chu a bia a, "Chhuak u la, Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te hnena, 'I thlahte tan ka la pe ang che,' tia chhia ka lo chham tak ramah chuan nang leh Aigupta ram atanga i rawn hruai chhuahte nen hian heta ta hi han chho tawh u,D$ "Tichuan kal la, kalna tur ka hrilh tawh che hmunah khan mipuihote hi va hruai phawt rawh: ngai teh, ka vantirhkohin i hma a hruai zel ang: amaherawhchu ka rawn hrem hunah chuan an sualna ngeiah chuan ka rawn hrem dawn a ni," a ti a. Tin, Arona din sebawng no lem chu an siam avangin LALPA'n mipuite chu a hrem ta a.%#E !Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Tupawh ka chua thil tisual apiang chu ka lehkhabu ata ka thai bo ang.Tichuan kal la, kalna tur ka hrilh tawh che hmunah khan mipuihote hi va hruai phawt rawh: ngai teh, ka vantirhkohin i hma a hruai zel ang: amaherawhchu ka rawn hrem hunah chuan an sualna ngeiah chuan ka rawn hrem dawn a ni," a ti a. Tin, Arona din sebawng no lem chu an siam avangin LALPA'n mipuite chu a hrem ta a."1 Amaherawhchu an sual i ngaidam thei ang emaw chu? i theih loh zawngin, i lehkhabua i lo ziak tawh ata kha mi thai bo turin ka ngen a che," a ti a.!1 Tichuan Mosia chu LALPA hnenah a han kal leh a, "Aw, henghote hian thil sual nasa tak mai an lo ti ta a, rangkachak pathiante chu an lo insiam ta.Q  Tin, heti hi a ni a, a tukah chuan Mosia'n mipuite hnenah chuan, "Thil sual nasa tak mai in lo ti ta a, chutichuan LALPA hnenah ka han chho ang e; in sualnaah hian inremna ka siam thei mahna," a ti a.O Tin, Mosia'n, "Vawiinah hian LALPA hnenah intihrang rawh u, a ni, mi tinin mahni fapa te, mahni unaupa te an lo do ta si a; tichuan vawiinah hian malsawmnain a rawn vur thei dawn che u nia," a ti a.fG Tin, Levia fate chuan Mosia thu ang chuan an ti a: tin, chu mi ni chuan mi sangthum an thi a.1 Tin, an hnenah, "LALPA, Israelte Pathianin, 'Mi tinin in khandaih pai u la, riahhmun chhungah hian a luhna kawngka atanga kawngka lehlam thlengin vak vel ula, mi tinin in unaupa pawh, mi tinin in thianpa pawh, mi tinin in thenawmpa pawh that zel rawh u,' a ti a ni," a ti a.A} tichuan Mosia chu riahhmun luhna kawngkaah a sing a, "Tupawh LALPA lama tang apiang chuka hnenah lo kal rawh se," a ti a. Tichuan Levia fate zawng zawng chu a hnenah an va kal khawm a.3 Tin, mipuite chu an duh duhin an tal tih Mosia'n a hria a; (Arona chuan an hmelmate laka hmuhsitawma awm khawpin an duh duhin a lo taltir ta si a);`; Tin, keiin an hnenah, 'Tupawh rangkachak nei apiangin rawn thlawn rawh se,' ka ti a; chutichuan mi rawn pe a: tin, keiin meiah ka lo paih lut a, tichuan he sebawng no lem hi a lo chhuak ta mai alawm maw le," a ti a.%E Ka hnenah, 'Kan hma hruai turin pathiante min siamsak rawh: he Mosia Aigupta ram ata min hruai chhuaktu lah hi a chanchin kan hre ta si lo a,' an rawn ti a. tin, Arona chuan, "Ka pu thinrim hi ling teh thut mai suh se a: he'ng mipuiho hi sual lam awn tlat mi an ni tih i hria alawm.+ Tin, Mosia'n Arona hnenah huan, "Henghote hian i chungah eng nge maw an tih a, hetiang thil sual nasa tak mai an chunga i thlentir le?" a ti a.  Tin, sebawng no lem an siam chu a la a, meiah a rawh a, a rawt dip derh a, tuiah a phul chiam a, Israela thlahte chu a intir ta a.gI Tin, heti hi a ni a, riahhmun kiang a va thlen chuan, sebawng no lem leh lam chu a han hmu ta a: tichuan Mosia thinrim chu a ling ta phut mai a, a lung phek kente chu a paih ta thuai a, tlang hnuaiah chuan a paih keh ta a.  Tin, ani chuan, "Hnehtu au thawm a nih loh chu, hnehate au thawm pawh a ni hek lo; hla sa thawm a ni ka hriat zawk ni," a ti a.ym Tin, Josua'n mipui au thawm a han hriat chuan Mosia hnenah, "Riah hmun lamah indo thawm ri a awm ka ti!" a ti a.}u Tin, Lung phekte chu PATHIAN kutchhuak a ni a, tin, a ziakte pawh chu PATHIAN ziak ngei, lung phekte chua ziak a ni.:o Tin, Mosia chu tlang ata thuhriattirna lung phek pahnih kengin a let thla leh ta a; lung phek a lehlam lehlam panga ziak chuan ve venate chu; a lehlam ve veahte chuan ziak a ni.Y- Tichuan LALPA'n, "Ka mite chauh thil tha lo ka ti ang," a tih chu a lamlet ta a.B i chhiahhlawh Abrahama te, Isaaka te, Israela te hnena, 'Vana arsi zatin i thlahte chu ka la tipung ang a, he ram ka lo sawi tawh zawng zawng hi i thlahte ka la pe bawk ang a, tichuan kumkhuain an luah hlen tawh ang,' tia nangmah ngei inchhala chhia i lo chham tawhnate kha hre reng ang che," tiin a ngen chiam a.  Aigupta miten engah tehlul nge, 'An tana tha lo tur tlangahte thah tur leh lei chung ata kangral vek turin a hruai chhuak alo nih hi,' an la rawn tih ang le? I thinur nasa tak hi han tireh la, i mite chunga he thil tha lo tih i tum hi han lamlet leh ang che.> w Tin, Mosia'n LALPA a PATHIAN hnenah, "LALPA, thiltihtheihna nasa tak leh, kut chak taka i mi, Aigupta ram ata i rawn hruai chhuahte chauh hian engah nge i thinurna chu a lin hle le? 1 tichuan lo ngawi rawh, anmahni kangral zo vek khawpin an chungah ka thinur chu ling teh se: tin, nang hi chi ropui takah ka siam ang che," a ti a.k Q Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "He miteho hi ka enthla reng a, ngai teh, hnam luhlul tak an lo nih hi:` ; ka thupekte chu an hawisan hma zet mai, bawng no lem an insiam a, an bia a, a hnenah chuan an inthawi a, 'Aw Israelte u, hengte hi Aigupta ram ata rawn hruai chhuaktu che u in pathiante an nih hi,' an ti e," a ti a.   Tin, LALPA'n Mosia chu a bia a, "Zu chhuk tawh khai, i mite Aigupta ram ata i rawn hruai chhuahte khu an intichhe zo ta vek mai:4c Tichuan a tuk zing takah an tho a, halral thilhlante an hlan a; remna thilhlante an rawn la a; tichuan mipui chu ei leh in turin an thu khawm a, infiam turin an tho leh a./ Tin, chu chu Aronan a han hmuhin, a hmaah chuan maicham a siam ta a; tin, Arona chu a tlangau a, "Naktuk hian LALPA tan kut awm rawh se," a ti a. Chutichuan mipuiho zawng zawngte chuan rangkachak bengbeh an beh laite chu an thlawn vek a, Arona hnenah chuan an rawn la a. Chutichuan mipuiho zawng zawngte chuan rangkachak bengbeh an beh laite chu an thlawn vek a, Arona hnenah chuan an rawn la a.5 Tichuan Aronan an hnenah, "In nupui te, in fapate leh in fanute beh lai, rangkachak bengbehte kha han thlawn u la, ka hnenah han la rawh u," a ti a.  = Tin, mipuite chuan Mosia chu tlang ata lo chhuk thla har ta emin an hria a, mipuite chu Arona hnenah an kal khawm a, a hnenah chuan, "Khai, kan hma hruai turin pathiante min siamsak rawh; he Mosia, Aigupta ram ata min hruai chhuaktu lah hi a chanchin kan hre ta si lo a," an ti a. Tichuan sinai tlanga a mah a biak zawh chuan thuhriattirna lungphek pahnih, lung phek, PATHIAN kutzunga ziak chu Mosia a pe ta a.iMKeimah leh Israela thlah te inkarah hian kumkhuaa thuthlun chhinchhiahna a ni: niruk chhungin LALPA'n lei len vam a siama, tin, a nisarih ni chuan a chawl a; tin, a intihahdam ta a ni si a.' ti bawk ang che,' tiin a sawi a.Tichuan sinai tlanga a mah a biak zawh chuan thuhriattirna lungphek pahnih, lung phek, PATHIAN kutzunga ziak chu Mosia a pe ta a.Chutichuan Israela thlahte hian chawlhni chu an thlahte thlenga kumkhuaa thu thlunna'n chu chawlhni chu a na serh tur a ni.A}Niruk chhung hnathawhna'n hman tur a ni a; a nisarih ni erawh chu chawlh derna chawlhni, LALPA tana ni thianghlim a ni: tupawh chawlni a hnathawk apiang chu tihhlum ngei ngei tur a ni.m~UChuvangin chawlhni hi in serh tur a ni; chu chu in tan ni thianghlim a ni si a; tupawh tibawlhlawh apiang chu tihhlum ngei ngei tur a ni: tupawh chu mi nia hna engpawh thawk chu, chu mi chu a chipuite zing ata tihboral tur a ni.}  ,12 Tin, LALPA'n Mosia'n hnenah, Israela thlahte hnenah chuan, 'Ka chawlhnite hi in serh ngei ngei tur a ni; in thlahte thlenga keimah leh nangmahni inkara chhinchhiahna a ni si a; kei hi LALPA nangmahni tithianghlimtu che u ka ni tih in hriat theih nan.|  ,13 Tin, LALPA'n Mosia'n hnenah, Israela thlahte hnenah chuan, 'Ka chawlhnite hi in serh ngei ngei tur a ni; in thlahte thlenga keimah leh nangmahni inkara chhinchhiahna a ni si a; kei hi LALPA nangmahni tithianghlimtu che u ka ni tih in hriat theih nan.X{+ tin, hriak thih mi te, hmun thianghlim atana rimtui tui takte hi an siam theina turin mi themthiamho zawng zawng te finna ka pe e: tih tura thu ka pek zawng zawng che ang kha an ti tur a ni.'' tiin a sawi a.z tin, silhfen mawi taka tah te, puithiam rawng an bawl huna hak tur puithiam Arona silhfen thianghlim leh a fapate silhfen te;cyA tin, halrala thil hlanna maicham, a bungbel zawng zawng te nen, maihun leh a hun chhan te;x tin, dawhkan leh a hmanrua te, rangkachak hlir hlaka siam khawnvar dahna a hmanrua zawng zawng te nen, rimtui halna maicham te;winbiakna puan in te, thuhriattirna bawm te, chu mi chhunga zahngaihna thutphah te, Puan in chhunga bungrua zawng zawng te,v'Tin, ngai teh, a hnena thawk ve turin Dana hnama mi Ahisamaka fapa Oholiaba keimahin ka ruat leh e: thil siam tura thu ka pek zawng zawng chesuathing zai mawi dan thiamna te, kawng tinrenga themthiamna te nei turin PATHIAN thlarauin ka tikhat tawh e.Xt+thiltih tur fing taka suangtuah thiamna te, lunghlute zeh tura phel thiamna te,[s1Tin, ani chu finna te, hriat thiamna te hriatna te, kawng tinrenga themthiamna te,Zr/Ngaiteh, Juda hnama mi Hura fapa Uria, chu mi fapa Bezalela chu ka thlang tawh a.q 9LALPA'n Mosia a bia a.tpc&Tupawhin hnim atan ngawta chutiang a siam chuan chu mi chu a chipuite zing ata tihboral a ni ang.'' a ti a.o%Tin, chu mi rimtui i siamtur, a siam dan tur anga siam chu zawng nangmahni tan in siamtur a ni lo e: LALPA tana thil thianghlimah i ngai tur a ni.Tupawhin hnim atan ngawta chutiang a siam chuan chu mi chu a chipuite zing ata tihboral a ni ang.'' a ti a.2n_$a thente chu rawt dip dep tur a ni a, ka rawn biak thinna tur che inbiakna puan in chua thuhriattirna bulah chuan i dah tur a ni: chu chu in tan thianghlim tak a ni ang.dmC#chu chu rimtui siamtu siam angin chi-a al, fim leh thianghlim takin rimtui i siam tur a ni:l!"Tin, LALPA'n Mosia hnenah, Rimtui tui tak takte te, onuka te, ngalbanum te - la ang che; rimtui ti tak beraw fim tak nen buk in zat vekin;k!Tupawhin a anpui siam se la emaw, chu mi chu a chipuite zinga ata tihboral a ni ang," tiin sawi ang che,'' tiin a sawi leh a.?jy Mihring taksa ah chuan leih tur a ni lo a, he mi siam dan anga siam, a ang tak hian in siam tur a ni hek lo: hei hi zawng a thianghlima, tichuan in tan thil thianghlim a ni tur a ni. .H~|~}n}||{{zYyySxxdxww vLutt~sus rrq9poonn[mm9llkkjjMii7hhQgeffddcc bza``#_?^:]E\[ZZYXXWWVUU]TTTBSRRRQPPsONN`MMULLKBJJIlHHRGG'FFzEEvED)CB~AAW@@p??Y>>>-=~<aw tin, a lu chungah a kut a nghat ang a, tin, a lu chungah a kut a nghat ang a, inbiakna puan in kawtah a talh ang a: tin, Arona fapaten maicham chu thisen chuan an theh vel tur a ni.?`{ A thilhlan chu kel anih chuan LALPA hmaah a hlan ang a:o_Y Tin, puithiamin chu chu maichamah a hal tur a ni: chu chu LALPA tana meia thilhlan ei tur chhiah a ni.l^S a kal pahnih leh a bawhtu thau a nema mi leh a thin tuamtu rang, a kalte chawpin a phawrh tur a ni.K] Tichuan remna thilhlan inthawinaa mi, LALPA tana meia thilhlan a hlan ang. A thau te, a mei thau tak a tluanin, a kawngruh thlengin a la vek ang a; a kawchhung thau te, a rilbawh zawng zawng te,#\Aa thil hlan lu chungah chuan a kut a nghat ang a, inbiakna puan in kawtah a talh ang a: tin, Arona fapaten maicham chu thisen chuan an theh vel tur a ni..E[A thilhlana beram no a hlan chuan LALPA hmaah an hlan ang a:Z9Tin, remna thilhlan inthawinaa LALPA tana thilhlan chu beram rual zinga mi a ni chuan a nu pawh ni se la, a pa pawh nisela, sawiselbo a hlan tur a ni.Y5Tin, Arona fapaten maichamah, meia thing awm chunga halral thilhlan chunga chuan an hal tur a ni: chu chu LALPA tana rimtui tak, meia thilhlan a ni.nXWleh a kal pahnih leh a bawhtu thau a nema mi leh a tin tuamtu rang,a kalte chawpin a phawrh tur a ni.|WsTin, remna thilhlan inthawinaa mi LALPA tana meia thilhlan a hlan ang a; a kawchhung a thau leh rilbawh zawng zawng6VgA thilhlan lu chungah chuan a kut a nghat ang a, inbiakna puan in kawngka bulah a talh ang a: tin, Arona fapa puithiamte chuan maicham chu thisen chuan an theh vel tur a ni.&U ITin, a thilhlan chu remna thilhlan inthawi a niha, bawng rual zinga mi a hlan chuan, a nu emaw a pa emaw pawh ni se la, LALPA hmaah sawiselbo a hlan tur a ni.T+Tin, puithiamin chhang per leh hriak then chu hriat rengna'n beraw zawng zawng nen chuan a hal tur a ni: chu chu LALPA tana meia thilhlan a ni.rS_Tin, hriak i leih ang a, a chhunga beraw i dah tur a ni; chu chu chhangphut thilhlan a ni.Tin, puithiamin chhang per leh hriak then chu hriat rengna'n beraw zawng zawng nen chuan a hal tur a ni: chu chu LALPA tana meia thilhlan a ni.R!Tin, rah hmasa ber chhangphut thilhlan LALPA hnena i hlan chuan buh thar hmasa bera mi, changphut thilhlan atan chhangper I hlan tur a ni.FQ I chhangphut thilhlan zawng zawng chu Pathian thuthlung entirna chi i al tur a ni; I thilhlan zawng zawng chu chi i al zel tur a ni: i thil hlan zawng zawngah chuan chi i hlan tel tur a ni.P} Siam hmasak ber thilhlan ang zawngin LALPA hnenah in hlan ang a; nimahsela rimtui atana maichamah chuan dah tur a ni lo.;Oq Chhangphut thilhlan reng reng, LALPA hnena in hlan tur chu dawidim tela siam tur a ni lo: LALPA tana meia thilhlanah chuan dawidim emaw khawizu emaw reng reng in hal tur a ni lo.N% Tin, chhangphut thilhlan lak bangte chu Arona leh a fapa te pual tur a ni ang: chu chu LALPA tana meia thilhlantea thil thianghlim ber a ni.!M= Tin, puithiamin chhangphut thilhlan ata hriatrengna chu a la chhuak ang a, maichamah chuan a hal ang: chu chu LALPA tana rimtui tak, meia thilhlan a ni.#LATin, chung thila siam chhangphut thilhlan chu LALPA hnenah i rawn la ang a: chu chu puithiam hnena hlan a ni ang a, anin maichamah a rawn kalpui tur a ni.yKmTin, i thillan chu kanbela kan, chhangphut thilhlan a nih chuan changphut dip tak leh hriaka siam a ni tur a ni.SJ!I phel ang a, hriakin i leih tur a ni: chu chu chhangphut thilhlan a ni e.I Tin, i thilhlan chu thlenga ur chhangphut thilhlan a nih chuan dawidim telh loh, hriaka hmeh, chhangphut dip tak a ni tur a ni.AH}Tin, chhangphut thilhlan, a urnaa ur thilhlan i hlan chuan chhangphut dip tak, hriaka hmeh dawidim telh loh chhang emaw, hriaka chulh dawidim telh loh chhangper pan emaw a ni tur a ni.G-tin, chhangphut thilhlan lak bangte chu Arona leh a fapate ta tur a ni ang: chu chu LALPA tana meia thilhlantea thil thianghlim tak pakhat a ni.F-tin, Arona fapa puithiamte hnenah a kalpui ang a: tin, anin a vei khatin chuta chhangphut dip tak chu, a hriak nen a beraw zawng zawng nen chuan a la chhuak ang a; tin, puithiam chuan maicham chungah chuan hriat rengna, LALPA tana rimtui tak, meia thilhlan atan a hal ang:-E WTupawhin thilhlan, chhangphut thilhlan LALPA hnena a hlan hunin, a thilhlan chu chhangphut dip tak a ni tur a ni; hriak a leih ang a, a chungah beraw a dah bawk ang:qD _tin, a thlate chu a thuai thlawn ang a, a tak erawh chu phel loin: tin, puithiamin maichamah, mei chunga thingah chuan a hal tur a ni: chu chu LALPA chuan a hal tur a ni: chu chu LALPA tana rimtui tak, meia hlan halral thilhlan a ni.fC Itin, a chawkchaweng chu a hmul nen a paih ang a, maicham kiang, chhak lampanga meivap dahna hmunah chuan a paih ang :tin, a thlate chu a thuai thlawn ang a, a tak erawh chu phel loin: tin, puithiamin maichamah, mei chunga thingah chuan a hal tur a ni: chu chu LALPA chuan a hal tur a ni: chu chu LALPA tana rimtui tak, meia hlan halral thilhlan a ni.B ;Tin, puithiamin maichamah a rawn keng ang a, a lu a thuai bung ang a, maichamah a hal ang; tin, a thisen chu maicham pangah chuan an far kangtir ang a;A Tin, LALPA tana a thilhlan chu sava lam halral thilhlan a nih huan, a thilhlanah thuro emaw, parva no emaw a hlan tur a ni.1@ _ a kawchhungte leh a kete erawh chu tuiin a sil ang: tin, apumin puithiamin a hlan ang a, maichamah a hal tur a ni: LALPA tana rimtui tak, meia hlan halral thilhlan a ni.w? k Tin, a chan ang a, a lu nen a thau nen; tin, puithiamin maicham chunga mei chungah thingah chuan a dah fel ang:> ! Tin, maicham sir hmar lampangah LALPA hmaah a talh anga; tin, Arona fapa puithiamte chuam maicham chu a thisen chuan an theh vel tur a ni.=   Tin, a thilhlan chu halral thilhlan atana ran rual zinga mi, beram emaw, kel emaw a nih chuan, a pa, sawiselbo a hlan tur a ni.&< I a kawchhungte leh a kete erawh chu tuiin a sil ang: puithiam chuan LALPA tana rimtui tak, meia hlan halral thilhlan atan a pum chuan maichamah a hal tur a ni.}; wtin, Arona fapa puithiamte chuan sahrang te, a lu te, a thaute chu maichama mei chunga thingah chuan an dahfel ang a:v: iTin, puithiam Arona fapate chuan maichamah chuan mei an dah ang a, mei chungah chuan thing an chhep khawm ang:<9 wTin, halral thilhlan chu a lip anga, a chan tur a ni.08 ]Tin, LALPA hmaah bawngpa a talh ang a; tin, Arona fapa puithiamten thisen chu an hlan ang a, inbiakna puanin kawngka bula maicham chu thisen chuan an theh vel tur a ni.v7 iTin, halral thilhlan lu chungah chuan a kut a nghat ang a; tichuan a tan inremna siamnaturin pawmsak a ni ang.>6 yA thilhlan chu bawngrual zinga mi, halral thilhlan a nih chuan a pa, sawiselbo a hlan tur a ni: ani chu LALPA hmaa pawm a nih theihna'n inbiakna puanin kawngka bulah a hlan tur a ni. 5 Israela thlahte chu bia la, an hnenah, 'In zinga tupawhin thilhlan LALPA hnena in hlanin, ran, bawng rual zinga mi in hlan tur a ni.<4 yLALPA'n Mosia a ko a, inbiakna puanin atangin a bia a,P3(&Chhunah chuan LALPA chhum chu biak buk chungah a zing a, chutah chuan zanah mei a lo awm thin a. Israel-ho zawng zawngte chuan an kalna tur lama an kal chung zawng chuan chu chu an hmu zel thin a ni.72i(%chhum chuan a kian chhohsan loh erawh chuan a kian chhohsan hma loh zawng insawn loin an awm reng thin.Chhunah chuan LALPA chhum chu biak buk chungah a zing a, chutah chuan zanah mei a lo awm thin a. Israel-ho zawng zawngte chuan an kalna tur lama an kal chung zawng chuan chu chu an hmu zel thin a ni. 1($Tin, chhum chuan biak buk chu a kian chhohsan veleh Israela thlahte chu an insawn zel a, an kalna tur lama an kal chhung zawng chuan07(#Tin, chutia chhum a lo zin tak mup a, LALPA ropuinaa biak buk chu a lo khah tak avangin Mosia chu inbiakna puan in chhungah chuan a lut thei ta lo a.p/[("Tichuan inbiakna puan in chu chhumin a rawn tuam ta mup a, biak buk chu LALPA ropuinain a lo khat ta a.'.I(!Tin, biak buk leh maicham vel chuan hung chhung kawtlai chu a siam a, a hung chhung kawtlai kawngka puanzar chu a zar a. Chutichuan Mosia'n hna chu a zo ta a.v-g( inbiakna puan ina an luh dawn leh, maicham bula an kal dawnin an insil a ni: LALPA'n Mosia thu a pek ang khanY,-(Tin, Mosia leh Arona leha fapate chuan chutah chuan an kut leh an kete an sil a,m+U(Tin, maihun chu inbiakna puan in leh maicham inkarah chuan a chhung a, insilna turin tui a chhung a.C*(Tin, inbiakna puan in biak buk kawngka bulah chuan halrala thilhlanna maicham a chhung a, a chhungah chuan halral thilhlan leh ei tur thilhlan a hlan a; LALPA'n Mosia thu a pek ang khan..)Y(Tin, biak buk kawngka puanzar a zar a.i(M(tin, a chhungah chuan englo rimtui tak hal tur rimtui a hal a; LALPA'n Mosia thu a pek ang khan.U'%(Tin, rangkachak maicham chu inbiakna puan in chu puanzar hmaa chuan a dah a:X&+(Tin, khawnvarte chu LALPA hmaah chuan a dah a; LALPA'n Mosia thu apek ang khan.g%I(Tin, khawnvar dahna chu inbiakna puan in chu biak buk chim lampang dawhkan epah chuan a dah a.h$K(Tin, dawhkanah chuan LALPA hmaah chhang chu a dah fel diam a; LALPA'n Mosia thu a pek ang khan.l#S(Tin, dawhkan chu inbiakna puan in chu, biak buk hmar lampang, puan zar pawn lamah chuan a chhung a, ";(tin, bawm chu biak buk chhungah chuan a dah a, a daidanna puanzar chu a zar a, thuhriattirna bawm chu a daidang ta a; LALPA'n Mosia thu a pek ang khan.!(Tin, thuhriattirna chu alaa, bawm chhungah a dah a, bawmah chuan a zawnfungte a rawlh a, bawm chhunga chuan zahngaihna thuphah a dah a: (Tin, biak buk chauh chuan puan in a zar a, chu mi puan in chu chu a khuhnain a khu leh a; LALPA'n Mosia thu a pek ang khan.ym(Tin, Mosia chuan biak buk chu a han din a, a nghah chhan kerkuakte a han rem a, a ban remkhawmte chu a han din a, a nghahchhan kerkuakte a han rem a, a ban remkhawmte chu a han din a, a bangrelte chu a han rawlh a, a bante chu a han tung a.vg(Tin, heti hi a ni a, a kum hnihna thla tir ber, chu mi thla ni khat ni tak chuan biak buk chu an lo din ta a.cA(Chutiang chan Mosia'n a ti a: LALPA'n tih tura thu a pek ang zawng zawng chuan a ti vek a.'(tichuan puithiam hna thawka ka tan rawng an bawl theihna turin an pa hriak i thih ang khan anmahni chu hriak i thih tur a ni: hriak thiha an awm hi an thlahte thleng pawha kumkhuaa puithiam tura ruat an ni reng tawh ang tih an tan chhinchhiahna ani ang," tiin a sawi a.?{(Tin, a fapate pawh rawn hruaiin kawr i haktir tur a ni: ;( Arona chu silhfen thianghlimte chu i sintir tur a ni. Tichuan puithiam hna thawka ka tan rawng a bawl theina tura hriak thihin i tithianghlim tur a ni.eE( Tin, Arona leh a fapate chu inbiakna puan in kawngka bula rawn hruaiin tuiin i sil tur a ni.P( Tin, maihun leh a hun chhan chu hriak hnawihin i tithianghlim tur a ni.-U( Tin, halrala thilhlanna maicham leh a hmanrua zawng zawngte chu hriak hnawihin, maicham chu i tithianghlim tur a ni: tichuan maicham chu thianghlim tak a lo ni ang.+Q( Tin, hriak thih mi lain, biak buk leh a chhunga awm zawng zawngte chu hnawihin, i tithianghlim tur a ni, a bungbel zawng zawngte nen: tichuan a lo thianghlim ang.R(Tin, biak buk vel chuan a hung chhung kawtlai puanzar chu i zar tur a ni.jO(Tin, inbiakna puan in leh maicham inkarah chuan maihun chhungin, chutah chuan tui i dah tur a ni.gI(Tin, halrala thilhlanna maicham kha inbiakna puan in biak buk kawngka bulah i chhung tur a ni.(Tin, hal tur rimtui halna rangkachak maicham kha thuhriattirna bawm hmaa dahin, bia buk kawngka puanzar kha i zar tur a ni. (Tin, dawhkan kha la lutin, a chua thil awmte chu i dah fel tur a ni; khawnvar dahna kha la lutin, a khawnvarte chu i dah tur a ni.kQ(Tin, a chauh chuan thuhriattirna bawm i dah tur a ni a, tin, bawm chu puanzarin i daidan tur a ni.vg(,1 Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "a thla khatna ni khat niah chuan inbiakna puan in biak buk chu i din tur a ni.u g(,2 Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "a thla khatna ni khat niah chuan inbiakna puan in biak buk chu i din tur a ni.+ Q'+tin, Mosia'n chu hnathawh zawng zawng chu a han en a, ngai teh, an lo zo vek tawh a; LALPA thupek ang takin an zo vek a ni: tichuan Mosia'n anni chu mal a sawm a. '*LALPA'n Mosia tih tura thu a pek ang zawng zawng chu Israela thlahte chuan an ti vek a.tin, Mosia'n chu hnathawh zawng zawng chu a han en a, ngai teh, an lo zo vek tawh a; LALPA thupek ang takin an zo vek a ni: tichuan Mosia'n anni chu mal a sawm a.! =')mun thianghlima rawngbawlna tura silhfen mawi taka tah te, puithiam Arona leh a fapaten puithiam rawng an bawl huna an hak tur silhfen thianghlimte nen.Y -'(biak buk hun ngchhung kawtlai puanzar te, a ban e, a ban nghahchhan kerkuak te, a hung chhung kawngkaa puanzar te, a rui te, a kilhbehna te, inbiakna puan in biak bung chhung a hmanraw thil zawng zawngte nen;m U''dar maicham te, a dar len te, a zawnfung te, a hmanrua zawng zawng te, maihun leh a hun chan te nen;r_'&rangkachak maicham te, hriak thih mi te, hal tur rimtui tak te, Puan in kawngkaa zar tur puan zar te nen, '%rangkachak hlir hlaka siam khawnvar dahna te, a khawnvar, khawnvar dah tur te, a hmanrua zawng zawng le chhit en atan a hriak nen;@}'$Dawhkan te, a hmanrua zawng zawng te, chhang dah te nen,gI'#thuhriattirn bawm le a zawnfung te, zahngaihna bawm le a zawnfung te, zahngaihna thutphah nen,p['"Berampa vun chhum sena siam a khuhna te, savun tha mia siam a khuhna te, a daidanna tur puanzar te nen,4c'!Tin, Mosia hnenah biak buk an rawn kalpui a, Puan in te, a hmanrua zawng zawng te, a chilhbehna te a ban rem khawm te, a bangrel te, a ban te, a nghahchhan kerkuak te nen;$C' Chutichuan ibiakna puan in biak buk hna zawng zawng chu an zo ta a: tichuan LALPA'n Mosia tih tura thu a pek ang chiah zelin Israela thlahte chuan an ti a.oY'Tin, puithiam lukhum chu lama bel turin hrui dum pawlin an thlung a; LALPA'n Mosia thu a pek ang khan.#A'Tin, lukhum thianghlim atana rangkachak phek chu rangkachak hlir hlakin an siam a, a pangah chuan hming nemnaa chuang ang, "LALPA PUAL" tih an chuantir a,!='la zai sin tak kawp te, a dum pawl te, a sen duk te, a sen lar te hmanga puan zehmawi thiam taka zeh kawnghren te nen; LALPA'n Mosia thu a pek ang khan.~'la zai sin taka siam puithiam lukum te, la zai sin taka siam diar tha tak te, la zai sin tak kawpa siam la zai sin kekawr te,N}'Tin, Arona leh a fapate tan chuan la zai sin taka tah kawrte an siama. La zai sin taka siam puithiam lukhum te, la zai sin taka siam diar tha tak te, la zai sin tak kawpa siam la zai sin kekawr te,|'tengeng pakhat leh pawmgranet pakhat zel kawrfual femah a velin rawngbawlna tura inthuamna'n an dah a; LALPA'n Mosia thu apek ang khan.){M'Tin, rangkachak hlir hlak tengengte an siam a, chung tengeng chu kawrfual femah a velin pawmgranet inkarahte chuan an dah a, pawmgranet inkar zelah an dah a ni;zzo'Tin, kawrfual femahte chuan pawmgranet lem- a dum pawl te, a sen duk te, a sen lar te, la zai kawptein an siam a. y'tin, kawrfual lai tak chu kawr ban bul angin a tiawng a, a awng chu a thler chhiat thei mai lohna turin a tlang vel chu a chep a.Ix 'Tin, puithiam kawr kawrfual, a dum pawl hlir hlaka tah a siam a,xwk'Tin, puithiam kawra khangahte chuan awmbela khangte chu hrui dum pawlin an chilh zawm a, themthiam taka tah puithiam kawr hrenna chung lama a awm theihna'n leh awmbel chu puithiam kawr nen a inhran loh nan; LALPA'n Mosia thu apek ang khan.Gv 'Tin, rangkachak khang pahnih an siam a, chu chu a hma lama puithiam kawr darbakna pahnih hnuai lam pang, a inzawmna lai vel, pithiam kawr hrenna themthiam taka tah chu lamah chuan an vuah a.~uw'Tin, rangkachak khang pahnih an siam a, chung chu awmbel kil pahnih, puithiam kawr dep chu lampangah chuan an vuah a. t;'Tin, khaidiat herh hmawr leh lam pahnihte chu rangkachak zai phiar pahnihah chuan an zawm a, chu chu puithiam kawr hma lama darbakah chuan an thlung a.msU'Tin, rangkachak khaidiat herh pahnih chu awmbel tlang hmawr ve vea khang pahnihah chuan an thlung a.r'Tin, rangkachak zai phiar pahnih leh rangkachak khang pahnih an siam a; tichuan awmbel tlang hmawr ve veah chuan khangte chu an vuah a._q9'Tin, awmbel chauh chuan hruihrual ang khaidiat te, rangkachak hlir hlakherh an siam a.Hp 'Tin, lungte chu Israela thlahte hming ang zelin, sawm leh pahnih chu an hming an zelin a ni a; hming nemnaa chuang ang, hnam tin, an hming ang zelin, hnam sawm leh hnam hnihte tan chuan a ni.uoe' Tin, tlar lina chu krusolithos te, berullion te, onukion te ani a: rangkachak zai phiara phum fel thet a ni.Ln' Tin, tlar thumna chu huakinthos te, akates te, amethutos te a ni a.Om' Tin, tlar hnihna chu anthrax te, sappheiros te, sardonukion te a ni a.wli' Tin, chutah chuan lunghlute tlar liin an zep a: tlar khatna chu saridon te, topazion te, smarangdon te a ni a.k{' Chu chu kil li nei ani a; awmbel chu an thuah a: a dung lam chu khap ani a, a vang lam chu khap bawk ani a, thuah a ni.3ja'Tin, awmbel chu puithiam kawr siam ang bawk mi thiam tak siam angin rangkachak zai te, la dum pawl te, a sen duk te, a sen lar te, la zai sin tak kawpte hmangin a siam a.|is'Tin, Israela thlahte hriat rengna lung atan puithiam kawr darbakah chuan a bel a; LALPA'n Mosia thu a pek ang khan.h'Tin, Israela thlahte hming ang zelin nemnaa ziak ang chuanna rangkachak zai phiara phum onukion lungahte chuan an ziak a.wgi'Tin, chumi kawr chunga kawnghren tur themthiam taka tah chu, chu mi kawr chi bawk tluan khat vek a ni a: rangkachak zai te, la dum pawl te, a sen duk te, a sen lar te, la zai sin tak kawp tea tah a ni; LALPA'n Mosia thu a lo pek ang khan.Pf'A dar bak thui belhbawmin an siam a: a hmawr ve vea thui belhbawm a ni.#eA'Rangkachak chu pan takin an chhu per a, la dum pawl te, a sen duk te, a sen lar te, la zai sin tak tea mi themthiam takin a zeh turin an zai thlur seng a.d'Tin, rangkachak zai te, la dum pawl te, a sen duk te, a sen lar te, la zai sin tak kawpte hmangin puithiam kawr chu a siam a.Rc !'Tin, la dum pawl te, a sen duk te, a sen lar te hmangin hmun thianghlima rawngbawlna tura silhfen mawi takte an siam a, Arona tan silhfen thianghlimte an siam bawk a; LALPA'n Mosia'n thu a pek ang khan.6bg&biak buk hung chhung kawtlai vel ban nghah chhan kerkuakah te, biak buk hung chhung kawngka ban nghah chhan kerkuakah te, biak buk chilhbelhna zawng zawngah te a siam vek a.@a{&Tin, chu chu inbiakna puan in kawngka ban nghahchhan kerkuakah te, dar maichamah te, a dar len leh maichama hmanraw thil zawng zawngah te,biak buk hung chhung kawtlai vel ban nghah chhan kerkuakah te, biak buk hung chhung kawngka ban nghah chhan kerkuakah te, biak buk chilhbelhna zawng zawngah te a siam vek a.R`&Tin, an dar hlante chu talent sawmsarih leh sekel sanghnih leh zali a ni.q_]&Tin, sekel sangkhat leh zasarih leh sawmsarih leh pangate chu hmangin bana bannate leh pangate chu hmangin bana bannate leh pangate chu hmangin bana bannate a siam a,a lubawkte chu tangkaraw tiin a luan a, a zarfungte a siam bawk a.^}&Tin, tangka talent za chu hmun thianghlim ban nghah chhan kerkuak leh puan zarna ban nghah chhan kerkuak chhunna'n an hmang a; ban nghah chhan kerkuak za chhun nan talent za an hmang a, ban nghah chan pakhat chhunna'n talent khat zel an hmang a ni.`];&kum sawmhnih achin chulam chhiar tawhte zinga tel tura kal nuairuk leh sangthum leh zanga leh sawmngate chu hmun thianghlima sekel pek thin anga chhiar chuan beka khat theuh (chu chu sekel chanve a ni) pe ang an ni.@\{&Tin, mipui chhiar tawhte zinga tel apiangte tangka pek chu talent za leh, hmun thianghlima sekel an pek thin anga chhiar chuan sekel sangkhat leh zasarih leh sawmsarih leh panga a ni:V['&Hmun thianghlim atana hman tul apianga rangkachak hman zawng zawng, rangkachak hlana chu talent sawmhnih leh pakua leh, hmun thianghlima sekel an pek thin anga chhiar chuan sekel zasarih leh sawmthum a ni.5Ze&A hnenah chuan Dana hnama mi Ahisamaka fapa Oholiaba, englo ziak thiam, kut themthiam, la dum pawl te, sen duk te, senlar te, la zai sin takte zehmawi thiamin a thawk ve a. Y&Tin, Juda hnama mi Hura fapa Uria, chu mi fapa Bezalela chuan LALPA'n Mosia hnena siam tura thu a pek zawng zawng kha a siam vek a.X-&Biak buk, thuhriattirna biak buk atana hmanrua, Mosia thupek anga puithiam Arona fapa Ithamara hova Levia chiten an chhiarte chu hengte hi a ni.[W1&Tin, biak buk leh a kawtlai chhung chung kilhbehna zawng zawngte chu dar vek a ni.4Vc&Tin, a bante chu pali a ni a, a nghahchhan kerkuakte chu pali a ni a, dar vek a ni; abannate chu tangkarua a ni a, a lu bawkte leh a zarfungte chu tangkaraw tia luan a ni.CU&Tin, biak buk hung chhung kawtlai kawngkaa puanzar zar tur chu puan zehmawi thiam taka zeh a ni, la zai sin tak kawp te, a dum pawl te, a sen duk te, a sen lar tea siam a ni:tin, a sei lam chu tawng sawmhnih a ni a, a san lam chu biakbuk hung chhung kawtlai puanzar zar turte nena induh chiah, tawng nga bawk a ni.pT[&Tin, a ban nghahchhan kerkuakte chu dar a ni a; bana a bannate leh a zarfungte chu tangkarua a ni a; tin, a lubawkte chu tangkaraw tia luan a ni a, tin, biak buk hung chhung kawtlai ban zawng zawng zarfungte chu tangkarua vek a ni.jSO&Biak buk hung chhung kawtlai vela puanzar zar tur zawng zawngte chu la zai sin tak kawp vek a ni.hRK&a sir lehlam panga mi pawh chutiang bawk a ni: biak buk hung chhung kawtlai kawngka sir lehlam lehlama puanzar zar turte chu tawng sawm leh tawng nga a ni; a bante chu pathum a ni a, a nghahchhan kerkuakte pawh pathum a ni. Q&Kawng ka sir lelama puanzar zar turte chu tawng sawm leh tawng ngaa sei a ni a, a ban pathum leh a nghahchhan kerkuak pathum a ni;TP#& Tin, chhak chhawng chhak lampanga puanzar zar turte chu tawng sawmnga a ni.`O;& Tin, thlang lampanga puanzar bante chu sawm a ni a, a nghahchhan kerkuak chu sawm a ni./NY& Tin, hmar lampanga puanzar zar tur chu tawng za a ni a, a bante chu sawmhnih leh dar tlang kerkuak sawmhnih a ni a: bana a bannate leh a zarfungte chu tangkarua a ni.M& chu mi atan chuan ban sawmhnih leh dar tlang kerkuak sawmhnih a awm a: bana a bannate leh a zarfungte chu tangkarua a ni.(LK& Tinbiak buk hung chhung kawtlai a siam a; chim chhawng chhim lam panga a hung chhung kawtlaia puanzar zar tur chu la zai sin tak kawpa siam tawng zaa sei a ni:|Ks&Tin, dar maihun, a hun chhan dar nen inbiakna puan in kawngka bula hmeiche rawngbawl thinte darthlalangin a siam a.J&Tin, a zawnna turin maicham sira khangahte chuan zawngfungte chu a rawlh lut a; maicham chu thingphela chhungin a kawrawngin a siam a.II &Tin, zawnfungte chu thingri thingin a siam a, dar tiin a luan a.YH-&Tin, zawnfungte rawlhna'n dar len hungna kil lia vuah tur khang pali a chhung a.jGO&Tin, maicham atan chuan dar len, meicham dawhzawl hnuai lam vel chuan a chanve thlengin a siam a.1F]&Tin, maicham atana hmanrua zawng zawng - bel te, vutlawhna te, maihun te, sa thuna thir kawm te, mei laknate - a siam a: chung hmanrua zawng zawngte chu darin a siam a.vEg&Tin, a kil li chhipahte chuan a kite a siam a; chu kite chu maicham nen a inzawm vek a; dar tiina luan vek a.7D k&Tin, thingri thingin halral thilhlan maicham chu a siam a: a dung lam chu tanwng nga a ni a, a vang lam chu tawng nga a ni a, kil li a ni; tin, a sang lam chu tawng thum a ni.JC%Tin, thingri thing zawnfungte a siam a, rangkachak tiin a luan a.[B1%Tina kotlang hnuai lamah, a sir tuakah chuan rangkachak khang pahnih a siama; a sir pahnihah chuan a siam a, chu chu a zawnfung rawlhna tur a ni.Tin, thingri thing zawnfungte a siam a, rangkachak tiin a luan a.{Aq%Tin, a chung te, a pang velte le a kite chu rangkachak hli hlak tiin a luan a; tin, rangkachakin a tlang a kawm a.W@)%Tin, rimtui halna'n thingri thingin maicham a siam a, a dung lam chu tawng khat a ni a, a vang lam chu tawng khat a ni a, kil li a ni; tin, a san lam chu tawng hnih a ni; a kite nen chuan a inzawm vek a ni.w?i%Chu mi khawnvar dahna leh a hmanrua tur zawng zawng siamna'n chuan rangkachak hlir hlak talent khat a hmang a.y>m%Tin, chu mi atan chuan khawnvar pasarih nen, chaichehte nen, meivap dahnate nen rangkachak hlir hlakin a siam a.h=K%chung a parfungte leh apengte chuan a zawm vek a: a pum chuan rangkachak hlir hlaka chher a ni.<%tin, chu mi inzawm vek peng pahnih hnuaiah chuan parfung a awm a; tin, cu mi inzawm vek peng pahnih hnuaiah chuan parfung a awm a, tin, chu mi inzawm vek peng pahnih hnuaiah chuan parfung a awm a, khawnvar dahna ngula peng parukah chuan a awm vek a ni.m;U%Tin, khawnvar dahna ngulah chuan no pali, vai umkhal kuhmum anga siam a parfung leh a parte a awm a,:-%a lehlam pang pengah chuan vai umkhal kuhmum ang no pathum, a parfung le a par a siam a: chutiang chuan khawnvar dahna peng paruk atan a siam a.=9u%tin, a sirahte chuan peng paruk a lo peng chhuak a: khawnvar dahna ngul sir lehlamah chuan peng pathum a awm a, tin, khawnvar dahna ngul sir lehlama chuan peng pathum a awm bawk a:=8u%Tin, khawnvar dahna chu rangkachak hlir hlakin a siam a: chu mi khawnvar dahna chu angul bul leh, a ngul chu a chherin a chher a; a no te, a parfung te, a parte chu a inzawm vek a:7%Tin, dawhkana bungbel - thleng te, no te, a bun chhuahna tur berhbu te, uain thawlte chu - rangkachak hlir hlakin a siam a.j6O%Tin, dawhkan chu zawnna'n zawnfungte chu thingri thingin a siam a, tin, rangkachak tiin a luan a._59%Dawhkan chu zawn a, a zawnfung chu rawlh theih turin khangte chu a kawm siin a vuah a.4% tin, chu mi atan chuan rangkachak khang pali a chhung a, tin, chu mi khang chu dawhkan ke pali kil theuhvah chuan a vuah a.d3C% Tin, kutphah bawka hlaiin a kawm a siam a, tin, kawm chu rangkachakin a tlang a kawm leh a.\23% tin, chu chu rangkachak hlirhlak tiin a luan a, tin, rangkachakin a tlang a kawm a.#1A% Tin, thingri thingin dawhkan chu a siam a: a dung lam chu tawng hnih a ni a, a vang lam chu tawng khat a ni a, a san lam chu tawng khat leh a chanve a ni:+0Q% Tin, cherub te chu inhmatawna, zahngaihna thutphah chu an thlaa hliapin, an thlate chu an zar duai a; zahngaihna thutphah lam chu cherub-te chuan an hawi ve ve a./9%a hmawr leh lamah cherub pakhat, a hmawr lehlamah cherub pakhat: zahngaihna thutphah nena inbelhbawm hlawm vekina hmawr ve vea cherub-te chu a siam a.n.W%Tin, cherub pahni rangkachakin a siam a, zahngaihna thutphah hmawr ve vea mi chu a chherin a chher a;-7%Tin, rangkachak hlir hlakin zahngaihna thutphah a siam a: a dung lam chu tawng hnih leh a chanve a ni a, a vang lam chu tawng khat leh a chanve a ni.V,'%Tin, bawm chu zawn teih turin a panga khangah chuan zawnfungte chu a rawlh a.T+#%Tin, thingri thingin zawnfungte a siam a, chu chu rangkachak tiin a luan a.*5%Tin, chu mi a ke palia vuah atan chuan rangkachak khang pali a chhung a; khang pahnih chu a lehlam atan a ni a, khang pahnih chu a lehlam atan a ni.j)O%tin, a chu leh a pawn chu rangkachak hlir hlak tiin a luan a, tin, rangkachakin a tlang a kawm a.H( %Tin, Bezalela chuan thingri thingin bawm chu a siam a: a dung lam chu tawng hnih leh a chanve a ni a, a vang lam chu tawng khat leh a chanve a ni a, a san lam chu tawng khat leh a chanve a ni;4'c$&tin, chu mi zarna tur ban panga a bannate nen a siam a: tin, ban lubawkte leh a zarfungte chu rangkachak tiin a luan a: tin, chu nghahchhan kerkuak pangate chu dar a ni a.  Q~~=}}@|r{{&zz+y]xx w~vv<;:99@88Y776655a44e33C2a11o000H/{..T-,,+**b)((e''r&a%%$$h##"r!v! e6oUnVK1/ < x I t@]_=T&C I+ Amaherawhchu thla nei, ke palia kal chi pawh lei chunga perhna'na an ketang chunglama bawp nei zawng zawngte zinga mi hengte hi in ei thei ang;MH Thla nei ke palia kal chi zawng zawngte chu in tan thil tenawm a ni.HG  kanghlai te, dil sava chi reng reng te, chhuangtuar leh bak te.S Tuia cheng zawng zawngte leh tuia nungcha awm zawng zawng zinga tuifinriata mi te, luia mi te, pangparh leh phuhlip nei lo apiangte chu in tana thil tenawm a ni a,=! Tuia cheng zawng zawngah hengte hi in ei thei ang: tuifinriat leh lui leh tuia awm pangparh leh phuhlip nei tawh phawt chu in ei thei ang.d<C An sa in ei tur a ni lo a, an ruang pawh in khawih tur a ni lo a, in tan a bawlhhlawh a ni.v;g Tin, vawk, a tin chu a kak a, a kak chhuak naa, mahse thialret a thial loh avangin; in tan a bawlhhlawh a ni.g:I Tin, zupui, thialret chu a thial naa, mahse a tin a kak loh avangin; in tan a bawlhhlawh a ni.k9Q Tin, sazupui, thialret chu a thial naa, mahse a tin a kak loh avangin; in tan a bawlh- hlawh a ni.B8 Amaherawhchu thialret thial emaw tin kak chhuak emaw zinga mi hengte hi chu in ei tur a ni lo; sanghawngsei, thialret thial mah se la, a tin a kak loh avangin; in tan a bawlhhlawh a ni.a7= Sa zinga a tin kaka, tin kak chhuak, thialret thial chi tawh phawt chu in ei thei ang a.n6W Israela thlahte chu bia u la, 'Lei chunga sa zawng zawng zinga nungcha in ei turte chu he'ng hi a ni.,5 W Tin, LALPA'n Mosia leh Arona a bia a,64i Tin, Mosia'n chu chu a hriatin a lungawi ta a.B3 Tin, Aronan Mosia hnenah, "Ngaiteh, vawiinah hian LALPA hmaah an sual thawina leh an halral thilhlan chu an hlan a ni a; hetiang thil hi ka chungah a lo awm ta mai si a: vawiinah hian sual thawina chu lo ei ta i la, LALPA ngaiha thil tihawm a lo ni dawn maw?" a ti a.Tin, Mosia'n chu chu a hriatin a lungawi ta a.2- Ngaiteh u, a thisen chu hmun thianghlimah in la lut hlei nem: thu ka pek ang khan hmun thianghlimah chuan in ei ngei ngei tur a ni a sin," tiin.$1C Engatinge sual thawina chu hmun thianghlimah in ei loh? Thil thianghlim, mipuiho khawlohna phur tura LALPA hmaa remna siamsakna tura a pek che u a ni si a.:0o Tin, Mosia chuan sual thawina kel chu ngun takin a zawng a, tin, ngai teh, an lo hal tawh reng a ni a: tichuan, Arona fapa la dam, Elazara leh Ithamara chungah chuan a thinur a,U/% Bawp then leh ir then chu LALPA hmaa then thilhlana then turin meia thilhlan thau nen an rawn keng tur a ni a: chu chu nang leh i fapate nen, kumkhuaa in pual tur a ni ang, LALPA thupek ang khan," a ti a.J. Tin, a ir then leh a bawp ding lam then chu hmun faiah in ei tur a ni; nang leh i fapate leh i fanute ho nen: Israela thlahte remna thilhlan inthawinaa i pual leh i fapate puala ruat a ni si a. - tin, LALPA tana meia thilhlana i pual leh i fapate pual a nih avangin hmun thianghlimah in ei tur a ni; chutianga thupek ka ni e.j,O Tin, Mosia'n Arona hnenah leh a fapa la dam Eleazara leh Ithamarate hnenah chuan, "LALPA tana meia thilhlana mi, chhangphut thilhlan lak bangte chu la u la, maicham bulah dawidim tel loin ei rawh u: thil thianghlim a ni si a:~+w LALPA'n Mosia hmanga an hnena a sawi, thupek zawng zawngte chu Israel thlahte chu in zirtir theihna'n a ni ang, tiin.g*I chu chu a thianghlim leh a thianghlim lo leh a thiang leh a thiang lo in thlei theihna tur leh:)o Nang emaw I fapate emaw pawhin inbiakna puan in chhunga in kal laiin uaiin leh zu reng reng in suh u, chutilochuan in thi ang: in thlahte zel thlenga kumkhaw dan tur a ni ang a;'(K Tin, LALPA'n Arona chu a bia a,?'y Tin, inbiakna puan in kawngka ata chu in chhuak tur a ni lo, chutilochuan in thi ang: LALPA hriak, thih mi chu in chungah a awm si a," a ti a. Tichuan Mosia thu ang chuan an ti ta a.&# Tin, Mosia'n Arona hnenah leh a fapa Eleazara leh Ithamara te hnenah chuan, "In sam thlah suh u la, in puante pawtthler hek suh u, chutilochuan in thi ang a, mi zawng zawng chungah a thinur ang: in unau, Israela chhungkaw pumpuiin mei, LALPA hal chu sun zawk rawh se.c%A Chutichuan an lo hnai a, kawr ha chungin daipawnah an zawn chhuak a, Mosia sawi ang chuan.;$q Tichuan Mosia chuan Arona pami Uziela fapa Misaela leh Elzaphana te chu a ko a, an hnenah, "Lo hnai u la, in unaute hi hmun thianghlim ata dawipawnah zawn chhuak rawh u," a ti a.f#G Chutichuan Mosia'n Arona hnenah, "Mi rawn hnaihtuahte chuan thianghlimin ka lang ang a, mipui zawng zawng hmaah huan chawimawiin ka awm ang,' tia LALPA'n a sawi kha hei hi a nih hi," a ti a. Tin, Arona chu a ngawi reng a.n"W Chutichuan LALPA hma atangin mei a lo chhuak a, anni chu a kanghlum a, LALPA hmaah chuan an thi ta a.8! m Tin, Arona fapa, Nadaba leh Abihua te chuan an mei lakna chu an la ve a, chutah chuan meiling an dah a, rimtui an phul a, LALPA hmaah a thupek lohin mei hman loh chi an hlan a.M  Tin, LALPA hma atang chuan mei a lo chhuak a, halral thilhlan leh thaute chu maichamah chuan a kangral ta a: tin, chu chu mipui zawng zawngin an hmuh chuan an au dur dur a, an bawkkhup ta thuap a.zo Tin, Mosia leh Arona chu inbiakna puan inah an va lut a, tin, an lo chhuak leh a, mipuite chu mal an sawm a: tin, LALPA ropuina chu mi zawng zawng chungah chuan a lo lang a.Tin, LALPA hma atang chuan mei a lo chhuak a, halral thilhlan leh thaute chu maichamah chuan a kangral ta a: tin, chu chu mipui zawng zawngin an hmuh chuan an au dur dur a, an bawkkhup ta thuap a.&G Tin, Arona chuan mipuite lamah chuan a ban a phar a, mal a sawm hlawm a; tin, sual thawina leh halral thilhlan leh remna thilhlan a hlan zo chu a lo chhuk a.kQ Tin, a ir leh bawp dinglam chu Aronan LALPA hmaah then thilhlanah a then a; Mosia thupek ang khan.dC a thau chu a ir chungah te chuan an dah a, tin, a ni chuan a thau chu maichamah a lo hal a.}u tin, bawng pa thau leh berampa thau te, a mei thau tak te, a rilbawh te, a kal te, a thituamtu rang te an pe bawk a;7 tin, mipuite puala remna thilhlan inthawina bawngpa leh berampa chu a talh bawk a; tin, Arona fapaten a thisen chu an pe a, maicham chu a theh vel a;+ Tin, chhangphut thilhlan chu a hlan a, chuta mi chu a vei khatin a la a, zing lam halral thilhlan tih loh pawh chu maichamah huan a hal bawk a.H  Tin, halral thilhlan chu a hlan a, a dan ang zelin a hlan a ni.  Tin, mipuite thilhlan chu a hlan a, mipuite sual thawina kel chu a kai a, a talh a, a hmaa mi ang bawk khan sual thawinaah a hlan a.^7 Tin, a kawchhung te, a kete a sil a, maichamah halral thilhlan chungah chuan a hal a.cA Halral thilhlan sa hrang chu a mal malin a lu nen an pe a, ani chuan maichamah a lo hal a.q] Tin, halral thilhlan chu a talh a; Arona fapate chuan thisen chu an pe a, anin maicham chu a theh vel a.2a Tin, a sa leh a vun chu daipawnah a hal a. sual thawina thau te, a kal te, a thin tuamtu rang te erawh chu maicham chungah a hal a, LALPA'n Mosia thu a pek ang kha.)M Tin, Arona fapate chuan thisen chu a hnenah an hlan a, thisenah chuan a kut zungtang a chiah a, maicham kiahte chuan a tat a, thisen chu maicham bulah a leih a:a= Tin, Arona chuan maicham chu a va hnaih a, ama puala sual thawina bawng no chu a talh a.xk Tin, Mosia'n Arona hnenah, "Maicham chu rawn hnaih la, I sual thawina te, I halral thilhlan te hlan la, nangma tan leh mipuite tan inremna siam rawh: tin, mipuite thilhlan chu hlan la, an tan inremna siam rawh, LALPA thupek angin," a ti a.  Tin, Mosia chuan, "Hei hi a ni in tih tura LALPA'n thu apek che u kha: tichuan LALPA ropuina chu in zingah a lo lang ang." a ti a. - Tin, Mosia'n thu a pek ang chuan inbiakna puan in kawtah an rawn kai a; tin, mi zawng zawng chuan an va hnaih a, LALPA hmaah chuan an va ding a.F  leh bawngpa leh berampa LALPA hmaa remna thilhlana hlanah rawn kai u la: tin, hriaka hmeh chhangphut thilhlan nen: vawiinah hian in hnenah LALPA a lo lang dawn e,' tiin hrilh rawh," a ti a.  Tin, Israela thlahte hnenah chuan, 'Sual thawina'n kelpa, tin, halral thilhlanah bawng no leh beram no kum khat mi ve ve sawiselbo thiau  tin, Arona hnenah chuan, "Sual thawina'n bawng no a pa leh halral thilhlanah berampa sawisebo ve ve kai la, LALPA hmaah hlan rawh.i  O Tin, heti hi a ni a, a ni riat ni chuan Mosia'n Arona leh a fapate leh Israel upahote chu a ko a;fG$Tichuan LALPA'n Mosia hmanga tih tura thu a pek zawngte chu Arona leh a fapate chuan an ti a. #Inbiakna puan in kawngka bula chuan ni sarih, chhun leh zan in awm reng ang a, in thih lohna'n LALPA thupek chu in zawm tur a ni, chutianga thu pek chu ka ni," a ti a.Tichuan LALPA'n Mosia hmanga tih tura thu a pek zawngte chu Arona leh a fapate chuan an ti a.U%"Tuna tih ang hian inremna siamsak tur che uin LALPA'n tih tur thu a pe a ni.)!In intihhranna ni a kim hma loh chuan inbiakna pun in kawngka chu chhuahsan loin ni sarih in awm tur a ni: ni sarih a tihrang dawn si che u a.9o Tin, sa leh chhang ei bangte chu in hal tur a ni.Z/Tin, Mosia'n Arona leh a fapate hnenah chuan, "Inbiakna puan in kawngka bulah sa chu chhum u la, 'Arona leh a fapaten an ei tur a ni,' tia thu a pek ang khan, chutah chuan tihhranna bawma chhang nen ei rawh u._9Tin, Mosia'n hriak thih mi ata leh maichama thisena mi a la a, chu chuan Arona leh a silhfen a theh a; a fapate leh a fapate silhfen te pawh; Arona leh a silhfen chu a tithianghlim a, a fapate leh a silhfente pawh.!Tin, Mosia'n a ir chu a la a, LALPA hmaa then thilhlanah a then a: tihhranna berampaa Mosia chanvo a ni, LALPA'n Mosia thu a pek ang khan.1Tin, Mosia'n an kut ata chu a la a, halral thilhlan chungah maichamah a hal a; chu chu rimtui atana tihhranna a ni: LALPA tana meia thilhlan a ni.{tin, a vai chuan Arona kutphah chungah leh a fapate kutphah chungah chuan a dah a, LALPA hmaa then thilhlanah a then a.T~#LALPA hmaa chhang dawidim telh loh bawm ata chu chhang dawidim telh loh pakhat leh hriaka hmeh chhangper pakhat leh chhangper pan pakhat a la a, sa thau chungah leh a bawp ding lam chungah chuan a dah a:}'Tin, a thau te, a mei thau tak te leh a rilbawh zawng zawng te, a thin tuamtu rang te, a kal pahnih leh a thau te leh a bawp ding lam a la a:B|Tin, Mosia chuan Arona fapate chu a hruai a, an beng ding lam hmawrah te, an kut dinglam zungpuiah te, an ke dinglam zungpuiah te a hnawih a: tin, maicham chu thisen chuan a theh vel a.{)Tin, Mosia chuan a talh a, thisen chu a la a, Arona beng dinglam hmawrah te, a kut dinglam zungpuiah te, a ke dinglam zungpuiah te a hnawih a.z Tin, berampa dang, tihhranna berampa chu a han hlan leh a: Arona leh a fapate chuan berampa lu chungah chuan an kut an nghat a.Iy Tin, a kawchhung leh a kete chu a sil a; berampa chu maichamah a vaiin a hal vek a: chu chu rimtui atana halral thilhlan a ni a; LALPA tana meia thilhlan a ni; LALPA'n Mosia thu a pek ang kha.RxTin, berampa chu a chan a, a lu leh sa hrangte leh a thau te chu a hal a.PwTin, Mosia chuan a talh a : tin, maicham chu thisen chuan a theh vel a.|vsTin, halral thilhlan berampa chu a han hlan a, Arona leh a fapate chuan berampa lu chungah chuan an kut an nghat a.nuWBawngpa erawh chu a vun nen, a sa nen, a ek nen, daipawnah a hal a, LALPA'n Mosia thu a pek ang khan.~twTin, a rilbawh zawng zawng te, a thin tuamtu rang te, a kal pahnih te leh a thaute a la a, maichamah Mosia'n a hal a.^s7Tin, a talh a; Mosia chuan thisen chu a la a, chu chu inremna maicham tana siam nan a kut zungtangin maicham kiahte chuan a velin a tat a, maicham chu a thian a, maicham bula thisen chu a leih a, a tithianghlim a.rTin, sual thawina bawngpa chu a rawn kai a, Arona leh a fapate chuan sual thawina bawngpa lu chungah chuan an kut an nghat a.q# Tin, Mosia'n Arona fapate chu a rawn hruai a, kawr a haktir a, kawnghrennain a hreng a, diar a khimtir a; LALPA'n Mosia thu a pek ang khan.Vp' Tin, a tihthianghlimna turin hriak thih mi chu Arona luah a leih a, a thih a.o9 Tin, chu bawk chuan maicham chu vawi sarih a theh a, maicham leh a bungbel zawng zawng te, maihun leh a hun chhan te chu tihthianghlim turin a thih a.n  Tin, Mosia chuan hriak thih mi chu a la a, biak buk leh a chhunga thil awm zawng zawngte chu a thih a, a tithianghlim hlawm a.m3 Diar chu a khimtir a, tin, diar pang hma lamah chuan rangkachak phektihhran chhinchhiahna thianghlim chu a bel a, LALPA'n Mosia thu a pek ang khan.QlTin, awmbel chu a bel a; tin, a awmbelah chuan Urim leh Thummim a dah a.DkTichuan kawr chu a haktir a, kawnghrenna chuan a hreng a, kawrfual chu a haktir a, puithiam kawr chu a bel a, puithiam kawr hrenna thiam taka tah chuan a hreng a, chu chuan a hreng bet a.FjTin, Mosia'n Arona leh a fapate chu a rawn hruai a, a bual a.eiETin, Mosia'n pungkhawmho hnenah chuan, "Hei hi a ni LALPA'n tih tura thu a pek chu," a ti a.hTin, Mosia chuan LALPA'n thu a pek ang chuan a ti a; mi zawng zawng chu inbiakna puan in kawngka velah chuan an awm khawm a.[g1tin, mi zawng zawngte chu inbiakna puan in kawngka velah awm khawmtir rawh," tiin.-fUArona chu a fapate nen hruai la, silhfen te, hriak thih mi te, sual thawina bawngpa te, berampa pahnih te, chhang dawidim telh loh bawm khat nen chuan keng bawk la;"e CTin, LALPA'n Mosia a bia a,vdg&Hei hi Sinai thlalera Israela thlahten thilhlan LALPA hnena hlan tura thu a pek nia Sinai tlanga LALPA'n Mosia thu a pek halral thilhlan te, chhangphut thilhlan te, sual thawina te, tihhranna te, remna thilhlan inthawina dan te chu a ni.ccA%Hei hi Sinai thlalera Israela thlahten thilhlan LALPA hnena hlan tura thu a pek nia Sinai tlanga LALPA'n Mosia thu a pek halral thilhlan te, chhangphut thilhlan te, sual thawina te, tihhranna te, remna thilhlan inthawina dan te chu a ni.Hei hi Sinai thlalera Israela thlahten thilhlan LALPA hnena hlan tura thu a pek nia Sinai tlanga LALPA'n Mosia thu a pek halral thilhlan te, chhangphut thilhlan te, sual thawina te, tihhranna te, remna thilhlan inthawina dan te chu a ni.b-$Hei hi a ni, anmahni hriak thih nia Israela thlahten an pek tura LALPA'n thu a pek, puithiam hna thawka LALPA rawngbawl tura a hlan ni achina LALPA tana meia thilhlan ata Arona chanvo leh a fapate chanvo tur chu. Hei hi kumkhuaa an thlahte zel thlenga an tih dan tur a ni.a-#Hei hi a ni, anmahni hriak thih nia Israela thlahten an pek tura LALPA'n thu a pek, puithiam hna thawka LALPA rawngbawl tura a hlan ni achina LALPA tana meia thilhlan ata Arona chanvo leh a fapate chanvo tur chu. Hei hi kumkhuaa an thlahte zel thlenga an tih dan tur a ni.n`W"A ir leh a bawp an then thin chu Israela thlahte an remna thilhlan inthawinate ata chu ka ti hrang a, Israel thlahte kum khaw tih dan tur atan puithiam Arona leh a fapate ka pe a ni,' tiin Israela thlahte hnenah sawi rawh," tiin.|_s!Arona fapate zinga remna thilhlan thisen leh thau hlantu apiang chuan a chanvo atan a bawp ding lam a nei tur a ni.d^C A bawp ding lam chu inremna thilhlan inthawina ata then thilhlanah puithiam in pe tur a ni.k]QTin, puithiamin maichamah a thau chu a hal ang a: a ir erawh chu Arona leh a fapate pual tur a ni.,\SLALPA tana meia thilhlan chu ama kut ngeiin a rawn keng ang a; a thau chu a ir chawpin a rawn la tur a ni, a ir chu LALPA hmaa then thilhlana then a nih theih nan.[LALPA hnena a remna thilhlan inthawina hlan apiang chuan, LALPA tana a thilhlan chu a remna thilhlan inthawina ata a rawn hlan tur a ni'ZKTin, LALPA chuan Mosia a bia a,YTupawh ni se la, thisen ei reng reng chu, chu mi chu a chipuite zing ata tuithlarin a awm tur a ni,' tiin Israela thlahte be rawh," tiin.fXGIn awmna tawh phawtah chuan thisen reng reng, sava emaw, ramsa emaw thisen in ei tur a ni lo.sWaTupawh, LALPA tana miin meia thilhlan an hlan sathau ei chu a chipuite zing ata tuithlarin a awm tur a ni.|VsAmaha thi thau leh sa seh thau chu thil dang engah pawh hman theih a ni ang a: ei erawh chu in ei hauh tur a ni lo.CUSebawng emaw, beram emaw, kel emaw thau in ei tur a ni lo.'TKTin, LALPA chuan Mosia a bia a,2S_Tin, tupawhin thil tenawm, thianghlim lo reng reng, mi thianghlim lo emaw, ran thianghlim lo emaw, thil thianghlim lo reng reng a khawih a, remna thilhlan inthawina sa, LALPA chanpual a ei chuan chu mi chu a chipuite zing ata tuithlarin a awm tur a ni,' tiin Arona leh a fapate chu be rawh," tiin.R#remna thilhlan inthawina sa, LALPA chanpual, thianghlim lo chunga eitu erawh chu, chu mi chu a chipuite zing ata tuithlarin a awm tur a ni.QTin, sa, thil thianghlim lo reng reng nena intawk chu ei tur a ni lo a, hal tur a ni. Tin, sa chu a thianghlim apiang chuan an ei ang a:`P;A remna thilhlan inthawina sa chu ni thum ni thlenga an ei chuan, pawmsak a ni lo ang a, a hlantu pawh chu hlana ngaih a ni hek lo ang; thil tenawm a ni ang a, tupawh a ei apiangin an khawlohna mawh chu an phur ang.UO%Amaherawhchu inthawina sa a ni thum ni thlenga la awm cheu chu hal tur a ni.:NoAmaherawhchu a thilhlan inthawina chu thutiam emaw, mahni duhthua thilhlan emaw a nih chuan a inthawina a hlan ni la la chuan ei tur a ni a; tin, ei bang chu atukah ei tur a ni:M/Tin, lawmthu sawina'na a remna thilhlan inthawina sa chu thilhlan a hlan ni la lain ei zawh tur a ni a; a tuk thlengin engmah a khek tur a ni lo.L5Tin, chu mi ata chu thilhlan tina mi LALPA tana then thilhlan atan pakhat theuh a hlan ang a; remna thil hlan thisena thehtu puithiam pual tur a ni.fKG Lawmthu sawina'na a remna thilhlan inthawinaah chuan chhang dawidim telh a hlan tel tur a ni.^J7 Lawmthu sawina'na a hlan chuan lawmthu sawi inthawinaah chuan hriaka hmeh dawidim telh loh chhang leh hriaka chulh dawidim telh loh chhangper pante leh chhangphut dip tak hriaka ngun taka hmeh a hlan tel tur a ni.ZI/ Tin, hei hi miin LALPA hnena a hlan tur, remna thilhlan inthawi dan tur chu a ni.H Chhangphut thilhlan zawng zawng chu hriaka hmeh pawh, a ro pawh a dang ang bawkin Arona fapate zawng zawngin an insem tlang tur a ni.G Tin, a urnaa ur chhangphut thilhlan apiangte, kanbela kan leh thlenga ur zawng zawng te chu a hlantu puithiam pual tur a ni.}FuPuithiam, mi tupawh halral thilhlan hlansaktu puithiam ngei chuan halral thilhlana a hlan vun chu a pumbil tur a ni. EBawhchhiat thawina chu sual thawina ang bawk a ni a, dan khat a ni: chu mia inremna siamtu puithiam chuan, chu chu a nei tur a ni. DPuithiam chhungkuaa mipa tawh phawt chuan chu mi chu an ei thei ang; hmun thianghlima ei tur a ni: chu chu thil thianghlim tak a ni.xCktin, puithiam chuan LALPA tana meia thilhlanah maicham chungah a hal tur a ni: chu chu bawhchhiat thawina a ni,iBMa ka pahnih leh a bawhtu thau, a nema mi leh a thin tuamtu rang, a kalte chawpin a phawrh ang a;]A5Tin, a thau zawng zawng chu a hlan tur a ni; a mei thau tak te, a kawchhung thau te, @Halral thilhlan an talh thinnaah bawhchhiat thawina pawh chu an talh tur ni: tin, a thisen chuan maicham chu a theh vel tur a ni.R? !Tin, hei hi bawhchhiat thawina dan tur chu a ni: thil thianghlim tak a ni.>Sual thawina, a thisen, hmun thianghlima inremna siamna tura inbiakna puan ina rawn lak chu ei tur a ni lo: hal tur a ni.g=IPuithiam chhungkuaa mipa tawh phawt chuan chu mi chu an ei thei ang. Chu chu thil thinghlim tak a ni.Sual thawina, a thisen, hmun thianghlima inremna siamna tura inbiakna puan ina rawn lak chu ei tur a ni lo: hal tur a ni.q<]A chhumna hlum bel chu tihkeh tur a ni a: dar bela chhum a nih erawh chuan nawh faia tleuh fai tur a ni;);MTupawh chu mi sa khawih apiangte chu tihhran an ni ang: tin, a thisen chu eng puanah pawh theh per ni se la, a kaina apiang chu hmun thianghlimah i su tur a ni.r:_Sual thawina hlantu puithiam chuan a ei ang a; inbiakna puan in kawtlaiah, hmun thianghlimah ei tur a ni.97Hei hi sual thawina dan tur chu a ni: halral thilhlan talh thinaah sual thawina pawh chu LALPA hmaah talh tur a ni: chu chu thil thianghlim tak a ni.'8KTin, LALPA chuan Mosia a bia a,d7CPuithiam chhangphut thilhlan apiang chu halral vek tur a ni a, ei hauh loh tur a ni," tiin.6A fapate zinga mi a thlaktu, hriak thih puithiam chuan a hlan ang a: kumkhaw dan tur angin LALPA tan halral vek tur a ni.)5MUrna thlengah hriak pawlha siam tur a ni. A inchiahchhuah hunah i rawn la lut ang a: a phel te tein chhangphut thilhlan chu LALPA tana rimtuiah i hlan tur a ni.^47Hriak thiha a awm nia Arona leh a fapaten LALPA hnena an hlan tur thilhlan chu hei hi a ni; chhangphut thilhlana hlan thin tur, chhangphut dip tak epha hmun sawma thena hmun khat, zingah a chanve, tlaiah a chanve.'3KTin, LALPA chuan Mosia a bia a,e2EArona thlah mipa zawng zawngin an ei tur a ni. Chu chu LALPA tana halral thilhlan chungchang thuah in thlahte zel chena kumkhaw dan a ni ang: tupawh chu mi khawih apiangte chu tihhran an ni ang,' tiin thu pe rawh," tiin.19Dawidim telin ur tur a ni lo. Meia ka thilhlana an chanvo atan ka pek a ni; chu chu sual thawina leh bawhchhiat thawina anga thil thianghlim tak a ni."0?Tin, lak bangte chu Arona leh a fapaten an ei tur a ni chu chu hmun thianghlimah dawidim tel loin an ei ang a; inbiakna puan in kawtlaiah an ei tur a ni.j/OTin, anin a vei khatin chhangphut thilhlana mi, chhangphut dip tak leh a hriak leh chhangphut thilhlan chunga beraw zawng zawng chu a la chhuak ang a, chu chu LALPA tana rimtui tak, hriat rengna atan maichamah a hal tur a ni.z.oTin, hei hi chhangphut thilhlan dan tur chu a ni: Arona fapate chuan maicham bulah, LALPA hmaah an hlan tur a ni.;-s Maichamah mei a nung reng ang a, a mit tur a ni lo.[,1 Tin, maicham chunga mei chu tihnun reng a ni ang a, a mit tur a ni lo; tin, puithiam chuan tuk tin thing a tuah ang a, halral thilhlan chu a dah fel ang a, chutah chuan remna thilhlante thau chu a hal tur a ni.{+q Tin, a silhfen chu a hlip ang a, silhfen dang a inbel ang a, a vapte chu daipawn lam hmun faiah a kalpui tur a ni.K* Tin, puithiam chuan a puan zai sin silhfen a inbel ang a, a tisa khuhna'n a puan zai sin kekawr a ha ang a; tin, maichama halral thilhlan kang vapte chu a la ang a, maicham sirah a dah tur a ni.R) Arona leh a fapate hnenah, 'Hei hi halral thilhlan dan tur chu a ni: Halral thilhlan chu maicham chunga a halnaah chuan zankhuain a tuk thlengin a awm ang a: tin, maichama mei chu a nung reng tur a ni.#(CTin, LALPA'n Mosia a bia a,'%tin, puithiamin LALPA hmaah inremna a siamsak ang a, ngaihdam a ni ang, thiam loh channa tura thil a tih apiang chungchangahte chuan," tiin.&/A bawhchhiat thawina beram rual zinga mi i ngaiha awm tawk, berampa sawiselbo bawhchhiat thawinaah LALPA tan puithiam hnenah a rawn kai tur a ni:T%#dawta chhia a chhamna thil engpawh chu a rul leh tur a ni; a kim chiahin a rul leh vek ang a, a hmun ngaa thena hmun khat chu, a chuangin a belh ang: thiam loh a chan ni chuan a neitu chu a pe tur a ni.'$heti hi a ni ang a, a sual ngei a, thiam loh a chan chuan a thil ruk te, buma a thil lak te, a hnena sum kawltir te, thil bo a chhar te,# a nih loh leh, thil bote chharin, tihderin dawtin chhia chham ta se la, he'ng thil zawng zawng a enga pawh hi a tihsual chuan,!"=Tupawhin, thil tisualin, LALPA thu bawhchhe ta se la, sum kawltir thu emaw, hlepthu emaw, rukrukthu emawa a thenawmte tihderin a thenawmte bum ta se la,&! KTin, LALPA chuan Mosia a bia a,[ 1chu chu bawhchhiat thawina a ni: LALPA hmaa thiam loh chang a ni ngei a ni," tiin.BTin, beram rual zinga mi berampa sawiselbo, i ngaiha awm tawk, bawhchhiat thawinaah: puithiam hnenah a rawn kai tur a ni; tin, puithiam chuan hre loa a tihsual palh chungchang thuah chuan inremna a siamsak ang a, ngaihdam a ni ang:chu chu bawhchhiat thawina a ni: LALPA hmaa thiam loh chang a ni ngei a ni," tiin.0[Tupawhin thil a tihsuala tih loh tura LALPA'n thu a pekte a enga pawh a tih chuan, hre lo mah se la thiam loh a chang reng reng ang a, a khawlohna mawh chu a phur ang.oYtin, thil thianghlim chunga a lo tih dik loh takna chu a rul ang a, a hmun ngaa thena hmun khat a belh ang a, puithiam a pe tur a ni; tin, puithiam chuan bawhchhiat thawina berampa chuan inremna a siamsak ang a, ngaihdam a ni ang.Tupawhin thil a tihsuala, LALPA thil thianghlimte chunga a sual palh chuan a bawhchhiat thawina, beram rual zinga mi berampa sawiselbo, hmun thianghlim sekel ang, tangka sekel eng emaw zat hua i ngaih, bawhchhiat thawinaah LALPA tan a rawn kai tur a ni:#CTin, LALPA'n Mosia a bia a,iM Tin, chung thil zinga a enga pawh a tihsual tak chungchang thuah chuan puithiamin inremna a siamsak ang a, ngaihdam a ni ang: a la awm zawng chu chhangphut thilhlan ang bawkin puithiam chanpual tur a ni ang,' ti rawh," tiin. Puithiam hnenah a rawn keng ang a, a ni chuan sual thawina tur chu a hlan hmasa ang a, phel loin a lu chu a nghawngah a thuai bung ang a:,S Amaherawhchu a neihin thuro pahnih emaw parva no pahnih emaw pawh a tlin loh chuan a sual man atan thil hlanah sual thawina'n chhangphut dik tak, epha hmun sawma thena hmun khat a rawn keng ang a; hriak a leih tur a ni lo a, a chungah beraw a dah tur a ni hek lo, sual thawina a nih avangin.&G Tin, a pa khata chu dan angin halral thilhlanah a hlan ang a: tin, puithiamin a thil tihsual tak chungchang thuah inremna a siamsak ang a, ngaihdam a ni ang.-U sual thawina thisen chu maicham pangah chuan tlem a theh ang a; tin, thisen la awm zawng chu maicham bulah chuan an far kangtir tur a ni: chu chu sual thawina a ni.Puithiam henah a rawn keng ang a, a ni chuan sual thawina tur chu a hlan hmasa ang a, phel loin a lu chu a nghawngah a thuai bung ang a:fGA neihin beram no a tlin loh chuan LALPA hnena hlan turin a sual man atan chuan a bawhchhiat thawinaah thuro pahnih emaw parva no pahnih emaw a rawn keng tur a ni; pakhat chu sual thawina'n pakhat chu halral thilhlan atanjOsual thawina'n beram rual zinga mi a nu, beram no emaw kel emaw a thil tihsual tak man atan LALPA hnena hlan turin a bawhchhiat thawina chu a rawn keng ang a; puithiamin a sualna chungchang thuah chuan inremna a siam sak ang.tctin, heti hi a ni ang a, he'ng thil pakhatah pawh hian thiam loh a chan hun chuan a sualna chu a puang ang;Y-tin, tupawhin thil tha lo emaw thil tha emaw ti tura a kaa hre lo pawha chhia a chham zung zung chuan, eng pawh ni se la, a chhechham chhuah zung zung mai chu a hriat chhuah hunah chuan thiam loh a chang ang:'Itin, mihring pawh a thianghlim lohna eng ang pawh ni se la, a thianghlim lohna chu hre lo pawha a khawih chuan a hriat chhuah hun chuan thiam loh a chang ang;mUtin, tupawhin thil thianghlim lo reng reng, ram sa thianghlim lo ruang emaw, ran thianghlim lo ruang emaw, a vaha vak chi rannung thianghlim lo ruang emaw hre lo pawha a khawih a, a lo thianghlim loh chuan thiam loh a chang ang:1 _Tupawh a thil hmuh emaw a thil hriat emaw hretu a nih a, rorelna hmaa puang tura tih a nih hnu pawha a sawi duh loa thil a tihsual chuan a khawlohna mawh chu a phur ang: !(tin, a thau zawng zawng chu, beram no thau, remna thilhlan inthawinaa mi lak angin a la vek ang a; tin, puithiamin LALPA tana meia thilhlan angin maichamah a hal tur a ni: tin, puithiamin a thil tihsual tak chungchang thuah inremna a siamsak ang a, ngaihdam ani ang.S !'Tin, puithiamin sual thawina thisen chu a kut zungtangin tlem a pir ang a, halral thilhlan maicham kiahte chuan a tat ang a, a thisen zawng zawng chu maicham bulah chuan a chhung chhuak ang a:tin, a thau zawng zawng chu, beram no thau, remna thilhlan inthawinaa mi lak angin a la vek ang a; tin, puithiamin LALPA tana meia thilhlan angin maichamah a hal tur a ni: tin, puithiamin a thil tihsual tak chungchang thuah inremna a siamsak ang a, ngaihdam ani ang.} u&Sual thawina lu chungah chuan a kut a nghat ang a, halral thilhlan an talhnaah chuan sual thawina'n a talh tur a ni.j O%Tin, sual thawina'na a thilhlana beram no a rawn ken chuan, a nu, sawiselbo a rawn keng tur a ni.W )$Tin, a thau zawng zawng chu remna thilhlan inthawina thau an lak angin a la vek ang a; tin, puithiam LALPA tana rimtuiah maichamah a hal tur a ni; tin, puithiamin inremna a siamsak ang a, ngaihdam a ni ang.?y#Tin, puithiamin thisen chu a kut zungtangin tlem a pir ang a, halral thilhlan maicham kiahte chuan a tat ang a, a thisen zawng zawng chu maicham bulah chuan a chhung chhuak tur a ni.|s"Sual thawina lu chungah chuan a kut a nghat ang a, halral thilhlanna hmunah chuan sual thawina chu a talh tur a ni. !a thil sual tih chu hriattir a nih chuan a thilhlanah kel, a nu, sawiselbo, a thiltih sual tak sual thawina'n a rawn kai tur a ni. Tin, vantlang zinga mi a tua pawhin LALPA'n tih loh tura thu a pekte a enga pawh tihsual palhin, thiam loh lo chang ta se la,BTin, a thau zawng zawng chu remna thilhlan inthawina thau a hal angin maichamah a hal tur a ni: tin, a sual chungchang thuah chuan puithiamin inremna a siamsak ang a, ngaihdam a ni ang.JTin, puithiamin sual thawina thisen chu a kut zungtangin tlem a pir ang a, halral thilhlan maicham kiahte chuan a tat ang a, halral thilhlan maicham bulah a thisen chu a chhung chhuak tur a ni.kel lu chungah chuan a kut a nghat ang a, LALPA hmaa halral thilhlan an talh thinnah chuan a talh tur a ni: chu chu sual thawina a ni.eEa thil sual tih chu hriattir a nih chuan a thilhlanah kel, a pa, sawiselbo a rawn kai ang a:roreltuin thil a tihsuala LALPA a Pathianin tih loh tura thu a pek zawng zawng a enga pawh a tih palha thiam loh a chana,BTin, a thau zawng zawng chu remna thilhlan inthawina thau a hal angin maichamah a hal tur a ni: tin, a sual chungchang thuah chuan puithiamin inremna a siamsak ang a, ngaihdam a ni ang.J~Tin, puithiamin sual thawina thisen chu a kut zungtangin tlem a pir ang a, halral thilhlan maicham kiahte chuan a tat ang a, halral thilhlan maicham bulah a thisen chu a chhung chhuak tur a ni.}kel lu chungah chuan a kut a nghat ang a, LALPA hmaah hlaral thilhlan an talh thinnaah chuan a talh tur a ni: chu chu sual thawina a ni.e|Ea thil sual tih chu hriattir a nih chuan a thilhlanah kel, a pa, sawiselbo a rawn kai ang a:{ Roreltuin thil a tihsual a, LALPA a Pathianin tih loh tura thu a pek zawng zawng a enga pawh a tih palh a, thiam loh a chan a,zTin, bawng chu daipawn lamah a kalpui ang a, bawng hmasa a hal angin a hal tur a ni: chu chu mipuite tana sual thawina a ni.+yQChutiang chuan bawng chu a ti ang a; sual thawina bawng a tih ang chiahin hei pawh hi a ti tur a ni: tin, puithiamin inremna a siam sak ang a, ngaihdam an ni ang. d~~m}}J||{{Hzyy x0wSvvSuunttKss rBqppoo.nnmRlsjiihgg6fkevddUdccblaaj``t___&^O]]?\\6[PZZY@XXWTVVUTTS]SR`R QQ#P{OORNNMALqLKLJIIHGGDEEDDDCzCBvA@@?>=<<;;:V988J7>66)544\332261}1,000/+..8--Y,,H++I**Y))((Q''$&&/&%g$$$;##3""+!! AZ2*edo]?{! I X , .6R@'ITin, Arona chu inbiakna puan inah chuan a lut ang a, hmun thianghlima luh laia puan zai sin silhfen a inbel chu a hlip ang a, chutah chuan a hnutchhiah ang a;~wtin, kel chuan an khawlohna zawng zawng chu chen loh leiah a phur ang a, kel chu thlaler- ah chuan a chhuah tur a ni.EArona chuan kel nung lu chungah chuan a kut khinghnih a nghat ang a, a chungah chuan Israela thlahte khawlohna zawng zawng te, an bawhchhiatna zawng zawng te, an sualna zawng zawngte chenin a chham ang a, chungte chu kel lu chungah chuan a nghat ang a, mi pakhat an ruat diama khan thlaler lamah a hruai bo daih ang:zoTin, hmun thianghlim leh inbiakna puan in leh maicham puala inremna a siam zawh chuan kel nung chu a hlan ang a :Tin, a kutzungtangin vawi sarih a theh ang a, a thian ang a, Israela thlahte bawlhhlawh- nate lak ata chu a tithianghlim ang.>wLALPA hmaa maicham lamah chuan a chhuak ang a, chu mi pualah inremna a siam ang a, bawngpa thisen leh kel thisen eng emaw zat chu a la ang a, maicham kiahte chuan a velin a tat ang.`;Hmun thianghlima inremna siam tura a luh lai chuan, amah leh a chhungte leh Israel mipuiho puala inremna a siam zawha a lo chhuah leh hma loh chuan tumah reng reng inbiakna puan in chhungah chuan an awm tur a ni lo.tcIsraela thlahte bawlhhlawhnate avang leh an bawhchhiatnate, an sualna zawng zawngte avangin hmun thianghlim pualah inremna; a siam ang: chutiang bawk chuan an bawlhhlawhnate zinga awm, inbiakna puan in pualah pawh a siam bawk tur a ni.iMTin, mipui pual sual thawina kel chu a talh ang a, a thisen chu puanzar chhung lamah a rawn luhpui ang a, a thisen chu bawngpa thisen a tih ang khan a ti ang a, zahngaihna thutphah leh zahngaihna thutphah bul chu a theh ang:S!tin, bawngpa thisen eng emaw zat chu a la ang a, a kut zungtangin zahngaihna thutphah chhak lampang chu a theh ang a, a kutzungtangin zahngaihna thutphah bul chu thisen chuan vawi sarih a theh tur a ni. ' rimtui khu chuan thu hriattirna chunga zahngaihna thutphah chu a bawhna turin, LALPA hmaa meiah rimtui chu a phul ang, thihna a tawh lohna'n; 3 tin, LALPA hmaa maicham ata mei lakna meilinga khat a la ang a, rimtui tui tak rawt dip dep thum khat nen puanzar chhung lamah a rawn luhpui ang a;' I Tin, Arona chuan ama puala sual thawina bawngpa chu a la ang a, amah leh a chhungte tan inremna a siam ang a, ama puala sual thawina bawngpa chu a talh ang a;~ w Azazela puala tlu kel erawh chu inremna siamna tura Azazela tan thlalera chhuah turin LALPA hmaah a nungin a dah ang.Z / tin, Arona chuan LALPA puala tlu kel chu a la ang a, sual thawina'n a hlan ang a.Tin, Arona chuan kel pahnih chungchangah chuan thum a vawr ang a, pakhat chu LALPA pual a ni ang a, pakhat chu Azazela pual a ni ang a.\3Kel pahnih chu a kai ang a, inbiakna puan in kawngka bulah LALPA hmaah a dah ang a.vgTin, Arona chuan ama puala sual thawina bawngpa chu a hian ang a, amah leh a chhungte tan inremna a siam ang.wiTin, Israela thlahte mipuiho ta kelpa pahnih sual thawina'n leh halral thilhlanah berampa pakhat a keng ang a.puan zai sin kawr thianghlim chu a ha ang a, a tisa khuhna'n puan zai sin kekawr chu a ha ang a, puan zai sin kawnghrenin a inhreng ang a, puan zai sin diar a khim tur a ni: he'ng hi silhfen thianghlim a ni a; a inbual te te ang a, a inbel tur a ni.{qHetiang hian Arona chu hmun thianghlimah a kal tur a ni: sual thawina'n bawng tuai, halral thilhlanah berampa nen.r_LALPA'n Mosia hnenah, "I unau Arona bia la, puanzar chhung hmun thianghlimah, bawm chunga zahngaihna thutphah hmaah chuan eng lai mahin lo lut hauh suh se, a thi dah ang e; zahngaihna thutphah hungah, chhumah ka rawn inlar dawn a ni.c CTin, Arona fapate pahnihin LALPA an va hnaiha an thih phah hnu chuan LALPA'n Mosia a bia a;!an bawlhhlawhna avanga peih sam lo te, ahmei apa, thil putho te, hmeichhia, an bawlhhlawh laia mutpuitute tan pawh," tiin.T# Hei hi thil putate leh bawlhhlawh phaha inpawlna chi chhuakate tana dan chu a ni;an bawlhhlawhna avanga peih sam lo te, ahmei apa, thil putho te, hmeichhia, an bawlhhlawh laia mutpuitute tan pawh," tiin.,~SHetiang hian Israela thlahte chuan bawlhhlawhna ata chu in tihrang tur a ni, an zinga ka biakbuk an tihbawrhban chang pawha an bawlhhlawhna avanga an thih loh nan.1}]Tin, puithiamin sual thawina'n pakhat, halral thilhlanah pakhat a hian tur a ni; tichuan puithiam chuan thi puta a bawlhhlawhna thuah LALPA hmaah inremna a siamsak ang.|#Tin, a ni riat niin thuro tuak khat emaw, parva no tuak khat emaw a keng ang a, inbiakna puan in kawngka bulah puithiam a rawn pe tur a ni.{Amaherawhchu a thi put chu tihthianghlim a nih chuan ni sarih a intuk ang a, chu mi hnuah chuan a lo thianghlim tawh ang.z%Tupawh chung thil khawih apiangte chu an bawlhhlawh ang a, an puante an su ang a, an inbual tur a ni a, tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang.RyA thi puh chhung zawnga a mutna khum tawh phawt chu a bawlhhlawh dan pangngai hun laia a khum ang a ni ang a; a thutna apiang chu a bawlhhlawh dan pangngai hun laia a bawlhhlawh angin a bawlhhlawh ang.x#Tin, hmeichhia a bawlhhlawh hun pangngai ni loa ni rei fe a thi a puh emaw, a bawlhhlawh dan pangngai aia rei a thi a puh emaw chuan, a bawlhhlawhna dan pangngai chhunga a awm thin angin thi puta a bawlhhlawh chhung zawng chuan a awm bawk tur a ni; a bawlhhlawh a ni.w Tupawhin an mutpuia a bawlhhlawhna chu an kai chuan ni sarih an bawlhhlawh ang a: an mutna khum apiangte chu a bawlhhlawh ang.nvWKhuma thil awm emaw, a thutnaa thil awm emaw khawih apiangte chu tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang.u{Tupawh a thutna khawih apiangte chuan an puante an su ang a, an inbual tur a ni a, tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang.~twTupawh a khum khawih apiangte chuan an puante an su ang a, an inbual tur a ni a, tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang.}suTin, a bawlhhlawh chhunga a mutna tawh phawt chu a bawlhhlawh ang a, a thutna tawh phawt pawh a bawlhhlawh bawk ang.Ar}Tin, hmeichhiain thil put a neih a, a tisaa thil put chu thi a nih chuan ni sarih chhung chu a bawlhhlawh ang; tin, tupawh amah khawih apiangte chu tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang.yqmTin, hmeichhia a mutpui pawhin an pahnihin an inbual ve ve tur a ni a, tin, tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang.p Tin, silhfen te, vunte inpawlna chi awmna tawh phawt chu suk faia sil fai vek tur a ni a, tlai lam thlengin a a bawlhhlawh ang.|osTupawh inpawlna chi amah atanga a chhuah chuan a pumin a inbual vek tur a ni a, tlai lam thlengin a bawlhhlawh ang.%nETin, puithiam chuan sual thawina'n pakhat, halral thilhlanah pakhat a hlan tur a ni; tin, puithiam chuan a thil put thuah LALPA hmaah inremna a siamsak ang.%mETin, a ni riat ni chuan thuro tuak khat emaw, parva no tuak khat emaw kengin LALPA hmaah inbiakna puan in kawngka bulah a kal ang a, puithiam a pe tur a ni:>lw Tin, thil puta chu, a thil put tihthianghlim a nih chuan a inthenna'n ni sarih a intuk ang a, a puante a su ang a; tin, lui tuiah a inbual ang a; tichuan a lo thiang- hlim tawh ang.ykm Tin, thil puta hlumbel khawih hnu chu tihkeh tur a ni; tin, thing bungbel zawng zawn chu tleuh fai vek tur a ni.j9 Tin, tupawh thil puta chuan, a kut tleuh loa a khawih apiangte chuan an puante an su ang a, an inbual tur a ni a, tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang.Wi) Tupawh a innghahna hnu thil khawih apiangte chu tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang; tin, chung thil chawisawntu apiangte chuan an puante an su ang a, an inbual tur ani a, tlai lam thlengin a bawlhlawh ang.Hh  Chuanna engpawhah thil puta chu a chuan chuan a bawlhhlawh ang.gTin, thil puta chuan mi bawlhhlawh lo chil a chhak chuan a puante a su ang a, a inbual tur a ni a, tlai lam thlengin a bawlhhlawh ang. fTupawh thil puta tisa chu khawih apiangte chuan an puante an su ang a, an inbual tur a ni a, tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang.eyThil puta thutnaa thu apiangte chuan an puante an su ang a, an inbual tur a ni a, tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang.dTin, tupawh a khum khawih apiangte chuan an puante an su ang a, an inbual tur a ni a, tlai lam thlengin an bawlhhlaw ang.qc]Thil puta mutna khum tawh phawt hu a bawlhhlawh ang; tin, a thutna tawh phawt chu a bawlhhlawh bawk ang.bA thil put chhung zawng chu a bawlhhlawh a ni: a tisaah chuan a put reng emaw, a put chu dan emaw pawh ni se la, a bawlhhlawh tho a ni.aIsraela thlahte chu bia u la, an hnenah, 'Mipa tupawh a tisaah thil a puh chuan a thil put avang chuan a bawlhhlawh a ni.0` _Tin, LALPA chuan Mosia leh Arona a bia a,p_[9a thianghlim loh lai leh a thianghlim lai kawhhmuhna turin hei hi phar chungchanga dan chu a ni," tiin.^38pawng te, khir te, bawl chungchangahte pawh;a thianghlim loh lai leh a thianghlim lai kawhhmuhna turin hei hi phar chungchanga dan chu a ni," tiin.%]G7Puana phar awm leh ina mi te,M\6Hei hi phar hri chi tinreng leh pupangliah chungchanga dan chu a ni;![=5Sava nung erawh kha chu khua atangin ramah a thlawh chhuahtir tur a ni: chutichuan in atan chuan inremna a siam ang a, tichuan a lo thianghlim tawh ang.zZo4tin, in chu, sava thisen te, lui tui te, sava nung te, sidar thing te, husop te, la zai sen te chuan a thian ang:,YS3tin, sidar thing leh husop leh la zai sen leh sava nung chu a la ang a, sava talh tak thisenah leh lui tuiah chuan a hnim ang a, tin, in chu vawi sarih a theh ang:EX2tin, sava pakhat chu hlum belah lui tui chunga a talh ang a:dWC1Tin, in thenna tur chuan sava pahnih leh sidar thing leh la zai sen leh husop a keng ang a;DV0Tin, puithiam chu a luh a, a han en vel a, tin, ngai teh , in chu bel that a nih hnua hri chu a tai loh chuan, in chu a thianghlim tih puithiamin a puang ang, hri chu a kian tawh avangin. U/Tin, tupawh chu mi ina mu apiangte chuan an puante an su ang a. Tin, tupawh chu ina chaw ei apiangte chuan an puante an su tur a ni._T9.Tupawh chu in khar chhung reng renga lut chu tlai lam thlengin an bawlhhlawh bawk ang. S-In chu a thiat ang a,a lung te, a thing te, a lung charna zawng zawngte pawh; tin, daipawna hmun bawlhhlawhah a thiar chhuak ang.R),puithiam chu a va lut ang a, a va en leh ang; tin, ngai the, hri chu ina alo tai chuan chu ina phar chu a nghet chi a ni a, a bawlhhlawh a ni.aQ=+Tin, lung a lak chhuaha in chu a ziaha a bel zawh hnua hri chu ina a lo chhuah leh chuanP}*Tin, lung dang an la ang a, chung lung hmunahte chuan an dah ang a; tin, lung charna dang an la ang a, in chu a bel ang.O )tin, inchhung lam chu a ziah vel tir ang a, tin, lung hmun charnaan ziah khawh chu daipawnah hmun bawlhhlawhah an chhung ang a:oNY(hri awm na lung chu lak chhuah a, daipawnah hmun bawlhhlawha paih turin puithiam chuan thu a pe ang a;jMO'tin, ni sarih niin puithiam chuan a va en leh ang a, tin, ngai teh, hri chu banga a lo kai chuan,RL&puithiam chu in ata kawngkaah a chhuak ang a, in chu ni sarih a khar ang:K/%tin, hri chu a en ang a, tin, ngai teh, hri chuan a hring lam deuh emaw, a sen lam deuh emawa bang a ei khuar tawh a, bang aia phaia a lan chuan,cJA$tin, puithiam chu hri en tura a luh hma chuan in chhunga thil awm zawng zawng chu bawlhhlawha a chan lohna'n in chu tihruah turin puithiam chuan thu a pe ang a; chu mi zawh chuan puithiam chu in en tur chuan a lut ang;uIe#chu mi in neitu chuan, 'He inah hian hri ni awm tak awm awmin ka hria,' tiin puithiam a rawn hrilh tur a ni:oHY"Luah tura ka pek che u Kanaan ram in luh huna, in luah tur ram khawii inah pawh phar hri ka dah chuan,-GW!Tin, LALPA'n Mosia leh Arona a bia a,NF Hei hi phar hri vei, inthenna dan ang tlin lote tana dan a ni," tiin.5Eea neih theih zawk zawk apiang, sual thawina'n pakhat, halral thilhlanah pakhat, chhangphut thilhlan nen: tin, puithiamin inthlan tura chu LALPA hmaah inremna a siamsak ang.aD=Tin, thuro emaw, parva no emaw, a neih theih zawk zawk apiang a pakhat chu a hian ang a;Cytin, puithiam kuta hriak la awm zawng te chuan LALPA hmaa inremna siamsak turin inthian tura lu chu a hnawih tur a ni.EBtin, puithiam chuan a kuta hriak chuan inthian tura beng ding lam hmawr te, a kut ding lam zungpui te, a ke ding lam zungpui tea bawhchhiat thawina thisen chung takahte chuan a hnawih ang:tActin, puithiam chuan a kut vei lama hriak thenkhat chu a kut ding lamin LALPA hmaah vawi sarih a theh ang a;I@ tin, puithiam chuan hriak chu ama kutpbah vei lamah a bun ang a:a?=tin, bawhchhiat thawina beram no chu a talh ang a; puithiam chuan bawhchhiat thawina thisen chu a la ang a, inthian tura beng ding lam hmawrah te, a kut ding lam zungpuiah te, a ke ding lam zungpuiah te a hnawih ang:>+Tichuan puithiamin bawhchhiat thawina beram no leh hriak log khat chu a la ang a, tin, then thilhlanah LALPA hmaah puithiam chuan a then ang a;s=aNi riat niin a inthenna'n puithiam hnenah inbiakna puan in kawngka bulah LALPA hmaah a rawn keng tur a ni.<1tin, thuro tuak khat emaw, parva no tuak khat emaw, a neih theih zawk zawk apiang; pakhat chu sual thawina, pakhat chu halral thilhlanah a ni ang.; Tin, mi rethei a niha chutiang chu a tlin loh chuan beram no a pa pakhat bawhchhiat thawina, inremna siamsakna'na then tur leh chhangphut thilhlan atan chhangphut dip tak epha hmun sawma thena hmun khat, hriaka chawhpawlh, hriak log khat nen a keng ang a;0:[Tin, puithiam chuan halral thilhlan leh chhangphut thilhlan chu maichamah chuan a hlan ang a, puithiam chuan inremna a siamsak ang a, tichuan a lo thianghlim tawh ang.89kTin, puithiam chuan sual thawina chu a hlan ang a, a thianghlim lohna avanga inthian tura chu inremna a siamsak ang a; tin, chu mi zawhah chuan halral thilhlan chu a talh ang;8+tin, puithiam chuan a kuta hriak la awm zawng chuan inthian tura lu a hnawih ang a; tin, puithiam chuan LALPA hmaah inremna a siamsak tur a ni.B7tin, a kuta hriak la awm zawng chuan inthian tura beng ding lam hmawr te, a kut ding lam zungpui te, a ke ding lam zungpui tea bawhchhiat thawina thisen chungah te chuan a hnawih ang a:6)puithiam chuan a kut vei lama hriakah chuan a zungtang ding lam a hnim ang a, hriak chuan LALPA hmaah a kutzungtangin vawi sarih a theh ang a;e5Etin, hriak log khata mi chu puithiam chuan a la ang a, ama vei lam kutphahah a chhung ang a;C4tin, puithiam chuan bawhchhiat thawina thisen chu a la ang a, inthian tura beng ding lam hmawrah te, a kut ding lam zungpuiah te, a ke ding lam zungpuiah te, puithiam chuan a hnawih ang:|3s Tin, sual thawina leh halral thilhlan an talh thinna hmun, hmun thianghlimah chuan beram no pa chu a talh tur a ni: sual thawina chu puithiam pual a ni ang bawkin bawhchhiat thawina pawh chu puithiam pual a ni si a: thil thianghlim tak a ni e:%2E tin, puithiam chuan beram no pakhat chu hriak log khat nen chuan a la ang a, bawhchhiat thawina'n a hlan ang a, LALPA hmaa then thilhlan atan then tur a ni.~1w Tin, a thiantu puithiam chuan inthian tura leh chung thil chu inbiakna puan in kawngka bulah LALPA hmaah a dah ang a:m0U Tin, ni riat ni chuan beram no a pa pahnih sawiselbo leh beram no a nu pakhat sawiselbo, kum khat mi leh chhangphut thilhlan atan chhangphut dip tak epha hmun sawma thena hmun thum hriaka hmeh leh hriak log khat a keng tur a ni.r/_ Tin, heti hi a ni ang a, a ni sarih ni chuan a sam zawng zawng leh a khabe hmul leh a mit ko hmulte a met kawng ang a, a hmul zawng zawng a met kawng ang; tin, a puante a su ang a, a inbual tur a ni; tichuan a lo thianghlim tawh ang.m.UTin, a inthIan tura chuan a puante a su ang a, a inmet kawng vek ang a, a inbual tur a ni; tichuan a lo thianghlim ang: tin, chu mi zawhah chuan riah hmunah a kal ang a, amaherawhchu a puan in pawn lamah ni sarih a awm tur a ni. -tin, pharna laka inthian tura chu vawi sarih a theh ang a, a thianghlim tih a puang ang a, tin, sava nung chu ramah a chhuah ang.,3sava nung chu, sidar thing te, la zai sen te, husop te, sava nung nen chuan a keng ang a, lui tui chunga sava talh thisenah chuan a hnim vek ang a:a+=tin, puithiam chuan sava pakhatchu hlum belah lui tui chungah talh turin thu a pe ang a:* puithiam chuan a inthian tura chu sava nung thiang pahnih leh sidar thing leh la zai sen leh husop kensak turin thu a pe ang a: )tin, puithiam chu daipawnah a kal chhuak ang a; tin, puithiam chuan a en ang a, tin, ngai teh, phar chu a pharna hri a dam chuan,](5Hei hi phar inthen nia a tih dan tur chu a ni ang: puithiam hnenah hruai tur a ni a;&' KTin, LALPA chuan Mosia a bia a,>&w ;Hei hi silhfen, sahmul emaw, la zai sin emaw, tah emaw, phiar emaw, savuna siam chi reng rengte emawa phar hri awm a thianghlim leh a thianghlim loh puanna dan tura chu a ni," tiin.a%= :Tin, silhfen chu, tah emaw, phiar emaw, engpawh savuna siam chi reng reng emaw i suk a, hriin a kiansan chuan suk leh tur a ni a, tichuan a lo thianghlim tawh ang.Hei hi silhfen, sahmul emaw, la zai sin emaw, tah emaw, phiar emaw, savuna siam chi reng rengte emawa phar hri awm a thianghlim leh a thianghlim loh puanna dan tura chu a ni," tiin.$) 9tin, hri chu silhfen tahah emaw, phiarah emaw, savuna siamahte emaw a la lan cheu chuan, a lo chhuak leh a ni a; hri awmna chu i hal tur a ni.-#U 8Tin, puithiamin a lo en a, tin, ngai teh, suk hnua thim deuh chauh a nih chuan silhfen ata emaw, savun ata emaw, tah ata emaw, phiar ata emaw chu a pawt thla ang a:" 7tin, hri awmna sul hnu chu puithiamin a en leh ang a, tin, ngai teh, hri lan dan chu a danglam loh chuan hri chu fai lo mah se la, a thianghlim chuang lo a ni, i hal tur a ni: a nghet chi a ni; a chhung lam emaw, a pawn lam emawa kawlh pawh ni rawh se.Z!/ 6hri awmna chu puithiamin suk thu a pe ang a, ni sarih dang a khung hrang leh ang:  5Tin, puithiamin a lo en a, tin, ngai teh, silhfen, tah emaw, phiar emaw, savuna siam chi reng reng pawha hri chu a tai loh chuan,D 4Silhfen chu, tah emaw, phiar emaw, sahmul emaw, la zai sin emaw, savuna siam chi reng reng emaw, phar awmna tawh phawt chu a hal tur a ni; phar nghet tak chi a ni si a, hal ngei tur a ni.C 3tin, ni sarih niin hri chu a en ang a, hri chu silhfen, tahah emaw, phiarah emaw, eng atan pawha an hman savunahte emaw, a tai chuan hri chu phar nghet tak chi a ni a, a bawlhhlawh a ni.[1 2Tin, puithiamin hri chu a lo en ang a, hri kaina chu ni sarih a khung hrang ang a;L 1chu hri chu silhfenah emaw, savunah emaw, tahah emaw, phiarah emaw, engpawh savuna siamah emaw a bring deuh emaw, a sen deuh emawa a lo lan chhuah chuan, phar hri a ni a, puithiam entir tur a ni.B 0,47 Silhfen pawh, sahmul silhfen emaw, la zai sin silhfen emaw pawh; tah emaw phiar emaw pawh; la zai sin emaw sahmul emaw pawh; savun emaw, engpawh savuna siamah emaw phar hri a awm a,B /,48 Silhfen pawh, sahmul silhfen emaw, la zai sin silhfen emaw pawh; tah emaw phiar emaw pawh; la zai sin emaw sahmul emaw pawh; savun emaw, engpawh savuna siamah emaw phar hri a awm a,} .Pharin a bawm chhung chu bawlhhlawh a ni ang a; a bawlhhlawh a ni a, a awm hrang tur a ni; a awmna tur chu daipawn a ni.%E -phar hri vei chu a puante pawhthler a ni ang a, a sam te a thlah ang a, hmui chung lam a tuam ang a, 'Ka bawlhhlawh e, ka bawlhhlawh e,' tiin a au tur a ni.}u ,mi phar a ni a, a bawlhhlawh a ni; puithiamin a bawlhhlawh tih a puang ngei ngei tur a ni, a pharna chu a luah a ni.$C +Tichuan puithiamin a lo en ang a, tin, ngai teh, a lukawlh emaw, a chalkawlh emawa hri lo pawng chhuak chu a sen var hiara tisa vuna phar anga a lan chuan,  *Amaherawhchu lukawlhah emaw, chalkawlhah emaw, hri sen deuha var a awm chuan, a lukawlh emaw, a chalkawlh emawa lo piang phar a ni.V' )A chhip sam a tlak kawlh chuan chalkawlh a ni a; nimahsela a thianghlim a ni.Q (Mi a sam a tlak kawlh chuan lukawlh a ni a; nimahsela a thianghlim a ni. ; 'puithiamin a en ang a; tin, ngai teh, an tisa vuna bawl chu a var thim deuh chauh a nih chuan bawl mai a ni a, vuna lo piang a ni a, a thianghlim a ni.V' &Tin, hmeichhia emaw, mipa emaw, an tisa vunah bawl, bawl var tak a awm chuan,-U %Amaherawhchu pupangliah chu a ngai renga a hmuh a, hmul dum a to chuan pupangliah chu a dam a ni a, a thianghlim a ni; puithiamin a thianghlim tih a puang tur a ni.,S $puithiamin amah chu a lo en ang a, tin, ngai teh, pupangliah chu vuna a tai darh chuan, puithiam tan chuan hmul eng chu zawn a ngai kher lo ang; a bawlhhlawh a ni.P #Amaherawhchu pupangliah chu a inthenfai hnua vuna a tai darh zau chuan,~ w "tin, ni sarih ni chuan puithiamin pupangliah chu a en leh ang a: tin, ngai teh, pupang- liah chu a vuna a darh loh a, vun aia thuka a lan loh chuan puithiamin a thianghlim tih a puang tur a ni; tin, a puante a su ang a, a lo thianghlim tawh ang.  !meh tur a ni a, pupangliah lai erawh chu a met tur a ni lo; tin, puithiamin pupangliaha chu ni sarih dang a khung hrang leh ang a:. W tin, ni sarih niin puithiamin hri chu a en ang a, tin, ngai teh, pupangliah chu a tai darh loh a, hmul eng a awm loh a, pupangliah chu vun aia thuka a lan loh chuan,9 m Tin, puithiamin pupangliah hri chu a en a, tin, ngai teh, vun aia thuk loa a lan a, a hmul dum a awm loh chuan puithiamin pupangliah hri veitu chu ni sarih a khung hrang ang a:J  puithiamin hri chu a lo en ang a: tin, ngai teh, vun aia thuka a lana, hmul eng sin tak a awm chuan puithiamin a bawlhhlawh tih a puang tur a ni: pupangliah a ni a, lu leh khabe hmul phar a ni.^7 Tin, hmeichhia emaw, mipa emawin a luah emaw, a khabe hmul laiah emaw hri a vei chuan?y Tin, a bawl chu a awmna ngaia a awm renga vuna a tai darh loh a, thim deuh chauh a nih chuan mei kan pawn mai a ni a, puithiamin a thianghlim tih a puang tur a ni: kang ser mai a ni. tin, puithiamin ni sarih niin amah chu a en ang a, vuna a tai darh zau chuan puithiamin a bawlhhlawh tih a puang tur a ni, phar hri a ni.3a Amaherawhchu puithiamin a lo en a, tin, ngai teh, a lo bawla a hmul var a awm loh a, vun aia thuk loa thim deuh chauh a nih chuan puithiamin ni sarih a khung hrang ang a:b? puithiamin a lo en ang a, tin, ngai teh, a bawl lai taka hmul chu a vara vun aia thuka a lan chuan phar a ni a, kangah chuan a lo piang chhuak a ni; tichuan puithiamin a bawlhhlawh tih a puang tur a ni, phar hri a ni.kQ Tin, tisa vun a kan a, a kang lawng lai chu var sen deuh emaw, a var emawa a lo bawl chhuah chuan,) Amaherawhchu a bawl var chu a awmna ngaia a awm a, a tai darh loh chuan khawihli ser mai a ni a; puithiamin a thianghlim tih a puang tur a ni.[1 tin, vuna a tai darh chuan puithiamin a bawlhhlawh tih a puang tur a ni: hri a ni..W Amaherawhchu puithiamin a lo en a, tin, ngai teh, hmul var a awm loh a, vun aia a thuk loh a, a thim deuh chauh a nih chuan, puithiamin ni sarih a khung hrang ang a:S! Tin, puithiam chuan a lo en ang a, tin, ngai teh, vun aia thuka a lan a, a hmul chu a lo var chuan puithiamin a bawlhhlawh tih a puang tur a ni: phar hri a ni a, khawihliah chuan a lo piang chhuak a ni.k~Q a khawihlina hmuna a lo var pawn emaw, var sen deuha a lo bawl emaw chuan puithiam entir tur a ni.1}_ Tin, tisa vun a lo khawihlia, a lo dam a,(|K tin, puithiamin a lo en ang; tin, ngai teh, a hri chu a lo var chuan puithiam chuan hri veitu chu a bawlhhlawh lo tih a puang tur a ni: a thianghlim tawh a ni.h{K Amaherawhchu tisa lawng chu a lo danglam leh a, a lo var leh chuan puithiam hnenah a kal ang a,z  Puithiam chuan a tisa lawng chu a lo en ang a, a bawlhhlawh tih a puang tur a ni: tisa lawng chu a bawlhhlawh a ni; phar a ni.@y} Amaherawhchu a tisa a lo lawn chuan a lo bawlhhlawh ang.;xq puithiam chuan a en ang a; tin, ngai teh, pharin a tisa zawng zawng a bawm chhuah tawh chuan hri veitu chu a thiang tih a puang tur a ni: a var zo tawh a, a thianghlim tawh a ni.w Tin, a phar chu vuna a tai darh zau a, a hri veitu chu a vun, a lu atanga a ke ler thlenga puithiam hriat theih chin pharin a bawm chuan,v  phar benvawn a tisaah a awm a ni a, puithiamin a bawlhhlawh tih a puang ang a, khung hran tur a ni lo a, bawlhhlawh a ni si a.uy tin, puithiamin a lo en ang a, tin, ngai teh, vuna a vara a lo vun chhuah a, a hmul a tihvara a vung chu a lawn chuan,Ct Phar hri miin a vawn chuan puithiam hnenah hruai tur a ni;s% tin, puithiam chuan a lo en ang a, tin, ngai teh, a khir chu a vuna a tai darh chuan puithiam chuan a bawlhhlawh tih a puang ang: phar a ni.r Amaherawhchu a thianna tura puithiam a inentir hnua a khir chu a vuna a tai darh zau chuan puithiam a inentir leh tur a ni:qq] tin, puithiam chuan ni sarih ni chuan a en leh ang a: tin, ngai teh, hri chu a lo thim a, hri chu a vuna a tai darh loh chuan puithiam chuan a thianghlim tih a puang tur a ni: khir mai a ni: a puante a su ang a, a lo thianghlim ang.Gp  tin, puithiam chuan ni sarih ni chuan amah chu a en ang a: tin, ngai teh, a hri chu a ngai renga a hmuh a, a hri chu a tai darh loh chuan puithiam chuan ni sarih vek a khung hrang leh ang a:o+ A tisa vuna bawlte chu a lo var a, vun aia thuka a lan loh a, a hmul chu a var loh chuan hri veitu chu puithiamin ni sarih a khung hrang ang a,qn] Tin, puithiam chuan tisa vuna hri chu a lo en ang a; tin, a hri awmna laia hmul chu a lo vara, a hri chu a tisa vun aia thuka a lan chuan phar hri a ni a: tin, puithiam chuan amah a lo en ang a, mi bawlhhlawh a nih a puang tur a ni.8mk Mi a tisa vun a vun emaw, a khir emaw, a bawl emaw, a vuna phar hri ni awma a lan chuan puithiam Arona hnenah emaw, a fapa, puithiamte zinga tu ber emaw hnenah hruai tur a ni.,l W Tin, LALPA'n Mosia leh Arona a bia a,k  Tin, a neihin beram no a tlin loh chuan thuro tuak khat emaw, parva no tuak khat emaw a keng tur a ni: pakhat chu halral thilhlanah, pakhat chu sual thawina'n: tin, puithiamin inremna a siamsak ang a, tichuan a thianghlim tawh ang,' tiin sawi rawh," tiin.1j] Tin, anin LALPA hmaah a hlan ang a, inremna a siamsak ang a, tichuan a thisen chhuahna ata tihthianghlim a ni ang. Hei hi mipa emaw hmeichhia emaw hringtu tana dan a ni.Tin, a neihin beram no a tlin loh chuan thuro tuak khat emaw, parva no tuak khat emaw a keng tur a ni: pakhat chu halral thilhlanah, pakhat chu sual thawina'n: tin, puithiamin inremna a siamsak ang a, tichuan a thianghlim tawh ang,' tiin sawi rawh," tiin.[i1 Tin, fapa emaw fanu emaw avanga a inthenna ni a kim veleh halral thilhlanah beram no kum khat mi leh sual thawina'n parva no emaw, thuro emaw inbiakna puan in kawngka bulah puithiam hnenah a rawn keng tur a ni:Ch Hmeichhia a hrin erawh chuan hmeichhe dan pangngai hun laia a bawlhhlawh angin chawlhkar hnih a bawlhhlawh ang; tin, thisen avanga inthianin ni sawmruk leh ni ruk a la awm cheu tur a ni.Pg Thisen avanga inthianin ni sawmthum leh ni thum a la awm cheu tur a ni; a inthen ni a kim hma loh chuan thil thianghlim reng reng a khawih tur a ni lo a, hmun thianghlimah pawh a lut tur a ni hek lo.>fy Tin, a ni riat niin naute serh hmawr vun tan tur a ni./eY Israela thlahte hnenah, 'Hmeichhiain nau a paia fapa a hrin chuan ni sarih a bawlhhlawh ang a; hmeichhe dan pangngai hun laia a bawlhhlawh ang chuan a bawlhhlawh ang."d C Tin, LALPA'n Mosia a bia a,c  /thianghlim leh thianghlim lo thleina tur leh nungcha ei theih mi leh nungcha ei theih loh mi thleina turin,' ti rawh u," tiin.b  .Hei hi sa leh savate leh nungcha tuia cheng chi tinreng leh leia a bawha bawkvak chi tinrengte chungchang thua dan tur chu a ni:thianghlim leh thianghlim lo thleina tur leh nungcha ei theih mi leh nungcha ei theih loh mi thleina turin,' ti rawh u," tiin."a? -In Pathian ni tura Aigupta ram ata hruai chhuak chhotu che u LALPA chu ka ni si a,: kei ka thianghlim si a, chuvangin nangni pawh in thianghlim tur a ni.D` ,Kei hi LALPA in Pathian ka ni si a; chuvangin intithianghlim u la, thianghlimin awm rawh u; kei ka thianghlim si a, lei chunga cheng, a vaha vak, a eng ang chi mahin intibawlhhlawh suh u._ +A bawha bawkvak chi reng rengin irh intitenawm tur a ni lo a, in intihbawlhhlawh phahna turin, chung chuan in intibawlhhlawh tur a ni lo.'^I *A tlenga tleng chi leh ke palia kal chi emaw, ke tam tak nei chi emaw, lei chunga a bawha bawkvak chi reng reng chu in ei tur a ni lo, thil tenawm an ni si a.j]O )Tin, rannung lei chunga a bawha bawkvak chi zawng zawng chu thil tenawm an ni a, ei tur an ni lo.2\_ (A sa ei apiang chuan a puante a su tur a ni a, tlai lam thlengin a bawlhhlawh ang: tin, a ruang latu pawhin a puante a su tur a ni a, tlai lam thlengin a bawlhhlawh ang.t[c 'Ran in ei theih chi reng reng pawh thi se la, a ruang khawih apiang chu tlai lam thlengin a bawlhhlawh ang.kZQ &Amaherawhchu chi, tuia chiah hnu an ruang a englai pawhin delh se la, in tan thil bawlhhlawh a ni.kYQ %Tin, chi, chin tur reng reng chu an ruang a englai pawhin lo delh ta ang se la, a bawlhhlawh lo a.X $Amaherawhchu tuikhur emaw, tuizem, tui tling khawm emaw chu a bawlhhlawh lo ang a, an ruang khawih apiang erawh chu a bawlhhlawh ang.YW- #Tin, thil engpawh an ruang a englai pawhin a delh tawh phawt chu thil bawlhhlawh a ni zei ang; chhangurna emaw ur lumna bel emaw pawh tihkeh vek tur a ni, a bawlhhlawh tawh a, in tan thil bawlhhlawh a ni ang.WV) "Chu mi bela ei mi awm zawng zawng pawh, chu mia awm tuia chiah tawh reng reng chu thil bawlhhlawh a ni ang; tin, in mi, in theih chi zawng zawng pawh, chu mi bela mi reng reng chu thil bawlhhlawh a ni anginzUo !Hlum bel, a enga pawh a tlakna apiang chu in tikeh zel tur a ni, a chhunga awm zawng zawng chu a bawlhhlawh a ni. T Tin, an thiha engpawh an delh chu a bawlhhlawh zel ang; hmanrua hman tawh phawt chu thing bungbel emaw, puan emaw, savun emaw, saiip emaw pawh ni se la, tuiah chiah tur a ni, tin, tlai lam thlengin a bawlhhlawh ang; chu mi zawhah chuan a thianghlim tawh ang.-SU Heng hi a bawha bawkvak chi zawng zawng zinga in tana thil bawlhhlawh te chu an ni: tupawhin he'ng thi hnute hi an khawih chuan tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang.FR chawke te, tangkawng te, laitel te, kawlchawr te, laiking te.Q  Tin, leia a bawha bawkvak chi zinga in tana thil bawlhhlawh chu hengte hi a ni: bui te, chaichim te, tangkeu chi reng reng te,P Tin, an ruang latu apiang chuan an puante an su tur a ni a, tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang; in tan thil bawlhhlawh a ni. O; Tin, fuliafa zawng zawng zinga ke bawra kal apiangte chu in tan thil bawlhhlawh a ni a; an ruang khawih apiang chu tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang.(NK Ran a tin kak a, tin kak chhuak lo, thialret pawh thial lo chi zawng zawng chu in tan thil bawlhhlawh a ni a; tupawh chung khawih apiang chu an bawlhhlawh ang.tMc tin, tupawh he'ng ruang latu apiangte hian an puante an su tur a ni a, tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang,L Tin, he'ng avangte hian bawlhhlawh in lo kai ang: tupawh, sa ruang khawih apiang chu tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang a;lKS Amaherawhchu thla nei, ke pali nei, a kala kal chi zawng zawng chu in tan thil tenawm a ni vek ang.J+ hengte pawh hi in ei thei ang; khaukhuap chi reng reng te, khauekthingtial chi reng reng te, perhpawng chi reng reng leh khau chi reng reng te. c.~~[}}$|I{{Izy?xxawwvvuut~ssQrtqqpRoCmmmXmlSkk_jjj9ii4hhh/ggegf\eeze.ddPcc bxaa>`_^^^]]!\\[\[bZZYYFXXWlVVcUUT>t==0^wTin, chumi ni vek chu in ruat ang a, in tan inkhawmpui thianghlim an ang a, hna reng reng in thawk tur a ni lo: hei hi in awmna apiangah in thlahte zel thlenga kumkhaw dan tur a ni.%]ETin, puithiamin siam hmasak ber chhang chu beram no pahnih nen chuan LALPA hmaa then thilhlanah at hen ang a: puithiam pual, LALPA tana thianghlim a ni ang.{\qTin, sual thawina'n kelpa pakhat leh remna thilhlan inthawinaah beram no a pa pahnih kum khat mi in hlan tur a ni.<[sTin, chhang hlan rual chuan beram no pasaraih sawisel bo kum khat mi leh bawng tuai leh beram pa pahnih in hlan tur a ni: chungte chu an chhangphut thilhlan leh an in tur thilhlante nen chuan, LALPA tana halral thilhlante nen chuan, LALPA tana halral thilhlan, LALPA tana rimtui tak, meia thilhlan a ni ang.BZIn awmna hmun atangin epha hmun sawma thena hmun hniha siam, chhang hlawm then tur pahnih, chhangphut dip mi, dawidim nena awm, LALPA tana siam hmasak ber hla tur in rawn keng tur a ni.Y tin, chawlhni vawi sarihna tuk atang chuan ni sawmnga in chhiar ang a, LALPA hnenah chhangphut thar thil hlan in hlan tur a ni.X}Chawlhni tuk tuk leh, then thilhlan buhphal in rawn ken ni atangin in chhiar ang a, chawlhni vawi sarh a tling tur a ni;WW)In Pathian tana thilhlan chu in hlan hma chuan, chu mi hma reng reng chuan a changin emaw, a kanin emaw, a vuiin emaw in ei tur a ni lo: hei hi in awmna apiangah in thlahte zel thlenga kumkhaw dan tur a ni.mVU Tin, chuta chhangphut thilhlan chu chhangphut dip mi epha hmun sawma thena hmun hnih hriaka hmeh LALPA tana rimtui tak, meia thilhlan a ni tur a ni: tin, chuta in tur thilhlan chu uain hin hmun lia thena hmun khat a ni tur a ni.|Us Tin, buhphal in then ni chuan beram no a pa, sawiselbo kum khat mi halral thilhlanah LALPA hnenah in hlan tur a ni.T+ Tin, pawmsak theih che u a nihna'n, anin buhphal chu LALPA hmaah a lo then ang a: tin, chawlhni tuk tuk lehah chuan puithiamin a then tur a ni.4Sc Israela thlahte bia la, an hnenah, 'Ram ka pek che u in va thlen a, chuta buhte in seng hun chuan, in buh thar hmasate phal khat chu puithiam hnenah in rawn keng tur a ni.#RC Tin, LALPA'n Mosia a bia a,2Q_Ni sarih chhung chuan meia thilhlan LALPA hnenah in hlan tur a ni: a ni sarih ni chuan inkhawmpui thianghlim a ni a, hna reng reng in thawk tur ani lo,' ti rawh," tiin..cPAA ni khat ni chuan inkhawmpui thianghlim in nei ang a, hna reng reng in thawk tur a ni lo.O9Tin, chu mi thle vek ni sawm leh ni nga ni chu LALPA tana chang dawidim telh loh kut a ni: ni sarih chhung chu chhang dawidim telh loh in ei tur a ni.ONThla khatna, ni sawm leh ni lo ni tlai lam chu LALPA Kalhlen Kut a ni.CMLALPA kut hunbi, inkhawmpui thianghlim chu hengte hi a ni.>LwNi ruk hnathawh tur a ni a, ni sarih ni erawh chu urhsun taka lak chawlhna, inkhawmpui thianghlim a ni; eng hna mah in thawk tur a ni lo: in awmna apiangah LALPA tana chawlhni a ni.K}Israela thlahte bia la, an hnenah, 'LALPA kut hunbi, inkhawmpui thianghlima in siam tur ka kut hunbi chu hengte hi a ni."J CTin, LALPA'n Mosia a bia a,fIG!in Pathian ni tura Aigupta ram ata hruai chhuaktu che u ka ni. Kei hi LALPA chu ka ni," tiin.lHS Tin, ka hming thianghlim hi in tihliau tur a ni lo a, Israela thlahte zingah chawimawin ka awm tur a ni. Kei hi nangmahni chawimawitu,in Pathian ni tura Aigupta ram ata hruai chhuaktu che u ka ni. Kei hi LALPA chu ka ni," tiin.UG%Chuvangin ka thupekte hi in pawmin in zawm tur a ni. Kei hi LALPA chu ka ni.oFYChu mi ni chuan ei zawh tur a ni a, a tuk thlengin engmah in khek tur a ni lo. Kei hi LALPA chu ka ni.uEeTin, lawmthu sawi inthawia LALPA hnena in inthawi hunin chhan tlak in nih theihna turin in inthawi tur a ni.NDBawngpui emaw, berampui emaw, a ni nen ni khatah in talh tur a ni lo.7CiBawngpa emaw, beram emaw, kel emaw, a lo pianin a pui hnenah ni sarih a awm tur a ni; ni riat ni atanga chu mi hnu lamah chuan LALPA tana meia thilhlanah pawm theih a ni ang.#BCTin, LALPA'n Mosia a bia a,LARamdang mi a tanga lain chung zinga mi reng reng chu in Pathian ei tur chiahah in hlan tur a ni lo, chunga chhiatna leh sawisel kaina a awm avang chuan; pawmsak theih che u a ni lo ang,' ti rawh,0@[Mahni duh thua thilhlanah chuan bawngpa emaw, beram no emaw fuke sei lua emaw, tawi lua emaw pawh in hlan thei ang a; thutiamna'n erawh chu pawmsak a ni lo ang," tiin.N?mahni duh thua thilhlanah LALPA hnenah maichamah in hlan tur a ni lo.:>oA mitdel te, a ruh tliak te, a silawng te, pan nei te, a tangseh te, a phar te chu LALPA hnenah a hlan tur a ni lo a, meia thilhlanah LALPA hnenah maichamah in hlan tur a ni lo.=5Tupawh thutiam tikimchang turin emaw, mahni duh thua thilhlanah emaw remna thilhlan inthawina, a ran rual zinga mi emaw, a beram rual zinga mi emaw LALPA hnena hlan apiang chuan, pawm tlak a nih theihna'n sawiselbo a hlan tur a ni a; sawisel kaina reng reng a awm tur a ni lo.\<3Sawisel kai reng reng chu in hlan tur a ni lo; pawmsak tlak cheu a ni bawk si lo a.k;Qchhan tlak in nih theihna turin bawng emaw, beram emaw, kel emaw, a pa sawiselbo in hlan tur a ni.6:gArona leh a fapate leh Israela thlahte zawng zawng bia la, an hnenah, Israela chhungkaw zinga mi emaw, israelte zinga awm, ram dang mi emaw, tupawh an thilhlan, halral thilhlana LALPA hnena an hlan, an thutiamna emaw, mahni duh thua thilhlan ema hlan apiang chuan thua thilhlan ema hlan apiangte chuan#9CTin, LALPA'n Mosia a bia a.O8Kei chu LALPA, anmahni tithianghlimtu chu ka ni si a;' ti rawh," tiin.:7oAn thil thianghlimte ei chuan thiam lohna thlensaktu, khawlohna mawh chu inphurhtir turin Israela thlahte thil thianghlim LALPA hnena an hlante chu an tibawrhbang tur a ni lo a.6Miin hre loa thil thianghlim chu a ei chuan a hmun ngaa thena hmun khat chu a dah belh ang a, thil thianghlim chu puithiam a pe tur a ni.a5= Amaherawchu puithiam fanu chu fa nei loin hmeithaiin emaw, makin emaw a lo awm a, a pa in lama a kir leh chuan a nulat lai ang bawk khan a pa ei tur chu a ei ve leh ang; nimahsela ram dang mi chuan an ei tur a ni lo.q4] Puithiam fanuin ram dang mi a neih chuan then thilhlan, thil thianghlimte zinga mi chu a ei tur a ni lo.3# Amaherawhchu puithiamin tu emaw ama suma a lei a lei chuan, chu mi chuan a ei thei ang; tin, a ina piangte chuan a ei tur chu an ei ve ang.2% Ram dang miin thil thianghlim chu an ei tur a ni lo; puithiam hnena khawsa emaw, inhlawhfa emaw chuan thil thianghlim chu an ei tur a ni lo.41c Chuvangin ka thupe chu a pawm tur a ni ; chuti lo zawng an tihbawrhban chuan a sual mawh an phur ang a, an thih phah ang. Kei hi LALPA, anamahni tithianghlimtu ka ni si a.d0CIntibawlhhlawh turin amaha thi emaw, asa she emaw a ei tur a ni lo. Kei hi LALPA chu ka ni./Tin, ni a tlak chuan a thianghlimt awh ang; chu mi hnuah chuan thil thianghlimte zinga mi chu a ei thei tawh ang, a ei tur a ni avangin, .chutiang khawihtu chu tlai lam thlengin a bawlhhlawh ang a, tin, a inbual loh chuan thil thianghlimte zinga mi chu a ei tur a ni lo.x-ktupawh amah tibawlhhlawh thei, a bawha bawkvak reng reng emaw, bawlhhlawh kai thei nei mi emaw khawih apiangte;P,Arona thlah tupawh phar emaw, thil puut emaw chuana thianghlim hma loh chuan thil thianghlimte zinga mi chu a ei tur a ni lo. Tin, tupawh, mitthi tihbawlhhlawh emaw, chi hhuaka emaw khawih apiang te,n+WAn hnenah, 'In chhuante zel thlenga in thlahte zawng zawng zinga mi, tupawh bawlhhlawh chunga Israela thlahten LALPA tana an hlan thil thianghlim rawn hnaih apiang chu ka lak ata tuithlarin a awm tur a ni. Kei hi LALPA chu ka ni.9*mArona leh a fapate hnena sawi la, Israel thlahte thil thianghlim, ka tana an hlan lakahte chuan inthiarfihlim rawh se, ka hming an tihhliau dah ang e. Kei hi LALPA chu ka ni a.") CTin, LALPA'n Mosia a bia a,g(IChutiang chuan Mosia chuan Arona leh a fapate leh Israela thlahte zawng zawng hnenah a sawi a.Z'/Amaherawhchu chiangkuan lohna nei an nih avangin puanzar chhungah emaw, maicham kiang hnaiah emaw zawng an lo kal thei lo ang, ka hmun thianghlimte an tibawrhbang dah ang e. Kei hi LALPA, anmahni tithianghlimtu chu ka ni si a,' ti rawh," tiin.Chutiang chuan Mosia chuan Arona leh a fapate leh Israela thlahte zawng zawng hnenah a sawi a.c&AAn Pathian ei tur chhiah, a thianghlim leh a thianghlim ber pawh chu an ei thei ve ve ang.c%Apuithiam Arona thlah chiangkuan lohna nei reng reng chuan LALPA tana meia thilhlan hlan turin an rawn hnaih tur a ni lo: chiangkuan lohna nei an ni a, an Pathian ei tur chhiah hlan turin an rawn hnaih hauh tur a ni lo.i$Melkun te, mi tawngchham te, mit chiangkuang lo te, mi buar te, mi phuhlip te, tilmu kehte chuan;"#Ake tliak te, kut tliak te, "Tupawh chiangkuanlohna nei apiang chuan an rawn hnaih hauh tur a ni lo: mitdel te, kebai te, hnarper te, fuke sei lutuk apiang te,!)Arona hnenah, 'An chhuante zel thlenga i thlahte zinga chiangkuan lohna nei apiang chuan a Pathian ei tur chhiah hlan turin rawn hnaih suh se.# CTin, LALPA'n Mosia a bia a,}Tin, a chipuite zingah a thlahte chu a tibawrhbang tur a ni lo. Kei hi LALPA, a tithianghlimtu chu ka ni si a,' ti rawh,9Hmeithai emaw, mak hnu emaw, hmeichhe hminghliau emaw, nawhchizuar emaw te chu a nei tur a ni lo a, ama chipui nula thianghlim nupuiah a nei tur a ni.8m Nupuiah chuan nula la thianghlim a nei tur a ni.K hmun thianghlim ata chu a chhuak tur a ni lo a, a Pathian hmun thianghlim a tibawrhbang tur a ni bawk hek lo. A Pathian hriak thih mia tihhranna chu a chungah a awm si a: Kei hi LALPA chu ka ni.wi mitthi ruang awmnaah chuan a lut tur a ni lo a, a a nu emaw a pa emaw avangin a intibawrhbang tur a ni hek lo;+Q Unaute zinga puithiam lalber, a lu hriak thih mia thih tawh, silhfel bel tura tihhran tawh chuan a sam a thlah tur a ni lo a, a puante a pawt thler tur a ni lo a,iM Puithiam tupawh a fanu nawhchizuara a intihbawrhban chuan a pa tibawrhbang a ni a, hal tur a ni.=uChuvangin i tithianghlim tur a ni; i Pathian tana ei tur chhiah chu an hlan thin si a, i tan mi thianghlim an ni tur a ni. Kei, LALPA a tithianghlimtu che u chu ka thianghlim si a.  Hmeichhia, nawhchizuar emaw, hming hliau emaw, a pasal mak hnu emaw an nei tur a ni lo: an Pathian tan mi thianghlim an ni si a.T#An Pathian tan mi thianghlim an ni tur a ni a, an Pathian hming an tihliau tur a ni lo; LALPA tana meia thilhlante, an Pathian tana ei tur chhiah te an hlan thin a ni a: chuvangin an thianghlim tur a ni.}uAn lu an met kawlh tur a ni lo a, an khabe hmul sir tuak an tan tur a ni bawk lo a, an taksa an zai tur a ni hek lo.gIAn chipuite zinga a puipa ber an nih avangin an intibawlhhlawhin an intibawrhbang tur a ni lo.`;an farnu, an la awmpui, nula, pasal la nei lote avang chuan an intibawlhhlawh thei ang.Oan chhung bul, an nu te, an pa te, an fapa te, an fanu te, an unau te, -Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Arona fapa, puithiamte chu bia la, an hnenah, 'An chipuite zinga mitthi avangin tumah an intibawlhhlawh tur a ni lo;I Mipa pawh hmeichhia pawh ramhuai aienthiam zawl emaw, dawithiam emaw chu tihhlum ngei tur a ni: lungin an deng tur a ni: an thisen mawh chu an chungah a awm tur a ni,' ti leh bawk rawh," tiin.MKa tana mi thianghlim in ni tur a ni; Kei LALPA hi ka thianghlim si a, ka ta in nihna turin hnam dangte lakah ka tihrang che u a ni.Mipa pawh hmeichhia pawh ramhuai aienthiam zawl emaw, dawithiam emaw chu tihhlum ngei tur a ni: lungin an deng tur a ni: an thisen mawh chu an chungah a awm tur a ni,' ti leh bawk rawh," tiin.eEChuvangin sa thlang leh thlang lo leh sava thlang leh thlang lo in thiei hrang ang a; sa emaw, sava emaw, leia a bawha bawkvak chi reng reng emaw in tana thlang loa ka thlei hrante chuan in nunna in titenawm tur a ni lo.[ 1Amaherawhchu nangni hnenah chuan an ram hnutetui leh khawizu luanna ram chu in luah anga, in luah atan ka lo pe ang che u, ka lo ti tawh a ni. Kei hi LALPA in Pathian, hnam dangte laka tihrangtu che u hi ka ni. In hmaa ka hnawhchhuah tak hnam dante chu in zawh tur a ni lo: he'ng thil zawng zawng hi an ti thin a, chuvang chuan ka ten a ni.2 _Chutichuan ka thupek zawng zawng te, ka rorel zawng zawngte in pawm ang a, in zawm tur a ni: tichuan awm tura ka hruaina che u ram chuan a luak chhuak dawn lo che u nia.w iMiin a unaupa nupui a neih chuan thil bawlhhlawh a ni a: a unaupa saruakna hlim a ni a, fanau loin an awm ang.y mMiin a pami nupui a mutpui chuan a pami saruakna hlim a ni a; an sual mawh an phur ang a, fanau loin an thi ang.'Chutichuan i nu laizawn emaw, i pa farnu emaw saruakna i hlim tur a ni lo: a laichin hnai saruaka siam a ni a: an khawlohna mawh an phur ang.G Tin, miin hmeichhia a fel loh laia a mutpui a, a saruakna a hlim chuan a thi chhuahna hlim a ni a, ani pawh a thi chhuahna hlim a ni a, tichuan an chipuite zing ata tihboral ve ve tur an ni.yMiin a farnu, a pa fanu emaw, a nu fanu emaw a neih a, a saruakna a hmuh a, a ni pawhin a saruakna a hmuh chuan thil zahthlak tak a ni a, an chipuite thlahho mithmuhah tihboral tur an ni; a farnu saruakna hlim a ni a, a khawlohna mawh a phur ang.3aTin, hmeichhiain ran a va hnaiha, a inpawltir chuan hmeichhia chu i tihlum tur a ni, ran pawh chu: tihhlum ngei tur an ni a; an thisen mawh chu an chungah a awm tur a ni.Z/Miin ran a mutpui chuan tihhlum ngei tur a ni a, ran pawh chu in tihlum tur a ni.# Miin nufa faa nupuia a neih chuan suahsualna nasa tak a ni a, in zinga suahsualna a awm lohna'n amah leh anni pahnih pawh halhlum tur a ni.#A Miin hmeichhia a mutpui anga mipa a mutpui chuan thil tenawm tak an ti ve ve a ni a, tihhlum ngei tur an ni: an thisen mawh chu an chungah a awm tur a ni.' Miin a monu a mutpui chuan tihhlum ve ve ngei tur an ni ang; suahsualna chungchuang ti an ni a, an thisen mawh chu an chungah a awm tur a ni.  Tin, pate nupui mutpui chu, a pa saruakna hlim a ni a, tihhlum ve ve ngei tur an ni a, an thisen mawh chu an chungah a awm tur a ni.b? Mi nupui uire, a thenawm nupui uire chu, a uirepa leh a uirenu chu tihhlum ngei tur a ni. ~;A nu emaw, a pa emaw anchhe lawh apiang chu tihhlum ngei tur a ni: a nu emaw, a pa emaw anchhe lawh a ni a, a chungah a thisen mawh chu a awm tur a ni.^}7Ka thupekte chu in pawmin in zawmtur a ni; Kei hi LALPA a tithianghlimtu che u ka ni.f|GChuvangin intithianghlim u la, thianghlim in awm rawh u: Kei LALPA in Pathian chu ka ni si a.{+Tin, an laka uire tura ramhuai aienthiam zawlte leh dawithiamte pantu chungah chuan ka hmai ka thuar ang a, a chipuite zing ata ka tiboral ang.izMTin, he mi rama mite hian a rila rah Moleka a pek an haidera an tihhlum loh chuan, amah leh a chhungte chungah chuan ka hmai ka thuar ang a, Moleka laka uire tura min uiresan apiangte nen an chipuite zing ata ka tiboral ang.Wy)Tin, kei pawhin, ka hmun thianghlim tibawlhhlawh tur leh ka hming thianghlim tibawrhbang tura a rila rah Moleka a pek avangin chu mi chungah chuan ka hmai ka thuar ang a, a chipuite zing ata ka tiboral ang.Wx)Israela thlahte hnenah, 'Tupawh, Israela thlahte zinga mi emaw, Israel rama khawsa ram dang mi emaw, an rila rah Moleka pe apiangte chu tihhlum ngei tur a ni a; he mi rama mite hian lungin an deng tur a ni."w CTin, LALPA'n Mosia a bia a,v&Tin, ka thupek zawng zawngte leh ka rorel zawng zawngte chu in pawm ang a, in zawm tur a ni; Kei hi LALPA chu ka ni,' ti rawh," tiin.u7%Bukna dik tak, khin dik tak, epha dik tak, bin dik tak in nei tur a ni: Kei hi LALPA in Pathian, Aigupta ram ata hruai chhuaktu che u kha ka ni.Tin, ka thupek zawng zawngte leh ka rorel zawng zawngte chu in pawm ang a, in zawm tur a ni; Kei hi LALPA chu ka ni,' ti rawh," tiin.at=$rorel thuah te, tehna hmawlhah te, khinah te, tehnaah te fel lo takin in ti tur a ni lo.as=#Ram dang mi in zinga khawsate chu in tan in rama mi reng ang an ni tur a ni a, nangmah i inhmangaih angin i hmangaih tur a ni; nangni pawh Aigupta ramah khan ram dang mi in nih kha: Kei hi LALPA in Pathian ka nih hi.Pr"Tin, ram dang mi, in rama khawsa ve an awm chuan in tichhe tur a ni lo.q%!Lua kelsam tote hmaah chuan i ding zel thin tur a ni a, tar hmel chu i zah tur a ni a, i Pathian chu i tih tur a ni; Kei hi LALPA chu ka ni.*pQ Kei hi LALPA in Pathian chu ka ni.|osRamhuai aienthiam zawlte chu pan suh u la, dawithiamte pawh in bawlhhlawh phahna turin anni chu zawng chhuak suh u:nnWKa chawlhnite chu in serh tur a ni a, ka hmun thianghlim chu in zah tur a ni: Kei hi LALPA chu ka ni.m}Nawhchizuara siam turin i fanu tibawrhbang suh: ram chu uirena ramah a lo chang ang a, suahsualnain a lo khat dah ang e.ilMMitthi avangin in taksa in zai tur a ni lo a, in intial tur a ni hek lo: Kei hi LALPA chu ka ni.ikMI bekbawr atangin a velin i lu i met tur a ni lo a, i khabe hmul sir tuak i tan tur a ni hek lo.jjOA thisen chawpin engmah in ei tur a ni lo a, dawi te in hmangin aien te in ching tur a ni hek lo.yimTin, a kum nga kum chuan in tan a pun zel theihna'n a rah chu in ei tur a ni: Kei hi LALPA in Pathian chu ka ni.fhGAmaherawhchu a kum li kum chuan a rah zawng zawng chu LALPA fakna'n a puala tihhran tur a ni.>gwTin, ram chu in va luah a, ei atan thei kung chi tinreng in phun hun chuan a rah chu thiang loah in ngai tur a ni: in tan kum thum thiang loa ngaih tur a ni a; ei hauh loh tur a ni.:foTin, a thil tihsual tak, a sualnaah LALPA hmaah bawhchhiat thawina berampa chuan puithiamin inremna a siamsak ang; tichuan a thil tihsual tak a sualnaah chuan ngaihdam a ni ang.}euInbiakna puan in kawngka bulah LALPA hnena a bawhchhiat thawina, bawhchhiat thawina berampa chu a rawn kai tur a ni.@d{Tupawh bawihnu, pasal hualtu nei, la tlan loh, la chhuahtir loh hmeichhia nena mu dun apiangte chu hrem an ni ang: tihhlum tur zawng an ni lo ang, ani chu la chhuah loh a nih avangin.3caKa thupekte chu in pawm tur a ni. I ran chu chi hrang hrang thlahtir suh: i lovah thlai chi hnih ching suh la, thil chi hrang pahnih tah pawlh puan i sin tur a ni hek lo.(bKPhuba i la tur a ni lo a, i chipui thlahte huatna i pai tur a ni hek lo, nangmah i inhmangaih angin i thenawm i hmangaih tur a ni zawk: Kei hi LALPA chu ka ni.haKI rilruin i unau i haw tur a ni lo: I thenawm chu i zilhhau ngei tur a ni, a sualnaa i hulna'n.`/I chipuite zingah mite relin i vak vel ruai tur a ni lo a, i thenawm thisen thuah a ni lo zawngin i tang tur a ni hek lo: Kei hi LALPA chu ka ni.._WRorelnaah chuan fel lo takin in rel tur a ni lo; mi rethei i thlei tur a ni lo a, mi thiltithei i zah chuang tur a ni lo a, fel takin i thenawm ro i relsak tur a ni.^-Bengngawng chu anchhia i lawh tur a ni lo a, mitdel hmaah tlukna i dah tur a ni hek lo a, i Pathian chu i tih tur a sin: Kei hi LALPA chu ka ni.]  Thenawmte i bum tur a ni lo a, i ruksak tur a ni hek lo. Inhlawhfa hlawh chu zankhua khuain a tuk thlengin i kawl tur a ni lo.o\Y In Pathian hming tihliauin ka hming chhalin dawtin chhia in chham tur a ni lo: Kei hi LALPA chu ka ni.d[C Ruk in ru tur a ni lo a, a derin thil in ti tur a ni lo a, dawt in inhrilh tur a ni hek lo.EZ Tin, in grep huana a to in zawng tur a ni lo a, in grep huana a rah tla pawh in chhar khawm tur a ni lo a, mi rethei leh ram dang mi in zuahsak tur a ni: Kei hi LALPA in Pathian chu ka ni.wYi Tin, in loa buh in seng hunin in vau femte thlengin in seng vek iur a ai lo a, a fo pawh in zawng tur a ni lo.X9a ei apiang chuan LALPA thil thianghlim a tihbawrhban avangin a khawlohna mawh a phur ang a, chu mi chu a chipuite zing ata tuithlarin a awm zawk ang.SW!Ni thum nia ei a nih vaih chuan thil tenawm a ni a, pawmsak a ni lo ang a,bV?In hlan ni tak leh a tuka ei tur a ni a: ni thum ni thlenga awm a awm chuan hal tur a ni.^U7Tin, LALPA tana remna thilhlana in inthawi hunin pawm tiak ni turin in hlan tur a ni.nTWMilem lamah thle suh u la, milem chhun Pathiante insiam hek suh u: Kei hi LALPA in Pathian chu ka ni.{SqMi tinin in nu leh in pa in tih tur a ni a, tin, ka chawlhnite in serh tur a ni: Kei hiLALPA in Pathian chu ka ni.R Israela thlah, mipuiho zawng zawng chu bia la, an hnenah, 'In thianghlim tur a ni: Kei, LALPA in Pathian hi ka thianghlim si a.&Q KTin, LALPA chuan Mosia a bia a,NPChuvangin he'ng thil tenawm in hmaa an chin ang hi in chin ve lohna'n leh chungah chuan in intihbawlhhlawh lohna'n ka thupek hi in zawm tur a ni: Kei hi LALPA in Pathian chu ka ni,' ti rawh," tiin.0O[Tupawh he'ng thil tenawm hi a engapawh titu apiang chu an chipuite zing ata tuithlarin an awm ang.Chuvangin he'ng thil tenawm in hmaa an chin ang hi in chin ve lohna'n leh chungah chuan in intihbawlhhlawh lohna'n ka thupek hi in zawm tur a ni: Kei hi LALPA in Pathian chu ka ni,' ti rawh," tiin.pN[in hmaa awm hnam a law chhuak ang bawka in tihbawlhhlawha ram chuan a luak chhuah ve lohna tur che uin.|Ms(he'ng thil tenawm zawng zawng hi in hmaa he rama awmte khan an lo ti tawh a, ram pawh chu a bawlhhlawh tawh a ni:)7LiChuvangin nangni chuan ka dan te, ka rorelte in zawm tur a ni a, he'ng thil tenawm hi a engamah in ti tur a ni lo, in rama mi reng emaw, ram dang mi in zinga khawsate pawhin;Kram pawh chu a bawlhhlawh tawh a ni: chuvangin chuta a khawlohna chu ka hrem a, ram chuan a chhunga awmte chu a luak chhuak ta vek a.J)Heng thil, a engamahah hian intibawlhhlawh suh u; he'ng thil zawng zawngah hian in hmaa ka hnawhchhuah tak hnamte chu an lo bawlhhlawh tawh a;'IIIntihbawlhhlawhna turin ran reng reng i pawl tur a ni lo a, hmeichhia reng reng inpawltir turin ran hmaah a ding tur a ni hek lo; suahsualna chungchuang a ni.CHHmeichhia angin mipa i pawl tur a ni lo; thil tenawm a ni.G#Moleka puala meia tihluh turin i rila rahte reng reng i pe tur a ni lo a, i Pathian hming i tichhe tur a ni hek lo: Kei hi LALPA chu ka ni.IF A laka intibawlhhlawh turin i vengpa nupui i mutpui tur a ni lo.uEeTin, hmeichhia a bawlhhlawh dan pangngaia a bawlhhlawh chhung chuan a saruakna hlim turin i pan tur a ni lo.gDII nupuia laizawn chu a saruakna hlim turin i nupui la dam chhung chuan i nei kawp tur a ni lo.2C_Nufa faa saruakna chu i hlim tur a ni lo: a saruakna hlim turin a fapaa fanu emaw, a fanua fanu emaw i nei tur a ni lo; i chhung bulte an ni a; suahsualna nasa tak a ni.PBI unaupa nupui saruakna chu i hlim tur a ni lo, i unaupa saruakna a ni.eAEI monu saruakna chu i hlim tur a ni lo, i fapaa nupui a ni a, a saruakna i hlim tur a ni lo._@9I pa unau saruakna chu i hlim tur a ni lo a, a nupui chu i pan tur a ni lo, i nu a ni.Q? I nu laizawn saruakna chu i hlim tur a ni lo, i nu chhung bul a ni si a.J> I pa farnu saruakna chu i hlim tur a ni lo; i pa chhung bul a ni.a== I pa nupuia fanu, i pa hrin saruakna chu, i farnu a ni a, a saruakna i hlim tur a ni lo.< I fapaa fanu emaw, i fanua fanu emaw saruakna, an saruakna chu i hlim tur a ni lo. An saruakna chu nangma saruakna a ni si a.x;k I farnu, i pa fanu emaw, i nu fanu emaw, i pianpui emaw, i pianpui loh emawte saruakna pawh i hlim tur a ni lo.D:I pa nupui saruakna i hlim tur a ni lo, i pa saruakna a ni.i9MI pa saruakna, i nu saruakna chu i hlim tur a ni lo: i nu a ni a, a saruakna i hlim tur a ni lo.p8[Tuma'n in chhung bulte reng reng chu an saruakna hlim turin in pan tur a ni lo: Kei hi LALPA chu ka ni.7yChuvangin ka dan leh ka rorelte chu in zawm tur a ni: chu chu miin a tih chuan a nun phah ang: Kei hi LALPA chu ka ni.o6YKa rorelte chu in pawm ang a, ka dante chu zawhin in zawm tur a ni: Kei hi LALPA in Pathian chu ka ni.)5MIn awm tawhna Aigupta ram mite tih ang kha ti suh u la, ka hruai luhna tur che u Kanaan ram mite tih ang pawh ti suh ang che u; an dan pawh zawm bawk hek suh u.U4%Israela thlahte chu bia la, an hnenah, 'Kei hi LALPA in Pathian chu ka ni a.&3 KTin, LALPA chuan Mosia a bia a,i2MAn suk loha an inbual loh phei chuan an khawlohna mawh chu an phur ang, ka ti a,' ti rawh" tiin.R1Tin, amaha thi emaw, sa seh emaw ei apiang chu, chu mi rama mi reng emaw, ram dang mi emaw pawh ni se la, an puan an su ang a, an inbual tur a ni a, tlai lam thlengin an bawlhhlawh ang a; chu mi hnuah chuan an lo thianghlim tawh ang.An suk loha an inbual loh phei chuan an khawlohna mawh chu an phur ang, ka ti a,' ti rawh" tiin. 0Tisa zawng zawng nunna thuah chuan a thisen leh a nunna chu angkhat chiah a ni; chuvangin Israela thlahte hnenah chuan, 'Eng sa thisen mah in ei tur a ni lo, tisa zawng zawng nunna chu a thisen chu a ni si a; tupawh a ei apiang chu tuithlarin a awm tur a ni.D/ Tin, Israela thlate zinga mi emaw, ram dang mi an zinga khawsain emaw ram vak a, sa emaw, sava emaw, ei theih chi a rawn hawn chuan a thisen chu a tichhuak ang a, vaivutin a vur tur a ni.!.= Chuvang chuan Israela thlahte hnenah, tumahin thisen in ei tur a ni lo a, ram dang mi in zinga khawsate pawhin thisen an ei tur a ni hek lo, ka ti a ni.1-] Tisa nunna chu thisenah chuan a awm si a: in nunna atana inremna siamna tura maicham chunga ka pek che u a ni: nunna atana inremna siamna chu thisen ngei chu a ni si a.Y,- Tin, tupawh Israel chhungkaw zinga mi emaw, ram dang mi an zinga khawsa emaw, eng thisen pawh ei apiang chu, chu thisen eitu chungah chuan ka hmai ka thuar ang a, a chipuite zing ata tuithlarin ka awmtir ang.+ LALPA hnena inthawi tura inbiakna puan in kawngka bula rawn la lo an awm chuan chu mi chu a chipuite zing ata tuithlarin a awm tur a ni.*#Tin, an hnenah, 'Israel chhungkaw zinga mi reng reng emaw, ram dang mi an zinga khawsaten emaw halral thilhlan emaw, inthawina emaw hian a, )An uire thinna kelpa hnenah chuan an inthawi tawh tur a ni lo,' tih hi. Hei hi an thlahte zei chena an kumkhaw dan tur a ni," tiin.(Tin, puithiamin inbiakna puan in kawngka bula maicham chu thisen chuan a theh ang a, a thau chu LALPA tana rimtui takah a hal tur a ni a.i'Mchu chu Israela thlahten an inthawinate, tamlaka an inthawinate chu an rawn lak a, LALPA tan ngeia inbiakna puan in kawngka bulah, puithiam hnenah an rawn laka, LALPA tana remna thilhlan inthawinaa an inthawi theihna'n a ni.a&=LALPA biak buk hmaa LALPA tana thilhlana inbiakna puan in kawngka bula rawn la lo apiang, chu mi chu thisen chhuaha ngaih a ni ang; thisen chhuah ngei a ni a, chu mi chu a chipuite zing ata tuithlarin a awm tur a ni;x%kIsrael chhungkaw zinga mi reng reng, bawngpa emaw, beram no emaw, kel emaw riahhmun emaw, daipawn emawa talh a,m$UArona leh a fapate leh Israela thlahte zawng zawng bia la, an hnenah, 'Hei hi LALPA thupek chu a ni.&# KTin, LALPA chuan Mosia a bia a,1"]"An sualna zawng zawngte avanga kum tin vawi khat Israela thlahte tan inremna siam hi in kumkhaw dan tur a ni," a ti a. Tichuan LALPA'n Mosia thu a pek ang chuan a ti a.Y!-!hmun thianghlim pualah inremna a siam ang a; inbiakna puan in leh maicham pualah inremna a siam bawk ang a; tin, puithiamte leh mipuiho tan inremna a siam leh bawk ang.An sualna zawng zawngte avanga kum tin vawi khat Israela thlahte tan inremna siam hi in kumkhaw dan tur a ni," a ti a. Tichuan LALPA'n Mosia thu a pek ang chuan a ti a.) M Tin, puithiam, a pa aia puithiam ni tura hriak thih tur leh tihhran tura chuan inremna a siam ang a; puan zai sin silhfen, silhfen thianghlim chu a inbel ang a;^7In tan chawlh hle hle ni a ni a, in rilrute in tihrehawm ang a; kumkhaw dan tur a ni.1he mi ni hian nangmahni tihthianghlimna'n in tan inremna siam a ni dawn a ni; tichuan LALPA hmaah in sualna zawng zawng lak ata in thianghlim ang.W)Tin, hei hi in kumkhaw dan tur a ni ang a: thla sarihna, chu mi thla ni sawm ni chuan in rilrute in tihrehawm ang a, in rama mi reng emaw, ram dang mi in zinga kbawsa emawin hna engmah an thawk tur a ni lo:p[A haltu chuan a puan a su ang a, a inbual ang a, chu mi zawhah chuan awm hmun lamah a haw leh tur a ni.@{Sual thawina bawngpa leh sual thawina kel thisen inremna a siamna'na hmun thianghlima an luhpui chu daipawn lama kalpui tur a ni ang a; a vun te, a sa te, a ek te chu an hal tur a ni.%Tin, Azazela pual kel chhuahtu apiang chuan an puan an su ang a, an inbual ang a, chu mi zawhah chuan an awm hmun lamah an haw leh tur a ni.7kTin, sual thawina thau chu maichamah a hal ang.Ntin, hmun thianghlimah a inbual ang a, a silhfen a inbel ang a, a lo chhuak ang a, ama puala halral thilhlan leh mipui puala halral thilhlan chu a hlan ang a, amah leh mipui tan inremna a siam ang. :N~~M}?|||B{{?zz7yy@xww(vvv+uttt6ss`sqpppLpoonnMmmIlkjjjNiifhhXggVff4eyddd"ccAbyaa``"_k_^^]]2\\[[i[ZZ Y.XWWWIVV.UU-T5SRRVR QPOOO=NNHMMLLtKJJCIIQHHIGG(FEE)DD_DCrCBB AI@@ ??*>\==,<;:99 88E77e66F554i33/22=11 0Q//Q..]--,,,+[*))K((T'&&f%%D$$O####^#1"""h"<"!!r!! K f#YJ Cg\^#c/iO>[ _ ! q  K  aQ#U4n :inM(Heng hi puithiam atana hriak thih, puithiam hnathawk tura a tihhran Arona fapate hming chu a ni.dmC(Tin, Arona fapate hming chu a upa ber Nadaba te, Abihua te, Eleazara te, Ithamara te an ni.^l 9(Henghote hi, Sinai tlanga LALPA'n Mosia abiak laia Arona leh Mosia chhuana mite an ni,Bk("Chutiang chuan Israela thlahte chuan an ti a; LALPA'n Mosia thu a pek ang zelin a pawl pawlin puan in an zar a; tin, chutiang bawkin a chi chiin, a chhungkua kua zelin an chhuak thin a.j5(!Levi-ho eraw chu Israel thlahte zinga chhiar an ni ve lo, LALPA'n Mosia thu a pek ang khan.Chutiang chuan Israela thlahte chuan an ti a; LALPA'n Mosia thu a pek ang zelin a pawl pawlin puan in an zar a; tin, chutiang bawkin a chi chiin, a chhungkua kua zelin an chhuak thin a.^i7( Heng hi Israela thlahte chhungkaw tina mi an chhiarte chu, an tam lam 6,03,550 an ni.jhO(Dan-ho tam lam chu 1,57,600 an ni. Tin, anniho hian apawl pawla chhuakin hnu an dal zel tur a ni.+gS(a pawlte tam lam chu 53,400 an ni .efE(Tin, a dawt lehah Naphtali chite: naphtalia thlahte puipa tur chu Enana fapa Ahira a ni ang:*eQ(a pawlte tam lam chu 41,500 an ni.xdk(Tin, a dawta puan in zar tur chu Aser chi an ni ang: Asera thlahte puipa tur chu Okrana fapa Pangiela a ni ang:*cQ(A pawlte tam lam chu 62,700 an ni.b(An chhungkaw chhinchhiahna tarin Dan-ho chu a hmar lampangah an awm ang: Dana thlahte puipa tur chu Amisadaia fapa Ahiezera a ni ang.eaE(Tin, Ephraim-hote tam lam chu 1,08,100 an ni. Tin, a dawttu dawt lehtuah an chhuak tur a ni.)`O(a pawlte am lam chu 35,400 an ni.i_M(Tin, a dawt lehah Benjamin chite: Benjamina thlahte puipa tur chu Gideona fapa Abidana a ni ang:(^M(a pawl tam lam chu 32,200 an ni.s]a(Tin, a dawtah chuan Manase chi an ni ang: Manasea thlahte puipa tur chu Pedazura fapa ngamaliela a ni ang:*\Q(A pawlte tam lam chu 40,500 an ni.[+(An chhungkaw chhinchhiahna tarin a thlang lampangah chuan Ephraim-ho an awm ang a: Ephraima thlahte puipa tur chu Amihuda fapaElisama a ni ang.Z(Chutichuan inbiakna puan in chu a chhuak ang a, Levi-ho chu a laiah an awm ang a, an awmna zir zelin a pawl pawlin an kal theu tur a ni.OY(Reuben-ho tam lam chu 1,51,450 na ni. Ani hi an dawta chuak tur an ni.*XQ(a pawlte tam lam chu 45,650 an ni.SW!(Tin, Gad chite: ngada thlate puipa tur chu Reuela fapa Eliasapha a ni ang:*VQ( A pawlte tam lam chu 59,300 an ni.yUm( Tin, a dawta zar tur chu Simeon chi an ni ang: Simeona thlahte puipa tur chu Zurisadaia fapa Selumiela a ni ang.)TO( A pawlte tam lam chu 46,500 a ni.S( An chhungkaw chhinchhiahna tarin a chhim lampangah Reuben-ho chu an awm ang a; Reubena thlah puipa tur chu Sedeura fapa Elizura a ni ang.pR[( An pawl tam dan azir zela Juda-ho an chhiarte chu 1,86,400 a ni. Anniho hian hma an hruai zel tur a ni.*QQ(A pawlte tam lam chu 57,400 na ni.YP-(Tin, Zebulun chi te: Zebuluna thlahte puipa tur chu Helona fapa Eliaba a ni ang;*OQ(A pawlte tam lam chu 54,400 an ni.N(Tin, a dawta puan inzartu turte chu Isakara chi an ni tur a ni. Isakara thlahte puipa tur chu Zuara fapa Nethanela a ni ang:*MQ(A pawlte tam lam chu 74,600 an ni.:Lo(Ni lo chhuahna khaw chhak lampanga an chungkaw chhinchhiahna tarin puan in zar turte chu Juda pawlho an ni ang a: tin, Juda thlahte puipa tur chu Aminadaba fapa Nasona a ni ang..KW(Israela thlahte chuan an chhungkaw chhinchhiahnate tar theuhin an pawl tih dan angin an puan in an zar tur a ni: inbiakna puan in an theuhin a velin an zar tur a ni.,J W(Tin, LALPA'n Mosia leh Arona a bia a,oI [(6Chutiang chuan Israela thlahte chuan an ti a; LALPA'n Mosia thu a pek ang zawng zawng chuan an ti ta a.H )(5Levi-ho erawh chuan thinurna a awm lohna'n Pathian chenna in velah an zar tur a ni. Levi-ho chuan hriattirna biak buk hu an enkawl tur a ni," tiin a lo sawi tawh si a.Chutiang chuan Israela thlahte chuan an ti a; LALPA'n Mosia thu a pek ang zawng zawng chuan an ti ta a.uG g(4Tin, Israela thlahte chuan mahni hmun theihvah, a pawl pawlin an tam dan zir zelin an puan inte an zar ang a.CF (3Tin, biak buk chu a chhuah dawn apiangin Levi-ho chuan an thiat ang a; tin, biak buk zar dawn apiangin Levi-hoin an zar thin ang: hnam dang a rawn inrawlh apiang chu tihlum tur an ni ang.E {(2Levi-hote chu Pathian chenna in enkawltu leh a bungrua zawng zawng leh chu mia thil awm zawng zawng enkawltuah i ruat zawk tur a ni: biak buk leh a bungrua zawng zawng an zawn thin ang a; an enkawl ang a, biak buk chu a vela an awm chilh thin ang.bD A(1Levi chi zawng i chhiar ve tur a ni lo a, Israel mite zingah i chhiar tel tur a ni hek lo;C 7(0LALPA'n Mosia hnenah,1B a(/Levi mite thlahtute zawng an chhiar ve lo.2A c(.an chhiar zawng zawngte chu 6,03,550 an ni.@  (-Chutichuan Israela thlah a chhungkua kuaa kum sawmhnih achin chung lam ralkai chin kawng zawng, Israel rama mi chu an chhiar a:p? ](,Chungte chu an ni, Mosia leh Aronan Israel puia sawm leh pahnih, chhungkaw puipate nena an chhiarte chu.C> (+Napthalia thlah ralkai chin zawng zawngte chu 53,400 an ni.= {(*Napthtalia thlah chhuante chu a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming tam dan ang zelin, kum sawmhnih achin chung lam,>< {()Asera thlah ralkai chin zawng zawngte chu 41,500 an ni.z; q((Asera thlah chhuante chu a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming tam dan ang zelin, kum sawmhnih achin chung lam,=: y('Dana thlah ralkai chin zawng zawngte chu 62,800 an ni.y9 o(&Dana thlah chhuante chu a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming tam dan ang zelin, kum sawmhnih achin chung lam,C8 (%Benjamina thlah ralkai chin zawng zawngte chu 35,400 an ni.7 {($Benjamina thlah chhuante chu, a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming tam dan ang zelin, kum sawmhnih achin chung lam,@6 (#Manasea thlah ralkai chin zawng zawngte chu 32,200 an ni.5 }("Manasea thlah chhuante chu a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming tam dan ang zelin mipa kum sawmhnih achin chung lam,B4 (!Ephraima thlah ralkai chin zawng zawngte chu 40,500 an ni.3 #( Josepha thlah zinga mi Ephraima thlah chhuante chu a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming tam dan ang zelin kum sawmhnih achin chung lam,@2 (Zebulun thlah ralkai chin zawng zawngte chu 57,400 an ni.1 (Zebulun thlah chhuante chu a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming indawt dan ang zelin mipa kum sawmhnih achin chung lam,:0 s(Isakara ralkai chin zawng zawngte chu 54,400 an ni./ (Isakara thlah chhuante chu a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming indawt dan ang zelin mipa kum sawmhnih achin chung lam,=. y(Juda thlah ralkai chin zawng zawngte chu 74,600 an ni.- }(Juda thlah chhuante chu a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming indawt dan ang zelin mipa kum sawmhnih achin chung lam,=, y(Gada thlah ralkai chin zawng zawngte chu 45,650 an ni.+ }(Gada thlah chhuante chu a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming indawt dan ang zelin mipa kum sawmhnih achin chung lam,@* (Simeona thlah ralkai chin zawng zawngte chu 59,300 an ni.) (Simeona thlah chhuante chu a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming indawt dan ang zelin mipa kum sawmhnih achin chung lam,@( (Reubena thlah ralkai chin zawng zawngte chu 46,500 an ni.' +(Israela fapa upa ber Rebena thlah chhuante chu a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming indawt dan ang zelin mipa kum sawmhnih achin chung lam,G&  (LALPA'n Mosia thupek angin Sinai thlalerah chuan a chhiar ta a.R% !(mipui zawng zawngte chu thla hnihna, ni khat niin an ko khawm vek a; a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming indawt dan ang zelin kum sawmhnih achin chung lam zawng chu an thlahtute hming an tarlang a.N$ (Chutichuan Mosia leh Arona chuan chung an hming lamhote chu a hruai a;l# U(Hengho hi mipuite zing ata thlan, an pi leh pute hnama puipa, Israel chhungkaw puipate an ni," tiin.+" U(Snaphtali hnama mi Enana fapa Ahira.*! S(Gad hnama mi Deuela fapa Eliasapha.)  Q( Aser hnama mi Okrana fapa Pahiela., W( Dan hnama mi Amisadaia fapa Aihezera./ ]( Benjamin hnama mi Gideonia fapa Abidana.e G( Josefa thlah, Ephraim hnama mi Amihuda fapa Elisama: Manase hnama mi Pedazura fapa Gamaliela.* S( Zebulun hnama mi Aelona fapa Eliaba, W(Isakar hnama mi Zuara fapa Nethanela.+ U(Juda hnam a mi Aminadaba fapa Nasona1 a(Simeon hnama mi Zurisadaia fapa Selumiela.] 7(Tin, he'ng hi i hnena awm tur hmingte chu a ni. Reuben hnama mi Sedeura fapa Elizura.i O(Tin, i hnenah hnam tin, zinga mi pakhat, chi hrang hrang ata chhungkaw puipa zel an awm tur a ni. (kum sawmhnih achin chung lam Israelte zinga mi ralkai chin zawng zawng chu nang leh Aronan a pawl pawlin chhiar vek tur a ni. '(Israela thlahte pung khawm zawng zawngte chu, a chi chiin, a chhungkua kuain, an hming indawt dan ang zelin mipa zawng zawng chhiar vek rawh; (Aigupta ram ata an lo chhuah kum hnih kum, thla hnihna, ni khat niin Sinai thlalerah inbiakna puan inah LALPA'n Mosia a bia a,Y-"Heng hi Sinai tlanga Israel thlahte tana LALPA'n Mosia a pek, thupekte chu a ni./!A chhiat leh that a fiah tur ani lo a, a thlakthleng tur a ni hek lo; a thleng luih chuan a pahnihin a thlengna nen chuan thil thianghlim a ni ang a, tlan leh theih a ni lo ang,' ti rawh," tii.Heng hi Sinai tlanga Israel thlahte tana LALPA'n Mosia a pek, thupekte chu a ni.q] Ran leh beram rual zinga sawma pakhat, tiang hnuaia lut a sawmna zel chu LALPA tana thianghlim a ni ang.kQMiin a sawma pakhat zinga mi a engpawh a tlan dawn chuan ahmun ngaa thena hmun khat belh tur a ni.Ram chhunga mi, sawma pakhat zawng zawng loa thil hawngte pawh thei rahte pawh LALPA pual ani a, LALPA tana thianghlim a ni.Z/Mi, an hluihlawn tawh phawt chu tlan tur a ni hek lo; tihhlum ngei ngei tur a ni.i MAmaherawhchu thil hluihlawn, miin a thil neihte zinga mi, LALPA puala a hluihlawn tawh chu, mihring emaw, a rama lo emaw hralh tur ani lo a, tlan tur ani hek lo: hluihlawn thil zawng zawng chu LALPA tana thianghlim tak a ni.B Tin, ran thianghlim lo a ni chuan I ruat dan angin a tlan tur a ni ang a, tin, a hmun ngaa thena hmun khat a belh tur a ni; tin, tlan a nih loh chuan I ruat dan angin hralh tur ani ang.? yAmaherawhchu ran zinga piang hmasa ber, a pian hmasak ber avanga LALPA pual atana ruat tawh phawt chu tuma'n an hlan tur a ni lo: sebawngpa pawh beram pawh ni se la, LALPA pual a ni.v gI ruat dan zawng zawng chu hmun thianghlim sekel ang zel ani tur a ni; sekel khat chu gera sawmhnih a ni ang.S !Tin, Jubili kum chuan a leina pa, a ram neitu pangnai chuan a nei leh ang.!=Jubili kum thlengin I ruat dan angin puithiam in a man chu a ruatsak ang a, i ruat ang chuan LALPA tana thil thianghlimah chu mi ni chuan a pe tur a ni.;sA rama mi ni lo, lo a lei LALPA hnena a hlan chuan,  Jubili kuma an chhuah leh hun chuan lo chu LALPA tana thianghlim, a puala lo hluihlawn ang a ni ang a, puithiam ta tur a ni ang.kQLo chu a tlan duh lo emaw, mi dang hnenah a hralh emaw a nih chuan tlan leh theih a ni tah lo ang:A hlantuin a tlan leh dawn tak tak chuan a man i ruat zat hmun ngaa thena hmun khat a belh ang a, a ta ani leh chiah ang.&GJubili kum hnua hlan a nih erawh chuan puithiamin a man chu Jubili thlen lehna tur kum zir zelin a ruatsak ang a, I ruat dan atanga a kiam tawk siam ani ang.S!A lo chu Jubili kum atanga hlan a nih chan I ruat ang chu a ni reng ang a.4cTin, miin a rama lo, a then LALPA pual atana a hlan dawn chuan i ruat dan tur chu a chi tuh zir zelin a ni ang. Barli homer khat hmun chu tangka sekel sawmnga man ani ang.%Tin, a hlantu chuan a in chu a tlan leh dawn chuan a man tura i ruat zat hmun nga thena hmunkhat a belh tur a ni, tichuan a ta a ni leh ang.)Tin, miin a in chu LALPA pual atana a hlan dawn chuan a that leh that loh zirin puithiamina ruat tur a ni; puithiam ruat ang ang chu a ni ang.i~M Amaherawhchu a tlan leh tak tak dawn chuan I ruat zat hmun ngaa thena hmun khat a belh tur a ni.} tin, puithiam chuan a that loha zirin a man tak a lo ruat ang a: nang puithiamin I ruat tawk ang apiang chu a ni zel ang.q|] Tin, ran thianghlim lo, LALPA hnena hlan ngai loh mi a nih chuan, ran chu puithiam hmaah a dah tur a ni;B{ A tidanglam tur a ni lo a, a thain a chhia, a chhhiain a tha thlakthleng tur a ni hek lo: ran, ran veka a thleng luih chuan apahnihin a thlengna nen chuan thil thianghlim a ni tur a ni.z% tin, thilhlan, LALPA hnena an hlan tur chu ran a nih chuan, tupawhin LALPA tana chutiang an pek reng reng chu thil thianghlim a ni tur a ni.*yOAmaherawhchu I ruat aia a lo retheih chuan puithiam hnenah hruai tur a ni ang a, puithiamin a lo ruat ang; thutiamtu theih tawk ang ang puithiamin a lo ruat ang.xTin, kum sawmruk atanga a chung lam a nih chuan, I ruat dan tur chu mipa chu sekel sawm leh panga, hmeichhia chu chu sekel sawm a ni ang.wTin, thla khat atanga kum nga mi a nih chuan, I ruat dan tur chu mipa chu tangka sekel nga, hmeichhia chu tangka sekel thum a ni ang. v Tin, kum nga atanga kum sawmhnih mi a nih chuan , I ruat dantur chu mipa chu sekel sawm hnih, hmeichhia chu sekel sawm a ni ang.JuHmeichhia a nih chuan I ruat dan tur chu sekel sawmthum a ni ang.tmipa a nih chuan I ruat dan tur chu kum sawmhnih atanga kum sawmrk mi chu hmun thianghlim sekel ang, tangka sekel sawmnga hu a ni ang.s3Israela thlahte bia la, an hnenah,'Miin eng emaw pawimawh bik chungchangah thu a tiam chuan a mihring hu tawk I ruat ang chu LALPA pual a ni ang a,"r CTin, LALPA'n Mosia a bia a,qy.Heng hi Sinai tlanga Mosia hmanga amah leh Israela thlahte kara LALPA'n a siam thupek te, rorel te leh dante chu a ni.Ap}-an Pathian ka nih theihna tura hnam tinte mithmuha Aigupta ram ata ka hruai chhuah, an thlahtute thuthlung chu ahanmahni avang hian ka hre reng zawk ang: Kei hi LALPA chu ka ni,' ti rawh," tiin.Heng hi Sinai tlanga Mosia hmanga amah leh Israela thlahte kara LALPA'n a siam thupek te, rorel te leh dante chu a ni.Go ,Chuti chung pawh chuan anhmelmate rama an awm chu anmahni tiboral der tur leh an laa ka thuthlung bawhchhiain ka paihthla lo ang a, ka haw hek lo ang: Kei hi LALPA an Pathian chu ka ni si a:fnG+Ram pawh chu an kiansan ang a, anmahni awm loha a tiau chhung chuan a chawlhniahte chuan a hlim ang; ka rorelnate an duh loh avang leh an nunnain ka thuruatte a huat thin avangin, an khawlohna hremna chu an pawm tur a ni."m?*Jakoba hnena ka thuthlung chu ka hre reng ang a: Isaaka leh Abrahama hnena ka thuthlungte pawh ka hre reng ang a; tin, ram pawh chu ka hre reng bawk ang.9lm)kei pawh anmahni kalhzawnga ka awm a, an hmelmate rama ka awmtirte chu an phat loh vang a; an thinlung tan loh chu an intihhnuai a, an khawlohna vanga hremna chu an pawm chuan,pk[(Ka chunga an sualna avang leh an khawlohna leh an pi leh pute khawlohna leh mi kalhzawnga an awm avangaJj'Tin, in zinga mi la awm chhunte chu in hmemate ramah an khawlohna avangin an hmuih telh telh ang; an pi leh pute chuan an khawlohnate an hmuih phah angin, anni pawhin an hmuih phah ve bawk ang.Ti#&Hnam dangte zingah in boral ang a, in hmelmate ram chuan a ei zo ang che u.h%Tuma um hleih loin khandaiha um ang maiin an inpal tlu rem rum ang: inhmelmate lo dang turin chakna reng reng in nei lo ang.Xg+$Tin, in zinga mi la awm hhunte chu, an hmelmate ramah an thinlungan chauhna ka awmtir ang; tin, hnathel leng riin a um ang a, khandaih laka tlanchhia angin an tlanchhia ang a, tuma um hleih lohin an tlu ang.`f;#A tiau chhung zawng chuan a chawl ang; in awm laia in chawlhnia chawl ve thin lote kha.?ey"Tin, ram chuan a tiau chhung zawng leh in hmelmate rama in awm chhung chuan a chawlhniahte chuan a hli ang; chutih hunah chuan ram chu a chawl ang a, a chawlhniahte chuan a hlim ang.d5!in hnam dangte zingah ka tidarh ang che u a, a um tur che uin khandaih chu ka phawi ang; tichuan in ram chu a tiau avang a, in khuate chu a ram ang.Pc In ram chu ka titiau vang a; in hmelma chuta awmte chuan mak an ti ang.obYIn khuate chu ka titiau ang a, inhmun thianghlimte chu ka tiram ang a, in rimtuite chu ka hnim lo ang.(aKtin, in hmunsangte ka tichim ang a, in ni lemte ka titlu ang a, in ruangte chu in milemte ruang chungah ka paih ang; tin, ka nunna chuan a haw dawn che u a ni.>`yIn fapate sa in ei ang a, in fanute sa in ei bawk ang.l_Sthinrim takin nangmahnikalhzawngin ka awm ang a; in sual avangin vawi sarih ka hrem bawk ang che u.X^+Chuti chung pawha ka thu in pawm huan loh a, mi kalhzawng in la awm cheu chuan,B]In rinpui ber chhang ka tihchahsak che u hunah chuan hmeichhe sawmin a awmna pakhatah an awm ang a, in chhang chu buk chiah zelin an pe leh ang che u; in ei ang a, in kham huang lo ang.A\}In chungah khandaih ka len ang a, chu chuan thuthlung phuba a la ang a, mahni khaw chhung theuhvah in tawm khawm ang a: tin, in zingah hri ka lentir ang a, hmelmate kuta pek in ni ang.q[]kei pawh nangmahni kalhzawngin ka awm ang a, keimah ngeiin in sual avangin vawi sarih ka hrem ang che u.^Z7Chuti chung pawha ka thununna in pawm huan loh a, mi kalhzawnga in la awm cheu chuan,[2a tluk luhna pa nen tluk luh atanga Jubili kum leh tur chut dun se la: a tluk luh man chu a kum azirin a ni ang a ; tin, hlawhfaa rawih chhut ang zela hhutsak a n ang.'=I1a pamiin emaw, a pami fapain emaw atlan theiang; a chite zinga alaichin hnaiin emaw a tlan thei ang a; tin, amah pawh a lo neihnun leh chuan a intlan thei ng.`<;0a tluk luh hnu pawhin tlab leh theih a ni ang a; a unaute zinga miin an tlan thei ang :S;!/Ram dang mi emaw, I hnena khawsa tu emaw a lo neihnun a, a kianga I unau pa a lo retheih a, I hnena ram dang mi emaw, I hnena khawsa hnenah emaw, ram dang mite thlah chhung hnenah emaw a tluk luh chuan,Z:/.Tin, in hnua in fate rochun atan an mi an saa an neih atan in siam ang a; chung zinga mite chu kumkhuaa in bawih atan in nei ang: amaherawhchu in unau Israela thlahte lakah chuan rura takin in awm tur a ni lo.9-Tin, in zinga khawsa ram dang mi leh in rama piang an chhungte zinga mite pawh in lei thei bawk ang; chung chu in mi, in sa an ni ang.t8c,Bawihnu leh bawihpaa I neih turte hu in vel hnam zinga mi, bawih nu leh bawihpa atan chuan in lei tur a ni.P7+Rura takina lakah I awm tur a ni lo a, I Pathian hu I tih tur a n zawk.g6I*Aigupta ram ata ka hruai chhuah, ka chhiahhlawhte an ni si a, bawih hralh a hralh tur a ni lo.(5K)chu mi zawhah chuan i hnen ata a hhuak ang a, amah leh a fate nen, tin, anmahni chhngkaw ngaih an lut leh ang a, an pi leh pute in leh lo an luah leh tur a ni.K4(inhlawhfa ang leh i hnena khawsa ve angin i hnenah a awm tur a ni:b3?'Tin, i unau alo retheih a, i hnena a lo tluk luh chuan bawih angin i chhawr tur a ni loa:|2s&Kei hi LALPA in Pathian, Kanaan ram pe tur che u leh in Pathian ni tura Aigupta tam ata hruai chhuaktu che u ka ni.T1#%A pung umin sum i puktir tur ani lo a, pung umin i ei turte puktir hek suh.v0g$A lakah tangka emaw, thil emaw, a pung la suh, Pathian tih zawk rawh: I unau chu i hnena a khawsak theihna'n./}#I unau a lo retheih a, a rawn belh che chuan i lo chhawmdawl tur a ni; mi khual, i hnena khawsa angin i awmpui tur a ni.b.?"An khaw dai velahlote erawh chu hralh theih a ni lo ang a, an kumkhaw chanpual a ni si a.3-a!Tin, Leviho zinga miin a tlan loh chuan hralh tawh in leh a chanpual khua chu Jubiliah a chhuak ang a: Levihote khuaa inte chu Isrela thlahte zinga an chanpual a ni si a.p,[ Amaherawhchu, Levihote khua, an chanpuala khuaa inte chu Levihote chuan englai pawhin an tlan thei ang.~+wKulh nei lo khuaa inte erawh chu thingtlang ram anga ngaih a ni ang a, tlan theih a ni ang a, Jubili-ah a chhuak ang.+*QKum khat chhung a tlan theih loh chuan kulh nei khuaa in chu kumkhuain a thlahte zel pawhin a leitu ta a ni tlat tur a ni a, Jubili ah pawha chhuak chuang lo ang.0)[Tin, kulh nei khuaa in, miin a hralh chuan a hralh a chin kum khat zen zawn chhung chuan a tlan leh thei ang; kum khat pumhlum chhung chuan tlan leh theihna a nei ang.D(A tana a tlan let leh theih loh erawh chuan a hrlh taka chu Jubili kum thlengin aleitu kutah chuan awm awh se; tin, Jubili kum huan a chhuak leh ang a, ani chuan a ram chu a luah leh ang.'{a hralh chin kum chu chhut se la, a hralhna pa chu a tel chuanna chu pek kir rawh se; tichuan a ram chu a luah leh ang.Z&/Tin, miin a tlansaktu tur a neih loh a, a lo neihnun a, tlanna khawp a neih chuan%{I unau chu lo rethein, a ram thenkhat lo hralh se la, a laichin bul berin a unauin a lo hralh chu a rawn tlan tur a ni.P$In ram luah zawng zawng chu a nei tur hmasain a tlan let thei tur a ni.}#uKumkhua atan chuan ram chu hralh hlen tur a ni lo, ram chu ka ta a ni si a: mikhual, ka hnena khawsa mai in ni si a.7"iTin, a kut riat kum chuan inching ang a, thil hawng in vawn , a hluite chu in ei ang a, a kum kua kum thleng, a lo thar leh thleng chuan in vawn, a hluite chu in ei tur a ni.s!aa kum ruk kum chuan ka malsawmna inchungah ka thlentir ang a, kum thum chhung atan chuan rah a chhuah ang.( KA nih leh, a kum saih kum chuan eng nge kan ei ang le? Ngaiteh, engmah kan ching dawn si lo a, kan thil hawngte kan sawng bawk dawn si lo a, in ti a nih chuan,kQRam chuan a rah a chhuah ang a, hnianghnarin in chen ang a, thlamuang takin in va khawsa dawn nia.Chuvangin ka thuruatte chu i zawmin ka rorelte chu i pawmin I tih tur a ni; tichuan chu ramah chuan thlamuang takin in khawsa dawn nia.fGIn inbum tur a ni lo a, i Pathian chu i tih tur a ni. Kei hi LALPA in Pathian chu ka ni si a.!=A kum tam dan zir zelin a man chu i tipung ang a, tin, a kum tlem dan zir zelin a ma chu i tikiam ang a; bufal hawn kum tam azirin i lakah hralh a ni e.zoJubili hnu a kum zat ang zelin i thenawm thil i lei ang a, buhbal hawn kum tam a zirin i hnenah a hralh tur a ni.hKI thenawm hnenah eng emaw I hralh a, i thenawm laka eng emaw i lei pawhin in inbum tur a ni lo:N Hemi Jubili kum hian mi tinin mahni ta ngei in ta leh theuh tur a ni.V' Jubili a ni si a; in lawm tur a ni; chu in loa thil hawng chu in ei tur a ni.9 Chu mi kum sawmngana chu in tan Jubili a ni ang a; engmah in ching lo ang a, a hli pawh in la lo ang a, grep enkawl loh rah chu in lo tur a ni hek lo.}u Tin, kum sawmngana chu in lawm ang a, ram chhung zawng zawngah, chuta awm zawng zawnge hnenah zalenna thu in puang tur a ni: in tan Jubili a ni ang a; mi tin,in mahni ta ngai in ta leh ang a, mi tin, mahni in chhung khur theuhah in awm leh ang.)M Chumi hnu thla sarihna ni sawm ni chuan tawtawrawt ring taka chu i ham veltir ang a; inremna niah chuan in ram zawng zawngah tawtawrawt in ham vel tir tur a ni.+Tin, chawlh kum kum sarih chu I hhiar ang a, kum sarih hmun sarih a ni ang a; chawlh kum kum sarih chhung chu kum sawli leh kum kua a ni ang a.eEI bawng rual tan te, I rama ran tan te, chuta a hawng zawg zawng chu ei chawp atan a ni ang.#ARam chawlh kuma mi chu in ei chawp atan a ni ang; i tan te, i chhiahhlawh lehiI chhiahhlawhnu tan te, i hlawhfa tan te, i hnena khawsa ram dang mi tan te;xkI buh hli chu i seng tur a ni lo a, i enkawl loh grep chu i lo tur a ni lo: ram chawlh derna kum a ni tur a ni.!=a kum sarih kum erawh chu ram chawlh derna, LALPA hminga chawlhna a ni ang a; i lovah bubal i ching tur a ni lo a, i grep huan i sat no tur a ni hek lo.5gI loah kum ruk chhung chu thil i ching ang a,|sIsraela thlahte bia la, an hnenah, 'Ram ka pek che u in va thlen hun chuan, ram chu LALPA hmingin a chawl tur a ni.0  _Tin, LALPA'n Sinai tlangah Mosia a bia a,; qTichuan Mosia chuan Israela thlahte chu a bia a, anchhe lawhtu chu daipawn an hruai chhuak a, lungin an deng a. Israela thlahte chuan LALPA'n Mosia thu apek ang chuan an ti ta a.@ {Ram dang mite tan leh he rama mi reng te tan dan hmun khat in nei tur a ni. Kei hi LALPA in Pathian ka nih hi,' I ti tur a ni," tiin.Tichuan Mosia chuan Israela thlahte chu a bia a, anchhe lawhtu chu daipawn an hruai chhuak a, lungin an deng a. Israela thlahte chuan LALPA'n Mosia thu apek ang chuan an ti ta a.\ 3Ran tihhlum apiang chuan a rul tur a n a; mi tihlum apiang chu tihhlum ve tur a ni.r _ruh tliak aiah ruh tliak, mit aiah mit, ha aiah ha; mi a tihhmelhem angin a chungah pawh tih ve tur a ni.^7tin, miin a thenawm a tihhmelhem chuan a tih ang tak chuan a chungah tih ve tur a ni;S!thi khawpa ran chunga kut thlak apiang chuan a rul tur a ni: nun aiah nun.JThi khawpa mi chunga kutthlak apiang chu tihhlum ngei tur a ni a;RTin, LALPA hming sawichhia apiang chu tihhlum ngei tur a ni; mi zawng zawngin lungin an deng ngei ngei tur a ni: LALPA hming an sawichhiat chuan ram dang mi pawh, he rama mi reng pawh tihhlum tur a ni.ymTin, Israela thlahte chu bia la, an hneha, 'Tupawh a Pathian anchhia lawh apiang chuan a sual mawh a phur ang a.Anchhe lawhtu chu daipawnah hruai u la, a hretu zawng zawng chuan a luah an kut nghat se la, mi zawng zawng chuan lungin deng rawh se.#C Tin, LALPA'n Mosia a bia a,A LALPA ka atanga thu chhuak nghahna'n tan inah an khung a./Y Israel hmeichhe fapa chuan anche lawhin pathin hming a sawichhia a; tichuan Mosia hnenah an rawn hruai a. A nu hming chu Selomithi a ni lo, Dan chi Difiria fanu a ni./Y Israel hmeichhe fapa, a pa Aigupta mi, mi pakhat chu Israela thlahte zingah a va kal a: chu Israel hmeichhe fapa leh Israel mi, mi pakhat chu riah hmunah an insual a;.~W Tin, Arona leh a fapate pual a ni ang a, hmun thianghlimah an ei tur a ni: kumkhaw dana LALPA tana meia thilhlante zing a mi, a tana thil thianghlim tak a ni," tiin.l}SChawlhni apiangin LALPA hmaah a dah fel thin tur a ni: kumkhaw thuthlunna, Israela thlahte tana ni.|Chhang chungah, a tlar hnihah chuan beraw fim tak I dah tur a ni, hriatrengna, LALPA tana meia thilhlan anga nih theihna'n.g{ILALPA hmaah dawhkan thianghlim chungah tlar hnihin, tlar khata paruk ve vein I tiang tur a ni.z/Tin, chhangphut dip mi la la, chu chu chang sawm leh pahnihah I awm tur a ni: chhang pakhatah chuan epha hmun sawma thena hmun hnih hman tura ni.>yyLALPA hmaah chuan khawnvarte chu dah fel thin rawh se.>xwInbiakna puan ina thuhriattirna puanzar pawn lamah chuan tlai lam atanga zing lam thleng atan LALPA hmaah Aronan dah fel rawh se: hei hi in thlahte zel thlenga kumkhaw dan tur a ni.}wuIsraela thlahte chu oliv hriak fim tak, chhit tura sawr, khawnvar tihalh reng nan I hnena rawn la turin thu pe rawh.v =Pathianin Mosia a bia a,Xu+,Tichuan Mosia'n LALPA kut hunbi siamte chu Israela thlahte hnenah a puang ta a. t+tichuan in thlahte chuan Israel thlahte chu Aigupta ram ata ka hruai chhuah lai khan chhawlbukah ka awmtir tih an hre thei ang: Kei hi LALPA in Pathian chu ka ni,' tirawh," tiin.Tichuan Mosia'n LALPA kut hunbi siamte chu Israela thlahte hnenah a puang ta a.dsC*Chhawlbukah ni sarih in awm ang a, Israela rama mi rengte chu chhawlbukah in awm vek ang a;r')He kut hi LALPA tan kum tin, ni sarih in awhtir tur a ni: hei hi in thlahte zel thlenga kumkhaw dan tur a ni: thla sarihnaah in nei thin ang..qW(A ni khat ni chuan thing kung mawi tak tak rah te, tum kau te, thing buk tak zar te, luia tuipuisuthlah te in keng ang a, LALPA in Pathian hmaah ni sarih inhlim ang. }+~~}}2||{{zzz"yyyy1xx]xwwIvvluuutt sCrrprqpp{oonn@m{mllFkkk5jj"iii8hhGgg.fMee5dd>cc#b'`__^^^!]]]\\=[ZZwZ$YYX?WWVVmUUT_TS}RRQQ6PSOpNMMM/LLKK\JIISHHHiGGFLEE|DCC(BJAA1@??G> ==R<#;;::499k98z8@77'6S54423e221l0//"/..d.-H,,+z***))L((T''d' &(%%~%W$$[#u#1""!! t 7V/~+GvkDD[41M w O   HZ3Z}Y_-(Whalral thilhlan atana bawngpa zawng zawng chu sawm leh pahniha ni a, berampa sawm leh pahnih, beram noa pa kum khat mi sawm leh pahnih, an chhangphut thilhlante nen; tin, sual thawina'n kelpa sawm leh pahnih:0^[(VRintuia khat rangkachak fian sawm leh pahnih chu hmun thianghlima sekel sawm tluka rit theuh a n: rangkachak fian zawng zawng chu sekel za leh sawmhnih tluka rit a ni;C](Utangkaraw thleng chu sekel za leh sawmthum tluka rit theuh ani a, berhbu chu sawmsarih theuh a ni: tangkaraw bungbel zawng zawng hu hmun thianghlima sekel singhnih leh za tluka rit a ni.1\](TTichuan, maicham hriak thih nia Israel puipaho thilhlante chu tangkaraw thleng sawm leh pahnih, tangkaraw berhbu sawm leh pahnih, rangkachak fian sawm leh pahnih ani a;%[E(Stin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampanga, kelpa panga, beram no pa kum khat mi panga a ni: he'ng hi Enana fapa Ahira thilhlante chu a ni.$ZE(Rsual thawina'n kelpa pakhat;eYE(Qhalral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, beram pa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;AX(Psekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;\W3(Oa thilhlan chu tangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmun thianghlim sekel sarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat, chhangphut thilhlan atana hriaka chawhpawlh chhangphut dip taka khat ve ve:_V9(NNi sawm leh ni hnih ni chuan Napthtalia thlahte puipa Enana fapa Ahira chuan a hlan a:,US(Mtin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni: he'ng i Okrana fapa Pagiela thilhlante chu a ni.$TE(Lsual thawina'n kelpa pakhat;dSC(Khalral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;AR(Jsekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;`Q;(Ia thilhlan chu tangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmun thianghlima sekel sawm sarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat chhangphut thilhlan atana hriak chawhpawlh chhangphut dip taka khat ve ve.]P5(HNi sawm leh ni khat ni chuan Asera thlahte puipa Okrana fapa Pagiela chuan a hlan a:/OY(Gtin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, beram panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni: he'ng hi Amisadaia fapa Ahiezera thilhlante chu a ni.$NE(Fsual thawina'n kelpa pakhat;dMC(Ehalral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;@L}(Dsekel sawm tluka ritrimtuia khat rangkachak fian pakhat;aK=(Ca thilhlan chu tangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakat, chhangphut thilhlan atana hriaka chawhpawlh chhang phut dip taka khat ve ve:TJ#(BNi sawm ni chuan Dana thlahte puipa Amisadaia fapa Ahiezera chuan a hlan a:0I[(Atin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni: he'ng hi Gideonia fapa Abidana thil hlante chu a ni.H7(@sual thawina'n kelpa;dGC(?halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;AF(>sekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat,`E;(=a thilhlan chu tangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmunthianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat, chhangphut thilhlan atana hriaka chawhpawlh chhangphut dip taka khat ve ve;MD()(6Ni riat ni chuan Manasea thlahte puipa Pedazura fapa Gamaliela chuan a hlan a:.=W(5tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni: he'ng hi Amihuda fapa Elisama thilhlante chu a ni.$<E(4sual thawina'n kelpa pakhat;e;E(3halral thilhlan atana bawngpa tuia pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;A:(2sekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;^97(1a thilhlan chu tangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat, halral thilhlan atana hriak a chawhpawlh chhangphut dip taka khat ve ve;U8%(0Ni sarih ni huan Ephraima thlahte puipa Amihuda fapa Elisama chuan a hlan a:.7W(/tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni. Heng hi Deuela fapa Eliasapha thilhlante chu a ni.$6E(.sual thawina'n kelpa pakhat;e5E(-halral thilhlan atana bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;A4(,sekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;_39(+a thilhlan chu tangkaraw thleng pakhat, a irh lam sekel za leh sawmthum, hmunthianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat, chhangphut thilhlan atana hriaka chawhpawlhchang phut dip taka khat ve ve;Q2(*Ni ruk ni huan ngada thlahte puipa Deuela fapa Eliasapha chuan a hlan a:31a()tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni; he'ng hi Zurisadaia fapa Selumiela thilhlante chu a ni.$0E((sual thawina'n kelpa pakhat,c/A('halral thilhlan atan bawngpa tuia pakhat, berampa pakhat beram no a pa pum khat mi pakhat;A.(&sekel sawm tluka rit timtuia khat rangkachak fian pakhat;`-;(%a thilhlan chu tangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum; hmun thianglima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat, chhangphut thilhlan atana hriak chawhpawlh chhang phut dip taka khat ve ve.P,($Ni nga ni chuan Simeona thlah Zurisadaia fapa Selumiela chuan a hlan a.-+U(#tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni. Heng hi Sedeura fapa Elizura thilhlante chu a ni.$*E("sual thawina'n kelpa pakhat;d)C(!halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;@(}( sekel sawm tluka rit rimtuia kat rangkachak fian pakhat;^'7(a thilhlan chu tangkaraw thleng pakhat a rih lam sekel za leh sawmthum, hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat, hhangphut thilhlan atan hriaka chawhpawlh chhangphut dip taka khat ve ve;R&(Ni li ni chuan Reubena thlahte puipa Sedeura fapa Elizura chuan a hlan a:+%Q(tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni. Heng hi Helona fapa Eliaba thilhlante chu a ni.$$E(sual thawina'n kelpa pakhat;d#C(halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;A"(sekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;]!5(a thilhlan chu tangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat,chhangphut thilhlan atan hriaka chawhpawlh chang put dip tak khat ve ve;R (Ni thum ni chuan Zebuluna thlahte puipa Helona fapa Eliaba huan a hlan a:1](tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a hlan a. Heng hi Zuara fapa Nethanela thilhlante chu a ni.$E(sual thawina'n kelpa pakhat;dC(halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;A(sekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak rian pakhat;b?(a thilhlan atan chuan tangkaraw thleng pakhat a rih lam sekel za leh sawmthum hmun thianga sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat, chhangphut thilhlan atan riaka chawhpawlh chhang phut dikp taka khat ve ve:M(Ni hnih ni huan Isakar-ho puipa Zuara fapa Nethanela chuan a hlan a:(K(tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beramno a pa kum khat mi panga: Heng hi Aminadaba fapa Nasona thilhlante chu a ni.$E(sual thawina'n kelpa pakhat;cA(halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beramno a pa kum khat mi pakhat;A(sekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;`;( a thilhlan chu tangkaraw thleng pakhat, a rih lam selkel za le sawmthum, hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat, chhangphut thilhlan atan hriaka chawhpawlh chhang phut dik taka khat ve e;U%( Ni khat nia a thilhlan hlantu tur chu Juda chi Aminadaba fapa Nasona a ni a:( Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Puipa tinin maicham hlanna'na an thilpek chu a indawt zelin ni tin, an hlan tur a ni," a ti a.fG( Puipahote huan hriak thih ni chuan maicham hlanna'n an thilhlante chu maicham bula an hlan a.oY( Kohatha fapate erawh chu an pe ve lo; hmun thianghlim hna chu an pual a ni a, a zawna zawn thin an ni.(Tin, tawlailir pali leh bawngpa pariat chu, puithiam Arona fapa Ithamara ho, Meraria fapate chu an hna azir zelin a pe a.[1(Tawlailir pahnih leh bawngpa pali chu Gersona fapate chu an hna azir zelin a pe a.S!(Tichuan Mosia'n tawlailirte leh bawngpate chu a la a, Levi-hote hu a pe a.| s(biak buk hna atan a tangkai dawn a, lo la hlawm rawh khai; Levi-ho, a hna zir ang zelin i pe theuh dawn nia," tin,." A(Tin, LALPA'n Mosia a bi a,R (an thilhlante chu, tawlailir chung nei paruk leh bawngpa sawm leh pahnih, puipa pahnihin tawlailir pakhat zel, pakhatin bawngpa pakhat zel LALPA hmaah an rawn la a, biak buk bulah chuan an rawn hlan a. (Israel-ho puipa, an chhungkaw puipae huan thilhlan an hlan a, chungho chu an hnam puipate, an chhiarhote chunga awm an ni a:H  (Chutichuan Mosia'n biak buk chu a din zawh a, hriak a thih a, a thianglim a, a bungrua zawng zawng leh a maicham leh a bungbel zawng zawng hriak a thih a, a thianghlim ni chuan heti hi a ni a,vg(chutianga ti chuan Israel thlahahte ka hming chuantir a ni ang a, tin, keiin anni chu mal ka sawm ang," tiin.I (LALPA'n in lam lo hawi se la, thlamuanna pe che u rawh se, tiin sawi rawh u,' tiin.chutianga ti chuan Israel thlahahte ka hming chuantir a ni ang a, tin, keiin anni chu mal ka sawm ang," tiin.L(LALPA'n a hmel in chungah entir se la, khawngaih zel che u rawh se.6i(LALPA'n malsawm che uin veng zel che u raw se;b?(Arona leh a fapate hnenah, 'Hetiang hian Israela thlahte mal in sawm tur a ni; an hnenah,7(LALPA'n Mosia a bi a./Y(Hei hi a ni, Nazirit thutiam dan leh LALPA hmaa an thilhlan dan chu, ama duh thua a hlan tiam lohin: a intihhranna thutiam a zir zelin a ti tur a ni,' ti rawh," tiin.A}(tin, puithiam chuan then thilhlanah LALPA hmaah a then tur a ni; hei hi puithiam pual a ni ang, then irawm leh then bawp nen: chu mi zawhah chuan Nazirit chuan uain a in thei tawh ang.N(Tin, puithiam chuan berampa dar chhum hmin leh bawma dawidim telh loh chhang pakhat leh dawidim telh loh chhangper pan pakhat a la ang a, Nazirit chuan a intihhranna lu a meh zawhin a kentir ang a:.W(Nazirit mi chuan inbiakna puan in kawngkaa a intihhranna lu chu amet ang a, intihhranna sam chu ala ang a, remna inthawi thilhlan hnuaia meiah chuan a rawh tur a ni.P~(tin, berampa chu bawma chang dawidim telh lohte nen chuan remna inthawi thilhlan atante LALPA hnenah a hlan ang a: puithiam chuan chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan pawh chu a hlan tel bawk ang.p}[(Tin, puithiamin chung chu LALPA hmaah a hlan ang a, a sualthawina leh a halral thilhlan chu a hlan ang;I| (dawidim telh loh chhang leh chhangphut dip tak hriaka hmeh siam chhang hlawm le hriaka chulh chhangper pan bawm khat an chhangphut thilhlan tur leh in tur thilhlan tur te nen an hlan tur a ni.D{(tin, LALPA tana thilhlanah berampa kum khat mi sawiselbo halral thilhlanah pakhat, sual thawina'n beram no a nu kum khat mi sawiselbo pakhat, remna thilhlan atan berampa sawiselbo pakhat;z( Tin, hei hi Nazirit mi, an intihran ni bi a kim huna tih dan tur chu a ni: inbiakna puan in kawngkaah hruai tur a ni ang a:My( Tin, thiam loh thawina'n beram no a pa kum khat mi rawn kengin a intihhranna nite chu LALPA hnena a titha le ang: a intihhranna chu tihbawlhhlawha ni tak avangin ahmaa mi kha engma lo ani ta si a.Px( tin, puithiam chuan pakhat chu sual thawina'n a nhlan ang a, pakhat chu halral thilhlanah mitthi avanga atihsualnaah inremna a siamsak anga; tin, chu mi ni vek chuan a lu chu a tithianghlim tur a ni.w ( Tin, ni riat niin inbiakna puan in kawngkaa puithiam hnena thuro tuak khat emaw, parva no tuak khat emaw a rawn keng tur a ni: v( A kiangah mi lo thi ta thutin a intihhranna lu chu lo tibawlhhlawh ta ang se la, a inthen ni, a nisarih niin a lu a met tur a ni.7uk(a intihhran chhung zawng chuan LALPA pual a ni.t'(A pa te, a nu te, a unaupa te, a farnute emaw thih thuah pawh a intibawlhhlawh tur a ni lo, Pathian tana a intihhranna chuan a phuar avangin,Ts#(LALPA tana a intihhran chhung zawng chuan mitthi ruang a hnaih tur a ni lo.erE(LALPA tanaa intihran chhung ni a kim hma loh chuan tihhrana ni ang a, a sam a zuah tur a ni.^q7(A intihhran chhung zawng chuan ngrep hruia mi a mu pawh, a pil pawh a ei tur a ni lo.)pM(uain le zu a nghei tur a ni; uain thur pawh, zu thur pawh a in tur a ni lo a, ngrep tui pawh a inin ngrep raha tharlam pawh, pho vuai pawh a ei tur a ni hek lo.o7(Israela tlahte hnenah sawi la, an hnenah, 'mipa emaw, hmeichia emaw pawhin eng emaw thutiam bik, LALPA tana inpekna Nazarit thutiam a tiam lai chuan,"n C(Tin, LALPA'n Mosia a bia a,xmk(chutichuan mipa chu khawlohnaa chuan a fihlim ang a, hmeichhia chuan a sualna mawh a phur ang,' ti rawh," tiin.+lQ(mipain thikna rilru a lo put a, a nupui a thik emawa rel dan chu a ni a: tichuan LALPA hmaaha hruai ang a, tinpuithiam chuan he'ng dan zawng zawng ang hian a chunga a ti tur a ni.chutichuan mipa chu khawlohnaa chuan a fihlim ang a, hmeichhia chuan a sualna mawh a phur ang,' ti rawh," tiin.Sk!(Hei hi, nupui,khaw dang hawia a pasal ni lo midang nena intibawlhlaw emaw,uje(Amaherawhchu hmeichhia chu a bawlhhlawh loh a, a thianghlim chuan a fihlim ang a, nau pai thei zel a ni ang.#iA(Tin, tui a han intir chuan heti hi a ni ang a; a lo bawlhhlawh a, a pasal chunga thil a tisual a lo nih chuananche tlantirtu tui ch a kawchungah alut ang a, alo kha ang a, a pum a lo vung ang a, a malpui a lo rawp ang a; tichuan hmeichhia chu achipuite anchhe dawntirtu a lo ni ang.*hO(puithiam chuan chhangphut thilhlan hriat chhuahtirtu chu vei khatin a la ang a, maichamah chuan ahal ang a. chu mi zawhah chuantui ch hmeichhia a intir tur a ni."g?(Tin, puithiam chuan thik thilhlan chhangphut hmeichhe kut ata chu a la ang a; LALPA hmaah chhangphut thilhlan chu a then ang a, maichamah a kalpui ang a:f(tin, hmeichhia chu anchhe thlentirtu tui kha chu aintir tur ani: tichuananchhe thlentirtu tui chu a kawchhunga a lut ang a, a lo kha ang.leS(Tin, puithiam chuan chung anchhe thute chu lehkhabuah a ziak ang a, tuikhaah chuan a chiah tur ani;&dG(tin, anchhe thlentirtu he tui hi i rilah a lut ang a, i puma tivung ang a, i malpui a tirawp ang a, a ti ang a: tin, hmeichhia chuan, Amen, Amen, a ti ang a.Zc/(Tin, puithiam chuan hmeichhia chu a vau vang a, chhia a chhamtir ang a, hmeiche hnenah puithiam chuan, LALPA'n i malpui a tihbal a, i pum a tihvun chuan, LALPA'n i chipuite anchhe dawntirtuah siam che rawh se;by(amaherawhchu khaw dang hawia i bawlhhlawh a, i pasal lo mi tuin ema a mutpui che chuan i fihlim lo ang, a ti tur a ni.gaI(tin, puithiam chuan hmeichhia chu chhia a chhamtir ang a, hmeichhe hnenah chuan, i pasal ni lo midang tumahin an mutpui loh chia, bawlhhlawhna lama i kal pen loh chuan anchhe thlentirtu he tui kha ata hi i lo fihlim ang a;c`A(tin, puithiam chuan hmeichhia chu LALPA hmaah a dintir ang a, a sam a thlahtir ang a, hriat rengna chhngpui thilhlan, thik thawina thilhlan chu a kentir ang a; puithiam chuan anchhe thlentirtu tui kha chu a keng ang a;_y(tin, puithiam chuan hlumbelin tui thianghlim a la ang a, biak buk chhuata vaivut a la ang a, tuiah chuan a phul ang a:K^(Tin, puithiam chuan a rawn hruai ang a, LALPA hmaa a dintir ang a;9]m(chutiang thuah chuan chu mi chuan a tana thilhlan barli chhangphut epha hmun sawma thena hmun khat kengin a nupui chu puithiam hnena a hruai tur ani; hriak a leih tur ani lo a, thil rimtui a telh tur ani hek lo; thik thawina chhang phut thilhlan, hriat rengna thilhlan khawlohna hriat chhuahna a ni si a.n\W(a pasal chuan thikthu avangin ringhlel tlat se la emaw nupui chesual lo pawh a rinhlelh tlat si chuanl[S( mutpui se la, a pasal chuan a hre lo a, chesual ngei si puang bawk si lo, kut man ni bawk si lo chuMZ( Israela thlahte hnenah sawi la, an hnenah 'tu nupui pawh uirein miin#YC( Tin, LALPA'n Mosia a bia a,qX]( An thil serh chu anmahnin an nei ang, puithiam hnena an pek chu puithiamin a nei tur ani, tiin," a ti a.W)( Tin, Israela thlahte thil thianghlim hen thilhlan zawng zawng, hlansak tura an pek puithiam hnena an hlan apiang a hlantu puithiamina nei ang.ZV/(Amaherawhchu sual man teltuin laichin anei loh chuan, sual man teltuin laichin a nei loh chuan, sual man LALPA hnena hlana chu puithiam pual tur ani ang a; inremna berampa tiam loin inremna a siam tur ani ang. U(an tihsualnaah chuan thupha an chawi tur ani: tin, a tihsual man chu kim takin rulh tur ani a, tihsualna pa chu a pe belh tur a ni.T(Israela thlahte hnenah sawi la, 'Mipa emaw, hmeichhia emawin LALPA chungah thil engpawh lo tisualin thiamloh chang se la,#SC(Tin, LALPA'n Mosia a bia a,R+(Tichuan Israela thlahte chuan chutiang chuanan ti a, daipawnah an dah chhuak a; LALPA'n Mosia hnena a sawi angin Israela thlahte chuan an ti a.Q (a hmei apain i tichhuakin daipawnah I dah tur ani; a lai taka ka awmna thin an riahhmun chu an tiblawlhhlawh dah ang e," tiin.P3(Israela thlahte hu an riahhmun ata phar zawng zawng leh thiput zawng zawng leh mitthi avanga bawlhhlawh apiangte chu tichhuakvek turin thu pe rawh:"O C(Tin, LALPA'n Mosia a bia a,)NM(1Mosia hmanga LALPA thupek angin mi tin, an thawh tur leh an chanpual tur zir zelin chhiar an ni a: chutiang tak chuan LALPA'n Mosia thu a pek anga chhiar an ni.KM(0chung an chhiarte chu 8,580 an ni.Mosia hmanga LALPA thupek angin mi tin, an thawh tur leh an chanpual tur zir zelin chhiar an ni a: chutiang tak chuan LALPA'n Mosia thu a pek anga chhiar an ni._L9(/Levi-ho, rawngbawl tur leh inbiakna puan ina phurh mi phurtu tur zat a thlah thlahin, a chhungkua kuain, kum sawmthum achin chung lam kum sawmnga mi thlengin Mosia leh Arona leh Israel-ho puipate chuan an chhiar a;_K9(.Levi-ho, rawngbawl tur leh inbiakna puan ina phurh mi phurtu tur zat a thlah thlahin, a chhungkua kuain, kum sawmthum achin chung lam kum sawmnga mi thlengin Mosia leh Arona leh Israel-ho puipate chuan an chhiar a;|Js(-chung chu an ni, Meraria fapate thlahho an chhiar, Mosia hmanga LALPA thupek anga Mosia leh Aronan an chhiarte chu.KI(,chung a thlah thlaha, a chhungkuakuaa an chhiarte chu 3,200 an ni.9Hm(+Tin, Meraria fapate, inbiakna puan ina thawk tura rawngbawl zat tur chu, a thlah thlahin, a chhungkua kuain, kum sawmthuam achinchung lam kum sawmnga mi thlenga chhiar an ni a;9Gm(*Tin, Meraria fapate, inbiakna puan ina thawk tura rawngbawl zat tur chu, a thlah thlahin, a chhungkua kuain, kum sawmthuam achinchung lam kum sawmnga mi thlenga chhiar an ni a;F()chung chu an ni, Gersona fapate thlahho inbiakna puan ina rawngbawlho zawng zawng, LALPA thupek anga Mosia leh Aronan an chhiarte chu.LE((chung a thlah thlaha, a chhungkua kuaa an chhiarte chu 2,630 an ni.6Dg('Tin, Gersona fapate, inbiakna puan ina thawk tura rawngbawl zat tur chu a thlah thlahin, a chhungkua kuain kum sawmthum achin chung lam kum sawmnga mi thlenga chhiar a ni a;6Cg(&Tin, Gersona fapate, inbiakna puan ina thawk tura rawngbawl zat tur chu a thlah thlahin, a chhungkua kuain kum sawmthum achin chung lam kum sawmnga mi thlenga chhiar a ni a;B'(%chung chu an ni, inbiakna puan ina rawngbawl thin Kohath-ho thlah an chhiar, Mosia hmanga LALPA thupek anga Mosia leh Aronan an chhiarte chu.9Ao($chungho a thlah thlahin an chiar chu 2,750 an ni.n@W(#inbiakna puan ina thawk tur zat chu kum sawmthum achin chung lam kum sawmnga mi thlengin an chhiar a.}?u("Tichuan Mosia leh Arona leh pungkhawmho zinga puipate chuan Kohath-ho fapate chu a thlah thlahin, a chhungkua kuain,!>=(!chung chu an ni, puithiam Arona fapa Ithamara hova inbiakna puan ina Meraria fapate thlahtehovion an ti tur te te chena an rawngbawl dan tur chu," tiin.P=( a kawt hung velnaban te, a nghah chhan kerkuak te, a kilhbehna te, ahrui te, a hmanrua zawng zawng leh a hmanraw dang zawng zawng phurh te: a hming lam zel theuhin an chanpual tur I ruatsak tur a ni.<%(Inbiakna pian ina an hnathawh, an chanpual tur chu hei hi a ni - biak buk ban rem khawm te, a bangrel te, a ban te, a nghahchhan kerkuak te,u;e(kum sawmthun a chin chung lam kum sawmnga mi thlengin inbiakna puan ina thawk tur zat i chhiar vek tur a ni.P:(Meraria fapate chu, a thlah thlahin a chhungkua kuain i chhiar tur ani;9y(chung chu inbiakna puan ina Gersona thlahte thawh chu a ni: an tih tur chu puithiam Arona fapa Ithamara ruat tur a ni.8(Gersona thlahte chuan Arona leh a fate kawhhmuh ang zelin hna an thawk ang a, an tih tur te te chena ruatsak turin thu I neihtir ang..7W(kawt hung puan zar te, kawt hung kawngkhar puan zar te, biak bk leh maicham bula mi, a hrui te, an hmanrua zawng zawngte an phur ang a, ti tul apiang an ti tur a ni. 6(biak buk puan zar e, inbiakna puan in te, a khuhna te, a chung khuhna savun tha mi vun te, inbiakna pian in kawngkhar puan zar te,F5(Gersona thlahho chanpual chu rawngbawl lam le phurh lam a ni:4(kum sawmthum achin chung lam kum sawmnga mi thlengin rawngbawlna hna inbiakna puan ina thawk tur zawng zawng zat chu chhiar vek rawh.Q3(Gersona fapate pawh an chhungkua kuain, a thlah thlahin chhiar vek rawh;#2C(Tin, LALPA'n Mosia a bia a,i1M(amaherawhchu thil thianghlim en turin rei lo te pawh lut suh se, an luh chuan an thi ang," tiin.b0?(Arona leh a fapate chu lut se la, an thawh tur leh an chanpual tur theuh ruatsak rawh se;/(Kohatha thlah chhungkua chu Levi-ho zing ata bo mai lo a, thil thianghlimte khawih loa thi loa an awm theihna'n hetiang hian ti rawh u:-.W(Tin, LALPA'n Mosia leh Arona a bia a,-3(Tin, puithiam Arona fapa Eleazara thawh tur chu, chhit tur hriak te, rimtui te, chatlak loa chhangphut thilhlan te, hriak thih mi te, chhangphut thilhlan te, hriak thih mi te, biak buk, chuta thil awm zawng zawng te, hmun thianghlim leh a bungruate ngaihtuah vel a ni," tiin.M,(Tin, Arona leh a fapaten hmun thianglim leh hmun thianghlim bungrua zawng zawng an khuh zawha, awmhmun sawn dawn paiangin Kohatha fapate chu a zawn turin an lo thawk thin ang a: nimahsela thil thianghlimte chu an khawih tur a ni lo, an khawih zawngin an thi ang. chung chu inbiakna puan ina Kohatha fapate chanpual tur a ni.x+k(tin, a chungah chuan an rawngbawl velna bungbel zawng zawng, mei lakna te, sa thurna thir kawm te, vutlawhna te, maihun te, maiham bungbel zawng zawngte an dah ang a; tin, a khuhna savun tha miin an khuh ang a, a zawnfung an vuah tur a ni.[*1( Tin, maichama meivap chu an lawk fai ang a, a chungah puan dum pawl an phah ang a,9)m( hmun thianghlima an hmanrua, rawngbawlna bungbel zawng zawng chu an la vek ang a, puan dum pawlinan fun ang a, a khuhna savun tha miin an khuh ang a, a zawnnaa an dah tur a ni. (( Tin, rangkachak maicham chu puan dum pawlin an khuh ang a, a khuhna savun tha miin an khuh leh ang a, a zawnfung an vuah tur a ni;e'E( chu mi leh ahmanrua zawng zawng chu a khuna savun tha mia khuhin a zawnnaah an dah tur a ni.$&C( Tin, a entu khawnvar dahna leh chu mi atana an hman tur a khawnvarte, a chaichehte, a vap dahnate, hriak bur zawng zawngte puan dum pawlin an khu tur a ni:m%U(chu chu puan senin an khuh ang a; a khuna savun tha miin an khuh ang a, a zawnfung an vuah tur a ni.]$5(Tin, entirna chhang dawhkan chungah puan dum pawl an phah ang a, chutah chuan thleng te, fian te, berhbute leh note a bun chhuahna tur an dah tur a ni; tin, chatlak loa chhang dah chu chutah chuan a awm tur a ni.r#_(chu chu savun tha miin an khuh ang a, chu chu puan dum pawlin an khuh ang a, a zawnfung an vuah tur a ni. ";(awmhmun an sawn dawn apiangin Arona chu a fapate nen an lut ang a, hmun thianghlim puan zar an hlip thla ang a, chu chuan thuthlung bawm an khuh ang a:[!1(Inbiakna puan in hmun thianghlim bera Kohatha fapate hnathawh tur chu hei hi a ni: (kum sawmthum achin chung lam, kum sawmnga thlengin rawngbawlna hna, inbiakna puan ina thawk tur zawng zawng zat chu chhiar vek rawh u.N(Levia fate zinga Kohatha thlahte, a thlah thlahin, a chhungkua kuain,, W(Tin, LALPA'n Mosia leh Arona a bia a,gI(2LALPA'n Mosia thu a pek, LALPA thu angin Mosia chuan tlanna sum chu Arona leh a fapate a pe a.C(1Israela thlahte fa tir lak atangin sum chu a la a; hmun thianghlim sekel angin 1,365 a la a.LALPA'n Mosia thu a pek, LALPA thu angin Mosia chuan tlanna sum chu Arona leh a fapate a pe a.I (0Tin, Mosia chuan Levi-hoin an tlan baka an lanna sum chu a la a;J(/a chuangho tlanna sum chu Arona leh a fapate i pe tur ani," tiin.q](.mi pakhat tan sekel 5 theuh i la tur ani; hmun thianghlima sekel hma tur a ni, (sekel chu gerah 20 a ni)M(-Tin, Levi-hote aia an tamna Israela thlahte fa tir 273 tlanna turin.)(,Israela thlahte zinga fa tir zawng zawng aiah Levi-ho chu la a, an ran aiah Lechi-ho ran; Levi-ho chu ka ta an ni ang; kei hi LALPA chu ka ni.#C(+Tin, LALPA'n Mosia a bia a,q](*An hming indawt ang zela thla khat a chin chung lam fa tir mipa zawng zawng a chhiarte chu 22,273 an ni.A}()Tin, Levi-hote chu (LALPA chu ka ni a) Israel thlahte zinga fa tir zawng zawng aiah ka hauh a ni; tin, levi-ho rante chu Israela thlahte ran zawng zawnga piang hmasa ber aiah," a ti a.'((Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Israela thahte zinga fa tir, mipa, thla khat a chin chung lam zawng zawng chhiar la, ka ta an ni, a zat hre rawh.('LALPA thupeka Levi-ho a thlah thlaha mipa zawng zawng thla khat achin chung lam Mosia leh Aronan an chhiar zawng zawng chu 22,000 an ni. (&biak buk chhak lampang inbiakna puan in bul, ni chhuahna lam puan in zartu tur chu Mosia leh Arona le a fapate an ni ang a, hmun thianghlimah Israela thlahte pualah a tul apiang an thawk ang; hnam dang rawn inrawlh apiang chu tihhlum tur an ni ang," tiin.Y-(%a kawt hung velna ban te, a nghahchhan kerkuak te, a kilhbehna leh a hruite nen.=u($Meraria fapate enkawl tura ruat chu biak buk ban rem khawm te, a bangrel te, a ban te, a nghahchhan kerkuak te, a hmanrua zawng zawng te, rawngbawlna hmanrua zawng zawngte an ni a:zo(#Merariat hlah chungkaw puipa chu Abihaila fapa Zuriela a ni a: bia buk hmar lampangah an puan in an zar tur a ni.X +("Mipa zawng zawng thla khat achin chung lam an chhiar dan ang chuan 6,200 an ni.T #(!Meraria chu Mali-ho le Musi-ho thlahtu a ni. Heng hi Meraria thlahte an ni.y m( Tin, puithiam Arona fapa Eleazara chu Levi-ho puipate puipa a ni ang a, hmun thianghlim enkawltute chu a ho ang.F (An enkawl tur chu, bawm te, dawhkan te, sathau khawnvar dahna te, maicham te, hmun thianghlima rawngbawlna bungbel zwng zawng te, puan zar te, chuta rawngbawlna thil zawng zawngte a ni ang. '(Kohath-ho thlahte chhungkaw puipa tur hu Uziela fapa Elizaphana a ni. fapate thlahte chu biak buk chhim lampangah an puan in an zar tur a ni.X+(Kohatha fapate thlahte chu biak buk chhim lampangah an puan in an zar tur a ni.zo(Mipa zawng zawng thla khat achin chung lam an chhiar dan ang chuan 8,600 an ni, hmun thianghlim enkawltu tur chu.`;(Tin, Kohatha chu Amram-ho te, Uziel-hote thlahtu a ni: hengho hi Kohatha thlahte an ni.(a kawtlai zar te, biak buk bula a kawtlai kawngkhar puan zar te, maicham vel amite te, chuta hman tur hrui zawng zawngte nen. (Gersona faten inbiakna puan ina an enkawl tur chu biak buk leh Puan In a ni ang, a chung te, inbiakna puan in kawngkar puan zar te,J(Tin, Gerson-ho chhungkaw puipa chu Laela fapa Eliasapha a ni ang.Y-(Gerson-ho thlahte chuan an puan in chu biak buk thlang lampangah a zar tur a ni.Y-(Mipa zawng zawng thla khat achin chung lam an chhiarte chu 7,500 zet an tling a.Y-(Gersona chu Libni-ho leh Simeiho thlahtu a ni: he'ng hi Gersson-hothlahte an ni.vg(An thlahtu Meraria fapate chu Malia leh Misia an ni. Heng hi an chhungkua ang zela Levi-ho thlahte chu an ni.X~+(An thlatu Kohatha fapate chu Amrama te, Izhara te, Hebrona te, Uziela te an ni.E}(Tin, an thlahtu Gersona fapate hming Libnia leh Sieia an ni.I| (Levia fapate hming chu Gersona te, Kohatha te, Meraria te an ni.Z{/(Tichuan Mosia chuan a tih tura thupek angin LALPA thu ang chuan a chhiar hlawm a.z!(Levia thlahte chu achhungkua kua leh a thlah thlahin chhiar la: mipa tawh phawt chu thla khat achin chung lam chu i chhiar tur ani," tiin.3yc(Tin, LALPA'n Sinai thlalerah Mosia a bia a,bx?( fatir zawng zawng chu ka ta an ni si a; Aigupta rama fa tir zawng zawng ka tihhlum ni khan Israelte zinga fa tir zawng zawng, a mihring a ranin ka pual atan ka hauh a ni: ka ta an niang; kei hi LALPA chu ka ni," tiin."w?( ngaiteh, Levi-hote hi Israela thlahte zing ata Israela thlahte fa tir chhul keu hmasa ber aiah keimah ngeiin ka lak an ni a; Lei-ho chu ka tan an ni ang:#vC( Tin, LALPA'n Mosia a bia a, u( Arona leh a fapate chu i ruat ang a, an puithiam nihna chu an chang reng ang; hnam dang rawn inrawlhte chu tihhlum an ni ang," tiin.ltS( Tin, levi-ote chu Arona leh a fapate hnenah i hlan ang a: Israela thlate pualah a hnena hlan an ni.lsS(Tin, bungrua zawng zawng an vawng ang a, Israela thlahte puala biak buk rawngbawl hna an thawk ang.r(Tin, anni chuan biakbuka rawngbawl hna thawkin ibiakna puan in bulah amah leh pungkhawm zawng zawng pualah rawng an bawl ang.hqK(Levi chite chu, puithiam Arona hnenah hruai la, a rawng an bawl theihna'n a hnenah awmtir rawh.#pC(Tin, LALPA'n Mosia a bia a,Qo(Tin, Nadaba leh leh Abihua chu Sinai thlalera mei thiang lo, LALPA hmaa a hlan lai khan LALPA hmaah an thi a, fa an nei lo. Eleazara leh Ithamara chuan an pa Arona dam laia puithiam hna hi an thawk a. ~-}]}8|| {a{;zz7yyxxw7vvEuttIsrqq7p\p6onmm`m l_l kIjiiJi$hNgg-eddNcc5bbad`_%^^y]]t]\\[[*ZYYXX@WWWPVVoV4UUnTTTTSSSQQPPWOORNBMLLfLKiJJZJ I^IHhGFF^EEDCBBAA0@??Z>G=2<<.;p;:F9w88 776x6-5w44833 221t10//..--P-,,,o,>, +++]+****\))Y(('&& %%Q$y##^""! T"(X3Y yG. ; =R**22:<1(tin, in tur thilhlanah uain hin hmun lia thena hmun khat halral thilhlan emaw, inthawina emawa, hlannaah beram no hming kimin inbuatsaih tur a ni.1;](LALPA hnena a thilhlan hlantu apiangin chhangphut thilhlan, chhangphut dip mi epha hmun sawma thena hmun khat, hriak hin hmun lia thena hmun khata hmeh a hlan tur a ni;t:c(LALPA hnena meia thilhlan, halral thilhlan emaw, thutiam hlen tura inthawina emaw, mahni duh thua thilhlan emaw in kut hunbiah emaw, ran rual zinga mi emaw, beram rual zinga mi emawa LALPA tana rimtui siam tur emaw in hlan hunah chuan,X9+(Israela thlahte bia la, an hnenah, 'In awmna tur ram ka pek che u in thlen huna"8 C(Tin, LALPA'n Mosia a bia a,}7u(-Chutichuan chu mi tlanga awm Amalek-ho leh Kanaan-ho chu lo chhuk a, an bei a, Horma thlengin an vaw thlu rum mai a.t6c(,Nimahsela tlang chhiph chuan kal an tum tal a: amaherawhchu LALPA thuthlung bawm leh Mosia chu buk ata an chhuak ve lo.Chutichuan chu mi tlanga awm Amalek-ho leh Kanaan-ho chu lo chhuk a, an bei a, Horma thlengin an vaw thlu rum mai a.)5M(+In hmaah khian Amalek-ho leh Kanaan-ho an awm a ni, khandaiha tihhlum in ni mai ang: LALPA chu in hawisan tak avangin in hnenah Lalpa chu a awm lo ang," a ti a.P4(*In zingah LALPA a awm si lo a, hmelmate lo tihhlum mi turin chho suh u.q3]()Tin, Mosia'n, "Hmuingilna a ni lo ang tih hre reng chungin engah nge Lalpa thupek in bawhchhiat tehreng?02[((Chutichuan zing takah an tho a, tlang chhipah an han chho a, "Ngaiteh hei kan lo kal e, LALPA'n min tiamna hmunah chuan kan kal ang e, kan lo sual ta a ni e," an ti a.~1w('Tin, Mosia'n chung thute chu Israela thlahte zawng zawng chu a hrilh a: tichuan mipuite chu an lungngai ta hle mai a.g0I(&Ram enthla tura kalte zinga Nuna fapa Josua leh Jephunea fapa Kaleba erawh chu an thi ve lo a.H/ (%,36 Tin, ram enthla tura Mosia tirh lo kir leh, ram chanchin a tha lo zawnga rawn sawi a, a chunga pungkhawmho phunnawitirtu, ram a tha lo zawnga rawn sawitute chu LALPA hmaah hriin an thi a.H. ($,37 Tin, ram enthla tura Mosia tirh lo kir leh, ram chanchin a tha lo zawnga rawn sawi a, a chunga pungkhawmho phunnawitirtu, ram a tha lo zawnga rawn sawitute chu LALPA hmaah hriin an thi a.R-(#Kei LALPA hian mi suaksual pung khawm mi dodala pung khawmho chungah hei hi ka ti ngei ang ka lo ti tawh a: he mi thlalerah hian an boral ang a, chutah chuan an thi ang, LALPA'n a ti,' ti rawh u," tin, ,("Ram in va enthlak ni zat, ni sawmli chhung zet in bawhchhiatna in tuar phah ang a, tichuan ka tum dan ka tihdanglam hi in hria ang. +(!In fate chu thlalerah kum sawmli an tei an tei ang a, thlalera in ruangte a riral hma loh chuan in nawhchizawrhna chu an tuar ang.>*y( Nangni erawh chu in ruang he thlalerah hian a awm ang.|)s(Amaherawhchu, 'Man tur mai an ni ang,' in tih in fanaute hi chu ka hruai lut ang a, in duh loh ram chu an hria ang. ((ban phar meuh a, ka awmtir ang che u ka tih ramah chuan Jephunea fapa Kaleba leh Nuna fapa Josua chauh lo chu in lut tawp lo ang.#'A(in ruangte chu he thlalerah hian a awm ang a; in zinga mi chhiar tawh zawng zawng, kum sawmhnih achin chung lam mi ka chunga phunnawiho zawng zawngte chu,l&S(An hnenah, 'Ka nunna chhalin ka sawi e, ka benghriat ngeia i sawi nag takin in chungah ka ti ang a;$%C(Heng mipui suaksual pungkhawm ho, ka chunga phunnawi thin hi eng chen nge ka dawh ang? Israela thlahte phunnawina, ka chunga an phunnawinate chu ka hria e.-$W(Tin, LALPA'n Mosia leh Arona a bia a,#(Khai le, Amalek-ho leh Kanaan ho chu ruamah chuan an awm a: naktukah let u la, Tuifinriat Sen kawng lam thlalerah lut rawh rawh u," a ti.'"I(ka chhiahhlawh Kaleba erawh hi chuan rilru dang a put a, mi zui takzet avangin, ani hi chu a va kalna ramah chuan ka hruai ang a, a thlahte chuan an luah ang. !(an thlahtute hnena chhechhama ka tiam ram chu an hmu tawp lo ang a; an zinga mi ngaineptu reng rengte pawhin an hmu bawk hek lo ang: 5(Aigupta ram leh thlalera ka ropuina leh ka thilmal tihte hmua, chuti chung pawha vawi sawm zet mi la fiah a, ka thu la pawm lo mi zawng zawngte hianS!(amaherawhchu ka nunna leh LALPA ropuina tihkhah leilung chhalin ka sawi e,8m(Tin, LALPA chuan, "I thu ang chuan ka ngaidam e;  (I ngilneihna a nasat ang ngei leh Aigupta ram ata tun thlenga i ngaidam ang hian mipuite khawlohna hi ngaidam teh khai," a ti a./Y(LALPA chu thinnel tak, ngilneihna ngah, khawlohnate, bawhchhiatnate ngaidam thin; thiam loa ruatte chhuah mai ngai lo; pate khawlohna avanga fate, fate fa lehte, chhuan thumna leh chhuan lina thleng pawha hrem thin a ni,' tia i lo sawi tawh ang khan i thilthiltihtheihna chu hlen teh hram khai./Y(LALPA chu thinnel tak, ngilneihna ngah, khawlohnate, bawhchhiatnate ngaidam thin; thiam loa ruatte chhuah mai ngai lo; pate khawlohna avanga fate, fate fa lehte, chhuan thumna leh chhuan lina thleng pawha hrem thin a ni,' tia i lo sawi tawh ang khan i thilthiltihtheihna chu hlen teh hram khai. (LALPA chuan he'ng mipuite hi chhechhma a tiam ramah chuan a hruai theih loh vangin thlalerah a tihlum ni,' tiin an sawi dah ang e,G (Heng mipuite hi i tihhlum phiar chuan i hmingthan hretu chuan,hK(he mi rama mite hi an hrilh ang a: he'ng mipuite zingah hian i awm tih an hre tawh a; hmaichhan meuhin an hmu tawh si chia, i chhum chu an chungah a awm thin a; tin, chhunah chhum ding, zanah meiin an hma i hruai thin si a.!( Tin, Mosia'n LALPA hnenah, "Aigupta miten an hre reu reu vang e; he'ng mipuite hi an zing ata i thiltihtheihnaa i hruai chhuah an ni si a;( Hriin ka hrem ang a, ka timang ang a, nangmahah hian an aia ropui leh thil tithei zawk hnam ka din teh zawk ang," a ti a.(K( Tichuan LALPA'n Mosia hnenah, "Heng mipuite hian eng chen nge min ngaihnep ang a, an zinga chhinchhiahna ka tih thin chung pawhin eng chen nge mi rin loh dawn?$C( Nimahsela pungkhawmho zawng zawng chuan lunga den an rawt a. Chutichuan LALPA ropuina chu inbiakna puan inah Israela thlahte zawng zawng hmaah a lo lang a.\3( LALPA chungah hel lo phat mai u la, chu mi rama mite chu hlau bawk hek suh u, kan chaw tur an ni mai a, an inhumhimna chu engmah lo a ni a; LALPA chu kan hnenah a awm alawm, anni chu hlau suh u," tiin an sawi a.xk(Kan chunga LALPA a lawm chuan chu ramah chuan min hruai ang a, min pe ang; hnutetui leh khawizu luanna ram chu.wi(Israela thlah pungkhawmho zawng zawng hnenah chuan, "Enthla tura kan va fan chhuah ram chu ram tha tak a ni a.vg(Tin, Nuna fapa Josua leh Jephunea fapa Kaleba, ram va enthlatute zinga tel vete chuan an puan an pawtthler a;nW(Chutichuan Mosia leh Arona chu Israela thlah mipui pungkhawmho zawng zawng hmaah chuan an bawkkhup a.cA(Tichuan an inbe hlawm a, "Hotu i siam ang u khai, Aigupta ramah i kir leh ang u," an ti a.L (Engati nge khandaiha thi mai tura Pathianin he ramah hian min hruai le aw! Kan nupui fanaute chu man tur mai an ni dawn si a: Aigupta rama kir leh hi kan tan a tha zawk dawn lawm ni aw?" an ti a.v g(Israela thlahte zawng zawng chu Mosia chungah leh Arona chungah an phunnawi a: pungkhawmho zawng zawng chuan an hnenah, "Aigupta ramah khan Pathianin min tihlum ta then se la aw! A nih loh leh thlalerah hian min tihlum then mai se la aw!w  k(Chutichuan pungkhawmho zawng zawng chu aw chhuah meuhin an tap a; chu mi zan chuan mipuite chu an tap an tap a.4 c( !Tin, chutah chuan Anaka thlahte, mi liaho, awmkhauh pui pui kan hmu a; khau ang lekin kan inhmu a, anni pawhin khau ang lekin min hmu a ni," tiin a tha lo lamin an sawi a.F ( Tichuan Israela thlahte hnenah an ram han enthlak chu a chhunga chengte ei zawh hmang a ni; tin, a awmte kan hmuh chu mi awmkhauh pui pui an ni a.Tin, chutah chuan Anaka thlahte, mi liaho, awmkhauh pui pui kan hmu a; khau ang lekin kan inhmu a, anni pawhin khau ang lekin min hmu a ni," tiin a tha lo lamin an sawi a.fG( Nimahsela a kalpui chuan, "Kan han hneh thei hlawm lo ang a, kan aiin an chak si a," an ti a.( Tichuan Mosia hmaah Kaleban mipuichu a tingawi thuap a," I han thawk thuai ang u khai, i han la ang u, kan ngam ngei ngei ang," a ti a.?y( Amalek-ho chu chhim lam ramah an awm a; Hit-ho te, Jebus-ho te, Amor-ho te chu tlangahte an awm a" tin, Kanaan-hote chu tuifinriat kam leh Jordan lui dungah an awm," tiin an hrilh a.%( Amaherawhchu a rawn mi awmte chu mi chak pui pui an ni a. khuate pawh kulh nei, ropui tak tak a ni: tin, Ananka thlahte pawh kan hmu bawk a.y( Tin, a hnenah, "I mi tirhna ramah chuan kan kal a, hnute leh khawizu luanna a lo ni ngei mai; hei hi a rama thei a ni.T#( Chutichuan Paran thlalera Kades-ah chuan Mosia leh Arona leh mipui zawng zawng hnen chu an lo thleng a, an hnenah leh mipui zawng zawng hnenah chuan thu an rawn thlen a, chu mi ram theite chu an entir a.L( Tin, an ram va enthla chu ni sawmli an thang a, an lo haw leh ta a.jO( Chu mi hmun chu Eskol ruam an ti a: Israela thlahten chuta ta grep bawr chu an sah thlak avangin.1]( Tin, Eskol ruam an va thleng a: chuta grep rah bawr khat, a tang chawpin an sat chhum a, tiangin mi pahnihin an zawn a: pawmgranet te leh theipuite pawh an hawn bawk a.H ( Chhim lamah an chho phawt a, Hebron an va thleng a, chutah chuan Anaka thlah Ahiman-ho te, Sesai-ho te, Talmai ho te an awm a. (Hebron chu Aigupta rama Zoan din hma kum sariha din tawh a ni.)q~]( Chutichuan an chhuak chho ta a, mram chu Zin thlaler atanga Hamath luhna Rehob thlengin an enthla vek a.V}'( tin, ram chu a cheng hnawng nge hnawng lo, a ngaw nge ngaw lo tihte va thlithlai ula. Tin, huai takin awm u la, chu mi ram thei rahte chu rawn hawn ang che u," a ti a. Grep rah hmasa ra hun lai tak a ni a.z|o( an awmna ram chu a tha nge tha lo tih te, an awmna khuate chu eng ang nge ni , puan in mai nge kulh neiin tih te,p{[( ram chu eng ang nge tih te, chunga cheng mipuite chu an chak nge chak lo tih te, an tlem leh an tam te, z( Tichuan Mosia'n Kanaan ram enthla turin anniho chu a tir a, an hnenah, "Chhim lam kawngah kal phawt u la, tlangahte lawn chho u la:hyK( Heng hi ram enthla tura Mosia a tirhate hming chu a ni. Nuna fapa Hosea chu Mosia Josua a ti a.,xU( Gad hnam zinga mi Makia fapa Geuela.1w_( Napthali hnam zinga mi Vopsia fapa Nabia.0v]( Aser hnam zinga mi Mikaela fapa Sethura..uY( Dan hnam zinga mi Gemalia fapa Amiela.Dt( Joseph hnam (Manase hnam an tih) zinga mi Susia fapa Gadia.1s_( Zebulun hnam zinga mi Sodia fapa Godiela.2ra( Benjamin hnam zinga mi Raphua fapa Paltia..qY( Ephraim hnam zinga mi Nuna fapa Hosea./p[( Isakar hnam zinga mi Josepha fapaIgala.-oW( Juda hnam zinga Jephunea fapa Kaleba.1n_( Simeona hnam zinga mi Horia fapa Saphata.Hm ( Heng hi an hming a ni; Reubena hnam zinga mi Zakura fapa Samua.l( Tin, Mosia chuan Paran thlaler atang chuan LALPA thupek angin a kaltir ta hlawm a: an za chuan Israel thlahte zinga puipa thiau an ni.&kG( Israela thlahte ka pek, Kanaan ram va enthla turin mite tir rawh khai: an hnam chhungkaw tina mi, an puipa zinga mi pakhat theuh zel i tir tur a ni," a ti a."j C( Tin, LALPA'n Mosia a bia a,eiE( Chumi zawhah chuan mipuite chu Hazeroth ata an chhuak a, Paran thlalerah awmhmun an khuar a.Zh/( Chutichuan Miriami chu daipawnah ni sarih a bibo a; Miriami an hruai luh leh hma chuan mipuite chu an tawl sawn lo a.Chumi zawhah chuan mipuite chu Hazeroth ata an chhuak a, Paran thlalerah awmhmun an khuar a.>gw( Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "A pain a hmaia chil a chhak ngawt pawhin ni sarih chu a zak dawn lo'm ni? Daipawnah ni sarih bibo se la, chu mi zawhah hruai luh leh ni rawh se," a ti a.Rf( Tichuan Mosia'n, "Aw Pathian, tidam leh teh khai," tiin LALPA chu a au a.be?( Mi, a nu chhul ata a lo chhuah tirh atanga thi sa deuhthaw angin awm lul suh se," a ti a. d( Chutichuan Aronan Mosia hnenah, "Aw, ka pu, ka chungah sual nghat lul suh ang che, atthlak takin kan lo ti a, kan lo sual ta a ni e.K( Mite chuan an chhar khawm a, rawtsawmnaah an rawt sawm a, sumahte an deng a, belah an chhum a, chhangahte an siam a: han ei chuan hriaka kan chhang ang a ni a.M=( Manna chu koriader mu ang, a lan danah chuan tuikeplung ang hi a ni.y<m( nimahsela tunah chuan kan thling a ro zo ta, engmah reng reng beisei tur a awm lo, mana mai lo hi chu," an ti a.;( Duh duha Aigupta rama sangha kan ei thinte chu kan hre reng a, fanghmate, hmazilte, purun hel ei mite, run balte, purun var mite pawh::-( Tin, an zinga hnam dang nena inneih pawlhhote chuan tisa chakna an lo nei ta a; Israela thlahte pawh an tap leh a, "Tunge sa ei tur min pe dawn?]95( Chu mi hmun hming chu Tabera an ti a. LALPA mei chu an zinga a lo thawh avang chuan.p8[( Chutichuan mipuite chuan Mosia an au a; tin, Mosia chuan LALPA hnenah a tawngtai a, mei chu a rem ta a.}7 w( Tin, mipuite chuan LALPA beng hriatah phunnawi hmangte angin thil tha lo tak an sawi thin a; chu chu LALPA'n a lo hriatin a thin a alh ta a; tichuan LALPA mei chu an zingah chuan a lo thawk a, an riahhmun pawn lam chu a lo kang ta dur dur mai a.e6E( $Tin, a innghah apiangin "Aw LALPA, Israel mipuiho hnenah hian lo kir leh rawh," a ti thin a. 5( #Tin, heti hi a ni a, bawm chu a chhuah dawn apiangin Mosia'n, "Aw LALPA, lo thawk la, i hmelmate chu tidarh la, a hawtu che chu i hmaah tlanchhe rawh se," a ti thin a.Tin, a innghah apiangin "Aw LALPA, Israel mipuiho hnenah hian lo kir leh rawh," a ti thin a.G4 ( "An buk ata an chhuahin LALPA chhum chu an chungah a awm zel a.73i( !Chutichuan LALPA tlang atanga ni thum kalah chuan an kal a; tin, LALPA thuthlung bawm chu an tana innghahna hmun remchang zawngin ni thum an kal chhung hian an hma a hruai a.27( Tin, heti hi a ni ang a, kan hnena i kal ve chuan, a ni, heti hi a ni ang a, LALPA'n thil tha min tihsak ang zelin ka tihsak ve zel ang che," a ti a. 1 ( Tin, ani chuan, "Min kalsan lul suh khai, thlalerah chuan awmhmun kan khuarna tur i hrezawl so a. kan tan mit i lo ni dawn a ni.s0a( Ani chuan a hnenah, "Ka lo kal lo mai ang e, keimahni ramah ka laichinte hnenah ka kalzawk ang e," a ti a./)( Tin, Mosia puzawn Midian mi Reuela fapa Hobaba hnenah Mosia'n, "'Ka pe ang che u,' LALPA'n a tih hmunah chuan kan kal dawn a ni a; kan hnenah lo kal ve la,tha takin i chungah kan ti ang: LALPA chuan Israela thlahte chungchang thu chu tha takin a sawi tawh si a," a ti a.{.q( Chutiang chu a ni Israela thlahte an chhungkaw chhinchhiahna kenga an kal dan chu; chutiang tak chuan an chhuak a.5-g( Naphtali-ho hotu chu Enana fapa Ahira a ni a.4,e( Aser-ho hotu chu Okrana fapa Pagiela a ni a.~+w( Tin, a hnuhnung berah Danho chu an chhungkaw chhinchhiahna kengin an chhuak a: a hotu Amisadaia fapa Ahiezera a ni a.;*s( Benjamina-ho hotu chu Gideonia fapa Abidana a ni a.9)o( Manase-ho hotu hu Pedazura fapa Gamaliela a ni a:l(S( Ephraim-ho chu an chhungkaw chhinchhiahna kengin an chhuak a: a hotu chu Amihuda fapa Elisama a ni: '( Tin, Kohath-hote chuan thil thianghlim chu an zawn a, an chhuak a; tin, a dangte chuanan thlen veleh biak buk chu an lo din diam a.3&c( Gad-ho hotu chu Deuela fapa Eliasapha a ni.8%m( Simeon-ho hotu Zurisadaia fapa Selumiela a ni a.r$_( Tin, Reuben-ho chu an chhungkaw chhinchhiahna kengin an chhuak a: a hotu chu Seduera fapa Elizura a ni a.i#M( Tin, biak buk chu an thiat a, Gersona fapate leh Meraria fapa biak uuk zawntute chu an chhuak a.6"i( Zebulun-ho hotu chu Helona fapa Eliaba a ni a.7!k( Isakar-ho hotu chu Zuara fapa Nethanela a ni a.z o( A hmasa berin Juda pawlho an chhungkaw chhinchhiahna kengin an chhuak a: a hotu chu Aminadaba fapa Nasona a ni a.>y( Mosia hmanga LALPA thu pek angin an chhuak ta phawt a.( Tichuan Israela thlahte chu an kal dan bi ang chuan Sinai thlaler ata chu an chhuak a; tin, Paran thlalerah chuan chhum chu a ding ta a.+( Tin, kum hnihna thla hnihna, chu mi thla ni sawmhnih ni chuan heti hi a ni a, chhum chu Pathian chenna in chung ata chu a lo invawrh sang ta a.^7( In hlimna niah te, in kut hun bi neiah te, in thla tharahte chuan inthawinaah te chuan tawtawrawt in ham tur a ni; tichuan in Pathian hmaa in tana hriat rengna a ni dawn nia: kei LALPA in Pathian ka nih hi," tiin.( In rama hmelma hnuaichhiahtu che u do tura in kal hunin ralkhel hamin tawtawrawtte chu in ham tur a ni; tiin chuan LALPA in Pathian hmaah}( Arona fapa puithiamhote chuan tawtawrawt chu an ham tur a ni; chu chu in tan inthlahte thlenga kumkhaw dan tur a ni ang.mU( Amaherawhchu mipuite lo kal khawmna tur chuan in ham phawt ang a, ralkhel ham erawh chuan ham loin,.( Tin, ralkhel hama in ham leh chuan chhim lampanga awmhote an chhuak tur a ni, an chhuahna turin ralkhel haminan ham tur a ni.U%( Tin, ralkhel hama in ham chuan chhak lampanga awmhote an chuak tur a ni ang.p[( Tin, pakhat chauh an ham chuan Israel mpuite hotu puipate chauh i hnena an lo kal khawm tur a ni ang a.|s( Chu chu a ham kawp chuan mipi zawng zawng chu i hnenah inbiakna puan in kawngka bulah an rawn inkhawm vek tur a ni.( Tangkaraw tawtawrawt pahnih siam la; a chhera chherin siam rawh: mipuiho kohkhawmna'n leh chhuahtirna'n i hmang tur a ni.! A( Tin, LALPA'n Mosia a bi a,( LALPA thupekin awmhmun an khuar thin a, LALPA thupekin an kal thin: Mosia hmanga LALPA thupekin LALPA thu chu an zawm a ni.X+( biak buk chungah chhum chu ni hnih emaw, thla khat emaw, kum khat emaw pawh a awm a, chuta a awm reng chuan Israela thlahte chuan awmhmun an khuar reng a, an kal thin lo va: a invawrh san erawh chuan an kal thin.LALPA thupekin awmhmun an khuar thin a, LALPA thupekin an kal thin: Mosia hmanga LALPA thupekin LALPA thu chu an zawm a ni._9( Tin, a chang chuan chhum chu tlai lam atanga zing thlengin aa awm a: tin, zinga chhum chu a invawrh san chuan an kal thin a, ni khat lek emaw, zan khat lek emaw awma chhum chu a invawrh san chuan an kal mai thin a.'I( tin, a chang chuan chhum chu biak buk chungah chuan rei lote chauh a awm thin a: tichuan LALPA thupek angin awmhmun ankhuar a, LALPA thupek angin an kal thin.tc( Tin, biak buk chunga chhum chu rei tak a awm chuan Israela thlahte chuan LALPA thu chu an zawm an kal lo a,+ Q( LALPA thupekin Israela thlahte chu an kal zel a, LALPA thupek bawkin awmhmun an khuar thin a: biak buk chunga chhum hu a awm chhung zawng awmhmun an khuar reng a.2 _( Chhumin Puan In chu a kiansan apiangin Israela thlahte chuan kal zai an rel thin a: tin, chhum a dinna hmun apiangah chuan Israela thlahte chuan awmhmun an khuar thin a.` ;( Chutiang chuan a awm reng a: chhum chuan a tuam reng a, zanah chuan mei angin a lang a.- U( Chutichuan biak buk dinni chuan Patian chenna in chu chumina tuam mup a, tin, tlai lamah chuan biak buk chungah chuan mei alh ang mai hi a tuk zing tlengin a awm a.o Y( Tin, hnam dang mi in hnena awmin LALPA tana kalhlen kuta tel ve an duh chuan kalhlen kuta tih tur ruat leha dan angin an ti tur a ni, he rama mi reng reng leh hnam dang mite tan dan angkhat in nei tur a ni,' tiin sawi rawh," tiin.7i( Amaherawhchu thianghlim si, thang bona nei si loa kalhlen kuta tel lo ringawt chu achipuite zing ata chu mi chu tuithlar a ni ang: a hunbia LALPA hnena thil hlan chu a hlan loh avangin chu mi hu tuithlar a ni ang: a hunbia LALPA hnena thilhlan chua hlan loh avangin chu mi chuan a sual mawh a phur ang.+( a tuk atan chuan a engamah a dah tur a ni lo a, a ruh an titliak tur a ni hek lo: kalhlen kuta tih tur ruat ang zawng zawng chu an ti tur a ni.}( thlah hnihna ni sawm leh ni lo ni tlai lamah an nei tur a ni: chhang, dawidim telh loh hnim hnah kha nen an ei tur a ni;R( Israela thlahte hnenah, 'In zinga mi pawh, in thlahte zinga mi pawh, mitthi ruang avanga thianghlim lo emaw, lo thang bo emaw an awm hlauh chuan LALPA tana kalhlen kut chu an nei ve reng reng tur a ni:#C( Tin, LALPA'n Mosia a bia a,( Tin, Mosia'n an hnenah, "Lo ngawi teh rih u, in chungchang thuah LALPA'n engtin nge thu apek dawn ka han hre rih phawt ang e," a ti a.1]( chungho chuan a hnenah, "Mitthi ruang avangin kan thianghlim loa ni a; engvangin nge Israela thlahte zinga a hunbia LALPA hnena thilhlan kan hlan ve min khap?" an ti a.3a( Tin, tute emaw mitthi ruang avanga thianghlim lo an lo awm a, chu mi ni chuankalhlen kutah an tel ve thei loa; tichuan chumi ni chuan Mosia leh Arona hmaah chuanan kal a;@{( chutichuan Sinai thlalerah chuan thla khatna, ni sawm leh ni li ni tlai lamah kalhlen kut chu an hmang ta a: LALPA'n Mosia thu apek ang zawng zawng chuanisraela thlahte chuan an ti a.O( Tichuan Mosia Israela thlahte chu kalhlen kut nei tur chuan a hrilh a.)~M( A hunbi-ah, he mi thla ni sawm leh ni li tlai lamah in nei tur a ni: chu mia tihtura ruat ang zawng zawng leh a dan ang zawng zawng chuan innei tur a ni," tiin.Q}( Israela thlahte chuan kalhlen kut chu a hunbi a hunbi zelah nei rawh se.o| [( Tin, LALPA'n Aigupta ram ata an lo chhuah achin kum hnihna thla khatnaah Sinai thlaleran Mosia a bia a,<{s(amaherawhchu inbiakna puanin enkawl thuah chuanan unaute an puibawm zel ang a, rawng erawh chu an bawl tawh lo ang. Hetianghian Levi-hote chu an hna thawh i relsak tur a ni, tiin.z!(kum sawmnga mite chuan rawngbawl hna chu an chawlhsan ang a, rawng an bawl tawh lo ang;amaherawhchu inbiakna puanin enkawl thuah chuanan unaute an puibawm zel ang a, rawng erawh chu an bawl tawh lo ang. Hetianghian Levi-hote chu an hna thawh i relsak tur a ni, tiin. y (Levi-hote chanpual chu he'ng hi a ni: kum sawmhnih leh kum nga chin hung lam chuan inbiakna puan ina rawngbawl hna an bei ang a:#xC(Tin, LALPA'n Mosia a bia a,Ww)(Tin, chu mi zawhah Levi-hote chu Arona leh a fapate hnuaia an rawngbawl hna thawk tur chuan inbiakna puan in chhungah an lut a: Levi-hote chungchang thua LALPA'n Mosia thu a pek angin an chungah an ti ta a.;vq(Tichuan Levi-hote chu sual lakah an inthian fai a, an puante an su a: tin, Aronan LALPA hmaah then thilhlanah a hlan a; tin, anmahni tihthianghlimna'n Aronan inremna a siamsak a.iuM(chutiang chuan Mosia te, Arona te, Israela thlahte pungkhawmho zawng zawng chuan Levi-hote chunga chuan an ti a. Levi-ho chungchang thua LALPA'n Mosia thu a pek ang zawng zawng chuan an chungah Israela thlahte chuan an ti a.t(Tichuan Israela thlahte aia inbiakna puan ina rawngbawl tur leh Israela thlahten hmunthianghlim an rawn hnaih pawha Israela thlahte zinga hria len lohna tura remna siam turin Israela thlahte zing ata Levi-hote hi Arona leh a fapate ka pe a ni," tiin.\s3(Tichuan Israela thlahte zinga fa tir zang zawng aiah Levi hote hi ka nei tawh a ni.0r[(Israela thlahte zinga fa tir zawng zawng chu ka ta n ni reng a; mihring nen, rante nen; Aigupta rama fa tir zawng zawng ka tihhlum lai khan ka puala ka ruat tawh a ni.q%(Israela thlahte zing ata ka puala ruat an ni si a; chhul keu zawng zawng Israela thlahte fa tir zawng zawng aiah ka pualah ka nei tawh a ni.+pQ(Tin, chu mi zawhah chuan Levi-hote chu inbiakna puan ina rawngbawl turin an lut ang a, tin, nangin anni chu i tithianghlim ang a, then thilhlanah i hlan tur a ni.vog(chutiang chuan Israela thlahte zing ata Levi-hote chu i tihrang ang a, tichuan Levi-hote chu ka ta an ni ang.vng( Tin, Levi-hote chu Arona leh a fapate hmaah chuan i awmtir ang a, LALPA tana then thilhlanah i hlan tur a ni.Fm( Tin, Levi-hote chuan bawngpa lu-ahte chuan an kut an nghat ang a; tin, Levi-hote tana inremna siamna'n, pakhat chu sual thawina'n, pakhat chu halral thilhlanah LALPA hnenah i hlan tur a ni. l( tichuan Arona chuan Levi-hote chu, LALPA rawng an bawl theihna'n Israela thlahte hmingin then thilhlana LALPA hnenah a hlan ang a.tkc( tin, Levi-hote chu LALPA hnenah i hlan ang a; Israela thlahte chua Levi-hote chungah an kut an nghat ang a:jy( Tin, Levi-hote chu inbiakna puan in bulah chuan hruai la, Israela thlahte mipui zawng zawng chu pun khawmtir vek rawh:*iO(Tin, bawngpa tuai pakhat leh chhangphut thilhlan hriaka pawlh chhangphut dip tak nen laktir la, tin, sual thawina'n bawngpa tuai pakhat dang i kai bawk tur a ni./hY(Anmahni tithianghlim turin hetiang ian i ti tur a ni: an chunga tlenfaina tui thlawr la, an taksa zawng zawng mehtir la, an puante suktir la, intihthianghlimtir rawh.Ng(Levi-hote chu Israela thlahte zing ata tihrang la, tithianghlim rawh.#fC(Tin, LALPA'n Mosia a bia a,;eq(He mi khawnvar dahna siam dan hmang chu rangkachak achhera chher a ni; a bul ngul leh a par cheninchher a ni: LALPA'n a lem Mosia a entir ang chiahin khawnvar dahna chu a siam a.d (Tin, Arona chuan chutiang chuan a ti a; LALPA'n Mosia thu apek ang chuan khawnvardahna hma lamah chuan khawnvarte chu a chhi a.c (Arona bia la a hnenah, 'Khawnvarte i halin khawnvar pasarih chuan sathau khawnvar dahna hma lam a en tur a ni,' ti rawh," tiin."b C(Tin, LALPA'n Mosia a bia a,La(Ychutichuan inbiakna puan ina amah be tura Mosia a luh chuan thuthlung bawm chunga zahngaihna thutphah chung lama cherub pahnihte inkar atang chuan amah rawn biain Aw chu a hria a: tin, a be ta a.O`(Xtin, remna inthawi thilhlan atana bawng chu bawngpa sawmhnih leh pali ani a, berampa chu sawmhnih leh pali ani a, berampa chu sawmruk, kelpa chu sawmruk, breram no a pa kum khat mi chu sawmruk a ni. Hei hi hriak thih hnua maicham hlan nana thilpekte chu a ni.chutichuan inbiakna puan ina amah be tura Mosia a luh chuan thuthlung bawm chunga zahngaihna thutphah chung lama cherub pahnihte inkar atang chuan amah rawn biain Aw chu a hria a: tin, a be ta a. T~~Z}}a|||{\zz5zyyKxx?wuvuttss r~qq4ppxp'oonnfmCkk#jyiihhggfedvcckbbap``"_^^^7]]j\\x[[ZtYYXXWiVVlVFUTSRMQQPPPO0N^NM9LLKKK;JIIVHHG/FFEDDC=BBAm@g?>>]=l< (Khawiah pawh in ei thei ang, nangni leh in chhungte pawhin; inbiakna puan ina in rawngbawl man a ni si a.A tha ber in then chuan a sual mawh in phur lo ang a, Israela thlahte thil thianghlim chu in tibawrhbang lo ang a, in thi dawn lo nia,' ti rawh," tiin.x=k(Chuvangin an hnenah, chu mia tha ber in then hun chuan Levi-ho hruiha hawng leh uain hawng agna ngaih a ni ang.q<](In thil dawn zawng zawnga mi chu a tha ber, a thianghlim ber zel LALPA then thilhlanah in hlan tur a ni.Q;(Chutiang chuan Israela thlahte laka sawma pakhat in dawn zawng zanga mi chu LALPA tana then thilhlanah in hlan ve zel bawk tur ani a, tin, chu mi LALPA then thilhlan chu puithiam Arona in pe tur a ni.X:+(Tichuan in then thilhlan chu hruiha buh leh uain haw hmasa bera ngaih a ni ang.q9](Chung thu loah pawh chuan Levi-ho chu bia la, an hnenah, 'In rochan atana Israela thlahte sawma pakhat ka pek che u an lak ata in dawn hun chuan, chumi sawma pakhat ata sawma pakhat chu LALPA hnenah then thilhlanah in hlan tur a ni.#8C(Tin, LALPA'n Mosia a bia a,W7)(Israela thlahten sawma pakhat LALPA tana then thilhlanah an hlan chu Levi-ho rochan atan ka pe a ni; chuvang chuan an hnenah, 'Israela thlahte zingah rochan an nei lo ang,' ka lo ti rawh reng a ni," a ti a.H6 (Levi-ho hi erawh chuan inbiakna puan in rawngbawl hna an thawk ang a, a mawh engkim an phur ang: hei hi i thlahte chaen atana dan a ni ang a; tin, Israela thlahte zingah rochan an nei lo ang.5}(Tun achinah chuan Israela thlahte chuan inbiakna puan in chu an rawn hnaih tur ani lo; sual mawhphurin an thi dah ang e.'4I(Tin, levia thlahte chu ngai teh, rawngbawl hnaa an rawngbawl hna, puan in rawngbawl hnaa n rawngbawl manah Israel rama sawma pakhat zawng zawng hi ka pe a ni.33a(Tin, LALPA'n Arona hnenah, " an ramah chuan rochan in nei lo ang a, an zingah chanvo in nei ve hek lo ang. Israel thlahte zinga i chanvo leh i rochan chu keimah hi ka ni.S2!(Thil thianghlima then thilhlan, Israela thlahten LALPA tana an hlante chu in kumkhaw chanpual atan ka pe che u a ni; LALPA hmaa nang leh i fapate leh i fanute nea chatuan chi thuthlung ani ang." a ti a.]15(An sa chu i ta a ni ang, then thilhlan irawm leh a bawp ding lam i ta a ni ang hian.0(Amaherawhchu bawngpa piang thla hmasa ber te, beram piang thla hmasa ber te, kel piang thla hmasa berte chu i tlan tur a ni lo a; an thianghlim a ni: an thisen chu maichamah i theh ang a, LALPA tana rimtuiah an thaute chu meia thilhlanah i hal tur ni./'(Thla khat a nihin tlan turte chu tlanna man i ruat dan angin, hmun thanghlima hman sekel ngain i tlan tur ani (sekel chu gera sawmhnih a ni).Y.-(LALPA tana an pek, chhul keu hmasa ber apiang chu mihring pawh, ran pawh i ta a ni ang a: amaherawhchu fa tir chu i tlan ngei tur ani ang a, ran thianghlim lo no piang thla hmasa ber pawh chu i tlan tur a ni.9-o(Israel-ho thilhlan zawng zawng chu i ta a ni ang.,}( An loa rah hmin hmasa ber LALPA tana an rawn lak chu i ta ani ang a: i ina mi thianghlim zawng zawngin an ei thei ang a.l+S( Hriak tha ber te, grep tha ber te, buh tha ber te, rah hmasa ber LALPA tana an pek chu ka pe a che.m*U( he'ng hi ipual ani ang, chhangphut thilhlana anthilpek, Israel thlahte then thilhlan zawng zawngte lamin nang leh i fapate leh i fanute nen in kumkhaw chanpualah ka pe che u a ni: i ina mi thianghlm zawng zawngin an ei thei ang.d)C( Thil thianghlim eiin chu mi chu chu in ei ang a, mipa zawngin an ei ang a; i pual a ni ang.e(E( Meia hal bang thil thianghlimte chu i ta ani ang a: an thil hlan tinreng, an chhangphut thilhlan te, an sual thawina thilhlan te, an thiam loh thawina thihlan ka hnena an hlan turte lamin nang leh i fapate pual a ni ang.6'g(Tin, LALPA'n Arona abia a, "Ngai teh, kei hian ka tana then thilhlan, Israela fate thil- hlan zawng zawngte lamin nang leh i fapaten kumkhuaa in chanpual atan ka pe che u a.&(Tin, nang leh i fapate hian maicham leh puan zar chhung lam thuah in puithiam hna chu in thawk ang: tin, nangin rawng i bawl ang, puithiam hna hi in rawngbawl hna atan ka pe che ua ni: hnam dang rawn inrawlh ve apiang chu tihhlum an ni ang," a ti a.-%U(tin, ngaiteh, kei hian i unau levia hote chu Israela thlahte zing ata ka thlang chhuak a, inbiakna puan in rawngbawl tura LALPA hnena pek, i tana thilpek an ni ang.|$s(Tin, nangin hmun thianghlim hna leh maicham hna chu i chang ang, Israela thlahte chunga thinurna a awm tawh lohna'n#3(Anni chuan an kawp ang chia, puan in lam hna zawng zawngah inbiakna puan in hna chu an chang ang a: hnam dang chuan an rawn hnaih tur che u ani lo.B"(I hna an puibawm ang chia, Puan In lam hna zawng zawng an chang ang a, amaherawhchu hmun thianghlim bungbel leh maicham chu rawn hnaih suh se, an thih lohna'n anni emaw, nang emaw pawh.?!y(Tin, levia chi, i pa chi, i unauten an zawm ve chia, rawng an bawl theihna'n i kiang hnaiah awmtir la; amaherawhchu nang leh i fapate chu thuhriattirna puan in bulah in awm tur a ni.S  #(Tin, LALPA'n Arona hnenah, "Nang leh i fapate leh in chhungkua hian hmun thianghlim bawhchhiatnamawh chu in phur ang a: puithiamho bawhchhiatna mawh erawh chu nangmah ngei leh i fate chauhin an phur ang.eE( LALPA biak buk rawn hnaih apiangte chu an thi zel a; kan boral vek dawn em ni ang?" an ti a.T#( Tin, Israela thlahte chuan Mosia hnenah, "Ngaiteh, kan boral a ni alawm, kan chhe zo ta, kan chhe zo vek alawm.LALPA biak buk rawn hnaih apiangte chu an thi zel a; kan boral vek dawn em ni ang?" an ti a.O( Chutiang chuan Mosia chuan a ti a: LALPA'n thu a pek ang chuan a ti a.S!( Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Helhmang fate an ni tih hriattir thinna'n Arona tiang chu thuhriattirna bulah dah leh rawh: tichuan ka chunga an helna hi i tihrehsak thei dawn nia, an thih lohna'n," a ti a. ( Tin, Mosia chuan LALPA hma ata tiang zawng zawng chu Israel-hote hnenah a la chhuak a; an lo en a, anmahni tiang theuh chu an la a.<s(Tin, a tukah chuan Mosia chu thuhriattirna puan inah chuan a va kal a; tin, ngai teh, Levi chhungkaw puala Arona tiang chu a lo chawr a, a kuhmum a, a par a, vaiumkhal a lo rah a.R(Tichuan Mosia'n thuhriattirnaa puan inah LALPA hmaah tiangte chu a dah a.fG(Chutichuan Mosia chuan Israela thlahte chu a bia a, an puipate zawng zawng chuan an chhungkaw tin pualah, puipa tinin tiang pakhat zel, tiang sawm leh pahnih an pe a: Arona tiang pawh chu an tiang zingah chuan a tel ve a."?(Tin, heti hi ani ang a, ka mi thlan tura tiang chu a chawr ang a: tichuan Israela tlahte phunnawina, i chunga an phunnawina hi ka tireh dawn a ni," tiin.V'(Tin, kan inbiakna, inbiakna Puan In thuhriattirna hmaah chuan i dah tur a ni.9o(Tin, Levia tiangah chua Arona hming ziak ang che:O(Israel thlahte bia la, an chhungkaw tin, pualah tiang pakhat theuh zel, an chhungkaw zir zela an puipate zawng zawng zat tiang sawm leh pahnih la la,; tin, an tiangah chuan an hming theuh ziak rawh." C(Tin, LALPA'n Mosia a bia a.nW(2Tin, Arona chu inbiakna Puan In kawngkaa Mosia hnenah chuan a let leh a, tichuan hi chu a kiang ta a.[1(1Tichuan Kora chungchang thua thite tiam loin hri-a thi zawng zawng chu singkhat leh sangli leh zasarih an ni.Tin, Arona chu inbiakna Puan In kawngkaa Mosia hnenah chuan a let leh a, tichuan hi chu a kiang ta a.C(0Mitthi leh mi nung inkarah a ding a, hri chu a kiang ta a.N(/Tin, Arona chuan Mosia sawi ang chuan a keng a, pungho zingah chuan a tlan lut a, tin, ngai teh hri chu mipui zingah chuan a lo leng tan a; tin, rimtui chu a phul a, mipui tan chuan remna a siam a.dC(.Tin, Mosia'n Arona hnenah, " I mei lakna keng la, maicham ata mei dah la; rimtui phul la, mipui hnenah kalpui thuai la, an tan remna siam rawh: LALPA hnen ata thinurna a lo chhuak a ni; hri a leng tan mek a ni," a ti a.u e(-Heng mipui zing ata hi inthiarfihlim rawh u, ka rawn tihboral thut theihna'n," tiin. Tin, chu an bawkkhup a.# C(,Tin, LALPA'n Mosia a bia a.I  (+Tin, Mosia leh Arona chu inbiakna Puan In kawtah chuan an kal a.6 g(*Tin, heti hi a ni a, Mosia leh Arona chunga mipui an pun khawm lai chuan inbiakna Puan In lam chu an hawi a; tin, ngai teh, chhumin a rawn khuh a, LALPA ropuina a lo lang a. ()Nimahsela a tukah chuan, "LALPA mite in tihlum a ni," tiin Israel thlah mipui zawng zawng chu Mosia leh Arona chungah an phunnawi a.>w((Tin, puithiam Elazara chuan kangho dar mei laknate chu a la a, Israela thlahte tana hriatrengna te, Arona thlah ni lo hnam dang reng reng, LALPA hmaa rimtui hal tura an kal hnaih lohna'n te, Kora leh a pawlte anga an awm lohna'n te, Mosia hmang a hnena Lalpa'n a sawi ang chuan maicham khuhna'n an chher ta a.>w('Tin, puithiam Elazara chuan kangho dar mei laknate chu a la a, Israela thlahte tana hriatrengna te, Arona thlah ni lo hnam dang reng reng, LALPA hmaa rimtui hal tura an kal hnaih lohna'n te, Kora leh a pawlte anga an awm lohna'n te, Mosia hmang a hnena Lalpa'n a sawi ang chuan maicham khuhna'n an chher ta a.]5(&anmahni nunna chunga sualho mei laknate pawh chu la la; tin, maicham khuna thlengah chher ni rawh se: LALPA hmaa hlan ani a, chuvangin a thianghlim a ni; chu chu Israela thlahte tana chhinchhiahna ani ang," tiin.(%Nangin mei ch tidarh la, puithiam Arona fapa Eleazara chu mei ata mei laknate chu la chhuak turin hrilh rawh, thil thianghlim ani si a:#C($Tin, LALPA'n Mosia a bia a,nW(#Tin, LALPA atangin mei a lo chhuak a, rimtui hlantu mi zahnih leh zawmngate chu a rawn kanghlum ta a. ("Tichuan an vela Israel mi zawng zawngte chu an au thawmah chuan an tlan darh a, "Leiin min lem ve dah reu reu vang e," an ti a.'I(!Chutichuan anmahni leh an ta zawng zawng chu Seol-ah chuan a nung chungin an pil ta vek a, lei chuan a ka a chip hnan a, pungkhawm zing ata chu an boral ta a.y( tichuan lei chuan a ka a ang a, an chhungkuain Kora mite zawng zawng, an bungrua zawng zawng nen a lem ta vek hlawm a.wi(Tin, heti hi a ni a, chung thu zawng zawng chu a sawi zawh chuan an hnuai lei chu a lo khi chat ta phuk mai a;D~(LALPA'n thil thar a siam a, leiin a ka a an a, anmahni leh an ta zawng zawng a lem a, Seol-ah a nunga an luh erawh chuan he'ng mite hian LALPA an lo ngainep a ni tih in hria ang," a ti a.}+(Heng mite hi mi zawng zawng thih dan ang mai bawka an thih a, mi zawng zawngte hrem ang bawka hrem an nih chuan Pathianin mi tir lo a ni ang a.| (Tin, Mosia'n, "Keima rilru puak chhuaka tih a ni lo a, he'ng thil ti tur hian LALPA'n min tir a ni tih hemiah hian an hria ang.&{G(Chutichuan Kora te, Dathana leh Abirama chu an Puan In ata an lo chhuak a, an Puan In kawngkaah chuan an nupui te, an fapate, an fanau te te tenen an ding a.Jz(Tin, pungkhawmho hnenah chuan, "Heng misualho Puan In atangte hian chuak rawh u khai; an engmah hi khawih suh u, chuti lo chuan an sualna zawng zawngah hian in tel ve dah ang e," tiin a sawi a.tyc(Tichuan Mosia chu a tho a, Dathana leh Abirama te hnenah chuan an va kal a; Israel ho upate chuan an zui a.xxk(Mipuite hnenah chuan, "Kora te, Dathana te, Abirama te buk ata hi kiansan vek rawh u," tiin sawi rawh," a ti a.%wG(Tin, LALPA'n Mosia a bia a, "!v=(Tichuan anni chu an bawkkhawp a, "Aw Pathian nunna zawng zawng hnar i ni, mi pakhat sual avangin mpui zawng zawng chungah i thinur dawn em ni?" an ti a.\u3(Heng mipui zing ata hi inthiarfihlim rawh u, ka rawn tiboral thut theihna'n," tiin.6ti(Chutichuan LALPA'n Mosia leh Arona chu a bi a,0s[(Tin, Kora chuan mipui zawng zawng chu anmahni dodalin inbiakna Puan In kawngkaah chuan a awmkhawmtir a: tin, mipui zawng zawng chungah chuan LALPA ropuina a lo lang a.r1(Tichuan mi tinin an mei lakna chu an keng a, mei an dah a, rimtui an phul a, Mosia leh Arona te nen inbiakna Puan In kawngkaah chuan an va ding a.@q{(tin, an mei lakna keng Theuh se la, rimtui phul se la, LALPA hmaah mei lakna Theuh, mei lakna 250 chu rawn keng rawh se; nang leh Arona pawhin in mei lakna keng ve ve rawh u," a ti a.p(Tin, Mosia'n Kora hnenah chuan, "Naktukah nang leh i mi pungkhawmho, nang nen, anni nen, Arona nen LALPA hmaah lo awm rawh u;%oE(Tichuan Mosia chu a thin a rim ta hle mai a, LALPA hnenah, "An thilhlan chu pawm suh: an sabengtung chu pakhat mah ka la lo a tumah ka tina hek lo," a ti a.:no(Hnutetui leh khawizu luanna ramah min hruai lut lo a, lo leh grep huan ro tur min pe bawk hek lo: he'ng ho mitte hi chawl i phulsak dawn em ni? An lo chho lo tawp ang," an ti a.m( thlalera mi tihlum turin hnutetui leh khawizu luanna ram ata min hruai chhuak hi thil te tham em ni? Kan chungah i intilal lehnghal si.clA( Tin, Mosia chuan Eliaba fapa Dathana leh Abirama a kohtir a: anni chuan, "Kan lo chho ang;!k=( Chuvang chuang nang leh i pawlte zawng zawng LALPA dodalin in pung khawm a ni. Tin, Arona hian eng nge maw a tih a, a chungah hian in phunnawi?" a ti a.%jE( ,9 LALPA biak buka rawngbawla, mipuite hmaa an rawngbawla, ding tura Israelte Pathianin amah hnaih tura Israel mipuite zing ata a tihhran che u leh Levia fapa in unaute zawng zawng nena amah hnaih tura a awmtir che u hi thil te thamah in ngai a ni maw, puithiam nihna in la zawn cheu?&iG( ,10 LALPA biak buka rawngbawla, mipuite hmaa an rawngbawla, ding tura Israelte Pathianin amah hnaih tura Israel mipuite zing ata a tihhran che u leh Levia fapa in unaute zawng zawng nena amah hnaih tura a awmtir che u hi thil te thamah in ngai a ni maw, puithiam nihna in la zawn cheu?Kh(Tin, Mosia'n Kora hnenah, "Nangni Levia fapate u, ngaithla rawh u,&gG(chutah chuan mei dah u la, LALPA hmaah rimtui phul rawh u; tin, LALPA'n a thlan apiang chu a thianghlim ang: Levia fapate u, in induh em mai," tiin a sawi a.Y(tin, in tur thilhlanah chuan LALPA tana rimtuiah uain hin hmun thuam thena hmun khat in hlan tur a ni.(=K(Tin, beram paah chuan chhangphut thilhlan, chhang phut dip mi epha hmun sawma thena hmun hnih, hriak hin hmun thuma thena hmun khata hmeh in buatsaih tur a ni. e~~|}}~|| zzRyyyx+vssdrr>qWppoo6nnimmlLkjjihhhgffJeddWcbb4aX``R__@^3]\\L[>W==<E!Ho< U n ? : < D\zoo(Tin, chu mi thla ni sawm leh ni nga ni chu ruai ni a ni ang: ni sarih chu chhang dawidim telh loh ei tur ani ang.Jn(Tin, thla khatna ni sawm leh ni li ni chu LALPA kalhlen kut a ni.m (Tin, LALPA hnena sual thawina'n kelpa pakhat in hlan tur a ni; halral thilhlan hlan reng leh chu mia in tur thilhlan tiam loin.dlC(Tin, an in tur thilhlan chu bawngpa pakhatah uain hin chanve a ni ang a, berampa pakhatah hin hmun thuma thena hmun khat, beram no pakhatah hin hmun lia thena hmun khat: hei hi kum tluana thla tin, halral thilhlan a ni.0k[( tin, beram no tinah chhang phut thilhlanah chhangphut dip mi, hriaka chawhpawlh hmun sawma thena hmun khat: hei hi halral thilhlan rimtui LALPA tan meia thilhlan a ni.djC( tin, bawngpa tinah chhangphut thilhlan atan chhangphut dip mi, hriaka chawhpawlh epha hmun sawma thena hmun thum; tin, beram pakhatah chhangphut thilhlanah chhangphut dip mi hriaka chawhpawlh hmun sawma thena hmun hnih;'iI( Tin, in thla thar apiangah LALPA tan halral thilhlan in hlan tur a ni; bawngpa tir pahnih leh berampa pakhat leh beram no a pa kum khat mi sawisel bo pasarih:}hu( hei hi chawlhni apianga halral thilhlan reng leh chu mia in tur thilhlan tiam loa halral thilhaln hlan tur chu a ni.Vg'( Tin, chawlhniin beram ni, a pa kum khat mi sawrselbo pahnih leh chhang phut thilhlan atan chhngphut dip mi epha hmun sawma thena hmun hnih hriaka chawhpawlh leh chu mia in tur thilhlan nen i hlan tur a ni:Bf(Tin, beram no pakhat chu tlai lamah i hlan tur a ni: zing lama chhangphut thilhlan ang leh chu mia in tur thilhlan ang bawk chu LALPA tana rimtui atan meia thilhlan chu i hlan tur a ni. e(Tin, beram no pakhat hlannaa in tur thilhlan chu, hin hmun lia thena hmun khat a ni tur a ni: LALPA tana uain i bun chhuak tur a ni.jdO(LALPA tana meia thilhlan, rimtui atana Sinai tlanga ruat halral thilhlan hlan reng tura kha a ni. c(chhangphut thilhlan atan chhangphut dip mi epha hmun sawma thena hmun khat, hriak sawr hin hmun lia thena hmun khata chawhpawlh nen.Vb'(Beram no pakhat chu zingh in hlan ang a, pakhat chu tlai lamah in hlan ang a,(aK(Tin, an hnenah, 'Hei hi meia thilhlan LALPA hnena in hlan tur chu a ni; beram no a pa, kum khat mi, sawisel bo, ni tin, pahnih, halral thilhlan hlan reng atan.!`=(Israela thlahte chu thu pe la, an hnenah, 'Ka chaw ka tana rimtui meia thilhlan, ka hnenah thilhlan chu a hun tak zel theuhvah in hlan tur a ni,' ti la."_ C(Tin, LALPA'n Mosia a bia a,b^?(tin, a chungah a kut a nghat a, Mosia hmanga LALPA'n a sawi ang khan thuneihna a pe ta a.c]A(Tin, Mosia chuan LALPA thupek ang chuan a ti a: Josua chu a hruai a. Eleazara leh pungkhawmho zawng zawng hmaah chuan a dintir a:tin, a chungah a kut a nghat a, Mosia hmanga LALPA'n a sawi ang khan thuneihna a pe ta a.c\A(Tichuan ani chu puithiam Eleazara hmaah a ding ang a, anin LALPA hmaah Urim hmangin thu a la ang a a thuin an chhuak ang a, a thuin an lut ang, amah leh Israel thlah zawng zawngte pungkhawmho zawng zawng nen, " a ti a.a[=(Tin, Israela thlah pungkhawmho zang zanwgin a thu an awih theihna'n thuneihna hlan rawh.[Z1(puithiam Eleazara leh pungkhawmho hmaah dintir la, an mithmuhah thuneihna pe rawh.nYW(Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Nuna fapa, mi rilru nei tak Josua chu hruai la, a chungah i kut nghat la,UX%(LALPA, nunna zang zawng hnar Pathian chuan, LALPA mi pungkhawtme chu vengtu nei lo beram anga an awm lohna'n pungkhawm chunga hotu, a hma hruaia, anmahni hruai chhuaka hruai luttu tur ruat rawh se," tiin.UW%(LALPA, nunna zang zawng hnar Pathian chuan, LALPA mi pungkhawtme chu vengtu nei lo beram anga an awm lohna'n pungkhawm chunga hotu, a hma hruaia, anmahni hruai chhuaka hruai luttu tur ruat rawh se," tiin.!V?(Tin, Mosia LALPA a bia a,EU(Zin thlalera pungkhawm ho an phunnawi laia an mithmuhah tuiah khan mi chawimawi tura ka thupek che kalha i hel avang khan," a ti a.. (Chung chu Zin thlalera Kades-a Meriba tuite chu a ni).yTm( in i han hmuh zawh chuan i unaupa Arona chu achipuite hnanah hruai ani ang bawkin nang pawh hruai i ni tawh ang.uSe( Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Abarim tlangah khian han chho la, Israela thlahte ka pek tur ram han thlir rawh.%RE( Tin, a pain unaute a neih loh chuan a ro chu a laichin in pe ang a, anin a khawm angin Israel thlahte tan dan thupek ngeht a ni ang,' tiin sawi rawh," tiin.IQ ( Tin, unaute a neih loh chuan a ro chu a pa unaue in pe tur a ni.DP( Tin, fanu a nieh loh chuan a ro chu a unaue in pe tur a ni.fOG(Tin, Israela thlahte hnenah, 'Mi, fapa nei loa a thih chuan a ro chu a fanute in pe tur a ni.N(Zelophehada fanute chuan an tidik a ni: an pa unaute zingah chanvo i suam ngei tur nai a, an pa chanvo chu i pe tur a ni.&MI(Tin, LALPA chuan Mosia abia a,5Lg(Tin, Mosia'n anthu chu LALPA hmaah a thlen a.K#(Fapa a neih loh avang maiin engah nge kan pa hming chu a thlahe zing ata a bo vang? Kan pa unaute zingah chanvo min pe ve rawh u," an ti a.J/(Thlalerah khan kan pa a tni a, LALPA bei tura pung khawm pawl, Kora pawlah khan a tel ve lo a nimahsela ama sual avangin a thi a, fapa anei lo a.LI(Tin, Josefa fapa Manasea thlah, makira chu mi fa Gileada chu mi fa Hephera fapa Zelophehada fanute chu an lo kal a: a fanute hming chu : Malai te, Novai te, Hjoglai te, Milkai te, Tirzai te a ni.KH (Tin, Josefa fapa Manasea thlah, makira chu mi fa Gileada chu mi fa Hephera fapa Zelophehada fanute chu an lo kal a: a fanute hming chu : Malai te, Novai te, Hjoglai te, Milkai te, Tirzai te a ni.G%(ALALPA'n, "Thlalerah an thi ngei ngei tur a ni," a lo ti tawh si a. Jephunea fapa Kaleba leh Nuna fapa Josua lo chu tumah dam an awm tawh lo.yFm(@Sinai thlaera Israel mite Mosia leh puithiam Aronan an chhiarte kha pakhat mah a awm an awm tawh lo.LALPA'n, "Thlalerah an thi ngei ngei tur a ni," a lo ti tawh si a. Jephunea fapa Kaleba leh Nuna fapa Josua lo chu tumah dam an awm tawh lo.YE-(?Hengte hi a ni Jeriko zawn, Jordan kam, Moab phaia Israela thlahte chhiarna chu.=Du(>Tin, chhiar zawng zawng mipa thla khat achin chung lam zawng zawng chu 23,000 an ni. Israel mite zinga ram sem chang ve tur an nih loh avangin Israel mite zingah chhiar an ni lo a.^C7(=Tin, Nadaba leh Abihua chu LALPA hmaa hman loh tur chi mei an hman lai khan an thi a.SB!(9(8Gersona thlahte Gerson-ho: Kohatha thlate Kohatha ho: Merariat hlahte Merari-ho an ni.t=c(7Amaherawhchu thumvawrin ram chu sem tur a ni: an pute hnam hming indawt dan ang zelin ram chu an chang ang.<}(6A tam deuhte chu ram i pe tam ang a, a tlem deuhte chu ram i pe tlem ang a: chhiar dan ang chuan ram pek theuh tur a ni.>;y(5Hengho hi an tam lam ang zelin ram hi semsak tur a ni.#:C(4Tin, LALPA'n Mosia a bia a,L9(3Heng hi Israela thlah anc hhiar zawngte hu an ni a, 6,01,730 an ni.m8U(2Heng hi an chungkaw indawt dan ang zela Naphtalia thlahte an ni: an chhiar zawngte chu 45,400 an ni.?7{(1Jazera thlahte Jezer ho: Silema thlahte Silem-ho an ni.c6A(0A chhungkua kuain Napthtalia thlah te; Jazeela thlahte Jazeel-ho: Gunia thlah-te Gunia-ho:Q5(/Heng hi Asera fapate tlahte an chhiar zawngte chu an ni a, 53,400 an ni.&4I(.Asera fanu hming hu Seri a ni.R3(-Beria thlahte: Hebera thlahte Heber-ho Malkiela thlahte Malkiel-ho an ni.|2s(,Heng hi a chhungkua kuain Asera thlahte: Imnaa thlahte Imna-ho Isvia thlahte Isvi-ho: Beria thlahte Beria-ho an ni.K1(+Suham-ho thlahte zawng zawng an chhiar dan ang chuan 64,400 an ni.0(*Heng hi a chhungkua kuain Dana thlahte an ni: Suhama thlahte Suham-ho an ni. Heng hi an chhungkaw indawt dan ang zela Dana thlahte an ni.t/c()Heng hi an chhungkaw indawt dan ang zela Benjamiana thlahte an ni: tin, an chhiar zawngte chu 45,600 an ni.l.S((Tin, Bela thlahte chu Arda leh Naamana an ni: Arda thlahte Ard-ho: Naamana thlahte Naaman-ho an ni.G- ('Sedhuphama thlahte Supham-ho. Huphama thlahte Hupham-ho an ni.t,c(&A chungkua kuain Benjamia thlahte: Bela thlahte Bela-ho: Asbela thlahte Asbel-ho: Ahirama tlahte Ahiram-ho.+'(%Heng hi an chhiar dan anga Ephraima thlahte chhungkhat an ni a, 32,500 an ni. Heng hi an chhungkaw indawt dan ang zela Josepha thlahte an ni.J*($Tin, he'ng hi Suthela thlahte an ni. Erana thlahte Eran-ho an ni. )(#Heng hi a chhungkua kuain Ephraima thlahte an ni. Suthela thlahte Suthel-ho: Bekera thlahte Beker-ho: Tahana thlahte Tahan-ho an ni.L(("Hengte hi manasea thlahte an ni. An chiar zawngte chu 52,700 an ni.$'C(!Tin, Hephera fapa Zelophehada chuan fapate nei loin fanute a nei a: Zelophehada fanute hming chu Malai te, Novai te, Hoglai te, Milkai te, Tirzai te an ni.C&( Semida thlahte Semida-ho: Hephera thlahte Hepher-ho an ni.;%s(Asriela thlahte Asriel-ho: Sekema thlahte Sekem-ho:Y$-(Heng hi Gileada thlahte an ni: Iezera thlahte Iezer-ho: Heleka thlahte Helek-ho:q#](Manase tlahte: Makira thlahte Makir-ho: tin, Makiran Gileada a hring a; Gileada thlahte Gilead-ho an ni.@"}(A chhungkua kuain Josepha thlahte: Manasea leh Ephraima.Q!(Heng hi an chhiar dan anga Zebulun-ho thlahte chu an ni a, 60,500 an ni. y(A chhungkua kuain Zebulana thlah te: Sereda thlahte Sered-ho: Elona thlahte Eleon-ho,. Jaleela tlahte Jaleel-ho an ni.Q(Heng hi an chiar dan anga Isakara-te fapate thlahte n ni , 64,300 an ni.A(Jasuba thlahte Jasub-ho: Simrona thlahte Simron-ho an ni.S!(A chhungkua kuain Iskara thlahte: Tola thlahte Tola-ho: Pua thlahte Pu-ho:T#(Hengho hi an chhiar dan anga Juda fapate thlahte chu an ni a, 76,500 an ni.Y-(Tin, Perez thlahte chuL Hezron thlahte Hezron-ho: Hamula thlahte Hamul-ho an ni. (Tin, Juda thlahte chhungkaw kal dan chu hetiang hi a ni: Sela thlahte Sela-ho: Peraza thlahte Perez-ho: Zera tlahte Zera-ho an ni:R(Tin, Juda fapate, Era leh OnanaL Era leh Onana chu kanaan ramah an thi a.T#(Hengho hi an chhiar dan anga Gada fapate thlahte chu an ni a, 40,500 an ni.7k(Aroda thlahte Arod-ho: Arelia thlahte Areli-ho.3c(Oznia thlahte Ozni-ho: Eria thlahte Eri-ho:lS(A chhungkua kuain Gda fapate ephoan thlahte Zephon-ho; Hagi thlahte Hagi-ho: Sunia thlahte Suni-ho:<u(Hengho hi Simeona thlahte chu an ni a, 22,200 an ni.;s( Zera thlahte Zera-ho: Saula thlah te Saul-ho an ni.xk( A chhungkua kuain Simeona thlahte: Nemuela thlahte Nemuel-ho. Jamina thlahte Jamin-ho: Jakina thlahte Jakin hoL/[( Amaherawhchu Kora fapate chu an thi lo.0[( tin, chu mi pawl an thih lai chuan leiin a ka a ang a, Korate nen chuan a lem tlang a, meiin mi zahnih leh sawmnga a lem tum khan; tichuan chhinchhiahna an lo ni ta a.8k( Tin, Eliaba thlahte; Nemuela, Dathana, Abirama an ni. Heng Dathana te leh Abirama te hi an ni, LALPA an beih laia Mosia leh Arona beitu Kora pawla tel pungkhawmho thlahte chu:5(Palua thlah; Eliaba.W )(Hengho hi Reuben-ho chhungkua an ni:chhiar tling zawng zawng chu 43,730 an ni.P (Heezron-ho chhungkaw zinga mi Hezrona, Karmi-ho chhungkaw puipa Karmia.v g(Israela fa tir Reubena: Reubena fapate: Hanok-ho chhungkaw zinga mi Hanoka: Palu-ho chhungkaw zinga mi Palua:G  (Mipuite chu kum sawmhnih achin chung lam chhiar rawh u," tiin.l S(Tichuan Mosia leh puithiam Eleazara chuan Jeriko zawn, Jordan kam, Moab phaiah anniho chu an bia a,1(Israel thlahte pungkhawmho zawng zawng chu, kum sawmhnih achin chung lam, a chi chiin Israel rama ralkai chin zawng zawng chiar vek rawh u," tiin.o [(Tin, hremna a reh hnuah chuan heti hi a ni a, LALPA'n Mosia leh puithiam Arona fapa Eleazara chu abi a,7(Peor hmunah an bum che u a, hrem tak Midia-ho milian fanu Kozbi an thah tak chungchang thuah in chungah thil dik lo tak an tih aeleazara hian," tiin.B(Mida-ho chu bei u la, tilawm rawh u:Peor hmunah an bum che u a, hrem tak Midia-ho milian fanu Kozbi an thah tak chungchang thuah in chungah thil dik lo tak an tih aeleazara hian," tiin.#C(Tin, LALPA'n Mosia a bia a,ym(Tin, Midia hmeichia an thah taka hming chu Kozbi, Zura fanu a ni: ani chu Midia ho chhungkaw zinga an hotu a ni.(Israel mi an thah, Midia hmeichhia nena an thah tak hming chu Zimria, Simeon-ho zinga an chhungkaw puipa Salua fapa a ni a.,S( tin, amah leh a hnua a thlahte tan kumkhaw puithiam nihna thuthlung ani ang a; a Pathian tan a thik a, Israela thlahte tan inremna a siam avangin,' ti rawh," tiin.Q( Chuvangin 'Ngai teh, ka inremna thuthlung chu a chungah ka thlung ang a;T#( puithiam Arona fa Eleazara fapa Phinehasa hian ka thin anga an zinga a thikna chuan ka thinurna chu Israela thlahte lak ata a tikiang ta a, tichuan ka thikna chuan Israela thlahte chu ka tiboral lo ang .#~C( Tin, LALPA'n Mosia a bia a,-}W( Chumi hremnaa thite chu 24,000 an ni.9|m(tin, Israel mi chu puan in chhungah chuan a um lut a, Israel mi nen an pahnih chuan a chhun tlang , hmeichia chu a pumah. Chuti chuan Israel thlahte chung hremna chu a reh ta .y{m(Tin, puithiam Arona fa Eleazara fapa Phinehasan a han hmuh chuan pungkhawmho zing ata chu a tho a, fei a chuh a;Oz(Tin, ngai teh, Israela thlahte zinga mi pakhatin inbiakna puan in kawngkaa a tah lai takin Mosia mit hmuhah leh Israel-ho pungkhawmte mithmuhah Media hmeiche pakhat a chhungte hnenah a rawn hruai a.vyg(Tin, Mosia'n Israel-ho roreltute hnenah chuan," Peor hmuna Baal pawm apiangte chu tihlum vek rawh u," a ti a.Lx(Chutichuan LALPA'n Mosia hennah, "mipuite hotu zawng zawng hi hruai la, LALPA thinurna tihbaiawm tak mai chu Israel-ho chung ata a kian theihna'n chhun engah LALPA hmaah awhhlumtir rawh," a ti a.vwg(Tin, Israel-ho chuan Peor hmuna Baal chu an pawm ve ta a; tichuan Israelho chungah LALPA thin chu a alh ta a.ovY(an pathiante hnenah an inthawinate chu an sawm a; tichuan an ei a, an pathiante chu chibai a buk ve a.]u 7(Tichuan Israel-ho chu Sittim-ah an awm a, tin, Moab-ho fanute chu an pawl ta hlawm a:[t1(Tichuan Balaama chu a tho a, a kahwlamaha haw ta a; Balaka pawh chu a haw ve ta a.^s7(mahse Kittim ram atangin lawngte a lo thleng ang a, Assur an tihreawm ang a, Eber an tihreawm ang a, Ani pawh a boral ang," a ti a.Tichuan Balaama chu a tho a, a kahwlamaha haw ta a; Balaka pawh chu a haw ve ta a.Xr+(Tin, thu chu a sawi leh a, "Pathianin hetianga a tihin tu nge nung thei ang le?Vq'(Mahse Ken chu a tiau vang a, Assur-hoin sala an hruai bo che thlengin," a ti.mpU(Tin, Ken lam a hawi a, thu chu a sawi a, I awmnana hmun chu a nghet a, I bu chu lungpuia chheh a ni.}ou(Tin, Amalek lam a hawi a, thu chu a sawi a, "Amalek chu hnam bul ber a ni na a, A ler lam chu boralna a ni," a ti a.cnA(Jakoba atangin tu emaw a lal ang a, Khua la awm chhunte chu a tiboral ang,' a ti," a ti a.[m1(A hmelma thin Edom leh Seir te chu a chang ang: Israelte chan a that chhung zawng.al=(Nakin hnua a awm dan tur ka hmu a, Tun mai piah lam ka hmuhsak a: Jakoba atangin arsi a lo chhuak ang a, Israela atangin lal tiang a lo chhuak ang a, Moab ram tluanin a chhun tlang ang a, Setha thlahte a titlawm ang.k)(Beora fapa Balaama, Mit vara, Pathian thute hriaa, Chungnungbera hriatna hriaa, Engkimtitheia inlarna hmua, Tlu bawkkhupa mit lo var ta chuan,,jU(Tin, a ni chuan thu chu a sawi ta a.i(Ngaiteh, ka mite hnenah ka kal tawh ang a, hawh teh, he'ng mite hian tun hnua i mite chunga an tih dan tur ka hrilh teh ang che," at i a.Bh( tin, Balaama chuan Balaka hnenah, "Balaka hian a in chu tangka leh rangkachaka khatin min pe dawn mah se la, a tha lam emaw, a chhe lam emaw, keima rilru puak chuak chuan LALPA thu piah lam chu engmah ka ti thei lo; 'LALPA'n a sawi apiang chu ka sawi ang,' tiin i mi tirhte hnenah pawh ka sawi reng a ni lo'm ni?"Bg( tin, Balaama chuan Balaka hnenah, "Balaka hian a in chu tangka leh rangkachaka khatin min pe dawn mah se la, a tha lam emaw, a chhe lam emaw, keima rilru puak chuak chuan LALPA thu piah lam chu engmah ka ti thei lo; 'LALPA'n a sawi apiang chu ka sawi ang,' tiin i mi tirhte hnenah pawh ka sawi reng a ni lo'm ni?"f7( Chuvangin i awmnaah kal bo daih rawh: ropui taka chawisan che ka rilruk a ni a; nimahsela, ngai teh, LALPA'n chawisan che a dal ta a nih hi," a ti a.*eO( Tichuan, Balaama chungah chuan Balaka thin chu a alh a; Balaka chuan Balaama hnenah ka hmelmate anchhe lawh turin ka ko chia, hei, vawi thum zet mal i sawm ta a.Yd-( An kun a, sakeibaknei angin an bawk a, Sakeibakneipui ang maiin; Tunge ti tho ngam ang? Malsawmtu apiang che u chu malsawmin awm se la, Anchhe lawhtu apiang che u chu anche lawhin awm rawh se,' a ti," a ti a.2c_(Aigupta ata Pathianin a hruai chhuak a, Sele tha ang mai an pu a, An hmelma, hnam dangte chu an ei zo ang a, An ruhte chu a tisawm dep ang a, An thalin an kap tlang ang.b%(Ruahtui tam taka dawng ang a, tui tamna hmunah thlai chite a ching ang. A lal chu Agaga aiin a ropui ang a; A ram chu chawimawiin a awm ang.pa[(Ruam angin a pharh duai a, Lui kama, huan ang, LALPA phun sasua ang, Lui kama, sidar thingte ang an ni.U`%('Aw Jakob-ho, in puan inte chu a va tha em, Aw Israel-ho, in biak bukte chu!\_3(Pathian thute hriaa, Engkimtitheia inlarna hmua, Tlu bawkkhupa mit lo var ta chuan,@^}(Tin, thu chu a sawi ta a, Beora fapa Balaama, Mit var a,] (Tin, Balaama chu a vanvadak a, Israel mite chu an hnam dan zir zela awm a hmu a; tin, Pathian thlarau a chungah a lo thleng a.+\ S(Chutichuan, Israel-ho malsawmsak chu LALPA duhzawng a ni tih Balaaman a hriatin ni danga a tih ang khan dawi atna lam ti tura kal loin thlaler lam a pan ta zawk a.y[m(Tin, Balaka chuan Balaama sawi ang chuan a ti a, maicham tinah chuan bawngpa pakhat leh berampa pakhat a hlan a. Z (tin, Balaaman Balaka hnenah chuan, "Hetah hian maicham pasarih min siamsak la, bawngpa pasarih leh berampa pasarih min butsaihsak rawh," a ti a.Tin, Balaka chuan Balaama sawi ang chuan a ti a, maicham tinah chuan bawngpa pakhat leh berampa pakhat a hlan a.[Y1(Tichuan Balaka chuan Balaama chu thlaler zuk chhek en Peor chhipah a hruai chho va+XQ(Tin, Balaka chuan Balaama hnenah, "Hawh teh, hmun dangah ka hruai teh ang che; chuta tang hchuan anchhiah min lawhsak Pathianin a remti mial dah law maw," a ti a.W/(Nimahsela Balama chuan a chhang a, Balaka hnenah, "'LALPA'n a saiw zawng zawng chu ka ti ngei tur a ni,' tiin ka hrilh che a ni lo'm ni?" a ti a.^V7(Tin, Balaka chuan Balaama hnenah, "Anchhia lawh hek suh la, malsawm hek suh," a ti a./UY(Ngaiteh, mipuite chu sakeibakneipui angin an tho a, Sakeibaknei angin an zuang tho a, An sa seh an ei hma chuan an mu lawng An sa seh thisen an in hma chuan," a ti a.T5(Jakob-ho chungah dawi atana a awm lo. Israel-ho chungah dawi vaihna a awm hek lo. Jakob-ho leh Israel-ho hnenah Pathian thiltih chu tihlan zel a ni.QS(Aigupta atangin Pathianin a hruai chhuak hlawm Sele tha ang mai an pu a,R#(Jakoba-ho khawlohna reng a hmu lo a, Israel-hovah chhiatna reng ka hmu hek lo. LALPA an Pathian chuan a awmpui a, An lal aan an hmang a ni.WQ)(Ngai teh, malsawm turin thu ka hmu a, Mal a sawm tawh a, ka tidanglam thei lo.&PG(Pathian chu dawt hmang mihring maia ni lo, Lamlet hmang hringfa a ni hek lo. A sawi tawh chu a ti lo ang em ni? A lo sawi tawh chu a tipuitling lo ang em ni?mOU(Tichuan ani chuan thu chu a sawi ta a, "Tho la, Balak, ngaithla rawh; Zipori fapa, ka thu ngai rawh:QN(Tin, a hnenah chuan a va kal a, ngai teh, a halral thilhlan bulah chuan a lo ding reng a, Moab mi liante pawh a hnenah chuan an awm ve a. Tin, Balaka chuan ahnenah "LALPA'n eng nge a lo sawi?" a ti a.M(Tin, LALPA'n Balaama chu a lo tawk a, a kaah chuan thu a dah a, "Balaka hnenah kir leh ta la, a hnenah va sawi chhawng rawh," a ti a.}Lu(Tin, Balaka hnenah chuan, "Saw laia LALPA ka va biak hlanin i halral thilhlan bulah hian lo ding reng rawh," a ti a.K+(Tichuan Zophim-ho awmna Pisga chhipah a hruai chho a, maicham pasarih a siam a, maicham tinah chuan bawngpa pakhat leh berampa pakhat a hlan a.rJ_( Tin, Balaka chuan a hnenah, "Hmun dangah i kal leh teh ang, chuta tang chuan i hmu thei hlawm ang a; an awmna chin zawng zawng i hmu ang a, an za erwh chuan i hmu vek kher lo ang: chuta tang chuan anchia min lawhsak ang che," a ti a._I9( Ani chuan a chhang a, "LALPA'n ka kaa a dah chu ka sawi ngei tur ani lo'm ni?" a ti a.$HC( Tin, Balaka chuan Balaama hnenah, "I mi tih dan hi engtizia nge ni? Ka hmelmate anchhe lawh turin ka hruai chia, hei, mal i sawm ta hlauh zawk si!" a ti a.?Gy( Jakob-ho vaivut chu tu nge chhiar thei ang a, Israel-ho hmun lia thena hmun khat chu tu nge chhiar thei ang? Mi fel thih angin thi ve i la, Ka tawpna chu a tawpna ang ni se!" a ti a.F7( Lungpui chung atangtein anni chu ka hmu si a, Tlang atangtein anni chu ka hmu a, Ngai teh, hnam hrang daih an ni, Hnam dang zinga telh loh tur an ni._E9(Engtin nge Pathian anchhe lawh loh ka lawh ang? Engtin nge Pathian dem loh ka dem ang?CD(Tin, ani chuan thu chu a sawi ta a. "Aram ata Balakan min hruai a, Chhak lama tlanga Moab lal chuan, 'Lo kal la, Jakob-ho anchhia min lawhsak rawh, Lo kal la, Israel-ho min demsak rawh,'C1(Tichuan a henn lamah chuan a let leh ta a; tin, ngai teh, a halral thilhlan bulah chuan a lo ding reng a, amah leh Moab mi lian zawng zanwgte nen.xBk(Tin, LALPA'n Balaama kaah chuan thu a dah a, "Balaka hnenah chuan kir leh ta la, va sawi chhawng rawh," a ti a.EA(Tin, Pathianin Balaama ch a lo tawk a; tin, ani chuan a hnenah, "Maicham pasarih chu ka siam tawh a; tin, maicham tinah chuan bawg pa pakhat leh berampa pakhat ka hlan theuh a," a lo ti a. @(Tin, Balaama chuan Balak hnenah, "I halral thilhlan bulah hian lo ding reng la, kei chu ka han kal hrang ang a; LALPA chu mi be turin a lo kal mai pawh a ni thei a, tin, mi hrilh apiang chu ka hrilh ang che," a ti a. Tichuan tlang kawlh vel vulah a han kal a.?#(Balala chuan Balaama sawi ang chuan a ti a; tin, Balaka leh Balaama chuan maicham tinah chuan bawngpa pakhat leh beram pa pakhat an hlan a.> 1(Tin, Balaama chuan Balaka hnenah, "Hetah hian maicham pasarih min siam la, bawngpa pasarih leh berampa pasarih min buatsaihsak rawh khai," a ti a.-=U()Tin, heti hi a ni a tuk zingah Balaka chuan Balaama chu a hruai , Baala hmun sangahte chuan a chhopui a, chuta tang chuan mipui awmna chin zawng zawng a hmu phak a. < ((Tin, Balala chu bawng leh beramin a inthawi a, Balaama leh a hnena mi lian awmte chu a pe a.Tin, heti hi a ni a tuk zingah Balaka chuan Balaama chu a hruai , Baala hmun sangahte chuan a chhopui a, chuta tang chuan mipui awmna chin zawng zawng a hmu phak a.W;)('Tichuan Balaama chu Balaka hnenah chuan a kal ta a, Kiriat-huzot n va thleng .4:c(&Tin, Balaama chuan Balaka hnenah, "Ngai teh, hei ka lo kal ta a; engpawh mai sawi theihna reng reng ka nei em ni? Pathianin ka kaa thu dah chauh ka sawi dawn a ni, a ti a. 9(%ko tur che inmi ka rawn tir ani lo'm ni? Engati nge ka hnenah i lo kal duh loh? Mi ropui takah ka siam thei lo che em ni?" a ti au8e($Tin, Balakan Balaama a lo kal tih a hriat chuan Arnon lama an ramri chin Moab khawpui thlengin a va hmuak a.X7+(#Tin, LALPA vantihkoh chuan Balaama hnenah, "He mite hnenah hian kal la; amaherawhchu i hnena ka thu sawi tur chauh hi i sawi tur a ni, a ti a. Chutichuan Balaama chu Balaka mi liante hnenah chuan a kal ta a.36a("Tin, Balaama chuan LALPA vantirhkoh hnenah, "Ka lo sual ta ni; mi dang turin kawngah i ding tih ka hre si lo va: chuvangin i lawm loh chuan ka kir leh mai ang e," a ti a.!5=(!tin, sabengtung chuan min hmu a, ka hmaah vawi thum a peng a nih kha; peng lo phei se la chu ani chu tihlum si loin ka tihlum hial ang che chu," a ti a.C4( Tin, LALPA vantirhkoh chuan a hnenah, "Engati nge hetia vawithum tlawng i sabengtung i vuak? Ngai teh, ka hmaah hian i kal lohna tura i kal avangin lo dang tur chein ka lo chhuak a ni a:35(Tin, LALPA'n Balaama mit hu a tihvarsak a, tichuan LALPA vantirhkoh khandaih kenga kawnga ding chu a hmu ta a, a kun a, hmaia lei siin a bawkkhup a.42c(Tin, sabengtung chuan Balaama hnenah, "Tun thlenga i chuan fona i sabengtung ka ni lo'm ni? Hetiang hian ka ti ngai che em ni?" a ti a. Ani chuan, "Ti ngai lo ve," a ti a.1'(Tin, Balaman sabengtung hnenah chuan, "Min tinawmnah avangin a ni: khandaih phei chu lo keng i la, ka tihlawm tawh hial ang che chu," a ti a. 0(Chutichuan LALPA'n sabengtung chu a tawngtir a, Balaama hnenah chuan "Eng ka tih che nge, hetia vawi thum zet mi vuak tak?" a ti a.!/=(Tin, sabengtung chuan LALPA vantirhkoh chu a hmu a, Balaama chu a bawhpui ta a: tichuan Balaama thi chu a lo alh ta a, a tiangin sabengtung chu a vua a..'(Tin, LALPA vantirhkoh chu piah leh deuhvah a kal a, hmun chep lai tak, ding lam emaw, vei lam emaw pawha penna awm lohhna lai takah a din ga.k-Q(Tin, sabengtung chuan LALPA vantirhkoh hu a hmu a, pal chu a va ngheng bet a; tichuan a vaw leh a,O,(Tin, LALPA vantirhkoh chu grep huan pal leh pal inkar khuaah a ding a.X++(Tin, sabengtung chuan LALPA vantirhkoh, khandaih kenga kawnga ding chu a hmu a; tichuan sabengtung chu kang ata chu a peng a, ram lakah a kal a. Tin, Balaama chuan sabengtung chu kawnga lettir tumin a vua a.Q*(Tin, a kal avang chuan Pathian thin chu a lo alh ta a, tin, LALPA vantirhkoh chu a lo dang turin kawngah a lo ding a. A sabengtung chunga chuang a ni a, a chhiahhlawhte pahnih hnenah chuan anawm ve a.k)Q(Tichuan Balaama chu zingah atho a, a sabengtung a thuam a, Moab mi liante hnenah chuan a kal ta a.S(!(Tin, zanah chuan Balaama hnenah Pathian chu a lo kal a, a hnenah, "He mite hi nangmah kova lo kal an nih chuan, tho la, an hnenah kal rawh; amaherawhchu i hnena ka sawi chauh ihi i ti tur a ni," a ti a.z'o(Chuvangin LALPA'n ka hnenah engtin nge a sawi leh dawn teh reng, zanin pawh hetah riak teh phawt u khai," a ti a.K&(Tin, Balaama chuan Balaka mite chu a chhang a, an hnenah, "Balaka hian a in chu tangka leh rangkachaka khatin min pe dawn mah se la, eng khaw te mah LALPA ka Pathian thu bawhpelin ka ti thei lo.3%a(mi ropui takah ka siam ang chia, ka hnena i sawi apiang chu ka ti zel ang: chuvangin lo kal hram la, he'ng mite hi anchhia min va lawhsak teh hram khai,' a ti ," an ti a.$!(tin, Balaama hnen an va thleng a, a hnenah, "Zipori fapa, Balaka chuan heti hian a ti a ni, 'Ka hnena i lo kal hi engmahin dal teh suh se;N#(Tin, Balaka chuan mi lian tam lehzual, an aia ropui zawk a tir leh a.y"m(Chutian Moab mi liante chu an tho a, Balaka hnenah an kal a, "Balaama chuan kan hnena lo kal a duh lo," an ti a.!9( Tichuan Balaama chu zingah a tho a, Balaka mi liante hnenah chuan, "In ramah haw leh tawh u; LALPA'n in hnena kal tura chhuah a phal lo a ni," a ti a. !( Tin, Pathianin Balaama hnenah chuan, "An hnenah i kal tur ani lo. Chu mite chu anchhia i lawh tur ani lo;: mal ka sawmte an ni e," a ti a.cA( Tin, Balaama chuan Pathian hnenah, 'Ngai teh, Aigupta ram atanga lo kal hnam chuan leilung an dap a; lo kal la anchhia mi va lawhsak rawh a, ka do theiin ka hnawtchhuak thei mial mahna, tiin mi a arwn tir a ni, a ti a.cA( Tin, Balaama chuan Pathian hnenah, 'Ngai teh, Aigupta ram atanga lo kal hnam chuan leilung an dap a; lo kal la anchhia mi va lawhsak rawh a, ka do theiin ka hnawtchhuak thei mial mahna, tiin mi a arwn tir a ni, a ti a.W)( Tin, Balaama hnenah Pathian a lo kal a, :I hnena mite hi tute nge ni?" a ti a.H (Tin, ani chuan an hnenah, "Zanin chu hetah riak u la, LALPA'n min hrilh ang angin in hnenah thu ka rawn thlen ang che u," a ti a: tichuan Moab mi liante chu Balaama hnenah chuan an riak ta a.!(Tichuan Moab upate leh Midia upate chu aien man tur kengin an chhuak ta a; Balaama hnen chu an va thleng a, Balaka thuchah chu an hrilh a.#(Tin, ani chuan, "Ngaiteh, hnam pakhat Aigupta ram atanga lo chhuakho an lo awm a; ngai teh, leilung an dap a, min depah an awm a; khawngaih takin lo kal la, he mite hi anchhia min va lawhsak teh khai; keia tan chuan an chak lutuk a ni: kan that theiin kan ngam theiin kan ram ata hi kan hnawtchhuak thei mial mahna: mal i sawm apiangte chu malsawmin an awm a, anchhia i lawh apiangte chu anchhe dawngin an awm thin tih ka hre si a," tia kpo turin a thlahte awmna ram Lui kama Pethor-ah Beora fapa Balaama hnenah mi a ti ra.#(Tin, ani chuan, "Ngaiteh, hnam pakhat Aigupta ram atanga lo chhuakho an lo awm a; ngai teh, leilung an dap a, min depah an awm a; khawngaih takin lo kal la, he mite hi anchhia min va lawhsak teh khai; keia tan chuan an chak lutuk a ni: kan that theiin kan ngam theiin kan ram ata hi kan hnawtchhuak thei mial mahna: mal i sawm apiangte chu malsawmin an awm a, anchhia i lawh apiangte chu anchhe dawngin an awm thin tih ka hre si a," tia kpo turin a thlahte awmna ram Lui kama Pethor-ah Beora fapa Balaama hnenah mi a ti ra.V'(Tichuan Moab-hote chuan Midia-ho upate hnenah, "Heng mipuite hian bawngin hlobet an pet zo angin kan vela mi zawng zawng an pet zo dawn e," an ti a. chu mi lai chuan Zipori fapa Balaka chu Moab lal a ni a.}u(Tin, Moab-hote chuan mite chu an hlau hle mai a, an tam si a: Israel thlahte avang chuan Moab-hote chu an mangang a.`;(Tin, Zipori fapa Balaka chuan Israel miten Amor-ho an tih dan zawng zawng chu a hria a.g K(Tin, Israel thlahte chu an kal zel a, Jeriko zawn Jordan rala Moab phaiahte awmhmun an khuar a.("Chutichuan amah pawh, a fapate pawh, zuah reng reng nei loin a mite zawng zawng nen an that a: a ram chu an luahsak ta a.D(!Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Amahh chu hlau suh: amah pawh, a mite zawng zawng pawh, a ram pawh i kutah ka pe tawh a ni: Hesbon-a awm Amor-ho lal Sihona chunga i tih angin i ti tur a ni," a ti a.Chutichuan amah pawh, a fapate pawh, zuah reng reng nei loin a mite zawng zawng nen an that a: a ram chu an luahsak ta a.$C( Tin, an let a, Basan kawng lamah an chho va: tin, Bazan lal Oga chu anmahni bei turin, amah leh a mite zawng zanwg, Edrei-a lo bei turin, a thawk chhuak a.2_(Chutiang chuan a ni, Amor-ho ramah Israel mite chu an awm. tin, Mosia'n jezer va thlithlai turin mi a tir a, chuta khuate chu an la a, Amor-ho awmte chu an hnawtchuak a.tc(Kan han kap a, Hesbon a boral, Dibon thlengin, Nopha thlengin kan titiau, Chu chuan Medaba a thleng," a ti.(I chung a pik e, Moab! In boral ta, aw Kemos mi: A fapate chu tlan bo atan A fanute salah a pe, Amor-ho lal Sihona hnenah.ym(Hesbon atangin mei a chhuak a, Sihona khawpui atangin meialh: Moab-a Ar a kang zo a, Arnon hmun sang lalhote chuj O(Chuvangin hlaa phuahtute chuan, Hesbon-ah lo kal u la, Sihona khawpui chu din leh tihngheh ni se; )(Hesbon khua chu Amor-ho lal Sihona khua a ni a, ani chu chu mi hmaa Moab lal lo beia a kut ata a ram zawng zawng, Arnon thlenga laksaktu a ni. d~~2}}}3|| {ezz1yyxx wyvvvKulttKss4rqq*p^p onndmm]ll>kk:jj>/==6<<4;;1:99e88S77!66/5y44Z33`22S100p//^.y.8.--e,,m,+d+**)(((:'' &d& %%f%$$P###W#""t"%!!{!* E78sY]mS6f^:|4Na V  \ < F  Cz}-/d[u1(# Israela thlahte bia la, an hnenah, 'Jordan lui in kaia Kanaan ram in luh hun chuan#tC(# Tin, LALPA'n Mosia a bia a,Os(#Israela thlahte luah khua in pek dan tur chu, a tam deuh atangin in pe tam ang a, a tlem deuh atangin in pe tlem ang a, mi tinin an luah ram tam dan azirin an khua chu Levi-ho an pe tur a ni," tiin.qr](#Levi-ho in pek tur khua zawng zawng chu khaw sawmli leh khaw riat a ni ang: daikiang nen in pe tur a ni.q5(#Tin, Lev-ho in pek tur khuate chu tualthatte tlanna'n tual tlanna khaw paruk a ni ang a; chung lo chu khaw sawmli leh khaw hnih in pe bawk tur a ni.[p1(#Tin, kulh pawn lam atangin in teh ang a, chhak lampangah tawng 2,000 chhim lampangah tawn 2,000, thlang lampangah tawng 2,000, hmar lampangah tawng 2,000, khua a lai taka awmin. Hei hi an daikiang pual ani ang._o9(#Tin, daikiang Levi-ho in pek tur chu khaw kulh atanga tawng 1,000-a thui ani tur a ni.rn_(#Kuate chu an awmna tur ani ang a, a velte chu an bawng leh an ran, an thil vulh zawng zawng tan a ni ang.#mA(#Israela thlahte chu thu pe la, an ramahte chuan Levi-ho awmna tur khuae siamsak rawh se; tin, ran tlatna turin khaw daikiang velte Levi-ho in pe tur a ni.Ml (#Tin, Jeriko zawn Jordan kam, Moab phaiah chuan LALPA'n Mosia a bia a,ak=("Hengho hi Kanaan rama Israela thlah ram luah tur sem tura LALPA'n thu apekate chu an ni.j%("Naphtalia thlahte zinga puipa Amihuda fapa Padahela,Hengho hi Kanaan rama Israela thlah ram luah tur sem tura LALPA'n thu apekate chu an ni.fy("Ephraim thlahte hnam zinga puipa Siptana fapa Kemuela.Le("Josefa thlahte zinga mi, Manasea thlahte puipa Ephoda fapa Haniela:8dm("Dana thlahte hnam zinga puipa Joglia fapa Bukia.5cg("Tin, Benjamin hnama mi Kishlona fapa Elidada.:bq("Tin, Simeona thlahte hnama mi Amihuda fapa SemuelaPa("Chung mite hming chu he'ng hi a niL Juda hnama mi Jephunea fapa Kaleba.c`A("Tin, ram luah tur thentu atan hnam tin, zinga puipa pakhat theuhin thlang tur a ni," tiin.l_S("Luah tura ram thensawmpuitute hming chu hengte hi a n: puithiam Eleazara leh Nuna fapa Josua te hi.#^C("Tin, LALPA'n Mosia a bia a,] ("hnam hnih leh hnam zatvee chuan an ram luah tur chu ni chhuahna lam Jeriko zawn Jordan ral chhak lamah an chang tawh a," tiin.&\G("Reubena thlahte hnamin an chhungkaw zir zel leh, Gada thlahte hnamin an chhungkaw zir zel leh, manase hnam zatve pawh in an ram luah tur chu a chang ta si a:[5(" Tichuan Mosia chuan Israela thlahte chu thu a pe a, "Hei hi LALPA'n hnam kua leh a chanve te3 pek tura thu a pek thumvawra in luah tur ram chu a ni;+ZQ(" tin, ramri chu Jordan-ah a chhuk ang a, tin, a chhuahna chu Tuifinriat Al-ah a ni ang: hei hi a chhehvela ramri kal dan ang hian in ram a ni ang,' ti rawh," tiin./YY(" tin, ramri chu Sepham atnagin Ribla thlengin Ain chhak lampangah a chhuak ang a; tichuan, ramri chu a chhuk zel ang a, Kineret tuifinriat chhak lampang a chhun ang a;UX%(" Tin, chhak lama in ramri chu Hazarenan atangin Sepham thlengin i siam ang a:W(" tin, ramri chu Ziphon-ah a kal zel ang a, tin, a chhuahna chu Hazar-enan-ah a ni ang; hei hi hmar lama in ramri a ni ang.dVC("Hor tlang atanga Hamat luhna thlengin i siam ang a, ramri chhuahna chu Zedad-ah a ni ang a:gUI("Tin, hei hi hmar lama in ramri a ni ang: tuifinriat zau atangin Hor tlang huamin i siam ang a;yTm("Tin, thlang lampangah chuan tuifinriat zau chu a ramri atan i chang ang a: hei hi thlang lama in ramri a ni ang.nSW("tin, ramri chu Azmon atangin Aigupta lui thlengin a kawi ang a, a chhuahna chu tuifinriatah a ni ang.SR!("tin, in ramri chu Akrabim chhohna chhim lampangah a kawi ang a, Zin-ah a kal tlang ang a; tin, a lo chhuahna chu Kades-barnea chhim lamah a ni ang: tin, Hazar-adar-ah a kal ang a, Azmonah a kal zel ang:Q9("chhim lama in luah tur chin chu Zin thlaler atanga Edom ram hrul zel a ni ang a, chhim lam ramri chu Tuifinriat Al tawp atanga chhak lampang a ni ang:P ("Israela thlahte chu thu pe la, an hnenah 'Kanaan ram in thlen hun chuan (Kanaan ram, a ramri zir ang zela in luah tur ram chu)"O C("Tin, LALPA'n Mosia a bia a,hNK(!9Tin, heti hi a ni ang a, an chunga tih ka rilruk ang chu in chungah ka ti ang,' ti rawh," tiin. M;(!8Amaherawhchu chu mi rama awmte chu in hnawhchhuah loh chuan in awmtirte chu in mit atan chhuntu leh in pang atan te hling an g an ni ang a, in awmna ramah chuan an timangang ang che u.Tin, heti hi a ni ang a, an chunga tih ka rilruk ang chu in chungah ka ti ang,' ti rawh," tiin.L(!7Tin, a chi zir ang zelin thumvawrin ram chu in luah ang a, a rual deuhte chu ram zau deuh in pe ang a, a rual lo deuhte chu ram zim deuh in pe ang: thumvawra a tlukna apiang chu an pual ani ang a; in pi leh pute chi kal dan ang zelin in luah tur a ni.jKO(!6tin, ram chu in luah ang a, chutah chuan in awm ang : in luah atan ram chu ka pe tawh che u a ni.JJ(!5chu mi rama awm zawng zawngte chu in hnawt chhuak vek ang a, an lung milem zawng zawngte chu in tichhe vek ang a, an milem chhunte in tichhe vek ang a, an hmunsangte pawh in thiat vek tur a ni:aI=(!4Israela thlahte chu bia la, an hnenah; Jordan lui in kan a, Kanaan ram in luh hun chuan,.HY(!3Israela thlahte chu bia la, an hnenah,NG(!2Tin, Jeriko zawn, Jordan kam Moab phaiah chuan LALPA'n Mosia a bia a,YF-(!1Jordan kam Betjesimot atanga Able-sitim thlengin Moab phaiah awmhmun an khuar a.mEU(!0Tin, Abarim tlang atangte chuan an chhuak a, Jeriko zawn, Jordan kam Moab phaiah awmhmun an khuar a.mDU(!/Tin, Almon-diblathamim atang chuan an chhuak a, Bebo bula Abarim tlangahte chuan awmhmun an khuar a.YC-(!.Tin, Dibon0gad atang chuan an chhuak a, Almon-nibla-thaim-ah awmhmun an khuar a.KB(!-Tin, Iyim atang chuan an chhuak a, Dibongad-ah awmhmun an khuar a.UA%(!,Obot atang chuan an chhuak a, Moab ram dep Iye-abarim-ah awmhmun an khuar a.H@ (!+Tin, Punon atang chuan an chhuak a, Obot-ah awmhmun an khuar a.J?(!*Tin, Zalmon atang chuan an chhuak a, Punon-ah awmhmun an khuar a.N>(!)Tin, Hor tlang atang chuan an chhuak a, Zalmon-ah awmhmun an khuar a.f=G(!(Tin, Kanaan mi, Kanaan rama Chhima awm Arad lal chuan Israela thlahte lo kal chu a lo hria a.?<{(!'Tichuan Arona chu Hor tlanga a thih chuan kum 123 a ni.:;o(!&Tin, puithiam Arona chu LALPA thupekin Hor tlangah chuan a han chho a, Israela thlahte Aigupta ram ata an lo chhuah kum sawmli ku, thla ngana, ni khat niin chutah chuan a thi a.Y:-(!%Tin, Kades atang chuan an chhuak a, Edom ram dep Hor tlangah awmhmun an khuar a.o9Y(!$Tin, Ezion-geber atang chuan an chhuak a, Zin thlalerah awmhmun an khuar a (chu chu Kades an ti bawk).P8(!#Tin, Abrona atang chuan an chhuak a, Ezion-geber-ah awmhmun an khuar a.M7(!"Tin, Jotbatha atang chuan an chhuak a, Abrona-ah awmhmun an khuar a.S6!(!!Tin, Hor-hagidgad atang chuan an chhuak a, Jotbatha-ah awmhmun an khuar a.V5'(! Tin, Bene-jaakan atang chuan an chhuak a, Hor-hagidgad-ah awmhmun an khuar a.s4a(!Tin, Moserot atang chuan an chhuak a, Beneserot atang chuan an chhuak a, Benejaakan-ah awmhmun an khuar a.G3 (!Hasmona atag chuan an chhuak a, Moserot-ah awmhmun an khuar a.K2(!Tin, Mitka atang chuan an chhuak a, Hasmona-ah awmhmun an khuar a.H1 (!Tin, Tera atang chuan an chhuak a, Mitka-ah awmhmun an khuar a.H0 (!Tin, Tahat atang chuan an chhuak a, Tera-ah awmhmun an khuar a.L/(!Tin, Makhelot atang chuan an chhuak a, Tahat-ah awmhmun an khuar a.N.(!Tin, Harada atang chuan an chhuak a, Malkhelot-ah awmhmun an khuar a.Q-(!Tin, Sepher tlang atang chuan an chhuak a, Harada-ah awmhmun an khaur a.S,!(!Tin, Kehelatha atang chuan an chhuak a, Sepher tlangah awmhmun an khuar a.L+(!Tin, Risa atang chuan an chhuak a, Kehelatha-ah awmhmun an khuar a.C*(!Libna atang chuan an chhuak a, Risa-ah awmhmun an khuar a.H) (!Rimon-peraz-ah awmhmun an khuar a. Libna-ah awmhmun an khuar a.O((!Tin, Ritma atang chuan an chhuak a, Rimon-perez-ah awmhmun an khuar a.F'(!Hazerot atang chuan an chhuak a, Ritma-ah awmhmun an khuar a.U&%(!Tin, Kibrot-hat-tava atang chuan an chhuak a, Hazerot-ah awmhmun an khuar a.U%%(!Tin, thlaler atang chuan an chhuak a, Kibrot-hat-tava-ah awmhmun an khuar a.S$!(!Tin, Rephidim atang chuan an chhuak a, Sinai thlalerah awmhmun an khuar a.r#_(!Alus atang chuan an chhuak a. Rephidim-ah awmhmun an khuar a, chutah chuan mipuite tui in tur a awm lo a.H" (! Tin, Dopka atang chuan an chhuak a, Alus-ah awmhmun an khuar a.J!(! Sin thlaler atang chuan an chhuak a, Dopka-ah awmhmun an khuar a.W )(! Tin, Tuifinriat Sen atang chuan an chhuak a, Sin thlalerah awmhmun an khuar a.T#(! Tin, Elim atang chuan an chhuak a, Tuifinriat Sen bulah awmhmun an khuar a.#A(! Tin, Mara atang chuan anc hhuak a, Elim an thleng a; Elim-ah chuan tuihna sawm leh pahnih leh tum kung sawmsarih a awm a; chutah chauh awmhmun an khuar a.$C(!Tin, Hahirot bul ata chu an chhuak a, tuifinriat an kal tlang a, thlalerah an lut a: tin, Etham thlalerah ni thum kal an kal a, Mara-ah awmhmun an khuar a.(!tin, Etham atang chuan an chhuak a, Baal-zephon bula Pi-hahirot lamah an tawlh kir leh a, Migdal bulah awmhmun an khuar a.W)(!Tin, Sukot atangin an chhuak a, thlaler tawntirha Etham-ah awmhmun an khuar a.]5(!Tichuan Israela thlahte chu Rameses atangin an chhuak a, Sukot-ah awmhmun an khua a.(!an fa tir zawng zawng LALPA'n a tihhlumsak an phum laiin Israela thlahte chu muk takin an chhuak a: LALPA'n an pathiante pawh a hrem a.(!Thla khatna, thlakhatna ni sawm leh ni nga niin Ramases atangin an chhuak a; kalhlen kut tuk chuan, Aigupta mite mithmuhah,~w(!LALPA thupeka an kal chhuah a, an kal zelnate chu Mosia'n a ziak a: an kal chhuaha an kalnate chu hengahte hian a ni.r a(!Mosia leh Arona kaihhruaia Aigupta ram ata a pawl pawla an chhuah a, an kal zel dan chu hetiang hian a ni,[1( *Tin, Noba chuan Kenat a va la a, a khawperte nen, ama hming chawiin Boba a vuah a.*O( )Tin, Manasea fapa Jaira chuan chunga khuate chu a va la a, Havot-jair a vuah a,Tin, Noba chuan Kenat a va la a, a khawperte nen, ama hming chawiin Boba a vuah a.X+( (Tin, Mosia Gilead ram chu Manasea fapa Makira chu a pe a; chutah chuan a awm a.tc( 'Tin, Manasea fapa Makira thlahte chu Gilead ramah an kal a, an la a, Amor-ho chuta awmte chu an chhuhsak a.~w( &Nebo te, Baal-meon te, (a hmingte hi tihdanglam tak a ni) Sibma te an din a; an khaw siamte chu hming dang an vuah a.H ( %Tin, Reubena thlahte chuan Hesbon te, Eleale te, Diriathaim te,T#( $Betnimra te, Betharan te an din a, khawpui kulh nei te, beram huang te nen..Y( #Atrot-sophan te, Jezer te, Jogbeha te;> y( "Tin, Gada thlahte chuan Dibon te, Atarot te, Aroer te;a =( !Tin, Mosia chuan Gada thlahte leh Reubena thlahte leh Josefa ta Manasea thlah hnam chanve te chu Amor lal Sihona ram te, Basan lal Oga ram, chung ramte chu a khaw awm zawng zawng nen, a vel ram khuate nen lam a pe a. /( inralthuama LALPA hmaah Kanaan ramah kaiin kan lut ang a, tichuan kan ram luah tur chu Jordan lui piah lamah a la ni reng ang," tiin an chhang a,q ]( Tin, Gada thlahte leh Reubena thlahte chuan, "I chhiahhlawhte hnena LALPA'n a sawi ang chuan kan ti ang,n W( amaherawhchu inralthuama an kaipui loh che u chuan Kanaan ramah in zingah an tel ve mai ang," a ti a.X+( Tin, Mosia chuan an hnenah, "Gada thlahte, Reubena thlah te, indo tura inralthuam zawng zawngte hian LALPA hmaa Jordan lui an kaipui che u a, ram chu in hmin chuan Gilead ram chu an luah atan in pe tur a ni:( Chutichuan Mosia chuan an chungchang thuah chuan puithiam Eleazara te, Nuna fapa Josua te, Israela hnam chhungkaw puipate chu thu a pe a.( amaherawhchu i chhiahhlawh, indo tura ralthuam zang zawngte chuan kan pu sawi ang chuan LALPA hmaah kan va kal ang e," tiin an sawi a.wi( Kan nupui fanaute, kan beram rual te, kan ran rualz awng zawngte chu Gilead ram khuaahte hian an lo awm ang a;~w( Tin, Gada thlahte leh Reubena thlahte chuan Mosia hnenah, "I chhiahhlawhte hian kan pu thupek ang chuan kan ti ang e.vg( In fanaute tan khuate siam u la, in beramte tan pawh huangte siam u la, in sawi ang chuan ti rawh u," a ti a.3( amaherawhchu chutianga in tih loh chuan ngai teh u, LALPA chungah in sual ani ang a, in sual chuan a hmu chhuak ngei ngei ang che u tih hre rawh u.|s( LALPA chungah leh Israelte chungah in thiam lo lo dawn nia: tichuan he ram hi LALPA hmaa in luah tur a lo ni ang a.2_( a hma ata a hmelmate a hnawhchhuah a, LALPA hmaa ram chu hneh a nih hma loha in zinga inralthuam zawng zawngten LALPA hmaa Jordan in kai vek chuan, nakinah in haw ang a,b?( Tin, Mosia'n an hnenah, "Chutianga in tih a, indonaa LALPA hmaa kal tura in inralthuam a, ~ ( Kan luah tur chu he lam ral Jordan chhak lam a nih avangi Jordan ral lehlam leh a piah lam chu kan luahpi dawn lo nia," an ti a.h}K( Israel thlah mi tinin an hmun luah tur an luah theuh hma loh chuan kan in lamah kan haw lo ang.C|( keini erawh chu an hmun tur kan thlen hma loh chuan Israel thlahte hmaa kal zel turin kan inralthuam diam ang e: hemi rama mite avang hian kan fanaute chu kulh nei khuaahte an awm ang a,v{g( Tin, an va hnaih a, a hnenah, "Heah hian kan ran tan beram huangte leh kan fanaute tan khuate kan siam ang a,z%( LALPA zui loa in awm miau chuan anniho hi thlalerah a awmtir leh mai dawn ani a. Heng mi zawng zawngte hi in tiboral mai ang a sin," a ti a.y}( Tin, ngai teh u, Israelte chunga LALPA thinurna tihbaiawm tak belhchhain nangni chhuan sual hian in pute ai in awh ta a..xW( Tin, Israel-hote chungah LALPA thin chu a alh a, LALPA mithmuha thil tha lo titu chhuan zawng zawng an boral vek hma loh chuan thlalerah kum sawmli a vah a vahtir a.w( Keniz mi Jephunea fapa Kaleba leh Nuna fapa Josuate chauh lo chuan, anni chuan, LALPA chu an zui tak tak avangin,' tiin chhia a chham a.Ev( Aigupta ram ata lo chhuak, kum sawmhnih achin chung lam mi reng reng chuan Abrahama, Isaaka te, Jakoba te hnan chhechhama ka pek ram chu tuma'n an hmu lo vang: min zui tak tak loh avangin:7uk( Tichuan chu mi ni chuan LALPA thin chu a alh a,t!( Eskol ruam an han thlen chhoh khan ram chu an han hmu a, LALPA'n ram a pekah chuan an luh lohna turin Israel thlahte rilru an tihzamsak a.hsK( Kanes-barnea atanga ram va thlithlai tura ka tirh khan hetiang bawk hian in pute chuan an ti a.Wr)( Engati nge LALPA'n a pek rama lut lo tura Israel thlahte rilru in tihzam dawn?q1( Tin, Mosia chuan Gada thlahte leh Reubena thlahte hnenah chuan, "In unaute chu indonaah an kal ang a, nangni chu hetah hian in lo awm mai ang maw?{pq( rem i tihzawng a nih chuan he ram hi kan luah atan min pe la, Jordan lui min hruai kai lo mai rawh khai," an ti a.[o1( Israel pungkhawmho hmaa LALPA'n a tihtlawm ram Atarot te, Dibon te, Jazer te, Nimra te, Hesbon te, Eleale te, Sebam te, Nebo te, Beon te chu ran tana tha tak ram a ni a, tin, i chhiahhlawhte hian ran kan nei a;[n1( Israel pungkhawmho hmaa LALPA'n a tihtlawm ram Atarot te, Dibon te, Jazer te, Nimra te, Hesbon te, Eleale te, Sebam te, Nebo te, Beon te chu ran tana tha tak ram a ni a, tin, i chhiahhlawhte hian ran kan nei a;{mq( tichuan Gada thlahte leh Reubena thlahte chuan Mosia leh puithiam Eleazra leh pungkhawmho puipate chu an va bia a,l /( Reubena leh Gada thlahte chuan ran an ngah hle ma a: tin, Jazer ram leh Gilead ram an hmuh chuan a hmun chu ran tana hmun tha tak niin an hri aa;;kq(6Tin, Mosia leh puithiam Eleazara chuan sang chunga hotu leh za chunga hotute rangkachak chu an la a, Israela thlahte hriatrengna atan inbiakna puan inah LALPA hmaah an rawn la a.{jq(5(Ralkap mite chu an rallak sum chu mahni tan theuha la an ni a.)Tin, Mosia leh puithiam Eleazara chuan sang chunga hotu leh za chunga hotute rangkachak chu an la a, Israela thlahte hriatrengna atan inbiakna puan inah LALPA hmaah an rawn la a.~iw(4Sang chunga hotu leh za chunga hotute rangkachak LALPA hnena then thilhlana an hlan zawng zang chu sekel 16,750 a ni.ehE(3Tin, Mosia leh puithiam Eleazara chuan rangkachaka siam an thuam zawng zawng chu an lo la a.[g1(2Tin, kan nuna atan LALPA hmaa inremna siamna turin LALPA tana thilhlan miin an neihzawng rangkachaka siam cheimawi thuam, kebun te, banbun te, hming nemna zungbun te, bengbeh te, thi te kan rawn la e," an ti a.pf[(1Mosia hnenah, "I chhiahhlawhte hian kan kuta awm indo mite chu kan chhiar a, tumah kim lo kan awm lo a.Re(0Tin, sipaite chunga hotu te, za chunga hotu te chuan Mosia an va hnaih a.Cd(/LALPA thupek angin LALPA biak buk enkawltu Levi-ho a pe a.ac=(.Israel hoin an chan atang chuan Mosia chuan mihring leh ran sawmnga zelah pakhat a la a.(bM(-sabengtung 30,500 mihring 16,000a%(,bawng 36,000`)(+beram 3,37,500O_(*Tin, Mosia'n ral kap mite an chanvo a pek zawh a, Israelho chanvo chu,l^S()Tin, LALPA'n Mosia thu apek angin chhiah, LALPA then thilhlan chu Mosia'n puithiam Eleazara a pe a.O]((Tin, mihring chu 16,000 an ni a; chu mia LALPA chhiah chu mi 32 an ni.K\('Tin, sabengtung chu 3,500 ani a; chu mia LALPA chhiah chu 61 a ni.I[ (&Tin, bawng chu 36,000 ani a; chu mia LALPA chhiah chu 72 a ni a.(ZM(%tin, LALPA chhiah beram chu 675.GY ($Tin, a chanve, indonaa kalte chanvo chu, beram 3,37,500 ani a.EX(#mihring chu hmeichhia, mipa la pawl ngai loh 32,000 an ni a.W/("sabengtung 61,000V%(!bawng 72,000HU ( Sipaiten an man rallak sum tiam lohin an lak chu beram 6,75,000]T5(Tichuan LALPA'n Mosia thu a pek ang chuan Mosia leh puithiam Eleazara chuan an ti a.uSe(Tin, a chanve Israela tlahte pual chu sawmnga ata pakhat tihrang zel la, mihring atang te, bawng atang te, sabengtung atang te, beram rual atang te, ran rual atang tein; tin, chung chu LALPA biak buk enkawltu Levi-hote pe rawh," a ti a.TR#(Chung chu la u la, LALPA tana then t hilhlanah puithiam Eleazara pe rawh u.1Q](tin, indonaa kalho chan atanga chuan mihring te, bawng te, sabengtung te, beram te, thil nung zang zawng zanga zelah pakhat LALPA hnenah chhiah pek tur tihhransak rawh._P9(tin, rallak sum chu hmun hnihah then u la, indonaa kal indo mite tan leh punghote tan;O(Nang nen, puithiam Eleazara nen, pungkhawmho chhungkaw puipate nen rallak suma an lak m ihring leh rante chu chhiar vek u la;#NC(Tin, LALPA'n Mosia a bia a, M(Tin, a ni sarih niin in puan in su ang a, tin, tin, lo thianghlim ang a, chu mi zawhah chuan riahhmunah in lo lut dawn nia," a ti a.nLW(engpawh meia hlaa chhe thei lo apiangte chu meiah in thawlh tlang ang a, tichuan a lo thianghlim ang: engpawh ni se la, tlenfaina tuiin tihthianghlim tur a ni: tin, meia hal tuar thei lo apiang chu tuiah in thawlh tlang tur a ni.[K1(engpawh ni se la rangkachak te, tangkarua te, dar te, thir te, rangva te, suan te,J{(Tin, puithiam Eleazara chuan indonaa kal indo mite hnenah chuan, " Hei hi LALPA'n Mosia thu a pek dan thuruat chu a ni:2I_(Tin, thuamhnaw reng reng leh savuant hil siam zawng zawng te, kel hmula thil siam zawng zawng te, thinga thil siam zawng zawng thu-ah chuan in inthian tur a ni," a ti a.H9(Tin, daiah ni sarih riak u la, tupawh mi that leh mitthi khawih apiangte chu ni thum ni leh ni sarih niin inthian rawh u, nangmahni leh in salte pawh.RG(Hmeichhe naupang mi la pawl loh zawng zawng erawh chu in tan zuah rawh u.uFe(Chuvangin naupang zinga mipa zawng zawng chu that u la, hmeichhia mi pawl tawh zawng zawng that bawk rawh u.GE (Ngai teh u, Balaama remruat chuan Peor chungchang thu-ah Israela thlahte chu LALPA chunga bawhchhiatna tithlengtue chu he'ng hi an ni, LALPA mi pungkhawmho zingah chuan hri a lo len tak kha.LD(Tichuan Mosia'n an hnenah, "Hmeichhia chu damin in la zuah vek maw?~Cw(Tin, Mosia chu sipai hotu, sang chunga hotute leh za chunga hotu te, indona atanga lo hawte chungah chuan a thinur a.jBO( Tin, Mosia leh puithiam Eleazara leh pungkhawmho puipa zawng zawngte chuan daiah an lo a hmuak a.7Ai( Tin, sal te, man te, ral lak sumte chu Mosia leh puithiam Eleazara leh Israela thlah pungkhawmho hnenah, Jeriko zawn Jordan kam Moab phaia an riahmunah chuan an rawn thlen a.N@( Tin, mihring leh ran, sal leh rallak sum zawng zawng an kalpui vek a.N?( An awmna khua zawng zawng te, an riahhmun zawng zawngte an hal vek a.5>e( Tin, Israela thlahe chuan Midia-ho nunaute salah an hruai a; tin, an ram zawng zawng te, an beram rual zawng zawng te, an bungrua zawng zawngte chu rallak sum atan an la a.5=e(An mi thahte zingah chuan Midia ho lalte pawh an tel a; Midia-ho lal panga, Evia te, Rekema te, Zura te, Hura te, Reba te chu: Beora fapa Balaama pawh khandaihin an that a.]<5(Tin, LALPA'n Mosia thu a pek angin Midia ho an do a; mipa zawng zawng an that vek a.0;[(Tichuan Mosia'n chi tin, zinga mi 1,000 theuh leh puithiam Eleazara fapa Phinehasa hmun thianghlim bungbel te, thupek velna'na tawtawrawt te kengin indonaah akaltir a.:(Chutichuan Israel-ho sang tam tak zing ata, hnam tin, atangin 1,000 theuh, indonaa kal turin sipai 12,000 an theh chhuak a.e9E(Israeel hnam zawng zawng zinga hnam tina mi sangkhat zel indonaah in kaltir tur a ni." tiin.8)(Tichuan Mosia chuan mipuite chu a bia a, "Midia-ho chunga LALPA phuba lana hlen tura Midia-ho beia indo turin ain zinga mi inralthuam rawh se.z7o(Midia-ho chungah Israela thlahte phuba la rawh: chu mi zawhah chuan i chipuite hnenah hruai i ni tawh ang," tiin.$6 G(Tin, LALPA'n Mosia'n a bia a, 5(Heng hi, mipa leh anupui kar leh pa leh a fanu nulat laia a pa ina la awm reng an kara dan tura LALPA'n Mosia thu a pekte chu a ni.\43(A hriat veleh a thiat a, a tihbosak erawhchuan a mawh chu maman a phur tur a ni.Heng hi, mipa leh anupui kar leh pa leh a fanu nulat laia a pa ina la awm reng an kara dan tura LALPA'n Mosia thu a pekte chu a ni.<3s(Amaherawhchu a pasalin a hriata a ngawihsan mai chuan a thutiam ang leh a intiamkamna ang ngei chuan a ti tur a ni; a hriat ni atanga a ngawihsan avangin a nemnghehpui tihna a ni.d2C( Thutiam emaw, intiamkamna emaw reng reng a pasalin a remtihpuiin a thiatsak thei bawk a ni.1( Amaherawhchu a pasalin a hriat nia a thiat emaw, a tihbosak emaw chuan a thutiam leh a intiamkamna chu sut a ni tawh ang.e0E( a pasalin a hriat pawha a ngawihsan a, a hnial loh chuan a thutiamkamna chu a hlen tur a ni.?/{( Pasalte ina awm laia thutiam emaw, intiamkamna emaw chur._( Hmeithai te, makchhiat tawkte erawh chuan an thutiam emaw, an intiamkamna emaw chu an hlen ngei tur a ni.+-Q(Amaherawhchu a pasalin a hriat nia a phal loh chuan ngaihtuah thui loa thu a lo tiam emaw, a lo intiamkamna emaw ata chu a fihlim ang; tin, LALPA'n a ngaidam ang.q,](a pasalin a hriat nia a ngawih san mai chuan a thutiam emaw a intiamkamna emaw chu a hlen ngei tur a ni.X++(Ngaihtuah thui mang loa thutiam emaw intiamkamna emaw nei laiin pasal a neih a,**O(A pain a hriat ni ngeia a phal loh erawh chuan a thutiam emaw a intiamkamna emaw ata chu a fihlim ang a, a pain a phal loh avangin LALPA'n ani chu a ngaidam ang.)(a pain a thutiam emaw a intiamkamna emaw chu ahriat a, a ngawihsan mai chuan a thutiam emaw, a intiamkamna emaw chu a ti ngei tur a ni.l(S(Pate ina awm lai nula pawhin LALPA hnena thu a tiam emaw, chhechhama intiamkamna emaw a neih chuan,'/(Miin LALPA hnena thu a tiam emaw, chhechhama mahni intiamkamna emaw a neih chuan a hlen ngei tur ni; a htu ang zawng zawng chu a ti vek tur a ni.d& E(Tin, Mosia'n Israela thlahte hnamho puipate chu a bia a, :Hei hi a ni, LALPA'n tu a pek chu.`%;((Tin, LALPA'n Mosia thu a pek zawng zawng chu Israela thlahte chu Mosia chuan a hrilh a.!$=('In thutiam te, duhthua thilhlan te, in halral thilhlan te, in in tur tur thilhlan te, in remna thilhlante tiam lohin he'ng hi in hunbi nei kut niin LALPA hnenah inhlan tur a ni,' ti rawh" tiin.Tin, LALPA'n Mosia thu a pek zawng zawng chu Israela thlahte chu Mosia chuan a hrilh a.#(&sual thawina'n kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut thilhlan leh in tur thilhlante tiam lohin."(%an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan, bawngpa atan te, berampa atan te, beram no atan te, a dan ang takin an tam dan ang zelin,$!C($LALPA tana rimtuiah meia thilhlan halral thilhlan erawh chu in hlan tur a ni: bawngpa pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi sawisel bo pasarih:d C(#Tin, a ni riat ni chuan inkhawmpui ropui tak in nei ang a: eng hna mah in thawk tur ani lo:("sual thawina'n kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut thilhlan leh in tur thilhlante tiam lohin. (!an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan, a dan ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te, berampa atan te, beram no atan te:vg( Tin, a ni sarih ni chuan bawngpa pasarih, berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo sawm leh pali:(sual thawina'n kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut thilhlan leh in tur thilhlante tiam lohin. (an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan, a dan ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te, berampa atan te, beram no atan te:sa(Tin, a ni ruk ni chuan bawngpa pariat, berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo sawm leh pali:(sual thawina'n kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut thilhlan leh in tur thilhlante tiam lohin. (an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan, a dan ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te, berampa atan te, beram no atan te:r_(Tin, a ni nga ni chuan bawngpa pakua, berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo sawm leh pali:(sual thawina'n kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut thilhlan leh in tur thilhlante tiam lohin. (an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan, a dan angt akin an tam dan ang zelin bawngpa atan te, berampa atan te, beram no atan te:p[(Tin, a ni li ni chuan bawngpa sawm, berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo sawm leh pali: (sual thawina'n kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng leh chu mia chhangphut thilhlan leh chu mia in tur thilhlan tiam lohin. (an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan a dan ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te, berampa atan te, beram no atan te:|s(Tin, a ni thum ni chuan bawngpa sawm leh pakhat, berampa pahnih, beam no a pa kum khat mi sawisel bo sawm leh pali;(sual thawina'n kelpa pakhat nen halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut thilhaln te, in tur thilhlante tiam lohin. (an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan a dan ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te, berampa atan te, beram no atan te:(Tin, a ni hnih niin bawngpa tir sawm leh pahnih, berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo sawm leh pali in hlan tur a ni; (sual thawina'n kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng, chu mia chhangphut thilhaln te, in tur thilhlan te tiam lohin.N (beram no sawm leh pali, beram no pakhatah hmun sawma thena hmun khat:H  (an chhangphut thilhlan, chhangphut dip mi hriaka chawhpawlh, bawngpa sawm leh pathum, bawngpa pakhatah hmun sawma thena hmun thum, berampa pahnih, berampa pakhatah hmun sawma thena hmun hnih,G  ( tin, LALPA tana rimtuiah meia thilhlan, halral thilhlan in hlan tur a ni: bawngpa tir sawm leh pathum, berampa pahnih beram no a pa kum khat mi sawm leh pali; sawisel bo theuh a ni tur a ni: /( Tin, thla sarihna, ni sawm leh ni nga niin inkhawmpui thianghlim in nei ang a; eng hna mah in thawk lo ang a, LALPA tan ni sarih in kut tur a ni:5( sual thawina'n kelpa pakhat nen: inremna tura sual thawina te, halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut leh an in tur thilhlante tiam lohin.O( beram no pasarih, beram no pakhat theuhvah hmun sawma thena hmun khat:A}( in ngaiha sawisel bo ani tur aniL an chhangphut thilhlan, chhangphut dip mi hriaka chawhpawlh, bawngpa pakhatah hmun sawma thena hmun thum, berampa pakhatah hmun sawma thena hmun hnih, (LALPA tana rimtuiah halral thilhlan erawh chu in hlan tur a ni; bawngpa pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi pasarih:(Tin, he mi thla sarihna, ni sawm ni hian inkhawmpui thianghlim in nei ang a: chaw in nghei tur a ni, eng hna mah in thawk tur ani lo;[1(thla thar halral thilhlan leh chu mia chhangphut thilhlan te, halral thilhlan hlan reng leh chu mia chhangphut thilhlan te, in tur thilhlan te, an tih dan pangngai LALPA tana rimtuia meia thilhlante tiam lohin.?{(in tana inremna siamna'n sual thawina kelpa pakhat nen:F(beram no pasarih, pakhat theuhvah hmun sawma thena hmun khat:9(an chhangphut thilhlan, chhangphut dip mi hriaka chawhpawlh, bawngpa pakhatah hmun sawma thena hmun thum, berampa pakhatah hmun sawma thena hmun hnih,(LALPA tnaa rimtuiah halral thilhlan in hlan ang a; bawngpa tir pakhat, beram pa pakhat, beram no a pa kum khat mi sawisel bo pasarih;~ /(Tin, thla sarihna a ni khat ni chuan inkhawmpui thianghlim in nei ang a: eng hna mah in thawk tur ani lo: in tan tawtawrawt ham ni a ni tur a ni.r}_(Halral thilhlan hlan reng leh chu mia chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan tiam loin in hlan tur a ni.>|w(in tana inremna siamna'n kelpa pakhat nen (inngaiha sawisel bo ani tur ani).Halral thilhlan hlan reng leh chu mia chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan tiam loin in hlan tur a ni.O{(beram no pasarih, beram no pakhat theuhvah hmun sawma thena hmun khat:z9(an chhangphut thilhlan, chhangphut dip mi hriaka chawhpawlh, bawngpa pakhatah hmun sawma thena hmun thum, berampa pakhatah hmun sawma thena hmun hnih, y(LALPA tana rimtui halral thilhlan erawh chu in hlan tur a ni; bawngpa tir pahnih, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi pasarih;7xi(Tin, in chawlhkar kut, in buh thar tirh kut LALPA tana thil thar chhangphut thilhlan in hlan ni pawhin inkhawmpui thianghlim in nei ang a; eng han mah in thawk tur ani lo va:fwG(Tin, a ni sarih ni chuan inkhawmpui thianghlim in nei ang a, eng hna mah in thawk tur ani lo.&vG(Hetiang hian LALPA tana rimtui, meia thilhlan ei tur chu ni tin, ni sarih in hlan tur a ni: halral thilhlan hlan reng leh chu mia in tur thilhlan tiam lohin.Vu'(Heng hi zinga thilhlan, halral thilhlan hlan reng tiam loin in hlan tur a ni.Gt (tin, in tana inremna siamna turin sual thawina'n kelpa pakhat.Ys-(beram no pasarih chu beram no pakhatah hmun sawma thena hmun khat a ni tur a ni;%rE(chhangphut dip mi, hriaka chawhpawlh , an chhangphut thilhlan nen: bawngpa pakhatah hmun sawma thena hmun thum; berampa pakhatah hmun sawma thena hmun hnih;?qy(meia thilhlan halral thilhlan erawh chu LALPA hnenah in hlan tur a ni; bawngpa tir pahhnih leh berampa pakhat leh beram no a pa kum khat mi pasarih: in ngaiha sawiselbo ani tur ani ;_p9(Ni khat ni chuan inkhawmpui thianghlim a awm ang a; eng hna mah in thawk tur ani lo a; $~~f}}W||y| {{zz(yxxPwwvvuuss_rqpponnDmlll&kNjjihhh:gffeeTddhccba``__T^]]W\\S\[ZZ>YYXkWW|VVGUUhTTtSsRRJQPPoOOOmNN,MLL K]JJII>HjHGGrG2FEEMDDCnBBDA@?>>3==g< [2$Jephunea fapa Kaleba chauh lo chuan; ani zawngin a hmu ang; a va rah ram chu amah leh a fate ka pe ang, ani chuan LALPA chu a pawm tlat avangin,' tiin chhia a chham a.= {2#He chhuan sual taka mi hi chuan pakhat te mahin in pi leh pute pek tura chhia ka chham ram tah tak chu an hmu lo ang a,<< w2"Tin, LALPA'n in thusawi chu a lo hria a, a thinrim a,,; U2!Nimahsela chuti chung pawhin in puan in zarna tur zawnsak tur leh in kalkawng kawhhmuh tura zana meia, chuna chhuma in hmahruaitu LALPA in Pathian chu in ring lo a.,: U2 Nimahsela chuti chung pawhin in puan in zarna tur zawnsak tur leh in kalkawng kawhhmuh tura zana meia, chuna chhuma in hmahruaitu LALPA in Pathian chu in ring lo a.9 +2thlalerah pawh miin a fa a pua angin LALPA in Pathian chuan he mi hmun in thlan thleng hian kawng tluanin a puakzia che u in hmuh kha, ka ti a.8 2LALPA in Pathian in hmahruaitu chuan in mithmuha Aigupta rama a tihsak tak che u zawng zawng ang khan a beihpui ang che u a,K7 2Tin, keiin in hnenah Anmahni chu tih suh u la, hlau bawk hek suh u.y6 o2Khawiah chuan nge kan han chhoh vang? Kan unaute chuan, Mihring chu kan aiin a n lian a, an sang zawk bawk a; khuate chu a lian hle a, van tawngin kulh a nei; tin, Anak-ho thlahte pawh kan hmu bawk a, tiin akn thinlung an titui a, ' in ti a.y5 o2in puan inahte in phunawi a, 'LALPA chuan min hruat avangin min tiboral tura Amor-hote kuta pek turin Aigupta tamK4 2Nimahsela in chho duh l a, LALPA in Pathian thupek chu in helsan a; 3 2chu rama theite chu an lo a, min rawn hawn a, chanchin min rawn thlen a, 'LALPA kan Pathianin ram min pek chu tha tak a ni,' an ti a.p2 ]2tichuan an chhuak ta a, tlangah chuan an lawn chho a, Eskol ruam an han thleng a, an en thlithlai vek a.r1 a2chu chuan min tilawm hle mai a; tichuan in zing mi mi sawm leh pahnih, hnam khat a pakhat zel ka thlang a;=0 w2Tin, ka hnenah in lo kal vek a, 'A ram te va thlithlai a, kan chhohna tur lam kawng leh kan va kalna tur khaw chanchinte min rawn hrilh leh turin kan hmaah min va tir i la, in ti a.C/ 2Ngai teh u, LALPA in Pathianin ram chu a pe tawh diam che u a ni; chho u la, LALPA in pi leh pute Pathianin a lo sawi tawh ang khan han luah rawh u; hlau suh ula, zam hek suh u,' ka ti a.]. 72Tin, in hnenah," LALPA kan Pathianin min pek Amor-ho tlang ram chu in lo thleng ta a.K- 2Tin, LALPA'n thu min pek angin Horeb tlang atang chuan kan chhuak a. Amor-ho tlang ram kawnga thlaler zau tak leh rapthlak tak in hmuh kha kan kal tlang vek a, Kades- barnea khua kan va thleng a.R, !2Tin, chu mi lai chuan thil in tih dan tur zawng zawngah thu ka pe che u a.+ /2Rorelnaah thlei bik in nei tur ani lo; mi te leh mi lian ang rengin in ngaihthlaksak tur a ni; tumah in lau tur a ni lo; rorelna chu Pathian ta a ni si a: in tana thu khirh luuk chu ka hnenah in rawn thlen thin ang a, tin, chu chu ka lo ngaithla thin ang, tiin thu ka pe a.+* S2Tin, chu mi lai chuan in roreltu chu, 'In unaute kara thu chu ngaihthlaksak u la, unau leh unau karah leh ram dang mi, a awmpui nena an karah fel takin rel rawh u.\) 52chutichuan in hnam hotute chu ka pawm a, in ham zinga mi, mi fing, chinchang hre mite in chunga hotuah ka siam a, sang chunga hotu te, za chunga hotu te, sawmnga chunga hotu te, sawm chunga hotu te, puipate pawh.N( 2Tin, nangin, 'I thil sawi chu kan tan atha hle mai,' tiin mi chhang a.' 2 In hnam zinga mi, mi fing, hmanghre mi, chingchang hre mite in thlang chhuak ula, in chunga hotuah ka siam ang e,' tiin ka bia che u a.i& O2 Engtin nge keimah chauhin in buaina te, in phurrit te, in innghirnghona te chu ka phurh zawh ang?}% w2 LALPA, in i leh pute Pathian chuan tun aia a let sangin tipung che u se la, a tiam che u angin malsawm che u rawh se.w$ k2 LALPA in Pathian chuan a tipung che u a, ngai teh u, tunah hian in tam lam chu vana arsi zat zet in lo ni ta a.M# 2 Tin, chu m lai chuan in hnenah, 'Keimah ngawt chuan ka zo lo che u a;9" o2Ngai teh u, ram chu ka pe tawh diam a che u: in pu Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te leh an hnua an thlah leh zelte hnena chhechhama LALPA'n a pek ram chu va luah rawh u,' tiin.w! k2insuan tawh u la, kal chhuak u la, Amor ho tlang ramah leh a chhehvel zawng zawng, Araba-ahte, tlang ramah te, phai ramah te, chhim ramah te, Kanaan-hote awmna tuifinriat kamahte leh Lebanonah te, luipui, Euphrates lui thlengin kal rawh u.a  ?2LALPA kan Pathian chuan Horeb tlangah min bia a, 'He tlangah hian in awm rei tawh tawh e:G  2Jordan chhak lam Moab ramah he dan hi Mosia'n a puang tan ta a,^ 92Hesbon-a awm Amor-ho lal Sihona leh Edrei leh Astarot-a awm Basan leh Oga a thah hnuinG  2Tin, kum sawmli kum, thla sawm leh thla khatna, chu mi thla ni khat ni chuan, heti hi a ni a, LALPA'n anmahni hrilh tura thu a pek ang zawng zawng chu Israela thlahte hnenah Mosia'n a sawi a;` =2Horeb tlang atangin Kodesbarnea chu Seir tlang lam kawngah ni sawm leh ni khat kal a ni.1 a2Heng thu hi Jordan chhak lam thlaler, Paran leh Tophel leh Laban leh Hazeroth leh Di-zahab inkara Suph va dep Araba-a Mosia'n Israel mi zawng zawng hnena a sawi chu a ni.($ Heng hi LALPA'n Mosia hmanga Jeriko zawn Jordan rala Moab phaia Israela thlahte a pek, thupekte leh rorel dante chu a ni.T#($ Josefa fa Manasea fapate an nei a, an ram chu an pa hnamah chuan an awm reng a ni.Heng hi LALPA'n Mosia hmanga Jeriko zawn Jordan rala Moab phaia Israela thlahte a pek, thupekte leh rorel dante chu a ni.tc($ Zelophehada fanu Malai te, Tirzat te, Hoglai te, Malkai te, Novai te chuan an pa unauva fapate an nei a ni.S!($ Tin, LALPA'n Mosia thu a pek ang chiahin Zelophehada fanute chuan an ti a.1($ Chutichuan ram chu hnam dang dang hnenah sawn sawn a ni dawn lo nia. Israelathlahte chuan anmahni ram theuh chu an chang reng tur nai si a," tiin..W($Tin, Israela thlahte zinga roluahtu tur fanu apiang chu Israela tlahten an pi leh pute ram an luah theuh zel theihna'n a pa hnampui zinga m ngei nupui a ni tur a ni."?($Chutichuan Israela thlahte ram chu hnam dang dang hnanah sawn sawn a ni lo ang. Israela thlahte chuan an pi leh pute hnam ram chu an chang reng tur a ni.2_($Zelophehada fanute chungchang thua LALPA'n thu a pek chu heti hian a ni, 'Tha an tih apiang nei se la, amaherawhchu an pate hnampui zinga mi ngei an nei tur a ni,' tiin.tc($Tin, Mosia chuan LALPA thu angin Israela thlahte chu thu a pe a, "Josefa fapate hnam hian an saiw dik a ni.N($Tin, Israela thlahte Jubili a lo th len hun chuan an ram chu an va telna turte apiang hnam ramah belh a ni ang a chutichuan kan pi leh pute hnam ram ata chu an ram lak hek a lo ni dawn a," an ti a.mU($Tin, anni chuan Israela thlahte zinga mi, hnam dang tu fate pawh nei se la, kan pi leh pute ram an luah chu laksak a, an va telnate hnam ramah belh tur ani ang a: chutiang chuan kan ram chanpual ata chu thehchhuah a lo ni ang a.<s($LALPA chuan kan pu chu Israela thlahte chu thumvawra an luah tur ram pe turin thu a pe a: tin, LALPA-in kan pu chu kan unaupa Zelophehada luah tur chu a fanue pe turin thu a pe a.A ($Tin, Josefa chhungte zinga mi, Manasea fa Makira fapa Gilead thlahte chhungkaw puipate zinga mite chuan an rawn hnaih a, Mosia leh hotu, Israela thlah puipate hmaah chuan thu an sawi a: y(#"In awmna ram, ka awmna hi in tibawlhlawh tur ani lo, kei LALPA chu Israela thlahte zingah ka awm si a,' ti rawh" tiin.: o(#!Chutichuan in awmna ram chu in tibawlhhlawh lo ang a: thisen chuan ram chu a tibawlhhlawh a, thisen chhuahna ram tihbawlhlawh silna'n a chhuahtu thisen ngawt lo chu hman theih a ni si lo.In awmna ram, ka awmna hi in tibawlhlawh tur ani lo, kei LALPA chu Israela thlahte zingah ka awm si a,' ti rawh" tiin. (# tin, tualtlnna khuaa tlan chu chutih laia puithiam lal thih hma chuan a awmna khaw hluia kir leh tur tlan phal a ni lo ang.r _(#Tin, tualthattu chu in tlan tur ani lo, thihna khawpa thiam looh chang a ni a, tihhlum ngei tur ani zawk.! =(#Tupawhin mi a thah chuan tualthhattu chu hretute ka atanga thu chhuakin tihhlum tur a ni: amaherawhchu hretu pakhat chu mi tihhlumna tur chuan a tak lo.R(#Heng thil hi in thlahte thlenga in awmna apiang in rorel dan tur ani ang.,S(#puithiam lal a thih hma loh chu a tualtlanna khuaa awm reng tur anih avangn; puithiam a thih hnu erawh chuan tualthattu chu a awmna ramah chuan a haw leh tur a ni.(#thisen phuba latuin a tualtlanna khaw panw a hmuha thisen phuba latuin a thah chuan thisenah chuan thiam oloh a chang lo ang,iM(#Amaherawhchu englai pawhin tualthattu chuan a tlanna, a tualtlanna kahw ramri pawn lama a kal a,xk(#Tin, pungkhawmho chuan tualthattu chu thisen phuba latu lak ata chu a hum ang a, pungkhawmho chuan atlanna, a tualtllan khuaah chuan an awmtir leh ang a, hriak thianghlima thih puithiam lal tanglai thih hma chu chutah chuan a awm tur a ni.mU(#pungkhawmhoin he'ng rorelna dan ang hian a tihlumtu chu thisen phuba latu ro chu an relsak tur a ni.'I(#tin, chang ni kher loa mi an awm tih pawh hre lo a, a hmelma pawh ni lo a, a pawi khawih pawh tum ni chuang loa lung emawa a den a, mi a lo thi ta a nih chuan9o(#Amaherawhchu intai vang ni lem loa nam thut emaw,"?(#intaina avanga chum hhlum emaw chuan, a tihlumtu chu tihhlum ngei tur a ni; tualthata ni : thisen phuba latu chuan a hmuh hun apiangin a tihlum tur a ni.R(#Tin, mi ahuat vanga anam vak emaw, lo chang rua a vawm emaw a thihin emawl~S(#Thisen phuba latu chuan tualthattu chu a that nghal mai ang: a hmuh hun apiangin a tihlum tur a ni.m}U(#Tin, thi khawpa mi thinga a vuak a, a thih chuan tualthat ani a, tualthat chu tihhlum ngei tur a ni.k|Q(#Tin, thi khawpa lunga mi a chhuta a thih chuan tualthat ani a, tualthat chu tihhlum ngei tur a ni.o{Y(#Amaherawhchu thir hmanga mi a bei a, a thih chuan tualthat a ni a: tualthat chu tihhlum ngei tur a ni.z-(#Israela thlahte leh hnam dang leh an hnena chengte tan he khaw paruk hi tualtlana a ni ang: chutah chuan tupawh mi that apiang an tlan dawn nia.nyW(#Jordan ralah khaw thum in ruat ang a, Kanaan ramah khaw thum in ruat ang a, tualtlana khuate ani ang.Jx(# Tichuan, in tan tualtlanna tur in ruatte chu khaw paruk a ni ang.w(# Chung khuate chu phubalatu laka in tualtlanna ani ang; ;ungkhawm hmaa rorelsak tura a din hmaa tualthattu chu a thih lohna'n.Ov(# tualtlanna khua tur khua in inruat tur a ni, tualthat palhtu tlanna'n. ~~I}:|+{{zyyyxx$wwvvuutterrqxqUq7qppoInmm6lkkj~jAih~gfe/dWdcc+bba`H^^;]]\\\[%Z4YYXJWVUUT\SSR^QQ3PgOONMLLOKJJ[IHHvGG/FFDCC$BjAfA@@??9>|> =v="<<;;::#9V876]50432100q/..q-o-,J++ *))(''&&e%%%$#_""U!!< HE&![WOD3?BC<f y U u&Ew 52 LALPA in pi leh pute Pathianin a pek che u ram in luah a, leilunga in awm chunga fimkhur taka in zawm tur dan te leh rorel dante chu hengte hi a ni.`v;2 Tin, tuna in hmaa ka dah, dan leh rorel zawng zawng chu zawm turin in fimkhur tur a ni.Yu-2 LALPA in Pathianin a pek che u ram va luah tur chuan Jordan chu in kan tur ani a, in luah ang a, chutah chuan in awm ang.Tin, tuna in hmaa ka dah, dan leh rorel zawng zawng chu zawm turin in fimkhur tur a ni.mtU2 Ni tlakna piah, Araba a awm, Kanaan-ho ram, Gilgal zawn More sasaw sir, Jordan rala mi a ni lo'm ni?,sS2 Tin, heti hi a ni ang a, in va luah tur rama LALPA in Pathianin a hruai lu che u hunah chuan, malsawmna chu Gerizim tlangah in dah ang a, anchhia chu Ebal tlangah. r2 LALPA in Pathian thupete chu in zawm loh a, in hriat ngai loh pathian dangte be tura ka thupek che u inpensan erawh chuan, anchhia.Qq2 LALPA in Pathian thupekte tuna ka pek che u hi in zawm chuan, malsawmna;Jp2 Ngai teh u, vawiinah hian in hmaah malsawmna le anchhia ka dah a;1o]2 Tumah reng rengin an chel lo ang che u; LALPA in Pathianin in hnena a sawi tawh ang khan in va rah tur ram zawng zawngah chuan nangmahni tihna leh hlauhna a awmtir ang.,nS2 In kephaha in rah apiang chu in ta ani ang a, thlaler atang leh Lebanon tlang atangin lui, Euphrates lui atang chuan thlang lam tuifinriat thlengin in ram ani ang. m2 LALPA chuan he'ng hnam zawng zawng hi ahnawhchhuahsak ang che u a, in aia ropui zawk leh thil tithei zak hnamte ram chu in luah ang.8lk2 LALPA in Pathian chu hmangaih tur le a kawng zawng zawng zawh tur leh amah vuan tlat tura thahnemngai taka he'ng thu ka pek che u thupek zawng zawngte hi in zawm phawt zangin,k-2 tichuan in pi leh pute pek tura chhia a chham ramah chuan in dam chhung ni leh in fate dam chung ni chu lei chunga van ni ang khian a tisei ang.Hj 2 Tin, in kawngka biangah te, in kawngkharah te in ziak tur a ni;i2 chung chu in fate in ziritir ang a, in ina in thut lai te, kawnga in kal lai te, in mut lai te, in thawh hun tein in sawi thin tur a ni.3ha2 chuvangin he'ng ka thute hi in thinlung leh in rilruah khung u la, chhinchhiahna atan in ban in zem ang a, tin, in mit leh mit inkara chalhrenna atan a awm bawk tur a ni.Pg2 chuti anih chuan LALPA thin in chungah alothawk ang a, van chu a kahr ang a, ruah a sur lo ang a, lei chuan a rah a chhuah lo ang a, tichuan lalapa pek che u ram tha tak ata hi inboral thuai mai ang.f%2 fimkhur rawh u khai; chutilochuan in thinlung chu bumin a awm ang a; in peng ang a, Pathian dan rawng te in bawl ang a, in be mai dah ang e;keQ2 In rante tan pawh in ramah hlobet te ka awmtir bawk ang a, nangni pawhin in ei ang a, in tlai ang.+dQ2 in ram ruahtui chu a hun rakah, ruahtui tla hmasa leh ruahtui tla hnuhnung chu ka pe ang che u a, tichuan in buh te, in uain te, in hriak te in seng lut thei ang.Lc2 Tin, heti hi ani ang a, LALPA in Pathian chu in hmangaih tur leh in thinlung zawng zawng leh in rilru zawng zawnga a rawngbawl tura ka thupek tuna ka pek che u hi thahnem ngai taka in zawm chuan,xbk2 LALPA in Pathian zawn chhuah ram ani a; LALPA inpathian mit chu kum thar atanga a tawp thlengin a fu reng thin.Xa+2 in va luah tur ram chu, tlang te leh ruam leh van ruahtui dawng ram ani zawk a.`y2 In va luah tur ram chu, in lo chhuahna Aigupta ram, thlai huana chi in tuh a, in kea tui inleih thinna ang a ni lo va:_2 chuvangin in lo chak a, luah tura in va pan ram chu in luah theihna'n leh hnutetui lehkhawizu luanna ram, in pi leh pute leh an thlahte pek tura LALPA'n chhia a chham ramahch huan in chen reitheihna'n tuna thu ke pek che u, thupek zawng zawngte hi in zawm tur ani.^2 chuvangin in lo chak a, luah tura in va pan ram chu in luah theihna'n leh hnutetui lehkhawizu luanna ram, in pi leh pute leh an thlahte pek tura LALPA'n chhia a chham ramahch huan in chen reitheihna'n tuna thu ke pek che u, thupek zawng zawngte hi in zawm tur ani.X]+2 in mit ngeia lalapan thilropui tak a tih zawng zawng hmututt hnenah ani zawk e.{\q2 Reubena fa Eliaba fapa Dathana leh Abirama te chunga a tih dan te; leiin a ka a ana Israel mite zawng zawng zinga anmahni leh an chhungte leh an puan in te leh an ran hruai zawng zawng a lem vek dan te hre lo in thlahte hnena sawi ka ni lo a;P[2 he mi hmun in thlen hma loh zawnga thlalera in chunga a thiltih dan te;&ZG2 Aigupta sipaiho le an sakawr leh an tawlailir chunga a thiltih te; an um lai che u a, Tuifinriat Sen tuia vurtirzia te, tun thlenga LALPA'n a tihboralzia te;|Ys2 a chhinchhiahna te, a thiltih, Aigupta ram chhunga Aigupta lal Pharaoa chung leh a ram chung zawng zawnga a tih te,rX_2 Tuna hian hre rawh khai; LALPA in Pathian thununna te, a ropuizia te, a ban chakzia te, a ban pharzia te,}W w2 Chuvangin LALPA in Pathian chu in hmangaihin a thurochhiah te, a dan te, a rorel te, a thupek te in zawm fo tur a ni. V2 In pi leh pute chu Aigupta ramah sawmsarih an chhuk a; tunah chuan tam lama vana arsi zatin LALPA in Pathianin a titam a che u a ni.U 2 Amah chu in fak tura chu a ni, he'ng in mita inhmuh tak thil ropui takk leh rapthlak takte tihsaktu che u in Pathian a ni.In pi leh pute chu Aigupta ramah sawmsarih an chhuk a; tunah chuan tam lama vana arsi zatin LALPA in Pathianin a titam a che u a ni.T!2 LALPA in Pathian chu in tih ang a, ama rawng chu in bawl ang a; tin, amah chu in vuan tlat ang a, a hming chhalin chhia in chham tur a ni.nSW2 chuvangin ram dang mite chu hmangaih ve rawh u; nangni pawh Aigupta ramah khan ram dang mi in ni kha.R2 Pa nei lote leh hmeithaite chu fel takin ro a relsak thin a, ram dang mite chu ei tur leh silhfente pein a hmangaih thin a.%QE2 LALPA in Pathian chu, pathiante Pathian, hotute Hotu, Pathian ropui tak, chak tak tibaiawm tak, tumah duhsak bik nei lo a, thamna pawh la ngai lo a ni si a.EP2 chuvangin in thinlung hmawr vun tan u la, tihmawh tawh suh .O 2 Nimahsela in pi leh pute hmangai chu a lawmzawng ani a, hnamdang zawng zawng aiin nangniho hi a hnam thlan in la ni ta cheu a.qN]2 Ngai the u, van te, vante van leh leilung leh a chunga awm zawng zawng hi LALPA in Pathian ta vek ani a.OM2 LALPA thupek te, a dante zawm tura tuna thu ke pek che u pawm hi a ni.L}2 Khai le, Israel mite u, in laka LALPA in Pathianin a phut chu engmah dang a ni lo a, in thatna tura LALPA in Pathian tiha, a kawng zawng zawng chu zawh a, ama hmangaih a, in thinlung awng zawng leh in rilru zawng awnga LALPA in Pathian rawngbawl a,K32 Tin, LALPA'n ka hnenah, 'Tho la mipuite hma hruai rawh; anmahni pek tura an pi leh pute hnena chhechhama ka tiam ram chu an luah tur a ni," a ti a.?Jy2 Tin, a hma ang bawk khan tlangah chuan ni sawmli leh zan sawmli ka awm a; tin, chu mi tum pawh chuan LALPA'n ka thu chu a ngaithla a, LALPA chuan a tiboral duh ta lo che u a nih kha.8Ik2 chuvangin Levia chuan a unaute zingah chanvo pawh, rochan pawh anei lo a; LALPA pawh, rochan pawh a nei lo a; LALPA in Pathianin a hnena a sawi angin LALPA chu a rochan a ni.)H2 chu mi lai chuan tuntlenga LALPA thuthlung bawm zawn a, LALPA hmaa a rawngbawla, a hminga malsawmsaktu ni turin Levi chi chu a tihrang a.jGO2 chuta tang chuan Gudgoda-ah an kal a; tin, Gudgoda atang chuan tui tamna ram Jotbath-ah an kal a./2 I chhiahhlawh Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te chu hre reng la, he miteho hi an luhlulzia te, an suahsualzia te, an sualzia teah en suh ang che;.=W2 Tin, LALPA hnena chuan ka tawngtai a,' Aw LALPA Pathian, ropuinaa i tlan, kut chak taka Aigupta ram ata i tlan chhuah, i mite leh i rochante chu tiboral suh ang che. <2 Chutichuan LALPA'n, 'Ka tiboral dawn,' a tih che u avang khan LALPA hmaah ka bawkkhup a, ni sawmli leh zan sawmli ka bawkhuh kha.H; 2 Ka hriat tirh che u ata LALPA chunga hel hmang mi in ni reng a.N:2 Tin, LALPA'n, 'Ram ka pek che u chu han luah rawh u,' tia Kades-barnea atanga a tirh lai che u khan LALPA in Pathian thupek chu in helsan a, amah chu in ring lo a, a aw chu in ngaithla bawk hek lo.X9+2 Tin, Tabera-ah te, Masa-ah te, Kibrot-hatava-ahte pawh LALPA chu in tithinur a.28_2 In sualna avanga in siam bawng no lem chu ka la a, ka hal a, ka chhu sawm a, vaivut angin ka rawt dip derh a; tin, a dip chu tlang atanga lui lo luangah chuan ka paih a.x7k2 Tin, LALPA chu Arona chu tiboral duh hial khawpin a thinur a; nimahsela Arona pawh ka tawngtaisak nghal bawk a..6W2 Nangmahni tiboral tura LALPA thinurna, a thinrimna leh lungnihlohna nasa tak chu ka hlau si a. Nimahsela chu mi tum pawh chuan LALPA'n ka thu chu mi ngaihthlaksak a.X5+2 Tin, hmana ka tih ang khan ni sawmli leh zan sawmli LALPA hmaah ka bawkkhup a; a thin tiur tura LALPA mithmuha in thil tihsual tak, in sualna zawng zawng avangin chhang pawh ka ei lo a, tui pah ka in hek lo.j4O2 Tin, lungphek pahnih chu ka chawi a, ka kut khingkhin ata chu ka paih a, in mithmuhah ka tikeh a,63g2 Tin, ka han thlir a, ngai teh u, LALPA in Pathian chungah in lo sual ta a; bawng no lem chhun chawp in insiam a, LALPA'n thu a pek che u kawng ata chu in peng ta pang mai a.22 Chutichuan tlang ata chu ka let thla a, tlang chu a kang ta a; thuthlunna lungphek pahni chu ka kut khinghnihin ka keng a.H1 2 anmahni tiboral tur leh van huai ata an hming thai bo turin ka tih tihin ka han ti teh ang: tin, nang hi anmahni aia hnam thiltithei leh ropui zawkah ka siam teh ang che,' tiin min be bawk a.V0'2 Tin, LALPA chuan, 'He mite hi ka en ka enin, ngai teh, hnam luhlul tak an ni;~/w2 Tin, LALPA chuan ka hnenah, 'Tho la, heta ta hi chhuk thuai rawh; Aigupta ram ata i hruai chhuah, i mite chu an intihchhiat zawh tak khu; zawh tura thu ka pek kawng ata chu an peng ta pang mai a, milem chhun chawp an insiam tak mai khu,' a ti a.t.c2 Tin, ni sawmli leh zan sawmli hnuah chuan heti hi a ni a, lungphek pahnih, thuthlunna lungphek chu mi pe a.>-w2 Tin, LALPA chuan lungphek pahnih, Pathian kutzunga zia chu mi pe a; chu miah chuan in pun khawm nia tlang chunga mei atanga LALPA'n in hnena thu a sawi zawng zawngte kha a chuang a.C,2 lungphek, in hnena LALPA'n thu a thlunna lungphek la tura tlanga ka han chhoh lai khan ni sawmli leh zan sawmli tlangah chuan ka han awm a; chhang pawh ka ei lo a, tui pawh ka in hek lo.\+32 Horeb-ah pawh khan LALPA thin in tiur a, tioral hial tur che uin LALPA a thinrim a.;*q2 Thlalera LALPA thin in tihur thinziate kha hre reng u la, theihnghilh su u; Aigupta ram ata in chhuah ni atanga he mi hmun in lo thlen thleng hian LALPA chunga hel hamng in ni a.)2 chuvangin he ram tha tak hi in fel avanga luah turin LALPA'n a pe che u a ni lo tih hre rawh u; hnam luhlul tak in ni si a.~(w2 In fel avang emaw, in rulru dik avang emawin an ram chu in luah dawn lo a, he'ng hnam sual avang leh LALPA'n in pu Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te hnena a chhechham thu tinghet turin LALPA in Pathianin anni chu ahnawchauhsak che u a ni zawk e.u'e2 LALPA in Pathianin a hnawhchhuahsak hnu che u chuan, 'Kan felna avangin he ram hi in luah turin LALPA'n min hruai lut a ni,' in rilruin ti hauh suh u; he'ng hnamte hi an suala avang zawkin a ni, LALPA'n a hnawhchhuahsak dawn che u a ni.&/2 chuvangin LALPA in Pathian chu kanral hmang mei anga in hmaa kal thina chu a ni tih tunah hian hre rawh u; ani chuan anni chu a tiboral ang a, a tihtlawmsak ang che u a; tichuan LALPA'n in hnena a sawi tawh ang khan, anni chu in hawntchhuak ang a, in tiboral thuai mai ang.)%M2 Aw Israel mi te u, ngaithla teh u, 'Anak-ho chu tuin nge chelh ang i?' an tih thin, in aia ropui leh thiltithei zawk hnam, khawpui van tawnga kulh nei leh ropui tak, mi lian tak sang pui pui, inhriat tawh sa Anaka thlahte ram chu va luah turin tunah chuan Jordan lui chu in kan dawn ta a.($ M2 Aw Israel mi te u, ngaithla teh u, 'Anak-ho chu tuin nge chelh ang i?' an tih thin, in aia ropui leh thiltithei zawk hnam, khawpui van tawnga kulh nei leh ropui tak, mi lian tak sang pui pui, inhriat tawh sa Anaka thlahte ram chu va luah turin tunah chuan Jordan lui chu in kan dawn ta a.#2In hmaa hnam dangte a tihboral angin nangni pawh in boral ang, LALPA in Pathian aw chu ngaithla duh lo in nih dawn avangin.A"}2Tin, heti hi ani ang a, LALPA in Pathian chu in teihnghilh a, pathian dangte in zui a, an rawngte in bawl a, in biak vaih chuan in boral ngei ngei ang tih vawiinah hian ka hraittir a che u.In hmaa hnam dangte a tihboral angin nangni pawh in boral ang, LALPA in Pathian aw chu ngaithla duh lo in nih dawn avangin.I! 2Tuna a ngheh anga in pi leh pute hnena chhechhama thu thlun chu a tihnghehna turin LALPA in Pathian chu hre reng rawh u, sum leh pai deh chhuah theihna petu che u chu amah chu a ni zawk a sin.z o2Tin, Heng kan sum leh paite hi keimahni chakna leh kan kutkawih a ni,' in tirilru dah ang e, fimkhur bawk rawh u.)2in pi leh pute hriat ngai loh manna chuan a chawm che u a, tun hnu lam thua in that theihna'n a tihrehawm che u a, a fiah theihna tur che uin,H 2Ani chuan thlaler zau tak leh rapthlak tak, rul chuk na mite leh khawmual kaikuangte awmna, tui awm lohna, ram rovah a hruai tlang che ua; meilung lungpui atangin tui an tihchhuahsak che u a,2in rilrute a lo chapo ang a, bawih ata Aigupta ram atanga hruai chhuaktu che u LALPA in Pathian chu in theihnghilh mai ang.2 in ran rual te, in beram rual te a lo pun a, in tangka te, in rangkachak te a lo pun a, in thil neih zawng zawngte a lo pun hun chuan,Q2 chutilo chuan in ei a, in tlai a, in tha takte in sak a, in luah hun leh2 A thupek te, a rorel te, a dan te, vawiina ka pek che u hi zawm lohin LALPA in Pathian chu in theihnghilh dah rual ang e, fimkhur rawh u;mU2 In ei a, in tlai hle hun chuan, ram tha tak a pek che u avang chuan LALPA in Pathian chu in fak ang.9m2 chham loa chhang in ei thinna tur ram, engmah in tlakchhak lohna tur, a lung te chu thir, a tlangte chu dar laih chhuah theihna ram tha takah chuan a hruai lut dawn si che u a.mU2buh te, barli te, grep te, theipi te, pawmgranet te awmna ram, hriak nei oliv leh khawizu awmna ram,oY2LALPA in Pathian chuan ruam leh tlang atanga lo chhuak lui tui te, tuikhur leh tui thuk tak awmna ram,eE2Tin, a kawng zawh tur leh amah chu tih turin LALPA in Pathian thupekte chu in zawm tur a ni.|s2Tin, miin a fa a thunun thin angin LALPA in Pathian chuan a thunun thin che u a ni ti hi in rilruin hre ran rawh u.a=2Heng kum sawmli chhung hian in silhfente chu in sin chul lo a, in kete pawh a vung lo a.{2Mihring hi chhang chauhin an nung lo a, LALPA kaa thu tin chhuakin an nung zawk a ni tih a hriattir theihna'n che u a tihrehawm che u a, in tamte a phal a, in hriat ngai loh, in pi leh pute pawhin an hriat ngai bik loh manna chuan a chawm che u a.6g2Tin, a thupekte chu in zawm dawn nge dawn lo, in rilru hriatna'n fiah tur leh tihrehawm tur che ua thlalera kum sawmli a hruaina zawng zawng che u kawng chu hre reng rawh u.B 2Nung dama in awm a, in lo pun zel a, pek tur che ua in pi leh pute hnena LALPA'n chhia a chham ram chu in va luah theihna'n thupek vawiina ka pek che u hi zawm turin in fimkhur tur a ni.&G2in in chunga thil tenawm la lutin chu thil ang chuan anchhe dawna i insiam tur a ni lo; ten namen loa tenin in haw hle tur a ni, anchhe dawng thil a ni si a.2An pathian lem siam chawpte chu in hal tur a ni; chu mia tangkarua emaw, rangkachak emaw chu in it tur a ni lo a, in tan in la tur ani hek lo, chutilochuan in awk dah ang e; LALPA in Pathian ngaihin thil tenawm a ni si a:in in chunga thil tenawm la lutin chu thil ang chuan anchhe dawna i insiam tur a ni lo; ten namen loa tenin in haw hle tur a ni, anchhe dawng thil a ni si a., S2An lalte chu in kutah a pe ang a, an hming chu van hnuai ata hi in thai bo daih tur a ni; in tih boral der tlengin a chelh tur che u tumah reng reng an awm lo ang.a =2An boral hma loh chu LALPA in Pathianin a pe ang che u a, buai namen lohin a tibuai ang.G  2LALPA in Pathian chuan chung hnamte chu zawi zawiin a hnawhchauhsak hret hret ang che u a; in tiboral nghal mai tur a ni lo a, chutilochuan ram sate in pawi khawih khawpin a lo pung mai ang.y m2Anni chu in hlau tur ani lo; LALPA in Pathian chu in zinga a awm si a, Pathian ropui tak, tihbaiawm tak mai chu.} u2LALPA in Pathian chuan an zingah khawinghal a tir leh nghal ang, a la dam, in laka birute chu an boral vek thlengin.fG2fiahna nasa tak in mit ngeia inhmuh te, chhinchhiahna te, thil mak te, kut chak tak e, ban phar tea LALPA in Pathianin a hruai chhuahna che u kha; khatiang khan LALPA in Pathianin in mi hlauhte chungah chuan a ti zel ang.xk2anni chu hlau suh u la; LALPA in Pathianin Pharaoa leh Aigupta mi zawng zawng chunga a tiltihte kha hre rawh u,oY2In rilrua, 'Heng hnamte hi kan aiin an tam si a, engtin nge kan luhchhuah theih ang?' ti in nih chuan,:o2LALPA in Pathianin a pek tur che u hnam zawng zawngte in tiboral vek tur a ni; in khawngaih tur ani lo a, an pathian rawng pawh in bawl tur a ni lo; in tan thang a ni dawn si a.@{2Tin, LALPA'n hri zawng zawng a tihkiansak vek ang che u a, in hriat tawh hnu Aigupta ram hrite chu in chungah a lentir lo ang a, a hawtute che u zawng zawng chungah a lentir zawk ang. 2Hnam dang zawng zawnga malsawmna dawng nasa ber in ni ang a; in zingah ahmei apa ching reng reng an awm lo ang, in ran zingah pawh.{q2 a hmangaih ang che u a, mal a sawm ang che u a, a tipung ang che u; pek tura in pi leh pute hnena chhia a chham ramah chuan in rila rah leh in lei rah pawh mal a sawm ang, in buh te, in uain te, in hriak e, in bawng no leh in beram note pawh.L2 Tin, heti hi ani ang a, he'ng rorelte hi in ngaihthlak a, in zawm a, in tih avangin LALPA in Pathianin in pi le pute hnena chhia a lo chham thuthlung leh khawngaihna chu in chungah a nghat ang a;fG2 chuvangin thupek te, dan te, rorel te zawm tura vawiina thu ka pek che u hi in zawm tur a ni.)2 amah hawtute tiboral tura anmahni chung la laa thungrul thin a ni; amah hawtute chu a rial rei lo ang a, anmahni chung la laah a thungrul ang.1~]2 Chuvangin LALPA in Pathian chu Pathian ani tih hre rawh u; Pathian rinawm, amah hmangaiha a thu zawmtu chunga chhuan sang thlenga thuthlung leh khawngaihna nghat renga,H} 2LALPA'n a hmangaih che u avang leh in pi leh pute hnena chhia a lo chham chu hlen a duh avang zawkin a sin LALPA'n Aigupta lal Pharaoa kut ata kut chak takin bawih ata a tlan chhuah che u ni.|)2Hnam dang aia in tam avangin LALPA'n in chungah a hmangaihna a fuktir a, a thlang che u a ni loa; hnam zawng zawnga hnam tlem ber in ni a sin; {2LALPA in Pathian tan hnam thianghlim in ni si a; leilunga hnam ahluana a pual bik ni tura LALPA in Pathianin a thlan che u in ni a.7zi2An chungah hetiang hian in ti zawk tur a ni; an maichamte in tichim ang a, an lungphunte in tike sawm ang a, an Aserte in kir ang a, an milem siam chawpte inhal vek tur a ni.(yK2In fapate, mi zui lai hi pathian dangte biakna lamah an hruai kawi mai ang a; tin, LALPA thin pawh chu in chungah a thawk ang a, a tiboral thuai mai ang che u.x!2nupui pasalah in nei tur ani hek lo, in fanute chu an fapate in neihtir tur a ni lo a, an fanute chu in fapate in neihtir tur a ni hek lo. w;2LALPA in Pathianin a pek hun che u a, in thah hunah chuan, in tiboral vek tur a ni; anmahni nen thu intlung tur a ni lo a, in khawngaih tur ani hek lo;tv e2LALPA in Pathianin in va luah tur rama a hruai luh che u a, in hmaa hnam tam tak, Hit-ho te, Girgas-ho te, Amor-ho e, kanan-ho te, Periz-ho te, Hiv-ho te, Jebus-ho te, in aia ropi leh thil tithei zawk hnam sarih te a hnawhchhuah hun lehu2A thu min pek anga LALPA hmaa a thupek zawng zawng zawm tura kan fimkhur chuan kan tan damna a ni dawn a ni,' in ti tur a ni.9tm2Tichuan he'ng dan zawng zawngte hi zawm tur leh kan that renga tura LALPA kan Pathian chu tih turin LALPA chuan thu min pe a, vawiin nite anga mi nungdama min zuah reng theihna'n.A thu min pek anga LALPA hmaa a thupek zawng zawng zawm tura kan fimkhur chuan kan tan damna a ni dawn a ni,' in ti tur a ni.s 2keini erawh chu min pek tura kan pi leh pute hnena chhia a lo chham ram chu min pek theihna'n chuta ta chu min hruai chhuak a.5re2tin, LALPA'n kan mithmuhah Aigupta ram chungah te, Pharaoa chungah te, a chhungte zawng zawng chungah te, chhinchiahna leh thil mak nasa tak leh mangantlak takte a entir a;q2nangnin in fate hnenah, 'Aigupta ramah Pharoa bawih kan ni a, LALPA'n Aigupta ram ata chu kut chak takin min hruai chhuak a;$pC2Tin, in faten, 'LALPA kan Pathianin thu apek che u thuhriattir te, dan te, rorel te hi engtizia nge ni le?' tia nakin lama an la rawn zawh hun che u chuan,moU2,18 In hmuingilna tur leh LALPA'n a sawi tawh anga in hmelma zawng zawngte hnawt chhuak tura LALPA'n in pi leh pute hnena chhia a lo chham tawh ram tha tak chu in va luah theihna'n, LALPA mithmuha dik leh tha chu in ti tur a ni.mnU2,19 In hmuingilna tur leh LALPA'n a sawi tawh anga in hmelma zawng zawngte hnawt chhuak tura LALPA'n in pi leh pute hnena chhia a lo chham tawh ram tha tak chu in va luah theihna'n, LALPA mithmuha dik leh tha chu in ti tur a ni.qm]2LALPA in Pathianin a pek che u, thupek te, a thuhriattir te, a dan te hi fimkhur takin in zawm tur a ni.Jl2Masa-a in fiah ang khan LALPA in Pathian chu in fiah tur a ni lo.%kE2in zinga awm LALPA in Pathian chu Pathian thikthuchhia a ni; LALPA in Pathian thin chu in chungah a thawk ang a, leilung ata hi a tiboral mai dah ang che u.Dj2Pathian dang, in vela mite pathiante chu in be tur a ni lo,qi]2 LALPA in Pathian chu in tih ang a, ama rawng chu in bawl ang a, a hming chhalin chhia in chham tur a ni.h2 fimkhur hle ang che u, chutilochuan Aigupta ram ata, bawih ata hruai chhuaktu che u LALPA chu in theihnghilh mai dah ang e.g}2 ,10 Tin, heti hi a ni ang a, LALPA in Pathianin in pu, Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te hnena chhechhama a pek che u ram, in din ni hauh lo, khaw ropui leh mawi tak tak te, in tihkhah ni hauh lo, thil tha tinrenga khat in te, in chhun ni hauh lo, tuikhur chhun sa te, in chin ni hauh lo, grep huan leh oliv thing te awmnaa a hruai luh che u a, in ei a, in tlai hle hun chuan,f}2 ,11 Tin, heti hi a ni ang a, LALPA in Pathianin in pu, Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te hnena chhechhama a pek che u ram, in din ni hauh lo, khaw ropui leh mawi tak tak te, in tihkhah ni hauh lo, thil tha tinrenga khat in te, in chhun ni hauh lo, tuikhur chhun sa te, in chin ni hauh lo, grep huan leh oliv thing te awmnaa a hruai luh che u a, in ei a, in tlai hle hun chuan,Je2 Tin, in in kawngka bianga te, in kawngkharah te in ziak tur a ni.rd_2Tin, chhinchhiahna atan in banah in zem ang a, in mit leh mit inkara chalhrenna atan a awm bawk tur a ni.c+2in fate thahnemngai takin in zirtir ang a, in ina in thut lai te, kawnga in kal lai te, in mut lai te, in thawh hun tein in sawi thin tur a ni.Qb2Tin, he'ng thu, vawiina ka pek che u hi in thinlungah a cham reng ang a;~aw2LALPA in Pathian chu in thinlung zawng zawngin, in rilru zawng zawngin, in chakna zawng zawngin in hmangaih tur a ni.T`#2Aw Israel mite u, ngaithla teh u, LALPA kan Pathian chauh chu LALPA a ni a;T_#2Chuvangin aw, Israel mite u, in hmuingil a, LALPA in pi leh pute Pathianin a tawngtiam che u angin hnutetui leh khawizu luanna rama nasa taka in lo pun theih nan ngaithla u la, zawm turin fimkhur rawh u.U^%2,1 Tin, luah tura in va kaina rama in zawm tur leh nangni leh in fapate leh in tupaten LALPA in Pathian chu in tih a, in damchhung zawnga a dan zawng zawng leh a thupek ka pek che u hi in zawmna tur leh in lo chen rei theihna tura LALPA in Pathianin nangmahni zirtir tura thu min pek, thu pek te, dan te, rorel te chu hengte hi ani.T] %2,2 Tin, luah tura in va kaina rama in zawm tur leh nangni leh in fapate leh in tupaten LALPA in Pathian chu in tih a, in damchhung zawnga a dan zawng zawng leh a thupek ka pek che u hi in zawmna tur leh in lo chen rei theihna tura LALPA in Pathianin nangmahni zirtir tura thu min pek, thu pek te, dan te, rorel te chu hengte hi ani.\/2!In va luah tur ramah in awm a, in hmuingilna tur leh in chen rei theina'n LALPA in Pathianin thu a pek che u kawng in zawn tluan chhuak tur a ni.[-2 Chuvangin LALPA in Pathianin thu a pek che u anga ti turin fimkhur rawh u; ding lamah emaw, vei lamah emaw in peng tur a ni lo.In va luah tur ramah in awm a, in hmuingilna tur leh in chen rei theina'n LALPA in Pathianin thu a pek che u kawng in zawn tluan chhuak tur a ni."Z?2Nang erawh chu ka kiangah ding la, luah tura ram ka peka an pawm tura i zirtir tur thupek zawng zawng te, dan te, rorel te chu ka hrilh ang che,' a ti a.:Yq2An hnenah, in puan inah te va haw rawh u, ti rawh.X%2Chutiang rilru chu pu thin se la aw, mi tih ang a, ka thupekte chu an zawm fo vang a, anmahni leh an fate pawh kumkhuain an hmungil hle tur!8Wk2Tin, mi biak laia in thusawi chu LALPA'n a lo hria a; tichuan LALPA'n ka hnenah, 'Heng mipuiten i hnena thu an sawi chu ka lo hria a; an thusawi zawng zawng chu a tha hle mai.tVc2Nangin va hnaih la, LALPA kan Pathianin a sawi tur zawng zawng chu va ngaithla teh khai; tin, LALPA kan Pathianin i hnena a sawi zawng zawng chu nangin kan hnena i sawi ang a; tichuan kan lo ngaithla ang a, kan zawm dawn nia,' in ti a.hUK2Mei atanga Pathian nung aw kan hriat anga hre vea dam si tisa pu zawng zawng zingah tu nge awm?T/2Chuvangin engah nge kan thih ang? He mi mei nasa tak hian min kangral mai ang a sin; LALPA kan Pathian aw chu kan hriat leh chuan ka thi mai ang.TS#2Tin, 'ngai teh, LALPA kan Pathian chuan kan hnenah a ropuizia leh a lenzia a lantir a, mei atanga a awm chu ka hria a; Pathianin mihring a biak pawha thihna a ni chuan lohna chu vawiinah kan lo hre ta a.R-2Tin, tlang chu a kan laia, thim atanga aw chu in han hriat chuan heti hi a ni a, min rawn hnaih a, in hnam puipa zawng zawng leh in upate chuan;RQ2Heng thute hi tlangah mei te, chhum te, thim chhah mup atangtein LALPA'n aw ring takin in zavaia pungkhawmho hnenah a sawi a, a belhchhah leh chuang lo a. chung chu lungphek pahnihah a ziak a, mi pe a.;Pq2I vengte nupui i awt tur ani lo a, i vengte in emaw, a lo emaw, a bawihpa emaw, a bawihnu emaw, a bawngpa emaw, a sabengtung emaw, i vengte thil a engmah i awt tur a ni lo' tiin.:Oq2I vengte chungah hretu derah i insiam tur a ni lo.N/2I ru tur a ni lo.M32I uire tur a ni lo. L=2Tual i that tur a ni lo.K)2LALPA i Pathianin thu a pek che angin i nu leh i pa chawimawi rawh; tichuan LALPA'n ram a pekah che hian i hmuingil ang a, i dam rei dawn nia.gJI2Nang pawh Aigupta ramah khan bawih i ni tawh a, LALPA i Pathianin chuta ta chu kut chak tak leh ban phara a hruai chhuah che i ni tih hre reng rawh; chuvang chuan a ni, LALPA i Pathianin chawlhni serh tur thu a pek che ni.cIA2a ni sarih ni erawh chu LALPA i Pathian tan chawlhni a ni e; chu mi ni chuan hna reng reng i thawk tur a ni lo, nang pawhin, i fapa pawhin, i fanu pawhin, i bawihpa pawhin, i bawihnu pawhin, i bawngpa pawhin, i sabengtung pawhin, i ran a enga pawhin, i ina ramdang mite pawhin; nangmah ang bawka i bawihpa te, i bawihnute pawh an chawlh theina'n.OH2 Ni ruk chhungin i thawk ang a, i hna zawng zawng chu i thawk tur a ni;\G32 LALPA i Pathianin thu a pek che angin chawlhni chu thianghlim reng turin serh rawh.F2 LALPA i Pathian hming chu i lam mai mai tur a ni lo. LALPA chuan a hming lam mai maitu chu thiam loh chantir lohin a chhuah dawn si lo a.aE=2 mi hmangaiha ka thupekte pawmtu sang tam takte chunga khawngaihna lantir thin ka nih hi.fDG2 chung chu chibai i buk tur a ni lo a, an rawng i bawl tur a ni hek lo. Kei LALPA i Pathian hi Pathian thikthuchhia, pate khawlohna avanga fate hrem thin, mi hawtute chu chhuan thumna leh chhuan lina thlenga hrem thin leh, C2Milem siam chawp chung lam vana mi emaw, hnuai lam leia mi emaw, lei hnuai lama tuia mi emaw, a eng anpui mah i insiam tur a ni lo;?B{2Keimah lo chu pathian dang reng reng i nei tur a ni lo.UA%2Kei hi LALPA i Pathian, Aigupta ram ata, bawih ata hruai chhuaktu che ka ni.@+2(chu mi lai chuan LALPA thu kawhmuh tur che uin LALPA nena in inkarah ka ding a; mei avang chuan in hlau si a, tlangah chuan in han chho lo e).A?2LALPA chuan tlangah mei atangin inhmatawnin a bia he u a,$>C2LALPA chuan he thu kan pi leh pute hnenah khan a thlung lo a, keiniho, tun thlenga mi nungdama la awm zawng zawngte hnenah ngei hian a ni, a thlun zawk ni.F=2LALPA kan Pathianin Horeb-ah chuan kan hnenah thu a thlung a.1< _2Tin, Mosia'n Israel-ho zawng zawng chu a ko khawm a, an hnenah, "Aw Israel mite u, in zira in pawm tura dan te, rorel te in benghriata vawina ka sawi hi ngaithla rawh u.d;C21Jordan ral chhak lampang Araba zawng zawng, Pisga pangper hnuaia Araba tuifinriat thlengin.*:O20Arnon ruam fema Aroer atanga Sion tlang (Hermon an ti bawk) thleng lehJordan ral chhak lampang Araba zawng zawng, Pisga pangper hnuaia Araba tuifinriat thlengin.i9M2/a ram leh basan lal Oga ram, Jordan ral ni chhuahna lama Amor-ho lal pahnihte ram chu an luah a; 82.he'ng hi, Aigupta ram ata an lo chhuah laia Israela thlahte hnena Mosia'n Jordan rala, Mosia leh Israela tlahten Aigupta rama an lo chhuah laia an thah, Hesbon-a awm Amon-ho lal Sihona rama Bet-peor zawn ruama a sawi hriattirna te, dan te, rorel te chu a ni; 72-he'ng hi, Aigupta ram ata an lo chhuah laia Israela thlahte hnena Mosia'n Jordan rala, Mosia leh Israela tlahten Aigupta rama an lo chhuah laia an thah, Hesbon-a awm Amon-ho lal Sihona rama Bet-peor zawn ruama a sawi hriattirna te, dan te, rorel te chu a ni;>6y2,Tin, hei hi Mosia'n Israela thlahte dan apek chu a ni; 52+chung chu Reuben-ho pualah thla lera tlang zawla Bezer te, Gad-ho pualah Gilead-a Ramot te, Manase-ho pualah Basan-a Golan te ani a.a4=2*Chutichuan, Mosia chuan tualthattu, a thenawm khawveng, tun hma pawha a huat lem loh that palhtu tual tlanna, Jordan ral ni chhuahna lam pangah khaw pathum a ruat a; chung khua, a engah pawh a tlan chuan a him ang a: W~~O}}|]|{:z:yy)xww2vTuItt5sErrEqq}qp4ohnnllKkk,jCihRgg;ff#eeddc`ba_1]]\\\\J[[wZYY~YXXXSX2WWWgWVVUU4T0S|SR QPNNMM]LMKKdJJNI;HXGvFFEEGDCC.BB~AA@??I>G==,++#*e*)b(''*&%*$\##G""$! 1#:*q*PkS_6 {  C < 6aWoP#@A2an pathiante chunga an tih thin thil tenawm zawng zawngte chu an zirtir lohna tur che uin, chutilochuan LALPA in Pathian chungah thil in tisual dah ang e.n?W2Hit mi te, Amor mi te, Kanaan mi te, Periz mi te, Hiv mi te, Jebus mi te chu in tiboral vek tur a ni;*>O2LALPA in Pathianin luah tura a pek che u he'ng hnam khuate erawh hi chu LALPA in Pathianin thu a pek che u angin nung tawh phawt chu engmah in zuah tur ani lo a,p=[2Heng hnamho khuate ni lo, in awmna atanga khaw hla zawng zawngte chu chutiang chuan in ti zel tur a ni.r<_2hmeichhia le an fanaute te te te, rante leh khuaa thil awm reng rengte erawh chu chuta rallak thl zawng zawngte nen lam in pualah in la tur a ni; tin, LALPA in Pathian in a pek che u in hmelmate laka rallak thil chu in chen tur a ni.|;s2 tin, LALPA in Pathianin in kuta a pek hun che u chuan chuta mipa zawng zawng chu khandaihin in tihlum vek tur a ni:P:2 Tin, an lo remduh loh che u a, an lo do dawn che u chuan in hual ang a;39a2 Tin, heti hi a ni ang a, an lo rem che u a, an lo inpek chuan heti hi a ni ang a, chuta mi awm zawng zawngte chu hnathawka in rawih tur an ni ang a, in rawng an bawl ang.K82 Bei tura khua in va hnaih hun chuan remna thu han sawi phawt u la.72 Tin, heti hi a ni ang a, hotuten mipuite hnena thu an sawi zaw chuan mipuite hmahruaitu tur sipai hotute an ruat tur a ni.-6U2Tin, hotute chuan mipuite hnenah, 'Hlau leh zam im awm em? A in lamah haw rawh se, a unaute thinlung chu a thinlung angin a tuiral ve dah ang e,' lo ti zel rawh se.5'2Tin, nupui huala la nei lo in awm em? A in lamah haw leh rawh se, indonaah a thi hlauh vang a, midangin an nei dah ang e,' tiin sawi rawh se.42Tin, grep huan siam a, a ra la chawr lo in awm em? A in lamah hawleh rawh se, indonaah a thi hlauh vang a, midangin an chhawr dah ang e."3?2Tin, hotute chuan mipuite hnenah, 'In thar saa la hlan lo in awm em? A inah haw leh rawh se, indonaah a va thi hlauh vang a, mi dangin an hlan dah ang e.}2u2nangmahni chhandam tura in hmelmate beihsak tur che ua in hnena awm zel chu LALPA in Pathian a ni si a,' ti rawh se.&1G2an hnenah, 'Aw Israelte u, hre rawh u khai, tunah chuan in hmelmate in do dawn ta ani a, zam suh u la, tih suh u la, khur hek suh u, anni chu hlau hek suh u;Z0/2Tin, in indo dawn hnaih chuan puithiam chuan mipuite chu va pan se la, bia se la,O/ 2In hmelmate do tura in chhuah a, sakawr te, tawlailir te, mipuite in aia tam inhmuhin, anmahni chu in hlau tur a ni lo. Aigupta ram ata hruai chhuaktu che u LALPA in Pathian chu in hnenah a awm si a.o.Y2In khawngaih tur a ni lo a; nun aiah nun, mit aiah mit, ha aiah ha, kut aiah kut, ke aiah ke a ni ang.o-Y2A la awmhote chuan an hria ang a, an hlau vang a, tun hnuah chutiang thil tha lo reng reng chu in zingah an ti tawh dawn lo nia.In khawngaih tur a ni lo a; nun aiah nun, mit aiah mit, ha aiah ha, kut aiah kut, ke aiah ke a ni ang.~,w2a unau chunga tih alo tum ang chuan a chungah in ti tur a ni; chutiang chuan inzinga thil tha lo chu intibo tur a ni.+ 2tin, roreltute chuan ngun takin an dap ang a, tin, ngai teh, thu hretu chu hretu der a nih a, a unau chu dawta puh anih chuan,o*Y2an inkhinnaa an pahnihin LALPA hmaah chu mi huna puithiamte leh roreltute hmaa chuan an ding tur a ni;:)q2Hretu fel lo takin mi thil ti dik loa a puh chuan,(-2Mi a khawlohna emaw, a sualna reng reng emaw hretu pakhat chu a tawk lo ang; hretu pahnih ka emaw, hretu pathum ka emaw thuin tihngheh tur a ni.' 2LALPA in Pathianin luah tura a pek che u ram, in luah tur rama a hmaa an lo phun tawh in thenawm ramri chu in sawn tur a ni lo.x&k2 In khawngaih tur ani lo a, in tana tha turin Israel ram ata pawi khawih lo thisen chauhna chu in tibo tur a ni.v%g2 an khaw upaten mi tir se la, chuta ta chu va hruai se la, tihhlum turin thisen phuba latu kutah hlan rawh se. $2 Amaherawhchu miin athenawm khawveng a huat a, a chan a, a beih a, thikhawp hiala a vuak a, chu mi khaw zinga pakhata a tlan chuan,#2 LALPA'n luah tura a pek che u in ram chhungah chuan pawi khawih lo thisen chhuah a awm loh a, inchunga thisen a awm lohna'n.a"=2 LALPA in Pathian chu hmangaih tur leh a kawng zawh fo tura a thupek zawng zawng, tuna thu ka pek che u hi in pawm a, in ram chu a tihzau chuan he mi khaw pathum tiam loin in tan khaw pathum dang in belhchhah leh ang.!y2Tin, LALPA in Pathianin in pi leh pute hnena chhia a lo chham anga in pi leh pute pek a lo tiam ram chu a pek che u a,U %2chuvangin, 'Khaw pathum in tan in ruat tur a ni,' tiin thu ka pe che u a ni.K2thisen phuba latu chuan a thinur lin laia tualthattu chu a um a, kawng a thui avanga umphakin a va vaw hlum hlauh dah ang e: tun hma lama huatna te lo nei lem lo a ni avangin thi awm a ni si lo.X+2mi a thenawm khawveng nen thing kit tura ram kala thing kit tura a hrei han chek a, hrei fang thlawnin thenawm khawveng chu vawm hlum ta ang te hi, chu mi zinga khaw pakhatah chuan a tlan ang a, a him ang a,+2Tin, tualthatte chuta tlan luta him theite chu hengte hi an ni; miin a thenawm khawveng tun hma lama huatna paw nei lem loa that palh apiangte,$C2Tualthat apiang an tlan luhna turin, LALPA'n a luahtir tur che u ram chu hmun thumah in then ang a, in ramrite in siam ang a, kawngte in buatsaih tur a ni.eE2LALPA in Pathianin luah tura a pek che u in ramah chuan in tan khaw pathum in ruat tur a ni.} w2LALPA in Pathianin an ram a pek che u hnam LALPA'n a tihbo a, in luah a, an khuaah te, an inah te in awm hunah chuan,dC2zawlneiin LALPA hminga thu a sawi a, a thil sawi chu a lo thlen loh va a hlawhtlin loh chuan chu chu a ni, LALPA sawi loha chu; zawlnei chuan uangthuang takin an sawi mai mai a ni, amah chu in hlau tur a ni lo,' a ti a.=u2Tin, in thinlunga Engtin nge thu chu LALPA sawi a ni lo tih kan hriat ang? In tihch huan,zawlneiin LALPA hminga thu a sawi a, a thil sawi chu a lo thlen loh va a hlawhtlin loh chuan chu chu a ni, LALPA sawi loha chu; zawlnei chuan uangthuang takin an sawi mai mai a ni, amah chu in hlau tur a ni lo,' a ti a.2Ka hminga sawi tur ka pek loh sawi luitu zawlnei emaw, pathian dangte hminga thu sawitu zawlnei emaw, chu zawlnei chu tihhlum tur a ni.^72Tin, heti hi a ni ang a, ka hminga ka thu a sawi pawm lo apiang chu ka ngaihtuah ang.2An unaute zinga nangmahni ang zawlnei ka siamsak a; a kaah ka thute ka dah ang a, a hnena thu ka pek apiang chu an hnenah a sawi ang a.E2Tin, LALPA chuan ka hnenah, An tusawi chu an sawi tha hle a.A}2LALPA kan Pathian aw chu min hriattir tawh suh la, he mei sa tak hi min hmuhtir leh tawh suh la, kan thi dah ang e' tia Horeb tlanga pun khawm nia LALPA in Pathian in duh dan ang khan.wi2LALPA in Pathianin, keimah ang hi in unaute zinga mi, zawlnei a siamsak ang che u: a thu chu in ngai tur a ni;/2chung in va luah tur rama hnamte chuan thumvawr leh aien chingte an pawm thin a; nangni zawng LALPA in Pathianin chutiang tih chu a pahl lo a ni.6i2 LALPA in Pathian hmaah in tha famkim tur a ni.52 Heng thil ti mi apiangte hi LALPA ngaihin mi tenawm an ni si a: tin, he'ng thil tenawm avang hian a ni, LALPA in Pathianin a hnawhchauhsak che u ni,nW2 dawi at te ramhuai zawl rawih te, dawithiam te, mitthi biak ching mite in zinga anaw awm tur a ni lo. 2 A fapa emaw, a fanu emaw meia kal tlangtir te, aien ching e, thumvawr ching te emaw, mitlakdawi hmang emaw te, dawithiam te, }2 LALPA in pathianin a pek che u ram in va thlen hun chuan chung hnamte thil tenawmte tih ang chu in ching ve tur a ni lo.S !2An puithiam man tiam loin mi dang pual ang ei tur chu an chang ve tho ang.o Y2chuta LALPA hmaa awm thin Levi-ho, a unaute ang bawkin LALPA a Pathian hming in rawng a bawl tur a ni. 2Tin, Levi mi tupawh a awmna Israel ram in awmna a khawii pawh chauhsan a, a rilrua chak taka LALPA'n a la ruat tur hmunah a lo kal chuan,2LALPA in Pathianin Lalpa hminga rawngbawla awm kumkhua turin in hnam zawng zawng zing ata a thlan an ni si a, anmahni leh an fapate nen.mU2In buhbal te, in uain te, in hriak haw hmasa te, in beram hmul meh hmasak berte in pe bawk tur a ni./Y2Inthawina hlantu mipuite laka puithiam pual tur chu he'ng hi a ni ang - bawngpa pawh, beram pawh, a dar leh a bekbawr khing hnih leh a pumpui puithiam an pe tur a ni.iM2An unaute zingah rochan an nei tur a ni lo: an rochan chu an hnena a sawi angin LALPA a ni si a.% G2Puithiam Levi-ho, Levi hnam zawng zawng chuan Israelte zingah chanvo leh rochan an nei tur ani lo a; LALPA hnena meia thilhlan leh a puala mi an ei tur a ni.J2a rilru a unaute chungah a dah lo va ding lama emaw, vei lamah emaw, thupek chu a pensan lohna tur leh Israelte zinga amah leh a thlahte a ramah hian an dam rei phahna'n a chhiar thin tur a ni.kQ2a kawl ang a, a dam chhung zawng a chhiar thin tur a ni, he'ng dan leh he'ng thuruat zawng zawngte hi pawm a, zawma ti tura LALPA a Pathian tih dana zir theih a,a rilru a unaute chungah a dah lo va ding lama emaw, vei lamah emaw, thupek chu a pensan lohna tur leh Israelte zinga amah leh a thlahte a ramah hian an dam rei phahna'n a chhiar thin tur a ni. 2Tin, heti hi a ni ang a, a ram lalthutthlenga a thut hun chuan puithiam Levi-hote kawl thin dan hi lehkabuah a ziak chhawntir ang a;q]2A rilru a vahbo lohna'n nupui pawh angah tur ani lo a, tangka leh rangkachak pawh a ngah tur ani hek lo.ym2Amaherawhchu sakawr a ngah tur ani lo ang a, sakawr a ngah theihna'n Aigupta rama mite nen chuan inthurual tur a ni bawk hek lo: LALPA chuan, "tun achinah chuan chu mi lama chuan in let leh tawh tur a ni lo, ' in hnenah a ti tawh tlat si a.C~2LALPA in Pathianin a thlana ngei chu lalah in nei tur a ni a: in unau zinga mi pakhat in lalah in siam tur a ni; hnam dang mi, in unau ni lo chu nangmahni awptu atan in siam tur a ni lo."}?2 LALPA in Pathianin ram a pek che u in va thlen a, in va luah a, in va awm a, 'Kan vela hnam zawng zawngte ang bawkin lal i nei ang u, in tih hunah chuan;Z|/2 Tichuan mi zawng zawngin an hria ang a, an hlau vang a, an tilui leh tawh lo ang.:{o2 LALPA in Pathian hmaa rawngbawla tang thin puithiam leh roreltu thu pawm lo a, tilui apiang, chu mi chu tihhlumt tur a ni: Israel zing ata, chu thil tha lo chu in tibo tur a ni.Gz 2 Thu tihthluk dan an lo zitir che u leh rorel dan an lo hrilh che u ang zel chuan in ti ang a: thu tihthluk dan an lo kawhhmuh che u chu ding lamah emaw, vei lamah emaw in pensan tur a ni lo./yY2 tichuan nangnin LALPA'n hmun a la ruat tur atanga thu tihthluk dan an lo kawhhmuh che u ang chuan in ti ang a, an zirtir che u ang zelin fimkhur takin in ti dawn nia.x-2chu mi huna puithiam Levi-hote leh roreltute hnenah chuan in kal ang a, in rawn ang a; tin, annin thu tihthluk dan an lo kawhhmu dawn che u nia;Tw#2Thisen inchhuah thu-ah te, sum leh pai thu-ah te, invuak thu-ah te, in awmnaa inkhinna thu reng reng tea in tana rel harsa lutuk a lo awm chuan, LALPA in Pathianin hmun a la ruat tura chuan in kal ang a,)vM2Tihhlumna turah chuan hretute chuan kut an thlak hmasa ang a, chu mi hnuah mipui zawng zawngin. chutaing chuan in zing ata chu thil tha lo chu in tibo tur a ni.u2Hretu pahni emaw , pathum emaw ka atangin thi tura chu tihhlum tur ani a, hretu pakhat ka atang chuan tihhlum tur a ni lo.)tM2chu thIl sual titu, mipa emaw, hmeichia emaw chu in kulh kawngkhar pawnah mipa emaw, hmeichia emaw ngei chu in hruai chhuak ang a, lungin in deng hlum tur a ni..sW2an hrilh chia, nangin i lo hriat a, thahnemngai taka in zawh a, tin, ngai teh, a lo dik a, thu a chian chiaha chutiang thil tenawm Israelte zinga tih a lo nih chuan, r2,2 In zingah LALPA in Pathianin a pek che u in awmna khawiah pawh mipa emaw, hmeichai emaw pawh, thuthlung bawhchia a pathian dang rawng va bawl a, ka thupek loh, ni emaw, thla emaw, vana mi reng reng bia a, LALPA in Pathian mithmuha thi tha lo ti an awm a, q 2,3 In zingah LALPA in Pathianin a pek che u in awmna khawiah pawh mipa emaw, hmeichai emaw pawh, thuthlung bawhchia a pathian dang rawng va bawl a, ka thupek loh, ni emaw, thla emaw, vana mi reng reng bia a, LALPA in Pathian mithmuha thi tha lo ti an awm a,Jp2LALPA in Pathianin a huatzawng lung pawh in phun tur a ni hek lo..oW2LALPA in Pathianin a pek che u ram chu nungdama in luah theihna'n a fel chauha chu in zawm tur a ni.LALPA in Pathianin a huatzawng lung pawh in phun tur a ni hek lo.An}2Dik lo takin ro in rel tur ani lo; tumah duhsak bik in nei tur a ni lo; thilpek in la tur ani hek lo; thilpek chuan mi fingte mit a tihdelsak a, mi felte thu a tihkhawlohsak si thin a.,mS2LALPA in Pathianin a pek che u in kulh kawngka zawng zawngah inhnam ang zelin roreltute leh hotute in insiam theuh vang a, mipute ro fel takin an rel sak tur a ni.jlO2LALPA in Pathianin malsawmna a dawntir che u ang zelin mi tinin an theih ang tawk an pe tur a ni.nkW2Kum tin, in mipa zawng zawngte chu vawi thum LALPA hmaah hmun a la ruat turah chuan an inlan tur a ni,chhang dawidim telh loh kutah te, chawlhkar kutah te, bawkte kutah te; tin, LALPA hmaah tumah kutruakin in inlan tur a ni lo a,_j92LALPA'n hmun a la ruat turah chuan LALPA in Pathian tan ni sarih inkut tur a ni; LALPA in Pathianinin thil haw zawng zawngah leh in kutkawih zawng zawngah te mal a sawm ang che u a, lawm tak hlirin in awm dawn nia.{2LALPA in Pathian tih nachang in lo hriat fo theihna'n sawma pakhat, in buh te, in uain te, in hriak te leh in bawng rual leh in beram rual zinga piang hmasa berte chu LALPA in Pathian hmaah, a hming awmna tura a la ruat turah chuan in eit ur a ni.Y=-2Kum tin in loa thlai haw zawng zawng sawma pakhat in tihrang ngei ngei tur a ni.{<q2Amaha thi chu engma in ei tur ani lo; in awmpui ram dang mite ei atan in pe thei ang a; hnam dang mite hnenah in hral thei bawk ang; nangni zawng LALPA in Pathian tana hnam thianghlim in ni si a. Kel note chu a pi hnutein in chum tur a ni lo.9;o2Sava thianghlim zawng zawngte chu in ei thei ang.O:2Thla nei kea kal chi zawng zawng te chu in tan thil bawlhhlawh a ni a,G9 2kanghlai te, dil sava chi reng reng e, chhuangtuar leh bak te.48e2tuivalawng te, mulukawlh te, lui dung mu te;E72hrangkir te, chhimbuk te, chingpirinu te, chhimbuksialki te;I6 2sava sang te, vabak te, tuifinriat sava te, mu chi reng reng te,592choak chi reng reng e;84m2 mulukawlh te, ngawihup e, mute chi reng reng te;P32 Hengte erawh hi chu in ei tur a ni lo: mipui te, lungdup te, muarla te,92o2 Sava thianghlim zawng zawng chu in ei thei ang a,^172 pangparh leh phuhlip nei lo apiangte chu in ei thei lo ang, in tan a bawlhhlawh a ni.t0c2 Tuia cheng zawng zawnga hengte hi in ei thei ang: pangparh leh phuhlip nei tawh phawt chu in ei thei ang a,/92Tin, vawk hi a tin, chu a kak na a, thialret a thial loh avangin in tan a bawlhhlawh a ni; a sa in ei tur ani lo a, a ruang pawh in khawi tur a ni lo.[.12Amaheawhchu he'ng thialret pawh thial si, an tin, pawh kak site hi chu, in ei tur a ni lo; sanghawngsei te, zupi te, szupui te hi, thialret chu an thial na a, an tin, a kak loh avangin in tan a bawlhhlawh a ni.o-Y2Tin, sa tinreng, tin, kaka tin, kak chhuak, thialret thial chi tawh phawt zinga mi chu in ei thei ang.^,72sakhi te, sangai te, sakhipa te, sathar te, ram kel te, ram lawi te, ram beram te hi.N+2Heng sate hi a ni, in ei theih tur chu; bawngpa te, beram te, kel te,0*]2Thil tenawm reng reng in ei tur a ni lo. )2LALPA in Pathian tan hnam thianghlim in ni si a, leilunga hnam zawng zawng zinga a pual bik ni tura LALPA'n a tlan che u in ni a.u( g2LALPA in Pathian fate in ni a; mitthi avangin in inzai tur a ni lo. In mit hmul in met kawng tur a ni hek lo.Y'-2 ,17 rallak sum chu a engamah in khawih tur ani lo; LALPA chuan a thinurna nasa tak chu alamlet ang a, zahngaihna a hmuhtir ang che u a, a khawngaih ang che u a, LALPA in Pathian mithmuha thi tha it tura thupek zawng zawng tuna ka pek che u hi in zawm phawt chuan a tipung dawn che u nia, in pi pute hnena chhia a lo chham tawh ang khan.)&M2 ,18 rallak sum chu a engamah in khawih tur ani lo; LALPA chuan a thinurna nasa tak chu alamlet ang a, zahngaihna a hmuhtir ang che u a, a khawngaih ang che u a, LALPA in Pathian mithmuha thi tha it tura thupek zawng zawng tuna ka pek che u hi in zawm phawt chuan a tipung dawn che u nia, in pi pute hnena chhia a lo chham tawh ang khan.,17 rallak sum chu a engamah in khawih tur ani lo; LALPA chuan a thinurna nasa tak chu alamlet ang a, zahngaihna a hmuhtir ang che u a, a khawngaih ang che u a, LALPA in Pathian mithmuha thi tha it tura thupek zawng zawng tuna ka pek che u hi in zawm phawt chuan a tipung dawn che u nia, in pi pute hnena chhia a lo chham tawh ang khan.`%;2 Tin, rallak sum zawng zawng chu khawlaiah in la kahwm ang a, tin, khua leh rallak sum zawng zawng chu LALPA in Pathian hnenah pumhal thilhlanah in hal ang a, lei pawng mai ani kumkhua ang a, din ani leh tawh lo ang.$/2 khandaihin chu mi khuaa awmte chu in tihlum ngei ngei tur ani a; a chhunga awm zawng zawng te, ran rualte nen khandaihin in tiboral vek tur a ni..#W2 zawt vel u la, zawng chhuak u la, thahnemngai takin zawt rawh u; tin, ngai teh u, thu dik a lo ni a, chutiang thil tenawm in zingah tih ani tih hriat chian ani chuan ";2 in zing ata mi dukdak lo thenkhat lo chhuak a, chu mi khawpuia mite chu in hriat ngai lo pathian dangte be turin an hruai bo tih thusawi in hriat chuanL!2 LALPA in Pathianin in awmna tura a pek che u in khaw pakhatah chuan 2 Tichuan Israel mi zawng zawngin an hria ang a, an hlau vang a, in zingah chutiang suahsual reng reng chu an ching taw lo ang.2 Lungin in deng hlum tur a ni, Aigupta ram atanga bawih ata hruai chhuaktu che u LALPA in Pathian hnen aa tihpenna che u a zawn avangin.wi2 In tihlum ngei ngei tur a ni zawk a; a tihlum turin kut i thlak hmasa ang a, chu mi hnuah mipui zawng zawngin./2 mahse chutiang mi chuan an thlem thlu tur che u a ni lo, an thurawn chu ngaithla suh ang che u. In khawngaihin, in thupin in zuah tur ani hek lo.q]2 in bul hnaia chengte pathian emaw, ram hla taka chengte pathian emaw emaw be turin an rawn thei che u a.92 I unaupa emaw, i fapa emaw, i nupui pawm lai emaw, i thian bul emaw pawhin in thlahtute la biak ngai lo pathian dangte be turin an thlem thei che u a,1]2 Tin, chu zawlnei emaw, mang neitu emaw hchu tihhlum tur a ni. Aigupta ram ata hruai chhuak a, bawih ata tlantu che u LALPA in Pathian zawh tur chu a pek che u kawng ata chu tipeng tur che u a, LALPA in Pathian chunga helna thu a sawi avangin chutiang huan in zinga thi tha lo chu in tibo tur ani.8k2 LALPA in Pathian chu in zui ang a, amah chu in tih ang a, a thupekte chu in zawm ang a, a thusawite chu in pawm ang a, a rawngte in bawl ang a, amah chu in vuan tlat tur a ni.eE2 chu zawlnei emaw, mang neitu emaw thute chu in pawm tur ani lo; LALPA in Pathian chuan in thinlung zawng zawng leh in nunna zawng zawngin LALPA in Pathian chu in hmangaih nge hmangaih lo tih hriatna'n a fiah che u ani e.)M2 chhinchhiahna emaw, thil mak emaw an entir che u a lo thlen a, in hriat ngai loh, 'Pathian dang i zui ang u khai, an rawng i bawl ang u,' in hnena an tih chuan,o [2 In zingah zawlnei emaw, mang neitu emaw an lo awm a, chhinchiahna emaw, thil mak emaw an entir che u a,tc2 Tih tura thu ka pek che u apiang chu in ti tur a ni; in belhchhah tur a ni lo a, in tikiam tur a ni hek lo.O2 chutiang hchuan LALPA in Pathian chungah in ti tur ani lo; an pathian chungah chuan LALPA ngaiha thil tenawm tinreng, a huat tak maite chu an ti thin a; an fapa te, an fanute ngei pawh an pathiante tan an hla thin a ni.Tih tura thu ka pek che u apiang chu in ti tur a ni; in belhchhah tur a ni lo a, in tikiam tur a ni hek lo.]52 tiborala an awmna angah khan in aw ve lohna turin fimkhur u la, 'Heng hnamte hian engtin nge an pathian rawng an bawl? An tih angin keini pawhin I ti ve ang u,' tiin an pathiante chungchang thute zawt vel suh uu.oY2 LALPA in Pathianin in va hneh tur hnamte a tihbosak che u a, an ram in luah a, in khawsak hunah chuan,H 2 Heng thu ka pek zawng zawng che u hi ngun takin ngaichang rawh u, tichuan LALPA in Pathian mithmuha thi tha leh thil dik in ti hian in tan leh in hnua in fate tan kumkhuain a la tha dawn nia.M2 tin, LALPA in Pathian maichamah in halral thilhlan chu, a sa leh a thisen in hlan ang a; tin, in inthawina thisente chu LALPA in Pathian maichamah chuan in chhung chhuak ang a, a sa chu in ei ang.ue2 In thil thianghlimte leh in thutiama mite chauh keng u la, LALPA'n hmun a la ruat turah chuan kal ang che u:ym2 In ei tur ani lo; tichuan LALPA mithmuha thil dik inti hian nangmahni leh in hnua in fate tan a la tha dawn nia.I  2 In ei hauh lo tur a ni; tui angin leiah in leihbaw mai tur a ni.x k2 Thisen eraw chu ei lo turin fimkhur rawh u; thisen chu nunna a ni si a; nunna chawpin sa chu in ei tur a ni lo. }2 Sangai sa te, sakhi sa te in ei ang maiin in ei ang a, thianghlim lote leh thianghlimte pawhin angkhat rengin in ei ang.l S2 LALPA in Pathianin ahming awmna a la ruat tur chu in hlat luattuk chuan, thu ka pek che u ang khan LALPA'n a pek che u in ran rual leh in beram rual zinga mi in talh ang a, in nunnain a chak angzawng chu in inah in ei tur a ni.: o2 LALPA in Pathianin a tiam che u anga in ram a tihzau a, in nunnain sa ei a chak avanga , 'Sa ka ei ang,' in tih hunah chuan, in nunnain a chakzawng apiang sa chu in ei thei ang.S!2 In rama in awm chhung zawng Levi-ho chu thlauthla lo turin fimkhur rawh u. 2 LALPA in Pathian in hmun a la ruat turah, LALPA in Pathian hmaah in ei zawk tur a ni, nangmahni leh in fapa te leh in fanu te, in bawihpa te, in bawihnu te, in khuaa awm Levi-hote nen; LALPA in Pathianhmaah in kutkawih apiangah him takin in awm tur a ni.Z/2 In inah chuan sawma pakhat, in bu te, in uain te, in hriak te leh in ran rual leh beram rual zinga piang hmasa ber te, in thutiama mi te, in duhthua thilhlan te, in kut then thilhlante chu in ei thei lo ang a;R2 A thisen erawh chu in ei tur ani lo; tui angin leiah in leihbaw tur a ni.tc2 Amaherawhchu LALPA in Pathianin malsawmna a dawntir che u ang zelin in nunnain a hchak ang ang chu in In theuhvah in talh ang a, a sa in ei thei ang; thianghlim lote leh thianghlimte pawhin sangai te, sakhite ang hi chu an ei thei ang.&G2 in hnamte zinga LALPA'n a la ruat tur hmunah chuan in halral thilhlante chu in hlan zawk ang a, chutah chuan thu ka pek zawng zawng che u chu in ti tur a ni.[12 Hmun in hmuhna apiangah in halral thilhlante hlan ma lo turin fimkhur rawh u khai:/Y2 tin, LALPA in Pathian hmaah chuan hlim takin in awm ang, nangmahni leh in fapate nen, in ina awm, Levi-hote nen, anni chuan in zingah chanvo leh ram nei ve si hek lo.|s2 LALPA in Pathianin a hming awmtirna tur a ruat hmuna rawn lak tura ka tih zawng zawngte chu chutah chuan in rawn la tur nai, in halral thilhlan te, in inthawina te, in sawma pakhat e, in kut then thilhlan te, LALPA hnena in tiam tha thate chu;F2 Jordan lui in kai a, LALPA in Pathianin a luahtir tur che ua in awm a, him taka in awm theihna tura in vela hmelma zawng zawngte laka a chawlhtir hunah che u erawh chuan heti hi a ni ang a,V~'2 Mi tinin mahni tha tihzawng ang maia tuna kan tih ang hian in ti tur a ni lo.$}C2 tin, chutah chuan LALPA in Pathian hmaah in ei ang a, in kutkawih LALPA in Pathianin mal a sawmna che uah chuan hlim takin in awm tur ani , in chhungkuain.2|_2 chutah chuan in halral thilhlan te, inthawina te, in sawma pakhat te, in duh thua thilhlan te, in ran rual leh in beram rual zinga piang hmasa berte in rawn la tur a ni;{2 LALPA in Pathianin in hnam zawng zawng zinga a hming awmna tur hmun a la ruat tur chu in zawng zawk ang a, chuta chuan in kal tur a ni,Cz2 chutiang chuan LALPA in Pathian chungah in ti tur a ni lo.>yw2 an maichamte in tichim ang a, an lungphunte in tisawm vek ang a, an Aser te in hal tur a ni; an pathian lem siam chawpte chu in kihsak ang a, chuta an hming chu in thai bo tur a ni.%xE2 In va luah tur ram hnamte tlang lian te, tlang te te, thing hring tin, hnuai tea an pathiante rawng an bawlna hmun zawng zawngte chu in tichhe vek tur a ni; a~}}p} |d{zzmzy5xx]xwwvOuuttsrr'qppoon6mllUkkVjjsj;iii%hhJg_g!fhfedKcbblaaa3`>__U^]]Q\\E[[xZZuZYjXnXWW*VUUTlT+SRRQNQPQONNUM~LLOKKKYJJI>HH!GXFwEEDsCCBB>AQ@??5>Q==f="<<;;z;9k8R76655K44322(1<0./S.x--"++$**)(n''`&&m%%$$#k#"!q 3r/['L\Rmc&m@& F w E X 'X}Katc2,An puktir ang che u a, nangni chuan in puktir ve lo ang. Anni chu lu an ni ang a, nangni chu mei in ni ang.p[2+Ram dang mi in zinga awmte chuan an san khalh telh telh ang che u a, nangni chu in hnuai telh telh ang.H 2*In thei kung zawng zawng leh in lei rah chu khau chan a ni ang.]52)Fanu fapa in hring ang a, nimahsela in ta an ni lo ang, salah an la hruai dawn a ni. 2(In ram zawng zawngah oliv thing in ching ang a, nimahsela a hriak chu in thih lo vang, in oive rahte chu a hlamtla zo ang. 2'grep huan in siam ang a, in enkawl ang a, nimahsela a uain chu in in lo ang a, grep chu in lo hek lo ang, changpatin a ei zo dawn a ni.m U2&Lovah buh chi tam tak in fehchhuahpui ang a; tlemte chauh in seng ang, khauin a ei zo vek dawn a ni. 2%Tichuan, LALPA'n a la hruai bona tur che u hnam zawng zawng zingah chuan mak tih leh haubur leh a chhe lama tehkhinna in lo la ni ang.9 m2$Nangmahni leh in lal chawpin in pi leh pute chena in hriat ngai loh hnam hnenah LALPA chuan a hruai ang che u a; chutah chuan pathian dang, thing leh lung rawng te in bawl ang.2#LALPA'n in khupah te, in keah te, tihdam theih loh khawihli na chi a veitir ang che u, in kephah atanga in chhip thlengin.;s2"Chuti chuan chung thil chu in hmuin in at phah ang. 2!In lei rahte leh in thawhrim rahte chu in hriat loh hnamin an ei zo ang a, hnehchhiah atan leh neksawr atan ngawt in ni chamchi ang;8k2 In fanu te, in fapte hnam dangte pek an ni ang a, nilengin anmahni ngaiin in thlir reng thin ang a, in thlirna lamah in mitte a chau vang a; engmah tih theih in nei si lo ang.b?2In mithmuhah in bawngpate chu thah a ni ang a, a sa chu in ei lo ang; in sabengtungte chu an lak luihsak ang che u a, an pe leh lo ang che u; in beramte chu in hmelmate pek a ni ang; chhantu che u tumah in nei lo ang. 2Nupui in hual ang a, mi dangin an mutpui ang; in in sa ang a, in luah lo ang: grep huan in siam ang a, a rah chu in chhawr lo ang.iM2mitdelin thimthama a dap a dap angin chhun enah pawh in dap in dap ang a, in khawsak thu-ah chuan in hmuingil lo ang; tin, hnehchhiah atan leh rallak atan ngawt in ni chamchi ang a, chhanchhuak tur che u tumah an awm lo ang.E2Atna te, mitdelna te, zamna tein LALPA'n a hrem ang che u a;jO2Tihdam theih loh Aigupta khawihli te, ngawtna te, vunna te, uithak tein LALPA'n a hrem ang che u.zo2In ruang chu chungleng sava zawng zawng leh ramsa zawng zawngte chaw a ni ang a, a hnawt botu an awm hauh lo ang.K~2LALPA'n in hmelmate lakah a titlawm ang che u a; anmahni bei turin kawng khatah in chhuak ang a, kawng sarihah in tlanchhia ang a; khawvel hnam tin, zingah kil tin, kil tangah in vak in vak ang.}2In ram ruah chu vaivut leh vaivut khuah LALPA'n a chantir ang a; in boral hma loh chu van atangin in chungah a lo tla ang.V|'2In chung lama in van chu dar a ni ang a, in hnuai lama lei chu thir a ni ang.({K2LALPA'n ngawrna te, khawsik te, vunna te, sat huam huamna te, khandaih te, rona te, tawihna tein a hrem ang che u a, in boral hma loh chuan a um zel ang che u.kzQ2Luah tura in luhna ram ata chu a tiboral hma loh che u chuan LALPA'n hri a vawntir tlat ang che u.?yy2LALPA'n in chungah, in kutkawih zawng zawngahte anchhia te, buaina te, zilhhaunate a rawn tir ang a, in tlawm ang a, in boral thuai ang; in thiltihsualte avanga mi hnuchhawn avangin.gxI2In vak chhuakte chu anchhe dawngin in awm ang a, in lo hawngte pawh anchhe dawngin in awm ang.kwQ2In rila rah te, in lei rah te, in bawngpui leh in beram rual pungte chu anchhe dawngin an awm ang.Hv 2In bawm leh in chhang hmehna thlengte anchhe dawngin a awm ang.:uq2In lam leh ram lamahte chuan anchhia in dawng ang.t2Amaherawhchu heti hi a lo la ni ang a, LALPA in Pathian awka chu ngun taka in ngaihthlak loh a, vawiina thu ka pek che u thupek zawng zawngte fimkhur taka in zawm loh chuan he'ng anchhia zawng zawngte hi in chungah a lo awm ang a, a nangching ang che u.{sq2a thute hi a engamah ding lam emaw, vei lam emawa pathian dangte zui leh rawngbawl tura in pensan loh phawt chuan.Nr2 Tin, LALPA'n mei ni loin luah a siam ang che u a, a hnuaihnung ni loin a chungnung zel in ni ang; LALPA in Pathian thupek awih a, tuna ka pek che u hi fimkhur taka pawm a, vawiina thu ke pek che u,fqG2 LALPA chuan a hun taka in ram chawm tur ruah tui pe tur che u leh in kutkawih zawng zawng malsawm turin van, a ro bawm tha chu a hawnsak ang che u a; tichuan hnam tam tak in puktir ang a, nangni erawh chuan in puk lo ang.'pI2 Tin, nangmahni pek tura in pi leh pute LALPA'n a lo tiam ramah chuan in rila rahah te, in ran rualah te, in lei rahahte LALPA'n nasa takin a tipung ang che u.Vo'2 Tichuan khawvel hnam tinin LALPA ta in nih an hria ang a, an hlau vang che u.-nU2 In hnena chhia a lo chham tawh angin LALPA chuan ama tana hnam thianghlimah a tinghet ang che u, LALPA in Pathian thupekte in zawm a, a kawngte in zawh phawt chuan.'mI2LALPA'n in buh in chungah te, in kutkawih zawng zawng chungahte malsawmna chu thu a pe ang a; LALPA in Pathianin ram a pek che uah chuan mal a sawm ang che u.l-2In hmelma nangmahni beitute chu LALPA'n a tihtlawmsak ang che u a; a bei tur che uin kawng khatah an lo lut ang a, kawng sarihah an tlanchhia a.\k32In vak chhuakte chu malsawmin in awm ang a, in lo hawngte pawh malsamin in awm ang.Fj2In bawm leh in chhang hmehna thleng te malsawmin a awm ang a.wii2In rila rah te, in lei rah te, in ran rual pung, in bawngpui leh in beram rual pungte chu malsawmin a awm ang.=hw2In lam leh ram lamah te chuan malsawmin in awm ang a.g 2tin, LALPA in Pathian thu in pawm phawt chuan he'ng malsawmna zawng zawngte hi in chungah a lo awm ang a, a zui zel ang che u.uf g2Tin, heti hi a lo ni ang a, LALPA in Pathian awka chu ngun taka in ngaihthlak a, vawiina thu ka pek che u thupek zawng zawngte fimkhur taka in zawm chuan, LALPA in Pathian chuan khawvel hnam zawng zawnga chungnung berah a siam ang che u;e-2'He dan thu pawm nghehpui lotu chu anchhe dawngin awm rawh se,' an ti ang a. Mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo ti tur a ni.0d[2'Pawi khawih lo thahna'na thamna latu chu anchhe dawngin awm rawh se,' an ti ang a. Mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo ti tur a ni.'He dan thu pawm nghehpui lotu chu anchhe dawngin awm rawh se,' an ti ang a. Mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo ti tur a ni.c2'A thenawm that rutu chu anchhe dawngin awm rawh se,' an ti ang a. Mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo ti tur a ni. b2'A pizawn mutpuitu chu anchhe dawngin awm rawh se,' an ti ang a. Mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo ti tur a ni.,aS2'A farnu, a pa fanu emaw, a nu fanu emaw mutpuitu chu anchhe dawngin awm rawh se,' an ti ang a. Mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo ti tur a ni.`2'Ran engpawh pawltu chu anchhe dawngin awm rawh se,' an ti ang a, Mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo ti tur a ni.-_U2'A pa nupui mutpuitu chu anchhe dawngin awm rawh se, a pa timualpho a nih avangin,' an ti ang a. Mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo ti tur a ni.=^u2'Ram dang mi te, pa nei lo te, hmeithai te ro dik lo taka relsaktu chu anchhe dawngin awm rawh se,' an ti ang a. Mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo ti tur a ni.]92'Kawng ata mitdel kawng loa kaltirtu chu anchhe dawngin awm rawh se,' an ti ang a. Mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo ti tur a ni.\)2'A thenawm ramri sawntu chu anchhe dawngin awm rawh se,' an ti ang a. Tin, mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo ti tur a ni.#[A2'A nu emaw, a pa emaw zah lo apiang chu anchhe dawngin awm rawh se,' an ti ang a. Tin, mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo ti tur a ni.dZC2'Themthiamte kut chhuak LALPA tana tenawm milem din chawp emaw, chhun chawp emaw vawng ru apiang chu anchhe dawngin awm rawh se,' an ti ang a. Tin, mipui zawng zawng chuan, 'Amen,' an lo ti ang a, an lo chhawn tur a ni.hYK2Tin, Levi-hote chuan an han sawi tan ang a, Israel mi zawng zawngte hnenah chuan aw ring takin, X;2 tin, anchhia atan hengho hi Ebal tlangah an ding tur a ni; Reuben hnam te, Gad hnam te, Aser hnam te, Zebulun hnam te, Dan hnam te, Napthali hnamte hi.IW 2 Jordan lui ral in kai hnu chuan mipuite malsawm atan Gerizim tlangah hengho hi an ding tur a ni: Simeon hnam te, Levi hnam te, Juda hnam te, Isakar hnam te, Josef hnam te, Benjamin hnam te hi;@V}2 Tin, chu mi ni vek chuan Mosia'n mipuite chu thu a pe a,U2 Chuvangin LALPA in Pathian thu chu in awih tur ani a, vawiina thu ka pek che u, a thupek te leh a dan te chu in zawm tur a ni," tiin.8Tk2 Tin, Mosia leh puithiam Levi-ho te chuan Israel mi zawng zawngte chu an bia a, "Aw Israel mite u, nguntakin ngaithla rawh u; vawiinah hian LALPA in Pathian mite in lo ni ta a.lSS2Tin, lung chungahte chuan he dan thu zawng zawng hi fiah takin in ziak tur a ni," tiin thu an pe a.R{2remna thilhlantein in inthawi ang a, chutah chuan in ei ang a, LALPA in Pathian hmaah chuan hlim takin in awm tur a ni. Q2LALPA in Pathian maicham chu lung chher loin insiam tur ani a; chu miah chuan LALPA in Pathian tan halral thilhlante in hlan ang a;{Pq2Tin, chutah chuan LALPA in Pathian tan maicham, lung maicham in siam tur ani a, thir hmanrua in hmang tur a ni lo.&OG2Tin, Jordan lui in kan zawh chuan heti hi a ni ang a, vawiina thu ka pek che u ang hian Ebal tlangah lungte chu in pun ang a, lung charna in hnawih tur a ni.sNa2tin, in kai hnuin a chungah chuan he dan thu zawng zawng hi in ziak tur a ni; tichuan LALPA, in pi leh pute Pathianin a lo tiam che u ang khan hnutetui leh khawizu luana ram, LALPA in Pathianin a pek che u ramah chuan in kal thei ang.M92LALPA in Pathianin ram a pe che ua kal tura Jordan in kan ni chuan heti hi a ni ang a, lung lian tak tak in phun ang a, lung charna in hnaih tur a ni;oL [2Tin, Mosia leh Israel upate chuan mipuite chu, "thupek zawng zawng vawiina ka pek che u hi pawm rawh u.JK2a lo sawi tawh anga LALPA in Pathian tan mi thianghlim in nih theihna tur leh hnam a siam zawng zawng zinga fak te, hming that te, chawimawi te hlawh turin LALPA'n a thlang che u a ni," a ti a.,JS2tin, vawiina hian a tiam che u ang khan, a thupek zawng zawngte in zawm a, ama pual bik ni tur leha lo sawi tawh anga LALPA in Pathian tan mi thianghlim in nih theihna tur leh hnam a siam zawng zawng zinga fak te, hming that te, chawimawi te hlawh turin LALPA'n a thlang che u a ni," a ti a.I2vawiinah hian LALPA chu a kawngte zawh a, a dan te, a thupekte leh a rorelte zawma a awte ngaihchan tumin in Pathianah in thlang ta a;?Hy2Vawiinah hian LALPA in Pathian chuan he'ng dan leh rorelte hi zawm turin thu ape che u a ni; chuvangin in thinlung zawng zawng leh, in rilru zawng zawngin in pawmin in zawm tur a ni.WG)2I awmna thianglim van atang chuan rawn en la, hnutetui leh khawizu luanna ram, kan pi leh pute pek tura chhia i lo cham tawh ang khan i mi Israelte leh i leilung min pek hi malsawm ang che,' in ti tur a ni.WF)2 kan lusun laiin chuta mi chu kan ei lo a, kan bawlhhlawh laiin kan thehthang hek lo a, mitthi pualah kan pe hek lo; LALPA kan Pathian aw chu kan ngaichang a, i thu min pek zawng zawng ang chuan kan ti a ni. E2 tin, LALPA in Pathian hmaah, 'I thu mi pek, i thupek zawng zawng angin kan in ata thil thianghlimte chu kan dah chhuak a, Levi mi te, ram dang mi te, pa nei lo te, hmeithai te kan pe tawh a; i thupek chu a engamah kan bawhche lo a, kan theihnghilh hek lo a;hDK2 Tin, kum thum kum, sawma pakhat pek kuma in thil hawng zawng zawng sawma pakhat in pek zawh chuan, Levi mi te, ramdang mite, pa nei lo te, hmeithaiten in awmnaah chuan an ei a, an lo khawsak ve theihna turin in pe tur a ni;"C?2 tin, LALPA in Pathian in chhungkua te, nangni te, Levi mi te, in zinga ram dang mite thil tha a pek zawng zawng che uah chuan hlim takin in awm tur a ni.TB#2 Tin, ngai teh, aw LALPA, nangin min pek leilung rah hmasa ber theuhte kan rawn la e,' in va ti tur a ni. Tin, LALPA in Pathian hmaah chuan in hung ang a, LALPA in Pathian hmaah chibai bukin in kun ang a;^A72he hmunah hian minhruai lut a, he ram, bawnghnute leh khawizu luanna ram hi min pe a.@#2tin, LALPA chuan Aigupta ram ata chu kut chak tak te, ban phar te, thil hlauhawm tak te, chinchhiahna te, thil mak tein min hruai chhuak a,(?K2tichuan LALPA kan pi leh pute pathian chu kan au a, LALPA chuan kan aw chu a lo hria a, kan retheihzia te, kan rimzia te, hnehchhiah kannihzia te chu a hria a;`>;2tin, Aigupta mite chuan min tinawmnah a, min tirethei a, hna hautak tak min thawhtir a;^=72Tin, nangnin LALPA in Pathian hmaah cuan, "Kan pu chu Suria mi, mi vakvai a ni a, Aigupta ramah a zuk chuk a, a zuk cheng a, tlemte an ni a; tin, chutah chuan hnam ropui tak, thiltithei tak, tam tak an lo ni ta a;g<I2Tin, puithiam chuan in kut ata bawm chu a la ang a, LALPA in Pathian maicham bulah a hung ang.X;+2Tin, chu mi huna puithiam hnenah chuan in kal ang a, a hnenah, "Min pektura kan pi leh pute hnena chhia a lo chham ramah kan lo kal ta tih vawiinah hian LALPA in Pathian hnenah kan tilang a ni,' in ti ang a.y: o2Tin, heti hi a ni ang a, LALPA in Pathianin rochun leh luah tura ram apek che u in va luh a, in va awm hun chuan,9%2Chuvangin heti hi a ni ang a, LALPA in Pathianin luah tura ram apek hun che u a, in vela in hmelmate zawng zawng laka LALPA in Pathianin ralmuanna a pek hun che u chuan van hnuai chhina Amalek-ho hriat rengna chu in tibo hlauh tur a ni; in theihnghilh hauh tur ani lo.*8O2Pathian pawh hlau loin in chauh lai leh in ngui laia kawnga a lo tawh che u a, in zinga hnufual mi chhiathaho a hnufualte zawng a lo beih dan te kha.Chuvangin heti hi a ni ang a, LALPA in Pathianin luah tura ram apek hun che u a, in vela in hmelmate zawng zawng laka LALPA in Pathianin ralmuanna a pek hun che u chuan van hnuai chhina Amalek-ho hriat rengna chu in tibo hlauh tur a ni; in theihnghilh hauh tur ani lo.^772Aigupta ram ata in lo chhuahna kawnga Amalek-ho lo tih dan che u kha hre reng rawh u;f6G2Chutiang thil titu, fel lo taka titu zawng zawngte chu LALPA in Pathian ngaihin tenawm an ni.532Khin dik tak leh fel tak in nei tur a ni. Tehna dik tak leh fel tak in nei tur a ni si; tichuan LALPA'n ram a pek che uah hian in dam rei dawn nia.J42In inah tehna chi dang dang, a lian leh a te in kawl tur a ni lo.O32 In ipah chuan khin chi dang dang, a rit leh a zang in nei tur a ni lo.A22 a kut chu in tansak tur a ni a, in khawngaih tur a ni lo.{1q2 Mi insual se la, a pakhat zawka nupui chuan a sualpui lak ata a pasal chhanchhuak turin a zahmawhah pawhsak se la,j0O2 Tichuan, 'chhungkaw pheikhawk hlihsak a,' tiin Israelte zingah chuan a hming puttir tur a ni ang.`/;2 a unaupa nupui chuan upate hmaah a han pan ang a, a pheikhawk a hlihsak ang a, a hmaiah chil a chhak ang a, 'A unaupa chhungkaw din duh lotu chungah chuan heti anga tih ni zel rawh se,'a ti ang a, a chhang tur a ni..2Chutichuan an khaw upate chuan ani chu an ko ang a, an bia ang a, tin, ani chuan, 'Ka nei duh lo a ni,' tia a tan tlat chuan -2Tin, ani chuan a unaupa nupui chu neih a duh loh chuan, a unaupa nupui chu kulh kawngkaa upate hnenah a han chho ang a, 'Ka pasala unaupain Israel zingah a unau hming awmtir zel a duh lo a, pasal unaupa tih tur chu ka chungah a ti duh lo,' a han ti tur ani.,}2Tin, heti hi ani ang a, a fa tir hrinsak chuan Israel zinga a hming a bo lohna'n a unau thi taa hming chu a pu tur a ni.i+M2Unauza awmho se la, fapa nei loin an zinga mi chu thi se la, a thia nupui chuan pawn lama mi, mi dang a nei tur ani lo; a pasal unau chuan a rochung ang a, nupuiah a nei ang a, pasal unau tih tur chu a chungah a ti tur a ni.@*}2Sebawngpain buha chil laiin a hmui in phuar tur a ni lo.)%2Vawi sawmli thleng vuak theih ani ang a, chu aia chuang liam chu ni loin; hei aia chuanga a vuak chuan in unaupa chu inmualpho lu dah ang e.1(]2tin, heti hi a ni ang a, mi sual chu vuak awm anih chuan, roreltu chuan a muttir ang a, a hmaah a vuaktir tur a ni, a sual dan a zirin vuak zat tur chu thliah a ni ang. ' =2Mi an inkhin chuan, rorelnaah an kal ang a, roreltuten an lo relsak ang a, mi fel chu thiam an chantir ang a, mi sual chu thiam loh an chantir tur a ni; &2Tin, Aigupta ramah khan bawih in ni tawh tih in hre reng tur a ni; chuvang chuan a ni, he'ng thil hi ti tura thu ka pek che u ni.t%c2In grep huana mi in lawhin a to in zawng tur ani lo; ram dang mi te, pa nei lo te, hmeithaite ta tur a ni.Tin, Aigupta ramah khan bawih in ni tawh tih in hre reng tur a ni; chuvang chuan a ni, he'ng thil hi ti tura thu ka pek che u ni.{$q2In oliv thing in vuakin a zarte chu in vaw nawn tur a ni lo; ram dang mi te, pa nei lo te, hmeithaite ta tur a ni.]#52In loa buh in seng a, buhphal in khawm hmaih chuan in lak leh tur a ni lo, ram dang mi te, pa nei lo te, hmeithaite ta tur a ni; tichuan LALPA in Pathian chuan in kutkawih zawng zawngah mal a sawm dawn che u nia.E"2nangni pawh Aigupta ramah khan bawih in ni tawh a, LALPA in Pathianin chuta ta chu a tlan che u a ni tih inhre reng tur a ni; chuvang chuan a ni, he'ng thil hi ti tura thu ka pek che u ni.! 2Ram dang mite leh pa nei lote ro chu dik lo takin in relsak tur a ni lo a, hmeithai puan chu hrengah in laksak tur ani hek lo; 2Fate avangin pate tihhlum tur a ni lo a, pate avangin fate tihhlum tur a ni hek lo; mi tin, mahni sual avang theuha tihhlum tur a ni.[12a thawh ni chuan ahlawh chu in pe tur ani a, niin a tlak hnan tur ani lo; mi rethei ani a, chutah chuan a rilru a dah thin a ni; chutilochuan in chungchang thuah LALPA a au vang a, in tan sual a lo ni da ang e.2In mi rawih, mi rethei leh tlachhamte chu in unau emaw, in ram in awmnaa awm ram dang mi emaw pawh ni se la in hnehchhiah tur ani lo;&G2 a silhfenah chuan a mut a,a fak theihna'n che u a hreng chu ni tlakah in pe kir leh ngei tur a ni, tichuan LALPA in Pathian ngaihin in tan thil fel a ni ang.>y2 Mi rethei ani chuan a hreng chu in mutpui tur a ni lo;\32 Pawnah in ding ang a, in puktira chuan hreng chu pawnah a rawn laksak tur che a ni.S!2 Engpawh in thenawm in puktirin a hreng la turin a inah in lut tur a ni lo.oY2 Aigupta ram ata in lo chhuahna kawnga LALPA in Pathianin Miriami chunga a tih dan kha hre reng rawh u.9m2Phar hri chungchang thuah chuan, ngun taka dap chhuak a, puithiam, Levi hote zirtir dan ang zela ti turin fimkhur rawh u; anmahni thu ka pek angin fimkhur takin in ti tur a ni.S!2Tupawh, Israela thlah, a unaute zinga mi ru a, sal deha dek emaw, zuar emaw hriat chhuah an nih chuan, chu rukrupa chu tihhlum tur a ni; chutiang chuan in zing ata, chu thil tha lo chu in tibo tur a ni.q]2Buh rawtsawmna emaw, a chung lam lung emaw tumah in hrensak tur ani lo, mi nunna hrensak a ni dawn si a.=u2Mi, nupui nei hlim chu sipaiah a kal tur a ni lo a, eng hnathawkah mah phut tur ani lo; a in lamah kum khat chu a duh ang angin a awm ang a, a nupui nen hlim takin an awm tur a ni.C2a pasal hmasa, amah kaltirtu khan, tihbawlhhlawh tawh a ni a, a nei leh thei lo vang; LALPA ngaihin thil tenawm a ni: LALPA'n luah tura a pek che u rama chuan sual in luhtir tur a ni lo.2_2Tin, a pasal hnuhnung zawk chuan a huat a, inmakna lehkha a ziaksak a, a pek a, a in ata a chauhtir emaw, a pasal hnuhnung zawk, nupuia neitu chu a thi emaw a nih chuan,D2Tin, a in ata a chhuah hnu chuan mi dang a va nei thei ang.@ }2Miin nupui a neih a, a chunga thil mawi lo eng emaw a hriat avanga a mit a tlun loh chuan heti hi a ni ang a, inmakna lehkha a ziaksak ang a, a pe ang a, a in ata a chhuahtir tur a ni.#2In thenawm buh ding lai hmunah in kalin a vui chu in thliak thei a; amaherawhchu in thenawm buh ding laiah chuan favah in ruai tur a ni lo.ym2In thenawm grep huana in kalin in duh tawkin in ei thei a, amaherawhchu in emah in khung tur a ni lo.In thenawm buh ding lai hmunah in kalin a vui chu in thliak thei a; amaherawhchu in thenawm buh ding laiah chuan favah in ruai tur a ni lo.{2In kaa chhuak tawh chu in ti ngei tur a ni; duh thua thilhlan in kaa in tiam, LALPA in Pathian hnena in tiam ang zelin.> y2Thutiam kawnga in insum chuan in tan sual a ni lo ang.! =2LALPA in Pathian hnena thu in tiam in rei rial loin pek nghal tur a ni; LALPA in Pathian chuan a phut dawn ngei si che u a, in tan sual a lo ni mai ang.\ 32ram dang mite chu a pung umin in puktir thei ang; nimahsela in unaute chu a pung umin in puktir tur a ni lo; chutichuan in va luah tur rama in kutkawih zawng zawngah LALPA in Pathianin mal a sawm dawn che u nia. 2A pung umin in unaute inpuktir tur a ni lo; tangka lama pung emaw, ei tur lama pung emaw, engpawh a pung uma puktir reng reng chu:& G2Nawhchi zawrh man emaw, uicho man emaw , thutiamna'n LALPA in Pathian ina in keng tur ani lo; a eng ve ve pawh chu LALPA in Pathian ngaihin thil tenawm a ni.wi2Israel fanute zingah nawhchizuar an awm tur ani lo a, Israel fapate zingah mipa inzuar an awm tur a ni hek lo.mU2in awmnaa an du ber an thlan apianga chuan in zingah an awm ve mai tur a ni; in hnehchhiah turani loW)2Chhiahhlawh, in hnena an pu rawn tlan chhuahsan chu in pe let leh tur a ni lo:xk2 LALPA in Pathian chu in riahhmuna nangmahni chhanhim tur leh in hmelmate hlan tur che uin a lo tel zel si thin a; chuvangin riahhmun chu a thianghlim tur a ni; chuti lo chuan in zinga thil bawlhhlawh a hmu ang a, a kal bosan dah ang che u.-U2 tin, in hmanraw zinga chuan suahdur in nei ang a; tin, heti hi ani ang a, chuchuan in va thutna tur chu in lai khuar ang a, in zunram thiar chu in vur leh tur a ni;W)2 Tin, riahhmun pawn lama hmun in ruat ang a, chutah chuan in kal thin tur a ni;gI2 amaherawhchu khua a lo tlai lamin a inbual ang a; tin, ni tlakah riahmunah a lut leh tur a ni.%2 In zingah tupawh zana amaha thil chuak avanga bawlhhlawh an awm chuan, riahhmun ata a chhuak ang a, riahhmunah chuan a lut leh tur ani lo a;gI2In hmelmate beia in va riahna hmuna chuan thil tha lo tinreng lakah in inthiarfihlim tur a ni.`;2An thlahte chu chhuan thumna atnagin LALPA mite pungkhawm zingah chuan an tel tur a ni.~-2Edom mite chu in lungten tur a ni lo a, in unaute an ni si a; Aigupta mite chu in lungten tur ani lo, an ramah chuan in va mikhual tawh avangin.l}S2In dam chung zawng anmahni nena inremna leh an hmuingilna engtikah mah in ngaihtuahpui tur a ni lo. |2Nimahsela LALPA in Pathian chuan a hmangaih che u avangin LALPA in Pathian chuan anchhia chu in tan malsawmnaah a chantir ta zawk a.:{o2Aigupta ram atanga in lo chhuah laia chhang leh tuia an lo hmuah loh che u avang leh anchhe lawh tur che ua Mesopotamia rama Pethor khuaa Beora fapa Balaama an rawih avang khan.1z]2Amon mite leh Moab mite chu LALPA mite pung khawm zingah an tel tur a ni lo. Chuan sawmna thlengin an zinga mi chu LALPA mite pung khawm zingah an tel hauh lo tur a ni;y +2Sawn chu LALPA mite pung khawm zingah an tel tur a ni lo; chhuan sawmna thlengin a thlahte chu LALPA mite pung khawm zingah an tel tur a ni lo.Kx2Tuma'n mahni pate nupui mutpuiin an pate an timualpho tur a ni lo.qw]2a mutpuitu mipa chuan nula pa chu tangka sekel sawmnag a pe tur ani a, tin, ani chu a nupui a ni ang, a tihhminghliau tawh avangin; a dam chhungin a then thei lo ang.Tuma'n mahni pate nupui mutpuiin an pate an timualpho tur a ni lo.Pv2Miin nula thianghlim hual loh a hmuh a, a man a,a mutpui an hmuh chuan,Pu2ramah a va tawng fu a, mi hual nula chu a au a, chhantu an awm si lo a.t2a nula chu engmah in tih tur a ni lo, nula chungah chuan thihna khawp sual a awm lo; heitang hi chu, mi athenawm beia that ang a ni a;s2Amaherawhchu miin ramhnuaiah nula, mi hual a hmuh a, a tihluih a, a mutpui chuan a mutpuitu mipa chauh chu tihhlum tur ani a,r2an pahnihin khaw kulh kawngkaah in hruai chhuak ang a, lungin in denghlum tur a ni; hmeichhia chu khuaa awm si a au loh avangin; tin, mipa chu a thenawm nupui a tihhminghliau avangin; chutiang chuan in zing ata, chu thil tha lo chu in tibo tur a ni.Lq2Nula thianghlim, mi nupui hual, miin khuaah ahmuh a, a mutpui chuan9pm2Miin palsal nei a mutpui an hmuh chuan an pahnih chuan an thi tur a ni, a mutpuitu mipa leh hmeichhia chu; chutiang chuan Israel zing ata, chu thil tha lo chu in tibo tur a ni.uoe2nula chu a pa kawngakah an hruai chhuak ang a, a awmna khuaa mite chuan lungin an deng hlum ang, a pa ina nawhchizuara Israelte zinga thil sual atthlak tak a tih avangin; chutiang chuan in zing ata, chu thil tha lo chu in tibo tur a ni.dnC2Amaherawhchu chu mi thu chu a lo dik a, nula chu nula thianghlim a nihna a lo lan loh chuan5me2Israel nula thianghlim a tihhmingchhiat avangin tangka sekel za an chawitir ang a; nula pa chu an pe tur a ni, ani chu a nupui ani ang a, a dam chhungin a then thei lo ang.;ls2Tin, chu khaw upate chuan chu mi chu an hrem ang a;gkI2tin, ngai teh u, I fanu hi nula thianghlim a nihna ka hmu lo e, tiin mualpho takin a siam a, mahse hengte hi ka fanu nula thianghlim a nihna chu ani alawm,' a ti ang a. Tichuan mi khaw upate hmaah chuan puan an phah ang a.Yj-2tin, nula pa chuan upate hnenah, 'He mi hi ka fanu ka neihtir a, a haw leh si a,|is2nula nu leh pa chuan kulh kawngkaah chu mi khaw upate hnenah nula thianghlim a nihna chu an rawn tilang tur a ni a; h2He hmeichhia hi ka nei a, ka han pawl a, nula thianghlim a nihna ka hmu lo a,' tia mualpho taka a siam a, a hming a tihchhiat chuan,9go2 Miin a nupui a neih a, a pawl a, a huat leh si a,Ff2 In intuamna puan chu a tlang pali-ah fem in neihtir tur a ni.5eg2 Sahmul leh la tah pawlh in inbel tur a ni lo.=dw2 Bawngpa leh sabengtung lei in leh duntir tur a ni lo.c92 Tin, in grep huanah chuan thil chi hni inching tur ani lo; chutilochuanin chi tuh leh in grep huana thil hawng zawng zawng chu LALPA pual ani mai ang.wbi2In thar in sak chuan chuta mi an tlaka inin chu thisen chhuahna in a nih lohna'n in in chung in hung tur a ni.a}2a pui chu chhuah ngei ngei tur ani a, a no erawh chu in la thei ang: chutichuan in tan a tha ang a, in dam rei dawn nia.`32Kalkawnga thingah emaw, leiah emaw, sava bu a puiin a no emaw, a tui emaw awm, a awp lai in inhmuh chuan a no chu a pui chawpin in la tur ani lo a,2__2Hmeichhiain mipa thuamhnaw an inbel tur ani lo a, mipain hmeiche silhfen an inbel tur ani hek lo; tupawh chutiang ti apiang chu LALPA in Pathian ngaihin mi tenawm an ni.^ 2In unaute sabengtung emaw, an bawngpa emaw, kawnga tlu in hmuhin in ngawihsan mai tur a ni lo a, in tunthawhpui ngei tur a ni.c]A2An sabengtung pawh chutiang bawk chuan in ti tur ani a, chutiang bawk chuan an silhfente pawh in ti tur ani a, chutiang bawk chuan in unau thil hloh in chhar tawh phawt chu in ti tur ani a, in ngawih bopui tur a ni lo.U\%2Tin, in unaute in kiang hnaia awm an nih loh a, a neitu chu in hriat loh emaw ani chuan, in in lamah in hruai haw ang a, in hnenah a awm reng ang a, in unauin a rawn zawn hun hunah in lo pek leh tur a ni. [ 2In unaute bawngpa emaw, an beram emaw bo chu in hmuinin ngawihsan mai tur a ni lo a, in unaute inah in hruaihawsak leh ngei tur a ni.VZ'2LALPA in Pathianin luah tura a pek che u in ram chu in tihbawlhhlawh lohna'n.kYQ2a ruang chu thingah chuan zankhuain a awm tur a ni lo a, chu mi ni la la chuan in pum tur a ni; thinga khai piang chu Pathian anchhe dawng a ni si a;LALPA in Pathianin luah tura a pek che u in ram chu in tihbawlhhlawh lohna'n.UX%2Tin, miin thihna khawp sual a tih a, tihhlum aniha, thinglera in khai chuan,DW2Tichuan khuaa mi zawng zawngte chuan lungin an denghlum tur a ni; chutiang chuan in zing ata chu thil tha lo chu in tibo tur a ni; tin, Israel mi zawng zawngin an hria ang a, an hlau ang.5Ve2tin, an khaw upate hnenah chuan, 'He kan fapa hi luhlul tak leh hel hmang tak a ni a, kan thu pawh a awih duh lo a; inkhawhral hmang leh ruihhmang mi a ni,' an ti tur a ni.mUU2a nu leh a pa chuan an kai ang a, an khaw upate hnenah an khaw kulh kawngka bulah an hruai tur a ni;vTg2Miin fapa luhlul tak, hel hmang tak nei ang se la, a nu leh a pa thu awih loin an thununna pawm duh lo se la, S 2a huata fa,a fa upa ber, a neih zawng zawnga chan hnih huiah a siam tur a ni; a chakna bul a ni a, fa tir nihna chu a pual a ni.~Rw2a ro neih chu a fapate a khawmtir huna chuan a duh taka fapa chu a fapa upa, a huata fa aia uah a siam tur a ni lo a,,QS2Miin nupui pahnih nei ang se la, pakhat chu duhin pakhat chu hua se la, a duha leh a huata chuan fa hrinsak ve ve se la; tin, fapa upa ber chu a huata fa ni se la,1P]2Tin, in lung a dum loh chuna an du duhnaah an kal in phal tur a ni, sum leh paiah inhralh hauh tur a ni lo a, sal bawlin in bawl tur a ni lo, in tihminghliau tawh si a.5Oe2 an sal kawr chu an hlip ang a, in inah an awm ang a, thla khat zet an nu leh an pa an sun ang a, chu mi hnuah chuan in pawl ang a, an pasal in ni ang a, in nupui an ni ang.ON2 in inah in hruai hawng ang a, an lu an met ang a, an tin an zai ang a;KM2 sal zinga hmeichhe hmel tha tak, in mi duhzawng tak in hmuh chuan,gLI2 In hmelmate run tura in kal chauh a, LALPA in Pathianin in kut a pek che u a, sala in hruai a,kKQ2 chutiang chuan LALPA mithmuha thi tha tiin pawi khawih lo thisen chhuahna chu in tikiang tur a ni.fJG2Aw LALPA, i tlanchhuah i mi Israel-hote hi ngaidam la, i mi Israel-hote zingah hian pawi khawih lo thisen chhuahna hi a awm phal suh ang che,' an ti ang a, an tang tur a ni. Tichuan thisen thu-ah chuan ngaihdam an ni ang.KI2Kan kutin he thisen hi a chhuah lo a, kan mitin a hmu bawk hek lo.xHk2tin, ruang hnaih ber khaw upate zawng zawng chuan ruama bawng la ring an tan chungah chuan an kut an sil ang a;IG 2tin, Levia fapa puithiamten an rawn pan ang a, anni chu LALPA in Pathianin a rawngbawltu leh LALPA hminga malsawmtu atan a ruatte an ni si a; thubuai leh invuak thu chu an rel ang ang ani ang;+FQ2tin, chu khaw upate chuan bawng la chu tui luanna, lei la leh loh leh engmah la chin lohna ruamah an kai chhuk ang a, ruamah chuan bawng la ring chu an tan ang a;$EC2tin, heti hi a ni ang a. a ruang atanga khaw hnai ber, chu mi khaw upate chuan bawng rual zinga bawng la, la chawrloh, nghawngkawl la bel loh an kai ang a;aD=2in upate leh in roreltute an lo kal ang a, an tihlumna vel khua atang chuan an te ang a;C 2LALPA in Pathianin luah tura apek che u ramah hian tamlakah mi, tihhlumin lo awm ang se la, a tihlumtu hriat ni si lo se la,%BE2A rah ei loh mi thing ani tih inhriatte erawh zawng zawng in tichiain in kit ang a, dotu che u khua chu a chhiat hma loh chuan kulhin in hung hnan tur a ni.[A12Lak tuma in beih a, khua chu rei tak in hual pawhin chunga thingte chu hreipuiin in kit tur a ni lo va in ei atan a ni a, in kit tur a ni lo: thing chu mihring em an niha in hual ni?A rah ei loh mi thing ani tih inhriatte erawh zawng zawng in tichiain in kit ang a, dotu che u khua chu a chhiat hma loh chuan kulhin in hung hnan tur a ni. 5~~:}D||f{zzymxx?wvvvuu(t@sprr pQo^nmmllqkkvkjjmii\hhmhgg4f;eddcebqaaj``{_C^]]!\x[[Z@YY0XGWW8VV!UUmTcSS=QPP_OO NNM:L9KJJJICHGGFDD=CB|AN@@??x?>J=<;;I::o99n88L777 66N55744:33822y11]1 0x//D...0--E,,,M+***@)w)5(( 'F&&q%%"$$S#""W!!! JT<EPzs,9HK3 Z y  A 1scA5b #< LALPA in Pathianin chawlhna a pe che u a, he ram hi a la pe dawn che u tia LALPA chhiahhlawh Mosia'n thu a pek che u hi hre reng ang che u.Pa < Tin, Reuben-hote, Gad-hote leh Manase hnam zatvete hnenah chuan Josua'n,` 9< , 10 Chutichuan Josua'n mipui hotute hnenah chuan, "Riah hmun va fang u langin, mipuite hnenah, 'Ei turte buatsaih rawh u khai, ni thum chhungin LALPA in Pathianin ram luah tur a pek che u hi luah turin Jordan lui hi in kan dawn a ni e,' tiin thu pe ang che u," tiin thu a pe a._ 9< , 11 Chutichuan Josua'n mipui hotute hnenah chuan, "Riah hmun va fang u langin, mipuite hnenah, 'Ei turte buatsaih rawh u khai, ni thum chhungin LALPA in Pathianin ram luah tur a pek che u hi luah turin Jordan lui hi in kan dawn a ni e,' tiin thu pe ang che u," tiin thu a pe a.3^ c< Thu ka pe che a ni lo'm ni? Chak tak leh huai takin awm rawh; hlau suh la, zam hek suh: LALPA i Pathian chu i kalna apiangan i hnenah a awm zel dawn alawm," tiin a sawi a.`] =<He dan bu hian i ka chu chhuahsan hlek suh se; chu mi thu ziak zawng zawng chu i zawm tlat theihna'n chhun leh zan i ngaihtuah lawk tur a ni: tichuan i kawngte chu i lo titluang zel ang a, i lo hmuingil zel dawn nia.s\ c<Ka chhiahhlawh Mosia'n dan zawng zawng zawm tura thu a pek che kha zawm tlat turin chak tak leh huai takin awm phawt mai rawh: i kalna apianga i lo hmuingil zel theihna turin i ding lamah emaw, i vei lamah emaw pensan hauh suh ang che.{[ s<Chak tak leh huai takin awm rawh: an thlahtute chhechham pek ka lo tiam tak ram kha, hengho hi i luahtir dawn si a.:Z q<I dam chhung zawng tumah reng rengin an chelh lo ang che: Mosia hnena ka awm ang khan i hnenah pawh ka awm ve dawn e: ka tithlawn lo ang chia, kal pawh ka kalsan tawp lo ang che..Y Y<Thlaler atang leh he Lebanon tlang atanga lui lian pui pui Euphrates lui thlenga Hit-ho ram zawng zawng, ni tlangna lam tuifinriat zau tak thlengin in ramri a ni ang.[X 3<Mosia hnena ka sawi tawh ang khan in kephaha in rah apiang chu ka pe vek ang che u.=W w<Ka chhiahhlawh Mosia chu a thi ta a; chutichuan tho la, nang leh he'ng mipuiho zawng zawngte nen hian Jordan lui hi kan u la, anmahni, Israela thlahte ka pek ramah chuan kal rawh u.tV g[2!Tin, Zebulun-ho chungthuah chuan, "Lawm rawh, Zebulun, i vahchhuahnaah te, Tin, Isakar, i puan inah te.R=2!A ropuina chu a bawngpa piang hmasa ropuina ang ani a, A ki chu sele chal ki ang a ni; Chung chuan hnam tin, a si ang, kawlkil thlengin; Ephraim-ho sangsawm te an ni a, Manase-ho sangte an ni," a ti a.!<=2!Leilung leh a chunga thil hlutein, Hnimbuka awma duhsaknain; Malsawmna chu Josef-ho lu chungah lo awm rawh se, A unaute hnen ata tihhrana chhipah chuan.M;2!Hmasang tlang tea thil duhawm ber tein, Chatuan tlanga thil hlutein,E:2!Ni rah chhuah thil hlu tein, Thlaten thil hlu a chhuah tein,92! Tin, Josef-ho chungthuah chuan, "A ram chu LALPA malsawmin awm rawh se, Van thil hlu daitein, Tui thuk hnuaia lama tuitein,8 2! Tin, Benjamin-ho chungthuah chuan, LALPA duh taka chu a kiangah himin a awm ang; Nilengin a awp ang a, A paw thin ang," a ti a.7)2! Malsawm rawh, LALPA, a sum a pai, A kutkawihte lo pawm la; A beitute kawng chu vua la, A hawtute kawng nen, an chet leh tawh lohna'n," a ti a.|6s2! Jakob-ho chu i rorel-te an zirtir ang a, Israel-hote i dan; I hmaah rimtui an dah ang, I maichamah pumhal thilhlan.5%2! Ka nu leh ka pa ka hre lo,' titu khan, A unaute a hre hek lo. Ama fate ngei pawh a hre hek lo; I thu chu a pawm a, I thuthlung an zawm a ni. 42!Tin, Levi-ho chungthuah chuan; "I Thumim leh i Urim chu i mi thianghlim hnenah a awm, Masa-a i fiah a, Meriba tuiahte i beih kha;%3E2!Tin, hei hi Juda-ho mal a sawmna a ni; 'LALPA, Juda aw chu ngaithla la, A mite hnenah hruai lut rawh; A kutin a tan a chuh a, A hmelmate beihpuitu i ni ang,\232!Reubena chu dam reng se la, thi loin, A mite erawh chu tlem thung rawh se," a ti a.]152!Jesurun-ah a lal a, Mipuiho puipate an pung khawm a, Israel chi zawng zawng a huhoin@0}2!Mosia chuan dan min pe a, Jakob-ho mipui tan roluah tur./2!A ni, chi tinte chu a hmangaih a, A mi thianghlim zawng zawngte chu i kutah an awm a. I ke bulah an thu a; I thu chu an pawm theuh ang.S.!2!Sinai atangin LALPA chu a lo kal a, Seir atangin an hnenah a thawk a, Paran tlang atangin a eng chhuak a, Mi thianghlim sangsawm zing atangin a lo kal; A kut dinglamah chuan an tan dan alh thei a awm a.\- 52!He malsawmna hian a ni, Pathian mi Mosia'n a thih hmaa Israel thlahte mal a sawm ni.d,C2 4Ram chu i han hmu ang a; nimahsela Israela thlahte ka pek ramah chuan i lut lo vang," tiin.i+M2 3Zin thlalera Kades-a Meriba tuia Israela thlahte zinga ka chunga in sual avang leh Israela thlahte zinga mi chawimawi loh avang khan.Ram chu i han hmu ang a; nimahsela Israela thlahte ka pek ramah chuan i lut lo vang," tiin.$*C2 2tichuan i unaupa Arona Hor tlanga a thi a, a chite hnena hruai ani ta ang bawk khan i lawn chhohna tlangah chuan i thi ang a, i chite hnena hruai i ni ang;)2 1Moab rama Jeriko zawna Abarim tlangdunga Nebo tlangah chuan han chho la, Israela thlahte luah tura ka pek Kanaan ram chu han thlir rawh;7(k2 0Tin, chu mi ni vek chuan LALPA'n Mosia a bia a,!'=2 /In tan thil engmah lo mai mai ani lo a, in nunna a ni si ; tin, he'ng thil ti hian luah tura Jordan in va kan ramah chuan in dam rei dawn a ni," a ti a.&&G2 .an hnenah, "Tuna in hnena ka thu hriattir che u ah hian in thinlung nghat u la, he'ng dan thu zawng zawngte hi fimkhur taka zawm turin in fate thu pe rawh u.]%52 -Tin, Mosia'n chungtu zawng zawng chu Israel mi zawng zawngte nena a sawi zawh chuan,r$_2 ,Tin, mipuite benghriatah chung hla thu zawng zawng chu Mosia'n a va sawi a, amah nen Nuna fapa Hosea nen.B#2 +Aw, nangni hnam tin, te u, a mite nen lawm rawh u; A chhiahhlawhte thisen phuba chu a la dawn a ni; Amah dotute chungah phuba a la dawn, A ram leh a mite tan inremna famkim a siam ang.""%2 *Ka thalte chu thisenin ka tirui ang a, Ka khandaihin tisa a lem ang; Thahte leh salte thisen nen Hmelma hotute lu atangin, ka ti,' a ti ang. !2 )Ka khandaih tle ka tahhriam a, Ka kutin rorelna a vawn chuan Ka hmelmate chungah phuba ka la ang a, Mi hawtute chu ka thungrul ang.? {2 (Van lamah ka kut ka phar a, Ka nunna chhalin ka sawi e,E2 'Kei, keimah ngei ka nih hi hria u la, Pathian dang an awm lo e; Ka tihlum thin a, ka tinung bawk thin; Ka hliam thin a, ka tidam bawk thin; Ka kut ata mi chhuhsak thei reng reng an awm lo.y2 &An inthawina thau eitu, An in tur thilhlan uain intute chu? Lo thoin rawn pui che u se la, Nangmahni humtu ni rawh se.0]2 %'Khawiah nge an pathian, An rin lungpui,&G2 $LALPA chuan a mite ro a rel dawn a, A chhiahhlawhte pawh a tihsak ang, A thiltihtheihna a bo a, Khuahkhirh leh khirh loh tumah reng awm loa a hmuh hun chuan.*O2 #Phuba lak leh thungrulh chu keima tih tur a ni, An rahbi a tleu hunin; An chhiatna ni chu a lo hnai ta, An chunga thil lo thleng turte chu a lo thleng thuai ang.C2 "Chu chu ka khawl khawm Ka robawma char chiah a ni lo'm ni?>y2 !An uainte chu drakon tur leh Rulrial tur tha tak a ni.nW2 An grep hrui chu Sodom grep hrui, Gomora rama mi a ni: A grepte chu mit grep a ni, A bawrte chu a kha2 An lungpuiin a hralh a, LALPA'n a hlan a nih si loh chuan? An lungpui chu kan lungpui ang a ni si lo, Kan hmelmate ngei ngaih dan pawhin,R2 Engtin nge pakhatin sang a um ang a, Pahnihin sing an tlan chhiattir ang,_92 Aw, fing se la chuan he'ng hi an hre thiam ang a, An tun hnu lam thu an ngaihtuah tur!E2 Finna nei lo hnam an ni a, Anmahniah hriat thiamna a awm lo.gI2 'Ka tidarh vek ang a, Mihring zinga anmahni hriat rengna ka tibo teh daih ang,' ka ti mai tur.2_2 An hmelmate chuan ngaisualin, 'Kan kut chu chawisanin a awm ta, Heng zawng zawng hi LALPA tih a ni tawp lo,' hmelma thinrim chuan an ti ang tih hlauthawng lo i la chuan,{q2 Pawn lamah khandaihin an thi ang a, Chhung lamah thlabarin, Nula tlangval, hnute hne lai, Lua kelsam tote nen lam.2 Riltamin an rawp ang a, meipui leh chhiatna namen loin a kangral ang, An chungah ramsa hate ka tir ang a, Vaivuta tleng mite tur nen.P2 An chungah chhiatna ka tiang khawm ang a, An chungah thal ka thlah ang;zo2 Ka thinur a alh a, Seol mawng kil lam a kang, Leilung, a thil hawng chawpin a kang zo, Tlang nghahchhante a kang. 12 Pathian ni lo thilin ka thikthu an chawk tho a; An thil lawi loin mi tithinur a; Chia sawi lohtein ka thiktir ang a, Hnam a tein ka tithinrim ang.m U2 Ka bikbosan ang a, Engtin nge an awm dawn tehreng,' a ti: Chhuan bengtlalo an ni, Rin kai lo fanute.L 2 Chu chu LALPA'n a hmu a, a hua, A fanu leh fapate tihthinur vangin.V '2 A hringtu che Lungpui I ngaisang lo, A siamtu che Pathian I theihnghilh bawk.% E2 Pathian ni lo, ramhuaite hnenah an inthawi a, An hriat ngai loh pathiante hnenah, Pathian tharte tlai khawhnua lo awm, In pi, in pute hlauh ngai loh hnenan.U%2 Ram dang pathiantein a thikthu a chawk tho a, Thil tenawmin a chawk thinrim.!=2 Mahse Jesurun-ho an lo thau a, an inchhek a; I lo thau a, I lo chum a, I lo maih ta a; A siamtu Pathian a hawisa ta, A chhandamna Lungpui chu a ngainep.2 Bawng hnute khal, beram hnute, Beram no thaute nen, Basan ram berampa leh kelte, Buh kal thaute nen: Grep thisen uain I in a.  2 Lei hmun sangah te a chuantir a. Lova thil hawng a eitir thin a; Lungpui ata khawizu a dawttir thin a, Lung chang ata hriak nen;?{2 LALPA chauhin a hruai thin a, Ram dang pathian ni loin.xk2 Mupuiin a bua no a chawk tho a, A no chunga thla a zap a, A thlate a zar a, a la a, A thlaa a chawi thin angin:ym2 Thlaler ramah a chhar a, Thlaler ruak rum vung vungah; A vela awm chilhin a enkawl a, A mit naute angin a vawng:F2 LALPA chanvo chu a mite an ni a; Jakob-ho chu a rochan an ni.ym2 Chungnungberan hnamte ram a pek laia, Mihring fate a then lai khan Hnamte ramri a kham a, Israela thlahte zatin.2 Hmasang nite chu hre reng la, Chhuan tam tak kumte chu ngaihtuah teh: I pa zawt la, a kawhhmuh ang che; I upate pawh, an hrilh ang che. ~2 Aw mi a leh fing lote u, Chutin maw, LALPA chu in thungrulh dawn? A hringtu che, I pa a ni lo'm ni? A siam chia, a din nghet che.t}c2 Tha lo takin a chungah an ti a, a fate an ni lo, an sawisel kaina a ni, Chhuan bengtlalo leh tihmawh an ni.|2 Lungpuia chu, a thiltih a fel famkim; A awm dan zawng zawng chu dan a ni: Pathian rinawm, khawlohna nei lo, Fel leh tha a ni.E{2 LALPA hming chu ka puang dawn e: Ropuina kan Pathian pe r'u.z2 Ruahtui angin ka thu chu a sur ang, Dai angin ka thusawi chu a far ang; Hlobet no dep chunga ruah ang leh Hnim hnah chunga ruah anginVy )2 Beng lo chhi ru vante u, ka hril dawn e; Ka tawngkam chhuak leilungin ngai se:vxg2Tichuan Mosia'n, Israel pungkhawmho zawng zawng benghriatah chuan he hla thu hi a tawp thlengin a sawi vek a.w}2Ka thih hnu chuan nasa takin in intichhia ang a, ka thupek che u kawng ata hi in peng ang tih ka hre reng a ni; tin, a tawpah phei chuan thil tha loin a tlakbuak ang che u; in kut thiltiha tithinur tura LALPA mithmuha thil tha lo in tih dawn avangin," tin thu a pe a.Tichuan Mosia'n, Israel pungkhawmho zawng zawng benghriatah chuan he hla thu hi a tawp thlengin a sawi vek a.&vG2An benghriata he'ng thu hi ka sawi a, an chungchang thua hretua lei leh van ka koh theihna'n in hnam puipa zawng zawng te, in hotute min koh khawmsak rawh u.9um2Hel in chinzia leh in luhlulzia te ka hria a ni; ngai teh u, tuna ka la dampui lai che u mahin LALPA chungah in hel thin a; ka thih hnu lek phei chuan engti takin nasa ang maw!ntW2He dan bu hi la u la, in chungchang thua hretu atan LALPA in Pathian thuthlung bawm sirah dah rawh u.4se2thuthlung bawm zawntu Levi-hote chu Mosia'n,br?2Tin, heti hi a ni a Mosia'n he dan thute hi lehkhabua a ziak zawha peih diam a nih hnuin,Nq2Tin, Nuna fapa Josua chu a fuih a, "Chhel tak leh huai takin awm rawh khai; Israela thlahte chu an hnena chhechhama ka tiam ramah chuan I hruai lut dawn a ni; tin, I hnenah ka awm zel ang," a ti a.epE2Chutichuan Mosia'n chu hla chu, chu mi ni la la chuan a phuah a, Israela thlahte a zirtir a.*oO2Tin, heti hi ani ang a, thil tha lo leh manganna tam tak an chunga a lo thlen hunin he hla hi a hriatchauhtirtu a ni ang; an thlahte ka atangin theihhnghilh theih a ni dawn si lo a; tunah ka chhechham rama ka hruai hma reng pawhin an suangtuah vel dan chu ka hre sa tawh reng ani," a ti a.n2An pi leh pute hnena chhechhama ka tiam, hnutetui leh khawizua luang ramah chuan ka hruai a, ei leh bara an awm a, an tlai a, an lo thau hun meuh chuan pathian dangte lam an hawi ang a, an rawngte an bawl ang a, mi hmusit ang a, ka thuthlungte an bawhchhe dawn ani.'mI2Chuvangin hetiang hla hi in tan phuah la, Israela thlahte zirtir rawh; Israela thlahte chungchang thu-ah he hla hi mi hriatpuitu a nih theihna'n vawntir rawh. l2Pathian dangte lam hawia thil tha lo an la tih tur zawng zawng avang chuan an lakah chu mi hun chuan ka inthup ngei ngei dawn a ni.Dk2Chutichuan, chu mi hun chuan an chungah ka thin a thawk ang a, ka hawisan ang a, ka bikbosan ang a, an ral ang a, thil tha lo leh manganna tam tak an chungah a thleng ang a; chutichuan chu mi ni chuan, 'Kan Pathian kan zinga a awm loh avangin he'ng thil tha lo hi kan chungan a lo thleng a ni lo'm ni?' an ti ang a.jy2Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Ngai teh, i pi leh pute hnenah i muhil dawn ta a, he'ng mite hi an tho ang a, an va awmna turte zingah chu ram pathiante lakah chuan an uire ang a, mi hawisan ang a, ka thuthlung an hnena ka thlun chu an bawhchhia ang.|is2Tin, LALPA chu Puan Inah chuan chhumdingin a inlar a; tin, chhumding chu Puan In kawngka lu chungah chuan a ding a.jhO2Tin, LALPA'n Mosia hnenah, "Ngai teh, I thih hun a lo hnai ta a; Josua chu ko la, inbiakna puan inah chuan va inlan rawh u, thu ke pe dawn e," a ti a. Tin, Mosia leh Josua chu an kal a, inbiakna puan inah chuan an va inlan a.:go2 an fate la hre ve lote pawhin an hriat a, Jordan lui kana in va luah tur rama in awm chhung zawng zawnga LALPA in Pathian tih an zir theihna'n ko khawm rawh u," tiin thu a pe a.Kf2 Mipuiho a hmei apa, in fanau te te te, in awmpui ram dang mi te, anni chuan an ngaihthlak a, an zir a, LALPA in Pathian chu an tih a, he dan thu zawng zawng hi fimkhur taka an zawm theihna'n lehe+2 hmun a la ruat tura Israel mi zawng zawng LALPA in Pathian hmaa an rawn inlan hunah he dan hi Israel mi zawng zawng hriatah in chhiar tur a ni.Ld2 Tichuan Mosia'n, "Kum sarih kum, ngaihdam kum apianga bawkte kutah, c2 Tin, Mosia chuan chu dan chu a ziak a, LALPA thuthlung bawm zawntu Levia fapa puithiamte leh Israel upateho zawng zawng chu a pe a.(bK2Tin, i hmahruaitu chu LALPA ani ang a, I hnenah a awm zel ang a, a tithlawn lo vang chia, kal pawh a kalsan tawp lo ang che; hlau suh la, zam hek suh," a ti a.}au2Tin, Mosia'n Josua chu a ko a, Israel mite zawng zawng mithmuhah a hnenah, "Chak tak leh huai takin awm rawh, he'ng mite hnenah hian an pi leh pute LALPA'n chhechhama pek a lo tiam tawh ramah chuan I kal tur ani a, anniho hi I luahtir tur a ni.I` 2Chhel tak leh huai takin awm u la, tih suh u la, anni chu hlau hek suh u; in hnena kala chu LALPA in Pathian a ni si a; a tithlawn lo ang che u a, kal pawh a kalsan tawp lo ang che u," a ti a.u_e2LALPA'n anni chu a hlan ang che u a, thu ka pek che u thupek ang zawng zawng khan an chungah in ti tur a ni.^ 2Tin, LALPA'n Amor-ho lal te, Sihona leh Oga leh an ram chunga a tih ang khan an chungah a ti ang; anni chu a tiboral a nih kha.4]c2LALPA in Pathian chuan in hma a hruai ang a; he'ng hnamte hi a tihbo sak ang che u a, an ram chu in luah ang; tin, LALPA'n a lo sawi tawh angin Josua'n in hma a hruai ang.\+2An hnenah, "Tunah chuan kum za leh sawmhnih ka lo ni ta a; ka chhuakvak thei tawh lo a; tin, LALPA'n, 'He Jordan lui hi I kan lo ang,' mi ti a.K[ 2Tin, Mosia'n Israel mi zawng zawng hnenah he'ng thu hi a va sawi a.^Z72LALPA in Pathian hmangaih a, a awka awih a, amah vuan tlatin; amah chu in nunna, in dam reina a ni si a; tichuan in pu Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te chhechhama pek a tiam ramah chuan in awm dawn a ni," a ti a.*YO2In hmaah nunna leh thihna, malsawmna leh anchhia ka dah tih tunah hian in chungchang thua hretu atan lei leh van ka ko a ni; chutichuan nunna chu thlang rawh u, in nun theihna'n, nangni leh inthlahte nen;LALPA in Pathian hmangaih a, a awka awih a, amah vuan tlatin; amah chu in nunna, in dam reina a ni si a; tichuan in pu Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te chhechhama pek a tiam ramah chuan in awm dawn a ni," a ti a. X2in boral ngei ngei ang tih tunah hian ka hrilh che u a ni; Jordan lui kan a, luah tura in va luhna ramah chuan in dam rei lo ang.W#2Amaherawhchu in thinlungin khaw dang a hawi a, in ngaihthlak loh a, hruai bova in awm a, pathian dangte in biak a, a rawngte in bawl chuan,V2LALPA in Pathian hmangaih tur te, a kawng zawh tur te, a thupek te, a dan te, a rorel te pawm tura tuna thu ka pek che u hi in zawm chuan nungdamin in awm ang a, in lo pung ang a, in va luah tur ramah chuan LALPA in Pathianin mal a sawm dawn che u a ni.OU2Tunah hian in hmaah nunna leh thatna, thihna leh thil tha lo ka dah a;_T92In zawm theihna'n thu chuan a hnaih hle che u a, in kaah leh in thinlungah a awm a ni.S!2 'kan hriata kan zawm theihna turin tuifinriat ralah tu nge min kalsak ang a, min rawn laksak ang?' ti turin tuifinriat rala mi ani hek lo.}Ru2 'Kan hriata kan zawm theihna turin tu nge vanah min kalsak ang a, min han laksak ang?' tih turin vana mi an ni lo a,\Q32 He thupek, tuna ka pek che u hi in tan a har lutuk lo a, a hlat lo bawk che u a ni.,PS2 he dan bua chuang a thupek te, a dan te zawm tura LALPA awka in zawm a, in thinlung zawng zawng leh in rilru zawng zawnga LALPA in Pathian lam in hawi phawt chuan.eOE2 Tin, LALPA in Pathian chuan in kutkawih zawng zawngah te, in rila rahah te, in bawng rual pungah te, in lei rahah te nasa takin a tipung ang che u a, in pi leh pute chunga a lawm ang khan in chungah LALPA a lawm leh ang;N}2Tin, in lo hawi leh ang a, LALPA awka hi in pawm ang a, vawiina thu ka pek che u, a thupek zawng zawngte hi in zawm ang.M 2Tin, LALPA in Pathianin he'ng anchhia zawng zawngte hi a tiduhdahtu che u, in hmelmate leh a hawtu che u chungah a awmtir ang.ML2Tin, in nun theihna tura LALPA in Pathian chu in thinlung zawng zawng leh in rilru zawng zawnga in hmangaih theihna turin LALPA in Pathianin in thinlung leh in thlahte thinlung a tansak ang che u.=Ku2tin, LALPA in Pathianin in pi leh puten an luah ramah khan a hruai lut leh ang che u a, in luah ang a; ani chuan a tihmuingil ang che u a, in pi leh pute khumin a tipung ang che u."J?2In zinga mi van tawp thlenga hnawhchhuah an awm chuan, LALPA in Pathian in chuta ta chu a hruai khawm ang che u a, chuta ta chu a hruai chhuak ang che u;%IE2LALPA in Pathianin in sal nihna, a tibo ang a, a khawngaih ang che u a, LALPA in Pathianin hnam tin zinga a tihdarhna che u ata a hruai khawm leh ang che u.0H[2LALPA in Pathian lam in hawi leh a, tuna thu ka pek che u ang hian nangni leh in fate nen in thinlung zawng zawng leh in rilru zawng zawnga a awka in zawm hunah chuan,?G {2Tin, LALPA'n a hnawhdarhna che u hnam dang zinga in awm laia in chungah he'ng tuna malsawmna leh anchhia in hnena ka sawi hi a lo thlenin, duh thlan tur in neih hi hre reng ang che u.'FI2Thil inthupte chu LALPA kan Pathian ta a ni a, thil tihlante erawh chu he dan thu zawng zawng hi kan zawm theihna'n keini leh kan thlahte ta kumkhua tur a ni.4Ec2tin, thinrim leh thinur leh thinrim tak maiin an ram ata a pawt chhuak vek a, ram dangah a theh lut a ni, tuna an awm dan ang hi,' an ti ang.Thil inthupte chu LALPA kan Pathian ta a ni a, thil tihlante erawh chu he dan thu zawng zawng hi kan zawm theihna'n keini leh kan thlahte ta kumkhua tur a ni.zDo2chuvang chuan he lehkhabua chuang anchhia zawng zawng thlentir turin he ram chungah hian LALPA thin a thawk a ni;oCY2pathian dang, an hriat ngai loh pathian te, anin a ruatsak ni lote rawng an bawl a, an biak vang a ni;B2Chutichuan miin, 'Aigupta ram ata a hruai chhuah laia a thuthlun, LALPA an pi leh pute pathian thuthlung chu an hawisan a,}Au2hnam tinin, 'Engvangin nge he ram hi hetianga LALPA'n a tih? He thinur ling nasa tak hi engtizia nge ni?' an ti ang.p@[2a ram pum pui chu kat leh chi leh kanghlum, engmah chin lohna, engmah chawr lohna, hlobette pawh chawr lohna, Sodom leh Gomora leh Adma leh Zeboiim tihchhiat, LALPA thinur leh thinrima a tihchhiat anga chhia a nih an hmuh hun chuan'?I2Tin, thangthar lo la awm tur, in hnua in fate lo la awm tur leh, ram dang mi hla tak atanga lo kal turte chuan, chu mi rama hri leh LALPA'n natna a veitir te,>!2He dan bua chuang anchhe thuthlung zawng zawng ang hian Israel hnam zawng zawng zing ata tihrangin thil tha lo lamah LALPA'n a teltir ang.i=M2chutiang mi chu LALPA'n a ngaidam dawn hauh lo a, LALPA thinurna leh athikna chuan chu mi chu a ur ang a, he lehkhabua anchhe chuang zawng zawng hi a chungah a awm ang a, LALPA'n van hnuai ata a hming chu a thai bo zawk ang.#<A2tin, chuti a nih zawngin he chhechham thu hi hre reng si a, luhlul taka duh ang agna a awm pawha a tan engmah pawi lo tur anga mahni inthlamuan chawp chu,u;e2Chutilochuan in zinga mipa emaw, hmeichhia emaw, chhungkua emaw, hnam emaw, chung hnam pathiante be tur chuan an thinlungin tunah hian LALPA kan Pathian chu hawisanin, in zingah thil kha leh sai chawr chhuahna bulte in lo awm dah ang e;o:Y2an zinga an thil tenawm te leh an milem, thing leh lung te, tangkarua leh rangkachakte in hmu bawk a.)]952(Aigupta rama kan awm dan te, hnam dangte tawn tlanga in kal tlang dan te in hria a;d8C2vawiina LALPA kan Pathian hmaa dingte leh tuna kan hnena awm ve lote hnenah pawh hian a ni;M72He chhechham leh thuthlung thu hi in hnenah chauh thlung ka ni lo a,612 in thlahtu Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te hnenah leh in hnena a lo tiam tawh anga in pathian a nih theihna'n, ama mi atan a tinghet che u a ni.[512 LALPA in Pathianin in pawm tura thuthlung a siamah hian vawiinah in lut dawn ta a;/4Y2 in upa te, in hotute Israel mi zawng zawng, in fanau tete te, in nupui te, in awmpui ram dang mi, in thing kittu leh in tui chawitute chenin LALPA hmaah in ding a ni.)3O2 Tunah hian in zain hnam puipa te,s2a2 Chutichuan in thiltih zawng zawnga in hmuingil zel theihna'n he thuthlung thute hi pawm u la, zawm rawh u.d1C2tin, an ram chu kan la a, Reuben-ho te, Gad-ho te, Manase hnam zatve te luah atan kan pe a.02Tin, he hmun in lo thlen hian Hesbon lal Sihona leh Basan lal Oga chu min do turin an lo thawk a, anni chu kan lo hneh a;r/_2Kei hi LALPA in Pathian ka ni tih in hriat theihna'n chhang in ei lo a, uain pawh, zupui pawh in in lo a..2Thlalerah kum sawmli ka hruai ta che u a; in silhfente chu in sin chul lo a, in pheikhawk bunte chu in bun chul lo bawk a. - 2nimahsela LALPA'n vawiin thleng hian hriat thiamna thinlung te, hmuh theihna mit te, hriat theihna bengte a la pe lo che u a ni.T,#2fiahna nasa tak te, chhinchhiahna te, thil mak te in mit ngeia in hmuh kha:c+A2Tichuan Mosia'n Israel mi zawng zawng chu a ko a, an hnenah, "Aigupta rama Pharaoa chungah te, a mite zawng zawng chungah te, a ram zawng zawng chungah te in mithmuh ngeia LALPA'n thil a tih zawng zawngte kha in hmu a;* +2Horeb tlanga an hnena thu a thlun tiam lo a, LALPA'n Moab rama Israela thlahte hnena mosia thu a thluntir, a thuthlung thute chu he'ng hi a ni.o)Y2DIn hmu leh tawh lo ang,' in h nena ka tih kawngah chuan lawngin Aigupta ramah LALPA'n a hruai leh ang che u; tin, chutah chuan in hmelmate bawihpa atan te, bawihnu atan te, in inzuar ang a, tuma'n an duh dawn lo che u a ni," tiin.4(c2Czing lamah chuan, 'Tlai ni tawh se la aw!' in ti ang a, tlai lamah chuan, 'Zing ni tawh se la aw!' in ti ang; thil hlauhawm in thinlungin a hlauh tur avang leh in mita in thil hmuh tur avang chuan,In hmu leh tawh lo ang,' in h nena ka tih kawngah chuan lawngin Aigupta ramah LALPA'n a hruai leh ang che u; tin, chutah chuan in hmelmate bawihpa atan te, bawihnu atan te, in inzuar ang a, tuma'n an duh dawn lo che u a ni," tiin.'2Bin nunna chu hlauthawng reng rengin a awm ang a, chhun leh zan hlau reng rengin in awm ang a, in nunnain ngaihngam taka awm a nei lo ang,M&2AChung hnam zingah chuan hahdamna reng reng in hmu lo ang a, in ke atan chawlhna reng reng a awm lo ang a; chutah chuan LALPA'n khurhna rilru te, mit chauhna te, nguina rilrute a pe zawk ang che u;L%2@Tin, LALPA chuan kawlkil atanga kawlkil lehlam thlengin chi tin, zingah a tidarh ang che u a, chutah chuan thing leh lung, in pi leh pute chena in hriat ngai loh pathian dangte rawng in bawl ang.d$C2?Tin, heti hi a ni ang a, a tithat ur che u leh a tipung tur che ua LALPA chu a lawm ang khan, a tiohboral tur che u leh a tichhe tur che uin LALPA chu a lawm ang a, in va luah tur in luhna ram ata chu sawn bo in ni ang.s#a2>Vana arsi zat ni thinte kha tlemte chauh in lo ni tawh ang, LALPA in Pathian awka chu in zawm loh avangin.u"e2=He dan lehkhabua chuang lo, natna leh hri tinreng pawh in boral hma loh chu LALPA'n in chungah a lentir ang.f!G2=<<;(:r9888766524A32J10//;.G,,+*))'(7'&&<%e% $#p"R! |"%z)r$(C | C * { Pa,zo<Tin, Ai khaw lal chu tlai thlengin thing lerah a khai a: tin, ni tlak dawnin Josua'n thu ape a, tichuan a ruang chu thingler ata an la thla a, khawpui kulh kawngka luhnaah an paih a, a chungah lung an tiang vum thur a, tun thlengin a la awm.ue<Chutichuan Josua'n Ai khua chu a hal a, kumkhua atan leipawngah a siam a, tun thleng hian tihtiau alo ni ta.#<LALPA'n Josua thu a pek a, tih tur a tih ang ngei khan chu khawpuia rante leh rallakte chauh chu Israel-hote chuan anmahni pualah an nei a.fG<Josua'n a fei lekna kut chu Ai-ho zawng zawng a tihboral der hma loh chuan a la thla si lo a.xk<Tin, chu mi nia thi zawng zawngte chu a hmei a pain singkhat leh sanghnih an ni. Ai khuaa mi zawng zawngte chu.<Tin, heti hi a ni a, Israel hote chuan Ai khuaa mi phula awm zawng awng chu thlaler rama an va umna hmuna an thah zawh a, an zaa khandaiha an thah chimih vek hnu chuan, Israel-ho zawng zawngte chu Ai khaw lamah an kir leh a, khandaihin an han bei a.H <Tin, Ai khaw lal chu anungin an man a, Josua hnenah an hruai a.kQ<Tin, midangte chu a bei turin khaw chhung ata an lo chhuak a; chutichuan Israel-hote chuan an karcheh ta a, then a lehlamah an awm a, a then a lehlamah: tichuan an that a, pakhat mah zuah leh chhuah reng reng pawh an nei lo a./Y<Tin, Josua leh Israel-ho zawng zawngte chuan changrututen khawpui an lak a, khawpui khu chu a chho ngut ngut an han hmuh chuan an let leh a, Ai hote chu an that ta a.<Tin, Ai-hote chuan an hnung lam chu an han thlir chuan, ngai teh, khawpui chu van lama khu chho ngut ngutin an hmu ta a, khawii lam mah maha tlan theihna reng reng an nei ta lo mai a: tichuan thlalera tlante khan a umtute chu an lo let ve ta thung a.1~]<Tin, changrututekha an awmna ata chu an lo chhuak thuai a, tin, a kut a han phar veleh an tlan a, khawpuiah chuan an lut a, an la ta a; tin, khua chu an hal ta thuai a.8}k<Tin, LALPA'n Josua hnenah, "I fei ken kha Ai khaw lam hawiin lek rawh; i kutah ka pe dawn a ni a," a ti a. Tichuan Josua chuan a fei ken chu khawpui lam hawiin a han lek ta a.+|Q<Tin, Ai khuaah leh Bethel khuaah chuan Israel-hote um lo chu pakhat mah an awm ta lo va: khawpui chu khar lohin an chhuahsan ta mai a, Israel hote chu an um ta a.{1<Tin, khawpuia awm zawng zawngte chu anmahni um turin an ko khawm a: tichuan Josua chu an um a, khawpuia ta chu thui fe thlem chhuahin an awm ta a.wzi<Tin, Josua leh Israel-ho zawng zawngte chu dawl ta ni awm takin an awm a, thlaler lam kawngah an tlan chiam a.5ye<Tin, heti hi a ni a, Ai khaw lalin chu chu a lo hmuh veleh, hmanhmawh takin zing takah a tho a, chu mi khuaa mite chu amah leh a hote zawng zawng nen, a hmun ruat Araba zawnah chuan Israel-hote chu beio turin an chhuak ta a, nimahsela khaw hnung lamah chuan amah bei turin an chang ru tih a hre lo a.Cx< Chutichuan mipui, khawpui hmar lampanga sipaihote tanhmun leh khawpui thlang lampanga a changrutute tanhmun chu an han ruat fel a; tin, Josua chu chu mi zan chuan ruam lai takah a kal a.pw[< Tin, mi sangnga lai a hruai a, khawpui thlang lampang Bethel leh Ai khaw inkarah chuan a chan ruktir a.Ov< Tin, mipuiho zawng zawng, a hnena ral kap mi awmte chu an han kal a, an han hnaih a, khawpui bulah chuan an han kal a, Ai khaw hmar lampangah an han riak a: Ai khua nena an inkarah chuan ruam a awm.u1< Tin, Josua chu zing takah a tho a, mipuite chu a kai khawm a, tin, amah leh Israel-ho upate chu mipuiho hmaah chuan Ai khaw lamah an han kal ta a.Kt< Tin, Josua chuan a kaltir ta a: tichuan chan rukna hmunah chuan ankal a, Ai khaw thlang lamah Bethel leh Ai khaw inkarah chuan an awm a: Josua erawh chu chu mi zan chuan mipuite zingah a riak a.1s]<Tin, heti hi a ni ang a, khawpui chu in lak veleh, khawpui chu hal ang che u: LALPA thu ang zelin in ti tur a ni: ngai teh u, thu ka pek tawh che u hi," tiin thu ape a.ure<tin, chan rukna ata in lo chhuak ang a, khawpui chu in la dawn nia: LALPA in Pathianin in kutah a pe dawn e.Rq<tichuan min um turin an chhuak ang a, khua ata thui fe kan thlem chhuah thlengin; anni chuan, 'Hman ang bawk khan kan hmaah an tlanchhe leh ta le,' an ti dawn nia; tichuan an hmaah kan tlanchhia ang a;Ep<tin, kei leh ka hnena awmho zawng zawngte chuan khawpui chu kan rawn hnaih ang a: tin, heti hi a ni ang a, hman ang bawk amin rawn bei tura an lo chhuah veleh, an hmaah kan tlanchia ang a;+oQ<An hnenah, "Ngai teh u, khawpui hnung lamah khawpui bei turin chang ru ang che u: khawpui atanga hla takah chuan kal suh u la, inpeih rengin awm ngawt mai rawh u,3na<Chutichuan Josua leh ral kap mi zawng zawngte chu Ai khaw lama han kal tur chuan an thawk ta a: tin, Josua'n mi chak huaisen singthum a thlang chhuak a, zanah a kaltir a.Sm!<Jeriko leh an lal chunga i tih ang khan Ai khua leh an lal chungah pawh i ti dawn nia; rallak leh rante chauh chu nangmahni pualah nei ang che u: khawpui chang ru tur a hnung lamah dah ang che," a ti a.\l 5<Tin, LALPA'n Josua hnenah, "Hlau suh la, zam hek suh: ral kap mi zawng zawng i hnenah hruai langin, tho la, Ai khuaah han kal rawh: ngai teh, Ai khaw lal leh, a mite leh a khua leh a ram chu i kutah ka pe tawh e:Wk)<Tin, a chungah chuan lung an tiang vum thur a, tun thhleng hian a la awm; tin, LALPA'n a thinrimna nasa tak chu a lamlet ta a. chutichuan chu mi hmun hmingah chuan tun thleng hian Akor ruam an la ti reng a.;jq<Tin, Josua'n, "Engati nge min tihmangan le? LALPA'n vawiinah hian nang pawh a timangang ve dawn che a nih hi," a ti a. tichuan Israel-ho zawng zawng chuan ani chu lungin an deng a; tin, anni chu meiin an hal a, lungin an deng a.Tin, a chungah chuan lung an tiang vum thur a, tun thhleng hian a la awm; tin, LALPA'n a thinrimna nasa tak chu a lamlet ta a. chutichuan chu mi hmun hmingah chuan tun thleng hian Akor ruam an la ti reng a. i<Tin, Josua leh Israel-ho zawng zawngte chuan Zera fapa Akana chu tangka te, puan te, rangkachak tlang te, a fapa te, a fanu te, a bawngpa te, a sabengtung te, a beram te, a puan in te leh a neih zawng zawngte nen chuan an hruai a: Akor ruamah an chhohpui a.h-<tichuan puan in chhung ata chu an la a, Josua leh Israela thlahteho zawng zawng hnenah chuan an rawn la a; tin, anni chuan LALPA hmaah an dah a.*gO<Chutichuan Josua'n mite a tir a, puan in chhungah chuan an va tlan a; tin, ngai teh, a puan inah chuan thuh ruk a lo ni ngei a, a hnuaiah chuan tangka chu a awm.f <Rallak zinga mi Babulon ram puan tha tak leh, tangka sekel zahnih leh, rangkachak tlang sekel sawmnga buk ka hmu a, ka awt ta em a, ka la ta mai a ni; tin, ngai teh, ka puan in chhungah leiah thuhruk a ni a, tangka chu chu mi hnuaiah chuan a awm." a ti a.e3<Tin, Akanan Josua chu a chhang a, a hnenah, "LALPA Israelte Pathian chungah chuan thil ka lo tisual ta ngei mai, hetiang hian ani ka lo tih tak ni:d9<Tin, Josua'n Akana hnenah chuan, "Ka fapa, LALPA Israelte Pathian chu fak rawh aw; a hnenah chuan inpuang rawh khai; i thil tih zep suh khai," a ti a.#cA<tin, a chhungteho chu a mal malin a rawn inlantir leh a; tichuan Juda chia mi Zera fapa Zabdia chu mi fapa Karmia, chu mi fapa Akana chu man a lo ni ta a./bY<tin, Juda hnamte chu a rawn inlantir leh a; tin, Zer hnamte chu a lo man a: tin, Zer-ho chhungte chu a mal malin a rawn inlantir leh a; tin, Zabdia chu man a lo ni a:a<Chutichuan Josua chu zing takah a tho a, Israel-hote chu a chi chiin a rawn inlantir a; tin, Juda chite chu man an ni ta a:`y<Tin, heti hi a ni ang a, tupawh hluihlawn thil lo la apiang chu amah leh a neih zawng zawng meiin hal vek tur a ni ang: LALPA thuthlung a bawhchhiat avang leh, Israel-hote zinga thil sual atthlak tak a tih avangin, a ti a ni,' ti ang che" a ti a.G_ <Chutichuan zingah a chi chia rawn inlantir tur in ni: tin, heti hi a ni ang a, LALPA'n chu mi chi a lo mana chu a hnam hnamin in rawn inlan leh tur a ni; tin, LALPA'n chu mi hnam a lo mana chu a chhung chhungin in rawn inlan leh tur a ni; tin, LALPA'n chu mi chhung a lo man chu a mal malin in rawn inlan leh tur a ni.^/< Tho la, mipuiho hi tithianghlim phawt mai rawh, tin, an hnenah, 'Naktuk atan intithianghlim rawh u khai: LALPA Israelte Pathian, Aw Israelte u, in zingah hian hluihlawn thil a awm ani e: in zing ata hluihlawn thil hi in lak bo hma loh zawng in hmelmate in hneh thei lo ang.)]M< Chuvangin alawm Israela thlahten an hmelmate an ngam theih loh, hluihlawn chu in zing ata in tihboral phawt loh zawngin in hnenah hian ka awm dawn tawh lo a ni.i\M< Israel-ho hian thil an tisual ani e; a ni, ka thuthlung pawm tura thu ka pek kha an bawhchhia anih hi; a ni, thil hluihlawna mi pawh kha an la bawk a ni; an ru bawk a, an zep ru bawk a, an bungraw zingah ngei an thukru a ni.X[+< Tin, LALPA chuan Josua hnenah, "Tho rawh, engati nge khatia i bawhkhuh reng ni?SZ!< Kanaan-hote leh he'ng lai rama cheng zawng zawngte hian an hria ang a, min rawn hual ang a, lei ata hi kan hming an tiboral daih dawn a nih hi: i hming ropui tak hi engtin nge i tih tak ang le?" a ti a.cYA<Aw Lalpa, hetia hmelmate uma Israel-ho an tlanchhe ta mai hi engtin nge ka tih tak ang le?aX=<Tin, Josua chuan, "E khai aw, eng atan nge aw LALPA Pathian, keini mipuiho hi tihboral tura Amor-ho kuta pek atan Jordan lui hi min hruaikai tehlul nio? Jordan lui ralah khan lungawi taka awm hle hle tak zawk tur aw!,WS<Tin, Josua chuan a puante a pawtthler a, LALPA bawm hmaah amah leh Israel-ho upate chu an hmaia lei sin tlai thlengin an bawkkhup a; tin, an luah vaivut an phul a.lVS<Tin, Ai-hote chuan mi sawmthum leh paruk emaw lai an lo that a: kulh kawngka bul atangin Sebarim thleng hialin an rawn um a, an liam thlaknaah chuan an that hlawm a: tin, mite thinlung chu a tui zo a, tui ang mai an lo ni ta a.{Uq<Chutichuan mipui zinga mi, mi sangthum emaw chutah chuan an han kal a: tin, Ai-ho hmaah chuan an lo tlanchhe ta a.sTa<Tin, Josua hnenah an kir leh a, a hnenah, "Mi zawng zawng chu han kal kher suh se; mi sanghnih emaw sangthum emaw vel han kal se la, Ai khua bei rawh se; mi zawng zawng han tihhah kher tur a ni lo e; tlemte chauh an ni si a," an ti a.fSG<Tin, Josua'n Jeriko khua atangin Bethel chhak lam Beth-aven dep Ai khua-ah chuan mi a tir a, an hnenah, "Han, "Han kal ta u la, ram han enthla teh u," tiin a sawi a. Tin, mite chu an han kal a, Ai khua chu a han enthla a.~R y<Amaherawhchu Israela thlahte chuan thil hluihlawnah chuan thil an lo tisual ta a: Juda hnama mi Zera fa Zabdia, chu mi fapa Karmia, chu mi fapa Akana chuan thil hluihlawn a lo la ta: tichuan Israela thlahte chungah chuan LALPA thin a lo rim ta a.gQI<Chutichuan LALPA chu Josua hnenah a awm a; tin, a ram pum puiah chuan a hming a lo thang ta a.QP<Tin, chu mi lai chuan Josua'n, "He Jeriko khawpui hi rawn din apiang chu LALPA hmaah anchhe dawngin awm rawh se: a fa tir chanin a lungphum chu a phum ang a, a fa tlum ber chanin a kulh kawngkate chu a din ang," tiin anni chu a vau a.Chutichuan LALPA chu Josua hnenah a awm a; tin, a ram pum puiah chuan a hming a lo thang ta a.pO[<Amaherawhchu Rahabi nawhchizuar leh aneih zawng zawng leh a pa chhungte chu Josua'n a zuah vek a; tichuan Israel-hote zingah chuan tun tlengin a la tel ta reng a ni; Josua'n Jeriko khua enthla tura a tirhte khaa lo thuhruk avangin.'NI<Tin, khawpui chu a chhunga thil awm zawng zawng nen meiin an hal vek a: tangkarua te, rangkachak te, dar leh thir bungbelte chauh chu LALPA sum inah an dah a.rM_<Tin, enthlatu tlangvalte chu an va lut a, Rahabi nen, a nu nen, a nutate nen, a neih zawng zawngte nen c huan an va hruai chhuak a, a laichun unaute zawng zawng pawh an va hruai chhuak a; Israel ho riahhmun pawn lamah an awmtir ta a.UL%<Tin, Josua'n mi pahnih ram va enthlatute hnenah khan, "Nawhchizuar inah sawn va lut u la, a hnenaa chhia in lo chham tawh ang khan chu hmeichhia chu a neih zawng zawng nen va hruai chhuak rawh u," a ti a.K<Tin, khawpui chhunga mi zawng zawng - a hmei apa, a pui apangin - bawngpa te, beram te, sabengtungte nen khandaihin an tihlum fai vek a.iJM<Chutichuan mipuite chu an au a, puithiamten tawtawrawt an ham a: tin, heti hi a ni a, mipuiten tawtawrawt an ham a: tin, heti hi a ni a, mipuiten tawtawrawt ri an han hrat veleh chuan mipuiho chu an au ta dur dur a, kulh chu a chim ta rup a, tichuan mipuite chu mahni hma zawn theuhvah chuan an chho a, khawpuiah chuan an lut a, khawpui chu an la ta a.I<Tangkarua te, rangkachak te, dar leh thir bungbelte erawh chu LALPA pual a ni vek a: LALPA sum ina dah tur a ni ang," a ti a.mHU<nangni chu chu thil hluihlawn lakah chuan inthiarfihlim hlauh rawh u, chutilochuan in hluihlawn hnu chuan thil hluihlawn chu in la dah ang e, Israel-ho ruahhmun hi thil hluihlawnah in siam mai ang a, manganna in thlen dah ang e.gGI<Khawpui hi a chhunga thil awm zawm zawng chawp hian LALPA tana hluihlawn vek tur a ni: Rahabi nawhchizuar chauh, amah leh in chhunga a hnena awm zawng zawngte erawh chu kan mi tirhte kha a lo thuhruk avangin zuah tur a ni.*FO<Tin, heti hi a ni a, a vawi sarihnaa puithiamhoten tawtawrawt an han ham chuan Josua'n mipuiho hnenah, "Au rawh u khai: LALPA'n khawpui hi a pe tawh che u a sin.>Ew<Tin, heti hi a ni a, a ni sarih ni chuan zing tak vartianah an tho a, an tih dan pangngaiin vawi sarih an vel chhuak a: chu mi ni chauh chuan khawpui chu vawi sarih an vel chhuak a. D<Tin, a ni hnih ni chuan khawpui chu vawi khat an han vel chhuak elh a, riahhmunah chuan an kir leh a: chutiang chuan ni ruk an ti a.zCo< Tin, LALPA bawm hmaa berampa ki tawtawrawt pasarih keng puithiam pasarihte kha an kal zel a, tawtawrawt an ham a:VB'< Tin, Josua chu zing takah a tho a, puithiamte chuan LALPA bawm chu an zawn a.A!< Chutichuan LALPA bawm chu khawpui vawikhat velin a han vel chhuahtir a; tin, riahhmunah chuan an kal a, riahhmunah chuan an riak leh ta a.c@A< Tin, Josua'n mipuite chu, "Au suh u la, in aw pawh hriat ni suh se la, au tura thu ka pek ni che u a thlen hma loh chuan in ka atangin thu reng reng chhuak hek suh se: chumi hunah chuan au vang che u," tiin thu a pe a.2?_< Tin, inralthuamho chu tawtawrawt ham ham puithiamte hmaah chuan an kal a, tin, hnudaltute chuan bawm chu an chhawm a, puithiamho chuan kal pahin tawtawrawt an ham zel a.k>Q<Tin, chutiang chu a lo ni ta a, Josua'n mipuihote hnena thu a sawi zawh chuan LALPA hmaa berampa ki tawtawrawt pasarih keng puithiam pasarihte chu an kal zel a, tawtawrawt chu an ham a: tin, LALPA thuthlung bawm chuan a zui a.&=G<Tin, ani chuan mipuihote hnenah chuan, "Kal zel u la, khawpui chu vel chhuak rawh u, tin, inrlathuamho kha LALPA bawm hmalamah chuankal zel rawh se," a ti a.H< <Tin, Nuna fapa Josua chuan puithiamhote chu a ko a, an hnenah, "Thuthlung bawm hi zawn u la, puithiam pasarihin LALPA bawm hma lamah chuan berampa ki tawtawrawt pasarih keng rawh se," a tia .;<Tin, heti hi a ni ang a, berampa ki an ham rik ruai ruai hun a, tawtawrawt ri in hriat chuan, mipui zawng zawng chu ring takin au dur dur rawh se; tichuan khawpui kulh chu a chim rup ang a, mipui chu mahni hma zawn theuhvah chuan an chho ang," a tia .O:<Tin, puithiam pasarihin bawm hma lamah berampa ki tawtawrawt pasarih an keng ang a, tin, a ni sarih ni chuan khawpui chu vawi sarih in vel chhuak ang a, tin, puithiamten tawtawrawtte chu an ham ang.9<Tin, ral kap mi zawng zawngte hian khawpui hi velin vawi khat chu in han vel chhuak pawht ang a. chutiang chuan ni ruk in ti tur a ni.m8U<Tin, LALPA'n Josua hnenah, "En teh, Jeriko leh an lal leh mi chak huaisente hi i kutah ka pe tawh e.s7 c<(Jeriko khua chu Israel-te an luh theih lohna'n an khar tlat a: tumah an chhuak lo a, tumah an lut hek lo.)16]<Tin, LALPA sipaihote hotu chuan Josua hnenah, "I kephah ata i pheikhawk kha phelh rawh; i dinna hmun kha a thianghlim a ni e," a ti a. Tichuan Josua chuan a phelh ta a.5 <Tin, a ni chuan, "Ni lo e, LALPA sipaihote hotua lo kal ka ni zawk e," a ti a. Tichuan Josua chu leiah a bawkkhup a, chibai abuk a, a hnenah, "Ka LALPA'n a chhiahhlawh hnenah hian eng nge sawi tur aneih le?" a ti a.Tin, LALPA sipaihote hotu chuan Josua hnenah, "I kephah ata i pheikhawk kha phelh rawh; i dinna hmun kha a thianghlim a ni e," a ti a. Tichuan Josua chuan a phelh ta a. 4;< Tin, heti hi a ni a, Josua chu Jeriko khaw bula a awm lai chuan a dak a, a han en a, tin, ngai teh, a hma zawn lawkah chuan mi pakhat a khandaih phawi sa kengin a lo ding reng a: tin, Josua'n a han pan a, a hnenah chuan, "Kan lama tang nge i nih, kan hmelmate lama tang?" a ti a.O3< Tin, chu mi rama buh an ei tuk atang chuan manna kha a tla ta lo a; Israela thlahte chuan manna chu an dawng leh ta ngai bawk hek lo; chu mi kum chuan Kanaan rama buh leh bal chu an ei ta zawk a ni.t2c< Tin, Kalhlen Kut zawh tuk ni la la chuan chu mi rama buh chhang dawidim telh loh leh chhangper kan an ei a.#1A< Tin, Israela thlahte chuan Gilgal-ah awmhmun an khuar a; tin, Jeriko phaiah te chuan chu mi thla ni sawm leh ni li ni tlaiah chuan Kalhlen Kutin an kut a.:0o< Tin, LALPA'n Josua hnenah, "Vawiinah hian Aigupta ho hmusitna che u hi nangmahni ata chu ka lum bo ta e," a ti a. Chutichuan chu mi hmun chu tunthlengin Gilgal an lo ti ta a ni./<Tin, heti hi a ni a, mipuiho zawng zawng serh an tan zawh chuan an dam hma loh zawng an riahhmun, mahni awmna theuhvah chuan an awm a..9<Tichuan an thlahte anmahni aia a dinate chu Josua'n an serh a tansak a: kawnglakah khan an serh tan a nih loh avangin, serhtan loh an lo ni reng si a._-9<LALPA aw an ngaihthlak duh loh avanga mipuiho zawng zawng, Aigupta ram ata lo chhuak, ral kap mite chen a, tihborala an awm vek thlengin Israel thlahte chu thlalerah kum sawmli zet an vak an vak a: LALPA'n chechhama a lo tiam tawh ang ngeiin, an thlahtute hnena a lo tiam tawh hnutetui leh khawizua luang ram chu an hmuh ve a phal ta lo a ni.;,q<Aigupta ram ata chhuakho zawng zawngte kha chu serhtan sa vek an ni a: amaherawhchu Aigupta ram ata an chhuaha thlalera kawng laa piang zawng zawngte kha chu serhtan an ni ve lo.I+ <Josua'n an serh a tan chan chu hei hi a ni: Aigupta ram ata chhuak ho zawng zawng, mipa ral kap mi zawng zawngte kha Aigupta ram ata an chhuah hnu khan kawng lakah thlalerah an thi zo ta a ni.h*K<Tin, Josua'n meilung chemte chu a siam a, Israel thlahte chu vun hmawr tlangah serh a tansak a.)<Chutih lai chuan LALPA'n Josua hnenah, "Meilung chemte siam langin, Israela thlahte hi an serh tan a tum hnihna tansak leh rawh," a ti a.Y( /<Tin, heti hi a ni a, Jordan lui piah thlang lama awm Amor-ho lal zawng zawngte leh tuifinriat kama awm Kanaan ram lal zawng zawngte chuan an kai hma loh chuan LALPA'n Jordan tuite chu Israela thlahte hmaah chuan a tikang chat tih an lo hriatin, Israela thlahte avang chuan an thinlungte chu a lo tui zo a, zam lo reng reng an awm hek lo.'<leilunga hnam tinrengin LALPA kut hi a lo chak ani tih an hriat theih a, LALPA in Pathian chu kumkhuaa an tih theihna'n," tiin a sawi a.*&O<LALPA in Pathianin hmanah Tuifinriat Sen chu kan kai hma khan, LALPA in Pathianin Jordan tuite hi in kai hma loh chuan in hmaah a tikang chat ta anih hi:leilunga hnam tinrengin LALPA kut hi a lo chak ani tih an hriat theih a, LALPA in Pathian chu kumkhuaa an tih theihna'n," tiin a sawi a.v%g<Israel-hote chuan Jordan lui hi lei charah an kal kai a ni,' tiin in thlahte chu in la hriattir dawn zuk nia.$!<Tin, Israel thlahte hnenah chuan, "Nakin hnua in thlahten an pate, 'Heng lungte hi eng tihna nge ni le?' tia an la zrawn zawh hunah chuan,l#S<Tin, chung lung sawm leh pahnih, Jordan lui ata an put chhuah chu Josua'n Gilgal-ah chuan a phun a." <Tin, mipuite chu thla khatna, ni sawm nin Jordan lui ata chu an chhuak a, Jeriko chhak lampang Gilgal-ah awmhmun an khuar ta a.!1<Tin, heti hi a ni a, puithiamho, LALPA thuthlung bawm zawntute chu Jordan lui lai ata an lo chhuah a, puithiam kete chuan khawmual a rah veleh, Jordan tuite chu a luan pangngaiin a lo luang leh a, a hma ang bawk khan a kuang zawng zawngah chuan aluang liam leh ta dul dul a.k Q<Chuti chuan Josua'n puithiamhote chu, "Jordan lui ata kha lo chhuak tawh rawh u," tiin thu a pe a.<,15 Tin, LALPA'n Josua hnenah chuan, "Puithiamho, thuhriattirna bawm zawntute kha Jordan lui ata lo chhuah thu pe rawh," tiin a sawi a.<,16 Tin, LALPA'n Josua hnenah chuan, "Puithiamho, thuhriattirna bawm zawntute kha Jordan lui ata lo chhuah thu pe rawh," tiin a sawi a.1<Chu mi ni chuan LALPA'n Josua chu Israel-ho zawng zawng mit hmuhah a chawimawi a; Mosia an tih ang bawk khan a dam chhung zawng chuan an tih ta a.gI< Ralthuama inthuam diam mi singli lai indo turin Jeriko phaiahte chuan LALPA hmaah an kai a ni.!=< Tin, Reubena thlah te, Gada thlahte leh Manse hnam zatvete chu Mosia'nan hnena a lo sawi tawh ang khan Israel thlahte hmaah chuan inralthuamin an kai a:< Tin, heti hi a ni a, mipui zawng zawng chu an kai fai vek hnu chuan LALPA bawm leh puithiamte chu mipuite mithmuhah chuan an kai ve ta a.< Mosia'n Josua thu a lo pek tak zawng zawng anga LALPA'n mipuite hnena ti tura Josua thu a pek chu an tih zawh vek hma loh chuan puithiam bawm zawntute chu Jordan lui laiah chuan an ding reng mai a: tichuan mipuite chu an intihmanhmawh a, an kai ta a.&G< Tin, thuthlung bawm zawntu puithiamho dinna lai tak, Jordan lui laiah chuan Josua'n lung sawm leh pahnih a phun a: chung chu tunt hlengin a la awm reng a ni.U%<Tin, Israela thlahte chuan Josua'n thu a pek ang chuan an ti a, Israel thlahte a hnam zat zelin, Jordan lui laia mi lung sawm leh pahnih an la a; tin, an riahna hmunah an pu phei a, chutah chuan an dah a.{<nangnin an hnenah, 'LALPA thuthlung bawm hmaah Jordan tuite a lo chah tak avang a ni; Jordan akan laiin, Jordan tuite chu a lo chat ta a ni: tichuan he'ng lungte hi Israela thlahte kumkhuaa an hriatrengna tur a nih hi,' in la ti dawn nia," a ti a.'I<tichuan he'ng hi in zingah chhinchhiahna a la ni dawn nia, nakinah in faten, 'he'ng, 'Heng lungte hi eng in tihna nge ni le?' tia an la rawn zawh hunah chuan,,S<tin, Josua chuan an hnenah, "LALPA in Pathian bawm hmaah khan Jordan lui laiah kai u la, Israela thlahte a hnam zat zelin, mi tinin lung pakhat theuh pu ang che u.tc<Chutichuan Josua chuan Israela thlahte zinga mi sawm leh pahnih, hnam tina mi a thlan chhuahte chu a ko va:9m<an hnenah, 'Jordan lui lai, puithiamhote dina lai taka mi saw lung sawm leh pahnih la u la, pu phei u la, riahhmun, zanina in riahna turah dah ang che u,' tiin thu pe ang che."]5<Mipuite zinga mi hi mi sawm leh pahnih, hnam tina mi pakhat zel thlang chhuak langinm W<Tin, heti hi a ni a, a hnam pum pui chuan Jordan lui an kai fai vek hnuin LALPA'n Josua hnenah chuan,hK<Tin, LALPA thuthlung bawm zawntu puithiamte chu Jordan lui laiah lei charah an ding reng mai a, tin, mipuiho zawng zawngte chuan Jordan lui an kai fai vek thlengin Israel-ho zawng zawngte chu lei charah an kal kai ta vek a.xk<chhak lam atanga tui lo luang thla la chu a ding ta a, hla feah Zarethan ram bula Adam khuaah chuan a lo inhlawm ding ta luah a: tin, Araba tuifinriat, Tuifinriat Al lama luang chhuk lai chu a chat ta hlauh va: tichuan mipuite chu Jeriko khaw zawn takah chuan an kai ta a.Tin, LALPA thuthlung bawm zawntu puithiamte chu Jordan lui laiah lei charah an ding reng mai a, tin, mipuiho zawng zawngte chuan Jordan lui an kai fai vek thlengin Israel-ho zawng zawngte chu lei charah an kal kai ta vek a. /<bawm zawntu puithiam ke chuan vaukam tui a han rah veleh, (buh seng chhung zawng hi chuan Jordan lui hi a kuang zawng zawngah aliam reng thin a,)" ?<Tin, heti hi a ni a; mipuite chu Jordan lui kai tura an puan in ata an chhuah chuan, thuthlung bawm zawntu puithiamhote chu mipuite hmaah chuan an kal a;u e< Tin, heti hi a ni ang a, Lalpa leilung pum pui Lalpa bawm zawntu puithiamte kephah chu Jordan tuia a innghah veleh chuan Jordan tui, chhak lam atanga tui lo luangte chu a chat hlauh ang a tichuan a lo inhlawm ding luah mai ang," a ti a.s a< Chutichuan Israel hnamte zinga mi hi sawm leh pahnih hnam tin, aiah mi pakhat zel thlang chhuak ang che u.[ 1< Ngai teh u, leilung pumpui Lalpa thuthlung bawm chuan in hmaah Jordan lui a kan e.X+< Tin, Josua chuan, "Hemiah hian Pathian nung chu in zingah a awm a, in hmaah hian Kanaan-hote, Hit-hote, Periz-ho te, Girgas-ho te, Amor-ho te, Jebus-hote hi a hnawtchhuak ngei gnei dawn a ni tih in hria ang.~w< Tin, Josua'n Israela thlahte hnenah chuan, "Lo kal u la, LALPA'n in Pathian thu hi rawn ngaithla teh u khai," a ti a."?<Tin, thuthlung bawm zawntu puithiamhote chu, 'Jordan lui in thlen chuan tui chu dai u la, vaukam bulah ding reng rawh u,' tiin thu a pe ang che," a ti a.>w<Tin, LALPA'n Josua hnenah, "Mosia hnena ka awm ang khan i hnenah pawh ka awm dawn e tih an hriat theihna'n vawiinah hian Israel-ho zawng zawng mithmuhah ka chawimawi tan dawn a che.A}<Tin, Josua'n puithiamte hnenah chuan, "Thuthlung bawm hi zawn u la, mipuite hmaah kai ang che u," tiin a sawi a. Chutichuan thuthlung bawm chu an zawn a, mipuite hma chu an hruai ta a.{<Tichuan Josua'n mipuite hnenah, "Intithianghlim rawh u: naktukah LALPA'n in zingah thil mak takte a ti dawn e," a ti a.xk<Amaherawhchu nangmahni nena a inkar chu teha tawng sanghnih emaw a ni tur a ni: hnaih suh ang che u, tichuan in kalna tur kawng chu in hre thei dawn nia; tun hmain he mi kawng hi zawng in la zawh ngai si lo a," tiin mipuite chu thu a pe a.'<" LALPA in Pathian thuthlung bawm leh puithiamho Levi chiten an zawn lai in hmuh hunah chuan in awmna hmun ata hi insuan u la, zui ang che u.X+<Tin, heti hi a ni a, ni thum chinah hotute chuan riahhmun chu an va fang vel a,/ [<Tin, Josua chu zing takah a tho a, Israel thlahte zawng zawng nen chuan Sitim hmun ata chu an insuan a, Jordan lui an va thleng a: an kai hmain chutah chuan an riak a.=~u<Tin, Josua hnenah chuan, LALPA'nIN a ram pum puia chu kan kutah a lo pe tak meuh mai; chu chang ani lo a, chu mi rama cheng zawng zawngte ch kan hmaah an tui zel mai ani," an ti a.d}C<Chutichuan mi pahnihte chu an kir leh a, tlang ata chu an chhuk a, an kan a, Nuna fapa Josua hnen chu an va thleng a; an chunga thil thleng zawng zawng chu an hrilh a.Tin, Josua hnenah chuan, LALPA'nIN a ram pum puia chu kan kutah a lo pe tak meuh mai; chu chang ani lo a, chu mi rama cheng zawng zawngte ch kan hmaah an tui zel mai ani," an ti a.D|<Tichuan an kal ta a, tlang chu an va thleng a, chutah chuan ni thum, a umtute chu an kir leh hma loh chuan an va awm a: a umtute chuan kawng tluangin an zawng a, nimahsela an hmu zo lo a.{<Amaherawhchu kan thiltih i i sawichhuah chuan chhia min chhamtirnaah hian thiamloh changin kan awm lo ang," an ti a. Ani chuan, "In thu ang zel chuan ni ang hmiang," a ti a. Tichuan anni chu an kaltir ta a, an kal ta a: tin, tukverhah chuan la sen chu a tawn bet a.!z=<Tin, heti hi a ni ang a, tupawh i in kawngka atanga khawlaia chhuak apiang chu ama lu chungah a thisen chu a awm ang a, keini zawng thiamloh changin kan awm lo vang: tin, tupawh in chhunga i hnena awm apiangte chu an chunga kut an thlak chuan, kan lu chungah thisen chu a awm ang.Ty#<Ngai teh, he rama kan lo luh hian he la sen h i mi thlakna tukverhah hian lo tawn bet ang che: tin, in chhungah i hneha i pa te, i nu te, i nutate leh i pa chhungte zawng zawng chu hruai lut vek ang che.wxi<Tin, mite chuan a hnenah, " I chhe min chhamtir ngawt hi zawngin thiamloh min chantir dawn mai hauh lo a ni a.w<Tin, an hnenah chuan, "Tlang lam panin kal tawh ukhai, chutilo chuan a umtute che u khan an hmu hlauh dan ang che u; tin, chutah chuan ni thum va biru ang che u; a rawn umtu che u an kir leh hma loh chuanL chu mi zawhah erawh chuan in kal leh dawn nia," a ti a.v<Chuti chuan tukverhah hruizenin an thlak thla ta a: a in chu khawpui kul tlanga awm a ni si a, kulh chungah chuan a awm a ni.fuG<Tin, mite chuan a hnenah, "Kan thiltih hi i sawi chhuah dawn loh chuan in thih ai kan thi ang; tichuan heti hi a ni ang a, LALPA'n ram hi min pek hunah kan khawngaihna chein, i chungah rinawm takin kan ti ang e," an ti a.t{< ka nu leh ka pte, ka nutate, ka laizawnte leh an neih apiangte chu zuah u la, thihna lak ata kan nunna hi min chhanhimsak turin LALPA hming chhalin khawngaih takin ka hnenah chhia chham u la, chhinchhiahna tak meuh mi siamsak rawh u khai," a ti a."s?< Chutichuan hei in chungah hian ka khawngaihzia che u ka lo lantir ta a ni a, nangni pawhin ka pa chhungte chungah in khawngaihna chu rawn lantir ve u la,Sr!< Chu chu kan lo hriat veleh kan hlau a, mi tinin an hlau che u a, an zam zo ta, nangmahni avang hian zam lo reng reng an awm lo: LALPA in Pathian chu chung lam vanah leh hnuai lam leiah Pathian ani si a.+qQ< Aigupta ram ata in lo chhuah khan LALPA'n Tuifinriat Sen kha a tihkangsak che u a, Jordan lui rala Amor-ho lal pahnih Sihona leh Oga-te tihboral tak hlauh dan te.Fp< chu mite hnenah chuan, " He ram hi lalpain a pe tawh che u a,Ao<Tin, an mut hmain in chungah an hnenah chuan a han kal a; n <Tin, mite chuan Jordan lui lamah kai thlengin an um ta a; tin, a umtute chu an chhuah veleh chuan kulh kawngka chu an khar ta a.gmI<Nimahsela in chungah a hruai chho a, in chungah a ziza kung tian khawm zingah a thukru a ni a.Hl <tin, heti hi a ni a, khaw thim, kulh kawngka khar hun dawn lai vel khan chu mite chu an chhuak leh ta a: khawi lamah nge an kal tak pawh ka hre lo: um thuai u la, in la um pha ang e," a ti a.Ek<tichuan hmeichhia chuan mi pahnihte chu a hruai a, a thukru a; tin, an hnenah, "Ni, mite chu ka hnenah chuan an lo kal ngei mai a, nimahsela khawi atanga lo kal nge an nih zawng ka hre lo:,jS<Tin, Jeriko kahw lal chuan, "I ina lo thleng mikhualte kha han hruai rawh: ram pum pui en thlithlai tura lo kal an ni e," tia hrilh turin Rahabi hnenah mi a tir a.i<Tin, miin, "Ngai teh, zaninah hian ram en thlithlai turin Israel thlahte an lo kal e, " tiin Jeriko khaw lal chu an hrilh a.zh q<Tin, Nuna fapa Josua chuan, "A ram leh Jeriko khuate chu va en vel teh u," tiin mi pahnih Sitim hmun atangin a ruk tein enthlatu atan a tir a. Tin, an va kal a, nawhchizuar pakhat, a hming Rahabi inah an va lut a, chutah chuan an thleng ta a.&g I<Tupawh i thupek chunga hel a, thu i pek apiang zawm duh lo chu tihhlum tur an ni ang: chak tak leh huai takin awm phawt mai rawh." tiin Josua chu an chhang a.Tf %<Kawng engkima Mosia thu kan zawm zel thin ang khan, i thu pawh kan zawm zel ang e; LALPA i Pathian chu Mosia hnena a awm thin ang khan i hnenah hian awm ve phawt mai rawh se.Tupawh i thupek chunga hel a, thu i pek apiang zawm duh lo chu tihhlum tur an ni ang: chak tak leh huai takin awm phawt mai rawh." tiin Josua chu an chhang a.e <Tin, anni chuan, "Tih tura i thu min pek zawng zawng chu ka ti zel ang e: tin, i mi tirhna apiangah pawh kan kal zel ang.,d U<LALPA'n in unaute chu nangmahni ang bawka chawlhna apek a, LALPA in Pathian ram a pek chu anni pawhin an luah ve hma loh chuan: tichuan LALPA chhihhlawh Mosia'n Jordan lui ral, ni chhuahna lam ram in puala a lo pek tawh che u lamah chuan in let leh ang a, in la luah dawn nia," tiin a sawi a.jc Q<In nupui te, in fanau te tete leh in ran rualte hi chu Jordan lui rala Mosia'n ram a lo pekah che u chuan an awm ang a; nangni mi chak huaisenho zawng erawh chu inralthuamin in lo kai hmasa ang a: in unaute in lo tanpui ang a, ~}}d{zyxxsxwevvuqtts^rnqppqoontmllk?jihhgfiedd=cbaa`g`_a^;]M\@[[+ZZZYMXX WVUUTSRR-PPrONNxMMVLHKJIH0GBFF2EyDDZC~CB+A@@>?>==0M< Tin, thlang lampang ramri chu tuifinriat zau tak leh a kam chin zawng chu a ni. Chung ramri chin zawng chu ani Juda thlahte tana an chhungkaw zir zela ruat chu.L=< tin, ramri chu hmar lampang Ekron hrulah a kal chuak a, tin, ramri chu Sikron-ah an kaltir a, tin, Baala tlangah a kal zel a, Jabneel-ah a chhuak a; tichuan ramri chu tuifinriatah a va tawp a ni.]<5< tin, ramri chu Baala atangin thlang lampang ah Seir tlang thlengin a insawh kual thla leh a, hmar lampangah Jearim (chu chu Kesalon a ni) tlang hrulah akal zela , Beth-semes-ah a chhuk a. Timna lamah a kal zel a:9;m< tin, ramri chu tlang chhip atangin Nephtoa lui tuite thlengin a kaltir a, Ephron tlanga khawpuiahte a kal zel a, tin, ramri chu Baala-ah (chu chu Kiriath-hearim ani_ an kaltir:l:S<tin, ramri chu Honoma fapa ruamah Jebus-ho ram sir chhim lam (chu chu Jerusalem a ni) thlengin a chho a; tin, ramri chu Hinom thlang lampang ruam bula awm tlang chhipah a chho a, chu chu Rephaim hmar lampang ruam tawp rak a ni:t9c<tin, ramri chu Akor ruam atangin Debir-ah a cho zel a, tin, lui chhim lama awm Adumim-a chhohna depa Gilgal lam panin hmar lamah a kal zel a: tin, ramri chu Ensemes tuiahte chuan a kal zel a, tichuan ramri chu En-rogel-aha chhuak a ni.8 <tichuan ramri ch Beth-hogla-ah a chho a. Beth-araba hmarah a kal zel a: tin, ramri chu Rebena fapa Bohana lungah a chho zel a:(7K<Tin, chhak lampang ramri chu tui - Tuifinriat Al, Jordan chhuah tak chu a ni. Tin, Hmar lampang ramri chu tuifinriat lingtengsawl, Jordan chauh atangin a ni a:&6G<tin, Azmon-ah a kal zel a, Aigupta luiah a chhuak a; tichuan tuifinriat chu ramri tawp chin chu a ni: chu chu chhim lampangah in ramri chin tur chu a ni ang.65g<tin, Akrabim chhohna chhim lam panin a kal zel a, Zin a va thleng a, tin, Kadesbarnea chhim lamah a chho a, Hezron a va thleng a, tin, Adar-ah a chho a, Karka a kualkhung a:k4Q<Tin, chhim lampanga an ramri chin chu Tuirinriat Al tawp rak, chim chawng litengsawl atangin a ni;!3 ?<Tin, Juda thlahte hnam an chhungkaw zir zela an chanpuala ruat chu Edon ramri chin chhim lampang, Zin thlaer thleng hialin, chhim tawp thleng rakin a ni.2-<Tin, Hebron khaw hming chu a hma chuan Kiriath-arba a ni; Arba chu Anakim-ho szinga mi lian ber a ni. Tichuan ram chu ralmuangin a awm ta rih a.(1K<Tichuan Hebron khua chu tun thleng hian Keniz mi, Jephunia fapa Kaleba rochan a lo ni ta a ni; LALPA, Israelte Pathian chu a pawm tlat avangin.Tin, Hebron khaw hming chu a hma chuan Kiriath-arba a ni; Arba chu Anakim-ho szinga mi lian ber a ni. Tichuan ram chu ralmuangin a awm ta rih a.r0_< Chutichuan Josua chuan mal a sawm a; tin Jephunia fapa Kaleba chu a rochan atan Hebron kua chu a pe ta a.(/K< Chutichuan he tlang, LALPA'n kha mi nia a lo sawi tah kha mi pe ta che; khatia Anakim-hote an awm a, an khawpuite pawh a ropuiin, kulha hung khup a ni tih khami ni khan i hriat kha; LALPA chuan mi awmpuiin, anmahni chu ka hnawtchhuak thei mahna, LALPA'n a lo sawi tawh ang khan," a ti a.G. < Chuti chung pawhin tun thleng pawh hian Mosia mi tirh lai ang mai bawk khan ka la chak reng a, hmana indo leh chhuahvahna'n thahrui ka nei ang bawk khan tunah pawh hian ka la nei reng a sin.-< Tichuan ngaiteh, LALPA'n Mosia hnena chung thu chu a sawi achin Israel-hote thlalera an vah chhung zawngte khan LALPA'n a sawi tawh angin kum samwli leh kum nga zet chu mi damtir a; tichuan ngaiteh, tunah hian kum sawmriat leh kum nga ka lo ni ta a,C,< Tichuan Mosia'n chu mi ni chuan, 'LALPA ka Pathian hi i pawm tlat avangin i kein a lo rah tak ram chu kumkhuain nangmah leh i thlahte rochan tur ani ngei ngei ang,' tiin chhia a chham a. +<Amaherawhchu ka unau ka hnena kal vete khan mipuite thinlung an tihtuisak a: kei erawh chuan LALPA ka Pathian chu ka pawm tlat a.9*m<LALPA chhiahhlawh Mosia'n Kades-barnea hmun atanga ram va en thla tura mi tirh lai khan kum sawmli mi ka ni tawh a; tin, ka rilrua awm ang chiah chu a hnenah ka thlen leh a. a.j)O<Chutichuan Juda thlahte chu Gilgal khuaah Josua hnenah an va kal a: Keniz mi Jephunia fapa Kaleba chuan a hnenah, "Kadesh-barnea hmuna Pathian mi Mosia hnena LALPA'n ka chungchang leh i chungchang thua a thusawi kha i hria a.Y(-<LALPA'n Mosia thu apek ang khan Israela thlahte chuan an ti a, ram chu an sem a.V''<Josefa thlahte chu hnam hnih an ni, Manase leh Ephraim chu: Levi chiteho chu chu mi ramah chuan chanpual an pe lo, an awmna tur khawpuite leh a daivel ran tlatna tur hmun leh an in lo khuarna ngawt lo chu.&/<Mosia chuan hnam hnih leh hnam zatvete kha Jordan ralah khan an rochan tur a lo pe ta si a; Levi chite erwah chu an zingah rochan tur a pe ve lo.c%A<hnam kuate leh hnam zatvete chanpual atana LALPA'n Mosia hmanga thu a lo pek tak ang khan,2$ a<Hengte hi ani Israela thlahten Kanaan rama an lak, puithiam Eleazara te, Nuna fapa Josua te, Israela thlahte hnam chhungkaw puipaten an rochan atana an lo sem takte chu,.#< !Levi chite erawh chu Mosia'n rochan tur a pe ve lo: an hnena a lo sawi tawh ang khan LALPA, Israelte Pathian chu an rochan a ni zawk.t"c< Heng Moab phai, Jeriko zawn, Jordan ral, chhak lampang te hi a ni Mosia'n an rochan tura a lo sem chu.Levi chite erawh chu Mosia'n rochan tur a pe ve lo: an hnena a lo sawi tawh ang khan LALPA, Israelte Pathian chu an rochan a ni zawk. !< tin, Gelead ram te, Edrei khuate nen: chung chu Manasea fa Makira thlah, Makira thlah zatvete tan, an chhungkaw zir zela ruat a ni.. W< Tin, an ramri chu Mahanaim atangin Basan ram zawng zawng, Basan ram lal Oga ram zawng zawng leh basan rama Jair khawpui zawng zawngte nen, chu chu khaw sawmruk a ni:vg< Tin, Mosia'n Manase hnam zatvete chu ram a pe a, Manasea chi zatvete tan a ni an chhungkaw zir zela a pek ni.p[< Hengte hi a ni Gada thlahte tana an chhungkaw zir zela an rochana ruat chu, a khawpuite leh khuate chu.^7< tin, ruamah chuan Beth-haram te, Beth-nimra te, Sukoth te, Zaphon te, Hezbon leh Sihona ram dang te, Hezbon leh Sihona ram dang e, Jordan leh a kam te, Jordan ral chak lampanga Kinereth dil tawp rak thlengin a ni.^7< Hesbon atanga Ramathmizpe leh Betonim thlengin; Mahanaim atanga Debir ramri thlengin; < Tin, an ramri chu Jazer khua leh Gilead ram khawpui zawng zawng leh Amona thlahte ram zatve, Raba khaw depa awm Aroer thlengin;R< Tin, Mosia'n Gad chi, Gada thlahte chu an chhungkaw zir zelin ram a pe a.5e< Tin, Reubena thlahte ram chin chu Jordan leh a kam zawng chu a ni. Heng ram leh khawpuite leh khuate hi a ni Reubena thlahte tana an chhungkaw zir zela rochana an ruat chu.vg< Beora fapa Balaama, aienthiam pawh Israela thlahten mi dang an thlahte zingah chuan khandaihin an that zel a.Y-< phai ram khawpui zawng zawng te, Hesbona rorel, Amor-ho lal Sihona mi lian ho , Midian-hote lala awm Evia te, Rekema te, Zura te, Hura te, Reba te an awmna ram chawpa Mosia'n a lo tiboral takte nen khan a ni.=w< Bethpeor te, Pisga awih pangper te, Beth-jesimoth te;=w< Kiriathaim te, Sibma te, ruam tlanga Zereth-sahar te;/[< Jahz khua te, Kedemoth te, Mephaath te;cA< Hesbon leh chu mi phai rama khawpui zawng zawng: Debon te, Bamothbaal te Bethbaal-meon te:wi< Tin, an ramri chu Arnon ruam sira awm Aroer khua atanga ruam lai taka khawpui leh Medeba phai ram zawng zawng:X+< Tin, Rebena thlahte hnam chu an chhungkaw zir zelin Mosia'n ram a lo pe tawh a.&G< Levi hnamte chauh a ni rochan tur a pek ve loh ni: a hnena a lo sawi tawh ang khan LALPA, Israelte Pathian tana meia thilhlante chu an rochan a ni zawk si a.<s< Amaherawhchu Gesur-hote leh Maakat-hote chu Israela thlahte chuan an hnawtchhuak lo: Gesur-ho leh maakat-ho zawng tun thleng hian Israel-hote zingah an la cheng ta reng zawk a ni.:o< Astaroth leh Edrei khuaa lala thu Basan ram lal Oga ram zawng zawng nen (chung chu Rephaim hnam la awm chhunte an ni); chungho chu Mosia'n a lo bei a, a lo hnawtchuak tawh a ni. < tin, Gilead ram leh Gesur-ho leh Maakat-ho ramri chin leh Hermon tlang zawng zawng leh Basan ram zawng zawng, Salka khaw thlengin;k Q< tin, Amor-ho lal Sihona, Hesbon khuaa lala thua khawpui zawng zawng, Amona thlahte ramri thlengin;y m< Arnon ruam sira awm Aroer khua atang leh ruam lai taka khawpui leh, Medeba phai ram zawng zawng, Dibon thlengin;: o< Amah nen Reuben chite leh Gad hote chuan Jordan chhak lampangah khan an chanpual tur Mosia'n a pek chu an lo dawng tawh a, LALPA chhiahhlawh Mosia ngeiin a lo pek tawh ang khan:b ?< Chutichuan he ram hi hnam kuate leh Manase hnam zatvete rochanah semsak ang che," a ti a.q]< Lebanon atanga Misrephoth-maim hmun thlengi, tlang rama cheng zawng zawng, Zidon mi zawng zawngte chu; anni chu Israela thlahte hmaah hian ka hnawtchhuak ang a: thu ka pek che ang khan Israel-hote rochanah siamsak phawt mai ang che. < tin, Gebal mite ram leh ni chauhna lam Lebanon ram zawng zawng, Hermon tlang hnuai Baal-gad atanga Hamath khaw luhna thlengin:cA< Kanaan mite ram zawng zawng leh Ziedon mite rama Meara, Amor-ho ramri Aphek khaw thlengin:gI< Aigupta ram bula awm Sihor atanga hmar lampanga Ekron ramri thlengin (Chu chu Kanaan mite rama ngaih a ni); Philistia-ho lal panga, Gaza nitem Asdod mite, Askelon mite, Git mite leh Ekron mite chu: chim lama Avim ram pawh:gI< Heng ramte hi a ni la lak loh chu: Philistia ram zawng zawng leh Gesur-ho ram zawng zawng chu: 3< Tin, Josua chu a lo upa a, a lo tar ta hle mai a; tin, LALPA chuan a hnenah, " I lo upain i lo tar ta hle a, ram lah chu lak tur a la tam mai si a.O< Tirza khaw lal, pakhat; lal zawng zawng chu sawmthum leh pakhat an ni.)< Dor khaw zosanga Dor khaw lal, pakhat; Gilgal-a Goim hnamho lal, pakhat,Tirza khaw lal, pakhat; lal zawng zawng chu sawmthum leh pakhat an ni.G < Kedes khaw lal, pakhat, Karmel tlanga Joneam khaw lal, pakhat,9o< Taanak khaw lal, pakhat, Megido khaw lal, pakhat,>~y< Simronmeron khaw lal, pakhat, Aksaph khaw lal, pakhat,7}k< Madon khaw lal, pakhat, Hazor khaw lal, pakhat,9|o< Aphek khaw lal, pakhat, Lasaron khaw lal, pakhat,8{m< Tapua khaw lal, pakhat, Hepher khaw lal, pakhat,9zo< Makeda khaw lal, pakhat, Bethel khaw lal, pakhat,8ym< Libna khaw lal, pakhat, Adulam khaw lal, pakhat,6xi< Horma khaw lal, pakhat, Arad khaw lal, pakhat,7wk< Debir khaw lal, pakhat, Geder khaw lal, pakhat,7vk< Eglon khaw lal, pakhat, Gezer khaw lal, pakhat,9uo< Jarmuth khaw lal, pakhat, Lakis khaw lal, pakhat,ey< Josua'n chung lalho zawng zawng chu rei tak a do a ni.d-< Seir tlang han sutu Halak tlang atanga Hermon tlang hnuaia Lebon ruama Baalgad thlengin; an lal zawng zawngte chu a man a, a that a, a tihlum a.?cy< Chutichuan Josua'n chung ram zawng zawng, tlang ram te, Chhim ram zawng awng te, Gosen ram zawng awng te, phai ram te, Araba te, Israel-ho tlang ram te, an phai ramte nen a la vek a.Gb < LALPA'n a chhiahhlawh Mosia thu a pek ang bawkin, Mosia pawhin Josua chu thu a pe ve a: chutiang chuan Josua'n a ti zel a: LALPA'n Mosia thu a pek zawng zawng chu tih loh reng reng a nei lo.^a7< Tin, chung khawpuia an rallak zawng zawngte leh rante chu Israela thlahte chuan anmahni pualah an nei a; mihring eawh chu an tihboral vek hma loh zawng khandaihin an that zel a, nung tawh phawt chu zuah an nei lo.!`=< Mualpawnga khawpui lo din sa tawhte erawh kha chu, Hazor khua ngawt lo chu Israel-hote chuan pakhatmah an hal lo; chu khua erawh chu Josua'n a hal a ni.8_k< Tin, chu lalho khawpui zawng zawngte leh an lal zawng zawngte chu Josua'n a amn vek a, khandaiha beiin a that a, a tichimit vek a; LALPA chhiahhlawh Mosia'n thu apek ang khan.&^G< Tin, chu khua aawm zawng awngte chu khandaihin a that vek a, an tichimit vek a, nung tawh phawt chu pakhat mah an zuah lo: tichuan Hazor khua chu a hal ta a.>]w< Tin, chutih lai chuan Josua chu a let leh a, Hazor khua chu a la a, an lal chu khandaihin a that a; tun hma chuan Hazor khua chu chunlgai vel ram zawng zawng zinga khawpui ber a ni.~\w< Tin, LALPA'n a tirh angin Josua chuan an chungah a ti a: an sakawr thate a chhahsak a, an tawlailirte chu a halsak a.Y[-< Tin, LALPA'n anmahni chu Israelte kutah a pe a, an bei a, Zidon ropui thleng te, Misrephothmaim hmun thleng te, chak lampanga Mizpeh ruam thleng tein an um a: pakhat mah zuah reng reng nei loin an that vek a.sZa< Chutichuan Josua leh ral kap miz awng zawngte chu Meron tuiahte chuan an va thawk ta thut a, an bawh ta a.XY+< Tin, LALPA'n Josua hnenah, "Anni chu hlau suh: naktu hetih hun hian anniho chu tihhlum sa vekin Israelte ka rawn pe mai dawn e: an sakawr thate i chhahsak ang a, an tawilairte chu i halsak dawn nia," a ti a.yXm< Chung lalho zawng zawngte chu an intawk khawm a, Israel-hote chu beih tumin Meron tuiahte chuan an riak khawm a.W9< Tin, an sipaihote zawng zawng nen mi tam tak, an tam lam chu tuifinriat kama tiau vaivut zat zet, akawr leh tawlailir tam tak nen an thawk ta chiam a.5Ve< chhak lam leh thlang lama awm Kanaan mi te,, tlang lama awm, Amor-ho te, Hit ho te, Periz-ho te, Jebus-ho te, Mizpa ram Hermon tlang hnuaia awm Hiv-ho hnenahte mi a ti r a.zUo< hmar tlang ram lal te, Kineroth chim lama Araba lal te, phai ram lal te, thlang lam panga Dor khaw zosang lal te,T < Tin, heti hi a ni a, Hazor khaw lal Jabinan chu chu a lo hriat chuan, Madon khaw lal Jobaba te, Simron khaw lal te, Aksaph khaw lal te,jSO< *Chung lalho zawng zawngte leh an ramte chu LALPA, Israelte Pathianin Israel-hote chu a dopui avangin, Josua chuan tumkhata a amn vek an ni. Tin, Josua leh Israel-ho zawng zawngte chu an riahhmun Gilgal-ah an kir leh ta vek a.ZR/< )Tin, Josua chuan Kades-barnea atanga Gaza thlengin, Gosen ram zawng zawng nen Gibeon thlengin a chhu chhe vek a.Chung lalho zawng zawngte leh an ramte chu LALPA, Israelte Pathianin Israel-hote chu a dopui avangin, Josua chuan tumkhata a amn vek an ni. Tin, Josua leh Israel-ho zawng zawngte chu an riahhmun Gilgal-ah an kir leh ta vek a.Q< (Chutichuan Josua'n a ram pumin, tlang ram te, Chim ram te, phai ram te, awih pangper ramte chhu chhe vekin an lal zawng zawng chu a tihlum vek a: pakhat mah zuah reng reng anei lo: LALPA, Israel-te Pathian thupek angin nung tawh phawt chu a tichimit ta vek zawk a.?Py< 'tichuan chu khua leh, an lal leh, a khawper zawng zawngte chu a la a; tin, khandaihin an bei a, a chhunga awm zawng zawngte chu a tihlum fai vek a; pakhat mah zuah reng reng a nei lo: Hebron khaw chunga a tih ang khan Debir khua leh an lal chungah pawh a ti a; Libna khua leh an lal chunga a tih ang bawk khan._O9< &Tin, Josua leh Israel-ho zawng zawngte chu Debir khaw lamah an let leh a; an bei ta a: N< %tichuan an la a, chu khua leh an lal leh, a khawper zawng zawngte chu khandaiha beiin a tihlum vek a, Eglon khaw chunga a tih ang bawk khan pakhat mah zuah reng reng a nei lo a; a khua lama chhu chhe vekin a chhunga awm zawng zawngte chu a tihlum fai vek a.oMY< $Tin, Josua chu Israel-ho zawng zawngte nen Eglon khua atangin Hebron khaw lamah an kal a, an bei ta a:,LS< #tin, chu mi ni chuan an la a, tin, chumi ni vek chuan chu khua chu beiin a chhunga awm zawng zawngte chu a tihlum fai vek a, Lakis khaw chunga a tih ang bawk khan.K< "Tin, Josua chu Israel-ho zawng zawngte nen Likis khua atangin Eglon khaw lamah an kal a, tanhmun an khuar a, an bei ta a:"J?< !Chutichuan Gezer khaw lal Horama chu Lakis khua pui turin a han kal a; tin, Josua chuan a mah leh a hote nen pakhat mah zuah hlek loin a lo that phiar a.JI< tichuan LALPA'n Lakis khua chu Israelte kutah a pe a, a ni hnih niin a la a, chu khua chu beiin a chhunga awm zawng zawngte chu khandaihin a tihlum vek a, Libna khaw chunga a tih ang bawk khan.H< Tin, Josua chu Israel-ho zawng zawngte nen Libna khua atangin Lakis khaw lamah an kal a, tanhmun an khuar a, an bei ta a:1G]< tichuan LALPA'n chu khua chu an lal chawpin Israel-te kutah a pe leh bawk a; tin, chu khua chu beiin a chhunga awm zawng zawngte chu khandaihin a tihlum vek a; a chhunga mi pakhat mah zuah reng reng a nei lo; tichuan Jeriko khaw lal chunga a tih ang bawk khan chu mi khaw lal chungah pawh a ti a._F9< Tin, Josua chu Israel-ho zawng kawnge nen Makeda khua atangin Libna khua chu an bei a:E'< Tin, Josua'n chu mi ni chuan Makeda khua chu a la a, an lal chawpin khandaihin a bei a; chu khuaa awm zawng zawngte nen chuan a tihlum fai vek a, pakhat mah zuah reng reng a nei lo: tichuan Jeriko khaw lal chunga a tih ang bawk khan Mekeda khaw lal chungah pawh a ti a.TD#< Tin, heti hi a ni a, ni tlak dawnin Josua'n thu a pe a, thingler ata an la thla a, an birukna pukah khan an paihlut a, puk kawngka chu lung lian pui puiin an chhin a, tun thleng pawh hian an la awm reng.C< Tin, chu mi zawhah chuan Josua'n a bei a, a tihlum a, thing panga lerah a khai a: tichuan tlai thlengin thinglerah chuan an inkhai a.?By< Tin, Josua'n an hnenah, 'Hlau suh u la, zam hek suh u; chak tak leh huai takin awm rawh u: in hmelma zawng zawng iin do te chungah LALPA'n hetiang hian a ti zel dawn a ni e," a ti a.jAO< Tin, heti hi a ni a, chung lalte chu Josua hnena kal ve ral kap mite zinga puipa deuh deuhte hnenah chuan, "Lo kal hnai u la, he'ng lalho ring hi han rap teh u," a ti a. Tichuan an lo kal hnai a, an ring chu an rawn rap ta a.A@}< Tin, chutiang chuan an ti a, chu mi lal panga, Jerusalem khaw lal te, Hebron khaw lal te, Jarmuth khaw lal te, Lakis khaw lal te, Eglon khaw lalte chu puk ata a hnenah an rawn hruai a.~?w< Chutichuan Josua'n,'Puk kawngka kha han hawng tawh u la, lal pangate kha puk ata ka hnenah han hruai rawh u," a ti a.>/< mi zawng zawng chu Josua hnen lamah Makeda-ah chuan ralmuang takin an lo haw leh ta a: tumahin Israela thlahte lamah reng reng an lei an phut lo.!==< Tin, heti hia ni a, Josua leh Israela thlahten an chimin hma loah an thah chiam zawh a, an awm chhunate chu kulhpui nei khuaah te an tlan luh hnu chuan,A<}< nangni erawh chu awm suh u: in hmelmate chu um ta zel u la, hnu daltute kha that ula; an khuaah reng reng luhtir suh u: LALPA in Pathianin in kutah anmahni chu a pe tawh si a," a ti a.k;Q< Tichuan Josua'n, Puk kawngkaah chuan lung luan pui pui lum u la, a vengtute pawh lo awmtir rawh u:\:3< Tin, "Lal pangate chu an hmu ta, Makeda pukah an biru a ni," tiin Josua an hrilh a.I9 < Tin, chung lal pangate chu an tlan bo a, Makeda pukah an biru a.^87< Tin, Josua leh Israel-ho zawng zawngte chu an riahhmun Gilgal-ah an kir leh ta vek a.07[< LALPA'n chutianga mihring aw a ngaihthlak ni ang chuan a hmain ni reng reng a awm ngai lo a, a hnuah pawh a awm ngai hek lo: LALPA'n Israel-hote chu a dopui a ni si a. 6 < Tichuan mite chuan an hmelmate chunga phuba an lak hma loh chuan ni chu a ding ta reng a, thla pawh chu a awm ta reng a. He thu hi Jasara buah ziak ani lo em ni? Tichuan ni ch van lai zawlah a awm ta reng a, ni khat pumhlum lai tlak zai reng reng a rel lo.j5O< Chutichuan LALPA'n Amor-hote chu Israela thlahte a pek ni chuan Josua'n LALPA hnenah thu a sawi a; Israel-hote mithmuhah, "Nia, Gibeon khaw chhungah ding reng rawh; Nang pawh Thlaa, Aijalon ruamah hian awm reng rawh," a ti a."4?< Tin, heti hi a ni a, Israel-ho hmaa an tlanchhiat a, Beth-horon atanga liam thlakna hmuna an awm lai chuan LALPA'n rvan atangin rial lian pui puiin Azeka khaw thlengin a zuk dentir chiam a, an thi a: Israela thlahten khandaiha an sahhlum ai mahin rial denhlum chu an tam zawk a ni.!3=< Tin, LALPA'n Israel-hote hmaah chuan anmahni chuan tam tak a that a, Beth-horon chhohan lam kawngah a um a, Azeka leh Mekeda khaw thlengin a that zel a.^27< Chutichuan Josua chuan a bei ta thut a; zankhua Gilgal atanga lo han kal tawh a ni a.1/< Tin, LALPA'n Josua hnenah, "Anni chu hlau suh khai: i kutah ka pe vek awh e; an zinga mi tumah chelh tur reng reng che an awm dawn lo e," a ti a.0 < Chutichuan Josua leh a hnena ralkap mi zawng zawngte leh mi chak huaisenho zawng zawngte chu Gilgal atang chuan an han chho a./< Tin, Gibeon-hote chuan an riahhmun Gilgal-ah, Josua hnenah mi an tir a, "I chhiahhlawhte hi ngaihthah suh ang che; rang takin kan hnenah lo chho la, min rawn chhandam la, min rawn tanpui rawh: tlang rama chengho Amor lalte min bei turin an pungkhawm chiam e," tiin.x.k< Chutichuan Amor-ho lalte panga Jerusalem khaw lal te, Hebron khaw lal te, Jarmuth khaw lal te, Lakis khaw lal te, Eglon khaw lal te chu an pungkhawm a, an sipaiteho zawng zawng nen an han chho a, Gibeon khaw ep an awm ta mp a, an bei ta a.-)< Lo kal u la, min rawn pui rawh u khai, Gibeon i va bei teh ang u: Josua leh Israela thlahte nen inremna an siam ta si a," tiin a chah khawm a.%,E< Chutichuan Jerusalem lal Adoni-zedeka chuan Hebron khaw lal Hohama te, Jarmuth khaw lal Pirama te, Lakis khaw lal Japhia te, Eglon khaw lal Debira teho chu,,+S< a hlau ta hle mai a; Gibeon khua chu khaw lian tak lal khawpui ang a ni si a, Ai khua aiin a ropui zawk a, a mihring zawng zawngte pawh chu mi chak tak an ni si a.O* < Tin, heti hi a ni a, Jerusalem khaw lal Adoni-zedekan Josua'n Ai khua a la a, a tichhe der a, Gibeon khuaa mite chuan Israel-hote nen inremna an siam a, an zingah an cheng ve ta tih a lo hriat chuan,)+< Tin, Josua'n chu mi ni chan a ruatna apiangah pungkhawmhote leh LALPA maicham atan thing fawmtu-ah leh tuichawitu-ah a ruat a, tun thleng hian.(< Chutichuan an chungah chutiang chuan a ti ta a, Israela thlahte lak ata chu a chhanchhuak a, anmahni chu an that ta lo a.Tin, Josua'n chu mi ni chan a ruatna apiangah pungkhawmhote leh LALPA maicham atan thing fawmtu-ah leh tuichawitu-ah a ruat a, tun thleng hian. '< Tunah hian ngai teh, i kuta awm kan ni a: i ngaiha tha leh dika hriat ang ang chuan kan chungah hian ti zel mai ang che," an ti a.&+< Josua chu an chhang a, "LALPA, in Pathian chuan he ram hi a pe a, a chhunga chengte zawng zawng tihhlum vek turin a chhiahhlawh Mosia chu thu a pe ngei tih kan ring a; tichuan hma in rawn sawn zel dan kan hriatin min thah kan hlau a, hetiang hian kan rawn ti ta mai a ni.E%< Chuvangin anchhe dawng in lo nih tak hi, eng lai pawhin in zinga mi thenkhat hi bawih an ni reng ang a, ka Pathian in atana thing fawmtu-ah leh tui chawituah an awm fo ang," tiin a sawi a.-$U< Tichuan Josua'n anmahni chu a kohtir a, an hnenah, "Engati nge, 'Ram hla tak atanga lo kal kan ni e,' tia min bum mai le? Kan zinga cheng ve in lo ni reng mai si a.@#{< Tin, mi lianho vek chuan an hnenah, "Zuahin awm rawh se," an ti a. Chutichuan pungkhawmho zawng zawng thing fawmtuah leh tui chawituah an lo awm ta a; mi lianhoten an hrilh ang chuan.6"g< hetiang hian an chungah ti i la, i zuah mai ang u; chuti lo zawng an hnenah chhia kan lo chham tawh si avangin kan chungah hian thinurna a lo thleng mai ang a sin," an ti a.N!< Nimahsela mi lianho zawng zawngte chuan pungkhawmho zawng zawngte hnenah chuan, "LALPA, Israelte Pathian chhalin an hnenah chhia kan lo chham awh si a: chuvangin anmahni chu kan dek thiang lo a ni.a =< Pungkhawmho mi liante chuan LALPA, Israelte Pathian chhala an hnena chhia an lo chham tawh avangin , Israela thlahte chuan an khawih lo. Tichuan pungkhawmho zawng zawngte chu mi lianho chungah chuan an phunnawi ta a.'I< tin, Israel thlahte chu an kal zel a, a ni thum niin khawpuite chu an va thleng a. An khawpuite chu Gibeon te, Kephira te, Beeroth te, Kiriath-jearim te a ni./< Tin, heti hi a ni a, an hnenah thu an thlun achin ni thum hnuah chuan a, khaw thenawm, anmahni zinga lo awm ve reng an ni tih an hre chhuak ta a.0[< tichuan Josua chuan anmahni nen inremna a siam a, anmahni chu zuah turin an hnenah thu a thlung ta a: tin, pungkhawmho mi liante pawh chuan an hnenah chhia an chham a.]5< Tin, mite chuan an ei tur han ken chu an lo la a, LALPA kamchang reng an ngai lo va:P< tin, he'ng uain peng kan thunnate pawh hi a thar a ni a; en teh mah u, a pawh vek tawh hi: tin, he'ng kan puante leh kan pheikhawkte pawh hi kan lo kalna a thui khawp a, a hlui vek tawh hi," an ti a.E< Heng kan ei atana kan chhangte hi in hnena lo kal tura kan lo chhiah niin kan in atanga a luma kan rawn ken a ni a; nimahsela tunah zawng en teh mah u, a ro hul tawh a, a hmuar un tawh hi:lS< Tin, kan upate leh kan rama chengho zawng zawngten kan hnenah, 'Kalkawng atan ei turte keng u la, anmahni va be rawh u, tin, an hnenah, In chhiahhlawh kan nih hi: kan hnenah thu thlung ang che u,' ti ang che u," tiin an sawi a.&G< Jordan lui rala Amor ho lalte pahnih - Hesbon ram lal Sihona te, Basan ram lal Astaroth khuaa awm Oga te chunga a thiltih zawng zawng te kha kan lo hre si a.2_< Tin, anni chuan a hnenah, "LALPA i Pathian hming avangin i chhiahhlawhte hi ram hla tak atanga lo kal kan ni e: a hmingthanzia te, Aigupta rama a thiltih zawng zawng te,/Y< Tin, anni chuan Hosua hnenah, "I chhiahhlawhte kan nih hi," an ti a. Tin, Josua chuan an hnenah, "Tute nge maw in nih le? Khawi lam atanga lo kal nge in nih?" a ti a.-< Tin, Israel-hote chun Hiv-hote hnenah chuan, "Kan zinga cheng ve hi in lo ni reng ang e; engtin nge in hnenah thu kan thlun theih ang?" an ti a.C< Josua hnenah Gilgal-a an riahhmunah chuan an va kal a, a hnenah leh Israel hote hnenah chuan, "Ram hla tak atanga lo kal kan ni a: chutichuan kan hnenah hian thu thlung rawh u," an ti a. < pheikhawk hlui tak tak bel tup hi an bun a, puan hlui tak an inbel a; an ei tura an rawn ken chhangte chu ro hulh, hmuar un a ni a.7< fin vervekin an che ve ta thung a, palai angin an insiam a, ip hlui tak tak an sabengtung an phurhtir a, uain peng hlui tak, a chhe thawm tawhte nen;iM< Nimahsela, gibeon khuaa awmte chuan Josua'n Jeriko khua leh Ai khua a tih dan an lo hriat chuan,T#< Josua leh Israel-ho chu thu khat vuaa beih rawn tumin an pungkhawm chiam a.q _< Tin, heti hi a ni a, Jordan rala lalho zawng zawng - tlanga mi te, phaia mi te, tuifinriat zau tak kam tluana Lebanon thlenga awm zawng zawng - Hit-ho te, Amor-ho te, Kanaan mite, Periz-ho te Hiv-ho te, Jebus-hoten an lo hriat chuan,B<#Mosia thupek zawng zawng chu Israel-ho pungkhawm zawng zawng leh, hmeichhiate leh naupang te te teleh, an zinga hnam dang cheng vete hriatah chuan Josua'n chhiar loh reng reng a nei lo.K <"Tin, chu mi zawhah chuan dan thu zawng zawng, malsawmna thu leh anchhe dawn thu chu a chhiar a, dan lehkhabua chuang zawng zawng ang kha.Mosia thupek zawng zawng chu Israel-ho pungkhawm zawng zawng leh, hmeichhiate leh naupang te te teleh, an zinga hnam dang cheng vete hriatah chuan Josua'n chhiar loh reng reng a nei lo. <!Tin, Israel-ho zawng zawng, an upate leh hotute, an roreltute nen, Levi chi puithiamho, LALPA thuthlung bawm zawntute hmaah, bawm leh lampangah chuan hnam dang pawh, chumi rama piang pawh an ding za vek a; a zatve chu Gerizim tlang pangah an awm a, a zatve chu Ebal tlang pangah an awm a; lalpa chhiahhlawh Mosia'n israel hote chu mal a sawmsak phawt tur a ni tih thu a pek tawh ang kha.m U< Tin, chutah chuan Israela thlahte hma ngeiah Mosia'n dan a ziak kha lungahte chuan a ziak chhawng a. <,30 Tin, Mosia dan lehkhabua ziak tawh angin, LALPA chhiahhlawh Mosia'n Israela thlahte thu a lo pek tawh ang khan, Josua'n Ebal tlangah LALPA Israelte Pathian atan maicham an siam aL chutah chuan LALPA tan halral thilhlante an hlan a. remna inthawiin an inthawi a. <,31 Tin, Mosia dan lehkhabua ziak tawh angin, LALPA chhiahhlawh Mosia'n Israela thlahte thu a lo pek tawh ang khan, Josua'n Ebal tlangah LALPA Israelte Pathian atan maicham an siam aL chutah chuan LALPA tan halral thilhlante an hlan a. remna inthawiin an inthawi a. c:~~~y~D}}}P|||[|'{{{T{+{zzdz=yyyPxxix1x wwwTvvvv4vuu;tss.rir qqHpoonmlljihhggTffe9d ctbaa*`P^]]7\\;[NZZXWW0VUUTDS]RQQjQ P@OOeO3O NNNcMrLKKKsKHKJJqJI0HHGgFFF EE"DDDD;CCBBgAAI@@H??}>>q==+=< <Remeth te, Enganim te, En-hada te, Beth-pazez te thlengin a ni;&=I<Rabith te, Kision te, Ebez te;,<U<Hapharaim te, Sion te, Anaharath te;A;<Tin, an ramri chin chu Jezreel te, Kesuloth te, Sunem te;r:_<Tin, thumvawr vawi lina chu Isakara chungah, Isakara thlahte chungah an chhungkaw zir zelin a tlu leh ta.r9_<Chung chu ani Zebulun thlahte an chhunkaw zir zela an chanpual a ruat chu; khawpuite leh a khawperte chu.p8[<tin, Katath te, Nahalal te, Simron te, Idala te, Bethlehem te; khawpui sawm leh pahnih a khawperte nen.g7I<tin, ramric hu hmar lamah Hanathon-aha kual phei a: tin, a chhuahna chu Iphtah-el ruamah a ni;{6q< tin, chuta tang chuan chhak lampangah Gath-hepher leh Eth-kazin ah a kal zel a, Nea lam panin Romon-ah a chhuak a;51< tin, Sarid atangin chhak lampang ni chhuahna lamah Kisloth-tabor ramri thlengin a kawi cho a; Deberath-ah a chhuak a, tin, Japhia-ah a chho leh a; 4< tin, an ramri chu thlang lampangah Marala thleng rakin a kal zel a, Debeseth an va thleng a: tin, Jokneam bula luite a va thleng a;3'< Tin, thumvawr vawi thumna chu Zebuluna thlahte chungan an chhungkaw zir zelin a tlu leh ta a: tin, an chanpual ramri chu Sarid thlengin a ni:j2O< Chung chu a ni Simeona thlhate hnam an chhungkaw zir zela an chanpual chu Juda thlahte chan zinga mi a ni: Juda thlahte chanpual chu an tan a zau lutuk si a: chuvangin Simeona thlahte chanpual chu a chan zingah a tel ve a ni.P1<chung khawpui vela khawper zawng awng Baalath-beer Chhim Rama thlengin.L0<Ain te, Rimon te, Ether te, Asan te: khjawpui pali a khawperte nen:N/<Beth-leboath te, Saruhen te; khawpui sawm leh pathum a khawperte nen:4.e<Ziklag te, Beth-markaboth te, Hazar-susa te;(-M<Eltolad te, Bethul te, Horma te;(,M<Hazar-sual te, Bala te, Ezem te;D+<An chanpuala tlute chu Beer-seba (Seba emaw) te, Molada te:7* k<Tin, thumvawr vawi hnihna chu Silmeona chungah, Simeona thlahte hnam chungah an chhungkaw zir zelin a tlu leh ta a: an chanpual chu Juda thlahte chanpual zingah a tel ve a ni.N)<Zela te, Eleph te, Jebus te (chu chu Jerusalem a ni), Gibeath te, Kiriath te a ni; khawpui sawm leh pali a khawperte nen. Chu chu a ni Benjamina thlhate an chhungkaw zir zela an chanpuala ruat chu.m(U<Rekem te, Irpeel te, Tarala te;Zela te, Eleph te, Jebus te (chu chu Jerusalem a ni), Gibeath te, Kiriath te a ni; khawpui sawm leh pali a khawperte nen. Chu chu a ni Benjamina thlhate an chhungkaw zir zela an chanpuala ruat chu.&'I<Mizpe te, Kephira te, Moza te;&&I<Giben te, Rama te, Beeroth te;U%%<Kephar-amoni te, Ophni te, Geba te; khawpui sawm leh pahnih a khawperte nen:#$C<Avim te, Para te, Ophra te;/#[<Beth-araba te, Zemaraim te, Beth-el te;u"e<Tichuan Benjamin thlhate an chhungkaw zir ang zela an khawpuite chu Jeriko te, Beth-hogla te, Emek-keziz te;`!;<Chu chu ani Benjamin thlahte an chhungkaw zir zela an chanpual ramin a hual chhung chu.\ 3<tin, ramri chu Beth-hogla sir, hmar lampangah a kal zel a: tin, ramri tawpna chu Jordan chhim tawp, Tuifinriat Al hmar litengsawlah a ni: chu chu chhim lam ramri a ni. Jordan chu chhak lam panga ramri chin a ni.G <tin, Araba sir hmar lampangah a kal zel a, Araba-ah a chhuk a:<tin, hmar lamzawngin a kal a, En-semes-ah a kal a, Adumin chhohna dep Geliloth-ah a kal a, tin, Reubena fapa Bohana lungah a chhuk a:C<tin, ramri chu Rephaim hmar lampang ruama Hinoma fapa ruam bula tlang hmawrah chuan a chhuk a; tichuan Jebus-ho sirah, chhim lampangan Honom ruamah a chhuk a, tin, En-rogel-ah a chhuk a;'<Tin, chhim lampanga ram ch u Kiriath-jearim tawp atangin a ni, tin, ramri chu thlang lamah a chhuak a, Nephtoa lui tuiahte chuan a kal zel a:cA<Tin, ramri chu a kal zel a, Beth-horon chhim lampanga tlang bul atang chuan thlang laman chhim lampangah a kual phei a; chu chu Kiriath-jearim a ni) Juda thlahte khawpuiah a tawp a: chu chu thlang lampang ram chu a ni.G < Tin, ramri chu chuta tangin Luz lamah, Luz (chu chu Bethel a ni) sirah, chhim lampangah a kal zel a; tin, ramri chu Beth-horon thlangta chhim lampanga tlang hrulah Ataroth-adar-ah a chhuk a.V'< Tin, hmar lampanga an ramri chin chu Jordan atangin a ni: tin, ramri chu Jeriko sirah hmar lampangah a chho zel a, tin, thlang lampangan tlang ramah a chho zel a; ramri tawpna chu Beth-aven thlalerah a ni."?< Tin, thumvawr chu Benjamina thlahte hnam an chhungkaw zir zelin an chungah a ltu ta a: tin, an ramri chin chu Juda thlahte leh Josefa thlahte inkar a ni.5< Tin, Josua'n Silo-ah chuan LALPA hmaan thum a lo vawrsak a: chutah chuan Josua'n Israela thlahte chu an inthen dan ang zel chuan ram chu a sem ta a.&G< Tin, mite chu an kal a, ram chu an va fang a, hmun sarihah an then a, lehkhabuah a khuain an ziak chhuak a, riahhmun Silo-ah chuan Josua hnenah an kal leh a.  <Tichuan chu mite chu an thawkchhuak ta a, tin, ram chanchin va ziak chhuak turte chu Josua'n, "Ram chu va fang ta u la, rawn ziak chhuak u la, ka hnenah rawn thlen leh u la, hetah Silo khuaah hian LALPA hmaan thum ka lo vawrsak ang che u," tiin thu a pe a.1<Levi-ho hi zawngin in zingah hian chanvo an nei ve lo va: LALPA puithiam hna hi an chanpual a ni si a. tin, Gad-ho te, Reuben-ho te leh Manase hnam zatvete kha zawngin Jordan chhak lamah khan an chanpual chu LALPA chhiahhlawh Mosia'n a lo pek kha an lo chang tah a," a ti a.9<Tin, ram chu hmun sarihah ve then u la, chu mi ziak chu mi rawn pe ang che u: tichuan hetah hian LALPA kan Pathian hmaah thum ka lo vawrsak ang che u.!=<Tin, hmun sarihah an then phawt ang a: Juda-ho chu chhim lamah an chanpualah an awm ang a, tin, Josefa chhungte chu hmar lamah an chanpualah an awm ang.iM<Hnam hrang theuha mi mi pathum zel inthlang chhuak u la: anni chu ka lo tir ang a, anni chu an thawk ang a, ram chu an va fang ang a, an chanpual tawk tur ang theuh zelin an va ziak ang a; tin, ka hnenah an lo kir leh ang a.-<Tichuan Josua'n Israela thlahte hnenah chuan, "LALPA in thlahtute Pathianin a lo pek tawh che u ram hi eng chen nge luah loa in la muan dawn le?\3<Tin, Israela thlahte zingah chuan an chanpual la sem ve loh hnam sarih an la awm a. ;<Tin, Israela thlah mipuiho zawng awng chu Silo khuaah an inkhawm chiam a, chutah chuan inbiakna puan in an zar a: ram chu an thu hnuaiah a lo awm ta a,e E<tlang ram khi in tan ni ang hmiang; ram ngaw mah ni se la, in thiat ang a, a ram chin zawng chu in ta ani dawn nia: Kanaan-hote chuan thir tawlailirte neiin, chak hle mah se la in la hnawtchuak dawn a ni," tiin a sawi a.  <Tin, Josua'n Josefa chhunge, Ephraima leh Manasea thlahte hnenah chuan, "In tam hle a, chak pawh in chak bawk a: chutichuan chan khat chauh zawng in nei lo ang chu:tlang ram khi in tan ni ang hmiang; ram ngaw mah ni se la, in thiat ang a, a ram chin zawng chu in ta ani dawn nia: Kanaan-hote chuan thir tawlailirte neiin, chak hle mah se la in la hnawtchuak dawn a ni," tiin a sawi a.V '<Tin, Josefa thlahte chuan, "tlang ram hi kan tan a tawk lo a ni: phai rama Kanaan cheng zawng zawng, Beth-sean leh a khawpuia awmte leh Jezreel ruama awmte hian thir tawlailir an nei theuh bik a," an ti a.4 c<Tin, Josua'n an hnenah, "In tam ahnu, Periz hote leh Rephaim-ho ram ngawte khi in awmna'n han thiat ta che u; Ephraim tlang ram hi in tan a chep luattuk si chuan," a ti a.b ?<Tin, Josefa thlahten Josua hnenah, "Engtizia nge maw ni rochun tur chanpual hmun khat chan khat chauh min pek bik ni le, kan tam tehlul nen, LALPA lahin tun thlengin mal min sawm nasat hle mai si nen?" tiin an sawi a.(K< Tin, heti hi a ni a, Israela thlahte chu an lo chak tak tial tial chinah chuan, Kanaan hote chu hnathawka rawih atan an awmtir a, an hnawtchhuak fai vek ta lo.%< Nimahsela Manasea thlahte chuan chung khawpuia awmte chu an hnawtchhuak thei lo va: Kanaan mite chu chung ramah chuan an awm lui tlat mai a.(K< Isakar leh Aser ramah chuan Manasean Beth-sean leh a chhehvel khua te, Ibleam leh a chhehvel khua te, Dor-a awmte leh a chhehvel khua te, Endor-a awmte leh a chhehvel khua te, Taanak-a awmte leh a chhehvel khua te, Mefido-a awmte leh a chhehvel khua te, zo khawsang pathumte chu a nei a.G < chhim lampang chu Ephraima ta a ni a, hmar lampang chu Manasea ta a ni a, tuifinriat chu a ramri a ni; hmar lamah chuan Aser thlengin a va ni a, chhak lamah chuan Isakar thlengin a han ni a.cA< Tin, ramri chu Kana luiteah, luite chhim lampangah chuan a chhuk thla a: chung khawpite chu Manasea khawpuite zinga mi, Ephraima ta a ni: tin, Mansea ramri chu luite hmar lampangah a ni a, tin, tuifinriatah a chhuak a:fG<Tapua ram chu Manasea ta a ni a: Manasea ramri depa Tapua erawh chu Ephraima thlahte ta a ni.7<Tin, Manasea ramri chu Sekem chhak lama awm Aser atanga Mikmethath thlengin a ni; tin, ramri chu ding lampangah En-tapua mite awmna thlengin a kal a.<Manasea fanute chuan a fapate zingah chanpual an neih ve avang a ni: tin, Gilead ram chu Manasea fapa dange chuan an chang a.b?<Tin, Jordan rala mi Gilead leh Basan ram tiam loin, Manasea chanpualah hmun sawm a tlu a;!<Tin, puithiam Eleazara hmaah leh Nuna fapa Josua hmaah leh mi lianhote hmaah an va kal a, "Kan unaute zingah hian chanpual min pe ve turin LALPA'n Mosia kha thu a pe a ni," tiin a sawi a: chutichuan LALPA thupek angin an pa unaute zingah chuan chanpual a pe ve ta a.Y~-<Manasea fa Makira, chu mi fa Gileda, chu mi fa Hephera, chu mi fa Jelophehada erawh chuan fapa nei loin fanu hlir a nei a ni: chung a fanu hmingte chu Malai te, Novai te, Hoglai te, Milkai te, Tirzai te a ni.9}m<Tin, chanpual chu Manasea thlahte dang zawng zawng tan an chhungkaw zir zelin a ni; Abiezera thlahte tan te, Heleka thlahte tan te, Asriela thlahte tan te, Sekema thlahte tan te, Hephera thlahte tan te, Semidia thlahte tan te: chungte chu an chhungkaw zir zela Josefa fapa Manasea thlah mipate chu an ni.<| u<Tin, Manasea thlahte chanpual chu he'ng hi a ni; ani chu Josefa fa tir kha a ni a. Gileada pa, Manasea fa tir Makira erawh chu indo mi a ni avangin Gilead leh Basan ram chu anei a.6{g< Tin, Gezer-a awm Kanaan hote chu a hnawtchuak lo va Kanaan mite chu Ephraim- hote zingah tun thleng hian an la awm a, hnathawka rawih atan chhiahhlawhah an awm ta zawk a ni.2z_< Manasea thlahte chanpual zinga Ephraima thlahte tana khawpui ruat hransakte nen, a khawpui zawng zawngte leh a khawper pawh.Tin, Gezer-a awm Kanaan hote chu a hnawtchuak lo va Kanaan mite chu Ephraim- hote zingah tun thleng hian an la awm a, hnathawka rawih atan chhiahhlawhah an awm ta zawk a ni.;yq<Tapua atangin ramri chu thlang lampangah Kana luite thlengin akal a; chu chu tuifinriatah a chhuak a. Chung chu a ni Ephraima thlahte hnam an chhhungkaw zir zela an chanpual chu.oxY<tin, Janoa atang chuan Ataroth-ah te, Naara-ah te a chhuk zel a, Jeriko a tleng a, Jordan-aha chuak a.&wG<tin, ramri chu Mikmethath hmara thlang lampangah a chhuak a; tin, ramri chu chhak lampangah Taanath-silo thlengin a let leh a, Janoa chhak lamah a kal zel a;#vA<Tin, an chhungkaw zir zela Ephraima thlahte ramri chu hetiang a ni: chhak lampanga an chanpual ramri chu Ataroth-adar a ni a, Beth-horon chhakta thlengin;Uu%<Tichuan Josefa thlahte manase leh Ephraim chite chuan chanpualah a nei ta a.htK<tin, thlang lampangah Japhlet-ho ramri thlengin a chhuk zel a: chu chu tuifinriatah a chhuak a.[s1<tin, Bethel atangin Luz-ah a chhuak a, Ark-ho ramria Ataroth thlengin a kal zel a;Ar <Tin, Josefa thlahte chanpual chu, Jeriko zawn Jordan atangin thlaler kiang, chhak lampanga Jeriko tuiahte chuan an chhuak a, Jeriko atang chuan tlang ramah Bethel thlengin a chho zel a;9qm<?Jerusalem khua ami Jebus-ho erawh chu Juda thlahten an hnawtchhuak thei l a; chutichuan Jebus-hote chu Juda thlahte nen tun thleng hian Jerusalemah an la cheng za ta reng a ni. p<>Nibsan te, chi Khawpui te, En-gedi te; khawpuite chu a khawper nen khaw ruk a ni.Jerusalem khua ami Jebus-ho erawh chu Juda thlahten an hnawtchhuak thei l a; chutichuan Jebus-hote chu Juda thlahte nen tun thleng hian Jerusalemah an la cheng za ta reng a ni.?o{<=Thlaler lamah chuan Beth-araba te, Midin te, Sekaka te;nnW<Sy<!Tin, phai ram lamah chuan Estaol te, Zora te, Asna te;~Rw< Lebaoth te, Silhim te, Ain te, Rimon te a ni: khawpi zawng zawngte chu akhawperte nen khaw sawmhih leh khaw kua a ni.Qy<Lebaoth te, Silhim te, Ain te, Rimon te ani khawpuiz awng zawng te chu a khawperte nen khaw sawmhnih leh kaw kua a ni.(PM<Ziklag te Madmana te, Sasana te;DO<Baala te, Iim te, Ewzem te; Eltolad te, Kesil te, Horma te,2Na<Hazar sual te, Beer-seba te, Biziothia te;/M[<Hazargada te, Hesmon te, Beth-pelet te;$LE<Amam te, Sema te, Molada te,>Ky<Hazor-adata e, Kerioth-hezron (chu chu Hazor a ni) te;$JE<Zip te, Telem te, Bealof te;&II<Kedes te, Jazor te, Ithnan te;%HG<Kina te, Demona te, Adada te;rG_<Tin, chhima Edom ramri va deptu Juda thlahte hnam khawpui hmawrtawngte chu Kabzeel te, Eder te, Jagur te; ~}}{zyNxww0vuu tqssGrrqponkl`khjiihagffeEddRc_bba2__^]\\.[ZZ5YY=XWWAVVIUT9SSRQQ2PP2O"NN)MtMLLK|JJIhHH9GFFFEHDDCB]AA@d?>>g=\=;;A:99r88977a66.5^54/3X22 1 0/i.--- ,y++:**7)(('O&&,%%E$###G"P!! e #s4ugY=]oL r ( + t(IE!?a{F Harh la, harh la, Debor; Harh la, harh la, hla sa rawh.r`_F Thal kaptute thawm reng reng hriat phak loh, Tui chawina hmunah chuan LALPA thil fel tihte chu an sawi an sawi ang, Israel ram chunga a thil fel tihte ngei chu. Chutichuan LALPA mipuite chu kulh kawngkhar lamahte chuan an zu chhuk a._ F Nangni sabengtung var chunga chuangte u, Nangni puan phah chhah taka thute u; Nangni mi mirte u, chung thute chu puang rawh u.r^_F Ka rilru chu Israel-hote roreltu, Mipuite hnena chak taka inpete lamah chuan a awm: LALPA chu fak rawh u."]?FPathian tharte a vuan a; Tichuan kulh kawngkhar bulahte khan indona a lo awm a: Israel rama singli zet zingah Phaw leh fei kha awm reng reng a awm em ni?\FIsrael rama khuate chu luah lohin a ram zo a, a ram zo a. Kei Debori ka chet a, Israel ram nu hi ka chet hma loh kha chuan.[FAnatha fapa Samgara dam laite leh, Jaeli dam laite khan, lamliante chu a thing thup a. Zin veivakte chu kawng mai maiahte an kal thin a.lZSFTlangte chu LALPA hmaah a lo khur a, Sinai tlang lam pawh saw - LALPA Israelte Pathian hmaah chuan.,YSFLALPA, Seir ram ata i lo kal chhuah a, Edom phul ata i lo kal chhuah khan, Lei chu a nghing dur dur a, vante pawh a lo far a, A ni, chhungte chuan ruah a surtir a.6XgFAw, nangni lalte u, lo ngaithla u la; Aw, nangni hotute u, beng lo chhi rawh u; Keimah ngeiin LALPA chawimawiin hla ka sa ang a, LALPA, Israelte Pathian fakin hla ka sa ang.rW_FHotute chuan Israel zingah zai an zap a. Mipuite chu chak takin an lo inpek tak hi, LALPA chu fak rawh u.IV FChutichuan Debori leh Abinoama fapa Baraka chuan chu mi ni chuan,UFTichuan Israela thlahte chua Kanaan ram lal Jabina an hmin ta deuh deuh a, Kanaan ram lal Jabina chu chhe der khawpin an lo siam ta a.qT]Fchutichuan Pathian chu mi ni chuan Israela thlahte hmaah Kanaan ram lal Jabina chu a titlawm ta a.Tichuan Israela thlahte chua Kanaan ram lal Jabina an hmin ta deuh deuh a, Kanaan ram lal Jabina chu chhe der khawpin an lo siam ta a.+SQFTin, ngai teh, Barakan Sisera a rawn um chu, va hmuah tumin Jaeli chu a va chhuak a, a hnenah, "Lo kal teh khai, i mi zawna chu ka lo entir teh ang che," a ti a. Tichuan a hnenah a va kal a; tin, ngai teh, Sisera chu a lo thi reng ma a, puan in khenkilhna chu abekbawrah alo bur ngur mai a.yRmFChutichuan Hebera nupui Jaeli chuan puan in khenkilhna a la a, tuboh a keng a, zawitein a pan phei a, khenkilhna chuan a bekbawrah a kheng a, a kheng tlang a, leiah a bur ta ngur mai a; a chauin a mut a tui hle mai si a; tichuan a thi ta a.Q5FTin, a hnenah, "Puan in kawngkaah khan ding la, tichuan, 'Hetah hian mi an awm em? Tia an rawn zawh che chuan, 'Awm lo,' lo ti zel ang che," a ti a.%PEFTin, a hnenah, "Khawngaih takin tui tlemte mi han pe teh khai, ka tui a hal em mai e," a ti a. Tin, bawnghnute um a han hawng a, a intir a, a khuh leh ta a.VO'FTin, Jaeli chu Sisera hmuak turin a lo chhuak a, a hnenah, "Ka pu, lo lut rawh, ka hnenah lo lut rawh; hlau suh," a ti a. Tichuan puan in chhungah chuan a hnenah a lut ta a, tin, ani chuan puanin a khuh a.N#FSisera erawh chu Ken mi Hebera nupui Jaeli puan inah kein a tlan lut a: hazor lal Jabina leh Ken mi Hebera chhungte chu inrem reng an ni a.AM}FBaraka erawh chuan tawlailirte leh sipaiho chu Jentail ram Haroseth thleng chuan a um ta a: tichuan Sisera sipaiho zawng zawngte chu khandaihin an that vek a: pakhat mah dam an awm lo.YL-FTin, LALPA'n Sisera leh, a tawlailir zawng zawng leh, a sipaiho zawng zawngte chu khandaihin Baraka hmaah chuan a tibuai ta nuai hlawm a; tin, Sisera chu a tawlailir ata a chhuk a, a kein a tlan bo ta daih a.eKEFChutichuan Debori chuan Baraka hnenah, 'Khai le, vawiin hi LALPA'n Sisera chu a pek ni che a ni e: I hma hruaitu chu LALPA a ni lo'm ni?" a ti a. Tichuan baraka chu Tabor tlang ata a chhuk a, mi singkhatin an zui thla a.J%F Tichuan Sisera chuan a tawlailir zawng zawng, thir tawlailir zakua leh a hote Jentail-te ram Haroseth khua ata. Kison luiah a khawm chiam a.RIF Tin, Abinoama fapa Baraka chu Tabor tlangah a chho tih Sisera an hrilh a.&HGF Tin, Ken mi Hebera chu Ken mi Mosia puzawn Hobaba thlahte zing ata a lo awm hrang a, Kedes kianga Zaananim rama sasaw thing hmun daihah a puan in a va zar a.%GEF Tin, Baraka chuan Zebulun-ho leh Naphtali-ho chu Kedes-ah a chah khawm a; mi singkhat amah nen an han kal a: tin, Debori pawh a hnenah chuan a han kal ve a.FF Tin, ani chuan, "Ka kalpui ve mawlh ang che: amaherawhchu i kalnaah chuan hming that i hlawh dawn lo a nih chu; LALPA'n Sisera chu hmeichhe hnenah a hralh dawn a ni," a ti a. Tin, Debori chu a tho a, Baraka hnenah Kedes khaw lamah chuan a kal ve ta a.E}FTin, Barakan a hnenah, "Mi kalpui ve la, tichuan ka kal ang e: mi kalpui ve dawn loh erawh chuan ka kal lo ang," a ti a.'DIFTichuan Kison luiah Jabina sipai hotu Sisera chu a tawlailirte leh a hote nen ka rawn tir ang a; tin, ani chu ka pe che,' tiin thu a pe a ni lo'm ni?" a ti a.JCFTin, Kedes-naphtali ram ata Abinoama fapa Baraka chu a chah a, a hnenah, "LALPA Israelte pathianin, 'Tabor tlangah han kal langin, Naphtalia thlahte leh Zebuluna thlahte mi singkhat hruai rawh.B9FEphraim tlang rama Rama leh Bethel khaw inkara Debor tum thing hnuaiah a awm thin a: tin, Israela thlahte chu a hnenah an ro reltir turin an kal thin.UA%FTin, chung lai chuan zawlnei Bebori, Lalpidotha nupuiin Israelte ro a rel a.2@_Ftin, Israela thlahte chuan LALPA an au va: ani chuan thiir tawlailir zakua lai a nei si a; tin, kum sawmhnih chhung zet Israela thlahte chu nasa takin a hnehchhiah a ni.-?UFTichuan Hazor khaw thuttu, Kanaan ram lal Jabina hnenah chuan LALPA'n a hralh ta a: chu mi sipai hotu ber chu Sisera a ni a, Jentail-te ram Haroseth khuaa awm a ni.Z> 1FEhuda thih hnu chuan Israela thlahten LALPA mithmuhin thil sual an lo ti leh ta a.;=qFTin, a hnuah chuan Anatha fapa Samgara a lo lang ve a, chu mi chuan Philistia-ho mi zaruk sebawng chhunna tiangin a chhun hlum a: amah bawk chuan Israel-hote chu a chhandam a ni.;<qFChutichuan chu mi ni chuan Moab-hote chu Israel hote lakah an lo tawm ta a. Tin, ram chu kum sawmriat chhung ralmuangin a awm a.Tin, a hnuah chuan Anatha fapa Samgara a lo lang ve a, chu mi chuan Philistia-ho mi zaruk sebawng chhunna tiangin a chhun hlum a: amah bawk chuan Israel-hote chu a chhandam a ni. ;FChu mi tum chuan Moab-ho singkhat lai, mi awmkhauh thiau leh mi chak huaisen tha thiau an that a; pakhat mah tlan chhuak an awm lo.Q:FTin, ani chuan an hnenah, "Mi zui rawh u khai: LALPA'n in hmelma Moab-hote hi a pe tawh che u a ni," a ti a. Tichuan an zui thla a, Moab ram dep Jordan lui kaite chu an man a, tumah an kaitir phal lo.T9#FSeira-ah a tlan a. Tin, heti hi a ni a, chu mi hmun a thlen chuan Ephraim tlang ramah chuan tawtawrawt a ham ta, tin, Israela thlahte chu tlang ram ata a hnenah an chhuk a, ani chuan an hma a hruai ta a.p8[FTin, Ehuda lah chu khatia an nghah reng chhung khan a lo tlan bo tawh a, lung chherna hmun kha a pel a,c7AFTin, zahthlak khawpin an nghak ta reng mai a: tin, ngai teh, pindan kawngkate chu a hawng ta hauh lo mai a; chutichuan chabi an la a, an han hawng a: tin ngai teh, an lalpa chu chhuatah chuan, thiin a lo lum der mai a.g6IFTin, chutia a chhuah tak hnu chuan, a chhiahhlawhte chu an lo kal a; tin, an han hmuh chuan ngai teh, pindan kawngkate chu a lo inkalh tlat mai a; "A thlandaihna pindanah a va inthiar fihlim rih a ni ang chu maw," an ti a.m5UFChutichuan Ehuda chu hulhliapah a chhuak a, pindan kawngkharte chuan a kharhung a, a kalh ta tlat a.47Fa fawng pawh chu a lut pil hmawk a; tin, a khandaih chu a thauin a hnawh ping ta tlat a, a puma khandaih chu a phawi si lo a; a hnungah a tlang a ni.u3eFTin, Ehuda chuan a kut vei lamin a malpui dinglama khandaih chu a han phawrh a, a pumah a chiu ta vak mai a:M2FTin, Ehuda chu a hnenah a va kal a; ani chu a thlan daihna pindanah a mah chauhin a lo thu a. Tin, Ehuda chuan, "Pathianin i hnena sawi tur thu mi chah e," a ti a. Tin, a thutphah ata chu a tho a.s1aFAni erawh chu Gilgal khaw kianga lung chherna hmun atangin a let leh a, "I e lalpa, thuruk hrilh tur che ka nei e," a ti a. Tin, ani chuan," Ngawi thiap rawh u," a ti a. Tichuan a bula dingho zawng zawngte chuan an chhuahsan ta vek a.Y0-FTin, lawmman a han pek zawh veleh chuan, lawmman kengtute chu a kaltir leh ta a.X/+FTin, Moab lal Eglona chu lawmman chu a han pe a: Eglona chu mi thau tak a ni a..yFTin, Ehuda chuan khandaih hriam tawn, tawng chena seiin a chher a; chu chu a malpui ding lam puan hnuaiah a taivawn a.A-}FNimahsela Israela thlahte chuan LALPA an han auh veleh LALPA'n Gera fapa Ehuda, Benjamin mi, mi veikhawr, chhandamtu a rawn siamsak a: tin Israela thlahte chuan Moab lal Eglona pek tur`,;FTichuan Israela thlahte chu Moab lal Eglona thu hnuaiah kum sawm leh kum riat an awm a.+{F Tin, ani chu Amona thlahte leh Amalek-hote a pun khawm a; tin, Israel-hote chu a va bei a, tum khawpui chu a luah ta a.>*wF Tin, Israela thlahte chu LALPA mithmuhin thil sual an lo ti leh ta a: chutichuan LALPA mithmuha thil an lo tihsual avangin LALPA'n Moab lal Eglona chu Israelte laka chakin a siam a.^)7F Tin, ram chu kum sawmli ralmuangin a awm a. Tin, Kenaza fapa Othniela chu a thi ta a.@({F Tin, LALPA thlarau chu a chungah a lo thleng a, tichuan Israelte ro a relsak ta a; ral bei turin a va thawk a, tin, LALPA'n Mesopotamia ram lal Kusan-risathaima chu a pe a: Kusan-risa='uF Tin, Israela thlahte chuan LALPA an auh veleh, LALPA'n Israela thlahte chhandamtu a rawn siamsak a, chu mi chuan a rawn chhandam ta a, chu chu Kaleba nau Kenaza fapa Othniela a ni.?&yFChutichuan LALPA thin chu Israelte chungah chuan a ur ta a, Mesopotamia ram lal Kusan-risathaima hnenah a hralh ta a; tichuan Israela thlahte chu Kusan-risathaima thu hnuaah kum riat%3FTin, Israela thlahte chuan LALPA mithmuhin thil sual an lo ti ta a, LALPA an Pathian chu an theihnghilh a, Baal-ho leh Astoreti rawng an bawl ta a.|$sFtin, an fanute chu nupuiah an nei a, tin, an fanute chu an fapate an neihtir thung a, an pathiante rawng an bawl a.#{FTin, Israela thlahte chu Kanaan-ho te, Hit-ho te, Amor-ho te, Periz-ho te, Hiv-ho te, Jebus-hote zingah chuan an awm a;" FLALPA'n Mosia hmanga an thlahtute thu a lo pekte kha an pawm dawn leh dawn loh hriatna'n chungho chu Israelte fiahna tur an ni./!YFchungte chu Philistia-ho lal panga te, Kanaan mi zawng zawng te, Zindon-ho te, Lebanon tlanga awm Hiv-hote an ni, Baal-hermon tlang atanga hamath khaw luhna thlengin. Fchung Israela thlah chhuanho, tun hmaa engmah la hre hauh lote chuan an lo hriat nan leh ral beih dan zirtir tur atan chauh awmtir ani;o [FHeng hnamte hi a ni LALPA'n Israelte Kanaan rama ral la bei ve ngai hauh lo fiahna tura a awmtirte chu,wiFChutichuan LALPA'n chung hnamte chu hnawt chhuak nghal ta loin a awmtir ta a; Josua kutah pawh a pe ta hek lo.p[Fan thlahtute zawh ang khan LALPA dan an zawh dawn nge dawn lo tih Israel-hote fiahna'n anmahni chu ka hmang ang," a ti a.Chutichuan LALPA'n chung hnamte chu hnawt chhuak nghal ta loin a awmtir ta a; Josua kutah pawh a pe ta hek lo.ymFchuvangin kei pawhin tun achinah zawng Josua thih hmaa hnawhchhuah bak hnamte hi ka hnawh chhuahsak tawh lo ang,+QFTin, LALPA thin chu Israelte chungah chuan a ur ta a; tichuan, "He hnamte hian an thlahtute thu ka pek, ka thuthlun chu an bawhchhia a, ka thu an pawm ta si lo a;nWFNimahsela heti hi a ni a, roreltu chu a thih veleh, an hnungtawlh leh ta a, pathian dangte rawng an bawl a, chibai buk thuah an thlahtute ai mahin an lo che chhe lehzual ta a; an thiltih thinte leh an luhlulte pawh a bang hek lo.}uFTin, LALPA'n roreltute a rawn siamsak chuan, LALPA chu roreltu hnenah chuan a awm a, roreltu dam chhung chuan an hmelmate kut ata chu a chhanchhuak zel a: anmahni hnehchiah leh timangangtute avangin an rum a, chuvangin LALPA chu a inchhir ta a.T#FChuti chung pawhin an roreltute thu chu an pawm lo a, pathian dangte lakah chuan an uire a, chibai an lo buk ta zawk a: an thlahtuten LALPA thupekte pawma an zawh thin kawng chu an pensan ta thuai mai a.r_FTin, LALPA'n roreltute a siamsak a, chungte chuan anamhni rawktute kut ata chu an rawn chhan chhuak ta a.S!FKhawiah pawh kal se la, LALPA kut chu an chungah a chhe lamin a tla zel a, LALPA'n a lo sawi tawh ang leh, LALPA'n an hnena chhechhama a lo sawi tawh ang khan: tichuan mangan namenin an mangang ta lo a.[1FChutichuan LALPA thin chu Israelte chungah chuan a ur ta a, anmahni rawk thintute kutah chuan a pe ta hlawm a, an hmelma, an kiang vela awmte hnenah chuan a hrlah a, tichuan an hmelmate chu an lo chelh ta lo a.MF Tin, LALPA chu an hawisan a, Baala leh Astarothi rawng an bawl ta a.LF LALPA an thlahtute Pathian, Aigupta ram ata hruaichhuaktu kha an hawisan a, pathian dang, an kiang vela awmho pathiante zinga mi chu an zui a, chibai an buk ta a: tichuan LALPA chu a thinur ta a.gIF Tin, Israela thlahte chuan LALPA mithmuhin thil sual an lo ti a, Baal-hote rawng an bawl ta a.EF Tin, chung chhuan zawng zawngte pawh chu an thlahtute hnen lamah an kal khawm zo ta a: tin, chu mite hnuah chuan LALPA leh Israelte tana a thiltihte pawh hre lo chhuan dang an la awm ta a.zoF Tin, Gas tlang hmar lampang Ephraim tlang rama ama chanpual ramri chhung Timnath-heres khuaah chuan an phum ta a.X+FTichuan Nuna fapa Josua, LALPA chhiahhlawh chu kum za leh kum sawm miin a hi a.1]FJosua dam chhung leh upaho Josua khuma dam te, LALPA'n Israelte tana thil ropui tak a tih zawng zawng hmu thintute dam chhung chuan mipuiten LALPA rawng an bawl thin a. {FJosua'n mipuite a tindarhtir hnu chuan Israela thlahte chu mi tin, mahni chanpual theuh ram chu luah turin an kal ta a.h KFTin, chu mi hmun hmingah chuan Bokim an vuah a: tin, chutah chuan LALPA hnenah an inthawi ta a.% EFTin, heti hi a ni a, LALPA vantirhkohin Israela thlahte zawng zawng hnenah chung thu chu a han sawi chuan, mipuiho chu rawl chhuah meuhin an tap ta hlawm a.7 iFChuvangin, "Anni chu ka hnawhchhuahsak tawh lo ang che u, in nakahte hling ang an ni sawk ang a, tin, an pathiante chu in tan thang an ni ang,' ka ti bawk a nih kha," a ti a.0 [Ftichuan he'ng rama awmhote nen hian thu thlung suh u la;an maichamte tihchimsak ang che u,' ka ti a: nimahsela ka thupek in pawm lo va: eng vangin nge hetianga in tih?  FTin, LALPA vanrirhkoh Gilgal khua atangin Bokim khuaah a han chho a, tin, ani chuan, "Aigupta ram ata kha ka chhuahtir che u a, in thlahtute hnena chhehchhama ka lo tiam tak ramah khan ka hruai lut che u a, 'In hnena thu ka thlun kha ka bawhchhe tawp lo ang.V )F$Tin, Amor-ho ram chin chu Akrabim chhoihna leh Sel atangin a chho ta zel a ni.  F#Amor-ho erawh chu Heres tlangah te, Aijalon khuaah te, Saalbim khuaah te an awm ta reng a: nimahsela Josefa chhungte kut chu a chak a, an hnathawka rawih atan an lo awm ta a ni.Tin, Amor-ho ram chin chu Akrabim chhoihna leh Sel atangin a chho ta zel a ni.h MF"Tin, Amor-ho chuan Dana thlahte chu tlang ramah an hnawt chho a, ruama an chhuk an phal si lo a,  F!Naphtalia chuan Beth-semes khuaa awm te, Beth-anath khuaa awmte chu a hnawt chhuak lo; chu mi rama awm Kanaan-hote zingah chuan a cheng ve ta zawk a ni: amaherawhchu Beth-semes khua aawmte leh Beth-anath khuaa awmte chu a hnathawka rawih atan an awm ta a ni. }F Asera thlahte chu chu mi rama awm Kanaan-hote zingah chuan an cheng ve ta zawk a ni: anni chuan an hnawt chhuak lo a ni.3 cFAsera chuan Ako khuaa awm te, Zidon khuaa awm te, Ahlab khuaa awm te, Akzib khuaa awm te, Helba khuaa awm te, Aphik khuaa awm te, Rehob khuaa awmte chu an hnawt chhuak lo:( MFZebuluna chuan Kitron khuaa awmte leh Nahalal khuaa awmte chu a hnawt chhuak lo.Kanaan-ho chu an zingah an cheng ve a, hnathawka rawih atan an awm ta zawk a ni. !FTin, Ephraima chuan Gezer khua Kanaan-ho awmte chu a hnawtchhuak lo; Kanaan- ho chu Gezer khuaah chuan an zingah an cheng ve ta zawk a ni.' KFTin, heti hi ani a, Israela thlahte chuu an lo chai tak tial tial chinah chuan Kanaan- hote chu hnathawka rawih atan an awmtir a, an hnawtchhuak fai vek ta lo.~ FTin, Manasea chuan Beth-sean khua leh a khawpera awm te, Tanaak khua leh a khawpera awm te, Dor khua leh a khawpera awm te, Ibleam khua leh a khawpera awm te, Megido leh a khawpera awmte chu a hnawt chhuak lo: chu ramah chuan Kanaan-hote erawh chu an awm ta reng a.} FTin, chu mi chu Hit-ho ramah a lut a, khua a siam a, chu mi khaw hmingah chuan Luz a vuah a: tun tlengin chu mi hming chu a la pu a a ni.| !FTin, khawpui chhung luhna hchu a entir a, tichuan khandaihin chu khua chu an bei a; chu mi leh a chhungte zawng zawng erawh chu an zuah a.F{  FTin, enthlatute chuan mi pakhat khaw chhung ata lo chhuak hi an han hmu a, a hnenah, "Khawngaih takin khawpui chhung luhna min entir teh khai, tichuan tha takn kan ti dawn che nia," an ti a.vz iFTin, Josefa chhungte chuan Bethel khuaah chuan enthlatute an tir a. (A hma chuan chu khaw hming chu Luz a ni.)my WFTin, Josefa chhunget pawh chu Bethel khaw bei turin an thawk ve bawk a: tin, an hnenah LALPA a awm a.:x qFTin, Benjamina thlahte chuan Jebus-ho Jerusalem khuaa awmte chu an hnawt chhuak lo: Jebus-hote chu Benjamina thlahte nen tun thleng hian Jerusalem-ah an la cheng za ta reng a ni.}w wFTin, Mosia'n a lo sawi tawh angin Hebron khua chu Kaleba an pe a: chuta mi Anaka fapa te pathum chu a hnawt chhuak a.3v cFTin, LALPA chu Juda hnenah a awm a; tichuan tlang rama chengte ch a hnawt bo vek a; ruama chenghote erawh chu thir tawlailirte an neih avangin an hnawtchhuak thei lo a ni.uu gFTin, Juda chuan Gaza khua a ram chin nen, Askelon khua a ram chin nen, Ekron khua a ram chin nen a la bawk a.t )FTin, Juda chu a unau Simeona nen an thawk a, Zephath kihuaa awm Kanaan-ho chu an that a, an tichimit vek a. Chu khawpui hming chu Horma an ti.+s SFTin, Mosia puzawn Ken-ho thlahte chu Arad chhim lama Judai thlalerah chuan Juda thlahte nen tum khawpui ata chu an han chho a; an zingah chuan an han cheng ve a a.Gr  FAni chuan, "Eng emaw dil che ka duh a ni, chhim lam ram ro takah mi lo awmtir ta si a, tuikhur mi pe tel bawk turin ka ngen a che," a ti a. Tichuan tuikhur chhakta leh thlangta chu a pe ta a.q 5FTin, a pasal hnen a va thlen chuan a pa ram dil turin a lo fuih a, tin, sabengtung ata a chhuk a; Kaleba chuan a hnenah, "Enge i duh le?" a lo ti a.fp IF Tin, Kaleba nau Kenaza fapa Othnielan a la a: tichuan a fanu Aksai chu nupuiah a neihtir ta a.yo oF Tin, Kaleban, "Tupawh Kiriath-sepher khua chu bei a, la apiang chu ka fanu Aksai nupuiah ka neihtir ang," a ti a.pn ]F Tin, chuta tangin Debir khuaa awmte chu a bei a. (A hma chuan Debir khaw hming chu Kiriath-sepher a ni.)1m _F Tin, Juda chuan, Kanaan-ho Bebron khuaa awmte chu a va bei a: (a hma chuan Hebron khaw hming chu Kiriath-arba a ni.) tichuan Sesaia te, Ahimana te, Talmaia te an that a.l  F Tin, chu mi hnuah chuan Juda thlahte chu Kanaan-ho tlang rama awm te, Chhim lama awm te, phaia awm te chu do turin an zuk kal a.jk QFTin, Juda thlahte chuan Jerusalem an han do a, an la a, khandaihin an bei a, khawpui chu an hal a. j FTin, Adoni-zedeka-bezeka chuan, "Lal sawmsarih kutzungpui leh kezungpui tan chhumte chuan ka dawhkan hnuaia buh mal an chhar thin a: ka tih ang chiahin Pathianin mi thungrul ve ta a nih hi le," a ti a. Tin, Jerusalem khuaah an hruai a, chutah chuan a thi ta a.xi mFAdoni-zedeka-bezeka erawh chu a tlan a; tichuan an um a, an man a, a kutzungpuite leh a kezungpuite an tansak a.h FTin, Bezek khuaah chuan Adoni-zedeka-bezeka an han hmu a: tin, an bei a, Kanaan- hote leh Periz-hote chu an that chiam a.g FTin, Juda chu a han kal a; tichuan Kanaan-hote leh Periz-hote chu LALPA'n an kutah a pe ta a: tin, Bezek khuaah mi singkhat an that a.Rf !FTin, Judan a unau Simeona hnenah," Kanaan-hote bei turin ka ram chanpualah hian l o chho ve rawh; kei pawh i ram chanpualah ka lo kal ve dawn nia," a ti a. Chutichuan Simeona chu a hnenah a kal ve ta a.ce CFTin, LALPA chuan, "Juda han kal rawh se: ngai teh u, a kutah ram chu ka pe tawh e," a ti a..d [FTin, Josua thih hnu chuan heti hi a ni a, Israela thlahte chuan, "Kanaan hote chu dova kan tana bei turin tu nge han kal hmasa phawt ang le?" tiin LALPA chu an rawn a.c<!Tin, Arona fapa Eleazara chu a thi a; tin, Ephraim tlang rama a puala an pek, a fapa Phinehasa tlangah chuan an phum ta a.Xb+< Tin, Israela thlahten Aigupta ram ata Josefa ruh an chhawm chhoh kha Sekem khuaa hmun, Sekema pa Hamora fate laka Jakoba'n tangkaa zaa a leiah khan an phum a: tichuan chung chu Josefa thlahte pualah a lo awm ta a.Tin, Arona fapa Eleazara chu a thi a; tin, Ephraim tlang rama a puala an pek, a fapa Phinehasa tlangah chuan an phum ta a.0a[<Tin, Josua dam chhung leh, upaho Josua khuma dam te, LALPA'n Israel-hote tana thil a tih zawng zawng hretute dam chhung hchuan Israel-hoten LALPA rawng an bawl thin a.v`g<Tin, Gas tlang hmar lampang, Ephraim tlang rama ama chanpual ramri chhung Timnath-sera-ah chuan an phum ta a.|_s<Tin, heti hi a ni a, chung thil hnuah chuan Nuna fapa Josua LALPA chhiahhlawh chu kum za leh kum sawm miin a thi a.U^%<chutichuan Josua'n mipuite chu anmahni chanpual ram theuhvah a hawntir ta a.]<Tin, Josua'n mipuiho zawng zawng hnenah chuan, "Ngai teh u, he lung hi kan thu hretu ni rawh se," LALPA'n kan hnena thu a sawi zawng zawng chu a hriat tak vek hi, chuvangin in thu hretu ani dawn a ni, chutilozawng in Pathian hi in phatsan mai dah ang e," a ti a. \<Tichuan hosuan chung thu chu Pathian dan buah a ziak a; tin, lung lianpui a la a, LALPA hmun thianghlim bula sasaw hnuaiah a phun a.z[o<Chutichuan Josua'n chu mi ni chuan mipuite hnenah thu a thlung a, Sekem khuaah chuan dan leh rorelna a ruatsak a.xZk<Tin, mipuite chuan Josua hnenah," LALPA kan Pathian rawng chu kan bawl ang a, a thu kan zawm zel ang," an ti a.5Ye<Tin, amah vek chuan, "Chuti anih chuan in zinga hnam dang pathian awmte chu dah bo daih u la, in thinlunge chu LALPA, Israelte Pathian lamah chuan thlektir rawh u," a ti a.PX<Tin, Josua'n mipuite hnenah," A rawngbawl tumin LALPA chu in thlang ta ngei mai tih thu hretute chu nangmahni ngei hi in ni ta e," a ti a. Tin, anni chuan, "thu hretute chu kan ni ta alawm." an ti a.iWM<Tin, mipuite chuan Josua'n hnenah, "Ni lo e, LALPA rawng kan bawl tlat zawk dawn a ni," an ti a.7Vi<LALPA chu in kalsan a, hnam dang pathiante rawng in bawl zawngin, in chunga a tha chung hian in chungah thil tha loin a tuan ve ang a, a tiboral mai tur che u a nia," a ti a.MU<Tin, Josua'n mipuite hnenah chuan, "LALPA rawng chu in bawl thei lo ang; ani zawng Pathian thianghlim ani si a; Pathian thikthuchhia a ni a; in bawhchhiatnate leh in sualnate chu a ngaidam lo ang.ZT/<tichuan LALPA'n kan hma ngeiah hnam tin, chung rama awm Amor-hote ngei chu a hnawt chhuak vek a: chuvangin keini pawhin LALPA rawng a ni kan bawl dawn ni: amah chu kan Pathian a ni si a," an ti a, an chhang a.pS[<amah LALPA kan Pathian ngeiin alawm kan thlahtute nen Aigupta ram bawih ata min hruai chhuak a, kan mithmuha chhinchhiahna ropui tak takte ti a, kan kalna apiang leh, mipui zawng zawng kan tawn tlangna pawha min veng him zeltu chu.nRW<Tin, mipuite chuan, "LALPA Pathian chu kalsanin pathian dangte rawng chu kan bawl loh turzia mai chu;1Q]<Tin, LALPA rawngbawl hi a tha lo awm anga in hriat chuan vawiinah hian tu rawng nge in bawl dawn thlang mai rawh u; in thlahtuten Lui rala a rawng an bawl thin pathiante kha nge, in luah ram Amor-hote pathiante kha? Kei leh ka chhungte erawh hi zawngin LALPA rawng ania kan bawl dawn ni," a ti a.JP<Chuvangin LALPA chu tih u la, tih takzet leh dik takin a rawng chu bawl u la: inthlahtuten Lui ral leh Aigupta rama a rawng an bawl thin pathiante kha paih vek u la; LALPA rawng bawl ang che u.4Oc< Tin, in thawhchhuah hauh loh ram leh nangmahni siam hauh loh khawpuite ka pe che u a, chungah chuan in awm a; in phun loh grep huan leh oliv huana mite chu in ei a,' tiin.#NA< Tin, in hmaah khawinghla ka tir a, chu chuan in hmaah anmahni chu a um a, Amor-ho lalte pahni ngei kha; in khandaihin emaw, in thalngulin emaw ani hek lo.oMY< Tin, Jordan lui in kai a, Jeriko khua in han thleng a; tin, Jeriko khua amiten an lo do che u a, Amor-ho te, Periz ho te, Kanaan ho te, Hit ho te, Girgas-ho te, Hiv ho te, Jebus-ho te nen kha; tichuan anni chu in kutah ka pe ta a.WL)< a sawm ta zawk che u a: chutichuan a kut ata chu ka chhanchhuak ta che u a ni.K%< Tin, Moab leh Zipora fapa Balaka kha a lo thawk a, Israel-hote a lo do a; tin, Beora fapa Balaama kha an chhiahhlawh tur che uin a kohtir a::Jo<Tin, Jordan lui rala awm Amor ho ramah chuan ka hruai che u a; tin, an lo do che u a: tichuan in kutah ka pe a, an ram chu in luah ta a; tin, anni chu ka tihboralsak ta che u a.rI_<Tin, anni chuan LALPA an han au a, Aigupta mite nena an inkar chu a rawn tithim ta muip a, tin, tuipui a rawn tuamtir a, a chimpil ta a; tichuan Aigupta rama ka thiltih kha in mit ngeiin a hmu a; tin, thlalerah khan rei tak in awm a.VH'<Tin, inthlahtute chu Aigupta ram ata ka hruai chhuak a: tin, tuipui in va thleng a; tichuan Aigupta mite chuan in thlahtute chu tawlailirte leh sakawr chung chuang mite nen Tuifinriat Sen thlengin an um a. G<Tin, Mosia lehArona ka tir a, Aigupta ram chu an zingah thilmak tiin ka hrem a; tin, chu mi zawhah chuan ka hruai chhuak che u a.F5<Tin, Isaaka chu Jakoba leh Esauva ka pe a: tin, Esauva chu a chanpual atan Seir tlang ka pe a; tin, Jakoba leh a fate kha Aigupta-ah an zuk chhuk a.$EC<Tin, in thlahtu Abrahama kha Lui ral ata ka hruai chhuak a, Kanaan ram chhung zawng zawngah khan ka hruai a, a thlahte chu ka tipung a, Isaaka kha ka pe a.Dy<Tin, Josua'n mi zawng zawng hnenah chuan, "LALPA, Israelte Pathianin heti hian a ti a ni: 'In thlahtute kha hman laiin Lui piah lamah khan a awm thin a, Abrahama pa leh Nahora pa Tera meuh pawh kha: anni chuan pathian dangte rawng an bawl thin a.7C k<Tin, Josua'n Israel hnam zawng zawngte chu Sekem-ah a ko khawm a, Israel-ho upa te, an puipa te, an roreltu te, an hotute a kohtir a; tin, Pathian hmaah an rawn inlan hlawm a.tBc<LALPA in Pathian thuthlung, pawm tura a pek che u hi in bawhchhiat a, pathian dangte rawng in bawl a, kuna chibai in buk chuan, LALPA thinurna chu in chungah a ling ang a, ram tha tak a pek che u ata hi in boral thuai mai ang," a ti a.A <Tin, heti hi a ni ang a, LALPA in Pathianin thil tha in hnena a sawi zawng zawngte kha in chunga a lo thleng ta vek ang bawk hian, LALPA in Pathianin he ram tha tak a pek che u ata hi a tihboral vek hma loh che u chuan LALPA'n thil tha lote chungah a la rawn thlentir ve ang.LALPA in Pathian thuthlung, pawm tura a pek che u hi in bawhchhiat a, pathian dangte rawng in bawl a, kuna chibai in buk chuan, LALPA thinurna chu in chungah a ling ang a, ram tha tak a pek che u ata hi in boral thuai mai ang," a ti a.H@ <Tin, ngai teh u, tunah hian leilung zawng zawng dan angin ka kal ve dawn ta a ni: LALPA in Pathianin in chungchang a tha lam a lo sawi tawh zawng zawngte kha thlawn pakhat mah a awm lo tih chu in thinlung zawng zawng leh in rilru zawng zawngin in hria e; in chungah a lo thleng ta vek a, pakhat mahk thlawh a awm lo ve.< chutilochuan in hawisan hlauh a, he'ng hnam, la awmho in zinga la cheng rengte hi in kungkaih a, anmahni nena nupui pasala in inneih a, anmahni chu in pawl a, anni pawhin an pawl vaih che u zawngin,O=< Chutichuan LALPA in Pathian chu hmangaih turin fimkhur tha hle rawh u.<< In zinga mi pakhatin mi sangkhat a um ang: in hnena a lo sawi tawh angin, LALPA in Pathian hian a ni, dosak thin che u ni. ;;< LALPA'n in hmaah chi ropui tak leh chak takte chu a hnawhchhuah tak vek hi: nangni hmaah zawng vawiin thlengin tumah tang thei reng reng an awm loh hi.;:s<LALPA in Pathian chu vuan tlat zawk thin ang che u.h9K<he'ng hnam in zinga la awmate nen hian inchiahpiah loa an pathiante hming pawh lam lo a, an hming chhala chhia chham lo a, an rawng pawh bawl lo a, kuna chibai in buk hek lohna'n vawiin thlenga in la tih cheu thin ang hian,8#<chuvangin Mosia dan lehkhabua ziak zawng zawngte hi ding lamah emaw, vei lamah emaw in pensan hauh lohna'n huai takin pawm u la, ti rawh u;?7y<Tin, LALPA in Pathianin inhmaah hian a hnawtchuak ang a, in hmuh phak lohvah a hnawt bo vek ang a; tichuan LALPA in Pathianin in hnena a sawi tawh ang khan a ram chu in nei dawn nia.C6<Ngai teh u, he'ng hnam a la awmate hi he'ng hnam ka tihbo takho zawng zawng ramte nen hian, Jordan atanga ni tlakna lam tuifinriat zauna tleng rakin in chite rochanah ka ruatsak a che u.5-<LALPA in Pathianin nangmahni avanga he'ng hnam zawng zawngte chunga a tih dan hi in hmu a; LALPA in Pathianin, amah ngeiin a ni, dosak che u ni.&4G<tichuan Josua'n Israel-ho zawng awngte, an upate leh an puipa te, an roreltute leh an hotute chu a kohtir a, an hnenah, "Kei zawng ka lo upain, ka lo tar ta:F3 <Tin, heti hi a ni a, kum eng emaw zat lai a lo vei hnu a, LALPA'n Israel-hote chu an kiang vela hmelma zawng zawngte laka muanna a pek hnu chuan Josua pawh chu a lo upain, a lo tar ta hle a:&2G<!Tin, Reubena thlahte leh Gada thlahte chuan chu maicham chu Ed an ti a: "LALPA chu Pathian a lo ni ngei mai tih kan karah hian hriattir anih hi," an ti a ni. 1 < Tin, chung thu chuan Israela thlahte chu a tilawm hle a; tin, Israela thlahte chuan Pathian chu an fak ta a; tichuan Reubena thlahte leh Gada thlahte chu an han do a, an awmna ram han tihchhiatsak thute chu an sawi leh ta lo a.Tin, Reubena thlahte leh Gada thlahte chuan chu maicham chu Ed an ti a: "LALPA chu Pathian a lo ni ngei mai tih kan karah hian hriattir anih hi," an ti a ni.g0I<Chutichuan puithiam Elazara fapa Phinehasa leh mi lianho chu Reubena thlahte leh Gada thlahte hnen atang chua Gilead ram ata chu Kanaan ram lamah Israela thlahte hnen lamah chuan an haw leh ta a, thu chu an va thlen leh a.7/i<Tin, puithiam Eleazara fapa Phinehasa chuan Reubena thlahte leh Gada thlahte leh Manasea thlahte hnenah chuan, "LALPA chungah thil in tihsual loh avangin, tunah zawng LALPA chu kan zingah a awm ngei ani tih kan hre ta alawm: tichuan Israela thlahte hi lalpa kut ata in chhan chhuak ta anih hi," a ti a.=.u<Tin, puithiam Phinehasa leh a hnena awm mipuiho mi lian, Israel-ho hnam puipate chuan Reubena thlahte leh Gada thlahte leh Manasea thlahte thusawi an hriat chuan a tilawm ta hle a.t-c<LALPA chungah chuan helin vawiinah hian LALPA hawisan a, LALPA kan Pathian maicham, a biak buk bula maicham ngawt lo hi halral thilhlanna'n emaw, ei tur thilhlanna'n emaw, inthawina'n emaw maicham siam kan nih lohzia mai chu," an ti a.B,<Chuvangin, 'Heti hi a ni ang a, nakin hnuahte kan hnenah emaw, kan thlahte hnenah emaw chutianga an la rawn tih huna keinin, En ta che u, kan thlahtuten LALPA maicham awm dan an siam hi, halral thilhlanna tur leh inthawina tur ani lo ve; keini leh nangni karah hriatna a ni zawk e, kan la tih atan,' kan ti a sin. ~}}A||6{{azzyy1xxwvvtsshrrGqpp7onnmPlljj i2hhgg==(<;;:998T77G6U5544%3p2q100#/.-- ,,m,+*))Z('&&;%i$##;"p"!\ P3Hosl7aw U  P ! JiY 5F Tin, Abimeleka hnuah chuan Israel hote chan chhuak turin Isakar mi Dodoa fa Pua fapa Tola a lo chhuak a, Ephraim tlang ram Samir khuaah a awm a]'F 9i sualna zawng zawng kha Pathianin a rawn thungrul ve tha thung a: tin, Jerubaala fapa Jothama anchhia kha an chungah chuan a lo tla ta a ni.5F 8Abimeleka a unaute sawmsarih a thah a, a pa chunga a tih dan kawnga a suahsualna kha Pathianin chutiang chuan a lo thungrul ve ta a ni:i sualna zawng zawng kha Pathianin a rawn thungrul ve tha thung a: tin, Jerubaala fapa Jothama anchhia kha an chungah chuan a lo tla ta a ni.q]F 7Tin, Israel-hote chuan Abimeleka chu a thi tih an hriat veleh, mi tin, mahni in lamah an haw ta theuh a.ymF 6Tichuan ralthuam kengtu tlangval chu a han ko thuai a, a hnenah, "I khandaih kha phawi la, mi han that theh khai, tichuan miten, 'hmeichhe thah a ni,' mi tih loh nan," a ti a. Tin, a tlangval chuan a vit tlang ta zawk a, tichuan a thi ta a.r _F 5Tin, hmeichhia tuin emaw buh rawtsawmna chung lam lung hi Abimeleka luah a zuk thlak a, a lu ruh a keh a.l SF 4Tin, Abimeleka chu kulh lamah chuan a han kal a, a han bei a, hal tumin kulh kawngka bulah a kal a.] 5F 3Amaherawhchu chu khawpui chhungah chuan kulhpui a awm a, chutah chuan mipa leh hmeichhia zawng zawng leh khawpui chhunga mi zawng zawng chu an tlan lut a, an inkhar khum tlat a, kulh chungah chuan an awm khawm a.V 'F 2Tichuan Abimeleka chu Thebez khuaah a kal a, Thebez khua chu a hal a, a la a.  F 1Tin, mi awng zangin thin gzar chu an chek thla ve theuh a, Abimeleka chu an zui a, kulhbing velah chuan an dah zel a, tin, kulhbingah chuan an hal khum ta a; chutichuan Sekem khulha mi zawng zawngte pawh chu an thi a, mipa leh hmeichhia sangkhat lai an ni.F 0Tin, Abimeleka leh a hnena awmho zawng zawngte chu Zalmon tlangah an chho a; tin, Abimeleka chuan hreipui a keng a, thing zar a chek thla a, a pu ta a: tin, a hote hnenah chuan, "Ka tih dan in hmu a, ka tih ang hian nangni pawhin ti ve thuai thuai rawh u," a ti a.Y-F /Tin, Sekem kulah mi zawng zawngte chu an awm khawm vek tih Abimeleka an hrilh a.saF .Tin, Sekem kulha awm zawng zawngte chuan chu mi thu chu an lo hria a, Elberith kulhbingah an lut ta vek a.5eF -Tin, Abimeleka chuan khawpui chu chu mi ni chuan nilengin a bei a, tichuan khawpui chu a la a, a chhunga mite ch a that a: khawpui chu a chhu chhe vek a: chiin a theh ta a.?yF ,Tin, Abimeleka leh a pawlhote chuan an lo bawh a, khawpui luhna kawngakaah chuan an va ding a: tin, pawl hnihte chuan phula awmho zawng zawng chu an bawh chiam a, an that ta hlawm a.FF +Tin, mipuite chu a hruai a, pawl thumah a siam a, phulah chuan an chang a: tin, a han hawi a, tin, ngai teh, mipuite khawpui ata an lo chhuak a, tichuan anmahni chu a lo bei a, a lo that a.ueF *Tin, heti hi a ni a, a tukah chuan mipuite chu phulah hian an va kal chhuak a; tin, Abimeleka an va hrilh a. ;F )Tin, Abimeleka chu Aruma khuaah chuan a awm ta a" tichuan Zebula chuan Gaala leh a uanute ho chu Sekem khuaa awm thei lo turin a hnawt chhuak ta vek a.{qF (Tin, Abimeleka chuan a lo um a, a tlanchhe ta a, khawpui luhna kawngka thlengin mi tam tak hliamin an tlu phung a,Z/F 'Tichuan Gaala chuan Sekem-hote hma chu a va hruai a. Abimeleka chu a va bei ta a.g~IF &Tichuan Zebual chuan a hnenah, "Tunge maw Abimeleka, a rawng kan han bawl tura chu ni?' tia i sawina ka kha khawiah nge ni ta, hengho hi i mi hmusitate ngei kha an ni lo'm ni? Va chhuak la, va bei mawlh rawh khai," a ti a.}7F %Tin, Gaala chuan, "En ta che maw le, ram lai taka saw mipui an lo chhuk, pawl khat phei chu Meonemim sasaw thing, kawngah an lo kal saw," a ti leh a.R|F $Tin, Gaalan mipuite a han hmuh chuan Zebula hnenah, "Ngai teh, tlang chhip atangin mipuite an lo chhuk e," a ti a. Tin, Zebula chuan a hnenah, "Tlang hlim saw mihring angina i hmu mai ani ang," a ti a.,{SF #Tin, Ebeda fapa Gaala chu a va chhuak a, khawpui luhna kawngkaah chuan a va ding a: tin, Abimeleka chu ahote nen chuan an chan rukna hmun ata chu an lo thawk ta a.z}F "Chutichuan Abimeleka leh a hote zawng zawng chu azan azan chuan an tho a, pawl lia insiamin Sekem khua chu an hual ta a.yF !tichuan heti hi a ni ang a, zingah ni chhuah veleh, tho la, khua chu rawn bei mai ang che: tin, ngai teh, amah leh a hote chuan an rawn beih dawn veleh che, remchang i tih dan ang angin an chungah lo ti mai ang che," tia hrilh turin mite a tlantir a.QxF Chutichuan i hote nen azan azanin lo thawk u la, phulah lo chang rawh u:7wiF Tichuan fin vervekin, Abimeleka hnenah chuan, "Ngai teh, Ebeda fapa Gaala leh a unauteho Sekem-ah an lo kal a; tin, ngai teh, i chunga helpui tumin khua amite an fuihpawrh e.svaF Tin, chu mi khaw roreltu Zebula chuan Ebeda fapa Gaala thusawi chu a lo hriat chuan a thin a ur ta thut a.1u]F Hengho hi ka thuin han awm teh se la chu aw! Abimeleka hi ka han titlawm der mai tur," a ti a. Tin, Abimeleka hnenah, "I sipaite tipung la, lo thawk rawh khai," a ti a.t3F Tin, Ebeda fapa Gaala chuan, "Tunge ni Abimeleka chu? Sekema pawh hi tu nge maw anih a, keinin a rawng kan han bawl tehlul tur chu? Jerubaala fa a ni lo'm ni? Zebula hi a upa a ni lo'm ni?Sekema pa Hamora hote rawng i bawl ang u hmiang; engah nge a ni rawng chu kan bawl ang?s7F Tin, lo lamah an va kal a, an grep huana mi an lo a, an chil a, an kut a, an pathian inah an lut a, an eiin an in a, Abimeleka chu anchhia an lawh a.zroF Tin, Ebeda fapa Gaala a unauteho nen an lo thawk a. Sekem khuaah an lut a: Sekem- hote chuan an lo ringhlel lo a.'qIF Tin, Sekem khuaa mite chuan tlang chhipahte amah chang rutute an dah a, chu mi kawnga kal apiangte chu an lo suam thin a; chu mi thu chu Abimeleka an hrilh a.pF chu chu Jerubaala fapa sawmsarihte chunga rawng taka an tih avanga an chunga phuba lakna a lo thlen theihna tur leh, anmahni thattu an unaupa Abimeleka chungah leh, a unaute that tura a kut lo tichaktu Sekem-hote chunga an thisen awm theihna turin a ni.#oAF Tin, Pathianin Abimeleka leh Sekem khuaa mite karha chuan rilru sual a awmtir a, tichuan Sekem khuaa mite chuan Abimeleka chungah vervek takin an ti ta a:>nyF Tin, Abimeleka chu Israel-ho chungah kum thum a lal a. m F Chutichuan Jothama chu a tlan a, a tlan bo a, Beer-ah a tlan a, a unaupa Abimeleka a hlauh avangin chutah chuan a awm ta reng a.lF chutiang a nih loh erawh chuan Abimeleka atang hian mei lo alh chhuak se la, Sekem khuaa mite leh Beth-milo mite chu kang zo vek rawh se; tin, Sekem khuaa mite leh Beth-milo atangin mei lo alh chhuak se la, Abimeleka chu kang zo vek rawh se," a ti a.8kkF vawiinah hian Jerubaala leh a chhunge chunga tih takzet leh fel taka ti in ni phawt zawngin le, Abimeleka chungah hian lawm rawh u, tin, ani pawh in chungah hian lawm rawh se:Zj/F vawiinah hian ka pa chhungte chungah chuan in lo hel a, a fapate sawmsarih zet lung pakhat chungah in lo tihlum a, in unaupa a nih avangin a bawihnu fapa Abimeleka hi Sekem khaw mite lalah in lo siam ta si a;)yimF (Ka pa hian ral a lo dosak che u a, a lo thih phah ta hial a, Midian-ho kut ata chu a lo chhanchhuak ta che u a:>hwF Chutichuan Abimeleka in lal atana in lo siam ta mai hi tih takzet leh fel taka ti in nih a, Jerubaala leh a chhungte chu tha taka in tih a, a phu ang zela a chunga lo tite in nih a;jgOF Tin, hling chuan thing hnenah, 'In lal atana hriak mi thih takzet in nih chuan ka hlimah hian lo bi ta che u: in nih loh erawh chuan hlingah chuan mei lo chhuakin Lebanon tlanga sidar thingte chu kang zo vek rawh se,' a ti a.jfOF Chutichuan thin gzawng zawng chuan hling hnenah, 'Hawh teh, nang kan lalah awm ang che,' an ti a.'eIF Tin, grep hrui chuan an hnenah, 'Pathian leh mihring tilawm thintu ka uain hi chhuahsanin thing chungah lehlam lehlaman ka phe ka phe tehlul ang maw?' a ti a.^d7F Tin, thingte chuan grep hrui hnenah, 'Hawh teh, nang kan lalah awm ang che,' an ti a.$cCF Nimahsela theipui kung chuan an hnenah, 'Ka thlumna leh ka rah tha tak hi chhuahsanin, thing chungah lehlam lehlaman ka phe ka phe tehlul ang maw?' a ti a.ibMF Tin, thingte chuan theipui kung hnenah hian, 'Hawh teh, nang kan lalah awm ang che,' an va ti a.Ga F Nimahsela olive thing chuan an hnenah, 'Pathian leh mihring chawimawi phahna'na an mi hmanna ber ka hriak hi chhuahsanin thing chungah lehlam lehlaman ka peh ka pheh tehlul ang maw?' a ti a. `F Vawikhat chu thing hi an lal atana hriak thih turin an va chhuak a; olive thing hnenah hian, 'Nang kan lalah awm ta che,' an ti a.d_CF Tin, chu chu Jothama an hrilh chuan Gerizim tlang chhipah a han ding a, aw ring takin a au a, an hnenah, "Nangni Sekem khuaa mite u, ka thusawi hi ngaithla teh u, tichuan Pathian pawhin in thu a lo ngaithla ve dawn nia.3^aF Tin, Sekem khuaa mi zawng zawng leh Beth-milo a mi zawng zawng chu an pung khawm a, tichuan Abimeleka chu Sekem khuaa lungphun bul sasaw kiangah chuan lalah an siam ta a.N]F Tin, Ophra khuaa a pa inah a va kal a, Jerubaala fapa, a unau sawmsarihte chu lung pakhat chungah a that hlawm a: Jerubaala fapa naupang ber Jothama erawh chu a damah a tang a: a lo biru hlau a ni. \;F Tin, Baal-berith in ata tangka sawmsarih an pe a, chu chuan Abimelekan mi ho tak tak leh , mi tawrawt pui puite a ruai a, anni chuan amah chu an zui a.U[%F Tin, a nu nutate chuan Sekem khua ami zawng zawngte beng hriatah chuan chung a thu zawng zawng chu an sawi a: tichuan Abimeleka zui duhna rilru an lo pu ta a: "Ani chu kan unau a ni alawm," an ti ta si a.Z-F Sekem khuaa mi zawng zawngte beng hriatah thu sawi u la, 'Jerubaala fa zawng zawng mi sawmsarihten in chunga ro an rel ange tha zawk in tih, pakhatin in chungah ro a rel?' ti teh u khai: tin, kei pawh in thisen zawmpui ka ni tih hi hre reng bawk ang che u," tiin a sawi a.Y F Tin, Jerubaala fapa Abimeleka chu Sekem khuaah a nu nutate hnenah a kal a, a nu pate chhungkua zawng zawngte nen a bia a, XF#Jeru-baala (Gideona chu) Israel-hote chunga theihtawpa that chhuah thintu chhungte chungah pawh chuan that an chhuah ve ta hek lo.~WwF"Tin, Israela thlahte chuan an vela hmelmate zawng zawng lak ata chhan chuaktu LALPA an Pathian chu an hre ta lo va:Jeru-baala (Gideona chu) Israel-hote chunga theihtawpa that chhuah thintu chhungte chungah pawh chuan that an chhuah ve ta hek lo.+VQF!Tin, heti hi a ni a, Gideona thih veleh chuan Israela thlahte chu an lo hnungtawlh leh ta a, Baal-e lakah an uire a, Baal-berith chu an pathianah an lo siam ta a,xUkF Joasa fapa Gideona chu tar kuna damin a thi a, tichuan Abiezrit mi Ophra khuaa a pa Joasa thlanah an phum ta a.UT%FTin, Sekem khuaa a hmeiin fapa a hrinsak bawk a, a hmingah Abimeleka a sa a.[S1FTin, Gideona chuan ama hrin ngei fapa sawmsarih a nei a: nupui tam tak nei a ni a.F Tin, Penuel khuaa mite hnenah chuan, "Remna thu hawna ka lo kir leh hunah, he kulh hi ka rawn tichim ang maw le," tiin a sawi bawk a.1=]FTin, chu ta tang chuan Penuel-ah a han kal a,an hnenah chutiang bawk chuan a sawi leh a: tin, Penuel khua amite chuan Sukoth khuaa mite chhan ang bawkin an lo che ve a.<<sFTin, Gideona chuan, "Aw le, LALPA'n Zeba leh Zalmuna chu ka kuta mi pek hunah thlaler hling leh hnimhlingneite chuan in taksa chu ka chhun thler diai duai mai ang maw le," a ti a.;-FTin, Sukoth khuaa mi lianhote chuan, "Zeba leh Zalmuna chu i kuta awm tawh ang renga chutia i sipaihote chhang kan han pek mai tur chu?" a ti a.9:mFTin, Sukoth khuaa mite hnenah chuan "Heng ka hnungzuite hi khawngaih takin chhangper pe teh u khai; an chau tawh em mai a, Midian-ho lal Zeba leh Zalmuna ka um a ni e," a ti a.9yFTin, Gideona leh a hnena mi zathum awmte chuan Jorda lui chu an zuk thleng a, an kan a, chu chung chungin an um zel a.j8OFPathianin Midian-ho lal Oreba leh Zeeba chu in kutah a rawn pe ta a ni a: tichuan nangni ai hian keiin eng nge ka lo tih uchuak theih bik ni?" a ti a. Chutichuan chu mi thu a han sawi chuan a chunga an thinrim chu a reh ta a. 7;FTin, ani chuan an hnenah, "Nangni aiin eng nge ka tih uchuak bik le? Abiezer-ho grep lawh ai chian Ephraim-ho grep hmaih chhar hi a nasa zawk lo em ni?6 9FTin, Ephraim-hote chuan a hnenah, "Engtiziaa hetianga min ti nge i nih a, Midian-ho i beihnaah chuan min sawm ve loh?" an ti a. An hau nasa hle mai a.w5iFTin, Midian lal pahnih Oreba leh Zeeba an man a; tin, Oreba chu Oreb lungpuiah an that a, tin, Zeeba chu Zeeb grep sawr khurah an that a, Midan-ho chu an um ta a; tichuan Oreba leh Zeeba lu chu Jordan lui rala Gideona hnenah an rawn la a.$4CFTin, Gideonan Ephraim tlang ram zawng zawngah chuan, "Midian-ho hi rawn bei rawh u, Beth-bara thlengin luite hu lo lak khalh ang che u, Jordan lui nen," tiin mite a tlan veltir a. Chutichuan Ephraim-ho zawng zawng chu an pung khawm a, Beth-bara thlengin luite chu Jordan lui nen an lo lak khalh vek a.Tin, Midian lal pahnih Oreba leh Zeeba an man a; tin, Oreba chu Oreb lungpuiah an that a, tin, Zeeba chu Zeeb grep sawr khurah an that a, Midan-ho chu an um ta a; tichuan Oreba leh Zeeba lu chu Jordan lui rala Gideona hnenah an rawn la a. 3 FTin, Israel-ho chu Naphtali atang te, Aser atang te, Manase zawng zawng atangte chuan an pung khawm a, Midian-ho chu an um ta a.y2mFTin, tawtawrawt zathum chu an ham a, tin, LALPA sipaiho zawng zawngte chu anmahni leh anmahni khandaihin a inbeihtir ta chiam a: tichuan sipaihote chu Zerera lampang Beth-sita thleng, Tabath kianga Abel-mehola ramri thlengin an tlanchhia a.%1EFTin, kulh velah mi tin, mahni dinhmun theuhvah chuan an ding vek a: tichuan sipaiho zawng zawng chu an tlan ta a; tin, an au chiam a, an tlanchhiattir ta a.U0%FTin, a pawl thum chuan tawtawrawt chu an ham a, an bel chu an tikeh a, an vei lamin meichher an keng a, an ding lamin tawtawrawt ham tur an keng a; tin, "LALPA leh Gideona ngunhnam," tiin an au dur dur a.V/'FChutichuan Gideona leh a hnena awm mai zate chu zan ven laita, ralveng an inthlak hlim chhawn lai takin kulh tawntirh an zuk thleng a : tin, tawtawrawt chu an han ham a, an bel ken chu an tikeh sawm vek a.N.FKei leh ka hnena awm zawng zawngte hian tawtawrawt kan han ham veleh, kulh vela awm zawng zawngte pawhin tawtawrawt in ham vek bawk ang a, 'LALPA tan leh Gideona tan,' ti theuh vang che u," a ti a.'-IFTin, ani chuan an hnenah, "Min en u la, ka tih angin ti ve zel ang che u: tin, ngai teh u, kulh tawntirh ber ka thlen veleh, ka tih ang zelin ti ve ang che u.,FTichuan mi zathumte chu pawl thumin a siam a, an vai chuan tawtawrawt leh bel ruak, a chhunga meichhe dah sa a pe theuh a.v+gFTin, chuti chu a ni a, Gideonan chu mumang leh a awmzia an inhrilhfiah chu a hriatin, Pathian a be ta a; tichuan Israel-hote kulh lamah chuan a kir leh a, 'Tho rawh u khai; LALPA'n Mididan sipaihote chu in kutah a pe tawh ani e," a ti a.6*gFTin, a thianpa chuan a chhang a, "Chu chu Israel mi, Joasa fapa Gideona ngunhnam anih mai chu: Pathianin Midan-ho leh sipaiho zawng zawng chu akutah a pe a nih chu," a ti a.F)F Tin, Gideona a zuk thlen chuan, ngai teh, mi pakhat hian a thianpa chu a mumang a lo hrilh a, a hnenah, "Ngai teh, mumang ka lo nei a, tin, ngai teh, barli chhang hlawm hi Midian-ho kulhah hian a lo lum a, puan inah hian alo lum lut a, a rawn tichim a, a tilet ling tawp a, puan in chu a per ta thlawp mai a," a tia .n(WF Tin, Midian-hote leh Amalek-hote leh khawchhak fateho zawng zawng chu ruamah chuan khau ang maiin tam tak an lo awm hmur mai a; an sanghawngseite chu chhiar sen rual loh, an tam lam chu tuifinriat kama tiauvaivur zat zet an ni a.j'OF tichuan an thusawi i hria ang a; chu mi hnuah zawng i kut chu tihchakin a awm ang a, kulhah chuan i kal ngam tawh ang," a ti a. Chutichuan a chhiahhlawh Pura nen chuan kulha ral vengho tawntirh ber awmnaah chuan an zuk kal a.j&OF Amaherawhchu zu chhuk i hlauh chuan, I chhiahhlawh Pura nen hian kulhah chuan zuk kal phawt u la;%F Tin, heti hi a ni a, chu m zanah chuan LALPA'n a hnenah, "Tho la, kulhah chuan zuk chhuk rawh khai; i kutah ka pe tawh e.g$IFChutichuan mipuite chuan ei turte leh an tawtawrawtte chu an keng a: tin, Israel mi zawng zawngte chu an puan in lamah a hawtir ta vek a, mi zathumte erawh chu a awmtir a: tin, Midan-ho kulh chu an hnuai ruamah chuan a ni.X#+FTichuan LALPA'n Gideona hnenah, "Mi zathum, a liaha liakate kha hmangin ka chhandam dawn che u a, Midian-hote hi i kutah ka pe dawn a ni: mipui zawng zawngte chu mahni hmun theuhvah haw vek rawh se," a ti a."yFTin, an kut phaha mi a liaha liakte chu mi zthum an ni a, mi dang zawng zawngte chu kuna thingthia tui dawt vek an ni.a!=FChutichuan mipuite chu luiah chuan a hruai thla a: tin, LALPA'n Gideona hnenah, " Ui anga a leia tui a liaha liak apiangte chu a hrangin dah zel langin; chutiang bawkin kuna thingthia tui dawt apiangte pawh," a ti a.< sFTin, LALPA'n Gideona hnenah, "Mite kha an la tam lutuk fo mai; luiah hruai thla la, chutah chuan keimah ka thliarsak ang che: heti hi a ni ang a, 'He mi hi chu i hnenah kal ve rawh se,' ka tih apiang chu, i hnenah kal se la; tin, 'He mi hi chu i hnenah kal ve suh se,' ka tih apiang chu kal suh se," a ti a.xkFChuvangin ngai teh, mipuihote beng hriatah, 'Tupawh hlau leh khur apiang chu kir leh se la, Gilead tlang ata hi haw leh rawh se,' tiin puang rawh," a ti a. Tichuan mipuite chu sing hnih leh sanghnih an kir leh a; tin, singkhat an la awm a.QFTin, LALPA'n Gideona hnenah, "I hnena awmte kha Midian-hote an kuta ka pekna'n zawng an tam lutuk a, chutilozawng Israel-hoten, 'Keimahni kut ngeia inchhandam kan ni alawm,' tiin mi uankhum dah ang e.\ 5FChutichuan Jerubaala (chu mi chu Gideona a ni) leh a hnena mipui awm zawng zawngte chu zing takah an tho a, Harod lui bulah an inkulh a: tin, Midian-hote kulh chu an awmna hmar lampang More tlang bul ruamah a ni.tcF(Tin, chutiang chuan beram hmuh chauh chu a lo hul a, lei chung zawng zawngah chuan dai a lo awm ta thung a.F'Tin, Gideonan Pathian hnenah, "Ka chungah thinrim suh ang che, vawikhat tal ka han sawi leh teh ang; khawngaih takin vawi khat tal beram hmulin mi fiahtir leh teh ang che; tun tumah chuan beram hmuh chauh chu lo hul se la, lei chung zawng zawngah dai lo awm leh thng rawh se," a ti a.Tin, chutiang chuan beram hmuh chauh chu a lo hul a, lei chung zawng zawngah chuan dai a lo awm ta thung a.2_F&Chutiang chu a lo ni ta ngei a: a tuk zing taka a han thawh a, beram hmul chu a han hmeh sawr chuan beram hmula mi chu dai berhbu khat zet a han sawr chhuak ta mai si a.Z/F%ngaiteh, hrui zawlah beram hmuh ka dah ang a, beram hmulah chauh chuan dai alo awm a, lei zawng zawngte chu a lo ro vek chuan, i sawi angin keima kutin Israelte hi i chhandam dawn ani tih ka hria ang," a ti a.a=F$Tin, Gedeonan Pathian hnenah, "I sawi anga keima kuta Israelte hi i chhandam dawn chuan,hKF#Tin, Manase-ho zawng zawng zingah mite a tlantir a; chungho pawh chuan an pan khawm ta chiam a: tin, Aser-hote hnenah te, Zebulun-ho hnenah te, Naphtali-ho hnenahte pawh miet a tlantir a; anni pawh chuan an han fin ve ta a.F"Nimahsela LALPA thlarau chu Gideona chungah a lo thleng a; tin, tawtawrawt a hantum a: tichuan Abiezer-ho chuan an pn khawm ta chiam a.F!Tichuan Midian-ho zawng zawngte leh Amelek-hote leh, khaw chhak fate chu an pung khawm chian a; lui an kan a, Jazreel ruamah an inkulh a.xkF Chutichuan, "A maicham tihchim avangin Baalan amah khing rawh se,: tiin, chu mi ni chuan Jerubaala a vuah ta a.'FTin, Joasa chuan amah rawn khingtu zawng zawng hnenah chuan, "Baala chu in tan dawn a ni maw? Amah chu in hum dawn a ni maw? Tupawh amah tan apiang chu zingah la la hian tihhlum tur a ni: pathian anih chuan a maicham an tihchim avangin, intan chawp ang hmiang," a ti a.3aFTichuan khawpuia mite chuan Joasa hnenah, "I fapa chu han hruai chhuak rawh, a thi ngei tur a ni: Baala maicham a tihchim avfang leh a bula Asera a kih avangin," an ti a./YFHei tu tih nge maw ni chu le?" tiin an inbe hlawm a. Tin, an han inzawh a, an han indap vel hnu chuan, "Joasa fapa Gideona tih a lo ni reng alawm maw le," an ti ta a.X+FTin, khawpuia mite chu zing taka an han thawh chuan ngai teh, Baala maicham chu tihchimin a lo awm a, a bula Asera chu kih thlukin a lo awm a, maicham siam chunga bawngpa pahnihna hlan chu a lo awm ta mai a.A}FChutichuan Gildeona chuan a chhiahhlawhte zinga mi sawm a hruai a. LALPA'n a hnena a sawi ang chuan a ti ta a; tin, heti hi ani a, a pa vangin, chhunah a ti ngam lo a, zanah a ti a ni.=uFtin, he kulh chungah hian kawngzawng nei tein LALPA i Pathian tan maicham siam langin, bawngpa pahnihna chu la la, Asera i kih tur thing hmangin halral thilhlan hlan rawh," a ti a.@ {FTin, heti hi a ni a, chu zan vekah chuan LALPA'n a hnenah, " I pa bawngpa, bawngpa pahnihna kum sarih mi chu la langin, I pa neih Baala maicham hi tichim la, a bula Asera hi kit rawh: +Fchutichuan Gideonan chutah chuan LALPA tan maicham a siam a, Jehoa-salom a vuah a: tun thlengin Abiezrit mite khua Ophra-ah a la awm reng a ni.X +FTin, LALPA'n a hnenah "Thlamuang takin awm la, hlau suh: I thi lo ang," a ti a.8 kFChutichuan Gideona chuan LALPA vantirhkoh ani tih a hre ta a; tin, Gideonan, "E khai aw, aw Lalpa PATHIAN! LALPA vanrirhkohchu a hmai chhan ngeiah ka hmuh tak chu le," a ti a.+ QFChutiang chuan a han ti a. Chutichuan LALPA vantirhkoh chuan a tiang ken hmawr chuan sa leh chhang dawidim telh loh chu a han khawih a; tin, lung atang chuan mei a lo chhuak a, sa leh chhang dawidim telh loh chu a kang ral ta vek a; tin, LALPA vantirhkoh chu a hmuh theih lohvah a kal ta a. ;FTin, Pathian vantirhkoh chuan a hnenah, "Sa leh chhang dawidim telh loh kha la langin, he lung chungah hian dah la, a tui kha bun chhuak rawh," a ti a.\3FTin, Gideona chu alut ta a, kel no leh chhangphut epha khat dawidim telh loh a buatsaih a: a sa chu fawngah a dah a, tin, a tui chu belah a dah a, sasaw thin ghnuaiah a hnenah chuan a rawn keng a, a rawn hlan a.\3FI hmaa hlan tur thil pek ka va lak a, I hnena ka lo kal leh hma loh chuan heta ta hi khawngaih takin lo kal bo hauh suh ang che," a ti a. Tin, ani chuan, "I lo kal leh hma loh chuu ka lo awm reng ang e," a ti a.FTin, ani chuan a hnenah, "I mittlung ka lo nih chuan, nangmah ngeiin mi bia a ni tih chhinchhiahna eng emaw mi entir ta che.  FTin, LALPA chuan a hnenah, "I hnenah ka awm zel dawn alawm, tichuan Midian-ho chu pakhat ang maiin ai hneh vek mai ang," a ti a.V'FTin, ani chuana hnenah, "Aw LALPA, engtin nge Israel-hote hi ka han chhandam tehlul ang? Ngai teh, Manasea thlah zingah hnam rethei ber kan ni a, kei lah hi ka pa chhungte zinga te ber ka ni si a," a ti a.9FTin, LALPA chuan mah chu a en a, a hnenah, "He i chakna hian kal la Israel-ho hi Midian-ho lak ata chhandam ang che: ka tir che a ni lo'm ni?" a ti a.U%F Tin, Gideonan a hnenah, "Aw ka pu, LALPA kan hnena a awm si chuan, eng tizia nge hetianga kan chunga thil a lo thlen si? Min thlahtute khan, 'LALPA'n Aigupta ram ata chu min hruai chho a ni lo'm ni?' tia a thiltih mak tak takte min hrilh thinte kha khawiah nge a nih zawh tak? Tunah zawng Midian-ho kutah min pe tawh alawm," a ti a.F Tin, LALPA vantirhkoh chu a hnenah a rawn inlar a, a hnenah, "Nang mi chak huaisen, LALPA hchu I hnenah a awm e," a ti a.>wF Tin, LALPA vantirhkoh a lo kal a, Ophra khuaa Abiezrit mi Joasa sasaw thing hnuaiah a thu a: tin, a fapa Gideonan Midian-hote hmuh theih loh turin grep sawrna khurah buh a lo vua a.J~F tin, keiin, Kei hi LALPA in Pathian ka nih hi, he'ng in awmna ram neitu Amor-ho pathiante hi in hlau hlek tur a ni lo e, ka ti a: nimahsela ka thusawi chu in pawm ta si lo,' a ti e," a ti a ni.&}GF Aigupta-ho kut ata leh, hnehchhiahtu che u zawng zawng kut ata chu ka chhanchhuak che u a, in hma ata anmahni chu ka hanwtchhuak a, an ram chu ka pe che u a; |FLALPA'n Israela thlahte hnenah chuan zawlnei a rawn tir a: ani chuan an hnenah, "LALPA Israelte Pathianin, heti hian a ti a ni, 'Aigupta ram ata chu ka hruai chho che u a, bawihho kut ata leh, hnehchhiatu che u zawng awng kut ata chu ka chhan chhuak che u a,]{5FTin, heti hi a ni a, Midan-ho avanga Israela thlahten LALPA an han auh ve leh chuan,zFChutichuan Israel-hote chu Midain ho avang chuan an lo rethei ta hle mai a; tin, Israela thlahte chuan LALPA chu an au ta a.LyFAn ran rualte leh an puan inte nen an lo thawk a, khau ang maiin tam takin an lo thawk si thin a; anmahni leh an sanghawngseite chu chhiar sen pawh an ni lo: ram tichhe turin an lo kal thin a ni.3xaFan han bei a; awmhmun an han khuar a, Gaza thlengin leia thil toe chu an tihchhiatsak a, Israel ramah ei tur reng reng an zuah lo, beram te, bawng te, abengtung te lamin.~wwFTin, heti hi ani a, Israelhoten thil an han chin tehian Midian-hote, Amalek-hote, khawchhak fateho chu an han chho a;v3FTin, Midian-hote chuan Israel-hote chu an lo hmin ta a: tichuan Midian-hote avang chuan Israela thlahte tlangah khur te, puk te, kulh te an siam a.u {FTin, Israel thlahte chuan LALPA mithmuhin thil an lo tisual ta a: tichuan LALPA'n Midian-ho kutah kum sarih a awmtir a.Tt#FChutiang chuan aw LALPA, I hmelmate zawng zawng chu boral vek se la: Amah hmangaihtute erawh chu chak taka kal, ni ang hi ni rawh se," tiin hla an sa a. Tin, ram chu kum sawmli chhung ralmuangin a awm a.QsF'An hmu zo ta lo em ni? rallak an insem ta lo em ni ;e? Mi tinin nula pahnih khat emaw theuh; Sisera chan tur chu rallak puan ze hrang hrang, Rallak puan zehmawi, ze hrang hrang, Rallak nghawnga bah tur puan a khing hniha zehmawi, ze hrang hrang,' tiin.Chutiang chuan aw LALPA, I hmelmate zawng zawng chu boral vek se la: Amah hmangaihtute erawh chu chak taka kal, ni ang hi ni rawh se," tiin hla an sa a. Tin, ram chu kum sawmli chhung ralmuangin a awm a.NrFA hmeichhe fingten an lo chhang a, A ni, amah a inchhang chawp leh a,q%FSisera nu chu tukverah a han dak a, Zawngdaikalh awngah a au a, 'Engati nge a tawlailir a lo thlen har? Engati nge a tawlailir a muan? A ti.p%FA ke bulah a awp rawk a, a tlu a, a bawk ta der a: A ke bulah a awp rawk a, a tlu a, a tlu ta a: A awp rawkna hmunah chuan a thi ta der mai.2o_FKilhna a keng a, A ding lamin hnathawk mi tuboh; tin, tuboh chuan Sisera chu a kheng a, a luah a kheng tlang a, A ni, a bekbawrah chuan a kheng a, a kheng bur ta ngur a.^n7FAni chuan tui a rawn dil a, hnute tui a lo pe a. Mi tha noin hnutetui khal a lo pe a.m!FHmeichhia azawngah Jaeli, Ken mi Hebera nupui hi engthawl ber a ni ang, Hmeichhia puan ina chengho azawngah chuan a engthawl ber a ni ang.?lyF'Meroz chu anchhia lawh r'u,' LALPA vanrihkohin a ti, Chuta awmte chu nasa takin anchhia lawh rawh u; LALPA tanpuiin, LALPA'n mi chak tak a beinaa tanpui tura an lo kal loh avangin,'_k9FTichuan sakawrte chu an per ta tlut tlut a, Sakawr chakte chu an zuan an zuan avangin.qj]FKison luiin anni chu a hnawl vek a Hmasang lui, Kison lui chuan. Aw ka thlarau, chak takin kal zel rawh.Ui%FVan atangin an rawn bei a; Arsiten an hmun atangin Sisera chu an rawn bei a.zhoFLalten an rawn bei a, Tichuan Kanaan lalte chuan Megido tui kiang, Taanak khuaha an bei a: Sum lak reng an nei loLgFZebulun-ho leh Napthali-ho hi Phul hmun sanga thih huam reng mi hi.8fkFGilead-ho chu Jordan ralah an awm reng a: Tin, Dan-ho chu engah nge lawngah te an awm reng? Aser-ho chu tuifinriat kamah an thu hle hle a, An litengsawlahte chuan an awm reng.-eUFEng atan nge beram huang karahte i thut reng, Beram rual kohna phenglawng ngaithla tur maiin? Reuben-ho tui luannaahte chuan Ngun taka i ngaihtuah chhuahna a awm a,6dgFIsakar mi liante chu Debori hnenah an tel a; Isakara angin, Baraka pawh: Ruam lamah chuan amah nen an tlan chhuk chiam a. Reuben-ho tui luannahte chuan An tum a ruh hle mai.PcFAmeleka zungzamte chu Ephraim atangin an lo chhuk a; Benjamin, i mite zinga miten an rawn zui che, Makir atangin ram roreltute an lo chhuk. Tin, Zebulun atangin ziaktu tiang kengtute chu an lo chhuk.}buF Tichuan mi lian la awm chhungte leh mipuite chu an lo chhuk a; Mi chak tak mi beihpui turin LALPA chu a lo chhuk ta. 0~t~:}|{{zJyy xxw&v}u9tt s%r|rq|q paojnn-m]lkkqjj{ighqgff+ee=dd)cbbfba1`__x^]\\[;Z~Y^XWWKVEU"TSRsRQSQPPMONNYMMBLLJJHHG=FEE$DCCPBZAAV@??%>=<6v5443221/.-,u,+.*^))L(''&&$%[$d#"!! 0TUUOf [ % U >; m=UFTin, tangka sangkhat leh zakhat chu a nu a pe leh a, tin, a nu chuan, "He tangka hi keima kut ngeiin ka fapa puala milem siamna'n leh milema chhun atan LALPA hnenah ka hlan e: chuvangin tunah hian ka pe leh dawn che ni," a ti a.<3FTin, ani chuan a nu hnenah, 'Tangka sangkhat leh zakhat an ruksak chia, nang pawhin anchhia i lawh a, ka beng hriat ngeia i sawi kha ngai teh, kha tangka kha ka hnenah a awm a sin, keima lak a ni e," a ti a. Tin, a nu chuan, "Ka fapa chu LALPA malsawmin awm rawh se," a ti a.J; FTin, Ephraim tlang ramah mi pakhat a awm a, a hming chu Mika a ni.Y:-FTichuan a unaute leh a pa chhungte zawng zawng chu an lo chhuk a, an la a, an zawn chho a, Zora leh Estaol inkara a pa Manoa phumna hmunah an phum ta a. Tichuan kum sawmhnih Israel-hote chungah ro a rel a ni.h9KFtin, Samsona chuan, "Philistia-ho hi ka han thihchilh teh ang," a ti a. Tichuan a theihtawpin a kun vak a; tin, mi liante leh mipui a chhunga awm zawng zawngte chu in chuan a delh ta chiam mai a. Chutichuan a dam laia a tihhlumte ai chuan a thihchilhte chu an tam zawk a.Tichuan a unaute leh a pa chhungte zawng zawng chu an lo chhuk a, an la a, an zawn chho a, Zora leh Estaol inkara a pa Manoa phumna hmunah an phum ta a. Tichuan kum sawmhnih Israel-hote chungah ro a rel a ni.b8?FTin, Samsona chuan chu mi in dotu ber sut pahnih chu a han dek a, a kut dinglamin pakhat,7yFTin, Samsona chuan LALPA a au a, "Aw LALPA pathian, khawngaih takin mi han hre reng langin, khawngaih takin tun tumah chauh hian mi han tichak la, aw Pathian, ka mit khinghnih phuba hi Philistia-hote chungah hian ka han la thaui teh ang," a ti a.]65FChu mi in chu mipa leh hmeichhiain an khat mup mai a; Philistia-ho mi lian zawng zawng chu chutah chuan an awm vek a; tin, Samsona ennawma thlirtute chu in chungah chuan mipa leh hmeichhia sang thum lai an awm a.5}FTin, Samsona chuan a kaitu naupang hnenah, "He mi in dotu ban hi mi han dehtir teh khai, ka han ngheng teh ang," a ti a.p4[FTin, heti hi ani a, an thinlung a hlim lai tak chuan, "Samsona chu ennawm atan han ko teh u," an ti a. Tichuan Samsona chu lung in ata an va ko chhuak a; tin, a hmaah chuan ennawmah a awm ta a: ban leh abn inkarah hian an dintir a.93mFTin, mipuite chuan an han hmuh chuan an pathian chu an fak a, "Kan pathianin kan hmelmapa leh kan ram tichhetu, mi tam tak min thattupa chu kan kutah min pe ta alawm," an ti a.L2FTin, Philistia-ho mi liante chu an pathian Dagona hnena inthawina ropui tak hlan tur leh inchawk hlim turin an pung khawm chiam a: "Kan pathianin kan hmelmapa Samsona min pe tawh alawm," an ti a.31cFNimahsela a lu meh kha a lo chawr leh ta a.!0=FTin, Philistia-ho chuan an man a, a mit an kher chhuahsak a; tin, Gaza khuaah an chukpui a, dar kawlte an buntir ta a; lung inah buh a rawt sawm thin a.x/kFTin, "Samson, Philistia-hoin an rawn bei dawn a che," a han ti a. Tin, a mu chu a han harh a, "Ni dang ang bawk khan ka chhuak leh mai ang a, ka tal chhuak leh mai ang chu," a ti a. Nimahsela LALPA'n a kalsan tawh tih reng reng a hre lo a.'.IFTin, a mal chungah a muthilhtir a; tin, mi a ko a, a sam phiar sarih chu a hlep thla ta vek a; tichuan a sawisa tan ta a, tin, a chakna chu a bo ta vek mai a.)-MFTin, a rilru zawng zawng chu a hrilh ta vek tih Delili chuan a hriat veleh Philistia-ho mi liatne chu, "Lo chho leh phawt rawh u, a rilru zawng zawng chu mi hrilh vek tawh e," tiin a chah ta hlawm a. Chutichuan Philistia-ho mi liante chu a hnenah chuan an han kal a, tangka chu an keng a.F,FTichuan a rilru zawng zawng chu a hrilh ta vek a, ahnenah, "Ka luah hian bakmehna reng reng rawih a la ni ngai lo a; ka nu chhula ka awm lai atanga Pathian tana Nazarit mia lo awm ka ni a: tuinah hian lo inmet ta i la, ka chakna chu a bo vek mai ang, tichuan ka chak lo ang a, mi dang ang mai bawk ka ni ang," a ti a.+FTin, heti hi a ni a, ni tin, a ngen tlut tlut a, a thlem a tlem thin avangin thihna khawp hialin a rilru a lo mangang ta a.k*QFTin, a hnenah, "I thinlung hi mi pe hlek siloin, eng tiziaa, "Ka hmangaih che," ti thei nge maw i nih le? Hei vawi thum tlawng i mi tihderhna chu i tilang tawh ani a, i chak viauna chhan hi mi la hrilh ta lo fo mai a," a ti a.M)FTin, kilhnain a kilh bet tlat a, a hnenah, "Samson, Philistia-hoin an rawn bei dawn ac he," a ti a. Tichuan a mu chu a han harh a, puanbu kilh behna leh puanbu chawp chuan a tithlawh ta vek mai a.e(EF Tin, Delili chuan Samsona hnenah, "Mi i la tihderin, dawt mi la hrilh cheu a nih hi: engtia phuar theih tur nge i nih mi hrilh teh khai," a ti a. Tin, a hnenah, "Ka sam phiar sarih hi puanah tah hnan la ani mai," a ti a.'F Chutichuan Delili chuan hruizen thar a la a, a phuar ta a, tin, a hnenah, "Samson, Philistia hoin an rawnbei dawn a che," a ti a. Pindan chhung rilah chuan a changrutute kha an awm a. Tin, a kut phuarna chu lazai tihchah ang maiin a han tichat ta a.&3F Tin, ani chuan a hnenah, "Hruizen thar, la hman hlek lohin mi han phuar mai sela, tichuan ka chak lo ang a, midang ang mai bawk ka ni ang," a ti a.%5F Tin, Delili chuan Samsona hnenah, "Ngai teh, mi tihder a, dawt mi hrilh a nih hi: engtia phuar theih tur nge i nih mi hrilh tawh rawh khai," a ti a.|$sF Pindan chhung rilah changrutute a dah a. Tichuan a hnenah, "Samson, Philistia-hoin an rawn bei dawn che, " a ti a. Tin, thlahruite chu meiin ziza hrui tawm a kang chat ang mai hian a tichat ta mai a. Chutichuan a chakna chhan chu hriat ani lo.#FChutichuan Philistia-ho mi liante chuan thalhrui thar pasarih, la ro hlek lote chu an han pe a, chung chuan an phuar ta a."3FTin, Samsonan a hnenah, "Thal hrui thar, la ro hlek lo pasarihin mi phuar se la, tichuan ka chak lo ang a, mi dang ang mai bawk ka ni ang," a ti a.!#FChutichuan Delili chuan Samsona hnenah, "I chak viauna chhan hi mi hrilh teh khai, engtin nge sawisak turin phuar theih i nih ang?" a ti a.{ qFTin, Philistia-ho mi liante chu a hnenah an han chho a, a hnenah, "Amah chu kan hneh a, phuara kan sawisak theihna'n a chakna chhan hriat tumin thlem rawh khai: tichuan kan zavai hian tangka sangkhat leh zakhat kan pe theuh ang che," an ti a.{qFTin, heti hi a ni a, nakin deuhvah chuan Sorek ruama mi hmeichhe pakhat a ngaizawng ta a, a hming chu Delili a ni.{qFTin, Samsona chu zan lai thlengin a mu a, tin, zan laiah chuan a tho a, khawpui kulh kawngkharte leh a ban pahnih chu a chelh a, a kalhnate nen lam chuan a phawi chhuak vek a, a kovah a pu a, Hebron zawn tlang chhipah a pu chho ta luah mai a.vgFTin, "Samsona hetah a lo kal e," tiin, Gaza mite chu an hrilh a. Tichuan an hual ta a, khawpui kulh kawngka bulah chuan zna khuain an chang a, zankhua chuan an ngawi thiap a, "Khua lo var teh phawt se, tichuankan that dawn nia," an ti a.b AFTin, Samsona chu Gaza khuaah a kal a, chutah chuan nawhchizuar hi a va hmu a, a pawl ta a,X+FTichuan Philistia-ho hun lai chuan Israelte chungah kum sawmhnih ro a rel a ni.ueFNimahsela Pathianin Lehi hmuna khuarkhurum awm chu a han tikhichat ta phuk a, tin, tui a lo chik chhuak ta a; tin, chu chu a han in veleh a rilru a lo chak leh ta a, a lo harh ta huai a: chutichuan chu mi hmingah chuan En-hakore an ti ta, tun thlengin Lehi hmunah chan a la awm reng a.Tichuan Philistia-ho hun lai chuan Israelte chungah kum sawmhnih ro a rel a ni.oYFTin, a tui a lo hal ta em em mai a, LALPA a au a, "Nangin i chhiahhlawh kut hi hmangin ropui takin mi lo chhan chhuak ta a: tunah hian tuihalin ka thi mai dawnin, serhtan lohho kutah hian ka tlu lut mai dawn em ni ang le?" a ti a. FTin, heti hi a ni a, thu a sawi zawh veleh chuan a khabe ruh ken chu a paih ta a; tin, chu hmun chu Ramath-lehi an lo ti ta a.FTin, Samsona chuan, Sabengtung khabe ruhin ka tiang pawng ther thur mai le, Sabengtung khabe ruhin mi sangkhat ka vaw hlum e," a ti a.nWFTin, sabengtung khabe ruh tharlam hi a hmu a, a han ban a, a la a, chu chuan mi sangkhat a vawhlum a. FLehi hmun a lo thlen chuan Philistia hoin an lo hmuak a, an lo au dur dur a; tin, LALPA thlarau chu a chungah nasa takin a lo thleng a, tichuan a ban phuarna hruizen chu ziza zai kang chat ang mai a lo ni ta a, a phuarnate chu a kut ata a tla ta tawp mai a.ymF Tin, anni chuan a hnenah, "Tihlum lo e; amaherawhchu kan phuar tlat ang chia, an kutah kan pe dawn che a ni: thah zawng kan that hauh lo ang che," tiin an sawi a. Tichuan hruizen thar pahnihin an phuar a, lungpui ata chu an hruai chho ta a.OF Tin, ani chuan an hnenah, "Nangmah hi phuar a, Philistia-ho kuta pe turin kan lo chhuk a ni," an ti a. Tin Samsonan an hnenah, "Nangni chuan mi tihlum lo turin ka hnenah chhia chham rawh u," a ti a.saF Chutichuan Judai rama mi, mi sangthum Etam lungpui keh karah chuan an zuk kal a, Samsona hnenah, "Philistian-ho hi kan chunga roreltute an ni tih i hre na nge? Eng tiziaa hetianga kan chunga thil rawn ti ta mai nge i nih le?" an ti a.EF Tin, Judai rama mite chuan, "Engtizia nge min bei tura in lo kal mai?" an ti a. Tin, anni chuan, "Samsona phuara kan chunga a tih ang bawka a chungah ti ve turin kan lo kal a ni," an ti a.tcF Chutichuan Philistia-ho chu an han chho a, Judai ramah chuan an han inkulh a. Lehi hmunah an inzar chiam a.eEFTichuan a bei vak a, a that chiam a: tin, a chhuk thla a, Etam lungpui keh karah a awm ta a.FTin, Samsonan an hnenah, "Hetianga in tih chuan in chungah phuba ka la ve phawt ang a, chu mi zawhah chuan ka ti tawh lo ang," a ti a.~ wFChutichuan Philistia-hote chuan, "Tu tih nge maw ni le?' an ti a. Tin, anni chuan, "Timna khuaa mi makpa Samsona tih a ni, a nupui a chhuhsak a, a thianpa kha a neihtir avangin," an ti a. Tin, Philistia hote chuan an pafain an han hal hlum ta a.0 [FTin, meichherte chu a han hal veleh chuan Philistia-ho buh ding zingah chuan a tlan luhtir chiam a, buhphal leh buh la dingte chu, oliv hmunte nen lam a kang ta vek a. 9FChutichuan Samsona chuan sihal zathum a va man a, meicher a la a, an mei leh mei chu a zawm a, an mei inkar theuhvah chuan meichher chu a dah theuh a.l SFTin, Samsonan an hnenah, "Tun tum chu Philistia-te pawi khawih mah i la dem ka kai lo ang," a ti a.L FTin, a pa chuan, "Amah hi i haw hle emaw ka ti a; chuvangin i thian ka lo pe ta a ni: a nau hi amah aiin a hmel a tha zawk ani lawm maw ni? A aiah khawngaih takin nei zawk mai rawh khai," a ti a.h MFNimahsela heti hi ani a, a nakin deuhvah chuan, buh seng hun lai hian, Samsona chuan kel no kengin a nupui a va kan a; "Pindan chhungah sawn ka nupui hnenah ka va lut dawn e," a ti a. Nimahsela apain a luh a lo phal ta lo a.X+FNimahsela Samsona nupui chu thian atana a hman, a thiana kha an lo pe ta mai a.[1FTin, LALPA thlarau chu a chungah nasa takin a lo thleng a, tin, Askelon khuaah a zuk kal a, mi sawmthum a that a, an thuam a hlihsak a, inthlakna puante chu thu khirh hrilhfiahtute chu a pe ta a. Tichuan a thin a rim ta em em mai a, a pa in lamah a chho ta a.Nimahsela Samsona nupui chu thian atana a hman, a thiana kha an lo pe ta mai a.$CFTin, a ni sarih ni, ni tlak hmain chu mi khuaa mite chuan a hnenah, "Khawizu aia thlum zawk eng nge ni le? Tin, sakeibaknei aia chak zawk eng nge ni le?" an ti a. Tin, ani chuan an hnenah, "Ka bawngla hian lei let suh u la chuan, Ka thukhirh hi in hre chhuah hauh lo ang le," a ti a.a=FTin, an ruaitheh, ni sarih chhung zang chuan a hmaah a tap a tap mai a: tin, heti hi a ni a, a ni sarih ni chuan a ngen tlut tltu avangin a hrilh ta nge nge a: tin, ani chuan a thu khirh chu a chiteho a hrilh ve a a.9FTichuan Samsona nupui chu a hmaah a tap a, "Mi lo hmangaih loin, mi hua a lo nih zawk hi le: ka chiteho lem thu khirh i zawt a, kei zawng mi hrilhfiah ve si lo a," a ti a. Tin, ani chuan a hnenah "Ngai teh, ka nu leh ka pa pawh ka hrilh lo a, nang ka hrilh ang che maw?" a ti a.|sFTichuan heti hi a ni a, ani sarih ni chuan Samsona nupui hnenah, "I pasal hi he thu khrih min hrilhfiah turin thlem rawh, chutilo chuan nang leh i pa chhungte hi kan hal dawn a ni: min tikawnkaw turin a ni maw min sawm? A ni lo'm ni?" an ti a.=uFTin, ani chuan an hnenah, "Eitu ata ei tur lo chhuak a, Chak tak ata thil thlum tak lo chhuak, tih hi," a ti a. Tin, a ni thum chhungin chu thu khrih chu an hrilhfiah thei ta lo a._9F amaherawhchu mi hrilhfiah theih loh chuan, puan zai sin silh sawmthum leh inthlakna puan sawmthu mi pe tur a ni," a ti a. Tin, anni chuan a hnenah, "I thu khirh chu han sawi teh le, kan lo ngaithla ang e," an ti a.nWF Tin, Samsona chuan an hnenah, "Tunah hian thu khirh ka zawt teh ang che u le: ruaitheh ni, ni sarih chhunga mi hrilhfiah theih a, in hriat chhuah theih chuan puan zai sin silh sawmthum leh inthlakna puan sawmthum ka pe ang che u;a~=F Tin, heti hi a ni a, amah an hmuh veleh, a hnena awm ve turin thiam sawmthum an hruai a. }F Tin, a pa chu hmeichhe hnenah chuan a zuk kal a: tin, chutah chuan Samsonan ruai a theh a; chu chu tlangvalte tih dan ani reng a.f|GF Tin, chu chu a la a, a kal leh ta a, a kal pahin a ei zel a, tin, a nu leh a pa hnen chu a han thleng a, a pe ve a, anni pawh chuan an ei a: amaherawhchu khawzu chu sakeibaknei taksaa mi a lak ani tih engmah a hrilh lo a.D{FTin, nakin deuhvah chuan zuk neih tumin a kal leh a, sakeibaknei ruang chu en tumin a va peng a: tin, ngai teh, sakeibaknei taksaah chuan khuai hi alo awm mur mur a, a zu pawh a lo awm a.PzFTin, a zuk kal a, hmeichia chu a kawm a; Samsona chuan a duh hle mai a.CyFTin, LALPA thlarau chu a chungah nasa takin a lo thleng a, tichuan kel n pawh sawm ang maiin apawt sawm ta mai a, engmah a keng si lo va: nimahsla a thiltih chu a nu leh a pa a hrilh lo./xYFChutichuan Samsona chu a nu leh a pa nen Timna khuaah chuan an zuk kal a, Timna khuaa Grep hmun hi an zu thlang e: tin, ngai teh, sakeibaknei vanglai hian a lo rum a.Gw FNimahsela a nu leh a pa chuan chu chu LALPA tih ani tih an hre lo va: Philistia-ho chungah remchang a zawng a ni si a. Chutih lai chuan Philistia-hote chuan Israel- hote chungah ro an rel a.7viFTichuan a nu leh a pa chuan a hnenah, "I unaute fanute zingah emaw, ka nc hite zawng zawng zingah hian emaw hmeichhia na awm hauh lo em ni le, Philistia-ho serhtan lohte zinga nupui tur i zuk zawn tak mai?" an ti a. Tin, Samsona chuan a pa hnenah, "MI neihsak mai rawh; ka duh em a sin maw ;e," a ti a.0u[FTin, a lo hawn chhoh leh chuan a nu leh a pa chu a hrilh a. "Timna khuah, Philistia-ho fanute zinga mi hmeichhe pakhat ka hmu a: ka nupuiah mi neihsak rawh u," a ti a.t FTin, Samsona chu Timna khuaah chuan a zuk kal a, Timna khuaah chuan Philistia-ho fanute zinga mi hmeichhe pakhat hi a zuk hmu a.isMF Tin, Zora leh Estaol inkara Mahane-dan hmunah chuan LALPA thlarauin a rawn khawih harh tan ta a.irMF Tin, hmeichhia chuan fapa chu a hring ta a, a hmingah Samsona an sa a; tin, nausen chu a lo sei lian a, LALPA'n mal a sawmsak a.Tin, Zora leh Estaol inkara Mahane-dan hmunah chuan LALPA thlarauin a rawn khawih harh tan ta a.qF Nimahsela anupui chuan a hnenah, "LALPA'n min tihhlum a tumte chuan halral thilhlante leh ei tur thilhlan kan hlante kha a chhang duh hlei nang, he'ng ang zawng zawngte pawh hi min entir lo ang a, he'ng ang thilte pawh hi tun tumah min hrilh hek lo ang," a ti a.epEF Tin, Manoa chuan a nupui hnenah, "Pathian kan hmuh tak avang hian kan thi ngei ang," a ti a.o1F Amaherawhchu LALPA vantirhkoh chu Manoa leh a nupui hnenah chuan a rawn inlar leh ta lo. Tichuan Manoa chuan LALPA vantirhkoh a ni tih a hre ta a.NnF Heti hi ani a, maicham atanga meialh chu van lama a chhoh lai chuan, LALPA vantirhkoh chu maichama meialhah chuan a chho ta si a: Manoa leh anupui chuan an thlir reng a; leiah an bawkkhup ta der a.kF Chuvangin i chungah hian thil engmah ka tisual lo e, nangmah zawk hian mi beih i tum avangin ka chungah hian thil i tisual ani e: LALPA Roreltu chuan tunah hian Israel thlahte leh Amona thlahte kara thu chu ngaihtuah rawh se,' a ti," tiin.C=F Israel-ho Hesbon-ah leh a khawperah te, Aroer leh a khawperah te, Arnon ramri dep khawpui zawng zawngahte chuan kum zathum zet an awm lai khan, eng vanga la loa lo la awm reng nge i nih?w<iF Moab lal Zipora fapa Balaka aiin i chak zawk em ni/ ani chuan Israel-hote kha a chawk buaiin, a do ngai em ni?;'F I pathian Kemosan i puala a lo ruatsak che chu i nei dawn a ni lo'm ni? Chutichuan LALPA kan Pathianin kan hmaa a chhuhsakte chu kan nei ang.:F Chutichuan LALPA, Israelte Pathianin a mi Israel-hote hmaah Amor o chu a chhuhsak a ni a, nangin i neihsak theih thu em mi?c9AF Tichuan Amor-ho ramri chin zawng zawng Arnon atanga Jabok thleng rakin an nei ta vek a ni.L8F Tin, LALPA, Israel-te Pathianin Sihona leh ahote zawng zawng chu Israel-hote kutah a pe a, an that ta a: chutichuan Israel-hote chuan chu mi ram Amor-hote awmna ram zang zang chu an nei ta vek a.;7qF Nimahsela Sihona chuan Israel-ho chu a ram kal tlang atan chuan a ring zo lo va: Sihona chuan a mite zawng zawng chu a khawm a, Jahaz khuaah a inkulh a, Israel-ho chu a bei ta a.36aF Tin, Israel-hoin Amor-ho lal Sihona, Hesbon lal hnenah palai an tir a; Israel-ho chuan a hnenah, kan hmun lama kalna'n khawngaih takin i ram kan kal tlang ang e, ant i a.r5_F Tichuan thlaler chu an kal tlang a, Edom ram leh Moab ram chu an kal hual a, Moab ram chhak pampangah an kal a, Arnon lehlam pangah awmhmun an khuar a; Moahb ram chhungah zang an lut hauh lo a ni, Arnon chu Moab ramri chin a ni si a.4F Israel-hoin Edom lal hnenah, Khawngaihtakin i ram kan kal tlang ang e, tiin palai a tir a: nimahsela Edom lal chuan a lo ngaithla duh lo a. Tin, chutiang bawkin Moab lal hnenah a tir leh a: nimahsela a lo remti lo va: tichuan Israel-hote chu Kades-ah an awm ta a.s3aF Aigupta ram ata an lo chhuahna Tuifinriat Sen thlenga thlaler kha an kal tlang a, Kades kha an thlen khan,}2uF a hnenah, "Jephthan heti hian at i e, 'Israel-hote Moab ram an laksak lo a, Amona thlahte ram pawh an laksak hek lo:F1F Tichuan Hjephthan Amona thlahte lal hnenah palai a tir leh a:0}F Tin, Amona thlahte lal chuan, "Israel-ho Aigupta ram ata an lo chhuah lai khan ka ram an lak avang alawm, Arnon atanga Jabok leh Jorda thlengin: chuvangin chun gramte chu tlang takin mi rawn pe leh mai rawh," tiin Jephtha palaite chu a lo chhang a.//F Tin, Jephtahn Amona thlahte lal hnenah chuan, "Eng tiziaa hetia kan ram rawn bei tura ka hnena lo kal mai nge maw i nih le?" tiin palai a ti r a.L.F Chutichuan Jephtha chu Gilead-ho upate hnenah chuan a kal ta a, tin, mite chuan hotu atan leh a puipa ber atan an lo siam ta a: tin, Jephtha chuan Mizpe khuaah LALPA hmaan thu engkim a sawi ta a.- F Tin, Gilead-ho upate chuan Jephtah hnenah, "LALPA chu kan karah hretu ani ang; i thu ang angin kan ti ngei ngei ang," an ti a..,WF Tin,Jephtan Gilead-ho upate hnenah chuan," Amona thlahte bei tura mi hruai hawn leh a, tin, LALPA'n anni chu mi pek chuan in hotuah ka awm tak meuh ang maw?" a ti a.s+aF Tin, Gilead-ho upate chuan Jephtha hnenah, "Chuvang tak chuan a lawm tunah hian i lam kan lo hawi leh, Amona thlahte ve bei tura kan hnena i kal theihna turin; tin, Gilead rama awm zawng zawngte chungah kan hotuah i awm ang," an ti a.(*KF Tin, Jephthan Gilead-ho upate hnenah chuan, "Mi hua a, ka pa in ata chu mi hnawtchhuak a ni lo'm ni? Enga ti nge in mangan veleh ka hnena in lo kal hi? a ti a.l)SF Jephtha hnenah chuan, "Amona thlahte kan beih theihna turin kan hotu berah lo awm ta che," an ti a.(-F Tin, heti hi ani a, Amona thlahte chuan Israel-hote chu an han do chuan, Gilead-ho upate chu Tob rama mi Jephtha hruai turin an kal chhuak ta a.`';F Tin, heti hi ani a, nakin deuhvah chuan Amona thlahte chuan Israel-hote chu an do ta a.%&EF Chutichuan Jephtha chu a unaute ho hnen ata chu atlan bo a, Tob ramah a awm ta a: tin, Jephtha hnenah chuan mi ho tak takte an cheng khawm a, an zui thin a.c%AF Tin, Gileada nupui chuan fapate a hrinsak a; tin, anupuia fapate chu an lo puitlin chuan Jephtah chu an hnawtchhuak a, a hnenah, "Nang zawngin kan pa in ro i luah thei lo ang: hmeichhe dang laka fa i ni si a," an ti a.z$ qF Tin, Gilead mi Jephtha chu mi chak huaisen a ni a, nawhchizuar fapa a ni: tin, Gileada chuan Jephtha chu ahring a.,#SF Tin, mipuiho, Gilead rama mi lianhote chu an inbia a, "Amona thlahte bei tan tur hi tu nge awm le? Gilead rama awm zawng zawngte chunga hotuah a awm ang," an ti a.@"{F Tin, Amona thlahte chu an pung khawm a, Gilead ramah chuan an va inkulh a. Tin, Israela thlahte chu an inkhawm ve chiam a, Mizpe khuaah an inkulh a.Tin, mipuiho, Gilead rama mi lianhote chu an inbia a, "Amona thlahte bei tan tur hi tu nge awm le? Gilead rama awm zawng zawngte chunga hotuah a awm ang," an ti a.%!EF Tichuan an zinga hnam dang pathiante chu an dah bo vek a, LALPA rawng chu an bawl ta a: tin, Israel-hote manganna avang chuan a rilru a lungngai ta em em a.e EF Tin, Israela thalhte chuan LALPA hnenah, "Thil kan lo tisual ta ani : nangin tha i tih ang angin kan chungah rawn ti langin; a chhan erawh chu vawiinah hian khawngaih takin min rawn chhan chhuak hram rawh khai," an ti a.vgF In thlann pathiante chu au ta che u: anni chuan in mangan hunah chuan chhan chhuak che u ang hmiang," a ti a.yF Nimahsela nangnin mi hawisan a, pathian dangte rawng chu in bawl ta zawk a: chuvangin ka chanchhuak tawh lo ang che u. F Zidon-hote Amalek-ho te, Maon-hote pawhin an hnehchhiah che u a; tin, mi au a, tichuan an kut ata chu ka chhan chhuak che u a.1]F Tin, LALPA'n Israela thlahte hnenah, "Aigupta-ho lak ata te, Amor-ho lak ata te, Amona thlahte lak ata te, Philistia-ho lak ata te ka chhan chhuak che u a ni lo vem ni?5eF Tin, Israela thlahte chuan, "Kan Pathian chu kan lo hawisan tak ngei a, Baal-te rawng chu kan lo bawl tak avnaign i chungah thil kan lo tisual ta a ni," tiin LALPA an au a.(KF Tin, Amona thlahte chu Juda-ho te, Benjamin-ho te, Ephraima thlahte bei turin Jorda ral an kai a; chutichuan Israel-hote chu mangan namenin an mangang ta lo a.U%F Tin, chu mi kum chuan Israela thlahte ch an timangangin, an hnehchhiah em em mai a: Jorda ral Gilead rama Amor-ho rama Israela thlah awm zawng zawngte chu kum sawm leh kum riat chhung zet an hnehchhiah a.F Tichuan LALPA chu Israelte chungah chuan a thinrim ta hle mai a, Philistia-hote hnenah leh Amona thlahte hnenah a hralh ta a.$CF Tin, Israela thlahte chuan LALPA mithmuhin thil sual an lo ti leh ta a, Baala-te leh Astarothi, Suria-ho pathiante, Zidon ho pathian te, Moab-ho pathian te, Amona thlah pathian te, Philistia-ho pathiante rawng an lo bawl ta a; tichuan LALPA chu an hawisan a, a rawng an bawl ta lo a.7kF Tin, jaira chu a thi a, Kamon khuaah an phum a.8kF Tin, chu mi chuan fapa sawmthum, sabengtung no sawmthum chunga chuang thin mi a nei a, tin, Gilead ramah khaw sawmthum an nei a, chung chu tun thleng hian Havoth-Jair an ti a.hKF Chu mi hnuah chuan Gilead mi jaira a l chhuak a, kum sawmhnih leh kum hnih Israelte ro a rel a.b?F Tin, kum sawmhnih leh kum thum Israelte ro a rel a, tin, a thi a, Samir khuaah an phum a. 9~~K}}6|{{{zyxxwxvvuutssrIqwqp>7=F<;;i:S:9S8A7j65443s32+1p007//]..,,1++ *n)((%'r&&"%[$$#""l!!? uGe"B&P >|_h1u o V ?L ~$qq]PTin, a tela mite pawh, pawh chauhsak u la, hnutchiah zel u la, chhar se la, hau suh u," tiin thu a pe a.pPTin, buhto zawng tura a thawh leh chuan, Boaza chuan a tlangvalte hnenah, "Buhphal zinga mite pawh hi char zel se la, hau suh ang che u. oP Tin, chaw ei hun chuan Boazan a hnenah, "Lo haw teh khai, chhangte hi han ei ve la, chhang themte chu uain thurah chiah ve rawh," a ti a. Chutichuan buh sengtue kiangah chuan a thu a; tin, chhangper chu a pe a, a ei a, a kham hnu pawhin a la ei bang ta cheu a.0n[P Tin, ani chuan, "Ka pu, min khawngaih ang che; nangin mithlamuan a, i chhiahhlawh u late zinga mi ni mah suh i la, i chhiahhlawhnu hi tha takin mi be ta si a," a ti a.m7P LALPA chuan i thiltih chu rul se la, LALPA, Israelte Pathian, inhumhimna'na a thlahnuai i rawn chuha chuan i that man pe teuh che u rawh se," a ti a.llSP Tin, Boaza huan a chhang a, a hnenah, "I pasal thih achina i pi chunga i thiltih dan zawng zawngte miin mi hril vek a; tin, i nu leh i pa leh i pianna ram kalsana tun hma lama i mi hriat ngai lohte hnena i lo kal dante pawh hi."k?P Chutichuan a kun a, lei siin a bawkkhup a, a hnenah, "Hnam dang ka ni si a, nangin hetianga min hriat duha min lo khawngaih hi eng tizia nge ni?" a ti a.PjPAn buh seng hi en reng la, an hnu chhui zel rawh; tlangvalte chu engmah tih loh tur chein thu ka pe tawh diam e; tin, i tui a hal apiangin tui bela tlangvalte ti chawi sa va in thin ang che," a ti a.>iwPChutichuan Boaza chuan Ruthi hnenah chuan, "Ka fanu, ngai teh aw; lo dangah chuan buhto zawngin kal suh la, heta ta hi kal sawn suh, ka chhiahhlawh nulate hnenah hian awm reng rawh.qh]PTin, a buh sengtute chunga hotu a chiahhlawh chuan, "Moab nula, Moab ram ata Naomi hnena lo kal ve a ni:|gsPChutichuan Boaza chuan a chhiahhlawh, buhsengtute chunga hotu hnenah chuan, "Hei khawi lam nula nge ni le?" a ti a.Gf PTichuan, ngai teh, Bethlehem atangin Boaza chu a va kal a, buh sengtute hnenah chuan," In hnenah LALPA awm rawh se," a ti a. Tin, anni chuan, "LALPA'n malsawm che rawh se," tiin an chhang a.ePTichuan, a kal ta a, buh sengtute seng hmaih chu a va zawng ta a: tichuan Elimeleka thlah Boaza loah ngei chuan a va kal fu hlauh mai a.3daPTin, Moab mi Ruthi chuan Naomi hnenah, "Lo lamah ka kal ang a, mi lo khawngaihtu apiang buhto ka va zawng ang e aw," a ti a. Tin, a hnenah, "Kal ta che, ka fanu," a ti a.tc ePTin, Naoami chuan a pasala laichin, Elimeleka thlah, mi neinung tak laichin a nei a; a hming chu Boaza a ni.b 9PChutichuan Naomi chu a lo kir a, a monu Moab mi Ruthi nen Moab ram atang chuan an lo kir a ni: barli seng tan tirh laiin Bethlehem chu an thleng a ni.ya oPMuk takin ka chhuak a, LALPA chuan kutbengin mi hruai hawng leh a ni: LALPA chuan ka chungah a lungnih lohna a tilang a, Engkimtitheia chuan min tihreawm te hre reng siin angati nge Naomi min la tih cheu ni le?" a ti a.Chutichuan Naomi chu a lo kir a, a monu Moab mi Ruthi nen Moab ram atang chuan an lo kir a ni: barli seng tan tirh laiin Bethlehem chu an thleng a ni.` PAni chuan an hnenah, "Naomi min ti suh u, Maraii min ti zawk rawh u. Engkimtitheia chuan lungchiatthlak takin min ti ta si a.8_ mPTichuan Bethlehem thlengin an kal dun ta a. Tin, heti hi a ni a, Bethlehem an thlen chuan a khuain an phu ta mur mur mai a, hmeichhiate chuan, "Hei, Naomi kha ni maw?" an ti a.P^ PChutichuan a hnena kal a tum tlat tih a lo hriat chuan a ngawihsan ta a.`] =Pi thihna apiangah chuan ka thi ang a, chutah chuan min phum ve mai tur a ni: nang leh kei hi thihna chauh lo chuan thil dangina min then dawn chuan LALPA'n a tih tihin min ti mawi se la, chu aia nasa pawhin," a ti a.s\ cPTin, Ruthi chuan, "Nangmah then tur leh nangmah zui loa haw leh tur chuan min thlem lo hram hram rawh: i kalna apiangah ka kal ang a; i riahna apianga ka riak ang a, i chite chu ka chite an ni ang a, i Pathian chu ka Pathian a ni ang.:[ 5PTin, ani chuan, "Ngai teh, i mopuinu chu a chite nen leh a Pathian hnen lamah chuan a kir leh ta a; nang pawh i mopuinu umin haw ve taw aw," a ti a.zZ qPTin, an aw chhuahin an tap leh ta chiam mai a; tin, Orpi chuan a pi chu a fawp a; Ruthi erawh chuan a vuan tlat a.>Y yP an puitlin thlengin in awm dawn em ni ang? Ni kawng lo e a, ka fanute u, nangmahni avang hian ka lungngaihna a zualkai zawk a ni, LALPA kut chu ka chungah a tla ta a nih hi," a ti a.BX P Ka fanute u, haw leh u la kal raw u khai; pasal han nei turin ka upa lutuk tawh si a. Tin, ka bei a la sei reng e ti mah i la, zaninah mai pawh hian pasal neiin fapate pawh nei mah i la,W 7P Tin, Naomi chuan, "Ka fanute u, haw leh zawk rawh u; engah nge ka hnenah chuan in kal ve tehlul ang le? In pasal tur fapa ka pai leh thei dawn em ni?eV GP Tin, a hnenah, "Kan kal lo ang, i chite hnena i hawnnaah chuan kan tel ve zawk ang," an ti a.&U IP LALPA chuan in pahnihin pasalte ina khawsakna in tawn theihna'n khawngaih che u rawh se," a ti a. Tichuan a fawp a, tin, aw chauh meuhin a tap ta chiam mai a.GT  PTin, Naomi chuan a mote pahnih hnenah chuan, "In nu in lam ve vea haw leh turin kal rawh u khai; mitthi chung leh ka chunga in tih ang hian LALPA chuan in chungah ngilnei takin ti ve rawh se.iS OPTichuan a awmna ata chu a mote pahnih nen chuan an chuak a; Judai rama haw leh turin an kal ta a.R 5PChuti chuan a mote nen chuan Moab ram ata chu haw leh turin an tho a, LALPA'n ei tur pein a mite chu a kan dan te Moab ram atanga a lo riat avangin.Q PTin, Mahlona leh Kilona chu an thi ta ve ve a; tichuan chu hmeichhia chu a fate pahnih leh a pasal chuan an thihsan ta a.P 3PTin, Moab ram hmeichhia nupuiah an nei a, a pakhata hming chu Orpi a ni a, a pakhata hming chu Ruthi a ni: Chutah chuan kum sawm emaw lai an awm a.ZO 1PTin, Elimeleka, Naomi pasal chu a thi a, ama leh a fapate pahnih chauh an ni ta a.=N wPTin, Bethlehem-Juda-a mi pakhat Moab rama awm turin amah leh a nupui leh a fapate pahnih nen an kal a. Chu mi hming chu Emimeleka a ni a, a nupui hming chu Naomi a ni a, a fapate pahniha hming chu Mahlona leh Kiliona, Bethlehem-Juda-a Ephrath mi an ni. Moab ramah chuan an kal a, chuta chuan an awm ta reng a.YM 1PRoreltute chuan ro an rel laiin heti hi a ni a, chu mi ramah chuan tam a lo tla a.wLiFChung lai chuan Israelte zingah lal reng reng an awm lo va: mi tinn mahni tha tihzawng zawngin an ti mai a ni.K+FTin, chu veleh chuta tang chuan Israel thlahte chu mahni chi chi leh mahni hnam hnamin an intel hrang a, chuta ta chu anmhani ram theuhvah chuan an haw leh ta a.Chung lai chuan Israelte zingah lal reng reng an awm lo va: mi tinn mahni tha tihzawng zawngin an ti mai a ni.\J3FTin, Benjamina thlahte chuan chutiang chuan an ti a, lamho zinga mi anmahni zat theuh nupuiah an man a, an kal bopui ta a: tin, an ram lamah chuan an hawng a, khawpui chu an chei leh a, chutah chuan an awm ta a.?IyFTin, heti hi ani ang a, an pate emaw, an nutate emaw sawisel tura kan hnena an lo kal leh, an hnenah, 'Min khawngaih rawh u khai: indonaah khan an nupui tur kan lo mansak theuh ta si lo va: nangni lahin in lo pe bawk si lo va: lo pe ni ula, thiam loh in hlawh dawn si a,' kan lo ti dawn nia," tiin thu an pe a.^H7Ftin, lo thlir u la, tichuan ngai teh u, Silo khuaa nulaho lamnaa lam tura an lo chhuah chuan, grep hmun ata chu lo chhuak u la, Silo nulaho chu mahni nupui atan man theuh u la, Benjamin-ho ramah kal vek ang che u.kGQFTin, anni chuan Benjamina thlahteho hnenah chuan, "Va kal ta u la, grep hmunah va chang ru tawh u;F In tih dan tur chu hetiang ani , mipa zawng zawng leh hmeichia, mipa mutpui tawh phawt chu tiboral vek ang che u," tiin thu an pe a.C=F Tin, inkhawmhote chuan mi huaisen tha thiau singkhat leh sanghnih an tir a, "Kal ta u la, Jabes-gilead rama awmte chu hmeichhie leh an fanaute tete nen khandaihin va sat hlum vek rawh u.l<SF Mipuiho an han inchhiar chuan, ngai teh, Jabes-gilead rama awmte chu pakhat mah an lo awm lah lo a.];5FTin, anni chuan, "Israel-ho hnasm zinga mi tu hnam ber nge ni Mizpe khuaa LALPA hmaa han inlan ve lo hi le?" an ti a. Tin, ngai teh, pungkhawmho awmna hmunah chuan Jabes-gilead mite chu pakhat mah an kal ve lo a./:YFA awm chhunate tan chuan annupui tur engtin nge kan tih tak ang le? Kan fanute hi nupuiah neihtir hauh lo turin LALPA hming chhalin chhia kan chham ta si a," an ti a.95FTin, Israela thlahte chu an unau Benjamin-ho chungchangah chuan an inchhiar ta a, "Vawiinah hian Israel-ho zinga hnam khat chu chhawk an ni ta si a.8FTin, Israel thlahte chuan, "Israel hnam zawng zawng zinga LALPA hnena pungkhawmho zinga han tel ve lo chu tute nge ni le?" an ti a. Mizpe khuaa LALPA hnena han kal ve lo apiangte chu, "Tihhlum ngei tur ani ang," tiin chhia an lo chham tawh tlat si a.75FTin, heti hi ani a, a tukah chuan mipuiho chu zing takah an tho a, chutah chuan maicham an siam a, halral thilhlante leh remna thilhlante an hlan a..6WFAnni chuan, "Aw LALPA, Israelte Pathian, eng tizia nge Israelte zinga hetiang thil hi a lo awm a, vawiinah hian Israelte hi hnam khata kim ta lo nge ni le?" an ti a.t5cFTin, mipuiho chu Bethelah an kal a, Pahian hmaah tlai thlengin an thu a, an awte chhuahin an tap vak vak a.4 )FTin, Israel mite chuan Mizpe khuaah, "Kan zinga mi tumahin kan fanute hi Benjamin-ho nupuiah i neihtir hauh suh ang u," tiin chhia an chham a.73iF/Tin, Israel-hote chu Benjamin-ho chhunga mi tawhphawt chu ran te, an hmuh apiang te khandaihin an sat hlum zel a: chu lo pawh chu khua an hmuh apiangte pawh chu an hal zel a.#2AF.Mi zaruk erawh chu thlaler lam Rimon lungpuiah an tlanchhia a, chu mi Rimon lungpuiah chuan thla l an awm a.Tin, Israel-hote chu Benjamin-ho chhunga mi tawhphawt chu ran te, an hmuh apiang te khandaihin an sat hlum zel a: chu lo pawh chu khua an hmuh apiangte pawh chu an hal zel a.1/F-Chutichuan chu mi ni a Benjamin-ho thi zawng zawngte chu khandaih keng mi thiau singhnih leh sangnga an ni a, an vai chuan mi chak huaisen an ni.(0KF,Tin, an tawlh a, thlaler lam Rimon lungpuiah an tlanchhia a: mi sangnga chu lamlianahte an rawt a; Gidom thlengin an um zui ngat ngat a, mi sanghnih an that a.e/EF+Benjamin-ho chu mi singkhat leh sangriat an thi a; an vai chuan mi chak huaisen thiau an ni.o.YF*Benjamin mite chu an hual ta tlat a, an um a, ni chhuahna lam Gibea dep an chawlhna hmunah an umpha a.)-MF)Chuvangn Israel-hote hmaah chuan thlaler lamah an tlanchhe ta a; nimahsela an um zui ngat ngat a; tin, khawpui ata lo chhuakte chuan chutah chuan an lo thlum a., F(Tichuan Israel-hote chu an rawn inher leh ta a, tin, Benjamin-ho chuan mak an ti hle a: an chan a chhe dawn tih an hre ta si a.7+iF'Nimahsela khawpui chhungah chuan meikhu a lo din tak luah veleh, Benjamin-ho chu an han lehhawi a, tin, ngai teh, khawpui chu a pumin van lamah a khu chho ta ngut ngut mai a.W*)F&Tin, Israel-hote chu an han tawlh rih a, tichuan Benjamin-h chuan an han bei tan a, Israel mite chu sawmthum lai an that a, "Kan inbeih tirh ni ang bawk khan kan hmaah an tlawm leh ta ngei mai le." an ti a.j)OF%Israel-hote leh a ruka changtue khan an intiamna chu khawpui chhunga mei tihkhung ngut ngut a ni.'(IF$Tin, a ruka changtute chuan Gibea khua chu an bawh ta thut a; tichuan a ruka changtute chu an inzar darh a, khuaa mi zawng zawng khandaihin an bei ta chiam a.L'F#Chutichuan Benjamina thlahte chuan an tlawm ta tih an lo inhre ta a: Israela thlahte chuan Gibea khawbei tura a ruka changtute an dah kha an rin avangin Benjamin-ho chu an han hnungtawlhsan a ni.b&?F"Tin, LALPA'n Benjamin-ho chu Israel-hote hmaah chuan a tihlum chiam a: Israel thlahte chuan chu mi ni chuan Benjamin-ho chu mi singhnih leh sangnga leh za an that a: chungho zawng zawng chu khandaih keng mi vek an ni.@%{F!Tin, Israel-ho zawng zawng zinga thlan thiau singkhatin Gibea khua chu an bei a, an iebi chu a nasa ngei mai: nimahsela anni chuan an chan a chhe dawn ta ngei mai tih zawng an hre lo.N$F Tichuan Israel-ho zawng zawng chuan ant an hmun chu an chhuahsan a, Baal-tamar hmunah tan hmun an siam a: tin, Israel-ho aruka lo chang rutute khan an channa hmun Maaregeba hmun ata an lo chhuak a.S#!FTin, Benjamin thlahte chuan, "A hma ang bawk khan kan hmaah an tlawm leh ta le," an ti a. Israela thlahte erawh chuan, "I tlan ang u khai, khawpui ata hi lamlian lamah i tawlh chhuahtir ang u," an ti a."FTin, Benjamina thlahte chu mite bei tur chuan an va chhuak a, khua chu an chhuahsan a; tichuan ni dang ang bawk khan mite chu beiin an that tan leh ta mai a, phul faia Bethel khaw chhohna leh Gibea khaw kang lamlianahte chuan Israel-hote chu sawmthum an that a.)!MFTin, Israela thlahte chu Benjamina thlahte bei turin a ni thum ni chuan an han thawk leh a, ni dang ang bawk khan Gibea khaw bei tur chuantan an han siam leh a.P FTin, Israel-hote chuan Gibea khaw velah chuan changtu an indah ru ta a.Ftin, chung lai chuan Arona fa Elazara fapa Phinehasa chuan a rawng a bawl thin a ni a,) " Kan unau Benjamina thlahte chu kan han bei leh ang nge, kan bansan tawh mai ang?" tiin. Tin, LALPA'n, "Han chho leh rawh u, naktukah zawng in kutah ka pe tawh dawn e," a ti a.ueFTin, Israela thlahte hchuan LALPA an rawna,(chung lai chuan chutah chuan Pathian thuthlung bawm chu a awm a,FChuti chuan Israela thlahte zawng zawng leh, mipuiho zawng zawng chu an han chho ve, Bethel-ah an han kal a, an tap a, LALPA hmaah an thu a, chu mi ni chuan tlai thlengin chaw an nghei a; tin, LALPA hnenah halral thilhlan leh remna thilhlante an hlan a.X+FTin, a ni hnih niin Israela thlahte chuan Benjamina thlahte chu an han hnaih a.mUF(Tin, Israela thlahte chu an han chho a, Pathian hmaah tlai thlengin an han tap a, "Kan nau Benjamina thlahte hi bei turin kan han thawk leh dawn em ni ang?" tin, LALPA an zawt a. Tin, LALPA chuan, "Han bei leh rawh u," a ti a.)FTin, mipuiho Israel mite chu an han infuih leh a, an beih tan nia an beihna hmunah vek chuan bei turin tan an han siam leh a.-FTin, Benjamina thlahte chu Gibea khua ata an lo chhuak a, chu mi ni chuan Israel-hote zinga mi singhnih leh sanghnih an rawn that t buaih mai a.[1Fan thawk a; tin, Israel mite chuan Gibea khuaah chuan bei turin tan an han siam a.S!FTichuan Israela thlahte chu zingah an tho a, Gibea khua chu an han hual a.OFTin, Israela thlahte chu an tho a, Bethel-ah an han chho a, Pathian an han rawn a, "Benjamina thlahte chu tu nge han bei hmasa ang le?" an ti a. Tin, LALPA'n "Juda-ho han kal hmasa rawh se," a ti a.FTin, Israel mite chu Benjamin mite tiam loin khandaih keng thiau nuai li an ni: chungho zawng zawng chu indo mi vek an ni. FChung zawng zawng zingah chuan veikhaw zasarih, thlan thiau an awm a; an vai chuan virvawma samzai tia pawh thelh hlek lo mi an ni.1FTin, chu mi nia Benjamin thlahte khawpui ata khandaih kenga chhuakho chu, Gibea khuaa mi zasarih thlan thiau thiam loin singhnih leh sanguk an ni.|sFTin, Benjami thlahte chu Israela thlahte do turin khawpui ata te an lo chhuak khawm a, Gibea khuaah an lut chiam a.cAF Gibea khuaa mi Beliala fate chu rawn hruai rawh u, tichuan Israel rama sual hi a reh theihna'n kan lo tihlum ang e," tiin mi an tir a. Nimahsela Benjamin chite chuan an unau Israela thlahte thusawi an lo pawm duh lo a. F Tin, Israel hnamte chuan Benjami hnam zawng zawngte hnenah chuan, "IN zinga hetiang suahsualhan lo awm ta mai hi eng tizia nge ni?nWF Chutichuan Israel mi zawng zawng chu thukhat vaw thapin chu khawpui bei tur chuan an pung khawm ta a.F Israel-hote chunga thil dik lo tak an tih ang zela an tih a, Gibea hmuan Benjabim-ho kan han beihnaa mipuite ei tur lo hlantu at Israel hnam zawng zawng zinga mi zakhatah sawm zel, sangkhatah za zel, singkhatah sang zel kan thlang chhuak ang," an ti a.D F Gibea-ho kan tih dan tur hetiang a ni; thum kan vawr ang a: ;FTichuan mipuiho zawng zawng chu thukhat vuain an thu tho thup a, "Tumah mahni puan in lamah kan haw hauh lo ang a, tumah mahni inah kan lut hek lo ang.v gFNangni Israel thlahte u, in vai hian ngai teh u, in ngaihdan leh in remtih dan chu sawi rawh u khai," a ti a., SFTichuan ka hmei ruang chu ka la a, ka chan a, Israel-ho ram luah zawng zawngah ka thawn darh a: Israel ramah hian thil tenawm tak leh atthlak tak an lo ti ta si a. FTin, Gibea mite chuan min rawn bei ta mai a, zanah in an rawn hual a; mi thah an tum a, ka hmei chu an sawisa hrep a, a lo thi ta a.{FTin, Levi chi, hmeichhia an thaha pasal chuan, "Benjamin chite awmna Gibear khuaah ka hmei nen riah tumin kan va lut a.H F(Benjamina thlahte chuan Israela thlahte chu Mizpe khuaah an han chho tih an lo hria a.) Tin, Israela thlahte chuan "Eng tiziaa hetianga suahsualna hi lo awm nge ni min hrilh teh u?" an ti a. ;FTin, mi zawng zawng hotute, Israel chite zawng zawng lam pawh chu Pathian mite inkhawmhonaah chuan an va tel a, sipai khandaih keng mi nuai li an ni a.> yFChutichuan Israela thlahte zawng zawng chu an thawk ta chiam a, thu khat vuain Dan khua atanga Beer-seba khaw thlenign Gilead rama mite nen Mizpe khuaah LALPA hnenah an inkhawm ta a.wiFtin, heti hi ani a, a lo hmu apiang chussan, "Israela thlahte Aigupta ram ata an lo chhuah achin hetiang thiltih reng reng hi tun thleng hian a la awm ngaiin hmuh a la ni ngai hauh l mai: ngaihtuah u la, inrawn u la, sawi teh u," an ti a.FTin, in a va thlen chuan chemte a la a, a hmei chu a fukte hmun sawm leh hmun hnihah a chan sawm a, Israel ram zawng zawngah a thawn darh a.tin, heti hi ani a, a lo hmu apiang chussan, "Israela thlahte Aigupta ram ata an lo chhuah achin hetiang thiltih reng reng hi tun thleng hian a la awm ngaiin hmuh a la ni ngai hauh l mai: ngaihtuah u la, inrawn u la, sawi teh u," an ti a.A}FTin, ani chuan a hnenah, "Tho rawh, i kal ang," a han ti a; nimahsela a lo chhang ta hauh lo mai a: tichuan a sabengtung chungah a hlang a; tin, a tho a, a hmun lamah chuan a kal ta a.>wFTin, a hotupa chu zingah chuan ahan tho a, kawngkate chu a han hawng a, kal tumin a va chhuak a: tin, ngai teh, a hmeinu chu kawngka bulah chuan rahkaah a lo tlu zangphar der mai a.3FChutichuan hmeichhia chu khua alo var veleh a kal a, a hotupa thlen inpa kawngka bulah chuan a tlu thlawp a, khaw en hnu thhlengin a awm ta reng a.FNimahsela chu mite chuan a thu an pawm duh lo va: chutichuan mi chuan a hmei chu a man a, an hnenah chuan a va hruai chuak ta a; tin, anni chuan an lo pawl a, khawvar hma loh chuan zankhuain an lo sawisa hrep a: tin, khua a lo var veleh, an chhuah ta a.}~uFNgai teh u, hetha hian ka fanu nula leh a hmei an awm a; anni chu ka rawn hruai chhuak ang a, anni chu tlawm u la, tha in tih ang apiangin an chungah ti ang che u: he mi chungah erawh hi chuan chutiang thil attlak chu ti suh ang che u," a ti a.H} FTin, in neitupa chu an hnenah a va chhuak a, an hnenah chuan, "Ni lo e, ka unaute u, chuti ema sual chu ti lul suh u khai; he mi hi ka mikhual anih hi, hetiang thil atthlak tak zawng ti lo e.|9FChutia hlim leh lawm taka an awm lai chuan, ngai teh, chu mi khuaa mi, Beliala fapa thenkhat chuan in chu an rawn hual vel ta hlawm a, kawngkhar an rawn chhu dawt dawt a; in neitupa putar hnenah chuan, "I ina lo thlengpa kha han hruai chhuak rawh, kan lo pawl teh ang," an ti a.q{]FChutichuan a inah a hruai lut a, sabengtungte chu chaw ape a: tin, an kete an sil a, an eiin an in ta a.z5FTin, putar chuan, "Thlamuang takin awm rawh khai; i mamawh zawng zawngte chu keimah ka tum vek ang e; khawlaiah zawng riak lul suh ang che," a ti a.ry_FKan sabengtun atn phei chuan buh pawl leh ran chawte zawng kan nei a; tin, kei leh, i bawihnu leh, i chhiahhlawhte hnena awm ve tlangval tante pawh hian chhang leh uain a awm bawk a: engmah tlakchham zawng kan nei hauh lo e," a ti a.px[FTin, ani chuan a hnenah, "Beth-lehem-judai ram atanga Ephraim tlang tawp ram lama kal tum ka ni; chuta awm chu ka ni a, Beth-lehem-hudai ramah ka va kal a; tunah hian LALPA inah kal ka tum a ni; tumah mi thleng peih an awm lo a ni.w#FTin, a han hawi a, khawlaia mikhualpa chu a han hmu a; tin, putar chuan, "Khawiahnge i kal dawn le? Khawi atanga lo kal nge i nih?" a ti a.KvFTin, ngai teh, putar pakhat hi tlaiah chuan a feh a lo hawng a; chu mi chu Ephraim tlang rama mi ani a, Gibea khuaah chuan a va awm rih lawk a ni: chu mia mite erawh chuan Benjamina chite an ni.uFTin, Gibea khuaa riak tur chuan an lut ta a: tin, a lut a chu khawpui khaw laiah chuan a thu a: tumah thleng peih reng reng an awm lo a.ctAFChutichuan an kal leh ta zel a; Benjamin-ho Gibea khaw kiang an thlen chuan ni a tla ta a.s!F Tin, a chhiahhlawh hnenah, "Hawh he'ng hmun khawii zawk emaw hi i pan ang: Gibea khuaah emaw, Rama khuaah emaw kan riak dawn nia," a ti a. rF Tin, a pu chuan a hnenah, "Israel thlahte ni si lo hnam dang khuaahte chuan lut lo e: Gibea khaw lam i pan zel zawk ang u," a ti a.9qmF Jebus khaw kiang a thlen chuan khua a tlai hle tawh a; tin, chhiahhlawh chuan a pu hnenah, "Hawh teh, he Jebus0ho khaw puiah hian i lut mai ang khai, i riak teh ang u," a ti a.Yp-F nimahsela chu mi chuan chu mi zan chuan riah a duh ta lo a, a tho a, a chhuak ta a, Jebus khaw zawn a va thleng a (chu ch Jerusalem khua a ni) sabengtung pahnih thuam sa a hruai a; a hmei pawh chu a tel ve a.xokF Tin, chu mi chu a hmei nen, a chhiahhlawh nen chhuah tuma a han thawh chuan a pu, nula pa chuan a hnenah, "Ngai teh, hei khua pawh a tlai tawh a, zanin chu riak leh rih hram rawh khai: ngai teh, khua pawh a htim hnai mai tawh alawm, hetha hian riak leh la, i thinlung chu hlim taka a awm theihna'n; tichuan naktuk zing takah i tho ang a, i haw mai tur alawm," a ti a.inMFTin, a ni nga tuk zing takah chuan chhuah tumin a tho a; tin, nula pa chuan, "I thinlung chu tiharh rih la maw le, tlai ni nem hun thleng tal chuan awm rih rawh khai," a ti a; tin, an pahnih chuan chaw te an ei dun leh ta a.qm]FTin, chu mi chu chhuah tumin a han tho a, nimahsela a pu chuan a thlem chiam a, tichuan a riak leh ta a.>lwFChutichuan an thu a, an pahnih chuan an eiin an in dun a: tin, nula pa chuan chu mi hnenah chuan, "Lungawi takin riak hram rawh khai, i thinlung chu hlim takin awm rawh se," a ti a.rk_FTin, heti hi ani a, ani lo ni chuan zing takah an tho a, ani chu chhuah tumin a tho a; tin, nula pa chuan a makpa hnenah chuan, "Chhang tlem tal eiin i thinlung chu tiharh rih la, chu mi hnuah chuan in la kal ang chu maw le," a ti a.j+FTin, a pu, nula pa chuan a hnena awm turin a lo chelh a; a hnenah chuan ni thum a awm a: tichuan an eiin an intlang a, chutah chuan a thleng a.wiiFTin, a pasal chu a tho a, a chhiahhlawh leh sabengtung pahnih hruaiin tlang taka va thlem a, lungawia hruai haw leh tumin a va um zui a: tin, ani chuan a pa inah chuan a lo hruai lut a: tin, nula pa chuan a hmuh chuan a lo lawm hle mai a.h{FTin, a hmei chuan a uiresan a, tichuan Beth-lehem-judai rama a pa hnenah a tlansan a, chutah chuan thla li zet a awm a.1g _FTin, heti hi a ni a, chung lai Israel rama lal an awm loh lai chuan Levi chi, mi pakhat hi Ephraim tlang ram tawp lamah a awm a, Beth-lehem-Judai rama mi hmeiah a nei a.mfUFChuti chuan Mika siam milem siam chawp chu Silo khuaa Pathian in a awm chhung zawng chuan an din ta..eWFTin, Dana thlahte chuan milem siam chawp chu an mahni tan an lo din ta a: tin, Mosia Gersoma fapa Jonathana leh a fapate chu, ram chu miin an lak hma loh chuan Dan chite puithiamah an awm ta a.Chuti chuan Mika siam milem siam chawp chu Silo khuaa Pathian in a awm chhung zawng chuan an din ta.d%FTin, a khaw hmingah chuan Israela fa, an thlahtu Dana chawiin, Dan an vuah a: amaherawhchu a tirah c huan chu khua chu Lais an ti thin a ni.ac=FZidon atanga a hlat em avangin a han chhan chhuaktu tur lah tumah an awm si lo a, tute nen mah inhmanna reng reng an nei lo bawk a; Beth-rehob bul ruama awm a ni. Tin, khua chu an din leh a, chutah chuan an awm ta a.8bkFTin, Mika thil siam leh, a puithiam neih c hu an kalpui ta a, Lais khua, ralmuanga awm hle hlete hnen chu an han thleng a, khandaihin an han that a; tin, khua chu an hal ta a.~awFTichuan Dana thlahteho chu an kal ta a: tin, Mika chuan beih ngam rual niin a hre si lo a, a in lamah a haw leh ta a.A`}FTin, Dana thlahteho chuan a hnenah, "Kan zingah hian tawng mai mai suh khai, chuti lo zawng mi thinchhe kut i tuar mai ang a, i chhungte nen hian in nun in chan mai tur ania," an ti a.E_FTin, ani chuan, "Ka Pathian siamte leh puithiam chu in kalpui a, in kal ta daih mai a, eng nge neih ka neih tak ni? Eng ti tiha, 'Eng i ti nge ni le?' mi ti mai nge in nih chu le?' a ti a. ^;FTin, Dana thlahteho chu an han au a. Tin, anni chu an lo lehhawi a. Mika hnenah chuan, "Engni ti nge ni le, mi khati zozai i rawn kalpui mai?" an ti a.]FMika in atanga thui fe an han kal chhuah hnu chuan Mika thenawmte chu an inpun khawm a. Dana thlahteho chu an va umpha ta a.d\CFChutichuan an kal chhuak ta a, an fanau te tete, ran te, bungrua te chu an hmachhawm zel a.[#FTin, puithiam rilru chu a lawm ta hle mai a, tichuan ephod te, milem te, milem siam chawpte chu a la a, mipuiho zingah chuan a tel ve ta a.uZeFTin, anni chuan, "Ngawi rawh, i kutin i hmui kha hup la, kan hnenah lo kal ve la, kan paah leh puithiamah lo awm rawh: i tan hian chhung khat chauh puithiama awm nge tha zawk, Israel zinga chi khat leh hnam khat puithiama awm?" an ti a.Y!FTin, chungte chu Mika ina an han luh a, milem siam chawp te, ephod te, milem puithiam chuan an hnenah, "Engnge maw in tih chu le?" a ti a.kXQFTin, mi panga ram enthlatute chu an han chho a, an han lut a, milem siamchawp te, ephod te, milem te, milem chhun chawpte chu an la a; tin, puithiam chu mi zaruk indona thuam inbelte zinga kulh kawngka bulah chuan a ding ve a,YW-FTin, Dana thlah, mi zaruk indona thuam inbelte chu kulh kawngka bulah an ding a.zVoFTin, chuta ta chu an peng a, Levi chi tlangval awmna Mika in ngei chu an va thleng a, a chungchnag thu an zawt a.bU?FChutichuan Lais ram enthla tura m panga hnenah chuan, "Heng inahte hian ephod te, milem te, milem siam chawp te, mi lem chhun chawpte a awm tih in hria em? Chutichuan engtin nge in tih dawn ngaihtuah rawh u," an ti a.UT%F chuta tang chua Ephraim tlang ram lam an pan a, Mika in chu an han thleng a.FSF Tin, an han chho a, Judai ram Kiriath-jearim khuaah awmhmun an han inkhuar a: chuvangin chu mi hmun chu tun thlengin Mahane-dan an la ti a ni: ngai teh, Kiriath-jearim thlang lama awm a ni.nRWF Tichuan Zora leh Estaola khua tang chuan Dan hnamte chu indona thuam inbelin mi zaruk an chhuak ta a.NQF In han kal chuan ralmuanga awm mite a nia in han hmuh ang ni, ram lah chu a zau si a: Pathianin a pe tawh che u ania; leia thil awmah zawng engmah tlakchham tur awm hauh lohna hmun a nia," an ti a.LPF Tin, anni chuan, "Tho rawh u khai, i han bei ang u: ram chu kan han hmu ta ngei ma a, ngai teh u, a tha hle a nia: in chechang na nge?" Chu mi rama han luh a, han luah tur chuan muang suh u khai.O FTin, Zora leh Estaol khuaa an unaute hnen lamah chuan an haw ta a: tin, an unaute chuan an hnenah, "Engtin nge ni le?" an ti a.HN FChutichuan m pangate chu an chhuak ta a, Lais khuaah an va lut a, chuta mite chu Zidon mite ang bawka ralmuang tak leh thlamuang taka an awm hle hlezia na va hmu a; chu mi ramah chuan engmaha han intichhe thei tura thu neitu lem chuang tumah an awm lo a, Zidon-hote nen lah an inhlat a, inhmanna reng reng an nei si lo.M{FTin, puithiam chuan an hnenah, "Thlamuang takin kal tawh u: in kalna tur chu LALPA'nIN a hriatpui zel a che u," a ti a.L-FTin, anni chuan a hnenah, "Kan kalna turah hian kan hmuingil dawn nge dawn lo tih kan hriat theihna'n Pathian min rawnsak teha ng che," an ti a.|KsFTin, ani chuan an hnenah, "Mika hian heti hian min lo siam ta a, mi ruai a, a puithiamah hian ka awm a ni," a ti a.cJAFMika in kianga an awm lai chuan Levi chi tlangval aw chu an han hria a, chu lam chu an va pan a, a hnenah, "Tuin nge hetah hian rhuai che? He hmunah hian eng nge maw i tih le? Engtin nge hetah hian i khawsak?" an ti a.5IeFTin, Dana thlahte chuan an hnam pum pui zinga mi, pasaltha pang,a Zora leh Estaol khua atangin ram va enthla tur leh, va thlithlai turin an tir a; an hnenah chuan, "Va kal ta u la, ram chu va thlithlai teh u," an ti a; Tichuan Ephraim tlang rama mIka in chu an va thleng a, chutah chuan an riak ta a.CH FChung lai chuan Israel ramah lal an awm lo va: tin, chung lai chuan Dan chite chuan ram luah tur an zawng a; chutih lai pawh chuan Israel chite zingah ram luah tur an la chang ve si lo a.G!F Chutichuan Mika chuan, "Tunah zet chuan Levi chi ka puithiam atan ka nei tawh si a, LALPA'n mi tihmuingil ngei ang tih ka hria e," a ti a. F F Tin, Mika chuan Levi chi chu a tihrang ta a, tichuan tlangval chu a puithiamah a lo awm a, Mika inah chuan a awm ta a.Chutichuan Mika chuan, "Tunah zet chuan Levi chi ka puithiam atan ka nei tawh si a, LALPA'n mi tihmuingil ngei ang tih ka hria e," a ti a.tEcF Tin, Levi chi chuan chu mi hnena awm chu a remti ta a; tichuan chu tlangval chu a fapa pakhatah a awm ta a.dDCF Tin, Mika chuan a hnenah, "Ka hnenah hian awm ta che, ka paah leh puithiamah awm langin, kum tin, tangkarua tlang sawm ka pe ang chian, silhfen silh khat leh i ei turte pawh," a ti a. Chutichuan Levi chi chu a lut ta a.7CiF Tin, Mika chuan a hnenah, "Khawi atanga lo kal nge i nih le?" a ti a. Tin, ani chuan a hnenah, "Bethlehem-Juda-a mi Levi chi ka ni a, awmna hmun zawngin ka vak a ni," a ti a.B9FChumi chu Bethlehem-juda khawpui ata a chhuak a, awmna zawngin a a vak ani a: chutia a vahna lamah chuan Ephraim tlang rama Mika in chu a va thleng a.oAYFTin, Bethlehem-juda-a mi Juda hnam, Levi chi tlangval pakhat a awm a, chutah chuan a va awm ve lawk a.g@IFChunglai chuan Israel ramah lal an awm lo va: mi tinin mahni tha tihzawng zawngin an ti mai a.?{FTin, chu Mika chuan pathiante in a nei a, ephod leh milemte a siam a, a fapa pakhat chu a puithiam atan a tihrang ta a.C>FTin, tangka chu anu a han pek chuan, a nu chuan tangka zahnih chu a la a, tangkaraw chhertu a pe a, ani chuan milemah a lo siam a, milemah a lo chhung a: chu chu Mika inah chuan a awm a. ~} |O{z~zyzxxwwovvulttsriqpp`o+ncmVll[jj%iDhwggjf@ed{cc:bbhaaa,``>_Z^]]]\\[["ZZYXXWVVKUU'TkSSFRDQ#P\POsNMM1LL KKJJ>=~=wZTin, LALPA bawm chu la u la, tawlailirah chuan dah u la; tin, bawhchhiat thawi nana in hlan rangkachak thil hlu chu thingremah kungin a sirah dah u la, kaltir ula, thlah mai rawh u.b?ZChuvangin tunah hian tawlailir tharbuatsaiula, bawngpui pahnih, a hnute sawrlai, nghawngkawl la bel ngai hauh loh nen; chung bawngpuite chu tawlailira chuan bel ula, tin, a note chu in lamah rawn hruai hawnsak rawh u.0[ZAigupta mite leh Pharoan rilru an tihkhauhang khan engati nge in rilru in tihkhauh ni? An zinga thil mak taka a tih khan mie chu an kaltir a, an chhuak ta ani lo'm ni?MZChuvangin in ngawt lemte leh in ram tichetu chaihim lemte siam u la; tin, Israelte Pathian chu chawimawi rawh u, tichuan a kut chu in chungah te, in pathian leh in ram chungahte a tizang du mahna.!ZChuti chuan anni chuan, "A hnenah kan bawhchhiatthawina hlan tur chu eng nge ni ang?" an ti a. Tin, anni chuan, "Philistia lal zatin rangkachak ngawt lem panga leh rangkachak chaichim lem panga; in zaa chunga hri leng leh in lalte chung leng chu hmun khat a ni si a. ZTin, anni chuan, "Israelte Pathian bawm hi in kaltir dawn pawhin a ruak chuankaltir hauh suh u, a hnenah bawhchhiat thawina hlan ngei ngei rawh u, tichuan tihdamin in awm ang a, tin, eng tiaa a kut chu a sawnsak loh che u nge ni tih in hriaang, " an ti a.,SZTin, Philistia mite chuan, "LALPA bawm chu engtin nge kan tih ang? A awmna pangngaia kaltir lehnaziamin hrilh teh u khai," tiin puithiamte leh aienthiamte an ko a.J ZTin, LALPA bawm chu Philistia mite ramah chuan thla sarih a awm a.fGZ Tin, a thi lote chu an ngawt hlawm a, tichuan chu khaw au thawm chuan van khi a han thleng a.!Z Chutichuan Philistia lal zawng zawngte chu an ko khawm a, "Israelte Pathian bawm hi kal botir u la, keimahni leh ka mite min tihhlum lohna'n a awm hmun pangngaiah kal leh rawh se," an ti a. Khaw pum puiah chuan thihna khawp buai nuai nuaina a awm a; Pathian kut chuan chu khua chu a delh hle mai si a.Tin, a thi lote chu an ngawt hlawm a, tichuan chu khaw au thawm chuan van khi a han thleng a.V'Z Tichuan Pathian bawm chu Ekron-ah an thawn let a, a va thlen chuan Ekron khuaa mite chu, "Israelte Pathian bawm chu keimahni leh kan mite tihlum turin, kan hnenah an rawn la ta," tin, an au ta chiam mai a.<sZ Tin, heti hi a lo ni a, chutia ankalpui lai chuan LALPA kut chuan khua chu a tibuai ta nuai nuai mai a:khuaa mihringte chu alian atein a hrem a, ngawtna hri an chungah a lentir a./ZChutichuan Philistia lal zawng zawngte chu an hnenah an ko khawm a, "Israelte Pathian bawm chu engtin nge kan ti ang?" an ti a. Tin, anni chuan, "Israelte Pathian bawm chu Gath khuaah va kalpui rawh u," tiin an chhang a: tichuan Israelte Pathian bawm chu an va kalpui ta a.H ZTichuan Asdod khua amiten chutiang chu a nih an lo hriatin, "Israelte Pathian bawm chu kan hnenah awm reng teh suh se, kan chung leh kan pathian Dagona chunga a kutthlak ana em mai," an ti a.%EZChutichuan LALPA kut chuan Asdod khuaa mite chu a delh ta hle mai a, chhiatna a thlensak ta hlawm a, Asdod khua le a chehvelte chu ngawtin a hrem ta bawk a. ;ZChu mi avang chuan Dagona puithiam te, Dagona biak ina lo kal thin reng rengte pawhin Asdod kua Dagona kawngka bul chu tunthlengin an rap ngam lo a ni. ZTin, a tuk leh zing taka na han thaw chuan, ngai teh, LALPA bawm hmaah chuan Dagona a hmaia lei siin a lo tlu der mai a; tin, Dagona lu leh a kutphah bawr khing hnih chhum chu kawngka bulah chuan alo lum reng mai a: Dagona taksa chauh chu a lo awm ta mai a.R ZTin, Asdod khuaa mite chu atuk zing taka an han thawh chuan, ngai teh, LALPA bawm hmaah chuan Dagona chu a hmaia lei siin a lo tlu der mai a. Tin, Dagona chu an la a, a awmna hmunah chuan an dah leh a.y mZTin, Philistia mite chuan Pathian bawm chu an la a, Dagona biak inah an la lut a, Dagona kiangah chuan an dah a.p  ]ZChutichuan Philistia mite chuan Pathian bawm chu an la a, Eben-ezer ata chu Asdod khuaah an kalpui ta a._ 9ZRopina chuan Israel-te chu a chhuahsan ta, Pathian bawm chu a laksak ta si a," a ti a.~wZTin, "Ropuina chuan Israel chu a chauhsan ta." tin, naupang hmelah chuan Ikaboda a sa a. Pathian bawm chu an laksak ta a, a pu leh a pasal pawh an thi ta si a.Ropina chuan Israel-te chu a chhuahsan ta, Pathian bawm chu a laksak ta si a," a ti a.9ZTin, a thih dawn tepa a kianga ding hmeichhiate chuan a hnenah, "Hlau suh, fapa i hrin tak hi," an ti a. Nimahsela a chang hauh lo a, angaihsak ek lo.lSZTin, a monu, Phinehasa nupi chuan nau a pai a, a hrin a hnai tawh hle a:Pathian bawm a lasak tih thua han riat a, a pu leh a pasal an thi tih a han hriat chuan a kaikun a, nau a hring ta a, a na chuan a rawn nang ta nghal si a.}uZTin, heti hi a ni a, chutia Pathian bawm thu a han sawi veleh chuan kawngkhar bula thutphah ata chu a zangthalin a tlu a, a nghawng a tliak a, a thi ta a: amah hi a tar tawhin a indawl zo tawh lo a ni. Israel chunga kum sawmli ro rel tawh a ni. ZTin, chanchin rawn thlentu chuan achhang a, "Israel mite chu Philistia mite hmaah chuan an tlanchhia a, tin, mipui zingah inthahna nasa tak a awm bawk a, tini fapate pahnih Hophnia leh Phinehasa pawh an thi a, tin, Pathian bawm paw an laksak ta," a ti a.CZTin, mi chuan Elia hnenah chuan, "Sipai zing atanga lo kal ka nih hi, vawiinah hian sipai zing ata lo tlan ka ni," a ti a. Tin, ani chuan, "Ka fapa, eng angin nge thil a awm le?" a ti a.S!ZElia chu kum 98 mi a ni a, a mit a thim tawh a, khua a hmu thei tawh lo a.7ZTin, Elia'n an au thawm alo hriatin, "Chu mi ri mur mur chu eng tizia nge ni?" a ti a. Tin, mi chu hmanhmawh takin a va kal a, Elia chu a va hrilh a.Z Tin, a va thlen chuan ngai teh, Elia chuan kawng sira a thutnaah thu chungin a lo thlir reng a, Pathian bawm avang khan a rilruin a khur a khur a. Tin, mi chuan khua a han thlan chuen, chanchin chu a han sawi chuan a khuain an au ta chuah chuah mai a.Z Sipai zinga Benjamina thlah mi pakhat a tlan a, a puante tet phung leh a lua lei kai luamin chu mi ni la la chuan Silo a va thleng a.n~WZ Tin, Pathian bawm chu an laksak a, tin, Elia fapa pahnih, Hopnia leh Phinehasa te chu an that bawk a.=}uZ Tichuan Philistia mi chuan an bei a, Israel mite chu an tlawm a, an puan in lam theuhvah an tlan ta vek mai a: an that nasa em em mai a, Israel-ho zinga sipai singthum an thi a ni.;|qZ Aw, nangni Philistia mite u, in chiahhlawha an awm ang khan Hebrai-hote chhiahhlawha in awm lohna'n chak takin awm u la, intimipa rawh u; intimipa u la, bei zel rawh u," an ti a.&{GZkan chung a pik e! Chung Pathian kut chak tak ata chu tuin nge min chhandam ang? Chung Pathian chu a ni, Aigupta mite thlalera hri chi tinrenga tihlumtu kha.#zAZTin, Philistia mie chuan an hlau ta a, "Riahhmunah Pathian a lo kal ta a nih chu," an ti a. "Kan chung a pik e! Tun hma lamah chutiang a awm ngai si lo a,JyZTin, Philistia miten an au thawm an hriat chuan, "Hebrai-ho riahhmun au thawm ri ta dur dur mai chu eng tizia nge ni le?" an ti a. Tin, an riahhmuna LALPA bawm a lo thleng a ni tih an hre ta a.-xUZChutichuan LALPA thuthlunna bawmin an riahhmun a lo thlen chuan Israel mi zawng zawnge chu ring takin an au dur dur mai a, leite lam pawh a nghawr ri dur dur mai a.twcZchutichuan mipuite chuan Silo-ah chuan mi an ti r,a chuta ta chu cherubim chunga thu, sipaihote LALPA thuthlunna bawk chu an va la ta a: tin, Pathian thuthlunna bawm an laknaah chuan Elia fapate pahnih Hopnia leh Phinehasa an tel ve a.vZTin, mipuite an riahmuna an va kalin Israel upate chuan, "Eng vangin nge vawinah hian Philistia mite hmaa LALPA chuan min tihtlawm ni aw? Kan hnena awma kan hmelmate kut ata min chandam turin Silo ata LALPA thuthlung bawm chu i han la ang u," an ti a.Uu%ZTin, Philistia mite chu Israel mite lo dang turin an lo inzar darh a: tin, an han inbei chuan Philistia mite hmaah chuan Israel mite chu an tlawm ta a, indona hmunah chuan sipai sangli emaw lai an that a.ht MZTin, Samuela thu chu Israel mite zawng zawng zingah a thang chhuak ta a. Tin, Israel mite chu Philistia mite do turin an kal chuak a, Ebeezer kiangah tanhmun an khuar a. Tin, Philistia mite chuan Aphek-ah tanhmun an khuar a.tscZTin, LALPA chu Silo-ah chuan a inlar leh a: LALPA chu thuin Samuela hnenah chuan Silo-ah a inlar a ni si a.{rqZTichuan Dan atanga Beer-seba thleng raka Israel mite zawng zawng chuan Samuela chu LALPA zawlnei atan tihngheh a ni tih an lo hre ta a.Tin, LALPA chu Silo-ah chuan a inlar leh a: LALPA chu thuin Samuela hnenah chuan Silo-ah a inlar a ni si a.qZTin, Samuela chu a lo thang lian deuh deuh a, a hnenah LALPA a awm zel a, a thu reng reng chu leilungah a luan raltir lo a.*pOZTin, Samuela chuan engkim a hrilh fai ta vek a, a lakah chuan engmah zep a nei lo a. Tichuan ani chuan, "LALPA a ni lawm, tha a tih ang zelin ti rawh se," a tia.`o;ZTin, ani chuan, "Eng thil nge LALPA chuan i hnenah a sawi le? Ka lakah engma zep suh aw; i nena a sawi zawng zawng chu ka lakah zep i neih chuan i chunga Pathianin a tih tihin ti se la, chu aia nasa pawhin," a ti a.ynmZChutichuan Elia chuan Samuela chu a ko a, "Samuel, ka fapa," a ti a. Tin, ani chuan, "Heta hi ka awm e," a ti a.%mEZTin, Samuela chu zing tlengin a mu a, tin, LALPA in kawngkharte chu a hawng a. chutichuan Samuela chuan chu mi inlarna chu Elia hriattir chu a hlauthawng a.QZChuti taka chapoin thu sawi tawh suh u la: In ka atangin tawng chaltlai reng reng chhuak suh se: LALPA chu finna Pathian a ni si a,Amain thiltihte a buk fel thin.u=eZLALPA anga thianghlim hi an awm lo; Nangma ang reng an awm si lo, Kan Pathian ang lungpui reng a awm hek lo.J< ZTin, Hani chu a tawngtai a :"LALPA chungah ka thinlunga lawm em em a, Ka ki chu LALPAah chawimawiin a awm a; Ka hmelmate chunga ka ka tihzauin a awm a. I chhandamnaah chuan ka lawm em em avangin; Zchuvangin kei pawhin LALPA hnenah ka hlan a ni: a dam chhung zawng LALPA tana hlan a ni," a ti a. Tin, chutah chuan LALPA chu a bia a.^: 9ZHe naupang dil hian ka tawngtai a ni a; tin, LALPA chuan ka dil chu min pe ta a:chuvangin kei pawhin LALPA hnenah ka hlan a ni: a dam chhung zawng LALPA tana hlan a ni," a ti a. Tin, chutah chuan LALPA chu a bia a.9 3ZTin, ani chuan, "Aw ka pu, i nunna chalin ka sawi e, kei chu e ka pu, he mi hmuna i kianga dinga LALPA hnena tawngtaitu hmeichhia kha ka ni ngei a.G8  ZTin, bawngpa chu an talh a, naupang chu Elia hnenah an hruai a.C7 ZTin, hnute hnek a bantir chuan, chhangphut epha khat leh uain saidawium khat kengin sebawng pathum nena han hruai a, Silo khuaa LALPA inah chuan a kalpui a: naupang chu ala naupang hle a.6 7ZTin, a pasal Elkana chuan a hnenah, "Tha awm i ti apiang chuan ti rawh; a hnute hnek i bantir thlengin awm rawh; amaherawhchu LALPA chuan a thu chu tinghet ngei rawh se," a ti a. Chutichuan a hnute hnek ban hma loh chuan hmeichhia chu a awm ta, a fapa chu hnute a hnektir ta a.~5 yZHani erawh chu a kal chho ve lo va: a pasal hnenah chuan, "Kei zawng naupangin hnute hnek a ban hma loh chuan ka kal chho ve lo ang e; chu mi hnuah chuan LALPA hmaa a inlan theihna'n ka hruai ang a, chutah chuan an awm reng tawh dawn nia," a ti a4  ZTichuan Elkana le a chhungte zawng zawng chu LALPA hnena an kum tin, inthawina hlan tur leh a thutiam hlen turin an kal cho a.3 +ZChutichuan heti hi a ni a. Hani chuan nau a pai a, tina hun a lo thlen chuan fapa a hring a; "LALPA ka dil a ni," tiin ahmingah Samuela a sa a.82 mZTin, zing takah a tho a, LALPA chu an bia a, an haw a, Rama kua an in chu an thleng leh ta a: tin, Elkana chuan a nupui Hani chu a pawl a: tin, LALPA chuan ani chu a hre renga.1 5ZTin, ani chuan, "I chhiahhlawhnu hian i mit lo tlung rawh se," a ti a. Chutichuan hmeichhia chu a kal ta a, chaw te a ei a, lungngai hmel a pu ta lo0 }ZTin, Elia chuan, "Thlamuang takin kal rawh khai, Israelte Pathian chuan i thil dil chu pe che rawh se," tiin a chhang a./ %ZI bawihnu hi Beliala fanuah puh lul suh ang che: ka rilrua khat liam ka lungnih lohna leh ka lungngaihna ka sawi a nih hi," tiin a chhang a.*. QZTin, Hani chuan," Ka rui lo a sin ka pu, hmeichhe rilru lungngai tawpkhawk ka ni a; uain pawh, zupui pawh ka in hau lo a, LALPA hmaa ka rilru ka phawrh zawk a ni.t- eZChutichuan Elia chuan a hnenah, "Eng chen nge rui renga i awm dawn le? I uain chu dah bo rawh khai," a ti a., Z Hani chuan a rilruina sawi a, a hmui chau a phu a, a awm chu hriat a ni lo va: chuvangin Elia chuan zua rui niin a ring a.o+ [Z Tin, heti hi a ni a, LALPA hmaa a tawngtai reng lai chuan Elia chuan a hmui phun chu a lo chhinchiah a.* Z Tin, thu a tiam a, "Aw Sipaihote LALPA, i bawihnu tlawmzia hi min hriatsak tak meuh a, min hriat reng a, i bawihnu hi min theihnghilh loh a, i bawihnu hi fapa i pek chuan, a dam chhung zawng LALPA ka pe ve thung ang a, a lu pawh meh reng reng a ni lo ang," a ti a.l) UZ Tin, Hani chu a rilru a mangang em m mai a, LALPA hnenah chuan a tawngtai a, lungchhe takin a tap a.( 3Z Chutichuan Silo khuaa chaw an eia an in zaw chuan Hani chu a tho a. Tin, Puithiam Elia chu LALPA biak in kawngka ban u la a thutnaah chuan a thu a./' [ZTin, a pasal Elkana chuan a hnenah, "Hani, engati nge i tah? Engati nge chaw i ei loh? Enga ti nge i thin a nat? Fapa sawm ai pawin i tan ka tha zawk lo'm ni?" a ti a.)& OZTin, chutianga kum tin, a tih avangin LALPA in a han kal apiang chuan a lungngaihna chu a lo chawhthawhsak thin a; chutichuan a tap a tap a, chaw pawh a ei lo a.j% QZFa a neih theih loh avanga a lungngaihna tizual turin amah ertu Penini chuan a lo deuhsawh thin a.k$ SZHani chu hmangaih em em mah se, LALPA'n fa nei thei loa a siam avangin chan khat chauh a siamsak a.z# qZTin, Elkana inthawi ni a lo thlen chuan, a nupui Penini leh a fapate leh a fanute zawng zawng chu chanvo a siam a;K" ZTin, chu mi chu an khua atangin Silo khuaah Sipai hote LALPA be tur leh inthawi turin kum tin, a han kal thin a. Chutah chuan Elia fapate pahnih, Hophnia leh Phinehasa, LALPA puithiamte an awm a.-! WZTin, nupui pahnih a nei a; a pakhata hming chu Hani a ni a, a pakhata hming chu chu Penini a ni a; tin, Penini chuan fate a nei a, Hani erawh chuan fa a nei ve lo a.`  ?ZEphraim tlang ram Ramathaim-zophim kuaah chuan mi pakhat a awm a, a hming chu Elkana ani a; chu mi chu Jehorama fapa ani a, chu mi Elihua fapa a ni a, chu mi chu Tohua fapa ani a, chu mi chu Ephraim m Zupha fapa a ni.RPtin, Obeda chuan Jesaia a hring a; tin, Jesaia chuan Davida a hring a ni.%Ptin, Salmona chuan Boaza a ring a, tin, Boaza chua Obeda a hring a;tin, Obeda chuan Jesaia a hring a; tin, Jesaia chuan Davida a hring a ni.PPTin, Hezrona chuan Rama a hring a; tin, Rama chuan Aminadaba a hring a;FPHeng hi Pereza thlahte an ni; Pereza chuan Hezrona a hring a;3PTin, a vengte hmeichhia chuan a hming an saksak a, "Naomi tan fapa a lo piang a," tiin a hmingah Obeda an sa a: ani chu Davida pa Jesaia pa a ni a.>yPTin, Naomi chuan nau chu a la a, a pawm a, a awm ta a. PTin, ani chu i nunna a lo ni ang a; i monu nangmah hmangaihtu, fapa pasarih aia i tana tha chuan amah chu a hring ta si a," an ti a./YPTin, hmeichhiate chuan Naomi hnenah chuan, "Vawiin ngeia laichin hnai chham loa awmtirtu che LALPA chu fakin awm se la; Israelte zingah hian a hming lo thang rawh se. P Chutichuan Boaza chuan Ruthi chu a hruai a, a nupui a lo ni ta a; tin, a pawl a, LALPA chuan nau a paitir a, tin, fapa a hring a.5P tin, LALPA'n he nula laka thlah a la siamsak tur che avang hian i chhungkua chu Tamarin Juda a hrinsak Pereza chhungkua ang lo ni rawh se," an ti a. ;P Tin, kulh kawngkaa mipui zawng zawng leh upate chuan, "Hretute kan ni e. I ina hmeiche lo luta chu Rakili leh Leaii, Israel chhungkaw dintu pahnihte ang khan LALPA chuan siam rawh se: tin, Ephrath-ah chuan chhuanawm takin ti la, Bethlehemah chuan hmingthang takin lo awm ang che;&GP Tin, chu chauh chu ni loin, mitthi chu a hming dai loa ro luahtu siamsak tur leh mitthi chu a unaute zingah leh a awmna hmun kulh kawngkaa a hming a bo loh nan, Moab hmeichhia Ruthi, Mahlona nupui chu ka nupui atan ka lei a; chu chu vawiinah hian nangniho hi a hretute in ni e," a tia. P Tin, Boaza chuan pate leh mipui zawng zawng leh Kiliona leh Mahlona thil neih zawng zawng Naomi hnena mi ka lei tih hretute in ni a.ymPChutichuan an laichin bul chuan Boaza hnenah, "Nangma'n i tan lei zawk rawh," a ti a. Tin, a pheikhawk a hlip a.I PHman laia Israelte zingah thil engkim an tihnghehna'na an intlan dan leh an inthleng dan chu hetiang hi a ni:- Pheikhawk hlip a, an vengte an pe a, chu chu Israelte zinga an tihngheh dan a ni.]5PAn laichin bulpa chuan, "Keima tan chuan ka tlan thei lo, chutilozawng keima roluah lam thu ka tikhawlo dah ang e, tlan phak ka nihna ai chu nangma'n chang mai rawh; kei zawngin ka tlan thei lo a nih hi," a ti a.G PTin, Boaza chuan, "Naomi hnenah mi, chu mi ram i lei ni chuan, mitthi nupui, Moab hmeichhia Ruthi lakah mitthi hming dai loa a roluahtu tur an awm zel theih nan i lei bawk tur a ni," a ti a.gIPtichuan i hnena, 'Henga thute mithmuhah leh kan upateho mithmuhah hian lei rawh. I tlan duh chuan tlan la, amaherawhchu i tlan duh loh chuan ka hriat theihna'n min hrilh ang che: nang lo chu tumah a han tlantu awm dang an awm si lo a;tin, kei hi i dawtah chuan ka ni a,' tia riattir che tulin ka hria," a ti a. Tin ani chuan, "Ka tlan ang e," a ti a.w iPTin, an laichun bula hnenah chuan, "Moab rama atnaga lo kir Naomi chuan kan unaupa Elimeleka ram kha a zuar a;~ wPTin, chu mi khuaa upaho zinga mi sawm a hruai a,a n hnenah, "Hetah hian thu teh u khai," a ti a. Tichuan an thu ta a.  PTichuan Boaza chu kulh kawngkaah chuan a han chho a, chutah chuan a thu a: tin, ngai teh, an laichin bul a chungchang thu Boazan a sawi kha alo kal a: chu mi hnenah chuan, "E! nang kha! Lo peng la thu teh khai," a ti a. Tin, ani chu a lo peng a, a thu ta a.D PTin, ani chuan, "Ka fanu, eng angin nge thil a lo awm dawn i hriat hma loh chuan awm mai rawh: vawiin nia he thil hi a tih zawh hma loh chuan chu pa chu a ngawi mai dawn si lo a," a ti a.1 ]PHe barli tehkhawng ruk hi min pe a, 'I pi hnenah chuan kutbengin haw hauh suh ang che,' min ti a ni," a ti a.Tin, ani chuan, "Ka fanu, eng angin nge thil a lo awm dawn i hriat hma loh chuan awm mai rawh: vawiin nia he thil hi a tih zawh hma loh chuan chu pa chu a ngawi mai dawn si lo a," a ti a.1PTin, a pi hnen a han thlen chuan, "Ka fanu, eng nge i an le?" a lo ti a. Tin, ani chuan chu pain a chunga thil a lo tih zawng zawng chu a hrilh a.#APTin, a hnenah, "I puan bah kha han la la, dawh rawh," a ti a; tichuan a dawh a; tin, barli hu tehkhawng rukin a teh a, a chhung a, tin, khuaah a kal ta a.?yPTichuan zing thlengin a ke bulah chuan a mu ta a: tin, tumah la inhmuh chian theih hmain a tho va "Hruiah chuan hmeichhia chu a lo kal tih reng reng tumahin hre suh se," a ti reng a.LP Zanin chu awm phawt la, naktuk zingah chuan i chungah ani chuan a laichin tih tur a tih duh chuan a tha a ni ang a; laichin pual chu ti ang hmiang: amaherawhchu laichin tih tur i chunga a tih duh loh chuan, laichin tih tur chu LALPA a nung ngei ang hian keima'n ka ti ngei ngei ang: zing thlengin mu reng mai rawh," a ti a.Z/P Tin, laichin inhnai kan ni ngei mai a, amaherawhchu keimah aia hnai zawk a awm a./P Chutichuan ka fanu, hlau suh aw; i sawi ang zelin i chungah ka ti ang: kan khuaa mi zawng zawngte hian hmeichhe fel tak i ni tih an hre vek si a.4cP Tin, ani chuan, "Ka fanu, Lalpain malsawm che rawh se: tlangval rethei emaw, hausa emaw i zui loh danah hian a tir ai mahin a hnu lamah hian thatna i tilang nasa ta zawk a/YP Tin, ani chuan, "Tunge i nih?" a ti a. Ani chuan, "I chhiahhlawhnu Ruthi ka ni; chutichuan i chiahhlawh hi i puan mi han zawn rawh, ka laichin bul i ni si a," a ti a.PTin, heti hi a ni a, zanlai chuan chu pa chuan a hlau a, lehlam a hawi a; tin, ngai teh, a ke bulah chuan hmeichhia a lo mu reng mai a.8kPTin, Boaza chuan chaw a ei a, a in zawh chuan a rilru a lo hlim ta em em a, buh vum bulah chuan mu turin a kal ta a; tin, zawitein a va kal a, a ke chu a hlim a, a mu ve ta a.R~PTichuan hruiah chuan a zuk kal a, a piin a hrilh ang apiang chuan a ti a,J}PTin, ani chuan a hnenah, "I sawi apiang chu ka ti ang e," a ti a,,|SPTin, heti hi a ni ang a, a mut hunah chuan a mutna chu chhinchiah la, tin, lut la, a ke hlim la, mu rawh; tin, ani chuan i tih tur chu a lo hrilh ang che," a ti a.5{ePChutichuan, inbual la, inthih la, i incheina puan sin la, hruiah chuan zuk kal rawh; amaherawhchu chawte a eia a in zawh hma loh chuan a hnenah inhriattir hauh suh ang che.z'PKan laichinpa Boaza, a chhiahhlawh nulate nena hna i va thawhna kha a awm a ni lo'm ni? Ngai teh, zaninah hian barli hruiah a zap fai dawn a.gy KPTin, a pi Naomi chuan a hnenah, "Ka fanu, i tana tha tur khawsakna ka zawnsak dawn lawm che ni?x'PChutichuan barli leh huit seng zawh thlengin Boaza chhiahhlawhnulaho zingah hlir chuan buhto zawngin a kal a; tin, a pi hnenah chuan a awm a.3waPTin, Naomi chuan a monu Ruthi hnenah chuan, "Ka fanu, lo danga an hmuh hauh lohna tur chein a chhiahhlawh nulaho zingah hlir chuan kal la a tha ang," a ti a.Chutichuan barli leh huit seng zawh thlengin Boaza chhiahhlawhnulaho zingah hlir chuan buhto zawngin a kal a; tin, a pi hnenah chuan a awm a.8vkPTin, Moab mi Ruthi chuan, "A nih tak chu, ka hnenah pawh, 'Ka buh hi a seng zawh vek hma loh chuan ka tlangvalho hnenah hian tel reng ang che,' mi ti nghe nghe a sin," a ti a.vugPTin, Naomi chuan a monu hnenah chuan, "LALPA, mi nung leh mitthi chunga a khawngaihna bang chuang ngai loa chuan amah chu malsawm rawh se," a ti a. Tin, Naomi chuan a hnenah, "chu mi chu, kan lamhnai, kan laichin bul a ni a sin," a ti a.}tuPTin, api chuan a hnenah, "Vawiinah hian khawi lama buhto nge i zawn? A lo hre duhtu che chu malsawmin awm rawh se," a ti a. Tin, ani chuan, tu hnenah nge a va thawh tih a pi chu a hrilh a. "Vawiina ka va thawhnpa chu a ming Boaza a ni," a ti a.s/PTin, a phur a, khuaah chuan a haw ta a: tin, a pi chuan a buto zawng chu alo hmu a; tin, ani chuan a kham hnuah a ei bang chu a phawrh a, a pe a.Yr-PChutichuan a zawng a; tin, a zawn sa chu a vua a, barli epha khat emaw lai a ni. ~ }|{uzydxww0uuZtsrrZqpzooJnmmbl]kk]jjmji?hgg+ff5eddNccWbbaaa`__^,]e\[ZYXXW?VVUGT SS5R QyPOON.MLKK'IZHGFEE&CCQBA@@9?5>l>=6<<;:9978t7706P54,3R2}10//C.-|- ,,**2)(&&T%s$O#""d! =T{(/8[]@i1  p"y=NHZTin, Saula chu Gibea ram hmawr lam daiha Migron-a pomgranet thei kung hnuaiah a awm a: tin, a hnena mi awmte chu zaruk emaw lai an ni a.kG SZTin, heti hi a ni a, ni khat chu Saula fapa Jonathana chuan a ralthuam kengtu tlangval hnenah chuan, "Hawh teh, lehlam ral Philistia mi ralvengtu sipaiho awmnaah sawn i va kal teh a ng," a ti a. Nimahsela a pa chu a hrilh lo a.HF Z Tin, Philistia ralvengtu sipaiho chu Mikmas kawnah an kal ta a.mEUZ Chutichuan an indo ni chuan Saula leh Jonathana hena mi awmte chu khandai emaw, fei emaw nei reng reng an awm lo a; Saula leh a fapa Jonahthana erawh chuan an nei a.Tin, Philistia ralvengtu sipaiho chu Mikmas kawnah an kal ta a.,DSZ ,20 Nimahsela Israel mi zawng zawngte chu bawngtuthlawh te, leilehna thir hriam te, thirkut te, hreipui te, tiang hmawra zum te a bil chuan an leilehna hmawr zum te, an leilehna thir hriam te, an hreipui te, an bawngtuthlawhte tah hriamtir turin Philistia-hote hnenah an zuk chhuk thin a ni.,CSZ ,21 Nimahsela Israel mi zawng zawngte chu bawngtuthlawh te, leilehna thir hriam te, thirkut te, hreipui te, tiang hmawra zum te a bil chuan an leilehna hmawr zum te, an leilehna thir hriam te, an hreipui te, an bawngtuthlawhte tah hriamtir turin Philistia-hote hnenah an zuk chhuk thin a ni.2B_Z Israel-ho ram pum puiah chuan thirdeng reng reng an awm lo a; Philistia mite chuan, "Hebrai mite hian khandaihte emaw, feite emaw an siam dah reu reu ang e," an ti a ni.AZ tin, pawl khat chu Beth-horon lam pan kawn an zawh a; tin, pawl khat chuan thlaler dep Zeboim ruam lam hawi ramri kawng chu an zawh a.@)Z Tin, lamththamhote chu Philistia mite tanhmun atangin pawl thumin an lo chhuak a: pawl khatte chu Sual rama Ophra lam pan akwng chu an zawh a:/?YZ Tin, Saula leh a fapa Jonathana leh an hnena mi awmte chu Benjamin rama Geba khuaah chuan an awm a; nimahsela Philistia mite chuan Mikmas-ah chuan tanhmun an khuar a.%>EZ Tin, Samuela chu a tho a, Gilgal ata chu Benjami rama Gibea khuaah chuan ahan kal ta a. Tin, Saula chuan a hnena mi awmte chu a chhiar a, zaruk lai an ni a.==uZ Nimahsela i lalna chu a kin tawh ang; LALPA thupek che i zawm loh avangin LALPA chuan ama thinlung ang pu mi a zawng a, mite chunga hotu ni turin LALPA'n a ruat tawh a ni," a ti a.a<=Z Tin, Samuela chuan Saula hnenah chuan, "I thiltih dan hi a atthlak hle mai: LALPA i Pathian thu pek, thu a pek che hi i zawm lo a ni: LALPA chuan Israelte chungah hian i lalna hi kumkhuaa tihngheh tum zawng a ni a leJ;Z Chuvang chuan 'Philistia mite chuan Gilgal-ah min rawn bei dawn tep si a, tin, LALPA khawngaihna ka la dil si lo' ka ti a. Chuvang chuan halral thilhlan chu hlan lo thei ka ni lo a ni," a ti a.:Z Tin, Samuela chuan, "Engnge ni i lo tih chu le?" a ti a. Tin, Saula chuan, "Mipuite chuan mi kal bosan tawh a, tin, nang lah chu ni ruat niah chuan i lo thleng ta lo a, tin, Philistia mite lah chu Mikmas0ah an pung khawm luih luih tawh tih ka hre si a.9)Z Tin, heti hi a ni a, halral thilhlan a hlan zo chauh a, Samuela chu a lo thleng ta a; tin, Saula chu chibai buk turin amah hmuakin a lo kal a.85Z Tin, Saula chuan, "halral thilhlan tur leh remna thilhlan turte chu hetah ka hnenah han la rawh u," a ti a. Chutichuan halral thilhlan chu a hlan a.7!Z Samuelan ni a ruat angin ni sarih a awm a; nimahsela Samuela chuan Gilgal-ah chuan a la kal ta lo a; tichuan mipuiin an tlan darhsan ta a.+6QZ Hebrai mi thenkhatte chu Jorda ralah Gad leh Gilead ramahte an tlan a; Saula erawh chu Gilgal-ah a la awm reng a, mipuite chuan khur zawih zawih chungin an zui a.G5 Z Tin, Israel mite chuan hnawhchepin an awm tih an inhriat chuan (mite chu an mangang ta hle mai a) mite chu pukah te, hnim hnawkah te, lungpui phenah te, kulhah te, khuarkhurumahte an biru a.4Z Tin, Philistia mite chu Israel-ho bei tur chuan an inpun khawm ta chiam a; tawlailir singthum, sakawr chung chuang mi sangruk, mihring tuifinriat kama tiau zat zeta tam an ni: tin, an chho a, Beth-aven chhak lampangah Mikmas-ah chuan tanhmun an khuar a.|3sZ Tin, Israel-ho zawng zawngte chuan, Saula chuan Philistia ral vengtu sipaihote a bei tih leh Israel-hote pawh Philistia mite huat an phur ani tih thute an lo hre ta a. Chutichuan mipuite chu Saula hnenah Gilgal-ah an pung khawm ta chiam mai a.c2AZ Tin, Jonathana chuan Geba-a Philistia ral vengtu sipaiho a bei a; chu chu Philistia mite chuan an lo hria a. Tichuan Saula chuan "Hebrai mite khan lo hre rawh se," tiin an ram zawng zawngah chuan tawtawrawt a hamtir a.1Z Tin, Saula chuan Israel-ho zinga mi sangthum a thlang a; sanghnih chu Mikmas-ah leh Bethel tlangah Saula hnenah an awm a, tin, sangkhat chu Benjamin rama Gibea-ah Jonathana hnenah an awm a: tin, a dang zawng zawng chu anmahni puan inah a hawtir vek a.a0 ?Z Saula chu kum sawmthum mi a nihin a lal tan a; tin, Israel-hote chungah kum hnih a lal a.j/OZ Amaherawhchu sual taka thil in la tih cheu chuan in boral ang, nangmahni leh in lal nen," a ti a.t.cZ LALPA chu tih phawt mai u la, in thinlung zawng zawngin tih takzetin a rawng bawl ula in tan thil a tih ropuizia hi ngaihtuah rawh u khai.Amaherawhchu sual taka thil in la tih cheu chuan in boral ang, nangmahni leh in lal nen," a ti a.4-cZ Chu chang pawh ani lo a, in tana tawngtai ban a, LALPA chunga sual sual chu kei atan chuan a hnai lo tawp mai a ni; kawng tha leh kawng dik ka kawhhmuh zel zawk ang che u.,Z A hming ropui tak avang hian LALPA chuan a mite chu a hawisan dawn si lo va: a mite atana siam che u chu LALPA lawmzawng tak ani si a.h+KZ engmaha hnemhnang lo tur leh chhanchhuak thei lo che u zuiin pensan suh u, engmahlo an ni si a.Y*-Z Tin, Samuela chuan mipuite hnenah chuan, "Hlau suh u, he thil tha lo tak hi tih zawng n ti ngei tak a, mahse LALPA in zui chu pensan chuang lo u la, in thinlung zawng zawngin LALPA rawng chu bawl zawk rawh u;s)aZ Tin, mipui zawng zawng chuan Samuela hnenah chuan, "Kan thih lohna'n LALPA i Pathian hnenah chuan i chhiahhlawhte hi min tawngtaisak rawh, he thil tha lo tak lal, kan lo dil hi, kan sual zawng zawng belhchhahtu a nih tak hi," an ti a.2(_Z Chutichuan Samuela chuan LALPA chu a au a, LALPA chuan chu mi ni chuan khawpui a riktir a, ruah a sirtir a; tichuan mipui chuan LALPA leh Samuela chu an hlau ta em em a.['1Z Vawiin hian buh an seng a ni lo'm ni? Khawpui rik tir tur leh ruah surtir turin LALPA chu ka au vang a, tichuan lal in dil thu-ah hian LALPA mithmuha thil in tihsual hi a nasatzia in hriain in hmu ang," a ti a.a&=Z Chutichuan ding thap u la, LALPA'n in mithmuha thil ropui tak a tih tur hi lo en rawh u.%Z amaherawhchu LALPA aw chu ngaithla lo a, LALPA thupek in helsan chuan in puten LALPA kut an tuar ang bawkin nangni pawhin in tuar ang.<$sZ LALPA chu in tih a, a rawng in bawl a, a aw in ngaihthlak a, LALPA thupek in helsan loh a, nangmahni leh in chunga roreltu lal nen LALPA in Pathian zuitu in nih chuan a tha ang a;o#YZ Chutichuan in lal in thlan leh dil chu en teh u; en teh u, LALPA chuan lal a siamsak ta che u anih hi.="uZ Tin, Amona thlahte lal Nahasa chu nangmahni do turin a lo kal tih in hriat veleh ka hnenah , 'A ni lo e, lalin ro min rel rawh se,' in ti a; LALPA Pathian chu in lal ani reng si a."!?Z Tin, LALPA chuan Jerubaala te, Bendana te, Jephtha te, Samuela te a tir a, in hmelma lehlam lehlam mite kut ata a chanchhuak che u a, him takin in awm a.e EZ Tin, LALPA chu an au a, 'LALPA chu kan hawisan a, Baal-te leh Astarothi-te rawng kan bawl avangin kan lo sual ta a ni: nimahsela kan hmelmate kut ata hi min chhan chhuak tawh la, tichuan i rawng kan bawl ang e,' an ti a.6gZ Nimahsela LALPA an Pathian chu an theihnghilh a; tin, ani chuan Hazor sipai hotu Sisera kutah leh Philistia mite kutah leh Moab lal kutah a hralh a, tin, anni chuan an do a.RZ Aigupta rama Jakoba aluh hnu khan, in pute chuan LALPA an au a, tichuan LALPA chuan Mosia leh Arona a tir a, anni chuan in pute chu Aigupta ram atangin an hruai chhuak a, he hmunah hian an awmtir ta a.!Z Chutichuan ding thap u la, LALPA hmaah hian LALPA'n in chungah leh in pute chunga thil a lo tihfel thin dan ka han chhutpui teh ang che u. Z Tin, Samuela chuan mpui hnenah chuan, "Mosia leh Arona ruattu leh Aigupta ram ata in pute hruai chhuaktu LALPA chu a ni a sin.X+Z Tin, ani chuan an hnenah, "Ka kutah hian engmah awm lo in hmu lo tih vawiinah hian LALPA chu in lakah hretu ani a, a hriak thiha pawh chu hretu a ni," a ti a. Tin, anni chuan, "Amah chu hretu a ni," an ti a.{Z Tin, anni chuan, "Min bum ngai lo a, min tiduhdah ngai hek lo, tuma kut atangin lak awm loh i la ngai hek lo," an ti a. ;Z Heta hi ka awm a: LALPA hma leh a hriak thiha hmaah hian mi sel teh u le; tu bawng pa nge ka chhuhsak ngai? Tu sabengtung nge ka chhuhsak ngai? Tunge ka bum tawh ngai? Tunge ka tihduhdah ngai? Ka mit tidel turin tu lakah nge thamna ka lak ngai? Ka rul leh vek ang che u," a ti a.]5Z Tunah hian ngai teh u, lal chuan a lo kaihruai ta che u a: kei chu ka lo tarin ka lute pawh a lo tuak ta a: tin, ngai teh u, ka fapate chu in hnenah an awm a; ka tleirawl atangin tun thlengin ka kaihruai che u a. 3Z Tin, Samuela chuan Israel mite zawng zawng hnenah chuan, "Ngai teh u, ka hnena in thusawi zawng zawng chu ka pawm a, lal tur ka siamsak ta che u a.  Z Chutichuan mipui zawng zawng chu Gilgal-ah chuan an kal ta a; Saula chu Gilgal-ah chuan LALPA hmaah lalah an siam ta a; chutah chuan LALPA hmaah remna inthawinate an hlan a; tichuan chutah chuan Saula leh Israel mi zawng zawngte chu an lawm ta em em mai a.Z Chutichuan mipuite hnenah chuan, "Hawh u, Gilgal-ah i kal ang u khai, chutah chuan ram chu i din thar leh ang u," a tiu a.Chutichuan mipui zawng zawng chu Gilgal-ah chuan an kal ta a; Saula chu Gilgal-ah chuan LALPA hmaah lalah an siam ta a; chutah chuan LALPA hmaah remna inthawinate an hlan a; tichuan chutah chuan Saula leh Israel mi zawng zawngte chu an lawm ta em em mai a.'IZ Tin, Saula chuan, "vawiin kher hi chuan tumah tihhlum tur ani lo e; vawiinah hian LALPA chuan Israelte zingah chhandamna a rawn thawk chhuak ta si a," a ti a.*OZ Tin, mipuite chuan Samuela hnenah, "Tute nge ni 'Saula'n kan chungah ro a rel tehlul ang maw' ti kha? Chung mite chu rawn hruai la kan lo tihlum ang e," an ti a.0[Z Tin, heti hi a ni a, a tukah chuan Saula chuan mipuite chu pawl thumah a siam a; tin, zing ven hun lai takin an riahhmunah chuan a lut a, Amon mite chu chhun ni sat vang lai tak thlengin an that a; tin, heti hi ani a, an thah bangte chu an darh vek a, pahniha awm dun reng reng pawh an awm lo a. Z Chutichuan Jabes mite chuan, "Naktukah hian in hnenah kan lo chhuak ang a, kan chungah in duh duhin ti mai ang che u," an ti a.gIZ Tin, an mi rawn tirhte hnenah chuan, "Jebes mite chu an hrilh a, tichuan an lawm ta hle mai a.oYZ Tin, Bezel hmunah chuan a chhiar a; Israel mite chu nuai thum an ni a, Juda mite chu singthum an ni a.0[Z Chutichuan bawng tuak khat a talh a, a sa chu a chan sawm vek a, Israel ram zawng zawngah chuan a semtir a, "Tupawh Saula leh Samuela rawn zui duh lo apiang an sebawng chu hetianga tih ve hi a ni ang," tiin. Chutichuan mipuite chuan LALPA chu an hlau ta a, thukhat vuain an lo thawk chhuak ta a. Z Tin, chung thu chu a hriat veleh chuan Saula chungah Pathian thlarau a lo thleng ta chiam mai a, nasa takin a thin chu a ur ta thut a.7 iZ Tin, ngai teh, lo atangin Saula chu sebawng khalhin a lo haw a; tin, Saula chuan, "Eng an ti nge ni mipuite chu an tah?" a ti a. Tin, Jabes khuaa mite thusawi chu an hrilh a.5 eZ Chutichuan an mi tirhte chuan Saula awmna khua Gibea chu an lo thleng a, mipuite beng hriatah chuan chung thu chu an sawi a; tin, mipuite chuan an aw an chhuah a, an tap a,b ?Z Tin, Jabes khuaa upate chuan a hnenah, "Israel ram zawng zawngah mi kan han tir rih theihna'n ni sarih min ngaichang rih rawh; chuta min chhandam tur tumah an awm loh chuan i h nenah kan lo chhuak mai ang e," an ti a.\ 3Z Tin, Amon mi Nahasa chuan an hnenah, "Hetiang hian a ni in hnenah thu ka thlun ang ni: in mit dinglam zawng zawng kher chhuah vek tur ani ang a; chu chu Israel mi zawng zawng tan hmingchhiatna a ni ang," a ti a.Q Z Chutichuan Amon mi Nahasa chu a lo thawk a, Jabes-Gilead beih tumin a han ep a; tin, Jabes mi zawng zawng chuan Nahasa hnenah chuan, "Kan hnenah thu thlung la, tichuan i rawng kan bawl ang e," an ti a.V'Z Nimahsela Beliala fapa tute emaw chuan, "He mi hian engtin nge min chandam theih tehlul ang?" an ti a. Tichuan amah chu an ngainep a, lawmman reng reng an pe duh lo a. Nimahsela ani chu a ngawi reng mai a.\3Z Tin, Saula pawh chu Gibea khuaah a in lama a haw ve ta a: tin, mi huaisenho an thinlung Pathianin a khawihte chu a hnenah an kal ve a.Nimahsela Beliala fapa tute emaw chuan, "He mi hian engtin nge min chandam theih tehlul ang?" an ti a. Tichuan amah chu an ngainep a, lawmman reng reng an pe duh lo a. Nimahsela ani chu a ngawi reng mai a.@{Z Chutichuan Samuela chuan mipuite chu ram awm dan tur chu a hrilh a, lehkhabuah a ziak a, LALPA hmaah chuan a dah a. Tin, Samuela chuan mipuite chu mahni in lam theuhvah a hawtir ta a.\3Z Tin, Samuela chuan mi zawng zawng hnena chuan, "LALPA mi ruat hi in hmu em? Mipui zawng zawng zingah amah ang reng reng an awm lo e," a ti a. Tin, mipuite chu an au a, "Pathianin lalber humhim rawh se," an ti a.+Z Chutichuan an tlan a, an va hruai chhuak a; tin, mipui zinga a han din chuan mi zingah chuan a sang ber mai a, tuma a koki khum pawh an awm lo.$CZ Chutichuan LALPA chu an han nawn leh a, "Mi lo kal tur an la awm em?" an ti a. Tin, LALPA chuan a chhang a, "Ngai teh u, bungraw zinga abiru a ni," a ti a.?yZ Tin, Benjami chiho chu a chhungkuain a rawn inlantir a. Matri mi chhung chu thlan a lo ni ta a; tin, Kisa fapa Daula chu thlan a lo ni ta: nimahsela amah an han zawng a, an hmu lo a.ymZ Chutichuan Samuela chuan Israel chi zawng zawng chu a rawn inlantir a, tin, Benjamin chi chu thlan a lo ni ta a.3Z nimahsela vawiinah hian in manganna zawng zawng leh hreawmna zawng zawng ata chhan himtu che u in Pathian ngei chu in duh lo a, a nenah, A ni lo e, lal min siamsak rawh in ti a,' tiin. Chuvangin tunah hian a hnama hnam leh a chia chiin LALPA hmaah rawn inlan rawh u," a ti a.m~UZ tin, Israel thlahte hnenah chuan, "LALPA, Israelte Pathian chuan heti hian a ti a ni," Israel-ho chu Aigupta atangin ka hruai chhuak a, Aigupta mite kuta a ta leh a hnuaichiahtu che u ram zawng zawng ata ka chhan chhuak che u a:Q}Z Chutichuan Samuela chuan mipuite chu Mizpe-ah LALPA hnenah a ko khawm a;1|]Z Tin, Saula chuan a pami hnenah chuan, "Sabengtungte chu an hmu tawh tih min hrilh teh meuh mai," a ti a. Amaherawhchu ram chungchang thu Samuelan a sawi chu a hrilh lo.f{GZ Tin, Saula pami chuan, "Samuela chuan i hnenah eng nge ni a sawi min hrilh teh khai," a ti a.\z3Z Tin, Saula pami chuan a hnenah leh a chhiahhlawh hnenah chuan, "Khawiah nge in kal?" a ti a. Tin, ani chuan, "Sabengtung kan zawn a ni: tin, kan hmuh zawh tak loh avangin Samuela hnenah kan kal ta a ni," a ti a.Sy!Z Tin, an thusawi dual dualnaa a tel zawh chuan hmun sang chu a thleng ta a.ExZ Tin, a awmna khuaa mi pakhatin a chang a, "An pate chu tu nge maw a nih bik le?" a ti a. Chutichuan, "Saula pawh chu zawlnei a ni ve ta elo maw?" tih chu infiamna takah an hmang ta reng a.w{Z Tin, heti hi a ni a, tun hma lama amah lo hre tawhten zawlneite thu sawi dual dualnaah a tel ve tih an hriat chuan, mite chu an inbia a, "Kisa fapa hunga thil lo awm hi eng nge ni ta? Saula pawh chu zawlnei zingah a tel ve ta elo maw ni," an ti a.-vUZ Chutichuan tlang hu an han thlen chuan, ngai teh, zawlneihoin an tawk a; tin, LALPA thlarau nasa takin a lo thleng a, thu an sawi dual dualnaah chuan a tel ve ta a.PuZ Tin, chutiang chu a lo ni ta ngei a, Samuela then tura a hnuchawn veleh chuan Pathianin thinlung danglam daih a pe ta a; tin chung chhinchiahna zawng zawngte chu chu mi ni chuan a lo thleng ta vek a.|tsZ Tin, ka kal hmain Gilgal-ah lo zukkal la; tin, ngai teh, kei pawh halral thilhlante leh remna inthawinate hlan turin i hnenah ka lo chhuk ang a: i hnena ka lo kal a, i tih tur ka rawn hrilh hma che chuan ni sarih i lo awm tur ani ang," a ti a.sZ Tin, he'ng chhinchhiah hi i chunga a lo awm hunah chuan thil lo awmin a zir ang zelin i tih tur a ni: Pathian i hnenah a awm zel si a.(rKZ tin, LALPA thlarau nasa takin i chungah a lo thleng ang a, nang pawh thu an sawi dual dualnaah chuan i tel ve ang a, tin, mi danglam daihah i lo chang mai ang.%qEZ Chu mi zawhah chuan Philistia sipaiho awmna Pathian tlang chu i va thleng ang a; tin, heti hi a ni ang a, chuta khua i va thlen chuan zawlneiho, perhkhuang te, khuangte te, phenglawng te, tingtang kengte hruaia hmun sang atanga lo chhuk i tawk ang a: tin, thu an sawi dual dual ang a:`p;Z Tin, chibai an buk ang chia, changpera tlang nih an pe ang chia; chu chu i lo la ang a.woiZ Tin, chuta tang chuan kal zel la, Tabor sasua chu i va thleng ang a, chutah chuan mi pathum Bethel-a Pathian hnena han kal turten an lo tawk ang chia; pakhat chuan chhangper tlang thum a keng ang a, tin, pakhat chuan uain peng a keng ang.MnZ Vawiina mi chhuahsan hnu hian Zelza-ah Benjamin ramria Rakili tlan kiangah mi pahnih i hmu ang a: tin, anni chuan i hnenah, 'Sabengtung i zawnte chu an hmu tawh e: tinngai teh, i pa chuan sabengtung chu a ngaihtuah tawh lo a, nangmah mawlh a ngaihtuah a, ka fapa chu engtin nge ka tih tak ang, a ti a ti mai a,' an ti ang a.'m KZ Chutichuan Samuela chuan hriakbawk chu ahan phawrh a, a lua chuan alei a, a fawp a, "LALPA chuan a rochante chunga hotu ni turin hriak a thih che a ni lo'm ni?Vl'Z Khaw hmawr lam chu an zuk thlen chuan, Samuela chuan Saula hnenah, "Chhiahlawh hi ka hma lamah kaltir la, (ani chu a kal ta a) nang erawh chu ding rih la, Pathian thu ka han hrilh teh rih ang che," a ti a.Ik Z Tin, zing takah a tho a; ni chhuah dawn lai velin Samuela chuan in chunga awm Saula chu a ko a, "Tho la, ka laltir te teh tawh ang che," a ti a. Chutichuan Saula chu a tho a, an pahnih chuan an kal chhuak a, amah leh Samuela chu an chuak ta a.Khaw hmawr lam chu an zuk thlen chuan, Samuela chuan Saula hnenah, "Chhiahlawh hi ka hma lamah kaltir la, (ani chu a kal ta a) nang erawh chu ding rih la, Pathian thu ka han hrilh teh rih ang che," a ti a.djCZ Tin, hmun sang ata khuaa an chhuk chuan, in chunga Saula chu mutna an siamsak a, a mu ta a.eiEZ Chutichuan chaw chhumtu chuan a bawp leh a chunga awm chu a rawn la a, Saula hmaah chuana va hlui a. Tin, Samuela chuan, "En teh, ka lo dah hrana chu! Kil la, ei rawh; a hun hun atan hei hi ka lo ruatsak reng che a ni, 'Mite ka sawm khawm e' ka ti tawh bawk si a," a ti a. Chutichuan chu mi ni chuanSaula chu Samuela te nen chawhlui an kil za ta a.hZ Tin, Samuela chuan chaw chhumtu hnenah chuan, "I hnena dah hran tur ka tih chanvo ka pek che kha han la rawh khai," a ti a.+gQZ Tin, Samuela chuan Saula leh achhiahhlawh chu a hruai a, mikhual pindahna chuan a hruai lut a, an mi sawm, sawmthum lai zingah chuan hmun ropui berah a thuttir a.kfQZ Tin, Saula chuan a chhang a, "Israel hnam zinga te ber, Benjamin hnam ka ni law ni? Tin, kan chhungkua pawh Benjamin hnam chhungkua zawng zawng zinga te ber ani lo'm ni? Eng tiziaa hetianga ka hnena sawi nge i nih le?" a ti a.CeZ Tin, i sabengtung, ni thum bo tawhte thu chu lungkham suh, an hmu tawh e. Israelte zinga ropuina zawng zawng chu tu tan nge ni? I tan leh i pa ina mi zawng awng tan ani lo'm ni?" a ti a.dZ Tin, Samuela chuan Saula chu a chhang a, "Keimah hi hmutheitu chu ka ni; kahmaa hian hmun sang lam panin kal la, vawiinah hian ka hnenah chaw i ei dawn a ni; tin, naktuk zingah chuan ka kaltir ang chia, i rilrua awm zawng zawng pawh ka hrilh ang che. cZ Chuti chuan Saula chuan kulh kawngkaah Samuela chu a va hnaih a, "Hmutheitu in chu khawiah nge a awm min hrilh teh khai," a ti a. bZ Tin, Samuelan Saula a hmuh chuan LALPA'n a hnenah, "En teh, i hnena ka mi sawia kha; ani hian ka mite chunga thu a nei ang, a ti a.(aKZ Naktuk hetih hun lai hian Benjamin ram atangin i hnenah mi pakhat ka rawn kaltir dawn a, ka mi Israelte chunga hotu ni turin hriak i thih ang a, ani chuan Philistia mite kut ata ka mite a chhandam ang; an au thawm chuan ka hnen a lo thlen tak avangin ka mite chu ka ngaihsak a ni." tiin.S`!Z Tin, Saula lo kal hma ni khatah chuan LALPA chuan Samuela chu a bekbawr a,}_uZ Tichuan khuaa chuan an kal cho ta a; tin, khua an han luh chuan ngai teh, Samuela hmun sanga kal tur chuan a tawk a.8^kZ Khua in han luh veleh hmun sanga chaw ei tura a kal hmain in han hmu nghal mai ang; inthawina chu malsawmtu tur anih avangin a thlen hma loh chuanmipui chuan chaw an ei dawn lo a ni;chu mi hnuah chuan an mi sawmte chuan an ei thin a ni. Chuvangin kal chho thuai u la, in han hmu nghal mai ang," an ti a.6]gZ Tin, anni chuan an chhang a, "Aw e, in hmaah a lo kal a sin, hmanhmawh rawh u khai, vawiinah hian khuaah chuan a lo kal a ni; vawiinah hian hmun sangah mite an inthawi a ni:\+Z Khaw pan chhohnaa an han chhoh lai chuan nula tui chawi tura lo chhuakte an han hmu a, an hnenah, "Hetah hian hmutheitu chu a awm em?" an ti a.[7Z Chutichuan Saula chuan a chhiahhlawh hnenah, "A that hlauh chu, i kal teh ang hmiang, " a ti a. Chutichuan Pathian mi awmna khuaah chuan an kal ta a.QZZ (Tun hma lam chuan Israel hote zinga miin Pathian rawn an duh hian, "Hawh teh, hmutheitu hnenah i kal teh ang," an ti thin a: tun laia zawlnei an tih thina hi tun hma chuan Hmutheitu an ti thin a ni.)HY Z Tin, chhiahhlawh chuan Saula chu a chhang leh a, "Ngai teh, tangka sekel hmun lia thena hmun khat chu ka la keng a: chu chu, kan kalna tur min hrilh manah Pathian mi chu ka pe ang e," a ti a.zXoZ Chutichuan Saula chuan a chhiahhlawh hnenah chuan, "Nimahsela e ngai teh, kal ang i la, chu mi chu eng nge kan kensang ang? Kan bawma chhang lah a awm tawh si lo a, Pathian mi pawmman ken tur a awm hauh lo mai: eng nge kan neih saw?" a ti a.vWgZ Tin, ani chuan a hnenah, "Ngai teh, he khuaah hian Pathian mi a awm a, mi zahawm tak a ni a, a sawi apiang chu a lo thleng ngei ngei thin a ni: hawh teh, chutah chuan i kal teh ang, kan kalna turte hi min hrilh thei mial mahna, " a ti a.`V;Z Zuph ram an thlen chuan Saula chuan a hnena awm ve, a chhiahhlawh hnenah chuan, "Hawh teh, i haw leh teh tawh tawh mai ang, chutilochuan ka pain sabengtung ngaihtuah thulhin keimahni minngaihtuah dah ang e," a ti a.rU_Z Tichuan Ephraim tlang ramte chu a fang a, tin, Salisa ramte paw a fang a, nimahsela an hmu lo va: tichuan Saalim ram an vang leh a, chutah pawh chuan an awm lo va: tin, Benjamin mite ram a fang leh a, nimahsela an hmu ta chuang lo a./TYZ Tin, Saula pa Kisa sabengtung te a bo hlawm a. Tin, Kisa chuan a fapa Saula hnenah chuan, "Tho la, chhiahhlawh pakhat hruai la, sabengtung va zawng teh khai," a ti a.CSZ Tin, ani chuan fapa a nei a, a hming chu Saula ani a, tlangval tlawntlai tha tak ani a, srael mite zinga chuan a aia tlawntlai tha reng reng an awm lo a; tuma a koki khum pawh an awm lo.fR IZ Benjamin rama Benjamina thlah mi pakhat mi chak huaisen tak i a awm a, a hming chu Kisa a ni a, chu mi chu Abiela fapa a ni a, chu mi chu Zeorora fapa a ni a, chu mi chu Bekoratha fapa a ni a, chu mi chu Aphia fapa a ni a.7QiZTin, LALPA chuan Samuela hnenah, "An thu chu pawm la, lal siamsak rawh," a ti a. Tin, Samuela chuan Israel mite hnenah chuan, "Mi tin, mahni khuaah haw theuh rawh u," a ti a.P1ZTin, Samuela chuan mipuite thusawi zawng zawng chu a hria a, LALPA benga chuan a thun leh chhawng a.Tin, LALPA chuan Samuela hnenah, "An thu chu pawm la, lal siamsak rawh," a ti a. Tin, Samuela chuan Israel mite hnenah chuan, "Mi tin, mahni khuaah haw theuh rawh u," a ti a.O'Ztichuan hnam dang zawng zawngte ang kan lo ni ang a, tin, kan lal chuan romin relsak ang a, kan hnamte hruaiin ralte min dopui ang," an ti a.iNMZNimahsela mipuite chuan Samuela thu chu an pawm duh lo a, "A ni lo e, lal kan nei ngei tur a ni;hMKZchuan in la rum chhuak ang a; nimahsela chu mi hun chuan LALPA'n a chang lo ang che u," a ti a.[L1ZIn beramruala mi sawma pakat a laksak ang che u a; tin, a chhiahhlawhte in ni ang.K#ZTin, in chiahhlawhpa te, in chhiahlawhnu te, in tlangval tha tha te, in sabengtung te a chhuhsak ang che u a, a hnathawktu atan a ruai ang.yJmZTin, tin, thlai chi leh in grep huana mi sawma pakhat a laksak ang che u a, a chhiahhlawhte leh hotute a pe ang.xIkZTin, in lo te, in grep huan te, in oliv huan te, a tha tahte a chhuahsak ang che u a, a chhiahhlawhte a pe ang._H9Z Tin, in fanute chu rimtui siamtuah te, chaw chhumtuah te, chhang siamtuah a hmang ang.RGZ tina sipai sang hotuah te, sawmnga hotutahte a ruat ang a; tin, thenkhatte chu a lei lettu atan te, abu sengtu atan te, a indo thuamhnaw siamtu atan te, a tawlailir hmanraw siamtu atan te ahmang ang a.+FQZ In chunga roreltu tur lal chet dan chu hetiang hi a ni ang: in fapate chu a sakawr leh a tawlailir chuan piah a ruat ang a, a tawlailir hmaah tlante an awm ang a:ZE/Z Tin, Samuela chuan LALPA thu zawng zawng chu lal diltu mipuite chu a hrilh vek a.D%Z Chuvangin an thu chu ngaithla rawh: amaherawhchu urhsun taka tiamkamin an chungah roreltu lal chet dan tur chu kawhhmuh chiah rawh," a ti a.1C]ZAigupta ram ata ka hruai chauh ni atanga tun thlenga an thiltih dan zawng zawng, min hawisan Pathian dang rawnte min bawlsan thin ang bawk hian i chunga an ti a nih hi.aB=ZTichuan Samuela chuan LALPA hnenah a tawngtai a. Tin, LALPA chuan Samuela hnenah, "Mipuiten i hnena an sawi zawng zawng chu ngaithla rawh; nang duh lo che an ni lo a, an chunga lal atan keimah mi duh lo an ni zawk e.wAiZNimahsela a hnehah, "Ro min relsaktu tur lal min pe rawh," an tih thu chuan Samuela chu a tilawm lo hle mai a.C@Za hnennah, "Ngai teh, i lo pa ta hle mai a, i fapate lah chuan i dawm dan chu an la ve si lo a; hnam dang zawng zawngte ang bawka kan chunga rorel turin lal min siam rawh khai," an ti a.d?CZChutichuan Israel mite upaho zawng zawng an inkhawm a, Rama khuaah Samuela hnenah an kal a;>{ZNimahsela a fate chuan a awmdan chu an la ve lo a, sum leh pai lam an um a, thamnate an la a, dik lo takin ro an rel a.i=MZA fa tir hming hu Joela a ni a; tin, a dawttu hming chu Abija ani a; Beer-sea-a roreltu an ni a.h< MZTin, heti hi ani a, Samuela chu a lo pa ta a, a fapate chu Israel mite chunga roreltua a siam a.;ZTin, a in awmna a ni avangin Rama khuaa chuan a haw thin a; chutah chuan Israel mite ro a rel a, chuta chuan LALPA tan maicham a siam a.:}ZTin, kum tinin Bethel leh Gilgal leh Mizpe hi a kan vel thin a; chung hnuahte chuan Israel mite ro a rel thin a.Tin, a in awmna a ni avangin Rama khuaa chuan a haw thin a; chutah chuan Israel mite ro a rel a, chuta chuan LALPA tan maicham a siam a.@9}ZTin, Samuela chuan a dam chungin Israel mite ro a rel a.i8MZTin, Philistia miten Israel mite khua an lakte chu Ekron atanga Gath thlengin Israel mite an pe kir leh a, a ram chu Israel miten Philisita mite kut ata an chhan chhuak a. Tin, Israel mite leh Amor mite chu inremin an awm a.47cZ Chutihuan Philistia mite chu an tlawm ta a, Israelte ramah chuan an kal leh ta lo a; tin, LALPA kut chan Philistia mite chu Samuela dam chhung zawng chuan a tai ta reng a,#6AZ Chutichuan Samuela chuan lung a la a, Mizpe leh Sen inkarah chuan a phun a, "Hei lehchenhi LALPA'n min pui a ni," tiin a hmingah chuan Eben-ezer a vuah a.5Z Tin, Israel mite chu Mizpe atang chuan an chuak a, Philistia mite chu an uma, Bethkar hnuai an thlen thlengin an that zel a.-4UZ tin, Samuelan halral thilhlan a hlan lai tak chuan Philistia mite chuan Israel mite bei tur chuan an rawn hnaih a; nimahsela chu mi ni chuan LALPA'n Philistia mite chunga khawpui nasa tak maiin a riktir ta dur dur mai a, a tibuai ta nuai nuai a, Israel mite hmaah chuan an tlawm ta der mai a.+3QZ Tin, Samuela chuan beram no hnute hne lai a la a, pum hal atan LALPA hnenah ahlan a: Israel mite tan Samuela chuan LALPA chu a au va: tin, LALPA chuan a chhang a.2'ZTichuan Israel mite chuan Samuela hnenah, "Philistia mite kut ata min chhandam tura LALPA kan Pathian min auhsak chu bang suh khai," an ti a.X1+ZTin, Philistia miten Israel mite Mizpe-ah chuan an awm khawm tih an riat chuan Israel mite bei turin Philistia lalhoe chu an thawk chho a, Chu chu Israel miten an lo hriat chuan Philistia mite chu an hlau a.0yZTichuan Mizpe-ah an kal khawm ta a, tin, tui an chawi a, LALPA hmaah chuan an leihbua a, chu mi ni chuan chaw an nghei a, chutah chuan, "LALPA chunga chuan kan lo sual taa ni," an ti a. Tin, Samuela chuan Mizpe-ah chuan Israel mite ro a relsak a./ZTin, Samuela chuan, "Israel mi zawng zawng chu Mizpe-ah ko khawm vek u la, LALPA hnenah ka tawngtaisak ang che u," a ti a.q.]ZTin, Israel mite chuan Baala-te leh Asterothi-te chu an dah bo ta a, LALPA rawng chauh chu an bawl ta a.^-7ZTin, Samuela chuan Israel chungte zawng zawng hnenah chuan, in thinlung takzeta LALPA lam lo hawi in nih tak tak chuan, ram dang pathiante leh Asterothi-te chu in zing ata dah bo daih ta che u, in thinlung chu LALPA tan buatsaih u la, ama rawng chau bawl rawh u tichuan Philistia mite kut ata hi a chhanchhuak dawn che u nia," tiin a sawi a.(,KZTin, heti hi ani a, Kiriath-jearim-a bawm a awm chung chu rei tak ani a. kum sawmhnih ze a ni: tin, Israel chungte zawng zawngin LALPA chu an lunglen leh ta a.8+ mZTichuan Kiriath-jearim khuaa mite chu an zu kal a, LALPA bawm chu an la chho a, tlanga Abinadaba ina chuan a la lut a, a fapa Elazara chu LALPA bawm enkawltu atan an tihrang a.H* ZChu chuan Kiriath-jearim khuaa mite hnena chuan, "Philistia mite chuan LALPA bawm chu an rawn da leh ta a, lo chhuk u la, in hnen lamah la chho rawh u khai," tia hrilh turin mite an tir ta a.`);ZBeth-semes khuaa mite chuan, "He Pathian thianghlim LALPA maa hian tu nge ding thei ang a, kan nen ata hi tu hnena nge a kal chhoh tak ang le?" an ti a.Chu chuan Kiriath-jearim khuaa mite hnena chuan, "Philistia mite chuan LALPA bawm chu an rawn da leh ta a, lo chhuk u la, in hnen lamah la chho rawh u khai," tia hrilh turin mite an tir ta a.)(MZTin, LALPA bawm chhung a en avangin Beth-semes khuaa mite chu a hrem a, an zinga mi 50,070 ze a hrem a ni: LALPA'n a hrem nasat em avag chuan mite chu an tap a. 'Ztin, rangkachak chaichim lem chu khua zawng zawng, kulh ne kua le thingtlang lam khua pawh chhiarveka lal panga te a Philistia mite khaw zat a ni a: LALPA bawm an ngahna pungpui ngei chua Beth-semes khuaa mi Josua loa chuan tun thleng hian a la awm reng a ni.&-ZPhilistia miten rangkachak ngawt lem LALPA hnena bawchiat thawina'na an hlan chu heti zat hi a ni: Asdod khaw pualah pakat, Gaza khaw puala pakhat, Askelon khaw pualah pakhat, Gaza khaw puala pakat, Askelon khaw puala pakhat, Gat khaw puala pakhat, Ekron kaw puala pakhat:{%qZTin, chu chu Philistia lal pangate chuan an en zawh hnuin, chu mi ni la la chuan Ekron khaw lamah an haw leh ta a.v$gZTin, Levi chite chuan LALPA bawm chu rangkachak thil hlu awmna thingrem nen chuan an la thla a, lungpui chungah chuan an dah a; tin, Beth-semes khuaa mie chuan chu mi ni vek chuan halral thilhlante chu inthawinate LALPA hnenah an hlan a.b#?ZTin, tawlailir chu Beth-semes khuaa mi Josua loah chuan a lo lut a, lungpui lian tak awmna laiah chuan a ding ta reng a; tin, tawlailir thing chu an ek a, LALPA biakna'n bawngpuite chu halral thilhlanah an hmang ta a. ?~a}||C{{>= Z Tin, Philistia mi chuan, "Vawiinah hian Israel-ho zipaite chu ka cho a ni, mi pakhat han thawh u la kan lo inbei ang e," a ti a.6=gZ Min beih theiha min tihhlum chuan in chhiahhlawhah kan awm ang a, amaherawhchu keiin ka ngama ka tihhlum chuan ka chhiahhlawhah in awm ang a, kan rawng in bawl ang," a ti a.R<ZTin, a ding a, Israel-ho sipaite chu a au a, an hnenah, "Engati nge in do tura in rawn inzar darh? Kei Philistia mi, nangni Suala chhiahhlawh in ni lo'm ni? Mi inthlang u la ka hnenah lo chhuk rawh se.;ZA fei ngul chu themkawl ang hi a ni a; tin, a fei lu chu thir sekel zaruka rit a ni a: tin, a phaw kengtu chu ahmaah a kal a.U:%ZA ngalah chuan dar ngalphaw a bun a, a hnungzangah chuan dar fei te a pai a._99ZDar lukhum hi a khum a, awmphaw a ha a; a awmphaw rih lam chu dar selel sangnga ani a.8 ZTin, Philistia mite tanhmun atang chuan an mi chak, a hming Goliatha, Gath khuaa mi, tawng ruk leh khapa sang hi a lo chhuak a. 7ZTin, Philistia mite chu tlang pangah an awm a, tin, Israel mite chu a lehlam tlang pangah an awm a, an inkarah chuan ruam a awm a.6ZTin, Saula leh Israel mite chu an pung khawm a, Ela ruamah tanhmun an khuar a, Philistia mite lo dang turin an inzar darh a.C5 ZTin, Philistia mite chuan indo turin an sipaite an khawm chiam mai a. Judai ram chhung Soko khuaah an pung khawm a, Ephes-damim hmunah Soko khua leh Azeka khaw inkarah tanhmun an khuar a.O4ZTin, heti hi ani a, Pathian tirh ramhuaiin Saula a man apiangin Davida chuan tingtang a la a, a tum thin a: chutichuan Saula chu a lo harh a, a tha leh thin a, tin, ramhuai chuan a chhuahsan thin a.E3ZTin, Saula chuan Jesaia hnenah, "Davida hi ka hnenah awm rawh se, ka mit a tlung hle mai," tia hrilh turin mi a tir a.Tin, heti hi ani a, Pathian tirh ramhuaiin Saula a man apiangin Davida chuan tingtang a la a, a tum thin a: chutichuan Saula chu a lo harh a, a tha leh thin a, tin, ramhuai chuan a chhuahsan thin a.2%ZTin, Davida chuan Saula hnen chu a va thleng a, a hmaah chuan a va ding a; Ani chuan a lo ngaina hle mai a, a ralthuam kengtuah a tang ta a.1ZTin, Jesaia chuan sabengtung, chhang leh uain peng khat phur leh kel no a la a, a fapa Davida chu Saual pekah a kentir a.0ZChutichuan Saula chuan Jesaia hnenah chuan mi a tir a, "I fapa Davida beram venga awm chu ka hnenah han kaltir rawh," a ti a.z/oZChutichuan tlangval pakhat chuan a chhang a, a hnenah, "Ngai teh, Beth-lehem mi Jasaia fapa pakhat chu ka hmu tawh a, chu mi chu tum thiam tak, mi huai tak, indo mi, thusawi thiam tak, hmel tha tak a ni a, a hnenah LALPA pawh a awm," a ti a. . ZTin, Saula chuan a chhiahhlawhte hnenah chuan, "Tum thiam tak chu min han zawnsak u la, ka hnenah rawn hruai rawh u le," a ti a.7-iZKan pu chuan i chhaihhlawh i hmaa awmte tingtang tum thiam tak zawn thu min pe rawh khai; tichuan Pathian tirh ramhuaiin a man hun chein a tum ang a, i tha mai ang," an ti a.h,KZTin, Saula chhiahhlawhte chuan a hnenah, "Ngai teh, Pathian tirh ramhuaiin a tibuai che a ni a.`+;ZTin, LALPA thlarau chuan Saula chu a chhuahsan a, LALPA tirh ramhuaiin amah a tibuai a.}*uZ Chutichuan Samuela chuan hriak bawm ki chu ala a, a unaute zingah chuan amah chu hriak a thih a; tichuan LALPA thlarau chu chu mi ni atang chuan nasa takin Davida chungah a lo thleng ta a. Chutichuan Samuela chu a tho a, Rama khuaah a kal ta a.>)wZ Chutichuan a va kohtir a, a rawn hruai a. Ani chu sar veng vawng, mit meng mawi tak, hmeltha tak mai a ni a. Tin, LALPA chuan, "Tho la, hriak thih rawh, hei ngei hi a ni e," a ti a.(!Z Tin, Samuela chuan Jesaia hnenah, "Hetah hian i fate an awm kim vek em?" a ti a. Ani chuan, "A naupang ber a la awm a, ngai teh, beram a veng a ni," a ti a. Tin, Samuela chuan Jesaia hnenah, "Va kohtir rawh khai; a lo thlen hma loh chu kan kil dawn lo a ni," a ti a.'7Z Tichuan Jesaia chuan a fapate pasarih Samuela hmaah chuan a kaltir a. Tin, Samuela chuan Jesaia hnenah, "LALPA'n hengho hi a thlang lo a ni," a ti a.u&eZ Tin, Jesaia chuan Sama a va kaltir leh a. Tin, ani chuan, "Hei pawh hi LALPA thlan a la ni lo cheu," a ti a.% ZTin, Jesaia chuan Abinadaba a han ko a, Samuela hmaah chuan a kaltir a. Ani chua, "Hei pawh hi LALPA thlan a la ni lo," a ti a.$ZNimahsela LALPA chuan Samuela hnenah, "A hmel lam emwa, a san lam emaw en suh; ani hi chu ka duh lo a ni; LALPA hchuan mihring en dan angin a en ve si lo a; mihring hchuan pawn lam lan dan an en thin a, LALPA erawh chuan thinlung lam a en zawk thin a ni," a ti a.#}ZTin, heti hi a ni a, an lo kal chuan Eliaba chu a lo en a, "LALPA hriak thiha chu a hmaa awma hi a ni ngei mai," a ti a.Y"-ZTin, ani chuan, "Tha lam thu-ah ni e: LALPA hnena inthawi tura lo kal ka ni; intithianghlim u la inthawinaah lo kal ve rawh u," a ti a. Tin, Jesaia leh a fapate chu a tithianghlim a, inthawinaah chuan a ko a.?!yZTichuan Samuela chuan LALPA sawi ang chuan a ti a, Beth-lehem-ah chuan a kal ta a. Tin, khuaa upate chuan khur chungin amah an lo hmuak a, "Tha lam thua lo kal em i nih le?" an ti a. 3ZTin, inthawinaah chuan Jesaia chu ko la, tin, i tih tur chu ka hrilh ang chia; tin, a hming ka hrilh tura che chu hriak min thihsak ang che." a tiaOZTin, Samuela chuan, "Engtin nge ka kal theih ang? Saula'n a lo hriat chuan min tihlum mai ang a sin" a ti a. Tin, LALPA chuan, "Bawngla hruai la, 'LALPA hnena inthawi tura lo kal ka ni,' ti ang che.# CZChutichuan LALPA chuan Samuela hnenah, "Israel mite lal atan ka duh tawh loh ahnu Saula avang hian eng chen nge maw i lungngaih dawn le? A kiah hriak thun khat la, kal rawh, Beth-lehem mi Jesaia hnenah ka tir dawn che a ni; a fapate zinga mi lal atan ka ruat tawh reng a ni," a tia .S!Z#Chutichuan Samuela chuan a thih ni thlengin Saula chu a tlawh leh ta lo a; Samuela chu Saula avangin lungngaih chu a lungngai a ni: tin, LALPA chu, Israelte lal atana Saula a lo siam chu a inchhir a ni.5eZ"Tin, Samuela chu Rama khuaah a kal a; tin, Saula chu a inah Saula awmna khua Gibea-ah a chho ta a.Chutichuan Samuela chuan a thih ni thlengin Saula chu a tlawh leh ta lo a; Samuela chu Saula avangin lungngaih chu a lungngai a ni: tin, LALPA chu, Israelte lal atana Saula a lo siam chu a inchhir a ni.dCZ!Tin, Samuela chuan, "I khandaihin hmeichhiate fa nei loa a siam angin i nu pawh hmeichhe zinga fa nei lo mi a ni ang," a ti a. Chutichuan Samuela chuan Agaga chu Gilgal khuaah LALPA hmaah chuan a sat sawm ta berh mai a.saZ Chutichuan Samuela chuan, "Amalek mite lal Agaga chu ka hnenah han hruai rawh u," a tia . Tichuan Agaga chu a hnenah chuan khur chungin a va kal a. Tin, Agaga chuan, "Thihna kha chu ka pumpelh tawh a ni chawk ang chu maw," a ti a.hnen[1ZChutichuan Samuela chuan Saula chu a hawpui ta a, Saula chuan LALPA chu a be ta a.RZChutichuan ani chuan, "Ka lo sual ta a ni: nimahsela ka mite upa leh Israel-hote hmaah hian mi chawimawi turin ka ngen a che; tin, LALPA i Pathian kabiak theih nan min hawpui leh hram ang che," a ti a.}uZTin, Israelte Thahruia chu a daw lo ang a, a lamlet hek lo ang; mihring anga lamlet leh mai mi ani si lo a," a ti a. ZTin, Samuela chuan a hnenah, "Vawiin atang hian LALPA'n Israel ram hi a chhuhsak ta chia, i aia tha zawk i thenzawm a pe ta a ni.kQZChutichuan Samuela chu kal tura ahan her chuan Saula'n a puan fem chu a han chelh a, a thler ta a.+QZTin, Samuela chuan Saula hnenah, "Ka hawpui tawp lo ang che; LALPA thu chu i duh si lo a, tin, LALPA pawhin Israel-hote lal tan a duh ta bik lo che a ni." a ti a.b?ZChutichuan ka sual ngaidam la, LALPA ka biak theihna'n min hawpui leh rawh khai," a ti a.8kZTin, Saula chuan Samuela hnenah, "Thil ka tisual der mai a ni: LALPA thupek leh i thu chu ka lo bawhchhe reng mai a nih hi; mipuite ka hlauh a, an thu ka lo awihna lamah hian.=uZHelna hi aienthiamna sualte nen a inang a, luhlulna hi milem biak leh Pathian lem biak tluk a ni. LALPA thu i duh loh avangin ani pahwin lal atan a duh ta bik lo che a ni," a ti a.a=ZTin, Samuela chuan, "LALPA chuan LALPA thu zawm chu a lawm angin halral thilhlante leh inthawinate hi a lawm em ni? Ngai teh, inthawina aiin thuawih chu a tha zawk a, berampa thau aiin a thu pawm chu a tha zawk a ni.5eZAmaherwahchu chu mipuite chuan rallak thil beram leh bawngpate tihboral tur zinga a tha thate chu Gilgal khuaah LALPA i Pathian hnenah inthawina'n an rawn la a ni," a ti a.6gZTin, Saula chuan Samuela hnenah, "E, LALPA thu chu ka zawm alawm, LALPA min tirhna lamah chuan ka kal a, Amalek lal Agaga ka rawn man a, Amalek mite chu ka tihlum vek alawm.| sZEngati nge LALPA thu chu zawm lo a, rallak thil chu a bawha i bawh a, LALPA mithmua thil tha lo i tih mai?" a ti a. 'ZTin, LALPA chuan a ti rchhuak chian, 'Kal la, mi sualho, Amalek mite chu tihlum vek la, an boral der hma loh chuan bei zel rawh, ' a ti chia.$ CZTin, Samuela chuan, "Nangma ngaihin mi te tak ni mah la, Israel hnam hotu atana a siam i ni lo'm ni? Tin, LALPA chuan Israel-ho lal atan hriak a thih chia;( KZChutichuan Samuela chuan Saula hnenah, "Ngawi rawh, nizana LALPA'n ka hnena thu a sawi ka hrilh ang che," a ti a. Ani chuan a hnenah, "Sawi rawh khai," a ti a.U %ZTin, Saula chuan, "Amalek mite ta an rawn laksak a ni; LALPA i Pathian hnenah inthawina'n mipuiten beram tha tha leh bawngpa tha tha an zuah a ni; tin, a dang zawng zawng chu kan tihlum vek a ni," a ti a.|sZTin, Samuiela chuan, "Chung beram be ka benga lo lut leh bawngpa bu ka han hriatte chu engtizia nge ni si?" a ti a.#AZ Tin, Samuela chu Saula hnen lamah chuan a kal ta a; tin, Saula chuan a hnenah, "LALPA'n malsawm che rawh se: LALPA thupek chang chuan ka ti ta e," a ti a.lSZ Tin, Samuela chu Saula hmuak turin zing takah a tho a; tin, "Saula chu Karmel-ah a kal a kal a, ngai teh, chutah chuan hriat rengna lung a phun a, tin, akir leh a, a kal zel a Gilgal-ah a chhuk ta,: tiin Samuela chu an hrilh a.6gZ Saula lala ka lo ruat ta chu ka inchhir a ni: a mi zui lai chu mi hnuchhawnin ka thupek angin a ti si lo a," a ti a. Tin, Samuela chu a thinur a, zankhuain LALPA chu a au a.>yZ Chutichuan LALPA thu chu Samuela hnenah a lo thleng a,vgZ Amaherawhchu Saula leh mipuite chuan Agaga chu an zuah a, beram tha tha te, bawngpa tha tha te, a thau thau te, beram no te, a tha zawng zawngte nen, chungte chu an tihlum duh loa; a tha lo leh an duh loh apiang eawh chu an tihlum vek a.nWZTin, Amalek mite lal Agaga chu a nungin a man a, mipui zawng zawngte chu khandaihin a sat hlum vek a.cAZChutichuan Saula chuan Amalek mite chu Havila atanga Aigupta ram dep Sur thlengin a bei a.G ZTin, Saula chuan Ken-hote hnenah chuan, "Lo chhuak u la, Amalek-hote zing ata hi inthiar fihlim rawh u, chuti lo chuan ka tihlum tel dah ang che u: nangni zawngin Israela thlahte zawng zawng Aigupta ram atanga an lo chhuak kha in lo khawngaih si a," a ti a. Chutichuan Ken-hote chu Amalek mite zing ata an chhuak ta a.Y-ZTin, Saula chuan Amalek-ho khua chu a zuk thleng a, ruamah chuan a lo lam bun a.|~sZChutichuan Saula chuan mipuite a ko khawm a, Telaim khuaah a chhiar a, sipai nuaihnih leh Juda mi singkhat an ni a.x}kZAmalek-hote bei turin kal la, an thil neih zawng zawng zuah reng reng nei loin tiboral vek rawh; a hmei a pa leh nausen te, hnute hne lai te, bawngpa te, beram te, sanghawngsei te, sabengtung te nen tihlum vek ang che,' a ti a ni," a ti a.|+ZSipaihote LALPA chuan 'Amalek miten Israel-hote chunga an thiltih, Aigupta ram ata an lo chhuah laia an lo dal dante kha ka chhinchhiah reng a.7{ kZTin, Samuela chuan Saula hnenah, "LALPA'n a mite chungah, Israel-hote chungah, lal atana hriak thih tur chein min tir a ni; chutichuan LALPA thu sawi aw chu ngaithla teh khai.;zqZ4Chutichuan Saula dam chhung zawng zawng chuan Philistia mite nen nasa tak maiin asn indo thin a: tin, Saula chuan mi chak emaw, mi huai emaw a hmuh apiang chu a la zel thin a ni.yZ3Tin, Kisa chu Suala pa a ni a; tin, Abnera pa Nera chu Abiela fapa a ni a.Chutichuan Saula dam chhung zawng zawng chuan Philistia mite nen nasa tak maiin asn indo thin a: tin, Saula chuan mi chak emaw, mi huai emaw a hmuh apiang chu a la zel thin a ni.x}Z2Tin, Saula nupui hming chu Ahinoami, Ahimaza fanu a ni. Tin, a sipaite hotu hming chu Abnera, Saula pami Nera fapa a ni.=wuZ1Saula fapate chu Jonathana te, Isvia te, Malkisua te an ni a tin, a fanute pahnih hming chu he'ng hi a ni; a upa zawk hming chu Merabi a ni a; a naupang zawk hming chu Mikali a ni:qv]Z0Huai takin a bei a, Amelek mite chu a hneh a, Israel-ho chu anmahni rawktute kut ata a chhanchhuak a ni.Zu/Z/Chutichuan Saula Israel-ho chunga roreltua a han tan chuan kil tinah a hmelma, Moab-ho te, Amona thlahte, Edom-hote, Zoba lalho te, Philistia mite chu a do a; a thlekna lam apiang maiah chuan a hneh zel mai a.}tuZ.Chutichuan Saula'n Philistia mite a um chu a kirsan ta a; tin, Philistia mite chu anmahni awmhmun lamah an kal ta a.LsZ-Tin, mipuite chuan Saula hnenah chuan, "Israelte zingah he chhandamna ropui tak thawktu Jonathana hi a thi ang maw? Hnai lo e: LALPA nunna chhalin kan sawi e, a samzai khat pawh hi leiah a tla hlek lo ang; vawiin hian Pathian a thawhpui anih hi," an ti a. Chutichuan mipui chuan Jonathana chu thi lo turin an chhanhim ta a.|rsZ,Tin, Saula chuan, "Pathianin a tih tihin ti mai se la, chu aia nasa pawhin: i thi ngei tur a ni, Jonathan," a ti a.iqMZ+Chutichuan Suala chuan Jonathana hnenah chuan, "Engnge ni i tih min hrilh rawh khai," a ti a. Tin, Jonathana chuan a hrilh a, "Ka tiang ken hmawrin khawizu tlem chu ka tem ngei mai a; ngai teh, ka thi ngei tur a ni," a ti a.LpZ*Tin, Saula chuan, "Kei leh ka fapa Jonathana chungah chuan a tlu a.Go Z)Chutichuan Saula'n LALPA Israelte Pathian hnenah chuan, "A dik tak chu han tilang ang che," a tia. Tin, thumvawr chu Jonathana leh Saula chungah chuan a tlu a; mipuite erawh chu an fihlim a.mnUZ(Chutichuan Israel-ho zawng zawng hnenah chuan, "Nangniho hi a hrangin awm khawm ula, tin, kei leh ka fapa Jonathana hi a hrangin kan awm ang e," a ti a. Tin, mipuite chuan Saula hnenah, "Tha i tih ang apiangin ti rawh," an ti a.Vm'Z'Israel-hote chhandam thintu LALPA nunna chhalin ka sawi e, ka fapa Jonathana thiltihah pawh lo ni se la a thi ngei ngei tur a ni," a ti a. Nimahsela mipui zinga mi chuan tumah chhang reng reng an awm lo a.l#Z&Tin, Saula chuan "Nangni mipui hotu zawng zawngte chu lo hnai teh u khai: vawiinah hian a eng berah nge kan tihsual hriat chhuah tum teh u.!k=Z%Tin, Saula chuan Pathian a rawn a, "Philistia mite chu ka zuk bei ang em? Israel-ho kutah i pe ang em?" a tia . Nimahsela chu mi ni chuan a chhang lo a.j7Z$Tin, Saula chuan, "Zanah Philistia mite zuk bei i la, zing khaw en thlengin i rawk ang u khai, tumah reng reng i zuah suh ang u," a ti a. Tin, anni chuan, "Tha i tih ang apiangin ti rawh," an ti a. Puithiam erawh chuan, "Heti laia h hian Pathian i hnaih teh rih ang u," a ti a.hiKZ#Tin, Saula chuan LALPA tan maicham a siam a: chu chu LALPA tana a maicham siam hmasak ber a ni.ehEZ"Tin, Saula chuan, "Mipui zingah chuan vakdarh vek u la, an hnenah, 'Mi tinin a sebawng leh a beram ka hnenah rawn la se la, hetah hian rawn talh se la ei rawh se; a thisen chawpa eia LALPA chungah thil tisual loin, a ti e,' va ti rawh u," a ti a. Tin, chu mi zan chuan mi zawng zawng chuan mahni bawngpa an rawn kai theuh a, chutah chuan an talh a.ggIZ!Chutichuan, "Ngai teh, mipuite chuan thisen chawpa eiin LALPA chungah thil an tisual ta," tiin Saula chu an hrilh a. Tin, ani chuan, "Vervek takin thil in ti a ni vawiinah hian lung lian tak mi rawn lumsak rawh u," a ti a.:foZ Chutichuan mipuite chuan an rallak thil chu a bawhin an bawh a, beram te, sebawngpa te, sebawng no te an man a, leiah an tihlum a, mipuite chuan a thisen chawpin an ei ta mai a.e{ZTichuan chu mi ni chuan Mikmas atangin Aijalon thlengin Philistia mite chu an bei a; tin, mipuite an chau ta hle mai a.Xd+ZMipui hian an rallak thil hi an hmuh apiang vawiinah hian an duh duhin ei thei phei se la chu a va nasa lehzual dawn em! Chu mi avang chuan Philistia mite chu kan thah nasat theih loh phah a nih hi," a ti a.&cGZChutichuan Jonathana chuan, "Ka pa hian mite a timangang mai a nih hi maw; en ta che u, khawizu tlemte ka han tem mai avanga ka mit meng a lo fiah takzia hi.JbZChutichuan mipui zinga mi pakhat chuan a bia a, "I pa chuan mipuiho hi, 'Vawiina chaw ei apiang chu anchhe dawngin awm rawh se,' tiin min vau tlat a, mipuite pawh an chau hle reng mai," a ti a.FaZNimahsela Jonathana chuan a pain mipuite chu chhechhama a vau lai a hre ve lo a; chutichuan a tiang ken hmawr chu khawithlarah chuan a vit lut a, a pir a; tichuan a mit meng a lo fiah ta a.`/ZTin, mipuiin ramhnuai an va thlen chuan ngai teh, khawizu te a lo luang a; nimahsela tumahin an pir lo; mipuite chuan chhechham chu an hlau a ni.c_AZTin, mipui zawng zawngte chuan ramhnuai an va thleng a, leiah chuan khawizu te a lo awm a.^+ZTin, chu mi ni chuan Israel mite chu an mangang a; nimahsela Saula chuan, "Kan hmelmate chunga phuba ka lak a, khua a lo tlailam hmaa tupawhin chaw a ei chuan anchhia dawng rawh se," tiin mipuite chu a vau a. Chutichuan tumahin chaw reng reng a tem pawh an tem miah lo a.s]aZChutichuan LALPA'n chu mi ni chuan Israel-hote chu a chhanhim ta a; tin, Beth-aven thleng rawkin an bei a.A\}ZChutiang bawkin Ephraim tlang rama Israel mi biru zawng zawngte pawh khan khan Philistia mite an tlanbo tih an lo hria a, anni pawh chuan indonaah tel vein an um zui ve ta ngat ngat a.C[ZChutichuan chung lai ram vela mi riahhmuna han kal ve, tun hma lama Philistia-ho ama tang Hebrai mite pawh chu Suala leh Jonathana hnena awm Israel mite lamah chuan an lo pakai leh ta a.QZZTichuan Saula leh a hnena mipui awm zawng zawngte chu an kal khawm a, indonaah chuan an kal ta a; tin, ngai teh, anmahni leh anmahni khandaihin an inbei ta chiam a, tichuan an buai ta nuai nuai mai a.HY ZTin, heti hi a ni a, Saula'n puithiam abiak lai mekte chuan Philistia mite riahhmun lama buai mur mur chu a zual ta deuh deuh mai a; tin, Saula chuan puithiam hnenah, "I kut la rawh," a ti a.X3ZTin, Saula chuan Ahija hnenah chuan, "Pathian bawm chu han la rawh khai," a ti a. Chumi lai chuan Pathian bawm chu Israela thlahte hnena awm ani a.fWGZChutichuan Saula chuan a hnena mipui awmte hnenah chuan, "Tunah hian inchhiar ula, tute nge kim lo han en teh u khai," a ti a. Tin, an han inchhiar chuan ngei teh, Jonathana leh a ralthuam kengtu chu an lo awm ve ta lo a.&VGZTin, Benjamin ram Gibea-a Saula ralvengtute chuan an han thlir vel a, ngai teh, mipuite chu an teh darh hum hum a, lehlam lehlamah an chavai nuai nuai mai a.MUZTin, an riahhmuna mi te, phula mi te, mipui zawng zawngte chu an khur a; tin, ralvengtu sipaite leh lamthamhote pawh chu an khur ve a; tin, lir a nghing a; chutichuan namen loa khurhna a lo awm a.T-ZChutichuan Jonathana leh a ralthuam kengtuin an thah hmasak ber tum chuan tin chanve hmun emaw vel turah hian mi sawmhnih emaw lai an that a ni.MSZ Tichuan Jonathana chu a kut leh ke thawhin a lawn chho a, a ralthuam kengtu chuan a zui a; tin, anni chuan Jonathana hmaah chuan an tlu zawih zawih a, a ralthuam ekngtu chuan a rawn that ve zel a.+RQZ Tin, ralvengtu sipaiho awmnaa mite chuan Jonathana leh a ralthuam kengtu chu, "Lo chho u la, thil engemaw kan lo entir ang che u," tiin an lo au a. Tin, Jonathana chuan a ralthuam kengtu hnenah chuan, "Mi rawn zui chho rawh khai; LALPA chuan anni chu Israelhote kutah a pe ta a ni," a ti a.>QwZ Tin, an pahnihin Philistia mi ralvengtu sipaite hmuhah chuan an va inlan a: tin, Philistia- hote chuan, "En teh u, Hebrai mite an bihrukna khuarkhurum ata an lo chhuak ta," an ti a.P7Z Kan hnen lamah hian lo chho rawh u,' an tih erawh chuan kan chho ang a: LALPA'n kan kutah min pe tawh ani tih kan tan chhinchhiahna ani ang," a ti a.O-Z Tin, kan hnena, "In hnenah kan lo kal hma loh chuan lo awm rawh u,' min tih chuan kan hmunah chuan kan ding reng a, an hnenah kan chho lo ang a.gNIZChutichuan Jonathana chuan, "hawh teh, an hneah sawn kan va kal kai ang a, kan va inlan ang a.M ZTin, a ralthuam kengtu chuan a hnenah, "I rilrua awm tak chuan ti rawh; ngai teh, i rilru ang chiah chu ka rilru a ni," a ti a.LZTin, Jonathana chuan a ralthuam kengtu tlangval hnenah chuan, "Hawh serhtan lohho sipaite awmnaah sawn i kal teh a; LALPA chuan thil min tihsak mial mahna; LALPA tan chuan a tam emaw, a tlem emaw a chhandam chu engmah theih lohna a awm ve chuang si lo a," a ti a.{KqZLung tohlawt pakhat chu Mikmas zawn hmar lampanga awm a ni a, a dang pakhat chu Geba zawn chhim lampanga awm a ni.ZJ/ZTin, Jonathana Philistia mi ralvengtu sipaiho awmnaa kal a tumna kawn leh kawn inkarah chuan a lehlam a lehlamah chuan lungpui tohlawt a awm a: a pkhata hming chu Bozez ani a, a pakhat a hming chu Sene a ni a.=IuZTin, Silo khuaa LALPA puithiam Elia fapa Phinehasa fapa Ikaboda unaupa Ahituba fapa Ahija chu puithiam kawr hain a awm ve a. Tin, Jonathana chu a kal tih mipuite chuan an hre lo a.  P~}||q|{zy5xww#v*utSsgrrqbpko2nmmlkjj`iii hgffedcbTaX`z_^Y]]\T[ZZ-YYXWVVUTThSSRnQQ_=<<-;:99@8{7c66 5J44 3O2p1q0[//G..?-w,++X*<)S((-'&|%%`$##"I! |xz/{gcr]* g h oPO}g :( qZTin, Samuela chu a thi ta a; tin, Israel mi zawng zawngte chu an inko khawm a, an tah a. Rama khuaa a inah chuan an phum ta a. Tin, Davida chu a tho a, Paran thlalerah a chhuk a.'+Zchutichuan Davida chuan Saula hnenah chhia a chham ta a. Tin, Saula chu a haw ta a; Davida leh a mite erawh chu kulh bingah chuan an chho ta a.=&uZchuvangin ka hnua ka thlahte lo awm turte hu tiboral lo tur leh ka pa chhungkaw zing ata ka hming tibo lo turin LALPA hmingin ka hnenah chia cham rawh khai," a ti a.chutichuan Davida chuan Saula hnenah chhia a chham ta a. Tin, Saula chu a haw ta a; Davida leh a mite erawh chu kulh bingah chuan an chho ta a.;%sZNgaiteh, lal i la ni ngei dawn ani tih ka hre ta a.$!ZMiin a hmelma hmu ang se la, tlang takin a chhuah duh ang em? Chuvangin vawiina ka chunga i thil tihah LALPA'n thil thain rul che rawh se.#yZTin, vawiinah hian ka chungah hianthil tha i tihzia i tialgn a ni: LALPA'n i kuta min pek pawha min tihhlum loah hian.")ZTin, Davida hnenah chuan, "Kei ai chuan i fel zawk em em a ni, ang zawngin ka chungah thil tha i ti a, kei erawh chuan thil tha lo ka ti a ni.1!]ZTin, heti hi ani a, Davida'n Saula hnenah he'ng thu hi a sawi zawh chuan Saula chuan, "I aw elo ni, ka fapa Davida?" a ti a. Tin, Saula chu aw chhuah meuhin a tap ta a.$ CZChuvangin LALPA chu roreltu ni se la, nang nena kan chung thu hi titlu se la, mi ngaihtuahsakin mi sawipui se la i kut ata mi chhanchhuak rawh se," a ti a.V'ZIsrael lal chu tu zawngin nge a lo chhuah? Tunge i um? Ui thisawn, uihli lek,xkZ Hman lai thufingin, 'Mi sual atangin sual a lo chhuak thin a,' a ti a; nimahsela i chungah kut ka thlak lo ang. ;Z LALPA'n nang nena kan chungthu hi rel se la, tin, LALPA chuan i lakah phuba mi laksak rawh se; mahse kei chuan i chungah kut ka thlak lo reng reng ang.!=Z Chu chauh pawh ni loin,ka pe en teh, hei ipuan fem pawh ka ken reng hi; i puan fem ka hleh theih si a, ka tihhlum loh cheuah hian ka kutah hian thil tha leh bawhchhiatna a awm lo tih le ka nunna lak tumin mi zawng mi zawng mah la, i chungah ka sual lo tih hre ngei ngei rawh khai,PZ Ngai teh, vawiinah hian LALPA'n pukah hian ka kuta a hlanzia che hi i mit ngeiin i hmu a; thenkhat chuan tihhlum tur chein min tir a; nimahsela ka zuah chia; 'Ka LALPA hriak thih a ni si a,' ka ti a. Z Tin, Davida chuan Suala hnenah, "Ngai teh,'Davida'n i chiatna a zawng a ni,' tia miten i hnena an sawi chu engah nge i awih thin?FZAhnu lawkah chuan Davida pawh chu a tho a, puk ata chu a chhuak a, "LALPA, ka LALPA," tiin Saula chu a au zui a. Tin, Saula a han lehhawi chuan Davida chuan a hmaia lei siin chibai a buk a.#AZChutichuan Davida'n chung thu chuan a mite a khapbet a, Saula bei tura an thawh chu a phal ta lo a. Tin, Saual chu puk ata chu a chhuak a, a kal leh ta a.?yZChutichuan amite hnenah chuan, "LALPA hriak thih a ni tih hre reng chung si a, a chunga kut thawha LALPA hriak thih ka LALPA chunga he thil ka tih hi a awm lo tawp mai a ni," a ti a.fGZTin, Heti hi a ni a, nakinah chuan Daula puan fem a va hleh chuan Davida rilru a chhun hle a. ZTin, Davida mite chuan, a hnenah, "Ngai teh, LALPA'n i hnenah, 'Ngai teh, i hmelma chu i kuta ka pe ang a, a chunagh tha i tih ang angin ti ang che,' a tih ni kha a nih tak hi," an ti a. ChutichuanDavida chu a tho a, a ruk tein Saula puan fem chu ave hlep a.7iZTin, kawng lakah chuan beram huang puk awmna hi a va thleng a; tin, Saula chu inthiarfihlim turin a va lut a. Tin, Davida leh a mite chu puk chhungril lamahte chuan an awm a.3aZChutichuan Saula chuan Israel mi zawng zawngte zing ata thlan thiau mi sangthum a hruai a, satharte chenna lungpui zing lamah chuan Davida leh a mite zawngin an kal ta a. ZTin, heti hi a ni a, Saula Philistia mite a va um lo haw chu, "Ngai teh, Davida chu En-gedi thlalerah a awm e," tiin an hrilh a.V'ZTin, Davida chu chuta ta chu a chho a, Engedi kulhbingah te chuan a awm ta a.dCZChutichuan Saula chuan Davida a um chu a kirsan a, Philistia mite bei tur chuan a kal ta a; chuvangin chu mi hmun chu Sela-hamalekoth an ti a.Tin, Davida chu chuta ta chu a chho a, Engedi kulhbingah te chuan a awm ta a. ZNimahsela Saula hnenah chuan, "Hmanhmawh la, lo kal rawh, Philistia mite chuan kan ram an rawn bei a ni," tiin zualko a lo thleng a.mUZTin, Saula chu tlang lehlam pangah a kal a, tin, Davida leh amite chu tlang lehlam pangah an kal a; tin Davida chu Saula hlauin hmanhmawh takin a tlan a; Saula leh amite lah chuan Davida leh amite chu man tumin an hual vel si a.) MZTin, Saula leh a mite chu amah zawng turin an kal a. Tin, Davida an hrilh a: chutichuan lungpui pan chuan a chhuak a, Maon thlalerah chuan Davida chu a um ta a. 3ZTin, an tho a, Saula kal hmain Ziph-ah chuan an kal ta a: nimahsela Davida leh a mite chu thlaler chhim lam Araba-ah Maon thlalerah chuan an awm a. }Zchuvangin abihrukna hmun zawng zawngte hre diam vek u la, tin, ka hnenah lo kal leh ngei ngei u la, tin, in hnenah ka kal ve dawn nia; tin, heti hi a ni ang a, he rama a wm phawt chuan Juda mi sang tam tak zing ata chu ka zawng chhuak ang," a ti a.. WZKal u la, va chian lehzual u la, a hnuhma va chhui u la, chutah a hmutu pawh va chain fel leh te te rawh u; fing vervek takin thil a ti thin tih miin min hrilh a ni.f GZTin, Saula chuan, "LALPA chuan malsawm che u r awh se; nangniho chuan min khawngaih hle a ni.'IZChuvangin aw LALPA, i nunnain lo chhuk a duhthusam ang ngei chuan lo chhuk tawh la, tin, keini lo tih ve tur chu lal kuta amah lo hlan chu a ni ang," an ti a.0[ZChutichuan Ziph mite chu Gibea-ah Saula hnenah an han chho a, "Davida chu ka hnenah ramhnuai kulhbingah, thlaler chhim lampang Hakila tlangah a biru reng a ni lo'm ni? ZTin, an pahnih chuan LALPA hmaah thu an thlung a; tin, Davida chu ramhnuaiah a awm reng a, Jonathana chu a in lamah a haw ta a.EZTin, a hnenah, "Hlau shauh suh, ka pa Saula kut chuan a zawng chhuak lo ang che, Israelte lalah i awm ang a, kei i dawttu ka ni ang; chu pawh chu ka pa Saula hian a hre reng a ni," a ti a.wiZTin, Saula fapa Jonathana chu a tho a, ramhnuaiah Davida hnenah chuan a kal a, Pathianah a kut a tihchaksak a.:oZTin, Davida chu thlalerah, kulh biungahte a awm a, Ziph thlalera tlang ramah a awm ta reng a. Tin, Saula chuan amah chu ni tin, a zawng a, nimahsela Pathianin a kutah a pe lo a.:oZTin, Davida chu thlalerah, kulh biungahte a awm a, Ziph thlalera tlang ramah a awm ta reng a. Tin, Saula chuan amah chu ni tin, a zawng a, nimahsela Pathianin a kutah a pe lo a.zoZ Chutichuan Davida leh a mite, zaruk emaw lai chu an tho a, Keila khua ata chu an chuak a, kalna remchang lai apiangah chuan an kal ta a. Tin, Davida chu Keila khua ata a tlan chhuak ta tih Saula an hrilh a; tichuan thawh chhuah a thulh ta a.1Z Chutichuan Davida chuan, "Keila khuaa mite chuan kei leh ka mite hi Saula kutah min pe ang em?" a ti a. Tin, LALPA chuan, "An pe ang che," a ti a.}uZ Keila khua amite hian a kutah min pe ang em? i chhiahhlawhin ka lo hriat ang chuan Saula chu a lo chuk dawn em? Aw LALPA, Israelte Pathian, khawngaih takin i chhiahhlawh hi mi hrilh ang che," a ti a. Tin, LALPA chuan, "A lo chhuk dawn," a ti a.7~iZ Chutichuan Davida chuan, "Aw LALPA Israelte pathian, i chhiahhlawh hian, Saula chuan keimah avangin khua chu tichhe turin Keila khuaah chuan lo chhum a tum tih ka hre tlat a.%}EZ Tin Davida chuan Saula'n a chungah thil tha lo a suangtuah tih chu a lo hria a, puithiam Abithara hnenah chuan, "Puithiam kawr kha han la the khai," a ti a.y|mZTin, Saula chuan mi zawng zawng chu indo turin keila khua zuk beia Davida leh amite zuk hual turin a ko khawm a.E{ZTin, Keila khuaah Davida chu a kal tih Saula an hrilh a. Tin, Saula chuan, Pathianin ka kutah a pe ta anih chu; kulh kawngka leh a kalhna nei khuaah chuan lutin a inkhung ta si a," a ti a.zZTin, heti hi ani a, Ahimeleka fapa Abiathara Keila khuaa Davida hnena a tlan lai khan puithiam kawr kenga chuk thla a ni a.Hy ZChutichuan Davida leh a mite chu Keila khuaah an kal a, Philistia mite chu an zuk bei a, an rante chu an laksak a, an that chiam a. Chutiang chuan Davida'n Keila khuaa mite chu a humhim ta a.2x_ZChutichuan Davida chuan LALPA chu a rawn leh a. Tin, LALPA chuan a chhang a, a hnenah, "Tho la, Keila khuaah chhuk rawh, Philistia mite chu i kutah ka pe ang e," a ti a.>wwZTin, Davida mie chuan a hnenah, "Ngai teh, Judai rama awm chung pawh hian kan hlau ani a, Keila khuaa zuk kala Philistia sipaite zuk beih chu a va hlauhawm lehzual awm ve!" an ti a.OvZTichuan Davida chuan LALPA chu, "Chung Philistia mite chu ka zuk bei ang em?" tiin a rawn a. Tin, LALPA chuan Davida hnenah, "Philistia mite chu zuk bei la, Keila khua chu zuk hum him rawh," a ti a.u ZTin, "Ngai teh, Philistia mite chuan Keila khua an bei a, hruia buhte chu an laksak vek mai a," tiin Davida chu an hrilh a.tZNang chu ka hnenah awm la, hlau suh; kei mi thah tum chuan nang pawh thah an tum ang che; ka hnena i awm erawh chuan i him ang," a ti a.Ss!ZTin, Davida chuan Abiathara hnenah chuan, "Edom mi Doega chuta a awm ni ngei khan Saula a hrilh ngei ngei ang tih ka hre sa reng a ni: i pa chhungkua zawng zawngte chu keimah avanga thi an ni a.Nang chu ka hnenah awm la, hlau suh; kei mi thah tum chuan nang pawh thah an tum ang che; ka hnena i awm erawh chuan i him ang," a ti a.Wr)ZTin, Abiathara chuan Saula'n LALPA puithiamte a thah thu chu Davida a hrilh a.xqkZTin, Ahituba fapa Ahimeleka fapate zinga pakhat, a hming Abiathara chu a tlan chhuak a, Davida hnenah a tlan a.'pIZTin, Nob, puithiam khua chu khandaihin a bei a; a hmei a pain naupang leh hnute hne laite lamin, bawng te, sabengtung te, beramte nen khandaihin a sat hlum a.eoEZTin, lal chuan Doega hnenah chuan, "Nang lehhawi la, puithiamte chu bei rawh," a tia Tin, Edom mi Doega chu a lehhawi a, puithiamchu a bei a, chu mi ni chuan puan zai sin puithiam kawr ha, mi sawmriat leh panga a that a.n+ZTin, lal chuan, a kianga ding sipaite hnenah chuan, "Lehhawi u la, LALPA puithiamho hi that rawh u, Davida lamah an tang a, a tlan bo tih hre reng sia ka hnena an sawi loh avangin," a tia . Nimahsela lal chhiahhlawhte chuan LALPA puithiamte bei turin kut an lek duh lo a.pm[ZTin, lal chuan "Ahimelek, i thi ngei ngei tur a ni, nang leh i pa chhungkua zawng zawngte nen," at i a.clAZVawiin hi Pathian ka biak rawnsak tan ni em ni? A ni lo. Lal chuan a chhiahhlawh emaw, ka pa chhungkuate reng reng emaw min puh lul suh se; i chhiahhlawh hian he'ng thu zawng zawng hi a engamah ka hre lo a ni," a ti a.Ak}ZChutichuan Ahimeleka chuan lal chu a chhang a, "Lal makpa, i mi rawn ber thin, in chhungkuaa mi zahawm Davida ang reng renga mi rinawm hi i chhiahhlawh zawng zawngte zingah tu nge awm?DjZ Tin, Saula'n a hnenah, "Chhang leh khandaihte lo pea LALPA te rawnsakin vawiin nia a tih anga mi do tur leh mi chang tura engati nge nangmah leh Jesaia fapa hian mi phair vel ni?" a ti a.|isZ Tin, Saula chuan, "Nang, Ahituba fapa, lo ngaithla rawh," a ti a. Tin, ani chuan, "Ka pu, heta hi ka awm e," ati a.hZ Chutichuan lal chuan Abituba fapa puithiam Ahimeleka leh a pa chhungkua, Nob khuaa puithiam awm zawng zawngte chu akohtir a.pg[Z Tin, ani chuan LALPA a rawnsak a, ei tur ape a, tin, Philistia mi Goliatha khandaih a pe bawk," a ti a.f5Z Chutichuan Saula chhiahhlawhte kianga ding Edom mi Doega chuan a chhang a, "Jesaia fapa chu Nob khuaah Ahituba fapa Ahimeleka hnena lo kal ka hmu a.eZIn zain min phiar a, ka fapai Jesaia fapa hnena thu a thlun ka hnena tilang reng reng in awm loh a, mi lungngaihpui reng reng in awm loh a, ka fapain ka chhiahhlawh hi mi do tur leh vawiin ni te pawha mi chang tura a fuih thu ka hnena tilang in awm loh ni?" a ti a.{dqZTin, Saula chuan a kiang vela ding a chhiahhlawhte hnenah chuan, "Nangni Benjamin mite u, ngaithla rawh u; Jesaia fapa chuan lote leh grep huante a pe theuh dawn che uin a sipai sang hotuah te, a sipai za hotuahte a siam vek dawn che u em ni?[c1ZTin, Saula chuan Davida leh a hnena awmte chu an hmu ta tih a lo hria a: Saula chu Gibea-ah Rama khuaah tamarisk thing hnuaiah a fei kengin a thu a; tin, a velah chuan a chhiahhlawh zawng zawngte chu an ding a.7biZTin, zawlnei Gada chu Davida hnenah, "Kulhbingah chuan awm reng suh; chhuak la Judai ramah kal rawh," a tia . Chutichuan Davida chu a chhuak a, Hereth ngawh chuan a lut ta a.vagZTin, Moab lal hmaah chuan a hruai a: tichuan Davida chu kulhbingah a awm chhung zang chuan a hnenah an awm a.C`ZTin, Davida chu chuta ta chu Moab rama Mizpe-ah a kal a; Moab lal hnenah chuan, "Pathianin thil min tihsak tur ka hriat hma loh chu ka nu leh ka pate i hnenah lo awm rawh se aw," a ti a.?_yZTin, mangang apiang te, leibat nei apiang te, lungnihlohna nei apiangte a hnenah chuan an kal khawm a; tichuan an hotuah a awm ta a; tin, a hnenah chuan mi zali emaw lai an awm ta a.=^ wZChutichuan Davida chu chuta ta chu a chhuak a, Adullam pukah chuan a tlan ta a: tin, a unaute leh a pate chhungkua zawng zawngin an lo hriat chuan chutah chuan ahnenah an zuk kal a,]ZMi a ka tlakchham vangin em ni he mi hi a atzia tilang tura ka hmaa in rawn hruai ni? He mi hi ka inah a lo lut tehlul ang maw?" a ti a.\#ZChutichuan Akisa chuan a chhiahhlawhte hnenah chuan, "En teh u, mi a a nih in hre reng si a, engati nge ka hnenah in rawn hruai ni?Mi a ka tlakchham vangin em ni he mi hi a atzia tilang tura ka hmaa in rawn hruai ni? He mi hi ka inah a lo lut tehlul ang maw?" a ti a.A[}Z Chutichuan ahmaah chuan a awm dan a tidanglam a, an mithmuhah chuan a a der ta chiam mai a, kawngkharte chu a ham vak vak a, a khabe hmulahte chuan a chil a tiluang duah duah ta mai a.fZGZ Tin, Davida chuan chung thute chu a rilruah apai ta a, Gath lal Akisa chu ahlau ta hle mai a.fYGZ Tin, Akisa chhiahhlawhte chuan a hnenah, "He mi hi an ram lal Davida ani lawm ni? kha? "Saula'n a sang a sang a that, Davida'n a singa sing," tia lam chungin a chungchang thu hlain an sa dur dur ani lo'm ni?kha?" an ti a.rX_Z Chutichuan Davida chu a tho a, chu mi ni chuan Saula hlauin a tlan bo a, Gath lal Akisa hnenah akal ta a.!W=Z Tin, puithiam chuan, " Philistia mi Goliatha, Ela ruama i thaha khandaih chu ngai teh, puithiam kawr phenah hian puana tuamin a awm reng mai: chu mi chu i lak duh chuan la rawh, chu chauh lo chu a dang a awm lo," at ia . Tin, Davida chuan, "Chu lo liam, min pe rawh khai," a ti a.NVZTin, Davida chuan Ahimeleka hnenah chuan, "Fei emaw, khandaih emaw i kawl lo maw? Lal hnaah chuan hmanhmawh a tul avangin ka khandaih leh ka hriamhrei a enga mah ka rawn keng hman lo a ni," a ti a.!U=ZTin, chu mi ni chuan Saula chhiahhlawh zinga mi pakhat LALPA hmaa hren a awm a; a hming chu Doega ani a, Edom mi, Saula ran vengtu zinga hotu ber ani a.7TiZChutichuan puithiam chuan chhang thianghlim a pe ta a: chutah chuan chhang dah an lak nia chhang luma thlak tura LALPA hma ata an laka chauh lo chu chhang dang a awm si lo a.US%ZTin, Davida chuan puithiam chu a chhang a, a hnenah, "Tun ni thum chhung chu hmeichhe lakah reng reng chuan kan inthiar fihlim vek takzet a ni; ka lo chhuah dawn lai pawh khan tlangvalte buungbel chu a thianghlim a ni, khawii lo a kal naran mai tur kan ni nain; vawiin lek phei chuan an bungbel chu a va thianghlim lehzual dawn em!"=RuZTin, puithiam chuan Davida chu a chhang a, "Chhang naran chu ka nei lo a, chhang thianghlim erawh chu ka nei a; tlangvalte chu hmeichhe laka an inthiar fihlim phawt chuan," a ti a.xQkZChutichuan engte nge i kutah awm le: chhang hlawm nga min pe la, a nih loh leh i neih ang apiang pawh," a ti a.uPeZTin, Davida chuan puithiam Ahimeleka hnenah chuan, "Lalin thil ti turin thu mi pe a, ka hnenah, 'Ka thil tihtir tum reng reng che leh ka thupek che hi tumahin hre suh se,' a ti tlat a; tin, tlangvalhote lo awmna tur hmune chu ka ruat a.QO ZChutichuan Davida chu Nob khuaah puithiam Ahimeleka hnenah chuan akal a: tin, Ahimeleka chuan khur chungin Davida chu a lo hmuak a, a hnenah "Eng tizia nge i va mal ve, tumah kalpui ineih loh?" a ti a.'NIZ*Tin, Jonathana chuan Davida hnenah, "Thlamuang takin kal rawh aw, 'LALPA chu nang nena kan inkarah leh ka thlahte leh i thlahte karah kumkhuain awm rawh se,' tia LALPA hminga chhia kan chham dun tawh kha," a ti a. Tichuan a tho a, a kal ta a; tin, Jonathana chu khuaah chuan a lut ta a.oMYZ)Tin, naupang chu a kal tak veleh chuan Davida chu a awm hmun chhim lampang ata chu a lo tho a, hmaia lei sin chibai vawi thum a buk a; tin, an infawp a, an tap dun a, Davida erawh chu a zualkai bik a.Tin, Jonathana chuan Davida hnenah, "Thlamuang takin kal rawh aw, 'LALPA chu nang nena kan inkarah leh ka thlahte leh i thlahte karah kumkhuain awm rawh se,' tia LALPA hminga chhia kan chham dun tawh kha," a ti a. Tichuan a tho a, a kal ta a; tin, Jonathana chu khuaah chuan a lut ta a.LyZ(Tin, Jonathana hchuan a naupang chu ahriamhrei chu a pe a, a hnenah, "Kal ta la, khuaah lo han hawpui teh ta," a ti a.oKYZ'Nimahsela naupang chuan engmah a hre lo a. Jonathana leh Davida chauh chuan thil awmzia chu an hria a.GJ Z&Tin, Jonathana chuan naupang chu a au a, "Lo tlan thuai rawh, hmanhmawh rawh, muang suh," a han ti a. Tin, Jonathana naupang chuan thla chu a chhar khawm a, a pu hnen lamah chuan a kal ta a.I9Z%Tin, naupang chuan Jonathana thla kah tlakna hmun a va thlen chuan Jonathana chuan naupang chu a au a, "Thal chu i piah lama saw ani lo'm ni?" a ti a. H;Z$Tin, a naupang hnenah chuan, "Tlan la, ka thla kahte hi va zawng rawh khai," at i a. tin, naupang chu a tlan lai chuan, apiah lamah chuan thla a kap a.GZ#Tin, heti hi ani a, zingah chuan Jonathana chu naupang te hruaiin phul lamah Davida nena an hmun ruatah chuan a kal ta a.;FqZ"Chutichuan Jonathana chu dawhkan ata chu thinrim takin a tho a, chu mi thla ni hnih ni chuan chaw a kil ve ta lo a; a pa chuan Davida a tihmualpho em avangin a lungngaihpui a ni.E-Z!Tin, Saula chuan khawh tumin a fei chu a han lek a; chu mi avang chuan Jonathana chuan a pain Davida chu thah a lo tum ngei a ni tih a hre ta a.|DsZ Tin, Jonathanan a pa Saula chu a chhang a, a hnenah, "Engah nge maw tihhlum tur anih ang le? Engnge a tih?" a ti a.+CQZJesaia fapa hi he leiah a awm chhung zawng tihngheh i ni lo ang a, i ram pawh. Chuvangin kohtir nghal la ka hnenah han hruaitir rawh, a thi ngei tur a ni," a tia.`B;ZChutichuan Jonathana chungah Saula thin chu a lo ur ta thut a, a hnenah, "Nang, hmeichhe kawhmawh leh luhlul fapa, Jesaia fapa chu i mualphona'n leh i nu saruakna timualpho turin i thlang tih ka hre lo em ni tehlul?A9ZMin kaltir hram rawh khai, kan chhungte chuan khuaah chuan inthawina an nei dawn a, ka unau chuan awm ve turin min chah tlat a, chutichuan min khawngaih theih chuan min kaltir la, ka unaute ka va tlawh ang e,' a ti a. Chuvang chuan lal dawhkanah chuan a lo kal lo a ni," a ti a.i@MZTin, Jonathana chuan Saula chu a chhang a, "Davida chuan Bethlehem a kal mi dil ngawih ngawih a,n?WZTin, heti hi ani a, thla thar tuk a ni hnih ni chuan Davida hmun chu a lo ruak ta cheu a; tichuan Saula chuan a fapa Jonathana hnenah chuan, "Engati nge Jesaia fapa hi niminah leh vawiinah chawhlui kil tura a lo kal loh?" a ti a.2>_ZNimahsela Saula chuan chu mi ni chuan engmah a sawi lo: "A chungah thil eng emaw a awm ang a, a thianghlim lo emaw ani ang, a thianghlim lo a ni ngei ang," a ti rilru a.9=mZTin, lal chu ni danga a thutna pangngai bang kianga a thutnaah chuan a thu a; tin, Jonathana chu a ding a, tin, Abnera chu Saula kiangah athu a; Davida hmun erawh chu a ruak a.k<QZChutichuan Davida chu phulah chuan a biru a; tin, thla a lo thar chuan lal chu chaw kilin a thu a.;ZTin, nang leh keiin thil kan saiw tak chungchang thu-ah chuan ngai teh, nang nena kan karah chuan LALPA chu a awm kumkhua a ni," a ti a.:-ZAmaherawhchu naupang hnena, 'En teh, thalte chu i piah lama saw a awm e,' ka tih chuan kal bo mai ang che; LALPA chuan a kal botir che a ni ang. 9ZTin, ngai teh, 'Kal la, thlate kha va zawng hmu rawh,' tiin naupang ka tir ang a. Naupang hnena, 'En teh, thlate chu i hnung lama kha a awm e, la la, lo kal rawh,' ka tih chuan LALPA nunna chhalin ka sawi e, i tan amuanawmin hlauh tur a awm a awm lo ani ang a.O8ZTin, inthemthiam ni awm takin thla pathumin a sirah ka rawn kap ang a.7!ZNi thum i awm hnu chuan chhuk thuai la, hmana thil a lo awm laia i bihrukna hmunah khan lo kal la, Ezel lung bulah chuan awm reng ang che. 6ZChutichuan Jonathana chuan a hnenah, "Naktuk hi thla thar ani dawn a; i thut hmun a r uah dawn avangin i awm loh a lang ngei dawn a.5 ZTin, Jonathana chuan amah ahmangaihna chhalin Davida hnenah, chhia a chham leh a ama nunna hmangaih ang chiahin ahmangaih si a.|4sZChutichuan Jonathana chuan," Davida hmelmate lakah LALPA'n a phut ang," tiin Davida chhungte hnenah thu a thlung a.37Zkumkhuain ak chhungte pawh i khawngaih bang suh ang che; LALPA'n Davida hmelma lei chung ata a tihbo vek hnu thleng pawhin bang suh ang che," a ti a.^27ZTin, ka thih loha tura ka dam chhung chauha LALPA khawngaihna chu mi hmuhtir ni loin, 1Z Tin, ka pain i chungah thil tha lo ti duh ta se la, ka hrilh loh che a, thlamuang taka i kal theihna'na ka thlah loh che chuan, LALPA'n Jonathana chu a tih tihin ti se la, chu aia nasa pawhin, tin, LALPA chu i hnenah awm rawh se, ka pa hnena a awm thin angin.0}Z Tin, Jonathana chuan Davida hnenah, "LALPA Israelte Pathian chu hretu ni rawh se; naktuk hetih hunah emaw, ni thum niah emaw ka pa ka han dawp hunah, ngai teh, Davida chungchang thu a tha lam anih chuan a hnenah mi tirin ka hrilh dawn lo che em ni?/Z Tin, Jonathana chuan Davida hnenah, "Hawh teh, phulah i va kal teh ang," a ti a. Tichuan phulah chuan an va kal dun ta a.. Z Chutichuan Davida chuan Jonathana hnenah, "I pain bung takin lo chhang ta hlauh ang che se la tuin nge min hrilh ang?' a ti a. -Z Tin, Jonathana chuan, "That suh e a; i chungah thil tha lo tih ka pan a tum tih ka hriat phawt chuan ka hrilh dawn lo che em ni?'s,aZChuvangin i chhiahhlawh hi tha takin ti ang che; i chhiahhlawh chu LALPA thuthlungah i luhpui tawh si a; amaherawhchu bawhchhiatna nei ka nih chuan nangma'n min that mai rawh; eng atan nge i pa hnenah min hruai kher kher ang?" a ti a.+7ZTin, ' A that chu,' a tih chuan i chhiahhlawh chu a thla amuang ang a; amaherawhchu a thin a rim chuan thil tha lo tih a tum ani tih hre mai ang che.@*{ZTin, i pain ka awm loh hi lo hre chhuak ta a nih leh, 'Davida chuan a khua Bethlehem-a va kal lawk min dil ngawih ngawih a; an chhungkaw tana an kum tin, inthawi hun ani e,' lo ti la.R)ZTin, Davida chuan Jonathana hnenah, "Ngai teh, naktuk hi thla thar ani dawn a, lal hnena chawhlui kil ngei tur ka ni a; nimahsela a ni thum ni tlai lam thlengin phul lamah biru turin ka kal zawk ang e.h(KZChutichuan Jonathanan Davida hnenah, "I nunnain a duh apiang chu ka tihsak zel ang che," at ia.9'mZTin, Davida chuan, "I pa chuan i mi khawngiah dan hi a hre chiang hle kmai si a; 'Jonathana chuan hei chu hre kher suh se, chutilozawng a lungngai dawn em mai e,' a ti a ni ang: amaherawhchu LALPA nunna leh i nunna chhalin ka sawi e, thihna nena kan inkar chu pen khat chauh a ni," tiin a sawi uar leh a.`&;ZTin, ani chuan, "That suh e a; i thi tawp lo ang; ngai teh, ka pa hchuan min hriattir loin engmah reng reng lian se te se a ti ngai lo a, engah tehlul nge he'ng thu hi ka lakah a zep ang, a zep tawp lo ang," a ti a.Z% 1ZChutichuan Davida chu Rama khuaa Naioth ata chu a tlan a, Jonathana hnenah a kal a, "Engnge maw ka tih le? Engnge ni ka bawhchhiat? I pa chungah hian eng nge ka tihsual a, hetia mi thah a tum hi ni le?" a ti a.x$kZTin, ani pawhin a silhfente a hlip ve a, Samuela hmaah chuan thu a sawi ve ta bual bual a, chumi nileng leh chu mi zankhua chuan ruakin a mu a. Chuvang chuan, "Saula pawh chu zawlnei zingah a tel ve ta elo maw ni?" tih hi an ching hlen ta.&#GZChutichuan rama khua aNaioth-ah a kal a; tin, Pathian thlarau a chungah chuan a lo thleng ve ta a, a kal zel a, Rmaa khuaa Naioth a thlen thlengin thu a sawi bual bual zel a.Tin, ani pawhin a silhfente a hlip ve a, Samuela hmaah chuan thu a sawi ve ta bual bual a, chumi nileng leh chu mi zankhua chuan ruakin a mu a. Chuvang chuan, "Saula pawh chu zawlnei zingah a tel ve ta elo maw ni?" tih hi an ching hlen ta.}"uZChutichuan amah pawh chu Rmaa khuaah chuan a kal ve ta a tin, Seku hmuna tuichhunchhuah zau tak chu a va thleng a, "Samuela leh Davida hi khawiah nge an awm?" a ti a, a zawt a. Tin, tu emaw hian, "Ngai teh, Rama khuaa Naioth-ah an awm," a ti a.~!wZTin, chu chu Saula an han hrilh chuan, mi dang a tir leh a, anni pawh chuan thu an va sawi ve leh ta dual dual mai a. ZTichuan Davida hruai turin Saula chuan mi a ti ra: tin, zawlnei pawlho thu sawi dual dual lai leh Samuela chu an chunga hotu awm an va hmuh chuan, Saula mi tirhte chungah chuan Pthian thlarau a thleng a, anni pawh chuan thu an sawi ve ta dual dual a.]5ZTin, Saula chu, "Ngai teh, Davida chu Rama khuaah Naioth-ah a awm," tiin an hrilh a.FZTichuan Davida chu a tlan bo a, a him ta a, Rama khuaah Samuela hnen a va thleng a, a chunga Saula thiltih zawng zawng chu a hrilh a. Tin, amah leh Samuela chu an kal a, Naioth-ah an awm a.X+ZTin, Saula chuan Mikali hnenah, "Engati nge hetianga mi bum a, ahimna tura ka hmelma i chhiahtir ni?" a ti a. Tin, Mikali chuan Saula chu a chhang a. "Ka kaltir loh chuan mi thah at um alawm maw le," a ti a.{qZTin, a mi tirhte chu an va luh chuan ngai teh, khumah chuan milem chu a lu lama kel hmul lukham khamin a lo awm a.wiZTin, Saula chuan Davida va en turin mi a tir a, "A khum chawpin rawn zawn chho ula, ka lo that ang e," a ti a.T#ZTin, Davida hruai tura Saula'n mi a rawn tirh chuan, "A dam lo," a lo ti a.{Z Tin, Mikali chuan milem a la a, khumah chuan a muttir a, tin, alu lamah chuan kel hmul lukham a dah a, puanin a khuh a.gIZ Chutichuan Mikali chuan Davida chu tukverhah a athlak thla a; tichuan a tlan bo a, a him ta a.KZ Tin, Saula chuan Davida in lamah zinga lo chang a, that turin mi a tir a: tin, Davida nupui Mikali chuan, "Zaninah hian i nun i humhim loh zawngin naktukah an that dawn che a ni," tiin ahrilh a.nWZ Tin, Saula chuan a fei chuan Davida chu banga khawh beh tlat a tum a; nimahsela Saula kiang ata chu a put chhuak var a, fei chu bangah chuan a khawh bur ta ngur mai a; tin, Davida chu a tlan chhuak a, chu mi zan chuan a him ta a.Z Tin, Saula chu a ina fei kenga thut laiin LALPA tirh ramhuai a chungah a lo thleng a; tin, Davida chuan tingtang a tum a.-ZTin, indona a lo awm leh a: tichuan Davida chu a thawk chhuak a, Philistia mite chu a va bei a, a va that chiam a, a hmaah chuan an tlanchhia a.W)ZTin, Jonathana chuan Davida chu a ko a, Jonathana chuan chung thil zawng zawng chu a hrilh a. Tin, Jonathana chuan Davida chu Saula hnenah chuan a hruai a, tun hma lam ang bawk khan a hnenah a awm leh ta a.%EZChutichuan Saula chuan Jonathana thusawi chu a pawm a. Saula chuan chhechamin, "LALPA nunna chhalin ka sawi e, ani chu tihhlum tur ani tawp lo ang," a ti a.5eZthih dawn loin Philistia mi kha a bei a, tin, LALPA'n Israel-ho zawng awng chhandamna roup tak a thawh chhuahsak a: chu chu nang pawhin i hmu a, i lawm hle kha: chuvangin thisen pawi khawih lo chungah chuan engah tehlul nge thil i tihsual ang a, a vang engmah awm loin Davida chu i thah ang?" a ti a.saZTin, Jonathana chuan a pa Saula hmaah chuan Davida chu a fak a, a hnenah, "Lal chuan a chhiahhlawh chungah, Davida chungah hian thil sual ti lul suh se: i chungah engmah a tisual si lo a, a thiltihte chu i tana tha tak a ni zawk si a:1]Ztin, ka kal chhuak ang a, i awmna phulah ka pa kiangah ka va ding ang a, i chungchang thu-ah ka pa ka bia ang a; tin, eng emaw ka hriat chuan ka hrilh ang che," a tia .^7ZNimahsela Saula fapa Jonathana chuan Davida chu a ngaina hle mai a. Tichuan Jonathana chuan Davida chu, "Ka pa Saula hian thah a tum chia; chuvangin naktuk zingah chuan fimkhur la, hmun biruah biru reng rawh khai:k  SZChutichuan Suala chuan a fapa Jonathana leh a chhiahhlawh zawng zawng chu Davida that turin a ti a.h KZChutichuan Philistia-ho miliante chu an va thawk chhuak thin a; tin, heti hi a ni a, an thawh chhuah apiangin Davida chu Saula chhiahhlawh zawng zawngte aia felin a che thin a; tichuan a hming chu an chawisang ta hle mai a.K ZTichuan Saula chua nDavida chu a hlau zual ta sauh mai a; Saula chu Davida hmelma ani ta kumkhua a.Chutichuan Philistia-ho miliante chu an va thawk chhuak thin a; tin, heti hi a ni a, an thawh chhuah apiangin Davida chu Saula chhiahhlawh zawng zawngte aia felin a che thin a; tichuan a hming chu an chawisang ta hle mai a. ZTin, Saula chuan Davida hnenah chuan Pathian a awm tih a hre chiang ta a; tin, Saula fanu Mikali chuan ani chu ahmangiah a.u eZDavida leh amite chu an tho a, Philistia mite zahnih an va that a; tin, Davida chuan an serhvun a rawn hawn a, tichuan lal makpa anih theihna turin lal chu kim takin an pe a. Tichuan Saula chuan a fanu Mikali chu nupuiah a neihtir ta a.!=ZTin, a chhiahhlawhten chung thu chu Davida an han hrilh chuan lal makpa a han ni tur chu Davida chu a lawm hle mai a. Tin, ni tiam te chu a la ral lo a; ZTin, Saula chuan, "Davida hnenah, hetiang hian sawi ang che u, 'Lal chuan lal hmelma phuba lakna'n Philistia mite serhvun za tih loh chu man engmah a duh lo ve, a ti,' ti rawh u," a ti a. Saula chuan Davida chu Philistia mite kuta thihtir a rilruk tlat a.^7ZTin, Saula chhiahhlawhte chuan, "Davida chuan chutiangin a ti a ni," tiin an hrilh a.[1ZTin, Saula chhiahhlawhte chuan chung thu chu Davida beng hriatah an sawi a. Tin, Davida chuan, "Mi rethei leh tuma ngaihsan mang loh keini ang tan hian lal makpa han nih chu thil namenah in ngai em ni?" a ti a.zoZChutichuan Saula chuan a chhiahhlawhte chu thu a pe a, "A ruk tein Davida bia ula, 'Ngai teh, lal chu i chungah a lawm hle mai a, a chhiahhlawh zawng zawng pawhin an hmangaih che a ni; chutichuan lal makpaah awm ang che,' ti rawh u," a ti a.nWZTin, Saula chuan, "A awhna thang a lo nih theihna'n leh, Philistia miten a chungah kut an thlak theihna'n ani hi ka pe teh ang," a ti a. Chuvang chuan Saula chuan Davida hnenah, "Vawiinah hian ka makpa i ni nawn leh ang," a ti a.jOZTin, Saula fanu Mikali chuan Davida chu a hmangiah a; Saula chu an hrilh a; chu chuan a tilawm a.ZNimahsela heti hi ani a, Saula fanu Merabi chu Davida neihtir a lo hun chuan Meholath mi Adriela nupui atan a pe ta mai a.,SZTin, Davida chuan Saula hnenah, "Tunge maw ka nih a, ka Nuna leh Israel-te zinga ka pa chhungte pawh eng nge maw an nih a, lal makpa ka han nihna tur chu?" a ti a."?ZTin, Saula chuan Davida hnenah, "Ngai teh, ka fanu upa zawk Merabi hi i nupuiah ka neihtir ang che; huai takin mi tanphawt mai la, LALPA indonate chu do ang che," a tia . Saula chuan, "Kei chuan a chunga kutthlak loin Philistia miten a chungah kut thlak zawk rawh se," a ti a ni a.~yZNimahsela Israel-ho leh Juda-ho zawng zawngte chuan Davida chu an ngaina em em a; an zinga luta chhuak thin a ni si a.K}ZTin, Saula chuan fel takin a che thin tih a hmuhin a hlau hle mai._|9ZTin, Davida chu a thiltih apiangah fel takin a che thin a; LALPA chu a hnenah a awm a. G~}~%}g|{{ zyyyxwwvTutts^rqqponmm[l\kjiiQhgg f ere cbbOaa``%_[^]]\[6ZYY*XYWWVTUmTTORR1QPONYMqL6KJJII5HHVGFEuDCCB'AyA@?>==yZTin, a ralthuam kengtu chuan Saula a thi tih a hriat chuan ani pawh chuan a khandaih chu a bawh ve a, an thi dun ta a.c=AZChutichuan Saula chuan a ralthuam kengtu hnenah chuan, "I khandaih phawi la, mi han chhuntlang rawh; chutilochuanheng serhtn lohhote hi an lo kal ang a, mi rawn chhun tlang ang a, mi uankhum dah nghe nghe ang e," a ti a. Nimahsela a ralthuam kengtu chuan a ti duh lo a; a hlau em em si a. Chuvangin Saula chuan a khandaih chu a la a, a bawh ta a. <ZTin, Saula chu an bei nasa ta em em mai a, thal kap mite chuan an umpha ta a; thal kap mite avang chuan a mangang ta em em mai a./;YZTin, Philistia mite chuan Saula leh a fapate chu an um zui ta ngat ngat a; tin, Pilisita mite chuan Saula fapa te, Jonathana leh Abinadaba leh Malkisua chu an that a.0: ]ZChutichuan Philista mie chuan Israel-hote chu an bei a; tin, Israel mite chu Philistia mite lakah chuan an tlanchhia a, Gilboa tlangah chuan thahin an awm ta zul mai a.9yZHebron-a awm te leh Davida leh a mite chettlatna thin hmun zawng zawng awm Juda upa, a thiante hnenah chuan a thawn a./8YZHorma-a awm te, Korasan-a awm te, Atak-a awm te;Hebron-a awm te leh Davida leh a mite chettlatna thin hmun zawng zawng awm Juda upa, a thiante hnenah chuan a thawn a.E7ZRakal-a awm te, Jerameel khuatea awm te, Ken khuatea awm te;:6qZAroer-a awm te, Sipmoth-a awm te, Estemo-a awm te;?5{ZBethel-a awm te, Chhim Ramoth-a awm te, Jatir-a awm te; 4ZTin, Davida'n Ziklag khua a thlen chuan rallak thenkhat chu, "Hei, LALPA hmelmate laka rallak, lawmman atan ka thawn a che u," tiin.i3MZTichuan chu mi ni atngin tun thleng hian Israelte tan thupekah leh dana luang turin a siam ta a.12]ZTuin nge he thuah hian in thu pawm ang? Indonaa zuk kalte chan ang bawk chu bungraw venga lo awmte chuan an chang ve tur a ni alawm; inang vekin chan tur a ni," a ti a.1ZChutichuan Davida'n, "Unaute u, LALPA, min humsaka min do tura lo thawkho kan kuta petu thil min pekte chu chutiang chuan in ti lo ang.*0OZChutichuan Davida hnena kalhote zinga mi sualte leh Beliala mi zawng zawngte chuan an chang a, "Kan hnena an kal ve lo avangin rallak thil kan va chhuh leh reng reng chu kan pe ve lo ang a, an hruai a, an kal theihna'n an nupuite leh an fate theuh erwh chu an hruai kan phal ang," an ti a. / ZTin, mi zahnih an chauh avanga Davida zui tei ta lo Besor luia an awmtirte hnen chu Davida chuan a va thleng a; tin, anni chu Davida hmuak tur leh a hnena awmte hmuak turin an kal chhuak a; tin, Davida'n mipuite kiang a va thlen chuan chibai a buk hlawm a..ZTin, Davida chuan beram rual leh ran rual zawng zawngte chu a la a, ran dangte hmaa an khalh a, "Heng hi Davida rallak anih hi," an ti a.-)ZChutichuan a lian a tein, an fapa te, an fanu te, an rallak leh an thil lak reng reng engma chan an nei lo v, Davida chuan a laksak leh vek a., ZTin, Davida chuan Amahlek miten an lak zawng zawng chu a la leh vek a; tin, Davida chuan a nupui pahnihte chu a chhan chuak a.;+qZTichuan Davida chuan ni tlak atanga a tuk tlai lam thlengin a bei ta a, tlangval zali sanghawngsei chunga chuanga tlanchehote chau lo chu tumah dama chhuak reng reng an awm lo a.'*IZTin, a zuk hruai chhuk chuan, ngai teh, Philistia ram le Judai rama rallak tam tak an 1ak avangin ruai an theh a, an eiin an in a, an lo awm darh nuaih mai a.)ZTin, Davida chuan a hnenah, "Chunghote awmnaah chuan min zuk hruai thei ang em?" a ti a. Tin, ani chuan, "Min that lo tur leh ka put kuta mi pe leh lo turin Pathian hming chalin ka hnenah chhia chham la, tichuanchungho awmnaah chuan ka zuk hruai ang che," a ti a.m(UZKereth Chhim ram leh Juda chan Chhim ramte kan run bawk a; tin, Ziklag khua pawh kan hal a," a ti a.o'YZ Tin, Davida chuan a hnenah, "Tu mi nge i nih? Khawi atanga lo kal nge i nih?" a ti a. Tin, ani chuan, "Aigupta ram tlangval, Amalek mi chhiahhlawh ka ni a; tin, ni thum a ni ta a, ka dam loh avangin ka puin min kalsan ta mai a ni.7&iZ tin, theipui hlawm tlang khat leh grep rah pho ro bawr hnh an pe a; tin, chung chu a han ei chuan a lo harh leh ta a; ni thum leh zan thum chaw ei lo leh tui in lo a ni si a.%Z Tin, phulah hian Aigupta mi an va hmu a, Davida hnenah chuan an hruai a, chhang an pe a, a lo ei a: tin, tui in tur an pe a; $;Z Davida erawh chuan a um zel a, amah leh mi zalite nen chuan, mi zahni chu an chauh tawh avangin Besr lui chu an kan ve thei ta lo v, an lo awm ta a ni.#1Z Chutichuan Davida chu akal ta, amah leh a hnena mi zarukte nen; tin, Besor lui chu an va thleng a,a n mi hnutchiahte chu chutah chuan an awm ta a.>"wZTin, Davida chuan, "Chungho chu um i la ka la umpha ang em le?" tiin LALPA a zawt a. Ani chuan a chhang a, "Um rawh, i umpha ngei nge ang a, ichhanchhuak vek ngei ngei ang," a ti a.;!qZTin, Davida chuan Ahimeleka fapa puithiam Abiathar a hnenah chuan, "Puithiam kawr mi va laksak teh khai," a ti a. Tin, Abiathara chuan Davida chu puithiam kawr chu a va laksak a.Y -ZTin, Davida chu a mangang hle mai a; mi tin, an fapate leh an fanute avanga mi zawng zawng an thin a nat em ema ama chu lunga den thu a sawi avangin; nimahsela Davida chu a Pathian LALPAAH chuan a intichak a.|sZTin, Davida nupuite pahnih Jezreel mi Ahinoami leh Karmel-a mi Nabala nupui Abigaili te pawh salah an hruai tawh a.mUZChutichuan Davida leh a hnena awmte chuan an aw an chhuah a, tap hlei thei tawh lo khawpin an tap a.9ZTin, Davida leh a mite khua an va thlen chuan, ngai teh, a lo kang fai vek tawh a; tin, an nupui te, an fapa te, an fanute chu salah an lo man tawh a.Zhmeichhiate chu chu mi khuaa awm apiangte chu a lian atein salah an man a; tumah that loin an hruai a, an hawnpui tawh a.> yZTin, heti hi a ni a, ni thum nia Davida le amiten Ziklag an thlen chuan, Amalek-hoin Chim lam leh Ziklag khua chu an lo run tawh reng a, Ziklag khua chu an lo sawi sa a, an lo hal a;%EZ Chutichuan Davida leh a mite hchu Philistia rama kir leh turin zinga chhuak turin zing takah an tho ta a. Tin, Philistia mite chuan Jezreel-ah an chho ta a.6gZ Chuvvangin i hnena kal ve i pu chiahhlawhte nen hian zing takah tho u la: tin, zing takah in thawha khua a en veleh chuan kal ang che u," a ti a.Chutichuan Davida leh a mite hchu Philistia rama kir leh turin zinga chhuak turin zing takah an tho ta a. Tin, Philistia mite chuan Jezreel-ah an chho ta a.MZ Tin, Akisa chuan a chhang a, Davida hnenah, "Ka mithmuhah chuan Pathian vantirhkoh ang maiin i tha a; nimahsela Philistia lalhote hian 'Indonaah kan hnenah a han kal ve lo veng,' an ti tlat mai a.}uZTin, Davida chuan Akisa hnenah, "A nih leh, eng thil nge maw ka lo tih le? I hnena ka awm chung zang vawiin thleng hian, ka pu, lalber hmelma chu do loa ka han kir lehna mai turin i chhiahhlawh chungah hian eng nge maw hriat i neih le?" a ti a.lSZchuvangin Philistia lalhote i tihlungnihloh lohna'n kir leh la, lungawi takin kal ang che," a ti a.`;ZChutichuan Akisa chuan Davida chu a ko a, a hnenah, "LALPA nunna chhalin ka sawi e, mi dk tak i lo ni a, sipaihote zinga ka hnenah i kal leh i haw thinte chu ka mithmuhah chuan a tha hle mai a; ka hnena i lo kal ni ata vawiin thlengin i chungah engmah that lohna reng reng ka hmu hauh lo mai a ni: nimahsela lalhote hian an ngaina lo che a ni.'ZHe Davida hi a ni lo'm ni?lam chunga 'Saula'n a sang a sang a that, Davida'n a sing a sing,' tia a chungchang thu hlaa an saka kha?" an ti a.4cZNimahsela Philistia lalte chu a chungah an thinrim a;Philistia lalte chuan a hnenah, "Chu mi chu i hmun ruatsakah khan haw turin kirtir la, indonaah kan hnenah zuk kal ve suh se; chutilochuan indonaa kan hmelma lamah a tang mai dah ang e: Kan mite lua la ang a, a pu nen an inrem leh hlauh si ang e.0[ZChutichuan Philistia lalte chuan, "Heng Hebrai-hote hian eng nge an tih?" an ti a. Akisa chuan Philistia lalte hnenah chuan, "He Davida, Israelte lal Saula chhiahhlawh, hei leh chen ka hnena awm tawh a, ka hnena a lo tluk luh ata tun thleng pawha a sualna ka hmuh loha chu a ni lo'm ni?" a ti a.ZTin,Philistia-ho lalte chu za tel tel te, sang tel tel tein an kal zut zut maia. Tin, Davida leh a mite chuan Akisa nen hnu an dal a. ;ZChutichuan Philistia mite chuan an sipai zawng zawngte ch Aphek-ah an khawm vek a; tin, Israel mite chuan Jezreel-a tuikhur kiangah tanhmun an khuar a.5ZTin, hmeichhia chuan sebawng no chawm thau a inah chuan a nei a, a va talh thuai a, tin, chhangphut a la a, a hmet a, dawidim tel lo chhang a siam a; tin, Suala leh a chhiahhlawhte hmaah chuan a va hlui a; tin, an lo ei ta a. Chutichuan an tho a, chu mi zan chuan an kal ta a.X+ZNimahsela a du lo a, "Ka ei lo ang," a ti a. Nimahsela a chhiahhlawhte chuan hmeichhia nen chuan an tir lui a; an thu chu a awih ta a. Chutichuan lei ta chu a tho a, khumah chuan a thu a.Tin, hmeichhia chuan sebawng no chawm thau a inah chuan a nei a, a va talh thuai a, tin, chhangphut a la a, a hmet a, dawidim tel lo chhang a siam a; tin, Suala leh a chhiahhlawhte hmaah chuan a va hlui a; tin, an lo ei ta a. Chutichuan an tho a, chu mi zan chuan an kal ta a.3 aZChuvangin nang pawhin i chhiahhlawhnu thu chu awih ve thung ang che; chaw tlem tal ka han hlui ang chia, tichuan i hawn huna thahrui i neih theihna'n ei ang che," a ti a.H  ZTin, hmeichhia chu Saula hnenah chuan a kal a, a lungngai em em tih a hria a, a hnenah, "Ngai teh, i chhiahhlawhnuin i sawi chu ka awih a, thih leh thih ka hnena i thusawite chu ka pawm a ni.7 iZChutichuan Samuela thusawi avang chuan Saula chuan a hlau ta em em mai a, leiah a tlu ta der mai a; tha leh zung reng reng a nei lo a, nileng leh zankhua chaw ei lo ani si a.u eZChu lo pawh chu, LALPA chuan nangmah leh Israel-hote pawh chu Philistia mite kuta a pe ang a; tin, naktukah hian nang leh i fapate chu ka hnenah in lo awm ang: LALPA chuan Israel sipaihote pawh chu Philistia mite kuta a pe ang," a ti a. -ZLALPA thu i awih loh avang leh Amalek-ho chungah a thinurna nasa tak ang khan i hlen loh avangin tunah hian i chungah he thil hi a ti ta ani hi.$CZKeimah hmanga a sawi ang khan LALPA chuan i chungah a ti ta a nih chu: LALPA chuan i kut ata ram chu a chhuhsak a, i thenawm, Davida ngei chu a pe ta a ni.ZTin, Samuela chuan, "Chutia LALPA'n a hawisan chia i hmelma a lo ni ta tih hre reng chung si chuan engah nge thu mi zawh?]5ZTin, Samuela chuan Saula hnenah, "Engati nge hetianga mi koh chauh buai ni?" a ti a. Tin, Saula chuan a chhang a, "Ka mang a ang em em atin a ni: Philistia mite chuan min do a, Pathian lah chuan min hawisan a, zawlnei emaw, mumang emaw pawhin min chang ta lo reng reng a: chuvang chuan ka tih tur min hrilh turin ka ko ta che a ni," a ti a.@{ZTin, a hnenah, "Eng ang nge anih?" a ti a. Ani chuan, "Putar pui hi a lo chhuak a, kawrfual a ha," a ti a. Tin, Saula chuan Samuela a ni tih a hria a, a hmaia lei siin chibai a buk a.!=Z Tin, lal chuan a hnenah, "Hlau suh; eng nge ni i hmuh tak le?" a ti a. Tin, hmeichhia chuan Saula hnenah, "Lei atanga Pathian lo chhuak ka hmu," a ti a.+Z Tin, hmeichhia chuan Samuela a han hmuh chuan a au vak a; tin, hmeichhia chuan Saula hnenah, "Engati nge mi bum, Saula i ni reng si a?" a ti a.Z Chutichuan hmeichhia chuan, "Tunge ka han koh chauhsak ang che?" a ti a. Tin, ani chuan, "Samuela mi han koh chhuahsak rawh," a ti a.&GZ Tin, Saula chuan LALPA hming chhalin, "LALPA nunna chhalin ka sawi e, he mi thil avang hian i chungah hremna a thleng lo ang," tiin a hnenah chhia a chham a.RZ Tin, hmeichhia chuan a hnenah, "Ngai teh, Saula thiltih chu i hria a, a rama ramhuai aienthiam leh dawithiamte chu a tibo zo tawh a, engati nge ka thihna turin ka nunna thang i kam dawn ni le?" a ti a.yZTin, Saula chu a inbawl danglam a, puan danglam a inbel a, amah leh midang pahnih nen an kal a, zanah hmeichhe hnen chu an va thleng a: tin, "Ramhuai aienna chuan ai mi ensak la, i hnena a hming ka lam apiang chu mi koh chauhsak ang che," a ti a. ~ZChutichuan Saula chuan a chhiahhlawhte hnenah chuan, "Ramhuai aienthiam zawl hmeichhia hnena ka kala ka rawn turin min zawnsak raw u," a ti a. Tin, a chhiahhlawhte huan a hnenah, "Ngai teh, Endor khuaah ramhuai aienthiam zawl hmeichhia a awm a sin," an ti a.z}oZTin, Saula chuan LALPA a han rawn pawhin LALPA chuan mang emaw, Urim emaw, zawlnei emawin a chang lo reng reng a.a|=ZTin, Saula'n Philistia sipaihote a hmu chuan a hlau a, a rilru a khur zawih zawih mai a.*{OZTin, Philistia mite chu an pung khawm a, Sunem-ah chuan tanhmun an va khuar a: tin, Saula chuan Israel mi zawng zawng a khawm a, Gilboa-ah tanhmun an khuar ve a.Yz-ZSamuela chu a ti taw a, Israel mi zawng zawn chuan an tah a, ama khua ngei Rama khuaah chuan an phum tah a. Tin, Saula chuan an ramhuai aienthiam zalwte leh dawithiamte chu a ram ata a hnawt chuak vek tawh a.Gy ZTin, Davida chuan Akisa hnenah, "Aw le, i chhiahlawh thil tih theih dan chu i hre mai ang," a ti a. Tin, Akisa chuan Davida hnenah, "A that chu! Mi vengtuah ka siam kumkhua ang che," a ti a.xx mZTin, heti hi a ni a, chung lai chuan Philistia mite chuan an sipaite chu Israel mite beia do turin an khawm chiam mai a. Tin, Akisa chuan Davida hnenah, "Nang leh mite chu sipaiho zingah ka hnenah in kal ngei dawn ani tih hre rawh," a ti a.&wGZ Tin, Akisa chuan Davida thu sawi chu awihin, "Aama miIsraelte chu a inhuattir ta hle mai a; chuvangin kumkhuain ka chhiahhlawhah a awm ang," a tih phah ta a.ivMZ Tin, "Philistia rama a awm chhung reng rengin Davida chuan hetiang hian a ti fo thin a ni,' an ti dah ang e," tiin Davida chuan a hmei apain Gath khuaa hruai tur zuah reng reng anei ngai lo a ni.Tin, Akisa chuan Davida thu sawi chu awihin, "Aama miIsraelte chu a inhuattir ta hle mai a; chuvangin kumkhuain ka chhiahhlawhah a awm ang," a tih phah ta a."u?Z Tin, Akisa chuan, "Vawiinah hian khawi lam nge i run?" a ti a. Tin, Davida chuan, "Juda Chhim ram te, Jeramil-ho him ram te, Ken-ho Chhim ram e," a ti a.JtZ Tin, Davida chuan ram chu a bei a, ahmei apain zuah reng reng a nei lo a, beram te, sebawng te, sabengtung te, sanghawngsei te, an silhfen te a laksak a; tin, a haw leh a, Akisa hnenah a kal a.sZUr mi te, Gizi mi te Amalek mite an run a: chung hnamte chu Telam atanga Zur ram lampang Aigupta ram thlenga awm an ni a.Vr'ZTin, Philistia rama Davida a awm chhung chu kum khat pumhlum le thla li a ni. qZChutichuan Akisa chu chumi ni chuan Ziklag khua chu a pe ta a: chuvangin Ziklag chu tun thlengin Judai ram lalte ta a ni ta reng a.Hp ZTin, Davida chuan Akisa hnenah, " Min khawngaih la, i rama khaw pakhatah hian awm hmun min pe ve la, chuta chuan ka awm ang e: i chiahhlaw hi enga nge lal khuaah i hnenah a awm reng?" a ti a.\o3ZTin, Davida chu Gat khuaah a tlan tih Saula an hrilh a, tichuan a zawng le ta lo a.EnZTin, Davida chu amah nen a mite nen, mi tin, an chhungkuain Davida paw anupui pahnih, Jezreel mi Ahinoami leh Nabala nupui, Karmel-a mi Abigaili te nen Gth khuaah Akisa hnenah an awm ta a.zmoZChutichuan Davida chu a tho a, amah leh a hnena mi zaruk awmte chu Maoka fapa, Gath lal Akisa hnenah an kal ta a.7l kZTin, Davida chuan a rilruin, "Eng tikah emaw chuan Saula kutah hian ka la boral ngei mai dawn zawng a ni hi: Philistia mite rama tlan bo aia tha hi a awm dawn lo anih hi; tichuan Saula chuan Israel ram chung zawng zawnga mi zawn hi a bei a dawng tawh ang a, tichuan a kut ata ka chhuak ani ang," a ti a.dkCZChutichuan Saula chuan Davida hnenah, "Ka fapa Davida, malsawmin awm rawh khai: thil ti thei takin i awm ang a, i ngam zel ang," a ti a. Chutichuan Davida chu a hawng a, tin, Saula chu a hmun lamah chuan a haw leh ta a. jZTin, ngai teh, vawiina i nunna ka ngaihhlutsk che ang bawk hian LALPA chuan ka nunna min ngaihhlutsak se la, manganna zawn zawng ata hi mi chanchhuak rawh se," a ti a.Chutichuan Saula chuan Davida hnenah, "Ka fapa Davida, malsawmin awm rawh khai: thil ti thei takin i awm ang a, i ngam zel ang," a ti a. Chutichuan Davida chu a hawng a, tin, Saula chu a hmun lamah chuan a haw leh ta a.-iUZTin, LALPA chuan mi tin, an fel leh an rinawm man a pe dawn a: vawiinah hian LALPA'n nang hi ka kutah a pe na a, LALPA hriak thih chungah ka kut ka lek duh lo a ni.vhgZTin, Davida chuan a chhang a, "Aw LALPA, fei hi han en teh, tlangval pakhat lo kal se la han la lawk rawh se.g1ZChutichuan Saula chuan, "Thila ka lo tisual der mai a ni; ka fapa Davida lo haw leh rawh: i mithmuhah ka nun hi vawiinah hian a hlut em avangin engmah reng reng ka tih tawh hauh lo ang che: ngai teh, thil atthlak tak ka lo ti ta a, ka lo tisual der mai a nih hi," a ti ta a.=fuZchuvangin ka thisen chu LALPA hmuh phak loa leilungah luang suh se; varung veh tura tlangahte mi an ramvak angin Israel lal chu uihli lek zawng turin a kal chhuak anih hi," a ti a.Ye-ZChuvangin LALPA, ka pu chuan a chhiahlawh thu hi ngaithla teh se. Mi do tura i thinlung chawk thotu chu LALPA a nih chuan thilhlan chu pawm hram se la; mihring fate an ni erawh chuan LALPA hmaa anchhe dawngin awm rawh se; 'Kal la, Pathian dangte rawng bawl rawh,' tia, lalpa ro ka luah theih lohna tura vawiin hian min hnawt bo an ni a.wdiZTin, "Eng vangain nge ka pu hian a chiahhlawh hi a um ni? Eng thil nge ka tih? Ka kutah thil sual eng nge awm? c;ZTin, Saula chuan Davida aw chu a han hria a, "Chu i awm ela ni, ka fapa Davida?" a han ti a. Tin, Davida chuan, "Aw lalpa, ka pu, ka aw ani e," a ti a.cbAZI thiltih dan hi a tha lo a ni. LALPA nunna chhalin ka sawi e, LALPA hriak thih i pu chu i ven that loh avangin thi mai tlak i ni e. lal lu bula fei leh tui thawl awm kha khawiah nge a awm tak han en teh reng," a ti a.Aa}ZTin, Davida chuan Abnera hnenah, "Mi huaisen i lo'm ni? Israelte zingah hiannang ang tu nge awm? Engtizia nge lal i pu i ven loh ni? Lal i pu chu tiboral turin tu emaw a lo kal kha le.C`ZTin, Davida chuan mipuite leh Nera fapa Abnera chu, "Abner, mi han chang dawn lo'm ni?" tiin a au a. Chutichuan Abnera chuan a chang a, "Lal han au veitu chu tu nge maw i ni le?" a ti a.v_gZ Chutichuan Davida chu ral lehlama chuan akal a, hla feah tlang chhipah a ding a; an inkar chu hla tak a ni a.M^Z Chutichuan Davida chuan Saula lu bual fei leh tuithawl chu a la a, an kal leh ta a, tuma'n an hmu lo a, tuma'n an hriain harh an awm hek lo: LALPA'n tui taka a muthilhtir avangin a muhil vek a ni.]1Z LALPA hriak thiha chugah chuan kut ka thlak loh turzia mai chu: a lu bula fei leh tuithawl kha erawh chu la ta che aw, tichuan i kal ang," a ti a.U\%Z Tin, Davida vek chuan, "LALPA nunna chhalin ka sawi e, LALPA chuan a chungah kut a thlak ang chu: a nih loh vek leh a thih ni a lo thleng mai ang a; anih loh vek leh indonaah a kal ang a, a boral mai ang.[Z Nimahsela Davida chuan Abisaia hnenah, 'Tiboral suh, LALPA hriak thih chunga kut thlaka thiam chang thei tu nge awm thei ngai?" at i a.cZAZChutichahun Abisaia chuan Davida hnenah, "Vawiinah hian Pathianin i hmelma chu i kutah a pe a ni hi; chuvangin fei hian vawi khatah leiah hian ka han chun bet tlat mai teh ang aw? Ka chun nawn leh tawh lo ang," a ti a.nYWZTichuan Davida leh Abisaia hu mipuiho awmnaah zanah chuan an kal a: tin, ngai teh, Saula chu tawlailir hual chungah chuan a lo mu a, a lu lamah chuan a fei chu leiah a vit bur a: tin, Abnera leh mite chu a velah chuan an lo mu a.gXIZChutichuan Davida chuan Hit mi Ahimeleka le Joaba nau Zeruia fapa Abisaia hnenah, "Saula tanhmunah chuan tu nge ka hnenah kal ve ang," tiin a sawi a. Tin, Abisaia chuan, "Keimah i hnenah chuan ka zuk kal ve ang e," a ti a.qW]ZChutichuan Davida chu a tho a, Saula thanhmun khuarnaah chuan a kal a: tin, Davida chuan Saula leh a sipai hotu, Nera fapa Abnera mutna chu a hmu a: Saula chu tawlailir hual chungah chuan a mu a, a velin mite chuan awmhmun an rem a.iVMZChuvangin Davida chuan enthlatute a tir a, Saula chu a lo kal tak tak a ni ti a hre chiang ta a.FUZTin, Saula chuan thlaler dep, kawng lakah Hakila tlangah chuan tanhmun a khuar a. Davida erawh chu thlalerah chuan a awm reng a; tin, Saula chu amah zawngin thlalerah a lo kal tih a hria a.WT)ZChutichuan Saula chu a to a, Ziph thlalerah Davida zawng turin a zuk kal ta a.S ZTin, Ziph-ho chu Gibea-ah Saula hnenah an kal a, "Davida chu thlaler dep Hakila tlangah chuan a biru a ni lo'm ni?" tiin an va sawi a.mRUZ+Saula chuan a fanu Mikali, Davida nupui kha Galim khuaa mi Laisa fapa Paltia a lo neihtir tawh a ni.JQZ*Davida chuan Jezreel-a mi Ahinoami a lo nei tawh bawk a; tichuan a nupuiah an awm ta ve ve a.Saula chuan a fanu Mikali, Davida nupui kha Galim khuaa mi Laisa fapa Paltia a lo neihtir tawh a ni.#PAZ)Tichuan Abigaili chu a tho thuai a, sabengtung chungah a chuang a, a hnung zui nula pangate nen chuan Davida mi tirhte chu an zui a, a nupuiah a awm ta a.7OiZ(Tin, Davida chhiahhlawhte chuan Karmel tlangah Abigaili hnen an han thlen chuan, "Ngai teh u, in chhiahhlawhnu hi ka pu chhiahhlawhte ke sil tura chiahhlawh ka ni e," a ti a.XN+Z'Tin, Davida'n Nabala chu a thi tih a han hriat chuan, "Ka hming chhiatna tura Babala thiltih lakah mi sawipui a, a chhiahhlawh chu thil tha lo ti loa mi khaptu LALPA chu fakin awm rawh se; Nabala thil tha lo tih chu LALPA'n ama chung ngeiah a tlaktir ta a ni," a ti a.Tin Davida chuan Abigaili chu a nupui atana va be turin mi a tir a.bM?Z&Tin, heti hi ani a, ni sawm hnuah chuan LALPA'n Nabala chungah kut a thlak a, a thi ta a.*LOZ%Tin, heti hi ani a, zing lama Nabala uain rui chu alo hrah chuan a nupui chuan hung thu chu a han hrilh a, a rilru a mit ta sulh a, lung ang maiin a lo awm ta a.hKKZ$Tin, Abigaili chu Nabala hnenah a han kal a, tin, ngai teh, a ina chuan lal ruai theh ang maiin ruaia lo theh a, a rih hle mai avangin Nabala chu a hlim huam mai a: chuvangin a tuk khaw en hma loh chuan engmah a hrilh lo a.DJZ#Chutichuan Davida chuan a thil rawn kensakte chu a la a: tin, a hnenah chuan, "Thlamuang takin i in lamah haw chho ta la; tin, i thu chu ka awih a, i dul chu ka pawmsak a che aw," a tia .EIZ"Nang chuan mi lo hmuak thuai suh la chuan LALPA, Israelte Pathian nunna chhalin ka sawi e, naktuk khaw en thlang chuan Nabala chu naupang pakhat chauh pawh ka zuahsak lo tawp ang," a ti a.0H[Z!tin, i remhriatna chu malsawmin awm se la, tin, nang thisen chhuah thiam loh channa laka mi humtu leh keima kuta phuba la loa mi siamtu chu malsawmin awm bawk ang che.G}Z Tin, Davida chuan Abigaili hnea chuan, "Vawiina mi lo hmuak tura tirtu che LALPA, Israelte Pathian chu fakin awm raw se:FZa vang awm loa thisen i chauh loh a, ka pu chuan phuba i lak hek loh hi i tan lungngaihna reng reng ani lo ang a, ka pu tan lungni lohna reng reng a ni hek lo ang; tin, LALPA'n ka pu chunga thil tha a tih hunah chuan i chhiahhlawhnu hi hre reng ang che," a tia .E+ZTin, heti hi a ni ang a, LALPA'n i chungchang thua a thil tha tiam ang zawng zawng ka pu chungah a tih huna Israelte lala a siam hun che chuan,SD!ZNangmah um tur leh i nunna tibo turin mite lo thawk mah se la, ka pu nunna chu LALPA i Pathian nena nunna tel zinga tel ani ang a; i hmelmate nunna erawh chu virvawm phana vawm ang daihin a vawm bo ang.{CqZI chhiahhlawhnu sualna hi khawngaih takin ngaidam ang che: LALPA chuan ka pu chu chhungkaw nghet tak a dinngei ngei ang a, ka pu chu LALPA indonate do ani si a; i dam chhung zawng zawgin nangmahah chuan sualna reng reng hmuh tur a awm lo ang.pB[ZTin, hei ka pu tana i chiahhlawhin lawmman ka rawn ken hi ka pu rawn zuitu tlangvalte hi pek ni raw se.|AsZchuvangin tunah hian ka pu, LALPA nunna leh i nunna chhalin ka sawi e, ka hmu lo tak meuh a ni, LALPA'n thisen chhuah lo tur leh i kuta phuba la lo turin a siam si chian, i hmelmate leh ka pu that lohna zawngtute chu Nabala ang ni mai rawh se.O@ZKa pu, Beliala mi Nabala chu engahmah ngai suh khai; a hming ang chiah chiah hi ani a; Nabala tihtakah, a a a nih hi; kei i chhiahhlawhnu hi zawngin ka pu tlangval rawn tirhte chu ka lo hmu lo a ni.b??ZTin, a ke bulah chuan abawkkhup a, "Keima'n, ka pu, keimah ngeiin khawlohna chu ka hlawh mai ang e, tin, i chhiahhlawhnu hian i beng hiatah thu sawisela i chiahlawhnu thusawi chu khawngaih takin ngaihthlaksak ang che. >ZTin, Abigaili chuan Davida a hmun chuan a sebengtung ata chu a chhuk thuai a, Davida hmaah chuan a hmaia lei siin chibai a buk a.T=#ZNaktuk zing khaw en thlenga a ta zawng zawng zinga mipa naupang pakhat chauh pawh ka zuah vaih chuan Pathianin Davida hmelmate chu a tih tihin ti rawh se, chu aia nasa pawhin ti rawh se," a ti tawh si a.:<oZDavida chuan, "A engmah a hloh lohna'n thlalerah he pa neih zawng zawngte hi a tlawn mai maiin ka vensak a lo nih ngei hi le; thil tha chu thil tha loin mi thungrul ta mai si a./;YZTichuan chutiang chu a ni a, a sabengtung hungah chuan a chuang a, leisekawtah a chhuk laiin, ngai teh, Davida leh a mite chuan an rawn pan a; tichuan an intawk ta a.&:GZTin, a chhiahhlawh tlangvalte hnenah chuan, "Ka hmaah lo kal ta zel u la, ngai teh u, ka rawn zui ang che u," a ti a. Nimahsela a pasal Nabala chu ahrilh lo.h9KZTin, Abigaili chuan hmanhmawh takin chan hlawm zahnih nen, uain peng hnih nen, beram panga chhum tura peih diam nen, vai buk nga nen, grep rah pho ro bawr za en, theipui hlawm zahni nen a la khawm a, sabengtung aphurhtir a.q8]Zchuvangin eng nge i tih dawn ngunt akin ngaihtuah teh khai; kan pu chungah leh a chhungkua zawng zawngte chungah hian thil tha lo tih tum an awm a ni; ani lah hi a Beliala fapa khawp a, tuma biak theih loh a ni si a," tiin a sawi a.h7KZberam venga an hnena kan awm chhung zawng zawngin chhun leh zan kan tan kulh an ni ngawt mai a.)6MZNimahsela chu mite chu kan chungah an tha hle mai a, kan pawi engmah an khawih lo a, phula kan awm laia kan awmho chhung zawng zawng khan engmah kan hloh lo vaL.5WZTin, tlangval pakhat chuan Nabala nupui Abigaili hnenah chuan, "Ngai teh, Davida chuan thlaler atangin kan pu chibai buk turin mi a rawn tir a, ani chuan a lo hau a.m4UZ Tin, Davida'n chan a mite hnenah chuan, "In khandaih pai theuh rawh u," a ti a. Tin, an khandaih an pai theuh a; Davida pawhin a khandaih a pai a, mi zali laiin Davida chu an zui chho a; tin, mizahni chu bungraw vengin an awm a.p3[Z Chutichuan Davida tlangvalte chu an let leh a, an kir leh a; chung thu zawng zawng chu an rawn hrilh a.2)Z Ka chhang te, ka tui te leh ka beram hmul mettute tana ka talh chu tute nge an ni tih pawh hriat hleih lohte hi ka pe tehlul ang maw?" a tia .C1Z Tin, Nabala chuan Davida chhiahlawhte chu a chhang a, "Davida chu tu nge maw ni le? Jesaia fapa chu tu nge maw ni le? Tun lai hian chhiahhlawh tam tak pute tlan bosan hmang an tam mai a.0Z Tin, Davida tlangvalte chu an va thlen chuan Davida hmingin chung thu zawng zawng chu Nabala hnenah chuan an sawi a, an ngawihsan ta a.\/3ZTin, Benjamina thlahte chuan chutiang chuan an ti a, lamho zinga mi anmahni zat theuh nupuiah an man a, an kal bopui ta a: tin, an ram lamah chuan an hawng a, khawpui chu an chei leh a, chutah chuan an awm ta a.J.ZI beram hmul mettute an awm tih ka lo hria a: i beram vengtute chu ka hnenah hian an awm thin a, an pawi engmah kan khawi h lo a, Karmel tlanga an awm chhung reng rengin an engmah an chan lo a.(-KZtin, mi neinung taka hnenah chuan heti hian han sawi ang che u, ' I chungah te, i chhungkua te chungah te, i neih zawng zawng chungahte thlamuanna awm rawh se.:,oZTichuan Davida chuan tlangval sawm a tir a, tlangalte hnenah chuan Davidann, "Karmel tlangah chuan han cho u la, tin, Nabala hnenah kal u la ka hmingin chibai han buk ang che u:U+%ZTin, Davida'n thlaler atang chuan Nabalan a beram hmul amet tih a lo hria a.F*ZChu mi hming chu Nabala a ni a; a nupuiah hming chu Abigaili a ni a: chu hmeichhia chu bengvar tak hmel tha tak ani a; a mipa erawh chu mi tawhkhirh tak leh sual tak a ni: Kaleba thla a ni.5)eZMoan khuaah chuan mi pakhat a awm a, a khawsakna chu Karmel tlangah a ni; mi ropui tak ani a, beram sangthum leh kel sang anei a: Karmel tlangah chuan a beram hmul a met a. z~~f~}}M|{{Pzz'xxvvouu-tossrr*qqpoo1nmmll kjj hhIgffCeediclbb0aa``;__]\[[LZXYYXXNWW&VAUoTTSRUQQ PcOON:MLLXLKTJCII,GGFwEE/CC^BB9A8@?>/=Q<<*;S::V9c9 77O66H5544r4?3p332?1P000..z.%-V,,&+U**')) (l'&&`%%]$##B"!8 l?/vc=4{X#9l   q   ::soLujY-dtin, Ahituba fapa Zadoka leh Abiathara fapa Ahimelek chu puithiam an ni a; tin, Seraia chu ziaktu ani a;tin, Jehoia da fapa Benaia chu Keret mi leh Pelet mite hotu ai a; tin, Davida fapate chu puithiam an ni.tcdTin, Zeruia fapa Joaba chu sipai hotu ber a ni a; tin, Ahiluda fapa Jehosaphata chu chanchin ziaktu a ni a;dChutichuan Davida chuan Israel mi zawng zawn chungah ro a rel ; tin, Davida chuan a mi zawn zawngte chungah chuan fel takin ro a rel a.sadTin awng chu Davida chhiah khua an lo ni ta a. Tichuan LALPA'n Davida chu a kalna apiangah ahnehtir zel a.^ 7d Tin, Davida chu chi Ruamah, Suria mi mi 18,000 a bei haw chu a hming a lo thang ta a. #d Suria-ho ta te, Moab ho ta te, Amona thlahho ta te, Philistia ho ta te, Amlek-ho ta te, Zoba lal Rehoba fapa Hadadezer laka a rallakte chu.  d chung chu ram dang a ngam zawng zawnga mi tangkarua leh rangkachak a hlante nen chuan lal Davida'n LALPA hnenah a hlan bawk a: {d Hadadezera chu a beia a hneh avanga chibai buk tur leh lawmpui turin Toia chuan a fapa Jorama chu Davida hnenah a tir a: Dadadezera chuan Toia hi do thin a lo ni si a. Tin, Jorama chuan tangkaraw bel te, rangkachak bel te, dr bel te a rawn keng a;a =d Tin, Hamath lal Toia chuan hadadezera sipai zawng zawng Davida'n a hneh tih a lo hria a.`;dTin, Hadadezera khua Beta atangte, Berothai atang tein Davida chuan dar tam tak a la a.^7dTin, Davida chuan Hadadezera hote rangkachak phawte a laksak a, Jerusalemah a hawn a.9dchutichuanDavida chuan Suria rama Damaska-ah chuan sipai a da a; tichuan Suria mite hu Davida chua Suria rama Damaska-ah chuan sipai a dah a; tichuan Suria mite chu Davida chhiah khua an lo ni ta a, chiahte an pe thin a. Tin, LALPA'n Davida chu a kalna apiangah a hnehtir zel a.ymdTin, Damasaka-a Suria mite Zoba lal Hadadezera chan tura kalte chu Davida'n Suria mite zinga mi 22,000 a that a.X+dTichuan Davida chuan a sakawr chung chuang mi 1,700 leh sipai 20,000 a mansak a: tichuan Davida chuan tawlailir hnuk mi sakawr zawng zawng chu an tha a chhahsak a, tawlailir za hnuktu tur erawh chu a zuah a.fGdDavida chuan Luia a ram la leh tura a kal pahin Zoba lal Rehoba fapa Hadadezera pawh a bei a.nWdTin, Moab mite a bei leh a, leiah a muttir a, tehna hruiin a teh a; tlar hnihchu tihhlum turin a teh a, tlar khat chu a tluana nunga zuh turin a teh a. Tichuan Moab mite chu Davida chhiah khua an lo ni ta a, hhiahte an pe thin a.% GdTin, chu mi hnuah chuan heti ani a, Davida chuan Pilistia mite chu a bei a, a hneh a: tichuan Davida chuan Philistia mite thu neihna bulpui chu a chhuhsak a,gIdChuvangin i chhiahlaw chhungte chu i hmaa chatuana an awm reng theihna'n malsawm ang che; Aw Lalpa PATHIAN, nang chuan i sawi tawh si a; tin, i malsawmnain i chhiahhlawh chungte chu chatuana malsawmin awm rawh se," a ti a.cAdAw Lalpa PATHIAN, nang chu Pathian i ni a, i thu chu thu tak a ni a, tin, he thil tha hi i chhiahhlawh hnenah i tiam tawh a:Chuvangin i chhiahlaw chhungte chu i hmaa chatuana an awm reng theihna'n malsawm ang che; Aw Lalpa PATHIAN, nang chuan i sawi tawh si a; tin, i malsawmnain i chhiahhlawh chungte chu chatuana malsawmin awm rawh se," a ti a.I~ dAw, Sipaihote LALPA, Israel Pathian, i chhiahhlawh hnenah, 'chhungkua chu ka dinsak ang che,' tiin i puang tawh si a: chuvangin i chhiahhlawh chuan he tawngtaina hi i hnenah a thlen ngam a ni./}YdTin, "Sipaihote LALPA chu Israelte Pathian a ni,' tiin i hming chu chatuana chawimawiin awm rawh se; tichuan i chhiahlawh Davida chhungte i hmaah tihnehin an awm ang."|?dTichuan aw LALPA Pathian, i chhiahhlawh chungchang thu leh a chhungte chungchang thu i sawi chu chatuan atan tinghet la, i sawi tawh ang khan ti ang che. {dChutichuan i mi Israelte chu chatuana i mite an lo nih theihna'n i tan i tinghet ta a; tin, LALPA, nang chu an Pathian i lo ni ta a.1z]dAigupta ram ata leh hnam tin, leh an Pathian lak ata i tana i thlan chhuah, i mite hmaa in tan thil ropui tak leh i ram tana thil hlauhawm tak ti tur leh ama hming ropui tak siam tura Pathianin ama mite atana a rawn thlan chauh, i mi Israelte ang reng reng hi khawvelah hian hnam dang tu nge awm?,ySdChuvang chuan aw LALPA Pathian, nang chu i ropui a ni; kan benga kan hriat danin nangmah ang reng reng an awm lo a, nangmah lo chu Pathian reng reng an awm hek lo.px[dI chhhiahhlawh hriat turin i thu avang leh nangma thinlung ang zelin he'ng thil ropui tak hi i ti ta a.lwSdDavida hian i hnenah eng nge a sawi leh chuan ang? I chhiahhlawh hi i hre vek si, aw Lalpa PATHIAN,vdAw LALPA Pathian, chung pawh chu nanga mit hmuhah chuan thil te tham mai zawng ani ; nimahse i chhiahhlawh chhungkaw lo awm dn tur thu chu kum tm tak chung atan i lo sawi tawh bawk a; Aw Lalpa PATHIAN, hengte paw hi miringte tih dan ang bawk a ni a..uWdChutichuan lal Davida chu a lut a, LALPA hmaah chuan a thu a; "Aw LALPA Pathian, tu nge maw ka nih a, ka chhungte pawh tu nge maw an nih a, heti chen chen min hruai?ltSdChung thu zawng zawng ang zel leh chu inlarna ang chiah chuan Nathana chuan Davida hnenah a sawi a.s5dTin, i chhungkua leh iram chu chtuana tihngheh tlat a ni ang a, i lalthutthleng chu chatuana tihngheh ani ang,' a ti," tiin LALPA thu a lo thleng a.Yr-dnimahsela i hmaa ka sawn bo Saula hnen hngaihna chuan ani zawng a kalsan lo ang.qdA pa ka ni ang a, ani chu ka fapa ani ang a: thil a tihsual chuan,mihring tiang leh mihring fate vuaknain ka thunun ang a;jpOd Ani chuan ka hming atan in a sa ang a, tin, a aram lalthutthleng chu kumkhua atan ka tinghet ang.od I ni a kina i pute hnenah i mut hunah chuan, i hnua i thlah, i rila rah tur chu ka tungding ang a, a ram chu ka tinghet ang.%nEd tin, i hmelma zawng zawng lak ata hi ka chawlhtir ang che. Tin, chu lo rengah pawh LALPA'n, chhungkua chu LALPA chuan a dinsak ang che tih a hrilh che a ni.md Tin, ka mi Israelte tan hmun ka ruat ang a, anmahni pual hmunah an awma an insuan tawh lohnan anni chu ka phunang a; tun hma ang khan suahsualna faten an tirethei tawh lo ang a, ka mi Israelte chunga roreltute kan ruat lai ang kha a ni tawh hek lo vag;l3d tin, i kalna apiangah i hnenah ka awm zel a, i hmaah chuan i hmelmate ka tibo zel a; leia mi ropui takte hming ang hming ropui tak ka siam ang che.5kedChuvangin ka chhiahhlawh Davida hnenah, Sipaite LALPA chuan heti hian a ti a a ni, beram tlatna hmun ata i beram veng lai chu ka mi Israel mite chunga hotu atan ka la chia:Ij dTin, Israela thlahte zawng zawng zinga ka kalna zawng zawngah pawh, ka mi Israelte chawm turathu ka pek roreltute hnenah, 'Engati nge sidar thingin in min saksak loh,' tiin ka sawi ngai em ni?idIsraela thlahte Aigupta ram ata ka hruai chauh atangin tun thlengin inah ka awm lo a, puan inah leh biak bukah ka awm zel zawk thin a.}hudKa chhiahlawh Davida chu va hrilh rawh, 'LALPA chuan heti hian a ti, Ka awmna turin nangin in min saksak dawn em ni?>gydTin, heti a ni a, chu mi zan vek chuan Nathana hnenah,ufedTin, nathana chuan lal hnenah, "I rilrua awm ang tak chuan ava ti rawh, LALPA i hnenah a awm alawm," a ti a. edLal chuan zawlnei Nathana hnena, "Hei kei chu sidar thing inah ka awm a, nimahsela Pathian bawm chu puan in maiah a awm a," a ti a.}d wdTin, heti hi a ni a, lal chu a inah a awm a, LALPA'n an vela a hmelmate zawng zawng laka ralmuangaa awmtir hnu chuan,JcdChutichuan Saula fanu Mikali chuan a thih thlengin fa a nei lo a.\b3dHeng ai mah hian ka la zahpuiawm ang, keimah pawh ka la insit cheu ang; amaherwhchu chug chhiahhlaw nula i sawite chawimawiin ka awm ang," a ti a.Chutichuan Saula fanu Mikali chuan a thih thlengin fa a nei lo a.Ha dTin, Davida chuan Mikali hnenah chuan, "I pa leh a chhungte zwng zwng aiai mi thleng a, LALPA mi, Israelte chunga lala mi ruattu LALPA hmaah a sin; LALPA hmaah chuan lam awm reng ka ni alawm,h`KdChutichuan mi zawng zawng mahni in lam theuhvah an haw ta a. Chutichuan Davida chua ac hhungte malsawm turin a haw leh ta a. Tin, Saula fanu Mikali chu Davida hmuak turin a lo chhuak a, vawiina Israel lal chu a va ropui ve le, mi ho tak zah nachang hre lo saruaka awm ang maiin vawiinah a chhiahhlawh nulate mithmuha saruakin a awm kha le!" a lo ti a._/dTin, mipui zawng zawng, Israel pum puite chu ahmei apain mi tin, chhang hlawm khat leh sa hrang khat leh grep rah pho ro bawr khat a sem theuh a.^{dTinDavidan halral thilhlan leh remna thilhlante chu a hlan zawh chuan sipaihote LALPA hmingin mipuite chu mal a sawm a.L]dTichuan LALPA bawm chu an la lut a, a dahna tura Davidana zar, puan in chhunga a hmun tura chuan an dah ta a: tin, Davida chuan halral thilhlan te leh remna thilhlante LALPA hmaah chuan a hlan a.C\dTin, heti hi ani a, LALPA bawm chu Davida khuaa a luh lai chuan Saula fanu Mikali chuan tukverh atngin a lo thlir a, LALPA hmaa Davida zuang leh lam chu a han hmu a, a hmusit rilru ta a.[dChutichuan Davida leh Israel mi zawng zawngte chuan au dur dur chung leh tawtawrawt ham ruai ruai chungin LALPA bawm chu an la chho ta a.jZOdTin, Davida chu a theihtawpin LALPA hmaa a lam a, Davida chuan puan zai sin puithiam kawr a ha a.vYgd Tin, heti hi ani a, LALPA bawm zawntute chu pen ruk an kal veleh sebawngpa leh ran chawm thauin an inthawi a.uXed Tin, lal Davida chu, "Pathian bawm avangin Obed-edoma chhungkua leh a in leh lo zawng zawng LALPA'n mal a sawm a ni," tiin an hrilh a. Tichuan Davida chuan Pathian bawm chu Obed-edoma in ata, Davida kuaah chuan lawm takin a zuk la ta a.W'd Tin, LALPA bawm chu Git mi Obed-edoma inah chuan thla thum a a awm a; tichuan Obed-edoma leh a chhungte zawng zawng chu LALPA'n mal a sawm a.V-d Chutichuan Davida chuan LALPA bawm chu Davida khuaa ama hnenah chuan a suan du ta lo a; Davida chuan Git mi Obed-edoma in lamah a dah ta zawk a.Ud Tin, chu mi ni chuan Davida chuan LALPA chu ahlau a; "Engtin nge LALPA bawm chu k a hnen a lo thlen theih tak ang?" a ti a.TdTin, LALPA chu Uza chnga a tuan tak avangin Davida chu a thinur a, chu mi hmun chu Perez-uza a vuah a, tun thleng hian a la ni ta reng a.&SGdTin, LALPA thin chu Uza chungah chuan a ur ta thut a, a thiltih dik loh avang chuan Pathianin chutah chuan a tihlum a, Pathian bawm kiangah chuan a thi ta a.R{dTin, Nakona hui zawl an thlen chuan Uza chuan Pathian bawm chu a han ban a, a chelh a; sebawng chu a pai a pai avangin.MQdTin, Davida leh Israel mi zawng zawngte chuan LALPA hmaah chuan thil ri thei chi hrang hrang far thing sim leh tingtang te, perhkhuang te, khuangte te, tawtawrawt bi nei te, darbenthek te n tum a.Pdtin, tlanga Abinadaba in atan chu Pathian bawm chawpin an la chhuak a; Ahioa chu chu Pathian bawm hma lamah chuan a kal a.%OEdTin, Pathian bawm chu tawlailir tharah an dah a, tlanga Abinadaba in ata an la chhuak a: Abinadaba fapa Uza le Ahioa-te chuan tawlailir thar chu an khalh a.KNdTin, Davida chu a tho a, Judai rama Baale khua atangin, cherubte chunga chuang sipaihote LALPA hming an puttir Pathian bawm chu la cho turin a hnena mi awm zawng zawngte nen chuan an thawk ta a.RM !dTin, Davida chuan Israel mite zinga mi thlan thiau singthum a khawm leh a.xLkdChutichuan LALPA'n thu a pek angin Davida chuan a ti a; Philistia mite chu Geba atangin Gezer thlengin a bei a.#KAdTin, heti hi ani ang a, thingtheihmu lera kal thawm ang ri thup thup i hriat chuan, che rawh! Philistia sipaite bei turin i hmah LALPA a chhuak ta tihna a ni ang," a ti a.Chutichuan LALPA'n thu a pek angin Davida chuan a ti a; Philistia mite chu Geba atangin Gezer thlengin a bei a. JdTin, Davida'n LALPA a han rawn chuan, ani chuan, "Han cho suh; an nung lamah kal hual la, thingtheihmu kung zwnahte han bei rawh.LIdTin, Philistia mite chu an cho leh , Rephaim ruamah an inzar leh a.TH#dTin, chutah chuan an milemte an kalsan a, Davida leh a mite hchuan an la a.kGQdTichuan Davida chu Baalperazim-ah a kal a, chuta chuan Davida'n anniho chu a bei a, "LALPA'n ka hmelmate chu tuikhuah sah ang maiin ka hmaah min tihdarhsak ta." a ti a. Chuvangin chu mi hmun hmingah chuan Baalperazim a vuah a.pF[dTin, Davida chuan, "Phislista mite bei turin ka han chho ang em? Ka kutah hian anniho chu i pe dawn em?" tiin LALPA a rawn a. Tin, LALPA chuan Davida hnenah, "Han chho rawh; Philistia mite chu i kutah ka pe ngei dawn a ni," a ti a.:EqdTin, Philistia mite chu Rephaim ruamah an inzar a.KDdTin, Philistia miten Davida chu Israel mite lal atan hriak an thih tih an hriatin Philistia mi zawng zawng hu Davida zawng turin an chho ta a; tin, Davida chuan a lo hria a, kulhbinga a chhuk a,0C]dElisama te, Eliada te, Elepheleta te hi.3BcdIbara te, Elisua te; Nephega te, Japhia te;iAMdTin, Jerusalem-a a neih hmingte chu he'ng hi an ni; Samua e, Sobaba te, Nathana te, Solomona te,@5d Tin, Davida chuan Hebron chauhsan hnuah Jerusm-a mi hmei leh nupui a beih belhchah a: tichuan Davida chuan fapate leh fanute a la nei leh ta cheu a.?d Tin, Dvida chuan LALPA'n Israel mite chunga lalah amah chu a tinghet a, a mi Israelte a vangin ram chu a chawimawi ani tih a hre ta a.>d Tin, tura lal Hiraman Davida hnenah mi a tir , sidar thingte a thawn a, themthiamte leh lung chertute a tir bawk , Davida in an saksak a.n=Wd Tichuan Davida chu a lo ropui ta deuh deuh a, LALPA, sipaihote Pathian chu a hnena a awm zel avangin.<d Tin, Davida chu kulhah chuan a awm a, Davida khua a vuah ta a. Tin, Davida chuan Milo atangin a velin kulh a siam a, a chhung lamah nen,";?dChu mi ni chuan Davida chuan a hote hnenah, "Jebus-ho khu ka huat ang meuah thah duh hial khawpa haw ve in awm em? 'Mitdel leh keibaiho khua' bei turin lui luanna zuiin luhkhung rawh se," a ti a. chuvang alawm, 'Mitdel leh Keibaite llalpa inah an lut tur ani lo,' tih a nih tak ni.V:'dNimahela Davida chuan Zion kulh chu a la ta mial a, chu chu Davida khua a ni.o9YdTin, lal leh amite chu chu mi rama chengho Jebus mi run turin Jerusalema-han kal a: chungho chuan Davida a lo luh theih loh ringin, Davida hnenah, "Hetah hian i lo lut tawp lo ang, mitdel leh kebaiten an lo dang ang che.{ an ti a."8?dHebron-ah chuan Judate chungah kum sarih leh thla ruk a lal a; tin, Jerusalem-ah Israelte leh Judate zawng zawg chungah kum sawmthum leh km thum a lal a.T7#dDavida chu a lal tirh lai chuan kum sawmthum mi a ni a, kum sawmli a lal a.S6!dChutichuan Israel upa zawng zawng chu Hebron-ah lal hnenah an kal a; tin, lal Davida chuan Hebron-ah chuan LALPA hmaah an hnenah thu a thlung a: tin, Davida chu Israelte chunga lal atan hriak an thih a.)5MdTun hmaa Saula kan chunga a lal laia Israelte hruai chuak le hruai luttu i ni thin a: tin, LALPA chuan i hnenah, 'Ka chungah hotuah i awm ang,' a ti a" an ti a.w4 kdChutichuan Israel chi zawng zawng chu Hebron-a Davida hnenah an lo kal a, "Ngai teh, i thisen zawmpui kan ni a,Z3/d Chutichuan Davida chuan a tlangvalte hu thu a pe a, anni chuan an that a, an kut leh an ke an tansak a, Hebron-a dil kamah chuan an khai a. Is-bosetha lu eraw chu an la a, Hebron-a Abnera thlanah an phum ta a.2d Mi fel, ama in chhung luma, a khum laizawl ngeia mi, mi sualin an thah thisen man chu in lakah ka phut lehzualin, leilung ata hi ka va tibo dawn tehlul che u em!" a ti a.Chutichuan Davida chuan a tlangvalte hu thu a pe a, anni chuan an that a, an kut leh an ke an tansak a, Hebron-a dil kamah chuan an khai a. Is-bosetha lu eraw chu an la a, Hebron-a Abnera thlanah an phum ta a.O1d chanchintha rawn thlena inngaiin, 'Ngai teh, Saula chu a thi ta,' tiin mi pakhatin min rawn hrilh a, ani chu ka man a, Ziklag-ah ka that a; chu chu a chanchin tha rawn thlen mana ka lo pek chu a ni.*0Od Tin, Davida chuan Beeroth mi Rimona fapa Rekaba leh a unaupa chu a chhang a, an hnenah, "LALPA ka manganna zawng zawng ata mi chhandamtu nunna chhalin ka sawi e,}/udTin, Is-bosetha lu chu Hebron-ah Davida hnenah an rawn la a, lal hnenah chuan, "Ngai teh, hei, nangmah thah tum, i hmelma Saula fapa Is-bosetha lu; LALPA chuan ka LALPA phuba chu vawiinah hian Saula leh a thlah lakah a laksak ta a ni," an ti a..+dTin, ina an va luha a mutna pindana khuma a mu chu an vit a, an that a, a lu an tan a, a lu chu an la a, Araba kal tlangin zankhuaain an kal a.-dBuh la tur ni awm takin in chung lamah chuan an lut a; a pumah an vit a: tin, Rekaba leh a unaupa Baana chu an tlan bo ta a.,'dTin, Beeroth mi Rimona fapate Rekaba leh Baana chu an kal a, Is-bosetha ina chuan chhun ni sat vanglai taka a chun chawlh lai takin an kal a.3+adTin, Saula fapa Jonathana chuan fapa kebai a nei a. Jezreel atanga Saula leh Jonathana chanchin an lo hriat chuan kum nga mi a ni a; tihuan a enkawltu chuan a pawm a, a tlan bopui a: tin, heti hi a ni a, tlan bo tura a hmanhmawhna lamah a titla a, a ke a lo bai ta a. A hming chu Mephibosetha a ni.\*3dBeeroth khuaa mite chu Gitaim-ah an tlan a, tun thlengin chutah chuan an awm ta a.)e)EdTin, Saula fapa Is-hosetha chuan sipai pawl hotu pahnih a nei a; pakhata hming chu Baana a ni a, a danga hming chu Rekaba a ni. Benamina thlah Beetoth mi Rimona fapate an ni a: (Beetoth chu Benjamina rama ngaih ani si a:( +dTin, Saula fapa Is-osethan Hebron-ah Abnera a thi tih a lo hriat chuan a kutte a lo chak ta lo a, tin, Israel mite zawng zawng chu an zam ta a.V''d'Lal atana hriak thih ni mah i la, vawiinah hian ka chak lo a ni; tin, he'ng mi, Zeruia fapate hi ka tan tuar an har lutuk a ni: LALPA'n thil tha lo titua chu a sualzia ang zelin thungrul rawh se," a ti a .<&sd&Tin, lal chuan a mite hnenah chuan, "Vawiin hian Israel mi lian, mi ropui tak a thi tih in hre na nge?Lal atana hriak thih ni mah i la, vawiinah hian ka chak lo a ni; tin, he'ng mi, Zeruia fapate hi ka tan tuar an har lutuk a ni: LALPA'n thil tha lo titua chu a sualzia ang zelin thungrul rawh se," a ti a .%d%Chutichuan mipui zawng zawng leh Israel mi zawng zawng chuan chu mi ni chuan Nera fapa Abnera thah chu lal thu ani lo tih an lo hre ta a.~$wd$Chu chu mi zawng zawngin an hriatin an lawm em em a: lal thiltih apiang chuan mipui zawng zawngte chu a tilawm zel a. #d#Tichuan chhun a la nih laiin Davida chu chaw eitir turin mi zawng zawng chu an lo kal a; nimahsela Davida chuan, "Ni tlak hmaa chaw emaw, thil dang emaw pawh a eia ka ei hlek chuan Pathianin a tih tihin mi ti rawh se: chu aia nasa pawhin" tiin chhia a chham a.("Kd"I kut chu phuar ani lo a, i ke chu kawl bun ani hek lo, Mi suaksual fate hmaa mi a tlu anga i tluk tak mai le?" a ti a. Tin, mi zawng zawng chuan an tah leh a.U!%d!Tin, lal chuan Abnera chu a tah a, "Abnera chu mi a thihin a thi dawn em ni? d TinAbnera chu Hebron-ah chuan an phum a: lal chuan a awm a chhuah a, Abnera thlanah chuan a tap ta a; mipui zawng zawng pawh an tap a.Edin, Davida chuan Joaba le a hnena mipui zawng zawngte hnenah chuan, "In puante chu pawtthler u la, saiip puan sin u la, Abnera chu sun rawh u," a ti a. Tin, Davida chuan hlang chu a zui a.dChutichuan an unaupa Asahela chu Gibeon-a indonaah an thah avangin Joaba leha unau Abisaia chuan Abnera chu an that ta a.Z/dJoaba lu chunga tla se la, a pa chhungte zawng zawng chungah nen; Joaba chhungte zingah chuan thi pur emaw, phar emaw, tiang rinchhana awm mi emaw, khandaiha thi emaw, tam emaw lo awm loin awm suh se," a ti a.)dTin, nakina Davida'n a han hriat chan, "Nera fapa Abnera thisen chhuah thuah hian kei leh ka ram chu LALPA mithmuhin kan thiang kumkhua ang a:,SdTin, Abneran Hebron a lo thlen chuan Joaba chuan kulh kawngkharah biak ruk turin a hruai hrang a, a unau Asahela thisen chuak thungrulhna'n a puma a vit hlum ta a."?dTin, Davida hnen ata Joaba a lo chhuah chuan Abnera um turin mi a ti ra, Sira tuichunchhuah atangin an rawn hruai kir a; nimahsela Davida chuan a hre lo.dNera fapa Abnera chu i hria a, nangmah tihder turin, i chhuak lam leh i lut lam leh i thiltih apiang hriat tumin a lo kal a ni," a ti a.3adChutichuan Joaba chu lal hnena a kal a, "I thil lo tih hi engtizia nge ni lle? Ngai teh, Abnera chu i hnenah a lo kal a, engati nge i kal botir a, a kal tawh daih mai le??ydJoaba leh a hnena mipui zawng zawng an lo thlen chuan, "Nera fapa Abnera chu lal hnenah a lo kal a, ani chuan a kaltir leh ta a, thlamuang takin a kal ta," tiin Joaba chu an hrilh a.iMdTin, ngai teh, Davida mite leh Joaba rammu chu an lo haw a, rallak sum tam tak an rawn hawn a; nimahsela Abnera chu Hebron-a Davida hnena chuan a lo awm tawh lo; a lo kaltir tawh si a, ani pawh thlamuang takin a kal ta a ni.MdAbnera chuan Davida hnenah, "Ka tho ang a, i hnena thu an thlun theihna'n leh i duh thusam ang taka ro i rel theihna'n Israel mite zawng zawng ka lalpa hnena kaikhawm turin ka kal tang e," a ti a.%dChutichuan Abnera chu Hebron-a Davida hnenah mi sawmhnih nen an kal a. Tin, Davida chuan Abnera leh a hnena mi sawmhnihte tan ruai a theh a.Ndtin, Abnera chuan Benjamin mite beng hriatah a sawi bawk a; tin, Abnera chu Israel mite leh Benjamin chhung zawng zawngten tha an tih ang apiang Hebron-a Davida benghriatah sawi turin a kal bawk a.a=dtunah hian siam rawh u khai; LALPA'n Davida chungchang thua chuan, "Ka chhiahhlawh Davida kutin ka mi Israelte chu Philistia mite kut ata leh an hmelmate zawng zawng kut ata ka chhanchhuak ang,' tiin a sawi e," tiin.p[dChutichuan Abnera chuan Israel mite upaho chu a bia a, "Tun hma khan Davida chu in lakah in duh thin a;1]dTin, a pasal chu ahnenah a kal a, tap chung zelin a kal a, Bahurim thlengin a zui a. Chutichuan Abneran a hnenah, "Kal rawh, kir leh rawh," a ti a; tin, a kir leh ta a.gIdTin, Is-bosetha chuan mi a tir a, a pasal Laisa fapa Paltiela ngei hnen ata chu an hruai ta a.5dTin, Davida chuan Saula fapa Is-bosetha hnenah chuan, "Philistia mite serh vun zakhata ka lei ka nupui Mikali chu mi rawn pe rawh," tiin mi a tir a.{ qd Tin, ani chuan, "Aw le; i hnenah chuan thu ka thlung ang e; amaherawhchu i lakah thil pakhat ka phut dawn a ni, chu chu hei hi a ni, mi hmu tura i lo kal hunah Saula fanu Mikali i rawn hruai phawt loh chuan ka hmel i hmu thei lo ang," a ti a.p [d Tin, Abnera chuan a aiah Davida hnenah, "He ram hi tu ta nge ni?" tiin mi a tir a; tin, "Ka hnenah thu thlung rawh, tichuan ngai teh, Israel mi zawng zawngte i hnen lam tang turin ka kut chu i lamah a tang ang," tiin a sawi bawk a.T #d Tichuan Abnera chu a hlauh avangin a chhan reng reng a chhang ngam ta lo a. d , 9 Saula chhungte lak ata ram chu laksaka Israel leh Judate chungah Dan atanga Beer-seba thlenga Davida lalthutthleng tungding tura LALPA'n Davida hnena chhia a chham anga ka tih loh chuan Pathianin Abnera chu a tih tihin ti se la, chu aia nasa pawhin," a ti a. d , 10 Saula chhungte lak ata ram chu laksaka Israel leh Judate chungah Dan atanga Beer-seba thlenga Davida lalthutthleng tungding tura LALPA'n Davida hnena chhia a chham anga ka tih loh chuan Pathianin Abnera chu a tih tihin ti se la, chu aia nasa pawhin," a ti a.2_dChutichuan Is-bosetha thusawi chuan Abnera chu a tithinur ta hle mai a, "Juda-ho uicho lu mai em ka nih ni? Vawiin thlengin i pa Saula chhungte leh a unaute leh a thiante chungah ngilneihna ka tilang a, Davida kutah ka hlan lo chia; nimahsela nangin he hmeichhe chunga sualah hian mi puh ta mai a. ;dSaula chuan hmei a nei a, a hming chu Rizpi a ni a, Aii fanu a ni. Tin, Is-bosetha chuan Abnera hnenah, "Engati nge ka pa hmeinu hnenah i ka;?" a ti a.!dTin, heti hi a ni a, Saula chhungte leh Davida chhungte an indo chhung chuan Abnera chu Saula chhungte zingah chuan a intichak deuh deu a.widtin, a parukna chu Ithreama, Davida nupui Ekli laka mi a ni a. Hengte hi Davida fa Hebron-a piangte chu an ni.dCdtin, a palina chu Adonija, Jagithi fapa a ni a; a pangana chu Sephatia, Aitali fapa a ni a;da dawttu chu Kileaba, Karmel mi Nabala nupi Abigaili laka mi a ni; tin, a pathumna chu Absaloma, Gesur lal Tamaia fanu Maaki fapa a ni a;{qdTin, Davida chuan Hebron khuaah chuan fapate anei a: a fa hmasa ber chu Amnona, Jezreel mi Ahinoami laka mi ani a; %dSaula chhungte leh Davida chhungte chu rei tak an indo a; Davida chu a lo chak tial tial a, Saula chhungte erawh chu an chak lo tial tial a. ;d Chutichuan Asahela ruang chu an la a, Bethlehem-a a pa thlanah an phum a. Tin, Joaba leh a mite chu zankhuain an kal a, Hebron an thlenin khua a var a.ymdDavida hote erawh chuan Benjamin mite leh Abnera mite chu zathum leh sawmruk an tihlum a.Chutichuan Asahela ruang chu an la a, Bethlehem-a a pa thlanah an phum a. Tin, Joaba leh a mite chu zankhuain an kal a, Hebron an thlenin khua a var a.~/dTin, Joaba chu Anera a um a kir leh ta a; tin, mipui zawng zawngte a han khawm vek chuan Davida hote sawm leh pakua leh Asahela an lokim ta lo a.#}AdTichuan Abnera leh a mite chu Araba kal tlangin chu mi zan chuan an kal zankhua a; tin, Jordan an kan a, Bithron an kal tlang zak a, Mahanaim an thleng a.|dChutichuan Joaba chuan a tawtawrawt chu a han ham a, mipuite chu an ding ta thup mai a, Israel mite chu an um ta lo a, an bei leh ta lo.{+dTin, Joaba chuan, "Pathian nunna chhalin ka sawi e, engmah han sawi lo la chu naktuk zing thlengin ka miten an um dawn che u a sin le," a ti a.kzQdChutichuan Abnera chuan Joaba a au a, "Khandaihin a sam reng dawn em ni ang? A tawp lamah chuan a la lungngaihthlak hle danw tih i hre lo em ni? Eng chen nge mipuite chu an unaute um kir tura hrilh loin i awm dawn le?" a ti a.xykdTin, Benjamina thlahte chu Abnera hnenah an pung khawm a, pawl khatah an insiam a, tlang chhipah an va ding t . xdMahse Joaba leh Abisaia chuan Abnera chu an um zel a; tin, Gibeon thlaler kawnga Gia dep Ama tlang an thlen dawn chuan ni a tla a..wWdNimahsea a peng duh chuang lo va: chuvangin Abnera chuan a fei chhawr lamin a pumah a chhun a, fei chu a hnung lamaha tlang a, chutah chuan a tlu ta tawp a, chu mi hmunah chuan a thi ta a; tin, heti hi ani a, Asahela a tluka a thihna hmun lo thleng paiang chu chutah chuan an ding chawt zel a.v)dTin, Abnera chuan Asahela hnenah, "Min pensan rawh; engah nge ka chhun thluk ang che? I unaupa Joaba hmel ka hmu ngam dawn em ni?" a ti leh a.Xu+dTin, Abnera chuan a hnenah, "I dung lamah emaw, i vei lamah emaw khan peng la, tlangval pakhat kha man la, a inralthuamna laksak rawh," a ti a. Nimahsela Asahela chuan amah a um chu a pensan duh chuang lo a.tdChutichuan Abnera chu ahan lehhawi a, "Nang i ni maw, Asahel?" a han ti a, Tin, ani chuan a chhang a, "Keimah ni e," a ti a.{sqdChutichuan Asahela chuan Abnera chu a um a; Abnera a um chu ding lam leh vei lama peng hauh loin a um ngat ngat a.rdTin, chutah chuan Zeruia fapate pathum, Joaba te, Abisaia te, Asahela te an awm a: Asahela chu zukpui ang maia ngalchak a ni. qdTichuan chu mi nia an ibei chu a nasa ta hle mai a; tin, Abnera leh Israel mite chu Davida chiahhlawhte lakah chuan an tlawm ta a.\p3dAn kingpuite chu an lu theuhvah an inman a, mahni bitumate chu khandaihin an nakah an inchhun theuh a; tichuan an tlu za t vek mi a: chuvanin chu mi hmun chu Helkath-hzurim an ti ta a, chu chu Gibeon-a awm a ni.,oSdChutichuan an thawk a, a zat chin ruat chiahin an kai phei a, Benjamin chi, Saula fapa Is-bosetha lama tang swm leh pahnih, tin, Davida chhiahlawh sawm leh pahnih.+nQdTin, Abnera chuan Joaba hnenah, "Tlangvalte chu lo thawk se la, kan hmaah han inbei teh reng ang hmiang," a ti a. Tin, Joaba chuan, "Lo thawk ang hmiang," a ti a.>mwd Tin, Zeruia fapa Joaba leh Davida chhiahhlawhte chu an kal chhuak a, Gibeon dilah chuan an intawk a; tichuan pawl khat chu dil ral lehlamah an thu a. pawl khat chu dil ral lehlamah.wlid Tin, Nera fapa Abnera leh Saula fapa Is-bosetha chhiahhlawhte hchu Mahanaim ata an chuak a, Gibeo-ah an kal a.`k;d Davida'n Hebron-a Juda chite chunga ro a lo relna chu kum sarih le thla ruk ani tawh a.'jId (Saula fapa Is-bosetha chu Israel chunga ro a rel tan lai chuankum sawmli mi ani a, kum hnih ro a rel a.) Nimahsela Juda mite chuan Davida chu an pawm zawk a.id Gilead chungah te, Asur chungah te, Jezreel chungah te, Ephraim chungah te, Israel zawng zawng chungah te lalah a siam ta a.hhKdTin, Nera fapa Abnera, Saual sipaite hotu chuan, saual fapa Isbosetha chu Mahanai-ah a hruai a;0g[dChutichuan in kutte chu lo chak se la, huai takin awm rawh u: in pu Saula chu a ti ta si a, tin, Juda chite chuan an chunga lal atan hriak min thih ta bawk a," a ti a.f-dTichuan LALPA chuan in chungah ngilneihna leh thutak lantir se la: he'ng thil in tih avang hian kei pawhin in ngilneih man chu ka rul ang che u.:eodTichuan Jabes-gilead mite hnenah chuan Davida chuan mi a tir a, an hnenah, "In pu, in pu Saula chu in khawngaihzia tilangin in lo phum avangin LALPA chuan malsawm che u rawh se.+dQdTin, Judai rama mite an va kal a, Juda mite chunga lal atan hriak an thih a. Chutichuan, "Saula phumtute chu Jabes-gilead mite an ni," tiin Davida chu an hrilh a.cdTin, Davida chuan a hnena mi zawm zawng zawng chu a hruai chho a, mi tin, an chhungkuate theuh nen, Hebron khuaahte chuan an awm ta a. bdChutichuan Davida chu chutah chuan a han kal ta a, anupuite pahnih Jezreel mi Ahinoami leh Karmel mi Nabala nupui Abigaili te nen.a #dTin, heti hi ani a, chu mi hnua chuan Davida chuan, "Judai rama khawiah emaw ka han kal ang em?" tiin LALPA a rawn a. Tin, LALPA chuan a hnenah, "Han kal rawh khai," a ti a. Tin, Davida chuan, "Khawiah nge ka han kal ang?" a ti a. Tin, ani chuan, "Hebron-ah," a ti a.Z` 1dKa unaupa Jonathan, i chung thuah hian ka mangang a ni: Ka chungah i tha em em thin a, I mi hmangaihna chu a mak a, Hmeichhe hmangaihna a kum a ni. Mi liante chu an tlu a, Indona thuamhnawte pawh a boral zo ta!0_ ]dIndo lai taka mi liante an lo tluk tak mai chu! In hmun sangahte Jonathana an that ta.Ka unaupa Jonathan, i chung thuah hian ka mangang a ni: Ka chungah i tha em em thin a, I mi hmangaihna chu a mak a, Hmeichhe hmangaihna a kum a ni. Mi liante chu an tlu a, Indona thuamhnawte pawh a boral zo ta! ^ dNangni Israela fanute u, Saula chu tah rawh u, Puan sen mawite a ban che u a, In puanahte rangkachaka cheimawnate beltu che u chu.] +dSaula leh Jonathana nun dan chu a duhawmin a mawi a, An thih pawhin an inthen lo, Mupuite aiin an chak zawk a, Sakeibakneite aiin an chak zawk.\ {dThahte thisen atang leh mi lian thau atangin Jonathana thla chu a let lo a, Saula khandaih chu a thlawnina let ngai lo.J[ dNangni Gilboa tlangte u, In chungah dai leh ruah tla suh se, thilhlan turte chhuah hek suh; Chutah chuan mi lian phaw chu mualpho takin an paih si a, Saula phaw hriak thih loh mi phaw ang maiin.)Z OdGath-ah chuan hril suh u la, Askelon kawtthlerahte chuan puang suh u; Chutilochuan Philistia fanute an lawm ang a, Serhtan loh fanuo hlimin an au dah rual ang e.UY 'dAw Israel, i ropuina chu i hmun sangahte an that a, Mi liante an tluk tak hi!gX Kdtin, thal kah hla chu Juda thlahte zirtir turin a tir hlawm a, ngai teh, Jasara buah ziak a ni.TW %dTichuan Davida chuan Saula leh a fapa Jonathana chu he tah hle hian a tah a;V %dTin, Davida chuan a hnenah, "I thisen chu nangma lu chung ngeiah awm rawh se; nangma ka ngeiin, 'LALPA hriak thih chu ka that a ni,' a ti a.yU odChutichuan Davida chuan talngval pakhat a ko a, "Va hnaih la, va that rawh," a ti a. Tin, a va sat a, a thi ta a.T dTin, Davida chuan a hnenah, LALPA hriak thih tiboral tura a chunga kut thlak chu eng tiziaa hlau lo nge i nih le?" a ti a. ~6}M||D{jzz/yxLwlvvutsyrqppoonmmglkkk?jghgfee*dd%ccbmaa1__,^s^]v\\a[[[ YY]XXWUUHTTJSXR{QQNPONNLM]LKK:JJ IrH%G:FEE_DCCBBWAA=@>==*E ]  /ZWS$ > d Tin, Absaloma hnenah chuan a mi sawm, mi zahnih Jerusalem atangin an kal ve a, rilru tha tak puin an kal a, engmah an hre ve lo./=Yd Nimahsela Absaloma chuan, "Tawrawrawt ri in riat veleh, 'Absaloma chu Hebron-ah lal a ni,' ti ang che u," tiin Israel hnam zawng zawngte hnenah mi a tir ru ta hlau a.y<md Tin, lal huan a hnenah, "thlamuang takin kal rawh khai," a ti a. Chutichuan a tho a, Hebron-ah chuan a kal ta a.,;SdI chhiahlawh hian suria rama Gesur-a ka awm lai khan, "LALPA'n Jerusalem-a min ruai leh phawt chuan LALPA rawng ka bawl ang,' tiin thu ka lo tiam tawa ni," a ti a.:#dTin, heti hi a ni a, kum li a lo vei chuan Absaloma chuan lal hnenah, "Hebron khuaa LALPA hnena ka thutiam hlen turin min kaltir rawh khai.89kdChutichuan Israel mi lalhnena thusawi tura lo kal apiangte chu Absaloma chuan chutiang chuan a lo ti zel thin a. Chutichuan Absaloma chuan Israel mite thinlung chu a hipsak a.|8sdHetiang pawh hian a ti a, tupawh amah chibai buk tura han hai apiangte chu a lo ban a, a chelh a, a lo fawp thin a.|7sdTin, Absaloma vek chuan, "Mi tin, thupawi sawi tur nei emaw, dil tur nei emaw apiang chu ka hnenah an lo kalna turin, kei hi he mi ram roreltuah mi siam se la ka va ti em ve aw! Chutichuan fel takin ka relsak thin tur," te a lo ti bawk thin a.6{dTin, Absaloma chuan, "I e, i thu chu a thain a dik a; nimahsela ngaihtuahtu tur lalin tumah a ruat lo," a lo ti thin a.&5GdTin, Absaloma u zing takah a tho a, kulh kawng khar kawngah chuan a lo ding thin a; tin, lal hnena thupawi rawn sawi tur apiangte chu Absaloma chuan a lo ko a, "Khawii khua nge i nih?" a lo ti zel thin a. Tin, "I chhiahhlawh hi Israel hnamte zinga hnam pakhat ka ni," an ti zel thin a.'4 KdTin, heti hi a ni a, chung thilhnuah chuan Absaloma chuan tawlailirah chuan Absaloma chuan tawlailir leh sakawrte leh mi sawmnga ahmaa tlan turin a buatsaih a.G3 d Chutichuan Joaba chu lal hnenah chuan a kal a, ahrilh a; tin, Absaloma chu a ko a, lal hnenah a kal a, tin, lal hmaah chuan hmaia lei siin a bawkkhup a: tin, lal chuan Absaloma chu a fawp a.2dChutichuan Joaba chu a tho a, Absaloma hnena a inah a kal a, a hnenah, "Engvangin nge Gesur atangin ka lo kal? Chutah chuan awm reng i la ka tan a tha zawk tur,' tia lal hnena tirh atan ka chah chia; chuvangin lal hmel chu min hmuhtir rawh khai: tin, bawhchhiatna nei ka lo ni chuan min tihlum mai anghmiang," a ti a.Chutichuan Joaba chu lal hnenah chuan a kal a, ahrilh a; tin, Absaloma chu a ko a, lal hnenah a kal a, tin, lal hmaah chuan hmaia lei siin a bawkkhup a: tin, lal chuan Absaloma chu a fawp a.61gdChutichuan a chhiahhlawhte hnenah, "I e u, Joaba lo chu ka lo kiang a ni a, barli anei a, va hal rawh u," a ti a. Tichuan Absaloma chhiahhlawhte chuan lo chu an va hal ta a.05dChutichuan Absaloma chuan lal hnena tirh atan Joaba chu a chah a; nimahsela a kal duh lo a; tin, a chah nawn leh a, nimahsela a kal duh chuang lo a.s/adChutichuan Absaloma chu kum hnih pumhlum Jerusalem-ah a awm a, nimahsela lal hmel reng reng chu ahmu lo a.o.YdTin, Absaloma chuan fapa pathum leh fanu pakhat a nei a, a hming chu Tamari a ni a, hmel tha tak a ni.+-QdA lu a meh chuan (kum vei apiangin a met thin a, asam chu a rih em thin avangin a met thin a ni) a sam chu abuk thin a, lal buk dana sekel hnih a tling thin a ni.,1dIsrael zawng zawng zinga Absoloma ang renga hmel thata fak kai tuma an awm lo va: a ke ler atangin a chip thlengin sawiselna reng reng a awm lo a.'+IdTin, lal chuan, "Ama in lamah kal se la, k ahmel chu rawn hmu suh se," a ti a. Chutichuan Absoloma chu ama in lamah chuan a kal a, lal hmel chu a hmu ta lo a.d*Cdchutichuan Joaba chu atho a, Gesur-ah chuan a kal a, Absaloma chu Jerusalem-aha hruai ta a.){dTin, Joaba chu hmaia lei siin a bawkkhup a, chibai abuk a, lal chu mal a sawm a: tin, Joaba chuan, "Aw LALPA ka pu, LALPA chuan a chhiahhlawh dilna chu ahlawhtlintir avangin vawiinah hian i chhiahlawh hian i mit ka tlung tih ka lo hre ta," a ti a.(dTin, lal chuan Joaba hnenah, "Ngai teh, ka ti ve ta e, chuvangin kal la, tlangval Absaloma chu va hruai leh rawh le," a ti a.@'{dthil awmdan tidanglam turinheng thil hi i chhiahlawhJoaban chuan a tih a ni: tin, ka pu chu khawvela thil awm zawng zawng hre theiin Pathian vantirhkoh ang maiin a fing a ni," a ti a.]&5dTin, lal chuan, "Heng thuah reng reng hian Joaban telna a nei em?" a ti a. Tin, hmeichhia chuan a chhang a, "LALPA ka pu, i thlarau nunna chhlalin ka sawi e, LALPA ka puin a sawi tawh chu tumahin dinglamah emaw, vei lamah emaw an pumpelh thei lo ang a: i chhiahhlawh Joaba chuan min tir a, he'ng thu zawng zawng hi i bawihnu a fah vek a ni:B%dTin, lal chuan a chhang a, hmeichhe hnenah chuan, "Ka zawh apiang che chu ka lakah engmah zep suh ang che aw," a ti a. Tin, hmeichhia chuan, "LALPA ka pu chuan sawi ang hmiang," a ti a.d$CdChutichuan i bawihnu tan hian, LALPA ka pu thu chu thlamuan tak ni se la: achhia a tha lo thlei turin LALPA ka pu chu Pathian vantirhkoh ang mai ani si a: tin, LALPA Pathian chu i hnenah awm rawh se ka ti a ni," a ti a.#dLal chuan kei leh ka fapa hi Pathian roluah lo tura tihboral tumtu laka i bawihnu hi chan chuak turin a lo ngaihthlaksak ang chu ka ti a.I" dChutichuan lalpa ka pu hnena he thu sawi tura ka lo kal pawh hi mi ka hlauh vang a ni a: tin, i bawihnu chuan, lal hnenah ka sawi phawt ang a, lal chuan abawihnu dilna ch a hlawhtlintir mahna.O!dKan thi ngei ngei tur a ni a, tin, tuisik leia baw hnu ruh theih tawh loh ang hi kan ni a: Pathianin nunna hi a la bo a ni lo a, tlan boa chu a laka mi hrang a nih lohna'n rem a ruat a ni zawk a ni.X +d Tin, hmeichhia chuan, "A nih le eng vangin nge Pathian mite dodala hetianga tih i tum? Heng thu atang hian lal chu thiam loh chang angin a lang a ni, lal chuan ami, tlan bova chu a hruai hawn si loh avangin.!=d Chutichuan hmeichhia chuan, "I bawihnu hian LALPA ka pu hnenah thu kam khat chauh ha sawi leh teh se aw," a ti a. Tin, ani chuan, "Sawi ta che," a ti a.)Md Tin, ani chuan, "Thisen chhuahtute chungah phuba latuten tiboral tawh lo turin lal chuan LALPA i Pathian chu hre reng rawh se aw, chutilozawng ka fapa hi an tioral dah ang e," a ti a. Tin, ani chuan, "LALPA nunna chhalin ka sawi e, i fapaa samzai khat pawh leah hiana tla lo ang," a ti a.d Tin, lal chuan, "Tupawh i chungah eng emaw sawi apiang chu ka hnenah rawn hruai la, a tawk leh tawh hlek lo ang che," a ti a.V'd Tin, Tekoa khuaa hmeichhia chuan lal hnenah chuan, "Aw lal pa, ka pu, bawhchhiatna mawh chu ka chungah leh ka pa chhungte chungah tla mai rawh se: tin, lal leh lalthutthleng chuan mawh phur su se," a ti a.tcdTin, lal chuan hmeiche hnenah chuan, "I inah haw ta la, i chungchang thuah chuanthu ka pe mai ang," a ti a.nWdTin, ngai teh, an chhungkua zawng zawng chuan i bawihnu hi an do rawn a,'A unaupa thattu chu a unaupa a thah avanga kan thah ve theihna'n min pe raw khai, tichuanro luahtu tur pawh kan tiboral ang,' an ti a: chutiang chuan ka meiling la awma chu an timit ang a, ka pasal chu hming nei lo leh lei chunag thlah reng reng nei loin a awm mai dawn a ni," a ti a.5dTin, i bawihnu hian fapa pahni anei a, an pahni chuan loah an insual a, tumah thelhtu an awm si lo a, a pakhat chuan pakhat hu avua a, atihlum ta a.dTin, lal chuan a hnenah, "Engtizia nge ni le?" a ti a. Tin, ani chuan a chhang a, "Hmeithai ka ni tak tak a, ka pasal hu a thi tawh a.)dTin, Tekoa khuaa hmeichhia chuan lal hnena thu a sawi dawn chuan hmaiaa lei siin abawkkhup a, chibaia buk a, "Aw lalpa, min pui rawh," a ti a.zodtin, lal hnenah kal la a hnenah hetiang hian thu va sawi ang che aw," a ti a. Chutichuan Joaba chuan thu a fah a.]5dTichuanJoaba chuan Tekoa khuaah mi a ti ra, chuta meiche fing pakhat chu a va hruaitir a, a hnenah, "Lusun angah insiam la, lusun puan sin la, sahriak pawh inthih loin hmeichhia rei tak mitthi sun angin awm rawh:b AdChutichuan Zeruia fapa Joaba chuan lal rilru chu Absaloma chungah a cheng tih a lo hria a. d 'Tin, lal Davida chuan Absaloma hnena kal a chak em em a: Amnona chungchang thuah chuan a thlamuang ta a. Ani chu a thi tawh si a.gId &Chutichuan Absaloma hu a tlan bo a, Gesur ram ramah a kal a, chuta chuan kum thum a va awm a.Tin, lal Davida chuan Absaloma hnena kal a chak em em a: Amnona chungchang thuah chuan a thlamuang ta a. Ani chu a thi tawh si a.d %Absaloma erawh chu a tlan bo a, Gesur lal Amihura fpa Talmaia hnenah a kal a. Tin, Davida chuan ni tin, a fapa chu a sun a.?yd $Tin, heti hi a ni a, a sawi zawh veleh chuan ngai teh, lal fapate chu an lo thleng a, an aw chhuah meuhin an tap a: tin, lal pawh chu a chiahlawhte nen chuan an tap ta vak vak mai a.  d #Tin, Jonadaba chuan lal hnenah, "Ngai teh, lal fapate chu an lo kal e, i chhiahlawhin a sawi ang chiah khaani ngei mai," a ti a.5ed "Absaloma erawh chu a tlan bo ta a. Tin, a ral vengtu tlangval chuan a mit a len a, a han en a, tin, ngai teh, a hnun glama tlang panga kawngah chuan mi tam tak an lo kal a.  d !chuvangin ka pu, LALPA chuan lal fapate zawng zawng chu an thi emaw tih ringin engto suh se, Amnona chauh a ni thi ni," a ti a.z od Tin, Davida unau Simea fapa Jonadaba chuan a chhang a, "Ka pu chuan lal fapa tlangval zawng zawngte hu a that vek a ni tih ring suh se; Amnona chauh ani thi ni; a farnu tamari a tihlui achin kha Absaloma chuanhetianga tih hi a tum reng a ni.! =d Chuchuan lal chu a tho a, a silhfente a pawtthler a, leiah a mu ta a; tin, a chhiahhlawh zawng zawngte chu an silhfente pawtthlerin a kiangah an ding a.8 kd Tin, heti hi a ni a, kawng laka an la awm laiin, "Absaloman lal fapate zawng zawng chu a that ta vek mai a. pakhat maha zuah lo," tiin Davida hnenah chanchin an a lo thleng a.J d Chutichuan Absaloma chhiahhlawhte chuan Amnona chungah Absaloma thupek ang chuan a ti a. Chutichuan lal fapate zawng zawng chu an tho a, an sabengtung chungah an chuang theu a, an tlan bo ta a.d Tin, Absaloma chuan, a chiahlawhte chu, "Ngai teh u, Amnona uain ina ahlim laiin a hnenah, "Amnona chu that rawh u,' ka tih che u chuan, that u la, hlau suh u, thu ke pe tawh che u ani lo'm ni? In tihuai u la, intipasaltha ang che u, tiin thu a pe a.oYd Nimahsela Absaloma chuan Amnona leh lal fapate zawng awng tal chu a hnena kal ve turin a ngnsak tal a."?d chutichuan Absaloman, "A nih loh leh ka unaupa Amnona tal kan hnenah kal ang hmiang," a ti a. Tin, lal chuan a hnenah, "Engah nge a kal bik ang?" a ti a.V'd tin, lal chuan Absaloma hnenah, "Ni lo e ka fapa, kan za chuan kal lo e, kan tihautak lutuk dah ang che," a ti a. Tin, ani chuan a sawm lui chiam a, nimahsela a kal duh chuang lo a. Mal erawh chu a sawm a./Yd Tin, Absaloma chu lal hnena a kal a, "Ngai teh, i chhiahhlawhin beram hmuh a mehtir a; lal leh a chhiahlawhte chu i chhiahlawh hnenah hian kal ve ang hmiang," a ti a.4cd Tin, heti hi a ni a, kum hnih pumhlum a ral hnu chuan ephrai kianga Baal-hazar-ah Absaloman beram hmul a mehtir a; tin, Absaloma chuan lal fapate zawng zawng chu a sawm a.7d Tin, Absaloma chuan Amnona hnenah a chhia a tha, a engmah a sawi duh lo a; Absaloma chuan a farnu Tamari a tihluih avangin Amnona chu a haw hle a ni.dCd Nimahsela lal Davida'n chung thil zawng zawng chu a han hriat chuan a thinrim ta hle mai a.ymd Tin, a nuta Absaloma chuan a hnenah, "I nuta Amnona chu i hnenah a lo lut a ni maw? Nimahsela ngawi mai rawh, ka farnu, i nuta ani alawm, engto duh suh," a ti a. Chutichuan tamari chu a nuta Absaloma inah ngui takin a inkhung ta tlat mai a.&Gd Tin, tamari chuan a luah vut a phul a, a kawrfual ze hrang hranga zia a hak chu a pawtthler a, a chhipah a kut a dah a, ring taka tap chung zelin a kal ta a.5~ed Kawrfual ze hrang hranga zia a ha a; chutiang kawrfual chu lal nula thianghlimten an ha thin a. Chutichuan a chiahhlawh chuan a hruai chhuak a, kawng a kalh hnan ta tlat a.} d Chutichuan a rawngbawltu a chiahhlawh chu a ko a, "He hmeichhia hi ka hnen ata chuatir la, kawng kalh hnan tlat rawh," a ti a.<|sd Tin, ani chuan a hnenah, "Chuti tur chu ni lo e, hetianga dik lo taka mi tihchhuah hi ka chunga i tih tak ai mah khan a tha lo zawk a ni, a ti a. Nimahsela a pawm duh chuang lo a.W{)d Chutichuan, Amnona chuan huat namen lohin a haw leh ta si a; a huatna chu amah a hmangaih laia a hmangaihna ai maha nasain a ni a huat ni. Tichuan Amnona chuan a hnenah, "Tho la, kal daih mai rawh," a ti a._z9d Nimahsela a thu chu a pawm lo a, amah aiin a chak zawk si a, a tilui a, a mutpui ta a.Myd Tin, kei hian ka mualphona chu khawiahnge ka thangpui ang? Tin, nang pawh Israelte zinga mi aa ngaih i lo ni mai ang a sin. Chuvnagin lal be zawk rawh khai, i mi nei chu a hnial lo ang e," a ti a."x?d Tin, ani chuan a chang a, "Ni lo e a, ka nutapa, mi tilui suh, Israelte zingah hetiang thil hi tih tur ani lo e; he thil sual atthlak tak hi ti suh khai.jwOd Eitir tura a kiang hnaia a va kalpui chu a lo man a, a hnenah, "Ka farnu, lo mu ve teh, " a ti a.av=d Tin, Amnona chuan Tamari hnenah, "I kuta mi ngei ka ei theihna'n ei tur chu pindanah hian han la tawh rawh le," a ti a. Tin, Tamari chuan a chhangper siamte chu a la a, a nuta Amnona hnenah pindanah chuan a la lut a.7uid Tin, a urna chu a la a, a hmaa chuan abun a; nimahsela a ei duh lo a. Tin, Amnona chuan, "Mi zawng zawng hian mi chhuahsan vek raw se," a ti a. Tichuan an chhuahsan ta vek a..tWd Chutichuan Tamari chu a nuta Amnona in lamah chuan a kal a; tin, ani chu a lo mu reng a. Tin, chhang diak a la a, a hmet a, amithmuhah chhangperchu a siam a, a ur a.~swd Chutichuan Davida chuan Tamari hnenah, "I nuta Amnona in lamah kal la, ei tur va siamsak rawh khai," tiin mi a tir a.~rwd Chutichuan Amnona chu a mu a, a dam lo der taa: tin, lalin a va en chuan Amnona chuan lal hnenah, "Khawngaih takin ka farnu Tamari lo kal se la, ka mithmuh ngeia hian changper pahnih emaw min siam se la, ama kuta mi ngei ka lo ei ang e," a ti a.Kqd Tin, Jonadaba huan a hnenah, "I khumah mu reng la, dam lo der la; tin, i pain a rawn en hunah he a hneah, 'Khawngaih takin ka farnu Tamari chu aka hnenah lo kal sela, chhang ei tur mi rawn pe se la, tin, ka hmuh theihah, ka mithmuhah ngeiah ei tur min siamsak te se, a kuta mi ngei ka lo ei ang e,' lo ti ang che," a ti a.epEd Tin, ahnenah, "Aw, nang lal fapa hi eng tizia nge a ni tela i cher telh telh chu le? Min hrilh duh dawn lo'm ni?" a ti a.Tin, Amnona chuna a hnenah, "Ka unaupa Absalima farnu tamari hi ka hmangaih miau mai a ni," a ti a.o!d Amaherawhchu Amnona chuan thian a nei a, a hming chu Jonadaba a ni a, Davida unaupa Simea fapa a ni: Jonadaba chu mi ring vervek tak a ni.=nud Tichuan Amnona chu afarnu Tamari avang chuan a buai ta hle a, a dam lo ta a; ani lah chu nula thianghlim ani si a; achunga thil eng emaw han tih hu Amnona tan chuan khrih tak a ni.6m id Tin, chu mi hnuah chuan, heti hi a ni a, Davida fapa Absaloma chuan farnu hmel tha tak a nei a, a hming chu Tamari a ni a. Tin, Davida fapa Amnona chuan ani chu a hmangaih a.l!d Tin, mipuite chu a kawi chuak a, thingzaina te, lei lehna thir zum te, thir hreipui te hmangin hna an thawtir a, lei rawh chante an siamtir a: Amona thlahte khawpi zawng zawng chu chutiang huan a ti a. Tin, Davida leh mi zawng zawng chu Jerusalem-ah an haw leh ta a.Jkd Tin, an lal lallukhum khum lai chu a laksak a, a rih lam chu rangkachak talent buk a ni a, lunghlute pawha tel a; tin, Davida an khumtir a. Tin, khawpuia mi rallak sum tam tak a la a.Tin, mipuite chu a kawi chuak a, thingzaina te, lei lehna thir zum te, thir hreipui te hmangin hna an thawtir a, lei rawh chante an siamtir a: Amona thlahte khawpi zawng zawng chu chutiang huan a ti a. Tin, Davida leh mi zawng zawng chu Jerusalem-ah an haw leh ta a.qj]d Chutichuan Davida chuan mi zawng zawngte chu a khawm a, Raba-ah chuan an kal a, an va run a, an la ta a.'iId chutichuanmi la awm zawng zawngte chu khawm la, khawpi chu beih tumin ep la, la rawh: keimahinkhawpui chu ka lak zawngin ka hming a pu mai dah ang e," a ti a.lhSd Tin, Joaba chuan Davida hnena mi a tir a, "raba chu ka run a, a ni, tuite khawpi chu ka la a a sin.Vg'd Chutichuan Joaba chan Amona thlahte khawpui Raba a run a, khawpui chu a la a.kfQd Tin, zawlnei Nathana chu a chahtir a, tin, ani chuan LALPA chawiin a hmingah chuan Jedidia a sa a.0e[d Tichuan Davida chuan a nupui Bathsebi chu a thlamuan a, a hnenah a lut a, a mutpui a, tin, fapa a hring a, a hminga Solomona a sa a. Tin, ani chu LALPA'n a hmangaih a.Mdd Nimahsela tuna chuan a thi ta si a, engah nge chaw ka nghei tawh ang? Ka ko kor leh thei dawn em ni? A hnenah keimah hi ka kal ang a, nimahsela ani zawng ka hneh a lo kir leh tawh lo ang," a ti a.8ckd Tin, ani chuan, "Naupang chu a la dam lai khan chaw e ka nghheiin ka tap tak a; 'Naupang chu a dam theihna'n LALPA chuan min khawngaih mahna, tu nge hria ang i?' ka ti a ni a.bb?d Chutichuan chiahlawhte chuan a hnenah, "I thil tih dan hi engtizia nge ni? Naupang hu adam lai khan chaw te i nghei a, i tap a, nimahsela naupang chu a thi ta cheng a, i tho a, chaw te i ei ta zawk mai si a," an ti a.qa]d Chutichuan Davida chu lei ata chu a tho a, a insil a, hriak a inthih a, a puante a inthlak a; tin, LALPA inah a kal a, Pathian chibai a buk a; tin, a in lamah a kal leh a, tin, chaw a han lam a, ahmaah chuan an hlui a, a lo ei ta a.g`Id Nimahsela Davida chutia achiahhlawhte inbe ruo ahmu chuan Davida chuan naupang chu a thi ta ani tiha hre ta a; tin, Davida chuan a chiahhlawhte hnenah, "Naupang chu athi ta elo?" a ti a. Tin, anni chuan, "Thi ta," an ti a.I_ d Tin, heti hi a ni a, a ni sarih ni chuan naupang chu a thi ta a. Tin, Davida chhiahhlawhte chuan naupang chu a thi ta tih hrilh chu an hlau a, "Ngai teh, naupang a lam lai khan a hnena thu kan sawi a, a ngaithla duh si lo a, naupang chu a thi ta tih engtin nge kan hrilh ngam ang, eng emaw tin a inti mai ange," an ti a.^'d Tin, a chhungte zinga upate chu an tho a, lei ta chu kai tho turin a kiangah an ding a; nimahsela tho du lo a, an hneh pawh chaw a ei hek lo.]d Chutichuan Davida'n naupang tan chuan Pathian hnenah a ngen chiam a; tin, Davida chuan hawte a nghei a, a lut a, zankhuain leiah a mu a.\%d Tichuan Nathana chuan a in lamah a hawnsan ta a. Tin, Uria nupuiin Davida a hrinsak chungah chuan LALPA'n a kut a thlak a, a damlo ta hle a.[9d Amaherawhchu he i thilti hian Pathian sawichiatna remchang tak LALPA hmelmate tan i siam avangin naupang i laka piang chu a thi ngei ngei ang, a ti a.Zd Tin, Davida chuan Nathana hnenah, "LALPA chungah thil ka tisual ta a ni," a ti a. Tin, nathana chuan Davida hnenah, "LALPA chungah thil ka tisual ta a ni, " a ti a. Tin, Nathana chan Davida hnena "LALPA pawhin i sual chu a dah bo ve ta e; i tho lo ang.tYcd Nang chuan a rukin i ti a, kei erawh chuan Israel mite zawng zawng mithmuhah chhun enah ka ti ang," a ti a.kXQd LALPA chuan heti hian a ti a ni, 'Ngai teh, nangma chhungkaw zing atang ngeiin i chunga thil tha lo ka chhuahtir ang a, i mithmuh ngeiah inupuite chu ka laksak ang chia, i vengte ka pe ang a, chun enah inupuite an mutpui ang .W-d Chuvang chuan khandaih chuan i chhungte chu a kiansan tawp lo ang; nang chuan min ngainepin Hit m Uria nupui chu i nupui atan i chhusak ta si a.=Vud Engati nge LALPA thu chu ngainep a, a mithmuha thil tha lo i tih mai: Hit mi Uria chu khandaihin i tihhlum a, a nupi chu i nupui atan ineihsak a, Amona thlahte khandaihin i that a.]U5d tin, i pu in ro chu ka luahtir chia, i pu nupuite chu i angchungah ka dah a, tin, Israela hhungte leh Juda chungte chu ka pe chia; tin, chung chu a la tlem luattur chuan thl dangte pawh ka pek belh tur che alawm.?Tyd Chutichuan Nathana chuan Davida hnenah, "Nangmah hi i ni alawm, LALPA, Israele Pathianc huan heti hian a ti, 'Israelte lal atan hriak ka thih chia, saual kut ata ka chan chhuak chia;Syd tin, hetiang thil a tih avang leh khawngaihna a neih loh avangin a beram no chu a lehliin a rul tur a ni ang," a ti a.'RId Tichuan Davida chu chu mi chunga chuan a thinur ta viau mai a; Nathana hnenah chuan, "LALPA nunna chhalin ka sawi e, chu thil titu tihhlum mai tlak a nih chu;YQ-d Tin, mi hausa hnenah chuan khualzin pakhat hi a va thleng a; tin, a hnena mikhual lo thleng chu a ma beram leh ran chu talh phal loin mi rethei beramno chu a chhuhsak a,a hnena lo kalpa chu a talh a," a ti a.nPWd mi rethei erawh kha chuan beram no anu te tak te pakhat a leia, a vulh pakhat chauh lo chu engmah anei lo va: a hnena a fate nena puitling an ni a; a thleng znepui leh a no tawmpi, a angchunga awm,a fanu ang chiaha a ngaih ani a.GO d Mi hausa chuan beram rual tam tak leh ran rual tam tak anei a:0N ]d Tin, LALPA chuan Davida hnenah Nathana a tir a. Tin, a hnena chuan a kal a, "Khaw pakhatah hian m pahni an awm a; pakhat chu mi hausa a ni a, pakhat chu m rethei ani a.0M[d Tin, a sun hun bi a pelh hnu chuan Davida chuan a in lamah a hruaitir a, a nupuiah a nei ta a, fapa a hrinsak a. Nimahsela, Davida thiltih chuan LALPA a tilungni lo a.L}d Tin, Uria nupi chuan a pasal Uria a thi tih a lo hriat chuan a pasal chu a sun a.Tin, a sun hun bi a pelh hnu chuan Davida chuan a in lamah a hruaitir a, a nupuiah a nei ta a, fapa a hrinsak a. Nimahsela, Davida thiltih chuan LALPA a tilungni lo a.~Kwd Chutichuan Davida chuan a mi tirh hnenah chuan, "Joaba hnena chan heti hian va sawi rawh, "he'ng hian i rilru tilawm lo chuang suh se, khandaih chuan atuamah a thlei si lo, nasa lehzualin khua chu bei u la tiche rawh u,' tiin fuih rawh," a ti a.1J]d tin, kaptute chuan kulh atangin i chhiahhlawhte chu an kap a, tichuan lal chhiahhlawh thenkhatte an thi a, tin, i chhiahhlawh Hit mi Uria pawh kha a thi a sin," a ti a.!I=d Tin, a mi tirh chuan Davida hnenah, "Mite chuan min rawn nawr a, phulah min rawn bei a, tin, keininan khaw luhna kawng khar thleng rawkin kan nawr ta a.nHWd Chutichuan ami tir chu akal ta a, a va thleng a, Joaban a tirh chhan zawng zawng hu Davida a hrilh a.;Gqd Jerubesetha fapa Abimeleka kha tuin nge that kha? Bu rawtsawmna lun gchungnung sawk hmeichhiain kulh atanign a chunga a zuk thlak a. Thebez-ah khan a thi a ni lo'm ni? Engati nge chutianga kulh bul lawka in kal ni?" a tih chuan, 'I chhiahhlawh Hit mi Uria paw kha a thi a sin,' ti ang che," tiin a hrilh a.F'd a thin a ur thut mai mai a, 'Engati nge bei tura chutianga khaw bul lawka in kal mai:? Kulh atangin an kap mai ang che u tih in hre lo'm ni?:PEd tin, a mi tirh chu," Lal hnena indo chanchin zawng zawng a sawi zawh a,dDCd Chutichuan Joaa chuan mi a tir a, indo chungchang thu lam zawng zawng chu Davida a hrilh a;Cd Tin, khuaa mite chu an chhuak a, Joaba chu an bei a, mi thenkhat, Davida mite zinga mi ngei chu an thi a; tin, Hit mi Uria pawh a thi a.}Bud Tin, heti hi a ni a, Joaban khua ch a hual vel lai chuan mi huai huai awmna nia a hriatah chuan Uria chu a tantir a. Ad Tin, lehkhaah chuan, "Uria chu ral zualna lai berah hmatawntir u la, an thaha a thih hlauhna'n thlahthlam rawh u," tiin a ziak a.l@Sd Tin, heti hi a ni a, a tuk zingah chuan Davida chuan Joaba chu lehka a thawn a, Uria chu akentir a.5?ed Tin, Davida chuan a ko a, a hmaah chuan a eiin a in a; a tirui ta der mai a; tin, tlai lamah chuan a in lamah haw loin a pu chhiahhlawhte zingah mu tur chuan a chhuak ta a.?>yd Tin, Davida chuan Uria hnenah, "Vawiinah pawh hetah awm la, naktukah pawh i kal dawn nia," a ti a. Chutichuan Uria chu Jerusalem-ah chuan chu mi ni leh a tukah pawh chuan a awm ta a.>=wd Tin, Uria chuan Davida hnena, "Pathian bawm te, Israelte leh Judate hu bukah an awm a; tin, ka pu Joaba leh ka pu mite ram lakah an inkulh a; kei ka inah ka hawngin ka eiin ka in ang a, ka nupi hnenah ka mu bik ang maw? I nunna leh i thlarau nuna chhalin ka sawi ka sawi e, chu chu ka ti lo tawp ang," a ti a.2<_d Tin, Davida chu, "Uria chu a in lamah a haw lo," tiin an han hrilh veleh Davida'n Uria hnenah, "Khawilo ni hawng i ni lo'm ni? Engati nge i in lamah i hawn loh?" a ti a.;d Nimahsela Uria hu a pu chhiahhlawhhote zingah lal in kawngkhar bulah chuan a mu ta mai a, a in lamah chuan a haw ta lo a.):Md Tin, davia chuan Uria hnenah, "I in lamah haw la, i kete zuk sil rawh," a ti a. Chutichuan Uria chu lal in ata chu a chhuak a,tin, lal chu ei turtein a umzui a.o9Yd Tin, Urian ahnen a han thlen chuan Joaba leh mite chu engne an an a, indonaahte engne an tih a zawt a.8%d Tin, Davida chuan Joaba hnenah, "Hit mi Uria hu ka hnena han kaltir rawh," tiin a chah a. Tin, Joaba chuan Uria chu Davida hnena a kaltir a.`7;d Tichuan hmeichhia chu a lo rai ta a; tin, "nau a pai ta," tiin Davida chu a hrilhtir a.67d Tin, Davida chuan mi a tir a, an hruai ta a; tin, a hnen chu a va thleng a, a lo mutpui ta a, (a fel loh lai tak ani a), tin, a lamah a haw leh ta a.5/d Tin, Davida chuan mi a tir a, chu hmeichhe chanchin chu a zawh fiahtir a. Tin, "eliama fanu, Bath-sebi, Hit mi Uria nupui a ni lo'm ni?" an ti a.S4!d Tin, heti hi a ni a, tlai nemah chuan a khum ata Davida chu a tho a, lal in chungah a han kal a: tin, in chung atang chuan hmeichhe pakhat inbual lai hi a han hmu a; chu hmeichhia chu hmel tha tak a ni.z3 qd Tin, hetih a ni a, kum a lo vei a, lalte indo tura an chauh thin lai hun chuan, Davida'n Joaba chu a tir a, amite leh Israel mi zawng zawngte nen; tin, Amona thlahte chu an tiboral a, Raba khua an hual a, Davida erawh chuJerusalem-ah a awm a.p2[d chutichuan Hadarezera fatea awm lal zawng zawnge Israelte hmaah an chan a chhe ta tih an lo hriat chuan, Israelte nena inremna an siam a, an fateah an awm ta a. chutichuan Suria mite chuan Amona thlahte chu an pui leh ngam ta lo a.R1d Tin, Suria mite hchu Israelte hmaa chuan an tlanche ta a; tin, Davida chuan Suria mi tawlailir zasarih chunga hchuan leh sakawr chung chuang mi singli a that a, tin, an sipai hotu Sobaka pawh a that a, chutah chuan a thi ta a.chutichuan Hadarezera fatea awm lal zawng zawnge Israelte hmaah an chan a chhe ta tih an lo hriat chuan, Israelte nena inremna an siam a, an fateah an awm ta a. chutichuan Suria mite chuan Amona thlahte chu an pui leh ngam ta lo a.T0#d Tin, chu chu Davida an hrilh a; tin, ani chuan Israel mi zawng zawng ako khawm a, Jordan lui an kai a, Helam-ah chuan an kal a. Tim Suria mite chuan Daivda do tur chuan tanhmun an lo siam a, an lo bei a.R/d Tin, Hadarezera sipai hotu Sobaka chuan hma a hruai a: Helam-ah an kal a.d.Cd Tin, Suria miten Israelte hmaah a chan a lo chhe ta tih an lo hriat chuan an inpun khawm a.X-+d Tin, Amona thlahten Suria mite an tlanchhia tih an hriat chuan anni pawh chu Abisaia hmaa chuan a tlanche ve ta a, kuaah chuan an lut a. Tin, Joaba chuan Amona thlahte chu a kirsan a, Jerusalemah a haw ta a. ,d Chutichuan Joaba leh a hnea mite chuan Suria mite bei turin indona hmun lam chu an va pan hnai a; tin, a hmaah chuan an tlanchia a.+d Huai takin awm u la, kan mite le kan Pathian khaw chhanin i intipachang ang u; tin, LALPA chua ntha a tih ang zelin ti rawh se," a tia .* d Suria mite hi ka chelh dawn loh huan nangin min pi ang a; tin, nangin Amona thlahte i chelh dawn loh chuan ka rawn pi ang che.v)gd tin, mi dang zawng zawng chu aunaupa Abisaia ktuah adah vek a, Amona thlahte bei turin tanhmun a siam bawk a.1(]d Chutichuan an hma lam leh an hnung lamah an rawn bei dawn tih Joaban a hriatin Israel mite zinga mi atha tha thlang chhuak a, Suria mite bei turin thanhmun a lo siam a:G' d Tin, Amona thlahte chu an lo chhuak a, khaw luhna kawngkhar lama chuan tanhmun an siam a: tin, Zoba-a mi leh Reoba-a mi Suria hote leh Toba leh Maaka-hote erawh chu a hrangin phula an awm a.W&)d Tin, Davida'n chu chu a hriatin Joaba leh sipai huaisen zawng zawngte a tir a.%d Tin, Amona thlahten Davia huat zawng an lo ni ta tih an lo inhirat chuan Amona thlahte chuan Beth-rehob-a mi Suria-ho leh Zoba -a mi Suria-ho, sipai singhnih leh, lal Maaka a mi sangkhat nen, Topa mite singkaht leh sanghnih nen an chah a, an ruai a.]$5d Tin, Davida an han hrilhc uan, a hmuak turin mi a tir a; anni chu an zak hle mai si a. Tin, lal chuan, "In khabe hmul a chawr ser hma chu Jeriko ah awm rih u la, chu mi hnua chuan in lo haw a ni ang chu," at ia .4#cd Chutichuan, Hanuna chuan Davida mite chu a man a, an khabe hmul khingkhat a mehsak a, tin, an silhfente chu alai takah an mawng thleng pha chauin a tansak a, akaltir ta a. "d Nimahsela Amona thlahte puipaho chuan an pu Hanuna hnenah chuan, "Davida hian i pa a zah avangin i hnenah thlamuantu a rawn tir niin i ring em ni? Davida hian amite hi khuate rawn tiche tura thlitlai leh enthla turin i hnenah a rawn tira nai lo'm ni?" an ti a.!}d Tin, Davida chuan, "A pa chuan mi lo khawngaih angin kei pawhin Nahasa fapa Hanuna chu ka khawngiah ve ang," a ti a. Chutichuan Davida chuan a pa chungchang thua thlamuan turin ama mite a tir a. Tin, Davia mite chu Amona thlahte rama n va thelng a.r  ad Tin, heti hi a ni a, chun ghnuah chuan Amoa thlahte lal chu a thi a, a fapa Hanuna chu a ai awhin a lal a.zod Chutichuan Mephibosetha chu Jerusalem-ah a awm ta a; lal dawhkanah chaw a kil ve fo a; a ke khinghnih a bai a ni.gId Mephibosetha chuan fapa, naupang anei a, a hming chu Mika a ni. Tin anwg chu Mephibostha chhiahhlawh an ni a.Chutichuan Mephibosetha chu Jerusalem-ah a awm ta a; lal dawhkanah chaw a kil ve fo a; a ke khinghnih a bai a ni.\3d Chutichuan Ziba chuan lal hnenah, "Ka lal, ka puin a chhiahhlawh thu a pek ang zelin i chhiahhlawh hian a ti ang," a ti a. Lal chuan, "Mephibosetha zawngin ka dawhkanah lal fapa ang bawkin chaw akil ang," a tia.2_d Tin, a tan lei i lehsak ang a, nang leh i fapate leh i chhiahlawht nen; tin, i pu fapa chuan ei turte a nei teihna'n i thaw chhuahte chu i rawn la ang a; i pu fapa Mephibosetha erawh hi chuan ka dawhkanah chaw i kol fo ang," a ti a. Ziba chuan fapa sawm leh panga leh chhiahhlawh sawmhnih a nei a.)Md Chutichuan lal chuan Saual chhiahhlawh Ziba chu a ko a, a hnenah, "Saula thil zawng zawngte leh a chhungte zawng zawngte thilte chu i pu fapa hi ka pe vek a ni.ued Tin, chibai a buk a, "Kei, ui thisawn ang mai, i chhaihhlawh hi eng nge maw a nih a, i ngaihsak ni?" a ti a.?yd Tin, David chuan a hnenah, "Hlau suh, i pa Jonathana avangin ka khawngaih ngei ngei ang chia, i Pu Saula awng ka neihtir leh ng chia, ka dawhkanah chaw i kil ve fo tawh ang," a ti a.V'd Tin, Saula fa Jonathan fap Mephibosetha chu Davida hnenah chuan a lo kal a, ahmaia lei siin chibai abuk a. Tin, Davida chuan, "Mephiboseth," a ti a. Ani chuan, "En teh, i chhiahlawhhi," a ti a, a chhang a.jOd Chutichuan lal Davida chuan mi a tir a, Lo-debar ata Amiela fapa Makira ina mi chu an va hruai a.+d Tin, lal chuan a hnenah, "Khawiah nge a awm?" a ti a. Tin, Ziba chuan lal hnenah, "Ngai teh, Lo-debar-ah Amiela fapa Makira inah a awm" a ti a.eEd Tin, lal chuan, "Pathian khawngaihna ka tihlan theihna turin Saula chhungte zinga mi an la awm lawm ni le?" a ti a. Tin, Ziba chuan lal hnenah, "Jonathana chuan fapa pakhat a la nei a, a ke pawh a bai nghe nghe," a ti a.H d Tin, Saula chhungte chhiahhlawh pakhat a hming Ziba a awm a, Davida hnena kal turin an ko va: tin, lal chuan a hnenah, "Ziba i ni em?" a ti a. Tin, ani chuan, "Kei i chhiahlawhpa hi," a ti a. d Tin, Davida chuan, "Jonathana avanga khawngaihna ka tihlan theihna turin Saula chhungte zinga mi awm an la awm em aw?" a ti a.q]dtin, Jehoia da fapa Benaia chu Keret mi leh Pelet mite hotu ai a; tin, Davida fapate chu puithiam an ni. ~}]||D{{)zVy;xQwvvuHtssxrrq>p{po n9llkj}ihhgcfee&d5c"baaE``_v^^0]\[ZZYTXXKWVVUTSS&RrQPtONMM#LKJJI$HGGEDECBAT@s?|>>c=<<*;W:N988n776$5443(2Z1u0/.-,,+)(({''2&%$#"q!! C<Zq2xH J I7m`[V3^adTichuan Joaba-ho te, Keret mi te, Pelet mite leh an mi chak zawng zawngte chuan amah an zui chhuak ta a: Jerusalem atang chuan Bikria fapa Seba um tur chuan anchuak ta a.]}dTichuan Davida'n Aisaia hnenah chuan, "Bikria fapa Seba hian Absaloma ai mahin kan pawi a khawih dawn alawm le: i pu mite hruai la, um rawh u khai; chutilochuan khaw kulh neiahte a lut hman ang a, kan hmu phak loah kan chauh mai dah ang e," a ti a.w\idChutichuan Amasa chu Juda mite ko khawm turin a kal ta a; amaherawhchu a hun ruatsak aiin a va thang rei ta a.[ dChutichuan lal chuan Amasa hnenah, "Ni thum chhungin Juda mite min koh khawmsak la, tin, nang pawh lo awm ve ang che," a ti a. Z dChutichuan Davida chuan Jerusalem a a in chu a thleng a; tin, lal chuan hmeiche sawm a hmeite in nghak atana a dahte chu a hruai a, a khung a, an ei tur a tum a, nimahsela anhnenah a lut lo a. Tichuan an thih ni thlenga khunga awmin hmeithaiin an awm ta a.FYdChutichan Israel mi zawng zawngin Davida an zui chu an let chhohsan a, Bikria fapa Seba chu an zui ta a; Juda mite eraw chuan Jordan atangin Jerusalem thlengin an lal chu an vuan ta tlat a.X dTin, chutah chuan Benjamin mi, Bikria fapa a hming Seba, Beliala mi pakhat a lo awm hlau mai mai a: tawtawrawt a ham a, "Davida-ah hian chanvo kanei lo a, Jesaia fapaah hian roluah tur ka nei hek lo: aw Israel mite u, in puan in lam theuhvah haw rawh u," a ti a.7Wid+Tin, Israel mite chuan Juda mite chu an chang a, "lalah hian chan zawm kan nei a, Davida-ah chuan nangni aiin chhut theih zawk kan ni a sin; engati nge min ngaihnep mai, lal hruai kir thu hi rawt hmasatu kan ni lawm ni kha?" an ti a.Chutichuan Juda mite thu chu Israel mite thu ai chuan a rum a zawk a.V7d*Tin, Juda mi zawng zawngte chuan Israel mite chu an chang a, "Lal chu kan lamhnai a nih avang a ni: engati nge he mi thuah hian in thinrim mai? Lal neih ringa awm em kan nih tehlul? Thil pek eng emaw e pawh min nei em ni?" an ti a.Tin, Israel mite chuan Juda mite chu an chang a, "lalah hian chan zawm kan nei a, Davida-ah chuan nangni aiin chhut theih zawk kan ni a sin; engati nge min ngaihnep mai, lal hruai kir thu hi rawt hmasatu kan ni lawm ni kha?" an ti a.Chutichuan Juda mite thu chu Israel mite thu ai chuan a rum a zawk a.oUYd)Tin, ngai teh, Israel mi zawng zawng chu lal hnenah an lo kal a, lal hnenah chuan, "Engati nge kan unau Juda mite hian an chan bik chia, lal le a chhungte leh Davida mi zawng zawngte paw Jrodan rala an hruai tel vek mai?" an ti a.-TUd(Chutichuan lal chu Gilgal-ah a kai a, Chimhama chu a hnenah chan a kai ve a: tin, Juda mi zawng zawng chuan lal chu an hruai kai a, Israel mi paw a chanve an tel a./SYd'Tinmipui zawng zawngte chu Jordan ral an kai a, tin, lal pawh chu a kai ve a: tin, lal chuan Barzilaia chu a fawp a, mal a sawm a; tin, ama hmun lamah a haw leh ta a.7Rid&Tin, lal chuan a chang a, "Chimhama chu ka hnenah a kai ve ang a, tha i tih ang zelin a chungah ka ti ang: tin, thil engpawh mi dil apiang chu ka tihsak zel ang che," a ti a.Q{d%Khawngaih takin, i chiahlawh hi min hawntir leh mai la, ka nu leh ka pa thlan awmna keimahni khua ngeiah ka thi ang e. Amaherawhchu en teh, i chhiahhlawh Chimhama hi; lalpa ka pu hnenah kaisela, a chunga tha i tih ang apiangin ti ang che," a ti a.P d$I chhiahlawhhian lal hnenah Jordan kai ve chauh ka tum a ni; engah nge lal chuan chutianga that man min rulh ve thung kher ang?7Oid#Tunah hian kum sawmriat ka ni a; a chhia leha tha pawh thlei thei em ka nih? I chhiahlawh hian ka thil ei leh inte hi a tui leh tui loh pawh ka hre thei tawh em ni? Mipa leh hmeichheho hla sak ri pawh ka hre thei tawh em ni? Chuvangin i chiahhlawh hi eng atan nge lalpa ka pu tan phurrit ka ni mai ang?{Nqd"Tin, Barzilaia chuan lal hnenah, "Eng chen la dam tur nge ka nih a, Jerusalema lal hnena ka han choh vena tur chu?tMcd!Tin, lal chuan Barzilaia hnena chua, "Ka hnenah kai ve la, ka hnena Jerusalem-ah ka chawm ang che," a ti a. Ld Barzilaia chu upa tak a ni a, kum sawmriat mi zeta ni a, Mahanaim-a lal awm chung khan ei turte a lo tum a; mi neinung taka ni a.}KudTin, Gilea mi Barzilaia chu Rogelam atangin a lo chhuk a; lal chu Jordan-a hruai kai turin a hnena Jordan a ai ve a. JdTin, Mephibosetha chuan lal hnenah, "E, amahin nei vek rawh se, lalpa ka pu chu ama inah ralmuangin a lo thleng ta si a," a ti a.IdTin, lal chuan a hnenah, "I chungchang thu hi engah nge i sawi leh thin? 'Nang leh Ziba chuan ram chu insem rawh u,' ka ti e," a ti a.cHAdKa pa chhungte zawng zawng chu lalpa ka pu maa chuan tihhlum vek awm an ni ngei a; mahse i chhiahlawh hi i chaw kilpuite zinga i teltir a. Chuvangin lal hnena hian thil dang phut ngam awm ka la ni cheu vem ni?" a ti a. G;dTin, lalpa ka pu hnenah chuan i chiahhlawh hi ahek a; nimahsela lalpa ka pu chu Pathian vantirhko ang a ni a: chuvangin tha i tih ang angin ti ang che.LFdTin, ani chuan a chang a, "Aw lalpa, ka pu, ka chiahlawhin min bum a ni: i chhiahlawh chuan, 'Lal hnena kal tura ka chuanna'n sabengtung ka thuam ang e,' ka ti a; i chiahhlawh hi a ke a bai si a. EdTin, heti hi a ni a, lal hmuak tura Jerusalem-a a kal chu lalin a hnenah, "Mephiboseth, engati nge ka hnenah i kal ve loh?" a ti a.[D1dTin, Saula fapa Mephibosetha chu lal hmuak turin a lo chhuak a; lala kal chhuah ni atanga ralmuanga a lo haw leh ni thleng chuan a kete chu a chei lo a, a khabe hmul a chep rual lo a, a puante pawh a su hek lo.lCSdTin lal chuan Simeia hnenah chuan, "I thi tawp lo ang," a ti a. Lal chuan a hnenah chhia a chham a. B dTin, Davida chuan, "Nangni Zeruia fapate u, nangni hian mi lo hriatsak tur eng nge awm? Vawiina hian mi dotute in ni lawmni? Vawiinah hian Israel zinga mi reng reng tihhlum tur em ni? Vawiinah hian Israel mite chungah lal ka ni hi ka hre lo em ni?" a ti a.A'dNimahsela Zeruia fapa Abisaia chuan a chang a, "LALPA hriak thiha chu anchhia a lawh avangin Simeia hi tihhlum tur ani dawn lo'm ni?" a ti a.O@dI chhiahlawh hian thil ka tisual tih ka inhria a; chuvangin ngai teh, Josefa chhung zawng zawngte zinga ka pu LALPA chu hmuak tura vawiinah hian a lo chhuk hmasa bera ka ni nghe nghe a sin," a ti a.^?7dTin, lal hnenah chuan, "Ka pu chuan khawlohna neiah mi ruat lo hram se la, LALPA ka puin Jerusalem a chauhsan nia i chhiahhlawhin dik lo taka a lo tih takte chu hre reng hek suh se la, lal chuan rilruah pai su se.5>edTin, lal chhungte hruai kaina'n leh tha a ti ang apianga a tih atan lawng an kal kaipui a. Tin, Jordan lui a han kai chuan Gera fapa Simeia chu lal hmaa chuan a bawkkhup a.B=dTin, a hnenah Benjamin mi sang nen, Saula chhungte chhiahlawh Ziba, a fapa sawm leh panga leh a chiahlawh sawmhnih nen an tel ve a; tin, lal mithmuhah chuan Jordan an kan hmawk hmawk a.<dTin, Bahurim khuaa mi Benjamin mi Gera fapa Simeia chu hmanhmawh takin lal Davida hmuak turin Juda-hote rualin a chuk ve a.;'dChutichuan lal chu a haw leh a, Jordan a va thleng a. tin, Judate chu lal lo hmuak a, lal chu Jordan-a lo hruai kai turin Gilgal-ah an kal a.;:qdChutichuan Juda mite zawng zawng rilru chu mi pakhat rilru ang maiina tithle ta dual a; tichuan lal hnenah, "I mite zawng zawng nen khan lo haw leh rawh u," ti turin mi an tir a.e9Ed Tin, Amasa hnenah, 'Ka thisen zawmpui i ni lo'm ni? Joaba aiah ka hmaa sipaite hotua ka siam loa ka siam loh che chuan, Pathianina tih tihin min ti mai se la, chu aia nasa pawhin,' a ti e, va ti rawh u," tiin mi a tir a.~8wd Ka unaute inni a, ka thisen zawmpui in ni si a, Engati nge ni a zawiawi bera in tan chu ni ngai le? Tiin sawi rawh u.x7kd Chutichuan lal Davida chuan puithiam Zadoka leh Abiathara hnenah chuan, "Juda upate hnenah chuan, "Engati nge lal chu a in lamah hruai kir thuah a zawiawi berah i tan? Israel miten lal hruai kir thu an sawi chu lal hnen a thleng tawh si a.C6d Tin, Absaloma kan lal atana hriak kan tiha chu indonaa a thi ta si a. engati nge ll chu kamkat maha koh kir zai in rel loh?" tiin Israel mite zawng zawng chu an inhnial ta mur mur mai a.$5Cd Lal chuan kan hmelmate kut ata min chan chhuak a, Philistia mite kut ata min chhandam ta a; tin, tuna hian he ram atang hian Absaloma chua tlan chauhsan a.4%dChutichuan lal chu a tho a, kulh kawngkaah chuan a thu a, "Ngai teh u, lalc hu kulh kawngkaah chuan a thu e," tiin mipui zawng zawng chu an hrilh a: tin, mipui zawng zawng chu lal hmaah chuan an va kal ta a. Israel-ho erawh chu mahni puan in theuhvah an tlan haw ta a.<3sdChuvangin tho la, chhuak mai rawh, i mite tilungawizawng takin thu sawi rawh: i chauh loh chuan LALPA chalin chia ka cham a ni, mi pakhat mah zaninah hian i hnenah awm an awm lo ang: tin, chu chu i tan i tleirawl ata tun thlenga i chunga thil tha lo lo tleng zawng zawng ai mahin a tha lo zawk ang," a ti a.,2Sdnangmah hawtute ch i hmangaih a,nangma hmangiahtute i huat tlat maiah hian. Hotute leh sipaite chu i tan engmah ni lo angin vawiinah hian i tilang ta a: Absaloma chu dam se la, keini zawng zawng hi vawiinah hian thi ta vek zawk ni ila, chu chu i lawmzawng tak ni awmin vawiinah ka hria a ni.71idTin, Joaba chu inah lal hnenah chuan a lut a, "I nunna te, i fapate leh i fanute nunna leh i nupuite leh i hmeite nunna chanhimtute chu vawiinah hian zak takin i siam tak hi;z0odTin, lal chuan a hmai ahup a, "Aw ka fapa Absalom, aw Absalom, ka fapa, ka fapa!" tiin lal chu a tap hawm hawm a./ydTin, mipuite chu indonaa mi an tlan bo an za avanga a ruka an kal bo angin chu mi ni chuan a rukin khawpuiah an lut a.C.dTichuan chu mi nia an hnehna chu mi zawng zawng tan sunna a lo ni ta zawk a: "Lal chu a fapa avang chuan a lungngai em em mai," an tih chu chu mi ni chuan mipite chuan an lo hre ta si a.h- MdChutichuan Joaba chu an hrilh a, "Ngai teh, lal chuan Absaloma chu a tah a, a sun e a," an ti a.y,md!Chutichuan lal chu a mangang ta hle mai a, kulh kawngka chunga pindanah chuan a chho a, a tap a: tin, a chhoh pah chuan, "Aw, ka fapa Absalom, ka fapa, ka fapa Absalom, i aiah han thi teh zawk i la aw, aw Absalom, ka fapa, ka fapa!" a ti a.Z+/d Tin, lal chuan Kus mi hnenah chuan, "tlangval Absaloma chu a dam a lawm maw? a ti a. Tin, Kus mi chuan a chhang a, "Lalpa ka pu hmelmate leh i chiatna zawngtute zawng zawng chu chu tlangval ang chuan awm vek rawh se," a ti a.Chutichuan lal chu a mangang ta hle mai a, kulh kawngka chunga pindanah chuan a chho a, a tap a: tin, a chhoh pah chuan, "Aw, ka fapa Absalom, ka fapa, ka fapa Absalom, i aiah han thi teh zawk i la aw, aw Absalom, ka fapa, ka fapa!" a ti a.J*dTin, ngai teh, Kus mi chu a lo thleng a; tin, "Kus mi chuan, "Lalpa ka pu tan chanchin ka rawn thlen e' i chunga helho zawng zawng phuba chu vawiinah hian LALPA'n a laksak ta che a ni," a ti a.\)3dTin, lal chuan, "Ka sirah hian lo ding rih rawh," a ti a. Tin, a sirah a lo ding a.({dTin, lal chuan, "tlangval Absaloma chu a dam alawm maw?" a ti a. Tin, Ahimaaza chuan a chhang a, "Joaban lal chhiahlawh, kei i chiahlawh ngei hi min tirh chhuah laiin an buai mur mur ka hmu a, nimahsela eng nge ni tih erawh chu ka hre lo," a ti a.g'IdTin, Ahimaaza chuan a au a, lal hnenah, "A fel vek e," a ti a. Tin, a maia lei siin lal hmaah chuan chibai bukin a kun a," Lalpa, ka pu beih tuma kut thlak tumtute dangchattu LALPA i Pathian chu fakin awm rawh se," a ti a.P&dTin, ralvengtu chuan, "A hmasa zawka tlan danc hu Zadoka fapa Ahmiaaza tlan dan ng hlein ka hria," at ia . Tin, lal chuan, "Ani chu mi tha tak a ni a, chanchin tha a rawn thlen dawn ani ang," a ti a.s%adTin, ralvengtu chuan mi dang lo tlan a hmu leh a: tin, ralvengtu chuan kawngkar vengtu a au a, "Ngai teh, mi dang amah chauhin a lo tlan leh e," a tia . Tin, lal chuan, "Ani pawh chuan chanchin a rawn thlen ve dawn a nih chu," a ti a.I$ dTin, vralvengtu chu a au a, lal chu a hrilh a. Tin, lal chuan, "Mi pakhat mai ani h chuan chanchin rawn sawi tur a nei a ni ang," a ti a. Tin, a lo kal thuai thuai a, a lo hnai ta telh telh a.a#=dTichuan Davida chu kulh kawngka chhawng inkarah chuan a lo thu a: tin, ralvengtu chu kulh kawngka pawnta zawk chung lamah chuan a chho a, a han hawi vel ruai ruai a, tin, ngai teh, mi pakhat amah chauhin a lo tlan a.J"dNimahsela ani chuan, "Engpawh ni se la ka tlana ng e," a ti a. Tin, ani chuan a hnenah, "Tlan mai rawh le," a ti a. Chutichuan Ahimaaza chu phaizawl lam kawngah a tlan a, Kus mi chu a lehpel a.[!1dChutichuan Zadoka fapa Ahimaaza chuan Joaba hnenah," Engpawh ni se la, Kus mi kha ka va um ta'ng e," a ti leh a. Tin, Joaba chuan, "Ka fapa, chanchin hrilh man i hmu dawn si lo a, engah nge i tlan ang?" a ti a. 5dTichuan Joaba chuan Kus mi hnenah chuan, "Kal la, i thil hmuh ve hrilh rawh le," a ti a. Tin, Kus mi chuan Joaba chu kunin chibai a buk a tlan ta a.^7dTin, Joaba chuan a hnenah, "Vawiinah zawng chanchin chu va la hrilh suh, ni dangah chanchin chu la hrilh zawk ang che, lal fapa chu a thih atak avangi, vawiinah zawng chanchin engmah va hrilh suh ang che," a ti a.'dChutichuan Zadoka fapa Ahimaaza chuan, "Ka va tlan ang a, LALPA'n a hmelma phuba a laksak dan chanchin hi lal chu ka va hrilh ang e," a ti a.mUdAbsaloma chuan a dam laiin lal ruama lung tian alo tiang tawh diam a; "Ka hming daih lohna turin fapa pawh ka nei si lo a," a ti a. Chu mi lung tian hmingah chuan ama hming a puttir a; tun thlengin Absaloma hriatrengna tih a ni.KdTin, Absaloma ruang chu a la a, ngawah khuarkhuruk thuk takah chuan an paih a, a chungah chuan lung an tiang khawm thur a; tin, Israel mi zawng zawngte chu mahni puan in teuvah an tlan haw ta a.dTin, Joaba chuan tawtawrawt a ham a, Israel ho umtu mipuite chu an lo kir ta a: Joaba chuan mipuite chu a dang ta tlat mai a.nWdTin, Joaba ralthuam kengtu talngval sawm chuan an rawn hual a, Absaloma chu an chhun a, an that ta a.>wdChutichuan Joaba chuan, "Hetiang chuan i kianga ka awm reng thei tawp lo mai," a ti a, fei pathum a keng a, sasaw thing zinga dama lo la awm Absaloma thinhnun takah chuan a chhun a.)Md Rinawm loh thlak takin lo that ta ringawt mai ang i la, (lal lakah chuan engmah thup theih ani awm si lo va) nang chu i inthiarfihlim leh mai awm si a," a ti a.d Tin, mi chuan Joaba hnenah, "Tangka sang pawh hmu dawn mah i la, lal fapa chunga ka kut ka thlak lo reng reng ang; ka beng riat ngeiah lalin nang leh Abisaia leh Itaia hnenah, 'tlangval Absaloma chu tumahin khawih hlek suh se,' tiin thu ape si che u a.Od Tin, Joaba chuan a hrilhtu hnenah chuan, "Ngai teh, chu chu i hmu si a, engati nge i tihhluma leiah i tihthlak nghal loh? Chutiang chuan ti la chu tangka sawm leh kawnghren ka pe tur che a," a ti a.ued Tin, tuin emaw hian a hmu a, Joaba a hrilh a, "Ngai teh, sasaw thingah Absaloma inkhai reng ka hmu," a ti a.*Od Tin, Absaloma chuan Davida mite chu a va tawk ta thut a. Tin, Absaloma chu a sabengtung chunga a chuang a, tin, sabengtung chu sasaw thing zar buk tak hnuaiah a lut a, a lu chu sasaw thingah chuan a tang ta a, lei si lo, van si loin a uai ta reng mai a; tin sabengtung chu a tlan ta zel a.dAn indona chuan chu mi lai ram zawng zawng chu a huam vek mai si a; chu mi ni chuan khandaih ai mahin ram ngawin a lem hnem zawk a ni. dTin, chutah chuan Davida mite hmaah chuan Israel mite chu an tlawm ta a. tin, chuta chuan chu mi ni chuan mi singhni zet an that a.dChutichuan mipuite chu Israel mite do turin indona hmun lamah chuan an kal ta a: tin, an indona chu ephraim ram ngaw a ni a.sadTin, lal chuan Joaba leh Abisaia leh Itaia chu, "Keimah vangin, tlangval Absaloma chu dim takin va ti ang che u," tiin thu a pe a. Mipui zawng zawngin Absaloma chungchang thua lalin sipai hotute zawng zawng thu apek lai chu an hria a.]5dTin, lal chuan an hnenah, "Tha in tih ang apiang chuan ka ti ang," a ti a. Chutichuan lal chu kulh kawngka bulah chuan a ding a, tin, mipui zawng zawng chu za tel tel leh sang tel telin an chuak ta zut zut mai a.5edNimahsela mipuite chuan, "Kal ve lo e; keiniho hi chu tlan bo ta pawh ni i la, pawi an ti lo ang a; tin, a chanve lai pawh hi va thi mah i la, pawi an ti hek lo ang: nang chu keiniho sing tlukin i hlu si a; chuvangin khawpui atanga min tanpui tura inpeih renga i lo awm chu a tha zawk a ni," an ti a.B dTin, Davida chuan mite chu a tir chhuak a, hmun thuma thena hmun khat chu Joaban a ho a, tin, hmun thuma thena hmun khat chu Joaba unaupa Zeruia fapa, Abisaian a ho a, tin, hmun thuma thena hmun khat chu Git mi Itaian aho a. Tin, lal chuan mipui hnenah, "Keima ngei pawh in hnena ka kal ve ngei ngei ang," a ti a.o  [dTin, Davida chuan a hnena mi awmte chu a chhiar a, sipai sang chunga hotute, za chunga hotute a siam a.D dMipuite chu thlalerah chuan an riltamin an chauin, an tuihal taw em em a ni," an tih avanga khum te, maihun te, hlum bel te, buh te, barli te, chhangphut te, vai te, be te, dailuah te, be kan ro te, khawizu te, bawnghnute khal te, beram leh bawnghnute khal ui e, Davida leh a hnena mi awmte ei turin an rawn keng a.{ qdTin, heti hi a ni a, Davida'n Mahanaim athle chuan Amona thlah Raba khuaa mi Nahasi fapa Sobia te, Lodebar khuaa mi Amiela fapa Makira te, Regelim khuaaGilead mi Barzilaia te chuan," Mipuite chu thlalerah chuan an riltamin an chauin, an tuihal taw em em a ni," an tih avanga khum te, maihun te, hlum bel te, buh te, barli te, chhangphut te, vai te, be te, dailuah te, be kan ro te, khawizu te, bawnghnute khal te, beram leh bawnghnute khal ui e, Davida leh a hnena mi awmte ei turin an rawn keng a.P dTin, Israel mite leh Absaloma chuan Gilead ramah tanhmun an va khuar a.8kdTin, Absaloma chuan Joaba aiah Amasa chu sipaite hotuah a dah a. Amasa chu, mi pakhat a hming Ithra, Israel mi Joaba nu Zeruii laizawn Nahasi fanu Abigaili pawltu fapa a ni a.dChutichuan Davida chuan Mahanaim a va thleng a. Tin, Absaloma chuan a hnena Israel mi zawng zawngte nen Jordan lui an kan a.lSdTin, Ahithophelan a remruat ang chu an zawm lo tih ahriatin a sabengtung chu a thuam a, a chuak a, a khaw lama a haw a, a chhungte khawsan dan tur a ruatsak diam a, a inawkhlum ta a; tichuan, a thi a, a pa thlanah an phum ta a./dChutichuan Davida leh a hnena mi awm zawng zawng chu an chuak a, Jrodan lui an kan a; khua a lo var chuan pakhat mah Jordan lui kan lo an awm lo.p[dTin, heti hi a ni a, an kal liam hnu chuan tuichunchhuah ata chu an lo chhuak a, lal Davida chu an va hrilh a; Davida hnenah chuan, "Chhuak u la,lui chu kan thuai rawh u; hetiang hian Ahithophela chuan a phiar che u a ni," an ti a.dTin, Absaloma chhiahhlawhte hu ina hmeiche hnena chuan an va kal a; "Ahimaaza leh Jonathana te kha khawiah nge?" an ti a. Tin, hmeichhia chuan an hnenah, "Lui an kan tawh ang," a lo ti a. Tin, an va zawng a, an hmu lo a, Jerusalem-ah an kir leh ta a.sadTin, hmeichhiain tuichhunchhuah chhinnain a chhin a, a chungah chuan bu a pho a, tuma hriat theih a ni lo.KdNimahsela naupangina lo hmu a, Absaloma a hrilh a; tichuan an pahnihin an tlan bo ta thuai a, Bahurim-a mi pakhat a tuala tuichhunchhuah nei inah an va kal a, tuichhunchhuahah chuan an lut ta a.T#dJonathana leh Ahimaaza chu En-rogel-ah an awm a; bawihnu pakhat hian anni chu a va hrilh thin a; tin, anni chuan lal Davida chu an va rilh leh chhawng thin a: khawpuia an lut chu tuma hmu loh tur a ni a.U%dChuvangin, 'Zanin chu thlalera lui kaiahte riak tawh loin kan ngei ngei rawh; chutilo chuan lal leh a hnena awm zawng zawngte chu an tiboral vek dah ang e,' tiin Davida hrilhtir thuai raw u khai," a ti a.M~dChutichuan Husaia chuan puithiam Zadoka leh Abiathara hnenah, "Chutiang khatiang chuan Ahithopela chuan Absaloma leh Israel upate rem a ruatsak a; tin, keiin chutiang khatiang chuan rem ka ruat a.%}EdTichuan Absaloma leh Israel mi zawng zawngte chuan, "Ark mi Husaia remruat chu Ahithophela remruat ai chuan a tha zawk," an ti ta a. LALPA chuan Absaloma chungah chuan thil tha lo a thlentir theihna'n LALPA chuan Ahithophela remruat tha tak chu letthla turin a lo ruat tawh reng a ni.Q|d Chu loah pawh,khuaah a luh chuan Israel mi zawng zawng, hruizen kengin chu mi khuaah chuan kan va kal ang a, lung te tak te pawh awm hauh lo khawpinluiah kan hnuk thla vek ang," a ti leh nghal bawk a.0{[d Chutichuan khawii hmunah pawh kan tawn fuhna apiangah leia dai tla ang maiin kan bawh ang a; tin, amah leh a hnena mi awm zawng zawngte chu pakhat mah kan zuah lo ang.Dzd Keia remruat ve dan chu, Israel mite zawng zawng chu Dan atangin Beer-seba thleng rawkin tuifinriata tiau zat zetin i hnenah ko khawm vek i la, tin, indonaah chuan nangmah meuh kal ve la.]y5d Tichuan mi huaisen tak, sakeibaknei rilru ang pu mi meu pawh a lo zam hle mai ang a; Israel mi zawng zawng lah chuan i pa chu sipai huai tak anih leh a hnena mi awmte chu mi huaisen tak tak an ih an hre vek si a.yxmd Ngai teh, tunah pawh khawii lai khuarkhurumah emaw, kawii hmunah emaw a biru reng a ni ang: tin, heti hi a ni ang a, an inbeih tirhah mi thenkhat an tluk nual chuan a hria apiangin, 'Absaloma zuitute chu an that chiam mai,' an ti mai ang a.CwdTin, Husaia chuan, "I pa leh a mite chu i ria a, sipai huai ta, mi kawlhsen tak, phula savawm, a no laksak ang mai an ni a: tin, i pa chu indo mi a ni a, mipui zingah a riak kher lo ang.cvAdTin, Husaia chuan Absaloma hnenah, "Tun tuma Ahitophela remruat hi a tha lo a ni," a ti a.Su!dTin, Husaian Absaloma hnen a lo thlen chuan Absaloma chuan, "Ahithophela chuan hetiang hian a sawi a, a sawi ang hian kan ti daw em ni ang? Ti dawn lo i la nangin han sawi ve teh khai," tiin a lo bia a.xtkdChutichuan Absaloma chuan, "Ark mi Husaia chu ko ve phawt u la, a sawi ve dan i lo ngaithla teh ang u," a ti a.`s;dTichuan chu mi thu chuan Absaloma leh Israel upaho zawng zawngte chu a tilawm ta hle a."r?dtin, mipuite chu i hnenah ka rawn hruai kir vek ang: i mi zawna chu mi zawng zawng lo kir tluk a ni, chutichuanmi zawng awng inremin an awm ang," a ti a.:qoda chau lai leh a chak loh lai tak ka va nangching ang a, ka va tihlau ang e: tichuan a hnena mi awm zawng zawng chu an tlan bo ang a, tichuan lal chauh chu ka va that mai ang e:p ;dTin, chung lo pawh chu Absaloma hnenah Ahithophela chuan, "Mi singkhat leh sanghnih ka thlang chuak ang a, tin, zaninah ian Davida umin ka thawk ang e:JodChung laia rem a ruat, Ahithophela remruatte chu, Pathian thu ngaih anga ngaih a ni thin a: chutiang bawk chuan Ahothophelan Davida leh Absaloma rem a ruatpui zawng zawngte chu ngaih a ni thin.Hn dChutichuanin chungah Absaloma tan puan in an zar a; tichuanIsrael mite zawng zawng mithmuhah a pa hmeite hnenah chuan a lut a.Chung laia rem a ruat, Ahithophela remruatte chu, Pathian thu ngaih anga ngaih a ni thin a: chutiang bawk chuan Ahothophelan Davida leh Absaloma rem a ruatpui zawng zawngte chu ngaih a ni thin.jmOdTin, Ahithophela chuan Absaloma hnenah, "I pa hmei, in nghaka a dahte hnenah va lut rawh; tin, Israel mi zawng zawngin i pain a lungten che tih an lo hria ang a; tichuan i lama tangte zawng zawng kut a chak dawn nia," a ti a.pl[dChutichuan Absaloma chuan Aothophela hnenah, "Engtin nge ka tih ang i ngaih dan sawi the khai," a ti a.k!dTin, tu rawng nge ka bawl ang? A fapa hmaah rawng ka bawl tur ani lo'm ni? I pa hmaa rawng ka bawl ang khani i hmaah ka bawl ang," a ti a.+jQdTin, Husaia chuan Absaloma hnenah, "Ka kal lo ang; LALPA leh he'ng mipuite leh Israel mi zawng zawngin an thlana thu thuin ka awm ang a, a hnenah ka awm zawk ang. idTin, Absaloma chuan Husaia hnenah, "Hetiang hi ani maw i thian i khawngaihna dan chu? Engati nge i thian hnena i kal loh?" a ti a.@h{dTin, heti hi a ni a, Ark mi Husaia, Davida thian chuan Absaloma hnen a thlenin Husaia chuan Absaloma hnenah, "Pathianin lalber humhim raw se, Pathianin lalber humhim rawh se," a ti a.ygmdTin, Absaloma lehmipui zawng zawng Israel mite chu Jerusalem-ah an kal a, tin, a hnenah Ahothophela pawha tel a.sfadTin, lal leh a hnena mi awm zawng zawngte chuan Aiphim an thleng a; tichuan chutah chuan a chawl hahdam a.Med Chutichuan Davida leh amite chu kawngah chuan an kal ta zel a: tin, Simeia chu a n ral tlang pangah chuan a kal zel a, a kal pah chuan anchhia a lawh zel a, lungtein a deng a, vaivuttein a theh a.dd LALPA chuan ka hreawmzia hi a rawn hmu ang a, LALPA chuan vawiina anchhe min lawh hi a tha laminmin rul leh mai pawh ani thei e," a ti a.cd Tin, Davida chuan Abisaia leh a chhiahhlawh zawng zawngte hnenah chuan, "Ngai teh u, ka fapa, ka rila rah ngei chuan min thah a tum a ni a; he Benjamin mi hian a va tum nasa lehzual dawn em? Engmah tih su u la, anchhia chu lawh mai rawh se; LALPA tihtir ani sia.mbUd Tin, lal chuan, " nangni Zeruia fapate u, nangni hian mi lo hriatsak tur eng nge awm? LALPA'n a hnena, 'Davida anchhia lawh rawh,' a tih si chuan lawh mai ang hmiang, 'Engati nge chutiang i tih?' Tuin nge ti tehlul ang?" a ti a.(aKd Chutichuan Zeruia fapa Abisaia chuan lal hnenah, "Engati nge he ui thisawn hian lalpa ka pu chu anchhia a lawh mai mai? A lu ka va tan teh mai ang aw?" a ti a.y`mdA rorel ai i rel tak Saula chhungte thisen chu LALPA'n i chungah a rawn lettir ta a; tin, LALPA chuan a ram chu i fapa Absaloma a lo pe tawh a; tin, ngai teh, thisen chauh hmang mi i nih avangin nangmaha pawi i inkhawih chawp a ni," a ti a._dTin, Simeian anchhe lawh chungin heti hian a ti a, "Kal bo daih rawh, kal bo daih rawh, nang thisen chhuah hmang leh Beliala mihringpa./^YdDavida chu lungin a deng a, lal Davida chhiahhlawh zawng zawngte pawh: tinmipui zawng zawng leh sipai huaisen zawng zawngte chu a ding lamah leh a vei lamah an awm a.!]=dTin, lal Davida'n Bahurim a thlen chuan ngai teh, Saula chhungte zinga mi Gera fapa a hming Simeia a lo chhuak a: anche lawnh chung zelin a lo chhuak a.]\5dTin, lal chuan Ziba hnena chuan, "Ngai teh, Mephibosetha thil neih zawng awng chu i ta vek a ni ta," a ti a. Tin, Ziba chuan," Chibai ka buk tak zet che a ni; aw lalpa, ka pu, i mittlun zel ka tum ang e," a ti a.][5dTin, lal chuan, "A nih leh khawiah nge i pu fapa chu?" a ti a. Tin, Ziba chuan lal hnenah," Ngai teh, Jerusalem-ah a awm: 'Vawiina hian Israel-hote chuan ka pa ram min le leh dawn,' a ti nghe nghe a sin," a ti a.ZdTin, lal chuan Ziba eah chuan, "Heng hi engtizia nge ni?" a ti a. Tin, Ziba chuan," Sabengtungte hi lal chhungte chuanna'n a niang a; tin, chang leh nupui theite hi tlangvalte ei atan ani ang a, tin, uain hi chu thlalera chau apiangte in atan a ni ang," a ti a.yY odTin, Davida chuan tlang chip a lawn chauhnaa pel hlek hnu chuan, ngai te, Mephilbosetha chiahhlaw Ziba ua a lo muak a, sabengtung pahnih a thuam a, chhang tlang zahnih leh grep pho ro bawr za leh nupui thei za leh uain peng khat a phurtir a.pX[d%Chutichuan, Davida thian Husaia chu khawpuiah chuan a lut a; tin, Absaloma chu Jerusalem-ah a lut ta a.6Wgd$Ngai teh, an fapate pahnih Zadoka fapa Ahimaaza leh Abiathara fapa Jonathana pawh an hnenah an awm kha; tin, i thil hriat apiangte chu mi hriatir turin anmahni chu i rawn tir thin dawn nia," a ti a.Chutichuan, Davida thian Husaia chu khawpuiah chuan a lut a; tin, Absaloma chu Jerusalem-ah a lut ta a.LVd#Chutah chuan i hnena puithiam Zadoka leh Abiathara pawh an awm ve ani lo'm ni? Chutichuanheti hi a ni ang a, lal ina thu chhuak i hriat apiang chu puitiam Zadoka leh Abiathara i hrilh thin ang a.Ud"amaherawhchu khawpui lamah chuan i kir a, Absaloma hnena, 'Aw lalpa, i chhiahhlawhah ka awm ang e, tun hma lama i pa chiahlawhah ka awm ang khan tunah hian i chhiahlawhah ka awm tawh thung ang e,' i va tih eraw chua Ahothophela remruat mi dalsaktu i ni zawk ang.\T3d!Tin, Davida chuan ahnenah, "Ka hnena i kal ve chuan ka tan phur rit i ni mai ang a:?Syd Tin, heti hi a ni a, Davida chu Pathian biakna tlang chhip a han lawn chhua chuan, ngai teh, Ark mi Husaia chu a kawr pawhthler ha a, a lua lei kai luamin ama hmuak turin a lo kal a.XR+dTin, tuin emaw Davida chu, "Ahithophela chu Absaloma lamah tangin phiartute zingah a tel ve," tiina hrilh a. Tin, Davida chuan, "Aw LALPA, Ahithophela remruat chu atnaah chantir turin ka ngen a che," a ti a.\Q3dChutichuan Davida chu Olive tlang chohnaah chuan a lawn cho a, chhoh pah chuan a tap zel a; a lu a khum a, ke ruain a kal a: tin, a hnena mi awm zawng zawngte chuan lu an khum theuh a, tap chung zelin an chho a.{PqdChutichuan Zadoka leh Abiathara chuan Pathian bawm chu Jerusalemah an kalpui leh a; tin, chutah chuan an awm ta a.uOedNgai teh, kei chu chanchin min rawn hriattir hma loh chu thlalera lui kaiahte hian ka lo awm ang e," a ti a.3Nadlal chuanpuithiamZadoka hnenah chuan, "Hmu theitu i ni lo'm ni? I fapate pahnih, i fapa Ahimaaza leh Abiathara fapa Jonathana nen thlamuang takinkhawpuiah haw leh rawh u.M5damaheawhchu,'nangmahah lawmna reng ka nei lo,' a tih chuan ngai teh, heti mai hi ka ni a, thaa ti ang angin ka chungah hian ti mai rawh se," a ti a.GL dTin, lal chuan Zadoka hnenah, "Pathian bawm chu khawpui chhungah zawn haw leh rawh u: LALPA mittlunga ka awm chuan mi hruai haw leh ang a, Pathian bawm leh a awmna chu min hmuhtir leh ang a;NKdTin, Zadoka te chu Pathian thuthlun bawm zawnin Levi-ho zawng zawngte nen a hnenah an kal ve a; Pathian bawm chu an nghat a, mipuiin khua chu an chauhsan kim vek thlengin Abiathara chu a hanchho a.5JedTin, ring takin a ram tahin an tap a, mipuite chu an kal vek a; thlaler kawng lam panin lal pawh chuan Kidron lui chu a kan a, tin, mipui zawng zawngte chuan an kan bawk a./IYdTin, Davida chuan Itaia hnenah chuan, "Kal u la, kal zel rawh u le," a ti a. Tichuan Git mi Itaia chu amite zawng zawng leh an fanau zawng zawngte nen chuan an kal a.fHGdTin, Itaia chuan lal chu a chhang a," LALPA nunna leh lal, ka pu nunna chhalin ka sawi e, lal, ka pu hi i awmna tawh phawtahchuan, thih leh thih ani ang a, dam leh dam ani ang a, i chhiahlawh hi a awm ve zel ang," a ti a.G)dNimin lawka lo kal i ni a, vawiinah hian kan hnena a chhuk a chhova min zui turin ka tih ve tur che i ni em ni? Ka lal theih theihnaah ka lal dawn a ni a, nang hchu kir leh la, i unaute zawng zawng hi hruai kir rawh; khawngaihna leh thutak i hnenah awm rawh se," a ti a.OFdChutichuan lal chuan Git mi Itaia hnenah chuan, "Eng tizia nge nanghi i lo kal ve? Kir leh la, lal hnenah awm rawh: nang chu mikhual ram danga mi i ni bawk si a, nangma hmun lamah kir leh rawh khai.-EUdTin, a mi zawng zawngte chuan an kal pel a; tin, Kerit mi zawng zawng te, Pelet mi zawng zawng te, mi zaruk Gath atanga mah rawn zuitute chuan lal chu an bel zel a.gDIdTin, lal chu a chuak a,mipui zawng zawngte chuan an zui a; tin, Beth-merhak-ah an chawl rih a.CdTin, lal chu a chhuak a, achhungte zawng zawngin an zui a. Tin, lal chuan in nghak turin hmeichhe sawm, hmeihote chu a dah a. BdTin, lal mite chuan lal hnenah, "Ngai teh, i chiahhlawhte hi kan pu, kan lalin a ruat apiang ti turin kan inpeih reng e," an ti a.MAdTin, Davida chuan Jerusalem-a a mi zawng zawngte hnenah chuan, "Tho u la i tlan chhuak ang u, tumah Absaloma lakah hian kan chhuak thei awm si lo va: chhuak thuai rawh u khai, chutilozawng min rawn umphak thuai mai ang a, kan chungah hian thil tha lo tak a rawn thlen ang a, khandaihin khua hi a rawn bei dah ang e," a ti a.m@Ud Tin, Davida hnenah chuan, "Israel mite rilru chu Absaloma lamah a thle hle mai," tiin mi a lo kal a.^?7d Tin, Absaloma chuan inthawinate chu a hlan laiin, gilon mi Ahithophela, Davida rorelpui chu, a khua Gilo ata a chah a. An thu phiar chu a nasa hle mai a; Absaloma lamah chuan mipuite chu an pung tulh tul mai si a. ~m}j|{{azyy4xCwwvuZtVss`rrqponnrmm lWkjj]ii,hKggf,e{dcc/bb/aa``L__N^^?]]v]\\}\ [[#ZZTYY|YXXWWW]VVkVUU2TT|T+SSgSRRHQQhPROO:NNvMMMLKWJJ9IIHQGGWFEDCCfBB A~@w?? >m=<22310_//\.1-h,+*))((!'F&$##y""! --D-=^<rt'*-c | . Ea.r, an3Tin, Solomona chuan, "Mi rinawm tak a nih a tihlan phawt chuan a samzai khat pawh leiah a tla lo ang: amaherawhchu suahsualna a nei tih hriatna a awm chuan a thi ang," a ti a.chutichuan lal Solomona chuan mi a ti ra, maicham ata chu an va hruai thla a. Tin, a va kal a, lal Solomona chu chibai a buk a: tin, Solomona chuan a hnenah, "I inah haw tawh," a lo ti a.T+ %n2Tin, "Ngai teh, Adonijan lal Solomona a hlau a; 'Lal Solomona hian a chhiahhlawh hi khandaiha tihlum lo turin ka hnenah chhia chham phawt rawh se,' tin, maicham ki a vuan e," tiin Solomona chu an hrilh a.X* -n1Tin, Adonija chuan Solomona chu a hlau ta a; a tho a, maicham ki a va vuan ta a.m) Wn0Tin, Adonija mi sawmte zawng zawng chuan an hlau ta a, an tho a, mahni kawng kawngah an kal ta vek a.5( gn/Tin, lal pawh chuan heti hian a ti, 'LALPA, Israelte Pathian, vawiin ngeia ka lalthutthlenga thu tur rawn ruattu chu fakin awm rawh se, ka mit ngeiin a hmuh tak hi," a ti a.t' en.Tin, lal puipate chu, 'I Pathianin a hming aiin Solomona hming chu titha zawk sela, i lalthutthleng aiin a lalthutthleng chu toropui zawk rawh se,' tia kan pu lal Davida lawmpui turin an kal chiam bawk a; tin, lal chu khum siin a kun a.D& n-Tin, Solomona chu ram lalthutthlengah chuan a thu ta bawk a.T% %n,tin, puithiam Zadoka leh zawlnei Nathanan Gihon hmunah lalatan hriak an thih ta a: chuta tang chuan hlim takin an lo chho a, chu chuan khawpui chhung a khawk rum rum a ni. Chu chu a ni in thawm hriat chu. $ =n+ama rualin puithiam Zadoka te, zawlnei Nathana te, Jehoiada fapa Benaia te, Keret mite, Pelet mite lalin a tir a, lal sabengtung chungah an chuantir ta:# n*Tin, Jonathanan a chhang a, Adonija hnenah chuan, "Thlen lo e, kan pu, lal Davida'n Solomana lalah a siam ta a lawm maw le:N" n)Chutia a tih lai tak chuan ngai teh, puithiam Abiathara fapa Jonathana a va kal a: Adonija chuan, "Lo kal teh khai; nang zawng mi fel i ni a, chanchin tha i rawn thlen chawk ang chu maw?" a lo ti a.k! Sn(Tin, Adonija leh a sawmho a hnena awm zawng zawngte chuan an ruaitheh zawh chuan an han hria a. Tin, Joaban tawtawrawt ham rik a han hriat chuan, "Khawpui chhunga thawm ri awm ta dur dur chu engtizia nge maw ni chu le?" a ti a.  7n'Tin, mpuiho zawng awng chuan amah chu an zui chho a, mipuite chuan phenglawngte an tum a, an lawm nasa khawp a, an thawm ri chuan lei a nghawr khi a.D n&Tin, puithiam Zadoka chuan Puan In ata hriak dahna ki a la a, Solomona chu a thih ta a. Tin, tawtawrawt an ham a; tichuan mi zawng anwgin, "Pathianin lal Solomona humhim rawh se," an ti a.J n%Chutichuan puithiam Zadoka te, zawlnei Nathana te, Jehoiada fapa Benaia te, Keret mite, Pelet mite chu an zuk kal a, Solomona chu Davida sabengtung chungah an chuantir a, Giho hmunah an hruai a.4 en$LALPA chu ka pu, lalpa hnena a awm thin angin, Solomona hnenah pawh awm ve zel sela, ka pu lal Davida lalthutthleng aiin a lal thutthleng chu tiropui zawk rawh se," a ti a.v in#Tin, Jehoiada fapa Benaia chuan lal chu a chhang a, "Amen: LALPA, ka pu lalpa Pathian pawhin remti ve rawh se.= wn"Tichuan amah chu in zui chho ang a, ka lalthutthlengah hian a lo thu dawn nia; amah hi ka aia lal tur a ni si a: tin, amah hi Israel ram leh Judai hotu atan ka ruat a ni e," a ti a.) On!tin, puithiam Zadoka leh zawlnei Nathanan Israelte lal atan hriak zuk thih rawh se: tin, tawtawrawt ham u la, 'Pathianin lal Solomona humhim rawh se,' ti rawh u. 3n Tin, lalc huan a hnenah, "In pu puipate hruai u la, ka fapa Solomona hi keima sabengtung ngei chungah chuantir u la, Gihon hmunah zuk hruai rawh u: !nTin, lal Davida'n, "Puithiam Zadoka leh, zawlnei Nathana leh Jehoiada fapa Benaia mi va koh teh u," a ti a. Tin, a hmaah chuan a va kal a. nChutichuan Bat-sebi chu a hmaia lei siin a bawkkhup a, lal chu chibai a buk a, "Ka pu, lal Davida hi kumkhuain dam reng rawh se," a ti a.y oni hnenah LALPA Israelte Pathian hming chhala, 'I fapa Solomona hi ka hnuah chuan a la lala ngei ngei ang, ka aiah ka lalthutthlengah hian a la thu dawn e,' tia chhia ka chham ang ngei kha, vawiin ngeiah pawh hian ka la ti dawn a ni," a ti a.e GnTin, lal chuan chhia a chham a, "Manganna zawng zawnga ka nunna humhimtu LALPA nunna chhalin, nChutichuan lal Davida chuan a chhang a, "Bat-sebi mi han kohsak teh u," a ti a. Tin, lal kiangah chuan a va kal a, lal hmaah a va ding a.1 _nHei hi lalpa ka pu thua tih a nih si chuan, lalpa ka pu hian a hnua lalthutthlenga thu tura hi tu ber nge ni tih i chhiahhlawhte hi lo la hrilh lo a ni ang maw?" a ti a. %nAmaherawhchu kei i chhiahhlawh ngei leh, puithiam Zadoka leh, Jehoiada fapa Benaia leh, i chhiahhlawh Solomona hi zawng min sawm ve lo a ni.z qnvawiinah hian a chhuk a, bawngpa te, ran chawm thau te, beramte a talh teuh mai a, lal fapa zawng zawngte, sipai hotu te, puithiam Abiathara te a sawm a; tin, ngai teh, an eiin an inho a, 'Pathianin lal Adonija hi humhim rawh se,' an ti a ni.z qnTin, Nathana chuan, "Aw lalpa, ka pu, 'Ka hnuah Adonija hi a lal ang a, ka lalthutthlengah a thu ang,' i ti em ni? nEnteh, zawlnei Nathana a lo kal e," tiin lal an hrilh a. Tin, lal kiang a va thlen chuan lal hmaah chuana hmaia lei siin a bawkkhup a.Y /nTin, ngai teh, chutia lal abiak lai tak chuan, zawlnei Nathana chu a lo lut ve a.-  WnChutilozawng heti hi ani ang a, ka pu, lalpa hi a puteho hnena a muthilh ve hunah chuan, kei leh ka fapa Solomona hi thil tisualtuah min ruat mai dawn a ni," a ti a.*  QnTichuan ka pu, lalpa hnuah hian a lalthutthlengah tu nge la thu dawn tih i hrilh changin Israel-ho zawng awng mit hi nang, ka pu, lalpa, i chungah a fu thup a ni.>  ynbawngpa te, ran chawm thau te, beramte a talh teuh a, lal fapa zawng zawngte leh, puithiam Abiathara leh, sipai hotu Joaba te a sawm a: i chhiahhlawh solomona erawh chu a sawm ve lo.]  7nNgai teh, hei Adonija a lal ta reng mai: nang ka pu lalpa lah hian i hre ve si lo va:[  3nTin, ani chuan, "Ka pu LALPA i Pathian hming chhalin i bawihnu hnenah hian, 'I fapa Solomona hi ka hnuah a la lal ngei ngei dawn a, amah hi ka lalthutthlengah hian a la thu dawn e,' ti khan chhia i chham tawh a.l UnTin, Bat-sebi chu lal hnenah pindanah chuan a va lut a: lal chu a upa tawh hle mai a, Sunam mi Abisagi chuan lal rawng chu a bawl a. Tin, Bat-sebi chuan lal chu kunin chibai a buk a. Tin, lal chuan, "Engnge i duh le?" a lo ti a. +nNgai teh, lal i va biak lai takin, kei pawhin ka rawn zui lut ve mai ang chia, i thu sawi chu ka rawn nemnghehpui dawn che nia," tiin a sawi a. 3n Lal Davida hnenah va lut ta la, a hnenah, 'Aw lalpa, ka pu, i bawihnu hnenah hian i fapa Solomona hi, ka hnua a la lal ngei ngei dawn a, amah hi ka lalthutthlengah hian a lo thu dawn e, ti khan chhia i chham ani lawm ni kha? Engati nge Adonija lala a awm tak mai?' va ti teh.Z 1n Chutichuan nangma himna tur leh i fapa Solomona himna tur ka lo hrilh teh ang che.  n Chutichuan Nathanan Solomona nu Bat-sebi hnenah, "Hagithi fapa Adonija hi kan pu Davida hriat lohin a lal ta mai tih i hre na nge?X -n Zawlnei Nathana te, mi huaisenhote leh a unaupa solomona erawh chu a sawm ve lo.W +n Tin, Adonija chuan beram te, sebawng pa te, ran chawm thaute Zoholet lungah a talh a, chu chu En-rogel bula awm a ni; tin, lal fapa a unau zawng zawngte leh Judai rama lal puipaho zawng zawngte chu a sawm a.! ?nPuithiam Zadoka te, Jehoaiada fapa Beinaia te, zawlnei Nathana te, Simeia te, Reia te leh Davida ho mi huaisente erawh chu Adonija lamah an tang ve lo a.} wnAni chuan Zeruii fapa Joaba leh, puithiam Abiathara chu a rawn a: anni chu Adonija lamah an tang a, an tanpui thin a.  =nA pa lah chuan eng lai mahin, "Engati nge hetiangin i tih," tiin a tilungni lo ngai si lo a; tin, amah hi hmeltha tak a ni bawk a, Absaloma chhang a ni.@~ }nTichuan Hagithi fapa Adonija chuan, "Keimah ka la lal dawn hi maw," tiin a inngai ropui hle mai a: tawlailir leh sakawr chung chuang mie, mi sawmnga a hmaa tlan turte nen a buatsaih a.y} onChu nula chu a hmel a tha hle mai a; lal chu a enkawl a, a rawng a bawlsak thin a; nimahsela lal chuan a pawl lo.|  nChutichuan Israel ram zawng zawngah chuan nula hmeltha an zawng a, Sunam mi Abisagi an va hmu a, lal hnenah chuan an hruai ta a.X{ -nChutichuan a puipaten a hnenah, "Kan pu lal tan hian nula i zawng teh ang u: lal bulah hian awm reng se la, enkawl rawh se; tin, i angchhungah hian lo mu se la, kan pu lal hi a lo lum thei dawn nia," an ti a.{z unTin, Davida chu a lo upain, a lo tar ta hle a; tichuan puanin an khuh thin a, nimahsela a lum thei chuang hauh lo a.KydTin, Davida'n chutah chuan LALPA tan maicham a siam a, halral thilhlante leh remna thillante a hlan a. Chutichuan LALPA chu an ram chungah chuan a lungawi a, Israel ram ata hri chu a kiang ta a.Vx'dTin, lal chuan Arauna hnenah, "Ni lo e a, aman neiin a lei ngeiin ka leisak zawk ang che; engmah insengso loin LALPA ka Pathian hnenah halral thilhlante ka hlawn tawp lo ang," a ti a. Chutichuan Davida chuan hrui leh sebawngpate chu tangka sekel sawmngain a lei ta a.Tin, Davida'n chutah chuan LALPA tan maicham a siam a, halral thilhlante leh remna thillante a hlan a. Chutichuan LALPA chu an ram chungah chuan a lungawi a, Israel ram ata hri chu a kiang ta a."w?dAw lalpa, he'ng zawng zawng hi Arauna chuan lal a pe vek e," a ti a. Tin, Arauna chuan lal hnenah, "LALPA i Pathian chuan lo chhang che rawh se," a ti a.Wv)dTin, Arauna chuan Davida hnenah, "LALPA ka pu chuan awm a tih la se la hlan ang hmiang: en teh, halral thil hlan atan bawngpate chu a awm a, tin, thing atan hrui hmanruate leh sebawng thuamnate chu a awm a.Wu)dTin, Arauna chuan, "Eng vangin nge LALPA ka pu chu a chhiahhlawh hnenah a lo kal le?" a ti a. Tin, Davida chuan, "Mipuite laka hri a kian theihna tura LALPA tana maicham siamna'na i hrui lei turin," a ti a.t9dTin, Arauna chu a han hawi a, a lam pana lal leh ahote lo kal chu a hmu a: tichuan Arauna chu a chhuak a, a hmaia lei siinlal hmaah chuana bawkkhup a.Ss!dTin, Davida chu LALPA'n thu apek anga Gadan a hrilh ang chuan a chho ta a.rdTin, chu mini chuan Gada chu Davida hnenah a kal a, a hnenah, "Chho la, Jebus mi Arauna hruiah LALPA tan maicham han siam rawh," a ti a.qdTin, Davida'n mi tihlumtu vantirhkoh a hmuh chuan LALPA a bia a, "Ngai teh, ka lo sual ta a, dil lo takin thil ka lo ti ta a ni: mahse, he'ng beramte hian eng thil nge an tih? I kut chuan keimah leh ka pa chhungte mi khawih zawk rawh se aw," a ti a.pdTin, vantirhkohin tichhe tura Jerusalemlama a kut a han lek chuan LALPA'n thil tha lo tih a tum chu alamlet a, mite tiboraltu vantirhkoh hnenah chuan, "A tawk tawh e; i kut lek tawh suh," a ti a. Tin, LALPA vantirhkoh chu Jebus mi Arauna hrui bulah chuan a awm a.@o{dChutichuan LALPA chuan Israel mite chungah chuan zing atangin hun ruat ang thleng chuan hri alentir a; tichuan mipui zinga mi chu Dan atangin Beer-seba thlengin mi singsarih an thi a.EndTin, Davida chuan Gada hnenah, "Ka mang a ang hle mai a: LALPA kutah tlu lut phawt mai i la, a zahngaihna chu a nasa hle si a; mihring ktuah chuan min tluk luhtir lul suh ang che," a ti a.'mId Chutichuan Gada chu Davida hnenah a kal a, a hrilh a, a hnenah, "I ramah hian kum sarih tam i chunga lo tlak nge, i hmelma hmaa an um chhung chea thjla thum lo tlan bo rih nge, i rama ni thum hri lo len? Mi tirtu eng angin nge ka chhan dawn inngaihtuah la, min hrilh rawh khai," a ti a.l!d Kal la, Davida hnenah, 'LALPA'n heti hian a ti, Thil kawng thum ka ruatsak chia, i chunga ka tih turin pakhat thlang rawh,' a ti e," tiin.ikMd Tin, zinga Davida a han thawh chuan Davida zawlnei, zawlnei Gada hnenah LALPA thu a lo thleng a,'jId Tin, mihring a han chhiar zawh chuan Davida thinlung chu a na ta hle mai a. Tin, Davida chuan LALPA hnenah, "Ka thiltihah hian nasa takin ka lo sual ta a ni. Nimahsela tunah hian aw LALPA, i chhiahhlawh khawlohna hi dah bo turin ka ngen a che; atthlak takin ka lo ti ta a ni e," a ti a.%iEd Tin, Joaba chuan mihring zat chin chu lal a pe a: tin, Israel ramah chuan khandaih keng mi, mi huaisen nuairiat an awm a; tin, Juda mi chu nuainga an awm a.thcdChutichuan ram zawng zawng an fan chhuah hnu chuan thla kua leh ni sawmhnih ralah Jerusalem-ah an lo haw a.gdtin, tura kulh te an va thleng a, tin, Hiv-ho leh Kanaan mite khua zawng zawng an thleng a; tin, Judai chhim lam Beer-seba-ah an kal a.nfWdtin, Gilead ram leh Tahtim hodsi ram an thleng a; tin, Dan-Jaan an thleng a, Zidon paninan kal vel a,e}dTin, Jordan ral an va kai a, tin, Gad ruam lai tak ding lama khaw awm Aroer=ah chuan Jazer thlengin awm hmun an khuar a:)dMdNimahsela lal thu chuan Joaba leh sipai hotute chu a hneh ta a. Tichuan Joaba leh sipai hotute chu Israel mite chhiar tur chuan lal hnen ata chu an chhuak ta a.]c5dTin, Joaba chuan lal hnenah, "Lalpa i Pathian chuan mipuite tipungin, engzata tampawh, a leh za pawh, lalpa ka pu hian hmu hman rawh se; nimahsela lalpa ka pu chuan chu chu engah nge maw hriat a chak le?" a ti a.Ub%dTin, lal chuan a hnena awm sipai hotu Joaba hnenah chuan, "Israel hnam zawng zawng zingah hian Dan atanga Beer-seba thlengin vak vel la, mi engzat nge an nih ka hriat theihna'n chhiar vek rawh u," a ti a.3a cdTin, LALPA thinurna chu Israelte chungah a lo thawk leh ta thut a, "Kal la, Israel mi leh Juda mite chhiar vek rawh," tiin Davida chuan an pawi khawih turin a chawk tho a.F`d&Hit mi Uria te an ni: an za chuan sawmthum leh pasarih an ni.c_Ad%It mi Ira te, Itmi Gareba te;Hit mi Uria te an ni: an za chuan sawmthum leh pasarih an ni.T^#d$Zeruia fapa Joaba ralthuam kengtu Amon mi Zeleka te, Beerot mi Naharaia te:=]wd#Zoba khuaa mi Nathana fapa Igala te, Gad mi Bania te;/\[d"Karmel mi Hezroa te, Arba mi Paaria te;S[!d!Maakat mi Ahasbaia fapa Elipheleta te, Gilon mi Ahitophela fapa Eliama te;9Zod Harar mi Sama te, Araar mi Sarara fapa Ahiama te:?Y{dSaalbon mi Eliaba te, Jesena fapate zinga Jonathana te;7XkdArbat mi Abi-albona te, Barhum mi Azmavetha te;:WqdPirathon mi Benaia te, Gaas-a luitea mi Hidaia te;_V9dNetophat mi Bana fapa Heleba te, Benjamina thlah, Gebea khuaa mi Ribaia fapa Itaia te;bU?dAnathot mi Abiezera te, Husat mi Mebunaia te; Aho mi Zalmona te, Netophat mi Maharaia te;4TedPal mi Heleza te, Teko mi Ikesa fapa Ira te;,SUdHarod mi Sama te, Harod mi Elika te;lRSdJoaba unau Asahela chu sawmthum zinga pakhat chu a nia; Beth-lehem khuaa mi Dadoa fapa Elhanana te;!Q=dMi sawmthumte ai chuan chawimawitlak a ni a; nimahsela chungnungber pathumte zinga chhiar tel a kai lo. Tin, Davida chuan amah vengtu hotu atan a dah a.|PsdJehoiada fapa Benaia chuan chutiang thil chu a tih avangin sipai huaisen pathumte zingah chuan hmingthat a hlawh a.AO}dtin, Aigupta mi, mi lian tak a that a: Aigupta mi chuan fei a keng a; nimahsela ani chuan tiang kengin a zuk pan a, Aigupta mi fei ken chu a chhuhsak a, ama fei chuan a chhunhlum ta a,ONdTin, Kebzeel mi huai fapa Jehoiada fapa Benaia thil nasa tak titu chuan Moab mi Ariela fapate pahnih chu a that a: tin, a zuk chhuk a, vut tlak hun laiin khuarkhurrumah sakeibaknei a zuk that bawka:M/dPathumte zingah chuan chawimawi tlak ber a ni lo'm ni? Chuvangin an hotu atan an siam a: nimahsela chungnungber pathum zinga chhiar tel a kai lo.#LAdZeruia fapa Joaba unau Abisaia chu an pathum zinga hotu ber a ni a. A feiin mi zathumte chu a bei a, a that a, pathumte zingah chuan hming that a hlawh a.AK}dAw LALPA, hei hi ka tih loh turzia mai chu; thih huama kalte thisen chu ka in dawn em ni?" a ti a; chutichuan a in duhta lo a. Chung thilte chu sipai huaisen pathumte chuan an ti a ni.JdChutichuan sipai huaisen pathumte chuan Philistia sipaiho chu an tawn tlang a, kulh kawngkhar kiang ami Beth-lehem-a tuichhunchhuah chu an va chawi a, an keng a, Davida hnenah an kalpui a: nimahsela a lo in duh lo a, LALPA tan a bun chhuak ta zawk a.I7dTin, Davida chuan tui a chak em em mai a, "Beth-lehem-a tuichhunchhuah tui, kulh kawngkhar kianga mi kha in tura mi pe han awm teh se la aw!" a ti a.H}dTin, chutih lai chuan Davida chu kulhbingah a awm a, chutih lai bawk chuan Philistia sipaiho chu Beth-lehem-ah an awm a.=Gud Tin, sipai huai huai sawmthum zinga pathumte chu an chhuk a, buh seng lai takin Davida hnenah Adulam pukah an kal a; tin, Philistia sipaiho chuan Rephaim kawnah tanhmun an khuar a. F d Nimahsela ani chu chu mi hmunah chuan a ding a, a veng tlat a, Philistia mite chu a that a: tin, LALPA'n nasa takin a ngamsak a.HE d Tin, chu mi dawttu chu Hara mi Agea fapa Sama a ni a. Tin, dailuah awmna chuk hmunah Philistia mite chu lak tumin an infawk khawm a; tin, mipuite chuan Philistia mite chu an tlan chhiatsan a.kDQd tin, ani chu a tho a,P hilistia mite chu a kut a khama a khandaih pawh thlah thei lo hial khawpin a that a: chu mini chuan LALPA'n nasa takin a ngamssak a; tin, mipuite chu a hnungah rallak thil la tur ngawtin an lo kir leh a.ZC/d Tin, a dawttu chu Aho mi fapa Dodaia fapa Eleazara a ni a; chu mi chu Philistia mite indo tura an punkhawm a, an cho a, Israel mite an kal bo vek laia Davida hnena sipai huaisen pathumte zinga pakhat kha a ni:GB dHeng hi Davida sipai huaisen hmingthangte chu a ni: Takemon miJosebasehebetha chu sipai hotute zinga hotu ber a ni a; ani chu tum khata mi zariat thattu Eznet Mi Adinoa an tih bawk kha a ni.AdA khawihtu tur chuan thir leh feingul rawih zawk tur a ni a; Tichuan an hmunah halral vek an ni ang,' tiin mi bia a," a ti a.m@UdMi suaksualte erawh chu an zain a hnawla hnawlbo mi, hling ang an ni ang a, Kuta lak mi an ni si lo:D?dKan chhungkua chu Pathian hnena mi ani lo'm ni? Chatuan thuthlung chu ka hnenah a thlung a, Engkim fel leh tinghet tlatin; Ka chhandamna kimleh duhthusam kim, A chawr chhuahtir lawng maw?>dNi a lo chhuah a, chhum awm hauh lo Zing eng ang hi a ni ang a. Ruah sur hnua khaw lo thiang a, Leia hlobet chawr no dep ang hia ni ang.= dIsraelte Pathian chuan a sawi a, Israelte Lungpui chuan: 'Mi chunga fel taka rorel thin a, Pathian tih chunga rorel thina chu,p<[dLALPA thlarau chuan keimah mi hmangin a sawi a: A thu chu ka leiah a awm a. A thu chu ka leiah a awm a.'; KdHeng hi Davida thusawi hnuhnung ber a ni. Jesaia fapa Davida, "Sang taka chawi sana, Jakoba Pathian hriak thih a, Israelte hla mawi tak phuahtu chuan a sawi a:':Id3Ani chuan chhandamna ropui tak a lal ape thin a: A hriak thiha chungah, Daivda leh a thlahte chung ngeiah chuan Kumkhuain a ngilneihzia a lantir ang," a ti a. 9d2Chuvangin aw LALPA, han tin, zingah chuan lawmthu ka hrilh ang chia, I hming fakin ka zai bawk ang.Ani chuan chhandamna ropui tak a lal ape thin a: A hriak thiha chungah, Daivda leh a thlahte chung ngeiah chuan Kumkhuain a ngilneihzia a lantir ang," a ti a.8!d1Mi dotute lak ata mi la chhuaktu: A ni, nangin mi beitute chung lamah chuan mi chawi kang a: Mi nunrawngte lak ata chu mi chhanhim thin a.L7d0Phuba mi laksaktu leh Hnam tin, ka hnuaia tudaltu Pathian ngei chu,}6ud/LALPA chu a nung reng e; ka lungpui chu fakin awm se la; Mi chhandamna lungpui, Pathian chu chawimawiin awm rawh se:^57d.Hnam dangte chu an chuai ang a, An kulhbing ata te chu khur chungin an lo chhuak ang.`4;d-Hnam dangte chu ka hnenah an inpe ang a: Ka chanchin an hriat veleh ka thu an zawm ang.3-d,Nangin ka mite insualna lakah pawh mi chhanhimta a; Hnam tin lu ni turin mi vawng tha a: Ka hriat ngai loh hnam chuan ka rawng an bawl tawh ang.x2kd+Chu velehleia vaivut ang maiin ka vaw sawm dep a, Kawtlai chirhdiak ang maiin ka tipherh a, ka theh darh vek a.1d*Tin, Benjamina thlahte chuan chutiang chuan an ti a, lamho zinga mi anmahni zat theuh nupuiah an man a, an kal bopui ta a: tin, an ram lamah chuan an hawng a, khawpui chu an chei leh a, chutah chuan an awm ta a. LALPA ngei chu an han en a, nimahsela a chhang si lo.i0Md)Mi hawtute chu ka tihboral theihna turin, Nangin midotute chu mi hnuchhawnin i awmtir ta bawk a.q/]d(Nangin inbeihna atan chuan chaknain ka taiah mi hreng si a: Mi rawn beitute chu ka hnuaiah i tudal ta a.i.Md'An thawh leh theihlohna turinka tiboral der a, ka sat chhawk a: A ni, ka ke hnuaiah an tlu ta a.b-?d&Mi dotute chu ka umpha a, ka tiboral a; Tihboral dera an awm hma loh chuan ka kir hek lo.K,d%Ka hnuaia ke ke penna chu i tizau a, Tichuan kekete hi a tleng lo.T+#d$Nangin i chhandamnaphaw chu mi pe bawk a: Inngaihtlawmnain mi siam lian ta.j*Od#Ka kutte hi ral kap turina zirtir thin a; Chutichuan ka bante hian dar thalngul a kuai zo hial a.N)d"Ka kete chu zukpui ke angina siam a: Ka hmun sangahte mi awmtir thin.Z(/d!Pathian chu ka kulhpui nghet tak a ni a: Mi tha famkimchu a kawngah a hruai thin.V''d LALPA lo chu tu nge Pathian awm ni: Kan Pathian lo chu tu nge lungpui awm ni?&dPathian zawng a kawng chu a tha famkima: ALPA thu chu fiah a ni tawh ; Amah ringtu zawng zawngte tan chuan ani chu phaw a ni.[%1dNangma tanpuiin ral ka bawh si a: Ka Pathian tanpui bawkin kulh ka zuan khum a ni.N$dAw LALPA, ka khawnvar i ni si a: LALPA chua ka thimna hi a tieng ang.w#idHreawm tuar mite chu i chhandam ang a: Mi chapote erawh chu i tihtlawm theihna'n an chungah i mit a fu reng a.u"edMi thianghlim lakah chuan thianghlimin i intilang ang a; Tin, mi luhlul lakah chuan luhlulin i intilang ang. ! dMi khawngaih thei tak lakah chuan khawngaih thei takin i intilang ang a, Mi tha famkimlakah chuan tha famkimin i intilang ang a;j OdChuvangin LALPA chuan ka felzia ang zelin mi lo rul ta a; A mithmuhah ka thianghlimzia ang zelin.Z/dAma lakah chuan sawisel bo ka ni bawk a, Ka khawlohna ata ka inthiarfihlimthin a.b?dA rorelna zawng zawng ka hmaah a awm thina: A thu ruatte lah chu ka hawisan ngai si lo a.`;dLALPA kawngte chu ka zawh a, Ka Pathian hnen ata chu sual takin ka kal bo ngai si lo a.lSdLALPA chuan ka felzia ang zelin ka chungah a ti a; Ka kutte a thianghlimzia ang ngeiin mi rul a ni.fGdAni chuan hmun thawl takahmi hruai chhuak aL Ka chunga a lawm avangin mi lo chhanhim ta a ni.[1dAnni chuan ka vanduai ni chuan mi beia, Nimahsela LALPA chu ka innghahna ber a ni.nWdMi dotu chak tak lakah chuan mi chhanhim a, Mi hawtute lakah pawh; kei atan chuan an chak lutuk si a.^7dAni chuan chung lam atangin a rawnban a, mi chelh a; Tui tam tak ata mi hnuk chhuak adChuveleh LALPA zilhhauna avanga, A hnara thaw chhuakin a chhem vak avang chuan, Leilung nghahchhante chu tihlanina awm ta a.mUdTin, thalte chu a kap chhuak a, anniho chu a tidarh a; Kawlte a phettir a, a tibuai ta nuai hlawm a.U%dLALPA chu vanah khian alo ri dur dur a, Chungnungbera chuan a aw a chhuah a.6id A hmaa enna avang chuan Meilingte chu a alh a.eEd Tin, thim chu amah hual velnabukteah a siama, Tuite, vana chhum chhah mupte chu fawkkhawmin,U%d Cherub chungah a chuang a, a thlawk ta a: A ni, thli thlaahte chuan an hmua.nWd Tin, ani chuan vante pawh a tikun a, a chhuk ta a; A ke hnuaiahte chuan thim chhah mup hi a lo awm a.+d A hnar atang chuan meikhu a cho ta ngut ngut a, A kaa chhuak mei chuan a kang ta hluah hluah a: Chu chuanin meihawl pawh a ti-alh ta dur dur a.p[dChu veleh lei hi a nghing a, akhur ta a. A thinur avangin van innghahnate lamin a khurin a nghing ta a.)MdKa manganin LALPA ch ka ko thin a, A ni, ka Pathian chu ka au thin: Tin, ai chuan abiak in atang chuan ka aw a hria a, Tin, ka au thawm chu a bengah a lut ta a.N dSeol hruihrualte chuan mi phuar vel a: Thihna thangte chuan mi awk a.\ 3dThihna fawn chuan min hual vel a, Pathian ngaihsak lohna tui lian chuan mitihlau a.Z /dFak tlak LALPA chu ka ko ang a: Chutichuan mi dotute lakah chhandamin ka awm ang.6 gdKa lungpui Pathian , amah chu ka ring ang; Ka phaw leh ka chhandamna ki, ka kulhbing sangleh ka inhumhima ahi; ka chhandamtu, nangin pawngnawrna lak ata min chhandam thin a.j Odtichuan ani chuan, "LALPA chu kalungpui leh ka kulhpui leh mi chhanhimtu a ni a, ka ta ngei a ni;  dTin, Davida chan a hmelma zawng zawng kut ata leh Saula kut ata LALPA'n a chhanchhuah ni chuan he hla thu hi LALPA hnenaha sai a:p[dTin, chung palite chu Gath khuaah milian laka piang an ni a,chung chu Davida leh a mite kutah an thi a.EdTin, Israel mite chu a va cho a, Davida unau Simeia fapa Jonathana chuan a lo that a.Tin, chung palite chu Gath khuaah milian laka piang an ni a,chung chu Davida leh a mite kutah an thi a.Y-dTin, Gath khuaah indona a awmleh a, chutah chuan mi sang tak mai, akut lehlam lehlam zungtang paruk, a ke lehlam lehlam zungtang paruk, a vaia sawmhnih leh pali neihi a awm a, ani pawh milian laka piang a ni."?dTin, Philistia mite nen Gob khuaah an indo leha; tin, Beth-lehem mi Jaare-oregima fapa Elhanan Git mi Goliatha a that a,a fei ngul chu themkawl ang a ni.-UdTin, heti hi a ni a, chu mi hnuah chuan Philistia mite nen Gob khuaah indopna a awmleh a: chutichuan Husat mi Sibekaia chuan mi lian fapate zinga mi Sapha a that a.iMdNimahsela Zeuira fapa Abisaian a chhan a, Philistia mi chu a bei a, a that ta a. Tin, Davida mite chuan, "Israelte khawnvar i tihmih lohna'n indo turinkan hnenah i chhuak ve tawh hauh lo ang," tiina chungah chhia an chham a.}dTin, Isbi-benoba, mi lian fapate zinga mi, a fei rihlamdar sekel zathu, nunghnam thar pai chuan Davida chu thah a tum a.)MdTin, philistia mite chuan Israel mite chu an do leh a; tin, Davida chu a mite nen an chhuk a,Philistia mite chu an zu bei a: tin, Davida chu a chau ta hle maia.]5dTin, Saula ruhte leh a fapa Jonathana ruhte leh Benjamina rama Zela khuaa a pa Kisa thlanah an phum a: tin, lal thupek ang zel chuanan ti a. Tin, chu mi hnuah chuan chu mi ramchungah chuan Pathian a lungawi ta a.f~Gd chuta Saula ruhte leh a fapa ruhte chu a la chho a; tichuan an khaiate ruh chu an la khawm a.D}d Tin, Davida chu akal a, Philistia miten Gilboa-a Saula an thah nia Philistia miten Bethsan muallaia an khai rutu, Jabes-Gilead mite hnen ata Saula ruh leha fapa Jonathan ruhte chu a la a;H| d Tin, Aii fanu Saula hmeinu Rizpi thiltih chu Davida an hrilh a._{9d Tin, Aii fanu Rizpi chuan saiip puan a la a, buh seng tirh ata van atanga ruahin a rawn nan thlenga a awmna'n lungpui chungah a inzar a; an chunga chhuna chungleng savate fuk leh zana ram sate awm pawh a phal lo a.Hz d Tin, Gibeon mitete kutah chuan a hlan a, tinanni chuan LALPA hmaah tlangah an khaihlum a, tichuan an pasarihchuan hmunkhatah an thi za a: buh seng hun,barli seng tantirh lai velin an tihluma.EydLal chuan Aii fanu Rizpiin Saula fapa panih a hrinsak Armonia leh Mehphibopsetha erawh chu a hruai a; tin, Meholat mi Barzilaia fapa Adriela, Saula fanu Mikalin fapa panga a hrinsakte nen:'xIdNimahsela lal chuan LALPA hnena Davida leh Saula fapa Jonathana kar a, anpaniha kara chhechhamna avangin Saula fapa Jonathana fapa Mephiltbosetha chu a hum a.#wAda fapa pasarihte min pe la, LALPA mi ruat Saula awmna Gibea khuaah chuan LALPA hmaah kan khai hlumang e," an ti a. Tin, lal chuan, "Pe ang hmiang," a tia.tvcdTin, lal hnenah chuan, "Mi tiboraltu leh Israel ram chhungah reng reng awm loa tiboral tura mi phiartu chu,udTin, Gibeonmite chuan a hnenah, "Saula leh a chhungte nena kan chungthuah hian tangka leh rangkachak lamthu a ni lo a; Israel zingah hian mi tihhlumtheihna kan nei hek lo," an ti a. Tin, ani chuan, "In sawi ang apiang chu ka tihsak ang che u," a ti a.t-dDavida chuan Gibeon mite hnenah chuan, "Engnge ka tihsakang che u? LALPA ro chu mal in sawm theihna'n eng anga inremna nge ka siam ang?" a ti a.!s=dTin, lal chuan Gibeon mite chu a ko a; (Gibeon mite chu Israela thlahte an ni lo a, Amor mi la awm chungte kha an ni zawk a; Israela thlahte chuan an lakah chhia an lo chham tawha; Saula chuan Israela thlahte leh Juda thlahte tana thahnem angaih avangin thah a tum thin mai a ni,)\r 5dTin, Davida dam laiin a kum zawngin kum thum tam a tla a; tin, Davida chuan LALPA chu a rawn a, Tin, LALPA chuan, "Saula avang leh a chhungte, thisen chhuahte avangin a ni e, Gibeon mite a that mai si a," a ti a.9qodtin, Jair mi Ira pawh chu Davida puithiam a ni a. pdtin, Seva chu lehkha ziaktu a ni a; tin, Zadoka leh Abiathara chu Puithiam an ni a:tin, Jair mi Ira pawh chu Davida puithiam a ni a.woidtin, Adorama chu hnathawka rawih luihte hotu a ni a; tin, Ahiluda fapa Jehosaphata chu chanchin ziaktu a ni a;ynmdJoaba chu Israel sipai zawng zawng hotu a ni a; tin, Jeoada fapa Benaia chu Keret mi leh Pelet mite hotu a ni a:m{dzawngte zingah chuan a kal a. Tin, Bikria fapa Seba lu chu an tan a. Joaba hnen lamah chuan an thehchhuak a. Tin, tawtawrawt a ham a, mahni puan in lam theuhvah khua ata chu an darh ta a. Tin, Joaba chu Jerusalemah lal hnenah chuan a haw leh ta a.2l_dChutiang lam thu chu a ni lo e: Ephraim tlang rama mi Bikria fapa ahming Seba chuan lal dodalin, Dvida ngei dodalina kut a lek a; ama chu min pe mai u la, khua chu ka chauhsan mai ang e," a ti a. Tin, hmeichhia chuan Joaba hnenah, "Ngai teh, a lu chu kulhah kan rawn paih liamsak ang che," a ti a.pk[dTin, Joaba chan a chang a, "Chutang ani awzawng lo v, tihmang ew, tihchhiat emaw ka tum lo reng reng e.;jqdKei hi Israel zinga inrem duh leh rinawm pawla mi ka ni a: nang chuan Israel khua, a khaw bulpui hi tihchhiat i tum a nih hi; LALPA ro chu engah nge tihmang i tum?" tiina sawi a.~iwdChutichuan , "Hmanlai chuan, "Abel khuaah hian an inrawn phawt ang,' an ti thin a; chutiang chuan thu an titawp thin.mhUdTin, a hnenah chuan a va kal hnai a; tin, hmeichhia chuan, "Joaba i ni em?" a ti a. "Ni e," a ti a, a chhang a. Chutichuan ahnenah, "I bawihnu thusawi hi ngaithla teh," a ti a. Tin, ani chuan a chhang a, "Ka ngaithla e," a ti a.4gcdChutichuan hmeiche fing pakhat khua atang chuan a lo au a, "Khai kai; Joaba hnenah, 'Lo kal hnai rawh, i hnenah thu ka lo sawi teh ang,' a ti, han ti rawh u khai," a ti a.FfdBeth-maaka-ah chuan an rawn hual a; tin, a khaw hrulah lei an tiang pawng a, kulh hrulah chuan an ding a; tin, Joaba hnena mi awm zawng zawngte chuan tichim turin kulh chuan chhu bur bur a.'eIdSeba chuan Abel thleng leh Bethmaaka thlengin Israel-ho ram chu a tlawh vek a, Ber mite pawh a tlawh a; tichuan mite chu an pung khawm a, amah an zui ve ta a.sdad Tin, lamlian ata dah sawn a nih hnu chuan Bikria fapa Seba um turin mi zawng zawgin Joaba chu an zui ta a.qc]d Tin, Amasa chu lamlian lai takah a thiin a lo bual nuaih mai a. Tin, chu mi chuan mi zawng zawng ding renga a hmuh chuan Amasa ruang hu lamlian ata phul lamah sawnin puanin akhuh a, akianga lo kal apiang an ding zela a hmuh avangin.b/d Tin, a kianga Joaahote zinga tlangval pakhat chu a ding a, "Joaba lama tang leh Davida lam lama tang apiang chuan Joaba zui zel rawh se," a ti a.ayd Nimahsela Amasa chuan Joaban khandaih a ken chu a ngaihsak lo va: chutichuan apumah chuan a vit a, a rilte chu a titla nuai mai a, a vit nawn leh ta lo a; tichuan a thi ta a. Tichuan Joaba leh auaupa Abisaia chuan Bikria fapa Seba chu an um ta a.#`Ad Tin, Joaba chuan Amasa hnenah chuan, "Unaupa, i tha rih alawm maw?" a ti a. Tin, Joaba chuan Amasa fawh tumin a khabe hmul chu a kut ding lamin a chelh a.h_KdGideon-a lungui awmna an va thlen chuan Amasa chuan anmahni chu a lo hmuak a. Tin, Joaba chuan indona thuamhnaw a inbel a, tin, a chungah chuan khandaih a pai chawpin kawnghrenah a pai a, tin, a kal zawngin a dawk chhuak a. 9~~r}|{{z]yxLwwXvv2uttBssMrHqq"oo3nImlkk jZi.hgg`fWeeHddcb~aa9`_^]].\a[[JZYXWWNVV-U\TwSSVR{R!QPPuOONMPLLKK=JIZIHH=GGeFF EEXDDCCBB{BDBAAt@@?? >C=y<OnTin, LALPA thuthluna bawm dahna turin chu mi inah a chhunga biakna lamah chuan hmun a buatsaih a.=1nTin, in chhung lamah chuan a kuhmum leh a par parh lema ker mawi sidar thing a awm a: a vai chuan sidar thing vek ani a; lung reng reng a lang lo.L<nTin, in, biakna hmun bula biak in chu a dung lam tawng sawmli a ni.:;onTin, in kawmchar lam tawng sawmhnih chu a chhuat atanga a bangte chenin sidar thingphel vekin a siam a: biakna hmun, hmun thianghlim ber atan pawh a chhung lamah chuan ahmang a.8:knIn chhung lam bangah chuan sidar thingphel a hmang a; a chhuat atanga chung lam bang thlengin a chhung lamah chuan thing a bel vek a: a chhuatah chuan thingphel a phah belh a.89mnTichuan Solomona chuan in chu a sa a, a zo ta a.k8Qn Tin, Israela thlahte zingah hian ka cheng ang a, ka mi Israel-hote hi ka thlahthlam lo ang," tiin.`7;n He in i sak lai mek chungchang thu hi - ka thuruatte i pawm a, ka rorelte i zawm a, ka thupek zawng zawngte zawm tura i pawm phawt zawngin i pa Davida hnena ka lo sawi tawh, ka thu kha i chungah hian ka tinghet ang.96on Tin, LALPA thu chu Solomona hnenah a lo thleng a,5{n Tin, in chhawng neite chu a insi vekin tawng nga theuha sangin a sa a: chungte chu in nen chuan sidar thinga zawm a ni.^47n Chutichuan in chu a han sa a, a zo ta ; in chu sidar khanchhuk leh a phekin a khuh a.#3AnPindan laita berte kawngka chu chu mi in ding lampangah chuan a awm a: a laitaah chuan rahka vialah an lawn chho a, tin, a laita atang chuan a pathumnaah.J2nTin, in chu, an sak lai chuan lung laihna hmuna chher sa veka sak a ni: tichuan an sak chhung zawng chu tuhoh ri te, hreipui ri te, thir hriamhrei ri reng rengte chu mi inah chuan hriat ani lo.1na chhawng hnuaihnung ber chu a vang lam tawng nga a ni a, a laita chu a vang lam tawng ruk ani a, a pahthumna chu a vang lam tawng sarih a ni: kalkhangte chu in banga inrawlh ngai loin pawn lamah chuan a velin in bangah chuan a nghahna a siam vang a ni.%0EnTin, a in bang velin, biak in bang velah pawh, biakna hmung bang velah pawh chu mi in bang si chuan in chhawng nei a sa a: tin, a vel chuan pindan a siam a:F/nTin, in atan chuan tukverh zimte thil kawkalh awmin a siam a../nTin, chu mi ina hmung thianghlim hma lama hulhliap chu a in vang lam che, tawng sawmhniha sei a ni a, a hma lama mi vang lam chu tawng sawm a ni.-+nTin, Solomonan LALPA tana in a sak chu a dung lam tawng sawmruk ani a, a vang lam chu tawng sawmhnih a ni a, a san lam chu tawng sawmthum a ni.O, nTin, heti hi ani a, Israela thlahte Aigupta ram ata an chhuah achin kum zali leh sawmriatna kum, Israel-hote chunga Solomona a lal kum lina, Ziv thla, thla hnihna thla chuan LALPA in sak chu a tan a.++nTin, in satuho Solomona mite leh Hirama mite leh Gebal mite chuan lungte chu an chher a, in sakna tur chuan thing leh lungte chu an buatsaih a. * nTin, lal thupekin in lungphu chu lung chher saa rem turin lung lian pui pui, lung man tam tak takte an rawn la a.Tin, in satuho Solomona mite leh Hirama mite leh Gebal mite chuan lungte chu an chher a, in sakna tur chuan thing leh lungte chu an buatsaih a.u)enchungte chu tiam loin Solomona chuan a hna chunga hotu bik, hnathawk vengtu sangthum leh zathum anei bawk a.b(?nTin, Solomona chuan thil phur mi singsarih leh, lung chher mi singriat tlangahte a nei a;9'mnLebanon-ah chuan thla khata inthlak zelin singkhat a tir thin a: thla khat Lebanon-ah an han awm a, thla hnih anmahni in lamah: Adoni rama chu hnathawka rawih luihte hotu a ni.& n Tin, lal Solomona chuan Israel-ho zawng zawng zinga mi hnathawka rawih lui pawl a siam a; rawih lui pawl chu mi singthum an ni. %;n Tin, LALPA'n a tiam ang ngeiin Solomona chu finna a pe a; tin, Hirama leh Solomona karah chuan inremna a awm a; an pahnih chuan thu an thlung dun ta a.$n Tin, Solomonan Hirama chu a chhungkuate ei atan buh tehkhawng sawmhnih a pe a: chu chu Solomonan kum tina Hirama a pek thin dan chu a ni.b#?n Chutichuan Hirama chuan sidar thing leh far thing chu Solomona chu amamawh apiang a pe a.P"n Ka chhiahhlawhten Lebanon tlang atangin tuifinriat thlengin an rawn la thla ang a: tin, i hmun mi ruatsak tura tuifinriata tawlh turin ka teltir ang a, tin, chu mi hmunah chuan ka phelhtir ang a, nangin i lo la dawn nia: tin, nang pawhin ka chhungkuate ei tur tumin ka mamawh i lo phuhru ve thung ani ang chu," tiin mi a tir a.!nTin, Hiraman Solomona hnenah, "I thu mi han chah chu ka lo hria a: sidar thing thu leh far thing thu chu i mamawh apiang ka lo ti ang e.J nTin, heti hi a ni a, Hiraman Solomona thu a lo hriat chuan a lawm ta em em mai a, "Heng mi tam tak chunga roel tura fapa fing tak Davida petu LALPA chu vawiinah hian fakin awm rawh se," a ti a..WnChutichuan Lebanon tlanga mi sidar thigte mi kihsak turin thu pe langin, ka chhiahhlawhte pawh i chhiahhlawhte zingah an tel ve ang a; tin, i chhiahhlawhte hlawh chu i sawi ang apiang ka pe zel ang che: Zidon mite anga thing kih thiam kan zingah tumah an awm lo tih i hre si," tiin mi a tir a.W)nTin, ngai teh, LALPA'n ka pa Davida hnena, 'I fapa i aia i lalthutthleng ka la luahtir tura chuan ka hming atan in chu a la sa ang,' tia a lo sawi tawh ang khan, LALPA ka Pathian hming atan in sak ka tum a.)nTunah erawh chuan LALPA ka Pathianin kil tin, kil tangah muannna min lo neihtir ta a; hmelmate an awm ta lo a, vanduaina pawh a awm ta hek lo.1]nKa pa Davida khan LALPA'n a kephah hnuaia a dah hma loh kha chuan a vel kil tin, kil tanga indonate avang khan, LALPA a Pathian hming atan in a sa thei lo tih i hria a.*QnTin, Solomona chuan Hirama hnenah,$ EnTin, tura lal Hiraman Solomona hnenah a mite a tir a; a pa aiah lal atan hriak an thih tih a lo hre ta si a: Hirama chu Davida ngaina thintu a ni fo reng a.n"Tichuan Solomona finna chanchin hre tawh phawt chu khawvel lalho zawng zawng atangin chi tina mi a finna ngaithla tur an lo kal thin a.Mn!Thing chanchinte pawh Lebanon tlang sidar thing atanga kulha lo chawr chhuak hussop chenin a sawi thin a: sa chanchin te, bawkvaka kal chi chanchin e, sangha chanchin te pawh a sawi thin a.Tichuan Solomona finna chanchin hre tawh phawt chu khawvel lalho zawng zawng atangin chi tina mi a finna ngaithla tur an lo kal thin a.Mn Thufing sangthum a sawi a: tin, a hlate chu sangkhat leh panga a ni.9mnMi zawng zawng aiin a fing a ni: Mahola fa te, Ezra mi Ethana te, Hemana te, Kalkola te, Darda te ai pawhin: tichuan a vel hnam zawng zawngte zingah chuan a hming a thang ta a.q]nSolomona finna chuan khawchhak fate zawng zawng fina leh Aigupta mite finna zawng zawng chu akhum vek a.|snTin, Pathianin Solomona chu finna leh hriatna nasa tak leh, rilru zauna tuifinriat kama tiau vaivut ang mai a pe a.'nMi tinin an tih tura ruat ang zelin a awmna tur hmunah chuan sakawrte leh ran tlan chak takt tan barli leh buhpawlte an rawn dah bawk thin a.,Snchung hotute chuan mahni chan thla zelah Solomona leh lal Solomona dawhkana rawn kil vetu zawng zawngte ei tur chu an ngaihtuah thin a; pek kim loh an nei ngai lo.zonTin, Solomona chuan a tawlailir hnuktu sakawr in singli leh sakawr chung chuang mi singkhat leh sanghnih a nei a.FnTin, Solomona dam chhung zawng chuan Judaho leh Israel-ho chu Dan atanga Beer seba khaw thlengii mi tin, mahni grep hrui bulah leh mahni theipui bulah hchuan thlamuang takin an awm theuh a.BnLuiral piah lam ram zawng zawng -Tipsa atanga Gaza thlengin, Lui ral piah lama lalho zawng zawng chungah chuan a lal a: a chhehvela mi zawng zawngte nen chuan ralmuangin an awm hlawm a.+nbawngpa thau tak sawm te, bawngpa tla mi sawmhnih te, beram za te nen; chung lo pawh chu sakhi te, sangai te, sakhipa te, ar chawm thaute pawh.r _nSolomona ni khat ei tawk chu chhngphut dip tak tehkhawng sawmthum leh chhangphut tehkhawng sawmruk ani a;X +nTichuan Solomona chuan Lui atangin Philistia-ho ram leh Aigupta ramri thlengin ram zawng zawng chungah chuan ro a rel a: lawmmante an rawn keng thin a, Solomona dam chhung zawng chuan a rawng an bawl thin a.{ qnJudate leh Israelte chu tuifinriat kama tiau vaivut zat zetin an tam a, an eiin an in a, hlim takin an awm thin a.t cnAmor-ho lal Sihona leh Basan lal Oga ram, Gilead ramah Uria fapa Gebera; chu ramah chuan htou pakhat a awm.' KnBenjamin raman Ela fapa Simeia:,UnIsakar ramah Parua fapa Jehosaphata:4enAser leh Bealoth khuaahte Husaia fapa Baana:X+nNaphtali ramah Ahimaaza; ani pawh chuan Solomona fanu Basemathi nupuiah anei a:,UnMahanaim khuaah Idoa fapa Ahinadaba:9mn Ramoth-gilead khuaah Ben-gebera; ani chuan Mansea fapa Jaira khua, Basan rama Argob bial, khaw ropui tak tak khaw sawmruk, kulh leh a kalhna dar tlawn neite pawh a chang tel a:G n Taanak khua leh Meggido khuaah te, Jezreel khaw hnuai, Zarethan khaw bula awm Beth-sean bial zawng zawngah te, Beth-sean atanga Abelmehola-ah te, Jokmeam ram dep thlengin Ahiluda fapa Baana:kQn Dor khaw zosang ram zawng zawngah Ben-abinadaba; ani chuan Solomona fanu Taphathi nupuiah a nei a:Z/n Aruboth ramah Ben-heseda; ani chuan Sok leh Hepher ram zawng zawng a chang tel a:gIn Makaz khuaah te, Saalbim khuaah te, Beth-semes khuaah te, Elon-bethhanan khuaah te Ben-dekera;EnHengte hi an hmingte chu a ni: Ephraim tlang ramah Ben-hura:l~SnTin, Solomona chuan Israel-ho zawng zawng chungah chuan hotu sawm leh pahnih a nei a, chungho chuan lal tan leh a chhungkuate tan chuan ei tur an ngaihtuah thin a: mi pakhatin kum khatah thla khat zel ei tura ngaihtua tur a ni.h}KnAhisara chu in chhung lam hotu ani a; Abda fapa Adonirama chu hnathawka rawih luihte hotu a ni.t|cnNathana fapa Azaria chu hotute chunga mi ani a; Nathana fapa Zabuda chu puithiam leh lal thian a ni fawm a;^{7nJehoiada fapa Benaia chu sipai hotu a ni a Zadoka leh Abiathara chu puithiam an ni a:wzinSisa fapa Elihorepha leh Ahijate chu lehkha ziaktu an ni a; Ahiluda fapa Jehosaphat chu chanchin ziaktu ani a;Xy+nHengte hi a mi lianho neihte chu an ni: Zadoka fapa Azaria chu puithiam a ni a;Ex nTin, lal Solomona chu Israel-ho zawng zawng lalah a awm ta a.6wgnTin, Israel-ho zawng zawng chuan chu thua lal rel dan chu an lo hria a; lal chu an tih ta hle mai a: rorelna turin Pathianin finna chu amahah chuan a awm tih an hre ta si a.%vEnTichuan lal chuan a chhang a, "Naute dama kha pe rawh u, that hlek suh u: amah ngei kha anu a nih kha," a ti a.Tin, Israel-ho zawng zawng chuan chu thua lal rel dan chu an lo hria a; lal chu an tih ta hle mai a: rorelna turin Pathianin finna chu amahah chuan a awm tih an hre ta si a. unTichuan naute dama nu chuan a fa chu alainat em em mai si a, lal hnenah chuan, "Aw ka pu, naute dama hi mah pe mai rawh, a thah zawng that lul suh ang che," a ti a. Pakhat zawk erawh chuan, "Ka ta ni bik hek suh, i ta ni bik hek suh; bung mai rawh," a ti a.tnTin, lal chuan, "Naute dama kha bung hnihah chhuah u la, a chanve chu pakhat kha pe u la, a chanve chu pakhat kha pe rawh u," a ti a.ps[nTin, lal chuan, "Khandaih mi han lak teh u," a ti a. Tichuan khandaih chu lal hmaah chuan an rawn la a.ErnTichuan lal chuan, "Pakhatin, 'A dam zawka hi ka fapa ni a, a thia hi ifapa ni' a ti a: tin, pakhatin, 'Ni lo a htia hi i fapa a ni a, a dama hi ka fapa ani zawk,' a ti bawk si a," a ti a.}qunTin, hmeichhe dang chuan, "Ni lo, a dam zawka hi ka fapa ani a, a thia hi i fapa a ni," a ti ve a. Pakhata chuan, "Ni lo, a htia hi i fapa a ni a, a dama hi ka fapa ani zawk," a la ti tlat bawk a. Chutiang chuan lal hmaah chuan an sawi ve ve a.LpnA tuk zinga ka fa hnute pe tura ka han thawh chuan, ngai teh, a thi a lo ni reng mai a: nimahsela zingah ka han en chian chuan, ngai teh, ka fapa, ka hrina kha kha a lo ni hauh lo mai a," a ti a.o nTichuan zan laiah a tho a, i bawihnu hi a muthilh hlanin, ka fapa ka bula mi chu a la a, a pawm a, a fa thia chu mi pawmtir a.AnnTin, he hmeichhe fa hi zanah a lo thi a; a delhhlum a ni.Sm!nTin, heti hi a ni a, ka nau hrin achin ni thum hnuah chuan he hmeichhia pawh hian a hring ve a; a awmdun kan ni a; chu ina awm keimahni pahnih ngawt lo chu, chu inah chuan tumah mikhual awm an awm lo a. lnTin, hmeichhe pakhat chuan, "Aw ka pu, hmeichhia nen hian in khata cheng dun kan ni a; chu mi ina a awm ve lai chuan nau ka hring a.Wk)nHmeichhe pahnih, nawhchizuar, lal hnenah chuan an kal a, ahmaah an han ding a.Wj)nTin, Solomona chu a han harh a, ngai teh, mumang a lo ni a: tin, Jerusalem-ah a kal a, LALPA thuthlunna bawm hmaah a ding a, halral thilhlan leh remna thilhlante a hlan a, a puipa zawngte tan ruai a theh a.inI pa Davida'n a zawh anga ka thuruatte leh ka thupekte pawm tura ka kawngte i zawh chuan ka dam reitir bawk ang che," a ti a.h!n Tin, i dil loh, hausakna leh ropuina pawh ka pe bawk ang che; tichuan i dam chhungin lal zingah chuan nangmah ang reng reng an awm lo ang.ag=n ngai teh, i dil ang chuan ka ti ta a: ngai teh, finna leh hriatna thinlung ka pe a che; tichuan i hmaah nangmah ang reng reng tumah an awm lo a, i hnuah pawh nangmah ang reng reng chu tumah an lo awm tawh hek lo ang.Mfn Tin, Pathianin a hnenah, "Nangin i tan dam reina dil lo a, hetiang hi i dil zawk avang leh, i tan hausaknate pawh dil lo a, i hmelmate thihna pawh dil lo a, i tan rorel thiamna i dil zawk avangin,_e9n Tin, Solomona chu thil chu a dil avangin, chu thu sawi chuan LALPA a tilawm hle mai a.;dqn Chutichuan i mite rorelsakna turin i chhiahhlawh hi hriatna thinlung pe ang che, a chhia leh a tha ka thliar theihna'n; i mi heti zozai hi tuin nge rorelsak thei ang le?" a ti a.cnI chhiahhlawh hi mite i thlanho, mi tam tak, an tam avanga chhiar sen rual loh leh, a zat hriat sen rual lohte zingah hian a awm a ni a.@b{nTichuan aw LALPA ka pathian, nangin i chhiahhlawh hi ka pa Davida aiah chuan lalah i lo siam ta a: kei zawng naupang chhia mai ka ni a; thu haw lam leh kal lam pawh hi ka la hre lo a.Ha nTin, Solomona chuan, "I chhiahhlawh ka pa Davida kha i mithmuhah thutakah leh, felnaah leh, thinlung dik tak pua a awm ang zel khan nang chuan a hnenah khawngaihna nasa tak i lantir a; nangin k he khawngaihna nasa tak hi a tan i vohsak a, nangin a lalthutthlenga thu tur fapa i pe a, vawiina a lo awkm ta ngei ang hian.`#nTin, Gibeona khuaah chuan LALPA Solomona hnenah zanah a mumangah a rawn inlar a: tin, Pathianin, "Dil teh, eng nge ka pek ang che?" a ti a.;_qnTin, lal chu inthawi turin Gibeon khuaah a kal a; chu chu hmun sang pawimawh taka chu ani si a; Solomona chuan chu mi maicham chungah chuan halral thilhlan sangkhat zet a hlan a.^!nSolomona chuan LALPA chu a hmangaih a, a pa Davida thuruatte chu a zawm thin a: hmun sangahte a inthawi a, rimtuite a hal mai thin pawh a.}]unMipuihote chu hmunsangahte an inthawi mai thin a, chu mi hma chuan LALPA hming atan in sak a la awm rih loh avangin:I\ nTin, Solomonan Aigupta lal Pharaoa nena inkungkaihna a siam a, Pharaoa fanu a nei a, ama in leh LALPA in a sak hma leh Jerusalem khua kulha a hung vel hma loh chuan Davida khawpuiah a awmtir a.#[An.Chutichuan lal chua Jehoiada fapa Benaia chu thu a pe a; ani chu a chuak a, a va bei a, a that ta a. Tichuan ram chu Solomona kutah tihnghehin a awm ta a.Z+n-Lal Solomona erawh chu malsawmin a awm ang a. Davida lalthutthleng chu LALPA hmaa kumkhuaa tihngheh ani ang," a ti a.Chutichuan lal chua Jehoiada fapa Benaia chu thu a pe a; ani chu a chuak a, a va bei a, a that ta a. Tichuan ram chu Solomona kutah tihnghehin a awm ta a.JYn,Tin, lal vek chuan Simeia hnenah, "I thinlung chhungril suahsualzia, ka pa Davida chunga i tihziate kha i hre vek a: chutichuan LALPA'n i suahsualna hi nangma lu chungah ngei a rawn lettir ang.UX%n+Eng vanga LALPA chhechham leh thu ka pek che kha hlen lo nge i nih?" a ti a.W7n*Tin, lal chuan Simeia chu a kohtir a, a hnenah, "I chhiah ni, ram danga i chhuah ni la la chuan i thi ngei ngei ang,' ti khan LALPA hming chhalin chhia ka chhamtir chein, ka hriattir che ani lo'm ni? Tin, nang pawhin ka hnenah khan, 'I thu sawi ka hriat hi a tha e," i tih kha.yVmn)Tin, Simeia chu Jerusalem khua ata a chhuak a, gath khuaah a va kal a, a lo haw leh tih Solomona chu an hrilh a.EUn(Tin, Simeia chu a tho a, a sabengtung a thuam a, a chhiahhlawhte zawng turin Gath khuaah Akisa hnenah chuan a kal ta a: tin, Simeia chuan gath khua ata a chhiahhlawhte chu a va hruai ta a.T5n'Tin, Simeia chu Jerusalem-ah chuan rei fe chu a awm a. Tin, heti hi ani a, kum thum a lo vei hnu chuan Simeia chhiahhlawhte zinga pahnih chu gath khaw lal Maaka fapa Akisa hnenah an tlan a. Tin, 'Ngai teh, i chhiahhlawhte chu Gath khuaah an awm e," tiin Simeia chu an hrilh a.zSon&Tin, Simeia chuan lal hnenah, "A dik alawm: lalpa ka puin a sawi ang chuan i chhiahhlawhin a ti zel ang," a ti a.R#n%I chhuah ni, Kidron lui i kan ni la la chuan i thi ngei ngei ang tih hre rawh khai: i thisen chu nangma lu chungah ngei a awm ang," a ti a.Qn$Tin, lalin Simeia chu a kohtir a, a hnenah, "Jerusalem-ah hian in sa la, chutah chuan awm la, chuta ta chu khawi dangah mah chhuak suh.P n#Tin, lalin Jehoiada fapa Benaia chu sipaihote chungah a ai a awhtir a: tin, puithiam Zadoka chu lalin Abiathara ai a awhtir a.O{n"chutichuan Jehoiada fapa Benaia chu a han chho a, a han bei a, a that ta a; tin, thlalerah ama inah chuan an phum ta a.Nn!Chutichuan thisen chu Joaba lu chungah leh a thlahte lu chungah kumkhuain a let ang a: Davida chungah te, a thlahte chungah te, a chhungte chungah te, a lalthutthleng chungahte erawh chuan LALPA hnen atanga thlamuanna kumkhuain a awm reng ang," a ti a.Mn Tichuan amah aia mi fel zawk leh tha zawk mi pahnih, Nera fapa Abnera, Israel sipai hotu leh Jethera fapa Amasa, Judate sipai hotu kha ka pa David hriat loha a beih a, khandaiha a thah avangin LALPA a thisen chu ama lu chungah ngei a rawn lettir ang.CLnTin, lal chuan, a hnenah, "A sawi ang chuan han ti la, han bei la, phum rawh," a vang awm hauh loa Joaban thisen a chhuah lak ata kha kei leh ka pa chhungte hi i tihfihlim theihna turin.(KKnTin, Benaia chu LALPA Puan inah a han kal a, a hnenah chuan, "Lalin lo chhuak rawh se,' a ti e," a ti a. Tin, ani chuan, "Ni lo e; hetah hian ka thi mai ang e," a ti a. Tin, Benaia chuan, "Joaban hetiang hian a lo ti a, hetiang hian mi lo chhang a ni," tiin lal hnenah thu a thlen leh a.BJnTin, "LALPA Puan ina Joaba a tlan a, ngai teh, maicham bulah a awm," tiin lal Solomona chu an hrilh a. Tichuan lal Solomona chuan Jehoiada fapa Benaia chu, "Han bei tawh," tiin a tir a.FInTin, chu mi thu chu Joaban a lo hria a : Joaba chu Absalima lamah khan a tang lo na a, Adonija lama tang a ni si a. Tichuan Joaba chu LALPA Puan inah a tlan a, maicham kite chu a vuan ta a.'HInChutichuan Solomona chuan Abiathara chu LALPA puithiam anihna a ban ta a; LALPA'n Silo khuaa Elia chhungte chungchang thu a sawi kha a thlentir theihna turin.CGnTin, puithiam Abiathara hnenah chuan lalin, "Anathoth khuaah nangma in leh loah haw daih tawh; thi mai tlak zawng i ni a: nimahsela ka pa Davida hmaa lalpa PATHIAN bawm i lo zawn thin avang leh, ka pa hreawm tuarna zawng zawngahte chuan i lo tuar ve tawh thin avangin tunah zawng ka tihlum rih lo ang che," a ti a.jFOnChutichuan lal Solomona chuan Jehoiada fapa Benaia chu a tir a ani chuan a va bei a, a that ta a.fEGnTichuan LALPA, a thutiam anga mi tinghet a, ka pa Davida lalthutthlenga mi thuttir a, chhungkua mi lo dinsaktu nunna chhalin ka sawi e, Adonija hi vawiin ni la la hian tihhlum ngei ngei tur a ni," tiin chhia a chham ta a.DDnChutichuan lal Solomona chuan LALPA hming chhalin, "Adonija thil dil hian ama chungah thihna thu sawi aniha a nih loh na chuan Pathianin a tih tihin min ti mai se la, chu aia nasa pawhin.#CAnTin, lal Solomona chuan chuan a chhang a, a nu hnenah chuan, "Eng tiziaa Sunam mi Abisagi hi Adonija tana dil nge maw i nih le? Ram pawh hi dilsak ta nghal law law che; ani chu ka u a ni alawm; ama tan leh puithiam Abiathara leh Zeruii fapa Joaba tan pawh chuan dil ta che," a ti a.`B;nTin, ani chuan, "Sunam mi Abisagi hi i unaupa Adonija nupui atan neihtir rawh," at i a.?AynTichuan, "Thil pakhat te takte ka dil dawn che ani min remtih lohsak lul suh ang che," a ti a. Tin, lal chuan a hnenah, 'Dil ta che, ka nu: ka remtih lohsak hauh lo ang che," a ti a.@}nChutichuan Bat-sebi chu Adonija biaksak turin lal Solomona hnenah chuan a kal ta a. Tin, lal chu amah lawm turin a tho a, a hmaah a kun a, a lalthutthlengah chuan a thu a, tin, lal nu tan chuan lalthutthleng ahuntir a; adinglamah hchuan a thu ta a.M?nTin, Bat-sebi chuan, "Aw le, lal chu ka lo biaksak ang che," a ti a.!>=nTin, ani chuan, "Khawngaih takin lal Solomona mi biaksak la, (i thu zawng a hnial awm si lo a,) Sunam mi Abisagi hi nupuiah mi neihtir rawh se," a ti a.=nTunah hian thil pakhat dil tur che ka nei a, mi remtih lohsak lul suh ang che," a ti a. Tin, ani chuan a hnenah, "Sawi ta che," a ti a.p<[nTin, ani chuan, "Ram hi ka ta ani tawh tih leh, Israel-ho zawng zawngte pawh hian keimah hi lal atan mi thlir reng a ni tih i hria a; nimahsela ram chu ka unaupa tan a lo inlet leh ta zawk a: LALPA lo ruat danah a ta ani reng a ni.e;EnTin, "I hnenah eng emaw sawi tur ka nei a ni," a ti leh a. Ani chuan, "Sawi ta che," a ti a.%:En Tin, Hagithi fapa Adonija chu Solomona nu Bat-sebi hnenah a kal a. Ani chuan, "Tha lam thua lo kal em i nih le?" a ti a. Anin, "Tha lam thuah ni e," a ti a.z9on Tin, Solomona chu apa Davida lalthutthlengah chuan a thu a: tichuan a ram chu nasa taka tihnghehin a lo awm ta a.8+n Israel -hote chuang Davida lal chhung chu kum sawmli a ni: Hebron khuaah kum sarih a lal a, Jerusalem khuaah kum sawmthum leh kum thum a lal a.U7%n Tin, Davida chu a puteho hnenah a muhil ve ta a, Davida khawpuiah an phum a.E6n chutichuan thiam chang zawngin chhuah suh, mi fing i ni si; a chungah engtia i tih tur nge ni tih zawng i hre mai ang a; a lua kelsam to chu thisen nen thlanah i liamtir dawn nia," a ti a.D5nTin, ngai teh Bahurim khuaa mi Benjamina thlah, Gera fapa Simeia hi i hnenah a awm a, ani chuan Mahanaim hmuna ka kal lai khan anchhe tha lo tak min lawh a: amaherawhchu Jordan-ah mi hmauk turin a lo chhuk a, chutah chuan, 'Khandaihin ka that lo ang che,' tiin lalpa hming chhalin a hnenah chhia ka lo chham tawh a.>4wnGilead mi Barzilaia fate chungah erawh chhuan khawngaihna lantir langin, i dawhkana chaw kiltuah teltir ve ang che: i unau Absaloma laka ka tlanbo lai khan ka hnenah an lo kal si a.q3]nTichuan i rem hriat dan angin ti langin, a lua kelsam to hi thlanah thlamuang takin liamtir suh ang che.2nTin, Zerui fapa Joaba mi tihzia, Isralte sipai hotu pahnih Nera fapa Abnera leh, Jethera fapa Amasate a tihzia ngei kha i hria e. Khatia a thah a, inrem laia indo thisen chhuaha a chhuah a, a taia kawnghrenah leh a pheikhawk buan indo thisen a tih kaiziate kha.`1;nLALPA'n ka chungchang thua, 'I thlahten an thinlung tak leh, an rilru taka ka mithmuha thutaka awm tura an awm dana an fimkhur chuan Israrelte lalthutthlenga thu tur i hmai lo ang,' tia a sawi kha a tinghe dawn nia.e0EnI thil tih apiang leh, i hawina lam apianga i hmuingil theihna'n Mosia Dana ziak anga, LALPA i Pathianin a kawngte zawh tur leh, a thuruat te, a thupek te, a rorelte leh a thuhriattirte pawh tura thu apekte hi zawm rawh:q/]nLeilung zawng zawng dan angin ka kal ve dawn ta a ni: tichuan chak takin awm la, patling takin awm rawh;P. nTin, Davida thih hun chu a lo hnai ta a: a fapa Solomona chu thu a pe a,C- n4chutichuan lal Solomona chuan mi a ti ra, maicham ata chu an va hruai thla a. Tin, a va kal a, lal Solomona chu chibai a buk a: tin, Solomona chuan a hnenah, "I inah haw tawh," a lo ti a. ~f}}?|{{hzyyVxx*wwwvvusts rq,ppLonmmvlkjjGiiyhgheeddfcwbbH`_4^]]%\n[ZZ,YTXX$WbVUU TGSSRQQAPP(OqNN:MiMLKKJ9IYHH*FEDDCB@??I>==.Tin, lal leh Israel-ho zawng zawngte chuan LALPA hmaah inthawin an hlan za a.N@n=Chutichuan a thuruat anga awm tur leh a thupekte zawm turin LALPA kan Pathian lamah chuan in thinlungte tha famkim rawh se, vawiin ang hian," tiin Israel pungkhawmho zawng zawngte chu mal a sawm a.;?qn<,59, Tin, LALPA hi pathian a ni a, tumah dang an awm lo tih khawvela hnam tinin an lo hriat theihna tura a chhiahhlawh thuah leh, a mi Israelte thuah hian a ni zir ang zela a chet theihna turin he'ng ka thu sawi, LALPA hmaa dilna ka thlente hi chhun leh zan lalpa kan Pathian hmaah chuan cham reng rawh se.;>qn;,60, Tin, LALPA hi pathian a ni a, tumah dang an awm lo tih khawvela hnam tinin an lo hriat theihna tura a chhiahhlawh thuah leh, a mi Israelte thuah hian a ni zir ang zela a chet theihna turin he'ng ka thu sawi, LALPA hmaa dilna ka thlente hi chhun leh zan lalpa kan Pathian hmaah chuan cham reng rawh se.-=Un:tichuan a kawng zawng zawngte zawh tur leh, kan pute thu a pek tawh anga a thupekte, a thuruatte, a rorelte pawm tura kan thinlungte a lama a hawitir theihna turin.{<qn9LALPA kan Pathian chu ka pute hnena a awm ang khan kan hnenah awm se la: min kalsanin, min thlahthlahthlam suh se:\;3n8,55 Tin, a ding a, aw ring takin, "A thutiam zawng zawng ang zela a mi Israelte chawlhna petu LALPA chu fakin awm rawh se: a chhiahhlawh Mosia hmanga a thutiam tha zawng zawngte kha thu pakhat mah a thlawn lo a,]:5n7,56, Tin, a ding a, aw ring takin, "A thutiam zawng zawng ang zela a mi Israelte chawlhna petu LALPA chu fakin awm rawh se: a chhiahhlawh Mosia hmanga a thutiam tha zawng zawngte kha thu pakhat mah a thlawn lo a,59en6Tin, heti hi a ni a, Solomonan LALPA hnena a tawngtaina leh dilna zawng zawng a chham zawh c huan, LALPA maicham lama thingthia, van lam bana a kut phara a awm chu a tho a.48cn5Aw LALPA PATHIAN, ka pute Aigupta ram ata i hruai chhuah laia i chhiahhlawh Mosia hmanga i sawi angin i rochan atan khawvel hnam tin, zing ata i tihrang ani si a," a ti a.y7mn4an auhna apiang che a i lo ngaihthlak tura i chhiahhlawh dina leh, i mi Isreal dilna lama i mit i len theihna'n,_69n3I mi i rochan, Aigupta ram ata, thir rawhtuina chhung ata i hruai chhuahte an ni si a:M5n2tin, i mi i chunga thil tisual tute leh i laka an lo bawhchhiat kawnga an bawhchiatna zawng zawngte chu ngaidam la; sala hruaitute chuan anmahni an khawngaih theihna'n khawngaihna neihtir ang che:h4Kn1an tawngtaina leh an dilna chu nangin i awmna van atangin lo ngaithla la, an thuah che ang che;H3 n0an hmelma sala hruaitute rama na thinlung tak leh an rilru taka i lam an lo hawi a, an pute i pek ram leh, i khawpui thlan lam leh i hming atana ka in sak lam hawia i hnena an tawngtai chuan,32an/sala an hruaina rama an inngaihtuah chhuah a, an inchhir a, 'Thil kan lo tisual a, dik lo tak leh sual takin kan ti ta,' tia sala hruaitute rama an rawn ngen che erawh a,21_n.I chunga thil tisual a, (tumah thil tisual lo an awm si lo a,) an chunga i thinur a, hmelma kuta i pek a, hmelma ram hla takah emaw, hnai teah emaw pawh sala an hruai a,`0;n-an tawngtaina leh an dilna chu nangin van atangin lo ngaithla la, an thuah che ang che.%/En,I miten an hmelmate chu i tirhna lam apiangah lo bei se la, i khawpui thlan lam hawi leh, i hming atana in ka lo sak la hawia LALPA hnena an tawngtai chuan,{.qn+nangin i awmna van atangin lo ngaithla la, hnam dang mi chuan a dil ang ang che chu lo tihsak ang che; i mi Israel ang bawka khawvela hna tinin i hming an hriat a, an tih chia, he mi ka in sak hian i hming a pu ani tih an l o hriat theih nan.-3n*(i hming ropui tak te, i kut chak tak te, i ban i phar thute hi an la hre hlawm dawn si ;) chungte chuan he mi in lam hawia an rawn tawngtai hunin,i,Mn)I mi Israelte ni lo hnam dang mi, i hing avanga ram hla tak ata lo kalte chungchang thu pawh hi;O+n(kan pute i pek rama an awm chhung zawng hian an tih theihna tur chein.U*%n'i awmna van atangin lo ngaithla la, ngaidam la, che la, nang an thinlung hretu, mi tin, an awmdan ang zelin hlawhtir ang che; )nang zawng, nangmah chauh hi mihring zawng zawngte thinlung hretu i ni si a;)")?n&i mi Israel zawng zawngte zinga mahni thinlunga hri awma hria a, he mi in la hawia kut rawn phar apiangin tawngtaina leh dilna an rawn hlan reng reng chu7(in%Kan ramah hian tam te a lo tlak a, hrite a lo len a, rona emaw, tawihna a lo awm a, an hmelmatn an kawngka velahte an rawn hual a, hri engpawh natna engpawh a lo thlen chuan,]'5n$nangin van atangin lo ngaithla la, i chhiahhlawhte leh i mi Israelte sualna hi ngaidam langin, an kalna tur kawng tha i kawhhmuh dawn si a, tin, i mite an rochan atana i pek i r amah hian ruah han surtir ang che.>&wn#I chunga thil an tihsual avanga van a pin a, ruahte a lo sur loh hunah chuan, he mi hmun la hawia an tawngtai a, i hming an fak a, anmahni i tihretheih avanga an suale an sim chuan,|%sn"nangin van atangin lo ngaihthlaksak la, i mi Israelte sualna chu ngaidam la, an pute ram i pekah hruai leh ang che.-$Un!I mi Israelte hian i chungah thil an tihsual avanga hmelmate laka an lo tlawm a i lam an lo hawi leh a, i hming an fak a, he mi ina tawngtaia thil an rawn dil chua,T##n nangin van atangin lo ngaithla langin, che la, mi sual chu ama lu chungah ngei a awm dan nghata thiam loh chantirin mi fel chu a felna ang anga hlawhtira thia chantirin i chhiahhlawhte ro relsak ang che. " nI Mi tupawhin a vengte hchungah t hil tisualin, chhechhamtir hial lo tul se la, he mi ina i maicham hmaah hian rawn chham se la,U!%nTin, i chhiahhlawh leh i mi Israelte hian he mi hmun lam hawia an tawngtai hunin an dilnate lo ngaihthlaksak thin ang che; a ni, i chenna hmun vanan lo ngaithla langin; tin, lo ngaithlain ngaidam ang che.X +nhe mi hmun lam hawia i chhiahhlawh hian tawngtaina a chham tur chu ngaithlaa nangin, 'Chutah chuan ka hming chu a awm ang,' i tihna hmun ngei in lamah hian chhun leh zana i mit i len reng thin theihna turin.3anNimahsela aw LALPA ka Pathian, vawiina i chhiahhlawhin a auhna che leh tawngtaina a chham hi ngaihthlaksakin, i chhiahhlawh tanwgtaina leh dilna hi rawn ngaihsak ang che: nNimahsela Pathian chu leiah hian a awm tak meuh ang emaw chu? Ngai teh, van leh vante vanah pawh i leng lo nasa lehzual awm em!gInChutichuan aw ka pa Davida hnena thu i lo sawi tawh kha khawngaih takin thlentir ngei ang che.%nChutichuan aw LALPA, Israelte Pathian, i chhiahhlawh ka pa Davida hnena, 'I thlahte chu ka mithmuha i awm anga ka mithmuha awm ve tura an awm dana an fimkhur phawt chuan ka mithmuhah Israelte lalthutthleng a thu tur i hmai lo vang,' tia i lo tiam tak kha hlen ang che.n,23 "Aw LALPA, Israelte Pathian, i chhiahhlawh an thinlung zawng zawnga i mithmuha awm tha hnena thuthlung hlena khawngaihna tilang thin, i chhiahhlawh ka pa Davida hnena thutiam hlentu, chung lam vanah leh hnuai lam leiah hian nangmah ang hi Pathian dang reng reng an awm lo e: a ni, nangin i kain thu i sawi a, i kutin i rawn hlawhtlintir ta a, vawiina a lo awm ta ngei ang hian,n,24 "Aw LALPA, Israelte Pathian, i chhiahhlawh an thinlung zawng zawnga i mithmuha awm tha hnena thuthlung hlena khawngaihna tilang thin, i chhiahhlawh ka pa Davida hnena thutiam hlentu, chung lam vanah leh hnuai lam leiah hian nangmah ang hi Pathian dang reng reng an awm lo e: a ni, nangin i kain thu i sawi a, i kutin i rawn hlawhtlintir ta a, vawiina a lo awm ta ngei ang hian,{qnTin, Solomona chu LALPA maicham hma, Israel pungkhawmho zawng zawng hmuhah a ding a, van lam banin a kut a phar a,-UnChutichuan bawm awmna tur hmun chu ka lo r uat a a, chu miah chuan Aigupta ram ata a hruai chhuah laia ka pa hnena a lo thlun, LALPA thuthlung chu a awm a," a tia .kQnTin, LALPA'n a thusawi chu a rwan tinghet ta a; LALPA lo tiam tawh ang ngeiin ka pa Davida hmun chu ka lo luah tain, Israel lalthutthlengah chuan ka lo thu ta a, Israelte Pathian, LALPA hming atan in chu ka lo sa ta ngei si a.nnimahsela nang zawngin in chu i sa lo ang: i fapa, i thalbea la chhuak tura chuan ka hming atan in chu a la sa zawk ang,' a lo ti tawh a.nNimahsela, LALPA'n ka pa Davida hnenah, 'I rilruah chuan ka hming atan in sak in sak i tum thin a, hetiang rilru i lo pu hi i ti tha e:\3nKa pa Davida khan Israelte Pathian, LALPA hming atan in sak a rilruin a tum thin a.uen,15 Tin, ani chuan, "LALPA, Israelte Pathian, ka pa Davida hnena ama ka ngeia, 'Aigupta ram ata ka mi Israel ka hruai chhuah ni atangin Israel-ho hna zinga khawii khua mah hi ka hming awmna tur in sakna'n ka la thlang ngai lo a, amaherawhchu ka mi Israelte hotu atan hian Davida hi ka thlang a ni,' tia lo sawitu, ama kut ngeia rawn puitlintu hi fakin awm rawh se.uen,16 Tin, ani chuan, "LALPA, Israelte Pathian, ka pa Davida hnena ama ka ngeia, 'Aigupta ram ata ka mi Israel ka hruai chhuah ni atangin Israel-ho hna zinga khawii khua mah hi ka hming awmna tur in sakna'n ka la thlang ngai lo a, amaherawhchu ka mi Israelte hotu atan hian Davida hi ka thlang a ni,' tia lo sawitu, ama kut ngeia rawn puitlintu hi fakin awm rawh se.#nTin, lal chu a lehhawi a, Israelho pungkhawm zawng zawngte chu mal a sawm a: tichuan Israel-ho pungkhawm zawng zawngte chu an ding thuip a.^7n I chenna tur in, kumkhuaa i awmna tur chu ka lo saksak ta ngei che a nih hi," a ti a.jOn Chutichuan Solomonan thu a sawi ta a: "LALPA'n, 'Thim chhah mupah chuan ka awm ang,' a ti reng a. n tichuan chhum avang chuan puithiamte chu rawngbawlin an awm thei ta lo hial a: LALPA ropuinain LALPA in chu a tikhat ta vek si a.w in Tin, heti hi a ni a, puithiamhote chu hmun thianghlim ata an lo chhuah veleh chuan lalpa in chu chhum chuan a khat ta muip mai a, puithiamhote chu hmun thianghlim ata an lo chhuah veleh chuan lalpa in chu chhum chuan a khat ta muip mai a,B n Aigupta ram ata an chhuaha LALPA'n Israela thlahte hnena thu a thlun laia Mosia'n Horeb tlanga lungphek pahnih a dah chauh lote kha chu, chu mi bawm chhungah chuan engmah dang a awm lo.\ 3nTin, a zawnfungte chu a sei khawp a, a zawnfung hmawrte chu biakna hmun hma, hmun thianghlim atang chuan a hmuh theih a; a maherawhchu pawn lamah zawng a lang lo: tun thleng hian chutah chuan a la awm reng a ni. nCherubte chuan bawm awmna chung zawnah chuan an thla an zar reng si a, cherubte chuan bawm leh zawnfunge chu an huap vek a.% EnTin, chuan puithiamte chuan LALPA thuthlung bawm chu a awmna turah an la lut a, in chhunga biakna hmun, hmun thianghlim berah, cherub te thla hnuaiah chuan.p[nTin, lal Solomona leh Israel-ho pungkhwm zawng zawng, a hnena rawn inkhawmte chu bawm hmaah an awmho a, beram leh bawm hmaah an awmho a, beram leh bawngpa a tam avanga chiar sen rual loh leh a zat hriat sen rual lohin an inthawi a.-UnTin, LALPA bawm leh, inbiakna puan in leh, Puan Ina bungbel thianghlim zawng zawngte chu an zawn chho a; chungte chu puithiamte leh Levi chite chuan an zawn chho a.^7nTin, Israel upaho zawng zawngte chu an lo kal a, puithiamte chuan bawm chu an zawn a,|snTin, Israel mi zawng zawngte chu Ethanim thla (thla sarihnaah chuan kutnaah lal Solomona hnenah an inkhawm chiam a.o [nChutichuan Solomona chuan Israel upaho te, an hnam puipa zawng zawng te, Israela thlahho chhungkaw puipate chu, Jerusalem khuaa lal Solomona hnenah chuan Davida khawpui Zion ata LALPA thuthlung bawm zawn chho turin a khawm chiam a.jOn3Chutichuan lal Solomonan LALPA in atana a siam zawng zawng chu a lo peih ta vek a. Tichuan Solomona chuan a pa Davida lo hlan sa tawh - tangkarua te, rangkachak te, bungbel te chu a la lut a, LALPA ina rote zingah a dah ta a.8kn2no te, khawnvar puan chehna te, maihun te, fian te, meilakna te chu rangkachak hlir hlakin; in chhun gril zawk , hmun thianghlim ber kawngkhara mite leh in (biak in chu) kawngkhar vuahnate chu rangkachakin.Chutichuan lal Solomonan LALPA in atana a siam zawng zawng chu a lo peih ta vek a. Tichuan Solomona chuan a pa Davida lo hlan sa tawh - tangkarua te, rangkachak te, bungbel te chu a la lut a, LALPA ina rote zingah a dah ta a.&Gn1Tin, biakna hmun hma zawn khawnvar dahna dinglama panga leh vei lama panga chu rangkachak hlir hlakin; pangpar te, khawnvarte leh chaichete leh rangkachakin;n0Tin, Solomona chuan LALPA ina bungbel awm zawng zawng chu a siam a; rangkachak maicham leh chhangdah awmna dawhkan chu, rangkachakin.-n/Tin, Solomona chuan chung bungbel zawng zawngte chu a tam em em avangin buk chhuah lohin a dah mai a: dar buk zat chu hriat chhuah rual a ni lo.`~;n.Jordan phai zawlah Sukkoth leh Zarethan inkar bellei hmunah a ni, lal chuan a chhun ni.}7n-belte leh, vut lawhnatte leh, maihunte nen: chung bungbel zawng zawng LALPA in atana Hiraman lal Solomona a siamsak chu dar nawh tleta siam vek a ni.9|on,tuizem leh a hnuaia sebawngpa sawm leh pahnih te,D{n+tin, hunchhan sawm leh hunchhan chunga insilna bel sawm te,)zMn*chu mi tuamna tial chik chek pahnih atana pawmgranet zali te, ban chhipa bel anga bawk pahnih tuamna tur tial chik chek ve ve atana pawmgranet tlar hnih te kha;|ysn)ban pahnih te, ban chhipa bel anga bawk pahnih te, ban chhipa bel anga bawk pahnih tuamna tial chik chek pahnih te,$xCn(Tin, Hirama chu insilna bel te, vut lawhna te, maihunte a siam a. Chutichuan Hirama chuan LALPA in atan Solomona a siamsak zawng zawng chu a peih ta vek a:w7n'Tin, buhchhante chu in ding lampangah panga a hung a, in vei lampangah panga: tin, tuizem chu in ding lampangah chhak lamah chhim chhawngin a hung a.Dvn&Tin, insilna bel sawm darin a siam a: insilna bel pakhat chuan bath sawmli a dawng a: insilna bel chu tawng li theuh a ni: hunchhan sawm chungah chuan insilna bel pakhat a inhung theuh a.un%Chutiang vek chuan hunchhan sawmte chu a siam a: a vai chuan pumkhata chhun a ni theuh a, intiat thiau, siam dan inang chiah vek a ni.*tOn$Tin, a hunna ke phekahte leh, a khuarahte chuan a zau angzia ziain cheub te, sakeibaknei te, tum thingte a hchuantir a, a vel chuan cheimawina hi a awm thliah a.sn#Tin, a hunchhan chungah chuan belvalkuial, tawng chanvea sang hi a awm a: hunchhan chunga a hunna kete leh akhuarte chu pumkhat vek a ni.zron"Tin, hunchhan kil li theuhvah chuan innghahna pali a awm a: chu mi innghahnate chu hunchhan nen pumkhat vek a ni.&qGn!Tin, chu tawlailir siam dan chu sakawr tawlailir ke siam dan ang hi a ni a: a tluing te, a belval kual te, a chhunkalhna te, a lai bawkte chu chhun vek a ni.0p[n Tin, tawlailir palite chu a khuar hnuai lamahte chuan a awm a; tin, tawlailir tlungte chu hunchhanah chuan a awm a: tawlailir san lam chu tawng khat leh a chanve a ni.bo?nTin, belval kual chhung kotlang chu tawng khat tla a ni a: a rawng kotlang chu belval anga bial a ni a, tanwg khat leh a chanve a ni: tin, a rawng tlang vel chu tial mawi ani a, a khuarte chu kil li a ni a, a bial lo. H~~6}||({UzyyDxwwvvujttscrDqXpp6o>nxmlkkgjqii>hggfeddlcca``9^^]\[eZZYuYXCWWVOUU1TSSHRR&QVPOO8NMLLKJJJHHHPGOFEDCC:BHA@\??,>(=onTin, Omria chu Israel-ho zawng zawngte nen gibbethon khua atang chuan an han chho a, tirza khua an han hual ta a.[=1nTin, a hualtute chuan Zimrian a phiar ru a, lal a that ta tih an sawi an lo hria a; chutichuan Israel-ho zawng zawng chuan sipai hotu Omria chu, chumi ni chuan an riah hmunah Israelte chunga lalah an siam ta a.N<nJuda lal Asa lal kum sawmhnih leh kum sarihnaah chuan, Zimria tirza khuaa ni sarih a lal a. Philistia-ho chan khuaah ni sarih a lal a. Philistia-ho chan Gibbethon khua chu, mite chuan an hual a ni.x;knEla chanchin dangte leh a thiltih zawng zawngte chu Israel lalte lal lai thu ziakna bulah a chuang ani lo'm ni?<:sn ,12 Chutiang chuan LALPA, Israelte Pathian chu an lawilohnaa tihthinrimna'na Israelhote thil tihsualtira an tih, Baasa sualna zawng zawng leh a fapa Ela sualnate avanga LALPA'n zawlnei Jehua hmanga Baasa chungchang thua a lo sawi tawh ang khan, Zimria chuan Baasa chungte zawng zawng chu a tiboral vek a ni.<9sn ,13 Chutiang chuan LALPA, Israelte Pathian chu an lawilohnaa tihthinrimna'na Israelhote thil tihsualtira an tih, Baasa sualna zawng zawng leh a fapa Ela sualnate avanga LALPA'n zawlnei Jehua hmanga Baasa chungchang thua a lo sawi tawh ang khan, Zimria chuan Baasa chungte zawng zawng chu a tiboral vek a ni.S8!n Tin, heti hi a ni a, a han lal tan a, a lalthutthlenga a han thut veleh chuan, Baasa chungte zawng zawng chu a that vek a: a laichinte leh a thiante zinga mi mipa fa tawh pawht chu pakhat mah a zuah lo.7n Tin, Juda lal Asa lal kum sawmhnih leh kum sarih kumah chuan Zimria chu a va lut a, a bei a, a that a, a aiawhin a lal ta a.&6Gn Tin, a puipa Zimria, a tawlailir zatve chunga hotuin a phiar ru a: chutih lai chuan Tirza khuaah, tirza khuaa a in chhung lam hotu Arza inah a lo inin rui a: 5nJuda lal Asa lal kum sawmhnih leh kum ruknaah chuan baasa fapa Ela chu tirza khuaan Israel-ho chungah a lal tan a, kum hnih a lal a.4nTin, Baasa leh a chhungte chungchahng thuah chuan a kutchuaka LALPA tihthinrim nana Jeroboama chungte anna neia LALPA mithmuha thil tha lo tak a tih avang leh amah chu a thah avangin Hanania fapa zawlnei Jehua hmanga a sawi LALPA thu chu a lo thleng a.{3qnTin, Baasa chu a pute hnenah chuan a muhil a, Tirza khuaah an phum ta a; tin, a fapa Ela chu a aiawhin a lal ta a.2nBaasa chanchin dangte, a thiltih te, a thiltih theihziate chu Israel lalte lal lait hu ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?_19nBaasa chhungkaw zinga mi khawpuia thi apiangte chu chungleng savaten an ei ang," tiin. 0nngai teh; Baasa leh a chungte hi ka tibo hlauh dawn a ni; tichuan Bebata fapa Jeroboama chhungte ang maiin i chhungte hi siam ang.L/nVaivut ata ka chawisang chia, ka mi Israelte chunga hian hotuah 'ka siam chia; tin, nangin Jeroboama kawng zawh chu i zawh ve a, an sualnatea mi tihthinrimna'n ka mi Israelte thil i tihsualtir a;V. )nTin, Baasa chungchang thuah Hanania fapa Jehua hnenah LALPA thu a lo thleng a:-#n"LALPA mithmuhin thil tha lo tak a ti thin a, Jeroboama kawng zawh chu a zawh ve a, Israel-hote thil tihsualtira a tih sualna kha a ti ve a.%,En!Juda lal Asa lal kum thumnaah chuan Ahija fapa Baasa chu Tirza khuaan Israel-ho zawng zawng chungah a lal tan a, kum sawmhnih leh kum li a lal a.LALPA mithmuhin thil tha lo tak a ti thin a, Jeroboama kawng zawh chu a zawh ve a, Israel-hote thil tihsualtira a tih sualna kha a ti ve a.S+!n Tin, Asa leh Israel lal Baasa chu an lal chhung zawng an indo reng thin a.{*qnNadaba chanchin dangte leh a thiltih zawng zawngte chu Israel lalte lal lai thu ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?)nchu chu Israel hote htil tihsualtira a tih, Jeroboama sualnate avang leh LALPA, Israelte Pathian chu a tihthinrim avang a ni.~(wnTin, heti hi a ni a, lal anih veleh chuan a tihchimih hma loh chuan Jeroboama chhungte zawng zawng chu a that a; nung tawh phawt chu pakhat mah Jeroboama chu a zuahsak lo; LALPA'n Silo khuaa mi a chhiahhlawh Ahija hmanga a lo sawi tawh ang khan:U'%nJuda lal Asa lal kum thumnaah a ni, Baasa chuan a thah a, a aiawha a lal ni.W&)nTin, Isakara chhungte zinga mi Ahija fapa Baasan amah a phiar ru a, Philistia-ho chan, Gibbethon khuaah Baasa chuan a that ta a; Nadaba leh Israel-hoz awng zawngte chuan Gibbethon khua chu an hual lai a ni.%nLALPA mithmuhin thil tha lo tak a ti thin a, a pa kawng zawh chu a zawh ve a, Israel-hote thil tihsualtira a tih sualna kha a ti ve a.t=$unTin, Jeroboama fapa Nadaba chu Juda lal Asa lal kum hnihnaah chuan Israel- hote chungah a lal tan a, Israel hote chungah kum hnih a lal tan a, Israel hote chungah kum hnih a lal a.#nTin, Asa chu a pute hnenah a muhil a, a pu Davida khawpuiah a pute zingah an phum ta a; tin, a fapa Jehosaphata chu a aiawhin a lal ta a.Q"nAsa chanchin dang zawng zawng te, a thiltih zawng zawng te, a khaw siamte chu Juda lalte lal lai thu ziakna buah chuan a chuang a ni lo'm ni? Amaherawhchu a tar lamah a keah hri eng emaw alo vei ta a. ! nChutichuan lal Asa chuan Judai ram zawng zawngah thu a than vel ta a; tumah awl reng reng an awm lo: tichuan Baasan Rama khaw siamna'na lung leh thing a hmante chu an thiar a; tin, chung hmang chuan lal Asan Mizpe khua leh Banjamin rama Geba khua a siam a.y mnTin, heti hi ani a, Baasan chu mi thu chu a lo hriat veleh Rama khaw siam chu a bang a, Tirza khuaah a awm ta a.jOnTin, Benhadada chuan lal Asa thu chu a lo pawm a, tichuan Israel khuate chu bei turin sipai hotute a tir a, Ijon khua te, Dan khua te, Abel-bethmaaka khua te, Kineroth bial zawng zawng, Naphtali ram zawng zawngte nen a bei a.r_nKei leh nanga karah leh ka pa leh i pa karah thuthlung a awm a: ngai teh, lawmman atan tangkarua leh rangkachak ka han thawn a che; ti teh, Israel lal Baasa hian mi tinsanna turin a hnena i thuthlun kha that teh mai," tiin a thawn a.eEnChutichuan Asan LALPA in leh lal ina ro la awm, tangkarua leh rangkachak zawng zawngte chu a la a, a chhiahhlawhte a pe a; tin, lal Asa chuan Damasaka khuaa awm Suria lal Heziona fa tabrimona fapa Benhadada hnenah chuan,ynTin, Israel lal Baasa chuan Juda-ho a han bei a, Juda lal Asa hnena lut tur leh chhuak tur danna'n Rama khua a siam a.S!nTin, Asa leh Israel leh Baasa chu an lal chhung zawng an indo reng thin a.nTin, a pain thil alo hlan sa tawhte leh, amah ngeiin a lo hlan tawh, tangkarua te, rangkachak te, bungbelte chu LALPA inah a la lut a.}nHmun sangte erawh chu a thehthang bo lo va: nimahsela Asa thinlung chu a dam chhung zawng LALPA lamah a tha famkim a ni.)Mn Tin, a nu Maaki pawh chu, milem tenawm tak tak Aseri a siamsak avangin, a lalnu nih a ban a; tin, Asa chuan a milem siam chu a sat thlu a, Kidron luiah a hal a.yn Tin, mipa inzuarhote chu a ram ata a hnawt chhuak a, a putena milem an lo siam zawng zawngte chu a thehthang bo vek a.Rn Tin, Asa chuan apu Davida ang bawkin LALPA mithmuha thil tha a ti thin a.eEn Tin, kum sawmli leh kum khat Jerusalem-aha lal a: a nu hming chu Maaki, Abisaloma fanu a ni.a=n Israel lal Jeroboama kum sawmhnih a lal kum chuan Asa chu Juda-hote chungah a lal tan a. nTin, Abijama chu apute hnenah chuan a muhil a; tichuan Davida khawpuiah an phum ta a: tin, a aiawhin a fapa Asa chu a lal ta a./YnAbijama chanchin dangte leh a thiltih zawng zawngte chu Juda lalte lal lai thu ziakna buah chuan a chuang a ni lo'm ni? Tin, Abijama leh Jeroboama chu an indo thin a.*QnRehoboama nen an indo reng thin a.8knHit mi Uria chungchang tih loah chuan Davida'n LALPA mithmuha thil tha a tih thin avang leh a dam chhung zawnga ti tura thu a pek tawh phawt chu a hnial ngai hauh loh avnaign.!=nNimahsela Davida avangin LALPA a Pathianin a hnua a fapa la tundinna tur leh Jerusalem khua din nghet turin Jerusalem khuaah chuan khawnvar a neihtir a;-nA hmaa a pain thil sual a tih zawng zawngte kha a ti ve a: a pu Davida thinlung angin a thinlung chu LALPA a Pathian lamah a tha famkim ve lo a.V 'nJerusalem khuaah kum thum a lal a: a nu hming chu Kaaki, Abisaloma fanu a ni.r  anNebata fapa lal Jeroboama kum sawm leh kum riat a lal kum chuan Juda hote chungah Abijama chu a lal tan a.? ynTin, Rehoboama chu a pute hnenah chuan a muhil a, Davida khawpuiah a pute zingah chuan an phum ta a: a nu hming chu Naami, Amon mi a ni. Tin, a fapa Abijama chu a aiawhin a lal ta a.z onRehoboama leh Jeroboama chu indo reng rengin an awm thin a.Tin, Rehoboama chu a pute hnenah chuan a muhil a, Davida khawpuiah a pute zingah chuan an phum ta a: a nu hming chu Naami, Amon mi a ni. Tin, a fapa Abijama chu a aiawhin a lal ta a. }nRehoboama chanchin dangte leh a thiltih zawng zawngte chu Juda lalte lal lai thu ziakna buah chuana chuang a ni lo'm ni?nTin, heti hi ani a, lal chu LALPA ina a luh apiangin vengtute chuan an keng a, tin, vengtute pindanah an dah leh zel thin a.'nTin, lal Rehoboama chuan chung aiah chuan lal Rehoboama chuan chung aiah chuan dar phawte a siam a, lal in kawngka vengtu hotute a kawltir a.nLALPA ina rote leh lal ina rote chu a la a, a vai chuan a la ta vek a: tin, Solomona rangkachak phaw siam zawng awngte chu ala tel vek a.uenTin, lal Rehoboama lal kum nga kum chuan heti hi a ni a, Aigupta lal Sisakan Jerusalem khua chu a han bei a:1nTin, chu ramah chuan mipa inzuar te pawh an awm a: Israel thlahte hmaa LALPA'n a hnawhchhuah tak hnamte thiltih tenawm tinreng ang chu an ti ve a.ynTlang sang tinah leh thing hring tin, hnuaiah hian lungphunte phunin hmun sangte leh Aser-te lam hi an siam bawk si a; nJuda-ho chuan LALPA mithmuhin thil sual an ti a; an pute thiltih zawng zawng khuma an sualnate chuan a thikthu a chawhthawhsak a.+nTin, Solomona fapa Rehoboama chu Judai ramah a lal a. A lal tantirh lai chuan Rehoboama chu kum sawmli leh kum khat mi ani a, LALPA'n a hming awmtirna'na Israel hnam zawng zawngte zinga a thlan khawpui Jerusalemah chuan kum 17 a lal a: a nu hming chu Naami, Amon mi a ni.~wnTichuan Jeroboama rorel chhung chu kum 22 a ni: tin, a pute hnenah a muhil a, a fapa Nadaba chu a aiawhin a lal ta a. nJeroboama chanchin dang-a ral bei thu te, a rorel thu te chu - ngai teh, Israel lalte lal lai thu ziakna buah chuan a chuang a.~nTin, LALPA'n a chhiahhlawh zawlnei Ahija hmanga thu a lo sawi tawh ang ngei khan Israel-ho zawng zawngte chuan an vui a, an sun ta a.}/nTin, Jeroboama nupui chu a tho a, a chhuak ta a, Tirza khua chu a va thleng a: tin, in kawngka bul a va thlen veleh chuan naupang chu a thi ta a.s|anTin, Israel-hote htil tihsualtira a tih Jeroboama sualnate avangin Israel-hote chu a hawisan ang," a ti a.{9nLALPA chuan tuia rairuang nghing nging ang maiin Israelte chu a rawn vaw nghing ang a; tichuan LALPA thin tirima an Aser-te chu a siam avangin an pute a lo pek tawh, he ram tha tak ata hi Israel-hotek chu a la pawt chhuak fai vek ang a, Lui piah lamah chuan a la tidarh vek ang.znTin, LALPA'n tun la laa Jeroboama chhungkua rawn tiboraltu tur Israelte chunga lal a insiam ang; tunah pawh hian engtin nge ni ta ang le?y{n Tichuan Israel-ho zawng zawngin an sun ang a, an vui ang; Jeroboama chhungkaw zingah chuan amah chauh chu thlana dah tur a ni dawn si a: Jeroboama chhungkaw zingah hian amah chauhvah hian LALPA Israelte Pathian chunga thtna eng emaw a lan avangin.px[n Chutichuan tho la, i in lamah haw leh mai tawh: khawpui chhung i rah veleh naupang chu a hti dawn a ni.9wmn Jeroboama chhungkaw zinga mi, khawpuai thi apiangte chu uiin an ei ang a; tin, rama thi apiangte chu chungleng savaten an ei ang: chu chu LALPA'n a sawi tawh a ni, ti ang che.'Av}n chuvangin, ngai teh, Jeroboama chhungkaw chungah hian thil tha lo ka rawn thlentir ang a, Jeroboama atang hian mipa fa tawh phawt chu Israel rama mi khuahkhirh leh khirh loh pawh ka tiboral ang a, miin ek a phait fai hliau ang mai hian Jeroboama chhungkua hi a mang vek hma loh chuan ka phiat bo hlauh dawn a ni.#uAn nang erawh chuan i hmaa mite zawng zawng aiin thil i tisual nasa bik a, mi tihthinrimna'n pathian dangte leh milem chhunte i siam a, mi hnuchhawnsan ta a:ntWnDavida chhungte ram ka chhuhsak a, chu chu ka pe chia: nimahsela nang zawng ka chhiahhlawh Davida angin i awm ve lo a, ani zawngin ka thupekte a pawm a, ka mithmuha thil tha chauh tih tumin a thinlung zawng zawngin mi zui thin a;,sSnKal leh ta la, Jeroboama hnenah, 'LALPA, Israelte Pathianin heti hian a ti, Mipuite zing ata hi ka chawisang chia, ka mi Israelte chungah hian hotuah ka siam chia,lrSnTin, heti hi a ni a, Ajijan chutia kawngkaa a lo luh laia a ke rah ri a han hriat veleh chuan, "Nang, Jeroboama nupui, lo lut rawh khai; eng tiziaa mi danga insiam nge i nih? Chanchin tha lo tak hrilh tur chea tirh ka ni a sin.qnTin, LALPA'n Ahija hnenah, "Ngai teh, Jeroboama nupui a fapa chungchanga rawn tur chein a lo kal e; a dam lo a ni a: hetiang hian lo hrilh ang che: heti hi ani ang a, a lo luh hunah chuan hmeichhe dang ni awm takin a rawn insiam dawn a ni, " a ti a.Ip nTin, Jeroboama nupui chuan chutiang chuan a ti a, a tho a, Silo-ah chuan a kal a, Ahija inah chuan a va kal ta a. Ahija chuan khua a hmu thei tawh lo va: a upat avangin a mit a thim tawh si a.o7nTin, chhangper sawm leh chhang hlawm te te leh khawizu um khat keng langin, a hnenah va kal teh: naupang awm dan tur chu a lo hrilh ang che," a ti a.}nunTin, Jeroboama chuan a nupuia hnenah, "Tho la, Jeroboama nupui ani tih an hriat lohna'n che intidanglam la, Silo-ah va kal teh khai; ngai teh, chutah chuan zawlnei Ahija, he miteho chunga lala ka la awm tur ka chungchang thu sawitu kha a awm e.7m mnChung lai chuan Jeroboama fapa Abija a dam lo a.pl[n "Chu thil chu Jeroboama chhungkaw sualna anmahni tichimittu leh khawvel ata tiboral hlauhtu a lo ni ta .Ik n !Chung thil hnuah pawh Jeroboama chuan a awm dan dik lo chu a la ban chuang lo a, vantlang zinga mi hmun sang puithiam atan a la siam ta cheu va: hmun sang puithiamte an awm theihna turin a duh apiang a tihrang thin a.Chu thil chu Jeroboama chhungkaw sualna anmahni tichimittu leh khawvel ata tiboral hlauhtu a lo ni ta .j3n Pathian thua Bethel-a maicham leh, Samari ram khawpuitea hmuns ang in zawng zawng a au khumna thu kha lo thleng ngei tur a ni si a," tiin a sawi a.3ian Tin, heti hi a ni a, a vui hnu chuan a fapate hnenah, "Ka thih hunah Pathian mi phumna thlanah hian mi rawn phum ve ang che u: a ruh bulah ka ruhte hi rawh dah ang che u.jhOn Tin, a ruang chu ama thlanah a zalh a; tichuan, "A va pawi tehluul em, ka unaupa! " tiin a tah a.=gun Tin, zawlnei chuan chu Pathian mi ruang chu a hlawm a, sabengtun gchungah chuan a hlang a, a kirpui ta a: tichuan zawlnei putar awmna khuaah chuan sun tur leh vui turin a lut ta a.Zf/n Tin, a kal ta a, a ruang kawnga thehthal dera lo awm leh sabengtung leh sakeibaknei ruang buala lo ding reng chu a va hmu a: sakeibaknei chuan ruang chu a lo la ei lo a, sabengtung pawh chu a lo la tipem lo a.heKn Tin, a fapate hnenah chuan, "Sabengtung mi siamsak leh u," tiin a sawi a. Tin, an siamsak ta a.d3n Tin, kawng lak ata va hruai kir lehtu zawlnei chuan chu mi thu a lo hriat veleh chuan, "Pathian mi, LALPA thu sawi awih duh lopa kha anih chuL chuti chuan LALPA'n a hnena a sawi, a thu ang ngeiin LALPA'n sakeibaknei hnenah a pe a, a lo ham a, a sehhlum ta a nih chu," a ti a.0c[n Tin, ngai teh, mi an va kal a, kawnga ruang thehthal dera awm leh ruang buala sakeibaknei ding reng chu an va hmu a: zawlnei putar pui awmna khuaah chuan an va sawi a.ibMn Tin, a kal ta chu kawng lakah sakeibaknei nen an intawk a, a lo she ta a: tin, a ruang chu kawngah chuan thehthal derin a awm a, sabengtung chu a bulah chuan a ding a, sakeibaknei pawh chu ruang bulah chuan a ding ve reng a.zaon Tin, heti hi a ni a, chhangte a ei a, tuite a in zawh chuan, zawlnei a hruai kir leha chu sabengtung a siamsak a.L`n i lo kir leh a, chhang va eiin tui reng pawh va in suh ang che, a tihna hmun ngeiah chhang i ei a, tuite i in avangin i ruang hi i pute thlana dah ani ve lo vang,' tiin, "tiin a sawi chhuak ta a.%_En Judai ram atanga lo kal Pathian mi hnenah chuan, "LALPA'n heti hian a ti, LALPA thu sawi i awih loh a, LALPA i Pathianin thu a pek che i pawm loh avang leh,v^gn Tin, heti hi a ni a, dawhkan an kil lai chuan a hruai kirtu zawlnei hnenah chuan LALPA thu chu a lo thleng a:a]=n Chutichuan a hnenah chuan a kir leh ve a, a inah chuan chhangte a eiin tui te a in ta a.m\Un Tin, ani chuan a henah, "Kei pawh nangmah ang bawka zawlnei ka ni alawm: vantirhkohin LALPA thuin, 'Chhangte eia tuite in turin i inlamah hruai kir leh rawh khai,' tiin mi bia a sin," a ti a. Nimahsela a hnenah dawt a sawi a ni.[n Chhang va eiin, tui reng reng pawh va in suh la, i va kalna kawngah pawh lo kir leh tawh suh,' tia LALPA thua hrilh ka ni si ," a ti a.0Z[n Tin, ani chuan, "I ruala kir leh thei ka ni lo a, i hnena lo kal thei pawh ka ni hek lo: he mi hmunah hian i hnenah chhang ka eiin tui reng reng pawh ka in hek lo ang:gYIn Tichuan ani chuan a hnenah, "Ka in lamah ka hnenah lo kal la, chhang va ei rawh khai," a ti a.=Xun Tin, pathian mi chu a um ta a, sasqaw thing hnuaia a thu hi a va hmu a: a hnenah, "Nangmah hi em ni Judai ram atanga lo kal Pathian mi chu?" a ti a. Tin, ani chuan, "Ni e," a ti a.W n Tichuan a fapate hnenah, "Sabengtung mi han siam teh u," a ti a. Chutichuan sabengtung chu an siamsak a: tichuan a chuang ta a:#VAn Tin, an pa chuan an hnenah, "Khawi lam kawngah nge a kal tak?" a ti a. A fapate chuan Judai ram atanga lo kal Pathian mi haw lehna kawng chu a kawhhmuh a.NUn Bethel khuaah chuan zawlnei putar pakhat hi a awm a; afapa pakhat chuan chu mi nia Bethel-a Pathaim mi thiltih zawng zawng chu a hrilh vek a: lal hnena, a thu sawite pawh chu an pa an hrilh bawk a.]T5n chutichuan kawng dangah akal a, Bethel-a a lo kalna kawngah chuan a haw leh ta lo a. Sn Chhang va eiin tui reng reng pawh va in suh la, i va kalna kawngah pawh haw leh tawh suh,' tia LALPA thua tirh ka ni a sin," a ti a.?Ryn Tin, Pathian mi chuan lal hnenah, "I in lo zatve pawh mi pe dawn mah la, i hnenah zawng ka lo kal chuang lo ang, he mi hmunah hian chhang ka eiin tui reng reng pawh ka in hek lo ang:Q+n Tichuan lal chuan Pathian mi hnenah, "Ka in lamah ka hnenah lo kal la, va chawl hahdam rih tawh khai, tin, lawmman ka pe dawn che nia," a ti a.P/n Tin, lal chuan a chhang a Pathian mi hnenah chuan, "Ka kut hi alo lem leh theihna turin LALPA i Pathian khawngaihna ngen la, min tawngtaisak teh khai," a ti a. Tin, Pathian mi chuan LALPA hnenah a ngen a, tin, lal kut chu a lo dam leh a, a hma ang bawkin a lo awm leh ta a.O n Pathian miin LALPA thua chhinchhiahna tura a sawi ang khan maicham pawh chu a khi bawk a, maichama meivapte chu a baw ta vek a.Nn Tin, heti hi a ni a, Pathian miin Bethel-a maicham a han au khum thu lalin a hriat chuan, Jeroboama chuan, "man rawh u," tiin maicham atang chuan a kutin a han ban a. Tin, man tuma a banna kut chu alo zeng ta a, tichuan a kut chu a la leh thei ta lo a.NMn Tin, chu mi ni vek chuan chhinchhiahna a pe a, "Hei hi LALPA'n chhinchhiahna tur a tih chu a ni: 'Ngai teh u, maicham hi ala khi phawk ang a, a chunga meivapte hi a la bawk vek ang,' tih hi," tiin.KLn Tin, LALPA thuin maicham chu a au khum a, "Aw maicham, maicham, LALPA'n heti hian a ni, 'Ngai teh, Davida chhungte zingah fapa hming Josia a lo piang ang a, i chunga rimtui hal thintu, hmun sang puithiamte hi i chungah hian inthawina'n a la rawn hlan ang a, i chungah hian mihring ruhte an la rawn hal ang,' tiin," a ti a.K 'n Tin, ngai teh, Judai ram atangin Pathian mi, LALPA thuin Bethel-ah a lo kal a: tin, Jeroboama chu maicham bulah rimtui hal turin a lo ding a.OJn !Tin, amahin a du anga a ruat thla ngei, thla riatna, ni sawm leh ni nga niah chuan Bethel-a a maicham siamah a han kal a: tin, Israel thlahte tan kut a ruat a, maichama rimtui hal turin a han kal a.rI_n Tin, Jeroboama chuan Judai rama kut an neih ang bawkin thla riatna, chu mi thla ni sawm leh ni nga ni chu kut niah a ruat ve a, maichamah chuan a han kal a; Bethel-ah chuan a bawng no lem siam hnena inthawiin chutian g chuan a ti a ni: tin, a siam hmun sang puithiamte chu Bethel-ah a dah a.Tin, amahin a du anga a ruat thla ngei, thla riatna, ni sawm leh ni nga niah chuan Bethel-a a maicham siamah a han kal a: tin, Israel thlahte tan kut a ruat a, maichama rimtui hal turin a han kal a.`H;n Tin, hmun sang inte a san a, Levia fate ni lo, vantlang zinga mi puithiamahte a siam a.kGQn Chu thil chu sual a lo ni ta a ni: mipuite chu a pahniha be turin Dan thleng thlengin an kal si a.FFn Tin, pakhat chu Bethel-ah a dah a, pakhat hchu Dan-ah a dh a.tEcn Chutichuan lal chuan mi a rawn a, rangkachak bawng no lem pahnih a siam a; an hnenah chuan, "In tan Jerusalem khuaa han kal chu a harsa lutuk em a; aw Israelte u, en teh u, Aigupta ram ata hruai chhuaktu che u in pathiante hi," a ti a. D n he miteho hi Jerusalem khuaa LALPA ina inthawinate hlan tura an kal chuan, he miteho thinlung hi an LALPA Rehoboama, Judai ram lal lamah hian a thle leh mai ang a, tichuan kei hi mi that ang a, Judai ram lal Rehoboama lamah an pakai leh mai ang a," a ti a.`C;n Tin, Jeroboama chuan a rilruin, "ram hi Davida chhungte ta a lo ni leh nghe nghe ang a:B1n Chutichuan Jeroboama chuan, Ephraim tlang ramah Sekem khua a siam a, chutah chuan a awm a; tin, chuta tang chuan a chhuak a, Penuel khua a siam a.sAan LALPA'n heti hian a ti, Han kal suh u, Israela thlah, in unauteho chu han do hek suh u: mahni in lamah haw leh vek tawh u; hei hi keimah tih ani e, tiin,' sawi rawh," tiin. Chutichuan LALPA thu ang chuan an kir a, an haw leh ta vek a.@ n Judai ram lal Solomona fapa Rehoboama hnenah leh Juda leh Benjamina chhungte zawng zawng hnenah leh mipui dangte hnenah chuan,F?n Nimahsela Pathian mi Semaia hnenah Pathian thu a lo thleng a,f>Gn Tin, Rehoboama chuan Herusalem khua a han thlen chuan, Israela chhungtte chu dova Solomona fapa Rehoboama rama la leh turin Juda chhungte zawng zawng leh, Benjamin hnam, mi huaisen thiau thlan chhua 180,000 zet a khawm a.r=_n Tin, heti hi ani a, Israel-ho zawng zawngin Jeroboama chu a lo kir leh tih an hriatin, punkhawmnaa lo kal turin an kohtir a, Israel-ho zawng zawng chunga lalah an siam ta a: Juda hnam ngawt lo chu Davida chhungte zui tumah an awm lo._<9n Chutichuan Israel-hote chu Davida chhungte chungah an lo hel ta a ni, tun thleng hian.h;Kn Tichuan lal Rehoboama chuan hnathawka rawih luihte hotu Adorama a tir a; ani chu Israel-ho zawng zawng chuan lungin an deng a, a thi ta a. Tin, lal Rehoboama chu Jerusalem khuaa tlan tumin a tawlailirah a chuang ta thaui a.Y:-n Israela thlah, Judai ram khua awmte erawh chu, an chungah Rehoboaman ro a rel a.c9An Tin, Israel-ho zawng zawng chuan lalin an thu sawi a pawm lo tih an hriatin, mipuite chuan, "Davidaah hian chanvo eng nge kan neih le? Jesaia fapaah chuan roluah tur kan nei hek lo: aw Israelte u, in puan in lamah haw rawh u: David, i chhungkua ngaihtuah mai tawh," tiin lal chu an chhang a. Chutichuan Israel-ho chu an puan in lamah an kal ta a.B8n Chutichuan lal chuan mipuite thu sawi kha a pawm ta lo a; chu chu LALPA avang a ni, LALPA'n Silo mi Ahija hmanga, Nebada fapa Jeroboama hnea a thu lo saiw tawh kha a tihngheh theihna'n.t7cn tlangvalhote remruatpui ang khan, "Ka pan in nghawngkawl a lo tirit a, kei chuan in nghawngkawl chu ka belhchhah dawn a sin, ka pan vuaknain a lo hring thin che u a, kei erawh chuan khawmualkaikuangin ka hring dawn che u a ni," a ti a.c6An Tin, lal chuan, mipuite chu chang takin a lo chhang a, upahote remruatpui kha a pawm lo a;85kn Chutichuan Jeroboama leh mipuiho zawng zawng hchu llain, "Nithum chinah ka hnenah lo kal leh ang che u," tia a hrilh ang khan, a ni thum ni chuan Rehoboama hnenah an va kal a.h4Kn Ka pa khan ngawhngkawl rit ak a lo bahtir che u a, kei chuan in nghawngkawl chu ka belhchhah dawn a sin: ka pan vuaknain a lo hring thin che u a, kei rawh chuan khawmualkaikuangin ka hring dawn che u a ni,' tin," an sawi a.31n Tin, a rualpui tlangvalhote chuan a hnenah, "Heng mipuiho, 'I pa khan kan nghawngkawl a tirit em thin a, nang chuan min tihzaksak rawh khai,' i hnena titute hnenah chuan hetiang hian ti la, hetiang hian an hnenah sawi ang che: 'Ka pa kawng ai chuan ka zungte hi a lian zawk.52en An hnenah chuan, "Heng mipuiho, ka hnena, 'I pan kan chunga nghawngkawl anghah hi min tihzansak rwah,' tia sawitute hi ka chhan dan tur rem eng nge min ruatpui le?" a ti a.t1cn Nimahsela upaho remtuatpui chu a pawm lo a, ama rualpui tlangvalho, a bula awm thinte chu a rawn ta zawk a.S0!n Tin, anni chuan a hnenah, "Tunah hian hengho chhiahhlawha i awm a, an rawng i bawl a, anmahni chu i chhan a, an hnena thu tha tak sawi i tum chuan, kumkhuain i chhiahhlawhah an awm ang," tiin an sawi a.$/Cn Tin, lal Rehoboama chuan a pa Solomona dam laia a bula awm thin upahote chu, "Heng mipuihote hi ka chhan dan tur rem eng nge mi ruatpui le?" tiin a rawn a.%.En Tin, ani chuan an hnenah, "Ni thum chhung chu lo va kal kiang ta rih u la, tin, ka hnenah lo kal leh ang che u," a ti a. Tin, mipuite chu an kal kiang ta a.N-n I pa khan kan nghawngkawl a tirit em thin a: chuvangin i pa min chhawr rimna leh, a nghawngkawl rit tak kan chunga a nghah hi min tihzansak la, tichuan i rawng kan bawl ang e," tiin an rawn sawi a.W,)n Jeroboama leh Israel pungkhawmho zawn zawng chu an lo kal a, rehoboama hnenah,X++n Tin, heti hi ani a, Nebata fapa Jeroboaman chu mi thu chu a lo hriat chuan (lal Solomona hnen atanga a tlan bona Aigupta rama la awm a ni a, tichuan Jeroboaman Aiguipta rama a la awm reng hc a zuk kohtir a;)~* yn Tin, Rehoboama chu Sekem khuaha akal a; Israel-ho zawng zawng chu Sekem khuaah chuan lala siam turin an kal tawh si a.)#n +Tichuan Solomona chu a pute hnenah chuan amuhil a, apa Davida khawpuiah chuan an phum ta a: tin, a fapa Rehoboama chu a aiawhin a lal ta a.o(Yn *Solomonan Israel-ho zawng zawng chunga Jerusalem khuaa ro a rel chhung chu kum sawmli a ni.Tichuan Solomona chu a pute hnenah chuan amuhil a, apa Davida khawpuiah chuan an phum ta a: tin, a fapa Rehoboama chu a aiawhin a lal ta a.'n )Solomona chanchin dangte leh, a thiltih zawng zawng leh a finnate chu Solomona thiltih ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?O&n (Chutichuan Solomona chuan Jeroboama chu thah a tum ta a: nimahsela Jeroboama chu a tho a, Aigupta ramah, Aigupta ram lal Sisaka hnenah a tlan a, Solomona thih hma loh chuan Aigupta ramah a awm ta a.v%gn 'Chuvang chuan Davida thlah chu ka tihreawm dawn ai, amaherawhchu kumkhua zawngin a ni lo ang,' a ti e," tiin.2$_n &Tin, heti hi ani ang a, thu ka pek apiang che i pawm a, ka kawngte i zawh a, ka chhiahhlawh Davida anga ka thuruatte leh ka thupekte zawm tura ka mithmuha thil tha i tih chuan i hnenah ka awm zel ang a, Davida ka din nghehsak ang khan chhungkaw nghet ka dinsak ang chia, Israelte hi ka pe ang che.\#3n %Nang hi ka ruat ang chia, i duh ang angin ro i rel ang a, Israelte lalah i awm ang.'"In $Tin, ka chhiahhlawh Davida'n ka hming awmtirna'na ka thlan khawpui Jerusalem-ah hian ka hmaa khawnvar aneih reng theihna turin hnam khat chu a fapa ka pe ang.d!Cn #nimahsela ram hi a fapa ka chhuhsak ang a, nangmah hi ka pe dawn che a ni, hnam sawmte chu.4 cn "Ram pumpui zawng ka chhuhsak lo ang: amaherawhchu ka thuupekte leh ka thuruatte pawmtu, ka thlan, ka chhiahhlawh Davida avangin a dam chhung hchuan lalah ka la awmtir ang: ~a}~||4{{)zpyy(xqwvv6u`ttsrrRqq4poonnZmm lpkkzjiinhvgfedcbbCa|``:_^^y^ \\[ZZ8YYX9W'UUgTTSRRQoPPfONM8LKJJ#IHH\GPEDDCC6BAA??q>== <9;B:J9j88"77"6H554H322n10E/.-,*))(D''[&%I$##l"!!~ xhIkm|:gimw a Z  : X=;]*OnTin, LALPA'n, 'Aaba hi Ramoth-gilead khuaa han kala rala thi turin tuin nge thlem ang?" a ti a ni. Pakhatin hetiang hian a ti a, mi dangin chutiang chuan a ti a.#AnTin, ani chuan, "Chuvangin LALPA thu hi ngaithla teh, LALPA chu a lalthutthlenga thu ka hmu a, vana mipuiho zawng zawng, a dinglam leh veilama dingte nen.3anTin, Israel lal chuan Jehosaphata hnenah, "Ka chungchang thu hi a chhe lam ngawt lo chu a tha lam reng reng zawng a sawi lo ang tih ka hrilh che ani lawm ni kha?' a ti a.kQnTin, ani chuan, "Israel-ho zawng zawngte chu vengtu nei lo beram angintlangahte an darh vek ka hmu a; LALPA'n, 'Hengho hian hotu an nei ta lo a, mi tin, mahni in lamah thlamuang takin haw dial mai rawh se,' a ti a ni," a ti a. nTin, lalin a hnenah, "Thutak ngawt lo ka hnena LALPA hminga sawi lo turin vawi engzat nge maw chia ka chhamtir dawn che le?" a ti a.~wnTin, lal hnen a han thlen chuan, lal chuan a hnenah, "Mikai, Ramoth-gilead khua bei turin kan han thawk ang nge, thawk lo ang?" a ti a. Tin, ani huan a chhang a. "Han thawk la, han hlawhtling rawh khai; LALPA'n lal kutah a pe dawn a ni," a ti a.|snTin, Mikaia chuan, "LALPA nunna chhalin ka sawi e, LALPA'n ka hnena a sawi chu ka ni, ka han sawi dawn ni," a ti a.jOn Tin, Mikaia va ko tura an tirha chuan a hnenah, "Ngai teh khai, zawlnei hian thukhat vuain a tha lamin lal hnena thu a sawi theuh a; an sawi tak theuh ang chuan han sawi ve la, a tha lamin han sawi ve rawh aw," tiin a sawi a.*~On Chutiang bawkin zawlnei zawng zawngte chuan, Ramoth-gilead-ah chuan han cho la, han hlawhtling rawh khai. LALPA'n lal kutah hian a pe dawn a ni," tiin an sawi a.}/n Tin, Kenaana fapa Zedekian thir kite a siamsak a, "LALPA'n heti hian a ti, 'Hengte hian Suria-hote chu boral der kawpin i si ang,' tiin," a ti a.T|#n Tin, Israel lal leh Juda lal Jehosaphata chu Samari kulh kawngka luhna bula hruih zawlah an lal puana intuamin, an lalthutthleng ve veah an thu a; tin, zawlnei zawng zawngte chuan an hmaah thu an sawi a.i{Mn Tichuan Israel lal chuan hotu pakhat a han ko a, "Imla fapa Mikaia han hruai thuai teh," a ti a.OznTin, Israel lal chuan Jehosapahata hnenah, "LALPA min rawnsak tur mi pakhat Imla fapa Mikaia zawng a la awm kha maw; nimahsela ani hi chu ka huatzawng tak a ni; ka chungchang thu hi a chhe lam ngawt lo chu a tha reng reng a sawi ngai si lo a," a ti a. Tin Jehosaphata chuan, "Lal chuan chutiang chuan ti teh suh se a," a ti a.wyinNimahsela Jesaphatan, "Hetah hian LALPA zawlnei dang tu emaw tal kan han rawn tur an awm lo em ni le?" a ti a.ixMnChutichuan Israel lal chuan zawlneiho mi zali lai a ko khawm a, an hnenah, "Ramoth-gilead kua bei turin ka han tawk ang nge thawk lo ang?" a ti a. Tin, anni chuan, "Han thawk rawh, Lalpa'n lal kutah a pe dawn a ni," an ti a.cwAnTin, Jehosaphata chuan Israel lal hnenah, "LALPA thu ngaichang rih zet la maw le," a ti a.vnTin, Jehosaphata hnena chuan, "Ramoth-gilead khua mi han beipui ve duh ang emaw chu?" a ti a. Tin, Jehosaphatan Israel lal hnena chuan, "Kei leh nang, ka mite leh mite chu pumkhat kan ni a, ka sakawrte leh i sakawrte chu pumkhat an ni alawm," a ti a.&uGnTin, Israel chuan a puipate hnenah, "Ramoth-gilead kua hi keimahni ta ani tih hre reng sia engtia Suria lal hi chhusak loa awm mai mai kan i nge le?" a ti a.itMnTin, a kum thum kum chuan heti hi a ni a, Juda lal Jehosaphata chu Israel lal hnena a zuk kal a.Ps nTin, kum thum chhung chu Suria ho le Israel-hote chu indo loin an awm a._r9nAhaba ka hmaa a inngaihtlawmzia hi i hmu em? Ka hmaa a inngaihtlawm avang hian ama chanah hi chuan thil tha lo ka thlentir lo ang a, a fapa chhanah erawh chuan a chhungte chungah thil tha lo ka thlentir ang," tiin.q+nTin, LALPA thu chu Tisbe mi Elija hnenah a lo thleng a," Ahaba ka hmaa a inngaihtlawmzia hi i hmu em? Ka hmaa a inngaihtlawm avang hian ama chanah hi chuan thil tha lo ka thlentir lo ang a, a fapa chhanah erawh chuan a chhungte chungah thil tha lo ka thlentir ang," tiin. p;nTin, Ahaban chung thu a hriat chuan heti hi a ni a, a puan a pawtthler a, saiip puan a sin a, chaw a ngei a, saiip puanah a mu a, dim takin a che ta a.oynLALPA'n Israela thlahte hmaa a hnawhchhuah Amor-hote thiltih tinreng ang, milemte biain thil tenawm takin a ti thin a.wninA nupui Jezebeli fuihpawrha LALPA mithmuha thil tha lo ti tura inzuar, Ahaba ang reng reng hi tumah an awm lo.mnAhaba chhungkaw zinga mi khawpuia thi apiangte hu uiin an ei ang a; rama thi apiangte chu chungleng savaten an ei ang," tiin.ql]nTin, Jezebeli chungchang thu pawh LALPA'n a sawi a, "Jezreel khaw kulh bula uiin Jezebeli h a la ei ang.2k_nnangin mi tihthinrim avang leh Israelho thil i tihsualtir avangin Beata fapa Jeroboama chhungte leh Ahija fapa Baasa chhungte ang maiin i chungtehi ka siam ang," a ti a.Hj nNgai teh, i chungah hian thil tha lo ka rawn thlentir ang a, ka rawn tibo hlauh ang chia, Ahaba atang hian mipa fa tawh phawt chu Israel rama mi khuahkirh leh khirh loh pawh ka tiboral ang a,6ignTin, Ahaban Elija hnenah, "Mi rawn hmu ta maw, ka hmelmapa?" a ti a. Tin ani chuan a chhang a, "Ka hmu ta che a ni hi, LALPA mithmuha thil tha lo ti turin inzuar ta hek che.thcnA hnenah,'LALPA'n heti hiana ti, I that a, i neihsak lehngal elo? tiin,' ti langin a hnenah, 'LALPA'n heti hian a ti, Uiin Nabotha thisen an liahna hmun ngeia hian nanga thisen pawh hi an la liak ve dawn a ni, tiin,' ti ang che," tiin.g1nTho la, Samari khuaa awm Israel lal Ahaba be turin zuk kal rawh kai: ngai teh, Nabotha grep huana a awm a, neih tumin chutah chuan a chhuk a ni e.?f{nTin, LALPA thu chu Tisbe mi Elija hnenah a lo thleng a:enTin, Ahaban Nabotha a thi ta tih a hriatin heti hi a ni a, Jezreel mi Nabotha grep huan nei tura thawk thla turin Ahaba chu a tho ta a.{dqnTin, Jezebelin Nabotha chu lungin an deng a, a thi ta tiha hriatin heti hi a ni a, Jezebeli chuan Ahaba hnena, "Tho la, Jezreel mi Nabotha grep huan, a leitir phal loh che kha nei tawh rawh le: Nabotha chu a dam tawh lo, a thi taw e," a ti a.[c1nTichuan Jezebeli hnenah, "Nabotha lungin an deng a, a thi ta e," tiin mi an tir a.zbon Tin, mi pahni Beliala fapate chu a hmaa chuan a vat hu a: tin, Beliala mite chuan mipuiho hmaa chuan, "Nabotha hian Pathianleh lal a sawichia e," tiin ama Nabotha chu an hek a. Tichuan khua ata a hruai chhuak a, lungin an deng a, a thi ta a.Man Chaw nghei thu an puang a, mipui zingah Nabotha chu an hmatawntir a. `n Tin, a awmna khua ami, a awmna khuaa awm upate leh mi thate chuan Jezebelin an hnena a thawn lehkhaa a ziak ang chuan an lo ti a./_Yn mi pahnih Beliala fate a hmaah thuttir u la, 'Pathian leh lal i sawichhia a ni,' tia a hektu atan lo siam rawh u. Tin, hruai chhuak u la, lo denghlum rawh u," a ti a.i^Mn Tin, lehkhaa chuan, "Chaw nghei thu lo puang u langin, mipui zingah Nabotha chu hmatawntir u la;])nChutichuan Ahaba hmingin lehkha a ziak a, a nemnain a nem a, tin, lehkha chu a awmna khuaa Nabotha thenawm upate leh mi thate hnena a thawn a.C\nTin, a nupui Jezebeli chuan a hnenah, "Israel ram lal hi i ni lo'm ni? Tho la chawi ei la, rilru hlim takin awm rawh khai Jezreel mi Nabotha grep huan chu keima'n ka pe ang che," a ti a.[!nTin, ani chuan a hnenah, "Jezreel mi Nabotha ka bia a, a hnenah, 'I grep huan i mi leitir rawh, a nih loh leh i duh zawk chuan a aiah grep huan dang ka pe ang che,' ka ti a; tin, ani chuan, 'Ka grep huan zawng ka pe lo ang che,' tiin mi chhang alawm maw le," a ti a.Z!nChutichuan a nupui Jezebeli chua va kal a, a hnenah, "Eng tizia nge i rilru chuti taka a lungngaih a, chaw reng reng i ei loh le?" a ti a.YnTin, Jezreel mi Babtoahn chutiang thu a hnena a sawi avang chuan Ahaba chu ngui tak leh lungni lo takin a inah a lut ta a, "Ka pute ro ka pe thei lo ang che," a ti tlat si a. Tichuan a khumah a mu a, lehlam a hawi a, chaw reng reng a ei duh ta lo a.dXCnTin, Nabotan Ahaba hnenah, "Ka pute ro han pek che chu ka tan a awmin a awm lo ve," a ti a.jWOnTin, Ahaban Nabotha chu, "Ka in bul a nih avang hian, thlai huanah i grep huan hi mi pe rawh khai, a aia grep huan tha zawk ka pe ang che; a ni loh leh i duh zawk phei chuan a tangkain a man tawk ka pe ang che," tiin a bia a.V 'nTin, chung thil hnuah chuan heti hi a ni a, Jezreel mi Nabothan grep huan a nei a, chu chu Jezreel-ah samari lal Ahaba in bul lawkah a awm a.\U3n+Tin, Israel lal chu ngui tak leh lungni lo takin a haw a, Samari khuaah a kal ta a.vTgn*Tin, ani chuan a hnenah, "LALPA'n heti hian a ti: Ka anchhe lawha chu i chhuah tak avangin a nun aiah i nun, a mite aia i mite i chan ang,' tiin," a ti a.Tin, Israel lal chu ngui tak leh lungni lo takin a haw a, Samari khuaah a kal ta a.S{n)Tin, ani chuan a mit ata chalhrenna chu a lim ta thuai a; tin, Israel lal chuan zawlneite zinga mi a ni tih a hre ta a.NRn(Tin, i chhiahhlawh hi ka buai vel chugavangin, a lo bo ta dai mai," a ti a. Tin, Israel lal chuan a hnenah, "chutiang tak chu a ni, i chunga thu tlu chu; nangmahin zuk titlu taw diam chia," a ti a.'nTin, an va bitum theuh chu an va that a: tichuan Suria-ho chu an tlanchhe ta a. Israel-ho chuan an um a; tin, Suria lal Benhadada chu sakawr chung chuangin sakawr chung chuang mite nen an tlan chhuak ta a.k=QnTichuan chungho, ram thentea hotute tlangvalho leh a rawnzuitu sipaihote chu khua ata an chhuak a.<nTin, ani chuan, "Inrem tuma lo kal an nih leh a nungin lo man u la; indo tuma lo kal an nih leh a nung bawkin lo man rawh u," a ti a.);MnTin, a ram thentea hotute tlangvalho chu an va chhuak hmasa a; tin, Benhadadan mi a tir a, anni chuan, "Samari khua atanga lo chhuak an awm e," tiin an hrilh a.:)nTin, chhun lai takah hian an va chhuak ta a. Benhadada leh lalho, amah tanpuitu lal sawmthum leh pahnihte erawh chu bukteah an lo in-in tui a.\93nTichuan ani chuan ram thetea hotute tlangvalho chu a han khawm a, zahnih leh sawmthum leh pahnih an ni a; tin, chu mite zawhah chuan mi zawng zawng, Israelta thlahte zawng zawng chu a khawm a, sangsarih an ni a.t8cnTin, Ahaban, "Tu hmangin maw?" a ti a. Tin, ani chuan, "LALPA'n heti hian a ti, 'Ram thentea hotute tlangvalho hmang hian,' tiin," a ti a. Tichuan ani chuan, "Tuinnge ral rel ang," a ti a. Tin, ani chuan a chang a, "Nangmahin," a ti a.s7an Tin, ngai teh, zawlnei pakhat hian Israel lal Ahaba a va hnaih a, "LALPA'n heti hian a ti: 'Heng mipui tam tak hi i hmu em? Ngai teh, vawiinah hian i kutah ka pe dawn a ni; tichuan kei hi LALPA chu ka ni ti i hria ang,' tiin," a ti a.O6n Tin, heti hi a ni a, amah leh lalten bukte azuah an lo inho laiin chu mi thu chu Benhadadan a lo hria a, a mite hnenah chuan, "Insiam rawh u khai," a ti a. Tichuan khaw bei tur chuan an insiam ta a.(5Kn Tin, Israel lal chuan a chhang a, "Mi a inralthuam lai rengin, a inralthuamna hlip thla tawh ang rengin an uang ngai lo e,' tiin va hrilh rawh u khai," a tia .U4%n Tin, Benhadadan a hnena mi a tir leh a, "Ka hnung zuitute zawng zawng hian Samari khaw vaivut vei khat theuh pawh an hmuh theih dawn chuan pathianten an ti tihin mi ti se la, chu aia nasa pawhin," a ti a.\33n Tin, Benjamina thlahte chuan chutiang chuan an ti a, lamho zinga mi anmahni zat theuh nupuiah an man a, an kal bopui ta a: tin, an ram lamah chuan an hawng a, khawpui chu an chei leh a, chutah chuan an awm ta a.}2unTin, upaho zawng zawng leh mipuiho zawng zawng chuan a hnenah, "Lo bengkhawn duh suh, rem pawh ti hek suh," an ti a. 1nTichuan Israel lal chuan a rama upaho zawng zawng chu a ko a, "Lo hre teh u khai, he mi hian thil tha lo tak tih a tumzia hi; ka hnenah mi a rawn tir a, ka nupui te, ka fa te, ka tangka te, ka rangkachakte a rawn ngen a, ka lo hnial pawh a ni si lo," a ti a.b0?nnimahsela naktuk hetih hun vela hian ka mite i hnenah ka rawn tir ang a, i in leh i mite in hu an rawn dap dawn a nia; tin, heti hi a ni ang a, i mit la apiang chu an la ang a, an rawn kalpui vek ang,' tiin," an ti a.2/_nTin, a mi tirhte chu an kal leh a, "Benhadadan heti hian a ti, "I hnenah, i tangka te, i rangkachak te, i nupui te, i fate chu mi pe tur a ni, tiin mi ka rawn tir tak a;.'nTin, Israel lal chuan a lo chhang a, "Aw lalber, ka pu, i sawi ang chuan a ni alawm; keimah leh ka neih zawng zawng chu i ta a ni e," a ti a.{-qnI tangka leh i rangkachakte kha ka ta a ni e; i nupuite leh i fate, a tha thate chenin ka ta a ni,' tiin," a ti a.g,InIsrael lal Ahaba hnena chuan khawpui chhunga mi a tir a, a hnenah, "Benhadadan heti hian a ti,5+ gnTin, Suria lal Benhadadan a sipaiho zawng zawnga khawm vek a: lal sawmthum leh pahnih an tel a, sakawr leh tawlailirte nen a han cho a, Samari khua a han hual a, a ha bei a,P*nTin, a va zui chu a hawng a, sebawng tuak khat a khala chu a talh a, a sa chu sebawng thuamhnawte chuan a chhum a, mite a sem a, an ei ta a. Tichuan a tho a, Elija chu a um a, a rawng a bawlsak ta a.!)=nTin, sebawngte chu a kalsan a, Elija chu a um a, "Ka nu leh ka pa ka va fawp rih zet ang e aw, tichuan ka rawn zui ang che," a ti a. Tin, ani chuan a hnenah, "Va haw ta che, eng nge ka tih che kha le?" a ti a.Tin, a va zui chu a hawng a, sebawng tuak khat a khala chu a talh a, a sa chu sebawng thuamhnawte chuan a chhum a, mite a sem a, an ei ta a. Tichuan a tho a, Elija chu a um a, a rawng a bawlsak ta a.( nChutichuan chuta ta chu a chuak ta a. Saphata fapa Elisa chu a va hmu chhuak a, ani chuan lei a lo let a, a hmaa chuan sebawng tuak sawm leh tuak hnih a awm a, a sawm leh pahnihna chu amahin a lo khalh a; tin, Elija chuan a va pan a, a puan a va bahtir a.' nNimahsela Israel ramah hian Baala hmaa la thingthi ngai lo leh, la fawp ngai lo mi sangsarih ka tan ka hum dawn a ni," a ti a.&%nTin, heti hi a ni ang a, Hazaela khandaih pumpelh apiang chuan Jehuan a that ang a; tin, Jehua khandaih pumpel apiang chu Elisan a that ang.%9ntin, Israel lal atan Nimsia fapa Jehua hriak i thih ang a; tin, i aiawha zawlnei ni turin Abemehola khuaa mi Saphata fapa Elisa hriak i thih bawk ang.$#nTin, LALPA'n a hnenah, "Haw leh ta langin,thlaler lama Damaska khuaan kal rawh: i va thlen chuan Suria lal atan Hazaela hriak i thih ang a;#%nTin, ani chuan, "LALPA, sipaihote Pathian tan hian thahnem ka ngai em em thin a, Israela thlahte lah i thuthlung an hawisan a, i maichamte an tichim a, i zawlneite khandaihin an sathlum si a; a la awm chu keimah chau hi ka ni a, ka nunn mi laksak an tum a ni," a ti a.I" n Tin, heti hi a ni a, Elijan chu chu a hriat chuan a puanina hmai a khuh a, a va chuak a, puk kawngkaah a va ding a. Tin, ngai teh, awin a hnenah, "Heta hian eng nge i tih, Elija?" a rawn ti a.!!n Tin, lirnghin zawh chuan mei a lo chuak a; nimahsela meiah chuan LALPA chu a awm lo; tin, mei zawhah chuan aw dam diai hian a lo chhuak a.` ;n Tin, ani chuan, "Va chhuak la, tlangah sawn LALPA hmaah va ding rawh," a ti a. Tin, ngai teh, LALPA a lo kal a, thlipui na takin tlangte chu LALPA hmaan chuan a rawn chem khi a, lungpuite ch a phel rem rum a; nimahsela thli-ah chuan LALPA ch a awm lo: tin thli tleh zawng chuan lir a lo nghing a; nimahsela lirnghinga chuan lalpa chu a awm lo.#n Ani chuan, "LALPA sipaihote Pathian tan hian thahnem ka ngai em em thin a, Israel thlahte lah chuan i thuthlung an hawisan a, i maichamte an tichim a, i zawlneite khandaihin an sathlum si a; a la awm chu keimah chauh hi ka ni a,ka nunn mi laksak an tum a ni," a ti a..Wn Tin, chuta puk pakhat chu a va thleng a, chutah chuan a awm ta a; tin, ngai teh, LALPA thu a hnenah a lo thleng a, ahnenah, "Heta hian eng nge i tih, Elija?" a ti a.}nTin, a tho a, a eiin a in a, tichuan chu chaw avang chuan Pathian tlang Horeb thlengin ni sawmli leh zan sawmli a kal a.{nTin, LALPA vantirhkoh chu a lo kal nawn leh a, a rawn khawih a, "Tho la, ei rawh, i kalna tur i chelh lo ang e," a tia.3nTin, a han en vel a, ngai teh, a lu bulah chuan chhangper lung saa hem hmin diam leh tuithawl hi a lo awm a. Tichuan a ei a, a in a, a mu leh ta a.'nTichuan Juniper thing hnuaiah chuan a mu a, a muhil ta a; tin, ngai te, vantirhkoh hian a rawn khawih a, a hnenah, "Tho la, ei rawh," a ti a.Z/nAni erawh chu thlalera ni khat bana a kal a, Juniper thing hnuaiah hian a thu a; tin, thih a dil ta a, "A tawk ta e; aw LALPA, tunah hian ka nunn hi la mai teh, ka pute aiin ka tha chuang bik si lo a," a ti a.nTichuan a hlau a, a tho a, a tlanche ta a, Judai rama Beer-seba khua a va thleng a, chutah chuan a chhiahlawh a hnutchhiah a.^7nTichuan Jezebeli chuan Elija hnenah, "Kha mite zinga mi pakhat nunna ang khan naktuk hetih hun hmaa i nunn ka siam sak ve loh che huan pathianten an ti tihin mi ti mai se la, chu aia nasa pawhin," tin, mi a tir a.q _nTin, Ahaban Elija thiltih zawng zawng, khandaiha zawlnei zawng zawng a thah thute nen Jezebeli a hrilh a.n.Tin, LALPA kut chu Elija chunga a awm a; tichuan puan a veng a, Ahaba hmaah chuan Jezreel khaw luhna thlengin a tlan ta a.5en-Tin, rei lo teah chuan heti hi a ni a, van chu thli leh chhumin alo duk ta kuih mai a. ruahpui vanawn a lo sur ta a. Tin, Ahaba chu tawlailira chuangin Jezreel khuaah a kal ta a.Tin, LALPA kut chu Elija chunga a awm a; tichuan puan a veng a, Ahaba hmaah chuan Jezreel khaw luhna thlengin a tlan ta a.n,Tin, a vawisarihnaa chuan, heti hi a ni a, "Ngai teh, tuifinriat atangin mihring kut tiak lek chhum a ho nel nel e," a ti a. Tin, ani chuan, Han kal ta la, Ahaba hnenah, 'I tawlailir bautsaih la, chhuk tawh rawh, ruahin a dang dah ang che,' ti ang che," a ti a.Rn+Tin, a chiahhlawh hnenah, "Han chho ta la, tuifinriat lam han thlir teh khai, a ti a. Tin, a han chho a, a han thlir a; "Engmah a awm lo," a ti a. Tin, ani chuan, "Kal leh rawh, vawi sarihin, " a ti a.&Gn*chutichuan Ahaba chu ei leh in turin a han cho ta a. Tin, Elija chu Karmel tlang chhip lamah a han chho a; tin, lei lama a kun a, a kapkara a hmai a rawlh a.|sn)Tichuan Elijan Ahaba hnenah, "Han cho ta langin, eiin han in tawh rawh; ruahpui sur tur thawm a awm a nia," a ti a..Wn(Tin, Elijan an hnenah, "Baala zawlneite hi man u la, pakhat mah chhuah suh u," a ti a. Tin, an man a, Elijan Kison luiah a hruai thla a, chutah chuan a that hlawm a.#n'Tin, mipuiho zawng zawngin chu chu an han hmu chuan an bawkkhup a, "LALPA hi a lo ni. Pathian chu, LALPA hi a lo ni, Pathian chu," an ti a. !n&Tichuan LALPA mei chu a lo tla a, halral thilhlan te, thing te, lung te, vaivute chu a kangral a, laih khuara tui chu a hip kang ta vek a.C n%Mi lo ngaihthlaksak la, he'ng mipuite hian nang LALPA hi Pathian i ni a, an thinlungte i lamlettir leh ta a ni tih hi an lo hriat theihna'n aw LALPA, mi lo ngaithlaksak ang che," a ti a.( Kn$Tin, tlai lam inthawi hun lai chuan eti hi a ni a, zawlnei Elija chuan a va pan hnai a, "Aw LALPA, Abrahama te, Isaaka te, Israela te Pathian, nang hi Israel rama Pathian i ni leh, kei hi i chhiahhlawh ka nih a, he'ng zawng zawng hi nangma thua ti ka nih vawiinah hian hre hlawm rawh se.j On#Tin, tui chu maicham velah chuan a luang ta dul dul a; tin, laih khuar chu tuiin a tikhat bawk a.| sn"Tin, "Han leih rawh u," a ti a; an han leih leh a. Tin, "Han leih nawn leh rawh u," a ti a; an han leih nawn leh a.9mn!Tin, thing chu a han chep fel a, bawngpa chu a chan sawm a, thing chungah chuan a dah a. Tin, "Bel pali tuiin tikhat u la, halral thillan leh thing hi han leih rawh u," a ti a.}n Tin, lungte chuan LALPA hmingin maichama a siam a; tin, maicham vel chu buh chi tehkhawng hnih leng zetin a lai khuar a.~wnTin, "I hming chu Israela a ni ang," tia LALPA thu lo dawngtu Jakoba fate hnam zat lung sawm le pahnih Elijan a la a.=unTichuan Elijan mipuiho zawng zawng hnenah chuan, "Min rawn hnaih teh u khai, " a ti a; tin, mipuiho zawng zawng huan an va hnaih a. Tin, LALPA maicham tihchim taw chu a siam tha a.CnTin, ni a lo thlengher chuan heti hi a ni a, tlai lam inthawi hun thlengin an sawi dual dual mai a; nimahsela aw riva reng reng a awm lo a, changtu tur reng reng emaw an awm bawk hek lo.{qnTin, ring takin an au a, an tih thin danin chemte leh feitein thi chuak zawih zawih khawpin an inzaiin an invit a.nTin, chhhun lai takah chuan heti hi a ni a, Elija chuan anmahni chu tielin, "Au ring che u le: pathian ani si a; a inngaihtuah rih emaw, a bibo rih lawk emaw, a thang bo rih emaw emaw, a nih loh leh a muhil hlauh a, tihharh tur emaw ani ang e," a ti a.'InTin, bawngpa an pual chu an la a, an buatsaih a, "Aw Baala, min han chang rawh khai," tiin zing atangin chhun thlengin Baala hming chu an lam a] nimahsela aw riva reng reng chu a awm lo a, changtu reng reng lah an awm hek lo. Tin, an maicham siam velah chuan an zuang a zuang mai a.lSnTichuan Elijan Baala zawlneite hnena chuan, "Nangnin bawngpa pakhat hi in pualah thlang u la, buatsaih hmasa rawh u; nangni zawng in tam deu hi; tin, in pathian hming chu lam u la, amaherawhchu a hnuaiah mei chem su u," a ti a.b?nTin, nangnin in pathian hming chu lam u la, kei pawhin LALPA hming ka lam ang a: tichuan meia rawn chhangtu Pathian apiang chu Pathian ni raw se," a ti a. Tin, mi zawng zawng chuan an chhang a, "A dik alawm," an ti a.~1nChutichuan bawngpa pahnih min han pe se la; annin bawngpa pakhat chu an puala thlang se la, chan sawm se la, thing chungah chuan dah se la, a hnuaiah mei chhem loin: tin, keiin bawng pakhat chu ka buatsaih ve ang a, thing chunga chuan ka dah ang a, mei ka chem bik lo ang e.} nTichuan Elijan mipuite hnenah chuan, "LALPA zawlnei la awm chu keimah chauh hi ka ni a; Baala zawlneite eaw chu mi 450 an ni a.t|cnTin, Elija chuan mipuiho zawng awng ch a va hnaih a, "Tuilairapin eng chen nge in awm dawn? LALPA chu Pathian a ni chuan, amah chu zui u la; tin, Baala a ni leh, ama chu zui rawh u," a ti a. Mipuite chuan kam khat mahin an chhang lo a.|{snChutichuan Ahaban Israel thlahteho zawng zawng hnenah mi a tir a, zawlneihote chu Karmel tlanga chuan a ko khawm a.Zz/nChutichuan tunah hian Israel-ho zawng awng leh Baala zawlnei zali leh sawmnga leh, Aseri zawlnei, Jezebeli dawhkana chawhlui kil ve thin zali-te kha ka hnenah Karmel tlangah hian va koh khawmtir rawh," a ti a.+yQnTin, ani chuan a chhang a, "Israel-ho ka timangang lo e; nang leh i pa chungten alawm timangang zawk ni, LALPA thupekte hi hawisan a, Baala-te i pawm zawkah hian.}xunTin, heti hi a ni a, Ahaban Elija a va hmuh chuan Ahaban a hnenah, "Nang i ni maw, Israel-ho timangangtupa?" a ti a.swanChutichuan Obadia chu Ahaba be turin a kal a, a va hrilh ta a: tin, Ahaba chu Elija hmuh tumin a kal ta a.v%nTin, Elija chuan, "A bula ka awm thinna sipaihote LALPA nunna chhalin ka sawi e, vawiinah hian ahnena ka inlan ngei ngei dawn a ni," a ti a.u!nTunah hian nangin, 'Kal ta la, ngai teh, Elija chu sawta sawn a awm e, tiin i pu va hrilh rawh,' i ti mai a: mi that ngei ang le," a ti a.6tgn Jezeblein LALPA zawlneite a rawt chiam laia ka thiltih, LALPA zawlneite zinga mi 150 tela puka ka thuhruka, chhang leh tuia ka chawmziate kha ka pu hi an hrilh lo che em ni?sn Heti hi a ni ang a, ka kalsan veleh che hian LALPA thlarauin ka hriat lohnaah a la bo si ang chia; tichuan Ahaba ka va hrilh a, a rawn hmuh theih si loh che chuan mi that mai ang a sin: nimahsela i chhiahhlawh hian ka tleirawl tirh ata LALPA chu ka tih thin si a.rr_n Tunah hian nangin, 'Kal ta la, ngai teh, Elija sawtah sawn a awm e, tiin i pu va hrilh rawh,' i ti mai a._q9n LALPA i Pathian nunna chhalin ka sawi e, ka puin nangmah zawntir lohna hnam leh ram reng reng a nei lo a sin: 'Hetah a awm lo e,' an tih chuan an hmu loh che thu-ah ram leh hnam chu chhia a chhamtir zel mai a ni a.kpQn Tin, ani chuan, "Thil eng nge ka tihsual a, i chhiahhlawhhi thah tura Ahaba kuta pek i duh mai le?soanTin, ani chuan a chhang a, "Ni e, kal ta la, Nai teh, Elija sawtah sawn a awm e,' tiin a pu va hrilh rawh,$nCnTin, chutia Obadia a kal lai chuan, ngai teh, Elija nen an intawk a: tin, ai chuan a la hria a, tichuan a bawkkhup a, "Nang i ni maw, ka pu Elija?" a ti a.mnChutichuan ram fan chauh tur an insem a: Ahaba chu amahin kawng danga a kal a, tin, Obadia chu amahin kawng dangah a kal a.|lsnTin, Abahan Obadia hnenah, "Tuihna zawng zawng leh luikawr zawng zawng awmna lam ram va fang teh khai; sakawr leh sabengtungte hi kan chhandam theihna turin hlobette kan hmuhsak thei mahna, chutilochuan rante hi kan chan vek da ang e," a ti a./kYnheti hi a ni a, Jezebelin LALPA zawlneite a rawt chiam lai khan Obadia chuan zawlnei za a hruai a, pukah sawmnga telin a thukru a,c hhang leh tuiin a chawm thin a ni)`j;nTin, Ahaban Obadia, a in chung lam hotu chu a ko a. Obadia chu LALPA tih mi tak a ni a;miUnTin, Elija chu Ahaba hnenah inlan tur chuan a kal ta a. Samari ramah chuan tam chu a nasa hle mai a.Rh !nTin, ni rei fe hnua chuan heti hi a ni a, a kum thum kumaha chuan LALPA thu Elija hnenah a lo thleng a, "Va kal la, Ahaba hnena va inlan rawh; tichuan lei chungah hian ruah ka rawn surtir dawn e," tiin. g nTin, hmeichhia chuan Elija hnenah, "Tunah zet chuan Pathian mi i ni a, i kaa LALPA thu hi thutak a ni tih ka lo hre ta," a ti a."f?nTin, Elija chuan naupang chu a hruai a, pindan ata chu in chhungah a chhukpui a, a nu a pe ta a: tin, Elijan, "En teh, i fapa hi a dam leh ta e," a ti a.Tin, hmeichhia chuan Elija hnenah, "Tunah zet chuan Pathian mi i ni a, i kaa LALPA thu hi thutak a ni tih ka lo hre ta," a ti a.enTin, LALPA'n Elija thu chu a lo ngaihthlaksak a; tichuan naupang nunna chu amahah chuan a lo awm leh a, a lo harh leh ta a.3danTichuan naupang chungah chuan vawi thum a bawk a, LALPA chu a au a, "Aw LALPA ka Pathian, khawngaih takin he naupang nunna hi amahah hian han awmtir leh ang che," a ti a.c3nTin, LALPA a au a, "Aw LALPA ka Pathian, ka chenna hmeithainu chungah pawhhian a fapa tihlumsakin thil tha lo i rawn thlentir ta em ni le?" a ti a.$bCnTin, ani chuan a hnenah, "I fapa chu mi han pe teh," a ti a. Tichuan a pawm lai chu a laksak a, a awmna pindanah chuan a pawm cho a, ama khumah a muttir a.5aenTin, ani chuan Elija hnenah, "Aw nang Pathian mi, nang leh kei hi eng nge mawi kan ni? Kan sualna hriatchhuahtir tur leh ka fapa mi thahsak tura lo kal i ni hi le!" a ti a.`nTin, chung thil hnua chuan heti hi a ni a, in neitunu, hmeiche fapa chu a lo dam lo ta a; a na chu a na hle mai a, a thaw a tawp ta a.u_enElija hmanga a sawi LALPA thu ang khan chhangphut bel chu a ruak chuang lo a, sahriak um pawh a kang hek lo.w^inTichuan Elija sawi ang chuan a va t a: tin, amah le a chhungte leh Elija nen chuan ni engzat emaw lai an ei a.L]nLALPA, Israelte Pathianin heti hia a ti a ni, 'LALPA'n lei chungah hian ruah a rawn surtir hma loh chuan chhangphut bel chu a ruang chuang lo ang a, sahriak um pawh a kang lo ang,' tiin," a ti a._\9n Tin, Elijan a hnenah, "Hlau suh; i sawi ang chuan va ti ta che: amaherawhchu chu mi chuan chhang te tak te mi han siam phawt la, chu chu mi rawn lak la, chu mi zawhah chuan i tan leh i fapa atan i la siam dawn nia.:[on Tin, a ni chuan, "LALPA i Pathian nunna chhalin ka sawi e, chhang zawng ka nei lo a, belah chhangphut vei khat lek leh, umah sahriak tlemte chauh ka nei a; tin, ngai teh, ka hawna ka tan leh ka fapa atana siamna turin thingtang pahnih emaw lek ka fawm a ni a, tichuan ka ei ang a, kan ti mai ang," a ti a.^Z7n Tin, la tura a kal chu a han au a, "Chhang tlemte paw mi han ken te ang che," a ti a. w~t}}||6{zzVyexwwcvhuptt^srrr)q{ppLooNonimm0lkrjjihhgfedcbba__1^]\b[[bZaYyXWVVU\TSRRQPPNN7MLLPKKEJ\IP=<<;;:Q998F76\5574$33 2l110W/..?--g,++**W))s)(''8&%%##~"!! (Yq},/JC6+K L w 58|c`w5-xTin, ani chuan a hnenah, "A be tur chea tawlailir ata kha mi lo chhuk lai mek khan ka rilru i hnena a kal ve zel a ni lo'm ni? Tangka te, silhfen te, olive huan te, grep huan te, beram te, sebawngpa te, bawipa leh bawihnu te hi lak a hun em ni?Chutichuan Naamana phar khan a man ang chia, kumkhuain i thlahte pawh a man zel ang," a ti a. Tichuan a hnen ata chu vur anga vara pharin a kal chhuak ta a.4)xTin, Elisa chuan a hnenah, "Khawi atangin nge i lo kal le, Gehazi?" a ti a. Tin, ani chuan, "I chhiahlawh hi khawiah mah ka kal lo e," a ti a.;3sxAni erawh chu a lut a, a pu hmaa chuan a va ding a.p2[xTin, tlang a va thlen chuan a laksak a, in chhungah a dah a; tin, chu mite chu a kaltir a, an kal ta a.1yxTin, Naamana chuan, "Talent hnih hi la rawh khai," a ti a. Tichuan la turin a thlem chiam a, tin, tangkarua talen hnih chu silhfen inthlakna tur pahnih nen chuan ip hnihaa thun a, a chhiahhlawhte pahnih a phurhtir a, a hmaah chuan an kalpui ta a.0%xTin, ani chuan, "Tha lam thu ni e. Ka puin, 'Ngai teh hei, Ephraim tlang ram atangin zawlnei ho fapate zinga tlangval pahnihin mi rawn tlawh ta thut mai a, anni chu tangkarua talent khat leh silhfen inthlakna tur pahnih pe rawh khai,' tiin mi rawn tir a ni e," a ti a.8/kxChutichuan Gehazia chuan Naamana chu a um ta a. Tin, Naamanan tuin emaw a rawn um a han hmuh chuan, lo biak tumin tawlailir ata chu a chhuk a," Tha lam thu alawm maw?" a ti a.y.mxNimahsela Pathianmi Elisa chhiahhlawh Gehazia chuan, "Khawinge, ka pu hian Suria mi Naamana hi a thil rawn kente la hlek loin a chhuah leh ta mai a; LALPA nunna chhalin ka sawi e, ka va um ang a, eng emaw tal ka va laksak teh ang," a ti a . -xTin, ani chuan a hnenah, "Thlamuang takin kal rawh," a ti a. Chutichuan a hnen ata chu a chhuak leh a, eng emaw chen a kal hman a.j,OxHe thilah hian LALPA'n i chhiahhlawh hi ngaidam rawh se; ka pu hi ka kut rinchana chibai buk tura Rimmonaina alu a, Rimmona ina ka kun chua, Rimmona ina ka kun ve thuah chuan, LALPA'n i chiahhlawh hi ngaidam rawh se," a ti a.+xTin, Naamana chuan, "A nih loh leh, i chhiahhlawh hi sabengtung pahnih phur lei mi laktir rawh khai; tun achinah zawng i chiahhlawh hian LALPA hnena ngawt lo chuan halral thilhlan leh inthawina reng reng hi pathian dangte hnenah ka hlan dawn tawh hauh lo a nia./*YxNimahsela ani chuan, "A bua ka awm thinna LALPA nunna chhalin ka sawi e, engmah hi ka la lo ang," a ti a. Tichuan la turin a thlem chiam a; nimahsela a duh lo tlat a.#)AxTin, amah leh a hote zawng zawng nen chuan Pathian mi awmna lamah an kir leh a, a hmaah an va ding a: tin, ani chuan, "Ngai teh hei, Israel ramah ngawt lo chuan leilung zawng zawngah hian Pathian a lo awm lo e tih ka hre ta; chutichuan i chhiahhlawh lawmman hi la teh khai," a tia .*(OxTichuan a zuk chhuk a, Pathian mi sawi ang chuan Jordan luiah vawi sarih a zuk inhnim a; tin, a tisa chu nausen tisa ang mai a lo ni leh a, a lo thianghlim ta a.{'qx Tin, a chhiahhlawhten an va hnaih a, an va bia a, "Ka pa, zawlnei khan thil khirhkhan tak tihtir dawn ta che se la, i ti mai dawn lo'm ni? Va inbual la, va intithianghlim rawh,' i hnena a han ti kha tih zawk awm tak a ni lawm ni le?" an ti a.\&3x Damasaka khaw li Abana te, Pharpar te chu Israel lui zawng zawngte ai chuan a tha zawk lo em ni? Chungah chuan inbualin ka intithianghlim thei lo em ni?" a ti a. Chutichuan a lehhawi a, thinrim zetin a kal ta a.% x Nimahsela Naamana chu a thinrim ta hle mai a, a kal leh ta a, "Ngai teh u, amah ngei chu ka hnenah a lo chhuak ang a, a lo ding ang a, LALPA a Pathian hming chu a han lam ang a, a phar lai chunga a kut thenin phar hi a han tidam dawn emaw ka ti a sin le. $ x Tin, Elisa chuan, "Jordan luiah vawi sarih va inbual la, i tisa ngai i pu leh ang a, i lo thianghlim tawh ang," tiin mi a tir a.}#ux Chutichuan Naamana chu a sakawrte nen, a tawlailirte nen chuan a va kal a, Elisa in kawngka bulah chuan a va ding a."xTin, Pathian mi Elisan Israel lalin a puan a pawt thler tih a lo hriat chuan, heti hi a ni a, "Eng vangin nge i puan i pawh thler? Ka hnenah lo kal ang hmiang, tichuan Israel ramah hian zawlnei a awm tih a hre mai ang chu," tiin lal hnena mi a tir a.2!_xTin, Israel lalin chu lehkha chu a han chhiar chuan heti hi a ni a, a puan a pawt thler a," Mite tihlum thei a, tinung leh thei thin Pathian em ka nih a, he mi hian phar tidam tura ka hnena a rawn tirh ngawt mai hi le? Ngaihtuah u la, ka chungah remchang a zawng a ni tih hre rawh u khai," a ti a.+ QxTin, "He lehkha hi i lo hmu ang a, ngai teh, ka puipa Naamana hi a phar i lo tihdam tak turin i hnenah ka rawn tir a ni e," tihna lehkha chu Israel lal a va pe a.[1xTin, Suria lal chuan, "Va kal tak rawh khai, Israel lal hnenah lehkha ka thawn ang e," a ti a. Tichuan a chhuak ta a, tangkarua talent sawm leh, rangkachak tlang sangruk leh silhfen inthlakna tur sawm a keng a.xTin, Naamana chu a va lut a, "Israel rama hmeiche naupang te khan chutiang khatiang chuan a ti e," tiin a pu chu a hrilh a.xTin, ani chuan a pi hnenah, "Ka pu hi Samari khuaa zawlnei hmaah va kal se la ka va ti em ve aw! A phar hi a lo tidam mai tur a," a ti a.7xSuria-hote chu a pawl pawlin an rammu a, Israel ram atangin hmeichhe naupang te hi salah an rawn hawn a; ani chuan Naamana nupui rawng a bawl thin a.? {xSuria lal sipai hotu Naamana hi LALPA'n Suria-hote chhanhimtua a hman thin avangin, a pu ngaiha ropui leh mi zahawm tak a ni a; amah chu mi chak huaisen a ni bawk a, phar a ni pawh a.Rx,Chutichuan a han hlui a, an ei a, LALPA tih ang ngeiin an ei bang bawk a.3x+Tin, a chhiahlaw chuan, "Eng a ni; hei hi mi za zet ka hlui ang maw?" a ti a. Ani erawh chuan, "He miteho ei atan hian pe rawh; LALPA'n heti hian a ti, 'An ei ang a, an ei bang bawk ang,' tiin," a ti a.Chutichuan a han hlui a, an ei a, LALPA tih ang ngeiin an ei bang bawk a.[1x*Tin, Baal-salisa atangin mi pakhat a lo kal a, Pathian mi chu buh thar hmasa bera siam busanghar changper sawmhnih leh buh thar vui a ipin a rawn kensak a. Ani chuan, "He miteho ei atan hian pe ta che," a ti a.?yx)Tin, ani chuan, "Chhangphut han la te u," a ti a. Tin, chu chu belah a han thlak a, "He mite eiah hian han suak chhuak te u," a ti a. Tichan bela chuan hlauhawm engmah a awm ta lo a.gIx(Chutichuan chu miteho ei atan chuan an han suak chuak a. Tin, thil chhumkawi chu an han ei chuan, heti hi a ni a, "E khai, Pathian mi, bel chunga ian thihna a awm alawm le," an ti ta chul mai a. Tichuan an ei thei ta lo a.fGx'Tin, mi pakhat ram lama chawhmeh zawng turin a va kal a, ram hrui a va hmu a, chuta mi ram awmpawng chu a puan tlin tawkin a rawn fun a, a zai sawm a, bela thil chhumkawia chuan a thlak ta a; eng tih an hre hauh lo mai a.p[x&Tin, Elisa chu Gilgal-ah a kal leh a; chu mi rama chuan tam a tla a: tin, zawlneiho fapate a hmaah an thu khawm a; chhiahhlawh hnenah, "Bel lian tak kha chuang langin, zawlneiho fapate hi thil chhumkawi chhumsak rawh khai," a ti a.yx%Tichuan a va lut a, a ke bulah a bawkkhup a, a hmaia lei siin chibai a buk a; tin, a fapa chu a pawm a, a chhuak ta a.#x$Tin, Gehazia a ko a, "He Sunam nu hi han ko teh," a ti a. Chutichuan a va ko a. Tin, a hnena a va luh chuan, "I fapa hi pawm rawh," a ti a.Jx#Chutichuan a zuk chhuk leh a, in chhungah chuan a han vei a; tin, a han lawn a, a chungah chuan a han kaikun leh a; tichuan naupang chu vawi sarih a han hahchhiau a, naupang chu a lo meng ta a.Kx"Tin, a han lawn a, naupang chu a bawhkhuh a, a hmui leh a hmui, a mit leh a mit, a kut leh a kut a chuktuah a; tin, a chungah chuan a kaikun a; tichuan naupang taksa chu a lo lum ta tial tial a._9x!chutichuan a va lut a, an pahnih chuan kawng a khar hnan a, LALPA hnenah a tawngtai a.tcx Tin, Elisa chu ina a va luh chuan ngai teh, naupang chu a lo thi tawh reng a, a khuma chuan an lo la mut a.n WxTin, Gehazia chuan anni chu a lo hmakhalh a, tiang chu naupang hmaia chuan a han nghat a; nimahsela awka leh hriat theihna reng reng a nei lo a. Chutichuan a be turin a kir leh a," naupang chu a meng hauh lo mai," tiin a hrilh a. xTin, naupang nu chuan, "LALPA nunna leh i nunna chhalin ka sawi e, ka thlah dawn tawp lo che a ni," a ti a. Tin, a tho a, a zui ta a.u exTichuan Gehazia hnenah, "I puan veng la, ka tiang kengin va kal tawh khai; tupawh va hmu la, chibai buk suh ang che; tin, tupawh in chibai an buk che chuan buk ve kher suh ang che; tin, ka tiang hi naupang hmaiah nghat ang che," a ti a.r _xTichuan ani chuan, "Ka pu hi fapa ka dil che em kha? 'Mi tihder suh ang che,' ka ti lawm ni kha?" a ti a. )xTin, tlanga Pathian mi hnen a han thlen chuan, a ke a han vuan ta tlat a. Tin, amah chu rawn nam kian tumin Gehazia chuan a va pan a; nimahsela Pathian mi chuan, "Engmah tih suh, a rilru a mangang a nih hi; LALPA'n ka lakah ala thup rih a, mi la hrilh rih lo e," a ti a.5examah hmuak turin va tlan la, a hnenah, "I dam em le? I pasal a dam em? Naupang kha a dam em? 'lo va ti tawh khai," a ti a. Tin, ani chuan a lo chhang a, "Dam e," a lo ti a.X+xChutichuan a kal ta a, Pathian mi hnenah chuan Karmel tlangah a va kal a. Tin, Pathian mi chuan hla tak atanga lo hmuh chuan, heti hi a ni a, a chhiahhlawh Gehazia hnenah, "En teh, sawta saw Sunam nu khaani;xTichuan sabengtung a thuam a, a chhiahhlawh hnenah, "Tlantir la, kal zel rawh khai; thu ka pek loh che chuan mi timuang hauh suh a ti a.3axTin, ani chuan, Eng atan nge vawin khera a hnena kal i tum? Thla thar pawh a la ni lo a, chawlhni pawh a la ni si lo a," a ti a. Tin, a ni chuan, "A rem mai ang," a ti a.,SxTin, a pasal chu a au a, "Chhiahhlawh tu emaw leh sabengtung pakhat emaw mi han ngaihtuahsak teh, Pathian mi hnenah ka va tlan ang a, ka lo kir leh ang e," a ti a._9xTin, a chho a, Pathian mi khumah chuan a han mut a, kawng a kharkhum a, a chhuak ta a.oYxTin, a hruai a, a nu hnen a thlen chuan a mal chungah chuan tlai thlengin a thu a, tichuan a thi ta a.yxTin, a pa hnenah chuan, "Ka lu, ka lu," a ti a. Tin, a ni chuan a chhiahhlawh hnenah, "A nu hnenah pawm tawh," a ti a._9xTin, nausen chu a lo sei lian a, ni khat chu a pa hnenah buh latute hnenan a kal ve a.{qxTin, hmeichhia chu a rai a. Elisan a hnena a sawi ang ngei khan chu mi hun a lo thlen leh chuan fapa a hring ta a.8~kxTin, ani chuan, "Tun ang hun a lo thlen leh tikah chuan fapa i pawm tawh ang," a ti a. Tin, ani chuan, "A, ka pu, nang Pathian mi, i bawihnu lakah hian daw ma ta che," a ti a.\}3xTin, ani chuan, "Va ko teh," a ti a. Tin, a va koh hnu chuan kawngkaah a lo ding a.+|QxTin, ani chuan, "Eng emaw chu kan tihsak tak ang?" a ti a. Tin, Gehazia huan a chang a, "Gapa chu a nei hauh lo mai ale, a apsal lah chu a tar tawh si a," a ti a.D{x Tin, anichuan a hnenah, "Ngai teh, nangin hei theihtawpin min duat a, eng nge kan tihsak ve ang che, lal emaw, sipai hotu emaw biaksak che i duh em?' tiin a hnenah hian sawi teh," a ti a.|zsx Tin, a chhiahlawh Gehazia hnenah, "He Sunam nu hi han ko teh," a ti a. Tin, a va koh hnu chuan a hmaah a lo ding a.Vy'x Tin, ni khat chu a va kal leh a, chu mi in chhawngah chuan a va lut a,a mu a.:xox Hawh teh, in chhawng te i siamsak ang khai, khum te, dawhkan te, thutphah te, khawnvar dahna te i dahsak ang; tichuan kan hnena a lo kal apiang hian alut thin dawn nia," a ti a.w{x Tin, ani chuan a pasala hnenah, "Ngai teh hei, he mi mi rawn pal fo thintu hi Pathian mi thianghlim a ni tih ka hria e.RvxTin, ni khat chu Elisa chu Sunem khuaah a va zin a, chutah chuan hmeichhe neinung tak a awm a; ani chuan chaw ei turin a lo kai lut a. Chutichuan a kal apiangin chutah chuan chaw ei turin a lut thin a.3uaxTichuan Pathian mi chu a va hrilh a. Tin, ani chuan, "Va kal la, sahriak chu va zuar ta la, i leiba chu va rul langin, a bak chuan i fapate nen va khawsa tawh u," a ti a.7tixTin, belte chu a khah hnu chuan, heti hi a ni a, a fapaa hnenah, "Bel mi han lak leh rawh," a ti a. Tin, ani chuan, "Bel a awm tawh lo," a ti a. Tin, sahriak chu a kang ta a.s9xchutichuan a hnen ata chu a kal ta a, ama leh a fapate nen chuan kawng an inkhar khum a; anni chuan belte chu an rawn la a, ani chuan a lo thun zel a.r-xTin, lut la, nang leh i fapate nen kawng inkhar khum u la, chung bel zawng zawngah chuan thun langin; a khat chu dah hrang zel ang che," a ti a.qxTichuan ani chuan, "Va kal a la, i thenawmteho zawng zawng bel, bel ruak va hawh khawm tawh khai: tlemte mai zawng hawh suh.pxTin, Elisan a hnenah, "Engnge i neih?" a ti a. Tin, ani chuan, "I bawinu sahriak um khat chauh lo chu inah engmah ka nei lo," a ti a.o xZawlneite fapaho nupuite zinga hmeichhe pakhat hian Elisa hnenah, "I chiahhlawh, ka pasal chu a thi ta a; tin, i chiahhlawh khan LALPA chu a tih thin tih i hria : ei a leibatna chu ka fate pahnih bawih atana hruai turin a lo kal a ni," tiin a mangan thu a sawi a._n9xTin, Israel-hote an thinrim ta em em mai a, an kirsan a, an ram lamah an haw leh ta a.?myxTichuan a fapa upa ber, a aia la lal tura chu kulh tlangah chuan halral thilhlanah a hmang ta a.Tin, Israel-hote an thinrim ta em em mai a, an kirsan a, an ram lamah an haw leh ta a.5lexTin, Moab lalin an indo chu chelh dawnin a inhre ta lo a, Edom lal hnenah thleng tura tawn tlang tumin khandaih keng mi zasarih a hruai chhuak a, nimahsela an thei ta lo a.-kUxTin, khuate chu an tichhia a; an hmun tha lai zawng zawng chu mi tinin an vawm a, lungin a khat ta vek a; tin, tuikhur zawng zawng an hnawhping a, thing tha zawng zawng an kit a; Kir-hareseth khuaa mi chauh a ni, lung chu an khawih loh ni; chu pawh chu virvawma vawm miin an hual a, an bei a.FjxTin, Israel ho riahmun an va thlen chuan, Israel ho chu an tho phut mai a, Moab-ho chu an bei a, tichuan an hmaah an tlanchhe ta chiam a; tin, Moab-ho that chung zelin an ramah an um lut a.-iUxThisen a nih saw, lalho hi anmahni leh anmahni an indo a, anmahni leh anmahni an inthat a ni ngei mai le, hawh u, Moab-hote u, rallak sum i va chuh ang u," an ti a. hxTichuan zing takah an tho a, niin tui chu a zuk chhun a, tin, Moab-ho chuan an zawna tui chu thisen ang maia sen kukin an an hmu a.,gSxTin, Moab-ho zawng zawng chuan anmahni bei turin lalho an lo thawk chho tin, an lo hriat chua, ralkai chin zawng zawng an inko khawm chiam a, ramriah an lo tang a.f)xTin, zingah, thilhlan hun vel lai chuan heti hi a ni a, ngai teh, Edom ram lam atangin tui a lo luang chiam a, a ram chu tuiin a lo khat ta a.seaxTin, kulhpui nei khua zawng zawng leh khawpui tha zawng zawng chu in tichhia ang a, thing tha zawng zawng chu in kit ang a, tuikhur zawng zawng chu in hnawhping ang a, hmun tha lai zawng zawng chu lungin in vawm chhe vek ang," a ti a.cdAxChuchu LALPA ngaih chuan thil te tham mai a ni a; Moab-ho hi in kutah a pe bawk dawn a ni.fcGxLALPA vekin heti hian a ti a ni; 'Thli reng reng in hre lo ang a, ruah reng reng pawh in hmu hek lo ang a, nimahsela hemi ruam hi tuiin a khat vek ang; tichuan nangni leh in ran rualte leh in sate hian in tlan ang,' tiin.jbOxTin, ani chuan, "LALPA'n heti hian a ti,'He miruam zawng zawng hi lai khuar thliah rawh u,' tiin.-aUxEngpawh ni se la, tingtang tum thiam mi han koh a che u, " a ti a. Tin, tingtang tum thiamin a han tum chuan, heti hi a ni a, LALPA kut chu a chungah a lo awm ta a.I` xTin, Elisan, "A bula ka awm thinna Sipaihote LALPA nunna chhalin ka sawi e, Juda lal Jehosaphata hi zah lo ni i la chuan i lam pawh ka hawi duhin, hmuh pawh ka hmu duh hlek lo tur che ania le._9x Tin, Elisan Israel lal hnenah chuan, "Nang leh keiin inhmanna eng nge kan neih le? I pa zawlneite hnenah leh i nu zawlneite hnenah kal daih tawh," a ti a. Tin, Israel lal chuan a hnenah," Kal lo e; lal pathumte hi Moab-ho kuta pek turin LALPA'n min hruai khawm anih hi," a ti a."^?x Tin, Jehosaphata chuan, "A hnena chuan LALPA thu a awm mai chu," a ti a. Chutichuan Israel lal leh Jehosaphata leh Edom lal chu a hnenah an zuk kal ta a.]yx Nimahsela Jehosaphata chuan, "Hetah hian LALPA min rawnsak tur LALPA zawlnei tu emaw tal an awm lo'm ni?" a ti a. Tin, Israel lal chhiahhlawh pakhat chuan a chang a, "Elija kut tuia leih thintu Saphata fa pa Elisa hetah hian a awm a sin," a ti a.\x Tin, Israel lal chuan, "E khai aw! LALPA'n lal pathumte hi Moab-ho kuta pek turin min hruai khawm ani ngei mai le," a ti a.[-x Chutichuan Israel lal chu Juda lal nen, Edom lal nen an kal ta a; ni sarih an kal kual a; tin, sipaihote leh an sa ruaite in tur tui a awm lo a. ZxTin, amah vek chuan, "Khawi lam kawngahnge kan kal ang?" a ti a. Tin, ani chuan a chhang a, "Edom thlaler lam kawngah le," a ti a.'YIxTichuan a chhuak a, Juda lal Jehosaphata hnenah, "Moab lal ka chungah a hel a, Moab-ho mi han beihpui duh ang emaw chu?" tiin mi a tir a. Tin, ani chuan, "Han beihpui e a: kei le nang, ka mite leh i mite chu pumkhat kan ni a, ka sakawrte leh i sakawrte chu pumkhat an ni alawm," a ti a.sXaxTin, chutih lai chuan lal Jehorama chu Samari khua ata a chhuak a, Israel-ho zawng zawng ch a khawm vek a,fWGxAmaherawhchu Ahaba thih hnu chuan heti hi a ni a, Moab lal chu Israel lal chungah a hel ta a.V%xMoab lal Mesa chu beram vulh mi a ni a; ani chuan Israel lal lakah beram no nuaikhat hmul leh berampa nuaikhat hmul chhiahah a chawi thin a.U}xNimahsela Israel-hote thil tihsualtir a a tih Nebata fapa Jeroboama sualnaahte chuan a bet tlat a; a kalsan leh tawh lo.+TQxTin, LALPA mithmuhah thil tha lo tak a ti thin a: amaherawhchu a nu leh a pa ang em zawngin thil a ti lo: ani zawngin a pain Baala lung a lo phun kha a paih a ni.+S SxTin, Juda lal Jehosaphata kum sawm leh kum riata lal kumin Ahaba fapa Jehorama chu Israel-ho chungah Samari khuaah a lal tan a; tin, kum sawm leh kum hnih a lal a.eRExTin, chuta tang chuan Karmel tlangah a kal a, chuta tang chuan Samari khuaah a haw leh ta a.Q3xTin, a han lehhawi a, anmahni chu a han hmu a. LALPA hmingin anchia a lawh ta a. Tin, ramhnuai ata savawmnu pahnih an lo chhuak a, an zinga naupang sawmli leh pahnih an rawn she ta a.Tin, chuta tang chuan Karmel tlangah a kal a, chuta tang chuan Samari khuaah a haw leh ta a.ePExTin, chuta tang chuan Bethel-ah a han chho a; tin, chu mi kanwga a kal lai chuan khua ata mipa naupangho an lo chhuak a, an rawn nuihzat a, a hnenah, "Nang lukawlhpa, han cho tawh; nang lukawlhpa, han cho tawh," an ti a.EOxChutichuan Elisa sawi angin tun thlengin tui chu a tui ta a.?NyxTin, tuikhurah a va kal a, chu chu a han thehlut a, "LALPA'n heti hian a ti, 'He tui hi ka titui tawh e, tun achinah chuan thihna leh nau chhiatna a awm tawh lo vang,' tiin," a ti a.pM[xTin, ani chuan, "Tui thawl thar mi han lak u la, chi han thun teh u," a ti a. Tichuan an rawn laksak a.NLxTin, chu mi khuaa mite chuan Elisa hnenah, "En teh, hei, he khaw hmun hi a nuam hle mai a, kan pu pawhin i hmu ve reng a; nimahsela tui hi a tha lo a, a ram pawh hi nau chhiatna ram a ni," an ti a.K7xTin, Jeriko khuaa a la cham lai chuan a hnenah an lo kir leh a; ani chuan an hnenah, "In hnenah khan, 'Kal suh u,' ka ti che u a ni lo'm ni?" a ti a.%JExTin, a tan zahthlak khawpa an ngen hnu chuan, "Kaltir ta che u," a ti ta a. Chutichuan mi sawmnga an tir a; ni thum an zawng a, nimahsela an hmu zo ta lo a.;IqxTin, anni chuan a hnenah, "Ngai teh hei, i chhiahhlawhte hian mi ngalchak tak tak sawmnga kan awmpui a; i pu zawng turin tir rawh khai; LALPA thlarauin a hruai chho ta ang a, khawii lai tlangah emaw, khawii lai ruamah emaw a thlak ta mai te hi a ni ang e," an ti a. Tin, ani chuan, "Kaltir lo ang," a ti a.LHxTin, Jeriko khuaa zawlneiho fapa, amah epa awmten an han hmuh chuan, "Elija thlarau chu Elisa chungah a fu ta ngei le," an ti a. Amah be turin an va kal a, a hmaah chuan lei siin chibai an buk a.KGxTin, Elija puan lo tla chu a la a, tui chu a han vua a, "LALPA, Elija Pathianc hu khawiah nge?" a ti a. Tin, tui a han vuak ve chuan lehlam lehlamah a lo inthen ta a, Elisa chuan a kal kai ta a.[F1x Elija puan lo tla pawh chu a khai a, a let leh a, Jordan lui kamah chuan a ding a.XE+x Tin, chu chu Elisa chuan a hmu a, "Ka pa, ka pa, Israelte tawlailir leh sakawr chung chuang mite hentu!" tiin a au a. Tin, Elija chu a hmu ta lo a; tichuan ama puan chu a chelh a, hmun hnihah a pawt thler a.QDx Tin, an kal dun zel a, an titi lai chuan heti hi a ni a, ngai teh, mei tawlailir leh mei sakawrte a lo lang ta phut a, an kara tlain a inthentir ta a; tin, Elija chu thawngaleiviran vanah a chho ta a.6Cgx Tin, ani chuan, "Thil khirh tak i dil a nih hi; khirh mah se la i hnen ata lak bova ka awm lai mi hmuh chuan i chang ang a, mi hmuh loh erawh chuan i chang lo vang," a ti a.QBx Tin, an kai hnu chuan heti hi a ni a, Elijan Elisa hnenah," I hnena a lak bova ka awm hma hian eng nge ka tihsak ang che mi dil rawh," a ti a. Tin, Elisa chuan, "Thlarau chan hnih chang i la," a ti a.#AAxTin, Elija chuan a puan chu a la a, a tumtel a, tui chu a han vua a, lehlam lehlamah a lo inthen ta a, tichuan an pahnih chuan lei charah an kal kai ta a.@xTin, zawlneiho fapate zinga mi sawmnga an va kal a, anmahni eptin hla feah an va ding a; tin, anni pahnih chu Jrodan-ah an lo ding a.v?gxTin, Elijan a hnenah, "Hetah hian lo awm rawh khai; LALPA'n Jordan-a kal turin mi tir a ni," a tia . Tin, ani chuan, "LALPA nunna leh i nunna chhalin ka sawi e, ka awmsan tawp lo ang che," a ti a. Tichuan an pahnih chuan an kal dun ta a.p>[xTin, Jeriko-a awm zawlneiho fapate chuan Elisa an va hnaih a, a hnenah, "Vawiinah hian LALPA'n i chunga hotu hi a lak bosak dawn che tih i hria em?" an ti a. Tin, ani chuan a chhang a, "Aw, ka hria a sin; ngawi mai rawh u," a ti a.r=_xTin, Elijan a hnenah, "Elisa hetah hian lo awm rawh khai; LALPA'n Jeriko-a kal turinmi tir a ni," a ti a. Tin, ani chuan, "LALPA nunna leh i nunna chalinka sawi e, ka awmsan awp lo ang che," a ti a. Tichuan Jeriko-ah an kal dun ta a.d<CxTin, Bethel-a awm zawlneiho fapate chu Elisa hnenah an kal a, a hnenah, "Vawiinah hian LALPA'n i chunga hotu hi a lak bosak dawn che tih i hria em?" an ti a. Tin, ani chuan, "Aw ka hria a sin; ngawi mai rawh u," a ti a.};uxTin, Elijan Elisa hnenah, "Hetah hian lo awm rawh khai; LALPA'n Bethel thlenga kal turin mi tir a ni," a ti a. Tin, Elisa chuan, "LALPA nunna leh i nunna chalin ka sawi e, ka awmsan tawp lo ang che," a ti a. Tichuan Bethel-ah an chhuk dun ta a.: #xTin, LALPA'n Elija chu vana thawngaleivira a hruai chhoh dawn vel chuan, heti hi a ni a, Elija chu Elisa nen Gilgal atangin an chhuak ta a.f9 IxAhazia thiltih chanchin dangte chu Israel lalte lal lai thu ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?8 9xChutichuan Elijan a sawi LALPA thu ang chuan a thi ta a. Tin, fapa a neih loh avangin Juda lal Jehosaphata fapa Jehorama kum hnih a lal kum chuan Jehorama chu a aiawhin a lal tan ta a.Ahazia thiltih chanchin dangte chu Israel lalte lal lai thu ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?7 #xTin, ani chuan a hnenah, "LALPA'n heti hian a ti: 'Ekron khaw pathian Baal-Zebuba rawn tura mite i tirh vei hi, Israel rama hian Pathian raw tur a awm tak loh vang em ni le? Chuvangin khuma i kai kha i lo chhuk leh tawh lo ang a, i thi ngei ngei ang,,' tiin," a ti a.6 !xTichuan LALPA vantirhkoh chuan Elija hnenah, "A rual hian chuk raw, amah chu hlau suh," a ti a. Tin, a tho a, lal hnenah an chuk dun ta a.G5  xNgai teh, van ata mei a lo a lo tla a, sipai sawmnga hotute pahnih kha an hote sawmnga nen khan an lo kangral ta a; keia nunna erawh hi chu i mithmuhah hian lo hlu teh se," tiin a han ngen a.4 !x Tin, sipai sawmnga dang hotu, a hote sawmnga nen a tir leh pek a. Tin, chu mi sipai sawmnga dang hotu chu a han chho a, Elija hmaah chuan a han thingthi a, a hnenah, "Aw Pathian mi, ka nunna leh, he'ng i chiahlawh mi sawmngate nunna hi i mithmuhah hian lo hlu te se. 3 x Tin, Elijan a chang a, an hnenah, "Pathian mi ka nih zet chuan van ata mei lo tla thla se la, nangmah leh i hote sawmnga kha rawn kangral vek che u rawh se," a ti a. Tichuan Pathian mei chu van ata a lo tla a, ama leh a hote sawmnga chu an kangral ta vek a.22 ax Tin, a hnenah sipai sawmnga hotu dang, a hote sawmnga nen a ti r leh a. Ani chuan a han chang a, a nenah, "Nang Pathian mi, lalin, 'Lo chhuk thuai rawh,' a ti e," a ti a.1 /x Tin, Elija chuan a chhang a, sipai sawmnga hotu hnenah chuan, "Pathian mi ka nih zet chuan van ata mei lo tla thle se la, nangmah leh i hote sawmnga kha rawn kangral vek che u rawh se," a ti a. Tichuan van ata mei a lo tla a, amah le a hote sawmnga chu an kangral ta vek a.q0 _x Tichuan lal chuan sipai sawmnga hotu, a hote sawmnga nen a hnenah a tir ta a. Tin, a hnenah a han cho a; tin, ngai teh, ani chu tlang chhipah hian a lo thu a. Tin, ani chuan, "Nang, Pathian mi, lalin, Lo chhuk rawh,' a ti e," a ti a.%/ GxTin, anni chuan an chang a, "Sahmul puana inthuam mi a ni a, a kawng savun kawnghrenin a hreng," an ti a. Tin, ani chuan, "Tisbe mi Elija a nih chu," a ti a.}. wxTin, ani chuan an hnenah, "Rawn be tur che ua lo kal, chung thu rawn hrilhtu che u chu mi eng ang mi nge ni?" a ti a.- !xTin, anni chuan a hnenah, "Mi pakhat min be turin a lo kal a, kan hnenah, 'Kal ta u la, rawn tirtu che u lal hnenah chuan kir leh ta u la, a hnenah, LALPA'n heti hian a ti: Israel ramah hian Pathian a awm tak loh vangin em ni Ekron khaw pathian Baal-Zebuba chu ran tura in tirh ni? Chutichuan khuma i kai kha i lo chuk leh tawh lo ang a, i thi ngei ngei ang, tiin ti rawh,' a ti a ni," an ti a.v, ixTin, a mi tirhte chu a hnenah an lo let leh a, ani chuan an hnenah, "Eng tizia nge in lo kir leh mai?" a ti a.+ 1xLALPA'n heti hian a ti a ni: "Khuma i kai kha i lo chuk leh tawh lo ang a, i thi ngei ngei ang, tiin,' tirawh," a ti a. Tin, Elija chu a kal ta a.r* axNimahsela LALPA vantirhkohin Tisbe mi Elija hnenah, "Tho la, Samari khaw lal mi tirhte lo be turin han kal la, tin, a hnenah, 'Israel rama hian Pathian a awm tak loh vangin em ni Ekron khaw pathian Baal-Zebuba chu rawn tura in kal ni?y) oxTin, Ahazia chu Samari khuaa a pindan chungnung kawkalh tukverhah a tla thla a, a intina ta a; tichuan mi a tir a, an hnenah, "Kal ta u la, he ka na hi ka tha chhuak leh thei ang emaw Ekron khaw pathian Baal-Zebuba va rawn teh ta u," a ti a.D( xTin, Ahaba thih hnuin Moab-ho chu Israel-te chungah an hel a.x'kn5Tin, a pa ti ang apiang tiin Baala rawng a bawl a, a be thin a, LALPA, Israelte Pathian chu a tithinrim thin a.&n4Tin, LALPA mithmuhah thil tha lo a ti thin a, a nu leh a pa kawng zawh te, Nebata fapa Israel-hote tihsualtirtu Jeroboama kawng zawhte a zawh ve thin a.Tin, a pa ti ang apiang tiin Baala rawng a bawl a, a be thin a, LALPA, Israelte Pathian chu a tithinrim thin a.&%Gn3Tin, Juda lal Jehosaphata lal kum sawm leh kum sarih kumin Ahaba fapa Ahazia chu Samari kuaah Israelte chungah a lal tan a, Israelte chunga kum hnih a lal a.$%n2Tin, Jeosaphata chu a pute hnena a muhil a, a pute zingah a pu Davida khawpuiah an phum ta a; tin, a fapa Jehorama chu a aiawhin a lal ta a.#3n1Tichuan Ahaba fapa Ahazian Jehosaphata hnenah, "Ka mite hi i mite nen lawngahte kal za ang hmiang," a ti a. Nimahsela Jehosaphata chuan a remti lo."'n0Jehosaphata chuan Ophir-a rangkachak phur tur Tarsis lawngte a tu a; nimahse an kal ta lo; Ezion-geber hmunah lawngte chu a chhe ta vek si a.H! n/Tin, Edom rama chuan lal an awm lo a, lal aiawhtuin ro a rel a.Y -n.Tin, a pa Asa dam laia mipa inzuarho la awmate kha a ram ata a hnawtchuak vek a.7n-Tichuan Jehosaphata chanchin dang te, a thiltihtheihzia a tilan thu te, a ral beih thute chu Juda lalte lal lai thu ziakna bua a chuang a ni lo'm ni?@}n,Tin, Jehosaphata chuan Israel lal nena inremna a siam a.hKn+Tin, a pa Asa kawng zaw zawng zawng chu a zawh ve a; pensan hauh loin LALPA mithmuha thil tha a ti thin a; hmun sangte erawh chu a thehthang bo lo a, hmun sangahte chuan mite chu an la inthawiin, rimtui an la hal reng thin.*On*Jehosaphata chu a lal tan la chuan kum sawmthum leh kum nga a ni a; Jerusalem khuaa kum sawm hnih leh kum nga ro a rel a. A nu hming chu Azubi, Silhia fanu a ni.`;n)Tin, Israel lal Ahaba lal kum linaa Asa fapa Jehosaphata chu Judate chunga a lal tan a.kQn(Chutichuan Ahaba chu a pute hnena chuan a muhil ta a; tin, a fapa Ahazia chu a aiawhin a lal ta a./Yn'Tichuan Ahaba chanchin dangte, a thiltih zawng zawng te, a saingo in sak te, a khaw siam zawng zawngte chu Israel lalte lal lai thu ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?-Un&Tin, Samari khaw dil kama tawlailir chu an sil a; tin, LALPA thu sawi ang ngei khan uiin a thite chu an liak ta a; (chutah chuan nawhchizuarhote chu an insil thin).nWn%Chutichuan lal chu a thi ta a, Samari khuaah an luhpui a; tichuan Samari khuaah lal chu an phum ta a.5n$Tin, ni tlak dawn vel lai chuan, sipaihote zingah, "Mi tin, mahni khaw lamah mi tin mahni ram lama haw vek tawh rawh se," tiin an au vel ta chiam a.tcn#Tin, chu mi ni chuan inbeihna chu a nasa ta hle mai a; lal chu a tawlailir chuan Suria-hote hmuhah an dintir a, tin, tlai lama chuan a thi ta a: tin, amah an hliamna atang chuan thisen chu tawlailir chhunga chuan a luang zawih zawih a.win"Tin, mi pakhat hian tum bik nei loin a thalngul a kuai a, Israel lal chu awmphaw leh awmphaw inkara a kap a: tichuan a tawlailir khalhtu hnenah, "Kai her la, sipaiho zing ata hi mi chauhpui rawh khai, hliam na tak ka tawh tak hi," a ti a.{qn!Tin, tawlailir chunga hotute chuan Israel lal ani lo tih an hriat chuan heti hi a ni a, an um chu an let leh ta a.En Tin, tawlailir chunga hotute chuan Jehosaphata an han hmuh chuan, heti hi a ni a, "Israel lal a ni ngei mai le," an ti a; tichuan beih tumin an hual ta a; tin, Jeosaphata chu a au chuak a.7inTin, Suria lal chuan a tawlailir chunga hotu sawmthum leh pahnihte hnenah chuan, "Israel lal ngawt lo chu mi te pawh, mi lian pawh a tuama bei su ang che u," tiin thu a pe a.mUnTin, Israel lal chuan Jehosapahta hnenah, "Ka inbawl danglam ang a, inbeihnaah chuan ka han kal ve ang e; nang erawh chuan i lal puan sin ang che," a ti a. Tichuan Israel lal chu a inbawl danglam a, inbeihnaah chuan a han kal a.dCnChutichuan Israel lal leh Juda lal Jehosaphata chu Ramoth-gilead khuaah chuan an han cho a.G nTin, Mikaia chuan, "Thlamuang taka i lo haw leh hrim chuan LALPA'n kei mi hmangin thu a sawi lo ani ang le," a ti a. Tin, amah vek chuan, "Nangni, mipuite u, in vaiin lo hre rawh u," a ti a.* Ontin, 'Lalin heti hian ati, He mi hi lung ina khung u la, thlamuang taka ka lo haw leh hma lo chuan chaw leh tui tlemte chauh pe raw u, tiin,' ti rawh u," a ti a.v gnTin, Israel lal chuan, "Mikaia hi hruai u la, khawpui awptu Amona leh lal fapa Joasa hnena kalpui leh tawh u;f GnTin, Mikaia chuan, "Ngai rawh, pindan chhungrila biru tura i luh niin i la hria ang," a ti a.' InTichuan Kenaana fapa Zedekia chuan a rawn naih a, Mikaia bianga a rawn beng a, "LALPA thlarau chuan i hnena thu sawi turin khawi lamah nge mi kalsan?" a ti a.- UnChutichuan ngai teh, LALPA'n he'ng i zawlneiho zawng zawng hmuiah hian tlarau dawthei a dah a, i chungchang thu hi a tha lo lamin LALPA'n a sawi tawh a ni," a ti a.5nTin, LALPA'n a hnenah, 'Engin maw?' a ti a. Tin, ani chuan 'Ka va kal ang a, a zawlnei zawng zawngte hmuiah chuan thlarau dawtheiah ka va chang ang,' a ti a. Tin, anin, 'I thlem ngei ang a, hlawh pawh i hlawhtling bawk ang; va kal ta la, chutiang chuan va ti tawh le,' a ti a.hKnTichuan thlarau pakhat hi a lo chuak a, LALPA hmaah a ding a, 'Keima'n ka thlem ang e,' a ti a. W~~}}.|{{p{z\yxxww v utssqqpoounn#mjlkjjAgfedd+bb)a7`|_S^b]>\[ZeYXXW0VOTTUSTRR$QPVOlN8MLSKJIHHQGG;FFEDD(CCBAAK?>>=|<<;:99C88&76F5433-290/.-,,m+*)((Q''U&& %y$$#0"!!D <p,_'N[ t  S *@=?NGX x Tin, mi tinin hriamhrei kengin lal chu in hual vel ang a; tupawh hual chhunga lo lut apiang chu lo thah zel tur a ni; tichuan lal chu a lut leh a chhuak chu zui zel rawh u," tiin thu a pe a.tWcx Tin, in zinga pawl hnih, chawlhnia tin, tur zawng zawngte chuan lal kiang velah LALPA in chu in veng ang a.`V;x tin, hmun thuma thena hmun khat chu Sur kulh kawngkaah in awm ang a; tin, hmun thuma thena hmun khat chu vengtute hnung lama kulh kawngkaah in awm ang; chutiang huan in chu in veng ang a, a dangtuah in awm tur a ni.Ux Tin, ani chuan, "In tih tur chu hetiang hi a ni: In zinga chawlhni alo kal turte hi hmun thuma thea hmun khatin lal in chu in veng ang a;zTox Tin, a kum sarihnaa chuan Jehoiadan Kereth mite leh vengtu sipaite zinga mi sipai za hotute chu a kohtir a, LALPA inah a hnenah a hruai luhtir a; tin, an hnenah thu a thlung a, LALPA ina chuan chhia a chamtir a, lal fapa chu a entir hlawm a.S3x Tin, ani chu amah nen chuan lalap inah kum ruk an biru a, tichuan Athali inah kumruk an biru a, tichuan Athali chuan chu ramah chuan ro a tel ta a.kRQx Ahazia fapa Joasa erawh chu lal Jorama fanu, Ahazia farnu Jehosebi chuan lal fapa an thahte zing ata chu a hruai bo a, a enkawltu nen khum pindanah a awmtir a; Athali hmuh theih loh turin an thukru a, tihuan thah a ni ta lo a.qQ _x Tin, Ahazia nu Athlain a fapa a thi tih a lo hriat chuan, a tho a, lal fate zawng zawng chu a that vek a.`P;x $Tin, Samari rama Israelte chunga Jehua rorel chhung chu kum sawmhnih leh kum riat a ni.cOAx #Tichuan Jehua chu a pi leh pute hnenah chuan a muhil a, Samari khuaah an phum ta a. Tin, a fapa Jehoahaza chu a aiawhin a lal ta a.Tin, Samari rama Israelte chunga Jehua rorel chhung chu kum sawmhnih leh kum riat a ni.N3x "Jehua chanchin dang te, a thiltih zawng anwg te, a thiltih theihzia zawng anwgte chu Israel lalte lal lai thu ziakna bua chuan a chuang anilo'm ni? M;x !Jordan atanga khaw chhak lam, Gilead ram zawng zawng, Gad-ho te, Reuben-ho te, Manase-ho te, Arnon ruama Aroer atanga Gilead le Basan ram thleng rakin.L}x Chung lai chuan LALPA'n Israelte chu a thlauhthla tan ta a; tichuan Hazaelan Israel ram zawng zawnga chuan a hneh zel a;+KQx Nimahsela Jehua chuan LALPA, Israelte Pathian dan chu athinlung awng zawngin a pawm lo a; Jeroboaman Israel-hote thil tihsualtira a tihsual kha a ban chuang lo a.ZJ/x Tin, LALPA'n Jehua hnena, "Ka mittlung taka thil i tih avang leh ka rilru duhthusam ang taka Ahaba chhungte chunga i tih avangin, i fapate chu chhuan lina thlengin Israelte lalthutthlengah an thu ang," a ti a.;Iqx Nimahsela Nebata fapa Jeroboama sualna- Israel-hote thil tihsualtira a tihte chu Jehua chuan a ba chuan lo, chu chu Bethel khua leh Dan khuaa rangkachak bawng no lemte biak a ni.GH x Chutiang chuan Jehuan Israel ram ata Baala chu a tiboral a ni.G x Tin, Baala lungphun chu an tichim a, Baala in chu an tichhia a, dailenna inah an hmang ta a, tun thleng hian an la hmang a ni.;Fsx Tin Baala ina milemte chu an la chhuak a, an hal a.%EEx Tin, halral thilhlana hlan zawh veleh heti hi a ni a, Jehua chan vengtu sipai leh an hotute hnenah, "Va lut u la, va that rawh u; tuma chhuahtir suh u," a ti a. Tin, khandaihin an sat chiam a; tin, vengtu sipai leh an hotute chuan an paih chhuak a, tin, Baala in awmna khuaa an kal a.yDmx Tin, inthawinate le halral thilhlan hlan turin an lut ta a. Jehua chuan pawna mi sawmria a lo dintir tawh reng a, "Heng in kuta ka pek che u hi tupawh an chauh vaih chuan, a chhuahtu chuan a nun aiah chuan ama nunna chu a chan ang," a ti a.ZC/x Tin, Jehua chu, Rekaba fapa Jehonadaba nen Baala inah chuan an lut a; tin, Baala betute hnenah chuan, "Hetha hian Baala betute chauh lo, LALPA mite hi an lo awm ve dah ang e, zawng u la, en vel teh u," a ti a.!B=x Tin, inthuamna puan enkawltu hnenah, "Baala betu zawng zawngte hi inthuamna puan han laksak rawh," a ti a. Tichuan inthuamna puante chu a rawn laksak a.oAYx Tin, Jehuan Israel ram zawng anwga a thawn vel a; tichuan Baala betute zawng zawng chu an lo kal a, tel lo reng reng an awm lo. Tin, Baala inah chuan an lut a; tin, baala in chu kawngka atanga kawmchar thlengin an khat hmur mai a.h@Kx Tin, Jehua chuan, "Baala hmingin kutpui siam rawh u," a ti a. Tichuan chu chu an than vel ta a.\?3x Chutichuan baala zawlneiho zawng zawng te, a betu zawng zawngte leh a puithiam zawng zawngte ka hnenah hian han ko khawm teh u; tuma kim lo suh se; Baala hnenah hian inthawina ropuit ak hlan tur ka nei a; tupawh a kim lo a piang hchu anung hlek lo ang," a ti a. Nimahsela Jehua chuan Baala betute chu tihhlum tumin, fin vervekin a ti a ni.5>ex Tin, Jehuan mipuiho zawng zawng chu a ko khawm a, an hnenah chuan, "Ahaba khan Baala rawng hi a bawl hlek chauh a ni a, Jehua erawh hi chuan nasa takina nia a bawl dawn ni.+=Qx Tin, samari a va thlen chuan Ahaba chhungte Samari-a la awm chhunate chu a tihoral zaw vek hma loh chuan a that zel a, Elija hnena a sawi LALPA thu ang ngei khan."<?x Tin, ani chuan, "Ka hnena lo kal ve la, LALPA tana thahnem ka ngaihzia hi han hmu ve teh reng khai," a ti a. Chutichuan a tawlailirah a chuantir ve ta a.x;kx Tin, chuta ta a chhuah hnu chuan Rekaba fapa Jehonadaba, ama hmuak tura lo kal a va hmu a; tichuan chibai a buk a, a hnenah, "I chunga rilru dik ka pu ang hian, rilru dik i pu ve emaw chu?" a ti a. Jehonadaba chuan, "Pu e," tiin a chhang a. "A ni leh i kut mi han pe teh," a ti a. Tichuan a kut chu a han pe a, tin ani chuan a hnenah a tawlailir chhungah a kai lut a.8:kx Tin, ani chuan, "Anungin man rawh u," a ti a. Tichuan anungin an man a, beram hmul mehna in khur bulah chuan an that a, mi sawmli leh pahnih zet an ni a; pakhat mah a zuah lo.I9 x Jehua chuan Juda lal Ahazia unauteho a hmu a, "Tute nge in nih?"" a ti a. Tin, anni chuan, "Ahazia unaute kan ni a, lal fateho leh lalnu fateho chibai kan zuk buk dawn a ni," tiin an chhang a.s8ax Tin, a tho a, a chhuak a, Samari-ah a kal ta a. Tin, kalkawnga berampute beram hmul mehna in a va thlenin,J7x Chutichuan Jehua chuan Jezreel khuaa Ahaba chhunge la awm zawng awng leh, a mi lian zawng zawng te leh, a thian zawng awngte leh, a puithiamte chu pakhat mah zuahsak hlek loin a that fai vek a.H6 x LALPA'n Ahaba chhungte chungchang thu a sawi, LALPA thu chu leilungah hian a luang ral hlek lo ang tih hre rawh u; LALPA'n a chhiahhlawh Elija hmanga a sawi kha a rawn hlen ta ai hi," a ti a.Z5/x Tin, a tukah chuan heti hi a ni a, a va chhuak a,a ding a, mi zawng zawng hnenah chuan, "Mi fel in ni e; ngai teh u, ka pu chu ka phair a, ka lo tihhlum ta tak a; anih leh, hengo zawng zawng hi tu thah nge ni?F4x Tin, zualko a lo thleng a, "Lal fapate lu chu an rawn la ta a," tiin a hrilh a. Tin, ani chuan, "Kulh luhna kawngka bulah hmun hnihah tiang khawm u la, naktuk thlengin awm rawh se," a ti a.63gx Tin, lehkha chu an han hmuh chuan heti hi a ni a, lal fapate chu an man a, a sawmsarih chuan an that a, an lu chu bawmrangah an dah a. Jezreel khuaah a hnenah an thawn ta a.-2Ux Tin, an hnenah, "Ka lama tang in nih a, ka thu in awih dawn chuan in pu fapate lu han la u la, naktukah hetih hun hma hian Jezreel khuaah ka hnenah lo kal ang che u," tiin lehkha a thawn leh a. Lal fapate chu sawmsarih an ni a, khawpui milianho, anmahni enkawl tleitute hnenah chuan an awm a.1)x Tinlal inchhunga hotu ber te, khawpi awptu te, upaho te, naupangho lo enkawl thleitute nen chuan Jehua hnenah, "I chhiahhlawhte kan ni e, ti tura min hrilh apiang chu kan ti zel ang; tumah lalah kan siam lo ang; nang in tha i tih ang angin ti ang che," tiin mi an tir a.!0=x Nimahsela anni chuan an hlau ta em em mai a, "Ngai teh u, lal pahnih pawh khan an chelh tawh lo a ni a, keinin engtinnge kan chelh tehlul ang?" an ti a.1/]x chutichuan in pu fate zinga mi a tha ber leh a fel ber zawng chuak u la, a pa lalthutthlenga thuttir u la, in pu chungte do chu dopi rawh u," tia ziak lehkha a thawn a..1x He lehkha hi in hmuh veleh, in pu fate chu in hnenah a awm a ni a, tin, tawlailir te, sakawr te, kulhpui nei khuate pawh, ralthuamna nen in nei a;- 3x Ahaban Samari-ah chuan fapa sawmsarih anei a. Tin, Jehuan Samari-ah Jezreel khaw hotu, upate hnenah leh Ahaba fate lo enkawl tleitute hnenah chuan,*,Ox %Jezebeli ruang chu Jezreel khaw kul bula huana ek dur ang mai a la niang a, tichuan, He chu Jezebeli a ni a, an tih lohna'n, tih thu a sawi kha anih hi," a ti a.M+x $Chutichuan an lo kal leh a, an rawn hrilh a. Tin, ani chuan, "Hei hi LALPA'n a chiahlawh Tisbe mi Elija hmanga, 'Jezreel kul bula uiin Jezebeli chu an la ei ang a;Jezebeli ruang chu Jezreel khaw kul bula huana ek dur ang mai a la niang a, tichuan, He chu Jezebeli a ni a, an tih lohna'n, tih thu a sawi kha anih hi," a ti a.x*kx #Tin, phum turin an va kal a; nimahsela a luruh te, a ke bawrte a kutphah bawrte ngawt lo chu an va hmu ta lo a.z)ox "Tin, alut a, a eiin a in a; "anchhe dawngnu kha va ngaihven ta u la, va phum rawh u, lal fanu a ni si a," a ti a.#(Ax !Tin, ani chuan, "Han theh thla rawh u," a ti a. Chutichuan an theh thla a; a thi chuan bang leh sakawrte chu a per nguai mai a; tin, ani chuan alo chil a.3'ax Tin, ani chu tukverh lam hawi chuan a han dak chho a, "Tunge ka lama tang che u? Tute nge?" a ti a. Mi tilreh pahnih emaw, pathum emaw hi a lam hawiin an lo dak chhuak a.{&qx Tin, Jehua kulh kawngkaa a lo luh lai takin, "Tha lam thu em ni le, nang, mahni pute thattu, Zimri pa?" a lo ti a.%x Tin, Jehua chu Jezreel khuaa a va luh chuan, Jezebelina lo hria a; tichuan a mitte a lo hnawih a, a samte a lo chei a, tukverhah a dak a.c$Ax Ahaba fapa Jorama kum sawm leh kum khat a lal kumin Ahazia chu Judaho chungah a lal tan a.#x Tin, amite chuan Jerusalem khuaah tawlailirin an kalpui a,ama thlanah, a pi le pute zingah Davida khawpuiah an phum ta a."x Nimahsela Juda lal Ahazian chu chu a hmuh chuan huan in lamah a tlan ta a. Tin, Jehua chuan a um a, "Ani pawh tawlailirah khan that nghal rawh u," a ti a; tichuan Ibleam khaw kiang, Gur chohnaah an bei a. Tin, Megiddo khuaah a tlan lut a, chuta chuan a thi ta a.!yx LALPA'n, 'Niminah Nabotha thisen leh a fapate thisen ka hmu ngei alawm,' a tih kha; tin, LALPA'n, 'He mi hmun ngeia hian ka thungrul dawn che a ni, a tih leh kha. Chutichuan LALPA thu angin pawm la, he mi hmunah ngei hian paih thla rawh," a ti a.V 'x Tichuan Jehuan a sipai hotu Bidkara hnenah, "Pawm la, Jezreel mi Nabotha huan hmunah paih thla rawh; hmana rnang nena a pa Ahaba hnunga kan chuan dun laia LALPA'n he phur hi a chunga a nghah reng anih kha:"?x Tin, Jehua chuan a thalngul chu a theihpatawpin a kuai a, Jorama dar leh dar inkarah akap a, thal chu alungah alut tlang a, a tawlailira a awp ta rawk a.hKx Tin, Jorama chuan a kai her a, a tlan a, Ahazia hnenah, "Inbumna a awm anih hi, Ahazi," a ti a.jOx Tin, Joraman Jehua a han hmuh chuan heti hi a ni a, "Tha lam thu em ni le, Jehu?" a han ti a. Tin, ani chuan a lo chhang a, "I nu Jezebeli hian uire leh dawi a chin nasat chhung hian tha lam thu eng nge awm thei ang?" a ti a.uex Tin, Jorama chuan, "Buatsaih teh u," a ti a. Tin, a tawlailir chu an buatsaih a. Tin, Israel lal Jorama leh Juda lal Ahazia chu mahni tawlailir ve vein an va chuak a, Jehua hmuak turin an va kal a, Jezreel mi Nabotha huanah an va hmu a.[1x Tin, ralveng chuan, "Ani pawhin an hnen chu a va thleng ngei a, ani pawh chu a lo kir leh ta hauh lo mai; tin, a khalh dan pawh Nimsia fapa Jehua khalh dan chiah a ni; mi a ang maiin a khalh thin a ni," a ti a./x Tichuan mi pkhat sakawr chunga chuan hi a tir leh a, chu mi pawh chuan an hnen a ava thleng a, "laloin heti hian a ti; 'Tha lam thu em ni le?' tiin," a ti a. Tin, Jehuan a chhang a, "Tha lam thu chu nanga lo hriat tur eng nge awm ni?Ka hnungah hian va kal ve rawh," a ti a.ymx Chutichuan mi pakat sakawr chunga chuan hi a hmuak turin a va kal a, "Lalin heti hian a ti; Tha lam thu em ni le?" tiin, " a ti a. Tin, Jehua chuan, "Tha lam thu chu nanga lo hriat tur eng nge awm ni? Ka hnunga hian va kal ve rawh," a ti a. Tin ralveng chuan, "Kan mi tirha chuan an hnena chu a va thleng ngei a, nimahsela a lo kir leh ta hauh lo mai," tiin a hrilh a.p[x Tin, Jezreel kulhah ralveng a ding a, ani chuan Jehua-ho lo kal chu a han hmu a. "Mi tam tak ka hmu e," a ti a. Tin, Jorama chuan "Sakawr chung chuang mi anmahni hmuak turin va tir la, 'Tha lam thu em ni le?' va ti teh se," a ti a.*Ox Chutichuan Jehua chu tawlailirah a chuang a, Jezreel khuaah a kal a; Jorama chu chutah chuan a mu a ni a. Tin, Juda lal Ahazia pawh Jorama kan turin a zuk kal a.x lal Rorama erawh chu Suria lal Hazaela nnen an inbeinaa Suria miten an hliam kha Jezreel khuaa intidam turin a kir le kha.) Tin, Jehua chuan, "Ka lama tang in nih chuan tumah reng reng Jezreel khuaa he'ng thu hi sawi turin khua ata hi kal chhuahtir su u," a ti a.9mx Chutichuan Nimsia fa Jehosaphata fapa Jehua chuan Jorama chu a phair ta a. (Suria lal Hazaela avangin Jorama leh Israel-ho zawng zawngte chuan Ramoth-gilead khua chu an veng a;'x Tichuan mi tininan puan chu an hlip hmawk hmawk a, kailawn chungah an phahsak ta theuh a, "Jehua lal a ni ta e," tiin tawtawrawt an ham ta a.Px Anni chuan, "Hre teh suh e, min han hrilh teh khai," an ti a. Ani chuan, "Hetiang tak hian min ti alawm maw le; 'LALPAin heti hian a ti; Israel-ho chunga lal atan hriak ka thih a che, tiin,'" a ti a. x Tichuan Jehua chu a pu puipate hnenah chuan a lo chhuak a; pakhat chuan a hnenah, "Tha lam thu em ni le? Kha mi apa kha eng tiziaa i hnena lo kal nge ni le?" a ti a. Tin, ani chuan an hnenah, "In hria mi a ni a, a thu sawi pawh kha in hria alawm," a ti a.%Ex Tin, uiin Jezebeli chuJezreel khawkulh bulah an ei ang a, a phumtu tur reng reng an awm lo ang,' tiin," a ti a. Tichuan kawng a hawng a, a tlan chhuak ta a.q]x Tin, Ahaba chhungte chu Nebata fapa Jeroboama chungte leh Ahija fapa Baasa chhungte angin ka siam ang a.%Ex Ahaba chhungte zawng zawng chu a boral vek ang a; Ahaba atang hian mipa fa tawh phawt chu Israel rama mi khuahkhirh leh khirh loh pawh ka tiboral dawn a ni.-Ux Ka chhiahhlawh zawlneite thisen leh LALPA chhiahhlawh zawng zawngte thisen phuba chu Jezebeli laka ka lak theihna turin i pu Ahaba chhungte chu i tiboral vek ang a.d Cx Tin, a tho a, inah chuan a lut a; tin, a lu-ah hriak chu a leih a, a hnenah, "LALPA, Israelte Pathianin heti hiana ti: 'LALPA Israelte Pathianin heti hian a ti: 'LALPA mipuiho, Israel-ho chunga lalah hriak ka thih a he.  x Tin, a va thlen chuan ngai teh, sipai hotuho an lo thu khawm a; tin, ani chuan, "Sipai hotu, i hnenah thuchah sawi tur ka nei e," a ti a. Tin, Jehua chuan, "A tu bera hnena hian nge ni?" a ti a. Tin, ani chuan, Nangma hnenah hian a ni, sipai hotu," a ti a.U %x Chutichuan talngval, zawlnei tlangval chu Ramoth-gilead-ah chuan a kal ta a. x Tichuan hriak bawm hi la la, a lu-ah leih langin, 'LALPA'n heti hian a ti: Israelte chunga lalah hriak ka thih a che, tiin,' ti rawh. 7x I va thlen chuan Nimsia fa Jehosaphata fapa Jehua va zawng chhuak langin; va lut la, a unauteho zing ata ko chuak la, pindan chhungrilah luhpui rawh. )x Tin zawlnei Elisan zawlneiho fapate zinga pakhat a ko a, a hnenah, "I puan veng la, he hriak bawm hi keng la, Ramoth-gilead kuaah va kal rawh.|sxTin, lal Jorama chu Suria lal Hazaela an beihnaa Suria-hoin Rama khuaa an lo hliam chu Jezreel khuaa intidam turin a kir leh ta a. Tin, Juda lal Jehorama fapa Ahazia chu Ahaba fapa Jorama a nat avang chuan kan turin Jezreel khuaah a zuk kal a.xTin, ani chu Ahaba fapa Joraman Ramoth-gilead khuaa Suria lal Hazaela a han beihnaa chuan a tel ve a; tin, Suria-ho chuan Jorama chu an lo hliam a.Tin, lal Jorama chu Suria lal Hazaela an beihnaa Suria-hoin Rama khuaa an lo hliam chu Jezreel khuaa intidam turin a kir leh ta a. Tin, Juda lal Jehorama fapa Ahazia chu Ahaba fapa Jorama a nat avang chuan kan turin Jezreel khuaah a zuk kal a.!xAhaba chhungte kawng zawh chu a zawh ve a, Ahaba chunge angin, LALPA mithmuha thil tha lo tak a ti thin a; Ahaba chhungte makpa a ni si a./YxAhazian ro a rel tan lai chuan kum sawmhnih leh kum hnih mi a ni a; tin, Jerusalem khuaah kum khat ro a rel a. Tin, a nu hming chu Athali, Israel lal Omria fanu a ni.wixIsrael lal Ahaba fapa Jorama lal kumsawm leh kum hnih kum chuan Juda lal Jehorama fapa Ahazia chu a lal tan a.#xTin, Jorama chu a pi leh pute hnenah a muhil a, a pi leh pute zingan Davida khawpuiah an phum ta a; a fapa Ahazia chu a aiawhin a lal ta a.~wxTin, Jorama chanchin dangte leh a thiltih zawng zawngte chu Juda lalte lal lai thu ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?xChutichuan Edom-ho chu tun thlengin Judate lakah an la hel ta reng a ni. Chu mi lai vek chuan Libna khua pawh an lo hel ve a.lSxTichuan Jorama chu Zair khuaah a tawlailir zawng zawngte nen a va kal a; tin, zanah a thawk chhuak a, anmahni hualtu Edom-hote leh an tawlailir chunga hotute chu a va bei ta a; tin, mite chu an puan in lamahte an tlan ta vek a.b~?xAma chhanah chuan Edom-ho chu Judate lakah an hel a, an chunga lal tur an insiam chawp a.}xAmaherawhchu LALPA'n a chiahlaw Davida avangin Judai ram chu a tiche duh lo a, a thlahte chena khawnvar neihtir reng a lo tiam tawh si a.|/xAhaba chhungte angin, Israel lalte kawng zawh chu a zawh ve a; Ahaba fanu nupuiah a nei a ni; tichuan LALPA mithmuha thil tha lo tak a ti thin a.g{IxA lal tan lai chuan kum sawmthum leh kum hnih mi a ni a; Jerusalem khuaah kum riat ro a rel a.(zKxTin, Israel lal Ahaba fapa Jorama kum nga a lalkum chuan (Chu mi lai chuan Jehosaphata chu Juda lala ni a,) Juda lal Jehosaphata fapa Jehorama chu a lal tan a.y9xTin, atuka chuan heti hi a ni a, puan chhah tak a la a, tuiah a hnim a, chu chuan a hmai a upsak a, a thi ta a; tin, Hazaela chu a aiawhin a lal ta a.Fxx Tichuan Elisa hnen ata a chhuak a, a pu hnen lama chuan a kal ta a; ani chuan, "Elisan eng nge a lo hrilh che?" a ti a. Tin, ani chuan, "A tha chhuak leh mawlh ang,' tiin mi hrilh," a ti a.^w7x Tin, Hazaela chuan, "Kei i chhiahhlawh uicho mai mai hian chutiang thil nasa tak chu han ti theizia em ka nih?" a ti a. Tin, Elisan a chhang a, "Suria-ho chunga i la lal dawn tih LALPA'n mi hriattir a ni," a ti a.Pvx Tin, Hazaela chuan, "Engati nge ka pu chu a tah mai?" a ti a. Ani chuan a chhang a, "Israela thlahte chunga i thil tha lo tih tur ka hriat avang a ni; an kulhte i la halsak ang a, an tlangvalte khandaihin i la that ang a, an fanau te tete chu i la paih sawm ang a, nau pai lai hmeichhiate chu i la pir thler dawn a ni," a ti a.\u3x Tichuan a tan zathlak khawpin a melh ta reng mai a; tin, Pathian mi chu a tap ta a.=tux Tin, Elisan a hnenah, "Kal leh ta langin, a hnenah, "I tha chuak le mawlh ang,a ti e,' ti ang che, amaherawhchu a la thi ngei dawn a ni tih zawng LALPA'n mi hriattir a ni," a ti a. s;xChutichuan Hazaela chua amah be tur chuan a va kal a, lawmman atan Damaska khuaa thil tha tinreng, sanghawngsei sawmli phur a keng a, a hmaah chuan a va ding a, "I fapa Benhadada, Suria lalin, 'Ka na hi ka tha chhuak leh ang em?' ti turin i hnenah hian mi rawn tir a ni," a ti a.0r[xTin, Elisa chu Damasaka khuaa a kal a; tin, Suria lal Benhadada chu a dam lo a; tichuan, "Pathian mi hetah hian a lo kal e," tiin an hrilh a. Tin, lalin Hazaela hnenah, "Lawmman keng langin, Pathian mi be turin va kal la, ka na hi ka tha chhuak le thei ang emaw lalpa mi lo rawnsak teh," a ti a.fqGxTin, lalin hmeichhia chu a han zawh chuan a hrilh ta a. Chutichuan lal chuan hotu pakhat a ruatsak a, "A ta zawng zawng, a loa thil haw zawng zawng chenin, he ram a chauhsan ata tun thlenga mi hi pe leh vek rawh," a tia .5pexTin, mi pakhat thi taw a tihnun leh thu lal a lo hrilh lai mek chuan heti hi a ni a, ngai teh, a fapa a tihnun lehsak hmeichhia chuan a in leh a lo lal chu a rawn dil ve a. Tin, Gehazia chuan, "Aw lalber ka pu, hei hi a ni hmeichhia chu, tin, hei hi a ni a fapa Elisan a tihnun leh saka chu," a ti a.oxTin, lal chuan Pathian mi chhiahhlawh Gehazia chu, "Elisan thil ropui a tih zawng anwg mi han hrilh teh khai," tia a lo biak lai a ni a. n;xTin, kum sarih a lo vei hnuah chuan heti hi a ni a, chu hmeichhia chu Philistia-ho ram ata a let leh ta a; tin, a in leh a lo lal dil turin a va kal a.m xTichuan hmeichhia chu a tho a, Pathian thu anga chuan a ti a; a chhungte nen chuan Philistia-ho ramah kum sarih an va awm ta a.}l wxTin, Elisan a fapa a tihdamsak hmeiche hnenah chuan, "Tho la, nang leh i chungte nen, in awm theih theihna hmunah va awm rih raw u; LALPA'n tam a talktir dawn e; he ramah hian kum sarih chhung zet a tla nghe nghe dawn ni," tiin a lo sawi tawh a.kyxChutiang ngei chuan a chungah a lo thleng ta a ni; mipuiin kulh kawngka bula chuan an chil nuai nuai a, a thi ta a ni.tjcxtin, sipai hotuin Pathian mi chu a hchhan a, "Ngai teh, LALPA'n vanah tukverh a hawn dawn chu le! Chutiang chu ani thei tehlul ang maw?" a tih a, anin , "Ngai rawh, i mit zawngin i mu ngei ang a, a ei eraw chu i ei dawn lo a ni," tia a sawi kha;Chutiang ngei chuan a chungah a lo thleng ta a ni; mipuiin kulh kawngka bula chuan an chil nuai nuai a, a thi ta a ni.]i5xHeti hi a ni a, Pathian miin lal hnena, "Naktuk hetih hun velah hian Samari kulh kawngka bula buhsanghar tehkhawng hnih chu sekel khatah a hralh ang a, chhangphut dip mi tehkhawng khat chu sekel khatah," a tih a,dhCxTin, lal chuan sipaihotu a kut a rawn rinchhana kha kulh kawngka vengtuah a ruat a; tinmipite chuan kulh kawngka bulah chuan an chil ta nuai nuai a, Pathian miin a hnena lal a lo chuk laia a lo sawi ang khan a thi ta a.Yg-xTin, mipui ch an va chhuak a, Suria-ho riahhmun chu an va suam ta chiam a. tichuan LALPA thu ang ngeiin chhang phut dp mi tehkhawng khat chu sekel khatah an hrlah a, busanghar tehkhawng hnih chu sekel khatah.af=xTin, Jordan lui thlengin an va um a; tin, ngai teh, Suria-hoten an hmanhmawh avanga a paih silhfente leh bungruate chu kawng tluanin a awm zel zul mai a. Tin, a mi tirhte chu an lo kir leh a, lal chu an rawn hrilh a.e xChutichuan tawlailir hnuktu sakawr pahnih an hruai a; tin, lal chuan, "Va en teh ta u," tiin Suria sipaihote um turin a tir a.6dgx Tin, a puipa pakhat chuan a chhang a, "Khawpuia sakawr awm chhunte zinga a panga hi tute emaw hruaitir rawh khai, (ngai teh, Israel mipuiho, a la dam zawng zawngate ang bawk an ni tho tho a; ngai teh, Israel mipuiho thia ngaihte ang bawk an ni tho tho alawm;) tichuan i va tir teh reng ang u," a ti a.4ccx Tin, lal chu zanah chuan a tho a, a puipate hnenah chuan, "Suria-hote tih dan hi ka hrilh teh ang che u. Kan riltamia hi an hria a; chuvangin, 'Khawpui ata an lo chhua chuan anungin kan lo man ang a, khaw chhunga kan lut dawn zuk nia,' tiin ramah biru turin an riahhmun an chauhsan anih hi," a ti a.dbCx `Tin, kawngkhar vengtute chu a ko a; tin, anni chuan lal in chhunga mite chu an va hrilh a. a;x Chutichuan khaw kawngkhar vengtu chu an va au a; "Suria-ho riahhmunah kan va kal a, tin, ngai teh, tumah an lo awm lo a, mihringthawm reng reng pawh a awm lo a, sakawrte leh saengtungte chauh a lo inthlung a, puan inte pawh chu a awm ngai ngaiin a awm reng mai," tiin an hrilh a.m`Ux Nakina chuan, "Kan tidik hauh lo mai a; vawiin hi chanchin lawmawm thlenni a ni a, keini hi kan ngawi reng mai a; khawvar kan nghah chuan hrem kan tawk mai ang; chutichuan hawh u, lal chhungte i va hrilh ang u," tiin an inbia a.%_ExTin, chung pharho chuan riahhmun tawntir an va thlen chuan puan in pakhatah hian an va lut a, an eiin an in a, chuta tangkarua leh, rangkachak te, silhfen te chu an la a, an va thukru a; tin, an va let leh a, puan in dangah an lut leh a, chuta mi pawh chu an la a, an va thukru leh a.7^ixChutichuan an tho a, thimhmulah chuan an tlanche ta a, an puan in te, an sakawr te, an sabengtungte leh an riahhmun chu a awm ngai ngaiin an tlansan a, an tlanche ta chiam a.n]WxLALPA'n Suria sipaihote chu tawlailir thawm te, sakawr thawm te, sipai tam tak thawm te a hriattir a ni a; tichuan, "Ngai teh u, Israel lal hian Hit lalhote, Aigupta lalhote hi min rawn bei turin a ruai anih hi," tiin an inbia a.&\GxTichuan Suria-hote riahmuna kal tur chuan thimhmulah an thawk chhuak ta a; tin, Suria-ho riahhmun tawntirh an va thlen chuan, ngai teh, tumah an lo awm lo a.T[#xKhaw chhungah i lut teh mai ang u,' han ti dawn i la, khaw chhung an tam a, ka va thi mai awm si a; tin, hetah hian thu reng dawn i la, kan thi tho tho awm bawk si a. Chutichuan hawh teh u, Suria sipaihote hnen lama i tlu lut rawk mai teh ang u; min zuah leh kan nung ang a; min thah leh kan thi a ni mai ang chu," tiin an inbia a.zZoxTin, kulh luhna kawngka bulah phar pali an awm a; anni chuan, "Eng atan nge maw thih nghak maia kan thut reng le?#YAxTin, sipai hotu, lalin a kut a rawn rinchhan a chuan Pathian mi chu a chang a, "Ngai teh, LALPA'n vanah tukverh a hawn dawn che le! Chutiang chu a ni thei tehlul ang maw?" a ti a. Tin, ani chuan, "Ngawi rawh, i mit zawngin i hmu ngei ang a, a ei earw chu i ei dawn lo a ni," a ti a.X xTin, Elisan, "LALPA thu hi lo hre rawh u; LALPA'n heti hian a ti: 'Naktuk hetih hun velah hian Samari kulh kawngka bulah chuan chhangphut dip mi tehkhawng khat chu sekel khatah an hralh ang a, barli tehkhawng hnih chu sekel khatah,' tiin," a sawi a.cWAx!Tin, chutia anmahni a la biak lai mekc haun ngai teh, a mi tir chu a lo thleng thla ta a; tin, lalber chuan, Ngai teh, he thil tha lo hi LALPA rawn tirh a nih hi; LALPA chu engah nge ka la ngaihchan cheu vang?" a ti a.Vx Tin, Elisa chu a inah a thu a, upahote pawh an thu ve a; tin, lalber chuan a hnenah mi pakhat a tir a, nimahsela a mi tirh chuan a hnen a lo thlen hmain upaho hnenah chuan, "He tualthattupa fapa hian ka lu la turin mi a rawn tir tih in hre ve em u? Ngawi teh u, a mi tirh chu a lo thlen veleh, kawng lo khar u la, kawngkhar khan lo dang tlat ang che u; a hnunga chuan a pu pen ri a hriat nghe nghe lo'm ni?" a ti a.Tin, chutia anmahni a la biak lai mekc haun ngai teh, a mi tir chu a lo thleng thla ta a; tin, lalber chuan, Ngai teh, he thil tha lo hi LALPA rawn tirh a nih hi; LALPA chu engah nge ka la ngaihchan cheu vang?" a ti a.U7xTichuan ani chuan, "vawiinah hian Saphata fapa Elisa hian a lu a la put na chuan pathianin a tih tihin mi ti mai se la, chu aia nasa pawhin," a ti a.]T5xTin, lalin chu hmeichhe thu sawi chu a hriatin heti hi a ni a, a puan a pawt thler ta a; (kulh tlanga a kal lai a ni a;) tin, mipuite chuan an han en a, ngai teh, a pang depah chuan saiip puan hi a lo sin reng a.9SmxTichuan ka fapa chu kan chum a, kan ei a; tin, a tukah chuan keiin a hnenah,'I fapa chu kan eiah thawh ve thung rawh le,' ka ti a, a fapa chu a thukru ta bik mai a ni," a ti a.eRExTin, lal chuan a hnenah, "Eng i ti nge ni le?" a ti leh a. Tin, ani chuan a chhang a, "He hmeichhia hian ka hnenah, 'Vawiina hian i fapa hi kan eiah thawh rawh khai, naktukah ka fapa hi kan ei ve thung dawn nia,' a ti a.5QexTin, ani chuan, "LALPA'n a tanpi nghal loh chein keiin khawi atain nge ka han tanpui tehlul ang che? Hruih zawl atain emaw, grep sawrna khur aanin emaw em ni dawn?" a tia .xPkxTin, Israel lal chu kulh tlanga a kal lai hmeiche pakhat hian, "Aw lalbe, ka pu, min pui rawh," tiin a lo au a.SO!xTin, Samari khuaah chuan tam a nasa em em mai a; tin, ngai teh, an hual tlat a, sabengtung lu hi tangka sawmriatah an hralh a, tin, thuro ek hi kab hmun lia thena hmun khat tangka ngaah an hralh hial a.}NuxTin, chu mi hnuah chuanheti hi a ni a, Suria lal Benhadadan a sipai zawng zawng a khawm a, Samari khua a han hual a.HM xTichuan ei tur nasa tak a buatsaihsak a; tin, an ei a an in zawh chuan a hawntir ta vek a, an pu hnen lamah an haw leh ta a. Tichuan Suria-ho pawlte chu Israel ramah chuan an rammu leh ta lo.DLxTin, ani chuan a chhang a, "That lo e a; i khandaih leh i thalngual i sal mante chu i that dawn em ni? Chhang leh tui han hlui langin,eiin in se la, an pu hnenah haw leh rawh se," a ti a.sKaxIn Israel lal chuan anniho chu a hmuh chuan Elisa hnenah, "Ka pa, ka that ang em? Ka that ang em?" a ti a.JxTin, samari khaw chhung an han thlen chuan heti hi a ni a, Elisan," LALPA, hengho hian an hmuh theihna turin an mit han tihmensak ang che," a ti a. Tin, LALPA'n an mit chu ahan tihmensak a, an hmu ta a; tin, ngai teh, Samari kha chhungah chuan an lo awm reng mai a.?IyxTin, Elisan an hnenah, "Hei chu kawng a ni lo e, hei chu khua pawh ani hek lo; mi zui rawh u, in mi zawna hnenah chuan ka hrua ang che u," a ti a. Tichuan Samari khuaah a hruai ta a.1H]xTin, a lama an lo chhuk chuan Elisan LALPA hnenah a tawngtai a, "Hengho hi an mit han tihdelsak teh ang che," a ti a. Tin, Elisa thu angin an mit a rawn tihdelsak ta a.GxTin, Elisa chuan a tawngtai a, "LALPA, a hmuh theihna turin a mit han tihmensak teh ang che," a ti a. Tin, LALPA'n chu tlangval mit ch ahan tihmensak a; tichuan a hmu ve ta a; tin, ngai teh, Elisa velah chuan tlang chu mei tawlailir leh sakawrin a khat mup mai a.gFIxTin, ani chuan, "Hlau mata che; an lama tangai chuan kan lama tang an tam zawk alawm," a ti a.zEoxTin, Pathian mi chhiahhlawh chu zing taka a thawh a, a va chauh chuan, ngai teh, sipaiho chuan sakaw nen, tawlailir nen khua chu an lo hual mup mai a. Ti a chhiahhlawh chuan a hnenah, "E kahi aw, ka pu! Engtin nge kan ti tak ang le?" a ti a.DyxChutichuan sakawr e, tawlailir te, sipai tam takte chutah chuan a tir a, zanah an va kal a, khua chu an hual ta mup a.Cx Tin, ani chuan "Khawiah nge a awm va zawng teh u, ka va mantir ang e," a ti a. Tin, "Ngai teh, Dothan khuaah a awm e," tiin an hrilh a.JBx Tin, a puipate zinga mi pakhat chuan, "Tumah kan tang lo e, aw lalber ka pu, Israel rama awm zawlnei Elisa hian i pindan chhungrila i sawite hi Israel lal a hrilh zel thin a ni zawk e," a ti a.EAx Tichuan chu mi thuah chuan Suria lal thinlung chu a mangang hle mai a; tin, a pupate chu a ko a, an hnenah, "kan zinga mi atu hi nge Israel lal lama tang mi rilh duh dawn lo'm ni?" a ti a."@?x Tin, Israel lal chuan Pathian miin a lo hrilh tawh hmun chu mi a va enthlaktir hin a: chuta chuan awi hnih khat chang pawh ni loin, a lo inhumhim thin a. ?;x Tin, Pathian mi chuan Isael lal hnenah, "Chutiang hmuna kal lo turin fimkhur rawh; chutah chuan Suria-ho an lo chhuk dawn a nia," tiin mi a tir thin a.m>UxSuria lalin Israelte a run a, {Chu mi, kha mi hmuna chuan i chang ang u," tiin a puipateho a rawn a.U=%xTin, a nichuan, "Chhar rawh le," a tia. Chutichuan ahan ban a, a chhar ta a.><wxTin, Pathian mi chuan, Khawii laiah nge a tlak?" a ti a. Tin, ani chuan a tlakna lai aentir a. Tichuan thingtuai a han sat a, chutah chuan a han paih lut a, thir chu a lo lang ta a. ;;xTin, mi pakhatin thing a han kih lai tak chuan, hrei fang chu tuiah a tla ta a: tin, ani chu, "E khai aw, ka pu! Kan hawh a sin ni le," tiin a au ta a.b:?xChutichuan an hnenah a kal ve ta a. Tin, Jordan lui an thlen chuan thing chu an han kt a.9xTin, mi pakhat chuan, " chiahhlawhte hnenah hian kal ve ta che," a ti a. Tin, ani chuan, "ka kal ve ang e," tiin a chhang a.F8xJordan luiah kan zuk kal ang a, chuta thing chu kan zuk la theuh ang a, kan thut khawmna tur chuta chuan kan zu siam teh ang aw?" an ti a. Tin, ani chuan a chhang a, "Kal ta che u," a ti a.n7 YxTin, zawlneiho fapae chuan Elisa heah, "En teh hei, i bula kan thut khawmna hi kan tan a chep lutuk a.%6ExChutichuan Naamana phar khan a man ang chia, kumkhuain i thlahte pawh a man zel ang," a ti a. Tichuan a hnen ata chu vur anga vara pharin a kal chhuak ta a. w*~~}L|{z|zywxwvvvuut7ss%r$qponm@lyl$kk jiPhgff6edd9crbaa1`__C^]]\\ZZ(Y6XWWVUTTkSSSRQQPONMMjL{KKJwIII HH6GGFdEEDcBBYAAO@@[??>n==?<<`;;:a99 8t77X66554~332n100O//W..^--,+x+*Y))F(''&i%$$#""S } pGB^Kg Z5r19g ,  S"0 ]UwZ/x'LALPA in Pathian erawh chu in tih tur a ni; tichuan in hmelma zawng zawngte kut ata chu a chan chuak ang che u," tia thu a thlun a, an tana LALPA thupek te, thuruat te, rorel te, dan siamte chu an zawm hek lo.fGx&tin, inhnena thu ka thlun hi in teihnghilh tur ani lo; pathian dangte in tih tur a ni hek lo;1x%tichuan thuruat te, rorel te, dan te; thupekte a lo ziaksak tak che u kha kumkhuain in pawm reng tur a nia; pathian dangte chu in tih tur a ni lo;?yx$LALPA, thiltihtheihna nasa tak leh ban phar meuha Aigupta ram ata hruai chuaktu che u amah chu in ti zawk tur a ni a, amah chu chibai in buk tur a ni a, ama nenah in intawi tur a ni;z ox#Pathian dangte chu tih suh u la, anmahni chu chibai buk suh u la, an rawng bawl suh u la, an hneha inthawi suh u; x"Tun hma lama an tih dan angin tun thlengin an la ti reng a ni LALPA chu an tih lo a, LALPA'n Jakoba thla Israelte tia a vuahte hnenah,p [x!LALPA an tih a, an ruai chauhna rama mite nam tih dan angin anmahni pathiante rawng chu an bawl thin a.^ 7x Chutichuan LALPA chu an tih a, an zinga mi hmun sang inahte chuan mi an thawi thin a. 'xAva-ho chuan Nihaz leh Tartak an siam a, tin, Sepharvaim-ho chuan Sepharvaim-ho pathian Adramelek leh Anamelek hmingin an fate an hal thin a.{xBabulon mite chuan Sukkoth-benoth an siam a, tin, Kuth-ho chuan Nergal an siam a, tin, Hamath-ho chuan Asima an siam a,$CxNimahsela hnam tin chuan mahni pathian thian an siam theuh a, Samari miten hmun sang an lo siam inahte chuan hnam tinin mahni awmna khua theuhvah an dah a.xChutichuan Samari ram atanga an hruaite zinga puithiam pakhat chu Bethel khuaah a va awm a, LALPA an tih dan tur a zirtir a..WxTichuan Assuria lal chuan, "Khata sala in hruaite zinga mi puithiam pakhat hruai ula, lo awm ve se la, chu ram Pathian biak dan chu zirtir rawh se," tiin thu a pe a.#AxChutichuan Assuria lal hnenah, "I suanho hnam te, Samariram khuaa i luahtirte hian he'ng lai ram Pathian biak dan hi an hre ve lo a; chuvang uan an zinga sakeibakneitea tir ta a; tin, ngai teh, he'ng lai ram Pathian biak dan an hriat ve loh avangin an se thin a ni," tiin an sawi a.1xTichuan chuta an han awm tirh chuan heti hi a ni a, LALPA an tih lo a, chutichuan LALPA'n an zingah sakeibakneite a tir a, mi thenkhatte an seh a.}xTin, Assuria lalin Babulon khuaa mie, Kutha khua amite, Ava khuaa mi e, Hamath khuaa mi e, Sepharvaim khuaa mite a chah chhuak Samari ram khuahte chuan Israela thlahte hmun a luahtir a; tichuan Samari ram chu an lua a, a khuaahte chuan an awm ta a.G x,22 tin, Israela thlahte chuan Jeroboama thitihsual ang zawng zawng chu an ti ve a; chungte chu LALPA'n a zawlneite zawng zawng hmanga a lo sawi tahw anga a mithmuh phak loa a suan bo daih hma loh chuan an kalsan lo a. Chutichuan Israel- hote chu anmahni ram ata Assuria rama an hruai a a, tun thlengin an la awm a ni.H x,23, tin, Israela thlahte chuan Jeroboama thitihsual ang zawng zawng chu an ti ve a; chungte chu LALPA'n a zawlneite zawng zawng hmanga a lo sawi tahw anga a mithmuh phak loa a suan bo daih hma loh chuan an kalsan lo a. Chutichuan Israel- hote chu anmahni ram ata Assuria rama an hruai a a, tun thlengin an la awm a ni.NxIsraelte chu Davida chhungte an nihna a paishak a si a; tichuan Nebata fapa Jeroboama kha lalah an siam a; in Jeroboama chuan Israelen LALPA an zi chu a lo kuai peng a, thil sual nasa aka tihtir a.~yxTin, LALPA'n Israela thlahte reng reng chu a duh ta lo a, anmahni chu a tibo daih ma loh chuan rawktute kuta a pe ta .s}axJudate pawh chuan LALPA an Pathian thupekte chu an zawm lo a, Israelte pawm thuruatte angin an awm zawk a.|+xChuvang chuan LALPA chu Israelte chngah a thinrim ta em em a, a mithmu phak lovah a suan bo a daih a Juda hnam chauh lo chu awm an awm ta lo a.!{=xTin, an fapate leh anfanute chu meiah an luhtir a, aien te leh dawite an ching a, LALPA tihthinrimna'na a mithmuha thil tha lo tak ti turin an inzuar a.?zyxTin, LALPA an Pathian thupek zawng zawngte chu na hawisan a, bawng no lem chhung pahnih an siam a, tin, Aseri an siama, vana awm zawng zawng khia n bia a, Baala rawng an bawl thin a.!y=xTin, a thuruat te, an pi leh pute hnena an thuthlun te, an hnena a thu hriattirte chu an pawisa duh lo a; thil lawilo mai mai an pawm a, engmah lo mai an lo ni ta a; an chungchang thu a LALPA'n, "Anmahni ang chuan ti suh u," a lo tih tawh, an kiang vela hnamte tih dan an la ve a.xxchuti chung pawhin an pawm duh lo a, an pi leh pu, LALPA an Pathian ring duh lotute an intiluhlul angin an intiluhlul ve a.&wGx LALPA chuan, "Dan zawm tur, in pi leh pute ka pek leh ka chhiahlawh zawlneite hmanga ka hriattir che u ang zel chuan, in awm dan sual hi hawisan u la, ka thupekte leh ka thu ruatte chu pawm rawh u," tiin Israelte leh Judate chu zawlnei tin, leh hmutheitu tin hmangin a hriattir thin a.Xv+x LALPA'n an hnena, "Hetiang hi ti suh u," a tih milemte rawng an bawl bawk thin.0u[x Chung hmun sang zawng zawngahte chuan LALPA'n an hmaa a um bo tak hnamte tih dan ang khan rimtuite an hal thin a: LALPA tihthinrimna'n thil sual tak an ti bawk thin a;at=x Tlang sang tinah leh thin ghring tin, hnuaia hian lungphunte phunin, Aseri te an siam a;Hs x Tin, Israela thlahte chuan LALPA an Pathianc hungah chuan thil tha lo tak a rukin an ti thin a, an khu zawng zawngah ralvengtue in sang atangin a kulh nei khaw thlengin hmun sangte an siam a.r}xLALPA'n Israela thlahte hmaa a lo hnawh chhuah tak hnamte thuriat leh Israel lalte pawm thuruatte anga an awm avanga ni.Hq xchutianga an lo awmna chan chu Israela thlahte chuan Aigupta lal Pharaoa kut ata, Aigupta ram atanga hruai chhuaktu LALPA an Pathian chunga thil an tihsual a, pathian dangte an pawisak zawka,>pwxHosea kum kua a lal kum chuan Assuria lal chu Samari khua chu a la a, Israel-hote chu Assuria ramah a hruai a, Hala ramah te, Gozan rama Habor liah te, Media-ho khuaahte a awmtir a.xokxTichuan Assuria lal chuan ram zawng zawng chu a hrui chuak vek a, Samari khuaah a han cho a, kum thum a hual a.unexTin, Assuria lal chuan Hosean a phiar ruk thu a lo hria a; Aigupta lal Soa hnenah mi a tir bawk a, kum tina a pek thin ang khan Assuria lal chu chhiah a pe ta bawk si lo a; chuvangin Assuria lal chuan tan inah puar chungin a khung ta a.mmUxAssuria lal Salmaneseran a han run a; tichuan Hosea chu a chiahkhuaa a awm a a, chiahte a pe thin a.rl_xTin, LALPA mithmuha thil tha lo tak a ti thin a, amaherawhchu a hmaa Israel allte ang em zawngin a ti lo. k xJuda lal Ahaza kum sawm leh kum hnih a lal kum chuan Ela fapa Hosea chu Israelte chungah Samari khuaan a lal tan a, kum kua a lal a.j+xTin, Ahaza chu api leh pute hnenah a muhil a, a pi leh pute zingan Davida khawpuiah an phum ta a; tin, a fapa Hezekia chu a aiawhin a lal ta a.zioxTichuan Ahaza thiltih chanchin dangte chu Juda lalte lal lai thu ziakna buah a chuang ani lo'm ni?Tin, Ahaza chu api leh pute hnenah a muhil a, a pi leh pute zingan Davida khawpuiah an phum ta a; tin, a fapa Hezekia chu a aiawhin a lal ta a. hxTin, chawlhni atana chung nei kawng inaan siam leh pawn lama lal luhna chu Assuria lal avangin LALPA inaha thlakthleng ta hlauh a.+gQxTin, lal Ahaza chuan hunchan khuarte chu a tichhia a, insilna bel chu a dah zawn a; a hunna dar sebawngpa ata te tuizem chu a la thla a, lungrem chungah a hung a.[f1xChutchihuan puithiam Urija chuan lal Ahaza thupek ang zawng zawng chuan a ti ta a.RexTin, lal Ahazan, "Maicham lianpuiah hian zing lam halral thilhlan te, tlai lam changphut thilhlan te, lal hal ralna thilhlan te, a chhangphut thilhlan te, kan rama mipui zawng zawng halral thllan te, a n chhanphut thilhlan te, an in tur thilhlante nen hian halin hlan la; tin a chunga chuan halral thilhlan thisen zawng zawng leh intawina thisen zawng zawng chu theh ang che; dar maicham erawh chu ka biakna tur ani ang," tiin puithiam Urija chu thu a pe a;dxTin, LALPA hmaa dar maicham, a maicham leh LALPA in inkara mi, in hma zawn ata chu a la sawn a, a maicham hmar lampanga chuan a dah ta a.c+x Tin, maichama chuan ahalral thilhlante halin a changphut tlhlante a hlan a, a in tur thilhlan a leih a, a remna thilhlante thisen chu a theh a. bx Tin, Damaska khua ata lal a lo thlenin lal chuan maicham chu a han hmu a; tin, lalchuan maicham chu a pan hnai a, a han lawn chho a.&aGx Tin, puithiam Urija chuan maicham a han siam a; lal Ahazan Damaska puithiam Urija chuan Damaska khua tanga lal Ahazia lo haw leh hmain a lo siam hman diam a.l`Sx Tin, lal Ahaza chu Assuria lal Tiglath-pilesera be turin Damaska khuaah a kal a, Damaska khua amaicham chu va hmu a; tichuan lal Ahaza chuan chu maicham leh leh an siam dan ang chiaha entawn tur puithiam Urija hnenah a thawn a.5_ex Tin, Assuria lal chuan a thu sawi chu a lo pawm a; tichuan Assuria lal chuan Damaska khua chu a ha bei a, a la a, a mite chu Kir raman salah a hruai a, Rezina chu a that a.^!xTin, Ahaza chua nlalpa ina tangka leh rangkachak awmapiang, lal ina ro dah khawmnaa mi nen a la a, Assuria lal hnenah lawmmanah a thawn a.P]xTichuan Ahazan Assuria lal Tigalath-pilesera hnenah, "I chiahlawh leh i fapa ka ni alawm: mi bei tura lo thawk Suria lal kut ata leh Israel lal kut ata hi mi han chanchhuak te khai," tiin mi a ti ra.M\xChung lai chuan Suria lal Rezia chuan Elath khua chu Suria ram atan a la leh a, Judate ch Elath khua ata a hnawtchhuak a; tin, Suria-ho chuan Elath khua chu an va luah a, tun thlengin an la awm a.[5xTichuan Suria lal Rezina leh Israel lal remalia fapa peka chu Jerusalem bei turin an ha cho a; Ahaza chu an han hual a, nimahsela an henh thei lo a.eZExTin, hmun sangah te, tlangah te, thing hring tin hnuaiahte a inthawi a, rimtui a hal thin a.'YIxIsrael lalte kawng zawh chu a zawh ve a, a ni, LALPA'n Israela thlahte hmaa a hnawchhuah tak hnamten thil tenawm tak an tih thin angin a fapa meiah aluhtir a.+XQxAhaza chu a lal tantirhin kum sawmhnih mi a ni; tin, Jerusalemah kum sawm leh kum ruk a lal a. A pu Davida angin LALPA a Pathian mithmua thil tha taka ti ve lo a.mW WxRemalia fapa peka kum sawm leh kum sarih a lal kum chuan Juda lal Jothama fapa Ahaza chu a lal tan a.V3x&Tin, Jothama chu api leh pute hnenah a muhil a, a pi leh pute zingah a pu Davida khawpuiah an pum ta a; tin, a fapa Ahaza chu a aiawhin a lal ta a.U}x%Chung lai chuan Suria lal Rezina leh, Remalia fapa peka chu Juda-ho bei turin LALPA'n a tir tan ta a.Tin, Jothama chu api leh pute hnenah a muhil a, a pi leh pute zingah a pu Davida khawpuiah an pum ta a; tin, a fapa Ahaza chu a aiawhin a lal ta a.Tyx$Tichuan Jothama chanchin dang te, a thiltih zawng zawngte chu Juda lalte lal lai thu ziakna buah a chuang ani lo'm ni?;Sqx#Amaherawhchu hmun sangte zawng thehthang bo a ni chuang lo; hmun sangahte chuan mite chu an la inthawiin, rimtui an hal reng thin. LALPA in kawngka chhakta zawk chu a siam tha a.[R1x"Tin, a pa Uzzia thiltih ang apiang ti vein LALPA mithmuha thil tha tak ati thin a.Q)x!A lal tantirh chuan kum sawmhnih leh kum nga mi a ni a; Jerusalem-ah kum sawm leh kum ruk a lal a; a nu hming chu Jerusi, Zadokmaia fanu a ni.jPOx Israel lal Remalia fapa peka kum hniha lal kum chuan Juda lal Uzzia fapa Jothama chu a lal tan a.O xTichuan Peka chanchin dang te, a thiltih zawng zawngte chu ngai teh, Israel lalte lal lai thu ziakna buah chuan a chuang a ni.N-xTin, Ela fapa Josean Remalia fapa peka chu a phiar ru a, a bei a, a that a, Uzzia fapa Jothama kum sawmhnih a lal kum chuan a aiawin a lal ta a.wMixIsrael lal Peka lal laiin Assuria lal Tiglath-pilesearn Ijon khua te, Abel-beth-maaka khua te, Janoa khua te, Kedes khua te, Hazor khua te, Gilead leh Galili ram te, Naphtali ram zawng zawng chu a la a; tin, Assuria raman salah a hruai a.LxTin, LALPA mithmua thil tha lo tak a thi thin a; Israelte thil tihsualtirtu Nebata fapa Jroboama sualnate kha a kalsan lo.K'xJuda lal Azaria kum sawmnga leh kum hnih a lal kum chuan Remalia fapa peka chu Israelte chngah Samari khuan a lal tan a, kum sawmhni a lal a. JxTichuan Pekahia chanchin dang te, a thiltih zawng zawngte chu ngai teh, Israel lalte lal lai thu ziakna buah chuan a chuang a ni.dICxTin, a sipai hotu Remalia fapa pekan ama chu a phiar ru a, Samari khua a lal ina kulhah Argoba nen, Ariea nen a that ta a; a hnenah chuan Gilead mi sawmnga an awm ve a; tichuan Pekahia chu a that a, a aiawhin alal ta a.HxTin, LALPA mithmuha thil tha lo tak a ti thin a; Israelte thil tihsualtirtu Nebata fapa Jeroboama sualnate khaa a kalsan lo. GxJuda lal Azaria kum sawmnga a lal kum chuan Menahema fapa pekahia chu Israelte chungah Samari khuaan a lal tan a, kum hnih a lala a.iFMxTin, mMenahema chu a pi leh pute hnenah a muhil a; tin, a fapa pekahia chu a aiawhin a lal ta a.ExTichuan Menahema chanchin dang te, a thiltih zawng zawngte chu Israel lalte lal lai thu ziakna buaha c huang a ni lawm ni.ID xTin, Meahema chuan Assuria lal pek atan Israel mi neinungho zawng zawng lakah chuan tangka sekel sawmnga theuh a khawn a. Chutichuan Assuria lal chu a haw leh a, chu ramah chuan a awm reng lo.CxAsuria lal Pulan ram chu a rawn bei a; ram chu a neih nghehpui theihna'n Menahema chua Pula chu tangka talent sang a pe a.BxTin, LALPA mithmuha thil tha lo tak a ti thin a; Israelte thil tihsualtirtu Nebata fapa Jeroboama sualnate khaa dam chungin a kalsan lo.A!xJuda lal Azaria kum sawmthu leh kum kua alal kum chuan Gadia fapa Menahema chu Israelte chungah a lal ta a, Samari khuaa kum sawm a lal a.S@!xchutichuan Menaheman Tirza atang chuan Tipsa khua leh a chhunga awm zawng zawngte leh a ramte chu a bei a; an inhawn loh avangin a bei a ni; chunga nau pai lai hmeichhia zawng zawngte chu a pir thler a.|?sxTichan Saluma chanchin dang te, aphiarrukna thute chu ngai teh, Israel lalte lal lai thu ziakna buah a chuang a ni./>YxTin, Gadia fapa Menahema chu Tirza khua atangin a han chho a, Samari khuaa a kal a, Jabesa fapa Saluma chu Samari khuaa chuan a bei a, a that a, a aiawhin a lal ta a. =x Juda lal Uzzia kum sawmthum leh kum kua a lal kum chuan Jabesa fapa Saluma chu a lal ta a; Samari khuaah thla khat chhung a lal a.9<mx Chu chu LALPA'n Jehua hnena, "I fapate chu chhuan lina thlengin Israel-te lalthutthlengah an thu ang," tih thu a sawi kha a ni. Tichuan chutiang tak chu a lo ni ta ngei reng a.p;[x Tichuan Zekaria chanchin dangte chu ngai teh, Israel lalte lal lai thu ziakna buah chuan a chuang a ni.i:Mx Tin, Jabesa fapa Saluman ama a phiar ru a, mipuite hmaah a bei a, a tha a, a aiawhin a lal ta a.9/x Tin, a pute tih ang bawk LALPA mithmuha thil tha lo tak a ti thin a; Israelte thil tihsualtirtu Nebata fapa Jeroboama sualnate kha a kalsan lo a. 8xJuda lal Azaria kum sawmthum leh kum riat a lal kum chuan Jeroboama fapa Zekaria chu Israelte chngah Samari khuaan thla ruk a lal a.$7CxTin, Azaria chu a pi leh pute hnenah chuan a muhil a; tin, api leh pute zingan Davida khawpuiah an phum ta a; tin, a fapa Jothama chu a aiawhin a lal ta a.z6oxTichuan Azaria chanchin dang a thiltih zawng zawngte chu Juda lalte lal lai thu ziakna buah a chuang ani lawm ni/D5xTin, LALPA'n lal chu a rawn hrem ta a, chutichuan a thih ni thlengin a lo phar a, in hrangah a awm ta a. Tin, lal fapa Jothama chu an rama mite rorelsakin in chhung lam hotuah a awm ta a.4xAmaherawhchu hmun sangte zawng thehthang bo a ni chuang lo; hmun sangahte chuan mite chu an la inthawi in, rimtui an la hal reng thin.^37xTin, a pa Amazia thiltih ang apiang ti vein, LALPA mithmuha thil tha tak a ti thin a.2#xA lal tantir chuan kum sawm leh kum ruk mi a ni a, Jerusalem-ah kum sawmnga leh kum hnih a lal a; a nu hming chu Jekoli, Jerusalem mi a ni.o1 [xIsrael lal Jeroboama kum sawmhni leh kum sarih a lal kum chuan Juda lal Amazia fapa Azaria a lal tan a.0{xTin, Jeroboama chu api leh pu, Israel lalte hnenah chuan a muhil ve a; tichuan a fapa Zekaria chu a aiawhin a lal ta a./xTichuan Jeroboama chanchin dang te, a thiltih zawng zawng te, a thiltihtheihzia te, a ral bei thu te, tun hmaa Juda ram chan ni thin Damaska leh Hamath khua Israelte tan alo laksak leh tak thute chu Israel lalte lal lai thu ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?Tin, Jeroboama chu api leh pu, Israel lalte hnenah chuan a muhil ve a; tichuan a fapa Zekaria chu a aiawhin a lal ta a../xLALPA'n Israelte hming hi van hnuaiah hian a tichimit hlauh dawn tih zawng a sawi lo reng a; Joasa fapa Jeroboama hmngin a chhandam ta zawk a ni.-1xIsraelte hreawmzia chu a nasa em em mai tih a hre si a; khuahkhirh leh khirh lohte pawh an awm si lo a, Israelte tanpuitu tur tumah an awm hek lo.@,{xLALPA, Israelte Pathianin a chhiahhlawh, Gath-hepher mi Amittaia fapa zawlnei Jona hmnaga a thu sawi ang khan, Hamath luhna atanga Araba tuifinriat thelngin Israel ramah a telh leh a.+1xTin, LALPA mithmuha thil tha lo tak a ti thin a; Israelte thil tihsualtirtu Nebata fapa Jeroboama sualna zawng zawngte kha kalsan reng a nei lo a.%*ExJuda lal Joasa fapa Amazia kum sawm leh kum nga a lal kum chuan Israel lal Joasa fapa Jeroboama chu Samari khuaan a lal ta a, ku sawli leh kum khat a lal a.)xAni huan Elath khua hu a siam tha leh a, Juda ramah a telh leh a, chumi hnuah chuan lal chu api leh pute hnenah a muhil ta a.u(exTin, Juda mi zawng zawngten kum sawm leh kum ruk mi, Azaria an hruai a, a pa Amazia aiah lalah an siam ta a.o'YxTin, a ruang chu sakawrin an kalpui a, a pi leh pute zingan Davida khaw pui Jerusalem-ah an phum ta a.&'xTin, Jerusalem khuaah amah an phiar ru a; tihuan Lakis khuaah a tlan a; nimahsela Lakis khuaah chuan mi an umtir a, hutah chuan an that ta a,=%wxTichuan Amazia chanchin dangte chu Juda a ni lo'm ni?z$oxTin, Juda lal Joasa fapa Amazia chu Israelte lal Jeoahaza fapa Jeoasa thih hnuin kum sawm leh kum nga a la dam a.#'xTin, Jehoasa chu a pi leh pute hnenah a muhil a, Samari khuaan Israel lalte zingah an phum a; tin, a fapa Jeroboama chu a aiawhin a lal ta a.%"ExTichuan Jehoasa thiltih chanchin dang te, a thiltihtheihzia te, Juda lal Amazia a bei thut te chu Israel lalte lal lai thu ziakna bua a chuang a ni lo'm ni?=!uxTin, LALPA ina mi leh lal in a ro dah khawmnaa mi, rangkachak leh tangka leh bungbel zawng zawng, a awm apiang a la a, hrenga tang turte nen, tin, Samari khaw lamah a haw leh ta a.k Qx Tin, Israel lal Jehoasa chuan Juda lal Ahazia fapa Jeoasa fa Amazia chu Beth-semes-ah chuan a man a, Jerusalem khuaah a kal a, Jerusalem kulh chu Ephraim kulh kawngka atanga kulh kil kawngka thlengin tawng zali zet a tichim a.eEx Tin, Juda chu Israelte lakah a lo tlawm ta a; mi tin, mahni in lamah an tlan haw ta theuh a.9mx Nimahsela Amazia chuan a lo ngaithla duh lo a. Chutichuan Israel lal Jeoasa hua han chho a; Juda lal Amazia nen chuan Juda ram Beth-semes khuaah hmai chhanah an inen ta ngei a.nWx Nang hian Edom-ho chu i hneh ngei tak a, i rilru a lo chapo ta a nih h; i chapo kha tawngpui hle hle mai rawh; nang leh Juda ram chawp chawp achhiatna, i tana tha lo tur thl eng atan gne i cho chhuah dawn ni?" tiin mi a tir ve a.yx Tin, Israel lal Jehoasa chuan Juda lal Amazia hnenah, "Lebanon tlanga hlingin Lebanon tlanga sidar hnenah, 'I fanu kha ka fapa nupuiah neihtir te khai,' tiin a chah a; tin, Lebanon tlanga ramsa a lo kal a, hling chu a rawn chil thlu ta der mai a. xTichuan Amazian Israel lal Jehua fapa Jeoahaza fa Jehoasa hnenah, "Hawh teh, hmai chhanah i lo inen teh ang," tiin mi a tir a. xEdom-ho chu Chi ruamah singkhat a that a, Sela khua a bei a, a la a, a hmingah chuan Joktheel a ti a, tun thlengin an la ti a ni.nWxamaherawchu chung tualthattu fate chu a that lo; Mosia dan bua, "Fate avangin pate tihhlum tur a ni lo a, pate avangin fate tihhlum tur a ni hek lo, mi tin, mahni sual avangin an thi tur a ni," tia LALPA thupek dan ziak ang khan.oYxTin, a ram chu a han din ngheh veleh heti hi a ni a, ami te, a pa, lal thattute chu a that ve thung a; xAmaherawhchu hmun sangte zawng thehthang bo ani chuang lo; hmun sangahte chuan mite chu an la inthawiin, rimti an la hal reng thin.5gxTin, LALPA mithmuha thil fel tak a ti thin a.7xA lal tantirh chuan kum sawmhnih leh kum nga mi a ni a, Jerusalem-ah kum kum sawmhnih leh kum kuaa lal a; anu hming chu Jehoadini, Jerusalem mi a ni.e GxIsrael lal Joahaza fapa Joasa kum hnih a lal kum chan Juda lal Joasa fapa Amazia a lal tan a.@{x Tin, Jehoahaza fapa Jehoasa chuan Jazael fapa Benhadadan a pa Jehoahaza a run a, khua a laksakte kha a chhuhsak leh a, Joasa chuan vawithum a hneh a, Israel ram khuate chu a la leh a.x Tin, Suria lal Jazaela chu a thi a; a fapa Benhadada chu a aiawhin a lal ta a.Tin, Jehoahaza fapa Jehoasa chuan Jazael fapa Benhadadan a pa Jehoahaza a run a, khua a laksakte kha a chhuhsak leh a, Joasa chuan vawithum a hneh a, Israel ram khuate chu a la leh a.b?x Nimahsela LALPA'n Abrahama hnenah te, Isaaka hnenah te, Jakoba hnenah te thu a thlun avangin anmahni chu a khawngaih a, a lainat a, angaihsak a, anmahni chu a tiboral duh lo a, a hnen ata a la paih thla duh lo cheu a.\3x Tin, Suria lal Hazaela chuan Jeoahaza chhanah chan Israelte chu a hnehchiah reng a.I x Tin, mi pakhat an phum dawn lai takin an han hmu a; tichuan chu mi chu Elisa thlanah chuan an thlak ta mai a; tin, a ruang chu Elisa ruhte ch a zuk deh veleh, a lo nung leh a, a ding ta mai a.xkx Tin, Elisa chu a thi a, an phum ta a. Tin, kum alo veihian, Moab-ho pawlte chuan an ram chu an rawn run thin a.n Wx Tichan Pathian mi chu a chungah a thinrim ta a, "Vawi nga vawi ruk lai i chun tur a sin ni le; tichuan Suria-hote chu boral der khawpin i hneh tur a ni a. Amaherawhchu Sria-ho chu vawi thum chauh i hneh dawn anih tak hi," a ti a.N x Tin, 'Thalte kha han la teh," a ti leh a; tichuan a han la teh," a ti a; tichuan a han la a, Tin, Israel lal hnenah chuan, "Lei kha han chun te," a ti a; tichuan vawithum a chun a, a bang ta mai a. x Tin, ani chuan, "Chhak lam tukverh han hawng teh," a ti a; tin, a han hawng a. Tin, Elisan, "Kap rawh," tin, a han kap a. Tin, ani chuan, "LALPA hnehna thal, Suria-ho hnehna thal a nih kha; Aphek khuaa chuan Suria-hote chu boral der kawpin i hneh dawn nia," a ti a. )x Tin, Israelte lal hnenah chuan, "Thalngul kha han chelh teh," a ti a; tichuan a han chelh a. Tin, Elisa chuan lal kut chungah a kut a nghat a.m Ux Tin, Elisan a hnenah, "Thalngul leh thalte han la teh," a ti a: tin, thalngul leh thalte a han la a.Jx Tin, Elisa chu a thihpuina tur natnain a lo na tawh a; tichuan Israel lal Joasa chu a hnenah a zuk kal a, a tah a, "Ka pa, ka pa, Israelte tawlailir leh sakawr chung chuang mite hentu," a ti a.#Ax Tin, Joasa chu api leh pute hnenah a muhil ta a; tin, Jeroboama chu a lalthutthlengah a thu a, tin, Joasa chu samari khuaah Israel lalte zingah an phum a./Yx Tichuan Joasa chanchin dang te,a thiltih zawng zawng te, Juda lal Amazia a bei laia a thiltihtheihziate chu Israel lalte lal lai tu ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?4cx Tin, LALPA mithmuha a thil tha lo tak a ti thin a; Israelte thil tihsualtira a tih Nebata fapa Jeroboama sualna zawng zawngte kha a kalsan lo a, a la ching ta reng zawk a.&Gx Juda lal Joasa kum sawmthum leh kum sarih a lal kum chuan Jeoahaza fapa Jehoasa chu Israelte chungah samari khuaan a lal tan a, kum sawm leh kum ruk a lal a. x Tin, Jehoahaza chu a pi leh pute hnenah a muhil ta a; tin, Samari khuaah an phum a; tin, a fapa Joasa chu a aiawhin a lal ta a.+x Tichuan Jehoahaza chanchin dangte, a thiltih zawng zawng te, a thiltihtheihzia te chu Israel lalte lal lai thu ziakna bua a chuanga ni lo'm ni?U%x Jehoahaza chu a mite zinga sakawr chung chuang mi sawmnga leh, tawlailir sawm leh, sipai singkhat tih loh chu neih a palsak si lo a; Suria lal chuan a tiboral vek a, vaivut chil dip ang maiin a siam a ni.H x (Amaherawhchu Israelte thil tihsualtira a tih Jeroboama chhungteho sualnate kha an kalsan lo a, an la ching ta reng zawk a; tin, Samari khuaah chuan Aseri pawh chu a la awm reng ngeh nghe a.)Cx Tichuan LALPA'n Israel-hote chu hhandamtu a pe a, chutichuan Suria-hote hnuaia an awm chu anc hhuak a, Israela thlahte chu tun hma ang bawk khan anmahni in lamah an awm leh ta hle hle a.?~yx Tin, Jehoahaza chuan LALPA hnenah a ngen chiam a, tin, LALPA'n a thu chu a lo ngaihthlaksak a; Israelte hnehchhiaha an awm a, Suria lalin anmahni a hnehchhiahzia chu a hmu reng si a.}x Tin, LALPA thin chu Israelte chungah chuan a alh a, tichuan Suria lal Hazaela kutah leh Jazaela fapa Benhadada kutah chuan a pe ta zel a. |;x Tin, LALPA mithmuha thil tha lo tak a ti thin a, Israel-hote thil tihsualtira a tih Nebata fapa Jeroboama sualnate ka a ching ve a, a kalsan leh ta lo..{ Yx Juda lal Ahazia fapa Joasa kum sawmhih leh kum thum a lal kum huan Jehua fapa Jeoabaza chu Israelte chungah Samari khuaan a lal tan a, kum sawm leh kum sarih a lal a.:zox Ama mi, Simeatha fapa Jozakara leh Somera fapa Jehozabada ten an that a ni; tichuan a pi leh pute zingah Davida khawpuian an phum a; tin, a fapa Amazia chu a aiawhin a lal ta a.&yGx Tin, a mite chu an tho a, an phiar tu a, Joasa chu Silla pan chukna kawnga Millo inah an bei a, an tihlum a.Ama mi, Simeatha fapa Jozakara leh Somera fapa Jehozabada ten an that a ni; tichuan a pi leh pute zingah Davida khawpuian an phum a; tin, a fapa Amazia chu a aiawhin a lal ta a.}xux Tichuan Joasa chanchin dang te, a thiltih zawng zawngte chu Juda lalte lal lai thu ziakna bua a chuang a ni lo'm ni?:wox Tin, Juda lal Jehoasa chuan Juda lal a puteho Jehosaphata te, Jehorama te, Ahazia te lo hlan tawh thil serh zawng zawng leh, ama thil serhte leh, LALPA ina mi leh lal ina ro dah khawmnaa mi rangkachak awm zawng zawngte chu a la vek a, Suria lal Jazaela a thawn a; tichuan Jerusalem chu a hawisan leh ta a.yvmx Tichuan Suria lal Jazaela chuan gath khua a han bei a, a han la a; tin, Hazaela chu Jerusalem-a kal zel a tum a. ux bawhchhiat thawina thilhlan tangka leh, sual thawina thilhlan tangkate chu LALPA inah chuan a la lut lut lo; puithiamte pual a ni.t x Tin, hnathawktute pek atana tangka an vawntirate pawh kha an en zuipui lem chuang lo; anni chuan rinawm takin an ti si thin a.Rsx hnathawktute an pe thin a, LALPA in siamna chuan an hmang zawk thin a ni.Crx Amaherawhchu LALPA in chunga an tangka rawn lak huan LALPA in atan tangkaraw note, khawnvar puan chehna te, maihunte, tawtawrawtte, rangkachak bungbel te, tangkaraw bungbelte an siam lo;Yq-x ,11 Tin, an tangka chhiar chu hnathawkho, LALPA in satute chunga hotute an pe a, anni chuan LALPA in beitu, themthiamte leh in satute hlawhah te, lun gchhertute leh lung lai chhuaktute hlawhah te, LALPA in he laite siamna tur thing leh lung cherahte leh in siamna'n mamawh apiangahte leh in siamna'na mamawph apiangahte an hmang thin a.Yp-x ,12 Tin, an tangka chhiar chu hnathawkho, LALPA in satute chunga hotute an pe a, anni chuan LALPA in beitu, themthiamte leh in satute hlawhah te, lun gchhertute leh lung lai chhuaktute hlawhah te, LALPA in he laite siamna tur thing leh lung cherahte leh in siamna'n mamawh apiangahte leh in siamna'na mamawph apiangahte an hmang thin a.8okx Tin, heti hi a ni a, bawmah huan tangka a tam ta hle tih an hriatin, lal lehkha ziaktu leh puithiam lalber chu an han kal a, an fun a, LALPA ina tangka awm chin hu an chiar a.vngx Amaherawhchu puithiam puithiam Jehoiadan bawm a la a, a chin a rek pawp a, LALPA ina luha ding lampang, maicham bulah a hung a; chutah chuan LALPA ina tangka rawn lak luh zawng zawng chu kawngkhar vengtu puithiamte chuan an la dah zel a.qm]x Tin, puithiamte chuan mite hnen ata tangka lak tawh loh leh, in hhe laite siamtu nih loh chu an remti a.}lux Tichuan lal Jehoasa chuan puithiam Jehoiada leh puithiam dante chu a ko a, an hnenah, "Engati nge in che laite hi in siam loh? Tunah zawng in hmelrhiatte hnen ata tangka chu la tawh suh u la, in chhe siamna'n pe chuak tawh zawk rawh u," a ti a.kx Nimahsela heti hi a ni a, lal Jehoasa chu kum sawmhnih leh kum thum a lal hnu pawhin puithiamte chuan in chhia chu an la siam lo fo a.|jsx puithiamten an hmelhriatte hnen atangin lo la theuh se la; tichuan in chia a che lai apiang, siam rawh se," a ti a.Yi-x Tin, Jehoasan puithiamte hnenah, "LALPA ina lak luh thil serh tlanna sum zawng zawng, chhiar tawhte zinga kal apiangte tana tuk, an nun tlanna sum te, tupawhin LALPA ina lak luh an phal sum zawng zawngte chu, hx Amaherawhchu hmun sangte zawng thehthang bo a ni chuang lo; hmun sangahte chuan mite chu an la inthawiin rimtui an la hal reng thin.ggIx Tin, puithiam Jehoiadan Jehoasa chu a zirtir chhung zawng LALPA mithmuha thil tha a ti thin a.f #x Jehua kum sarih a lal kum chuan Jehoasa chu a lal tan a; Jerusalem khuaah kum sawmli a lal a; a nu hming chu Zibi, Beer-seba khua ami a ni.:eqx Jehoasan ro a rel tan lai chuan kum sarih mi a ni.Edx Chutichuan chu mi rama mi zawng zawng chu an lawm a, tin, khawpui chu buai loin a awm ta a; tin, Athali chu khandaihin lal inah an that a.Jehoasan ro a rel tan lai chuan kum sarih mi a ni.ac=x Tin, sipai za hotute, Kereth mi te, vengtu sipaite leh, chu i zawng awng chu a hruai a, LALPA in ata lal chu a han hruai thla a, vengtu te kawngkaa lutin lal inah an kal a. Tichuan lalhote lalthutthlengah a thu ta a.bb?x Tin, chu mi rama mi zawng zawng chu Baala ina an kal a, an tichim a; amaichamte leh a lemte chu an tisawm dep a, Baala puithiam Mattana pawh maicham bula an that a. Tin, puithiam chuan LALPA in vengtu hotute a ruat a. ax tin, Jehoiada chuan LALPA leh lal leh mipuite karah chuan LALPA mie an lo nihna tur thu a thlung ta a; lal leh mipuite karah pawh.s`ax Chutichuan kawng an kian a; tin, sakawr luhna kawngah lal inah a kal a; chutah chuan a ni, an thah tak ni._!x Tin, puithiam Jehoiada chuan sipaite chunga hotua ruat sipai za hotute chu thu a pe a, an hnenah, "Sipaihote karah chhuahtir rawh u; tupawh a zui apiang chu khandaiha sahhmum tur a ni," a ti a; puithiam chuan, "LALPA inah zawng thah tur ani lo e," a lo ti tawh si a.9^mx tin, a han en a, ngai teh, lal chu dan angin ban hrulhah alo ding a, sipai hotute leh tawtawrawt tumtute chu lal bulah an ding a; tin, chu mi rama mi zawng awng chu an hlim em em a, tawtawrawt an ham chiam a. Tichuan Athali chuan a puante a pawt thler a, "Phiarrukna! Phiarrukna a ni ta le!" tiin a au a.y]mx Tin, vengtu siapite leh mipuihote thawm chu Athalin a lo hriat chuan LALPA inah mipuite zingahc huan a va kal a;O\x Tichuan lal fapa chu a rawn hruai chuak a, lallukhum a khumtir a, hriattirn thu chu a pe a; tin, lalah an siam a, hriak an thih a; tin, an kut an beng a, "Pathianin lalber hum him rawh se," an ti a.[7x Tin, vengtu sipaite chuan hriamhrei keng theuhin, in ding lampang atanga vei lampang thelngin, maicham leh in hrulah chuan lal chu an din hual mup a.fZGx Tin, puithiam chuan sipai za hotute chu LALPA ina awm , lal Davida fei leh phawte chu a pe a.RYx Tin, sipai za hotute chuan puithiam Hehoiada thupek ang zawng zawng chuan an ti a; tin, mani hote theuh chawlhnia lo kal turte leh, chawlnia tin turte chu an hruai a, puithiam Jehoiada hnenah an kal a. ~}}Y||d{tzzdyyJxxw@vvtthsrqqDponn+mylkjjaiiVgggff5ed+cFbbaS`;__P^]]M\\([[Z^YXXWW9VmUU?T-SRQQPOOaNNMMLJIHHGGgFvEEDnCBBZA@?>>==+<;]::Y988837m54 3d3 211&/.. -t,,7++j+** )T((Y'',&&h%%h$##"" -vma^fU?c 5 T N y_@9x Tin, a pi leh pute tih dan ang zawng zawng LALPA mithmuha thil tha lo tak a ti thin a. ?;xJehoahaza chu a lal tantirhin kum sawmhnih leh kum thum a ni a; Jerusalem-ah thla thum a lal a: a nu hming chu Hamutali, Libna khuaa Jeremia fanu a ni.w>ixTin, a mite chuan Megiddo atang chuan a ruang chu tawlailirin an kalpui a, Jerusalem-ah an luhpui a, ama thlana an phum ta a. Tichuan chu mi rama mite chan Josia fapa Jehoahaza chu an hrua a, hriak an thih a, a pa aiah lalah an siam ta a.V='xA lal lai chuan, Aigupta lal Pharoa-nekoa chu Assuria lal bei turin Euphrates luiah a han chho va: tin, lal Josia chuan ani chu a han bei a; tin, ani chuan amah chu a hmuh veleh Megiddo khuaah a that ta a.~<wxTichuan Josia hanhin dang te, a thiltih zawng zawngte chu Judalalte lal lai chanchin ziakna buaa chuang a ni lo'm ni?a;=xTin, LALPA'n, "Israel ka sawn bo ang hian Juda pawh hi ka hmuh pahk loah ka sawn bov e ang a, he khua ka thlan Jerusalem ngei leh, 'Chutah chuan ka hming ch a awm ang,' ka tih in hi ka thehthang bo daih ang," a ti a.:9xChuti chung pawhin LALPA chuan a thinrimna nasa tak Manasean a lo tihthinrimna zawng zawng avanga Juda chunga a thinrimna alh chu a la tire chuan glo.\93xMosia dan zawng zawng anga thinlung zawng zawng le thlarau zawng zawng leh chakna zawng zawnga LALPA pawm, amah ang reng reng a hmaa lal tumah an awm lo a; a hnuah pawh amah ang chu tumah an awm leh tawh hek lo. 8xTin, LALPA ina puithiam Hilkian a char lehkhabua dan thu chuangte kha a tihngheh theihna'n ramuai aienthiam zawl te, dawithiam te pathian lem te, milem te Judai ram leh Jerusalem khuaa thil tenawm an hmuh thin zawng zawngte chu Josia chuan a tibo vek bawk a.|7sxlal Josia lal kum sawm leh kum riat kuma chuan chu Kalhlen Kut chu Jerusalem khuaah LALPA tan an nei ta chauh a ni.36axIsraelte chunga roreltuten ro an rel achin, Israel lalte lal chhung zawng zawng te, Juda lalte lal chung zawng zawng te pawhin chutiang taka Kalhlen Kut chu an la nei lo; 5xTin, lalin mi zawng zawng hnenah, "He thuthlung bua chuang ang hian LALPA, in Pathian tan Kalhlen Kut nei rawh u," tiin thu a pe a.41xTichuan chuta hmun sang puithiam awm zawng zawngte chu maicham chungah a that a, chungah chuan mihring ruhte a hal a, Jerusalem-ah a haw leh ta a.23_xTin, Israel lalten LALPA tihthinrima an sak Samari ram khuatea hmun sang in zawng zawngte pawh chu Josia chuan a suan bo a, Bethel khuaa a tih ang chiahin a tihsak ve a.-2UxTin, ani chuan, "Engmah tih suh u; tumahin a ruhte chu la sawn suh se," a ti a. Chutichuan a ruhte chu Samari ram atanga zawlnei lo kala ruhte nen engmah an tih lo.]15xTichuan ani chuan, "Saw tu lungphun nge ka han hmuh saw?" a ti a. Tin, khuaa mite chuan, "Pathian mi, Judai ram atanga lo kal, Bethel-a maicham chunga i tih tak hi lo sawi lawktu thlan anih saw," tiin an hrilh a.W0)xTin, Josia chu a han hawi a, tlanga thlante chu a han hmu a; tichuan thlana ruhte chu a va laktir a, chung thu lo sawitu Pathian miin a lo sawi, LALPA thu ang ngeiin maichama chuan a hal a, a tibawrhbang a.t/cxTin, chu lo pawh chu Israelte thil tihsualtirtu Nebata fapa Jeroboaman Bethel-a maicham leh hmun sang a siam chu, chu mi maicham leh hmun sang lamin a tichim bawk a; tichuan hmun sang chu ahal a, a rap sawm dep a, Aseri chu a hal ta a.v.gxTin, lungphunte chu a tikeh sawm vek a, Aseri-te chu a kit thlu a chung hmuanhte chuan miring ruh a dah ta a.-x Tin, Jerusalem bul chiatna tlang ding lampanga Zidon ho pathian tenawm tak Astarethi tan te, Moab-o pathian tenawm tak Kemosa tan te, Amona thlahte pathian tenawm tak Milkoma tan te, Israel lal Solomonan hmun sang a siamte chu lal chuan a tibawrhbang a.T,#x Tin, Ahaza in chnawng chunga Jud alalten maicham an siamte leh Manasean LALPA in hung chhung kawtlai pahniha maicham a siamte chu lal chuan a tichim a, a tisawm berh a, anawite chu Kidron luiah a paih a.*+Ox Tin, LALPA in luhnaa a in ual chhunga lal in vengtu Nathanmeleka pindan bula Juda lalten ni tana sakawr an pekte chu a suan bo vek a; ni tawlailirte chu a hal a.*x Tin, tumahin an fapa emaw, an fanu emaw Moleka puala meia an luhtir tawh lohna turin, Hinoma thlahte ruama Topeth chu a tibawrhbang a.))x Hmun sang puithiamte chu Jerusalem-a LALPA maichamah an han chho ve lo na a, an unaute zingah chhang dawidim telh loh erawh chu an ei ve thin.(xTin, Juda khawpui atate chu puithiam zawng zawng a hruai chhuak a, puithiamhote rimtui halna hmun sangte chu Geba tanga Beer-seba thlengin a tibawrhbang vek a; khawpui kawngka luha vei lampanga khawpui awptu Josua kawngka luha kawngkatea hmun sangte chu a tichim a.c'AxTin, Aseri puan tahho hmeichhe awmna, LALPA ina mipa inzuarho awmna inte chu a thiatsak a.'&IxTin, LALPA ina Aseri chu Jerusalem pawn lam, Kidron luiah a la chhuak a, Kidron luiah chuan a hal a, a rap sawm dep a, a dip chu mi naran te thlanah a theh a.t%cxTin, milem beho puithiamte, Juda lalten Judai ram khawpui hmun angahte, Jerusalem vela rimtui hal tura an lo ruatte chu a bantir a; Baala tan te, ni tan te, thla tan te, arsi tan te, vana awmho zawng awn tan tea rimtui altute pawh chu.9$mxTin, lalin puithiam lalber Hilkia te, a dawttu puithiam te, kawngkhar vengtute chu LALPA biak in chunga Baala leh, Aseri leh, vana thil awmho zawng awng tana siam bungbel zawng zawngte chu la chhuak vek turin thu a pe a: tihuan Jerusalem pawn lam, Kidron phulah a hal a, a vapte chu Bethel-ah a kalpui a.%#ExTin, lal chu ban hrulah a ding a, chu mi lehkhabua chuang thuthlung thu chu tinghet turin thinlung zawng zawng leh thlarau zawng zawnga LALPA zui tur leha thupekte, a thu hriattir te, a thuruatte pawm turin LALPA hmaah huan thu a thlung a: tin, mipui zawng zawng pawhin an thlunpui a,#"AxTin, lal chu Judai rama mi zawng zawng nen, Jerusalem khuaa mi zawng zawng nen, puithiamte leh zawlneite nen, mipui zawng zawngte nen chuan a lian a tein LALPA inah chuan an han chho a; tin, LALPA ina an lehkhabu chara thuthlung bua chuang zawng zawng chu an benghriatah a chhiar a.s! cxTin, lal chuan mite a tir a, Judai ram leh Jerusalem khawpuia upa zawng zawng a hnenah an ko khawm chiam a.  xChutichuan ngai teh, i pi leh pute hnenah ka hruai ang chia, i thlanah thlamuang taka hruaiin i awm ang a, he mi hmuna thil tha lo tak ka rawn thlentir tur chu i mitin a hmu hek lo ang, a ti e,' tiin," a ti a. Tichuan thu chu lal hnenah an va thlen leh a.xhemi hmun leh, a chhunga chengte hi tihtiau leh anchhedawngin an la awm ang tih thu ka sawi kha i lo hriat a, i rilrute a nem a, LALPA hmaa i ingaihtlawm a, i puante i pawh thler a, ka hmaa i tah avangin, kei pawhin i thu chu ka lo hria e, LALPA'n a ti.Chutichuan ngai teh, i pi leh pute hnenah ka hruai ang chia, i thlanah thlamuang taka hruaiin i awm ang a, he mi hmuna thil tha lo tak ka rawn thlentir tur chu i mitin a hmu hek lo ang, a ti e,' tiin," a ti a. Tichuan thu chu lal hnenah an va thlen leh a.3axNimahsela LALPA rawn tura rawn tirtu che u Juda lal hnenah huan hetiang hian sawi ang che u: LALPA Israelte Pathianin heti hian a ti: I thu hriat chungchang thuah chuan -%Exmi kalsan a, pathian dange hnenah rimtui an hal a, an kut chhuaka mi tihthinrim avangin he mi hmuna hian ka thinurna a alh nasa dawn a, a mit mai dawn lo e.@{xLALPA'n heti hian a ti e: Ngai teh, he mi hmunah leh, a chhunga chenghote chunga hian thil tha lo tak ka rawn thlentir dawn a ni, Juda lalin lehkhabua a thu chiar zawng zawng ang kha:xkxTin, ani chuan an hnenah, "LALPA, Israelte Pathianin heti hian a ti: Ka hnena rawn tirtu che u hi hrilh rawh u.dCxChutichuan puithiam Hilkia te, Ahikama te, Akbora te, Saphana te, Asaia te chu silhfen enkawltu Harhasa fa Tikva fapa Salluma nupui zawlnei Huldi hnenah chuan an kal a, an va bia a. (Ani chu Jerusalem Misne-a awm ania.)+x Kei leh, mipui leh, Juda-ho zawng zawng hi he lehkhabu chara thu chuang thuah hian LALPA min va rawnsak teh u: kan tih tura he mi lehkhabua ziak ang zawng zawng hi kan pi leh puten an lo zawm loh avangin kan chungah hian LALPA thinura chu a alh nasat tawh em hi," a ti a.x Tin, lal chuan puithiam Hilkia te, Saphana fapa Ahikama te, Mikaia fapa Akbora te, lehkhaziaktu Saphana te, lal mi Asaia te hnena chuan,gIx Tin, lalin dan lehkhabu thute hu a han hriat chuan heti hi a ni a, a puante a pawt thler ta a.'x Tin, lehkhaziaktu Saphana chuan, "Puithiam Hilian lehkhabu mi lo pe a sin," tiin lal chu a hrilh a. Tin, Saphana chuan, lal hmaah a chhiar a,I x Tin, lehkha ziaktu Saphana chu lal hnenah a kal a, lal hnenah thu chu a va thlen leh a, "I mite chuan ina tangka awm chu an pe chhuak vek a, lalpa in satu hnathawktute an pe vek ta e," a ti a.eExTin, puithiam lalber Hilkia chuan lehkhaziaktu Saphana chu lal hnenah a kal a, lal hnenah thu chu a va thlen leh a, "I mite chuan thu chu a va thlen leh a, "I mite chuan ina tangka awm chu an pe chhuak vek ta e," a ti a.jOxAmaherawhchu tangka an pekate chu an enzuipui leh lem chuang lo; rinawm taka an tih thin avangin.xthingrem siamtu te, in satu te, in chhe siamtute huan in he lai siamna thing leh lungchher an lei theihna'n," tiin LALPA inah a tir a..YxLALPA in satu hnathawktute pe rawh se;xPuithiam lalbe Hilkia hnenah han kal la, kawngkhar vengtuten mite hnen ata an lo lak khawm LALPA ina tangka rawn dah chu chhiar se la; xTin, lal Josia a lal kum sawmleh kum riat kumin heti hi a ni a, lal chuan Mesullama fa Azalia fapa lehkhaziaktu Saphana chu a tir a,+xTin, LALPA mithmuha thil fel tak a ti thin a, a pu Davida kawng zawh zawng zawng chu a zawh ve a, ding lamah emaw vei lamah emaw a pensan lo a.  3xJosia chu a lal tantirhin kum riat mi a ni a; Jerusalem-ah kum sawmthum leh kum khat a lal a: a nu hming chu Jedidi, Bozkath khuaa Adaia fanu a ni.Y -xTin, Uza huana ama thlana an phum a: tin, a fapa Josia chu a aiawhin a lal ta a.3 axTichuan Amona thiltih dangte chu Juda lalte lal lai thu ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?Tin, Uza huana ama thlana an phum a: tin, a fapa Josia chu a aiawhin a lal ta a.2 _xNimahsela chu mi rama mite chuan lal Amona phira rutu zawng zawngte chu an tihlum ta vek a; tichuan chu mi rama mite chuan a fapa Josia chu a aiawhin lalah an siam ta a,J xTin, Amona miten amah an phiar ru a, lal chu ama ina an tihlum a.Y-xtichuan LALPA, a pi leh pue Pathian chu a kalsan a. LALPA kawng chu a zawh lo a.q]xA pa kawng zawh zawng zawng chu a zawh vek a, apan milem rawng a bawlte chu a bawl a, chibai a buk ve a:V'xTin, a pa Manasea tih ang bawk LALPA mithmuha thil tha lo tak a ti ve thin a.7xAmona chu alal tantirhin kum sawmhnih leh kum hnih a ni a; Jerusalem-ah kum hnih a lal a: a nu hming chu Mesulemethi, Jotba khuaa Jaruza fanu a ni a.)xTin, Manasea chu a pi leh pute hnenah chuan a muhil a, Uza huana ama in bul huana an phum ta a; tichuan a fapa Amona chu a aiawhin a lal ta a.!xTichuan Mansea chanchin dang te, a thiltih zawng zawng te, a thil tihsual te chu Juda lalte lal lai thu ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?7ixLALPA mithmuha thil tha lo tak tia Judate thil a tihsualtira sualna thiam loin Mnasea chuan pawikhawih lo thisen nasa takin a chhuah bawk a, Jerusalem dung leh vang a khat a.,Sx,14 Tin, ka rochan la awm chunte chu ka paih thla ang a, an hmelmate kutah a pe ang: tichuan an pi leh pute Aigupta rama an lo chauh ata vawiin thleng hian ka mithmuha thil tha lo tak an ti a, mi tihthinrim avang hian an hmelma zawng zawngte man tur leh rallak tur an ni ang,' tiin," a ti a.,Sx,15 Tin, ka rochan la awm chunte chu ka paih thla ang a, an hmelmate kutah a pe ang: tichuan an pi leh pute Aigupta rama an lo chauh ata vawiin thleng hian ka mithmuha thil tha lo tak an ti a, mi tihthinrim avang hian an hmelma zawng zawngte man tur leh rallak tur an ni ang,' tiin," a ti a.$Cx Samari tehna hrui leh Ahaba chhung darmumkhai chu Jerusalem chungah ka zam ang a: tin, miin thleng a hru a, a tilinglet ang maiin Jerusalem chu ka hru ang./~Yx LALPA, Israelte Pathianin heti hian a ti: 'Ngai teh u, Jerusalem leh Juda chnga hian a hria apiangte beng khing hnih thawng khawp thil tha lo ka rawn thlentir dawn e.}1x Juda lal Manasea hian he'ng thil tenawm takte hi a ti a, a hmaa Amor-hote ai mahina tisual nasa a, Juda-ho hia milemtein til a tihsualtir avangin:A|x Tin, LALPA'n a chiahhlawh zawlneite hmangin thu a sawi a:%{Ex Nimahsela an pawm duh lo a; LALPA'n Israela thlahteho hmaa a hnawchauh tak hnamte tih ai maha nasa zawk thil tisual turin Manasea chuan mite a thlem thin a.,zSx,7 Tin, LALPA'n Davida leh a fapa Solomona hnenah, "He in leh Jerusalem khua, Israel chi zawng zawng zinga ka thlanah hian ka hming chu kumkhuain ka awmtir ang a; thu ka pek ang zawng zawng leh ka chhiahhlawh Mosia'n dan a pek ang zawng zawng khaan pawm phawt chuan an pi leh pute ka pek tawh ram ata chu Israelte kete pawh hi ka pen chauhtir tawh bawk hek lo ang" a lo tih tawh inahc haun Aseri lem a siam chu a dah a.,ySx,8 Tin, LALPA'n Davida leh a fapa Solomona hnenah, "He in leh Jerusalem khua, Israel chi zawng zawng zinga ka thlanah hian ka hming chu kumkhuain ka awmtir ang a; thu ka pek ang zawng zawng leh ka chhiahhlawh Mosia'n dan a pek ang zawng zawng khaan pawm phawt chuan an pi leh pute ka pek tawh ram ata chu Israelte kete pawh hi ka pen chauhtir tawh bawk hek lo ang" a lo tih tawh inahc haun Aseri lem a siam chu a dah a.BxxTin, a fapa ch meia a lutir a, aiente a ching a, dawite a hmang a, ramhuai aienthiam zawlte leh dawithiamte a ruai thin a: LALPA mithmuha thil tha lo nasa tak a tithinturin a ti thin a.^w7xLALPA in hung chung kawtlai pahnihah chuan vana awm zawng zawng tan maicham a siam a.dvCxLALPA'n, "Jerusalem-a ka hming ka awmtir ang," a tihna LALPA inah chuan maichamte a siam a.@u{xA pa Jezekian a tihchiat tawh hmun sangte chu a din leh a; Israel lal Ahaba tih angin Baala maichamte a din a, Aseri te a siam a, vana awm zawng zawng khia a bi aa, an rawng a bawl a,t'xTin, LALPA'n Israela thlahte hmaa a hnawchhuah tak hnamten thil tenawm tak an tih thin ang, LALPA mithmuha thil tha lo takte chu a ti thin a.s xManasea chu a lal tantirhin kum sawm leh kum hnih mi a ni a; Jerusalem ah kum sawmnga leh kum nga a lal a: a nu hming chu Jephzibi a ni.mrUxTin, Hezekia chu a pi leh pute hnenah a muhil ta a: tichuan a fapa Manasea chu a aiawhin a lal ta a.'qIxTichuan Hezekia chanchin dang te, a thiltihtheihzia zawng zawng te, dil leh tuilaknaa siam a, khawpui chhunga tui a lak thu te leh Juda lalte lal lai thu ziakna bua a chuang ani lo'm ni?Tin, Hezekia chu a pi leh pute hnenah a muhil ta a: tichuan a fapa Manasea chu a aiawhin a lal ta a.p9xTichuan Hezekian Isaia hnenah, "I sawi LALPA thu hi a tha e," ti a. Tin, "Ka dam chung hian remna leh thutak a awm dawn phawt chuan," a ti lehnghal a.oxTin, i rila rah, i hrin tur, i fate ngei zinga mi pawh an kal bopi ang a; Babulon lal inah chuan mi tilreh an la ni ang,' a ti," a ti a.NnxNgai teh, i in chunga awm zawng zawng leh vawiin thlenga i pi leh puten an lo khawl khawmtete chu Babulon khuaa an kalpui nite a lo la thleng; engma reng reng hnutchiah a awm lo ang,' LALPA'n a ti.Im xTin, Isaian Hezekia hnenah, "LALPA thu hi lo ngaithla rawh khai.LlxTichuan ani chuan, "I inah hian eng eng nge an hmuh?" a ti a. Tin, Hezekia chuan, "Ka in chunga awm zawng zawng chu an hmu vek a, ka ro zinga mi ka entir loh reng reng a awm lo," tiin a chhang a.pk[xChu mi lai chuan zawlnei Isaia chu lal Hezekia hnenah a kal a, a hnenah, "Kha mi te khan eng nge an sawi? Khawi atangin nge i hnenah an lo kal?" a ti a. Tin, Hezekia chuan, "Ram hla tak, Babulon atang chuan an lo kal a ni," a ti a.j-x Tichuan Jezekia chuan anni chu a lo lawm a, a thl hlu dana in zawng anwg te, tangka te, rangkachak te, englo rimti te, hriak hlu tak te a ralthuam dahna in chung te,a ro awm zawng zawngte chu a entir a: a ina mi leh a ram chhunga mi Hezekiana entir loh reng reng a awm lo.i)x Chu mi lai chuan Baladana fapa Babulon lal Merodak-baladana chan lehkhate leh lawmnate Jezekia a thawn a: Jezekia chu a na tih a riat avangin. hx Tichan zawlnei Isaia chuan LALPA a han au a; tin, Ahaza darchinhriatnaa hlim hniam tawh chu rahka sawm thlengin a tikir leh ta a.*gOx Tin, Jezekian a chhang a, 'Hlim chu rahka sawm thlenga tawlhchho chu a awl em a, chu zawng ni lo e, hlim chu rahka sawm thlengin tawlh kir zawk rawh se," a ti a.Tf#x Tin, Isaian, "LALPA'n a thil sawihi a ti ngei dawn tih hei hi i tan LALPA laka chhinchhiahna tur chu a ni ang: hlim chu rahka sawm thlenga a tawlh chhoh nge i duh rahka sawm thlenga a tawlh kir?" a ti a.exTin, Hezekian Isaia hnenah, "LALPA'n mi tidam ang a, LALPA inah a ni thum niin ka han kal ang tih chhinchhiahna eng nge ni ang?" a ti a.d xTin, Isaian, "Theipui rah khawn khat han la rawh u," a ti a. Tichuan an rawn la a, khawihliah huan an bel a, a lo dam leh ta a.ccAxTin, i dam chung kumte hi kum sawm leh kum ngain ka tisei ang a; tinnang leh he khawpui hi Assuria lal lakah ka chhanhim ang a; tin, keimah avang leh ka chiahhlawh Davida avangin he khawpui hi ka hum ang, a ti,' tiin."mbUxKir leh la, ka mite hotu Jezekia hnenah sawi rawh, 'LALPA i pu Davida Pathian chuan heti hian a ti, I tawngtaina kha ka hria a, i mittui tla pawh ka hmu e: ngai teh, ka tidam ang chia; ni thum nia chuan LALPA inah i han kal ang.qa]xTin, Isaia chuan khawpui lai tak pawh chu a thlen hmain heti hi a ni a, LALPA thu a hnena a lo thleng a,V`'xAw LALPA, i hmaa thutak leh thinlung tha famkim pua ka awm thinzia leh, i mithmuha thil tha ka tih thinzia kha khawngaih takin hre reng ang che," tiin a tawngtai a. Tin, Jezekia chu a tap ta zawih zawih a.9_oxChutichuan bang lam hawiin a let a, LALPA hnenah,m^ WxChung lai chuan Hezekia chu thih ngamin a na a, Tichuan Amoza fapa zawlnei Isaia chu a hnena a lo kal a, a hnenah, "LALPA chuan heti hian a ti, ' I chungte awm dan tur sawi rawh khai, i dam chhuak zo dawn si lo a,' tiin," a ti a.`];x%Tin, a pathian Nisroka ina chuan amah a biak laiin heti hia ni a, Adrammeleka leh Sarezera te chuan khandaihin an tihlum a: tichuan Arara rama chuan an lan lut ta a. Tin, a fapa Esar-haddona chu a aiawhina lal ta a.O\x$Chutichuan Assuria lal Senakeriba chu a chuak a, alet leh a, a kal leh ta zel a, Ninevi khuah chuan a awm ta a.Tin, a pathian Nisroka ina chuan amah a biak laiin heti hia ni a, Adrammeleka leh Sarezera te chuan khandaihin an tihlum a: tichuan Arara rama chuan an lan lut ta a. Tin, a fapa Esar-haddona chu a aiawhina lal ta a.u[ex#Tichuan chu mi zan chuan heti hi a ni a, LALPA vantirhkoh chu a tahwk chuak a, Assuria-ho ruahhmuna chuan mi nuai khat leh singriat leh sangnga a tihlum a: tin, zing taka an han thawh chuan, ngai teh, mitthi ruang hlir a lo ni ta mai a.Zx"Keimah avang leh ka chhiahhlawh Davida avangin he khawpui hi chanhim turin ka veng dawn ni,' LALPA'n a ti," tiin, mi a tir a.aY=x!A lo kalna kawngah, ch miah ngei chuan a let leh ang a, he khawpui hia lo thleng lo ang.IX x Chuvangin LALPA chuan Assuria lal chungchang thu chu heti hian a sawi, ;He khawpui hi a lo thleng lo ang, phaw nen a kiangah a lo kal hek lo ang a, a khaw hrulah lei an tiang pawng hek lo ang.WxJerusalem atangin a la awm chunte Zion tlang atangin a la damte chu an chhuak dawn a ni: LALPA thahnemngaihna chuan chung chu a ti ang.yVmxTichuan Juda chungte zinga la dam chhunte chuan a chhuk zawngin zung an kai ang a, a cho zawngin an rah leh ang.@U{xTin, hei hi i tan chhinchhiahna nai ang: kuminah bu hli in ring ang a; nakkumah a hli bawk: tin, a kum thumnaah chuan buhte tuh u la, at u la, grep huante siam ula, a rahte ei rawh u.bT?xka chunga i thinur avang leh , i tawng chaltlai chu ka bengah a lo luh choh tak avang hian ka hnar kvuah chu i hnarah ka vuah ang a, ka thirbarh chu i hmuiah, i lo kalna kawng ngeiah khan ka kirtir leh ang che,' tiin.\S3xKei chuan i thut te, i luh leh i chhuah te, ka chunga i thinur te hi ka hria a sin.JRxChuvang chuan a chhunga awmte chu chakna n nei lo a, an zam a, an lo mualpho tak kha; phul hlobet ang leh, hnim hring ang leh, inchunga hlobet ang leh, buh len hmaa thli em vuai ang an nih kha.nQWxKeima'n hman lai ata chung chu ka tih a nihzia te, hmasang ata chung chu ka tih a nihzia te, hmasang ata chung chu ka siam anihzia te i hre lo em ni? Khaw kulh neite chu in chim khawm mai anga tichetu atan ka ruat ta che anih hi.PxRam dang tui ka lai chhuak a, ak tlan thin a, ka kephah hnuai hian Aigupta lui zawng zawng chu ka tikang vek ang, ti ti a.OxI mi tirhte hmangin LALPA chu i tihmingchhia a, ka tawlailir tam tak nen Lebanon ram ril tlang sangte ka lo thleng chho ta a; Chuta Sidar thing sang takte leh far thing tha thate chu ka kit ang a: a lei tha hmun ramngaw a chenna hmun ril berah chuan ka lut ang. NxTunge i tihhmingchhiat a, i sawi chhiat? Tu chungah nge i aw ti tihpawr a, i mit i lek san? Israelho Mi Thianghlima chungah alawm.M1xHei hi a chungchang thu LALPA'n a sawi chu a ni: 'Zion fanu nula chuan a hmusit chia, a nuihzatbur che; Jerusalem fanu chuan a lu a thin khum che.HL xChu mi lai chuan Amoza fapa Isaia chuan Jezekia hnenah, "LALPA Israela Pathianc haun heti hian a ti a ni, 'Assuria lal Senakeriba chhiatna tur lam ka hnena i tawngtai kha ka lo hria e,' tin,.>Kwxchuvangin aw LALPA kan pathian, nang, nangmah chauh hi LALPA Pathian i ni tih leilung luah ram zawng zawng hian an hriat teihna'n a lakah hian min chhandam ngei ngeia ng che," tiin.'JIxan pathiante chu meiah an paih bawk thin a: chungte chu pathian an ni lo reng a, mihring kuta siam, thing leh lung an ni zawk a ni: chuvangin an tiboral a ni.LIxLALPA, Assuria lalten hnamte leh an ramte chu an tichhe thin tak a,H3xAw LALPA, i beng lo chhi la, ngaithla teh; aw LALPA, i mit meng la, en teh; Pathian nung sawichhe tura Sanakeriban thu a rawn sawi hi ngaithla teh.EGxTin, Hezekia chuan LALPA hmaah a tawngtai a, "Aw LALPA, cherubte chunga thu, Israela Pathian, nang, nang chauh hi leilung ram zawng zawng Pathian chu i ni; lei leh van hi nangma siam a ni."F?xTin, Hezekia chuan a mi tirhte kut ata lehkha hu a hmu a, a han chhiar a: tichuan Hezekia chu LALPA inah chuan a han lut a, LALPA hmaah chuan a pharha a.Ex Hamath lal te, Arpad lal te, Sepharvaim khawpi lal te, Hena lal te, Iva lal te, kha khawiah nge an awm tak ?' tiin," a ti a.D)x Hnam tin, pathiante chuan ka pi leh puten an tihboralte kha an chanhim em ni? Gozan te, Haran te, Rezeph te, Eden fa Telasar khuaa awm te kha.Cx Ngai teh, Assuria lalten ram zawng zawng tiche vekaa chunga an thiltihte kha i hria a; nang hi chhanhim i ni dawn bik em ni?B+x Heti hian Juda lal Jezekia hnena sawi ang che u, ' I pathian i rina chuan Jerusalem khua Assuria lal kuta pek a ni lo ang, tiin bum che suh se.A1x Tin, "Ngai teh, nangmah bei turin a chhuak ta," tia Tirhaka, Ethiopia ram lal chungchang thu mi sawi a lo hriat chuan Hezekia hnenah mite a tir a,@)xChutichuan Rabsake chu a kir leh a, Assuria lal chuan Libna khua a lo bei lai a va hmu a; Lakis khua ata chu a chuak tih a hre tawh reng a ni.E?xNgai teh, a kawchhunga chuan thlarau ka awmtir ang a, thuthang a hria ang a, ama ramah a haw leh ang; tichuan ama ram ngeiah chuan khandaiha tihtlukin ka awmtir ang, a tie,' tiin," a ti a.'>IxTin, Isaia chuanan hnenah, "In pu hnenah heti hian sawi ang che u, 'LALPA chuan heti hian a ti, I thu hriat, Assuria lal miten mi sawi chiatnate kha hlau suh.==wxChutichuan lal Hezekia mite ch Isaia hnenah an kal a.<#xA pu Assuria lalin Pathian nung sawichhe tura a tirh Rabsake thu sawi zawng zawngte chu, LALPA i Pathian chuan a hria ang a, a thu sawi, LALPA i Pathianin a thu hriata chu a la zilhhau mahna: chu mi avang chuan a la awm chunte chu tawngtaisak rawh,' a ti e," an ti a.B;xTin, anni chuan a hnenah, "Hezekian heti ian a ti, 'Vawiin ni hi manganna leh zilhhauna leh hmingchhiatna ni a ni: naute chu an pian a hun tawh si a, hrin gturin chakna a awm taw si lo.:#xTin, in chhung lam hotu Eliakima leh, lehkhaziaktu Sebna leh, puithiam upate chu saiip puan inbelin Amoza fapa zawlnei Isaia hnena a ti ra.9 xTin, lal Hezekia chuan chu chu a hriatin heti hi a ni a, a silhfente chu a pawt thler a, saiip puana inbel a, LALPA ina chuan a lut ta a.a8=x%Chutichuan lal in chung lam hotu Hilkia fapa Eliakima te, lehkhaziaktu Sebna te chanchin ziaktu Asapha fapa Joa te chu an silhfen pawhthlerte inbelin Jezekia hnenah chuan an kal a, Rabsakea thu sawite chu an hrilh a.W7)x$Anni erawh chu an ngawi reng a, kam khat mahin an chang lo: lal thupek dan chu, "Ani chu chhang suh u," tih a ni si a.Chutichuan lal in chung lam hotu Hilkia fapa Eliakima te, lehkhaziaktu Sebna te chanchin ziaktu Asapha fapa Joa te chu an silhfen pawhthlerte inbelin Jezekia hnenah chuan an kal a, Rabsakea thu sawite chu an hrilh a.+6Qx#Ram tin pathian zawng zawngte zinga mi chuan tute nge an ram ka lakah chhanhim a, LALPA chuan Jerusalem khua hi ka lakah a han chanhim tehlul ang?' tiin," a ti a.55ex"Hamath leh Arpad pathiante kha khawiah nge an awm tak? Sepharvaim te, Hena te, Iva te pathiante pawh kha khawiah nge an awm tak? Samari khua kha ka lakah an chhanhim em ni?v4gx!Hnam tinte pathian zawng zawng zinga mi reng rengin an ram chu Assuria lal lakah an chhanhim tawh ngai em ni?U3%x Hezekia'n, LALPA'n mi chhanhim ang, tia a thlem che u pawhin pawm duh suh u.2!xHezekia thu chu pawm suh u: Assuria lal chuan heti hian a ti a ni, Min rem ula, ka hnenah hian lo chhuak rawh u; tin, nangmahni ram anga bu leh uain ram, chhang leh grep huan ram, olive leh khawizu ram, thi loa in nun theihna tur rama ka rawn hruai hma loh che u chuan mi tinin mahni grep hruia mi leh mi tinin mahni theipui kunga mi ei theuh u la, mi tinin mahni tuikhur tui tlan theuh rawh u.1xHezekia chuan, LALPA'n min chhanhim ngei ang a; tin, he khawpui hi Assuria lal kutah pek ani lo ang, tiin LALPA chu rintir che u suh se.s0axLal chuan heti hian a ti, 'Hezekia bumin awm suh u; ani chuan a kut ata a chanhim thei dawn si lo che u a:y/mxTin, Rabsake chu a din ga, Juda tawngin aw ring takin a au a, "Lal ropui tak Assuria lal thu hi ngaithla rawh u.}.uxNimahsela Rabsake-a chuan an hnenah, "Ka pu chuan in pu hnen leh in hnen chauhvah he'ng thu hi sawi turin mi tir em ni?Kulh chunga thuho, nangni leh anni mahni ek la ei tur leh mahni zun la in turte hnenah hian mi tir bawk ani lawm ni?" a ti a.{-qxTin, Hilkia fapa Eliakima leh Sebna leh Joa te chuan Rabsake hnenah, "Khawngaih takin i chhiahhlawhte hi Suria tawngin min be tawh zawk rawh; chu chu kan hre thei si a: kulh chunga mite benghriatah hian Juda tawngin min be tawh suh," an ti a.,+xTin, he ram hi LALPA thu loa tichhe tura lo cho em ka nih? LALPA'n ka hnenah, "Chu ram chu han bei la, tichher rawh,' a ti a ni,' tiin" a ti a..+WxEngtin nge tawlailirte leh sakawr chung chuang mite thu-ah Aigupta chunga i rinna ngahtin, ka pu mite zinga te ber hotu pakhat pawh hi i dan kir zawh dawn tehlul ni?%*ExChutichuan ka pu Assuria lal nen chuan thu intiam rawh u khai, tichuan sakawr sanghnih ka pe ang che, a chunga chuangtu turte i hmuh theih dawn phawt chuan.)xAni hloh leh, ka hnenah, LALPA kan Pathian chu a ni kan rin ni in tih chuan, ani chu Jezekian Juda-ho leh Jerusalemho hneah Jerusalem khuaa he maicham hmaah hian in be tur a ni, tiin a hmun sangte leh a maichamte a lak bosak a kha a ni lawm ni?' tiin.K(xNgai teh, he luang sawp tiang, Aigupta hi i ring ta a ni a; chu chu miina rinchhan chuan a kutah a chhun ang; Aigupa lal Pharaoa chu amah ringtu zawng zawng chungah chuan chutiang chu a ni thin.'%xIndona atan chuan remruat thiam leh chakna kan eni a ni, i ti a; nimahsela chu chu tawngka mai a ni. Tunge i rina ka chunga i hel tak ni le:&9xTin, Rabsake-a chuan an hnenah, "Hezekia hnenah han sawi tawh u khai, ;Lal ropui tak Assuria lal chuan heti hian a ti, I rin i nghahna hi ngnge ni le?+%QxTin, lal chu an han auh chuan, in chhung lam hotuHilkia fapa Eliakima te, lehkha ziaktu Sebna te, chanchin ziaktu Asapha fapa Joa te chu an hnenah an va chhuak a.'$IxTin, Assuria lal chuan Tartan te, Rabsari te leh Rabsake te sipai tam tak nen Lakis khua atangin Jerusalem khuaa lal Jezekia hnenah chuan a tir a. Tin, Jerusalem khua chu an han thleng a. Tin, an han thlen chuan puan sutu phul kalkawnga dil chakta zawk tuilakna kiangah chuan an ding a.##AxChumi tum ngei chuan Jezekia chuan LALPA biak in kawngkhara mi leh, Juda lal Jezekian bana rangkachak a luante chu a la thla vek a, Assuria lal a pe a ni.v"gxTichuan Jezekia chuan LALPA ina tangka awm zawng zawng leh lal ina ro dah khawmnaa mi zawng zawng chu a pe a. !;xTin, Juda lal Hezekian Lakis khuaaAssuria lal hnenah chuan, "Thil ka lo tisual ta a ni e, mi kiansan leh mai rawh, i mi tuk apiang chu ka tuar zel ang e," tiin thu a tahwn a. Tin, Assuria lal chuan Juda lal Jezekia chu tangka talent zathum leh rangkachak talent sawmthum a tuk a." ?x Tin, lal Hezekia kum sawm leh kum li a lal kumin Assuria ram lal Senakeriba chu Judai rama khua kulhpi nei zawng zawng bei turin a han chho a, a la ta a.x Assuria lal chuan Israel-hote chu Assuria ramah a hruai a, hala ramah te, Gozan rama Habor luiah te, Media-ho khuaahte a awmtir ta a ni.A}x Tin, LALPA an Pathian thu chu an pawm duh loh a, a thuthlung chu an bawhchiat zawk a, LALPA'n a chiahlawh Mosia th a pek zawng zawngte ngei kha an pawm duh loha an tih duh loh avangin, x Tin, kum yhum a vei kumin a la ta a; Hezekia kum ruk a lak kum, Israel lal Hosea kum kua a lal kumin ani Samari khua chu an lak ni.1]x Tin, lal Hezekia kum lia lal kum Israel lal Ela fapa Josea kum sarih a lal kum chuanheti hi a ni a, Assuria lal Salmanesera chuan Samari khua a han bei a, a han hual a. xPhilistia-hote chu Gaza khaw thelngin a ram chin zawng zawngte nen, ralvengtute in sang atanga kul neih khaw thlengin a hneh vek a.xTichuan LALPA chua hnenah a awm a; a chhuahvana apiangah a hmuingil zel a Assuria lal chungah a el a, a rawng a bawl ta lo a.lSxLALPA chu a vuan tlat a, amah a zui ch a bang du lo a, a thupek LALPA'n Mosia a pekte chu a zawm a.5xAni chan LALPA Israelte Pathianc hu a ring a; chutichuan a hnua Juda lal zawng zawngte zingah amah ang tumah an awm lo a, ahmaah pawh an awm hek lo.lSxHmun sangte a thehthang bo a, lungphunte a tichim a, Aseri te a kit a; tin, Mosia dar rul siamte chu a tikeh sawm vek a; chung lai hun thleng chuan Israela thlahten a hnenah rimtui an hal thin a ni; chu chu Nehustan an ti thin.X+xTin, apu Davida thiltih apiang ti vein LALPA mithmuha thil tha tak a ti thin a.'xA lal tantir chuan kum sawmhnih leh kum nga a ni; tin, Jerusalem-ah kum sawmhnih leh kum kua a lal a; a nu hming chu Abii, Zekaria fanu a ni.z qxTin, Ela fapa Israel lal Hosea kum thum a lal kum chuan heti hi a nia, Juda lal Ahaza fapa Jezekia ch a lal tan a.gIx)Chutichuan hung hnamte chuan LALPA zawng an tih a, an milem siam chawpte rawng pawh an bawl bawk a; chutiang bawkin an thlahte leh an thlahte thlah thleng pawhin tun thleng hian an pi leh pute tih angin an la ti reng a ni.;qx(Engti pawhin an pawm duh chuang lo a, tun hma lama an tih dan angin an la ti reng a.Chutichuan hung hnamte chuan LALPA zawng an tih a, an milem siam chawpte rawng pawh an bawl bawk a; chutiang bawkin an thlahte leh an thlahte thlah thleng pawhin tun thleng hian an pi leh pute tih angin an la ti reng a ni. E~l}G|B{{5zTyQxNwwQvuuu$tts5rHqppzonnm8lkkjvj iyhhigg]ff]ee4dcvbbaa `y_L^U]x\\[ZZTZ6ZYYYPYXX`WW{W.VVoV9VUU_UTjTSSSXS.SRRRtRQQzQP|P(OO^ONNAMMJLLLKKKJJxJ+II!HHeHGGvFFSFEENE!DDgD CCrC9BBqBAA!@@C??*>>9===<-Tin, Manasea thlah hnam zatvete chu, chu mi ramah chuan an awm a: Basan atana Baal-hermon te, Senir te, Hermon tlang thlengin an sawn zau zel a.=Chu indo chu Pathian remtihpui a nih avangin mi tam tak an that a ni. Sal tan thlengin an awmna ram chu an luahsak ta reng a. <Tin, an rante an mansak a; an sanghawngsei singnga leh beram nuaihnih leh singnga leh sabengtung sanghnih leh mihring nuaikhat nen.K;Tin, tanpuiin an awm a, tichuan Hagar-ho leh an hnena awm zawng zawngte chu an kutah pek an ni ta a: indo lai chuan Pathian an au a, anni chu a lo chhang a; amahah chuan rinna an nghah avangin.L:Tin, Hagar-hote, Jetur-hote, Nephis-ho te, Nodab-hote chu an do a.9/Reuben-ho te, Gad-ho te, Manase hnam zatvete zinga huaisen tha thiau, phaw leh kawlhnam keng thei, thal kah thiam, indo thiamte chu 44,760 an ni.8Chung zawng zawngte chu Judai ram lal Jothama lal lai leh Israel ram lal Jeroboama lal laia thlahtute chhuinaah ziak an ni.u7cTichuan Gilead rama Basan-ah leh a khawpuiahte leh Saron daivel zawng zawng an ram chin thlengin an luah a.Z6-Ahia chu Abdiela fapa a ni a, chu mi chu Gunia fapa a ni a, an chhung hotu a ni.n5UHengte hi Huria fapa Abihaila fapate an ni, chu mi chu Jaroa fapa a ni a, chu mi chu Gileada fapa ani a, chu mi chu Mikaila fapa a ni a, chu mi chu Jesisaia fapa a ni a, chu mi chu Jadoa fapa a ni a, chu mi chu Buza fapa a ni a;{4o an chhung te, an unau Mikaila te, Mesulama te, Seba te, Joraia te, Jakana te, Zia te, Ebera te nen pasarih an ni.O3 hotu Joela te, a dawttu Saphama te, Janaia te, Basan-a mi Saphata te,J2  Tin, Gada fapate chu an ep Basan raman Saleka thlengin an awm a:1' Tin, Saula dam lai chuan Hagarho an run a, chungho chu an kutah an lo tlawm ta a: tichuan Gilead chhak lam ram tluanin an puan inte an zar a.0 ani chuan chhak laman Euphrates lui atanga thlaler luhna thlengin a luah a ni: Gilead ramah chuan an ran a lo pun tak avanginW/',7 An thlahtute hnam chhui dana unaute hnam hotute chu Nebo leh Baalmeon thlenga awm Jeiela te, Zekaria te, Bela te an ni; chu mi pa chu Azaza a ni a, chu mi pa chu Sema ani a, chu mi pa chu Aroera a ni a:W.',8 An thlahtute hnam chhui dana unaute hnam hotute chu Nebo leh Baalmeon thlenga awm Jeiela te, Zekaria te, Bela te an ni; chu mi pa chu Azaza a ni a, chu mi pa chu Sema ani a, chu mi pa chu Aroera a ni a:t-achu mi fapa chu Beera, Assuria lal Tilgathpileseran sala a hruai chu a ni: ani chu Reuben-ho mi lian a ni.^,5chu mi fapa chu Mika ni a, chu mi fapa chu Reaia a ni a, chu mi fapa chu Baala a ni,c+?Joela fapa chu Semaia a ni a, chu mi fapa chu Goga a ni a, chu mi fapa chu Simeia a ni a,]*3Israela fa tir Reubena fapate chu Hanoka te, Palua te, Hezrona te, Karmia te an ni.~)uJuda chuan a unaute a khum ta si a, amahah chuan mi lian chu a lo chhuak a; fa tir nihna erawh chu Josefa chan a ni)s( aIsraela fa tir Reubena fapate chu, (ani chu fa tir zawng a ni a; amaherawhchu a pa khum a tihbawlhlawh avangin a fa tir nihna chu Israela fapa Josefa fapate pek a ni a; tichuan thlahtute chhuina chu fa tir nihnaa chhui tur a ni ta lo.g'G+Tichuan Amalek-ho hnam tlan bo la awmte kha an hneh a, tun thlengin chutah chuan an awm ta a.z&m*Tin, thenkhat Simeona fapateho, mi zanga lai Seir tlangah an kal a, an hotu atan Isia fapa Pelatia te, Nearia te, Rephaia te, Uziela te an hmang a.Tichuan Amalek-ho hnam tlan bo la awmte kha an hneh a, tun thlengin chutah chuan an awm ta a.q%[)Tichuan chung an hming an ziakate chu Judai ram lal Hezekia lal lai khan an lut a, an puan inte leh chutih laia Meunim-ho lo awm te chu an tiboral vek a, tun thlengin; an hmun chu an luahsak a; an ran rual tan tlatna a awm avangin.$5(Tin, ran tlatna hnim tui tak tak leh tha tak tak an hmu a, a ram chu a zauin a reh a, ralmuanawm tak a ni; a hmaa lo awmte chu Hama thalhte an ni a.d#A'Tin, Gedor luhnaah, ruam chhak lampang thlengin an ran rualte tlatna tur zawngin an kal a.p"Y&Chung an hming an lamte chu an chhungkaw puipate an ni a; an chhungkua chu nasa takin an lo pung ta a.!/%Siphia fapa Ziza te, (Chu mite pa chu Allona a ni a, chu mi chu Jedaia fapa ani a, chu mi chu Simria fapa a ni a, chu mi chu Semaia fapa a ni a.)^ 5$Elioenaia te, Jakoba te, Jesohaia te, Asaia te, Adiela te, Jesi-miela te, Benaia te,V%#Joela te, Josibia fapa lohua te, (chu mite pa chu Adiela fapa Seraia a ni a);q"Tin, Mesobaba te, Jamleka te, Amazia fapa Josa te,!tin, chu mi vela khaw te zawng zawng baal thlengin a ni. Chungte chu an chenna a ni a, an thlahtute thu ziakna an kawl bawk.W' Tin, an khua chu khaw nga, Etam te, Ain te, Rimon te, Token te, Asan te a ni: Bethmarkaboth-ah te, Hazar-susim-ah te, Beth-biri-ah te, Saraim-ah te pawh. Chungte chu Davida lal thlenga an khawpuite chu a ni.2_Bethuel-ah te, Horma-ah te, Ziklag-ah te,.WBilha-ah te, Ezem-ah te, Tolad-ah te,BBeer-seba-ah te, Molada-ah te, Hazar-sual-ah te an awm a,"=Tin, Simeia chuan fapa sawm leh paruk leh fanu paruk a nei a; a unaute erawh chuan fa an ngah ve lo a, Juda thlahte angin an thlahte pawh an pung ve lo.iKTin, Misma fapa chu Hamuela a ni a; chu mi fapa chu Zakura a ni a, chu mi fapa chu Simeia a ni.c?Saula fapa chu Saluma a ni a, chu mi fapa chu Mibsama a ni a, chu mi fapa chu Misma a ni.W'Simeona fapate chu Nemuela te, Jamina te, Jariba te, Zera te, Saula te an ni;Chung thu ziak chu hmasanga mi a ni. Chungho chu bel vawtu, Netaim leh Gedera khuaa awm an ni a: lal hnenah a hna thawkin an awm a ni.}tin, Jokima te, Kozeba-ho te, Joasa te, Sarapha, Moab rama rorela awma, chu mi hnua Jasubi-lehem-a awm taa te kha an ni.q[Juda fapa Sela fapate chu Leka pa Era te, Maresa pa Laada te, Asbea-ho puan zai sin siamtuhote an ni a;Tin, Simona fapate chu Amnona te, Rina te, Benhanana te, Tilona te an ni. Tin, Isia fapate chu Zohetha leh Ben-zohetha an ni.q[Tin, Nahama farnu Hodia nupuia fapate chu Garm-ho thlahtu Keila pa leh Maakat-ho thlahtu Estemoa an ni.r]Tin, a nupui Juda hmeichhiain Gedora pa Jereda te, Sokoa pa Hebera te, Zanoa pa Jekuthiela te a hring a.5 cTin, Ezra fapate chu Jethera te, Mereda te, Ephera te, Jalona te an ni; tin, Pharaoa fanu Bithiaii Mereda nupui fapate chu Miriama te, Samaia te, Estemoa pa Isba te an ni.Q Tin, Jehalela fapate chu Zipa te, Zipha te, Tiria te, Asarela te an ni.p YTin, Jephunea fapa Kaleba fapate chu Irua te, Ela te, Naama te an ni a: tin, Ela fapa chu Kenaza a ni. Tin, Meonothaian Ophra a hring a; tin, Seraian Geharasim-ho thlahtu Joaba a hring a: chu mite chu kut themthiam mi an ni.c ? Tin, Kenaza fapate chu Othniela leh Seraia an ni a: tin, Othniela fapa chu Hathatha a ni.s_ Tin, Estona chuan Beth-rapha te, Pasea te, Ir-nahasa pa Tehina te a hring a. Chungte chu Reka-hote an ni.O Tin, Suha unaupa Keluban Mehira a hring a, chu mi chu Estona pa a ni. Tin, Jabeza chuan, "Aw, mal mi sawm ngei ngei la, ka ramri hi mi zauh la, i kut chuan mi awmpuiin lungngaihna ka chungah a thlen lohna'n sual lak ata mi thiar fihlim ang che," tiin Israelte Pathian chu a au a. Tichuan Pathianin a thil dil chu a hlawhtlintir a. Tin, Jabeza chu a unaute aia mi zahawm a ni. A nu chuan, "Lungngai chunga ka hrin a ni a," tiin a hmingah Jabeza a ti a ni.U#Tin, Hakozan Anuba te, Zobeba te, Haruma fapa Aharhel-ho thlahte a hring a.GTin, Heli fapate chu Zeretha te, Izhara te, Ethnana te an ni.wgTin, Nari chuan Ahuzama te, Hephera te, Temenia te, Hahastaria te a hrinsak a. Chungte chu Nari fapate an ni.A}Tin, Tekoa pa Asuran nupui pahnih Heli leh Nari a nei a.xitin, Gedora pa Penuela leh Husa pa Ezera an ni. Chungte chu Bethlehema pa, Ephrathi fatir, Hura thlahte an ni.s_Tin, Etama pa fapate chu Jezreela te, Isma te, Idbasa te an ni; tin, an farnu hming chu Hazelelponi a ni;~{Tin, Sobala fapa Reaian Jahatha a hring a; tin, Jahathan Ahumaia leh Lahada a hring a, chung chu Zorat-ho hnamte an ni.T} #Juda fapate chu Pereza te, Hezrona te, Karmia te, Hura te, Sobala te an ni. |Tin, Elioenaia fapate chu Hodavia te, Eliasiba te, Pelaia te, Akuba te, Johanana te, Delaia te, Anania te an ni a, pasarih an ni.]{3Tin, Nearia fapate chu Elioenaia te, Hizkia te, Azrikama te an ni a, pathum an ni.Tin, Elioenaia fapate chu Hodavia te, Eliasiba te, Pelaia te, Akuba te, Johanana te, Delaia te, Anania te an ni a, pasarih an ni.zTin, Sekania fapa chu Semaia a ni; tin, Semaia fapate chu Hatusa te, Igala te, Baria te, Nearia te, Saphata te an ni a, paruk an ni.Iy Tin, Hanania fapa chu Pelatia a ni a, chu mi fapa chu Jesaia a ni a, chu mi fapa chu Rephaia a ni a, chu mi fapa chu Arnana ani a, chu mi fapa chu Obadia a ni a, chu mi fapa chu Sekania a ni.Yx+tin, Hasuba te, Ohela te, Berekia te, Hasadia te, Jusab-heseda te, panga an ni.w)Tin, Pedaia fapate chu Zerubabela leh Simeia an ni; tin, Zerubabela fapate chu Mesulama leh Hanania an ni a; tin, Selomithi chu an farnu a ni;Xv)malkirama te, Pedaia te, Senazara te, Jekamia te, Hosama te, Nedabia te an ni.7uiTin, sal tang Jekonia fapate chu Sealtiela te,5teJehoiakima fapa Jekonia chu Zedekia pa a ni.s#Tin, Josia fapate chu a fa tir chu Johanana a ni a, a dawttu chu Jehoiakima a ni a, a pathumna chu Zedekia ani a, a palina chu Saluma a ni.Erchu mi fapa chu Amona a ni a, chu mi fapa chu Josia a ni a.gqG chu mi fapa chu Ahaza a ni a, chu mi fapa chu Hezekia a ni a, chu mi fapa chu Manasea a ni a;fpE chu mi fapa chu Amazia a ni a, chu mi fapa chu Azaria a ni a, chu mi fapa chu Jothama ani a;doA chu mi fapa chu Jorama a ni a, chu mi fapa chu Ahazia a ni a, chu mi fapa chu Joasa ani a;n Tin, Solomona fapa chu Rehoboama a ni a, chu mi fapa chu Abija a ni a, chu mi fapa chu Asa ani a, chu mi fapa chu Jehosaphata a ni a;imK Chung zawng zawngte chu Davida fapate anni, hmei fate tiam loin; tin, Tamari chu an farnu a ni.;lqElisama te, Eliada te, Elipheleta te, pakua an ni.(kKNoga te, Nephega te, Japhia te,3jaTin, Ibhara te, Elisama te, Elipheleta te,iTin, Jerusalem khuaa a hrinte chu Simea te, Sobaba te, Nathana te, Solomona te an ni a; an pali chuan Amiela fanu Bath-sui laka mi an ni.hHebron khuaah chuan paruk ahring a; chutah chuan kum sarih leh thla ruk a lal a: tin, Jerusalem khuaah kum sawmthum leh kum thum a lal a.lgQa pangana chu Abitali laka mi Sepahtia a ni a; a parukna chu a nupui Egli laka mi Ithreama a ni a.ufca pathumna chu Gesur lal Talmaia fanu Maaki fapa Absaloma a ni a; a palina chu Hagithi fapa Adonija a ni a;Tin, Abigailin Amasa a hring a: tin, Amasa pa chu Ismael mi Jethera a ni.=tin, an farnute chu Zeruii leh Abigaili an ni. Tin, Zeruii fapate chu Abisaia te, Joaba te, Asahela te an ni a, pathum an ni.:<oa parukna chu Ozema, a pasarihna chu Davida a ni:6;ga palina chu Nethanela, a pangana chu Radaia,d:A tin, Jesaian a fa tirah Eliaba a hring a, a apahnihna chu Abinadaba, a pathumna chu Simea,D9 tin, Boazan Obeda a hring a, tin, Obedan Jesaia a hring a;D8 tin, Nasonan Salma a hring a, tin, Salman Boaza a hring a;]73 Tin, Raman Aminadaba ahring a; tin, Aminadaban Juda thlah mi lian Nasona a hring a;W6' Hezrona fapa te, a laka piangte chu Jerameela te, Rama te, Kelubaia te an ni.*5OTin, Ethana fapa chu Azaria a ni.X4)Tin, Karmia fapa chu Akara, Israelte tibuaitu, thilhlan bawhchhetupa kha a ni.p3YTin, Zera fapate chu Zimria te, Ethana te, Hemana te, Kalkola te, Dara te an ni: an vaiin panga an ni.42cPereza fapate chu Jezrona leh Hamula an ni.h1ITin, a monu Tamari chuan Pereza leh Zera a hrinsak a. Juda fapate zawng zawng chu panga an ni.40aJuda fapate chu Era, Onana, Sela: chu mite pathum chu Kanaan mi Bathsuii laka piang an ni. Tin, Juda fa tir Era chu LALPA mithmuhin mi sual a ni a; tichuan a tihlum ta a.9/mDana, Josefa, Benjamina, naphtalia, Gada, Asera.^. 7Hengte hi Israela fapate chu an ni; Reubena, Simeona, Levia, Juda, Isakara, Zebuluna,O- 6hotu Magdiela te, hotu Irama te an ni. Chung chu Edom-ho hotute an ni., y5hotu Kenaza te, hotu Temana te, hotu Mibzara te;hotu Magdiela te, hotu Irama te an ni. Chung chu Edom-ho hotute an ni.7+ k4hotu Oholibama te, hotu Ela te, hotu Pinona te;i* M3Tin, Hadada chu a thi a. Tin, Edom-ho hotute chu hotu Timana te, hotu Alia te, hotu Jethetha te;) /2Tin, Baal-hanana chu a thi a, Hadada a aiah a lal ta a; a khawpui hming chu Pai a ni: a nupui hming chu Mezahaba fa Matredi fanu Mehetabeli a ni.J( 1Tin, Saula chu a thi a, Akbora fapa Baalhanana a aiah a lal ta a.Y' -0Tin, Samala chu at hi a, Luipui kama Rehoboth khua a mi Saula a aiah a lal ta a.E& /Tin, Hadada chu a thi a, Masreka mi Samla a aiah a lal ta a.%  .Tin, Husama chu a thi a, Bedada fapa Hadada, Moab phula Midian-ho thattu kha a aiah a lal ta a: a khawpui hming chu Avith a ni.L$ -Tin, Jobaba chu a thi a, Teman-ho rama mi Husama a aiah a lal ta a.R# ,Tin, Bela chu a thi a, Bozra khuaa mi Zera fapa Jobaba a aiah a lal ta a. " +Israela thlahte chunga lal an la awm hmaa Edom ram lalte chu henge hi an ni: Beora fapa Bela a ni; a khawpui hming chu Dinhaba a ni.j! O*Ezera fapate chu Bilhana te, Zaavana te, Jaakana te an ni. Disana fapate chu Uza leh Arana an ni.m  U)Ana fapa chu Disona a ni. Tin, Disona fapate chu Hamrana te, Esbana te, Ithrana te, Kerana te an ni. (Sobala fapate chu Aliana te, Mahanatha te, Ebala te, Sephia te, Onama te an ni. Tin, Zibeona fapate chu Aia leh Ana an ni.` ;'Tin, Lotana fapate chu Horia leh Homama an ni a: tin, Lotana chuan farnu Timni a nei a.m U&Tin, Seira fapate chu Lotana te, Sobala te, Zibeon te, Ana te, Disona te, Ezera te, Disana te an ni.G  %Reuela fapate chu Nahatha te, Zera te, Sama te, Miza te an ni.n W$Eliphaza fapate chu Temana te, Omara te, Zephia te, Gatama te, Kenaza te, Timna te, Amaleka te an ni.V '#Esauva fapate chu Elophaza te, Reuela te, Jeusa te, Jalama te, Kora te an ni.Q "Abrahama'n Isaaka a hring a. Isaaka fapate chu Esauva leh Israela an ni. !Tin, Midiana fapate chu Epha te, Ephera te, Hanoka te, Abida te, Elda te an ni. Chung zawng zawng chu Keturi thlahte an ni.s a Joksana te, Medana te, Midiana te, Isbaka te, Sua te an ni. Tin, Joksana fapate chu Seba leh Dedana an ni.M Jetura te, Naphisa te, Kedema te, Chungte chu Ismaela thlahte an ni.7 kMisma te, Duma te, Masa te, Hadada te, Tema te,m UHenge hi an thlahte chu an ni: Ismaela fa tir chu Nebaiotha; tin, Kedara te, Adbeela te, Mibsama te,8 mAbrahama fapate chu Isaaka te, Ismaela te an ni.* QAbrama te (chu chu Abrahama a ni).& ISeruga te, Nahora te, Tera te;& IEbera te, Pelega te, Reuva te;' KSema te, Arpaksada te, Sela te;` ;Ophira te, Havila te, Jobaba te a hring a. Chung zawng zawng chu Joktana thlahte an ni.*  QEbala te, Abimaela te, Seba te leh+  SHadorama te, Uzala te, Dikla te lehQ  Tin, Joktana chuan Almodada te, Selepha te, Hazarmavetha te, Jera te leh  ;Tin, Ebera lakah chuan fapa pahnih an piang a: pakhata hming chu Pelega a ni a; a dam laiin lei hi thena a awm avangin; a nau hming chu Joktana a ni a.N  Tin, Arpaksada chuan Sela a hring a, tin, Sela chuan Ebera a hring a.z oSema fapate chu Elama te, Asura te, Arpaksada te, Luda te, Arama te, Uza te, Hula te, ethera te, Meseka te an ni./ [Arvad-ho te, Zemar-ho te, Hamath-ho te.( MHiv-ho te, Ark-ho te, Sin-ho te,3 ctin, Jebus-ho te, Amor-ho te, Girgas-ho te;D  Tin, Kanaana chuan a fa tirah Zidona a hring a, tin, Hetha;u e Pathrusima te, Kasluhima te, (chu mi lakah chuan Philistia-ho hi an lo chhuak a ni) Kaphtorima te a hring a.J  Tin, Mizraiman Ludima te, Anamima te, Lehabima te, Baphtuhima te,W ) Tin, Kusan Nimroda a hring a; a ni chu leia mi chak huaisen lo awm tanna a ni.  Tin, Kusa fapate chu Seba te, Havila te, Sabta te, Raama te, Sabteka te an ni. Tin, Raama fapate chu Seba te, Dedana te an ni.I  Hama fapate chu Kusa te, Mizraima te, Puta te, Kanaana te an ni.S~ !Tin, Javana fapate chu Elisa te, Tarsisa te, Kitima te, Rodanima te an ni.K} Tin, Gomera fapate chu Askenaza te, Diphatha te, Togarma te an ni.o| YJaphetha fapate chu Gomera te, Magoga te, Madaia te, Javana te, Tubala te, Meseka te, Tirasa te an ni.&{ INova, Sema, hama, Japhetha te.!z ?Enoka, Methusela, Lameka,$y EKenana, Mahahlalela, Jareda,x 5Adama, Setha, Enosa,kwQxTichuan a chawmna'n a hmu tawk tur lalin ni tin, a dam chhung zawng chuan chanvo a siamsak reng a.DvxA tan in silhfente chu a thlak a, a dam chung zawng chuan a hnenah chaw a kil ve ta fo a.Tichuan a chawmna'n a hmu tawk tur lalin ni tin, a dam chhung zawng chuan chanvo a siamsak reng a.u xa hnenah tha takin thu a sawi a, Babulon-a lalho awm vete lalthutthleng chungah chuan a lalthutthleng chu a dah sang ta bik a.Wt)xTin, Juda lal Jehoiakina sala a tan kum sawmthum leh thla hnihna, ni sawmhnih leh ni sarih niin heti hi a ni a, Babulon lal Ezil-merodakan a lal tan kumin Juda lal Jehoiakina chu tan in ata a hruai chuak a,sxTichuan mi zawng zawng a lian a tein sipai hotute nen an chhuak a, Aigupta ramah an kal ta a: Kaldai-hote chu an hlau a ni.Yr-xNimahsela thla sarihnaah chuan heti hia ni a, lalthlah, Elisama fa, Nethania fapa Ismaela chu mi sawm hruaiin a kal a, Gedalia chuMizpe khuaa Judate leh Kaldai-ho a hnena awmte nen an bei a, an that ta vek a.sqaxTin, Gedalia chuan chu miteho leh, an hote hnenah chuan chhia a chham a, an hnenah, "Kaldai-ho chhiah khuaa awm hi hlau suh u; he ramah hian awm reng mai ula, Babulon lal thu hnuaiah awm rawh u, tichuan in tan a tha dawn nia," a ti a.)pMxTichuan sipai pawl hotu zawng zawng leh an hoten Babulon lalin Gedalia awptuah a siam tih an hriat chuan Mizpe khuaah Gedalia hnenah an kal a, chungte chu Nethania fapa Ismaela te, Karea fapa Johanana te, Netopha mi Tanhumetha fapa Seraia te, maaka mi fapa Jaazania te, an hote nen an ni. oxTin, Babulon Nebukadnezzaran Judai rama a hnutchiahte pawh chu a chungah chuan Sephana fa Ahikama fapa Gedalia chu awptuah a siam a.n'xTin, Babulon lal chuan Hamath ram, Ribla khuaah chuan a lo tihlum a. Chutichuan Juda chu a ram chung atanga sala hruai chauhin a lo awm ta a.hmKxTin, vengtu pawl hotu Nebuzaradana chuan a hruai a, Babulon lal hnenah Ribla khuaah a kalpui a.elExtin, indo mite chunga hotu pakhat nen, lal hmel hmu pha thin khawpi hhunga la awm panga nen, mipite hming ziaktu sipai out lehkha ziaktu nen, khawpui chhunga la awm chu rama mi sawmruk nen khawpui chung ata a man bawk a.{kqxTin, vengtu pawl htou chuan puithiam lal Seraia leh a dawttu puithiam Zepania leh kawngkhar vengtu pathum a man a: j;xBan pakhat san lam chu tawng sawm leh tawng riat a ni a, a chipah chuan darchhunbawk a awm a: chu mi chhun bawk san lam chu tawng thum a ni a; chhun zawk vel chuan tial chik chek le pomgranet a chuang a, dar vek a ni: chung ang bawk chuan ban pakhat pawh chu tial chik chek a ni.i'xSolomonan LALPA in atan a siam ban pahnih leh dar tuizem leh a hun chhante chu; chung hmanrua zawng zawnga dar buk zat chu hriat rual ani lo.h1xtin, mei lakna te, mahun te nen; vengtu pawl hotu chuan rangkachaka siamte chu a rangkachak chu a la a, tangkaruaa siamte chu a tangka chu a la a.gxTin, bel te, vut lawhna te, khawnvar puan chehna te, fiante leh dar bungbel zawng anwg, rawngbawlna'na an hmante chu an la a,f!x Tin, LALPA ina dar ban te leh, LALPA ina hunchan le dar tuizem chu Kaldai-hote chuan an tike sawm vek a, a dar chu Babulon-ah an kalpui a.feGx Chu mi rama a rethei theite chuan grep hrui enkawltu atan leh lo nei mi atan an hnutchhiah a.d!x Tin, khawpui chhunga mi la awm, inpeho Babulon lal hnena inpe, mipui la awmte chu vengtu pawl hotu Nebuzaradana chuan salah a hruai vek a.rc_x Tin, vengtu pawl hotu hnena awm Kaldai sipai zawng zawngte chuan Jerusalem vela kulh chu an tichim vek a.cbAx LALPA in leh lal in chu a hal a: Jerusalem in zawng zawng, in ropui tak takte chu a hal a;&aGxTichuan babulon lal, lal Nebukadnezzara lal kum kuana, thla ngana,, ni sarih ni chuan Babulon lal mi vengtu pawl hotu, Nebuzaradana chu Jerusalem-ah a lut a; `xTin, Zedekia fapate chu a mithmuh ngeiah an that a, Zedekia mitte chu an kher chauhsak a, kawl an bun a, Babulon-ah an kalpui ta a.j_OxTichuan lal chu an man a, Babulon lal hnenah Ribla khuaah an hruai a; tin, a chungchang an rel a. ^xNimahsela Kaldai sipaihote chuan lal chu an um a. Jeriko phaiah an um phak a, a sipai zawng zawngte chuan an tlan darhsan ta vek a.s]axTin, khawpui kulh chu an tipawp a, tichuan zanah indo mi zawng zawng chu lal huan bul, kulh bang pahnih inkara kulh kawngkaah an tlan che ta vek a: (Kaldai-ho chuan khua chu an hual vel a ni a:) tin, lal chu Araba kawng lamah a kal a.\\3xTin, Benjamina thlahte chuan chutiang chuan an ti a, lamho zinga mi anmahni zat theuh nupuiah an man a, an kal bopui ta a: tin, an ram lamah chuan an hawng a, khawpui chu an chei leh a, chutah chuan an awm ta a.X[+xChutichuan lal Zedekia lal kum sawm leh kum khatna thlengin khua chu an hual a.SZ #xTin, a lal kum ruk kum, thla sawmna, ni sawm ni takin heti hi a ni a, babulon lal Nebukadnezzara chuan sipai zawng zawngte nen Jerusalem a han bei a, awmhmun an han khuar a; tin, kulhin an hual vel ta a..YWxLALPA thinurna avangin a hmu phak loa a thehthang bo thlengin Jerusalem leh Juda chungah thil a lo thleng zel a ni; Zedekia chu Babulon lal chungah chuan a hel ta a.X xTin, Jehoiakima tih dan ang zawng zawng tiin, LALPA mithmuah thil tha lo tak a ti thin a.LALPA thinurna avangin a hmu phak loa a thehthang bo thlengin Jerusalem leh Juda chungah thil a lo thleng zel a ni; Zedekia chu Babulon lal chungah chuan a hel ta a.*WOxZedekia chu a lal tantirhin kum sawmhnih leh kum khat a ni a; Jerusalem-ah kum sawm leh kum khat a lal a; a nu hming chu Hamutali, Libna khuaa Jeremia fanu a ni.nVWxTin, a pa unau Mattania chu Babulon lal chuan a aiah alaltir a, a hming hu Zedekia tiin a thlaksak a.2U_xTin, Babyulon lal chuan pasaltha zawng zawng sangsarih zet leh, themthiam leh thirdeng sangkhat, mi chak tha zawng indo thei mi thiau hu babuylon-ah salah a hruai vek a.#TAxTin, Jehoiakina chu Babulon-ah a hruaia ; tin, lal nu te, lal nupi te, a puipa te, chu mi rama mic hakte chu Jerusalem atangin Babulon-ah salah a hruai a.iSMxTin, Jerusalem-a mi zawng zawng, mi lian zawng zawng te, mi chak huaisen tha zawng zawng te, singkhat zet, sal themthiam leh thirdeng zawng zawng a ruai vek a; chu mi rama mi a rethei theite tih loh chu tumah an awm tawh lo.MRx Tin, LALPA sawi ang khan LALPA ina ro zawng zawng leh lal ina ro zawng zawngte chu a la chuak a, LALPA biak ina Israelte lal Solomonan rangkachak bungbel a siam zawng zawngte chu a sat sawm vek a.3Qax tichuan Juda lal Jehoiakina chu a nu te, a mite, a mi lian te, a puipate nen chuan babulon lala hnenah an va hhuak a: tin, a lal kum riat kumin Babulon lal chuan a man a.dPCx Tin, chutia a miten an han hual lai chuan Babulon lal Nebukadnezzara chukhuaah a han kal a;rO_x Chutih lai chuan Babulon lal Nebukadnezzara mite hu Jerusalem-ah an han cho a, khua chu an han hual ta a.\N3x Tin, a pa tih dan ang zawng zawng tiin, LALPA mithhmua thil tha lo tak a ti thin a.!M=xJehoiakima chu a la tantirhin kum sawm leh kum riat a ni a; Jerusalem-ah thla thum a lal a: a nu hming chu Nehusti, Jerusalem khuaa Elnathana fanu a ni.0L[xTin, Aigupta lal chu a ram ata a lo chhuak leh ta lo va: Babulon lal chuan Aigupa ram lite atanga Euphrates lui thlenga Aigpta lal ram huam zawng zawng a la tawh si a.pK[xChutichuan Jeoiakima chu a i leh pute hnenah a muhil a; tin, a fapa Jeoiakina chu a aiawhin a lal ta a.JxTichuan Jehoiakima chanchin dang leh a thiltih zawng zawng chu Juda lalte lal lai chanchin ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?Iyx,3 Mansea thiltih zawng zawn, a thil tihsual leh pawikhawih lo thisen a chhuah a, Jerusalem chu pawikhawih lo thisena a tihkhah avangin a hmuh phak loa suan bo tur thu Juda chungah LALPA thuin a lo thleng ta ngei a, LALPA'n a ngaidam duh lo a ni.Hyx,4 Mansea thiltih zawng zawn, a thil tihsual leh pawikhawih lo thisen a chhuah a, Jerusalem chu pawikhawih lo thisena a tihkhah avangin a hmuh phak loa suan bo tur thu Juda chungah LALPA thuin a lo thleng ta ngei a, LALPA'n a ngaidam duh lo a ni.]G5xTin, LALPA'n Kaldai pawl te te, Suria pawl te te, Moab pawl te te, Amona thlah pawl te te a mah bei turin a tir chhuak a, a chiahhlawh zawlneite hmanga a sawi LALPA thu angin Judai ram tihchhiattir turin a tir a.$F ExA lal lai chuan Babulon lal Nebukadenezzara a lo lian a, Jehoiakim achu hhiah khuaah kum thum a awm a; chu mi hnuah chuan a hawisan a, a chungah a hel ta a.bE?x%Tin, a pi leh pute tih dan ang zawng zawng LALPA mithmuha thil tha lo tak a ti thin a ni.D}x$Jehoiakima chu a lal tantirhin kum sawmhnih leh kum nga a ni a; Jerusalem-ah kum sawm leh kum khat a lal a: a nu hming chu Zebidi, Ruma khuaa Pedaia fanu a ni.Tin, a pi leh pute tih dan ang zawng zawng LALPA mithmuha thil tha lo tak a ti thin a ni.!C=x#Tin, Jehoiakima chuan tangka leh rangkachak chu Pharoa a pe phawt a; an ramte chu Pharoa thupek angin a tangkaa pe turin chhiah a chawitir ve thung a: Pharao-neka hnenah pek turin mi tin, chawi tura a tuk zat theuh ang zelin chu mi rama mite ta tangka leh rangkachak a chawitir a.UB%x"Tin, Pharoa-nekoa chuan Josia fa Eliakima ch a pa Josia aiahc huan a laltir a, a hming chu Jehoiakima tiin a thlaksak a; Jehoahaza eraw chu a hruai daih a; Aigupta ramah a kal a, chu tah chuan a thi ta a.7Aix!Tin, Pharao-nekoa chuan Jerusalema rorel thei tawh lo turin Hamath rama Ribla khuaah a tantir a; tin, an ram chu tangka talent zakhat leh rangkachak talent khat a chawitir a.  ?~~~K}}f}!|||?{{w{,zzzIyyy;xxjxw|wvvuuutt5sssrrqqpoosnnn4mmollml kk$jii&hhpggg-ffdfebddcIbbOaaa=``c___Q_^^L]].\\C[[ZZYY2XXWVVVFUUU>TTS~SRRmQQPPOO*NNMLLLSKKKXJJJXJI/HH+GGGGPFFPEE}EDD`CCCCqC7BBBBgB>>6==3?w #Harar mi Sakara fapa Ahiama te, Ura fapa Eliphala te;D> "Gizon mi Hasema fapa te, Harar mi Sagea fapa Jonathana te;7=i !Baharum mi Azmavetha te, Saalbon mi Eliaba te;6<g Gass luitea mi Huraia te, Arbat mi Abiela te;V;% Benjamina thlah Gibea khuaa mi Ribaia fapa Ithaia te, Pirathon mi Benaia te;D: Netophat mi Maharaia te, Netophat mi Baana fapa Heleda te,09[ Hushat mi Sibekaia te, Aho mi Ilaia te,;8q Teko mi Ikesa fapa Ira te, Anathot mi Abiezera te,17] Haror mi Samotha te, Pelon mi Heleza te,6{ Sipaite zinga mi huaisen dangte chu hengte hi an ni. Joaba unau Asahela te, Bethlehem khuaa mi Dodova fapa Elhanana te,57 Ngai teh u, mi sawmthumte ai chuan chawimawi tlak a ni a, pathum hmasate zingah erawh chuan a tel lo; tin, Davida chuan a vengtu pawl hotuah a dah a.o4W Jehoiada fapa Benaia chuan chutiang chuan a ti a, sipai huaisen pathumte zingah hming that a hlawh a.z3m Tin, Aigupta mi, mi awmkhauh pui, tawng ngaa sang a that a; chu Aigupta mi chuan fei lian pui, paun tahtu themkawl ang hi a keng a. Tin, ani chuan tiang nen chuan a zuk pan a, Aigupta mi fei chu a pawhthlaksak a, ama feiin a chhunhlum ta a.L2 Tin, Kabzeel mi huai, thil nasa tak titu Jehoiada fapa Benaia chuan Moab mi Ariela fapate pahnih chu a that a; tin, a zuk chhuk a, vur tlak hun laiin khuarkhurumah sakeibaknei a zuk that bawk a.1 pathumte zingah chuan pahnihte ai chuan amah chu chawimawi tlak a ni a, an hotuah an siam a, pathum hamsate zingah erawh chuan a tel lo./0W Tin, Joaba unau Abisaia chu pathumte zinga hotu ber a ni a; mi zathumte chungah a fei a lek a, anmahni chu a thah avangin pathumte zingah chuan hming that a hlawh a.`/9 Hei hi ka in loh turzia mai chu: he'ng thih huama inpehote thisen chu ka in dawn em ni? Thih huama inpein an rawn la ani si a," a ti a. Chutichuan a in duh ta lo a. Mi huaisen pathumte chuan chutiang chuan an ti a.p.Y Tin, pathumte chuan Philistia sipaiho chu an tawn tlang a, kulh kawngkhar kianga mi Bethlehem-a tui chhuunchhuah tui chu an va chawi a, Davida hnenah an rawn la a; nimahsela Davida chuan a lo in duh lo a, LALPA tan a bun chhuak a,-' TiN Davida chuan, "Beth-lehem-a tuichhunchhuah tui, kulh kawngkhar kianga mi kha in tura mi pe han awm teh se la aw!" a ti a, a ngai em em a.k,O Chutih lai chuan Davida chu kulhbingah a awm a, tin, Philistia sipaiho chu Bethlehem-ah an awm a.#+? Tin, sipai sawmthum zinga huaisen pathumte chu lungpuiah Adulam pukan Davida hnenah an chhuk a; Philistia sipaiho chuan Rephaim rumah tanhmun an khuar a.*- Tin, anni chu chu mi hmunah chuan an ding a, an lo tang tlat a, Philistia mite chu an that a, tichuan LALPA'n ropui taka ngamsakin a chhandam a.8)i Ani chu barli awmna chuk, Philistia mite indo tura infawk khawmna hmun Pas-dammim-ah khan Davida hnenah a awm a; tin, mipuite chu Philistia mite hmaah chuan an tlanchhe ta a.a(; Tin, a dawttu chu Aho mi Dodova fapa Eleazara, sipai huaisen pathumte zinga pakhat kha.'- Hengte hi sipai huaisen, Davida hnena awmte an ni: Hakmon mi fapa Jasobeama, sawmthum pawl hotu, zathum chungah a fei leka tum khata thattu chu.2&] Hengte hi Davida sipai huaisen, Israel zawng zawngte nena tanga, Israelte chungchang thua LALPA'n a sawi anga lala siam tura a ram dinpuitu huaisen tak takte chu an ni.c%? Tichuan Davida chu a lo ropui ta deuh deuh a; sipaihote LALPA chu a hnenah a awm avangin.g$G Tin, Milo atangin khawpui vel kulh chu a siam tha a; tin, Joaban khawpui chhung a siam tha a.Q# Tin, Davida chu kulhah a awm ta a; chuvangin Davida khawpui an ti a ni.3"_ Tin, Davida'n, "Tu pawh Jebus-ho han bei hmasa apiang chu sipai hotu berah a awm ang," a ti a. Tichuan Zeruia fapa Joaba chu a han chho hmasa a, hotu berah an siam ta a.MAbisua te, Naamana te, Ahova te,<=sTin, Bela fapate chu Adara te, Gera te, Abihuda te,9<ma dawt lehah Noh a, tin, a dawt leh pekah Rapha.X; +Tin, Benjaminan a fa tirah Bela a hring a, a dawtah Asbela, a dawt lehah Ahara;%:C(Chung zawng zawngte chu Asera thlah, chhungkhaw puipa, mi chak huaisen, hotuber te chu an ni. Tichuan thlahte chhiarnaah ralkaia chhiarte chu 26,000 an ni.\91'Tin, Ula fapate chu Ara te, Haniela te, Rizia te an ni.Chung zawng zawngte chu Asera thlah, chhungkhaw puipa, mi chak huaisen, hotuber te chu an ni. Tichuan thlahte chhiarnaah ralkaia chhiarte chu 26,000 an ni.F8&Tin, Jethera fapate chu Jephunia te, Pista te, Ara te an ni.M7%Gezera te, Hoda te, Sama te, Silsa te, Itharana te, Beera te an ni.S6$Tin, Jopha fapate chu Sua te, Harnephera te, Suala te, Beria te, Imra te,W5'#Tin, a unaupa Helema fapa te chu Jophate, Imnate, Selesa te, Amala te an ni.7N4"Tin, Semera fapate chu Ahaia te, Roga te, Jehuba te, Arama te an ni.I3 !Tin, Joleta fapate chu Pasaka te, Bimhala te, Asvatha te an ni.[2/ Tin, Hebera chuan Jafleta te, Somera te, Hothama te, an farnu Suai te an hring a.H1 Tin, Beria fapate chu Hebera leh Berozaitha pa Malkiana an ni.W0'Asera fate chu Imna te, Isfa te, Isvia te, Beria te, an farnu Seraiite an ni.R/Tin, Manasea thlahte ramri lamah chuan Betsian leh a khaw per te, taanak leh a khaw perte, megido leh a khawperte, dor leh a khawperte nen ani. Chungah chuan Israel a fa Josefa thlahte chu an awm ani.9.kTin, an chanpual leh an chennate chu Bethel leh a khawperte, chhak lamah Naaran, tin, thlanglamah Gezer a khawperte nen; Sekem pawh a khawperte nen, Azar a khawperte thlengin;1-]Nuna a ni a, chu mi fapa chu Josua a ni.h,Ichu mi fapa chu Ladana a ni a, chu mi fapa chu Amihuda a ni a, chu mi fapa chu Elisama a ni a;m+SA fapate chu Repha a ni a, Resepha nen, chu mi fapa chu Tela a ni a, chu mi fapa chu Tahana a ni a,u*cTin, a fanu chu Seeri a ni a, chu mi chuan Beth-horon thlangta zawk leh chhakta zawk leh Uzenseer a siam a. )Tin, a nupui chu a pawl a, tin, a rai a, fapa a hring a, an in chhung vanduainain a tlakbuak avangin a hmingah chuan Beria a sa a.a(;An pa Ephraima chuan ni rei tak a sun a, tin, a unaute chu amah hnem turin an va kal a.1'[chu mi fapa chu Zabada a ni a, chu mi fapa chu Suthela a ni a, Ezera leh Eleada, chu mi rama cheng Gath khuaa mite ran rual zuk lak an tum avanga an lo thah takte nen..&UTin, Ephraima fapa chu Suthela a ni a, chu mi fapa chu Bereda a ni a, chu mi fapa chu Tahatha a ni a, chu mi fapa chu Eleada a ni a, chu mi fapa chu Tahatha a ni a,R%Tin, Semida fapate chu Ahiana te, Sekema te, Likhia te, Aniama te an ni.L$Tin, a farnu Hamoleketin Isoda te, Abiezera te, mala te a hring a.j#MTin, Ulama fapa chu Bedana a ni. Chungte chu Manasea thlah Makira fapa Gileada fapate chu an ni."1Tin, Makira nupui Maaki chuan fapa a hring a, a hmingah Peresa a sa a, tin, a unaupa hming chu Seresa a ni a; a fapate chu Ulama leh Rakema an ni..!Utin, Makira chuan Hupim leh Supim mi nupuiah anei a; tin, a farnu hming chu Maaki a ni:) a dawttu hming chu Zelophehada a ni; tin, Zelophehada chuan fanute a nei a.k OManasea fapate chu, a nupuiin Asriela a hring a, (a hmeinu Aram miin Gileada pa Makira a hring a;eC Naphtalia fapate chu Jaziela te, Gunia te, Jezera te, Saluma te an ni a, Bilhai fate an ni.A} Ira fapa Supima leh Hupima te, Ahera fapa Husima-te nen.Y+ Jediaela thlah zawng zawngte chu chhungkaw puipa mi chak huaisen, 17,200 an ni."= Tin, Jediaela fapa chu Bilhana a ni a; tin, Bilhana fapate chu Jeusa te, Benjamina te, Ehuda te, Kenaana te, Zethana te, Tarsisa te, Ahisahara te an ni.gG Tin, anni chu thlahte chhiarnaa ziak dan chuan chhungkaw puipa, mi chak huaisen 20,200 an ni.>uTin, Bekera fapate chu Zemira te, Joasa te, Eliezera te, Elioenaia te, Omria te, Jeremotha te, Abija te, Anathotha te, Alemetha te an ni. Chung zawng zawng chu Bekera fapate an ni.>uTin, Bela fapate chu Ezbona te, Uzia te, Uziela te, Jerimotha te, Iria te an ni a, panga an ni; chhungkaw puipa, mi chak huaisen an ni; thlahte chhiarnaa chhiarte chu 22,034 an ni.U#Benjamina fapate chu Bela te, Bekera te, Jediaela te an ni a, pathum an ni.gGTin, Isakar hnam zawng zawng chhiarnaa chhiar tel an unaute chu mi chak huaisen 87,000 an ni.pYTin, an chhungkaw chhiarnaa chhiar telte sipai 36,000 an awm bawk; nupui leh fapa tam tak nei an ni a.+Tin, Uzia fapa chu Izrahia a ni a; tin, Izrahia fapate chu Mikaela te, Obadia te, Joela te, Isia te an ni a, panga an ni, an vaiin Puipa an ni.r]Tin, Tola fapate chu Uzia te, Rephaia te, Jeriela te, Jamaia te, Ibsama te, Samuela te an ni a, Tola thlahte chhungkaw puipa an ni: anmahni chhuana mi chak huaisen an ni a; Davida dam lai chuan singhnih leh sanghnih leh zaruk an ni.W )Isakara fapate chu Tola te, Pua te, Jasuba te, Simrona te an ni a, pali an ni.DQHesbon khua a daivelte nen,Jazer khua a daivelte nen a ni.7PGad hnam chanpuala mi Gilead rama Ramoth khua a daivelte nen, Mahanaim khua a daivelte nen,Hesbon khua a daivelte nen,Jazer khua a daivelte nen a ni.EOKedemoth khua a daivelte nen, Mephaath khua a daivelte nen,NJeriko zawn Jordan ral, Jordan chhak lampangah Reuben hnam chanpuala mi thlalera Bezer khua a daivelte nen, Jaza khua a daivelte nen,MTin, Meraria thlah Levi-ho dangte an pek chu Zebulun hnam chanpuala mi Rimono khua a daivelte nen, Tabor khua a daivelte nen,| qLNaphtali hnam chanpuala mi Galili rama Kedes a daivelte nen, Hamon a daivelte nen, Kiriathaim a daivelte nen a ni.4 cKHukok a daivelte nen, Rehob a daivelte nen,L JAser hnam chanpuala mi Masal a daivelte nen, Abdon a daivelte nen,4 cIRamoth a daivelte nen, Anem a daivelte nen,Q HIsakar hnam chanpuala mi Kedes a daivelte nen, Daberoth a daivelte nen,GManase hnam zatvete chanpuala mi Gersoma fapate an pek chu Basan rama Golan a daivelte nen, Astaroth a daivelte nen a ni,FTin, Manase hnam zatvete chanpuala mi chu - Kohatha thlahte hnam la awmte tan chuan - Aner a daivelte nen, Bileam a daivelte nen an pe a.@{ETin, Aijalon a daivelte nen, Gath-rimon a daivelte nen;QDGezer a daivelte nen; Jokmeam a daivelte nen Beth-horon a daivelte nen;V%CTin, Ephraim tlang rama inhumhimna khawpui Sekem chu a daivelte nen an pe a;b=BTin, Kohatha thlahte hnam thenkhat chuan Ephraim-hote chanpuala mi khawpuite an chang a./ATichuan Juda hnam chanpuala mi te, Simeon hnam chanpuala mi te, Benjamin hnam chanpuala mi te khawpui hming sawi takte chu thumvawrin an pe a ni.X)@Tin, Israela thlahte chuan Levi-ho chite chu khawpuite leh a daivelte an pe a.4a?Meraria fapate chu an hnam kal dan ang zelin Reuben hnam chanpuala mi te, Gad hnam chanpuala mi te, Zebulun hnam chanpuala mi te, thumvawrin khaw sawm leh pahnih an pe a.\1>Tin, Gersoma fapate chu an hnam kal dan ang zelin, Isakar hnam chanpuala mi te, Aser hnam chanpuala mi te, Naphtali hnam chanpuala mi te, Basan rama Manase hnam chanpuala mi te, khawpui sawm leh pathum an pe a.~~u=Tin, Kohatha fapa dangte chu hnam zatve, Manasea thlahte hnam zatve chanpuala mite khawpui sawm, thumvawrin an pe a..}Uuu;tt5ssss-rrTqqppEooopnml jjEihh*gffmeeAddcbhaa'``___X_$^>^]&\5[[[ZXYYXWW_W$VVtVUUU!TSS=RRPQPOONNEMMLL(KJI7HqGG@FFE#DD=CCTBBBTB AA[A@@c@??T>>~>==Y<<<;;:v99z88!776&55B4322711W00/D.-+**))k)(U'Z&&%$$1#""! tpu4&."Xak{ E 2  J +AD!Tin, Philisita mite nena indona a awm leh a; tin, Jaira fapa Elhanana Git mi Goliatha unaupa Lahmia a that a, a feingul chu lian tak a ni.6eTin, heti hi a ni a, chu mi hnua chuan Philistia mite nen Gezer-ah indona a awm a; tichuan Husat mi Seibekaian mi lian thlahte zinga mi sipaia a that a: tin, an tlawm ta a.ykTin, chuta mipuite chu a kawi chuak a, thingzaina te, lei lehna thir zum te, hreipuitein hna a tahwhtir a. Chuting chuan Amona thlah khawpui zawng zawngte chu Davida'n a ti a. Tin, Davida leh mi zawng zawng hu Jerusalem-ah an haw leh ta a.NTin, Davida'n an lal lallukhum khum lai chu alaksak a, a rih lam chu rangkachak talent khat a ni a, lunghlute pawh a tel a; tin, Davida an khumtir a; tin, khawpia mi rallak sum tam tak chu a la a. #Tin, heti hi a ni a. kum a lo vei a, lalte indo tura an chua thin lai hun chuan, Joaban sipai run pui a hruai chuak a, Amona thlahte ram chu a chu chhia a, Raba khua an hual a, Davida erawh chu Jerusalema-ah a awm a. Tin, Joaba chuan Raba khua chu a bei a, a la ta a.V%Tichuan Hadarezera mite chuan Israelte hmaah an chan a che ta tih an lo hriat chuan, Davida nena inremna an siam a, chhiah khuaah an awm ta a; Suria mite pawh chuan Amona thlahte chu an pui leh duh ta lo.Tin, Suria mite chu Israelte hmaah chuan an tlanchhe ta a; tin, Davida chuan Suria mi, tawlailir sangsarih chunga chuang leh sipai singli a that a, tin, sipai hotu Sophaka pawh a that a.Tichuan Hadarezera mite chuan Israelte hmaah an chan a che ta tih an lo hriat chuan, Davida nena inremna an siam a, chhiah khuaah an awm ta a; Suria mite pawh chuan Amona thlahte chu an pui leh duh ta lo.eCTin, chu chu Davida an hrilh a; tin, ani chuan Israel mi zawng zawng a ko khawm a, Jordan li an kai a, an va hmu a, bei turin an inzar a. Chutichuan Davida hote chu an haninzar zawh chuan Suria-hote chu an han bei ta a.DTin, Suria miten Israelte hmaa an chan a lo chhe ta tih an lo hriat chuan, mi an tir a, Lui piah lama Suria-hote chu an ko chhuak a, tin, Hadarezera sipai hotu Sophaka chu aotu ber a ni.I Tin, Amona thlahten Suria mite an thlanchhia tih an han hriat chuan,anni pawh chu a unaupa Abisaia hmaah chuan an tlanchhe ve ta a, khuaah an lut a. Tichuan Joaba chu Jerusalem-ah a haw ta a.}ChutichuanJoaba leh ahnena mite chuan indona hmun alam Suria mite chu an va hnaih a; tin, a hmaah chuan an tlanche ta a. Huai takin awm u la, kan mite leh kan Pathian khuate chhanin i intipachang ang u; tin, LALPA'n tha a tih ang zelin ti rawh se," a ti a.- Tin, ani chua, "Suria mite hi ka chelh dawn loh chuan, nangin mi pi ang a; tin, Amona thlahte i chelh dawn loh chuan, ka rawn pui thung ang che.r] Tin, mi dang zawng zawng chu a unaupa Abisaia kutah a dah vek a, Amona thlahte bei turin a iznar bawk a.'G Chutichan ahma lam leh hnung lamah an rawn bei dawn tih Joaban ahriatin, Israel mite zinga mi atha tha a thalng chhuak a, Suria mite bei turin an lo inzar a.  Tin, Amona thlahte chu an lo thawk a, khawpui kawngkhar bulah an inzar a,tin, lalho lo tel vete chu ahrangin phulah an awm a.e CTin, Davida'n chu Chu a hriatin, Joaba leh sipaihuaisenho zawng zawngte chu a tir chhuak a.] 3Tin, Benjamina thlahte chuan chutiang chuan an ti a, lamho zinga mi anmahni zat theuh nupuiah an man a, an kal bopui ta a: tin, an ram lamah chuan an hawng a, khawpui chu an chei leh a, chutah chuan an awm ta a.a ;Tin, Amona thlahten Davida huatzawng an lo ni ta tih an lo inhriat chuan, Hanuna leh Amona thlahte chuan Mesopotamia rama mi te, tawlailir leh sakawr chung chuang mite rawihna'n tangkaraw talent sangkhat an thawn a. Tichuan tuten emaw a mite a lo tih dan chu Davida an va hrilh a. Tin, a hmuak turin mi a ti ra; anni lah chu n zak hle mai si a. Tin, lal chuan, "In khabe hmul a hawr sei hma chu Jeriko-ah awm rih u la, chu mi hnuah chuan in lo haw ani ang chu," a ti a.3_Chutichuan Hanuna chuan Davida mite chu a man a, an khabe hmul a meh kawnsak a, tin, an silhfente chu a lai takah an mawngtam khuh pha chauin a tansak a, a hawntir ta a.r]Nimahsela Amona thlah puipahote chuan Hanuna hnenah, "Davida hian i pa a zah avangin thlamuantu tur i hnenah a rawn tir niin i ring em ni? A mite hi ram tichhe tura thlithlai leh enthla tura i hnena lo kal an ni lawng maw?" an ti a.*MTin, Davida chuan, "A pa chuan mi lo khawngaih thinavangin kei pawhin Nahasa fapa Hanuna chu ka khawngaih ve ang," a ti a. Chutichan Davida chuan a pa chungchang thua thlamuan turin mite a tir a. Tin, Davida mite chu Amona thlahte ramah Hanuna hnen chu amah thlamuan turin an va thleng a.r _Tin, chung hnua chuan heti hi a ni a, Amona thlahte lal Nahasa chu a thi a, a fapa chu a aiawhin a lal a.PTin, Zeruii fapa Joaba chu sipai hotu ber a ni a; tin, Ahiluda fapa Jehosaphata chu chanchin ziaktu a ni. Tin, Ahitua fapa Zadoka leh Abiathara fapa Abimeleka chu puithiam an ni a, tin, Savsa chu ziaktu a ni a; tin, Jehoiada fapa Benaia chu Keret mi leh Pelet mite hotu ani a, tin Davida fapa te chu lal thu zaisatu ber an ni.FChutichuan Davida chuan Israel mi zawng zawng chungah ro a rel a; a mi zawng zawng chungah chuan fel takin ro a rel a.Tin, Zeruii fapa Joaba chu sipai hotu ber a ni a; tin, Ahiluda fapa Jehosaphata chu chanchin ziaktu a ni. Tin, Ahitua fapa Zadoka leh Abiathara fapa Abimeleka chu puithiam an ni a, tin, Savsa chu ziaktu a ni a; tin, Jehoiada fapa Benaia chu Keret mi leh Pelet mite hotu ani a, tin Davida fapa te chu lal thu zaisatu ber an ni.'G Tin, Edom rama chuan sipaite a dah a; tichuan Edom mi zawng zawng chu Davida chhiah khua an lo ni ta a. Tin, LALPA'n Davida chu akalna pianga ahnehtir zel a.^5 Chu lo pawh, Zeruii fapa Abisaian Edom-ho singkhat leh sangriat Chi ruamah a that a.ta Chungte pawh chu ram dang a ngam zawng zawnga mi tangkarua leh rangkachak alakte nen chuan Davida'n LALPA hnenah ahlan a; Edomho laka mi te, Moab-ho laka mi te, Amona thlahte laka mi te, Philistia-ho laka mi te, Ameklek-ho laka mi te,pY Hadarezerea chu a run a, a thah avanga chibai buk tur leh lawmpui turain a fapa Hadoramaa chu Davida hnenah a tir a; Hadarezera leh Toua hi lo indo thin an ni si a; rangkachak leh tangkarua leh dar bungbel tinreng a kensak bawk a.h~I Tin, Hamat lal Toua chuan Zoba lal Hadarezera sipai zawng zawng Davida'n a hneh ti alo hria a,+}OTin, Davida chuan Hadarezera khua Tibhat leh Kun-a mi Davida chuan dar tam tak a hawn a, chung chuan Solomona dar tuizem, a hunna leh a suahna dar note a siam a._|7Tin, Davida chuan Hadarezera-hote rangkachak phawte a laksak a, Jerusalemah a hawn a.[{/chutichuan Davida chuan Damaska-a Suria mite zingah chuan sipai a dah a; tichuan Suria mite chu Davida chiah khua an lo ni a, chhiahte an pe thin a. Tin, LALPA chan Davida chu a kalna apiangah a hnehtir zel a.zTin, Damaska-a Suria mite Zoba lal Hadarezera chan turin an lo kal a, tin, Davida'n Suria mi singhni leh sangnih a that a;oyWTichuan Davida chuan tawlailir sangkhat leh sakawr chun ghchuang mi sangsarih leh sipai singhnih a mansak a; tin, Davida chuan tawlailir hnuk mi sakawr zawng zawng chu a tha a chah sak a, tawlailir za hnuk tur erawh chu a zuah a.}xsTin, Davida chuan Euphrates luia a ram din nghet tura a kal pahin Zoba lal Hadarezera pawh Hamat bulah a bei leh a.fwETin, Moa-ho abei leh a. Moab mite ch Davida chiah khua an lo ni ta a. chhiahte an pe thin a.v )Tin, chu mi hnua chuan heti hi a ni a, Davida'n Philistia mite chu abei a, a hneh a, Gath khua leh a khawperte chu Philistia mite a chuhsak a.u7i chhiahhlawh chhungte chu i hmaa kumkhuaa an awm reng theihna'n mal i lo sawm ta a; aw LALPA, nangin mal i sawm chu kumkhaw malsawmna a ni," a ti a.utcAw LALPA, nang hchu Pathian i ni a, he thil tha hi i chhiahhlawh chu i lo tiam tawh a,i chhiahhlawh chhungte chu i hmaa kumkhuaa an awm reng theihna'n mal i lo sawm ta a; aw LALPA, nangin mal i sawm chu kumkhaw malsawmna a ni," a ti a.&sEAw nang ka Pathian, i chhiahhlawh hnenah chhungkua i dinsak ang tih i lo puang tawh si a; chuvangin i chhiahhlawh hian i hnenah ka la tawngtai ngam ta a ni.Ur#Tin, 'Sipaihote Pathian chu Israelte Pathian, Israelte tan ngeia Pathian a ni, tiin i hming chu kumkhuaa tihngheha, chawimawiin awm se la; i chhiahhlawh Davida chhungte chu i hmaa tihnghehin awm rawh se.q-Tichuan aw LALPA, i chhiahhlawh chunghang htu leh a chhungte chungchang thu i sawi chu kumkhua atan tinghet la, i sawi tawh ang khan ti ang che.kpOI mi Israelte chu kumkhuaa i mite atan i lo siam ta si a; nang LALPA chu an Pathian i lo ni ta a.so_Aigupta ram ata i tlan chauha i mite hmaa hnamdange titlawm a, thil ropui tak leh hlauhawm ak tia hming ropui ak siamsak tur chea Pathianin ama mite atana a rawn tlan chhuah i mi Israel ang reng reng hi khawvela hnam dang tu nge awm?wngAw LALPA kan hriatah chuan nangmah ang reng reng an awm lo a, nangmah lo chu pathian reng reng an awm hek lo. mAw LALPA, i chhiahhlawh avangin nangma rilrua chuak ang zelin he'ng thil roput ak hi hriattir turin thil ropui tak takte i ti ta a.5lcI chiahhlawh chawimawia awm chungchang thuah hian Davida'n i hnenah eng nge a sawi leh cheu vang? I hnenah eng a sawi leh cheu vang? I chiahhlawh hi i hre chiang hle si a.wkgAw Pathian, chung pawh chu nanga mithmuhah chuan thil te tham zawng ani a nimahsela aw LALPA Pathian, ichhiahhlawh chhungkaw lo awm dan tur thu chu kum tam tak chhung atan i lo sawi tawh a, mi lian angah mi ngai bawk a, aw LALPA Pathian./jWChutichuan lal Davida chu a lut a, LALPA hmaa chuan a thu a; "Aw, LALPA Pathian, tu nge maw ka nih a, ka chhungte pawh tu nge maw an nih a, heti chen chen mi hruai?"`i9Chung thu zawng zawng lehchu inlarna ang chiahin Nathana chuan Davida hnenah a sawi a.h}ka inah leh ka ramah ani chu kumkhuain ka din nghet ang a; tin, a lalthutthleng hchu kumkhuaa tihngheh a ni ang,'" tiin.g Tichuan a pa ka ni ang a, ani chu ka fapa ani ang a; ka zahngaihna i hmaa mi ka lak bosak ang khan, ani zawng ka lak bosak lo ang a;[f/ Ani chuan in mi sak sak ang a; tin, a lalthutthleng hchu kumkhuainka tinghet ang.,eQ Tin, i ni a kin a, i pi leh pute hnena i kal hunah chuan, heti hi ani ang a, i hnua i thlah, i fate zinga mi chu ka tungding ang a; tin, a ram chu ka tinghet ang.d ,9 Tin, ka mi Israelte tan hmun ka ruat ang a, insuan tawh loa anmahnipual hmuna an awm reng theihna'n anni chu ka phun ang a; tun hmaa ka mi Israelte chunga roreltute ka ruat laia suahsuallna faten an ti thin ang khan an tirethei tawh hek lo ang a; i hmelma zawng zawngte pawh ka titlawm bawk ang. Tin chu lo pawh chu lalpa chuan chhungkua a dinsak ang che ith ka hrilh che a ni.c ,10 Tin, ka mi Israelte tan hmun ka ruat ang a, insuan tawh loa anmahnipual hmuna an awm reng theihna'n anni chu ka phun ang a; tun hmaa ka mi Israelte chunga roreltute ka ruat laia suahsuallna faten an ti thin ang khan an tirethei tawh hek lo ang a; i hmelma zawng zawngte pawh ka titlawm bawk ang. Tin chu lo pawh chu lalpa chuan chhungkua a dinsak ang che ith ka hrilh che a ni.b-tin, i kalna apiangah i hnenah ka awm zel a, i hmelmate ka tihbosak zel chia; leia mi ropui takte angin hmin gropi tak ka siamsak dawn che a ni.FaChuvangin ka chhiahhlawh Davida hnenah heti hian sawi rawh, 'Sipaiote LALPA chuan heti hian a ti a ni, beram tlatna hmun ata i beram veng lai chu kami Israelte chunga lal turin ka la chia;6`eIsrael-ho zawng zawngte nena kan kalna reng rengah pawh ka mite chawm tura thu ka pek Israel-ho roreltute hnenah, Engati nge sidar thingin in mi sak loh: Ka ti ngai em ni?' _Israela thlahte Aivupta rama ata ka hruai chua atangin tun thlengininah ka awm lo a; puanin leh biakbukah ka awm zel zawk thin a.}^sKa chiahhlawh Davida chu va hrilh rawh, 'LALPA chuan heti hian a ti, Ka awmna turin nangin in mi saksak tur ani lo;]]3Tin, chu mi zan vek chuan heti hi a ni a, Nathana hnenah Pathian thu a lo thleng a,z\mTin, Nathana chuan Davida hnenah, "I rulrua i vei ang tak chuan ti ta che: Pathian i hnenah a awm si a;" a ti a.S[ !Tin, heti hi a ni a, Davida chu a ina a awm laiin zawlnei Nathana hnenah Davida chuan, "Hei, kei chu sidar thing inah ka awm a, nimahsela LALPA thuthlunna bawm chu puan zar hnuai maiah a awm a," a ti a.Z+Tichuan mipuiz awng zawng chu mahni in lam theuvah an haw ta a; tin, Davida pawh chu a chhungte malsawm turin a haw ve ta a.)YK*Hemana leh Jeduthuna te chu tawtawrawt te, darbenthek te leh thil tum chi dangte ruala tum tur kawltu an ni a. Jeduthuan leh a fate chu kawngkhar vengtu tur an ni.Tichuan mipuiz awng zawng chu mahni in lam theuvah an haw ta a; tin, Davida pawh chu a chhungte malsawm turin a haw ve ta a.3X_)an zinga tel a, a khawngaihna chu kumkhua atan a i avangin, LALPA hnena lawm thu sawi tur Hemana leh Jeduthuna leh mi dang an hming lama thlan chhuahte chu ruat an ni a.*WO(a unau puithiamhote ruat an ni a;^V5'LALPA'n Israel-hote hu a pek, LALPA dana ziak zawng anwg anga halral thilhlan maicham chunga tuk leh zana Gibeon hmun sanga LALPA biak buk hmaa halral thilhlante hlan reng tur atan erawh chuan puithiam Zadoka lehU&Obed-edoma leh Hosa, an unau sawmruk leh pariatten an pui tur a ni; Jeduthuna fapa Obed-edoma leh Hosa te chu kawngkhar vengtu tur an ni;Tw%Chutichuan chuta LALPA thuthlunna bawm hmaa ni tin, a tul dan ang anga rawngbawl turin Asapha leha unaute a dah ta a;S/$Israelte Pathian LALPA chu fakin awm rawh se, Chatuan ata chatuanthleng pawhin. Tin, mipi zawng zawng chuan, "Amen," an ti a. LALPA chu an fak a.6Re#Aw kan chandamna Pathian, min chhandam la, I hming thianglim fak tur leh, I fakawmna chhuang turin, Hnam tin, zing ata min hruai khawm la, min chhanhim ang che," ti rawh u.qQ["Aw, LALPA hnenah lawm thu hril rawh u, ani chu a tha si a; A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a,P!Chutih hunah chuan ramhnuaia thing zawng zawng hi LALPA hmaah chuan hlimin an zai ang,Lei ro rel turin a lo kal dawn si a.O Tuifinriatleh a chhunga thil awm zawng zawng hi ri hum hum se la; Lo leh a chhunga awm zawng zawng hi lawm takin awm rawh se; N Vante khi lawm takin awm se la, lei pawh hi hlim takin awm rawh se; Hnam tin, zingah chuan, "LALPA chuan ro a rel," ti rawh se.pMYLeilung zawng zawngte u, a hmaah khur rawh u; Khawvel hi a nghin thieh lohna turin tihnghehin a awm a.LLALPA chu a hming ropuina bel u la, Thlhlan tur keng u la, a hmaah lo kal rawh u; Thianghlim mawina inbelin LALPA chu chibai buk rawh u.^K5Mi tina chi tinrengte u, LALPA chu bel u la, LALPA chu ropina leh chakna bel rawh u.^J5Chawimawina leh ropuina a hmaah a awm a; Chakna leh mawina a hmun thianghlima a awm.VI%Hnamte pathian chu milem a ni si a. LALPA erawh chuan vante khi a siam a ni.aH;LALPA chu a ropui a, nasa taka fak tur a ni si a. Pathian zawng zawng aia tih tur a ni.eGCHnam tin, zingah a ropuizia hril u la, Mi tinrengte zingah a thilmak tihte chu hril rawh u.sF_Leilung luah zawng zawngte u, LALPA chawimawiin hla sa u la, Ni tin, a chhandamna thu chu hriatir rawh u.]E3Ka hriakthihate chu tawk suh u la, ka zawlneite pawi reng reng khawih suh u," tiin.TD!Tuma hnehchiah a phal lo a; A ni, anmahni avangin lalte pawh a zilhhau val`C9Hnam hrang hrang hnenah an kal lawr a, Ram hrang hrang atanginmi hrang hrangte hnenah.RBMi tlemte chauh in nih a, A ni, tlem te, khuazin ang mai in nih lai kha;HA Kanaan ram hi ka pe ang che, I ro chanpual tur ram chu," tiin;`@9Chu vek chu Jakoba hnenah thuruatah, Israela hnena kumkhaw thuthlung atan a tinghet a,G?Abramhama hnena a thuthlun leh, Isaaka hnena a chhechham chu;S>A thuthlun chu kumkhuain hre reng u la, Chhuan sang thlenga a thu lo pek,U=#Ani chu LALPA kan Pathianc hu a ni a; A thupekte chu khawvel pum huap a ni.H<  Aw, a chhiahhlawh Israela thlahho, Jakoba thlah, a thlanate u.T;! A thil ropui tak tihte hre reng u la; A thiltihte leh a kaa a rorelte chu;H:  LALPA leh a chakna chu zawng u la; A hmel chu zawng fo rawh u.[9/ A hming thianghlim chu chhuang rawh u; LALPA zawngtute thinlung chu hlim rawh se.m8S Amah chawimawiin hla sa u la, amah fakin zai rawh u; A thilmak tih zawng zawng thu chu chui rawh u.v7eAw, LALPA nenah lawm thu hril u la, A hming lam rawh u; Hnamte zingah chuan a thiltihte chu hriattir rawh u.t6aTichuan chu mi ni chuan Davida'n LALPA hnena lawm thu hril turin Asapha leh a unaute chu a hmang tan ta a.l5Qtin, puithiam Benaia leh Jahaziela chuan Pathian thuthlunna bawm hmaah tawtawrawtte an ham reng a.o4Wa hotu bera chuan Asapha, tin, a dawttu perhkhuang leh tingtang tum mi Zekaria te, Jeiela te, Semiramotha te, Jehiela te, Matithia te, Eliaba te, Benaia te, Obed-edoma te, Jeiela te nen; Asapha chuan darbenthek ringakin a beng a;31Tin, lalpabawm hmaa rawngbawl tur leh LALPA, Israelte Pathian chu hre renga amah fak tur leh a hnena lawmthu sawi tur Levi-ho thenkhatte a ruat a;2Tin, Israel mi zawng zawngte chu ahmei apain chhang hlawm khat leh sa hrang khat leh grep rah pho ro bawr khat a pe theuh a.v1eTin, Davida'n halral thilhlan leh remna thilhlante a hlan zawh chuan, LALPA hmingin mipite chu mal as awm a.40 cTin, Pathian bawm chu an la lut a, a dahna tura Davida'n a zar, puanin chungah chuan an dah ta a; tin, halral thilhlante leh remna thilhlante Pathian hmaah chan an hlan a.B/}Tin, heti hi a ni a, LALPA thuthlunna bawm Davida khuaa a lu lai chuan, Saual fanu Mikali chuan tukverh atangin a lo thlir a, lal Davida lama zuang chua han hmu a, a hmusit rilru ta a..)Chutichuan Israel mi zawng zawngte chuan au dur dur chung leh tawtawrawt i nei leh tawtawrawt ham ruai ruai leh darbenthek te, perhkhuang te, tingtangte nena ri bung bungin LALPA thuthluna bawm chu an la chho ta a.Tin, heti hi a ni a, LALPA thuthlunna bawm Davida khuaa a lu lai chuan, Saual fanu Mikali chuan tukverh atangin a lo thlir a, lal Davida lama zuang chua han hmu a, a hmusit rilru ta a.9-kTin, Davida leh bawm zawntu Levi-ho zawng zawng leh, hla satute leh hla sa hotu Kenania te chu puan zai sinin an inthuam a, Davida chuanpuan zai sin puithiam kawr a ha bawk a.,!tin, heti hi a ni a, LALPA thuthlunna bawm zawntu Levi-hote chu Pathianin a tanpi a, sebawngpa pasarih leh berampa pasarihin an inthawi a.+'Chutichuan Davida leh Israel upaho leh sipai sang otute Obed-edoma ina mi LALPA thuthlunan bawm chu zuk la chho turin hlim takin an kal ta a;[*/Tin, puithiamho Sebania te, Josaphata te, Nethanela te, Amasaia te, Zekaria te, Benaia te, Eliezera ten Pathian bawm hmaah chuan tawtawrawt an tum a; tin, Obed-edoma leh Jehia chu bawm veng veltu an ni bawk a.;)qTin, Berekia leh Elkana chu bawm veng veltu an ni.b(=Tin, Levi-hi puipa Kenania chu hla sa hotu a ni a, a thiam avangin hla hruaitu ber a ni.''tin, Matithia te, Eliphelehua te, Mikenia te, Obed-edemoan te Jeiela te, Azazia te chu tingtangte nena Seminit saa hma hruai tura ruat an ni.&7tin, Zekaria te, Aziela te, Semiramotha te, Jehiela te, Unia te, Eliaba te, Maaseia te, Benaia te chu perhkhuangte nena Alamoth sa tura ruat an ni a;q%[Chutichuan hla satuho Hemana te, Asapha te, Ethana te, chu darbenthek ring taka beng tura ruat an ni a;r$]Tin, an unaute zinga mi Zekaria te, Bena te, Jaazeiela te, Semiramotha te, Jehiela te, Unia te, Eliaba te, Benaia te, Maaseia te; Matithia te, Eliphelehua te, Mikneia te, kawngkhar vengtu Obed-edoma leh Jeiela te nen an ruat bawk a."#=Chutichuan Levi-ho chuan Joela fapa Hemana te, a unaute zinga mi Berekia fapa Asapha te, an unau Meraria fapate zinga mi Kusaia fapa Ethana tean ruat a.9"kTin, Davida'n Levi-ho pipate chu an unaute zinga mi hla sa mite, til tum rik mi perhkhuang te, tingtang te, darbenthekte nena ring taka leh hlim taka hla sa turin a ruattir a.o!WTin, LALPA thupek Mosia'n a sawi ang khan Levia thalhte chuan bawm chu a zawnfung chuan an zawn ta a.x iChutichan Israelte Pathian LALPA bawm chu zawn chho tur chuan pithaimte leh Levi-hote chu an intithianghlim a.! Atirah pawh kahn nangnin in zawn loh avangin LALPA kan Pathianc ukan chungah a tuan anih kha, thupek angin kan lo ti ta lo va ni," a ti a.8i an hnenah, "Nangni hi Levi-ho puipa berte in ni a; Israelte Pathian , LALPA bawm chu a hmun ka buatsaiha in zawn choh theihna'n nangni hi in unaute nen intithianghlim rawh u.  Tin, Davida'n puithiam Zadoka leh Abiathara leh Levi-ho, Uriela te, Asaia te, Joela te, Semaia te, Eliela te, Aminadaba te a ko a,\1 Uziela thlahte zinga mi, puipa ber Aminadaba, a unaute nen za leh sawm leh pahnih.L Hebrona thlahte zinga mi, puipa ber Eliela, a unaute nen sawmriat;MElizaphana thlahte zinga mi, puipa ber Semaia, a unaute nen zahnih,RGersoma thlahte zinga mi, puipa ber Joela, a unaute nen za leh sawmthum;V%Meraria thlahte zinga mi, puipa ber Asaia, a unaute nen zahnih leh sawmhnih;T!Kohatha thlahte zinga mi, puipa ber Uriela, a unaute nen za leh sawm hnih;8kTin, Davida'n Arona fate leh Levi-ho a khawm a;Tin, Davida'n LALPA bawm a dahna tur hmun a buatsaihnaa zawn chho turin Jerusalem-ah Israel-ho zawng zawng chu a khawm a.5cTichuan Davida'n, "Pathian bawm hi Levi-ho chauh lo chuan tuma'n an zawn tur ani lo e; pathian bawm hi kumkhuaa zawntu leh a rawngbawltu atana LALPA thlan an ni e," a ti a| sTin, Davida chuan Davida khawpiah chuan inte a sa a; tin, pathian bawm awmna hmun a buatsaih a, puan in a zarsak a.b=Tichuan ram tinah Davida hming chu a lo thang ta a; LALPA'n hnam tin, mah a tihtir ta a.QTin, Pathianin thu apek angin Davida chuan a ti a; Philistia sipaite chu Gibeon atanga Gezer thalngin an bei a.Tichuan ram tinah Davida hming chu a lo thang ta a; LALPA'n hnam tin, mah a tihtir ta a.6eTin, ehti hi ani ang a, thingtheihmu lera kal thawm ang ri thup thup i hriat chuan che rawh, Philsitai sipaite bei turin i hmaah Pathian a chhuak ta tihna ani ang," a ti a.  Tin, Davida'n Pathian a rawn leh a; tin, Pathianin a hnenah, "Um loin kiansan la, thingtheihmukung zawnlamah han bei zawk rawh.6g Tin, Philisita-hote ch ruamah an inzar leh a.Z - Tin, chutah chuan an milemte an kalsan a, tin, Davida'n thu a pe a, an hal ta a.m S Tichuan baal-perazim-ah an chho a, chuta chuan Davida'n anniho chu a hneh a, "LALPA'n ka hmelmate chu ka kut hmangin tuikhuah sah ang maiin min tihdarhsak ta," a ti a.Chutichuan chu mi hmun hmingah chuan Baal-perazim an vuah a.V % Tin, Davida chuan, "Philistia mite bei turin ka han chho dawn em? Ka kuta hian anniho chu i pe dawn em?" tiin LALPA a rawn a. Tin, LALPA chuan, "Han chho rawh; anniho chu i kutah ka pe dawn a ni," a ti a.; q Tin, Philistia mite chu rephaim ruamah an inzar a.b =Tin, Philistia miten Davida chu Israel mi zawng zawngte lal atan hriak an thih tih an hriatin, Philistia mi zawng zawng chu Davida zawng turin an chho ta a; tin, Davida chan a lo hria a, anamahn bei turin a kal ta a.1]Elisama te, Beeliada te, Elipheletea te.(KNoga te, Nephega te, Japhia te;+QIbhara te, Elisua te, Elpeleta te;dAJerusalem-a a fa neihte chu hengte hi an ni: Samua te, Sobaba te, Nathana te, Solomona te;veTin, Davida chuan Jerusalem-ah nupuite a nei belhchhah leh a, tin, Davida chuan fanu leh fapate a nei leh a.Tin, Davida chuan LALPA'n Israel mite chunga lalah amah chu a tinghetin a mi Israelte avangin a ram chu a chawimawi a ni tih a hre ta a.  Tin, tura lal Hiraman Davida hnenah mi a tir a, Sidar thingte a thawn a, lung chhertute, themthiamte a in sa turin a tir bawk a.0Y Tin, Pathian bawm chu Git mi Obed-edoma inah, a chhungte hnenah chuan thla thum a awm a; tichuan Obed-edoma chhungte leh aneih zawng zawngte chu LALPA'n mal a sawm a.&E Chutichuan Davida chuan bawm chu Davida khuaah ama hnenah chuan a suan ta lo a, Git mi Obed-edoma inah a da ta zawk a.Tin, Pathian bawm chu Git mi Obed-edoma inah, a chhungte hnenah chuan thla thum a awm a; tichuan Obed-edoma chhungte leh aneih zawng zawngte chu LALPA'n mal a sawm a.|q Tin, Davida chuan chu mi ni chuan Pathian chu a hlau a, Engtin nge Pathian bawm chu ka hawn theih tak ang?" a tia.~- Tin, LALPA chuan Uza chunga a kut a thlak avangin, Davida chu a thinur a; chu mi hmun chu Perez-uza a vuah a; tun thleng hian a la ni ta reng a.} Tin, LALPA thin chu Uza chngah a thawk ta thut mai a, bawm a chelh avang chuan a tihlum ta a; chutah chuan Pathian hmaah a thi ta a.y|k Tin, Kidron hruih an han thlen chuan, Uzan bawm chu chelh tumin a han ban a, bawngte chu an pai an pai avangin.,{Q Tin, Davida leh Israel mi zawng zawngte chuan hal sain, tingtang te, perhkhuang te, khuang te, darbenthek te, tawtawrawt te nen, pathian hmaah an lam bung bung a.wzg Tin, Pathian bawm chu Abinadaba in ata tawlailir tharin an kalpui a, Uza leh Ahiovan tawlailir chu an khal a.8yi Chutichuan Davida leh mi zawng zawng te chuJudai rama Baala Kiriath-jearim an tihah chuan Cherub-ho chunga thu LALPA hmiong chuanna thuthlung bawm chu la turin an han chho a.x Chutichan Davida'n Aigupta lui Sihor atanga Hamath khaw luhna thlenga Israel mi zawng zawngte chu la turin a khawm vek a.xwi Tichuan pungkhawmho zawng zawng chuan, chutianga tih chu an duh a, mi zawng zawng ngaiha thil dik a ni reng a.mvS Tin, kan Pathian bawm hi i la leh teh ang u Sauala lal lai chan kan ngaihven hau lo mai a," a ti a.,uQ Tin, Davida'n Israel pung khawmho zawng zawng hnenah chuan, "Tha in tihzawng a nih a, LALPA kan Pathian remtihzawng ani bawk chuan, Israel ram zawng zawng akan unau la awmate chu, dai vel nei khuaa awm puithiamte leh Levi-hote nen kan hnena rawn inkhawm ve tur hian i sawm vel ang u hmiang.Zt / Tin, Davida chuan htou zawng zawng, sang hotute leh za hotute chu a rawn hlawm a.fsE (Chu chang pawh ni loin, an laichin unau, Isakar ram atang te, Zebulun ram atang te, Naphtali ram atangte lamin sabengtung te, sanghawngsei te, sakawr te, sebawngpatein ei tur lam chhang te, theipui hlawm te, grep rah pho ro bawr te, uain te, hraik te an phurhtir a, bawngpa te, beramte tam tak an rawn keng bawk a; Israel ram chu lawmnain a khat a.Ar{ 'Tin, Davida hnenah chuan ni thum ei leh barin an awm a; an unauten an buatsaihsak vek a ni.Chu chang pawh ni loin, an laichin unau, Isakar ram atang te, Zebulun ram atang te, Naphtali ram atangte lamin sabengtung te, sanghawngsei te, sakawr te, sebawngpatein ei tur lam chhang te, theipui hlawm te, grep rah pho ro bawr te, uain te, hraik te an phurhtir a, bawngpa te, beramte tam tak an rawn keng bawk a; Israel ram chu lawmnain a khat a.q &Chung zawng zawng chu indo mi, tan khawh thiam mi an ni a, Davida chu Israel-ho zawng zawng chunga lala siam turin rilru hmun khat puin Hebron-ah an kal a; tin, Israel dang zawng zawngte pawh in Davida chu lala siam turin rilru hmun khat an pu theuh a.p %Tin, Jordan rala Reuben-ho zinga mi te, Gad-ho zinga mi te, manase hnam zatve zinga mi te, indona hmanrua tinrengte nena thawk 120,000.Go $Aser-ho zinga mi , ral bei tlak thiau tan khawh thiam 40,000.4nc #Dan-ho zinga mi, ralthuama intuamsa 28,600.Qm "Naphtali-ho zinga mi sipai hotu 1,000, phaw leh fei keng mi 37,000 nen.l !Zebulun-ho zinga mi, ral bei talk thiau, indona hmanraw tinreng nena tan khawh thiam, 50,000; rilru nghet tak pu mi an ni a.:km Tin, Isakara thlahte zinga mi, chun glai hn thil chingchang hre mi, Israeltena an thiltih tur tul hre mi, hotu deuh deuh 200; an unau zawng zawng chu an thu hnuaia awm an ni a.^j5 Tin, Manse hnam zatvete zinga mi, Davida lala siam tura thlan chauh lo kalte 18,000.ci? Tin, Ephraima thlahte zinga mi, mi chak huaisen, an chhungkaw zinga mi hmingthang 20,800.~hu Tin, Benjamina thlahte zinga mi, Saual chi te, 3,000 tun hma chuan a tam zawkte chu Saula ho lama tang an ni thin a.Ug# tin, Zadoka, tlangval chak huaisen, a chhungkaw inga mi, sipai hotu 22 nen.Sf Tin, Jehoiada chu Arona thlah hruaitu a ni a, a hnenah 3,700 an tel ve a;e1 Levia thlah 4,600.:do Simeona thlah, indonaa mi chak huaisen chu 7,100.Tc! Juda thlah, indona ralthuama inthuam, pawh leh fei keng mi chu 6800 an ni.b LALPA thu anga Saula ram Davida luahtir tura Hebron khuaa Davida hnena indona ralthuama inthuam kal zat chu hetiang a ni.|aq Ni tin, Davida lama tang turin an lo kal an lo kal a, Pathian sipaiho ang maia sipai pawl ropui tak an lo ni ta a.m`S Davida'n rawlral pawlho abei chu an beihpui ve a; an vai chuan mi chak huaisen, sipai hotu an ni a._ Tin, Ziglag khua a thlen chuan Manase-ho zinga sipai sang hotu, Adna te, Jozabada te, Elihua te, Zilethaia te chu a lamah an pakai a.+^O Tin, Philistian-hoten Saula do tura an thawh lai khan Davida pawh a tel ve a, Manase-ho zinga thenkhatte pawh Davida lamah an lo pakai a; amaherawhchu Philisita hotute a pi ta chuang lo; "A pu Saula lamah a pakai ang a, kan lu kan hloh dah ang e," tiin an inrawn a, an hnarkir leh ta a ni.b]= Chutichuan sawmthum chunga hotu Amasaia chungah chuan thlarau a lo thleng a, "David, i mite kan ni e, Jesaia fapa, i lama tang kan ni e, i chungah thlamuanna awm rawh se, nangmah puitute chungah apwh thlamuanna awm rawh se; i Pathian chuan a tanpui thin si chia," a ti a. Tichan Davida chuan anmahni chu a la a, siapi pawl hotuahte a siam ta a.V\% Tichuan Davida chu anmahni hmuaki turin a kal a, "Tha lam thua mi pui tura ka hnena lo kal in nih chuan, ka thinlungin a zawm tlat ang che u a; amaherawhchu ka kutin pawi a khawih lo tih hre reng chung sia ka hmelmate mi mantir tuma lo kal in ni chuan, kan pi leh pute Pathian chuan chhinchhiahin, zilhhau che u rawh se," a va ti a.[[/ Tin, Benjamin-ho leh Juda-ho zinga mi thenkhat chu kulhah Davida hnenah an kal a.,ZQ Chungho chu an ni, thla khatnaa Jrodan luia kuang zawng zawng a liam laia va kal kai a, ruama chengho zawng zawng chhak lam leh thlang lama tlanchhiattirtute kha,Y Chung Gad mite chu sipai hotute an ni; an zinga chak lo ber pawh chu za hen a ni a, tin, a chak ber chu sangkhat hen a ni.>Xw a dawt lehtu chu Jeremia, a dawt lehtu chu Makbanaia.>Ww a dawt lehtu chu Johanana, a dawt lehtu chu Elzabada;6Vg a dawt lehtu chu Ataia, dawtlehtu chu Eliela;>=<Chak lamah Levi-ho paruk an awm a, ni tin, hmar lamah pali, ni tin, chhim lama pali, tin, thil dah khawmna inah pahnih ve ve.]=3Thlang lam chu a chhohan kawnga Saleket kawngkhar vena nen, Supima leh Hosa pualah.W<'Chhim lam chu Obed-edoma pualah; tin, thil dahkhawmna in chu a fapate pualah.;3 Tin, chhak lam atana thumvawr chu Selemia chungah a tlu a. Tin, roreltu fing tak, a fapa Zekaria tan thum an vawr a, hmar lam chu a pualah a tlu a.[:/ Alian atein, an chhungkaw zir ang zelin kawngka tina awm tur atan thum an vawr a.9 Chung puipaho zinga mi chu an unaute anga LALPA ina rawngbawl hmaa chanvo neia kawngkhar vengtu pawla an thente chu an ni.8- a dawttu chu Hilkia a ni a, a dawt lehtu chu Tebalia, a dawt lehtu chu Zekaria a ni. Hosa fapate leh a unaute chu an zain sawm leh pathum an ni.7) Tin, Meraria thlahte zinga Hosa chuan fapate a nei bawk a; Simria chu puipa ber a ni a, (fa tir a ni lo na a, a pain puipa berah a siam a ni);L6Meselemia chuan fapa lehunau mi chak tak tak sawm leh pariat anei.85iChung zawng zawng chu Oed-edoma thlahte an ni: anmahni leh an fapate leh a unaute chu rawngbawlna kawnga mi pitling an ni a; Oed-edoma laka mite chu sawmruk leh pahnih an ni.4Semaia fapate chu Othnia te, Rephaela te, Obeda te, Elzabada te a ni a, an unau Elihua leh Semakia chu mi chak tak an ni.p3YA fapa Semaia lakah chuan fapa an chhungkaw puipate an piang bawk a; mi chak huaisen an ni hlawm a ni.2}a dawt lehtu chu Amiela, a dawt lehtu chu Isakara, a dawt lehtu chu Peulethaia a ni a, ani chu Pathianin mal a sawma ni.11[Tin, Obed-edoman fapa tea nei a; a fa tir chu Semaia a ni a, a dawttu chu Jehozabada, a dawt lehtu chu Joa, a dawt lehtu chu Sakara, tin, a a dawt lehtu chu Nethanela;a0;a dawt lehtu chu Elama, a dawt lehtu chu Jehohanana, a dawt lehtu chu Eliehoenaia a ni.`/ ;Kawngkhar vengtu pawl then dan chu: Kora mi chu Asapha fapate zinga Korea fapa Meselmia chuan fapate a nei a; a fa tir chu Zekaria a ni a, a dawttu chu Jediaela, a dawt lehtu chu Zebadia, a dawt lehtu chu Jathniela;k.Ovawi sawmhnih leh vawi lina chu Romamti-ezera chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;K-vawi sawmhnih leh vawi thumna chu Mahaziotha chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;vawi sawmhnih leh vawi lina chu Romamti-ezera chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;h,Ivawi sawmhnih leh vawi hnihna chu Gidaltia chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;g+Gvawi sawmhnih leh vawi khatna chu Hothira chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;X*)vawi sawmhniha chu Eliatha chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;c)?vawi sawm leh vawi kuana chu Malothia chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;b(=vawi sawm leh vawi riatna chu Hanana chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;f'Evawi sawm leh vawi sarihna chu Josbekasa chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;b&=vawi sawm leh vawi rukna chu Hanania chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;d%Avawi sawm leh vawi ngana chu Jeremotha chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;b$=vawi sawm leh vawi lina chu Matithia chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;c#?vawi sawm leh vawi thumna chu Subaela chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;c"?vawi sawm leh vawi hnihna chu Hasabia chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;c!?vawi sawm leh vawi khatna chu Azarela chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;T !vawi sawmna chu Simeia chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;T!vawi kuana chu Matania chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;T!vawi riatna chu Jesaia chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;W'vawi sarihna chu Jasarela chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;R vawi rukna chu Bukia chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;U# vawi ngana chu Nethania chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;Q vawi lina chu Izria chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;T! vawi thumna chu Zakura chungah, a fapate leh a unaute chu sawm leh pahnih;)K Tichuan thumvawr vawi khatna chu Asapha fapa Josefa chungah a tlu a; vawi hnihna chu Gedalia chungah; amah leh a unaute leh a fapate chu sawm leh pahnih an ni;Z-Tin, a lian a te, zirtirtu leh zirtuin an chan tur angkhat vekin thum an vawr a.  Tin, an tam lam chu, an unau, LALPA tana hla sak zir, thiamsa tawh zawng zawngte nen chuan zahnih leh sawmriat leh pariat an ni.hIChung zawng zawngte chu LALPA inah darbenthek nen, perhkhuang nen, tingtang nen, Pathian ina rawngbawlna'na hla nena remtu, an pa thu thua awm an ni; Asapha te, Jeduthuan te, Hemana te chu lal thupeka awm an ni ve thung a."=chung zawng zawng chu Lal tana zawlnei Hemana fa, englo ki tawtawrawt hamtu turte an ni. Pathianin Hemana chu fapa sawm leh pali leh fanu pathum a pe a.fEHemana lakah chuanL Hemana fa Bukia te, Matania te, Uziela te, Sebuela te, Jeribnotha te, Hanania te, Hanan te, Eliatha te, Gidaltia te leh Romamtiezera te, Josbekasa te, Malothian te, Hothira te, Mahoziaotha te an ni a;OJeduthuna lakah chuan: Jeduthuna fa Gedalia te, Zeria te, Jesaia te, Hasabia te, Matithia te, paruk an ni: Tingtang nena LALPA hnena lawmt u sawia fak dual duala an pa Jeduthuan thu thua awm an ni.1[Asapha fapate zinga mi chu Zakura te, Josepha te, Nethania te, Asarela te an ni a, anni chu Asapha fate, lal thupek anga fak dual dual thin. Asapha thu thua awm an ni.n WTin, Asapha te, Hemana te, Jeuthuna teho fapa thenkhat chu tingtang te, perhkhuang te, darbenthekte nena fak dual duala rawngbawltu atan Davida leh sipai hotuten an tihrang bawk a; tin, chutianga thawka rawngbawltute tam lam chu:`9Anni pawh chuan Arona fa a n unaute ang bawkin, lal Davida te, Zadoka te, Ahimeleka te, puithiamho leh Levi-ho chhungkaw pipate mithmuhah thum an vawr ve bawk a; chhungkaw puipa ber an unaute pawh ai khata luangin.a;Tin, Musia thlahte chu Mahlia te, Edera te, Jerimotha te an ni. Chungte chu Levi ho thlahte zinga an chhungkaw puipate chu an ni.Anni pawh chuan Arona fa a n unaute ang bawkin, lal Davida te, Zadoka te, Ahimeleka te, puithiamho leh Levi-ho chhungkaw pipate mithmuhah thum an vawr ve bawk a; chhungkaw puipa ber an unaute pawh ai khata luangin.3 aKisa lakah chuan Kisa fapa Jarameela a ni.? yMahlia lakah, Elazara a ni a, ani chuan fapa a nei lo.Z -Meraria thlahte chu Jaazia lakah Benoa te, Sohama te, Zakura te, Ibria te an ni.S Meraria fate chu Mahlia leh Musia an ni: Jaaiza fate zinga mi Benoa a ni.A }Mika unaupa chu Isia a ni a; Isia fate zinga mi Zekaria,DUziela fate zinga mi Mika; Mika fate zinga mi Samira a ni.~uTin, Hebrrona fate chu a upa ber Jeria a ni a, a chhang Amaria, a chhang leh Jahaziela, a chahgn leh Jekameama a ni.BIzhar-ho zingah Selomotha; Selomotha fate zingah Jahatha.<sRehabia lama chuan: Rehabia-hote zingah puipa Isia.r]Tin, Levia thlah dangte zinga mi chu: Amrama fate zingah chuan Subaela a ni; Subaela fate zingah Jedeia.(IChu chu LALPA, Israelte Pathianin an pu Arona thu a lo pek, Pathianin an pu Arona thu a lo pek, LALPA in chhunga rawng an bawl dan tur a lo ruat dan chu a ni.kOvawi sawmhnih leh vawi thumna chu Delaia chungah, vawi sawmhnih leh vawi lina chu Maazia chungah,mSvawi sawmhnih leh vawi khatna chu Jakina chungah,v awi sawmhnih leh vawi hnihna chu Gamula chungah;`9vawi sawm leh vawi kuana chu Pethahia chungah, vawi sawm hnihna chu Jehezkela chungah;hIvawi sawm leh vawi sarihna chu Jezira chungah, vawi sawm leh vawi riatna chu Hapizeza chungah;a~;vawi sawm leh vawi ngana chu Bilga chungah, vawi sawm leh vawi rukna chu Imera chungah;d}A vawi samw leh vawi thumna chu Hupa chungah, vawi sawm leh vawi lina chu Jesebeaba chungah;g|G vawi sawm leh vawi khatna chu Eliasiba chungah, vawi sawm leh vawi hnihna chu Jakima chungah;H{  vawi kuana chu Jesua chungah, vawi sawmna chu Sekania chungah;Gz vawi sarihna chu Hakoa chungah vawi riatna chu Abija chungah;Jy  vawi ngana chu Malkija chungah, vawi rukna chu Kihamina chungah;Hx vawi thumna chu Harima chungah, vawi lina chu Seorima chungah,fwETichuan thumvawr vawi khatna chu Jehoiariba chungah a tlu a, vawi hnihna chu Jedaia chungah;$vATin, Levi mi, lehkhaziaktu Nethanela fapa Semaian lal te, mi lianho te, puithiam Zadoka te, Abiathara fapa Ahimeleka te, puithiamho leh Levi-ho chhungkaw puipate mithmuhah chuan a ziak a; chhungkaw puipa pakhat chan chu Eleazara chungah a tlu a, pakhat chu Ithamara chungah a tlu a.8uiChutiang chuan thumvawrin, ai khata luangin an then a; Eleazara thlaha mi leh Ithamara thlaha mite zingah, hmun thianghlima mi liante leh Pathian mi liante an awm ve ve si a.\t1Tin, Ithamara thlahte ai chuan Elazara thlah puipaa tang an tam zawk a; hetiang hian an then a: Eleazara thlaha mi, chhungkaw puipa sawm leh paruk an ni a; tin, Ithamara thlaha mi, chhungkaw puipa pariat an ni.nsUTin, Davida'n Elazara fapa Zadoka leh Ithamara fapa Ahimeleka te nen an rawnbawl dan tur a semsak a.rNadaba leh Abihau erawh chu an pa aiin an thi hmasa a, fa an nei lo; chuvangin Elazara leh Ithamara chuan puithain hna an thawk a ni.q Tin, Arona fapate pawl then dan chu hetiang hi a ni. Arona fapate chu Nadaba te, Abihua te, Eleazara te, Ithamara te an ni.p tin, inbiakna puan in enkawl te, hmun thianghlim enkawl te, LALPA in arawngbawl a an unau Arona fapaten tih tur an ruat apiang tihte nen.$oAtin, chawlhniah te, thla tharah te, kut bi neiah te, a tih tura ruat ang zela LALPA hnena halral thilhlan zawng zawng LALPA hmaa hlan rengte nen;tin, inbiakna puan in enkawl te, hmun thianghlim enkawl te, LALPA in arawngbawl a an unau Arona fapaten tih tur an ruat apiang tihte nen.\n1tin, tuk tina LALPA hnena lawm thu sawileh amah fakte nen, tlaiah pawh chuti bawk;Am{chhang chiah tur te, changphut thilhlan atana changphut dip ta, dawi dim telh loh chhangper pan emaw, bela ur emaw, kan emaw, a teh leh a lenzia ang zawng anwg tur buatsaih velte nen;4laA hnathawh chu Pathian ina rawngbawla Arona fapate tanpuia kawt hung hchung leh pindan chhunga thil thianghlim zawng zawng tihthianghlim a, LALPA ina rawngbawl a ni si a;pkYDavida thupek hnuhnugn avangin Levi-hote hchu kum sawm hnih achin chunglam thlengin chhiar an ni si a.yjkLevi-hote pawh hian biak buk leh a rawngbawlna'n bungbel zawng zawngte hi an zawn a ngai tawh lo e," a ti a ni.zimDavida'n, "LALPA, Israelte Pathianin a mite chu ralmuan takin a awmtir ta a, Jerusalem -ah hian a awm ta reng a,+hOChungte chu Levia thlah, an chhungkua an gzela hming ziaka an chhiar chhngkaw puipa, LALPA in saka tawhk, kums awmhnih achin chung lama chhiar zawngte chu an ni.Jg Musia fate chu Mahlia te, Edera te, Jeremotha te, pathuam an ni.rf]Tin, Elazara chu a thi a, fapate nei loin fanute chau a nei a; tin, Kisa fapa an unaute nupiah an nei a.Ze-Meraria fate chu Mahlia leh Musia an ni. Mahlia fate chu Elazara leh Kisa an ni.GdUziela fatea pa zawk chu Mika a ni a, a chhang chu Isia a ni.cHebrona fa tea upa ber chu Jeria a ni a, a chhang chu Amaria, a chhang leh chu Jahaziela, a chhang leh chu Jekameama a ni.1b]Izhara fatea upa ber chu Selomitha a ni.aTin, Eliezera fatea upa ber chu Rehabia a ni. Tin, Eliezera chua nfapa dang reng reng anei lo ; Rehabia erawh chuan fapa tam tak anei.0`[Gersoma fatea upa ber chu Sebuela a ni.3_aMosia fate chu Gersoma leh Eliezera an ni.O^Pathian mi Mosia erawh chu , a fate chu Levi hnam zinga chhiar an ni.\]1 Amrama fate chu Arona leh Mosia an ni; Arona chu amah leh athlahte chu kumkhua atana thil thianghlim takte tithianghlim a, kumkhuaa LALPA hmaa rimtui hal a, a rawng bawl a, a hming malsawmtu tura tihhran an ni.S\ Kohatha fate chu Amrama te, Izhara te, Hebrona te, Uziela te, pali an ni.[- Tin, Jahatha chu a upa ber a ni a, Ziza chu a chhang a ni; Jeusa leh Beria erawh chuan fa an ngah lo a; chuvangin chhung khat anga chhiar an ni.tZa Tin, Simeia fate chu Jahatha te, Zina te, Jeusa te, Beria te an ni . Heng palite hi Simeia fate chu an ni.Yw Simeia fate chu Selomotha te, Haziela te Harana te, pathum an ni. Hengte hi Ladana thlah chhungkaw puipate chu an ni.UX#Laldana fate chu puipa ber Jehiela te, Zethama te, Joela te, pathuam an ni.1W]Gerson mite chu Ladana leh Simeia an ni.XV)Tin, Levia fa Gersona te, Kohatha te, Meraria te zatin Davida'n pawl a siam a,*UMtin, sangli te chu kawngkhar vengtu turte an ni a, tin, sanglite chu, "Fakna tura thil tumrik chi ka siam," Davida'n a tihte chu hmanga LALPA faktu turte an ni.TChung zinga sing hnih leh sangli chu LALPA in satuho hotu tur an ni a; tin, sangrukte chu hotute leh roreltu turte an ni a;{SoTin, Levi-hote chu kum sawmthum achin chng lam chiar an ni a; an tam lam chu patling singthum leh sangriat an ni.[R/Tin, Israel-ho puipa zawng zawngte chu puithiamte leh Levi-hote nen a ko khawm a.lQ STin, Davida chu a dam reiin a lo upa ta hle a; tichuan a fapa Solomona chu Israelte lalah a siam a.pPYTichuan in thinlung leh in rilruin LALPA in Pathian lam hawi u la; bei ngal u la, LALPA thuthlung bawm leh Pathian bungbel thianghlimte chu LALPA hming in sak tura lak luhna'na LALPA Pathian hmun thianghlim chu siam rawh u," tiin.-OSLALPA in Pathian chu in hnenah a awm lo'm ni? Kil tin, kil tanga ralmuanna a pe lo che u em ni? He rama mite hi ka kutah a rawn hlan ta a, ram chu LALPA hmaah leh a mite hmaah lak ani ta a.Tichuan in thinlung leh in rilruin LALPA in Pathian lam hawi u la; bei ngal u la, LALPA thuthlung bawm leh Pathian bungbel thianghlimte chu LALPA hming in sak tura lak luhna'na LALPA Pathian hmun thianghlim chu siam rawh u," tiin.jNMChutichuan Israel lal chuan zawlneiho mi zali lai a ko khawm a, an hnenah, "Ramoth-gilead kua bei turin ka han tawk ang nge thawk lo ang?" a ti a. Tin, anni chuan, "Han thawk rawh, Lalpa'n lal kutah a pe dawn a ni," an ti a.Mchhiar sen rual loh rangkachak te, tangka te, dar te, thirte pawh; bei nghal mai rawh khai, LALPA chu i hnenah awm rawh se," a ti a.LTin, Jehosaphata hnena chuan, "Ramoth-gilead khua mi han beipui ve duh ang emaw chu?" a ti a. Tin, Jehosaphatan Israel lal hnena chuan, "Kei leh nang, ka mite leh mite chu pumkhat kan ni a, ka sakawrte leh i sakawrte chu pumkhat an ni alawm," a ti a.KNgai teh, ka mangan laiin LALPA in atan rangkachek talent nuaikhat leh, tangkaraw talent maktaduai khat ka lo buatsaih tawh a; tin, dar leh thirte pawh buk sen loh, tam tak a ni; thing leh lung pawh ka buatsaih lawk tawh a; chung chu i chnzawm thei tawh ang chu.>Ju Tichuan Israelte chungchang thua thuruatte leh rorelnate LALPA'n Mosia a pek kha i zawm chuan, i hmuingil zela ng; chak takin awm la, huai takin awm rawh; hlau suh la, zam hek suh.I7 LALPA'n finna leh hriatna te neihtir pahwt che se la, Israelte chunga thuneihna pe che rawh se; tichuan LALPA i Pathian dan chu i zawm thei dawn nia.H/ Chutichuan ka fapa, LALPA chu i hennah awm se la, hmuingil zel la, i chungchang thu a lo sawi lawk tawh ang kha, LALPA Pathian in chu sa ang che.`G9 Ahaba ka hmaa a inngaihtlawmzia hi i hmu em? Ka hmaa a inngaihtlawm avang hian ama chanah hi chuan thil tha lo ka thlentir lo ang a, a fapa chhanah erawh chuan a chhungte chungah thil tha lo ka thlentir ang," tiin.yFk ngai teh; fapa i la nei ang a, ani chu remna duh mi a ni ang a, a vel rama a hmelmate zawng zawng lakah chuan ralmuanna ka pe ang; a hming chu Solomona ani ang a, ama chhanah chuan Israel-hote chu ralmuang leh tlamuang takin ka awmtir ang;.EUNimahsela, 'Nang zawngin thisen i chhuah nasa em a, indote i uar em em a; lei chungah hian ka mithmuha thisen i chhuah nasat avangin, ka hming atan in i sa lo vang;sD_Tin, Davida'n a fapa Solomona hnenah chuan, "LALPA ka Pathian hming atan hian in sak ka lo rilruk thin a.\C1Tichuan a fapa Solomona a ko a, LALPA Israelte Pathian in sa tur chuan thu a pe a.)BKTin, Davida'n, "Ka fapa Solomona hi a la naupangin, engmah, a la hre rih lo a, tin, LALPA in sak tur chu ropui tak, a hming leh a ropuina chu ram tinah thang chhuak tur a ni a; chuvangin ka lo buatsaih lawk dawn e," a tia . Chutichuan Davida'n a thih hmain a lo buatsaih lawk nasa hle a.yAksidar thin gchiar sen loh nen; Zidon mi leh tura miten Davida hnenah chuan sidar thing tam tak an rawn la a ni.@Tin, Davida'n kawt hun gkawngkhar leh a vuahna'n a kilhna tur thir tam tak a lo siam khawl a; dar tam tak buk sen loh nen;?Chutichuan Davida'n Israel rama hnam dang awmte chu koh khawm thu a pe a; tin, pathian in sakna turin lungchertute chu lung a chhertir a.> }Tichuan Davida'n, "Hei hi LALPA Pathian in a lo ni a, hei hi Israelte halral thilhlanna maicham a lo nih hi le," a ti a.{=oNimahsela Davida chu LALPA vantirhkoh khandaih a hlauh avangin Pathian rawn turin chuta chuan a kal thei lo a ni.x<iChutih lai chuan Mosia'n thlalera LALPA biakbuk leh halral thilhlanna maicham a siam kha Gibeon khuaa hmun sangah a awm a ni.Nimahsela Davida chu LALPA vantirhkoh khandaih a hlauh avangin Pathian rawn turin chuta chuan a kal thei lo a ni.o;WTin Davida'n Jebus mi Ornana hruihah LALPA'n a rawn chhang tih a hriatin chutah chuan a inthawi ta a.Y:+Tin, LALPA'n vantirhkoh chu thu a pe a, a khandaih chu apaiah a khung leh ta a.I9 Tin, Davida'n chutah chuan LALPA tan maicham a siam ta a, halral thilhalte leh remna thilhlante a hlan a, LALPA chu a au a; tin, ani chuan maicham chunga meiin van atangin a rawn chhang ta a._87Chutichuan Davida'n chu mi hmun leina chuan Ornana chu rangkachak sekel zaruk a pe a.7!Tin, lal Davida'n Ornana hnenah chuan, "Ni lo e a; a man kim chiahin ka lei zawk ang e, man loin i ta chu LALPA tan ka la lo ang," a tia .x6iTin, Ornanan Davida hennah chuan, "Nei mai rawh, lalpa ka pu chuan awm a tih ang angin ti rawh se; en teh, halrala hlan atan bawngpa te, thing atan hrui hmanrua te, changphut thilhlan atan buhte ka pe ang che; ka tum vek ang che," a ti a.:5mTichuan Davida'n Ornana hnenah, "He hruih hi LALPA tana maicham ka siamna'n mi pe rawh khai; aman kim chiah telin mi pe rawh, mipuite laka hri a kian theihna tur hian," a tia .34_Tin, Davida'n Ornana hnena a va thlen chuan, Ornana chua han hawi a, Davida chu ahmu ta a, tin, hruih ata chu a chuak a, a hmaia lei siin Davida hmaah chuan abawkkhup a.3)Tin, Ornana chua han lehhawi a, vantirhkoh chu a hmu a; tin, a fapa pali a hnena awm vete chu an boru ta a. Ornana chuan buh a lo chil a ni a.J2 Tin, Gadan LALPA hminga a sawi ang chuan Davida chu a chho ta a. 19Chutichuan LALPA vantirhkohin Gada hnenah Davida chu han chho a, Jebus mi Ornana hruia LALPA tan amaicham han siam tura Davida hrilh turin thu a pe a.K0Tin, Davida'n Pathian hnenah, "Keimah hi a ni lawm ni, mipite chiat tur tih thu petu chu?Keimah hi a ni, thil lo tisual a, suahsualthlak taka thil lo ti ta chu: he'ng beramte hian eng thil nge an tih ve? Aw LALPA ka Pathian, keimah leh ka chhungte chungah i kut thlak zawk la, i mite hian hri hi tuar tawh lo se," a ti a.I/ Tin, Davida chua han dak a, LALPA vantirhkoh, kahndaih pawhi saa Jerusalem lam tina, lei leh van inkara ding hamu a. Chutichuan Davida leh upaho chuan saiip puan sinin leiah an bawkkhup ta a.G.Tin, Jerusalem khua tiche turin pathianin vantirhkoh a tir a; tin, a han tichhiat dawn lai tak chuan, LALPA chuan ahan en a, thil tha lo tih a tum chu a lamlet a, mite tiboraltu vantirhkoh hnenah chuan, "A tawk tawh e; i kut lek tawh suh," a ti a. Tin, lalpa vantirhkoh chu Jebus mi Ornana hruih bulah chuan a ding a.g-GChutichan LALPA'n Israelte zingah chuan hri alentir ta a; Israel-hote chu singsarih an thi a.C, Tin, Davida huan Fada hnenah, "Ka mang a ang hle mai a; LALPA kuta tlu lut phawt mai i la; a zahngaihna hi a nasa hle si a; mihring kutah chuan min tluk luhtir lul suh ang che," a ti a.*+M kum thum tam tlak nge, i hmelmate khandaiha um phaka awma tla thum i hmelmate tihtlawm nge, ni thum chhung hri, LALPA khandaiah LALPA vantirhkohin Israel ram zawng zawng mi tiboral zel?" tiin. Chutichuan mi tirtu chu engtin nge ka fachan dawn, inngaihtuah la, mi hrilh rawh khai," a ti a.u*c Chutichuan Gada chu Davida hnenah a kal a, a hnenah, "LALPA'n heti hian a ti, 'A eng nge i duh thlang rawh;-)S Kal la, Davida hnenah, 'LALPA'n heti hian a ti, Thil kawng thum ka ruatsak a che: i chunga ka tih turin a pakhat chu thlang rawh, a ti e,' ti rawh," tiin a sawi a.1(] Tin, LALPA'n Davida zawlnei Gada hnenah,O'Tin, Davida'n Pathian hnenah, "He ka thil lo tihah hian nasa takin ka lo sual ta a ni; nimahsela i chhiahhlawh khawlohna hi khawngaih takin ngaidam ang che, atthlak takin ka lo ti ta ni e," a ti a.[&/Tin, chu thila chuan Pathian a lawm ta lo a; chutichuan Israel-ho ch a hrem ta a.g%GLevi-ho leh Benjamin-ho eraw chu a chhiar tel velo; lal thu chu Joaba huatzawng tak ani si a.S$Tin, Joaba chuan mirhng awm zat chu Davida a hrilh a. Israel rama khandaih keng mi zawng anwg chu matkaduai khat leh nuai khat an ni a; tin, Judai rama khandaih keng mi chu nuai li leh singsarih an ni.#/Nimahsela lal thu chuan Joaba chu a hneh ta a. Chutichuan Joaba chu a chhuak a, Israel ram zawng zawngah chuan a kal a, Jerusalem-ah a haw leh a.n"UTin, Joaban lal hnenah, "LALPA'n a mite hi a lehza pawhin tipung se la, lalpa ka pu, ka pu mite vek an ni lo'm ni? Ka pu in chu chu engah nge maw hriat a chak le? Enga tan nge Israelte thiam loh chan phahna anih ang le?" a ti a.8!iTin, Davida chuan Joaba tle an mi liante hnenah, "Kal u la, Beer-seba atanga Dan thlengin Israel mite chhiar u la, a zat ka hrait theihnan mi rawnhrilh leh ang che u, a ti a.[  1Tin, Setanan Israelte chu a bei ta a, Davida chu Israelte chiar duhna a neihtir a.hIChungte chu Gath khuaa mi lian laka piang an ni a; chung chu Davida leh amite kutah an thi a .A{Tin, ani chuan Israel mite a va cho a, Davida unau Simea fapa Jonathan chuan a lo that a.Chungte chu Gath khuaa mi lian laka piang an ni a; chung chu Davida leh amite kutah an thi a .a;Tin, Gath khuaa indona a awm leh a, chutah chuan mi sang tak mai, a kut lehlam lehlama zungtang paruk, a ke lehlam lehlama ke zungtang paruk, a vaia sawmnih leh pali nei hi a awm a; ani pawh mi lian laka piang a ni. |~}}6|{{ z;yyvutsrr;qnpp3ooMnmmlkk(j|ixhhg.fBeqddBccFbb4a `__D^]]0\\2[[ZvY^XXWV>TSSqRRMQPONMLVKKJTHFFrEDD?CC=BAA:@@q??+>==K<(( '4&o%$""!!E \uR;X?<X.>Az ] \ [  y ?T*!Tin, puithiamte chu an hmun theuhvah an ding a; tin, Levi-hote pawh chu LALPA hnena lawm thu sawina'na phuah, 'A ngilneihna chu kumkhuain a awm dawn a ni,' tia LALPA fakna'na Davida'n a hman thin, thil ri thei nena LALPA hla sain an ding bawk a; tin, puithiamte chuan tawtawrawt an ham a, Israel mi zawng zawng chu an ding thup a.-)SLal Solomona chuan inthawina bawngpa singhnih leh sanghnih leh beram nuaikhat leh singhnih a hlan a. Chutiang chuan lal leh mipuite chuan Pathian in chu an hlan a.I( Tichuan lal leh mipuite chuan LALPA hmaa inthawinate an hlan a.'!Tin, Israela thlahte zawng zawng chuan van atanga mei lo chhuk leh in chunga LALPA ropuina chu an en reng a, lung rem chunga chuan hmaia lei siin an bawkkhup a, "Ani chua tha si a, a ngilneihna chu kumkhuain a awm dawna ni," tiin chibai an buk a, lawm thu an sawi a.m&SLALPA ropuinain LALPA in chu a tihkhah avangin LALPA inah chuan puithiamte chu an lut thei ta lo a.1% ]Tin, Solomonan a han tawngtai zaw chuan van atangin mei a lo chuk a, halral thilhlan leh inthawinate chu a rawn kangral a a; tin, LALPA ropuinain in chu a lo khat ta a.$ *Aw LALPA Pathian, i hriak thiha hmel chu hawi kirtir suh la, i chhiahlawh Davida thil tha tihte chu hre reng ang che," a ti a.:#m)Aw LALPA Pathian, i awmna hmunah chuan cho rawh, nang leh i chakna bawm nen; aw LALPA Pathian, i puithiamte chu chhandamnain thuam la, i mi thianghlimte chu thatnain tihlim rawh.Aw LALPA Pathian, i hriak thiha hmel chu hawi kirtir suh la, i chhiahlawh Davida thil tha tihte chu hre reng ang che," a ti a.m"S(Aw ka Pathian, khawngaih takin i mit lo meng la, he hmuna tawngtainaah hian i beng lo chhi ang che.!+'an tawngtaina leh an dilna chu nangin i awmna vanan lo ngaithla la, an thu-ah chuan pui zel la, i chunga lo sual ta i mite chu ngaidam ang che.z m&an tana rama dilna an rawn thlen a, sala hruaituten an hruai an tanna rama an thinlung tak leh an rilru tak taka i lam an lo hawi a, an pi leh pute ram lam leh i khawpui thlan leh i hming atana ka in sak lam hawia i hnena an tawngtai chuan,)%sala an ruaina rama an inngaihtuah chhuah a, an inchhir a,, 'Kan lo sual ta a, dik lo tak leh suahsualthlak takin thil kan lo ti ta a ni,' tia'G$I chunga an lo sual a, (tumah sual lo an awm si lo) an chunga i thinur a, hmelma kuta i pek a, ram hla takah emaw, hna deuhvah emaw sala an hruai emaw pawha,fE#nangin an tawngtaina leh an dilna chu vanan lo ngaithla la, an thu-ah chuan pui zel ang che.!"I miten an hmelmate chu i tirhna lam apianga an beihin i khawpui thlan leh i hming atana in ka lo sak lam hawia i hnena an tawngtai chuan,}s!nangin i awmna vanan lo ngaithla la, hnamdangte pawh an koh dan che ang zelin an chunga ti ang che; tichuan i mi Israelte ang bawkin khawvela hnam tinin i hming an hria ang a, an tih ang chai, he in ka sak hian i hming apu tih an hre dawn nia.0Y Tin, i mi Israelte ni lo, hnam dang mi, i hming ropui tak leh i kut chak tak leh i ban phar avanga ram hla tak ata lo kal a, he mi in lam hawia an rawn tawngtai huninfEkan pi leh pute i pek rama an awm chung zawnga i kawng zawh theihna tura an tihna tur chein.Ci awmna vanan lo ngaithla la, ngaidam la, mi tin, an awm dan ang theuh zelin hlawhtlintir ang che, an thilnung i hre theuh si a; (nangma chauh hi mihring fate thinlung hretu i ni si a;)"=an hri vei emaw, an lungngaihna emaw hria apiangin, he in lam hawia ban phara mi mal emaw, Israel mipui hoin emaw tawngtaina leh dilna an rawn thlen chuT!Kan ramah hian tam te a lo tlak a, hrite a lo len a, rona emaw, tawihna emaw, khaukhuap emaw, pangang emaw a lo awm a, an hmelmaten an khuate an rawn hual a, hri engpawh, natna engpawh a lo thlen chuan,@ynangin vanan lo ngaithla la, an kalna tur kawng tha kawhhmuhin i chhiahhlawhte leh i mi Israelte sualna hi ngaidamin i mite an rochan atan i pek i ramah hian ruah han surtir ang che.7gI chunga thil an tihsual avanga van a lo pin a, ruahte a lo sur loh a, he mi hmun lam hawia an tawngtaia i hming an tan a, anmahni i tihhreawm avanga an sualte an sim chuan,nangin vanan lo ngaihthlaksak la, i mi Israelte sualna chu ngaidam la, anmahni leh an pi leh pute i pek ramah chuan hruai leh ang che.3_I mi Israelte hian i chunga thil an tihsual avanga hmelmate laka an lo tlawm a, i lam an lo hawi leh a, i hming an tan a, he mi ina tawngtaia thil an rawn dil che chuan,!;nangin vanan lo ngaithla la, che la, mi sual chu a suam mana thiam lo chantirin, mi fel chu a fel mana thiam chantirin i chiahhlawhte rorelsak ang che.Mi tupawhin a vengte hungah thil tisualin, chhechhamtir hial lo tul se la, he mi ina i maicham hmaah hian rawn chham se la,RTin, i chhiahhlawh leh i mi Israelte hian he mi hmun lam hawia an tawngtai hunin an dilnate lo ngaihthlaksak thin ang che, a ni, i chenna hmun vanan lo ngaithla la; tin, lo ngaithlain ngaidam ang che.Ghe mi hmun lam hawia i chhiahhlawhin a tawngtaina chu ngaithla a, 'Chutah chuan ka hming chu a awm ang,' i tihna hmun ngei, in lamah hian chhun leh zana i mit i len reng thin theihna turin.& ENimahsela aw LALPA ka Pathian, i chhiahhlawhin a auhna che leh a tawngtaina hi ngaihthlaksakin, i chhiahhlawh tawngtaina leh dilna hi rawn ngaihsak ang che:@ yAmaherawhchu nang Pathian chu lei mihringte zinga i cheng tak meuh dawn em ni le? Ngai teh, van zau takah pawh i leng lo a ni a, he ka in sakah hian i va leng lo nasa lehzual awm em!s _Chutichuan LALPA, Israel Pathian, i chhiahhlawh Davida hnena i thu lo sawi chu hlawhtlintir ngei ang che. wChutichuan aw LALPA, Israelte Pathian, i chhiahlawh ka pa Davida hnena, 'I thlahte chu i awm anga awm ve tura an awm dana an fimkhur pawht chuan, ka mithmuha Israelte lalthutthlenga thu tur chu i hmai lo ang,' tia i lo tiam tak kha hlen ang che. I chhiahhlawh ka pa Davida hnena i thutiam chu i hlen a; a ni, vawiin niah hian i kaa i lo sawi tawh chu i kutin i hlawhtlintir ta a.>uAw LALPA, Israelte Pathian, lei leh vana nangmah ang reng Pathian an awm lo, an thinlung zawng zawng i kawng zawhtu i chiahhlawhte chunga chuan thuthlung hlenin i khawngaih thin a;jM (Solomona dar dawhkan a sei lam tawng nga, a zau lam tawng nga, a san lam tawng thuma siam biak in kawtlai taka a hunah chuan a chuang a, Israel pungkhawm ho zawng awng hmaa chuan a thingthi a, van lam hawiin a ban a par a._eC Tin, LALPA maicham bulah Israel pungkhawm zawng awng hmuhah chuan a ding a, a ban a phar a,kO Chutah chuan Israela thlahte hnana a lo thlun, LALPA thuthlunna bawm chu ka dah ta a ni," a ti a._7 Tin, LALPA'n a thu sawi chu a rawn hlen ta a; LALPA lo tiam tawh ang ngeiin ka pa Davida hmun chu ka lo luah a, Israel lalthutthlengah chuan ka lo thu a, Israelte Pathian, LALPA hming atan in chu ka lo sa ta a ni.# nimahsela nang zawngin in chu i sa lo ang a; i fapa, i thalbea la chhuak tura chuan ka hming atan in chu a la sa zawk ang,' a lo ti tawh a.{oNimahsela LALPA'n ka pa Davida hnenah, 'Ka hming atan in sak i rilruk thin a, hetiang rilru i lo pu hi i titha e;U#Ka pa Davida khan Israelte Pathian, LALPA hming atan in sak a rilru thin a.Gamaherawhchu ka hming awmna turin Jerusalem hi ka lo thlang ta a, ka mi Israelte hotu atan Davida hi ka lo thlang ta a ni,' tia lo sawitu, ama kut ngeia rawn puitlintu hi fakin awm rawh se.c?Aigupta ram ata ka mi Israelte ka hruai chhuah ni atangin Israel-ho hnam zinga khawii khua mah hi ka hming awmna tur in sakna'n ka la thlang ngai lo a; ka mi Israelte chunga hotu tur mi tumah ka la thlang ngai hek lo;T~!Tin, ani chuan, "LALPA, Israelte Pathian, ka pa Davida hnena ama ka ngeia,}Tin, lal chu a lehkhawi a, Israel-ho pungkhawm zawng zawngte chu mal a sawm a; Israel-ho pungkhawm zawng zawngte chu an ding thup a.a|;nimahsela i chenna tur in, kumkhuaa i awmna tur chu ka lo saksak ta che a ni hi," tiin.f{ GChutichuan Solomonan thu a sawi a: "LALPA'n, 'Thim chhah mupah chuan ka awm ang,' a ti tak a, ztichuan chhum avang haun puithiamte chuan rawng pawh an bawl thei ta lo hial a; LALPA ropuinain Pathian in chu a khat ta vek si a.`y9 heti hi a ni a, tawtawrawt hamtute le hla satuten LALPA fakna leh lawm thu sawi nana an tum rik chu ri khat ang maiin a hriat a; tawtawrawt leh darbenthek le thil tum rik nena an aw an han chauh a, "Ani chu a tha si a, a ngilneihna chu kumkhuain a awm dawn a ni," tiin Lalpa an han fak chuanin, Lalpa in chu chhumin a khat ta mup mup mai a,tichuan chhum avang haun puithiamte chuan rawng pawh an bawl thei ta lo hial a; LALPA ropuinain Pathian in chu a khat ta vek si a..xU Levi-ho hla satu zawng zawngte pawh an zavaiin Asapha te, Hemana te, Jeduthuna te, an fapate leh an unaute nen, puan zai sina intuamin darbenthek te, perhkhuang te, tingtang te nen, maicham chak lampangah an ding a, an zingah chuan puithiam za leh sawmhnih tawtawrawt hamin an awm bawk a ni:)3w_ Tin, heti hi a ni a, puithiamhote chu hmun thianghlim ata an lo chhuah veleh chuan, (puithiam awmho zawng zawngte chu an intithianghlim a, apawlin an insiam chuang lo a;Av{ Aigupta ram ata an chhuah a, LALPA'n Israela thlahte hnana thu a thlun laia Mosia'n Horeb tlanga lungphek pahnih a dah chauh lo kha chu chu mi bawm chungah chuan engmah dang a awm lo.Uu# Tin, a zawnfungte chu a sei khawp a, a zawnfung hmawrte chu biakn ahma, hmun thianghlim atang chuan a hmuh theih a; amaherawhchu pawn lamah zawng a lang lo: tun thleng hian huta chuan a la awm reng a ni.tCherub-te chuan bawm awmna chung zawnah chuan an thla an zar reng a, cherub-te chuan bawm leh a zawnfungte chu an khuh vek a."s=Tichuan puithiamte chuan LALPA thuthlunna bawm chu a awma tura an la lut a, in chhunga biakna hmun, hmun thianghlim berah, cherub-te thla hnuaiah chuan.=rsTin, lal Solomona leh Israel-ho pungkhawm zawng zawng a hnena rawn inkhawmte chu bawm hmaah an awmho a, beram leh bawngpa sawi sen rual loh leh chhiar sen rual lohin an inthawi a.$qATin, LALPA bawm le, inbiakna puan in leh pua ina bungbel thianghlim zawng zawngte chu an zawn chho a; chungte chu puithiam Levi-hote chuan an zawn chho a.\p1Tin, Israel upaho zawng zawng chu an lo kal a, Levi-hote chuan bawm chu an zawn a.joMChutichuan Israel mi zawn zawngte chu thla sarihnaa kutah chuan lal hnenah an kal khawm chiam a.SnChutichuan Solomona chuan Israel upaho te, an hnam puipa, Israela thlahho chhungkaw puipa zawng zawng chu, Davida khawpui Zion ata LALPA thuthlunna bawm zawn chho turin Jerusalem khuaah a khaw chiam a.qm ]Tichuan Solomonan LALPA in atana a sak chu a peih ta vek a; tin, Solomona chuan a pa Davida'n thil alo hlan tawh zawng zawngte chu a la lut a; tangkarua te, rangkachak te, hmanrua zawng zawngte chu Pathian ina ro dahnaah a dah ta a.klOtin, khawnvar puan chehna te, maihun te, fian te, mei laknate chu rangkachak hlir hlak bawkin: tin, in chhung luhna, in chhung ril zawk hmun thianghlim ber kawngkharte leh a in, Biak in kawngkhar te chu rangkachakin a siam a.Fktin, pangpar te, khawnvarte leh chaichehte chu rangkachak, rangkachak hlir hlakin a siam a;tin, khawnvar puan chehna te, maihun te, fian te, mei laknate chu rangkachak hlir hlak bawkin: tin, in chhung luhna, in chhung ril zawk hmun thianghlim ber kawngkharte leh a in, Biak in kawngkhar te chu rangkachakin a siam a.yjkruat anga hmun thianghlim hmaa chhit tur khawnvar dahna te, a khawnvar chawpin, rangkachak hlir hlain a siam a;i}Tin, Solomona chuan Pathian ina bungbel awm zawng zawng chu a siam a, rangkachak maicham te, chhang chhiahna dawhkan te;Zh-Chutiang chuan Solomonan bungbel tam tak a siam a; dar chu buk sen rual a ni lo.Yg+Chungte hu Jordan phai zawla Sukoth le Zereda belei hmuna lal chuan a chhung a.f!Bel te, vutlawhna te, sathurna te leh a bungbel zawng zawngte pawh chu Hurama chuan LALPA in atan dar nawtleta lal Solomonaa siamsak a ni.Ae}zem pakhat leh a hnuaia sebawngpa sawm leh pahnihte nen.:doHunchhan te, hunchhan chunga belte pawh a siam a;&cE chu mi tuamna tial chik chek pahnih atana pawmgranet zali te, ban chhipa bel anga bawk pahnih tuamna tur tial chik chek ve ve atana pawmgranet tlar hnih te.b ban pahnih te, bel anga bawk te, ban chhipa bel anga bawk pahnih te, ban chhipa bel anga bawk pahnih tuamna tial chik chek pahnih te,a# Tin, Hurama chuan bel te, vutlawhna te, maihunte a siam a. Chutichuan Pathian in atana lal Solomona a siamsak chu Hurama chuan a peih ta a;L` Tin, zem chu in ding lampangah chak lama chhim chhawngin a hung a._ Chung lo pawh chu kawtzawl puithiamho ta leh a pawn zawka kawtzawl zau a siam a, kawngkharpui a siam bawk a, darin a luan a. ^ Dawhkan sawm a siam bawk a, biak in chungah chuan ding lamah panga , vei lama panga a dah a. Tin, rangkachak maihun za a siam a.]%Tin, a siam dan tura ruat angin rangkachak khawnvar dahna sawm chu a siam a, biak in chungah chuan ding lamah panga, vei lama panga a dah a.G\Insilna tur maihun sawm a siam bawk a, ding lampangah panga a hung a, vei lampangah panga a hung a; chung hchu halral thillan silna tur a ni a; dar zem eraw chu puithiamte insilna tur a ni.y[ktuizem chu kutphah bawka chhah a ni a, tin, 1200 dawng a ni, a tlang chu no tlang ang, lili par anga siam a ni.TZ!Chu chu bawngpa sawm leh pahni chungah a innghat a, pathumin hmar lam an hawi a, pathumin thlang lam an hawi a, pathumin chhim lam an hawi a, pathumin chhak lam an hawi a; hnung lam an inchhawn theuh a,,YQA tlang hnuai chu kuhmum lemte hian a vel chuak a, tawng khatah sawm zel, dar zel vel chuan a awm a. Kuhmum lem chu tlar hnih a ni a, dar zema chun belhbawm a ni.X+Dar zem bial lian pui, a tlang leh a tlang inkara tawng sawm tla, a san lam tawng nga a chung bawk a: a tlang chu tawng sawmthum bial vel a ni.tW cTin, dar maicham, a dung lam tawng sawmhnih, a vang lam tawng sawm hnih, a san la tawng sawm a siam bawk a.V7Tin, biak in hma lama chuan bante chu a phun a, pakhat ding lamah, pakhat vei lamah; tin, ding lama mi chu Jakin a ti a, vei lama mi chu Boaz a ti a.U#Chu mi hmunah chuan khaidait a siam a, ban chipte chu a zem a; tin, pawmgranet za a siam a, khaidiatah chuan a khai a.Tin, biak in hma lama chuan bante chu a phun a, pakhat ding lamah, pakhat vei lamah; tin, ding lama mi chu Jakin a ti a, vei lama mi chu Boaz a ti a.~TuTin, a hma lama chuan tawng sawmthum leh tawng ngaa sang ban pahnih a phun a, chu mi chhip chu tawng nga ve ve a ni.STin, puanzar tur a dumpawl te, a senduk te, a senlar te, la zai sin taktein a siam a, chuta chuan cherub lemte a chuantir a.{Ro Chung an thla an cherub-te chuan tawng sawmhnih awhin an thla an zar a, an ding a, in chung lam hawiin an ding a. Q9 Tin, cherub pakhat thla pawh chu tawng ngaa ni a,bang chu a va thleng a; a thla lehlam chu tawng nga bawk a ni a; cherub pakhat thla chu ava thleng a.OP Tin, cherub thlate chuan tawng sawmhni a awh a; cherub pakhat thla chu tawng nga a ni a, bang a va thleng a; tin, a thla lehlam pawh chu tawng nga bawk a ni a, cherub pakhat thla chu a va thleng a.fOE Tin, hmun thianghlim berah chuan cherub lem panih a siam a; chung chu rangkachakin a luan a.uNc Tin, a kilhna rih lam chu rangkachak sekel sawmnga a ni. Tin, pindan chungnungte chu rangkachakin a luan a.JM Tin, hmun thianghlim ber a siam a; a dung lam chu in vang lam che bawk, tawng sawmhnih a ni a, a vang lam chu tawng sawmhnih a ni a; rangkachak hlir hlak tiin a luan a, talent zaruk a tling a.aL;In chu, kalkhang te, bang te, a chhuat te, a kawngkharte chu rangkachakin a chuantir a.bK=Tin, a timawi turin in chu lunghlutein a chei a; rangkachak chu Parvaim rangkachak a ni.!J;Tin, pindan lian zawk bangah chuan far thing a bel a, chu chu rangkachak hlir hlak tiin a luan a, chutah chuan tum thing leh khaidiat lem a chuantir a..IUA hma lama hulhliap dung lam chu in vang lam chen bawk tawng sawmhnih a ni a, a san lam chu za leh sawmhnih a ni a; a chhung chu rangkachak hlir hlak tiin a luan a.(HIPathian in sak dan tur Solomonan a han rel dan chu hetiang a ni. A dung lam chu tawng teh dan hluiin tawng sawmruk a ni a, a vang lam chu tawng sawmhnih a ni.@G{A lal kum li kum, thla hnihna, ni hnih niin a sa tan a.;F qChutichuan Solomona chuan Jerusalem-ah, Moria tlang, a pa Davida hnena LALPA inlarna, Jebus mi Ornana hruihzawl, Davida'n hmun a lo buatsaihsaah chuan LALPA in chu a sa tan ta a.wEgTin, thil phur mi 70,000 leh tlanga thingkittu 80,000 leh, mipuite thawh dan relbawlsaktu tur 3,600 a ruat a.vDeTin, Solomona chuan Israel rama a pa Davida'n a lo chhiar tawh si a, hnam dang mi zawng zawng chu a chhiar a, 1,53,600 an ni a.Tin, thil phur mi 70,000 leh tlanga thingkittu 80,000 leh, mipuite thawh dan relbawlsaktu tur 3,600 a ruat a.;Cotichuan keinin Lebanon-a thing chu i duh zat zat kan lo kir ang a, tuifinriatah Jopa thlengin kan rawn tawlhsak ang chia; tin, nangin Jerusalem-ah i thiar cho dawn nia," a ti a.{BoChutichuan buh te, barli te, hriak te, uain thu te ka LALPA'n a sawi chu chhiahhlawhte chu rawn thawn ang hmiang,.AU,13 Mi themthiam, finna le hriatna nei, Dana thlaha mi hmeichhe pakhat fa, a hming Hurama ka rawn tir e, a pa chu tura khuaa mi, rangkachak lam te, tangkaraw lam te, dar lam te, thir lam te, lung lam te, thing lam te, puan senduk te, dumpawl te, puan zai sin te, senlar te deh thiam, ziak eng ang pawh thiam, thiam tinreng thiam a ni a; i mi themthiamho leh ka pu i pa Davida themthiamho zinga chuan a rawn thawk ve ang..@U ,14 Mi themthiam, finna le hriatna nei, Dana thlaha mi hmeichhe pakhat fa, a hming Hurama ka rawn tir e, a pa chu tura khuaa mi, rangkachak lam te, tangkaraw lam te, dar lam te, thir lam te, lung lam te, thing lam te, puan senduk te, dumpawl te, puan zai sin te, senlar te deh thiam, ziak eng ang pawh thiam, thiam tinreng thiam a ni a; i mi themthiamho leh ka pu i pa Davida themthiamho zinga chuan a rawn thawk ve ang.,?Q Hurama chuan, "LALPA, Israelte Pathian, lei leh van siamtu, LALPA in leh lal in sa tura finna leh hriatna nei fapa fing tak lal Davida petu chu fakin awm rawh se.> Tichuan tura lal Hurama chuan, "LALPA'n a mite a hmangaih avangin an lalah a siam che a nih hi," tiin Solomona chu lehkhain a chhang a.9=k Tin, ngai teh, i mi, thing kittute chu chhangphut tehkhawng singhnih leh barli tehkhawng singhnih leh uain bath singhnih leh hriak bath singhnih ka pe ang e," tiin mi a tir a.&<E ,8 Lebanon-a mi sidar thing te, far thing te, algum thingte pawh mi han thawn ang che; i miten Lebanon-a thing kih an thiam hle tih ka hre si a; tichuan ngai teh, thing tam tak mi buatsaihsak turin ka mite chu i mite zingah tel ve rawh se; ka in sak tum hi in ropui tak tur a ni si a.&;E,9 Lebanon-a mi sidar thing te, far thing te, algum thingte pawh mi han thawn ang che; i miten Lebanon-a thing kih an thiam hle tih ka hre si a; tichuan ngai teh, thing tam tak mi buatsaihsak turin ka mite chu i mite zingah tel ve rawh se; ka in sak tum hi in ropui tak tur a ni si a.1:[Chutichuan Judai ram leh Jerusalem-a mi themthiamte ka pa Davida'n a lo rawih thin tuna ka hnena awmte zinga thawk ve tur hian mi pakhat, rangkachak te, tangkarua te, dar te, thir lam te khawih thei, puan senduk te, senlar te, dumpawl te siam thiam, ziak eng ang pawh thiam mi rawn tirh ang che.19[van zau tak pawha leng lo Pathian chu tuma'n in an saksak thei lo ang a. Kei tehlul hian rimtui hala amah biakna'n chauh lo chuan engtin nge in ka saksak theih ang le?m8STin, ka in sak tum hi ropui tak tur a ni a, kan Pathian hi pathian zawng zawng aia ropui a ni si a.E7LALPA ka Pathian tan in sak ka tum ta a. Chu in chu rimtui hala LALPA biakna hmun, Israelte hnena tih tur thupek ding reng - chhangdah hlan te, chawlhni leh thla thar leh LALPA kan Pathian hminga kut ni tea zing leh tlaia halral thilhlan hlan rengna tur a ni ang. Hengte hi Israelte tana kumkhaw thuruat chu a ni e.61Tin, Solomonan tura lal Hurama hnenah, "Ka pa Davida thil i lo tihsak a, a awmna tur in sakna'n sidar te i lo thawh ang khan, min tihsak ve ta he.5ySolomona chuan thil phur mi singsarih leh, tlanga thing kittu singriat leh anmahni vengtu sangthum leh zaruk a ruat a.H4 Tin, Solomonan LALPA hming atan in sak a tum a, lal in tur nen.l3 SAigupta rama mi tawlailirte chu tangkarua sekel zaruk zelin an tithleng thin a, tin, sakawrte chu tangkarua sekel za leh sawmnga zelin; chutiang bawk chuan Hit-ho lal zawng zawngte leh Suria lalte pawh an tihthlensak thin a ni.2 Tin, Solomona neih sakawr-te chu Aigupta ram ata rawn tawlh chhuah a ni a; lal sumdawngtute chuan chung chu a rual rualin an lo khar thin a, a ruala lei zel a ni.Aigupta rama mi tawlailirte chu tangkarua sekel zaruk zelin an tithleng thin a, tin, sakawrte chu tangkarua sekel za leh sawmnga zelin; chutiang bawk chuan Hit-ho lal zawng zawngte leh Suria lalte pawh an tihthlensak thin a ni.A1 }Tin, lal chuan Jerusalem khuaah chuan rangkachak leh tangkaruate chu lung ang maia ngaih khawpin a dah teuh a, sidar thingte chu phaia theipui thing ang leka ngaih khawpin a da bawk a.}0 uTin, Solomona chuan tawlailirte leh sakawr chungchuang mite a khawm chiam a; tawlailir sangkhat leh zali leh sakawr chung chuang mi singkhat leh sanghnih a nei a, chung chu tawlailir dahna khuaah te, Jerusalem khuaa lal awmnaahte chuan a dah a. /  Chutichuan Solomona chu hmun sang bula biak buk awmna Gibeon khuaa a zin chu Jerusalem-ah a haw a, Israel-te chungah ro a rel ta a.F.  finna leh hriatna chu pek i ni tawh e: tin, i hmaa lalte pawhin an la neih ngai loh, i hnu pawha an nei hauh loh tur sum leh pai te, hausakna te, chawimawina te ka pe bawk ang che," a ti a.- # Tin, Pathianin Solomona hnenah, "Hetiang rilru i put a, sum leh pai te, hausakna te, chawimawina te, nangmah hawtu che nunna te dil lo a, damreina te pawh dil lo a, an chunga lala ka siamna che ka mite ro i relsak theihna tura finna leh hriatnate mi dil zawk avangin,", ? Tichuan he'ng mipuiho hmaa lut leh chhuaka ka awm theihna'n finna leh hriatna mi han pe ang che; i mi heti zozai hi tu nge rorelsak thei ang le?" a ti a. +  Tichuan aw LALPA Pathian, ka pa Davida hnena i thutiam kha tipuitling ang che; nangin vaivut zat zet mipuite lalah mi lo siam ta a.* Tin, Solomona Pathian hnenah, "Ka pa Davida hnenah khan khawngaihna nasa tak i lantir a, a aiawhin lalah mi lo siam ta a.t) cChu mi zan chuan Solomona hnenah Pathian a inlar a, a hnenah, "Eng nge ka pek ang che mi dil rawh," a ti a.( Solomona chu ibiakna puan in bula dar maicham awmna LALPA hmaah chuan a han chho a, halral thilhlan sangkhat a han hlan a.' %Tin, Hura fa Uria fapa Bezalela siam dar maicham kha LALPA biakna buk bula chuan a awm bawk a; tin, Solomona lehmipuihote chuan an va pan a.6& gPathian bawm erawh chu Davida'n a lo buatsaih tawhna hmunah Kiriath-jearim atangin Davida chuan a lo la chho tawh a; Jerusalem-ah a dahna tur puan in a lo zar sa taw reng a.=% uChutichuan Solomona leh inkhawmho zawng zawngte chu Gibeon khuaa hmun sangahchuan an kal a; chutah chuan LALPA chiahhlawh Mosia'n thlalera a siam Pathian biakna buk kha a awm a ni.*$ OTin, Solomona chuan Israel-ho zawng zawng, sipai sang hotu te, za hotu te, roreltu te, Israel ram zawng zawnga milian, chhungkaw puipa zawng zawngte chu a bia a. # Tin, Davida fapa Solomona chu a ram chhungah chuan tihchakin a awm a, LALPA a Pathian chu a hnenah a awm a, nasa takin a tiropui a."a lal thu te, a thiltihtheihzia zawng zawng te, amah leh Israel-ho chung leh ram zawng zawng chunga thil lo awm dante nen.'!GNgai teh, lal Davida chanchin chu a tir atanga a tawp thlengin Zawlnei Samuela lehkhabuah te, zawlnei Nathana lehkhabuah te, Zawlnei Gada lehkhabuah te a chuang a,a lal thu te, a thiltihtheihzia zawng zawng te, amah leh Israel-ho chung leh ram zawng zawng chunga thil lo awm dante nen.} sTin, upa tak, tarkuna damin, hausa tak leh chawimawi hlawhin a thi a; tin, afapa Solomona chu a aiawhin a lal ta a.Israelho chunga a lal chhung chu kum sawm li a ni; Hebraon khuaah kum sarih a lal a, Jerusalem-ah kum sawmthum leh kum thum a lal a.EJesaia fapa Davida chu Israel-o zawng zawng chunga a lal a.0YTin, LALPA'n Solomona chu Israel-hoz awng zang mithmuhah nasa takin a tiropui a, Israel rama a hmaa lalte zinga tuma la chan ngai loh, lal nihna ropi tak a chantir a.{Tin, hotu zawng zawng leh mi chak huaisente leh lal Davida fapa dang zawng zawngte chu lal Solomona lakah an intulut a.&EChutichuan Soilomona chu LALPA lalthutthlenga chuan a pa Davida aiah lalan a thu ta a, hmuingil takin a awm a; tin, Israel-ho zawng zawngin a thu an zawm a.Mtichuan chu mi ni chuan LALPA hmaah hlim takin an ei a, an in hlawm a. Tin, Davida'n fapa Solomona chu lalah an siam nawn leh a, LALPA mi lian atan hriak an thih a, tin, Zadoka chu puithiam atan.hITin, a tukah chuan LALPA hnenah inthawina'n leh LALPA hnena halral thilhlan atan bawngpa sangkhat leh berampa sangkhat leh beram no sangkhat, an in tur thilhlante nen Israel-ho zawng zawng atan inthawina tam tak an hlan a;dATin, Davida'n mipui zawng zawng hnenah chuan, "khai le, LALPA in Pathian chu fak rawh u," a ti a. Tichuan mipui zawng zawng chuan LALPA, an pi leh pute Pathian chu an fak a, an kun a, LALPA leh lal chu chibai an buk a.Ftin, ka fapa Solomona hi i thupek te, i thuhriattir te, i dan te zawm a, chung zawng zawng ti rute leh ka lo buatsaih lawk in sa tur hian rilru famkim han puttir ang che," Davida'n a ti a.!Aw LALPA, kan pu Abrahama te, Isaka te, Israela-te Pathian, i miten hetiang rilru an put reng theina turin an rilrute hi i tan tinghet la;yKa Pathian, nangin thinlungte i fiah thin a, felna te i lawm thin tih ka hre bawk. Kei zawngin rilru tak takin hengthil zawng zawng hi lawm takin ka rawn hlan a, tin, heta i mite pawh lawm taka i hnena rawn hlantu ka hmuh hian ka lawm em em a ni.(IAw LALPA kan Pathian, i hming thianghlim atana in ka saksakna tur chea he'ng thil kan lo buatsaihna zawng zawngte hi nangma kutchhuak a ni a, i ta vek a ni e.4aKan pi leh pute ang khan keini zawng i hmaahhianmikhual, mi hnena khawsa ve mai ang kan ni a; leilunga dam chhung nite chu hlim ang chauh a ni a, beiseitur reng a awm lo.W'Nimahsela tu nge maw ka nih,a ka mite phaw hi eng nge maw an nih a, hetiangte lawm taka kan lo hlan theih ni le? Thil zawng zawng hi i hnen atanga chhuak a ni a, i ta chu kan rawn pe leh mai che a ni si a.T! Chutichuan kan Pathian, lawmthu kan hril chia, i hming ropui hi kan fak e.?w Hausakna leh chawimawina e hi i hnena mi a ni a, engkim chungah thu i nei a; tin, thiltihthiehna ikutah a awm a; i kutah hian mi zawng zawng tihropuina leh chaknana pek theihnaa wm.Y+ Aw LALPA, ropuina te, thiltihtheihna te, chawimawina te,hnehana te, lalna te hi i ta a ni a; lei leh vana awm zawng zawng hi i ta a ni si a; aw LALPA, ram chu i ta a ni a, mi zawng zawnga chungnung ber i ni.' Chutichuan Davida'n mipi zawng zawng, hmaah chuan LALPA hnenah lawm thu a sawi a; "Aw LALPA, kan pu Israela Pathian, chatuana fakin awm rawh.  Tichuan mipuite chu an hlim em me mai a, rilru hmun khat pua lawm taka LALPA an peka vangin; lal Davida pawh hlim namen lohin a hlim a.N Tin, lunghlu neite chuan Gerson mi Jehielavawn LALPA sumah an dah a./ Wtin, Pathian in sakna'n rangkachak talent sangnga leh darik sing khat, tangkarua talent singkhat leh dar talent singkhat leh sangriat, thir talent nuai khat an pe a. Tichuan chhungkaw puipa te, Israel hnam hotu te, sang hotute leh za hotu te, lal hnathawkho hotute nen lawm takin an pe a;I  hmanna kawn ghrang hranga mi thiamte hman turin rangkachak hmanna tura rangkachak te, tangkaraw hmanna tura tangkarua te a ni. Vawiin hian LALPA tana lawm taka pe phal tu nge awm le?' a ti a.xichu chu bangte luanna'n Ophir rangkachak, rangkachak talent sangthum leh tangkaraw thianghlim talen sangsarih;Nchu chauh lo pawh chu ka Pathian in hi ka duhsak em em mai a, keima sum rangkachak leh tangkaruate pawh, in thianghlim atana ka lo buatsaih zawng zawng tiam lo hian, ka Pathian in atan ke pe a ni:Y+Tichuan ka Pathiain atan chuan rangkachak te, tangkaraw lam thil atan tangkarua te, dar lam thil atan dar te, thir lam thil atan thir te, thing lam thil atan thingte chu theihtawpin ka lo buatsaiht awh a; a zeh tur onuk lung te, lungmawi te, a bel tur lungmawi chi hrang hrang leh lunghlu chi tinreng leh sailungvar lung tam takte nen.q ]Tin, lal Davida'n mipui zawng anwg hnenah chuan, "Pathian thlan chhuah ka fapa Solomona hi a la naupangin engmah a la hre rih lo a, a thawh tur lah chu a ropui si a; biak in chu mihring tan ani lo a, LALPA Pathian tan ani zawk si a.+Tin, ngai teh, Pathian in hna tinreng thawktu pawl puithiamte leh Levi-hote na awm a, eng hna pawh kawng tinrenga hna thiam, chak tak theuha tanpuitu tur che i hnenah an awm zel ang; a hotute leh mipui zawng zawng pawhin i thupek apiang chu an zawm zel bawk ang," a ti a.+Tin, Davida'n a fapa Solomona hnenah chuan, "Chak tak leh huai takin awm la, bei rawh; hlau suh la, zam hek suh; LALPA Pathian, ka Pathian hi i hnenah a awm e; LALPA in lam hna zawng zawng hi peih vek a nih hma loh chuan a kalsanin a thlahthlam lo ang che.Tin, ngai teh, Pathian in hna tinreng thawktu pawl puithiamte leh Levi-hote na awm a, eng hna pawh kawng tinrenga hna thiam, chak tak theuha tanpuitu tur che i hnenah an awm zel ang; a hotute leh mipui zawng zawng pawhin i thupek apiang chu an zawm zel bawk ang," a ti a.~uDavida chuan, "Hengte hi tih dan tur rem a ruat sa tichiang tura LALPA'n ama kut ngeia a ziak ang kha a ni," a ti a."=Rangkachak thianghlima siam, rimtui halna maichamtur te; cherub-te an thla zara LALPA thuthlunna bawm tuam chuanna lem ang siamna tur rangkachak te nen.J Rangkachak hlir hlak sa thurna thir kawm te, maihun te, note nen; rangkachak berhbu tur, berhbu pakhat zel atana hman zat tur te, tangkaraw berhbu tur, berhbu pakhat zel atana hman zat tur te;chhang chiahna dawhkan tur, pakhat zela tana rangkachak hmanzat tur te, tangkaraw dawhkan atan tangkaraw hman zat tur te.s~_Rangkachak khawnvar dahna leh a khawnvar tur rangkachak hman zat tur te, khawnvar dahna leh a khawnvar tur zel atana hman zat tur te, khawnvar dahna hman tulna theu ang zela tangkaraw khawnvvar dahna tur zel atana hman zat turte nen;+}Orawngbawlna lam atana bungbel chi tin, rangkachak bungbel tur, rangkachak hman zat tur te, rawngbawlna lam atana tangkaraw bungbel tur tangkaraw hman zat tur te,0|Y puithiamte le Levi-hote a pawl pawla an awmna tur lem te, LALPA ina rawngbawlna lam tur zawng zawng lem te, LALPA ina rawngbawlna tur bungbel zawng zawng lem te pawh;F{ a rilrua a suangtua ang zawng zawng, LALPA in hungchhung kawtlai lem te, a vel pindan zawng zawng lem te, Pathian ina sum dah khawmna in lem te, thil serh dah khawmna in lem te chu a pe a;Dz Chutichuan Davida chuan a fapa Solomona ch biak in hulhliap lem te, a in lem te, sum dah khawmna in lem te, a pindan chungnung lem te, a chhung pindam lem te, zahngaihna thutphah lem te,yy Fimkhur rawh khai; hmun thianghlim atana in sa turin LALPA'n a lo ruat tak che hi; hak takin awm la, bei rawh, a ti a. ~~2}||{y{!zSzy[xx5wvuXt`sssZs rqppoMnnmlkk$jiPh_gfeeVdd cbaa4`u__$^^]]\<[ZZ YYXVWWVWUUT>SSARxQQ1PPO]NN,M L/KwK JIQGGF?EEDDNCEBBBBcB8AAd@@o??U>==l=,<;:99M86655#4:33221i0;/..$--A,,++*k)('&%%$e##5""(!!% 0 JUO 1<~o{ 0a - q   %pS/iW Tin, kum sawmthum leh kum kua a lal kumin Asa chu a ke a lo na ta a; a na chu nasa tak a ni; nimahsela a natnaah chuan LALPA ruai loin damdawi thiamte a ruai zawk a.h} Tin, ngai teh u, Asa chanchin chu a bul atanga a tawp thlengin Juda leh Israel lalte chanchin ziakna buah a chuang a ni.@gy Chutichuan Asa chu zawlnei chungah chuan a thinrima, tan ina a kung ta a;a thu sawi avangin a thinrim ta hle mai a ni. Tin, Asa chuan mi thenkhate pawh a tiduhdah leh ta nghal zel a.Xf) A lama rilru dik tak putute chunga a chakzia tilang turin khawvel zawng zawngah LALPA mit chu a leng ruai ruai thin a ni. atthlak takin thil i ti a nih hi; tun achinah chuan do i nei reng rawh ang," a ti a.4eaEthiopia-ho leh Lub-hoe chu sipa rual lian tak, tawlailir leh sakawr chung chuang mite tam tak an ni lawm ni kha? Nimahsela LALPA i rin avang khan i kutah a pe a nih kha.Ad{Tin, chu mi lai chuan zawlnei Hanania chu Juda lal Asa hnenaha lo kal a, a hnenah, "LALPA i Pathian ring loin Suria lal i ring a, chuvangin Suria lal sipai rualte chu i chauh ta a ni.1c[Chutichuan lal Asa chuan Juda mi zawng zawng chu a hruai a, Baasan Rama khaw siamna'na lung leh thing a hmante chu an la vek a, chu chuan Geba leh Mizpa khua a siam a. bTin, heti hi a ni a, Baasan chu mi thu chu a lo hriat veleh Rama khua a siam lai chu a chawlhsan a, a thiltih tum chu a thulh ta a.Za-Tin, Benhadada chuan lal Asa thu chu a lo pawm a; tichuan Israel khuate chu bei turin sipai hotute a tir a; Ijon kua te, Dan khua te, Abelmaim khua te, Naphtali rama bungraw dahna khua zawng zawngte an bei a.s`_Ka pa le i pa kara thuthlung a awm ang bawkin kan kara thuthlung a awm a, ngai teh, tangkarua leh rangkachakte ka thawn a che; ti teh, Israel lal Baasa hian mi tinsanna turin a hnena i thuthlun kha thiat leh teh mai," tiin a thawn a._Chutichuan Asan LALPA in leh lal ina ro tangkarua leh rangkachakte chu a la chhuak a, Damaska-a Suria lal Benhadada hnenah,#^ AAsa kum sawmthum leh kum ruk a lal kumin Israel lal Baasa chuan Judate a han bei a, Juda lal Asa hnenah lut tur leh chhuak tur danna'n Rama khua a siam a.[]/Tin, Asa lal lai kum sawmthum leh kum nga chhung chuan indo reng reng a awm lo a.F\Tin, a pan thil a lo hlan leh ama lo hlan tangkarua te, rangkachak te, bungbelte chu Pathianina a la lut a.Tin, Asa lal lai kum sawmthum leh kum nga chhung chuan indo reng reng a awm lo a. [ amaherawhchu Israel ram ata hmun sangte chu thehthang bo a ni lo a; nimahsela Asa rilru chu a lal chhung chuan a fel hle reng a.8ZiTin, lal Asa nu Maakai pawh chu milem tenawm tak Aseri a siamsak avangin a lalnu nihna a ban a; tin, Asa chuan a milem chu a sat thlu a, a tisawm dep a, Kidron luiah a hal a,;YoJuda mi zawng zawng chu lungsi taka chhechham an ni avangin an lawm tlang hle a, LALPA chu tihtakzetin an zawng a, hmuh pawh an hmu ta reng a, hmun tinah ralmuangin an awm ta a.rX]Tin, LALPA hnenah aw ring takin, au rawlin tawtawrawt ri nen, tawtawrawt bi nei ri nen chhia an chham a.iWK tupawh LALPA Israelte Pathian zawng lo chu alian ate, a hmei apain tihhlum tur thu an thlung a.`V9 Tin, an rilru leh an thinlung zawng zawngin LALPA an pi leh pute Pathian zawng tur lehiUK Tin, chu mi ni chuan an rallak bawngpa zasarih leh beram sangsarihin LALPA hnenah an inthawi a.lTQ Chutichuan Asa kum sawm leh kum nga a lal kum, a thla thumnaah Jerusalem-ah an pung khawm chiam a.mSS Tin, Judai ram leh Benjamin rama mi zawng zawng, a hnena khawsa ve Ephraim leh Manase leh Simeon rama mite nen a ko khawm vek a: LALPA a Pathian a hnenah a awm tih an hratin Israel ram atangin an rawn bel ta huai huai mai si a.RTin, Asan chung thute leh zawlnei Odeda thu sawite chu a hriatin a inti huai a, Judai ram leh Benjamin ram zawng zawng ata leh Ephraim tlang rama a khawlak ata thil tenawmte chu a thehthang bo vek a; LALPA hulhliap bula LALPA maicham chu a din tha a.tQaNimahsela nangni zawng chak takin awm u la, inthlahdah su u, in thiltih man chu in hmu dawn a ni," a ti a.mPSHnam leh hnam, khua leh khua an intichhe rem rum a; Pathianinhreawm tinrengin a timangang anih kha.O7Tin, chung lai chuan a chhuaklam leh a lut lamte tan ralmuanga awmna a awm lo a, ram chunga awm zawng zawngte tan manganna nasa tak hlir a ni zawk a.hNIamaherawhchu an mangana LALPA Israelte Pathian lam an hawi a, an zawn veleh an hmu a a ni kha.sM_Israel mite chu rei tak Pathian tak nei lo leh zirtirtu leh puithiam nei lo leh dan nei loin an lo awm a: LAsa hmuak turin a kal chhuak a, a hnenah, "Asa leh Juda mi zawng zawng leh Benhamin mite u, ka thu ngaithla teh u: a lama in tan chhung zawng LALPA chu in lamah a tang a, amah in zawn chuan in hmu ang a, amah in hawisan chuan ani pawhin a hawisan ang che u.FK Tin, Odeda fapa Azaria chungah Pathian thlarau a lo thleng a;rJ]Ranpuho puan inte pawh an bei a, beram leh sanghawngsei tam tak an kawl a, Jerusalem-ah an haw leh ta a.qI[Gerar vela khua zawng zawngte chu an bei a, LALPA chu an hlau ta a, khua zawng zawng chu an rawk a, rallak sum a tam hle mai a.Ranpuho puan inte pawh an bei a, beram leh sanghawngsei tam tak an kawl a, Jerusalem-ah an haw leh ta a.NH Tin, Asa leh a hote chuan Gerar thlengin an um a; Ethiopia mite chu thi an tam em avangin tan an khawh thei ta lo a; LALPA leh a sipaite hmaa chuan tihtlawm an ni ta a; rallak sum tam tak an la a.~Gu Chutichuan LALPA'n Asa leh Judate hmaah chuan Ethiopia mite chu a bei a; tichuan Ethiopia mite chu an tlanchhe ta a.%FC Tin, Asa chuan LALPA a Pathian a au a, "LALPA chauh lo chu mi chak tak laka chak lo tanpuitu an awm lo a; aw LALPA kan Pathian, min tanpui rawh khai; nangmah ringin i hmingin he'ng mipuiho hi kan rawn bei a ni a. Aw LALPA, kan Pathian i ni a, mihringin nang chu ngam suh se," a ti a.\E1 Tichuan Asa chu a bei turin a va thawk a, Maresa-ah Zephatha ruamah an va inzar a.Dw Tin, Ethiopia mi Zera, sipai maktaduai leh tawlailir zathum nen anmahni bei turin a lo thawk a; Maresa a lo thleng a.=CsTin, Asa chuan Juda mi, phaw leh fei keng mi sipai nuaithum anei a; tin, Benjamin mi, phaw leh thal hmang mi nuaihnih leh singriat: chung zawng anwg chu mi chak huaisen vek an ni.fBEJudate hnena chuan, "Heng khuate hii din tha ang u khai, kulhte in hung i la, in sang te, kulh kawngkhar te, akalhna te i siam ang u; LALPA kan Pathian hi kan zawn tak avangin ram chu kan huaiah a lo awm ta a; amah chu kan zawng a, ani chuan kil tin, kil tanga ralmuanga awmna min pe ta a ni," a ti a. Chutichuan an din tha a, an hmuingil ta zel a.A)Tin, Judai rama chuan kulh nei khuate a siam a; ram chu ralmuangin a awm a, LALPA'n ralmuanna a pek avangin chung kum chuan tumah do a nei lo.@}Tin, Juda-te khua zawng zawnga hmun sangte leh mi lemte a thehthang bo vek bawk a; a hnuaiah ram chu ralmuangin a awm a.l?QJuda-hote chu LALPA an pi leh pute Pathian zawng tur leh a dan leh a thupek zawm turin thu a pe a.o>Wram dang pathian maichamte leh hmun sangte a thehthang bo a, lungphunte a tichim a, Aseri-te a kit a:K=Asa chuan LALPA a Pathian mithmuhah thil tha leh dik a ti thin a:/< YChutichuan Anija chu a pute hnenah a muhil a, Davida khawpuiah an phum a, a aiah a fapa Asa a lal ta a: alal chhung chuan an ram chu kum sawm zet ralmuangin a aawm a.p;Y Abija chanchin dangte leh a awm dan te, a thu sawite chu zawlnei Idova hrilhfiahna buah a chuang a ni.q:[ Abija erawh chu a lo chak ta deuh deuh a, nupui sawm leh pali a nei a, fapa sawmnih leh pahnih leh fanu sawm leh paruk a hring a.Abija chanchin dangte leh a awm dan te, a thu sawite chu zawlnei Idova hrilhfiahna buah a chuang a ni.i9K Abija lal lai chhung chuan Jeroboaman din chauh lehnaa nei ta lo; LALPA'n a hrem a, a thi ta a.8 Tin, Abija chuan Jeroboama chu a um a, he'ng khuate hi a laksak -Bethel leh a khawper te, Jesana a khawperte nen, Ephron a khawperte nen.7 Chu mi tuma Israela thlahte tlawm dan chu chutiang chu a ni, Juda thlahte chuan LALPA an pi leh pute Pathian an rin avangin an ngam ta a.s6_ Chutichuan Abija leh ahote chuan an that ta chiam mai a: tichuan Israel mi thlan thiau nuainga an that a.f5E Tichuan Israel thlahte chu Juda-ho hmaah chuan an tlanchhia a, Pathianin an kutah a pe ta a.C4 Chutichuan Judate chu an au ta dur dur a; chutia Judate an au dur dur chuan heti hi a ni a, Abija leh Juda-ho hmaah chuan LALPA'n Jeroboama leh Israel-ho zawng zawng chu a titlawm ta a.33 Tin, Judate chu an han lehhawi chuan ral chu an hnung lam leh an hma lamah an lo awm a, LALPA chu an au ta a, puithiamte chuan tawtawrawt an ham a.2 Nimahsela Jeroboama chuan an hnung lamah a chan ruktir a: tichuan Judate hma lamah an awm a, chang rutute chu an hnung lamah an awm a.1 Tin, ngai teh u, Pathian chu kan hma hruaiin kan hnenah a awm a, tin, a puithiamte an tawtawrawta nangmahni hnawt tura ham turin an awm bawk a. Aw, Israela thlahte u, LALPA in pi leh pute Pathian chu do lul suh u, in hmuingil tawp hlei lo ang e," a ti a.I0 tin, ni tin, leh zan tin, LALPA tan halral thilhlan te, rimtui te an hal thin a: chhang chiah pawh dawhkan thianghliman an dah fel diam thin a; tlai lam apianga hal turin rangkachak khawnvar dahna a khawnvarte nen: keini zawngin LALPA kan Pathian thupek chu kan zawm reng a, nangni erawh chuan amah chu in hawisan a ni.5/c Nimahsela keini zawng, LALPA chu kan Pathian a ni a, amah chu kan hawisan lo a; LALPA tana rawngbawltu mahni hna theuh thawk Arona fapa puithiamte leh Levi-hote kan nei a:t.a LALPA puithiam, Arona fapate leh Levi-hote chu hnawtchuakin, ram dang mite tih dan angin puithiam in insiam a ni lo'm ni? Tichuan bawng tuai leh beram pasariha rawn inhlan apiangte chu pathian ni lawi lo puithiam an ni thei zel mai a.C- Tin, Davida fapa-te lakah hian LALPA ram chu do theih in inring a: tam pawh in tam hle a, Jeroboaman pathian atana a siamsak che u rangkachak bawng no lemte pawh in hnenah a awm bawk a.&,E Tin, Rehoboama a la naupan a, a rilru a la nem a, a lo dodal theih loh lai khan Solomona fapa Rehoboama kalhin mi bengtlaloho, Beliala fate an pung khawm a.n+U Nimahsela Nebata fapa Jeroboama, Davida fapa Solomona chhiahlawh chu a pu chungah a lo hel ta mai a.* LALPA Israelte Pathian chuan Israel ram chu Davida leh a fate chi thuthlungin kumkhua atan a pe tih hre awm tak in ni lo'm ni?) Tin, Abija chu Ephraim tlang rama Zemaraim tlangah a ding a, "Aw, Jeroboam, Israel-ho zawng zawng nen lo ngaithla rawh u;$(A Tin, Abija chuan sipai indo mi, mi huaisen nuali thlan thiau nen an va bei a; tin, Jeroboama chuan mi chak huaisen thlan thiau nuairiat inzarin a lo do a.' Jerusalem-ah kum thum a lal a; a nu hming chu Maakai, Gibea mi Urieal fanu a ni. Tin, Abija leh Jeroboama chu chu an indo a.V& ' Jeroboama kum sawm leh kum riat a lal kumin Juda-ho chunga Abija a lal tan a.t%a Tin, Rehoboama chu a pi leh pute hnenah a muhil a, Davida khuaah an pum a: a aiah a fapa Abija a lal ta a.R$ Tichuan Rehoboama chanchin chu a bul atanga a tawp thlengin zawlnei Semaia ziak chanchin bua leh zawlnei Idova ziak chanchin bua thlahte chanchin zingah ziak a ni lo'm ni? Rehoboama leh Jeroboama chu an indo reng mai a ni.Tin, Rehoboama chu a pi leh pute hnenah a muhil a, Davida khuaah an pum a: a aiah a fapa Abija a lal ta a.G# LALPA zawnna'n a rilru a hman loh avangin thil tha lo a ti a.*"M Chutichuan lal Rehoboama chu Jerusalem-ah chuan a intinget a, ro a rel a: Rehoboama chu a la tantirhin kum sawmli leh kum khat a ni a, LALPA'n a hming awmtirna tura Israel hnam zawng zawng zinga a thlan khua Jerusalem-ah kum sawm leh ku sarih a lal a; a nu hming chu Naamai, Amon mi a ni,!- Tin, a han intihhnuai tak avang chuan a tihboral hlauh lohna'n a chunga LALPA thinurna chu akiang ta a; tin, Judai ram chu a la tha reng bawk a.  Tin, heti hi a ni a, lal chu LALPA ina a lu apiangin vengtute chuan an keng a, tin, vengtute pindanah chuan an dah leh zel thin a.yk Tin, lal Rehoboama chuan chung aia chuan dar phawte a siam a, lal in kawngkhar vengtu sipai hotute a kawltir a./W Chutichuan Aigupta lal Sisaka chu Jerusalem beiin a han cho a, LALPA ina rote leh lal ina rote a la a; a la zo vek a ni; Solomona siam rangkachak phawte pawh a la a.q[ Amaherawhchu a chhiahhlawhte an ni ang, ka rawngbawl leh ram dang mi rawngbawl dan an hriatna'n," tiin.eC Tin, LALPA'n an intihnuai chu a lo hriat chuan LALPA thu Semaia hnenah a lo thleng a, "An intihnuai ta a; ka tiboral vek lo ang a, thenkhat ka chhanhim ang a, Sisaka hmangin Jerusalem chungah ka thinurna ka leih lo ang.c? Chutichuan Israel-ho puipate leh lal chu an intihnuai a, "LALPA chu a fel a ni," an ti a.} Tin, zawlnei Semaia chu Rehoboama leh Juda-ho puipa Sisaka avanga Jerusalem-a pungkhawmho hnena chuan a han kal a, an hnenah, "LALPA chuan heti hian a ti, 'Mi hawisan ta a, chuvangin kei pawhin Sisaka kutah ka dah ta che u a ni,' tiin," a han ti a.E Judai rama kulh nei khuate a la a, Jerusalem a va thleng a.7g 2-3, Tin, heti hi a ni a, lal Rehoboama kum nga a lal kum chuan LALPA chunga an sual avangin Aigupta lal Sisaka chuan tawlailir 1,200 leh sakawr chung chuang mi 60,000 nen Jerusalem a han bei a: Aigupta rama mi a hnena kalte chu chhiar sen rual an ni lo; Lub-ho te, Suki-ho te, Ethiopia-ho te an ni a.7g 2-3, Tin, heti hi a ni a, lal Rehoboama kum nga a lal kum chuan LALPA chunga an sual avangin Aigupta lal Sisaka chuan tawlailir 1,200 leh sakawr chung chuang mi 60,000 nen Jerusalem a han bei a: Aigupta rama mi a hnena kalte chu chhiar sen rual an ni lo; Lub-ho te, Suki-ho te, Ethiopia-ho te an ni a. { Tin, Rehohoma chu a lo lal ngheh tak chinah chuan a lama tang Israel-ho zawng zawng nen, LALPA dan chu an hawisan ta a.C Fing takin rem a ruat a, a fapate zawng zawng chu Judai ram leh Benjamin ram zawng zawnga kulh nei khuaahte a awm darhtir vek a: ei tur tam tak a pe a. Nupui tam tak a zawn sak hlawm a.:m Tin, Rehoboama chuan maakai fapa Abija chu a unaute zinga chungnung berah a dah a; lala siam a rilruk nghe nghe a ni a.Fing takin rem a ruat a, a fapate zawng zawng chu Judai ram leh Benjamin ram zawng zawnga kulh nei khuaahte a awm darhtir vek a: ei tur tam tak a pe a. Nupui tam tak a zawn sak hlawm a.X) Tin, Rehoboama chuan Absaloma fanu Maakai chu a nupuite leh a hmeite zawng zawngah chuan a hmangai bik a; (nupui sawm leh pariat leh hmei sawmruk a nei a, fapa sawmhnih leh pariat leh fanu sawmruk a nei a.)wg Ani hnuah chuan Absaloma fanu Maakai a nei a; ani chuan Abija te, Ataia te, Ziza te, Selomitha te a rinsak a.=u fapate a hrinsak a; Jeusa te, Semaria te, Zahama te. Tin, Rehoboama chuan Davida fapa Jerimotha fanu Mahalathi nupuiah a nei a, chu chu Jesea fapa Eliaba fanu Abihaili fanu a ni:.U Chutichuan Judai ram chu an tinghet a, kum thuum chung chu Solomona fapa Rehoboama chu an tinghet a: kum thum chhung chu Davida leh Solomona kawng chu an zawh a ni.(I Tin, Israel hnam, LALPA Israelte Pathian lama riltu thle zawng zawngte chuan an zui a, LALPA an pi leh pute Pathian hnena inthawi turin Jerusalem-ah an kal a.e C a hmun sang atan le kelpa leh bawng no lem a siam atana puithiamte a ruat tak zawk avangin.. U Levi-hote chuan an ram leh an awmnate an chauhsan a, Judai ram leh Jerusalem-ah an kal a: Jeroboama leh a fapaten LALPA tana puithiam hna thawk lo turin a bantir a,k O Tin, Israel ram zawng zawnga puithiamte leh Levi-hote chu an ram atang theuhin a hnenah an kal a.  Tin, khawtinah chuan phaw te, fei te a dah a, khaw nghet takah a siam hlawm a. Tin, Judai leh Benjamin ram chu a ta a ni.i K Tin, chung kulhte chu a tinghet a, hotute a dah a, ei tur te, hriak te, uain te a chek khawm a.eC Zora te, Aijalon te, Hebron khuate; chung chu Judai leh Benjamin rama kulh nei khuate a ni.(K Adoraim te, Lakis te, Azeka te,#A Gat te, Maresa te, Zip te,(K Bethzur te, Soko te, Adulam te,.W Bethlehem khua te, Etam te, Tekao te,]3 Tin, Rehoboama chu Jerusalem khuaah a awm a, Judai ramah invenna'n khuate a siam a, LALPA'n heti hian a ti, In han kal tur a ni lo a, in unaute chu han do hek suh u: mahni in lamah haw leh vek rawh u; hei hi keimah tih a ni e,' tiin sawi rawh," tiin. Chutichuan LALPA thu chu an awi a, Jeroboama do tura an kal tur chu an kir leh ta a.ve Judai ram lal Solomona fapa Rehoboama hnenah leh Judai ram leh Benjamin rama Israel mi zawng zawngte hnenah,E Nimahsela Pathian mi Semaia hnenah LALPA thu a lo thleng a,I Tin, Rehoboama chuan Jerusalem a han thlen chuan, Israel-hote do a, Rehoboama ram la leh turin Juda leh Benjamina chhung te, mi huaisen thiau thlan chhuah, nuaikhat leh singriat zet a khawm a.`~9 Chutichuan Israel-hote chu Davida chhungte chungah an lo hel ta a ni, tun thleng hian.F} Tichuan lal Rehoboama chuan hnathawka rawih luihte hotu Hadorama a tir a; ani chuan Israel-ho zawng zawng chuan lungin an lo deng a, a thi ta a. Tin, lal Rehoboama chu Jerusalem khua a tlan tumin a tawlailirah a chuang ta thuai a.Chutichuan Israel-hote chu Davida chhungte chungah an lo hel ta a ni, tun thleng hian.V|% Israela thlah, Judai ram khuaa awmte erawh chu an chungah Rehoboama a lal a.k{O tin, lain an thu a pawm lo tih Israel-ho zawng zawngten an hriatin mipuite chuan, "Davida ah chuan chanvo enge kan neih le" Lesaia fapaah chuan roluah tur kan nei hek lo: Israel mite u, in puan in lamah haw theuh rawh u: David, i chhungkua ngaihtuah mai rawh," tiin lal chu an chhang a. Chutichuan Israel ho zawng zawng chu an puan in lamah ah haw ta a.Fz Chutichuan lal chuan mipuite thu sawi kha a pawm ta lo va: chu chu Pathian vang a ni, LALPA'n Silo mi Ahija hmanga, Nebata fapa Jeroboama hnena a thu lo sawi tawh kha a tihngheh theihna'n.jyM tlangvalhote remruatpui ang khan, "Ka pan in nghawngkawl a lo tirit a, keiin chu chu ka belhchhah zawk dawn a ni; ka pan vuaknain a lo hring thin che u a, kei erawh chuan khawmualkaikuangin ka hring dawn che u a ni," a ti a.kxO Lal chuan chang takin alo chhang hlawm a, lal Rehoboama chuan upahote remruatpui kha a pawm lo a,4wa Chutichuan Jeroboama leh mipuiho zawng zawng chu lalin, "Ni thum chinah lo kal leh ang che u," tia a hrilh ang khan a ni thum ni chuan Rehoboama hnenah chuan an va kal a.Xv) Ka pa khan nghawngkawl rit tak a lo bahtir che u a, kei chuan in nghawngkawl chu ka belhchhah dawn a sin: ka pan vuaknain a hring thin che u a, kei erawh chuan khawmual- kaikuangin ka hring dawn che u a ni.u3 Tin, a rualpui tlangvalhote chuan a hnenah, "Heng mipuiho, 'I pa khan kan nghawngkawl a tirit em thin a, nang chuan min tihzansak rawh khai,' i hnena titute hnenah chuan hetiang hian ti la, hetiang hian an hnenah sawi ang che, 'Ka pa kawng ai chuan ka zungte hia lian zawk a,5tc An hnenah chuan, "Heng mipuiho, ka hnena, 'I pan kan chunga nghawngkawl a nghah hi min tihzansak rawh,' tia sawitute hi ka chan dan tur rem eng nge mi ruatpui le?" a ti a.usc Nimahsela upaho remruatpui chu a apwm lo a, ama rualpui tlangvalho, a bula awm thinte chu a rawn ta zawk a.%rC Tin, anni chuan a hnenah, "Heng mipuite hi i khawngaih a, i tihlawm a, an hnena thu tha tak takte i sawi chuan kumkhuain i mite an ni ang," tiin an sawi a.&qE Tin, lal Rehoboama chuan, "Heng mipuite chhanna tur hian rem eng nge min ruatpui dawn le?" tiin a pa Solomona dam laia a bula awm thin upahote chu a rawn a.~pu Tin, ani chuan an hnenah, "Ni thum hnuah lo kal leh zawk rawh u," a ti a. Tichuan mipuite chu an kal kiang ta rih a.Io I pa khan kan nghawngkawl a tirit em thin a; chuvangin i pain min chhawr rimna leh a nghawngkawl rit tak kan chunga a nghah hi min tihzansak la, tichuan i rawng kan bawl ang," tiin an sawi a.wng Mi an tir a, an zu ko a; tichuan Jeroboama leh Israel-ho zawng zawng chu an lo kal a, Rehoboama hnenah chuan,Em Tin, heti hi a ni a, Nebata fapa Jeroboaman chu mi thu chu a lo hriat chuan (lal Solomona hnen ata a tlan bona Aigupta rama la awm a ni si a) Aigupta ram ata Jeroboama chu a lo haw leh a.zl o Tin, Rehoboama chu Sekem khuaah a kal a; Israel-ho zawng zawng chu Sekem khuaah lala siam turin an kal tawh si a.}ks Tin, Solomona chu a pi leh pute hnenah a muhil a, a pa Davida khuaah an phum a, a aiah a fapa Rehoboama a lal ta a.Mj Tin, Solomona chu Jerusalem-ah Israel mi zawng zawng chungah kum sawmli a lal a.Tin, Solomona chu a pi leh pute hnenah a muhil a, a pa Davida khuaah an phum a, a aiah a fapa Rehoboama a lal ta a.ci? Solomona chanchin dangte chu a bul atanga a tawp thlengin zawlnei Nathana ziak chanchin buah te, Silo mi Ahija hrilhlawkna buah te, Nebata fapa Jeroboama chungchang thua zawlnei Idova inlarna buahte a chuang lo em ni?^h5 Tin, Solomona tan sakawrte Aigupta atangte leh ram tin, atangtein an rawn la thin a.Ag{ Tin, lal chuan Jerusalem khuaah chuan a tam em avangin tangkaruate chu lung ang maia ngaih khawpin a awmtir a, sidar thingte chu phaia theipui thing ang leka ngaih khawpin a awmtir a.`f9 Tin, Lui atanga Philistia ram leh Aigupta ram thlenga lal zawng zawng chungah a lal a.Se Tin, Solomona chuan sakawr leh tawlailir dahna hmun sangli a nei a, tin, sakawr chungchuang mi singkhat leh sanghnih a nei a, chungte chu tawlailir dahna khuaah te, Jerusalema lal hnenah te a awmtir a.(dI Tin, kum tin pek bi neiin tangkaraw bungbel te, rangkachak bungbel te, puan te, ralthuam te, englo rimtui te, sakawr te, sabengtungte an rawn pe theuh thin a.c) Tichuan Pathianin a thinlunga a dah, a finna thu chu ngaithla turin khawvel lal zawng zawngte chuan Solomona chu an rawn pan huai huai thin a.ibK Chutichuan lal Solomona chuan khawvel lal zawng zawngte chu hausakah leh finah a khum vek a ni.Qa Lal chuan lawng rual, Hurama chhiahhlawhte Tarsis-a kal thin kawppui a nei a, kum thum dan zelah Tarsis lawng rual chuan rangkachak te, tangkarua te, saingho te, zawng te, arawn te arawn phur thin a.O` Lal Solomona no zawng anwg chu rangkachak vek a ni a, tin, Lebanon ngawpui ina bungbel zawng zawngte pawh rangkachak hlir hlak vek a ni a; Solomona dam lai chuan tangkarua chu engah mah an ngai lo._ Tin, rahka paruk sir tuak chungah chuan sakeibaknei sawm leh pahnih a ding a; chutiang chu khawii ramah mah an siam ngai lo.T^! lalthutthlengah chuan a kai chhohna rahka paruk te, lalthutthleng nena zawmk, rangkachak te, nghahchhan te, thutthleng sir tuaka ban nghahna te, a ban nghahna bula ding sakeibaknei lem pahnihte a awm a.h]I Tin, lal chuan saingho lalthutthleng ropui tak a siam bawk a, rangkachak hlir hlakin a luan a.\' Tin, rangkachak den phekin phaw zathum a siam a; phaw pakhatin rangkachak sekel zathum a duh a; chung chu Lebanon ngawpui inah chuan a dah a.[ Tin, lal Solomona chuan rangkachak den phekin phaw lian mi zahnih a siam a: phaw lian pakhatin rangkachak sekel zaruh a duh a.{Zo Tin, Arabia lal zawng zawngte lehram awptute chuan Solomona hnenah rangkachak te, tangkarua te an rawn la thin a.:Ym Mi inawmpawlhho leh sumdawnghote rawn lak luhtiam hauh loin Solomona hnena kum khat chhunga rangkachak lo lut rih lam chu rangkachak talen zaruk leh sawmruk leh paruk buk a ni.X Tin, Seba lalnuin thil a pek tiam loin lal Solomona chuan a duh apiang a pe bawk a. Chutichuan a ram lama a hote nen an haw leh ta a.;Wo Tin, lal chuan alfum thing chu LALPA in leh lal in hungna'n leh hla satute tana tingtang leh perhkhuangah a siam a: chutiang chu Judai ramah tun hma lam chuan an la hmu ngai lo.V' Tin, Solomona chhiahhlawhte leh Hurama chhiahhlawh te, Ophir atanga rangkachak va phurte pawh chuan algum thing leh lunghlute an rawn phur a.7Ug Chutichuan lal chu rangkachak talent za leh sawmhnih le englo rimtui tam tak mai leh lunghlute a pe a, Seba lalnun lal Solomona englo rimtui a pek ang reng reng hi a awm lo.~Tu LALPA i Pathian, i chunga lawm, a lal atana a lalthutthlenga thuttirtu che LALPA i Pathian chu fakin awm raw se; i Pathianin Israel-ho hi kumkhuaa tihngheh atan a hmangaih a, chuvangin fel taka rorel turin an lalah a siam che a nih hi," a ti a.{So I mite chu an va nihlawhin, he'ng i chiahhlawh i bula awm foa i finna thu ngaithla fo thinte hi an va nihlawh em!TR! Nimahsela, keima mit ngeia ka rawn hmuh hma loh chuan an sawi mai chu ka awi thin lo a, ngai teh, i finna ropuizia zatve pawh min lo hrilh hlei nem le: i hmingthan ka lo hriat dan chu i khum daih mai a.qQ[ Lal hnenah chuan, "I thiltihte leh i finzia thuthang ka rama ka lo hriat chu a dik ngei a lo nih hi le.{Po Tin, Arabia lal zawng zawngte lehram awptute chuan Solomona hnenah rangkachak te, tangkarua te an rawn la thin a.Tin, thlalera Tadmor a din a, Hamatha-a bungraw dahna khuate nen.;=qTin, Solomona chuan Hamath-zoba a bei a, a hneh a._<7Huraman Solomona khua a pekte chu Solomona chuan a din a, Israela thlahte a awmtir a.c; ATin, heti hi a ni a, Solomonan LALPA in le ama in a sak chhung kum sawmnih a lo vei chuan,t:aTin, 'LALPA, an pi leh pute Pathian, Aigupta ram ata hruai chuaktu chu an hawisan a, pathian dangte an vuan a, an bia a, an rawngte an bawl tak avangin he chhiatna zawng zawng hi an chungah a thlentir a nih hi,' an la ti ang," a ti a.w9gTin, he in sang tak hi a kianga kal apiangin mak an ti ang a, 'Engati nge he ram leh he in hi LALPA'n hetianga a tih?' an ti ang a.Tin, 'LALPA, an pi leh pute Pathian, Aigupta ram ata hruai chuaktu chu an hawisan a, pathian dangte an vuan a, an bia a, an rawngte an bawl tak avangin he chhiatna zawng zawng hi an chungah a thlentir a nih hi,' an la ti ang," a ti a.`89anmahni ka pek a ram ata hi ka tiboral hlauh vang a; tin, he in ka hming atana ka tihthianghlim tawh sa hi ka mithmuh phak loa ka sawn bo daih ang a, hnam tin, zinga tihelna leh a chhe lama tehkhinnaah ka siam ang.{7oAmaherawhchu in hmaa ka zam, ka dante leh ka thupekte i hawisan a, pathian dangte rawng in bawl a, in biak chuan,6{Israelte zingah roreltu i hmai lo ang,' tia i pa Davida hnena thu ka thlun ang khan i ram lalthutthleng ka tinghet ang.53Tin, nanga chungchang thu-ah pawh, i pa Davida anga ka mithmuha i awm a, thu ka pek ang zel chea i awm a, ka thuruatte leh ka rorelte i pawm chuan,#4?Chutah chuan ka hming kumkhuaa a awm theihna'n he in hi ka ruat a, ka tithianghlim tawh a ni: chutah chuan ka mit leh ka thinlung a awm kumkhua tawh ang.N3He hmuna tawngtainaah hian ka mit ke len ang a, ka beng ka chhi ang.J2 ka hming pu ka mite chuan inngaitlawma an tawngtai a, min zawn a, an awm dan sualte an hawisan chuan, van atangin ka lo ngaithla ang a, an sualte ka ngaidam ang a, an ram chu ka tidam leh ang.U1# Vante ka khar a, ruahte a sur loh emaw, ka mite zinga hri ka lentir emaw a,0% Tin, zanah Solomona hnenah LALPA a rawn inlar a, a hnenah, "I tawngtaina chu ka lo hria a, he hmun hi ka tana inthawina inah ka ruat tawh e.,/Q Chutiang chuan Solomona chuan LALPA in leh lal in chu a puitlin ta a; Solomona chuan a rilrua a tum ang takin LALPA in leh ama in chu tluang takin a puitlin ta a.a.; Tin, thla sarihna, ni sawmhni leh ni thum ni chuan mipuite chu a tintir a, LALPA'n Davida leh Solomona leh a mi Israelte chunga a thatna a lantir avang chuan hlim tak leh lawm takin mite chu an in lamah an haw ta a.- Tin, ni riat ni chuan inkhawmna ropui tak an nei a; maicham lawmna atan ni sarih an awh a, kut ni atan ni sarih an awh a ni.1,[Chutichuan chu mi tum chuan Solomona leh Israel mi zawng zawng, mipi pungkhawm nasa tak chu Hamath kaw luhna atanga Aigupta ram lui thlenga mite nen ni sarih an kut a.+#Tin, Solomona chuan LALPA in hma zawna hungchung kawtlai tak chu a tithianghlim bawk a; chutah chuan halral thinhlan te, remna thilhlan thau te a hlan a; Solomona dar maicham siam chu halral thilhlan te, chhangphut thilhlan te, thau te hlanna'n a tet luattuk avangin. X~~}}%||<{{zkyyxwwOvvEvuu*tltswrrqqepoonnnmm3llYkjj ihggYfdedd%cWbba#`__^/]p\[[\Z]YYXXWcVV8UGTSS&QPPlOONCMM.LKKIGGKF^EESDDCB @@?>>O=c<2;:99v877@654332;11W00//#.`-,+**+)`((R''&%%!$##7""P! *trg%MA%ANx  '  yYt^X}Puithiamte leh Levi-ho a ko khawm a, Juda-ho khuaahte kal u la, kum tina in Pathian In siam thatna'n Israel mi zawng zawng hnenah tangka va khawn khawm raw u khai, muangchang suh ang che u," a ti a. Nimahsela Levi-hote chu an hmanhmawh chuang lo a.]3Tin, heti hi a ni a, chu mi zawhah chuan Joasa chuan LALPA in siam that a rilruk a,RTin, Jehoiada chuan nupui pahnih a neihsak a, fanu leh fapate a hring a.^5Tin, Joasa chuan puithiam Jehoiada dam chhung chuan LALPA mithmuhin thil tha a ti a. Joasa chu a lal tantirhin kum sarih mi a ni a: Jerusalem-ah kum sawmli a lal a; a nu hming chu Zibiai, Beer-seba a mi a ni .Chutichuan chu rama mi zawng zawng chu hlim takin an awm a, khua chu ralmuangin a awm ta a: Athali chu khandaihin an that a.oWTin, za chunga hotu te, mi tha te, mipui awptute chu mi rama mi zawng zawngte chu a hruai a, LALPA ina lal chu an han hruai thla a; kawngkhar chhakta zawkah lal in lamah an kal a, lal chu an ram lalthutthlengah chuan an thuttir ta a.Chutichuan chu rama mi zawng zawng chu hlim takin an awm a, khua chu ralmuangin a awm ta a: Athali chu khandaihin an that a.\1Thianghlim lo tawh phawt chu an luh lohna'n LALPA in kawng khar vengtute a ruat a.1Tin, Jehoiada chuan, Mosia dan bua a ziak anga hlim tak leh hla sa chunga Davida'n LALPA ina LALPA hnena halral thilhlan hlan tura a lo ruat puithiam Levi-ho hnuaia thawk turin Davida thupek angin LALPA biak in vengtu turte pek angin LALPA biak in vengtu turte chu a ruat a. 9Tin, mipui zawng zawng chu Baala inah an kal a, an tichhia a, a maicham te, a lemte an tisawm dep a, Baala puithiam Matana chu maicham bula an that a.s_Tin, Jehoiada chuan amah leh mipui zawng zawng leh lal karah chuan LALPA mite ni turin thu a thlung ta a.nUChutichuan kawng an kian a, tin, sakawr luhna kawngkaah lal inah a kal a, chutah chuan an that a ni.7Tin, puithiam Jehoiada chuan sipaite chunga hotua ruat sipai za hotute chu a hruai chuak a, an hnenah, "Sipaihote karah chhuahtir u la, tin, tupawh a zui apiang chu khandaiha sahhlum ni rawh se," a ti a; puithiam chuan, "LALPA inah zawng thah tur a ni lo e," a lo ti tawh si a.nU tin, a han en a, ngai teh, kawngkaa ban bulah lal chu a ding a, a kianga sipai hotute leh tawtawrawt hamtute nen; tin, chu mi rama mi zawng zawng chu an hlim em em a, tawtawrawtte an ham dur dur a; tin, hla satute chuan an thil ri theite tumin fakna hla an saho a. Tichuan Athali chuan a puante a pawtthler a, "Phiar rukna! phiar rukna a ni ta le!" a ti a.x i Tin, Athaliin mipui lal chawimawia an zi mur mur thawm chu a hriatin LALPA inah mipui zingah chuan a va kal a;V % Chutichuan lal fapa chu an rawn hruai chuak a, lallukhum an khumtir a, thuhriattirna chu an pe a, lalah an siam a, Jehoiada leh a fapate chuan hriak an thih a, "Pathianin lal chu humhim rawh se," an ti a.  Tin, mite chu hriamhrei keng theuhin in ding lampang atangin vei lampang thlengin maicham leh In hualin lal a din hualtir a.~ u Tin, puithiam Jehoiada chuan sipai za hotute chu LALPA ina awm lal Davida fei leh phawte leh phaw liante chu a pe a. Chutichuan Levi-ho leh Juda zawng zawngte chuan puithiam Jehoiada thupek ang zawng zawng chuan an ti a; tin, mahni hote theuh chawlhnia lo kal turte leh chawlhnia tin turte chu an hruai a; puithiam Jehoiada chuan a tin tur pawl chu a la tintir si lo a.6eTin, Levi-hoin an hriamhrei kengin lal chu an din hual ang a; tin, tupawh ina lo lut chu thah tur a ni a; tin, lal chu a chauh leh a luhin a hnenah awm zel rawh u," a ti a.NNimahsela puithiamte leh rawngbawltu Levi-hote chauh lo chu tumah LALPA inah lut suh se; anni chu an thianghlim avangin an lut ang a, mipui zawng zawng erawh chu LALPA ngaichangin an awm tur a ni.;oTin, hmun thuma thena hmun khat chu lal inah in awm ang a; tin, hmun thuma thena hmun khat chu kulh kawngkaah; tin, mipui zawng zawng chu LALPA in kawt hung chhungah an awm ang.'In tih tur chu hetiang hi a ni: Puithiamte leh Levi-ho chawlhnia lo kal thinte chu hmun thuma thena hmun khat kawngkhar vengtute in ni ang a.I Tin, pungkhawmho zawng anwg chuan Pathian inah lal hnenah chuan thu an thlung a. Tin, an hnenah, "Ngai teh u, LALPA'n Davida fapate chungchang thu a lo sawi angin lal fapa chu a lal tur a ni.Tin, Judai ram an fang a; Judai ram khaw tina Levi-hote leh Israelte chhungkaw puipate an khawm a. Jerusalem an han thleng a.` ;Tin, a kumsarih kumah chuan Jehoiada chu a intichak a, sipai za hotu, Jehorama fapa Azaria te, Jehanana fapa Ismaela te, Obeda fapa Azaria te, Adaia fapa Maaseia te, Zikria fapa Elisa phata te hnenah thu a thlung a.r] Tin, an hnena chengin Pathian inah kum ruk a rukin a awm a: tichuan Athali chu an rama chuan a lal ta a.#? Ahazia fapa Joasa erawh chu lal fanu Jehosabeathi chuan lal fapa an thahte zing ata chu a hruai bo a, a enkawltu nen khum pindanah a thukru hlau mai a. Chutichuan lal Jehorama fanu Jehosabeathi, puithiam Jehoiada nupui (Ahazia farnu a ni a) Athali hmuh theih loh turin a thukru a, tichuan an that ta lo a.Tin, an hnena chengin Pathian inah kum ruk a rukin a awm a: tichuan Athali chu an rama chuan a lal ta a.~u Tin, Ahazia nu Athali chuan a fapa a thi tih a lo hriat chuan a tho a, Juda lal zawng zawng chu a that ta vek mai a.~# Ahazia chu an zawng a, an man a, (Samari-ah a biru a ni) Jehua hnenah an rawn hruai a, an that a; tin, "A thinlung zawng zawnga LALPA zawng thin Jehosaphata fapa a ni si a," an ti a, a phumin an phum a. Tichuan Ahazia chhungte chuan an ramah thuneihna an nei ta lo a.#}?Tin, heti hi a ni a, Ahaba chhungte tichhe tura a beih laiin Juda puipate leh Ahazia unau fapatehoin Ahazia rawng an bawl lai a hmu a, a that ta hlawm a.G|Tichuan Ahazia Jehorama hnena a kal a, a boralna chu Patian tih a ni a; Nimsia fapa Jehua bei turin Jehorama hnenah a kal avangin. Chu mi chu Ahaa chhungte timang tura LALPA ruat a ni si a.T{!Suria lal Hazaela a va beinaa Rama-a an lo hliam tidam turin Jezreel-ah a kal a. Tichuan Juda lal Jehorama fapa Azaria chu Ahaba fapa Jehorama a dam loh avang chuan a kan turin Jezreel-ah chuan a kal a.:zmAn kaihhruai ang chuan a awm bawk a, Ramoth-gilead-ah Suria lal Hazaela do turin Israel lal Aaba fapa Jehorama hnena a kal a; tichuan Suria ho chuan Jehorama chu an lo hliam a.yyAhana chhungkuate tih ang bawkin LALPA mithmuhah thil tha lo a ti a: a pa thih hnuin a chhiatna tura kaihruaitu an ni.wxgAni pawh chuan Ahaba chhungte kawng zawh chu a zaw veh a: a nu chu thil sual taka ti tura kaihhruaitu a ni a. wAhazia chu a lal tantirhin kum sawmli leh kum hnih a ni a; Jerusalem-ah kum khat a lal a; a nu hming chu Athali, Omria fanu a ni a.~v wChutichuan Jerusalem mite chuan a fapa naupang ber Ahazia chu a aiah lalah an siam a; a fa ute zawng zawng chu sipai rual, Arabia mite nena an tan hmuna lo kalho chuan an that ta vek si a. Chutichuan Juda lal Jehorama fapa Ahazia chu a lal ta a.2u]A lal tirhin kum sawmthum leh kum hnih a ni a, Jerusalem-ah kum riat a lal a; tuma ui hlawh loin a thi a, Davida khawpuiah an phum a, lalho thlanah erawh chuan a ni lo.st_Tin, heti hi a ni a, a kum hnihna a lo vei hnuin a natna avang chuan a ril chu a tla ta a, a natna rapthlak takin a lo thi ta a. A mite chuan a pa meipui an chhehsak ang khan an chhehsak ve lo.A lal tirhin kum sawmthum leh kum hnih a ni a, Jerusalem-ah kum riat a lal a; tuma ui hlawh loin a thi a, Davida khawpuiah an phum a, lalho thlanah erawh chuan a ni lo.PsTin, chu mi hnuah chuan LALPA'n tihdam theih loh ril natnain a hrem a.Tr!tichuan Judate chu an han bei a, an ramah an lut a, lal ina thil zawng zawng chu an la vek a, a fapate, a nupuite pawh; chutichuan a fapa naupang ber Jehoahaza chauh lo chu a fa pawh an hnutchiahsak lo.qyChutichuan Ethiopia mite kiang vela mi Philistia-ho leh Arabia-ho rilru chu Jehorama bei turin LALPA'n a chawk tho va: p tin, nangin ril natna nasa tak i nei ang a, ni tin, chu natna avanga i ril chu a tlak a tlak a, a tlak zawh vek thlengin," tiin.Vo%ngai teh, LALPA'n i mi te, i fa te, i nupuite i rante hripuiin a hrem ang a;#n? Israel lalte kawng i zawh zawk a, Judate leh Jerusalem-a awmte Ahaba chhungte anga i uiretir a, i unau, i pa chhungte i aia tha zawk i thah bawk avangin,Mm Tin, zawlnei Elija atangin a hnenah lehkha a lo thleng a, "LALPA, i pu Davida Pathian chuan heti hian a ti, ' I pa Jehosaphata kawngte i zawh lo a, Judate lal Asa kawngte pawh zawh bawk hek lo a,olW Tin, Judai ram tlangahte hmun sang a siam a, Jerusalem mite chu a uiretir a, Judate chu a hruai bo a.Ik  Chutichuan Edom-hote chu tun thlengin Judate lakah an la hel ta reng a ni; tin, LALPA, an pi leh pute Pathian chu a hawisan avangin, chu mi lai bawk chuan Libna khua pawh a lakah an hel ve a.KChutichuan tuten emaw Jehosaphata hnenah, "Nangmah bei turin mipui tam tak mai, tuifinriat ral Suria atangin an lo thawk chiam mai; ngai teh, Hazazon-tarmar-ah an awm tawh," (Chu chu Engedi an ti bawk thin) tiin an hrilh a.= Tin, chu mi hnua chuan heti hi a ni a, Moaba thlahte leh Amona thlahte chu Meun-ho thenkhatte nen Jehosaphata bei turin an lo thawk a.9<k Tin, ngai teh u, LALPA lam thu zawng zawngah chuan puithiam lalber Amaria chu in hotu a ni a; tin, lal lam thu zawng zawngah chuan Juda te chhungkaw chunga roreltu Ismaela fapa Zebadia a ni: Levi-hote pawh in hotute an ni ve ang. Huai takin ti u la, mi thate hnenah chuan LALPA chu awm rawh se," a ti a.;y Khawii khuaa mi pawhin thubuai an rawn sawi a, tualthah te, dan leh thupek thu-ah te, thuruat leh rorel thu-ahte an rawn inkhin chuan, LALPA chunga thil an tihsual lohna'n fimkhur turin hrilh ang che u, nangmahni leh in unaute chungah thinurna a lo thleng dah rual ang e; chutiang chuan ti u la, thiam loh in chang dawn lo nia.Tin, ngai teh u, LALPA lam thu zawng zawngah chuan puithiam lalber Amaria chu in hotu a ni a; tin, lal lam thu zawng zawngah chuan Juda te chhungkaw chunga roreltu Ismaela fapa Zebadia a ni: Levi-hote pawh in hotute an ni ve ang. Huai takin ti u la, mi thate hnenah chuan LALPA chu awm rawh se," a ti a.R: Tin, "LALPA tih chungin rinawm takin, rilru dik tak puin in ti tur a ni.9!Tin, Jehosaphata chuan Jerusalem-ah LALPA rorel tur leh thubuaite remtu atan Levi-hote puithiam te, Israel chhungkaw puipate a dah bawk a.85Chuvangin LALPA hlau u la, fimkhur takin ti rawh u; LALPA kan Pathianah chuan khawlohna leh thlei bik neihna leh tham einate a awm lo a ni," a ti a.47aroreltute hnenah chuan, "In thiltih chu ngun taka ngaihtuahin ti rawh u; mihring tana rorel in ni lo a, LALPA tan a ni zawk si a; rorelnaa chuan in hnenah a tel zel a ni.Z6-Tin, khaw tinah Judai ram kulh nei khua zawng zawngahte chuan roreltute a dah a.<5qTin, Jehosaphata chu Jerusalem-ah a awm a; tin, Beer-seba atanga Ephraim tlang ram thlengin a mite zingah a kal leh a, LALPA an pi leh pute Pathian lamah a hruai kir leh hlawm a. 4 Amaherawhchu he ram ata Aseri i thehthang bo a, LALPA i zawn avang hian thatna kawng eng emaw zawng i la nei cheu a ni," a ti a.W3'Tin, zawlnei Hanania fapa Jehua chuan alo hmuak a, lal Jehosaphata hnenah, "Mi suaksual chu i tanpuiin LALPA hawtute chu i hmangaih dawn a ni maw? He mi avang hian LALPA thinurna i chunga a lo awm ta a ni.Y2 -Tin, Juda lal Jehosaphata chu thlamuang takin Jerusalem-a a inah a haw leh ta a.51c"Tin, chu mi ni chuan inbeihna chu a nasa hle mai a; tin, Israel lal chu Suria-hote lam hawiin a tawlailirah tlai lam thlengin a ding a; tin, ni tlak dawn velah a thi ta a.!0;!Tin, mi pakhat hian tum bik nei lem loin a thlangul ahan kuai a, Israel lal chu a awmphaw inkarah akap a; tichuan tawlailir khaltu hnenah chuan, "Khalh let la mipui zing ata hi mi chhuahpui rawh khai, hliam na tak ka tawk a ni," a ti a.Tin, chu mi ni chuan inbeihna chu a nasa hle mai a; tin, Israel lal chu Suria-hote lam hawiin a tawlailirah tlai lam thlengin a ding a; tin, ni tlak dawn velah a thi ta a.y/k Tin, heti hi a ni a, tawlailir chunga hotuten Israel lal a ni lo tih an hriat chuan um loin an kirsan leh ta a.~.uTin, heti hi a ni a, tawlailir chunga hotute chuan Jehosaphata an han hmuh chuan, "Israel lal anih saw maw," an ti a. Tichuan bei tumin an hual ta a; nimahsela Jehosaphata chu a au a, tin, LALPA'n a pui ta a, tichuan Pathianin a tihkirsak ta a.-7Tin, Suria lal chuan a tawlailirte chunga hotute hnenah chuan, "Israel lal ngawt lo chu mi te pawh mi lian pawh bei suh ang che u," tiin ahtu a pe a.m,STin, Israel lal chuan Jehosaphata hnenah chuan, "Ka inbawl danglam ang a, inbeihnaah chuan ka kal ve ang a; nang erawh chu i lal puan inbel rawh," a ti a. Chutichuan Israel chu a inbawl danglam a, inbeihnaah chuan an han kal a.`+9Tin, Israel lal leh Juda lal Jehosaphata chu Ramoth-gilead khuaah chuan an han chho a.D*tin, Mikaia chuan, "Thlamuang taka i lo haw leh chuan kei mi hmangin LALPA'n thu a sawi lo a ni ang le," a ti a. Tin, amah vekin, "Nangin mipui zawng zawng pawhin lo hre rawh u," a ti a.6)etin, 'Lalin heti hian a ti, He mi hi lung inah khung u la, thlamuang taka ka lo haw leh hma loh chuan hreawm chaw leh hreawm tui lo pe rawh u, a ti,' ti ang che u," a ti a.{(oChutichuan Israel lal chuan, "Mikaia hi hruai u la, khaw awptu Amona leh lal fapa Joasa hnenah kalpui leh rawh u;f'ETin, Mikaia chuan, "Ngai teh, pindan chhungrila biru tura i luh niin i la hria ang," a ti a.1&[Chu veleh chuan Kenaana fapa Zedekia chuan a va hnai a, Mikaia biangah a va beng a, "I hnenah thu sawi turin LALPA thlarau chuan khawi lamah nge mi chhuahsan?" a ti a. %9Chutichuan ngai teh, LALPA chuan he'ng i zawlneite kaah hian thlarau dawthei a dah a; i chungchang thu LALPA'n a tha lo lamin a sawi ta a ni," a ti a.{$oTin, ani chuan, 'Ka va kal ang a, a zawlneite zawng zawng kaaah chuan thlarau dawtheiah ka va chhang ang,' a ti a. Tin, ani chuan, 'I va thlem ngei ang a, hlawh pawh i hlawhtling bawk ang, va kal ta la, chutiang chuan va ti rawh le,' a ti a.#Tin, thlarau pakhat a lo chhuak a, LALPA hmaah a ding a, 'Keimahin ka thlem ang e,' a ti a. Tin, LALPA'n a hnenah, 'Engtin maw?" a ti a.R"Tin, LALPA chuan, 'Israel lal Ahaba hi Ramoth-gilead a han chho a, han thi turin tuin nge thlem dawn?' a tih hun chuan pakhatin, 'Chu tin, khatin, a ti a, mi dangin, Chutiang khatiang chuan, ' a ti a.$!ATin, Mikaia chuan, "Khai le, LALPA thu ngaithla teh u, LALPA chu a lal thutthlenga thua van mipuiho zawng zawng a ding lam leh a vei lama dingin ka hmu a.; oTin, Israel lal chuan Jehosaphata hnenah, "Ka chungchang thu hi a chhe lam ngawt lo chu a tha lam reng reng zawng a sawi hlei lo ang e tih ka hrilh che ani lawm ni kha?" a ti a.jMTin, a ni chuan, "beram vengtu nei lo angin Israel-ho zawng zawngte chu tlangahte darh vekin ka hmu a; tin, LALPA'n, 'Hengho hian hotu an nei ta lo a, mahni in lamah thlamuang takin haw dial mai rawh se,' a ti a ni," a ti a.+Tin, lal chuan a hnenah, "Thu tak ngawt lo chu ka hnenah LALPA hminga sawi lo turin vawi engzat nge maw chhia ka chhamtir dawn che le?" a ti a.eCTin, lal hnen a han thlen chuan lalin a hnenah, "Mikai, Ramoth-gilead khua bei turin kan han thawk ang nge thawk lo ang?" a ti a. Tin, ani chuan, "Han thawk ula, han hmuingil rawh u, i kutah pek a ni dawn a ni," a ti a.}s Tin, Miakai chuan, "LALPA nunna chhalin ka sawi e, ka Pathianina sawi ang chiahin a ni ka sawi dawn ni," a lo ti a.a; Tin, Mikaia ko tura an tirha chuan, "Ngai teh khai, zawlneite chuan thukhat vuain a tha lamin lal hnenah thu an sawi theuh a; chuvangin nang pawhin an sawi tak angin a tha lamin han sawi ve teh khai," tiin a sawi a.-S Tin, chutiang bawkin zawlnei dangte pawh chuan, "Ramoth-gilead-ah chuan han cho la, han hmuingil rawh khai; LALPA'n lal kutah hian a pe dawn a ni," tiin an sawi a.- Tin, Kenaana fapa Zedekian thir kite a siam a, "LALPA'n heti hian a ti, 'Hengte hian Suria-hote chu boral der khawpin i si ang,' tiin, " a ti a.J  Tin, Israel lal leh Juda lal chu Samari kulh kawngka luhna bul hmun thawl laiah an lal puana inthuamin an lalthutthleng ve veah an thu a; tin, zawlnei zawng zawng chuan an hmaah thu an sawi a.jMTichuan Israel lal chuan hotu pakhat a han ko a, "Imla fapa Mikaia han hruai thuai teh," a ti a.b=Tin, Israel lal chuan Jehosapahta hnenah, "LALPA min rawnsak tur mi pakhat chu a la awm kha maw; nimahsela ani chu zawng ka huatzawng tak a ni; ka chungchang thu hi a chhe lam ngawt lo a tha lam reng reng a sawi ngai si lo a; chu mi chu Imla fapa Mikaia a ni," a ti a. Tin, Jehosaphata chuan, "Lal chuan chutiang chuan ti teh suh se a," a ti a.iKNimahsela Jehosaphata chuan, LALPA zawlnei tu emaw kan han rawn tur an awm lawm ni aw?" a ti a.q[Chutichuan Israel lal chuan, zawlneiho mi zali a ko khawm a, an hnehah, "Ramoth-gilead khua bei turin kan han thawk ang nge thawk lo ang?" a ti a. Tin, anni chuan, "Han thawk rawh khai, Pathianin lal kutah a pe dawn a ni," an ti a.lQTin, Jehosaphata chuan Israel lal hnenah chuan, "LALPA thu ngaichang rih phawt la maw le," a ti a.{Tin, Israel lal Ahaba chuan Juda lal Jehosaphata hnenah chuan, "Ramoth-gilead khuaah kan han chho dun dawn lawm ni," a ti a. Tin, ani chuan a chhang a, "Kei leh nang, ka mite leh i mite chu pumkhat kan ni alawm, ral chu kan beiza ang chu," a ti a.LTin, kum eng emaw zat lai hnu chuan Samari-ah Ahaba hnenah a zuk kal a. Tin, Ahaba chuan amah leh a hote chu beram leh bawngpate tam tak a lo talh a, Ramoth-gilead khuaa han chhohpuiah a sawm a.m UTichuan Jehosaphata chu a lo hausain a lo ropui ta hle mai a; tin, Ahaba nena inkungkaihna a siam a.:m$a dawttu Jehozabada chuan ralkap tura inpeih diam nuaikhat leh singriat a ho a. Heng zawng zawng hi Judai rama kulh nei khuaa lalin a dahte tiam loa lal hnena awm rengte an ni.##tin, Benjamin chhungkuate - mi chak huaisen Eliadan thal leh phaw hmang mi nuaihnih a ho a;a dawttu Jehozabada chuan ralkap tura inpeih diam nuaikhat leh singriat a ho a. Heng zawng zawng hi Judai rama kulh nei khuaa lalin a dahte tiam loa lal hnena awm rengte an ni.r ]"tin, a dawt lehtu Zikria fapa Amasia chu inphal taka LALPA tana inpein, mi chak huaisen nuaihnih a ho a;; q!a dawttu Jehohananan nuaihnih leh singriat a ho a; ) Tin, an chhungkua kua zela an awm dan chu hetiang hi a ni. Juda chhungkuaa sang hotu te chu, hotu Adana chuan mi chak huaisen nuaithum a hova;k OJudai ram khuaahte chuan hna tam tak a nei a; Jerusalem-ah sipai mi chak huaisente a ngah bawk a.q [Tichuan Jehosaphat achu alo ropi ta hle mai a, Judai ramah kulhte leh thil dah khawmna khuate a siam a,^5Tin, Philistia mi thenkhatin Jehosaphata chu lawmman an rawn pe a, chhia atan tangkaruate an pe bawk a; tin, Arabia mite pawhin ran rual, berampa sangsarih le zasarih le kelpa sangsarih le zasarih an rawn kaih a.taTin, Judai ram vel ram zawng zawnga mite chuan LALPA chu an hlau a, tumah Jehosaphata chu an do ngam lo a.}sTin, LALPA dan bu an keng a, Judai ramah chuan an zirtir a, Judai ram khua zawng zawng an fang a, mite an zirtir a.Ktin, Levi mi, Semaia te, Nethania te, Zebadia te, Asahela te, Semiramotha te, Jehonathana te, Adonija te, Tobija te, Tobadonija te an tel ve a, tin, puithiam Elisama leh Jehorama an tel bawk a.$ATin, kum thum a lal kumin ami lian Benhaila te, Obadia te, Zekaria-te Nethanela te, Mikaiate chu, Judai ram khuatea mite zirtir turin a tir chhuak bawk a:ucTin, a rilru chu LALPA lamah a thle a; tin, Judai ram aa hmun sangte leh Aserite a thehthang bo vek bawk a.-SChuvangin LALPA'n a ram chu a kutah a tinghet a, tichuan Judai rama mi zawng zawngin Jehosaphata chu lawmman te an rawn pe a, a lo hausain a lo ropui ta hle mai a.gGan pi leh pute Pathian chu zawnga, Israel mite tih ang ti loa a thupekte a zawm zawk avangin.|qTin, Jehosaphata hnena chuan LALPA a awm a; aala te zawng loa a pu Davida'n a zawh hmasak tawh kawng chu a zawh a,'Tin, Judai rama kulh nei khua zawng zawnga sipaite a dah a: Judai ram leh a pa Asan a lo lak Ephraim rama khuaahte chuan ralvengtute a dah a.W~'Tin, a fapa Jehosaphata a aiah a lal a, Israel mite do turin a indin nghet a.:}ma dawttu Jehozabada chuan ralkap tura inpeih diam nuaikhat leh singriat a ho a. Heng zawng zawng hi Judai rama kulh nei khuaa lalin a dahte tiam loa lal hnena awm rengte an ni.e|Ctin, Benjamin chhungkuate - mi chak huaisen Eliadan thal leh phaw hmang mi nuaihnih a ho a;r{]tin, a dawt lehtu Zikria fapa Amasia chu inphal taka LALPA tana inpein, mi chak huaisen nuaihnih a ho a;;zqa dawttu Jehohananan nuaihnih leh singriat a ho a;y)Tin, an chhungkua kua zela an awm dan chu hetiang hi a ni. Juda chhungkuaa sang hotu te chu, hotu Adana chuan mi chak huaisen nuaithum a hova;kxO Judai ram khuaahte chuan hna tam tak a nei a; Jerusalem-ah sipai mi chak huaisente a ngah bawk a.qw[ Tichuan Jehosaphat achu alo ropi ta hle mai a, Judai ramah kulhte leh thil dah khawmna khuate a siam a,^v5 Tin, Philistia mi thenkhatin Jehosaphata chu lawmman an rawn pe a, chhia atan tangkaruate an pe bawk a; tin, Arabia mite pawhin ran rual, berampa sangsarih le zasarih le kelpa sangsarih le zasarih an rawn kaih a.tua Tin, Judai ram vel ram zawng zawnga mite chuan LALPA chu an hlau a, tumah Jehosaphata chu an do ngam lo a.}ts Tin, LALPA dan bu an keng a, Judai ramah chuan an zirtir a, Judai ram khua zawng zawng an fang a, mite an zirtir a.Kstin, Levi mi, Semaia te, Nethania te, Zebadia te, Asahela te, Semiramotha te, Jehonathana te, Adonija te, Tobija te, Tobadonija te an tel ve a, tin, puithiam Elisama leh Jehorama an tel bawk a.$rATin, kum thum a lal kumin ami lian Benhaila te, Obadia te, Zekaria-te Nethanela te, Mikaiate chu, Judai ram khuatea mite zirtir turin a tir chhuak bawk a:uqcTin, a rilru chu LALPA lamah a thle a; tin, Judai ram aa hmun sangte leh Aserite a thehthang bo vek bawk a.-pSChuvangin LALPA'n a ram chu a kutah a tinghet a, tichuan Judai rama mi zawng zawngin Jehosaphata chu lawmman te an rawn pe a, a lo hausain a lo ropui ta hle mai a.goGan pi leh pute Pathian chu zawnga, Israel mite tih ang ti loa a thupekte a zawm zawk avangin.|nqTin, Jehosaphata hnena chuan LALPA a awm a; aala te zawng loa a pu Davida'n a zawh hmasak tawh kawng chu a zawh a,m'Tin, Judai rama kulh nei khua zawng zawnga sipaite a dah a: Judai ram leh a pa Asan a lo lak Ephraim rama khuaahte chuan ralvengtute a dah a.Vl 'Tin, a fapa Jehosaphata a aiah a lal a, Israel mite do turin a indin nghet a.DkTin, Davida khawpuia a ma puala a ker, ama thlanah an phum a, rimtui tui tak, rimtui siamtuten rimtui chi hrang hrang an siama khat khumah an zalh a, a pualah meipui nasa tak an chhep a.j/ Tin, Asa chu a pi leh pute hnenah a muhil a, kum sawmli leh kum khat alal kumin a ti a.Tin, Davida khawpuia a ma puala a ker, ama thlanah an phum a, rimtui tui tak, rimtui siamtuten rimtui chi hrang hrang an siama khat khumah an zalh a, a pualah meipui nasa tak an chhep a.  ~k~}Q|{zz5xxxwvvvttsrqponn2mmxlk`kj4idhggEfeed8bbBa:`Y__'^]]\\ ZZZ YYXWWYVV]UTTSSPRQQPOxNMLKJJ*IkHHGG6FEE"DzDCyC BFAA8@?g>>)=]<`;:z:"988@77^655;43f22 11M00 /R.--?,,-+;**P))(4'P&& % $#"!!n `vwd iJXUI:|$ t * JbENI5Tin, Hezekia chuan puithiamte leh Levi-hote chu an pawl dan ang zelin mi tin, puithiamte leh Levi-hoten an tlawh theuh turin, halral thilhlan leh remna thilhlan hlantu atan te, rawngbawltu atan te, lawm thu sawitu leh LALPA awmna kawngkaa vengtu turte pawl a siam sak hlawm a.xH kTin, chung zawng zawng chu an tih zawh chuan chuta Israel mi awm zawng zawng chuan Judai ram zawng zawng leh Benjamin ram leh Ephraim leh Manase rama mi lungphunte an tisawm a, Aserite an kit a, hmun sangte leh maichamte an tihchim vek hma loh chuan Judairam khuaahte an kal zel a. Tin Israela thlahte zawng zawng chu an ramah mahni khaw lam theuhvah an haw leh ta a..GUChutichuan puithiam Levi-hote chu an tho a, mipuite chu mal an sawm a, an aw chu ngaihthlakin a awm a, an tawngtaina chuan a awmna thianghlim van chu a thleng ta a.AF{Chutichuan hlimna ropui tak Jerusalem-ah chuan a awm a: Israel lal Davida fapa Solomona china chutiang reng reng chu Jerusalem-ah a la awm ngai lo.Chutichuan puithiam Levi-hote chu an tho a, mipuite chu mal an sawm a, an aw chu ngaihthlakin a awm a, an tawngtaina chuan a awmna thianghlim van chu a thleng ta a.HE Tichuan Juda mipui zawng zawng chu puithiamte nen Levi-hote nen, Israel ram atanga mipui lo kal zawng zawngte leh hnam dang Israel ram atanga lo kal Judai rama awmte chu an hlim em em mai a.`D9Tin, Juda lal Jezekia chuan mipuite chu bawngpa sangkhat leh beram sangsarih talh atan a pe a; milianhote pawhin mipuite chu bawngpa sangkhat leh beram singkhat an pe bawk a; puithiam tam takte an intithianghlim a.jCMTin, mipui chuan ni sarih dang kut leh an rawt a; tichuan ni sarih dang hlim takin an kut leh a.dBATin, Hezekia chuan thiam tak maia LALPA mawi taka faktu Levi-hote chu a lo thlamuan a. chutichuan LALPA an pi leh pute Pathian hnena thupha chawiin remna thilhlante hlanin ni sarih chhung chu kut ruai an theh tumtla a.\A1Tin, Israel mi Jerusalem-a awmte chuan chhang dawidim telh loh kut chu hlim takin ni sarih an hmang a; tin, Levi-ho leh puithiam ho chuan tingtang ring tak nena LALPA chawimawia hla sain ni tin, LALPA an fak a.U@#Tin, LALPA'n Hezekia tawngtaina chu a ngaithla a, mipuite chu a tidam ta a.u?c18-19, Ephraim mite, Manase mi te, Isakar mi te, Zeulun mite tam tak achu an intithianghlim lo na a, dan lo angin kalhlen kutna chu an ei ve a. Hezekian, "Tupawh an thinlunga Pathian LALPA, an pi leh pute Pathian zawngtu apiangte chu hmun thianghlim dan ang takin intithianghlim lo mah se la, lalpa ngilnei taka chuan ngaidam theuh rawh se," tiin a tawngtaisak a.u>c18-19, Ephraim mite, Manase mi te, Isakar mi te, Zeulun mite tam tak achu an intithianghlim lo na a, dan lo angin kalhlen kutna chu an ei ve a. Hezekian, "Tupawh an thinlunga Pathian LALPA, an pi leh pute Pathian zawngtu apiangte chu hmun thianghlim dan ang takin intithianghlim lo mah se la, lalpa ngilnei taka chuan ngaidam theuh rawh se," tiin a tawngtaisak a.,=QMipui zingah chuan intithianghlim lo an tam si a; chuvangin LALPA tana tithianghlim turin a thianghlim lo apiangte puala Levi-hote chuan kalhlen kutna an thlah a. <Tin, Pathian mi Mosia dan ang takin an hmun theuhvah an ding a; tin, puithiamte chuan Levi-ho atanga an dawn thisen chu an theh a.D;Tichuan thla hnihna ni sawm leh ni li ni chuan kalhlen kutna chu an talh a; tin, puithiamte leh Levi-ho chu an inzahpui a, an intithianghlim a, halral thilhlan chu LALPA inah an la lut a}:sTin, an tho a, Jerusalem-a maichamte chu an la a, tin, rimtui halna maichamte pawh an la a, Kidron luiah an paih a.9! Tichuan thla hnihnaah chuan chhang dawidim telh loh kut nei turin mi tam tak Jerusalem-ah chuan an lo pung khawm chiam a, an tam ngei mai.x8i Judai ramte phei chu LALPA thua lal leh milianhote thupek chu zawm turin Pathianin rilru hmun khat a puttir a.u7c Amaherawhchu Aser-ho le Manase-ho leh Zebulun-ho thenkhatin an bengkhawn a, Jerusalem-ah chuan an lo kal a./6W Chutichuan lehkha tlanpuitute chu khaw tinah Ephraim leh Manase ram zawng zawngah Zebulun thlengin an kal a: nimahsela anni chuan an lo nuihzatbur a, an lo hmusit a. 5 LALPA lam in lo hawi leh zawngin in unaute leh in fate chu sala mantute chuan an khawngaih ang a, he ramah hian an lo kal leh dawn nia: LALPA in Pathian chu ngilnei tak leh zahngai thei tak a ni si a, a lam in hawi phawt chuan a hawisan lo ang che u," tiin.4 In pi leh pute ang khan tihmawh ve tawh suh u la, LALPA hnenah intulut zawk u la, kumkhua atana a tihthianghlim, a hmun thianghlimah chuan lo lut u la, LALPA in Pathian rawng chu bawl rawh u, tichuan a thinurna nasa tak chu in lak ata a kiantir dawn nia.+3ONangni zawng in pi le pute leh in unaute, LALPA an pi leh pute Pathian chunga thil tisuala an awm a, tiau tura a thlahthlam tak in hmuhte ang chuan awm ve suh u.P2Chutichuan lehkha tlanpuitute chu lal leh a mi lianhote lehkha kengin, Israel leh Judai ram zawng zawnga kal turin lal thupek angin an chhuak a, "Nangni Israela thlahte u, Suria lalte kut ata chhuaka la dam chhunte lam chu a lo hawi leh theihna'n LALPA, Abrahama te, Isaaka te, Israela te Pathian lam chu rawn hawi leh rawh u.n1UChutichuan Israel ram zawng zawng Beer-seba atanga Dan thlengin LALPA Israelte Pathian tana kalhlen kut nei tura Jerusalem-a lo kal tura puan turin thu an tinghet ta a: a dan ang tak chuan chutianga tam chuan an la ti ngai lo a.:0oAn thil ruat chu lal leh mipuiho ngaihin a dik a. /Chumi lai chuan puithiam intithianghlimte an la tam tawk lo a, Jerusalem-a mipui an la pun khawm loh avangin an la kut thei lo a.p.YLal leh a miliante leh Jerusalem-a mipui zawng zawngte chuan thla hnihnaa, kalhlen kut neih an rawt a.\- 3Tin, Hezekia chuan Israel ram leh Judai ram zawng zawngah mi a tir a, Ephraim ram leh Manase ramahte pawh LALPA Israelte Pathian tana kalhlen kut nei tura Jerusalem-a LALPA ina lokal turin lehkha a thawn bawk a.,5$Mipuite tana Pathianin a buatsaih thil avang chuan Hezekia leh mi zawng zawng hhu an lawm em em a; rin loh taka thil lo awm thut a ni lehnghal si a.U+##Tin, halral thilhlante chu a tam em a, halral thilhlan tin atana remna thilhlan thau te, in tur thilhlan atan te pawh a tam em em bawk a. Chutichuan LALPA in rawngbawl dan an tifel a.Mipuite tana Pathianin a buatsaih thil avang chuan Hezekia leh mi zawng zawng hhu an lawm em em a; rin loh taka thil lo awm thut a ni lehnghal si a.*"Amaherawhchu puithiam an tlem lutuk a, halral thilhlan chu an lip seng lo a; chuvangin an unaute Levi-hoin an peih hma chuan puithiamte an intithianghlim thlengin an puibawm a: (Levi-hote chu puithiamhote ai mahin intihthianghlim thuah an khermei zawk mah si a)H) !Thilhlan zawng zawng chu bawngpa zaruk, berampa sangthum a ni.0(Y Tin, mipuiin halral thilhlan an rawn hlan zat chu bawngpa sawmsarih leh berampa za leh beram no zahnih a ni: he'ng zawng zawng hi LALPA tana halral thilhlan vek a ni.'7Chutichuan Hezekia chuan, "LALPA tan in intithianghlim ta a, lo hnai u la, LALPA inah inthawina leh lawm thu sawina thilhlan rawn hlan rawh u khai," a ti a. Tin mipuite chuan inthawina te, lawm thu sawina thilhlante an rawn hlan a: a duh apiangin halral thillan an rawn hlan a.C&Tin, lal Hezekia leh mi liante chuan Levi-hote chu Davida leh zawlnei Asapaha phuah fakna hla sa turin thu an pe a. Tin, hlim takin fakna hla an sa a, an kun a, Pathian chibai an buk a.u%cTin, thil hlan an hlan zawh chuan lal leh a hnena awm ve zawng zawngte chuan kunin Pathian chibai an buk a.;$oTin, mipuite chuan Pathian chibai an buk a, hla satute chuan hla an sa a, tawtawrawt hamtute chuan an ham a, halral thilhlan hlan zawh hma loh chuan chutiang chuan an ti reng a.S#Tin, Hezekia chuan maichama halral thilhlan hlan tur chuan thu a pe a. Tin, halral thilhlan an han hlan tan chuan LALPA hla chu tawtawrawt leh Israel lal Davida siam thil tum rik nen an sa tawn bawk a.c"?Tin, Levi-ho chu Davida siam thil tumrik mi nen an ding a, puithiamte chu tawtawrawt nen.[!/Tin, Davida leh lal zawlnei Gada leh zawlnei Nathana thupek angin LALPA inah chuan Levi-ho chu darbenthek te, perhkhuar te, tingtangte tum tum turin a dah a; thupek chu a zawlnei te hmanga LALPA pek a ni si a.b =tin, puithiamte chuan an talh a, an thisen chuan Israel mi zawng zawng tana remna siamna'n maichamah sual thawina an hlan a; Israel mi zawng zawng tan halral thilhlan leh sual thawina siam turin lal chuan thu a pe a.wTin, kelpate chu sual thawina'n lal leh mipuiho kiangah chuan an rawn kai hnai a, an chungah chuan an kut an nghat a;{Chutichuan bawngpate chu an talh a; tin, puithiamte chuan thisen chu an la a, maicham chu an theh a, tin, berampate pawh chu an talh a, a thisen chuan maicham chu an theh a, tin, beram note pawh chu an talh a, a thisen chuan maicham chu an theh a.iKTin, ram leh hmun thianghlim leh Juda-hote tana sual thawina tur bawngpa pasarih leh berampa pasarih leh beram no pasarih leh kelpa pasarih an kai chho a. Tin, Arona fapa puithiamte chu LALPA maichama hlan turin thu a pe a.xiChutichuan lal Hezekia chu zing takah a tho a, khuaa mi lianhote chu a ko khawm a, LALPA inah chuan an chho a.DTin, lal Ahazan a lal laia thil a tihsual a, a thehthang bo bungbel zawng zawngte pawh kan din leh vek a, kan titianghlim bawk a; tin, ngai teh, LALPA maicham hma lamah a awm e," a ti a.`9Chutichuan lal Hezekia hnenah lal ina an lut a, "LALPA in chu kan tifai zo ta vek a, halral thillan hlanna maicham te, chu mia bungbel zawng zawng te, chhang chhiahna dawhkan te, chu mia hmanrua zawng zawngte pawh.KThla khatna ni khat niin an bei tan a, chu mi thla ni riat niin LALPA hulliap an bei tleng a; tichuan ni riatah LALPA in chu an tithianghlim a; thla khatna, ni sawm leh ni ruk niin an zo vek a.V%Tin, puithiamte chu a tifai turin LALPA in chhung ril lamah an lut a, LALPA biak ina thil bawlhlawh an hmuh zawng zawng chu LALPA in kawtah an la chuak a. Tin, Levi-hoin an la a, Kidron luiah an kalpui a.pYAn unaute an ko khawm a, an intithianghlim a, LAPA thua lal thupek anga LALPA in tifai turin an lut a.|qHemana fapate zinga mi Jehuela leh Simeia te; Jeduthuna fapate zinga mi Semaia le Uziela te chu an thawk chhuak a.iK Elizaphana fapate zinga mi Simria leh Jeuela te; Asapha fapate zinga mi Zekaria leh Matania te;nU Chutichuan Levi mi Amasaia fapa Mahata te, Kohat mi Azaria fapa Joela te; Meraria fapate zinga Abdia fapa Kisa te, Jahalelela fapa Azaria te, Gersonmi Zima fapa Hova te, Jova fapa Edena te; Zima fapa Jova te, Jova fapa Edena te;/ Ka naute u, ngur chuai suh u, LALPA chuan a rawngbawltu in ni a, a hmaa a rawngbawla awm tur le rimtui haltuah a thlang tawh che u a ni," a ti a.pY Ngai te u, a thinurna nasa tak chu a kian theihna'n LALPA Israelte Pathian hnena thuthlun ka tum a ni.) Ngai teh u, kan pi le pute chu khandaiha tihtlawmin an lo awm a, kan fanu leh kan fapte, kan nupuite chu, chung avang chuan salah an lo awm a.CChuvang chuan LALPA thinurna chu Judate leh Jerusalemte chungah a awm a, in mita in hmuh ang hian, ram tin, ram tanga tei tei tur leh mak tih atan leh nuihzatbur atan a lo siam ta a ni.,QHulhliap kawngkharte chu an khar a, khawnvarte chu an timit a, Israelte Pathian hmun thianghlimah chuan rimtuite an hal lo a, halral thilhlante an hlan lo bawk a.3_Kan pi leh pute chuan thil an lo tisual ta a, LALPA kan Pathian mithmuha thil tha lo chu an lo ti a, an lo hawisan a, LALPA awmna chu an hawisan a, an lo hnuchhawn ta a.^ 5an hnenah, "Nangni Levi hote u, ka thu hi ngaithla rawh u; nangmahni intithianghlim phawt u la, tin, LALPA, in pi leh pute Pathian in hi tithianghlim ula, hmun thianghlim - ata bawlhhlawhte hi paih chhuak rawh u._ 7Puithiamte leh Levi-hote a hruai lut a, chhak lampang hmun zau laiah a hruai kkawm a,a ;Ani chuan a lal tan kum thla khatnaah LALPA in kawngkharte chu a hawng a, a chei tha a.W 'Tin, a pu Davida thiltih apiang ti vein LALPA mithmuhah thil tha a ti thin a.  ;Hezekia chu kum sawmhnih leh kum nga mi a nihin a lal tan a; Jerusalem-ah kum sawmhnih leh kum kua a lal a: a nu hming chu Abijai, Zekaria fanu a ni a.3_Tin, Ahaza chu api leh a pute hnenah a muhil a, Jerusalem khawpuiah chuan an phum a; Israel lalte thlanah chuan an da lo a ni: tin, a fapa Hezekia chu a aiah a lal ta a.CA thiltih dang zawng zawng leh a awm dan zawng zawng a bul atanga a tawp thlengin, ngai teh, Judate leh Israelte lalte chanchin buah a chuang a.Tin, Ahaza chu api leh a pute hnenah a muhil a, Jerusalem khawpuiah chuan an phum a; Israel lalte thlanah chuan an da lo a ni: tin, a fapa Hezekia chu a aiah a lal ta a.  Tin, Juda khaw tam takah chuan Pathian dangte tan rimtui halna'n hmun sangte a siam a, LALPA a pi leh pute Pathian a tithinur a.?wTin, Ahaza chuan Pathian ina bungbelte chu a khawm vek a, Pathian ina bungbelte chu a tisawm vek a, LALPA in kawngkarte chu a khar tlat a; tin, Jerusalem kil tinah maicham a siam a.mSAmah beitu Damaska-ho pathian hnena te a inthawi a; "Suria lalte pathian chuan anmahni a puih avangin mi puih ve theihna'n an hnenah ka inthawi dawn a ni," te a ti a. Nimahsela amah leh Israel mi zawng zawng chhiatna a ni si a.lQA mangan lai takte pawh chuan he lal Ahaza hian LALPA chungah thil a la tisual deuh deuh ta mai a.|qAhaza chuan LALPA in leh lal in leh mi lian ina mi thilte a la a, Suria lal a pe a; nimahsela a sawt chuang si lo.`9Tin, Suria lal Tilgath-pilnesera a hnenah a kal a, tihchak ahnekin a timangang zawk a.)Juda lal Ahaza khan Judate dik lo takin a timualpho fo a, LALPA chungah thil sual nasa tak a tih avang khan LALPA'n Judate chu a titlawm a ni.lQTin, Philistia-hote pawhin phai lamkhuate leh Juda Chhim te an rawn la a, Beth-semes te, Aijalon te, Gederot te, Soko te a khawperte nen, tin, Timna leh a khawper te, Gimzo pawh a khawperte nen an la a, chungah chuan an awm a.S~Edom-ho chuan Juda-ho chu an han bei a, salah te an rawn man leh avangin.U}#Chu mi lai chuan lal Ahaza chuan Suria lalte tanpuia sawm turin mi a tir a;o|WTin, an hming lam takhote chu an lo tho a, salte chu an hruai a, rallak thil chuanin saruaka awm zawngte chu silhfen an ban a, an tuam a, pheikhawkte an buntir a, ei tur leh in tur an pe a, hriakte an thih a, a chhia thate zawng zawng chu sabengtungah an chuantir a, Tum khua Jerikova an unaute hnenah an kaltir ta a; tin anni chu Samari-ah an haw leh ta a.p{YChutichuan sipaite chuan mi liante leh mipi hmaah chuan salte leh rallak sumte chu an hnutchhiah ta a.yzk an hnenah, "Salte chu in rawn hruai lut tur a ni lo; kan sual leh kan bawhchhiatna belhchhahin LALPA chungah bawhchhiatna min thlensak dawn a ni; kan sualna chu a nasa hle si a, Israel mite chunga thinurna nasa tak a awm a ni," an lo ti a.Hy  Tichuan Ephraim-ho hotu thenkhat, Johanana fapa Azaria te, Mesilemotha fapa Berekia te, Saluma fapa Jehizkia te, Haldaia fapa Amasa te chuan indona atanga lo hawte chu an lo khalh ve bawk a,x# Chuvangin ka thu hi pawm u la, in unau sala in mante hi hawntir leh rawh u, LALPA thinurna nasa tak mai chu in chungah a awm a ni," a ti a.!w; Tin, Juda leh Jerusalem mite chu bawihnu le bawihpaa siam in tum a: nimahsela nangni ngei pawh hian LALPA in Pathian chungah in tisual ve a ni lo'm ni?v5 Nimahsela chutah chuan LALPA zawlnei a lo awm a, a hming chu Odeda a ni; Samaria lo kal tur sipaite chu a va hmuak a, an hnenah, "Ngai teh u, LALPA in pi leh pute Pathian chu Judate chungah a thinur a, in kutah a pe che u a ni a, thinrima in thahna chuan van a han tawng ta a.+uOTin, Israela thlahten an unaute nuaihnih, hmeichhia te, an fapa te, an fanute salah an hruai a; rallak tam tak an laksak bawk a, rallak chu Samari-ah an thlen a.Ut#Tin, Ephraim mi chhung puipa Azrikama leh Elkana, lal dawttur chu a that a.2s]Remalia fapa Peka chuan Judai ramah nuaikhat leh singhnih ni khatah a that a, an za chuan mi huaisen theuh an ni; an pi leh pute lalpa Pathian chu an hawisan vang a ni.CrChuvangin LALPA a Pathianin Suria lal kutah a pe a; an bei a, a mite tam tak salah an hruai a, Damaska-ah an kalpui a. Tin, Israel lal kutah pek a ni bawk a, ani chuan tam tak a that a,iqKTin, hmun sangah te, tlangah te, thing hring tin hnuaiah te a inthawi a, rimtuite a hal thin a.p7Hinoma fapa ruamah rimtuite a hal a. LALPA'n Israela thlahte hmaa a hnawhchhuah tak hnamten thil tenawm tak an ti thin angin a fate meiah a luhtir a.[o/Israel lalte kawng a zawh zawk a, Baala-te tan milem chhun chawpte a siam bawk a.$n CAhaza chu a lal tantirhin kum sawmhnih mi a ni a; tin, Jerusalem-ah kum sawm leh kum ruk a lal a: a pu Davida angin LALPA mithmuhah thil tha a ti ve lo va:m{ Tin, Jothama chu a pi leh a pute hnenah a muhil a, Davida khawpuiah an phum a: tin, a fapa Ahaza chu a aiah a lal ta a.^l5A lal tantirhin kum sawmhnih leh kum nga mi a n a, Jerusalem-ah kum sawm leh kum ruk a lal a.Tin, Jothama chu a pi leh a pute hnenah a muhil a, Davida khawpuiah an phum a: tin, a fapa Ahaza chu a aiah a lal ta a.)kKTichuan Jothama thiltih dang zawng zawng, a ral do zawng zawngte, a awm dan zawng zawngte chu, ngai teh, Israel leh Juda lalte chanchin ziakna buah a chuang a.aj;Chutichuan Jothama chuan LALPA a Pathian hmaa a kawng a rel fel avangin a lo chak ta a.vieTin, Amona thlahte lal a do a; a hneh a. Tin, Amona thlahte chuan chu mi kum chuan tangka talent za leh buh phur sing leh barli phur singkhat an pe a. Chutiang bawk chuan Amona thlahte chuan a kum hnihna leh a kum thumnaah pawh an pe a.ghGTin, Judai tlang ramah khuate a siam a, ramhnuaiah inropui tak tak te, in sangte a sa bawk a.jgMLALPA ina kawngkhar chhakta zawk a siam a, tin, Ophel kulh chungah chuan in tam tak a sa bawk a.;foTin, a pa Uzia thiltih ang apiang ti vein LALPA mithmuha thil tha a ti thin a, LALPA biak inah erawh chuan a lut ve lo. Nimahsela mite chuan tha lo takin thil an la ti fo mai a.e 5Jothama chu a lal tantirhin kum sawmhnih leh kum nga mi a ni a, Jerusalem-ah kum sawm leh kum ruk a lal a: a nu hming chu Jerusai, Zadoka fanu a ni.Id Chutichuan Uzia chu api leh a pute hnenah chuan a muhil a, lal inphumna hmuna a pi leh a pute zingah an phum a, "Ani zawng phar a ni si a," an ti a: tin, a fapa Jothama chu a aiah a lal ta a.4caTichuan Uzia thiltih dang zawng zawngte chu a bul atanga a tawp thlenga Amoza fapa zawlnei Isaian a ziak a.Chutichuan Uzia chu api leh a pute hnenah chuan a muhil a, lal inphumna hmuna a pi leh a pute zingah an phum a, "Ani zawng phar a ni si a," an ti a: tin, a fapa Jothama chu a aiah a lal ta a.Wb'Tichuan lal Uzia chu a thih ni thlengin a lo phar ta a, a phar avangin in hrangah a awm ta a; LALPA in ata chu tihchhhuah a ni a, tichuan a fapa Jothama chu an rama mite rorelin lal ina awptuah a awm ta a.jaMTin, puithiam hotu Azaria leh puithiam zawng zawng chuan an han en a, ngai teh, a chalah chuan a lo phar a, chuta tang chuan an nam chuak ta thuai a: a ni, LALPA'n a hrem avangin amah pawh hmanhmawh tak bawkin a chhuak ta a.[`/Chutichuan Uzia chu a thinur ta a; rimtui halna tur mei lakna a keng a;tin, chutia puithiamte chunga a thinur lai tak chuan LALPA inah, rimtui halna bulah puithiamte hmaah chuan a chalah a lo phar chhuak ta a.!_;tin, lal Uzia chu an khap a, a hnenah, "Uzi, LALPA tana rimtui hal hi i tih tur a ni lo a, rimtui hal tura tihhran Arona fapa puithiamte tih tur a ni zawk e; hmun thianghlim ata hi chhuak rawh; thil i tisual a nih hi, LALPA Pathian laka i ropuina tur pawh a ni bawk lo," an ti a.a^;Tin, puithiam Azaria chuan a zui a, mi huai tak tak LALPA puithiam sawmriat an el ve a;A]{Nimahsela a lo chak tak hnu chuan a rilru a lo sang ta a, tha lo takin thil a ti a, LALPA a Pathian chungah thil a tisual ta a; maicham rimtui hal turin LALPA biak inah a lut ta maia.u\cTin, Jerusalem-ah in sang leh kulh kil tina daha thal lo kahna leh lung lian fe fea lo denna tur, mi fingte hriat chhuah khawlte a siam a. A ming chu ram tin, ram tangah a thang ta a; a lo chak hle thlengin amaka maka tanpuiin a awm a. [Tin, Uzia chuan sipai zawng zawng tan phaw te, fei te, thir lukhum te, thir kawr te, thalngul te, virvawm atan lungte a buatsaih a.tZa Tin, an hnuaia chuan sipai zir thiam sa thiau 307500 hmelma laka lal tanpuitu ral bei mi tak tak an awm a.SY Mi chak huaisen thiau, an chhungkaw puipa zawng zawng chu 26,000 an ni a.*XM Tin, Uzia chuan sipai indo mi, lal sipai hotu Hanania hnuaia mi, lehkha ziaktu Jeiela leh hotu Maaseia ten an ruat ang zela a pawl pawla ralkap mi a nei bawk a.|Wq Tin, thlalerah pawh in sang a sa a, ran tam tak a neih avangin tui te a lai chhuak thluah mai a, phai lam leh phai zawlahte pawh; tin, lo nei mite leh uain sawr mite tlang lamah leh ram thaahte chuan a nei a, thlawhhma lam ngaina mi tak a ni.V Tin, Uzia chuan Jerusalem-ah Kil kawngkaah te, Ruam Kawngkaah te, kulh kawina lai kawngkaah te in sang a sa bawk a, kulhin a hung a. UTin, Amon-hote chuan Uzia lakah chhiah an chawi thin a; tichuan a lo chak tak ema vangin Aigupta ram thlengin a hming a thang ta a.hTITin, Pathian Philistia hote lakah leh Gur-baal-a awm Arabia-ho leh Meun-ho lakahte a tanpui a.!S;Philistia-ho run turin a thawk chuak a, Gat kulh te, Jabne kulh te, Asdod kulh te a tichim a; tin, Asdod ramah leh Philistia-ho zingahte khua a siam a. R9Pathian inlarna hrethiam Zekaria dam chhung chuan Pathian zawng turin a insiam tlat a: Pathian a zawn chhung zawng chuan Pathianin a tihmuingil zel a.^Q5Tin, a pa Amazia thiltih ang apiang ti vein LALPA mithmuha thil tha tak a ti thin a. P9Uzia chu a lal tantirhin kum sawm leh kum ruk mi a ni a, Jerusalem-ah kum sawmnga leh kum hnih a lal a, a nu hming chu Jekoiliai, Jerusalem mi a ni a.vOeAni chuan lal chu a pi leh pute hnenah a muthilh hnuah Elot khua chu a siam tha a. Judai ramah a telh leh a.yN mTin, Juda mi zawng zawng chuan kum sawm leh kum ruk mi Uzia chu an hruai a, a pa Amazia aiah lalah an siam ta a.`M9Tin, a ruang chu sakawrin an phur a, a pi leh pute hnenah Juda khawpuiah an phum ta a.L Chutichuan Amazian LALPA zui a bansan veleh Jerusalem-ah chuan an phiar a, Lakis khuaah a tlan a; nimahsela Lakis khuaah chuan mi an umtir a, chutah chuan an that ta a.Tin, a ruang chu sakawrin an phur a, a pi leh pute hnenah Juda khawpuiah an phum ta a.K/Tichuan Amazia thiltih dangte chu a bul atanga a tawp thlengin, ngai teh, Juda lal leh Israel lalte lal lai thuziakna buah a chuang a ni lo'm ni?TJ!Tin, Juda lal Joasa fapa Amazia thih hnuin kum sawm lehkum nga a la dam a.=IsTin, LALPA ina mi leh lal ina ro dah khawmnaa mi rangkachak leh tangkarua leh bungbel zawng zawng a awm apiang a la a, hrenga tang turte nen, tin, Samari khaw lamah a haw leh ta.ajHMTin, Israel lal Joasa chuan Juda lal, Ahazia fapa Jehoasa fa Amazia chu Beth-semes-ah chuan a man a, Jerusalem-ah a hruai a, Jerusalem kulh chu Ephraim kulh kawngka atanga kulh kil kawngka thlengin tawng zali zet a tichim a.tGaTin, Judate chan chu Israelte ai chuan a lo chhe ta zawk a; mi tin, mahni in lamah an tlan haw ta theuh a. FChutichuan Israel lal Joasa chu a han chho a; Juda lal Amazia nen chuan Judai ram Beth-semes khuaah hmaichhanah an inen ta ngei a,E5Nimahsela Amazia chuan a lo ngaithla duh lo a; Edom-ho pathiante a zawn avanga Judai ram chu an hmelmate kuta a pek theihna tura Pathian tih a ni a,]D3Nang hian, " Ngai teh, Edom chu ka hneh,' tiin i chapo a nih hi, i inah tawm hle hle mai rawh; nang leh Juda ram chawp chawpa chhiarna, i tana pawi tur thil engah nge i chawh chhuah dawn ni?" tiin mi a tir ve a.CTin, Israel lal Joasa chuan Juda lal Amazia hnenah, "Lebanon tlang hlingin Lebanon tlanga sidar thing hnenah, "I fanu kha ka fapa nupuiah neitir teh khai, ' tiin a chah a; tin, Lebanon tlanga ramsa a lo kal a, hling chu a rawn chil thlu ta der mai a./BWChutichuan Juda lal Amazia chuan a remruat chu a pawm a, Israel lal Jehua fapa Jehoahaza fa Joasa hnenah, "Hawh teh, hmaichhanah i lo inen teh ang," tiin mi a tir a.?AwTin, heti hi a ni a, a hnena thu a sawi lai mek chuan lal chuan, "Lal roreltuah kan siam che em ni? Ngawi mai rawh; engah nge i nun i chan dawn?" a ti a. Tichuan zawlnei chuan, "Pathianin hetianga i tih avang leh ka remruat i ngaihsan loh avangin tihboral che i rulruk tih ka hria a ni," a ti a, a ngawi ta a.U@#Chuvang chuan Amazia chungah LALPA thin a alh ta a, a hnenah zawlnei a tir a, chu mi chuan a hnenah, "I kut ata a mite pawh chhanchuak thei hlei lo hnam pathiante chu engah tehlul nge i zawn ni?" a ti a.2?]Tin, heti hi a ni a, Amazia chu Edom-ho thata a lo haw chuan Seira thlahteho pathiante a rawn hawn a, a pathian atan a din a, chibai a buk a, rimtuite a halsak hlawm a.N> Amaherawhchu Amazian a hnena ralkap tura kal ve lo tura a hawntir sipaite chuan Judai ram khua te, Samari atanga Beth-horon thlengin an lo bei a, mi sangthum an that a, rallak sum tam tak an la a.(=I Tin, singkhat dang chu Judaten a nungin an man a, lungpui chhipah an hruai a, lungpui chhip atang chuan an nam thla chiam mai a, an keh sawm ta rem rum mai a.w<g Tin, Amazia chuan zam loin a mite chu a hruai chuak a, Chi Ruamah an kal a, Seira thlahte singkhat an that a.@;y Tichuan Amazia chuan Ephraim rama atanga sipai lo kalte chu haw leh turin a tihrang a; chuvang chuan Judate chungah chuan an thin a rim hle mai a, thimrim engphiarin an haw leh ta a.]:3 Tin, Amazian Pathian mi hnenah chuan, "A nih leh, Israel sipaite ka pek tak talent za chu engtin nge kan tih tak ang?" a ti a. Tin, Pathian mi chuan, "LALPA chuan chu aia tam tak chu a pe thei che a ni," a ti a.L9Kal pawh ni la, huai takin indonaah chuan che rawh: chuti lo chuan Pathianin hmelma hmaah chuan a titlawm mai ang che: Pathian chuan tanpui theihna leh tihtlawm theihna a nei si a," a rawn ti a.L8Nimahsela a hnenah Pathian mi, mi pakhat a lo kal a, "Aw LALPA, Israel sipaite chu i hnenah kal ve suh su, LALPA chu Israel mite (Ephraima thlahte zawng zawng huamin) hnenah chuan a awm si lo a.Y7+Tin, Israel rama mi, mi chak huaisen nuaikhat tangka talent zain a ruai bawk a. 69Tin, Amazia chuan Judate chu a khawm chiam a, Juda leh Benjamin mi zawng zawng an chhungkaw zir zelin sang hotute hnuaiah te, Za hotute hnuaiah te a awm tir a; tin,kum sawmhnih achin chunglam zawng a chhiar a, fei leh phaw lek thei, ralkai chin thlan thiau mi nuaithum an awm a.p5YAmaherawhchu an fate chu a that lo a, Mosia lehkhabu, dana chuang, "Fate avangin pate an thi tur a ni lo a, pate avangin fate an thi tur a ni hek lo, mi tin, mahni sual avangin an thi tur a ni," tia LALPA'n thu a pek angin a ti a.e4CTin, heti hi a lo ni a, a ram chu a lo din ngheh chuan a pa thattu, a chiahlawhte a that a.O3LALPA mithmuhin thil tha a ti a, amaherawhchu a rilru a pe famkim lo.'2 IAmazia chu a lal tantir chuan kum sawmhnih leh kum nga mi a ni a, Jerusalem-ah kum sawmhnih leh kum kua a lal a; a nu hming chu Jehoada ni, Jerusalem mi a ni.G1Tichuan a fapate chungchang thu te, a chunga phurrit tak lo innghah chungchang thu te chu, ngai teh, lal chanchin hrilhfiahna buah chuan ziak a ni. Tin, a aiah a fapa Amazia chu a lal ta a.-0SHengte hi amah phiartute chu an ni; Amon mi Simeathi fapa Zabada leh Moab mi Simrithi fapa Jehozabada.Tichuan a fapate chungchang thu te, a chunga phurrit tak lo innghah chungchang thu te chu, ngai teh, lal chanchin hrilhfiahna buah chuan ziak a ni. Tin, a aiah a fapa Amazia chu a lal ta a./Tin, an hawnsan hnu chuan (natna nasa tak tuarin an hawnsan a ni) ama mite ngeiin puithiam Jehoiada fapate thisen avang khan an phiar a, a khum mu lai chu an that a, a thi ta a: Davida khawpuiah chuan an phum a; nimahsela lalte thlanah an phum ve lo.Z.-Suria sipaite chu tlemte chauh an lo thawk a ni a; an pi leh pute Pathian LALPA chu an hawisan avangin LALPA'n sipai tam tak maite chu an kutah a pe a ni. Chutiang chuan Joasa chungah hremna an thlensak a ni.l-QTin, heti hi a ni a, kum a lo vei chuan Suria sipaiten an rawn bei a; Judai ram leh Jerusalem-ah an lut a, an milian zawng zawngte chu an tihboralsak a, Damaska lal hnenah an rallak sum zawng zawngte chu an thawn ta vek mai a.M,Chutiang chuan lal Joasa chuan a pa Jehoiada khawngaihna chu hre reng loin a fapa chu a that ta a ni. Tin, a thih dawn chuan, "LALPA'n a rawn ngaihtuah ang a, phuba a la rawn laksak ang," a ti a.m+STin, ani chu an phiar ta a, lal thupekin LALPA biak inhung chhungah chuan lungin an deng hlum ta a.+*OTin, puithiam Jehoiada fapa Zekaria chungah Pathian thlarau a lo thleng a, ani chu mipui chung lamah a ding a, an hnenah, "Pathianin heti hian a ti. 'Engati nge hmuingil theih loh phaha LALPA thupek chu in bawhchhiat? LALPA chu in hawisan avangin ani pawhin a hawisan che u a ni,'" a ti a.)#Nimahsela LALPA hnena hruai leh turin an hnena zawlneite a tir a, an thiam lohzia te an hriattir a, nimahsela an beng an chi duh chuang lo.:(mTichuan a pi leh pute Pathian LALPA in chu an hawisan a, Aserite leh milemte rawng an bawl ta a: tin, an sualna avangin Juda te leh Jerusalem chungah thinurna a lo thleng ta a. 'Tin, Jehoiada thih hnu chuan Juda mi liante chu an lo thawk a, lal hnenah dawvan an rawn kai a. Lal chuan an thu chu a lo pawm a.&Tin, Israelte zinga Pathian chungah leh a in chungchanga thil a tih that avangin Davida khawpuiah lalte zingah an phum a.m%SNimahsela Jehoiada chu upa tak, tarkuna damin a thi ta a. A thih chuan kum Za leh sawmthum mi a ni.5$cTin, an zawh chuan tangka la awm zawng zawng chu lal leh Jehoiada hnenah an rawn la a, chu chuan LALPA ina rawngbawlna'na bungbel te, hlanna bungbel te, thirfian te, rangkachak leh tangkaraw bungbel te lamin an siam a. Tichuan Jehoiada dam chhung chuan LALPA inah halral thiLhlan chu an hlan reng a.# Tichuan thawktute chuan an bei a, an thawk tha hle mai a, Pathian in chu a ngai chiahin an siam tha a, an din nghet leh ta a.E" Tin, lal Jehoiada chuan LALPA in hna thawktute kutah a pe a, LALPA in siam tha turin lung chhertute leh themthiamte an ruai a, tin, LALPA in siam tha turin thir leh dara themthiamte pawh.-!S Tin, Levi-hoten lal puipate hnenah bawm chu an rawn lak a, tangka tam tak an awm tih an hriat chuan, lal lehkha ziaktu leh puithiam lal ruat puipa chuan bawm ata chu an bun chhuak a, an la a, a hmunah chuan an dah leh a. Chutiang chuan ni tin, an ti a, tangka chu tam tak an khawlkhawm ta a.  Tichuan miliante le mipuite chu an lawm a, an tangkate an rawn la a, an khawn zawh hma chuan bawmah chuan an rawn dah ta ruih ruih mai a.1[ Tin, thlalera Pathian chiahlawh Mosia'n Israel mite tih tura thawh bi a ruat chu LALPA tana rawn thawh turinJudai ram zawng zawng leh Jerusalem=ah thu a than vel ta a.b=Chutichuan lalin thu a pe a, bawm an siam a, LALPA in kawngka pawn lamah chuan an dah a.1Mi sualnu Athali fapate chuan Pathian in chu an tiche zo ta si a; tin, LALPA ina thilhlan zawng zawng chu Baala te an pe zo ta bawk si a," a ti a.q[Tin, lal chuan puithiam lal ber Jehoiada chu a ko a, a hnenah, "Engati nge Levi-hote chu LALPA chhiahhlawh Mosia le Israel mipuite ruat hriattirna puan in atana thawh bi ruat chu Juda mi leh Jerusalem=a mite thawh turin i phut loh? S~}}6|||{ zzyxnwvvauu-ssMrr?qppoon>y==;:9@877D532210.--X,++`**[)(''K&&%S$]#Y""!, 'P!6Jk9m=C`A  5 N 5$+`;!z=Elama thlahte chu 1,254.EyPakhat moaba thlah zinga Jesua leh Joaba thlahte chu 2,812.x5Ara thlahte chu 775."w?Sephatia thlahte chu 372."v?Parosa thlahte chu 2,172.GuHengho hi Zerubabela te, Jesua te, Nehemia te, Seraia te, Reelaia te, Mordekaia te, Bilsana te, Mispara te, Bigvaia te, Rehuma te, Baana-te ruala kir an ni. Israel mite patling tam lam chu:)t MJudai rama mi sala hruai, Babulon lal Nebukadnezaran Babulon-a a hruai Jerusalem leh Judai rama kir leh, mi tin, mahni khaw lam theuha hawte chu he'ng hi an ni.9s m Rangkachak leh tangkaraw bungbel zawng zawng chu sangnga leh zali a ni. Salte chu Babulon ata Jerusalem-a an hruai chhoh lai khan Sesbazaran he'ng zawng zawng hi a keng chho a.r  rangkachak no sawmthum, tangkaraw no chi dang zali leh sawm, bungbel dang sang te nen.Rangkachak leh tangkaraw bungbel zawng zawng chu sangnga leh zali a ni. Salte chu Babulon ata Jerusalem-a an hruai chhoh lai khan Sesbazaran he'ng zawng zawng hi a keng chho a.yq m Tin, he'ng hi a zat chin chu a ni: rangkachak maihun sawmthum, tangkaraw maihun sang, chemte sawmhnih leh pakua;p }chung ngei chu Persia lal Kura chuan a vawngtu Mithredatha a lak chhuahtir a, a chhiar a, Juda puipa Sesbazara a hlan a.o  Lal Kura pawhin Nebukadnezaran LALPA ina bungbel Jerusalem atanga a lak chhuah a,a pathiante ina a dahte chu a la chhuak leh a;4n cTin, anmahni duhthua thawh thiam loin an vela mi zawng anwgte chuan tangkaruaa siam bungbel te, rangkachak te, bungrua te, ran te, thil hlu tak takte an pein, an tanpui a.Fm Chutichuan Juda leh Benjamin chia chhungkaw puipa deuh deuhte, puithiam te, Levi-ho te, Jerusalem-a LALPA in han sa tura Pathianin an thinlung a chawh thawh zawng zawngte chu an thawk ta a.xl kTin, tupawh khawii hmunah pawh, an awmnaa la chambang apiangte chu, an awmna hmuna mite chuan Jerusalem-a awm Pathian in atan anmahni duh thua an thawh tiam lohin, tangkarua te, rangkachak te, bungrua te, ran tein lo tanpui rawh se," tiin.]k 5In zinga ama mite tawh phawt hnenah chuan a Pathian chu awm rawh se; tichuan Judai rama Jerusalem-ah chuan han chho se la, LALPA, Israel-hote Pathian in, Jerusalem-a awm chu han sa rawh se; amah chu Pathian a ni.6j gPersia lal Kura chuan heti hian a ti, Khawvel ram zawng zawng chu LALPA, van Pathian chuan min pe ta a; tin, Judai rama Jerusalem-ah chuan a in saksak turin thu min pe a ni.ci CPersia lal Kura lal tirh kumin zawlnei Jeremia hmanga a lo sawi tawh chu LALPA'n a thlen kimtir ta. He thupek pe tur leh a ram zawng zawnga chhiar vek tura thawn chhuak turin LALPA chuan Kura thinlung chu a chawk tho a.Zh-$Chutichuan Persia lal Kura lal tirh kumin Jeremia kaa LALPA thu chu a thlen kim theihna'n a ram zawng zawnga than chhuak vek tur leh a ziaka ziak tur pawhin LALPA'n Persia lal Kura thinlung chu a chawk tho a,g/$LALPA'n zawlnei Jeremia hmanga thu a lo sawi chawlhni serh thei loa an awm chhung kum sawmsarih, chawlhni an serh leh theih thlengin, ram chu tihtiauin a awm ang, a tih kha a lo thleng ta a ni.Chutichuan Persia lal Kura lal tirh kumin Jeremia kaa LALPA thu chu a thlen kim theihna'n a ram zawng zawnga than chhuak vek tur leh a ziaka ziak tur pawhin LALPA'n Persia lal Kura thinlung chu a chawk tho a, f$Khandaiha thah bang zawng zawngte chu Babulon-ah a hruai a, amah leh a fapate chhiahhlawhah Persia-ho lo len tlengin an awm ta a.[e/$Tin, Pathian inte a hal a, chuta bungbel tha mi zawng zawngte chu an tiche vek a.=ds$Tin, Pathian ina bungbel zawng zawng, a lian pawh, a te pawh, LALPA ina sum dah khawm zawng zawng te, lal sum dah khawm leh a mi liante sum dahkhawmte lamin Babulon-ah a la vek a._c7$Chuvangin Kaldai lal an chungah a thawhtir a, ani chuan an tlangvalte chu an hmun thianghlimah khandaihin a that a. Nula leh tlangval pawh, tar pawh, tarchia pawh lainatna reng reng a nei lo a; a kutah a pe vek a.Hb $nimahsela Pathian mi tirhte chu an hmusit a, a thute chu an ngainep a,a mite chunga LALPA thinurna chu a lo thawh a, tihlungawi lehna reng awm lo khawp hialin a zawlneite chu an tinawmnah a.a$Tin, LALPA, an pi leh pute Pathian chuan an hnenah theihpatawpa thahnemngaiin mi a tir a, a mite leh a awmna hmun chu alainat avangin;`%$Puithiam hotu zawng zawngte leh miang bawk thil tenawm tak takte an ti a; Jerusalem-a a tihthianghlim LALPA inte pawh chu an tibawlhhlawh a._7$ Pathian hminga chhechhamtirtu lal Nebukadnezara chungah a hel bawk a, luhlul a chhuah a, LALPA Israelte Patian lam hawi lo turin a rilru a tikhauh a, ^ $ LALPA a Pathian mithmuhah thil tha lo a ti thin a; LALPA ka atanga thu sawitu zawlnei Jeremia lakah chuan a intihnuai duh lo a.s]_$ Zedekia chu a lal tantirhin kum sawmhnih leh kum khat a ni a, Jerusalem-ah kum lawm leh kum khat a lal a:A\{$ Tin, kum a lo vei chuan lal Nebukadnezara chuan mi a tir a, LALPA ina bungbel tha tak takte nen Babulon-ah a hruaitir a, a unaupa Zedekia chu Judai ram leh Jerusalem-a lalah a siam a. [$ Jehoiakina chu a lal tantirhin kum riat a ni a, Jerusalem-ah thla thum leh ni sawm a lal a, LALPA mithmuha thil tha lo a ti thin a.Cu# Tin, Mosia lehkhabua chuang anga an chhungkaw then dan zir zela LALPA hnena hlan atana pek turin halral thilhlante chu an la sawn a. bawngpate pawh chu chutiang bawk chuan an ti a.pBY# Tin, kalhlen kutna tur chu an talh a, puithiamte chuan thisen chu an theh a, Levi-hote chuan an lip a. A # Tichuan rawngbawlna chu an buatsaih a, lal thupek angin puithiamte chu an hmunah an ding a, Levi-hote chu an pawl dan ang zelin.B@}# Tin, Konania te, a unau Semaia leh Nethanela te, Levi-hote hotu Hasabia te, Zeiela te, Jozabada te pawhin kalhlen kuta hlan atan Levi-hote chu ran no sangnga leh bawngpa zanga an pe a.y?k#Tin, a mi liante chuan mipui te, puithiam te, Levi-hote chu mahni duh thua hlan atan an pe a. Pathian in hotu, Hilkia te, Zekaria te, Jehiela te chuan Kalhlen kuta hlan turin ran no sanghnih leh zaruk leh bawngpa zathum puithiamte an pe a.;>o#Tin, Josian chuta mi awm zawng zawngte chu kalhlen kuta hlan turin ran rual zinga mi beram no leh kel no singthum leh bawngpa sangthum a pe a: chungte chu lal sum zinga mi a ni. = #Kalhlen Kutna tur talh u la, intithianghlim u la, Mosia hmanga LALPA sawi anga ti turin in unaute tan buatsaih rawh u," a ti a.u<c#Tin, in unauteho chhungkaw puipa zir zelin Levi-hote puala chanvo neiin hmun thianghlimah chuan awm rawh u.;#Tin, Israel lal Davida ziak ang leh a fapa Solomona ziak angin in chhungkaw puipa zir zelin a pawl pawlin inbuatsaih rawh u.:#Tin, Israel mite zirtirtu, Pathian tana tihhran Levi-hote hnenah chuan, "Israel lal Davida fapa Solomona in sakah chuan bawm thianghlim chu dah rawh u; in kokia zawn a ngai tawh lo ang; LALPA in Pathian leh a mi Israelte rawng bawl tawh rawh u khai.d9A#Tin, puithiamte chu an hnathawh a ruatsak a, LALPA ina rawngbawl hna thawk turin a fuih a. 8 #Tin, Josia chuan Jerusalem-ah LALPA tan kalhlen kut a nei a; kalhlen kutna tur chu thla khatna, ni sawm leh ni li niin an talh a.|7q"!Josia chuan, Israel ramin a huam zawng zawng ata thil tenawm zawng zawng chu a thehthang bo a, Israel rama awm zawng zawngte chu lalpa an Pathian rawng a bawltir a. Tin a dam chhung chuan LALPA, an pi leh pute Pathian an zui chu an pensan lo.!6;" Tin, Jerusalem leh Benjamin mi zawng zawngte chu chutianga awm turin a ti a. Tin, Jerusalem-a mite chuan Pathian, an pi leh pute Pathian thuthlung ang chuan an ti a.Josia chuan, Israel ramin a huam zawng zawng ata thil tenawm zawng zawng chu a thehthang bo a, Israel rama awm zawng zawngte chu lalpa an Pathian rawng a bawltir a. Tin a dam chhung chuan LALPA, an pi leh pute Pathian an zui chu an pensan lo.|5q"Tin, lal chu a hmunah a ding a, chu mi lehkhabua chuang thuthlung thu chu tinghet turin a thinlung zawng zawng leh thlarau zawng zawnga LALPA zui tur leh a thupek te, a thuhriattir te, a thuruatte pawm turin LALPA hmaah chuan thu an thlung a.p4Y"Tin, lal leh Juda mi zawng zawng Jerusalem-a mi zawng zawng te, puithiam leh Levi-ho te, mipuiho zawng zawng a lian a tein LALPA inah an cho a; LALPA ina an hmuh chhuah thuthlung bu-a thu zawng zawng chu an benghriatah a chhiar a.c3?"Tichuan lal chuan mi a tir a, Judai ram leh Jerusalem-a upa zawng zawng chu a ko khawm a.2"Ngai teh, i pi leh i pute hnenah ka kaltir ang chia, i thlanah thlamuang takin i kal ang a, he hmun leh a chhunga awmte chunga ka rawn thlentir tur thil tha lo zawng zawngte chu i mitin a hmu lo ang,' tiin, ti rawh u," a ti a. Tin, lal hnenah thu chu an thlen ta a. 19"26-27, Amaherawhchu, LALPA rawn tura rawn tirtu che u Juda lal hnena chuan hetiang hian sawi ang che u, LALPA Israelte Pathian chuan heti hian a ti, Chung thu i hriatte chuan i thinlung a tihnem avanga Pathian hmaa i intihhniam a, he hmun chungchang thu leh a chhunga awmte chungchang thu i hriat a, ka hmaa i intihnuai a, i pian i pawh thler a, ka hmaa i tah avangin kei pawhin i thu chu ka lo ngaithla a. 09"26-27, Amaherawhchu, LALPA rawn tura rawn tirtu che u Juda lal hnena chuan hetiang hian sawi ang che u, LALPA Israelte Pathian chuan heti hian a ti, Chung thu i hriatte chuan i thinlung a tihnem avanga Pathian hmaa i intihhniam a, he hmun chungchang thu leh a chhunga awmte chungchang thu i hriat a, ka hmaa i intihnuai a, i pian i pawh thler a, ka hmaa i tah avangin kei pawhin i thu chu ka lo ngaithla a.,/Q"an kut thiltiha min tihthinurna'na min hawisana pathian dangte tana rimtui an hal avangin he hmun chungah hian ka thinurna leih a ni a, tihdaih a ni lo ang, tiin.H. "LALPA chuan heti hian a ti, Ngai teh u, he hmun leh a chhunga awmte chunga hian thil tha lo ka thlentir ang a, Juda lal hmaa an chhiar chhuah tak lehkhabua chuang anchhia zawng zawngte pawh;}-s"Tin, a ni chuan an hnenah, "LALPA Israelte Pathian chuan heti hian a ti; 'Ka hnena rawn tirtu che u chu hrilh u la,W,'"Tichuan lalin thu a pekate leh Hilkia chu silhfen enkawltu Hasra fa Tokhatha fapa Saluma nupui zawlnei Huldai hnenah chuan an va kal a, chu mi thuah chuan an va bia a. (Ani chu Jerusalem Misne-a awm a ni.).+U"20-21, Tin, lal chuan, "Kal u la, dan thu in hmuh chhuah chungchang thuah hian keimah leh Israel leh Judai rama mite tan LALPA min va rawnsak teh u; kan pi leh puten he dan bua chuang ang hian LALPA thu chu an lo zawm loh avang hian kan chungah LALPA thinurna chu a lo awm nasa ta a ni si a," tiin, Hilkia te, Saphana fapa Ahikama te; Mika fapa Adona te, lehkha ziaktu Saphana te, lal chhiahlawh Asaia te chu thu a pe a..*U"20-21, Tin, lal chuan, "Kal u la, dan thu in hmuh chhuah chungchang thuah hian keimah leh Israel leh Judai rama mite tan LALPA min va rawnsak teh u; kan pi leh puten he dan bua chuang ang hian LALPA thu chu an lo zawm loh avang hian kan chungah LALPA thinurna chu a lo awm nasa ta a ni si a," tiin, Hilkia te, Saphana fapa Ahikama te; Mika fapa Adona te, lehkha ziaktu Saphana te, lal chhiahlawh Asaia te chu thu a pe a.Z)-"Tin, heti hi a ni a, lalin dan thute chu a han hriat chuan a puan a pawtthler a.(+"Tin, lehkha ziaktu Saphana chuan, "Puithiam Hilkia chuan lehkhabu mi pe," tiin lal chu a hrilh bawk a. Tin, Saphana chuan lal hmaah a chhiar a.l'Q"LALPA ina tangka awm chu an bun chuak a, hotute leh hnathawktute chu an pe a," tiin thu a thlen a.l&Q"Chutichuan Israel lal chuan zawlneiho mi zali lai a ko khawm a, an hnenah, "Ramoth-gilead khua bei turin ka han thawk ang nge thawk lo ang?" a ti a. Tin, anni chuan, "Han thawk rawh, Lalpa'n lal kutah a pe dawn a ni," an ti a.%/"Tin, Hilkia chuan lehkha ziaktu Saphana nenah chuan, "LALPA ina dan bu kan hmu chhuak ta," a ti a. Tin, Hilkia chuan lehkhabu chu Saphana a pe a.$"Tin, Jehosaphata hnena chuan, "Ramoth-gilead khua mi han beipui ve duh ang emaw chu?" a ti a. Tin, Jehosaphatan Israel lal hnena chuan, "Kei leh nang, ka mite leh mite chu pumkhat kan ni a, ka sakawrte leh i sakawrte chu pumkhat an ni alawm," a ti a.*#M" A phurha phur mite hotu pawh an ni a, hna tinreng thawktute thawh tur relbawltu an ni: lehkhaziaktute, hotu te, kawngkhar vengtute chu Levi mite zinga mi an ni."" Tin, mite chuan hna chu rinawm takin an thawk a; an hotu, hnathawh relbawltute chu, Mereria fapate zinga Levi mi Jahatha leh Obadia te, Kohat mi fapate zinga mi Zekaria leh Mesulama te an ni a; tin, Levi mi mi dang, thil tum thiam zawng zawngte nen."!=" Juda lalten an lo tihchhiat tak in siam thatna'n lung chher te, a zawmna te leh a khanchhukte atana thing leina'n themthiamte leh in satute chu an pe a.y k" Tin, LALPA in satu hnathawktute an pe a; tin, LALPA in hnathawktute chuan in siam thatute leh cheitute an pe a;a;" Ahaba ka hmaa a inngaihtlawmzia hi i hmu em? Ka hmaa a inngaihtlawm avang hian ama chhanah hi chuan thil tha lo ka thlentir lo ang a, a fapa chhanah erawh chuan a chhungte chungah thil tha lo ka thlentir ang," tiin.S"Tin, a lal kum sawm leh kum riat kum, a ram leh inte a then fai kum chuan Azalia fapa Saphana te, khaw awptu Maaseia te; Joaaza fapa, lehkha ziaktu Joa te chu LALPA a Pathian in siam tha turin a tir a.!;"Tin, maichamte a tichim a, Aseri te, milem siam chawpte chu a tisawm dep a, Israel ram zawng zawnga ni lemte chu a kit vek a, Jerusalem-ah a haw leh a.gG"Tin, chutiang bawk chuan Manase te, Ephraim te, Simeon te, Naphtali khua te lamin a ti vek a.^5"Puithiamte ruh chu an maichamahte a hal a, Judai ram leh Jerusalem chu a thianfai a.c?"Baala maichamte chu a mithmuhah an tichim a; tin, chung aia sanga ni lemte chu a kit a; tin, Aseri te, milem siam chawp te, milem chhun chawpte chu a tisawm dep a, an hnena inthawitute thlan chungah a theh darh vek a.xi"Kum riat a lal kum, naupang tak a la nih lai atang rengin a pu Davida Pathian a zawng tan a; tin, kum sawm leh kum hnih a lal kumin Judai ram leh Jerusalem-a hmun sang te, Aseri te, mi lem siam chawp te, milem chhun chawpte a thian fai a.y"Tin, LALPA mithmuhah thil tha a ti thin a, a pu Davida kawngte a zawh a, ding lamah emaw vei lamah emaw a pensan lo a.f G"Josia chu a lal tantirhin kum riat mi a ni a; Jerusalem-ah kum sawmthum leh kum khat a lal a. !Nimahsela Amona phiartu zawng zawngte chu mipuiin an that ve vek a; tin, mipuite chuan a fapa Josia chu a aiah lalah an siam ta a.B}!Tin, a chhiahlawhten an phiar a, ama inah an tihlum a.Nimahsela Amona phiartu zawng zawngte chu mipuiin an that ve vek a; tin, mipuite chuan a fapa Josia chu a aiah lalah an siam ta a.xi!A pa Manasea intihhnuai ang khan LALPA hmaah a intihnuai ve lo a. Amona hi chu a sual zual sauh sauh mai a ni.,Q!A pa Manasea tih ang bawkin LALPA mithmuhah thil tha lo a ti a; a pa Manasean a siam milem siam chawp zawng zawng a henah Amona chu a inthawi a, an rawn a bawl a.dA!Amona chu a lal tantirhin kum sawmhnih leh kum hnih a ni a; Jerusalem-ah kum hnih a lal a.|q!Chutichuan Mansea chu a pi leh pute hnenah a muhil a, ama inah an phum a; tin, a fapa Amona chu a aiah a lal ta a.kO!A tawngtaina te leh Pathian a khawngaihna leh a intihhnuai hmaa a sualna zawng zawng leh hmun sang a siam a, Aseri leh milem siam chawp a dinna hmun zawng zawngte pawh, ngai teh, Hozaia chanchin ziakna buah a chuang vek a ni.J !Manasea chanchin dang zawng zawngte, a Pathian hnena a tawngtai thu te, LALPA Israelte Pathian hminga zawlneiin a hnena thu a sawi thu te chu ngai teh, Israel lalte chanchin zingah a chuang a.xi!Mipuite chu hmun sangahte chuan an la inthawi reng a, amerawhchu LALPA an Pathian hnenah chauh a ni ta zawk a. 5!Tin, LALPA maicham a siam a, remna thilhlan inthawina te, lawm thu sawina te ahlan a, Judate chu LALPA Israelte Pathian rawng bawl turin thu a pe a.. U!Tin, ram dang pathiante leh milem te, LALPA in ata chu a thehthang bo a, tin, LALPA in tlang leh Jerusalem-a maicham a siam zawng anwgte chu khua ata an paih vek a.r ]!Tin, chu mi hnuah chuan Davida khaw pawn lamah Gihon thlang lampang ruama sangha kawngkhar luhna thlengin kulh a siam a, Ophel hualvelin sang takin a din a: tin, Juda khua kulh nei zawng zawngah chuan hotu huaisen tak takte a dah a.; o! A hnenah a tawngtai a, khawngaih a hlawh a, a dilna chu a ngaihthlaksak a, Jerusalem-ah a ramah chuan a hruai leh ta a. Tichuan Manasea chuan LALPA chu Pathian a nih a hre ta a. ! Tin, mangang taka a awm lai chuan LALPA a Pathian chu a zawng a, a pi leh pute Pathian hmaah chuan nasa takin a intihnuai a. ! Chuvang chuan LALPA'n Asuria sipai hotute a tir a, Manasea chu khaidiatin an hling a, kawl an buntir a, Babulonah an kalpui ta a._7! Tin, LALPA'n Manasea leh a mite hnenah thu a sawi thin a; nimahsela an ngaihsak lo a.%C! Tin, Manasea chuan Judate leh Jerusalem-a mite chu thil a tihsualtir a; tichuan LALPA'n Israelte hmaa a tihboral tak hnamte ai mahin thil an tisual zawk a.H !7-8, Tin, Pathianin Davida leh a fapa Solomona hnena, "He in leh Jerusalem khua, Israel chi zawng zawng zinga ka thlanah hian ka hming chu kumkhuain ka awmtir ang a; thu ka pek zawng zawng leh dan zawng zawng te, thu ruat te, thiltih tur te Mosia hmanga ka pekte kha an zawm phawt chuan an pi leh pute ka pek tawh ram ata chu Israel-hote ke chu ka pen chhuahtir tawh lo ang," a lo tih tawhna Pathian inah chuan ama siam, milem siam chawp a dah a.H !7-8, Tin, Pathianin Davida leh a fapa Solomona hnena, "He in leh Jerusalem khua, Israel chi zawng zawng zinga ka thlanah hian ka hming chu kumkhuain ka awmtir ang a; thu ka pek zawng zawng leh dan zawng zawng te, thu ruat te, thiltih tur te Mosia hmanga ka pekte kha an zawm phawt chuan an pi leh pute ka pek tawh ram ata chu Israel-hote ke chu ka pen chhuahtir tawh lo ang," a lo tih tawhna Pathian inah chuan ama siam, milem siam chawp a dah a.N!Hinoma fapa ruamah meiah a fate chu a luhtir a; aiente a ching a, dawite a hmang a, ramhuai aienthiam zawlte leh dawithiamte a ruai thin a; LALPA tithinur turin a mithmuha thil tha lo a ti thin a.a;!LALPA in hungchhung kawtlai pahnihah chuan vana awm zawng zawng tan maichamte a siam a.pY!Tin, "Jerusalem-ah kumkhuain ka hming a awm ang," LALPA'n a tihna LALPA inah chuan maichamte a siam a.*M!A pa Hezekian a tihchim hnu hmun sangte a din tha a, Baala te tan maicham a din a, Aseri lemte a siam a, vana awm zawng zawng khi a bia a, an rawng te a bawl a.1!Tin, LALPA mithmuhah thil tha lo, Israela thlahte hmaa LALPA'n a hnawhchhuah Pathian hre lo hnamten thil tenawm tak an tih ang chu a ti ve thin a.p~ [!Manasea chu a lal tantirhin kum sawm leh kum hnih a ni a; Jerusalem-ah kum sawmnga leh kum nga a lal a.g}G !Tin, Hezekia chu a pi leh pute hnenah a muhil a, Davida fapate thlan hmun chhohnaah an phum a; Judate zawng zawng leh Jerusalem-a mite chuan a thih ni chuan ropui takin an ral a. Tin, a fapa Manasea chu a aiah a lal ta a.| Hezekia thiltih dang zawng zawng te, a thiltih that te chu, ngai teh, Amoza fapa zawlnei Isaia inlarna bu, Juda lal leh Israel lalte chanchin buah a chuang a.Tin, Hezekia chu a pi leh pute hnenah a muhil a, Davida fapate thlan hmun chhohnaah an phum a; Judate zawng zawng leh Jerusalem-a mite chuan a thih ni chuan ropui takin an ral a. Tin, a fapa Manasea chu a aiah a lal ta a.{/ Babulon mi lianten palaia an tirha a rama thil mak an zawh thuah chuan a rilrua awm zawng zawng a hriat theina'n Pathianin thlahthlamin a fiah a.;zo Hezekia bawk hian Gihon lui tui chhakta zawk a tiping a, Davida khaw thlang lampangah a luan thlaktir bawk a. Tichuan Jezekia chu a thiltih zawng zawngah chuan a hmuingil zel a.yyk Tin, khuate pawh a siam bawk a, beram rual leh bawng rual a ngah em em mai a; Pathianin neinung takin a siam a.wxg buh te, uain te, hriak te dah khawmna in pawh a sa bawk a, tin, ran tinreng dahna leh beram huangte a siam a.9wk Tin, Hezekia chuan sum leh pai a lo ngah a, a lo ropui ta hle mai a; tangkarua te, rangkachak te, lunghlu te, rimtui te, phaw te leh bungbel tha tak tak dah khawmna in a sa a:Fv Amaherawhchu Hezekia chuan a rilru chapona chu inchhirin a inngaitlawm leh a, amah leh Jerusalem-a mite nen; tichuan Jezekia dam chhung chuan LALPA thinurna an chungah a lo thleng ta lo a.:um Nimahsela Hezekia chuan a tana tha tura tih ang chuan a ti lo a, a rilru a lo chapo tak avangin: chuvangin a chungah leh Judate leh Jerusalem chungah thinurna a lo thleng ta a.|tq Chung lai chuan Hezekia chu thih ngamin a na a, LALPA hnena a tawngtai a; tin, a lo chhang a, chhinchiahna a pe a.:sm Tin, mi tam takin Jerusalem-ah LALPA tan thilpek an rawn la a, thil hlu tak takte Juda lal Hezekia chu an rawn pe a chuta tang chuan hnam tin, mithmuhah chawimawiin a awm ta a.,rQ Chutiang chuan LALPA'n Hezekia leh Jerusalem-a mite chu Asuria lal Senakeriba kut ata leh mi dang zawng zawng kut ata chu a chanhim a, an vela mite laka a veng a.q! Tin, LALPA'n vantirhkoh a tir a, chu chuan Asuria lal riahhmuna mi chak huaisen zawng zawng te, hma hruaitu hotute chu a tihlum a. Tichuan zak tak hmel puin a ram lamah a haw leh ta a. Tin, a pathian ina a va kal chu ama rila rahte ngei khandaihin an lo tihlum ta a.vpe Chutichuan lal Hezekia leh Amoza fapa zawlnei Isaia chuan chu mi avang chuan an tawngtai a, vana mi an au a.\o1 Jerusalem Pathian chu mihring kuta siam, khawvel pathian ang lek fangin an sawi a.n Tin, khua chu an lak theihna'n a rap tur leh timangang turin Jerusalem-a kulha awmte chu Juda tawngin ring takin an au khum a.m Tin, Israelte LALPA Pathian chawk thinurzawng leh a sawi chhe zawngin lehkha a ziak bawk a, "Ram tin, hnam tin, pathianten ka kut ata an mite an chhanchhuak thei lo ang bawkin Hezekia Pathian pawhin ka kut ata a mite a chhanchhuak tawp lo ang," tiin.~lu Tin, a mite chuan chu aia nasa chuan LALPA Pathian leh a chhiahlawh Hezekia chungchang thu a tha lo lamin an sawi a.Qk Chuvangin Hezekia chuan bum che u suh se la, chutiang chuan thlem che u suh sela,amah chu ring suh u; eng hnam pathian leh eng ram pathian mah an mite ka kut ata leh ka pute kut ata chhanchuak thei an awm lo a; engtin nge in Pathian chuan ka kut ata a chhanchhuah theih bik tehlul ang che u?'" tiin Jerusalem-ah a mite a tir a.&jE Tu hnam pathian nge ka puten an tihboral ka kut ata an mite chhanchuak thei awm a, nangni Pathian pawhin ka kut ata a han chhanchhuah theih bikna tur che u?%iC Kei leh ka puten ram tin, hnam tin, chunga kan thiltih te kha in hre lo em ni? Eng hnam pathian mahin ka kut ata an ram chu an humsak thei lo a ni lo'm ni??hw Hezekia bawk hi a ni lawm ni, a hmun sangte leh a maichamte tichim a, Juda mi leh Jerusalem-a mite hnena, Maicham pakhatah Pathian in bia ang a, rimtui in hal ang, tia thu petu kha?g/ Hezekia chuan, LALPA kan Pathianin Asuria lal kut ata min chhanchuak ang, tiin riltam leh tuihala in thihna mai turin a thlem che u a ni lo'm ni?dfA Asuria lal Senakeriba chuan heti hian a ti,'Jerusalem lak chu eng nge ni in han rih lohna?(eI Chu mi hnuah chuan Asuria lal Senakeriba chuan (amah leh a sipaite chu Lakis-ah an awm a) Juda lal Jezekia leh Jerusalem-a Juda mi zawng zawngte hnenah chuan,\d1 a lama tang chu tisa sipai an ni a, min pui tur leh min dosak tura kan lama tang erawh chu LALPA kan Pathian a ni si a," tiin thlamuanna thu a sawi a. Tin, mipui chuan Juda lal Jezekia thu sawite chu an ring a.c3 Chak takin, huai takin awm u la, Asuria lal leh a hote mipui chu hlau suh u la, zam hek suh u, kan lama tang chu a lama tang aiin a chak zawk si a:\b1 Tin, indonaa mipui hotute a siam a, khawpui kawngkhar hmun zau laiah a ko khawm a,]a3 Tin, Benjamina thlahte chuan chutiang chuan an ti a, lamho zinga mi anmahni zat theuh nupuiah an man a, an kal bopui ta a: tin, an ram lamah chuan an hawng a, khawpui chu an chei leh a, chutah chuan an awm ta a.L` Chutichuan mi tam tak an pung khawm a, tui zawng zawg leh ram chunga luang tlang luite chu an dang chat a, "Asuria lalte chu an lo luh a, tui tam tak engah nge an rawn neih tehlul ang," an ti a.o_W khaw pawn lama tuite chu tihchah turin a mi liante leh a mi chakte chu a rawn a; tichuan an tanpui a.\^1 Tin, Senakeriba a lo thawk a, Jerusalem rawn bei a tum tih Jezekian a hriat chuan,+] Q Chutianga rinawm taka thil an tih hnu chuan Asuria lal Senakeriba a lo thawk a, Judai ramah chuan a lo lut a, kulh nei khuate chu a rawn hual a, lak a rawn tum a.-\SPathian ina rawngbawl lam thuah te, dan lam thuah te, thupek lam thuah te, a Pathian zawn thuah te a tih piangah a rilru zawng zawngin a ti a, a hmuingil ta zel a.+[OTin, chutiang chuan Judai ram zawng zawngah Jezekian a ti a. LALPA a Pathian mithmuha tha leh dik leh rinawm thil a ti thin a,Pathian ina rawngbawl lam thuah te, dan lam thuah te, thupek lam thuah te, a Pathian zawn thuah te a tih piangah a rilru zawng zawngin a ti a, a hmuingil ta zel a. ZTin, Arona thlah, khaw tin, daifema awm puithiamte leh Levi-ho thlahte ziaknaa chuang apiangte chanvo pe turin mi ruat bik an awm. Y9Puithiamte chu an nupui te, an fapa te, a fanu te leh an chhungkuaa mi dangte nen rinawm taka an intihthianghlim reng avangin chhinchhiah vek an ni a.XPuithiamte hna inchhawk dan tur chu a chi chiin an ruat a, Levia chite erawh chu kum sawmhnih achin chunglam a pawl pawlin a ruat a. W thlahtua ngaih mipa kum thum achin chung lam, ni tina LALPA ina thawh tur mamawh nei an pawl dan ang zela kal thinte tiam loin,jVMTin, ama hnuaiah, puithiam awmna khuaahte chuan Edena te, Miniamina te, Jesua te, Semaia te, Amaria te, Sekinia te, an awm leh a; chung chuan an unaute chu a pawl pawlin a lian leh a te te hnenah an chanvo tur an sem bawk a:,UQTin, Levi mi Imna fapa Korea, chhak lam kawngkhar vengtu chu Pathian hnena mahni duh thua thilpek enkawltu leh LALPA tan thilpek leh thil thianghlim semtu a ni a.mTS Tin, Konania leh a unau Simeia hnuaiah chuan lal Jezekia leh Pathian ina hotu Azaria ruatin endiktu Jehiela te, Azria te, Nahatha te, Asahela te, Jerimotha te, Jozabada te, Eliela te, Ismakia te, Mahatha te, Benaia te an awm a.&SE Tin, thilpek te, sawma pakhat te, Pathian pualte chu rinawm takin an thiar lut a: tin, a hotu chu Levi mi Konania a ni a, a unau Simeia chu a dawttu a ni a.dRA Chutichuan Hezekian LALPA inah chuan pindante siam turin thu a pe a; tichuan an siam ta a.uQc Tin, Zadok mi, puithiam hotu Azarian a chang a, "Miten LALPA ina thilpek an rawn lak tir atangin kan ei zel a, kan khawpkham hle a, a la awm rui mai a; LALPA'n a mite mal a sawm zel a, he mi la awm rui hi kan ei bang a nih hi," a ti a.iPK Chutichuan Hezekian an thil dah khawm chungchang thu chu puithiamho leh Levi-hote chu a zawt a._O7Tin, Jezekia leh an milianten an han hmuh chuan LALPA leh a mi Israelte chu an fak a.LNThla thumnaah an dah khawm tan a, thla sarihnaa an dah khawm zo a.BM}Tin, Israela thlahte leh Juda thlahte, Juda khuatea awmho chuan an bawng leh beram sawma pakhat te, LALPA an Pathian puala an voh sawma pakhat te an rawn pe a, an dah khawm teuh mai a.RLTin, thupek chu a han darh veleh chuan Israela thlahte chuan an bu te,uain te,hriak te, khawizu te, an loa thil haw hmasa berte an rawn pe chiam a; tin, an engkim sawma pakhat an rawn pe chiam bawk a.~KuTin, Jerusalem-a mipuite chu LALPA dana an intihchakna'n puithiamte leh Levi-hote chanpual pe turin thu a pe bawk a.)JKTin, LALPA dana chuang angin zing lam leh tlai lam halral thilhlan atan te, chawlhni leh thla thar leh hunbi nei kut atan te lal chanvo atan ran a ruat bawk a. wR,~~~~j~G~%}}}q}O}|||||o|I|){{{{i{E{ zzzqyy}yCyxxxMxwwwRwvvvEuuttsssrrhr%qqCp oJnmml}kkjhhg4f-dccPb6a!``!_^^N]]\[ZZzY;XWWVVMUUT?SSRFQbQPSOOtNNLMMLGKJJ2HGGnFFElDzCCeBAAG@?>>==;<;;:98B7766V55<4W33h22@11<005/...--O,,+g*)(&!$$.##l#"""K"!!\! )_/l%$b3_ 8 n <d}`T9 Aw LALPA, Israelte Pathian, nang chu i fel a; a la awm chhuakte kan ni a, vawiinah keini ang hi , ngai teh, thiam loin i hmaah kan awm a, he mi avang hian tumah i hmaa ding thei reng reng kan awm lo a ni," ka ti a.4Sa i thupekte chu kan bawhchhe lehin he'ng thil tenawm titute nen hian kan la inneih pawlh cheuhdawn em ni? A bak reng awm lo leh pumpelh reng pawh awm loa min tiboral khawpin kan chungah i thinur hial dawn lo'm ni?Aw LALPA, Israelte Pathian, nang chu i fel a; a la awm chhuakte kan ni a, vawiinah keini ang hi , ngai teh, thiam loin i hmaah kan awm a, he mi avang hian tumah i hmaa ding thei reng reng kan awm lo a ni," ka ti a.cR? Tin, kan thiltih sual avang leh kan thiam lohna nasa tak avanga kan chunga hetiang thil a lo awm a, nang kan pathian in kan bawhchhiatnain a phu aia nepa min hrem hnua la awm cheute min la nei tih hre reng chung siin,Q' Chuvangin in fanute chu an fapate neihtir suh u la, an fanute chu in fapate neihtir hek suh u la, an thawvenna leh an hmuingilna reng reng zawnsak hek suh ula, in lo chak a, chu mi rama thil tha chu in ei a, kumkhuaa in fate in in rochun theihna'n, tia thu i pekte chu.9Pk i chhiahhlawh zawlneite hmanga, In va kalna tur, in ram luah tur chu a rama mi awmte bawlhhlawhna avangin a bhawlhhlawh a, kil tin, kil tang an tenawmnain a titenawm vek a ni.bO= Aw kan pathian, tunah hian eng nge kan sawi tak ang? I thupekte chu kan hawisan ta si a.HN Chhiah khua zawng kan ni ngei mai a; nimahsela kan pathian chuan chhiah khua kan nih chhung pawhin min thlahthlam chuang lo a, min tiharh tur leh kan Pathian in din tur leh a chhe hnu chei leh tur leh Judai ram leh Jerusalem-a kulh nei turin Persia lalte mithmuhah chuan kan chungah khawngaihna a zam zautir ta zawk a.pMY Tin, tunah hian kan pathian chuan kan mitte a tihvara, sala kan awm min tihhraha, a hmun thianghlimah chuan min awm nghehtlattirna turin a la awm chhunte chu min chhuahtirin, LALPA kan Pathian khawngaihna kan dawng rih mai a ni a.rL] Kan pi leh pute chenin tun thleng hian kan thiam lo let der a ni; kan bawhchhiatna avangin kan lalte, kan puithiamte nen ram dang lal man te, khandaiha thah te, sala tan te, rawk te, mualphonate kan tawk a, vawiina kan awm ang hian.@Ky tin, "Aw ka Pathian, i lam lo hawi hi ka zak a, ka hmai te a sen tawn tawn a ni, ka Pathian; kan bawhchhiatnate chu min chimpil khawpin a pung a, kan thiam lohna chuan van a tawng a.OJ Tin, tlai lam inthawi hun chuan ka lungngaihna ata ka kawr leh ka puan thler chung chuan ka tho a; tin, ka thingthi a, LALPA ka pathian lamah ka thingthi a, LALPA ka pathian lamah ka ban ka phar a;FI Chutichuan sal chhuakho bawhchhiatna avanga Israelte Pathian thua khur apiangte chu ka hnenah an lo kal khawm a; tlai lam inthawi hun thlengin a ngaihna hre loin ka thu ta ngawih ngawih a.*HM Tin, chu thil chu ka hriat chuan ka kawr leh ka puan ka pawt thler a, ka sam leh ka khabe hmul ka pawt thla a, a ngaihna hre loin ka thu ta ngawih ngawih mai a.lGQ An fanute chu anmahni leh an fapaten an nei ta mai a; chutichuan chi thianghlim chu he ram mite nen hian an chawhpawlh a: a ni, mi liante leh roreltute chu he mi bawhchhiat thuah hian a tupa berte an ni," tiin mi rawn hrilh a.)F M Tin, chung thiltih zawh chuan miliante chuan, "Israel mite leh puithiamte leh Levi chite chu he ram mite lakah hian inthiarfihlim chuang loin, Kanaan-ho te, Hit-ho te, Periz-ho te, Jebus-ho te, Amon-ho te, Moab-ho te, Aigupta ho te, Amor-hote thiltih tenawm tak an tih ang zel an ti ve a.E7$Tin, lal thuruatte chu lal upate leh lui ral ram awptute chu an hrilh a; tin, anni chuan mipuie chu tanpuiin Pathian in sak chu an chhunzawmpui ta a.5Dc#Sal chhuakhote chuan Israelte Pathian hnenah halral thilhlan an hlan a, Israel zawng zawng pualah bawngpa sawm leh pahnih, berampa sawmkua leh paruk, beram no sawmsarih leh pasarih; sual thawina'n kelpa sawm leh pahnih: he'ng zawng zawng hi LALPA hnena halral thilhlan vek a ni.Tin, lal thuruatte chu lal upate leh lui ral ram awptute chu an hrilh a; tin, anni chuan mipuie chu tanpuiin Pathian in sak chu an chhunzawmpui ta a.[C/"chhiar vek leh buk vek ani a; abuk zat chu, chu mi lai la la chuan an ziak vek a.B1!Tin, a ni li ni chuan, tangkarua te, rangkachak te, bungbelte chu kan Pathian inah bukin puithiam Uria fapa Meremotha kutah kan hlan a; tin, a hnenah chuan Phinehasa fapa Elazara a awm a; tin, an hnenah chuan Levi chi Jesua fapa, Jozabada leh Binuia fapa Noadia te an awm a;SA Tin, Jerusalem chu kan han thleng a, chutah chuan ni thum kan hahchawl a.b@=Chutichuan Jerusalem-a kal turin thla khatna, ni sawm leh ni hnih niin Ahava lui atang chuan kan chhuak ta a; tin, kan pathian min khawngaih a, hmelma lak ata leh kawng laka chang rutute lak ata chu min humhim zel a.?#Chutichuan puithiamte leh Levi chite chuan Jerusalem-a kan pathian ina ken turin tangkarua leh rangkachak leh bungbel bukte chu an la ta a.,>QPuithiam tupa deuh deuhte leh Levi chite leh Isreal mite chhungkaw puipa hmaa Jerusalem-a LALPA ina pindana in buk hma loh chuan veng u la, kawl rawh u," ka ti a.>=uTin, an hnenah, "LALPA tana tihthianghlim in ni a, bungbelte pawh tihthianghlim a ni; tangkarua leh rangkachakte hi LALPA, in pi leh pute Pathian tana mahni duh thua hlan vek a ni.<wrangkachak berhbu sawmhnih, darik sangkhat theuh; dar tle mi mawi tak, rangkachak ang maia hlu bungbel pahnih a ni a.|;qka buka an kuta ka hlan chu tangkaraw talent zaruk leh sawmnga; tangkaraw bungbel talent za; rangkachak talent za;9:ktin, lal leh a roreltute leh a mi liante leh chuta awm Israelte zawng zawngin kan Pathian in atan an thilhlan, tangkarua te, rangkachak te, bungbel te chu ka buk a, ka hlan a;9Chutichuan puithiam tupa deuh deuhte zinga mi sawm leh pahnih, Serebia leh Hasabia leh an unaute zinga mi sawm ka tihrang a,q8[Chutichuan chaw kan nghei a, chu mi chu kan Pathian kan dil chiam a; kan dilna chu min ngaihthlaksak a.K7Kan Pathian duhsakna chu amah zawngtute zawng zawng chungah an thatna turin a awm zel a; a thiltihtheihna leh a thinurna erawh chu amah hawisante chungah a awm zel thin," tia lal hnena kan lo sawi tawh avangin kalkawnga kan hmelmate laka min tanpui tura sipai leh sakawr chung chuang mite lal dil chu zahthlak ka ti si a.C6Chutichuan kan Pathian hmaa kan intitlawm a, a hnena keini leh kan fate leh kan bungrua zawng zawngte nena tluang taka kal theihna dil turin Ahava luiah chuan chaw nghei thu ka puang a.,5QNethin-ho, Davida leh an mi lianten Levi chite rawngbawl tura an pekte zinga mi Nethin-ho zahnih leh sawmhnih te nen min hruaisak a: an zaa hming ziak theuh a ni.T4!Hasabia, Meraria thlahte zingah Jesaia, a unaute leh an fate sawmhnih nen.#3?Tin, Pathian min khawngaihna avangin Issekela; Mahlia thlahte zingah; Israela fapa, chu mi fapa Levia; Serebia, a fate leh a unau sawm leh pariat te nen;72gTin, Kasiphia hmuna hotu Idova hnenah ka tir a: kan Pathian ina rawngbawltu tur rawn hruai turin Kasiphia hmuna Idova leh a unaute Nethinho hnena an han sawi tur ka hrilh a.F1Chutichuan puipa deuh deuh, Eliezera te, Ariela e, Semaia te, Elnathana te, Jariba te, Elnathana te, Nathana te, Zekaria te, Mesulama te ka chah a: zirtirtu Joiariba leh Elnathana te pawh.*0MAhava luiah chuan ka awm khawmtir a; chutah chuan ni thum kan awm a: tin, mipuite leh puithiamte chu ka han en vel a, Levia thlahte reng reng ka hmu ve ta lo a.F/Bigvaia thlahte zinga Uthaia leh Zabuda, mipa sawmsarih nen. . Adonikama thlahte zingah (A hnuhnug ber an ni a) an hming chu he'ng hi a ni; Elipheleta te, Jeuela te, Semaia te, mipa sawmruk nen.P- Tin, Azgada thlahte zingah Hakatana fa Johanana, mipa za leh sawm nen.U,# Tin, Bebaia thlahte zingah Bebaia fa Zekaria, mipa sawmhnih leh pariat nen.H+  Selomitha thlahte zingah Josiphia fa, mipa za leh sawmruk nen.V*% Joaba thlahte zingah Jehiela fa Obadia, mipa zahnih leh sawm leh pariat nen.H) Sephatia thlahte zingah Mikaela fa Zebadia, mipa sawmriat nen.E(Elama thlahte zingah Athalia fa Jesaia, mipa sawmsarih nen.D'Adina thlahte zingah Jonathana fa Ebeda, mipa sawmnga nen.>&wSekania thlahte zingah jahaziela fa, mipa zathum nen.N%Pahathmoaba thlahte zingah Zerahua fa, Eliehoenaia; mipa zahnih nen.R$Sekania thlahte: Parosa thlahte zingah Zekaria; mipa za leh sawmnga nen.j#MPhinehasa thlahte zingah Gersoma; Ithamara thlahte zingah Daniela; Davida thlahte zingah Hatusa;" yHengte hi lal Arazerzia lal lai Babulon ram ata ka hnena kal chhoho, chhungkaw puipa leh an thlahte hmingte chu an ni.m!S,27 Jerusalem-a LALPA in timawi tura lal chu hetiang rilru puttirtu leh lal leh a roreltu hma leh lal mi lian lar tak takho hmaa ka chunga khawngaihna zamtirtu LALPA, kan pi leh pute Pathian chu fakin awm rawh se. Tin, LALPA ka Pathianin mi khawngaih a, mi tichak a, tichuan ka hnena han kal ve turin Israel zinga mi hotu deuh deuhte ka thlang khawm ta a.P ,28 Jerusalem-a LALPA in timawi tura lal chu hetiang rilru puttirtu leh lal leh a roreltu hma leh lal mi lian lar tak takho hmaa ka chunga khawngaihna zamtirtu LALPA, kan pi leh pute Pathian chu fakin awm rawh se. Tin, LALPA ka Pathianin mi khawngaih a, mi tichak a, tichuan ka hnena han kal ve turin Israel zinga mi hotu deuh deuhte ka thlang khawm ta a.,27 Jerusalem-a LALPA in timawi tura lal chu hetiang rilru puttirtu leh lal leh a roreltu hma leh lal mi lian lar tak takho hmaa ka chunga khawngaihna zamtirtu LALPA, kan pi leh pute Pathian chu fakin awm rawh se. Tin, LALPA ka Pathianin mi khawngaih a, mi tichak a, tichuan ka hnena han kal ve turin Israel zinga mi hotu deuh deuhte ka thlang khawm ta a.PTin, tupawh i Pathian dan leh lal dan zawm lo apiang chu thi khawpin emaw, ram ata hnawhchhuahin emaw, an bungrua laksakin emaw, tan ina tantirin emaw an chungah rorelna awm nghal tur a ni," a ti a.I Tin, nang Ezra, i kawl pathianin finna a pek che angin lui rala awmho zawng zawngte ro an relsak theihna'n hotute leh roreltute, i Pathian dan hre mite ruat la, hre lote chu zirtir ang che u.MTin, puithiam te, Levi chite, hla satute, kawngkhar vengtute, Nethin-hote, he Pathian ina rawngbawlte hi chhiah te, thil neih man te, leiman te chu chawitir loh tur a nih kan hriattir bawk a che..UVan Pathianin thu a pek apiang chu, chutiang chiahin van Pathian in atan tih ni rawh se; thinurna chu lal leh a fate ram chungah hian engah tehlul nge a awm ang ni? 9tangka chu talent za, buh chu buk za, uain chu bath za, hriak chu bath za, chi chu engzat tih pawh awm chuang loin pe nghal ang che u, tiin thu ka pe.Kei, lal Artazerzia ngeiin lui rala sum enkawltu zawng zawngte chu, 'Puithiam Ezra, van Pathian dan ziaktuin a dil apiang che u chu,iKTin, i Pathian in atana mamawh danga hman tulna a awm phawt chuan lal sum ina mi hmang ang che.pYTin, i pathian in rawngbawlna'na bungbel an pek che chu Jerusalem-a Pathian hnenah chuan hlan ang che.Tin, tangka leh rangkachak hman bangte chu in Pathian remtihzawng awmin nang leh i unauten tha in tih ang angin ti ang che u.B}chutichuan he'ng tangka hian bawngpa te, berampa te, beram no te, ei tur leh in tur thilhlan tur nen i lei nghal ang a, tin, Jerusalem-a in Pathian ina maichamah chuan i hlan dawn nia.2]Babulon ram zawng zawnga i hmuh zat apiang tangka leh rangkachak, mahni duh thua mipuite leh puithiamten an pek, Jerusalem-a an Pathian in atana lawm taka an pekte nen;%CJerusalem-a awm Israelte Pathian mahni duh thua lal leh a roreltuten an pek tangka leh rangkachak keng tura lal leh a roreltu pasarihin an tirh che i ni a,[/I kawl, Pathian dan ang zela Judai ram leh Jerusalem chanchin ngaichiang tur leh.&E Ka ram chhunga Israel mi zawng zawng leh an puithiamte leh Levi chite Jerusalem-a mahni duh thua kal chakna nei apiangte chu, i hnena kal turin thu ka pe a.W' Lalte lal Artazerzian, puithiam Ezra, van Pathian dan ziaktu chibai ka buk e.3 Tin, hei hi lal Artazerzian puithiam Ezra, lehkhaizaktu, LALPA thupek thu leh Israel mite tana a thuruatte zirtu hnena a lehkha thawn thu chu a ni. Ezra chuan LALPA dan chu hriaa zamw tur leh Israel-hote chu thuruatte leh rorelte zir tir turin a thinlung a siam tlat a. Thla khatna, ni khat niin Babulon atangin a chhuak a, a. Pathianin amah chu veng zelin thla ngana, ni khat niin Jerusalem a thleng a ni.V %Tin, lal chu kum sarih a lal kum, thla nganaah ani chu Jerusalem-ah a kal a.a ;Tin, lal Artazerzia kum sarih a lal kum chuan Israela thlah thenkhatte, puithiam thenkhate, Levi chi thenkhat te, hla satu thenkhat te, kawngkhar vengtu thenkhat te, Nethin-ho thenkhat te chu Jerusalem-ah an chho a.' GEzra chu lehkhaziaktu, LALPA, Israelte Pathian pek Mosia dan thiam tak a ni a. LALPA Pathianin a duhsakna avangin lal chuan a dil zawng zawng chu a pe zel a.l Qchu mi chu Abisua fa a ni a, chu mi chu Eleazara fa ani a, chu mi chu puithiam lal Arona fa ani a:] 3chu mi chu Zerahia fa a ni a, chu mi chu Uzia fa a ni a, chu i chu Bukia fa a ni a,c?chu mi chu Amaria fa a ni a, chu mi chu Azaria fa a ni a, chu mi chu Meraiotha fa a ni a,a;chu mi chu Saluma fa a ni a, chu mi chu Zadoka fa a ni a, chu mi chu Ahituba fa a ni a,> wTin, chung thil hnuah chuan Persia lal Artezerzia lal laiin Ezra chu Babulon atangin a chho a; chu mi chu Seraia fa a ni a, chu mi chu Azaria fa a ni a, chu mi chu Hilkia fa a ni a,X)chhang dawidim telh loh kut chu lawm takin ni sarih an hmang a: LALPA chuan anni chu a tihlim a, Pathian, Israelte Pathian in saknaa an kutte tihchaksak turin Assuria lal rilru chu an lamah a thlektir a ni.!Tin, Israela thlah, sal ata lo chhuak lehte leh LALPA, Israelte Pathian zawng tura chu rama Pathian thu awih lo bawlhhlawhna ata inthiarfihlima, anniho zawm zawng zawng tate chuan an ei a,chhang dawidim telh loh kut chu lawm takin ni sarih an hmang a: LALPA chuan anni chu a tihlim a, Pathian, Israelte Pathian in saknaa an kutte tihchaksak turin Assuria lal rilru chu an lamah a thlektir a ni.KPuithiamte leh Levi chite chu an inthianho a, an za chuan an lo thianghlim ta a: chutichuan kalhlen kutna tur chu sal chhuak ho zawng zawng tan leh an unau puithiamte leh anmahni tan an talh a.iKTin, sal chhuakhote chuan thla khatna, ni sawm leh ni li ni chu kalhlen kut ni atan an hmang a.  Mosia lehkhabua chuang angin Jerusalem-a Pathian rawngbawl tur chuan puithiamte leh Levi chite chu an pawl theuhvah an awmtir a.8iTin, chu mi Pathian in hlannaah chuan bawngpa za, berampa zahnih, beram no zali an hlan a; tin, Israel zawng zawng tan sual thawina'n Israel hnam zatin kelpa sawm leh pahnih.Tin, Israela thlah, puithiam te, Levi chite leh sal chhuakho dangte chuan chu mi Pathian in hlanna chu lawm takin an hmang a.S~Tin, in chu lal Daria kum ruk a lal kum, Adar thla, ni thum niin an zo a.^}5Tin, zawlnei Hagaia leh Idova fapa Zekaria thu sawi avangin Juda upate chuan tlaung takin an sa a. Israelte Pathian thupek ang leh Persia lal Kura leh Daria leh Artazerzia te thupek ang chuan an sa a, an zo ta a.|% Chutichuan lui ral ram awptu Tatenaia leh Sethar-bozenaia leh a thiante chuan lal Daria lehkhathawn avangin chutiang chuan an ti ta nghal a.v{e tin, chuta a hming awmtirtu Pathian chuan Jerusalem-a Pathian in tihchhiat tuma he thu tidanglam tura kut lek apiang, lal zawng zawng leh hnam zawng zawngte chu tiboral vek rawh se. Kei, Darian thu ka pe a ni; zawm nghal chiah tur a ni,1z[ Tupawh he thu tidanglam apiang, chu mi avang chuan a khanchhuak phawisak a, amah chu chutah chuan khaikana, a in chu ek dura siam tur a ni ang tih thu ka pe bawk a ni;y chutichuan van Pathian chu rimtuia inthawinate an hlan thei ang a, lal leh a fapate chu an dam reina'n an tawngtaisak thei bawk ang.Sx Tin, van Pathian tan halral thilhlan tur an mamawh apiang, bawngpa tuai te, berampa te, beram no te, buh chi te, uain te, hriak te, Jerusalem-a puithiamte thu ang zelin ni tinin pek ngei ngei tur a ni:1w[Chu mi sak lehna tanpui tur chuan thu ka pe a che u. Hna a bahlah lohna'n a sakna tur pawh Euphrates lui khawthlang bial chhiah, lal sum tur atanga pek thuai tur a ni.v he Pathian biak in an sa leh hi engmah tih suh u; Judate awptu leh Juda upate chuan he Pathian in hi a hmun ngaiah sa rawh se.uChuvangin lui ral ram awptu Tatenaia leh Sethar-bozenaia leh lui rala awm an thian Apharsak-hote u, intifihlim rawh u khai:ntUTin, Pathian ina rangkachak leh tangkaraw bungbel Nebukadnezaran Jerusalem biak in ata a lak chhuah a Babulon-a a lakte pawh pek kir ni se la, Jerusalema-a biak ina a hmun ngai te veka la kirin, Pathian inah dah tur a ni," tiin..sUA san lam tawng sawmruk, a zau lam tawng sawmruk, lung lian pui pui tlar thuma rem hnuah thingphek tlar khat siam tur ani a, a sakna hi lal sum atanga pek tur a ni.FrJerusalema Pathian in chungchangah Lal Kura chuan a lal tantirh kumin hetiang hian thu a pe a: An inthawina thilhlanna in chu sak that leh ni se; a lungphum pawh nghet taka rem ni rawh se.q}Tichuan Medai rama Akametha khuaa lal inah lehkhabu zial an hmu a, chutah chuan vawn that atan hetianga ziak hi a awm a:pp [Chutichuan lal Daria chuan thu ape a, Babulon-a an ro dah khawmna, lehkhabu dahna in chu an zawng ta a.MoChutichuan lal tha tihzawng a ni chuan, chutiang chu a ni ngei emaw, Babulin-a lal sum ina mi chu han zawng se la, tin, lal chuan he mi chungchang thuah hian a du dan min hanhrilh rawh se," tiin.|nqChutichuan Sesbazara ngei chu a kal a, Jerusalem-a biak in lungphum chu a phuma: chuta chin chu tun thleng hian sak a ni ta reng a; nimahsela la peih loh ala ni reng a,' tiin.Chutichuan lal tha tihzawng a ni chuan, chutiang chu a ni ngei emaw, Babulin-a lal sum ina mi chu han zawng se la, tin, lal chuan he mi chungchang thuah hian a du dan min hanhrilh rawh se," tiin. mtin, a hnenah, Heng bungbel hi la la, kal la, Jerusalem-a biak inah dah la, tin, biak in chu a hmun ngaiah sak ni rawh se, a ti a.lTin, Pathian ina rangkachak leh tangkaruaa siam bungbel - Jerusalem-a Pathian ina mi Nebukadnezaran a lak chauh, Babulon-a biak ina a lak lute chu lal Kura chuan babulon biak in ata a la chuak a, mi pakhat a hming Sesbazara, ram awptu atana a siama chu a pe a;pkY Nimahsela Babulon lal Kura lal tirh kumin, lal Kura chuan he mi Pathian in hi sak that leh thu a pe a.Tj! Amaherawhchu kan pi leh puten van Pathian chu thinrim khawpin an tilungawi loh avangin Kaldai mi babulon lal Nebukadnezara kutah a pe a, ani chuan he in hi a tichhia a, mite chu Babulon lamah a hruai a.=is Tin, anni chuan heti hain min chhang a, 'Lei leh van Pathian chaihhlawhte kan ni a, kum kha leh chena sak, Israel lal ropui tak pakhat lo sak zawh tawh in chu kan sa tha leh a ni.ihK An hotu hmingte chu kan ziak a, kan hriat fiahtir theihna'n che an hmingte pawh chu kan zawt a.ogW Chutichuan, 'He in sa tur leh he kulh tizo tur hian tuin nge thu pe che u?' tiin an upate kan zawt a.2f]Hei hi lalin lo hre rawh se. Judai ramah Pathian ropui tak in, lung lian tak taka sak leh bang thinga rem, taima tak leh tluang taka an lo bei tawhnaah chuan kan kal a.Qehetiang hian an ziak a : - "Lal Daria hnena thlamuanna kim awm rawh se:dLui ral lehlam awptu Tatenaia leh Sethar-bozenaia leh a thian, lui rala awm Apharsak-hoten lal Daria hnena lehkha an thawn a,/cWNimahsela an Pathianmit chu Juda upate chungah chuan a fu a, Daria hnenah an thu chu thlen a, chhanna a lo thlen hma loh chuan ram awptute chuan an bantir chuang lo.Yb+Tin, hetiang hian an hnenah, "He mi in sa tute hming hi tute nge ni?" kan ti a.`a9Chu veleh chuan lui ral ram awptu Tatenaia leh Sethar-bozenaia leh an thiante chu an hnenah chuan an kal a, an hnena chuan heti hian an sawi a, "He in sa tur leh he kulh tizo tur hian tu nge thu pe che u?" an ti a.E`Chutichuan Sealtiela fapa Zerubabela leh Jozadaka fapa Jesua chuan Jerusalem-a Pathian in chu an han bei tan leh ta a; tin, an hnena chuan anmahni tanpuiin Pathian zawlneite chu an awm a.!_ =Chutih lai chuan zawlnei pahni Jagaia leh Idova fapa Zekaria-te chuan Judai ram leh Jerusalem-a Juda awmte hnena Israelte Pathian hmingin thu an sawi a.^Chutichuan Jerusalem-a Pathian in an bei chu an chawlhsan ta a; Persia lal Daria lal kum hnihna thlengin chawlhsan a ni ta a.F]Chutichuan lal Artazerzia lehkha chu Rehuma leh lehkhaziaktu Simsaia leh an thiante hmaa an chhiar zawh chuan hmanhmawh takin Jerusalem-a Judate hnenah an kal a, thuneihnain an ban luihtir a.Chutichuan Jerusalem-a Pathian in an bei chu an chawlhsan ta a; Persia lal Daria lal kum hnihna thlengin chawlhsan a ni ta a.i\KMuang hauh suh u: engah tehlul nge lalte tana chhiatna thil pawi tak a lo zualkai ang?" a ti a.U[#Khang mite kha chawlhtir u la, thu ka pek hma loh chuan khua chu din su se.!Z;Jerusalem-ah khan lal thiltithei tak tak lui ral lehlam ram thlinga rorolte pawh an lo awm tawh a; chhiah te, thil neih man te, leiman te an la thin a.Y7Tin, thu ka pe a, an zawng a, he khua hi hman atangin lal chunga an hel thin a, chutah chuan helna leh buaina a awm thin tih chu kan hmu chhuak a ni.MXKan hnena in lehkha rawn thawn kha ka hmaah fiah takin an chhiar a.7WgChutichuan Lalber chuan chhanna a thawn a, "Hotu Rehuma te, lehkha ziaktu Simsaia te leh an thian dang Samaria ram leh Euphrates lui thlang lama awmte chibai ka buk a che u.V'He mi khua hi an din a, a kulhte an peih vek chuan lui ral lama reng reng chuan chan i neih loh phah ang tih lal kan hriattir a ni," an ti a.;Uochuvangin i pi leh pute thil chhinchhiah ziakna buah i zawn a, chu mi ziakna buah chuan i hmuh a, he mi khua hi hel hmang khua a nih leh lalte leh an ramte tana thil hlauhawm tak a nih a, an hel kumkhua a, chu mi avangin he khua hi a lo chia a ni tih i hriatna'n lehkha kan thawn a, lal kan hriattir a ni.\T1Lal ina chi liak kan nih avangin lal mawi lohna hmuh hi kan tan a fel lo hle si a;JS  He mi khua hi an din a, a kulhte an siam zawh chuan, chiah te, thil neih man te leh leiman te an chawi duh lo ang a, a tawpah chuan lalte tan chhiatna a lo ni mai ang tih lalin lo hre rawh se.TR! I hnen atanga Juda mi lo chote chu kan hnenah Jerusalem-ah an lo kal a; khaw hel hmang leh sual chu an din tha a, a kulh chu an peih tawh a, a lungphum chu an siam tha tawh tih lal chuan lo hre rawh se.Q% Lal Artezerzia chu hetiangin lehkha an thawn a: "Lalber Artezerzia chi i chiahhlawh Euphrates lui khawthlang lam ram miten chibai kan buk e.rP] Mi ropui Asurpanipalan sala a hruai Somorasia khuaah leh Euphrates lui thlang lama a awmtir takte an ni.)chu mi hnuah chuan an ni tin, halral thihlan te, thla thar thilhaln te, LALPA tana kut ni an ruata an serh apianga thilhlan te; tin, mahni duh thua thilhlan, LALPA hnena lawm taka hlan thinte chu an hlan a.=An ziak ang khan bawkte kut chuan an kut a, ni tina tih tur chin ruat, a bi tawk thliah ang zelin ni tina halral thilhlan chu an hlan a;U<#Tin, maicham chu a hmun ngaiah chuan an din a; chung rama awmte chu an hlau hle na a, maichamah chuan LALPA tan halral thilhlante an hlan a, zing lam leh tlai lamah halral thilhlan chu an hlan thin a ni.P;Chutichuan Jozadaka fapa Jesua leh aunau puithiamte leh Sealtiela fapa Zerubabela leh aunaute chu an tho a, Pathian mi Mosia dana chuang angin halral thilhlanna'n Israelte Pathian maicham an siam a.: Tin, thla sarihna a lo thlena Israel mite chu khuaahte an awm lai chuan mite chu thukhat vuain Jerusalem khuaah an inkhawm a.=9sFChutichuan puithiam te, Levi chi te, vantlang thenkhat te, hla satute, kawngkhar vengtute leh Nethin-hote chu, an khuaahte an awm ta a, Israel mi zawng zawngte chu anmahni khuaah.48aEan pek theih tawkin in sakna thawhlawmah chuan rangkachak darik 61,000, tangka maneh 5,000, puithiam silfen za an pe a.Chutichuan puithiam te, Levi chi te, vantlang thenkhat te, hla satute, kawngkhar vengtute leh Nethin-hote chu, an khuaahte an awm ta a, Israel mi zawng zawngte chu anmahni khuaah.7DJerusalem-a LALPA in an thlen chuan chhungkaw puipa thenkhatte chuan Pathian in chu a hmun ngaia din lehna thurin thil hlan an pe a:M6Can sanghawngsei chu 435 a ni a, an sabengtung te chi chu 6720 a ni.@5{BAn sakawr chu 736 a ni a; an sabengtung chu 245 a ni a;q4[Aan chhiahhlawh mipa leh hmeichhia 7,337 tiam lohin: tin, hla satu mipa leh hmeichhia 200 an nei bawk a.83k@Mipui pungkhawm zawng zawng chu 42,360 an ni a,r2]?Ram awptu chuan urim leh thumim hmangtu tur puithiam a awm hma loh chuan chaw thianghlim an ei a khap a.i1K>thlahtu chhuina hming ziaknaah an hming an hmu zo lo a, chuvangin puithiama pawm an ni ta lo a.05=Tin, puithiam chite zinga Habaia thlah te, Hakoza thlah te, Gilead mi Barzilaia fanu zinga mi nupuia neia an hming pu nghal Barzilaia thlahte chuan,D/&w3Bakbuka thlah te, Hakupha thlah te, Harhura thlah te;>%w2Asnaa thlah te, Meunima thlah te, Nephisima thlah te;7$i1Uza thlah te, Pasea thlah te, Besaia thlah te;;#q0Rezina thlah te, Nekoda thlah te, Gazama thlah te;:"o/Gidela thlah te, Gahara thlah te, Reaia thlah te;;!q.Hagaba thlahte, Salmaia thlah te, Hanana thlah te;: o-Lebana thlahte, Hagabaha thlahte, Akuba thlah te;7i,Kerosa thlahte, Siaha thlahte, Padona thlahte;G+Nethin-ho: Ziha thlah te, Hasupha thlah te, Tabaotha thlahte;&E*kawngkhar vengtu thlahte: Saluma thlahte, Atera thlahte, Talmon thlah te, Akuba thlah te, Hatita thlah te, Sobaia thlahte chu, an vaia finkhawmin 139 an ni.2_)Hla satute: Asapha thlahte chu 128 an ni.L(Levi chite: Hodavia thlah Jesua leh Kadmiela thlahte chu 74 an ni.(K'Harima thlahte chu 1,017 an ni."?&Pasura thlahte chu 1,247.!=%Imera thlahte chu 1,052.A}$Puithiamte: Jesua chhungte zinga Jedaia thlahte chu 973.%E#Sena mite chu 3,630 an ni a.9"Jerikova mite chu 345./Y!Loda te, Hadida te, Onoa mite chu 725.5 Harima mite chu 320.#AElam danga mite chu 1,254.5Magbisa mite chu 156/Neboa mite chu 529Bethel leh Ai mite 223)Mikma mite 122$ CRama leh Geba mite chu 621.= uKiriath-arima te, Kephira te, Beerotha mite chu 743. 9Azmavetha mite chu 42. 1Anathoth mite 128. /Netophah mite 56.veAn thlahtute atanga he'ng khuaa lo cheng tawh thinte pawh hetiang hian an kir leh a: Bethlehem mite chu 123,9Gibara thlahte chu 95. ;Hasuma thlahte chu 223.7Jora thlahte chu 112. ;Bezaia thlahte chu 323.3aAtera, Hezekia an tih bawk thlahte chu 98.9Adina thlahte chu 454.#ABigvaia thlahte chu 2,056.#A Adonikama thlahte chu 666."? Azgada thlahte chu 1,222. ~; Bebaia thlahte chu 623.}7 Bania thlahte chu 642 |; Zakaia thlahte chu 760.{9Zatua thlahte chu 945. }}|y{zyxTw(vuu5tYs.rqqmppoo|on~n mmll]kkvkjjwj>1==C<;;:w9+877_6555433[210//l..I--9+***)):''x&%$$H#y"!6 3 R^kX1T<jk 4  & mlK/oP/ `@!jC#yA"{1|07+i/Kerosa thlahte, Sia thlah te, Padona thlah te;I* .Nethin-ho : - Ziha thlahte, Hasupha thlahte, Tabaotha thlahte ;)-kawngkhar vengtute : - Saluma thlahte, Atera thlahte, Talmona thlahte, Akuba thlahte, Hatita thlahte, Sobaia thlahte 138.+(Q,Hla satute : - Asapha thlahte 148.G'+Levi-hote : - Hodeva thlaha mi Jesua leh Kadmiela thlahte 74.&7*Hariam thlahte 1,017.%7)Pasura thlahte 1,247;$5(Imera thlahte 1,502;B#'Puithiamte: - Jesua chhungte zinga mi Jedaia thlahte 973;"3&Sena thlahte 3,930.5!e%Loda te leh Hadida te leh Onova thlahte 721; 7$Jerikova thlahte 345;3#Harima thlahte 320;"?"Elam danga thlahte 1,254;/!Nebo danga mi 52;%E Beth-el leh Ai khuaa mi 123;5Mikmas khua ami 122;$CRama leh Geba khuaa mi 621;?yKiriat-jearim te, Kephira te leh Berot khuaa mite 743;!=Bet-azmavet khuaa mi 42;7Anathot khuaa mi 128;-UBethlethem leh Netopha khua ami 188;3Gibeona thlahte 95;5Haripha thlahte 112;3Bezaia thlahte 324;3Hasuma thlahte 328;,SHezekia thlaha mi Atera thlahte 98;1Adina thlahte 655;9Bigvaia thlahte 2,067;9Adonikama thlahte 667; 7Azgada thlahte 2,322. 3Bebaia thlahte 628; 3Binuia thlahte 648; 3Zakaia thlahte 760; 1 Zatua thlahte 845;5 Elama thlahte 1,254;A} Jesua leh Joaba thlahte zinga Pahat-Moaba thlahte 2,818;- Ara thlahte 652,7 Sephatia thlahte 372;7Parosa thlahte 2,172;\1Zerubabela te, Jesua te, Nehemia te, Azaria te, Ramia te, Nahamania te, Mordekaia te, Bilsana te, Misperetha te, Bigvaia te, Nehuma te, Bana te rual hian an kal a ni. Israel-ho zinga a mi vangtlang tam lam chu:5cSala hruai, Babulon lal Nebukadnezaran a hruaite zinga, sala tang chhuak a, Jerusalem leh Judai rama mahni khua theuha haw leh a, chu mi rama awm tate chu hengte hi an ni:taTin, ka Pathianin ka rilruah, mi thate, rorletute, mipuite ko khawm vek a, an thlahtute ang zela chhiar turin mi hriattir a. Tin, atir taka kal chhote thlahtute hming ziakna bu chu ka hmu chhuak a, chutah chuan hetianga ziak ka hmu a:pYKhua chu a zauin a lian hle a; nimahsela a mi awmte an tlem hle mai a, inte pawh la sak loh a ni si a.+Jerusalem kulh kawngkharte hi ni a tlangsan fe hma chu hawng suh u, tlaiah, vengtute an tin, hmain, khar se la, kalh vek rawh se. Tin, Jerusalema awmte zinga mi, vengtute ruat u la, an mawna tur ruatah awm se la, athen erawh chuan mahni in bul vel an veng theuh tur a ni.~}ka unau Hanania leh kulhbing hotu Hanania chu Jerusalem ka awptir a: mi rinawm tak, mi ahluana Pathian tih mi a ni si a.} Tin, heti hi a ni a, kulhte kan siam a kawngkharte ka rel a, kawngkhar vengtute, hla satute, Levi-hote ruat an nih zawh chuan,(|IKa hriatah a thiltih thatte an sawi thin a, ka thu sawite a hnenah an thlen bawk thin. Tichuan Tobia chuan min tihthaih turin lehkhate a rawn thawn thin a ni.a{;Ani chu Ara fapa Sekania makpa a nih avangin Judai rama mi tam tak chhehchhama amah thurualpui an awm a; tin, a fapa Jehohanana chuan Berekia fapa Mesulama fanu chu nupuiah anei a ni a.Ka hriatah a thiltih thatte an sawi thin a, ka thu sawite a hnenah an thlen bawk thin. Tichuan Tobia chuan min tihthaih turin lehkhate a rawn thawn thin a ni.z%Chu lo rengah pawh, chung lai chuan Juda mi thate chuan Tobia chu lehkha tam tak an thawn thin a, tin, Tobia lehkha pawh an hmu bawk thin a.NyTin, heti hi a ni a, kan hmelma zawng zawngten chu chu an lo hriat chuan kan vela hnam dangte chuan an hlau ta a, chan chhe ta hlein an inhria a, hna chu kan Pathian thawh a ni tih an hre ta si a.nxUChutichuan kulh chu ni samwnga leh ni hnihah, Elul thla, ni sawmhnih leh ni nga niin peih a ni ta a.#w?Aw ka Pathian, Tobia leh Sanbalata hi an thiltih ang zel hian hre reng ang che, zawlneinu Goadii leh zawlnei dang mi tihhlauh tum zawng zawngte nen hian. v  Ka hlau a, chutianga ka tih a, thil ka tihsual a, mi tihhmingchhiatna tur an neih theih a min sawichhiatna'n a ni, an rawih ni.,uQ Tin, ka han hre chhuak a, Pathian tirh a lo ni hauh lo mai a, keimah mi dodalin chung thu chu a lo sawi a ni zawk a, Tobia leh Sanbalatan an rawih a lo ni reng a.t1 Tin, kei chuan, "Keini ang hi han tlanchhe tur em kan nih? Mahni nun humhim tur pawhin biak inah tu nge lut duh ang? Ka lut tawp lo ang," ka ti a.#s? Chu mi zawhah chuan Mehetabela fa Delaia fapa Semaia, chhuak vak thei loa inah chuan ka kal a; tin, ani chuan, "Pathian inah, biak in chhung ngeiah inhmu ang khai, biak in kawngte i khar tlat ang: nangmah that turin an lo kal dawn a ni; zanah rawn thah che an tum a ni," a lo ti a.;ro An hnathawh chu an puitlin theih lohna'n an kutte chu tihchak lohin a awm ang," tia mi sawi thaih duh vek an ni a. Chutichuan aw Pathian, ka kutte hi min tihchaksak teh ang che.q{Chutichuan a hnenah, "I sawi ang reng reng hian engmah tih a awm lo, i phuahchawp mai a ni," tiin a hnenah mi ka tir a.npUTin, "Judai ramah chuan lal a awm,' tia i chanchin Jerusalem-a puang vel turin zawlnei pawh i ruat tawh hial bawk a; he'ng thu hi lal hnenah an sawi thuai ngei ang a. Chuvangin lo kal la, i lo inrawn ang hmaing," tih a chuang a.Yo+chumiah chuan, "Nang leh Juda-ho chuan hel in rilruk a, chuvang chuan kulh chu i siam ani tih thu hnam dangte zingah athang a, Gasmuan a sawi bawk a; tin, an sawi danhmangah chuan nang hi an lal nih i tum a.nChutichuan Sanbalata chuan chutiang bawkin a vawi nganaah chuan a chhiahhlawh lehkha char loh kengin ka hnenah a rawn tir a;fmETin, chutiang hlir chuan vawi li thu min rawn thawn a; chutiang hlir chuan ka chhang bawk a.#l?Tin, keiin an hnenah, "Hna ropui tak ka thawk a, ka lo chhuk thei lo: engah nge in hnena ka rawn chhuksan hlanin hna chu a chawlh ang," tiin mi ka tir a.:kmSanbalata leh Gesema chuan, "Lo kal la, Ono phaia khaw pakhatah i intawk khawm teh ang u," tiin thu min rawn thawn a, Nimahsela ka chunga thil tha lo tih an tum a lo ni reng a.tj cTin, heti hi a ni a, Sanbalata leh Tobia leh Arab mi Gesema leh kan hmelma dang reng rengten kulhte ka siam a, a pawp lai reng reng a awm ta lo tih an han hriat chuan (amaherawhchu chu mi lai chuan kawngkaah kawngkhare ka la rel lo a.)ai;Aw ka Pathian, he mite tana ka thiltih zawng zawng hi ka thatna turin hre reng ang che. h Tin, ni khat atana an buatsaih chu sebawngpa pakhat leh beram paruk a tha thiau a ni a; tin, arte pawh ka tan an buatsaih a, ni sawm dan zelah uain chi hrang hrang tam zet nen: chutiang chuan buatsaih mah se la, he mite tuar hi a rip em avangin ram awptu pual chhang chu ka phut lo reng reng a ni.Aw ka Pathian, he mite tana ka thiltih zawng zawng hi ka thatna turin hre reng ang che.!g;Chu chang pawh ni loin kan vela hnam dangte zing atanga lo kal tiam loin Juda-te leh roreltute zinga ka dawhkan kil mi za leh sawmnga an awm reng a ni.5fcA ni, he mi kulh hnathawk hian ka awm reng a, ram reng reng lei pawh ka lei lo va: ka tlangvalho zawng zawng pawh hna chu thawkin chutah chuan an awm khawm reng bawk a ni.$eANimahsela tun hmaa ram awptu, mite lakah an lo hautak hle mai a, tangka sekel sawmli tiam loin an chhangte leh uainte an laksak thin a; chu mi ahnu hmanah an chhiahhlawhte chu mite chungah an intilal hle mai a: nimahsela kei zawngin Pathian tihna avangin chutiang chuan ka ti ve lo.dwChu lo pawh chu Judai rama an mahni awptu atana ruat ka nih achin, lal Artazerzia kum sawmhnih a lal kum atanga kum sawmthum leh kum hnih a lal kum thleng, kum sawm leh pahnih chhung chuan kei leh ka unaute hian ram awptu buh chhiah kan la lo a.Rc Ka puan ven chu ka thing a, "He mi thutiam anga ti lo apiang hi Pathianin an in atang leh a hnathawh atangin hetiang hian thing thla rawh se; hetiang thinthlakin awm se la, tiruahin awm rawh se," ka ti a. Tin, pungkhawmho zawng zawng chuan, "Amen," an ti a, lalpa an fak a. Tin mipuite chuan chu mi thutiam ang chuan an ti ta a.ibK Chutichuan anni chuan, "kan pe leh vek ang, an lakah engmah kan phut lo ang; it ih ang tak chuan kan ti ang," an ti a. Chutichuan puithiamte ka ko a, an hmaah chuan mi thutiam ang taka ti ngei tur chuan chhia ka chhamtir a.Ka Vawiinah ngei hian an lo te, an grep huan te, an oliv huan te, an inte leh an sum leh an buh leh an uain leh hriak hmun zaa hmun khat in lak thin pawh chu pe leh vek rawh u khai," ka ti bawk a.(`I Kei leh ka unaute leh ka tlangvalte pawhin chutianga a pung um chuan kan sum leh buh kan puktir ve bawk a sin. A pung uma puktir hi i ban teh daih ang u khai._ In thiltih hi a tha tawp lo mai a ni: kan hmelma, hnam dangte mi sawichhiatna avangte hian kan Pathian tih a in awm a tul a ni lo'm ni? ^Tin, an hnenah, "Hnam dangte hnena hralh kan unau Juda-hote chu kan theih ang angin kan tlan a: nangnin in unaute chu zawrh in tum a ni maw? Keini hnenah kher hian hralh an ni dawn em ni?" ka ti a. Chutichuan an ngawi reng mai a, chhanna engmah an hre lo a.\]1Chutichuan ka rilruin ka ngaihtuah a, mi thate leh roreltute chu ka khak a, an hnenah, "Mi tinin in unaute a pung umin sum in puktir reng mai a," ka ti a. Tin, an chungchang ngaihtuah turin mi ka khawm chiam a.I\ Chung thute leh an au thawm chu ka hriatin ka thinur hle mai a.r[]Kan tisa chu kan unaute tisa ang bawk a ni a. Kan fate pawh an fate ang bawk an ni si a: nimahsela hei, kan fanute leh kan fapate hi chhiahhlawh atana bawihah kan luhtir takngial dawn hi; kan fanu thenkhatte phei chu bawiah an lut tawh nghe nghe a: chhan ngaihna hre hek lo i, miin kan lote leh kan grep huante lah chu an nei ta si a," tite an awm nual bawk a.rZ]Lal hnena chhiah chawi atan sum kan puk a, chu mi atan chuan kan lote leh kan grep huante kan dahkham a.\Y1Thenkhatin, "Kan tam si a, ei tur kan nei lo. Kan lote kan dahkham si a," an ti a.vXeKeiniho hi kan fapate leh kan fanute nen kan thahnem hle a, ei tur lamah hian kan hautak hle si a," an ti a.gW IChutichuan mipuite leh an nupuite chu an unau Judate chunga phunnawiin an au ta mur mur mai a.KVChutichuan kei pawh, ka unaute pawh, ka tlangvalte pawh, vengtu mi zui thinte pawh, tumah reng rengin kan silhfen kan hlip lo a, hriamhrei inbel chung theuhin tui lamah chuan kan kal ta thin a.uUcChutiang bawkin chu mi lai vek chuan mipuite hnenah, "Zana min venga chhunlawna hnahawk atan tupawh an chhiahhlawhte nen Jerusalem chhungah riak vek rawh se," ka ti a ni.Chutichuan kei pawh, ka unaute pawh, ka tlangvalte pawh, vengtu mi zui thinte pawh, tumah reng rengin kan silhfen kan hlip lo a, hriamhrei inbel chung theuhin tui lamah chuan kan kal ta thin a.T}Chutiang chuan hna chu kan thawk a; tin, a zatve chuan khawfing chah atangin arsi lan thlengin feite chu an kawl reng a.Stawtawrawt ri in hriatna lam apiangah chuan chuta chuan kan hnenah lo tlan khawm ula; kan Pathianin min dosak ang," ka ti a.R!Tin, mi thate leh roreltute leh mipuite hmaah chuan, "Hna chu a nasain a zau em mai a, kulhah hian kan darhsarhin kan inhlat hle mai si a;Qa siamtute chuan an khandaih an pai theuh a, chutiang chung chuan an siam a ni. Tin, tawtawrawt hamtu chu ka kiangah a awm a.wPgKulh siamna tur hmanraw phurtute pawhin an kut khing khatin hna an thawk a, khing khatin hriamhrei an keng a;oOWTin he ti hi a ni a,chuta chin chu ka tlangvalho zatvete chuan hna an thawk a,tin a zatvete chuan feite , phawte, thal ngulte ,awmphawte chu an kawl a; tin roreltu chuan Juda chhungte, kulh siamtu zawng zawngte chu an tan tlat a.9NkTin, heti hi a ni a, kan hmelmaten kan lo hria tih leh an thiltih tum chu Pathianin engmah loah a siam tih an hratin kulh lamah mahni hnathawhna theuhvah kan kal leh ta vek a. MTin, ka han en vel a, ka tho a, mi thate leh roreltute leh mipi dangte hnenah chuan, "Anmahniho chu hlau hauh suh u la, LALPA ropui tak leh hlauhawm tak mai chu hre rengin in unaute, in fapa te, in fanu te, in nupui te, in inte hum turin bei rawh u," ka ti a.0LY Chuvang chuan kulh phen, a hniam lai ber, hmun thawthawl takahte mipuite chu a chung chhungin an khan daih te, an fei te, an thla ngulte kengin tanhmun ka khuartir a.yKk Nimahsela,Juda mi an kianga chengte chuan kan hnenna lo kalin kan hmelmate min phiarna chu min hrilh fo bawk a..JU Tin, kan hmelmate lah chuan, "An zinga kan han kal a, kan han thah a, hna chu kan han tihtawpsak hma chuan an hre lo ang a, min hmu hek lo ang," an lo ti bawk si a. I Tin, Juda chuan, "Thawktute tha a chau zo tawh a, bawlhhlawh lah a nasa si a; kulh chu kan siam thei dawn ta lo a nih hi," a ti a.sH_ Nimahsela anmahni avangin kan Pathian hnenah kan tawngtai a, chhun leh zan an laka vengtu kan dah reng a.OGtichuan Jerusalem chu rawn beia buaina rawn siam an phiar tlang ta a.YF+Amaherawhchu heti hi a ni a, Sanbalata te, Tobia te, Arab mi te, Amon mite leh Asdod miten Jerusalem kulh chu siam that a ni zel tih leh a chhe laite kan thawm tan tih an hriat chuan, an thinur ta hle mai a;E3Chutichuan kulh chu kan siam a; a san lam chanvein kulh zawng zawng chu kan zawm chhuak vek a; mipuite chuan thawh chakna rilru an pu hle mai a ni. D an bawhchhiatna chu khuh suh la, an sualnate chu i hma ata thaiboin awmtir suh ang che; kulh siamtute hmaah an tihthinur che hi.+COAw kan Pathian ngai teh, hmusitin kan awm hi: an mi sawichhiatna chu anmahni lu chungah lentir la, anni pawh khawii ramah emaw mualpho takin tantir reng ang che; BTin, a kianga Amon mi Tobia chuan, "Han din teh reng se; sihal pawh han lawn sela an lung kulh chu a tichim mai ang chu," a ti a.HA Tichuan, a unaute leh Samari sipaite hmaah chuan thu a sawi a, Heng Juda mi chhiathahote hian eng nge maw an tih le? Khawpui sak that an tum em ni vei le? An inthawi tehlul ang maw? Ni khat thil thu-ah an puitlin tehlul ang maw? Bawlhhlawh awm khawm mai mai ata lung kang chhe tawh si an din thar leh ang maw?" a ti a.@ #Nimahsela heti hi a ni a, Sanbalatan kulh kan siam tih a han hriat chuan, a thinur a, nasa takin a thin a tirim a, Judate a cheksawlh ta a.q?[ Tin, a kil pan chhohna leh a beram Kawngka inkar chu rangkachak chhertuleh sumdawnghoten an siam tha a.>A dawt chu rangkachak chhertu zinga mi Malkija chuan Hamipkad kawngkhar zawn Nethin-ho in leh sumdawngho in thleng leh a kil pan chhohna thlengin a siam tha a.Tin, a kil pan chhohna leh a beram Kawngka inkar chu rangkachak chhertuleh sumdawnghoten an siam tha a.(=IA dawt chu Selemia fapa Hanania leh Zalapha fapa parukna Hanuna te chuan hmun dang an siam tha a. A dawt chu Berekia fapa Mesulaman a awmna zawn a siam tha a.<Anni dawt chu Imera fapa Zadokan a in zawn a siam tha a. Tin, a dawt chu chhak lam kawngkhar vengtu Sekania fapa Semaian a siam tha a.W;'Sakawr Kawngka chung lam chu puithiamhoten mahni in zawn theuh an siam tha a.j:MA dawt chu Teko-hoin hmun dang, in sang lianpui lawr zawn leh Ophel kulh thlengin an siam tha a.m9S(Nethinho chu chhak lampanga Tui kawngkhar zawn thleng leh in sang lawr thlengi Ophel-ah an awm a.)28]Uzaia fapa Palala chuan kulh kawi tanna zawn leh tan in kianga lal in chungnung zawk atanga lawr in sang zawn a siam tha a. A dawt chu Parosa fapa Pedaian a siam tha a.t7aA dawt chu Henadada fapa Binuian hmun dang, Azaria in atanga kulh kawi tanna, a kil thlengin a siam tha a. 6Anni dawt chu Benhamina leh Hasuban an inzanw chu an siam tha a. An dawt chu Anania fa Maseia fapa Azarian a in kiang a siam tha a.A5}Tin, a dawt chu a chheh vela puithiamhoin an siam tha a.4A dawt chu Hokoza fa, Uria fapa Meremothan hmun dang, Eliasiba in kawngkhar atanga Eliasiba in tawp thlengin a siam tha a.31A dawt chu Zebaia fapa Baruka chuan thahnem ngai takin hmun dang, kulh kawi tanna atanga puithiam lal Eliasiba in kawngkhar thlengin a siam tha a.2Tin, a dawt chu Mizpa hotu Josua fapa Ezra chuan hmun dang, kulh kawi tannaa ralthuam dahna pan chhohan zawn a siam tha a.a1;A dawt chu an unauten an siam tha a, keila bial chanve hotu Henada fapa Bavaia-te hoin,0)A dawt chu Levi-hoin an siam tha a, Bania fapa, Rehuma-te hoin. A dawt chu keila bial chanve hotu Hasabia chuan ama bial hmingin a siam tha a./)Tin, a dawt chu Azbuka, Betzur bial chanve hotu fapa Nehemia chuan Davida thlan zawn leh dil khuaah leh mi huaisente in thlengin a siam tha a. .Tin, Mizpa bial hotu Kolhozea fapa Salunan Tuikhur Kawngka chu a siam tha a; a siam a, a khuh a, a kawngkharte a rel a, a kalhnate leh a bahnate a rem a; tin, lal huan kianga Sela dil hunga chu Davida khua atanga chhuk thla kailawn thlengin a siam tha bawk a. -9Bawlhhlawh Kawngka erawh chu Bet-hakerem bial hotu Rakeba fapa Malkijan a siam tha a; a siam a, kawngkharte a rel a, a kalhnate leh a bahnate a rem a.J,  Ruam Kawngka chu Hanuna leh Znoa-hoten an siam tha a; an siam a, a kawngkharte an rel a, a kalhnate leh a bahnate an rem a, tin, Bawlhhlawh Kawngka thlengin kulh tawng sangkhat an siam bawk a.f+E Tin, a dawt chu Jerusalem bial chanve hotu Halohesa fapa Saluman a fanute nen an siam tha a.v*e Harima fapa Malkija leh Pahat-moaba fapa Hasuba-te chuan hmun dang leh Meipui Chhehna In sang an siam tha a.)y Tin, anni dawt chu Harumapha fapa Jedaian a in zawn a siam tha a. Tin, a dawt chu Hasabneia fapa Hatusan a siam tha a.W(' Tin, anni dawt chu Jerusalem bial chanve hotu Hura fapa Rephaian a siam tha aJ' A dawt chu rangkachak chhertu zinga mi Harhaia fapa Uzielan a siam tha a. Tin, a dawt lehah chuan rimtui siamtu zinga mi Hananian a siam tha a, Kulh Chhah thlengin Jerusalem chu an siam tha a.&!Tin, anni dawt chu Gibeon mi Melatia leh Meronot mi, Jadonan, lui ral ram awptu thu hnuaia awm Gibeon mi leh Mizpa mite nen an siam tha a.)%KTin, Kawngka Hlui chu Pasea fapa Joiada leh Besodeia fapa Mesulaman an siam tha a, a relte an dah a, a kawngkharte an rel a, a kalhnate leh a bahnate an rem a.~$uTin, anni dawt Teko-hoin an siam tha a; nimahsela an mi liante chuan an hotu hnaah chuan an ring an rawlh ve duh lo.B#}Tin, anni dawt chu Hakoza fa Uria fapa Meremothan a siam tha a. Tin, anni dawt chu Mesezabela fa Berekia fapa Mesulaman a siam tha a. Tin, anni dawt chu Bana fapa Zadokan a siam tha a." Tin, sangha Kanwgka chu Hasena fapaten an siam a; a relte an dah a, a kawngkharte an rel a; a kalhnate leh a bahnate an rem a.d!ATin, a dawt chu Jeriko miten an siam a. Tin, anmahni dawt chu Imria fapa Zakuran a siam a.e  EChutichuan puithiam lal Eliasiba chu a unau puithiamte nen chuan an tho a, beram Kawngka chu an siam a; an tithianghlim a, a kawngkharte an siam a; Hamea in sang thlengin an tithianghlim a, Hananela in sang thleng chuan.Chutichuan an ni chu ka chhang a, an hnenah, "Van Pathian chuan mi tihmuingil ang a; chutichuan keini a chhiahhlawhte chu kan tho ang a, kan din ang a: nangni erawh chuan Jerusalem-ah hian chanvo emaw, thuneihna emaw, hnuhma emaw in nei lo reng reng," ka ti a.Y+Amaherawhchu Horon mi Sanbalata leh Amon mi, chhiahhlawh Tobia leh Arab mi Geseman an hriat chuan, mi nuihzatbur a, min hmusit a, "In thiltih hi eng tizia nge ni? Lal chungah in hel elo ni?" te min ti a.Chutichuan an ni chu ka chhang a, an hnenah, "Van Pathian chuan mi tihmuingil ang a; chutichuan keini a chhiahhlawhte chu kan tho ang a, kan din ang a: nangni erawh chuan Jerusalem-ah hian chanvo emaw, thuneihna emaw, hnuhma emaw in nei lo reng reng," ka ti a.QTin, ka Pathian mi duhsak thute ka hrilh a, ka hnena lal thu sawite pawh. Tin, anni chuan, "I tho ang u khai; i din teh tak ang u," an ti a. Chutichuan chu hna tha thawk tur chuan an kut an tichak a.\1Chutichuan an hnenah, "kan chan a chhiatzia hi in hmu a, Jerusalem a ram tih te, a kawngkhar te a kang tihte pawh in hria a: hawh u, sawichhiat kan nih tawh loh nan Jerusalem kulh chu i din leh ang u," ka ti a.@yroreltute chuan khawiah nge ka kal a, eng nge ka tih pawh an hre lo: tin, Judate, puithiam te, mi thate, roreltute leh mi dang hnathawktu tur reng reng pawh ka lahrilh rih lo bawk a.Chutichuan zanah lui ka zawh chho a, kulh chu ka en a; tin, ka let leh a, ruam kawngkaah chuan ka lut a, chutiang chuan ka haw leh ta a. Tin, tuichhunchhuah kawngka leh lal dil thlengin ka kal zel a: nimahsela ka chuanna sa kal tlang theihna reng reng a awm lo a.3_ Tin, zanah chuan ruam kawngkaah ka chhuak a, dragon tuichhunchhuah lam leh bawlhhlawh kawngka lamah ka kal a, Jerusalem kulh chim leh a kawngkhar kangte chu ka en vel a.F Tin, zanah chuan ka tho a, kei leh mi dang tlem te te nen; Jerusalem tana ka tih tur ka Pathianin ka rilrua a dah chu tumah ka hrilh lo a, ka chuanna sa ngawt lo chu sa dang kan keng lo a.K Chutichuan Jerusalem ka han thleng a, ni thum ka han awm phawt a.7g Tin, Horon mi Sanbalata leh Amon mi, chhiahhlawh Tobia ten an lo hriat chuan, Israraela thlahte thawvenna ngaihtuah turin mi an lo kal zu nia tiin an lo lungni lo hle mai a.:m Chutichuan lui rala roreltute hnen chu ka han thleng a, lal lehkhate chu ka han pe a. Tin, lal chuan ka hnenah sipai hotute leh sipai sakawr chung chuang mite a kaltir ve a ni.tin, lal ngaw hak vengtu Asapha hmuh turin in venna kulhbing kawngkhar rel atan te, khawpui kulh atan te, ka va luah tur in atan te thing mi pek theihhna turin lehkha mi pe bawk rawh," ka ti a. Tin, ka Pathianin mi duhsak avangin lal hnena ka dil ang zelin mi pe a.5cChu chauh chu ni loin lal hnenah chuan, "Lal remtihzawng a nih chuan, lui rala roreltute hmuh atan Judai ram ka thlen thlenga mi kaltir zel phalna turin lehkhate mi pe la;Z-Tin, lal chuan ka hnenah, (lalnu pawh a kiangah chuan a thu a) "Eng chen nge i thang ang a, eng tikah nge i lo haw leh ang?" a ti a. Chutichuan lal chuan lawm takin mi kaltir ta a; tin, keiin hunbi ka tiam a.MTin, lal hnenah chuan, "Lal remtihzawng a nih a, i chhiahhlawh hian i mit ka lo thlun thin chuan, Judai ramah mi thlahtute thlan awmna khuaah mi kaltir la, khua chu ka va din leh ang e," ka ti a.veChutichuan lal chuan ka hnenah, "Eng nge ini i dil?" a ti a. Chutichuan van Pathian hnenah ka tawngtai ta a.H Tin, kei chuan lal hnenah, "Lal chu kumkhuain dam reng rawh se: mi thlahtute thlan awmna khua chu a ramin a kawngkharte chu a kang vek si a, lungngai hmel pu lo thei em ka nih ang?" ka ti a.S Tin, lal chuan ka hnenah, "I dam lo pawh a ni si lo a, eng tizia nge lungngai hmel i put chu le? Thil dang a ni lo ang, i rilru lam a lungngai a nih hi maw," mi ti a. Chutichuan ka hlau ta em em mai a.D  Tin, heti hi a ni a, lal Artazerzia kum sawmhnih a lal kum, Nisan thlaah uain an rawn hlui hnuin uain chu ka la a, lal chu ka pe a.Tun hma lam chuan a hmaah lungngai hmel ka pu ngai lo a.;  q Aw LALPA, khawngaih takin i chhiahhlawh tangtaina leh i hming tih lawmzawnga neih, i chhiahhlawhte tawngtainaah hian i beng lo chhi ang che; tin, vawiinah hian i chhiahhlawh hi min hlawhtlintir la, he mi mithmuhah hian khawngaih takin zahngaihna dawntir ang che," ka ti a, kei chu lal no hlantu ka ni si a.,  S Tin, hengho hi i chhiahhlawhte leh i mite, i thiltihtheihna nasa tak leh i kut chak taka i tlan chhuahte an ni a.Aw LALPA, khawngaih takin i chhiahhlawh tangtaina leh i hming tih lawmzawnga neih, i chhiahhlawhte tawngtainaah hian i beng lo chhi ang che; tin, vawiinah hian i chhiahhlawh hi min hlawhtlintir la, he mi mithmuhah hian khawngaih takin zahngaihna dawntir ang che," ka ti a, kei chu lal no hlantu ka ni si a./  Y amaherawhchu ka lam in lo hawi leh a, ka thupekte in pawma in zawm chuan in zinga mi van tawp thleng pawha hnawhchhuah awm mah se la, chung ata pawh chu ka kai khawm leh ang a, ka hming ka awmtirna tura ka ruat hmunah chuan ka hruai leh ang,' tia thu i pek kha khawngaih takin hre reng ang che.b ?I chhiahhlawh Mosia hnena, 'In bawhchhiat chuan hnam tin, zingah ka titaitam ang che u a;  I chungah tha lo takin thil kan lo ti ta a, i chhiahhlawh Mosia hnena i pek, thupekte, dan te, rorelte chu kan lo zawm ta lo a. /Israela thlahte sualna, i chunga kan sualna thupha ka chawi chhung hian i beng lo chhiin i mit lo meng la, i chhiahhlawh tangtaina, i hnena a chhun azana i chhiahhlawh Israela thlahte ka ngtensakna hi lo ngaithla teh ang che; kei leh ka pa chhungte chu kan lo sual ta si a.  Aw LALPA, van Pathian, Pathian ropui leh hlauhawm, nangmah hmangaiha i thupek pawmtute chunga thuthlung hlena khawngaihna tilangtu;4 cTin, heti hi a ni a, chung thu chu ka hriat chuan ka thu chawt a, ka tap a, ni eng emaw zat chu lungngaiin ka awm a; tin, chaw ka nghei a, van Pathian hmaah ka tawngtai a,K Tin, ka hnenah, "Sala tang chhuak, chu mi rama dama la awmte chu chanchhe tak leh sawichhiatin an awm a: tin, Jerusalem kulh chu a chim rem rum tawh a, a kawngkharte pawh a kang a sin," an ti a. 7ka unau pakhat Hanania leh Judai ram ata mi thenkhatte an lo kal a; tin, Juda-ho sala tang chhuak la damte chanchin leh Jerusalem chanchin ka zawt a.w kHakalia fapa Hehemia thute chu. Heti hi a ni a, kum sawmhnihna, Kisleu thla a lal khawpui Susan-a ka awm laiin,zm ,Heng zawng zawng hian hnam dang nupuiah an nei a tin, thenkhat chuan chung an nupuite lakah chuan fate an nei a.\1 +Neboa thlaha mi Jeiela te, Matithia te, Zabada te, Zebian te, Idova te, Joela te, Benaia te an ni.Heng zawng zawng hian hnam dang nupuiah an nei a tin, thenkhat chuan chung an nupuite lakah chuan fate an nei a.*~O *Saluma te, Amaria te, Josepha te.,}S )Azarela te, Selemia te, Semaria te;.|W (maknadebaia te, Sasaia te, Saraia te;*{O 'Selemia te, Nathana te, Adaia te;(zK &Bania te, Binuia te, Simeia te,,yS %matania te, Matenaia te, Jaasua te,-xU $Vania te, Maremotha te, Eliasiba te;*wO #Benaia te, Bedeia te, Keluhia te;8vk "Bania thlaha mi Maadaia te, Amrama te, Uela te;puY !Hasuma thlaha mi Matenaia te, Matata te, Zabada te, Elipheleta te, Jeremaia te, manasea te, Simeia te.-tU Benjamian te, Maluka te, Semaria te.Ys+ Tin, Hariam thlaha mi Eliezera te, Isija te, malkija te, Semaia te, Simeona te;rw Tin, Pahathmoaba thlaha mi Adna te, Kelala te, Benaia te, Maaseia te, matania te, Bezalela te, Binuia te, Manasea te.bq= Tin, Bania thlaha mi Mesulama te, maluka te, Adaia te, Jasuba te, Sela te, Jeremotha te.Qp Tin, Bebaia thlaha mi Jehohanana te, Hanania te, Zabaia te, Athlaia te.hoI Tin, Zatua thlaha mi Elioenaia te, Eliasiba te, Matania te, Jeremotha te, Zabada te, Aziza te.dnA Tin, Elama thlaha mi Matania te, Zekaria te, Jehiela te, Abdia te, Jeremotha te, Elija te,m} Tin, Israel-hote zingah Parosa thlaha mi Ramia te, Izia te, Malkija te, Mijamina te, Eleazara te, Malkija te, Benaia te.rl] Tin, hla satute zingah Eliasiba a ni a, kawngkhar vengtute zingah Saluma te, Telema te, Uria te an ni a.k Tin, Levi chite zinga Jozabada te, Simeia te, Kelaia te, (Kelita an ti bawk thin) Pethahia te, Juda te, Eliezera te an ni a.qj[ Pasura thlahte zingah Elioenaia te, maaseia te, ismaela te, Nethanela te, Jozabada te, Elasate an ni a.Zi- Tin, Harima thlahte zingah Maaseia te, Elija te, Semaia te, Jehiela te, Uzia te.6hg Tin, Imera thlahte zinga Hanania leh Zebadia.g+ Anni chuan an nupuite then turin thu an thlung a; tin, an thiam loh avangin an thiam lohna chu beram rual zinga mi berampa pakhatin an thawi a.:fm Tin, puithiam fate zinga hnam dang hmeichhia nupuia lo nei an hriatte chu : - Jesua leh a unaute zingah Jozadaka fapa leh a unau Maaseia te, Eliezera te, Jariba te, Gedalia te.Ve% Tin, thla khatna, ni khat niin hnam dang hmeichhe neitute chu an tifel ta a.Vd% Tin, salchhuakho chuan chutiang chuan an ti ta a. Tin, puithiam Ezra chuan chhungkaw puipate zinga mi an hming hmerh vekin a ruat a; tin, thla sawmna, ni khat niin chu mi thu chu ngaihtuahin an inkhawm a. c Asahela fapa Jonathana leh Tikva fapa Jahzeia te chauhin he mi thu hi an kalha tin Levi chi mesulama leh Sabethaian an tanpui a.'bG Mipui zawng zawng aiah kan mi liante ruat ni se la, kan chunga Pathian thinurna nasa tak hi a kian a, he mi thu hi kan tihfel hma loh chuan, kan khua a hnam dang hmeichhe neitute zawng zawng chu khaw tina an upate leh roreltute nen an lo kal hun bi ruatah lo kal zel rawh se," an ti a.Xa) Amaherawhchu mi kan tam si a, ruah sur hun lai a lo ni bawk si a, pawnah hian kan ding reng thei lo a, tin, ni hnih khat thila han tih mai mi ani bawk hek lo: he mi thuah hian kan lo bawhchhe nasa hle si a.` chutichuan mipui zawng zawngte chu an chhang a, ring takin, Kan chungchang thu chu i sawi ang tak chuan kan ti ngei tur a ni.F_ Chuvangin LALPA, in pi leh pute Pathian hnenah chuan thupha chawi u la, a lawmzawng ti tawh rawh u khai: tin, he rama hnam dang leh an hmeichhiate lak ata hi inthiarfihlim rawh u," a ti a.^- Tin, puithiam Ezra chu a ding a, an hnenah, "Thil in lo tisual ta a, Israel mite thiam lohna belhchhahin hnam dang hmeichhiate nupuiah in nei a.(]I Chutichuan Juda mi leh Benjamin mite chu, chu mi ni thum chhung chuan Jerusalema-ah an inkhawm vek a; chu chu thla kuana, ni sawmhnih ni a ni a; Pathian in kawt zau laiah chuan mipui zawng zawng chu an thu a, chung thu avang leh ruahpui nasa tak a sur avang chuan an khur an khur mai a.C\ 7-8, Tin, Judai ram zawng zawng leh Jerusalem-a sal chhuakho zawng zawng hnenah chuan Jerusalem-a inkhawm vek a, tupawh an mi liante leh an upate thupek anga ni thum chhunga lo kal lo apiangte chu a bungrua zawng zawng hrensak vek a, amah pawh chu sal chhuaho zing ata hnawhchhuah tur a ni ang tih thu an puang a.C[ 7-8, Tin, Judai ram zawng zawng leh Jerusalem-a sal chhuakho zawng zawng hnenah chuan Jerusalem-a inkhawm vek a, tupawh an mi liante leh an upate thupek anga ni thum chhunga lo kal lo apiangte chu a bungrua zawng zawng hrensak vek a, amah pawh chu sal chhuaho zing ata hnawhchhuah tur a ni ang tih thu an puang a.MZ Chutichuan Ezra chu Pathian in lam a hawi chu a tho a, Eliasiba fapa Jehohanana pindanah a lut a; tin, chutah chuan zankhuain sal chhuakte thil tihsual avangin lungngaiin engmah a eiin a in lo a.BY} Chutichuan Ezra chu a tho a, puithiam tupa deuh deuhte leh Levi chite leh Israel mi zawng zawngte chu, chu thu anga ti tur chuan chhia a chhamtir a. Chutichuan chhia chu an chham ta a.X Tho rawh khai; he mi hi i puala lum a ni a, keini pawh i lama tang kan ni a, huai takin awm la, ti mai rawh," tiin a tihpui a.uWc Chutichuan hawh u, ka pu leh kan Pathian thupeka khur apiangte remruat ang zelin, chung mipuite zawng zawng leh an laka piang apiangte chu then turin, kan Pathian hnenah thu i thlung teh ang u; tin, chu chu dan ang zela tih ni rawh se.V+ Tin, Elama thlah zinga mi Jehiela fapa Sekania chuan Ezra hnenah, "Kan Pathian chungah chuan thil chu kan tisual ta ngei mai a, tin, he mi rama hnam dang hmeichhiate chu nupuiah kan nei a: nimahsela Israel mite tan he mi chungchang thuah hian beiseina a la awm cheu a ni.aU = Tin, Pathian in lam hawia bawkkhupa tap chunga Ezran a tawngtai a, thupha a chawi lai chuan a hnenah chuan Israel mi, mi tam tak, ahmei apain naupangte nen an lo kal khawm chiam a: mipuite chu nasa takin an tap ta a. bH~~~Q~}}}N||{{zz*yyMxxxKwvuptssrqpoo"n mlOk=jiihgfdd8ccb3ar`:^^~]] \=[yZZTYY2XWiVUUITT*SRQQP>?=<;;;:q9-7 55%4322?1100G0/y..*--p-,>+++*))o((X("''&&&[&)%%$$$####a#3""!!N l $M_p>9O&{`e,  ` hrrE b Aw ka Pathian, he mi thuah hian min hre reng la, ka Pathian in leh a rawngbawlna atana ka thiltih thatte chu thai bo lul suh ang che. Tin, puithiam Selemia leh lehkha ziaktu Zadoka leh Levi-ho zinga mi Pedaia te chu thawhlawm dahkhawmnate hotu atan ka siam a: anmahni puibawmtuah chuan Matania fa Zakura fapa Hanana a awm a; rinawma ngaih an ni a, an hnathawh chu an unaute hnena thil sem vel a ni. Chutichuan Juda mi zawng zawngte chuan buh sawma pakhat te, uain te, hriak te, thawhlawm dah khawmnaahte chuan an rawn la a.,Q Tichuan, roreltute ka khak a, "Engati nge Pathian in chu thlahthlam anih reng mai le?" ka ti a. Tin, anni chu ka ko khawm vek a, an hmun theuhvah ka awmtir leh a. Tin, Levi-hote leh hla satute chu an chan ai pek an nih loh avangin mahni lo lam theuhvah an tlan darh vek a ni tih ka hre leh ta bawk a. Tin, thu ka pe a, pindante chu an thian fai a: tichuan Pathian in bungbelte chu chhangphut thilhaln te leh rimtuite nen ka la lut leh a.y Mi tilungni lo em em mai a: chuvangin Tobia in chhung bungrua zawng zawng, chu mi pindan ata chu ka theh chhuak vek a.~7 tin, Jerusalem khuaah ka va kal a, Pathian in hung chhung kawtlaitea pindan buatsaihsaka Tobia tana Eliasiban thil tha lo a tih chu kan han hre ta a.U}# Nimahsela chung thil zawng zawng awm laite chuan Jerusalem khuaah ka awm lo a; Babulon lal Artazerzia kum sawmthum leh kum hnih a lal kumin lal hnenah ka lal a, ni eng emaw zat hnuah phalna ka dil leh a:r|] tun hma lama Levi hote, hlasatute, kawngkhar vengtute chanvo, chhangphut thil hlante, rimtuite, bungbel te, buh sawma pakhat te, uain leh hriak leh puithiamte tana then thilhlante an dah thinnna pindan zau tak Tobia a buatsaihsak a.k{O Chu mi hma chuan kan Pathian in pindantea hotu atana ruat, puithiam Eliasiba, Tobia lamhnai chuanz Tin, heti hi a ni a, dan chu an han ngaihthlak zawh chuan Israel mite zinga ta a chawhpawlhtu hnam dang mie an tihrang ta a..yU Israela thlahte chhang leh tuia hmuak lo a, anmahni anchhe lawhtu Balama an rawih avangin khan: nimahsela kan Pathianin anchhia chu malsawmnaah a chantir ta zawk a.Px  Chu mi ni chuan mipui beng hriatah Mosia lehkhabu an han chhiar a; tin, chu miah chuan Amon mie leh Moab mite chu Pathian mite inkhawmnaah chuan engikah mah an tel ve hauh lo tur a ni tih a chuang a;w /Zerubabela dam lai leh Nehemia dam lai chuan Israel zawng zawngin hla satute leh kawngkhar vengtute chu ni tina an tla tawk tur chanvo an siam thin a: tin, Levi-ho chanvo a tih hran sak bawk a; tin, an ni Levi hote chuan Arona fapate chanvo an tihhransak thin a. v .Hman laia Davida leh Asapha dam lai chuan hla sa pawl hotu an awm thin a, Pathian fakna leh lawmna hlate an sa thin a ni.Zerubabela dam lai leh Nehemia dam lai chuan Israel zawng zawngin hla satute leh kawngkhar vengtute chu ni tina an tla tawk tur chanvo an siam thin a: tin, Levi-ho chanvo a tih hran sak bawk a; tin, an ni Levi hote chuan Arona fapate chanvo an tihhransak thin a.!u; -Davida leh a fapa Solomona thupek angin, hla satute leh kawngkhar vengtute pawhin an Pathian rawngbawl dan tur leh intihthianghlimna dan chu an zawm a.5tc ,Tin, chu mi ni chuan thawhlawm te, then thilhlan te, thlai thar hmasa ber te, sawma pakhatte dahkhawmna pindantea hotu, danin a ruat ang, puithiam leh Leviaho chanvo khaw tin, lo zir ang zela la khawmtu turte an ruat a; Judate chu rawngbawltu puithiamte leh Levi-ho avang chuan an lawm hle mai a ni.wsg +Chu mi ni chuan inthawina nasa tak mai an hlan a, an hlim hle mai a; Pathianin hlim namen lohin a tihlim a ni; tin, hmeichhiate leh naupangte chen pawhin an hlim hle mai a: chuti chuan Jerusalem hlimna chu hla tak atang pawhin an hria a.r5 *tin, Maseiate, Semaia Elazara te, Jehohanana te, Malkija te, Elama te, Ezera te pawh. Tin, hlasatute chuan an hotu Jezrahia hoin ring takin an sa a.q{ )Tin, tawtawrawt keng puithiamho Eliakima te, Maseia te, Miniamina te, Milkaia te, Elioenaia te, Zekaria te, Hanania te;kpO (Chutichuan lawm thu sawituho pawl hnihte chu Pathian inah an ding a, kei leh roreltu zatvete nen.Ko 'Ephraim Kawngka chungah te, Kawngka hlui chungah te, sangha Kawngka chungah te, Hananela in sang leh Hamea in sang chungah te, beram Kawngka thleng rakin: tin, Tan In Kawngkaah chuan an ding a.3n_ &Tin, lawmthu sawitu pawl dangte chu anmahni tawk turin an kal a, tin, keiin mipui zatvete nen Meipui chhehna In sang chhakah, kulh chungah kulh chhah thlengin kan zui a;'mG %tin, Tuikhur Kawngka an thlenin, kulh chhoh tanna an hmazawn Davida khaw kailawna chhoin Davida in chhakah an kal a, chhak lampanga Tui kawngka thleng rakin.Ml $a unau Semaia te, Azarela te, Milalaia te, Gilalaia te, Maia te, Nethanela te, Juda te, Pathian mi Davida tum thin thilte keng Hananiate chuan an zui a; tin, lehkha ziaktu Ezran an hma a hruai a:1k[ #tawtawrawt keng puithiam fapa thenkhatte, Asapha fapa Zakura, chu mi fapa Mikaia, chu mi fapa Matania, chu mi fapa Semaia chu mi fapa Jonathana, chu mi fapa Zekariate;6jg "Juda te, Benjamina te, Semaia te, Jeremia te,)iM !Azaria te, Ezra te, Mesulama te,;hq tin, anni chu Hosaia leh Juda-ho mi lian zatve te,fgE Chutichuan Juda-ho mi liante chu kulh chungah chuan ka hruai chho a, lawm thu sawia inzui duah duah a kal tur pawl lian tak pawl hnih ka ruat a; pawl khat chu Bawlhhlawh Kawngka lamah, kulh chung ding lampangah an kal a;yfk Tin, puithiamte leh Levi-hote chu an intithianghlim a, tin, mipui te, kulh te, a kawngkharte an tithianghlim a.e Bet-gilgal atang leh Geba leh Azmavet ram ata te pawh hla satute chuan Jerusalem velah chuan khua an lo siam ta hlawm si a._d7 Jerusalem chhehvel ata leh Netophat-ho khuate atangin hla satuho fate an kal khawm a;ecC Jerusalem kulh an hlannaah chuan darbenthek te, perhkhuang te, tingtangte nena hla sa leh lawm thu sawia lawm taka a hlannaa tel tura Jerusalem-a rawn hruai turin Levi-hote chu an hmun zawng zawng ata an zawng chhuak a.b Hengho hi Jesua, Jozadaka fapaa fapa Joiakima dam laia mi leh ram awptu Nehemia leh Ezra puithiam leh lehkha ziaktu dam laia mi an ni a.a% Matania te, Bakbukia te, Obadia te, Mesulama te, Talmona te, Akuba te chu kawngkhar kianga bungraw dahkhawmna in leh kawngka vengtute an ni.3`_ Tin, Levi-ho puipate: Hasabia te, Serebia te, Kadmiela fapa Jesua te leh an unau, Pathian mi Davida thupek anga a pawl pawla inchhawna fak leh lawm thu sawitu turte nen._{ Eliasiba fapa Johanana dam lai thleng pawhin Levia fa, chhungkaw puipate chu chanchin ziakna buah chuan an chuang a ni.^^5 Levia chite chungchangah chuan, Eliasiba te, Joiada te, Johanana te, Jadua te dam laiin chhungkaw puipate chhinchhiah fel a ni a; chutiang bawkin puithiamte pawh Persia lal Daria lal thlengin chhinchhiah an ni a.E] Hilkia thlaha mi Hasabia te, Jedaia thlaha mi Nethanela te.=\u Salaia thlaha mi Kalaia te, Amoka thlaha mi Ebera e;H[ tin, Joiariba thlaha mi Matenaia te, Jedaia thlaha mi Uzia te;DZ Bilga thlaha mi Samua te; Semaia thlaha mi Jehonathana te;YY+ Abija thlaha mi Zikria te; Miniamina thlaha mi te, Moadia thlaha mi Piltaia te;FX Idova thlaha mi Zekaria te, Ginethona thlaha mi Mesulama te,BW Harima thlaha mi Adna te, Meraiotha thlaha mi Helkaia te;FV Malukia thlah mi Jonathana te, Sebania thlaha mi Josepha te;EU Ezra thlaha mi Mesulama te, Amaria thlaha mi Jehohanana te;T Tin, hengho hi Joiakima dam lai chuan puithiam, an chhungkaw puipate an ni: Seraia thlaha mi Meraia te, Jeremia thlaha mi Hanania te,LS Joiada chuan Jonathana a hring a. Jonathana chuan Jadua a hring a.rR] Tin, Jesua chuan Joiakima a hring a, Joiakima chuan Eliasiba a hring a, Eliasiba chuan Joiada a hring a,UQ# Bakbukia leh Unova leh an unaute pawh chu a pawl pawlin an inchhawn thin a.P Chung lo pawh Levi-hote: Jesua te, Binuia te, Kadmiela te, Serebia te, Juda te, lawm thu sawinaa hotu Matania te, amah leh a unaute chu.Ow Salua te, Amoka te, Hilkia te, Jedaia te. Hengho hi Jesua dam laia puithiam zing leh an unaute zinga an hotute an ni.+NQ Semaia te, Joiariba te, Jedaia te;)MM Mijamina te, Madia te, Bilga te;*LO Idova te, Ginethoia te, Abija te;,KS Sekania te; Rehuma te, Meremotha e;)JM Amaria te, Maluka te, Hatusa te, I Sealtiela fapa Zerubabela leh Jesua hnena kal chho puithiamte leh Levi-hote chu hengte hi an ni; Seraia te, Jeremia te, Ezra te,WH' $Tin, Judai rama awm thin Levi ho pawl thenkhatte chu Benjamin ramah an tel a.G #Lod-ah leh themthiamte ruam Ono-ah te an awm a.Tin, Judai rama awm thin Levi ho pawl thenkhatte chu Benjamin ramah an tel a.kFO "Lod-ah leh themthiamte ruam rama awm thin Levi-ho pawl thenkhatte chu Benjamin ramah an tel ta a.2E_ !Hadid-ah te, Zeboim-ah te, Nebalat-ah te;/DY Hazor-ah te, Rama-ah te, Gitaim-ah te;0C[ Anathot-ah te, Nob-ah te, Anania-ah te:dBA Tin, Benjamina thlahte chu Geba piah lam Mikmas-ah te, Aija leh Bethel leh a khawperah te;6Ae Enrimon-ah te, Adulam-ah leh an khawperah te, Lakis leh a ramah te, Azeka leh a khawperah te an awm a. Chutichuan Beer-seba atangin Hinom ruam thlengin awm hmun an khuar a.1@] Ziklag-ah te, Mekona leh a khawperah te,a Jesua-ah leh Molada-ah leh Betpelet-ah te;=3 Tin, an khua leh an ram thuah chuan, Juda thlah thenkhatte chu Kiriat-arba leh a khawperah te, Dibon leh khawperah te, Zekabzela leh a khawperah e;s<_ Juda fapa Zera thlaha mi Mesezabela fapa Pethahia chu mipuite chungchang thu-ah engkima lal aiawh a ni a.r;] An chungchang thuah lal thupek a awm a, hla satute chu ni tina an tla tawk ruat tur thu a awm bawk si a.K: Jerusalem khuaa Levi-hote hotu chu Asapha fa, hla satute zinga mi Mika, chu mi fapa Matania, chu mi fapa Hasabia, chu mi fapa Bania, chu mi fapa Uzia a nia, Pathian in lam hna ngaihtuahtu a ni.[9/ Nethin-ho erawh chu Ophel-ah an awm a: Ziha leh Gispa chu Nethin-ho hotu an ni a.k8O A bak Israelte leh puithiamte leh Levi-hote chu Judai ram khaw tinah mahni ram theuhvah an awm a.u7c Chung lote pawh chu kawngkhar vengtu Akuba te, Talmona te leh an unaute kulh kawngka vengtute, 172 an ni a.D6 Khawpui thianghlima Levi-ho awm zawng zawng chu 284 an ni.M5 Asapah fapa Zabdia, chu mi fapa Mika, chu mi fapa, tawngtaia lawm thu sawi tantu ber, Matania e; a unaute zinga a dawttu Bakbukia te; Jeduthuna fapa Galala, chu mi fapa Samua, chu mi fapa Abda e,^45 Levi-ho puipate zinga mi, Pathianin pawn lam hna enkawltu Sabethaia leh Jozabada te;U3# Tin, Levi-hote zinga mi; Bunia fapa Hasabia, Hasuba, chu mi fapa Semaia te;_27 an unau mi chak huaisente nen 128 an ni; an hotu chu Hegedolima fapa Zabdiela a ni a.1 a unaute, an chhungkaw puipate nen 242 an ni a: tin, Imera fapa Mesilemotha, chu mi fapa Azarela, chu mi fapa Amasaia lehD0 an unau, ina rawngbawltute zawng zawng nen 822 an ni a: tin, Malkija fapa Pasura, chu mi fapa Zekaria, chu mi fapa Amzia, chu mi fapa Pelalia, chu mi fapa Jerohama, chu mi fapa Adaia leh/ Pathian in hotu Ahituba fapa Meraiotha, chu mi fapa Zadoka, chu mi fapa Mesulama, chu mi fapa Hilkia, chu mi fapa Seraia te;A.} Puithiamte zinga mi; Joiariba fapa Jedaia te, Jakina te,d-A Tin, Zikria fapa Joela chu an hotu a ni; Hasenua fapa, Juda chu khaw hotu ber dawttu a ni.n,U A dawt lehah chuan Gebaia te, Salaia te, an zain Benjamina thlah Jerusalem-a awmte chu mi 928 an ni.J+ Tin, Benjamin thlahte zinga mi chu hengte hi an ni: Jesaia fapa Ithiela, chu mi fapa Maseia, chu mi fapa Kolaia, chu mi fapa Pedaia, chu mi fapa Joeda, chu mi fapa Mesulama, chu mi fapa Salua.O* Pereza thlah, Jerusalem-a awm zawng zawngte chu mi huaisen 468 an ni.)- Silo mi fapa Zekaria, chu mi fapa Joiariba, chu mi fapa Adaia, chu mi fapa Hazaia, chu mi fapa Kolhozea, chu mi fapa Baruka, chu mi fapa Maseia.i(K Jerusalem-ah chuan Juda thlaha mi leh Benjamina thlaha mite an awm. Juda thlahte zinga mi: Pereza thlahte zinga mi, Mahalalela fapa Sephatia, chu mi fapa Amaria, chu mi fapa Sekaria, chu mi fapa Athaia, chu mi fapa Uzia lehy'k Hengte hi chu mi ram hotu Jerusalem-a awmte chu an ni: amaherawhchu Judai ram khuaahte chuan, an khuaa mahni chan tur theuhvah an awm a; chungte chu Israel-ho te, puithiamho te, Levi-ho te, Nethin-ho leh Solomona chhiahhlawhte thlah an ni.[&/ Lungni taka Jerusalem-a awm tura inpe zawng zawngte chuan mipuite fak an hlawh a.N%  Mipui hotute chu Jerusalem-ah an awm a; sawm zinga pakhat zel khawpui thianghlim Jerusalem-a awmtir tur leh sawm zinga pakua, khaw danga awm turte hriatna'n a bak mipuite pawh chuan thum an vawr a.%$C 'Israela thlahte leh Levia thlahte chuan buh leh uain leh hriak then thilhlan chu hmun thianghlim bungbel leh rawngbawltu puithiam te, kawngkhar vengtu te, hla satute awmna pindanah chuan an dah tur a ni a: chutiang chuan a ni, kan Pathian in chu thlahthlam lo tura dan kan insiam ni. # &Tin, levi-hoten sawma pakhat an lak laiin Arona thlah puithiam chu Levi hote hnenah an awm tur a ni a; Levi hote chuan sawma pakhat an lak ata sawma pakhat chu kan Pathian inah, ro dahkhawmna pindanah chuan an rawn dah tur a ni.Israela thlahte leh Levia thlahte chuan buh leh uain leh hriak then thilhlan chu hmun thianghlim bungbel leh rawngbawltu puithiam te, kawngkhar vengtu te, hla satute awmna pindanah chuan an dah tur a ni a: chutiang chuan a ni, kan Pathian in chu thlahthlam lo tura dan kan insiam ni.@"y %kan Pathian in pindana puithiamte hnena kan chhang hmeh hmasa ber te, kan then thilhlan te, thing chi tinreng rah te, uain leh hriak keng tur e; kan loa mi sawma pakhat Levi-hote pek tur tein dan kan insiam bawk a, anni Levi-hote chuan kan khaw zinga thlawhhma nei khua apiangah sawma pakhat an la thin a ni a.F! $dana ziak anga kan fapa leh kan ran piang hmasa berte, kan bawng rual leh beram rual zinga piang hmasa berte pawh kan Pathian ina rawngbawltu puithiame hnena kan Pathian ina hruait tur te,r ] #tin, kum tina kan loa thlai thar hmasa ber leh thing chi tinreng rah hmasa ber LALPA ina dah lut tur te,a; "Kan pi leh pute chhungkua ang zela kum tina hunbi ruata dan bua ziak anga LALPA kan Pathian maichama hal tur thing hlan kan Pathian ina chhektu tur hriatna'n puithiamho nen, Levi-ho nen, mipuite nen thum kan vawr a:%C !chhang dah atan te, chhangphut thilhlan fo tur atan te, halral thilhlan fo tur atan te, chawlhni atan te, thla thar atan te, hunbi nei kut atan te, thil thianghlim atan te, Israel mite tana inremna siamna tura sual thawina atan leh kan Pathian in lama tih tur zawng zawng tihna'n te,~u Tin, kan Pathian in lama rawngbawlna atan sekel hmun thuma thena hmun khat kum tina pek turin dan kan insiam bawk a.{o chu rama miten chawlhnia thil zawrh tur bungrua emaw, ei tur reng reng zawrh tur emwa an rawn laka chawlhni emaw, awmni kham ni emawa leisak loa; kum sarihnaa ram dah tuia leiba zawng zawng thing lo turin anchhe dawn huamin chhia an chham a.[/ chu rama mite chu kan fanute neihtir lo a, kan fapate tan an fanute nei hek lo a,D an unaute, an mi liante chu an vuan tlat a, Pathian chhiahhlawh Mosia pek Pathian dan zawm tura, LALPA, kan LALPA thupek zawng zawngte leh a rorelnate leh a thuratte chu zawm leh vawnga,pY Tin, mi dang, puithiamte, Levi-ho te, kawngkhar vengtute, hla satute, Nethin-hote leh Pathian dan zawm tuma chung rama mite laka inthiarfihlim zawng zawng te, an nupui te, an fapate, an fanute, chinchang hre thei tawh chinte chuan'I Maluka te, Harima te, Bana te.&G Ahia te, Hanana te, Anana te;*O Rehuma te, Hasabna te, Maseia te;)M Halohesa te Pilha te, Sobeka te;)M Hosea te, Hanania te, Hasuba te;)M Pelatia te, Hanana te, Anaia te;,S Mesezabela te, Zadoka te, Jadua te;-U Magpiasa te, Mesulama te, Hezira te;,S Haripha te, Anathota te, Nobaia te;(K Hodia te, Hasuma te, Bezaia te;(K Atera te, Hezekia te, Azura te;* O Adonija te; Bigvaia te, Adina te;( K Bunia te, Azgada te, Bebaia te;P  Mipui hotute: Parosa te, Pahat-Moaba te, Elama te, Zatua te, Bania te;' I Hodia te, Bania te, Beniua te;+ Q Zakura te, Serebia te, Sebania te;(K Mika te, Rehoba te, Hasabia te;N tin, an unau Sebania te, Hodija te, Kelita te, Pelaia te, Hanana te;\1 Tin, Levi-hote: Azania fapa Jesua e, Henadada fate zinga mi Binuia te, Kadmiela e;D Mazia te, Bilgaia te, Semaia te: hengho hi puithiam an ni.,S Mesulama te, Abija te, Mijamina te;-U Daniela te, Ginethona te, Baruka te;*O Harima te, Meremota te, Obadia e;*O Hatusa te, Sebania te, Maluka te;*O Pasura te, Amaria te, Malkija te;*O Seraia te, Azaria te, Jeremia te;h~ K Tichuan min nemnghehpuitute chu he'ng hi an ni: Hakalia fapa, ram awptu Nehemia leh Zedekia te;}! &Chung zawng zawng avang chuan thu nghet tak kan thlung a, kan ziak a; kan mi lian te, kan Levi-hote leh kan puithiamten min nemnghehpui a.G| %Kan sual avanga kan chunga lal atana i ruatte lah chuan an neihnun phah a: kan taksa chungah leh kan ran chungah te lam pawh an duh duhin thu an nei a, kan mangang em em mai a ni.Chung zawng zawng avang chuan thu nghet tak kan thlung a, kan ziak a; kan mi lian te, kan Levi-hote leh kan puithiamten min nemnghehpui a. { $Ngai teh, tunah hi chuan bawih kan ni ta a, a chhunga thil rah leh thil tha kan pi leh pute ei atan i pek ramah hian bawih kan ni.#z? #An chunga i that thin tehlul nen, an ramah, ram zau tak leh ram tha tak i pekah chuan i rawng an bawlsak si lo chia, an thil tihsual an ban chuan hek lo.)yK "kan lal te, kan mi lian te, kan puithiam te, kan pi leh pute pawhin i dan chu an zawm lo a, i thupek leh i thu hriattir, anmahni i zilhnate chu an pawm hek lo.'xG !Engpawh ni se la, kan chunga thil lo thleng zawng zawngah hian nang chu i fel a; nang chuan dik takin thil i ti a, keini erawh chuan thalo takin kan ti a ni;Ww' chuvangin kan Pathian, Pathian ropui, engkim ti thei leh hlauhawm, thuthlung hlena khawngaihna tilangtu chuan kan chung leh kan lal te, kan mi lian te, kan puithiam te, kan zawlnei te, kan pi leh pute leh i mite zawng zawng chunga Asuria lalte lal lai atanga tun thlenga hreawmna lo thleng zozaite hi thil te thamah ngai suh ang che.(vI Nimahsela i ngilneihna nasa tak chuan an tawp hlenna hlauh chu i thlensak lo a, i thlahthlam hek lo; Pathian, mi khawngaih thei tak, lainatnaa khat i ni si a.5uc Nimahsela kum tam tak anmahni i dawh a, i thlarauva i zawlneite hmangin i zilh thin a; nimahsela an beng an chhu ngawng a; chuvangin chung rama mite kutah chuan i pe ta a.t tin, i dana i hruai luh leh theihna'n i zilh thin a; nimahsela chapo takin thil an ti a, i thupekte an pawm lo a, i rorelna kalhin thil an tisual a; (miin an zawma an nunpui tur chu;_ tin, tukkhum chan an chhawn a, an intiluhlul a, an ngaithla duh lo a.s) Nimahsela ralmuanga an han awm hnu chuan, i mithmuhah thil tha lo an ti leh mai a: chuvangin an hmelmate kutah i hluihlawn a, tichuan an chungah thu an nei a; mahse an lamleta an auh che khan, van atangin i lo ngaithla a, vawi tam tak i ngilneihna chuan i chhanchhuak a;_r7 Chuvang chuan anmahni tihreawmtu an hmelmate kutah chuan i pe a: an mangan laia an auh che khan van atangin i lo ngaithla a; tin, i ngilneihna nasa tak chuan an hmelmate laka chhanchhuaktu tur chhandamtute i pe a./qW Nimahsela an tihmawh a, i chungah an hel a, i dan chu an hnuchhawn daih a, i lam hawi lehtir tuma zilhtu i zawlneite chu an that a, thinurthlak tak tak thil an ti a.py Kulh nei khawpiute ram tha tak takte an la a, thil tha tinrenga khat inte an luah a, tuikhur hiah sa te, grep huan te, oliv huan te, thei kung tam takte an nei a: tichuan an ei a, an puar a, an lo thau a, i thatna nasa takah chuan nuam an chen a.Do Chutichuan an thlahte chuan ram chu an luah ta a, tin, nangin chu mi rama awm Kanan mite chu an hmaah i titlawm a, an duh duha tih atan an lalte leh chu mi rama mite nen an kutah i pe a.n An thlahte chu vana arsi zatin i tipung bawk a, an luah tura an pi leh pute hnena i lo sawi tawh ramah chuan i hruai lut ta a.m' Tin, ram leh hnamte i pe a, chung chu an chanpual i sem theuh va: chutichuan Sihon-a ram, Hesbon lal ram leh Basan lal Oga ram chu an luah a.ly A ni, thlalerah khan kum sawmli i chawm a, engmah an tlachham lo a; an silhfente a hlui lo a, an kete chu a vung lo a.{ko Anmahni zirtir turin i thlarau tha tak chu i pe bawk a, i manna chuan i chawm a, an tuihal tihrehna'n tui i pe a.zjm i ngilneihna nasa tak chuan thlalerah khan i thlahthlam chuan lo va: kawnga anmahni hruai tura an chunga chhumding chuan chhunah a kalsan lo a, anmahni en tur leh ankalna tur kawng kawhhmuh tura meialh ding pawh chuan zanah a kalsan hek lo. i9 A ni, bawng no lem an insiam a, 'Hei hi a ni, Aigupta ram ata hruai chhuaktu che i Pathian chu,' an tiha, thinurthlak tak thil an tih laite pawh khan,Hh an awih duh lo a, an zinga i thil mak tihte pawh chu an hre duh tawh hek lo; an intiluhlul a, an helin an bawih nihna lamah let leh turin hotu an ruat ta zawk a: nimahsela nang chu ngaidam tura inpeih reng Pathian, mi khawngaih thei, lainatna a khat, thin nel, ngilneihna ngah i ni a, anmahni i thlahthlam chuang lo a.zgm Nimahsela anni leh kan pi leh pute chuan chapo takin thil an ti a, an intiluhlul a, i thupekte chu an pawm lo a.f- tin, an riltam tihrenna'n van atangin chhang i pe a, an tuihal tihrehna'n lungpui ata tui i tihchhuahsak a, pek i tum ram chu luah turin i pe a.ey tin, i chawlhni thianghlim chu anmahni i hriattir a, i chhaihhlawh Mosia hmangin thupek te, thu ruat te, dante i pe a;d3 Sinai tlangah chuan i lo chhuk bawk a, van atangin an hnenah thu i sawi a, rorelna dik tak te, dan dik tak te, thuriat leh thupek tha takte i pe a,cy Tin, chhunah chhumdingin i hruai thin a, zanah pawh an kalna tur kawnga anmahni en turin meialh dingin i hruai thin a.@by Tin, an hmaah tuifinriat chu i tithen a, tichuan lei charah tuifinriat chu an kal tlang a; tin, anmahni umtute chu tui thuk takah, tui thuk taka lung paih luh ang maiin i paih lut a._a7 Pharaoa leh a chhiahhlawh zawng zawngte leh a rama mi zawng zawngte chungah chhinchhiahnate leh thil makte i lantir a; chapo takin an chungah thil an ti tih i hre si a, tichuan tun thleng hian hming i insiam ta a.r`] Aigupta rama kan pi leh pute hreawmzia chu i hmu reng a, Tuifinriat Sen kama an au thawmte chu i hria a;e_C tin, a thinlung chu i hmaah rinawmin i hria a, Kanan-hote, Hit-ho te, Amor-ho te, Periz-hote, Jebus-ho te, Girgas-hote ram chu pe turin a thlahte lam pe turin thu i thlung a; tin, i thu i hlen bawk a; fel tak i ni si a.x^i Abrahama chu thlanga, Kaldai ram Ur khua ata hruai chhuak a, a hminga Abrahama saksaktu, LALPA Pathian i ni a;=]s Israel mipuite chu hetiangin an tawngtai a, "LALPA, Nangmah chauh hi LALPA i ni a, vante van leh a chhunga awm zawng zawngte nen, leilung leh a chhunga awm zawng zawngte nen tuifinriat leh a chhunga awm zawng zawngte nen i siam a, a azain i vawng tha thin a: tin vana awmhote chuan chibai an buk thin che a.4\a Chutichuan Levi mi, Jesua leh Kadmiela te, Bania te, Hasabneia te, Serebia te, Hodia te, Sebania te, leh Pethahia te chuan, "Ding u la, LALPA in Pathian chu chatuan ata chatuant hlengin fak rawh u; tin, chawimawina leh fakna zawng zawngina a phak loh, i hming ropui chu fakin awm rawh se," an ti a.=[s Chutichuan Levi-ho dawhkan sangah chuan jesua te, Bania te, Kadmiela te, Sebania te, Bunia te, Serebia te, Bania te, Kenania te chu an ding a, ring takin LALPA an Pathian an au a,^Z5 Tin, mahni hmun hmunah an ding a, chu mi ni hmun lia thena hmun khat chhung chuan LALPA an Pathian dan bu an chhiar a; tin, hmun lea thena hmun khat dang chhung chuan thupha an chawi a, LALPA an Pathian an bia a. Y Tin, Israel hnam chu hnam dangte lakah an intihrang a, an ding a, an sualnate leh an pi leh pu bawhchhiatnate thupha an chawi a.X  Chutichuan chu mi thla ni sawmhnih leh ni li ni chuan Israela thlahte chu chaw nghei a, saiip puan sin a, lei kai luamin an kal khawm a.5WcNi tin, a tantirh ni atanga a tawp thlengin Pathian dan bua mi a chhiar bawk a. Tin, ni riat ni chu kut tiak ni a ni a, thupek angin inkhawmna urhsun takin an titawp thin.*VMTin, sal chhuak pungkhawmho zawng zawngte chuan chhawlbuk an siam a. Chhawlbukahte chuan an awm a: Nuna fapa Jesua hun atanga chu mi ni thleng chuan Israela thlahte chuan chutiang tak chuan an ti ngai lo a. Tichuan lawmna nasa tak a lo awm ta a.Ni tin, a tantirh ni atanga a tawp thlengin Pathian dan bua mi a chhiar bawk a. Tin, ni riat ni chu kut tiak ni a ni a, thupek angin inkhawmna urhsun takin an titawp thin.cU?Chutichuan mipuite chu an va kal a, an va la a, mi zawng zawngin an in chungah te, an kawtah te, Pathian in kawtah te, Tui kawngkhar hmun zau laiah te, Erphraim kawngkhar hmun zau laiah te chhawlbuk an insiam theuh a.TwTlangah kal u la, Oliv zar te, oliv suak zar te, lenhmui zar te, tum kau te, thing lian tak tak zar te chhawl buk sanna'n va la rawh u," tiin an khua zawng zawngah leh Jerusalem khuaa an tlangthantir tur leh puan vel tur a nih thute an chhiar a.STin, LALPA'n Mosia hmanga zawm tura thu a pek danah chuan thla sarihna kut laia Israela thlahte chhawlbuka an awm tur thu ziak an hmu a,,RQ Tin, a ni hnih ni chuan mipui zawng zawng zinga chhungkaw puipa te, puithiam te, Levi-hote chu dan thu zir tur bawk chuan lehkha ziaktu Ezra hnenah an kal khawma..QU Tichuan thu a hrilhfiah chu an hriat thiam avangin mipui zawng zawng chu ei tur te, in tur te, midang chanpual thawn tur te, hlim taka awm tur tein an tin ta vek a.8Pi Chutichuan Levi-hote chuan, "Ngawi hle hle rawh u, vawiin hi ni thianghlim ani si a; lungngaih pawh lungngai duh suh u," tiin mipui zawng zawng chu an tingawi ta thuap mai a.O Chutichuan ani chuan an hnenah, "Kal u la, thil thau eiin thil thlum in u la, engmah buatsaih nei lote tan chanpual thawn ang che u, vawiin ni hi kan LALPA tana ni thianghlim a nih hi, lungngaiin awm suh u; LALPA chunga lawmna chu in chakna a ni si a," a ti a.:Nm Tin, ram awptu Nehemia leh puithiam leh lehkhaziaktu ni fawm Ezra leh mipuite zirtirtu Levi-hote chuan mipui zawng zawng hnenah chuan, "Vawiin ni hi LALPA in Pathian tana ni thianghlim ani a; lungchhe suh u la, tap hek suh u," an ti a. Dan thu chu an hriatin mipui zawng zawng chu an tap an tap mai si a.MTin, lehkhabu, Pathian dan bua mi chu fiah takin an chhiar a; a awmzia an hrilhfiah a, tichuan an chhiar chu an hriat chiantir zel a.~LuTin, Jesua te, Bania te, Serebia te, Jamina te, Akuba te, Sabethaia te, Hodija te, Maseia te, Kelita te, Azaria te, Jozabada te, Hanana te, Pelaia te, Levi-hote chuan mipuite chu dan an hrilhfiah a; mipuite chu an dinhmunah chuan an awm reng a.KKtichuan Ezra chuan LALPA, Pathian ropui tak chu a fak a. Tin, mipui zang zang chuan an ban pharin, "Amen, Amen," tiin an lo chhawn a; tin, an kun a, an hmaia lei siin LALPA chu chibai an buk a.;JoTin, Ezra chuan mi zawng zawng mithmuhah chuan lehkhabu zial chu a han phelh a; (mi zawng zawng aia sanga ding ani a) tin, a han phelh chuan mi zawng zawng chu an ding ta vek a;8IiTin, chutiang atana an siam reng thing dawhkhan sanah chuan lehkha ziaktu Ezra chu a ding a; tin, a sir ding lamah chuan Matithia te, Sema te, Anania te, Uria te, Hilkia te, Maseia te an ding a; tin, a vie lamah chuan Pedaia te, Misaela te, Malkija te, Hasuma te, Hasbadana te, Zakaria te, Mesulama te.uHcTin, chuta mi chu Tui kawngkhar hma zawn hmun zai laiah chuan nutling patling leh a hre thiam thei chinte hmaah chuan zing tak atangin chhun thlengin a chhiar a, tin, mi zawng zawng chuan dan bu thu-ah chuan an beng an chhi thup mai a.(GIChutichuan thla sarihna ni khat niin puithiam Ezra chuan pungkhawmho, nutling patling leh a hre thiam thei chin zawng zawng hmaah chuan dan chu a rawn keng a.^F 7Tin, mi zawng zawng chu thu khat vuain Tui kawngkhar hma zawn hmun zau laiah chuan an kal khawm a; tin, lehkha ziaktu Ezra chu LALPA-in Israel-hote zawm tura thu a pek, Mosia dan bu chu rawn keng turin an hrilh a.yEkITichuan puithiamte, Levi-hote, kawngkhar vengtute, hla satute leh mi thenkhatte leh Nethin-ho leh Israel mi zawngte chu mahni khua khuaah an awm ta a. Chutichuan thla sarihna a lo thlen chuan Israela thlahte chu an khuaahte chuan an awm a.|DqHTin, midang zawng zawng pek chu rangkachak darik singhnih leh tangkarua buk sanghnih leh puithiam silhfen sawmruk leh pasarih a ni.Tichuan puithiamte, Levi-hote, kawngkhar vengtute, hla satute leh mi thenkhatte leh Nethin-ho leh Israel mi zawngte chu mahni khua khuaah an awm ta a. Chutichuan thla sarihna a lo thlen chuan Israela thlahte chu an khuaahte chuan an awm a. CGTin, chhungkaw puipa thenkhahtten in sakna thawhlawmah rangkachak darik singhnih leh tangkarua buk sanghnih leh zahnih an thawh a.GBFTin, chhungkaw puipa thenkhatten chu mi hna atan chuan thil an thawh a. Ram awptu chuan thawhlawmah rangkachak darik sangkhat, maihun sawmnga, puithiam silhfen zanga leh sawmthum a thawh a.FAEan sanghawngsei chu 435 ani a, an sabengtung chu 6,720 a ni.I@ DAn sakawr chu 736 a ni a; an sabengtung lian chi chu 245 ani a;j?MCan chhiahhlawh hmeichhia leh mipa 7,337 tiam loin: tin, hla satu hmeichhia leh mipa 245 an ni a.9>mBMipui pung kahwm zawng zawng chu 42,360 an ni a,=3ATin, ram awptu chuan anni chu Urim leh Thumim inbela puithiam a inbela puithiam a din hma loh chuan thil serhte chu an ei tur ani lo tih a hrilh a.=<s@chungho chuan an thlahtute ang zela chhiarte zingah chuan anhming ziakna an zawng a, nimahsela an hmu lo a; chuvangin bawlhhlawha ngaihin an awm a, an puithiam nihna chu an ban a. ;9?Tin, puithiamte zinga mi; Hobaia thlahte, Hakoza thlah te, Gilead mi barzilaia fanu zinga mi nupuia nei a, an hming pu ta nghal Barzilaia thlahte chu:<:s>Delaia thlah te, Tobia thlah te, Nekoba thlahte 642O9=Tin, Telmela te, Telharsa te, Kerub te, Adon te, Imer atangtea lo chhote chu hengho hi an ni a; nimahsela an pi leh pute chhungte leh an thlah zelte Israel mi an nih leh nih loh an chhui thei lo a;O8LK`JJJIHGFJEDDUCBAA@@0?><<<[;::z98766O554q4/3"2(100K.-R,,+J*h)((($'#& %J$""1!! de&I>]aL. S 1 # U!FNW`h %+ Tin, lal chuan lalnu Estheri hnenah, "Judate chuan lal khawpui Susan-ah hian mi zanga leh Hamana fapate sawm an that a, an tiboral ta, lal ram then dangah chuan engtin tak ang maw! Eng nge i dil dawn le? Pek i ni ang; eng nge i la duh leh dawn? tih ani ngei ang," a ti a.X$) Chu mi ni chuan lal khawpui Susan-a an thah zat chu lal hmaah an rawn thlen a.t#a 7-10, Tin, Hamedatha fapa, Judate hmelma Hamana fapate sawm, Parsandatha te, Dalphona te, Aspatha te, Poratha te, Adalia te, Aridatha te, Pernasta te, Arisaia te, Aridaia te, Vaizatha te an tihlum a; rallak sum erawh chu an khawih lo.s"_ 7-10 Tin, Hamedatha fapa, Judate hmelma Hamana fapate sawm, Parsandatha te, Dalphona te, Aspatha te, Poratha te, Adalia te, Aridatha te, Pernasta te, Arisaia te, Aridaia te, Vaizatha te an tihlum a; rallak sum erawh chu an khawih lo.s!_ 7-10 Tin, Hamedatha fapa, Judate hmelma Hamana fapate sawm, Parsandatha te, Dalphona te, Aspatha te, Poratha te, Adalia te, Aridatha te, Pernasta te, Arisaia te, Aridaia te, Vaizatha te an tihlum a; rallak sum erawh chu an khawih lo.t a 7-10, Tin, Hamedatha fapa, Judate hmelma Hamana fapate sawm, Parsandatha te, Dalphona te, Aspatha te, Poratha te, Adalia te, Aridatha te, Pernasta te, Arisaia te, Aridaia te, Vaizatha te an tihlum a; rallak sum erawh chu an khawih lo.I Lal in Susan-ah chuan Judaten mi zanga an that a, an tiboral a.  Tin, Judate chuan an hmelmate chu khandaihin an sam a, an that a, an tiboral a, anmahni hawtute chungah an duh ang angin an ti a.% Mordekaia chu lal ina mi ropui tak a ni a, a hming chu an ram then zawng zawngah a thang ta bawk a; Mordekaia chu a ropui ta deuh deuh a ni.% Chu mi ram thena mi tha zawng zawng te, hotu te, ram awptu te, lal hnathawkutte chuan Judate chu an tanpui ta a, Mordekaia an hlauh avangin.J lal Ahasuera ram then zawng zawnga Judahote chu an chhiatna zawngtu chunga kut thlak turin an khuaahte chuan an pungkhawm a; tuma'n an chelh ta lo a, anmahni chu mi zawng zawngin an hlau ta a.   Chutichuan, thla sawm leh thla hnihna, Adar thla, ni sawm leh ni thum ni, Juda-ho hmelmaten an chunga rorel an beisei ni, lal thupek anga an tih ni tur chu a lo hnai ta a; nimahsela a leh alingin Judaten anmahni hawtute chunga ro an relna a lo ni ta zawk a;kOLal thupek leh lal thu tihtluk thlenna ram then leh khua apiangah chuan lawmna leh hlimna an nei a, ruaite an theh a, awm nite an kham a. Tin, chung rama mite zinga tam tak chu Juda-ah an insiam a; Judate chu an lo hlau ta a./WJuda-ho chuan eng te, lawmna te, hlimna te, chawimawina te an nei a.Lal thupek leh lal thu tihtluk thlenna ram then leh khua apiangah chuan lawmna leh hlimna an nei a, ruaite an theh a, awm nite an kham a. Tin, chung rama mite zinga tam tak chu Juda-ah an insiam a; Judate chu an lo hlau ta a.W'Tin, Mordekaia chu lal puan, a dumpawl leh a var inbelin, rangkachak lallukhum ropui tak leh puan zai sin kawrfual senduk inbelin lal in ata chu a chhuak a; Susan khua chu an au dur dur a, an lawm em em a.A{Chutichuan hmanhmawh takin lal thupekin lal tana chhawr thin sabengtung chak mi chunga chuang lehkha tlanpuitute chu an chhuak a; tin, thupek chu lal khawpui Susan-a puan chhuah a ni.]3 Tin, chu mi lehkhaa thupek chu, chu mi nia an hmelmate chunga phuba an lak theihna tura Judate chu inpeih diama an lo awm theihna'n ram then zawng zawngaa thawn chhuah a, mi zawng zawng hnena puan tur, tih a ni.?w Lal Ahasuera ram then zawng zawng chhungah; chu thupek chu thla sawm leh thla hnihna, Adar thla ni sawm leh ni thum ni, Juda zawng zawng thah vek tura ruat niah chuan hman tur a ni.ve Tin, chu mi lehkhaah chuan lal chuan Judahote khaw tina awmte chu inpunkhawma lo inveng him turin a ti a. Khawi rama mi pawh anmahni bei tura lo thawk tawh phawt chu, lo beileta an fanaute leh an hmeichhiate pawh rawk turin a phalsak a.7g Lal Ahasuera hmingin a ziak a, lal zungbunin an nem a, lehkha chu sakawr an phurhtir a, ama vulh thiau, lal tana chhawr thin sabengtung chak mi chunga chuangin an tlanpui a.F Chutichuan lal lehkha ziaktute chu chu mi lai la la, thla thumna, Sivan thla ni sawmhnih leh ni thum niin an ko a, Mordekaia thupek ang chuan Judate hnenah te, hotute hnenah te, India atanga Ethiopia thlenga ram then hrang za leh sawmhnih leh pasariha ram awptute leh puipate hnena thawn turin lehkha an ziak a, ram then tinah chuan anmahni lehkha theuhin, hnam tin anmahni tawng theuhin, Judate hnenah pawh an lehkha leh an tawngin an thawn a.QTin, Judate hnenah i duh ang takin lal hminga thawn tur lehkha ziak bawk la, lal zungbuna nemin char rawh; lal hminga ziak leh lal zungbuna nem leh char chu tuma'n an tidanglam thei lo a ni," a ti a.KChutichuan lal Ahasuera chuan lalnu Estheri leh Juda mi Mordekaia hnenah chuan, "Ngai teh u, Judate chunga a kut a thlak avangin Hamana in chu Estheri ka pe e, amah pawh chu an awhhlumtir ta a.#?engtin nge ka chipuite chunga thil tha lo, lo thleng han hmuh chu ka tuar zawh ang? Engtin nge ka laichinte boral han hmuh chu ka tuar zawh ang?" a ti a.x iLal tha tihzawng a nih a, a mittlung ka nih a, lal ngaiha a dik a, a lawmzawng ka nih chuan Agag mi Hamedatha fapa Hamana remruat lehkha, lal ram then zawng zawnga mi Judate tihboral vek tur tih a ziak chu tih leh loh turin ziak ni se la; Tin, lal chuan rangkachak tiang chu Estheri lamah chuan a han lek phei a. Chutichuan Estheri chu a tho a, lal hmaah chuan a ding a,1 [Tin, Estheri chuan lal hmaah chuan thu a sawi leh a, a ke bulah abawk a, mittui tla chungin Agag mi aman thil tha lo tih tum Judate chunga a remruat chu tihbo a dil a. 'Tin, lal chuan Hamana a laksak, a zungbun chu a phawi a, Mordekaia a pe a. Tin, Estheri chuan Mordekaia chu Hamana in chhung hotuah a siam a.7  iChu mi ni chuan Judate hmelma Hamana in chu lal Ahasuera chuan lalnu Estheri a pe a. Tin, Mordekaia chu lal hmaah a lo kal a; Estheri chuan a eng nge a nih a lo hrilh tawh a. Chutichuan Mordekaia awhhlumna tura a buatsaihah chuan Hamana chu an awhhlumtir ta a. Tichuan lal thinurna chu a lo dai ta a.! Chutichuan lal pindan vengtu zinga pakhat lal hmaa lo awm Harbona chuan, "Ngai teh, lal tana thu tha sawitu Mordekaia awhhlumna'na tawng sawmngaa sang, Hamana siam sa diam awhhlumna Hamana inah a awm," a ti a. Tin, lal chuan, "Chu miah chuan awhhlumtir rawh u," a ti a.Chutichuan Mordekaia awhhlumna tura a buatsaihah chuan Hamana chu an awhhlumtir ta a. Tichuan lal thinurna chu a lo dai ta a.)KChutichuan lal chu lal huan ata chu uain ruaithehna hmunah chuan a kal leh a; Hamana chu Estheri thutna, thutthlengah chuan a tlu der mai a. Chutichuan lal chuan, "He inah ka mit hmuh ngeiah lalnu chu a tilui elo maw?" a ti a. Chutia lal a tawng veleh chuan Hamana hmai chu an khuh ta a.Y+Tin, lal chu a zu ruaithehna ata chu thinurin a tho a, lal huanah a lut a; tin, Hamana chu lalnu Estheri hnena a nuna zuahsak dilin a ding a; lal chuan a chungah thil tha lo tih tum awm taka a hriat avangin.!Tin, Estheri chuan, "Taitu leh hmelma a ni, he mi sualpa Hamana hi a ni," a ti a. Chutichuan lalnu leh LALPA hmaah Hamana chu a khur ta a.#?Chutichuan, lal Ahasuera chu a tawng ta a, lalnu Estheri hnenah chuan, "A rilru pawha chutiang han tingam chu tu nge a nih a, khawiah nge a awm?" a ti a.{okei leh ka chipuite chu tihborala thah vek tura tih kan ni a; ahmei apain bawihah hralh tura tih ni lek i la chu engmah ka sawi lo tur; mahse tihmang tur kan ni a, lal tan a hek hle ang, hmelmapa chuan a rul seng lo ang," a ti a, a chhang a.5cChutichuan lalnu Estheri chuan, "Aw lalpa, i mittlung ka nih a, lal remtihzawng a nih chuan, ka duh chu ka nuna min zuahsak a ni a, ka dil chu ka chipuite nunna zuah a ni;A{Tin, a ni hnih nia uaiin an in lai chuan lal chuan Estheri hnenah, "Lalnu Esther, eng nge i duh le: Pek i ni ang. Eng nge ni i dil dawn? Ram zatve hial pawh pek i ni ang," a ti leh a.L Chutichuan lal leh Hamana chuan lalnu Estheri ruai chu an kilpui a.)~KChutia a hnena an sawi lai mek chuan lal pindan vengtute chu an va kal a, Estheri buatsaih ruai thehnaa kal tur chuan Hamana chu hmanhmawh takin an hruai ta a.T}! Tin, Hamana chuan a nupui Zeresi leh a thian zawng zawngte hnenah chuan a chunga thil lo awm dan zawng zawngte chu ahrilh a. Tichuan a mi fingte leh anupui Zeresi chuan ahnenah, "Tawh sual i tawhna Mordekaia chu Juda mi a nih chuan i chelh lo tawp ang a, a hmaah chuan i che sual ngei ang," an ti a.Chutia a hnena an sawi lai mek chuan lal pindan vengtute chu an va kal a, Estheri buatsaih ruai thehnaa kal tur chuan Hamana chu hmanhmawh takin an hruai ta a.| Tin, Mordekaia chu lal kawt hung kawngkaah chuan a lo kal leh a. Hamana erawh chu ngui takin inlukhuhin a in lamah a haw ta var mai a.R{ Chutichuan Hamana chuan lal puan leh sakawr chu a va la a, Mordekaia chu a thuam a, kawtthlerah a chuan veltir a, ahmaah chuan, "Lalin a chawimawi duha chu hetiang hian tih a ni ang, " tiin a puang a.zw Chutichuan lal chuan Hamana hnenah, "I sawi ang chuan lal puan leh sakawr chu va la thuai thuai la, lal kawt hung kawngkaa thu thin, Juda mi Mordekaia chungah chutiang tak chuan ti rawh; i sawi tak zawng zawng kha hmaih awm hauh suh se," a ti a.}ys tin, lalin a chawimawi duha chu thuamna'n lal puan leh sakawr chu lal upa min ber kutah pek ni se la, chuantir se la, kawtthler fanpui se la, a hmaah chuan, 'Lalin a chawimawi duha chu hetiang hian tih a ni ang,' tiin puang zel se la," a ti a.yxklain a inbel thin lal puan te, lal chuan thinna sakawrte, lallukhum, lalin a khum thin te rawn laksak ni se la;FwTichuan Hamana chuan lal hnenah, "Lalin a chawimawi duh chu,^v5Chutichuan Hamana chu a lut a. Tin, lal chuan ahnenah, "Lalin mi chawimawi a duha chu eng tihsak nge tha ang le?" a ti a. Tichuan Hamana chuan, "Lalin keimah aia a chawimawi duhzawng tu nge awm ang?" a tirilru a.u+Tin, lal chhiahhlawhte chuan a hnenah, "Ngai teh lal kawt hung chhunga awm chu Hamana a ni," an ti a. Tin, lal chuan, "Lo lut rawh se," a ti a.^t5Tin, lal chuan, "Tunge ni kawt hung chhunga awm saw?" a ti a. Chumi lai chuan Hamana chu a awhhlumna siama Mordekaia awhhlumtir tur thu lal hnena sawi turin lal kawt hung pawn zawk chhungah chuan a lo kal a ni a.MsTin, lal chuan, "Chu mi thu avang chuan Mordekaia hian eng ang chawimawina leh ropuina nge a hmuh phah le?" a ti a. Lal chhiahhlawh, a rawngbawl thinte chuan, "Engmah tihsak a hlawh lo," an ti a./rWBigthana leh Teresa, lal pindan vengtu, kawngkhar vengtu pahnihten lal Ahasuera chunga kutthlak an tum thu Mordekaian a lo hriattir thu ziak chu an han hmu chhuak a.q {Chu mi zan chuan lal chu a muhil thei lo a; lal chanchin ziakna bu rawn la turin thu a pe a, a hmaah chuan an chhiar a.0pYChutichuan a nupui Zeresi leh a thiante zawng zawng chuan a hnenah, "Tawng sawmngaa sangin awhhlumna siamtir la, tin, Mordekaia chu awhhlumtir turin zingah lal hrilh la; ruaithehnaah chuan lal hnenah hlim takin kal mai rawh," an ti a. Chu chuan Hamana chu a tilawm a, awhhlumna chu a siamtir a.Ao{ Nimahsela Juda mi Mordekaia lal kawt hung kawngkaa thu ka hmuh chhung chuan he'ng zawng zawng hi ka tan engmah hnemhnanna a awm lo," a ti bawk a.Chutichuan a nupui Zeresi leh a thiante zawng zawng chuan a hnenah, "Tawng sawmngaa sangin awhhlumna siamtir la, tin, Mordekaia chu awhhlumtir turin zingah lal hrilh la; ruaithehnaah chuan lal hnenah hlim takin kal mai rawh," an ti a. Chu chuan Hamana chu a tilawm a, awhhlumna chu a siamtir a.(nI Chuti chauh pawh ni loin, "lalnu Estheri chuan le, a ruaithehah chuan keimah chauh lo chu tumah lal hnenah a teltir lo a; naktukah hian lal nen min sawm a ni.;mo Tichuan, Hamana chuan a sum leh pai ropuizia te, fa a ngahzia te, lalin a kaisantirna thil zawng zawng te, lal puipate leh a mite dang aia a tihchungnunna te an hnenah a sawi a.olW amaherawhchu Hamana chu a insum hram hram a, a haw ta a; a thiante leh a nupui Zeresi chu a kohtir a.vke Chutihchuan Hamana chu chu mi ni chuan hlim tak leh lawm takin a chhuak ta a; nimahsela Hamana chuan lal kawt hung kawngkaa Mordekaia chu a hmaa lo ding leh che chang lo a han hmuh chuan, Mordekaia chungah chuan a thinur ta em em mai a; j lal mittlung ka nih a, ka thil dil chu lalin pek rem a tihzawng a nih a, ka thil ngen chu tih rem a tih zawng a nih chuan, lal leh Hamana chuan ka ruai buatsaih chu ei turin lo kal se la, lal tih ang chuan naktukah hian ka ti mai ang," a ti a, a chhang a.?iyTin, Estheri chuan, "Ka thil dil leh ka thil ngen chu,h3Tin, an uain ruaiah chuan lalin Estheri hnenah, "Eng nge i dil dawn? Pek i ni ang, eng nge ni i duh? Ka ram zatve hial pawh pek i ni ang, " a ti a.'gGTin, lal chuan, "Estheri sawi ang chuan Hamana chu han ko thuai rawh u," a ti a. Chutichuan lal leh Hamana chuan Estheri ruai buatsaih chu ei turin an kal a.fTin, Estheri chuan, "Lalin tha a tihzawng a nih chuan, vawiin atana ruai ka buatsaih ei turin lal leh Hamana lo kal teh se," a ti a.eTin, lal chuan a hnenah, "Lalnu Esther, eng nge i duh le? Eng nge dil i duh? Ka ram zatve hial pawh ka pe ang che," a ti a.}dsTin, lalnu Estheri chu lal kawt hung chhunga a ding lalin a han hmuh chuan a chungah a lawm a; lal chuan a rangkachak lal tiang ken chu Estheri lamah chuan a han lek a. Chutichuan Estheri chuan a va hnaih a, lal tiang hmawr chu a han khawih a.Jc Tin, ni thum ni chuan heti hi a ni a, Estheri chuan a lal silhfen a inbel a, lal rorelna in zawn taka lal in hung chhungah chuan a va ding a, lal chu lal thutthlengah a in luhna hawiin a thu a.\b1Chutichuan Mordekaia chu a kal a, Estherin thu a pek zawng zawng ang chuan a ti a.paYSusan-a awm Juda mi zawng zawng ko khawm vek la, keimah avangin chaw nghei u la, ni thum leh zan thum engmah ei lo leh in loin awm rawh u; kei leh ka nulahote pawhin kan nghei ve ang a; tin, dan lo angin lal hnenah ka lut ang a; tin, ka boral leh ka boral a ni mai ang," tiin.Chutichuan Mordekaia chu a kal a, Estherin thu a pek zawng zawng ang chuan a ti a.M`Chutichuan Estheri chuan Mordekaia va chhang leh tur chuan a tir a,i_KTun hun anga i ngawih mai mai chuan hmun danga Judate tan himna leh chhuahna a lo awm pawhin nang leh i pa chhungte chu kan boral ang; lal nihna i lo chan hi hetih hun atan ngei hian a ni dawn lo'm ni?" va ti turin a tir a. ^9 Tin, Mordekaia chuan Estheri a va chhantir leh a, "Juda mi zawng awngten an pumpelh loh tur chu lal inna chuan i pumpelh dawn bik emaw tih inring suh.7]i Tin, Estheri thuchah chu Mordekaia an hrilh a.#\? ,10 Tichuan Hathaka chu Estheri chuan a lo bia a, "Lal chhiahhlawhte lal ram then tina mite chuan, tu pawh hmeichhia pawh mipa pawh tihhluma a awm lohna'na lalin rangkachak tiang a lama a lehnate chauh lo chu lal hnena a in chhung rila lut chu tihhlum zel tur ani tih dan awm chu an hre theuh a; hei, ni sawmthum chhung chu lal hnena lut turin koh ka la ni lo a," tiin Mordekaia hnena sawi turin thu a chah a.#[? ,11 Tichuan Hathaka chu Estheri chuan a lo bia a, "Lal chhiahhlawhte lal ram then tina mite chuan, tu pawh hmeichhia pawh mipa pawh tihhluma a awm lohna'na lalin rangkachak tiang a lama a lehnate chauh lo chu lal hnena a in chhung rila lut chu tihhlum zel tur ani tih dan awm chu an hre theuh a; hei, ni sawmthum chhung chu lal hnena lut turin koh ka la ni lo a," tiin Mordekaia hnena sawi turin thu a chah a.JZ  Tin, Hathaka chuan Mordekaia thuchahte chu Estheri a va hrilh a.*YMTin, Estheri entir tur leh a awmzia hrilhfiah turte leh lal hnena dilsak turin an tir a, anmahni tihboralna tura Susan-a an puan thupek ziak chhawn a pe bawk a.'XGTin, Mordekaia chuan a chunga thil lo thleng zawng zawng leh Judate tihhlumna tura lal sum zinga dah tura Hamanan tangka pek a tiam zat chiahte a lo hrilh a.pWYChutichuan, Hathaka chu lal kawt hung kawngka zawna mual zau laiah, Mordekaia hnenah chuan a va kal a.;VoChutichuan Estheri chuan lal pindan vengtu pakhat, amah vengtu atana ruat Hathaka chu a ko a, chung chu eng nge ni a, eng tizia nge ni tih hriatna'n Mordekaia hnenah a kaltir a.UU#Tin, Estheri chu, a nulate leh apindan vengtute chuan an va hrilh a, tichuan lalnu chu a lungngai ta em em mai a, Mordekaia chu a saiip puan hlip a, a sin turin a puan a thawn a; nimahsela a lo duh lo a.=TsLal thupek chu a thlenna ram tawh phawt maiah chuan Judate chu an tap ngawih ngawih a, chaw an nghei a, an chiau vawng vawng a, mi tam tak chu saiipah leh vaivut zingahte an mu a.{Solal kawt hung kawngka bul thlengin a kal a; tumah saiip puan sina lal kawt hung chhung luh chu phal a ni si lo a.?R yMordekaian chung an thiltih zawng zawng chu a hriatin, Mordekaia chuan a puan a pawt thler a, saiip puan leh vaivut a inbel a, khawlaiah a kal a, ring tak leh lungchhe takin a tap a,0QYLal thupekin an kal hmanhmawhtir a, thupek chu lal khawpui Susan-ah an puang a: lal leh Hamana chuan zu an in der der mai a; nimahsela Susan khua chu a mangang hle a.1P[Chu mi ni atana lo inpeih diam turin chu mi thupek chu ram then tina peka hnam tin hnena puan turin chu mi lehkha chu an thawh a.Lal thupekin an kal hmanhmawhtir a, thupek chu lal khawpui Susan-ah an puang a: lal leh Hamana chuan zu an in der der mai a; nimahsela Susan khua chu a mangang hle a."O= Tin, lal ram then tinah, Juda mi zawng zawngte chu, thalai leh tar te, naupang te te te, hmeichhia te, ni khatah, thla sawm leh thla hnihna, Adar thla ni sawm leh ni thum ni takin tihboral vek a, thah vek a, tihchimit vek a, an sum chu rallaka laksak turin lehkha an thawn darh a.-NS Chutichuan thla khatna ni sawm leh ni thum niin lal lehkhaziaktute chu an ko a, Hamana thupek ang chuan lal upa te, ram then tin, awptute, hnam tin, puipate an thawn a, ram then tinah anmahni lehkhain, hnam tin, anmahni tawng theuhin; lal Ahasuera hminga thawn a ni a, lal zungbuna nem a ni.qM[ Lal chuan Hamana hnenah, "Tangka leh chung mite pawh chu tha i tih ang anga tih tura pek i ni," a ti a.fLE Tin, lal chuan a zungbun a phawi a, Judate hmelma Agag mi, Hamedatha fapa Hamana chu a pe a.)KK Lalin rem a tih chuan tihlum vek tur ani tih ziak tlat ni se la; lal sum ina dah turin lal sum enkawltute kutah tangkaraw talent sangsawm ka pe ang e," a ti a. J9Tin, Hamanan lal Ahasuera hnenah, "I ram then chhung tinah hnam eng emaw, hnam dang nen inang lo, intihrang an awm darh nuai a; an dante chu hnam dangte dan nen a inang lo riau mai a; lal dan pawh an zawm hek lo; chuvangin chutiang awmtir phal chu lal tan a manhla lo hle mai a.6IeLal Ahasuera kum sawm leh kum hnih a lal kum, thla khatna, Nisan thlaah Hamana hmaah ni tin, thla tin, thla sawm leh pahnihna Adar thla thlengin Aienna thum an vawr reng a.dHANimahsela Mordekaia chung chauha kut han thlak chu engmah thamah a ngai lo a, Mordekaia chi chu an hrilh tawh bawk si a; chuvangin Ahasuera ram chhung zawng zawnga Juda-ho Mordekaia chipuite chu tihhlum vek a tum ta a.zGmTin, Hamanan Mordekaia a hmaa kuna chibai a buk loh a han hriat chuan Hamana chu thinrimin a khat ta teuh mai a.QFTin, heti hi a ni a, ni tin, a hnena an sawia a pawm chuan loh hnu chuan Mordekaia thu chu a ngaimawh nge ngaimawh lo tih hriatna'n Hamana chu an hrilh a, Juda mi a ni tih a lo hrilh tawh hlawh si a.E Tin, lal mite, lal kawt hung kawngkaa awm zawng zawngte chuan Mordekaia hnenah," Engati nge lal thupek i bawhchhiat?" an ti a.WD'Tin, lal kawt hung kawngkaa awm, a mite zawng zawng chuan Hamana chu an zah a, chibai an lo buk thin a; chutianga tih turin lalin thu a pe a ni. Nimahsela Mordekaia chuan ahmaa kunin chibai a buk duh lo a.%C EChung thil hnuah chuan lal Ahasuera chuan Agag mi Hamedatha fapa Hamana chu akaisantir a, a chawisang a, a mi liante zawng zawng aiin a thut chungnungtir a.+BOTin, chu mi thu chu an dap vel a, chutiang chu a lo ni ngei tih an hriat chhuah chuan an awhhlumtir ve ve a; chu chu la kawl, lal chanchin ziakna buah an ziak a.!A;Chu thil chu Mordekaian a lo hria a, lal nu Estheri chu a hrilh a, tin, Estheri chuan Mordekaia hmingin lal a hrilh a.Tin, chu mi thu chu an dap vel a, chutiang chu a lo ni ngei tih an hriat chhuah chuan an awhhlumtir ve ve a; chu chu la kawl, lal chanchin ziakna buah an ziak a.V@%Tin, lal kawt hung kawngkaa Mordekaia a thut lai chuan lal pindan vengtu zinga mi pahnih Bigthana leh Teresa, kawngka veng thintute chu an lo thinur a, lal Ahasuera chungah kutthlakna remchang an zawng a.I? Mordekaia thupek avangin Estheri chuan tute nge a laichinte leh eng chi nge a nih a la hriattir lo fo a; Estheri chuan Modekaia thu chu a awmpui laia a zawm thin ang khan a la zawm reng a ni.]>3Tin, nulaho an inkhawm leh lai chuan Mordekaia chu lal kawt hung kawngkaah a thu a.4=aChutichuan Estheri hmingin lal chuan a mi liante leh a mite tan ruai ropui tak a theh a; a rama mite tan awm ni a khamsak a, lal tih awm rengin phal takin thilte a sem a.><uLal chuan hmeichhe dang zawng zawng aiin a hmangaih a, nula dang zawng zawng aiin khawngaihna leh duhsakna a hlawh a; tichuan lallukhum a khumtir a, Vasti aiah lalnuah a siam ta a.v;eChutichuan Estheri chu lal Ahasuera lal inah thla sawmna, Tebet thlaah kum sarih a lal kumah an hruai lut a.z:mChutichuan Mordekaia pami Abihaila fanu, a fanu atana a awmpui Estheri chu lal hnena a kal hun a thlen chuan, hmeichhe vengtu, lal pindan vengtu Hegaia ruat chauh lo chu engmah a duh lo a. Estheri chu a hmu apiangte duhzawng mi nih a kai a.U9#Tlai lamah an kal a, atukah, hmei vengtu, lal pindan vengtu Saasgaza ven hmeichhe awmna pahnihnaah an let leh thin a; lalin a duh a, an hming lama a kohte chauh lo chu lal hnenah an kal leh tawh thin lo.l8Q hetiang hian an kal thin a, lal ina luhpui turin hmeichhe awmna ata an duh apiang an pe thin a ni.P7 Tin, thla sawm leh thla hnih hmeichhe tana dan anga an chungchanga thiltih hnua lal Ahasuera hnena nulaho an kal hun a lo thlen chuan (chutiangah chuan an intihthianghlim hun a kim tawh thin a, hetiang hian an ti thin a ni, thla ruk chhung mura hriakin an zut a, thla ruk dang leh chhung rimtui leh hriak dangin an zut leh a),6+ Estheri chuan eng nge a tih thin a, engtin nge a awm tih hre turin Mordekaia chu ni tin, hmeichhe awmna, kawt hung chhungah chuan a kal thin a.5 Estheri chuan eng chi nge a nih leh tute nge a laichinte a hriattir hauh lo a; Mordekaia chuan hriattir lo turin thu a pe tlat a ni.m4S Tin, nula chuan a tilawm a, a duhsakna a chang a, lal in ata a chanvo leh a intihthianghlimna tur chu a pe thuai mai a, nula pasarih pek awm deuh deuhte nen; amah leh a nulatpuite chu hmeichhe awmna hmun tha berah a hruai ta a.j3MChutichuan lal thupek leh lal thurat chu an lo hriat a, nula tam tak, lal khawpui Susan-a Hegaia vennaah an kal khawm chiam lai chuan, heti hi a ni a, Estheri chu lal inah hmeichhe vengtu Hegaia vennaah chuan an hruai lut a.b2=A pami fanu, Hadasi, Estheri an tih chu a enkawl seilian a; pa a nei lo a, nu a nei bawk si lo a, nula chu a nalhin a hmel a tha hle mai a; anu leh a pa an thih hnu khan Mordekaia chuan a fanu a tan a awmpui ta a ni.d1ABabulon lal Nebukadnezaran Juda lal Jekonia sala a hruai laia Jerusalem atanga hruai a ni.0Lal khawpui Susan-ah chuan Juda mi, mi pakhat a awm a, a hming chu Mordekaia a ni a, Benjamin mi Kisa fa Simeia fapa Jaira fapa a ni; / lal tilawmtu ber nula chu Vasti aiah lalnu ni se la, " an ti a. Tichuan chu chuan lal chu a tilawm a, chutiang chuan a ti ta a.}.slal pindan enkawltu Hegaia, hmeichhe enkawltu hnuaiah, Susana lal hmeichhe dah khawmna inah nula hmel tha zawng zawng ko khawm turin lalin a ram chhunga ram then zawng zawngah hotu ruat se la; tin, an intihthianghlimna turte pek ni theuh sela;k-OChutichuan lal chhiahhlawh, a rawngbawltute chuan a hnenah, "Lal tan nula hmel tha zawn ni se la;, Chung thil hnua lal Ahasuera thinrim chu a la daih hnu chuan Vasti leh a thiltih leh a chungchanga thupek chu a hre chhuak a./+ YLal ram zawng zawngah, ram tinah anmahni lehkha theuhin, hnam tin, anmahni tawng theuhin, mipain mahni in chhung theuhvah thu an nei tur a ni tih thu a thawn ta a ni.* !Chu thu chuan lal leh mi liante chu a tilawm hle a; tichuan lal chuan Memukana thu ang chuan a ti a;Lal ram zawng zawngah, ram tinah anmahni lehkha theuhin, hnam tin, anmahni tawng theuhin, mipain mahni in chhung theuhvah thu an nei tur a ni tih thu a thawn ta a ni.$) CTin, lal thupek chu a ram zawng zawngah (zau teh mah se la) than chhuah a nih hunah chuan, an nupuiten ami lian ami tein an pasalte an pawisa ang," a ti a.( Lal tha tihzawng a nih chuan, lal thupek than chhuak se la, lalnu Vasti chu lal Ahasuera hmaah lo kal tawh hauh suh se, tih thu hi tihdanglam tawh hauh lo turin Persia leh Medai ram dan zingah ziak ni se la; tin, lalin amah aia tha zawk a lalnu nihna luahtir se la.A' }Tin, vawiinah ngei pawh hian Persia leh Medai mi liannuho, lalnu thiltih hriate hian lal mi liante chungah an ti ve mai ang a. Chutichuan inhmusitna leh thinurna nasa tak a chhuak ang.^& 7He, lalnu thiltih hi hmeichhia zawng zawngin an han hre darh ang a, lal Ahasuera chuan lalnu Vasti a hmaa rawn hruai turin thu a pe a, nimahsela a kal lo tih thu a han than chuan an pasalte an hmusit phah mai ang.P% Memukana chuan lal leh mi liante hmaah chuan, "lalnu Vasti chuan lal chungah chauh a tisual a ni lo a, mi lian zawng zawng leh lal Ahasuera ram then zawng zawnga hnam tin, chungah pawh a tisual a ni.!$ =Pindan vengtuten an hriattir si, lal Ahasueran a tih anga a tih loh avangin lalnu Vasti chungah chuan dan anga ti turin engtin nge kan tih ang?" a ti a.)# Mamah dawltute chu Karsena te, Sethara te, Admatha te, Tarsisa te, Meresa te, Medai ram mi lian pasarih, lal hmel hmu fotu, an rama amah hnaih ber thinte an ni;)" + Chutichuan lal chuan thil hre mi, mi fingte hnenah chuan, (dan leh rorel dan hria zawng zawngte chu chutiang chuan lalin a rawn thin reng a ni;!! = Nimahsela lalnu Vasti chuan pindan vengtuten kal tura lal thupek an hrilh chu a hnial a; chuvangin lal chu a thinrim ta hle mai a, a thinrim a alh ta a.n  W 10-11, A ni sarih ni chuan lal rilru chu uain chuan a tihpuamsak ta a, pindan vengtu pasarih, lal Ahasuera hmaa rawngbawl thin Mehumana te, Biztha te, Harbona te, Bigtha te, Abagtha te, Zethara te, Karkasa te chu lalnu Vasti a lallukhum khum chunga mipuite leh mi liante a hmel thatzia inentir tura lal hmaa va hruai turin thu a pe a; a hmel a tha hle si a.n W 10-11, A ni sarih ni chuan lal rilru chu uain chuan a tihpuamsak ta a, pindan vengtu pasarih, lal Ahasuera hmaa rawngbawl thin Mehumana te, Biztha te, Harbona te, Bigtha te, Abagtha te, Zethara te, Karkasa te chu lalnu Vasti a lallukhum khum chunga mipuite leh mi liante a hmel thatzia inentir tura lal hmaa va hruai turin thu a pe a; a hmel a tha hle si a.V ' Tin, lalnu Vasti pawhin Ahasuera lal inah chuan hmeichheho tan ruai a theh a. 9Tin, uain chu dan angin an in a; tumah tihluih an ni lo a, mi tinin an duh anga an tih theuhna turin lal chuan a ina hotu zawng zawngte chu a hrilh a. )Rangkachak noin uain chu an sem a, (no chu chi hrang hrang inang lo thluah a ni,) lal chuan a ngah khawp a, uain chu a awm leng lung mai a ni.l Spuan, a varte, a hringte, a dumpawl te, lazai sin sendukin tangkaraw khangah leh sailungvar banahte an thlung a; rangkachak leh tangkaraw thutphahte chu sailungvar, a sen te, a var te, a eng te, a dum tea rem chungah an hung a.# ATin, chung zawhah chuan mi lian leh mi te lal khua, Susan-a lo tel zawng zawng tan lal in huan hung chhung kawtlaiah lal chuan ni sarih zet ruai a theh a;d Ca ram ropui tak rote leh a lal ropui nasatzia, rei tak ni za leh ni sawmriat zet a entir a.. Wa lal kum thum kum khan a mi liante zawng zawng leh a mite tan ruai a theh a; Persia leh Medai rama thu neitute, an ram then mi thate leh mi liante chu an awm vek a;F Lal Ahasuera a ram lalthutthleng lal khua Susan-a a thut lai, -Lal Ahasuera a lal laiin (chu Ahasuera chu India atanga Ethiopia thlenga ram then za leh sawmhnih leh pasarih chunga lal a ni a) heti hi a ni a, Chutiang chuan ram dang mite lakah ka tithianghlim a, puithiam te, Levi-hote tan an hnathawhna theuha an rawngbawl dan tur ka ruatsak a; Aw ka Pathian, puithiamna hna leh puithiamna hna thuthlung leh Levi-ho thuthlung an tihbawlhhlawh avangin hre reng hlawm ang che.Chutiang chuan ram dang mite lakah ka tithianghlim a, puithiam te, Levi-hote tan an hnathawhna theuha an rawngbawl dan tur ka ruatsak a;  Tin, puithiam lal Eliasiba fa, Joiada fapa pakhat chu Horan mi Sanbalata makpa a ni a, chuvangin ka hnen atangin ka tlanbotir ta a. Chutichuan ram dang hmeichhiate neia kan Pathian chunga thil tha lo tak mai hi ti turin in thu kan zawm dawn em ni?" ka ti a.9k Israel lal Solomona pawh kha hetiang thilahte hian a sual ani lo'm ni? Chuti chung pawhin hnam tam tak zingah chuan amah ang lal an awm lo a, a Pathian mi duh tak a ni a, Pathianin Israel ram zawng zawng chunga lalah a siam bawk a; nimahsela ani meuh pawh chu ram dang hmeichhiain a tisual ta mai ani a.  Tin, anni chu ka khak hlawm a, anchhia ka lawh a, thenkhatte chu ka vua a, an samte ka pawh thlaksak a, an fanute chu chungho fapa te neihtir lo tur leh chungho fanute chu an fapate tan emaw, anmahni tan emaw nei lo turin Pathian chhalin chhia ka chhamtir a.} an fate chu Asdod tawngin an tawng zawk mah a, chungho tawng dan ang ang chauh lo chuan Juda tawngin an tawng thei lo a.uc Chung lai chuan Juda mi, Asdod hmeichhia te, Amon hmeichhia te, Moab hmeichhiate nupuia neite chu ka hmu a:Z - Tin, Levi-hote chu inthian faia chawlhni tihthianghlimna tura kulh kawngkhar rawn veng turin thu ka pe a. Aw ka Pathian, he mi thuah pawh hian min hre reng la, i khawngaihna nasa tak avangin min zuah ang che.S  Chutichuan a dik lohzia ka hriattir a, an hneah, "Engati nge kulh bulah in riah? Hetianga in tih leh chuan in chungah ka kut ka thlak ang," ka ti a. Chuta chin chu chawlhni chuan an lo kal leh ta lo a.  Chutichuan sumdawng mite leh bungraw tinreng zuar mite chu vawi khat emaw, vawi hnih emaw chu Jerusalem pawn lamah an riak a. 7 Tin, heti hi a ni a, chawlhni dawna Jerusalem kulh kawngkhar a thim deuh veleh kawngkharte khar turin thu ka pe a, tin, chawlhni a ral hma loh chuan hawn loh turin thu ka pe bawk a: chawlhnia thil phurh reng reng an lak luh lohna'n ka tlangval thenkhatte kawngkhar ka ventir a.5 c In pi leh pute pawh khan hetiang hi an ti a ni lo'm ni? tin, kan Pathian chuan he'ng thil tha lo zawng zawngte hi kan chungah leh he khaw chungah hian a rawn thlentir ta a ni lo'm ni? Chuti chung pawhin chawlhni tibawrhbangin Israel mite chunga thinurna in la thlen belhtir cheu mai ka ti," ka ti a.|q chutichuan Juda mi liante chu ka khak a, an hnenah, "Chawlhni tibawrhbanga in thil tha lo tih hi eng tizia nge ni? Tura rama mi chuta cheng vete pawhin sanghate leh bungraw tinrengte an rawn la a, chawlhniin Juda mite hnenah leh Jerusalem-ah an zuar a.,Q Chung lai chuan Judai ramah chawlhnia uain sawr khurtea rap sawr te, buhphal rawn phur te, uain te, grep te, theipuite leh phurrit tinreng phurhtir tura sabengtung siam laite ka hmu a; chung chu chawlhniah Jerusalem-an an rawn phur lut a; ei tur zawrh nite chuan a dik lohzia ka hriattir a. =~~}#|{{zxwAvvuNtsrqqkp[pon m0ll]kjiiPhggFffeSddccb!a``g_l_^]\\5[[GZZZ Y WVVMUUUmTTpSSS,RRVQQQAPPP+OOyO"NNoN&MMaLL:KKK:JJJ>>9==r=<<@;;; :999X888477d766[55M544A333Y222_2 11Y1 00l0//+..l. --8,,{,++W**z*))i)((H('&T%%l% $$W$##b#""=!!!) 5CGKNucNWNIw,[r2l fe\ e ~  Z e JN pnnj=M Tin, muanawm takin i awm ang, beisei a awm vangin;A ni, i en vel ang a, muang takin i chawl ang.O< I nun chhun chang aiin a eng ang.Thim pawh awm se, zing ang a ni ang.O; I hrehawm i theihnghilh ang a,Tui luang bo tawh angin i hre reng ang:Y:+ Tichuan, hmelhem lovn i dak chhuak ngei ang:A ni, i nghet ang a, i hlau lo ang;[9/ I kuta khawlohna a awm chuan dah bo daih la,I puan inah fel lohna cheng suh sela;D8 Nang chuan i thinlung i dah dik a,A lama kut i phar chuan;Z7- Ram sabengtung no mihringa a pian hunah Mi lawilo chuan hriatna a nei chauh ang.L6 Mi lawilo chu a hre si a,Khawlohna pawh a hmu, zawng lo mah se la,G5 A kal tlang a, a khara,A koh khawm chuan tu nge dal thei ang?B4 A tehna lei aiin a sei zawk a,Tuifinriat aiin a zau zawk.k3O Van aia sang a ni a, nangin eng nge i tih theih?Seol aia thuk a ni, nangin eng nge i hriat theih?V2% Pathian chu i zawng chhuak zo vem ni?Engkimtitheia chu i hmu kim thei em ni?1! A finna thuruk a hriattir tur chia,Finna thuah tam tak a ni si a,Chuvangin, hre ta che, i khawlohna aia nepinPathianin i chungah a tih hi.P0 Mahse, aw, Pathian chu han tawng teh se,I chungah a ka han ang teh se;G/ Ka rin dan hi a dik a,I mithmuhah ka thiang a ni,' i ti si a.j.M I uan thu hian mi a tingawi ang em ni? Tham lo taka i tawng hian tuma'n an tizak lo ang che maw?`-9 Thu heti zozai hi chhan loh theih theih em ni ang? Mi tawng tamin tham an chang em ni?H, Tichuan, Zofara Naamathi mi chuan a chhang a, heti hian a ti a:u+c Thim chhah mup ram, thim tak mai chu,Thihna daihlim, kawngzawng awm lo, Eng pawh thim a nihna hmunah chuan.D* Kir tawh lohna tur hmuna ka kal hma hian Thimna leh thihna daihlim ramah chuan,Thim chhah mup ram, thim tak mai chu,Thihna daihlim, kawngzawng awm lo, Eng pawh thim a nihna hmunah chuan.a); Ka nite hi rei lo te a ni lo'm ni?Chawl se, mi ngawihsan se, thaw han la hlek teh i la.N( Awm lo ang mai ka lo ni ang a,chhul ata thlana lak ka lo ni mai tur,V'% Eng vanga chhul ata mi la chhuak nge i nih?Tuma hmuh hmain lo thi tawh i la,a&; Ka chungah i thu i tharthawh a.Ka chungah i thinur i tipung a.A hlawp hlawpin mi bei a.d%A Lo indah sang i la nangin sakeibaknei pelin mi pel a,Ka chungah mak takin i inentir leh a.$ Mi suaksual lo ni ta i la, ka chung a pik ang; Mi fel ni i la, ka inluling lo ang; Mualpho letder chungin leh ka hrehawm enin.X#) Lo sual i la, nangin mi chhinchhiah ang a,Ka khawlohna ata mi tichhuak lo ang.V"% Mahse, he'ng hi i thinlungan i lo thup a,Nangmahah hei hi a awm tih ka hria.T!! Nangin nunna leh duhsakna mi pe a,I mi enkawlna chuan ka thlarau a zuah a.D  Vun leh tisain mi tuam a,Ruh leh thatein mi phiar khawm a,X) Nangin hnute tui angin mi leih chhuakin Hnute khal angin mi hlawm ani lo'm ni?[/ Nangin hlum angin mi siam tih hre reng teh aw;Vaivutah mi chantir leh dawn em ni?M I kutin mi din a, mi siam a, kim biaiin,Mahse, nangin mi tiboral a.W' Mi suaksual ka ni lo tih i hria.I kut ata chhan chhuak tur lah chu an awm lo.O Ka khawlohnate i chhui teh chiama,Ka sualna pawh i zawn teh chiam ni?R I nite chu mirhing nite ang em ni?I kumte pawh mihring kumte ang em nia,B Tisa mitte chu i nei vein Mihring hmuh angin i hmu em ni?^5 Mi hnehchhiaha, i kut hnathawk hmusita,Mi suaksual remruat tih-en hi tha i ti em ni?]3 Pathian hnenah heti hian ka ti dawn:Mi thiam lo suh, i mi demna mi entir zawk rawh.o Y Ka thlain a ning e, ka nun hi,Ka nawmmakin ka phunnawi dawn e:Rilru na em em chungin ka tawng dawn hi.Q #Tichuan, amah hlau loin ka tawng ang, Mahni chuan chutiang ka ni si lo. "Ka lak ata a tiang la bo se la, A tihbaihawmnain mi tihlau suh se.Tichuan, amah hlau loin ka tawng ang, Mahni chuan chutiang ka ni si lo.N !Kan chunga kut nghat ve ve tur, Kan kara thu titlutu reng an awm lo.U# Rorelna hmaa ding duna ka chhan turin, Ani chu kei anga mihring a ni si lo.O Khuarkhurumah mi hnim tho ang a, Ka silhfente ngei pawhin mi ten ang.@{ Vurin inbual mah i la; Ka kutte chingalin sil mah i la;Q Thiam loh chang tur ka ni a, Eng nge sawt lo tura ka tan teh chiam ang?`9 Ka lungngaihna zawng zawng hi ka hlau a, Nangin mi tlangah mi ngai lo ang tih ka hria.k O Ka vuina hi ka theihnghilh ang a. Ka lungngai hmel hi ka dah bo ang a, Ka intihlim ang, ka tihin,H  An kal liam a, lawng chak tak angin, Mupui tum nei bir angin., } Amah a nih loh chuan tu dang nge ni ang? ka hunte hi zualko tlan aiin a chak a, An thlawk bo a, thil tha reng an hmu lo.I  Lei hi mi suaksual kutah pek a ni a, A roreltute hmai a khuh a,V % Chhiatnain thihna a thlen thut chuan, Mi nun tlang tuarna chu a nuihzat ang._7 A thuhmun vek mai, chuvang alawm Tha famkim pawh, suaksual pawh a tichhia, ka tih ni.G Demawm lo ka ni, ka inngai sang lo; Ka nun hi ka hmusit a ni.`9 Dik mah i la, ka ka hian thiam loh mi chantir ang. Demawm lo mah i la, mi chantir ang.^5 Chakna thu-ah chuan, en teh, Chaka chu, rorelna lam thu-ah ani chu tu nge khawm ang?B Thawk ka lak pawh mi phalsak lo a, Hrehawmin mi tikhat a.I Thlipuiin mi tichia a, vang awm loin ka hliamte mi belhchhah a,S Ko i la, ani chuan mi chhang se la, Ka thu a dawnsawn ka ring chuang lo.,R Dik mah i la, ani zawng ka chhang lo ang, Ka khinna chu ka dil zawk ang.iK Kei tehlulin engtin nge ani chu ka chhan ang a, Amah hnialna'n thu eng nge in thlan chhuah ang?Q Pathianin a thinrimna a sum lo ang a, Rahab puitute a hnuaiah an kun a.R~ Ngai teh, a la mai a, tu nge khap thei? Eng nge i tih, tu nge ti ang le?S} Ngai teh, ka bulah a kal a, ka hmu si lo; A tlang ta zel a, ka hre si lo._|7 Thil ropui chhui chhuah rual loh te, A ni, thil mak tak chhiar sen rual loh titu chu.W{' Zangkhua te, Chhohreivung te, Siruk te siamtu, Chhim lam pindante siamtu chu.Dz Mahni chauha van tipharhtu leh Tuipui fawn chunga kal chu.Ey Ni thu a pe a, a chhuak lo a, Arsite pawh chu a kharkhip a.Gx Lei a hmunah a sawi nghing a, A bante chu a nghing dur dur a.Jw Tlangte a sawn a, an hre lo a, A thinrima a tihdanglam lai khan.Tv! Thinlunga fing, chaknaa engkimtithei, A laka inchhungawng tu nge hmuingil?Vu% Amah hnial kalh duh ang se, Vawi sangah vawi khat pawh a chhang thei lo ang.bt= Chuti a nih zawng dik takin ka hria, Mahse, engtin nge Pathian hmaah mi a fel theih ang?4s e Tichuan, Joban a chhang a, heti hian a ti a:]r3A hawtu che chu zahnaa tuam an ni ang a, Mi suaksual puan in pawh a awm tawh lawng.q'I ka nuihnain a tikhat ang a, I hmui pawh hlim au thawmin.A hawtu che chu zahnaa tuam an ni ang a, Mi suaksual puan in pawh a awm tawh lawng.^p5Ngai teh, pathianin mi tha a paih bo lo ang a, Thil sual titu a tungding hek lo ang.foENgai teh, hei hi a kawnga hlimna chu a ni mai, Lei atang chuan a dangte an lo to chhuak ang.Hn A hmun ata tihbo a nihin, Ka hmu ngai lo che, tiin a phat ang.;mqSih tui sirah a zung a thlak a, Lung hmun a hmu a,Jl Ni chhuah hma chuan a hring a, A chawrte chuan a huan a hliap a,QkA in a ngheng a, mahse, a dawl lo, A vuan tlat a, mahse, a tuar lo ang.PjA innghahna chu a chim darh ang a, A rinchhan chu maimaw ril mai a ni.fiE Pathian theihnghilhtu kawng chu chutiang a ni, Pathian ngaihsak lo mi beiseina chu a bo ang.Uh# A la duah lai reng pawhin sahthluk lohin. Thlai dangte aiin a uai hma thin.Pg Dum loah pumphir a to thei em ni? Tui loah phairuang a tha thei em ni?bf= Chung chuan an zirtirin an hrilh chein An hriatna thate chu an sawi chhuak dawn lo'm ni?be= Nimina mi lek kan ni, eng kan hre si lo. Leia kan awm chhung hi hlimthla chauh a nih hi:Xd)Hman lai hun kha zawt chhuak teh aw, An pi pute hmuh chhuah kha ngaihtuah teh,8ckI bul lamah te mah la, I tawp lamah i lian ang.ebCThianghlim leh ngil i nih chuan I tan bengvar a thawh ngei ang a, Dinhmun dik a pe ang che.OaPathian i zawn ngat ngata, Engkimtitheia hnena i dil ngat ngat chuan,P`I fate a chungah an sual a nih chuan An bawhchhiatna kutah a mantir a:^_5Pathianin rorelna a kailek ngai em ni? Engkimtitheian a dik chu a kailek ngai em ni?^^5Eng chen nge he'ng thil hi sawi dawn a, I kamchhuak chu thlipui ang a nih reng dawn?D] Tichuan Bildada Suhi mi chuan a chhang a, heti hian a ti a:\3Engah nge ka bawhchiat i ngaihdam loh a, Ka khawlohna i lak bo loh le? Tunah vaivutah ka mu dawn ta si a, Mi zawng chiam ang, mahse, ka awm lo ang.2[]Ka sual anih pawhin i chungah eng nge ka tih ni, Aw mihringte vengtu? Engah nge i chhinchhiah atan mi daha, Mahni tana phurrit ka nih tak hial hi le?Engah nge ka bawhchiat i ngaihdam loh a, Ka khawlohna i lak bo loh le? Tunah vaivutah ka mu dawn ta si a, Mi zawng chiam ang, mahse, ka awm lo ang.tZaEng chen nge khaw dang hawisan loin i awm anga, Ka chil ka lem chhungte pawh mi hlamchhiah loa i awm dawn?DYTuk tin, amah i tlawh thina, eng lai pawha i fiah thin ni?UX#Mihring hi eng nge maw a niha, i ngaihsana, A chunga i rilru i nghah tlata,mWSKa ning hluah hluah, ka nung rei lo ang; Ka awm awmin ka awm ang e, ka nite hi engmah lo an nih hi.VV%Ka nun hian rehhlum a thlang hial ta zawk a, He ka taksaa chen reng ai hian.OUNang lah chuan mumangah mi tihthaih a, inlarnate hmangin mi tihlau a,\T1 Ka khumin mi tinuam ang a, Ka phunnawi chhan hi ka muthmunin a tinep ang, ka ti a;]S3 Tuipui nge maw ka niha, tuipui rulpui nge maw ka niha, Nangin mi enthlatu i dah ni?~Ru Chuvang chuan ka kam ka sum lo ang; Thinlung lunghnurin ka sawi dawn e; Rilru na ngawih ngawihin ka phunnawi dawn e.YQ+ A inah chuan a kir ngai tawh lo ang a, A hmunin amah a hre leh tawh hek lo ang.PP Chhum a kiang a, a boral angin Seola chhuk tawh an chhuak leh ngai lo.lOQMi hmutu mit chuan mi hmu ngai tawh lawng, I mit ka chungah a fu ang a, mahse, ka awm tawh lo ang._N7Ka nunna hi thli mai a ni tih hre reng la, Ka mitin thil tha a hmuh tawh dawn loh hi.XM)Ka nite hi puantahtu khawhthei aiin a liam rang a, Beiseina tel loin an ral a._L7Ka tisa chu lung leh bawlhhlawhin a khat a, Ka vun chu a lo phui a, a keh thar leh a.wKgKa mutin 'Engtik takah tho ang i maw' ka ti a; Mahse, zan a rei em em; Khawfingchah thlengin ka let ka let a.XJ)Engmah lo maiin thla tam ka lo hmang ral a, Zan ninawm takte ka tan ruat a ni.\I1Chhiahhlawh daihlim chak em emtu ang. Leh inhlawhfa a hlawh thlir rengtu ang hian.iH MLeiah hian mihringin tawn tur a nei reng a ni lo'm ni? A nite chu inhlawhfa ni ang a ni lo'm ni?PGKa leiah dik lohna a awm em ni? Thil tha lo chu a thlei thei lo em ni? F9Lamlet u la, mi dem mai teh suh u, Lamlet u la, ka thu rel fel a la ni hlei nem.Ka leiah dik lohna a awm em ni? Thil tha lo chu a thlei thei lo em ni?AE}Tunah mi en teh mah u, In hmai hmaah ka daw hauh lo ang.VD%A ni, pa nei lo chungah thum in vawr duh a, Sumdawnna'n in thian in hmang a.TC!Tawng mai mai hi zilh in tum em ni? Mi mangang tawng hi thli ang mai a ni.GBThu dik chu a chak em em! mahse, in thu hian eng nge a thawh?IA Mi zirtir u la, ka ngawi ang e; Ka bona lai mi hriattir rawh u.l@QHmelma kut ata mi chhan chhuak teh u' emaw Hnehchhiahtute kut ata mi tlan teh u' emaw ka ti em ni???y'Mi pe teh u' emaw, 'In sum in pai mi hlan teh u' emawR>Ka chungah chutiang chauh chu in ni, Ka chhiat tawh in hmu a, in hlau a.G=An beisei tak a, an hlawhchham a, An va kal a, an hrilhhai a.P<Tema sumdawng rualte chuan an en a. Seba khualzinte chuan an beisei a;Z;-Sumdawng rualte chuan an kawng an rawn pensan a, Ram rovah an lut a, an boral a.P:A lum hun chuan an kang thin a, A lo sat chuan an hmun ata an bo thin.89kTui khal avanga lo duma, Vur inthup thinna chu:W8'Ka unaute chu kawrte rum anga bumhmang an ni a, Kawrte tui relhtu ang mai hi;n7UChau tep tawh chungah chuan a thian a ngilnei tur a ni a. Engtimtithei tihna hawisantu chungah pawh.Q6 Tha han so tur reng ka nei lo a, Keimahah sawm khawm tur reng a awm lo.D5 Ka chakna hi lung chakna em ni? ka tisa pawh hi dar em ni?s4_ Ka chakna hi eng nge nia, ka han nghah rengna tur chu? Ka tawpna eng nge nia, ka han dawh rengna tur chu?3! Chuti pawhin thlamuanna ka la nei cheu, A ni, ka lawm cheu vang, natna thlah loh chung pawhin, Mi thianghlima thu chu ka phat loh avangin.W2' Pathianin mi rawtsawm mai duh teh se! A kut lekin mi tan chhum mai teh se la!W1'Aw, ka dil chu hmu thei teh i la! Pathianin ka thil chak chu mi te pe teh se!R0Ka nunna hian khawih pawh a duh lo e, Ka tan ei tur tenawm tak ang a ni.d/ATuina nei lo chu chi tel loin a ei theih em ni? Artui pawnvar pawh hian hanna a nei em ni?f.ERam sabengtungin hlobet a peh laiin a hram em ni? Bawngpa pawh a buhpawl chungah a bu em ni?x-iEngkimtitheia thal ka chungah a awm si a, A tur chu ka thlarauin a in zo a; Pathian tihbaiawmna chuan mi ep a.K,Tuipui tiau aiin a rit dawn si: Chuvang chuan ka thu a bung a ni.X+)Aw, ka manganna hi buk ni teh se la, Ka vanduaina hi buknaah dah ni teh se la!9* oTichuan, Joba chuan a chhang a, heti hian a ti a,e)CEn teh, kan chhui chhuah tak hi, heti ngei hi a ni, Ngaithla la, i tana tha turin hre rawh.:(mKum tling takin i thlan i thleng ang a, A hun tea buhphal tel khawm tak ang mai hian.En teh, kan chhui chhuah tak hi, heti ngei hi a ni, Ngaithla la, i tana tha turin hre rawh.c'?I thlahte chu tam tak an ni ang a, I rila rahte chu leia hlobet zat an ni tih i hria ang.p&YTin, i puan in chu a ralmuang tih i hria ang a, I huang chu i tlawh ang a, kim lo engmah a awm lo ang.V%%Rama lungte chu i thurualpui dawn si a, Rama sakawlhte chuan an rem ang che.Q$Chhiatna leh tam chu i nuihsan ang a, leia sakawlhte i hlau hek lo ang.Z#-Tawngkam tha lo lakah thup i ni ang a, Chhiatna a lo thlen pawhin i hlau lo ang.`"9Tam tlakin thihna ata a tlan ang chia, Indonaah chuan khandaih thiltihtheihna lak ata.o!WBuaina parukah a chhan chhuak ang chia, A ni, pasarihah, thil tha lo reng rengin a khawih lo ang che.P Ani chuan a tina a, a tuam leh a, A tihliam a, kutin a tidam leh a ni.q[Ngai rawh, Pathianin mi a thunun chu a eng a thawl e, Chuvangin, Engkimtitheia thununa chu ngainep suh.PChutichuan, retheite chuan beisei an nei a, Khawlohnain a ka a chip a.]3An kaa khandaih lak ata retheite a chhan chhuak a, Mi chak kut ata tlachhamte pawh.H Chhun engah thim an tawk a, Chhun laiah zan angin an dap thin.b= Mi fingte chu anmahni fin verveknain a awk a, Mi vervek remruat chu theh thlak der a ni.H  Mi fingte remruat a phet chhia a, An kutin a tum a puitlin lo.I  Mi tlawmte chu a chawisang a, Lusunte chu himnaah a dah chho a,V% Ani chuan lei chungah ruah a rawn surtir a, Lo chungah tui a rawn luantir a:]3 Thil ropui tak zawn chhuah rual loh te, Thil mak tak mai chhiar sen lohte titu chu:\1Kei zawngin Pathian lam ka zawng ang a, Pathian hnenah ka chungthu ka kawltir ang.QBuai turin mihring a lo piang ani zawk, Meisi chung lamah a chho angin.gGTuarna hi vaivut ata lo chhuak a ni lo a, Buaina pawh hi lei atanga lo to chhuak a ni hek lo;xiA buh thar tur riltamten an ei zo a, Hling kar ata pawh an la a, A neih zawng zawng chu tuihalten an hap zo a.}sA fate chu an him awzawng lo, Kulh kawngka bulah chuan chil thlukin an awm a, Chhan chhuaktu tur lah an awm hek lo.RMi a tak zung kai ka hmu a, Mahse, a chenna chu anchhia ka lawh nghal a.hIVuina hian mi a a tihlum thei a, Itsiknain mi mawl a that thei. Itsiknain mi mawl a that thei.c AHan ko teh, chhang tur che an awm teh reng emaw? Mi thianghlim tu lam ber nge i hawi dawn?dAAn chhunga puan in thlunna hrui pawh chah a nihin An thi mai a ni lawm ni, finna nei loin?/ WZing leh tlai karah an boral a, Tukhaw ngaihsak lohin an ral zel thin a ni.An chhunga puan in thlunna hrui pawh chah a nihin An thi mai a ni lawm ni, finna nei loin?y kHlum ina chengte chu a va ring lo zual dawn em, Vaivuta siam mai a ni a, Phengphehlep anga awngrawp mai te chu!Z -Ngai rawh, a chhiahhlawhte pawh a ring zo lo a, A vantirhkohte pawh a a ti a ni:j MPathian hmaah mihring thi thei a fel tawk em ni? A siamtu hmaah mihring a thianghlim tawk em ni? A ding a, mahse, a hmel lan dan ka thlei thei lo; Riruang zawng ka hmaah a awm ngei mai; A reh thiap a, tin, aw ka hria a.NTichuan, ka hmai hmaah thlarau a kal a, Ka hmulthi a ding sung sung.Y+Hlauhna ka chungah a lo thleng a, khurhna nen, Ka ruh zawng zawng a tinghing a.@{ Mi mut reh lai taka Zan inlarna chu ka ngaihtuah laiin,Z- Aruk tein ka hnenah thu a lo thleng a, Ka beng hian a phunru ser ser chu a hria.\1 Sakeibaknei upa chu ei chhamin a boral a, Sakeibakneipui no hruaite chu an darh e.a; Sakeibaknei rum te, sakeibaknei kawlh awrawl te, Sakeibaknei vanglai ngho te a tliak e.J  Pathian thawah an boral thin a, A thinrimna chhemin an ral thin._7Keia hmuh dan chuan khawlohna lei leta, Buaina tuh chuan a ngai vek an seng leh thin.hIHan ngaihtuah vang vang teh, pawi khawih lo tu nge boral? Khawnge mi ngil tihboin an awm ngai?Z-I Pathian tih hi i rinchhan ber, I kawng ngilna hi i beisei chhan a ni lo em ni?[~/Tunah i chungah a lo thleng ve ta a, i chau a, A han khawih chia, i buai ta a ni.@}{I thuin tlute a tungding a, Khup zawite chu i tichak a.L|Ngai teh, mi tam tak i lo zirtir a, Kut chak lote i tichak tawh a.d{AI hnenah thu kam khat sawi i la, i hua ang em? Mahse, tawng loin tu nge insum thei ang le?Gz Tichuan, Elifaza Temani mi chuan a chhang a, heti hian a ti a:gyGKa hahdam lo a, ka awm hle hle thei lo a, ka chawl thei hek lo; buaina a lo thleng zawk a ni.9xkKa tihzawng tak ka chungah a lo thleng a, ka hlauhzawng tak ka hnenah a lo thleng.Ka hahdam lo a, ka awm hle hle thei lo a, ka chawl thei hek lo; buaina a lo thleng zawk a ni.SwKa ei dawn pawhin ka thaw a pik a, Ka rum chu tui angin a luang chhuak a.lvQMi a kawng thup bosaka hnenah engati nge eng pek a nih ? Pathianin huang a hung hnan hnenah chuan?FuThlan an hmuha lawma, nasa taka hlim em em tur hnenah chuan?FtThih chak em ema, hmu si lo, Ro phum zawn aia nasaa zawngtu,gsGEngah nge hreawm tuar hnenah eng pek a niha, Engah nge rilrua mangang hnenah nunna pek a nih?Tr!Tah chuan mi lian mi te an awm za a. Chhiahhlawh pawh a pu lakah a fihlim.PqTah chuan mi tangte an chawl hahdam hlawm a, Vengtu aw pawh an hre lo.\p1Tah chuan mi suaksualten chawhbuai an bang a, Tah chuan mi chaute pawh an chawl a.koOA nih loh leh, a hun loa piang thup bo ang ka ni tawh tur, Nausen eng hmu ngai lote ang mai hian.Wn'A nih loh leh, hotute rangkachak sum neia, Tangkaa an in tikhatute nen chuan:KmLei lalte leh remruatpuitute, Hmun ram lo indinsaktute nen chuan;Vl% Chutin ka mu ang a, ka reh riai tawh tur; Ka muhil ang a, ka chawl tawh tur:Vk% Engah nge mal chunga mi lo chawi? Engah nge ka hnek tur hnutein mi lo hmuah?`j9 Engati nge chhula ka lo thih loh? Engati nge pum ata ka chhuaha ka thaw a lo tawp loh?`i9 Ka nu chhul kawngka a lo khar loh avang leh Ka mithmuha buaina a thup hek loh avangin.phY A vartian arsi chu thim se la, Eng lo nghak se, hmu si lo se la. Zing khawfingchat pawh hmu hek suhse:`g9Ni anchhelawh thiamte chuan anchhia lawh rawh se, Leviathan chawh thawh thiamte chuan.MfChu zan chu zan khawhar lo ni se, tah chuan hlim thawm leng suh se. eChu zan chu zawng thimin chelh reng mai se la, Chu kuma nite zingah chuan him ve lo se la; Thla chhiarna zingah pawh lo tel suh se.dThim leh thihna hlim chuan an ta atan chuhse, Chhumin bawh reng mai se la; Chhun tithimtu zawng zawng khan tihlau rawh se.rc]Chu ni chu thim lo ni se, Chung lam atangin Pathianin ngaihsak lo se; Eng pawh chu a chungah eng suh se;RbKa pianna ni chu boral rawh se, Mipa fa a pai ta e, tihna zan nen chuan.0a[Tichuan Joba chuan, heti hian a sawi a:U` %Hetih hnu hian Joba chuan a ka a ang a, a pianna ni chu anchhia a lawh ta a._ Chutichuan, ni sarih leh zan sarih leiah an thutpui a, tumahin a hennah thu kam khat mah an sawi lo; a natna chu na emin an hria a ni.^- Hla deuh atanga an han en chuan an hre lo a, an rawl an chhuah a, an tap a; an puante an pawt thler a, an lu chungah vaivut an vanvawrh a.Chutichuan, ni sarih leh zan sarih leiah an thutpui a, tumahin a hennah thu kam khat mah an sawi lo; a natna chu na emin an hria a ni.]3 Tin, Joba thian pathumte chuan he'ng thil tha lo a chunga lo thleng zawng zawng hi an hriat chuan mahni hmun theuh atangin an lo kal a; Elifaza temani mi leh Bildada Shuhi mi leh Zofara Naamathi mite chu: amah tuarpui tur leh thlamuan tura a hnena lo kal hun an ruat tlang a.f\E Mahse, ani chuan ahnenah, "Nang hi hmeichhe a tawngin i tawng a nih hi. Eng nge, Pathian hnen ata thil tha kan hmu a, thil tha lo pawh kan hmu lo ang em ni?" a ti a. Heng zawng zawngah hian Joba chuan thu sual a sawi lo.[w Tichuan, a nupui chuan a hnenah, "I ngai rengin em ni i awm dawn? Pathian chu sawichhia la, thi la a ni mai," a ti a.8ZkA inhiahna'n lampei a la a, vut zingah a thu a.}YsChutichuan, Setana chu LALPA hma ata a chhuak a, Joba chu a kephah hnuai atangin a lu thlengin panchhia a veitir a.pXYTin, LALPA chuan Setana hnenah, "Ngai rawh, i kutah a awm e, a nunna erawh chu zuah ang che," a ti a .xWiTunah i kut thawh la, a ruh leh a tisa ngei khawihsak teh, i hmaichhan ngeiah a sawichhe mai ang che," a ti a.VTin, Setanan LALPA chu a chhang a, "Vun aiah vun tih a ni a, a ni, miin a neih zawng zawng a nunna atan a pe phal ang chu!UTin, LALPA chuan Setana hnenah chuan, "Ka chhiahhlawh Joba hi i ngaihtuah ngai em? Amah anga mi famkim, mi ngil Pathian tih mi, thil tha lo laka insum thei mi hi leiah tumah an awm lo a sin, vang awm loa mi tihchhiattir chung pawhin a ngai reng a la ni," a ti a.@TyTin, LALPA chuan Setana hnenah, "Khawi lam atanga lo kal nge i nih?" a ti a. Tin, Setana chuan LALPA chu a chhang a, "Leia ka vahvelna atang leh ka chhuk ka chhohna atangin," a ti a.zS oPathian fapate LALPA hmaa an inlan ni a lo awm leh a, Setana pawh LALPA hmaa inlan turin an zingah a lo kal ve a.WR )Heng zawng zawngah hian Joba chu a sual lo a, Pathian chu a mawhchhiat hek lo.wQ iKa nu pum ata saruakin ka lo chhuak a, saruak vekin ka kir leh dawn a nih hi; LALPA'n a pe a, LALPA'n a la leh ta a; LALPA hming chu fakin awm rawh se," a ti a.Heng zawng zawngah hian Joba chu a sual lo a, Pathian chu a mawhchhiat hek lo.oP YTichuan, Joba chu a tho a, a puan a pawt thler a, a lu a ziat kawlh a, leiah a tlu a, Pathian a bia a.BO Ngai teh, thlaler atangin thlipui a lo thawk a, in chu kil liah a rawn nam a, nula-tlangvalhote chu a delh a, an thi ta vek mai, keimah chauh hi hrilh tur chein ka chhuak a ni," a ti a.N yA la sawi lai mek chuan mi dang a lo la tlan leh a, "I fanu te, i fapaten an u ber ina chaw an ei a, uain an in laiin,pM [A la sawi lai mek chuan mi dang a lo tlan leh a, "Kaldai-ho pawl thumah an insiam a, sanghawngseite chu an rawn bei a, an la vek a; a ni, chhiahhlawhte pawh chu an that a, keimah chauh hi hrilh tur chein ka lo chhuak a ni," a ti a.TL #A la sawi lai mek chuan mi dang a lo tlan leh a, van atangin Pathian mei a lo tla a, beramte leh chhiahhlawhte chu a kang a, a tiral vek mai a, keimah chauh hi hrilh tur chein ka lo chhuak a ni," a ti a.K #Seba miten an rawn bei a, an la a, chhiahhlawhte chu khandaihin an that a, keimah chauh hi hrilh tur chein ka lo chhuak a ni," a rawn ti a.uJ eJoba hnenah chuan zualko a lo tlan a, "bawngpate chuan lei an hrut laia sabengtungte an kianga an tlat lain,SI ! Ni khat chu a fanu a fapaten an u ber inah chaw an ei a, uain an in laiin,CH  Tin, LALPA chuan Setana hnenah chuan, "Ngai rawh, a neih zawng zawng chu i kutah a awm e, amah tak erawh chu khawih suh ang che," a ti a. Tichuan, Setana chu LALPA hma ata a chhuak ta a.G { Tunah hian i kut thawh la, a neih zawng zawng hi han khawihsak teh, i hmaichhan ngeiah a sawichhe mai ang che," a ti a.$F C Amah chu a in nen, a neih zawng zawng nen, kil tinah i hung vel a ni lo'm ni? A kut hnathawh mal i sawm a, he ramah hian a lo neinung sawt em em atin a ni.eE E Tichuan, Setana chuan LALPA chu a chhang a, a hnenah, "Joba chuan vang awm loin a tih em ni?PD Tin, LALPA chuan Setana hnenah, "Ka chhiahhlawh Joba hi i ngaihtuah ngai em? Lei chungah hian amah anga famkim, mi ngil, Pathian tih mi, thil tha lo laka insum thei mi tumah an awm lo a sin," a ti a.JC Tichuan LALPA chuan Setana hnenah chuan, "Khawi lam atanga lo kal nge i nih?" a ti a. Tin, Setana chuan LALPA chu a chhang a, a hnenah, "Leia ka vahvelna atang leh ka chhohna atangin, " a ti a.dB CTin, Pathian fapate LALPA hmaa an inlan ni a lo awm a, Setana pawh an zingah a lo tel ve a./A YTin, chutia an ruai thehte an zawh hnuah chuan Joba chuan anmahni a ko a, a thian hlawm a; zing takah a tho a, an zaa hming kimin halral inthawi a hlan a: Joba chuan, "Ka fapate hian thil an lo tisualin Pathian an lo sawi chhia a ni mahna," a ti a ni. Joba chuan hetiang hian a ti fo thin a ni.@ /Tin, a fapate chuan an inah an hun zelah ruai intheh chhawkin an kal khawm thin a, an farnu pathumte chu an hnena ei leh in turin an sawm thin a.Q? A neihnunzia chu, beram sangsarih, sanghawngsei sangthum, bawngpa tuak zanga, sabengtungpui zanga leh chhiahhlawh tam tak a nei a ni: tichuan he mi hi khaw chhak fate zingah chuan mi ropui ber a ni a.2> aTin, fapa pasarih leh fanu pathum a nei a.= 1Uz ramah chuan mi pakhat a awm a, a hming chu Joba a ni; chu mi chu mi famkim, mi ngil tak, Pathian tih mi, thil tha lo laka insum thei mi a ni a.V<% Juda mi, Mordekaia chu lal Ahasuera dawttu ani a, Judate zingah chuan mi ropui tak, a unaute tam tak lung tiawi a, a chipuite thatna zawng a, a hnampuite zawng zawng hnena thlamuanna thu sawi thin a ni a.";= A thiltihthiehna leh a chaknaa a thiltih zawng zawng leh Mordekaia ropuina chungchang, lalin a tihchungnun dan thu kimchang takin Medai leh Persia lalte lal lai chanchin ziakna buah a chuang a ni lo'm ni?Juda mi, Mordekaia chu lal Ahasuera dawttu ani a, Judate zingah chuan mi ropui tak, a unaute tam tak lung tiawi a, a chipuite thatna zawng a, a hnampuite zawng zawng hnena thlamuanna thu sawi thin a ni a.a: = Chutichuan, lal Ahasuera chuan a ram leh tuifinriat thliarkarte chu chhiah a chawitir a.D9 Aien kut hman dan chu Estheri thupekin lehkhaah ziak a ni. 8 Juda mi Mordekaia leh Lalnu Estheri thupek ang leh anmahni ngei pawhin anmahni leh an thlahte tana chaw nghei leh tah ni tura an lo ruat angin he'ng Aien nite hi an hun ruatah an serh tur a ni," tiin.Aien kut hman dan chu Estheri thupekin lehkhaah ziak a ni.{7o Tin, Ahasuera ram then za leh sawmhnih leh pasariha Juda-ho zawng zawng hnenah chuan tha takin lehkha an thawn a.67 Chutichuan Abihaila fanu, lalnu Estheri leh Juda mi Mordekaia chuan Aien chungchanga lehkha thawn pahnihna chu tinghet turin thu nei takin an ziak a.5 tin, chung nite chuan chhuan zawng zawng a chhungkaw tinah, ram then tinah, khaw tinah, an hre rengin awm niah an hmang tur a ni; tin, chung Aien nite chu Judate zingah ngaihthah mai tur ani lo a, chu mi hriat rengna pawh an thlahteah tawp mai tur ani lo an ti a.]43 Judate chuan anmahni chhanah leh an thlahte leh anmahni rawn bel apiangte chhanah thlasik anga khel loin chung nite chu lehkha thawna chuang ang leh a hun ruat ang tak chuan kum tin, awm nia hmang turin an ti a;H3 Tin, chu aienna avang chuan chung nite chu Aien nite an ti a. Chutichuan chung lehkha thu zawng zawng avang te, chung thil lo thleng an hmuh avang te, an chunga thil lo thleng avangte chuan.?2w nimahsela lal hmaa chu thu chu a lo thlen chuan suahsualthlak taka Judate a phiarna chu ama lu chungah a let ang a, amah leh a fapate chu khaikan tur ani tih lehkhain thu a pe a ni.:1m Agag mi Hamedatha fapa Hamana, Judate hmelma chuan Judate chu tiboral turin a phiar a, Aienna a lo siam tawh diam si a, chu chu anmahni timang tur leh tiboral tura aienna a ni:o0W Tichuan an lo tih tan tawh sa ang leh Mordekaian an hnena a thawn angin Judate chuan tih an tum ta a;/1 21-22, Adar thla, ni sawm leh ni li ni leh ni sawm leh ni nga ni chu kum tin, awm nia hman turin thu a pe a; chu mi ni chuan Judate chu an hmelmate laka ralmuanga an awm tak avang leh chu mi thlaa lungngaihna chu an tan lawmna a chan tak a, tahna ni chu lawmawm taka a lo chan tak avangin; tin ruaitheh ni leh hlimna ni leh chanvo inthawn ni leh mi retheite thilpek ni atana siam turin thu a pe bawk a..1 21-22, Adar thla, ni sawm leh ni li ni leh ni sawm leh ni nga ni chu kum tin, awm nia hman turin thu a pe a; chu mi ni chuan Judate chu an hmelmate laka ralmuanga an awm tak avang leh chu mi thlaa lungngaihna chu an tan lawmna a chan tak a, tahna ni chu lawmawm taka a lo chan tak avangin; tin ruaitheh ni leh hlimna ni leh chanvo inthawn ni leh mi retheite thilpek ni atana siam turin thu a pe bawk a.-% Tin, Mordekaia chuan chung thil chu a ziak a, lal Ahasuera ram thente chhunga Judate zawng zawng, lamhnai leh lamhlaa mite lehkha a thawn a,-,S Chuvang chuan a ni, kulh nei lo khuatea Judate chuan Adar thla ni sawm leh ni li chu hlimna leh ruaithehna ni leh ni ropui leh ei tur inpek tawnna niah an siam ni.@+y Susan-a Judate erawh chu chu mi ni, ni sawm leh ni thum leh ni sawm leh ni li ni chuan an pung khawm a; ni sawm leh ni nga ni chuan an chawl a, ruaitheh ni leh hlimna niah an siam a.* Adar thla ni sawm leh ni thu niin chu chu an ti a, tin, ni sawm leh ni li ni chuan an chawl a, ruaitheh ni leh hlimna niah an siam a.o)W Tin, Juda dang lal ram then tina awmte pawh an pung khawm a, inchhanhim turin tan an khawh a, an hmelmate lakah ralmuangin an awm a, anmahni hawtute zinga mi singsarih leh sangnga an that a; nimahsela rallak sum chu an khawih lo.(5 Tin, Susan-a Judate chu Adar thla, ni sawm leh ni li ni pawhin an pung khawm a, Susan-ah mi zathum an that a; nimahsela rallak sum chu an khawih lo.'{ Tin, lal chuan chutianga ti tur chuan thu a pe a; Susanah thupek chu an puang a. Hamana fapa sawmte chu an khai kang a.?&w Tin, Estheri chuan, "Lalin rem a tih chuan, Susan-a Judate hian vawiina thupek ang bawk hian naktukah pawh ti se la. Hamana fapa sawmte chu awhhlumnaah khai kan ni rawh se," a ti a. T4~~w~&}}e||u| {{Mzzzzz$yyeyxxxSxwwrw vvOuuuAtttdtssTsrrSqqqEpppGooo?nnmn1mmllql kkbkjjFiiiHhhh ggff|f1eeced~d;ccc*bbb'aara``[`__M^^^5]]]F\\\E[[[,ZZZ1YYkY(XXWWjWVVzVUUATToSSS7RRAQQQPPPP:OO1NNN$MMxM'LLrLKKMJJJTIIhI#HH}H.GGPFFFiF EEE@DDD(CCC1BB'AAAE@@@J??x?>>~>3==y=&<%%J$$u$###8""">!!!5 7#+KS U1|MBCRKoPMl w  M e I f:V=p,/jMEngtin nge Pathian hmaah mi a fel theih ang le? Engtin nge hmeichhe hrin a thianghlim theih ang?QA sipai ruale chu chhiar rual em ni? Tu chungah nge a eng a chhuah loh?^5A hnenah chuan rorelna leh hlauhawmna a awm a, A hmun sangahte chuan remna a siam a.E Tichuan, Bildada Suhi mi chuan a chhang a, heti hian a ti a:h ITunah chuti ni suh se la, tu nge daw mi ti thei ang a, Ka tawng kha engmah loah sawi thei ang.U #Chawisan an ni a, rei loean an ral a; Mi dang angin an vuai a, an chuai a, Buh vui angah chhumin an awm ta a.Tunah chuti ni suh se la, tu nge daw mi ti thei ang a, Ka tawng kha engmah loah sawi thei ang.W 'Hlimna a siamsak a, tah chuan an chawl a, An kawngah chuan a mit a fu reng a.p YPathian chuan a chaknain thiltitheite nun chu a tisei a, Dam an beisei loh hnu pawhin an tho chhuak a.G Ching, fa hring lo chu a ei a, Hmeithai thil tha a tihsak lo.Chhulin a theihnghilh a, changpatin tui takin a ei a, Hriat reng a ni tawh lo vang a, Suahsualna chu thing angin a tliang a.BKhaw ro leh lumin vurtui a tiral a, Seolin thil tisualte.~uTui chungah chuan chak taka len an ni a, Leiah hian an chanvo chu anchhedawng a ni, Grep huap kawng lam a hawi lo e.`9An za atan zing chu thihna daihlim ang a ni a, Thihna dailhlim tihbaiawm chu an nel a.SThimah inte an lai pawp a, Chhunah an inkhar khung a, Eng reng an hre lo.dAUirepa mitin thimhmul a thlir a, tuma'n mi hmu lo ang, tiin. Hmai khuhnain ahmel a tuam a.lQVartianah tualthtattu chu a tho a, Rethei leh tlachhamte a that a, Zanah chuan rukru ang mai a ni._7 Eng lakah lo helte an awm a, A kawngte lah an hre lo a, A kawng takah pawh an awm lo.~u Khawpui bip takah mite an rum a, Mi hliam rilru chu a au chhuak a; Pathian lahin thil dik lo chu a bengkhawn hek lo.a; Hriak an siam a, chung mite hung chhungah chuan, Uain sawrna an chil a, tuihal chungin.N~ Silhfen loin saruakin an vakvai a, Rilram chungin buhphalte an pu a;d}A Pa nei lo hnute hne lai pawhthlaksak chingte an awm a, Retheite hnen aa dahkhamah an la a.L|Tlanga ruahpuiin a nan huh a, Phen tur nei loin lungpui an b el a.H{ Silhfen loin zankhuain an mu a, Khaw vatah inkhuhna an nei lo.KzAn chaw tur ram ata an at a, Mi sual grep huan hmaihthelh an vai,yNgai teh, thlalera ram sabengtungte angin Taima taka ei tur zawngin an hna an va thawk a, An fate tan thlalerin chaw a tum a,>xwTlachhamte kawng an botir a, Leia retheite an biru a.[w/Pa nei lote sabengtung an um bosak a, Hmeithai bawngpa, dahkham atan an laksak a,pvYAmah hretuten engah nge a nite an hmuh loh? Ri sawn chinge an awm a, Ran rual an man lui a, an vulh a.0u ]Engkimtitheian engah nge hun a ruat loh.LtThimna chuan mi hual vel a, Thim chhah pui chuan ka hmai a khuh a.sPathianin ka thinlung chu a tichau a, Engkimtitheia chuan mi tibuai a.Thimna chuan mi hual vel a, Thim chhah pui chuan ka hmai a khuh a.Hr Chuvang chuan ahmaah ka buai a, Ka ngaihtuahnain amah ka hlau.KqKa chana ruat chu a ti a, A rilruah chutiang chu a awm teuh a ni.Tp! Mi nghet a ni a, tu nge khawih ber thei ang? A duhzawng chu a ti mai a ni.[o/ A kamchhuak thupek chu ka pensan lo a, A kaa thute chu ka dan aiin ka roh zawk a.Qn Ka ke hian hniakhnung tak a dai zel a, A kawng ka zawh a, ka peng lo e.Wm' Ka kawng zawh chu a hria a, Mi fiah hunah rangkachak angin ka chhuak dawn si.nlU Vei lama a thawh lai pawhin ka hmu thei chuang lo a, Ding lamah a nih leh, a biru a, ka hmu thei lo.kkONgai teh, hma lam ka han pan a, amah a awm si lo, Hnung lam ka pan a, amah ka hmu thei chuang lo.kjOTichuan, mi fel chuan a hnenah a ngen ang a, Mi ngaihtuahtu hnen ata chu ka chhuak vang vang ang.]i3A thiltihtheihna ropui chuan mi khing dawn em ni? Hnai lo e, mi bengkhawn zawk ang.Zh-A mi chhanna tur thute ka hre duh a, ka hnena a sawi tur chu hriat thiam ka duh.GgKa thu chu ahmaah ka thlena ng a, Ka ka tanfungin a khat ang.Zf-Aw, amah ka hmuhtheihna tur lam chu hria i la, A thut hmunah chuan ka kal tur a!Ue#Vawiin pawh ka vuina hi a nasa e, Ka rum chung pawhin a kut chu a rit a ni.9d oTichuan, Joba chuan a chhang a, heti hian a ti a:ocWPawikhawih lo ni lo pawh a chan chhuak ang a, A ni i kut thianghlimna azarah chhanchhuahin a awm ang.KbAn paih thlak che pawhin, Din chhuahna a awm, i ti ang a, Mi inngaitlawm chu a chhandam ang.Pawikhawih lo ni lo pawh a chan chhuak ang a, A ni i kut thianghlimna azarah chhanchhuahin a awm ang._a7Thil i ruat ang a, i tan a ding nghet ang a; Tin, i kawngte chu engin a chhun fo ang.Y`+A hnenah i tawngai ang a, a ngai thla ang che; Tin, i thutiamte chu i hlena ng.X_)Tin, Engkimtitheiaah chuan i lawm tawh ang a, Pathian lam chu i hawi tawh ang.R^Engkimtitheia chu i ro a ni ang a, Tangkarua hlu takte chu i ta ani ang.X])I rote chu vaivutah dah la, Ophir rangkachakte chu luite lung zingah dah rawh.q\[Engkimtitheia hnena i kir chuan tundin i ni ang a, I puan in ata fel lohna i dah bo daih phawt chuanin,U[#A kaa chhuak dan chu dawng ngei teh aw, I thinlungah a thu dah tha ang che.`Z9Nangmah ngeiin amah tlawn la, remna siam rawh, Richuan, i tan thil tha alo chhuak ang.QYKan chunga lo dingte tihboin an awm a, A bang meiin a kang ral a, tiin.^X5Mi felte chuan an h mu a, an lawm a, Mi pawikhawih lote chuan anmahni an nuihsan a,mdWAChuti chungin an inte thil thain a tikhat - Mi suaksualte remruat chu ka lakah a hla a ni._V7Pathian hnea Min kiansan rawh, Engkimtitheia chuan eng nge min tih theih? Titute chu,XU)Anni chu an hun hmaa lak boin an awm a, An innghahna chu lui len boin a awm a;MTKawng hlui chu i zawh dawn em ni? Mi suaksualten an zawh thina kha?aS;A hmuh lohna'n chhum chhah takin a khuh a, Van kual chhungah chuan a kal vel a, i ti a,GR Pathianin eng nge a hriat? Thim chhah danah a rel thei em ni?VQ% Van sangah Pathian a awm lo em ni? Arsi sang berte en la, an sanzia mai chu.BP I hmuh theih loh thimna leh Tui tam tak chuan a khuh che.WO' Chuvang chuan i velin thang a awm a, Hlauhna chuan a tibuai ta thut che a ni.LN Hmeithaite chu ruakin i tir bo a, Pa nei lote ban chu i titliak a.DMTharum thawhin mi ram i la lui a, I duhsak zawngte i pe a.GLChaute hnenah tui in tur i pe lo a, Riltamte tan chaw i ui a.]K3Engmah loan i unau hnen ata dah kham i phut a, Saruakte chu an silhfen i hlihsak a.PJI suahsualna a nasa a ni lo maw? I khawlohnain tawp reng a nei hek lo.BIAmah i tihna'n em ni a zilh che a, rorelnaa a luhpui che?iHKMi fel i nih chuan Engkimtitheia tan a hlu em ni? I kawnge i tihfamkim chu a tan a hlawk em ni?aG;Mihrign hian Pathian tan tangkaina a nei em ni? Miin a fin chu a tangkaipui ngei tak e,AF Tom E;ofaza Temani mi chuan a chhang a, heti hian a ti a:zEm"Tichuan, engtin nge thu engmah lo tak meuha mi thlamuan dawn? In chhannaah hian dawt mai lo chu engmah a awm lo.iDK!Lei tlang pawhin a delh na lo. Mi zawng zawngin a hnu an chhui a, A hmaa chhiar sen loh lo awm tawhte ang khan.Tichuan, engtin nge thu engmah lo tak meuha mi thlamuan dawn? In chhannaah hian dawt mai lo chu engmah a awm lo.7Ci Thlanah kalpui a ni a, A thlan chu ven a ni a.WB'Tunge a hmai hmaah a kawng chu piang ang a, Tunge a thiltih chu thungrul ang?ZA-Mi sual chu vanduai niah zuahin a awm a, Thinur niah hruai chhuah an ni, tih hi.M@Zin vel mite in zawt ngai lo em ni? An sawite chu in pawm lo em ni?Y?+Khawnge hotu in chu a awm? Mi suaksual chenkualna puan in chu khawnge? in ti a.]>3Ngai teh, in ngaihtuahte zawng ka hria alawm, Dik lo taka ka chunga in phiarte chu.F=Vaivutah ang khatin an mu a, Changpatin a bawm khat hlawm a.N<Tin, mi dang lungngai takin a thi a, Thatna reng reng tem ngai loin.G;A taksa chu thauin a khat a, A ruh thling pawh a hnawng a ni.D:A vanglai takin mi a thi a, Muang tak leh nuam taka awmin.P9Pathian tu nge hriatna zirtir ang? Mi chungnungte pawh rorelsaktu chu?V8%A bo hnuah a in chu a tan eng nge a nih, A thla zat tihtawp a nih hun chuan?]73Anmahni mit ngeiin an chhiatna chu hmu se, Engkimtitheia thinurna chu in an hmiang.r6]Pathianin khawlohna an fate tan a dah, in ti a, Anmahni chungah thlentir ang hmiang, an hriat theihna'n._57Vawi engzat nge buhpawl thliin a chhem ang an nih a, Favai thlipui len bo ang an nih?4Mi suaksual meichher chu vawi engzat meuh nge a mih a, Vanduaina a chunga a thlen a, A thinurnain Pathianin lungngaihna a pek hlawm?b3=A! an sum leh pai an kuta awm lo ni lo, Mi sualsualte remruatna chu ka lakah a hla a ni.2Engkimtitheia chu eng nge a nih, a rawng kan bawlna tur chu, A hnenah kan tawngtaiin hlawkna eng nge kan hmuh ang?" an ti a.R1Tin, Pathian hnenah, "Min kalsan rawh, I kawngte hriat hi kan chak lo e,Z0- An nite chu neinung takin an khawhral a, Seolah chuan thlamuang takin an liam a,X/) An perhkhuang leh tingtang remin an zai a, An phenglawng thawmah an hlim za a.N. Ran rual angin an fanaute na chhuahtir a, An fate chu an tualchai a.e-C An bawngpain chi a thlah a, a pelh ngai lo a, An bawngpuiin no a nei a, a chhiat ngai lo a,[,/ An in lote chu hlauhawm lakah a him a, Pathian tiang chu an chungah a tla hek lo.`+9An chi thlahte chu an henah an mithmuhah a tinghet a, An rila rahte chu an hmai hmaah.`*9Eng tizia nge mi suaksualte chu an nun a, An lo upat a, a ni, an lo hmuingil theih ni?Q)Ka han ngaihtuahin ka mang a ang a, Hlauhnain ka thauvah mi a man thin.6(gMi en u la, mak ti u la, kutin ka hup rawh u.N'Keia phunnawina hi mihring chungah em ni? Dawhthei rual ka ni em ni?Z&-Mi ngaichang u la, ka han sawi phawt ang a, Ka sawi zawhah la nuihsan ang che u.[%/Ka thusawi hi ngun takin ngaithla teh u, Hei hi in thlamuanna thu chu ni rawh se.5$ gTin, Joba chuan a chhang a, heti hian a ti a:h#IHei hi Pathian laka mi suaksual chanpual a ni a, Roluah tur Pathianin a tan a ruat a chu a ni.<"qA ina thil pungte chu an bo ang a, A thinur niah chuan a bungruate an luang ral ang.Hei hi Pathian laka mi suaksual chanpual a ni a, Roluah tur Pathianin a tan a ruat a chu a ni.F!Vante chuan a khawlohna an puang ang a, Leiin amah a do ang.  A ro atan thim chhah mup khawl khawl a ni a, Chhem loh mei chuan a kang ral ang a, A puan in ata hnutchhiah apiang a tiral ang.A han pawt phawi a, a taksa ata a lo chhuak a, A ni, a hmawr tle tak chu amit ata a lo chhuak a, Thil rapthlak a chungah ahtleng a ni.Z-Thir hriamhrei chu a tlan bosang ang a, Dar thlangul chuan amah a kap tlang ang.oWA pum tipuar turin a thinur hlauhawm tak chu A chungah A tir ang a, A ei atan a chungah A surtir ang,mSA hausak vanglai tak chu a chep hun ani ang a, Tlachhamte chuan a chungah kut an len huai huai ang.X)A ei zawh loh engmah a awm lo a, Chuvangin, a sum leh pai chuan a tuar lo ang.In, a sak loh chu, a chhuhsak a. A duhamna chu a kawchhungah a awm hle hle thei lo a, A lawmna thilte chu engmah ahum lo ang.U#A lak khawmte hchu a chen lo ang. Reitheite chu ahnehchhiahin a hawi san a,MA thawh chhuah chu a theh kir ang a, Hrawk tlaina'n a hmang lo ang;V%Luipuite chu a thlir lo ang a, Khawizu leh bawnghnute khala luang luite chu,FRul tur chu a fawp ang a, Rulrial tur chuan amah a that ang.X)Hausaknate ch a lem a, a law chhuak leh a, pathianin a pum ata a paihchhuak a,LA pum chhungah alo danglam a, A chhungah rul tur kha tak ani ta a.V% Zuat hliauin thlah phal lo mah se, A kam chhungah hmuam reng zawk mah se la,I  Suahsualna hi a kaah thlum mah se, A lei hnuaiah thukru mah se,O A ruhte chu a tleirawl sualnain a khat a, Mahse vaivutah amutpui ang.b= A faten mi hretheite khawngaihna an dil ang a, A kutin a sum leh pai chu a theh kir ang.c? Amah hmu thin mit khan a hmu tawh ngai lo ang a, A hmun pawhin a hmungai thaw hek lo ang.eCMumang ang maiin a thlawk bo ang a, Hmuh a ni lo ang: A ni, zan inlarna anga um bo ani ang.j MAma zun ek angin a boral vang vang ang: Amah hmu tawhte chuan, Khawiah nge a awm tak? an ti ang.O A ropuina chuan vante thleng chhoin, A lu chuan chhumte tawng mah se,h IMi suaksual hlimna chu a tawi a, Pathian hre lo mi lawmna chu Mit khap kar chauh a ni, tih hi?D Hmasang ata leia mihring awm achin, Hei hi i hre lo em ni?X )Zilhna mi tizaktu chu ka hre ta a, Ka hriatthiamna rilru chuan mi chhang a ni.kOHei vang hian ka ngaihtuahnate chuan chhanna mi siam a, Ka chhungah hmanhmawhna a awm avang hian.E Tin, Zofara, Naamathi mi chuan a chhang a, heti hian a ti a:veKhandaih chu hlau rawh u, Thinurna chuan khandaih hremna a thlen si a, Rorelna a awm tih in hriat theihna'n.FEngtin nge amah chu kan tihduhdah ang, Thil bulte amahah hmu siin, in tih chuan,Khandaih chu hlau rawh u, Thinurna chuan khandaih hremna a thlen si a, Rorelna a awm tih in hriat theihna'n.ucKeima tan ngei ka la hmu ang a, Ka mitin a la thlir ang a, mi dang ni loin, Ka chhungah ka rilru a chau ta.LKa vun hi tihchhiata a awm hnuin, Ka tisain Pathian ka la hmu ang.Z-Ka tlantu chu a nung tih ka hre si a, Nakinah chuan leiah hian a lo la ding ang.NZiakna thir leh suanin, Lungpuiah kumkhua atan ziak ni teh se la aw!OAw, ka thute chu ziak ni teh se la! Lehkhabuahte chuang teh se la aw!Pathian kutin mi khawih a nih hi. Engah nge Pathian ang ziazanga mi tihduhdah a, Ka tisa tuarna hi tawk in la tih loh ni?L~Aw, nangni ka thiante u, Mi khawngaih rawh u, mi khawngaih rawh u,N}Ka vun leh ka tisa hi ka ruhah a bet a, Ka ha vun chu ka la chang a.Z|-Ka thian tha zawng zawngten mi ten a, Ka hmangaih thinte chu ka lakah an ner ta.<{sNaupangte lamin mi hmusit a, Ka han tho hi mi eu a.OzKa nupui tan ka rim a chhia a, Ka chhul khat kualpui tan ka tenawm a.Uy#Ka chhiahhlawh ka ko a, mi chhang lo a. Kam thlumin ka ngen tur a lo ni ta.jxMKa in chengte leh ka in awm nulaten Mikhualah mi chhiar a, An mithmuhah hmel hriat loh ka ni ta.PwKa laichinten mi chu-kha ta lo a, Ka thian bulten mi theihnghilh zo a,Rv Ka unaute ka lakah a tihla a, Ka hmel hriatte ka lakah an mi hrang zo a.bu= A sipai rual an kal khawm a, Ka lamah kawng an thlak a, Ka puan in velah buk an khuar a.Ht  A thinurna ka chungah a mut kai a, A hmelma angah mi chhiar a.\s1 Kawng tinah mi tichhia a, ka ral a ni ta: Ka beiseina thing angin a pawt phawng a.>rw Ka ropuina mi hlihsak a, Ka lua lallukhum chu a la a.Wq'Ka kawng dai atheu hnan a, ka pel thei lo, Ka kawngte chu thimin a khuh a ni.pyNgai teh u, Pawngnekna, tiin ka au chhuak a, Mahse, chhan ka ni lo a, tanpui dilin ka au a, mahse, rel dikna a awm lo.KoHre ta che u, Pathianin mi paih thla a, A lenin mi tuam a nih hi.Vn%Ka chunga intilian in nih a, Ka chhiatna hi mi hnialfunga hmang i nih chuan,GmDik lo pawh ni ta i la, Ka dik lohna chu keimahah ka pai ang.Ul#Vawi sawm lai mi dem chhe ta a. Tha lo taka ka chunga tih hi in zak hek lo.DkEng chen nge mi tihhreawm ang a, Thutea mi vuak vual dawn?4j eTin, Joba chan a chhang a, heti hian a ti a:ai;Mi fel lo chenna zawng chutiang hchu a ni ngei a, Chu chu Pathian hre lotu hmun a ni e.*hMThlang lama miten ani hi mak an ti ang a, Chhak lama mite an thlabar ang.Mi fel lo chenna zawng chutiang hchu a ni ngei a, Chu chu Pathian hre lotu hmun a ni e.Yg+Ami tezingah tu leh fa a nei lo ang a, A chenanah chambang tur a nei hek lawng.LfEng ata thimah len luh a ni ang a, Khawvel ata um chhuah a ni ang.Te!Lei ata a hriat rengna a boral ang a, Kawtthlerah hming a nei tahw lo ang.NdChhungrilah a zung a mawih ang a, Chung lamah a zar a vuai bawk ang.Xc)A mi ni ngai lo a puan inah an cheng ang a. A chennaah kat theh darh a ni ang.]b3A rinpui pian in ata chu kar phawh a ni ang a, Hlauhawmho lal hnenah hruai ani ang.Za- A taksa bhung hrangte a ei zo ang a, Thihna fa tirin a bung hrangte a ei zo ang.F` A chakna atamchhawl ang a, A kiangah chhiatna a inpeih reng.M_ Kil tinah hlauhawmin a tihlau vang a, A hnungah chuan a um zel ang.D^ A tan leiah valh phum ani a, Kawngah a tan thang kam a ni.F] A kerekah thangin a hling ang a, Ani chu thlangin a man ang.?\yAma ke ngeiin lenah a paih lut a, Hum chungah a kal a.,[SAma remruat ngeiin a paih thla ang.sZ_A puan ina eng chu a thim ang a, A kianga khawnvar chu tihmih a ni ang. A ke pen chakna chu a chep ang a,PYA ni, mi suaksual eng chu timih a ni ang a, A meisei pawh a de lo ang.XNang mahni thinurnaa intai thlertu, Nangmah avangin lei kalsan a ni dawn em ni? Lungpui pawh a hmun ata sawn a ni dawn em ni?LWEng tizia nge ran anga ngaih kan nih a, I mithmuha tenawm kan nih?ZV-Eng chen nge thu remchang in dap dawn? Ngaithua u la, chu mi hnuah kan sawi ang.FU Tichuan, Bildada, Suhi mi chuan a chhang a, heti hian a ti a:BTSeol kawngkaah a chhuk ang a, Vaivutah kan chhuk dun ang.{SoKa beisei chu khawiah nge? Ka beisei chu tu nge hmu ang?Seol kawngkaah a chhuk ang a, Vaivutah kan chhuk dun ang.kROChhiatna hnenah, "Ka pa i ni" ka tih a, Changpat hnenah, "Ka nu leh ka farnu in ni" ka tih chuan,FQ Seol chu ka in anga ka en a, Thim hnuaiah ka khum ka dawh a,IP  Zan chu chhunah a chantir a; Eng chuan thim a hnaih e, an ti a.aO; Ka nite a liam ta, ka thil tumte a thlawn zo ta, Ka thinlung ngaihtuah thinte ngei chu.TN! In zain lo kir u la, lo kal teh u, In zingah mi fing ka hmu chuang lo ang.YM+ Mi fel chuan a kawng ngai a chelh tlat a, Kut fai nei chu a chak deuh deuh ang.oLWMi ngil takte chuan hei hi mak an ti ang. Mi pawikhawih lo chu pathian nei lote chungah a thinur ang.`K9Lungngaih vangin ka mit pawh a thim a, Ka bung zawng zawng hi hlimthla ang a lo ni ta.OJMite zinga kamram mai atan mi siam a, Tenawm langsar tak ka lo ni ta.NIHlawkna atana a thian thlauthlatua chu, A fate mit pawh a chuai ang.]H3Hriat thiamna lakah an thinlung i thup a; Chuvangin, anni zawng i chawisang lo ang.IG I hnenah ka tan thutiam siam teh, Tunge ka tan zakhamna ni ang?]F3Nuihsantute ka hnenah an awm zawng a nih hi, An thu thin tiurah huan ka mit a fu a.OE Ka thlarau a rawih ta, ka nite a ral ta, Ka chapual chu thlan a ni ta.XD)Kum rei lote a lo ral hunah, Ka kir leh lohna tur kawng chu ka zawh dawn si a.1C[Pathian hnenah miin mihring hi tan teh se la aw! Mihring fapain a thenawm a tan ang hian.Kum rei lote a lo ral hunah, Ka kir leh lohna tur kawng chu ka zawh dawn si a.QBKa thiante chuan mi nuihsan a, Mahse, Pathian hnenah ka mittui a sur a.dAATunah pawh, ngai tawh, ka thu hretu vanah a awm ani e, Mi hriatpuitu chu van sangah a awm.W@'Aw leilung, ka thisen chu khuh bo suh la, Ka tah hian chawlh hmun nei suh se.R?Ka kutah pawngnekna a awm lo a, Ka tawngtaina a thianghlim chung pawhin.E>Tah vangin ka hmel a sen a, Ka mit vunah thihna hlim a awm;I= Ka vun chungah saiip puan ka bel a Ka ki chu vaivutah ka tal a.Z<-Chhiatna chunga chhiatnain mi tichhia a, Mi hrang angin ka chungah a lo thawk a.t;aA thal kaptute chuan mi hual vel a, Ka kalte chu a then darh a, a dim lo, Lei chungah ka mit a leih bua a.|:q Nuamsa takin ka awm a, aman mi phel darh a, A ni, ka ringah mi la a, mi pawt sawm a: A tin tur atan mi tar bawk a.W9' Pathian ngaihsak lo kutah mi hlan a, Mi suaksualte kutah chuan mi theh lut a.b8= Ka chungah an ka an ang a, Dichim takin biangah mi beng a, Ka chungah an inhawr khawm a.v7e A thinurin mi tai thler a, mi tiduhdah a, Ka chungah a ha a thial a, Ka khingpuiin ka chungah a mit a len a.6y Nangin mi chelh bet a, chu chu ka chunga hretu a ni a, Ka cherna hian mi hek a. Chu chu ka hmai chhana hriattirtu a niK5Mahse, Aman mi tichau a, Ka pawlpuite zawng zawng chu i titiau a.\41Sawi mah i la, ka lungngaihna a dai lo a, Ngawi mah i la, eng nge ka naw chuan na?a3;Mahse, ka ka chuan ka tichak ang che u a, Ka hmuia thlamuanna thuin a tinuam ang che u.s2_Ka ni ang hi ni u la chuan In chungah thu ka zamw khawm chiam thei ang a, Lu ka thin khum thei ang che u.41cKei pawh in tawng angin ka tawng thei a ni;Z0-Thu ruakin tawp anei ang em? A nih leh, engin nge chawk tho chia i han chhan ni?Y/+Chutiang thil chu tam tak ka hria a ni, In zain thlamuantu tuar hreawm in ni e.5. gTin, Joba chuan a chhang a, heti hian a ti a:a-;#Pawi khawih an ngaihtuah a, Khawlohna an rawn chhuah a, An pumin bumna a buatsaih a ni.<,q"Pathian ngaihsak lo pawlte chu an cha der ang a, Thamna puan inte chu meiin a kang ral ang.Pawi khawih an ngaihtuah a, Khawlohna an rawn chhuah a, An pumin bumna a buatsaih a ni._+7!Grep hrui angin a rah hel a sawi til ang a, Olive thing angin a par a thing thla ang.@*{ A hun hmain a tlingtla ang a, A zar chu a hring lo ang.[)/Mahni inhumin engmah loah innghat suh se, A hmuh tur chu engmah lo ani dawn si a.e(CThim ata a chhuak lo ang a, Meialhin a zarte a hliau lo ang a, A kaa a thawah a kal bo ang.q'[A hausa lo ang a, a sum leh pai chu a awm hlen hek lo ang a, An neihte chu lei lamah an kur hek lo ang.E&Khawpui tiau hnuahte a cheng a, Tuma luah loh inahte chuan.<%sA thauin a hmai atuam a, A kawngah thau a chheng a;S$Luhlul takin ama chungah a tlan a, A phaw lai pjnawg chhah pui nen chuan;X#)Pathian chunga a kut a lek leh Engkimtitheia chunga chapo taka a chet avangin;e"CHreawmna leh thawpikna chuan a tihlau a; Lal inpeihsain indona a hneh angin amah an hneh a;[!/Ei tur zawngin a vakvai a, Khawnge? tiin, Thimna ni chu a kutah ngasa tih a hria:D Thim ata chhuah a inring lo a, A hmabak chu khandaih a ni.Y+Hlauhawm thawmte chu a bengin a hria a, A hmuingil laiin rawktuin a rawn bei a.eCMi suaksual chuan a dam chhung zawng na a tuar a, Hnehchhiahtu tana kum tuk zatte pawh chu.BAnmahni chauh ram an lo pek, Mi dang tumah tel lohna chu??yMi fingten an hril thina chu, An pi puten an thup loh,H Mi ngaithla la, ka entir ang che, Ka hmuh chu ka puang dawn e:\1Mi tenawm leh bawlhhlawh sa, Khawlohna, tui ina in chu a va ni lo lehzual dawn em!kONgai teh, a mi thianghlimte chungah rina a nghat lo a, A ni, a mithmuhah chuan van pawh a fai lo.fEThianghlim tur chuan mihring hi eng nge a nih? Fel tur chuan hmeichhe hrin hi eng nge a nih?I  Pathian chungah thaw i sang a, I kaa chutiang thu a chhuah kha.V% Engah nge i thinlungin a hruai bo che? Eng tizia nge i men tal tawp tawp ni?[/ I tan Pathian tawng thlamuanna hi a neu lutuk em ni? Nem taka a tihna thu che hi?^5 kan hnenah hian lua kelsam to tawhte leh upa takte, I pa aia upa daihte an awm a ni.U# Kan hriat loh eng nge i hriat bik? Kan hriat loh eng nge i hriat theim bik?U#Pathian thuruk chu i hria em ni? Nangma tan chauh finna i khur khung em ni?Z-Piang hmasa ber i ni em ni? A nih loh leh, tlangte awm hmain i piang tawh em ni.c?Kei ni loin, nangma tawngkam ngeiin a thiam lo che a, A ni, i hmui ngeiin a hek che a ni.PI khawlohna chuan i ka a thunun a, Fin vervek tawng i thlang a nih hi,GA ni, tihna chu i tibo a, Pathian hmaa inhlannai tineu va ni.^ 5Tawng tlaktlai lo hmangin emaw Thusawi thatna nei lo hmangin emaw a sawi dawn em ni?c ?Mi fingin hriatna lothlawn hmangin a chhangin,Khaw chhak thliin a pum a tipuar ang em ni?G  Tichuan, Elifaza Temani mi chuan a chhang a, heti hian a ti a:@ {A taksa na chu a hre chauh va A thlarauin amah a sun a. A fapaten an rawn chawimawi a, a hre lo a; Tihtlawmin an awm a, a hre hek lo.A taksa na chu a hre chauh va A thlarauin amah a sun a.PAni chu i hneh kumkhua a,a ral ta a. A hmel i tidanglam a, i tir bo a.wgTui chuan lungte a hrut hek a, Tui lian chuan lei vaivut a len bo a; Chutiangin mihring beisei chu i ti bo a.QTlang chim meuh pawh chu a riral a, Lungpui pawh a hmun ata sawn ani a;H Ipah ka bawhchhiatna chilh ani a, ka khawlohna i thui khawm a.FMahse, nangin ka pente i chhia a, Ka sual i enthla lo em ni?MMi ko ang a, keiin ka chhang ang che; I kut hnathawh i ngaina an i.veMi a thih chuan a nung leh ang em ni?ka hun ruat chhung hi chuan ka nghak ang, Ka chhuahna a thlen thlengin.|q Seolah chuan mi thukru teh la, I thinur reh hma chu mi thukru teh la, Hun bik mi ruatsakin mi hre rehng teh la aw! Chutiangin mi an mu a, an tho leh lo: Van awm loh hma loh chuan an thangharh lo vang, An muhil kaihthawh an ni hek lo ang,A} Tuipui ata tui a kal bo a, Luipui a kang a, a ro char a;l~Q Mahse, mihring chu a thi a, a riral a. A ni, mihring chuan a thlarau a thlah a, khawnge a awm tak?R} Tui rimah a chawr thiam tiam ang a, Thil phun angin a lo buk chhuak ang.D|Leia a zung lo tar mah se,A bul chu lei chinah thi mah se;_{7Thing chu rawt pawh nise, a chawr leh ang,A chawrno a tawp lo ang tih beiseina a awm.Uz#Hawi bosan langin, a chawlh theihna'n,Hlawhfa anga ni a tlingtlak thlengin.vyeA nite chu ruat sa anih a, a thla zat lah chu i hnena a awm a,A pelh theih loh tura ramri chu i ruat ahnuin,Hx Tunge thianghlim lo ata Thianghlim la chhuak thei le? Tumahin.Xw)Chutiang mi chungah chuan i mit i mengin,rorelnaah i hnenah mi hruai em ni le?`v9Pangpar angin a lo chhuak a, a vuai leh a,Hlimthla angin a thlawk bo a, a awm hlen lo.Nu Hmeichhe hrin tawh mihring phwt chu Rei lo te dam, buainaa khat a ni.Vt% Thil mawih tawih ral mai ang leh, Silhfen, thim ei ang lek ka ni chung hian.6se Ka keah kawl mi buntir a, Ka kawng zawng zawng i chhinchhiah a, Ka kephah hualin ramri i kham a,Thil mawih tawih ral mai ang leh, Silhfen, thim ei ang lek ka ni chung hian.Sr Ka chungah na takin i ziak a, Ka tileirawl lai khawlohnate mi phurhtir a.Tq! Hnahthel leng chu i chaih buai dawn em ni? Buhpawl ro chu i um dawn em ni?9pm Engah nge i hmel i thup a,I hmelmaa mi ngaih le?eoC Ka khawlohna leh sualnate engtia tam nge ni? Ka bawhchiatna leh ka sualna mi hriattir rawh.gnG Tichuan, mi ko la, ka chhang ang che,A nih loh leh, kei tawng i la, kmi chhang thung ang che.Om Ka hnen ata i kut la kir daih la,I tihbaiawmna hian mi tihlau suh se.[l/ Ka chungah thil pahnih hi ti lo phawt la,Tichuan, i hmel lakah ka inthup lo vang:Uk# Tunge mi hnialtu tur awm?Tichuan, ka ngawi ang a, thlarau ka thlah mai ang.Nj Ngai teh u, ka thu ka rem fel tawh a,Thiam ka chang ang tih ka hria.Ri Ka sawi hi ngun takin ngai u la,Ka puan chhuah hi in bengah lut rawh se.Uh# Hei hi ka chhandamna ani a,A hmaah Pathian hre lo mi an lo kal dawn loh hi.ggG Mi tihlum hila mah se la, amah chu ka nghak cheu vang:Mahse, a hmaah ka kawng chu ka tan ang.Jf Ka tisa hi ka hain ka pet ang a,Ka nun hi ka kutah ka dah em ni?Te! Ka tawng theihna'n lo ngawi teh u,Ka chungah engpawh lo thleng ang hmiang.[d/ In upa thute chu thufing vaivut mai ani a,In invennate chu invenna hlum mai a ni.`c9 A ropuina chuan a tihlau lo ang che u maw? A tihbaiawmna in chungah a tla lo vang maw?=bu A ruka hleih in neih chuan A zilhhau ngei ang che u.faE Zawng chhuak che u se la, a tha dawm em ni? Miin mihring a bum angin amah in bum dawn em ni?O` Amah tanin hleih in neih ang maw?Pathian tan in pawng tan dawn em ni?R_ Pathian tan khawlo takin in tawng ang maw?A tan dawtin in tawng ang maw?N^ Ka ngaihtuah dan ngaithla u la,ka dilna kam chhuak bengkhawn rawh u.;]q Ngawi hmiah mai teh u la aw!Fin in hlawh zawk tur.K\ Nangni, dawt phuahchawptu in ni a,In zain daktawr hlu lo in ni e.g[G Mahse, engkimtitheia hnenah chuan sawi ngei ka duh a,Pathian nena ngaihtuah dun ka chak a ni.@Z{ In hriat chu ka hre ve bawk e,In lakah ka neu bik lo e,^Y 7 En che u, he'ng zawng zawng hi ka mitin a hmu a,Ka bengin a hria a, a hre thiam a ni.>Xw Eng awm loin thimah an dap a,Zu rui angin a paitir a. W Lei mipui hotute thinlung a la bo a,Thlaler kawng awm lohnaah a vahvaihtir a.Eng awm loin thimah an dap a,Zu rui angin a paitir a.OV Hnamte chu a tipung a, a tiral a,Hnamte chu a tilian a, a hruai bo a,PU Thim ata thil thukte a dap chhuak a,Thihna hlim chu engah a la chhuak.OT Miliante chungah hmusitna a leihbua a,Mi chakte taihren a phelhsak a.9Sm Mi rinte thusawi a sawn a,Upate hriatna a la bo. I mu ang a, tumah an tihlau lawng che,A ni, tam takin an be tlawn ang che.Mahse, mi suaksual mit chu a thlawn ang a,Tlan chhuahna kawng reng an nei lo ang.An nghahfak ber pawh thih mai a ni. JF~~~M}}}W} ||^|{{{+zFyyfyxxLww~w,vvxvuuctt}t%ssWsrrfrqzq)pppoo)nnnmmfmllrl kkBjjtjiifihhh2gg ff>eee1ddldcccEcbb@aaaQ```J___+^^]]-\\\I[[[`[ ZZrZ YYIYXXAWWWFVVVPUU~U"TTeTSS+RRRQQyQ(PPQOOOFNN{NMvMLLoLKKSJJJIIYIHHQGGG8FFFEVEDD]CCIBB0AA?@@??a?>>D==5<<<%;;;::=999>88x877m766x6"55j544R433V322Y111!00+//!.o.-v-,,W, ++,***Z))G(((/''v' &&8%%l% $$i$###"}"*!!p #fQ9Mmw7H @OS IU f i  * h  w I5(k ;ML[&Mipa takin i puan veng la, Thu ka zawt ang chia, mi hrilh ang che.;Zq&Hriatna tel lo thua Thurawn tithimtu hi tu nge ni?VY '&Tin, LALPA chuan thawngaleivir atangin Joba chu a chhang a, heti hian a ti a:TX!%Chuvangin, miten amah an tih a, Intifingte chu tumah a pawisa chuang lo e.JW %Engkimtitheia chu kan hmu chhuak thei lo a, Thiltihtheihna leh diknaah a ropui a, Felna a ngah a, a hnehchhiah lo ang.Chuvangin, miten amah an tih a, Intifingte chu tumah a pawisa chuang lo e._V7%hmar atangin rangkachak eng a lo zam a, Pathian chu ropui ralthlak takin a inthuam a.^U5%Tunah, thli a lo thawh a, a chhem kianin Van zawla eng ropui chu miin an en ngam lo.YT+%Ka sawi dawn tih amah hrilh tur em ni? Mahni intihboral miin a chak ngai em ni?]S3%A hnena ka sawi tur chu min hriattir rawh le. Thimna avangin kan sawi thiam loh hi.\R1%Ani chu van i kaih pharhpui thei em ni? Darthlalang chhun khal ang maia khauh chu?KQ%Chhim thli avanga lei a reh thiap a, I silhfen a lo lumzia te hi?WP'%Chhum a kan theih dan te, Hriatna famkim neitu thiltih makte hi i hria em ni?[O/%Chung chu Pathianin thu a pek dan leh A chhuma kawl a phettir dante i hria em ni?YN+%Joba, hei hi ngaichang teh, Beng sikin Pathian thiltih makte chu ngaihtuah teh.UM#% Zilhna'n emaw, a ram thatna'n emaw, Zahngaih vang emaw a rawn awm tir a ni.tLa% Ama hruaiin an vir zawr zawr a, Khawvel chen theihna zawng chungah hian, A thupek apiang an tih theihna'n.\K1% A ni, chhum chhah puite chu hnawngin a tikhat a, Chhumah chuan kawlphe a tidarh a.OJ% Pathian thaw vangin tuikhal a lo awm a, Tui zau tak pawh a khal zo a,OI% Chhim lam pindan ata thli chhia a lo thawk a, hmar lam ata khaw vawt.JH %Tichuan, ramsaten bik bona an pan a, An bu zawlah an awm reng a.SG%Mi tinreng kut chu a tikhawng zo a, A mi siam zawng awngten an hriatna'n.iFK%Vur hnenah chuan, 'Leiah tla rawh,' a ti a, Chutiang bawk chuan ruah leh ruahpuite hnenah pawh.gEG%Pathian chuan mak takin a awm a tiri dur dur a, Thil ropui tak, kan hriat phak loh a ti a ni.{Do%A hnuah chuan a awrawl a chhuah a, A ropuina aw chu a tiri dur dur a: A aw an hriat pawhin a chawlhtir chuang lo.TC!%Van pum pui hnuaiah a tir chhuak a, A kawlphe chu lei tawp thleng thlegin.FB%Ngaithla ngun u la, a awrawlte leh A kaa lo chhuak rite chu.EA %Hei vang hian ka thinlung a khur a, A phu hlawp hlawp a sin.i@K$!Khawpui ri chuan a chungchang a puang a, Ran rualte pawhin thlipui lo thawkah chuan an puang a.(?I$ Kawlphein akutte chua khuh a, A tum tak fuh turin a tir thin a.Khawpui ri chuan a chungchang a puang a, Ran rualte pawhin thlipui lo thawkah chuan an puang a.@>{$Heng hian mite thu a relsak a, Ei tur tam takin a pe a.M=$Ngai teh, a velah a eng a theh darh a, Tuifinriat mawngte a khuh a.^<5$A ni, chhum tai darh dante hi mirhingin a hre thei em ni? A buk zar ri dur durte hi?@;{$Vanin a surtir a, Mihring chungah a tla buan buan thin.Q:$Tui mal far te te chu a hip chho a, Tui hua intifimin ruahah a chang a,k9O$Ngai rawh, Pathian chu a ropui e, kan lo hre lo pawh a: A kum zatte chu zawn chhuah rual a ni lo.E8$Mi tinin chu chu an en a, Miten hla tak atangin an thlir a.P7$A hnathawh tiropui turin hre reng rawh, Miten zaia an chawi thina chu.D6$Tunge a tih dan tur ruatsak? Tunge, 'I ti dik lo, ti thei?_57$Ngai rawh, Pathian chuan a theihnain zo takin a ti a ni; Tunge amah ang zirtirtu awm?U4#$Fimkhur la, khawlohna lam hawi suh, Hei hi hreawm tuar aia i thlan a ni si.B3$Zan chu chak suh, mite an hmun ata an boralna hun a ni e.Q2$Manganga i awm lohna'n i awka emaw, I thahrui chakna emaw a tawk em ni?e1C$Thinur avangin hmusitna rilru i pu dah ang e, Tlanna man nasatzia hian hruai bo che suh se.m0S$Mahse, nang chu mi suaksualte sawiselnain i khat a, Sawiselna leh rorel dikna chuan a man che a ni./w$A ni, manganna ata chu hmun zau tak, Nekchep lohnaah chuan a hruai chhuak ang chia, I chawhlui chu thauin a khat ang.l.Q$Ani chuan hreawm tuartu chu A hreawmna hmangin a ti chhuak a Hnechhiahna hmangin a beng a tivar a.<-s$Mi bawlhhlawhte zingah chuan An vanglaiin an thi a.o,W$ Thinlunga Pathian zah lo mite chuan thinur an khawl a, Ama phuar an nih pawhin tanpui dilin an au lo.X+)$ An pawisak loh erawh chuan khandaihin an boral ang a, Hriatna loin an thi a ngt*a$ An pawisaka a rawng an bawl chuan, An nite chu hmuingil takin an hmang ral ang a, An kumte chu nuam takin.U)#$ Zirtirna lamah an beng a tivar a, Khawlohna lakah an lamletna'n thu a pe a.P($ An thiltih leh an bawhchhiatnate a entir a, An lo chapo tawhziate nen.I' $Kawl bun an lo nih a, Hnehchhiahna hruia phuar an lo nih chuan,v&e$Mi felte chu a ensan lo a, lalthutthlenga lalte kiangah Kumkhuain a thuttir a, chawimawiin an awm zawk thin.x%i$Rilru chaknaah chuan a ropui a ni. Mi suaksual chu a zuah lo a, Hnehchhiate erawh chu dik takin a relsak thin.H$ $Ngai rawh, Pathian chu chak tak a ni a, Tumah a hmusit mai lo;L#$Ka thu a daw hauh lo e, Hriatna famkim nei chu i kiangah a awm hi.Y"+$Ka hriatna ka han fawm khawm vak teh ang, Mi siamtu chu felna ka bel dawn a ni.[!/$Ngawi rih la, ka kawhhmuh ang che; Pathian hmingin sawit ur ka la nei cheu a nia."  A$Elihua chuan a sawi zel a:Z-#Joba hian a ka a ang mai mai a, Chinchang hre loin a htu a tui tam mai a nih hi.7g#Tunah hian, thinrima a rawn hrem mai loh avang leh Uanthuanna a rawn pawisak mai loh avangin,Joba hian a ka a ang mai mai a, Chinchang hre loin a htu a tui tam mai a nih hi.|q#Nang lek phei chu e! 'Amah ka hmu lo e, Thu rel tur chu a hmaah a awm reng a, Amah ka nghak reng e,' i han tih hi:_7# Pathianin dilna lawilo chu a ngaithla lo ang a, Engkimtitheian a ngaihsak hek lo ang.M# Tah chuan an rum a, tuma'n an chhang lo, Mi sualte chapona avangin.a;# Hnuailengte aia min zirtir hnem zawktu, Chunglente aia finga min siamtu chu?' an ti lo.T!# Mahse, tuma'n, 'Min siamtu Pathian chu khawiah nge, Zana hla min saktirtu,Z-# Hnehchhiahna a tam avangin an rum a, Mi chakte ban avangin chhan ngaiin an au a,r]#I suahsualna chuan nang ang mihring chauh a khawih a, I felna chuan mihring fa chauh a khawih thei a ni.J #I fel pawhin a tan eng nge i hnemhnan? I kut ata eng nge a dawn?iK#Thil i tihsual pawhin, a tan eng nge pawi? I bawhchhiatna a pun pawhin, a tan eng nge pawi ang?M#Van lam dak la, en teh, Chhumte khi en la, nang aia a san zawk khi.=u#Ka han chhang teh ang che, Nang leh i pawlpuite nen.oW#Thil tisual lo i la ka tan that chuanna eng nge awm a, Ka tan hlawkna eng nge awm chuan,' i tihte hi?G#Hei hi dikah i ngai em, Pathian hmaah ka fel a ni,' i tih hi?' K#Tin, Elihua chuan a sawi zel a:nU"$A sual belhchhahin a hel a, Kan zingah a kut a beng a, Pathian chungah a thu a tui tam mai a nih hi.9k"#Joba hi mi sual tawnga a tawng avang hian Fiah fai vekin awm se ka ti a ni.A sual belhchhahin a hel a, Kan zingah a kut a beng a, Pathian chungah a thu a tui tam mai a nih hi.l Q""Joba hi chinchang hre loin a tawng mai mai a ni e,m A thu-ah hian finna a awm lo e, mi tihpui ang.@ {"!Mi rilru neite leh mi fingte Mi ngaithla apiang pawhin, '" Pathian thungrulhna chu i duh ang kher em ni dawn a, I lo hnial ni? Kei ni loin nangin i thlang tur a ni, Chuvangin, hriat chu sawi rawh khaie C"Ka hmuh loh chu mi zirtir la, Khawlohna ka tih pawhin, Ka ti tawh lo ang,' a ti ngei em ni?O "Miin Pathian hnenah chuan, Pawi ka khawih lo na a, hremna ka tuar si,P"Pathian hre lo mi chuan ro a rel lohna tur leh Mipui an awkai lohna'n./"Ani chu lo ngawi se la tu nge thiam loh chantir thei ang? A hmel a thup laiin tuin nge hmu thei ang? Hnam tan emaw, mi mal tan emaw thuhmun a ni.mS"A beng thleng khawp khawpion retheite an rumtir a, Ani chuan hnehchhiahte au thawm chu a lo hria a.F"Ama laka an pen bo avang leh A dante an pawisak loh avangin;9m"Mite mithmuhah anni chu Mi sual hremin a hrem a,U#"Chutiang chuan an thilte chu hriain Zanah anmahni a tichhia a, a nuai bo a.T!"Mi chakte chu a titiau va- an thu rel loin, An hmunah midangte a dah thin.I "Pathianhmaa rorelnaa kal turin Mihring tan hun bi a ruat si lo.]3"Khawlohna titue an bihruk theihna tur Thim a awm lo a, thihna daihlim a awm hek lo.V%"Mihring awm dan chungah mit a len a, A pheikhai zawng zawnga a hmu vek si a.p~Y"Mit khap kar loah an thi a, Zanlaiah mite an khur a, an ral a, Mi chakte pawh kut loa lak boin an awm.y}k"Hotute pawh duhsak bik lo leh Mi rethei aia mi hausak ngaihsak chuang lo ani a, An zain a kutchhuak an ni si a.R|"Ani chu lalber hnena, "Tlaktlailopa," Mi lian hnena, "Suaksualpa," titu,j{M"Thudik hawtu chuan ro a rel ang em ni? Mi fel leh thiltitheia chu thiam loh i chantir ang em ni?Wz'"Hriat thiamna i neih chuan hei hi ngaithla la, Ka tawng ri hi bengkhawn rawh.\y1"Mi nung zawng zawng an boral rual ang a, Mihring chu vaivutah a chang leh mai ang.Xx)" Ama thlarau chu ahnea a lak kir a, Ama thaw chu a hnena a lak khawm leh chuan,Lw" Tunge lei hi amah awptir a, Khawvel pum pui hi a hnena kawltir ni?kvO" A ni, Pathian chuan suaksual takin a ti lul lo ang a Engkimtitheia chuan a rel khawlo hek lo ang.su_" Mite an thiltih ang zelin a thungrul ang a, Mi tin, an awm dan ang zelin an chungah a thlentir dawn si a.t+" Chuvangin, nangni, mi rilru neite u, Mi ngaithla rawh u, Pathian chuan thil suaksual tiin Engkimtitheia chuan thil dik lo chu a ti teuh lo ang.Ss"Pathian chunga lawm hi Mihringin engah mah a sawtpui lo e,' a ti vei nen.Br"Khawlohna titute pawla, Mi suaksualte nena leng thin chu?4qc"Joba ang hi tu nge awm, Tui anga deuna ina, p"Ka thiam reng chung hi dawtheiah mi chhiar mai pawh a: Bawhchhiatna ka nei lo chungin Ka hliam chu tihdam rual a ni lo,' a ti si.Ko"Joba, 'Fel zawng ka fel a ni, Pathianin ka thiamna mi hnawlsakin,Kn"Kan tana dik chu thlang i la, A tha chu keimahniin i chian ang u.:mo"Kain ei mi a hria angin Bengin thu a thliar a ni.l "Tin, Elihua chuan a sawi zel a: Nangni mi fingte u, ka thute ngaithla rawh u la, Nangni mi thiamte u, in beng dawh rawh u.Xk)!!Chuti a nih loh chuan, mi ngaithla rawh, Lo ngawi la, finna ka zirtir ang che.$jA! Sawi tur i neih chuan mi chhang la, Sawi rawh thiam chantir che ka duh a ni;Chuti a nih loh chuan, mi ngaithla rawh, Lo ngawi la, finna ka zirtir ang che.Ni!E, Joba, ngun takin mi ngaithla teh, Lo ngawi la, ka han sawi ang e..hU!29-30, Ngai rawh, mihringin nunna eng a hmuh theihna'na Thlan ata hrui kir turin Pathianin he'ng thil zawng zawngte hi Mihring hnenah vawi hnih vawi thum a ti a ni..gU!29-30, Ngai rawh, mihringin nunna eng a hmuh theihna'na Thlan ata hrui kir turin Pathianin he'ng thil zawng zawngte hi Mihring hnenah vawi hnih vawi thum a ti a ni.Uf#!Thlana liam lo turin mi chhanhim a, Ka nunin khaw eng a lo hmu ang, a ti a.^e5!Mite hmaah hla sain: Ka sual a, thil dik chu ka tikhawlo a, Mahse, mi thungrul lo e:d!Chu mi chu pathian hnenah a tawngtai a, Ani chuan a lo pawm a. A hmel chu hlim takin a hmu ang a, Anin a hnenah felna chu a pe leh ang.fcE!A taksa hi tleirawl thar leh se la, A vanglai chakna nite chu lo kir leh tawh se,' ti se la;dbA!Tin, chu mi chuan amah duhsak takin, Thlana liam loin chhanhimang che, Tlanna ka hmu ta e;eaC!Mi hnena a tana tha hriattir turin A tan vantirhkoh, palai pakhat, sang zinga mi awm se la,Y`+!A ni chuan thihna kotlang a hnaih a, A nun chuan tiboraltute a hnaih tawh a ni.V_%!A tisa a lo cher deuh deuh a, hmuh tham a ni lo a, Ruh hlir ruh hlir a ni a.E^!Tichuan, chaw te ka hua a, Sa tuihmel takte pawha duh lo a.S]!A khum laizawlah natnaa thununin a awm a, A ruh zawng zawng na sup supin;R\!Ani chu thlana liam loin a vawng a, A nun pawh khandaih laka boral loin.N[!Mihring chu a thiltih thulhtir a, A chapona chu a thupsak theihna'n;@Z{!Mite beng chu a tihawng a, An thu dawn chu a tinghet a,kYO!Mumangah, zan inlarnaah chuan Mite tui taka an muthilh a, Khum laizawla an mut chiah chiah laiin,dXA!Pathianin kawng khatin thu a sawi thin a, A ni, kawng hnih pawhin, pawisak loh pawh ni se.BW! Thu khat mah a chan loh avangin Engah nge amah i beih le?pVY! Ngai teh, ka chhang ang che, Hetah hian i fel zo zan lo e; Pathian chu mihring aiin a ropui zawk a ni.SU! Ka keah kawl mi bun a, Ka kalna zawng zawng a chhui chhuak a ni,' i ti a.MT! I e, ka chungah remchang a dap chhuak a, A hmelmaah mi chhiar a ni;TS!! Ka thiang a ni, bawhchhiatna nei loin; Ka fihlim a ni, khawlohna nei loin;KR!Ka beng hriatah i sawi tawh tak a, I thu ri chu ka lo hre tawh a.DQ!Ngai teh, kei hi mi hlau suh la, Ka nawr lutuk lo ang che._P7!Ngai teh, Pathian lam thuah chuan Nangmah ang bawk ka ni a, Hluma siam ve bawk ka ni._O7!I theih chuan mi chhang la, Tan khawh la, ka hmaah hian I thute chu siam rem rawh le,PN!Pathian thlarau chuan mi siam a, Engkimtitheia thaw chuan nunna mi pe.pMY!Ka thute chuan ka thinlung ngilzia a tilang a, Ka hmui chuan a thil hriat chu dik takin a sawi dawn e.AL}!Ngai teh, hei ka ka ka ang ta a, ka leiin thu a sawi hi.bK ?!Engpawh ni se, Joba, ka tawng hi ngaithla la, Ka thu zawng zawngah hian beng lo chhi teh.SJ Fak der ka thiam si lo a, Chutilochu, mi Siamtuin mi la bo thuai mai ang. I Tumah ka zahpah lo mai ang a, Tumah ka fek der hek lo ang.Fak der ka thiam si lo a, Chutilochu, mi Siamtuin mi la bo thuai mai ang.GH Thuin ka inhri thla dawn e, Ka ka ka ang ang a, ka chang ang.tGa Ngai rawh u, ka thinlung hi uain hu chhuahna nei lo ang a ni a, Uain peng thar angin a puak dawn tep a ni.HF Thu lah ka ngah hle si a, Chhung lam rilruin mi tur nasa a ni.HE Keima pualin ka chang ang a, Ka ngaih dan ka han sawi teh ang._D7 Dang renga dinga an chhan tawh loh avang hian Kei pawhin ka nghak ve reng dawn em ni?SC An inkhap thlu der a, an dan reng hi. Kam khat mah sawi tur an nei ta lo.UB# A thuin kei mi la vawm ve lo a, In tih dan ang maiin ka chhang dawn hek lo.|Aq Fimkhur rawh u; 'Fing tak kan tawk a lo ni a, Mihring ni loin, Pathian chauhin a hneh thei ang,' In ti rawk ang e. @ A ni, ngun takin ka dawngsawng che u a, Ngai rawh u, Joba hnial hneh thei emaw, A thu letthla thei emaw in zingah tumah in awm lo.o?W Ngai teh u, in thu ka nghak reng a, Sawi tur in dap thleng khan, In tan danah beng ka lo chhi reng a.W>' Chuvang chuan mi ngaithla u la, Ka ngaih dan ka han sawi teh ang, ka ti a ni.N= Kum tam hi an fing chuang lo a, Upaten thudik an hrethiam chuang lo,`<9 Mahse, mi thil hriat thiamtirtu chu Mihringa thlarau awm, Engkimtitheia thaw chu a ni.G; Khuareiin hril se la, Kum tamin finna zirtir teh se, ka ti a:5:c Tichuan, Barakela fapa Elihua, Buz mi chuan a chhang a, heti hian a ti a: Ka naupang a, nangni in upa a, Chuvang chuan ka tim a, ka ngaihdan pawh ka hrilh ngam lo che u a,u9c Tin, Elihua chuan he'ng mi pathumte kaah hian chhanna reng a awm ta lo tih a hriatin a thinur ta hle mai a.d8A Anni chu a aia upa an nih avangin Elihua chu Joba hnenah thu sawi ve loin a inkhek reng a.7 Joba thian pathumte chungah pawh chuan a thinrim bawk a, Joba chu thiam lo an ti chunga chhan ngaihna an hriat loh avangiin.66e Tichuan Barakela fapa Elihua, Buz mi, ram thlahho zinga mi chu a thinrim ta em em mai a; Pathian ai maha amah thiam a inchantir avangin Joba chungah chuan a thin arim a ni.\5 3 Tin, he'ng mi pathumte hian Joba chu an chhang zel ta lo a, fel a intih em avangin.\41(Buh aiah hling to zawk se la, Tai aiah hlo har to rawh se, Joba thu chu a tawp ta.13['Man pe loa a rha chhuahte ei ka lo nih a, A neitute nun hlohtir emaw ka lo nih chuan,Buh aiah hling to zawk se la, Tai aiah hlo har to rawh se, Joba thu chu a tawp ta.]23&Ka ram chu mi duh loa au chhuak a nih a, A lei rutkhuarte an tap hlawm a nih chuan,T1!%Ka pheikhai zat pawh ka hriilh ang a, Mi lain ni ve angin amah ka pan tur.?0y$Ka koviah ka pu ang a, Lallukhum angin ka inbel tur a!,/Q#Aw, mi bengkhawntu nei teh u la aw! (En teh u, hei ka chhinchhiahna ka dah e, Engkimtitheian mi chhang teh se) Ka khingpuipan mi hekna a ziak chu nei teh i la aw!z.m"Mipui tam takte hlauh avang leh chhungkuate hmusit hlauh vanga Ngawi reng leh leng chhuak ngam lo ka nih chuan -X-)!Mite tih dang anga ka bawhchhiatna zep a, Mahni awm chhunga khawlohna thukruinW,' (Mikhualte kawtthlerah an riak lo a, Mi zin vakte tan ka kawng ka hawng thin)W+'Ka puan ina mite chuan, A buhbala inhnangfak lo tu nge awm? An tih loh chuan,H* (A ni, a nunna anchhe lawh khawpa Sual ti turin ka ka phal lo)q)[Mi hawtu chhiatna chunga lawm ka nih emaw a, thil tha loin a tlakbuak laia lawm hlut ka nih emaw chuan,n(UChu pawh chu roreltute hrem ngei tur khawlohna a ni a, Chugna Pathian hnena daw ka nih dawn avangin.S'Ka thinlung hi a ruk tea hip bo a nih a, Ka kut pawhin ka ka a hup chuan,>&wNi khi a en lai leh Thla kal ruau ruau lam ka hawi a,^%5Ka hausakna a nasat avang leh Ka kutin a thawh chhuah nasat avanga lawm ka lo nih a,_$7Rangkachak chu ka nghahfaka ka hman a, Rangkachak tha mi chu ka rinchhana ka ngaih a,i#KPathian lak ata vanduaina chu ka tihzawng tak a ni si a. A ropuina avangi eng ti rual ka ni lo.p"YKa kovi hi ka dar saipheng nen phawk hlawk se la, Ka ban hi khingkhangruh atangin thlawn hlauh rawh seU!#Kawngkaah chuan tanpuitu ka hmuh avanga Fahrah chunga kut lek ka nih chuan,W 'A kawngin mal mi sawm lo a nih chuan, Ka beram hmual tuam lum a nih loh huan,W'Tupawh silhfen loa boral emaw, Rethei intuamhlawmna nei lo emaw hmu ka nih a,eC(A naupan lai atangin pa angin ka chawm lian a, A nu pum atangin ka kaihhruai a ni tawh si)BKa chaw keimah maia ka ei a, Fahrahin a ei ve loh chuan,mJ Tlachhamte duhzawng ka sum bosak a, Hmeithaite bei ka tihdawn a,r]Pum chhunga kei mi siamtu khan a ni pawh a siam lo em ni? Pum chhunga mi dintu chu thuhmun a ni lo'm ni? Pathian a lo thawh hunah eng nge a rawn zawh chian hunah engtin nge ka chhan ang? A rawn zawh chia hunah engtin nge ka chhan ang?s_ Ka chhiahhlawhnu emaw, ka chhiahhlawhpa emaw, Ka chunga an vuivaina thu thlen ka ngaihsak loh luih chuan,iK Ral der khawpa kangtu mei a ni bawk a, Ka sum neih zawng zawng pawh a khawrh fai vek dawn a ni.\1 Chu chu sual huatthlala tak, Khawlohna, roreltuten an hrem ngei tur chu a ni si a.O Ka nupui chuan mi dang sum deng se la, Mi dangte chuan tlawm rawh se.X) Ka thinlung hian hmeichhia a it a, Ka thenawm kawngkaah chang te ka nih chuan,[/Ka tuh chu mi dangin ei mai ang hmiang; Ka chin zawng pawh kar chhuah ni rawh se.Tin, kawng loa peng ka lo nih a, Ka mithmuh ang maia thinlung pu ka lo nih a, Ka kutah hian kaidum reng a bei phawt chuan,L(Bukna dik taka tehin awm i la, Ka dikna hi Pathianin a hriatna'n)NDawt lama kal ka nih a, Bumna lama ka ke pen rang thin ka nih chuan.I Ka kawngte chu a hmuin Ka ke pen zawng zawng a chhiar lo em ni?T!Mi fel lo tana vanduaina leh Khawlohna titute tana chhiatna a ni lo em ni?dAChunga Pathian laka chanvo leh Chungnung ber Engkimtitheia laka rochan tur chu eng nge ni?E  Ka mit atan thuthlung ka siam a, Engah nge nula ka melh ang?] 3Chuvang chuan ka perhkhuang ri chu sunnaah a chang a, Ka phenglawng chu taptu awah. 1Ka vun chu a lo dum a, a khawk a, Ka ruhte chu a lum vut vut a.Chuvang chuan ka perhkhuang ri chu sunnaah a chang a, Ka phenglawng chu taptu awah.D Kawluite tan unaupa ka ni a, Ostrich-te tan thian ka ni a.P Ni em vang ni loin ka dum a, Pungkhawmho zinga dingin tanpui ka dil a.\1Ka thin aphu hlawp hlawp a, a reh thei lo a, Tuarna nite chu ka chungaha thleng a.[/thil tha ka zawng a, thil chhia a lo thleng a, Eng ka nghak a, thim alo thleng a.Y+Buaina tawkte tan ka tap thin lo'm ni? Chhamdalte tan ka lungngai thin lo'm ni?kOChim chhe vum chungah miin a kut aphar ngeiin A vanduainaah chuan tanpui dilin a au dawn lo'm ni?a;Nangin thihna mi thlen ang tih ka hria a sin, Mi nung zawng zawng tana ruat inah chuan._7Nangin thliah mi chawi kang a, a chungah mi chuantir a; Nangin thlipuiah mi tiral ta.EKa lakah i nun a lo rawng ta a, I kut chakin mi tiduhdah a.I Nang ka au che a, mi chhang lo a, Ka ding a, nangin mi hawi lo.MChirhdiakah chuan mi paih lut a, Vaivut leh vut ang mai ka ni ta e.OKa na hian ka silhfente a tikhawlo ve, Ka kawrnghawng angin mi rek a.V~%Zanah chuan ka ruhte a kher ngut ngut a, Ka na mi fep sup sup hi a chawl lo.R}Keimah ata ka thlarau leih chhuah a ni; Chhiatna nite chuan mi man ta e.n|UTihbaiawm ka chungah athleng a, Ka roupna thli angin an um bo a, Ka mithatna chhum angin a riral ta.?{yA pawp zau laiah an lo kal a, A chim zingah mi hual a.Lz Ka kawng an tichhia a, Ka vanduaina an tizual a, Tuma'n an dal lo.ry] Ka ding lamah mi ruraho an lo thawk a, Ka ke an nek per a. An tihchhiatna kawng chu ka chungah an din a.bx= A hruihrual chu a phelh a, mi nghaisak tak avangin, Ka hmaah insumkarna an thlah thak a.Kw Mi ten a, an inthiar fihlim a, Ka hmaa chil chhak pawh an tim lo.Gv Tunah zawng an hla ka lo ni ta, A ni, an kamram mai ka ni ta.SuMi ate fa an ni a, a ni, tlaktlai lo ber fate; Ram ata vuak chhuah an ni.OtHnimbuk zingahte an chiau a,m Taiten hnuaiahte chuan an tawm khawm a.Is Ruam kumkarahte an cheng a, Lei khuarkhurum leh lungpuipukahte.Hr Mihring zing ata hnawh boin an awm a, Rukru angin an au zui a.EqHnimbuk hnah nemte an thliak a, Juniper zunge an chaw a ni.Jp Tlachham leh riltamin an cher a, Ram ro leh kawlh chu an khel a.LoA ni, chung thathum mite chu. An kut thahrui ka hnemhnanpui em ni?sn aTunah zawng ka aia nauten mi nuihzat a, An pate kan ran rual vengtu ui zinga Telah pawh ka duh lohte khan.sm_An kawng ka thlang a, hotuah ka thu a, Sipai rual zingah lalber angin ka awm a, Lusunte thlamuantu angin.4laAn inrinhlelh laiin ka nuihpui a, Ka hmel hlim chu an tihnual lo.An kawng ka thlang a, hotuah ka thu a, Sipai rual zingah lalber angin ka awm a, Lusunte thlamuantu angin.Wk'Ruahtui angin mi nghak reng thin, Ruah hnuhnung chak angin an ka an lo ang a.SjKa sawi zawhah an tawng ve tawh ngai lo; Ka thusawi chu an chungah a tla.Yi+Ka lamah mi'n beng an dawh a, an ngaithla a, Ka thu nghakin an ngawi thap thin.jhMKa ropuina hi keimahah a thar reng ang a, Ka kutah ka thalngul pawh a thar reng," ka ti rilru a.Yg+Tui lamahte ka zung a zam darh ang a, Zankhuain ka zarah dai a cham reng ang a,Tf!Tichuan, ka bu zawlah ka thi ang a, Ka nite tiauvut angin ka tipung ang a,QeMi fel lo ngho chu ka titliak a, A haa a thil seh chu ka pawt chhuak a.OdTlachham tan pa ka ni a, Ka hmel hriat lohte pawh an thu ka buapui a.6cgMitdel tan mit ka ni a, Kebai tan ke ka ni a.ab;Felna chu ka inbel a, mi tuam vel a, Ka tihdik thinzia hi kawrfual leh lukhum ang a ni.eaC Boral dawn tepte malsawmna ka chungah athleng a, Hmeithai thinlung pawh hlimin ka zaitir a.U`# Mi rethei tap ka chhan chhuah thin avangin, Pa nei lo, puitu nei lote pawh.B_ Benga hriaten nihlawh mi ti a, Mita hmuten mi hriatpui a;>^w Mi liante aw a reh a, An dang chungah an lei a bet a.F] Hotute chu an tawng lai an chawl a, An kutin an ka an hup a;E\tlangvalten mi hmu a, an biru a, Upate an tho a, an ding a;R[Khawpui kawngka pana ka kal a, Kawttlera thutna ka buatsaih laite khan`,mZSKa kalnate hnute khala chulh a nih laia, Lungpuiin ka tan hriak a luang chhuahtir dul dul lai khan!RYEngkimtitheia ka hnena a awm thin laia, Ka fate ka vela an awm lai khan,RXKa vanglai nite ka hman laia, Pathian pawlna ka puan ina a awm lai khan,YW+A khawnvar ka lu chungah a eng thin a, Thimah pawh a eng ringin ka kal tlang a,YV+Aw, tun hma thla ral taahte khan awm ni i la, Pathianin mi ven lai niahte khan,EU Tin, Joba chuan a thusawi cha chhunzawm a, heti hian a ti a:TTin, mihring hnenah, "Ngai rawh, LALPA tih hi, hei ngei hi finna a ni, thil tha lo kalsan hi hriat thiamna a ni," a ti a.FSA ni chuan a hmu a, a puang a, A tinghet a, a ni, a zawng chhuak a.Tin, mihring hnenah, "Ngai rawh, LALPA tih hi, hei ngei hi finna a ni, thil tha lo kalsan hi hriat thiamna a ni," a ti a.XR)Ruahtui tan dan a siam lai khan, Khawpi ri, kawlphe tan kawng a siam lai khan,TQ!Thli chakna a pek lai khan, A ni, tuite pawh tehnaa a teh chhuah lai khan,AP}Lei tawp thlengin a thlir a, Van hnuai pum pui hi a hmu.BOPathianin a kawng chu a hria a, A awmna hmun pawh a hria.QNBoralna leh Thihna chuan, "A tlawm zawng kan bengin kan hria," an ti a.\M1Thinlung zawng zawng mit lakah thup a ni a, Chungleng savate lakah khar tlat a ni.LLA nih, finna chu khawi ata nge? Hriata awmna hmun chu khawiah nge?]K3Ethiopia topaz pawhin a khan lo a, Rangkachak thianghlim nen khaikhin rual a ni lo.aJ;Koral te, Krustal te, sawi rual a awm lo, A ni, finna man chu lunghlu aiin a chungnung.gIGRangkachak leh lung fimin a ltuk lo a, Rangkachak thianghlim cheimawiin thleng theih a ni lo.iHKOphir rangkachakin a tluk thei lo a, Oniks lunghlu emaw, saphir emaw pawhin a ltuk thei hek lo.YG+Rangkachaka lei theih a i lo a, A man atan tangkarua buk chhuah mi a ni hek lo.eFCThukna chuan, "Keimahah a awm lo," a ti a, Tuipui chuan, "Ka hnenah a awm lo," a ti bawk a.IE  Mihringin aman chin a hre lo a, Mi nung ramah hmuh a ni hek lo.RD Mahse, khawnge finna hmuhna tur chu? Hriatna awmna hmun chu khawiah nge?PC Put hauh loin luite a khuap chat a, Thil inthupte engah a la chhuak a.MB Lungpuite a verh tlang seng sung a, Thil hlu tinreng a mitin a hmu.dAA Mi chuan lung chang takah a kut a thlak a, Tlang lian pui pui, a bul nen lam a hnai let a.e@CRamsa ngeng ngalhte pawhin an rap ngai lo a, Tah chuan sakeibaknei kawlh a kal ngai hek lo.U?#Chu kawng chu sa hel ei vaten an hre lo a, Mu mit pawhin a hmu bawk hek lo.I> Chuta lungte chu saphir hmun a ni a, Rangkachak nawite a awm a.U=#Lei hi chaw lo chhuahna a ni a, A chhung chu mei kan anga chawh leh a ni a.<yMite chen lohnaah khur an lai a, A chunga kal velten an theihnghilh a, Mi hlatnaah an inkhat a, an inthen an inthen a.|;qMiten thim an titawp a, Hmun hla berte pawh an zawng chhuak a, Thim chhah tak leh thihna daihlima lungte pawh chu.E:Lei ata thir lak chhuah a ni a, Lung ata dar rawh tui a ni.Z9 /Tangkaraw laih chhuahna khur a awm a, Rangkachak tihthianghlimna hmun pawh a awm.N8A kut a benkhum ang a, A chekkhum ang a, a hmun ata a um chhuak ang.7-Zahngai loin a nuai ang a, A thiltihtheihna hmaah chuan a kat rawk rawk ang.A kut a benkhum ang a, A chekkhum ang a, a hmun ata a um chhuak ang.K6Khaw chhak thliin a len bo a, a bo ta a, A hmun ata a nuai bo ta.E5Tui lian angin hlauhawmin a nang a, Zanah thlipuiin a la a.U4#Hausain a mu a, mahse, a tho tawh lawng; A mit a han meng a, a awm tawh lo.N3Maimawm angin a in chu a sa a, Vengtuin chhawl buk a siam ang lekin.l2QTiang khawm mah se, mi fel chuan a sinsak ang a, Pawikhawih lote chuan tangkarua chu an insem ang.\11Tangkaruate vaivut angin a khawl a, Hlum ang maiin a silhfente a tiang khawm na a;U0#A hnua dam chhunte chu hriin a phum ang a, An nupuite pawhin an sun lo ang.m/SA fate an pun chuan khandaih tuar tur fang an ni; A rila rahten chaw kham khawp pawh an nei lo ang.s._ Pathian hnena mi suaksual chanvo chu hei hi a ni, Hnehchhiahtute rochan, Engkimtitheia hnena an dawn chu.V-% Ngai ru, nangni ngeiin in vaiin in hmu a, Eng tiziaa khawlo cheu nge in nih?`,9 Pathian kut chungchang ka zirtir ang che u, Engkimtitheia hnena awm chu ka zep lo ang.V+% Engkimtitheiaah chuan a lawm ang em? Pathian chu eng lai pawhin a ko ang em?F* Buainain a nan laiin Pathianin a au thawm a ngaithla ang em?h)IPathian ngaihsak lo tan beiseina eng nge awm, Pathianin a sah chhuma a thlarau a lak si chuan?O(Ka hmelma chu mi suaksual ni se la, Mi beitu chu mi fel lo ni teh se.j'MKa felna chu ka chelh tlat ang a, ka thlah lo ang: Ka nun chhung hian ka thinlungin mi dem lo e,^&5Thiam ka chantir dawn teuh lo mei che u, Ka thih thlengin ka dikna ka dah bo lo ang.a%;Ka hmuiin fel lohna thu a phuh chuak tawp lo ang, Ka leiin bumna thu a sawi hek lo ang,O$(Keimahah hian ka thaw a la kim a, Ka hnarah Pathian thaw a la cham);a#;Ka thiamna thu la botu, ka thlarau tilungngaitu Pathian, Engkimtitheia chu nung na pui!C" Tin, Joba chuan a thusawi a chhunzawm a, heti hian a ti a:!%Ngai teh, he'ng hi a kawng pawn lam lek a ni, A chanchin kan hriat hi a va beithem em! A thiltihtheihna ri thawm chu tu nge hre zo thei ang?a ; A thawin van chu a tithiang a, A kutin rulpui tlan chak chu a thil tlang a.Ngai teh, he'ng hi a kawng pawn lam lek a ni, A chanchin kan hriat hi a va beithem em! A thiltihtheihna ri thawm chu tu nge hre zo thei ang?Y+ A thiltihtheihnain tuipui a tingwai a A hriatthiamnain Rahab chu a tan chhum a.M Van dona bante chu a nghing dur dur a, A zilhhauna chu mak an ti a.;q Tui ramri a siam a, Thim leh eng thlen chinte nen.F A lalthutthleng hma chu a khuh a, A chunah chhum a zintir a.U#A chhum chah tak chuan tuite a fun khawm a, An hnuaia chhum chu a keh lo a.PHmun ruakah chuan hmar a tipharh a, Lei chu engmah loah a khai kang a.KA hmaah chuan Seol chu saruak ani a, Abadon chuan khuhna anei lo.I Thi tawhte an khur a, Tuite leh a chhunga chengte hnuaiah chuanT!Tu hnenah nge thu i chhah chhuak a, Tu thlarau nge i hne ata lo chhuak ni!PFinna nei lo chu i han zilh fing a, Hriatna tha tak i sawi hnem teh e!_7Chakna nei lo mi chu i va han pui ve le! Thahrui nei lo ban chu i va han chhan ve le!8 mTichuan, Joba chuan a chhang a, heti hia a ti a:Y+Mihring lek phei chu e, thil lung mai a ni! Mihring fapa chu changpat mai a ni.6eNgai teh, thla meuh pawh khian enna a nei nem, Arsite pawh a mithmuhah chuan a thianghlim lo.Mihring lek phei chu e, thil lung mai a ni! Mihring fapa chu changpat mai a ni. ;~~~E}}}M} ||E{{{.zzyyyFxxxQxwwmw vvcvuuoutt}ts{s rr\r#qqMq ppvp#oofonnjnmmJlllGkkk0jj9iiiMhhih4ggg.ffhfee[edd7ccc0bbb/aaa5``!__g_^^V]]]@\\r\ [[AZZ~Z0YYY:XXXTXWWBVVdVUU`TTT;SSdS4RRTQQQMPWNN/MLCKzKEJJ8IIEHHMGG]FkFEEKDDD/CCRBB`BA@I???<>>s>,=I<\u Hmuh chu i hmu tawh reng a; i kuta thungrul turin thil tihsual leh tihvuina i en reng si a: Engmah ti thei lo mi chu i hnenah a inkawltir thin a: Pa nei lo tanpuitu i nih thin kha.g[G Eng vangin nge mi suaksual chua Pathian a hmusit a, A rilruin, "I phut lo ang" a tih thin ni?bZ= Aw LALPA, tho la;aw Pathian, i kut han lek teh: Mi retheite chu theihnghilh suh ang che.wYg A rilruah chuan, "Pathianin a theihnghilh a ni: A hmai chu a thup a; engtikah mah a hmu lo ang," a ti thin a._X7 A bawk per a, a kun a, Engmah ti thei lo mite chu ami chakteho tihtlukin an awm thin.9Wk Sakeibakneiin apuka a chang ru angin ani chuan fianrialah a chang ru reng thin a: Mi rethei man turin a chang thin a: Mi rethei chu aman ngei a, tichuan a lenin ahnuk bo thin.(VI Khaw tina chan rukna hmunahe a thu thin a: Hmun fianrialahte chuan pawikhawih lo mite a that thin: A mitin engmah ti thei lo mi chu a chang ru reng thin a ni.U A ka chu anchhe lawhnana te, tihderna te, tihduhdahnatein a khar a: A lei hnuaiah chuan thil tihsualna leh khawlohna aw a.kTO A rilruah chuan, "Ka nghing lo ang: Chhuan zawng zawng thlengin mangangin ka awm lo ang," a ti a..SU A awm dante chu eng lai pawhin a nghet reng a; I rorelnate chu chung lam hla takah, ahmuh phak loah, a awm daih a: Amah dotue zawng zawng lah chu anuihsan mai thin.R Mi suaksual chuan chapo hmel puin, "A phut lo ang," a ti thin. A ngaihtuahna zawng zawng chu, "Pathian reng a awm lo," tih hlir a ni.sQ_ Mi suaksual chuan a thinlung duhzawng a chhuang a, Mi duham chuan LALPA chu a paih thla a, a hmusit thin. P Mi suaksualte chapona avangin mi tetheite chu nekin an awm thin; An thil sual ngaihtuah chhuahahte chuan anmahni ngei awk rawh se.`O ; Aw LALPA, engati nge hla taka i din thin le: Engati nge mangan laitea i inthup thin le?_N7 Aw LALPA, anni chu tihlau la; Hnam tinin mihring mai an ni tih inhre rawh se. (Selah)FM Aw LALPA, tho teh; mihring maiin ngam che suh se. Hnam tin chu i mithmuhah hian rorelsakin awm rawh se.Aw LALPA, anni chu tihlau la; Hnam tinin mihring mai an ni tih inhre rawh se. (Selah)nLU Pachhiate chu theihnghilhin an awm fo lo ang a, Retheite beiseina chu kumkhua chuan a bo hek lo ang.4Ka Mi suaksual chu ama kut chhuak ngeiah chuan a awk thin a. (Higgaion Selah) Mi suaksualte chu Seol-ah an kir leh ang. Hnam tin Pathian theihnghilh hmang zawng zawngte chu.J+ Hnam tin chu an khuarkhurum siamah chuan an pil a: An len phah rukah chuan anmahni ke ngei a awk ta a. LALPA chu a inhraittir a, ro a rel ta a:I Nangmah fakna zawng zawng chu ka hriattir theihna turin; Zion fanu kawngkaahte chuan, I mi chhandamnaah hian ka hlim ang.xHi Aw LALPA, mi khawngaih la; Thihna kawngkhar ata mi kai chhuak thintu, Mi hawtute avanga ka manganna hi en teh;zGm Thisen chhuah chhuahchhal thintu chuan anni chu a hre reng si thin a: Miretheite au thawm a theihnghilh ngai lo.^F5 LALPA, Ziona awm chu, fakin zai u la; Mite zingah chuan a thiltihte chu hril rawh u.xEi Tichuan i hming hretute chuan an ring ang che; Nang zawngin, LALPA, nangmah zawngtute chu i kalsan ngai si lo.D Chutichuan LALPA chu hnehchhiahna tuarte tan chuan kulhbing sang a lo ni ang a, Mangan hunahte chuan kulhbingsang a lo ni ang.hCI Ani chuan khawvel hi fel takin ro a relsak ang a, Thlei bik nei loin mi tin, ro chu a rel ang.cB? LALPA erawh chu kumkhua atan lalah a thu a: A lalthuphah chu rorelna turin a buatsaih ta.A Dotute chu an mang zo a, kumkhua atan engmah nei loin an awm ta; I khaw tihtiau tawhte chu, Anmahni hriat rengna lamin a boral ta bawk a.o@W Hnam tin i zilhhau a, mi suaksualte i tiboral a, An hming hchu kumkhaw tlaitluan atan i thai bo ta a.q?[ Ka tana awm rengah leh ka thu-ah hian nangin mi tan si a; Fel taka rorelin lalthutphahah chuan i thu a.U># Mi dotute chu an tlanchhiat veleh, I hmaah chuan an petek a, an boral a ni.c=? Nangmahah chuan ka lawmin ka hlim ang a: Aw, nang Chungnungber, i hming fakin ka zai ang.|< s LALPA hnenah chuan ka thinlung zawng zawngin lawm thu ka sawi ang a; I thilmak tih zawng zawng chu ka hriattir ang.P; Aw LALPA, kan Lalpa, Lei chung zawng zawngah hian i hming a va tha em.:1Chungleng sava leh tuifinriat sanghate, Tuifinfiata kawnga kal apiangte nen.Aw LALPA, kan Lalpa, Lei chung zawng zawngah hian i hming a va tha em.E9Beram leh bawng zawng zawngte nen, A ni, ram sate nen pawh;U8#I kut chhuak chungahte hian thu i neihtir a; A ke hnuaiahte engkim i dah a:a7;Ani chu Pathian aia hnuai deuh chahin i siam a, Ropina leh chawimawina i khum tir si a.6Mihring hi eng nge maw a nih a, i hriat reng thin ni? Mihring fapa pawh hi eng nge maw a nih a, i kan thin ni?' ka ti thin.Y5+I van, i kut chhuak te, Thla leh arsi i ruathote khi, ka ngaihtuah chang chuan, 4Hmelma leh phuba latu tihdaihna turin, Nangmah dotute avangin Nausente leh hnute hne laite kaa chhuak chuanin chakna i tinghet a.3 yAw LALPA, kan Lalpa, Lei chung zawng zawngah hian, i hming chu a va tha em! I ropuina chu van chungahte khian i dah a.z2mLALPA chu, a felna avang hian, a hnenah lawm thu ka sawi ang a: LALPA Chungnungbera hming fakin ka zai bawk ang.k1OA thil tihsualna chu ama lu chung ngeiah a lo kir leh ang a, Rawng taka a thiltih chu ama chhip ngeiah a tla ang.LALPA chu, a felna avang hian, a hnenah lawm thu ka sawi ang a: LALPA Chungnungbera hming fakin ka zai bawk ang.T0!Khuarkhurum a siam a, thuk takin a lai a, Ama hum siamah chuan a tla ta a.V/%En teh, sualna a vei a; A ni, thil tihsualna a pai a, dawt thu a hring ta a.g.G Thihna hriamhreite chu amah thahna'n a siam ta diam bawk a; A thalte chu alh theiin a siam a.m-S Mi a hawikir loh zawngin ani chuan a khandaih a tat hriam ang; A thal ngul chu a kuai a, a peih ta.i,K Pathian chu roreltu fel tak a ni, A ni, ni tin, mi sualte chunga lungnihlohna nei Pathian a ni.Y++ Ka phaw chu Pathian hnenah a awm, Amah chu thinlung dik tak pu chhandamtu a ni.!*; Aw, mi suaksualte suahsualna chu lo tawp tawh se la, mi felte erawh chu tinghet ang che: Pathian fel tak chuan thinlungte leh rilrute a fiah thin si a.{)oLALPA'n mi tin, ro a rel thin: Aw LALPA, keimaha ka felna leh ka rilru thatna awm ang zel hian ro mi rel ang che:z(mTichuan mi tin inkhawmho chuan hual vel che rawh se. Tin, nang chu an chungah chung lamah chuan kir leh ang che.p'YAw LALPA, thinurin tho la, Mi dotute thinrimna doin thawk la: Ka tan intiharh rawh; dikna i phut si a.&Dotu hian ka nunna hi umin, umphak mai rawh se; A ni, kan nun hi leiah chil thluin, Ka ropuina hi vaivut zingah dah mai rawh se. (Selah)s%_Ka thian chu sualnaa thungrul ka lo nih chuan, (A ni, enga khawlai loa mi dotu hi ka chhanhim zawk a ni;)U$#Aw LALPA ka Pathian, hetiang ti ka lo nih a, Ka kuta sualna lo awm a nih a,j#MChutichuan, chhanhimtu awm loin, sakeibaknei angin, Ka nunna hi pawt sawmin, a sawisa dah ang e." yAw LALPA ka Pathian, nangmahah ka rina ka nghat a: Mi umtute zawng zawng lakah hian mi chhandamin mi chhanhim ang che:!y Mi dotute zawng zawng chu an mualphoin an mangang em em ang a; An kir leh ang a, vawilehkhatah an la mualpho thut ang.W ' LALPA'n khawngaih ka dilna chu a ngaithla tawh a; LALPA'n ka tawngtaina chu a lawm ang.Mi dotute zawng zawng chu an mualphoin an mangang em em ang a; An kir leh ang a, vawilehkhatah an la mualpho thut ang.oWNangni thil tisualtu zawng zawngte u, mi kalsan vek rawh u; Seol-ah tuin nge lawm thu hrilh dawn che?Y+Hmuh pawh ka hmu thei ta lo: Hmelma avangin ka tap a, ka mit pawh a thim zo ta.r]Ka rumna lamah ka chau ta; Zan tin, ka mutna chu mittuiin ahuh a; Ka khum chu ka mittuiin ka tihuh thin.gGThih hnu chuan nangmah hriat rengna a awm si lo va: Seol-ah tuin nge lawm thu hrilh dawn che?b=Aw LALPA, lo kir leh la, ka nunna chhanhim la: I ngilneihna avangin mi chhandam ang che.jMKa nunna pawh a mangang em em bawk a ni: Aw LALPA, nangin eng chen nge mi thlahthlam dawn le aw?taAw LALPA, mi khawngaih ang che; ka chau zo ta si a: Aw LALPA, mi tidam ang che; ka ruhte hi a na vek si a,S !Aw LALPA, thinurin mi zilhhau suh la, Thinrimin mi thunun hek suh ang che.eC Mi fel chu mal i sawm dawn si a; Aw LALPA, ani chu phaw ang hian duhsaknain i hual vel ang."= Nangmaha an rinna nghat zawng zawngte erawh chu nangmahah chuan lawm se la, I hum thin avangin hlimin au kumkhua hlawm rawh se: I hming ngainate pawh nangmahah chuan lawm takin awm rawh se.Mi fel chu mal i sawm dawn si a; Aw LALPA, ani chu phaw ang hian duhsaknain i hual vel ang.A{ Aw Pathian, anniho hi thiam loh chantir ang che; Anmahni remruat ngeite chu tluk phahna'n hmang rawh se. An bawhchhiatna tam tak avang chuan nam chhuak ang che; I chungah an hel si a.3 An kaah chuan rinawmna reng reng a awm lo a; An kawchhung chu suahsualna hlir a ni: An hrawk chu thlan inhawng a ni a; An leiin mi an fak der thin.ykAw LALPA, ka hmelmate avangin hian i felna avang chuan mi hruai la; I kawng chu ka hmaah hian titluang ang che./Kei erawh chu, i ngilneihna nasa tak avangin, i inah ka lo lut ang a: Tih chung chein i biak in thianghlim lam hawiin chibai ka buk thin ang che.veDawt thu sawi hmangte chu i tiboral ang a: LALPA'n thisen chhuah hmang leh bum hmang mi chu a ten riau thin.lQMi uangthuangte chu i mithmuhah an ding thei lo ang a: Thil tisualtute zawng zawng chu i haw thin.]3Suahsualnaa lawm thin Pathian i ni si lo va: Mi sual chu i hnenah an thleng lo ang.!Aw LALPA, zingah chuan ka aw hi i lo hre thin ang a; Zingah chuan ka tawngtaina hi i hmaan ka rel fel diam ang a, ka lo ngaihven thin ang.^ 5Ka Lal leh ka Pathian, ka au thawm hi ngaithla ang che; I hnena tawngtai ka ni si a.W  )Aw LALPA, ka thu-ah hian beng lo chhi la, Ka ngaihtuahna hi ngaihtuah ang che. Thlamuang takin ka mu ang a, ka muhil bawk ang: LALPA, nangmah ngei hi a ni, mahni chauh pawha him taka mi awmtir thin hi ni.h IAn buh leh an uain lo hlawk changa an lawmna aia, Lawmna nasa zawk ka thinlungah hian i awmtir a.Thlamuang takin ka mu ang a, ka muhil bawk ang: LALPA, nangmah ngei hi a ni, mahni chauh pawha him taka mi awmtir thin hi ni. thatna reng reng tuin nge mi hmuhtir ta ang le?" titute chu tam tak an awm. LALPA, nang ngeiin i hmel eng khan min han en ang che.?yFelna inthawinate chu hlan u la LALPA chu ring rawh u.xiHlau u la, thil tisual suh u: In khumlaizawlah chuan in thinlungah inngaithuah ula, ngawi thiap rawh u (Selah)  LALPA chuan Pathian ngaihsak mi chu ama tan a dah hrang tih hi hre zawk rawh u: LALPA chuan, ka koh apiangin a lo ngaithla ang.$AAw mihring fate u, ka ropuina hi eng chen nge mualphonaa in chantir dawn?: Eng chen nge thil engmah lo hi in ngainat ang a, dawt thu in zawn dawn? (Selah)) MAw ka felna Pathian, ka koh hun che chuan mi chhang ang che;Ka manganin nangin mi tithawveng thin a: Mi khawngaih la, ka tawngtaina hi mi ngaihthlaksak ang che.X)Chhandamna hi LALPA ta ni: I malsawmna chu i mite chungah awm rawh se. (Selah)_7Aw LALPA, tho la; aw ka Pathian, mi chhandam rawh; Mi dotute zawng zawng chu an biang ruhah i vaw si a; Mi suaksualte ha chu i tibal a.Chhandamna hi LALPA ta ni: I malsawmna chu i mite chungah awm rawh se. (Selah)DMi doa, mi hual veltu, Mi singkhat pawh hi ka hlau lo ang.jMKei zawng ka mu chu ka lo muhil ta a; Ka han harh leh a; LALPA chuan mi lo chelh reng thin a ni.Y+Ka awin LALPA chu ka au a, A tlang thianghlim atangin mi chhang thin a. (Selah)i~KNimahsela, aw LALPA, nang chu ka velin ka phaw i ni a; Ka ropuina leh ka lu dawm kangtu i ni e.P}Ka chungchang thu an sawi a, "Pathianin a pui lo ang" an ti a. (Selah)K| LALPA, mi dotute hi an va pung ta em! Mi beitute hi tam tak an ni.:{m Fapa chu fawp rawh u, chutilochuan a thinur ang a, kawng lakah in boral dah ang em, A thin chu a thawk thuai dawn si a. Amaha an rinna nghat zawng zawngte chu an eng a thawl e.vze Tih chungin LALPA rawng bawl u la, Khur chungin lawm rawh u.Fapa chu fawp rawh u, chutilochuan a thinur ang a, kawng lakah in boral dah ang em, A thin chu a thawk thuai dawn si a. Amaha an rinna nghat zawng zawngte chu an eng a thawl e.\y1 Chutichuan, aw lalte u, fing tawh u la, Leia roreltute u, thununi awm tawh rawh u.sx_ Anni chu thir tiangin i tikeh ang a; Belvawtu bel an paih keh sawm ang hian i paih keh sawm ang," a ti a.ywkMi dil rawh, tichuan i rochan atan hnam tin ka pe ang chia, Kawlkil tawp thlengin i ro atan ka pe bawk ang che.qv[Thuruat chu ka hril dawn: LALPA'n ka hnenah, "Nang zawng ka fapa i ni e; Vawiin hian ka hring che a ni.fuEKeimah ngeiin ka tlang thianghlim Zionah chuan, Ka lal siam chu ka thuttir ta a ni," a ti a.ltQChumi hunah chuan thinurin an hnenah thu a sawi ang a, Thinrim takin anmahni a timangang tawh ang:LsVana thua chu a nui ang a: Lalpa chuan anniho chu a nuihzabur ang.[r/An phuarnate hi tichatin An hruihrualte hi kan hnen ata i paih daih ang u," tiin.Zq-Leia lalte an hel a, Hotute pawhin LALPA leh a hriak thiha chu An phiar hlawm a,\p 3Hnam tin chu engati nge an thinur a, Mi tinin engati nge thil sawt lo an ngaihtuah?ao =LALPA chuan mi felte kawng chu a hre si thin: Mi suaksualte kawng erawh chu a boral ang.nn WChuvangin mi suaksualte chu rorelna hmaah chuan an ding thei lo ang a, Mi suaksualte pawh mi felte inkhawmnaah chuan an ding thei hek lo ang.LALPA chuan mi felte kawng chu a hre si thin: Mi suaksualte kawng erawh chu a boral ang.]m 5Mi suaksualte erawh chu chutiang an ni lo a; Buhsi thliin a lenbo ang hi an ni zawk. l Ani chu tuiluang kianga thingphun A huntea rah thin. A rah pawh uai ngai lo ang hi a ni a; A thiltih apiang chu a hmuingil zel ang.\k 3A lawmna chu LALPA danah a ni zawk a; A dan thu chu achhun azanin a ngaihtuah thin.j 'Mi suaksualte remruat anga awm ngai lo a, Mi sualte kawng pawha ding ngai lo a, Hmusittute thutphah pawha thu ngai lo mi chu a eng a thawl e.=iu*Chutichuan, Joba chu tar tak, khup bihin a thi ta a./hW*Tin, hetih hun hian Joba chu kum za leh kum sawmli a dam a, a fapate, a fapaa fapate, chhuan li thlengin a hmu a.Chutichuan, Joba chu tar tak, khup bihin a thi ta a.g#*Tin, ram zawng zawngah pawh Joba fanute anga hmeichhe hmel tha an awm lo: an pa chuan anni chu an nutate zingah rochan tur a pe ve hlawm a.qf[*Tin, a hmasa bera hmingah chuan Jemima a sa a; pahnihna hmingah chuan Kezia; pathumna chu Keren-Hapuka.2e_* Fapa pasarih leh fanu pathum anei bawk a.Ed* Chutichuan, LALPA chuan Joba hun hnuhnung chu a tir aia nasa takin mal a sawm a: beram singkhat leh sangli, sanghawngsei sangruk, sebawng tuak sangkhat leh sabengtungpui sangkhat a nei a.Bc}* Tichuan, a unau leh a farnu zawng zawngte leh tun hmaa a hmelhriat zawng zawngte chu ahnenah an lo kal a, a inah chuan chawhluite an kil a; LALPA'n a chunga thil tha lo a thlentir zawng zawng thu-ah chuan an tuarpui a, an thlamuan a; mi tinin hnenah chuan tangkaraw tlangteleh rangkachak zungbunte an pe theuh a."b=* Tin, Joba chuan a thiante pathum tana a tawngtai chuan LALPA'n Jona chan chu a titha leh ta a; LALPA chuan Joba chu ahmaa a neih let hnih a pe leh ta a.=as* Chutichuan, Temani mi Elifaza leh Shuhi mi Bildada leh Naamathi mi Zofara-te chu an va kal a, LALPA'n thu a pek ang zel chuan an ti a; tin, LALPA hchua Joba dilna chu a pawm ta a.c`?*Chutichuan, tunah bawngpa pasarih leh berampa pasarih kengin ka chhiahhlawh Joba hnenah va kal u la, in tan halral inthawi va hlan rawh u; tin, ka chhiahhlawh Joba chuan a tawngtaisak ang che u a, chu chu ka lo pawm ang a, in atzia ang zel chuan ka ti lo ang che u; ka chhiahhlawh Joba angin ka chungchang thu dik takin in sawi si lo a," a ti a.r_]*Tin, LALPA'n Joba hnenah he'ng thute a saiw hnuin LALPA chuan Elifaza Temani mi hnenah chuan, "I chungah leh i thian pahnihte chungah khan ka thinurna a nasa a ni: ka chhiahhlawh Joba angin ka chungchang thu dik takin in sawi si lo.P^*Chuvang tak chuan ka inten a, Vut leh vaivuta thuin ka sim ta e, tiin.W]'*Benga hriatna mai zawngin ka hre tawh chia, Mahse, tunah zawng ka hmu ta che;W\'*Ngaithla rawh le, ka han sawi ang e; Thu ka zawt ang chia, mi hrilh ang che.'[*Tu a ni nge, hriatna loa thurawn thup botu hi?' Chuvang alawm ka hriat thiam lohte, Ka tana mak lutuk, ka hriat loh thilte ka sawi ni.IZ *Engkim i ti thei tih ka hria e, I tum dal rual engmah a awm lo.-Y W*Tin, Joba chuan LALPA chu a chhang a:DX)"Thil sang apiang a en thin a, Inlulungte zinga a ber a ni. W)!Lei chungah hian amah ang reng an awm lo e, Hlauh nei hauh loa siam chu.Thil sang apiang a en thin a, Inlulungte zinga a ber a ni.OV) A kalna hnu chu a eng ruak a, Miin tuipui chu var buahin an hmu thin._U7)Tui thuk tak chu bel angin a tiso buah buah a, Tuipui chu hlo bur ang lekah a siam a.nTU)A hnuai lampangte pawh lampei hriam tak ang a ni a; Diakahte chuan buhchil khawl ang maiin a bawk a.YS+)Talhtumte chu pawl bul anga ngaih a ni a, Feitam vungte chu a nuihsan mai a ni.VR%)Thalin a titlanchhe lo a, A lakah chuan virvawmte chu pawl bul ang lek a ni.LQ)Thirte chu buhpawl ang lekah a ngai a, Ngen chu thing mawih angah.`P9)Miin khandaihin bei mah se la, a hneh lo ang; Fei emaw, thal emaw, feitam emaw pawhin.xOi)Amah alo thawh chhuah meuh chuan Pasalthate pawhin an hlau a, An thlaphangin mahni pawh an inhre tawh thin lo.\N1)A thinlung chu lung anga sak ani a, A ni, rawtsawmna lung hnuai zawk ang mai a ni.aM;)A tang chhung vun pawh khing rut, Taksa nena inbelhbawm tlat, khawih chet rual loha ni.LL)A nghawngah chakna a awm a, A hmaah tihbaiawmna a tualchai reng a.DK)A thawte chuan meihawl a tivam a, A kaan meialha chhuak a.ZJ-)A hnaran meikhu a lo chhuak a, Sa so bel nghawr leh phairuang mut ang vut vutin.?Iy)A ka atangin meialh a chhuak a, Meisite a tek ur ur a.XH))A thaw chhuak chu a var sung sung a, A mitte chu khawfingchat ang ru mai a ni.MG)An inzawm theuh a, an inphan tlat avangin. Kaih theh theih a ni lo.HF )A insik phui chiah avangin. A karah boruak pawh a lut thei lo.KE)A vun char chu a chhuan ber a ni a, Char ang maia phui tlat a ni.]D3)Tuin nge a hmel kawngkapui chu hawng thei ang? A ha kual vel chu tihbaiawm taka ni.`C9) Tunge a vun pawnlang chu hlip thei ang? A khabe thuah hnih chhungah tu nge lo lut ang?fBE) A fuke thu-ah ka ngawi reng lo ang a, A thahrui chakzia leh a taksa inphur tawkziaahte pawh.\A1) Tunge ka rulh leh tura thil mi pe hmasa awm? Van hnuaia thil engkim hi ka ta a ni.f@E) Amah chawk tho turin tumah an rorum ngam lo: Chuti anih chuan tu nge ka hmaah ding thei ang?`?9) Ngai rawh, mihring beiseina chu a thlawna ni: A hmuh mai pawhin a beidawng nghal a ni.h>I)A chungah kut han thlah teh, In inbeih edan tur chu ngaihtuah rawh, I ti leh tawh ngai lo ang!I= )A vun khatin thir hling te, A luah nghafeite i riah thei em ni?f<E)sangha mantuhoten indawrna'n an hmang ang em ni? Sumdawng mite zingah an sem darh ang em ni?^;5)Sava ang lekin i khal thei dawn em ni? I hmeichhiate kaih atan i hling thei ang maw?Q:)Kumkhuaa rawngbawltua i hman turin I hnenah thuthlung a siam ang em ni?U9#)I hnenah dilna tam tak a siam ang em ni? I hnenah thu nemin a sawi ang maw?b8=)Phairuang hruiin a hnarah i thil thei em ni? Nghakuaiin a khabe i thil tlang thei em ni?a7 =)Nghakuaiin liviathan i hnuk chhuak thei em ni? Hruihrualin a lei i phuar bet thei em ni?S6(A inralrin laiin miin an man thei em ni? A hnarah an thil thei ang em ni.?5w(Ngai rawh, tui a lo len buan buan pawhin a hlau ngai lo: A ka thleng pawhin Jordan lian mah se, a zuam zel..A inralrin laiin miin an man thei em ni? A hnarah an thil thei ang em ni.N4(Lotus buk chuan a zar hlim a, Luia tuipuisuthlah chuan a hual vel a.G3(Lotus buk hnuaiahte a bawk a, Pumphir hnuai leh dumahte pawh,[2/(Tlangte chuan chaw an chhuahsak thin a, Chu chu ramsa zawng anwg tualchaina a ni.O1(Pathian siam u ber a ni a, A siamtu chuan a tan khandaih a siamsak a.O0(A ruhte chu ngen kawrawng ang a ni a, A fuke chu thir tlawn ang a ni.M/(Sidar angin a mei a tikhauh a, A malpui thate chu a phiar tlat mai.\.1(Ngai teh mah, a chakna chu a kawngah a awm a, A thahrui chu a udl thuara awm a ni.V-%(En teh, nangmah ang bawka Behemoth ka siam hi, Bawng anga hnim ring mi a ni.^,5(Tichuan, i kut dinglam ngeiin a chhanhim thei che tih Kei ngei hian ka hria ang chu.J+ ( Vaivutah phumhlawm la, Hmun biruah an hmelte phuar khawm teh le.b*=( Mi chapo apiang chu en bikin tihniam la, Mi suaksualte chu an dinhmunah rep bet rawh le.b)=( I thinrimna khat liam chu leih chhuak la, Mi chapo apiang chu en bikin titlawm teh khai.W('( Lalna leh zahawmna han inbel la, Chawimawina leh ropuinain inthuam rawh khai.T'!( Pathian ban ang i nei em ni? Amah angin khawpui ri aw i chhuah thei em ni?d&A(Ka thurelte mi sutsak dawn em ni? Thiam i chan theihna'n, Thiam loh mi chantir dawn em ni?L%(Mipa takin i puan veng la, Thu ka zawt ang chia, mi hrilh ang che.O$(Tin, LALPA chuan Joba chu thawngaleivir atangin heti hian a chhang a:q#[(Vawi khat ka sawi tawh a, ka chhang tawh lo ang che; A ni, vawihnih; ka chhunzawm tawh lo ang,' a ti a.f"E(Ngai teh, kei mi pawimawh tham lo te hian Engtin nge ka chan ang che? Ka ka ka hup mai a ni.-!U(Tichuan, Joban LALPA chu a chhang a:j M(Sawiseltu chuan Engkimtithei chu a hnial ang maw? Pathian hnialtu chuan chhang ang hmiang! Tiin.2 a(Tin, LALPA chuan Joba hnenah a sawi zel a:O'A note pawhin thisen an dawt a, Saruang awmnaah chuan a awm zel a ni.'chuta tang chuan ei tur a bihthla a, A mit chuan hla tak a hmu.A note pawhin thisen an dawt a, Saruang awmnaah chuan a awm zel a ni.K'Kham kovahte an cheng a, Lung tohlawt hmun him takah a riak thin.J 'Muvanlai thlawk chho leh sang taka bu a chhep hi i thupek em ni?N'I finna avangin mu chu a thlawk chhoin Chhim lamah thla a zar em ni?  'tawtawrawt a rik phawt chuan, "Chei, Chei,' a ti a. Inbeihna chu hla takah a rim a hria a, Hotute rawl leh inbeihna hawhaw nen.gG'Hlauhawm tak leh thinur takin a khawh puat puat a, tawtawrawt thawmah a ding hle hle thei lo.S'A chungah thla bawm a ri rawk rawk a, Fei leh thal a tle zawr zawr mai a.S'Hlauh reng a hre lo a, a zam ngai lo a, Khandaih lakah a tim ngai hek lo.hI'Phai ruamah a ke a phiat tlut tlut a, A tha a so a, indo hriamhrei hmachhawn turin a chhuak a;Q'Khau anga kat turin i siam em ni? A hnar tum dur dur hlauhawmzia te hi!J 'Sakawr chaknate hi i pek em ni? A nghawngah thahrui i ban em ni?_7'Tlan bo tuma a han insingsak meuh chuan Sakawr leh a chungchuangte chu a tham lo mai.O'Pathianin finna a haihchhamtir a, Hriatthiamna a pek hek loh avangin.wg'Ama no ni lo ang hrimin a note lakah a inchhu ngawng a, A thiltih chu a thlawn dawn emaw, a pawisa chuang lo.Q'Miin a rap keh thei a, Ramsaten an chil keh thei tih a hre leh tawh lo.;q'Leiah a tui a hnutchhiah a, Vaivutah a khuh lum a,m S' Ostrich thla uangthuang takin a inkhawng vel a; mahse, a thla ki leh a hmulte chu an ngilnei em ni?K ' I buhte i hruih zawla rawn dah khawm turin I ring mai thei em ni?W '' A chak em avang maiin i ring thei dawn em ni? I hna chu i kawltir dawn em ni?` 9' Lei lehnaah hrui i bahtir thei ang em? I hnungah lei ruam a rawn chawk rual ang em ni?P ' I tan selepa chu chhawr theih em ni ang? I ran inah a riak duh ang em?O'A tlatna tlangpui dung a ni a, Thil hring apiang a zawng chhuak thin.A}'Khawpui hulum chu a hmusit a, Khaltu au ri a hre ngai lo>w'An awmna'n thlaler ka ruatsak a, An chenna'n ram tau;X)'Ram sabengtung tuin nge zawl chhuah? Ram sabengtung chak thlunna tu phelh nge?xi'An note chu an pian a tlang a, Ram palailengah an thang lian a, An kal darh a, an puite hnenah an kir tawh lo.6g'An bawk a, no an hring a, An vei zo mai a ni.H 'An pai chhung thla zat i chhiarin, An hrin hunte i hria em ni?_ 9'Lung bang sathar no neih hun i hria em ni? Sazuk no neih hun i chhinchhiah thei em ni?oW&(Choak hi, a note ei tur tlachham a, Pathian hnena an hram lai leh An vahvaih laiin, tuin nge chaw pe?5&'An pukahte an bawk a, Seh tur an chan lai hian?Choak hi, a note ei tur tlachham a, Pathian hnena an hram lai leh An vahvaih laiin, tuin nge chaw pe?]~3&&Sakeibaknei tan ei tur i zawnsakin Sakeibaknei vanglaite chak daih i pe thei em ni,A}}&%Vaivutte a inhlawm khawm a, Lei tlangte a inbelhbawm hi.R|&$Tunge finnaa chhumte hi chiar thei a, Van tuithawl tu nge leih baw thei?V{%&#Tunge chhum dumahte khian finna dah a, Tunge arsi thlawkte hriat thiamna pe?\z1&"Kawlphete chu i hnena lo kal a, Heta hi ka awm,' ti turin i tir chhuak thei em ni?Gy&!A nan tur chein chhum ata Ruahpi vanawn i au thla thei em ni?Hx & Van thil ruatte chu i hriain Leiah hian thu i neihtir thei em?`w9&Arsite khi a hun biah i hruai chhuak thei em ni? Zangkhua hote khi i hruai thei em ni?Wv'&Siruk khi i phuar khawm theiin Chhohreivung tlar khi i phelh darh thei em ni?Ju &Tuite pawh lung ang maiin a sak a, Tuipui thuk chungte a khal a.[t/&Tu chhul atangin nge tuikhal hi a lo chhuah? Vana vur lo tla thin hi tu hrin nge?8sk&Ruahin pa a nei em ni? Daifimte hi tu hrin nge?Hr &Ram ro leh pilril tihnawng tur te Hlobet hring totir tur tein?Kq&Tuma awm lohna leh mihring chen lohna Thlalera ruah surtir turte,Ap}&Tuin nge ruahpui tana luan kawr leh Tek tana kawng siam?`o9&Eng kawngin nge eng hi a tai darh a, Chhak lam thli pawh hi lei chungah a intheh darh?Hn &Buai hun atan te leh Indo leh inbeih ni atan ka khek chu a ni.]m3&Vur dah khawlna hmunah i lut tawhin, Rial dah khawlna hmunah pawh i lut tawh em ni?l)&Eng chena kawng chu khawiah nge? Thim pawh chu khawiah nge a hmun? I hria ang chu, chungah chuan i piang tawh a, I nite pawh a tam tawh alawm!Sk&An ramri i hruai theih a, An in lam kawng chin i hriat theihna tur chuan,Hj &Lei zauziate hi i hre phak em ni? I hriat vek chuan sawi rawh.iiK&Thihna kawngkate chu i hnenah tihlan a ni tawh em? Thihna daihlim kawngka chu i hmu tawh em ni?Th!&Tuipui hnarahte i lut tawh ngai em? A thukzia te i fang chhuak tawh em ni?Qg&Mi suaksualte eng chu chhuhsak ani a, An ban lek san chu tihtliah a ni._f7&Lei hi nemnaa hlum nem angin a tilang dang a, Silhfen ze hrang ang nukin a lang ta a.ae;& I pian achinah, zing hnenah, thu i pein, Khawfingchat hi ahmun tur i hriat tir ngai em??dy& Lei khuna tikiang a, Mi suaksualte thing chhuak turin,hcI& Heti thleng chauh hian lo kal la, pel hauh suh, Tah hian i fawn vel tawp rawh se,' ka ti a ni.@b{& A chim chin turte ka siam a, A danna leh kharna tur te;Ga& A silhfen atan chhum ka siam a, A tuam puanah thim chhah tak;M`&Tuipui chu chhula a lo chhuah lai khan Tuin nge kawng lo khar hnan?Q_&Varparh arsite an zai khawm a, Pathian fate zawng zawng an au lai khan?O^&A nghahchhan chu khawiah nge a din ngheh a, Tunge a kil lung phum ni,`]9&A len lam bite tu nge thliah, i hre meuh maw? A nih leh, a chung awl tehna tu nge zam?_\7&Leilung nghahchhan ka phum lai khan khawiah nge i awm? I hriat thiam chuan sawi rawh. ~~~}||`| zzyymxwvvv;uu!ttAsssrqpppooAA-@??v>>>.==b<<<;;+::`:9z88q877g666&544t33]32i11m1300n/..<--k-,, +*))O)(('',&&%%P$${$"##e#""+ An kutah chuan ngaihtuahna sual a awm a, An kut ding lam chu thamnain a khat a.y=kKa nuna hi mi sualte zingah la tel suh la, Ka nun pawh hi thisen chhuah hmangte szingah la tel hek suh ang che:A<}LALPA, i awmna in chu ka ngaina a, I ropuina awmna pawh.d;ALawm thu sawina ka tihrik theih a, I thilmak tih zawng zawng thute chu ka hrilh theihna'n.f:EKa kutte hi sawiselbonain ka sil ang a, Chutiangin, aw LALPA, i maicham chu ka kal hual ang;X9)Thil tha lo titute inkhawmho chu ka hua a, Mi sualsuakte hnenah ka thu lo ang.`89Mi engmah lo mai maite hnenah ka thu ngai lo a; Vervekte hnenah pawh ka lut hek l ang.K7Aw LALPA, mi en fiahin, mi fiah la; Ringhlel loin LALPA chu ka ring bawk a. Ka rilru leh ka thinlung hi tithianghlim ang che. I ngilneihzia chu ka hmaah a awm si a, I thutakah ka awm fo bawk a.H6 Aw LALPA, ro mi relsak ang che, rilru tha tak puin ka awm si a.T5!Aw Pathian, Israel-ho hi An manganna zawng zawng ata chhan chhuak ang che.45Ka rilru thatna leh ka diknain mi chhanhim rawh se, Ka nghak reng si chia.Aw Pathian, Israel-ho hi An manganna zawng zawng ata chhan chhuak ang che.3}Aw, ka nunna vawng tha la, mi chhanhim ang che. Mualphoin mi awmtir suh ang che, nangmahah chuan ka rinna ka nghat si a.O2Mi dotute chu ngaihtuah teh, tam tak an ni a; Nasa takin mi haw si a.]13Ka hreawmzia leh ka manganzia hi ngaihtuah la, Ka sual zawng zawng ngaidam ang che.c0?Ka thinlung buainate hi a lo nasa ta a; Aw, ka manganna atate hi mi hruai chhuak ang che._/7Ka lamah hian lo hawi la, mi khawngaih ang che; Khawhar leh hreawm takin ka awm si a.^.5Ka mitin LALPA lam a en fo thin; Ani chuan ka kete hi len ata a la chhuak dawn si a.^-5LALPA thuruk chu amah tihtute hnenah a awm a, A thuthlun chu anmahni a hriattir ang.Y,+ A nunna chu nuamsak takin a awm ang a; A thlahte chuan ram chu an la luah ang.'V+% LALPA tih mi chu tu nge ni? Chu mi chu a kawng thlant ru chu a la entir ang.T*! Aw LALPA, i hming avangin Ka khawlohna ngaidam ang che, nasa tak ani si a.{)o A thuthlun leh athuhriattirte zamwtute tan chuan LALPA kalkawng zawng zawngte chu ngilneihna leh thutak vek a ni.t(a Thuhnuairawlhte chu rorelna felah a hruai ang a: Thuhnuairawlhte chu ama kawng chanchin a zirtir bawk ang.R'LALPA chu a thain a dik a ni: Chuvangin mi sualte chu kawng a entir ang.&)Ka tleirawl lai sualnate leh ka bawhchhiatnate chu hre reng suh ang che; Aw LALPA, i thatna avangin, I ngilneihan avangin mi hre reng ang che.q%[Aw LALPA, i lainatnate leh i ngilneihziate chu hre reng ang che; Hmasanga lo awm kumkhua tawha ni si a.$I thutakah chuan mi hruai la, mi zirtir ang che. Nang hchu mi chhandamtu Pathian i ni si a; Nilenga ka nghah reng che hi.Z#-Aw LALPA, i kawngte chu mi hriattir la; I kalkawng chanchinte mi zirtir ang che."a ni, nangmah nghaktu reng reng chu tumah mualphoin an awm lo ang: A vang awm loa vervek taka titute erawh chu mualphoin an awm ang.o!WAw ka Pathian, nang ka ring chia, Mualphoin mi awmtir suh la; Mi dotute mi ngam chu phal suh ang che.8  mAw LALPA, ka rilru hi i hnenah ka dah tlat thin.hI Chu ropuina Lal chu tu nge ni? Sipaihote LALPA chu, Amah ngei hi ropuina Lal chu a ni. (Selah)ucAw kulh kawngkate u, in lu chungte kha chawi sang u la, A ni, kawngkhar hlunte u, chawisang rawh u: Tichuan ropuina Lal hi a lo lut dawn nia.Chu ropuina Lal chu tu nge ni? Sipaihote LALPA chu, Amah ngei hi ropuina Lal chu a ni. (Selah)yAw kulh kawngkate u, in lu chungte kha chawi sang u la; Nangni kawngkhar hlunte u, inkhai sang rawh u: Tichuan ropuina Lal hi a lo lut dawn nia. Ropuina lal chu tu nge ni? LALPA chak tak leh thiltithei tak, LALPA, indonaa thiltithei tak chu a ni.fEPathian zawngtute chu chutiang mi chu an ni, Aw Jakoba Pathian, i hmel zawngtute chu,(Selah)q[Ani chuan LALPA hnen ata malsawmna a dawng ang a, A chhandamtu Pathian hnen ata felna a dawng bawk ang.{Kut fai leh thinlung thianghlim nei a, A rilru engmah lo mai mai lama dah ngai lo a, Bum tuma chhechham ngai lo mi chu.OLALPA tlangah tu nge chho ang a, A hmun thianghlimah tu nge ding ang?]3Tuifinriat chungahte amahin a din a ni si a, Luipui chungahte pawh atinghet bawk a.n WLeilung leh a chhunga thil awm zawng zawng hi LALPA ta ani a; Khawvel leh a chhunga chengte nen hian.Matheiloin thatna leh ngilneihnain ka dam chhung zawng hian mi zui zel ang a: Tichuan LALPA inah kumkhuain ka awm reng ang.}sMi dotute mit hmuhah ka hmaah hian dawhkan i buatsaih thin a: Ka lu hi hriak i thih tawh a, ka novah hian a liam reng a.Matheiloin thatna leh ngilneihnain ka dam chhung zawng hian mi zui zel ang a: Tichuan LALPA inah kumkhuain ka awm reng ang.$AA ni, thihna hlim kawr ruam zawh mah i la, thil tha lo reng reng ka hlau lo ang; nang ka hnenah i awm si a; I talhtum leh i tiangin mi thlamuan thin a ni.[/Ka nunna hi mi siam that thin a, Ama hming avangin felna kawngahte mi hruai thin.dAAni chuan hlobet hring dup hmunahte mi bawhtir thin a: Chawlhna tui kamahte mi hruai thin.7 kLALPA chu mi vengtu a ni a; ka tlachham lo ang.GLALPA'n a mite a chhanhim,' tiin La piang turte an hrilh ang..UThangtharten a rawng an bawl ang a; Thangthar lo awm zelte hnenah chuan LALPA chanchin chu an hril ang.LALPA'n a mite a chhanhim,' tiin La piang turte an hrilh ang.(ILeia mi neinung zawng zawngte chuan an eiin chibai an buk ang a: Vaivuta chhuk tur zawng zawngte chu ahmaah an la kun ang, Mahni nunna tinung reng thi lo chu.E Ram chu LALPA ta a ni a: Hnam tin chunga roreltu a ni si a.} sKawlkila mi zawng zawng pawhin an hre leh ang, LALPA lam an hawi tawh ang a: Hnam tina chi tin, i hmaah an kun ang. Thuhnuairawlthe chuan an ei ang a, an tlai ang: Amah zawngteute chuan LALPA chu an fak ang: In thinlung chu kumkhuain nungin awm rawh se.z mInkhawmna ropui taka ka fak thinna che hi nangma hnena mi a ni: Amah tihtute hmaah chuan ka thutiam ka hlen ang. Ani chuan hreawm tuartu hreawmzia chu ahmusit si lo a, a ten hek lo; A hmai chu alakah a thup hek lo; Amah a auhin a NGAITHLA ZAWK A.5LALPA tihtute u, amah chu fak rawh u; Jakoba thlah zawng zawngte u, amah chu chawimawi rawh u; Israela thlah zawng zawngte u,m amah chu hlau rawh u.Z-Ka unaute hnenah i hming ka hril ang a: Inkhawmho zingahte chuan ka fak ang che.b=Sakeibaknei kaa mi chu mi chhandam ang che; A ni, selepa kia mi chu nangin mi chhang ta,|qKa nunna hi khandaih lakah chuan chhanhim la; Ka neih chhun tak hi ui thiltihtheihna lakah chuan chhanhim ang che.mSNang erawh chuan, aw LALPA, mi hlat lul suh la: Aw, mi tichaktu, mi tanpui turin hmanhmawh ang che.>wKa silhfente an insem a, Ka kawr atan thum an vawr a,V%Ka ruh zang zang hi ka chhiar thei a; Anni lah chuan mi enin mi melh reng a:ykUi chuan mi hual vel si a: Thil tha lo titu awm khawmte chuan mi hual tlat a; Ka kut leh ka kete hi a tipawp a.  Ka tha hi lampei angin a ro zo a; Ka lei pawh hi ka dangah a bet ta tlat a; Nangin thihna vaivutah hian mi hruai lut ta ani hi.3Tui anga leihbuakin ka awm a. Ka ruh zawng zawng pawh pelhsawlhin a awm a: Ka thinlung hi khawihnun ang a ni a; Ka ril zingahte hian a tui zo ta a.B~ Sakeibaknei koham hahum hamng angin An kain mi an khum a.d}A Bawngpa tam takin mi hual vel a. Bansan rama bawngpa chak takate chuan mi hual vek khup a.a|; Mi hlat lul suh ang che: manganna tur a hnai si a; Tanpuitu tur reng reng an awm si lo.m{S Chhul atang rengin nangma chunga nghah ka ni a: Nang chu ka nu pum chung atang rengin Pathian i ni.tza Nang erawh chu chhul ata mi la chhuaktu chu i ni a: Ka nu hnute chunga ka awm lai khan nangin mi rintir a.yLALPA chungah innghat ta che, ani chuan maah hi chhanhim ang hmiang: A chunga a lawm avangin chhanhi ang hmiang," an ti a.KxMi hmu apiangin mi nuihsan a: An hmui an kum a, an lu an thing a,wwgKei erawh chu mihring reng reng ka ni lo a, changpat mai ka ni a; Mihringte sawichhiat leh mite hmusit ka ni.jvMAn au chia, tichuan chhanhimin an lo awm thin a: An ring chia, tichuan mualphoin an awm ngai lo.\u1Min thlahtute chuan an lo ring chai: An ring a, tichuan nangin i lo chhanhim thin.Vt%Nimahsela, aw nang Israel-ho faknaa cheng htin, Nang zang i thianghlim a ni.msSAw ka Pathian, chhunah ka au a, nimahsela i chhang si lo a; Zanah ka au bawk a, ka ngawi chuang lo.|r sKa Pathian, ka Pathian, engah nge mi kalsan? Engah nge mi tanpi turin i hlat em a, ka rumna thute atanga i hlat le?rq] Aw LALPA, i chaknaah chuan chawimawiin lo awm ang che: Chutichuan i thiltihtheihna fakin hla kan sa ang.Sp Nangin anni chu i hnunghchawntir dawn si a, I thla hruite chu an hmai tinin i kuai peih diam ang.Aw LALPA, i chaknaah chuan chawimawiin lo awm ang che: Chutichuan i thiltihtheihna fakin hla kan sa ang.hoI I chungah khan thil sual tih an tum si a; Thil sual an ngaihtuah chhuak a, an hlen thei si lo.hnI An rahte chu lei ata i tiboral ang a, An thlahte chu mihring fate zing ata i tiboral bawk ang."m= I thinur hunah chuan anni chu rawhtuina mei alh hluah hluah angin i siam ang. LALPA chuan ani chu thinurin a lem zo ang a, Mei chuan a kang ral mai ang.~luI kutin nangmah dotute zawng zawng chu a zawng chhuak vek ang a: I kut dinglamin nangmah hawtute a zawng chhuak ang.\k1Lal chuan LALPA chu a ring si a, Chungnungbera ngilneihna avnaign a nghing lo ang.]j3Kumkhua atan malsawmna nasa tak dawngin i siam si a: I hmaa hlimnain i tilawm thin.]i3I tanpui avangin a ropui em em a: Chawimawina leh ropuina a chungah i nghat thin a.ShAni chuan nunna a dil chia, i lo pe a; Kumkhaw tlaitluana dam rengna chu.Zg-Thatnaa malsawmnate in i hmuak si a: Rangkachak thinghlim lallukhum i khumtir a.Xf)A thinlung duhzawng chu i pe a, A hmuia a thil dil chu i phal lo lo e. (Selah)ce AAw LALPA, lal chu i chaknaah hian ahlim ang a, I chhandamnaah hian a va hlim nasa dawn em!Nd LALPA, chhandam rawh: Kan koh hun chuan Lalberin min chhang rawh se."c=Anni zawng an kun a, an tlu ta a: Keini erawh chu kan tho a, kan ding mar ta zawk a.LALPA, chhandam rawh: Kan koh hun chuan Lalberin min chhang rawh se.b Thenkhatin tawlailirte an ring a, thenkhatin sakawrte an ring. Keini erawh chuan LALPA kan Pathian hming chu kan lam zawk ang.aLALPA'n a hriak thiha hi a chhandam tih tunah ka hre ta; A kut ding lam chandamna thain A van thianghlim atang khian amah a la chhang a.!`;I chhandamnaah chuan hlimin ka zai ang a, Kan Pathian hmingin kan puanzarte hi kan la zar ang: LALPA chuan i dilna zawng zawng chu hlawhtlntir rawh se.i_KI thinlung duhzawng chu pe phal che se la, I remruat zawng zawng hchu hlawhtlintir che rawh se.`^9I thilhlan zawng zawng chu hre reng se la, I halral thilhlan chu lawm rawh se: (Selah)f]EHmun thianghlim atang chuan tanpuina tirhsak che se la, Zion atang chuan tichak che rawh se;n\ Wmangan ni chuan LALPA'n chhang che rawh se; Jakoba Pathian hming chuan hmun sangah hlang che rawh se; [Aw LALPA, ka lungpui leh mi tlantu, Ka kaa thu chhuakte leh ka thinlunga ngaihtuahnate hi i mithmuhah lawmtlak takin awm rawh se.DZ Thil tisual lui lo turin i chhiahhlawh hi mi chelh tlat la; Ka chungah thu neihtir suh ang che: chutichuan tha famkimin ka awm ang a, Bawhchhiatna nasa tak lakah saiwselboin ka awm ang.Aw LALPA, ka lungpui leh mi tlantu, Ka kaa thu chhuakte leh ka thinlunga ngaihtuahnate hi i mithmuhah lawmtlak takin awm rawh se.^Y5 Tuin nge mahni tihsualte hre thei ang? Sual inthupte lakah hian mi tifihlim ang che.}Xs Chu lo pawh chu chung chuan i chhiahhlawh hi zilhin ka awm thin a: Chung amw chu lawmman nasa tka neihna a ni thin.W) Chung chu rangkachak aia duhawm zawk a ni a, a ni, rangkachak thianghlim tam tak ai pawhin: Khawizu leh khawithlar aiin a thlum zawk bawk a nilVQ LALPA tihna chu a fai a, kumkhua atan a awm thin: LALPA rorelnate chu a tak a, a fel vel vek a ni.wUgLALPA thunnunna thu chu a dik a, thinlung a tilian thin: LALPA thupek chu a thianghlim a, mitte a tivar thin.uTcLALPA dan chu a tha famkim a, nunna suam tha thin: LALPA thuhriattir chu a rinawm a, mi mawl a tifing thin;SA chhuahna chu kawl kil tawp atangin a ni a, A tlan kualna chu a tawp lehlam thlengin a ni a, A lum hre loa thuhruk reng reng a awm lo.R}Chu ni chu mo neitu tur a pindan ata chhuak ang chu a ni a, Mi chak tak angin a tlanna kawng a tlan tur chu a hlim thin.+QOAn tehna hrui chu leilung luah zawng zawngah zam chhuahin a awm a; An thu chu kawlkil thelngin a thang chhuak ta a. Chungahte chuan ni tan khian puan in a zar a,aP;Thu sawi reng reng leh tawng reng reng a awm lo a; An aw chu benga hriat theih a ni lo.mOSChhun hian chhun hnena thu a sawi chhawng zel a, Zan hian zan hnenah hriatna a lan chhawntir zel a,lN SVante khian Pathian ropuizia chu a hriattir a; Boruak zau tak khian akut chhuak chu alantir thin a.-MS2Ani chuan chhandamna ropui tak a lal siam hnenah a pe thin a; A hriak thiha chungah, Davida leh a thlahte chun gngeiah chuan, Kumkhuain a ngilneihzia a lantir ang.L1Chuvangin, aw LALPA, hnam tin zingah chuan lawm thu ka hrilh ang chia, I hming akin ka zai bawk ang.Ani chuan chhandamna ropui tak a lal siam hnenah a pe thin a; A hriak thiha chungah, Davida leh a thlahte chun gngeiah chuan, Kumkhuain a ngilneihzia a lantir ang.K30Ani chuan mi dotute lakah mi chhanchhuak a: A ni, nangin mi beiotute chung lamah chuan mi chawi kang a: Mi nunrawng lak ata chu mi chhanhim thin a.MJ/Phuba mi laksaktu leh, Mi tin, ka hnuaia tudawltu Pathian ngei chu.uIc.LALPA chu a nung reng e; ka lungpui chu fakin awm se la; Mi chhandamtu Pathian chu chawimawiin awm rawh se:ZH--Mikhualte chu an zam ang a, An kulhbing atate chu khru chungin an lo chhuak ang.bG=,Ka chanchin an hriat veleh ka thu an zawm ang a: Mikhualte chu ka hnenah an intulut ang. F+Nangin mite insualna lakahte chuan mi chhanhim a; Hnam tin lu-ah mi siam a: Ka hriat ngai loh mite chuan ka rawng an bawl tawh ang.E#*Chu veleh vaivut thli len mi ang mai hian ka vaw sawm dep a:aw LALPA, i zilhhau avanga, Kawtlai chirhdiak ang mai hian ka paih chhuak ta a.zDm)Anni chu ka au a, nimahsela chhandamtu tur tumah an awm lo va: LALPA ngei chu an au a, nimahsela a chhang si lo.kCO(Mi hawtute chu ka tihboral theihna turin, Nangin mi dotute chu mi hnuchhawnin i awmtir ta bawk a.sB_'Nangin inbeihna atan chuan chaknain ka taiah mi hreng si a: Mi rawn beitute chu ka hnuaiah i tudawl ta a.bA=&An thawh leh theih lohna turin ka sat chhawk ang a: Ka ke hnuaiah hian an tlu hlawm ang.o@W%Mi dotute ka um ang a, ka um phak mai ang: Tihborala an awm hma lo chuan ka hawi kri tawh hek lo ang.M?$Ka hnuaia ka ke penna chu i tizau a, Tichuan ka kete hi a tleng lo.r>]#Nangin i chhandamna phaw chu mi pe bawk a: I kut ding lamin mi kai a, I inngaitlawmnain mi siam lian ta,n=U"Ka kutte hi ral kap turin a zirtir trhin a, Chutichuan ka bante hian dar thla ngul a kuai zo hial a.]<3!Ani chuan ka ke hi zukpui ke angin a siam a, Ka hmun sang takahte mi awmtir thin a.N; Chaknaa ka taia mi hrengtu leh, Ka kawng titha famkimtu Pathian chu.V:%LALPA lo chu tu nge Pathian awm ni? Ka Pathian lo chu tu nge lungpui awm ni?9Pathian zawng, a kawng chu a tha famkim a; LALPA thu chu fiah a ni tawh; Amaha rinna ngaht zawng zawngte tan chuan ani chu phaw a ni.a8;Nangma tanpuiin ral ka bawh si a; Ka Pathian tanpui bawkin kulh bang ka zuan khum a ni.e7CNangin ka khawnvar hi mi halsak dawn si a; LALPA ka Pathianc huan ka thimna hi a tieng ang.X6)Hreawm tuar mite chu i chhandam dawn si a; Mit chapote erawh chu i tilawm ang.v5eMi thianghlim lakah chuan thianghlimin i intilang ang a; Tin, mi luhlul lakah chuan luhlulin i intilang ang. 4Mi khawngaih thei tak lakah chuan khawngaih thei takin i intilang ang a; Mi tha famkim lakah chuan tha famkimin i intilang ang a;r3]Chuvangin LALPA chuan ka felzia ang zelin mi lo rul ta a, Ka kutte a mithmuha a thianghlimzia ang zelin.[2/Ama lakah chuan sawiselbo ka ni bawk a, Ka khawlohna ata ka inthiarfihlim thin a.]13A rorelna zawng zawng ka hmaah a awm thin a. A thuruatte chu ka hmaih ngai si lo a.Z0-LALPA kawngte chu ka zawh a, Ka Pathian hnen ata sual takin kal bo ngai si lo a.n/ULALPA chuan ka felzia ang ngeiin ka chungah a ti a; Ka kutte a thianghlimzia ang ngeiin mi rul a ni.h.IAni chuan hmun thawl takah mi hruai chhuak a; Ka chunga a lawm avangin mi lo chhanhim ta a ni.Z--Anni chuan ka vanduai ni chuan mi bei a, Nimahsela LALPA chu ka rinpui ber a ni.o,WMi dotu chak tak lakah chuan mi chhanhim a, Mi hawtute lakah pawh; kei atan chuan an chak lutuk si a.a+;A ni chuan chung lam atangin a rawn bana, mi chelh a; Tui tam tak ata mi hnuk chhuak a.**MChu veleh, aw LALPA, i zilhhau avanga, I hnara thaw chhuakin a chhem vak avang chuan, Tui luiannate chu a lo lang a, Leilung nghahchhante chu tihlanin a awm ta.)Tin, a thlate chu akap chhuak a, annihho chu tidarh a; A ni, kawlte a phettir zawih zawih reng a, a tibuai ta nuai hlawm a.( LALPA chu vanahte khian a ri dur dur bawk a, Chungnungbera chuan a aw a chhuah a; Rialte leh meilingte a tla ta dur dur a.m'S A hmaa enna avang chuan a chhum chhah mupte chu a kiang a, Rialte leh meilingte a tla ta dur dur a.o&W Thim hi a bihrukna hmunah, amah hual velna bukteah, asiam a; Tuia thimna, vana chhum chhan mupte chu.b%= Cherub chungah a chuang a, a thlaawk taa. A ni, thli thlaahte chuan a thlawk ta thuak a:j$M Ani chuan vante pawh a tikun a, a chhuk ta a; A ke hnuaiahte chuan thim chhah mup hi a lo awm a.#-A hnar atang chuan meikhu a chho tqa ngut ngut a, A kaa chhuak mei chuan a kang ta hluah hluah a, Chu chuanin meihawl pawh a tialh ta dur dur a."{Chu veleh lei hi a nghing a, a khur ta a, A thinur avangin tlangte pawh chu A nghahchante lamin a khurin a nghing ta a.!5Ka manganin LALPA chu ka ko thin a, Ka Pathian ka au thin. Ani chuan a biak in atang chuan ka aw a hria a. A hmaa ka au thawm chu abengah a lut t a.O Seol hruihrualte chuan mi phaur vel a: Thihna thangte chuan mi awk a._7Thihna hruihrualte chuan mi zem a, Pathian ngaihsak lona tuiliante chuan mi tihlau a.[/Fak tlak LALPA chu ka ko ang a, chutichuan mi dotute lakah chhandamin ka awm ang.J LALPA chu ka lungpui leh, ka kulhpui leh, mi chhanhimtu a ni; Ka Pathian, ka lungpui nghet tak a ni a, amahah chuan rinna ka nghat ang; Ka phaw leh, ka chhandamna ki leh ka kulhbing sang a ni./ [Aw LALPA, ka chakna, ka hmangaih a che.:mKei erawh zawngin felna neiin i hmel ka hmu ang a: Nangmah anna nei a ka men hunah chuan ka lungawi tawk zet ang. Nangmah anna nei a ka men hunah chuan ka lungawi tawk zet ang.8iAw LALPA, i kutin mihringte lakah, Khawvel mihringte lakah hian, chhanhim ang che; Anni chanvo zawng tun damchhunga an neih hi a ni a, An pum chu i roin i tikhahsak thin a; Fate lungawi tawk zetin an nei a, An sum hman bang chu a fasente an thihsan thin.Kei erawh zawngin felna neiin i hmel ka hmu ang a: Nangmah anna nei a ka men hunah chuan ka lungawi tawk zet ang. Nangmah anna nei a ka men hunah chuan ka lungawi tawk zet ang.~u Aw LALPA, tho la, Amah chu hmachhawn la, kuntir tlat rawh: Ka nunna hi mi sualsualte lakah i khandaihin chhanhim la,yk Anni chu sakeibaknei sa seh chak tak ang leh, Sakeibaknei vanglai hmun fianrialtea bawk reng ang mai chu an ni.} Tunah hi zawng kan ke penna apiangah mi hual vel tawh a, Leia min titlu turin an mitte chu kan chungah an fuktir tlat a.E Mahni an inchawm thau a, An kain chapo takin an tawng thin. 8-9, Mi suaksual mi tichhetu, Mi do tlata mi hual veltut lakah chuan Mit naute angin vawng tha la, I thla hnuaiahte mi thukru ang che.8-9, Mi suaksual mi tichhetu, Mi do tlata mi hual veltut lakah chuan Mit naute angin vawng tha la, I thla hnuaiahte mi thukru ang che. Aw, nangmaha rina nghat apiang anmahni beitute laka i kut ding lama chhandam thintu, I ngilneihzia mak tak chu lantir ang che.Aw Pathian, ka ko thin chia, nangin mi chhang dawn si a: Ka lamah hian i beng rawn dawh la, ka thu sawi hi ngaithla ang che.QKa ke pente hian i kawng chu a zawh tlat a, Ka kete hi a tlu ngai lo a.q[Mihring thiltihah zawng, i hmuia thu chhuak avangin Mi nunrawng kawna kal lo turin ka invawng tha a ni.Ka thinlung hi i fiah a; zanah mi tlawh a; Mi fiah tawh a, engmah i hmu si lo a; Ka kain a sawi sual lo ang ka ti tlat a ni.eCKa chungthu tlukna chu i hma atanga chhuak ni se la I mitin thlei bik neih lona en rawh se.  Aw LALPA, ka felna thu hi hria la, ka au thawm hi ngaithla la; Dawt sawi ngai lo hmui atnaga chhuak ka tanwgtainaah beng lo chhi ang che.  Nangin nunna kawng chu mi hriattir ang a: I hmaah chuan hlima khah liamna a awm a; I kut dinglamah chuan kumkhaw lawmna tur a awm a.t a Ka thlarau Seol hnenah i hnutchhiah dawn si lo va: I mi thianghlim hi tawihna hmuh i phal dawn hek lo.Nangin nunna kawng chu mi hriattir ang a: I hmaah chuan hlima khah liamna a awm a; I kut dinglamah chuan kumkhaw lawmna tur a awm a.g G Chu vangin ka thinlung hi a lawm a, ka ropuina hi a hlim a: Ka tisa pawh him takin a awm ang.Y +LALPA chu ka hmaah ka awmtir fo a; Ka ding lama a awm avangin ka nghing lo ang.b=LALPA, rem mi ruatsaktu chu, ka fak ang a: A ni, zanahte hian ka rilruin mi thunun thin.mSTehna hruite chu hmun nuam takahte ka pualah a tla ta hlauh a ni; A ni, ro tha tak ka luah ta a ni.mSLALPA chu ka ro chan tur leh ka no chan tur chu a ni: Nangin ka chanpual chu mi tihnghehsak thin a.&ELALPA-a pathian dang thlangtute chu, an lungngaihnate a la pung ang: An thisen hlan in mite chu ka hlan ve lo ang a, Ka hmuiin an hmingte ka lam hek lo ang.mSLeia mi thianghlim awmte zawng, Anni chu mi tha, ka lawmna zawng anwg awmna chu an ni," ka ti a ni.dALALPA hnenah chuan, "Nang chu ka LALPA ini a: Nangmah lo chu thatna reng reng ka nei lo e.Q Aw Pathian, mi humhim rawh: nangmahah chuan ka rinna ka nghat si thin a.*MA pung um tura a tangka puktir ngai lo a, A thiam zawk thiam loh chantirna tura thamna pawh la ngai lo mi chu. Chung thil titu chu engtikah mah a nghing lo ang.EMi sual tak chu ahmusitin a awm thin a; LALPA thihtute erawh chu a chawimawi thin a; Mahni tana pawi tur pawh chhechhama tiam tawh chu tidanglam ngai lo a,A pung um tura a tangka puktir ngai lo a, A thiam zawk thiam loh chantirna tura thamna pawh la ngai lo mi chu. Chung thil titu chu engtikah mah a nghing lo ang.}sA leia mi rel a ngai lo a, A thian chung pawha thil sual ti ngai lo a, A vengte hming pawh sawichhe ngai lo mi chu.D~Dik taka awm a, fel taka tia, A rilrua thutak sawi mi chu;g} ILALPA, i puan inah chuan tu nge lo miikhual ang? I tlang thianghlimah chuan tu nge lo awm ang?K|Israel-ho chhandamna chu Zion atangin lo chhuak teh se la aw! LALPA chuan amite sala an awm chu ahruai kir leh hunah, Chu mi hunah chuan Jakob-ho an hlim tawh ang a, Israel-ho an lawm tawh ang.{-Mi rethei remruat chu in mualphosak thin, LALPA chu a inhumhimna a nih avangin.Israel-ho chhandamna chu Zion atangin lo chhuak teh se la aw! LALPA chuan amite sala an awm chu ahruai kir leh hunah, Chu mi hunah chuan Jakob-ho an hlim tawh ang a, Israel-ho an lawm tawh ang.RzPathian chu mi fel thlahte zingah a awm thin avangin, An hlau em em ang.y-Thil tisualtute zawng zawng chuan hriatna reng reng an ei lo em ni? Chhang an ei angin ka mite an ei zo vek thin a, LALPA lah an ko ngai hek lo. xA ni lo lamah an peng ta vek a; bawlhhlawh takin an lo awm ta hlawm a; Tumah thil tha ti reng an awm lo, pakhat te mah an awm lo.uwcHre thiama, Pathian zawng reng reng An awm emaw," tiin, LALPA chuan van atangin mihring fate hi a zuk en a.v Mi a chuan, a rilruin, "Pathian reng a awm lo," a ti a. An chhe zo a, thil tenawm tak an ti a; Tumah thl tha ti reng an awm lo.Ou Ka chunga tha taka a tih tak avangin LALPA chawimawiin hla ka sa ang.1t[ Nimahsela kei zawngin i ngilneihna hi ka ring a ni: I mi chhandamnaah hian ka thinlung a lawm ang:Ka chunga tha taka a tih tak avangin LALPA chawimawiin hla ka sa ang.esC Ka hmelma chuan, "Amah ka ngam ta," a ti dah ang e; Ka nghinin mi dotute an lawm dah ang e. 9N~~n~}}!||&{zzZyyy%xx3wwvv-utt3sshsrzqpp`ooVnWmmzmllNkk{jj|j)iihhihgg3ffNeedddEcccbbKaaa``,__w_)^^T]]q]\[[W[ZZEY[XXtWWVVoV'UUHTT2SzSRR6QQzQPP>>==P<(Chei! Chei!" mi tutute chu An mualpho avangin mangang takin awm rawh se.=)(Ka nunna tihbo tuma zawngtute chu Mualpho tak leh zak takin awm hlawm se la; Ka chhiatna chunga lawmte chu Hawi kirtirin tihzahin awm rawh se.`<9( Aw LALPA, khawngaih takin mi chhanhim la: Aw LALPA, mi tanpui turin hmanhmawh ang che.D;( Thil tha lo chhiar sen loh chuan mi hual vel si a, Ka khawlohnate chuan mi umphak a, chutichuan ka dak thei ta lo a; Chung chu ka samzaite ai hian a tam zawk a, ka thinlung hi a chau ta.n:U( Aw LALPA, i lainatnate chu ka lakah ui suh la: I ngilneihna leh i takina chuan mi humhim fo rawh se.C9( I felna chu ka thinlung chhungah ka zep lo a; I rinawmna leh i chhandamna thu chu ka tlangaupui zawk a: I ngilenihna leh i takina chu inkhawmna ropui taka mite lakah chuan ka thup lo e.8{( Inkhawmna ropui takah chuan felna chanchin tha ka tlangaupui a; Aw LALPA, ngai teh, Ka ka hi ka ui lo ang tih i hria e.{7o(Aw ka Pathian, i duhzawng tih hi ka lawmzawng tak a ni; A ni, i dan thu chu ka thinlungah a awm reng e," ka ti a.c6?(Chu veleh chuan, keiin, 'Ngai teh, ka lo kal e; Lehkhabu zialah chuan ka thu ziak a ni a:51(Inthawina leh thilhlan chungah hain lawmna reng i nei lo a; Ka bengte hi mi tihawngsak ta a: halral thilhlan leh sual tana thilhlan chu i phut lo.P4(Aw LALPA ka Pathian, nangin thilmak i tihte leh, Keimahni lam i ngaihtuahnate hi a tam em em mai a, Chung chu i hmaa tihlan sen rual a ni lo a; Hriattirin hri dawn i la, Chhiar sen rual a ni lo ang.g3G(LALPA chu a rinchhana nei a, Chapote leh dawt lama penge ngaihsak lo mi chu, a eng a thawl e.2(Hla thar ka kaah a dah ta bawk a, kan Pathian fakna chu: Mi tam takin chung chu an hmu ang a, an hlau ang a, LALPA chu an ring tawh ang.13(Boralna khuarkhurum ata, chirhdup ban tak ata chu mi khai chhuak ta abawk a; Tin, ka ke chu lungpui chungah a nghat a, ka ke pente chu a tinghet a.]0 5(LALPA chu ka nghak fan fan a; Tichuan annin mi rawn thek a, ka au chu a ngaithla ta.g/G' Aw, heta tak ka chhuah a, ka awm loh hlen daih hma hian, Ka harh lehna turin mi zuah ang che..3' Aw LALPA, ka tawngtaina hi ngaithla la, ka auhnaah hian beng chhi la; Ka mittui tla hi ngawihsan suh ang che. I mikhual ka ni a, Mi thlahtute zawng zawng ang khan pem mai ka ni si a.Aw, heta tak ka chhuah a, ka awm loh hlen daih hma hian, Ka harh lehna turin mi zuah ang che.-' Mi a bawhchhiatna avanga zilhhaunatea i thunun hian, A duhawmna hi sulrul angin i tichhe thin a; Mi tin, hi engmah lo mai an ni (Selah)W,'' I mi vuakna hi ka hnen ata mi lak sawnsak la: I kutthlaka tihboral ka nih hi.E+' Nangma tih a nih avangin Ka tawng lo a, ka ka ka ang hek log*G'Ka bawhchhiatna zawng zawng lakah mi chhanchhuak la: Mi a sawichhiatin mi awmtir suh ang che.V)%'Tin, LALPA, tunah eng nge ka nghah le? Nangmahah a ni, ka beiseina a awm ni.('Mi tin, hi hlim angin an leng tak meuh va: (Selah) An buai thlawn tak meuh thin a ni.Ro a khawl khawm thin a, a khawmtu tur a hre si lo.3'_'Ngai teh, ka dam chhung hi kutphah bawk lekin i siam a; Ka kum hi i mithmuhah chuan engmah tham ani lo a; Mi tin, hi an that lai ber pawhin an pumin engmah lo mai an ni.&w'LALPA, ka tawpna tur leh, ka dam chin tur chu Engtin nge ni tih, mi hriattir la; Ka derdepzia hi mi hriattir ang che.%%'Ka kawchhungah hian ka thinlung a sa huam huam a; Ka ngaihtuah ka ngaihtuah chuan mei chu a alh chhuak a; Tin, ka lei hian thu ka sawi ta a:$!'Chutichuan ngawi rengin tawng loin ka awm a, A tha lamah pawh ka ngawi reng a; Nimahsela ka lungngaihna chu chawhthawhin a awm zawk mah a.-# U'Ka lei hian thil ka tihsual lohna turin Ka awm dante hi ka veng tha ang a: Mi suaksualte ka hmaa an awm chhung zawng Ka ka hi hmui phuarnain ka phuar ang," ka ti a.D"&Aw LALPA mi chhandamtu, Mi tanpui turin hmanhmawh ang che. !&Aw LALPA, mi kalsan lul suh la: Aw ka Pathian, mi hlat lul suh ang che.Aw LALPA mi chhandamtu, Mi tanpui turin hmanhmawh ang che.W '&thil tha thil Saula rul thintute hi thil tha ka um avangin mi dotute an ni a.oW&Nimahsela mi dotute chu an thothang a thain, an chak a: Dik lo taka mi hawtute chu an pung ta luai a.X)&Ka khawlohna chu ka puang ang a; Ka sualna avanga lungngaiin ka awm dawn a ni.L&Ka bai dawn dawn si a, Ka lungngaihna pawh ka hmaah a awm fo a ni.iK&Chutilochuan mi diriam ang a, Ka ke a tleu veleh ka chungah an intilian dah ang e," ka ti a ni.Y+&Aw LALPA, nangmah ka beisei si chia: Aw LALPA ka Pathian, nangin mi chhang ang.W'&A ni, mi tawng hre thei lo, A kaa zilhhauna reng chhuak ngai lo angin ka awm.pY& Nimahsela kei chu mi bengngawng angin hre loin ka awm a; Tawng thei lo mi ka ang ngai lo angin ka awm.8i& Ka nunna tihbo tuma zawngtute chuan min awhna'n thangte an kam thin a; Ka chhiatna tur zawngtue pawh chuan thu tha lo takte an sawi a, Nilengin bumna thute an ngaihtuah thin.& Mi hmangaihtute leh ka thiante chu ka thil vei lakah hian an inthiarfihlim thin a; Ka laichinte pawh hla takah an ding thin.r]& Ka thin hi a phu hlawp hlawp a, thahrui ka nei ta lo va: Ka mit varna lah chuan mi awm lohsan ta bawk a.gG& LALPA, ka duhzawng zawng zawng hi i hmaah a awm vek a; Ka rum pawh hi i lakah thuruk a ni lo.S&Ka chau a, ka sil urh a; Ka thinlung nawm lohna avangin ka rum vak vak a.X)&Ka kawng hi a sa hluah hluah vek a; ka tisaah pawh hian dam lai reng a awm lo.P&Ka na a, ka kun tlawk tawlk a; Nilengin lungngaiin ka van ruai thin a.=u&Ka atna avangin Ka pemte h a uihin a khawlo zo ta a.a;&Ka khawlohnate chuan ka lu hi a chim pil a, Phur rit tak ang, ka zawh rual loh hi a ni.&I lungnih lohna avnaign ka tisaah hian dam lai reng a awm lo a; Ka sualna avangin ka ruhahte hian hrisel lai reng reng a awm hek lo.O&I thalte chu ka pangah a bur tlat a, I kutin mi nem tlawk tawlk si a.S  !&Aw LALPA, thinurin mi zilhhau suh la: Thinrimin mi thunun hek suh ang che. %(LALPA'n anni chu a tnapuiin a chhanhim thin a, Amahah chuan an tlukluh avangin Mi suaksualte lakah chuan a chhanhimin a chhandam thin.v e%'Amaherawhchu mi felte chhandamna chu LALPA lak ata a ni a: Ani chu mangan laia an kulhbing a nithin a.LALPA'n anni chu a tnapuiin a chhanhim thin a, Amahah chuan an tlukluh avangin Mi suaksualte lakah chuan a chhanhimin a chhandam thin.s _%&Bawhchhetute erawh chu a ruala tihchhiatin an awm hlawm ang a, Mi suaksualte tawpna chu boralna a ni ang.t a%%Mi sawiselbo chhinchhiah la, mi dik tak chu en rawh, Chutiang mi tawpna tur chu thlamuanna a ni dawn si a.%$Nimahsela kawngah mi ava kal a, tin, ngai teh, ani chu a lo awm ta lo mai a: A ni, ka zawng a, nimahsela hmuh theih ani lo.$A%#Mi suaksualte tihborala an awm lai chu i la hmu ang. Mi suaksual chu nasa taka thu neia, A tona hmuna thing chawr duah hluah anga a tawi bum lai ka hmu a.c?%"LALPA chu nghak la, a kawng chu zawh rawh. Tichuan ram hi luah turin a chawimawi ang che:pY%!LALPA'n ani chua kutah a kalsan lo ang a, A ro an rel hunah chuan thiam loh chantir a phal hek lo ang.G% Mi suaksual chuan mi fel chu a en thla a, Tihhlum a tum thin.B%A Pathian dan chu a thinlungah a awm a; A pensan ngai lo.`9%Mi fel ka chuan finna thu a sawi thin a, A lei chuan rorel felna thu a sawi bawk thin.T!%Mi felte chuan ram hi an luah ang a, A chhungah hian kumkhuain an awm ang.0Y%LALPA chuan rorelna fel a ngaina si a, A mi thianghlimte chu a kalsan ngai lo; Kumkhua atan vawn thatin an awm a: Mi suaksual thlahte erawh chu tihboralin an awm ang.Q%Sual kalsan la, thil tha ti rawh; Tichuan kumkhuain cheng reng ang che.Y~+%Nilengin mi a khawngaih a, a puktir thin a; A thlahte pawh an eng a thawl thin.}5%Naupang ka lo ni tawh a, tunah tar ka lo ni ta a, Nimahsela mi fel chu kalsana a awm ka hmu ngai lo a, A thlahte chaw khawn pawh ka hmu ngai hek lo.O|%Tlu mah se la, an tlu hlen lo ang: LALPA'n a kutin a chelh reng si a.V{%%LALPA chuan an kalna turah a hruai thin a, A duhzawng titute ch a veng thin.sz_%A malsawmna dawngtute chuan ram hi an luah dan a, A anchhelawh dawngtue ch utihgboralin an awm dawn a ni.myS%Mi suaksual chuan a puk a, ape leh thin lo va: Mi fel erawh chuan mi a khawngaih a, a pe zawk thin.x%Mi suaksualte erawh chu an boral ang a, LALPA dotue pawh phul hnim duah ang an ni ang: Tihboralin an awm ang a, meikhuah an zam ral ang.Iw %Hun tha loah an mualpho lo ang a; Tam kumahte pawh an puar ang.dvA%LALPA chuan mi tha famkim nite chu a hria a: An rochun tur chu kumkhuaa awm reng tur a ni.guG%Mi suaksual bante chu tihtliahin a awm dawn si a: Mi fel erawh chu LALPA'n a chelh reng thin.htI%Mi fel thil tlemte neih chu Mi suaksual tam tak thil neih rei rui te ai chuan a tha zawk a ni.msS%An khandaih chuan anmahni thinlung chu a chhun ang a, An thla ngulte chu tihtliahin a awm bawk ang.r%Rethei leh pachhiate tithlu tur leh Awm dan dikte tihlum turin. Mi suaksualte chuan khandaih an phawi a, an thal ngul an kuai bawk a.Uq#% Lalpa chuan ani chu anuihsan ang: A ni alo thleng dawn tih a hriat avangin.Dp% Mi suaksual chuan mi fel aphiar a, A ha a thial khum thin.Yo+% Thuhnuairawlhte erawh chuan ram hi an luah ang a: Remna chenin an hmuingil ang.ynk% Rei lote achinah mi suaksual chu a awm tawh dawn si lo: A ni, a awmna hmun chu en en mah la, a awm tawh lo ang.mmS% thil tha lo titute chu tihboralin an awm dawn si a: LALPA nghaktute erawh chuan ram hi an luah ang.ql[%Thinur hi bansan la, thnrim hi sim rawh. Intilungngai duh suh - thil tihsualah a lo tlak mai thin a ni.$kA%LALPA-ah chuan chawl la, amah chu nghak fan fan rawh; A awm dana vanneihna dawngtu avangin intilungngai duh suh, Ngaihtuahna sualte puitlintu avang chuan.]j3%I felzia chu eng angin a chhuahtir ang a, I thiam chanzia pawh chhun lai ang maiin.Xi)%I awm dan tur chu LALPA chungah nghat la; Amah chu ring la, aman a ti vek ang.\h1%LALPA chungah chuan lawm bawk rawh; Tichuan i thinung duhzawngte chu a pe ang che.Zg-%Lalpa chu ring la, thil tha ti rawh; He ramah hian awm la, rinawmna um zel rawh.\f1%Hlobet angin ah thlukin an awm thuai ang a, Hnim hring angin an la vuai dawn si a.^e 7%thil tha lo titute avangin intilungngai duh suh la. Fel lo taka tite chu awt hek suh.ddA$ Sawtah sawn thil tisualtute chu an tlu reng a: Nam thluk an ni a, an tho thei tawh lo ang.@cy$ Chapo ke chu mi bei turin ka lamah pen suh se la. Mi suaksual kut pawhin mi hnawt bo suh se.Sawtah sawn thil tisualtute chu an tlu reng a: Nam thluk an ni a, an tho thei tawh lo ang. b$ Aw, nangmah hretute chungah chuan i ngilneihna chu lantir zel la; Thnlung dik tak pute chungah pawh i felna chu lantir zel ang che.Qa$ Nunna tuikhur ch i hnenah a awm si a: I engah chuan eng kan la hmu ang.e`C$Anni chu i in chhung htil thain an tlai em em ang a; I lawmna luia mi chu i intir bawk ang.a_;$Aw Pathian, i ngilneihna chu a va hlu em! Mihring fate chuan i thla hnuai an chuh thin.^{$I felna chu Pathian tlangte ang ani a; I rorelte chu tui thuk zau tak ang a ni: Aw LALPA, mihring leh sa i humhim thin.k]O$Aw, LALPA, i ngailneihna chu vanahte kihian a awm a; I rinawmna chuan van dumte khi a tawng a ni.s\_$A khumlaizawlah chuan thil sual a suangtuah thin a; Kawng tha loah chuan akal lui a; Sualna chu a ten lo.l[Q$A kaa thu chhuakte chu sualna leh bumna thu hlir a ni thin a: Finvar leh thil tha tih a bang ta a.|Zq$Ka khawlohna an hmu chhuak lo ang, an haw hlei lo ang e," tiin. Mahni mithmuhah mahni vek a infak chawp si thin a.Y }$Mi suaksual bawhchhiatna chan ka thinlung chhungah hian thu a sawi a, "A mithmuhah Pathian hlauhna reng a awm lo," tiin.aX;#Tichuan, ka lei hian felna thu a sawi ang a, I fakna thu pawh nilengin a sawi bawk ang.oWW#Ka felna chunga lawmte chu hlima auin lawm takin awm se la: A ni, "A chhiahhlawh vanneihna chunga lawm thin LALPA chu Chawimawiin awm rawh se.Tichuan, ka lei hian felna thu a sawi ang a, I fakna thu pawh nilengin a sawi bawk ang.V/#Ka chhiatna chunga lawmtte chu mualpho tak leh hrilhhai takin awm hlawm se la; Ka chunga intiliante chu mualphona leh zahna sintirin awm rawh se.sU_#An rilru chuan, "Chei! Chutiang chu alawm kan duh ni," ti suh se: "Ani chu kan lem zo ta," ti hek suh se.YT+#Aw LALPA ka Pathian, i felna avangin ro mi rel la; Anni chuan mi diriam suh se.iSK#Ka Pathian leh ka Lalpa, ka rorel turin, A ni, ka thua mi tan turin, intiharh la, meng ang che._R7#Aw, LALPA, nangin i hmu e, ngawihsan suh ang che: Aw, Lalpa, mi hlat lul suh ang che.WQ'#A ni, an kain mi an khum huau a; "Chei! Chei! Kan mitin kan hmu ta," an ti a.dPA#Remna thu reng an sawi si lo va: He rama awm hle hlete bumna thute an suangtuah zawk a ni.tOa#Ka hmelmate chuan dik o takah mi diriam suh se: Enga khawlawi loa mi hawtute chu an mitin inbe hek suh se.cN?#Inkhawmna ropui takah chuan lawm thu ka hrilh ang chia: Mi tam tak zingah ka fak ang che.4Ma#LALPA, nangin eng chen nge i en dawn le? Ka nunna hi tihchiat an tumna lakahte chuan chhan chhuak la, Ka neih chhun tak hi sakeibaknei lakahte chuan chhan chhuak ang che.TL!#Ruaithehnatea nuihza fiamthu sawitute mai mai angin An ha mi thial khum a.;Ko#Nimahsela kei ka bai chuan anni chu an lawm zawk a, an inkhawm hial a: Mi sual mai maite chu mi bei turin an inkhawm a, chu chu ka lo hre si lo a; Bang duh loin mi sawisa nek a:rJ]# Unau tan emaw thian tan emaw ni awm takin: Lusun ang maia kunin ka vei ka vei a, Mahni nu sun ang maiin.gIG# Kei erawh chuan ka dam lohin saiip ka sin a: Chaw ka nghei a, kun tlawk tlawkinka tawngtai a.EH# Ka nunnain thil chan khawpin thil tha thil sualin mi rul a.TG!# Hretu fel lo takte anlo tho a; Ka thil hriat hauh loh thu-ahte mi chhal a. #Aw LALPA, mi beitute chu nangin bei la: Mi dotute chu nangin do ang che.=y"LALPA chuan a chhiahhlawhte nunna chu a tlan thin a. Amaha rinna nghatte chu pakhat mah thiam loh chang an awm lo ang.Z<-"Thil tha loin mi suaksualte chu a tihlum ang a: Mi fel hawtute chuan thiam loh an chang a.LALPA chuan a chhiahhlawhte nunna chu a tlan thin a. Amaha rinna nghatte chu pakhat mah thiam loh chang an awm lo ang.G;"A ruh zawng zawng a vawng tha a, Pakhat mah tihtliah a ni lo.k:O"Mi fel hreawmnate chu a tam a, Nimahsela LALPA'n chung zawng zawngah chuan a chhan chhuak thin a.k9O"LALPA chuan thinlung lungchhiate chu a hnaih thin a, Rilrua inchhir apiangte chu a chhandam thin.r8]"Mi felte chu an au a, tin, LALPA chuan a lo hria a, An manganna zawng zawngah chuan a chhan chhuak ta a.i7K"LALPA hmel chuan thil tisualtute chu a do thin, Anmahni hriat rengna chu lei ata tiboral turin.f6E"LALPA mit chuan mi felte lam a en thin a, A beng chuan an au hre turin a ngaithla reng thin.K5"Sual kalsan la, thil tha ti rawh; Remna zawng la, a umin um rawh.`49" I lei chu sual lakah veng tha la, I hmui chu tihderna thu sawi lo turin veng tha rawh.O3" Thatna a hmuh theihna'na, nunna duh a Damrei ngaina mi chu tu nge ni?\21" Hawh u, naupangte u, ka thu ngaithla rawh u: LALPA tih dan ka lo zirtir ang che u.1 " Sakeibaknei vanglaite chu an tlachhamin an ril a tam thin a: LALPA zawngtue erawh chuan thil tha reng reng an tlachham lo ang.r0]" Aw, a mi thianghlimte u, LALPA chu tih rawh u: Amah tihtute tan chuan tlakchhamna reng reng a awm si lo.^/5"Aw, LALPA thatzia chu tem chhin teh reng u: Amaha rina nghat mi chu a eng a thawl e.[./"Amah tihtute chu, an velah LALPA vantirhkoh chuan a awm chilh a, A chhanhim thin.q-["He mi srethei hi a au a, tin, LALPA chuan a hria a, A manganna zawng zawngah chuan a chhan chhuak ta a.U,#"Amah an en a, tin, an lo eng ta a: An hmelte chu engtikah mah a zak lo ang.m+S"LALPA chu ka zawng a, tin, ani chuan mi chhang a, Ka hlauhzawng zawng lakah chuan mi chhanhim ta a.L*"Aw, LALPA chu mi fakpui u la, A hming chu i chawimawi tlang ang u.l)Q"Ka nunna hian LALPA chu a chhuang ang a: Thuhnuairawlhte chuan chu chu an hria ang a,a n lawm ang.V( '"Englai pawhin LALPA chu ka fak ang a: Amah fakna chu ka kaah a chhuak fo ang.W''!Aw LALPA, i ngilneihna chu kan chungah awm rawh se, Kan beisei ang zel chein.(&I!Amahah chuan kan thinlung hi a hlim dan a ni, A hming thianghlim kan rin avangin.Aw LALPA, i ngilneihna chu kan chungah awm rawh se, Kan beisei ang zel chein.S%!Ka nunna hian LALPA a nghak reng a: Ani chu mi tanpuitu leh ka phaw a ni.Q$!An nunna thihna laka chhanhim tur leh Tam tlaka anmahni tungnung turin.u#c!Ngai teh, LALPA mit chu amah tihtute chungah chuan a fu reng thin a, A ngilneihna beiseitute chungah chuan;j"M!Sakawr hi inchhandamna'n engmah ani lo va: A chak em em avang maiin tumah a chhanhim hek lo ang. !!Lal reng reng hi sipaiho tam vang ngawta chhandama awm an awm ngai lo: Mi chak hi chak em em vang ngawtin chhanhim an ni ngai lo.T !!An zaa thinlung siam thina, An thiltih zawng zawng ngaihtuah thintu chuan.M!Leia awm zawng zawng hi A awmna hmun atang khian a rawn thlir thin;Z-! LALPA chuan van atang khian a thlir a; Mihring fate zawng zawng hi a hmu thin a;V%! LALPA Pathian a nei hnam chu an eng a thawl e; Ama rochana a thlan mite chu. ! LALPA remruat erawh chu kumkhuain a awm nghet ang a. A thinlunga a ngaihtuahte ch chhuan zawng zawng thlengin a awm nghet ang.{o! LALPA'n hnam tin remruat chu engmah loah a chantir a: Mi tin, ngaihtuahte chu engmah sawtna nei loin a siam thin.P! Ani chuan a sawi a, a lo awm ta a; Thu a pe a, a lo awm nghet ta si a.s_!Leilung luah zawng zawng chuan LALPA chu tih se la: Khawvela awm zawng zawng chu amah hlauin awm rawh se.!Ani chuan tuifinriat tuite chu englo dahkhawm thur angin a tikhawm a: Tui thuk takte chu dah khawmna inahte a dah tha thin.s_!LALPA thuin vante chu siam ani a; Chunga awmho zawng zawngte pawh chu a kaa thaw chuan siam an ni bawk a.Z-!Felna leh rorelna fel hi a ngaina thin a: Leilung hi LALPA ngilneihnai a khat a.Z-!LALPA thu chu a dik a; A thiltih zawng zawng chu rinawm taka tih a ni si thin a.W'!Amah chawimawiin hla thar sa u la; Thawm nasa tak nen thiam takin tum rawh u.r]!Tingtangin LALPA hnenah chuan lawm thu sawi u la: Perhkhuang hrui sawm nei mi nen amah fakin zai rawh u.j O!Aw, mi felte u, LALPA-ah chuan hlimin zai rawh u; Mi dk tan chuan Pathian fak hi a awm reng a ni.mS Mi felte u, LALPA-ah chuan hlimin lawm u la: Thinlung dik tak pu zawng zawngte u, hlimin au rawh u.{o Chutilochuan i kai thei lo ang. Mi suaksual tan chuan lungngaihna tam tak a awm ang a: LALPA ringtu erah chu ngilneihnain a hual vel zawk ang.Mi felte u, LALPA-ah chuan hlimin lawm u la: Thinlung dik tak pu zawng zawngte u, hlimin au rawh u.{ Ngaihtuahna nei hlei lo sakawr emaw, sabengtung emaw angin awm suh u: Chung chuan thununna'n lakam thir barh an ngai a,{ Fing taka awmtir chein i kalna tur kawng chu ka entir ang chia: Ka mita en reng chung chein rem ka ruatsak zel ang che.  Nang chu ka bihrukna hmun i ni a; nang chuan manganna lakah mi humhim ang a; Chhanhimna hlatein mi hual veltir ang. (Selah)8 i Chuvang chuan, Pathian ngaihsak mi tinin zawn hmuh awla i awm laiin i hnenah tawngtai theuh rawh se: Tui liante chu a lo liam hun chuan anni chu a chim pha thuai dawn lo nia.Q  Ka sualna chu i hnenah ka puang a, Ka khawlohna chu ka zep ta lo va: "Ka bawhchhiatna chu LALPA hnenah thupha ka chawi tawh ang," ka ti a; Tichuan ka sual khawlohna chu i lo ngaihdam tak kha. (Selah)  Achhun azanin i kutin mi delh si a: Ka taksa hnawnna pawh, thal rumin thil a tidanglam angin, alo danglam tak hial kha. (Selah)^ 5 Ka ngawih reng lai khan, nilenga ka rum thina lamah ka ruhte hi a chang zo vek a ni.oW Mi, LALPA'n khawlohna neia a ruat loh a, A thlarauva tihderna reng reng awm loa chu, a eng a thawl e.V ' A bawhchhiatna ngaihdama awm a, a sualna hliahkhuha awm chu, a eng a thawl e.^5LALPA beisei zawng zawngte u, Chak takin awm u la, in thunlung chu intihuai rawh se.nUAw, a mi thianghlim zawng zawngte u, LALPA chu hmangaih rawh u: LALPA chuan mi rinawm chu a humhim a, Chapo taka titu chu nasa takin a rul thin.LALPA beisei zawng zawngte u, Chak takin awm u la, in thunlung chu intihuai rawh se.#?Kei lah chuan, ka hamhaihin, "I mithmuh ata paih boin ka awm ta," ka lo ti ta mai a: Nimahsela ka auh che khan khawngaih ka dilna awte kha i lo hre si a.eCLALPA chu fakin awm rawh se: A ngilneihzia mak tak chu khawpui nghet takah mi hmuhtir si a.Anni chu mihring phiarna lakah chuan i humhimna mithmuhah i thukru ang a: Lei hnialhratna lakah chuan bukteah i dah ru ang. Aw, i thatna, nangmah tihtut tana i khawl khawm chu, a va ropi em! Mihring fate mithmuha nangmaha rinna nghatte tana i tihsak chu.{Hmui dawtheite chu tawng thei loin Chungte chuan chapo leh hmusi chungin Tawng chaltlai takin mi fel an sawi chhe thin. Aw LALPA, mualphoin mi awmtir suh ang che; ka ko si chia: Mi suaksualte chu mualphoin awm se la, Seol-ah ngawi rengin awm rawh se._~7I hmelin i chhiahhlawh hi han chhun eng la: I ngilneihna avangin mi chhandam ang che.n}UKa hunte chu i kutah a awm a: Mi dotute kut ata leh, mi tiduhdahtute lakah hian mi chhanhim ang che.H| Nimahsela, aw LALPA, ka ring chia: "Ka Pathian i ni," ka ti a.v{e Mi tam tak mi hekna ka hre si a, Ka vela hlauhawm vawm chu; Mi phair ho lai khan. Ka nun mi laksak an tum a.[z/ Mitthi an theihnghilh ang takin theihnghilhin ka awm a: Bel keh ang mai ka ni ta.Hy  Mi dotute avangin ka hming hi alo chhe ta a, A ni, ka vengte lakah nasa takin a chhe ta a ni, ka hmelhraitte tan pawh hlauhawm tak ka ni ta a: Kawtlaia mi hmuate lah khan mi tlansan ta si a.x5 Ka dam chhung hi lungngaiin a ral ta si a, ka kumte hi rumin a ral ta bawk a ni: Ka khawlohna avangin ka tha a thum a, ka ruhte pawh a rawp zo ta a.w# Aw LALPA, mi khawngaih ang che, mangangin ka awm si a: Ka mit hi lungngaihna avangin a rawp telh telh a, a ni, ka nunna leh ka taksa lamin._v7Tin, mi dotu kutah nangin mi khung lo a; Ka ke hi hmun thawl takah i nghat ta zawk a.uI ngilneihna avang hian ka hlimin ka lawm ang: Ka manganna hi i hmu si thin a; Ka nunna hi a hrehawm laite pawhin i hre thin.etCThil engmah lawilo mai maite ngaihsakho chu ka hua a; Kei erawh zawngin LALPA ka ring a ni.Ws'I kutah ka thlarau ka kawltir e: Aw LALPA, thutak Pathian, nangin mi tlan ta.jrMKa awhna'n a ruka len an phah lakah hian mi hnuk chhuak ang che; Nang chu ka kulhbing i ni si a.pqYNang chu ka lungpui leh ka kulhpui i ni si a; Chuvang chuan i hming avangin mi hruaiin mi kai ang che..pUKa lamah hian i beng rawn dawh la; Ka lamah hian i beng rawn dawh la; mi chhanhim thuai la: Ka tan lungpui nghet tak, mi chhandamna tura humhimna in, lo ni ang che. X~~}}-|h{{xzz!yy'xx%wwIvv uyuttssrr9qqBpboooFnnpnmm\lXkkKjjjBiiiWhhTggogf6eeae$dd\ccc4bbbaH``r__:^^l^]U\\{\/[[=ZZ^YYMXXoX WWtWVUUUnU+TT(RRJQQwQPvP-OOXNNNMM]LLBKKKJIHHH)GGgFEDDLCC;BB'@???5>>F=<$$G##J""!! x* p4` zu@ U)a n   R y9n Q%XXZq-? Ka nuna tihbo tuma zawngtute erawh chu Lei hmun hnuaihnungahte chuan an lut ang.Fp?Ka nunna hian a zui tlat chia: I kut ding lamin mi kai thin.Wo'?Nang chu mi tanpuitu i ni si a, I thla hnuaiah chuan hlimin ka zai dawn a ni.[n/?Ka khumlaizawla ka hriat reng chia, Zana i chungchang thu ka suangtuah lai chuan.lmQ?Ka nuna hi thling leh thaua tlai angin a tlai ang a; Ka ka hian hlim hmui puin a fak bawk ang che;`l9?Chutiang bawkin ka dam chhung zawngin ka fak ang chia: I hmingin ka kutte ka phar ang.Tk!?I ngilneihna hi nunna aiin a that zawk avangin. Ka hmu hian a fak ang che.ojW?Chutiang bawkin hmun thianghlimah chuan ka en reng che kha, I thiltihthiehna leh i ropuina hmu turin.5i e?Aw Pathian, nang chu ka Pathian i ni a; zing takah ka zawng ang che: Ram ro chau tak, tui awm lohnaah hian Ka nunna hi nangmah chakin a tihal a ka tisa hia a ngai che a ni.ah;> Aw LALPA, ngilneihna hi i ta bawk a ni: Mi tin, an thiltih ang theuhin i rul si thin a.Gg> Pathianin vawi khat a sawi a; E! hei hi vawi hnih ka hre ta; Thiltihtheihna hi Pathian ta a ni tih hi:Aw LALPA, ngilneihna hi i ta bawk a ni: Mi tin, an thiltih ang theuhin i rul si thin a.f!> Hnehchhiahna hi ring suh u la; Mi ram hman hi chhuanah neih hek suh u la; Hausaknate a lo pun chuan a chungah in thinlung chu nghat suh u.$eA> Mi chi tete hi engmah lo mai an ni, mi chi liante pawh hi dawt mai an ni: Buknaah chuan an kang daih ang a; Engmah lo mai mai ai pawhin an zang zawk a ni.d#>Nangni mipuite u, englai pawhin amah ch ring u la; In thinlung ch ahmaah chuan leihbaw rawh u; Pathian chu kan tan inhumhimna a ni. (Selah)vce>Pathian hnenah ka chhandamna leh ka ropuina a wm a: Ka chakna lungpui leh ka inhumhimna chu Pathianah a awm.dbA>Amah chauh chu ka lungpi leh ka chhandamna a ni: Ka kulhbing sang ani a; ka nghing lo ang.]a3>Ka nunna, Pathian chauh nghak rawh; Ka beiseina hi ama hnen atanga chhuak ani si a.,`Q>A ropuina atanga namthla tur ngawtin an inrawn a; Dawt sawi hi an lawmzawng tak a ni. An kain mal an sawm a, nimahsela an rilruin anchhia an lawh si thin. (Selah) _ >Nangni zawng zawngin, tihlum turin, Lung bang awn bei ang leh, pal tlu lek lek bei angin, Eng chen nge mi pakhat hi in bei dawn?t^a>Amah chauh chu ka lungpui leh mi chhandamtu a ni: Ka kulhbing sang ani a; nasa tak chuan ka nghing lo ang.d] C>Ka nuna hian Pathian chauh a nghak a, Amah atang chuan ka chhandamna a lo chhuak dawn a ni.`\9=Chutichuan ka thutiamte ni tin, ka hlen theihna'n, Kumkhuain i hming fakin ka zai ang.M[=Pathian hmaah kumkhuain a awm reng ang: Aw, amah humhim theihna turin ngilneihna leh thutak buatsaih ang che.Chutichuan ka thutiamte ni tin, ka hlen theihna'n, Kumkhuain i hming fakin ka zai ang.TZ!=Lal dam chhung hi i tisei ang a: A kumte chu chhuan tam tak tluk a ni ang.eYC=Aw Pathian, nang hchuan ka thutiamte i ngaithla si a: I hming tihtute ram luah chu mi pe a.nXU=I puan inah chuan kumikhuain ka awm ang a: I thla hnuai bihrukna hmunah chuan ka tlulut ang. (Selah)TW!=Nang chu ka tan humhimna, Dotute lakah ralven in sang nghet tak i ni si a.xVi=Ka thinlung a chauh laiin kawlkil atang hian ka ko ang che: Lungpui ka aia sang zawkah chuan mi hruai ang che.QU =Aw Pathian, ka au thawm hi lo hria a; Ka tanwgtaina hi ngaithla ang che.ZT-< Pathian zarah huai takin kan ti ang: Ani chu min dotute rap bettu tur a ni si a.3S_< Dotute bei turin min tanpui ang che: Mihring tanpuina chu engmah lo mai mai ani si a]Pathian zarah huai takin kan ti ang: Ani chu min dotute rap bettu tur a ni si a.{Ro< Aw Pathian, nangmah ngeiin min thlauhthla a ni lo'm ni? Aw Pathian, ka sipaihote hnenah lah i chhuak ve ta si lo.fQE< Khawpui nghet takah chuan tuin nge mi hruai lut ang? Edom ramah chuan tuin nge mi hruai ang?P<Moab ram chu ka insilna bel ani a; Edom ramah chuan ka pheikhawk ka paih ang: Philistia ram, nang chu keimah avang hian au ta che," tiin.O<Gilead ram chu ka ta a ni a, Manase ram pawh ka ta ani a; Ephraim ram pawh chu ka lu humhimna a ni a; Juda ram chu ka laltiang a ni.N#<Pathianin a thianghlimnaah chuan heti hian a sawi a, "Ka hlim ang a: Sekem khua chu ka sem ang a, Sukoth ruam chu ka sem darh bawk ang]fME<I duh takte hi chhanhima an awm theihna'n, I kut ding lamin chhandam la, min chhang ang che.cL?<Nangmah tihtute hnenah chuan puanzar i pe ta a, Thutak avanga zar a ni theih nan. (Selah)PK<I mite hi thil khirh takte i tawhtir a: Paina uain chu min intir ta a.fJE<He ram hi i tikhur a; i tikhi ta a: A kakte ch siam tha leh ang che; a nghing a nghing si a.lI S];Ngai teh, an kain an irhc hhuak a; An hmuiah chuan khandaihte a awm a: "Tunge hria awm ni?" an ti mai a.\=1;Tlai lamah an lo kal leh a, ui angin an chiau chul a, Khawpui chu an vel an vel a.,<Q;Aw LALPA, sipaihote Pathian, Israelho Pathian, Nangmah ngei chu hnam tinreng talwh turin tho lo: Mi vervek sual takte reng reng chu khawngaih suh ang che. (Selah)^;5;Ka sual loh pawhin an tlan a, an inbuatsaih a: Mi tanpui turin intiharh la, en rawh.%:C;Aw LALPA, ka bawhchhiatna avang ni loin, ka sual avang ni hek loin, Ngai teh, ka nuna hi an chang reng si a, Mi chakte chu mi bei turin an pung khawm a ni.`99;Thil tisualtute lakah mi chhanhim la, Thisen chhuah hmangte lakah mi chhandam ang che.h8 K;Aw ka Pathian, mi dotute lakah mi chhanhim la: Mi beitute lak ata hmun sangah mi hlang ang che. 7: Chutichuan miten, "Mi fel tan chuan lawmman a lo awm tak tak a: Leiah hian roreltu Pathian a lo awm tak tak a nih hi," an ti ang.m6S: Mi fel chuan phuba lakna chu a hmuhin a lawm ang a: Mi suaksual thisenah chuan a ke chu a sil ang.Chutichuan miten, "Mi fel tan chuan lawmman a lo awm tak tak a: Leiah hian roreltu Pathian a lo awm tak tak a nih hi," an ti ang.5w: In belte chuan hling thing lum a hriat hma pawhin Ani chuan thawngaleivirin a la bo ang, A hring leh a kang lai pawh.4:Kawngkawrawi, tuia ral mai thin ang hi ni se la: A hun loa hmeichhe nau hrin, ni hmel reng reng hmu lo ang hi ni rawh se.n3U:Anni chu tui chak taka luang angin tuiral se la: A thaltea a tinin, sah chhum angin awm zel rawh se. 2:Aw Pathian, an kaah chuan an hate chu tibal la: Aw LALPA, Sakeibaknei vanglaite ha lian pui puite chu kher chhuak chhuak ang che.h1I:Chu chuan rul dawi at thiamte aw chu a ngaithla thin lo, Eng anga thiam pawhin dawi mah se la.[0/:An tur chu rul tur ang a ni a: Rulrial bengngawng, a beng hup thin ang chu an ni;/:Mi suaksualte chu an nu pum chhung atang renga Pathian laka thenin an awm a: An pian veleh dawt thu sawiin an vak bo thin.r.]:A ni, in thinlungah chuan thil sual tak in ti thin a; Leia in kuta thi rawng taka tih chu in buk thin a.c- A:Felna thu chu ngawi rengin maw i sawi tak tak? Aw mihring fate u, dik takin maw ro in rel? ,9 Aw Pathian, nang chu van khum daih khian chawimawiin lo awm ang che: I ropuina chu leilung zawng zawng chungah hian lo awm rawh se.o+W9 I ngilneihna hchu van tawng khawpin a nasa si a, I thutak chu van dum tawng khawpin a nasa bawk a.Aw Pathian, nang chu van khum daih khian chawimawiin lo awm ang che: I ropuina chu leilung zawng zawng chungah hian lo awm rawh se.i*K9 Aw LALPA, mi tin, zingahte lawm thu ka hrilh ang che: Hnam tin zingah nangmah fakin ka zai ang.j)M9Ka ropuina, harh rawh; perhkhuang leh tingtangte u, harh rawh u: Kei chu zing takah ka harh ang.y(k9Ka thinlung hi a nghet a ni, aw Pathian, ka thinlung hi a nghet a ni: Hla ka sa ang, a ni, fakna hla ka sa ang.'#9Ka ke awhna'n len an phah a; Ka nunna hi a kun ngawih ngawih a: Ka hmaah khuarkhurum an lai a; Anmahni ngei a lai takah an tla ta a.(Selah)&9Aw Pathian, nang hchu van khum daih khian chawimawiin lo awm ang che; I ropuina chu leilung zawng zawng chungah hian lo awm rawh se.%%9Ka nunna hi sakeibaknei zingah a awm a; Mihring kang zingah ka awm a, An hate chu fei leh thal ang ani a, An lei lah khandaih rhiam tak ang.4$a9Mi lem zawh tumtu chuan mi sawichhiat hunah Ani chuan van atangin a rawn tir ang a, mi chhandam ang; (Selah) Pathianin a ngilneihna leh a thutak chu arawn tir chhuak ang.O#9Pathian Chungnungbera chu ka au vang; Pathian engkim mi tihsaktu chu./" Y9Aw Pathian, mi khawngaih rawh, mi khawngaih rawh; Ka nunna hi nangmahah chuan a tlu lut si a: A ni, i thla hnuai chu ka chuh ang, Vanduainate hi a kian hma loh chuan.!%8 Ka nunna hi thihna lakah i chhanhim si a: Ka kete hi tlu lo turin i chhanhim a ni lo'm ni? Mi nung engah hian Pathian hmaa ka len theihna'n.i K8 Aw Pathian, i hneha thutiamte ka nei a: Lawm thu sawi Inthawinatein ka rul ang che.Ka nunna hi thihna lakah i chhanhim si a: Ka kete hi tlu lo turin i chhanhim a ni lo'm ni? Mi nung engah hian Pathian hmaa ka len theihna'n.P8 Pathian ka ring ,a ka hlau lo ang; Mihringin eng nge mi tiht heih ang?N8 Pathianah chuan a thu ka fak ang a: LALPA-ah chuan a thu ka fak ang.gG8 Ka koh hun che ngei chuan mi dotute chu an tlanchhia ang: Hei hi ka hria Pathianin mi tan hi.8Nangin ka vahvaihnate hi i chhinchhiah thin a: Ka mittuite hi i savun pengah chuan thun ang che; I lehkhabuah a chuang hlawm lo'm ni?b=8An sual hremna an pumpelh dawn em ni? Aw Pathian, thinurin mi tin, chu ti tlawm ang che.pY8An inkhawm a, an biru a, Ka hniakte an chhinchhiah thin a, Ka nunna tihbo tuma an nghak thin ang hian.nU8Nilengin ka thute an la kawi thin a; An ngaihtuahna zawng zawng chu ka that lohna tur lam hlir a ni.xi8Pathian ka ring a, a thu ka fak ang a: Pathian ka ring a, ka hlau lo ang: Tisa chuan eng nge mi tih theih ang?:o8Ka hlauh chang apiangin, Nangmah ka ring ang che.\18Ka hmelmaten nilengin mi lem zawh an tum a: Chapo taka mi beiotute hi an tam si a:s a8Aw Pathian, mi khawngaih ang che; mihringin mi lem zawh an tum si a: Nilengin mi beiin mi hnehchhiah thin.J 7Nimahsela, aw Pathian, nangin anni chu boralna khuarkhurumah chuan i chhuktir ang: Thisen chhuah hmang mite chu an damchhung chanve pawh an dam zo lo ang. Kei erawh chuan nang ka ring ang che.A{7I rit phurh chu LALPA chungah nghat la, tichuan anin a tichak ang che; Mi fel chu engtikah mah tiihnghin a phal lo ang.Nimahsela, aw Pathian, nangin anni chu boralna khuarkhurumah chuan i chhuktir ang: Thisen chhuah hmang mite chu an damchhung chanve pawh an dam zo lo ang. Kei erawh chuan nang ka ring ang che. 97A ka chu hnutetui khal angin a tlawr a, A thinlung erawh chu indona a ni si a: A thute ch hriak aiin a nal a, Nimahsela khandaih pawhi sate a ni si a.\17Amah nena inremte chungah chuan a kut a lek a: A thuthlung chu a tibawrhbang ta a.%7Pathian, hmasang chena awm renga chuan, A ngaithla ang a, anmahni a chhang ang, (Selah) Danglamna nei ngai lo, Pathian tih ngai si lote chu.q[7Ka chunga mi beina lakah chuan ka nunna hi thlamuang takin a chhanhim ta a: Mi beitute chu an tam si a.s_7Tlaiah te, zingah te, chhunah te ka mangan thu ka sawin ka rum ang a: Tichuan, anin ka aw a ngaithla ang.K 7Kei zawngin Pathian ka ko ang a; Tichuan LALPA'n mi chhandam ang. 97Thihna an chungah lo thleng thut se la, Khuarkhurumah chuan a nung chungin chhuk rawh se: Suahsualnate chu an awmnaah leh an kawchhungahte a awm si a.^ 57Kam thlum taka kan inbiakrawn thin a, Mipui zinga Pathian biak ina kan len thin kha.T !7 Nimahsela nang, ka mi anpui, Ka thian, ka thian kawm ngeih i ni miau si a.! ;7 Mi sawichhetu chu hmelma ani si lo a; Ni se la chu, ka tuar thei zawk tur: Ka chunga intiliana chu mi hawtu a ni hek lo; Ni se la chu ka bihruksan tur:dA7 Suahsualna a chhungah a awm a: Bumna leh tihderna chuan a kawtlai chu a chhuahsan ngai lo.uc7 Achhun azanin khawpui chu kulh tlangah an vel an vel a: A chhungah chuan sualna leh hrehawmna a awm bawk a.uc7 Aw Lalpa, an lei chu tichhiain tithler ang che: Khawpuiah chuan inpawngnekna leh innghirnghona ka hmu si a.P7Thli na tak leh thlipui hi Bikna hmunah ka kalsan thuai tur," ka ti a.L7Ngai teh, hla takah ka leng ang a, Thlalerah ka awm ang a. (Selah)yk7Tichuan, "Aw, thuro anga thla neih ka va duh em! Chutichuan ka thawlk daih ang a, thlamuang takin ka awm ang a.@{7Tihna leh khurhnain mi bawh a, Hlauhnain mi khuh zo ta.Z-7Ka kawchhungah hian ka thinlung a na em em a: Thih rapthlaknate chuan mi delh a.w7Dotu thawm avangte, Mi suaksual hnehchhiahna avangtein. Anni chuan sualnain mi lum khumin, Thinurin mi tiduhdah si a.^57Mi ngaithla la, mi chhang ang che. Ka mangan thu avangin ka van ruai a, ka rum thin;h~ K7Aw Pathian, ka tawngtainaah hian beng lo chhi la; Khawngaih ka dilnaah hian inthup suh ang che.}6Ka manganna zawng zawngah chuan mi chhanchhuak ta si a; Mi dotute chunga ka thu duhthusam thleng chu ka mitin a hmu ta a ni.h|I6Mahni duh thua thilhlanin i hnenah ka inthawi ang a; Aw LALPA, i hming ch ka fang ang, a tha si a.Ka manganna zawng zawngah chuan mi chhanchhuak ta si a; Mi dotute chunga ka thu duhthusam thleng chu ka mitin a hmu ta a ni.{{o6Ani chuan sualna chu ka hmelmate chungah a thungrul ang: Nangin anni chu i thutakina avang chuan tiboral ang che._z76Ngai teh, Pathian chu mi tanpuitu a ni a: LALPA chu ka nunna chelhtute zinga mi a ni. y 6Mikhualte chuan mi bei ta si a, Mi nunrawngten ka nunna hi tihbo tumin an zawng bawk a: Pathian chu an hmaah an dah lo. (Selah)dxA6Aw Pathian, ka tawngtaina hi ngaithla la; Ka kaa thu chhuakahte hian beng lo chhi ang che.Lw 6Aw Pathian, i hmingin mi chhandam la, I chaknain ro mi rel ang che.Dv5Israel-ho chhandamna chu Zion atangin lo chhuak teh se la aw! Pathian chuan amite sala an awm chu a hruai kir leh hunah, Chu mi hunah chuan Jakpb-ho an hlim ang a, Israel-ho an lawm ang.puY5Hlauhna reng reng awm lohnaah chuan hlau em emin an awm a: Pathianin bei tuma eptu che ruhte chu a tidarh ta si a; Pathianin anni chu aa paihthlak avangin i timualpho ta a.Israel-ho chhandamna chu Zion atangin lo chhuak teh se la aw! Pathian chuan amite sala an awm chu a hruai kir leh hunah, Chu mi hunah chuan Jakpb-ho an hlim ang a, Israel-ho an lawm ang.t5Thil tisualtute chuan hriat reng reng an nei lo em ni? Chhang an ei angin ka mite an ei zo vek thin a, Pathian lah an lam ngai hek lo.}ss5An kir leh ta theuh a; bawlhhlawh takin an lo awm ta vek a; Tumah thil tha ti reng an awm lo, pakhat mah an awm lo.xri5Hre thiama Pathian zawng reng reng an awm emaw tih hre turin Pathianin van atnagin mihring fate hi a zuk en a.q 5Mi a chuan a rilruin, "Pathian reng a awm lo," a ti thin a. An chhe zo a, thil sual tenawm tak an ti a; Tumah thil tha ti reng an awm lo.p#4Chu chu i tih avangin, kumkhuain lawm thu ka hrilh fo ang che: I mi thianghlimte mithmuhah chuan i hming chu ka nghak reng ang, a tha si a.o4Kei erawh zawng Pathian ina oliv thing chawr duah hluah ang ka ni: Pathian ngilneihna chu kumkhaw tlaitluanin ka ring ang.Chu chu i tih avangin, kumkhuain lawm thu ka hrilh fo ang che: I mi thianghlimte mithmuhah chuan i hming chu ka nghak reng ang, a tha si a. n4En teh u, he mi hi a ni, Pathian a kulhbinga siam duh lo a, A hausakna nasa tak ring zawka, A sualnaa intichak vei chu ni," tiin.\m14Pathianin kumkhua atan a tiche ve ang che, A man ang chia, i awmna atangin a hnuk chhuak ang chia, Mi nung ram ata hi a pawt chhuak daih ang che. (Selah) Mi felte pawhin an hmuin an hlau vang a, An nuihsan ang,Ul#4Aw, nang lei mi bumhmang, Thu mi lem zo thei zawng zawng chu i ngaina thin.gkG4Tha aiin sual i ngaina zawk a; Felna thusawi aiin dawt thu sawi i ngaina zawk bawk a. (Selah)^j54I leiin thil sual tak tih a suangtuah thin; Bakmeh chem hriam tak bumhmang ang hian.ci A4Aw, mi chak, engati nge thil tihsual i chhuan ni? Pathian ngilneihna chu a awm fo thin ni.8hi3Chutichuan felna inthawinate chungah lawmna i nei tawh ang a, halral thilhlan leh halral pumhlan chungah chuan: Chutichuan i maicham chungah chuan bawngpate an hlan tawh ang.g3I duhzawng takin Zion chungah thil tha ti la; Jerusalem kulh chu rem ang che.Chutichuan felna inthawinate chungah lawmna i nei tawh ang a, halral thilhlan leh halral pumhlan chungah chuan: Chutichuan i maicham chungah chuan bawngpate an hlan tawh ang.f3Pathian duhzawng inthawinate chu thlarau lungchhia hi a ni. Aw Pathian, thinlung lungchhia leh inchhir ngawih ngawih hi i hmusit lo ang.e 3Inthawina chungah lawmna i nei si lo a; chuti ni suh se la chuan ka pe ang: halral thilhlan chungah lungawina reng i nei lo e.hdI3Aw LALPA, nangin ka hmui hi hawng ang che; Tichuan ka ka hian i fakna chu a hriattir dawn nia.c/3Aw Pathian, nang mi chhandamtu Pathian, thisen chhuahnate lakah mi chhanhim ang che.Tichuan ka lei hian i felna thu hi hlim takin hlaah a sa ang.ybk3 Chutichuan bawhchhetute chu i kawng chanchinte ka zirtir ang a; Tichuan, mi sualte chu i lamah an hawi leh ang.Ya+3 I mi chhandam hlimna chu mi pe leh la: Thlarau tihnuamin mi chelh reng ang che.Y`+3 I hnen ata hi mi paih bo suh la; I thlarau thianghlim hi mi laksak suh ang che._w3 Aw Pathian, keimahah hian thinlung thianghlim tak siam la; Ka kawchhungah hian thlarau dik tak siam thar leh ang che.Z^-3 Ka sualnate lakah hian i hmai thup la, Ka khawlohna zawng zawng thai bo ang che.a];3Hlimna leh lawmna chu bengin mi hriattir ang che; I ruh tihtliahte hi a hlim theihna'n.^\53Husop-in mi tifai la, tichuan ka fai ang: Mi silfai la, tichuan vur aiin ka var ang.q[[3Ngai teh, chhungril lamahte hian takina i duh thin a: Tichuan lang lo lamah hian finna mi hriattir ang.FZ3Ngai teh, khawlohnaa dinin ka awm a; Ka nun sualin mi pai a,$YA3I chungah, i chung chauhvah thil ka tisual a, I mithmuha thil sual ka lo ti ta a: Thu i sawiin thiam i chan theih a, Ro i relin sawiselbo i nih theihna'n.VX%3Ka bawhchhiatnate hi ka hre ta si a: Ka sual hi ka hmaah a awm fo thin a ni.TW!3Ka khawlohnate hi mi silfaisak var la, Ka sual hi mi thlenfaisang ang che.yV m3Aw Pathian i ngilneih em avangin mi khawngaih la: I lainatna nasat avangin ka bawhchhiatnate hi thai bo ang che.!U;2Tu pawh lawm thu sawi inthawina hlan apiang chuan mi chawimawi thin a; Tin, a awm dan vawng uptu hnenah chuan Pathian chhandamna ka entir ang," a ti a.5Tc2Nangni Pathian theihngilhtute u, hei hi ngaihtuah rawh u khai! Chutilochuan ka pawt sawm dah ang che u, nangmahni chhanhimtu reng an awm dawn si lo.Tu pawh lawm thu sawi inthawina hlan apiang chuan mi chawimawi thin a; Tin, a awm dan vawng uptu hnenah chuan Pathian chhandamna ka entir ang," a ti a..SU2Chung thil chu i ti a, nimahsela ka ngawi reng a; Chutichuan nangmah ang diakah mi ruat thin: Nimahsela ka zilhhau ang chia, i mithmuhah indawt zelin ka tilang ang.NR2Thu chungin i unau i sawisel a; Mahni nute fapa ngei chu i hek thin.@Q{2I ka hi sual i pe a, I lei hian humna a siam bawk thin.JP 2Rukru i hmuhin rem i tihpui a, Uirepate lah i kawppui bawk thin.AO}2Thunun i hua a, Ka thute hi hnung lamah i paih zel si a.N2Mi suaksual hnenah erawh chuan, Pathianin, "Ka thuruat hi eng tiziaa hriattira, ka thuthlung hi eng tiziaa i kaa lam ngun nge i nih?nMU2Tin, mangan niah chuan mi ko la; Ka chhanhim ang che, tichuan nangin mi chawimawi dawn nia," a ti a.oLW2Pathian hnenah lawm thu sawi inthawina chu hlan zawk la; I thutiam pawh Chungnungera lakah hlen rawh:8Kk2 bawngpa sa ka eiin Kel thisen ka in dawn em ni?nJU2 Riltam mah i la ka hrilh lo ang che: Leilung leh a chhunga thil awm zawng zawng hi kqa ta a ni si a.LI2 Tlanga sava zawng zawng ka hre vek a: Ram sate pawh hi ka ta a ni.aH;2 Ramhnuaia sa tinrenge hi ka ta a ni si a, Tlang sangkhat lai chunga ran awmte pawh chu.wGg2 I in ata chu bawngpa reng reng ka la chhuak lo ang a, I ran huang atate kelpate pawh ka la chhuak hek lo ang.iFK2I inthawinate avangin ka zilhhau lo ang che; I halral thilhlante chu ka hmaah a awm chawt si a.!E;2Aw ka mite u, ngaithla rawh u, thu ka sawi dawn e; Aw Israel, ngaithla rawh, ka hriat fiahtir dawn a che: Kei hi Pathian, i Pathian ngei chu ka nih hi.mDS2Tichuan, vante khian a felna chu a tlangaupui ang, Amah Pathian ngei chu roreltu a ni si a. (Selah)lCQ2Ka mi thianghlimte ka hnenah rawn hruai khawm rawh u, Sa talha kan hnena thu thlungtue chu," tiin.LB2A mite ro a rel theihna turin Chung lam vante leh lei hi a ko ang,A72Kan Pathian chu a lo kal ang a, a ngawi reng lo ang: A hma lamah chuan mei a kang hluah hluah ang a, A velah chuan thlipui nasa tak a thleh bawk ang.I@ 2Mawi famkimna, Zion atang chuan, Pathian chu a eng chhuak ta a.r? _2Pathian, Pathian ngei, LALPA chuan thu a sawi a, Leilung hi ni chhuahna atanga a tlakna thlengin a ko ta.b>=1Mihring, chawimawia awma, hrait thiamna nei si lo chu, Sa boral thinte ang mai hi an ni.7=g1A thlahtute chhuan hnenah a kal ang; Engtikah mah eng hmu rawh lo turte hnenah chuan.Mihring, chawimawia awma, hrait thiamna nei si lo chu, Sa boral thinte ang mai hi an ni.Y<+1A dam laiin intiengthawl mah se la, (A hlawhtlin avangin mi'n fak thin mah se,)^;51A thih hunah chuan engmah a chhawm dawn lo a; A ropuina chuan a zui thla dawn si lo.j:M1Mi tihhausaka a lo awm a, A chhungkaw ropuina chu a lo nasat tulh tulh pawhin, hlau suh ang che;j9M1Ka nunna erawh chu Pathianin Seol kut ata a tlan chuak ang; Ani chuan mi lawm dawn si a. (Selah)G81Talh tur beram Seola thlun khawm ang an ni, (Selah) Thihna chu an vengtu a ni ang a: Khua a varin mi felten an chungah ro an rel ang a; An taksa a ral ang a, Seol chu an chenna in tur a ni.o7W1 Chung an awm dan chu an atna a ni: Nimahsela, an hnu-ah chuan miten an thu sawite chu tha an ti thin.a6;1 Nimahsela mihring hi chawimawiin an awm reng lo va: Sa boral thinte ang mai hi an ni e.85i1 An rilru ngaihtuah dan chu, An inte chu kumkhuaa awm tur ang leh, An awmnate chu chhuan zawng zawng thlenga awm tur angin a ni; An ramte chu anmahni hming vek an puttir thin.4{1 Mi finge pawh an thi a, Mi a leh mi mawlte pawh an boral ve ve a, An sum mi dangte an hnutchhiah thinte chu a hre si a.93m1 A dam reng fo a, Tawihna a hmuh lohna tur chuan.l2Q1(An nun tlanna tur chuan thil nasa tak sen tur a ni a, Kumkhua pawha atina tin, loh mai tur a ni:)j1M1Tuma'n an unau pawh an tlan thei tawp lo ang a, Pathian hnenah tlanna an peksak thei hek lo ang:E01Mahni sum ringa, Mahni hausakna nasa tak chhuangtute chuan;p/Y1Ni tha loahte, ka ke artui bula khawlohna khawlohna chuan mi hual vel pawhin, Engah nge ka hlauh vang?`.91Tehkhin thu-ah ka beng ka chhi ang a: Ka thu ril sawi chu tingtangin ka hrilhfiah ang.b-=1Ka ka hian finna thu a sawi ang a; Ka thinlung ngaihtuah chu hriat thiamna thu a ni ang.:,o1Mi te leh mi lian, Mi hausa leh mi rethei pawhin.a+ =1Mi tinrengte u, hei hi ngaithla u la; Khawvela awm zawng zawngte u, beng lo chhi rawh u:n*U0He Pathian hi kumkhaw tlaitluana kan Pathian a ni dawn si a: Thih thleng pawha min hruaitu a ni ang.c)?0 A kulhte chu chhinchhiah ngun u la. A kal inte chu ngaihtuah rawh u; Thangthar lo awm lehte hnena in hrilh theihna'n.He Pathian hi kumkhaw tlaitluana kan Pathian a ni dawn si a: Thih thleng pawha min hruaitu a ni ang.O(0 Zion chu velin, kal hual u la: A ralven in sangte pawh chhiar rawh u.j'M0 I rorelnate avangin Zion tlang chu lawm takin awm se la, Juda fanute chu hlim takin awm rawh se.u&c0 Aw Pathian, i hming ang ngeiin I fakna chu kawlkil thlengin a awm a: I kut dinglam chu felnain a khat a ni.V%%0 Aw Pathian, i biak in chhungrilah chuan I ngilneihzia hi kan ngaihtuah tawh.&$E0Sipaihote LALPA khawpuiah, kan Pathian khawpuiah chuan, Benga kan hriat ang ngeiin kan hmu ta: Pathianin chu khawpui chu kumkhua atan a tinghet ang. (Selah)B#0Khawchhak thliin Tarsis lawng liante chu i tichhe thin a.T"!0Chutah chuan khurhnain a man a, Hmeichhe nau vei natna angin a man bawk a.L!0An hmu a, tichuan mak an ti a; An mangang a, an kal bo ta thuai a.; q0Ngai teh, lalte chu an inpun khawm a, An lo kal a.J 0A lal inahte chuan Pathianin kulhbing sang a nih a inhriattir a.{o0A sanziaa mawi tak, khawvel zawng zawng hlimna chu, Zion tlang chu a ni, hmar lampanga, Lal ropui tak khawpi chu.g I0LALPA chu a ropui a, nasa taka fak tur a ni, Kan Pathian khawpuiah, a lang thianghlimah chuan.7/ Abrahama Pathian mite ni turin Mi ti zinga mi liante chu an awm khawm a: Leilung phawte chu Pathian ta ani si a; Ani chu nasa taka chawimawiin a awm.y/Pathian chu hnam tin chungah lalah a thu a: Pathian chu a lalthutphah thianghlimah chuan a thu a.Abrahama Pathian mite ni turin Mi ti zinga mi liante chu an awm khawm a: Leilung phawte chu Pathian ta ani si a; Ani chu nasa taka chawimawiin a awm.U#/Pathian chu khawvel zawng zawng Lal a ni si a: Hre thiama fakin zai rawh u.a;/Pathian fakin zai u la, fakin zai rawh u.: Kan lalber fakin zai u la, fakin zai rawh u.U#/Pathian chu au thawm nen a chho a, LALPA chu tawtawrawt ri nen a chho ta e.fE/Ani chuan kan roluah tur chu min thlansak ang, A hmangaih Jakoba chhuan ber ram chu. (Selah)jM/Ani chuan mi tin, chu kan hnuaiah a tudawl ang a, Hnam tin chu kan ke hnuaiah a tudawl bawk ang.\1/LALPA Chungnungbera chu a hlauhawm si a; Lei chung zawng zawnga Lal ropui ak a ni.T #/Aw, mi tinrengte u, in kut beng u la; Hlimna awin Pathian hnenah au rawh u.c?. Sipaihote LALPA chu kan hnenah a awm a; Jakoba Pathian chu kan kulhbingsang a ni. (Selah)\1. Ngawi u la, Pathian ka ni tih hi hre rawh u: hnam tin zingah chawimawiin ka awm ang a, leiah hian chawimawiin ka awm ang.Sipaihote LALPA chu kan hnenah a awm a; Jakoba Pathian chu kan kulhbingsang a ni. (Selah)5. Ani chuan indonate chu kawlkil thlengin a tireh thin a; Thal ngul chu a titliak a, fei chu a sat bung thin a; Tawlailirte chu meiah a rawh ral thin.R.Hawh u, LALPA thiltihte hi en rawh u, Leilunga thil a tihchhiatziate hi.c?.Sipaihote LALPA chu kan hnenah a awm a; Jakoba Pathian chu kan kulhbingsang a ni. (Selah)r].Hnam tin an ri hum hum a, ramte chu a nghing a: A ni chuan a aw a chhuah a, leilung hi a lo tui zo ta a,o W.Pathian chu a lai takah a awm a; a nghing lo ang a: Pathianin khawfing chah hunah chuan a tanpui ang.} s.Lui pakhat a awm a, chu mi pengte chuan Pathian khawpui chu a tilawm thin. Chungnungbera awmna hmun thianghlim chu. -.A tuite chu ri hum humin phul bulh bulh mah se la, A fawn nasat avangin tlangte hi nghing dur dur mah se la, kan hlau chuang hek lo ang. (Selah)r ].Chuvangin leilung hi lo danglamin, Tlangte hi tuifinriat chhung daihah insamw mah se la kan hlau lo ang;]  5.Pathian chu kan inhumhimhna leh kan chakna, Mangan laia tanpui vartu hnai reng a ni. -I hming hi chhuan zawng anwgah hian hriat reng turin ka siam ang: Chuvangin mi tinin kumkhaw tlaitluanin lawm thu an hrilh ang che.iK-I pate aiah i fate an awm ang a, Anni chu lei chung zawng zawngah hian mi lianah i siam ang.I hming hi chhuan zawng anwgah hian hriat reng turin ka siam ang: Chuvangin mi tinin kumkhaw tlaitluanin lawm thu an hrilh ang che.O-Lawm tak leh hlim takin an hruai ang a: Lalber inah chuan an lut ang.uc-Puan thui mawi sinin lalber hnenah an hruai ang a: Amah zuitu, a thian nulahote chu, I hnenah an hruai ang.a;- Lal in chhunga lal fanu chu a ropui vel vek a: A silhfen chu rangkachaka zeh mawi a ni.wg- Tura fanu chu thilpek kengin chutah chuan a awm ang a; Mi zinga hausate ngei chuan i khawngaihna an ngen ang.- Chutichuan lalberin i hmel tha tak hi a duh dawn nia: Ani chu i Lalpa a ni si a; tichuan amah chu chibai buk thin ang che.pY- Aw, ka fanu, ngaithla la, ngaithuah la, beng chhi rawh; I mite leh i pa ina mite chu theihnghilh rawh;- I hmeichhe thate zingah chuan lalho fanute an tel ve a; I ding lamah chuan Ophir rangkachaka incheiin lalnu chu a ding a.;o-I silhfen zawng zawng chu murra rim te, aloe rim e, thakthing rimte a nam rum rum a; Sainghova siam lal intea tingtang chi hrang hrang ir lo chhuakte chuan a tihlim che anih hi.~!-Felna chu i ngaina a, suahsualna chu i huat kha; Chuvangin, Pathian, i Pathian chuan, i thiante aia nasain Hlimna hriak a thih tak che hi.{}o-Aw Pathian, i lalthuphah chu chatuanin a awm tur a ni: Thlei bik neih lohna laltiang chu i ram laltiang chu a ni.o|W-I thal chu a zum a: Lalber dotute thinlungah chuan a bur reng a: Mi tin, chu i hnuaiah an tlu thin a.A{{-Thutak leh thuhnuairawlhna leh felna avangin I mawina inbelin hmuingil takin skawr chunga chuangin kal zel ang che. Tichuan i kut ding lamin thil rapthlak takte a zirtir dawn che nia.Sz-Aw, mi chak, i khandaih i kawngah vawng rawh, I ropuina leh i mawina nen. y-Mihring fate ai hian i hmel a tha zawk a; Khawngaihna hi i hmuiah leih a ni: Chuvangin Pathianin kumkhua atan mal a sawm che a ni. x ;-Ka thinlung hi thil thain a liam zawih zawih a; Lalber chungchang thu a ka thil phuah chu ka sawi dawn e: Ka lei hi lehkha ziak thiam tak kawlawm a ni.Iw ,Min tanpui turin tho la, I ngilneihna avangin min tlan ang che. v,Kan nuna hi vaivut siin a kun a; Kan pum lah leiah abet tlat si a.Min tanpui turin tho la, I ngilneihna avangin min tlan ang che.kuO,Eng vangin nge i hmai i thup a, Kan hreawmzia leh hnechhiah kan tuarzia hi i theihnghilh thin ni?   ~~ }|||C{{Bzyy xxexwvtvuu6tssrr.qqppopoo nn^nmmllokklk+jjii8hhkggnffdeeVdd cc baaa``]__z_#^]]"\\J[[_ZZZ+YY@XXtWW?VVtU>T|T!SS%RRQiQPP?OOO$NvMMjLL~L%KJJjJII/HHH/GGRFFFEENDgCCBBAv@@x@?p?>>==U<<fT^V i}KNChung chu ka bengin kan hria a, kan rilruin kan hre bawk a, Min thlahtute pawhin min hrilh kha.[|/NTehkhin thuin ka ka ka ang ang a; Hmasanga thu ril sawite kha ka sawi chhuak ang:i{ MNAw ka mite u, ka dan thu-ah hian beng lo chhi ua: Ka kaa thu-ahte hian in beng rawn dawh rawh u.KzMMosia leh Arona kutin I mite chu beram rual angin i hruai thin a.6yeMI kawng chu tuifinriatah a awm a, I kalkawngte chu tui zau takah a awm a, I hniakte pawh hmuh theih ani lo.Mosia leh Arona kutin I mite chu beram rual angin i hruai thin a. x MI khawpui ri thawm chu thawnga leivirah a awm a; Kawlphete chuan khawvel hi a en zawk zawk a: Lei hi khurin a nghing dur dur a.fwEMChhumte khian tui an leihbua a; Vante khian aw an chhuah a: I thalte pawh a phe zawk zawk a,tvaMAw Pathian, tuite chuan an hmu hia; Tuite chuan an hmu chia, an hlau a; Tui thuk takte chu an khur bawk a.MuMI banin i mite chhan chhuak a, Jakobha leh Josefa fate chu. (Selah)jtMMNang chu thilmak ti thintu Pathian chu i ni a: Mi tin, zingahte chuan i chakzia i hriattir thin.isKM Aw Pathian, i kawng chu hmun thianghlimah a awm a: Kan Pathian ang hi pathian ropui tu nge awm?orWM I hnathawh zawng zawng kha ka ka ngaihtuah bawk ang a, I thiltihte pawh kha ka chhut ang e," ka ti a.`q9M LALPA thiltih thute kha ka sawi ang a; Hmasanga i thilmak tihte kha ka hre reng ang e.rp]M Tin, "Chu chu ka chak lohna avang a ni; Nimahsela Chungnungbera kut dinglam kumte kha ka hre reng ang e.poYM Pathian chuan khawngaih a theih nghilh em ni aw? Thinurin a lainatnate chu a khar ta em ni aw? (Selah)ynkMA ngilneihna chu a bo hlen kumkhua dawn em ni aw? A thutiam chu chhuan zawng zawng thlengin a bo dawn em ni aw?fmEMLalpa chuan kumkhuain a thlauhthla dawn em ni aw? Engtikah mah a lawm dawn tawh lo em ni aw?ylkMZanah ka ngaihtuah neuh neuh a, Ka dawn vel a, ka inzawt thin a; Ka thlarau pawhin thahnemngai takin a zawng a.9kmMHmasang nite ka ngaihtuah a, Hman lai kumte chu.Vj%MKa mitte hi i chelh meng reng thin a: tawng thei lo khawpin ka mangang thin.ai;MPathian ka hre reng a, ka buai thin: Ka ngaihtuah a, ka thlarau hi a chau thin. (Selah)hyMKa mangan ni chuan Lalpa ka zawng a: Ka kut hi zanah pawh la thla loin ka phar reng a; Ka nuna hian thlamuan a duh lo.xg kMKa awin Pathian chu ka au vang a; Ka awin Pathian ngei chu ka au vang a, ani chuan ka lamah beng a lo chhi ang.hfIL Ani chuan roreltute huaina chu a sat bung ang a: Ani chu leia lalte tan chuan a hlauhawm a ni.be=L Thu tiam u la, LALPA in Pathian lakah hlen rawh u: A vela mi zawng zawng chuan tih tura chu lawmmante rawn sinsak rawh se.Ani chuan roreltute huaina chu a sat bung ang a: Ani chu leia lalte tan chuan a hlauhawm a ni.^d5L Mihring thinur chuan a tiropui zual che a, I thinurin a hmaihte chuan i inhreng ang.mcSL Leia mi thuhnuairawlh zawng zawngte chhandam tura, Pathian chu rorel tura a thawh lai khan. (Selah)SbLI rorel thu chu van atangin i hriattir a; Lei hian ahlau a, a ngawi ta a,qa[LNang, nangmah ngei chu, tih tur i ni a: I thinur tawh phawt chuan, tu nge i mithmuhah ding thei ang le?k`OLAw Jakoba Pathian, i zilhhauva avangin Tawlailir leh sakawr pawh muthilhtir derin an awm ve ve a.{_oLPasalthate chu rawkin an awm a, An muhil chu an muhil hlen ta a; Mi chakte pawh tumahin an kut an lek thei ta lo.P^LNang chu i ropuiin i va nasa em, rallak sum dah khawmna tlangah chuan.Y]+LChutah chuan thalte ch a tichhia a: Phaw te, khandaih te, indonate nen. (Selah)P\LSalem-ah chuan abawkte chu a awm a, Tin, ama awmna chu Zion-ah aawm a.e[ ELJuda-ho zingah chuan Pathian chu hratin a awm a: Israel-ho zingah chuan ahming a ropui a ni.fZEK Mi suaksualte ki zawng zawng pawh ka tansak ang a; Mi felte ki erawh chu tihsanin a awm ang.7YgK Nimahsela kei chuan kumkhuain ka hriattir ang a, Jakoba Pathian fakin ka zai ang.Mi suaksualte ki zawng zawng pawh ka tansak ang a; Mi felte ki erawh chu tihsanin a awm ang.VX%KLALPA kutah chuan no a awm si a, a uain chu a phul a: Thil dang nena chawhpawlhin akhat a, chuta mi chu a bun chhuak a: Matheiloin a nawite lam chu leia mi suaksual zawng zawngte chuan an in fai kelh ang.[W/KPathian chu roreltu a ni zawk: Anic haun pakhat a tilawm a, pakhat a tisang thin.lVQKTihsanna chu chhak lam ata a ni hek lo, thlang lam ata a ni hek lo, Chhim lam ata lah a ni hek lo.QUKIn ki chu chung lamah tisang suh u la; Ring khawng chungin tawng suh u.T KMi uangthuangte hnenah chuan, "Uangthuang takin awm suh u," ka ti a: Mi suaksualte hnenah, "In ki tisang suh u," ka ti bawk a.iSKKLei leh a chunga awm zawng zawngte chu an tuiral zo ta: Keiin a bante chu ka phun a ni. (Selah)7RiKA hun ka ruatah chuan Dik takin ro ka rel ang.Q KAw Pathian, lawm thu kan hrilh a che; Lawm thu kan hrilha che, i hming a hnai si a: Miten i thilmak tih thute chu an hril thin.mPSJNangmah dotute thawm chu theihnghilh suh ang che: A beituho che sa mur mur chu a chho fo thin a ni.^O5JAw Pathian, tho la, nangma thu chu insawi chawp la. Mi a chuan nilengin a sawichhiatzia che chu hre reng ang che.Nangmah dotute thawm chu theihnghilh suh ang che: A beituho che sa mur mur chu a chho fo thin a ni.mNSJAw, hnechhiahna tuarte chu mualphoin kir suh se la: Rethei leh pachhiate chuan i hming fak rawh se.MJThuthlung kha rawn pawisa ang che. Thuthlung kha rawn pawisa ang che. Lei hmun thim laite chu nunrawnna awmnain a khat si a.L{JAw, i thuro nunna hi ram sakawlh hnenah chuan pe lul suh la: I mi retheite nunna kumkhua chuan theihnghilh suh ang che.uKcJAw LALPA, hei hi hre reng ang che, dotu chuan a sawichhiat chia, Hnam a tak chuan i hming a sawichhiat kha.dJAJNangin leilung ramrite zawng zawng chu i kham vek a: Nangin nipui leh thlasik hi i siam a.WI'JChhun hi i ta ani a, zan pawh i ta a ni: Nangin entu leh ni khi i buatsaih a.bH=JNang chuantuihna leh tui lian chu i sah huk a: Nang chuan lui lian tak takte i tikang a.pGYJNang chuan liviathan lute chu i tikeh sawm a, Ani chu thlalera mi awmte hnenah chuan chaw atan i pe a.gFGJ Nang chuan i chaknain tuifinriat kha i tithen a: Nang chuan tuia drakonho lute chu i tikeh a.dEAJ Nimahsela, Pathian chu hmasang chena ka Lal a ni, Lei lai taka chhandamna siam thintu chu.lDQJ Engati nge i kut, i kut ding lam kha, i lak tak le? Phawrh chhuak leh la, anniho chu tiboral rawh.}CsJ Aw Pathian, dotu chuan eng chen nge a sawichhiat dawn che? Hmelma chuan i hming hi kumkhuain a sawichhe dawn em ni? BJ Kan chhinchhiahnate chu kan hmu ta lo a; Zawlnei reng reng an awm ta lo a; A rei tur chin hria reng reng kan zingah an awm hek lo.A{JAn rilruah chuan, "I tichhe vek hlawm ang u," an ti a: He rama Pathian inkhawmna in zawng zawng hi an hal chhe zo ta a.a@;JI hmun thianghlim chu an hal a; I hming awmna chu leia chim khawp hialin an bawrh ta a._?7JTunah chuan a thil ker mawi zawng zawngte chu Hreite leh tubohtein an tichhe hlawm a.;>qJMi, ngawbing thing Hreipuia tinte angin an lang a.~=uJNangmah dotute i mite inkhawmho zingah an haw haw dur dur a; An chhinchhiahnate chu chhinchhiahna turin an tar ta a.n<UJChhe let der tawh chu han fang teh, Dotuten hmun thianghlimah chuan thil sual tinreng an tih tak hi.u;cJI mite inkhawmho, hmasanga i lei, Hnam i ro atan i tlan kha, hre reng ang che; I awm thinna Zion tlang nen.: JAw Pathian, engati nge kumkhua atan min thlauhthlak le? Engati nge i ran tlatna hmuna beramte chungah hian i thinur a khuk le?9/IKei atan erawh zawng Pathian hnaih hi a tha a ni: Lalpa PATHIAN chu ka inhumhinaah ka hmang a, A hnathawh zawng zawng thu chu ka hrilh theihna'n.{8oINgai teh, nangmah hlata awmte chu an boral dawn si a: A uiresantu apiang che chu i tiboral ta a.Kei atan erawh zawng Pathian hnaih hi a tha a ni: Lalpa PATHIAN chu ka inhumhinaah ka hmang a, A hnathawh zawng zawng thu chu ka hrilh theihna'n.7wIKa tisa leh ka thinlung hi a chau ta a: Nimahsela Pathian chu kumkhuaa ka thinlung chakna tur leh ka chanvo tur a ni.e6CIVanah khian nang lo chu tu nge ka neih? Leiah pawh hian nang lo chu ka duh tumah an awm lo.^55INangin i remruatnain mi hruai ang a, Chu mi hnuah chuan ropuinaah khian mi lawm ang.O4INimahsela i hnenah ka awm fo a: Ka kut ding lam hi i lo chelh thin a.[3/IMi mawl leh engmah hre lo ka ni a, I lakah chuan sa ang mai ka nih hial thin kha.O2IKa thinlung hi a lungngai a, Ka rilruah pawh chhun angin ka awm si a:j1MIMiin men hnua mumang an ngeinep angin, Aw LALPA i harh hunin anmahni lem pawh chu i ngainep ang.t0aIEngtizia nge mitkhapkar chauha an tiau tak ni aw! Thil rapthlak taktea tihboral daihin an awm ta a nih hi.Q/IAnni chu hmun nal takahte i dah ngei a: Chhiatnaahte i paihthla thin a.W.'IPathian hmun thianghlimah ka luh a, An tawpna tur chu ka ngaihtuah hma chuan.R-IChu chu ka hriat theihna turizia ka ngaihtuahin, Ka tan ahar lutuk a ni;p,YIChutiangin ka sawi ang," lo ti ta i la; Ngai teh, i fateho chhuan chungah vervek taka ti ka lo ni ang.F+INilengin sawisakin ka awm a, Tuk tin, zilhhauin ka awm si a.Z*-I Athlawn maiin a ni, ka thinlung hi ka tihfai a, Ka kutte sawiselbonaa ka sil ni.a);I En teh, hengho hi mi suaksualte an nih hi; Nuamsa aka awm foin an hausa deuh deuh thin.\(1I Pathianin engtin nge a hriat ang? Chungnungberan a hre chhuak ang em ni?" an ti a.i'KI Chuvangin amite chu chutah chuan an kri leh a, Tui nova khat chu anmahni in fai kelhin a awm a.X&)I An ka chu vanahte khian an dah a, An lei chuan leilung hi a fang tlang thin a.[%/IAn nuihsan a, sual takin hnehchhiahna thu an sawi a: Chapo takin an tawng thin a.P$IThau avangin an mit a pawng a: Thinlunga thu duhsam aia nasa an nei a.l#QIChuvangin chapona chuan khaidiat angin an nghawng a vel a; Nunrawnna chuan silhfen angin a tuam a.R"IMi dang anga hreawmin an awm lo a; Mi dang anga sawisakin an awm hek lo.Y!+IAn thih lai chuan tuarna reng an nei lo a; An chakna chu a nghet zawk mah si a.M IMi suaksuate vanneihzia ka hmuhin, Mi uangthuangte chu ka awt si a.^5INimahsela kei zawngin ka rap pelh thelh thelh a; Ka ke pente hi a tlei lek lek a ni.^ 7IPathian chu Israel-ho chungah a lo tha ngei mai, Thinlunga thianghlime chungah chuan.7iHJesaia fapa Davida tawngtainate chu a tawp ta..UHA hming ropui tak hi kumkhuain fakin awm bawk se la; Lei pum pui pawh hi a ropuinaa tihkhahin awm rawh se. Amen, Amen.Jesaia fapa Davida tawngtainate chu a tawp ta.gGHLALPA Pathian, Israel-hoi pathian chu fakin awm rawh se, Amah chauh hian thilmak a ti thin a:B}HA hming chu kumkhuain a dai lo ang a: A hming chu ni a awm chhung chuan dai loin a awm zel ang a: Mite ch amahah chan malsawmin an awm ang a; Hnam tinrengin amah chu nihlawh an ti ang.*MHLeiah, tlang chungahte hian, buh tam tak a awm ang a; A vui chu Lebanon angin a nghing suau suau ang a, Khuaa mite chu lei hlobet angin an duah hluah hluah ang.HTin, an nung ang a: Sheba ram rangkachak chu amah pek ani ang a; Miten ani chu an tawngtaisak fo ang a; Nilengin mal an sawmsak ang.{oHAn nunna chu hnehchhiahna leh nunrawnna lak ata a tlan ang a, An thisen chuani ngaih chuan hlu tak ani dawn si a.\1H Mi rethei leh pachhiate chu a khawngaih ang a, Pachhiate nunna chu a chhandam ang.nUH Pachhiain a auhin ani chuan a chhanhim ang a, Mi rethei, tanpuitu nei lo pawh chu, a chhanhim ang a.a;H A ni, lal zawng zawng chu a hmaah an bawkkhup ang a: Hnam tinrengin a rawn an bawl ang.|qH Tarsis ram leh thliarkara lalten lawmman an rawn keng ang a: Sheba leh Seba ram lalten thilpekte an rawn hlan ang.]3H Thlalera awmte chu a hmaah an kun ang a; Amah dotute pawh chuan vaivut an liak ang.|qHAni chuan tuifinriat atanga tuifinriat dang thleng pawhin thu a nei bawk ang, Luipui atanga kawlkil thleng pawhin.HA dam lai chuan mi felte chu an duah hluah hluah ang a, Thlamuanna nasa tak chu a duah hluah hluah bawk ang, thla awm loh hma loh chuan.[/HAni chu hlobet rawt chunga ruah angin a tla ang a: Lei chawmtu ruahtui ang maiin.}sHNi khi a awm chhung chuan an hlau vang che, Thla awm chhung zawng pawhin, chhuan awm chhung chuan an hlau vang che, }HAni chuan mi zinga retheite chu ro a relsak ang a, Pachhe fate chu a chhandam ang a, Hnehchiahtu erawh chu a tisawm ang.Z -HTlang lian leh tlang tete hian felnain Mite hnenah thlamuanna an rawn thlen ang.` 9HI mite chu felnain ro a relsak ang a, I mi retheite chu rorelna felin ro a relsak ang.P  HAw Pathian, i rorelnate chu lal pe la, I felna chu lal fapa pe ang che.l QGKa lei pawh hian nilengin i felna thu a sawi ang: Ka chhiatna tur chu an mualphoin an zak ta si a.NGNangmah faka ka zai hunin ka hmui hi a hlim em em ang a; Ka nunna i tlan pawh hi a hlim em em ang.Ka lei pawh hian nilengin i felna thu a sawi ang: Ka chhiatna tur chu an mualphoin an zak ta si a. 9GPerhkhuangin ka fak bawk ang che, Aw ka Pathian, i thutak ngei chu ka fak ang. Aw nang Israel-ho Mi Thianghlim, Tingtang nen nangmah fakin ka zai ang.OGNangin ka ropuina mi tihpunsak la, Lo hawi lehin mi thlamuan ang che,{GNang, manganna tam tak leh nasa tak min hmuhtirtu chuan Mi tinung leh ang a, Leu thuk tak ata min hruai chhuak leh ang.wgGAw Pathian, i felna pawh a sang em em a ni; Aw Pathian, nang thil ropi takte titu, Nangmah ang hi tu nge awm?GGA ni, aw Pathian, ka tara ka lu tuah hnu pawhin mi kalsan lul suh ang che; I chakna hi thangthar leht hnenah leh, I thiltihtheihna hi lo la awm tur apiangte hnena ka hriattir hma loh zawng.q[GAw Pathian, ka naupan tet ata chu nangin mi zirtir a; Tun thlengin i thilmak tiht chu ka hriattir thin.iKGLalpa PATHIAN thiltih ropui takte nen ka lo kal a: I felna, nangma felna thu chauh ka saiw ang.r]GKa ka hian i felna thu a hril ang a, Nilengin i chhandamna thu a hril bawk ang; A tam chin ka hre si lo.U#GNimahsela kei zawngin ka beisei fo ang a, Ka la fak zual deuh deuh ang che.~G Ka nunna dotue chu mualpho leh boralin awm se la; Ka chhiatna tur zawngtute chu sawichhiatna leh zahnaa khuhin awm rawh se.[}/G Aw Pathian, mi hlat lul suh la: Aw ka Pathian, mi tanpui turin hmanhmawh ang che.^|5G Pathianin a kalsan ta: Um u la, man rawh u; chhanhimtu tur reng an awm si lo," tiin.\{1G Mi dotute chuan ka chungchang thu an sawi si a; Ka nuna changtue an inrawn bawk a,SzG Ka tar hunin mi paihthla suh la; Ka tha thum hunin mi kalsan suh ang che.Ty!GKa ka hi i faknain a khat ang a, Nilengin i chawimawinain a khat bawk ang.bx=GMi tam tak ngaihin thilmak ang ka ni a; Nimahsela nang chu ka inhumhimna nghet tak i ni.wGKa nu pum atang rengin nangma kaihin ka awm thin a: Ka nu ril ata mi la chhuaktu i ni a; Nangmah a ni, ka fak fo dawn che ni.bv=GAw Lalpa PATHIAN, nang chu ka beiseia chu i ni si a: Ka naupan tet ata ka rina chu i ni.luQGAw ka Pathian, mi suaksual kut ata mi chhan chhuak ang che, Mi fel lo leh nunchhe tak kut ata chu.tGKa tan awmna lungpui, ka kal theih fona tur, lo ni ang che: Nangin mi chhandam turin thu i pe a; Ka lungpui leh ka kulhpui i ni si a.rs]GI felna avanga mi chhanhimin, mi chhan chhuak la: Ka lamah hian i beng rawn dawhin, mi chhandam ang che.jr OGAw LALPA, nangmahah chuan ka rinna ka ngaht thin a: Engtikah mah mualphoin mi awmtir suh ang che. qFNimahsela kei chu rethei leh pachhe tak ka ni a: Nang chu mi tanpuitu leh mi chhanhimtu i ni a; Aw LALPA, rei rial lul suh ang che.1p[FA zawngtu che zawng zawng chu nangmahah chuan hlim tak leh lawm takin awm se la; I chhandamna ngainatute chuan "Pathian chu chawimawiin awm rawh se," ti fo rawh se.Nimahsela kei chu rethei leh pachhe tak ka ni a: Nang chu mi tanpuitu leh mi chhanhimtu i ni a; Aw LALPA, rei rial lul suh ang che.PoFChei! Chei! Titute chu An mualpho avangin tlanchhiattirin awm rawh se.nFKa nuna tihbo tuma zawngtute chu, Mualpho tak leh zak takin awm se la; ka chhiatna chunga lawmte chu Tlanchhiattirin tihzahin awm rawh e.`m ;FAw Pathian mi chhanhim turin hmanhmawh la; Aw LALPA, mi tanpui turin hmanhmawh ang che.llQE$A chhiahhlawhho thlahte pawh chuan an rochung ang a; A hming ngainatute chu a chhungah an awm ang.ck?E#Pathianin Zion chu chhan chhuakin, Juda khuate ch a din dawn si a; Tichuan chutah chuan an awm ang a, an nei nghal ang.A chhiahhlawhho thlahte pawh chuan an rochung ang a; A hming ngainatute chu a chhungah an awm ang.mjSE"Lei leh van chuan amah chu fak rawh se, Tuifinriatte leh an chhunga thil che thei tawh phawtte nen.MiE!LALPA'n pachhiate chu ngaithlain, A mi tangte chu a hmusit si lo a.zhmE Thuhnuairawlhte chuan chu chu an hmu a, an lawm a: Nangni Pathian zawngte u, in thinlung chu nungin awm rawh se.ggGEChutiang chuan bawngchal emaw ki leh tin, nei bawngpa emaw ai chuan, LALPA a tilawm zawk ang.Zf-EPathian hming chu hlain ka fak ang a, Lawm thu sawiin amah chu ka chawimawi ang.zemENimahsela kei chu rethei tak leh lungngai tak ka ni a: Aw Pathian, i chhandamna chan hmun sangah mi dah rawh se.]d3EAnni chu nunna bu ata thai boin awm se la, Mi felte zingah chuan ziak ni ve suh se.Yc+EAn khawlohna chu khawlohnain belhchhah la: Anni chu i felnaah chuan lut suh se.SbEI vuaka chu an tiduhdah a, I hliamate lungngaihzia chu an saiw si thin a.KaEAn awmna chu lo ram se la; An puan inahte chuan tumah awm suh se.i`KEI lungnih loh em emna chu an chungah leihbua la, I thinur thinrimna chuan anni chu man rawh se.g_GEAn mitte chu, an hmuh theih lohna'n, tihthimin awm rawh se; An kawngte chu tikhur fo ang che.b^=EAn hmaa an dawhkan chu thang lo ni se la; Thlamuang taka an awm laiin fal lo ni rawh se.[]/EKa chaw atan englo kha mi pe leh nghal a; Ka tuihal lahin uain thur inah mi pe a._\7EMi mi sawi chhiatna hian ka lung a tichhia a; nasa takin ka lungngai bawk a: Tichuan mi khawngaihtu tur ka zawng , nimahsela tumah an awm si lo a; Mi thlamuantu turte ka zawng bawk a, nimahsela tumah ka hmu si lo.w[gENangin mi mi sawichhiatna te, ka mualphona te, ka zahnate hi i hria e: Mi dotute chu i hmaah an awm vek a ni.VZ%EKa nuna hi rawn hnaih in, tlan la: Mi dotute avang hian mi chhanhim ang che.jYMEI chhiahhlawh lakah hian i hmai pawh thup suh ang che; Ka mangang si a; mi chhang thuai ang che.|XqEAw LALPA, mi chhang ang che; i ngilneihna chu a tha si a: I lainatna nasatzia ang zelin ka lam hi lo hawi ang che.zWmETui lianin mi chim pil suh se la, Tui thuk takin mi lem hek suh se; Khuarkhurum pawhin a ka mi chip hnan suh se. VEChirhdup ata hi mi chhanhim la, mi piltir lul suhang che4L Mi hawtute lakah leh tui thuk tak ata hi chhanhimin mi awmtir ang che.*UME Nimahsela, aw LALPA, kei zawngin hun lawmawmah i hnenah a ni, ka tawngtai ni: Aw Pathian, i ngilneihna nasa tak avangin I chhandamna thutakin mi chhang ang che._T7E Kulh kawngkaa thute chuan ka chungchang thu an sawi a; Zu ruih hmangte hla ka nih hi.SSE Ka silhfena saiip ka hman leh, An tan chhe lama tehkhinna ka lo ni zel a.`R9E Ka tah a, chaw nghei chunga ka nunna ka thunun leh, Chu chu mi sawichhiatna a lo ni a.lQQE I ina ka thahnemngaihnain mi ei zo a; Nangmah sawichhetute sawi chhiatnate chu ka chungah atla ta.cP?EKa unaute lakah mikhual ka lo ni ta a, Ka nu fanaute lakah hriat ngai loh mi ka lo ni ta.ROENangmah avanga sawi chiat ka tuar avangin, Zahnain ka hmai a khuh zo ta.,NQEAw LALPA, sipaihote PATHIAN, nangmah nghaktute chu keimah avangin mualpho suh sela: Aw Israel-ho Pathian, nangmah zawngtue chu keimah avangin tihzahin awm suh se.dMAEAw Pathian, nang chuan ka atzia hi i hria a; Ka thiam lohnate pawh hi i lakah thup ani lo.!L;EEnga khawlawi loa mi hawtute chu ka samzai aiin an tam a: Dik lo taka mi dova mi tihboral tumte chu mi chak tak an ni: Ka lak si loh pawh mi rulhtir a.iKKEKa auna lamah ka chau a; ka dang a ro zo va: Ka Pathian ka nghahnaah hian ka mit a vai zo ta a. JEChirhdup thuk tak, rahchhan reng reng awm lohnaah, ka pil tual tual hi: Tui thuk tak, tui lian mi chimpilnaahte, ka lo luh tak hi.XI +EAw Pathian, mi chhandam chang che; Tuite chu ka nuna thleng hian a lut ta si a.>HuD#Aw Pathian i hmun thianghlim atangte chuan i hlauhawm a ni: Amah Israel-ho Pathian ngei chuan a mite hnenah chakna leh thiltihtheihna a pe thin a ni. Pathian chu fakin awm rawh se.2G]D"Pathian hnenah chuan chakna pe rawh u: A ropuina chu Israel-ho chungah a awm a, A chakna chu van dumahte khian a awmAw Pathian i hmun thianghlim atangte chuan i hlauhawm a ni: Amah Israel-ho Pathian ngei chuan a mite hnenah chakna leh thiltihtheihna a pe thin a ni. Pathian chu fakin awm rawh se.fFED!Vante van hmasanga awmte chunga chuanga chu; Ngai teh, a aw a chhuah e, aw nasa tak mai chu._E7D Leilung ramte u, Pathian chawimawiin hla sa u la; Aw, LALPA fakin zai rawh u; (Selah)|DqDAigupta ram atangin mi liante an lo chhuak ang a; Ethiopia-ho chu an kut Pathian lama phar turin an hmanhmawh ang.2C]DSakawlh phairuang zinga cheng chu zilh la, Hnamdang, bawngchal leh bawng no rualte chu zilh la, Kuna an tangkate i hmaa na hlan hma chu; Indo chak mite chu tidarh rawh.TB!DJerusalem-a i biak in avangin Lalhoin lawmmante an la rawn kensak ang che.rA]DI Pathian chuan i thiltihtheihna chu thu a pe a: Aw Pathian, kan tan thil min tihsak chu tichak ang che.@DFa tlum Benjamin-hoin hma hruaiin Juda-ho mi liante leh an upahote, Jebulun-ho mi liante, Naphtali-ho mi lianten an zui a.`?9DInkhawmnaahte hian Pathian fak u la, Israela tuihnaa chhuakte u, LALPA chu fak rawh u.d>ADNula khuangte bengho laiah chuan, Hla satute an kal hmasa a, englo tumtute chuan an zui a.`=9DAw Pathian, i kal laite an hmu a, Ka Pathian ka Lalber hmun thianghlima kal laite chu.g<GDI ke chu thisena i hnim theih a, I ui leite chuan i dote laka chan a neih theih nan," a ti a.l;QDLalpa'n, "Basan ram atangin ka hruai leh ang a, Tuifinriat mawng thuk tak ata ch ka hruai leh ang,y:kDNimahsela Pathianin amah dotute lu chu a sat phel phawk ang, A thiam lohnaa la kal zela lu vun sam buk tak chu.k9ODPathian chu kan tan chhanhimtu Pathian a ni; Thihna ata chhuahnate chu Lalpa JEHOVA ta a ni bawk.g8GDLalpa, kan phur ni tina min phurhsaktu, Min chhandamtu Pathian chu fakin awm rawh se. (Selah)57cDNang chu chung lamah i chho a, i mante chu salah i hruai a; Mihringte zingah thilpekte i dawng a, A ni, helhmangte zingah pawh; LALPA Pathianc hu an hnena a awm theihna'n.!6;DPathian tawlailir chu a sing a sing, a sang a sang tam tak a ni: LALPA chu, Sinai tlanga a awm ang khan, chung zingah chuan hmun thianghlimah a awm ta.57DTlang sang takte u, Pathianin a awmna tura a tlang duh chu Engah nge itsika in melh ni? A ni, LALPA chu chutah chuan kumkhuain a awm reng dawn a sin.T4!DBasan tlang chu Pathian tlang a ni a; Basan tlang chu tlang sang tak a ni.a3;DEngkimtitheian chutah chuan lalte a tihdarh lai chu, Zalmon tlanga vu sur lai ang a ni.|2qD Thuro thla tangkaruaa tuam a, A thla hmawr pawh rangkachak eng taka tuamangin Beram huang karahte i mu dawn em ni?e1CD Sipaiho lalte chu an tlanchhia a, an tlachhia a: In nghaktunu chuan rallak sum chu a sem a.P0D LALPA'n thu a pe a, Chanchin hriltu hmeichhe tam takin an hril darh a,t/aD I hote chuan chutah chuan awmhmun an khuar a: Aw Pathian, nang chuan i thatnain retheite tan i buatsaih a.f.ED Aw Pathian, nang chuan ruah tam tak i surtir a, I rochan chu, a chauh lai khan, i tinghet a.--SDLei hi a nghing dur dur a, vante pawh khi Pathian hmaah chuan a far a: Sinai tlang meuh pawh saw Pathian hmaah, Israel-ho Pathian hmaah chuan, a nghin dur dur kha,],3DAw Pathian, i mite hma hruaia i lo chhuah a, Thlalera i kal tlang lai khan, (Selah)2+]DPathian chuan mi malte chu chhungkaw zingahte a teltir thin a: Mi tangho chu a hruai chhuak a, vanneihnaah a hruai lut thin: Helhmangte erawh chu ram rovah an awm thin.^*5DPathian a awmna thianghlima awm chu. Pa nei lote pa leh hmeithaite ngaihtuahtu a ni.B)}DPathian chawimawiin hla sa u la, a hming fakin zai rawh u; Tawlailira thlalerte kal tlang tura tan chuan lamlian tur chhung pawng u la; A hming chu JAA a ni; a hmaah chuan hlim rawh u.m(SDMi felte erawh chu lawm takin awm se la; Pathian hmaah hlim rawh se: A ni, lawm takin hlim rawh se.')DMei khu hi len bova a awm angin, anni chu len bo ang che: Khawihnun hi mei luma a tuiral angin, Mi suaksualte chu Pathian hmaah boral rawh se.o& YDPathian chu tho se la, a dote chu tihdarhin awm se la; Amah hawtute pawh chu a hmaah tlanchhe rawh se.W%'CPathianin mal min sawm ang a; Kawlkila mi zawng zawng pawhin amah an tih ang.,$QCLei hian a thil to chu a pe a: Pathian, keimahni Pathian ngei chuan mal min sawm ang.Pathianin mal min sawm ang a; Kawlkila mi zawng zawng pawhin amah an tih ang.#CLei chunga hnam tin chu i rawp dawn si a. (Selah) Aw Pathian, mi tinin fak che rawh se; Mi tinrengte chuan fak che rawh se,q"[CAw, hnam tin chu lawm taka awmin, hlimin zai rawh se: Nangin mi tin, chu thlei bik nei loa ro relsakin,S!CAw Pathian, mi tinin fak che rawh se; Mi tinrengte chuan fak che rawh se,t aCI kawng chu lei chunga mi hriat a nih theih a, I chhandamna chu hnam tinreng zingah hriat a nih theihna'n.n WCPathianin min khawngaih se la, mal min sawm se la, A hmel chu kan chungah rawn entir rawh se; (Selah)lQBPathian, ka tawngtaina hlawhchhamtir lo a, ka laka a ngilneih bang hek loa chu, Fakin awm rawh se.A{BNimahsela, Pathianin mi ngaithla tak tak a; Ka tawngtaina thawm chu a bengkhawn a ni.Pathian, ka tawngtaina hlawhchhamtir lo a, ka laka a ngilneih bang hek loa chu, Fakin awm rawh se.KBKa thinlunga sualna ka ngaihsak chuan LALPA'n mi ngaithla lo ang:>wBAni chu ka kain ka au a, Ka leia chawimawiin a awm a.zmBHawh u, Pathian tih zawng zawngte u, ngaithla rawh u, Tichuan ka nunna tana a thiltih chu ka hriattir ang che u.}BSa thau tak halral thilhlante i hnenah ka hlan ang a, berampa hal rimtui nen; bawngpa te, kelte nen ka hlan ang. (Selah)H BKa hmuiin a sawi a, Manganga ka awm laia ka kain a sawite chu.[/B halral thilhlante nen i inah ka lut ang a, Ka thutiamte hchu i lakah ka hlen ang,%CB Mihringte, tawlailir chunga chuangin, kan lu chungah i kaltir a; Mei leh tui kan kal tlang a; Nimahsela hmun chenghnawng taka lut turin min hruai chhuak a.OB Nangin lenah min hruia lut a; Kan kawngah hian hur rit tak i nghat a.H B Aw Pathian, nangin mi fiah a: Tangkaraw fiah angin min fiah a.OB Ani chuan kan nunna hi a tinung reng a, Kan kete hi tihsawn aphal lo.X)BAw, mi tinte u, kan Pathianchu fak u la, Amah fakna thawm chu hriattir rawh u.}sBA thiltihtheihan chuan kumkhuain ro a rel a; A mitin hnam tin a en thin: Helhmangte chu inchawimawi suh se. (Selah)xiBAni chuan tuifinriat kha lei rovah a chantir a: Luipui kha kein an kal kai a: Chutah chuan anmahah kan hlim a.fEBHawh u, pathian thitihte hi en rawh u8; Mihring fate chunga a thiltihah hian ahlauhawm a ni.  BLeilung luah zawng zawng hian chibai an buk ang chia, Nangmah fakin an zai ang a; I hming fakin an zai ang," ti rawh u. (Selah)  BPathian hnenah, "I thiltihte chu a va rapthlak em! I thiltihtheihna nasatzia avangin nangmah dotute chu i hnenah an intulut ang.P BA hming ropuizia chu hlain sa chhuak u la: A fakna chu tiropui rawh u.N  BLeilung luah zawng zawngte u, Pathian chawimawiin hlim takin au u la; A Ran tlatna hmunte chu ran rualin a dap in a dap a; Ruamte pawh chu buhin a tlim hmur a; Hlimin an au a, hla an sa bawk a.] 3A Thlalera ran tlatna hmunahte chuan a far a: Tlangte pawh chu hlimnaa phuar velin an awm a.Ran tlatna hmunte chu ran rualin a dap in a dap a; Ruamte pawh chu buhin a tlim hmur a; Hlimin an au a, hla an sa bawk a.RA Kum chu i thatna i khumti ra; I kalna kawngte chu thil thain a far thin.7A Lei hi a leileh rin khawhna thlurte chu tui tam takin i chawm a; A vung thlurte chu i timuka; Ruahtuiin i tinem a; A thil tote chu mal i samw thin a.$AA Lei hi i kan a, tuiin i chawm a, Nasa takin i titha thin: Pathian lui chu tuiin a khat a: Lei hi chutianga i buatsaih hnu chuan an tan buh i siamsak thin.|qAKawlkil tawpa awmte pawh chuan i hriattirnate chu an hlau thin a: Zing lehtlai chhuahnate chu hlimin i autir thin.b=ATuifinriat ri hum hum, a fawn ri hum humte leh, Mi tin sa mur mur tireh thintu chu a ni.W'AThiltihtheihnaa taia inhrenga, Mahni chaknaa tlangte tinghet thintu chu i ni;"=AAw min chhandamtu Pathian, Thil rapthlaktein fel takin min chhang ang: Nang kawlkila mi zawng zawng leh, Tuifinriat chung hla taka awmte rinna chu i ni:jMAKan bawhchhiatnate zawng nangin i tleng fai ang chu. Mi, i biak in hung chhung kawtlaiahte awm thei tura I thlan a, i kiang i pantir chu, a eng a thawl e: I in thatna chu kan tlai ang, I biak in hmun thianghlim thatna chuan,Z-AKhawlohnate chuan mi hneh thin na a: Kan bawhchhiatnate chuan mi hneh thin na a:T!AAw tawngtaina ngaithlatu, I hnenah tisa zawng zawng chu an lo kal ang]a~ =AAw Pathian, Zion-ah chuan faknain a nghak reng a che: Thutiam chu i lakah hlen a ni ang. } @ Mi felte chu LALPA-ah an lawm ang a, amahah chuan rinna an nghat ang a; Thinlung dik tak pu zawng zawngte chuan an chhuang ang.|{@ Tichuan, mi zawng zawngin an hlau vang a; Pathian hnathawh chu an hril ang a, A thiltih chu fing takin an ngaihtuah ang.Mi felte chu LALPA-ah an lawm ang a, amahah chuan rinna an nghat ang a; Thinlung dik tak pu zawng zawngte chuan an chhuang ang. {@Chutiang chuan, anmahni leh lei ngei chuan anmahni a do avangin, tihpetekin an awm ang a; Anmahni hmu apiangin an lu an thing ang.Zz-@Nimahsela Pathianin anmahni a kap ang a: Vawilehkhatah thlaa hliamin an awm ang. y9@Khawlohna an zawng chhuak thin a; "Thahnemngai takin kan zawng zo ta," an ti a: An chhung lam ngaihtuahna leh thinlung chu thuk tak ani theuh nghal a.|xq@Thil sual ti-ah chuan an infuih a; Thang aruka kam thu-ahte an inbe thin a; "Tuin nge chung chu hmu ang?" an ti a.8wk@Hlau loin vawilehkhatah an kap nghal thut thin.v+@Chungte chan khandaih angin an lei an tat hriam a, Mi sawiselbo chu hmun fianriala an kah theihna turin An thal, thu kha-te chuanin, an tin, a:nuU@thil tha lo titute inrawn rukna lakah mi thukru ang che, Thil tisualtute inhawr khawmho lakah chuan:tt c@Aw Pathian, ka mangan thu-ah hian ka aw hi lo hria la: Dotute hlauhawmna lakah hian ka nuna humhim ang che.s#? Lal erawh chu Pathianah a hlim ang a: Amah chhala chhechham apiang chuan an chhuang ang: Dawt thu saw hmang kate chu huhin a awm dawn si a.ar;? Khandaih thiltihtheihna hnenah pek an ni ang a; Sihalte chan an ni tawh ang.Lal erawh chu Pathianah a hlim ang a: Amah chhala chhechham apiang chuan an chhuang ang: Dawt thu saw hmang kate chu huhin a awm dawn si a. sY~~-}}||a|{{>>=<<%;;;1::q999G8877g66x6 5x5/44W333,22Q11]00T/..F. --N,,+2**t*))a((( '''&&K%%m% $$'#w#"}!!! >Qn?*n"C}40RH7$X a # X v 4 Rw1,'Isa;[Zana thil rapthlak chu i hlau lo ang a, Chhuna thla lo leng thin chu i hlau hek lo ang:oW[A thlain a khuh ang chia, A thla hnuaiah chuan i tlu lut ang; A thutak chu phawte leh phaw lian a ni.dA[Ani chuan thang kamtu thang lakah leh Hri tha lo tak lakah chuan a chhanhim dawn che a ni.ta[LALPA chung thu-ah chuan, "Ani chu ka inhumhimna leh ka kulhpui; Ka Pathian, ka rina chu a ni," ka ti ang.Y -[Chungnungbera bihrukna hmuna awma chu Engkimtitheia hlimah chuan a awm reng ang.%CZTin, LALPA kan Pathian mawina chu kan chungah awm rawh se: Kan kut hnathawh hi kan chungah tinghet bawk ang che; A ni, kan kut hnathawh hi tinghet ang che.{ZI hnathawh chu i chhiahhlawhte hnenah lang se la, I ropuina chu an fate hnenah lang rawh se.Tin, LALPA kan Pathian mawina chu kan chungah awm rawh se: Kan kut hnathawh hi kan chungah tinghet bawk ang che; A ni, kan kut hnathawh hi tinghet ang che.iKZNangin min tihhreawm ni leh, thil tha lo kan tawh kum chhung hun angte khan min tilawm ang che.~uZAw, zingah chuan i ngilneihnain mi titlai ang che; Kan dam chhung zawng zawng hian kan hlima kan lawm theihna turin.wZ Aw LALPA, lo kir leh ang hche; eng chen nge i thinur dawn? I chhiahhlawhte chung thu-ah chuan i rilru lamlet ang che.kOZ Kan dam chhung nite chhiar dan tur min zirtir ang che, Finna thinlung kan neih phah hialna turin.fEZ Tuing nge i thinurna thiltihtheihzia hria a, Nangmah tih turzia ang i thinrimna chu hria le?W 'Z Kan dam chhung kumte chu kum sawmsarih ani a, Chakna avangin kum sawmriat pawh a ni thei a; Nimahsela a reina chu thawhrimna leh lungngaihna mai a ni; A ral thuai a, keini pawh kan thlawk bo thin a nih hi.~ uZ Kan dam chhung ni zawng zawng hi i thinrimnaah a ral thin a: Kan dam chhung kumte hi thawnthu angin kan titawp thin.^ 5ZKan khawlohnate chu i hmaah i dah a, Kan sual zep rukte chu i hmel engah i dah ta a.W 'ZI thinurnaa tihboralin kan awm a, I thinrimnaa tihmanganin kan awm bawk si a.f EZZingah chuan a lo duahin a chawr chhuak a; Tlai lamah chuan ah thlukin a awm a, a vuai thin.|qZAnni chu tui lian angin i len bo thin a; thang khat mu ang chauh an ni; Zingah chuan hlobet chawr chuak ang an ni.taZNang ngaih chuan kum sangkhat hi Nimin ral ta ang lek kha ani si a, Zan ven khat chhung ang lek bawk a ni.hIZNang chuan mihring hi boralnaah i kirtir thin a; "Mihring fate u, kir leh rawh u,m" i ti thin.~uZTlangte pian hmaa, Leilung leh khawvel i din hma pawh khan, Chatuan ata chatuan thleng pawhin nang chu Pathian i ni.G ZLalpa, nang chu chhuan zawng zawng chenah Kan awmna i ni thin.;qY4LALPA chu kumkhuain fakin awm rawh se. Amen, Amen.  Y3Aw LALPA, nangmah dotue sawichhiatna, I hriak thiha hniakte sawichhiatna chu.LALPA chu kumkhuain fakin awm rawh se. Amen, Amen.Y2Lalpa, i chhiahhlawhte an sawi chhiatna hre reng ang che; Hnam chak takte zawng zawng sawichhiatna ka angchhunga ka tuar thinzia hi;oWY1Lalpa, i hman lai khawngaihna i rinawmnaa Davida hnena chhechhama i tiamte kha, Khawiahnge a awm tak?c?Y0Eng mi nge thih ni hmel hmu loa nung a, Seol kut atanga a nunna chhanhim tur chu? (Selah)e~CY/Aw, ka hun hi a tawi turzia hre reng la: Mihring fate zawng zawng hi i va siam engmahlo em!a};Y.Aw LALPA, i biru kumkhua dawn em ni? Eng chen nge i thinrim chu mei anga a alh dawn le?]|3Y-A tlangval lai nite chu i tihtawisak a; Ani chu mualphonain i khuh ta si a. (Selah)L{Y,A enna chu i tihrehsak a, A lalthuphah chu leiah i paih thla ta a.az;Y+A ni, a khandaih hma chu i beng per a, Ani chu inbeihnaah chuan i din nghehtir ta lo a.^y5Y*Amah dotue kut ding lam chu i chawimawi a; A hmelma zawng zawngte chu i tihlim ta a.`x9Y)Kawngka kal apiangin a thil an laksak thin a: A vela mite sawi chhiatin a lo awm ta a.Jw Y(A dai zawng zawng chu i titlu a; A kulhbingte chu i tichhe ta a.cv?Y'I chhiahhlawh thuthlun chu i ten a: A lallukhum chu leia paih thla hialin i titlawm ta a.guGY&Nimahsela nang chuan i thlauthlain i duh lo a, I hriak thiha chungah chuan i thin a rim ta a.jtMY%Thla angin kumkhua aan tihnghehin a awm ang a, Van duma hretu rinawm ang khian," i ti a. (Selah)gsGY$A chi thlahte chu kumkhuain an awm ang a, A lalthutphah chu ka hmaah ni angin a awm bawk ang.`r9Y#Vawi khat ka thianghlimna chhalin chhia ka chham a; Davida hnenah dawt ka saiw lo ang;aq;Y"Ka thuthlung chu ka bawhchhe lo ang a, Ka hmuia thu chhuak chu ka tidanglam hek lo ang.wpgY!Nimahsela, ka ngilneihna chu a hnen ata ka laksak vek lo ang a, Ka rinawmna chu data chan ka phal hek lo ang.eoCY An bawhchhiatnate chu tiangin ka rawn kan ang a, An khawlohnate chu vuakin ka rawn kan ang.Hn YKa thuruat an bawhchiat a, Ka thupekte an vawn that loh chuan,NmYA fate chuan ka dan hi an hawisan a, Ka rorelnate anga an awm loh a,tlaYA chi thlahte chu kumkhuain ka awmtir ang a, A lalthutphah ch van awm chhung ni chenin ka awmtir bawk ang.lkQYKa ngilneihna chu kumkhuain a tan ka vawn thatsak ang a, Ka thuthlun chu a hnenah a awm nghet ang.`j9YTin, keiin ani chu fatirah ka siam ang a, Leia lalte zingah chngnungberah ka siam ang,bi=YAni chuan, 'Nang chu ka pa, Ka Pathian, ka inchhandamna lungpui i ni,' tiin, mi au vang,^h5YA kut chu tuifinriatah chuan ka nghahtir ang a, A kut ding lam chu luipuiahte chuan.gYAni hnenah erawh chuan ka rinawmna leh ka ngilneihna chu a awm ang a; Ka hming avangin a ki chu chawimawiin a awm bawk ang.SfYAmah dotute chu ahmaah ka vaw thlu ang a, Amah hawtute chu ka sawisa ang.Ie Yhmelma chuan a ngam lo ang a; Mi sual chuan a tlawm hek lo ang,Vd%YKa kut hi a hnenah tihnghehin a awm ang a; Ka ban hian ani chu a tichak ang.`c9YKa chhiahhlawh Davida chu ka chhar a; Ka hriak thianghlim chuan amah chu ka thih ta a::bmYChu mi lai chuan i mi thianghlimte hnenah inlarnaah thu i sawi a, Mi pakhat chak tak chungah chuan tanpuina ka nghat a; Mi pakhat, mie zinga thlan chhuah chu ka chawimawi ta a.Ta!YKan phaw hi LALPA ta ani si a; Kan lal hi Israel-ho Mi Thianghlim ta a ni.d`AYNang chu an chakna ropuina i ni si a" I duhsakna avangin kan ki hi chawimawiin an awm thinZ_-YI hming avangin nilengin an hlim thin a: I felna avangin chawimawiin an awm thinh^IYThawm hlimawm hre thin hnam chu an eng a thawl e: Aw LALPA, anni chu i hmel engah an awm thin.r]]YFelna leh rorelna fel chu i lalthutphah nghahchahn ani a: Ngilneihna leh thutak chu i hmaah an kal thin.k\OY Nang chuan ban thiltithei tak i nei a: I kut chu a chak a, i kut dinglam chu chawimawiin a awm a.h[IY Chhim leh hmar chu nangma siam ani a: Tabor leh Hermon chu i hming avangin hlimin an zai thin.ZwY Vante khi nangma ta ani a, lei pawh hi nangma ta a ni: Khawvel leh a chhunga thil awm zawng zawng hi nangma din a ni.pYYY Nang chuan Rahab chu ral thah angin i tikeh sawm a; Nangmah dotute chu i ban tha chakin i tidarh ta a.jXMY Nang chuan tuifinriat chapona chungah ro i rel thin a: A tuifawn invawrh laite chu i tireh thin.nWUYAw LALPA sipaihote Pathian, Aw JAA, nang anga mi chak tu nge awm? I rinawmna chu i velah a awm si a.V{YMi thianghlimte inrawn khawmnaah Pathian hlauhawm tak, A kiang vela mi zawng zawng aiai tih ber tur chu, tu nge awm ni?rU]YVan dumahte khian LALPA nena tehkhin theih tu nge awm ni? Mi thiltithei tak fate zingah khian LALPA ang,TwYAw LALPA, vante khian i thilmak tih hi an fak ang a; Mi thianghlimte inkhawmnaah khian i rinawmna hi an fak bawk ang.SYI thlahte chu kumkhua atan ka tinghet ang a, I lalthutphah pawh chhuan zawng zawng thlengin ka rem chho ang," tiin (Selah)eRCYKa mi thlan hnenah chuan thu ka thlung a, Ka chhiahhlawh Davida hnenah chhia ka chham ta a;QwYNgilneihna chu kumkhua atan rem chhohin a awm ang a; I rinawmna chu vanahte ngei khian i tinghet ang," ka ti ta a ni.P YLALPA ngilneihna thute chu kumkhuain hlaah ka sa ang a: Ka kain i rinawmzia chu chhuan zawng zawng thlengin ka hriattir ang,nOUXMi hmangaihtu leh ka thian chu mi hlatah i awmtir ta a, Ka hmelhriatte ch thimah i awmtir ta bawk a.,NQXChung chuang nilengin tui angin mi vel a; Mi hual vel hlawm a.Mi hmangaihtu leh ka thian chu mi hlatah i awmtir ta a, Ka hmelhriatte ch thimah i awmtir ta bawk a.]M3XI thinrim nasa tak chuan mi vur pil a; I thil rapthlak takte chuan mi tiboral ta a.L{XKa naupan tet ata hrehawm tuar leh thi lek lekin ka awm thin a; I thil rapthlak takte ka tuarin ka thauvah mi man thin.^K5XLALPA, engati nge ka nuna hi i thlauhthlak le? Engati nge ka lakah i hmai i thup ni?[J/X Aw LALPA, kei erawh chuan ka au chia, Ka tawngtaina chuan zingah a hmuak ang che.}IsX I thilmak tihte chu thimah hriatin a awm dawn em ni? I felna chu theihnghilhna ramah hriatin a awm bawk dawn em ni?kHOX I ngilneihzia chu thlanah hriattirin, I rinawmzia chu Boralna hmunah hriattirin a awm dawn em ni?kGOX Mitthite tan chuan thilmak i ti dawn em ni? Thi tawhte chuan thoin an fak dawn che em ni? (Selah)pFYX Hrehawmna avangin ka mit a chhe telh telh a: Aw LALPA, ni tin, ka ko chia, I lamah ka kutte ka phar a.E}XKa hmelhriatte chu mi hlatah i awmtir a; An tana tenawm takah mi siam ta a: Kharkhipin ka awm a, ka chhuak thei lo a ni.dDAXI thinrimna chuan mi delh tlat a. Nangin i tuifawn zawng zawngin mi tihreawm ta a. (Selah)XC)XKhuarkhurum hnuaihnung berah mi muttir ta a, Hmun thm tak, thuk takahte chuan.|BqXRal thahho thlana mute anga Mitthi zinga paih thlak ka ni; Chungte chu i hriat tawh loh, I kut ata tihboral an ni.]A3XKhuarkhuruma chhkte zinga chhiar tel ka ni a; Chakna reng reng nei lo mi ang ka ni:U@#XKa nunna hi mangannatein a khat a, Ka nun hi Seol chu a rawn hnaih ta si a.X?)XKa tawngtaina hi hmaah lut se la; Ka au thawmah hian i beng rawn dawh ang che:M> XAw LALPA, mi chhandamtu Pathian, Achhun azanin i hmaah ka au thin a;k=OWHla satuten, a lamate nen chuan, "Ka tuihna zawng zawng chu nangmahah a ni, a awm ni," an ti ang.P<WLALPA'n, mi tin, hming a ziak hunah chuan, He mi hi chuta piang chu a ni," tiin a chhiar ang. (Selah)Hla satuten, a lamate nen chuan, "Ka tuihna zawng zawng chu nangmahah a ni, a awm ni," an ti ang.;#WA ni, "He mi leh saw mi saw amaha piang an ni a; Chungnungbera ngei chuan amah chu a tinghet ang," tih Zion chungchang thu chu an sawi ang.+:OWMi hretute zingah an tel ve tih, Rahab leh Babulon chungchang thu ka sawi ang: Philistia leh tura hi, Ethiopia nen hian, en teh u; He mi hi chuta piang chu a ni.U9#WAw Pathian khawpui, I chungchang thu ropui takin an sawi thin a ni. (Selah)c8?WLALPA chuan Zion kulh kawngkharte chu Jakob-ho awmna zawng zawng aiin a ngaina zakw a ni.77 kWA lungphum chu tlang thianghlimahte chuana awm. 6VMi duhsakna tilang ang che; Mi hawtute chuan chu chu an hmuh a, an mualphona turin, LALPA, nangin mi tanpui a, mi thlamuan avangin.y5kVAw, ka lam lo hawi la, mi khawngaih ang che; I chhiahhlawh i chakna pe la. I bawihnu fa hi chhandam ang che.Mi duhsakna tilang ang che; Mi hawtute chuan chu chu an hmuh a, an mualphona turin, LALPA, nangin mi tanpui a, mi thlamuan avangin.}4sVNimahsela, aw LALPA, nang chu Pathian, lainatnaa khat, mi khawngaih thei, Thinnel, ngilneihna leh thutak ngah i ni.3)VAw Pathian, mi chapote chuan mi bei a, Mi nunrawng awm khawmte chuan ka nunna hi tihbo tumin an zawng a, nang chu an hmaah an dah thin lo che.j2MV Ka chunga i ngilneihna chu a nasain; Ka nunna hi khuarkhurum hnuaihnung ber ata i chhanhim si a.q1[V Aw Lalpa, ka Pathian, ka thinlung zawng zawngin ka fak ang chia; I hming hi kumkhuain ka chawimawi ang.}0sV Aw LALPA, i kawng chu mi entir ang che; i thutakah ka awm ang: I hming tih turin thinlung sakhat mi puttir ang che.[//V Nang chu i ropui si a, thilmakte i ti bawk thin a: Nangmah chauh hi Pathian i ni.z.mV Aw Lalpa, i siam hnam tinrengte chu an lo kal ang a, i hmaah an lo kun ang a; I hming chu an rawn chawimawi ang.w-gVAw LALPA, pathiante zingah nang ang reng reng an awm lo a, I thiltihte ang hi thiltih reng reng a awm hek lo.G,VKa mangan ni chuan ka ko ang che; Nangin mi chhang dawn si a.d+AVAw LALPA, ka tawngtainaah hian beng lo chhi la; Khawngaih ka dilna aw hi ngaithla ang che.l*QVLALPA, nang chu i tha a, ngaihdam i peih a, A kotu apiang che chungah ngilneihna i ngah si thin a.f)EVI chhiahhlawh nunna hi tihlim ang che; Aw LALPA, ka rilru hi i hnenah ka dah tlat si thin a.F(VAw LALPA, mi khawngaih ang che; Nilengin ka au si thin chia.'VKa nunna hi vawng tha ang che; Pathian ngaihsak mi ka ni si a: Aw, nang ka Pathian, nangmah ringtu, i chhiahhlawh hi chhandam ang che.i& MVAw LALPA, ka lamah hian i beng rawn dawh la, mi chhang ang che; Rethei leh pachhe tak ka nih hi.L%U Felna chuan a hma a hruai ang a, A hniakte chu kawngah a siam ang.$1U A ni, LALPA chuan thil tha a pe ang a; Kan ram hian a thil to chu a pe bawk ang.Felna chuan a hma a hruai ang a, A hniakte chu kawngah a siam ang.`#9U Thutak chu lei atangin a chawr chhuak a; Felna chuan van atangin a rawn en chhuk ta a.I" U Ngilneihna leh thutak an intawk a; Felna leh remna an infawp a.w!gU A chhandamna chu amah tihtute hnaihah chan a awm ngei ngei thin a ni; Kan ramah hian ropuina a awm theihna'n.3 _UPathian LALPA thu sawi tur chu ka ngaithla ang: A mite leh a mi thianghlimte hnenah thlamuanna thu a sawi dawn si a: Nimahsela anni chu atna lamah hawi leh tawh su h se.Z-UAw LALPA, i ngilneihna chu min hmuhtir la, I chhandamna chu min pe bawk ang che.OUNangmahah chuan i mite an hlim theihna'n Min tiharh leh dawn lo'm ni?xiUKan chungah i thinurn kumkhua dawn em ni le? I thinur chu chhuan zawng zawng thlengin i lantir zel dawn em ni?b=UAw min chhandamtu Pathian, min hawi kirtir la, Kan chunga i thinurna chu tibang ang che,X)UI thinrimna zawng zawng chu i la bo a; I thinurna nasa tak chu i hawisan ta a.QUI mite khawlohnanate i ngaidam a, An sualna zawng zawng i khuh zo ta a.Z /ULALPA, iram chungah hian i lawm a: Jakob-ho sala an awm chu i hruai kir leh ta a.@{T Aw sipaihote LALPA, Nangmah ring mi ch a eng a thawl e.T!T LALPA Pathian chu ni leh phaw a ni si a: LALPA chuan khawngaihna leh ropuina a pe ang a: Dik taka awmte lakah chuan thil tha reng reng a ui lo ang.Aw sipaihote LALPA, Nangmah ring mi ch a eng a thawl e.:mT I biak in hung chhung kawtlaia ni khat awm hi, ni sangkhat aiin a tha zawk si a. Suahsualna puan intea awm ai chuan, Kan Pathian ina kawngkhar vengtu nih pawh ka duh zawk a ni.H T Aw Pathian kan phaw ber, en teh, I hriak thiha hmel hi en teh.wTAw LALPA, sipaihote Pathian, ka tawngtaina hi mi ngaihthlaksak la: Aw Jakob-ho Pathian, beng lo chhi ang che. (Selah)iKTChakna atangin chak lehzualnaah an kal thin a, Zion-ah Pathian hmaah chuan an inlan theuh thin.xiTTahna ruam chu an zawhin tuihna awmnate an siam thin a, A ni, ruahtui tla hmasa chuan malsawmnain a khuh thin.`9TNangmahah chakna nei mi chu a eng a thawl e; A thinlung Zion panna lamliante awma chu.PTI inah awmte chu an eng a thawl e: Nang chu an fak fo ang che. (Selah)TAw sipaihote LALPA, ka lal leh ka Pathian I maicham bulahte chuan Chawngzawngin bu a chhep a, Vamur pawhin bu anei, ano dahna turin.-STKa nunna hian LALPA biak in hung chhung kawtlaite chu a ngai em em a, a ni; a chauh phah hial a;Ka thinlung leh ka tisa hi Pathian nung hnenah chuan a au chhuak a.9  oTAw sipaihote LALPA, I awmnate chu a va duhawm em!m SSNangmah chauh hi JEHOVA hming pu, Leilung zawng zawng chunga Chungnungber i nih an hriat theihna'n.> uSKumkhuain mualpho leh mangang takin awm se la; A ni, tihzaha awmin boral rawh se:Nangmah chauh hi JEHOVA hming pu, Leilung zawng zawng chunga Chungnungber i nih an hriat theihna'n.Q SAw LALPA, i hming an zawn theihna'n An hmel chu zahnain tikhat ang che.E SAnni chu i thlipuiin um la, I thli na takin tihlau ang che.>wSRam kangtu mei ang leh, Tlang kangtu meialh ang hian;wS Aw ka Pathian, anniho chu vaivut vir chung chung ang hian siam ang che; Buh sisawp thli chhem len ur ur ang mai hian.J S Chu mite chuan, "Pathian awmnate chu luahsak ang u," an tih kha.S An mi liante chu Oreba leh Zeeba ang khan siam la, A ni, an lal zawng zawngte chu Zebaha leh Zalmuna ang khan siam ang che.Y+S Chu mite chu Endor khuaah an boral a; Lei atan ekdur ang mai an lo nih tak kha. S Anniho chu Midian-ho chunga i tih ang te, Kison luia Sisera chunga i tih ang te, Jabina chunga i tih angte khan ti ve ang che:PSAsuri-ho pawh an lamah an ta ve; Lota thlahte chu an tanpui a. (Selah)SSGebal-ho leh Amon-ho leh Amalek-ho te; Philistia-ho tura khuaa awmte nen:DSEdom-ho leh Ismael-ho puan in te, Moab-ho leh Hagar-ho te;[/SThu khat vuain an inrawn a; I chungah a chhe lama ti turin thu an intiam hlawm a.~}SHawh u, an hnam hloh khawpin i tiboral ang u! Israel-ho hming reng reng hi hriat renga a awm tawh lohna turin," an ti a.h}ISI mite hi vervek takin an phiar a, I mi thuhrukte chungah hian a chhe lamin an inrawn hlawm a._|7SNgai teh, nangmah dotute chu an sa mur mur a: Nangmah hawtute chu an dak hraw hraw a.l{ SSAw Pathian, tawng loin awm suh ang che: Aw Pathian, ngawi reng suh la, awm hle hle lul suh ang che.Yz+RAw Pathian, tho la, lei ro hi rel ang che: Hnam tinreng hi i rochung dawn si a./yWRNimahsela mihringte ang maiin in la thi ang a, Mi lian paikhat ang khan in la tlu ang.Aw Pathian, tho la, lei ro hi rel ang che: Hnam tinreng hi i rochung dawn si a.KxRPathiante in ni a, In zain Chungnungbera fate in ni," ka tih kha.wRAn hre lo a, hriat thiamna an nei hek lo; Thimah chuan an vei an vei a: Leulung nghahchhan zawng zawng chu a nghing ta a.Uv#RRetheite leh pachhiate chu chhan u la: Mi suaksual kut ata chhanhim rawh u.kuORRetheite leh pa nei lote ro chu rel u la: Hreawm tuarte leh pachhiate chungah chuan tidik rawh u.\t1REng chen nge dik lo taka ro in rel a, Mi suaksualte ch in duhsak bik dawn? (Selah)\s 3RPathian chu Pathian inkhawmna siamah chuan a ding a; Pathianhote zingah ro a rel a._r7QNangni chu buhchangrumin ka chawm ang che u a, Lungpuia khawzuin ka titlai ang che u.)qKQLALPA hawtute chu a hmaah khurin an kun ang a, Kumkhuain hrem an tuar ang.Nangni chu buhchangrumin ka chawm ang che u a, Lungpuia khawzuin ka titlai ang che u.\p1QAn hmelmate chu ka tilawm thuaiin, Anmahni dotute chungah chuan ka kut ka lek tur.^o5Q Aw, ka mite hian ka thu ngaithlain, Israel-ho hi ka kawngahte hian kal se la chu aw!LnQ An thinlung sak vangin ka thlahthlam a, An duh ang anga awm turin.^m5Q Nimahsela ka mite chuan ka awm an ngaithla si lo a; Israel-ho chuan min duh loh kha.zlmQ Kei, LALPA in Pathian chu ka ni, Aigupta ram ata hruai chhotu che u kha: In ka ang zau u la, ka tikhat dawn nia.}ksQ Ram dang pathian reng reng chu in zingah an awm tur ani lo a; Mi dang pathian reng reng chu in biak tur ani hek lo.qj[QAw, ka mite u, ngaithla u la, ka hriattir ang che u: Aw Israel-hote u, ka thu ngaithla duh teh u la aw!iQManganin mi ko a, ka chhanhim che u a: Khawpui ri bihrukna hmunah khan ka chhang che u a; Meriba tuiahte khan ka fiah che u kha. (Selah)ShQAn koki chu thil rit atangin ka la sawn a: An kutte chu kho la thlahtir agQChu chu Josef-ho zinga thuhriattirna'n a ruat a ni., Aigupta ram chunga a kal chhuah lai kha: Ka tawng hriat loh benga ka hriatna kha.FfQIsrael-ho tana thuruat a ni si a, Jakob-ho Pathian dan a ni.QeQThla tharah chuan tawtawrawt ham u la, Thla hlei ngaa kan kut niah nen.gdGQFakna hla sa u la, khuangte te, tingtang ngaihnawm tak te, perhkhuangte nen rawn keng rawh u.qc ]QPathian min tichaktu chawimawiin hlim takin zai u la: Jakob-ho Pathian chawimawiin hlim takin au rawh u.}bsPAw LALPA, sipaihote Pathian, min hawi kirtir leh la; I hmel kha tieng ang che, tichuan chhandamin kan awm dawn nia.OaPChutichuan kan kirsan lo ang che: Min tiharh la, tichuan i hming kan lam dawn nia.Aw LALPA, sipaihote Pathian, min hawi kirtir leh la; I hmel kha tieng ang che, tichuan chhandamin kan awm dawn nia.d`API kut kha i ding lama ki chungah awm rawh se, Mihring fapa i tana i tihchaka chungah hian.T_!PMeiah a kang ta, kihin a awm ta: I hmela zilhhauhna avangin an boral thin.P^PA kung i kut ding lamin a phun leh, A peng i tana i tihkhauh nen hian.]PAw sipaihote Pathian, khawngaih takin hawi kir leh ang che: Van atang khan rawn en chhuk la, he grep hui hi en la, rawn kan ang che,K\P Ramhnuaia sanghal chuan a tichhia a,Ram sate pawhin an tlan thin./[YP Engati nge a palte chu i tihchhiat ni?^Z5P A tangte chu tuifinriat thlengin a zam chhuahtir a, A chawrnote chu Luipui thlengin.cY?P Tlangte chu a hlim tuamin a awm hlawm a, A pengte chu Pathian sidar thingte ang mai a ni.OXP A hma i tifai zel a, Thuk takin zung a kai a, ram chu a awh ta vek a.\W1PAigupta ram ata grep hrui i rawn la a: Hnam tin chu i hnawt chhuak a, i phun ta a.uVcPAw sipaihote Pathian, min hawi kirtir leh a; I hmel kha tieng ang che, tichuan chhandamin kan awm dawn nia.aU;PNangin kan vela mite tan inhnialnaah min siam thin a, Min dotute chu an nui tlang thin.[T/PAnni chu mittui chhangin i chawm a, Mittui hi in turintehna lian takin i pe thin.dSAPAw LALPA, sipaihote Pathian, Eng chen nge i mite tawngtaina chungah hian i thinur dawn le?lRQPAw Pathian, min hawi kirtir leh la; I hmel kha tieng ang che, tichuan chhandamin kan awm dawn nia.QwPEphraim-ho leh Benjamin-ho leh Manase-ho mithmuhah chuan i chakna kha chawk tho lo, Mi chhandam turin lo kal ang che. P PAw Israel-ho Vengtu, beram pawl anga Josef-ho hruaitu, beng lo chhi ang che; Nang cherubte chunga thua chu, lo eng chhuak ang che./OWO Chutichuan, keini i mite, i ran tlatna hmuna beramte hian, Kumkhuain lawm thu kan hrilh ang chia: Chhuan zawng zawng thlengin nangmah fakna chu kan hriattir zel ang.N#O Aw LALPA, nangmah an sawichhiatna che kha, Kan vela mite an angchhungah a leh sarihin rul leh ang che.Chutichuan, keini i mite, i ran tlatna hmuna beramte hian, Kumkhuain lawm thu kan hrilh ang chia: Chhuan zawng zawng thlengin nangmah fakna chu kan hriattir zel ang.oMWO Mi tang rum chu i hmaah thleng rawh se; I thiltihtheihna nasat avangin thi tura ruatte chu humhim la;.LUO Engti nge hnam tinin, "Khawiah nge an Pathian kha le?" an tih ni? I chhiahhlawhte thisen chhuak phuba lakna chu Kan mithmuhah hnam tin zingah hian hriat ni rawh se.KO Aw min chhandamtu Pathian, i hming ropuina'n min tanpui la: I hming avngin min chhanhim la, kan sualte hi thleng fai ang che.J7OMin thlahtute khawlohnate kha kan lakah chuan hre reng suh ang che: I lainatnate chuan min hmuak thuai rawh se: Nasa taka tihhniamin kan awm ta si a.@I{OJakob-ho chu an ei zo a, An awmna chu an tiram ta si a.oHWONangmah hre lo hnam tin chungah hian i thinur chu leihbua ang che, I hming lam lo ram chungahte pawh.YG+OAw LALPA, i thinur kumkhua dawn em ni? I thikna chu mei angin a alh dawn em ni?jFMOKan vela mite sawichhiatin kan lo awm a, Kan dep vela mite hmusit leh nuihsanin kan lo awm ta a.oEWOAn thisen chu Jerusalem velah hian tui angin an leihbua a; Anmahni phumtu tur lah tumah an awm si lo.nDUOI chhiahhlahte ruang chu chungleng savate chawah an pe a, I mi thianghlimte sa chu ram sate an pe a.C 'OAw Pathian, hnam tin i rochanah hian an lut a: I biak in thianghlim hi an tibawlhhlawh a; Jerusalem hi lung chim khawmah an siam ta thluah a.lBQNHChutichuan ani chuan a thinlung thatna ang zelin anniho chu a chawm a; A kut thiamnain a hruaitaa.SANGberampui no hruaite zuite atangin a hruai chhuak a, A mite Jakob-ho leh a rochan Israel-ho chawm turin.Chutichuan ani chuan a thinlung thatna ang zelin anniho chu a chawm a; A kut thiamnain a hruaitaa.R@NFA chhiahhlawh Davida chu a thlang a, beram huang atate chu ala chhuak a:e?CNEA in thianghlim chu van sangte ang khian a sa a, Kumkhua atana a tihngheh leilung ang hian.F>NDJuda hnam chu a thlang ta zawk a, A hmangaih Zion tlang chu.]=3NCChu lo pawh chu Josefa puan in chu a duh lo a, Ephraim hnam chu a thlang lo bawk a;N<NBAmah dotute chu a vaw kir a, Kumkhaw hming chhiatna a hlawhtir ta a.m;SNAChutih lai chuan LALPA chu, mi an muhil an harh angin, a harh ta a, Mi chak uain vanga au ang hian.d:AN@An puithiamte chu khandaiha tihtlukin an awm a; An hmeithaite chu tah reng reng an tap lo.c9?N?Meiin an tlangvalte chu a kangral a, An nulate chuan inneihna hla reng reng an nei ta lo.V8%N>A mite chu khandaih hnenah a pe a; A rochan chungah chuan a thin a rim ta a.U7#N=A chakna chu salah a mantir a, A ropuina chu dotu kutah a mantir ta bawk a.P6Npp_poo.nnn/mm~m(llCkkXjj|jiiThhzgff]eeedd^ccqcbaaQ```!__Z^^{^]E\[|ZZRYYY4XXfWW_VV UqUTvTSgRRRQPP0OOJNNDMM2LKK-JJIHHVGGYFFqEERDcCCBBB'AAA7@@h@ ??#>>K==y=*<gThliin a chhem a, a bo thin a ni; A awmna chuan a hre leh tawh lo ang.e=CgMihring zawng, a dam chhung nite chu hlobet ang a ni a; Phul pangpar ang hian a vul thin a.V<%gKan taksa siam dan hi a hriat a, Vaivut mai kan ni tih a hriat reng avangin.X;)g Pain a fate a khawngaih ang hian, LALPA chuan mah tihtue chu a khawngaih thin.f:Eg Chhak leh thlang a inhlat ang hian, Kan bawhchhiatnate ch kan hnen ata a dah sanw ta diah a.b9=g Van khi lei chung sang taka awm angin, Amah tihtute chunga a ngilneihna chu a nasa a ni.^85g Kan sualnate angin kan chungah a ti lo a, Kan khawlohnate angin min thungrul hek lo.M7g Ani chuan a hau lo fo ang a; A thinur chu a pai kumkhua hek lo ang.a6;gLALPA chu lainatnaa khat, mi khawngaih thei tak, Thinnel tak, ngilneihna ngah tak a ni.^55gA kawngte chu Mosia a hriattir a, A thiltihte chu Israela thlahte a hriattir bawk a.d4AgLALPA chuan, hnehchhiahna tuar zawng zawngte tan, Thil felte tihsakin, rote a relsak thin.q3[gI ka chu thil thain a titlai thin a; Chutichuan i tleirawlna chu mupui anga siam tharin a awm leh thin.`29gBoralna lak ata i nun chu a tlan thin a; Ngilneihna leh lainatnate a khumtir thn chia;a1;gAni chuan i khawlohna zawng zawng a ngaidam thin a; I natna zawng zawng a tidam thin a;Z0-gAw ka nunna, LALPA chu fak la, A thiltih that zawng zawng chu theihnghilh suh u.l/ SgAw ka nuna, LALPA chu fak la; Ka kawchhunga awm zawng zawngte u, a hming thianghlim chu fak rawh u.c.?fI chhiahhlawhte fate chu an awm reng ang a, An thlahte chu i hmaah tihnghehin an awm ang.*-MfNang erawh chu i pangngai fo a, I kumte chuan ral ni reng a nei lo ang.I chhiahhlawhte fate chu an awm reng ang a, An thlahte chu i hmaah tihnghehin an awm ang.4,afChungte chu a la boral ang a, nang erawh chu i awm reng ang: A ni, chung zawng zawngte chu silhfen angin a la hlui ang a; Puan angin i thlak ang a, a lo danglam tawh ang:Z+-fLeilung nghahchhan chu hmasanga i phum tawh ani a; Vante pawh i kut chhuak a ni. * fAw ka Pathian, ka vanglai niahte hian mi la bo suh ang che," ka ti a: Nanga kumte chu chhuan awm chhung zawng zawngin a awm ang.S)fAni chuan kawng lakah hian ka tha a tithum a; Ka dam chhng hi a titawi a./(Wf,21 LALPA rawngbawl tura Mi tin, leh ram tin, an inkhawm huna, Miten LALPA hming chu Zion khuaa na hrilh theih a, A fakna thu chu Jerusalem khuaa an hrilh theih nan./'Wf,22 LALPA rawngbawl tura Mi tin, leh ram tin, an inkhawm huna, Miten LALPA hming chu Zion khuaa na hrilh theih a, A fakna thu chu Jerusalem khuaa an hrilh theih nan.L&fMi tang rum chu ngaithla tur leh, Thi tura ruatte chu phelh turin;m%SfAni chuan ahmun thianghlim sang tak atangin a zuk en a; LALPA chuan van atang khian lei hi a hmu a;x$ifChu chu thangthar lo la awm tur tan chuan ziak ani ang a: Hnam siama lo la awm tur chuan LALPA chu an fak ang.L#fPachhiate tawngtaina ch angaihsak a, An tawngtaina chu ahmusit lo.V"%fLALPA chuan Zion khua chu a din leh ta si a, A ropuinaa intuamin alang ta a;v!efChutichuan hnam tinin LALPA hming chu an tih ang a, Leia lal zawng zawng chuan i ropuina chuan tih bawk ang.Z -fI chhiahhlawhte chuan a lungte chu an ngainain, A vaivut pawh an khawngaih si a.xif I tho ang a, Zion tlang chu i khawngaih ang: Ani chu khawngaih a hun tawh si a, a ni, hun ruat chu a tlang ta.~uf Aw LALPA, ang erawh chu kumkhuain i awm ang a; Nangmah hriat rengna pawh chhuan zawng zawng thlengin a awm bawk ang.b=f Ka dam chhung nite hi tlai hlim ral lam tung tawh ang a ni a; Hlobet angin ka vuai ta a.\1f I lungnih loh em em leh i thinur avangin: Nangin mi la kang a, mi paih bo ta si a.Of Vut hi chaw nagin ka ei a, Ka in tur chu mittui nen ka pawlh ta si a,zmfMi dotute chuan nilengin mi sawichhe thin a; Ka chunga kawlhte chuan keimah anga awm turin anchhia na lawh thin.SfKa meng reng a, Chawngzawng, in chunga amah chauh va awm ang ka lo ni ta.OfThlaler tuivalawng ang ka nia; Khaw ram chhimbuk ang mai ka lo ni ta.EfKa rum thawm avangin Ka ruhte hi ka tisaah a bet tlat a ni.gGfKa thinlung hi hlobet anga em hlumin a awm a, a vuai zo ta; Chaw ei pawh ka theihnghilh si a.\1fKa dam chhung nite hi meikhu angin a zam ral a, Ka ruhte hi thingthu angin a sa a. fKa mangan niah ka lakah hian i hmai thup suh la: Ka lamah hian i beng rawn dawh la; Ka koh hun che chuan mi chhang thuai ang che.V 'fAw LALPA, ka tawngtaina hi ngaithla la, Ka au thawm hi i hnen thleng rawh se.eTuk tin, he rama mi suaksualte zawng zawng hi ka tiboral ang; LALPA khawpui ata hi thil tisualtute zawng zawng tiboral turin.kOeBumhmang mi chu ka in chhungah a awm lo ang a: Dawt heh mi chu ka mithmuhah tihnghehin a awm lo ang.Tuk tin, he rama mi suaksualte zawng zawng hi ka tiboral ang; LALPA khawpui ata hi thil tisualtute zawng zawng tiboral turin.eHe rama mirinawmte chunga hian ka mit a fu ang, ka hnena an awm theihna'n. Kawng tha famkim zawhtu chu, chu mihuan ka a rawng a bawl ang.eTupawh a vengte a ruka rel apiang chu, chu mi chu ka tiboral anga; Mit sang leh thinlung chapo pu mi chukangaithei lo ang.fEeThinlung luhlul chuan mi kalsan ang a: Thil sual reng reng ka mithmuhah chuan ka dah lo ang:| qethil tha lo reng reng ka mithmuhah chuan ka dah lo ang: Kal pengte thiltih chu ka hua a ni; Keimahah a bet lo ang. 'eKawng tha famkimah chuan fing takin ka awm ang a: Aw engtikah nge ka hnenah i lo kal ang? Ka in chhungah thinlung tha famkim puin ka awm ang._  9eNgilneihna leh rorelna thu chu hla-ah ka sa ang a: Aw LALPA, nangmah fakin ka zai ang.| qdLALPA chu a tha si a; angilneihna chu kumkhuain a awm ang a; A rinawmna chu chhuan zawng zawng thlengin a awm ang." =dLawm thu sawi chungin a kawng kharah chuan lut u la, Fak chungin a biak in hung chhng kawtlaiah chuan lut rawh u: A hnenah lawm thu saiw u la, a hming chu fak rawh u.LALPA chu a tha si a; angilneihna chu kumkhuain a awm ang a; A rinawmna chu chhuan zawng zawng thlengin a awm ang.dLALPA chu Pathian ani tih hre rawh u: Min siamtu chu amah chu ani a, ama ta kan ni. A mit leh a ran tlatna hmuna beramhote chu kan ni.SdLawm chungin LALPA rawng bawl u la: Hla sa chungin a hmaah lo kal rawh u.E dRam zawng zawngte u, LALPA chawimawiin hlim takin au rawh u.c LALPA kan Pathian chu chawimawi u la, A tlang thianghlimah chuan chibai buk rawh u; LALPA kan Pathian chu a thianghlim si a.cAw LALPA kan Pathian, nang chuan anni chu i chhang a: Nang chu anmahni ngaidamtu Pathian i ni , An thiltih chungahte phuba la thin mah la.LALPA kan Pathian chu chawimawi u la, A tlang thianghlimah chuan chibai buk rawh u; LALPA kan Pathian chu a thianghlim si a.dAcChhumdingah chuan an hnenah thu a sawi a: A thuhriattirte leh thuruat a pek chu an zawm a.cA puithiamte zingah chuan Mosia leh Arona, A hming lamtute zingah chuan Samuela; Anni chuan LALPA chu an ko a, ani chuan a chhang ta a:zmcLALPA kan Pathian chu chawimawi u la, A ke nghahchhan bulah chuan chibai buk rawh u: Amah chu a thianghlim a ni.7cLalber chakna chuan rorelna a ngaina a; Nang chuan thlei bik neih lohna i tinghet thin a, Nang chuan Jakob-ho zingah ro i rel a, fel takin i ti thin.`9cAnni chuan i hming ropui tak hlauhawm tak chu fak rawh se; Amah chu a thianghlim a ni.m~ScLALPA chu Zion khaw chhungah chuan ropui tak ani a; Mi tinrengte chungah chuan chungnung daih a ni.s} acLALPA chu lalah a thu a; mi tin, chu khur rawh se: Ani chu cherubte chungah athu a; lei hi nghing rawh se.|#b LALPA hmaah chuan; lei rorel turin a lo kal dawn si a: Khawvel hi fel takin ro a relsak ang a, Thlei bik nei loin mi tin, ro chu a rel ang.X{)bLuipuite chuan an kut beng se la; Tlangte chu hlimin zaiho rawh se,LALPA hmaah chuan; lei rorel turin a lo kal dawn si a: Khawvel hi fel takin ro a relsak ang a, Thlei bik nei loin mi tin, ro chu a rel ang.vzebTuifinriat leh a chhunga thil awm zawng zawng hi ri hum hum rawh se; Khawvel leh a chhunga chengte nen hian;eyCbTawtawrawtte leh tawtawrawt bi nei ri nen, Lalber, LALPA hmaah chuan, hlim takin au rawh u.Pxbtingtang nen LALPA fakin zai rawh u; tingtang leh fakna hla thawm nen. w bLeilung luah zawng zawngte u, LALPA chawimawiin hlim takin au u la: Au chhuak u la hlimin zai rawh u, a ni, fakna hla sa rawh u.v'bIsrael chhungte chunga a ngilneihzia leh a rinawmzia chu a hre reng a: Kawlkila mi zawng zawng pawhin kan Pathian chhandamna chu an hmu ta a.qu[bLALPA chuan a chhandamna chu ahriattir a: A felna chu hnam tin mithmuhah chuan fiah takin alantir ta a.t 7bAw, LALPA chawimawiin hla thar sa rawh u; Thil mak takte a ti ta si a: A kut ding lam leh a ban thianghlim chuan amah atan chhandamna a siamsak ta a.Vs%a Mi felte u, LALPA-ah lawm takin awm u la; A hming thianghlim chu fak rawh u.r)a Mi felte tan khua alo eng a, Thinlung dikte tan lawmna alo thleng.Mi felte u, LALPA-ah lawm takin awm u la; A hming thianghlim chu fak rawh u.q/a Aw LALPA hmangaihtute u, sual haw rawh u. Ani chuan ami thianghlimte nunna chu a vang tha thin a; Anni chu mi suaksualte kut ata a chhanhim thin./pWa Aw, LALPA i rorelnate avangin. LALPA nang hchu leilung zawng anwg chungah hian chungnung ber i ni si a: Nang chu pathian zawng zawng chung daihah chawimawiin i awm abo=aZion tlang chuan a hria a, lawm takin a awm a, Juda fanute chu hlim takin an awm bawk a;n5aMilem siam chawpte rawngbawltu zawng anwg chu mualphoin awm rawh se, Milemho chhuangtue chu: Nangni pathian zawng zawngte u, amah chibai buk rawh u.^m5aVante khian a felna chu atlangaupui thin a, Mi tinreng chuan a ropuizia an hmu ta a.jlMaTlangte chu khawihnun ang hian LALPA hmaah a tuiral ta a, Khawvel zawng zawng LALPA hmaah chuan.Tk!aA kawlphete chuan khawvel hi a en zawk zawk a: lei hian a hmu a, a khur a,MjaA hma lamah chuan mei akal a, A vela mah dotute chu a kangral thin.tiaaChhumte leh thim chhah mup chu a velah a awm a: Felna leh rorelna fel chu a lalthutthleng nghahchhan a ni.rh _aLALPA chu lalah a thu a; lei hi hlim takin awm se la; Thliarkar tam tak takte chu lawm takin awm rawh se.1g[` LALPA hmaah chan: ani chu alo kal edawn a ni; Lei rorel turin a lo kal dawn si a: Khawvel hi fel takin ro a relsak ang a, Mi tinte chu a thutakin ro a relsak bawk ang.0fY` Lo leh a chhunga awm zawng anwg hi lawm takin awm rawh se: Chutih hunah chuan ramhnuaia thing zawng zawng hi hlimin an zai ang,LALPA hmaah chan: ani chu alo kal edawn a ni; Lei rorel turin a lo kal dawn si a: Khawvel hi fel takin ro a relsak ang a, Mi tinte chu a thutakin ro a relsak bawk ang.e` Vante khi lawm takin awm se la, lei pawh hi hlim takin awm rawh se; Tuifinriat leh a chhunga thil awm zawng anwg hi ri hum hum rawh se;:dm` Hnam tin zingah chuan, "LALPA chu lalah a thu," ti rawh u: Khawvel pawh hi a nghin theih lohna turin, tihnghehin a awm a: Ani chuan thlei bik nei loin mi tin, ro chu a rel ang.ucc` Aw, thianghlim mawina inbelin LALPA chu chibai buk u la: Leilung luah zawng zawngte u, a hmaah khur rawh u.{bo`LALPA chu a hming ropuina chu pe u la: Thilhlan tur kengin a biak in hung chhung kawtlaiahte chuan lo kal rawh u.^a5`Mi tina chi tinreng te u, LALPA chu pe u la, LALPA chu ropuina leh chakna pe rawh u.e`C`Chawimawina leh ropuina a hmaah an awm a: Chakna leh mawina chu a hmun thianghlimah an awm.\_1`Mipuiho pathiante chu milemte an ni si a. LALPA erawh chuan vante khi a siam a ni.`^9`LALPA chu a ropui a, nasa taka fak tur ani si a: Pathian zawng zawng aia tih tur a ni.d]A`Hnam tin zingah a ropuizia hril u la, Mi tinrengte zingah a thilmak tihte chu hril rawh u.c\?`LALPA chawimawia hla sain, ahming fak u la; Ni tin, a chhandamna thu chu hriattir rawh u.k[ Q`Aw LALPA chawimawiin hla thar sa u la: Leilung luah zawng zawngte u, LALPA chawimawiin zai rawh u.]Z3_ Chuvangin, "Ka chawlhnaah chuan an lut lo ang," tiin, Thinurin chhia ka chham ta a.nYU_ kum sawmli chhung zet chu mi chhuanho chungah chuan ka lungni lo a, "An thnlunga ngaihsual hmang mi an ni a, Ka kawngte pawh an hre lo," ka ti a:Chuvangin, "Ka chawlhnaah chuan an lut lo ang," tiin, Thinurin chhia ka chham ta a.]X3_ Chu mi lai chuan in thlahtute chuan mi thlem a, Mi fiah a, ka thiltih chu an hmu a.XW)_Meriba-a an tih ang khan in thinlung tikahuh suh u, Thlalera Masa ni ang khan:V_Ani chu kan Pathian ani a, Keini hi a ran tlatna hmuna m leh, a kuta beramhote kan ni si a. Vawiin hian a aw chu lo hre teh u la aw!aU;_Aw lo kal u la, chibai bukin i kun ang u khai; LALPA min Siamtu hmaah i thingthi ang u:ZT-_Tuifinriat hi a ta a ni, ama siam a ni si a; Khawmual pawh hi a kut chhuak a ni.hSI_Ama kutah chuan lei hmun thuk takte chu a awm a; Tlang chhip sang takte chu a ta a ni b awk a._R7_LALPA chu Pathian ropui tak a ni si a, Pathian zawng zawng chungah Lal ropi tak a ni.nQU_Lawm thu sawiin a hmaah i kal ang u khai, Fakna hla saa amah chawimawiin hlim takin aw i chhuah ang.P {_Aw lo kal rawh u, LALPA chawimawiin hlim takin i zai ang u: Kan inchhandamna lungpui chawimawiin hlim takin i au ang u.O-^Ani chuan anmahni sualna ngei chu an chungah atlaktir a, Anmahni that lohna ngeiah chuan a tiboral ang a; LALPA kan Pathian chuan a tiboral ang.wNg^Nimahsela LALPA chu ka kulhbing sang a lo ni a; Ka Pathian chu ka inhumhimna lungpui a lo ni.Ani chuan anmahni sualna ngei chu an chungah atlaktir a, Anmahni that lohna ngeiah chuan a tiboral ang a; LALPA kan Pathian chuan a tiboral ang.qM[^Mi fel nunna bei tumin an pung khawm hlawm thin a, Thisen sawiselbo chu thiam loh an chantir bawk thin.cL?^Suahsualna lalthutphah, dana thil tihsualna siam thina chuan Pawlna che a nei dawn em ni?gKG^Ka rilrua ngaihtuah tam tak ka neih lai chuan I thlamuannate chuan ka nunna hi a tihlum thin.NJ^Ka ke a tleu ve," ka tih kha, Aw LALPA, i ngilneihna chuan mi kai a.jIM^LALPA chu mi tanpuitu ni suh se la chuan, Ka nunna hi rang takin hmun rehah a awm tawh tur a ni.kHO^Tunge thil tha lo titute mi beisak turin tho ang? Tunge thil tisualtute mi beisak turin ding ang?kGO^rorelna chu felna lamah a kir leh ang a: Thinlung dik tak pu zawng anwg chuan chu chu an zui ang.UF#^LALPA chuan amite apaih thlu dawn si lo a. A rochan chu akalsan hek lo ang.E^ ,12 LALPA i thununa i dan i zirtirte chua n nihlawh e, Mi sualte tlakna'n hum laih zawh hma chu. Mangan niah i hahchawlhtir dawn sia.D^ ,13 LALPA i thununa i dan i zirtirte chua n nihlawh e, Mi sualte tlakna'n hum laih zawh hma chu. Mangan niah i hahchawlhtir dawn sia.OC^ LALPA chuan mihring ngaihtuahte chu Engmah lo mai mai ani tih a hria.SB^ Hnam tin thununtu'n a zilhhau lo ang em ni, Mihring finna zirtirtu chuan?TA!^ Beng vuahtu chuan a hre lo ang em ni? Mit siamtu chuan a hmu lo ang em ni?W@'^Mi zinga mi mawlte u, ngaihtuah rawh u: Mi ate u, engtikah nge in fin awn aw?^?5^LALPA'n a hmu lo ang a, Jakob-ho Pathianin a ngaihtuah hek lo ang," an ti thin a ni.K>^Hmeithai leh mikhual chu an tihlum a, Pa nei lo chu an that thin.M=^Aw LALPA, i mite chu an tikeh sawm a, I rochan chu an tihreawm thiny<k^Anni chu an tawng mai mai a, chaltlai takin thu an sawi a: Thil tisualtute zawng zawng chu an infak chawp thin.d;A^LALPA, mi suaksualte chuan eng chen nge, Mi suaksualte chuan eng chen nge an ngam dawn le?K:^Nang leia roreltu, thawk la: Chapote chu an sual man rul ang che.n9 W^Aw LALPA, nang phuba lakna thu neitu Pathian, Nang phuba lakna thu neitu Pathian, eng chhuak ang che.k8O]I thuhriattirte chu a rinawm em em a: Aw LALPA, kumkhuain Thianghlimna hi i in nen a inmawi a ni.I7 ]Tui tam tak awte aiin, Tuifinriat fawn chak takte ai pawhin, Chung lama LALPA chu a chak a ni.I thuhriattirte chu a rinawm em em a: Aw LALPA, kumkhuain Thianghlimna hi i in nen a inmawi a ni.6y]Aw LALPA, luipuite chuan an chhuah a, Luipuite chuan an aw an chhuah a, Luipuite chuan an ri nasa tak chu an chhuah a.]53]I lalthutphah chu hmasanga lo tihngheh tawha ni a: Nang chu chatuana awm tawh i ni.14 ]]LALPA chu lalah a thu a, a ropuinain a inthuam a; LALPA chu a inthuam a, chaknain ataiah a inhreng ta a: Khawvel pawh hi, a nghin theih lohna turin, tihnghehin a awm a.{3o\LALPA chu mi dik tak ani tih lantirna turin; Ani chu ka lungpui ani a, amahah chuan fel lohna reng reng a awm lo.F2\Tar hnuah pawh an la rah fo ang a; Tui pai teuhin an hring hluah hluah ang:LALPA chu mi dik tak ani tih lantirna turin; Ani chu ka lungpui ani a, amahah chuan fel lohna reng reng a awm lo.e1C\ LALPA ina phunte chu Kan Pathian biak in hung chung kawtlaiah chuan an duah hluah hluh ang.n0U\ Mi fel chu tum angin a duah hluah hluah ang a: Lebanon tlanga sidar thing angin a thang uak uak ang.$/A\ Ka mitin ka hmelmate chunga ka thu duhsam thleng chu ahmu ta a, Ka bengin thil tha lo titu mi rawn beitute chunga ka thu duhsam thleng thawm chu a hre ta.V.%\ Nimahsela ka ki hi selepa ki angin i chawimawi a: Hriak thara thih ka ni ta.-+\ Aw LALPA, ngai teh, nangmah dotute hi, Ngai teh, nangmah dotute hi an boral dawn a ni; Thil tisualtute zawng zawng hi tihdarhin an awm vek ang.I, \Aw LALPA, nang erawh chu kumkhua atan sang taka rawm reng i ni.&+E\Mi suaksualte hlobet anga an lo chawr a, Thil tisualtute zawng zawng an lo duah hluah hluah hian, Kumkhua atana tihboralin an awm dawn a lo ni thin, tih hi:E*\Mi mawl chuan hei hi a hre lo a; Mi ain a hre thiam hek lo:Y)+\Aw LALPA, i thiltihte chu a va ropui em! I ngaihtuahnate chu a thuk em em a ni.c(?\LALPA, nang chuan i hnathawhin mi tilawm si a: I kut thiltihte avangin hlimin ka zai ang.-'S\,2 Thil tum theih hrui sawm nei mi te, perhkhuang te, tingtang lung tichhe thei tea Zinga i ngilneihna tihlan leh, Zan tin, i rinawmna tihlan hi thil tha tak a ni.-&S\,3 Thil tum theih hrui sawm nei mi te, perhkhuang te, tingtang lung tichhe thei tea Zinga i ngilneihna tihlan leh, Zan tin, i rinawmna tihlan hi thil tha tak a ni._% 9\LALPA hnena lawm thu sawi leh, Aw Chungnungber, i hming faka zi hi thil tha tak ani a:P$[Dam reinain ka tilungawi ang a, Ka chhandamna chu ka hmuhtir bawk ang.X#)[Ani chuan mi ko ang a, tichuan ka chhang ang; Kei chu a mangan lai chuan a hnenah ka awm ang a: Amah chu ka chhanhimin ka chawimawi ang.Dam reinain ka tilungawi ang a, Ka chhandamna chu ka hmuhtir bawk ang.z"m[Ka chungah a hmangaihna a nghah tlat avangin ka chhanhim ang a: Ka hming a hriat avangin hmun sangah ka hlang a.e!C[ Sakeibaknei leh rulrial chu i rap ang a: Sakeibaknei vanglai leh rulpui chu i chil nek ang.Q [ An kutin an dawm ang chia, Chutilochuan i kein lung i chhuih dah ang e.fE[ I kawng tinrenga humhim tur chein, I chung thu-ah zawng vantirhkohte chu thu a pe dawn si a.nU[ thil tha lo reng rengin a tawk lo ang chian, Hri reng reng pawhin i puan in a rawn hnaih hek lo ang.[/[ Aw LALPA, nang hchu ka inhumhimna i ni si! Chungnungbera chu i awmna'n i hmang a;P[I mitin i en ang a, Mi suaksualte rulhna chu a hmuhin i hmu chauh ang.lQ[I sirah sang an tlu ang a, I ding lamah sing an tlu bawk a; Nimahsela nang chu a hnaih lo ang che.ta[Thim hnuai ahri leng thin chu i hlau lo ang a, Chhun laia thil tichhe thin chhiatna chu i hlau hek lo ang. 1.~~X~ }}u}(||${{dzzzyyPy ww?vvzv$uuuu tt:sss&rrMqqgqppBoomnnn(mmklllkkRjjpjiiTihh-gg.feeeddTccHbbJaa>```__O_^^]]]]@\\z\'[[3ZZ@YYZXX:WW2VV]UUUBTTT+SS'RmRQQPpOONNqMMM+LLeLKK-J#II0HHnGGG4FFdEgDDxD3CCnBBRAA#@@8??s?>==Z=<{<,;;;<::`:99?88\8 777+6i655J44a333#22111L000'//.--o,,,N+++)**d*))f(((;'''1&&d&#%%{%<$$$ #""R"!!H +~S aCB j5:O4fa`Uo! f % j  t  f *` 8tCxlaQwWAnni chuan leiah hian mi tiboral thelh thelh a; Nimahsela i thununna thute chu ka hawisan si lo a.q`[wVI thupek zawng zawng hu a rinawm a ni: Anni chuan dik lo takah mi tihduhdah thin hi; mi tanpui ang che.Q_wUMi chapo, i dan anga awm lote chuan, Ka tlakna'n khuarkhurumte an lai at^awTI chhiahhlawh kum chin tur hi engzat nge ni dawn? Mi tiduhdahtute chungah hian engtikah nge ro i rel dawn?g]GwSMeikhu ur savun peng ang chu ka lo ni ta si a; Nimahsela i thuruatte chu ka theihnghilh lo e.k\OwRI thu thlirna'n ka mit a vai zo ta a, "Nangin engtikah nge mi thlamuan ang?" ka ti, ka ti thin a.V[%wQKa nunna hi i chhandamna ngaiin a chau ta a: Nimahsela i thu ka beisei thin.]Z3wPKa mualpho lohna turin Ka thinlung hi i thuruatahte chuan tha famkimin awm rawh se.aY;wONangmah tihtute chu ka lamah hawi rawh se, Tichuan i thuhriattirte chu an hre dawn nia.~XuwNChapote chu mualphoin awm rawh se; dik lo takin mi titlawm ta si a: Nimahsela i thununna thute chu ka ngaihtuah ang.dWAwMKa nun theihna turin i lainatnate ka hnenah lo kal rawh se: I dan chu ka lawmna a ni si a.pVYwLI chhiahhlawh hnena i thutiam ang zelin Khawngaih takin i ngilneihna chu ka thlamuanna tur ni rawh se.kUOwKAw LALPA, i rorelte chu a fel tih leh, Nang chuan rinawm takin a ni, mi tihhreawm ni tih ka hria.\T1wJNangmah tihtute chuan mi hmu ang a, an lawm ang; I thu chu ka beisei thin avangin.eSCwII kutin mi siamin, mi din a ni: I thupekte chu ka zir theihna'n hriatthiamna mi pe ang che._R7wHRangkachak leh tangka sang tam tak ai chuan I kaa dan chhuak chu ka tan a tha zawk e.WQ'wGI thuruatte chu ka zir theihna'na Tihhreawma ka lo awm kha ka tan a tha a ni.`P9wFAn thinlung chu rilbawh thau angin a thau a; Kei erawh chu i dan chungah ka lawm thin.|OqwEChapote chuan ka chungah dawt an phuahchawp a: Ka thinlung zawng zawng hian i thununna thute chu ka vawng tha ang.TN!wDNang chu i tha a, thil tha i ti bawk a; I thuruatte chu mi zirtir ang che.ZM-wCTihhreawma ka awm hma khan ka vak bo thin a; Tunah erawh chuan i thu ka zawm ta.WL'wBNgaihtuah thiamna leh hriatna mi zirtir ang che; I thupekte chu ka ring si a.AK}wAAw LALPA, i thu ang zelin I chhiahhlawh hi i titha thin.]J3w@Aw LALPA, leilung hi i ngilneihnain a khat a ni: I thuruatte chu mi zirtir ang che.OIw?Nangmah tihtu zawng zawng leh, I thununna thute zawmtute thian ka ni.OHw>Zan laiah lawm thu hrilh tur chein ka hto ang, I rorel felte avangin.fGEw=Mi suaksualho hruaihrualte chuan mi zem hlawm reng a; Nimahsela i dan chu ka theihnghilh lo.>Fwww4Aw LALPA, hmasanga i rorelte chu ka hre reng a, Ka inthlamuan thin.X=)w3Chapote chuan nasa takin mi nuihzabur a: Nimahsela i dan chu ka kalkawisan lo.X<)w2Chu chu ka hrehawmnaah pawh ka thlamuanna a ni: I thu chuan mi tiharh ta si a.X;)w1I chhiahhlawh hnena thutiam chu hre reng ang che, Nangin mi beiseitir avangin.g:Gw0I thupek, ka ngaihnat lamahte chuan ka kutte ka phar ang a; I thuruatte chu ka ngaihtuah ang.A9}w/Tin, i thupek, ka ngaihnat chungahte chuan, Ka lawm ang.K8w.I thuhriattir thute chu lalho hmaah ka sawi ang a, Ka zak lo ang.L7w-Tin, dip dal loin ka leng ang; I thununna thute chu ka zawng si a.B6w,Chutichuan i dan chu ka zawm fo ang, Kumkhaw tlaitluanin.j5Mw+Tin, thutak thu chu ka ka ata hi la chhuak vek suh ang che; I rorelnate chu ka beisei si thin a.P4w*Chutichuan, mi sawi chhetu chhanna tur ka nei ang; I thu ka ring si a.h3Iw)Aw LALPA, i ngilneihnate chu ka hnenah lo kal rawh se, I chhandamna ngei chu, i thu ang zelin.`29w(Ngai teh, i thununa thute chu hriat ka chak thin a: I felna avangin mi tiharh ang che.N1w'Mi sawichhiatna ka hlauh hi la bo ang che, I rorelte chu a tha si a.^05w&I thu chu i chhiahhlawh hnenah hian tinghet ang che, Chu chu nangmah tihtu tan a ni.f/Ew%Thil engmah lo mai mai en lo turin ka mit mi laktir la, I kawngahte chuan mi tiharh ang che.[./w$I thuhriattir lamah chuan ka thinlung hi thlektir ang che, Duhamna lamah ni loin.K-w#I thupek kawngah mi kaltir ang che; Chu mi-ah chuan ka lawm si a.,yw"Hriat thiamna mi pe ang hche, tichuan i dan chu ka vawng tha dawn nia; A ni, ka thinlung zawng zawng hian ka zawm ang.c+?w!Aw LALPA, i thuruat kawng chu mi entir ang che; Tichuan a tawp thlengin ka zawh dawn nia.R*w I thupek kawngah chuan ka tlan ang. Ka thinlung hi i tihzau hunah chuan.S)wI thuhriattirahte hian ka bet tlat a: Aw LALPA, mi timualpho suh ang che.G(wAwm dan rinawm ka thlang a: I rorelnate ka hmaah ka awmtir a.X')wAwm dan dik lo hi ka hnen ata la sawn la: I dan khawngaih takin mi pe ang che.Z&-wKa nunna hi lungngaih avangin ka tuiral thin. I thu ang zelin mi tichak ang che.n%UwI thununna kawng chu mi hriat thiamtir ang che: Chutichuan i thilmak tih thute chu ka ngaihtuah ang.d$AwKa awm dante chu ka hriattir chian, nangin mi chhang a: I thuruatte chu mi zirtir ang che.O#wKa nunna hi vaivutah a bet tlat a: I thu ang zelin mi tiharh ang che.M"wI thuhriattirte chu ka lawmna a ni a, Rem mi ruatsaktute pawh a ni.t!awMi liante pah an thu a, mi sawisel a: Nimahsela i chhiahhlawh hian i thu ruatte chu a ngaihtuah zawk si a.d AwSawi chhiatna leh hmusitna hi ka hnen ata la bo ang che; I thuhriattirte chu ka zawm si a.U#wMi chapo, anchhe dawngte chu, i zilhhau a, I thupekte vah bosan thinte chu.SwKa nunna hi keh sawmin a awm a, Englai pawha i rorelnate a ngaih avangin.NwLeiah hian mikhual ka ni a: I thupekte chu ka lakah zep suh ang che.W'wI dan thu atanga thilmak ka hmuh theihna'n, Ka mitte hi mi tihvarsak ang che.mSwKa nun theihna turin i chhiahhlawh chungah hian tha takin ti ang che; Chutichuan i thu ka zawm ang.RwI thuruat chungahte chuan ka lawm ang a: I thu chu ka theihnghlh lo ang.V%wI thununna thute chu ka ngaihtuah ang a, I kawngte chu ka ngaihsak bawk ang.Y+wI thuhriattir kawngah chuan ka hlim a, Hausakna zawng zawnga ka hlim ang maiin.I w I kaa i rorel chhuak zawng zawngte chu Ka hmuiin ka hriattr ta.Gw Aw LALPA, i eng a thawl e; I thuruatte chu mi zirtir ang che.T!w I chunga thil ka tihsual lohna'n I thu chu ka thinlungah ka khawl khawm a.kOw Ka thinlung zawng zawng hian ka zawng chia: Aw, i thupekte ka kal bosan chu phal lul suh ang che.c?w Tleirawlin engtin nge a awm dan a tihthianghlim ang? I thu ang zela a awm dan veng thain.EwI thuruat chu ka zawm ang e. Aw mi kalsan hlen suh ang che.b=wThinlung dik tak puin lawm thu ka hrilh ang che, I rorelna felte chu ka zir hunah chuan.^5wChu mi hunah chuan ka mualpho lo ang, I thupekte zawng zawng ka pawisak hunah chuan.U#wAw, i thuruatte chu zawm turin Ka awm dante hi tihnghehin awm teh se la aw!a;wNangin i thununna thute chu thupekin min pe a, Thahnemngai taka kan zawm theihna turin.W 'wA ni, anni chu fel lohna reng reng an ti lo a; A kawngahte chuan an kal thin.] 3wA thuhriattirte zawmtute chu an eng a thawl e, Thinlung zawng zawnga zawngtute chu.M  wKawnga mi tha famkimte chu an eng a thawl e, LALPA dan zawhtute chu.r ]vAw, LALPA hnenah lawm thu hrilh rawh u; ani chu a tha si a: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.Q vNang chu ka Pathian i ni a, lawmthu ka hrilh ang chia: Ka Pathian i ni a, ka chawimawi ang che.Aw, LALPA hnenah lawm thu hrilh rawh u; ani chu a tha si a: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.yvLALPA chu Pathian a ni, ani chuan eng min ep a: Inthawina tur ch hruihrualin thlung rawh u; maicham ki ngeiahte chuan._7vLALPA hminga lo kal chu a eng a thawl e: LALPA in atang hian mal kan sawm che u a ni.dAvAw LALPA, khawngaih takin chhandam la: Aw LALPA, khawngaih takin vanneihna rawn tir ang a.PvHei hi LALPA ni ruat chu ani a; He mi-ah hian kan hlimin kan lawm ang.<svChu chu LALPA tih a ni a; Kan mithmuhah a mak a ni.GvIn satute lung duh loh kha A kila lung tangkai ber alo ni ta.[/vI hnenah lawm thu ka sawi nag, nangin mi chhangin, Mi chhandamtu i lo ni ta si a.>wvHei hi LALPA kawngkhar a ni; Mi felte chu an lut ang.s_vFelna kulh kawngkharte hi mi hawnsak rawh u: Hengah hian ka lut ang a, LALPA hnenah lawm thu ka hril ang.T!vLALPA chuan nasa takin mi thunun a: Thihna hnenah erawh chuan mi pe em lo.N~vKa thi lo ang, ka dam ang a, LALPA thiltihte chu ka hrattir zawk angi}KvLALPA kut ding lam chu chawimawiin a awm thin a: LALPA kut ding lam chuan huai takin a ti thin.J| vLawmna leh chhandamna thawm chu mi felte puan inah a awm thin a:O{vLALPA chu ka chakna leh ka hla a ni: Mi chhandamtu a lo ni ta bawk a.ezCv Ka tlukna turin mi chhun vak i tum zuau zuau a: Nimahsela LALPA chua nmi tanpui ta hlauh a.nyUv Khuaite angin mi hual vel a; hling alh angin tihmihin an awm: Anni chu LALPA hmingin ka tiboral ang._x7v Anni chuan mi hual vel a; a ni, mi hual vel a: Anni chu LALPA hmingin ka tiboral ang.Nwv Hnam tinrengin mi hual vel a: Anni chu LALPA hmingin ka tiboral ang.Hv v Mi liante rin ai chuan LALPA-a rinna nghah hi a tha zawk a ni.FuvMihring rin ai chuan LALPA-a rinna nghah hi a tha zawk a ni.ytkvLALPA chu ka lama tang, mi tanpuitute zinga mi a ni: Chuvangin mi hawtute chungah ka thu duhsam chu ka hmu ang.Zs-vLALPA chu ka lama tang a ni; ka hlau lo ang: Mihringin eng nge mi tih theih ang?mrSvKa manganna atangin LALPA chu ka ki va: LALPA chuan mi chhang a, hmun thlawl takah mi rawmtir ta a.Uq#vA ngilneihna chu kumkhuain a awm ang tih, LALPA tihtute chuan sawi rawh se.Up#vA ngilneihna chu kumkhuain a awm ang tih, Aron chhungte chuan sawi rawh se.SovA ngilneihna chu kumkhuain a awm ang tih, Israel-hote chuan sawi rawh se.pn [vAw, LALPA hnenah lawm thu hril rawh u; ani chu a tha si a: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.rm]uA ngilneihna chu kan chungah a nasain, LALPA thutak chu kumkhuain a awm dawn si a. LALPA chu fak rawh u.>l wuAw hnam tinrengte u, LALPA chu fak u la; Mi tinrengte u, amah chu fak rawh u.A ngilneihna chu kan chungah a nasain, LALPA thutak chu kumkhuain a awm dawn si a. LALPA chu fak rawh u.kkOtLALPA biak in hung chhung kawtlaiah, Aw Jerusalem, i lai takah ka hlen ang. LALPA chu fak rawh u.8jitKa thutiam chu LALPA lakah ka hlen ang. A ni, a mite zawng zawng hmaah chuan;LALPA biak in hung chhung kawtlaiah, Aw Jerusalem, i lai takah ka hlen ang. LALPA chu fak rawh u.Ti!tLawmthu sawi inthawinate chu ka hlan ang chia, LALPA hming chu ka lam ang.~hutAw LALPA, i chhiahhlawh ka ni takzet mai: I chhiahhlawh, i bawihnu fapa chu ka ni a; Mi phuarnate chu ka phelh ta a.FgtA mi thianghlimte thihna chu LALPA ngaih chuan hlu tak a ni.Xf)t Ka thutiamte chu LALPA lakah ka hlen ang, A ni, amite zawng zawng hmaah chuan.?eyt Chhandamna no ka la ang a, LALPA hming chu ka lam ang.`d9t Ka chunga a thiltih that zawng zawng avang hian LALPA chu eng nge ka pek ve thung ang?ct Ka ring a, thu ka sawi dawn anih hi: Nasa taka tihhreawmin ka awm kha. Ka hamhaihin, "Mi zawng zawng dawt an ni," ka lo ti ta mai a.^b5t Ka kete hi tlukna lakah i chhanhim si a. Mi nung ramah hian LALPA hmaah ka leng ang.XusMitthite chuan LALPA chu an fak lo a, Hmun reh taka chhukte reng reng chuan an fak hek lo;Keini erawh chuan LALPA chu kan fak tawh ang. Tun atanga, kumkhuain. LALPA chu fak rawh u.UW#sVante khi LALPA vante an ni a; Leilung erawh hi chu mihring fate a pe a ni.GVsLALPA malsawm dawngtu in ni. Ani chu lei leh van siamtu a ni.PUsLALPA chuan tipung deuh deuh che u rawh se, Nangmahni leh in fate nen.9Tms LALPA tihtute chu mal a sawm ang, A lian a tein.Sys LALPA chuan min hre reng a; mal min sawm ang: Israela chhungte ch mal a sawm ang a; Arona chhungte chu mal a sawm ang.\R1s LALPA tihtute u, LALPA chu ring rawh u: Ani chu anmahni tanpuitu leh an phaw a ni.`Q9s Aw Arona chhungte u, LALPA chu ring rawh u: Ani chu anmahni tanpuitu leh an phaw a ni.]P3s Aw Israel-hote u, LALPA chu ring rawh u; Ani chu anmahni tanpuitu leh an phaw a ni.[O/sChung siamtute chu chungte ang chuan an awm ang; A ni, chung ringtu apiangte chu.}NssKutte an nei a, engmah an khawih thei si lo a; Kete an nei a, an kal thei si lo a; An hrawkin an tawng thei hek lo.YM+sBengte an nei a, an hre thei si lo a; Hnarte an nei a, rim an hre thei si lo a;TL!sKate an nei a, ant awng thei si lo a; Mitte an nei a, an hmu thei si lo a;QKsAn milemte chu tangka leh rangkachak an ni a, Mihring kut chhuak an ni.BJsKan Pathian chu vanah a awm si a: A duh apiang a ti a ni.LIsEngati nge hnam tinin, "Khawiah nge an Pathian kha le?" an tih ni?H sAw LALPA, keini min pe loin, keimahni min pe loin, I hming chu ropuina pe zawk ang che, I ngilneihna leh i thutak avangin.UG#rAni chuan lungpui chu dilah a chantir a, Meilung tuihnaah a chantir bawk a.F'rNang leilung, LALPA hmaah khur rawh, Jakob-ho Pathian hmaah chuan;Ani chuan lungpui chu dilah a chantir a, Meilung tuihnaah a chantir bawk a.$EArNangni tlang liante u, eng in ti nge ni, beram chalte anga i ntualchai tak ni? Nangni tlang tete u, eng in ti nge ni, berampa tir anga in tualchai tak ni?pDYrAw nang tuifinriat, eng i ti nge ni, i tlan bo tak ni? Nang Jordan, eng i ti nge ni, i kir leh tak ni?`C9rTlang liante chu beram chalte angin an tualchai a, Tlang te te ch berampa tirte angin.\B1rTuifinriat chuan chu chu a hmu a, a tlan bo a; Jordan lui chu tihkirin a awm ta a.cA?rJuda-ho chu hmun thianghlim an lo ni ta a, Israel-ho ch a rorelna ram an lo ni ta bawk a.r@ _rIsrael-ho chu Aigupta ram ata a chhuak a, Jakob-a chhungte ngei chu awze mi szing ata an chhuah lai khan,s?_q Ani chan hmeichhe ching chu in lo a vawntir a, Fanau nei nu hlim takah a siam thin. LALPA chu fak rawh u.D>qMi liante hnena a awmtir theihna turin, A mite zinga mi liante hnen ngeiah chuan.Ani chan hmeichhe ching chu in lo a vawntir a, Fanau nei nu hlim takah a siam thin. LALPA chu fak rawh u.d=AqAni chuan rethei chu vaivut ata a kai tho thin a, Pachhia chu ekdur ata a chawi kang thin; < q,5 LALPA kan Pathian, Chung lama thutphah neia, Vana thil awmte leh leia thil awmnte en tura Intihnuai thina ang hi, tu nge awm? ; q,6 LALPA kan Pathian, Chung lama thutphah neia, Vana thil awmte leh leia thil awmnte en tura Intihnuai thina ang hi, tu nge awm?s:_qLALPA chu hnam tinrengte chungah chuan chungnung daih a ni a, A ropuina chuan vante khi a khum daih a ni.L9qNi chhuahna atanga a tlakna thlengin LALPA hming chu fak tur a ni.B8qLALPA hming chu fakin awm rawh se. Tun atanga, kumkhuain.^7 7qLALPA chu fak rawh u. Aw LALPA chhiahhlawhte u, fak u la, LALPA hming chu fak rawh u. 6 p Mi suaksual chuan chu chu a hmu ang a, a thinur ang a; A ha a thial ang a, a tuiral ang: Mi suaksualte duhzawng chu a boral ang.y5kp A sem darh a, pachhiate a pe a; A felna chu kumkhuaa awm tur a ni: A ki chu chawimawinaa chawimawiin a awm ang.Mi suaksual chuan chu chu a hmu ang a, a thinur ang a; A ha a thial ang a, a tuiral ang: Mi suaksualte duhzawng chu a boral ang.r4]pA thinlung chu anghet a, a hlau lo ang. Amah dotute chunga a thu duhsam thleng chu a hmuh hma loh zawng.X3)pChanchin tha lo takte a hlau lo ang: LALPA ringin a thinlung chu a nghet a ni.Y2+pEngtikah mah a nghing dawn si lo a; Mi fel chu kumkhuaa hriat rengin a awm ang.^15pMi khawngaiha puktir thin mi ch thatin a vur thin a; Ani chu fel takin a khawsa ang.z0mpMi dik tan chuan thimah chuan eng alo chhuak thin a: Ani chu mi khawngaih thei tak, lainatnaa khat, fel ta a ni.S/pA inah chuan sum leh hausakna a awm a; A felna chu kumkhuaa awm tur a ni.i.KpA thlahte chu leiah hian chak takin an awm ang a; Mi dik takte chhuan chu malsawmin an awm ang.c- ApLALPA chu fak rawh u, LALPA tih mi ch a eng a thawl e, A thupekahte nasa taka lawm mi chu. , o LALPA tihna chu finna bul a ni a; Chutianga ti apiangte chuan hriat thiamna tha an nei a: Amah fakna chu kumkhuaa awm tur a ni.+o Ani chuan amite hnenah tlanna a rawn tir a; A thuthlun chu kumkhua atan a ruat a: A hming chu a thianghlimin a zahawm a a ni.LALPA tihna chu finna bul a ni a; Chutianga ti apiangte chuan hriat thiamna tha an nei a: Amah fakna chu kumkhuaa awm tur a ni.d*AoChung chu kumkhaw tlaitluan atan tihnghehin a awm a, Thutak leh dik taka tih a ni hlawm a.j)MoA kut thiltithe chu thutak leh rorelna fel ani a; A thununna thu zawng zawngte ch a rinawm a ni.a(;oA thiltihte thiltihtheihzia ch amite hnenah alantir a, Hnam tin rochan chu anmahni peinR'oAmah tihtute chu ei tur a pe a: A thuthlun chu kumkhuain a hre reng ang.n&UoAni chan a thilmak tihte chu a hriat rengtir a: LALPA ch mi khawngaih thei tak, lainatnaa khat a ni.V%%oA hnathawh chu a zahawmin a ropui a ni; A felna chu kumkhua aawm tur a ni a.V$%oLALPA thiltihte chu a ropui a, A chnga lawm apiangten zawn chhuah a ni thin.# oLALPA chu fak rawh u. Mi dik takte inrawn khawmnaah leh inkhawmnaah chuan Ka thinlung zawng zawngin LALPA hnenah lawm thu ka hrilh ang.S"nKawng laka luitea mi a in ang a: Chuvang chuan a lu ch a hchaiw sang ang.H! nHnam tin, zingah ro a rel ang a, Hmunte ch ruangin a tikhat ang a, Ram tam takah chuan lu chu a sat phel rem rum ang.Kawng laka luitea mi a in ang a: Chuvang chuan a lu ch a hchaiw sang ang.Y +nLALPA, i ding lama awm chuan A thinur niah chuan lalte a sat chhum rem rum ang.~unLALPA'n chhia a hcham a, a lamlet tawh lo ang, "Nang zawng Melkisedeka awm dang anga Chatuan Puithiam i ni e," tiin./nI mite chu i thiltihtheihna niah chuan mahni duh thuin an inpe thin: Thianghlim mawinaah, zing pum chhung atangin, I tleirawl daifim chu i nei a.wgnLALPA chuan i chakna tiang chu Zion tlang atangin a tir chhuak ang: Nangin nangmah dotute zingah ro rel rawh. nLALPA thu chhuak chuan, ka lalpa hnenah, "I hmelmate i ke nghahchhana ka siam hma loh zawng Ka ding lamah thu rawh," a ti a.X)mAni chu pachhe ding lamah a ding ang, A nunna rorelsaktute lak chhandam turin.6emKa ka hian LALPA hnenah lawm thu nasa tak ka sawi ang: A ni, mipui zingah amah chu ka fak ang.Ani chu pachhe ding lamah a ding ang, A nunna rorelsaktute lak chhandam turin.lQmMi dotute chu zahna puan sintirin awm se la, Kawr intuam angin anmahni mualphonain intuam rawh se.mAnnin anchhia lawh rawh se, nang erawh chuan malsawm zawk ang che: An thawh veleh an mualpho ang a, I chhiahhlawh erawh chu a hlim ang.fEmChu chu i kut ani tih an hriat theih a, LALPA, nangin i tih a ni tih an hriat theihna turin.Z-mAw LALPA, ka Pathian, mi tanpui la; Aw i ngilneihna avangin mi chhandam ang che:NmAnmahni sawichhiat ka lo ni ta a: Mi hmuh veleh an lu an thing thin.\1mKa khupte hi chaw nghei avangin a chak ta lo a; Ka tisa hian thau reng a pu ta lo.Y+mHlim ral lam tung tawh ang hian ka ral a: Khaukhuap ang hian len boin ka awm a.]3mRethei leh pachhe tak ka ni a, Ka thinlung hi ka kawchhungah hliamin a awm bawk si.|qmNimahsela, aw PATHIAN, Lalpa, nangin i hming avangin mi tihpui la, I ngilneihna a that avangn mi chhanhim ang che,SmChung chu mi dotute leh ka nunna sawichhetute LALPA'n a thungrulhna a ni.hImChu chu a tan a inbel thinna silhfen angin awm se la, A inhren fona kawnghren ni bawk rawh se.+mKawrfuala inthuam angin anchhe lawhnain a inthuam a, Chu chu a kawchhungahte chuan tui angin a lut a, A ruhahte chuan hriak angin a lut bawk a. /mA ni, mi anchhe lawh hi a duhzawng ani a, tichuan ama chungah alo thleng a; Mi malsawm hi alawmzawng a ni lo a, tichuan amah hlat daihah a awm a.~ umNgilneihna lantir nachang a hriat loh a, Mirethei pachhia leh lungchhiate chu Tihhlum tuma a tihduhdah zawk avangin.r ]mChungte chu LALPA hmaah awm fo rawh se. Ani chuan anmahni hriat rengna chu lei ata a tihboral theihna'n.n UmA thlahtute khawlohna chu LALPA hnenah hriat rengin awm se la; A nu sualna chu thai boin awm suh se.q [m A thlahte chu tihboralin awm se la; Thangthar lo la awm lehah chuan an hming chu thai boin awm rawh se.|qm A chunga ngilneihna lantir zeltu tur tumah awm suh se la; A fa, pa nei lo te khawngaihtu tur tumah awm hek suh se.m A pung uma tangka puktirtu chuan a neih zawng zawng chu laksak vek se la; Mikhualte chuan a thawhrim rah chu rawk rawh se.iKm A fate ch mi vakvai lo niin, kut dawh se la; An ei tur chu an hmun ramahte chuan zawng rawh se.Pm A fate chu pa loin awm se la, A nupui chu hmeithaiin awm bawk rawh se.U#mA dam chhung nite chu tlem se la; A hotu nihna chu mi dangin chang rawh se.kOmrorelsaka a awm hunin thiam loh changin chhuak se la; A tawngtaina chu sualnaah lo chang rawh se.KmNangin a chungah mi sual dah la: A ding lamah hektu ding rawh se.b=mAnni chuan thil tha hchu thil sualin mi rul a, Ka hmangaihna chu huatnain mi rul bawk a.gGmKa hmangaih avangin mi dotute an lo ni ta a: Nimahsela kei chu tawngtai turin ka inpe tlat a.@{mHuatna thuin mi hual vel a, Enga khawlawi loin mi do a.v~emMi suaksual ka leh ka bumhmang chu ka chungah an ang si a: Anni chuan lei dawtheiin ka hnenah thu an sawi a.3} cmAw, ka fak Pathian, ngawi reng suh ang che;Z|-l Pathian zarah huai takin kan ti ang: Ani chu min dotute rap bettu tur a ni si a.0{Yl Dotute bei turin min tanpui ang che: Mihring tanpuina chu engmah lo mai mai a ni si a.Pathian zarah huai takin kan ti ang: Ani chu min dotute rap bettu tur a ni si a.sz_l Aw Pathian, nangin min thlauthla a ni lo'm ni? Aw Pathian, kan sipaihote hnenah lah i chhuak ve ta si lo.eyCl Khawpui kulh neiah chuan tuin nge mi hruai lut ang? Edom ramah chuan tuin nge mi hruai ang?|xql Moab ram chu ka insilna bel a ni a; Edom rmaah chuan ka pheikhawk ka paih ang a: Philistia ram chu ka au khum ang. w lGilead ram chu ka ta a ni a; Manase ram ka ta ani a; Ephraim ram pawh chu ka lu humhimna a ni a; Juda ram chu ka laltiang a ni.vlPathianin a thianghlimnaah chuan heti hian a sawi a, "Ka hlim ang a: Sekem khua chu ka sem ang a, Sukoth ruam chu ka sem darh bawk ang.fuElI duh takte hi chhanhima an awm theihna'n, I kut ding lamin chhandam la, min chhang ang che.t/lAw Pathian, nang chu van khum daih khian chawimawiin lo awm ang che: I ropuina chu leilung zawng zawng chungah hian chawimawiin awm bawk rawh se.jsMlI ngilneihna chu van khum khawpin a nasa si a, I thutak chuan van dumte khi a tawng hial bawk a.irKlAw LALPA, mi tin, zingahte lawm thu ka hrilh ang che: Hnam tin zingah nangmah fakin ka zai ang.SqlPerhkhuang leh tingtangte u, harh rawh u: Kei chu zing takah ka harh ang.np WlAw Pathian, ka thinlung hi a nghet a ni; Hla ka sa ang, a ni, fakna hla ka sa ang, ka ropuina ngeiin.co?k+Tupawh fing apiangin chungte chu an vawng tha ang a, LALPA ngilneihnate an ngaihtuah ang.Dnk*Mi dik takte chuan chu chu an hmu ang a, an lawm ang; Khawlohna zawng zawng chuan a ka a hup ang.Tupawh fing apiangin chungte chu an vawng tha ang a, LALPA ngilneihnate an ngaihtuah ang.vmek)Nimahsela retheite chu hrehawmna atangin hmun sangah a hlang thin a, Ran rual angin chhungte a siamsak thin.}lsk(Ani chuan mi liante chungah hmusitna a leihbaw thin a, Thlaler, kawng reng reng awm lohnaah chuan a vah a vahtir a.|kqk'Tin, hnehchhiahna te, hrehawmna te lungngaihna te avangin, An hmuih ta telh telh a, an kun ta tlawk tlawk thung a.sj_k&Anni chu mal a samw thin a, chutichuan nasa taka tihpunin an awm a; An rante chu a hmuh a phal thin lo a.[i/k%Lote an neih a, grep huante an siam a, A rah lo pungte chu an hmuh theihna turin.Phk$Chutah chuan riltamte chu a awmtir thin, Awmna tur khua an buatsaih a,Xg)k#Thlaler chu dilah a chantir thin a, Ram ro chu tuihnaahte a chantir bawk thin.Sfk"Ram tha chu ram ro alah a chantir thin, A chhunga awmho suahsual avangin.heIk!Ani chuan luipuite chu thlalerah a chantir thin a, Tuihnate chu lei rovah a chantir bawk thin.[d/k Anni chuan mite inkhawmnaah amah chu fak se la, Upaho thutnaah chuan fak rawh se.cykAw, mihringte hian LALPA chu a ngilneihna avang leh, Mihirng fate chunga a t hilmak tihte avang hian fak teh se la aw;lbQkTin, a reh tak avangin an lawm thin a; Ani chuan an ngaih tak thli upah chuan a hruai thleng thin.OakThlipui chu a tibang thuap a, Chutichuan a tuifawnte a reh thup thin.m`SkChu veleh an buainaah chuan LALPA chu an au a, Ani chuan an manganna atate chu a hruai chhuak thin.g_GkZu rui angin an thle an thle a, an pei thlawk thlawk a, Awm ngaihna reng reng an hre thin lo.{^okVanah an chho tual tual a, thuk takah an chhuk leh tual tual thin a: Manganna avangin an nunna chu a tuiral thin.\]1kAni chuan thu a pe a, thlipui a tlehtir a, Chu chuan a tuifawnte ch a tisang thin.[\/kChungte chuan LALPA thiltihte leh, Tui thuk taka a thilmak tihte chu an hmu thin.X[)kTuifinriatah lawng liana zuk kal a, Tui zau tak chungte hnathawk thinte chuan;cZ?kAnni chu lawm thu sawi inthawinate chu hlan se la, A thiltihte chu hla sain hril rawh se.YykAw, mihringte hian LALPA chu a ngilneihna avang leh, Mihring fate chunga a t hilmak tihte avang hian fak teh se la aw!fXEkA thu chu a tir chhuak a, anni chu a tidam thin a, An boralna tur atate chu a chhandam thin.iWKkChu veleh an buainaah chuan LALPA chu an au a, Ani chuan an manganna atate chu a chhandam thin.`V9kAn nunna chuan ei tur tinreng hi a ten a; Thihna kulh kawngkharte chu an hnaih thin a.\U1kMi ate chu an bawhchhiatna avang leh, An khawlohnate avangin an intihreawm thin a.`T9kAni chuan dar kawngkharte chu a tichhia a, A kalhna thir tlawnte chu a tibung ta si a.SwkAw, mihringte hian LALPA chu a ngilneihna avang leh, Mihring fate chunga a thilmak tihte avang hian fak teh se la aw!aR;kThim hnuai ata leh thihna hli ata chu a hruai chhuak a, An phuarnate chu a tichat ta a.fQEk Chu veleh an buainaah chuan LALPA chu an au a, Ani chuan an manganna atate chu a chhandam a.mPSk Ani chuan an thinlung chu thawhrimnain ahmin ta a; An tlu a, tanpuitu tur reng reng an awm si lo a,XO)k Pathian thu chungahte an hel a, Chungnungbera remruat chu an ngaihnepa vnagin:NNk Thim hnuaiah leh thihna hlima thua, Hrehawmna leh thira phuarte chu;eMCk Ani chuan nuna thil chak em em chu a titlain, Nunna riltam chu thatnain a tipuar si thin a.LwkAw, mihringte hian LALPA chu a ngilneihna avang leh, Mihring fate chunga a thilmak tihte avang hian fak teh se la aw!MKkMihring awmna khuaa na kal theihna'n Kawng ngil takah a hruai ta a.fJEkChu veleh an buainaah chuan LALPA chu an au a, Ani chuan an manganna atate chu a chhanhim a.GIkRiltam leh tuihalin An nunna hchu an kawchhungah a chau ta a.bH=kThlalera ram ro kawngah chuan an vak an vak a; Mihring awmna khua reng reng an hmu lo a.SGkRam tin, ata a hruai khawm, Chhak leh thlang, chhim leh hmar atate chuan.OFkLALPA mi tlante chuan chutiang chu sawi rawh se, Dotu kut ata a tlan,pE [kAw, LALPA hnenah lawm thu hril rawh u; ani chu a tha si a: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.D3j0LALPA, Israel-ho Pathian chu, fakin awm rawh se, Chatuan ata chatuan thleng pawhin. Mi zawng zawng chuan, "Amen," ti rawh se. LALPA chu fak rawh u.(CIj/Aw LALPA kan Pathian, min chhandam la, Hnam tin zing ata min hruai khawm ang che, I hming thianghlim chu fak tur leh I fakna chhuang turin.LALPA, Israel-ho Pathian chu, fakin awm rawh se, Chatuan ata chatuan thleng pawhin. Mi zawng zawng chuan, "Amen," ti rawh se. LALPA chu fak rawh u.AB}j.Sala hruaitu zawng zawngte chu Anmahni a khawngaihtir a.eACj-A thuthlun chu anmahni a hriatsak reng a, A ngilneihna nasat avangin a rilru a lamlet ta a._@7j,Chuti chung pawhin ani chuan, an au thawm a hriat chuan, An mangang chu a ngaihsak a:?j+Vawi tam tak anni chu a chhanhim a; Nimahsela a remruatnaah chuan an hel thin a, An khawlohnaah chuan tihhniamin an awm ta a.W>'j*Anmahni dotuten an hnehchhiah a, An kut hnuaiah chuan tihtlawmin an awm ta a.b==j)Tichuan anni chu hnam tin kutah a pe a; Anmahni hawtute chuan an chungah ro an rel ta a.U<#j(Chuvangin LALPA thin chu a mite chungah a thawk a, A rochan chu a ten ta a.e;Cj'Chutiang chuan an hnathawhtea tihbawrhbanin an awm a, An thiltihahte chuan an lo uire ta a.4:aj&Thisen sawiselbo, an fapate leh an fanute thisen ngei chu an chauh ta a. Chungho chu Kanaan ram milemte hnenah an inthawi a; Chu mi ram chu thisenin a lo bawlhhlawh ta a.I9 j%A ni, ramhuai hnenahte chan an fapate an fanutein an inthawi a,J8 j$An milem rawngte an bawl a; Chung chu an tant hang a lo ni ta a.A7}j#Hnam tin chu an pawlh a, An thiltihte chu an zir zawk a.Q6j"LALPA'n an hnena tihboral thu a pek angin Mipuihote ch an tiboral lo a.H5 j!A thlarau chunga an hel a, A hmuia tha lo taka a sawi avangin.4j Meriba tuiahte pawh chuan ani chu an tithinur a, Chutichuan anmahni avangin Mosia chungah thil tha lo a thleng ta hial a:L3jChu chu a felnaa ruat a ni, Kumkhuain chhuan zawng zawng thlengin.c2?jChu mi lai chuan Phinehasa chu a ding a, ro a rel a: Tichuan hri chu tihrehin a awm ta a.i1KjChutiang chuan an thiltihtein ani chu an tithinur a, Tichuan hri chu an chungah a lo leng ta a. &O~~p~}}R||z|0{{PzzzIyyYy xx\www$vvlvuubttt4sserrr?qqqq*pp9ooo3nnmmmmPm llel kk]jjjiiZihh8gggffjf eeEddGcccBbbbBaaza``M___;^k]]]>\\\B[[`ZZZIYYY]XXiX!WWWVV]UU`UTSS\S RRkQQ?PPOOiNNoMqLL~KKK-JJ%IHHyGGUG FFEDDD?CCyC BBsAA8@@@A??>>'==1<>;;;Q;::p:99f9 887k7%66Z5544L33C221100D//|/.--,,,L,+~+ **Y)))7((!'':&&i&%%`% $$F##}#$""c"!!Y! f4dHeo 31dg F p@a }  % o @-,"^[-Aw LALPA, ka ka bulah hian vengtu thuttir la; Ka hmui kawngkhar hi veng ang che.Ka tawngtaina hi englo rimtui tak angin i hmaah tihchhuahin awm se la; Ka kut phar hi tlai lam inthawina angin awm rawh se.k OLALPA, ka koh che hi, ka hnenah lo kal thuai la: Ka koh chein ka aw-ah hian beng lo chhi ang che.[- Matheiloin mi felte chuan i hming an fak ang a: Mi dikte chu i hmaah an awm ang.@w LALPA chuan hrehawm tuarte chu an thu-ah a tan ang tih ka hria, Pachhiate chu an tana awm rengah nen.Matheiloin mi felte chuan i hming an fak ang a: Mi dikte chu i hmaah an awm ang.C} An thawh leh tawh lohna turin khuarkhurum thuk takahte paihin awm rawh se. Thu tha lo sawitu chu leiah hian tihnghehin a awm lo ang a: Mi nunrawng tichhe turin thil tha loin a pel ang.@y Meilingte an chungah tla se la: Meia paihin awm se la;U! Mi hual veltute lu chu, Anmahni hmuia an thu sual sawi chuan khuh rawh se.%AAw LALPA, mi suaksual duhzawngte chu phal suh la; An ngaihtuahna sual chu puitlintir suh ang che; chutilochuan an inchawimawi dah ang e," ka ti a. (Selah)f~CAw PATHIAN, Lalpa, min chhandamna tichaktu, Nang chuan inbei niah chuan ka lu mi khuhsak a.v}cLALPA hnenah chuan, "nang chu ka Pathian i ni a: Aw LALPA, khawngaih ka dilna awte hi lo bengkhawn ang che.|Mi chapote chuan ka awhna'n thang an kam ru a, hruihrualte nen; Kawng sirah chuan len an phah a; Ka awhna'n thangte an kam a. (Selah){)Aw LALPA, mi suaksual kut lakah chuan mi vawng tha la; Mi nunrawng lakah chuan mi humhim ang che: Anni chuan ka ke pente hi nam kawi an tum a.`z7An lei chu rul angin an tihriam a; An heh chhungah chuan rulrial tur a awm a. (Selah)eyAAnni chuan a n thinlungah thil tihsualte an ngaihtuah thin a; Do turin an inkhawm fo thin.ax ;Aw LALPA, misual lakah chuan mi chhanhim la; Mi nunrawng lakah chuan mi humhim ang che:xwgTin, keimahah hian suahsualna kawng reng reng a awm nge awm lo en la, Chatuan kawngah chuan mi hruai ang che.kvMAw Pathian, ngun takin min en chhuak la, ka thinlung hi hria ang che: Mi fiah la, ka ngaihtuahnate hi hria ang che:Tin, keimahah hian suahsualna kawng reng reng a awm nge awm lo en la, Chatuan kawngah chuan mi hruai ang che.Iu Anni chu huat tak tein ka hua a: Mi dotu-ahte ka ruat hlawm a.jtKAw LALPA, nangmah hawtute chu ka haw lo em ni? Nangmah beitute chungah chuan kalungni lo em ni?lsOAnni chuan sual takin an sawichhe si chia, Nangmah dotute chuan i hming chu an sawi nawmnah thin.yriAw Pathian, mi suaksualte chu i that ngei ang: Chutichuan, nangni thisen chhuah chak mite u, mi kalsan rawh u.qwChhiar dawn i la, a tam lam chu tiau vaivut aiin a tam zawk ang: Ka han men chuan, i hnenah ka la awm cheu thin a ni.]p1Aw Pathian, i ngaihtuahnate chu k tan a va hlu em! A infin khawm chu a va nasa em!-oQKa riruang la famkim lo chu i mitin a hmu a, I lehkhabuah chuan ka pengte zawng zawng hi ziak vek a ni a, A ni tela siamin a awm zel a, A pakhat mah la awm hmain,nyA ruka siama ka awm a, Lei hmun hnuaihnung bera mawi taka siama ka awm lai khan Ka ruhrel chu i lakah thupin a awm lo.%mAI hnenah lawm thu ka hrilh ang che; hlauhawm tak leh mak taka siam ka ni si a: I thiltihte hi mak tak a ni a; Chu chu ka nunna hian a hre chiang hle a ni.Il Nangmah ngeiin ka rilru i nei a: Ka nu pum chhungah mi khuh a. k Thim pawhin i lakah chuan engmah a hliah lo a, Zan hi chhun angin a eng zawk a ni: I tan chuan thim leh eng hi thuhmun reng a ni.Qj Thimin min khuh bo tlat se, Ka vel eng hi zan thim ni se" ti mah i la;Yi) Chutah pawh chuan i kutin mi hruai ang a, I kut ding lamin mi chelh dawn si a.>hu Zing thla zarin, Tuifinriat tawp daihah va awm i la;ygiVanah han lawn i la, chutah chuan i awm si a: Seol-ah mutna siam i la, ngai teh, chutah chuan i awm bawk si a.af9I thlarau hnen ata hi khawiah nge ka kal ang? I hma ata hi khawiah nge ka tlan bo ang?Ve#Chuti kauva hriatna chu ka tan a mak lutuk a; A sang em a, ka phak lo a ni.\d/Nangin ka hnung lam leh ka hma lamah min hual a, Ka chungah i kut i nghat bawk a.dc?Ngai teh, aw LALPA, nangin i hriat fai vek loh chu, Ka leiah hian thu reng reng a awm lo.Xb'Ka kal leh ka mu hi mi en ngun thin a, Ka awm dan zawng zawng hi i hre vek a.naSNangin ka thut leh ka din hi i hre thin a, Ka ngaihtuahna hi hla tak atang pawhin i hre thiam thin.?` yAw LALPA, nangin ngun takin mi en chhuak a, mi hre ta._1LALPA chuan ka chungchanga a tih tur chu a hlen ang: Aw LALPA, i ngilneihna chu kumkhuain a awm ang a; Nangma kut thiltihte hi bansan suh ang che. ^7Manganna zingah leng mah i la nangin mi tiharh ang; Mi dotute thinur bei turin i kut i phar ang a, I kut dinglamin mi chhandam ang.LALPA chuan ka chungchanga a tih tur chu a hlen ang: Aw LALPA, i ngilneihna chu kumkhuain a awm ang a; Nangma kut thiltihte hi bansan suh ang che.]yLALPA chu chungnuung tak a ni na a, mi tlawmte chu a ngaihsak thin a: Mi chapote erawh chu hla tak atangin a hre thin.Y\)A ni, LALPA awm dan thute chu hlaah an sa ang; LALPA ropuizia chu a nasa si a.n[SAw LALPA, leia lal zawng zawng chuan lawm thu an hrilh ang che, I kaa thu chhuakte chu an hre si a.NZKa auh ni che khan nangin mi chhang a, Ka nunna tichakin mi fuih a.-YQI biak in thianghlim lam hawiin chibai ka bung ang chia, I ngilneihna leh i thutak avangin i hming ka fak ang; I thu chu i hming reng reng ai chuan i tilian si a.tX aI hnenah ka thinlung zawng zawngin lawm thu ka sawi ang a: Pathianho hmaah chuan nangmah fakin ka zai ang.]W1 I fanau te tete chhuhsaka, lungpui vuakna'na hmangtu tur chu Lawm takin a awm ang.AVyAw Babulon fanu, tihborala awm tur; Kan chunga i tih anga Thungrul tur che chu lawm takin a awm ang.I fanau te tete chhuhsaka, lungpui vuakna'na hmangtu tur chu Lawm takin a awm ang.U/Aw LALPA, Jerusalem ni chu Edoma thlahte chungah a chhe lamin hre reng ang che; "A lungphum lam pawhin Tichim rawh u, tichim rawh u," titute kha.TwKa hriat reng loh che chuan, Ka lei hi ka dangah bet tlat rawh se; Ka hlimna ber aia Jerusalem ka duh zawk loh chuan.oSUAw Jerusalem, ka theihnghilh che chuan, Ka kut ding lam hian a thil thiam hi theihnghilh ve rawh se.BR}Mi ramahte chuan LALPA hla engtin nge kan sak theih ang?Q+Zion hla pakhat min saksak rawh u," tiin, Chutah chuan sala min hruaituten hla saah min ngen a, Min tiretheituten hlimah min ngen bawk si thin.OPLui laia tuipuisuthlahahte chuan Kan tingtangte chu kan bang thin a.ZO -Babulon lui kamahte, Chutah kan thu a, a ni, kan tap thin, Zion kan ngaihtuahin.jNKAw, van Pathian hnenah chuan lawm thu hril rawh u: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.LMAni chuan tisa zawng zawng hnenah ei tur a pe thin a: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.Aw, van Pathian hnenah chuan lawm thu hril rawh u: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.XL'Min dotute lakah min chhanhim a: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.iKIAni chuan kan hnam tlawm lai khan min hre reng a: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.hJGA chhiahhlawh Israela rochana petu hnenah chuan: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.GIAn ram rochana: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.SHOga, Basan ram lalte thata: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.PGSihona, Amor-ho lal leh: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.OFLal hmingthang tak tak: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.UE!Lal ropui tak takte tihlum a: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.]D1A mite thlalera hruaitu hnenah chuan: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.{CmPharaoa leh a sipaiho erawh Tuifinriat Sena tiboraltu hnenah chuan: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.@ByIsrael-ho alai taka kaitir a: Sihona, Amor-ho lal leh:VA# Tuifinriat Sen tithen phawk a: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.j@K Israel-ho an zing ata hruai chhuaktu hnenah chuan: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.Y?) Aigupta-ho fa tirte tihhlumsak a: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.P> Kut chak leh ban pharin: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.p=W Thla leh arsiho, zana roreltu atana siamtu hnenah chuan: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.Q<Ni, chhunga roreltu atan: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.G;Entu ropui tak: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.b:;Lei hi tui chunga dah duaitu hnenah chuan: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.W9%Finnaa van siamtu hnenah chuan: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.m8QAmah chauha thilmak ropui tak ti thintu hnenah chuan: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.^73Aw, LALPA hnenah lawm thu hril rawh u: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.p6WAw, pathiante Pathian hnenah chuan lawm thu hril rawh u: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a.q5 [Aw, LALPA hnenah lawm thu hril rawh u; ani chu a tha si a: A ngilneihna pawh kumkhuain a awm dawn si a._45LALPA chu Zion atanga fakin awm rawh se, Jerusalem-a awma chu. LALPA chu fak rawh u.03WAw Levia chhungte u, LALPA chu fak rawh u: LALPA tihtute u, LALPA chu fak rawh u.LALPA chu Zion atanga fakin awm rawh se, Jerusalem-a awma chu. LALPA chu fak rawh u.b2;Aw Israela chhungte u, LALPA chu fak rawh u: Aw Arona chhungte u, LALPA chu fak rawh u:\1/Chung siamtute chu chungte ang chuan an awm ang; A ni, chung ringtu apiangte chu.[0-Bengte an nei a, an hre thei si lo a; An kaah chuan thaw reng reng a awm hek lo.U/!Kate an nei a, an tawng thei si lo a; Mitte an nei a, an hmu thei si lo a;Y.)Hnam tin, milemte chu tangka leh rangkachak an ni a, Mihring kut chhuak an ni.n-SLALPA chuan a mite chu ro a relsakin, A chhiahhlawhte chungthu-ah chuan a rilru a lamlet dawn si a.,{ Aw LALPA, i hming chu kumkhuain a awm ang a; Aw LALPA, nangmah hriatrengna chu chhuan awm zawng zawngin a awm bawk ang.E+ An ram chu rochan atan a pe a, A mi Israel-ho rochan atan.[*- Sihona, Amor-ho leal leh, Oga, Baan ram lal leh, Kanaan rama mi zawng zawng chu:K) Ani chuan hnam tam tak a tihlum a, Lal ropui tak takte a that a;(+ Aw Aigupta ram, ani chuan chhinchhiahnate leh thilmakte i chhungah a rawn tir a, Pharaoa chungah leh a chhiahhlawh zawng zawng chungahte chuan.Q'Ani chuan Aigupta rama fa tirte chu a tihlum a, Mihring leh sate pawh.&!Ani chuan chhumte kawlkil atangte chuan a chhohtir thin a; Kawlphete ruah atan a siam thin a; A sum in atangte chuan thli ala chhuak thin.~%sLALPA chuan a duh apiang chu a ti thin a, Vanah te, leiah te, tuifinriatah te, tui thuk tak zawng zawng ah te pawh.u$aLALPA chu ropui tak ani tih leh, Kan LALPA chu Pathian zawng zawng aiin a chungnung a ni tih, ka hre si a.e#ALALPA chuan Jakob-ho hi ama tan a thlang si a, Israel-ho hi a ro bik atan a thlang bawk a.]"1LALPA chu fak rawh u; LALPA chu a tha si a: A hming faki nzai rawh u; a nuam si a.'!E,1 LALPA chu fak rawh u. LALPA hming chu fak u la; Aw LALPA chhiahhlawh, LALPA ina dinga, kan Pathian in hung chhung kawtlaia dingte u, Amah chu fak rawh u.&  E,2 LALPA chu fak rawh u. LALPA hming chu fak u la; Aw LALPA chhiahhlawh, LALPA ina dinga, kan Pathian in hung chhung kawtlaia dingte u, Amah chu fak rawh u.SLALPA'n Zion atangin malsawm che rawh se; Lei leh van siamtu ngei chuan.#In kutte chu hmun thianghlim lamah phar u la, LALPA chu fak rawh u.LALPA'n Zion atangin malsawm che rawh se; Lei leh van siamtu ngei chuan.h INgai teh u, LALPA chhiahhlawh, LALPA ina zana ding thin zawng zawngte u, LALPA chu fak rawh u.LChutah chuan LALPA'n malsawmna thu a pe a, Kumkhuaa nuna tur chu.}qHermon daifim Zion tlangtea tla thin ang hi a ni:Chutah chuan LALPA'n malsawmna thu a pe a, Kumkhuaa nuna tur chu.Lua hriak hlu tak, Khabe hmula luang thla, Arona khabe hmul ngeia luang thla a, A kawrfual hmawra luang thla ang kha a ni;T !Ngai teh, unaute inngeih dial diala awm khawm hi A va thain, a va nuam em!t_Amah dotute chu mualphonain ka thuam ang a: Ani chungah erawh chuan a lallukhum chu a tle sur ang," tiin.U!Chutah chuan Davida ki chu ka chawr chauhtir ang: Ka hriak thih atan chuan khawnvar ka ruat ta a.Amah dotute chu mualphonain ka thuam ang a: Ani chungah erawh chuan a lallukhum chu a tle sur ang," tiin.d?A puithiamte chu chhandamin ka thuam ang a: A mi thianghlimte chu hlimin an au chiam ang.\/A ei tur chu mal ka sawm rei rui ang a: A mi retheite chu chhangin ka titlai ang.iIHei hi kumkhua atana ka chawlhhmun tur a ni: Hetah hian ka awm reng ang; ka duhzawng a ni si .C LALPA chuan Zion chu a thlang si a; A awmna atan a duh a.)I I fate chuan ka thuthlun leh, Ka thuhriattir, anmahni ka la zirtir tur chu, an zamw chuan, An fate pawh kumkhuain i lalthutphahah chuan an thu zel ang," tiin. LALPA chuan Davida hnenah thutakin chhia a chham ta a; Chu chu a hawisan lo vang: "I taksa raha mi i lalthutphahah chuan ka thuttir ang.W% I chhiahhlawh Davida avangin I hriak thiha hmel chu hawi kirtir suh ang che.Z+ I puithiamte chu felnain inthuam se la; I mi thianghlimte ch hlimin au rawh se.`7Aw LALPA, tho la, i chawlh hmun turah chuan lut ang che; Nang nen, i chakna bawm nen.N A awmnaah chuan kal i la, A ke nghahchhan bulah chibai i buk ang u.S Ngai teh, Ephratha-ah a chanchin kan hria a, Jearin hmunah kan hmu ta a.T LALPA tan hmun, Jakoba Pathian chak tan, In ka zawn chhuah hma loh chuan.9 kKa hahchawl lo ang a, Mutmu ka tuah hek lo ang;K  Ka awmna inah ka lut hauh lo ang a, Ka khumah ka kai hek lo ang;NLALPA hnena chhia chham a, Jakoba Mi Chaka henna thu a tiamzia kha:J LALPA, Davida chu a hrehawm tuarna zawng zawng Hriatpui ang che;LAw Israel-hote u, LALPA chu beisei rawh u, Tun atanga, kumkhuain.oUKa nunna hi ka awi tleiin ka tikhui ta ngei a; Naupang hnute hnek ban tawh a nu hnena a awm angin, Ka nunna hi naupang hnute hnek ban tawh angin ka hnenah a awm a.Aw Israel-hote u, LALPA chu beisei rawh u, Tun atanga, kumkhuain. #LALPA, ka thinlung hi a chapo lo a, ka mitte hi a sang hek lo: Thil ropui takahte ka intelh ngai hek lo a, Ka tana thil mak lutukahte pawh.Z+Tichuan ani chuan Israel-ho chu An khawlohna zawng zawng ata a chhanchhuak ang.TAw Israel-hote u, LALPA chu beisei rawh u; LALPA hnenah chuan ngilneihna a awm si a, A hnenah tlanna tam tak a awm bawk a.Tichuan ani chuan Israel-ho chu An khawlohna zawng zawng ata a chhanchhuak ang.Vengtuten khawvar an thlir aia nasain, A ni, vengtuten khawvar an thlir aia nasa mahin, Ka nuna hian LALPA chu a thlir reng thin a ni.^3LALPA chu ka nghak reng a, ka nunna hian a nghak reng a, A thu pawh ka beisei a ni.I Nimahsela i hnenah ngaihdamna a awm a ni, Tiha i awm theihna'nW~%LALPA, nangin khawlohnate i chhinchhiah chuan, Aw LALPA, tu nge ding ang le?=}sKhawngaih ka dilna aw hi I bengin ngaithla rawh se.Z| -Aw LALPA, tui thuk tak atang hian ka au a che. LALPA, ka aw hi ngaithla ang che:z{kLALPA malsawmna in chungah awm rawh se; LALPA hmingin mal kan sawm che u hi," A kal peltuten an ti ngei hek lo.:zkTuma'n chu chu an at khawm loa Tuma'n seng turin an tel hek lo."LALPA malsawmna in chungah awm rawh se; LALPA hmingin mal kan sawm che u hi," A kal peltuten an ti ngei hek lo.MyA than san hmaa vuai mai thin, In chunga hlobet angin awm rawh se:Zx+Anni chu mualpho leh tlanchhiattirin awm rawh se, Zion hawtu zawng zawngte chu.Vw#LALPA chu a fel a ni: Mi suaksualte hruihrualte chu a zai chat ta a," tiin.hvGLeilettuten ka hnungzangah hian lei an let a; An leileh rin khawh thlurte chu an tisei hle a.Xu'Ka naupan tet ata miten vawi tam tak mi timangang a, nimahsela mi hneh si lo.Vt %Ka naupan tet ata miten vawi tam tak mi timangang a, Israel-hoin ti rawh se;Ys)A ni, i tute chu i la hmu ang. Israel-ho chungah chuan thlamuanna awm rawh se.?ruLALPA chuan Zion atangin mal a sawm ang che. Tichuan, i dam chhung zawngin Jerusalem thatna i hmu ang.A ni, i tute chu i la hmu ang. Israel-ho chungah chuan thlamuanna awm rawh se.Jq Ngai teh, LALPA tih mi chu Chutiang chuan malsawmin an awm ang.p1I nupui chu, i in chhung rilah chuan, Grep hrui rah duh mi tak angin a awm ang a: I fate chu, i dawhkan velah chuan, oliv tiakte angin an awm ang.do?I kut thawhrim rah chu i ei dawn si a: lawm takin i awm ang a, thawvengin i awm bawk ang.Fn LALPA tih apiang chu an eng a thawl e, A kawng zawhtute chu.sm_A thal bawm faa khat nei mi chu an nihlawh e: Kulh kawngkaa an dote an biak lai phawin An mualpho lo ang.*lMVanglai fate chu Mi chak kuta thlal awmte ang hi an ni.A thal bawm faa khat nei mi chu an nihlawh e: Kulh kawngkaa an dote an biak lai phawin An mualpho lo ang.`k9Ngai teh, fanaute hi LALPA laka kan rochan an ni a: Rila rah hi a lawmman mi pek a ni.$jAZing takah in tho a, tlai takah in chawl a, Thawhrimna chaw in ei thin hi, in tan a thlawn mai a ni: Hetiang hian a mi duh tak chu a muthilhtir thin a ni.i 5LALPA'n in a sak loh chuan, A satute chuan an thawk rim thlawn mai a ni: LALPA'n khawpui a vawn that loh chuan, A vengtu chu a meng thlawn mai a ni.ghG~Tap chungin buh chi feh chhuahpui mah se la, A buh phalte kengin hlim takin a lo haw leh ang.g-~Mittui tla chunga tuhte chuan hlim takin an at ang.Tap chungin buh chi feh chhuahpui mah se la, A buh phalte kengin hlim takin a lo haw leh ang.Wf'~Aw LALPA, sala kan tang hi min hruai kir leh ang che, Chhim rama luite angin.Ge~LALPA chuan thil ropui takte min tihsak a; Kan lawm hle a ni.)dK~Chu mi lai chuan kan ka chu nuihin a khat a, Kan lei chu hla sakin: Chu mi lai chuan hnam tin, zingah, "LALPA'n an tan thil ropui take a tihsak a ni," an ti a.Xc +~LALPA'n Zion salte a hruai kir leh lai khan, Mumanga mangtute ang mai kan ni a.b!}An kawng kawitea pengho erawh hi zawng LALPA chuan thil tisualtute nen a hruai chhuak ang. Israel-ho chungah chuan thlamuanna awm rawh se.zam}Aw LALPA, tha taka awmte chungah chuan tha takin ti ang che, An thinlunga dik taka awmte chungah pawh.An kawng kawitea pengho erawh hi zawng LALPA chuan thil tisualtute nen a hruai chhuak ang. Israel-ho chungah chuan thlamuanna awm rawh se. ` }Suahsualna laltiang chu mi fel ram chan chhungah chuan a innghat dawn si lo; Mi felte chuan an kuttea khawlohna an ban lohna'n.j_M}Tlangte chu Jerusalem vela a awm angin LALPA chu a mite velah a awm thin, Tun atanga, kumkhuain._^ 9}LALPA ringtute chu Zion tlang, tihnghin rual loh, kumkhuaa awm reng tur ang chu an ni.O]|Min tanpuina tur chu. LALPA, lei leh van siamtu hmingah a awm," tiin.L\|Thangkamtute thang ata sava a chhuak angin kan nunna hi a chuak ta: Thang chu a chhe ta a, keini hi kan chhuak ta hlauh a ni.Min tanpuina tur chu. LALPA, lei leh van siamtu hmingah a awm," tiin.O[|Sa seh anga seh tura an haa min pe lotu LALPA chu, fakin awm rawh se.4Za|Kha mi lai ngei khan tuite chuan min chim pil tawh ang a, Lui chuan kan nuna hi a vur pil tawh ang: Kha mi lai ngei khan tui chapote chuan kan nuna hi a vur pil tawh ang.qY[|Kha mi lai ngei khan anni chuan kan nung chungin min lem tawh ang, Kan chunga an thin a thawh lai khan:KX|Miten mi bei lai khan Kan lama tang chu LALPA ni suh se la chuan:MW |Kan lama tang chu LALPA ni suh se la chuan," Israel-hoin ti rawh se;PV{Mi nuamsate deuna leh Chapote hmusitnain Kan nunna hi a khat nasa hle.U5{Aw LALPA, min khawngaih rawh, min khawngaih rawh: Hmusitnain ka khah nasat hi,Mi nuamsate deuna leh Chapote hmusitnain Kan nunna hi a khat nasa hle.NT{Ngai teh, chhiahhlawhte mitin an pu kut lam a en thin ang leh, Chhiahhlawhnu mitin a pi kut lam a en thin angin, Keini mit pawhin LALPA kan Pathian lam a en reng a ni, Min khawngaih hma loh chuan.ES {Aw, nang vana thu thin, I lamah ka mit ka len chhoh thin hi.ERz LALPA kan Pathian in avang chuan I thatna tur ka zawng ang.Q#zKa unaute leh ka thiante avangin "I chhungah thlamuanna awm rawh se," ka ti ang.LALPA kan Pathian in avang chuan I thatna tur ka zawng ang.aP;zI kulh chhungahte chuan thlamuanna awm se la, I lal inahte chuan thawvenna awm rawh se.VO%zJerusalem thlamuanna tur dilsak rawh u: Nang ngainatute chu an thawveng ang._N7zChutah chuan rorelna'n lalthutphahte hun a ni si a Davida chhungte lalthutphahte chu,{MozLALPA hming fak turin Chutah chuan hnamte chu an chho thin, LALPA hnamte chu, Israel-ho hnena thuhriattirna atan.9LmzJerusalem, khawpui din thar Rinawm taka rem chu:LKzAw Jerusalem, i kulh kawngkhar chhungah Kan kete chu a din tak hi;EJ zLALPA inah i kal ang u," Ka hnena an tih lai khan ka lawm a,SIyLALPA chuan i chhuak leh i lut chu a veng ang che, Tun atanga, kumkhuain.H-yLALPA chuan sual tinreng lakah a veng ang chia; I nuna chu a veng ang .LALPA chuan i chhuak leh i lut chu a veng ang che, Tun atanga, kumkhuain.JG yChhunah niin a em lo ang chia, Zanah thlain a em hek lo ang che.QFyLALPA chu nangmah vengtu ani a: LALPA chu i ding lama hliahtu che a ni.HE yNgai teh, Israel-ho vengtu chu A muthluin, a muhil hek lo ang.YD+yAni chuan i ke chu tihsawn a phal lo ang a: Nangmah vengtu chu a muttlu lo ang.PCyMi tanpuina tur chu LALPA Lei leh van siamtu hnena mi a lo thleng ang.eB EyTlang lamahte khian ka mit ka len chho ang: Khawi lama mi nge mi tanpuina tur lo thleng ang?QAxKei chuan inrem ka duh a: Nimahsela thu ka sawi veleh indo an duh thin. @ xKa nuna hian remna hawtu hnenah Rei tak awmna a nei tawh.Kei chuan inrem ka duh a: Nimahsela thu ka sawi veleh indo an duh thin.]?3xMesek-ho ramah ka awm leh, Kedar-ho pian in zingah ka awm hi, ka chung a va pik em!:>oxMi chak thal zum takte, Juniper thing lingte nen.\=1xNang lei bumhmang, I hnenah eng nge an pek ang chia, eng nge an belhchhah ang che?h<IxAw LALPA, hmui dawtheite lakah leh, lei mi bumhmang lakah chuan, Ka nunna hi chhanhim ang che.J; xKa mangannaah chuan LALPA chu ka au a, Tichuan, anin mi chhang a.r:[wBeram bo angin ka vak bo a; i chhiahhlawh hi zawng ang che; I thupekte chu ka theihnghilh ngai si lo a.L9wKa nuna hi nung rawh se, tichuan a fak dawn che nia. I rorelnate pawhin mi tanpui rawh se.Beram bo angin ka vak bo a; i chhiahhlawh hi zawng ang che; I thupekte chu ka theihnghilh ngai si lo a.O8wAw LALPA, i chhandamna chu ka chak thin a; I dan chu ka lawmna a ni.`77wI kut chu mi tanpui turin inpeihsain awm rawh se: I thununa thute chu ka thlang si a.Z6+wKa lei hi i thu fakin zai rawh se; I thupek zawng zawng chu felna a ni avangin.^53wKa hmui hian fakna thu sawi rawh se; Nangin i thuruatte chu mi zirtir thin avangin.]41wKhawngaih ka dilna hi i hmaah thleng rawh se: I thu ang zelin mi chhanhim ang che.i3IwAw LALPA, ka au thawm hi i hmaah lo hnai rawh se: I thu ang zelin hriat thiamna mi pe ang che.q2YwI thununna thute leh i thuhriatirte chu ka zamw thin a; Ka awm dan zawng zawng hi i hmaa awm ani si a.Q1wKa nunna hian i thuhriattirte chu a zawm thin a; Ka ngaina em em a ni.P0wAw LALPA, i chhandamna ke beisei reng a, I thupekte angin ka ti thin.[/-wI dan ngainatute chuan thlamuanna nasa tak an nei a, Tlukna reng reng an nei lo.L.wNi khatah vawi sarih ka fak thin che a ni. I rorel felte avangin.E-wDawt hi ka huain ka ten a; I dan erawh chu ka ngaina a ni.J, wI thu-ah hian ka hlim a ni. Thil ropui tak rallaka hmutu angin.m+QwMi lianten enga khawlawi loin mi tiduhdah a; Nimahsela ka thinlung chuan i thute a ni, a hlauh ni. * wI thu infinkhawm chu thutak a ni a; I thu infinkhawm chu thutak a ni a, I rorelna fel tinreng pawh hi kum khuain a awm reng ang.l)OwI thununna thute ka ngainatzia hi ngaihtuah la; Aw LALPA, i ngilneihna avangin mi tiharh ang che.U(!wVervek taka titute chu ka en a, ka lungni lo a; I thu an zawm loh avangin.l'OwMi tiduhdahtute leh mi dotute chu tam tak an ni. Nimahsela i thuhriattirte chu ka kal kawisan lo.[&-wAw LALPA, i lainatnate chu a nasa a ni: I rorelnate ang zelin mi tiharh ang che.[%-wChhandamna chu mi suaksualte laka hla a ni; I thuruatte chu an zanw loh avangin.O$wKa thu mi sawipuiin, mi tlann la; I thu ang zelin mi tiharh ang che.e#AwKa hrehawmzia hi ngaihtuah la, mi chhanhim ang che; I dan chu ka theihnghilh ngai si lo a.c"=wHmasangin, i thuhriattirte atangin, Chung chu kumkhua atan i tinghet tih ka lo hre tawh.M!wAw LALPA, nang chu i hnai a; I thupek zawng zawng chu thutak a ni.Z +wNgaihtuahna sual umho chuan an an rawh hnaih a; Anni chu i dan hlata awm an ni.jKwI ngilneihna ang zelin ka aw hi ngaithla la: Aw LALPA, i rorelnate ang zelin mi tiharh ang che.U!wI thu ka ngaihtuah theihna turin Ka mitin zan vente chu ka men khalh thin.RwKhawfing chat chu ka khalh a, ka au thin a: I thute chu ka beisei thin.^3wKa ko thin chia; mi chhandam ang che. Tichuan i thuhriattirte chu ka zawm dawn nia.t_wKa thinlung zawng zawngin ka ko chia; aw LALPA, mi chhang ang che: I thuruatte chu ka vawng tha dawn nia.nSwI thuhriattirte chu kumkhua atan a fel a ni: Hriat thiamna mi pe ang che, tichuan ka nung reng ang.b;wManganna leh thlaphanna chuan mi tlakbuak ta a: Nimahsela i thupekte hi ka lawmna a ni.GwI felna chu kumkhaw felna tur ani a, I dan pawh thutak a ni.`7wMi te leh mi hmusit ka ni a: Nimahsela i thununna thute chu ka theihnghilh ngai lo e.X'wI thu hi a thianghlim em em a ni; Chuvangin i chhiahhlawh hian a ngaina a ni.]1wKa thehnemngaihna hian mi tiboral ta, Mi dotuten i thu an theihnghilh tak avangin.EwI thuhriattirte chu fel tak leh Rinawm em emin thu i pe a.@ywAw LALPA, nang chu i fel a, I rorelte pawh a dik a ni.PwKa mittui hi lui tui angin a luang thla a, I dan an zawm loh avangin.RwI hmelin i chhiahhlawh chhun eng la; I thuruatte chu mi zirtir ang che.r[wMihring hnehchhiahna lakah chuan mi chhanhim ang che: Chutichuan i thununna thute chu ka zawm dawn nia.c=wKa ke pente hi i thu-ah tinghet la; Sualna reng reng ka chungah thu neihtir suh ang che.]1wKa lam lo hawi la, mi khawngaih ang che, I hming ngainatutte i khawngaih ang khan.U !wKa ka ka ang zau a, ka thaw hlawp hlawp a; I thupekte chu ka chak avangin.T wI thu hrilhfiah hian mite a tieng a; Mi mawlte chu a hriat thiamtir thin.T wI thuhriattirte chu a mak a ni: Chuvangin ka nunna hian a vawng tha thin. wwChuvangin kawng tinreng thua i thununna thu zawng zawngte chu dikin ka hria a; Awm dan dik lo tinreng hi ka hua a ni.j MwChuvangin i thupekte chu rangkachak aiin ka ngaina a ni, A ni , rangkachak thianghlim ai pawhin.Dw~LALPA, thawh a hun ta; I dan hi engmah loah an siam ta si.eCw}I chhiahhlawh ka ni a, hriat thiamna mi pe ang che; I thuhriattirte chu ka hriat theihna'n.c?w|I ngilneihna avangin i chhiahhlawh chungah hian ti la, I thuruatte chu mi zirtir ang che.Sw{I chhandamna thlirna'n ka mit a vai zo ta a, I thu fel tak thlirna'n nen.fEwzI chhiahhlawh chungchang thu-ah, a thatna turin a bul tum la: Chapoten mi hnehchhiah suh se.dAwyRo ka rel a, fel takin ka ti thin a ni: Mi hnehchhiahtute lakah mi thlahthlam suh ang che.LwxKa tisa hi nangmah tihin a khur a; I rorelnate chu ka hlau bawk a.}swwLeia mi suaksualte zawng zawng chu englo ekchhia angin i tibo thin a: Chuvangin i thuhriattirte chu ka ngaina a ni.[/wvI thuruatte vah bosantu zawng zawng chu i hmusit a; An bumna hchu dawt a ni si a.V%wuMi kai ang che, tichuan ka him ang a, I thuruatte chu ka pawisa fo dawn nia.t~awtKa nun theihna turin i thu ang zelin mi chelh reng la, Ka beisei chungah hian zakin mi awmtir suh ang che.e}CwsNangni thil tha lo titute u, mi kalsan rawh u; Ka Pathian thilpekte ka vawn that theihna'n.M|wrNang chu ka bihrukna hmun leh ka phaw i ni a: I thu ka beisei a ni.O{wqRilru mumal nei lo mite chu ka hua a; I dan erawh chu ka ngaina a ni.Zz-wpKumkhuain, a tawp thlengin, I thuruatte anga ti turin ka thinlung ka thlektir a.Xy)woI thuhriattirte chu kumkhuaa rochunah ka la a; Ka thinlung tihlimtu a ni si a.ixKwnMi suaksualte chuan ka awhna'n thang an kam a; Nimahsela i thununa thute chu ka vah bosan lo e.\w1wmKa nunna hi ka kutah a awm fo thin a; Nimahsela, i dan chu ka theihnghilh ngai lo.jvMwlAw LALPA, khawngaih takin ka kaa duh thua thilpekte hi la la, I rorelnate chu mi zirtir ang che.Vu%wkNasa taka tihhreawmin ka awm a: Aw LALPA, i thu ang zelin mi tiharh ang che.QtwjI rorelna fel takte chu zamw turin Chhia ka chham a, ka tinghet bawk a.MswiI thu hi ka ke atante hian khawnvar a ni a, Ka kawng atan eng a ni.nrUwhI thununna thute avangin hriat thiamna ka nei thin: Chuvangin awm dan dik lo tinreng hi ka hua a ni.|qqwgI thute hi ka tan a va thlum em! A ni, ka ka atan a va thlum em! A ni, ka ka atan chuan khawizu aiin a thlum zawk.GpwfI rorelna lakahte chuan ka peng lo; Nangin mi zirtir avangin.]o3weI thu ka zawm theihna turin Kawng sualah reng reng chuan ka kete hi pen ka phal lo.Zn-wdTarte ai chuan ka hre thiam zawk a ni, I thununna thute hi ka vawn that avangin.sm_wcMin zirtirtu zawng zawng aiin finna ka nei zawk a ni; I thuhriattirte hi ka ngaihtuah a nih thin avangin.glGwbI thupekte chuan mi dotute aia fing zawkin mi siam a; Kumkhuaa ka hnena a awm fo thin aangin.GkwaAw, i dan hi ka va ngaina em! Nilenga ka ngaihtuah thin a ni.bj=w`That famkimna zawng zawng tawp chu ka hmu ta a, I thupek erawh chu a zau khawp mai a ni.piYw_Mi suaksualte chuan mi tihboral tumin mi nghak thin a; Nimahsela i thuhriattirte chu ka ngaihtuah ang.Rhw^I ta ka nih hi, mi chhandam ang che; I thununna thute chu ka zawng si a.fgEw]I thununna thue chu engtikah mah ka theihnghilh lo ang; Nangin chung chun mi tiharh ta si a.]f3w\I dan chu ka lawmna ni suh se la chuan, ka hrehawmnaah khan ka boral tawh tur a ni.qe[w[Chungte chu vawiin hian i rorelte angin an awm reng a; Thil zawng zawng chu i chhiahhlawhte an ni si a.hdIwZI rinawmna chu chhuan zawng zawng thlengin a awm ang: Leilung hi i tinghet a, a awm reng a ni.EcwYAw LALPA, kumkhua atan I thu chu vanah nghet takin a awm a.fbEwXI ngilneihna ang zelin mi tiharh ang che; Chutichuan i kaa thuhriattir chu ka zawm dawn nia. 3uN~~}}&|h|{{^zz%yxwwbvv]uuittIss&rqq#poooo nn9mmhllfkk?jiii?hhh ggAfftfee.dd]ccsc#bbGa``b` __H^^`]]=\\[|[Z[ZZ=YYYXX9WWjVVV3UU~U$TT8SQRRfQQQ8PPhPOOdONNlM]LLMKK~KJJDIIHH>=== <aAEPHIq~%p o 5 C P @jJ@I] uU:# Ngai teh, nawhchizuar inthuam leh fin vervek rilru pu hmeichhiain a tawk a.89k Tlai lam thimhmulah zan thim, thim tak hnuaiah.O8A awmna lam hnaih kawtthlerah chuan a kal tan a, a in lam a pan ta a,I7 Mi mawl tlangval zingah chuan tlangval hriatna nei lo ka hmu a,F6Ka ina tukverh zawngdaikalh awng atang chuan ka han thlir a,Q5Hmeichhe sual laka veng a, hmeichhe khawlo thlemna laka veng tur chein.X4)Finna hnenah chuan, "Ka farnu i ni," ti la, hriatna chu i laichinnu vuah rawh.:3oI zungtangah bun la, i thinlung phekah ziak rawh.Y2+Ka thupekte zawm la, nungdamin awm rawh; ka dan chu mit naute angin vawng rawh.>1 yKa fapa, ka thu pawm la, ka thupekte khawl khawm rawh.e0C#Tlanna chu engahmah a ngai lo ang a; thilpek tam tak pe mah la, a lung a awi chuang lo ang.1/["Thikthuchhiatna chu mipa thinrimna a ni a, phuba lak ni chuan a zuah lo ang.Tlanna chu engahmah a ngai lo ang a; thilpek tam tak pe mah la, a lung a awi chuang lo ang.J. !Hliam a tuarin a hminghliau ang a, a hming a chhe hlen bawk ang.W-' Mi nu uiretu chuan hriatna a nei lo a ni, ama nunna tiche tur thil a ti a ni,b,=Nimahsela an hmuh chhuah chuan a lehsarihin a rul ang; a ina a sum zawng zawng a pe ang.H+ Miin a riltam tihrehna'na ruk a ruk chuan an hmusit thin lo a;j*MChutichuan mi a thenawm nupui hnena kal a, tupawh amah va khawih chu hrem lohin a chhuak lo ang.4)cMi a ke kang loin meiling a rap thei em ni?3(aMi a puan kang loin mei a pawm thei em ni?c'?Nawhchizuarnu vangin pa chhang themah a chang a, uirenu chuan nunna hlu tak a zawng thin.I& I thinlungin a mawina it suh la, a mitmeng noin hip che suh se,P%Hmeichhe khawlo lakah leh hmeichhe sual kam thlum lakah veng tur cheink$OThupek chu khawnvar a ni a, dan chu eng a ni si a; tin, zirtirna zilhhauhna chu nunna kawng a ni;a#;I vah velin a hruai ang chia, i mut hunin a veng ang chia, i thawh hunin a bia ang che.<"sI thinlungah thlung reng la, i nghawngah awrh rawh.J! Ka fapa, i pa thupek chu zawm la, i nu zirtirna chu hawisan suh.H  Hretu der dawt sawi thin te, unau kara inrem lohna tuhtute hi.OThil tha lo suangtuah thin thunlung te, pawi khawih tura ngalchak te;OMit chapo te, lei daw thei te, pawi khawih lo thisen chhuahna kut te,U#Thil paruk LALPA'n a huat thin a awm a, a ni, pasarih a tenzawng tak a awm;{oChuvangin a chhiatna a lo thleng thut ang a, vawilehkhatah tihchhiatin a awm ang a, tihthat leh theih tawh lohin.^5A thinlungah luhlulna a awm a, thil sual a suangtuah reng a, inrem lohna a tuh thin.N A mit a siai a, a kein thu a sawi a, a kut zungtangin a zaizir thin.H  Mi tlaktlai lo, mi khawlo chu, tawng chaltlai nen a vak vel a;_7 I mut hlanin i rethei hman ang a, tlakchhamnain sipai angin a rawn nang thut ang che,S I duh chuan mu hlek la, chhing hlek rawh, kut kuangkuahin chawl hlek teh,Z- Aw, thatchhepa, eng chen nge i mut dawn? Eng tikah nge i muhil chu i thawh dawn?U#Nipuiah chaw an chhek khawm a, a seng hunin an ei turte an seng khawm thin.6gAnni chuan lal te, hotute, roreltute nei loinBNang, thatchhepa, fanghmir tih dante chhut la, fing rawh;oWSa peltu laka sakhi a tlan chhuak ang leh sava vehtu laka sava a thlawk chhuak angin intichhuak rawh.DI mit chu muthilhtir suh la, i mit chu muthluktir hek suh. Ka fapa, i thenawm kutah i awm tih inhriain hei hi ti la, intichhuak rawh; kal la, intihuai la, i thenawm chu luh ngut ngut rawh.H I tawngka chhuakah i awk a, i tawngka chhuakin a man che a ni:b ?Ka fapa, i thenawm tana mawhphurtua i lo tan a, ram dang mi vuakna'na i kut i hman chuan,I  Zirtirna tlakchham vangin a thi ang a, a at em vangin a bo ang. 7Ama khawlohna ngeiin mi suaksual chu a man ang a, a sualna hruizena thlunin a awm ang.Zirtirna tlakchham vangin a thi ang a, a at em vangin a bo ang.` 9Mihring kawngte chu LALPA mithmuhah a awm a, a kawng zawng zawng a tihrualremsak thin.Y +Enga tan nge nang, ka fapa chuan hmeichhe sual i lawm ang a, a tang i pawm ang? Zukpui duhawm tak leh zukchal nalh tak angin englai pawhin a tang chhung chuan tilungawi fo che se la, a hmangaihnaah chuan lawm fo rawh.[/I tuichhunchhuah chu malsawmin awm se la, i tleirawl lai nupuiah chuan hlim rawh.;qI tan chauh ni se la, ram dang mite tawmpui lohin.Z-I tuihalnate chu ram tina luang darhin kawtthlerahte lui tui a luang dawn em ni?ONangma tuibel ata tui in la, nangma tuichhunchhuaha tui thar lam chu.Y+'Mipuite leh pungkhawmho zingah chuan ka lo thih teuh hle chu le!' i la ti ang.lQ Mi zritrtu thu lah ka lo awi ta hek lo a, mi zirtirtute chungah ka beng ka lo dawh ta bawk hek lo;dA Engtiziaa zirtirna chu ka lo huat a, ka thinlungin zilhhauna chu lo ngainep nge maw ni aw?Q Tin, i tisa leh i taksa a ral hunin i hun tawp lamah chuan i tap ang a,mS Ram dang mite chu i thahruiin i titlai ang a, i thawhrimna chu hmel hriat loh inah a awm dah ang e.a; Chutilochuan i ropuina chu mi dang a pe ang a, i kumte chu mi nun chhia i pe dah ang a,F~I kawng chu a hnen ata sawn daih la, a kawngka va hnaih suh.\}1Chuvangin ka fapate u, ka thu ngaithla u la, ka kaa thu hi hawisan teh suh u khai.]|3Chutichuan nunna kawng rualrem a hmu lo a, a kawngte chu a nghet lo a, a hre si lo.@{{A ke chu thihnaah a chhuk a, a ke penin Seol lam a pan.RzA tawpna erawh chu sai angin a kha a, khandaih hriam tawn angin a hriam.QyHmeichhe sual hmui ata khawizu a far a, a hmui chu hriak aiin a nal si;GxNgaihruat thiamna i vawn a, i leiin hriatna a vawn theihna'n.Fw Ka fapa, ka finna ngaithla la, ka hriatnaah i beng dawh rawh,Jv Ding lam emaw, vei lamah emaw peng suh; sual ata i ke sawn rawh.uI ke tan kawng tirualrem la, i kawng zawng zawng tihngheh ni rawh se.Ding lam emaw, vei lamah emaw peng suh; sual ata i ke sawn rawh.>twI mitin hma lam en la, ngil takin hma lam thlir rawh.4scTawng chaltlai bansan la, mi bum ching suh.Tr!Thil dang bera aiin i thinlung veng tha rawh, nunna lo chhuahna a ni si a.PqA hmutute tan nunna ani a, an tisa zawng zawng tan hriselna a ni si a.EpI mithmuh ata chhuahtir suh; i thinlung lai takah pai rawh.FoKa fapa, ka thu ngaithla la, ka thu sawiah i beng dawh rawh.Hn Mi suaksualte kawng chu a thim a, eng nge an chhuih an hre lo.bm=Mi felte kawng erawh chu chhun en la tak pawha eng zual deuh deuh, eng fim tak ang a ni.>lwSuahsualna chhang an ei a, nunrawnna uain an in thin.~kuPawi an khawih phawt loh chuan an mu ngai lo a, tute emaw tal chhiatna an thlensak loh chan an mut a chhuak thei lo.Aj}Pumpelh la, a kiangah kal suh; hawisan la, kal zel rawh.NiMi suaksual kawngah chuan lut suh la, mi sual kawngah chuan kal suh.Th! Zirtirna chu vuan tlat la, chhuah suh; vawng tlat rawh, i nunna a ni si a.Mg I kal laiin i pheichheh a zang ang a; i tlan pawhin i petek lo ang.Ef Finna kawngin ka zirtir chia, thatna kawngah ka hruai chia.[e/ Aw ka fapa, ka thu ngaithla la, pawm rawh; tichuan i dam chhung kum a lo tam ang.Qd Khawngaihna lukhum i lu a khumtir ang a, mawina lallukhum a pe ang che.Xc)Chawimawi la, anin a chawi sang ang che; i lawm chuan zahawmah a siam ang che.~buFinna hi thupui ber a ni a; chuvangin fina hi nei rawh; a ni, i thil neih zawng zawng chan pawhin finna hi nei rawh.Ha Hawisan suh la, a humhim ang che; hmangaih la, a veng ang che.q`[Finna nei la, hriat thiamna nei rawh; theihnghilh suh la, ka kaa thu chhuakte hi chhiat lam pansan suh.~_uMin zirtir a, ka hnenah, "I thinlung chuan ka thute hi vawng reng se la; Ka thupekte hi zawm la, nung rawh," a ti a.D^Ka pa fapa ka ni a, ka nu fa, fapa mal duata duat ka ni a.K]Zirtirna tha tak ka fah si che u a; ka zirtirna hi hawisan suh u.`\ ;Ka fapate u, pa zirtirna chu ngaithla u la, hriatthiamna chu hre turin ngaithla rawh u;_[7#Mi fing chuan ropuina an rochung ang a, mi ate kaisanna erawh chu mualphona a ni ang.0ZY"Mi hmusittute chu a hmusit thin a, inngaitlawmte erawh chu khawngaihna a pe thin.Mi fing chuan ropuina an rochung ang a, mi ate kaisanna erawh chu mualphona a ni ang.`Y9!LALPA anchhia chu mi suaksual inah a awm a, mi felte chenna erawh chu mal a sawm thin.`X9 Mi kawhmawh chu LALPA ngaihin tenawm a ni si a; mi tha famkim erawh chu a thian an ni.>WwMi nunrawng awt suh la, a kawng a engamah thlang suh.LVA vang awm loin mi sual mai suh; i pawi engmah a khawih loh chuan.dUAI thenawm chungah thil tha lo suangtuah suh, ngaihngam takin i kiangah a awm tih hre siin.wTgI thenawm hnenah, "Kal leh ta rih la, lo kal leh rawh, naktukah ka pe ang che," ti suh, i kawl reng si chuan.MSA phute tan thatna ui suh, i kuta tih theihna a awm phawt si chuan.NRLALPA chu i himna a ni si a, i ke chu awk lo turin a veng dawn a ni.gQGHlauhna lo awm thutte chu hlau suh la, mi suaksualte chunga tiauna a lo thlenin hlau hek suh.OPI mut hunin i hlau lo ang a, a ni, i mu ang a, tui takin i muhil ang.KOTichuan i kawngah him takin i kal ang a, i ke chu a petek lo ang.AN}I nunna tan nunna a ni ang a, i nghawng tan khawngaihna.eMCKa fapa, i mit ata kiantir suh la, finna leh ngaihruat thiamna dik tak chu vawng tlat rawh;IL A thiamnain tuifinriatte a sah a, chhumte chuan dai a fartir a.KKLALPA chuan finnain leilung a din a, hriatnain vante a tinghet a;VJ%A vuan apiangte tan nuna thing a ni a, a kawl reng apiangte chu an hamtha e.]I3A kawngte chu nunkhaw nawmna kawng a ni a, a kawng zawng zawng chu thlamuanna a ni.NHA kut ding lamah dam reina a awm a, a kut vei lamah sum leh ropuina.YG+Lunghlu sen mi aiin a hlu a; thil i duhthusam theih ang zawng zawngin a hen lo.aF;Tangkaraw peipun aiin a peipun chu a tha zawk si a, a hlep pawh rangkachak tha mi aiin.ME Finna hmu chhuaktu chu a nihlawh a, hriatthiamna hmu chhuaktu pawh.lDQ LALPA chuan a hmangaihte chu a zilhhau thin a ni, pain fa a lawm apiangte a zilhhau thin ang hian.SC Ka fapa, LALPA thununna che ngainep suh la, a zilhhauna che ning hek suh.]B3 Tichuan i buh in chu a lo khat liam ang a, i sawrkhur uain tharin a luang liam ang.QA I sumin LALPA chawimawi la. I thil lo pung hmasa ber zawng zawngte nen;B@I lai tan hriselna a ni ang a, i ruh tan thling a ni ang.L?Mahni ngaihin intifing suh la; LALPA chu tih la, sual kalsan rawh.W>'I kawng zawng zawngah amah hre reng la, i kawngte chu a kawhhmuh zel ang che.O=I thinlung zawng zawngin LALPA ring la, nangma hriatnaah innghat suh;[</Tichuan pathian leh mihring mithmuhah duhsakna leh hming thatna i hlawh dawn nia.s;_Khawngaihna leh thu tak chuan hnuchhawn che suh se, i nghawngah zem tlat la, i thinlung phekah ziak rawh.J: Dam ni leh kum te, thlamuannate a pek belhchhahsak dawn che nia.e9 EKa fapa, ka dan chu theihnghilh suh la, i thinlungin ka thupekte chu zawm reng zawk rawh se;t8aMi suaksualte erawh chu leilung ata tihboral an ni ang a, vervek taka titute chu tihboral phiar an ni ang.O7Mi tluangte chu leilungah hian an cheng ang a, tha famkimte chu chutah chuan an awm reng a;Mi suaksualte erawh chu leilung ata tihboral an ni ang a, vervek taka titute chu tihboral phiar an ni ang.G6Mi tha kawng i zawh a, mi fel kawng chu i zawh zel theihna'n._57A hnena kal reng reng chu an kir leh tawh ngia lo a, nunna kawng an pawh ngai hek lo;E4A in chuan thihna lam a hawi a, a kawngte chuan mitthi lam.W3'A tleirawl lai thian kalsan a, a Pathian thuthlung theihnghilhtu lak ata chu.R2Hmeichhe sual lakah chuan a chhan ang che, kam thluma thlemtu che lakah;11]An kawngte chu a kawi a, an rintlak loh.a0;Thil tha lo tih chu an lawmzawng a ni a, thil sual bengtla lo mai maiahte an lawm thin;I/  Chu'ngte chuan kawng thima kal turin kawng dik chu an kalsan a;f.E Sual kawng ata chhan chuak tur che leh thil awihawm lo sawi mite laka chhanchhuak tur chein;H-  Remhriatnain a veng ang chia, hriatthiamnain a enkawl ang che;W,' I thinlungah finna chu a lut ang a, i nunna atan hriatna chu tui tak a n ang;q+[ Tichuan felna leh rorelna chu i lo hre thiam ang a, hleih neih lohna nen, a ni, kawng tha tinreng pawh.Q*Rorelna kawngte a ven a, a mi thianghlimte kawng a vawn that theihna'n._)7Mi tluangte tan finna dik a chhek khawm thin a, rinawm taka awm thinte tan phaw a ni;g(GLALPA chuan finna a pe thin a, a kaa tang chuan finna leh hriatthiamna a lo chhuak thin a ni:T'!LALPA tih nachang i lo hria ang a, Pathian hriatna chu i chhar chhuak ang.@&{Tangkarua anga i zawn a, ro phum ruk anga i zawn chuan,E%A ni, hriatna i auh a, hriatthiam theihna pawh i auh chuan,O$Finna lama i beng i chhit a, i thinlung hriatna lam atan i pek chuan;@# }Ka fapa, ka thute i dawn a, ka thupekte i khawl khawm a,i" M!Ka thu pawm apiangte erawh chu him takin an awm ang a, thil tha lo hlau loin an awm hle hle ang.G!  Mi mawlte hnungtawlhna chuan anmahni a that ang a, mi ate hlawhtlinnain anmahni a tiboral ang.Ka thu pawm apiangte erawh chu him takin an awm ang a, thil tha lo hlau loin an awm hle hle ang.X  +Chuvangin anmahni kawng rah chu an ei ang a, anmahni suangtuahnain an tlai ang.X +Ka remruat pakhat te mah an duh lo a, ka zilhna zawng zawngte chu an ngainep a.E hriatna chu an huat a, LALPA tihna chu an thlan loh avangin:s aChutichuan min ko ang a, nimahsela ka chhang lo ang: zing takah min zawng ang a, nimahsela min hmu lo ang; In hlauhna thlipui anga a lo thlen a, in vanduaina thawngaleivir anga a lo thlen a, hrehawmna leh manganna in chunga a lo thlen hunin.q ]Chuvangin kei pawh in vanduai ni chuan ka nui ang a, in hlauh hun a lo thlen chuan ka nuihsan ang che u,e EKa remruat zawng zawng chu engmah loah in ngai zawk a, ka zilhna reng reng in pawm duh lo a.O Ka ko che u a, in duh lo a, ka kut ka phar a, tuma'n in ngaisang lo a; Ka zilhna che u lamah hian lo hawi rawh u: ngai teh u, in chungah ka thlarau ka leih ang a, ka thu ka hriattir ang che u. Nangni mi mawlte u, eng chen nge mawlna in ngainat dawn? Eng chen nge hmusittute hmuhsitnaah in hlim ang a, mi ate'n finna in huat dawn?d CMipui inkhawmna lai berah a au a, khawpuiah khaw luhna kawngkhar bulah chuan a au chhuak a.\ 3Kawtthlerah finna chu ring takin a au a, kawtthler thuamahte chuan a aw a chhuah a;[ 1Chutiang chu a ni, hlawknaa duham apiangte kawng chu; a neitute nun a laksak thin.J Chungte chuan anmahni thisen an chang a, an nunna chang ru an ni.D Len chu a lo thlawn maia zar a ni, eng sava mithmuhah pawh.Z /An kete chu thil sual lamah an tlan a, thisen chauh turin an hmanhmawh ruai thin.Q Ka fapa, an zingah chuan tel ve suh la, an kawng ata inthiarfihlim rawh.N Kan zingah lo tel ve la, tangka ip kan intawm dawn nia," te an tihin,S ! Thil hlu tak takte kan nei ang a, rallak sumin kan in kan tikhat dawn nia.Q   Seol angin a nung chungin i lem teh ang, an puma khuarkhuruma tla angin.w  i Hawh te, thisen chhuah turin i chang ang khai, a vang engmah awm loin pawi khawih lote chu i chang ru teh ang;7  k Ka fapa, mi sualin an thlem che chuan zawm suh.S  ! I lu tan parthi mawi tak a ni ang a, i nghawng tan thi ang a ni dawn si a.W  )Ka fapa, i pa zirtirna che chu ngaithla la, i nu zirtirna che chu hawisan suh.a =LALPA tih hi finna bul a ni a; nimahsela mi ate chuan finna leh zirtirna an hmusit thin.Z /Thufing leh a hrilhfiana te, mi fing thu leh an thuril sawite hriatthiamnate chu.y mMi fingten an hriat a, an thiamna te a lo pun a, thil ngai thiam miin rorelna fingte a man a man thiamna tur te,h KMi mawlte remhriatna neihtir tur te, tlangvalte hriatna leh ngaihruat thiamna neihtirna tur lehW )Felna te, rorel te, hleih nei loa hmang hre taka zirtirna pawm dan thiamna te;] 5Finna leh zirtirna, hriat theihna tur te, hriatthiamna thu ngaihruat dan thiamna te;/ ]Israel lal Davida fapa Solomona thufing;Z+Engkim, thaw thei tawh phawt chuan LALPA chu fak rawh se. LALPA chu fak rawh u.1YDarbenthek ri thum miin amah chu fak u la: Darbenthek ri fiak miin amah chu fak rawh u.Engkim, thaw thei tawh phawt chuan LALPA chu fak rawh se. LALPA chu fak rawh u.1Perhkhuang leh tingtangin amah chu fak rawh u. Khuangte leh lamin amah chu fak ula: Tingtang chi hrang hrang leh phenglawngin amah chu fak rawh u.[~-A ropui nasat em avangin amah chu fak rawh u. Tawtawrawt riin amah chu fak u la:x}gA thiltihtheihna boruak zau takah khian amah chu fak rawh u. A thiltih ropui takte avangin amah chu fak u la:O| LALPA chu fak rawh u. Pathian chu a hmun thianghlimah chuan fak u la: { rorel ziak saa an chunga rel turin: Chu chawimawina ch a mi thianghlim zawng zawng chuan an nei hlawm a. LALPA chu fak rawh u.TzAn lalte chu khaidiata phuar a, An mi thate chu thir kawlte buntir tur leh,rorel ziak saa an chunga rel turin: Chu chawimawina ch a mi thianghlim zawng zawng chuan an nei hlawm a. LALPA chu fak rawh u.NyHnam tin, chunga phuba laa, Mi tin, chunga hremna thlentir tur leh,ixIPathian chawimawia fakna chu an kaah awm se la, Khandaih hriam tawn an kutah awm bawk rawh se;ewAMi thianghlimte chu ropuinaha lawm takin awm se la; An khumlaizawlahte hlimin zai rawh se.cv=LALPA chu a mite chungah a lawm si thin a: Thuhnuairawlhte chu chhandamnai a timawi ang.Yu)An hming chu lamin fak se la Khuangte leh tingtang nen amah fakin zai rawh se.ptWIsrael-ho chu an siamtu chungah chuan lawm se la: Zion fate chu an Lalber chungah chuan hlim rawh se.|s qLALPA chu fak rawh u. LALPA chawimawiin hla thar sa u la, Mi thianghlimte inkhawmnaah chuan a fakna hla sa rawh u. rA mite ki chu a chawimawi bawk a, A mi thianghlim zawng zawng fakna chu; Israel fa, a kianga mite fakna chu, LALPA chu fak rawh u. q Chungho chuan LALPA hming chu fak rawh se; A hming chauh chu chawisanin a awm si a: A ropuina chuan lei leh van a khum daih a.A mite ki chu a chawimawi bawk a, A mi thianghlim zawng zawng fakna chu; Israel fa, a kianga mite fakna chu, LALPA chu fak rawh u.Lp Nula leh tlangvalte, Putar leh naupangte u, LALPA chu fak rawh u:Uo! Leia lalte leh mi tinrengte u; Mi liante leh leia roreltu zawng zawngte u:Nn Ram sate leh ran zawng zawngte u; Rannungte leh chungleng savate u:dm? Tlang lian leh tlang te zawng zawngte u; Thing rah duhte leh sidar thing zawng zawngte u:OlMei leh rial te, vur sur leh chhumte u; A thu zawm thin thlipuite u:HkLei atang hian, Nangni drakonte leh tui thuk zawng zawngte u:ejAAni chuan chungho chu kumkhaw tlaitluan atan a tinghet a: Thu, boral lo tur chu, a ruat a.eiAChungho chuan LALPA hming chu fak rawh se: Ani chuan thu a pe a, siamin an lo awm ta si a.[h-Van sangte u, amah chu fak u la, Van chunga tui awmte u, amah chu fak ve rawh u._g5Ni leh thlate u, amah chu fak u la: Arsi engho zawng zawngte u, amah chu fak rawh u.kfMA vantirhkoh zawng zawngte u, amah chu fak u la: A sipaiho zawng zawngte u, amah chu fak rawh u.je MLALPA chu fak rawh u. Van atangte khian LALPA fak u la: Chung lamahte khian amah chu fak rawh u.{dmAni chuan eng hnam chungah mah chutiang chuan a ti ngai lo: A rorel lah chu an hre hek lo. LALPA chu fak rawh u.cc=A thu chu Jakob-ho hnenah a lantir a, A thuruatte leh a rorelte pawh chu Israel-ho hnenah a lantir thin.Ani chuan eng hnam chungah mah chutiang chuan a ti ngai lo: A rorel lah chu an hre hek lo. LALPA chu fak rawh u.sb]A thu chu a tir chhuak a, chung chu a titui a: A thli a tlehtir a, chutichuan tuite chu a lo luang thin.sa]A tui khal chu chhang them nawi angin a paih chhuak thin a: Ama vawhna hmaah chuan tu nge ding thei ang?W`%Vur sur chu beram hmul angin a pe a; Vur tla chu vut angin a theh darh thin.T_A thupek chu leiah hian a tir chhuak a; A thu chu chak takin a tlan thin.[^-I ramri chhungah chuan remna a siam a; Buh tha ber chiin a tikhat thin che a ni.v]c Ani chuan i kulh kawngkharte kalhna thing tlawnte a tikhauh a; I chhunga i fanau awmte chu mal a sawm si a.M\ Aw Jerusalem, LALPA chu fak rawh; Aw Zion, i Pathian chu fak rawh.k[M LALPA chuan amah tihtute chungah chuan lawmna a nei thin, A ngilneihna beiseitute chungah chuan.vZc Ani chu sakawr chakna chungah chuan a lawm lo va: Mihring ke chungahte pawh lawmna reng reng a nei thin lo.SY Ani chuan sa hnenah a ei tur a pe thin, Choak no hram hramte hnenah nen.{XmAni chuan van khi chhum a zam hliahtir a, Leilung atan ruah a buatsaih a, Tlangahte chuan hlobet a totir thin a.cW=Lawm thu sawia LALPA chawimawiin hla sa u la; tingtang nen kan Pathian fakin zai rawh u.bV;LALPA chuan thuhnuairawlhte chu a chelh reng a: Mi suaksualte chu leiah a titlawm thin.mUQKan Lalpa chu a ropui a, thiltihtheih lamah pawh chak tak ani a; A finna chuan tawpintai a nei lo.HTArsi tam chin a chhiar a; An hming a vuah theuh hlawm thin a.ESLungchhiate chu a tidam a, An hliamnate chu a tuam thin a. RChu chu a nuamin, fak hi a awm reng a ni. LALPA chuan Jerusalem chu a din leh a; Israel hnawh chhuahhote chu a hruai khawm leh a.BQ LALPA chu fak rawh u; Kan Pathian faka zai hi a tha si a;P7 LALPA chu fak rawh u.O LALPA chu kumkhuain lalah a thu ang, Aw Zion, i Pathian chu chuan zawng zawng thlengin lalah a thu ang.LALPA chu fak rawh u.N' LALPA chuan mikhualte chu a vawng tha thin a; Pa nei lo leh hmeithai chu a chelh reng thin a; Mi suaksualte kawng erawh chu a tiletling thin.M#LALPA chuan mitdelte mit a tizvar thin a; LALPA chuan kun ngawih ngawihte chu a kai tho thin a; LALPA chuan mi felte chu a hmangaih thin a;LAni chuan hnehchhiahna tuarte tan ro a rel thin a; Ani chuan riltamte hnenah chaw a pe thin: LALPA chuan mi tangte a chhuah thin a; KAni chu lei te, van te, Tuifinriatte leh an chhunga awm zawng zawng siamtu a ni; Ani chuan thutak kumkhua atan a vawng tha thin a;fJCJakoba Pathian tanpuitua nei chu, lawm takin a awm thin, LALPA Pathiana beiseina neitu chu:|IoA thawin a chauhsan a, ani chu a leilungah a kir leh a; Chu mi ni ngei chuan a ngaihtuahnate chu a bo nghal a ni.gHEMi liante chu ring suh u la, Mihring fapa, tanpuina reng reng awm lohna chu, ring hek suh u.kGMKa dam chhung zawngin LALPA chu ka fak ang a: Ka nun chhung zawngin ka Pathian fakin ka zai ang.?F yLALPA chu fak rawh u. Aw ka nunna, LALPA chu fak rawh.EKa ka hian LALPA fakna thu a sawi ang; Tin, tisa zawng zawng hian a hming thianghlim chu kumkhaw tlaitluanin fak rawh se.nDSLALPA chuan amah hmangaihtute zawng zawng chu a vawng tha thin a; Mi suaksual erawh chu a tiboral vek ang;Ka ka hian LALPA fakna thu a sawi ang; Tin, tisa zawng zawng hian a hming thianghlim chu kumkhaw tlaitluanin fak rawh se.hCGAmah tihtute duh chu a hlawhtlintir ang a; An au thawm a hria ang a, anni chu a chhandam ang.hBGLALPA chuan akotu zawng zawngte chu a hnaih thin a. Tih tak zeta amah kotu zawng zawngte chu.nASLALPA chu a awm dan zawng zawngah a felin, A thiltih zawng zawngah mi khawngaih thei tak a ni thin.M@I kut i phar a, Thil nung zawng zawng chakna chu i tihrehsak thin.l?OI thil siam zawng zawng mitte chuan an nghak thin che a ni; Nangin a hun takah an chaw i pe thin.x>gLALPA chuan tlute zawng zawng ch a chelh reng thin a, Kun ngawih ngawiha awm zawng zawngte chu a kaitho thin.l=O I ram chu chatuan ram tur a ni a, I thu neihna chu chhuan awm chhung zawng zawgin a awm reng ang._<5 Mihring fate hnanah a thiltih ropui takte leh, A ram mawina ropuizia hriattir turin.V;# I ram ropuizia thu saiwin, I thiltihtheihna thu chu titiah an la hmang ang;y:i Aw LALPA, i thilsiam zawng zawng chuan i hnenah lawm thu an hril ang a; Mi thianghlimte pawhin an fak ang che.n9S LALPA chu engkim chungah pawh a tha a ni; A lainatnate chu a thil siam zawng zawng chungah a awm a.^83LALPA chu mi khawngaih thei, lainatnaa khat; Thinnel, ngilneihna nasa tak nei a ni.i7II thatna ropui tak an hriat reng chu an sawi ang a, I felna thu hi hlim takin hlaah an sa ang.p6WMiten i thiltih rapthlak takte chakzia chu an sawi ang a; Kei pawhin i ropuizia ka hriattir bawk ang.R5Nangmah chawimawina ropui tak leh, I thimak tihte chu ka ngaihtuah ang.4uChhuan khatin chhuan dang hnenah i thiltihte chu an fak chhawng zel ang a. I thiltih ropi takte chu an hriattir ang.`37LALPA chu a ropui a, nasa taka fak tur a ni; A ropuizia chu chhui chhuah rual ani lo.N2Ni tin, ka fak ang chia; I hming hi kumkhaw tlaitluanin ka fak ang.b1 =Aw Lalber, ka Pathian, ka chawimawi ang chia: I hming hi kumkhaw tlaitluanin ka fak ang.C0A ni, LALPA Pathiana nei mite chu lawm takin an awm thin.F/Kan bawngpaten phur thur thur se la, Kan ran rualte rawktu leh hruaibotu awm loin Kan kawtthlerahte mangang au thawm awm lo se la.A ni, LALPA Pathiana nei mite chu lawm takin an awm thin.. Kan buhzemte lo khatin Thil tinreng awm reiruiin, Kan beramte pawhin no sang tam tak, Sing tam tak kan phulahte hring se la,|-o Thlai thang duang ang mai, Kan fapate thang duang se la; Kan fanute pawh lal in kil Lung chher mawi ang lo ni se;$,? Mi chhanchhuak la, mikhualte kut ata mi chhanhim ang che. An ka chuan thu engmah lo mai mai an sawi thin a, An kut ding lam chu kut ding lam dik lo a ni.+w Amah chu a ni, lalho hnena chhandamna pe a, Khandaih mi tikhawlo thei laka a chhiahhlawh Davida chhanchhuaktu chu ni.{*m Aw Pathian, nangmah chawimawiin hla thar ka sa ang a: Perhkhuang hrui samw nei mi nen enangmah fakin ka zai ang.J) An ka chuan dawt a sawi a, Chhechham chung pawhin dawt an sawi.(wChung lam atangin i kut rawn ban la; Mi chhan chhuak la, tui lian atate hi mi chhanhim ang che, Mikhualte kut ata hi;f'CKawl phettir la, anniho chu tidam ang che; I thalte chu kap chhuak la, tibuai nuai ang che.g&EAw LALPA, i vante tikunin lo chhuk la: Tlangte chu khawih ang che, tichuan a khu chhuak ang.`%7Mihring hi engmah lo mai ang a ni a: A dam chhung nite chu hlim ral thin ang hi a ni.$yLALPA, mihring hi eng nge maw a nih a, i hriat thin ni? Mihring fapa pawh hi eng nge maw a nih a, i ngaihtuah thin ni?#Ka ngilneihna leh ka kulhpui, Ka kulhbing sang leh mi chhanhimtu, Ka pawh leh ka rinna nghahna, Ka hnuaia ka mite tudawl thintu chu a ni." LALPA ka lungpui chu fakin awm rawh se, Ani chuan ka kutte hi ral kah a zirtir thin a, Ka kut zungtangte hi bei turin a zirtir bawk thin:! I ngilneihna avangin mi dotute chu tiboral la, Ka nuna timangangtu zawng zawng chu tiboral ang che; I chhiahhlawh ka ni si a.m Q Aw LALPA, i hming avangin mi tiharh la: I felna avangin ka nuna hi manganna ata hruai chhuak ang che.I ngilneihna avangin mi dotute chu tiboral la, Ka nuna timangangtu zawng zawng chu tiboral ang che; I chhiahhlawh ka ni si a.{ I duhzawng tih mi zirtir ang che; ka Pathian i ni si a: I thlarau chu a tha a ni; ram dik takah chuan mi hruai ang che.lO Aw LALPA, mi dotute lakah chuan mi chhanhim ang che: I mi thuhruk turin i hnenah ka lo tlan a ni.0WZingah chuan i ngilneihna thu mi hriattir ang che; Nang ka ring si thin chia: Ka kalna tur kawng chu mi hriattir ang che; Ka rilru hi i hnenah ka dah tlat si thin a.1YAw LALPA, mi chhang thuai ang che; ka thlarau a chauh dawn hi: Ka lakah hian i hmai thup suh ang che; Chutilochuan khuarkhuruma chhukte ang maiin ka lo awm dah ang e.hGKa kutte hi i lamah ka phar thin a: Ka nunna hi, ram chau tak angin, nangmahah a tuihal thin.Hmasang nite chu ka hre reng thin a; I thiltih zawng zawngte chu ka ngaihtuah thin a: I kut hnathawhte chu ka chhut thin.iIChuvangin ka thlarau hi ka kawchhungah a chau a; Ka thinlung hi ka kawchhungah a mangang ta a.}Dotu chuan ka nunna a tiduhdah si a; Ka nun hi leiah a vaw thlu a: Thi tawh daihte angin, hmin thim takahte mi awmtir a.{mI chhiahhlawh chungah hian rorel suh ang che; I mithmuhah chuan mi nung reng reng thiam chang an awm dawn si lo. Aw LALPA, ka tawngtaina hi ngaithla la; khawngaih ka dilnaah hian beng lo chhi la: I rinawmna avang leh i felna avangin mi chang ang che.)I hming ka fak theihna'n, ka nuna hi tan in atangin hruai chhuak ang che: Mi felte chuan mi hual vel ang; Nangin tha taka mi tih dawn avangin.(GKa au thawm hi ngaithla ang che; nasa taka tihhniamin ka awm ta si a: Mi tiduhdahtute lakah hian mi chanhim ang che; ka aiin an chak zawk si a.I hming ka fak theihna'n, ka nuna hi tan in atangin hruai chhuak ang che: Mi felte chuan mi hual vel ang; Nangin tha taka mi tih dawn avangin.`7Aw LALPA, ka au chia; "Nang chu ka inhumhimna, Mi nung rama ka chanvo i ni," ka ti a.$?Ka ding lam hi thlek la, en teh; tumah mi hria reng reng an awm tak loh hi: Ka inhumhimna a awm ta lo a; tumah reng rengin ka nunna hi an ngaihsak ta lo. Ka thlarau chu chhungah a chauh lai kha, nangmah ngeiin ka kawng chu i hria a. Ka kalna kawngah hian ka awhna'n thang an kam ru a.OA hmaah ka mangan thu ka sawi a; A hmaah ka buaina ka hriattir thin.R Ka awin LALPA chu ka au a; Ka awin LALPA hnenah khawngaihna ka dil thin.`7 Keiin ka kal pelh lai takin, Mi suaksualte chu anmahni lenahte chuan tlu lut rawh se.: k Ka awhna'na thang an kam lekah chuan mi humhim ang che, Thil tisualtute thang lakahte nen.Keiin ka kal pelh lai takin, Mi suaksualte chu anmahni lenahte chuan tlu lut rawh se. Aw PATHIAN, Lalpa, ka mitin i lam a en si thin a: Nangmahah chuan ka rinna ka nghat thin; ka nunna hi saruakin hnutchhiah suh ang che.[ -Mi'n lei a leh a, a tihsawm ang hian, Ka ruhte hi thlan kovah tihdarhin a awm a.| oAn roreltute chu lungpui sirah paih thlakin an awm a; Anni chuan ka thute chu an ngaithla tawh ang; a thlum si a.2 [Mi fel chuan mi vaw rawh se, khawngaihna a ni ang; Mi zilhhau rawh se, lua hriak thih ang a ni a; Ka luin duh lo suh se: An suahsualn pawhin ka tawngtai zel dawn si a..SSuahsualna thilte Thil tisual mite tihpui tur chuan, Ka thinlung hi thi tha lo reng reng lamah chuan thlektir suh la: An ei tur tak takte chu mi eitir suh ang che. 5N~~5}}}?}||`{{~{zzGzyyuy!xxOwwwvv_uu{ttt>>==<<[Thinlunga chapo apiangte chu LALPA tana tenawm an ni; inthurual mah se, hrem lohin chhuah an ni lo ang.s=_LALPA'n thil zawng zawng hi chhan nei theuhin a siam a, a ni tak e, mi suaksualte pawh hi ni tha loa tan.]<3I hnate chu LALPA kawltir rawh. Tichuan, i thil ruahmante chu tihnghehin a awm ang.b;=Mi ama ngaihin a kawng zawng zawng a thianghlim a; nimahsela LALPA'n rilrute a buk thin.c: ARilru lo ruahman lawkna chu mihring chan a ni a, lei chhanna erawh chu LALPA atangin a ni.X9)!LALPA tihna chu fina zirtirtu ani a; inngaihtlawmna chu chawimawia awmna a ni.=8s Thununna duh lo chuan a thlarau a ngainep a ni, zilhhauna pawm erawh chuan hriat thiamna a chang ang.LALPA tihna chu fina zirtirtu ani a; inngaihtlawmna chu chawimawia awmna a ni.@7{Nunna zilhhauna pawm thin chu mi fing zingah a tel ang.D6Hlim hmelin mi a tilawm a, chanchin lawmawmin mi a tiharh._57LALPA chu mi suaksual lakah chuan a hla a, mi fel tawngtai erawh chu a ngaithla thin.q4[Mi fel thinlung chau ngun takin a chahng a, mi suaksual ka erawh chuan thil tha lo a chhak chhuak thin.\31Mi duham chuan ama chhungkua a tibuai thin a, tham hawtu erawh chu a hmuingil ang.f2ERemruatna tha lo chu LALPA tana thil tenawm ani a, mi thianghlim thu erawh chu benglut a ni.\11LALPA'n mi chapo in chu a kar phawng ang a, hmeithai hmun erawh chu a tinghet ang.i0KMi fing tan chuan nunna kawng hi a chung lamah a kal a, nnuai lama Seol chu a kalsan theihna'n.9/mA hun taka chhanna dik hirat hi a va lawmawm em!`.9Remruat lawk loa thil tih a hlawhtling duh lo. Remhria an tam chuan a hlawhtling thin;p-YFinna nei lote chuan atna hi an hlimna a ni a, mi thil hre thiam mi erawh chuan a kawng a tingil thin.Q,Fapa fing chuan pa hlim a siam a, mi a erawh chuan a nu a ngainep thin.\+1Mi thatchhe kawng chu hlingpal ang a ni a, mi tluang kawng chu lamliana siam a ni._*7Mi thinchhia chuan inhauna a chawk tho a, ,mi thluak nem erawh chuan inhauna a tireh.f)EHmangaihna awmnaa an hnah chawa rin chu huatna awmnaa bawngpa chawm thau ei aiin a tha zawk.Z(-LALPA hlauhna nen tlemte neih chu tam tak neiha buaina neih ai chuan a tha zawk.{'oHrehawm tuartu tan ni zawng zawng mai hi a tha lo vek a, thinlung hlim mite rawh chuan ruai a theh reng mai a ni.e&CHriathiamna thinlung neitu chuan hriatna a zawng a, mi a ka erawh chu dawtin a inhrai thin.g%G Thinlung hlimin hmel hlim a siam a, thinlung lungngaihna erawh chuan rilru a tilungchhe thin.c$? Hmusit ching mi chuan zilhhauva awm a ngaina lo a, mi fing hnenah chuan a kal duh lo ang.\#1 Seol leh Abadon LALPA a hmu tlang a, mihring thinlung chu a va hmu chiang dawn em!I"  Kawng pensantu thununa chu a na, zilhhau hawtu chu a boral ang.f!E Mi suaksual kawng chu LALPA tnaa tenawm ani a, felna kawng zawhtu erawh chu a hmangaih thin.i KMi suaksual inthawina chu LALPA tana tenawm a ni; mi tha tawngtaina erawh chu a lawmzawng a ni.`9Mi fing hmui chuan hriatna a tidarh a, mi a thinlung erawh chuan chutiang chu a ti lo.[/Mi fel inah chuan sum tam tak a awm a, mi suaksual hlawkna erawh chu buaina a ni.gGMi a chuan a pa thununa a ngainep thin a, zilhhauna ngaisang chuan hmang hre takin a ti thin.b=Lei dik tak chu nunna thing a ni a, luhlulna awmna erawh chu thinlung lungchhiatna a ni.SLALPA mit chu hmun tinah a awm a, thil tha lo leh tha a enthla reng thin.r]Mi fing lei chuan fina thu dik a chhakchhuak thin a, mi a ka erawh chuan thu atthlak a chhakchhuak thin.e EChhanna nemin thinur a tikiang thin a, tawng huatthlala erawh chuan thinur a chawk tho thin.y#Lal duhsakna chu fing taka titu chhiahhlawh chungah a awm a, a thinurna erawh chu mualphona thlentu chungah a awm ang.N"Felnain hnam a chawimawi a, sualna erawh chu hnam tin, tan hmingchhiatna a ni.Lal duhsakna chu fing taka titu chhiahhlawh chungah a awm a, a thinurna erawh chu mualphona thlentu chungah a awm ang.s_!Ngaihthiamna nei mi thinlungah chuan finna a cheng thin a. Mi a chhung lama awm erawh chu a lang sa reng.oW Mi suaksual chu a thiltih sualah chuan theh luh a ni a, mi fel erawh chuan a thihnaah nghahfak a nei.nUMi rethei hnehchiahtu chu a siamtu hnehchhiah a ni a, tlachhamte khawngaihtu chuan a chawimawi a ni.MRilru dam chu tisa nuna a ni a, itsikna erawh chu ruh mawihna a ni.iKThinur har mi chu finna nasa tak nei mi a ni a, mi ti thawt thawt erawh chuan atna a chawimawi.b=Mipui tamnaah chuan lal ropuina a awm a, mi tlemnaah erawh chuan lal fapa boralna a awm.KLALPA tihna chu nunna tuikhur a ni. Thihna thang hawisanna turin.]3LALPA tihnaah chuan rina chak tak a awm a, a fate chuan inhumhimna hmun an nei ang.a;Hretu dik chuan mite a chhanchhuak a, dawt chhak chhuak mi chuan bumna a tichhuak thin.M Mi fing lallukhum chu a sum ani a, mi ate atna chu atna ngawt a ni.q [Thawhrimna zawng zawngah hian hlawkna a awm a, kaa sawi mai mai erawh chuan tlakranna mai a thlen a ni. Thil tha lo suangtuahtute chuan an tisual a ni lo'm ni? Thil tha suangtuah mi-ah erawh chuan zahngaihna leh thutak a awm ang.i KTupawh thenawmte hmusit chuan thil a tisual a ni; mi rethei lainattu erawh chu a eng a thawl e.d AMi rethei chu a thenawmte ngei pawhin an hua a, mi hausa erawh chuan thian tam tak an nei.NSual chu mi tha hmaah a kun a, mi suaksual chu mi fel kawngka bulah.Z-Mi mawl chuan atna an rochung a, mi remhria erawh chuan hriatna khumtirin a awm.jMThinram mi chuan atthlak takin thil a ti ang a; tin, thil sual suangtuah hmang mi chu huat a ni.oWMi fing chuan a hlauthawng a, sual a kalsan thin a; mi a erawh chu a intihuai a, mahni a inring thin.W'Mi mawl chuan thu tin a ring a, mi remhria erawh chuan a kalna a en tha thin.mSThinlunga hnungtawlh mi chu ama duh danin a khat ang a; mi tha chu amah leh amah a intilungawi ang.N Nuihnaah pawh rilru lungngaihna a awm a, hlim tawpna chu rihna a ni.T! Mi ngaiha kawng dik ni awm taka lang, a tawp chu thihna kawng ni si a awm.V% Mi suaksual in chu tihchhiat a ni ang a, mi dik puan in erawh chu a vul ang.[/ Mahni lungngaihna mahni chau hriat ani a, a lawmna pawh mi dangin an hriatpui lo.h~I Mi ate chuan thiam loh channa hi an ngai lelo a, mi dik zingah erawh chuan duhsakna tha a awm,[}/Remhre finna chu mahni awm dan hriat hi a ni a, mi ate atna erawh chu bumna a ni.R|Mi a hnen ata chu kal chhuak rawh, amahah chuan hriatna ka i hmu lo ang.}{sHmusit ching mi chuan finna a zawng a, a hmu thin lo a; hriatthiamna neitu tan erawh chuan fina hi awlsam tak a ni.Yz+Hretu dik chu a daw lo ang a, hretu dik lo erawh chuan dawt a phuh chhuak thin.wygBawngpa awm lohnaah chuan bawng chaw dahna a fai thin a; amaherawhchu pun hle-na chu bawngpa thahruiah a awm.]x3Mi a kaah chuan chapona tiang a awm a, mi fingte ka erawh chuan anmahni a hum thin.Tw!Dik taka awm mi chuan LALPA a tih a, mi tihmawh erawh chuan a hmusit a ni.bv ?Hmeichhe fing zawng zawngin in an sa a, a a erawh chuan anmahni kut ngeiin an thiat thin.cu? Mi fel chuan a rilru tihtlaina'n a ei thin a, mi suaksual pum erawh chuan a tlachham ang.:tm Tiang hmang duh lo chuan a fa a hua a ni, a hmangaihtu erawh chuan a thunun chawt thin.Mi fel chuan a rilru tihtlaina'n a ei thin a, mi suaksual pum erawh chuan a tlachham ang.rs] Mi rethei leilehah chuan hchaw tam tak a awm a; nimahsela rorel dik lo awmna chu tihchhiatin a awm thin.qr[ Mi tha chuan a tute thlenga rochun tur a hnutchhiah thin a, mi sual sum chu mi fel tan khawlkhawm a ni.bq= Thil sualin mi sual chu a zui zel thin a, mi fel erawh chu thil thaa thungrulh a ni ang.Yp+ Mi fing pawl la, i lo fing ang a, mi a pawl erawh chu hrehawm tura phahna a ni.qo[ Duhthusam puitlina a lo awm chu rilru atan a thlum a, mi ate tan chuan sual kalsan hi thil tenawm a ni.n Thununna duh lotu chungah chuan pachhiatna leh mualphona a thleng ang a, zilhhauna ngaisangtu erawh chu chawimawi a ni ang.Xm) Zualko suaksual chu thil sualah a tlu lut thin a, palai rinawm chu damna a ni.Zl- Remhria zawng zawngin finnain an thawk a, mi a erawh chuan atna a zar darh thin.Tk! Hriatna tha chuan duhsakna a dawntir a, mi vervek kawng eawh chu a bumboh.Qj Mi fingte zirtirna chu nuna tuikhur a ni, thihna thang hawisanna turin.si_ Thu chu ngai nep apiang chuan boralna an inthleng ang a, thupek tih apiang erawh chu lawmna pek a ni ang.fhE Beiseina tihkhawtlai hian thinlung a tina a, duhthusam lo thleng erawh chu nunna thing a ni.kgO Engmah lo mai maia sum deh chhuah chu tihriral a ni ang a; thawhrimna khawl erawh chu a pung ang.af; Chapona chuan inhauna mai a tichhuak a, thununna tha mi hnenah erawh chuan finna a awm.Ye+ Mi fel eng chu a eng tha hle a, mi suaksual khawnvar erawh chu tihmih a ni ang.Md Mi hausa chuan intlanna a nei a, mi rethei erawh chuan a nei ve lo.Sc Hausaa ingnai engmah nei lo an awm a, retheia inngai hausa hle si an awm.gbG Felna chuan dik taka awmte chu a veng thin a, suahsualna erawh chuan mi sual a theh tlu thin.^a5 Mi fel chuan dawt a hua a, mi suaksual erawh chu a renawm a, mualphona a thlen thin.` Mi thatchhe rilru chuan thil a duh thin a, nimahsela engmah a nei chuang lo a, mi taima rilru erawh chu tihtlai a ni ang.k_O A ka veng tha chuan a nunna a veng tha a ni a, a ka zau tkaa ang erawh chuan boralna a chang ang.h^I Mi tha chuan a kaa thu chhuak rah a dawng a, bum hmangte duhzawng erawh chu tharum thawh a ni.u] e Fapa fing chuan a pa thununna a pawisa thin a, hmusit ching mi erawh chuan zilhhauna a ngaithla duh thin lo.R\ Felna kawngah chuan nunna a awm a, chu mi kawngah chuan thihna a awm lo.'[G Mi thatchhia chuan ramvaka a kah rawh tur a nei lo. Mihring sum hlu chu taihmak a ni.Felna kawngah chuan nunna a awm a, chu mi kawngah chuan thihna a awm lo.hZI Mi fel chu a thenawm tan hruaitu a ni a. Mi suaksualte kawng erawh chuan bona a thlensak thin.TY! Lungkham neih hian mi a tihrehawm a, thu tha erawh chuan mi a tilawm thin.nXU Mi taima kut chuan rorelna a keng ang a, mi thatchhia erawh chu hna rim tak thawk tura tih a ni ang.NW Mi fing chuan fina a thup a. Mi a thinlung erawh chuan atna a puang.`V9 Hmui dawthei hi LALPA tenzawng tak ani a, dik taka titute erawh chu a lawmzawng an ni.sU_ Mi felte chungah chuan pawi khawihna a thleng lo ang a, mi suaksualte erawh chu thl tha loin an khat ang.lTQ Thil tha lo suangtuahtue thinlungah chuan buymna a wm a, remna roreltute pawh chuan lawmna an nei.jSM Thu tak hmui chu kumkhuain tihngheh a ni ang a, lei dawthei erawh chu rei lo tea tan chauh a ni.cR? Khandaih chhun anga na taka mi chhun thu sawi an awm a, mi fing lei erawh chu damna a ni.MQ Thu dik sawi chuan felna a entir a, hretu dik lo erawh chuan bumna.TP! Mi a buaina chu a lang nghal a, mi fing erawh chuan mualphona a thup thin.^O5 Mi a kawng chu ama mitah chuan a dik a, mi fing erawh chuan rorel an ngaichang thin.fNE Miin a tawngkam chhuak rah chu a seng ang a, ama kut thiltih ngei chu a hnena hlan a ni ang.cM? Mi sual chu ama hmuia chhuak ngeiin a awk thin a, mi felte erawh chuan buaina an pumpelh.dLA Mi suaksualte chuan mi tha lote len an duh a, mi felte bul erawh chuan rah an chhuah thin.aK; A lei lettu chuan chhang a ngah ang a, mi lelo tih dan zawmtu chu finna nei lo mi a ni.kJO Mi fel chuan a ran nuna a engto a, nimahsela mi suaksual zahngaihna nem ber pawh hi a rawng a ni.lIQ Mahni inngaihlua chhang pawh nei si lo ai chuan, tuma ngaihsan loh chhiahhlawh nei chu a tha zawk.XH) Mi a fin dan ang zela fakin a awm ang a, mi luhlul erawh chu hmuhsit a ni ang.iGK Mi suaksualte chu paih thlakin an awm a, an bo thin a, mi fel chhung erawh chu an awm reng ang,zFm Mi suaksual tawngkam chu thisen chhuah tura channa a ni a, mi dik tak ka erawh chuan anmahni a chhan chhuak ang.WE' Mi fel ngaihtuahnate chu a fel a, mi suaksualte remruat erawh chu bumna a ni.vDe Hmeichhe khawsak tha chu a pasal tan lallukhum a ni a, zahpuiawm tak thil ti erawh chu a ruh timawihtu a ni.jCM Mihring chu suahsualnain tihngheh ani lo ang a, amaherawhchu mi fel dinhmun chu a nghing lo ang.nBU Mi tha chuan LALPA duhsakna a hlawh ang a, suahsualna rilru pu mi erawh chu thiam loh a chantir ang.iA M Thunnuna ngaina mi chuan hriatna a ngaina thin a, zilhhauna haw mi erawh chu ramsa ang mai a ni. @ Ngai teh, mi fel mah leiah hian thungrulh an nih chuan, mi suaksual leh thil tisualtu chu eng ang taka nasa lehzual ni ang maw!O? Mi fel rah chu nunna thing a ni a, mi fing chuan mi rilru a hneh thin.Ngai teh, mi fel mah leiah hian thungrulh an nih chuan, mi suaksual leh thil tisualtu chu eng ang taka nasa lehzual ni ang maw!q>[ Mahni chhungkua tibuaitu chuan thli a rochung ang a, mi a chu mi thinlung fing chhiahhlawhah a awm ang.Q= A sum ring mi chu a vuai ang a, mi fel erawh chu hnim angin a duah ang.< Thahnemngai taka thatna zawngtu chuan duhsakna a zawng a ni a, pawikhawih tur zawngtu erawh chu, ama chungah a thleng ang.l;Q Buh kawmpuitu chu miin anchhia an lawh ang a, a zuartu lu chungah erawh chuan malsawmna a awm ang.b:= Mi thilphal nunna chu tihthauin a awm a, tui leih thintu chuan mahni pawh a inleih a ni.Z9- Sem darh chu pun lehzualna a ni a, mamawh tawka liam kawmpui chu tlakranna a ni.d8A Mi fel duhthusam chu thil tha chauh a ni a, mi suaksual hmachhuan erawh chu thinurna a ni.b7= Hmeichhe hmeltha ngaihruat thiamna nei lo chu vawk hnara rangkachak khang vuah ang a ni.6 Inthurual mah se la, mi suaksualte chu hrem lohin an chhuak lo ang a, mi fel thlahte erawh chu chhan chhuahin an awm ang.s5_ Mi rilru kawhmawhte chu Lalpa tana tenawm an ni a, an kawnga mi fel famkimte erawh chu a lawmzawng an ni.^45 Felna nghet taka ding mi chuan nunna a chang ang a, thil sual umtu chuan ama thihna.m3S Mi suaksual chuan bumna hlawh a dawng thin a, felna tuhtu erawh chuan a tak tak hlawh a dawng thin.t2a Zahngaithei mi chuan ama nunna atan tha a ti thin a, mi nunrawng erawh chuan ama tisa buaina a thlen thin.Z1- Hmeichhe tha chuan zahawmna a chang ang a, pawng lak ching miin sum a chang ang.0' Tupawh ram dang mi tana mawhphurtua insiam chuan lungngaihna a insiam ang a. Mawhphurtua insiam hawtu erawh chuan ngaihngam taka awmna a nei.a/; Inhruaina fing awm lohnaah chuan mite an tlu thin a, remruat thiam tamnaah himna a awm.i.K Mi kamtam tei ruai mi chuan thurukte a tilang a, mi rilru rinawm nei mi chuan thil a thup thin.Y-+ A thenawm hmusittu chua fina a nei lo a, hriatna nei mi erawh chu a ngawi thin.`,9 Mi felte malsawmnain khua chawimawiin a awm a, mi suaksualte ka erawh chuan a tichhia.i+K Mi felte chunga thil a tluan laiin khua a hlim a, mi suaksualte an thihin au dur durna a awm a.*w Pathian ngaihsak lo mi chuan a kain a thenawmte a tiboral a, mi fel erawh chu hriatna vangin chhanchhuahin a awm ang.\)1 Mi fel chu manganna ata chhuakin a awm a, mi suaksualin a hmun chu a luah thung a.n(U Mi suaksual chu a thihin a hmachhuan chu a boral ang a, thil tha lo titute nghahfak chu a boral ang.' Mi dik tak felna chuan anmahni a chhan chhuak ang a, vervek taka titute erawh chu anmahni pawikhawihna ngeia manin an awm ang.q&[ Mi tha famkim felna chuan a kawng a kawhhmuh ang a; mi suaksual erawh chu ama suahsualnain a titlu ang.o%W Thinur ni chuan sum leh paiin tangkaina a nei lo ang. Felna erawh chuan thihna ata a chhanchhuak ang.r$] Mi fel rilru thatna chuan anmahni a hruai ang a, mi vervekte luhlulna erawh chuan anmahni a tiboral ang.Z#- Chapona a lo awmin mualphoin a lo awm a, inngaitlawmte hnenah chuan finna a awm.f" G Bukna dik lo hi LALPA mithmuhin thil tenawm ani a, khin dik chiah erawh chu a lawmzawng a ni.m!S Mi fel ka chuan pawm tlak chu a hria a, mi suaksual ka erawh chu chaltlai takin a tawngchhuak thin.C  Mi fel ka chuan fina a chhak chhuak a, tawng chaltlai lei erawh chu tanchhum a ni ang.Mi fel ka chuan pawm tlak chu a hria a, mi suaksual ka erawh chu chaltlai takin a tawngchhuak thin.b= Mi felte chu tihsawnin an awm lo ang a, mi suaksualte erawh chu leilungah an awm lo ang.pY Mi dak tak tan LALPA kawng chu kulhbing a ni ang a, thil tha lo titu tan erawh chuan boralna a ni ang.]3 Mi fel nghahfak chu lawmna a ni ang a, mi suaksual hmachhuan erawh chu a boral ang.fE LALPA tihna chuan dam chhung ni a tisei a, nimahsela mi suaksual kumte chu tihtawi a ni ang.Z- Ha tan uain thur leh mit tan meikhu angin mi thatchhia chu a tirtu tan a ni ang.dA Thawngaleivir a lo virin mi suaksual chu a boral a, mi fel rawh chu chatuan lungphum a ni.kO Mi suaksual chu, a hlauh ang ngeiin a chungah a lo thleng ang: mi fel duhthusam chu pek a ni ang. Mi a tan chuan thil sual tih hi nuamsip bawlna ang a ni a, chutiang bawk chuan hriatthiamna nei mi tan chuan finna chu a ni.R LALPA malsawmna chuan a tihausa thin a, lungngaihna a belhchhah thin lo.]3 Mi fel ka chuan mi tam tak a chawm a, mi a erawh chu hriatthiamna tlachhamin a thi.gG Mi fel lei chu tangkaraw tha mi ang a ni a, mi suaksual thinlung erawh chu engmah hu a ni lo.mS Thu tam takah chuan a bawhchhiatna a awm thin a, a ka sum thei mi erawh chuan fing takin a ti thin.a; Huatna zepte chu hmui dawthei nei mi a ni a, mi relna thu chhakchhuak mi chu mi a a ni.`9 Thununna pawm chu nuna kawngah a awm a, zilhhauna hawisantu erawh chuan a tisual thin.S Mi fel thawhrimna chuan nuna a thlen a, mi suaksual hlawkna chuan sualna.\1 Mi hausa sum chu a khawpui nghet a ni a; mi rethei boralna chu an pachhiatna a ni.^5 Mi fingte chuan hriatna an khawl khawm a; mi a ka erawh chu boral hnaih rengna a ni.}s Ngaihruat dik thiam mi kaah chuan finna hmuh a ni a; amaherawhchu hriatthiamna nei lo mi hnungzang tan tiang a awm.j M Huatnain inhauhna a chawk chhuak a, hmangaihna erawh chuan bawhchhiatna zawng zawng a khuh thin.Z - Mi fel ka chu nunna tuikhur a ni a, mi suaksual ka erawh chu nunrawnnain a tuam.L  Mit siaitu chuan lungngaihna a thlen a, mi a kamtam chu a tlu ang.o W Ngil taka kal chu, muanawm takin a kal thin a, a kawng tikhawlotu erawh chu hriat chhuahin a awm ang.\ 1 Mi fing chuan thinlungin thupekte a dawng thin a, mi a kamtam erawh chu a tlu ang._7 Mi fel hriat rengna chu malsawmna ani a, mi suaksual hming erawh chu a tawih ral ang.^5 Mi fel lu-ah chuan malsawmnate a awm a, mi suaksual ka erawh chu nunrawnnain a tuam.~u Buh seng laia inchhek khawl chu fapa fing a ni a, a seng hun laia muhil erawh chu fapa, mualphona thlen thintu a ni.fE Kut dawngdah chuan retheihna a thlen thin a, mi taima kut erawh chu a hausakna a thlen thin.uc LALPA chuan mi fel nunna chu riltam a phal lo ang a, mi suaksualte duhthusam erawh chu a paih bosak thin a.^5 Suahsualna ro chuan hlawkna a nei lo a, felna erawh chuan thihna ata a chhan chhuak.W ) Solomona thufing - Fapa fingin pa lawm a siam a, fapa a erawh chu nu rihna ni.eC Nimahsela chutah chuan mitthi an awm tih leh a mi sawmte chu Seol rila awm an nih a hre lo.&E 'Ruk tui chu a thlum a, a ruka chhang ei chu a tui a ni,' a ti a.Nimahsela chutah chuan mitthi an awm tih leh a mi sawmte chu Seol rila awm an nih a hre lo.jM 'Mi mawl apiangte chu he lamah lo kal rawh u,' tia ko turin; tin, hriatna nei lote hnenah chuan,$~C Kawnga lo kal apiangte chu,G} A kawngkaah a thu thin a, khua hmun sangtea thutphahah chuan,L| Hmeichhe a chu a awm hle hle thei lo a, a mawl a, engmah a hre lo.c{? I lo fin chuan, i tana fing i lo ni ang. Hmusittu i nih chuan nangmah chauhin i tuar ang.Sz Keimahin i nite chu tihpun a ni ang a, i dam chhung kumte chu a pung ang.Uy# LALPA tih hi finna bul a ni a, mi thianghlima hriatna hi hriatthiamna a ni.hxI Mi fing zilh la, a fing lehzual sauh dawn nia; mi fel zirtir la, thiamnaah a lo pung dawn nia.`w9 Hmuhsit ching mi chu zilh suh, a haw dah ang che, mi fing zilh la, a hmangaih ang che.tva Hmusit ching zilhtu chuan tihtauh khumna a tawk thin a, mi suaksual zilhtu chuan kut tuarna a insiam thin.|uq Aw nangni mi mawlte u, atna kawng chu chhuahsan u la, nung rawh u; Tin, hriatna kawngah chuan kal rawh u,' a ti a.Lt 'Lo kal u la, ka chhang ei u la, ka uain chawhpawlh chu in rawh u._s7 'Mi mawl apiangte chu he lamah hian lo kal rawh se,' tiin. Tin, hriatna nei lote chu,=ru A nulate a tir chhuak a, khuaa hmun sangahte a au a,Vq% A rante a talh a; a uainte a chawhpawlh a; a dawhkanah pawh ei tur a hlui a.8p m Finna chuan a in a sa a, a ban pasarih a phun a;No$Amaherawhchu, ka chunga sual apiang chuan ama nunna a tikhawlo a ni.n%#Mi hmu apiang chuan nunna a hmu a ni si a, LALPA duhsakna a dawng ang a.Amaherawhchu, ka chunga sual apiang chuan ama nunna a tikhawlo a ni.lmQ"Ka kawngka bulah nghak a, ka kawt hung kawngkaa nghak renga ka thu ngaithlatu chu a eng a thawl e.=lu!Zirtirna chu ngaithla u la, fing u la, duh lo suh u.ak; Khai le, ka fapate u, ka thu ngaithla rawh u, ka kawng zawhtute chu mi nihlawh an si a.[j/Chen theihna a leilungah hlim taka awmin ka lawmna chu mihring fate chungah a ni.{ioChutih lai chuan mi themthiam angin ni tin a kiangah ka awm a, a lawmna ka ni a. A bulah ka hlim em em bawk thin.yhkTuite chuan a thu pek an bawhchhiat lohna tura tuifinriat rite a siamsak a, leilung nghahchhan a ruat lai khan;EgChung lam van a tihngheh laiin, tuifinriat a lo nghe laiin;Zf-Vante a tihngheh laiin ka awm tawh a, tuifinriat chunga kal hualna a siam laiin,ae;Leilung a la din hma leh ramte a din hma, khawvela vaivut pawh a la awm tan hma daihin.KdTlang liante an din hma leh tlang tete awm hmain ka piang tawh a,^c5Tuifinriat la awm hma daihin ka piang tawh a, tuikhur tui tam tak la awm hma daihin.BbChatuan ata, a tir tea din ka ni, leilung awm hma rengin.Va%LALPA chuan a thil siam bul berah min din a, hmasanga a thil siam bul berah._`7Mi hmangaihtute chu sum ka rochuntir theihna'n leh an ro bawmte ka tihkhah theihna'n.4_cFelna kawng ka zawh a, rorelna kawng takah;^}Ka rah chhuah chu rangkachak aiin a tha zakw a, a ni, rangkachak tha mi ai pawhin; ka lak luh chu tangkaraw tha mi aiin.S]Sum leh ropuinate ka hnenah a awm a, a ni, sum leh felna tlo tak mai chu.Z\-Mi hmangaihtu chu ka hmangaih a, thahnemngai taka mi zawngtute chuan mi hmu ang.`[9Kei mi hmangin hotuten ro an rel a, mi lian te, leilunga roreltute zawng zawng pawhin.UZ#Kei mi hmnagin lalin ro a rel a, hotuten rorelna felin thu an titlu thin a.XY)Remruat leh hriatna dik hi ka ta a ni a; hriatthiamna ka ni a, chak tak ka ni.X LALPA tih chu sual huat hi a ni; chapona te, uanthuanna te, thil tha lo chinna te, tawng chaltlai te hi ka haw takzet a ni.kWO Kei, finna chuan ka chennaa remhriatna ka siam a, finna leh ngaihruat thiamna ka hre chhuak thin.qV[ Finna chu lunghlu sen mi aiin a tha zawk si a. duhthusam theih thil zawng zawng pawh a hen zo a awm lo.gUG Ka zirtirnate dawng rawh u, tangkate ni loin, tin, finna chu rangkachak duhawm mai ai pawhin.HT  Hrethiamte tan a fiah vek a, finna hmutute tan a dik vek a ni.fSEKa kaa thu zawng zawngte chu a fel vel vek a ni, thu kawi leh bengtla lo reng reng a awm lo.^R5Ka ka chuan thutak a sawi chhuak ang a, suahsualna chu ka hmui tan thil tenawm a ni.iQKNgaithla rawh u, thil tha tak mai ka sawi dawn a ni, ka thil sawite chu thil dik hlir a ni ang.xPiAw, nangni mi mawlte u, remhriatna hi lo hre thiam teh u; nangni mi ate u, finna thinlung nei mi lo ni rawh u.ROAw nangni mihringte u, ka auh che u hi, ka aw chu mihring fate tan a ni.PNKhaw tawntirh kawngkaah, khaw luhna kawngka bulahte ring takin a au a.FMKawng sir ko sang chungah te, kawng thuamahte a ding thin a;?L {Finna chu a auin, hriatna chuan a aw a chhuah lo em ni?AK}A in chu Seol kawng a ni a, thihna pindan a zuk chhun a.}JsMi tam tak a hliam a, a ni, a thahte chu tam tak mai an ni.A in chu Seol kawng a ni a, thihna pindan a zuk chhun a.QII thinlungin a kawngte chu awn suh se la, a kawngahte chuan kal bo suh.]H3Chuvangin ka fapate u, ka thu hi ngaithla u la, ka kaa thu chhuakte hi pawm rawh u.hGISavain a thihna tur a ni tih hre loa thalin a thin a dawh tlang thlenga thang lam a pan angin.rF]A zui ta nghal mai a, bawng, a talhna hmuna a kal ang leh, mi a tihfin tura kawl bun tura a kal ang leh,NEA tawngkam thiamin a thlem thlu a, a infak mawinain a hruai bo ta a.NDTangka ip a keng a, thla hlei nga hunah a lo haw dawn a ni,' a ti a.7CiIn neitupa lah a awm si lo, hla takah a zin a;\B1Hawh teh, zankhuain hmangaihna duhtawkin i chen ang khai, hmangaihnain inhnem ang.EAKa khum chu beraw te, aloe te, thakthingtein ka tirimtui a.I@ Ka khumah awngphah mawi tak ka phah a, Aigupta ram lazaia tial.i?KChuvangin nangmah tawh tum chein ka lo kal a ni, ngun taka zawn tum chein, tin, ka hmu ta chia.\>1'Remna thilhlana inthawinate ka hlan tur a ni a, vawiinah ka thutiam ka hlen ta a.H=  Chutichuan a man a, a fawp a, tlangnel tak hmel puin a hnenah,X<) Kawtthlerah te, peng thuam laiah te a awm a, kil tin, kil tangah a chang thin.R; A awm hle hle thei lo a, a tum a ruh a, a ke chuan a ina awm a duh lo a; =>~~~/}i|||;{{{,zzz4yyy9xxxww^vvv?uuuu&tVsstrrr*qqappXpoo+nn^mmm.ll~lkkRjjgjiihhgg%ffEee?dddUccc bbpaaa``e___0^^\]]]O\\|[[QZZZ*YYZXXXWWHVVCUUvUTTbTSSFRR{R"QQXPPPOO5NNlNMMBLLsLKKZJJxJII:HHeGGG6FFFEEwE.DDCC[C BBBKAA@@@L???Y? >>t>4===C=<An chhiatna a lo thleng thut ang a, an boral kumte chu tu nge hria?P=Ka fapa, LALPA leh lal chu tih la, rilru danglam pu mite chu pawl suh;g<GMi sual tan chuan lawmman a awm dawn si lo a, mi suaksual khawnvar chu tihmih a ni dawn si a.V;%Thil tha lo titute avangin intilungngai duh suh la, mi suaksual awt hek suh.a:;Chutilochuan LALPA'n a hmu ang a, a lawm lo ang a, a laka a thinrim a lamlet dah ang e.P9I hmelma a tlukin lawm suh la, tihtlawma a awm in i rilru lawm suh se;`89Mi fel chu vawi sarih tlu mah se la, a tho leh zel thin; a awmna chu tihchhiatsak suh.97mAw, mi suaksualpa, mi felte awmna chu chang suh.6Tichuan i nunna atan finna chu chutiang a ni tih i hria ang a; Tin, i hmuh chuan lawmman a awm ang a, i beisei chu tihbo a ni lo ang.M5 Ka fapa, khawizu in rawh, a tha si a, khawithlar i kaa tui tak chu.?4w Ngai teh hei chu ka hre lo i tih mai chuan, Thinlung buktu chuan a ngaihtuah dawn lo'm ni? I nunna vawngtu chuan a hre dawn lo'm ni? Mi tin, an thiltih ang zelin a rul dawn lo'm ni?[3/ Thi tura hruaite chu chhan chhuak la. Thah mai turte chu chhan chhuak thuai rawh.?2y Mangan nia i chauh mai chuan i chakna a bei tham a ni.a1; Mi a ngaihtuahna chu sual a ni a, tin, mi hmusit ching mi chu mihring tan tenawm an ni.Q0Thil tha lo ti tura remruat thin chu mite'n pawikhawih hmang an ti ang.J/ Mi a tan finna chu a sang lutuk a, kulh kawngkaah a ka a ang lo.Q.Bei hmain ngun taka ral rel a tha, rem i hriat poh leh i chak zawk ang.?-yChakna aiin finna a tha a, awmkhauh aiin hriatthiamna.U,#Tin, hriatna avangi pindan chu sum hlu tak leh duhawm taka tihkhahin a awm.>+wFinna in chu sak ani a, hriatthiamnain tihngheh a ni.d*AAn thinlungin hnehchhiahna an zir a, an hmuiin pawikhawih lam thu mawlh an sawi thin a ni.8) mMi sualte awt suh la, an zinga tel chak hek suh.|(q#'Min vua a, a na si lo, min vel a, ka hre lo, engtikah nge ka lo harh ang aw? Kan in leh bawk thin ang,' i ti ang.R'"A ni, mi tuifinriat lai taka mu ang emaw, lawng puanzarna chhipa mu ang emaw i ni ang.'Min vua a, a na si lo, min vel a, ka hre lo, engtikah nge ka lo harh ang aw? Kan in leh bawk thin ang,' i ti ang.b&=!I mitin thil mak takte a hmu ang a, i thinlungin thu chaltlai takte a chhahchhuak ang a.O% A tawpah chuan rul angin a chu a, rul tur tha mi angin mi a chu thin._$7Uain a sen kak laiin en suh, noa a zia a lan lai te, a luan thlak zaih zaih lai tein;A#}Zu hmuna awm reng thinte, zu chawhpawlh in thinte an ni.<"qTute nge chungpik thin a, tute nge lungngai thin a, tute nge inhau thin? Tute nge thubuai nei thin a, tute nge a vang awm loa hliam tuar thin a, tute nge mit sen rem rum thin le?R!A ni, rukru angin mi an chang a, mihring zingah vervekna an tipung thin.^ 5Nawhchizuar chu khuarkhurum thuk tak a ni a, hmeichhe sual chu khuarkhurum zim a ni;QKa fapa, i thinlung min pe la, ka awm danahte hian i mit tlung rawh se.Y+I nu leh pa chu hlim takin awm se la, a hringtu che chu hlim takin awm rawh se.b=Mi fel pa chu nasa takin a hlim ang a. Fa fing hringtu chuan a chungah lawmna a nei ang.b=Thu dik chu lei la, hralh leh tawh suh; a ni, finna te, zirtirna te, hriatthiamnate nen.J I pa, a hringtu che thu pawm la, i nu chu a lo tarin hmusit suh.c?Zu rui mite leh sa heh mite chu an lo rethei dawn si a. Nguinain puan chhia a sintir ang.=uUain heh mite zingah leh sa heh mite zingah tel suh;MKa fapa, ngaithla la, fing la, kawngah chuan i thinlung hruai rawh.J Lawmman a awm ngei dawn si a, i beisei chu tihboin a awm lo ang.NI thinlungin mi sual awt suh se; nilengin LALPA tihin awm zawk rawh.<sA ni, i kain thil dik a sawiin ka rilru a hlim ang.FKa fapa, i rilru a fin chuan ka thinlung a lawm tak tak ang.J Tiangin i vua ang a, tichuan Seol ata a nunna i chhanchhuak ang.I  Naupang thunun tim suh, tiangin vaw mah la, a thi dawn si lo a.H  Zirtirna lamah i rilru nghat la, i beng chu hriatna thu lamah.L Anmahni tlantu chu a chak a, i chungah an thu a sawipui dawn si a.S Hmakhawsanga ramri lo kham chu sawn suh la, pa nei lote loah inrawlh suh.T! Mi a benghriatah chuan thu sawi suh, i thu fingte chu a ngainep dawn si a.M I chaw bar chu i luak chhuak ang a, i thu thlum tak chu i chan ang. A suangtuah ang chiah zelin a ni, a awm ni, "Ei rawh, in rawh," a ti ang chia; mahse a rilru chuan ngaimawhna che a nei lo.B Mi fir chhang chu ei suh la, a thil tuihnaite it hek suh. {Thil awm lo chungah i mit i nghat dawn em ni? Sum chuan thla a insiam ngei ngei a, mupui van lama thlawk thin ang hian.D Intihausa turin intihah suh la, nangma fina fin bang rawh.>wBumna chaw mai a nih hre rengin a tuina ngawt it suh.2_I ril a tam hle chuan insum deuh ang che.L Roreltute nena chaw eia in thut dunin i hmaa mi chun takin en rawh.r]Mi a hnathawha taima chu i hmu thin ngai em? Lal hmaahte a awm ang a, mi naran hmaah chuan a awm lo ang.0YIn pi leh puten hma khawsanga ramri an lo kham chu sawn suh u.Mi a hnathawha taima chu i hmu thin ngai em? Lal hmaahte a awm ang a, mi naran hmaah chuan a awm lo ang.SEngmah pek tur i neih si loh chuan engah nge i khum chu a laksak ang che?MIntiamkamte zingah tel suh la, leibaa tana intiamkamtu zingah pawh.EA tih dan i zir ang a, i nunna tan thang i tawng dah ang e.GThinrim hmang mi chu thian suh la, mi thinchhia chu kawp suh;Y+LALPA'n an thu a sawipui dawn si a, anmahni rawktute nuna chu a rawk dawn a ni.a~;Mi rethei chu rawk suh, a rethei si a, kulh kawngkaah mi lungngaite hnehchhiah hek suh:F}Remruat dan leh hriatna tha tak ka ziahsak che a ni lo'm ni?d|AI thutak nghehzia hriattir tur che leh a rawn petu che hnena thutak chu i letpui theihna'ne{CI rinna chu LALPA chungah a awm theihna'n vawiinah hian i hnen ngeiah ka hriattir che a ni.Xz)I thinlung chhunga i vawn a, i kaa i tihngheh bawk chuan thil duhawm tak a ni.fyEI beng chhi la, mi fing thu ngaithla rawh; tin, i thinlung chu ka finna dawnna'n hmang rawh.dxAA hlawkna tura mi rethei hnehchhiah leh. Mi hausa tlawntu chuan tlakranna mai a thlen ang.iwKNaupang thinlungah chuan atna a bet tlat a, mahse thununna tiangin hla takah a hnawt kiang ang.hvIHmeichhe sual ka chu khuarkhurum thuk tak a ni, LALPA huatzawngte chu chutah chuan an tla ang.]u3 Mi thatchhia chuan, "Pawnah sakeibaknei a awm a, kawtthlerah ka tualthi ang," a ti.mtS LALPA mit chuan hriatna nei mi chu a vawng tha thin a, mi vervek thu erawh chu a paihthlaksak thin.esC Thinlung thianghlimna ngaina chuan a tawngkam chhuak mawi avangin lal chu a thian a ni ang.urc Hmusit chin gmi chu paih chhuak u la, inhnialna chu a kiang ang, a ni, insualna te, inrunluinate a reh ang.Uq# Mi thilphal chu malsawmin a awm ang, a chhang mi rethei a pek thin avangin.^p5Khawlohna tuhtu chuan vanduaina a at ang a, a thinurna talhtum chu a hlawhchham ang.Zo-Mi hausain mi rehtei ro an relsak a; tin, puktu chu a puktirtu chhiahhlawh a ni.^n5Naupang chu a kalna awm kawngah chuan zirtir u la, a upat hun pawhin a thlah lo ang.imKMi bengtla lo kawngah chuan hling te, thangte a awm a, a nunna vawng tha chuan a hlat daih ang.Ul#Inngaihtlawmna leh LALPA tih man chu sum te, chawimawina te, nunna te a ni.}ksMi hmanghria chuan thil tha lo chu a hmuhin a biru thin a; mi mawl erawh chuan a tawn mai thin a, a tuar phah thin.LjMi hausa leh mi rethei an awm za a, an vaia siamtu chu LALPA a ni.oi YSum tak tak aiin hming tha hi thlan zawk tur a ni a, tangka leh rangkachak aiin duhsakna a ngainatawm.RhSakawr chu indo ni atan buatsaih a ni a, hnehna erawh chu LALPA ta a ni. gLALPA kalhzawng finna te, hriatna te, remruatnate a awm lo.Sakawr chu indo ni atan buatsaih a ni a, hnehna erawh chu LALPA ta a ni.Tf!Mi suaksualin a hmel a tiruh a, mi fel erawh chuan a kawng a rel fel thin.ae;Hretu der chu a boral ang a; nimahsela hretu dik chuan tuma dodal lohin thu a sawi ang.rd]Mi suaksual inthawina chu thil tenawm ani a, rilru sual nena a rawn lak chu a va tenawm lehzual dawn em!Zc-Nilenga duham taka awh nei an awm a; mi fel erawh chuan a pe a, engmah a sum lo.]b3Mi dawngdah duhthusam chuan amah a tihlum thin, a kutin hnathawh a duh loh avangin.eaCMi chapo leh mi intivei chu a hming Hmusittua a ni; inngaih ropui chaponain thil a ti thin.U`#Tupawh a ka leh a lei veng tha chuan manganna lakah a nuna a veng tha a ni.i_KMi fing chu mi chak khawpuiah a lo awm a, chu mia na rinpui ber chakna chu a lak thlaksak thin.Z^-Felna leh zahngaihna zuitute chuan nunna te, felna te, chawimawinate an hmu ang.a];Mi fing awmnaah chuan ro leh hriak hlu tak a awm a, mi a erawh chuan an dawlh mai thin.X\)Hmeichhe an hmang leh phunchiar nena awm ai chuan thlaler rama awm a tha zawk.W['Mi suaksual chu mi fel tlanna an ni ang a, mi bumhmang chu mi dik tak tlanna.dZANawmsakna thlahlel chu mi rethei a ni ang a, uain leh hriak ngaina mi chu an hausa lo ang.KYHriatna kawng ata kal bo chu mitthi awm khawm zingah a chawl ang.YX+Rorel fel hi mi fel lawmna a ni a, khawlohna titu tan erawh chuan boralna a ni.SWA ruka thilpekin thinur a tireh a, an chhunga thilpekin thinrim nasa tak.rV] Mi rethei au thawma beng chhu ngawng chu, ani pawh a au vang a, nimahsela ngaihthlaksak a ni bik lo ang.|Uq Mi fel chuan mi suaksual chhungkuate a ngaihtuah thin a, mi suaksualte an chhiatna tura thehthang bo an nihzia te.Ty Hmusit ching mite hrema an awmin mi mawlte chuan an fin phah a; tin, mi fing chu zirtira a awmin hriatna a dawng thin.^S5 Mi suaksual rilru chuan thi tha lo a duh a, a thenawmten a mitah duhsakna an hmu lo.dRA Hmeichhe inhau hmang tak nena in zau taka awm ai chuan in chung chhip kila awm a tha zawk.iQKThiam lohna phurtu kawng chu a kawi em em mai a, mi thianghlim erawh chu a thiltih a ngil a ni.^P5Mi suaksualte nunrawnna chuan anmahni a hnawl bo ang. Rorelna fel an duh loh vangin.uOcLei dawthei hmanga sum deh chhuah chu chhum thli chhem len chhem len a ni; a zawngtu chu thihna zawng a ni.|NqMi taima ngaihtuahna chuan neihnunna lam chauh a pan a. Mi thatchhia erawh chuan tlakchhamna lam chauh a pan a ni.LMMi indah chung leh rilru chapo, mi suaksual khawnvar hi sual a ni.QLInthawina aiin dik tak leh fel taka rorel chu LALPA tan a pawmawm zawk.gKGMi tin an awm dan hi mahni mitah chuan dik tih a ni a; nimahsela LALPA'n thinlung a buk thin.cJ ALal thinlung chu LALPA kutah a awm a, tui luanna kawng angin, a duh duhnaah a tikawi thin.lIQPem khawpa vuakna chuan thil tha lo a tleng fai a, vuakna chuan pumpui chhungril lamte pawh a fan.6HeTlangvalte ropuina chu an chakna a ni, putarte mawina chu an lu tuak a ni,Pem khawpa vuakna chuan thil tha lo a tleng fai a, vuakna chuan pumpui chhungril lamte pawh a fan.aG;Zahngaihna leh thutakin lal a vawng tha a, a thutthleng chu zahngaihnaa tundinin a awm.jFMMihring rilru chu LALPA khawnvar a ni a, pumpui chhungril lam zawng zawng pawh a en chhuak thin.SELal fing chuan mi suaksualte a zap kiang a, an chungah sisep a ruai thin.MDPathian tan thil pe turin intiam thut suh, i inchhir leh dah ang e.aC;Mihring kawngte chu LALPA ruat a ni a, engtin nge mihringin a kawng an hriat theih ang?^B5Bukna dang dang hi LALPA mithmuhah thil tenawm a ni a, khin dik lo hi a tha lo a ni.nAU'Sual chu ka thungrul teh mai ang,' ti suh la, LALPA ngaichang rih la, ani chuan a chhanhim ang che.\@1Sum hi atirah deh chhuah thuai theih mah se la, a tawpah malsawm a ni kher lo ang.c??A nu emaw, a pa emaw anchhe lawhtu chu, thimtham lai berah a khawnvar tihmihsak a ni ang.j>MMi kamtam tei vel ruai chuan thurukte a tilang thin a; chuvangin a ka zau taka ang chu pawl suh.J= Mi rawnin i thil tum chu buk la. Fel taka relin hmelma bei rawh.W<'Bumna chhagn chu miin tui a ti a, mahse a hnuah a ka chu lungtein a khat ang.m;SHnam dang tana mawhphurtua inpe silhfen chu la la, tin, hnam dang tana inpe chu hrengah hmang rawh.j:MRangkachak te a awm a, lunghlu sente pawh a tam a; hriatna hmui erawh chu lungmawi hlu tak a ni.9w'Engmah a nih loh hi, engmah a nih loh hi,' thil leitu chuan a ti thin a, a kal hnu chuan a chhuang leh viau si thin.k8O Mut thlahlel suh, i lo pachhe dah ang e; i mit meng la, tichuan chhang kham khawp i nei dawn nia.=7u Hriatna beng leh hmuna mit hi LALPA siam ve ve a ni.i6K Naupang takngial pawh a thiltihin a intilang thin, a thiltih chu a thianghlim leh a dik emawin.i5K Bukna dang dang te, tehna dang dangte hi LALPA mithmuhah angkhat rengin thil tenawm a ni ve ve.W4' 'Ka thinlung ka tithianghlim a, ka sual lakah ka thianghlim,' tu nge ti thei?M3Rorelnaa lal thu chuan a mitin thil tha lo zawng zawng a tibo thin.A2}Mi fel, ama remruat thiama awm mi fate chu an nihlawh e.P1Rinawm tak niin an insawi theih a, rinawm tak tak tu nge hmu thei ang?y0kRemruatna chu mihring thinlungah tui thuk tak ang a ni a; nimahsela hriatthiamna nei chuan a phawrh chhuak ang./Mi dawngdah chuan thlasik avangin lei a let peih lo a; chuvang chuan buh seng laiin kut a dawh ang a, engmah a nei lo ang.c.?Intihbuaina ata lo inthiarfihlim hi thil duhawm a ni a, mi a apiangte chu an insual thin.u-cLal vauna chu sakeibaknei rum ang a ni a, tupawh a thin tiur chu mahni nunna chunga thil tisual an ni thin.w, iUain hi nuihzatbura mi siamtu a ni a, zupui hi insual bung bungna a ni; chu mi buma awmte chu an fing lo a ni.a+;Rorelna chu hmusit chingtute tana buatsaih a ni a, vuakna tiang chu mi a hnungzang tan.9*kThuhretu tlaktlai lo chuan rorelna ahmusit a ni a, mi suaksual ka chuan khawlohna a lem.Rorelna chu hmusit chingtute tana buatsaih a ni a, vuakna tiang chu mi a hnungzang tan.R)Ka fapa, thil tidik lo tura finna zirtirna thu ngaihthlak chu bang rawh.e(CPate tirethei a, nute hnawt chhuak chu fapa, mualphona thlen a, hmingchhiatna thlentu a ni.|'qHmusit ching mi chu vua la, tichuan mi mawlin remhriat a zir ang a; ngaihthiamna nei chu zilh la, a hre thiam ang.a&;Mi thatchhia chuan a kut thlengah a hnim a, a ka han thlen leh takngial pawh a peih lo.}%sLALPA tihna chuan nunna a thlen a, a nei piang chu lungawi takin an awm ang a, thil tha lo tlakbuakin a awm lo ang.f$EMi a duhthusam chu a ngilneih dan tehna a ni a, mi dawthei ai chuan mi rethei a duhawm zawk.f#EMihring thinlungah suangtuahna tam tak a awm a; LALPA remruat erawh chu a pangngai reng ang.R"A tawp a tawpa i lo fin theihna'n zilhna pawm la, thunnunna pawisa rawh.h!IThinur tinasa mi chuan hrem a tuar ang, i chhanchhuah pawhin, chhanchhuah leh thin a ngai ang.Q Beiseiawm a la nih laiin i fapa chuthunun la, boral mai turah ngai suh.W'Mi rethei khawngaih chan LALPA a puktir a ni a, a thiltih that chu a rul ang.gGThupek vawng tha chuan a nunna a vawng tah a ni a, a awm dana fimkhur lo erawh chu a thi ang.X)Dawngdahnain tui taka mutnaah a tilut a, mi thatchhia chuan rilram a tuar ang.eCIn leh sum leh pai chu pate laka roluah a ni a, nupui remhria erawh chu LALPA laka mi a ni._7 Fapa a chu a pa vanduaina a ni a, nupui an thinna chu englai pawha far reng ang a ni.fE Lal thinrim chu sakeibaknei rum ang a ni a, a duhsakna erawh chu hlobet chunga dai ang a ni.eC A ngaihruat thiamnain mi a thin a tihnelsak thin a, bawhchhiatna haider chu a ropuina a ni.oW Nunkhaw nawm chu mi a nen a inhmeh lo a, chhiahhlawhin lal fate chunga rorel chu a inhmeh lo lehzual.M Hretu der chu hrem lohin a awm lo ang a, dawt sawi chu a boral ang.c?Fina dawngtu chuan ama nunna a hmangaih thin a, hriatna vawngtu chuan thil tha a hmu ang.3Mi rethei unaute zawng zawng chuan an vai huat thin a, thian maite chu a lakah an va hla lehzual dawn em! Thuin a um a; nimahsela an kal daih tawh.pYMi tam takin mi thilphal duhsakna an ngen ang a; thil pe thintu lakah chuan mi tin mai hi thian an ni.QHretu der chu hrem lohin a awm lo ang a, dawt sawi chu a chhuak lo ang._7Sumin thian tam tak a neih belhtir a, mi rethei erawh chu thianten an thlauhthla ang.V%Mi a atnain a kawng a tihchhiatsak thin a, a rilru LALPA chungah a vui thin. Hriatna loa duhna ngawt pawh a tha lo a, ke chhep rang ringawt chu a kal sual thin. Mi a atnain a kawng a tihchhiatsak thin a,a =Mi, a hmuia tihmawh, a bawk si ai chuan mi rethei, rilru tha tak pua awm chu a tha zawk.ykThian tam tak siam chuan mahni intihchhiatna a siam a ni a, amaherawhchu unau aia nghet zawk thian an awm thin.K Mi rethei chuan a thlemin an thlem a, mi hausa erawh chu rura takin an tawng thin.Thian tam tak siam chuan mahni intihchhiatna a siam a ni a, amaherawhchu unau aia nghet zawk thian an awm thin.K Nupui hmu chuan thil tha a hmu a ni, LALPA duhsakna a chang thin.l QLei thiltihtheihnaah chuan thihna leh nunna a awm a, a ngainatute chuan chu mia rah chu an ei ang.V %Miina pumpui chu a ka rahin a tikhat ang a, a kaa thil hawngin a titlai ang.b =I unau pui la, kulhpui angin a hum ang che; in inhau erawh chuan, a inkhar hnan ang che.@{Thumvawrin inhauna a tibang a, mi chakte a tithen thin.q[A thiamna thu sawi hmasatu chu felin a lang thin a, mahse a thenawmte an lo kal a, an rawn tilang thin.QMi a thilpekin kawng a tihkuaksak a, mi ropuite hmaah a hruai lut thin.`9Remhre thinlung chuan hriatna a dawng thin a, mi fing beng chuan hriatna a zawng thin.jMMi rilru nei chuan a chak lohna chu a tuar zo ang a, mahse rilru hliam chu tu nge tuar thei ang?L Ngaihthlaka hmaa chhan chu a tan atthlak nihna leh mualphona a ni.`9 Mihring rilru chapona chu boralna hmaah a kal a, inngaihtlawmna chu chawimawina hmaah.`9 Mi hausa chuan a sum chu a kulhpui a ni a, a suangtuah danah chuan kulh sang tak a ni.R LALPA hming chu kulpui a ni a, mi fel chu a tlan lut thin a, a him thin.=u A hnathawha mi dawngdah pawh tiboraltua unaupa a ni.b~=Sesea thu sawi hmang mi thu chu chaw tui tak ang a ni a, pum chhungril berah a lut thin.F}Mi a ka chu a boralna a ni a, a hmui chu a nunna thang a ni.D|Mi a hmui chuan inhauna a thlen a, a ka chuan vuakna a ko.Y{+Mi suaksual duhsak chu a tha lo a, rorelnaa mi fel hnawl chu a tha bawk hek lo.NzMi a kaah thu chu tui thuk tak ang, finna lui, lui luang ang a ni a.\y1Suahsualna a lo awmin hmustina pawh a lo awm thin, mualphona a lo awmin zilhhauna.RxMi a chuan hriatnaah lawmna a nei lo, ama rilruin a tihlan chauh lo chu.bw ?Mi inkulh hrang mi chuan mahni duhzawng a zawng thin a. Finna dik zawng zawng a tai thin.nvUMi a pawh hi a ngawih reng chuan mi finga chhiar a ni a, a hmui a chip chuan mi remhriaa ngaih a ni.Au{A thu sawia insum thin chuan fina a nei a, rilru dam mi chuan hriatthiamna a nei a,Mi a pawh hi a ngawih reng chuan mi finga chhiar a ni a, a hmui a chip chuan mi remhriaa ngaih a ni.Ut#Mi fel hrem chu a tha lo a, mi tha, an thatna vanga vuak a tha bawk hek lo.Js Fapa a chu a pa tilungngaitu a ni a, a hringtunu tan a kha a ni.drAFinna chu hriat thiamna neitu hmaah a awm thin a, mi a mit erawh chu kawlkilah a awm thin.Vq%Mi suaksual chuan rorelna kawngte tikawi turin mi kut ata thiamna a la thin.dpAThinlung hlim hi damdawi tha tak a ni a, thinlung lungchhia erawh chuan a ruh a tiro thin. /~~f}}}8|||| {zzzyyOxxxQwwwvv"uunutt2ssfsrrLqqq.pooonntmm$llwkkjjhiii"hh'ggVffffee`e ddOdccLbbaa```:__k_^^a^]]S]\\l[[[b[ZZvZYY\XXXVX WWcVVLVUU[TTTSzRRNQQQWPOOON"MMFLL\L KKpJIIwHGGFFZEDDCHBAA=@@?{>O=Y<<<=;;;,::z:89988/7`66:55!33y2?1x0{0%// ..V.,,q++F**B)((-'&&H%%$$f##%""!!< Q>R fK{NUF.a*{ZFaQ ! _  -1F| q.# Thiltih sual chungah hremna hlen nghal mai a nih thin loh avangin, mihring fate thinlung chu thil sual ti turin a lo ngampa tawh thin a ni.@-y Tin, mi suaksualte an phum ka hmu thin a, an liam ta a, thil tidikte pawh hmun thianghlim ata chu an kal bo a, khawpuiah chuan hriat an ni ta lo a. Hei pawh hi engmah lo mai a lo ni.,% Ni hnuaia thiltih zawng zawng kim takin ka ngaihtuah a, hei zawng hi ka chhinchhiah a ni; mi, mi dang chungah pawi khawpin a intilal thin a.'+GMi thlarau chelh theihna leh thih ni chunga thuneihna nei tumah an awm lo; indo chhungin chawlh a awm lo a, suahsualnain a neitute a chhan chhuak hek lo ang.[*/Thil lo awm tur chu a hre si lo a, a lo awm dan tur chu tu nge hrilh thei ang le?a);Thil tinreng hian ningkhawng a nei si thin a, mihring buaina chu a tan nasa hle mah se.f(EThupek pawm apiang chuan engmah a tuar lo ang a, mi fing rilru chuan ningkhawng a hria a ni.\'1Lal thu chu thu tawp anih avangi tu nge a hnenah, "Eng nge i tih ni?" ti thei ang?a&;A hma ata chhuah hmanhmawh suh la, thil tha lo tilui suh: A duh duha ti thin a ni si a.Q%Pathian hmaa i thutiam avang chuan lal thupek pawisa turin ka ti a che.$ Mi fing ang hi tu nge awm? Thil hrilhfiahna pawh tu nge hria? Finna chuan a hmel a tieng a, a hmel pum chhuak pawh a dang ta.!#;Ngai teh, hei hi ka hriat chhuah tak chu a ni: Pathianin tluang taka nung turin mihringte a siam a, anni erawh chuan an tikhirhkhan zo vek a ni tih hi.w"gMipa sangkhat zingah chuan pakhat ka hmu thei a, hmeichhe zingah phei chuan ka hmu lo.Ngai teh, hei hi ka hriat chhuah tak chu a ni: Pathianin tluang taka nung turin mihringte a siam a, anni erawh chuan an tikhirhkhan zo vek a ni tih hi.=!sThuhrilhtu chuan heti hian a ti: Ngai teh, thudik hre tura ka han ngaihtuah khawm ka hriat chhuah chu hei hi a ni, chu chu ka rilruin a zawn fo thin, ka hmuh theih loh chu a ni a.f ETin, thihna aia kha zawk thil ka lo hriat chu, hmeichhia a thinlung, thang leh len ang nia, a kuta a vawn lah kawl bun ang mai ni chu a ni; tupawh Pathian tilawmtu chu alakah a him ang a, mi sual erawh chu aman ngei ang. 9Finna leh thil awmzia hre tur te, hmu chhuak tur te, zawng turtein ka rilruin ka hawi vel a, suahsualna hi atna, atna hi bawrawna a lo ni tih ka hria.eCThil awmzia tak chu, hla tak, thuk tak, thuk em em a lo ni a, tuin nge hmu chhuak thei ang?s_Heng zawng zawng hi finnain ka chian tawh a ni: "Ka la fing ang chu," ka ti thin a; mahse, a teuh lo mai.\1Nang ngei pawhin mi dange anchhia i lawh thin tih i thinlung ngeiin a hre fo si a.^5Mi thusawi nazawng chu bengkhawn suh, i chhiahhlawh anchhe lawh che i hre dah ang e:gGThil tha titu, thil sual ti hauh lo khawpa mi fel chu lei chungah hian an awm lo takzet a ni.KKhawpuia roreltu sawm aiin finna chuan mi fing chu a tichak zawk.r]Hei hi i chelh tlat a tha a, chu pawh chu thlah hlek suh: Pathian tihtu chuan a chhuahsan vek si thin a.PSuaksual lutuk suh la, a hek suh: i hun lo takah engah nge i thih ang?\1Kherkhiap lutuk suh la, intifing lutuk hek suh: engah nge mahni i intihchhiat ang?%Ka nun engmah loah hian engkim ka lo hmu ta a: mi fel a fel chunga borala awma, mi suaksual thil tha lo ti chunga dam rei phian si angte hi.<qTha niah chuan lawm langin chhiat niah chuan ngaihtuah rawh: Pathian chuan pakhata pawh chu a dang ang bawka a siam a ni si a, mihring chuan a hnu lam tur a hriat chhuah lohna'n.X) Pathian hnathawh hi ngaithuah teh, a tihkawih tawh chu tu nge tingil thei ang? Finna hi himna a ni bawk; tangka sum himna a ni bawk; hriatna tangkaizia erawh chu, a neitu nun chu finnain a tiharh thin.F Finna a tha, roluah tlukin, ni hmutute tan lah hlawkna a ni.mS Nang chuan zawt suh, hman lai nite that zawksia, tun lai aiin; hemi i zawh hi, fin vang a ni si lo.U# I rilruah thinur hmanhmawh suh, mi ate tang laiah a cham thin, thinurna hi.gGThil tawpna chu a tha zawk thin, a tanna aiin, rilrua chhel hi a tha zawk, rilrua chapo aiin.G Hnehchhiahna hian mi fing a ti-a thamna hian rilru a tichhia.g GBel chhuan hnuaia hling alh ri ang mi a ui ri chu a ni si: hei pawh hi engmah lo mai a lo ni.J  Mi fing zilhna ngaihthlak at ha, mi ate hla ngaihthlak ai chuan.] 3Mi fingte thinlung a cham reng - lusun inah, mi ate thinlung erawh hlimhlawp ina'n.b =A tha zawk e lungngaih, nuihza aiin; hmela lungngaih lo lang zarah thinlung a lo tha si.Lusun ina kal a tha e, ruaitheh ina kal ai chuan; chu chu mi zawng zawng tawpna a ni si; nungdamin thinlungah an vei chu.E A tha zawk e hming tha, hriak to aiin, pian ni aiin thih ni.H  Mi, a nun lothlawn ni rei lo te, hlimthla ral leh mai tur anga a nun chhung hian a tana the ber tur chu tu nge hria ang? Ni hnuaiah hian mi, a hnua thil lo awm tur chu tu nge hrilh thei ang? Thu a tam poh leh engmah lo a tam mai a ni a, mihring tan eng nge a thatna?Mi, a nun lothlawn ni rei lo te, hlimthla ral leh mai tur anga a nun chhung hian a tana the ber tur chu tu nge hria ang? Ni hnuaiah hian mi, a hnua thil lo awm tur chu tu nge hrilh thei ang? Thil lo awm apiang hi hming vuah tawh a ni a, mihring nihna pawh hi hriat sa a ni; amah aia ropui zawk chu a dodal thei lo.y Chakna chavai mai mai ai chuan mita hmuh sa ngei chu a tha zawk: hei pawh hi engmah lo leh thil lo thlawn mai a lo ni. Mi fing chuan mi a aiin sawtna eng nge a hmuh chuanbik? A nih loh leh, mi rethei, mi nungdamte hmaa len thia chuan eng nge a hmuh?dAMihring thawhrimna zawng anwg chu a hrawk atan a ni mai a; mahse, a chak a daih chuang lo.iKA ni, kum sang let hnih pawh dam se la, thil tha a hmuh si loh chuan thuhmun an ni mai lo'm ni?X)Chu loah pawh ni a hmu lo a, a hre hek lo; a dang ai khan a nihlawh zawk a ni.`~9Ani chu chhuak thlawn mai a ni a, thimah a lut a, a hming chu thimin a chhilh bo ta a:K}Miin fa za pawh hring se la, kum tak tak damin, a dam kum nite chu tam hle mah se, a dam lai thil tha chen lo a, phum pawh a hlawh si loh chuan, ani ai chuan a hun loa pian pawh tha ka ti zawk.|%Mi, Pathianin hausakna te, sum leh pai te, zahawmnate a pek chu a rilruin a chak zawng zawng chu engmah chham loin a awm a; mahse, Pathianin chu mi chu chen turin theihna a pe lo a, mi dangin a chen ta zawk a: hei hi engmah lo mai a lo ni a, hrehawmna kulmut tak a ni.F{ Thil tha lo ni hnuaia ka hmuh chu, mihring tana rit tak a ni:lzQA dam chhung nite chu a hre mang dawn si lo a, a thinlung lawmnaah chuan Pathianin a chhan vangin.-ySMi tu hnenah pawh Pathianin hausakna leh sum leh pai a peka, chu mi chu chen turin theihna te, a chanvo pawm theihna te, a thawhrimna nuam tih theihnate a pek hi, he'ng hi Pathian thilpek a ni.A dam chhung nite chu a hre mang dawn si lo a, a thinlung lawmnaah chuan Pathianin a chhan vangin.gxGNgai rawh, thil tha leh mawi nia ka hmuh chu, miin a ei a, a in a, a thawhrimna Pathianin a pek, a dam chhung ni zawng zawnga ni hnuaia a thawh thinna thil thate chu nuam ti taka a hman chu a ni: chu chu a chanvo ani mai.{woA dam chhung ni zawng zawngin thim hnuaiah a ei a, a lungni lo em em a, natna tuar leh thinur takin a awm bawk a.vHei pawh hi thil tha lo tak mai a ni, a lo kal lam ang chiah bawka a kal leh tur hi: boruak tan maia a thawhrim hi eng nge a hlawkna?zumA nu pum ata a lo chhuaha saruaka a lo kal ang bawk khan a kal leh ang a, a thawhrim rah engmah a chhawm lo ang.itKA sum khawl chu peipun tum a, a chhe ta hlauh si, a fa hnutchhiah tur pawh a nei ta lo hi a ni.Fs Ni hnuaia thil pawi tak ka hmuh chu, mahni tana sum khawl a.r Thawkrimtu chu a ei tlem emaw, a ei tam emaw, a mut a tui thin a, mi hausa chuan a ngahna chu a muthilh loh phah zawk ang.qq[ Sum leh pai a lo pun chuan eitute pawh an pung a, a neitu tan a mita hmuh mai loh chu eng eng a sawtna?p1 Tangka sum ngainatu chuan tangka sumah duhtawk a hmu lo ang a, hausak ngainatu chuan duhtawk a help hek lo ang: hei pawh hi engmah lo mai a lo ni.^o5 Tin, lei hlawkna chu mi zawng anwg tan a ni a, lal pawh thlawhhma ring mi bawk a ni.Zn-Ram bialah rethei hnehchhiahna te, pawngnekin rorelna leh diknate a tibo a ni tih i hmuh pawhin mak ti suh; hotu sang chu a sang lehzualin a mit sir ru reng si a, anni aia sang lehzualte pawh an awm zel a ni.Um#Mumang a tam poh leh thu lawilo a tam a ni si a, Pathian chu tih zawk rawh.ElI ka chuan tihsualtir che suh se; vantirhkoh hmaah pawh, Tiam sual palh a nih kha, ti hek suh. Enga tan nge i awka chhuakah Pathian a thinur ang a, i kut chhuak thilte a tih boral ang le?NkThu tiama hlen si loh ai chuan tiam loh law law hi i tan a tha zawk.ijKPathian hnena thu i tiam chuan ngaihthah suh: mi a chu a lawm si lo. I tiam chu hlen ngei rawh.hiIBuaina tam tak chu mangphan a ni nge nge si a, thu tuitam vak lah chu mi a aw chhuak a ni mai.ShI ka chu hmanhmawh suh se; Pathian hmaa thu engpawh chhak chhuak turin i thinlung pawh hmanhmawh suh se; Pathian chu vana awm a ni a, nang chu leia awm i ni si a: chuvang chuan i thu pawh tlem rawh se.g 3Pathian ina i kal laiin i ke veng tha rawh; mi ate inthawina ai chuan ngaithla tura rawn hnaih hi a tha zawk si a: thil tha lo an tih an hre si lo.!f;Lalin chhiar sen loh chungah ro a rel thei e, mahse a hnuah chuan tumah a chungah an lawm lo. Hei pawh hi engmah lo leh thil lothlawn a lo ni ngei mai!xeiNi hnuaia leng mi nung zawng zawngte chu lal aiawh tur tleirawl lampangah vek ka hmu a,Lalin chhiar sen loh chungah ro a rel thei e, mahse a hnuah chuan tumah a chungah an lawm lo. Hei pawh hi engmah lo leh thil lothlawn a lo ni ngei mai!ndUTan in ata chu lal turin a lo chhuak ani si a; a ni, ama ram meuhah pawh retheia piang ni mah se la.gcG Lal putar a tawh, thurawn dawngsawng duh lo ai chuan tleirawl rethei leh fing chu a tha zawk.b! Tin, amah maia awm kha chu miin hneh theih mah se la, pahnih chuan an lo dodal zo dawn ani hrui thum hrual chu a chat lawk lawk ngai lo e.a{ Chu lo pawh, pahnih chu an mut dun chuan an inngheng lum thei a, pakhat erawh chu mah maiin engtin nge a lum theih ang? `9 An tluk pawhin pakhat chuan a thian chu a khaiding dawn si a; mahni chauha awm kha erawh chu a chung a pik e, a tluk chuan khaidingtu tur a nei si lo.N_ Pahnih chu pakhat ai chuan an tha zawk, an thawh chhuah that vangin.<^qMi pakhat, mi mal tak a awm a, fapa emaw unaupa emaw pawh a nei hek lo; mahse, tawpintai awm loin a thawkrim a, a hausaknate pawh a mit tlaina khawp a ni hek lo; mahni nawmsakna chan khawpa tu tana thawkrim ka ni nge pawh a inti ngai hek lo. Hei pawh hi engmah lo mai a lo ni a, thil hrehawm tak a ni bawk.N]Tin, ka han thlir leh a, ni hnuaiah chuan engmah lo a ni ka hmuh ni.d\AA dik thei e, hahdama veikhat neih pawh hi buai philia thawka veihnih neih ai chuan a tha.G[Mi a chuan a kut a kuangkuah a, a intam hlum thin tih a ni a.&ZETin, thawhrimna zawng zawng leh themthiamna tinrengte hi thenawm elrelna vanga lo awm a ni tih ka hre ta. Hei pawh hi engmah lo leh thil lo thlawn mai a ni.mYSTin, anmahni ve ve ai pawhin lo la piang lo, ni hnuaia thiltih tha lo la hmu lo nih chu a tha zawk.RXChuvangin mi nung la damte aiin mitthi thi tawhte chu awhawm ka ti zawk.xW kTin, ka han thlir leh a, ni hnuaia inhnehchhiahna zawng zawngte chu ka hmu a; tin, en teh, hnechhiaha awmte mittuite chu, thlamuantu an nei lo ve; anmahni hnehchhiahtute chuan thltihtheihna an nei a, anni zawngin thlamuantu reng an nei lo.BV}Chuvang chuan mihring chu a thiltihah a lawm aliama tha engmah a awm lo, tih ka hmu a ni chu chu chanvo a ni mai a: a hnua thil lo awmte hmu turin tuin nge rawn hruai kir leh hlei ang?5UcMihring fate thlarau chu chung lamah a chho emaw, ramsa thlarau chu hnuai lamah leiah a chhuk emaw tih tu nge hria?Chuvang chuan mihring chu a thiltihah a lawm aliama tha engmah a awm lo, tih ka hmu a ni chu chu chanvo a ni mai a: a hnua thil lo awmte hmu turin tuin nge rawn hruai kir leh hlei ang?sT_An zain hmun khatah an kal vek a; an zain vaivuta mi an ni vek a, an zain vaivutah an chang leh vek a ni.,SQMihring fate chunga khawvel leh ramsate chunga khawrel chu thuhmun a ni si a, khawrel thuhmun an chungah a tla a ni; pakhat a thih ang bawkin a dang pawh kha a thi a; an zain thawk dan thuhmun an ni a, mihring chu ramsa aiin a chungnung lem lo; thil zawng zawng hi engmah lo mai a lo ni si.R{Mihring fate chung thu-ah chuan, ramsa mai an ni tih an inhriat theihna'n Pathianin anmahni a fiah a ni, ka ti rilru a.QKa rilruah chuan, Pathianin mi fel leh mi suaksualte ro pawha rel ang; thil tinreng tan leh hna tinreng tan hun a awm si a, ka ti a.yPkTin, chu lo pawh chu, ni hnuaiah rorelna hmuna suahsualna awm leh dikna hmuna suahsualna awm chu ka hmu bawk a.$OAThil awm mekte hi lo awm tawh sa kha a ni a: thil lo awm turte chu lo awm tawh sa bawk kha a ni; Pathian chuan a bo tawhte kha a rawn la kir leh zel a ni.JN Pathianin a tih apiang chu a awm hlen ang tih ka hria: engmah belh theih a ni lo ang a, lak then theih pawh a ni hek lo ang; mihringin amah an tih theihna'n Pathianin chutiang chuan a ti a ni.nMU Tichuan, mi tin, ei leh in leh an thawhrimna zawng zawnga hlim taka an awm chu Pathian thilpek a ni.cL? Hlim taka awm a, an nun chhunga thil tha an tih aliama an tana tha zawk engmah ka hre lo.XK) Engkim hi an hun theuhvah chuan mawi takin a siam a; mihring rilruah chuan chatuan a dah bawk a;mahse, chuti pawhin anni chuan Pathianin a tir ata a tawp thlenga thil a tih chu an hmu chhuak thei chuang lo.OJ Pathianin mihring fate hnena buaipui tura hna a lo pek chu ka hmu ta.>Iw Hnathawktuin a thawhrimna ata eng hlawkna nge a hmuh?VH%Hmangaih hun a awm a, huat hun a awm; indo hun a awm a, muan hun a awm a ni.TG!Tihthler hun a awm a, thui hun a awm; ngawih hun a awm a, tawng hun a awm;VF%Zawn hun a awm a, tihbo hun a awm; vawn that hun a awm a, paih bo hun a awm;eECLung paih darh hun a awm a, lung lak khawm hun a awm; pawm hun a awm a, pawm loh hun a awm;JD Tah hun a awm a, nuih hun a awm; sun hun a awm a, lam hun a awm.WC'Tihhlum hun a awm a, tihdam hun a awm; thiah hun a awm a, siam leh hun a awm;XB)Pian hun a awm a, thih hun a awm: phun hun a awm a, thil phun phawi hun a awm;aA =Engkim tan hian hun ruat a awm a, van hnuaia thiltih zawng zawng tan hun remchang a awm:q@[Amah tilungnitu hnenah chuan finna te, hriatna te, lawmnate a pe si a: mi sualte erawh chu, Pathian tilungnitu hnena pek chhawn tur, lak khawm leh chhak khawm hna a pe zawk a ni. Hei pawh hi engmah lo leh thil lothlawn mai a lo ni.'?GAmah loin tu nge ei leh bar leh intinuam thei awm ang?Amah tilungnitu hnenah chuan finna te, hriatna te, lawmnate a pe si a: mi sualte erawh chu, Pathian tilungnitu hnena pek chhawn tur, lak khawm leh chhak khawm hna a pe zawk a ni. Hei pawh hi engmah lo leh thil lothlawn mai a lo ni.>Mihring tan chuan ei leh inte leh a thawrimnaa a rilru tihnawm aliama tha a lo awm lo. Hei pawh hi Pathian kuta mi a ni tih ka lo hre ta.8=iA dam lai ni zawng zawngte chu tuarna hlir a ni a, a hnathawhte lah vuivaina mai a ni si a; zanah pawh a rilru a hahdam chuang hek lo. Hei pawh hi thil engmah lo mai a lo ni.i<KMiin a thawh hahna zawng zawngah leh rilru rim taka ni hnuaia a thawhnaah chuan eng nge a hmuh?<;qMi, finna leh hriatna leh thiamnate nena thawkrimtu chuan, thawk ve hauh lo mi hnenah chuan rochun atan a hnutchhiah mai tur a ni. Hei pawh hi engmah lo leh thil tha lo tak a ni. :Chutichuan, ka han hawi vel a, ni hnuaia ka thawhrimna zawng zawnga ka thawh takte chungchang chuan ka thinlung bei ka tidawng ta.49aMahse, ka thawhrimna zawng zawnga ka thiltihte chungah leh ni hnuaia finna hmanga ka thawhrim rah zawng zawng neitu a ni mai dawn si a. Hei pawh hi engmah lo mai a lo ni.E8Tichuan, ni hnuaia ka thawhrimna zawng zawnga ka thiltihte chu ka haw ta: ka hnua lo awm tur atan chuan ka hnutchhiah tur a ni mai si a; mi fing a nih leh mi a a nih pawh tu nge hria ang?)7KTichuan, nun hi ka hua a ni; ni hnuaia thiltih reng reng hi mi tilungngaitu vek a nih vangin: thil zawng zawng hi engmah lo leh thil lothlawn mai a lo ni si a.C6Mi fing pawh, mi a pawh, kumkhuaa hriatrengna chu a awm si lo; ni lo la thleng turahte chuan an vaia theihnghilh daih an ni dawn si a. Mi a ang bawka mi fing pawh a thih turzia mai chu!M5Ti ka rilruah chuan, Mi a chungah thleng ang bawk chu ka chungah pawh a thleng dawn a, eng atan nge ka fin bik le? ka inti a. Tichuan ka rilruah chuan, hei pawh hi engmah lo mai a lo ni, ka ti a.~4uMi fing chuan a kalna a hria a, mi a chuan a hre lo a, mahse khawrel thuhmun an zaa chungah a thleng tho tih ka hmu.93m Thim aiin eng a tha angin at ai chuan fin a tha;2/ Tichuan, fin emaw, at emaw, tlawktlaw emaw eng nge lem chuang tih ka ngaihtuah a; lal pawhin a hmaa lalte tih tawh bak eng nge a tih theih chuan?c1? Tichuan, ka kut chhuak zawng zawngte leh ka thawhrimnaa ka thiltih zawng zawngte ka han en hian, ngai teh, thil zawng zawng hi engmah lo leh thil lothlawn mai a lo ni a, ni hnuaiah hian hlawkna reng reng alo awm lo e!Q0 Tin, ka mit itzawng apiang chu ka hlah lo a, ka thinlung pawh eng lawmnaah mah ka sum lo; ka thawhrimna zawng anwg avangin ka thinlung a lawm si a; chu chu ka thawhrimna zawng zawnga ka lawmman a ni.w/g Chutichuan, ka lo ropui a, ka hmaa Jerusalema awmte zawng anwg chu ka khum a: ka finna pawh a ngai reng a ni.-.STangkarua leh rangkachakte leh lalte ro leh ram bial ro tha bikte ka la khawm a; hmeichhe zai mi leh mipa zai mite ka siam a, mipa fate lawmzawng hmei tam tak nen.G-Chhiahhlawhpate leh chhiahhlawhnute ka lei a, ka ina piang chhiahhlawhte ka nei bawk a; bawng rualte leh beram rualte pawh ka nei teuh a, ka hmaa Jerusalema lo awmte zawng zawng aia nasain.;,qNgawa thing thang laite chawmna'n dilte ka siam a.Y++Huante leh ngaw nuamte ka insiam a, tah chuan theikung zawng zawngte ka phun a.L*Hna nasa tak ka thawk a; inte ka insak a, grep huante ka insiam a.)Van hnuai mihring fate dam chhung tawite hman ral dan the ber a ni law maw tin, finna zawngin uain-a intihhlima nuam tawl ka tum ta a.Q(Nuih hi a atthlakzia ka chhar chhuak a, hlimhlawp lah eng ruai a ni lo.' yKa rilruin, Khawi nge! Nuamsipbawl ka'n ching teh ang, a nuam teh reng emaw ka ti a, mahse hei pawh hi eng a lo ni lo.U& %Finna a nasat poh leh buaina a tam a, hriatna a pun poh leh manganna a pung.]% 5Tin, ka rilru hi finna hre tur leh atna leh fin lohna hre tur pawhin ka hmang a: hei pawh hi thil lothlawn mai a lo ni tih ka lo hre ta.Finna a nasat poh leh buaina a tam a, hriatna a pun poh leh manganna a pung.$ Ka hmaa Jerusalema awmte zawng anwg aia nasain finna ka nei alawm maw! Ka rilru pawhin fina leh hriatna a nei nasa reng a ni, ka inti a.X# +A kawi tawh kha chu tihngilh theih a ni lo a, a awm lo chu chhiar rual a ni lo. " Ni hnuaia thiltih tak zawng zawngte chu ka hmu ta a, tin, ngai rawh, thil zawng zawng hi engmah lo leh thil lothlawn mai a lo ni.M!  Tin, van hnuaia thiltih tak zawng zawng chungchang chu finna hmangin fiah leh hmuchhuak turin ka rilru ka lo hmang ta a: Pathianin mihring fate hnena buaipui tura a lo pek hi hna hrehawm tak a ni.>  y Kei, thuhriltu hi Jerusalema Israel-te lal ka ni tawh._ 9 Tun hma thil tuma'n an hre reng lo a. Nakinah pawh tun lai thil hi an hre reng lo ang.N  Miin, en rawh, hei hi a thar a ni, a tih theih reng reng a awm em ni?c A Thil tih takate chu tih tur reng kha a ni: Ni hnuaiah hian thil thar reng reng a awm lo e.@ {Thil zawng zawng hi ninawm mai mai a ni; sawiin a siak lo e: Mit chu a thil hmuhah a tlai lo a, beng pawh a thil hriat a kham hek lo. Thil lo awm tawh chu lo awm tur renga kha a ni a. Lui zawng zawngte chu tuipuiah an luang lut a, mahse tuipui chu a khat chuang lo; luite chu an luanna thin lamah chuan an luang reng a. Thli chu chhim zawngin a tleh a, hmar hawiin a lo let leh a; a tleh vel a tleh vel a; tin, a bial ngaiah a kir leh thin a.` ;Ni pawh chu a lo chhuak a, tin, a tla leh a, a chhuahna tur lam panin a hmanhmawh thin.\ 3Chhuan khat an liam a, chhuan dang an lo chhuak a, lei hi erawh chu a awm reng mai.P Mihringin a hnathawh, ni hnuaia a thawhah chuan hlawmna eng nge a hmuh?_ 9Thuhriltu chuan, Engmah lo mai mai, thil zawng zawng hi engmah lo mai a lo ni, a ti a.6 kJerusalem la, Davida fapa, Thuhriltu thute chu.T!A kutkawih chhuah chu pe la, a thiltihin kulh kawngkaah chuan fak rawh se.:mDuhsakna hi bumna a ni a, hmelthatna chu engmah a ni lo. LALPA tihtu hmeichhia erawh chu fak a ni ang.A kutkawih chhuah chu pe la, a thiltihin kulh kawngkaah chuan fak rawh se.X)Hmeichhe tam tak khawsak tha an awm a. Mahse nang chuan i khum vek a ni, tiin.I A fate chu an tho a, Engthawli an ti a, a pasal pawhin a fak a.FAn chhung khawsak dan a en tha a, dawngdahna chhang a ei lo.A}Finnain a ka a ang a, a kaah chuan ngilneihna thu a awm.Y+A silhfen chu chakna leh ropuina ani a, hun lo la thleng tura tan pawh a nui a.` 9Lazai sin silhfen a siam a, a zuar thin a, sumdawngte hnenah kawnghrente a thawn thin.O Kulh kawngkaa an ram upate nen an thut hoin a pasal chu a hriat a ni.[ /Chhuatphah puan mawi a insiam a, a silhfen chu lazai sin mi leh puan senduk a ni.d AA chhungte vur a hlauhsak lo a, a chhungte zawng zawng chu puan sen lar sinin an awm si a.Q A kut mi rethei lamah a phar a, a ni, renchhamte thlengin a ban phak a.?yA kutin hmui kut a chelh a, a kutin hmuithla a vuan a.PA sumdawnna a hlawk tih a hria a, zanah pawh a khawnvar a mit ngai lo.;qChaknain a kawng a hreng a, a bante a tichak thin.Z-Huan tur a ngaihtuah a, a lei a, a kutkawih chhuah ngeiin grep huan a siam thin.iKKhaw var hmain a tho a, a chhungte ei tur a pe thin; a chhiahhlawh nulate hnenah an tih tur te.ESumdawng lawng ang a ni a, ram hla tak ata eitur a la thin.J  Beram hmul leh la a zawng a, a kutin lungawi takin a thawk thin.L A dam chhungin chhe lam ni loin tha lam hlirin thil a tihsak thin.A} A pasal thinlung chuan a ring a, chhawrna a hmai lo ang.hI Hmeichhe khawsak tha tu nge hmu thei ang? A man chu lunghlu sen mi aiin a sang zawk daih si a.Y~+ I ka ang la, fel takin ro rel la, mi rethei leh renchhamte chungah ro rel rawh.Z}-Tawng thei lote tan i ka ang la, hnuchhawnho zawng zawngte chungchang thu-ah te.W|'In se la, a pachhiatna chu theihngilh se la, a hreawmzia hre reng lo rawh se.M{Boral dawn tepte chu rakzu pe u la, mi lungngai chu uain pe rawh u.`z9An in chuan, dan an theihnghilh ang a, mi retheite chungah ro an rel dik lo dah ang e.gyGAw Lemuel, lalin uain in tur a ni lo a, roreltute'n, khawiah nge rakzu an ti tur a ni hek lo.SxI chakna chu hmeichhia pe suh la, lal tichhe thin hnenah; i nunnate pawh.Iw Ka fapa, aw ka rila rah, aw ka chhechham fapa, lo ngaithla teh.7v kLal Lamuela thu te, thufing, a nu zirtirte chu.u!Hnute tui chawhin hnute khal a rawn tichhuak ang leh hnar sawra thi a lo chhuak angin tihthinur luinain inhauna a hring thin.t Nangmah inchawisang tura thil atthlak tak i lo tih tawh emaw, thil tha lo i lo ngaihtuah tawh emaw anih chuan, i ka hup rawh.Hnute tui chawhin hnute khal a rawn tichhuak ang leh hnar sawra thi a lo chhuak angin tihthinur luinain inhauna a hring thin.GsUi sa thiam; kelpa pawh; Lal, tumah amah bei ngam awm lo chu.OrSakeibaknei chu ram sa zingah a chak ber a, engmahin a tilet zo lo a.^q5Thil pathum an awm dana ropui tak an awm a. E! Pali a ni, an awm dana ropui tak chu.SpDaidepte hi an kein an inham tang thin a; nimahsela lal inah an awm thin.FoKhaute hian lal an nei lo a; nimahsela a rualin an kal thin.Wn'Sazupui hi chhiatha tak an ni a; nimahsela lungpuiahte an awmna an siam thin.[m/Fanghmir hi chak lo tak an ni a; nimahsela thalah an chaw tur an khawlkhawm thin.SlThil te tam te pali lei chungah hian a awm a; mahse an fing hle reuh mai.\k1Hmeichhe huatthlala takin pasal a lo neih a, chhiahhhlawh nulain a pi ro a luahin.KjChhiahhlawh chu lal a lo nih a, mi a chu buh leh saa a lo tlai a.SiThil pathum vangin leilung a khur thin; thil pali a ni, tuar theih lohte.}hsChutiang chu a ni, hmeichhe uire hmang kawng chu! A ei a, a hmui a hru fai a, thil sual engmah ka ti lo, a ti thin.kgOBoruaka mupui kawng; lung chunga rul kawng; tuifinriata lawng kawng; mipain nula a panna kawngte.Tf!Thil pathum ka tana mak lutuk a awm a. E! Thil pali a ni ka hriat loh chu.uecA pa hmusittu leh a nu thu awi ngaineptu mit chu phai choakin an kher chhuak ang a, mupui note'n an ei ang.Wd'Thlan leh chhul ching, tui khawpkham lo leilung leh a tawk e, ti ngai lo mei.c/Mi pe rawh, mi pe rawh, tia au fanu pahnih nei satliah a awm a. Thil pathum, kham lem nei lo a awm a; e! Thil pali, a ni; a tawk e, ti ngai lote.bAn ha chu khandaih ang, an ha hnuai lam chemte ang chhuan an awm a, leilung ata mi rethei leh mihring zing ata mi renchhamte ei zo turin.?ay Tha inti em emte an awm a, tha an va inti teh reng em!g`G Mahni ngaiha thianghlim inti chhuan an awm a; nimahsela an bawlhhlawhna tlen fai an ni si lo.E_ An pate anchhia lawh a, an nute malsawm lo chhuan an awm a.c^? Chhiahhlawh chu a pu hnenah rel suh, anchia a lawh ang chia, thiam loh i hlawh dah ang e.?]w Chutilochuan ka tlaipuar ang a, ka phat ang chia, LALPA chu tu nge ni? Ka ti dah ang e; a nih loh vek leh ka lo rethei ang a, ruk ka ru ang a, Ka Pathian hming ka tihliau dah ang e.\%Thil lawi lo leh dawtte chu mi tihsawnsak daih ang che. Pachhiatna emaw, neihnunna emaw mi pe hek suh. Ka tana mamawh chawin min chawm rawh.D[Thil pahnih ka dil chia, ka thih hmain rem ti lul ang che.aZ;A thute chu belhchhah suh, chutilochuan a lai lang ang chia, dawthei i lo ni dah ang e.dYALALPA thu zawng zawng chu fiah a ni tawh, amah ringtu zawng zawngte tan ani chu phaw a ni.cX?Tu nge ni vana chho tawh a, lo chhuk leha chu? Tu nge ni a kuta thli hum khawmtu chu? Tu nge ni a puana tui funtu chu? Tu nge ni kawlkil zawng zawngte tinghet? Tu nge ni a hming, tu nge ni a fapa hming pawh i hria em?AW}Finna ka zir lo a, mi thianghlima hriatna ka nei hek lo.SVMi ahluanah ka mawl ber a, mihringin hriatthiamna an neih hi ka nei lo a:lU SJakeha fapa Agura thute: thufing chu. Miin Ethiela hnenah, Ethiela leh Ukala hnenah heti hian a ti.kTOMi fel lo chu mi fel ngaihin tenawm a ni a, tin, dik taka awm mi chu mi suaksual tan tenawm a ni._S7Mi tam takin roreltute duhsak hlawhna an zawng a, mahse mihring chunga rorelna chu LALPA hnen atanga lo chhuak a ni.Mi fel lo chu mi fel ngaihin tenawm a ni a, tin, dik taka awm mi chu mi suaksual tan tenawm a ni.WR'Mi dang ngaih dan pawisak luat a hlauhawm a, LALPA-a innghah erawh chu a him.aQ;Rukru kawppuitu chuan ama nunna a hua a ni; chhechham ri a hria a, engmah a sawi si lo.ZP-Mi a chaponain a tilawm ang a, mi rilru inngaitlawm chuan chawimawi a hlawh ang.WO'Mi thinurin insualna a chawk chhuak a, mi thinramin bawhchhiatna a ngah thin.RNA naupan tet atanga chhiahhlawh duat chu a tawpah in ro pawh a chuh ang.aM;Thu sawi thuai thuai mi i hmu thin em? Chu mi ai chuan mi aah beiseiawm a awm tam zawk.[L/Chhiahhlawh chu thu maia thunun mi a ni lo, hre mah se la engahmah a ngai lo ang.`K9Inlarna a awm loh chuan mipuite an tladah thin a, dan zawmtu erawh chu a nihlawh thin.dJAI fapa chu thunun fel la, chawlhna a pe ang chia, a ni, i rilru lawmna a thlensak ang che.oIWMi sual an lo punin bawhchiatna pawh a lo pung thin a, mi fel erawh chuan an tlukna chu a la hmu ang.]H3Tiang leh zilhhaunain a tifing a, naupang thlahthlam chuan a nu zahna a thlen thin.dGAMi retheite rinawm taka rorelsaktu lal chu a lalthutthleng chu kumkhuaa tihngheh a ni ang.UF# Mi rethei leh hnechhiahtu an awm dun a, LALPA'n an mit a tihvarsak ve ve a.WE' Roreltuin dawt thu a ngaihsan chuan a chhiahhlawhte zawng zawng an sual thin,pDY Mi a chuan a thinur thu zawng zawng a sawi chhuak a, mi fing erawh chuan an thup a, an ngawihpui thin.tCa Thisen chhuah chak mite chuan mi tha famkim an hua a, mi dik takte erawh chuan a nunna humhim an tum thin.pBY Mi fingin mi a a hnial chuan, a thinur emaw, a nui emaw pawh ni se la, inremna a awm lo reng reng ang.XA)Hmusittu chuan khawpui a tialh a, mi fing erawh chuan thinurna a tikiang thin.o@WMi fel chuan mi rethei thu a hriatsak a, mi suaksual erawh chuan hriatna turin ngaihthiamna a nei lo.[?/Mi tha lote bawhchhiatnaah chuan thang a awm a, mi fel erawh chu a zai a, a hlim.;>qA thenawm fak dertu chuan a ke tan len a zam a ni.\=1Dik taka lalin ro a rel chuan ram a phuisui a, thamna a lak chuan ram a chhe thin.b<=Finna ngainatu chuan a pa lawmna a thlen a, nawhchizuar pawltu chuan a sum a tiral thin.b;=Mi fel an lo pun hian mite an lawm thin a, mi sualin rorelna an chanin mite an rum thin.o: YZilhhau fo pawha a ring tikhawng tlat chu vawilehkhatah tihtliahin a awm ang a, tihdamna a awm lo ang.R9Mi suaksual an dinchanin mite an biru a, an boralin mi fel an pung thin.98kMi rethei thil petu chu a tlachham lo ang a, maimitchhinsantu erawh chuan anchhia nasa tak a dawng ang.Mi suaksual an dinchanin mite an biru a, an boralin mi fel an pung thin.e7CMahni rilru ring maitu chu mi a a ni a, fing taka chetla mi erawh chu chhanchhuah a ni ang.m6SMi rilru duham chuan inbeina a chawk chhuak a, LALPA-a rinna nghattu erawh chu tihthauin a awm ang._57A nu emaw, a pa emaw rawk a, "Bawhchhiatna a ni lo e," titu chu Tiboraltu thian a ni.U4#Leia mi fak dertu ai chuan mi zilhtu chuan a hnua fak a hlawh tam zawk ang.[3/Mi fir chuan sum a um a, a chungah tlakchhamna a lo thleng dawn tih a hre hek lo._27Mi thlei bik neih hi a tha lo a, miin chhang them vangin an bawhchhe tur a ni hek lo.h1IMi rinawm chuan malsawmna a ngah ang a, hausak thuai tum erawh chu hrem lohin a chhuak lo ang.Z0-A lei lettu chuan chhang a ngah ang a, mi lelo zuitu erawh chu a pachhe hle ang.g/GTupawh dik taka awm chu chhanchhuahin a awm ang a, dik lo taka awm erawh chu a tlu thuai ang.R.Mi thisen phurtu chu khuarkhurumah a tlan lut ang a, tumahin hum suh se.w-gThil ngaihdan thiam lo hotu chu mi hnechhiahtu a ni thin a, awhna hawtu erawh chuan a dam chhung a tisei ang. 2j~}|{zyxwwvfuuXutAsreqqSpp(onnXmmmll;kkkDjjxjii[hhh,ggdfCeve$ddccbbHa``!__!^]]+\\*[[ ZZ'Y|XaWWWJVUUrTTSjSRRgRQQQ#PP3OOONNUN MrMLsLKKQJJIHHpH GgG FOEE*DD3CBB A]@@>==--,,@++%** ))((H''x&&L&%%!$$b$ ""_!!J dBD%.6\\&_ ] d u v '9H}2.U"An ram chu tangka leh rangkachakin a khat a, an sumte chu chhiar sen rual a ni hek lo; an ram chu sakawrin a khat a, an tawlailirte chu chhiar sen rual a ni hek lo. "Khawchhak lam tih dan te, Philistia dawite an ching a, ram dang mite tihdante an zawm tak avangin i mi Jakoba chhungte chu i kalsan ta a.F "Aw Jakoba chhungte u, lo haw u la, LALPA engah i leng ang u.4 a"Tin, ani chuan hnam tin karah ro a rel ang a, chi tam tak pawh a zilhhau vang: tin, a khandaihte chu leilehna hmawr zumahte an chher ang a, an feite chu theikung ahchhumna chem kawmahte an chher ang: hnam dangin hnam dang chungah khandaih an lek tawh lo ang a, indo dan pawh an zir tawh hek lo ang.C "Tin, chi tam takte chu an kal ang a, "Lo haw u la, LALPA tlangah, Jakoba Pathian inah chuan i chho ang u; tichuan ani'n a kawng chanchinte chu min zirtir ang a, a kalkawngahte chuan kan kal ang," an ti ang: Zion atang chuan dan thu chu a lo chhuak dawn si a, lalpa thu chu Jerusalem atnagin a lo chhuak dawn a ni.l Q"Ni hnuhnungahte chuan heti hi a ni ang a, LALPA in amwna tlang chu tlang lian chungahte chuan tihnghehin a awm ang a, tlang te te chungah chuan chawisanin a awm bawk ang; chutah chuan hnam tinrengte chu an kal nguah nguah ang.L "Amozaa fapa Isaian Juda-ho leh Jerusalem chungchang thu a hmuh chu. -"Tin, mi chak tak chu ziza tawm ang a ni tawh ang a, a hnathawh chu meisi ang a ni ang; tichuan an kang dun ang a, tuma'n an timit lo ang," tiin.] 5"Sasua a hnah uai tawh leh huan tui hmu lo ang mai hi in ni dan si a.Tin, mi chak tak chu ziza tawm ang a ni tawh ang a, a hnathawh chu meisi ang a ni ang; tichuan an kang dun ang a, tuma'n an timit lo ang," tiin.i M"In sasaw duh takte chu in zahpui tawhin, in huan thlante avang chuan zak takin in awm dawn a ni.} u"Nimahsela, bawhchhetute leh mi sualte tihchhiatna chu a awm rual ang a, LALPA kalsantute pawh tihboralin an awm ang.z o"Zion chu rorelna fela chhan chauh a ni tawh ang a, a chhunga mi hawikir lehte pawh felnaa chhan chhuah an ni ang.j O"tin, i chunga roreltute chu a tira an awm ang khan ka awmtir leh ang a, i chhunga remruattute chu a hmasa bera an awm ang khan ka awmtir leh bawk ang: chu mi hnuah chuan, 'Felna khawpui, khawpui rinawm tak,' an la ti ang che. "tin, i chungah ka kut ka thlak leh ang a, i ekchhia chu fai takin ka tibo ang a, i suan zawng zawng chu ka la bo vek ang:& G"Chuvangin, Lalpa, Sipaihote LALPA, Israel-ho Mi Chaka chuan heti hian a sawi a: "A! mi dotute hi ka tifikiang mai ang a, ka hmelmate chungah phuba ka la ang:B "I mi liante chu mi helhmang, rukrute thian an ni a; mi tinin tham an duh a, lawmman an um thin: pa nei lo te ro an relsak thin lo a, hmeithaite thute lah an hnenah a thleng ngai hek lo.W~ )"I tangka chu a ekchhiaah a lo chang ta a, i uain chu tui nen pawlh a lo ni ta.J} "Engtizia nge khawpui rinawm tak chu nawhchizuarah a lo chan tak le aw! Rorel felnaa khatnu a nih thin vei nen! Amahah chuan felna a wm thin a, tunah erawh chuan tualthattute an awm tak zawk hi.{| q"nimahsela in duh loa in hel chuan, khandaihin a ei zo ang che u: LALPA ka chuan chu chu a sawi tawh a ni," a ti a.U{ %"Tihnuam tak leh thu awih taka in awm chuan, in rama thil thate hi in ei ang:Bz "LALPA chuan, "Hawh teh u, i ngaihtuah tlang teh ang u! In sualte chu sen lar angin awm tawh mah se la, vur angin a var ang; sen duk angin sen tawh mah se la, beram hmul angin a awm ang.+y Q"thil tha tih zir tawh rawh u; rorelna fel zawng u la, hnehchhiana tuarte chu tanpui u la, pa nei lote chu rorelsak u la, hmeithaite chu sawipui rawh u," a tih ni.x }"Insil u la, intifai rawh u; ka mithmuh phak loah in thiltihte hi a sualna chu dah bo rawh u; sual tih hi bang tawh u la:3w a"Tichuan in kut in phar hunah pawh in lakah ka mit ka hup tawh ang a: a ni, vawi tam tak in tanwgtai hunah pawh ka ngaithla tawh lo ang: in kutte chu thisenin a khat si a.v "In thla tharte leh in hun bi nei kutte chu ka rilru chuan a hua a ni: ka tan thil hnawksak tak a ni; tuar ka ning tawh e.A ke chawn chu lung var tlawn, rangkachak nghahchhana hun ang, a lan danin Lebanon tlangpui iang e, sidar thing tha chungchuang ang.A kam a thlum ber mai, a ni, a duhawm famkim; hei hi ka duhtak chu a ni, hei hi ka thian a ni; aw Jerusalem fanute u.p=YA kutzungte rangkachak tlawn, topaz lung phum thiau ang, a sakruak chu saingho, safir-a chei ang a ni.u<c A biangte chu hlo rimtui hmun, rimtui chhuah thin ang a ni, a hmuite chu lili par ang, murra tuiin a far e.O; A mitte chu lui te kam thuro ang, hnutetuia inbuala fel taka thu chu.Y:+ A luin a iang e, rangkachak thianghlim, a sam kir chu dum zen e, lianak iangin.L9 Ka duhtak chu a tha sen siar a, sangsawm zingah a chungnung ber e.8 Mi aiin i duhtak chu eng nge a nih bik le? Aw hmeichhia a laia mawi ber, mi aiin i duhtak chu eng nge a nih bik, chuti ema min ngen le?{7oKa ngen tlat che u, aw Jerusalem fanute, ka duhtak chu in hmuh chuanin hmangaihnaah ka uai zo tih rawn hrilh r'u.q6[Khawpui venga kal hualtuten min hmu a, min vua a, min hliam ta a, kulh vengtu'n an hlip e, ka silhpuan./5WKa duhtak tan chuan ka hawng ta, mahse, ka duhtak lam ang let e, a tawng ka thlain a tuar zo lo. Ka zawng ruai e, ka tawng si lo e, ka au chiam a, mi chhang si lo a. 4Ka duhtak kawng hawn turin ka tho, tin, ka kut chu a far a, murrain, murra a luang ka zungtangahte, kawng kalh humna chungah chuan.W3'Ka duhtak chuan a rawn zen, kawngkhar awngah, amah ka ngai em e - lung rilah.d2AKa kawr ka hlip ta, engah nge ka hak ang? Ka ke ka sil ta, engah nge ka tihbawlhhlawh ang?`19Ka muhil reng, ka thinlung erawh chu a harh, chu, ka duhtakin a rawn kik chu! Min hawn rawh, ka laina, ka hmangaih, ka thuro, ka sawiselbo, ka lu a huh zo si a, daiin, ka sam chhawl leng, zan dai farte chuan, tiin.x0 kKa huanah chuan ka lo lut a, ka laina, ka thiannu. Ka murra ka rimtuite nen ka lawrkhawm a, ka khawizu chu a thlar chawpin ka ei a, ka uain ka in a, hnutetui nen. Ei rawh u, aw thiante u, in rawh u; a ni, in teuh mai rawh u, ka duhtakte u.?/wHarh la, aw hmar thli, lo kal rawh, nang chhim thli, ka huan hi rawn chhem u la, a rimtui leng chhuak rawh se; ka duhtak chu a huanah lo lut se la, a rah tha ber ber chu ei rawh se..#Nang chu huan tuikhur, tui nung chhunchhuah chu i ni, luite lo luang Lebanon tlanga'n.Harh la, aw hmar thli, lo kal rawh, nang chhim thli, ka huan hi rawn chhem u la, a rimtui leng chhuak rawh se; ka duhtak chu a huanah lo lut se la, a rah tha ber ber chu ei rawh se.-'Henna leh nard nen, nard leh safron nen, fu rimtui leh thakthing, beraw thing chi tinrengte nen, murra leh aloe, rimtui ropui zawng nen pawh.Q, Theibuhfai hmun ang a ni, i duhzawmzia, rah tha ber ber chhuak thin te.c+? Huan humhalh tlat a ni, ka laina, ka thiannu chu, tuihna humhalh tlat, tuikhur hauh tlat.w*g Aw ka thiannu, i hmuiah a far e, khuaipui zu: I tawngkamah khawizu, hnute tui: I silhfen rim Lebanon rim ang.))K A mawi mang e, i hmangaihna, ka laina, ka thiannu! Uain hnehin i hmangaihna a that zawkzia mai tak chu! Rimtui zawng zawng hnehin a tui zawk i hriak rim zawng.( Ka thinlung i hneh zo ta, ka laina, ka thiannu, ka thinlung i hneh zo ta, i mit sir zai vawi khatin, i nghawng thlun pakhat nen chuan.\'1Lebanona tangin lo kal ang che, ka thiannu, ka hnenah, Lebanona tangin ka hnenah: Amana chhipah chuan rawn chuan la; Senir leh Hermon chhipa tang chuan, sakeibaknei puka tang chuanin keitete tlanga tang pawhin.I& I mawi zo ngei e, ka hmangaih chu, nangmahah demawm a awm lo e.j%MNi a nem a, hlim a her bo hma loh chuan ka kal nang e, murra tlang leh beraw mual lamah chuanin.]$3I hnute pahnih hian a ang, no pahnih, sazain phir a neih, lili par zinga tlate chu.##I nghawngin a iang e, Davida kulh bing sang, ralthuam dahna'na siam chu; phaw sangkhat an bang e, tah chuan, ralhratte phaw theuh ngei chu. "I hmuite'n an iang e, sapsen zai, i awka pawh a duhawm ngei e: I biangte'n theibuhfai phel an iang e, i hmai khuhna phenah chuan. !I hate chu berampui rual hmul meh hlim, bual zawh hlim ang chu a ni: An zaa kawppui nei theuhin, nei lo reng an awm lo, an zingah.+  QNgai teh, i mawi e, ka hmangaih, ngai teh, i mawi e; thuro an iang e, i mitte'n, i hmai khuhna phenah chuan. I sam chu kel rual, Gilead tlang panga bawk ang a ni. Kal chhuak u la, aw Zion fanute, Lal Solomona chu en r'u; a khumtir kha, a nu'n lallukhum, a nupui neih ni, a thinlung lawmna niah chuan./W A bante a siam a, tangkaruain, a nghenchhan chu rangkachakin, a thutthleng chu puan sendukin; a chhung lam chu an rem, duhawm takin, Jerusalem fanute chuan.Kal chhuak u la, aw Zion fanute, Lal Solomona chu en r'u; a khumtir kha, a nu'n lallukhum, a nupui neih ni, a thinlung lawmna niah chuan.V% Lal Solomona'n zawn bawm a tan a insiam, Lebanon tlang thing hmanrua ngeiin;}sAn zain khandaih an vawng, do thiam an ni: Mi tinin khandaih an pai, an khel chungah, zantianga hlauhawm vang hian.r]Ngai rawh, Solomona zawnna tawlai chu, ralhrat sawmrukin an din hual e, Israel ralhrat zinga mite chuan.  Eng nge ni hei, meikhu ding ang thlaler ata lo kal hi, murra leh beraw rimtui nam rum rum sumdawngtu paudar tinreng rim chenin?Ka ngen tlat che u, aw Jerusalem fanute, saza leh ram zukpui chhalin, hmangaihna chu chawk thoa tiharh lo turin; amahin a duh hma chuan.9kAnmahni ka pelh hnu lawkah chuan, ka hmu ta e, ka hmangaih chu; ka vuan ta a, ka kaltir leh tawh rua lo, ka nu inah, mi paitu pindan chhungah, amah ka hruai luh hma loh zawng.V%Khawpui venga kal hualtuten min hmu a; ka hmangaih chu in hmu emaw? Ka ti a. 9Ka tho ang a, khawpui daikawn ka vel ang, kawtthlerah leh mual laiahte chuan; ka zawng zel dawn e, ka hmangaih chu. Ka zawng ruai e, ka tawng si lo e.` ;Zanah laikhum chungah ka dawn thin, ka hmangaih chu, ka zawng ruai e, ka tawng si lo e.gGNi a nema hlim a her bo hma loh chuan, ka duhtak, Bether tlang saza, zuk tuai ang chang rawh.EKa duhtak chu ka ta a ni, kei pawh a ta ka ni e, a ran rual tlattir thin kha, lili par zingah.Ni a nema hlim a her bo hma loh chuan, ka duhtak, Bether tlang saza, zuk tuai ang chang rawh.taMin mansak u la, sihalte, sihal note te, grep huan tichhetute chu, kan grep huante a par vul mek si, tiin.'Aw ka thuva, lungpui keh kara mi, kham chhawrdawha awm, i hmel min hmuhtir la, i aw min hriattir ta che; i aw a mawi a, i hmel lah a nalh si. Theipui kungin rah a chhuah a. Grep hruite an lo par vul, an rimtuinate leng chhuakin. Tho la, ka hmangaih, ka enchim loh, lo kal ta che,ve Leia'n pangparte an lo lang a, sirva zai vawr hun a lo thleng a, thuva awrawl hriat a ni ta, kan ramah hian;A} En teh, thlasik a ral a, ruahtui a kangin a kiang ta si;_ 7 Ka duhtak chuan heti hian mi ti a. Tho la, ka hmangaih, ka enchim loh, lo kal ta che, / Ka duhtak chuan a ang, saza emaw zuktuai; ngai rawh, a ding reng ka bang phenah, a rawn bih kha tukverhahte chuan, zawngdaikalh awngah a inlan e.[ /Ka duhtak aw chu, ngai rawh, a lo kal e, tlangah zuang tumin mualah a tualchai e. Ka ngen tlat che u, aw Jerusalem fanute, saza leh ram zukpui chhalin, hmangaihna chu chawk thoa tiharh lo turin; amahin a duh hma chuan.H  A kut veilam chu ka lukhama'n, a kut dinglamin mi pawm teh se!eCGrep thei chhanga mi tungnungin mi tiharh teh u, apple theiin, hmangaihnaah ka uai zo ta e.SRuai theh inah chuan kei mi hruai a, ka chungah a puanzar chu hmangaihna.-Ngaw hnuai thing zingaapple thing ang ka duhtak chu a ni, tlangvalte zingah. A hlimah chuan ka thu, nuam takin, a rah chu ka tan a thlum ngei e.FHling zinga lili ang hi ka hmangaih chu a ni, lanute zingah.1 _Ka lo ni e, Saron par leh phaizawla lili.M Kan in khanchhukte chu sidar thing, kan inchhunte far thing lo ni e. /Ngai teh, i mawi e, ka duhtak, a ni, lungtiawi, kan khum pawh a hring reng e.Kan in khanchhukte chu sidar thing, kan inchhunte far thing lo ni e.Y -Ngai teh, i mawi e, ka hmangaih, ngai teh, i mawi e; i mit thuro ang mai a ni e.K Ka duhtak chu ka tan henna par bawr ang, Engedi grep huana mi chu.F  Ka duhtak chu ka tan murra tel a ni, ka tanglaia cham ang hi.J~  Thutna hmuna lalber awm laiin ka nard rimtui chu a leng chhuak e.F}  Rangkachak thirhrui ka siam ang che, tangkaraw belmawi neiin.\| 3 A nalh mang e, i biang, bahsam phiar mawi nen, i nghawnga lunghlu hruite nen chuan.U{ % Ka khaikhin thin che, aw ka hmangaih, Pharaoa tawlailir sakawr la nen chuan.z +I hriat loh chuan, aw nang hmeichhia a laia mawi ber, ran rual hniakhnungah chuan kal ta la, i keltete chawm la, berampute puan in sirah chuan.9y mMin hrilh rawh, aw nang ka hmangaih chuan, i ran rual khawiah nge i chawm a, chhun laia i chawlhtirna thin chu: Engah nge kei ka vah ka vah ang, i thiante ran rual sirah chuan?(x KKa han deuh vangin mi iai suh u, ni sain min em vang pawh hian; ka nu fapate ka chungah thinurin grep huan vengah mi siam ta a, mahni huan erawh ka veng si lo.jw OKa hang na a, ka nalh a nia. Aw Jerusalem fanute u, Kedar puan inte leh Solomona puanzarte angin.Sv !Min zai langin, i hniakhnung kan um ang che; min hruia lut ta, lal chuan a pindan chhungah nangma tawnah kan hlimin kan lawm ang a, ka hmu zel ang, i hmangaihna uain hnehin. An ngaina takzet che a ni e. u I hriak hnawih mi chuan a nei, rim tha tak mai; rimtui bun chauh ang a ni e, i hming zawng; chuvang chuan an hmangaih che, nulate'n.Vt 'Min fawp rawh se, a hmuia fawhnate chuan, uain hnehin a tha si, i hmangaihna.-s YHla thlan khawmte, Solomona phuah chu.r Pathian chuan thiltih zawng zawng chungah ro a la rel dawn si a, thil inthup engkim, a chhia emaw, a tha emawte pawh, tih hi.q% Heng thu zawng zawng khaikhawmna hi i ngaithla teh ang: Pathian tih la, a thupekte vawng rawh; hei hi mihring zawng zawng tih tur chu a ni mai.Pathian chuan thiltih zawng zawng chungah ro a la rel dawn si a, thil inthup engkim, a chhia emaw, a tha emawte pawh, tih hi.&pE Chu chauh pawh ni loin, hengah hian, ka fapa, zilhin awm ta che. Lehkhabu tam tak siam hi tawpintai a awm lo e, nasa taka zir pawh hi tisa chauhna mai a ni.o Mi fing thu chu beramputen an khalhna'na an hman tiang zum ang a ni a, thufing lawrkhawm chu thir Kilhna khen bur tlat anga nghet a ni._n7 Thuhriltu chuan thu pawm tlak hmu turin a zawng a, tlang taka ziak, thutak thute chu.m/ Tin, a fing chauh pawh ni loin, Thuhriltu chuan mite hriatna a zirtir a; a ni, thufing tawi tam tak a ngaihtuah a, a zawng chhuak a, a rem fel a.flE Thuhriltu chuan, engmah ni lo mai mai, thil zawng zawng hi engmah ni lo mai a lo ni, a ti a.gkG Vaivut chu a awm angin leiah a chang leh a, thlarau chu a petu Pathian hnenah a kir leh a ni.j Tangkaraw zai chu a chah a, rangkachak berhbu chu a keh a, hlumbel chu tuikhurah a keh a, tawlailir chu tuikhuah bulah a tliah hma hianNi A ni, a sang chu an hlau a, kangah hlauhawm a awm a, vaiumkhal thing a par a, khau chu hnawksak a ni a, chakna a bo a, mi chu a chatuan in lamah a hawngin, lusunte chu kawtthlerah an vak vel si a.h Kawtthlera kawngte a inkhar ni chuan, rawtsawmna ri a lo chuai a, sava thawmah mi a thawh a, zai nu zawng zawngte an lo zuai lai hian; g In vengtu chu a lo khurh a, mi chakte chu an kaikun a, an tlem vanga rawtsawmtu nute an ban a, tukverha dak nute chu an thim a.^f5 Ni te, eng te, thla te, arsite a thim hma leh ruah hnua chhum a lo kir leh hma hian.e - Tin, i vanglai hian i siamtu hre reng rawh - Ni tha lote a lo thlen hma leh lawmna reng reng ka nei lo e, i tihna tur kumte a lo hnaih hma hian.bd= Engmah engto nei suh u la, in pang tinatu awm hek suh se, in that lai hun a rei dawn lo.tca Thalaite u, in that lai chen u la, i la naupang viau lai hian hlim rawh u, amaherawhchu Pathianin in chungah ro a rel dawn tih hre reng ang che u.Engmah engto nei suh u la, in pang tinatu awm hek suh se, in that lai hun a rei dawn lo.Cb A ni, mi kum tam tak a dam chuanin he'ng zawngah hian lawm rawh se; amaherawh, hre reng se la thimna nite, an tam hle mai danw si a; thil lo thleng zawng zawng hi engmah lo mai a lo ni.Fa A nuam ngei mai tak e, eng chu, mi tan pawh ni hmuh a tha e,` Zingah i chi tuh la, tlaiah i kut sum suh; i hre si lo, a thang tha tur khawi nge, hei hi nge, kha kha nge, an tha ve ve dawn._+ Thli kalkawng chu i hre lo a, hmeichhe pum chhunga nau ruh than dan pawh i hre hek lo, chutiang bawkin Pathian engkm titu thiltih chu i hre lo.N^ Thli pawisatu'n chi a tuh lo'ng, chhum enthlatu'n a seng hek lo ang.]3 Tui a pai chuan chhumin, a intiruak thin, lei chungah; thing a tluk chuan chhim hawi emaw, hmar hawi emaw, a awm ngei ang thing chu, a tluk hmunah.o\W Chan tur pe la, mi pasarih, pariat hnenah, i hre si lo, lei chungah hian thil tha lo, lo tla tur chu.N[  I chhang paih la tui chungah chuan, i hmu leh dawn si, nei rei hnuah.HZ Lalber chu lawh suh la, anchhia, i rilru pawhin; anchhia lawh suh, mi hausa chu, i khum laizawl hmunah; chungleng savate'n i awm chu an pu darh ang a, thla neite'n chung chu an hril mai ang.Y1 Ruai siam a ni, hlimhlawpa tan, uain chu nun tihnawmna'n, tangkain engkim a si thlu.Lalber chu lawh suh la, anchhia, i rilru pawhin; anchhia lawh suh, mi hausa chu, i khum laizawl hmunah; chungleng savate'n i awm chu an pu darh ang a, thla neite'n chung chu an hril mai ang.HX Zawmthawt avangin a sawp, in chung. Kut dawngdah vangin a far,xWi I nihlawh e, nang ram, lal chu lal chi fapa leh hotute ruihna'n ni lo, chakna tura hun dik taka ei thin neitu!VV% I chung a pik e, nang ram, lal naupang leh hotute zinga ruaitheh thin neitu!QU Thawhrimnain a intichau thin, mi a chu, khawpui kalkawng pawh a hre lo.|Tq Thu a tuitam thin, mi a chuan, miin a hre lo, thil lo awm tur chu, tu nge hrilh thei, mi hnu lama thil lo awm tur?bS= A kamchhuak thu bul chu atna a ni sa a, a kamchhuak tawpna chu atna pawikhawih chi a ni.ZR- Mi fing kamchhuak thu zawng a hlu. Mi a hmui erawh chuan mahni a indawlh zo ang.UQ# A chuk mai chuan rulin, dawi at hmain, dawi at thiam sawtna a awm hlei nem.yPk Thir a bil a, miin a tah hrima loh chuan tha rum a ngai lehzual ang; mahse a sawt ber mai finna, hlawhtlinna'n.KO Lung lai chhuaktu a inhliam ang; thing ektu tan hlauhthawn a awm.UN# Hum laitu chu a hum laihah a tla ang; hungna tawn tlangtu a chu ang, rulin.QM Chhiahhlawh ka hmu, sakawr chungah, hotu a kal kein, chhiahhlawh angin.EL Mi a hmun sangahte dah a, mi hausa hmun hniama an thute hi.ZK- Ni hnuaia ka hmuh thin thil tha lo a awm, roreltua lo chhuak thiltih dik lo ang:yJk Roreltu thin thawk mah se la, nangma chungah, i hmun kalsan suh ang che; lungnih lohnate a tireh, zawldawhnain.qI[ A ni tak e, mi a chu tual a len laiin a hriatnain a tlin lo a, mi tin, hnenah, a a a ni, a ti zel thin.RH Mi fing thinlung a hawi, a ding lamah, mi a thinlung erawh a vei lama'n.sG a Tho thiin a tichhia, rimtui siamtu hriak rim; chutiangin finna leh zahawmna pawh atna tlemtein a chilh bo.oFW Finna chu indona hriamhrei aiin a tha zakw a; mahse, mi sual pakhatin thil tha tam tak a tichhe thin.HE Mi fingte thusawi zawi te pawh, mi ate zinga roreltu au vak aiin a hriat that theih zawk.Finna chu indona hriamhrei aiin a tha zakw a; mahse, mi sual pakhatin thil tha tam tak a tichhe thin. D Mi rethei finna chu hmusita awmin, a thu pawh ngaihthlak ni lo mah se la, kei chuan, chakna aiin fina a tha zawk, ka ti tho a ni.C% Tin, chu khuaah chuan mi rethei fing tak a awm a, a finnnai khawpui chu a chhanchhuak ta a; mahse, tumahin chu mi rethei chu an hre reng lo. B Khawpui te tak te a chhunga mi tlemte awmna chu a awm a; lal ropui takin a rawn bei a, a hual a, hual dai nasa tak a theu hnan a.TA! Ni hnuaiah chuan hetiang fina hi ka hmu bawk a, ka tan ropui hlein a lang.5@c Mihringin ama hun pawh a hre si lo a; sangha, len hlauhawma man leh sava, thanga awk ang maiin, mihring fate pawh an chunga lo thleng phutin hun tha loah an awk thin a ni.)?K Ka han thlir leh a, ni hnuaia intlansiaknaah mi chak chu a hlawhtling chuang lo a, indonaah mi huai a hlawhtling chuang hek lo; mi fingin ei tur a hmu bik lo a, mi themthiamin duhsak an hlawh chuang hek lo, mi zawng zawng chungah hun leh khawrel ang angin a thleng mai zakw tih ka hmu a.)>K I kutin tih tur a hmuh apiang chu theihtawpin ti rawh; thlan i kalna turah chuan thil tih tur emaw, remruat turte emaw, hriatna emaw, finna emaw a awm si lo a.I= Ni hnauia a pek che i hun engmah lo chhung zawng chuan i nupui, i hmangaih hneha chuan nu nuam takin awm rawh; chu chu dam chhunga i chanvo leh ni hnuaia i thawhrimnaa i chanvo chu a ni si a.E< I silhfente chu var reng se la, i lu pawh hram ngai suh se.v;e Kal la, lawm takin i chaw ei la, thinlung hlimin i uain in rawh; Pathianin i thiltihte chu a pawm tawh si a.: An hmangaihna te, an huatna te, an itsikna te a boral daih tawh a ni, ni hnuaia thiltihahte hian chanvo reng an nei tawh ngai hek lo.(9I Mi nungdamte chuan an la thi dawn tih an hre si a, mitthi erawh chuan engmah an hre lo a, lawmman an nei tawh ngai lo a, hriat reng pawh an hlawh tawh hek lo.8} Mi nungdamte zinga la telte tan chuan beiseina a la awm a: sakeibaknei thi ai chuan ui nung takngial pawh a tha zawk si.&7E Hei hi a ni, ni hnuaia thiltih zawng zawnga thil tha lo chu, mi zawng zawng chunga khawrel thuhmun thleng hi; mihring fate thinlung lah chu Saula khat a ni a, an thinlung lah chu Saula khat a ni a, an dam chhungin an thinlungah atna a awm a, chutih hunah chuan mitthi hnenah an kal a.6% Mi zawng zawng chungah thil thuhmun a thleng a ni: khawrel thuhmun chu mi fel leh mi suaksual te, mi tha te, mi thianghlim leh thianghlim lo te, inthawi mi leh thawi lo mite chungah pawh, mi tha ang bawkin mi sual pawh chhehchham hmang ang bawkin chham duh lo mi pawh.P5  Heng zawng zawng dap chuak tur hian ka vei em em thin a; mi fel leh mi fing leh an thiltihte chu Pathian kuta awm a lo ni a: hmangaihna a ni nge huatna tih mihringin an hre lo, an hmabak a ni vek si.b4=Pathian thiltih zawng zawng, ni hnuaia tih takte chu miin a hmu chhuak thei lo tih ka hmu ta a. Miin zawng eng ang mah se la, a hmu chhuak lo ang; mi fingin hriat inring teh mah se, a hmu chhuak thei bawk hek lo ang.Z3-Finna hre tur leh lei chunga thiltih tak zawng zawng hre tura chhun leh zan mu lo chhing loa ka rilru ka han hman chuan.Pathian thiltih zawng zawng, ni hnuaia tih takte chu miin a hmu chhuak thei lo tih ka hmu ta a. Miin zawng eng ang mah se la, a hmu chhuak lo ang; mi fingin hriat inring teh mah se, a hmu chhuak thei bawk hek lo ang.w2gTichuan, ni hnuaiah hian ei leh in leh nuam taka awm aliama til tha engmah mihringin a neih loh avangin nawmna hi tha ka ti mai e: chu chu ni hnuaia a dam chhung ni Pathianin a pek zawng zawnga a thawhrimnaahte chuan a tel zel dawn si a.[1/Lei chungah hian engmah lo a lo awm a lo awm a, mi felte chuan mi suaksualte tawn awm tak an tawng a; mi suaksualte lahin mi felte tawn awm tak an tawng lawi si a. Hei pawh hi engmah lo mai a lo ni ka ti a ni.0 Mahse, mi suaksual tan kha chuan a tha lo ang a, a ni tihseite pawh kha hlimthla ang lek a ni si a, Pathian tihna a neih loh vangin./ Mi sual chuan vawi za pawh thil sual tiin dam rei bawk mah se la, Pathian tihtute'n, amah ngei an tih vangin a tha tho ang tih ka hria: ~}}P|||1{{%zz7yxjww$vvfuutss4rrqppuoo:nommwm1lllVljj4ihh;gfeeVVV'TSSRBQcONNMiLLFKK&JJ5IBHGGFZE|DCCB]AA~A @V??}? >>=]<<;R::9i88476O544y322211<0`/..k--W,,++?*)('~&%%g$$@#""!!T :QY:pLrw("DBV H  Hv &>L8aP =" Jesaia bul atangin chawrno a lo chhuak ang a, a zung atangtea puak chhuak chu a rah ang:uOc" #Thirin ramhnuai thing bik takte chu a kit ang a, Lebanin sidar thingte chu mi ropi kihin a tlu dur dur ang. N9" "Ngai teh, Lalpa, sipaihote LALPA chuan, thil rapthlak takin a zarte chu sat thla ang a: sang tak takte chu kihin a awm ang a, a lawr bikte pawh chu rawt hniamin a awm ang.Thirin ramhnuai thing bik takte chu a kit ang a, Lebanin sidar thingte chu mi ropi kihin a tlu dur dur ang.rM]" !vawiin ngei hian Nob khuaah a cham dawn: Zion fanu tlang, Jerusalem mual pawng chu, a kut a thin khum e.nLU" Madmenah khawho tlan boin an awm ta; gebim khuaa awmte chu tlan bo tumin an inhawrkhawm luai luai e.|Kq" Aw Galim khaw fanu! I awin ring takin au rawh; aw Laisah khua! Ngaithla rawh; aw Anathoth, i va khawngaihthlak em!Jy" kawnah an liam ta; Geba khuaah an riak ta: Ramah khawho chu an khur an khur ta; Saula Gibeah khawho chu an tlan bo ta._I7" Aiath khua a thleng ta, Migron khua a kal tlang ta; Mimkas khuaah a bungrua a dah ta;_H7" Chumi niah chuan heti hi a ni ang a, aritphurh chu i koki ata lak boin a awm ang a, a nghawngkawl chu i nghawng ata lak boin a awm bawk ang: hriak thih avang chuan nghawngkawl chu tihchiatin a awm tawh ang," tiin.PG" Oreb lungpuia Midian-ho an thah lai ang khan sipaihote LALPA chuan amah bei turin vuakna chu a chawk tho ang a: a tiang chu tuifinriat chung lamah a awm ang a, Aigupta rama a lek ang khan a lek ang.F" rei lo te achinah chuan lungnih lohna chu hrikthlakin a awm tawh ang a, ka thinurna pawh anmahni tihborlnain hrikthlakin a awm tawh ang.ME" Chuvangin Lalpa, sipaihote LALPA chuan, heti hian a ti, "Aw ka mi, Zion-a awmte u, Aigupta rama an tih ang khan talhtuma vua che uin a tiang chu in chungah lek mah se la Assuria m chu hlau suh u. D " Lalpa, Sipaihote LALPA chuan, tawpna, tawpna thleng ngei tura ruat tlat chu, lei chung zawng lailiah chuan a la siam dawn si a.9Cm" rorelna dik tak chuan a tihchhiat vek tur an ni.yBk" I mi Israel-ho chu tuifinriat tiau vaivut zatin awm mah se la, a la awm chhunte chauh chu an kir leh dawn si a:gAG" A la awm chhun, Jakob-ho la awm chhunte chu, Pathian chak tak hnenah chuan an la kir leh ang.k@O" Tin, chumi niah chuan heti hi a ni ang a, Israel-ho la awm chhunte leh Jakoba chhungte zinga a la damte chuan anmahni thattu chu an ring leh tawh lo ang a; LALPA Israel-ho Mi Thianghlim chu, tihtakzetin an ring tawh zakw ang.Y?+" A ram ngawa thing la awm chhunte chu naupang ziak tham leka tlem a ni tawh ang.>5" A ram ngaw leh a lei tha hmun ropuina pawh chu, thlarau leh taksa lamin, a tioboral ang: tichuan, chhinchhiahna kengtu a chauh hun lai ang a ni ang.;=o" Tin, Israel-ho entu chu mei atan a ni ang a, an Mi Thianghlim chu mei alh atan ani bawk ang: chu chuan ni khat thilah a hnimhlingneite leh a buarte chu a tikangin a tiboral ang,&<E" Chuvangin Lalpa, sipaihote LALPA chuan, a mi thaute zingah chuan cherna a tir ang a; a ropuina hnuaiah chuan mei alh lai mek ang hian mei chhemin a awm ang.g;G" Hreipui hian thl chehna'na a hmangtu chu a uankhum dawn em ni? Thingzaina hian a hruttu chu a hnuaichhiah danw em ni? Talhtumin alektute chu a lek vel zawk ang emaw, tiangin thing ni si lo a lek zawk ang emaw mai hi a ni.}:s" ka kut hian chi tin, hausaknate lah chu sava bu angin a zawng chhuak a; miin sava tui a pui rauhsan hnute an la angin leulung luah zawng zawng hi ka la vek a a ni: thla zap emaw, ka ang emaw, hram emaw reng reng pawh an awm lo," a ti vei si a.Y9+" Ani chuan, "Ka kut chaknain ka ti a ni, ka finna nen hian; ka bengvar si a: chi tin, ramrite lah chu ka sawn a, an rote lah chu chhushak a, lalthutphaha thute lah chu mi huai tak tih angin ka hnuk thla ta a:a8;" Chumi avang chuan heti hi a ni ang a, Lalpa chuan Zion tlang leh Jerusalem khaw chunga a hnathawh tur zawng zawng a thawh zawh hunah chuan, Assuria lal rilru uangthuang rah leh a mit chapo ropina chu ka la hrem ang.7" Samari khua leh a milemte chunga ka tih ang khan Jerusalem khua leh a milemte chungah pawh hian ka ti ve lo ang ang em ni?" a ti si a.6" ka kut hian milemho ram, Jerusalem khua leh Samari khuaa mi aia milem siam chawp tha zawk neitu pawh, a zang chhuak ta si a,-5S" Kalno khua chu Karchemis khua ang mai ani tawh lo'm ni? Hamath khua chu Arpad khua ang mai ani tawh lo'm ni? Samari khua chu Damaska khu ang mai a ni tawh lo'm ni?;4q" Ka mi lian zawng zawngte hi lal vek an ni lo'm ni?.3U" Nimahsela ani chuan chutiang chu a tum ani lo a, chutiang chu arilru pawhin a ngaihtuah hek lo; hnam tam namena tam lo tihchhiat leh tihboral a ni a rilruk zawk ni.42a" Rallak la tur leh, thil laksak la tur leh, kawtthler chirhdiak anga rap turin ani chu Pathian zah lo hnam do turin ka tir ang a, ka thinurna mite beit urin thu ka pe ang.N1" Hawh Assuria mi, ka thinurna talhtum, ka lungnih lohna kengtu tiang!C0" Salho hnuaiahte an kun ang a, thahho hnuaiahte an tlu ang, chu chauh chu an chan a ni tawh ang. Chuti kauva a tih pawh chuan a thinur chu a la reh si lo a, a kut chu a la lek ta cheu a.S/" Tichuan, an kan niah che u leh hla tak atanga tiauna lo thleng turah chuan eng nge in tih tak ang le? tanpui dilin tu hnenah nge in tlan tak ang le? In ropuina chu khawiah nge in hnutchhiah tak ang le?.'" Hetiang hian mi khawngaihthlakte dik takin in relsak duh lo a, retheite that vena tur in dang tlat a, hmeithaite in ei a, fahrahte in rawk a.[- 1" Dan chimawm tak siam a, thupek khirh tak ngaihtuah chhuaktute u, in chung a pik e!U,#" Manase-hoin Ephraim-ho an ei ang a, Ephraim-hoin Manase-ho an ei ang: tin, an pahnih chuan Juda-ho an do dun ang. Chuti kauva a tih pawh chuan a thinur chu a la reh si lo a, a kut chu a la lek ta cheu a. + " Tichuan miiin an ding lama mi an chuh ang a, nimahsela a ril a la tam cheu vang; an vei lama mi an ei ang a, nimahsela an tlai chuang lo ang: mi tinin mahni ban ti an ei theuh ang.Manase-hoin Ephraim-ho an ei ang a, Ephraim-hoin Manase-ho an ei ang: tin, an pahnih chuan Juda-ho an do dun ang. Chuti kauva a tih pawh chuan a thinur chu a la reh si lo a, a kut chu a la lek ta cheu a.*" Sipaihote Lalpa thinur avangin ram chu a kang chhia a, mite pawh chu meia tuah tur thing ang an ni a; tumah mahni unau pawh an zuah lo.E)" Suahsualna chu mei angin a alh hluah hluah si thin a, buar leh hnimhlingneite chu a kang ral thin: a ni, ramhnuai thing bit zingahte chuan a kang hluah hluah a, a khu chho ngut ngut thin.J( " Chuvangin Lalpa chu an tlangvalhote chungah a lawm lo ang a, an fahrahte leh hmeithaite chu a khawngaih hek lo ang: an zain Pathian zha lo mi leh thil tha lo titute an ni theuh a, ka zawng zawng chuan thu lawilo a sawi theuh si a. Chuti kauva a tih pawh chuan a thinur chu a la reh si lo a, a kut chu a la lek ta cheu a.c'?" Heng mite hruaitute hian an hruai sual thin a ni; an hruaiate chu tihboralin an awm tihn.e&C" Upa leh mi zahawmte chu, a lu chu an ni a; dawt zirtir thin zawlneite chu, a mei chu an ni.x%i" Chuvangin LALPA chuan Israel-ho alian atein, tum kau leh phungladin ang maiin ni khat thilah a chhawk vek ang.x$i" Nimahsela mite chuan anmahni vawtu lam chu an hawi chuang si lo a, sipaihote LALPA chu an zawng chuang hek lo.d#A" a hmelma, a hma lama Suria-hote, a hnung lama Philistia-hote chu, a chawk tho vang; tichuan ka angin Israel-ho chu an ei zo ang. Chuti kauva a tih pawh chuan a thinur chu a la reh si lo a, a kut chu a la lek ta cheu a.R"" Chuvangin LALPA chuan Rezina dotute chu amah do turin a chawisang ang a;?!w" Lei rawh chante chu chim mah se la lung chang chherin kan rem mai ang: theipui thingte chu sah chhumin awm mah se la, sidar thingten kan thlak mai ang," titute chuan an la hria ang.c ?" Tichuan mi zawng zawng, Ephraim-ho leh Samaria awm, chapo tak leh rilrua uangthuang taka,Q" Lalpa chuan Jakob-ho ramah thu a thawn a, Israel-ho chungah a tla ta a.\1" A ram a zu zel ang a, a ramah remnain tawpintai a nei lo ang; Davida lalthutthlengah a thu ang a, dik tak leh fal takin rorelin a rawn tinghet ang, tun atanga kumkhuain, thahnemngaihna chuan chung chu a ti ang.>u" Kan tan naupang a lo piang a, fapa pekin kan awm ta a: rorelna chu a kokiah a chuang ang a: a hmingah chuan, Maka, Remruattua, Pathian Chaka, Chatuan Pa, Remna Lal an ti dawn si a." Indona hmuna mi ralthuama an inthuamna zawng zawngte leh an silhfen thisen kai hniang hnuangte chu hala tuah ral a la ni ang." A ritphurhna nghawngkawl leh a kovia zawn fung, a hnechiahtu talhtum chu, Midian-ho hneh ni ang khan i tihtliaksak ta si a.)" Hnam chu i titam ta a, an hlimna pawh i tipung ta a: buh seng laia hlim angin i hmaah an hlim ta a, miin rallak sum an sema an hlim ang maiin.{o" Mi thim hnuaia kalte chuan eng nasa tak an hmu ta: thihna hlim rama awmte chungah ngei chuan eng chu a lo eng ta.~ w" Nimahsela thlaphanga awm tawhi tan chuan nguina reng reng a awm tawh lo ang. Hman lai chuan Zebulun ram Nephtali ram chu hmustawmin a awmtir a, nimahsela hun hnuhnungah chuan ropui takin a awmtir ta, dil kamah, Jordan ralah, hnam tin Galili chu."tin, lei lam an en ang a, ngai teh, manganna leh thimna, thlaphan nguina chu a ni ang: tichuan thim chhah mupah hnawh boin an awm ang.iK"Mangang tak leh riltam chungin ram chu an fang ang a; tin, heti hi a ni ang a, an ril a tam hun chuan an thin chu a ur em em ang a, an lal leh an Pathian chu anchhia an lawh bawrh bawrh ang a, an vanvadak vak vak ang:tin, lei lam an en ang a, ngai teh, manganna leh thimna, thlaphan nguina chu a ni ang: tichuan thim chhah mupah hnawh boin an awm ang.+"Dan Thu leh Hriattirna Thu chu rawn tur a ni," tiin. Chu mi thu ang zela an sawi loh chuan an tan khua reng reng reng a var thuai dawn lo a ni."Tin, miin, "Ramhuai aienthiam zawl leh dawithiam hram chuap chuap leh phun nuah nuahte chu rawn rawh u," an tih hunah che u chuan heti hian chhang rawh u, "Miten an Pathian chu anr awn zawk tur a ni lo'm ni? Mi nungte tan chuan mitthi an rawn tur em ni?$A"ngai teh, kei leh LALPA mi pek naupangte hi, Israel-ho zingah hhian sipaihote LALPA Zion tlanga awm laka chhinchhiahna atante leh thilmak atante kan ni a.q["Tin, kei chuan Jakona chhungte laka a hmai thuptu LALPA chu ka nghak ang a, amah chu ka thlir reng ang.`9"Hriattirna thu zial hi phuar la, dan thu hi ka zirtirte zingah nemin chhinchhiarh raw.~u"Tichuan mi tam takin chu chu an chhuihin an tlu ang a, tihkehin an awm ang a, an awk ang a, manin an awm ang," tiin.8i"Tin, ani chu hmun thianghlim ani ang a; Israela chhung hnihte tan erawh chuan tlukna lung leh dalna lungpui a ni zawk ang a, Jerusalem-a awmte tan thang leh fal ani bawk ang.{o" Sipaihote LALPA, amah ngei chu in tithianghlim tur a ni; amah chu in tiha ni sela, amah chu in hlauha ni rawh se. " He chite hian 'Phiar an nei e,' an tih thin nazawng chu 'Phiar an nei e,' ti ve suh u; an tih pawh chu tih ve loin, hlau ve hek suh u. }" LALPA chuan kut chak takin heti hian ka hnenah a saiw a, he chita kawngah hian ka kal ve lohna turin mi thunun a nih hi:  " Inrawn khawm rawh u, engmah a ni hlei lo ang e; thu sawi rawh u, a puitling thei lo ang e: Pathian kan hnenah a awm si a," tiin.Z -" Chi tinte u, buai ta nuai nuai che u, kehsawmin in awm dawn nia; ram hla taka mi zawng zawngte u, beng chhi rawh u: inralthuam rawh u, kehsawmin in awm dawn nia; in ralthuam rawh u, kehsawmin in awm dawn nia.W '"tin, Juda-ho ram thlengin a tuam lut dul dul ang a; a liamin a luang tlang dul dul ang a; nghawng pawh a chim phak hial ang; tin, a thla zar chuan, aw Immanuel, i ram vang lam zawng zawng hi a awh vek ang.pY"ngai teh, LALPA chuan luipui tui, khauh takte leh tam takte (Assuria lal leh a ropuina zawng zawng chu), an chungah a luantir ang : tichuan a kuang zawng zawng chu a lo liam dul dulin, a kam zawng zawngah pawh a liam dul dul ang :"Heng chite hian Silova tui dam taka luang del delte chu an duh loh avang leh, Rezina leh Remalia fapa chunga an lawm avangin,1]"Tin, LALPA chuan ka hnenah a sawi leh a,U#"Naupang chuan, 'Ka nu,''Ka pa, tih nachang a hriat hma pawhin Damaska hausaknate a hriat hma pawhin Damaska hausaknate leh Samari laka ral lak sumte chu Assuria lal hmaah an kal bopui dawn si a," a ti a.(I"Tin, zawlneinu hennah chuan ka kal a, tichuan ani chuan nau a pai a, fapa a hring ta a. Chutichuan LALPA'n ka hnenah," A hmingah Maher-salal-has-baza sa rawh.r]"tichuan hretu rinawm, puithiam Uria leh Jaberekia fapa Zekaria chu hriatpuitu atan ka siam ang," a ti a. "Tin, LALPA chuan ka hnenah, "Lehkha ziakna phek hlai tak la a, mihring kawlawmin a chungah ;Maher-salal-has-baza atan,' tiin, ziak rawh;E"Tin, tlang, bawngtuthlawha laih tawh zawng zawngah chuan, buar leh hnimhlingnei hlauh avangin i lo kal lo ang a, bawngchalte tlattirna leh beram chil mai atan a ni zawk tawh ang," a ti a.;o"Ram zawng zawng chu buar leh hnimhlingnei hlir a lo nih tak avangin chutah chuan thal leh thal ngul kengin an kal ang.Tin, tlang, bawngtuthlawha laih tawh zawng zawngah chuan, buar leh hnimhlingnei hlauh avangin i lo kal lo ang a, bawngchalte tlattirna leh beram chil mai atan a ni zawk tawh ang," a ti a. 9"Tin, chu mi niah chuan heti hi a ni ang a, hmun tin, grep hrui sang, tangka sang man awmna apiangte chu, buar leh hnimhlingnei hmun mai a ni tawh ang.9~k"nimahsela heti hi a ni ang a, hnutetui tam tak an la pek dawn avangin hnutetui khal a ei thin ang: ram chhunga la awm apiangin hnutetui khal leh khawizu an ei theuh dawn si a.s}_"Tichuan chu mi niah chan heti hi a ni ang a, mi pakhatin bawngla pakhat leh beram pahnih chauh a vul ang;*|M"Chu mi niah chuan Lalpa'n bakmehchem hawh, Luipui piah rama Assuria lal awm chu hmangin, lu leh ke hmul chu a ziat fai ang a; khabe hmul pawh a ziat bo vek ang.{5"Tichuan an lo kal ang a, an zain kawr chhe rek rukah te, lungpui pukah te, hnimhlingnei zawng zawngah te, ran tlatna hmun zawng zawngahte an fu ang.z"Chu mi niah chuan heti hi a ni ang a, LALPA chu Aigupta lui tawp rettea tho awm leh, Assuria rama ikhuai awm chu, ko turin a faifuk ang.@yy"Ephraim chuan Juda a then ni ata la thleng ngai lo nite chu LALPA chuan i chungah leh, i khua leh tuite chungah leh, i pa chhungte chungah chuan a thlentir ang, Assuria lal ngei chu.x5"Naupang chu t hil tha lo lam duh loh nachang leh thil tha lam duh nachang a hriat hma pawhin lal pahnih i huatate ram chu a tiau dawn a ni," a ti a.w5"Ani chuan thil tha lo lam duh loh nachang a hriat hunah leh, thil tha lam duh nachang a hriat hunah chuan bawnghnute khal leh khawizu a ei thin ang.$vA"chuvangin LALPA ngei chuan chhinchhiahna a pe ang che u; ngai teh u, nula thianghlim pakhat a rai ang a, fapa a hring ang a, a hmingah Immanuela a sa ang.%uC" Tin, ani chuan, "Aw Davida chhungte u, tunah ngaithla teh u; mihring tihhah hi thil te tak teah in ruat a ni maw, ka Pathian lam pawh tihhah in duh zel ni?Vt%" Ahazaa erawh chuan, "Kal dil lo ang, LALPA pawh ka fiah hek lo ang," a ti a.osW" LALPA i Pathian hnenah chhinchhiahna dil rawh; Seol thuk tak ata emaw van sang tak ata emaw," a ti a.,rS" Tin, LALPA chuan Ahazaa a be leh a,$qA" tin, Ephraim lu chu Samari a ni a, Samri lu chu Remalia fapa lek a ni si a. In rin duh loh chuan, tihnghehin in awm thuai lo ang, tiin,' ti rawh," a ti a.1p["Suria lu chu Damaska a ni a, Damaska lu chu Rezina lek a ni si a: kum sawmruk leh kum nga ral hmain Ephraim chu chi tih tlak loah aawm turin tihchhiat vekin a awm ang:noU"Lalpa PATHIAN chuan heti hian a ti a. An thu phiar chu a puitling lo ang a, a hlawhtling hek lo ang.Hn "Suria leh Ephraim leh Remalia fapa chuan an phiar che avangin.m"Juda chu han beiin han tibuai i la, chutah chuan kan tan luhna tur siamin, a lai takah Tabeela fapa chu lalah i thuttir ang u, tiin.7lg"a hnenah, 'Fimkhur la, awm hle hle rawh; meichher bung khu mai mai pahnih, Suria lal Rezina leh Remalia fapaa thinurna nasa tak chu, hlau suh la, i thinglung chu zam suh se.8ki"Chutichuan LALPA chuan Isaia hnenah, "Nang leh i fapa Searjasuba chu, dil chakta zawk tuilakna tawpah, puansutu phul lamlianah chuan, Ahazaa hmuak turin kal chhuak tawh u la;djA"Tin, Davida chhungte chu, "Suria chu Ephraim nen an tang dun ta," tiin, an hrilh a. Tichuan a thinlung leh a khua leh tuite thinlung chu, ramhnuai thingte thliin a tinghing susu susu ang hian, tihnghinin a lo awm ta a.8i k"Tin, Uzia fa Jothama fapa Ahaza lal lai chuan heti hi a ni a, Suria lal Rezina leh Israel lal Remalia fapa peka chu Jerusalem run turin an chho a; nimahselah, an hneh thei lo.Yh+" Tin, a chhungah chuan samw zingah pakhat pawh la awm se la ei zawhin an awm lehnghal ang: nimahsela thil leh sasual kih hnua a bul a la awm reng thin angin chi thianghlim chu abul a awm reng chu a ni," tiin.6ge" LALPA'n mite chu hla taka a sawn a, ram chhungah hmun kalsan hnu tam tak a awm hma loh chuan.Tin, a chhungah chuan samw zingah pakhat pawh la awm se la ei zawhin an awm lehnghal ang: nimahsela thil leh sasual kih hnua a bul a la awm reng thin angin chi thianghlim chu abul a awm reng chu a ni," tiin.-fS" Tin, kei chuan, "LALPA, eng chen nge ni ang?" ka ti a. Tin, ani chuan, a chhang a, "Khawpuite mihring awm, awm loa a ram a, inte urtu awm loa rma chu a tiau vek a,vee" He chite thinlung hi tithau la, an bengte tingawng la, an mitte maimitchhintir rawh; chutilochuan an mitin an hmu ang a, an bengin an hria ang a, an thinlungin an hre bawk ang a, an hawikir leh ang a, tihdamin an awm dah ang e," a ti a.ndU" Tichuan keiin, "Kei heta hi ka awm, mi tir ta che," ka ti a. Tin, ani chuan, "Kal la, he chite hi hrilh rawh. 'Bengin a hriat zawng hria u la, a ngaihna erawh chu hre suh u; a hmuh chu hmu u la, hriat erawh chu hre suh u," tiin.Zc-"Tin, "Tunge ka tirh ang a, tu nge ka tan lal ang?" tiin, LALPA aw chu ka hria a,b"ka ka a han dep a, "Ngai rawh, hei hian i hmui a tawk a; tichuan i khawlohna lak bo a ni ta a, i sual pawh tlenfai a ni ta," a ti a.eaC"Chutichuan seraf pakhat, maicham ata chaicheha a cheh, mieling kengin ka hnenah a thlawk a,2`]"Chu veleh, kei chuan, "Hmui bawlhhlawh pu mi ka nih a, hmui bawlhhlawh pu mite zinga awm ka nih avangin ka chung a va pik em! Ka boral ta a nih a hmu ta si a," ka ti a.z_m"Tichuan a autu au thawmah chuan a kawngka bul lungphum lamin a nghing ta dur dur a, in chu meikhuin a khat ta a. ^9"Tin, "Sipaihote LALPA chu a thianghlim e, a thianghlim e, a thianghlim e, lei pum pui chu a ropuinain a khat," tiin, an inau tawn an inau tawn thin a.!];"A kiangah chuan serafte an ding a: thla paruk an nei theuh a, an thla pahnihin an hmai an khuh a, pahnihin an kephahte an khuh a, pahnihin an thlawk a.\ "Lal Uzia a thih ikum khan LALPA chu lalthuphah sang ak chawisana t hu ka hmu a, a silhfen hmawr fual chuan biak in chu a tikhat a vek a.`[9"Chu mi nbiah chuan tuifinriat ri hum hum angin an chungah an ri hum hum ang: tichuan miin ram chu an han thlir chuan, ngai teh, thim leh manganna hlir a ni a, eng lah chu, chu mia chhumahte chuan tihthimin a awm a.TZ!"an thawm ri hum hum chu sakeibaknei hahum ang mai a ni ang a, sakeibaknei vanglaite hahum ang maiin an ri hum hum ang; a ni, an ri hum hum ang a, an saseh tur chu a she ang a, him takin an kal bopui ang a, chhanchhuaktu tur tumah an awm lo ang.Chu mi nbiah chuan tuifinriat ri hum hum angin an chungah an ri hum hum ang: tichuan miin ram chu an han thlir chuan, ngai teh, thim leh manganna hlir a ni a, eng lah chu, chu mia chhumahte chuan tihthimin a awm a.ZY-"an thalte chu zum tak a ni a, an thal ngul zawng zawngte chu khawih sain a awm thup a; an sakawr tinte chu meilung ang maia ngaih a ni ang a, an tawlalilir kete chu thawngaleivir ang maia ngaih a ni bawk ang:OX"an zingah tumah an hah lo ang a, an inchhuih hek lo ang; tumah an muthlu lo vang a, an muhil hek lo ang; an kawnghren chu phelh dulin a awm hek lo ang a, an pheikhawk c hilhna chu a cht hek lo ang:(WI"hnam tin hla taka mite tan chhinchhiahna a tar chhuak ang a, kawlkil ata ko turin a faifuk ang: tichuan, ngai teh, anniho chu rang takin an lo kal t huai ang:0VY"Chuvangin LALPA thin chu a mite chungah a thawk a, a kut chu an chungah a lek a, a vua a, tichuan tlangte chu a khur dur dur a, an ruangte chu kawtthler laiahte chuan balhhlawh ang maiin a awm rem rum a. Chuti kauva a tih pawh chuan a thinur chu a la reh si lo a, a kut chu a la l ek ta cheu a.*UM"Chuvangin meialhin buh pal a liak ral duak duak thin ang leh, hnim ro chu meialha a tlu zawih zawih thin angin an zung chu tawihna angin a awm ang a, an par chu vaivut angin a chho chuai chuai ang: sipaihote LALPA dan chu an duh loh a, Israel-ho Mi Thianghlim thu chu an ngaihnep avangin.WT'"tham ei avanga mi sual thiam chantir thina, mi fel felna laksak thintute chu.dSA"Uain in kawnga mi chak ta, zu chawhpawlh kanwga thahrui nei apiangte chu an chung a pik e!PR"Mahni ngaiha fingte leh mahni mithmuha bengvarte chu an chung a pik e!UQ#"Thil tha lo chu thil tha tia, thi tha chu thil tha lo ti thina, eng chu thima ngaia, thim chu enga ngai thina, thil thlum chu thil khaa ngaia, thil kha chu thil thluma ngai thintute chu an chung a pik e!=Ps"Kan hmuhna turin ti thuai se la, a thiltih tur chu ti rang thuai rawh se: kan hriat theihna turin Israelho Mi Thianghlim remruat chu lo hnaiin lo thleng rawh se," ti thintute chu.aO;"Bumna hruihruala khawlohna hnuk a, tawlailir hruizena sualna hnuk chu an chung a pik e!N"Tin, beram note chu an tlatna hmuna an tla angin an tla dial dial ang a, mi thau pui pui hmun rama thilte chu vakvaihoten an ei ang.M"sipaihote LALPA erawh chu rorelnaa chawisanin a awm ta zawk a, Pathian, Mi Thianghlim chu, felnaa tihthianghlimin a awm ta a.sL_"Mi tete chu tihkunin an awm, a, mi liante chu tihtlawmin an awm a, chapo mitte chu tihhniamin a awm ta a;_K7"Chuvangin Seol chuan a duhna chu a lo tizau a, a ka chu teh rual loh khawpin a ang ta a: tichuan an ropuina te, an mipui te, an ropui hbung bungna te, an zinga lawm taka awmte nen chuan an lut thla ta duah duah a.%JC" Chuvangin ka mite chu, hriatna an neih loh avangin, sala hruaiin an awm ta a: an mi zahawmte chu an ril a tam a, an mipuite chu tuihalin an dangro zo ta a.NI" tingtang leh perhkhuang te, khuangte leh phenglawngte, uain ne an ruaithehnaahte chuan a awm thin a, nimahsela LALPA hnathawh chu an ngaisang thin lo a, a kut thiltih chu an ngaihtuah ngai hek lo.H{" Zu um tura zing tak taka tho a, uainin a tihruih bung hma loha zan rei tak tak thlenga awm thinte chu an chung a pik e! G " Grep huan tin, sawm hmunah bath khat chauh a la haw dawn a, buh chi homer khat tuhin ephah khat chauh a la haw dawn si a," tiin.F" Sipaihote LALPA chuan ka bengah heti hian a ti, "Tihtakzetin in tam tak, lian tak tak, mawi pui puite chu, urtu awm loin a la ram ang.6Ee"Ram lailiah anmahni chauh an awm theihna tura mi tel vena hmun rang rang awm lo khawp hiala in leh in inzamwtir zel leh, lo leh lo inzawmtir zel thintute chung chu a pik e!D"Sipaihote LALPA grep huan chu Israel chhungte hi a ni a, Juda mite hi a kung duhawm tak chu an ni si a; rorelna fel a beisei a, nimahsela, ngai teh, hnehchhiahna a lo awm ta zawk a; felna a beisei a, nimahsela, ngai teh, au thawm alo awm ta zawk a ni.JC "tin, ka tiram vek ang a; sah noin a awm lo ang a, laih phutin a awm hek lo vang; buar leh hnimhlingneite a to zakw ang: chhumte pawh a chunga ruah reng reng surtir lo turin thu ka pe bawk ang.@By"Tunah hian gai teh u, ka grep huan chunga ka tih tur chu ka hrilh ang che u: a hling pal chu ka la bo ang a, ei zawhin a awm ang: a lung pal chu ka tichim ang a, rah behin a awm ang:PA"Ka grep huanah hian ka tih tawh ang lo liam kha chuan a chungah eng nge tih leh chuan tur lo la awm ta ni le? Eng vangin nge, grep raha rah tura ka besei nen khan, grep suaka a lo rah mai kha ni le? @ "Tunah hian, aw Jerusalem-a awmte leh Juda mite u, khawngaih takin kei leh ka grep huan kara thu hi min ngaihtuahsak teh u khai.|?q"a velin lei a lai khuar a, a lungte chu a chhar fai a, grep hrui tha ber mi a phun a, a laiah chuan in sang a sa a, chutah chuan grep sawrna khur pawh a lai a: tin, grep raha rah turin a beisei a, nimahsela grep suak maiin a lo rah ta zawk a.> /"Ka tuh taka thu, a grep huan chungchang thu chu, ka duh taka tan lain ka sa teh ang. Ka duh taka chuan tlang lei tha tak maiah grep huan a nei a:u=c"Chhunah ni sa hliahtu atan leh thlipui leh ruahpui lakah inhumhimna leh bihrukna hmun atan bawkte a ni ang.?<w"Tin, LALPA'n Zion tlanga awmna zawng zawng chungah leh a inkhawmpuite chungah chuan chhunah chhum leh keikhu, zanah meialh eng a siamsak ang: ropuina zawng zawng chungah chuan englo zar a awm dawn si a.Chhunah ni sa hliahtu atan leh thlipui leh ruahpui lakah inhumhimna leh bihrukna hmun atan bawkte a ni ang.;;o"Jerusalem thisen chu a chhung ata a tlenfai hnu chuan, Zion-a la awm leh Jerusalem-a la awmte chu thianghlim an ti ang, Jerusalem-a la damte zinga hming ziak zawng zawng te chu.~:u"Tin, heti hi a ni ang a, LALPA'n, rorelna thlarau leh kanna thlarau a, Zion fanute bawlhlawhna chu a silfai hnu leh,95"Chu mi niah chuan LALPA peng chu mawi tak leh ropui takin a awm ang a, Israel-ho la damte tan chuan leia rahte chu tha tak leh mawi takin a awm ang.h8 K"Tin, chu mi niah chuan hmeichhe pasarihin mipa pakhat an chelh ang a, "Keimahni chaw kan ei ang a, keimahni silhfente kan inbel ang e: i hming chauh min puttir rawh; ka hming chhia hi min chhilhsak rawh," tiin, an sawi ang.e7C"A kulh kawngkharte chu an awm inchumin an tap ang a; ani chu a ruak ang a, leiah a thu ang.:6m"I mite chu khandaiha tihtlukin an awm ang a, i mi chak takte chu indonaah an tlu ang.A kulh kawngkharte chu an awm inchumin an tap ang a; ani chu a ruak ang a, leiah a thu ang. 5"Tin, heti hi a ni ang a, mawisawla rimtui tak aiah thil tawih a awm ang; tin, kawnghren aiah hruizen a awm ang; tin, sam hniar siau aiah lu kawlhna a awm ang ; tin, puan mawi tak aiah saiip puan ven a awm ang: hmel that aiah thir linga deh chhiatna a awm ang.M4"darthlalang te, puan zai sin te, diar te, intuam mawina puante chu.E3"kut ni thuamhnaw te, kawrfual te, puan sin te, ipte te chu;12]"hming nemna zungbun te, hnar vuahte chu;Y1+"lu cherna te, ke bun khaidiat te, kawnghren te, rimtui bawm te, invenna te chu;B0"bengbeh uai diah diah te, banbun te, inkhuhna puante chu;s/_"Chumi niah chuan Lalpa'n an incheimawinate chu a laksak ang, kebun te, len lukhum te, nghawngkawl te chu;}.s"LALPA chuan Zion fanute chhipah chuan pan khir a awmtir ang a, Lalpa chuan an zahmawhte pawh a tilang ang," a ti a.F-"Chu lo pawh chu LALPA chuan, "Zion fanute chu chapo aka an awm a, dak awr awr leh mi melh hraw hrawa an kal a, an kal chu ti awh awhin an kal a, an kete an pen rik chhawng chhawng avangin,],3"engtizia nge ka mite chu in nem sawr a, retheite hmai chu in rawt samw ni?" a ti a.U+#"LALPA chuan a mite upaho chungah leh an mi lianho chungah ro a rel ang: Lalpa, Sipaihote LALPA chuan, "Nangmahniho hi in ni, grep huan ei zotute chu; mi retheite laka sum lak chu in inahte a ni a awm ni:W*'" LALPA chu sawipui turin a lo ding chhuak a, mite ro rel turin a lo ding ta a.J) " Ka mite zawng anmahni hnehchhiahtute hi naupangte an ni ta a, hmeichhiaten an chungah ro an rel ta. Aw ka mite u, in hruaitute chuan an hruai sual che u a, in kalna kawngte chu an tichhe thin.{(o" Mi sual chung chu a pik e! An la chhe dawn a ni: an kuta thiltih thungrulhna chu an hnenah pek a la ni dawn si a.a';" Mi fel thu-ah chuan, "An la tha dawn," ti rawh u: an thiltih rahte chu an ei dawn si a.,&Q" An hmel lan danin anmahni a hek chawp a; an sualna chu Sodom ang maiin an lantir a, an zep lo. An nunna chung chu a pik e! thil tha loin an inthungrul chawp si a.%"A ropuina an hmusit avangin an tawng leh thiltihte chu LALPA do zawng a ni a, Jerusalem chu a chhe zo a, Juda-ho chu an tlu zo ta a ni.>$u"chu mi hunah chuan ani chuan a aw a chhuah ang a, "Kei zawng siathatuah ka awm dawn lo e; ka inah ei tur a awm si lo a, silhfen a awm hek lo: mite roreltuah min siak lo ang," tiin. #"Miin a unau a pa inah chelhin, "Nang chuan silhfen i nei a, kan roreltuah awm la, he chhiatna hi i kutah awm rawh se," a tih hunah;Y"+"Tichuan, mite chu hnehchhiahin an awm ang, tin, mahni thenawmte nen inhnehchhiahin an awm ang: naupang chu upa chungah chapo takin an awm ang a, mi chhe te pawh mi zahawm chungah chapo takin an awm bawk ang.e!C"Tichuan, an mi laintea awm turin naupangte ka pe ang a, nausenten an chungah ro an rel ang.[ /"sawmnga hotu leh, mi zahawm leh, remruattu leh, themthiam leh, aikaihthiamte nen.[/"mi chak leh indo thiamte nen; roreltu leh, zawlnei leh, aienthiam leh, upate nen;N "Ngai teh u, Lalpa, sipaihote LALPA chuan, Jerusalem hnen ata leh Juda-ho hnen ata chu an rinpui leh an rin ber, an rinpui chaw zawng zawng leh an rin ber tui zawng zawng chu, an laksak mek anih hi;oW"An hnar chauha thaw awm mihring rin hi bansan tawh rawh uL eng kawngah nge rin tlak an nih tehlul ni?3"lei hi nasa tak taka tinghing tura a thawh hunah, LALPA hlauhawmna lak atang leh a mawina ropuina lak atang chuan, lungpui pukahte leh kham lungpui khu-ahte chuan an lut ang.An hnar chauha thaw awm mihring rin hi bansan tawh rawh uL eng kawngah nge rin tlak an nih tehlul ni?&E"Chu mi niah chuan miten an tangkaraw milemte leh an rangkachak milem te, biak tura an siamsakte chu, buikelek hnenahte leh bak hnenahte chuan an paih ang a;9k"Tin, lei hi nasa tak taka tinghing tura a thawh hunah, LALPA hlauhawmna lak atang leh mawina ropuina lak atang chuan mite chu lungpui pukahte leh lei kuaahte chuan an lut ang.,S"Tin, milemte chu an boral daih ang.#"Mihring induhnate chu tihhniamin a awm ang a, mite chapona chu tihlawmin a awm ang: chu mi niah chuan LALPA chauh chu chawisanin a awm ang.nU"Tarsish lawng lian zawng zawng chungah te, thil lem duhawm zawng zawng chungah te pawh a la awm ang.b="in sang, sang tak zawng zawng chungah te, kulh tlangpui bang nei zawng zawng chungah te,X)"tlang lian sang tak chungah te, tlang te chawisana awm zawng zawng chungah te,Y+" Lebanon tlanga sidar thing sang tak leh chawisana awmte zawng zawng chungah te,(I" Sipaihote LALPA ni chu inngaisang leh chapo zawng zawng chungah leh chawisana awm zawng zawng chungah chuan a la awm dawn si a; tichuan tihtlawmin an awm ang:#" Mihring induhnate chu tihlawmin a awm ang a, mite chapona chu tihhniamin a awm ang, chu mi niah chuan LALPA chauh chu chawisanin a awm ang.yk" LALPA hlauhawmna lak atang leh a mawina ropuina lak atang chuan lungpuiah chuan lut u la, vaivutah biru rawh u.yk" Mi tete chu tihhniamin an awm a, mi liante chu tihlawmin an awm bawk a: chuvangin anni chu ngaidam suh ang che.kO"An ram chu milemin a khat a: anmahni kuta thawh chhuah, anmahni zungtangtea siam chu, an be thin. e~}}||.{zzy>xSwvvttFsrrqppoo*nmm8llJkjj+iUhhgIff'eddccYa`_^^8]]>\\[ZZYhXXWWEVVKUU TeSS(RQPPyOONN,LKKJ'IHHGhFEjDDCBBA4@?>>#<Xu"Juda rama awmho chu Aigupta-ho tan chuan rapthlak tak an lo ni tawh ang a, an hming an lamna apiangte chuan an hlau vang, an chunga thleng tur sipaihote LALPA thu ruat avang chuan.W"Chu mi niah chuan Aigupta-ho chu hmeichheho ang an ni ang a: sipaihote LALPA kut thin chu an chunga a thin avangin an khurin an hlau ang.wVg"Aigupta-ho tan luin emaw, meiin emaw, tum kauin emaw, phungladinin emaw thawhsak theih a awm tawh hek lo ang.8Ui"LALPA chuan Aigupta-ho zingah luhlulna thlarau a awmtir ta: tichuan zu rui mi chu a luakah a pai thlawk thlawk ang hian Aigupta-ho chu an hnathawh tinrengah a kal kawitir ta.!T;" Zoan khua ami liante chu mi a an lo ni ta a, Noph khuaa mi liante chu bumin an awm ta; Aigupta hnamho kila lungte chuan Aigupta-ho chu an vah botir ta.S)" Khawiah nge i mi fingte chu le? Anni chuan hrilh nghal che rawh se; Aigupta ram chung thil thleng tur sipaihote LALPA ruatte chu, hre rawh se.RR" Zoan khuaa mi liante chu an a ngawt mai: Pharaoa remruattu fing berte remruat chu sa remruat ang mai a lo ni ta; Pharaoa hnenah, "Mi fing fapa, hmasang lalho fapa ka ni," engtiziaa ti thin nge in nih?rQ]" Tin, a lung bante chu tihsawmin a awm ang a, inhlawhfa thin zawng zawngte chu an rilrui an lungngai ang.YP+" Chu lo pawh chu ziza zai sin dke mite leh puan ngo tah mite chu an mualpho ang.Oy"sangha mantute pawh chu an tap ang a, Nile luia nghakawi khai thinte zawng zawngte chu an awm an inchum chau tawh ang.)NK"Nile lui kianga, Nile lui kam ngeia, ran tlatna phulte leh, Nile lui kianga thil chin zawng zawngte chu a lo ro ang a, len boin a awm ang a, a awm tawh lo ang.M'"Luite ch a rimchia ang a; Aigupta ram tuiluangte chu a kam telh telh ang a, a kangchat mai ang: phairuangte leh tui hnimte chu a vuai zo ang.ZL-"Tin, tuipui tuite chu a kang ang a, lui chu a luang boin a lo kangchat tawh ang.$KA"Tin, Aigupta mite chu hotu nunchhe tak kutah chuan ka hlan ang a; tichuan lal kawlh takin an chungah ro a rel tawh ang. Lalpa, sipaihote LALPA chuan a ti.`J9"Tichuan, Aigupta-ho thlarau chu an kawchhungah chuan engmah loa siamin a awm ang a; an remruat chu ka tichhia ang: tichuan, milemte leh, aikaihthiamte leh, ramhuai aienthiam zalwte leh, dawithiamte chu an rawn ang.TI!"Tin, Aigupta mite chu Aigupta mite vek bei turin ka chawk tho ang: tichuan, mi tinin mahni unau beiin, mi tinin mahni thenawm beiin, an inkap ang; khua leh khua an inbei ang a, ram leh ram an inbei ang.lH S"Aigupta ram phur rit chu.Ngai teh, LALPA chu chhum chak tak chunga chuangin Aigupta ram a lo thleng ta e: Aigupta ram milemte chu a hmaah chuan an khur zawih zawih ang a, Aigupta-ho thinlung chu an kawchhungah a tuiral mai ang.VG%"Chu mi hunah chuan, sipaihote LALPA hming awmna hmun, Zion tlangah chuan, sipaihote LALPA hnena pek atan mi sang thlerh thlawrh mam takte hnen ata, an chhuah tan achin tun thlenga mi hlauhawm takte hnen ata chu, lawmman an rawn sin ang; chu hnam chuan ram an sem thin a, an rapthlu bawk thin, an ram chu luite chuan a sem darh a ni.%FC"Chung chu tlanga sava kohamte tan leh, leia sate tan chuan hnutchhiahin an awm hlawm ang: tichuan sava kohamte chuan anni chu nipui chhungin an ei ang a, leia sa zawng zawng chuan thlasik chhungin an ei ang.Chu mi hunah chuan, sipaihote LALPA hming awmna hmun, Zion tlangah chuan, sipaihote LALPA hnena pek atan mi sang thlerh thlawrh mam takte hnen ata, an chhuah tan achin tun thlenga mi hlauhawm takte hnen ata chu, lawmman an rawn sin ang; chu hnam chuan ram an sem thin a, an rapthlu bawk thin, an ram chu luite chuan a sem darh a ni.QE"Grep lawh hun hmaa, a par a rem a, a par chu grep puama a lo cha hunah chuan, a peng te te chu theikung ahchhumna chemtein a ait chhum dawn si a, a peng zam darhte chu a lo boin a sat chhum bawk ang.LD"LALPA'n ka hnenah heti hian a saiw a ni, "Ka awm hle hle ang a, ka awmnaah hian ka thlir reng ang; ni sat laia khaw lum thiang vel vul ang leh buh seng khaw lum laia daifim chhum ang hian, tiin.C)"Khawvela awm zawng zawng leh leilung luahte u; tlangahte chhinchhiahna an tar chhuah hunah en rawh u: tawtawrawt an ham hunah ngaithla rawh u.(BI"tuipuia, tui chunga luang lawngahte palaiho tirtu chu! Zualko chak takte u, hnam sang thler thlawrh mam tak hnenah, an chhuah tan achin tun thleng mi hlauhawm takte hnenah chuan, kal rawh u; chu hnam chuan ram an sem thin a, an rapthlu bawk thin, an ram chu luite chuan a sem darh a ni.AA "A, thla zap ri hum hum ram, Ethiopia rama luite rala awm,,@Q"Tlai lamah chuan, ngai teh, thil rapthlek tak a awm a; tin, khawvar hmain an awm ta lo. Chu chu rallaka min laksaktute chan ani a, mi ruksaktute pual a ni bawk a.?" hnam tin chu tui tam tak ri hum hum angin an ri hum hum ang: nimahwsela ani chuan a zilhhau vang a, tichuan hla takah an tlan bo ang a, tlanga buhsi thli len ang leh vaivut thlipui len vir mup mup anga umin an awm ang.Tlai lamah chuan, ngai teh, thil rapthlek tak a awm a; tin, khawvar hmain an awm ta lo. Chu chu rallaka min laksaktute chan ani a, mi ruksaktute pual a ni bawk a.>3" A, mipui tam tak ri dur dur, tuifinriatte ri dur dur anga ri dur durte leh, hna tin, ri hum hum, tui nasa takte ri hum hu anga ri hum humte chu aw!=5" i phun niin i ping vel thin a, zingah chuan i thil chi chu i tipar thin: nimahsela rah lawh chu lungngaihna leh natna nasa tak niah chuan a bo thin.9<k" Pathian i chhandamtu i theihnghilh a, i chakna lungpui chu i hre reng si lo; chuvangin kung mawi tak takte i phun thin a, a chhungah chuan tang danglamte i vut bur fur thin a:7;g" Chu mi niah chuan an khaw nghet takte chu ngawbing leh tlang chipa hmun tlansan hnu, Israela thlahte hmaa an tlansan hnu ang kha, a ni ang: tichuan hmun tihtiau ani tah ang. :"maicham, anmahni kut chhuak lamte chu, an en tawh lo ang a, anmahni kuta siam, Aserte emaw, ni lemte emaw an zah tawh hek lo ang.}9s"Chu mi niah chuan miin an siamtu lam an en tawh ang a, an mitte chu Israel-ho Mi Thianghlim chuan a thlir tawh ang.p8Y"Nimahsela, oliv thing vuak hnua a ziding sang ber chhipah rah pahnih pathum emaw, thing rah tak zar sei berah te pali panga emaw a awm thin ang hian chutah chuan hmaih chhar tur a la awm ang, LALPA, Israel-ho Pathian chuan a ti a."7="Tichuan buh sengtupan buh a laka, a vuite chu kuta a help ang mai hi a ang a; a ni, Rephaim ruamah miin buh vui hmaihte chu an char ang mai hi a ni ang.y6k"Nimahsela, oliv thing vuak hnua ziding sang ber chhipah rah pahnih thum emaw, thing rah tak zar sei berah te pali panga ema a awm thin ang hian chutah chuan hmaih chhar tur a la awm ang, LALPA, Israel-ho Mi Thianghlim chu a thlir tawh ang.A5{"Ephraim lakah kulhpui chu a bo ang a, Damaska lakah ram chu a bo ang, Suria rama la awm chhunte pawh an bo ang, Israela thlahte ropuina ang lekin an awm ang, sipaihote LALPA'n a ti a.4"Aroer khuate chu tlansanin a awm ta; beram rualte awmna tur a ni mai ang, chung chu an bawk ang aa, tuma'n an tihlau lo ang. 3 "Damaska khaw phur tir chu. Ngai teh, Damaska chu khawpui ni tawh lo turin lak bo a ni ta, tichuan in chim khawm mai a ni tawh ang.k2O"Tunah erawh chuan LALPA'n, "Inhlawhfa kum chhiar kum thum chhungin Moab ropuina chu, a mipui tam takte chawpin, hmuhsitawma awmtirin a awm ang a; a la awm chhunte chu tlemte tak meuh sawi tham loh an ni ang," tiin, a sawi ta..1U" Chung chu Moab chungchang thu LALPA'n tun hma lama a sawi kha a ni.Tunah erawh chuan LALPA'n, "Inhlawhfa kum chhiar kum thum chhungin Moab ropuina chu, a mipui tam takte chawpin, hmuhsitawma awmtirin a awm ang a; a la awm chhunte chu tlemte tak meuh sawi tham loh an ni ang," tiin, a sawi ta.0/" Tin, heti hi a ni ang a, Moab chu a inlan hunah, hmun sangah intihaha, tanwgtai tura a hmun thianghlim a alo kal hunah chuan a hlawhtling lo ang./#" chuvangin ka rilte hi Moab khawngaih avangin tingtang angin a ri a, ka kawchhung chu Kir-heres khawngaih avangin tingtang angin a ribawk a.?.w" Lawmna chu laksakin a awm ta, lo tha tak atangte chuan hlimna chu laksakin a awm ta bawk a; grep huanahte chuan hla sak reng reng a awm tawh lo ang a, thawm hlimawn reng reng a awm tawh hek lo ang; grep sawrna khurahte chuan rap sawrtu reng rengin uain an rap chhuak tawh lo ang; grep seng au chu ka tireh ta.J- " Chuvangin Sibmah grep hrui chu Jazer tahin ka tah ang a: aw Hesbon leh Elealeh, ka mittuin ka leih ang che: i nipui rahte chungah leh i buh seng chungah chuan inbei au thawm chu a tla ta si a.,{"Hesbon lote chu a chau zo ta si a, Sibmah grep hrui nen: hnam tin lalte chuan a kung tha mite chu an titliang pheng phung a; Jazer khaw thleng thlengin a zam hlawm a, thlalerah a za lut a; a pengte chu a zma darh sung a, tuipui chu a zam kai ta a. +"Chuvangin Moab-ho chu Moab ho chungah an chiau vak vak ang: Kir-ha-reseth grep rep hlawm chu lungchhe vankaiin in la tah chhan ang.%*C"Moab-ho chapona thu, an chapo em em ani tih kan lo hria a; an tawng chaltlaizia leh, an chapoizia leh, an thinurzia thu chu; an uannate chu engmah a ni lo.H) "Tichuan lalthutphah khawngaihnaa tihnghehin a awm ang a, chumi chungah, Davida puan inah chuan, mi pakhat, rorelin, rorelna fel zawngin, thil fel rang taka ti nghalin, tihtakzetin a thu ang.x(i"Moab zinga mi hnawh chhuaha awmte chu i hnenah awm rawh se; an tan tichetu hmel lakah chuan bihrukna hmun ni rawh: hleprutu chu engmah loa siamin a awm ta si a,tihchhiatna a reh ta a, hnehchiahtute chu ram atang hian tihboralin an awm ta.'%"rem min ruatsak la, ro min relsak rawh; i hlim chu chhun laiah zan angin siam la: hnawh chhuahte chu bihruktir rawh; tlan bo chu mantir suh.r&]"Tichuan, Moab fanute chu sava, a bu ata rau darha thlawk thlawkte angin Arnon lui kaiah an awm dawn nia.t% c"Ram roreltu tan beram note chu Sela khua thlaler lama awm atang chuan Zion fanu tlangah chuan thawn rawh u.^$5" Dimon tuite chu thisenin a bual zo vek si a: Dimon chungah chuan thil nasalehzual ka thlentir dawn si a, Moab-ho zinga tlan chhuakte chungah leh, chu ram ala awm chhunte chungah chuan sakeibaknei ka thlentir ang.#"Au thawm chu Moab ramri velahte chuan a thang si a; a chiau vak vak thawm chu Eglaim khaw lamah a thang a, a chiau vak vak thawm chu Beer-elim khaw lamah a thang a ni.Dimon tuite chu thisenin a bual zo vek si a: Dimon chungah chuan thil nasalehzual ka thlentir dawn si a, Moab-ho zinga tlan chhuakte chungah leh, chu ram ala awm chhunte chungah chuan sakeibaknei ka thlentir ang.p"Y"Chuvangin an sum la neih chhunte leh an dah thatte chu tuipuisuthlah Lui ralah chuan an kal bopui ang.!!"Nimrim tuite chu tihchhiatin a awm dawn si a: hlobet chu a vuai zo a, hlobet chawrno chu a rawp a, thil hring reng reng ch a awm ta si lo.[ /"Moab-ho avangin ka thinlung chu a au a; an m thate chu Zoar khuaah leh Eglath-selisi-jah-ah an tlan a: Luhith chhovah chuan tap chungin an kal chho a ni; Horonaim kawngah chuan chhiatna auin an au chhuak a ni.)K"Tin, Hesbon-ho pawh an au a. Elealeh-ho nen; an aw chu Jahaz in Moab-ho ralthuama inthuamte chu ring takin an au a; an nuna chu an kaw chhungah chuan a khur a."An kawtthlerahte chuan saiip puan an veng a: an in chungahte leh an mual zau laiahte chuan mi tin chu nasa taka tapin an chiau vak vak a.U#"Bajith-ah leh Dobon-ah, hmun sangahte chuan, tap turin a chho ta a: Moab-ho chuan Nebo leh Medeba chu an tah khum vak vak a, an lu zawng zawng a kawlh vek a, khabe hmul tinreng pawh mehin a awm ta vek a.M "Moab ram phur tir chu, Zan khatah Moab rama Ar khua chu tihchhiatin a awm a, engmah loa siamin a awm ta si a; zan khatah Moab ram Kir khua chu tihchhiatin a awm a, engmah loa siamin a awm ta si a.H " Philistia hnam palaite chu engtin nge kan chhan ang le? "LALPA'n Zion chu a din a, a mite zinga retheite chu amahah din a, a mite zinga retheite ch amahah an tlu lut ang," tiin a ni ang chu."Aw kawngkhar, chiau vak vak rawh; aw khawpui, au rawh; aw Philistia, i pumin, i tuiral zo ta; hmar lam atangin meikhu a lo chhuak si a, an hun ruatahte chuan hnufual reng an awm ngai lo a ni.Philistia hnam palaite chu engtin nge kan chhan ang le? "LALPA'n Zion chu a din a, a mite zinga retheite chu amahah din a, a mite zinga retheite ch amahah an tlu lut ang," tiin a ni ang chu.E"Mi rethei fa tirte chu an tla dial dial tawh ang a, mi pachhiate chu him takin an bawk tawh ang: tin, nanga zung erawh chu tamin ka tithi ang a, i ta la awm chhunte chu thahin an awm ang.2]"Aw Philistia ram pum pui, nangmah vuakna tiang at hlaih tak avangin lawm suh: rul zung atang chuan rulmuk a chhuak dawn si a, a rah chu rul alh thlawk thei a la ni ang.?y"Lal Ahazaa thih kumah khan ka phur rit hi a lo awm ta."Sipaihote LALPA chuan aruat tawh si a, tuin nge suhsak ang? A kut chu pharin a awm tawh a, tuin nge lak kirtir ang?" tiin.wg"Chu chu a ni, lei chung zawng zawnga thu ruat chu ni, chu bawk chu a ni, hnam tinreng chunga kut phar chu ni.}s"ka ramah chuan Assuria mi chu ka tichhia ang a, ka tlangahte chuan ka chil nek ang, tih ang hian: chu mi hunah chuan a nghawngkawl bahtir chu anmahni atang chuan a bo tawh ang a, an rit phurhtir chu anmahni koki atang chuan a bo tawh bawk ang.7"Sipaihote LALPA chuan hetianga sawiin chhia a chham ta, "Matheilova ka ngaihtuah ang tak hian a lo thleng ang a; ka ruat ang tak hian a awm bawk ang:  "Sakuh tan rovah ka siam bawk ang a, dilahte pawh ka siam ang: tihboralna hmunphiahin ka phiat bawk ang, sipaihote LALPA'n a ti.*M"Tin, anmahni bei turin ka tho ang, sipaihote LALPA'n a ti, Babulon atanga hming leh, a la awm chhunte leh, fapa leh fapaa fapa chu ka tiboral ang, LALPA'n a ti.  "An thawh a, leilung an neih a, lei chung hi khuaa na tihkhah lohna'n, an pute sualna avangin a fate thah zai rel rawh u," tiin. 9"I ram i tihchhiat a, i khua leh i tuite i thah avangin an zingah phumin i awm ve lo ang; thil tha lo titute thlahte hming chu kumkhuain an lam lo ang.b="nang erawh chu a zung puak chhuak tenawm tak leh, ral thah, khandaiha chhun tlang, khuarkhuruma lungte zinga chhukho silhfen angin i thlan in atanga hla takah paih chhuahin i awm tak zawk hi; ruang rah beh ang maiin.V %"hnam tin lal zawng zawng, an zainm mahni in theuhvah ropui takin an muhil a. "khawvel thlaler anga siama, a khaw awmte tiboral a, a salte an in lama kal tura chhuah ngai loa chu?' tiin, i chanchin an la chhut ang.` 9"A hmu che apiangin an en ngun ang chia, 'He mi hi maw lei tikhura, ram tin tinghing a,Z -"Nimahsela Seol-ah, klhuarkhurum tawp retahte chuan, hruai thlakin i awm dawn si.s _"chhum aia sang zawkahte khain ka chho ang a; Chungnungbera ang maiin ka awm ang, i tih thin vei nen khan.2]" I rulruah chuan, 'Vanah ka chho ang a, Pathian arsite chung lamah khian ka lalthuphah ka chawi sang ang; tin, inkhawmna tlang, hmar tawp reta awmah chuan, ka thu ang a:" Aw 'varparh,' 'zing lam fapa,' engtizia nge van ata i tlak tak chu le! Hnam tin titlawmtu, engtizia nge lai sah thlaka i awm tak chu le!1[" I ropui bung bungna chu Seol-a hruai thlak a ni ta, i perhkhuang ri bur burte nen: changpat chu i hnuaiah an phah a, englo lungte chuan an khuh ta che a nih hi,' tiin.B}" Chung zawng zawng chuan nangmah biain, i hnenah heti chuan nangmah biain, i hnenah heti hian an sawi ang, 'Nang pawh keimahni angin i chak lo e ta elo? Keimahni awm angin i awm ta elo?dA" Hnuai lam ata Seol chu i lo thleng hmuak tur chein, nangmah avangin a buai mur mur a ni: mitthi, leia puipa zawng zawngte chu, nangmah avangin achawk tho a; hnam tin lal zawng zawng chu an lalthutphah ata a kai thi ta.7g"A ni, i chung thu avangin farte chu an hlim a, Lebanon tlanga didar thingte nen, "Tihtlawma i awm achin chu kit thlutu tur reng reng kan hnenah an lo chho ngai ta lo,' tiin.U#"Leilung pum pui hi a chawl a, a reh rawih rawih a: hla an sa chhuak phut a.W'"mi dang chunga rawngra taka inlek a, an tlawm tawhte tiduhdah bang ngai lote,N"LALPA chuan mi suaksual tiang a titliak ta, roreltute lal tiang chu;#?"he tihelna thu h Babulon lal au khumin i la saiw ang, "Eng tizia nge hnehchhiahtu chu a va reh ta em! Eng tizia nge rangkachak khawpui ch a va reh ta em!~'"Tin, i lungngaihna ata te, i buaina ata te, hnathawh hautak ze an thawhtirna che atate LALPA'n a chawlhtir che niah chuan heti hi a ni ang a,}-"Tin, mi tin chuan anmahni an hruai ang a, an hmun tur chu an thlen ang: tichuan Israela chhuungte chuan LALPA ramah chuan ani chu bawipaahte leh bawihnuahte an la nei ang a; anmahni sala neite chu salah an la man ang a; anmahni tiduhdahtute chungah chuan ro an la rel ang.|| s"LALPA chuan Jakob-ho a khawngaih ang a, a khawngaih ang a, Israel-ho chu thlangin anmahni ram ngeiah a la awmtir dawn si a: tin, ram dang mite chuan anmahni an zaw ang a, Jakoba chhungte chu an vuan ang a, Jakoba chhungte chu an vuan tlat ang.O{" Tin, chinghniate chu an kulh bingah chuan an hram ang a, sihalte pawh an lal in nuam takahte chuan an hram bawk ang: tin, a hrem hun tur chu a thleng dawn tawh a, a nite pawh tihseiin a awm lo ang. z" Thlalera ram sate chutah chuan an bawk ang a; an inte chu thil nung ngui taktein a khat ang a; sava ngahwngseite chutah chuan an cheng ang a, satharte chutah chan an tualchai tawh zawk ang.Tin, chinghniate chu an kulh bingah chuan an hram ang a, sihalte pawh an lal in nuam takahte chuan an hram bawk ang: tin, a hrem hun tur chu a thleng dawn tawh a, a nite pawh tihseiin a awm lo ang.y" Engtikahmah chutah chuan mi an awm tawh lo ang a, chhuan awm chhung zawng zawng chuan a chhungah awm an awm hek lo ang: Arab miten chutah chuan an puan in chu an zar hek lo ang a; beram vengtuten chutah chuan an beram rualte chu an bawhtir hek lo ang.x" Tin, Babulon, ram tin, ropuina, Kaldai-ho chhuan thil mawi tak chu, Pathianin Sodom leh Gomorra a tihboral lai ang khan a la awm ang.w%" An thla ngulte chuan tlangvalte chu a tisawm ang a; mi rila rah khawngaihna reng reng an nei lo ang a; an mit chuan naupangte a zuah lo ang.v" Ngai teh, Media-ho anmahni bei turin ka chawk tho ang a, chungho chuan tangka an ngaihsak lo ang a, rangkachak ah pawh an lawm lo ang.*uM" An nausente pawh an mithmuhah sawm dep khawpa lei vuakna'na hmanin an awm ang a; an inte chu rawkin a awm ang a, an nupuite chu pawnsual tawkin an awm bawk ang.otW" Tupawh an hmh apiang chhunt langin an awm ang a, tupawh an man apiang khandaiha tihtlukin an awm ang.6se" Tin, heti hi a ni ang a, sakhi um nek ang leh beram tuma khalh khawm loh angin mi tinin mahni chipuite lam theuh an hawi ang a, mi tin mahni ram lamah theuh an tlan bo ang.0rY" Chutichuan, van khi ka tikhur ang a, sipaihote LALPA thinrim avangin, a thinurna nasa tak niah chuan, lei pawh hi a awmna hmun sawn dawrh khawpa tihnghinin a awm ang.q'" Mi hi rangkachak thianghlim ai pawha vang zawkin ka siam ang a, mihring ngei hi Ophir rangkachak thianghlim ai pawha vang zakwin ka siam ang.Qp" Tin, khawvel hi an sualna avangin ka hrem ang a, mi suaksualte chu an khawlohna avangin ka hrem bawk ang; tin, mi chapo tawng chaltlai chu ka tireh ang a, mi hlauhawm chapona chu ka tihniam bawk ang.%oC" van arsite leh a chhohreivungte chu an eng an chhuah lo ang a; ni chu a chhuah laia tihthimin a awm ang a, thla pawhin a eng chu a entir dawn tawh lo a ni.&nE" Ngai teh, ram titiau tur leh chuta mi sualte chu a chhung ata tiboral turin LALPA ni chu nasa takin thinrimna leh thinurna nasa tak nen, a lo thleng dawn e.Em" tin, an hlau vang a; natna leh lungnih lohnate chuan a man hlawm ang a; hmeichhe nau vei ang maiin an na ang: mak intitawnin an awm hlawm ang; an hmelte chu meiahlh hmel ang mai a ni ang.`l9" Chuvangin kut zawng zawng a chak lo ang a; mirhing thinlung tinreng pawh a tuiral ang:k" Chiau vak vak rawh u; LALPA ni chu a hnai tawh si a; Engkimtitheia atanga tihchhiatna a lo thleng angin a lo thleng dawn e.j'" Anniho, LALPA leh a lungnih lohna hriamhreite chu, ram hla tak ata, kawl kil tawp ret atangin ram zawng zawng hi tichhe turin an lo kal a ni.@iy" Chu! Tlanga mipui au thawm, mipui tam tak thawm ang mai chu! Chu! hnam tin rama mi awm khawmho sa mur mur thawm chu! Sipaihote LALPA chuan ral bei turin Sipaiho a pun hlawm anih chu. h" Keimah ngeiin ka mi ruatho chu thu ka pe ta, a ni, ka mi chak tak, ka mi induh taka hlimte chu, ka thinur hrithlatu atan ka ko ta.$gA" Mi liahnbo kawngkaahte chuan an luh theihna turin tlang kawlh vulah chuan chhinchhiahna tar chhuak u la, ring takin anni chu au u la, kutin zaizir rawh u.=f w" Babulon khaw phur rik Amozaa fdapa Isaian a hmuh chu.e}" Zion-a awmte u , ring takin au u la, au tuar tuar rawh u, Israel-ho Mi thianghlim in zinga rawm chu a ropui si a," tiin.d" LALPA chawimawiin hla sa rawh u; ani chuan thil tha berte chu a lo ti tawh si a; chu chu leilung luah zawng zawngah hian hriatin awm rawh se.Zion-a awmte u , ring takin au u la, au tuar tuar rawh u, Israel-ho Mi thianghlim in zinga rawm chu a ropui si a," tiin.Nc" Tin, chu mi niah chuan heti hian in la sawi ang, "LALPA hnenah chuan lawmthu hril u la, a hming lam u la, a thiltihte chu mi tin zingah hriattir u la, a hming chu chawiawiin a awm tih sawi rawh u.Pb" Chuvangin chhandamna tuikhur atate chu hlim takin tui in la chawi ang.4aa" Ngai teh, Pathian chu mi chhandamtu a ni a; ka ring ang a, hlauin ka awm lo vang: LALPA JEHOVA chu ka chakna leh ka hla a ni si a; mi chhandamtu a lo ni ta bawk a," tiin.2` _" Chu mi niah chuan heti hian i la sawi ang, "Aw LALPA, lawm thu ka hrilh ang che; ka chungah lo thinur ta mah la, i thinur chu a reh ta a, nangin mi thlamuan ta a nih hi.-_S" Tichuan, Aigupta ram ata an chhoh nia Israel-ho tana lamlian a lo awm ang kha, a miteho thi bang la awm chhunte tan chuan Assuria ram atangin lamlian a lo awm ang.^" Tin, LALPA chuan Aigupta tuifinriat tengsawl chu a tichhe vek ang a; Luipui pawh chu a thli lum huam huam chuan a kut a thin khum ang a, luite pasariha siam khawpin a vua ang a, mite chu kephah pawh huh loin a kal kaitir ang.Tichuan, Aigupta ram ata an chhoh nia Israel-ho tana lamlian a lo awm ang kha, a miteho thi bang la awm chhunte tan chuan Assuria ram atangin lamlian a lo awm ang.f]E" Tichuan anniho chu thlang lamah Philistia-ho kokiah chuan zuk thlawkin an zuk fu ang a; khawchhak fate chu an rawk za ang: Edom leh Mab-ho chungah chuan an kut an thlak ang a: Amona thlahte chuan an thu an awih tawh ang.X\)" Tin, LALPA chuan Ephraim ho itsikna chu a bo tawh ang a, Juda-ho tibuaitute chu tihboralin an awm tawh ang: Ephraim-hoin Juda ho an itsik tawh lo ang a, Juda -ho pawhin Ephraim-ho chu an tibuai tawh lo ang.f[E" Tichuan anniho chu thlang lamah Philistia-ho kikiah chuan zuk thlawkin an zuk fu ang a; khawchhak fate chu an rawk za ang: Edom leh Mab-ho chungah chuan an kut an thlak ang a: Amona thlahte chuan an thu an awih tawh ang.KZ" Tichuan Ephraim-ho itsikna ch a bo tawh ang a, Juda-ho tibuaitute chu tihboralin an awm tawh ang: Ephraim-hoin Juda-ho a itsik tawh lo ang a, Juda-ho pawhin Ephraim-ho chu an tibuai tawh l ang.-YS" Tin, chu mi niah chuan heti hi a ni ang a, Jesaia zung, mi tin chhinchhiahna atan ding chu, amah ngei chu hnam tinn an rawn ang a; a chawlhna hmun chu a ropui ang.MX" ka tlang thianghlimah reng reng chuan intihnat a awm tawh lo ang a, intihchhiat a awm tawh hek lo ang: tuite hian tuifinriat a khuh reng angin, leilung hi LALPA hriatnain a khat zo vek dawn a ni.W'" Tin, nau hnute hne lai chu rulrial kaw kotlangah a tualchai ang a, nau hnute hnek bang tawh chuan rulmuk tawmkuk kotlangah a kut a nghat ang.V%" Tin, sebawng leh savawm an tla ang a; an nott chu an bawk za dial dial tawh ang: tin, sakeibaknei chuan bawngpa angin buhpawl a ei tawh ang.]U3" Tin, chinghnia chu beram no nen an awm dun tawh ang a, keite chu kel no nen an bawk dun tawh ang; bawng no leh sakeibaknei vanglai leh ran chawmthaute chu an awmho tawh ang a; naupang tein a hruai duah duah ang.OT" Tin, felna hi a taihren a ni ang a, rinawmna hi a kawnghren a ni ang.TS!" retheite chu fel takin ro a reslak zawk ang a, leia mi thuhnuairawlhte atan chuan thlei bik nei loin a zilhhausak bawk ang: a ka talhtumin lei hi a vua ang a, ahmuia thawin mi suaksualte chu a that ang. R " tichuan a lawmna chu LALPA tihnaah a ni ang: a mita a hmuh angin ro a rel lo vang a, a benga a hriat angin a zilhau hek lo ang:Q%" tin, LALPA thlarau-finna leh hriat theihna thlarau, remruatna leh chakna thlarau, hriantna leh LALPA tihna thlarau chu - a chungah a fu ang:   ~}}m|{{Czfyy xx2wovv0tsrrrqPppp/otonmm7lhlk jliEhh;ffBee)d~dccSbbfaaH``(_^]]M\[Z~YYXFWVV6U\TTS R~QePPFOOzONrN#MM%L\KK#JJI3HH$GFFDCCBBEAA{@@R?>=<;:9v88S77%6554s33#21'0/..-D,,3+R*Q))|((X'&o%%|$$_#T"!!(4'li$otEH X CXA]g (4I"Tin, inthahna nasa tak nia, ralven in sangte chu a chi ni chuan, tlang sang tinah leh mual pawng sang tinah chuan luipuite leh luite tui luangte a lo awm ang.3#"bawngpa leh sabengtung no lei letutte chuan chaw leh sabengtung no lei lettute chuan chaw al, suahdur leh sisepa tihfai sa, an ei bawk ang.q2["Tichuan ani chuan i buh chi leia in tuh tur tan chuan ruah tui chu a pe ang a; leia thil tote pawh chu chawh a pe ang, chu chu tha tak, hlawk tak a ni ang: chumi niah chuan in rante chu ran tlatna hmun zau takahte chuan an tla ang,_17"Tin, in tangka milem siam tangka tia cheina leh, in rangkachak milem chhun rangkachak tuia luanna chu in tibawrhbang ang a: thil bawlhhlawh angin in paih tawh ang a, a hnenah chuan, "Kal bo daih rawh," ion ti ang.&0E"tin, ding lama in pen veleh emaw, vie lama in pen veleh emaw, in bengin in hnung lama thu, "Hei hi kawng a nih hi, tah hian kal rawh u," tiin a hre zel ang.(/I"LALPA chuan manganna chaw leh hrehawmna tui pe che u mah se la, in zirtirtute chu biruin an awm tawh lo ang a, in mitin in zirtirtute chu a hmu zawk tawh ang::.m"Mite chu Jerusalem-a Ziona-ah chuan an awm dawn si a: in tap leh tawh lo ang; in au thawmah chuan ani chuan a khawngaih ngei ngei ang che u a; a hriat veleh a chhang ang che u.f-E"Chuvangin LALPA chuan a khawngaih theihna tur che uin a nghak ang a, chuvangin a lainat theihna tur che uin chawimawiin a awm ang: LALPA chu rorel felna Pathian a ni si a; amah nghaktute zawng zawng chu an eng a thawl e.X,)"Mi pakhat hrawkin mi sangkhat an tlan dur dur ang a: mi panga hrawkin in tlan dur dur ang: a tawpah chuan tlang chhipa pholeng tar ang leh, mual chunga chhinchhiahna awm anga hnutchhiahin in la awm mai ang.V+%"Ni lo, sakawr chung chuangin ka tlan dur dur ang," in ti zawk si a, chuvangin in tlan dur dur ngei ang: "Thil cha tak chungah kan chuang ang," tin, ti a; chuvangin a umtu tur che u chu chak tak an ni ang.f*E"Lalpa PATHIAN, Israel-ho Mi Thianghlim chuan, heti hian a sawi tawh si a, "Kir leha chawla awmin, chhandamin in awm ang a, muang taka awmnaah leh ring taka awmnaah hian in chakna a awm ang," tiin: nimahsela in duh si lo.M)"Tichuan belvawtu bel an tikeh sawm ang hian, zuah awm hlek loa keh sawmin a them zingah lampei thuka mei lakna tur emaw, tuikhura tui thlana tur emaw pawh awm lo khawpin, a tikeh sawm ang," tiin.(/" he khawlohna hi nangni tan chuan lung bang sang tak chhe lai, chim lek lek, pawng pur, vwailehkhatah mitkhapkar loa chhe rup tur ang hi a ni ang.,'Q" Chumi avang chuan Israel-ho Mi Thianghlim chuan heti hian a sawi a, "He thu hi in hmusit avang leh hnechhiahna leh luhlulna in rin a, a chunga in innghah avangin,&" kawng loah kal rawh u, kawng sirah peng rawh u, Israel-ho Mi Thainghlim chu kan hma ata hi tibo rawh u," ti thintute chu.2%]" hmutheitute hnena, "Hmutheitute hnena, "Hmu suh u," zawlneite hnena, "Thil dikte min hrilh lawk suh u, thilnuam lam kan hnenah sawi rawh u, bumna thu hrilh lawk rawh u:a$;" Chungho chu mi helhmang te, fa dam theite, fa LALPA dan ngaithla duh lo te, an ni si a:#"Tunah kal la, chung chu an hmaa lehkha ziakna phekah ziak la, lehkhabuah pawh ziak rawh, tun hnua kumkhaw tlaitluan atan a nih theihna'n." "Aigupta chuan sawt lo tak leh tangkai lo takin a tanpui thin si a: chuvangin a ni, ani chu, "Rahab thu hle hle-i," ka vuah ni.7!g"Chhim rama sate phur rit chu. Manganna leh thlaphanna ram, sakeibakneinu leh sakeibakneipa, rulmuk leh rul alh thlawk thei chhuahna chu, an sum chu sabengtung no chungah te, an rote chu sanghawng sei zang pawngahte phurhtirin, an tana hnemhnanna nei lo mite hnenah pek turin, an kal tlang dual dual a." ="An tan hnemhnanna reng nei lo mi, tanpui ni lo a, hnemhnanna nei mi ni hek lo a, zah leh hmingchhiatna ni zawkte chu, an zain an la zahpui ang," a ti a.]3"A mi liante chu Zoan khuaah an awm a, a palaite chuan Janes khua an thleng ta si a.ve"Chuvangin Pharaoa chakna chu in mualphona a ni tah ang a, Aigupta hlim in lo ring hi in zahna a ni tawh ang.zm"Pharaoa chaknaa intichak tur leh, Aigupta hlim ring turin, ka ka zawt si loin Aigupta rama chhuk tumin an kal a.` ;"LALPA chuan, "Fa helhmangho chu an chung a pik e! chungho chuan mi an rawn a, kei erawh chu mi rawn si lo a, an sual chunga sual an belhchhahna turin khuhnain an khuh a, ka thlarau thuin erawh chuan an khuh si lo a.}s"Thlarauva vakbote pawh chuan an lo hre thiam tawh ang a, mi phunnawite chuan thu zirtir chu an zir tawh ang," tiin.8i"An fa, ka kut chhuakte chu, an zingah an hmuhin, ka hming chu an tithianghlim tawh zawk ang; a ni, Jakob-ho Mi Thianghlim chu an tithianghlim ang a, Israel-ho Pathian chu an tih tawh ang.Thlarauva vakbote pawh chuan an lo hre thiam tawh ang a, mi phunnawite chuan thu zirtir chu an zir tawh ang," tiin.9k"Chuvangin LALPA, Abrahama tlantu chuan Jakoba chhungte chungchang thuah heti hian a ti: "Jakob-ho chu tunah chuan an mualpho tawh lo ang a, an hmai chu a dang tawh hek lo ang.0Y"chungte chuan mi chu thupawi thu-ah thiltisualtuah an sia thin a, kulh kawngkaa ziltu awhna'n thang an kam thin a, mi fel chu thil engmah lo maiin an pumpelhtir thin.)"Mi hlauhawm chu engmah loa siamin a awm tawh a, hmusittu chu a reh tawh a, khawlohna nghakheltute zawng zawng chu tihboralin an awm tawh si a:#?"Thuhnuairawlhte pawh chuan LALPAah chuan an hlimna chu an tipung tawh ang a, mihring zinga retheite chu Israel-ho Mi Thianghlimah chuan an lawm tawh ang.!;"Chumi niah chuan bengngawngte chuan lehkhabu thute chu an bengin an hre tawh ang a, mitdel mitte chuan thim hnuai leh thim zing atangin a hmu tawh ang."Rei lo te chinah a ni lo'm ni? Lebanon chu lei tha tak hmuna chantirin a awm dawn a, lei tha tak hmun chu ram ngawa ngaihin a awm dawn?|q"Thilte hi in tiletling zo vek thin e a! Bel vawtu chu bellei ang leka ngaihin a awm dawn em ni, thil siam chuan a siamtu chu, "Ani mi siam ka ni hlei nem," a tih ni? A nih loh leh, thil din chuan a dintu chu "Hriatna reng a nei lo," a tih ni?A{"An remruat chu LALPA laka thup tura thuk taka zawngtute chu an chung a pik e! an thiltihte chu thim hnuaiah a awm a, "Tuin nge min hmu ang? Tuin nge hriat pawh min hria ang?" an ti a.6e"chuvangin, ngai teh, he mite zingah hian thilmak tak mai chu: tichuan an mi fingte finna chu a boral tawh ang a, an mi bengvarte hriatna chu thupin a awm tawh ang," a ti a.O" Tin, Lalpa chuan, "He mite hian mi rawn hnaih a, an ka leh an hmuiin mi chawimawi thin tak a, nimahsela an thinlung chu ka hlatah an sawn a, an mi tihna chu mihring thupek an inzirtir mai chu a ni:7" tin, lehkhabu chu lehkha thiam lo mi hnenah, "Khawngaih takin hei hi chhiar rawh," tiin a pe thin a: tin, ani chuan, "Lehkha ka thiam lo," a ti thin.s_" Tichuan inlarna reng reng in tan lehkhabu char tlata thu ang a ni ta, chu chu miten lehkha thiam mi hnenah "Khawngaih takin hei hi chhiar rawh," tiin an pe thin a: tin, ani chuan, "Ka chhiar thei lo, char tlat a nih hi," a ti thin a: )" LALPA chuan mut duhna thlarau chu in chungah a leih bua a, in mit, zawlneite chu, a maimitchhintir a; in lu, hmu theitute chu, a khuh ta si a." =" Ding reng u la, mak ti rawh u, nuam leng u la, mitdelin awm rawh u: an rui a, nimahsela uain avang a ni lo; an pai an pai a, nimahzela zu avang a ni lo.H  "Mi riltamin mumang a neihin chaw a lo ei thin a, nimahsela a han harh a, a kua chu a lo la ruak ang hi a ni ang: a nih loh leh, mi tuihalin mumang a neihin tui a lo in thin a, nimahsela a han harh a, a lo la chavuin tui a la chak ang hi a ni ang: Zion tlang beitu, hnam zawng zawng mipuiho chu, chutiang chu an ni ang.9 k"Tichuan Ariel dotu hnam zawng zawng mipuiho, amah leh a kulhbing beiotute zawng zawng leh amah timangangtu zawng zawngte chu, mumang ang lek an i ang, zana inlarna ang lek hi. 3"Khawpui ri te, lirnghing te, ri nasa tak te, thawngaleivir te, thlipui te, thil kanralhmang meialh tein anni chu sipaihote LALPA hremin an awm ang.G"Nimahsela nangmah dotu mipuite chu vaivut dip tak angin an awm ang a, mi hlauhawmho mipuite chu buhsi boral thinte ang hian an awm bawk ang: a ni, chu chu mitkhapkar loah a lo awm thut ang."Tichuan tihtlukin i awm ang a, lei hnuai atangin thu i sawi ang a, i tawng chu vaivut zingah zawitein a ri chhuak ang; i aw chu ramhuai aienthiam zawl aw ang lekin lei hnuai atangin a chhuak ang a, i tawng chu vaivut zing atangin a lo chhuak se se ang."Tin, nangmah bei tumin i velah ka ep ang chia, kulh siamin ka hual vel bawk ang chia, bei tur chein hual velna kulhbingte ka siam ang."chumi hunah chuan Ariel hi ka timangang ang a, tichuan sunna leh tahna a awm ang:tin, a ni chu ka tan Ariel ang a ni ang.o Y"E Ariel , Ariel, Davida awm hmun khuarna khua! Kumah kum belh rawh u; kutte chu lo thleng leh rawh se:|q"Chung pawh chu sipaihote LALPA, inrawnna kawnga mi mak tak leh, finna kawnga mi tha tak lakah chuan a chhuak a ni.+"Chhang siamna buh chu rawtsawmin a awm thin a, kumkhuain a vaw reng dawn si lo: a tawlailir ke leh a sakawrte chuan tidarh mah se la, a rawt sawmtir ngai lo.Chung pawh chu sipaihote LALPA, inrawnna kawnga mi mak tak leh, finna kawnga mi tha tak lakah chuan a chhuak a ni.F"Mohuri chu buh chilna khawl hriamin an chil ngai si lo a, zira chungah chuan tawlailir ke chu an lirhtir ngai hek lo; mohuri chu tiangin an vua a, zira chu talhtumin an vaw zawk thin a ni.J "A Pathian chuan ani chu fel takin a thununin a zirtir thin si a.Q"A chung chu a chawh rual zawhin mohuri-te chu a theh darh lo em ni? Zira te pawh a theh lo em ni? Buh te pawh a tlarin, barlite pawh a hmun ruatah, vai buhtunte pawh a vau hrulah a tuh thin lo em ni?u~c"Leilettu chuan chi thehna'n lei a let reng ngai em ni? A lei tlangte chua tikehin a tisawm reng ngai em ni?X})"Beng chhi u la, ka aw hi hre rawh u; ngaithla u la, ka thu sawi hi hre rawh u.||q"Chutichuan mi hmusit hmangtute ni tawh suh u, chutilochuan in kawlbunte chu rinawm takin an siam dah ang e: tawpna, tawpna thleng ngei tura ruat tlat chu, lei pum pui chunga a thlen tur thu Lalpa, sipaihote LALPA hnen atang chuan ka hre si a.\{1"A hna, a hna danglam chu, a thawh theihna'n leh, a thiltih, a thiltih danglam chu, a hlen theiana'n, LALPA chu, Perazim tlanga a tho ang khan, a tho dawn si a, Gibeon ruama a thinur ang khan a thinur dawn a ni.]z3"Khum chu thluanna'n a tawi lutuk si a, puanthuah chu inkhuhna'n a te lutuk bawk si.+yO"A luan tlang apiangin a la zel ang che u; atuk atuk tin, achhun achhunzanin, a luang tlang dawn si a: thuchah awmze hriat chu thil rapthlak hlir a ni ang," tiin.Mx"Tin, thihna laka in thu thlun chu phelhin a awm ang a, Seol nena in thu intiam pawh chu a ding chuak lo ang; vuakna tui lian liam chu a luan tlang hunah, chu i hunah chuan a rah behin in awm ang.Bw}"rorelna fel chu a tihngilna hruiah ka hmang ang a, felna chu darmumkhaiah ka hmang ang: rial chu inhumhimna dawt thute chu a chhu bo vek ang a,t uite chuan bihrukna chu a chim pil ang.Mv"chuvang chuan Lalpa PATHIAN chuan heti hian a sawi: "Ngai teh, lung, lung riah hnu, a kila lung hlu tak phum nghet tak chu, Zion-ah chuan lungphum atan ka rem hi: a ringtu chu a hmanhmawh lo ang.ru]"Thihna lakah thu kan thlung ta, Seol nen thu kan intiam ta; vuakna tui lian liam chu a luan tlang hunah pawh keini thleng chuan a luang lo ang; dawt thute kan inhumhimna'n kan hmang a, dawt hnuaiah kan biru ta si a," in tih avangin,}ts"Chumi avang chuan, mi hmusit hmang mite u, he mite, Jerusalem khuaa awmho, rorelsaktute u, LALPA thu hi hre rawh u:^s5" Chuvangin, an kal a, zangthala an tluk a, an keh sawm a, thanga an awh a, mana an awm theihna turin, LALPA thu chu anniho tan chuan, thununna thu chunga thununna thu chherchhuan a, thununa thu chunga thununna thu chherchhuan a; dan chunga dan chherchhuan a, dan chunga dan chherchhuan a; hetah tlem te, sawtah tlem te tih hlir a ni mai ang.r!" Hei hi a ni, chawlhna chu ni, hahte chu chawlhtir rawh u! hei hi a ni, intihharhna chu ni," a tihate chu: nimahsela an ngaithla duh si lo.uqc" A ni, nimahsela hmui danglam pu mi hmangin, tawng hrangin, he'ng mite hnenah hian thu a sawi tawh zawk ang:Rp" Thununna thu chunga thununna thu chherchuan a, thununna thu chunga thununna chherchhuan a; dan chunga dan chherchhuan a, dan chunga dan chherchhuan a; hetah tlem te, sawtah tlem te tih hlir a ni si a.'oG" Hriatna lam chu tu hi nge a zirtir dawn tehchai: Thuchah chu tu hi nge a hriattir dawn tehchai: Hnute hnek bang hlimte leh hnute hnektir tawh lohte hi em ni?knO"Hmun fai reng reng awm lo khawpin dawhkan zawng zawng chu lauk leh thil bawlhhlawhin a khat a ni.m/"Nimahsela chungte pawh chu uain avangin an thle an thle a, zu avangin an pai an pai a; puithiamte leh zawlneite chu zu avangin an thle an thle a, uain lem zawhin an awm a, zu avangin an pai an pai a; inlarna thu-ah an thle an thle thin a, rorelna thu-ah an pai an pai thin.sl_"rorel tura thua tan rorelna thlarau te, kulh kawngkhar bula rawn beiho dangkirtute tan chaknate a ni ang.okW"Chumi niah chuan sipaihote LALPA chu, a mi la awm chhungte tan ropuina lallukhum leh mawina lukum te,6je"an mawina ropui pangpar chuai mek, ruam tha takin a khum chu, nipui hmaa theipui hmin hmasa ber, a entuin a hmuh a, a kuta a awm veleha a ei zawh mai htin ang chu a ni ang.Ni"Ephraim-ho zu ruihmangte chapona lallukhum chu rah behin a awm ang :Lh"Ngai teh, LALPA chuan mi chak thiltithei tak a nei a; ani chuan, rial nasa tak tla dur dur, thlipui thil tichhe rem rum ang leh, tuilian nasa tak liam zur zur ang maiin, leiah a paih chawrh ang. g ;"Ephraim-ho zu ruihmangte chapona lallukhum chung leh, an mawina ropui pangpar chuai mek, uain chiahhneha awmho ruam tha takin a khum chung chu a pik e!~fu" Tin, chumi niah chuan heti hi a ni ang a, tawtawrawt lian pui an ham ang a; tichuan Assuria rama boral lek lekhote leh, Aigupta rama hnawh chhuahho awmte chu an lo kal ang a; Jerusalem khuaa tlang thianghlimah chuan LALPA chu chibai an buk ang.Ie " Tin, chumi niah chuan heti hi a ni ang a, LALPA chuan, lui kuang khata luang dul dul atangin, Aigupta luite thlengin, a rah a vaw thla ang a, tichuan, aw Israela thlahte u, a mal mala chhiarin in am ang.Tin, chumi niah chuan heti hi a ni ang a, tawtawrawt lian pui an ham ang a; tichuan Assuria rama boral lek lekhote leh, Aigupta rama hnawh chhuahho awmte chu an lo kal ang a; Jerusalem khuaa tlang thianghlimah chuan LALPA chu chibai an buk ang. d" A zarte chu a vuai hun chuan thliahin a awm ang; hmeichheho an lo kal ang a, an hla mai ang: hriat theihna reng reng nei lo mite an ni si a; chuvangin an siamtu chuan anni chu a khawngaih lo ang a, anmahni dintu chuan anni chu a duh reng reng a duhsak lo ang.Gc" Khua kulpui nei chu a khawhar a, awmna mi hnuchhawn leh kalsan hnu a ni ta si a, thlaler ang maiin: chutah chuan bawng no a tla ang a, chutah bawk chuan a bawk ang a, a tangte chu a ei ang.nbU" chuvangin hei hian Jakob-ho khawlohna chu tlenfai a ni ang a, hei hi an sual kal bopuina rah hlir a ni; Aserte leh ni lemte chu tho tawh lo tur khawpin maicham lung zawng zawng chu tlak lung den phel ram rum ang maia an siam hi.a"Amah chu i kal botir laiin a tawk lekin amah chu i hnial a; khawchhak thli tleh niah chuan a thaw na tak chuan amah chu a len sawn ta.` "Amah vawtute a vuak ang takin amah chu a vaw ve em ni? A nih loh leh, ama thahte thahna ang takin amah chu thahin a awm em ni?_'"Hun lo la thleng turah chuan Jakob-ho chuan zung an kai ang a; Israel-ho chu an kuhmumin an par ang: tichuan lei chung hi rahin a tikhat ang.M^"Kei min rem duh chuan ka angchhungah lo tlu lut se, mi rem rawh se.u]c"ka thin a rim tawh lo va: buar leh hnimhlingneite lo awm mah se ka thlo veng a, hmun khatah ka hal ral ang.~\u"Kei LALPA hi a vengtu ka ni; mitkhapkar tinin tui ka leih ang a, tuma'n an khawih lohna'n achhun azanin ka veng ang.J[ "Chu mi niah chuan, grep huan mawi tak chawimawiin hla sa rawh u.VZ '"Chumi niah chuan LALPA chuan, a khandaih hriam tha tak, lian pui, rinawm tak chuan, liviathan rulpui chak tak leh liviathan rulpui chhawkawlh nghut chu a hrem ang a, tuipuia drakon awm chu a that bawk ang.#"Tin, he tlangah hian sipaihote LALPA chuan mi tinreng tan thil thautein ruai a theh ang, uainte a fe nena inchiah reng, thil thau takte thlinga khat, uainte a fe nena inchiah reng tha taka thlir fai chu.?=w"Hmun rova khaw lum chu i tireh thin ang hian, ram dang mite thawm chu i tireh ang; khaw lum chu chhum hliaha tihrha a awm thin ang hian, mi hlauhawmho hla sa chu tihrehin a awm ang.R<"Mi hlauhawmte thaw chu thlipuiin bang a nam sawk sawk anga a lo awm laite hian, nang chu mi rethei tan kulhbing, pachhe mangan lai atan kulhbing, thlipui laka inhumhimna, ni sa hliahna i ni si thin a.q;["Chuvangin mi chak takte chuan an chawimawi ang chia, hnam hlauhawm takte khawpui huan an hlau vang che.<:q"Khawpui pawh lei pawngah i chantir a; khua kulhpui nei pawh khaw chhiaah i chantir a; ramdang mite lal in pawh khua loah i chantir si a. Engtikah mah sakin a awm leh tawh lo ang.9 7"Aw LALPA, nang chu ka Pathian i ni a; ka chawimawi ang chia, i hming ka fak ang; thil mak tak, hmasanga remruatte chu, rinawm tak thutakin i ti si a.O8"Chumi hunah chuan thla khi zak takin a awm ang a, ni khi mualpho takin a awm ang; sipaihoi-te LALPA chu Zion tlang leh, Jerusalem khuaah leh, a upaho hmaah chuan, ropui takin lalah a awm dawn si a.u7c"Tin, mi tangho khuarkhuruma hruai khawma an awm angin chungho chu hruai khawmin an awm ang a, tan inah khungin an awm ang a, ni rei tak hnuah chuan hremin an awm ang.Chumi hunah chuan thla khi zak takin a awm ang a, ni khi mualpho takin a awm ang; sipaihoi-te LALPA chu Zion tlang leh, Jerusalem khuaah leh, a upaho hmaah chuan, ropui takin lalah a awm dawn si a. 6 "Tin, chumi niah chuan heti hi a ni ang a, LALPA chuan chung lama mi chungnunghopawl lian tak chu a hrem ang, leia lei lalte nen.A5{"Lei hi zu rui mi angin a pai hlawk hlawk ang a, bawkte sawi angin a sawi luai luai ang; a bawhchhiatna chu a chungah rit takin a awm ang a, tichuan a tlu ang a, a tho leh tawh lo ang.\41"Lei hi a keh chhe vek a, lei hi tihralin a awm zo a, lei hi nasa takin a nghing a.w3g"Tichuan heti hi a ni ang a, hlauhawm thawm atanga tlana chu, khuarkhurumah a tla ang a; khuarkhurum chhung ata chhuak chhova chu, thangah a awk ang: chung lama tukverhte chu hawnin a awm si a, leilung nghahchhante chu a nghing bawk a ni.T2!"Aw leia awm, hlauhawmna te, khuarkhurum te, thangte chu i chungah a awm e."1="Kawlkil tawpa hla sakte kan hria, "Mi flte hnenah ropuina awm rawh se" tih hla hi. Nimahsela, kei chuan, "Ka cher tawlh tawlh a, ka cher tawlh talwh a, ka chung a pik e! vervek taka titute chuan vervek takin an ti a;a ni, vervek taka titute chuan vervek tak takin an ti," ka ti a.07"Chumi avang chuan LALPA chu khaw chhak lamah chawimawi rawh u, LALPA, Israel ho Pathian hing ngei chu, tuifinriatkam ruamahte chuan chawimawi rawh u.x/i"chungte chuan an aw an chhuah ang a, an au vang; LALPA ropuina avangin tuifinriat atangin ring takin an au ve.2.]" Lei lailia mi tin zingah hetiang hian a la awm dawn si a, oliv thing vuak hnua rah a la awm thin ang leh, grep lawh hnua grep hmaih lawh tur a la awm thin ang mai hian.c-?" Khawpuiah chuan tiauna hnutchhiahin a awm a, a kulh kawngkhar chu vuak chhiatin a awm ta.},s" Uain avangin kawtthlerahte chuan tap thawm a awm a; hlimna zawng zawng tihthimin a awm a, he ram hlimna hi a bo ta.h+I" Buaina khawpui chu tihchimin a awm ta: tumah reng reng an luh lohna'n in tin, kharin a awm ta.Q*" Hla sa chungin uain an in lo ang; zu chu a intute tan kha tak a ni ang.j)M"Khuangtete hlimna chu a reh e, lawm taka awmte thawm chu a tawp e, tingtang hlim ri chu a reh e.d(A"Uain thar chu a tap e, grep hrui chu a chau ve, thinlunga hlim zawng zawngte chu an rum e.&'E"chuvangin anchhe lawhnain lei hi a ei zo a, a awmate chu thiam loh chantirin an awm ta: chuvangin leia awmte chu an kang hlum a, mi tlem te chauh an la awm.!&;"Lei hi a awmnate hnuaiah chuan a bawlhhlawh zo ta; dante chu an bawhchhiat a, thuruat chu an tihdanglam a, kumkhaw thuthlung chu an bawhchhiat avangin.o%W"lei hi a tapin a chuai e, khawvel hi a chauin a chuai e, leia mi chungnungte hnuaiah chuan a chau ve.k$O"Lei hi tihruah fai kelh leh tihchhiat fai kelhin a awm ang; chu thu chu LALPA'n a sawi tawh si a.#"Tin, vantlang chunga tih angin, puithiam chungah pawh tih a ni ang; bawihpa chunga a awm angin, a pu chungah pawh a aw ang; bawihnu chunga awm angin, a pi chungah pawh a awm ang; leitu chunga a awm angin, hralhtu chungah pawh a awm ang; puktirtu chunga a awm angin, puktu chungah pawh a awm ang; a pung uma puktirtu chunga a awm angin, a hnena a pung petu chungah pawh a awm ang.o" Y"Ngai teh, LALPA chuan lei hi a tiruakin, a tiram dawn a, a khaikhup ang a, a awmate chu a tidarh dawn.!"Tin, a sum deh chhuah leh a hlawh chu LALPA hmaa awmte tan a ni dawn si a, hnianghnara an eiah leh, silhfen ropui tak an neih theihna'n." ="Tin, kum sawmsarih a ral hnu chuan LALPA chuan tura khua chu a tlawh ang a, a sumdawnna a chhunzawm leh ang; khawvel ram tinah a inzuar leh ang.Tin, a sum deh chhuah leh a hlawh chu LALPA hmaa awmte tan a ni dawn si a, hnianghnara an eiah leh, silhfen ropui tak an neih theihna'n./"nang nawhchizuar, mite theihnghilh tawh hnu, tingang la la, tual fang rawh; tingrang kai la, hla tam tak sa rawh, hriata i awm leh theihna turin.s_"Tin, chu mi niah chuan heti hi a ni ang a, tura khua chu, lal pakhat kum chhiara, kum sawmsarih chhung chu theihnghilhin a awm ang: kum sawmsarih ral hnuah chuan nawhchizuar hlaa an sawi angin tura khaw chungah chuan a la thlang ang.`9"Tarsis lawng liante u, chiau vak vak rawh u: in kulhbing chu tihchhiatin a awm tak hi.J " En teh, Kaldai-ho ram hi; he'ng mite hi an awm tawh lo: Assuria mi chuan thlalera ram sate tan a ruat tawh a ni: an in sangte chu an sa a, chuta lal inte chu an tiboral a, inchhiaah a siam ta.7g" Tin, anni chuan, "Aw Zidon fanu nula, mi hnehchhiah, i hlim leh tawh lo ang: tho la, Kitim ramah kai rawh; chutah pawh chuan chawlhna reng reng i hmu chuang lo ang," a ti a.!" Tuifinriat chungah a kut a phar a, ramte chu a tinghing a: LALPA chuan Kanaan ram chungchang thu-ah thu a pe a, a kulhbingte tichhe turin.s_" Aw Tarsis fanu, Nile lui angin i ramah chuan luang liam rawh; i kawnghrenna reng reng a tawm tawh loh hi.mS" Sipaihote LALPA chuan chapote ropuina tih tlawm leh khawvel mi zahawmte tihmualpho a tum tlat a ni.6e"Lallukhum khumtirtu khua tura chungah hian tuin nge hei hi thleng turin ruat? Chuta sumdawngtute chu mi liante an ni a, chuta sumdawng mite chu leia mi zahawmte an ni si a.nU"Hei hi maw in khaw hlim tak, a hlunzia murakeka mi tawh, a kein hla taka awm tura a hruai thina chu?J "Tarsis-ah va kai u la; thliarkara awmte u, chiau vak vak rawh u.]3"Thuthang chu Aigupta ram a thlen hun chuan tura thuthang chu nasa takin an vei ang.1["Aw Zidon, zak rawhL tuifinriat, tuifinriat kulhpui chuan, thu a sawi ta si a, "Nau ka vei ngai lo a, ka hring ngai hek lo a, nula pawh ka tiseilian ngai hek lo," tiin.yk"tuipui chunga kalin Aigupta ram Nile lui buh in chaw a, ram tinah in hralh a, in help chu in sum hnar ber a ni.G"Tuipui kama chengte u, ngawi rawh u, Sidon khaw sumdawngte u,2 _"Tura khaw phur rit chu. Tarsis lawng liante u, chiau vak vak rawh u; in reng reng awm lo khawpa tura chu tihchhiata a awm tak hi; chu chu Kupra ram atangin in lo hira a.xi"Chu mi niah chuan, kilhna, hmun nghet taka kilh tlata awm chuan a la dawl lo vang: sah thlaka awmin, a tla tawh ang a, a chunga thil rit awm chu tihboralin a awm tawh ang; LALPA'n chu chu a sawi tawh si, sipaihote LALPA chuan a ti," tiin.)K"Tin, amahah chuan a pa chhungte ropuina zawng zawng chu an la bang vek ang, a fate leh a thlahte bungbelte tinreng, berhbu bungbel atanga tui dahna bungbel zawng zawng thlengin.Chu mi niah chuan, kilhna, hmun nghet taka kilh tlata awm chuan a la dawl lo vang: sah thlaka awmin, a tla tawh ang a, a chunga thil rit awm chu tihboralin a awm tawh ang; LALPA'n chu chu a sawi tawh si, sipaihote LALPA chuan a ti," tiin. 9"Tin, ani chu, klhna hi hmun nghet taka an kilh tlat ngin, ka tinghet tlat ang a; tichuan ani chu a pa chhungte tan lalthutphah ropi tak atan a ni ang. #"Tin, Davida chhungte chabi chu a kokiah ka dah ang a; ani chuan a hawng ang a, tuma'n an khar lo ang; a khar ang a, tuma'n an hawng lo ang.> u"ani chu i kawrfual hi ka haktir ang a, i kawnghren hian ka tichak ang a, i rorelna hi a kutah ka kawltir ang: tichan ani chu Jerusalema awmte tan leh Juda chhungte tan pi a ni ang.j M"Tin, chu mi niah chuan heti hi a ni ang a, ka chhiahhlawh Eliakima,Hilkia fapa chu, ka ko ang a:g G"I hnathawhna ata a hnawt chhuak ang chia, ani chuan i hotu nihna ata chu a hnuk thla ang che.^5"Ani chuan matheiloin bawl hlum angin a tivir ang chia, ram zau takah a vawrh lut ang che; chutah chuan i thi ang a, chutah bawk chuan, nang, mahni lal in chhung timualphotupa, i ropuina tawlailirte chu a awm ang.ta"Ngai teh, LALPA chuan mi chakin a paih angin a paihin apaih vak ang che; a ni, a funin a fun tlat ang che.X)"Tin, a hnenah heti hian sawi rawh, 'Hetah hian eng nge i tih? Hetah hian tute nge i neih a, thlan hetah i ker kuak tehchai ni? Ama tan sang taka thlan a ker kuak a, ama tan lungpuia awmna a siam tehchai hi!!;"Lalpa, sipaihote LALPA chuan, heti hian a ti, "Kal la, he sum enkawltu tehchai hnenah hian, Sebnaa, lal in chunga hotua awm hnen ngeiah chuan, kal rah.;o" Tichuan sipaihote LALPA chu ka bengah a inhriattir a, "Mathei loin he sualna hi in thih hma loh zawng in lakah tlenfai ani tawh lo ang, Lalpa, sipaihote LALPA chuan a ti," tiin.?w" nimahsela, ngai the, hlimna leh lawmna te, bawng talhna leh beram talhna te, sa eina leh uain inna te a am ta zawk a, "I eiin i in ang u, naktukah chuan kan thi dawn si a," an ti a.  " Chumi niah chuan Lalpa, sipaihote LALPA chuan, tap tur leh awm inchum tur leh lu tikawlh tur leh saiip puan veng turin a ko va:.U" Dil hlui tui awmna turin kulhpui pahnih karah chuan ti tlinkhawmna in siam a; nimahsela chung titu lam chu in en si lo a, hmasanga lo siamtu chu in ngaihsak hek lo.Y+" Tin Jerusalem inte in chhiar a, kulhpui bang siam thatna'n inte chu in thiat a.y"Davida khaw kulhpui chhe laite in en bawk a, a tam tih in hria a: tin, dil thlangta zawk tuite chu in luan khawmtir a.l~Q"Tin, Juda-ho khuhna chu a la bo a; tichuan chu mi niah chuan ngawpu ina ralthuamna chu in en ta a. G&~D}|{{{zByxwvuBtt?sqppooo/nmmemlkk,jj@iphhcgg[ff e&d)cibb^aaJ``W__}_^T]s\\a[[Z#YXWUVVUcTSSR-QQ%POONcMLL6JIIHHGG@FPEDCB*Aq@??C>=<<;c:988;77543\210/..S-,J++E*i)((N''&x%%$$4##7"!! e=u 2`Os  m 6 | a@qiGPb"'Tichuan Isaian Hezekia hnenah chuan, "Sipaihote LALPA thu hi hre rawh.Ia "'Tichuan ani chuan, "I inah hian eng nge an en kha?" a ti a. Tin, Hezekia chuan, "Ka in chhung awm zawng zawng chu an en vek: ka ro tha zinga mi ka entir loh engmah a awm lo," tiin a chhang a.`"'Chumilai chuan zawlnei Isaia chu lal Hezekia hnenah a lo kal a, a hnenah, "Nichina mie khan eng nge an sawi?" Khawi atangin nge i hnenah an lo kal?" a ti a. Tin, Hezekia chuan, "Ram hla tak ata, Babulon atang chuan ka hnenah an lo kal a ni," a ti a._/"'Tichuan Hezekia chu an chungah a lawm a, an hnenah a thil hlu dahna in te, tangka te, rangkachak te, englo rimtui te, hriak hlu tak te, a ralthuam dahna in chhung zawng zawng chu a entir a; a ina mi leh a rma chhunga mi Hezekian an hnena a entir loh thil eng reng a awm lo.*^ O"'Chumi lai chuan Baladana fapa Babulon lal Merodak-baladana chuan lehkhate leh lawmman Hezekia hnenah a thawn a: a na tih leh a dam leh ta tih a lo hriat avangin.{]o"&Hezekia pawh chuan, "LALPA inah ka chho leh ang tih hriatna eng chhinchhiahna nge lo awm ang?" a lo ti tawh a ni.\"&Isaia chuan, "Theipui rah hlawm khat la se la, damdawi abela bel mi atan a khawihliah bel rawh se, tichuan a dam ang," a lo ti tawh a ni.Hezekia pawh chuan, "LALPA inah ka chho leh ang tih hriatna eng chhinchhiahna nge lo awm ang?" a lo ti tawh a ni.[!"&LALPA chu mi chhandam turin a peih reng a ni. Chuvangin ka dam chhung zawng zawngin, LALPA inah chuan, a hlate hi tintangte nen ka sa ang. Z "&Mi nungin, mi nungin, anni ngei chuan, vawiina ka tih ang hian an fak ang che: Pa chuan fate hnenah i thutak chu a hriattir ang.Y%"&Thlan hian a fak thei si lo che a, thihna hian a chawimawi thei hek lo che: Kuarkhuruma chhukte chuan i thu tak chu an beisei t hei lo a ni.lXQ"&Ngai teh, ka thlamuanna turin a ni, thawpikna nasa tak ka neih kha ni: Nimahsela nang chuan, ka nunna i hmangaih avangin, chhiatna khuarkhurum ata chu i chhanhim ta; Ka sual zawng zawng kha i hnung lamah chuan i paih vek si a.5Wc"&Aw Lalpa, hetiang thil avang hian mihringte hi an nung thin a, chungah chauh chuan ka thlarau nunna chu a awm thin: Chumi avang chuan mi tidam lehin mi tinung leh ang che.;Vo"&Eng nge ka sawi ang aw! Ani chuan mi bia a, ani vek chuan a ti ta nghal a: Ka nunna thawpikna avang khan ka dam chhung kum zawng zawngah chuan zawi tein ka kal dem dem tawh ang.FU"&Vamur emaw, kanghlai emaw angin ka hram ka hram a, Thuro angin ka rum ka rum a, chung lam thlirna'n ka mit a vai zo ta; Aw LALPA, hnehchhiaha ka awm hi, nang chuan a bul mi tumsak ang che.'TG"& Zing thlengin a ngawi hram hramg a; sakeibaknei angin ka ruh zawng zawng a titliak vek a: Nangin ni khat leh zan khat thil thu-ah mi titawp mai dan a nih hi.S)"& Ka awmna hi sawnin a awm a, beram vengtu puan in angin ka hnen ata lak boin a awm ta; Puan tahtun a puan a zial angin ka nunna hi ka zial a ani chuan thembu atangin mi chep chhum hmawk dawn a: Nangin ni khat leh zan khat thil thu-ah mi titawp mai dawn a nih hi" ka ti a.R"& LALPA, LALPA ngei chu, mi nung ramah hian ka hmu dawn tawh lo va: Khawvela awmte zingah hian mihring ka hmu leh dawn tawh lo a nih hi.Q'"& Ka dam chhung nite chhun lai takah hian thlan kawngkaahte chan ka lut dawn a: Ka dam chhung kum la bak turte chu chhuhin ka awm ta," ka ti a.EP"& Juda lal Hezekia dam lo, a dam leh hnua a lehkha ziak chu : O"&En teh Lal Ahaza dar chin tehnaa ni hlim saw, rahka sawmin ka tikir ang," a ti a. Chutichuan ni hlim chu rahka sawm a kir leh ta a.qN["&Tin, LALPA'n a thil sawi hi a ti ngei dawn tih, hei hi i tan LALPA laka chhinchhiahna tur chu a ni ang:dMA"&Tin, nang leh he khawpui hi Assuria lal lakah ka chhanhim ang a: he khawpui hi ka hum ang.WL'"&Kal la, Hezekia hnenah sawi rawh, 'LALPA, i pu Davida Pathian chuan heti hian a ti, I tawngtaina kha ka hria a, i mittuite pawh ka hmu a: ngai teh, i dam chhung nite hi kum sawm leh kum ngain ka tisei ang.:Ko"&Chutichuan LALPA thu chu Isaia hnenah a lo thlengNJ"&Aw LALPA, i hmaah thutak leh thinlung tha famkim pua ka awm thinzia leh, i mithmuha thil tha ka tih thinzia kha, khawngaih takin hre reng ang che," a ti a. Tin, Jezekia chu a tap ta zawih zawih a.TI!"&Chutichuan Hezekia chu bang lam hawiin a let a, LALPA hnenah a tawngtai a,vH g"&Chung lai chuan Jezekia chu thih ngamin a na a.Tichuan Amozaa fapa zawlnei Isaia ch a hnenah a lo kal a, a hnenah," LALPA chuan heti hian a ti,'I chhungte khawsak dan tur relsak rawh; dam chhuak loin i thi ngei dawn si a,' tiin," a ti a.G{"%&Tin, heti hi a ni a, a pathian Nisroka inah chuan pathian a biak laiin a fapa Adrammeleka leh Sarezera-te chuan khandaihin an sat hlum a: tichuan an tlan bo a, Ararat ramah chuan an lut ta a. Tin, a fapa Esar-haddona chuan a aiawhin ro a rel ta a.tFa"%%Chutichuan Assuria lal Senakeriba chu a chhuak a, a kal a, a kir leh ta zel a, Ninevi khuaah chuan a awm ta reng a.Tin, heti hi a ni a, a pathian Nisroka inah chuan pathian a biak laiin a fapa Adrammeleka leh Sarezera-te chuan khandaihin an sat hlum a: tichuan an tlan bo a, Ararat ramah chuan an lut ta a. Tin, a fapa Esar-haddona chuan a aiawhin ro a rel ta a.PE"%$Tichuan LALPA vantirhkoh chu a va chhuak a, Assuria-ho riah hmunah chuan mi nuaikhat leh singriat leh sangnga a tihlum a: tin, zing taka mi an han thawh chuan, ngai teh, mitthi ruang hlir a lo ni a.wDg"%#Keimah avang leh ka chhiahhlawh Davida avangin he khawpui hi chhanhim turin ka hum dawn a ni,' tiin," a ti a.qC["%"A lo kalna kawngah, chumiah ngei chuan a kir leh ang a, he khawpui hi a lo thleng lo ang, LALPA'n a ti.rB]"%!chuvangin LALPA chuan Assuria lal chungchang thu-ah heti hian a ti, 'Ani chuan he khawpui hi a lo thleng lo ang a, hetah hian thal a kap hek lo ang, phaw nen a kiangah a lo kal hek lo ang a, a beina turin lei kulh a siam hek lo ang.4Aa"% Jerusalem atangin a la awm chhunte chu an chhuak ang a, Zion tlang atangin a la dam turte chu an chhuak bawk ang: sipaihote LALPA thahnemngaihna chuan chung chu a ti ang.q@["%Tin, Juda chhungte zinga la dam chhunte chu a chhukzawnga zung kaia, a chho zawnga rahin a awm leh ang.f?E"%Tin, hei hi i tan chhinchhiahna tur chu a ni ang: kuminah hian buh hli in ring ang a; nakkumah pawh chu mi hlibawk chu in ring ang; tin, a kum thumnaah chuan buh tuh u la, at u la, grep huante siam u la, a rah ei rawh u.>y"%ka chunga i thinur avang leh, i tawng chaltlaizia chu ka bengah a lo luh chhoh tak avang hian ka hnar vuah chu i hnarha ka vuah ang a, ka thirbarh chu i hmuiah ka vuah bawk ang a, i lo kalna kawng ngeiah khan ka kirtir leh ang che, tih hi,' tiin.e=C"%Kei erawh chuan i thut te, i chhuah te, i luh te, ka chunga i thinurziate hi ka hria a sin.C<"%Chuvangin a chhunga awmte chu an chak mang lo a, an hlau a, an lo mualpho tak kha; phul hlobet ang leh, hnim hring ang leh, in chunga hlobet ang leh, lo buh that hma ang lek an nih kha.;5"%keima'n hman lai ata chung chu ka tih a ni a, hmasang ata chung chu ka siam a ni tih i hre lo em ni? Kulhpui nei khuate tichim turin ka ti che a ni.:y"%Tuichhunchhuah ka lai a, tui ka in thin a, ka kephah hnuai hian Aigupta lui zawng zawng chu ka tikang vek ang, i ti a.9%"%I chhiahhlawhte hmangin LALPA chu i tihmingchhia a, Ka tawlailir tam ak nen tlang hmun zo, Lebanon ram rilahte hian ka lo thelng chho ta a; a sidar thing sang takte leh a far thing tha mite hi ka kit ang a: a hmun zo hla ber, a lei tha hmun ram ngawh chuan ka lut ang.8"%Tunge i tihhmingchhiata i sawichhiat ni? Tu chungah nge i aw i tihpawra i mit i tihsan? Israel ho Mi Thianghlim chung ngeiah.7)"%hei hi a chungchang thu LALPA'n a sawi chu a ni: Zion fanu nula chuan a hmusit chia, a nuihsan che, Jerusalem fanu chuan a lu a thin khum che.Z6-"%Chumi lai chuan Amozaa fapa Isaia chuan Jezekia hnenah mi a tir a, heti hian a ti a, "LALPA Israel-ho Pathian chuan heti hian a ti a ni, 'Assuria lal Senakeriba chhiatna tur lama ka hnenah i tawngtai avangin,*5M"%Chuvangin aw LALPA kan Pathian, nang hi, nang chauh hi, LALPA i ni tih leilung luah ram zawng zawng hian an hriat theihna'n a lakah min chhandam ang che," tiin. 49"%an pathiante chu meiah an paih bawk a: chungte chu pathian an ni lo reng a ni, mihing kuta siam, thing leh lung an ni zawk; chuvangin an tiboral a ni.T3!"%LALPA, Assuria lalten ram zawng zawng leh an lei chu an tichhe ngei tak a,)2K"%Aw LALPA, i beng rawn dawh la, ngaithla teh; aw LALPA, i mit meng la, en teh: Pathian nung sawichhe tura mite tirtu Senakeriba thu zawng zawng hi ngaithla teh.11["%Aw sipaihote LALPA, Israel-ho Pathian, chrub chunga thua, nang hi, nang chauh hi, leilung luah ram zawng zawng Pathian chu i ni; nang chuan lei leh van hi i siam a ni.60g"%Tin, Jezekia chuan LALPA hnenah a tawngtai a,!/;"%Tin, Hezekia chuan palaite kut ata lehkha chu a hmu a, a han chhiar a: tichuan Jezekia chu LALPA inah chuan a han lut a, LALPA hmaah chuan a phah ta a.."% Hamath lal te, Arpad lal te, Sepharvaim khawpui lal te, Hena lal te, Ivah lal te kha khawiah nge an awm tak?' tiin," a ti a.-3"% hnam tin pathiante chuan, Gozan-ho te, Haran-ho te, Razep-ho te, Eden fa Telasar khuaa awm te, min thlahtuten an tihboralte kha, an chhanhim em ni?$,A"% Ngai teh, Asuria lalten ram zawng zawng tichhe vekin an chunga an thiltihte kha i bengin i hria e: tichuan nang tehlul hi chhanhimin i awm dawn bik em ni?+3"% Heti hian Juda-ho lal Jezekia hnenah in sawi tur a ni, 'I rin Pathian chuan, Jerusalem khua Assuria lal kutah pek a ni lo ang, tiin bum che suh se.I* "% Tin, Assuria lal Senakeriba chuan Tirhaka, Ethiopia ram lal chungchang thu, "Nangmah bei turin a chhuak ta," tiin mi sawi a hria. Tichuan chu chu a hriat veleh Jezekia hnenah palaite a tir a,&)E"%Chutichuan Rabsakeha chu a kir leh a, Assuria lal chuan Libnah khua a bei lai chu a va hmu a; Lakis khua ata chu a kal chhuak tawh tih a hre tawh reng si a.W('"%Ngai teh, a kawchhungah chuan thlarau engema ka awmtir ang a, tichuan thuthang a hria ang a, ama ramah a haw leh ang; tichuan ama ram ngeiah chuan khandaiha tihtlukin ka awmtir ang, a ti e,' tiin," a ti a.0'Y"%Tin, Isaian an hnenah, "In pu hnenah heti hian in sawi tur a ni, 'LALPA chuan heti hian a ti, I thu hriat, Assuria lal chhiahhlawhten mi sawichhiatnate kha, hlau suh.L&"%chutichuan lal Jezekia chhiahhlawhte chu Isaia hnenah an lo kal a.E%"%Rabsakeha, a pu Assirua lalin Pathian nung sawichhe tura a tirha thu sawite chu, LALPA i Pathian chuan a bengin a la hria a ni thei e, tichuan a thu sawi, LALPA i Pathianin a benga a hriatahte chuan, a la zilhhau ang: chu mi avang chuan a la awm chhunte tan chuan i tawngtaina chu hlan chho rawh,' a ti e," an ti a.:$m"%Tin, anni chuan a hnenah, "Hezekian heti hian a ti, 'Vawiin ni hi manganna leh hmusitna ni a ni: naute chu an pian a hun tawh si a, anmahni hring turin chakna a awm tawh si lo.$#A"%Tin, a chhungte chunga hotua awm Eliakima leh, lehkha ziaktu Sebnaa leh, puithiamho upate chu saiip puan inbelin Amozaa fapa zawlnei Isaia hnenah a tir a." +"%Tin, heti hi a ni a, lal Hezekia chuan chu chu a hriat veleh a silhfente chu a pawt thler a, saiip puan a inbel a, LALPA inah chuan a lut ta a,s!_"$Chutichuan lal chhungte chunga hotua awm Hilkia fapa Eliakima te, lehkha ziaktu Sebnaa te, chanchin ziaktu Asaphaa fapa Joa-te chu silhfen pawhthler inbelin Hezekia hnenah chuan an lo thleng a, Rabsakeha thu sawite chu an hrilh ta a.h I"$Anni erawh chu an ngawi reng a, thu pakhat mahin an chhang lo: lal thupek chu, "Ani chu chhang suh u," tih a ni si a.Chutichuan lal chhungte chunga hotua awm Hilkia fapa Eliakima te, lehkha ziaktu Sebnaa te, chanchin ziaktu Asaphaa fapa Joa-te chu silhfen pawhthler inbelin Hezekia hnenah chuan an lo thleng a, Rabsakeha thu sawite chu an hrilh ta a./W"$Chung ram pathian zawng zawng zinga mi chuan tute nge an ram ka lakah chhanhim ni? LALPA chuan Jerusalem khua hi ka lakah a chhanhim tehchai ang maw?' tiin," a ti a.%C"$Hamath leh Arpad-ho pathiante kha khawiah nge an awm tak? Sepharvaim-ho pathiante kha khawiahnge an awm tak? Samari khua kha ka lakah an chhanhim ta em ni?1["$LALPA'n min chhanhim ang, tia Hezekian a thlem tak dah che uin fimkhur rawh u. Hnam tin pathian zinga mi reng rengin an ram chu Assuria lal lakah an chhanhim ta em ni?ve"$,16 Hezekia thu ngaithla suh u: Assuria lal chuan heti hian a sawi si a, Min rem ula, ka hnenah hian lo chhuak rawh u; tin, ka lo kal a, nangmahni ram anga bu leh uain awmna ram, chhang leh grep huante awmna rama ka kalpui hma loh che u chuan, mi tinin mahni grep huia mi leh mi tinin mahni theipui kunga mi ei theuh ula, i tinin mahni tuikhur tui in theuh rawh u.ve"$,17 Hezekia thu ngaithla suh u: Assuria lal chuan heti hian a sawi si a, Min rem ula, ka hnenah hian lo chhuak rawh u; tin, ka lo kal a, nangmahni ram anga bu leh uain awmna ram, chhang leh grep huante awmna rama ka kalpui hma loh che u chuan, mi tinin mahni grep huia mi leh mi tinin mahni theipui kunga mi ei theuh ula, i tinin mahni tuikhur tui in theuh rawh u.<q"$Hezekian, LALPA chuan matheiloin min chhanhim ang; he khawpui hi Assuria lal kutah pekin a awm lo ang, tiin sawi mah se la, LALPA chu Hezekia sawi angin ringduh chuang hek suh u.nU"$Lal chuan heti hian a ti, 'Hezekia bumin awm duh suh u; ani chuan a chhanhim thei dawn si lo cheh u:|q"$ Ti Rabsakeha chu a ding a, Juda tawngin aw ring takin a au a, "Lal ropui tak Assuria lal thute hi ngaithla rawh u.{"$ Nimahsela Rabsakeha chuan, "Ka pu chuan i pu hnen chauhvah leh i hnen chauhvah he'ng thu hi sawi turin mi tir em ni? Kulh bang chhunga thuho, nangmahni nena mahni ek la ei tur leh mahni zun la in turte hnenah hian mi tir zawk ani lawm ni?" a ti a.nU"$ Tin, Eliakima leh Sebnaa leh Joate chuan, Rabsakeha hnenah, "Khawngaih takin i chhiahhlawhte hi Suria tawngin min be awh rawh; chu chu kan hre thei si a: kulh bang chunga mite beng hriatah Juda tawngin min be tawh suh," an ti a.*M"$ Tin, he ram hi tichhe tura bei turin LALPA tel loa lo chho em ka nih? LALPA'n ka hnenah, Chu ram chu bei turin chho la, tichhe rawh, mi ti a ni,' tiin," a ti a.5c"$ Engtin nge, tawlailirte leh sakwar chung chuang mite la thu-ah Aiugupta-ho chunga i rinna nghatin, ka pu chhiahhlawh te berte zinga hotu pakhat pawh hi i dan zawh dawn le??w"$Chutichuan, khawngaih takin, ka pu Assuria lal hnenah chuan thu tiam rawh, tichuan keiin sakawr sanghnih ka pe ang che, nangin a chunga chuangtu turte i hmuh theih dawn phawt chuan.~u"$A nih loh leh, ka hnenah, LALPA kan Pathian chu a ni kan rin ni, i tih chuan, ani chu Hezekian Juda-ho hnenah leh Jerusalem-ho hnenah, He maicham hmaah chauh hian in be tur a ni, tiin, a hmun sangte leh a maichamte a lak bosak kha a ni lo'm ni?]3"$Ngai teh, he luang sawp tiang, Aigupta-ho hi, i ring a nih hi; chumi chu miin a rinchhan chuan akutah a chhun lut nhgawt ang; Aigupta lal Pharaoa chu amah ringtu zawng zawng chungah chuan chutiang chu a ni thin.yk"$Indona atan chuan i remruat leh i chakna hi thu mai mai a ni, ka ti: tu nge i rin a, ka chunga i hel tak ni le? 9"$Tin, Rabsakehan an hnenah, "Hezekia hnenah heti hian sawi rawh u, 'Lal ropui tak Assuria lal chuan heti hian a ti, I rinna i nghahna hi eng nge ni le?%C"$Chutichuan lal chhungte chunga hotua awm Hilkia fapa Eliakima te, lehkha ziaktu Sebnaa te, chanchin ziaktu Asaphaa fapa Joa-te chu a hnenah an lo chhuak a.Z -"$Tin, Assuria lal chuan Rabsakeba chu sipaiho tam tak hruaiin Lakis khua atangin Jerusalem khuaa lal Hezekia hnenah chuan a ti ra. Tin, dil chhakta zawk tuilakna kianga puan sutu phul lamlianah chuan a din ga.4  c"$Tin, Hezekia lal kum sawm leh kum lina kumah chuan heti hi a ni a, Assuria ram lal Senakeriba chu Juda rama khua kulhpui nei zawng zawng bei turin a han chho a, a la ta a.Q "# tin, LALPA tlante chu an kir leh ang a, hla sa chungin Zion chu an thleng ang a; chatuana lawmna an lu chungah a awm tawh ang: hlimna leh lawmna an hmu ang a, lungngaihna leh rumna chu a bo tawh ang. "# Sakeibaknei reng reng chutah chuan a awm lo ang a, sa koham reng reng chutah chuan a chho hek lo ang, chutah chuan hmuh tur pawh a awm lo ang; tlante erawh chu chutah chuan an kal zawk ang:tin, LALPA tlante chu an kir leh ang a, hla sa chungin Zion chu an thleng ang a; chatuana lawmna an lu chungah a awm tawh ang: hlimna leh lawmna an hmu ang a, lungngaihna leh rumna chu a bo tawh ang.x i"#Tin, chutah chuan lamlian a awm ang, kawng nen, chu chu "Thianghlimna Kawng" an ti ang a; mi bawlhhlawh chu chutah chuan an kal lo ang; amaherwahchu chu mite an a ni zawk ang: mi zin veivakte, a ni, mi ate pawh, chutah chuan an bo lo ang.;o"#Tichuan tiau dip sa tak hmun chu dilah a chang ang a, lei tuihal tak chu tuihnaahte a chang ang: sihalte chenna an mutnaah chuan, hlobet, phairuang leh phungladin nen a awm ang.kO"#Chumi hunah chuan ke baite chu sakhi angin an zuang ang a, tawngtheilote lei chu hlim takin a zai ang: thlalerah chuan tuite a lo chik chhuak luah luah dawn si a, ram rovah chuan luite tui a lo chik chhuak luah luah bawk ang.lQ"#Chumi hnuah chuan mitdelte mit chu tihmenin a awm ang a, bengngawngte beng chu tihvarin a awm ang.T!"#Thinlung dawihte hnenah chuan, "chak takin awm u la, hlau suh u: ngai teh u, in Pathian chu phuba lakna nen a lo kal ang, Pathian thungrulhna nen chuan; a lo kal ang a, a chhandam ang che u," ti rawh u.H "#Kut chak lote chu tichak u la, khup zawite chu tinghet rawh u.;o"#A par vul chuk ang a, lawm tak leh hla sain a hlim ang; Lebanon ropuina chu a hnenah pek a ni ang, Karmel leh Saron mawina nen: LALPA ropuina an hmu ang, kan Pathian mawina nen.c A"#Thlaler leh ram pilril chu a lawm ang a; ram ro chu a hlimin phul pangpar angin a par ang.+O""Ani chuan an tan thum a vawrsak a, a kutin hruia tehin ram chu a semsak hlawm a; kumkhuain an nei ang a, chhuan awm chhung zawng zawngin chutah chuan an awm ang.""LALPA lehkhabuah zawng u la, chhiar rawh u: chung zingah chuan pakhat mah kim lo a awm lo ang a, pakhat mah kawppui nei lo a awm lo ang: ka ka ngeiin thu a pe a, ka thlarau ngeiin chung chu a hruai khawm ta hlawm si a.Ani chuan an tan thum a vawrsak a, a kutin hruia tehin ram chu a semsak hlawm a; kumkhuain an nei ang a, chhuan awm chhung zawng zawngin chutah chuan an awm ang.#?""Chutah chuan rulthal chuan bu a chhep ang a, a tui ang a, a keu ang a, a awp khawm ang: a ni, chutah chuan mute chu kawppui nei theuhin an awm khawm ang.P~""Tin, thlalera ram sate chu chinghniate nen an intawk ang a, sathar chuan a thian a ko ang a; a ni, zan thil hlauhawm pui chuan chutah chuan awm hmun a khuar ang a, ama tan chawlh hmun tur a hmu ang.+}O"" An lal inahte chuan hnihlingneite a to ang a, an kulhpui chhungahte chuan taiten leh buarte a to ang: sihalte awmnaah leh sava nghawngseite tan tuallai a ni ang.|-"" An mi thate chu ram awp turin an ko ang a, nimahsela chutah chuan koh tur tumah an awm lo ang a; an mi lian zawng zawng chu engmah lo an ni ang.4{a"" Tuivalawng leh sakuhin chumi ram chu an nei zawk ang a; chingpirinu leh choak chutah chuan an awm ang a: LALPA'n a tichhe vek ang a, hmun ruakah chuan a sahal a khai ang.Az{"" Achhun azanin tihmihin a awm lo ang a; ameikhu chu kumkhuain a chho ngut ngut ang a; chhuan zamw chhung zawng zawng chuan chiain a awm reng ang a; kumkhua pawhin tuma'n an pal lo ang.y7"" A lui tuite chu lawng hnaia chartirin a awm ang a, a vaivut chu kata chantirin a awm bawk ang a, a ram chu lawng hnai kang hluah hluahah a chang ang.Zx-""LALPA phuba lak ni a ni tah si a, Zion avanga inbeihna thua thungrulhna kum chu.%wC""Selepate pawh chu an ruala sah thlukin an awm ang a, bawngpate, bawngchalte nen; an ram chuan thisen a tui ang a, an vaivut chu thaunaa tihthauin a am ang.dvA""LALPA khandaih chu thisenin a tlai a, thaunaa tihthauin a awm ta, brem note leh kelte thisenin, berampa kal thautein: LALPA chuan Bozrah khuaah chuan inthawina a nei a, Edom ramah chuan thahna nasa tak a nei bawk si a.u1""Ka khandaih chuan vanah tlai takin a in ta si a; ngai teh, chu chu, rorel turin, Edom-ho chungah leh ka anchhelawh mite chungah chuan a chhuk ang.t""Vana awmho zawng zawngte khi tihralin an awm ang a, van khi lehkhabu zial mi an zial angin zialin a awm ang a: a awmho zawng zawngte khi, grep hrui ata a hnah a vuai a tla thin ang leh, theipui kung ata a hna vuai a tla thin ang hian, an vuai zoin an tla vek ang.s""An zinga thahate chu paih chhuahin an awm ang a, an ruang rimchhia chu a chho vut vut ang a, tlangte chu an thisena tihtuiin a awm ang..rU""LALPA chuan hnam tinreng chungah chuan lungnih lohna a neiin, an sipaiho zawng zawng chungah chuan thinrimna a nei si a: anni chu a tiboral vek a, thahah a pe ta a.Dq ""Hnam tinte u, benga hre turin lo hnai rawh u; mi tinte u, ngaithla rawh u: lei leh a chhunga awm zawng zawngte chuan bengin hre rawh se; khawvel lah a chhung ata chhuak zawng zawngte nen.rp]"!chu mi khuaa awm chuan, "Ka dam lo e," a ti lo ang a, a chhunga mi awmte chu sual ngaihdamin an awm ang.?ow"!I hruite chu tihdulin a awm a; an puan zar ngul bul chu an tinghet thei lo a, puan zar chu an zar thei lo: chu mi lai tak chuan rallak i tum tam tak chu semin a awm a; kebaite pawhin rallak sum an la ta a.chu mi khuaa awm chuan, "Ka dam lo e," a ti lo ang a, a chhunga mi awmte chu sual ngaihdamin an awm ang.znm"!LALPA chu kan roreltu a ni a, LALPA chu dan min petu a ni a, LALPA chu kan lal a ni; ani chuan min chhandam ang.m"!chutah chuan LALPA, lui zau tak tak leh lui tete awm thliah thluahna hmun chu, ropui takin kan hnenah a awm zawk ang: chung tui chungah chuan indona lawng lianpui kar fung nei mi reng reng a kal lo ang a, lawng lian rpui tak pawhin a kal pel hek lo ang.`l9"!Kan kutna khawpui Zion chu en teh: i mitte chuan Jerusalem chu awmna muanawm tak, puan in engtik maha sawn lo tur, a kaih marna khen engtik maha phawi lo tur, a kaihna hrui reng reng chat lo tur ang chu, a hmu ang.k{"!Mi kawlh ta, rawng ril tak i hriat theih loha tawng mite, tawng hrang i hriat thiam loha tawngte chu i hmu tawh lo ang.Nj"!A chhiartu kha khawiah nge a awm tak? Chhiah chawi buktu kha khawiah nge a awm tak? Ralven in sangte chhiartu kha, khawiah nge a awm tak?" tiin, i thinlungin thil rapthlak tak kha i ngaihtuah ang.bi="!I mite chuan lal chu a mawinaah chuan an la hmu ang a, ram parh zau tak an la thlir ang.'hG"!chu mi chu chunglamah a awm ang aL a kulhbing sang chu lungpui kulhbingte chu a ni ang a; a chaw chu a hnenah pek a ni ang a, atuite chu a awm ngei ngei ang.\g1"!Fel taka awma dik taka sawi thintu; hnehchhiahnate hlawkpuina reng reng lungtena, tham la duh loa kut thinsana, thisen chhuah thu ngaithla duh loa beng hup a, sualna reng reng en duh loa maimitchhing thina chu;.fU"! Zion-a mi sual awmte chuan an hlau a; Pathian zah lo mite chu khurhnain a man ta. "Kanralhmang mei, kumkhuaa alh chu, kan zingah tu nge tuar thei awm ang?" an ti a.re]"! Hla taka awmte u, ka thiltih hi bengin lo hre rawh u, hnaitea awmte u, ka thiltihtheihzia hi hre rawh u.odW"! Mi tinrengte chu chinai lung rawh ang, hnim hlingnei sam hnu meia an paih ang chu an ni ang," a ti a.cc?"! Hnim ro in pai ang a, buh pawl in hring ang: in thaw chu nangmahni kang ral tur mei a ni.Yb+"! LALPA chuan, "Tunah chuan ka tho ang a, tunah chuan chawisanin ka awm tawh ang.a"!Ram chu a rapin a chau a: Lebanon chu a zakin a vuai a: Saron chu thlaler ang a ni ta; Baan leh Karmel chuan an hnahte an thing thla a.*`M"!lamliante chu a thing thiap thuap a, mi zin veivak chu an awm ta lo va: ani chuan thuthlung chu a bawhchhia a, khuate chu a hmusit a, mihring a ngaihsak tak lo.a_;"!Ngai teh, an pasalthate chu pawn lamah an au a; remna palaite chu an tap zawih zawih a.^"!I dam chhung chuan awm nghehna a awm ang a, chhandamna te, finna te, hriatnate a awm reuh vang: LALPA tihna chu a ro a ni.~]u"!LALPA chu chawisanin a awm ta; chung lamah khian a awm si a: ani chuan Zion chu rorel felna leh felnain a tikhat ta.;\o"!In sum rallaka lak tur pangangin thil a thiar khawm sup sup ang hian thiar khawmin a awm ang a khaukhuapte an zuang sup sup ang hian anniho chu sum chungah an zuang sup sup ang.x[i"!Aw LALPA, min khawngaih ang che; kan nghah reng che hi: tuk tin kan ban lo ni la, mangan hunah chuan min chhandamtu lo ni bawk ang che. Sa mur mur thawmah chuan mi tin an tlan bo ta a; nang i thawh meuh chuan hnam tin tihdarhin an awm ta.bZ ?"!Nang rawk tawk ngai si lo a, rawktu, vervek taka tih tawk ngai si lov a, vervek taka titu, i chung a pik e! Mi rawk i ban hunah, rawk i la tawk ve ang ;a vervek taka i tih zawh hunah, i chungah vervek takin an ti ang.qY[" Tui luanna zawng zawng kama chi theh thin a, bawngpa leh sabengtung thlah thintute u, in eng a thawl e.TX!" Nimahsela ram ngaw chu tithlu turin rial a tla dur dur ang a; khawpui chu tihtlawm derin a awm ang.Tui luanna zawng zawng kama chi theh thin a, bawngpa leh sabengtung thlah thintute u, in eng a thawl e.|Wq" Tichuan ka mite chu ralmuanga awmnaah leh a nghet takahte leh chawlhna hmun muanawm takahte chuan an awm tawh ang.V" Tin, felna hnathawh chu remna a ni ang a, felnaa thil chhuak chu kumkhuaa muang taka awmna leh ring tlata awmna a ni ang.fUE" rorel felna chu thlalerah chuan a cheng ang a, felna chu lei tha tak hmunah chuan a awm ang.T5" chunglam atangin a thlarau a rawn pe leh ang a, thlaler chu lei tha tak hmunah a chang ang a, lei tha tak hmun chu ram ngawa ngaiha a awm hun chuan.KS" Lal in chu kalsanin a awm dawn si a; mi tamna khawpui chu chhuahsanin a awm ang a; a mual pawng leh a ralven buk chu kumkhaw pukah te, ram sabengtung lawmna te, ran rual tlatna hmunte a ni ang;R" Ka mite ramah hian hnimhlingneite leh buarte chu a tla ang: a ni, khawpui hlimawm taka hlimna in zawng zawng chungahte chuan,\Q1" Lo duhawmte avang leh grep hrui rah duh mi avang chuan an awm an chum an chum ang.*PM" Hmeichhe awm mai maite u, khur rawh u; mi ngaihsamte u, mangang takin awm rawh u; inhliup u la, saruakah insiam u la, in kawngahte chuan saiip puan veng rawh u.5Oc" Hmeichhe ngaihdamte u, kum khat leh ni eng zat emaw chinah chuan in mangang tah ang: grep lawh tur lah a awm dawn si lo a, lawh khawm turah chuan engmah a haw dawn hek lo.|Nq" Hmeichhe nuam tawlte u, tho u la ka thu hi ngaithla teh u; fanu ngaihsamte u, ka thu sawiah hian beng chhi rawh u.LM" Mi tha erawh chuan dik takin thil a ti a, thu dik a tan tlat thin.L" Mi duham chu khawlo tak a ni; retheite chu dawt tichhe turin thil sual a phiar chhuak a, pachhiate pawh an diknaah pawh a dang tlat thin.OK" Mi sual chuan thu a a chhak chhuak a, suahsualna dang tur a suangtuah a, a thiltih leh a kam chhuakte chu LALPA elsen zawng hlir a ni; riltamte ei tur a laksak a, tuihalte in tur a tihbuaksak thin.ZJ-" Mi sual chu tuma zah a kai lo ang a, mi duham chuan ngaihsan a hlawh hek lo ang.eIC" Rilrua hmanhmawh chuan hriat thiam a zir ang a, dangawkte pawh nal takin an tawng thei ang.ZH-" An mit chuan chiang takin a hmu ang a, an beng pawhin fiah takin a hre tawh ang.G'" Thlipui laka bikna hmun ang leh thlihrang laka inhumhimna ang a ni ang; thlalera lui luang ang leh ramrova lungpui lian tak hlim ang mai chu.gF I" Ngai teh, fel taka rorel tur lal a lo awm ang a, dik taka tithin hotute an lo chhuak bawk ang.PE" Tin, a lungpui chu thil rapthlak avangin a boral ang a, a mi liante chu chhinchhiahna avangin an mangang tawh ang," tiin, LALPA, a mei Zion-a awma leh, a rawh tuina mei Jerusalema awma chuan a ti a.ED"Chu mi hunah chuan Assuria mi chu, mihring khandaiha tihthluk ni loin, khandaih tihthlukin a awm ang a; khandaih, mihringte ta ni loin, amah chu a ei zo ang: tin, khandaih lak aa a tlan bo ang a, a tlangvalte chu chhiahchawitu an lo ni tawh ang.Tin, a lungpui chu thil rapthlak avangin a boral ang a, a mi liante chu chhinchhiahna avangin an mangang tawh ang," tiin, LALPA, a mei Zion-a awma leh, a rawh tuina mei Jerusalema awma chuan a ti a.C5"Chumi niah chuan mi tinin mahni tangka milemte, mahni rangkachak milemte, sualna atana nangmahni kuta in insiam chawpte chu an la paih bo dawn si a.VB%"Aw Israela thlahte u, nasa taka in helsan taka lam chu hawi leh tawh rawh u.$AA"Savate an bu chunga an thlawk an thlawk ang hian sipahote LALPA chua Jerusalem khua chu a veng ang; a vengin a chhan chuak ang a, akal hleni a humhim ang.V@%"LALPA chuan heti hian ka hnenah a sawi si a, "Sakeibaknei leh sakeibaknei vanglaiin a sa hauh lai chuan beram vengtu tam tak a bei turin koh chhuahin awm mah se la, an aw chu ahlau dawn lo a, an bengchhen avangin a tiam chuang dawn hek lo ang hian, sipaihote lalpa chu Zion tlangah leh a mual pawngah bei turin a lo chhuk dawn a ni.?"Aigupta mite zawng Pathian an ni lo a, mihring mai an ni a; an sakawrte chu thlarau a ni lo a, tisa mai a ni a: tichuan LALPA'n a kut a phar hunah chuan a tanpuitu chu a pai thlawk thlawk ang a, atanpuia pawh chu a tlu ang a, an za chuan an boral tlang hlawm ang._>7"Rawn lo mah se la ani pawh fing tak a sin, thil tha lo a rawnt hlentir ang a, a thute chu a lamlet lo ang: thil tha lo titute chhungte bei turin a thao zawk ang a, thil tisualtute tanpuina do turin a tho bawk ang.y= m"Aigupta rama tanpuina zawng tura zuk kal a, sakawrte chunga rinna nghat a, a tam avanga tawlailirte leh an chak em avanga sakawr chung chuang mite ring a, Israel-ho Mi Thianghlim lam en si lo a, LALPA pawh rawn si lote chu an chung a pik e!(<I"!Tophet khuar zau tak leh thuk tak thing chheh khah lal halna tur an buatsaih daih tawh a, a tikang turin LALPA chuan kat lui anga luang mei a thaw chhuak ang.4;a" Ani chu tiang ruat saa LALPA'n a vuak apiangin khuang tete leh tingtangte nen a vua ang a: a tiang leka inbeinaahte chuan anmahni a bei ang.Tophet khuar zau tak leh thuk tak thing chheh khah lal halna tur an buatsaih daih tawh a, a tikang turin LALPA chuan kat lui anga luang mei a thaw chhuak ang.j:M"LALPA aw avang chuan Assuria mi, talhtuma mi vaw thintu chu, tihkeh sawmin a awm dawn tawh si a.=9s"Tin, LALPA chuan a aw ropui tak chu a hriattir tawh ang a, a thinurna nasa tak leh thil kanralhmang meialhin, thlipui leh ruahpui leh rialin, a kut thlak dan chu a entir tawh ang.Y8+"Tin, zana kut thianghlima an kut laia hla an sa angin hla in sa ang a; LALPA tlanga Israel-ho Lungpui hnen thlang tura phenglawng nen an kal laia thinlung hlimna an nei angin thinlung hlimna pawh in nei ang.67e"a thaw chu, boralna thlangraa hnam tin thlei turin, lui nghawng thleng zeta a kuang liam dul dul ang a ni. Tin, mi tin kaah chuan hruai sualtirna hmuh dinna hrui a awm ang,]63"Ngai teh, LALPA hming chu, a thinurnaa alh hluah hluain meikhu chhah mup chho ngut ngut zingah chuan, hla tak atangin a lo kal e: a hmuite chu lungnih lohnain a khat a, a lei chu thil kanralhmang mei ang a ni a:U5#"Chu lo pawh chu LALPA chuan a mite sil chu a tua a, an sahna pem chu a tihdam niah chuan, thla eng chu ni eng tlukin a awm tawh ang a, ni eng chu a lehsarihin, ni sarih chhung eng tlukin, a awm tawh ang. !}}||Y{{;zz yyx'wjvuuQtsss rqqCpooenn3mlSk}kjirhgg:ff:edduccbraa```_`^]]#\x[ZZ(YXWW*UUjTT,SSROQ4POxNN MpML`KJIIMHH>GGmFFMEDwCBBAm@??v?> =<;;&:099887655N4334211"0//,.--F,l+d**)T(x''%%E$#"! 7"Txu&HMaq. 9 HI j!ta".Thuhmuna ngaih ka nihna turin tur nen nge mi tehkhina, tu tlukah nge mi siama, tu nen nge mi tehkhin dawn?L".in tarkun thleng pawhin amaha chu ka ni ang a, in lua kelsam a to vek thleng pawhin ka pawm ang che u: keima'n ka siam a, keimah vekin ka pua ang; a ni, kei chuan ka pawm ang a, ka chhanhim ang.5".Aw Jakoba chhungte leh, Israela chhungte zinga la awm chhun zawng zawng, pum a anga ka puak a, chul a anga ka kawm tawhte u, ka thu ngaithla rawh u: 7".An lo intihniam rengin, an lo kun tlang ta reng hlawm a, phur rit chu an chhan him thei si lo a, anmahni ngei pawh chu sala hruaiin an awm ta zawk a._  9".Bela chu a lo kun reng a, Neboa chu a lo intihniam reng a; an milemte chu sachungah leh ran chungah an hlang tawh a: in thil vah velpui thinte chu phurah lek siam ani a, sa chau tana phur ritah lek siam ani bawk a.{ o"-Israela thlahte zawng zawng chu LALPA-ah chuan a ni, thiam chantira an awm a, LALPA chu an chhuan dawn ni," tiin.0 Y"-Miin 'LALPA-ah chauh felna leh chakna a awm,' tiin, ka hnenah an la sawi ang: ama hnen ngeiah mi an lo kal ang a, a chunga lungni lo zawng zawngte chu mualpho takin an awm tawh ang.Israela thlahte zawng zawng chu LALPA-ah chuan a ni, thiam chantira an awm a, LALPA chu an chhuan dawn ni," tiin.z m"-Khup tinreng chu ka hmaah a thingthi tawh ang a, lei tinreng pawhin ka hnenah chhechham in thu a tiam tawh ang,' tiin mahni leh mahni inchhalin chhia ka chham ta, thu chu felna hlirin ka ka atangin a chhuak tawh a, a lo let leh tawh lo ang.  "-Kawlkila mi zawng zawngte u, ka lam lo hawi u la, chhandamin awm rawh u: kei hi Pathian ka ni si a, a dang reng reng an awm lo."="-Sawi u la, rawn tichhuak rawh u; a ni, inberawn hlawm rawh se: hmasang ata tuin nge hriattir? Hman lai ata tuin nge sawi? Kei LALPA hian ka tih a ni law ni? Keimah lo chu Pathian dang reng reng an awm lo; Pathian fel leh chhandamtu ka ni; keimah lo chu a dang reng reng an awm lo.a;"-Inkhawm u la, lo kal rawh u; hnam tin zinga hremna pumpelhote u, lo hnai tlang rawh u: an thing mile siam chawp keng thina, mi chhanhim thei hlei lo pathian hnena tawngtai thintute chuan hriatna reng reng an nei lo.H "-A rukin, ram thim hmunah thu ka sawi ngai lo a; Jakoba thlante hnenah, 'Engmah lovah mi zawng rawh u,' ka ti ngai lo: kei LALPA hian felna thu ka sawi thin a, thu dik takte chu ka hril thin.{o"-LALPA, van siamtu chuan, (ani chu Pathian, leilung hi dina siamtu chu a ni; ani chuan leilung hi a tinghet a, engmah loah a siam lo a, mihring awmna'n a din zawk a ni) heti hian a ti si a: "Kei hi LALPA chu ka ni; a dang reng reng an awm lo."-Israel-ho erawh chu kumkhaw chhandamnaa LALPA Chhandamin an awm ang: chatuan thleng pawhin in mualphoin in zak hek lo ang.zm"-Mualpho takin an awm ang, a ni, an zain zak takin an awm ang: milem siamtute chu zahnaah chuan an lut tlang ang.R"-Aw Israel-ho Pathian, Chhandamtu, Pathian inthu thina chu i ni ngei mai."-LALPA chuan heti hian a ti, "Aigupta thawkrimho leh Thiopia sumdawng mi leh Seba-ho mi sang takte chu in hnen lamah an lo kal ang a, in taah an awm tawh ang; namgmahni an zui ang che u; khaidiat bunin a ni an lo kal dawn ni: tichuan bawkkhupin chibai an buk ang che u a, 'Pathian chu nangmahniah a awm ngei mai; a dang reng reng an awm lo, Pathian dang reng reng an awm lo,' tiin.wg"- Kura chu felna nein ka kai harh a, a kawng zawng zawng chu ka tingil ang: ani chuan a khawpui chu a siam leh ang a, ant lanna man duh vang ni loin, lawmman duh vang ni hek loin,ka salte chu a chhuahtir ang, sipaihote LALPA'n a ti," tiin.~#"- Lei hi ka siam a, a chunga mihring awm hi ka siam bawk a: keimah ka kut ngei hian, van ka kai pharh a, a sipaihote chu thu ka pe bawk a ni.>}u"- LALPA, Israel-ho Mi Thianghlim, anmahni Siamtu chuan heti hian a ti: "Thil lo la thleng tur thu chu mi zawt u la; ka fapate thu-ah leh, ka kut hnathawh thuah hian thu mi pe rawh u.||q"- A pa hnenah, "Eng nge i hrin ni?" titu chung emaw, a nu hnenah, "Eng nge i hrin dawn ni?" titu chung emaw a pik e!k{O"- Mahni Siamtu hnailatu chu a chung a pik e! leia lampei zinga lampei mai mai chu! Hlum chuan a vawtu hnenah, "Eng nge i siam ni?" a ti dawn em ni? A nih loh leh, i hnathawh chuan, "A kutin thia reng a nei lo," a ti dawn em ni?gzG"-Vante u, chung lam atang khan far thlaktir rawh u, van dumte khan felna rawn leih thla rawh se: chhandamna an chhawr chhuahtir theihna'n lei inhawng se la, felna nen to duntir rawh se; kei LALPA hian chu chu ka siam a ni.0yY"-Eng ka siam thin a, thim pawh ka siam thin a ni; remna ka siam thin a, sualna pawh ka siam thin a ni; kei hi LALPA, chung thil zawng zawng ti thintu chu ka ni," tiin.Ax{"-,5 Kei hi LALPA chu ka ni, a dang reng reng an awm lo; keimah lo chu Pathian reng reng an awm lo: keimah lo chu a dang reng reng an awm lo tih ni chhuahna lam atang leh thlang lam atanga an hriat theihna turin, mi hre ngai lo mah la, i tai ka hrensak ang che: kei hi lalpa chu ka ni, a dang reng reng an awm lo.Aw{"-,6 Kei hi LALPA chu ka ni, a dang reng reng an awm lo; keimah lo chu Pathian reng reng an awm lo: keimah lo chu a dang reng reng an awm lo tih ni chhuahna lam atang leh thlang lam atanga an hriat theihna turin, mi hre ngai lo mah la, i tai ka hrensak ang che: kei hi lalpa chu ka ni, a dang reng reng an awm lo.v"-Jakob-ho ka chhiahhlawhte leh Israel-ho ka thlante avang chuan i hmingin ka ko che a ni: mi hre ngai lo mah la, hming ka sak sak ang che.5uc"-tin, LALPA, i hminga kotu che, Israel-ho Pathian ngei chu ka ni tih i hriat theihna'n thim zinga rote chu ka pe ang chia, hmun fianrialte sum thuhrukte pawh ka pe ang che.t/"-Kei i hmaah ka kal ang a, a bumboh laite chu ka tirual ang: dar kawngkharte chu ka tichhe rem rum ang a, a kalhna thir tlawnte chu ka tibung ang:ps ["-LALPA chuan a hriak thih, Kura, hnamte chu a hmaah tudawl tur leh, lalho kawnghrente phelhsak tur leh, a hmaa kawngkharte hawnsak tur leh, kulh kawngkharte khar loa awmtir tura, a kut din lam ka chelha hnenah chuan, heti hian a ti:~ru",Kura chungchang thua, 'Ani chu ka beram vengtu a ni a, Jerusalem chungchang thua Siamin a awm leh ang, tih leh, Pathian biak in hnena, I lungphum chu remin a awm leh ang, ti hial khawpin ka duhzawng zawng zawng chu a ti ang,' titu ka ni," tiin.Kq",tui thuk tak hnena, 'Kang chat rawh, i luite pawh ka tikang bawk dawn,' titu,Kura chungchang thua, 'Ani chu ka beram vengtu a ni a, Jerusalem chungchang thua Siamin a awm leh ang, tih leh, Pathian biak in hnena, I lungphum chu remin a awm leh ang, ti hial khawpin ka duhzawng zawng zawng chu a ti ang,' titu ka ni," tiin.zpm",mahni chiahhlawh thu tingheta, mahni palaite remruat hlensaktu, Jerusalem chungchang thua, 'Chutah chuan mi an awm leh ang,' titu elh Juda ram khaw chungchang thua, 'Siamin a awm leh hlawm ang a, a chhe laite chu ka siam tha leh ang,' titu,o ",Kei hi dawtheiho chhinchhiahna engmah loa siam a, aienthiamte mi aa siamtu, mi finte hawi kirtira, an hriatna atthlaka siamtu,In ",LALPA, nangmahni tlantu, chhul atanga nangmahni dintu chuan heti hian a ti: "Kei hi LALPA, thil zawng zawng siamtu, mahni chauha van kai pharhtu, lei tizautu chu ka ni; tu nge ka hnenah awm?:m",Aw vante u; hlim takin zai rawh u, LALPA'n chu chu a ti ta si a: lei hnuai lamte u, au rawh u, tlangte u, aw ram hnuai leh a chhunga thing awm tinrengte u, hla sa chhuak phut rawh u: LALPA chuan Jakob-ho a tlan tawh a, Israel-hovah chuan a inchawimawi dawn si a.:lm",In bawchhiatnate chu chhum chhah mup tihbo angin ka tibo ta a, in sualnate chu chhum tihbo angin ka tibo ta bawk a: ka hnenah lo kir leh rawh u, ka tlan tawh si che u a," tiin.Vk%",Aw Jakob-hote u, chung thilte chu hre reng rawh u, Israel-hote u, hre reng bawk rawh u, chhiahhlawh in ni si a: keiin ka din che u a; ka chhiahhlawh in ni: aw Israel-hote u, ka theihnghilin in awm lo ang.Bj}",Vut chauh a ei thin a: a thinlung buma awm chuan, a nunna a inchhanhim theih lohna tur leh, 'Ka kut ding lamah hian dawt a awm lo em ni?' A tih theih lohna turin, amah chu a pentir ta.;io",Tichuan tumah an hre chhuak leh lo a, 'THenkhat chu meiah ka tuah si a; a ni, a vamah pawh chhang ka hem nghe nghe a; sa pawh ka rawh a, ka ei si a: a bang chu thil tenawmah ka siam dawn em ni? Thinga mi bawkkhupin chibai ka buk dawn em ni?' Ti turin anmahniah chuan hriatna leh hriatthiamna a awm hek lo.(hI",An hre lo a, an ngaihtuah hek lo: ani chuan an hmuh theih lohna turin a maimitchhintir ta si a; an hriat thiam lohna turin an thinlung pawh a kharsak ta a ni.;go",a bang chu pathianah a siam a, a siam chawp milem ngeiah chuan: chu chu bawkkhupa chibai bukin a bia a, a hnenah a tawngtai a, 'Mi chhanhim rawh, ka pathian i ni si,' a ti thin.1f[",Chu thing chu a then meiah a tuah a; a then chu sa eina'n a hmang a; sa a rawh a, a tlai thin: a ni, mei lum a ai a, 'Chhei, ka lum ta, mei hmel ka hmu ta le,' a ti a:e{",Chumi hnuah chuan mi tan meia tuahah a ni tawh ang; chumia mi chu a la a, a intilum thin; a ni, meiah a chhem a, chhang a hem thin: a ni, pathian a siam a, a be thin; chu thing chu milem siam chawpah a siam a, chu chu bawkkhupin chibai a buk thin.#d?",Sidar thingte a tan a kit a, thil leh sasua a la a, ngaw thing zinga mi pakhat chu a puala awm turin a tinghet a: far kung a phun a, ruahin a chawm thin.Jc ", Thingrem siamtuin hrui a pawt mar a, pensilin a riruat a, nawhmamnatein a riruang a din a, bial siamnain a riruat a, mihring ruangam angin a din a, ina awm tan mihring mawina angin a din thin.Wb'", Thirdengin hreipui a chher thin a, meihawlah chuan a thawlh a, tubohtein a deng a, a ban chak tak chuan a chher thin: a ni, a ril a lo tam a, a tha chu a lo zawi thin: tui reng reng a in lo a, a chau thin.;ao", Ngai teh, a pawlpui zawng zawngte chu an mualpho ang a; hnathawk mite pawh mihring zinga mi an ni: an zain inkhawm vek se la, ding rawh se; an hlau vang a, an mualpho tlang ang.|`q", Tuin nge pathian din tehlul le? A nih loh leh, tuin nge engmaha tangkai hlei lo milem siam chawp chhung tehlul le?K_", Milem siam chawp siamtute chu an zain boruak mai an ni a; an thil duhzawngte chu a tangkai lo ang; an mualphona tur reng rengin anmahni hriatpuitute pawhin an hmu thei lo a, an hre thei hek lo.^",Hlau suh u la, tih hek suh u: hmasang khan in hnenah ka sawi tawhin ka hriattir tawh che u a ni lo'm ni? Tichuan nangni hi mi hriatpuitute in ni. Keimah lo hi Pathian reng reng an awm em? A ni, Lungpui reng reng a awm lo; pakhat mah a awm ka hre lo.U]#",Hmasanga mite ka din achinah khan keima tih angin tuin nge ko ang a, tuin nge chung chu sawi ang a, tuin nge ka aiah indawt zelin tilang ang le? Thil lo thleng turte leh lo la awm turte chu sawi rawh se.4\a",LALPA, Israel-ho Lal, an tlantu sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: "Kei hi hmasa bera chu ka ni a, hnuhnung bera pawh ka ni; keimah lo chu Pathian reng reng an awm lo.;[o",Mi pakhatin, LALPA ta ka ni, a ti ang a; mi dangin Jakoba hming a invuah ang a;midangin a kutah, LALPA ta, tia ziakin, Israel hming chu chi hmingah an hmang ang,' tiin," a ti a.iZK",tichuan anni chu, tuipuisuthlahte tui luanna kianga to ang hian, hlobet zingah chuan an to ang.HY ",Tuihal chungah chuan tui ka leih dawn si a, lei rovah chuan tuiluangte chu ka leih bawk dawn a ni: in thlahte chungah ka thlarau ka leih ang a, in fate chungah ka malsawmna ka leih bawk ang:9Xk",LALPA, nangmahni siamtu, chhul atanga nangmahni dintu, nangmahni tanpuitu tur chuan heti hian a ti: 'Aw Jakobho ka chhiahhlawhte u, nangni Jesurun-ho ka thlante u, hlau suh u.gW I",Tunah erawh chuan, aw Jakob-ho ka chhiahhlawhte u, aw Israel-ho ka thlante u, ngaithla rawh u:#V?"+chuvangin hmun thianghlima mi liante chu ka tibawrhbang ang a, tichuan Jakob-ho chu anchhedawngah ka siam ang a; Israel-ho chu hauburah ka siam bawk ang.sU_"+In pu hmasa ber khan thil a tisual a, in palaite pawhin ka lakah an bawhchhia a.chuvangin hmun thianghlima mi liante chu ka tibawrhbang ang a, tichuan Jakob-ho chu anchhedawngah ka siam ang a; Israel-ho chu hauburah ka siam bawk ang.nTU"+Mi hriatpui rawh u; i ngaihtuah tlang ang u: thiam chantira in awm theihna'n in thu chu sawi rawh u.S"+Kei, keimah ngei hi, keimah leh keimah avang ngawta in bawhchhiatnate thai bo thintu chu ka ni; in sualnate pawh ka hre reng lo ang.6Re"+Fu reng reng tangkain mi leisak ngai lo a, in inthawinate thauin mi titlai ngai hek lo: in sualna phurh hnate mi thawhtir zawk a, in khawlohnatein nangnin mi tihah ta a ni.GQ"+halrala in thil hlan ran tete chu mi rawn lak ngai lo a; in inthawina lamte chuan mi chawimawi ngai hek lo. Thil hlanin rawng ka bawltir ngai lo che u a, berawin ka tihah ngai hek lo che u.rP]"+Nimahsela aw Jakob-ho, nangni zawngin mi ko si lo a, aw Israel-ho, nangni zawngin mi ning zawk a nih hi.O{"+,20 Ka mi, ka thlante, mi fakna tilangtu tura ka tana ka mi siamte chu, in tur ka pek theihna'n, thlalerah chuan tuite ka awmtir avang leh, ram rovah chuan luite ka awmtir avangin ram sate pawhin mi chawimawi ang, sihalte, sava nghawngseite lamin.N{"+,21 Ka mi, ka thlante, mi fakna tilangtu tura ka tana ka mi siamte chu, in tur ka pek theihna'n, thlalerah chuan tuite ka awmtir avang leh, ram rovah chuan luite ka awmtir avangin ram sate pawhin mi chawimawi ang, sihalte, sava nghawngseite lamin.5Mc"+Ngai teh u, thil thar ka ti dawn e; tun apang hian a tiak ang; chu chu in hre dawn lo'm ni? Thlalerah meuh pawhkawng ka siam ang a, ram rovah chuan luite ka siam bawk ang.WL'"+Tun hma thilte chu hre reng suh u la, hmasang thilte chu ngaihtuah hek suh u.)KK"+sipai rual ropui tak, tawlailirte leh sakawrte hruai a, tho leh hauh lo tura titlu rem rumtu, khawnvar phita tihmih anga tichimittu LALPA chuan heti hian a ti:@J{"+Tuipuia kawng siam a, tui tam tak zinga lamlian sialtu,UI#"+Kei hi, LALPA, in Mi Thianghlim, Israel-ho Siamtu, in Lal chu ka ni," tiin.qH["+LALPA, nangmahni tlantu, Israel-ho Mi Thianghlim chuan heti hian a ti: "Nangmahni avangin Babulon khuaah chuan sipaiho ka tir a, tichuan an zain, Kaldai-hote chu, an lawmna lawngpuiah-te chuan tlan bo mi hruaiin ka hruai chhuk ang.0GY"+ A ni, ni awm achinah khan kei chu amah chu ka ni; tichuan ka kut ata chhan chhuakt hei tumah reng reng an awm lo: hna ka thawk ang a, tuin nge chu chu sut ang?" tiin.QF"+ Keimahin ka sawi a, ka chhandam a, ka hriattir a, in zingah khan ram dang pathian reng reng an awm loh kha; chuvangin nangni hi ka thu mi hriatpuitute in ni, LALPA'n a ti, tin, kei chu Pathian ka ni.]E3"+ Kei, keimah ngei hi, LALPA chu ka ni; keimah lo chu chhandamtu reng reng an awm lo.sD_"+ Mi hriata, mi rina, amah chu ka ni tih in hriat theihna turin, nangni hi mi hriatpuitute in ni, ka chhiahhlawh ka thlana pawh chu, LALPA'n a ti: ka awm hma chuan Pathian reng reng din an awm lo a, ka awm hnuah pawh an awm hek lo ang.C"+ Hnam tinreng inkhawm se la, mi tin awm khawm rawh se: an zingah tuin nge hei hi sawi thei a, tun hma thilte min hriattir thei? Thiam chantira an awm theihna turin an thuhretute chu rawn hruai rawh se: a nih loh leh, bengin hria se la, 'Thutak a ni,' ti rawh se.TB!"+Mit nei si mitdelte leh, beng nei si bengngawngte chu hruai chhuak rawh u.~Au"+ka hming pu apiangte leh ka ropuina tura ka siam apiangte chu; anmahni chu ka din a, a ni, anmahni chu ka siam a ni.T@!"+hmar lam hnenah chuan, 'Thlah rawh u,' ka ti ang a; chhim lam hnenah chuan, 'Hreng reng suh u,' ka ti ang; ka fapate chu hla tak atangin rawn hruai u la, ka fanute chu kawlkil atangin rawn hruai rawh u;?'"+Hlau suh u, in hnenah ka awm si a: in thlahte chu kahwchhak lam atangin ka rawn hruai ang a, khawthlang lam atangin ka hruai khawm ang che u,#>?"+ka ngaiha hlu tak in nih a, mi zahawm tak in nih bawk a, ka hmangaih bawk che u avangin, nangmahni aiah mite ka pe ang a, in nunna aiah mi tin ka ep ang.8=i"+Kei hi LALPA in Pathian, Israel-ho Mi Thianghlim nangmahni chhandamtu ka ni si a; nangmahni tlanna atan Aigupta ram ka pe a, Ethiopia leh Seba ramte chu nangmahni aiah ka pe.H< "+Tuite in dai kai lai pawhin kei in hnenah ka awm ang a; luite in dai kai lai pawhin a chim pil lo ang che u: meia in kal tlang lai pawhin in kang lo ang a; meialhin a tialh hek lo ang che u.S; !"+Tunah erawh chuan, aw Jakob-hote u, LALPA nangmahni siamtu leh aw Israel-hote u, nangmahni dintu chuan heti hian a ti: "Hlau suh u, ka tlan tawh che u hi; in hmingah ka ko che u a, ka ta in ni si a sin.:"*Chuvangin a thinur nasa tak chu an chungah a leih a, indo ralthlak an chungah a thlentir a, chu chuan anmahni chu a kang a.G9"*Tuin nge Jakob-ho rallaka lak tura pea, Israel-ho rukrute hnenah pe ni? LALPA, a chunga thil kan tihsualna chuan a pek a ni lo'm ni? A kawngahte an kal duh si lo a, a dan thu lah an awih hek lo.Chuvangin a thinur nasa tak chu an chungah a leih a, indo ralthlak an chungah a thlentir a, chu chuan anmahni chu a kang a.8"*In zingah hian chungah chuan tu nge beng chhi tur awm che u? Hun lo la thleng tur atan ngaithlaa hre tur tu nge awm che u?7"*Nimahsela he'ng mite hian rawk leh suam an tawk a, humah an tla a, tan inah an tang bo a; sal atan man an ni a, chhantu tumah an awm lo.P6"*Dan chu a felna avanga tihlena tihzahawm chu LALPA chuan a tha a ti a.y5k"*Thil tam tak i hmu a, nimahsela i rilruah i vawng reng thin lo; a bengte chu a awng a, nimahsela a hre thin lo.14["*Ka chhiahhlawh lo chu tu mit nge del:? A nih loh leh, ka tirhkoh tirh angin tu beng nge ngawng? Mi remtu angin tu mit nge dela, LALPA chhiahhlawh angin tu mit nge del?U3#"*Bengngawngte u, bengin hre rawh u; mitdelte u, in hmuh theihna'n en rawh u.2"*Milem siam chawpte ring a, milem chhunte hnena, "Kan pathian in ni," titute chu hawi kirtirin an awm ang a, nasa takin an mualpho ang. 1 "*Mitdelte chu an hriat ngai loh kawngah ka rawn hruai ang a; an hriat ngai loh kalkawngahte chuan ka hruai ang: an hmaah chuan thim chu engah ka siam ang a, kawng kawi laite chu ka tingil bawk ang. Chung thil chu ka ti ang a, anni pawh ka thlahthlam lo ang."0="*Tlangte leh mual pawngte chu ka tichhia ang a, a hnim zawng zawngte chu ka tiro vek ang; luite chu thliarkarh te ka siam ang a, dilte chu ka tikang ang.C/"*Rei tak ka ngawi reng tawh a; ka awm hle hlein ka insum hram hram thin: tunah erawh chuan hmeichhe nau vei angin ka au tuar tuar ang a; ka thaw huam huamin ka thaw hlawp hlawp bawk ang.7.g"* LALPA chu mi chak tak angin a chhuak ang a, indo mi angin thinurna a chawk tho vang: a au vang a, a ni, ring takin a au vang; amah dotute chungah chuan chak takin a che ang.P-"* LALPA chu tiropui se la, thliarkarahte chuan a fakna thu hirl rawh se.+,O"* Thlaler leh a khawpuite chuan an aw chhuah rawh se, Kedar-ho awmna khuate chuan; Sela khuaa awmte chu hlim takin zai se la, tlang chhip atangte chuan au rawh se.G+"* Tuifinriata zuk kalte leh, a chhunga awm zawng zawngte leh, thliarkarte leh, a chunga awm zawng zawngte u, LALPA chawimawiin hla thar sa u la, kawlkil atang pawhin amah fakna hla sa rawh u.*"* Ngai teh u, tun hma thilte chu a lo thleng ta, thil tharte ka sawi a nih hi: a tiah hmain a chanchin ka hrilh che u a nih hi.)1"*LALPA chu ka ni; chu chu ka hming a ni: ka rpuina hi mi dang hnenah ka pe lo vang a, fak ka hlawhna hi milem siam chawpte hnenah ka pe hek lo ang.(%"*,6 "Kei LALPA hian felnain ka ko a che, i kut ka chelh ang a, ka humhim ang chia, mitdelte mit tivar tur leh, mi tangte rip chhung ata hruai chhuak tur leh, thim zinga thute tan in ata hruai chhuak turin, mite thuthlung atan leh Jentailte tiengtu atan ka ruat ang che.'%"*,7 "Kei LALPA hian felnain ka ko a che, i kut ka chelh ang a, ka humhim ang chia, mitdelte mit tivar tur leh, mi tangte rip chhung ata hruai chhuak tur leh, thim zinga thute tan in ata hruai chhuak turin, mite thuthlung atan leh Jentailte tiengtu atan ka ruat ang che.B&}"*Pathian, LALPA, van siamtu leh kai pharhtu, lei leh a chhung ata chhuak zawng zawng tizautu, a chunga mite hnena thawkna petu leh a chung kalte hnena thlarau petu chuan heti hian a ti:%1"*Leiah hian rorelna a awmtir hma loh chuan ani chu a chau lo ang a, a beidawng hek lo ang; tin, thliarkarte chuan a dan thu chu an nghak reng dawn.q$["*Luang sawp a titliak fithla lo ang a, la khu pawh a timit lo ang: rorelna chu thutakin a la chhuak ang.#"*A au lo ang a, aw a chhuah hek lo ang a, kawtthlerah a awm a chhuah hek lo vang a, kawtthlerah a aw chu ahriattir hek lo ang.-" U"*Ka chhiahhlawh, ka chelh reng, ka thlan, ka rilruin a lawm em ema hi en teh u: a chungah ka thlaru ka dah ta; Jentailte hnena pek turin rorelna thu a la chhuak ang.!")En teh u, an za hian, an hnathawhte chu engmah lo a ni a, thil awm lo reng reng a ni: an milem chhunte chu thli leh boruak chauh a ni.& E")Tin, ka han en pawhin mi reng reng an awm lo a; anmahni ka han zawh pawhin, an zinga remruattu, thu pakhat pawh chhang thei tumah reng reng an awm lo.En teh u, an za hian, an hnathawhte chu engmah lo a ni a, thil awm lo reng reng a ni: an milem chhunte chu thli leh boruak chauh a ni.")Keiin Zion hnenah chuan, "En teh, anni saw en teh," ka ti hmasa ang a; Jerusalem hnenah chuan chanchin tha rawn thelntu pakhat a pe ang.y")Kan hriat theihna turin tuin nge atir atang khan saiw ngai? A ni, "Ani hi a dik e," kan tih theihna turin tuin nge sawi lawk ngai? A ni, sawi reng reng an awm lo, a ni, hriattir reng reng an awm lo, a ni, in thu sawite hi hria reng reng an awm o.X)")hmar lam ata mi pakhat ka kai harh a, ani chu a lo thleng ta: ni chhuahna ata ka hming lamtu chu: ani chu lung charna sawisak angin roreltute a sawisa ang a, bawlvawtuin hlum a rap ban angin a rap bawk ang.y")Ngai teh u, engmah in lo nih loh hi, in thiltih pawh engmah a ni hek lo: nangmahni thlangtute chu mi tenawm tak an ni.E")Pathian in ni tih kan hriat theihna turin tun hnua thil lo la thleng turte chu sawi rawh u le: a ni, kan manganna tur leh kan en tlanna turin, thil tha emaw thil tha lo emaw ti rawh u le.}")Chung chu lantir se la, thil lo la thleng tur chu kan hnenah saiw rawh se: kan ngaihtuah theihna tur leh a tawpna tur kan hriat theihna turin, tun hma thilte chu eng nge a nih sawi rawh u; a nih loh leh, thil lo la thleng turte chu hriattir rawh u.{o")In thu chu rawn sawi rawh u, LALPA'n a ti; pathian in intihna chhan berte chu lantir rawh u, Jakob-ho Lalin a ti.&E")LALPA kut chuan chung chu a ti a ni tih leh Israel-ho Mi Thianghlim chuan a siam ani tih an hmuh a, an hriat a, an ngaihtuah a, an hriat thiam tlanna turin.5")Thlalerah chuan sidar thing te, thingri te, lenhmui te, hriak thing te ka phun ang a; ram rovah chuan far te, phan te, tuifar te ka phun za vek ang:C")Tlang sang kawlh vel vulah chuan luite ka luan chhuahtir ang a, ruam laiahte chuan tuihnate ka chhuahtir bawk ang: thlaler chu dilah ka siam ang a, ram ro chu tuihnaah ka siam bawk ang.M")Mi rethei leh pachhiate chuan tui an zawng thin a, a awm si lo a, an lei chu tuihalin a ro vek thin; kei LALPA hian anni chu ka chhang ang a, kei Israel-ho Pathian hian anni chu ka kalsan lo ang.,Q")In zap ang a, thliin a chhem leng ang a, thawngaleivirin a tidarh ang: tin, nangni chu LALPAah chuan in lawm ang a, Israel-ho Mi Thianghlim chu in la chhuang ang.)K")Ngai teh, buh chilna khawl thar tak, hria tak, ha nei mi-ah ka siam ang che u: tlangte chu chilin in vaw sawm ang a, mual pawngte chu buh si angin in siam ang.1")Nang Jakob changpat leh Israel mite u, hlau suh u, ka tanpui ang che u, LALPA'n a ti, nangmahni tlantu che u chu Israel-ho Mi Thianghlim chu a ni.wg") Kei LALPA in Pathian hian "Hlau suh u, ka tanpui dawn a che u," tiin, in kut ding lam chu ka chelh dawn si a.") nangmahni hnailtute chu in zawng ang a, in hmu si lo ang: nangmahni dotute chu engmah lo ang an ni ang a, thil awm lo ang mai an ni ang.7") Ngai teh, in chunga lungni lo zawng zawng chu mualpho tak leh zak takin an awm ang: nangmahni hnialtute chu engmah lo ang an ni ang a, an b oral ang.D") hlau suh u, kei in h nenah ka awm si a; mangang suh u, kei in Pathian ka ni si a: ka tichak ang che u a; a ni, ka tanpui ang che u; a ni, ka felna kut ding lamin ka chelh reng ang che u. ") nangni leilung tawpna ata ka mi hruai, a kil ata ka mi koh, "Ka chhiahhlawhte in ni, paih thla loin ka thlang zawk che u," ka tihate u,h I")Nimahsela, nangni Israel-ho ka chhaihhlawh, Jakob-ho ka mi thlan, ka thian Abrahama thlahte u,\ 1")Chutiachuan a charna lam thu-ah chuan, "A tha e," tiin, themthiam mi chuan rangkachak chher mi a fuih a, tuboha deng mam mi chuan dolung deng mi a fuih bawk a: tin, a nghin lohna turin kilhnatein a kilh tlat a.t a")Mi tinin mahni thiante an tanpui a; mi tinin an unaute hnenah, "Thlamuang takin rawm rawh," an ti theuh a.h I")Thliarkarte chuan an hmu a, an hlau a; kawl kilte chu an khur a: an rawn hnaih a, an lo kal a.")Atir ata chhuan zawng zawng koin, tuin nge thawk a, ti zo? Kei LALPA, a hmasa ber leh a hnuhnung bera hnena awm hi, a titu chu ka ni.eC")Ani chuan anniho chu a um a, him takin a kal zel a;a kea a la kalna ngai loh kawngah chuan.")Khawchhak ata mi pakhat, felna avanga a ke bula a koha chu, tuin nge kai harh? Ani chuan hnam tin a hmaah a pe a, lalho chungah ro a reltir a; anni chu vaivut angin a khandaih hennah a pe a, buh si thli chhem len angin a thalngul hnenah a pe bawk a.B ")Aw thliarkarte u, ka hmaah chuan ngawi thiap rawh u; mi tin chuan an chakna tithar leh se la: lo hnai hlawm se la; chumi hnuah chuan sawi rawh se: rorel turin i inhnaih tlang teh ang u.(I"(LALPA nghaktute erawh chuan an chakna chu an siam tha leh ang a; mupuite angin thlain an thlawk chho ang a; hah loin an tlan ang a; chau loin kein an kal ang.ta"(Tleirawlte meuh pawh an chauin an hah ang a, tlangvalte pawh an tlu der ang:LALPA nghaktute erawh chuan an chakna chu an siam tha leh ang a; mupuite angin thlain an thlawk chho ang a; hah loin an tlan ang a; chau loin kein an kal ang.a;"(Chau hnenahte chuan thiltihtheihna a pe thin a; chakna reng nei lote chu a tichak thin.Q"(In rilruin in hre ngai lo em ni? In bengin in hre ngai lo em ni? Kumkhaw Pathian, LALPA, Kawlkil Siamtu chu, a chau ngai lo a, a hah ngai hek lohzia hi; a hriat thiamzia chu zawn chhuah rual a ni lo.B}"(Engati nge, aw Jakob-ho, hetianga in tih ni, engati nge, aw Israel-ho, hetianga in sawi ni, "Ka kawng hi LALPA laka thup a ni a, ro mi relna hi ka Pathian laka lak bo a ni ta," tih hi?!"(Chung lamah khian in mitte len chho u la, khingte khi tu siam nge ni en rawh u; ani chuan sipaihote khi indawt zelin a hruai chhuak thin a, an hmingin a ko theuh thin a; a chakna nasatna avang leh, thiltihtheihna lama a chak avangin pakhat mah kim lo an awm ngai lo.[~/"(Tu nen nge mi tehkhin a, tu tluk lekah nge mi ruat dan? Mi Thianghlim chuan a ti.N}"(A ni, a phun an ni lo; a ni, a tuh an ni lo; a ni, an kung chuan leiah zung a kai lo: chu lo pawh chu ani chuan anniho chu a chhem a, an vuai a, thawngaleivirin buh si a lak bo angin a la bo thin.f|E"(mi liante engmah loa siam thina chu a ni; ani chuan leia roreltute chu boruakah a siam thin.C{"(Ani chu leilung kualkhungna chunga thua chu a ni, a mithmuh chuan lei chunga awmho chu khaute ang lek an ni a; ani chu van khi puan in chung anga kai pharh a, puan in awmna turah zar a,'zG"(In rilruin in hre ngai lo em ni? In bengin in hre ngai lo em ni? Atir atang khan an hrilh lo che u em ni? Leilung pian tirh atang khan in hre thiam lo em ni?*yM"(Chutiang thilpek pe zo lo e rethei lutuk chuan thing mawih lo tur a thlang thin; milem siam chawp, nghing lo tur, atana dinsaktu tur themthiam mi a zawngt thin."x="(Milem siam chawp hi, hna thawk mi chuan a chhung a, rangkachak chher mi chuan rangkachakin a luan a, chu mi tan chuan tangka khaidiatte a chhunsak thin.lwQ"(Pathian chu tu nen nge in tehkhin dawn le? A nih loh leh, eng lem nge amah nen in tehkhin dawn le?}vs"(Hnam tinrengte chu a hmaah chuan engmah lo ang an ni a ani ngaih chuan engmah lo aia tlem zawk, boruak mai an ni a.guG"(Lebanon meuh pawh tuah tham a ni lo a, a rama rante pawh halrala inthawina tham an ni hek lo.Ft"(Ngai teh, hnam tin chu baltina tui far khat ang lek an ni a, buknaa thil dip bang kai ang leka ruat an ni: ngai teh, ani chuan thliarkarte chu thil te tak te angin a la nelh nelh mai thin. s"(Ani chuan tu nge a rawn a, tuin nge amah chu hriattir a, rorelna kawng entira, hriatna zirtir a, hriatthiamna kawng entir ngai le?zrm"( Tuin nge LALPA thlarau chu thil tih dan tur kawhhmuh le? A nih loh leh tu nge a remruatsaktu nia amah zirtir le?Eq"( Tuin nge tuite chu a kutphah khuar leka teha, van khi khap leka teh a, leia vaivut hi tehkhawng pakhat leka thun vek a, tlangte chu khin leka buka, mual pawngte chu bukna leka buk kha le?Lp"( Ani chuan beram vengtu angin a pawl chu a chawm ang a, beram note chu a banin a pawm khawm ang a, a angchhunga dahin a kalpui ang a, no hruai laite chu zawi tein a hruai dial dial ang," ti rawh.8oi"( En teh u, Lalpa PATHIAN chu mi chak tak angin a lo kal dawn hi; a ban chuan a aiah ro a rel ang; en teh u, a lawmman chu a hnenah a awm hi, a rulhna chu a hmaah a awm bawk a.bn="( Aw Zion hnena chanchin tha hriltu, tlang sang takah khian han chho rawh; aw Jerusalem hnena chanchin tha hriltu, ring takin i aw chhuah rawh; chhuah rawh, hlau suh; Juda khuate hnenah chuan, "en teh u, in Pathian hi1zmm"(Hlobet chu a vuai a, a par chu a chuai thin: kan Pathian thu erawh chu chatuanin a awm reng ang,' tiin," a ti a.}ls"(LALPA thaw chuan a chhem avangin hlobet chu a vuai a, a par chu a chuai thin: mite chu hlobet ang an ni ngei mai a.k+"(Chu! Aw chuan, "Eng thu sawiin nge ka au vang?" a ti a. "'Mi zawng zawng hlobet ang an ni a, an ropuina zawng zawng pawh phul pangpar ang a ni: j"(tin, LALPA ropuina chu tihlan a ni ang a, mi zawng zawngin chu chu an hmu tlang dial ang: LALPA ka chuan a sawi tawh si a," a ti.i7"(Kawr tin, tihsan a ni vek ang a, tlang tin, mual tin, tihhniam a ni bawk ang: kawng kawite tihngil a ni ang a, a bum boh laite tihrual a ni bawk ang:vhe"(Chu! Autu rawl chuan, "Thlalerah LALPA kawng buatsaih u la, ram rovah kan Pathian tan lamlian tirual rawh u.vge"(Jerusalem-ho hnenah thlamuan lamzawngin thu sawi u la, an indona chu a kin a, an sualna chu ngaihdam a ni a,Hf "(Thlamuan rawh u, ka mite hi thlamuan rawh u, in Pathianin a ti.)eK"'Tichuan Hezekian Isaia hnenah chuan, "LALPA thu i sawi hi a tha e," a ti a. Amah vek chuan, "Ka dam chhung hian remna leh thutak a awm dawn si a," a ti bawk a.Dd"'Tin, i fapa, i rila la rah tur, i hrin turte ngei zinga mi chu, an kal bopui ang; anni ch Babulon lal inah chuan mi tilrehah an la awm ang,' a ti," a ti a.Tichuan Hezekian Isaia hnenah chuan, "LALPA thu i sawi hi a tha e," a ti a. Amah vek chuan, "Ka dam chhung hian remna leh thutak a awm dawn si a," a ti bawk a.ecC"'Ngai teh, i in chhunga awm zawng zawng leh vawiin thlenga i puten an khawl khawmte chu Babulon khuaa kalpuiin a awm vek ang; engmah reng reng hnutchhiahin a awm lo ang; chutiang nite chu a la thleng dawn,' LALPA'n a ti. <~@}}<|d{zzyuxxZwwvv u't%sSr`qpo]nmm$ll"kbjihhnggf~eddcbb6a`__m^^]\[ZYmWVUhTT1S]SR$QQMPOONMLKKVIHGdEEODD"CBBkA@/?U>> =<:;:_98876675_44O322Q100..-(,,'+x*));(''b&%%n$T##"!! 169kH<w>eQ1 - ^ W -0Bp952c"8Chutiang ti mi leh, chumi pawm tlattu mihring fapa chu, a eng a thawl e; chawlhni bawhchhe loa serh thintu leh, thil tha lo reng reng ti lo tura a kut veng tha thintu chu. 1 ;"8LALPA chuan heti hian a ti, "Dik takin ro rel u la, fel takin ti rawh u: ka chhandamna chu a lo thleng dawn dawnin ka felna chu a lo lang dawn ta si a.50c"7 Hnimhlingnei ai chuan far a to zawk ang a, buar ai chuan lenhmui a to zawk ang: chu chu LALPA tan hming thatna tur leh kumkhaw chhinchhiahna tihborala awm lo tur a ni ang.x/i"7 Hlim taka chhuakin, thlamuang taka hruai chhuahin in awm dawn si a: tlang liante leh tlang tete chuan in hmaah hla an sa chhuak phut ang a, phul thing zawng zawngte chuan an kut an beng bawk ang.Hnimhlingnei ai chuan far a to zawk ang a, buar ai chuan lenhmui a to zawk ang: chu chu LALPA tan hming thatna tur leh kumkhaw chhinchhiahna tihborala awm lo tur a ni ang.M."7 Chutiang bawkin ka ka atanga ka thu chhuak chu a awm ang: engmah tih nei loin ka hnenah a kir leh lo ang a, ka duh ang chu a tizo zawk ang a, thil ti tura ka tirhnaah chuan a hlawhtling bawk ang.Q-"7 Ruah leh vur chu van atangin a sur thin a, khi lamah khian a kir leh ngai lo a, lei hi a chawm zawk a, thil a totirin a chawrtir a, buh chi thehtu hnenah buh chi a pe a, eitu hnenah ei tur a pe thin;",="7 Van khi lei aia a sang zawk angin, ka awm dante hi in awm dante aiin a sang zawk si a, ka ngaihtuahte pawh hi in ngaihtuahte aiin a sang zawk bawk a ni.m+S"7Ka ngaihtuahte hi i ngaihtuahte a ni si lo a, i awm dante chu ka awm dan a ni hek lo, LALPA'n a ti.x*i"7mi suaksual chuan a awm dan chu bansan se la, mi fel lo chuan a ngaihtuahnate chu bansan bawk rawh se: LALPA hnenah kir leh rawh se, tichuan anin a lo khawngaih ang; kan Pathian hnenah kir leh rawh se, anin a ngaidam nasa khawp dawn si a.T)!"7Hmuh awla a awm loa hian LALPA chu zawng u la, a hnaih lai hian ko rawh u:M("7Ngai teh, i hriat ngai loh hnam chu i ko ang a, nangmah hre ngai lo hnam chu i hnenah an lo tlan ang, LALPA i Pathian avang leh Israel-ho Mi Thianghlim avang chuan; ani chuan a chawimawi si chia.e'C"7Ngai teh, ani chu mi tin tan hretuah ka ruat a, mi tin tan hruaitu leh hotuah ka ruat a ni.>&u"7In beng rawn dawh u la, ka hnenah lo kal rawh u; ngaithla u la, tichuan in nunna chu a nung ang: tin, in hnenah kumkhaw thu ka thlung ang, Davida hnena khawngaihna tiam tlatte chu.V%%"7chaw ni si loah eng vangin nge tangka in sen? Puar leh fanna ni si loah eng vangin nge in tha in sen? Ka thu ngun takin ngaithla u la, thil tha chu ei rawh u, in nunna chu thil thauvah chuan hlim rawh se.J$ "7Hawh u, tuihal apiangte u, tuiahte hian lo kal rawh u, tangka nei lote pawh; lo kal u la, lei u la, ei rawh u; a ni lo kal u la, uain leh hnutetui tangka pe loin, a man pawh pe loin lei rawh u.e#C"6Nangmah beina tura hriam chher reng reng a sawt lo ang; lei tinreng thupawia nangmah rawn khingtute chu thiam loh i chantir ang. Chu chu LALPA chhiahhlawhte rochan chu ani a, an felna chu ka hnen ata a ni, LALPA'n a ti.s"_"6Ngai teh, kei chuan thirdeng pum zapa a hnatahwhna tur hriam chher thintu chu ka siam a; keimah vekin tichhe turin tichhetu ka siam bawk a ni.Nangmah beina tura hriam chher reng reng a sawt lo ang; lei tinreng thupawia nangmah rawn khingtute chu thiam loh i chantir ang. Chu chu LALPA chhiahhlawhte rochan chu ani a, an felna chu ka hnen ata a ni, LALPA'n a ti.!3"6 Ngai teh, bei tur chein an la pung khawm a ni thei a, neimahsela ka thu a ni lo vang: angmah bei tura pung apiangte chu nangmah avangin an tlu ang., Q"6 Felnaa tihnghehin i awm ang a: hnehchhiahna ata hla takah i awm ang a, i hlau dawn lo a ni; thil rapthlak ata hla takah i awm bawk ang a, a hnaih dan lo che a ni.kO"6 Tin, i fate zawng zawng chu LALPA zirtirin an awm ang a, i fate thlamuanan chu nasa tak a ni ang.|q"6 I chhip zumte ch rubi lungin, i kawngkharte chu karbankul lungin, i kulh zawng zawng chu lungmawitein ka siam ang.,Q"6 Aw nang tihretheih, tuifawn vawrh vawrh, thlamuanna nei lo, ngai teh,i lungrem chu lung tha miin ka rem ang a, i lungphumte chu sapphir lungtein ka rem bawng ang.^5"6Tlang liante chu an kal bo ang a, tlang tete chu sawnin an awm bawk ang; ka ngilneihna erawh hi chu i lak ata a kal bo lo ang a, ka remna thuthlung chu sawnin a awm hek lo ang, LALPA a khawngaihtu che chuan a ti.uc"6Ka thinur liamin mitkhapkar i lakah ka hmai ka thup a; nimahsela kumkhawngilneihnain ka khawngaih ang che, LALPA nangmah tlantu chuan a ti. Chu chu ka tan Nova tuite ang kha a ni si a: "Nova tuite chuan lei a chim pil leh tawh lo ang," tia, chhia ka chham ang khan, "I chungah ka thinur tawh lo ang a,ka zilhhau tawh hek lo ang che," tiin, chhia ka chham ta a ni.[/"6Mitkhapkar lek ka ma chia; nimahsela khawngaihna nasa takin ka hruai leh ang che.4a"6Nangmah Siamtu chu i pasal a ni si a; a hming chu sipaihote LALPA a ni: Israel-ho Mi Thianghlim chu nangmah tlantu a ni bawk a ni; ani chu khawvel zawng zawng Pathian an ti ang. Nupui rilrua lungngai tak, tlangval laia nupui tawh, paih hnu koh leh angin LALPA'n a ko che a nih hi, i Pathianin a ti.@y"6Hlau suh, i mualpho dawn si lo: zak hek suh, mualphoin i awm dawn si lo: i tleirawl lai mualphona chu i theihnghilh tawhin, i hmeithaina hmingchhiatna chu i hre reng dawn tawh si lo.5"6Ding lam leh vei lamah i darh zau dawn si a; tichuan i chi thlahte chuan hnam tin an rochung ang a, khawpui tiau hnuahte chuan mi an awmtir leh ang./"6I puan in hmun chu zauh rawh, i awmnate puan in chung chu kai pharh rawh se: ren suh: i hruite chu tisei la, i kaihmarna khente chu tinghet rawh.D "6Aw ching, nang, fa hring ngai lo, hlim takin zai rawh; nang, nau vei ngai lo, hla sa chhuak phutin, au chhuak rawh: pasal nei mi fate ai chuan khawharnu fate an tam zawk si, LALPA'n a ti.5"5 chuvangin ani chu mi liante chanvo ang ka sem ve ang a, ani chuan rallak sumte chu mi chakte a sem ve ang; a nunna chu thi khawp hiala a leih buak a, bawhchhetute zinga chhiar tela a wm avangin: nimahsela mi tam tak sualna chu a phur a, bawhchhetute tan chuan a tawngtaisak a.I "5 A nunna thawhrim rah chu a hmu ang a, a lungpui tawh ang: ka chhiahhlawh fel tak chuan a hriatnain mi tam tak chu thiam a chantir ang a, an khawlohnate chu a phurhsak ang.chuvangin ani chu mi liante chanvo ang ka sem ve ang a, ani chuan rallak sumte chu mi chakte a sem ve ang; a nunna chu thi khawp hiala a leih buak a, bawhchhetute zinga chhiar tela a wm avangin: nimahsela mi tam tak sualna chu a phur a, bawhchhetute tan chuan a tawngtaisak a.xi"5 Nimahsela LALPA'n ani chu vuak thitlin a duh reng a ni; a tina ta ngei a: a nunna chu sual tan thil hlana i hman tikah, a chi thlah chu a hmu tawh ang a, a damchhung nite chu a tisei ang a, LALPA duhzawng chu a kutah hlawhtling a awm ang.9k"5 Tin, thil rawng taka ti ngai loin, a kaah tihderna reng reng awm ngai lo mah sela, a thlan chu mi sualte hnen lamah an ruatsak a, a thih hnu chuan mi hausa hnen lamah a awm a.R"5Hnehchhiahna leh rorelnaa lak boin a awm a; a dam rualpi lek phei chu tuin nge mi nung ram ata tihborala a awm chu ngaihtuah tehlul ni? Ka mite bawhchhiatna avangin lungngaihna tlak buakin a awm a ni.E"5Ani chu hnechhiahin a awm a, nimahsela a inngaitlawm a, a ka pawh a ang lo: beram no talh tura an hruaia ang leh, beram a hmul mettu hmaa a ngawi renga awm ang maiin; a ni, a ka a ang lo.'"5kan za hian beram angin kan vak bo a; mahni kawng kawngah kan peng theuh a; Lalpa chuan ani chuungah chuan kan za khawlohna chu a nghat ta a.O "5Nimahsela ani chu kan bawhchhiatnate avangin hliamin a awm a, kan khawlohnate avangin vuak thitlinin a awm a:kan thlamuanna tur thununna chu a chungah a tla a; a vuakna vualtea tihdamin kan awm ta.& E"5Ani chuan kan natnate phurin, kan lungngaihnat epah a phur ngei a: nimahsela keini chuan lungngaihna tlakbuakah, Pathian vuakah, tihretheihah kan ngai si a.O "5Ani chu mihringte hmusit leh duh lohin a awm a; lungngaihante nei mi leh natna hre mi a ni a: miten an hmai an huhsan ang chuan ani chu hmusitin a awm a, keini lah chuan ani chu kan ngaisang si lo.w g"5A hmaah chuan huan thil tiak no tak angin ani chu a chawr chhuak si a, lei ro atanga zung angin a puak chhuak bawk a ni: piahmang thatna leh hmel mawina reng reng a nei lo a; amah ka hmuhin amah kan duhna turin mawina reng reng a awm lo.G  "5Kan thu sawi tuin nge ring? LALPA kut chu tu hnenah nge a lan?"4hnam tam takin mak an ti a, lalho pawh mak tiin an dang reng ang, an hmuh ngai loh an hmuin an hriat ngai loh an hria ang.#"4A hmel chu mihring hmel ai maha tihchhiat a ni a; a pianhmang pawh mihring pianhmang aia tihchhiat a ni bawk; mi tam takin mak an tih ang bawkin,hnam tam takin mak an ti a, lalho pawh mak tiin an dang reng ang, an hmuh ngai loh an hmuin an hriat ngai loh an hria ang.}s"4 Ngai teh, ka chhiahhlawh chuan fing takin a ti ang a, chawimawi leh chawisanin a awm ang, sang tak maiin a awm ang.'G"4 Hmanhmawh akin in kal chhuak dawn si lo a, tlan chhiain in kal dawn hek lo: LALPA chuan in hma a hruai dawn si a; Israel-ho Pathian chu in hnudaltu a ni ang.B}"4 Chhuak rawh u, chhuak rawh u, chuta tang chuan chhuak rawh u, thil bawlhhlawh reng reng dek suh u; a chhung ata kal chhuak rawh u; LALPA bungbel kengtue u, thianghlim takin awm rawh u.%"4 LALPA chuan hnam tinrengte mithmuhah a ban thianghlim chu a hlim ta; tichuan kawlkila mi zawng anwgin kan Pathian chhandamna chu an hmu ang.7"4 Jerusalem hmun chhe tawhte u, hlim chhuak phut u la, hlim takin zaiho rawh u: LALPA chuan amite chu a thlamuan ta si a, Jerusalem chu a tlan ta a ni.#"4Chu! I ral vengtute aw chu! Aw an chhuah a, hlim takin an zaiho chu: LALPA chu Zion-a a lo kir leh hunah chuan inhmatawnin an hmu dan si a.;o"4tlangahte chanchin tha thlena, remna thu tlangaupuia, thil tha chanchin tha a thlena, chhandamna thu tlangpuia, Zion hnena "I Pathian chu lalah a thu," titu ke chu a va mawi em!)"4Chuvangin ka mite chuan ka hming an hria ang; chuvangin chumi niah chuan a sawitu chu ka ni tih an hria ang; ngai teh, keimah hi ka ni," tiin.[~/"4Chutichuan tunah, hetah hian eng nge ka tih dawn? Ka mite hi engmah loa hruai boin an awm si a, LALPA'n an ti, a chunga roreltute chu an te tuar tuar a, LALPA'n a ti, ka hming hi nilenga sawichhiatin a awm fo.*}M"4Lalpa PATHIAN chuan heti hian a ti si a, "Ka mite chu atirah chuan Aigupta rama awm turin an chhuk a: tin, Assuria min enga khawlawi loin an hnehchhiah hlawm a.t|a"4LALPA chuan heti hian a ti si a, "Engmah loa hralh in ni a; tichuan tangka loa tlan in ni tawh ang," tiin.{"4Aw Jerusalem, vaivut i kai kha inthing rawh; tho la, thu rawh: aw Zion fanu, sala awm, i nghawng phuarnate kha phelh rawh.Wz )"4Aw, Zion, harh la, harh la, i chakna inbel rawh; aw Jerusalem, khawpui thianghlim, i silhfen mawi takte chu inbel rawh: tun achinah chuan serhtan loh leh mi bawlhhlawh chu i chhungah an lut dawn tawh si lo.lyQ"3tichuan nangmah tiretheitute kutah chuan ka dah ang; anni chuan i nunna hnenah, 'Kan zawh tur chein bawkkhup rawh,' an tih kha: tichuan nangin zawhtute hnenah chuan i hnungzang chu lei ang leh kawtthler angin i dah kha," tiin.!x;"3i LALPA Jehoa, i Pathian, i mite thu sawipui thintu chuan, heti hian a ti, "Ngai teh, pai paina no, ka thinrimna no berhbu ngei chu, i kut ata ka la chhuak ta; i in leh tawh lo ang:tichuan nangmah tiretheitute kutah chuan ka dah ang; anni chuan i nunna hnenah, 'Kan zawh tur chein bawkkhup rawh,' an tih kha: tichuan nangin zawhtute hnenah chuan i hnungzang chu lei ang leh kawtthler angin i dah kha," tiin.Yw+"3Chuvangin, nang tihretheih leh uain rui ni si loa mi rui, hei hi hre tawh rawh:'vG"3I fapate chu an chau a, sathar lena a awk angin thler lu lam zawng zawngah chuan an mu phung a; LALPA thinrimna leh i Pathian zilhhaunain an khat hlawm a ni.(uI"3Heng thil pahnih hian a tlak buak tak che hi; tuin nge tahpui dawn che aw? Tiauna leh chhiatna te, tam leh khandaihte hian; engtin nge ka thlamaun ang che aw?t3"3A fapa hrin zawng zawng zingah chuan amah hruaitu tur tumah an awm lo a; a fapa chawm len zawng anwg zingah chuan a kuta chelh tumah an awm hek lo.s'"3Aw Jerusalem , LALPA kut ata thinrimna nova mi in nu, harh la, harh la, tho rawh; nang chuan pai paina bo berhbua mi i in a, i in fai kelh a.;ro"3Tin, van khi ka kaipharh theih a, leilung nghahchahnte ka um theih a, Zion-ho hnenah, "Ka mite in ni e," ka tih theihna'n ka thute chu i kaah ka dah a, ka kutin ka hum che a ni.q"3Kei LALPA i Pathian, a fawnte chu ri hum hum khawpa tifinriat chawk lettu chu ka ni si a: ka hming chu sipaihote LALPA a ni.py"3Salhruai bo chu rang taka chhuahin a awm ang a; thiin khuarkhurumah a chhuk lo vang a, a chaw chu a awm lo hek lo ang.So"3 Kei LALPA hi nangmahni siamtu ka ni a, vante khi kai pharh a, leilung nghahchhan siamtu ka nih in theihnnghilh ta elo? Eng tizia nge nangmahni hnehchhiah duhtute thinur hlau reng renga in la awm fo le?onW"3 Nangmahni thlamuantu che u ka ni a, mihring thi leh mai tur hlobet ang lek hi engati nge in hlauh le?Tm!"3 Tin, LALPA tlante chu an kir leh ang a, hla sa chungi Zion chu an thleng ang a; chatuana lawmna an lu chungahte a awm tawh ang: lawmna leh hlmna an hmu ang a, lungngaihna leh an rumna chu a bo tawh ang. l "3 Nang hi tuifinriat, tui thuk zau tak tui tikangtu, tuifinriat mawng thuk chu tlante kal kaina tur kawnga siamsaktu i ni lo'm ni?9kk"3 Aw LALPA ban , harh la, harh la, chakna inbel rawh ; hman laia, hma sang chhuante awm laia i harh ang khan harh rawh. Nang hi Rahab sat sawmtu, drako chhuntu kha i ni lo'm ni?fjE"3Thimin silhfen a ei chhe vek angin, anni chu a ei chhe vek dawn si a, sulrulin sahmul a ei angin anni chu a ei dawn a ni: ka felna erawh chu kumkhuain a awm ang a, ka chhandamna chu chhuan zawng zawng thlengin a awm ang.i7"3Felna hretu, ka dan thu thinlunga pai mite u, ka thu ngaithla rawh u; mihringte sawichhiatna hlau suh u la, an hauna che u avangin mangang hek suh u./hW"3van lamahte hian in mit len chho u la, hnuai lama leilung chu en rawh u: van khi meikhu angin a la zam ral ang a, leulung hi silhfen angin a la hlui ang, a chhunga awmte chu chutiang bawkin an la thi ang: ka chhamdamna erawh hi chu kumkhuain a awm ang a, ka felna pawh hi tihboin a awm lo ang."g="3Ka felna chu a hnai e, ka chhandamna chu a chhuak tawh a, ka bante hian mi tin ro a relsak ang, thliarkarte chuan mi nghak ang a, ka ban hi an ring ang.Df"3Aw ka mite u, ka thu hi ngaithla u la; aw ka hnamte u, ka thu-ah hian beng lo chhi rawh u: keimah atangin dan thu a lo chuak dawn si a, mi tin enna turin ka rorelan chu ka chawlhtir ang.e"3LALPA chuan Zion chu a thlmuan ta si a: a hmun che tawhte zawng zawng chu a thlamuan a, a thlaler chu Eden angin a siam a, a ram ro chu LALPA huan angin a siam bawk a; chutah chuan lawmna leh hlimna te, lawm thu sawina leh hla sa thawm te a awm ang.d5"3I pu Abrahama lam leh nangmahni hringtu Sari lam en rawh u; ani chu pakhat chauh a nih lai khan ka ko a, mal ka sawm a, mi ta takah ka siam tak kha."c ?"3Felna umtute u, LALPA zawngtute u, ka thu ngaithla rawh u: nangmahni chherna lungpui lam leh khuarkhuruma nangmahni laih chhuahna khur lam kha en rawh u.Ub#"2 Mei chhema, thingthutea inhreng thin zawng anwgte u, ngai teh u; in meialhah leh in thingthu halte zingah chuan leng rawh u. Hei hi ka kut atang in la hmuh tur chu a ni; lungngai taka i la mutna tur chu.~au"2 In zingah LALPA tih a, a chhiah hlawh thu awih chu, tu nge ni? Thima leng a, eng reng reng nei lo va chuan LALPA hming chu ring se la, a Pathian chungah innghat rawh se.Mei chhema, thingthutea inhreng thin zawng anwgte u, ngai teh u; in meialhah leh in thingthu halte zingah chuan leng rawh u. Hei hi ka kut atang in la hmuh tur chu a ni; lungngai taka i la mutna tur chu.4`a"2 Ngai teh, Lalpa PATHIAN chuan mi tanpui ang; tuin nge thiam loh mi chantir ang? Ngai teh, chung zawng zawngte chu silhfen angin a la hlui ang a, thimin a ei chhe vek ang._w"2Thiam mi chantirtu chu a hnai e; tuin nge mi do ang? I ding ve ve ang: mi dotu chu tu nge ni? Mi rawn h naih rawh se.^/"2Lalpa PATHIAN chuan mi tanpui dawn si a; chuvangin ka zak ngai lo va: chuvangin meilung ang tlatin ka hawi thin a, ka mualpho lo ang tih ka hria.]"2Ka hnungzang hi vawtute hnenah ka dawh a, ka biangte hi hmul pawttute hnenah ka dawh bawk : mualphonaah leh chilah ka hmai ka hup lo._\7"2Lalpa PATHIAN chuan ka beng mi tihawngsak a, kei chu ka hel lo a, ka hawi kir hek lo.E["2Mi hah tak chu thu-a ka tihhahdam thiamna'n Lalpa PATHIAN chuan zirtirte lei mi pe a; ani chuan atuk atuk tin, a kai harh a, zirtirten an hriat anga hre turin ka beng hi ka kai harh thin.WZ'"2van khi thimin ka tuam thin a, saiip puan a khuhna turin ka siam thin," tiin.5Yc"2Eng vangin nge ka lo kal khan mi reng reng an awm loh le? Eng vangin nge ka koh khan mi chhang tur reng reng an awm loh le? Ka kut hi tlan thei lo turin tihtawiin a awm reng reng em ni? A nih loh leh, chhanhim turin thiltihtheihna reng reng ka nei lo em ni? Ngai teh u, ka zilhhaunain tuifinriat ka tikang thin a,luipuite chu ram rovah ka siam thin: tui reng reng a awm loh avangin a sanghate chu a uih a, tuihalin an thi thin.X /"2LALPA chuan heti hian a ti, "In nu makna lehkha, ka makna chu, khawiah nge a awm ni? A nih loh leh, ka leibatnate a tu bera hnenah nge ka hralh che u ni? Ngai teh u, in khawlohnate avangin a ni, hralha in awm a, in bawhchhiatnate avangin a ni, in nu pawh kha maka a awm ni.|Wq"1Tin, nangmah hnenchhaihtute chu anmahni sa ka eitir ang a; uain thlum rui ang hian anmahni thisenin an rui ang: tichuan mi zawng zawngin, kei LALPA hi nangmah chhandamtu leh nangma tlantu, Jakob-ho Mi Chaka chu ka ni tih, an hria ang,'" tiin.MV"1Daw e a, LALPA chuan heti hian a ti, 'Mi chak tak salte meuh pawh chhuhsain an awm ang a, mi hlauhawm rallakte chu chhanchhuahin an awm ang: nangmah dotu chu ka do dawn si a, i fate pawh ka chhandam dawn a ni.Tin, nangmah hnenchhaihtute chu anmahni sa ka eitir ang a; uain thlum rui ang hian anmahni thisenin an rui ang: tichuan mi zawng zawngin, kei LALPA hi nangmah chhandamtu leh nangma tlantu, Jakob-ho Mi Chaka chu ka ni tih, an hria ang,'" tiin.pUY"1rallakte chu mi chak tak lakah chhuhsaka awmin, mi hlauhawm salte chu chhanchhuahin an awm dawn em mi? T"1Tin, lalte chu i fate pawmtupa an ni ang a, an lalnute pawh chu i fate pawmtunu an ni ang; anni chuan hmaia lei siin chibai an buk ang chia, i kea vaivut chu an liak ang; tichuan kei hi LALPA ka ni tih i hre mai ang, mi nghaktute chu mualphoin an awm lo ang.Sy"1Lalpa PATHIAN chuan heti hian a ti, "Ngai teh, hnam tin tan ka kut ka pharin, mi tin tan ka chhinchhiahna ka tar chhuak ang: tichuan i fapate chu apawma pawmin i hnenah an rawn hruai ang a, i fanute pawh an kokia chhuanga rawn hruaiin an awm ang.R'"1Tichuan nangin i rilruin, 'Hengho hi tuin nge mi hrinsak ni le? Ka fate ka hloh a, mahni maia sala vak vak ka ni si a: tichuan hengho hi tuin nge tiseilian ni le? Ngai teh, keimah chauha hnutchhiahin ka awm si a, hengho hi khawiah nge an lo awm ni le?' i ti ang," tiin. Q"1I fa hloh hnua i fa neih lehte chuan, 'Hmun hi ka tan a te lutuk a: ka awmna turin hmun mi pe rawh,' tiin i bengah an la sawi ang.=Ps"1I hmun chhia leh tiau hnute leh i ram tihboral hnu thu-ah zawng tunah chuan a awmate atan i te lutuk ngei ngei dawn tawh si a, nangmah lemtute kha hla takah an awm dawn tawh a ni.yOk"1Dak la, i mit len vel la, en rawh: he'ng zawng zawng hi an inkhawm a, i hnenah an lo kal a nih hi. Ka nunna chhalin, 'Nang chuan chawimawina inbel angin hengho hi i ineblin, mo a inhreng angin hengho hian i inhreng ngei ang,' LALPA'n a ti.kNO"1I fate chu an hmanhmawh a; nangmah tiboraltute leh nangmah tichhetute chuan an chhuahsan ang che.dMA"1En teh, ka kutphahahte hian ak ziak che hi; i kulh bangte chu ka hmaah a awm reng fo a ni.XL)"1hmeichhiain a fapa, a rila rah chu, khawngaih lohna turin a nau a hnute hne lai chu a theihnghilh thei em ni? Thei e, chungte chuan an theihnghilh a ni thei e, nimahsela kei chuan ka theihnghilh lo ang che.XK)"1Nimahsela Zion chuan, 'Jehoa'n mi kalsan a, LALPA'n mi theihnghilh ta,'a ti a.OJ"1 Aw vante u, hlim takin zai rawh u; aw leilung, hlim takin awm rawh; aw tlangte u, hla sa chhuak phut rawh u: LALPA chuan a mite ch a thlamuan si a, mi hrehawm tuarte pawh chu a khawngaih dawn a ni.CI"1 En teh, sawngte saw hla tak atangin an lo kal dawn saw; en teh, sanwgte saw hmar la atang te, thlang lam atang tein an lo kal dawn saw; sawngte saw Sinim ram atangin an lo kal dawn saw.kHO"1 Tichuan ka tlang zawng zawng chu kawngah ka siam ang a, ka lamliante chu tihsanin a awm bawk ang..GU"1 An riltamin an tuihal lo ang a; lumin a tihreawmin niin a em hek lo ang: anmahni khawngaihtu chuan a hruai dawn si a, tuihna kiang ngeiahte chuan a hruai dawn a ni.$FA"1 ,8 LALPA chuan heti hian a ti, "Hun lawmawmah ka ngaithla chia, chhandamna niah ka tanpui che: mi tangte hnenah, 'Chhuak rawh u,' thima awmte hnenah, 'Lo lang rawh u,' tia, ram tung ding tur leh rochan ram tiau tawh hnute anniho chu luahtir turin ka humhim chein, mite thuthlung atan ka ruat ang che. Kawngahte chuan an ei zel ang a, tlang sang kawlh vel vul zawng zawngahte chuan an tlatna hmun chu a awm ang.$EA"1,9 LALPA chuan heti hian a ti, "Hun lawmawmah ka ngaithla chia, chhandamna niah ka tanpui che: mi tangte hnenah, 'Chhuak rawh u,' thima awmte hnenah, 'Lo lang rawh u,' tia, ram tung ding tur leh rochan ram tiau tawh hnute anniho chu luahtir turin ka humhim chein, mite thuthlung atan ka ruat ang che. Kawngahte chuan an ei zel ang a, tlang sang kawlh vel vul zawng zawngahte chuan an tlatna hmun chu a awm ang."D="1LALPA, Israel-ho tlantu leh an Mi Thianghlim chuan, mite hmusita, hnamhoten riau a, roreltute chhiahhlawh hnenah chuan heti hian a ti: "LALPA rinawma, Israel-ho Mi Thianghlim nangmah thlangtu avang khan lalten an hmu ang a, an tho vang; mi liante pawhin chiobai an buk ang," tiin.C"1a ni, ani chuan, "Jakob-ho hnamte tundinnan leh Israel-ho zinga humhimate chu awmtir lehna'na, ka chhiahhlawha i awm hi, thil te tak te a la ni; Jentailte tiengtu-ah pawh ka ruat bawk ang che, kawlkil thlenga ka chhandamtua i awm theihna turin," a ti a.Bw"1Tin, tunah chuan LALPA, Jakob-ho hnena hruai lehna'n leh, Israel-ho a hnena hruai khawma an awmna'n, a chhiahhlawh awm tura chhul atanga mi dintu chuan a sawi a: (LALPA mithmuhin mi zahawm ka ni si a, ka Pathian chu ka chakna a lo ni ta bawk a:)tAa"1Kei erawh chuan, "Athlawn maiin ka thawkrim a, engmah loah leh boruak maiah ka tha ka seng a: nimahsela matheiloin ka chunga rorelna tur chu LALPA hnenah a ni a awm ni, mi rulhna tur pawh chu ka Pathian hnenah a ni a awm ni," ka ti a.o@W"1tin, ka hnenah, "Nang chu ka chhiahhlawh i ni a; Israela, chawimawia ka awmna tura chu i ni," a ti a.?!"1ka ka hi khandaih hriam tak angin a siam a, a kutah chuan mi thukru a; thla nawhtlet varah mi siam a, a thal bawmah chuan mi khung tlat a:?> y"1Aw thliarkarte u, ka thu ngaithla u la, hla tak ata mi tinte u, ngaithla bawk rawh u: LALPA chuan chhul atang rengin mi ko a; ka nu pum chhung atang rengin ka hming a lo sawi tawh a:S="0LALPA chuan, "Mi suaksualte tna chuan muanna reng reng a awm lo," a ti a.}<s"0Thlalerahte chua a hruai lai khan an tuihal lo a; lungpui atang chuan an tan tuite a luan chhuahtir a: lungpui chu a tihpel a, tichuan tuite chu a lo chhuak ta dur dur a.LALPA chuan, "Mi suaksualte tna chuan muanna reng reng a awm lo," a ti a.P;"0Babulon ata chhuak u la, Kaldai-ho chu tlan bosan rawh u, hei hi hla sa thawmin hriattir u la, hrilh u la, kawlkil thleng pawhin tiri u la, "LALPA chuan a chhiahhlawh Jakob-ho a tlan ta," ti rawh u.:%"0i thlahte pawh tiau vaivut mal te te zatin an awm tur. An hming chu ka hma ata thai boin a awm lo ang a, tihboralin a awm hek lo ang," tiin.97"0Aw nangni hian ka thupekte chu lo ngaithla ta u la chu aw! I chunga remna chu lui ang maia awmin, in felna chu tuifinriat fawnte ang maiin a awm tur.98k"0LALPA, nangmahni tlantu, Israelho Mi Thianghlim chuan heti hian a ti: "Kei hi LALPA in Pathian, in thatna tura nangmahni zirtirtu, in kalna tur kawnga hruaitu che u chu ka ni.b7="0Nangniho hian mi ranw hnaih u la, hei hi ngaithla rawh u; atir atang khan arukin thu ka sawi ngai lo a; a awm tirh atang khan chutah chuan ka awm: tunah hian LALPA Pathian chuan keimah leh a thlarau chu min tir ta a.t6a"0Kei, keimah ngei hian, thu ka sawi ta; a ni, amah chu ka ko a, ka hruai a, a kawng chu a titluang zel ang.u5c"0Nangniho zawng zawngte u, inkhawm u la, ngaithla rawh u; an zingah chuan tuin nge he'ng thil hi sawi ngai? LALPA chuan amah chu a hmangaih a: ani chuan Babulon chungah a duhzawng a ti ang a, a ban chu Kaldai ho chungah lekin a awm ang.4 "0 A ni, ka kut hian leilung nghahchhan chu a phum a, ka kut ding lam hian vante khi a kai pharh a: ka koh veleh an ding ho thin.3)"0 Aw Jakob-ho leh ka koh Israel-hote u, ka thu ngaithla rawh u: kei hi amaha chu ka ni; a hmasa ber chu ka ni a, a hnuhnung ber pawh ka ni bawk.72g"0 Keimah leh keimah avangin, a ni, keimah leh keimah avang ngawtin a ni, ka tih dan ni; ka hming hi engah nge tihchhiatin a awm ang? Ka ropuina hi mi dang hnenah ka pe lo ang.1"0 Ngai teh u, ka tithianghlim che u a ni, nimahsela tangka tithianghlim angin a ni lo; hrehawmna rawhtuina meiah chuan ka fiah che u a ni.0"0 Ka tihboral lohna tur che uin ka hming avangin ka thinur chu ka kher rih ang a, fak ka hlawhna'n in chungah ka insum ang.r/]"0A ni, in bengin in hre ngai lo a; a ni, in rilruin in hr engai hek lo: a ni, hmasang atang rengin in beng chu hawnin a awm ngai lo: vervek tak takin in ti thin tih leh, chhul atang rengin bawhchhetu an ti thin che u tih ka hre si a.8.i"0Chung chu hmasang atanga siam ni loin, tuna siam a ni a; vawiin ni hma khan in bengin in hre ngai lo; chutilochuan, "Ngai teh, chung chu kan hre reng alawm," in ti dah ang e.3-_"0In hriat kha; he'ng zawng zawng hi en rawh u; nangmahni'n in sawi dawn tawh lawm ni? Tun achinah thil thar ka hriattir dawn a che u, thil inthup in hriat ngai lohte chu.;,o"0hmasang atangin in hnenah ka sawi a; a lo thlen hma pawhin in hnenah ka hriattir che u kha: chutilo chuan, "Ka milem chuan a tih a ni, ka milem thu a pek a ni," in ti dah ang e.f+E"0Mi luhlul in nih a, in nghawng chu thir tha a nih a, in chal chu dar a nih ka hriat avangin,*"0Tun hma thilte chu hmasang atangin ka sawi a; a ni, ka ka atangin a chhuak a, ka hriattir a: vawilehkhatah ka hlen thut a, a lo thleng a. )"0(khawpui thianghlima mi an inti si thin a, Israel-ho Pathian chungah rinna an nghat abwk a ni; a hming chu sipaihote LALPA a ni).R( "0Aw Jakba chhung, Israela hming tawma, Juda tuite laka chhuaka, thutakah ni si lo a, felnaah ni si hek lo a, LALPA hming chhala chhechham, Israel-ho Pathian hmin glam thintute u, hei hi ngaithla rawh u.M'"/Chutiang chuan i intihhah thinna thilte chu i tan a awm dawn a ni: i naupan tet ata i laka sumdawngtute chu mahni kawng theuhvah an vak bo ang a; chhanhimtu tur che tumah reng reng an awm lo ang. & "/Ngai teh, buhpawl ang mai ani ang; meiin a kang ang; meialh thiltihtheihna lakah chuan an inchhanhim lo ang: intihhlumna tur meihawl ang a ni lo ang a; ai tur mei ang pawh a ni hek lo ang.Chutiang chuan i intihhah thinna thilte chu i tan a awm dawn a ni: i naupan tet ata i laka sumdawngtute chu mahni kawng theuhvah an vak bo ang a; chhanhimtu tur che tumah reng reng an awm lo ang.N%"/ I remruat a tam em avangin i hah ta a nih hi: tunah chuan van semtute, arsi thlirtute, thlakipa thu hrilhlawktute chu ding se la, i chunga thil lo la thelng turte lakah chuan chhanhim che rawh se.$3"/ I invenna leh i dawi hmanna, i naupan tet ata i intihhah thinnate chu, dinpui ta che; i sawtpui theih dan phawta, i hnehpui theih dawn phawt chuan.n#U"/ Chuvangin thil th alo i chungah a lo thleng ang a; a ven dan i thiam lo ang: vanduaina pawhin a tlakbuak ang chia; chu chu i tibo thei lo ang: tiauna pawh vawilehkhatah i chungah alo thleng thut ang a, chu chu i hre lawk lo ang.M""/ I suahsualna chu i ring a; "Tuma'n mi hmu lawi lo e," i ti vei si a; i finna leh i hriatna chuan a tikhawlo chia: "Keimah ka ni, keimah lo chu mi dang reng reng an awm lo," i rilruin i ti bawk a.}!s"/ he'ng thil pahnih, fate channa leh hmeithaina hian, ni khat thil thu-ah mitkhapkar loah a tlakbuiak zawk dawn che a ni: i dawi hmanna chu tam hlein, i invenna chu tam rei rui mah se la, chung chu nasa tak maiin i chungah a lo thleng dawn a ni.] 3"/Chutichuan nang nunkhawnawm bawla, ngaihsam taka awma, mahni rilrua, "Keimah ka ni, keimah lo chu mi dang reng reng an awm lo, hmeithaiah ka thu lo ang a, fate chan thu ka hre hek lo ang," titu, hei hi hre rawh:3"/Tin, "Kei hi kumkhuain lalnuah ka awm ang," i ti a: chutichuan chung thilte chu i rilruin i ngaihtuah lo a, a tawpna tur lah chu i hre reng hek lo.[/"/Ka mite chungah ka thinur a, ka rochan chu ka tibawrhbang a, i kutah ka pe chia: nang chuan an chungah khawngaihna reng reng i lantir lo a; tarho chungah lam pawh i nghawngkawl rit tak chu i nghat ta chawrh a.pY"/Aw Kaldai fanu, ngawi rengin thu la thim hnuaiah lut rawh, "Ram ti lalnu," anti dawn tawh lo che a ni.W'"/Min tlantu chu, a hming sipaihote LALPA a ni, Israel-hote Mi Thianghlim chui.yk"/I saruak chu khuh lohin a awm ang a, a ni, i zahmawh chu a lang ang: phuba ka la ang a, mi tumah ka ren lo ang.+"/Buh rawt sawmna lungte la la, chhang phut siam rawh: i inkhuhna puan kha dah la, i fen fual kha hlip la, i ke kha hawng la, luite dai kai rawh. 5"/Aw Babulon fanu nula, chhuk la, vaivutah thu rawh; aw Kaldai fanu, lalthutphah lovah leiah thu rawh : awm no leh nuamsa an ti danw tawh lo che a ni.3_". ka felna chu ka rawn la hnai a, hla takah a awm lo ang, ka chhandamna pawhin rei a rial lo ang; tichuan ka ropuina Israel-ho tan chhandamna chu Zion-ah chuan ka dah ang.q[". Rilru uangthuang, felna hlata awmte u, ka thu ngaithla rawh u;ka felna chu ka rawn la hnai a, hla takah a awm lo ang, ka chhandamna pawhin rei a rial lo ang; tichuan ka ropuina Israel-ho tan chhandamna chu Zion-ah chuan ka dah ang.-". khawchhak lam ata sava koham tak, ram hla tak ata ka mi ruat chu ka ko a; a ni, ka sawi tawh a, ka hlen bawk ang; ka tum tawh a, ka ti bawk ang.S". keiin a tawp turte chu atir a ang rengin ka sawi hin a, thil la tih lohte chu hmasang a ang rengin ka sawi hin; "Ka remruat chu a ding chhuak ang a, ka duhzawng zawng zawng chu ka ti vek ang," ka ti a:#?". Tun hma ahmasang thilte chu hre reng rawh u: kei hi Pathian ka ni a, a dang reng reng an awm si lo: kei hi Pathian ka ni, keimah ang reng reng an awm lo;X)".Aw bawhchhetute u, chu chuhre reng u la, intimipa u la, hre chhuak leh rawh u,wg".An kokiah an pu a, an kalpui a, a hmun turah chuan an dah hin a, a ding ta reng a; a awm na ata chu a sawn tawh lo ang: a ni, miin ani chu an an vang a, nimahsela a chhang thei si lo ang a, an manganna ata a chhan chhuak thei hek lo ang.?w".Iptea mi rangkachak bun chhuak thina, tangka buknaa buk hinate chuan, rangkachak chhertu an ruai a, ani chuan pathianah a siam hin a; tichuan an bawkkhup a, a ni, chibai an buk thn. \W~}}|{{#zyxdww=vvtuttsrrTqqKplonnmTll"k%jjih0gdfledd c7ba`_;^^]P\[[-ZeYXWW.V5U}TTSaRQQP&NXMLKKjJIHHGFEEDCBBqA@?>>9<R\8Si"AJerusalem chungah chuan ka hlim ang a, ka mite chungah pawh ka lawm ang: a chhungah chuan tap thawm chu hriat a ni tawh lo ang a, chiau thawm pawh hriat a ni tawh hek lo ang.R)"ANimahsela ka thil siamah chuan kumkhuain lawmin hlim rawh u: ngai teh u, Jerusalem chu hlimnaah ka siam a, amite chu lawmnaah ka siam anih hi.Q'"ANgai teh u, van tharte leh lei thar ka siam anih hi; tun hma thilte chu hriat rengin a awm tawh lo ang a, rilruah pawh a lut tawh hek lo ang.gPG"Achutichuan leiah hian mahni mal insawm chawptu chu thutak Pathianah chuan mal a insawm ang a; Pathian chhalin chhia a chham ang; tun hma mangannate chu theihnghilha a awm ak avang leh ka mit laka thupha a awm tak avangin.-OS"ATin, in hming chu chhechhamna'n ka mi thlante hnenah in hnutchhiah ang a, Lalpa PATHIAN chuan a tihlum ang che u; tin, a chiahhlawhte chu hming dangin a ko tawh a:JN "Angai teh u, ka chhiahhlawhte chu thinlunga an lawm avangin hlim takin an zai ang a, nangni erawh chu thinlunga in lungngaih avangin in tap ang a, thlarauva in vui avangin in chiau vak vak ang.1M["A Chuvangin Lalpa PATHIAN chuan heti hian a ti, "Ngai teh u, ka chhiahhlawhte chuan an ei ang a, nangni erawh chu rilramin in awm ang: ngai teh u, ka chhiahhlawhte chuan an in ang a, nangni erawh chu tuihalin in awm ang: ngai teh u, ka chhiahhlawhte chu an hlim ang a, nangni erawh chu in zak ang:L)"A ka koh lai che u khan mi in chhan duh loh a, thu ka sawi lai khan benga in hriat duh loh a, ka mithmuha thil sual chu in tih zawka, ka thil lawm loh zawng chu in thlan avangin khandaihin in chantawka khua chu ka relsak ang che u a, in zain thahnaah chuan in kun vek ang.K "A Nimahsela nangni LALPA kalsana, ka tlang thianghlim theihnghilh a, vanneihna Siamtua tan dawhkan buatsaih a, Chantawka Khawrelsaktui tak uain chawhpawlh sa chhung khat thinte uain chawhpawlh sa chhung khat thinte uain chawlhpawlh sa chhung khat thinte u; J"A Tin, ka mi, mi zawngtute tan chuan, Saron chu beram rualho huang a ni ang a, Akor ruam chu bawng rualho bawhna hmun tur a ni ang.TI!"A Tin, Jakoba atangin chi pakhat ka tichhuak ang a, Juda atangin ka tlangte luahtu tur ka tichhuak ang: tichuan ka mi thlante chuan chu chu an luah ang ang a, ka chhiahhlawhte chu chutah chuan an awm ang.PH"ALALPA chuan heti hian a ti, "Grep bawrah uain thar an hmu a, miin, 'Tichhe suh, khatah khan malsawmna a awm si,' an ti ang khan, ka chhaihhlawh avangin ka ti ve ang, an zaa ka tihchhiat vek lohna'n.G!"A,6 Ngai teh u, ka hmaah ziakin a awm : ka ngawi reng lo ang a, ka thungrul zawk ang, a ni, an angchhungah nangmahni khawlohna leh in pute khawlohnate chu ka thungrul ve ve ang, LALPA'n a ti, chungho chuan tlang lian chungahte englo rimtui halin tlangte chungahte kan hming an sawiche thin: chuvangin an hming an sawichhe thin: chuvangi an hnathawh chu a hmasa berin an angchhungah ka tehsang a.F!"A,7 Ngai teh u, ka hmaah ziakin a awm : ka ngawi reng lo ang a, ka thungrul zawk ang, a ni, an angchhungah nangmahni khawlohna leh in pute khawlohnate chu ka thungrul ve ve ang, LALPA'n a ti, chungho chuan tlang lian chungahte englo rimtui halin tlangte chungahte kan hming an sawiche thin: chuvangin an hming an sawichhe thin: chuvangi an hnathawh chu a hmasa berin an angchhungah ka tehsang a.9Ek"ANangmah chauhin ding rawh, mi rawn hnaih suh, nang ai chuan ka thianghlim zawk hi," ti thinte chu an ni: chungho chu ka hnara mei khu awm, nilenga mei nung reng thin chu a ni.tDa"Athlan zingahte thu a, hmun fianrialtea riak thinte, vawk sa eia, an beltea thil tenawm tuihang awm thinte,mCS"Ahuanahte inthawia, leirawh chan chungahte englo rimtui hala, ka hmaichhan ngeia mi tithinur thinte,~Bu"AMi helhmangte tan nilengin ka bante ka phar thin, chungho chu anmahni ngaihtuahteang zela kawng tha loa kal thinte ,A )"AMi lam ngai lote zawnin ka awm a, mi zawng ngai lote hmuhin ka awm a: ka hming pu lo hnam hnenah chuan, "Mi en rawh u, mi en rawh u," ka ti a.s@_"@ Aw LALPA, chung thilahte chuan i insum thei dawn em ni? I ngawi rengin min tirethei nasa reng dawn em ni??"@ Kan in thianghlim leh kan in mawi tak, kan puten an lo fak thinna che chu,meia hal a ni a; kan thil duhawmte zawng anwg lah chu tihchhiatin a awm ta vek si a.Aw LALPA, chung thilahte chuan i insum thei dawn em ni? I ngawi rengin min tirethei nasa reng dawn em ni? >"@ I khawpui thianghlimte chu thlalerah a lo chan a, Zion chu thlalerah a lo chan a, Jerusalem chu hmun tihtiauvah a lo chan tak hi.(=I"@ Aw LALPA, thinur nasa lutuk suh la,khawlohnate pawh kumkhua chuan hre reng heksuh ang che: ngai teh, khawngaih takin min en la, kan za hian i mite kan nih hi.<#"@Tunah erawh chuan, aw LALPA nang chu kan pa i ni a; keini hi bellei kan ni a, nang min vawtu i ni; tichuan kan za hian i kut chhuak kan ni.T;!"@Tichuan i hming lama, nangmah chelh tura mahni intiharh tumah reng reng an awm lo: kan lakah hian i hmai i thup ta si a, kan lakah hian i hmai i thup ta si a, kan khawlohna te hmangin min toboral ta ni.G:"@Mi bawlhhlawh angin kan lo awm ta vek si a, kan felna zawng zawngte pawh silhfen bawlhhlawh ang a ni a: kan zain hnah angin kan vuai thin a; kan khawlohnate hian thli angin min leh bo thin.x9i"@Nang chuan, hlim taka awma fel taka titu, i kawngte nangmah hre reng thintute chu, i hmuak thin a: ngai teh, nang i thinur a, keinin thil kan tisual a: chungah te chuan rei tak kan lo awm tawh a, tichuan chhandamin kan la awm thei ang em?/8W"@Hmasang ata tawh miten, nangmah chauh lo chu, anmahni nghaktu atan thawksak thintu Pathian an hre ngai si lo a, bengin an hrengai hek lo a, mitin an hmu ngai hek lo.r7]"@Kan beisei loh thil rapthlak i tih lai khan i lo chhuk a, tlangte chu i hmaah an luan thlak dul dul kha.q6["@,1 Aw, hnam tin i hmaa an khurhna turin nangmah dotute hnenah i hming hriattir nan, meiin thingnawi a tialh a,mei chuan tuite a ti so ang hian tlangte chu i hmaa an luan thlak dul dulna'n, van kha tithlerin lo chhuk teh hram la aw!p5 ["@,2 Aw, hnam tin i hmaa an khurhna turin nangmah dotute hnenah i hming hriattir nan, meiin thingnawi a tialh a,mei chuan tuite a ti so ang hian tlangte chu i hmaa an luan thlak dul dulna'n, van kha tithlerin lo chhuk teh hram la aw!X4)"?An chunga ro i rel ngai lohte ang a,i hming pu ngai lote ang chu kan lo ni ta.A3{"?I mi thianghlimte chuan rei lo te chauh an nei a; min dotute chuan i hmun thianghlim chu an rap che ta a.An chunga ro i rel ngai lohte ang a,i hming pu ngai lote ang chu kan lo ni ta.E2"?Aw LALPA, nangin eng vangin nge i kawng atangtea min vah botir thina, nangmah tih lo tura kan thinlung min tihkhauhsak thin le? i chhiahhlawh, i roluah hnamte avang hian, lokir leh rawh .=1s"?Abrahama'n min hre loin, Israela pawhin min ngaihsak lo mah se la, nang chu kan pa i ni si a ; nang chu , aw LALPA,kanpa i ni a; i hming chu chatuan ata keimahni min tlantu a ni .j0M"?Van atang khan rawn thlir thla la, i thianghlimna leh i ropuina awmna atang khan rawn en teh: i thahnemngaihna leh i thiltih ropui takte khakhawiah nge? i thinlunga i ngaihna leh i lainatnate kha kalak ah tihrehin a awm ta .//"?Ruama ran chhukte angin LALPA thlarau chuan anniho chu a chawlhtir a: chutiang chuan, hming ropui tak i insiamna'n i mite chu i hruai kha," tiin.r.]"? An inchhuih lohna tura tui thuk taka, thlalera sakawr hruai anga anmahniho hruaia kaitu kha khawiah nge?-"? A ban ropui tak Mosia ding lama kaltirtu kha khawiah nge? Kumkhaw hming insiam nana an hmaa tui tithentu kha khawiah nge?d,A"? Chumi lai chuan amite chuan Mosia hmasang nite chu an hre reng a, heti hian an ti, "Tuifinriat atanga a beram rual vengtue nena anmahni hruai chhotu kha khawiah nge? A thlarau thianghlim an zinga dahtu kha khawiah nge?%+C"? Nimahsela an hel a, a thlarau thianghlim chu an tilungngai ta a: chuvangin anmahni dotua awm tura tihlamletin a awm a, amah ngei chuan anni chu a bei ta a.*y"? An manganna zawng zawngah chuan ani chu amangang ve thin a, vantirhkoih, a hmaa awm mi chuan, anni chu a chhanhim bawk thin a: a hmangaihna leh a khawngiahnain a tlan ta hlawm a; hmasang ni zawng zawngah chuan anmahni a puain anmahni a pawm thin.)w"?Ani chuan, "Ka mite, fa adera ti lo turte, an ni ngei mai," a ti si a: chutichuan anmahni chhandamtuah a lo awm ta a.r(]"?LALPA thil engkima min vur avangin LALPA ngilneihzia thute leh LALPA fakna thute ka sawi ang a; a khawngaihnate leh a ngilneihna a nasat avangin Israela chhungte laka a thatna nasa taka an chunga a vur thu pawh kha ka sawi bawk ang.g'G"?Tichan mi tin chu ka rap bet a, ka thinrimin ka tirui a, an nunna thisen chu leiah ka baw ta.P&"?Tichuan ka han en a, tanpuitu tur reng reng an awm lo a; chelh dingtu reng reng an awm lo chu mak ka ti a: chuvangin keima ban ngei hian chhandamna mi thlen a; ka thinrimna chuan mi chelh ding ta a.c%?"?Phuba lak ni chu ka thinlungah a awm si a, ka mi tlante kum chu a lo thleng ta bawk a ni.$-"?Keimah chauhin grep sawrna khurah ka rap sawr a; mi tin zinga mi pakhat mah ka hnenah an awm ve lo va: a ni, anni chu ka thinurin ka rap a, ka thinrimin ka chil a; tichuan an nunna thisen chu ka silhfenahte hian thehin a awm a, ka puan zawng zawng hi ka tibawlhhlawh ta a.y#k"?Eng vangin nge i puan sin kha a sen a, i silhfente pawh kha grep sawrna khura rap sawrtu silhfen anga a awm ni?M" "?Edom ram atanga lo kal, Bozrah khua atanga silhfen thihsen sin saw tu nge ni? A puan sina ropui tak, nasa taka chaka lo kal saw? Keimah, fel taka thu sawia, chhandam kawnga mi chak taka kha ka ni.!"> Tichuan anni chu, Mi thianghlimho, LALPA tlante an ti ang a: nang chu, Zawn chhuah, Kalsan loh khawpui, an ti ang che,' tiin, " a ti a.t a"> Ngai teh u, LALPA'n kawlkil thlengin heti hian a hriattir a ni, "Zion fanu hnenah heti hian sawi rawh u, 'En teh, nangmah chhandamna a lo thlen dawn hi; en teh, a lawmman chu a hnenah a awm hi, a rulhna chu ahmaah a awm bawk a.Tichuan anni chu, Mi thianghlimho, LALPA tlante an ti ang a: nang chu, Zawn chhuah, Kalsan loh khawpui, an ti ang che,' tiin, " a ti a.M"> Chhuak u la, kulh kawngkaahte chhuak rawh u; mite tan kawng buatsaih u la; chhung pawng u la, lamlian chu chhung pawng rawh u; lungte chu chhar fai u la; mite tan chhinchhiahna tar chhuak rawh u.\1"> ,8 LALPA'n, "I buh chu nangmah dotute chawah ka pe leh tawh hauh lo ang a: ram dang miten i thawh chhuah uain chu an in tawh lo ang: a sengtute chuan an ei tawh zawk ang a, LALPA chu an fak ang; a lotute chuan ka hmun thianghlim hung chhung kawtlaiah chuan an in tawh ang," tiin a kut ding lam leh a ban chak tak chhalin chhia a chham ta.\1">,9 LALPA'n, "I buh chu nangmah dotute chawah ka pe leh tawh hauh lo ang a: ram dang miten i thawh chhuah uain chu an in tawh lo ang: a sengtute chuan an ei tawh zawk ang a, LALPA chu an fak ang; a lotute chuan ka hmun thianghlim hung chhung kawtlaiah chuan an in tawh ang," tiin a kut ding lam leh a ban chak tak chhalin chhia a chham ta.+">,6 Aw Jerusalem, i kulh chungah ralvengtute ka ventir a; a chhun azanin engtikah mah an ngawi lo ang: Jerusalem hi a tihngheha,m leiah hian fakawma a siam hma loh chuan, nangni LALPA hriatpuitua awmte u, awm hle hle hlek suh u la, amah pawh chu awm hle hletir hlek suh u.+">,7 Aw Jerusalem, i kulh chungah ralvengtute ka ventir a; a chhun azanin engtikah mah an ngawi lo ang: Jerusalem hi a tihngheha,m leiah hian fakawma a siam hma loh chuan, nangni LALPA hriatpuitua awmte u, awm hle hle hlek suh u la, amah pawh chu awm hle hletir hlek suh u. 9">tlangvalin nula nupuia an nei thin ang hian ifapaten nupuiah an nei ang che: mo neitu chu mo chungah a lawm angin, i Pathian chu i chungah a lawm ang.'G">Mak," an ti leh tawh lo ang che; i ram pawh chu "Tihtiau," an ti leh tawh hek lo ang: "Duhlai," an ti tawh zawk ang chia, i ram pawhin pasal a nei dawn a ni.V%">LALPA kuta mawina lallukhum leh i Pathian kuta ropuina lukhum i ni bawk ang.#?">Tichuan hnam tinin i felna chu an hmu ang a, lal zawng zawngin i ropuina chu an hmu bawk ang: tin, hming thar, LALPA kain a vuah tur chuan an ko ang che.6 g">A felna chu enna anga a chhuah a, amah chhandamna chu khawnvar alh anga a chhuah hma loh chuan, Zion avangin ka ngawi reng lo ang a, Jerusalem avangin ka awm hle hle lo ang.I "= Leilung hian a thil chawr chu a chhuahtir ang leh, huan hian a chhunga thil chinte chu a chawrtir ang hian, Lalpa Pathian chuan felna leh rfakna hnam tinreng hmaah chuan a chawrtir dawn si a.[/"= LALPA-ah chuan nasa takin ka hlim ang a, ka nunna hi ka Pathianah chuan lawm takin a awm ang; mo neitu tur chu pangpar thihruia a inchei thin ang leh, mo tur chu a incheinatea a inchei thin ang hian, ani chuan chhandamna silhfente mi bel a, felna kawrfualin mi tuam ta si a.Leilung hian a thil chawr chu a chhuahtir ang leh, huan hian a chhunga thil chinte chu a chawrtir ang hian, Lalpa Pathian chuan felna leh rfakna hnam tinreng hmaah chuan a chawrtir dawn si a.1["= Tichuan an thlahte chu hnam tin zingah hriat an ni ang a, an fate chu mi tin zingah hriat an ni bawk ang: anmahni hmu apiangin LALPA malsawm chi an ni tih an hria ang.K"=Kei LALPA hian rorelan fel ka ngaina si thin a, khawlo taka ram hi ka haw thin a ni; tichuan anmahni ka rulhna chu tihtak meuhin an hnenah ka pe ang a, an hnenah kumkhaw thu ka thlung bawk ang.5c"=In mualpho aiah a leh hnih in hmu ang a; in zah aiah in chanvovah hlimin in zai ang: chuvangin in ramah chuan a leh hnih in luah ang a: kumkhaw hlimna in hnenah a awm ang.<q"=nangni erawh chu, "LALPA puithiamte, " tia vuaih in awm ang a: miten, "Kan Pathian rawngbawltute," an ti ang che u: hnam tin sum in ei ang a, an ropuina chu in inchhuan phah ang. 9"=Tin, ram dang mite chuan in ran rualte chu dingin an tlattir ang a, hriat ngai loh mite chu in leilettu-ahte leh in grep hrui enkawltuahte an awm ang.5c"=Tin, hmun hlui chhe tawhte chu an rem leh ang a, tun hmaa khaw lo tiau tawhte chu an din tha leh ang a, khawpui chhe tawh, chhuan tam tak tiaunate chu an siam tha leh ang. }"=vut aiah pangpar thihrui te, lungnaih aiah hlimna hriak te, nguina thlarau aiah fakna silhfente an hnenah pekah Zion-a lungngaia awmte tan ruat tur tein mi tir a ni: ani chu chawimawia a awmna turin, felna thing, LALPA phunte, tih an nih theihna'n.s _"=LALPA lungawi kum thu leh kan Pathian phuba lak ni thu sawi tur te, lungngai zawng zawng thlamuan tur te,x  k"=Thuhnuairawlhte hnenah chanchin tha hril tura LALPA'n hriak mi thih avangin Lalpa PATHIAN thlarau chu ka chungah a awm; ani chuan thinlung lungchhiate tuam tur te, salte hnena chhuahna thu leh mi tangte hnena tan in hawnna thu sawi tur te,! ;"<In zinga hnam te ber pawh hnam ropui tak an ni ang a, hnam tlemte pawh hnam chak tak an ni ang: kei LALPA hian a hun hunah chuan ka thlentir thuai ang.G "<I mite pawh an zain mi fel an i ang a, i ram hi an luah kumkhua ang; chawimawi ka awm theihna turin anni chu a zung puak chhuak ka phun, ka kut chhuak chu, an ni ang.In zinga hnam te ber pawh hnam ropui tak an ni ang a, hnam tlemte pawh hnam chak tak an ni ang: kei LALPA hian a hun hunah chuan ka thlentir thuai ang.$A"<I ni chu a tla tawh lo ang a, i thla pawh chu a rla thaw hek lo ang: LALPA chu i kumkhaw entu a ni dawn tawh si a, i lusun nite chu a tawp dawn tawh a ni.K"<Ni khi chhunah nangmah entu a ni tawh lo ang ;a thla pawh khian enna turin a tieng hek lo ang che: LALPA erawh chu i tan kumkhaw entuah a awm ang a, i Pathian chu i ropuina atan a awm bawk ang.)K"<Rang taka thiltih thawm chu i ramah hriat a ni tawh lo ang a, tiauna leh chhiatna thawm pawh chu i ramah hriat a ni tawh lo ang a, tiauna leh chhiatna thawm pawh i ramri chhungah rhiat a ni tawh lo ang; i kulh chu "Chhandamna," i ti zawk ang a, i kawngkharte pawh "Fakna," i ti bawk ang.V%"<Dar aiah rangkachak ka rawn la ang a, thir aiah pawh tangkarua ka rawn la ang, thing aiah pawh dar, lung aiah pawh thir: thlamuanna chu i hotuah ka ruat bawk ang a, felna chu nangmah phuttuah ka ruat ang.1["<Tin, hnam tin hnutetui i fawp ang a, lalho hnute pawh i hne ang: kei LALPA hi nangmah chhandamtu leh nangmah tlantu, Jakob-ho Mi Chaka chu ka ni tih i la hre bawk ang.}s"<Tuma tlawh ngai loh khawpa kalsan leh huata i awm aiah kumkhaw chhuan ber, chhuan tam tak lawmnaah ka siam ang che.gG"<Tin, nangmah tiretheituteho fapate chu kunin i hnenah an lo kal ang a; nangmah hmusittute zawng zawng chu chibai bukin i kehphah hnuaiah an kun ang; nang chu "LALPA khawpui," "Israel-ho Mi Thianghlim Zion," an ti ang che.7g"< Ka hmun thianghlim cheimawi turin Lebanon ropuina chu i hnenah a lo kal ang, far te, phan te, tuifar te chu an lo kal tlang ang; tichuan ka ke rahna hmun chu ka tiropui ang.ve"< I rawng bawl duh lo hnam leh ram chu a boral dawn si a; a ni, chung hnamte chu tihchhiat hlauhin an awm ang.-S"< I kawngkharte pawh hawnin a awm areng ang a; a chhun azanin an khar lo ang; miten hnam tin sum chu i hnenah an rawn laka, an lalte pawh an rawn hruai ve theihna'n.J~ "< Tin, ram dang mite chuan i kulh bangte chu an rem chho leh ang a, an lalte pawhin i rawng an bawl tawh ang; ka thinrim chuan ka vua chian, nimahsela ka duhsaknain ka khawngaih si che a nih hi. }"< Ani chuan a chawimawi che avangin LALPA i Pathian hming atan leh Israel-ho Mi Thianghlim atan chuan i fapate an tangka leh rangkachak nen hla tak atanga hruai turin matheiloin thliarkarte chuan mi nghak ang a, Tarsis lawng liante chuan hmasak ber an chuh ang.k|O"<Chhum anga thlawkte leh, thuro anmahni tukverh pana thlawk noh noh anga thlawkte saw tute nge ni?@{y"<Kedar-ho ran rual zawng i hnenah an lo kal khawm ang a, Nebai-otha-ho berampate chuan i rawng an bawl ang: ka maichamah chuan lawmin an chho ang a, ka ropuinain chu ka chawimawi ang.qz["<Sanghawngsei tam tak mai chuan an tuam dul dul ang che, Midian leh Epha rama Sanghawngsei tuaite chuan; chung zawng zawng chu Seba ram atangin an lo kal ang: rangkachak leh beraw an rawn phur ang a, LALPA fakna thu an hriattir ang.cy?"<Chumi hunah chuan i hmu ang a, i eng tawh ang a, i thinlung chu a khur a, tihzauin a awm ang; tuifinriata sumdawnna tam tak mai chuan i hnen lam a pan dawn avang leh, hnam tin sum chuan i hnen a lo thlen dawn avangin.,xQ"<Dak la, i mit len vel la, en rawh: an zain an inkhawm a, i hnenah an lo kal a nih hi: i fapate chu hla tak atangin an lo kal ang a, i fanute chu an rawn pawm ang.mwS"<Tichuan hnam tin i eng lamah an lo kal ang a, lalte pawh i lo chhuah enna lamah an lo kal bawk ang."9Mi fel chu a thi a, thil tha loin a khawih phak lo a, dik tak a ti thinte chu thlamuang takin an khumah an mu siai siai thin.= '"9Mi tha an thi a, tuma'n pawi an ti lo; Pathian ngaihsak mite pawh an thi a, tuma'n chhiatna thleng tur laka lak bo an ni tih an ngaihtuah lo.)<K"8 Lo kal rawh u, uain ka la ang a, tichuan zuin kan inthun khat dan nia; naktuk chu vawiin ang hi a ni leh ang a, ni ropui nasa deuh mai ani ang," an ti theuh a.h;I"8 A ni, uite chu duham tak an ni a, tawk tih lem an nei ngai lo; chung chu beram vengtu thil hre thei lote an ni: mahni kawng kawng, mahni hlawkna lam theuh, an hawi vek hlawm, an zavai maiin."Lo kal rawh u, uain ka la ang a, tichuan zuin kan inthun khat dan nia; naktuk chu vawiin ang hi a ni leh ang a, ni ropui nasa deuh mai ani ang," an ti theuh a.:7"8 A ralvengtute chu an mit a del a, hriatna nei lo hlir an ni a; ui aw nei lo hlir an ni a, an bauh thei lo; mumang neia, mu renga, mut duh mi an ni a.a9;"8 Ram sa zawng zawngte u, a ni, ramhnuaia sa awm zawng zawngte u, ei turin lo kal rawh u. 8 "8Lalpa PATHIAN, Israel hnawh chhuahhote hruai khawmtu chuan, "Hruai khawm sate bakah mi dang pawh ka la hruai khawm ang," a ti a.w7g"8anni ngei chu ka tlang thianghlimah chuan ka hruai ang a, ka tawngtaina inah ka tihlim ang; halrala an thil hlante leh an inthawinate chu ka maichamah chuan lawmin a awm ang: ka in chu mi tinreng tan tawngtaina in an ti dawn si a," tiin.K6"8Ram dang mite pawh, chawlhni bawhchhe loa serh thin leh, ka thuthlung pawm tlat apiang, LALPA rawng bawl tur leh, LALPA hming ngaina tur leh, a chhiahhlawhahte awm tura LALPA zawm apiangte chu;U5#"8An hnenah ka in chhungah leh ka kulh chhungahte chuan fanu leh fapa neite ai mah chuan hriat rengna tha zawk leh hming tha zawk ka pe ang; an hnenah kumkhaw hming, tihboral tawh loh tur ka pe ang,' tiin.4#"8Ka chawlhnite serha, ka lawmzawng thilte thlanga, ka thuthlung pawm tlattu mi tilrehte chungchang thu-ah chuan LALPA'n heti hian a ti si a:$3A"8Tin, ram dang mi, LALPA zamwtu chuan, 'LALPA'n a mite lakah mi tihrang ngei ang,' ti suh se: mi tilreh chuan, 'En teh, thing ro ka nih hi,' ti hek suh se. ~}|{zyywvuuLtt sqrrKqponnVmlkjiigfff eYe"ddc}c baa:``_^]]`\2[[hZYYXXW]VV(UTTSSRRR1QPOO]NNMWLL,K"JJ"IHGGFFWE]DCBB3AA5@f?>>L==*<,;`::98C766?55432100 O d OVuHo W,Ka mite hliamte chu, ngaihsam takin, "A tha alawm, a tha alawm," tiin an thawi a, A tha hauh si lo a. -, A te ber atangin a lian ber thleng pawhin Mi tin, duhamnain an khat si a; zawlneite leh puithiamte meuh pawh, Mi tin, hlemhle takin an che a ni./ W, An inte chu mi dang hnenah pek a ni ang a, An thlawhhmate leh an nupuite nen; chumi rama chengte chungah chuan ka kut ka lek dawn si a, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.U #, Chuvang chuan LALPA thinurnain ka khat a, Insum hi ka ning ta; Khawlaia naupang chungah hrithla la, tlangval awmkhawmte chungah pawh, A nupui rualin pasal pawh lak a ni ang a, Upate leh tar chhiate pawh.\ 1, An ngaihthlak theihna'n tu nge ka biak ang a, Tunge ka hriattir ang? Ngai teh, beng lam serhtan loh an ni a, an ngaithla thei lo; Ngai teh, LALPA thu chu an tan thil hmuhsitawm a ni a, Lawmna reng an nei ta lo., Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: Israel awm chhunte chu grep angin lo fai vek u la, Grep lotu angin a zarte chu vai nawn rawh u.!,Ka rilruin a hransan daih hma che hian Aw, Jerusalem, fimkhur hle rawh, Chutilochuan luahtu nei lo rama siam chein, Ka titiau dah ang che.G,Tuichhunchhuahin tui a tichhuak ang maiin A suahsualna chu a tichhuak thin, A chhungah chuan pawngnekna leh inrawkna a awm tih hriat a ni a, Ka hmaah chuan natna leh inhliamnate a awm reng.9k,Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: A thingte kit u la, Jerusalem beihna'n mual pawng siam rawh u, Khawpui hrem tur chu hei hi a ni, A chhungah chuan hnehchhiahna hlir a ni.S,Tho u la, zanah i bei mai teh ang u khai! A in tha thate i tichhia ang u.,Amah do turin inpuahchah rawh u, Tho u la, chhun laiah i bei ang u, Kan tan a va pawi em! Ni lo her ta a, Tlai lam hlim a lo sang ta.,Berampute, an beram rualte nen a hnen an lo thleng ang a, A velah an puan inte an kaih ang a, Mahni hmun theuhvah an tla ang.;q,Zion fanu hmel tha tak leh no tak chu Ka tibo ang.R ,Benjamin fate u, Jerusalem chung ata In himna turin tlan bo u la; Tekoa-ah tawtawrawt ham u la Beth-hakkeremah hriattirna chhuah rawh u. hmar lam aa chhiatna a lo thawk e, Tihchhiatna nasa tak mai chu.0Y,zawlneite chuan dawt thu an hril a, Puithiamte chuan an thu thuin ro an rel a, Ka mite chuan chutiang tih chu an du a ni. A tawpah chuan engtin nge in tih tak ang le?j~M,Chu ramah chuan thil mak tak leh rapthlak tak a lo awm ta;zawlneite chuan dawt thu an hril a, Puithiamte chuan an thu thuin ro an rel a, Ka mite chuan chutiang tih chu an du a ni. A tawpah chuan engtin nge in tih tak ang le?}%,Heng thil avangte hian ka hrem lo ang em ni? Tih hi LALPA thu chhuak a ni: Hetiang hnam chungah hian ka nunna chuan Phuba a la dan lo em ni?|,An lo thau a, an lo hnum a, A ni, an suahsualna thiltihte chuan chin tawk a nei lo, Pa nei lote hmuingilna turin an lamah an tang lo a.o{W,bawm savaa khat ang maiin, An inte chu bumnain a khat a, Chuvangin an lo lian a, an hausak phah ta a.{zo,Ka mite zingah mi suaksual an awm si a, Sava vehtuin a chan angin an chang reng a, Thang an kam a, mite an awk a.gyG,Heng thilte hi in khawlohnate chuan a tibo a, In sualnate chuan thi tha a chantir che u a ni. x9,AN thinlung pawhin, "LALPA kan Pathian a hun taka Ruah hmasa leh ruah hnuhnung surtirtu, Buh seng hun bi min ruatsaktu chu i tih ang u," an ti hek lo.]w3,Mahse he mite hian thinlung luhlul leh helhmang an pu a, An hel a, an tlan bo ta a.v-,Mi tih lo maw? Tih hi LALPA thu chhuak a ni, Ka hmaah hian in khur lo ang maw? Kei hi, tuipui kuam chin atana tiaupho, Kumkhuaa a liam lohna tura daidanna, Tuipui fawn invawrh vel mah se a liam chuan theih loh a, Ri hum hum mah se apelh theih loh tur siamtu chu ka nih hi.uuc,Aw hriat thiamna nei lo, mi ate u, Mit neia hmu si lote u, beng neia hre si lote u, Hei hi ngaithla rawh u.St,Jakoba chhungte zingah hei hi sawi chhuak u la, Judai ramah puang rawh u. s,Tin, heti hi a ni ang a, "Engah nge LALPA kan Pathianin he'ng thi zawng zawng hi an chungah a tih ni?" i miten an tih hunah chuan, "Mi kalsan a, in ramah Pathian dangte rawng an bawl angin, in ram loah, awze mite rawng in bawl ang," an hnenah i ti tur a ni.drA,Mahse chung niahte pawh chuan ka tichimit hlen lo ang che u, tih hi LALPA thu chhuak a ni.qw,I buh seng sa leh i ei tur an ei zo vek ang; I fanute i fapate ei tur ngei chu: I ran rualte, i beram rualte an ei ang a, I grep hruite, i theipui kunge an ei ang a, I kulh nei khawpui, i rinpui ber thinte ngei kha. Khandaihin an tichhe vek ang.Qp,An thal bawm chu thlan inhawng a ni a, An zain mi chak tak an ni vek a.ao;,Ngai rawh u, aw Israel chhungte u, Hla tak ata hnam, i hnenah ka rawn hruai ang, Tih hi LALPA thu chhuak a ni. Hnam chak tak mai, hnam hmasang ata tawh, An tawng i hriat loh, an thusawi i hriat theih loh hnamte chu.Gn, Chuvangin LALPA, Sipaihote Pathian chuan heti hian a ti: Chutiang thu chu in sawi avangin, ngai rawh, I kaa ka thute chu meiah ka chantir ang a, Heng mipuite hi thingah, tin, a kang zo ang.my, zawlneite pawh puarpawleng mai an ni ang a, Anmahniah thu chu a awm si lo; An chungah chutiang tih a ni ang," an ti a.l!, LALPA chu dawhtheia ngaiin "Engmah a tithei hlei lawng e, Chhiatna kan chungah a lo thleng lo ang, Tam emaw khandaih emaw kan tuar lo ang.tka, Israel chhungte leh Juda chhungte chuan, Ka chungah vervek takin an ti si a, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.j , A palahte chuan lawn lut u la, tichhe rawh u, Amaherawhchu tichhe zo vek suh u, A zarte chu la bo u la, LALPA ta a ni si lo a. i,Heng thilte avang hian ka hrem lo ang maw? Tih hi LALPA thu chuak a ni: Hetiang hnam chungah hian, Phuba ka inlaksak lo ang em ni?ch?,Zing lama sakawr hrai puar ang mai an ni a, Mi tin, mahni thenawmpa nupui itin an hram a.Bg},Engtin nge ka ngaihdam theih ang che? I fate chuan mi kalsan a, Pathian ni hlei lote chhalin chhia an chham a, Tlai deuha ka hrai hnuah an uire a, Nawhchizua inahte an vir huai huai a.|fq,Chuvangin ngaw hnuaia sakeibakneiin anmahni a seha ng a, Thlaler chinghniain anmahni a ei ral ang a, Keite chuan an khawpuite a chang a, Chuta lo chhuak apiang chu a pawt sawm ang; An bawhchhiatnate a tam a, An hnungtawlhnate a nasat avangin.jeM,Mi liante hnenah ka va kal ta ang a, Ka va bia ang a, Anni chua nlalpa dan leh an Pathian thurelte chu an hriat kha, ka ti a. Mahse he'ng mite hian thu khat vuain, Nghawngkawl an titliak a, phuarna hruite chu an tichat ta a.ldQ,Tin, kei chuan, Heng hi mi chhia an ni a, an a bawk a, LALPA dan, an Pathian thurel chu an hre lo.gcG,Aw LALPA, thutak chu i huh duh zawng a ni lo'm ni? Anni chu i vua a, mahse an lungngai chuang lo, Anni chu i tiral a, i thununa chu an pawm duh chuang lo, Lungpui aia changin an chal an ti chang ta, An lamlet duh miau lo. b ,Jerusalem khawlaiahte tlan vel u la, En u la, chhinchhiah u la a mual zawlte zawng ula, Mi pakhat tal fel taka tia, thutak zawng reng in hmuh theih chuan, Jerusalem chu ka ngaidam ang. LALPA a nuna a nun chung chu, ti mah se la, Dawtin chhia an chham mai a ni.a5,Fa tir hringtu na tuar lai, Zion fanu thaw huam huam ri chu, A kutte phar a, "Ka chung a va pik em! Tualthattute hmaah ka nun a chau zo ta," ti chu.`,Tin, nang, rawka i awm hun chuan engtin nge i tih ang? Puan sen lara intuamin, Incheina rangkachaka incheiin, I mitte hnawih dur mah la, I intimawi thlawn mai mai a ni, I tlangvalte chuan an hmusit tho chia, I nun lak an tum a ni.Fa tir hringtu na tuar lai, Zion fanu thaw huam huam ri chu, A kutte phar a, "Ka chung a va pik em! Tualthattute hmaah ka nun a chau zo ta," ti chu.H_ ,Sakawr chunga chuang leh thal ngul hmangtute thawmah, Khawpui pum pui chu an tlanchhia a, Ngawah an lut a, lungpui hmunahte an lawn a, Khaw tin, mai an rauhsan a, Luahtu pakhat mah awm loin.^7,Chumi avang chuan lei chuan a sun ang a, Chung lam vante pawh a thim ang: Thu ka sawi tawh a, ka tu tawh a, Ka inchhir lo a, ka lam let dawn hek lo."b]=,LALPA chuan heti hian a ti a ni: "Ram pum pui a tiau ang a, mahse ka titawp hlen lo ang..\U,Ka han en a, ngai teh, mihring an awm lo a, Thlawhhma thate chu thlaler a chang ta. Khawpui zawng zawng pawh a chim zo ta. LALPA leh a thnurna nasa tak hmaah chuan.i[K,Ka han en a, ngai teh, mihring an awm lo a, Chungleng sava zawng zawng pawh an thlawk bo zo ta.\Z1,Tlangte ka en a, ngai teh, a nghing a, Mual zawng zawng pawh an phe hlawk hlawk a._Y7,Leilung chu ka han en a, ngai teh, Tiau leh ruakin a awm: Vante pawhin eng an nei lo.X7,Ka mite chu an a em a, mi hre si lo a, Naupang a tak, hriatna nei lo ang mai an ni, Thil sual tih an thiam a, Thil tha tih dan erawh chu an thiam lo.PW,Eng chen nge indona puanzar ka hmuh ang a, Tawtawrawt ri ka hriat ang?V+,Chhiatna chungah chhiatna a thleng ta, Ram pum pui chu rawkin a awm ta, Ka puan inte chu an tichhe phut a, Ka puanzarte pawh mit khap kar loah.8Ui,Ka thin a na, ka thin a na, Ka thinlung ngeiah a na, Ka chhungah ka thinlung a buai zo ta, Ka awm hle hle thei lo, Aw ka nunna, tawtawrawt ri, Indona haw haw i hriat avangin,T#,I awm dan leh i thiltihte chuan, Heng hi i chungah a thlen a nih hi, Hei hi i chhiatna tur chu a ni, A na em em a, i thinlung a chhun a ni.pSY,Thlawhhma vengtute ang maiin a velin an hual a, Ka chunga a hel avangin, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.R#,Hnamte chu hrilh u la, Jerusalemah puang rawh u, Ngai teh, ram hla tak ata beitute an lo thleng. Judai khawpuite chungah an aw an chhuah e.TQ!,Dan ram ata aw a lo chhuak a, Ephraim tlang atangin thil tha lo a puang e. P,Aw Jerusalem, suahsualna ata i thinlung tlengfai la, Chhandama i awm theihna turin; Eng chen nge i ngaihtuahna sual chu i pai dan?2O], Ngai teh, a lo chho ang, chhum pui angin, A tawlailir thawngaleivir ang maite chu; A sakawrte chu mupui aiin an chak zawk, Kan chung a va pik em! Kan ral thum a nih hi.vNe, thli na lutuk, ka thuin a lo thleng dawn a ni: tunah pawh an chung thu reltu hi keimah ka ni," tih a ni ang.!M;, Chutih lai chuan he mite leh Jerusalem hnenah, "Thlaler tlang kawlh vul ata thli lum tak, Ka fanu, ka mite zap fai tur ni lo, thliar fai tur ni hek lo,/LW, Tin, kei chuan, "A, Lalpa PATHIAN, He mite leh Jerusalem hi nasa takin i bum a nih hi, Muanna in nei ang,' i ti a, Khandaihin nunna a chhun tak zawk si hi," ka ti a.HK , Chumi niah chuan heti hi a lo ni ang," Tih hi LALPA thu chuak a ni: "Lal thinlung a zam zo ang a, Hotute thinlung pawh; Puithiamte chu an hrilhai ang a, zawlneite chuan mak an ti em em ang."J,Chumi avang chuan saiip puan feng u la, Tap u la, chiau vawng vawng rawh u; Kan laka LALPA thinurna nasa tak mai chu A la kiang si lo a.:Im,Ngaw hnuai pik ata sakeibaknei a chhuak e, Hnamte tichhetu tur chu; A hmun ata a chhuak ta, a lo kal mek e, I ram titiau tur leh, I khawpuite chengtu nei lo khawpa tiram turin.H,Zion lamah puanzar khai u la, Hlimna zawngin tlan u la, muang suh u, Hmar ata thil tha lo ka rawn thlen dawn, Chhiatna nasa tak mai chu.4Ga,Judai ramah hril u la, Jerusalemah puang rawh u, Ram pumah chuan tawtawrawt ham ula, Ring takin au rawh u. "Rawn inkhawm u la, kulh nei khawpuiahte i lut ang u,m" ti r'u.kFO,Nangni Judai rama mi leh Jerusalema chengte u, LALPA tan in serh tan u la, in thinlung serh tan rawh u, Chutilochu in thil sual tihte avangin, Ka thinurna chu mei angin a chhuak ang a, Tuma thelh theih lohin a kang dah ang e.E ,Juda mite leh Jerusale hnenah LALPA i Pathian chuan heti hian a ti e: In lei khek chu let u la, Hling zingahte chi theh suh u.?,Tlang kawlh vul chungah thawm a awm e, Israel fate tap leh thil ngen thawm chu, LALPA Pathian an theihnghilh a, An awm dan an tikhawloh zawh tak avangin.{=o,Nupui bum hmangin a pasal a uiresan angin, Aw Israel chhunget u, mi bum ta a nih hi, Tih hi LALPA thuchhuak a ni.L<,Kei erawh chuan, Hnam tam takte zinga roluah tur tha ber, Ram nuam tak mai pe chein, Fanaute zinga dah che ka duhzia mai chu! Ka pa, tia mi lam a, Mi zuina ata i peng bo lo ang tih ka lo ring a./;W,Chung niahte chuan Juda chhungte chu Israel chhungte nen an awmho ang a, hmar lam ram atangin, in thlahtute hnena roluah tura ka pek ramah chuan, an lo chhuakho ang.V:%,Chumi hnuah chuan Jerusalem chu LALPA lalthutthleng an vuah ang a, chutah chuan hnam zawng zawngte chu LALPA hmingin Jerusalemah an lo kal khawm ang: an thinlung sula khauhna ang chuan an kal tawh lo ang.p9Y,Tin, in lo tam a, rama in lo pun hunah, chung niahte chuan annin, "LALPA thuthlung bawm" an ti tawh ngai lo ang; an rilruah a lut lo ang a, hriat pawh an hre reng hek lo ang; an thlahlel tawh lo ang a, an siam leh tawh hek lo ang.r8],Ka lungdumzawng tak berampute ka pe ang che u a, annin hriatna leh hriat thiamnatein an chawm ang che u.R7,Aw hnung tawlh hmang fate u, lo kir rawh u, Tih hi LALPA thu chhuak a ni. Kilkawitu che u ka ni si a, In zinga ta khawpuia mi pakhat, Chhungkuaa mi pahnih ka la ang che u a, Zionah ka hruai ang che u.G6, LALPA i Pathian chunga i helna te, Thing buk hnuaia awze mite hnena i inphalraina te, Ka tawngka chhuak i awih lohna tea I khawlohnaah chuan thupha chawi rawh, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.y5k, Kal la, he'ng thu hi hmar lamah va puang rawh; Hnung tawlh hmang Israel, lo kir rah, Tih hi LALPA thu chhuak a ni; Thinrim hmel puin ka en lo ang che u a, Zahngai thei tak ka ni si a, Tih hi LALPA thu chhuak a ni, Ka thinur kumkhua lo ang. 4, Tin, LALPA'n ka hnenah heti hian a ti a: Hnung tawlh thin Israel chuan a laizawnnu, bumhmang Juda ai chuan fel zawkin a intilang a. 3, Chuti chung pawhin a laizawnnu, bumhmang Juda chu thinlung taka lo kir loin a der maiin a lo kir a, tih hi LALPA thu chhuak a ni.t2a, Tin, a hur nawmnah mai mai avangin ram chu a tibawlhhlawh zo ta a; thing bul, lung bul hnenah a uire ta a.[1/,Tin, ani chuan hnung tawlh hmang Israel chu a uire avang ngeia ka ak a, makna lehkha ka pek a huh pawhin a laizawnnu, bumhmang Juda chuan a hlau chuang lo a, chutih ahnekin a va kal a, hurna thil a va ti ve a.=0s,Tin, kei chuan he'ng thil zawng zawng a tih hnuah hian ka hnenah a la kir leh em ang chu, ka ti a; mahse a lo kir chuang lo a; tin, a laizawnnu, bu hmang Juda chuan a hmu ve ta a.J/ ,Chu lo pawh chu Josia lal laiin LALPA'n ka hnenah heti hian a ti a: Hnung tawlh hmang Israel thiltih kha i hmu em? Tlang sang tinahte chho a, thing buk tin, hnuaiahte a hurna thil a tihte kha?.3,A thin a ur kumkhua dawn em ni? A tawp thlengin em ni a ur dawn? Ngai rawh, chutiang chuan i tawng ngei a, Mahse a sual thei ang berin thil i ti a.X-),Ka pa, ka tleirawl laia mi hruaitu i ni," tiin mi au hlim hlawl a ni lo em ni? , ,Chumi avang chuan ruah chu surtir a ni lo a, ruah hnuhnung pawh a sur hek lo; mi hur chal putin i pu a, i zak duh hauh si lo a.k+O,Tlang kawlh vul lamah i mitte len chho la en rawh, An mutpui lohna hmun che khawiah nge? Thlalera Arabia mi ang maiin Anmahni nghakin kawng sirahte i thu reng thin, I hurnate leh i suahsualnatein Ram chu i tibawlhhlawh zo ta. * ;,Miin nupui ma se la, Amah kalsanin pasal dang pawm se, Ani chuan a lo pawm leh ang em? A ram chuan a bawlhhlawh phah hial dawn lo'm ni?" tih a awm a. Nang erawh chu tlangval tam tak hnenah i hur bo a, Chuti chung chuan ka hnenah i lo kir leh ang maw? Tih i LALPA thu chhuak a ni.)},%I kutte khumin an hnen ata i la chhuak leh ang, LALPA'n i rinnate chu a paithla si a, Anmahniah chuan i hmuingil lo ang.u(c,$I awm dan thlak zung zungin, Engah nge i vahvel thin? Assuria i zahpui ang bawk khan, Aigupta pawh i la zahpui ang.I kutte khumin an hnen ata i la chhuak leh ang, LALPA'n i rinnate chu a paithla si a, Anmahniah chuan i hmuingil lo ang.',#Thiam ka chang e, ka lakah thinurna a dai e," I la ti leh ta lai a, Ngai rawh, "Ka sual lo e," i tih avangin, I chung thu ka rel ang.&,"I puanfenahte pawh mi rethei pawikhawih lote Nunna thisen a lang a: Mi in an rawk lai kut man pawh ni si lo. Chu achhapah nangmah chuan,w%g,!Ngaizawngtu hmuh theihna turin i awm dan i va uluk ve! Hmeichhe sual hnenahte pawh i awm dan i zirtir tak hi.3$_, Nula chuan a incheimawinate a theihnghilh theiin, Mo thar chuan a inthuamna a theihnghilh thei em ni? Ka mite erawh chuan ni chhiarsen loh chhungin Mi lo theihnghilh ta.R#,Aw thangtharte u, LALPA thu hi hre rawh u, Israel tan thlaler ram ang ka ni em ni? Thim chhah mup ram ka ni em ni? Ka mite chuan engah nge, "Kan chhuak fel ta, I hnenah kan let leh lo ang," an tih hi?",In fate ka vua a, a sawt lo, An that phah chuang hek lo: Sakeibaknei koham ang maiin, Nangmahni khandaih chuan in zawlneite a ei ral a.p!Y,Engah nge ka chungah in vui fo le? In zain ka chungah thil in tisual si, Tih hi LALPA thu chhuak a ni. ,Anni chu tho zawk se la, i mangan laiin an chhandam thei mahna che; Aw Juda, i pathiante chu i khawpuite zat lai an ni alawm.,Thing bul hnenah, Ka pa i ni, tia, Lung bul hnena, Mi hringtu i ni titute chu: Hmachhawn loin an tukkhum chhah mi chhawn ta zawk a, An mangan hunah erawh chuan, Tho la, min chhandam ta che, an ti ang, I pathian, i siamte kha khawiah nge an awm tak ni?,Rukru an phawka a zak angin, Israel chhungte an zak ta. Anmahni te, an lal te, an hotu te, An puithiam te, an zawlneite pawh.-,I keah pheikhawk bun loin awm suh la, I dang pawh ro suh se; Nang erawh chuan, Beisei a bo zo ta, Awze mite ka ngai a, anmahni ka um ang, i tia.*M,Ram sabengtung thlalera awm thin, A hur laia hnar len ruai ang;A chakna chu tuin nge dal zo ang? A zawngtu chu intihah duh suh se, A hunah chuan an hmu mai ang.B},Ka intibawlhhlawh hlei nem, Baal-te pawh ka um hek lo, Engtin nge i tih theih le? Kawr ruama i awm dante en la, I thiltih takte chu hre rawh; Sanghawngseila hur lai ang riai i nih kha. ,Chingalin insilin sabawn tam tak hmang mah la, I khawlohna chu ka mithmuhah a lang tho a ni, Tih i Lalpa PATHIAN thu chhuak a ni.uc,Chi dik tak hmangin grep tha tak ka phun che a, Eng tiziaa inleta, ka tan grep suaka lo chang ta nge i nih?@y,Hman ata tawh i nghawngkawl titliakin, I hruite pawh i tichat tawh si a, I rawng ka bawl tawh lo ang, i ti a, Tlang sang tinahte, thingbuk hnuai apiangah te, Kunin i hur thil i ti a.  ,I suahsualna chuan a tuartir ang chia, I hnung tawlh thinna chuan a zilhhau vang che; Mi tihna nei loa LALPA i pathian i kalsan hi, Thil sual tak leh kha tak a ni tih hi, Lo hre chhuak la, hmu fiah tawh rawh, tih hi Lalpa, Sipaihote LALPA thu chhuak a ni.,Nile tuite in tura Aigupta kawng i zawh hi, Eng nge i tan hlawk dawn ni? Luipui tui in tura Assuria kawng i zawh pawh hi,yk,LALPA i Pathian chuan kawnga a hruai lai che a, I tlan bosan avangin, Chu chu i chunga i thlentir a ni lo'm ni?E,Noph mi leh Tahpanes mite pawhin, I chhip an tikawlh zo ta.#,Sakeibaknei vanglaite chuan rum khumin, A chungah aw an chhuah a, A ram chu an titiau zo ta, A khawpuite pawh luahtu nei loin a kang fai tab=,Israel chu chhiahhlawh em ni? Vanlunga piang em ni? Engati nge hnehchhiaha a awm tak ni? , Ka miten thil pahnih an tisual si, Kei, nunna tuikhur hi mi kalsan a, Tuikhuah an ker a, Tuikhuah khi, tui tling thei lo tur chu.b=, Aw vante u, mak ti u la, Rap che u se la, tiau vek rawh u, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.#?, Hnam dangte chuan an pathian an thlak ngai em ni, Pathian tak ni hlei lo pawh? Ka mite erawh chuan an ropuina chu, Thil sawt lo takin an thlak ta zawk a., Kitim thliarkarah va kal u la, en rawh u, Kedarah mi tir u la, ngun takin ngaihtuah rawh u, Hetiang thil a awm ngai erawm hriatna'n.o W, Tichuan ka khing ang che u a, In fate fa lehte pawh ka la khing fo ang, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.= s,Puithiamte pawhin, LALPA chu khawiah nge? An ti lo a, Dan hmangtuten mi hre hek lo, Roreltute ka lakah an hel a, Zawlneiten Baal hmingin thu an sawi a, Thil sawt lo turte an um a. 7,Ram tha takah, a rah leh thatna ei turin, Ka hruai lut che u a, Mahse in han luh chuan Ka ram in tibawlhhlawh a, Ka rochan chu thil tenawmah in siam.T !,LALPA, Aigupta ram ata min hruai chhuak a, Thlaler, ram ro, khuarkhurum hmun, thihna hlim leh ram ro hmun, Tuma kal tlang ngai lohna, Tuma awm lohna hmuna Min hruai tlangtu kha khawiah nge an ti hek lo.% C,LALPA chuan heti hian a ti: In thlahtuten keimahah fel lohna eng nge an hmuh, Ka laka hla takah an leng bo a, Engmah lo mai an um a, an lo uanthuan tak ni?]3,Aw Jakoba chhungte leh Israel chhung zawng zawngte u, LALPA thu hi ngaithla rawh u;5c,Israel chu LALPA tana serh hran, a rah pung hmasa a ni, Amah ei raltu apiangin thiam loh an chang ang a, An chungah chhiatna a lo thleng ang, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.D,Kal la, Jerusalem beng hriatah au rawh, LALPA chuan heti hian a ti: I tleirawl laia i ngilneihzia te, Inhual laia mi hmangaihziate kha ka hre reng e; Tuk loh ram, thlalera mi zuizia kha.D ,Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a, heti hian a ti:~ w,An bei ang chia, mahse an hneh lo ang che: chhan chhuak tur chein i hnenah ka awm si a, tih hi LALPA thu chhuak a ni.) M,Ngai rawh, he mi niah hian ram pum pui te, Juda lal te, a hotu te, a puithiamte leh chumi rama mi lakah chuan khawpui kulh nei leh thir ban leh ngen bangah ka siam che hi.An bei ang chia, mahse an hneh lo ang che: chhan chhuak tur chein i hnenah ka awm si a, tih hi LALPA thu chhuak a ni.z o,Chuvangin puan veng la, tho la, thu ka pek zawng zawng che chu an hnenah va sawi rawh; an hmaah ka tizam ang che.) M,Mi kalsan a, pathian dangte hnenah rimtui an hal a, anmahni kut chhuak ngei an bia a; he'ng an suahsualna zawng zawng chungchanga ka thu relte chu ka puang ang.| s,Ngai teh, hmar lam lal ram hnam zawng zawng ka ko dawn si a, tih hi LALPA thu chhuak a ni; an lo kal ang a, Jerusalem kawngka luhnaah te, a vel kulh bang zawng zawng bulah te leh Juda khawpui zawng zawngahte an lalthutthleng an hung theuh ang. ,Tichuan, LALPA chuan ka hnenah heti hian a ti a: Rama cheng zawng zawngte chungah hmar lam ata thil tha lo a lo chhuak ang.0~ [, Tin, LALPA thu chu a vawi hnihnaah ka hnenah a lo thleng leh a, "Eng nge i hmuh?" tiin. Tin, kei chuan, "Bel so bawrh bawrh, a rawng hmar lam hawisan ka hmu," ka ti a.k} Q, Tin, LALPA chuan ka hnenah, "I hmu fuh hle mai: ka thu hlen turin ka inralring reng a ni," a ti a.| !, Chu lo pawh LALPA thu ka hnenah a lo thleng a, "Jeremia, eng nge i hmuh?" a ti a, Tin, kei chuan," Vai umkhal thing tang ka hmu," ka ti a.4{ c, En teh, hnamte leh lal ram chhungah te,Pawt chhuak tur te, thiat tur te, tichhe tur te, Paih thla tur te, siam tha tur leh din turin Hemi niah hian ka dah che ni," a ti a.~z w, Tichuan, LALPA chuan a han ban a, a ka a khawih a, tin, LALPA chuan ka hnenah, "Ngai rawh, i kaah ka thute ka dah ta,ly S,Anmahni avangin hlau suh la,Chhan chhuak tur chein i hnenah ka awm e, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.x /,LALPA erawh chuan ka hnenah heti hian a ti a: Ka naupang, ti suh, Ka tirhna che apiang hnenah i kal ang a, Thu ka pek che apiang i sawi tur a ni.dw C,Tin, kei chuan, "E, Lalpa PATHIAN, ngai teh, thu ka sawi thiam lo, ka naupang si," ka ti a.v -,Pum chhunga ka siam hma chein ka hria che a, Chhul ata i chauh hma pawhin ka serh hrang che a, Hnamte hnena zawlneiah ka ruat tawh a che," tiin.3u c,Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a;-t U,Juda lal, Josia fapa Jehoiakima lal lai pawhin a lo thleng a; Juda lal Josia fapa Zedekia kum sawm leh kum khatna tawp, Jerusalem sala hruai thla ngana thleng khan.rs _,Juda lal, Amona fapa Josia hun lai, a lal kum sawm leh pathumnaah chuan a hnenah LALPA thu a lo thleng a.Tr %,Benjamina rama Anathoth khuaa puithiamte zinga mi Hilkia fapa Jeremia thute;>qu"BTin, an kal chhuak thin ang a, ka laka bawhchhetute ruang chu an en ang: an lungte chu an thiin, an mei chu tihmihin a awm dawn si lo; mi zawng zawng tan thil tenawm tak an ni ang.xpi"BTin, heti hi a ni ang a, thla thar atanga thla thar dang thlengin, chawlhni atanga chawlhni dang thlengin mi zawng zawng ka hmaah chibai mi buk turin an lo kal zut zut ang, LALPA'n a ti.Tin, an kal chhuak thin ang a, ka laka bawhchhetute ruang chu an en ang: an lungte chu an thiin, an mei chu tihmihin a awm dawn si lo; mi zawng zawng tan thil tenawm tak an ni ang.o+"BVan tharte leh lei thar ka la siam tur chu ka hmaah a awm reng dawn angin, in thlahte leh in hming chu a awm reng bawk dawn a ni, LALPA'n a ti.cn?"BTin, chung zinga mi pawh chu puithiam atante leh Levia mi atante ka la ang, LALPA'n a ti.am;"BTichuan Israela thlahten an thilhlan chu bungbel thianghlim taka LALPA ina an rawn la lut thin ang hian, LALPA hnena thilhlan atan hnam tinreng zing ata in naute zawng zawng chu saker chungah te, tawlailirah te, zawnnaah te, sabengtung chungah te, sanghawngsei chungah te, Jerusalem ka tlang thianghlimah chuan an rawn hruai ang, LALPA'n a ti.jlM"BTin, an zingah chuan chhinchhiahna ka awmtu ang a, tichuan an zinga hremna pumpelh apiangte chu hnam tin hnenah - Tarsis te, Pul te, thal ngul kuaiho Lud hnenah te, Tubal leh Javan-ho hnenah te, thliarkar hla ta, ka hmingthan la hre ngai lo a, ka ropuina la hmu ngai loho hnenahte chuan - ka tir ang; tichuan hnam tin zingah ka ropuina thu an sawi ang..kU"BAm thiltihte leh an ngaihtuahte chu ka hre si a: hnam tinreng leh tawng tinreng ka hruai khawm hun a lo thleng dawn; tichuan an lo kal ang a, ka ropuina an hmu ang.+jO"BHuanahte inthawi tuma inzui dum dum tura intithianghlim leh inthianfai thinte, vawk sa leh thil tenawm leh chaichim sa eite chu an boral tlang ang, LALPA'n a ti.i)"BMeiin a ni, LALPA'n a ngaihtuah dawn ni, a khandaihin a ni, mi zawng zawng a ngaihtuah dawn ni: tichuan LALPA tihhlumte chu tam tak an ni ang.>hu"BNgai teh u, a thinur chu thinrimnaa hrithla tur leh, a zilhhauna chu meialhtea hritla turin, LALPA chu mei nen a lo kal dawn si a, a tawlailirte chu thawngaleivir ang mai a ni ang.fgE"BTin, chu chu in hmu ang a, in thinlung chu ahlim ang a, in ruhte pawh hlobet hring dup angin a duah hluah hluah ang: tichuan LALPA kut chu a chhiahhlawhte lamah a awm tih an hria ang a, a hmelmate chungah alungni lo ang.sf_"B Mi, a nuin a thlamuan angin ka thlamuan ang che u; tichuan Jerusalem-ah chuan thlamuanin in awm dawn nia..eU"B LALPA chuan heti hian a ti si, "Ngai teh u, remna chu luipui ang maiin a hnen thlengin ka luantir ang a, hnam tin ropuina chu luite a kuang liam dul dul ang maiin, a hnen thlengin ka luantir bawk ang, tichuan chu chu in hne ang; a hmathlak ang che u a, a mal chungah chuan a tumtir ang che u. d "B in hneka, thlamuanna hnuteahte chuan in tlai theihna'n leh, in hnek daka, a ropuina tam takah chuan in lawm theihna'n," tih hi.c"B Jerusalem hmangaihtu zawng zawngte u, Jerusalem chu hlimup u la, lawmpui rawh u: amah suntu zawng zawngte u, lawm avangin hlimpui rawh u:b"B Pian hun thlentir siin ka hrintir dawn lo em ni? LALPA'n a ti: kei hrintir thintu hian fa ka neihtir phal dan lo em ni? i Pathianin a ti.eaC"BChutiang chu tuin nge hre thei ngai? Chutiangte chu tuin nge hmu ngai? Ni khatah ram a piang thut dawn em ni? Vfawilhekhatah hnam hrinin a awm thut dawn em ni? Zion chuan nau a vei veleh a fate chu a hring ta pang si a.U`#"BAni chuan vei hman loin nau a nei a; na hre hman loinmipa naupang ahring a.t_a"BChu! Khawpuia sa mur mur thawm chu! Biak ina thawm a nih chu! A hmelmate thungrultu, LALPA thawm anih chu!s^_"BA thua khur thitne u, LALPA thu hi hre rawh u: "In unau, nangmahni hawtu leh ka hming avanga nangmahni hnawt chhuaktute chuan, 'In lawmna kan hmuh theihna'n LALPA chu tihropuiin aawm rawh se,' an ti a; nimahsela an zak tawh zawk ang.]3"Bka koh lai khan tuma'n mi chhan lo a, thu ka sawi lai kha, benga an hriat loh a, ka mit hmuha thil sual chu an tih zawk a, ka thil lawm loh zawng chu an thlan avangin kei pawhin anmahni bumna turte chu ka thlansak ang a, an hlauhzawngte chu an chungah ka thlentir ang," tiin."\="BBawngpa talhtu chu mihring thattu ang a ni a; beram nova inthawitu chu ui nghawng titliaktu ang a ni a; thilpek hlantu chu vawk thisen hlantu ang a ni a, beraw haltu chu milem malsawmtu ang a ni: a ni, anmahni kawng chu a thlang ta a, an thil tenawmahte chuan an rilru a lawm thi;b[="BHeng thil engkim hi ka kutin ka siam ani si a, chutichuan he'ng thil engkim hi a lo awm ta a ni, LALPA'n a ti: amaherawhchu mi, rethei taka awm, rilrua inchhir ngawih ngawih, ka thua khur thina lam hi ka en zawk ang.Z 1"BLALPA chuan heti hian a ti, "Van ka thutphah a ni a, lei ka ke nghahchhan a ni: in eng ang nge mi saksak ang: Khawii hmun nge ka chawlhna tur chu?vYe"AChinghnia leh beram no chu an tla dun tawh ang a, sakeibaknei chuan bawngpa angin buhpawl a ei tawh ang: vaivut chu rul chaw a ni ang. Ka tlang thianghlim reng rengah chuan an tina tawh lo ang a, an tichhe tawh hek lo ang, LALPA'n a ti.lXQ"ATin, heti hi a ni ang a, annin mi koh hma pawhin ka chhang ang a; thu an la sawi lai mek pawhin ka bengin ka hria ang.Chinghnia leh beram no chu an tla dun tawh ang a, sakeibaknei chuan bawngpa angin buhpawl a ei tawh ang: vaivut chu rul chaw a ni ang. Ka tlang thianghlim reng rengah chuan an tina tawh lo ang a, an tichhe tawh hek lo ang, LALPA'n a ti.#W?"AA thlawnin an thawk rim lo ang a, vanduaina mai turin fa an hring hek lo ang; LALPA malsawm mi thlahte an ni si a, an fate chu an hnenah an awm reng ang.vVe"AMidang awmna turin in an sa tawh lo ang a, mi dang eiah grep huan an siam tawh lo ang: thing dam chung nite ang hian ka mite dam chhung nite chu a awm dawn si a, ka mi thlante chu rei tak an thawh chhuah chungah chuan an lawm dawn a ni.uUc"ATin, inte an sa ang a, chungah chuan an awm reng bawk ang; grep huante an siam ang a, a rah an ei bawk ang.gTG"Achuta tanga chhuak chu nausen ni rei lo te dam an awm lo ang a, putar a dam chhung nite tlingtla lo an awm hek lo ang: naupang chu kum za mi niin a thi dawn si a, mi sual kum za chauh dam chu anchhe dawng an ni sawn a ni. ''~=}}=|o{{zoyyxww|wv(uuttDssurrcrqpoovnn0mllkkej{iiFhgg-ffezddczbRaX`__^N]]\C[ZZhYYX$WYVrVU'TTSRSR'QQ!POONNN_MMLKJJ0IIVHH0GGFuEE5DCBA@@k???!>T==G<<~;;T::Q99V88u77i66F55&43\3*22-1;0o//>.]--,i+**m))(''&%%N$S#""O! TjY  ZC2kl   g p /&/Il'AU}, LALPA chuan ka hnenah, He mite thatna tur hi dilsak suh.XT), LALPA chuan he mite chungchangah hian heti hian a ti: Vah bo hi an duh thin a, an ke pen an sumkar lo; Tichuan LALPA'n anni chu a pawm lo a, An khawlohna chu a hre reng tawh ang a, An sualte chu a hrem ang.8Si,Enga ti nge mi chi-ahg ang mai leh Pasaltha, chhandam thei si lo ang maia i awm le? Mahse nang chu, aw LALPA, kan zingah i la awm a, I hming kan pu a, min kalsan suh ang che. R,Aw nang Israelho nghahfak, mangan laia chhandamtu, Engati nge he ramah hian mikhual ang maia Zan khat riaka zin ang leka i awm le?Q,Kan khawlohna chuan min hek mah se, I hming vangin aw LALPA rawn thawk ang che; Kan tluknate a tam si a, I chungah ngei thil ka tisual a.P,Ram sabengtungte chu mual pawng charah an ding a, Lei thlak hlawiin an thaw hlawp hlawp a: Peh tur awm loh vangin an mit a thim rum rum.\O1,A ni, zukpui pawhin phulah no a hring a, A tlansan e, hnim hring a awm loh vangin.dNA,Lei lah a khi, ram puma ruah tui awm loh vangin. Leilettute chu an zam a, an lu an khuh a.M1,A mi thaten an chhiahhlawhte mi an chawitir a, Tuikhuah an pan a, tui an hmu lo. An tuibel ruakin an kir a; An zam a,a n hrilhai a, an lu an khuh.0L [,Khawkheng chungchang Jeremia hnena LALPA thu lo thleng chu: Juda chuan a sun a, a kulh kawngkate a ngui; Leiah an puan dur khumin an kun e, Jerusalem tap thawm a chho.LK, Tamlaka tlangah te i uirenate, i hur au thawmte, i inphalrai nasatzia te, Chung i thiltih tenawmte chu ka hmu ta. Aw Jerusalem, i chung a pik e! Tihthianghlim i nih hma chu eng chen nge ni dawn?-JS, Tichuan keimah ngeiin i fenfual chu I hmai khuh hialin ka hlimsak ang chia, I zahmawh a lang ang.Tamlaka tlangah te i uirenate, i hur au thawmte, i inphalrai nasatzia te, Chung i thiltih tenawmte chu ka hmu ta. Aw Jerusalem, i chung a pik e! Tihthianghlim i nih hma chu eng chen nge ni dawn?I, Hei hi i chanvo, i puala ka ruatsak che chu a ni, Mi theihnghilh a, dawt i rinchhan avangin, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.FH, Thlaler thliin buh si a len ang maiin Anmahni ka tidarh ang.(GI, Ethiopia mi hangin a vun a tidanglamin keitein a zia a thup thei em ni? Chuti a nih chuan nangni thil sual tih ching thinte pawhin Thil tha in tithei ang chu!F#, Eng vangin nge he'ng hi ka chungah a lo thlen? I ti rilru a nih chuan, i khawlohna avang a sin ni? I fenfual hlim a niha i saruak a lan ni.E, Nangma'n thiana i siamte kha i chunga an dah hun chuan Engtin nge i tih ang? Hmeichhe nau vei ang mai hian Na i ti hle dawn lo'm ni?{Do, In mit len u la en rawh u, hmar lam ata lo thawkte saw Beram rual i nei kha khawnge, I beram rual duhawm tak kha?|Cq, Chhim khawpuite chu a ping zo ve, tuma hawn rual lohin; Juda zawng zawng salah an tang, A pum puiin an tang zo ve.yBk, Lal leh a nu hnenah te chuan, Thu hniam rawh u, in lukhuumte a tla ta si, In lallukhum ropui ngei chu, ti rawh.1A[, Mahse in ngaihthlak loh chuan In chapona avangin fianrialah ka tap ka tap ang; Ka mittui pawh nasa takin a luang reng a, LALPA beram rual chu sala kaih an nih avangin.D@, LALPA in Pathian chu chawimawi u la, Thimna a thlentir hmaa thimhlim tlang chungahte in ke a phet hma hian, Eng in beisei lai takin thimah a chantir a, Thim chhah takah a siam dawn a ni.Z?-, Ngaithla u la, beng dawh rawh u; Chapo suh u, LALPA chuan thu a thlah tawh a ni.4>a, Anmahni chu ka insuttir ang a, pate an fate nen, tih hi LALPA thu chhuak a ni: anmahni ka tihboral lohna khawp zawngin anni chu ka khawngaihin ka zuahin ka lainat lo ang.U=#, Ti nangin an hnenah, LALPA chuan heti hian a ti: Ngai rawh u, he rama cheng zawng zawng, Davida thutthlenga thu lalte, puithiamte, zawlneite leh Jerusalema cheng zawng zawngte zuy ruihnain ka tikhat ang.g<G, Tin, het hu hi an hnenah i sawi tur a ni: LALPA Israel Pathian chuan heti hian a ti: Peng tinreng mai uainin a khat ang, tiin. Tin, annin i hnenah, Peng tinreng mai uainin a khat ang tih chu kan hre lo em ni? An ti ang a.z;m, Hrenpuan chu mi kawnga a bet reng ang hian Israeal chhungkaw pum pui leh Juda chhungkaw pum pui hi ka mite leh ka hmingthanna leh ka mawina leh ka ropuina an lo nih theihna'n ka hnena bet reng tura ka siam an ni si a; mahse an bengkhawn lo.B:}, He hnam sual, ka thute ngaithla duh lo a, anmahni rilru ngawltawt zai zuia pathian dangte rawng bawl leh be tura um zawktute hi he hrenpuan, eng atan maha tlaktlai lo ang hi an ni ang.z9m, LALPA chuan heti hian a ti: Hetiang bawk hian Juda chapopui leh Jerusalem chhuantawlawl chu ka tichhe dawn a ni.48c, Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a:D7, Tichuan Euphrates lui lamah chuan ka kal ta a, ka han hai a, hrenpuan chu ka thukrukna ata ka han phawrh chhuak a. Ngai teh, hrenpuan chu a lo mawih vek a; eng atan mah a tlaktlai ta lo. 6, tin, ni tam tak hnuah chuan LALPA'n ka hnenah, Tho la, Euphrates lui pan la, hrenpuan ka thukruktir che kha la chhuak rawh, a ti a.[5/, Tichuan LALPA thu mi pek angin ka kal a,Euphrates lui bulah chuan ka thukru ta a.w4g, Hrenpuan i lei, i hren kha la la, tho la, Euphrates lui pan la, chuta lung keh karah chuan thukru rawh, tiin.93m, Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo th leng leh a,G2, Tichuan LALPA thu ang zelin hren chu ka lei a, ka hreng ta a.`1 ;, LALPA chuan ka hnenah heti hian a ti a: Hrenpuan zai sin lei la, tihuh loin hreng rawh.0, Mahse an ngaihthlak loh chuan chu mi hnam chu a pawhin ka pawt chhuak ang a, ka tichhe zo ang," tih hi LALPA thu chhuak a ni.Y/+, Tin, heti hi a ni ang a, Baala hnena ka mite chhechham an zirtir ang bawk a, ka hming a, 'LALPA a nuna a nun chhung chu' tia chhechham an zir a, ka mite awm dan ngun taka an zir chuan ka mite zingah ka din ang.Mahse an ngaihthlak loh chuan chu mi hnam chu a pawhin ka pawt chhuak ang a, ka tichhe zo ang," tih hi LALPA thu chhuak a ni..5, Tin, heti hi a ni ang a, ka pawh chhuah hnuah anmahni ka khawngaih leh ang a, mi tin, roluah tur leh mi tin, ama ram ngeiah chuan ka rawn hruai ang.k-O, Ka mi Israelte hnena roluah tura ka pek khawih chhetu, ka thenawm sualte zawng zawng chungchangah chuan LALPA chuan hetiangin a ti: "Ngai rawh u, an ram ata ka pawt chhuak ang a, an zing ata Juda chhungte ka phawi chhuak ang.,#, Buh chi an tuh a, hling an seng a, An intihah hrep a, hlawkna awm si loin, LALPA thinur nasa tak avangin In rah chhuahte chu in zahpui ang.9+k, Thlalera tlang kawlh zawng zawngah te, Tichhetute an lo thleng ta a; Ram tawp lehlam atanga lehlam thlengin LALPA khandaih chuan a ei zo ta si a, Muanna nei reng an awm ta lo.w*g, Ram tiauah an siam ta a, A tiau a, ka hnenah a vui a ni, A ram pum pui a tiau a, Mahse tuma'n an ngaihsak lo.), Berampu tam takte chuan ka grep huan an tichhia a, Ka chan chu an rap bet a, Ka chanvo nuam tak mai chu Thlaler ram tiau an chantir ta.w(g, Ka roluah tur chu ka tan sahel ei sava tial a ni em ni? Ramsa zawng va khawm ula, Ei turin rawn hruai rawh u.s'_, Ka roluah tur chu ramhnuai sakeibaknei ang a lo ni ta, Ka lakah a rawl a chhuah a, Chuvangin ka hua a ni.o&W, Ka in-lo kalsanin ka roluah tur ka paih bo ta; Ka nunnain a ngaih taki chu, A hmelma hnenah ka pe ta.+%O, I unaute, i pa chhungkua ngeite chuan, Anni ngei chuan an bum tawh si chia; Anni chuan um chein ring takin an au chia, Thu tha tak sawi mahse awih reng reng suh.D$, Kea kal mite chu i tlansiakpuia, an tihchauh tawh che chuan, Engtin nge sakawrte i tlansiakpui theih ang? Muanna ramah him takin awm mah la, Jordan ram ngawah chuan engtin nge i tih ang?L#, Ram chuan eng chen nge a sun ang a, Ram pum pui thlaite chu an vuai ang? A chengate suahsualna avangin Ramsate chu an ral zo a, savate pawh; "Kan hun hnuhnung chu an hmu lo ang," an tih avangin.,"Q, Aw LALPA, kei erawh chu mi hria a, Mi hmu a, i lamah ka thinlung i fiah thin, Anni chu beram talh tur ang maiin hnuk chhuak la, An talhna ni tur chu ruat ang che.!, Anni chu i phun a, a ni, zung an kai ta a, An thang a, a ni, rah an chhuah ta: An hmuiah chuan i hnai a, An chhungrilah zawng i hla si.g  I, Aw LALPA, i hnenah ka phunnawi pawhin, Nang zawng i dik thin; Mahse ka vuina thu chu ka sawi tho dawn. Engati nge mi suaksualte kawng chu a hmuingil thin ni? Engati nge bumhmang tawh phawtte chu nuamsa taka an awm thin le?~u, thi bang reng an awm lo ang: Anathoth mite chungah chuan thil tha lo ka thlen dawn si a, an hremna kum tur ngei chu.ve, Ngai rawh u, anmahni ka hrem ang a, tlangvalte chu khandaihin an thi ang a, an fanute, an fapate chu tamin an thi ang a;thi bang reng an awm lo ang: Anathoth mite chungah chuan thil tha lo ka thlen dawn si a, an hremna kum tur ngei chu.*M, Chuvang chuan Sipaihote LALPA chuan Anathoth mi, i nuna zawngtu, "Kan kuta i thih lohna'n LALPA hmingin thu sawi suh," titute chungchangah chuan heti hian a ti:=s, Mahse, aw Sipaihote LALPA, dik taka rel thintu, Chhungril lam leh thinlung fiah thintu,An chunga i phuba lak chu mi hmuhtir ang che, Ka chungchang thu hi i hnenah ka kawltir si a.w, Kei erawh chu beram no nunnem tak, Talh tura hruai ang mai ka ni; Thing chu a rah chawpin, i tichhia ang u khai, Mi nung ram ata ani chu i tibo daih ang u, A hming reng reng hriat a nih lohna'n, Tia ka chunga an thil phiar chu ka lo hre daih lo.`9, LALPA chuan mi hriattir a, ka hre ta: Tichuan nang ngeiin an thiltihte mi kawhhmuh ta.hI, Sipaihote LALPA, nangmah phuntu che chuan, Israel chhungte leh Juda chhungte sualna, Baala hnena rimtui hhlana, mi tihthinrimna thil, anmahni tana an thawh chhuah chunga thil tha lo tur thu chu i chungah a puang chhuak ta., LALPA chuan i hmingah, Oliv thing hring, rah tha mawi pui, a ti chia, Ri huau huauin a chungah mei a chhem a, A zarte pawh a tliak zo ta.<q, Thil tenawm tak ti chungin, Ka duh tak chuan ka inah pual eng nge a neih? Thu intiamte leh sa serh chuan In chhiatna tur a pumpelhtir thei ang che u em ni? In chhuang thei em ni? , Chuvangin hengte hi tawngtaisak suh la, an tan dilna emaw aw emaw chhuah hek suh; an buai huna mi auh chu ka ngaithla dawn si lo a.,Q, Aw Juda, i pathiante chu i khawpui zat an ni si: thil zahthlak tak, Baala hnena rimtui halna tur maicham meuh pawh Jerusalem kawtthler zat ngawtin in lo din ta a.4a, Tin, Juda khawpuite leh Jerusalema chengte chuan pathian, an hnena rimtui an halna thinte chu an au vang a, mahse an buai hunah chuan chung chuan an chhanhim tawp lo ang.'G, Chuvangin LALPA chuan heti hian a ti: Ngai teh u, an chungah thil tha lo, an pumpelh tawp loh tur chu ka rawn thlen ang; mi au vang a,mahse ka chhang lo ang._7, An thlahtu, ka thu ngaithla duh lotute khawlohna lamah chuan an let leh a: pathian dangte rawng bawl turin an kal a: Israel chhungte leh Juda chhungte chuan an thlahtute hnena ka thuthlung siam chu an bawhchhe ta.`9, Tin, LALPA chuan ka hnenah, "Juda mite leh Jerusalema chengte zingah phiarrukna a awm.\1, Mahse an awih lo a, beng an dawh hek lo, mi tin, mahni thinlung sual ang zelin an awm ta zawk a. Chuvangin he'ng thuthlung thu, ti tura thu ka pek, an tih loh zawng hi an chungah ka rawn thlen ta a ni," a ti a., In thlahtute Aigupta ram ata ka hruai chhuah ni ata tun thlengin ka tawngka chhuak awih rawh u," tiin ka hriattir thin a.$A, I LALPA chuan ka hnenah, "Juda khawpuiahte leh Jerusalem khawlaiahte he'ng thu zawng zawng hi puang la, ;He thuthlung thute hi ngaithla u la, zawm rawh u.G , in thlahtute hnena khawzu leh hnute tuia luang ram chhechhama pek ka tiam kha ka hlen theihna'n vawiinah a awm ang hian, ti rawh," a ti a. Tin, kei chuan, "Amen, Aw LALPA" tiin ka chhang a.m S, chu chu in thlahtute, Aigupta ram, thir rawhtuina ata ka hruai chhuah nia, ka tawngka chhuak awih u la, thu ka pek zawng zawngte chu ti rawh u, tia ka thupek chu a ni: tichuan ka mite in ni ang a,, kei chu in Pathian ka ni ang: , Tin, nang chuan an hnenah, "LALPA Israel Pathian chuan heti hian a ti: He thuthlung thute ngaithla lotu chu anchhe dawngin awm rawh se:c ?, He thuthlung thute hi ngaithla u la, Juda mite leh Jerusalema chengte hnenah sawi rawh u:.  Y, Jeremia hnena LALPA thu lo thleng chu:7g, Awze mi, nang hre ngai lote chungah leh, I hming lam ngai lote chungah I thinurna hrithla ang che;Jakoba an ei zo a, A ni, an ei zo a, an ei ral a, A chenna ram an titiau a.  , Aw LALPA, mi thunun la, a tawk chauhin, Thinur loin, chutilochu mi tibo dah ang e.Awze mi, nang hre ngai lote chungah leh, I hming lam ngai lote chungah I thinurna hrithla ang che;Jakoba an ei zo a, A ni, an ei zo a, an ei ral a, A chenna ram an titiau a. , Aw LALPA, mihring awm dan chu, mahni thu mai a ni lo tih ka hre ta: Tungchhova kal mihringah hian, A pheikhai hruai tur a awm lo. , Ngai rawh u, thawm chu a lo thleng, hmar lam ata buaina ropui tak mai, Juda khawpuite titiauin, Sihal chenna hmuna chantir turin.w, Beram vengtute chu an mawl a, Lalpa rawn nachang an hre lo; Chuvang chuan an hmuingil lo, An beram rualte an darh zo./, Ka puan in a chhe ta, ka chat vek a, Ka hnen ata ka fate an chhuak a, an awm ta lo, Ka puan in zar tur an awm tawh lo, Ka puanzar tungding turte.}, Ka na avangin ka chung a pik e, Ka hliam a na a ni, Mahse, "Hei zet hi hrehawmna chu a ni, Ka tuar mai tur a ni," ka ti.y, LALPA chuan heti hian a ti a ni: Ngai rawh u, tunah rama chengte ka thing chhuak ang, An hriat thamin ka tihreawm ang.J , Aw nang, huala awm mek chuan, I puanthuah lei ata la khawm rawh., Jakoba chanvo zawng hetiang a ni lo. Thil zawng zawng bul a ni si; Israel hi a roluah hnam a ni a, A hming chu Sipaihote LALPA a ni.L~, Engmah lo mai an ni, bumna hna mai, An hremna hunah an bo mai ang.&}E, Mi tin an mawl a, hriatna an nei lo. Rangkachak chhertu pawhin a lem chher chu a zahpui a. A milim chhun chu dawt mai a ni si, Anmahniah thaw pawh a awm lo.|%, A aw a chhuah chuan, vanah tui a ri hum hum a. Kawlkil ata chhum a chhohtir a, Ruah surna'n kawl a phettir a, A robawm ata thli a tlehtir a.d{A, A thiltihtheihnain lei a siam a, A finnain khawvel a din a, A remhriatnain van a tiparh a.z+, An hnenah hetiang hian in ti tur a ni : Pathiante, lei leh van siamtu ni hlei lote chu lei ata an boral ang a, van hnuai atangin an bo vek ang.y, LALPA erawh chu Pathian tak a ni, Pathian nung chatuan Lal a ni e, A thinurin lei a nghing a, Hnamten a thinrimna an tuar lo.pxY, Taris ata tangkaraw chher an rawn la a, Upaz ata rangkachak pawh, Mi themthiam kut chhuak vek an ni e.Qw, Anni zawng mi mawl leh mi a an ni a, Milim zirtirna chu thing mai a ni.)vK, Aw hnamte lal, tuin nge tih lo ang che? Chu chu i phu reng si a. Hnamte mi fing zawng zawng zingah te, An ram reng reng zingah pawh, Nang ang reng an awm lo e.[u/, Aw LALPA, nang ang tumah an awm lo e, I ropui a, i hming chaknain a thang lian e.Ht , Leipuia sava hlauh tur mili mai an ni a. An tawng thei lo. Mahniin an kal theih loh avangin, Put sawn an ngai thin; Anni chu hlau suh u, Thil chhia an tithei lo a, thil tha an tithei hek lo.`s9, Tangkarua leh rangkachakin an chei a, A chet lohna'n thirkilhna leh tubohin an kilh a.sr_, Mite dante chu engmah lo mai a ni si a, Ramhnuaiah thing an kit a, Hreipuia mi themthiam kutin an chei a,kqO, LALPA chuan heti hian a ti: Hnamte awm dan zir suh la, Vana chhinchhiahnate vangin zam hek suh u;Lp , Aw, Israel chhungte u, in hnena LALPA thu sawi hi ngaithla rawh u,mRo, Aigupta te, Juda te, Edom te, Amon fate leh Moab-te leh thlalera cheng, baksam ziat kawnghote; hnam zawng zawng chu serhtanhote an ni si a, Israel chhungte zawng awng pawh thinlunga serhtan loh an ni.En, Ngai teh u, nite chu a lo thleng e, tih hi LALPA thu chhuak a ni, serhtan ni si, tan loh ang maite chu ka hrem ang;Aigupta te, Juda te, Edom te, Amon fate leh Moab-te leh thlalera cheng, baksam ziat kawnghote; hnam zawng zawng chu serhtanhote an ni si a, Israel chhungte zawng awng pawh thinlunga serhtan loh an ni.tma, A chhuang apiang erawh chuan hei hi chhuang rawh se, kei LALPA hi, ngilneihna te, reldikna te, f elna leia hmang thintu chu ka ni tih mi hriat a, a hriat thiamna chu; he'ng thilte hi ka lawmzawng a ni si, tih hi LALPA thu chhuak a ni.-lS, LALPA chuan heti hian a ti: Mi fing chuan a finna chhuang suh se la, mi chak chuan a chakna chhuang hek suh se la, mi hausa chuan a sum leh pai chhuang hek suh se.)kK, LALPA thu chhuak chuan heti hian a ti:"Mi ruangte chu tamlakah ekdur angin an tlu ang a, Buh sengtu buh hmaih ang maiin; Tuma'n an khawm tawh lo ang," ti rawh.j, Kan tukverhahte thihna lawn lutin Kan lal inahte a lut tawh si a; Pawn atangin naupang tibo tur leh, Khawlai ata tlangval tibo turin.'iG, Aw nangni hmeichhiate u, LALPA thu chu ngaithla u la, A kam chhuak thu in bengah lut se la, In fanute tah zirtir u la, Mi tinin a thenawmnu hnenah sunna hla.!h;, Zion ata tap thawm hriat a ni si a, Kan chhiat nasatzia tak chu: Kan hrilhhai em em a, Kan ram kan kalsan avang leh, Kan chennate an paihthlak avangin.lgQ, Lo hmanhmawh se la, min rawn tah khum teh se. Ka mittui a luan a, kan mitahte tui a puh theihna'n. f9, Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: Ngaihtuah u la, hmeichhia tap mite lo kal turin ko rawh u, Hmeichhe themthiamte chu lo kal turin ko bawk rawh u.e , Hnam, anmahni leh an thlahtute pawhin an hriat ngai lohte zingah ka tidarh ang: ka tihboral vek hma chu khandaih ka umtir ang.d!, Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti: Ngai teh u, anni, he'ng mite ngei hi saiin ka hrai ang a, tui kha ka intir bawk ang._c7, an thinlung khauh zawm a, an thlahtuten an zirtir Baalate chu an um tak zawk avangin;sb_, Tin, LALPA chuan, Ka dan, an h maa ka dah, an kalsan a, ka tawngka chhuak an awih lo a, an zawm hek lo a,Ba}, Hei hi hre thiam turin mi fing chu tu nge ni? Puang tura LALPA thu sawi lo dawngtu chu tu nge ni? Eng vangin nge ram chu a chhiat zawh a, tuma kal lohna tura thlaler anga a kan tak ni?`#, Tin, Jerusalem chu thil chhe awm khawm maiah ka siam dawn, Sihalte chenna hmun a ni ang; Juda khawpuite chu chengtu awm loin ka titiau ang.y_k, Tlangte tan ka tap ang a, ka chiau vawng vawng ang, Thlaler hlobet hmunte ka sun ang a, Tuma kal tawhlohna tura a kan zawh tak avangin, Ran thawm miten an hre tawh lo ang a, Chungleng savate leh ramsate pawh an tlanchhia a, an kal bo tawh.^ , Heng thil tihte avang hian ka hrem lo ang em ni? Tih hi LALPA thu chhuak a ni: Hanm hetiang lakah hian phuba ka la lo ang maw?]', An lei chu thihna thal a ni a, bum thu a sawi thin, Miin kain a thenawm hnenah rem thu sawi mah se, A thinlungah amah chu a chang khiau thin."\=, Chuvangin sipaihote LALPA'n heti hian a ti: Ngai teh u, anni chu ka titui ang a, ka fiah ang: Ka mi, ka fanu avang chuan eng dang nge ka tih tak ang le?f[E, Bumhmang zingah i cheng a, An bumna avangin kei mi hre duh lo, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.Zy, Mahni thenawm theuh an bum ang, Thudik lah an sawi lo ang; An lei dawtsawi an zirtir a, Khawlohna thawkin an hah thin. Y , Mahni thenawm lakah fimkhur theuh u la, In unaute reng ring suh u; Unaute chu bumhmang an ni si; =henawmte pawh rel hmang an ni.*XM, An lei chu thal ngul angin dawtah an hmang a, Ramah an thang lian, thutakah thang loin, Sual lamah an thang zel a,kei mi hre lo in,Tih hi LALPA thu chhuak a ni.W, Thlalerah khualbuk nei thei i la aw! Ka mita kalsanin, awm bosan teh i la; Uire hmang mi an ni vek si a, Bumhmang awm khawm mai an ni.sV a, Ka lu hi tui ni se, ka mit hi mittui hnar ni teh se aw! Ka mi, ka fanu thlahte tan chhun zanin ka tap tur; U ,Gilead-ah thinghnai damdawi a awm lawm ni le? Chutah chuan tidamtu a awm na nge? Engati nge ka mite, ka fanu a hrisel theih loh?VT%,Ka mite ka fanu natnaah chuan ka a ve si, Ka sun a, thlaphannain mi vuan ta.Gilead-ah thinghnai damdawi a awm lawm ni le? Chutah chuan tidamtu a awm na nge? Engati nge ka mite, ka fanu a hrisel theih loh?LS,Buh seng hun a liam ta, Nipui a tawp ta, chhandamin kan la awm lo.HR ,Ngai teh u, ram hla tak ata, Ka fanu ka mite tap thawm chu, Zionah chuan LALPA a awm lawm ni; A chhngah a LAL a awm na nge? A milim siam chawpte leh hnam milemtein, Engahnge mi tihthinur ni?hQI,Aw lungngaihnaah hian inthlamuan thei tak i la aw! Chhungrilah chuan ka thinlung a chau zo ta.P',Ngai teh u, in zingah rulpui ka tir ang a, Rul tur nei, khawi ngam rual lohte chu: Chung chuan a chu ang che u, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.WO',An sakawr hnar tum ri chu Dan atangin hriat a ni a, An sakawr chak hram thawmah chuan ram pumpui chu a khur a, An lo thleng a, a chhunga awm zawng zawng, An ei zo vek ta, khawpui leh a chhunga chengte nen.kNO,Muanna kan zawng a, thatna engmah a lo thleng lo, Tihdamna hun tur pawh, ngai teh thlaphanna mai.bM=,Engatinge kan la thut reng le? Pung khawm u la, khawpui kulh neiahte lut u la, Chut ah chuan i boral dial ang u; LALPA chunga kan sual tak avangin; LALPA kan pathian chuan tur tui min intirin, Boralnaah min dah a ni.FL, Anmahni ka tiboral vek ang, Tih hi LALPA thu chhuak a ni: Grep hruite a rah lo vang a, Theipui kungte a rah hek lo ang; A hnah pawh a vuai ang a, Anmahni chim botu turte ka ruat tawh a ni.\K1, Thil tenawm an tih hi an zak em le? Hnai lo e, an zak hauh lo a, an hmel pawh a sen hek lo. Chuvangin tlute zingah an tlu ve ang a, Anmahni hrem hunah chuan paihthlakin an awm ang, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.vJe, Ka fanu, ka mite hliam chu ngaih sam takin, "A tha a lawm, a tha alawm" tiin an thawi a, A tha hauh si lo a.dIA, Chuvangin an nuuite chu mi dangte hnenah ka pe ang a, An lote paw a la neitu turte hnenah; Mi tin, a te ber atanga a ropui ber thlengin Awh hmang an ni a. Zawlnei atanga puithiam thleng pawhin Mi tinin bum an hmang si. H , Mi fingte chu an zakin an zam ang a, Manin an awm ang; Ngai teh u LALPA thu chu an paih thla a, Anmahniah eng finna nge awm le?G3,Engtin nge, Mi fing kan ni, LALPA dan kan hnenah a awm, in tih ni? Ngai teh u, lehkha ziak tute kawlawm dawthei chuan, Dawtah an chantir zawk a ni.&FE,A ni, vana vacha chuan a hunbite a hria a, Thuro te, Vamur te, kanghlaite chu a hun takah an lo thleng thin a. Ka mite erawh chuan LALPA thu ruat an hre lo.SE,Ka beng chhiin ka ngaithla a, Tuma'n thudik an sawi lo, Tuma'n, eng nge ka tih tak? Tiin an suahsualna an sim hek lo; Mi tinin mahni kawng an hawi ta theuh a, Indo hmuna sakawr lim buan buan ang maiin.Dy,Engatinge he Jerusalem mite hi, Kumkhuaa hnungtawlh tura an tawlh thluk tak le? Bumna an vuan tlat, kir leh an duh lo.)CK,Chu lo pawh chu an hnenah heti hian i sawi tur a ni: LALPA chuan heti hian a ti: Mi an tlukin an tho leh lo ang em ni? Mi a pen boin a lo kir leh lo ang em ni?/BW,He mi chhungkaw sual tak la awm chhun zawg zawng, ka hnawh darhna hmuna la chambangte chuan nun aiin thih an thlang zawk ang, tih hi sipaihote LALPA thu chhuak a ni.mAS,ni te, thla te, vana awm zawng zawng, an hmangaih a, rawng an bawl a, an u a, an zawn a, chibai an bukate hmaah chuan an pho chhuak ang: lak khawm an ni tawh lo vang a, phum an ni hek lo ang; lei chunga ekdur mai tur an ni ang.:@ o,Chumi hunah chuan, tih hi LALPA thu chhuak a ni: Juda lalho ruh te, a hotute ruh te, puithiamho ruh te zawlneiho ruh te, Jerusalema chengho ruhte an thlan ata an la chhuak ang ; ?9,"Tin, Juda khawpuiahte leh Jerusalem khawlaiahte chuan hlim thawmte leh lawm rite, moneitu awte, mo awte pawh ka tireh ang: a ram chu a tiau dawn si a.u>c,!Mite ruang chu chungleng savate leh ramsate chaw a ni ang: tuma'n an hnawt bo lo ang.Tin, Juda khawpuiahte leh Jerusalem khawlaiahte chuan hlim thawmte leh lawm rite, moneitu awte, mo awte pawh ka tireh ang: a ram chu a tiau dawn si a.#=?, chuvangin ngai teh u, nite chu a lo thleng danw, tih hi LALPA thu chhuak a ni: chu ruam chu," Tophet" vuah a ni tawh lo ang a, "Ben Hinom ruam," vauh a ni hek lo ang; "Insamna ruam" vuah a ni tawh zawk ang: Tophet-ah chuan an phum ang a, phumna turhmun dang a awm tawh loh avangin.<5,An fanute, an fapate hal turin Ben-Hinom ruamah chuan Tophet bawlhmunte an siam a; chung chu ka thupek a ni lo a, ka rilruah pawh a lut ngai hek lo.&;E,Juda fae chuan ka mithmuhah thil sual an ti si a, tih hi LALPA thu chhuak a ni: ka hming vuah inah chuan tibawlhhlawh turin an thil tenawmte chu an tdah ta.-:S,I sam tan la, paih bo la, hmun sang kawlhahte tap chhuak rawh; LALPA'n a thinurna dawngtu chhuanhote chu paihthlain a hnuchhawn chu paihthlain a hnuchhawn ta si a.97,An hnenah, "He hnam hi LALPA an Pathian aw ngaithla lo a, thununna dawng lo hnam an nih hi," i ti ang a: thudik a boral a, an ka ata paih bo a ni ta. 8,Tin, he'ng thu zawng zawngte hi an hnenah i sawi tur a ni: mahse an ngaithla lo vang che; anmahni ko ang a, an chhang lo ang che.{7o,Mahse mi ngaithla chuang lo a, beng an dawh hek lo: an rilru an tikhau a, an thlahtute ai chuan an sual ta awk a.*6M,In thlahtute Aigupta ram ata an chhuah si atanga vawiin ni thleng hian ka rawngbawltu, zawlnei zawng zawngte zing tak taka thoin in hnenah ka tir ni tin thin a.$5A,Mahse an ngaithla lo a, beng an dawh hek lo: an thinlung sual chhuchhetin anmahni thu thuin an awm ta zawk a, hma lam pan aiin an hnungtawlh ta zawk a ni.<4q,Ka aw ngaithla u la, in Pathian ka ni ang a, nangni pawh ka mite in ni ang; in that theihna turin in awm dan tur ka hrilh zawng anwg che u zawm rawh u," tiin thu ka pe zawk a ni.)3K,halral thilhlante emaw inthawinate emaw chungchangah chuan in thlahtute hnenah thu ka sawi lo a, Aigupta ram ata ka hruai chauh lai pawh khan thu ka pe hek lo:2},Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti: In inthawinaahte chuan halral inthawinate belh u la, sa ei rawh u.e1C,Chuvangin Lalpa, Lalpa PATHIAN chuan heti hian a ti: Ngai teh u, he hmun chungah te, mi leh sa chungah te, rama thing leh lei rah rah chungah te ka thinrimna leh thinurna chu ka hrithla ang ; a kang ang a, a mit lo ang.r0],Keimah em ni mi tihthinrim? Tih hi LALPA thu chhuak a ni: anmahni zahna turin anmahni a ni zawk lo'm ni?F/,Naupangten thing an fawm a, an paten mei an chhem a, hmeichhiaten van lalnu hnena hlan tur chhang an hmet a, pathian dangte tan in tur thilhlan an hung chhuak a, mi tihthinrimna mai turin.S.,Juda khawpuiahte leh Jerusalem kawtlaiahte an thiltih chu i hmu lo em ni?-,Chuvangin, he'ng mite tan hian tawngtai suh la, au chhuakin tawngtai suh la, ka hnenah dilsak hek suh: ka ngaithla dawn si lo che a.,/,In unau zawng zawng, Ephraim chi pum pui meuh pawh ka paih chhuak ang khan ka mithmuh ata ka paih chhuak ang che u, tih hi LALPA thu chhuak a ni.+,Silo chunga ka tih ang khan he in, ka hming vuah, angmahni leh in thlahtute hnena ka hmun pek, in rin thin chungah hian ka ti dawn a ni.**M, Tunah hian he'ng thil zawng zawngte in tih a, zing tak taka thova in hnena thu ka sawi lo sawite hi in ngaihthlak loh a, ka lam che ua, in chhan loh avang hian.), Atira ka hming ka chentirna, ka hmun Silo-ah chuan kal teh u, ka mi Israel suahsualna avanga ka thiltih chu va en rawh u.(7, He in, ka hming ngei hi vuah hi, in mithmuhah suamhmangte puk ang em ni? Ngai teh u,kei, keimah ngei hian ka hmu alawm, tih hi LALPA thu chhuak a ni.r'], tin, he in, keima hming ngei vuahah hian ka hmaah lo dingin, he'ng thil tenawm zawng zawngte hi ti zel chungin, "Chhan chhuah ka ni ta," in ti dawn em ni? Ngai teh u, kei, keimah ngei hian ka hmu alawm, tih hi LALPA thu chhuak a ni.|&q, Rukruin, tualthatin, uirein, dawta chhia chhamin Baal hnenah rimtui halin, pathian dang, in rhait ngai lohte umin,F%,Ngai rawh u, dat thu, sawtna awm hlei lo chu in ring zawk a.]$3,he ram hmasang ata in thlahtute hnena ka pekah hian kumkhuain ka chentir ang che u.,#Q,hnam dang mite, pa nei lo te, hmeithaite in hnehchhiah loh a, he hmunah hian mi fel thisen in chhuah loh a, in that lohna tura pathian dangte in um hek loh chuan,q"[,In awm dan leh in thiltihte chu in siam that tak meuh a, m leh a thenawm kara thu dik taka in relsak a.V!%,Hei hi LALPA in, LALPA in, LALPA in a nih hi,' tih dawt thute hi ring suh u. },Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: In awm dan leh in thiltihte chu siam tha ula, he hmunah hian ka chentir ang che u.D,LALPA in kawngkaah chuan ding la, chutah chuan he thu hi puang la, heti hian ti rawh: 'Nangni Juda mi zawng zawng, LALPA be tura he'ng kawngkaa lutte chuan LALPA thu hi ngaithla rawh u.'7 k,LALPA hnen ata Jeremia hnena thu lo thleng chu:U#,Mite chuan tangkaraw ek chhia an vuah ang, LALPA'n anmahni a hnawl avangin.Z-,Pumin a chhem huau huau a, Meiah chuan suan chu a tuiral a, Tihthianghlim tumna chu a thlawn mai a ni, Mi sualte paih bo an ni si lo.Mite chuan tangkaraw ek chhia an vuah ang, LALPA'n anmahni a hnawl avangin.q[,An zain helhmang, luhlul tak, Sawichhiat hmanga vak vel, Dar leh thir ang an ni a, Chhe takin an che a.gG,Ka mite zingah chhintu-ah leh fiantu-ah ka siam chia, An awm dan i hriat a, i fiah theihna'n.!;,Aw, ka mi, ka fanu, saiip puan feng la, Vut zingah tal rawh; Fapa mal sun angin sun la, tap vak vak teh, Tichhetu kan chungah a lo thleng thut dawn si.w,Ramah kal chhuak suh u la, Kalkawngah pawh kal hek suh u, Tah chuan hmelma khandaih a awm si a, Kil tinah ral a ti e.nU,An thangva kan hria a, kan kutte a zawi zo ta, Na chuan min man ta, Hmeichhe nau vei na ang mai chu.hI,Thal ngul leh fei an keng a, Nunrawng tak, zahngaihna reng reng nei lo an ni, An thawm chu tuipui ri hum hum ang a ni a; Sakawr chungahte an chuang a, Mi tin, raltu mi anga inthuamin, Aw, Zion fanu, an rawn bei dawn a che.!,Tin, LALPA chuan heti hian a ti: Ngai rawh u, hmar lam ram ata mite an lo kal e, Lei hmun tap ata hnam ropui tak mai an lo thawk chhuak e.1[,Chuvangin LALPA'n heti hian a ti, Heng mite hnenah hian tluknate ka dah ang a, Tah chuan pate chu an fapate nen an tlu za ang a, Thenawm leh a thian pawh an boral ang.,Q,Eng atan nge Seba ata beraw te, Ram hla tak ata fute ka hnen a lo thlen thin le? In halral inthawinate lawm tlak a ni lo a, In inthawinate chuan mi tilawm hek lo.I ,Aw, leilung, ngaithla rawh, Ngai teh, he mite chungah hian chhiatna ka rawn thlen dawn: An ngaihtuahna rahte ngei chu; Ka thute an ngaihthlak loh avangin; Ka dante lah chu an paih thla der a.nU,Chuvangin, aw, hnamte u, ngaithla u la, Aw, pungkhawmhote u, an chunga lo thleng tur chu hre rawh u.  ,Tin, in tan ralvengtute ka ruat a, "Tawtawrawt ri chu ngaithla rawh u," tiin: Anni erawh chuan, "Kan ngaithla lo ang," an ti a.eC,LALPA chuan heti hian a ti: Kalkawngahte ding u la, en rawh u, Kawng tha awmna kawng hlunte chu zawt rawh u, Tah chuan kal u la, I thlarau tan chawlohna in hmu ang; Anni erawh chuan, "tah chuan kan kal lo ang," an ti a.T!,Thil tenawm an tih pawhin an zak em ni? Hnai lo e, an zak tawp lo a, an hmai pawh a sen hek lo: Chuvangin tlute zingah chuan an tlu ve ang: Anni ka hrem hunah chuan paihthlakin an awm ang. LALPA'n a ti. z=~i}e|{zzy/wauut-srruqq.ponnImm|llkjjj9i&ggg\ffwedd0cc;bva}``T_a^]],\[ZYY==S<;:b988y7|65443g221l0/.-,, +*3)u(x''.&I%j$t##F""j! 0[v:&{{W9O T  s s_g<zt c,Ka ran tlatna hmuan beram tiborala tidarhtuho berampute chu an chung a pik e, tih hi LALPA thu chhuak a ni.,LALPA chuan heti hian a ti, He mi hi fa nei lo, A dam chhunga hlawhtling lo tur mi a ni, A thlahte tumah hlawhtlinga, Davida thutphah chunga thu tur leh Davida thutphah chunga thu tur leh Judai rama rorel leh tur an awm dawn si lo, Tiin ziak rawh u.=s,Aw, leilung, leilung, leilung, LALPA thu hi ngaithla rawh,LALPA chuan heti hian a ti, He mi hi fa nei lo, A dam chhunga hlawhtling lo tur mi a ni, A thlahte tumah hlawhtlinga, Davida thutphah chunga thu tur leh Davida thutphah chunga thu tur leh Judai rama rorel leh tur an awm dawn si lo, Tiin ziak rawh u.O,He Konia hi bel keh sawm, hmusitawm a ni lo'm ni? Bel a chhunga duhzawng awm lohan chu a ni lo'm ni? Engah nge amah leh a thlahte chu theh chhuah a Ram an hriat ngai loah chuan paih chhuaha an awm?S,An rilrua kir leh an chak em emna ramah chuan an kir leh tawh hek lo ang.wg,I pianna ni lo ram dangah nang leh i nu a hringtu che hi ka paih chhuak ang che u a, chutah chuan in thi ang.yk,Tin, thah tura zawngtu che kutah, Babulon lal Nebukadnezzara kutah leh Kaldaiho kutah ngei chuan ka pe ang che.3_,A nuna ka nun chhung chu, tih hi LALPA thu chhuak a ni; Juda lal Konia, Jehoiakima fapa chu ka kut ding lama nemna zungbun ni mah la. Chuta ta chu ka phawi ngei ang che."=,Aw Lebanon tlanga cheng, Sidar thing zinga bu khuartu, Natna i chunga a lo thlena i han khawngaihthlak turzia mai chu! Hmeichhe nau vei na ang mai hian.0Y,Thliin i berampute zawng zawng a chawm ang a, I hmangaihtute salah an tang a, Nang pawh i sualna zawng zawng avangin, Mualpho tak leh mangang takin i la awm ngei ang.!~;,I hlawhtlinin i hnenah thu ka sawi a, nang lah chuan ka ngaithla lo ang, i ti a, Ka aw-ka i ngaihthlak loh hi I tleirawl atangin hei hi i awm dan a ni.}{,Lebanon-ah chho la, au rawh. Basan-ah i aw chhuah la, Abarim atangin au rawh. I hmangaihtu zawng anwg an boral ta si a.[|/,Jerusalem kulh pawn lama theh chhuaha, paihin, Sabengtung phuma phumin a awm ang.h{I,Chuvang chuan Judate lal Jehoiakima, Josia fapa chung thu chu LALPA chuan heti hian a sawi a: Aw ka unaupa, tiin emaw, Aw ka farnu, tiin emaw An tah lo ang a, Aw LALPA, tiin emaw, Aw ropui ber, tiin emaw An sun hek lo ang.z,Nimahsela i duhamna atan te, Mi thiam thisen chhuahna'n te, Hnehchhiahna'n leh pawngnekna'n chauh I mit leh i rilru a ni.y,Mi rethei leh tlachhamte chu a relsak a, Chu chu a tha a ni. Hei hi mi hriat dan tur chu a ni lo em ni? Tih hi LALPA thu chhuak a ni.x!,Sidar thinga rual i khum avangin, Lalah i inngai maw? I pa khan a eiin a in a, Dik takin ro a rel a ni lo em ni? Chu chu a tan a tha a ni./wW,In ropui tak ka insak ang a, Pindan chungnung zau takte neiin, Tukverhte ka hawng ang a, Sidar thingin ka thuah chhuak ang a, Rawng sen ka hnawih ang titu chung chu,v, Fel lohnaa in sa a, Dik lohnaa a pindan chungnungte siamtu, Athlawna mahni thenawmte tha chhawr a, Hlawh pe duh lotu chung chu a pik e;au;, Sala an hruaina hmunah, chutah ngei chuan a thi ang a, he ram hi a hmu leh tawh lo ang.+tO, Juda lal Salluma, Josia fapa, a pa Josia aia roreltu, he hmun ata kal chhuak ta chungchang thu chu LALPA'n heti hian a sawi: Hetah hian a lo kir leh tawh lo ang..sU, Thi ta chutah suh u la, sun hek suh u; Kal bo taa erawh chu nasa takin tah rawh u, A lo kir leh dawn tawh si lo a, A pianna ram hi a hmuh leh dawn tawh loh avangin.r}, An Pathian, LALPA thuthlung chu an hawisan a, pathian dangte an biak a, an rawng an bawl avang a ni, tiin an chhang ang.Aq{,Tin, hnam dang tam takten he khawpui hi an pal tlang ang a, mi tinin mahni thenamwte hnenah LALPA chuan he khawpui ropui tak hi eng vanga heti taka ti ta nge maw ni chu le? An ti ang.p{,Nangmah tiboral turte, hriamhrei nei theuhin, Ka buatsaih ang a; I sidar thing thlante an kir ang a, Meiah an tuah ang.Mo,LALPA chuan Juda lal chhungkaw chungchang thu hetiangin a sawi a: Nang chu ka tan Gilead ang, Lebanon tlang chhip ang i ni; Mahsela thlaler ka chantir ang chia, uahtu awm lo khawpui ang mai hian.n+,Amaherawhchu he'ng thute hi in ngaihthlak loh chuan he in hi a ram ang tiin, mahni inchhalin chhia ka chham a ni, tih hi LALPA thu chhuak a ni.Lm,He thu hi zaw ngei ni u la chuan, Davida thutphah chungah lalte chu tawlailirte leh sakawrte chunga chuangin, anmahni leh an thuihruaite leh an mite chu he in kawngkharahte hian an lut ngei ang.l,LALPA chuan heti hian a ti: Dik tak leh fal takin rorel u la; tiduhdahtu kut ata rawk tuara chu chhan chhuak u la: tin, mikhual te, pa nei lote leh hmeithai chungahte dik lohna emaw pawngnekna emaw ching suh u; he hmunah hian mi thiam thisen pawh chhuah hek suh u.k+,Aw Juda lal, Davida thutphah chunga thu, nang leh i thuihhruaite leh i mi he'ng kawngkhara lutte nen hian, LALPA thu hi ngaithla rawh u, ti la:Uj %,LALPA chuan heti hian a ti: Juda lal inah zu kal la, he thu hi zu sawi rawh."i=,In thiltih rah ang zelin ka hrem ang che u a, A ram ngawah chuan mei ka chhuak ang a, A vel zawng zawng chu a kang ral ang, LALPA thu chhuak chuan a ti.Gh, Ngai teh u, ruam zawla chengte u, Nangni ruam zawl lungpuia chenga, Tute nge kan awmnaah lo lut ang? Titute u, Ka khing dawn che u a ni, LALPA thu chhuak chuan a ti.In thiltih rah ang zelin ka hrem ang che u a, A ram ngawah chuan mei ka chhuak ang a, A vel zawng zawng chu a kang ral ang, LALPA thu chhuak chuan a ti.g, Aw Davida chhungte u! LALPA chuan heti hian a ti: Zingah chuan ro dik takin rel ula, Tiduhdahtu kut ata, rawk tuara chu chhan chhuak u la, Chutilochu ka thinurna mei angin a chhuak ang a, Tuma thelh rual lohin a kang ang e, In thilsual tih avang hian.Qf, Juda lal chhungte chungchang thuah chuan; LALPA thu hi ngaithla rawh u,'eG, He khawpui thatna tur ni lo, a chhiatna tur ka tum tlat tawh a ni; Babulon lal kutah pek a ni ang a, ani chuan meiin a hal ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.Dd, He khawpui chhunga awm chu khandaihin emaw, tamin emaw, hriin emaw an thi ang;Kaldai a hualtu che u hnena chhuaka inpete erawh chu an nung ang, an nunna chu indona lawmman atan a ni ang.c-,Tin, he'ng mipuite hnenah hian heti hian va sawi rawh; LALPA chuan heti hian a ti: Ngai rawh u, thihna kawng leh nunna kawng ka dahsak che u hi.bb=,Chumi hnuah chuan, LALPA thu chhuak chuan a ti, lal zedekia leh a thuihruaite leh midang he khuaa hri leh khandaih leh tama thi lo te chu Babulon lal Nebukadnezzara kutah leh an hmelmate kutah leh anmahni thah tumtute kutah chuan ka pe ang. Khandaih hriamin a that ang a, a khawngaih hauh lo ang a, a zuah hek o ang a, a lainat bawk hek lo ang.Wa',Hemi khuaa cheng mihringte leh rante hi ka tihlum ang a, hripuiin an thi ang.v`e,Keimah ngei pawhin thinrim leh lungni lo tak leh thinur takin ban pharin ban tha chak hmangin ka do ang che.`_9,Israelte Pathian, LALPA chuan heti hian a ti: Ngai rawh, Babulon lal leh Kaldai mi, kulh pawna hualtu che i dona ralthuam hriamhrei chu ka tikir dawn a ni; tin, he khawpui chhungah hian anni chu ka hruai khawm ang.W^',Tin, Jeremia chuan an hnenah, "Zedakia hnenah chuan hetiangin va sawi rawh u:],Babulon lal, Nebukadnezzara chuan min do ta si a, LALPA chuan a thiltih ropui tak a tih thin ang khan min pui duh mialin, a kirtir leh mai law maw tih LALPA min lo zawhsak teh se, tia sawi turin, chuta Jeremia hnena LALPA thu lo thleng chu hei hi a ni.k\ Q,Lal Zedekian Malkiza fapa Pasura leh Maaseia fapa puithiam Zephania te chu Jeremia hnenah a tir a,[ ,Engah khe nge chhul ata ka lo chhuah le, Thawkrim leh lungngaia awm tura Mualpho reng renga ka dam chhung nite hmang tur hian?Z,Chhul chhunga mi tihhlum loh avang khan; Chu ti nise, ka nu chu ka thlan ni mai tur a, A chhul chuan mi pai kum khua mai tur .Engah khe nge chhul ata ka lo chhuah le, Thawkrim leh lungngaia awm tura Mualpho reng renga ka dam chhung nite hmang tur hian?Y3,Chu mi chu, LALPA'n khawngaih hlek loa A tihram khuate angin awm rawh se. Zing lamah chuan an thawm hria se la, Chhun a lo nih chuan ralkhel thawm;lXQ,Ka pa hnena, "Fapa i nei ta e" Tih thu rawn thlena, Rawn tilawmtu chu An chhe dawngin awm rawh se.hWI,Ka pian chhuah ni chu anchhe dawngin awm rawh se. Ka nuin mi hrin ni chu malsawmin awm suh se.{Vo, LALPA hnenah chuan hla sa u la, LALPA chu fak rawh u; Thilsual titute kut ata tanpui ngaite nunna chu a hum si a.*UM, Aw, Sipaihote LALPA, mi felte fiahtu, Thinlung leh rilru hmutlang thintu, An chunga i phuba lak chu mi hmuhtir teh, Ka chungchang thu hi ka kawltir ta si che a.qT[, Mahse LALPA chu mi huaisen hlauhawm tak angin ka hnenah a awm a, Mi tiduhdahtute chu an tlu ang a, mi hneh lo ang. Mualpho takin an awm ang a, an hlawhtlin dawn loh avangin, An kumkhaw hmingchhiatna chu theihnghlilhin a awm lo ang.ZS-, Mi tam takte phunru ka hria, Kil tinah hlauhawm a awm, "Hek u la, i hek tlang ang u," tiin. Ka thenrual ka tluk chang rengtute chuan "Bumin a awm ang a, kan hneh ang, A chungah kan phuba kan la ang," an ti a.`R9, Ani chu ka lam lo ang a, A hmingin tu ka sawi tawh hek lo ang," ti mah i la, Ka ruh chhunga mei kang inkhung ta ang mai hian Ka thinlung chhungah chuan a awm si thin, Ka pai hle hle zo lo a, ka chelh ngang lo a ni.!Q;,Thu ka sawi apiangin, ka au chhuak a, 'Inpawngnekna leh inramna,' tiin ka au a; LALPA thu chu ka tan chuan, nilenga dem leh hmuhsit hlawhna chauh a ni.P7,Aw LALPA, nangin mi lo bum a, bumin ka awmta a nih hi, Nang chu kei ain i chak a, mi hneh a; Nilengin nuihzabur ka ni ta, mi tu pawhin mi nuihzat hi.xOi,Tin, nang Pasur, i in chhunga awm zawng zawngte nen salah in tang ang a; Babulonah chuan i kal ve ang a, chutah chuan i thi ang a, chutah chuan phumin i awm ang a, nang leh i thian dawt thi i lo hrilh thinte zawng zawng nen hian," a ti a.9Nk,Chu a chhapah, khawpui hausakna zawng zawng te leh Juda lalte ro zawng zawng chu an hmelmate kutah ka pe ang a, anni chuan an rawk ang a, an man ang a, Babulonah an hruai ang.HM ,LALPA chuan heti hian a ti si a: Ngai rawh, nangma tan leh i thiante zawng zawng tan tih khaiah ka siam ang che: anni chu an hmelmate khandaihin an tlu ang a, nang lah chuan i mitin i en ngawt ang. Juda ho zawng zawng chu Babulon lal kutah ka pe vek ang a: ani chu Babulonah salah a hruai ang a, khandaihin a that ang.L/,A tukah chuan Pasuran Jeremia chu a phelhin, Jeremia chuan a hnenah, "LALPA chuan i hmingah Pasura a vuah lo e, Magor-Misabiba a vuah zawk a che.{Ko,Tichuan Pasura chuan zawlnei Jeremia chu a vua a, LALPA ina Benjamina kawngkhar chhaktaa kawlah chuan a tantir a.vJ g,Tin, Imera fapa, LALPA ina hotupa ber, puithiam Pasura chuan Jeremian chung thute chu a sawi tih a lo hria a.qI[,Israelte Pathian, Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: Ngai teh u, thil tha lo ka sawi zawng zawng kha he khawpui leh a khawdang zawng zawngah hian ka rawn thlen dawn a ni: ka thu ngaithla lo tura an thinlung an tih khauh avangin."H=,Tin, Jeremia chu, LALPA'n thu sawi tura a tirhna hmun Topheth atang chuan a lo kal a; tin, LALPA in hung chhungah chuan a dinga, mipui zawng zawng hnenah chuan heti hian a ti a:Israelte Pathian, Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: Ngai teh u, thil tha lo ka sawi zawng zawng kha he khawpui leh a khawdang zawng zawngah hian ka rawn thlen dawn a ni: ka thu ngaithla lo tura an thinlung an tih khauh avangin.qG[, Jerusalem inte leh Juda lal ho inte-in tin, mai a chunga van lam thilte hnena rimtui hal tawhna zawng zawng leh pathian dangte hnena in tur thil hlan leih chhuah tawhna zawng zawngte chu Topheth hmun ang maia tihbawlhlawh a ni ang.;Fo, Chuti tak chuti tak chuan he hmun hi ka ti ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni; tin, chutiang bawkin he khua hi Topheth anga siam hialin. A chhunga chengte chungah pawh ka ti ang:E, an hnenah heti hian a ti ang che, Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: hetiang bawk hian he mite leh he khua hi ka tikeh ang; belvawtu bel miin a tihkeh a, siam that leh rual a ni lo ang hian; tin, Topheth-ah an phum ang, phumna tur hmun dang a awm loh avngin.9Dm, Tin, i kalpuite mithmuhah bel chu i tikeh ang a,%CC, An fanute leh an fapate sa ka eitir ang a; tin, an hmelmate leh an nunna lak tumtuten an huala an tihmangan hunah chuan tupawhin an thenawmte sa an ei ang.B),Tin, he khawpui hi mak tihah leh chek khuman ka siam ang a, a kal apiangin a chhiat tawhte avang chuan mak an tia ng a, an chek khum bawk ang.tAa,Tin, he mi hmunah hian Juda leh Jerusalem thil tumte chu ka tilohtlawn ang a; tin, anni chu khandaihin anhmelmate hmaah leh an nunna lak tumtute kutah ka tiltu ang; an ruangte chu chungleng savate leh leia ramsate chaw atan ka pe ang.^@5,Chuvangin, ngai teh, nite chu a lo thleng danw, LALPA thu chhuak chuan a ti; chung niahte chuan he hmun hi Topheth vuah a ni tawh lo ang a, Benhinm ruam vuah a ni hek lo ang: Insamna ruam vuah a ni tawh zawk ang.0?Y,Baala hnena halral thilhlan atana na fate an hlalna tur Baala hmun sangte an din avangin; chu chu ka thupek ani lo a, ka sawi hek lo a, ka rilruah pawh a awm ngai lo.b>=,Mite chuan mi kalsan a, he hmun hi an tibawlhhlawh a, anmahni leh an pate leh Juda lalte pawhin an la hriat ngai hleih loh, pathian dangte hnenah rimtui an hal avang leh he hmun hi ami thiam thisena tihkhah avang lehx=i,Heti hian ti ang che: Juda lalte leh Jerusalema chengte u, LALPA thu hi hre rawh u. Israelte Pathian, Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: Ngai teh u, he hmunah hian a hria apiang beng tikhawrh hial khawpa thil tha lo ka rawn thlen dawn.<y,Harsith kawngkhar luhna bula Benhinom ruamah chuan kal la, chutah chuan i hnena thu ka hrilh tur che hi puang ang che.; },LALPA chuan heti hian a ti: Kal la, belvawtu hlum bel va lei rawh; tin, mipuiho upate leh puithiam zinga upate hruai la;Y:+,Mahse nangin aw LALPA, Mi that tura an mi phairna zawng zawng i hria e. An khawlohna ngaidam suh la, I mit hmuhan an sualna thai bo hek suh. I hmaah chuan tlu hlawm se la, I thinur niah chuan ti nek ang che.]93,Runtute an hnen i thlentir phutin An in ata tap thawm thang rawh se. Mi man turin hum an hiat si a, Ka ke awhna'n thang an kam si a.Mahse nangin aw LALPA, Mi that tura an mi phairna zawng zawng i hria e. An khawlohna ngaidam suh la, I mit hmuhan an sualna thai bo hek suh. I hmaah chuan tlu hlawm se la, I thinur niah chuan ti nek ang che.F8,Tichuan an fate chu tampui-mitthi tawhtir la, Khandaih chakna tawntir rawh; An nupuite fa lu hlauhin hmeithai rawh se. An mipate hripuiin thi se la, An tlangvalte pawh indonaah khandaihin.?7w,Sual hi thil tha rulhna em ni ngai? Anni zawngin ka nunna atan hum an hiat si. An laka i thinurna tikiang tur leh An tana thil tha sawi tura I hmaa ka din thin kha hre reng ang che.H6 ,Mi ngaihsak la, aw LALPA, Mi dodaltute thu hi bengvar ang che.5-,Tin, anni chuan, Hawh u, Jeremia hi i phiar ang u, puithiam lak ata dan a reh dawn si lo a, mi fing lak ata thurawn a reh hek lo ang a, zawlnei lak ata thu a reh bawk hek lo ang. Hawh u, i sawichhe bawrh bawrh ang u khai, a thu reng reng i ngaihsak miah lo ang u, an ti a.}4s,Khawchhak thlipi angin hmelma hmaah ka theh darh ang, An vanduai niah chuan ka hmel ni lo, Ka tukkhum ka entir ang.i3K,An titiau zo ta e a ram chu, Kumkhuaa chek khum turin. Veivak apiangin mak tiin an lu an thing.'2G,Ka mite erawh chuan mi theihnghilh a, Engmah lo mai hnenah rimtui an hal a; Chung chuan an hmasang kawngah a petektir, Kawngpui ni lo tumkawng lam an zawh a,o1W,Lebanon vur chuan a tlang chhip a kiansan ngai em ni? Kawlvalenchham tui dai a luang kang ngai em ni?01, Chuvangin LALPA chuan heti hian a ti: Hnam dangte zawt teh mah u, hetiang reng tu nge hre ngai? Nula Israel chuan thil tihbaiawm tak a tih tak hi./7, Nimahsela anni zawning, A awm lo e! Mahni remruat ang angin kan awm ang a, mi tin, mahni rilru ngawltawt sual ang zelin kan che ang, an ti thin a ni.., chuvangin Juda mite leh Jerusalema chengte hnenah chuan, LALPA'n heti hian a ti: Ngai teh u, in chungah thi tha lo ka suangtuah a, ka phiar mek che u a ni, mi tinin an awm dan tha lo hawisan se la, in awm dan leh in thiltihte siam tha rawh u, va ti phawt rawh.-w, ka tawngka chhuak ngaithla loa ka mithmuha thil tha lo a tih chuan a tana thil tha tih ka tum chu ka lamlet bawk ang.x,i, Tin, engtikah pawh hnam emaw ram emaw chungchang thu-ah, Ka siam ang a, ka din ang, tiin lo sawi pawh ni i la,+},chu hna chuan a chung thu ka sai avanga a thil tha lo a hawisan chuan a chunga thil tha lo tih ka tum chu ka lamlet ang. *,Engtikah pawh hnam emaw ram emaw chungchang thu-ah, Ka pawtchhuak ang a, ka thiat ang a, ka tichhia ang, tiin lo sawi pawh ni i la.H) ,Aw Israel chhungte u, he belvawtu tih ang hian ka tithei lo che u em ni? Tih hi LALPA thu chhuak a ni. Ngai teh u, belvawtu kuta hlum ang mai hian ka kutah in awm a ni, aw Israel chhungte u.:(o,Tichan LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng leh a:v'e,Hluma bel a siam lai chu a lo that loh chuan belvawtu chuan tha a tih angin bel dangah a din leh mai thin a._&7,Tichuan belvawtu inah chuan ka zuk kal ta a, a bel siamna khawlah chuan a lo thawk a.d%A,Tho la, belvawtu inah chuan zuk kal la, chutah chuan ka thute ka hriattir ang che, a ti a.8$ m,LALPA lak ata Jeremia hnena thu lo thleng chuan,t#a,Mahse chawlhni serh thianghlim tur leh chawlhnia phur neih loh leh Jerusalem kulh kawngkaa luhpui loh tur thu-ah mi ngaihthlak loh chuan a kulh kawngkaahte chuan mei ka chhuah ang a,Jerusalem lal inte chu a kang zo ang a,a mit lo ang.{"o,Juda khawpui leh Jerusalem chhehvel atang te, Benjamin ram atang te, Sefela ram atang te, tlang ram atang leh Chhim ram atang tein an lo kal ang a, halral thilhlan leh inthawinate, buhbal thilhlan leh rimtui te, lawmna inthawinate LALPA inah chuan an rawn la ang.Mahse chawlhni serh thianghlim tur leh chawlhnia phur neih loh leh Jerusalem kulh kawngkaa luhpui loh tur thu-ah mi ngaihthlak loh chuan a kulh kawngkaahte chuan mei ka chhuah ang a,Jerusalem lal inte chu a kang zo ang a,a mit lo ang.!,he khawpui kulh kawngkaah hian lalte leh hotute, Davida thutthlenga thu turte chu tawlailirte leh sakawrahte chuangin an lo lut ang a, anmahni leh an mi liante, Juda mite leh Jerusalem a chengte nen; tichuan he khawpuiah hian mi an cheng hlen tawh ang.E ,Tin, LALPA thu chhuak chuan heti hian a ti: Piawsa taka mi ngaihthlaka, chawlhnia he khawpui kawngkaa thil in phurh luh loh a, hna reng thawk lo va chawlhni in serh thianghlim zawk chuan,|q,Anni zawngin an ngaithla lo a, beng an dawh lo a; thunun chu an hriata an dawn lohna'n an intiluhlul ta zawk a ni.5c,Tin, chawlhniin in in ata phur in din chhuak tur a ni lo a, hna reng in thawk tur a ni hek lo ;in pute hnena ka thupek angin chawlhni chu in serh thianghlim zawk tur a ni.,LALPA chuan heti hian a ti e: In nun hi fimkhurpui hle teh u, Chawlhniin phur nei suh u la, Jersualem kulh kawngkaah luhpui hek suh u.),tin, an hnenah, Nangni Juda lalte, Juda zawng zawngte, Jerusalema cheng zawng zawng he'ng kawngkaa lut thinte u, LALPA thu hi ngaithla rawh u.5,LALPA chuan ka hnenah heti hian a ti: Kulh kawngka lun ber, Juda lalte luh leh chhuahna leh Jerusalem kulh kawngka zawng zawngahte chuan va ding la;4a,Mi tiduhdahtute chu mualpho se la, Kei erawh chu mualpho lo i la; Anni chu zam sela, kei erawh chu zam lo i la; Mangan ni an chungah thlen la, nasa takin tiboral ang che.H ,Ka tan tihbaiawm ni suh ang che,Mangan nia ka inhumhimna i ni. ,Thil tha lo thlen turin ka nawr lo chia, Chhiatna ni lah ka duh hek lo tih i hria; Ka kaa thu chhuak chu i hmai hmaa awm a ni,^5,Ngai teh, ka hnenah, 'LALPA thu chu khawiah nge? Lo thleng ang hiang,' an ti thin a.wg, Aw LALPA, mi tidam la, tichuan ka dam ang a, Mi chhanhi la, tichuan ka him ang, Ka fak fo thin chu i ni si a.<q, Aw LALPA, Israel nghahfak, Nangmah kalsantu zawng zawng chu an mualpho ang;Kei mi hawisantute chu lei vaivuta ziak ang lek an ni ang, LALPA, nuna tuikhur chu, an kal san ta si a._7, Kan hmun thianghlim awmna chu Lalthuphah ropui tak, a tir ata chawisana awm chu a ni.7, Mi, kut tling loa lo hausa chu varung, mahni tui ni lo awp keu ang a ni a, A la dam laiin amah an hransan ang a, A tawpah chuan mi a a lo ni mai ang.w, Kei LALPA hi mi tin, an awm dan ang zel leh An thiltih rah ang zela pe tura Rilru en chhuaktu, thinlung fiahtu ka ni.mS,Thinlung hi thil zawng zawng aiin Bumhmang ber, chhe lailet der ani a; Tuin nge hre thiam thei ang?1[,Tui kianga thingphun, lui kama zungkai, Khaw lum lo thleng pawh hlau lo, A hnahte hring reng si, Khawkhen kum pawisa lo. Rah chhuah thulh chuang si lo ang hi a ni ang.F,LALPA ringtu, a rinchhan LALPA ni erawh chu a eng a thawl e./,Thlalera hnimbuk to ire ang an ni a, thil tha chhuak tur reng a hmu lo ang. Thlaler ram ro, chi leilung, tuma luah lohvah chuan a cheng zawk ang. ,LALPA chuan heti hian a ti: Mihring rinchhana, mihring ban chakna ring a, LALPA hawisanna thinlung neitu chu anchhe dawngin awm rawh se.0 Y,I chanpual ka pek che kha i chan ang a, i ram hriat ngai loah chuan i hmelmate rawng ka bawltir ang che, ka thinurna mei, kum khuaa kang tur chu in chhem alh ta si a,p Y,thing hring bul leh mual pawngahte chuan an faten an maichamte leh an Aser-te chu an hre reng si a. Aw nang ka tlang, rama mi, ram dung tluana i sualna avang hian i sum leh i ro zawng zawngte, i bawlhhmunte nen rallakah ka pe ang.  ,Juda sualna chu thir kawlawm leh lunghlu hria hmawr zumin ziak a ni; an thinlung phekah kerin a awm a, an maicham kiahte pawh;) K,Chuvangin, ngai teh u, tun tum hian anni chu ka hriattir teh phawt ang; ka kut leh ka thiltihtheihna ka hriattir ang a, ka hming hi LALPA a ni tih an hria ang.}s,Miin pathiante a insiamsak thei em ni? Chung chu pathian an ni hlei nem,' an ti ang.Chuvangin, ngai teh u, tun tum hian anni chu ka hriattir teh phawt ang; ka kut leh ka thiltihtheihna ka hriattir ang a, ka hming hi LALPA a ni tih an hria ang.N,Aw LALPA, ka chakna leh ka kulhpui, Mangan nia ka inhumhimna, Kawlkil atangin hnamte a lo kal ang a, Kan pute chuan dawt, thil tlaktlai lo, Hlawkna nei hlei lo chauh lo chu engmah an rochung lo e.O,Tichuan an thil tenawm ruangtein ka ram an tihbawlhhlawh leh an tenawmnaa ka rochun ram an tihkhah avangin an khawlohna leh an sualna chu a let hnihin ka thungrul ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.!,An awm dan zawng zawngahte chuan ka mit a fu reng si a; ka lakah thupin an awm lo a, an khawlohnate pawh ka mit lakah thuhruk a ni hek lo.-S,Sangha bei mi tam tak ka chah ang a, anmahni an man ang a; chu mi hnuah chuan ram mi tam tak ka chah chhuak ang a, an pel chhuak ang a, lungpui keh kara mite pawh.R,hmar lam ram leh a um darhna ram zawng zawng ata Israel fate hruai chhuaktu LALPA a nuna a nun chhung chu an ti tawh zawk ang. An pute hnen ka pek, anmahni ram ngeiah chuan ka hruai kir leh dawn si a.'G,Tichuan, ngai teh u, nite a lo thleng dawn e, LALPA thu chhua chuan a ti; "Israel fate Aigupta ram ata hruai chhuaktu a nuna a nun chhung chu," ti tawh loin,nU, chuvangin ka ram ata hi nangni leh in pute pawhin in hriat ngai loh ramah chuan ka hnawt chhuak ang che u, tah chuan a chhun azanin pathian dangte rawng in bawl ang, ka khawngaih dawn si lo che u a, tih hi LALPA thu chhuak a ni. , tin, nangnin in pute aia hleihluakin in ti a, ngai rawh u, mi tinin mahni rilru ngawltawt sual in zui a, kei mi ngaithla lo a;', heti hian i ti dawn nia: I puten mi kalsan vang a ni, pathian dangte an um a, an rawng an bawl a, an bia a, mi kalsan a, ka dan an zawm lo a;t~a, Heng thu zawng zawng hi he mite hnena i hrilh hunah annin, Eng vangin nge LALPA'n kan chungah heti taka thil tha lo a rawn sawi chhuah ni? Eng nge kan khawlohna? LALPA kan Pathian chunga kan thil tihsual chu eng nge ni? Kan tih chuan,@}y, Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hain a ti si a: Ngai teh u, in mithmuhah, in dam chhung hian mo aw te, moneitu aw te, hlim tawhm te, lawm rite he hmunah hian ka tireh ang.O|,Tin, ei leh ina an zinga thu turin ruaithehna inah i lut tur a ni lo.{3,Lusunte chu an mitthi ngai thlamuan turin tuma'n ei tur an hlui lo ang a, an nu emaw an pa emaw avang pawhin hnemna no in tur tuma'n an hun lo ang. z,He ramah hian mi lian leh mi tete an thi ang a; phu an ni lo ang a, tuma'n an sun lo ang a, an inzaiin an inziah kawn phah lo ang.[y/,LALPA chuan heti hian a ti a ni: Khawhar inah lut suh la, sun turin kal suh la, anmahni tah suh; he mite lak ata hi ka thlamuanna ka hlip tawh si a, ngilneihna leh lainatnate nen, tih hi LALPA thu chhuak a ni.Qx,Hripuiin an thi ang a, tuma phum loh leh tuma sun lohin an awm ang; lei chung ekdur ang mai an ni ang; Khandaih te, tam tein an boral ang am an ruangte chu chungleng savate leh ramsate chaw a ni ang.|wq,fanu fapa he hmuna piangte leh he rama nu leh pa anmahni hringtute chungchangah chuan LALPA'n heti hain a ti a ni:av;,Nupui i nei tur a ni lo a, he hmunah hian fanu fapate pawh i nei tur a ni hek lo, tiin..u Y,LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a:gtG,Mi suaksualte kut ata ka chhan chhuak ang chia, Mi nunrawngte humbeh ata ka tichhuak ang che.(sI,He mite lakah hi chuan ngen kulh bangah ka siam ang chia, An bei ang chia, mahse an hneh lo ang che, Chhandam tur leh chhan chhuak tur chein. I hnenah ka awm si a, tih hi LALPA thu chhuak a ni.Mi suaksualte kut ata ka chhan chhuak ang chia, Mi nunrawngte humbeh ata ka tichhuak ang che.r,Chutichuan LALPA chuan heti hian a ti:I lamlet chuan ngai ka awhtir ang chia, Ka hmaah i ding leh ang. Thil tlaktlai lo ata thil hlu hlir i sawi chhuah chuan, Keima kam chang i ni ang. Anni chuan i lam lo hawi se la, Nang erawh chuan an lam i hawi tur a ni lo. q9,Engati nge ka na a reh theih loh a,Ka hlia a dam theih loh, tihdam duh lo ang mai hian? Ka lakah kawrte bumhmang tui kang thin ang hi a ni dawn em ni?p,Nuamsip bawltuteho zingah ka tel lo a, ka hlimpui hek lo; Nangma kut vangin a falin ka thu a, Lungnih lohnain mi tikhat si a.o),I thute chu tihlan a ni a, ka ei a,I thute chu ka tan lawmna leh ka thilnlung hlimnaa ni; Aw LALPA, Sipaihote Pathian, i hming kan pu ta si a.Wn',Nangin i hria e, aw LALPA; Mi hre reng la, mi kan ang che, Mi tidhudahtute chungah phuba mi laksak ang che. I dimdawina hi keiin boral phah lo i la, Nangmah avanga hmingchhiat hlawh ka ni tih hria ang che.m!,Ram i hriat ngai loah chuan i hmelmate rawng ka bawltir ang che. Ka thinrim avangin mei i chunga mut tur chu a alh chhuak ta si a, a ti a.zlm, I sualna zawng zawng avang hian i sum leh pai leh i ro thilte chu man loin rallak atan ka pe ang, i ram tluanin.Kk, Miin thir, hmar lama thir leh ngen chu a titliak thei dawn em ni?/jW, LALPA chuan, Tihtak meuhvah chuan thil tha atan ka tinghet ang che; tihtak meuhvah chuan chhiatna ni leh hrehawm niah hmelma chu i hnenah kut ka dawhtir ang, a ti a.(iI, Ka nu, ram pum puia nghirnghotu leh hnial kalhtua mi lo hring hi ka chung a va pik em! Ka puktir lo a, ka puksak hek lo; mahse an zain anchhia mi lawh tho si.[h/, Lu sarih hringtu chu a chau a, a zal der a; Chhun a nih laiin a ni a liam ta a,A mualphoin a hming a chhia a. Tin, a la awmte chu an hmelmate kutah Khandaiha thah turin ka pe ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.g7,Tuipui tiau aia tamin an hmeithaite ka tipung a, Chhun laiah ralkai tawhte chungah tichhetu ka thlen a, Manganna leh thil rapthlak ka tlaktir phut a.f,Ram puma kulh kawngkaahte chuan tawm thennain anmahni ka thian a. Fa lu hlohin ka siam a, ka tiboral a. An awm dan an lamlet loh avangin.*eM,Nangin mi paih thla a, i hnungtawlh zel a ni, Tih hi LALPA thu chhuak a ni. Chutichuan dimdawi che hi ka ning a, I chungah ka kut ka lek a, ka tiboral che a ni.~du,Tuin nge khawngaih ang che, aw Jerusalem? Tuin nge lungngaihpui ang che? I awm dan zawt turin tu nge lo peng ang le?c ,Juda lal Hezekia fapa Manasean Jerusalema a thiltih avangin lei lal ram zawng zawngte zinga vawrh lan vawrh lanah ka siam ang.$bA,Thil chi li ka ruatsak ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni:tihlum turin khandaih, pet sawm turin ui, ei zo leh tiral turin chungleng sava leh ramsa kawlhte.laQ,Tin, khawiah nge kan kal ang? Tia an zawh che chuan an hnenah heti hian i ti tur a ni:Heti hian LALPA chuan a ti:Thihna pual chu thihnaah; khandaih pual chu khandaihah; Tampui pual chu tampuiah, sal tanna pual chu sal tannaah.L` ,Tin, LALPA chuan ka hnenah heti hian a ti a: Mosia leh Samuela chu ka hmaah lo ding mah se, ka thinlungin he mite lam hi a hawi chuang lo ang. Ka hmuh phak lohvah hnawt chhuak la, kal bo rawh se!m_S,I hming avangin min hmusit suh la, I lalthutthleng ropui tihminghliau suh la, Ka hnena i thuthlung hre rengin bawh bo suh ang che. Hnam dang pathiante zingah ruah surtir thei an awm em? A nih leh, vanin ruahpui a thlen th ei em ni? Aw LALPA kan Pathian, chu mi chu nang i ni lo'm ni? Heng htil zawng zawng hi i tih a ni si a, Kan nghahfak ber nang i ni e.I^ ,Aw LALPA, ka suahsualzia kan pha lo e, Kan pute khawlohna nen, i chungah kan tisual ta si a.I hming avangin min hmusit suh la, I lalthutthleng ropui tihminghliau suh la, Ka hnena i thuthlung hre rengin bawh bo suh ang che. Hnam dang pathiante zingah ruah surtir thei an awm em? A nih leh, vanin ruahpui a thlen th ei em ni? Aw LALPA kan Pathian, chu mi chu nang i ni lo'm ni? Heng htil zawng zawng hi i tih a ni si a, Kan nghahfak ber nang i ni e.b]=,Juda chu i paih thla der em ni? Zion chu i lungten ta elo? Ka tan tihdamna awm lo lekin eng tizia nge min tuartir le? Muanna kan zawng a, thatna engmah a lo thleng lo; Tihdamna hun tur pawh, ngai teh, thlaphanna mai.7\g,Daia ka chhuah leh, eheu, khandaiha thahte! Khawpuia ka luh leh, eheu, tampui mitthi! Ram tinah zawlneite, puithiamte an vakvai hlawm a, A ngaihna reng reng an hre lo, tiin.=[s,Tin, an hnenah he thu hi i sawi tur a ni; Achhun azanin ka mittui luang rawh se, Hul reng reng suh se, Ka mi, ka fanu nula thianghlim chuan hliampui a tuar e, Kutthlak na tak chu.Zy,Tin, an thuhril lo dawnsawngtu hnam pawh hi tam leh khandaih avangin Jerusalem khawtthlerah chuan paih chauh an ni ang a, anmahni leh an nupui te, an fanute an fapate nen, phumtu reng an nei lo ang. An suahsualna chu an chungah ka leih dawn si a.GY,chuvang chuan LALPA chuan heti hian a ti: Ka tirh hleih loha ka hming chhala, He ramah hian tam leh khandaih a thleng lo ang, tia hriltu chung zawlneite chu khandaih leh tamin an boral ang.Xw, Tin, LALPA chuan ka hnenah, zawlneite chuan ka hmingin dawt an hril thin a nih chu; anni chu ka tir lo a, thu ka chah lo a, ka be bawk hek lo. An thil hmuh hleih lohte, thumvawr tlaktlai lo te leh an rilru dawha-nate an hrilh che u a ni, a ti a.OW, Ti kei chuan, E, Lalpa PATHIAN, ngai teh, an hnenah zawlneiten, Khandaih in tawk lo ang a, tam in ruat hek lo ang, he hmunah hian muan chiahna ka pe zawk dawn che u a ni, an ti thin a sin, ka ti a.>Vu, Chaw nghei mah se la an au chu ka ngaithla lo ang a, halral leh buhbal thilhlan hlan mah se la ka pawm lo ang; khandaih te, tam te, hripui tein anmahni ka tiboral zawk ang, a ti a. ~~5}z||{Qz{zQz$yxxawtw v ut\ssrqqqpootnnQmm!ll,kjiihIggfedcc@cb]aa `.^^x]]I\_[[ZZYYX>=<<;c:X988s7\666&544J321100//*.--D,+**>)m( ']&l%%:$g##""!j!`;@:]?!L'] $ D D_S F,Ehei! Chumi ni chu a ropui mang e, A ang reng chu a awm lo. Jakoba manganna ni a ni ngei mai, Mahse chhan chhuahin a awm tho ang.'EG,Zawt vel u la, en vel teh u, mipain nau an vei ngai em? Engati nge hmeichhe nau vei ang renga, Mipate hian an tai an dawm theuha An hmelte a lo dan zawh tak?dDA,LALPA chuan heti hian a ti a ni: Thlaphang thawm ka hria, hlauva au thawm, Muanna ni loin.SC,Tin, Juda leh Israel chungchang thua LALPA thu sawite chu hengte hi a ni.RB,Ngai rawh, ka mi Israel leh Judate ka hruai kir nite chu a lo thleng mek e; ram, an thlahtute hnena ka pekah chuan ka hruai kir ang a, an luah tawh ang, tih hi LALPA thu chuak a ni, tiin LALPA'n a ti.rA],LALPA Israel Pathian chuan heti hian a ti: I hnena ka thu sawi tak zawng zawng kha lehkhabuah ziak rawh..@ Y,Jeremia hnena LALPA thu lo thleng chu,0?Y, chuvangin LALPA'n heti hian a ti: Ngai rawh u, Nehela mi Semaia leh athlahte chu ka hrem ang a, he'ng mite zingah mi pakhat mah a nei lo ang a, ka mite tanta thil ha ka tih tur chu a hmu hek lo ang: LALPA chungah helna thu a sawi avangin, tih hi LALPA thu chhuak a ni, tiin thawn rawh," a ti a.`>9,Sal tangho zawng zawng hnenah chuan Nehelam mi Semaia chungchang thu-ah chuan LALPA'n heti hian a ti: ka tirh hauh lohin Semaian in hnenah thu a sawi a, dat thu a rintir che a;chuvangin LALPA'n heti hian a ti: Ngai rawh u, Nehela mi Semaia leh athlahte chu ka hrem ang a, he'ng mite zingah mi pakhat mah a nei lo ang a, ka mite tanta thil ha ka tih tur chu a hmu hek lo ang: LALPA chungah helna thu a sawi avangin, tih hi LALPA thu chhuak a ni, tiin thawn rawh," a ti a.5=e,Tin, Jeremia hnenah LALPA thu a lo thleng a.\<1,Tin, puithiam Zephania chuan chu mi lehkha chu zawlnei Jeremia hriatah a chhiar a.;/,Babulon ramah kan hnenah, 'Sal tanna tur chu a rei dawn a, inte sa u la, chutah chuan cheng u la, a rahte ei rawh u' tih thu min tawn a ni, tiin.\:1,Tichuan engah nge Anathoth khua ami Jeremia, i hnena zawlnei inti chu in zilh loh?(9I,LALPA chuan puithiam Jehoiada aiah puithiamah a siam che a, LALPA in vengtu in ni a, mi a zawlnei inti apiang-te chu kawl te, thir kawlte i buntir tur a ni a.O8,Israel Pathian Sipaihote LALPA chuan heti hian a sawi a, Jerusalem mipui zawng zawng hnenah te, Maaseia fapa, zawlnei Zephania leh zawlnei zawng zawng hnenahte nangma hming ngeiin lehkha i thawn a,[7/,Tin, Nehelam mi, Semaia chungchang thu-ah chuan nangin heti hian i sawi tur a ni,R6,Israel ramah chuan thi atthlak tak an tih a, an thenawm nupuite an uire a, ka hming chhalin ka thupek loin dawt thu an sawi avangin; kei a hretu leh a hraitpuitu ka ni e, tih hi LALPA thu chhuak a ni.O5,Anahni thu-ah chuan Babulon rama Juda sal tang zawng zawng chuan "Babulon lalin meia a rawh Zedekia leh Ahaba ang mai khan LALPA'n i chungah ti rawh se," tih hi anchhe lawh fungah an chin phah ang.4,Israel Pathian, Sipaihote LALPA chuan Kolaia fapa, Ahaba leh Maaseia fapa, Zedekia ka hming chhala in hnena dawt thu sawitute chungchang thu-ah chuan heti hian a ti: Ngai rawh u, Babulon lal Nebukadnezzara kutah ka mantir dawn e; in mithmuh ngeiah a that ang a;v3e,chuvangin nangni Jerusalem atanga Babulona ka tirh, sal tang zawng zawngte u, LALPA thu chu ngaithla rawh u.E2,Zing takah thoin ka rawngbawltu, zawlneite hmang ka thu in hnena ka rawn thlen chu an pawisak loh avangin, LALPA thu chhuak chuan a ti: in ngaithla duh si lo, tih hi LALPA thu chuak a ni. 19,Tin, khandaih te, tam te, hripui tein ka umzui ang a, lei chunga lalana ram zawng zawngte zingah thil rapthlak takah ka siam ang a, anmahni ka tihdarhna hnam zawng zawngte zingah chuan anchhe dawngah, mak tih huai huaiah, chek khum talwk tawlka sawi chhiat ni turin ka siam ang.L0,Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: Ngai rawh u, an chungah chuan khandaih te, tam te, hripuite ka rawn thlen ang a, theipui hut, a chhiat em em avanga ei tlak tawp loh ang mai in ka siam ang.,/Q,LALPA chuan Davida thutphaha lal chungchang thu leh he khawpuia cheng mpui zawng zawng, sala hruai tel loh, in unaute chungchang thu-ah chuan heti hian a ti si a:O.,LALPA chuan Babulon ramah pawh hian zawlnei min dinsak a, in ti si a.-+,Tin, nangmahni hmuhin ka awm ang a, LALPA thu chuak chuan a ti, in awm dan ka let ang a, hna zawng zawng zinga ka tihdarhna che u hmun ata kha ka hruai khawm leh ang che u, tih hi LALPA thu chhuak a ni; sala ka mantirna che u hmun ngeiah khan ka rawn thlen leh ang che u.W,', Tin, mi zawng ang a, in thinlung zawng zawnga mi zanw hunah chuan mi hmu ang.U+#, Tin, mi lam ang a, ka hnenah in rawn tawngtai ang a, ka ngaithla ang che u.*1, Nangni lama ka rilru putzia chu ka inhre si a, in hun hnuhnung tawpah chuan beiseina pe tur che uin thil tha lo ni loin thatna ka ngaihtuah a sin.D), LALPA chuan heti hain a ti si a, Babulon tan kum sawmsarih chu a kin veleh ka rawn kan ang che u a, in hnena ka thutiam tha tak chu ka hlen ang a, he hmunah hian ka kirtir leh ang che u.q([, Ka hming chhalin dawt thu in hnenah an sawi a ni e: keima tirh an ni lo a, tih hi LALPA thu chuak a ni.,'Q,Israel Pathian, Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: In zingah zawlneite leh aienthiamte chuan bum che u suh se la, an mumang an man pawh chu ngaithla hek suh u.&#,Sala ka tantirna che u khawpui thatna tur zawng u la, LALPA hnenah dilsak rawh u:Lama thatnaah chuan nangni pawhin thatna in hmu dawn si a.A%{,nupuite nei u la, fanute fapate hring u la: in fapate tan nupui neihsak u la, in fanute pasal neihtir u la, fanu fapa an hrin theihna'n: chutah chuan lo pung u la, kiua lam pan suh u:S$,Inte sa u la, chutah chuan cheng u la, huante siam u la, a rahte ei u la, #,Israel Pathian, Sipaihote LALPA chuan sal tang anwg zang, Jerusalem atanga Babulon sala ka hruai tir takteho hnenah heti hian a ti:0"Y,Saphana fapa, Elasa leh Hilkia fapa, Gemaria te kutah a thawn a ni: (chungte chu Juda lal Zedekian Babulon ramah Babulon lal Nebukadnezzara hnena a tirhte chu an ni:) !,(lal Jekonia te, lalnu te, mi tilreh te, Juda leh Jerusalem hotu te, mi themthiam te, thirdengten Jerusale an chhuahsan hnu kha;)R  ,Tin, zawlnei Jeremian Jerusalem atanga sal tang upate, puithiamte, zawlneite, mi dangte, Nebukadnezzara Jerusalem atanga Babulona a hruai tak, la dam chhunte hnena a lehkha thawn thu chu he'ng hi a ni:T!,Tichuan chumi ku vek, thla sarihnaah chuan zawlnei Hanania chu a thi ta a.ve,chuvangin heti hian LALPA chuan a ti: Ngai teh, lei chung ata hi ka tibo daih ang che: LALPA chunga helna thu i sawi avangin kumin ngeiah hian i thi ang," a ti a.Tichuan chumi ku vek, thla sarihnaah chuan zawlnei Hanania chu a thi ta a.3,Tin, zawlnei Jeremia chuan zawlnei Hanania hnenah, "Ngai rawh, Hana ni, LALPA'n a tir awzawng lo che: Heng mite hi dawt i rintir mai a nih zawk hi.yk,Heti hian Israel Pathian, Sipaihote LALPA chuan a ti si a: Babulon lal Nebukadnezzara rawng an bawl theihna'n he'ng hnam zawng zawng hi thir nghawngkawl bahtir a ni: ama rawng an bawl ang: ramhnuaia ramsate pawh amah ka pe bawk a ni, tiin.y, Kal la Heti hian LALPA chuan a ti. Thing nghawngkawl chu i titliak a, a aiah thir nghawngkawl i siamsak zawk a nih hi. , Tin, zawlnei Hanania chuan zawlnei Jeremia nghawng ata nghawngkawl a tihtliah hnuah chuan Jeremia hnenah LALPA thu a lo thleng a,, Tin, mipui zawng zawng hmaah Hanania chuan, "Heti hian LALPA chuan a ti: Hetiang ngei hian Babulon lal Nebukadnezzara nghawngkawl chu kum hnih pumhlum chhung ngeiin hnamte zawng zawng nghawng ata ka titliak ang," a ti a. Tin, zawlnei Jeremia chuan a kalsan ta a.a;, Tin, zawlnei Hanania chuan nghawngkawl, zawlnei Jeremian a bah chu a la a, a titliak a., zawlnei, muanna thu sawitu thu sawi chu a lo thlen hunah, chu zawlnei chu LALPA chuan a tir ngei a ni tih a hriat mai ang chu," a ti a.-S,Keimah leh nangma hmaah hmasang zawlneite chuan ram tam takte chungah leh lalna ram ropui takte chungah indona te, thil tha lo te, leh hripui thute an sawi thin a.\1,Amaherawhchu mipui zawng zawng leh nangma benga ka thu sawi hi ngaithla rawh khai.T!,zawlnei Jeremia ngei chuan, "Amen, LALPA chuan chutiangin ti tak rawh se; LALPA ina bungbelte leh sal tannaa mi zawng zawng babulon ata hemi hmuna rawn thlen tura i sawi chu LALPA chuan ti ngei rawh se.xi,Tin, zawlnei Jeremia chuan puithiamte leh LALPA ina ding mipui zawng zawng hmaah chuan zawlnei Hanania hnenah,N,He hmunah hian Juda lal Jehoiakima fapa, Jekonioa leh Babulona kal Juda sal zawng zawng chu ka hruai kir leh ang; Babulon lal nghawngkawl ka titliak dawn si a, tih hi LALPA thu chhuak a ni,' tiin.?w,Kum hnih pumhlum chhungin LALPA in bungbel Babulon lal Nebukadnezzaran hemi hmun ata a laka, Babulon thlenga a kalpui zawng zawng kha, he hmun ngeiah hian ka rawn thlen leh vek ang.jM,Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti: Babulon lal nghawngkawl chu ka titliak ta.l S,Tin, heti hi a lo ni a, chumi kum vek, Juda lal Zedekia lal tantirh lam, a kum ina, thla nganaah chuan zawlnei Hanania, Azura fapa, Gibeon mi chuan puithiamte leh mipui zawng zawng hnenah, LALPA inah chuan, mi bia a, ka hnenah,>u,Babulonah lak bo an ni ang a, anmahni ka rawn kan hma loh chuan chutah chuan an awm reng ang; tin, ka la leh ang a, he hmunah hian ka dah kir leh ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.H  ,a ni, Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan LALPA in leh Juda lal in leh Jerusalema bungbel hnutchhiaha la awm chungchang thu a sawi a ni:Babulonah lak bo an ni ang a, anmahni ka rawn kan hma loh chuan chutah chuan an awm reng ang; tin, ka la leh ang a, he hmunah hian ka dah kir leh ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.L ,Babulon lal Nebukadnezzaran Juda lal, Jehoiakima fapa, Jekonia leh Juda leh Jerusalema mi tha zawng zawng Jerusalem atanga Babulon sala a hruai tuma a lal bang chungchang thu heti hian a sawi a,{ o,Sipaihote LALPA chuan, ban sangte, dar tuizem te, a nghahchhante leh he khawpuia bungbel hnutchhiaha awm chhunte,V %,Mahse zawlnei an niha, LALPA thu an hnena awm a nih meuh chuan LALPA in leh Juda lal in leh Jerusalem bungbel hnutchhiaha la awmte chu Babulonah thlen a nih loh nan Sipaihote LALPA hnenah ngen ang hmiang.{ o,Anmahni ngaithla hauh suh u; Babulon lal rawngbawl u la, in nung dawn nia; engah nge he khawpui hi atiau vang le?(I,Puithiamte leh he'ng mipuite zawng zawng hnenah pawh hian ka sawi bawk a: LALPA chuan heti hian a sawi a ni: Zawlnei in hnena thu sawitu, "Ngai rawh u, Babulon atangin LALPA in hlum belte chu rawn thlen a ni thuai dawn e' titute thu chu ngaithla suh u; in hnenah dawt an sawi a ni si a.2],Ka tirh an ni si lo a, Ka hming chhalin dawt thu an sawi zawk thin, nangni leh in hnena thu sawitu zawlneite chu ka hnawhchhuah a, in boral theihna'n, LALPA chuan a ti.,Tin, zawlnei in hnena "Babulon lal rawngbawl suh u" ti tute thu chu ngaithla suh u: in hnenah dawt thu an sawi mai a ni si a.5, Babulon lal rawngbawl duh lo hnam chungchang LALPA'n a sawi tawh ang khan engah nge khandaihte, tamte, hripuitea nang leh i mite chu in thih ang le?(I, Tin, Juda lal Zedekia hnenah he'ng thu zawng zawng ang zel hian ka sawi a: Babulon lal nghawngkawl bat u la, amah leh a mite rawngbawl u la, in nung dawn nia.>u, Amaherawh chu Babulon lal nghawngkawl bat a, a rawngbawl duh hnam chu an ram ngaiah ka awmtir ang a, lei an let ang a, chutah chuan an cheng reng ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni., In ram atanga hla taka hruai bova in awm theihna'n, in hnenah dawt thu an sawi lawk a ni: ka hnawh chhuah che ua in boral phahna turin.?w, Nangni erawh chuan in zawlneite, in aienthiam te, in mumang te, in chhamphual thiam te, in dawithiam te, in hnena "Babulon lal rawng in bawl lo ang" tia sawitute chu ngaithla suh u.]3,Tin, heti hi a ni ang a, Babulon lal Nebukadnezzara nghawngkawl bat duh lo leh a rawngbawl duh lo hnam leh lalna ram chu khandaih leh tam leh hripuiin, ama kuta ka tihboral vek hma zawng anmahni ka hrem zel ang.M,Ama tiau hun a thlen hma chuan hnam zawng zawngin amah leh afapate leh afapaa fate rawng an bawl ang, chumi hnuah erawh chuan hnam tam takte leh lal ropui takte chuan amah chu bawiah an siam ang.~3,Tunah pawh ka rawngbawltu Babulon lal Nebukadnezzara kutah he ram zawng zawng hi ka pe tawh a ni, ramsate pawh ama rawngbawl turin ka pe bawk a ni.}%,ka thil tih theihna ropui tak leh ka ban pharin lei te, mihringte leh lei chunga sa te ka siam vek a, pek awm ka tihte hnenah chuan ka pe a.|%,Heng thu hi an pute hnenah sawitir rawh: Heti hian Israel pathian, Sipaihote LALPA chuan a ti: hetiang hian in pute hnenah in sawi tur a ni:!{;,Tin, Edom lal te, Moab lal te, Amon mite lal te, tura lal te, Zidon lal te hnenah Juda lal Zedekia hnena mi tirh, Jerusalema lo kalte kutah thawn rawh.hzI,LALPA chuan ka hnenah heti hian a ti: Nghawngkawlte leh a hruite siam la, i nghawgah bat rawh.[y 1,Juda lal Josia fapa Zedekia lal tantirhin, LALPA hnen ata he thu hi a lo thleng a.gxG,Mahse Saphana fapa Ahitkama chuan mipui hnena tihhlum tura an pek lohna'n Jeremia chu atan a.w,tin, Aigupta ram atangin Uria an hruai chhuak a, lal Jehoiakima hnenah an rawn hruai a, chu chuan khandaihin a tha a, a ruang chu vantlang thlanah an paih lut a," an ti a.Mahse Saphana fapa Ahitkama chuan mipui hnena tihhlum tura an pek lohna'n Jeremia chu atan a.evC,Tin, lal Jehoiakima chuan Aiupta ramah mi a tir a, Akbora fapa Elnathana leh mi dangte nen;;uo,Lal Jehoiakima leh a mi ropuite zawng zawng leh hotute zawng zawngin an hriatin lal chuan tihhlum a tum a; mahse Urian a hriatin a hlau a, a tlan bo a, Aigupta ramah a kal ta a.7tg,Tin, mi dang, LALPA hminga thu sawi Keriath-jearima mi Semeia fapa Uria kha a awm bawk a, Jeremia thu sawi zawng zawng ang bawkin he ram leh khawpui chhiat tur thu a sawi a.s,Juda lal Hezekia leh Judate zawng zawng khan amah an tihlum em ni? LALPA hlauin LALPA duhsakna chu an ngen a, LALPA chuan an chunga thil tha lo thleng tur a puan chu a lamlet ta a ni lo em ni? Keini zawngin kan chungah thi tha lo kan thlen dan a ni hi."r=,Mika, Monaseth mi chuan Juda lal Jezekia lal lai khan thu a sawi a, tin, Juda mi zawng zawngte hnenah chuan,'Sipaihote LALPA chuan heti hian a sawi:Zion chu lo anga leh a ni ang a, Jerusalem chu thil chhe awmkhawm a ni ang, A in tlang chu ram ngaw hmun sang ang a ni ang,' a ti a.Tq!,Tin, chumi rama upa tue emaw an lo ding a, mipui awm khawmte hnenah chuan,/pW,Tichuan hotute leh mipuite chuan, puithiamte leh zawlneite hnenah chuan, "He mi hi thi tur a ni lo e, LALPA kan Pathian hminga kan hnena thu sawi a nih hi," an ti a.moS,Mi tihhlum chuan, nangmahni leh he khawpui leh khua leh tuite chungah mi thiam thisen in thlen ngei dawn a ni tih hre mai rawh u; dik takin in benga he'ng thu zawng zawng hi sawi turin LALPA'n in hnenah mi tir zuk nia," a ti a.Yn+, Kei rawh chu hei, in kuta ka awm hi. Dik leh tha in tih ang angin mi ti rawh u.Em, Chuvangin tunah hian a awm dan leh in chet dan siam tha u la, LALPA in Pathian thu chu awih rawh u; tichuan LALPA chuan in chunga thil tha lo thleng tur a puan tawh chu a lamlet thei ang.6le, Ti hotue leh mipui zawng zawngte hnenah chuan Jeremia chuan, "I thu ngaihthlak tak zawng zawng ang khan he in leh he khawpui chhiat tur thu sawi turin LALPA-in mi tir a ni.=ks, Ti puithiamte leh zawlneite chuan hotute leh mipui zawng zawngte hnenah chuan, "He mi hi thi tlak a ni, khawpui chhiat tur thu, in benga in hriat angin a sawi lawk si a," an ti a.pjY, Tin, Juda hotute chuan he'ng thu hi an hriatin, lal in atangin LALPA in luhna Kawngka tharah an thu a.ai;,Engah nge LALPA hming chhala, 'He in hi Siloh ang a ni ang a, he khawpui hi luahtu awm loin a tiau vang,' tia i sawi ni?" an ti a. Tichuan LALPA inah chuan mipui zawng zawng chuan Jeremia chu an bawr ta huai huai a.Ih ,Tin, heti hi a ni a, mipui zawng zawngte hnen sawi tura LALPA'n thu a pek zawng zawng chu a sawi zawhin, puithiam te, zawlneite leh mipui zawng zawng chuan amah an man ta a. "I thi mawlh ang.ygk,Tin, puithiam te, zawlneite leh mipui zawng zawngte chuan LALPA ina Jeremian he'ng thu a sawi hi an ngaithla a.yfk,he in hi Siloh angin ka siam ang a, lei chunga hnam zawng zawngte anchhia dawng turin ka siam ang," ti ang che.jeM,Tin, nangin an hnenah, "LALPA chuan heti a ti: mi ngaihthlak lo a, ka dan in hmaa ka dah in zawm lo a, zing taka thova tirin in hnena ka tirh ka rawngbawltu zawlnei thu in bengkhawn loh chuan (in lo bengkhawn tawh si lo va),d#,Mi tinin an awm dan sual kalsanin an ngaithla mial mahna, an thil tih sual avanga an chunga thil tha lo tih ka tum chu ka lamlet theihna'n.]c3,LALPA chuan heti hian a ti: LALPA in hung chhungah ding la, Juda khawpui zawng zawng Pathian be tura LALPA ina lo kalte hnenah chuan an hnena sawi tur thu ka pek zawng zawng chu pakhat mah zep loin sawi vk rawh.]b 5,Juda lal Josia fapa Jehoiakima lal tantirhin he thu hi LALPA hnen ata a lo thleng a,a#,&A tawmna a chhuahsan ta, sakeibaknei ang maiin. An ram chu a chhe zo ta si a, Hnehchiahna rawng tak avang Leh a thinrimna nasa tak avangin.g`G,%Huang muan awmte chu tihreh thiapin an awm ta e, LALPA thinrimna nasa tak avangin.A tawmna a chhuahsan ta, sakeibaknei ang maiin. An ram chu a chhe zo ta si a, Hnehchiahna rawng tak avang Leh a thinrimna nasa tak avangin.t_a,$Berampute tap thawm chu, beram rual zinga puipate chiau ri nen, LALPA'n an tlat hmun a tihram mek avangin.y^k,#Berampute chuan tlan bona kawng an nei lo ang a, beram rual zinga puipate pawhin pumpelhna kawng an nei lo ang.N],"Berampute u, chiau vak vak u la, tap rawh u, Nangni beram rual zinga puipate u, tal tawp tawp rawh u, Thaha in awm ni leh in darhsarh nite a lo thleng takzet a nih hi. Bel duhawm angin in tlu ang.(\I,!Chumi nia LALPA thahte chuan lei tawp atangin lei tawp thlengin an dap ang a; sun loh leh khawm loh leh phum loin an awm ang a;lei chunga ekdur mai an ni ang.#[?, Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: Ngai teh, thil tha lo chuan hnam tin, a rawn hrut dawn e, Thlipui na tak mai lei hmun tawp atangin a lo thawk dawn.GZ,Leilung tawp thlengin thawm a thang khawk ang a, LALPA chuan hnamte a khing a, tisa zawng zawng chungah ro a rel dawn, Mi suaksual chu khandaih hnenah a pe ang, LALPA thu chhuak chuan a ti.Y!,Chuvangin an chungah he'ng hi sawi la, an hnenah heti hian ti rawh: LALPA chu hmun sang atangin a rum ang, A chenna thianghlim atangin a rawl a chhuah ang, A huang chungah nasa takin a rum ang, Grep sawrtute angin a au vang, Leilung luah zawng zawngte chungah chuan.eXC,hei, ka hming vuah khawpuiah thil tha lo ka ti tan a, nangni hrem loh tawpin in awm ang maw? Hrem lohin in awm lo ang: leilunga cheng zang zangte chungah khandaih ka lek dan si a, tih hi Sipaihote LALPA thu chhuak a ni.W,Tin, i kuta no chu in tura an lak duh loh chuan an hnenah heti hian ti ang che: Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: In in ngei ang;=Vs,Tin, an hnenah Sipaihote LALPA, Israelte Pathian chuan heti hian a ti: In u la, rui u la, lua u la, tlu u la, tho leh suh u, khandaih in zinga ka tirh tur avang chuan, ti ang che.*UM,hmar lam lal zawng zawng te, a hla leh a hnai ami a indawt zelin; lei chunga awm khawvel lal ram zawng zawngte chu; tin, an in hnuah chuan Sesak lalin a in ang.VT%,Zimri lal zawng zawng te; Elam lal zawng zawng te; Media lal zawng zawng te;YS+,Arabia lal zawng zawng te; thlalera cheng hna inchawhpawlhho lal zawng zawngte;AR},Dedan leh Tema leh Buz leh an bak sam met zawng zawngte;PQ,Tura lal zawng zawngte leh Zidon lal zawng zawng leh tuipui kam lalte;)PM,Edom leh Moab leh Amon thlah te;O7,hnam dang pawlhtu zawng zawng te; Uz rama lal zawng te; Philistia rama lal zawng zawng, Askelon leh Gaza leh Ekron leh Asdoda la awm chhun lalte chu;TN!,Aigupta lal Pharaoa leh a chhiahhlawh te, a hotute leh ami zawng zawng te;C,kum sawmhnih leh kum thum chhung ngawt, Judate lal Josia, Amona fapa kum sawm leh kum thumna atanga tun thlengin LALPA thu chu a lo thleng thin a, zing tak taka thoin in hnenah ka sawi ka sawi a, mahse in ngaithla lo a.r=],chu thu chu zawlnei Jeremian Juda mi zawng zawng leh Jerusalema awm zawng zawngte hnena a sawi chu a ni.4< c,Judate lal, Jehoiakima, Josia fapa kum linaa Juda mite zawng zawng chungchanga Jeremia hnena thu lo thleng chu: chumi hun chu Babulon lal Nebukadnezzara kum khatna a ni a,;y, Anmahni leh an pate hnena ka pek ram ata hi lem zawh an nih thelngin an zingah khandaih te, tam te, hri te ka tir ang.,:Q, Hrehawm taka lei chung ram zawng zawng zinga vawrh lan vawrh lan turin, ka hnawhbona zawng zawnga sawichhiat leh tehkhin leh hauh leh anchhe lawh ni turin ka hluihlawn ang.Anmahni leh an pate hnena ka pek ram ata hi lem zawh an nih thelngin an zingah khandaih te, tam te, hri te ka tir ang.X9),LALPA chuan heti hian a ti: Theipui chhia, ei tlak loh khawpa chhia ang hian Judate lal Zedekia leh a hotute leh Jerusalema chambang, he rama la awmte leh Aigupta rama chengte chu, ka hawisan ngei ngei ang:&8E,Tin, LALPA ka ni tih mi hriatna'n thinlung ka pe ang : ka mite an ni ang a, an Pathian ka ni ang: an thinlung zawng zawng nen ka hnenah an lo kir dawn si a."7=,An thatna'n an chungah ka mit ka fuktir ang a, he ramah hian ka hruai kir leh ang: anmahni ka din ang a, ka thiat lo ang; ka phun ang a, ka pawt lo ang.&6E,LALPA Israelte Pathian chuan heti hian a ti: Juda sal tangte, Kaldaiho rama an thatna tura ka tirh chhuahte chu, he'ng theipui tha ang hian ka en dawn a ni.45c,Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,$4A,Tin, LALPA chuan ka hnenah, Eng nge i hmuh, Jeremia? A ti a. Kei chuan, Theipui, theipui tha, tha tak mai; leh a chhia, ei tlak loh khawpa chhia, ka ti a.33,bawm khatah chuan theipui tha tak, theipui hmin hmasa ang mai, a awm a: bawm dangah erawh chuan theipui chhe tak, ei tlak loh khawpa chhia a awm a.2 ,Tin, LALPA chuan mi entir a, ngai teh, theipui bawm hnih LALPA biak in hmaah a lo inhung a, Babulon lal Nebukadnezzaran Judate lal, Jekonia, Jehoakima fapa leh Juda hotute, mi themthiamte leh thirdengte nen Jerusalem atanga Babulon sala a hruai hnu khan.m1S,*Tin, kumkhaw dem chhiatna leh mualpho rengna theihnghilh rual loh chu in chungah ka rawn thlen ang.0,)tichuan, ngai rawh u, ka pawt dawk ngei ang che u, ka kiang hnai ata ka paih bo ang che u, nangni leh he khawpui in hnenah leh in pate hnena ka lo pek tawh nen hian.Tin, kumkhaw dem chhiatna leh mualpho rengna theihnghilh rual loh chu in chungah ka rawn thlen ang.4/a,(Tin, 'LALPA phurrit chu' in tih vaih chuan. LALPA chuan heti hian ti, 'LALPA phurrit chu in ti tur a ni lo; tia ka tirh che a, 'LALPA phurrit chu tia thu in sawi avangin;m.S,'zawlnei hnenah chuan, 'LALPA chuan engtin nge a chhan che? LALPA chuan eng nge a sawi?' ti ang che.4-a,&LALPA phurrit chu i n lam tawh lo ang a, mi tupawh ama thu sawi chu a tan phurrit a ni dawn si a. Pathian nung, Sipaihote LALPA, kan Pathian thu chu in kailek zo ta si a.,y,%Tichuan mi tupawhin a unaupa hnenah, 'LALPA chuan engtin nge a chhan, LALPA chuan eng nge a sawi?' tiin in inzawt ang.{+o,$zawlnei emaw, puithiam emaw, mi tuin emaw ;LALPA phurrit' ti an awm chuan, chu mi leh a chhungte chu ka hrem ang.y*k,#Heng mipuite zinga mi tuin emaw, zawlnei tuin emaw, puithiam tuin emaw, LALPA phurrit chu eng nge ni?' tia an zawh che chuan heti hian i chhang dawn nia, 'Nangmahni hi phurrit chu in ni, ka paih bo dawn che u; tih hi LALPA thu chhuak a ni.#)?,"Ngai teh u, mumang dawt mai mai sawi a, hril a, an dawt thute leh an uanthuanna thu lawi lote avanga ka mite hruai botu zawlneite chu ka do a ni, LALPA thu chhuak chuan a ti; ka tir si lo a, thu ka pe hek lo a, he mipuite hi an tihnemhnang hek lo ang; tih hi lalpa thu chhuak a ni.x(i,!Ngai teh u, zawlnei mahni dang tinal a, "LALPA'n a ti" ti thinte chu ka do a ni, tih hi LALPA thu chhuak a ni.u'c, chuvangin, ngai rawh u, zawlneiho ka thu inruksak tawn thinte chu ka do a ni, tih hi LALPA thu chhuak a ni.e&C,Ka thu chu mei ang, tuboh lung chhutsawmna ang a ni lo em ni? Tih hi LALPA thu chhuak a ni.B%},zawlnei mumang nei chuan a mang chu sawi rawh se, ka thu neitu chuan ka thu chu dik takin sawi rawh se. Buhpawl leh buh fang chuan eng nge inanna an neih? Tih hi LALPA thu chhuak a ni.$1,Anni chuan an vengte hnenah an muamng hrilhin ka mite ka hming theihnghilhtir an tum a, an paten Baala avanga ka hming an theihnghilh ta ang khan,~#u,zawlnei dawt sawi thin, mahni thinlung inbum chawpa thu saiw thinte thinlungah chuan hei hi eng chen nge a awm dawn?p"Y,Mumangah ka mang e, mumangah ka mang e, tia ka hminga dawt sawitu zawlneiho thu sawi chu ka hria a ni..!U,Hmun biruah ka hmuh theih loh tura boru thei an awm dawn em ni? Tih hi LALPA thu chhuak a ni. Lei leh vanah hian ka khat a ni lo'm ni? Tih hi llapa thu chhuak a ni.g G,Hla taka awm Pathian ni loin, Hnaitea awm Pathian em ni ka nih? Tih hi LALPA thu chhuak a ni.{,Ka remruatnaah chuan awm ve ni se la,Ka thu hi ka mite hnenah an puang tur a, n thiltih dik loh ata an hawi kirtir tur._7,zawlneite chu ka tirh lohin an tlan a, An hnena thu ka saiw loh pawhin thu an sawi a./,LALPA thinrimna chu akir mai lo ang, A rilrua a tum tlat tawhte chu A hlen a, a tih zawh zet hma chuan; Ni hnuhnungahte chuan in la hre fiah ang.y,Ngai teh u, LALPA thlipui chu, Thinurna chu a chhuak ta, A ni, thawngaleivir thlipui chu; Mi sualte lu chu a nuai ang.},LALPA remruatnaah tu nge tel ngai a, A thu dawnga hre tur tu nge awm? A nih leh a thu chu tu nge ngaihvena ngaithla awm?<q,LALPA thu husittute hnenah chuan, 'I tan a tha ang,' an ti chamchi a; tin, mahni duhzawng ti lui tlattute hnenah chuan, 'thil tha lo engmah i chungah a lo thleng lo ang' an ti a.<q,Sipaihote LALPA chua heti hian a ti: zawlnei in hnena thu sawitute thu chu ngaithla suh u; engmah lo an ziritr che u a. LALPA ka ata ni lo anmahni rilru suangtuahte an sawi thin.hI,Chuvangin zawlneiho chungchang thu-ah chuan Sipaihote LALPA chua heti hian a ti: Ngai rawh u, saiin ka chawm ang a, Thil kha ka intir ang a; Jerusalem zawlnei hnen atang chuan Ram pumah Pathian pawisak lohna a chhuak si a.|q,Jerusalem zawlneiho chungah pawh Thil rapthlak tak ka hmu, An uire a, dawtin an khawsa a, Tumahin an sual sim an tum loh phah a; Ka tan chuan Sodom khuaa mite ang an lo ni vek a, A khaw chhunga mite zawng zawng pawh Gomora khuaa mite ang mai.eC,Samari zawlneite chungah tenawm ka hmu, Baala chhalin thu an sawi a, Israela an hruai bo a.hI,Chuvangin an tan an kalna kawng chu, Zan thim kawng nal ang hi a ni ang a, Tah chuan umin an awm ang a, an tawlhthlu ang. An chungah thil tha lo ka rawn thlen dawn si a, Anmahni hremna hun chu, LALPA thu chhuak chuan a ti. , Zawlneite leh puithiamte chuan Pathian an pawisa lo a, ka in chhung ngeiah pawh an sualna ka hmu, LALPA thu chhuak chuan a ti. 9, Ram chu uirehoin a khat a, anchhia avangin ram chuan a sun a, Thlaler hnim hring hmunte chu a ro zo ta, An kawng chu a sual a, An chakna chu a dik lo. , ka ruh zawng zawngte chu a khur a, Zu rui ang mai ka ni, Zuin a fan hneh mi ang mai hian, LALPA vang leh a thu thianghlim avangin.)M, Lung rilah ka lung a va chhe em,&G, Zawlneite chungchang thu chu,Q,hmar lam aram leh a um darhna ram zawng zawng ata Israel chhungte thlahho hruai chhuak a, hruai kir lehtu LALPA chu a nuna a nun chhung chu' an ti tawh zawk ang. Tin, anmahni ram ngeiah an cheng ang.-S,Tichuan, ngai teh u, a hun a thleng dawn, LALPA thu chhuak chuan a ti. 'Israel mite Aigupta ram ata hruai chhuaktu LALPA chu a nuna a nun chhung chu' ti tawh loin,$ A,A hun chhungin Juda chu chhandam a ni ang a, Israel chu hi takin a awm ang. Tin, hei hi a hming an la vuah tur chu a ni,'LALPA chu kan felna a ni' tih hi.I  ,Ngai teh u, Davida tan zar fel ka chhuahsak hun tur chu a lo thleng dawn, tih hi LALPA thu chuak a ni; a ni chu lalah a thu ang a, fing takin a ti ang a, ram pumah dikna leh felna a hlen ang.6 e,Anmahni ngaihsak tur an tan berampu ka dah ang a, an hlau tawh lo ang a,an mangang tawh hek lo ang a, atu-amah bo an awm tawh bawk hek lo ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.6 e,Tin, ka ran rual la awm chhunte chu ka um darhna ram zawng zawng ata ka hruai khawm leh ang a, an huang chhungah ka khalh khawm ang a, rah duh tak an ni ang a, an pung ang. ,Chuvangin LALPA Israelte Pathian chuan ka mite vengtu berampuho chungchang thu-ah chuan heti hian a ti: Ka ran rualte chu in tidarh a, in um bo a, in kan lo a. Ngai rawh u, in thiltihsual avang hian ka rawn kan dawn che u a ni. Tih hi LALPA thu chhuak a ni. E~}|||2{izyyx'wuvuutssVrr:qqpoon3mtml*kijj;i~hhZgfeeAd7cckcbwaa^``C_w]g\\[!Y=E<c,!LALPA thu chu Jeremia hnenah a lo thleng a:>=u,!Vana awmho chhiarsen loh leh tuipuia tiau chhiarsen loh ang maiin ka rawngbawltu Davida thlah leh Levia ka rawngbawltu David thlah leh Levia chi rawng mi bawlsaktute ka tipung ang.<<q,!ka rawngbawltu Davida hnena ka thuthlung pawh a lalthutthlenga thu tur fapa a neih lohna'n tihchhiat a ni ve chauh vang: Leiva chite, puithiam te, ka rawngbawltute hnena mi pawh.;+,!LALPA chuan heti hian a ti: Ka chhun ruat leh ka zan ruat thu hi in phelh theih a, chhun leh zan hi an hun taka awm lo tura in tih theih chuan,9:m,!Tin, LALPA thu chu Jeremia hnenah a lo thleng a: 9,!Puithiam, Levia chite pawhin ka hmaa halral inthawi hlan tur leh buhbal thil hlan tur leh inthawi zel turin mi an hmai hek lo ang.u8c,!LALPA chuan heti hian a ti a ni: Davida chuan Israel chhungte lalthutthlenga thu tur mi a hmai ngai lo ang:(7I,!Chung niahte chuan Juda chu chhanhimtu a awm ang a, Jerusalem chu him takin a awm ang: tin, a hming put tur chu hei hi a ni ang, "LALPA chu kan felna" tih hi. 6,!Chung niahte leh chumi hunah chuan felna Chawrno Juda hnenah ka chhuahtir ang, chu ramah chuan dik tak leh fel takin ro a rel ang.15[,!Ngai rawh, nite a lo thleng mek e, tih hi LALPA thu chhuak a ni, Israel chhungte chungchangah leh Juda chhungte chungchang thu tha tak ka lo sawi tawh chu ka hlen ang.i4K,! Tlang ram khawpuiah te, phai ram khawpuiah te, chhim lam khawpuiah te, Benjamina ramah te, Jerusalem vel hmunahte, Juda khawpuiah te, an chhiartu kut hnuaiah chuan beramte an kal zung zung ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.<3q,! Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: He hmun, mi leh sa awm lo khawpa tiau tawh leh a khawpui zawng zawngah hian, berampu an beram rual bawhtirtute chenna hmun a la awm leh ang.<2q,! hlimna aw te, moneitu aw te, mo aw te, 'Sipaihote LALPA hnenah chuan lawm thu hril rawh u, LALPA chu a tha si a: a ngilneihna kumkhuain a awm dawn si,' titute aw leh LALPA ina lawmna inthawina rawn kengtute aw chu an la hre leh ang. Atira a awm dan angin ram chu ka awmtir ang, tih hi LALPA thu chuak a ni.11[,! LALPA chuan heti hian a ti: He hmun, 'Juda khahwpui meuh pawha mi leh sa awm tawh loa tiau, Jerusalem kawtthlera mi leh sa leh chengtu awm loa ram tawh' an tihah hian,k0O,! Tin, he khawpui hi leia hnam zawng zawng, an tana ka tihthat zawng zawng hmutute hmaah chuna ka tan hlimna te, chawimawina te, ropuina te ani ang a: thatna leh muanna an chungah ka thlen zawng zawng vangin hlauin an khur ang.:/m,!Tin, an kahwlohna, ka chunga an thiltih sualna lak ata ka tleng fai a, an khawlohna, ka chunga an thiltih sualna leh ka chunga an bawhchhiatnate zawng zawng chu ka ngaidam ang.e.C,!Tin, Juda awm dan leh Israel awm dan ka lamlet ang a, atira ka din ang khan ka din leh ang.u-c,!Ngai rawh, damna leh hriselna ka rawn thlen ang a, ka tidam ang: muanna leh himna nghet tak ka hmuhtir ang.@,y,!Kaldaiho beio turin an lo kal a, ka thinur leh thinrimnaa ka thah ruangte chuan an tikhat zawk dawn, an sualna zawng zawng avangin he khawpui lakah hian ka hmel ka lo thup tawh si a.2+],!Israel Pathian LALPA chuan he khawpui inte leh Juda lal inte, khandaih leh lei chhun pawnte laka venna siam tura an thiat chhiat chungchang thu-ah chuan heti hian a ti:c*?,!Mi au la, ka chhang ang che, thil ropui leh inthup i hriat ngai loh chu ka entir ang che.`)9,!Thiltitu LALPA, nghet tura siamtu LALPA (LALPA chu a hming a ni) chuan heti hian a ti:p( [,!Tin, Jeremia hnenah, vengtu hung chhunga a la awm laiin, LALPA thu chu vawi hnihnaah a lo thleng leh a,>'u, *Benjamina ramahte, Jerusalem khawpui vel hmunahte, Judai ram khawpuiahte, tlang ram khawpuiaah te, phai ram khawpuiahte leh chhim lam khawpuiahte chuan miten tangkain lo an lei ang a, leina lehkha an ziak ang a, an char ang a, hretute an ko ang: an awm dan ka lamlet dawn si a,' tih hi lalpa thu chhuak a ni.'&G, )Ram tiau, Kaldai te, kuta pek tawh, mi leh sa awm tawh lo; in tih ramah hian lote an inlei leh dawn a ni.Benjamina ramahte, Jerusalem khawpui vel hmunahte, Judai ram khawpuiahte, tlang ram khawpuiaah te, phai ram khawpuiahte leh chhim lam khawpuiahte chuan miten tangkain lo an lei ang a, leina lehkha an ziak ang a, an char ang a, hretute an ko ang: an awm dan ka lamlet dawn si a,' tih hi lalpa thu chhuak a ni.*%M, (LALPA chuan heti hian a ti a ni: 'He mite chunga thil tha lo nasa tak ka thlen ang ngei khan anmahni hnena thil tha ka tiam zawng zawngte chu ka thlen ngei ang.z$m, 'A ni, an thatna tih chu ka lawmzawng a ni ang a, ka thinlung zawng zawngin he ramah hian ka phun nghet ngei ang.%#C, &Tin, an hnenah kumkhaw thuthlung ka siam ang a, anmahni hawisan loin, an thatna ka ti fo ang; mi hransan lohna'n an thinlungahte chuan mi tihna ka dah ang. ", %Kumkhuaa mi tih hlen theihna'n thinlung hmun khat leh awm dan hmun khat ka siamsak ang: anmahni leh an hnua an fate thatna turin.u, tin, Zedekia chu Babulon ramah a hruai ang a, amah ka tlawh hma loh chuan chutah chuan a awm reng ang; Kaldaite chu do mah u la in chhuak a ni,' tia i sawi ni?" tiin a tantir a ni.3_, Juda lal Zedekia pawh Kaldai mite kut ata a chhuak lo ang a, Babulon lal kuta mantirin a awm ngeizawk ang a, inhmachhawnin an inbia ang a, a mit ngeiin a hmel a hmu ang;, Juda lal Zedekia chuan, "Engah nge, ;LALPA chuan heti hian a ti; Ngai rawh, hemi khawpui hi Babulon lal kutah ka pe ang a, a la ang:, chumi lai chuan Babulon lal sipai rual chuan Jerusalem an hual a; tin, zawlnei Jeremia chu Juda lal in vengtu hung chungah a tang a ni.|~ s, Juda lal Zedekia kum sawmna, chu chu Nebukadnezzara kum sawm leh kum riatnaa Jeremia hnena LALPA thu lo thleng chu:B}},&A tehna hrui chu Gareb tlang thlengin ngil takin a kal riah ang a, Goa lamah a kawi ang. Mitthi ruang leh vut paihna ruam pum pui leh tamlak zawng zawng, Kidron luikawr thlengin, chhak lampanga sakawr kawngka kil thleng chu LALPA tan serh tur a ni; chu chu engtikah mah tihdarh leh thiat chhiat a ni tawh lo ang.`|9,%Ngai rawh, nite chu a lo thleng mek e, Hananel kulhbing sang atangin kulh kil kawngka thlengin LALPA tan khawpui chu din a ni a, tih hi LALPA thu chhuak a ni.A tehna hrui chu Gareb tlang thlengin ngil takin a kal riah ang a, Goa lamah a kawi ang. Mitthi ruang leh vut paihna ruam pum pui leh tamlak zawng zawng, Kidron luikawr thlengin, chhak lampanga sakawr kawngka kil thleng chu LALPA tan serh tur a ni; chu chu engtikah mah tihdarh leh thiat chhiat a ni tawh lo ang.Z{-,$LALPA chuan hetihian a ti: chung lam van khi teh theih a nih a, lei nghahchhante hi zawn chhuah theih a nih chauhin Israel thlahte chu an thiltih takte avangin ka paih bo ve ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.z,#Heng dan ruatte hi ka hma ata a bo chauhin Israel thlahte chu ka hma ata hnam nih an bang hlen ve ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.Oy,"Heti hain LALPA, chhun tieng tura ni petu, thla leh arsite tana dante ruatsak a, zan tieng tura petu, tui fawnte ri hum hum tura tuipui chawkthotu chuan a ti a ni: a hming chu Sipaihote LALPA a ni. x,!chung ni hnua Israel chhungte hnena thu ka thlun tur erawh chu hei hi a ni, tih hi LALPA thu chhuak a ni: an chhungrilahte ka thupek ka dah ang a, an thinlungah ka ziak bawk ang a, kei hi an Pathian ka ni ang a, anni chu ka mite an ni ang; tumahin 'LALPA hre rawh; tiin mahni thenawm leh mahni unau an zirtir edawn tawh lo a; a te ber atangin a lian ber thlengin an zain mi hre theuh dawn si a, tih hi lalpa thu chhuak a ni: an bawhchhiatna chu ka ngaidam ang a, an sualna pawh ka hre reng dawn tawh si lo', tiin.Gw, An thlahtute Aigupta ram atanga hruai chhuak tura an kut ka chelh nia ka thuthlun ang kha ni loin an tan hotu ka ni chungin chu ka thuthlung chu an bawhchia a, tih hi LALPA thu chhuak a ni.*vM,Ngai teh, nite chu a lo thleng dawn, tih hi LALPA thu chhuak a ni: chung niahte chuan Israel chhungte leh Juda chhungte hnenah chuan thuthlung thar ka siam ang.huI,Mi tinin mahni khawlohna an thihpui zawk ang a, grep thur ei tawh phawt ha ngei chu a tim ang.ct?,Chung niahte chuan, 'Paten grep thur an ei a, an fate ha a tim e' an ti tawh ngai lo ang.-sS,Tin, heti hi a ni ang a, anmahni pawt chhuak a, tisawm leh paih thlaa, tiboral a, tihreawm tura ka chang ang khan anenthla thung ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.r1,Ngai teh, nite chu a lo thleng dawn e, Israel chhungte leh Juda chhungteah chuan mihring chi leh ran chi ka tuh ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.Oq,Tichuan ka han harh a, ka han hawi vel a, mang tha tak chu a lo ni e.Vp%,Mi chaute chu ka titlai ta a, mi lungngai apiangte pawh ka tiharh tawh si a.noU,Chutah Judaho leh an khawpuia mi zawng angte chu an cheng za ang a, lo nei mite leh ranvulhtute nen.n,Israel Pathian, Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: An sal tana ata ka hruai kir hunah chuan Judai ram leh a khawpuiahte chuan hetiang tawngkam hi an hmang leh ang, Aw, felna chenna hmun, Aw tlang thianghlim, LALPA chuan malsawm che rawh se, tih hi.m#,Aw, nang fanu lepchhiah, Eng chen nge i vah rawlai dawn le? LALPA chuan leiah hian thil thar a siam tak hi, hmeichhiain mipa a hum ta zawk.cl?,Kawng chhinchhiahnate insiam la, I tan kawng kawhhmuhnate phun rawh, I vah chhuahna lam kawng, Kawngpui lam ngei chu chhinchhiah tlat rawh: Aw nula thianghlim Israel, lo kir leh rawh, Heng i khawpui lamahte ngei hian,pkY,Ephraim chu ka fapa duh tak, Ka nau ngainat tak a nih vang em ni, Amah ka thunun apianga ka thinlungah a chen tlat thin hi? Tichuan ka thinlungin a lainat thin a, A chungah zah ka ngai ngei dawn a ni, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.j3,Mi lettir hnu chuan ka inchhir teh a, Mi thunun hnuah ka mal ka beng a, Ka zak a, a ni, ka tleirawl lai hming chhiat tuarin Ka kimki a ni," a ti a.i',Ephraima intah chu ka hre lul mai. "Nangin mi hrem a, bawngpa tuai Sawi ka ni a, Mi lettir la, ka let ang e, LALPA ka Pathian i ni miau si a,h,I hun tawp lam chu nghahfakawm tak a ni ang. Mahni ram ngeiah i fate chu an lo kir leh ang, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.8gi,LALPA chuan heti hian a ti: Tap lo turin i aw chu sum la, I mittui hul rawh se, I thiltihin lawmman a nei dawn e, Tih hi LALPA thu chhuak a ni. Ral ram atangin an lo let ang.+fO,LALPA chuan heti hian a ti, Rama khuaah thawm an hria Mitthi ngaia tap tlawk tlawk, Rakilin a fate a tah a, A fate an awm tawh loh vangin Thlamuan theih a ni lo.zem,Puithiamte nunna chu thauin ka titlai ang a, Ka thatnain ka mite pawh an tlai ang, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.UU]TaSS/RJQPP%OOMMLK_JJII\HHlGG FEDCBBdA@?>==<5;:9]88#6`54433'2_1t0//2-,,n++Z*)((+'&&%$S##)""*!d 13iI =IFZC  L  S ]X]U"#,,LALPA hminga kan hnena i thu sawite kha zawng kan ngaihthlaksak lo ang che.n!U,,Tichuan mi zawng zawng, an nupuiten pathian dangte hnena rimtui an hal tih hriate leh hmeichhia chuta dingte mipui tam tak, Aigupta rama cheng mipui zawng zawng chuan, Pathros-ah chuan Jeremia chu an chhang a, heti hain an ti a:h I,,Chutichuan Aigupta rama cheng tura kal Juda awm chhunte chu Judai ram, an awm nana kir leh an chak em emna ramah chuan kir turin pakhat mah nungdamin an chhuak lo ang, a ruka tlan chhuakte chauh lo chu tumah an kir lo ang.uc,, Jerusalem ka hrem ang bawkin Aigupta rama chengte chu khandaih te, tamte leh hripui tein ka hrem dawn si a.D,, Tin, Juda awm chhun, Aigupta rama chen tuma hawi luite chu ka man ang a, an chimit vek ang; Aiguta ramah chuan an tlu ang a, khandaih leh tamtea tihboralin an awm ang; te ber atanga lian ber thlengin khandaih leh tamin an thi ang, anchhe dawng leh mak tih huai huai leh mi kamchhe tleuhna leh sawichhiat an ni ang."=,, Chuvangin Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti: Ngai rawh u,in chhiatna turin Juda zawng zawng rawt bo vek turin ka hmachhawn ang che u.#?,, vawiin ni thleng pawh hian an la inchhir chuang lo a, in thlahtute leh nangmahni hmaa ka tarlan ka dan leh ka dan siamte chu in zawh lo a, in tih hek lo.]3,, In thlahtute suahsualna te, Juda lalho suahsualna te, an mipuite suahsualna te, nangmahni ngei suahsualnate leh in nupuite suahsualna, Judai ram leh Jerusalem kawtthlera an tih takte chu in theihnghilh ta em ni?O,,In va chenna Aigupta ram pathiante hnenah rimtui halin khawvel hnam zawng zinga anchhe dawng leh sawichhiat in nih theihna tur leh rawt bo in nih theihna turin in kut kawih ngeiin mi tithinur a ni.q[,,chuvangin tunah zawng LALPA Sipaihote Pathian, Israel Pathian chuan, In zing ata ahmei apa, nausente leh hnute hne laite Juda zing ata tumah zuah loa rawt bo vek turin engati nge he thil tha lo tak hi in nuna chung ngeia in tih ni?.U,,Chuvangin ka thinurna leh ka thinrimna chu Juda khawpuiahte leh Jerusalem kawtthlerahte ka leihin a alh ta a, vawiin nia a awm ang hian a ram a, a tiau ta a nih hi.,,mahse an ngaithla chuang lo a, an suahsualna hawisana pathian dangte hnenah rimtui hal loh tur thu chu an bengkhawn hek lo.7g,,Chuti pawhin in hnenah chuan ka rawngbawltu zawlneite zawng zawng zing tak taka thoin ka tir a, an hnenah, "Aw, he thil tenawm, ka huatzawng tak hi chu ti rawh suh u," tiin.A{,,anni pawhin, nangni pawhin, in thlahtute pawhin pathian dangte an la hriat ngai hleih loh rawng bawl tur leh an hnena rimtui halin, mi tithinur tura, an suahsualna an tih tak avangin.r],,Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti: Jerusalem leh Juda khawpuite zawng zawng chunga thil tha lo ka rawn thlen zawng zawng chu in hmu tawh a; tin, ngai teh u, tunah hian a lo ram ta mai a ni a, tumah an cheng ta lo;  ;,,Aigupta rama Juda awm zawng zawng, Migdol khua te, Tahpanes khua te, Noph khua te leh Pathros rama chengte chungchanga Jeremia hnena thu lo thleng chu:,+ Aigupta rama Beth-Semes lung ban sang pui puite chu a tichim ang a, Aigupta pathian inte chu meiin a hal ang, a ti,' ti rawh," a ti a.H ,+ Aigupta mite pathian inahte chuan mei a chhuah ang a, a kang ang a, salah a hruai ang; berampu, puan a inbel angin Aigupta ram chuy a inbel ang; chuta tangin ralmuangin a chhuak ang a,Aigupta rama Beth-Semes lung ban sang pui puite chu a tichim ang a, Aigupta pathian inte chu meiin a hal ang, a ti,' ti rawh," a ti a.^5,+ Tin, a lo kal ang a, Aigupta ram chu a rawn ngahsai ang, thihna pual chu khandaihah.y,+ Tin, an hnenah chuan, 'Sipahote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti: Ngai rawh u, ka rawngbawltu Babulon lal Nebukadnezzara chu ka chah chhuak ang a, ani chuan a lalthutthleng a hung ang; ani chuan an chungah chuan a lal puan in a zar ang.,+ Lung lian pui pui la la, Tahpanesa Pharaoa in luhna bula leirawhchan siamnaa hlum chawh diaknaah chuan Judate mithmuh ngeiin phum rawh.H  ,+Tin, Tahpanes-ah chuan Jeremia hnenah LALPA thu a lo thleng a,} s,+Tichuan Aigupta ram chu an thleng ta a, LALPA tawngka chu an awih si lo a; tin, Tahpanes khua ngei chu an thleng a.g G,+hmeichhia te, mipa te, naupang te, lal fanute leh mi tin, vengtu hotu Nebuzaradanan Saphana fapa, Ahikama fapa Gedalia leh a hnena an hnutchhiahte chu zawlnei Jeremia leh Neria fapa Baruka te pawh, an hruai ta vek zawk a., Q,+Tichuan Karea fapa Johanana leh sipai pawl hotu zawng zawng chuan Juda awm chhun zawng zawng, Judai rama cheng tura hnawhc darha an awmna hnamte zinga ata lo kir, ),+Chutichuan Karea fapa Johanana leh sipai pawl hotu zawng leh mipui zawng zawng chuan Judai rama cheng turin LALPA tawngka chu an awih ta lo a.0Y,+Kaldaite kutah mantira kan awm a min thah theihna tur leh Babulon sala min hruai theihna turin Neria fapa Baruka chuan min bei turin a tir che a nih zawk hi," a ti a.oW,+Hosaia fapa Azaria leh Karea fapa Johanana leh mi intivei zawng zawng chuan Jeremia chu an bia a, a hnenah, "Dawt i sawi a ni: LALPA kan Pathianin, 'Aigupta rama cheng turin in kal tur a ni lo,' tia sawi turin a tir hlei nem che:H ,+Tin, heti hi a ni a, Jeremian mipuite zawng zawng hnena LALPA an Pathian thu zawng zawng, LALPA Pathianin sawi tura an hnena a tirhna thu, he'ng thu zawng zawngte ngei hi a sawi tawpah chuan,,*Chuvangin tunah zawng hre rawh u, chen in chakna hmun ngeiah chuan khandaih te, tam te, hri tein in thi ngei dawn a ni, tiin," a ti a.,*vawiin niah hian in hnenah ka puang ta a nih hi; mahse in hnena a mi tirhna engah mah LALPA in Pathian awka chu in awih si lo a,Chuvangin tunah zawng hre rawh u, chen in chakna hmun ngeiah chuan khandaih te, tam te, hri tein in thi ngei dawn a ni, tiin," a ti a.fE,*In nunna chan phah turin in inbum a ni mai; LALPA in Pathian hnenah chuan, "LALPA kan Pathian hnenah chuan min tawngtaisak la, LALPA kan Pathianin a tih apiang chu min hrilh la, kan ti zel ang e," tiin mi tir kha a ni a.%C,*Aw Juda awm chhunte u, LALPA chuan in chungchang a sawi tawh hi, Aigupta ramah chuan lut suh u, vawiinah hian ka hriat chiantir che u tih hre mawlh rawh u.C,*Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti a ni: Jerusalema chengte chunga ka thinurna ka leih ang bawkin Aigupta ram in luh hunah chuan in chungah ka thinrimna ka leih bawk ang: anchhe dawng leh mak tih huai huai, mi kamchhe tleuhna, sawichhiat in ni ang a, he hmun hi in hmu leh tawh reng reng lo ang.S,*Aigupta rama cheng tura hawi luite zawng zawng chu chutiang chuan an awm ang a, khandaih te, tam te, hri tein an thi ang, thil tha lo an chunga ka thlen tur lakah chuan tumah an chhuakin an him lo ang.E,*heti hi a lo ni ang a, khandaih, in hlauh ngeia khan Aigupta ramah chuan a nang ang che u a, tam, in hlauh thina pawh khan Aigupta ramah chuan a umzui zel ang che u, tah chuan in thi ang.9~k,*Aw Juda awm chhunte u, LALPA thu chu hre rawh u khai; Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti: Aigupta rama lut tur leh chuta cheng turin in hawi lui a nih chuan,V}%,*Hnai lo, Aigupta ramah kan kal zawk ang a, tah chuan indona reng reng kan tawk lo ang a, tawtawrawt ri pawh kan hre lo ang a, chaw tlakchham a awm hek lo vang, tah chuan kan cheng zawk ang,' in tih chuan,a|;,* Amaherawhchu, 'He ramah hian kan awm lo ang,' tia LALPA in Pathian aw chu in awih lo a,r{],* Tin, in chungah zah a ngaih theihna'n zahngaihna ka phal ang che u a, in ram ngeiah ka kirtir ang che u.8zi,* Babulon lal in hlauh thina chu hlau tawh suh u, amah chu hlau suh u," tih hi LALPA thu chhuak a ni; a kut ata chhandam tur leh chhan chhuak tur che uin in hnenah ka awm si a.Ay{,* He ramah hian in awm reng chuan ka tungding ang che u a, ka thiat lo ang che u, ka phun ang che u a, ka pawt phawi lo ang che u, in chunga thil tha lo ka thlente chu ka sim tawh si a.fxE,* an hnenah, "LALPA in Pathian, a hmaa in dilna thlen tura in mi tirhna khan heti hian a ti e;w,*Tichuan Karea fapa Johanana leh a hnena sipai pawl hotu awm zawng zawng leh sipai zawng zawng, te ber atanga lian ber thlengin a ko a,[v/,*Tin, heti hi a lo ni a, ni sawm hnuah LALPA thu chu Jeremia hnenah a lo thleng a.Fu,*A chhia emaw a tha emaw kan tirhna che LALPA kan Pathian tawngka chhuak chu kan awih ngei ngei ang; LALPA kan Pathian tawngka chhuak kan awih chuan kan tan that theihna tur a ni," an ti a.7tg,*Tin, anni chuan Jeremia hnenah, "LALPA i Pathianin kan hnena a tirhna che thu zawng zawng ang zela kan tih loh chuan kan lakah LALPA chu thu hretu dik leh rinawm ni rawh se.s ,*Tin, zawlnei Jeremia chuan an hnenah, "In thu chu ka hria e, ngai rawh u, in thu ang zelin LALPA in Pathian hnenah chuan ka dil ang e: tin, heti hi a niang a, LALPA'n a chhanna che u apiang ka hrilh zel ang che u: in lakah engmah ka zep lo vang," a ti a.jrM,*LALPA i Pathianin kan kalna tur kawng leh kan tih tur thil min kawhhmuh theihna turin," an ti a.qw,*zawlnei Jeremia hnenah; "I hmaah kan dilna pawm ni se la, hemi la awm chhun zawng zawng tan ngei hian i Pathian hnenah min tawngtaisak turin kan ngen a che; in hmuh ang ngei hian mi tam takte; zing ata tlem te chauh hnutchhiahin kan awm ta si a,p +,*Tin, sipai pawl hotute leh Karea fapa Johanana leh Hosaia fapa Jezania leh mipui zawng zawng, a te ber atanga a lian ber thlengin an lo hnai a,o,)Nethania fapa Ismaela chuan, Ahikama fapa Gedalia, Babulon lalin chu ram awptua a sia chu a thah avangin anni chu an hlau ta em em si a.n,)Tin, an chhuak a, Kaldaiho avanga Agupta ramah tlan luh tumin Bethlehem khaw bula Geruth Chimham-ah chuan an chawl a.Nethania fapa Ismaela chuan, Ahikama fapa Gedalia, Babulon lalin chu ram awptua a sia chu a thah avangin anni chu an hlau ta em em si a. m ,)Tin, karea fapa Johanana leh a hnena sipai pawl hotu zawng zawng chuan, Nethania fapa Ismaela laka Johanan a chan chhuah tawh mi la awm chhun zawng zawng, indo mite, hmeichhia te, naupang te, mi tilreh te, Gibeon atanga a hruai lehte chu an hruai ta vek a.ylk,)Jethania fapa Ismaela erawh chu mi pariat nen Johanan lakah an tlan chuak hram a, Amon mite hnenah an kal ta a.fkE,)Tichuan Ismaelan Mizpah khua atanga sala a hruai zawng zawng chu an hawi a, an kal ta dua a,%jC,) Tin, heti hi a, Ismaela hnena mi zawng zawng chuan Karea fapa Johanana leh a hnena sipai pawl hotu zawng zawng chu an han hmuhin an lo lawm ta em em mai a.i,) mi zawng awng an hruai chhuak a, Nerthania fapa Ismaela bei turin an kal a, tui tam tak awmna hmun Gibeon-ah chuan an va hmu.&hE,) Amaherawhchu Karea fapa Johanana leh a hnena awm sipai pawl hotu zawng zawng chuan Nethania fapa Ismaela thil thalo thalo tih zawng zawng chu an lo hriatin,g ,) Tin, Ismaela chuan Mizpah khuaa mi nung awm chhun, lal fanute, Ahikama fapa Gedalia hnena vengtu hotu Nebuzaradanan a kawltir, Mizpah khuaa la mi nung awm chhun, lal fanute, Ahikama fapa Gedalia hnena vengtu hotu Nebuzaradanan a kawltir, Mizpah khuaa la awm zawng zawng nen salah a hruai ta vek a; Nethania fapa Ismaela chuan chungte chu sala hruaiin Amon mite ram panin a chhuak a.Bf},) Tin, khuarkhurum, Ismaelan Gedalia ruala a mi thahte ruang a paihna chu lal Assan Israel lal Baasa a hlauh avanga a siam a ni. Nethania fapa Ismaela chuan chu chu ruangtein a tikhat a.Re,)An zinga mi sawm erawh chuan, "Min that suh, ramah chuan buh te, buhban te, hriak te, khawizute ka thukru tehuh si a," an ti a. Tichuan anmahni chu a zuah a, an unaute zingah chuan a that tel ta lo a.d7,)Tin, heti hi a lo ni a, khawpui chhung an han thlen chuan Nethania apa Ismaela leh a mi hruaite chuan anni chu an that a, khuarkhurumah an paih ta a.fcE,)Tin, Nethania fapa, Ismaela chu Mizpah khua atangin anmahni hmuak turin a chhuak a, kawng tluanin a tap zel a: tin, heti hi a ni a, anmahni a han hmuh chuan an hnenah, "Ahikama fapa Gedalia hnenah lo kal rawh u," a ti a.Cb,)Sekem atang te, Silo atang te, Samaria atangtein i sawmriat, an khabe hmul meta, an silhfente thlera, mahni inzaiin, chhang hlante leh rimtuite kengin LALPA inah hlan turin an lo kal a.[a/,)Tin, Gedalia a thah hnu ni hnihnaah chuan heti hi a lo n a, tumah an hriat hmain,`,)Tin, a hnena Juda mi awm zawng zawng, Mizpah khua Gedalia hnena awmte leh Kaldai raltu mi zawm vete chu Ismaela chuan a that bawk a.._U,)Tin, Nethania fapa Ismaela chu a mi hruai sawmte nen chuan an tho a, Saphana fapa Ahikama fapa, Babulon lalin ram awptua a siam Gedalia chu khandaihin an that ta a.u^ e,)Tin, heti hi a ni a, thla sarihnaah chuan Elisama fapa Nethania fapa Ismaela, lal chia mi, lal khawnbawlte zinga pakhat chu, mi sawm hruaiin Mizpah khuaha Ahikama fapa Gedalia hnenah an lo kal a; tin, Mizpah khuaah chuan chaw an eiho a.]#,(Ahikama fapa Gedalia erawh chuan Karea fapa Johanana hnenah chuan, "He thil hi i ti tur a ni lo; Ismaela i sawi dan hi a dik lo e," a ti a.>\u,(Tin, Karea fapa Johanana chuan Mizpah khuaah Gedalia hnenah, "Mi kaltir teh khai, Nethania fapa Ismaela chu ka va that mai ang e, tuma'n an hre lo ang: Juda mi i hnena awm khawm zawng zawng an darh vek a, Juda mi zawm chhunte boralna ti turin engah nge i nunna a lak ang"? tiin a ruktein a sawi a.Ahikama fapa Gedalia erawh chuan Karea fapa Johanana hnenah chuan, "He thil hi i ti tur a ni lo; Ismaela i sawi dan hi a dik lo e," a ti a.%[C,(a hnenah, "Amon mite lal Baalisa chuan i nunna la turin Nethania fapa, Ismaela a tir tih i hria em"? An ti a. Ahikama fapa Gedalia erawh chuan a awih lo a. Z,( Chu lo pawh chu Karea fapa Johanana leh sipai pawlte hotu, ram laka awm zawng zawng chu Mizpah khuaah Gedalia hnenah an lo kal a,8Yi,( Juda mi zawng zawng an hnawhdarhna ram zawng zawng atangin an lo kir a, Judai rama Mizpah khuaah Gedalia hnenah an lo thleng a, uain leh nipui thei an la khawm ta teuh mai a.yXk,( Chutiang bawkin Juda mi zawng zawng, Moab rama cheng te, Amon mite zinga chengte leh Edom rama hengte leh ram danga awmte chuan Babulon lalin Juda mi thenkhat a hnutchhiah a, an chungah Saphana fapa, Ahikama fapa, Gedalia a dah an hriatin,W),( Kei zawng Mizpah khuaah hian ka awm ang a, Kaldai mi ka hnena lo kal turte hmaah chuan nangmahni aiawhin ka ding ang: nangni erawh chuan uain te, nipui thei te, hriak te la khawm u la, in belahte dah u la, khawpui in lak takahte chuan cheng rawh u" tiin chhia a chham a.GV,( Tin, Saphana apa, Ahikama fapa Gedalia chuan anmahni leh an hote hnenah, "Kaldaite rawng bawl chu hlau su hu: ramah hian awm hle hle u la, Babulon lal rawng bawl u la, in tan a tha mai ang.fUE,(Mizpah khuaah, Gedalia hnenah an lo kal a, - Nethania fapa Ismaela te, Karena fa, Johanana leh Jonathana te, Tanhumetha fapa Seraia te, Netophath khuaa mi Ephaia fate leh Maakath khuaa mi fapa Jezania te leh an hote chu.aT;,(Tin, sipai pawl hotu zawng zawng ram laka awmte chuan, anmahni leh an hoten Babulon lalin, Ahikama fapa Gedalia chu chumi rama mi rethei berte, Babulon sala hruai loh zawng zawng chu a kawltir tih an lo hriat chuan,OS,(Tichuan vengtu hotu chuan ei tur leh thilpek a pe a, a kaltir ta a. Tin, Jeremia chu Ahikama fapa Gedalia hnenah Mizpah khuaah a kal a, a hnenah a rama mi la awm chhunte zingah chuan a awm ve ta a.dRA,(A la kir hmain ani chuan, "Juda khawpuite chunga awptua Babulon lalin a siam Saphana fapa, Ahikama fapa Gedalia hnenah kir la, mite zingah a hnenah awm rawh, anih loh leh kal rem i tihna apiangah kal mai rawh," a ti a.Q,(Tunah chuan, ngai rawh, vawiin ni hian i kuta khaidiat bun chu ka phelsak a che. Babulona ka hnena lo kal i duh leh lo kal la, i duh loh leh lo kal lo mai rawh; en teh, ram zawng zawng i hmaa a awm hi, kal rem i tih leh tha i tihna apiangah kal ang che," a ti a.;Po,(Tin, LALPA chuan a rawn thlentir ta ngei a, a sawi ang zelin a ti ta a; LALPA chungah thil in tisual a, a tawngka in awih loh avangin he thil hi in chungah a lo thleng a nih hi.O,(tin, vengtu hotu chuan Jeremia chu a hruai a, a hnenah, "LALPA i Pathian chuan he hmuna thil tha lo thleng tur hi a lo puang tawh a.^N 7,(Judai leh Jerusalem sal zawng zawng, Babulon sala an hruaite zinga Jeremia khaidiat vuan chunga a hruai laia vengtu hotu Nebuzaradanan, Ramah atanga a chhuahtir hnua LALPA hnen ata Jeremia hnena thu lo thleng chu:*MM,'Ka chhanhi ngei dawn si chia, khandaihin i tlu lo ang a, i nun chu i chhanhim ang, kei mi rin avangin, tih hi LALPA thu chhuak a ni, tiin va sawi rawh," a ti a.$LA,'Chumi niah chuan nang erawh chu ka chhan chhuak ang che, tih hi LALPA thu chhuak a ni, i mi hlauhte kutah pek i ni lo ang.Ka chhanhi ngei dawn si chia, khandaihin i tlu lo ang a, i nun chu i chhanhim ang, kei mi rin avangin, tih hi LALPA thu chhuak a ni, tiin va sawi rawh," a ti a.fKE,'Ethiopia mi Ebedmeleka hnenah, Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti: Ngai rawh, a thatna tur ni loin he khawpui chhiatna tur zawkin ka thute ka rawn thlen ang a, chumi ni ngei chuan i hmaah hlen a ni ang.jJM,'Tin, LALPA thu chu, vengtu hung chhunga khar khipa a awm lai chuan Jeremia hnenah a lo thleng a,9Ik,'anni chuan Jeremia chu vengtu hung chhung ata an ko chhuak a, Saphana fapa Ahikama fapa Gedalia hnenah a ina hawn turin an kawltir ta, tichuan mite zingah chuan a khawsa ta a.H5,' Tin, vengtu hotu Nebuzaradana chuan Nebusazbana te, Rabsaria te, Nergal-sarezara te, Rabmaga te leh Babulon lal sipai hotu deuh deuhte a chah vek a,xGi,' Ani hi hruai la, tha takin ti la, tina reng reng suh, i hnena a saiw ang zelin ti zawk rawh," tiin thu a pe a.pFY,' Tin, Babulon lal Nebukadnezzara chuan Jeremia chungchang thu-ah chuan vengtu hotu Nebuzaradana hnenah,E,' mahse vengtu hotu Nebuzaradana chuan Juda ram mi rethei engmah nei lote chu a hnutchhiah a, grep huan leh lote a pe nghal a.D!,' Tin, vengtu hotu Nebuzaradana chuan khawpui mipui la awm leh a hnena mahnia inpete leh mipui la awm chhunte chu babulonah salah a hruai a;uCc,'Tin, Kaldai-hote chuan lal in leh mi dang in zawng zawng an hal a, Jerusalem kulh bangte pawh an tichhia a.bB=,'Chu lo pawh chu Zedekia mit a kher chhuahsak a, kawl a buntir a, Babulon-ah a hruai a a.#A?,'Tin, Babulon lal chuan Riblah khuaah chuan ama mithmuh ngeiah chuan Zedekia fapate chu a that a, Babulon lal chuan Juda mi tha zawng zawng a that bawk a.x@i,'mahse Kaldaiho sipai rual chuan ani chu an um a, Jeriko phai zawlah Zedekia chu an um phak ta a; tin, an man hnu chuan Babulon lal Nebukadnezzara hnenah, Hamath rama Riblah khuaah chuan an hruai a, tin, amah chuan a chung thu chu a rel a.u?c,'Tin, heti hi a lo ni a, Juda lal Zedekia leh raltu mi zawng zawng chuan anni chu an hmuhin an thlanchhia a, khawpui ata zanah lal huan kawng lamah kulh bang pahnih kar kawngkaah an tlan chhuak a, ani chu Arab-ah kawng lamah a chhuak a;>,'Tin, heti hi a ni a, Jerusalem an lak chuan Babulon hlal hotute zawng zawng chu an lo lut a, kawngka laitaah chuan an thu a, Nergal-sarezera te, Samgarnebo te, Sarsekima te, Rab-saria te, Nergalsarezera te, Rabmaga te leh Babulon lal hotu dang zawng zawng nen.s=_,'Zedekia lal kum sawm leh pakhatna thla lina, chu mi thla ni kuanaah chuan khawpui kolh chu an su tlang a.< +,'Tin, Juda lal Zedekia lal kum kuana thla sawmnaah chuan Babulon lal Nebukadnezzara leh a sipai zawng zawng chuan Jerusalem an bei a, an hual a.];3,&Tichuan Jeremia chu Jerusalem lak ni thlengin vengtu hung chhungah a awm ta reng a.&:E,&Tin, hotu zawng zawngte chuan Jeremia hnena an lo kalin, an zawt ta ngei a, lalin thu a pek zawng zawng ang zelin anni chu a hrilh a. Tichuan an biak chu an bang ta a; a thu ch hriat phak a ni si lo a.Tichuan Jeremia chu Jerusalem lak ni thlengin vengtu hung chhungah a awm ta reng a.9!,&nang chuan an hnenah, 'Jonathana ina mi kirtir lo a, chuta va thi lo turin lal hnenah dilna ka theh lut mai a ni,' i ti dawn nia," a ti a.`89,&Nimahsela hotuten kan biak che hi an hriat a, i hnena an lo kal a, i hnena, 'Lal hnena i sawi chu min hrilh rawh; kan lakah engmah zep suh la, kan tihlum lo ang che; nangma hnena lal thu sawite pawh,' an tih chuan,d7A,&Tin, Zedemia chuan Jeremia hnenah, "Heng thute hi tuma'n hre suh se, tichuan i thi lo ang.E6,&I nupui te, i fanaute chu Kaldai mite hnenah an hruai vek ang a, an kut ata i chhuak lo ang a, Babulon lal kutah manin i awm zawk ang a, nangmah avangin he khawpui hi a kang ang," a ti a.w5g,&Ngai rawh, Juda lal ina hmeichhe la awm zawng zawngte chu Babulon lal hotute hnenah hruaiin an awm ang a, chung hmeichhiate chuan, I thian tha thaten an bum chia, an hneh ta che, i ke chu chirhdiaka a tan veleh an hawisan che, an ti ang.L4,&Inpek i duh loh erawh chuan hei hi LALPA thu mi kawhhmuh chu a ni: 3,&Jeremia erawh chuan, "An mantir lo ang che; i hnena ka sawi LALPA aw hi awih mai rawh. Tichuan i tan a tha ang a, i nung bawk ang. 2,&Tin, lal Zedekian Jeremia hnenah, "Kaldai mite hnena inpe tawh Judate mi mantirin mi nuihzabur mai ang tih ka hlau a ni," a ti a.13,&Babulon lal hotute hnena i inpek loh erawh chuan he khawpui hi Kaldai kutah pek a ni ang a, an hal ang a, an kut ata i chhuak tawp lo ang," a ti a.0w,&Tichuan Jeremia chuan Zedekia hnenah, "Lalpa, sipaihote Pathian, Israel Pathian chuan heti hian a ti: Babulon lal hotute hnena i inpek chuan i nunna chu i vawng him ang a, hemi khawpui pawh hi a kang lo ang, nang leh i chhungte pawh in nung ang.W/',&Tin, lal Zedekia chuan Jeremia hnenah, "LALPA he ka nuna siamtu hi a nuna a nun chhung zawng ka tihlum tawp lo ang chia, i nunna zawngtute kutah chuan ka pe hek lo ang che," tiin a ruktein chhia a chham a..,&Tin, Jeremia chuan Zedekia hnenah, "Ka hrilh che chuan mi tihlu ngei dawn law ni? Thu ka rawn che chuan mi ngaithla dawn si lo," a ti a.O-,&Tin, lal Zedekia chuan Jeremia chu a ko a, LALPA ina luhna pathumnaah chuan a hnenah a hruai lut a: tin, lal chuan Jeremia hnenah, "Thil ka zawt ang chia; ka lakah engmah thup suh ang che," a ti a. , ,& Tin, Jeremia chu lei hnuai rip ata chu hruiin an khai chhuak ta a: tin, Jeremia chu vengtu hung chhungah chuan a awm ta reng a.=+s,& Tin, Ethiopia mi Ebedmeeka chuan Jeremia hnenah, "Heng kawr hluite leh silhfen chhiate hi i zakhnuaiah hrui hian hren hnan rawh," a ti a. Tin, Jeremia chuan chutiang chuan a ti a.I* ,& Tichuan Ebedmeleka chuan mite chu a hruai a, lal tangka in hnuaiah chuan an lut a, kawr hlui paihte leh silhfen chhiate an la chhuak a, lei hnuai ripah chuan Jeremia hnenah hruiin an thlak a.6)e,& Tin, lal chuan Ethiopia mi mi Ebedmeleka chu thu a pe a, 'Heta tangin mi sawmthum hruai la, lei hnuai rip ata chu a thih hmain zawlnei Jeremia chu la chhuak rawh u, " tiin.[(/,& Ka pu, lalber, he'ng miten zawlnei Jeremia lei hnuaia ripa an lo paih thlak hi nasa tak an ti a ni; riltam avangin a awmna hmunah chguan a thi mai dawn a lawm; khawpuiah chuan chhang a awm tawh si lo," a ti a.@'{,&Ebedmeleka chu lal in ata a chhuak a, lal hnenah chuan,0&Y,&Tin, Ethiopia mi, mi tilreh lal ina awm thin Ebedmeleka chuan Jeremia chu lei hnuai ripah an dah tih a lo hria a; chutih lai chuan lal chu Benjamin kawngkaah a thu a;%},&Tin, Jeremia chu an hruai a, vengtu hung chhunga awm lal fapa Malkia lei hnuai ripah chuan an paih lut a: Jeremia chu hruiin an thlak thla a, chumi lei hnuai ripah chuan chirhdiak chauh lo chu tui a awm lo va: Jeremia chu chirhdiakah chuan a tla a.$,&Tin, lal Zedekia chuan, " Ngai rawh u, ani chu in kuta awm a lawm: lal hi in duh lohzawng ti thei a ni hlei nem," a ti a.#-,&Tin, hotute chuan lal hnenah, "Hemi hi tihhlum ni rawh se, kan ngena che; ani chuan an hena hetiang thute sawiin he khawpuia raltu mi la awmte leh mipui zawng zawngte tha a tithum zo si a: he mi hian he mipuite thatna a zawng lo a, an chhiatna a zawng zawk a ni," an ti a.",&LALPA chuan heti hian ati: he khawpui hi Babulon lal sipai rualte kutah pek a ni ngei ang a, a la ang," tia a sawi chu an ngaithla a.K!,&LALPA chuan heti hian a ti: hemi khawpuia awm rengte chu khandaihte, tam te, hripui tein an thi ang a; Kaldaite hnena inpete erawh chu an nung ang a, a nunna chu a inchhanhim ang a. a nung ang.  ,&Tin, Matana fapa Sephatia leh Pasura fapa Gedalia leh Selemia fapa Jukala leh Malakia fapa Pasura te chuan, mipui zawng hnena Jeremian, ,%Tin, lal Jedekia chuan thu a pe a, tin, Jeremia chu vengtu hung chhungah chuan a tantir a, chhang siamtute kawtthler ata nitin chhang hlawm khat, khawpuia chhang a awm chhung chu a pe a, chutiang chuan Jeremia chu vengtu hung chhungah chuan a awm reng a.,%Aw ka ka pu, lalber ngaithla rawh, ka ngen a che; ziaktu Jonathana inah chuan mi kirtir lul suh, chutah chuan ka thi dah ang e," a ti a.Tin, lal Jedekia chuan thu a pe a, tin, Jeremia chu vengtu hung chhungah chuan a tantir a, chhang siamtute kawtthler ata nitin chhang hlawm khat, khawpuia chhang a awm chhung chu a pe a, chutiang chuan Jeremia chu vengtu hung chhungah chuan a awm reng a.,%I hnena, 'Babulon lal chu nangmah leh he ram do turin a lo kal lo ang,' tia thusawitu i zawlneite chu khawiah nge an awm tak? ,%Tin, Jeremian lal Zedekia hnenah chuan, " Nangmah emaw i rawngbawltu emaw he'ng mite chungah eng thil nge ka tihsuala mi mantir ni?R,%lal zedekia chuan a ko chhuak a: tin, lal chuan a inah a ruk tein a zawt a, a hnenah, "lalpa hnen ata thu eng emaw tal a awm em?" a ti a. A hnenah, "Babulon lal kutah mantirin i awm ang," a ti bawk a.I ,%Tin, Jeremia chu lei hnuai ripa a luh a, ni tam tak a awm hnuin,%Tin, hotute chu Jeremia chungah an thinur em em a, an vua a, Ziaktu Jonathana inah an tantir a; chu chu tanin atan an hman a ni si a..U,%Tin, Jeremia chuan, "Dawt a ni; Kaldaite hnenah ka in pe lo e," a ti a: mahse a ngai thla lo a, tichuan Irija chuan Jeremia chu a lo man a, hotute hnenah a hruai a.:m,% Tin, Benjamin kawngka a thlen chuan vengtu hotu Hanania fapa Selamia fapa a hming Irija a lo awm a: chu chuan Kaldaite hnenah i in pe a ni, tiin zawlnei Jeremia chu a lo man a.eC,% Jeremia chuan mite zinga a chanvo la turin Benjamin rama lut turin Jerusalem a chhuahsan a.ve,% Tin, heti hi a lo ni a, Pharaoa sipai rualte hlauva Kaldai sipai rualte chuan Jerusalem an kalsan lai chuan,W',% Nangmahni beitu Kaldai sipai rual zawng zawng hi sawisa nek mah u la, an zinga mi hliam awm chhunte chauh pawhin mahni puan in atanga lo thoin he khawpui hi meiin an hal tho ang, tiin sawi tur a ni," tiin.r],% LALPA chuan heti hian a ti: Kaldaite chu min kalsan ngei ang tiin mahni in bum suh u; an kal dawn si lo.hI,%Kaldaite erawh chu an lo kal ang a, he khawpui hi an bei ang a, an la ang a, meiin an hal ang.M,%LALPA Israel Pathian chuan heti hian a ti: Juda lal, mi rawn tura tirtu hnenah chuan, Ngai rawh, Pharaoa sipai rual, nangmahni tanpui tura lo kalte chu anmahni ram Aiguptaah chuan an kir leh ang.E,%Tichuan LALPA thu chu zawlnei Jeremia hnenah a lo thleng a,$A,%Tin, Pharaoa sipai rualte Aigupta atngin an lo chhuak tawh a: tin, Kaldaiho Jerusalem hualtute chuan an chan chin an hriatin Jerusalem chu an kirsan ta a.b=,%Tin, Jeremia chu mipuite zingah a duh duhin a la leng thei a: taninah an la dah si lo a.8 i,%Tin, lal Jedekia chuan Selemaia fapa Jehukala leh maaseia fapa puithiam Zephania chu zawlnei Jeremia hnenah, "LALPA kan Pathian hnenah mi tawngtaisak rawh," ti turin a tir a.w g,%Mahse amah leh a rawngbawltute leh a rama mite chuan LALPA thu zawlnei Jeremia kaa sawi chu an ngaithla lo a.  },%Tin, Josia fapa Jedekia, Babulon lal Nebukadnezzaran judai ram lala a siam chu Jehoiakima fapa Konia aiah a lo lal ta a. },$ Tichuan Jeremia chuan lehkhabu dang a la a, ziaktu Baruka, Neria fapa chu a pe a, ani chuan chutah chuan Jeremia ka ata lehkhabu ziak tawh zawng zawng, Jehoiakima meia a hal ral tak thute chu a ziak a: chumi bakah a anpui thu tam tak a belh bawk a.r ],$Tin, an khawlohna avangin amah leh a thlahte leh a rawngbawltute ka hrema ang: tin, anmahni leh Jerusalema chengte leh Juda mite chungah chuan an chunga ka puan tawh, an ngaihthlak loh thil tha lo zawng zawngte chu ka rawn thlen ang," tiin.Tichuan Jeremia chuan lehkhabu dang a la a, ziaktu Baruka, Neria fapa chu a pe a, ani chuan chutah chuan Jeremia ka ata lehkhabu ziak tawh zawng zawng, Jehoiakima meia a hal ral tak thute chu a ziak a: chumi bakah a anpui thu tam tak a belh bawk a.N,$chuvangin Juda la Jehoiakima chungthu-ah chuan LALPA chuan heti hian a ti: Davida thutphahah chuan mi thu tur a nei lo ang: a ruang pawh chu chhun nisa ah leh zan vur hnuaiah paih chhuah a ni ang./,$Tin, Juda lal Jehoiakima chungchang chuan heti hian ti ang che: LALPA chuan heti hian a ti:' Babulon lal a lo kal ngei ang a, he ram hi a tichhiain, heta ta mi leh sa a tiboral vek ang, tia ziakna chu, engah nge chutiang thu i ziak, tiin lehkhabu ziak chu i lo halral ta a:,$Lehkhabu zial dang la la, lehkhabu zial hmasaa thu zawng zawng, Juda lal Jehoiakiman a halral takte chu ziak leh vek rawh.%,$Tin, lehkhabu zial leh Jeremia ka ata Barukan a ziak zawg zawng thute lalin a halral hnuah chuan LALPA thu chu Jeremia hnenah a lo thleng a,F,$Tin, lal chuan lal fapa Jerahmeela leh Azriela fapa Seraia leh Abdeela fapa Selamia te chu ziaktu Baruka leh zawlnei Jeremia te man turin thu a pe a: mahse LALPA chuan anni chu a thukru a.!,$Chu chang ni loin Elnathana leh Delaia leh Gemaria te chuan lehkhabu zial chu hal lo turin lal hnenah an ngen a: mahse a ngai thla duh lo.xi,$Tin, lal leh a rawngbawltu, he'ng thu zawng zawng ngaithlatu tumahin an hlau lo a, an silhfen an thler hek lo.C,$Tin, heti hi a lo ni a, Jehudia chuan thlep thum emaw, thlep li emaw a chhiar chuan lal chuan a chemtein a zai bung a, thuk meiah chuan a zial bu pum kangral vek turin a theh lut zel a.kO,$Thla kuana a ni a, lal chu a thlasik inah chuan a thu a, a hmaah chuan meihawl thuka vam a awm a.B},$Tichuan lal chuan lehkhabu zial la turin Jehudia a tir a, ziaktu Elisama pindan atang chuan a la a. Tin, Jehudia chuan lal leh lal bula ding hotu zawng zawngte beng hriatah a chhiar a.~5,$Tin, hungchhngah lal hnenah an lut a; lehkhabu zial erawh chu ziaktu Elisama pindanah an dah ta a, a thu zawng zawngte chu tawngkain lal an hrilh a.x}i,$Tin, hotute chuan Baruka hnenah, "Kal la, Jeremia nen chuan biru rawh u; tuma'n in awmna hre suh se," an ti a.|,$Tin, Baruka chuan, "Heng thu zawng zawngte hi a tawngkain mi hrilh a, lehkhatuiin lehkhabuah chuan ka ziak mai a ni," tiin a chhang a.}{s,$Tin, Baruka chu, " Heng thu zawng zawng hi a ka ata eng tiziaa ziak nge i nih, min hrilh teh khai?" tiin an zawt a..zU,$Tin, heti hi a lo ni a, chung thute chu an hriat chuan hlauin an in en hlawm a, Baruka hnenah chuan, "Heng thu zawng zawng hi lal kan hrilh ngei ngei ang," an ti a.y,$Tin, a hnenah, "thu la, kan beng hriat ngeiah chhiar rawh le," an ti a, tichuan Baruka chuan an beng hriatah a chhiar ta a.x,$Tin, hotu zawng zawngte chuan Kusia fapa, Selemia fapa Nethania fapa Jehudia chu Baruka hnenah an tir a, a hnenah, "Mite beng hriata i lo chhiar lehkhabu chu kengin lo kal rawh," ti turin. Tichuan Neria fapa Baruka chu lehkhabu zial kengin an hnenah a lo kal a. ~}||~{zyywvuts,r:qspnn mmll1ksjjii5hgvffYee0ddcWbb`aa``E_^\[[8Z$YXXKWNVUUTTrTSSR_QQ`POUONTNM|LLhKKK@JJJ/IIHHGGFEE6DCClBBAA@@9?j>==@<;o::$9J8877e66S544l4392100/.--},,z++*J)((''5&%$$>#""@!v &lIXPk7r Y ] D b 2{s3`,3Babulon chu a tlu thut a, a boral ta. Amah chu tah vak vak rawh u, Tihdam theih awm anih chuan Thinghnai damdawi hnawih mi laksak rawh u. _,3Babulon chu LALPA kuta rangkachak no, Lei pum tihruihna chu a ni a, Hnamten a uain chu an in a, Chuvangin hnamte lung a mawl zo ta.;^o,3Tlan bo u la, Babulon khaw chhung ata, Mi tinin mahni nun chhanhim rawh se; A khawlohna boral phah suh u, LALPA phuba lak hun chu a ni si a. Ani chuan a thungrul ngei dawn a ni.],3Israel leh Juda chu an Pathian Sipaihote LALPA chuan A hnuchhawn si lo a, An ram chu Israel Mi Thianghlim chungah Sualin a khat na a.V\%,3Kaldai ramah thahin an tlu ang a, A khawlaiahte chuan chhun tlang an ni ang.#[?,3Thal ngul hmangtuin thalk ngul kuai loin, Thir kawr hain din pawh ding suh se, A tlangval rual pakhat pawh zuah loin, A sipai zawng zawng nuai bo rawh u.Z{,3Sisep zaptute ka tir dawn, Babulon chungah, Amah zapin a ram an zap fai ang, Chhiatna niah chuan hualin an bei dawn si.wY i,3LALPA chuan heti hian a ti: Ngai teh, Babulon chungah leh Kaldai mite chungah, Tichhetu thlipui ka tir dawn e;[X/,2-Babulon lak thawmah lei a nghing a, a tap thawm chu hnamte zingah hriat a ni ang. W ,2,Chuvangin Babulon chungah LALPA thu rawn, Kaldai mite chunga a thil ruat chu ngaithla rawh u. Ran rual note ngei chu hnuh boin an awm ang a, ran thlahna hmuna mite a rap ang.Babulon lak thawmah lei a nghing a, a tap thawm chu hnamte zingah hriat a ni ang.0VY,2+Ngai rawh u, Jordan ram ngaw atanga saikeibaknei, ran thlahna hmuna a lo chho angin a lo chho ang a; a lak attangin anmahni ka tlan botir nghal ang a; a chunga thu nei turin ka duh apiang ka ruat ang. Keimah ang hi tu nge awm ni? Tuin nge hubi mi thliahsak ang? berampu tu nge ka hmaa ding tur?pUY,2*An thawm hriain Babulon lal kut a sawi ta, Hmeichhe nau vei lai natna ang, Natna nasa takin a vuan ta.iTK,2)Thal ngul leh fei an keng a, Nunrawng tak, zahngaihna reng reng nei lo an ni. An thawm chu tuipui ri hum hum ang a ni a, Sakawr chungahte an chuang a, Mi tin, ral tu mi anga intuamin, Aw, Babulon fanu, an rawn bei dawn che.xSi,2(Ngai rawh u, hmar lam ram ata mite an lo kal e. Lei hmun tawp ata hna ropui tak leh lal tam tak an lo thawk e.AR{,2'Pathian in Sodom leh Gomora leh a khaw thenawmte a tihchiat ang hrim kha; tah chuan tumah an cheng tawh lo ang a, mihring fa tumahin an tlawh tawh lo ang, LALPA thu chhuak chuan a ti.]Q3,2&Chuvangin thlaler ram sakawlh te, chinghnia te nen chutah chuan an cheng ang a, vanghawngseite pawh chutah chuan an cheng ang; luahin a awm ngai tawh lo ang; chhuan zawng zawng thleng pawhin luahin a awm lo ang.TP!,2%A tuite kangin a ro zo a, Milimte ram a ni si a, Milimte chu an atchilh a.',2Tin, Israel chu a tlatnaah ka hruai leh ang a, Karmel leh Basanah chuan a tla ang a, Ephraim tlangah leh Gilead-ah chuan amah chu a tlai ang.=1,2Chuvangin Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti: Ngai rawh u, Assuria lal ka hrem ang bawkin Babulon lal leh a ram chu ka hrem ang.-<S,2Israel chu beram darhsah a ni a; sakeibakneiten an um bo a; Assuria lal chuan amah a ei zet a, a tawpah Babulon lal Nebukadnezzara chuan a ruhte a thial sawm ta a.0;Y,2Babulon ata chi thehtu rawt bo u la, Buh seng laia favah chawitu nen, Hnehchhiahna khandaih hlauin Mahni mite lam an pan theuh vang a, Mahni ram theuhvah an tlan ang.;:o,2A velin hawhaw u la Amahin a inpe ta, A kulhte chu a tlu ta a, A bangte chu a chim ta, LALPA phuba lakna a ni si a; A chungah phuba la u la, A tih ang zelin a chungah ti rawh u. 9 ,2Thal ngul kengtu zawng zawngte u, Babulon hual velin intlar u la, Kap u la, thlate chu ren suh u, LALPA chungah an sual ta si a.83,2 LALPA thinurna avangin luahin a awm lo ang, A tiau vek zawk ang; Babulona kal apiang chu a rap ang a, A chiatna zawng zawng vang chuan an chek ang.!7;,2 In nu chu a la zak em em ang a, A hringtu che u chu a la mualpho ang. Ngai rawh u, hnamte zinga hnuaihnung ber, Thlaler ram, ram ro, rma ruak a ni ang.6+,2 Lawm mah u la, hlim mah u la, Aw ka rochan rawktute u. Hnim no zinga bawngla tla ngelh ngelh ang leh Sakawrpa hram ngher ngher ang ni mah u la,j5M,2 Tin, Kaldai chu rawk a ni ang a, a rawktute chu an tlai em em ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.m4S,2 Ngai reh u, Babulon rawn bei turin hmar ram ata hnam rual ropui tak pung khawm chu ka chawk tho ang a, amah do turin an insingsa ang: chuta tangin lak an ni ang: an thlate chu ral tuk thiam tak hlawhchham ngai lo ang an ni ang.{3o,2Babulon chhung ata tlan chhuak u la, Kaldaite ram ata kal chhuak u la, kel rual zinga kelchalte angin awm rawh u.52c,2A hmu apiangin an zi zel ta a, an hmelmate chuan, Kan thiam loh a ni lo, LALPA dikna khurpui, an thlahtute nghahfak LALPA meuh chungah thil an tihsual avang a ni, an ti a.(1I,2Ka mite chu beram bo an ni a; an vengtue chuan an hruai bo a, tlangahte chuan an kal botir a, tlangahte, mualdungahte an kal a, an huang an theihnghilh zo ta.05,2Zion lam hawiin an penna tur an zawt ang a, "Hawh u, chatuan thuthlung theihnghilh tawh loh turah chuan LALPA chu rawn vuan rawh u khai," an ti ang.E/,2Chung iahte leh chumi hunah chuan Israel fate chu an lo kal ang a, anmahni leh Juda fate nen; fap chungin an lo kal ang a, LALPA an Pathian chu an zawng ang; tih hi LALPA thu chhuak a ni.5.c,2hmar atangin ani chu hnam pakhatin a rawn bei a, chu chuan a ram chu a ti tiau ang a, tah chuan tumah an cheng tawh lo ang; an tlan chhia a, an bo zo ta, mi leh sate pawh.Z--,2Hnam tin, zingah chuan hril u la, puang rawh u, Puanzar khai u la, puang u la, thup suh u, Babulon lak a ni ta, Bel chu a mualpho ta, Merodak chu a zam zo ta, a limte ch a mualpho a, A milim chu a chhe zo ta.a, =,2Babulon chungchang, Kaldai mite ram chungchanga, zawlnei Jeremia kaa LALPA thu sawi chu:u+c,1&Mahse ni hnuhnungahte chuan heti hi a ni ang, Elam awm dan ka lamlettir ang, Tih hi LALPA thu chhuak ani e.\*1,1%An lalte leh an hotute tiralin Elamah chuan ka lalthutthleng ka hung ang, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.Mahse ni hnuhnungahte chuan heti hi a ni ang, Elam awm dan ka lamlettir ang, Tih hi LALPA thu chhuak ani e.h)I,1$An hmelma, an nun zawngtute hmaah chuan, Elamho chu ka tizam lo ang, An chungah chhiatna ka rawn thlen ang, Ka thinur nasa tak mai chu, Tih hi LALPA thu chhuak a ni. Anmahni khandaih ka umtir ang, ka tihral vek hma loh chu+(O,1#Kawlkil li ata thli paliate ka rawn thlen ang, Elam chungah chuan; Ka tidarh ang, kawlkil tinah chuan, Elam hnawhchhuah mite thlen lohna hnam reng an awm lo ang.s'_,1"Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: Ngai rawh u, Elam thal ngul, an chakna bul ber chu, Ka titliak ang;g&G,1!uda lal Zedekia lal tantirha Elam chungchanga LALPA thu, zawlnei Jeremia hnena lo thleng chu:%3,1 Tin, Hazor chu sihal chen hmun a ni ang a, A ram kumkhua ang; Tah chuan tumah an cheng tawh lo ang a, Mihring fate reng reng an khawsa tawh lo ang.d$A,1An sanghawngseite chu ralin an la ang a, An sebawng rual nawlpui chu an kawi ang Baksam ziar kawng hote chu kil tinah ka tidarh ang, An chhiatna tur chu kil tin, atangin ka rawn thlen ang, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.##?,1Tho u la, thlamuang taka awm, Mahnia khawsa, kulh kawngkhar pawh nei lo, Kalhna thir tlawn pawh nei lo hnam chu bei rawh u, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.D",1Tlan chhia u la, vak bo daih rawhu u, Pil bo daih rawh u, aw Hazora chengte u, Tih hi LALPA thu chhuak a ni. Babulon lal Nebukadnezzara chuan A phair che u, i chungah tih tum a nei ta e.;!o,1An puan inte, an ran rualte an laksak ang, An puanzar te, an bungbel zawng zawng te, An sanghawngseite chu an kal bopui ang, Kil tinah hlauhawm a awm, Tiin miten an au khum ang." =,1Kedar leh Hazor ramte Babulon lal Nebukadnezzaran a suasam thu: LALPA chuan heti hian a ti: Tho u la, Kedar bei u la, khaw chhak fate chu sawisa rawh u.]3,1Tin, Damaska kulh bangah mei ka chhuah ang a, Benhadada lal inte chu a kang zo ang.3,1Tichuan chumi niah chuan a tlangval rualte chu kawtlaiah an tlu ang a, A raltu mi zawng zawng an boral ang, Tih hi Sipaihote LALPA thu chhuak a ni.<s,1Khawpui himgthang leh hlimawm chu a va thing ta em!  ,1Damaska thu: Hamath chu a zak ta, Arpad nen, Thu tha lo an hre ta si a, an riral ta; Tuipui fawn awm hle hle thei lo angin an buai a. Damaksa a rawih zo ta, Taln chhiat a tum a, khurhin a nang ta. Lungngaihna leh nain a vuan ta, hmeichhe nau vei ang maiin.@y,1Ngai rawh u, mupui angin a lo thlawk chho ang a, Bozrah chungah chuan a thla a zar ang; chumi ni chuan Edom mi huaisente thinlung pawh chu hmeichhe nau vei thinlung ang mai a ni ang.lQ,1An tluk chhiatna thawmah chuan lei hi a khur a; an tap thawm chu Tuipui Senah pawh hriat a ni ang.F,1Chuvang chuan Edom chunga LALPA thurawn leh Teman mite chunga a thil ruat, tih a tum takte chu ngaithla rawh u: ran rual notete ngei chu hnuh boin an awm ang a; an chenna chu a titiau ang.&E,1Ngai rawh u, Jordan ram ngaw atanga sakeibaknei, ran thlahna hmunah a lo chho vang a; a lak atnaign anmahni ka tlan botir nghal ang a, a chunga thu nei turin ka duh apiang ka ruat ang. Keimah ang hi tu nge awm ni? Tuin nge hunbi min thliahsak ang? Berampu tu nge ka hmaa ding tur chu?0Y,1Sodom leh Gomora leh a vela khawpuit4e tihchhiata a awm ang bawkin, tumah an cheng tawh lo ang a, mihring fa tumah chutah chuan an awm ngai tawh lo ang, LALPA'n a ti. ,1Tin, Edom chu mak tih huai huai a lo ni ang a, mi veivak apiangin mak an ti ang a, a chhiat nasat vang chuan an chek khum ang.`9,1I intihrapthlakna kha i thinlung chapo bumna che a ni, Aw nang kham lung kara, tlang chhipa cheng thin, Mu angin, sang takah i bu chhep mah la, Chumi atnag chuan ka la thla tho ang che,Tih hi LALPA thu chhuak a ni.J ,1Ngai rawh, hnamte zingah ka tite ta si chia, Mihringe hmuhsitin.,1LALPA hnen ata thupuan ka lo hre ta, Hnamte hnenah tirhkoh tirh a ni. Inpun khawm u la, amah bei u la, Indo puahchah rawh u./W,1 LALPA chuan mahni inchhalin chhia ka chham ta si a, Bozra chu mak tih huai huai, sawi chhiat, tihram, anchhe dawng a ni ang a, akhua zawng zawng pawh a ram hlen ang.#?,1 LALPA chuan heti hian a ti: No in lo turte pawhin an in tlat chuan, nang hrem loh tawpin i chhuak dawn em ni? Hrem lohin i chhuak lo ang, i in mawlh ang.`9,1 I nau, pa nei lohote chu ngaihsak suh,Keiin ka hum ang, I hmeithaiten mi ring rawh se.)K,1 Esauva chu ka tisaruak ta a, A khuh ruk thinte chu ka hawng ta, A biru thei tawh lo ang. A thlahte tihchhiat an ni a, A unaute, a thenawmte nen, A ral thum ta.,1 Grep lotute chu i hnenah an lo kalin, hmaih an nei dawn lo'm ni? Zana rukrute chuan an duh tawk ngah hma chu An rawk zel dawn lo em ni? -,1Aw Dedana chengte u, tlanchhia u la, lehhawi u la, Pil bo daih rawh u; Esauva chhiatna a chungah ka rawn thlen dawn e, Amah ka hrem hunah chuan.E ,1Remhre remhriatna a bo zo ta em ni? An finna a bo zo em ni?c ?,1Chumi hnuah erawh chuan Amon fate awm dan ka lamlettir ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.U #,1Ngai rawh, hlauhna i chungah ka rawn thlen dawn, I vela mi zawng zawng la ata, Tih hi Lalpa, Sipai hote PATHIAN thu chhuak a ni. Mi tin, hnawh chhuah in ni vek ang, Tuma'n tlanchheho chu an khawm lo ang.q [,1Engah nge i ruam thaate i chhuan, aw rinawmlonu! A neih tha thate ringa, 'Tunge mi bei ang,' ti thintu?Q,1Aw Hesbon, chiau vak vak la, Ai chu an rawk zo tawh si; Rabbah fate u, tap rawh u, Tap u la, hungna chhungahte tlan vel rawh u. Milkoma chu sala hruaiin a awm dawn si, A puithiam leh a mi liante nen.,1Chuvangin, ngai rawh u, nite a lo thleng e, Tih hi LALPA thu chhuak a ni. Indo thawm ri ka hriattir ang, Amon fate, Rabbah khuaah, Thil ram awm khawm mai a lo ni ang a, A fanute chu meiin a kang a, Tichuan Israel chuan amah neitu chu a nei thung ang, LALPA'n a ti.5 e,1Amon fate thu, LALPA chuan heti hian a ti: Israelan fate a nei lo em ni? Rokhawmtu a nei na nge? Engati nge Gad chu Milkoman a luah tak a, A mite a khawpuiahte an chen tak?,0.Mahse ni hnuhnungahte chuan Moab awm dan chu ka lamlet ang, Tih hi LALPA thu chhuak a ni. Heti chen hi Moab chung thu a ni e.hI,0-I chung a pik e, aw Moab! Khemos mite an ral ta; I fapate sala hruain, i fanute salah an tang ta.Mahse ni hnuhnungahte chuan Moab awm dan chu ka lamlet ang, Tih hi LALPA thu chhuak a ni. Heti chen hi Moab chung thu a ni e.,Q,0,Hesbon hlimah tlanchheho chau derin an ding ang, Hesbon atangin mei a chhuak a, Sihon zing atangin meialh, Moab bek sam a kang zo a, Sa mur murho chhip samte nen.J ,0+Hlauhna tlansantu chu khuarkhurum-ah a tla ang, Khuarkhuruma chhuak chu thangah a awk ang, A hremna kum ka rawn thlen dawn si, A chungah, Moab chung ngeiah chuan, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.pY,0*Hlauhna, khuarkhurum leh thang te, Aw Moab luahtu, i chungah a thleng e, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.U#,0)Moab a boral ang, hnam a tling tawh lo ang; LALPA a chungtlak zawk avangin.!,0(Kerioth chu lak a ni a, a kulhte chu an thawng thut a, Chumi niah Moab pasalthate thinlung chu Hmeichhe nau vei thinlung ang mai a ni ang.l~Q,0'LALPA chuan heti hian a ti a ni: Ngai rawh, mu angin a thlawk dawn, Moab chungah a thla a zar ang.(}I,0&A va chhe tawh em! An chiau nasatzia chu! Moab chu mualphoin a lehhawi tak chu! Tichuan Moab chu a vela mite zawng zawng tan uihzabur leh rapthlak a lo ni ta.+|O,0%Moab in chung zawng zawngah te, kawtthlerah te, hmun tinah tahna a awm a; Moab chu bel tangkai tawh lo angin a ka tikeh zo ta a ni, tih hi LALPA thu chhuak a ni.{,0$Lu tinreng ziah kawn a ni a, khabe hmun tinreng meh a ni; kut zawngt zawng zai a ni a, kawngahte saiip puan a awm hlawm a.6ze,0#Tichuan phenglawng angin ka thinlung Moab tan a ri a, Kirheres mite tan thil tum rik angin ka thinlung a ri a; chuvangin hnianghnara thil a dawn tawhte kha a riral zo ta a.y{,0"Chulovah pawh Moab bawlhmun thil hlantu leh a pathiante tana rimtui haltu chu ka tibo ang, LALPA thu chhuak chuan a ti.)xK,0!Hesbon leh Elealeh-ah an au a, Jahaz thleng thlengin aw an chhuah a, Zaor atanga Horonaim thleng, Elath-selis thleng pawhin. Nimrim tuikhurte a thing thup ang.;wo,0 Hlimna leh lawmna a bo zo ve, Thei hmun leh Moab ram ata: uain sawr khura ka uain ka tikin ta a, Tuma'n hlima auin an chil tawh lo ang, Au thawm chu hlim thawm a ni tawh lo ang,_v7,0Jazer tah aia nasain ka tah ang che, I nipui thei leh grep rahte tichhetuin a bawm e,yuk,0Tichuan Moab chungah ka chiau vak vak ang a, A ni, Moab pum pui chu ka tahsak ang, Kirheres mite sun an ni ang.tw,0A thinurna chu engmah a ni lo tih ka hria; A unanthuannate chuan engmah a thawk kaw lo, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.s,0Moab chapona chu kan lo hre ta, a chapo nangei mai, A indahsanzia te, a chapozia te, a chaltlaizia te leh A thinlung induhzia te chu.yrk,0Moab-a chengte u, Khawpui tlansan u la, kham karah cheng rawh u, Thuro, puk panga bu khuar thin angin rawm r'u. q,0Israel chu i tan nuihzabur a ni tawh lawm ni kha? Rukhmang zingahte a tel em ni? Ama chungchang i sawi apiangin i lu i thing si a.p{,0Amah chu tirui rawh u, LALPA chungah a intilian si a; tin, Moab chu ama luakah a tal ang a, nuihzaburin a awm bawk ang.bo=,0Moab ki chu rawt chhum a ni a, a ban chu tihtliah a ni ta, tih hi LALPA thu chhuak a ni.bn=,0leh Kerioth-ah te, Bozrah-ah te, Moab rama khua zawng zawng, a hle leh a hnaiah te pawh.Am},0leh Kiriathaim-ah te, Beth-gamul-ah te, Beth-Meon-ah te,[w,0Moab a boral e, A fanaute tap thawm hriatin a leng e.MZ,0Horonaim atanga au thawm, Rawkral leh tihchhiatna nasa tak mai chu.AY{,0Moab hmingthanna a bo ta. Hesbonah a chhiatna tur relin "Hawh u, hnam a nihna ata i tibo ang u," an ti a. Aw Mademen khua, nang pawh tihreh der i ni ang a, Khandaihin a um dawn a che.bX ?,0Moab chungchang thu: Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti: Nebo chung a pik e! tihtiauin a awm ta! Kiriathaim chu tihmualphoin a awm ta, lak sawn a ni a. Misgab chu tihmualpho leh tihchhiatin a awm ta.W',/LALPA'n tih tur a pek si che chuan, Eng tin, nge i awm hle hle theih ang? Askelon leh tuipui kam chunga che tur in, A ruat miau si che chuan.xVi,/Aw LALPA khandaih, i awm hle hle hma eng chen nge? I paiah in khungin chawl la, awm hle hle rawh.LALPA'n tih tur a pek si che chuan, Eng tin, nge i awm hle hle theih ang? Askelon leh tuipui kam chunga che tur in, A ruat miau si che chuan.{Uo,/Gaza mite lu a kawng ta, Askelon chu a chimit ta a, A ram phaia la cheng chhunte chu; Eng chen nge i in zai dawn?BT},/Philistia mi zawng zawng rawkna ni. tura leh Sidon ata tanpuitu awm chhunte sah chhumna ni avangin, LALPA chuan tuipui kam Kaphtora la awm chhun, Philistia mite chu a tichhe dawn si a.S,/A sakawr chak phei khawng ri-ah, A indo tawlailir ri dur durah, A tawlailir nghawr thawmah te, Pate an zam a, an fate hawi lo lekin.R,/LALPA chuan heti hian a ti: Ngai rawh u, hmar atangin tui a lo lian e, A kuang khatin a luang liam ang; Ram chu a chim ang a, a chhunga awm zawng zawng nen, Khawpui leh a chhunga chengte pawh chu; Mite an tap ang a, rama mi zawng zawng an chiau vawng vanwg ang.nQ W,/Pharaoan Gaza a suasam hmaa Philistia mite chungchanga zawlnei Jeremia hnena LALPA thu lo thleng chu:P},.Aw Jakob, ka rawngbawltu, hlau suh, Ka awmpui che hi, tih hi LALPA thu chuak a ni: Ka hnawh darhna che hnam zawng zawng chu ka titawp ang a, Nang erawh chu ka titawp hlen lo ang che: Dik takin ka hrem ang chia, Hrem loh chuan ka chhuah lo vang che.{Oo,.Aw Jakob, ka rawngbawltu, hlau suh la, Aw Israel, zam hek suh, Ngai rawh, hla tak ata ka chhan chhuak dawn si chia, I thlahte pawh an saltanna ram ata chu,Tin, Jakoba chu a lo kir ang a, Muang takin a awm hle hle ang a, Tuma'n an tihlau tawh lo ang.Aw Jakob, ka rawngbawltu, hlau suh, Ka awmpui che hi, tih hi LALPA thu chuak a ni: Ka hnawh darhna che hnam zawng zawng chu ka titawp ang a, Nang erawh chu ka titawp hlen lo ang che: Dik takin ka hrem ang chia, Hrem loh chuan ka chhuah lo vang che.KN,.An nunna zawngtute kutah leh Babulon lal Nebukadnezzara leh a rawngbawltute kutah chuan ka mantir ang: chumi hunah chuan luahin a awm ang, hmasang nite ang bawkin, tih hi LALPA thu chhuak a ni.?Mw,.Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti: Ngai rawh u, No khuaa Amona leh Pharaoa; tin, Aigupta leh a pathiante, a lalte, Pharaoa ngei leh amah ringtute chu ka hrem ang.PL,.Aigupta fanu chu a mualpho ang, Hmarlam a mi kutah mantirin a awm ang.}Ks,.A ram ngawpui fan chhuah zawh loh chu An rawn thiat ang, Khau puang aiin an tam zawk si a, Chhiarsen rual an ni lo.Jy,.Rulpui tleng ang maiin thawm a nei a, A hmelmate chu a rualin an lo kal a, Thing kittute angin hrei nen an rawn bei a.-,. Chumi ni chu a ni, Lalpa, Sipaihote LALPA ni chu, Phuba lak ni, a hmelmate chunga phuba a lak theihna chu: Khandaih chuan a ei zo ang a, a hne hlui ang, An thisen chu tlai takin a in ang; Sipaihote LALPA chuan hmar ramah Euphrates lui kamah mi tam tak a talh tui mai a ni.4=a,. Aw sakawrte u, tawn zel u la, Aw tawlailirte u, che vak rawh u! Ral tu mite chuan hma tawn se, Ethiopia mi leh Put mi, phaw chawitute, Lub mi thal ngul hmang thiamte nen.#<?,.Aigupta chu Nile lui angin a lian a, Luipui tui fawn vel ang maiin, Ka lian ang a, lei chung ka dap ang, Khawpuite leh a luahtute ka tichhia ang, a ti a.M;,.Nile lui anga lo lian hi tu nge ni? Luipui tui fawn vel ang mai hi?:,.Mi zuanzanmg an tlan bo thei lo, Ral tu mi an chhuak chuang hek lo, Saw hmar Euphrates lui kamah sawn an pai a, an tlu zo ta.99k,.Eng tizia nge! An zam ta, tukkhum an chhawn, An ral tu mite chu an tlawm a, bak lengin an tlanchhia, Hnung lam hawi lo lekin, Kil tinah ral a ti, Tih hi LALPA thu chhuak a ni. 8 ,.Sakawr thuam u la, sakawr chuang mite u, chuang rawh u, Dar lukhum khumin ding nghet u la, Fei tat hriamin thir kawr ha rawh u.?7y,.Phaw bial te, phaw sawl te peih u la, ral tawn rawh u,76g,.Aigupta thu: Euphrates lui kama Karkhemis khuaa awm, Juda lal Jehoiakima, Josia fapa kum linaa Nebukadnezzara a nghaisak Aigupta lal Pharaoa-Nekoa sipai rual chungchang thu:J5 ,.Hnamte chungchanga zawlnei Jeremia hnena LALPA thu lo thleng chu:c4?,-tin, mahni tan thil ropui i zawng em ni? Zawng lo mai rawh: tisa zawng zawng chungah thil tha lo ka rawn thlen dawn si a, tih hi LALPA thu chhuak a ni: mahse i nun zawng i kalna apiangah ka zuahsak hram ang che, tiin.3#,-A hnenah chuan heti hian i sawi tur a ni: LALPA chuan heti hian a ti: Ngai rawh, ka sak tawh chu ka thiat leh ang a, ka phun tawh chu ka pawt chhuak leh ang, ram pum pui mai chu:tin, mahni tan thil ropui i zawng em ni? Zawng lo mai rawh: tisa zawng zawng chungah thil tha lo ka rawn thlen dawn si a, tih hi LALPA thu chhuak a ni: mahse i nun zawng i kalna apiangah ka zuahsak hram ang che, tiin.`29,-LALPA Israel Pathian chuan, Aw Baruk, i hnenah heti hian a ti: Nangin, Ka chung a va pik ta em! LALPA chuan ka tuarnaah lungngaihna mi belhchhah ta si a: ka rum hi ka chauhpui a, hahdamna reng ka hmu zo lo, i ti a.B1 ,-Juda lal Jehoiakima, Josia fapa kum linaah Jeremia ka ata he'ng thute lehkhabua a ziak laia Neria fapa Baruka lehkhabua a ziak laia Neria fapa Baruka hnena zawlnei Jeremia thu sawi chu:m0S,,LALPA chuan heti hian a ti: Ngai rawh u, Pharaoa Hophra, Aigupta lal chu a hmelma, a nuna zawngtute kutah ka mantir ang, Juda lal Zedekia, a hmelma, a nunna zawngtu Babulon lal Nebukadnezzara kuta ka pek ang bawk khan," a ti a.+/O,,Tin, hei in tan chhinchhiahna a ni ang: ka thu hi in chungah thil tha lo lam atan a ding ngei dawn tih in hriat theihna'n he hmunah hian ka hrem dawn che u a ni tih hi LALPA thu chhuak a ni.LALPA chuan heti hian a ti: Ngai rawh u, Pharaoa Hophra, Aigupta lal chu a hmelma, a nuna zawngtute kutah ka mantir ang, Juda lal Zedekia, a hmelma, a nunna zawngtu Babulon lal Nebukadnezzara kuta ka pek ang bawk khan," a ti a.e.C,,Tin, khandaih tihral bang tlem te chu Aigupta ram ata chhuakin Judai ramah an lut ang; tin, Juda mi awm chhun zawng zawng, Aigupta rama cheng tura kal tate chuan tu thu nge ding zawk dawn, ka thu nge an thu an hria ang.Q-,,Ngai rawh u, an thatna tur ni loin an chhiatna turin anmahni ka chang reng a ni: tichuan Juda mi, Aigupta rama awm zawng zawng chu khandaih te, tamtea tihralin an awm ang, an boral vek hma loh chuan.C,,,Chuvangin nangni Juda, Aigupta rama cheng zawng zawngte u, LALPA thu hi ngaithla rawh u: Ngai rawh u: Ngai rawh u, LALPA Pathian a nuna a nun chhung chu tiin Aigupta ram pum puia cheng, Juda mi tu kaah mah ka hming a ri tawh ngai lo ang tiin ka hming ropui chhalin chhia ka chham ani tih hi lalpa thu chhuak a ni.++,,nangni leh in nupuite chuan, 'Van lalnu hnenah rimtui hal leh in tur thil hlan bun chhuahte chu ka lo tiam tawh ang zelin ka ti ngei ang,' tiin in kain in sawi tawh a, in kutin in puitlkin tawh bawk a. (In thutiamte chu tinghet u la, in thu tumte chu hlen law law rawh u.D*,,Chu lo pawh Jeremia chuan mipui zawng leh hmeichhia zawng zawng hnenah, "Aigupta rama Juda zawng zawngte u, LALPA thu hi hre rawh u; Sipaihote LALPA, Israel Pathian chuan heti hian a ti:u)c,,Rimtui in hal a, LALPA chungah in sual a, LALPA tawngka chhuakte chu in awih lo a, a dan emaw a dan siamte emaw a thu hriattirte emaw in zawm hek loh avangin he thil tha lo hi tuna a awm ang hian in chungah a lo thleng a nih hi," a ti.c(?,,In thil sual tih avang leh in thil tenawm tihte avangin LALPA'n a tuar peih ta lo a nih kha; chumi avang chuan, in ram chu tuna a aw ang hian ram tiau, mak tih huai huai, anchhe dawng, chengtu awm lo, a lo nih tak hi.L',,Juda khawpuiahte leh Jerusalem kawtthlerah te, nangni leh in thlahtute, in lalte leh in hotute, leh rama mipuite reng rengin rimtui an hal te chu LALPA'n a hre rengin a rilruah a khung lo em ni?k&O,,Tichuan Jeremia chuan mipui zawng zawng, ahmei apain amah chhangtu zawng zawng hnen ngeiah chuan,r%],,Tin, hmeichhiate chuan, "Van lalnu hnena rimtui kan hal lai leh a hnenea in tur thilhlan kan bun chhuah laite khan kan pasalte remtih lohin em ni a biakna'n chhang kan siam a, a hnenah in tur thilhlante kan bun chhuah kha?" an ti a./$W,,Van lalnu hnena thil hal leh a hnena in tur thilhlan bun chhuahte kan ban chinah hian engkim kan tlachham ta zawk a, khandaih leh tam tea tihboralin kan awm ta a ni.c#?,,Keini leh min thlahtute, kan lalte leh kan hotuten Juda khawpuiahte leh Jerusalem kawtthlerahte an lo tih tawh thin ang khan van lalnu hnena rimtui halte leh a hnena in tur thilhlan bun chhuah te, kan tawngka chhuak apiang ang zel khan kan ti ngei ngei ang; chutih lai chuan ka hmuingil a, ei leh bar tur a tam a, chhiatna reng kan hmu hlei nem. T~~}W||<{{8zzUyy,xxwWvuuLtBss>r|qq}ppoynnImm4llkjjmihhQggSfeeQddYcbaa.``_{^<]k\\7[~ZZYXWWgVVGU}U TSSRyQQPfONNHMLLYKK0JIHH@GLFFF@EDDC[B~AA@V?>>H=<<;I:99!766C5|443e211A0v//,.-,,6+**0)h('5&t&4%%%r%0$$$]$##p#8"""h"!!c! ^\>wm,Kh :L {$@X^ HXCU<@ E : p  UD$1u02@K{6Upaten kulh kawngka an kalsan a, tlangvalten an hlasak.gJG6 Tlangvalte buh her khawl an hert�r a; Naupangte thingtuah tel hnuaiah an pai chawn chawn a.;Iq6 Lal fate an kutin an khai a, upate hmel an zah lo.PH6 Zion-ah hmeichhiate chu an pawng sual a, nulate chu Juda khawpuiah te.AG}6 Kan vunte chu thuk ang maiin a sa a; tam kang sa vangin.YF+6 Nun chan hlauhawm khawpin kan chaw kan ei th�n; Thlalera khandaih vang chuan.[E/6Bawihte chu kan chungah an lal a; An kut ata min chhanchhuak tur tumah an awm lo.QD6Kan pate zawng an sual a, an awm ta lo a; An khawlohnate kan phur a ni.OC6Aigupta leh Assuria hnenah kut kan dawh a; Kham khawp chaw hmu turin.GB6Nghawnga manin kan awm a; kan chau va chawlh reng kan nei lo.\A16Kan tuisikte man neiin kan in ta a, Kan thingtuahte pawh kan hnenah hralh a ni ta.R@6Fahrahte leh pa neilote kan ni ta a; Kan nute hmeithai ang mai an ni ta.f?E6Kan roluahte chu hnamdang mite hnena pk a ni zo ta a, Kan inte chu hmelhriatloh mite hnenah._> 96Aw LALPA, kan chunga lo thleng chu hre reng ang che; Ngai la, kan mualphona hi en teh!)=K6Aw Zion fanu, i khawlohna hremna chu a kim ta e; Salah a hreng tawh lo ang che. Aw Edom fanu, i khawlohna chu a rawn hrem dawn a, I sualte chu a hmuchhuak ang.(<I6Aw Edom fanu, Uz rama cheng chu hlimin lawm rawh se. No chu i hnen pawh a lo thleng ang a, i rui ang a, Saruakin i in siam ang.Aw Zion fanu, i khawlohna hremna chu a kim ta e; Salah a hreng tawh lo ang che. Aw Edom fanu, i khawlohna chu a rawn hrem dawn a, I sualte chu a hmuchhuak ang. ;6Kan hnara thaw, LALPA hriak thih a chu an khurah manin a awm ta; hnamte z�ngah a zar hnuaiah kan chengve ang, kan tih thina kha.p:Y6Mi um tute chu van mipuite aiin an chak zawk; Tlangahte chuan min um a, thlalerahte chuan min chang a.x9i6Miin kan hnu an chhui, khawlai kan leng thei lo e; Kan tawp a hnai, kan n� a kim; kan tawpna a thleng ta si.i8K6Tanpuina thlawn thlirin kan mit a vai zo a; Chhandam theilo hnam chu nghah zawng kan ngak a ni.7y6LALPA ngai chuan a thehdarh a, a ngaihsak tawh lo ang; Puithiamten zah an hlawh lo a, upaten duhsakna an hlawh hek lo.@6y6Kal bo rawh u! Thianghlim lote u! Kal bo rawh u! Kal bo rawh u! Dek suh u! tiin mite'n an au a. Tlanchhia leh vakvai an lo ni ta a, Miten hnamte z�ngah, hetah an cheng tawh lo ang;|5q6Mitdelin kawtthlerahte an vakvai a, thisenin an bawlhhlawh a; Miten an silhfente an khawih theih loh hial khawpin.r4]6 Hei hi a zawlneite thil tihsual leh a puithiamte khawloh vang a ni. A chhunga mi dik thisen chauhtu chu.36 Lei lalte chuan an ring lo a, khawvela cheng zawng zawng pawhin; hnehchhiahtu leh hmelma Jerusalem kulh kawngkaa an luh theih tur chu.y2k6 LALPA'n thinur a hlen ta, a thinrim hlauhawm a leih chhuak; Zionah mei a tialh a, a lungphumte lamin a kang zo.z1m6 Lainattu hmeichhiate kut chuan mahni fate an chhum a; Ka mipui fanu tihchhiatnaah chuan an chawah an chang ta e.j0M6 An tha zawk e khandaiha thi, riltama thi ai zawngin, an rawp ral a, loa thlai tharte tlachhamin. / 6An landan lungalhthei aiin a dum zawk a, kawtthleahte chuan hriat an ni lo; An vun chu an ruhahte a bet a, hmawlh angin a ro a..!6A miliante chu vur aia thianghlim an ni a, hnute tui aia var an ni; taksaah chuan rubi aiin an sar zawk a, an mawizia chu saphir ang a ni.|-q6Ka mipui fanu khawlohna chu sodom sualna aiin a nasa a, kut reng pawha khaih loha mit khap kar loa tihchhiata kha.n,U6Chaw tha ei thinte chu kawtthlerah an boral a; Puan senduk sina sei liante chuan ek durte an kuah a.x+i6Nau hnute hne lai lei chu tuihal vangin a dangah a bet a; Naupang chuan chaw an ngen a, tumah rengin an pe lo. *6Sihalte mahin an note an hnute an pe, an hnekt�r a; Ka mipui fanu erawh chu a nun a lo chhia, thlalera, vanghawngsei ang maiin.)y6Zion fapa hlu tak, rangkachak tha mi nena tehkhin theihte chu hlum bel, bel vawtu kut chhuak ang maia ngaih lah ni ta!!( =6Rangkachak chu a va th�m ta em! Rangkachak thianghlim ber chu a va danglam em! Hmun thianghlim lungte chu kawtthler tawnt�r tinah paih darh a ni ta.F'6BThinrimin i um ang a, LALPA van hnuai ata chu i tiboral ang.&6AThinlung sak i neiht�r ang a, i anchhia an chungah a tla ang.Thinrimin i um ang a, LALPA van hnuai ata chu i tiboral ang.J% 6@Aw LALPA, an kut hnathawhte ang zelin nang chuan i thungrul ang.:$o6?An thu leh an dingte hi en teh, an hla ka ni mai.L#6>Mi beitute hmui leh ngaihtuahnate chu nilengin ka chungah a awm a.Q"6=Aw LALPA, an mi sawichhiatna leh mi phiarna zawng zawngte chu i hria e.Q!6w6A ka vaivutah dah se la, beisei a la awm dah law maw.I 6A baht�r tawh avangin, amah in thu se la, ngawi reng rawh se.<s6Mi, a tleirawl laia nghawngkawl bah chu a tha a ni.B6LALPA chhandamna beisei a nghah veng veng chu a tha a ni.G~6LALPA chu amah nghaktute tan a tha a, amah zawngtu tan chuan.Z}-6LALPA chu ka chanpual a ni, ka nunnain a ti a, Chuvangin amah chu ka beisei ang.9|m6A thar zel thin tuk tinin, i rinawmna a ropui e.c{?6Tihborala ka awm lo hi LALPA zahngaihna a lo ni, a lainatnate chu a kang ngai loh vangin.Nz6Hei hi ka han hre chhuak leh ta a, chuvang chuan beiseina ka nei ta;[y/6Ka nunna hian chung angte chu a hre reng zel a, ka chhungah hian a kun reng a ni.Px6Ka tuarna leh ka vahvaihna, sai leh m�t kha te chu hre reng ang che.Pw6Tin, Ka ropuina leh LALPA laka ka beisei chu a bo zo ta ka ti ta a ni.`v96Nangin muanna ata ka nunna i sawn daih a, thawvenna chu a eng a nih pawh ka hre ta lo.Iu 6Lung thilah ka hate mi tauh balt�r a, vaivutah mi vaht�r a.jw6Ka lakah dai a theu a, khakna leh hreawmnain mi hung;;iq6Ka tisa leh vun a tisawng a, ka ruhte a titliak a.?hy6Keima chungah nilengin a kut a thlak a thlak ngei mai.B w6 A puan hmawrah bawlhhlawh a kai; a hun tawp tur a ngaihtuah lo; chuvang chuan mak takin a tlawm, thlamuantu reng a nei lo e. En teh, aw LALPA, mi hreawmna hi, hmelma a intiropui si.5A e6Jerusalem a sual ta em, chuvang chuan thil thianghlim lo a lo chang ta; a zahtu zawngte'n an hmusit, a sa ruak an hmuh vangin; a ni, lungngaiin a ni a rum a, lehlam a hawi.X@ +6A hreawm mangan n�ah Jerusalem chuan a hre reng a, A hmasang thil hlu zawng zawngte; hnehchhiahtu kuta a mite an tluk laiin ani chu tumah rengin an pui lo, hnehchhiahtute'n an en a, a chim chu an diriam a.&? G6Tin, Zion fanu chu a mawina zawngin a bosan ta e, A hotute zukchal tlat hmun nei lo ang an chang zo ta; umtu hmaa'n an tlan e, tha leh zungzam reng nei loin.=> u6A hnehchhiahtute chu hotuah an chang zo ve, a hmelmate an hlawhtling, LALPA'n a tuart�r tak hi, bawhchhiat tam avangin; hnehchhiattu hmaah a hraichawite sal tan khur an lut ta e.:= o6Zion khawpui kawngte chu a ngui ruai, kutpui urhsun kal awm loh vangin; a kulh kawngka zawng zawng a ram zo, a puithiamte an rum a. A nulaten an tuar a, ani lahin na a ti em em.4< c6Juda chu saltan khur a lut ta a, hreawm leh sal chhawr tuarin; a cheng ta e, anpai z�ngah, chawlhna reng a tawng lo e; a um tu zawngten an nangch�ng, a chep lai takin.?; {6Hnamte zinga ropui thin kha, hmeithai ang a lo ni ta a!<: w6Mipuia khat thin khawpui kha khawhara a thut tak chu.9,4"Tin, a chawmna'n chuan a dam chhung ni zawng zawng, a thih ni thlengin, a ni tin, chanvo chu Babulon lalin a pe fo thin a.o8W,4!Tin, a tan in silhfente chu a thlaktir a, a dam chhung ni zawng zawng chuan a hmaah a eiin a bar thin ta a.Tin, a chawmna'n chuan a dam chhung ni zawng zawng, a thih ni thlengin, a ni tin, chanvo chu Babulon lalin a pe fo thin a.{7o,4 a hnenah chuan tha takin a tawng a, Babulona a hnena awm lalho thutthleng aia sangin lalthutthleng ch a hunsak a.*6M,4Tin, Juda lal Jehoikina kum sawmthum leh kum sarihna, a thla sawm leh thla hnihna, chumi thla ni sawmhnih leh ni nga ni tak chuan heti hi a lo ni a, Babulon lal Evil-Merodaka chuan a rorel kum khatnaah chuan, Juda lal, Jehoiakina chu a lu a chawikansak a, tan in ata chu a hruai chhuak a;=5s,4Nebukadnezzara kum kum sawmhnih leh kum thumnaah chuan Nebuzaradana, vengtu pawl hotu chuan mi zasarih leh sawmli leh panga salah a hruai a: an zavai chuan sangli leh zaruk an ni.|4q,4Nebukadnezzara kum sawm eh kum riatnaah chuan Jerusalem atangin mi zariat leh sawmthum leh pahnih salah a hruai a;y3k,4Heng hi Nebukadnezzara mipi sala a hruaite ch an ni: Kum sarihnaah chuan Juda sangthum leh sawmhnih leh pathum;'2G,4Tin, Babulon lal chuan Hamath rama Riblah-ah chuan anmahni a nghaisa a, a tihlum ta hlawm a. Chutichuan Juda hnam chu an ram ata sala hruai boin an awm ta a.y1k,4Tin, Nebuzaradana, vengtu pawl hotu chuan anmahni a hruai a, Babulon lal hnenah chuan Riblah-ah a rawn thlen a._07,4tin, indo mite chunga hotua ruat leh mi pasarih, lal hmel hmu thin, khawpuia awmte leh sipai hotu ziaktu, rama mite hming vawngtu leh ram mipui zinga mi sawmruk, khawpuia lo awmte chu khawpui ata a hruai chhuak a. / ,4Tin, vengtu pawl hotu hotu chuan puithiam lal Seraia leh puithiam pahnihna, Zephania leh kawngkhar vengtu pathumte chu a man a;.w,4Tin, a pangah chuan pawmgranet sawmkua leh paruk a awm a, a vela a cheimawina pawmgranet zawng zawng chu zakhat a ni.X-),4Tin, a chungah chuan dar lu bawk a awm a, a lu bawk san lam chu tawng nga a ni a, alu bawk vel mai chuan dar hlira cheimawi leh pawmgranet a ni a; ban pahnih pawh chuan hetiang bawk hian pawmgranet a nei a.9,k,4Tin, bante kha chu ban pakhat san lam chu, tawng sawm leh tawng riat a ni a, tawng sawm leh tawng hnihin a vel zo chauh a ni; a chhah lam chu zungza beng a ni a, a kawrawng a.&+E,4Ban pahnih, dara siam bawngpa sawm leh pahnih, tuizem nghahchhan, lal Solomona LALPA in atana a siam chu, he'ng bungbel zawng zawng dar hi teh rual a ni lo.W*',4Note pawh, meivap dahna te, maihun te, bel te, khawnvar dahna te, thirfiante leh berhbu te; rangkachaka siam kha chu rangkachakin, tangkarua a siam kha chu tangkaruain vengtu pawl hotu chuan a la vek a ni.),4Belte pawh, vutlawh te, khawnvar tihmihna te, maihun te, thirfian te, dar bungbel zawng zawng an hman thinte chu an la vek a. (9,4Tin, LALPA ina dar bante leh LALPA ina dar tuizem leh a nghahchhante chu, Kaldai mite chuan an tikeh sawm a, dar zawng zawng chu Babulonah an la ta a.' ,4Mahse vengtu pawl hotu Nebuzaradana chuan rama mi rethei ber thenkhatte chu grep huan enkawltu leh vengtu atan a hnutchhiah a.O&,4Tichuan vengtu pawl hotu Nebuzaradana chuan mipui zinga rethei pawl berte khawpuia hnutchhiah te, Babulon lal hnena inpe tawhte leh mi themthiam la awm chhun zawn gzawng nen salah a hruai ta vek a.%,4Tin, Kaldai sipai rual zawng zawng, lal vengtu pawl hotu hnena awmte chuan Jerusalem kulhte chu a velin an tichim ta vek a.p$Y,4 Tin, LALPA in leh lal in a hal a, Jerusalema in zawng zawng nen, in ropui tinrengte chu meiin a hal a.E#,4 Tin, Babulon lal Nebukadnezzara kum sawm leh kum kuana, thla ngana, chumi thla ni sawmnaah chuan lal vengtu pawl hotu, Babulon lal hmaa ding thin, Nebuzaradana chuan Jerusalem a lo lut a.",4 Tin, Zedekia mit a kher chhuahsak a, Babulon lal chuan kawl a buntir a, Babulon-ah a kalpui ta a; athih ni thlengin tan inah a dah a.!,4 Tin, Babulon lal chuan Zedekia fapate chu amithmuh ngeiah a that a; Riblah-ah chuan Juda hotu zawng zawng pawh a that bawk a.  ,4 Tichuan Zedekia chu an an a, Babulon lal hnenah Hamath rama Riblah khuaah chuan an kalpui ta a; tin, anin a chung thu a rel a.',4Mahse Kaldai sipaite chuan lal chu an um a, Jeriko phaiah Zedekia chu an um phak ta a, a sipai rual zawng zawng chu a hnen ata an darh vek a.}s,4Chutichuan khawpui kulh bang an tipawp a, indo mi zawng zawng chu an tlan bo a, lal huana bang pahnih inkara kawngkaa chhuakin, zanah khawpui ata an tlan chhuak a; (Kaldai mite chu khawpui velin an awm a ni a.) Araba kawngah chuan an kal ta a.,4Thla lina, chumi thla ni kuanaah chuan khawpuia tam chu a nasa ta hle mai a, ram mipuite tan ei tur reng reng a awm ta lo a.`9,4Chutichuan lal Zedekia kum sawm leh kum khatna thlengin khawpui chu hualin a awm ta a.xi,4Tin, ro a rel kum kuanaah chuan heti hi a lo ni a, thla sawmna, chumi thla ni sawm niah chuan babulon lal Nebukadnezzara leh a sipai rual zawng zawng chu Jerusalem do turin an lo kal a, buk an khuar hnan ta a; a velin kulhte an siam ta a.4a,4LALPA a thinur em em avangin Jerusalem leh Judai ramah chuan a hma ata a paih chhuahna khawpuin thil a lo thleng ta a; tichuan Zedekia chu Babulon lal chungah a hel ta a.L,4Tin, Jehoiakima tih ang zelin LALPA mithmuha thil sual chu a ti a._ 9,4Zedekia chu a lal tantirhin kum sawmhnih leh kum khat mi a ni a; Jerusalemah kum sawm leh kum khat mi a ni a; Jerusalemah kum sawm leh kum khat a lal a; a nu hming chu Hamutali a ni a, Libna khua Jeremia fanu a ni.L,3?Babulon chu hetiang mai hian a pil ang a, a chunga chhiatna ka rawn thlen tur avangin a tho leh tah lo ang; an chau em em ang,' tiin i sawi tur a ni," a ti a. Heti zawng hi Jeremia thu chu a ni.:m,3>Tin, heti hi a lo ni ang a, he lehkhabu i chhiar zawhin lung nen tawnbelhbawmin Euphrates luiah paih lut la," Babulon chu hetiang mai hian a pil ang a, a chunga chhiatna ka rawn thlen tur avangin a tho leh tah lo ang; an chau em em ang,' tiin i sawi tur a ni," a ti a. Heti zawng hi Jeremia thu chu a ni.5,3=Aw LALPA, he hnam chungchangah hian tumah, mi leh sa pawh, chen lohna tura rawt boa, awmin, kumkhuaa tiau zawk turin thu i sawi tawh a,' ti ang che.q[,3ccbb&a``Q__L^^&] \D[EZYY`XXjVUUwTSSsS-RR'QPPQOO[NMMHLKKIIHHSGwFFEDCCBA@?>1==<<;~:[99k8;7664f33o22-1Y00//..S--.,++*))|((']&&L%%$#"!M Q*P^]Q  " 2   ;xk`mV7 gJ Tin, cherub-ho an kal chuan tawlailir kete chu an kiangah a kal ve a; tin, cherub-ho khan lei ata chho tur a an thlate an zar chuan tawlailir kete chuan a hransan ngai lo a.Z -J Tin, cherub-ho chu an chho ta a;hei hi Kebar lui kama thilnung ka hmuh chu a ni.4 aJ Tin, mittinin hmel pali theuh an nei a, hmel pakhat chu cherub hmel a ni a, pahnihna chu mihring hmel a ni a, pathumna chu sakeibaknei hmel, palina chu mupui hmel a ni a.U#J A tawlailir kete kha chu ka beng hriat ngeiah, "tawlailir ke vir' tih a ni.#J Tin, an taksa pum chu an hnungte, an kutte, an thlate leh tawlailir kete pawh kha a velin mitin a khat a, an palia tawlailir kete pawh kha.+J An kal chuan sir liah an kal thei a, An kal pawhin an her ngai lo; amaherawhchu a hmasa hawi lam apiang an zui a ni, an kalin an her chuang lo.yJ Tin, an lanziaah chuan an paliin ang khat an ni a tawlailir ke pakhat chhunga tawlailir ke dang awm ang mai hi a ni a.c?J Tin, ka han en a, ngai teh, cherub-ho sirah chuan tawlailir ke pali, cherub pakhat kiangah, tawlailir ke pakhat, cherub dang kiangah tawlailir dang ka hmu a; tin, tawlailir ke landan chu Tarsis lung zia ang hi a ni a.PJ Tin, cherub-ho chu an thla hnuaiah mihring kut ang mai hi a lo lang a.4aJ Tin, cherub chuan, cherub-ho inkar atang chuan, cherub-ho inkara mei awm chu a han ban a, a la a, puan zai sin sin kutah chuan a pe a, ani chuan a lo la a, a chhuak ta a.>uJ Tin, heti hi a ni a, puan zai sin sin hnena," cherub-ho inkara tawlailir vir inkar ata mei va la rawh," tia thu a pek in, a ni chu a va lut a, tawlailir ke bulah chuan a ding ta a.J Tin, cherub-ho thlazap ri te chu hung chhung pawnta zawkah te pawh chuan Pathian engkimtitheian mi a biak laia a aw ang maiin a hriat a.<qJ Tin, LALPA ropuina chu cherub-ho atang chuan a chho a, biakin kawngka chungah chuan a han ding ta a, in chu chhumin a khat a, hung chhung chu LALPA ropuina eng chuan a khat ta a.~~uJ Tin, mi a luh lai khan, cherub-ho chu in pui dinglam pangah an ding a; tin, hung chhungnung chu chhumin a khat ta a.}}sJ Tin, a ni chuan puan zai sin sin hnenah khan, : Cherub hnuaia tawlailir virte karah sawn va lut la, cherub ho inkara meivam saw i kut khinghnih khat in va lawk la, khawpui chungah thehdarh rawh," a ti a. Tin, ka mit hmuh lai ngeiin a kal ta a.| %J Tichuan ka han en a, ngai teh, cherub-ho lu chunga van dum awmah khian sapphir lung ni awm tak, lal thutthleng ang taka lang hi a lo lang a.}{sJ Tin, ngai teh, puan zai sin sina lehkhatui bur pai khan thu chu a thlen a, "I thu mi pek angin ka tizo ta," a ti a.kzOJ Keipawh hian ka hmu hmaih lo ang a, ka khawngaih hek lo ang; an sual mawh chu a burin ka khumtir ang," a ti a.Tin, ngai teh, puan zai sin sina lehkhatui bur pai khan thu chu a thlen a, "I thu mi pek angin ka tizo ta," a ti a.qy[J Tichuan a ni chuan ka hnenah," Israel leh Juda chhungte khawlohna chu a nasa em a ni. Ram chu thisenin a khat a, khawpui chu hlem hle rorelnain a khat a: 'LALPA'n ram chu a kalsan tawh a, LALPA'n engmah a hmu hlei nem!' an ti si a.oxWJ Tin, heti hi a ni a, khawpui an chet lai chuan kei chu hnutchhiahin ka lo awm a, ka tlu bawkkhup a," Aw LALPA PATHIAN, Jerusalem chunga i thinur leihbuakah hian Israel la awm chhunte pawh i ti boral vek dawn em ni?" tiin ka au a.1w[J Tin, a ni chuan ka hnenah," In chu tibawrhbang u la, a hung chhungte chu miruangin tikhat u la: chhuak rawh u a ti a, Tin, an chhuak ta a, khawpuiah chuan an che ta a.\v1J Putar te, tlangval te, nula te, naupangte leh nute that fai vek rawh u, chhinchhiahna neite erawh chu rawn hnaih suh u; ka hmun thianghlimah tan rawh u," a ti a, Tichuan biakin kawta upahovah chuan an tan ta a.)uKJ Tin, midangte hnenah chuan ka hriat ngei in," A hnungah sawn khawpui chu fang chhuak u la, kut thla rawh u, in mitin hmuh hmaih suh se la, khawngaih hek suh u.DtJ Tin, LALPA chuan a hnenah," Khawpui chu fang la, Jerusalemte chu fang chhuak rawh: a chhunga thil tenawm tih tawhte avanga thawpika tap thinte chu an chalah chhinchhiah ang che," a ti a.!s;J Tin, Israelte Pathian ropuina chu a awmna cherub atang chuan chu in kawngka bulah chuan a chho a; tin, puanzai sin sin, lehkhatui bur paitu kha a au a.r J Tin, ngai rawh hmarlam kawngka chungnung kalna atang chuan mi paruk an lo kal a, mitinin tihhlumna hriamhrei chu an keng theuh a; tin, an laia mi pakhat puan zai sin sin chuan lehkhatui bur a pai a. Tin, an lut ta a, dar maicham bulah chuan an ding ta a. q J Tichuan ka beng hriatah chuan," Khawpui en kawltute chu mitin tihboralna hriamhrei kengin lo hnai rawh se," tiin ringtakin a au a.7pgJChuvangin kei pawhin thinur takin ka ti dawn a ni: ka mitin a hmaih lo ang a, ka khawngaih hek lo ang; aw ring takin ka bengah lo au mah se la ka ngai thla lo vang," a ti a.!o;JTichuan, a ni chuan ka hnenah," Hei hi i hmu em?, aw mihring fapa, an thil tenawm tih, heta an tiha hi Juda chhungte tan thil tenau em ni? Ram chu pawngneknain an tikhat a, mi tithinur leh ta nghal si a, an hnar chu chhawlin an hup a.Chuvangin kei pawhin thinur takin ka ti dawn a ni: ka mitin a hmaih lo ang a, ka khawngaih hek lo ang; aw ring takin ka bengah lo au mah se la ka ngai thla lo vang," a ti a.!n;JTin, LALPA in hung chhungnung zawkah chuan mi hruai lut a, ngai teh, LALPA in thianghlim kawng kharah chuan hulhliap leh maicham inkarah hian mi sawmhnih leh panga LALPA in thianghlim lam hnuchhawna, an hmaite khawchhak lam hawiin an lo awm a, khawchhak lama ni chu zuk lo bia a.umcJTin, a ni chuan ka hnenah," Aw mihring fapa, hei hi i hmu em? Hei aia tenawm nasa hi i la hmu ang," a ti a.lJTichuan LALPA in hmar lampang luhna kawngkharah mi hruai a; tin, ngai teh, tah chuan hmeichhiate Tamuz ngaia tapin an thu a.ck?J An thiltih tenawm nasa leh zual dang pawh i la hmu leh ang," ka hnenah chuan a ti bawk a.Uj#J Tichuan, ka hnenah," Mihring fapa, Israel chhung upate thim hnuai a thiltih chu i hmu em? Mitinin milim pindana an tih chu?'LALPA chuan mi hmu lo a, LALPA chuan ram chu a kalsan tawh a lawm,' an ti si a.Ui#J Tin, an hmaah chuan Israel chhung upate zinga mi sawmsarihte chu an ding a, an laiah chuan Saphana fapa Jaazania a ding a, mitin chuan berhbu an keng theuh a; tin, rimtui khu rim chu a chho ta mup mup a.+hOJ Tichuan ka lut a, ka hmu a, ngai rawh thilnung chitin reng lemte, ramsa tenawm lemte, Israel chhungte milim zawng zawngte chu bangah chuan a velin a lo chuang a.]g3J Tin, a ni chuan ka hnenah," Lut la, heta sual tenawm tak an tih hi en teh," a ti a.fJTichuan, ka hnenah," Mihring fapa bang kha han kher teh,' a ti a, Tin, ka han ker tak chuan kawngkhar a lo awm reng mai a.eeCJTin, hung chhung luhnaah chuan mi hruai a; tin, ka han en a, bangah hian awng zuk lo awm a.sd_JTin, a ni chuan ka hnenah," Mihring fapa an thiltih kha i hmu em? Israel chhungten thil tenawm nasa tak,heta an tih ngei,ka in thianghlim ata hla tak a ka kal bona'n an tih kha? Mahse thildang tenawm zawmah i la hmu leh ang," a ti a.bc=JTichuan a ni chuan ka hnenah," Mihring fapa,hmarlam hawiin i mit han len teh le," a ti a, Chitichuan hmarlam hawia ka mit ka han len chuan, ngai teh, hmarlam kawngka hmarlam luhnaah chuan he thikna lim hi a lo awm a.gbGJTin, ngai rawh, phaizawla ka hmuh ang zel khan chutah chuan Israel pathian ropuina chu a awm.@ayJTin, kut ang hi a rawn zen chhuak a, ka chal samah mi man ta a, thlarau chuan lei leh van karah mi chawi kang ta daih mai a, Pathian inlarnain Jerusalemah mi hruai a, Jerusalem hmarlam hung chhungnung kawngka kharna bulah chuan mi thlen ta a; tah chuan thikna lim thut hmun a awm a, chu chuan a thiktir thin a.2`]JTichuan, ka han en a, ngai teh, mi mei anga lang hi a lo awm a; a kawnga chin thlanglam niawma lang chu mei a ni a, a kawnga chin chunglam thihna zia ang, eng tak a ni,4_ cJTin, kum rukna, thla rukna, chumi thla ni nga niah chuan heti hi a ni a, ka ina ka thuta, Juda upate ka hmaa an thut lai chuan LALPA PATHIAN kut chu ka hnungah a lo awm a.|^qJLal chu a lungngai ang a, hotu chu beidawnna silhfenin a inthuam ang a, vantlang kutte pawh a khur ang a, an hnenah chuan an awmdan athuin ka ti ang a, an thiltih ang zelin ro ka rel sak ang; tin, LALPA chu ka ni tih an hre tawh ang," a ti a.A]{JChhiatna chungah chhiat leh zualna, thu thang chungah thuthang a lo awm ang a, zawlnei lakah inlarna an zawng ang a, mahse dante chu puithiam lakah a bo ang a, upate lakah thurawn a awm hek lo ang.Lal chu a lungngai ang a, hotu chu beidawnna silhfenin a inthuam ang a, vantlang kutte pawh a khur ang a, an hnenah chuan an awmdan athuin ka ti ang a, an thiltih ang zelin ro ka rel sak ang; tin, LALPA chu ka ni tih an hre tawh ang," a ti a.I\ JManganna a lo thleng ang a, muanna an zawng a a awm miah si lo.0[YJChuvangin hnamdang sual ber te ka rawn hruai lut ang a, an inte an neih sak ang; an chakna, an uanpui chu ka titawp ang a,an hmun serhte chu tihbawlhlawhin a awm ang.yZkJKhaidiat chu saim rawh u, ram chu thisen chhuah hmang rorelnain a khat a, khawpui chu pawngneknain a khat si a.Y{JAnmahni chu ka hawisan ang a, ka hmun serh chu an tibawlhlawh ang: Tin, rukhmangte an lo lut ang a, an tibawlhlawh ang.XJTin, rallak atan hnamdang kutah ka pe ang a, leia mi suaksualte hnenah rallak atan ka pe ang a, annin an lo tibawlhlawh ang.4WaJAn cheina mawina chuh an chapopui a, an tenawmna milemah leh an bawlhhlawhna thilah an chantir chauh zawk a ni; chumi avang chuan an tan thil tenawmah ka lo siam ta a ni.LVJAn tangkarua leh an rangkachakte chuan LALPA thinurna niah chuan a chhanchhuak thei lo ang a, an nun a titlai lo ang a, an pum a ti puar hek lo ang, an khawlohna tlukna a nih tawh thin avang in.UJSaiip puan an feng ang a, rapnain an mahni a tuam ang a, hmel zawng zawngah zahna a lang ang a, an lu zawng zawng a kawng fai vek ang.YT+JKut zawng zawngte chu a zawi ang a, khup zawng zawngte chu tui angin a nem ang.'SGJAmaherawh chu a tlan chhuakte chu, an chhuak na ang a, tlangahte chuan chul ram thuro ang maiin an awm ang; an vaiin khawhar takin, mahni khawlohna theuhvah. R JPawnah khandaih, a chhungah hripui leh tam: rama awm chu khandaihin a thi ang a, khawpui a awm chu tam leh hripuiin a ei zo ang.QJTawtawrawt chu an ham a, engkim a inpeih tawh a; mahse indonaah chuan tumah an kal lo; ka thinurna chu an zavaia chungah a awm si a.YP+J Hralhtu chuan, la dam mah se la, a thil hralh chu a hmu leh tawh dawn si lo a; inlarna chu an zavaia chung thu tur a ni si a, tumah an kir lo ang, tumah an nun khawlohnaah hian an nung khawchhuak hek lo ang.$OAJ Hun chu a lo thleng ta a, ni chu a lo hnai mek e: leitu chu hlim suh se la, hralhtu chu lungngai hek suh se: thinurna chu an zavaia chungah a thleng si a.N)J Pawngnekna chu suahsualna tiangah a chang ta a ni; tu-amah an awm tawh lo ang a,an thawm emaw an hausakna emaw pawh: tumahin an ui hek lo ang.MJ Ngai rawh, ni chu, ngai rawh, a lo thleng e, i chhiatna tur chu a chhuak ta, tiang chu a par ta, chapona chu a kuhmum ta.VL%J Tin, ka mitin a hmaih lo ang a, ka khawngaih hek lo ang: i awmdan ang zelin i chungah ka rawn thlen ang a, i tenawmna te pawh chu in zingah a awm ang: tichuan kei LALPA hi hrem thei ka ni tih in hria ang.JK JTunah hian ka thinrimna chu i chungah ka rawn leih thuai dawn e, i chungah ka thinurna chu ka hrithla ang; i awmdan ang zelin ro ka rel ang che; i tenawmnate zawng zawng chu ka rawn thlen ang.J#JAw ram luahtu i chhiatna tur i chungah a lo thleng e, hun chu a lo thleng a, ni chu a hnai ta; buaina ni, lawma tlang chunga auna ni ni lo.PIJTawpna a lo thleng e, i chungah a lo tho ta, ngai rawh, a lo thleng e.jHMJLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a: "Thil tha lo, thil tha lo takzet, ngai teh, a lo thleng e.OGJTin, ka mitin a hmaih lo ang chia, ka khawngaih hek lo ang che: i awmdante chu i chungah ka rawn thlen zawk ang a, i tenawmnate chu i chungah a awm ang, tin, LALPA chu ka ni tih in hria ang,' tiin.-FSJTun hi i tan tawpna a ni, i chungah ka thinurna ka rawn thlen ang a, i awmdan ang zelin ro ka rel ang chia, i tenawmna zawng zawng chu i chungah ka rawn thlen ang. EJNang mihring fapa, LALPA PATHIAN chuan Israel ram hnenah chuan heti hian a ti a ni:'Tawpna, tawpna chu ram killiah a lo thleng e.2D aJLALPA thu chu ka hnenah a lo thleng leh a,OJ Tin, in zing ata chhuakte chuan sala an hruaina hnamte zingah chuan mi hre reng ang a, an uirena thinlung ka lak bo tawh leh an mit, an milim lama uirete chu ka tihchhiatsakziate an hria ang: tin, an tenawmnatea thil sual, anmahni hmuh ngeia an lo tih tak thu-ahte chuan an inten tawh ang.=JAmaherawhchu ram tina in darhsarh hunah chuan hnamte zinga khandaih pumpelhte an la awm dawn avangin a then chu ka la zuah cheu ang.Y<+JTin, mi thahte chu in zingah an tlu ang a, tichuan LALPA ka ni tih in hria ang.;5JIn chenna hmun zawng zawngahte chuan khawpuite chu a chhia ang a, bawl hmunte chu an ram ang, In maichamte tihchhiat leh tihram a nih theihna'n leh in milimte keh sawma, a bo theihna'n leh in ni-pathian lemte chu rawt thluka an awm theiha, in hnathawhte chu a boral theihna'n.~:uJTin, Israel fate ruang chu an milim bulahte chuan ka dah ang a, in ruhte chu in maicham velah chuan ka thehdarh ang.9 JIn maichamte chu a ram ang a, in ni pathian lemte chu a kehsawm ang: tin, in mi thah ruangte chu in milimte bulah ka paih ang.8%JIsrael tlangte u, LALPA PATHIAN thu hi ngaithla rawh u: LALPA PATHIAN chuan tlangte leh mualte hnenah leh ruamte leh kawrte hnenah chuan heti hian a ti a ni: ngai rawh u keimah ngei hian in chungah khandaih ka rawn lek ang a, in bawlhmunte chu ka tichhe vek dawn a ni.N7JMihring fapa, Israel tlang lamte chu hawi la, an hnenah thu sawi la,36 cJTin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,_57JTin, in chungah tamna leh ramsa kawlhte ka rawntir ang a, fanau chanin a siam ang che; tin hripui leh thisen chhuahna in zingah a leng ang; tin in chungah khandaih ka rawn lek ang, kei hian ka sawi tawh hi," tiin.)4KJKei LALPA hian ka sawi tawh hi. An chungah tamna thal fang tha lo tak, boralna tur nangmahni boralna tur chu ka rawn tlaktir ang; in chungah tamna ka tizual ang a, in chaw, nunna bul chu ka tichhia ang,Tin, in chungah tamna leh ramsa kawlhte ka rawntir ang a, fanau chanin a siam ang che; tin hripui leh thisen chhuahna in zingah a leng ang; tin in chungah khandaih ka rawn lek ang, kei hian ka sawi tawh hi," tiin.I3 JChutichuan, thinur tak leh thinrim em em a, nasa taka zilh a, i chunga thu relte ka hlen hunah i vela hnamte mit hmuhah chuan cheksawlhna leh tihelna leh vaukhanna leh thil rapthlak i ni ang.2}JChu loah chuan, i vela hnamte zingah leh veivak zawng zawngte mithmuhah chuan khaw ram leh hmuhsitawmah ka siam ang che.h1IJ Hetiang hian ka thinurna ka hlen ang a, an chungah ka thinrimna ka hrithla ang a, ka ngaih a tha tawh ang: tin, kei LALPA hian an chunga ka thinurna ka hrikthlak hunah chuan dichim takin ka sawi tawh tih an hre chhuak ang.i0KJ Hmun thuma thena hmun khat chu hriin emaw, tamin emaw in zingah an thi ang; hmun thuma thena hmun khat chu i velah khandaihin an thi ang; hmun thuma thena hmunkhat leh chu ka ti darhsarh vek ang a, khandaihin ka um zui ang.t/aJ Chutichuan hei hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni: I bawlhlawhnate leh i tenawmnatein ka biakin i ti bawlhlawh avangin, a nuna ka nun chhung chu, ka suat ang che u a, ka mitin a hmaih hlek lo ang che u a, ka khawngaih hlek lo ang che u..%J Chutichuan paten i chhungah an fate an ei ang a, fate pawhin an pate an ei ang; nangma mi la awmchhun zawng zawng chu ka tidarhsarh vek ang.-J tin, in tenawmna zawng zawngte avangin thil ka la tih ngai loh, tih pawh ka tih ngai tawh loh tur chu i chungah ka ti dawn e.,7JLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Ngai rawh u, kei meuh pawh hian ka dodal che u a ni, hnamte mithmuh ngeiin in zingah rorelna ka hlen dawn e;;+oJChuvangin LALPA Pathian chuan heti hian a ti a ni: i vela hnamte aia buai hmang zawkin in awm a, ka dan siam angin in awm loh a, hnamte tana ka thuruatte in tih hek loh avangin,W*'JTin, hnamte aia nasa zawka suahsualna tiin ka thurel chungah a hel a, a vela ramte aia nasain ka dan siam chungah pawh a hel a ni, Ka thurelte chu an paih thla si a, ka dan siam te ang pawhin an awm hek lo)JLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni:"Hei hi Jerusalem khua a ni: hnamte zingah chuan ka dah a, a velah ramte a awm a.%(CJTin, he'ng a mi hi i la ang a, meiah chuan i theh lut tur a ni a, a kang ang; chumi atang chuan Israel chhungte zawng zawngah mei a lo chhuak ang," a ti a.I' JTin, tlemte chu i la ang a, i kawrfual hmawrah i bawk tur a ni.<&qJHmun thuma thena hmun khat chu huala a awm chhung nite a kim hunah chuan khawpui laia meiah i rawh tur a ni a, hmun thuma thena hmun khat leh chu i la ang a, a velah khandaihin i satsawm tur a ni; tin, hmun thuma thena hmun khat leh chu thli len turin i theh darh tur a ni a keiin khandaihin ka um zui ang."% ?JTin, nang mihring fapa, khandaih hriam tak la la i lu leh i khabe hmul mehna'n lu mettu bakmeh chemah hmang rawh; tin, bukna la la, sam chu then ang che.X$)JChaw te, tui te an tlakchham a, an inlungtena, an khawlohna an riral zawhna'n.-#SJChu lo pawh chu ka hnenah, a ni chuan," Mi hring fapa, ngai teh, Jerusalemah chuan, chaw, nunna bul chu ka tichhia ang a, an chaw chu teh vekin fimkhur takin an ei ang; Tui pawh teh vekin lunghnur takin an in ang;Chaw te, tui te an tlakchham a, an inlungtena, an khawlohna an riral zawhna'n."JTah chuan a ni chuan ka hnenah," Hei le, Mihring ek aiah bawngek ka pe chia, i eitur chu he'ng hian i siam tur a ni," a ti a.z!mJTah chuan kei chuan, "A! LALPA PATHIAN, ngawi teh, ka nun chu tihbawlhlawh a ni ngai lo a, ka tleirawl tirh ata tun thleng pawhin, amaha thi emaw, ramsa sah emaw chu ka la ei ngai si lo a, sa tenawm ka kaah a lut ngai bawk hek lo," ka ti a. J Tin, LALPA chuan, "Hetiang chaw bawlhhlawh hi Israel fate chuan ka hnawh bona tur hnamte zingah chuan an ei ang," a ti a.gGJ Tin, an mit hmuh ngeiah mihring ek roin i ur ang a, barli chhang eiin i ei tur a ni,''a ti a.J Tin, tui te pawh teh vekin i in tur a ni a, hin khat hmun ruka thena hmunkhat a ni tur a ni, hun bi nei takin i in tur a ni.ucJ I chaw ei tur chu teh vek tur a ni a, nikhatah sekel sawmhnih a ni tur a ni: hunbi nei takin i ei tur a ni.V%J Buh te, barli te, be te, dailuah te buhtun te, vai buh tun te la la, bel pakhatah dah la, chhangah siam rawh; i pangkhing delha i mut chhung zawng, ni zathum leh sawmkaw chhung chu, chu chu i ei tur a ni.~uJTin, ngaiteh hruizenin ka hling che a, i hual ni i tling tlak hma loh chuan khawilamah mah i hawi her tur a ni lo e.[/JBan hlim tel tawlin Jerusalem hual lam kha hawi la, A chung thu sawi chhuak rawh."=JChumi zawhah in let la, i dinglam delhin mu leh rawh, Juda chhungte khawlohna chu ni sawmli i tuar leh tur a ni, hrem an tuar tur kumkhat zelah ni khat.BJKum khat hrem an tuar aiah ni khat zel an tuar dawn a ni.JTin, nang chu veilam delhin mu la, i chungah Israel chhungte khawlohna nghat rawh. An khawlohna tuarin ni 390 chhung mu rawh.^5JTin, nangin thir phek la la, nangmah leh khawpui inkarah chuan thirbang atan chhawng rawh; chu lam chu hmachhawn la, hualin a awm ang a, nangma'n i hual tur a ni, Hei hi Israel chhungte tan entir lawkna a ni ang.JA vela hualin kulh siam hnan la, mual pawng siam hnan rawh, sipai riah bukte siam hnan la, kulh sut chhiatnate a velin siam hnan rawh.i MJNang mihring fapa, leirawhchan phek la la, i hmaah dah la, chumiah chuan khawpui lem ziak rawh .JMahsela i hnena thu ka sawi hunah chuan i ka ka antir ang chia, an hnenah chuan Lalpa PATHIAN chuan heti hian a ti a ni:'A ngaithlain ngaithla se la, a ngaithla loin ngaithla lo mai rawh se, helhmang chhung an ni si a, a ti e," tiin i sawi tur a ni,ykJI lei chu i dangah ka behtir ang a, i tawng tawh lo ang a, anmahni zilhtu i ni tawh lo ang, helhmang chhung an ni si aMahsela i hnena thu ka sawi hunah chuan i ka ka antir ang chia, an hnenah chuan Lalpa PATHIAN chuan heti hian a ti a ni:'A ngaithlain ngaithla se la, a ngaithla loin ngaithla lo mai rawh se, helhmang chhung an ni si a, a ti e," tiin i sawi tur a ni,xiJNang zawng e mihring fapa, hruizenin an hling ang chia, an phuar ang che, an zingah i leng chhuak tawh lo ang.veJTichuan thlarau chu keimahah a lo lut a, ka kein mi din tir a, mi bia a," Kal la, i inah in khar khung rawh. JTin, ngai teh, tah chuan LALPA ropuina chu, ropuina, Kebar luia ka hmuh ang mai khan a lo ding a, kei chu bawk khupin ka tlu ta a.4aJTin, tah chuan LALPA kut chu ka chungah a awm a, ka hnenah," Tho la phaizawlah kal la, tah chuan ka bia ang che," a ti a Tichuan ka tho a, phaizawlah chuan ka kal ta a. . %JNimahsela mi fel chu sual lo tura i vaukhanna a sual loh chuan vauna a pawisak avangin a nung ang; nang pawhin i nun i hum him ang," a ti a.z mJTin, mifel chuan a felna a hawisana khawlohna a tiha, a hmaa tlukna ka lo dah chuanin, a thi ang: vaukhanna i neih loh avangin sualah a thi ang a; a thil fel tih tawhte chu hriatreng a ni lo ang; a thisen mawh erawh chu i lakah ka phut ang.A {JAmaherawhchu, chu mi suaksual chu i vau a, a sualna a kalsan loh a, a sualna kawng a hawisan bawk loh chuan a khawlohnaah a thi ang a, nang erawh chuan i nun i chhanhim a ni zawk ang. 'JMi suaksual hnena ka thu,'I thi ngei tur a ni,' ka tiha, chu mi suaksual chu a nunna hum tura a sualna kawng kalsan turin vauna i neih loh a, vaukhanna thu i hrilh bawk si loh a, chu mi suaksual chu a khawlohnaah a thih chuan a thisen mawh chu i lakah ka phut ngei ang. JMihring fapa, Israel chhungte vengtuah ka ruat che a ni; tichuan ka kaa thu i hria ang a, keima aiah ka vaukhang tur a ni.)JTichuan Telabiba sal tangho, Kebar luia chengte hnen chu ka thleng a, an thutnaah chuan ka thu a; mak ti takin tah chuan ni sarih ka thu ta a.JChutichuan thlarauin mi chawi kang a, mi la bo ta a: thinrim tak leh hreh tak chungin ka kal ta a, LALPA kut chu ka chungah a chak si a.jMJ Tin, thilnungte thla in tawk ri te, an bula tawlailir ri te, thawm ri sung sungte chu ka hria a.(IJ Tichuan thlarauin mi chawi kang ta a, ka hnung lamah chuan thawm ri sung sung hi ka hria a, "A hmun atang hian LALPA ropuina chu malsawmin awm rawh se," tiin.)J Tin, kalla, i chipui saltangte hnen va thlen la; an ngaithla emaw, 'Hetiang hi LALPA thu chhuak chu a ni e,' tiin sawi la hrilh rawh," a ti a.J Chu lo chu ka hnenah, 'Mihring fapa, i hnena ka thu sawi tur zawng zawng chu i bengin ngai thla la, i thinlungah khung rawh.J lung chang tak, meilung aia changa dehkhirhin ka siam a che, hlau suh la, an mit melhah zam hek suh, helhmang mi ni mah se la," a ti a.U#JTunah hian luhlul tak leh dehkhirh takin anmahni ang maiin ka siam ang che,/JMahse Israel chhungte chuan an ngai thla lo ang che, kei mi ngaithla dawn si lo a, Israel chhungte zawng luhlul tak leh tihmawh takte an ni si a.JHnam ropui tak an tawng i hriat loh, tawng harsa pui pui hmang tute zingah pawh tir che i la chuan i thu an ngai thla ang.n~UJTawng hrang leh tawng harsa te hnenah tirh i ni si lo a; Israel chhungte hnenah tirh i ni zawk si a.t}aJTin, ani chuan ka hnenah," Mihring fapa, Kalla Israel chhungte hnenah chuan thute hi hmangin va sawi rawh.P|JTin, ani chuan ke hnenah," Mihring fapa, i pumah pai la, he lehkhabu zial ka pek che hian i kawchhung ti khat rawh," a ti a. Tichuan ka ei ta a, a thlum zia chu ka kaah chuan khawizu ang mai a ni a.E{JChutichuan ka ka ka ang a, lehkhabuizial chu mi eitir ta a. z JTin, ka hnenah," Mihring fapa, i hmuh kha ei rawh; lehkhabu zial hi ei la. Israel chhungte hnenah chuan thu va sawi rawh," a ti a.~yuJ ka hmaah a han pharh a, a chhung lam leh a pawn lama ziak a ni a; tahnate, lusunna te, chungpikna te ziakin a awm a.:xmJ Tin, ka han en a ngaiteh, kutah chuan lehkhabu zial a awm a;ka hmaah a han pharh a, a chhung lam leh a pawn lama ziak a ni a; tahnate, lusunna te, chungpikna te ziakin a awm a.!w;JAmaherawh chu nang mihring fapa, i hnena ka sawi hi ngaithla rawh; mi helhmangte angin helhmang ni ve suh: i ka ang la, ka pek che chu ei rawh," a ti amvSJTin, an ngaithla emaw, ngaithla lo emaw, an hnenah ka thu i sawi tur a ni: helhmang tak an ni si a.yukJTin, nang mihring fapa, anmahni hlau suh la, an thu ah pawh zam hek suh, i hnenah chuan len hling leh hnim hlingnei te awmin , khawmualkaikuang zinga cheng ni mah la: helhmang mi nimahsela, an thu chu hlau suh la, an landan ah zam hek suh.tJTin, an nin an ngaithla emaw, an ngaithla lo emaw (hel hmang an ni si a), an zingah zawlnei a awm tih an hre reng tur a ni.sJChhuan luhlul leh tihmawhte an ni a, an hnenah ka tirh che hi; tin, an hnenah chuan, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti," i ti tur a ni.Xr)JTin, ka hnenah, "Mi hring fapa, Israel fate hnenah, helhmang hnam, ka chunga hel thin te hnenah chuan ka tir a che: anmahni leh an thlahtute pawhin hemi ni thleng pawh hian ka chungah an bawhchhe thin a ni.qJTin, ka hnena a thusawi lai chuan thlarau chu keimahah a lo lut a, ka ke in mi dintir a; tin, mi betu chu ka ngaithla ta a._p 9JTin, ka hnenah, "Mihring fapa, i kein ding rawh, i hnenah thu ka sawi dawn e," a ti a.Do JRuahsur nia chhum chunga chhimbal landan ang mai hi a vela eng landan chu a ni a, Hei hi LALPA ropuina landan ang chu a ni. Tin, ka hmuhin bawkkhupin ka tlu a, thusawitu aw chu ka hria a.\n 3JTin a kawnga chin chunglam chu thihna puak sur ang maiin ka hmu a, a kawng ni awm a chin hnuailam chu mei ang mai hi niin ka hmu a, a eng vel pup mai a.Ruahsur nia chhum chunga chhimbal landan ang mai hi a vela eng landan chu a ni a, Hei hi LALPA ropuina landan ang chu a ni. Tin, ka hmuhin bawkkhupin ka tlu a, thusawitu aw chu ka hria a.:m oJTin, an lu chunga van dum chungah khan lalthutthleng ang tak, sapphir lung ang maia lang hi a awm a: Tin, lal thutthleng ang tak chungah chuan mi hring ang taka lang hi a awm a.ll SJAn thlawh loh lai pawhin an lu chung zawn chunglam thil awm atang khan thil ri hum hum a awm tho a.Nk JAn thlawh laia an thla zap ri chu ka hria a, tuifinriat fawn ri ang leh sipai rual thawm ang a mipui ri mur mur thawm leh Engkimtithei Pathian aw ang a ni, An thlawh loh chuan an thla te an khup a.j 9JChu thil awm kulh hnuaiah chuan thilnungte chu an ding a; an dawta mite lamah chuan an thla pahnih an zara , an thla pahnih dangin an taksa an khuh a.ji OJTin, thilnungte lu chung chu thil eng emaw, krustal lung tle mia siam ang hian a khuh kulh mai a.Hh  JTichuan thilnungte chu an kalin emaw, an din in emaw, boruaka chawikan an nih in emaw tawlailirte pawh chutiang bawk chuan an awm thin, thilnungte thlarau chu tawlailir keah chuan a awm si a.'g IJThilnungte chu thlarau duhna lam lamah an kal a, tawlailir pawhin thilnungte tih ang chiahin an ti ve a, thilnungte thlarau chu tawlailirte keahte a awm si a.Uf %JThilnungte chu an kalsawn apiangin tawlailirte pawh chuan an zui ve zel a. .Xe +JTawlailir ke bial tlangte chu kual kung mai,rapthlak tak a ni a, mitin a khat a?d {JIn her loin khawilam hawi pawhin an che sawn thei a ni. c JTawlailir ke palite chu in ang vek a ni a, lunghlu angin an eng theuh a, tawlailir ke pakhat chhunga tawlailir ke dang awm ang a ni.}b uJThilnung palite chu ka en reng lai chuan, tawlailir ke pali, thilnung zawn theuha awm, leia in nghat, ka hmu bawk a.=a wJThilnungte chu kawlphe angin an vir tawn zawk zawk a.+` QJ Thilnung zingah chuan, eng eng emaw, meichher alh deuh ang mai hi a awm a, englai pawhin a che a, Mei chu a alh eng pup a, kawlphe angin a eng chhuak zuai zuai a.u_ eJ Thilnungte chuan khawilam pawh an hawisa vek a ni, in her loin thlarauin a duhna lam apiangah an kalho thei.^ {J Thilnung pali ten an thla pahnih theuh chu a hmawr in tawk phain an zar theuh a, a dangte chu an taksa hrulah an khupa.3] aJ Thilnung palite chuan hmai pali an nei theuh a, an hma lamah mihring hmel an pu a, dinglamah sakeibaknei hmel ang, vei lamah bawngpa hmel ang, hnung lamah mupui hmel ang.I\  J Thilnungte chuan an thla pahnih an zarpharh theuh chuan an thla hmawr te chu a in tawk pha a, killi neiin an ding a, an chet sawn pawhin an zain an taksa her chuang loin an che sawn thin a ni.n[ WJHmai pali leh thla pali bakah chuan mihring kut ang pali an nei theuh a, an thla hnuaiah zel a awm a.NZ JAn ke an thluanga, bawng tin, ang an nei, Dar tle mi ang in an eng a,/Y [JHmai pali leh thla pali an nei theuh a.PX JThlipui lai takah chuan thilnung pali ang, mihring ruangam pu ka hmu a,iW MJTin, ka han en a, hmar lam ata thlipui nasa tak lo thawk ka hmu a. Chhumpui nasa tak atang hian kawl hi a lo phe zawr zawr a, a kiang velte chu a eng pup mai a, kawl a phet naah chuan eng eng emaw, dar tle mi ang hi a awm a.iV MJBabulon rama Kebar lui kamah chuan LALPA thu sawi ka hria a, a thil tih theihna chuan mi tuam a.1U _JLal Jehoiakina sala a tan kum ngana a ni.?T {JKum sawmthumna, thla lina, ni nganaah chuan, kei Ezekiela puithiam Buzia fapa chu, Babulon Kebar lui kama Juda saltangte zingah ka awm a, Van a lo in hawng a,Pathian inlarna ka hmu a.[S/6A nih leh, nangin mi paih thla der em ni? Kan chungah i thin a ur nasa hle em ni?AR{6Aw LALPA, nagin i lam mi hawit�r la, tichuan kan lo hawi ang; hmasang angin kan nite tithar ang che.A nih leh, nangin mi paih thla der em ni? Kan chungah i thin a ur nasa hle em ni?PQ6Eng vangin nge kumkhuaa min theihnghilh a, chu leh chen min kalsan le?]P36Nang chu LALPA, kumkhuain i lal a; i lalthutthleng chu chhuan zawng zawng thlengin.HO 6Zion tlang chu a tiau tak avangin, Sihalte a chhungah an leng.ON6Hemi avang hian kan thinlung a chau a, Heng avang hia kan mit a thim.MM6Kan lu ata lallukhum a tla ta; Kan chung a pik e, kan tisual ta si.EL6Kan thinlung hlimna a chuai ta; kan lam lusunah a chang ta. v~}|{zz8yyuxxwavvuudtssrqqXpp%oonwmlllVkjiihhgg[ff1egdd;cbbb2aaEa `s__^]\f[[DZZ?YYzXX WpVVU_TTS'RlQQJPqONMLdKK4JJPIPHH#G&FsEEUDhD0C`BBA7@??J>]=x;O:y:B9988766K655 433{211[00n0/!..--,++Z+*)))(o''&&,%%O$##k"! '!|NUYk8SHAz S ?  '5{`S:QmJLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Sidar sang tak zik chu kei hian ka la ng a, ka phun ang; A ziding bera zik no chu ka thliak ang a, Tlangsang langsar takah ka phun ang,:PmJTin, a pawl zawng zawnga tlanchhe ho zawng zawng chu khandaihin an thi ang a, a la bangte chu kawlkil tinah an darh ang: Tin, kei LALPA hian ka sawi tawh tih in hre chhuak ang.O#JLenin ka khuh ang a, ka thangah chuan ka awk ang a. Babulonah ka rawn hruai ang a, tahchuan a bawh chhiatna te avang chuan amah ka bei ang./NWJChuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni : ka chhechham a hmusit a, ka thuthlung a bawhchhia a, a nuna ka nun chhung chu, ama chungah ka tuan ngei ngei ang.M1JThuthlung bawhchhiain chhechham chu an hmusit ta si a; thu a in tiam hnuah he'ng thil zawng zawng hi a ti leh ta si a le, a chhuak awzawng lo ang.L3JIndonaa mi tam tak tihhlum tura mual pawngte leh kulhte an siam hunah pawh Pharaoa sipai rual leh pawl ropui tak pawh engmah an tihsak thei lo ang.SKJA nuna ka nun chhung chu, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni; Lalber, lala siamtu chenna ngeiah chuan a chhechham te hmusit leha, a thuthlungte bawhchhiaa, ama hnen ngeiah Babulon-ah chuan a thi ang.5JcJMahse sakawrte leh mi tam tak rawn tir tura dil turin Aigupta ramah palai tirin a chungah a hel ta a. A hlawhtling ang em? Thuthlung chu bawhchhe siin a chhuak tho ang em?sI_Ja lalna ram a tlawma, amaha a din chhuah tawh lohna'n, a thuthlung vuan chung chauha a din theihna turin.wHgJ an lal thlah pakhat a man a, thuthlung a siampui a, thu a tiam luihtir a, rama miliante chu a hruai bo vek a;WG'J Helhmang chhungte hnenah chuan sawi rawh, he thil awmzia hi an hre lo em ni? Hrilh rawh, ngai rawh u, Babulon lal chu Jerusalemah a lo kal a, an lal leh hotute chu a man a, ama hnenah Babulon-ah a hruai a,8FkJ Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng leh a,IE J A ni, ngai rawh, phun mah ni se la, a puitling hlen dawn em ni? khawchhak thliin a rawn nuai hunah chuan a vuai zo mai dawn lo'm ni? A tona hmun ngeiah chuan a vuai mai ang, ti rawh," a ti a.AD{J LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: A puitling hlen dawn em? A vuai mai theihna'n a rah te sat thlain, a zung chawpin a pawt chhuak dawn lo'm ni? A hnah chawr thar zawng zawng pawhin a vuai phah ang; a zung chawpa pawt chhuak turin thiltihtheihna nasa tak emaw, mipui tam tak emaw a ngai chuang dawn em ni?^C5JPengte a chhuah a, grep tha tak a nih theihna'n tui tam tak kama lei thaa phun a ni.tBaJMupui lian tak dang a awm bawk a,thla hlai pui leh hmul bit tak a nei ve a,tin, ngai rawh, he grep kung hi ama lamah khan a zung a zam a; a phunna hmun atang khan ama lamah pengte a chawr chhuak ta a, amah chu tuiin a chawm theihna'n.GAJTin, a thang a, grep hrui tawi tak a lo ni ta a; a zarte chu a lo zam let a, a zungte chu a hnuaiah a awm a; tichuan grep kung a lo ni a, pengte a rawn chhuah a, a tang chu a lo chawr ta a.@JChumi ram thlai chi chu a la bawk a, lei thaah chuan a kui tiak a, tui tam tak kamah chuan a phun ta a, tuipuisuthlah angin a phun a.s?_Ja tang zik no ber chu a thliak a, mi veivahna ramah a thlawhpui a, sumdawnna khawpuiah chuan a phun ta a.7>gJLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni, ti rawh:'Mupui lian tak, thla hlai pui, thla ki sei tak, tial buai, hmul bit tak Lebanon tlangah a thlawk a, sidar thing zik a la a,k=OJMihring fapa, Israel chhungte hnenah chuan thu kherkhiap siam chhuak la, tehkhin thuin sawi rawh,3< cJTin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,';GJ?I thiltih zawng zawngte ka ngaihdam vek hunah che chuan i hriat renga i zah avanga kimkia i ka i an ngai tawh lohna'n," tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.n:UJ>I hnena ka thuthlung ka tinghet ang a, LALPA ka ni tih in hre tawh ang.I thiltih zawng zawngte ka ngaihdam vek hunah che chuan i hriat renga i zah avanga kimkia i ka i an ngai tawh lohna'n," tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.=9sJ=Tichuan i laizawnte, i u leh i naute i pawm hunah chuan i awmdan te i lo hre chhuak ang a, i in zahpui ang: anni chu i fanu atan ka pe chia, i thuthlung avang erawh chuan ni loin.v8eJ'J Tin, mi chenna khawpuite chu a tiau vang a, a ram chu tihramin a awm ang a, tichuan LALPA chu ka ni tih an hria ang" tiin sawi rawh," a ti a.M=J tin, rama mite hnenah chuan, LALPA PATHIAN chuan Jerusalema chengtek<OJ Mihring fapa, i chaw chu khur hlawk hlawk chungin ei la, i tui chu manganga khur chungin in rawh;8;kJ Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng leh a,h:IJ Amaherawhchu khandaih te, tam te, hripui te lakah chuan mi tlem te ka zuah ang; chungte chuan an lo kalna rama hnamte hnenah chuan an tenawmna zawng zawng chu an puanna'n; tin, kei LALPA chu ka ni tih an hria ang," a ti a.m9SJ Tin, hnamte zinga ka hnawh darh a, ram tina ka tihdarh hunah chuan LALPA chu ka ni tih an hria ang.}8sJ Amah pui tura a kianga awm thinte leh a vengtute zawng zawng ram tinah ka tidarh ang a, khandaih phawiin ka um ang.&7EJ Amah chu ka lenin ka khuh ang a, ka thanga awk a ni ang: Kaldai rama Babulon-ah chuan ka rawn hruai ang a, tah chuan a thi dawn na a, hmuh chu a hmu lo ang.E6J Tin, an zinga hotu awm chuan thim hnuaiah a koin a pu ang a, a kal chhuak ang: an lak chhuahna'n bang chu an titlang ang a, a mitin ram chu a hmuh tawh loh avangin a hmai a khuh tur a ni.5J In tan entir lawkna ka nih hi, ka tih ang tak hian an chungah tih a ni ang; thawn boin, saltang turin an kal ang, ti rawh.41J An hnenah chuan LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti: he thu puan hi Jerusalem hotute leh Israel chhungkaw pumpui, an awmna mite chung thu tur a ni.t3aJ Mihring fapa, Israel chhung, helhmang chhungte chuan i hnenah, 'Engnge i tih le?' an ti che a ni lo em ni?=2uJ Tin, zingah chuan LALPA thu ka hnenah a lo thleng a,M1J Tin, thu mi pek ang chuan ka ti ta a; ka bungrua chu sal tang tur bungrua angin chhun engah ka la chhuak a, ka kutin bang chu tlaiah ka tipawp a, thimah ka la chhuak a, an mithmuh ngeiah ka pu a.;0oJ An mithmuh ngeiah i kovah i pu ang a, thimah i kal chhuak tur a ni; lei i hmuh lohna'n i hmai i khuh tur a ni; Israel chhungte tan entir lawknaah ka siam che a ni si a," a ti a.N/J An mithmuh ngeiah kulh bang chu tipawp la, tah chuan la chhuak rawh.9.kJ Tin, i bungrua chu chhun engah an mithmuh ngeiah sal tang kal tur bungraw lakin i la chhuak ang a, nangmah ngei pawh an mit hmuhah ram danga thawn bo tur kalin i kal tur a ni.{-oJ Chuvangin nang mihring fapa, sal tannaa kal tur angin i bungruate tel fel la, chhun engah an mit hmuh ngeiah kal chhuak rawh; an hmuh ngeiah i hmun ata hmun dangah i kal chhuak tur a ni: helhmang chhung an ni na a, an inngaihtuah phah mahna.,/J Mihring fapa, helhmang chhung, hmuhna tur mit neia hmu si lo, hriatna tur beng neia hre si lo zingah i awm a ni, helhmang chhung an ni reng si a.2+ aJ LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng leh a,]*3J Tichuan sal tangteho hnenah chuan LALPA thil mi entir zawng zawng chu ka sawi ta a.) J Tin, thlarau chuan mi chawikang ta a, inlarnaah chuan Pathian thlarauin Kaldai ram a sal tangte hnenah chuan mi thlen a. Chutichuan ka inlarna hmuh chuan mi chhohsan ta a.Tichuan sal tangteho hnenah chuan LALPA thil mi entir zawng zawng chu ka sawi ta a.y(kJ Tin, LALPA ropuina chu khawpui lai atangin a chho a, khawpui chhak lampanga tlang sangah chuan a han ding ta a.'!J Tichuan cherub-ho chuan an thlate an zar a, an kiangah chuan tawlailir kete a awm a; tin, Israelte Pathian ropuina chu an chungah a awm a.&J An bawlhhlawhna leh an tenawmna rilmu thinlunga la zawmte erawh chu an sual mawh chu a burin ka khumtir ang," LALPA'n a ti.%J ka dan siamte an zawma, ka thuruatte an vawna, an tih theihna'n. Tichuan ka mite an ni ang a, kei pawh an pathian ka ni ang.($IJ Tin, thinlung hmunkhat ka siamsak ang che u a, rilru thar ka pe ang che u. Tin, an tisa ata thinlung sak chu ka la bo ang a, thinlung nem an hnenah ka pe ang;#{J Tin, chutah chuan an lo kal ang a, thil bawlhhlawh zawng zawng leh thil tenawm zawng zawngte chuta ta chu an la bo ang. "J Chuvangin LALPA chuan heti hian a ti a ni: Hnamdangte lak ata chu ka hruai khawm leh ang che u a, Israel ram chu ka pe ang che u.W!'J Chuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Hla takah hnamte zingah ka sawn bo a, ram tam takah ka tidarh na a, rei lote chhungin an lo thlen na ramah chuan an tan hmun thianghlim ka ni ang, a ti a.Q J Mihring fapa, i unaute, i chi i kuangte ngei leh Israel chhungte zawng zawng an zain, Jerusalem luahtuten'LALPA lak ata kal daih rawh u, he ram hi kan ta tura pek a ni tawh e,' an tihate kha an ni a.4cJ Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,]3J Tin, heti hi a ni a, thu ka han sawi chuan Benaia fapa Palatia chu a lo thi ta mai a. Tichuan ka tlu bawkkhup a, aw ring takin ka au a," A, LALPA PATHIAN! Israel awm chhunte chimihna i siam dawn em ni?" ka ti a.+OJ LALPA chu ka ni tih in hre tawh ang; ka dan siam chu in zawh lo a, ka thu chhuak pawh in zawm hek lo; in vela hnamte tihdan chu in zawm ta zawk a,'a ti e," tiin.J He khawpui hi in saso bel a ni lo ang a, nangni lah a chhunga sa in ni hek lo vang; Israel ramri lamah chuan in chungthu ka rel ang a,J Khandaihin in thi ang a, Israel ramri lamah chuan in chungthu ka rel ang; Tichuan kei hi LALPA chu ka ni tih in hre tawh ang.mSJ A lai ata ka tichhuak ang che u a, hnamdangte kutah ka mantir ang che u a, in chung thu an rel ang.gGJ Khandaih chu in hlau a, in chungah khandaih ka rawn thlen ang, LALPA PATHIAN chuan a ti a ni:9kJ Chuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: I mi thah, a laia in dahte chu a sa chu a ni a; he khawpui hi a saso bel chu a ni, mahse a lai ata sawn chhuahin in awm ang.q[J He khawpuiah hian in thlahte chu in tipung tulh tulh a, a kawtthlerte chu in mi thahin in ti khat ta a.\1J Tin, LALPA thlarau chu kan chungah a lo thleng a, ani chuan ka hnenah," Sawi rawh, LALPA chuan heti hian a ti e:'Hetiangin in ti thin a, Aw Israel chhungte u, in rilrua thil lo thlengte chu ka hre fai vek si a.SJ Chuvangin thu sawi la, Aw mihring fapa, an chungah thu sawi rawh," a ti ahIJ In sak hun a la ni lo e; he khawpui hi saso bel a ni a, keini hi a sa chu kan ni,' titute chu.J Tin, a ni chuan ka hnenah, "Mihring fapa, he'ng hi khawlohna phiar chhuak tute an ni a, he khawpuiah hian sual rawtchhuaktute an ni;  J Tin, thlarauin mi chawikanga, LALPA in chhaklam luhna, khawchhak chhawngah chuan mi thlen a: tin, ngai teh, luhna kawngkhar bulah chuan mi sawmhnih leh panga an lo awm a; an zingah chuan Azura fapa Jaazania leh Benaia fapa Paltia, mipui hotute chu, ka hmu a.!;J Tin, an hmel lam thu-ah chuan Kebar luia ka hmuh hmelte ang bawk kha, an landan leh anmahni ngeite pawh an ni a; tin, an hmazawng zelin an kal theuh a. J Mittinin hmel hrang pali leh thla pali an nei theuh a, an thla hnuaiah chuan mihring kut ang mai hi a awm a.Tin, an hmel lam thu-ah chuan Kebar luia ka hmuh hmelte ang bawk kha, an landan leh anmahni ngeite pawh an ni a; tin, an hmazawng zelin an kal theuh a.iKJ Hei hi Kebar luia Israel Pathian hnuaia ka thilnung hmuh chu a ni; cherub-ho an ni tih ka hria.{oJ Tin, cherub-ho chuanan thla an zar a, an chhuahin ka mithmuh ngeiah lei ata an chho a; tawlailir kete chu an kiangah a awm zel a: tin, LALPA in luhna chhaklam kawngkhar bulah chuan an ding ta a; Israel Pathian ropuina chu an chungah a awm a.r ]J Tin, LALPA ropuina chu in pui kawngka chung atang chuan a chhuak a, cherub-ho chungah chuan a ding ta a. J An din chuan hengte hi an ding ve a, An chhoh chuan hengte hi an chho ve thin a, thilnung thlarau chu anmahniah a awm si a. ~5}5||o{{I{ zz yxxx/wvvauugtts/rWqq%pojnn+mm lKkGjiiDhhchggff:eeAddc$bkaa``8_A^]\[[[ZbY,XXWmVVVUrTXSS7RRTQPOON]M?LLK{KJJ*IMH9GFEDCCC$A@@@\??>j=={<-;;q::w99=88 77655y440322H10//-.-- ,,;+**!)) ((5''&7%%($$##"!!7 ~ FM~u3RIHw6q|^y? H I V ? T\CVEykJ)khum ropui takah i lo thu a, a hmaah dawhkan i buatsaih a, ka rimtui leh ka hriakte tah chuan i hlui thin a ni.5cJ(Tin, chu lo pawh chu, hla taka mi lo kal turin in chah a, mi in tir a, ngai rawh an lo kal a, anmahni elin i in bual fai a, i mit i hnawih a, cheimawina dangte i in bel a,8iJ'An milimte tana an fate an thah hnuah, anni vek chuan ka hmun thianghlim tibawlhhlawh turin an lut si thin a; tin, ngai rawh hetiang hian ka in chhung ngeiah an ti thin a ni.#J&Chulovah pawh chuan, ka hnenah heihi an ti a ni; anni vekin ka hmun thianghlim chu an tibawlhhlawh a, ka chawlhnite pawh an bawhchhia a ni.$AJ%An uire ta si a, thisen chu an kutah a kai a, an milim hnenah chuan an uire ta a ni; An fapate ka tana an hrin chu an hnena kangral turin meiah an paih a.5J$Chu lo pawh chu LALPA'n ka hnenah a sawi leh a," Mihring fapa, Oholahi leh Oholihabi chu i khing dawn em? An tenawmnate chu an hnenah puang ang che.1J#Chuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Mi theihnghilha mi hnuchhawn avangin i hurna leh i nawhchizawrhna mawh chu i phur mai tur a ni.J"I in ang a, a no pawh chu i fawp fai vek ang, I hnute i ham thler ang; Keiin ka sawi tawh si a, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.yJ!Ruihna leh lungngaihnain i khat ang a, mak tihna leh chhiatna no, I laizawnnu samari no nen chuan i in fai kelh ang a;3J LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: I laizawnnu no tung lianpui mai chu i in ang a, Nuihsan leh cheksawlhin i awm ang: a dawng hnem nasa a ni!RJI laizawnni kawng i zawh ve a, chuvangin a no chu i kutah ka pe ang che.ykJHeng thilte hi i chungah a lo thleng ang, hnamdangte umin i hur bo a, an milim tea i in tihbawlhhlawh avanngin.X)JHuat tak tein an hua ang chia, i thawhrim rah zawng zawng an laksak ang chia, saruakin a lawng maiin an hnutchhiah ang che; i nawhchizawrh saruakna, i hurna leh i nawhchizawrhna ngei chu tihlanin a awm ang. JLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti si a: ngai rawh. i huat tak, i rilrua i mi ngei zawng takte kut ngeiah chuan ka mantir ang che.2 ]JI hurna leh Aigupta ram atanga i nawhchi zawrhna chu an tihban sak ang chia, chutichuan an lamah i mit i len tawh lo ang a, Aigupta ram chu i hre reng ngai tawh lo ang.\ 1JI silhfente an hlihsak bawk ang chia, i incheina mawi tak tak te chu an la bo ang.n UJTin, in chungah ka thikthu ka thlen ang a, thinrim takin an bei ang che; i hnarte leh i bengte an help ang a, a la damte chu khandaihin an thi ang a, i fanu leh i fapa te an laksak ang chia, a la damte chu meiin a kang hlum ang.z mJTin, hriamhreite, indona tawlailirte, tawlailirte leh mipui pungkhawmin an rawn bei ang che; phaw lian leh phaw te, darlukhumte nen i velin an hual ang che; tin, an hnenah rorelna ka kawltir ang a, an thurel ang zelin i chungah an hlen ang.r]JBabulon mite leh Kaldai mi zawng zawngte, Pekod te, Soa te, Koa te leh an hnena Assuria mi zawng zawng nen; tlangval itawm tak takte awptute, roreltute, an zain miliante leh hmingthangte, an zain sakawr chung chuangin an lo kal ang.2]JChuvangin, aw Oholibah, hetiangin LALPA PATHIAN chuan a ti a ni: Ngai rawh, a ngai tu che, i rilruin a ngei hle tawh te kha ka pun ang a, kiltin ata ka hruai khawm ang.wJHetiangin a tleirawl lai hurna, Aigupta miin a tleirawl lai hnute a dehsak hrep lai che kha i hre chhuak leh ta a ni.wgJTin, a uiretu, a tisa sabengtung tisa ang mai, a thil chhuak, sakawrte thil chhuak ang mai chu a hak em em a.fEJMahse a tleirawl laia Aigupta rama a hur lai a hriat reng avangin a hur zual ta deuh deuh a.}sJChutichuan a hurna a tilang a, a saruak a hlim lang a, a laizawnnuin mi ngei ang maiin ani pawh chuan mi ngei ta a.)JTin, Babulon mite chu a hnenah, in ngaihna khumah an lo kal a, an hurnain a tibawlhhlawh a, an intitenawm zo ta a, anmahni chu a ngei em em a.W'JTin, anmahni a hmuh veleh a hak hiam a, an hnenah kaldai thlengin mi a tir a.#Ja kawnga kawnghren hreng, diar mawi tak khim, an vaia lal hmel putak, Kaldai ram, an pianna rama Babulon mite ang takte chu a hmuh avangin.fEJTin, a hurnate chu a tizualkai a, mipa lem banga chuang, Kaldai mite thla, senlar taka chei,W~'J Tihbawlhhlawhin a awm tih ka hmu a, an pahnih kawng thuhmun an zawh mai a ni. }J Assuria mi, a thenawm ram awptu leh roreltu tlangval itawm tak hlir, sakawr chung chuang mi, mawi taka in cheite chu a hak hiam a.+|OJ Tin, a laizawn Oholihabi chuan heihi a hmu a, mahse a u ai mahin a ngaihzawng haknaah chun a zual zawkin, a hurna pawh chu a u hurna aiin a zual leh sauh bawk a.L{J Hengte hian a saruakna chu an hlim lansak a, a fanu leh a fapate an laksak a, a ni pawh chu khandaihi an that a, hmeichhiate zingah insawithaihna ber a lo ni ta, a chunga rel ang chu an hlen ta.Jz J A ngaihzawngte, Assuria, a hak hiamte kut ngeiah ka mantir a ni..yUJA tleirawl tet ata a hnute an dehsak fo thin leh an mutpui thin avangin Aigupta atang khan a hur a bang chuang hek lo, anni pawhin an hurna a chungah an tlingtla a,x#JHeng Assuria tlangval thate zawng zawng lakah hian an inphalrai a, tin, a hak hiamate milim zawng zawng chuan a intibawlhhlawh leh nghal a.kwOJawptute, roreltute, tlangval itawm tak hlir, sakawr chung chuang mi, puan senduka in thuamte chu.rv]JTin, Oholahi chu ka ta a nih hnuin a hur bo leh ta a, a ngaihzawng, a thenawm, Assuria chu a hak hiam a;Vu%JPakhat a upa zawk hming chu Oholahi a ni a, a laizawn chu Oholihabi a ni a; ka ta an lo ni ta a, fapa te, fanu te an hring a. tin, an hmingah chuan Oholahi chu Samaria a ni a, Oholihabi chu Jerusalem a ni tJAigupta ramah an hur bo a, an tleirawl teta hur an ni a, chutah chuan an hnute an dek a, an tleirawl hnute chu an hmehsak hrep a.>swJMihring fapa, hmeichhe pahnih, nu pakhat fa an awm a,3r cJTin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,Xq)JChuvangin an chungah ka thinrimna chu ka leihbaw ta a, ka thinurnain meiin ka halral ta hlawm a ni; an awmdan ngei chu an chungah ka rawn thlen a ni, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni,' ti rawh," a ti a.LpJRam chu ka tihchhiat lohna'n an zing ata dai theu tur leh ram chhana ka hmaa tang tur mi ka zawng a, ka hmu si lo a.Chuvangin an chungah ka thinrimna chu ka leihbaw ta a, ka thinurnain meiin ka halral ta hlawm a ni; an awmdan ngei chu an chungah ka rawn thlen a ni, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni,' ti rawh," a ti a.o7JRama mipuite chuan hnehchhiah an hmang a, rawk an ching a, a ni, mirethei leh tlachhamte chu an hnehsawh a, diklo takin mikhualte an hnehchhiah thin.Jn JTin, a zawlneite chuan hawlrivapin bang an bel a, inlarna dawha mai mai an hmu a, dawtin ai an ensak a, LALPA'n engmah a sawi lo chung pawhin, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti, an ti thin a. mJA laia hotute chu chinghne koham eitur zawng ang mai an ni a, thisen chhuaha mi nunnate tiboralin hlemhle taka an hlep theihna'n .,lQJA puithiamte pawhin nasa takin ka dan an bawhchhia a, ka thil serhte an tibawlhhlawh a ni, thil serhte leh thil narante reng reng an thlei lo a, mite lah, thil thianghlim leh thianghlim lo an thlei tir chuang hek lo; ka chawlhnite chu an haider a, an zingah chuan tihhmingchhiatin ka awm a.Hk JSakeibakneiin rumin a sa seh a zawng ang maiin nangmahah chuan zawlnei phiarnate a awm a ni: mi nunna te an ei zo a, rote leh thil hlute an laksak a, a laiah chuan hmeithai tamtak an siam a.fjEJMihring fapa, a hnenah chuan sawi la,'Ram tlenfai loh i ni e, thinurna nia ruahtui chang lo.4icJTin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,4haJRawhtuina mei laiah tangkarua a tui angin nangni pawh, chumi laiah chuan in tui zo ang a, kei LALPA hian in chungah ka thinurna ka leih a ni tih in hre tawh ang," a ti a.vgeJA ni, ka khawm ang che u a, in chungah chuan ka thinurna mei ka chhem ang a, a laiah chuan in lo tui zo ang.PfJTangkarua te, dar te, thir te, suan te, rangva te rawhtuina meia an dah khawmna, titui tura a chunga mei an chhem angin ka thinurna leh ka thinrimnaah chuan ka khawm ang che u a, ka titui ang che u.eJChuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Ek chhia mai in lo nih tak avangin, ngai rawh u, Jerusalem laiah ka khawm che u a ni.>duJMihring fapa, Israel chhungte chu ka tan ek chhia mai an lo ni ta a; an zain rawhtuina mei laiah chuan dar te, rangva te, thir te, suan te an ni a, tangkaraw ek chhia mai an ni ta.4ccJTin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,byJHnamte mithmuhah chuan mahni intibawlhhlawh i ni ang, tin, LALPA chu ka ni tih i lo hria ang, a ti,' ti rawh," a ti a.aJTin, hnam zingah chuan ka tidarh ang chia, ram tinah ka titaitam ang che; nangmah atangin i bawlhhlawhnate ka tiral vek ang.`JNangmah ka beih niah che chuan i thinlungin a tuar zoin i kut a chak thei dawn em ni? Kei LALPA ngei hian ka sawi tawh a, ka ti bawk ang.s__J Chuvangin, ngai rawh, i lo hleprukna thu-ah te, nangmaha thisen chhuak thu-ah te kut ka ben khum ang che.Y^+J Nangmahah chuan thisen chhuah turin thamna an la a, a no leh a pung i la a; i thenawm chu hnehchiahin duham takin i hlepruksak thin a; kei ngei pawh hi mi theihnghilh a, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.']GJ Tin, miin a thenawm nupui chungah thil tenawm a ti a, mi dangin hur takin a mo a tibawlhhlawh a, mi dangin nangmahah chuan a farnu, a pa fanu ngei a tlawm a.p\YJ Nangmahah chuan an pate saruakna hlimsak an awm a, nangmahah chuan hmeichhe fello lai mutpui an awm a.[J Nangmahah chuan thisen chhuah tura mi hek hmangte an awm a, nangmahah chuan bawlhmuna eite an awm a, nangmahah chuan hurna an ching a.?ZyJKa til serhte i hmusit a, ka chawlhnite i bawhchhia a.Y'JNangmahah chuan miin nu leh pate an hmusit a, nangmahah chuan mikhualte an hnehchhiah a, nangmah chuan fahrahte leh hmeithaite an hnehsawh a.tXaJNgai rawh, Israel hotute mi tinin an thiltihtheihna ang zela tihsen chauh mai turin nangmahah an awm a ni.lWQJI bula mi leh i hlata mite chuan an cheksawlh ang che, nang, hmingchhiat phur leh buainaa khat mi!mVSJI thisen chhuahnaah khan thiamloh i phur a, i milim siamah khan i in tibawlhhlawh a ni; i hunte i tihnai a, i kumte a thleng tep a; chuvangin hnamte hnenah chuan sawichhiatah leh ram zawng zawng cheksawlh atan ka siam che a ni.3U_JTin, an hnenah chuan, 'LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: khawpui a hun lo thlenna tura ama chhunga thisen chhuahtu leh mahni intibawlhhlawh tura milim siamtu chu!TJTin, nang mihring fapa, thisen chhuah hmang khawpui chu i khing dawn em? I khing dawn em? A tenawmna zawng zawng chu hriattir rawh khai!5S gJTin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a, , R9J Meia tuah tur i ni ang a, ram laiah chuan i thisen a bua ang a, hriat reng i ni tawh lo ang, kei LALPA hian ka sawi tawh si a, a ti, ti rawh," a ti a.+QOJI chungah ka thinurna ka leih ang a, ka thinrimna mei i chungah ka chhem ang, mi nun chhe tak, tihboral thiam tak kutah ka mah tir ang che.Meia tuah tur i ni ang a, ram laiah chuan i thisen a bua ang a, hriat reng i ni tawh lo ang, kei LALPA hian ka sawi tawh si a, a ti, ti rawh," a ti a.IP JA paiah khung rawh, i pian i murna ram ngeiah i thu ka rel ang.BO}Jinlarna der an hmuhsak chia, dawtin ai an ensak chia, khandaih chu misual thi tura hliam, an sualna ni tawpkhawk lo thleng turte nghawngah i rawlh dawn, an tih ah che hian an daw a ni.rN]JTin, nang mihring fapa, thu hril la, heti hian ti rawh: LALPA PATHIAN chuan Amon fate chungchangah leh an sawichhiatna thu-ah heti hian a ti: khandaih, khandaih phawi a ni ta, mi thahna'n leh tihralna'n kawlphe anga tihtlet a ni ta.M!JKa linglet ang, ka linglet ang; ka linglet ang; hei pawh hi a ngaiin a awm lo vang, a neitu tak tur a lo kal hma zawng amah chu ka pe ang.?LwJLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti: Hotu lukhum chu paihsak u la, lallukhum chu paihsak rawh u, heihi a ngaiin a awm lo ang: mi tlawmte chawisang u la, mi liante chu titlawm rawh u.gKGJTin, nang Israel hotu, mi sual thi tura hliam pa, i sualna hremna tawpkhawk ni a lo thleng e;}JsJChuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: inkhawlohna hriatrengna tura in siam tak avangin in bawhchhiatnate a lang a, tichuan in thiltih zawng zawngah in sualnate a lang reng a, hraitchauh in lo nih tak avangin kuta man in la ni ang.wIgJAien thlawn mai ang a ni a, mahse mana an awmna tura an khawlohna hriat chhuahna tur chhuahna tur chauh a ni.H%JA aiennaah chuan a kut dinglamah Jerusalem a lo chuang ta a, kulh sut chhiatnate ral bei hawhawa au te, mual pawng chhunte, kulh siamte nen,)GKJAien turin Babulon lal chu kawng pengah chuan a ding a, kawng hnih in finna takah chuan; thal te chu a thing rawk rawk a, teraphim a rawn a, sathin chu a en a.rF]JKawng chu Amon mite khua Raba-a khandaih lo thlenna turin ruat la, Judai ram laia Jerusalem kulhah pawh.dEAJMihring fapa, Babulon lal khandaih lo thlen theihna turin kawng pahnih lo siam rawh; chung kawng hnihte chu ram pakhat atangin a lo chhuak tur a ni: kawng kawhhmuhna siam la, khawpui luhna kawtchhuahah chuan siam rawh.4DcJTin, LALPA thu ka hnenah a lo thleng leh a,CJKei pawhin kut ka lo beng ang a, Ka hlen ngei ang, ka thinurna, Kei LALPA'n hei hi ka sawi tawh e, a ti,' ti rawh," a ti a.oBWJInvilikin che vak ang che, ding lamah, Invilikin vei lamah pawh vai zel la, I hma zawn apiangah pawh.AJThinlung tuiral, an tlukna a punna'n e, Chemsen tle tak kawngka tinah ka riah e, A! kawlphe iangin a tle, thihna chemsen.#@?JChuvangin nang, mihring fapa, kut beng hialin thu sawi rawh; Thih theihna chemsen len zual la, let thumin, A hual vel e, mi ropui, thahna chem sen chuan.?wJ Fiahna a awm si a, engtin nge ni ang - Mi dang chhingtu tiang chu awm suh se la? Tih LALPA PATHIAN thu chhuak a ni e.2>]J Mihring fapa, au la, u la, ka mite chung a ni si; Israel mi lian zawng zawngte chung ngei chu: pek a ni e, ka mite nen, chem sen hnuaiah; chuvangin au la, i mal bengin.d=AJ Tihtlet a ni vai vel atan, A ni khandaih tah hriam tihtlet a ni, Thattu kuta chuang turin. <J Mi sahna'n tah hriam a ni ta, Tihtlet a ni kawlphe angin: Kan la hlim cheu dawn em ni? Ka fapa tiangin a chhing zo ve, thing tin, .|;qJ Mihring fapa, thu sawi la hetiangin LALPA chuan a ti a ni:'Khandaih, khandaih, tah hriam a ni ta. Tihtlet a ni ta.8:kJTin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng leh a,I9 JTin, engatinge i rum? An tih che chuan, Thu eng emaw avangin a lo thleng dawn si a, tin, thinlung tinrenga tuiral ang a, kut zawng zawng a zawi ang a, rilru tinreng a chau vang a, khup zawng zawng chu, lo tui angin a zawi ang a; ngai rawh, a thleng e, a hlen ang, tih hi lalpa PATHIAN thu chhuak a ni; ti rawh," a ti a.`89JChuvangin nang mihring fapa, rum vawng vawng la, lungchhe takin an mithmuhah rum rawh.7JTin, mi zawng zawngin, kei LALPA hian ka khandaih a pai ata ka phawi a ni tih an hria ang a, a inkhung leh tawh ngai lo ang./6WJTichuan in zinga mi fel leh fello ka rawt dawn avang chuan ka khandaih chu a pai ata a chhuak ang a, chhim lam ata hmar lam thlengin mi hring zawng zawng a rawt ang.85iJIsrael ram hnenah chuan, heti hian LALPA chuan a ti a ni: ngai teh ka do che a ni, ka khandaih chu a pai ata ka phawi ang a, in zinga mi fel leh fello ang khatin ka rawt ang.}4sJMihring fapa, Jerusalem hmachhawn la, a hmun serhte lam hawiin i thu thlah la, Israel ram chungah thu sawi ang che;33 cJTin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,h2IJ1Tichuan, kei chuan, A! LALPA PATHIAN,'Tehkhin thu sawitu mai alawm,' mi ti ang a sin, ka ti a.Y1+J0Tin, mi zawng zawngin kei LALPA hi mei chhuahtu ka ni tih an hmu ang a, an mit lo ang, a ti e,' ti rawh," a ti a.Tichuan, kei chuan, A! LALPA PATHIAN,'Tehkhin thu sawitu mai alawm,' mi ti ang a sin, ka ti a.B0}J/Chhimlam ngawpui hnenah chuan,'LALPA thu hi ngai rawh, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: ngai rawh nangmahah mei ka chhem ang a, nangmaha thing hring zawng zawng chu a kang zo ang a, thing ro apiang pawh: mei alh hluah hluah chu a rem lo ang a, chhim atanga hmar thlengin, eptu zawng zawngte chu a ut ang.o/WJ.Mihring fapa chhimlam hmachhawn la, chhimlam hawiin thu thlah la, chhimlam ngawpui lamah thu sawi la,4.cJ-Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,r-]J,Tin, in awmdan tha lo te ang ni lo a, in thiltih khawlote ang ni hek lo a, ka hming humhalh tura ka tihpuitlin chr u hunah chuan, aw Isrel chhungte u, LALPA chu ka ni tih in hre tawh ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni," tiin.I, J+Tin, tah chuan in awmdante leh in thiltih, in tihbawlhhlawhna zawng zawngte chu in hre tawh ang a, tichuan in thil tha lo tih zawng zawngte avang khan nangmahni mithmuhngaiah in ten tawh ang.+J*Tin, Israel ram, kut phar meuha in pate pek ka tiam ramah chuan ka hruai luh hunah che u chuan LALPA ka ni tih in hria ang.z*mJ)Hnamte zing ata ka lak chhuah hun che u leh ram tina in darhna ata ka hruaikhawm hunah che u chuan, rimtui atan ka pawm tawh ang che u a, hnamte mithmuhah chuan nangmahniah hian ka thianghlimzia alng tawh ang, LALPA PATHIAN chuan a ti a ni.)'J(Ka tlang thianghlim, Israel sanna tlangah chun, tah chuan Israel chhungte zawng zawng chuan an zavaiin, chu ramah chuan ka rawng an bawl ang; tah chuan anmahni ka lawm tawh ang a, tah chuan in thilhlante in thilpek tha thate, in thil serh zawng zawngte ka duh tawh ang.(J'Nangni pawhin, aw Israel chhungte u, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: ak thu in ngaihthlah dawn loh chuan tun hnuah pawh in milim rawng chu bawl theuh mai ta che u; mahse ka hming thianghlim chu in thilpekte leh in milimtein in tibawlhhlawh tawh lo ang.X')J&tin, in zing ata mi helte leh ka chunga bawhchhetute chu ka thianfai ang a, an awmna ram atangin ka hruai chhuak ang a, mahse Israel ramah chuan an lut tawp lo vang: tichuan LALPA chu ak ni tih an hria ang.k&OJ%Tin, tiang hnuaiah ka luh tir ang che u a, thuthlung khauhkhirhna hnuaiah ka hruai lut ang che u;{%oJ$Aigupta ram thlalera in pate ka bei ang takin nangni pawh ka bei ang che u, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni._$7J#Awze mite thlaler ramah chuan ka hruai lut ang che u a, inhmachhawnin kan in bei ang.#3J"Hnamte zing ata ka hruai chhuak ang che u a, tihdarha in awmna ram ata chu kut chak tak leh ban phar leh thinrim chhuahin ka hruai khawm ang che u.&"EJ!A nuna ka nun chhung chu, kut thahrui chak takin, ban phar chung leh thinrim chhuahin in chungah ka kal ngei ngei ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.s!_J Kan vela hnamdang awze mite anga thingbul lungbul be tur kan ni, inrilruin in ti na a, in ni tawp lo ang. +JIn thil dawn in hlanin, in fate meiah in paih a, vawiin ni thleng hian in milim zawng zawng chuan in intibawlhhlawh a ni lo'm ni? Nangni rawn tur em ka nih, aw Israel chhungte u? A nuna ka nun chhung chu nangni rawn in ka awm lo ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.<qJTichuan Israel chhungte hnenah chuan sawi la, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: In pate ang zelin mahni in intibawlhhlawhin an tenawmna kawngahte chuan in hur bo a ni maw?%CJTichuan keiin an hnenah,' Bawlhmun inkalna fote hi eng in tihna nge ni?'ka ti a; chutichuan an hming atan vawiin ni thleng hian,'Bamah' tih a ni ta a ni e.JKut phar meuha anmahni ka tiam ramah hian ka rawn hruai luhin, tlangsang leh thingbuk lian an hmuh apiangah an inthawinate an hlan a, an thil hlan thinurthlak tak maite chu an pe a, An rimtuite an siam a, an in tur thil hlante chu an bun chhuak si a,' ti rawh.OJChuvangin, mihring fapa, an hnenah thu sawi la an hnenah,'LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: In pate chuan hengah hian mi la sawi chhe cheu a ni; ka chunga bawhchhiatna thil an tihah te hian. 9Jan thil dawn, chhul keutu zawng zawng meia an paihnaah chuan anmahni ka tibawlhhlawh a, ka tikhawhar a, a tawpah LALPA chu ka ni tih an hriatna turin.SJChu lo pawh, dan siam tha lo chu ka pe a, an nun lohna tura thurelte nen;JKa thu relte an zawm lo a, ka dan siamte an paihthla a, ka chawlhnite an bawhchhia a, an pate milim lam an hawi zawk avangin.JChu lo pawh chu, hnamte zingah anmahni ka tidarh ang a, ram tinah ka titaitam ang, thlalerah khan kut phar meuhin ka lo ti a.JMahse ka kut ka sum a, ka hruai chhuah lai hretute hnam ngei mithmuha tihchhiata a awm lohna'n ka hming humhalhin ka bei ta zawk a ni.#JMahse an fate chu ka chungah an hel a, ka dan siamte chu an zawh lo a, ka thurelte, miin a tiha a nun tur chu, zawm turin an vawng hek lo; ka chawlhnite chu an bawhchhe ta a; thlalerah khan ka thinurna hrithla turin an chungah ka thinrimna ka leih nang emaw, ka ti a.-JKa chawlhnite serh u la, kei leh nangni inkara chhinchhiahna a ni ang a, LALPA in Pathian chu ka ni tih in hriat theihna a ni dawn nia, ka ti a.kOJKei hi LALPA in pathian chu ka ni a, ka dan siamte zawh u la, ka thurelte vawng ula, zawm rawh u.veJTin, thlalerah chuan an fate hnenah, In pate dan siam chu zawm lo u la, an thurelte intibawrhbang hek suh u;oWJMahse tiboral lo turin ka mitin a hmuh hmaih ta a, thlalerah pawh khan ka tiboral vek ta lo mai a ni.!JKa thurelte an paih thla a, ka dan siamte an zawh lo a, ka chawlhnite an bawhchhiat avangin: an thinlung chuan an milimte a awn tlat si a.$AJChu loah chuan thlalerah khan ka ram pek, hnute tui leh khawizua luang ram, ram zawng zawnga mawi berah chuan ka hruai lut lo ang,kut phar meuhin ka ti a;ykJKa hruai chhuah lai hre tu hnam ngei mithmuhah tihchhiata a awm lohna'n ka hming humhalhin ka bei ta zawk a ni.1[J Mahse Israel chhungte chu thlalerah khan ka chungah an hel a, ka dan siamte chu zawh lo a, ka thurelte, miin a tiha an nunna tur chu an paih thla a, ka chawlnite pawh nasa takin an bawhchhia a; tichuan thlalerah chuan anmahni tiboral turin ka thinrimna chu an chungah ka leih nang emaw, ka ti a. 7J Chu lo chu kei leh anmahni inkara chhinchhiahna'n ka chawlhnite chu anmahni ka pe a, Kei hi LALPA anmahni serh hrangtu ka ni tih an hriat theihna'n .{ oJ Tin, ka dan siamte chu anmahni ka pe a, ka thurelte chu ka entir a, chu chu miin an zawm chuan an nunna tur a ni.^ 5J Chutichuan Aigupta ram chhuahsan turin ka ti ta a, thlalerah ka rawn hruai lut ta a.Q J Mahse keima hming humhalhna'n ka bei ta zawk a, an awmna hnamte mit hmuhah Aigupta ram ata hruai chhuakin an hnenah ka in hriattir a, chung hnamte mithmuhah chuan ka hming sawi chhiata a awm lohna'n. -JMahse ka chungah an hel a, mi ngaihsak reng reng lo a, mitinin an mita hmuh thil tenawmte pawh chu an paih bo lo a, Aigupta milimte chu an hawisan hek lo: Tah chuan an chunga ka thinurna hrithla turin Aigupta ram chhungah ngei chuan ka thinurna ka leih nang emaw, ka ti a..UJan hnenah, Mi tinin in mita hmuh thil tenawm chu paih bo u la, Aigupta rama milimte chuan intibawlhhlawh suh u, kei hi LALPA in pathian chu ka ni e, tiin ka sawi a.-SJchung nia Aigupta ram ata hruai chhuak a, atana ka ram hual, hnute tui leh khawizua luang ram, ram zawng zawnga mawi bera hruai lut tura ka kut ka phar niah chuan,r]Jtin, an hnenah, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Israelho ka thlan nia Jakoba chhung ka thlante hnenah kut phar meuha Aigupta rama an hnena ka in hriattira, an hnena ka kut ka phara, Kei hi LALPA in Pathian chu ka ni e, tia,iKJI chachhuah dawn lo'm ni? Mihring fapa, chachhuah ta che, an pate tenawmnate chu hriattir rawh;jMJMihring fapa, Israel upate chu bia la, an hnenah, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Mi rawn tura lo kal em in nih? A nuna ka nun chhung chu, nangni rawnin ka awm lo ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni," ti rawh.4cJTin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a, /JTin, heti hi a ni a, kum sarihna, thla ngana, chumi thla ni sawm niah chuan Israel upa tute emaw LALPA rawn turin an lo kal a, ka hmaah an thu a.4aJA zar ata senmei lo chhuakin a man e, A rahte zawng pawh a ei zo ta: Tichuan, zar lem a awm tawh lo-lal tiang turah pawh. Hei hi sunna hla a ni e, sunna'na hman tur a ni.eCJ A kungpui zawng an phun ta, thlaler ram tui loah,A zar ata senmei lo chhuakin a man e, A rahte zawng pawh a ei zo ta: Tichuan, zar lem a awm tawh lo-lal tiang turah pawh. Hei hi sunna hla a ni e, sunna'na hman tur a ni.4aJ Mahse an thliak, thinlai rimin, An paih chhim hlei tualah, Chhaktiang thliin a nuai, a til, a rahte, A zar khauh pawh a tliak thla, a uai zo ta, Senmeiin a kang ral ta e.v~eJ A lal tiangah a tang zar khauh lo chhuakin, Zardang zawng laiah a sang ber a, A bukpui khumin a chung lur e.k}OJ I chuni-nun grep huana tui chawm grep a iang e, Siktui thiang chawm, rah tha chhuak a zar luai e,|J Thir kawl bunin bawmah an khung, Babulon lal an hlan e. An thlen ta kulhpui chhungah, A thawm daihna'n-Israel tlang lianah.`{9JHnamtin khuavel lo pungin an bei chiam a, Len hrui an zar, an dang thla e khur thukah.cz?JA hrawng vel a, lal inte, khawpui a ti tiau ve; A rawl lian vangin a tiau zo, mi leh ram.yJA leng vel e, sakeibakneite zingah, sakeibaknei vanglai tha a lo ni e; A lo thiam e, sa seh, mihring a hmang chhun rawlah.nxUJA chuni-nun a nghak thlawn, bei lo dawng e; A siam leh e, a hrai chawi dang, sakeibaknei vanglaia'n._w7JHnamten hriain, an dang thla e- khur thukah; Thir kawl an bun, Aigupta ram an thlen epvYJA chawm tlei e, a no pakhat sakeibaknei vanglaiah, A lo thiam e, sa seh, mihring a hmang-chhun rawlah.iuKJI nu eng nge a nih le? Sakeibakneipui a ni; A no a chawm, a bawk, sakeibaknei vanglaite zingah,Kt JChu loah pawh chuan Israel hotute chungchangah sunna hla phuah la,s}J Mithihnaah chuan lawmna ka nei hauh silo a, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni: chuvangin in lamlet u la, nung rawh u.(rIJIn bawhchhiatna zawng zawng, in lo bawhchhiat tawhte chu paih bo vek u la, thinlung thar leh rilru thar insiam rawh u: Engah nge in thih ang le, aw Israel chhungte u?Mithihnaah chuan lawmna ka nei hauh silo a, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni: chuvangin in lamlet u la, nung rawh u.qwJChuvangin aw Israel chhungte u, mi tin, nangmahni tih dan ang zelin ro ka rel ang che u, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni. Lamlet u la. In bawhchhiatna zawng zawngte chu hawisan rawh u; tichuan khawlohna chu in tluk chhiatna a ni dawn lo niaPpJMahse Israel chhungte chuan,'LALPA tih dan chu a inang fo lo a,' an ti a. Aw Israel chhungte u, ka tih dante hi a in ang fo zawk lo'm ni? Nangni tih dante erawh chu a in ang lo fo zawk a ni lo'm ni?xoiJA in ngaihtuaha, a bawhchhiatna a lo tih tawh zawng zawng chu a hawisan avangin a nung ngei ang, a thi lo ang. n JChu lo pawh chu, misualin a sualna a lo tih tawhte chu a hawisana, dan chu a zawma, thil fel a tih chuan a nunna a chhanhim ang.}msJMifel chuan a felnate a hawisana, khawlohnate a tih chuan tah chuan a thi ang a, khawlohna a tihah chuan a thi ang.9lkJMahse,'LALPA tih dan hi a in ang fo lo e,' in ti thin a. Israel chhungte u, ngai rawh u khai: ka tih dan a in ang fo lo em ni: In tih dan chu a in ang lo fo zawk a ni lo'm ni?$kAJAmaherawh chu mi fel chuan a felna kawng hawisana, khawlohnate a tiha misualte tih ang zela thil tenawmte a tihin a nung dawn em ni? A thil fel tih engmah kha hriatreng a ni tawh lo ang a, a bawhchhiatna a bawhchhiatah khan leh a sualna a tihnaah khan, chumi ngeiah chuan a thi ang. jJMisual thihnaah hian lawmna reng ka nei em ni? A kawngte chu a hawisana, a nunna zawk lo chu? Tih chi LALPA PATHIAN tu chhuak a ni.iyJBawhchhiatna a lo tih tawh reng reng kha chu hriatsak reng a ni tawh lo ang; a lo tih tawh a felnaah chuan a nung ang.(hIJAmaherawhchu mi sual chuan a thil sual tih zawng zawngte a hawisana, ka dan siamte a vawn a, dan chu zawma thil fel a tih chuan a nung ngei ang, a thi lo ang.SgJThil tisualtu chu a thi tur a ni: fapa chuan a pa khawlohna chu a tuar lo ang, pa pawhin fapa khawlohna chu a tuar hek lo ang: mi fel felna chu amahin a tel ang a, mi sual sualna chu amahin a phur ang.LfJMahse,'Engah nge fapa chuan a pa khawlohna a tuar loh vang?' in ti thin, fapa chuan dan chu zawma thi l fel a tiha, ka dan saimte zawng zawng chu a vawna, a tih bawk chuan a nung ngei tur alawm.*eMJA pa erawh zawng rawng taka mi a hnehchhiaha, a unaupa rawkrala beia, a mite zinga thil tha lo chu a tih avangin, ngai rawh a khawlohna avangin, a thi tur a ni.3d_Jrethei laka a kut a suma, a no leh a pung la lo a, ka thupekte hmanga ka dan siamte zawhtu a nih chuan, a pa khawlohna avangin a thi lo ang a, a nung ngei zawk tur a ni.c Jtuma chunga thil a tih sual loh a, dahkham engmah la lo a, tumah rawk lo a, riltamte eitur pe zawka, saruakte puan a silhtira,ibKJBawlhmuna a ei loh a, Israel chhungte milim lam hawi lo a, a thenawm nupui a tihbawrhban loh a,aJTin, ngai rawh, fapa lo hring ve se la, a pa thil sual tih tawh zawng zawng kha a hmuha, a hlauh a, chutianga a tihve loh a,B`}J a pung um a peka, a pung a lak bawk chuan, a nung ang em? A nung tawp lo ang; he'ng thil tenawm zawng zawng hi a ti miau si a, a thi ngei ngei ang, ama thisen mawh chu a phur tur a ni.x_iJ rethei leh tlachhamte a tihduhdaha, a rawk a, dahkham a pek kir lo a, milimte lam a hawia, thil tenawm a tiha,_^7J a tih tur zawk chu a tih loh a, bawlhmunahte ei zawka, a thenawm nupui a tihbawrbana,[]/J Mahse fapa rukhmang a hrina, thisen chhuahtu a niha, hetiang reng reng hi a tiha, \J ka dan siamte zawh a, dik taka tia, ka rorelnate a vawn chuan mi fel a ni a, a nung ngei ang tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.[Ja pung um tura puktir lo a, a pung pawh la hek lo a, thilsual ti tura a kut suma,mi leh mi inkara rorelna dik taka titlua, Z Jtuma chunga thilsual ti lo a, lei batu thil dahkham pe kir zawk a, tuma rawk lo a, riltam hnena eitur pea, saruak puan silhtira,mYSJbawl hmunahte ei lo a, Israel chhungte milim lam hawi hek lo a, hmeichhe fel lo lai hnaih hek lo a,:XoJMahse mi chu a fela, thiang leh dik chauh a tiha,W#JNgai rawh u, nunna zawng zawng ka ta vek a ni, pa nunna ka ta a ni ang bawkin fapa nunna pawh ka ta a ni: thil tisual tu apiang an thi ang.VJA nuna ka nun chhung chu, Israel-ah he thufing tawi hi hman leh tih in nei tawh lo ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.UJIsrael ram chungchangah he thufing tawi an hnam hi eng tihna nge,'Pate chuan grep thur an ei a, an fate ha a tim e,' tih hi?7T kJTin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng leh a,{SoJTin, ram thing zawng zawngte chuan kei LALPA hian thing sangte ka tihniam a, thing hniamte chu ka tisang a, Thing hringte ka ti ro a, Thing ro te ka ti duah a ni, tih an hria ang: Kei LALPA hian ka sawi tawh a, ka ti tawh bawk a ni," a ti a.FRJIsrael sanna tlangah chuan ka phun ang a, Zarte a rawn chhuah ang a, a lo rah ang a, sidar ropui tak a ni ang: A hnuaiah chuan chungleng sava chi tinreng an cheng ang a, A zar hlimah te chuan an awm ang.Tin, ram thing zawng zawngte chuan kei LALPA hian thing sangte ka tihniam a, thing hniamte chu ka tisang a, Thing hringte ka ti ro a, Thing ro te ka ti duah a ni, tih an hria ang: Kei LALPA hian ka sawi tawh a, ka ti tawh bawk a ni," a ti a. J~~e}}A|{zzzyLxxDwhvv\uu?ttsRrUrqnpp ooVn0mm!lckjiiiZhMgff^eiddSccjbaa `i^^U]]\X[[ ZYY XWWIVV2U~TSRRQPXOOOUNN1MMXLLQKKEJIII(HH GG FFbEElEDaCCBB\AAS@@o??z>==<4\333f211*/O.a--v,++*r))Q(('&&<%%$$q#"! h`BGqx;=#6:M H @ C ,aWd'J Mihring fapa, Aigupta lal Pharaoa sunna hla phuah la, a hnenah: Hnamte sakeibaknei vanglai anpui chu! Tuipui awlepui i iang zawk e; I hnara tuite tiphuanin, i kein i chawk nu, I luite i tibawlhhlawh zo ta.c %J Tin, heti hi a ni a, kum sawm leh kum hnihna, thla sawm leh thla hnihna, chum thla ni khat niah chuan LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,b-JEden thingte zingah ropuina leh lennaah tu nge nang ang awm? Mahse Eden thingte nen chuan lei hmun hnuaihnung berah paihthlak i ni ang; khandaiha thah, serhtan lohte zingah i mu tur a ni, Hei hi Pharaoa leh a khua leh tuite chu an ni, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.a)JKhandaiha thahte hnenah chuan Seolah an chhuk ta bawk a; ani hnamte zinga a hlim hnuaia cheng thin, a kut ke te ngei pawh chu.Eden thingte zingah ropuina leh lennaah tu nge nang ang awm? Mahse Eden thingte nen chuan lei hmun hnuaihnung berah paihthlak i ni ang; khandaiha thah, serhtan lohte zingah i mu tur a ni, Hei hi Pharaoa leh a khua leh tuite chu an ni, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.t`aJHnamte pawh a tlu thawmah chuan ka tikhur a, khuarkhuruma chhuk tawhte hnena seola ka paihthlak ni chuan; Eden thing zawng zawngte, Lebanon thing tha thate, tuia chawm zawng zawngte chu lei hnuaihnung berah chuan thlamuanin an awm ta.v_eJLalpa PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Seola a chhuk ni-ah chuan tui thuk tak chu amah ka suntir a, a luite ka chawlhtir a tui tamtakte chu a luang lo a; Lebanon amah ka suntir bawk aram thing zawng zawngte amah avangin an chau zo ta.^%JHeng hi tuia chawm thing zawng zawng an intihsan loh a, an zik chhum kara leng lo a, tuia chawm thing reng rengin an sanzia an chhuan hek lohna tur a ni: lei hmun hnuaihnung bera khuarkhuruma chhuk ta, mihring fate zingah kal turin, thihnaa mantir an ni vek tawh si a.t]aJ A chhiatnaah chuan chungleng sava zawng zawngte an cheng ang a, a tang chungahte chuan ramsate an awm ang.$\AJ Tin, awze mi hnamte zinga tihbaiawm takte chuan an kit ang a, an hluihlawn ang: tlangahte, ruamahte a tangte a tla rem rum ang a, chu ram tui luankawr zawng zawngahte a zarte chu a tliak rem rum ang: khawvela mi zawng zawngte chu an hlim ata an chhuak ang a, amah chu an kalsan ang.r[]J hnamte zinga mi chak tak kutah ka mantir ang: a suahsual zia ang zelin a hrem ang a, ka hnawtchhuak ang.Z'J Chuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni; A lo san em ema, chhumte zinga a zik a lena, a thinlungin a sanzia chu a chapopui avangin,]Y3J A tang titamin ka siam mawi a, Pathian huana Eden thing zawngten an itsik e," tiin.&XEJPathian huana sidar thingten an chhing lo e, a zar, far thingin a iang zo lo, a tang pawh thingsiain a iang hek lo, A mawinaah Pathian thing a chhing zo ve.YW+JChutin a mawi, a ropuina, a zar sei zelin, A zung tan tui zawng a hnianghnar e.VJBu an khuar e, a zarah, chungleng sava ten, A zar hnuaiah sa tinrengin nau an nei;A hlim hnuaiah hnam ropui zawng an cheng e.uUcJChutin ram thing zawng hnehin a sang zual e, A zar a thang a, a tang a sei, Tui tamtak chawm, hnianghnarin.TyJSiktui thiang chawm, lipui siama thang tual tual, A phunna luiten an luan vel a, Ram thing tin, chawmna'n a luantir e.dSAJNgai rawh, Lebanon zarmawi leh Buk, hlim chhah, sang mawi, A zik chhum kara leng i iang e.kROJMihring fapa, Aigupta lal Pharaoa leh a khua leh a mite hnenah sawi la: Ropuinaah tu nge i an le?Q JTin, heti hi a ni a, kum sawm leh kum khatna, thla thumna, chumi thla ni khat niah chuan LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a, PJTin, Aigupta mite chu hnamte zingah ka tidarh ang a, ram tinah ka tiphirsi vek ang a; tin, LALPA chu ka ni tih an hria ang" tiin.XO)JTin, Babulon lal bante chu ka tichak ang a, Pharaoa bante erawh chu ka uai thla ang; tin, Babulon lal kutah ka khandaih ka kentir a, Aigupta lal chunga a lek hunah chuan kei hi LALPA ka ni tih an hria ang.Tin, Aigupta mite chu hnamte zingah ka tidarh ang a, ram tinah ka tiphirsi vek ang a; tin, LALPA chu ka ni tih an hria ang" tiin.4NaJTin, Babulon lal bante chu ka tichak ang a, a kutah khandaih ka kentir ang a; Pharaoa bante erawh chu ka titliak ang a, a hmaah chuan thihpui khawp hliam rumin a rum ang.]M3JTin, Aigupta mite chu hnamte zingah ka tidarh ang a, ram tinah ka tiphirsi vek ang.ZL-JChuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Ngai rawh, Aigupta lal Pharaoa chu ka do a ni; a ban a tha lam leh a tliak tawh hnulam pawh chu ka ti tliak ang a; tin, a kut ata khandaih chu ka ti tla ang.K+J`"Mihring fapa, Aigupta lal Pharaoa ban chu ka titliak a; tin, ngai rawh, khandaih keng tura a chak lehna'n damdawi hnawih leh tuam a hlawh lo.}JsJTin, heti hi a ni a, kum sawm leh kum khatna, chumi thla ni sarih niah chuan LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,hIIJHetiang hian Aigupta ramah thu ka hlen ang: tichuan kei hi LALPA ka ni tih an hria ang," tiin.LHJAigupta nghawngkawl ka tihtliaha, a chakna a chapo pui thin ka tihtawp hunah chuan Tehaphnehes khuaah chuan ni a thim ang; amah zawng chhumin a hliah ang a, a fanute chu sala hruaiin an awm ang.nGUJAven leh Pibeseth khaw tlangvalte chu khandaihin an tlu ang a, Chung khuate chu sala hruaiin an awm.&FEJTin, Aigupta-ah chuan mei ka chhuah ang a, Sin khua chu mangang takin a awm ang a, No khua pawh a chim vek ang: Noph khua chuan chhunah hmelma a nei fo ang.nEUJTin, Aigupta kulh sin khaw chungah ka thinrim ka hrithla ang a, No khuaa mipuite chu ka rawt bo ang.fDEJPathros chu ka titiau vang a, Zoan-ah chuan, mei ka chhuah ang a, No khua chuan ka hlen ang.QCJ LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Milimte chu ka tichhia ang a, Noph khua ata milimte ka tibo ang, Aigupta-ah hotu reng reng an awm tawh lo ang: tin, Aigupta ramah chuan hlauhna ka awmtir ang.9BkJ Tin, luipuite chu ka tikang a, ram chu mi sualte hnenah ka hralh ang; a ram leh a chhunga awm zawng zawng chu awze mite kutin ka titiau vang: kei LALPA hian ka sawi tawh a ni.2A]J Ram tichhe turin amah leh a hote, hnamte zinga tihbaiawm takte chu hruai thlen an ni ang, Aigupta chungah chuan khandaih an lek ang a, ram chu mi ruangin an tikhat ang.@{J `LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Babulon lal Nebukadnezzara kutin Aigupta thil ngah rei ruite chu ka tibo ang.U?#J Chumi niah chuan Ethiopia mi inring lohote tizam turin ka hnen ata mi tirh lawngin an kal ang a; tin, Aigupta ni ang bawkin thinlung manganna tak an chungah a thleng ve ang; ngai rawh, a lo thleng mek e!x>iJAigupta ramah mei ka chhuah a, a puitute zawng zawng ka tihchhiat hunah chuan LALPA chu ka ni tih an hria ang.u=cJRam tihtiau tawhte zinga pakhat a ni ang a, a khawpuite pawh chu khawpui ram tawhte zinga mi an ni mai ang.S<JLALPA chuan heti hian a ti: Aigupta tungding tute pawh kha an tlu ang, A chakna chhuan thin pawh chu a tlawm ang; Migdol atangin Suene thlengin khandaihin an tlu vek ang, LALPA PATHIAN chuan a ti a ni.s;_JEthiopia, Put leh Lud, hnam tin, leng za chu, Kub leh ram fa tel vete zawng zawng, An tlu ang, chemsenin.,:QJA lo thleng dawn, chemsen, Aigupta chungah, Thinlai natna Ethiopia chungah; Aigupta-ah mi thah an tlukin, A ngah rei ruite laksakin, a nghahchhan suar ang chim e.S9JNi a hnai e, LALPA ni chu a hnai e, Chhum zin ni, awze mite chhiatna tur.y8kJMihring fapa thu sawi la, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni:" Chiau vak vak rawh u, Ehei, chu ni tak chu!27 aJLALPA thu chu ka hnenah a lo thleng leh a,65JChumi niah chuan Israel chhungte tan ki ka chawr chhuahtir ang a, an zingah chuan i ka ka antir ang; tichuan LALPA chu ka ni tih an hria ang," tiin.{5oJKa rawng an bawl avangin Aigupta ram hi an hlawhah ka pe a ni, LALPA PATHIAN chuan a ti a ni.Chumi niah chuan Israel chhungte tan ki ka chawr chhuahtir ang a, an zingah chuan i ka ka antir ang; tichuan LALPA chu ka ni tih an hria ang," tiin.}4sJChuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Ngai rawh, Aigupta ram chu Babulon lal Nebukadnezzara hnenah ka pe dawn a, a thil ngah rei ruite chu a la bo anga, a rawk ang a, a rallaksak ang; chu chu a sipai rualte hlawh chu a ni mai ang.37JMihring fapa, Babulon lal Nebukadnezzara chuan tura chungah hna ropui tak thawk turin a sipai rual chu a ti a, mitin chhipte chuan a kawlh phah a, mi kokiin a pilh phah bawk a; mahse amah leh a sipai rualte pawhin an hnathawhah chuan tura lakah hlawkna engmah an hmu chuang lo.2 JTin, heti hi a ni a, kum sawmhnih leh kum sarihna, thla khatna, chumi thla ni khat niah LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,.1UJAn lam hawi apiangin ankhawlohna an hriatchhuah thin avangin Israelte rinpui an ni tawh lo ang; tin, LALPA PATHIAN chu ka ni tih an hria ang, a ti,' ti rawh," tiin.0!JLalna ram tlawm ber a ni ang, hnamte zingah a intilal tawh hek lo ang; hnamdang chunga thu a neih tawh lohna'n anmahni ka ti te dawn a ni.{/oJAigupta mite awmdan la let ang a, an pianna ram, Pathros ramah ka tir ang; tin, tah chuan tlawm takin an lal ang..J LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti si a: kum sawmli hnuah chuan an darhna mite lakah chuan Aigupta mite chu ka khawm leh ang:M-J Tin, Aigupta ram chu, ram tiaute zinga pakhatah ka siam ang a, a khawpuite chu khawpui ramte zingah kum sawmli a tiau ang: Aigupta mite chu hnamte zingah ka tidarh ang a, ram tinah ka tidarh ang.,yJ Mihring kein a chil ngai lo ang a, sate pawh an kal ngai hek lo ang; kum sawmli chhung pawhin luahin a awm hek lo ang.+J Chuvangin ka do chia, i luipui pawh; Suene kulh atangin Ethiopia ramrti thlengin Aigupta ram chu ram tiau leh khawramah ka siam ang.*-J Tin, Aigupta ram, ram tiau leh khawram a ni mai ang a, kei hi LALPA ka ni tih an hria ang; luipui hi ka ta a ni a, ka siam a ni , a tih avangin.)JChuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti: Ngai rawh, i chungah khandaih ka rawn thlen ang a, i lak ata mi leh sa ka rawt bo vek ang.(JKutin an vawn chein i lo tliak a, an kokiah i chhun thler a, an rinchhan chia, i tliak a, an kawngte chu a sai dawt dawt a.'JIsrael chhungte tan luang tiang mai an lo nin tak avangin Aigupta rama cheng zawng zawngte chuan kei hi LALPA ka ni tih an hria ang.d&AJTin, thlalerah ka paih ang chia, nang leh i luipuia sangha zawng zawngte pawh; tamlakah i tla ang a, i ruang hlawm a ni lo ang a, phum i ni hek lo ang; ram sakawlhte leh chungleng savate hnenah chaw atan ka pe ang che.4%aJI khabeahte nghakuaiin ka man ang chia, luipuia sanghate chu i phuhlipah ka tibet ang a, luipui lai ata i phuhlipah sangha zawng zawngte nen chuan ka pawt chhuak ang che.J$ JSawi la,'LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Ngai rawh, Aigupta lal Pharaoa, luipuite laia awlepui ropui tak, ka lupui hi ka ta a ni, keimah ngei atan ka siam a ni,' titu, ka do che a ni.u#cJMihring fapa, Aigupta lal Pharaoa hmachhawn la, a chungah leh Aigupta mi zawng zawng chungah thu sawi rawh.n" WJKum sawmna, thla sawmna, chumi thla, ni sawm leh ni hnihnaah chuan LALPA thu ka hnenah a lo thleng a,i!KJTichuan him takin an awm tawh ang; a ni, in te an sa ang a, grep huante an siam ang a, him takin an awm ang, an vela hmusittu zawng zawngte chungah ro ka rel hunah chuan kei hi LALPA an Pathian ka ni tih an hria ang," tiin.V %JHeti hian LALPA PATHIAN chuan a ti a ni: Israel chhungte chu an darhna ram mite zing ata ka hruai khawm leh hunah hnamte mithmuhah anmahniah ka thianghlimna ka entir hunah chuan Jakoba hnena ka pek, an ram ngeiah chuan an cheng tawh ang.Tichuan him takin an awm tawh ang; a ni, in te an sa ang a, grep huante an siam ang a, him takin an awm ang, an vela hmusittu zawng zawngte chungah ro ka rel hunah chuan kei hi LALPA an Pathian ka ni tih an hria ang," tiin.EJTichuan Israel chhungte tan chhuntu tur hnim hlingnei a awm lo ang a, a velaan mahni hmusittute zingah tinatu tur hling a awm tawh lo ang; tin, kei hi LALPA PATHIAN ka ni tih an hria ang.)JA kawtthlerah thisen leh hripui ka thlen ang, A chhungah mi hliam an tlu ang a,Hmun kil tin, ata, chemsenin, Tin, LALPA ka ni tih an hria ang.PJHeti hian LALPA PATHIAN chuan a ti: Ka dodal che a ni, aw sidon, Ka tilang ang, ka ropuina, nangmahah LALPA ka nihzia an hria ang a, Amahah ro ka rel hunah chuan, Ka entir ngei ang, ka thianghlimna.@{JMihring fapa, Sidon hmachhawn la, a chungthu sawi rawh.3aJTin, LALPA thu chu ka hneah a lo thleng a,wgJMite zinga a hria apiang che mak tiha'n, tihkhaiah i lo chang ta, I awm ngai reng reng tawh lo ang le," tiin.]3JTin, Benjamina thlahte chuan chutiang chuan an ti a, lamho zinga mi anmahni zat theuh nupuiah an man a, an kal bopui ta a: tin, an ram lamah chuan an hawng a, khawpui chu an chei leh a, chutah chuan an awm ta a.yJI mawina vanga lo chapoin, I ropuinain i finna tikhawloin, Leiah ka paih chia, Lalte hmaah mualah ka pho che-ennawmah.:mJI sumdawnna a pung tual tual, A tikhat che pawngnekin, Sualah i lo tlu e, Pathian tlang hnawmhnea'n ka hnawl che, Vengtu cherubin a hnawt chhuak che, Meivam iang lung zing ata.SJI tha famkim siama i awm ni ata, Nangmaha khawlohna a awm hma reng zawng.|qJNang chu vengtu cherub hriak thih i ni; Pathian tlang thianghlimah ka awmtir chia, Meivam iang lung zingah i leng.mSJ Pathian huan Edenah i cheng; Lunghlu tinreng i in bel a, Sardion, topaz lung leh diamond. Berul, Onuks, jaspi, sapphir, smarakdin, karbankul, A phum nghehna a ziak mawina rangkachaka siamte Nangmah siam nia buatsaih tawhte chu.J Mihring fapa, tura lal sunna hla phuah la, a hnenah, Heti hian LALPA PATHIAN-in tha famkim tak, finnaa khat, mawina tinreng!?yJ Chu lo pawh chu LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,s_J Awze mite kutah, serhtan loh thihin i thi ang; ka tawng tawh si a," tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.J A thattu che hmaah chuan,'Pathian ka ni,' i la ti cheu dawn em ni? A hliamtu che kutah, chuan pathian i ni lo a, mihring mai i ni zawk.RJKhur thukah an tir lut ang chia, tuipui laia an thahte thihin i thi ang.7Jngai rawh, awze mi, hnam tihbaiawm tak i hnenah ka rawntir dawn a ni; i finna rah mawi chungah an khandaih an vilik ang a, i ropuina an tikhawlo ang.a ;Jchuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti: Pathian rilru ang pua i in ngaih avangin,h IJi finna nasa tak leh i sumdawnnain sum i tipunga, i hausak em avangin i rilru a lo chapo ta a;a ;Ji fin leh i remhriatnain i lo intihausa a, i ro bawmah tangka leh rangkachak i khung a,O JDaniela aiin i fing zawk a, i lakak thuruk reng reng a awm thei lo a, }JMihring fapa, tura hotu hnenah chuan sawi la,'LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti: I rilru a chapo a, pathian ka ni a, tuipui laia pathian thuthmunah ka thu, i ti a, mahse mihring mai i ni a, pathian i ni lo a, patian rilru ang pu-ah in ngai mah la:: qJLALPA PATHIAN thu chu ka hnenah a lo thleng leh a, J$Mite zinga sumdawngtuten an chek khum che, Mi tan tihkhaiah i lo chang ta, 'I lang leh tawh ngai lo ang le!,' tiin an tah khum che.ucJ#Tuikam mi zawg zawngin rapthlak an ti che, An lalte lah hlauin an thlabar, A sak-hmel pawh a dang zo ve.Mite zinga sumdawngtuten an chek khum che, Mi tan tihkhaiah i lo chang ta, 'I lang leh tawh ngai lo ang le!,' tiin an tah khum che.oWJ"Tuipui thukah i chhiatni khan, I sumdawnna thil, i mi zawng zawng, Rial ang an ral ta, nangmah nenin.~uJ!I bungruate tuipuia chhuakin, Mi tamtak a hrai tlai thin, Lei lalte zawng i tihausa, I sum leh pai tam, i bungruain.iKJ Nangmah sunin an chham ang, an tah hla, Tunge tura ang awm le- Tuipui laia dairial chang ta hi?s_JNangmah vanga inziat kawngin, an feng ang, saiip puan, Lungchhe vankaia tapin an sun ang che, nasa takin. JI chung thu-ah an aw hriat thamin an chhuah ang, Lungchhe takin an tap ang a, An lu-ah vaivutte phulin, an tal ang vut zingah.xiJLawng kar ngul vuantute zawng zawng, lawng mite leh, Tuipuia khalhtute zawng zawng chhukin, An ding vau kamah.=uJI lawng khalhtute au thawmah, I vela mite an khur e.e~CJI sum leh pai, I dum leh pai, i bungruate, i sumdawn thil, I lawng mite, lawng khalhtu, tuahremtute, I hlanveltu leh raltu mite, nangmaha awm, I chhunga awm zawng zawngte nen, In pil bo ang, tuipui laiah, i chhiat niin.i}KJI lawng khalhtun tuipui fawnah a khalh lut chia, Khawchhak thliin a nuai ral che, tuipui laiah.i|KJTarsis lawngte chu i bungraw phur dual dualtute an ni, I lo mukin tuipui chungah i lo ropui ta."{=JChungte chu an ni dawrtu che, Silhfen tha mi, puan dumpawl leh puan cheimawi, Chhuatphah zemawi nen, Hruihrual nghet taka cherin, Heng hian an dawr che.`z9JHaran, Kanneh leh Eden, Seba, Assuria leh kilmad sumdawngtute chu A dawrtuche an ni a.yJSeba leh Raamah sumdawngtute chu a dawrtu che an lo ni; rimtui tha berte, lunghlu chitin leh rangkachaktein, an dawr che.jxMJArabia leh kedar lalte nangmah dawrtute an ni vek, Beram note, Berampate, kelpatein an dawr che.=wuJSakawr chung phah puantein Dedan chuan a dawr che a.dvAJUzal uain chu rawn lain an lei, i bungruate, Thir tle tak, thkathing leh fute i sumdawnna.uwJI ngah vangin, sum leh pai ro thil tinreng, Damaska i dawrtu a lo ni a, Helbon uain leh beram hmul varin an dawr che.xtiJJuda leh Israelte pawh a dawrtuche an ni a, Minnith buh leh Pannag, khawizu,Hriak leh thinghnaiin an dawr che.s'JBungrua i ngah avangin, Edom chu i dawrtu a lo ni a, Emerald lung, puan senduk, puan cheimawi, Puanzaisin, thival, rubi lungtein an dawr che.~ruJDedan mite i dawrtute an ni a, Tui kam hmun tin i sumdawn hmun a lo ni, Saingho leh eboni an hlan che-dawvankaina'n.^q5JBeth-togarmah chuan sakawr, indo sakawr leh sabengtung hlanin I bungrua an lei thin.kpOJ Javan, Tubal, Mesek, nang dawrtu che hian, Sal leh dar bungbelin an dawr che, i bungraw neihna'n.o1J I ngah vangin, sum leh pai ro thil tinreng, Tarsis chu dawr tu che a lo ni a, I bungrua leiin a hlan che, Tangkarua, thir, rangva leh suante pawh.&nEJ Sipai rual Arvad mi nen an chuang, i kulhpui chungah, I kulhbing Gammad-ho ral vengin, An sialphaw an bag e, i kulhpui velin, Nangmah cheimawitu an lo ni e.mJ I ral tu mi, i sipai rual, Persia, Lud, Put an ni, An sialphaw leh an dar lukhum an bang a, Nangmah chawimawitu an lo ni e.~luJ Gebal upa leh mi themthiam, I lawng tuahremtu an lo ni e, Tuipui lawng zawng leh a miten, Nangmah dawrin an pan che.hkIJI lawng kartu Zidon, Arvad mi an ni, I lawng khalhtute zawng chu, Aw tura, I mifingte an ni e.j%JI lawng puanzar Aigupta nemte puan tial, Nangmah chhinchhiahna'n a lo chuang e, I tan hliap zar dumpawl, senduk, Elisah tui kam ram ata chu.xiiJBasan sasua i vai chaah an siam e, Saingho chhungphum i lawng chhuatah Tufar thing, Tuipui ram kittim ata chu.Yh+JI thing hmanrua Senir farin an siam e, I lawng ngulah, an la, Lebanon thingril.^g5JI ramin tuipui lai chu a chhun e, I siamtuten an timawi chung chung chuang ngei che;=fsJtura khaw hnenah chuan- Aw nang, tuipui kama cheng thin, Tuipui ka ram tamtakte hnena sumdawngtu, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Aw nang tura, 'Ka mawi famkim' i ti maw!9emJNang mihring fapa, tura khaw sunna hla phuah la,.d YJLALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,cJKa tiboral daih ang chia, i awm tawh lo ang; miten zawng che mah se la an hmu tawp lo ang che," tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.qb[Jhmasang mi, khur thuka kal tawh te hnenah ka tir thla ang chia,lei hnuai lamah, hmana tiau tawh khur thuka kal tawhte hnenah ka chentir ang chia,tumahin an luah lohna'n che leh mi nungte zinga ropuina i hmuh tawh hauh lohna'n.Ka tiboral daih ang chia, i awm tawh lo ang; miten zawng che mah se la an hmu tawp lo ang che," tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.5acJLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti si a," Khawpui ram, tuma luah loh khawpui anga ka siam hunah che chuan, tui thuk takah ka tipil ang chia, tui nasa takin a chim ang che;j`MJI tlukna niah an nghing, thliarkarte, Tuipui thliarkar an zam ang, i bo niah,' an ti ang," tiin.n_UJTin, nangmam sunna hla an phuah ang a, i hnenah-'Khawpui hmingthang, tuipui chunga chak, Tui thiam mite hlir chenna thin chu, Amah leh a chhunga chengte zawng zawng, Mi veivakten an tih thin che nen, I chhiatna chu a va nasa em!D^JTuipui chunga hotute zawng zawng chu an thutthleng ata an chhuk ang a, an puan ropui te, an dah ang a, an cheimawite an hlip tawh ang; khurhnain an inthuam zawk ang a, mak an ti ang che.G]JLALPA PATHIAN chuan tura khaw hnenah heti hian a sawi a," I chhungah chuan in thahnate a awm huna, mi hliamte an rum hunah chuan i tlu thawmah chuan tuipui kam ramte a nghing dawn lo em ni?/\WJLungpui ro maiah ka siam ang che. Len pho ronaah i lo chang ang, Din i ni leh tawh lo ang, Keimah LALPA hian ka sawi tawh si, Tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni e.O[J Ka tibang zo ang, , i zai thawmte, I tingtang ri pawh a dai hlen ang.?ZwJ I ro thil rallakin an la ang, I bungrua zawng zawng an rawk zo ang, I kulh bangsuar ang a tichim ang, I runin nuam a tichhe zo ang, I thing, lung, hlum te an paih ang, tuipui laiah.YJ Kawrsathang kein a chil chhia ang, i kawtthler zawng, I mite a that zo ang, khandaihin, I chakna bung sang suar a chim ang.QXJ A sakawr tam avangin a khuh ang che, vaivutin, Khawpui chhiata mite an luh thin angin. I kawngka an luh ve hunah chuan, I kulhpui a nghing ang- Sakawr chung chuangte thawm leh indo tawlailir thawmah.^W5J Kulh sut chhiatna a siam, i kulh thiatna'n, I kulh bangsang a tichim ang, hreipuiin.V7JI fanute an that ang, ramah, khandaihin, Kulh a siam ang, nangmah danna'n , Nangmah dona'n a siam ang, mual pawngte, I chungah ka phawsial a sir ang.hUIJLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti si a: Ngai rawh, tura chungah chuan Babulon lal Nebukadnezzara, lalte lal chu hmarlam atangin, sakawrte nen, sakawr chung chuang mite, a pawl leh mipui tamtak mai ka rawn hruai dawn a ni.lTQJTin, a fanu rama awmte chu khandaiha tihhlum an ni ang a, tichuan LALPA chu ka ni tih an hria ang.S5JTuipui laia len pho rona hmun a ni mai ang, keima'n ka sawi tawh si a, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni: tichuan hnamte tan rallak a ni mai ang.$RAJTin, tura kulhte chu an tichhia ang a, kulh bingsangte chu an tichim ang; an lak ata lei zawng zawng ka ziat fai leng ang a, lungpui ro maiah ka siam ang.9QkJLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Ngai rawh, aw tura, ka do che a ni; tuifinriatin a fawn a vawrh chhoh ang maiin i chunga lo kal turin hnam tam tak te ka rawn tir ang.@PyJMihring fapa, tura chuan Jerusalem chung thuah,'I hi; Hnamte kawngkhar chu a chhe ta, ka lamah a in hawng a, a lo tlakran tak vek avangin kei ka changtlung tawh ang,' a tih avangin,'vO gJTin, kum sawm leh kum khatna thla ni hmasa berah chuan heti hi a ni a, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,%NCJTin, thinur taka zilhhauin an chungah phuba ka la ang a, chutia an chunga ka phuba lakna ka thlen hunah chuan LALPA chu ka ni tih an hre tawh ang," a ti a.eMCJLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni, Ngai rawh, Philistia mite chungah chuan ka kut ka lek ang a, Kareth khaw mite chu ka rawt vek ang a, tui kama mi la awm chhunte chu ka tiboral vek ang.Tin, thinur taka zilhhauin an chungah phuba ka la ang a, chutia an chunga ka phuba lakna ka thlen hunah chuan LALPA chu ka ni tih an hre tawh ang," a ti a.L1JLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Philistia miten phuba laa, kumkhaw in hmelmaknain, mi tiboral duhna rilru chhia pua phuba an lak avangin,^K5JTin, ka mi Israelte kutin ka phuba lakna chu ka thlen ang a, Edom chungahchuan ka thinurna ang zel leh ka thinrimna ang zelin an ti ang a, ka phuba lakna chu an lo hria ang,' tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.KJJ Chuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti e: Edom chungah ka kut ka lek ang a, a lak ata mi leh sate ka rawt bo vek ang; Teman atangin ka ti tiau ang a, Dedan thlengin khandaihin an thi ang.(IIJ LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a:'Edom chuan Juda chhungte chungah phuba lain nasa takin thil a lo tisual a ni,ama thu maia an chunga phuba a lak avangin.cH?J Moab ram chungah tu rel chu ka hlen ang a, tichuan LALPA chu ka ni tih an hria ang, tiin.~GuJ Khawchhak lam fate neih atan Amon fate nen ka pe ang a, Amon fata chu hnamte zingah hriat reng an nih tawh lohna'n .~FuJ Moab ramri venna khawpuite chu rallak ka beihtir a, khawpui ropui ber Beth-Jesinoth te, Baalmeon Kiriathaim te pawh,EJLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Moab leh Seir chuan,'Ngai rawh, Juda chhungte chu hnamdang ang mai an ni e,' an tih avangin,pDYJngai rawh, i chungah ka kut ka lek a, hnamte hnenah rallak atan ka mantir dawn che a ni; mite lak ata ka rawt ang chia, chung ram ata chu ka tiboral daih ang che, ka tichhia ang chia, tichuan LALPA chu ka ni tih i hria ang," tiin.C#JLALPA PATHIAN chuan heti hian a ti si a: Israel ram chungah i kut i bena, i ke i pera, rilru zawng zawnga a chhiatna chunga i lawm avangin,B!JRaba khua chu sanghawngsei inah ka siam ang a, Amon fate hmun chu ranrual bawh hmunah kasiam ang; tichuan LALPA chu ka ni tih an hria ang.7AgJngai rawh, khawchhak lam mite hnenah an neih atan ka pe dawn che a ni; nangmahah chuan buk an sual ang a, bu an khuar ang; i thei rahte an ei ang a, i hnute tuite an in ang.@ JTin, Amon fate hnenah chuan,'LALPA PATHIAN thu hi ngaithla rawh u, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni, ka hmun thianghlim chu tihbawlhhlawha a awm a, Israel ram tihtiauva a awma, Juda chhungte chu sala hruaia an awm lai khan, I hi! I lo tih avangin,P?JMihring fapa, Amon fate chu hmachhawn la, an chungchang thu sawi rawh.3> cJTin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,H= JChu mi niah chuan tlan chhuak hnenah chuan i ka i ang a, a hnenah thu i sawi ang a, i ngawi bo mai lo ang a; tichuan an tan entirna i ni ang a; tin, LALPA chu ka ni tih an hria ang," a ti a.+<OJChumi ni ngeiah chuan a tlan chhuak chu i hnenah a lo kal ang a, a rawn hriattir dawn lo che em ni?Chu mi niah chuan tlan chhuak hnenah chuan i ka i ang a, a hnenah thu i sawi ang a, i ngawi bo mai lo ang a; tichuan an tan entirna i ni ang a; tin, LALPA chu ka ni tih an hria ang," a ti a.};sJTin, nang mihring fapa, an hnen ata an chakna te, an lungkham berte, an fanu leh an fapate ka lak basak niah chuan,9:kJHetiangin Ezikiela hi in tan entirna a ni ang a, a tihzia ang zelin in ti tur a ni: hei hi a lo thlen hunah chuan LALPA PATHIAN chu ka ni tih in hria ang,' a tia ni," ka ti a.95JIn diarte pawh in khim ang a, in pheikhawk in bun ang: in sun lo ang a, in tap hek lo ang, in khawlohnate chuan in thamral ang a, in intah tawn ang.h8IJKa tih ang chiah hian in ti ve dawn a ni; in hmui in hup lo ang a, mite chaw in ei hek lo ang.!7;JIsrael chhngte hnenah chuan sawi la, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni:'Ngai rawh u, ka hmun thianghlim, in chakna chhuan ber, in mit tlaina ber, in ngainat zawng tak chu ka tibawlhhlawh dawn a ni; tin, in fanute, in fapate, hnunglama in kalsante chu khandaihin an tlu ang.O6JTichuan, kei chuan an hnenah," LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,s5_JTin, mite chuan ka hnenah," Hetiang i thiltihte hi ka tan eng nge a nih min hrilh dawn lo'm ni?" an ti a.47JChitichuan zinglamah chuan mipuite hnenah thu ka sawi a, tlai lamah chuan ka nupui a thi ta mai a; tin, zinglamah chuan thu mi pek ang chuan ka ti a.%3CJAruk tein rum la, mitthi sunna reng reng chu nei suh ang che, i diar khim la i pheikhawk bun la, i hmui hup suh la, mite chaw pawh ei suh ang che," a ti a.&2EJMihring fapa, ngai teh, thawklehkhatah i mit tlaina ber chu ka laksak ang chia, i sun tur a ni lo a, i tap tur a ni hek lo, i mittui pawh a tla tur a ni lo.81kJTin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng leh a,x0iJKei LALPA hian ka sawi tawh a ni, a lo thleng ngei ang, keiin ka ti dawn si a, ka hnung tawlh lo ang a, ka lamlet hek lo ang; i awmdante leh i thiltihang zelin ro ka relsak ang che, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni,' ti rawh," a ti a.C/J I bawlhhlawhna chu hurna a ni a, ka thian chia, i fai chuan loh avangin i chungah ka thinurna ka hrikthlak vek hma loh chuan engtikahmah i bawlhhlawhna ata chu tlenfai i ni tawh lo ang.a.;J Ning khawpa bei pawhin a kang khir chu a fai chuang lo a, mei pawhin a kang fai hek lo.;-oJ Tichuan bel chu a ruakin meivam chungah chhuan ni reng se la, a lo sa ang a, a dar chu a lo ling ang a, a bawlhhlawhna chu a lo tuiral ang a, a kang khir chu a kanral theihna'n.,J Thing chhep teuh u la, mei tuah sa u la, sate chu chhum hmin kawi u la, satui chu nga takin, a ruhte pawh kangral rawh se.+J Chuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni; Thisen chhuah hmang khawpui chu a chung a pik e! keimah ngeiin ka chhep hluah ang.t*aJPhuba la tura thinurna a lo thawh theihna'n vur lo in a thisen chhuah chu lungpui ro chungah ka leih a ni.)JA thisen chhuah chu ama chungah a awm si a, vai vuta vur theihna'na leia leih buak tak a ruangin lungpui ro chungah a leih ta zawk a.W('JChuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: thisen chhuah hmang khawpui, saso bel a chhung kang khir, a khir la reh ngai lo chu a chung apik e! Thlang chuang loin, a sahrang khat khatin thur rawh u.'JRan rualte zinga a tha tha la la, a hnuaiah thingfak rawlh teuh la, so bawrh bawrh se; a ni, a ruhkawlte chu mun ni rawh se.y&kJsahrangte thlak la, a sa tha zawng zawngte, a bawp te, a dar te, a ruhkawlte chu tha deuh deuhtein tikhat rawh.5%cJTin, helhmang chhung hnenah chuan teh khin thu sawi la, an hnenah, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Saso bel chhuang la, chhuang reng la, a chhungah tui chhung la,$JMihring fapa, ni hming, vawiin ni hming ngei hi ziak rawh; hemi ni ngei hian Babulon lal chuan Jeruslem a rawn bei tan a.j# OJKum kuana, thla sawmna, chumi thla, ni sawm niah chuan LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng leh a,"%J1Tin, in chungah in hurna chu an thungrul ang a, in milim sualnate chu in tuar ang, tin, kei hi LALPA PATHIAN ka ni tih in hria ang," a ti a.!J0Hetiang hian hurna chu ram ata ka tibo ang a, hmeichhia zawng zawngin in hurna hi chin tawp loh tur a ni tih in hriatna'n .Tin, in chungah in hurna chu an thungrul ang a, in milim sualnate chu in tuar ang, tin, kei hi LALPA PATHIAN ka ni tih in hria ang," a ti a. J/Tin, puipungho chuan lungin an deng ang a, an khandaihin an sat hlum ang a, an fanute an fapate an that ang a, an inte an halsak ang.|qJ.LALPA PATHIAN chuan hetiangin a ti si a: In chungah mipui ka pun ang a, ka rawktir ang a, ka sawisak tir hrep ang.7J-Mahse mifelte chuan uirenute leh thisen chhuah ching hmeichhiate ro an relsak angin an relsak ang, uirenute an niha, an kutahte thisen a kai avangin.}sJ,Tin, nawhchizuar hnena ka kalin a hnenah an lut ta tho a; tichuan hmeichhe hur Oholahi hnenah chuan an lut ta a ni.`9J+Tin, kei chuan, Uire tar hnu hi an pawl duh dawnin anin a peih dawn em ni aw? Ka ti a.1[J*Tin, tahchuan mipui nuamtawl thawm hriat a ni a, mi naran chang lo pawh thlaler atangin zurite an rawn hruai a, an pahnihin banbunte an bun a, lukhum mawite an khum a. ~~~*}}|{{Vzz)yyxvww7vvOuu-tsrqppooPmm!ll?kk+jivhgg=fte6dccfbb@aaZ``R_|^^a]\\K['ZmYYX WVwVAUhTTJSSRQQmP7ONN1MoLLAKJJuIIxIHPGGFEDDGC'BBgBAeA@|??@>>7=<<7;::4998R7J6[5V44<3326110//..>--,+** )s((1'' &%%D$$#w"!S mC,6W %b  V v W<$a.z#wJ&Chhumin ram a tuam mup mup ang mai hian ka mi Israelte chungah i lo kal ang; heti hi a ni ang a, ni hnuhnungahte chuan ka ram do turin ka hruai ang chia, hnamte chuan mi hria ang, Aw, Goga, an mithmuha nangmaha tihthianghlima ka awm hunah chuan.$"AJ&hmarlam ram tawp ret, i hmun atang chuan i lo kal ang, nang leh i hnena mi tam tak sakawr chung chuang theuh, pawl ropui tak, sipai rual nasa tak mai chu./!WJ&'Chuvangin, mihring fapa, thu sawi la, Goga hnenah chuan, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Chumi ni, ka mi Israelte him taka an awm hun tur chu i hre lo maw?. UJ& Seba leh Dedan leh Tarsis sumdawngtute leh an sakeibaknei vanglai zawng zawngte chuan i hnenah," Rallak la turin i lo kal em ni? Mi rawk turin i pawlte chu i rawn khawm a ni maw? Tangkarua te, rangkachak te, ran rual leh bungruate, nasa tak chhuhsaka la bo tur i ni maw?" an ti ang che, tiin.>uJ& Rallak sum leh bungruate la tur leh hmuna tiau hnu luah leh tute leh hnamte zing ata hruai khawm tawh, ranrual le bungruate nghaha, lei lailuma chengte chungah i kut lek i tum ang.8iJ& tichuan," kulh neilo khuate ram chu ka run ang a, mi him taka awm hle hle, an zaa kulh loa cheng, kulh kawngkhar leh a kalhna thir nei lohote chu ka bei ang," i ti rilru ang.+J& Tin, heti hian LALPA PATHIAN chuan a ti a ni: Chumi niah chuan heti hi a ni ang a, i rilruah thil a lo lut ang a, thil tha lo i suang tuah ang;8iJ& Tin, i chho ang a, thlipui ang maiin a lo thleng ang a, chhumin ram a tuam mup 'mup ang mai hi i ni ang, nang leh i hnena sipai rual zawng zawng leh i hnena mi tam takte chu.%J&ni tam tak hnuah chuan koh khawm i ni ang a, kum hnuhnungah te chuan khandaih laka chhanchhuah, hnam tamtakte laka ata lak khawmte awmna ram, Israel tlang tiau reng thinte chu i rawn bei ang; hnamte zing ata hruai chhuaha, tuna an vaia thlamuang taka an awmna ram chu.J&Inralring la, a ni, lo in peih rawh, nang leh i hnena awm khawm, i pawlpui zawng zawngte nen; tin, an vengtu lo ni ang che.J&Gomer leh a sipai rual zawng zawngte; Togarma chhungte, hmar tawpa mi leh a sipai rual zawng zawngte; i hnen a mi tam tak te nen pawh.J J&Persia, Kus, Put te nen, an vaia phaw leh thir lukhum neite chu;!J&ka lehhawitir ang chia, i khabeah nghakuaiin ka kuai ang chia, ka khai chhuak ang che; i sipai rual zawng zawngte, sakawr leh a chung chuang mite, ralthuam famkima inthuam zawng zawngte, pawl ropui tak, phaw lian leh phaw te hmang a khandaih keng theuh te nen chuan.ucJ&LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Ngai rawh, aw Goga, Ros, Mesek leh Tubal hotu ber, ka do che a ni;q[J&Mihring fapa, Magog rama mi, Ros leh Mesek leh Tubal hotu ber Goga hmachhawn la, a chungah thu sawi la,3 cJ&Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,J%Tin, an zingah kumkhua atan ka biak buk a din hunah chuan kei hi LALPA, Israel tithianghlimtu chu ka ni tih an hria ang,' ti rawh," tiin.lQJ%Ka bawkte pawh an hnenah a awm ang a, an Pathian ka ni ang a, anni chu ka mite an ni ang.Tin, an zingah kumkhua atan ka biak buk a din hunah chuan kei hi LALPA, Israel tithianghlimtu chu ka ni tih an hria ang,' ti rawh," tiin.RJ%Chu lo pawh chu anmahni hnenah remna thuthlung ka siam ang a, an tan kumkhaw thu thlung a ni ang a, an hnenah ka pe ang a, anni chu ka tipung ang a, an zingah chuan kumkhuain ka biakbuk ka dintir ang.>uJ%Ka rawngbawltu Jakoba hnena ka ram pek, in pute lo chenna thinah chuan an cheng ang a, anmahni leh an fate, an fate fate pawh: ka rawngbawltu Davida chu kumkhuain an hotu a ni ang.pYJ%Ka rawngbawltu Davida chu an chunga lal a ni ang a, an zaa chungah berampu pakhat a awm ang: ka thupekte an awih ang a, an zaa chungah berampu pakhat a awm ang: ka thupekte an awih ang a, ka dan siamte an zawm ang a, an hmang ang.nUJ%An milimte, An thil tenawmte, Anbawhchhiatnatein an intibawlhhlawh ngai tawh hek lo ang: an tluka an sual thinna zawng zawng ata ka chhan chhuak ang a, ka tlengfai ang: tichuan ka mite an ni ang a, tin, kei an Pathian ka ni ang.G J%Tin, chu ram, Israel tlangahte chuan hnam pakhatah ka siam ang a. lal pakhat chu an zaa lal a ni ang: tin, hnam pahnih an ni tawh lo ang a, lal na ram hnihah then a ni ngai tawh hek lo ang.: mJ%Tin, an hnenah,'LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: ngai rawh u hnam, an va kalna te zing ata ka hruai ang a, kil tin, ata ka khawm ang a, an ramah chuan ka hruai lut ang.R J%Tiang a chunga i ziaknate ngei kha an mit hmuh ngeiah i kutah a awm ang. J%an hnenah,'LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Ngai rawh u, Josepha tiang, Ephraim leh a pawlpui Israel chite kut a mi chu ka la ang a, chung chu Juda tiang nen ka zawm ang a, pakhatah ka siam ang a, ka kutah pakhat a lo ni ang,' i ti dawn nia.] 3J%Heng hi engtihna nge ni, min kawhhmuh dawn lo'm ni?' i hnam faten an tih che chuan,BJ%Tin, tiangte chu zawm la, i kutah pakhat a nih theihna'n.|qJ%Nang, mihring fapa,' tih ziak rawh: tiang pakhat la la, a chungah chuan,'Juda leh a pawlpui Israel fate,' tih ziak rawh: tiang dang pawh la la, a chungah chuan,'Josepha, Ephraim tiang leh a pawlpui Israel chhungte zawng zawng,' tih ziak rawh.8kJ%Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng leh a,T!J%Tin, nangmahniah ka thlarau ka dah ang a, in nung ang a, in ram ngeiah ka dah ang che u; tin, kei, LALPA hian ka sawi tawh a, ka ti ngei bawk a ni tih in hria ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni," a ti a.wJ% Tin, in thlante ka hawna in thlan ata ka chhuahtir che u hunah chuan, aw, ka mite u, LALPA chu ka ni tih in hria ang.`9J% Chuvangin hu sawi la, an hnenah, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Ngai rawh u, in thlante ka hawng ang a, aw, ka mite u, in thlan ata ka chhuah tir ang che u; tin, Israel ramah chuan ka hruai lut ang che u.EJ% Tichuan ka hnenah," Mihring fapa, he'ng ruhte hi Israel chhungkaw pumpui an ni a: ngai teh, anni chuan,'kan ruhte a ro zoin, kan beisei a bo zo ta, rawt boin kan awm ta,' an lo ti thin a. 9J% Chutichuan thu mi pek ang chuan ka sawi a, thaw chu anmahniah a lo lut a, an nung ta a, mahi ke theuhin an ding a, sipai rual ropui tak an lo ni ta a. J% Tichuan ani chu ka hnenah," Thli hnenah thu sawi la, mihring fapa, sawi ngei la thli hnenah chuan,'LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Aw Thaw, kawlkil li atangin lo kal la, he'ng mithahte chungah hian thaw rawh, an nun theihna'n,' ti rawh," a ti a.J%Tin, ka han en chuan, ngai teh anmahniah thahrui a lo awm a, tisain a tuam a, vunin a khuh ta a; thaw erawh chu anmahniah a la awm lo.3~_J%Tichuan thu mi pek ang chuan ka sawi ta a; tin, ka han sawi chuan thawm a lo awm a, ngai teh a ri ta rum rum a, ruhte chu mahni zawmpui theuhvah a inchuktuah khawm ta a.U}#J%Tin, nangmahniah thahrui ka dah ang a, tisain ka tuam ang che u a, vunin ka khuh ang che u; tin, in chhungah thaw ka awmtir ang a, in nung ang; tin, kei hi LALPA ka ni tih in hria ang,' ti rawh," a ti a.|yJ%Heng ruhte hnenah LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Ngai rawh u, nangmahniah thaw ka luhtir ang a, in nung ang.{J%Tin, a ni chuan ka hnenah ," Heng ruhte chungah hian thu sawi la, an hnenah, 'Aw nangni ruh rote u, LALPA thu hi ngai rwh u.z-J%Tin, ka hnenah ," Mihring fapa, he'ng ruhte hi a nung thei ang em?" a ti a. Tin, kei chuan," Aw, LALPA PATHIAN, nangin i hre zawk ang," ka ti a.yykJ%tin, an zingah chuan mi hruai vel ta a; tin, ruamah chuan a lo awm rem rum mai a! tin, ngai teh, a ro vek a ni.x J%Tin, LALPA kut chu ka chungah a awm a, LALPA thlarau chuan mi hruai chhuak a, ruam lai takah mi dah a: chu ruam chu ruh hlirin a khat a;NwJ$&Inthawina tur ran rual, kut ni vangthlaa Jerusalem ran rualte ang maiin; chutiangin khawpui ram tawh hnu chu mipui tam takin a la khat ang; tichuan kei hi LALPA chu ka ni tih an hria ang," a ti a.^v5J$%Tin, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: chu loah pawh hei hi Israel chhungte chu ka la diltir ang' ran rual ang maia an mite tipung turin.Inthawina tur ran rual, kut ni vangthlaa Jerusalem ran rualte ang maiin; chutiangin khawpui ram tawh hnu chu mipui tam takin a la khat ang; tichuan kei hi LALPA chu ka ni tih an hria ang," a ti a.UJ"Tin, rama thing chuan rah a chhuah ang a, leiin a hlawkna a chhuah ang a, an ramah chuan him takin an awm ang; an nghawngkawlte ka tihtliaha, bawiha siamtute kut ata ka chhanchhuah hunah chuan kei hi LALPA ka ni tih an hria ang.y=kJ"Anmahni leh ka tlangvel hmunte chu mal ka sawm ang a, a huntein ruah ka surtir ang a, malsawm ruahte a sur ang.8<iJ"Tin, anmahni nena remna thuthlung ka siam ang a, sakawlhte chu ram ata ka ti bo vang: tin, thlalerahte pawh him takin an cheng ang a, ngaw hnuaiahte an muhil chiah chiah ang. ;J"Tin, kei LALPA hi an pathian ka ni ang a, ka rawngbawltu Davida chu an chunga hotu a ni ang; kei LALPA ngei hian ka sawi tawh a ni.,:QJ"Tin, chan chungah berampu pakhat ka dah ang a, ka rwngbawltu Davida ngei chu; a ni chuan anni chu a chawm ang; ani chu an vengtu a ni ang a, anni chu a chawm ang.s9_J"chuvangin ka beramte chu ka chhanhim ang a, saseh mai an ni tawh lo ang a, beramte kar thu ka relsak ang.Z8-J"A chak lote chu in dar leh inpangtein in nek a, in kitein in pir a, in tidarh a;7-J"Chuvangin heti hian LALPA PATHIAN chuan an hnenah a ti a ni: Ngai rawh u, kei, keimah ngei hian ran cherte leh ran thaute kar thu ka relsak ang.O6J"Ka beramte erawh chuan in rah hnu an ei a, in pal nut hnu an in a ni.D5J"Ran tlatna hmun tha tak chunga tlat chu in tan thil tenawu anga langin, in tlatna neih chhun chu in chil chhe mai zawk a ni maw? Tin, tuifim takte in inzawhin in pal nu mai mai a ni maw?+4OJ"Tin, nangni thu-ah zawng, aw ka beram rualte u, heti hian LALPA PATHIAN chuan a ti a ni: Ngai rawh u ka beramte kar thu ka relsak ang a, berampate, kelpate pawh.13[J"A bo chu ka zawng ang a, hnawhbote chu ka hruaikir ang a, an ketliakte chu ka tuam ang a, ka tichak ang: a thau leh a chakte chu ka tibo ang a; dik takin ka chawm ang.t2aJ"Keimah ngeiin ka beramte chu ka chawm ang a, ka bawhtir hle hle ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.=1sJ"Hlobet tha tak hmunahte ka tlattir ang a, an huang chu Israel tlangsangahte a awm ang, huang tha tah chhungah an bawk ang a, Israel tlanmg chunga hlobet dawng hmunahte an tla ang.@0yJ" Tin, mite zing ata ka la chhuak ang a, ram tin, ata ka khawm ang a, an ram ngeiah ka hruai lut ang; Israel tlangahte, tuikawr ruamahte, mi chenna hmun zawng zawngahte ka tlattir ang.2/]J" berampuin a beram darhte zinga a beram rualte a zawn lai angin ka beramte ka zawng chhuak ang; khawdur ni leh thim hnuaia am darhna zawng zawng ata ka zawng chhuak ang..J" Heti hian LALPA PATHIAN chuan a ti si a: Ngai rawh u, kei, keimah ngei hian ka beramte ka zawng ang a, ka zawng chhuak ang.1-[J" Heti hian LALPA PATHIAN chuan ati a ni:'Ngai rawh u, berampute chu ka do a ni; an kut ata ka beramte ka chhuh ang a, ka beramte an enkawlna ka titawp ang a, berampute pawh anmahni an inchawm tawh hek lo ang; an angchhung ata ka beramte ka la chhuak ang a, an tan eitur a nih tawh lohna'n,' tiin.?,yJ" Chuvangin nangni berampute u, LALPA thu hi hre rawh u.+5J"A nuna ka nun chhung chu," tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni, berampute an awm loh a, beramputen ka beramte an zawn loh a, beramte an chawm loh a, anmahni an in chawm zawk avangin ka beramte chu ramsakawlhte chaw mai an lo ni a, ka beramte chu saseh mai an lo ni ta ngei a;>*wJ"Chuvangin berampute u, LALPA thu hi ngai thla rawh u,9)kJ"Ka Beramte chu tlangtin leh mualtinah an vak bo a; a ni, ka Beramte chu lei chung zawng zawngah an lo darh ta; ngaihsaktu leh zawngtu reng an awm lo,' tiin sawi rawh," a ti a.s(_J"Berampute an awm loh avngin tihdarhin an lo awm ta a, an lo darh a, ramsa kawlhte chaw mai an lo ni ta a.%'CJ"Natna veite in ti chakin, dam lote in ti damlo a, ke tliakte chu in tuam lo a, hnawh bote in rawn hruai hek lo; khauh tak leh natakin in inthuam ta zawk a.p&YJ"A thaute chu in ei a, a hmulin in in thuam a, a thau thaute chu in talh a, Beramte chu in chawm si lo.T%!J"Mihring fapa, Isrel ho berampute hnen ngei ah chuan, heti hian LALPA PATHIAN in a ti a ni:'Israel ho berampu, mahni in chawm mai te chu an chung a pik e! berampute chuan beram chu an chawm lo ang em ni?2$ aJ"Tin LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,# J!!Hei hi a lo thlen hunah (ngai rawh, a lo thleng mek e), an zingah zawlnei a awm tih an hre dawn nia,' a ti e, ti rawh" a ti a."'J! Tin, ngaiteh nang chu an tan chuan hmangaihna hla, mawi taka sak leh tum ang i ni ang: i thu te chu an ngaithla a, mahse an zawm chuang lo ang.Hei hi a lo thlen hunah (ngai rawh, a lo thleng mek e), an zingah zawlnei a awm tih an hre dawn nia,' a ti e, ti rawh" a ti a.q![J!Tin, a hlawp hlawpin i hnenah an lo kal ang a, ka mite ang maiin i hmaah an thu ang a, i thu an ngaithla ang a, mahse an zawm chuang lo ang: an kain hmangaihna nasa tak an tilang ang a, an thinlung erawh chuan hlepna lam a pan ang.M J!Tin, nang, Mihring fapa, bang bulah kawngkaahte i hnam fate chuan an sawi huai huai ang chia, mi tinin an unaute hnenah,'Hawh teh u khai! LALPA hnen ata thuchhuak i ngaithla ang u,' an in ti ang.yJ!Thil tenawm an tih avanga ram chu ka tih tiau a, rapthlak taka ka siam hunah chuan kei hi LALPA ka ni tih an hria ang.5cJ!Tin, ram pawh chu ka ti tiauin, rapthlak takah ka siam ang a, a thltihtheihna, a chapopui chu a kin tawh ang; Israel tlangte chu a tiau vang a, tumah an veivaktawh lo ang.7J!Hetiang hian an hnenah i sawi tur a ni, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: A nuna ka nun chhung chu, hmun ram tawh hnua awmte chu khandaihin an tlu ngei ang a, tamlaka awmte chu sakawlh hnenahte ei zawh atan ka pe ang a, kulh nghet leh puka awmte chu hripuiin an thi ang.yJ!In khandaih in ring a, thil tenawm in ti a, mi tinin thenawmpa nupui in ti khawlo a, nangnin ram chu in chang ang maw?9kJ!Chuvangin an hnenah chuan LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti: Sa thisen in ei a, in milimte lamah in mitte in len chho a, thisen in chhuah a, nangnin ram chu in chang ang maw?NJ!Mihring fapa, Isarael rama hmun ram tawh hnua awmte chuan,'Abrahama chu pakhat a ni a, ram chu a luah a, keini erawh chu tamtak kan ni a; ram chu rochun tura pek a ni tawh ang chu,' tiin a sawi a.3aJ!Tin LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,_7J!Tin, chumi tlanchhuak chu a lo kal hma tlai lamah chuan LALPA chuan ka chungah a kut a nghat a, zing lama ka hnena a lo kal chuan ka ka mi lo antir hman a, tichuan ka ka chu ka ang a, tawng thei loin ka awm ta lo.QJ!Tin, heti hi a ni a, kan saltan kum sawm leh kum hnihna, thla sawmna, chumi ni thla ni nga niah chuan Jerusalem ata tlanchhuak mi pakhat ka hnenah a lo kal a," Khawpui chu hneh a ni ta," a rawn ti a.J!Mahse'LALPA tih dan hi a rual lo e,' in ti a, aw, Israel chhungte u, mi tin, chu mahni tih dan ang zelin ka relsak ang che u,' a ti a.oWJ!Tin, mi sualin a sualna a hawisana, a thiang leh a dik chu a tih chuan chumi azarah chuan a nung ang.eCJ!Mi fel chuan a felna a hawisan a, thil sual a lo tih chuan chumi avang chuan a thi mai ang.ykJ!Mahse i hnam fate chuan,' LALPA thil tih dan hi a rual lo e,' an tihin anmahni tih dan a fel lo zawk a ni si a.~uJ!Sualna a lo tih tak engmah kha hriatreng a ni tawh lo ang a, a thiang leh a dik chu a lo ti tawh a, a nung ngei ang.7J!Misual chuan mi dahkhamte a pekkir a, a thil rukte a pek leha, nuna dante a zawh a, khawlohna engmah a tih loh chuan a nung ngei ang a, a thi lo ang.xiJ!Tin, misual hnenah ,'I thi ngei ang,' ka tih leh thungin, a sualnate a hawisana a thiang leh a dik a lo tih a,=sJ! Mi fel hnenah chuan,'Inung ngei ang,' tih ka sawiin, a felna ringa thil a tihsual chuan a thilfel tih pakhat mah hriatreng a ni lo ang; a thil lo tihsaulnaah chuan a thi zawk ang. J! Tin, nang mihring fapa, i hnam fate hnenah chuan sawi la, Mi fel felna chuan a bawhchhiatna niah chuan amah chu a chhanhim lo ang a9 kJ! An hnenah chuan,'A nuna kan nun chhung chu, mi suaksual thihnaah hian lawmna reng ka nei lo a, mi sualsualin a awmdan a kalsan a, a nun hi ka lawmzawng a ni zawk. I awmdan tha lo atang chuan kir r'u, Aw, Israel chhungte u, engah nge in thih ang le? Tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni,' tiin sawi rawh.D J! Tin, mihring fapa, nangin Israel chhungte hnenah thu sawi la,'Hetiang hian in ti a, kan bawhchhiatnate leh kan sualnate chuan kan riral a ni, engtin nge kan nun theih reng ang?' in ti a. J! Amaherawhchu mi sual chu a awmdan kalsan si loh chuan, a khawlohnaah a thi ang a, nang erawh chuan i nun i humhim a ni ang.c ?J!Mi suaksual hnenah chuan,'Aw mi suaksual pa, i thi ngei tur a ni' ka tihin, mi suaksual chu a awmdan kalsan tura i hrilh loh chuan mi suaksual chu a khawlohnaah a thi ang a, a thisen phuba erawh chu i lakah ka la ang.B }J!Chutiang chuan nang, mihring fapa, Israel chhungte tan enthlatuah ka siam che a ni; chuvangin ka kaa thu chhuak hi ngaithla la, ka hnen ata inralrinna tur thu chu an hnenah hrilh rawh.-J!Amaherawhchu enthlatu chuan khandaih lo thleng chu a hmuha, a tawtawrawt a ham loh a, mipuite chu an inralrin loh a, khandaih chu a lo thlena, an zinga mi tu emawin a boral phah chuan a khawlohnain a boral a ni ang a, a thisen phuba chu enthlatu lakah ka la ang,' ti rawh.J!Tawtawrawt ri a hriata a pawisak loh avangin a thisen mawh chu a phur mai tur a ni. A lo pawisak erawh chuan a nun a hum him dawn a ni.-J!tichuan tupawh tawtawrawt ri hriaa pawisa lotu chu, khandaih lo thlengin boral phah ta mah se la, a thisen mawh chu amah ngeiin a phur tur a ni.q[J!anin ram chunga khandaih lo thleng a hmuh chuan tawtawrawt a ham ang a, mipuite chu a in ralrintir ang;&EJ!Mihring fapa, i hnam fate hnenah,'Ram chunga khandaih chu ka rawn thlen chuan ram mite chuan an zing ata mi pakhat an thlan chhuaha, enthlatua an dah chuan,3 cJ!Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,8iJ Mi nung ramah chuan raltitna a lentir a, serhtan loh, khandaiha thahte zingah a mu ang, Pharaoa leh a mi zawng zawngte ngei chu, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni," a ti amSJ Pharaoa chuan a lo hmu ang a, a mite zawng zawng chu a thlamuan phah ang, Pharaoa leh a sipai rual zawng zawng, khandaiha thahte ngei pawh chu, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.Mi nung ramah chuan raltitna a lentir a, serhtan loh, khandaiha thahte zingah a mu ang, Pharaoa leh a mi zawng zawngte ngei chu, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni," a ti aJ Chutah chuan hmarlam hotute, an vaiin, sidon mi zawng zawng, thahte zinga chhuk tawhte nen chuan an mualpho tlang ta a ni.6eJ Chutah chuan Edom, a lalte leh a hotute zawng zawng an awm a; an chak teh na a, khandaiha thahte zingah an zalh a ni; serhtan loh, khuarkhuruma chhuk tawhte hnenah an mu a.e~CJ Nang chu serhtan lohte zingah bung rem rumin i awm ang a, khandaiha thi te hnenah i mu ang.O}J Serhtan loh, mi chak tlute, indo hriamhrei nena Seol chhuk tate, an khandaih lukhama, an ruhte chunga an phawte awm hnenah chuan an mu lo ang: anni zawng minung rama mi chak tiraltitute an ni si a.=|sJ Chutah chuan Mesek leh Tubal, an hote nen an awm a; an thlante chu amah velah a awm a; an zain serhtan loh, khandaiha thah an ni a; an hlauhawmnain minung ram a tiralti thin si a.${AJ Mi thahte zingah chuan amah leh a hote mutna an siamsak a, a thlante chu ama velah a awm a; an zain serhtan loh, khandaiha thah an ni a; an hlauhawmna chu mi nung ram raltitna a ni thin a, khuarkhuruma chhuk tate nen chuan an mualphona an phur a, mi thahte zingah chuan an awmtir a.FzJ Chutah chuan Elam leh a thlan velah a hote an awm a; an zain thah, khandaia tlu, lei hnuaihnunga serhtan loha chhuk mi nung ram tiraltitute, an mualphona khuarkhuruma chhukpuitute an ni a.!y;J An thlante chu khuarkhurum thuk berah a awm a, a thlan velah chuan a hote an awm a: an zain thah, khandaiha tlu vek, mi nung ram tiraltitute chu an ni.xJ Chutah chuan Assur leh a hote zawng zawng an awm a; an thlante chu ama velah a awm a: an zain thah, khandaiha tlu vek an ni.wJ Seola awm ralhrat mi chak tak takte chuan amah leh a tanpuitute an bia ang; an chhuk a, an mu reng a, khandaiha thah, serhtan lohte chu. vJ Khandaiha thah tawhte zingah chuan an tlu ang a, khandaih hnenah pek an ni tawh a, amah leh a mi zawng zawngte chu hnuk bo rawh u.SuJ Mawinaah tu nge i khum le? Chhuk la, serhtan lohte zingah chuan zal rawh./tWJ Mihring fapa, Aigupta mipuite chu tah vak vak la, amah leh hnam hmingthang tak fanute chu khuarkhuruma chhuk tawhte hnenah lei hnuaihnung lamah chuan paih thla rawh.sJ Tin, heti hi a ni a, kum sawm leh kum hnihna, chumi thla ni sawm leh panga niah chuan LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,r-J Hei hi an tah hla tur chu a ni; hnamtin fanuten hei hian tapin Aigupta leh a mi zawng zawngte an sun ang," tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.q+J Aigupta ram ka tihtiau chhiata, A nghahna zawng zawngah saruakin, A chhunga chengte ka rawtbo hunah chuan, kei LALPA ka ni tih an hre ngei ang.rp]J Chutin tui ka tifim ang a, Ka luantir ang, luite chu, hriak angin, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.oJ Tui tam tak kam ramsa zawng a tiboral ang, Mi kete chuan a pal nu tawh lo ang a, Ramsa kete pawhin a pal nu tawh hek lo ang.n3J I mite ka tluktir ang, ralhrat mite khandaih, Hnamte zinga tihbaiawm berte an ni, An tichhia ang, Aigupta mi ropuina, A mipui zawngte an boral ang.cm?J LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti si a: Babulon lal khandaih i chungah a lo thleng dawn.jlMJ A ni mi tamtak nangmahah mak tiin ka siam ang a, an hmaa ka khandaih ka vilik hunah chuan nangmah avangin an lalte pawhin rapthlak an tiin an hlau em em ang; i tluk niah chuan mi tinin an nun chan hlauin an khur an khur ang.nkUJ I hriat loh rama hnamte zinga i chhiatna ka thlen hunah chuan mi tamtakte thinlung ka ti chi-ai ang.}jsJ Van eng zawng ka tithim ang, i chungah, i ramah thim ka lentir ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni," ti rawh.iJ Ka tihchimih hunah che chuan, Van ka khuhin arsi ka ti thim ang, ni ka hliah bo vang, chhumin, Thlain a eng a chhuah lo ang.dhAJ I chenna ram tlang thlengin, ka bual ang, i thisenin, kawr tin a khat bawk ang, nangmahin.Hg J Tlang tinah i sa ka hlui ang a, I ruangin ruamte a tikhat ang.&fEJ Ka hluihlawn ang chia, khawmualah, Ka paih ang che, tamlakah; chungleng zawng zawng ka ko khawm ang, i chungah, ka ti tlai ang, lei pumpui ramsa, nangmahin.se_J LALPA chuan heti hian a ti: Ka lenin nang an man ang chia, mi tam tak nen , Ka lenin nang an man ang che. ~P}||2zzIyyxwwmvv%utsrrsqqAppUo8nn'mllkk jWiiggCfxee=d!c biawa`Y__*^v]]\[[]ZZCYoXXWbVV,UUTHSS@RRQ]QP^OO~NN,MLKK>l=><<;;(:998766?55X44P3322100/<.$--D,,+**))m) (r(&%%W$## "-!3 W}H"w1I k+p x { + PN5N/_^7J,Rah hmasa te zinga a tha ber apiang te, in thil hlan tinrenga a tha ber, in thil hlan zawng zawng a mi chu puithiamte ta tur a ni, an ina malsawmna a cham hlen theihna tur in chhangphut hmehhlawm tha ber chu puithiam hnenah in pe tur a ni.Puithiam chuan sa tlaw reng reng, sava emaw ramsa emaw kut tuar emaw amaha thi emaw an ei tur a ni lo. ]J,Ei tur hlante, sual vanga thil hlante, thiam loh vanga thil hlante an ei ang a, Israel zinga thil serh apiang chu an ta tur a ni. \ J,Rochan engmah a nei lo ang; a rochan chu keimah ka ni ang, Israelah chan engmah in pe tur a ni lo, an chan chu keimah ka nih hi.[%J,Hung chhungnung zawka hmun thianghlima a luh niah chuan sual vanga in thawina ama tan a hlan tur a ni, tih hi LALPA pathian thu chhuak a ni.HZ J,Tin, a in thenfai hnuah a tan ni sarih chhiarsak leh tur a ni.?YwJ,Mahni intibawrbang turin mi ruang an hnaih tur a ni lo; amaherawh chu nu emaw, pa emaw, fanu emaw, fapa emaw, unaupa emaw, fanu pasal neilo emaw tan chuan an intibawrhbang thei ang.HX J,Thubuaite pawh an rel tur a ni a, ka rel dan ang zelin an rel ang: ka kut ni vang thla zawng zawngah chuan ka dante leh ka dan siamte an zawm tur a ni a; ka chawlhnite pawh an serh tur a ni.WJ,Ka mite chu thil serh leh serh loh danglam zia an zirtir tur a ni, thil thiang leh thiang lo an thliar hran tir tur a ni.#V?J,Hmeithai emaw, mak hnu emaw nupuiah a nei tur a ni hek lo; Israel chhungte chi, nula thianghlim emaw puithiam thihsan hmeithai emaw an nei zawk tur a ni.VU%J,Puithiam chuan hung chhungnung zawk an luh chuan Uain an in tur a ni hek lo.hTIJ,An lu te an ziat kawlh tur a ni lo a, ansam an zuah sei tur a ni hek lo, an met chau tur a ni.lSQJ,Tin, hung chhung pawnta zawk, van tlang hnena an lo chhuah chuan an rawngbawlna silhfente chu an hlip ang a, pindan serhah chuan an dah ang a, silhfen dang an in bel ang; mipuite chu an silhfenin mi serh-ah an siam ve lohna'n.zRmJ,Dar zai sin an khim ang a, puan zai sin kekawr an ha ang a, thlan tisa thei reng reng chu an in bel tur a ni lo.AQ{J,Tin, hung chhungnung zawk kawngka ahte an luhin kawrfual zai sinin an in thuam ang a, hung chhungnung zawk leh in chhung lama rawng an bawl chhungin sahmul puan an in bel tur a ni lo.PJ,Ka hmun thianghlimah chuan an lut ang a, rawng mi bawlsak turin ka dawhkan an rawn hnaih ang a, mi enkawl tuah an tang ang.xOiJ,Puithiam Levia chi, Zadoka fa, ka laka Israel fate an vah bo laia ka hmun thianghlim vawngtute erawh chuan ka rawngbawl turin mi rawn hnaih chauh vang; thau leh thisen hlan turin ka hmaah an ding ang, tih hi LALPA pathian thu chhuak a ni:hNIJ,A inpui enkawltuahte ka siam ang a, rawngbawlna zawng zawng leh tih tur awm apiangte ti tur inOMJ, Tichuan ka hnenah puithiam hnathawk turin mi rawn hnaih ngai lo ang a, ka thil serhte, thil serh berte an rawn hnaih ngai hek lo ang; an mualphona leh an thil tenawm tih takte chu an phur zawk ang.RLJ, An milim te hmaah an rawng an bawlsak a, Israelte chhungte tan khawlohna tlukna an nih thin avangin an chungah ka kut ka lek a, an khawlohna chu an phur ngei ang, tih hi LALPA pathian thu chhuak a ni.\K1J, ka hmun thianghlimah chuan rawngbawltuah an tang ang, in pui kawng kharte an veng ang a, in pui chhungah chuan rawng an bawl ang: halra in thawinate an talh ang a, mipui rawngbawlsak turin an hmaah an ding ang.|JqJ, Levia chi, Israel te milim uma an vah bo laia ka laka hla taka kal tawh te erawh chuan an khawlohna an phur ang a,1I[J, LALPA pathian chuan heti hian a ti a ni: Awze mi tumah, thinlung leh tisa serhtan loh, Israel fate zinga awze mi reng reng chu ka hmun thianghlimah an lut tur a ni lo.HyJ,Tin, ka thil serhte nangnin in vawng lo a, he'ng awze mite hi ka hmun thianghlimah in aia vawngtuah in ruat ta zawk a.1G[J,,6 Tin, helhmang, Israel chhungte ngei hnenah chuan heti hian i sawi tur a ni: LALPA Pathian chuan heti hian a ti a ni: Aw, nangni Israel chhungte u, in tenawmna zawng zawng belhchhah tura awze mi, thinlung leh tisa serhtan loh, ka chhang te, thau te, thisen te in hlan laia ka hmun thianghlim, ka in ngei tibawrhbang tura in hruai luh a, ka thinlung in bawhchhiatah khan in tenawmna zawng zawngte chu lo tawp tawh rawh se.1F[J,,7 Tin, helhmang, Israel chhungte ngei hnenah chuan heti hian i sawi tur a ni: LALPA Pathian chuan heti hian a ti a ni: Aw, nangni Israel chhungte u, in tenawmna zawng zawng belhchhah tura awze mi, thinlung leh tisa serhtan loh, ka chhang te, thau te, thisen te in hlan laia ka hmun thianghlim, ka in ngei tibawrhbang tura in hruai luh a, ka thinlung in bawhchhiatah khan in tenawmna zawng zawngte chu lo tawp tawh rawh se."E=J,Tin, LALPA chuan ka hnenah," Mihring fapa, LALPA in hmandan leh i dan zawng zawng i hnena ka sawi chungchangah chuan i beng chhi la, i mit len la, i rilruah chhinchhiah tha te rawh khai! A in pui luhdan te, a hmunthianghlim ata chhuah dante chu i rilruah chhinchhiah ngun ang che.(DIJ,Tin, hmar lam hawi kawngkaah chuan in pui kawtah mi hruai a; tin, ka han en a, ngai teh, LALPA in chu ropuinain a khat vek mai a; tin, bawkkhupin ka tlu ta a.C1J,Lal erawh zawng LALPA hmaa chawei turin chutah chuan a thu chauh vang; sumhmun kawngkaah a lut ang a, chumiah vek chuan a chhuak leh ang," a ti a.CBJ,Tin, LALPA chuan ka hnenah," He kawngka hi a in khar reng ang a, a in hawng lo vang a, tumah an lut hek lo ang! LALPA, Israel Pathian chu a lo luh tawh avangin; a inkhar reng dawn a ni.qA ]J,Tin, hmun thianghlim kawngka pawnta zawk, khawchhak lam hawi lamah chuan mi hruai let a, khar a lo ni a.c@?J+Tin, chung nite an tlingtlak zawh chuan, ni riat ni atangin puithiamten in halral inthawinate leh remna inthawinate an maichamah an hlan ang a, tin, ka lo pawm ang che u, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni," a ti a.A?{J+maicham then leh tlenfaina chuan ni sarih a awh ang a, tichuan maicham chu serh a ni tawh ang.Tin, chung nite an tlingtlak zawh chuan, ni riat ni atangin puithiamten in halral inthawinate leh remna inthawinate an maichamah an hlan ang a, tin, ka lo pawm ang che u, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni," a ti a.&>EJ+Nisarih chhung chu nitin sualvanga inthawina atan kelchal i hmang tur a ni; bawngpa tuai leh beram chal, a rual zinga mi, hmelhem lo an hmang bawk tur a ni.g=GJ+LALPA hmaah i hlan ang a, puithiam chu chi i phul ang a, LALPA hnenah halral atan a hlan ang.<J+maicham then chu in tih zawh hunah bawngpa tuai hmel hem lo leh beram chal, hmelhem lo, a rual zinga mi i hlan dawn ni a.);KJ+Tin, a nihnihnaah chuan kelchal, hmelhem lo, sual vanga inthawina atan a hlan tur a ni; tichuan maicham chu bawngpa tuai a an then ang bawk khan then tur a ni.:yJ+Sual vanga inthawina bawngpa tuai chu i la ang a, hmun thianghlim pawn lama, chumi atana in ruatah chuan hal tur a ni.$9AJ+A thisen chu i la ang a, maicham ki pali te leh a chhawrdawh ki li te a tlang velin i luan ang a; chutiang chuan maicham chu i thlengin i thian dawn ni a.B8}J+Levia chi puithiam Zadoka thlaha mi, rawng mi bawl tur a mi rawn hnaih thin tu hnenah chuan sual vanga in thawina atan bawngpa tuai i pe tur a ni, tih hi LALPA PATHIAN thi chhuak a ni.@7yJ+Tin, ka hnenah," Mihring fapa, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: An siam zawh huna maicham hmandan tru chu hetiang hi a ni: halral inthawina tur te, thisen thehna tur te a ni.U6#J+A chhawrdawh chu a dung leh avang tawng sawm leh pali ve ve a ni a, a inbial a: a tlang chu tawg chanve a ni; a nghhahchhan chu a velin tawngkhat a ni; a kailawn chuan khawchhak a hawi tur a ni," a ti a.f5EJ+maicham chung zawl chu a dung leh a vang tawng sawm leh pahnih ve ve a ni a; a in bial a ni.n4UJ+A maicham chung zawl chu tawng lia sang a ni leh a, maicham chung zawl atang chuan ki pali a ding a.u3cJ+Tin, maicham sanlam chu hetiang hi a ni: leia a nghah chhan atanga a chhawrdawh hnuai hnung zawk chu tawng hnih a ni a, a zau lam tawng khat; a chhawrdawh te zawk atanga a chhawrdawh lian zawk chu tawng li a ni a, tawng khata zau a ni.W2'J+ Tin, tawnga tehin hei hi maicham len lam chu a ni, (tawng khat tih chu tawng khat keh kutphah beng a ni), a nghahchhan chu tawng khata sang, tawngkhata hlai, a tlang chu a vela khap khata pawng zel a ni a.'1GJ+ Hei hi a inpui atana dan tur chu a ni: tlang chhip chung zawl vel zawng zawng chu hmun serh theihtawp tur a ni, ngai teh, hei hi in pui atana dan chu a ni e.y0kJ+ Tin, an thil tih zawng zawngte an zahpui chuan a inpui awmdante, a chhuahna te, a luhna te, a riruang te, a hmandan te, a vawn dan te entir la, anmithmuh ngeiah ziak rawh; a dan pumpui leh a hmandan zawng zawng an vawna, an zawm theihna'n./7J+ Tin, nang mihring fapa, a inpui lem chu Israel chhungte hnenah entir rawh, an thiltihsual chu an zahpui theihna'n, a ruahman dan pawh lo teh rawh se..{J+ Tun atang hian hurnate, an lal ruangte chu ka lak atanga hla takah dah bo se la; tin, an zingah kumkhuain ka cheng ang.-J+an kawngka chu ka kawngka bul tak a siamin, an kawngka biang chu ka kawngka biang hrula dahin anmahni leh keima inkarah bang chauh awmtirin an thiltih tenawmte chuan ka hming thianghlim chu a tibawrhbang ta a; chuvangin ka thinurnain anmahni chu ka tiboral ta a ni.$,AJ+ka hnenah,'Mihring fapa, hei hi ka lal thutthleng awmna hmun, ka kephah nghahna, Israel fate zinga kumkhuaa ka chenna tur hmun a nih hi: ka hming thianghlim chu Israel chhungten anmahniin emaw, an lalten emaw, an hurna leh an lal te ruang phumna'n hmangin an tibawrbang tawh lo ang;P+J+Tin, mi pakhat ka kianga a din laiin mi tuin emaw mi bia in ka hria a,*#J+tin, thlarau chuan mi chawikang a, hung chhungnung zawkah chuan mi hruai lut a; tin, ngai teh, LALPA ropuina chuan a in chu a tikhat vek a.])3J+Tin, khawchhak lam hawi kawngkaah chuan a in pui chhungah LALPA ropuina a lo lut a; (J+Inlarna ka hmuh a landan chu khawpui tichhe tura a lo kal leh Kebar luikama ka hmuh ang bawk a ni a; tin, bawk khupin ka tlu tla a.'/J+Tin, ngai teh, Israel pathian ropuina chu chhak lam atangin a lo thleng a: a thawm chu tui tamtak ri ang a ni a, lei chu a ropuina in a en vek a.@& }J+Tichuan kawngkaah mi hruai a, chhak lam kawngkaah chuan..%UJ*A sir li chuan a teh ta a: a dung lam tawng zanga, a vanglam tawng zanga a ni a; a velin kulhbang nei a ni a, chu chu hmunserh leh serh loh daidanna tura siam a ni.y$kJ*Tin, thlang lam a rawn teh leh a, a tehna tianga tehin tawng zanga bawk a iA sir li chuan a teh ta a: a dung lam tawng zanga, a vanglam tawng zanga a ni a; a velin kulhbang nei a ni a, chu chu hmunserh leh serh loh daidanna tura siam a ni.O#J*Chhimlam pang a teh leh a, tehna tiang a tehin tawng zanga bawk a ni.Y"+J*Hmar lam pang a rawn teh leh thung a, tawng zanga a ni a, a tehna tianga tehin.b!=J*Tehna tiang chuan chhak lam pang chu a teh a, tawng zanga a ni a; a tehna tiang a tehin.v eJ*In pui chhungnung zawk a teh zawh chuan chhaklam hawi kawngkaah chuan mi hruai chhuak a, a velin a teh ta a.J*Chuta puithiamte an luh phawt chuan, hmun serh atangin hung chhung pawnta zawkah chuan an chhuak tur a ni lo; chutah chuan an ranwgbawlna silhfente chu an dah zawk ang a, silhfen serh an ni si a: silhfen dang in bel chauhin vantlang zingah an che thei ang," a ti a.GJ* Tin, a ni chuan ka hnenah," chhimlam leh hmar lam pindan, hmun awl rawn chhawngtute hi pindan serh an ni a, LALPA rawn naih tu puithiamhoten thil serh berte an ei a, thil serh berte an dah khawm a, eitur hlannate, sual vanga inthawina te, thiamloh vanga inthawin te an hlanna tur a ni: a hmun chu hmun serh a ni si a.dAJ* Chung pindante luhnan chuan kal tlangna tawp chhak lam bang bulah chuan kawngkhar a awm a.DJ* a hmaa kalna pawh chu hmarlam pindante kalna ang bawk a ni: a dung leh a vang te pawh, a chhuahna te, a remvel dan te, a kawngkhar ten chhim lam a hawi tih chauh lo chu thuhmun vek a ni.Y+J* Chhim lamah pawh chuan hmun awl zawna kulhbang epah chuan pindante a awm leh a,{J* Tin, chung pindante hnuaian chhak lampangah hung chhung pawnta zawk atanga luhna a awm a, pawnlam bang intannaah chuan.wgJ*hung chhung pawnta zawk a pindante tawng sawmngaa sei a ni si a: tin, in pui hrula mi chu tawng zaa sei a ni.lQJ*Tin, pindan sir pawnlam ah chuan hung chhung pawnta zawk lam epah bang tawng sawmngaa sei a awm a.DJ*Chhawng thumin sak a ni a, hung chhung bante ang chuan ban a nei si lo a; tichuan a laita ai chuan a chungnung ber chu a chep a, a laita pawh chu a hnuaihnung ber ai chuan a chep bawk a.J*Pindan chungnung te chu a zim zawk a, in chhawng hnuai zawk leh a laitate ai chuan a chhawrvelte chuan a la hek zawk si a.{oJ*Pindante inkarah chuan tawng sawma zau, tawng zaa sei kal tlangna a awm a, a kawngkharte chuan hmar lam a hawi a. J*Hung chhungnung zawk hmun awl tawng sawmhnih lam hawi leh hung pawnta zawk lungrem lam epin chhawrvel chhawng thum a awm ve ve a.SJ*Tin, hmar lampanga pindante chu tawng zaa sei, tawng sawmngaa zau a ni a.  J*Tin, hungchhungnung zawk hmar lampangah chuan mi hruai chhuak a; hmun awl zawn hmar lam kulh ban eptu pindanah chuan mi hruai lut a.>uJ)Tin, sumhmun bang tuakahte leh thingphel zarahte chuan tukverh hawn theih loh leh tum thing lem chu a awm bawk a, a in pui sir pindan leh thing phel zar chu chutiang bawk chu a ni.]3J)Banga an ziak ang bawk khan chhungpui kawngkharahte chuan cherub leh tum thing lem an ziah theuh bawk a; sumhmun pawnah chuan thingphel chhah tak tak an zar a.Tin, sumhmun bang tuakahte leh thingphel zarahte chuan tukverh hawn theih loh leh tum thing lem chu a awm bawk a, a in pui sir pindan leh thing phel zar chu chutiang bawk chu a ni.J)Kawngkhar chuan phel hnih a nei ve ve a, a phel khat chu thlep thei theuh a ni; kawngkhar pakhatah phel hnih, a dangah phel hnih bawk.SJ)A chhungpui leh Hmun thianghlim ber chuan kawngkhar pahnih ve ve a nei a.B }J)tawng thuma sang, tawng hniha sei, tawng hniha zau, a kilte a mawngte leh a pangte chu thinga siam vek a ni, tin, a ni chuan ka hnenah,'Hei hi LALPA hmaa dawhkan chu a nih hi,' a ti a.{ oJ)Chhungpui kawngka biangte chu inbial a ni, hmun thiang hlim ber hmaah chuan thinga siam maicham ang reng a awm a,y kJ)A chhuat atngin kawngka chung thlengin cherub leh tum thinga chei vek a ni; in pui bang chu chuti vek chu a ni.p YJ)Mihring hmel ang chuan lehlama tum thing lam chu a hawi bawk a, he'ng hi in ve mai chuan an ziak a ni. 9J)Chung chu cherub lemte leh tum thing lemte a chei a ni a, cherub leh cherub inkarah tum thing a awm zel a; tin, cherub chu hmai pahnih nei theuh a ni.|qJ)Kawngka lu chungte, pindan serh ber te leh pawnlam nen, bang zawng zawng chu a chhung lam leh a pawnlam teh vekin.)KJ)Ti a chhungpui te, hmun serh ber te, pawnlam sumhnunte chu thingphelin an thuah a, a pathum chuan a velin hawn theih loh tukverh leh chhuarvel a nei a, a in pui chu luhna kawngka thlengin a chhuat atanga tukverh thlenga a puma thingphela thuah a ni a, (tukverh pawh chu thuah a ni bawk).taJ)Tin, in pui kawmchar hmun awl piah a in dung lam chu a teh a, a sir tawna bangpengte huamin tawng za a ni.7iJ)a in pui kawt hmun awl chu tawng zaa zau a ni. J) Tin, in pui chu a tehin tawng zaa sei a ni; in pui kawmchar hmun awl leh chumi in bang chhah lam chhiar telin tawng za a ni bawk;/WJ) Tin, thlang lama in pui kawmchar hmun awl piah a in chu tawng sawmsariha zau a ni; chu in bang chu a velin tawng ngaa chhah vek a ni a, a dung chu tawng awmkua a ni.(IJ) Sir pindan kawng kharte chu hmun awl lama hawn a ni a, pakhat chu hmaelam hawi a ni a, pakhat chu chhimlam hawi a ni: a vela hmun awl chu tawng ngaa zau a ni.dAJ) Inpui lungrem pawng leh hung chhung pindante inkar chu a velin tawng sawmhniha zau a ni a.r]J) Sir pindan pawn bang chu tawng ngaa chhah a ni a; sir pindan pawn bang bakah chuan tawng nga a la awl a.J)Tin, in pui velah chuan lungrem pawng awminka hmu a, sirpindan lungphum chu tehna tiang, tawng ruk zeta sei chena sang a ni-~SJ)Tin, a sir pindante chu a lo sang deuh deuhin a zau deh deh zel a ni. Tichuan pindan hnuai ber atanga a chung ber thlenga kal turin a laita chu kal tlang tur a ni.}J)A vela sir pindante tana bang an siam chu rinchhanin, a in pui chu rinchhan loin, in pui bang ngheng loin chu lam chu a ngheng zawk a.}|sJ)Tin, a in pui bang chu a teh a, tawng ruka chhah a ni a; tin, a sir tinah chuan pindan tawng lia zau theuh a awm a.C{J)Tin, pindan chhungnung chu a teh a, a chhungpui bakah a dung lam chu tawng sawmhnih a ni a, a vang lam pawh tawng sawmhnih a ni. Tin, ka hnenah," Hei hi hmun serh ber chu a ni," a ti a.8ziJ)Tin, pindan chhungnungah chuan a lut a, a lihna bangpengte chu tawng hniha chhah ve ve a ni a, a luhna tawng ruka zau a ni a, a luhna bangpengte chu tawng sarih ve ve a ni a.+yOJ)Tin, a luhna chu tawng sawma zau a ni a; a sir tuakah bangpengte chu tawng nga ve ve a ni a, tin, a chhung chu a dung tawng sawmli, a vang tawng sawmhnih a ni a.x #J)Tin, biak inah chuan mihruai lut a, a bangpengte chua teh a, a sir tuakah tawng ruka chhah ve ve awm a, chu chu biak buk vanglam chen a ni.?wwJ(0A sumhnmun chu a dunglam tawng sawmhnih, a vanglam tawng sawm leh tawng hnih a ni a, luh chhohnaah chuan rahka sawm a awm a, bangpeng bulah a lehlam lehlamah chuan ban lian a awm a.+vOJ(/Tin, a inpui sumhmunah chuan mi hruai ta a sumhnun bang pengte chu a teh theuh a, a lehlam lehlamah tawng ngaa chhah ve ve a awm a, a luhna chu tawng sawm leh tawng lia zau a ni, a sir tuaka kawngka bangpengte chu tawng thum ve ve a ni.A sumhnmun chu a dunglam tawng sawmhnih, a vanglam tawng sawm leh tawng hnih a ni a, luh chhohnaah chuan rahka sawm a awm a, bangpeng bulah a lehlam lehlamah chuan ban lian a awm a.u%J(.Tin, hung chhung chu a teh a, a dunglam tawng zakhat, a vanglam tawng zakhat, inbial vel a ni; tin, maicham chu kawtlai takah chuan a awm a./tWJ(-pindan hmarlam hawi chu maicham vawngtu puithiamte awmna a ni; hengte hi Zadoka fate, Levia fate zinga a rawngbawl tura LALPA rawn hnaih thintute chu an ni," a ti a.gsGJ(,Tin, a ni chuan ka hnenah," He pindan chhimlam hawi hi, a in vawngtu puithiamte awmna a ni a;>ruJ(+Tin, hung chhungnung zawkah chuan mi hruai lut a; tin, ngai teh, hung chhungnung zawkah chuan pindan pahnih a la awm a, pakhat chu hmarlam kawngka in bulah hmar lam hawiin a awm a.q}J(*Tin, a chhunglamah chuan a velin thil kawm, kutphah benga sei an vuah a, dawhkan chungah te chuan thilhlante sa a awm a.vpeJ()Tin, halral inthawina atan dawhkan pali, lungchhera siam, a dunglam tawngkhat leh a chanve, a vang lam tawng khat leh a chanve, a sanlam tawngkhat a awm a: chutah chuan halral unthawina leh thilhlan talhna tur hriamhreite an dah thin a.&oEJ((Tichuan kawngka in sir lehlam pangah chuan dawhkan pali a awm a, a lehlam pangah dawhkan pali a awm bawk a; inthawina talhna thin chu dawhkan pariat a ni a."n=J('Hmarlam kawngka in luh chhohna pawnlam sir khatah chuan dawhkan pahnih a awm a; tin, kawngka in sumhnun lehlamah pawh chuan dawhkan pahnih a awm bawk a.&mEJ(&Kawngka in sumhnun lehlam lehlamah chuan dawhkan pahnih ve ve a awm a; halral inthawina te, sual vanga inthawina te, thiamloh vanga thilhlante talhna turin.ql[J(%Kawngka in sumhmun atanga luh theihin pindan a awm a, chutah chuan halral in thawina tur an sil thin a.gkGJ($A bangpengte chu hung chhung pawnta zawk lamah a awm a; a chhohna chuan rahka pariat a nei a."j=J(#a venna pindante, a bangpengte, a sumhnunte; chutah chuan a velin tukverhte a awm a: a dunglam tawng sawmnga a ni a, a vanglam tawng sawmhnih leh panga.Ti!J("Tin, hmarlam kawgka inah chuan mi hruai leh a: a tehna pangngaiin a teh a;h7J(!A sumhmunte chuan hung chhung pawnta zawk a hawi a, a bangpengahte chuan lehlam lehlamah tum thing lem a awm a; a chhohna chuan rahka pariat a nei a.KgJ( a venna pindante, a bangpengte, a sumhnunte tehna ngai vekin: chutah chuan tukverhte a awm a, sumhnunah pawh a velin: a dunglam chu tawng sawmnga a ni a, a vanglam chu tawng sawmhnih leh panga.kfOJ(Tin, chhak lamah chuan hung chhungnung zawkah mi hruai a, a tehna pangngaiin kawngka chu a teh a;eJ(A sumhnunte chuan hungchhung pawnta zawk lam a hawi a; a bangpengahte chuan tum thing lem a awm a: a chhohna chuan rahka pariat a nei a.mdSJ(Tin, a velah chuan sumhmunte a awm a, a dunglam tawng sawmhnih leh panga, a vanglam tawng nga a ni.GcJ(venna pindante, a bangpengte. Sumhnunte chu tehna ngai vekin; chutah chuan tukverhte a awm a, a sumhnunah pawh a velin: a dung lam tawng sawmnga a ni a, a vang lam tawng sawmhnih leh panga.b J(Tin, chhimlam kawngka inah chuan hung chhungnung zawkah chuan mi hruai lut a, tehna pangngaiin chhimlam kawgka in chu a teh a;aJ(Tin, chhim lamah chuan hung chhungnung luhna tur kawngka in a awm a, chhimlam kawngka inte inkar chu a teh a, tawng za a ni.`J(Tin, rahka pasarih a awm chho a, sum hmun chu a chhung lamah a awm a; tin, lehlam lehlama bangpengahte chuan tum thing lem a awm zel a._/J(Chutah chuan a dnagte ang bawkin a velin tukverhte a awm a, a sumhmunah pawh; 'a dung chu tawng sawmnga a ni a, a vanglam chu tawng sawmhnih a ni ^9J(Tin, chhim lamah mi hruai leh a, tin, ngai teh, chhim lam kawngka in chu a lo awm a; tin, a teh dan pangngaiin a bangpengte leh a sumhmun chu a teh a.B]}J(Hung chhungnung zawk luhna tur kawngka in chu kawngka in dang zawnah khan a awm zel a, hmar lamah leh chhak lamah pawh; tin, kawngka in leh kawngka in inkar chu a teh a, tawng za a ni.\1J(A tukverhte, a sumhmuntea tum thing lemte chu chhak lam kawngka in a mi vek a ni; rahka pasarih a awm chho a, a sumhmun chu a chhunglamah a awm a.O[J(Tin, venna pindan chu lehlam lehlamah pathum ve ve a awm a, a bangpengte leh a kawngka in sumhmunte pawh a hmasa ang vek a ni; a dung chu tawng sawm nga a ni a, a vang chu tawng sawmhnih leh panga.gZGJ(Tin, hung chhung pawnta zawk kawngka in hmar lam panga mi chu a dung leh a vang pawh a teh a.*YMJ(Tin, kanwgka in hnuai zawk zawn atang chuan hung chhung nung zawk pawnlam thleng chuan a teh a, a zauzia chu tawng zakhat a ni, a chhak lam leh a hmar lam pawh.XJ(Tin, lungrem chu kanwgka in atanga rem a ni a, kawngka in chen bawk tura rem a ni a, chu chu lungrem hnuaihnung zawk a ni.0WYJ(Tin, hung chhung pawnta zawkah chuan mi hruai a; tin, ngai teh, pindante a awm a, hungchhung chu a velin lungrem a ni a; tin, lungremah chuan pindan sawmthum a awm a.lVQJ(Tin, kawngka in chhunglamah chuan a velin pindanahte chuan tukverh hawntheih loh a awm a, a inkara banahte pawh; a sumhmunahte pawh, a chhung lamah pawh a velin tukverh a awm a, a banahte chuan tum thinglem a awm theuh bawk a.nUUJ(Tin, kawngka in pawn ta ber atanga kawngka in sumhmun chhungril ber thleng chuan tawng sawmnga a ni.tTaJ( Tin, sumhmun pawh chu a teh a, tawngsawmhnih a ni a; kawngka in sumhmun pawn chu hungchhung chu a lo ni a./SWJ( Tin, kawngka in chu a teh a, venna pindan pakhat chung atanga a lehlam chung thleng chuan tawng sawmhnih leh pangaa zau a ni, kawngkhar leh kawngkhar inzawm theuhin.!R;J( Tin, venna pindan hmaah chuan daidanna leh lam lehlamah tawngkhata chhah ve ve a awm a; tichuan venna pindante chu lehlam lehlamah tawngruk ve ve a ni.QJ( Tin, kawngka inluhna vanglam chu a teh a, tawngsawm a ni a; kawngka in kal tlangna vanglam chu tawng sawm leh pathum a ni.=PsJ( Tin, chhaklam kawngka ina venna pindante chu lehlam lehlamah pathum ve ve a ni a, an pathum chuan intiat vek a ni; tin, bang pengte pawh kha a lehlam lehlama mi chu a intiat a ni.XO)J(A bangpengte chu tawnghnih theuh a ni a, kawngka sumhmun chu inpui lamah a ni.mNSJ(Tin, venna pindante chu a dunglam tiang tluk khat, a vanglam tiang tluk khat theuh a ni; venna pindan inkar chu tawng nga theuh a ni a; tin, in pui lam kawngka in sumhmun lama kawngka in luhna pindan chu tiang tluk khat a ni a.M1J(Tichuan, chhak lam chhawng kawngka inah a lo kal a, a rahkaah chuan a chho a; tin, kawngka in luhna pindan chu a teh a, tiang tluk khata zau a ni.LJ(tin, ngai teh, in velah chuan kulh bang a lo awm a, tin, mi chuan tehna tiang, tawng ruka sei a keng a, a tawng khat chu tawng khat leh kutphah beng theuh a ni; tin, kulh bang chhah lam chu a teh a, tiang tluk khat a ni a, a san lam pawh tiang tluk khat a ni bawk.K'J(Tin, mi chuan ka hnenah," Mihring fapa, i mit khan en la, i beng chhi la, ka entir tur che lamah i rilru nghat tlat rawh; chu ka thil entir tur che atan chuan hetah hian rawn hruai i ni si a: i hmuh zawng zawngte chu Isael chhungte 'hnenah chuan puang ang che," a ti a.#J?J(Chutah chuan mi hruai a, ngai teh, mi pakhat a lo awm a, a hmel landan chu dar ang mai a ni a, la zai leh tehna tiang a keng a, kawngkaah chuan a ding a.IJ(Pathian inlarnaah chuan Israel ramah mi hruai a, tlangsang takah mi dah a, chumi chhim lamah chuan khawpui din tawh ang mai a awm a.FH J(Kan saltan kum sawmhnih leh pangana chumi kum bul thla ni sawmna, khawpui chhiat hnu kum sawm leh palina, chumi ni ngeiah chuan LALPA kut chu ka chungah a lo awm a, chutah chuan mi hruai a.GJ'an lakah ka hmel ka thup hek lo ang: Israel chhungte chungah ka thlarau ka leih tawh si a, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni," tiin.@FyJ'hnamte zinga sala ka tantir leh, an ram ngeia ka hruaikhawm leh ziaah hian kei hi LALPA an pathin ka ni tih an hria ang; chutah chuan an zinga pakhat mah ka hnutchhiah lo ang;an lakah ka hmel ka thup hek lo ang: Israel chhungte chungah ka thlarau ka leih tawh si a, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni," tiin.EJ'Mite zing ata ka hruai chhuah leha, an hmelmate ram ata dak khawma, anmahnia hnam tamtakte mithmuha tihthianghlima ka awm hunah chuan,D7J'Tunah tihlautu awm lo a, an rama him taka an chen hunah pawh an bawhchhiatna zawng zawng, ka chunga an bawhchhiatte leh an mualphona chu an phur ang.DCJ'Chuvangin LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Tunah chuan Jakob ho awmdan ka let ang a, Israel chhungjaw pumpui chungah zah ka ngai ang, ka hming thianghlim chu ka humhalh tlat ang.yBkJ'An thianghlim lohna ang zel leh an bawhchhiatna ang zelin an chungah ka ti ve a, an lakah ka hmel ka thup a ni.bA=J'Tin, hnamte chuan Israel chhungte chu an khawlohna avangin an tang a ni tih an hria ang, ka laka an riawm loh em avangin anmahni lakah ka hmel ka thup a, tichuan an hmelmate kutah ka pe a, khandaihin an tlu ta vek a.b@=J'Chumi ni a chinah chuan Israel chhungten kei hi LALPA PATHIAN ka ni tih an hre tawh ang.?5J'Tichuan hnamte zingah chuan ka ropuina ka dah ang a, hnam zawng zawngte chuan a thurel tihtluk tawhte leh an chunga ka kutthlakziate chu an hmu ang.>#J'Tichuan sakawrte, tawlailir hnuk mite, mi ropuite leh ral tu mi zawngtein ka chawhluiah in tlai ang,' tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.n=UJ'In tana inthawina ruai ka theh thau chu puar teuhin in ei ang a, a thisen chu rui khawpin in in ang.<-J'Miropui sate in ei ang a, leia hotute thisen in in ang a, berampate, beramnote, kelte, Basan rama bawngpa chawm thau zawng zawngte thisente nen.;)J'Tin, nang, mihring fapa, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: sava chitinrengte leh sa tinrengte hnenah tu sawi la,'Pung khawm u la, lo kal rawh u, sa in eia thisen in in theihna'n Israel tlanga in thawina ropui tak, in tana ka siam velah chuan rawn in khawm rawh u.X:)J'Tin, Hamon-ah chu khawpui hming a ni ang. Chutiang chuan ram an thian fai ang. 9J'Ram fang tute chuan an fanin, mihring ruhte an hmuh chuan chhinchhiahna an siam ang a, Hamon-gog ruama phumtuten an phum hma chu.8'J'Tin, an ram thenfaina'n , ruang pmum lohte zawng chhuaka phum turin hnaa nei tur mi an ruat hran ang, thlasarih tawp hnuah an zawng tana ang.7J' A ni, an rama mi zawng zawngin an phum ang; chawimawia ka awm niah chuan ka hmingthanna a ni ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.T6!J' Tin, Israel chhungte chuan an ram thianfaiin thlasarih chhung an phum ang.5J' Tin, chumi niah chuan heti hi a lo ni ang a, Goga tan Israel ramah phumna hmun ka ruat ang a, tuipui chhak, Abarim ruam ngei chu; chu chuan khualzinte chu a dang ang, Goga leh a hote chu an phum dawn si a; tin, chu ruam chu Hamon-gog ruam an vuah ang.o4WJ' Tichuan ram thing an phur lo ang a, ngaw thingte an kit hek lo ang, hriamhreite 'chu thingtuah atan an hmang dawn si a, rallaktute chu an rallak ve ang a, a rawktute chu an rawk ve thung ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.J3 J' Tin, Israel khawpuia chengte chu an chhuak ang, hriamhreite chu an tuah ang a, a kang ral ang; phaw lian leh phaw tete, thal leh a ngulte, fei leh tiang zumte chu kum sarih chhung an tuah ang.2 J'Ngai rawh u, a lo thleng e! Hlenin a awm ngei ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni; hemi ni hi a ni, ka lo sawi tawh kha.@1yJ'Tin, ka mi Israelte zingah chuan ka hming thianghlim tihbawrhban leh chu ka phal tawh hek lo ang: tichuan hnamte chuan kei hi, LALPA, Israel Mi thianghlima chu ka ni tih an hria ang.0wJ'Magog leh tuikam rama him taka cheng thinte chungah chuan mei ka chhuah ang; tin, kei hi LALPA ka ni tih an hria ang.f/EJ'Tamlakah i tlu ang; keiin ka sawi tawh si a, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni,' ti rawh.D.J'Israel tlangahte chuan i tlu ang a, nang leh i sipai rual zawng zawng leh i hnena mipui awmte nen : sava, sahel ei chi tinrengte hnen leh ramsa kawlhte hnenah ei zawh atan ka pe ang che.j-MJ'i kut veilam ata i thalngul chu ka titliak ang a, i kut ding lam ata i thalte chu ka tithla ang. , J'Ka lehhawitir ang chia, ka hruaizel ang chia, hmartawp ret ata ka hruaichhuak ang chia, Israel tlangahte chuan ka thlen ang che:'+ IJ'Tin, nang mihring fapa, Goga chungah thu sawi la, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: 'Ngai rawh, Aw Goga, Ros, Mesek leh Tubal hotu ber, ka do che a ni:*)J&Tin, ka ropuizia leh ka thianghlimzia ka tilang ang a, tin, hnam tam takte mithmuhah ka intilang ang, tin, kei hi LALPA ka ni tih an hria ang.G)J&Tin, thisen chhuah leh hripuiin amah ka bei ang; amah leh a sipai rualte leh a hnena mi tamtakte chungah chuan ruahpui vanawn leh rial nasa tak leh mei leh katte ka surir ang.Tin, ka ropuizia leh ka thianghlimzia ka tilang ang a, tin, hnam tam takte mithmuhah ka intilang ang, tin, kei hi LALPA ka ni tih an hria ang.(%J&Ka tlang zawng zawngahte amah beina turin khandaih ka lam ang, mitin khandaih chuan a unaupa a do ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni. ' J&Chutichuan tuipui sanghate, chungleng savate, ramsate, lei chunga vak rannung zawng zawng, lei chunga mihring zawng zawngte ka hmaah an khur ang a, tlangte tihhniamin an awm ang a, khamte a chim ang a, kulh bangtin leiah a tlu ang,' tiin ka sawi a nih hi.q&[J&Ka thin a rima, ka thin a ur lai takin,'Chumi niah chuan Israel ramah Lir nasa takin a nghing ngei ang;<%qJ&Tin, chumi niah chuan heti hi a ni ang a, Israel ram bei tura Goga a lo kal tunah chuan ka thinrimna chu ka hnar khu chhuak hluah hluah ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni.j$MJ&Tin, LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Hmasanga ka rawngbawltu Israel zawlnei, chung laia kum tamtak chhunga thu lo sawi thintuten anmahni bei tura ka rawn hruai tur che thu an sawi thina kha i ni em?ti rawh,' a ti a. ~~}c|{{Vz)yoxtxw|vv=uttCs rZqpp@onmlljjIii#hggvf,edccb9aa`E_[^]][ZYsXXWZVV.UUTS%RQQPtOOqNMMDLL\JJIHHRGGGFEEdDWCC:BBAY@?>>n==J0Tin, Benjaminho chan nen a inriin chhak leh thlang zawngin chan khat Simeonho chan a ni.q=[J0Tin, hnam la awmte chungchang thu-ah chuan, chhak leh thlang zawngin chan khat Benjamin ho chan a ni a. <J0Tin, Levia chi chan leh khawpui chan chu lal chante inkarah a awm ang a, lal chan chu Juda chan leh Benjamin chan nen a inri ang.G;J0Tin, a bak ram zuat serh tawh leh khawpui chan sir tuak ve ve chu lal chan a ni ang a, chhak lam zawngin ram zuat tawng singhnih leh sangnga bak leh thlang lam zawngin tawng singhnih leh sangnga bak, ram bung dangte hrul chu lal chan a ni ang: tichuan ram zuat serh tawh leh inpui hmun serh chu a lai takah a awm ang.*:MJ0Ram zuat pumpui chu a dung tawng singhnih leh sangnga, a vang tawng singhnih leh sangnga a ni ang, ram zuat serh tawh, killi bial, khawpui nen in hlan tur a ni.W9'J0Tin, khawpuia hnathawktu Israel nam zawng zawnga mite chuan a lei an let ang.T8!J0Tin, a dunglam la chuang ramzuat serh tawh hrula mi chu chhak lamah tawng singkhat a ni ang: ramzuat serh tawh hrul zel a ni tur a ni: tin, chuta thil chhuakte chu khawpuia hnathawktute ei tur a ni ang.X7)J0Tin, a khawpui chuan daifem a nei ang a, hmar lampang chuan tawng zahnih leh sawmnga, chhim lampang tawng zahnih leh sawmnga, chhak lampang tawng zahnih leh sawm nga, thlang lampang tawg zahnih leh sawmnga.U6#J0Tin, a teh vel dan chu hetiangin a ni ang: a hmar lampang tawng sangli leh zanga, a chhim lampang tawng sangli leh zanga; a chhak lampang tawng sangli leh zanga, a thlang lam pang tawng sangli leh zanga.95kJ0Tin, a vang tawng singhnih leh sangnga baka tawng sangnga chu vantlang chan, khawpui dinna tur, chenna in tur te leh daifemte atan a ni ang: khawpui chu a lai takah a awm ang.4J0Tin, an hralh tur a ni lo a, an thleng tur a ni hek lo: a ram tha tha pawh midang hnenah pek tur a ni lo: LALPA tana serh a ni si a. 3J0 Puithiam chan zul zelah chuan Levia chi ten chan an nei ang a, a dung tawng singhnih leh sangnga, a vang tawng singkhat a ni ang.i2KJ0 Tin, ramzuat pumpui ata an tana zuat bik, hmunserh ber a ni ang a, Levia chi chan nen a inriin.+1OJ0 Puithiam serh tawh, Zadoka fa ka thu vawngtute tan a ni ang. Chungte chu Israel fate an vahbo laia Levia chite an vakbo veta mai anga vakbo ve lo te kha an ni a.0 J0 Tin, hemiah hian puithiamte tan ram serh zuat tur a ni ang a, hmarlam zawngin a dung tawng singhnih leh sangnga leh thlang lam zawngin a vang tawng singkhat, chhim lam zawngin a dung tawng singhnih leh sangnga a ni tur a ni, a laia LALPA hmun serh awmin.t/aJ0 Ramzuat LALPA hnena inhlan tur chu a dung tawng singhnih leh sangnga, a vang tawng singhnih a ni tur a ni.Z.-J0Judaho chan nen a inriin chhak leh thlang zawngin, ram zuat in hlan tur chu a vang tawng singhnih leh sangnga a ni ang a, a dung chu chhak leh thlang zawngin chan dang ang bawk a ni a, a laia hmun serh awmin.^-5J0Reubenho chan nena inriin chhak leh thlang zawngin chan khat chu Judaho chan a ni a.c,?J0Ephraim ho chan nen a inriin chhak leh thlang zawngin chan khat chu Reubenho chan a ni a.c+?J0Manaseho chan nen a inriin chhak leh thlang zawngin chan khat chu Ephraim ho chan a ni a.c*?J0Naphtaliho chan nen a inriin chhak leh thlang zawngin chan khat chu Manaseho chan a ni a.a);J0Aserho chan nen a inriin chhak leh thlang zawngin chan khat chu Naphtaliho chan a ni a.\(1J0Danho chan nen a inriin chhak leh thlang zawngin chan khat chu Aserho chan a ni a.j' OJ0Heng hi an hnam hmingte chu an ni: Hmarlam ramri tuipui lian atanga Hethlon kal tlangin Hmath luhna ruamah Damaska ramria Hamath kiang hmar lampang Haza-enon thlengin, chhak leh thlang zawngin chan khat chu Danho chan a ni a./&WJ/Tin, heti hi a lo ni ang a, tu hnam zingah pawh hnamdang chu lo khawsa se la, chutah chuan a ram chan tur in ruatsak tur a ni," tih hi Lalpa PATHIAN thu chhuak a ni.%3J/Tin, heti hi a ni ang a, in ram chan tur leh in zinga hnamdang cheng, nupui fanau nei tawhte ram chan tur chu in sem tur a ni, Anni chu Israel faa piang reng ang an ni tur a ni a, Israel hnamte zingah nangmahni angin chan an nei tur a ni.Tin, heti hi a lo ni ang a, tu hnam zingah pawh hnamdang chu lo khawsa se la, chutah chuan a ram chan tur in ruatsak tur a ni," tih hi Lalpa PATHIAN thu chhuak a ni.G$J/Chutichuan he ram hi Israel hnam athuin in zingah in sem ang.#)J/Thlang lam ah chuan Tuipui lian in a ri ang a, chhim lam ram ri atangin Hamath luhna ruam zawn thlengin. Hei hi thlang lam ramri a ni tur a ni"#J/Chhim lamah chuan Tamar atangin Meriboth-kades tuite thlengin Aigupta lui zawhin tuipui lian a thleng ang. Hei hi chhim lam ramri tur a ni.X!)J/Tin, chhak lamah chuan Hauran leh Damaska inkarah Gilead leh Israel ram inkara Jordan lui dung a zawh ang; hmar lam ramri atangin khawchhak tuipuiah Tamar a thleng ang. Hei hi chhak lam ramri a ni tur a ni.1 [J/Chutichuan ramri chu tuipui lian atangin Damaska ramri bula Hazar-enon thlengin a ni ang a, hmar lamah chuan Hamatht ramri in a ri ang, hei hi hmar lam ramri chu a ni.taJ/Berothah te, Damaska leh Hamath in ri na laia awm Sibraim te, Hauran ramri bula awm Hazerhatikon thlengin.J/Hei hi a ram pum ri tur a ni: hmar lamah chuan tuipui lian atangin Hethlon kal tlangin Hamath lihna ruamah Zedad a thleng a;  J/In ang rengin in chang tur a ni; inthlahtute hnena pek tur a chhia ka chham tawh kha: he ram hi in ram chan ah a tlu dawn a ni.1J/ Lalpa PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Hei hi Israel hnam sawm leh hnam hih zinga ram in then dan tur chu a ni e: Josefan chan hnih a chang ang.%J/ A luikamah chuan a kam tuakin thei kung tinreng a to ang a, chungte chu a hnah a vuai ngai loin a rah lo ngai hek lo ang, hmun thianghlim atanga lui lo luang chhuak chawm a nih avangin thla kipin a rah ang: a rah chu ei atan a ni ang a, a hnah chu tihdamna'n a ni ang.c?J/ Chirhdup leh dumte erawh chu an thianghlim ve lo ang a, chi khu atan hnutchhiah a ni ang.V%J/ Tin, heti hi a lo ni ang a, a kamah chuan sangha mantute an ding ang: Engedi atanga Eneglaim thlengin len denna hmun a ni ang; a sangha chu an chi ang zelin, tuipui lian sangha ang maiin an tam em em ang.}sJ/ Tin, heti hi a lo ni ang a, luite chu an luanna apiangah rannung tinrengin an dam phah ang a, sanghate an awm huai huai ang: tuipui tui a thianghlimna tur leh a luanna apiangah rannungten an nun phahna tur in he'ng lui hi a lo luang a ni si a.=sJ/Tin, a ni chuan ka hnenah ," He tui khawchhak ram lama luang hi Araba ramah a luang lut a tur a ni; tui pui ah a luang lut ang a, tuipui tui al chu tui thianghlimah a chantir ang.fEJ/Tin, ka han kir chuan, ngai teh, vaukam tluan chuan, vaukam tawnin thing tam tak a lo awm a.lQJ/Tin, ka hnenah," Mihring fapa, hei hi i hmu em?" a ti a, Tin, luikam hrut turin mi hruai kir ta a.7gJ/Tin, tawng sangkhat a teh leh a, tin, ka dai kai rual loh, luipui a lo ni ta a, tui chu a lo sang zel a, a dai a dai kai rual loh, ahleuha hleuh tham luipui a lo ni ta si a.6eJ/Tin, tawng sangkhat a teh leh a, tui chu mi dai kaitir leh a, tui chu khup thleng a ni a, tin, tawng sangkhat a teh leh a, mi dai kaitir leh a, tui chu kawng thleng a ni a.J/Tin, chumi chuan tehna hrui kengin chhak lam hawia kalin tawng sangkhat a teh a; tin, tui chu mi dai kaitir a, kheimit thleng a ni a.EJ/Tin, hmarlam hawi kawngka inah chuan mi hruai chhuak a, pawnah chuan chhak lam hawi kawngka in pawnta zawk thlengin mi hruai a; tin, ngai teh, dinglam pagah chuan tui a lo luang chhuak a. J/Tichuan in pui kawngkharah chuan mi hruai let a, tin, ngai teh, in pui kawngka bul hnuai atang chuan, chhak lam hawiin tui a lo luang chhuak a; in pui chu chhak lam hawi a ni si a; tin, tui chu maicham chhim lam in pui sir dinglam hnuai atangin a lo luang thla a.veJ.Chung hmun li chhung lamah chuan a velin lung an rem tlara, chumi tlar hnungah chuan a velin chhumna tur thuk a awma. Tin, ka hnenah," hengte hi chhumna in, in pui rawngbawltuten mite inthawina sa an chhumna turte chu a nih hi," a ti a. J.Hung chhung kil liah chuan hung, bang nei, a dung tawng sawmli, a vang tawng sawmthum a lo awm bawka; chung a kil lia mi palite chu a intiat vek a ni.Chung hmun li chhung lamah chuan a velin lung an rem tlara, chumi tlar hnungah chuan a velin chhumna tur thuk a awma. Tin, ka hnenah," hengte hi chhumna in, in pui rawngbawltuten mite inthawina sa an chhumna turte chu a nih hi," a ti a." =J.Tin, hung pawnta zawkah chuan mi hruai chhuak a,hung chhung kil hrulah chuan mi kaltir a, tin, ngaiteh, a hungchhung kil theuhah chuan hung a awm leh a.r ]J.tin, ani chuan ka hnenah, " Hei hi puithaimten thiamloh vanga thil hlan leh sual vanga thil hlan an chhumna hmun, chhanghlan an urna hmun a nih hi; hung chhung pawnta zawkah an keng chhuaka mite chu miserha an siam lohna'n," a ti a.$ AJ.Tin, kawngka in sira puithiamte tana pindan serh hmarlam hawiah chuan mi hruai lut a; tin, ngaiteh, a kawmchar khawthlang lampangah chuan hmun a lo awm a.e CJ.Chu loah pawh lalin mite rochan a chhuhsak tur a ni lo a, an in leh lo ata a hnawt chhuak tur a ni hek lo; ama ta ngeia mi chu a fapate hnenah rochan a pe tur a ni; mahni in leh lo ata mite an vah darh lohna'n," a ti a.N J.Mahse a rochana mi chu a rawngbawltu tu emaw hnena a pek chuan bawih chhuahna kum thlengin a nei ang a, chutah chuan lal hnenah a pe kir tur a ni; ama ro pangai erawh chu a fapate ta tur a ni ang./J.Lalpa PATHIAN chuan heti chian a ti a ni: "Lalin a fapate, tu hnenah pawh rochan engpawh a pek chuan a fapate ta a ni ang a, an ro luah a ni mai.}sJ.Hetiang hian halral thil hlan fo turin beram note, chhang hlan te, hriak te, tuk tinin an buatsaih tur a ni," tiin.X)J.Tin, tuk tinin chhanghlan i buatsaih ang a, epha hmun ruka thena hmun khat leh hriak hin khat hmun thuma thena hmun khat chhangphut diptak tihhnawnna'n; chu chu kumkhuaa LALPA hnena chhanghlan dan tur a ni.yJ. Tin, ni tinin LALPA hnena halral inthawinan beram no kum khat mi hmelhem lo i hmang ang a, tuk tinin i hmang tur a ni.V%J. Tin, lalin duhthua thil hlan a hlan dawn chuan halral inthawina emaw remna thilhlan emaw LALPA hnena duhthua thilhlan anga a hlan dawn chuan khaw chhak lam hawi kawng chu a hawnsak anga, chawlhnia tih ang bawkin halral inthawinate leh remna thil hlante chu a buatsaih ang; tichuan a chhuak anga, a chhuah hnuah kawng chu a khar ang.J J. Tin, kutni te leh kutpuiahte chuan chhang hlan chu bawngpa tuai pakhat ah epha khat, berampa pakhatah epha khat, beram noteah a pek theih ang ang, epha khatah hriak hin khat zel a ni tur a ni.c?J. Tin, an luh chuan lal chu an zingah a lut ve ang a, an chhuah chuan a chhuak ve tur a ni.EJ. Vantlang erawh chu kutni vangthlaa LALPA hmaa an lo kal chuan Pathian chibai buk tura hmarlam kawngka ina lo lut chu chhimlam kawngka inah an chhuak ang a, chhimlam kawngka ina lo lut chu hmarlam kawngka inah an chhuak thung ang;an luhna kawngka inah chuan an kir tur a ni lo a, a hmalamah an kal zel zawk tur a ni.kOJ.Tin, lal chu a luh lamin kawngka in sumhmunah a lut ang a,chutah vek chuan a chhuak leh tur a ni.(IJ.tin,chhanghlan a buatsaih anga, bawngpa tuaiah epha khat, berampaah epha khat, beram noteah a theih ang ang, leh epha khat zelah hriak hin khat a ni tur a ni. ~J.Tin, thla thar niah chuan bawngpa tuai hmelhemlo pakhat beramno paruk leh berampa pakhat a ni ang a, hmelhemlo an ni vek tur a ni;}J.tin,berampa pakhat zelah chhang hlan epha khat, beram noteah chuan a pek theih ang ang, leh epha khatah hriak hin khat zel a ni ang.|J.Tin, chawlhnia lalin LALPA hnenah halral inthawina a hlan tur chu beramno hmelhem lo paruk leh berampa hmelhem lo pakhat a ni ang a; {J.Tin, vantlang erawh chuan chawlni leh thlatharahte chuan chu kawngka in luhna bulah te chuan LALPA hmaah Pathian chibai an buk ang.5zcJ.Tin, Lal chu kawngka in sumhmunah a lut ang a, kawngka in bang peng bulah a ding ang a, puithiamte chuan a halral inthawina leh remna thilhlan te chu an buatsaih ang a, luhna kawngka in pindanah chuan Pathian a bia ang a; tichuan a chhuak ang a, kawng erawh chu a tlailam thlengin khar loh tur a ni.Sy !J.Heti hian Lalpa Pathian chuan a ti a ni: "Hung chungnung zawk zawk kawngka chhak lam hawi chu hnathawh ni, ni ruk chhung chu a inkhar ang a, chawlni ah leh thlathar ni ah erawh chuan a inhawng tur a ni.Wx'J-Thla sarihna , chimi thla ni sawm leh ni nga nia kutah chuan ni sarih chhung chu chutiang bawk chuan a ti ang a, sual vanga inthawina te, halral inthawina te, chhang hlante leh hriak te tum vekin," a ti a.0wYJ-Tin, chhang hlan atan bawngpa pakhat zelah epha khat zelah hriak hin khat a tum tur a ni.Thla sarihna , chimi thla ni sawm leh ni nga nia kutah chuan ni sarih chhung chu chutiang bawk chuan a ti ang a, sual vanga inthawina te, halral inthawina te, chhang hlante leh hriak te tum vekin," a ti a.GvJ-Tin, kut ni nisarih chhung zawng chuan bawngpa tuai hmelhem lo pasarih leh berampa pasarih zel LALPA tan halral inthawina turin a tum ang, sual vanga inthawina turin nitin kelpa pakhat nen.ru]J-Chumi niah chuan lalin amah leh a rama mi zawng zawng tan sual vanga inthawina'n bawngpa tuai a tum ang.tJ-Thla khatna, chumi thla ni sawm leh ni li niah chuan kalhlen kut in serh ang; tin, ni sarih chung chu chhang dawidim telh loh in ei ang.8siJ-Tin, chumi thla ni sari niah chuan tihpalh emaw hriatloh na avang emawa thil tisualtute tan pawh chutiang bawk chuan i ti ang a, chutiang chuan in pui thenna i siam tur a ni.Ar{J-Tin, puithiam chuan sual vanga in thawina thisen chu a la ang a, in pui kawngka biangah te leh maicham chhawrdawh kil liah te leh hung chhungnung zawk kawngka in bangpengah a tat ang.*qMJ-Lalpa PATHIAN chuan heti hian ati a ni: Thla KHATNA chumi thla nikhat niah chuan bawngpa tuai hmelhem lo i hmang ang a, hmun thianghlim chu i thianfai tur a ni.5pcJ-Tin, kutah te, thla tharah te, chawlhniah te, Israel kut ni vangthla zawng zawngah halral inthawina te, ei tur hlan te, in tur hlan te lal chuan a ngaihtuah ang a, sual vanga in thawina te, ei tur hlan te, halral in thawinate, remna thil hlante Israel chhungte in thenfaina'n anin a tumsak tur a ni.QoJ-Rama mi zawng zawngte chuan Israel lal hnenah he thilhlan hi an pe ang.tnaJ-Israel ran tlatna hmun tha ata beram rual zinga mi zahnih zelah a no pakhat, eitur hlan atan te, halral inthawina atan te, remna thil hlan atan te anmahni thenfaina siamna turin an hlan tur a ni, tih hi LALPA PATHHIAN thu chhuak a ni.'mGJ-tin, hriak hlan dan tur chu kor khat zelah bath hmun sawma thena hmun khat; kor chu bath sawm a ni, homer tluk bawk a ni, homer khat chu bath sawm a ni si a:3l_J- Tin, hei hi thil hlan in hlan tur a ni ang; buh Homer khat zelah epha hmun ruka thena hmun khat leh barli homer khat zelah epha hmun ruka thena hmun khat in pe tur a ni:k}J- In buk lung chu hetiang tur hi a ni: Gera sawmhnih leh Sekel khat a in tluk ang a, Sekel sawmruk chu Mina khat a ni ang.jJ- Ephah leh Bath hi a in tluk chhiah tur a ni. Homer atanga teh tur ; Hetiangin: Epah sawmin Bath sawm a tluk a, chu chu Homer khat a ni.^i5J- Bukna leh buk lung dik tak hman theuh tur a ni, Ephah pawh Bath pawh a dik tur a ni.vheJ- Lalpa PATHIAN chuan heti hian a ti: Aw Israel lalte u, tawk rawh se, pawngnekna leh inramna chu ban daih u la, fel taka rel leh dik taka tih ching tawh u la, ka mita hnawhchhuah thin chu ban tawh u, tih hi Lalpa PATHIAN thu chhuak a ni.5gcJ-Chu chu Israel rama ama chanpual a ni tur a ni: tin, ka lal te chuan ka mite an hnehchhiah tawh lo ang a, Israel chhungte chu an hnam hranzia ang zelin ram an pe zawk ang.(fIJ-Tin, lal chan tur ram serh hlan tawh leh khawpui sir tuak ve ve, ram serh hlan tawh hmalam leh khawpui chan hmalamah, thlang lama mi thlanglam hawiin, chhak lam ami chhaklam hawiin a awm tur a ni: a dung chu thlang lam ramri atanga chak lam ramri thlengin, ram bung dang chen bawk a ni.$eAJ-Ram bungser hlan tawh hrulah chuan khawpui chan avang tawng zanga leh tawng singhnih leh sangnga in ruat tur a ni a, Israel chhungkaw pumpui tan a ni ang.d1J-Hmun dang a dung tawng singhnih leh sangnga, a vang tawng singkhat, Levia chi in puia rawngbawltute pualah, an chenna khawpui atan a awm tur a ni.>cuJ-Ram bung serh chu, puithiam, hmun thianghlima rawngbawltu, a rawngbawl tura LALPA hnaih thintu te tan a ni ang a, an in hmun atan leh hmun thianghlim atan a ram serh a ni tur a ni..bUJ-Tin, hemi tehsa atang hian a dung tawng singhnih leh sangnga leh avang tawng singkhat i teh chhuak ang a, chumiah chuan hmun thianghlim serh ber chu a awm tur a ni.aJ-Hemiah hian hmun serh atan a dung leh avang tawng zanga ve ve, in bial a ni ang a, tin, a velin tawng zangaa zau hmun awl a awm tur a ni.Y` -J-Chulovah chuan rochan tura ram in sem hunah chuan ram bung serh, LALPA hnenah ram zuat in hlan tur a ni; a dunglam chu tawng singhnih leh sangnga, a vanglam chu tawng singhnih, a pumin ram serh a ni tur a ni.p_YJ,Puithiam chuan sa tlaw reng reng, sava emaw ramsa emaw kut tuar emaw amaha thi emaw an ei tur a ni lo. ~W}}||X{Gzz~yx]ww)vuuutess#r!qp]oMmlhkk\jjViihhAgfeezdd!cXbba_^^]]#[[vZCYXXX(WVUTSyR{POO\NcMM.LrKJ}II{HGQFEbDCBAAr@?>><< ;;e;5:99W88776 5f432211..B-],++*))(8'&k%r$M##-""D!j %{fvt(W'k o e ? 8(z1_h<ITTin, kelpa hmul chhur mai chu Grik lal a ni: tin, a mit inkara ki ropui chu lal hmasaber a ni.I; TBerampa, ki pahnih nei i hmuh kha Media leh Persia lal an ni a.:yTAni chuan, Ngai rawh, thinurna hunhnuhnung lama thil lo awm tur chu ka ti hria ang che: tawpna hun ruata mi a ni si a.d9ATTin, mi biak lai chuan bawkkhupin ka lo muhil der a: mahse min han khawih a, min dintir a.\81TChutichuan, ka dinna chu a rawn hnaih a; tin, a lo kal chuan ka hlau em a, bawkkhupin ka tlu a: mahse a ni chuan ka hnenah, Aw mihring fapa, hre thiam ang che, inlarna chu tawpna hun a mi tur a ni si a, a ti a.7}TTin, Ulai kam tuak inkarah chuan mihring aw, Gabriel, inlarna chu he mi hi hriat thiamtir rawh, tia han ko hi ka hria a.#6?TTin, heti hi a ni a, kei Daniela ngei hian inlarna chu ka hmuhin a awmzia hriat ka tum a; tin, ngai teh, ka hmaah chuan mihring anga lang hi a lo ding a.{5oT Tin, a hnenah Zing leh tlai sanghnih leh zathum thlengin; tah chuan hmun thianghlim chu thenfai a ni ang, a ti a. 4T Tin, mi thianghlim tawng ka hria a; tin, mi thianghlim dangin tu emaw lo tawng a hnenah khan, Halral thilhlan awm fo te, titiautu bawhchhiatna te, hmunthianghlim leh awmho chu rahbeh tura pek an nih te chungchanga inlarna chu engtia rei nge ni dawn? a ti a.93kT Tin, chung awmho chu halral thil hlan awm fo chawp chuan, bawhchhiatna avangin, a hnenah pek a ni a; tin, thutak chu leiah a paih thla a, chutiangin a ti a , a hlawhtling hle.2)T A ni, chung awmho lal thleng hialin a intilian a, halral thil hlan awm fo chu a lak bo sak a, a hmun thianghlim awmna chu tihchhiatin a awm a.s1_T Tin, an zinga pakhat ah chuan ki te tak te a lo peng chhuak a, chhim lamah te, chhak lamah te, ram ropui lamah te nasa takin a lo thang lian a, chung awmho thenkhat te leh arsi thenkhat te chu leiah a paih thla a, a rapbetta hlawm a./0WTTin, kelpa chu a intilian ta vak mai a; a lo chak lai tak chuan a ki ropui chu a tliak ta a; tin, a aiah chuan ki langsar tak pali, kawlkil li hawiin an lo chhuak a.!/;TTin berampa chu a fin rawkin ka hmu a, a chungah a thinur em em a, berampa chu a tauh a, a ki pahnih chu a tihtliahsak a, amah khing turin berampaah chuan chakna reng reng a awm ta lo: leiah a theh thlu a, a rap bet a, berampa chu a kut ata chhan chhuak thei reng reng an awm lo.j.MTTin, berampa ki pahnih nei, lei bula ding ka hmuh kha a rawn pan a, a chak theihtawpin a zuan a.?-wTTin, ka ngaihtuah mek laiin, ngaiteh, khaw lam atangin lei pumpui chungah hian kelpa a lo thawk a, lei pawh a khawih lo: tin, kel chuan a mit inkarah hian ki langsar tak hi a nei a.S,TBerampa chuan thlanglam leh hmarlam leh chhimlam phinin ka hmu a; a hmaah chuan sa reng reng ding thei an awm lo a, a kut ata chhanchhuak thei an awm hek lo; a duh ang angin a che a, amah a intilian a.w+gTTichuan, ka mit ka han len chho a, ka han en a ngai teh, lui bulah chuan berampa, ki pahnih nei hi a ding a: tin, ki pahnihte chu an sang dun hle a; mahse pakhat chu a dang ai chuan a sang zawk a, a sang zawk a chu a lo chawr hnuhnung a.7*gTTin, inlarnaah chuan hmuh ka nei a; hetiang hi a ni a, ka hmuh lai chuan Elam biala Susan lal inah ka lo awm a; tin, inlarnaah chuan hmuh ka nei a, Ulai lukamah ka lo awm a.) TLal Belsazzara rorel kum thumnaah chuan ka hnenah, kei Daniela hnen ngeiah hian inlarna a lo lang a, atira ka hnena lo lang hnuah khan.(%THei hi thil tawpna chu a ni. Kei Daniela hi ka ngaihtuahna te chuan mi tibuai a, ka hmel a dang a; mahse ka rilruin thu chu ka vawng reng a.f'ETTin, ram leh rorelna leh van pumpui hnuaia ramte ropuina chu Chungnungbera mi thianghlimte hnenah chuan pek a ni ang: a ram chu ram hlun a ni a, awp ram zawng zawng in a rawng an bawl ang a, amah an awih ang.Hei hi thil tawpna chu a ni. Kei Daniela hi ka ngaihtuahna te chuan mi tibuai a, ka hmel a dang a; mahse ka rilruin thu chu ka vawng reng a.b&=TMahse rorelna a lo awm ang a, a thuneihna chu tihrala tihchhiat hlen turin an la bo ang.Q%TTin, chungnungbera kalhin thu a sawi ang a, chungnungbera mi thianghlimte a ti chau vang: hunte leh dan chu tih danglam a tum ang a, hun khat leh hunte leh hun chanve chhung chu a kuta pek an ni ang.H$ TTin, ki sawmte thu chu, hemi ram ata hi lal sawm an lo chhuak dawn a ni: tin, an hnuah chuan pakhat a lo chhuak anga, a hmaa mi te lakah chuan a danglam ang a, lal pathumte chu a ti tlu ang.$#ATHetiang hian a ti a: sa palina chu lei chung ram palina, ramdang zawng zawng laka danglam bik, lei pumpui ei buan buana, chila, pawtsawm tur chu a ni ang.%"CTHmakhawsanga a lo kala, rorelna chu Chungnungbera mi thianghlimte hnenah pek a niha, mi thianghlimte chuan ram an chan hun lo thlen hma loh chuan a hneh a.T!!TTin, ka en reng a, chu ki ngei chuan mi thianghlimte chu a do a, a hneh a; 9Ta lu-a ki sawm leh ki dang lo chhuaka, a hmaa pathum tlu ta chungchang te; kha ki, mitte neia, a lan dan pawh a thiante aia ropui bik tak te nen khan.X)TTichuan sa palina, a dangte laka danglam bik tak, tihbaiawm tak, a hate thir nia, a tinte dar nia, ei buan buana, paawt sawma, a bang nawi a ke hnuaia rap bettu chungchangah chuan thutak hriat ka chak ta a;jMTMahse chungnungbera mi thianghlimte chuan ram chu an chang ang a, kumkhuain kumkhaw tlaitluanin.X)THeng sa ropui tak tak palite hi, lal pali lei ata lo chhuak turte chu an ni a.4aTA lo dingte z�nga pakhat chu ka han hnaih a, he'ng zawng zawng chungchanga thutak chu ka zawt a. Chitichuan min hrilh a, a thil hrilhfiahnate pawh chu mi hriattir ta a.oWTKei Daniela hi, ka taksa chhungah hian ka rilru a lungngai a, ka lu-a inlarnate chuan mi tibuai a ni.eCTTin, rorelna te, ropuina te, ramte a hnena pek a ni a, mi tinte, hnam tinte leh tawng tinte zawng zawng chuan a rawng an bawlna'n: a rorelna chu rorelna hlun, ral ngailo tur a ni a, a ram chu tihchhiat rual a ni lo ang.=sT Zan inlarnaahte chuan, ngaiteh, van chhumte nena lo kal, mi pakhat, mihring fapa ang hi ka hmu a, Hmakhawsanga hnenah chuan a lo kal a, a hmaah chuan ani chu an rawn hruai hnai a.T Tin, sa dang te thu kha chu, an rorelna laksakin an awm a, an nunna erawh chu hunbi khat leh hun khat chhung atan zuah a ni.#?T Chumi lai chuan ki in nasa tak a sawi thawm avang chuan, ka han en a, sa chu tihhluma, a taksa tihchhiata, meia hal tura pek a nih thlengin ka en reng a.8iT A hma atang chuan mei lui a lo chhuakin a luanga: a sanga sangin rawng an bawlsak a, a hmaah chuan sing hmun sing an ding a: rorelna a lo awm ta a, lehkhabute chu keu a ni a.wT Lalthutthlengte an han hun chhuaha, mi pakhat, Hmakhawsanga a thut thlengin ka en reng a; a silhfente chu vur anga var a ni a, a sam chu sahmul thianghlim tak ang a ni: a lalthutthleng chu meialh a ni a, chu mi tawlailir chu mei kang ang a ni a.*MTKite chu ka ngaihtuah a, tin, ngai teh, an zing atang chuan ki dang pakhat te tak te a lo chawr chhuak a; a hmaah chuan ki hmasa pathum te chu a bul retah an thlawn ta a : tin, ngai teh, he ki ah hian mitte, mihring mit ang mai hi a awm a, tin , ka pawh a awm a, thil nasa takte a sawi a.7TChumi hnuah chuan, zan inlarnaahte chuan, ngai teh, sa palina tihbaiawm leh hlauhawm tak, chak tak mai ka hmu a; thir ha ropui tak a nei a; a ei buan buan a,a pawt sawm a, a bang nawite chu a ke in a rapbet a: a hmaa sa dangte lakah kha chuan danglam tak a ni; ki sawm a nei a.4aTChumi hnuah chuan ka en a, ngai teh, a dang, keite ang, a hnunga sava thla pali nei a lo awm a, chu sa chuan lu pali pawh a nei a, tin, a hnenah chuan rorelna pek a ni a.KTTin, ngaiteh, sa dang, a pahnihna chu savawm ang a ni a, a khing leh lamin a ding a, a kaah chuan nakruh pathum a awm a, a seh kawh a, a hnenah chuan, Tho la, tisa ei teuh rawh, tiin an hrilha.U#TA pakhat na chu sakeibaknei ang a ni a, mupui thla a nei a: a thla te chu thlawn a nih a, lei ata chawikan a nih a, mihring anga ke pahniha ding tura siam a niha, mihring thinlung pek a nih ka en reng a.Y+TTin, tuipuiah chuan sa ropui tak tak pali, in ang lo tak tak hi an lo chhuak a.TDaniela chuan a sawi a: Zanah inlarnaah chuan hmuh ka nei a, ngaiteh kawlkil lia thli hi tupui ropui tak chungah a lo tleh a.-  UTBabulon lal Belsazzara kumkhat naah chuan Dnielan mumang a neiin a khum laizawla a lua inlarnate chu a hmu a: tichuan a mumang chu a ziak a, a tlangpui in a sawi a.j MTChutichuan he Daniela hi Daria rorel lai leh Persia mi Kura rorel lai chuan a hmuingil ta hle a. 9TAni chuan a chhhanhim a, a chhanchhuak a, lei leh van ah hian chhinchhiahna te leh thilmakte a ti a; ani hi sakeibaknei thiltihtheihna lak ata Daniela chhan chhuak tu chu a ni, tiin.Chutichuan he Daniela hi Daria rorel lai leh Persia mi Kura rorel lai chuan a hmuingil ta hle a.t aTKa ram awp zawng zawngah hian miten Daniela Pathian chu hlauin khur rawh se, tiin thu pek ka siam e. Ani chu Pathian nung a ni a, a nghet kumkhua a, a ram chu tihchhiat rual a ni lo ang a, awp pawh a tawp thleng zakin a awp dawn si a.- STTichuan, lal Daria chuan mi tinte, hnam tinte, tawng tinte zawng zawng, lei pum puia chengte hnenah chuan lehkha a ziak a, tIn chungah remna tih punin awm rawh se.%TTin, lal chuan thu a pe a, Daniela hektute chu an rawn hruai a. Sakeibaknei pukah chuan an paih lut ta a, anni ho leh an fate leh an nupuite nen; sakeibaknei chuan anni chu an ching nawk nawk a, an ruhte chu an titliak sawm vek a, puk mawng pawh an thleng hman hek lo.QTTichuan, lal chu a lawm ta em em a, Daniela chu puk ata lak chhuak tur thu a pe ta a. Chutichuan, Daniela chu puk ata an la chhuak a, na lai reng reng amahah a awm lo a, a pathian a rin tlat avangin.pYTka pathian chuan a vantirhkoh a rawn tir a, sakeibaknei ka te a tichip a, engmah mi tina lo e, a ti a.!;TTin, Daniela awmna puk a rawn hnaih chuan tah aw in a au va: lalber chuan Daniela hnenah, Aw Daniel, Pathian nung chhiahhlawh, i Pathian a rawng i bawl fo thina chuan sakeibaknei lak ata a chhanchhuak thei che em? a ti a.Daniela chuan lal hnenah, Aw lalber, kumkhuain damang che;r]TTichuan, a tuk zing takah chuan lal chu a tho a, hmanhmawh takin sakeibaknei puk lamah chuan a kal ta a.'TTin, lal chu a in ah chuan a kal a, chaw ngheiin a zankhua a: a hmaah chuan thil ritheite an rawn la hek lo a, mutmu pawh a tuah thei hek lo.A{TTin lung an rawn la a, puk kawngka chu an rawn khar a; tin, lal chuan Daniela chung thu hi a danglam tawh hlek lohna'n ama zungbun ngei leh a miropuite zungbuna nemin a chhinchhiah a.X)TTichuan lal chuan thu a pe ta a. Daniela chu an rawn hruai a, sakeibaknei pukah chuan an rawn paih ta a. Lal chuan Daniela hnenah, I Pathian, a rawng i bawl fo thin khan a chhanhim ang che,'' tiin a sawi a.`9TTin, he'ng mite hi lal hnenah chuan, an rawn in hawrkhawm leh a, lal hnenah chuan, Aw lalber, Media leh Persia dan in khapna emaw, dan emaw lalberin a tihngheh tawh chu a danglam ngailo tih hria ang che,'' an ti a.)T Tin, lal chuan hengthu hi a hriatchuan pawi a ti em em a, Daniela chu chhanchhuah a rilruk tlat a, chhan chhuak turin nitlak thlengin a bei a.1~[T Tin, lal chu an rawn hnaih a, a hmaah chuan lal khapna thu kha an sawi a. Ni sawmthum chhunga, aw lalber, nangma hnenah chauh lo chuan pathian emaw, mihring emaw hnena dilna nei apiang chu sakeibaknei pukah paih an ni ang, tia khapna ah khan hming i ziak lawm ni kha?'' an ti a. Lal chuan Chu thil chu a nghet e, Media leh Persia dan danglam ngai lo ang zelin,''tiin a chhang a, Daniela, Juda saltang fate zinga mi khan, aw lalber, a pawisa lo chia, khapna hming i ziak hnan pawh kha a pawisa hek lo: ni khatah vawithum dilna a nei zawk a ni,''an ti a|}qT Tichuan, he'ng mite hi an inkhawm a, Danielan a pathian hnenah dilna leh ngenna a hlan thin tih a hmu chhuak ta a. | T Tin, Daniela chuan thu ziak chu hming ziak hnan a ni tih a hriat veleh a inah a lut a (a pindana tukverhte chu Jerusalem lam hawi a hawn a ni a), a hmaa a tih dan ang bawkin nikhatah vawithum a thingthi a, a tawngtai a, a pathian hnenah lawmthu a hrilh a.T{!T Chutichuan, lal Daria chuan thu ziak leh khapnaah chuan hming a ziak ta a.0zYTTunah hian, aw lalber, khapna chu tinghet la, Media leh Persia dan danglam ngailo ang zelin thu ziak hi danglam leh tawh hlek lo turin hming ziak hnan ang che,'' tiin"y=TRam hotute, aiawhtute leh thuneitute, remruattu leh awptute zawng zawng chu ni sawmthum chhunga, aw lalber, nangma hnenah chauh lo chuan, pathian emaw mihring emaw hnena dilna nei apiang chu sakeibaknei puka paih tur, tiin lal hian dan siamin khap tlat se la, tih an remti tlanga. x TTichuan, hotute leh thuneitute chu lal hnenah chuan an inhawr khawm a, hetiang hian an sawi a: Lal Daria, kumkhuain dam ang che.!w;TTichuan, he'ng mite hian, A pathian dan thuah a chunga remchang kan hmuh nghal loh chuan he Daniela chungah hian remchang kan hmu dawn lo e,'' an ti a. vTTichuan hotu te leh thuneitute chuan ram chung thuah chuan Daniela chungah remchang an zawng ta a; mahse remchang reng an hmu thei lo a, dik lohna an hmu thei hek lo; a rinawm em em si avangin, amahah chuan tihsual emaw, dik lohna emaw hmuh tur a awm si lo a.u7TTin, he Daniela hi rilru tha fawr bik pu a nih avangin hotu dangte leh thuneitute aiin a lang bik hle a; lal pawhin ram pumpui chunga dah a rilruk a.=tsTtin, an chungah chuan hotu pathum a ruat leh a, an zinga pakhat chu Daniela a ni a; he thuneitute hian an hnena chanchin an thlen chhawn zela, Darian chhiatna reng a neih lohna'n.`s ;TDaria chuan ram awp tura thuneitu za leh sawmhnih, ram pumpuia dah darh chu tha a ti a;krOTTin, Daria, Media mi chuan ram chu an chang ta a, amah chu kum sawmruk leh kumhnih vela upa a ni.#q?TChumi zanah chuan Kaldai lal Belsazzara chu thah a ni a.Tin, Daria, Media mi chuan ram chu an chang ta a, amah chu kum sawmruk leh kumhnih vela upa a ni.Tp!TTichuan, Belsazzara chuan thu a pe a, Daniela chu puan senduk an sintir a, a nghawng velin rangkachak khaidiat an awrhtir a, a ramah chuan roreltu pathumte zinga pa khat a ni tur a ni, tiina puang ta a.Yo+TPERES: i ram chu thenin a awm a, Media leh Persia hnenah pek a ni ta,'' a ti a.,nSTTEKEL: bukin i awm a i tling ta lo.kmOTTin, hei hi a hrilhfiahna chu a ni: MENE: Pathianin i ram chu a chhut zo ta a, a tawp a thlen ta.Hl TTin, hei hi thu ziaka chu a ni e: MENE, MENE, TEKEL, UPHARSIN.fkETtichuan, a hnen atangin kut tumbung chu tirh a ni ta a, he ziak hi a lo in ziak ta a nih hi.jTvan lalpa chungah chuan i inchawisang ta zawk a; a ina bungbel te chu i hmaah an rawn la a, nang leh i mi ropuite, i nupui te leh i hmeite nen uain inna'n in hmang a; tin, tangkarua te, rangkachak te, dar te, thir te, thing te, lungtea siam pathian, hmu thei lo, ngaithla thei lo, hre thei lo te chu i chawimawi a; tin, Pathian i nunna leh i kawng zawng zawng a kuta kawltu chu i zah lo a;bi=TTin, nang a fapa, aw Belsazzar, he'ng zawng zawng hi i hre na a, i rilru i tihniam lo a,_h7Ttin, mihring fate zing ata hnaawhchhuahin a awm a, a rilru chu ramsa ang a siam a ni a, a chenna chu ram sabengtungte zingah a ni ta a; sebawng angin hlobetin an chawm a, a taksa chu van daia huh in a awm a: Pathian chungnungber a chuan mihringte lal na ram chungah thu a nei a, a duhsak apiang a luahtir thin a ni tih a hriat hma loh chuan.g/TMahse a thinlung a lo dak sang a, a rilru a lo sak a, chapo takin a che ta a; a lal thutthleng ata tihtlawm a ni a, a ropuina chu an laksak ta a;efCTlenna a hnena a pek a vang chuan mitin te, hnam tinte, tawng tinte chuan an hlau a, a hmaah chuan an khur thin a; a duh a piang a that a, a duh a piang a nun a; a duh apiang a chawisang a, a duh apiang a titlawm thin a.wegTAw lalber pathian chungnungber a chuan i pa Nebukadnezzara chu ram te, lenna te, ropuina te, lalna te a pe a;GdTTin, Daniela chuan a chhang a, lal hmaah chuan, "I thupek chu nangma tan ni sela, i lawmman chu midang pe ang che; mahse ziak hi lal ka chhiarsak ang a, a hrilhfiahna chu ka hriattir ang e.4caTNang erawh chuan i hrilhfiah thei a, dawi i sut thiam a ni tih ka lo hria che a; tunah i theih chuan ziak hi chhiar la, a hrilhfiahna mi hriattir la, puan senduk sintir i ni ang a, i nghawng velin rangkachak khaidiat awrhtir i ni ang a, rama roreltu pathumte zinga pakhat i ni ang,'' tiin a sawi a.Bb}TTin, tunah hian he ziak hi chhiar tur leh a hrilhfiahna min hriattir turin mi fingte, aikaihthiamte ka hmaah an rawn hruai lut tawh a; mahse chu thil hrilhfiahna chu min entir thei lo.$aATNangmahah chuan pathiante thlarau a awm a, enna te, hriat thiamna te, finna tha fawr bik te nangmahah chuan a awm tih hriat a ni, tiin i thu ka lo hria a.5`cT Tichuan, Daniela chu lal hmaah an rawn hruai lut a. Lal chuan Daniela hnenah, "Daniela, Juda saltang fate zinga mi, ka pa lalberin Judai ram ata a rawn hruaia chu i ni em?0_YT amahah chuan rilru tha fawr bik te, hriatna te, hraitthiamna te, mumang hrilfiahna te, thuhar hrilhfiahna te, dawisutthiamna te chu Daniela, lalin Beltesazzara a vuahah chuan a awm tih hriat a ni tawh thin a. Tunah Daniela a chu koh ni se la, a hrilhfiahna chu a entir mai ang,'' tiin a sawi a.N^T i ramah hian mipakhat, amaha pathian thianghlimte thlarau awm chu a awm a; i pa hun laiahte pawh enna te, hriatthiamna te, finna te, pathian finna ang mai amahah chuan a awm tih hriat a ni tawh a; aw lalber, i pa lal Nebukadnezzara, i pa ngei chuan dawivaihthiamte, aikaihthiamte, Kaldai mite, aisanthiamte, hotuah a siam a;R]T Tin, lal leh a mi ropuite authawm a vang chuan lalnu chu ruaithehna in ah chuan a lo lut a: tin, lalnu chuan, Aw lalber, kumkhuain dam ang che; i rilru chu buai suh se la, i hmel pawh dang hek suh se:l\QT Tin, lal Belsazzara chua mangang em em mai a, a hmel a dang a, a mi ropuite chu an mangang bawk a. [TTichuan lal mifingte zawng zawng chuan lo lut a; mahse ziak chu an chhiar thei lo a, a hrilhfiahna lah lal an hriattir thei hek lo.VZ%TLal chu, Aikaihthiamte, Kaldai mite, aisanthiamte rawn hruai tur,'' tiin a au vak a. tin, lal chuan Babulon mifingte hnenah chuan, Tupawh he ziak hi chhiara a hrilhfiahna mi entir chu puan senduk sintir a ni ang a, a nghawngah rangkachak khaidiat awrhtir a ni bawk ang a, rama roreltu pathumte zinga pakhat a ni ang,'' tiin a sawi aY#TTichuan lal chu a hmel a dang a, a rilru te chu a buai zo a, a kawngruh chuktuahte a zawi zo a, a khup te a in khawng hlawk hlawk ta mai a.7XgTChumi lai tak chuan mihring kut zungtang hi a lo chhuak a, lal in bang kulh, khawnvar dahna ep lamah chuan a rawn ziak ta a; tin, lal chuan a ziaktu kuttum bung chu a hmu a.}WsTUain chu an in a, rangkachakte, tangkarua te, dar te, thing te, lungte a siam pathiante chu an chawimawi dur dur a./VWTTichuan, rangkachak bungbel, Jerusalema Pathian biakin ata lak chhuah te chu an rawn la a; tin, lal leh a mi ropuite, a nupuite, a hmeite chuan inna'n an hmang ta a.tUaTBelsazzara chuan uain a in deuh chinah chuan rangkachak leh tangkaraw bungbel, a pa Nebukadnezzaran Jerusalem biak in ata a lak chhuah chu, rawn la turin thu a pe a; lal leh a mi ropuite leh a nupui te leh a hmeiten uain an inna atan.lT STLal Belsazzara chuan a miropui sangkhatte ruai ropui tak a thehsak a, sang hmaah chuan uain a in a.>SuT%Tichuan, kei Nebukadnezzara hian van lal chu ka fak a, ka chawisang a, ka zah a;a thiltih zawng zawng chu a dikin a kawng te chu a fel si a: chapova lengte chu a tihniam thei a ni.gRGT$Chutih lai vek chuan ka hriatna chu ka hnenah a lo kir leh ta a; tin, ka ram ropuina turin ka ropuina leh mawina chu ka hnenah a lo kir leh a; tin, ka remruatpuitute leh ka miropuite chuan mi rawn pan leh a, ka ram ah chuan tihnghehin ka aawm a, ropuina nasa tak mai ka hnenah belhchhah a ni ta a.Tichuan, kei Nebukadnezzara hian van lal chu ka fak a, ka chawisang a, ka zah a;a thiltih zawng zawng chu a dikin a kawng te chu a fel si a: chapova lengte chu a tihniam thei a ni.yQkT#tin, leilung luahtu zawng zawngte hi engmah lo va ngaih an ni a: van sipai rualte zingah leh leilung luahtute zingah chuan a thu thuin a ti a, tumahin a kut chu an chawlhtir thei lo a, a hnenah, Nangin enge i tih?'' pawh an ti thei hek lo.&PET"Tin, chung ni tawpah chuan kei, Nebukadnezzara chuan van lamah ka mit ka len chho a, ka hriatna chu ka hnenah a lo kirleh ta a, chungnungbera chu mal ka sawm a, nung renga chu ka fak a, ka zah a, a rorelna chu chatuan rorelna a ni a, a ram chu chatuan awmchhung zawng zawng a ni si a:OT!Chumi lai la la chuan thil chuNebukadnezzara chungah a lo th1leng ta nghal a;mihring zing ata hnawhchhuah in a awm ta a, sebawng angin hlobet a ei a, a taksa chu van daia huh in a awm a, a samte mupui hmul anga athan leh a tinte sava tin ang mai a nih thlengin.%NCT Mihring zing ata hnawhchhuah i ni ang a, i chenna chu ramsa te zingah a ni ang: sebawng anga hlobet eitir i ni ang a, i chungah hun sarih a ral ang; chungnungbera chuan mihringte lalna ram chungah thu a nei a, a duhsak apiang hnenah a pe thin a ni, tih i hriat hma loh chuan,'' tiin.&METChu thu chu lal kaa a chhuah lai mekin, van atangin aw a lo chhuka, Aw lal Nebukadnezzar, i hnenah thu a lo thleng e: lalna ram chuan a thansan ta che a ni.L%TLal chuan, He Babulon ropui hi keima chakna ngeia lal chenna hmun atan leh ka ropuina maawina tura ka siam chu a ni lo em ni? tiin a sawi a.\K1TThla sawm leh thla hnih tawpah chuan Babulon lal in chungah lal chu a vei a vei a.KJTHeng zawng zawng hi lal Nebukadnezzara chung ah a lo thleng a ni.bI=TChuvang chuan, aw lalber, ka thu rawn che hi pawmtlak ah ngai la, i sualna chu felnain thlak la, i suahsualnate chu mirethei chunga zahngaihnain thlak rawh, i nunkhawnawmna hi a sei thei deuh mahna," tiin a chhang a.HyTTin, a bulbawr zuah tura thu an lo pek ang khan, vanin thu a nei tih i hriat hnuah chuan i ram chu i ta a ni tlat ang..GUTmihring zing ata hnawhchhuah i ni ang a, i chenna chu ramsate zingah a ni ang a, sebawng ang a hlobet eitir i ni ang a, van daiin i huh ang a, i chungah hun sarih a ral ang; Chungnungbera chuan mihringte lalna ram chungah thu a nei a, a duhsak apiang a pe thin a ni tih i hriat hma loh chuan.zFmTtin, a hrilhfiahna chu heihi a ni, aw lalber, Chungnungbera thupek, lalber ka lalpa chunga lo thleng chu a ni e:*EMTTin, van atanga vengtu mithianghlim lo chhuka, Thing chu kit la, tiboral rawh; amaherawhchu ram hlobet to zingah, leia bulbawr chu thir leh dara tawnin zuah la; tin, van daiin huh se la, a chan tur chu ramsate nena awm ni rawh se, a chunga hun sarih a ral thlengin, rawn ti lalin a hmu a;cD?Taw lalber, nangmah i ni a; i thanga, i chak a, i rorelna te chu kawlkil thleng a ni si a.CTa hnahte mawia, a rahte tama, nung zawng zawng tana ei tur awm leh a hnuaia ramsate chenga, a zarte chunglenf savate chenna lo ni chu,_B7TThing i hmuh, lo thang a, lo tanthaa, van lo tawnga, kawlkil atanga lang thei vek lehUA#TTichuan, Daniela, ahming Beltesazzara chu a han chi-ai hle rih a, a ngaihtuahte chuan a tibuai a. Lal chuan a hnenah, Beltesazzar, mumang emaw, a hrilhfiahna emaw pawhin tibuai che suh se,''tiin a sawi a. Beltesazzara chuan a hnenah, Ka lalpa, mumang chu a hawtu che tan ni se la, a hrilhfiahna pawh chu i hmelma te t6n ni rawh se. @9THe mumang hi kei, lal Nabukadnezzaran ka nei a, tin, nang aw Beltesazzar, a hrilfiahna chu puang rawh. Ka rama mi fingte zawng zawng chuan a hrilhfiahna chu mi hriattir thei si lo a; nang erawh chuan i thei e, nangmahah chuan pathian thianghlimte thlarau chu a awm si a,'' tiin.?TThu tlu hi vengtute thuipeka tih a ni a, thil phut hi mithianghlimte thua tih a ni a, chungnungbera chuan mihringte lalna ram chungah thu a nei a, a duhsak apiang a pe a, mi hnuaihnung berte pawh a luahtir thin a ni tih minungin an hriatna'n a ni;' tiin a au a.>{Ta rilru chu mihring rilru atanga tihdanglam nise, a hnenah ramsa rilru pek ni rawh se: a chungah hun sarih ral rawh se.8=iTAmaherawhchu, ram hlobet to zingah, leia a bulbawr chu, th�r leh dara tawnin, zuah la; tin, van daiin huh se la, a chan tur chu ramsa te nena hlobet z�nga awm ni rawh se:D<Tring takin, 'Thing chu kit la, a zarte chu hlawi la, a hnahte thing thla la, a rahte tidarh rawh: a hnuai ata ramsate chu kal bo se la, a zar ata chungleng savate pawh thlawk bo rawh se.|;qT Ka khum laizawla ka lu-a inlarnaah chuan ka han en a, ngaiteh, van atangin vengtu, mi thianghlim chu a lo chhuk a,T:!T Ahnah te chu a mawiin a rahte a tam a, amahah chuannung zawng zawng tan eitur a awm a: ramsate chuan a hlim an bel a, chungleng savate chu a zarahte an cheng a, tissa pu zawng zawng chu ama chawm an ni.k9OT Thing chu a thang a, a tantha a, a sanlam chuan van a tawng a, kawlkil atangin a lang thei vek a.*8MT Ka khum laizawla ka lu-a inlarnate chu hetiang hi a ni: Ka han dak chhuak a, ngai teh, lei lai takah thing a lo awm a, a sanzia chu nasa chu a nasa khawp mai a.g7GT Aw Beltesazzara, dawivaihthiamte hotu, nangmahah chuan pathian thianghlimte thlarau a awm tih leh thuruk reng rengin a tibuai lo che tih ka hriat avangin, ka manga ka hmuh inlarna leh a hrilhfiahna chu min hrilh teh khai.86iTMahse a tawp berah chuan Daniela, ka pathian hming ang pu, a hming Beltesazzara, amah pathian thianghlimte thlarau awm chu ka hmaah a lo kal a: tin, ka mumang chu ka hrilh a,,5QTTichuan, dawivaihthiamte, aikaihthiamte, kaldai mite, aisanthiamte chu an lo kal a; tin, ka mumang chu ka hrilh a, mahse a hrilhfiahna reng chu min hriattir lo a. 4 TChuvang chuan Babulon mifing zawng zawngte chu ka mumang hrilhfiahna mi hriattir theihna'n ka hmaa rawn hruai turin thu ka pe a.s3_TMumang ka hlauhzawng tak ka nei a; ka khum laizawla ka suangtuahna leh ka lu-a inlarna chuan mi tibuai a.Z2-TKei, Nebukadnezzara ka inah nuamsa tak leh ka in ropuiah neinung takin ka awm a.1+TA thil entirnate chu a ropuiin, a thiltihmakte chu a va nasa em! A ram chu ramhlun a ni a, a rorelna chu chhuanawm chhung zawng zawng a ni ang.d0ATChungnungber pathianin ka hnena thil entirnate, thilmakte a tih tak hi tihlan tha ka ti e./ 1TLal Nebukadnezzara chuan, mi tinte, hnam tinte, tawng tinte zawng zawng, lei pum puia chengte hnenah chuan, in chungah remna tihpunin awm rawh se.h.ITTichuan, lal chuan Sadraka te, Mesaka te, Abednagoa te chu Babulon bialah chuan a tilian ta a.}-sTChuvangin mitin, hnamtin, tawngtin, Sadraka te, Mesaka te, Abednagoa te pathian chunga thu tha lo sawi apiang chu sah sawm an ni ang a, an in te chu hnawmhnawka siam a ni mai ang tih thupek ka siam e: hetiang taka chhanchhuak thei pathian dang reng reng an awm si lo,'' a ti a.Tichuan, lal chuan Sadraka te, Mesaka te, Abednagoa te chu Babulon bialah chuan a tilian ta a.^,5TLal Nebukadnezzara chuan thu a sawi a, Sadraka te, Mesaka te, Abednagoa te pathian chu fakin awm rawh se; ani chuan a vantirhkoh a rawn tir a, a chhiahhlawh a mah ringtute chu a chhanchhuak a, chung mite chuan an pathian chauh lo chu pathian dang reng rawng an bawl loha chibai an buk lohna'n lal thupek tidanglamin an taksa an hlan ngam a. +TTin, thneitute, aiawhtute, awptute leh lal remruatpuitute rawn in khawm chuan, he'ng mite taksa chungah hian meiin thiltihtheihna a nei lo a, an sam pawh a kang kir hek lo, an kawrfualte a danglam hek lo a, meirim reng reng pawh an nam hek lo, tih an hmu a.$*ATTichuan, Nebukadnezzara chu rawhtuina meipui kawngkaah chan a lo kal hnai a, Sadrak, Mesak, Abednago, nangni chungnungbera Pathian bawihte u, lo chhuak u la, hetah lo kal rawh u,'' tiin a han bia a. Tichuan, Sadraka te, Mesaka te Abednagoa te chu mei zing ata chu an lo chhuak ta a.)%TAni chuan, Ngai teh u, mi pali phelha mei laia vei vei a, na hauh loin ka hmu a, a palina landan phei chu pathiante fapa ang a ni,'' a ti a.}(sTTichuan, lal Nebukadnezzara chuan mak a ti a, hmanhmawh takin a tho a, a remruatpuitute hnenah chuan, Mi pathum te kha phuarin meiah kan thehlut a ni lawm ni kha?'' tiin a sawi a. Lal chu an chhang a, a hnenah, Aw lalber theh lut e,'' an ti a.~'uTTin, he'ng mipathum Sadraka te, Mesaka te, Abednagoa te hi phuar chungin rawhtuina meipui laiah chuan an tlu reng a.;&oTTichuan, lal thupek a chu hmanhmawh em avang leh rawhtuina mei chu a sat khawp a vangin Sadraka te, Mesaka te, Abednagoa te chawikang tu te chu meialh chuan a tihlum ta hlawm a.%'TTichuan, he'ng mite hi an kawrfualte, an kawrhnuaite, an diar te leh an silhfen dang te chawpa phuarin rawhtuina meipuia theh luh an ni ta a.$)TTin, a sipai rual zinga mi chak thenkhat te chu Sadraka te, Mesaka te, Abednagoa te phuar tur leh rawhtuina meipuia theh lut turin thu a pe a.R#TTichuan, Nebukadnezzara chu a thin a tawt ta em em a, Sadraka te, Mesaka te, Abednagoa te lakah chuan a hmel landan a dang zo ta a; rawhtuina mei chu a sat dan pangai let sariha tisa turin thu a pe a./"WTChuti lo pawh ni se la, aw lalber, i pathian rawng chu kan bawl dawn lo a, i rangkachak milim din pawh chu chibai kan buk hek lo ang, tih hi hria ang che,'' an ti a.!'TKan Pathian, a rawng kan bawl thina chuan rawhtuina meipui ata min chhanchhuak thei si a, i kut ata pawh, aw lalber, min chhanchhuak mai ang. TSadraka te, Mesaka te, Abednagoa te chuan lal chu an chhang a, a hnenah, Aw Nebukadnezzar, he thu ah hian kan chhan che pawh a ngai lo e.lQTTunah hian tawtawrawt te, phenglawng te, tingtang te, sakbut te tingtang pui te, baja te leh rithei chi zawng zawng in hriat huna bawkkhupa ka milim siam chibai buk tur in nih tawh chuan a tha e: chibai in buk loh erawh chuan chu mi lai la la chuan rawhtuina meipuia paih luh in ni ang: ka kut ata chhanchhuak tur che u pathian chu tu a ni nge?'' a ti a.+OTNebukadnezzara chuan a chhal a, an hnenah, Aw Sadrak, Mesak, Abednago, ka pathian rawng bawl lo a, ka rangkachak milim din chibai b�k loh hi in tum reng em ni?<sTTin, he'ng mite hi lal hmaah chuan an rawn hruai a.T Tichuan, Nebukadnezzara chuan thinur leh thintawt takin Sadraka te, Mesaka te, Abednagoa te chu rawn hruai tur thu a pe a. T Juda mithenkhat Babulon ram bial chungchanga hotua i siam Sadraka te, mesaka te, Abednagoa te kha an awm a, he'ng mite hian, aw lalber, an pawisa lo che a ni: i pathian te rawng an bawl lo a, rangkachak milim i din chu chibai an buk hek lo,'' tiin an sawi a.pYT tin, tupawh bawkkhupa chibai buk lo apiang rawhtuina meipuia paih luh an ni ang, tiin thupek i siam a.T!T Nangin, aw lalber, mi tupawh tawtawrawt te, phenglawng te tingtang te,sakbut te tingtang pui te, baja te leh ri thei chi zawng zawng hria apiang chuan bawkkhupin rangkachak milim chibai an buk tur a ni;LT Lal Nebukadnezzara hnenah chuan, Aw lalber, kumkhuain dam ang che.^5TTin, chumi lai chuan Kaldai mi thenkhatte an lo hnai a, Juda mite chu an rawn hek a.(ITChuvang chuan chumi laia mipui zawng zawngin tawtawrawt te, phenglawng te, tingtang te sakbut te, tingtang pui te leh ri thei chi zawng zawng an han hriat chuan mitinte, hnamtin te, tawng tinte zawng zawng chuan lal Nebukadnezzara rangkachak milim din chu bawkkhupin chibai an buk ta a.xiTtin, tupawh bawkkhupa chibai buk lo chu, chumi lai la la chuan rawhtuina meipuia paih luh tur an ni ang," tiin U~}|{{w{zEyxxx(w)vv>utssrNqpkonnmXll#ktjh3feeeddcQbbaa8`U_^^]\\ [ZYXXWWV,UuT7SuRR@Q}PP@OuNMM/LWKK JLII"HGFwEEDmCBB+A@@l?>==^Buh te, uain te, hriak te hi,Tangka ka tihpun sak te hi, Rangkachak Baal tana an hman te nen, Keima pek a ni tih a hre si lo.F=^Tin, a ngaihzawngte chu a um ang a, A um phak lo ang; Anmahni a zawng anga, a hmu lo ang; Tichuan ka pasal hmasa hnenah ka kir teh ang, Tun ai hian hman kha ka tan a tha zawk si, a ti ang.x<i^Chuvangin ngai teh, i kawng chu hlingin ka ping ang a, A mah dalin dai ka theu vang a, A kawngte a hmu lo ang.N;^An nu chuan nawhchi a zuar thin a, Anmahni paitu chu zahpui awm takin a awm: Ka chaw te, ka tui te, ka sahmul te, ka la te, hriak te leh ka in tur te mi petu, ka ngaihzawngte ka um ang, a ti a ni.D:^A fate pawh ka lainat lo ang, Nawhchizuar fate an ni si a.#9?^Chutilochuan ka tisaruak ang a, A pian nia a awm angin ka awmtir ang a, Thlaler angin ka siam ang a, Ramro angin ka awmtir ang a, Tuihalin ka tihlum ang.C8^In nu hi bei rawh u, bei rawh u; Ani hi ka nupui a ni si lo a, kei pawh a pasal ka ni lo: A hmel ata nawhchizawrh chin hi paih thla se la, Atanglai ata a uire chin hi paih thla rawh se;`7 ;^In unaupate hnenah chuan, Ammia, ti u la, in far nute hnenah chuan, Ruhamai, ti rawh u.6 9^ Tin, Juda fate leh Israel fate chu an pungkhawm ang a, an lu tur an ruat ang a, chu ram atang chuan an kal chho ang: Jezreel ni chu a ropui dawn si a.w5 i^ Amaherawhchu Israel fate chu tuifinriat tiau vaivut, teh rual loh leh chhiar rual loh zat an ni ang a; tin, heti hi a ni ang a, an hnena, Ka mite in ni lo, tihna hmunah chuan, Pathian nung fate in ni e, tih a ni ang.Tin, Juda fate leh Israel fate chu an pungkhawm ang a, an lu tur an ruat ang a, chu ram atang chuan an kal chho ang: Jezreel ni chu a ropui dawn si a. 4 ^ Tin, LALPA chuan heti hian a ti a: Ahmingah Lo-ammia sa rawh: nangni hi ka mite in ni si lo a, tin, kei in pathian ka ni dawn lo.V3 '^Tin, Lo-ruhamai chu hnute hnek a bantir, tin, nau a pai leh a, fapa ahring a.N2 ^Juda chhungte erawh chu ka lainat ang a, thal ngul emaw, khandaih emaw, indona emaw, sakawr emaw, sakawr chung chuang mi emawa anmahni chhandam loin, LALPA an pathian chuan ka chhandam ang, a ti a.;1 q^Tin, nau a pai leh a, fanu a hring a. Tin, LALPA chuan a hnenah, a hmingah Lo-ruhamai sa rawh: Israela chhungte chu ka lainat ngai dawn tawh lo, ka ngaidam thuai dawn ta si lo a.r0 _^Tin, chumi niah chuan heti hi a ni ang a, Jezreel ruamah Israel ho thal ngul chu ka ti tliak ang, a ti a.+/ Q^Tin, LALPA chuan a hnenah, A hmingah Jezreela sa rawh; rei rial loin Jezreel phuba chu Jehua chhungte chungah ka la ang a, Israela chhungte ram chu ka ti kin ang.d. C^Tichuan a kal a Diblaima fanu Gomeri chu a nei ta a; tin, nau a pai a, fapa a hrinsak ta a.n- W^LALPA'n Hosea hminga Israelte hnena thu a sawi tan lai khan hetiangin Hosea hnenah a sawi: "Kal la, nupuiah nawhchizuar nei la; nawhchizuar lakah fa hring rawh; hetiang hian ka mite chuan min kalsan a, min uiresan ta a ni," tiin.', K^Judaho lal Uzzia te, Jothama te, Ahaza te, Hezekia te lal lai leh Israel-ho lal Jeroboama, Joasa fapa lal laia Beeria fapa Hosea hnena LALPA thu lo thleng chu.+yT Mahse nang chu tawpna thleng chuan kal rawh: nite tawpnaah chuan i chawl ang a, i chan tawkah chuan i awm ang, a ti a.^*5T Nghak hram hrama, ni sangkhat leh zathum leh sawmthum leh panga thleng zo chu a eng a thawl e.Mahse nang chu tawpna thleng chuan kal rawh: nite tawpnaah chuan i chawl ang a, i chan tawkah chuan i awm ang, a ti a. )T Tin, halral thilhlan awmfo te lakbo anih atiuauna tenawm dintir a nih hun atang chuan, ni sangkhat leh zahnih leh sawmkua ani ang.V(%T Mi tam tak chu an intithianghlimin a intivar ang a, an lo tha ang; mahse mi suaksualte chuan sual takin an ti ang a, mi suaksual tumahin angaihna an hre lo vang; mifingte erawh chuan angaihna an hria ang.k'OT Tin, a ni chuan, Daniel, kal mai rawh, thu chu thup leh char tlat a ni ta e, tawpna hun thlengin. &T Hriat chu ka hria a, angaihna erawh chu ka hre lo; tichuan kei chuan, Aw ka lalpa, he'ng thil tawpna chu eng nge ni ang? ka ti a.B%}T Tin, mi, puanzaisina inthuam, luipui tui chunga awm chuan a kut dinglam leh akut vei lam van lama phar chhuakin, Hun khat leh hunte leh hun chanve chhung a ni ang; mi thianghlimte thiltihtheihna chu an tikeh sawm zawh hunah he'ng thil zawng zawng hi a kin ang,' tia nung kumkhuaa chhalin chhia a chham ka hria a.$T Tin, tuin emaw, mi, puan zaisina inthuam, luipui chunga awm hnenah chuan, Heng thilmak tawpna hi eng chen nge ni ang? a ti a.s#_T Tin, kei Daniela chuan ka han en a, ngai teh, midang pahnih an lo ding a, pakhat chu lui kam ko lehlamah.$"AT Mahse nang aw Daniel, thu chu thup la, lehkhabu chu char tlat rawh, tawpna hun thlengin: mi tam tak an tlan vel ang a, hriatnate a pung dawn a ni, a ti a. ! T Tin, a fingate chu van eng angin an eng ang a, mi tam tak felnaa hawi kirtirtute chu arsi angin kumkhaw tlaitluanin an eng ang. +T Tin, an zinga tam tak lei vaivuta mihil tawhte chu an lo thangharh anga, thenkhat chu chatuan nunaah,thenkhat zahna leh chatuan hmuhsitawmnaah.) MT Tin, chumi hunah chuan i mipui fate tan thintu, hotu ropui tak Mikaela chu a ding ang a; tin, buaina hun, hnam awmtirh ata chumi hun thleng pawha la awm ngai lo chu, a lo awm ang: tin, chu mi hunah chuan i mite chu chhanchhuah in an awm ang a, mi tin lehkhabua hming chuang apiang te chu.-T -Tin, tuipui leh tlang thianghlim ropui tak inkarah chuan a lal puanin chu a hung ang a, mahse a tawpna thleng a ni ang a, tumahin an pui lo ang.'GT ,Mahse, chhak lam leh hmar lam atanga thu thangin amah a tibuai ang: tichuan mi tamtak tiboral tur leh timang turin thinur takin a chhuak ang.Tin, tuipui leh tlang thianghlim ropui tak inkarah chuan a lal puanin chu a hung ang a, mahse a tawpna thleng a ni ang a, tumahin an pui lo ang.:mT +Tichuan, rangkachak leh tangkaraw dahkhawmte chungah leh Aigupta ram thil hlute zawng zawng chungah thu a nei ang: tin, Libua mite leh Ethiopia mite chu a kaiza veng an ni ang.T!T *Ramte chungah pawh a kut a lek ang a, Aigupta ram pawhin a pumpelh lo ang.1T )Ram ropui pawh chu a lut ang a, tam tak chu tihtluk a ni ang: mahse a kut ata he'ng hi chu chhan chhuah an ni ang-Edom leh Moab Amon mi tha thate.T (Tin, tawpna hunah chuan chhim lam lalin amah a rawn nawr ang a; tin, hmar lam lal chuan tawlailir nen, sakawr chung chuang mi leh lawng tam tak te nen thawngaleivir ang maiin amah a lo bei ang; ramte chu a lut ang a, a chim hneh ang a, paltlang ang.9kT 'Tin, pathian dang tak tanpuinain kulh nghet tak tak te chu a bei ang a, tupawh a pawm apiang chu a tiropui ang: tam tak chungah ro a reltir ang a, ram chu man neiin a sem ang.DT &Mahse chu mi ai ah chuan kulhte pathian chu a chawimawi ang a, pathian, a pate pawhin an hriat ngailoh kha rangkachak nen, tangkarua nen, lunghlute leh thil duhawmte nen a chawimawi ang.6eT %A thlah tute pathiante chu a pawisa lo ang a, hmeichhiate ngainat pathian leh pathian dang reng reng pawh a pawisa hek lo ang: mi zawng zawng chungah a in tilian dawn si a.T $Tin, lal chuan a duh ang angin a ti ang a; amah a in chawisang anga, pathian tinreng chungah a in tilian ang a, pathiante pathian kalhin thil mak tak takte a sawi ang: tin, thinurna hrik thlak zawh a nih hma chu a hlawhtling ang, ruat sa chu tih ngei tur a ni si a.4aT #Tin, a finga te zinga thenkhatte chuan, anmahni tifai tur leh tithianghlim tur leh tivar turin an tluk phah ang, tawpna hun thleng pawhin: hun ruatah a la nih fo avangin.veT "Tin, an tluk pawhin puihna tlem te tea dawmin an awm ang a, mahse mi tam takin fak derin anmahni an fin ang.!T !Tin, mi zinga a fingate chuan mi tamtak an zrtir ang a, mahse khandaihte, meialha te, sal tanna te leh rawkral te in mi tamtak an tlu ang.'GT Tin, thuthlung chunga suak sual taka titute chu tawngkam thiamin a tikhawlo ang; mahse mi an pathian hretute kha chu an nghet ang a, thil nasa tak an ti ang.CT Tin, sipai te chuan an beihsak ang a, hmun thianghlimte an tibawlhhlawh ang a, kulh ngei pawh chu; tin, halral thilhlan awm fo chu an tibo ang a, tiauna tenawmna chu an dintir zawk ang.s_T Kittim lawngte chuan amah an rawn do dawn a ni; chitichuan a lungni lo ang a, akir ang a, thuthlung thianghlim chungah chuan a thinur ang a, chutiangin a ti ang; a ni, a kir leh ang a, thuthlung thianghlim hawisantute chu a lawm ang.~uT Hun ruatah chuan a lo let ang a, chhim lam ah a kal ang a, mahse a hnuhnung zawkah hi chuan a hmasa ang a ni lo ang.& ET Tichuan, sum tam tak nen ama ramah a kir leh ang a, a thinlung chu thuthlung thianghlim doin a awm ang: chutiangin a ti ang a, ama ram ngeiah a kir leh ang.C T Tin, he'ng lalte hi zawng an thinlunga pawi khawih hmang an ni ve ve ang a, dawhkan hmun khatah dawt an sawi ang: mahse a hlawhtling lo ang, a tawp chu hun ruat ah chuan a ni dawn si a. T A ni, a chaw tuihmel eitute ngei chuan amah an tiboral ang a, asipai rual te chu hnawl boin an awm ang a, tam tak chu thahin an awm ang. !T Tin, a thiltihtheina leh a huaina chu, sipai rual nasa tak nen, chhim lam lal chungah a thawk tho ang a; tin, chhim lam lal chuan sipai rual nasa tak leh chak tak nen a lo do ang a, mahse a ding zo lo ang, a chungah chuan phiarruk eng eng emaw an lo phiar dawn si a.x iT Muan hun laiin ram bial tha ber berah a lo thawk ang a, a pate leh a pa pate tih ngailoh chu a ti ang: mite zingah chuan rallak leh rallak thilte, sumte a vawrh darh ang: a ni, kulh nghet chungah te chuan a phiarrukte chu a phiar rih ang.T tin, a hnena thuthlung siam hnuah chuan hlemhle takin a che ang: a lo ding chhuak ang a, mipui tlem tete nen pawh a lo chak dawn a ni.ykT Tin, a hmaa mi chu tui lian chaknaa hrut boin an awm ang a, keh sawm in an awm ang: a ni thuthlung hotu chenin.(IT Tin, a hmunah chuan mi hmusitawm, ram chawimawina pek loh chu a lo ding chhuak ang: mahse ram muan laiin a lo kal ang a, tawngkam thiamin ram chu a chang ang.9kT Tichuan, ama hmunah chuan mi pakhat, ram ropui naa chhiahkhawntu kal tlang tirtu tur chu a lo ding chhuak ang: mahse nirei lo teah thinurna vang ni loin, tihboralin a awm ang.zmT Tichuan, ama ram ngei kulhte lam chu a hawi leh ang a, mahse a petek in a tlu ang a, hmuh zawh a ni tawh lo ang.J T Hemi hnuah hi chuan thliarkar lam a hawi ang a, tam tak ala ang: mahse hotu pakhat chuan sawichhiatna a chhak chhhuah chu a tibang ang a; a ni, a sawichhiatna chu ama chung vekah a lettir ang.ST Tin, a ram pumpui chakna nen lo kal a tum ang a, inremna asiam ang a, chutiangin a ti ang: tin, a tihkhawloh turin a hnenah hmeichhe fanu a pe ang a, mahse a hlawhtling lo ang a, a hlawkpui hek lo ang.)KT Tichuan, a rawn dotu chuan a duh ang angin a ti ang a, a hmaah tumah an ding lo vang: tin, a ni chu ram ropuiah chuan a ding ang a, a kutah chhiatna a awm ang.[/T Chutichuan, hmar lam lal chu a lo kal ang a, mual pawng a siam ang a, khawpui kulh nghet nei chu a la ang: tin, chhim lam chakna chuan a dal zo lo ang, a mi thlante pawhin; dal zo tur chakna reng a awm lo ang.3_T Tin, chung hunah te chuan mi tam tak, chhim lam lal do turin an ding ang: i chite z�nga pawngnek mite pawh inlarna chu tithleng turin an inlek ang a, mahse an tlu ang.F~T Tin, hmar lam lal chu a lo thawk leh ang a, mipui a hmaa mi aia tam zawk nen a chhuak ang a, tin, hun tawp, kum tawp ngeiah chuan sipai rual nasa tak leh thuam nasa tak nen a rawn pan ang.}T Tin, mi tamtak chu hruaibo an ni ang a, a thinlung a sang ang a, sing lai te chu a titlu ang a, mahse a ding hlen lo ang.0|YT Tin, chhim lam lal chu a thinur em em ang a, a lo chhuakin amah abei ang- hmar lam lal ngei chu: tin, mipui tamtak nen a chhuak ang a, mi tamtak a kutah pek a ni ang.>{uT Tin, a fapa ten an do ang a, sipai rual nasa tak an ko khawm ang a, an lo kal ang a, an chim hneh ang a, an pal tlang ang: tin, an lo kir lah ang a, an do vang a, a kulh ngei pawh.hzIT Tin, chhim lam lal ramah chuan hmar lam lal chu a lo lut ang a, mahse ama ramah a kir leh ang.DyT tin, an pathiante, an lim chhunte nen, an tangkarua leh rangkachak bungbel tha tak takte nen, Aigupta ramah a kalpui vek ang a; tin, kum engemawti chu hmar lam lal lakah a chawl rih ang.=xsT Mahse a zung atanga chawr no ata chu mipakhat ama hmunah a ding ang a, chu chu sipai rual nen a lo kal ang a, hmarlam lal kulhah chuan a lut ang a, anmahni a bei anga, a hneh ang:9wkT Tin, kumte tawpah chuan an inzawm ang a; chhimlam lal fanu chu hmarlam lal hnenah inremna siam turin a lo kal ang: mahse chakna chu a nei rei lo ang a; ani pawh kha a ning hek lo ang a, a chakna pawh lal fanu chu pek boin a awm zawk ang a, a rawn hruaitute leh a hringtu, chutih laia amah tichak tu nen.2v]T Tichuan, chhimlam lal chu chak a ang a; a hotute zinga pakhat erawh chu amah aiin a chak zawk ang a, thuneihna anei ang a, a thuneihna chu thuneihna ropui tak a ni ang.muST Tin, a lo chhuah hun chuan a ram chu phel darh ani ang a, kawlkil liah semin a awm ang, a thlahte hnenah ni loin, a thuneihnaa a rel thin ang zel ni hek loin;a ram chu he mite ni lo, midang tan chhuhsak in a awm zawk dawn a ni.htIT Tin, lal chak tak, thuneihna ropui taka rorel tur chu a lo chhuak ang a, a thu thuin a ti ang.sT Tin, tunah hian thudik chu ka entir ang che. Ngai teh, Persia ramah chuan lal pathum an lo chhuak ang a, a pali na chu a dang zawng ai khan a hausa zawk hle ang: a hausakna avanga a intihchak hunah chuan Grik ram do turin mi zawng zawng a chawk tho ang.dr CT Tin, kei chu, Media mi Daria kum khatnaah khan amah tinghet tur leh tichak turin ka ding a.q}T Mahse thudik ziaknaa ziak chu ka hrilh ang che: hengah hian, in hotu Mikaela chauh lo chu, tumah mi tan tur an awm lo e.;poT Tichuan, ani chuan, I hnena ka lo kal chhan hi i hria em? Tunah chuan Persia ram hotu bei turin ka kir dawn a ni: tin, ka thawh chhuah hunah chuan, ngai teh, Grik ram hotu a lo kal ang.Mahse thudik ziaknaa ziak chu ka hrilh ang che: hengah hian, in hotu Mikaela chauh lo chu, tumah mi tan tur an awm lo e.foET Tin, ka hnenah, Aw mi duhawm tak, hlau suh; thlamuang takin awm rawh: chak la, a ni chak rawh, a ti a. Tin, ka hnena thu a sawi lai chuan ka lo chak ta a, ka LALPA'n thu sawi rawh se, nangin mi tichak tawh si a, ka ti a.Un#T Tichuan, mihring ang taka lang chuan mi han khawih leh a, min ti chak ta a."m=T He ka lalpa chhiahhlawh hian he ka lalpa hi engtin nge a biak theih ang? kei lah chuan thahrui reng ka nei si lo, thawk pawh ka la thei hek lo, ka ti a.ulcT Tin, ngai teh, mi pakhat, mihring fapate ang taka lang hian ka hmui a rawn khawih a; tichuan ka ka ka ang ta a, ka hmaa lo dinga hnenah chuan, Aw ka lalpa, inlarna avang chuan ka lungngaihnate chuan mi delh a, thahrui reng ka nei lo a.gkGT Tin, he'ng thute ang zela ka hnena a sawi hun chuan, kei chu ka kaikun a, ka tawng thei lo a.#j?T Nakin lama i mite chunga thil lo thleng turte hriat thiam tir tur chein tunah hian ka lo kal a ni: inlarna chu ni tamtak hnuah a la ni dawn si a, a ti a.Bi}T Mahse Persia ram hotu chuan ni sawmhnih leh nikhat mi dodal a; amaherawhchu, ngai teh, Mikaela, hotu lian chu min pui turin a lo kal a; tichuan Persia lal hnenah chuan ka han awm ta a.LhT Tin, a ni chuan ka hnenah,Hlau suh Daniel, i Pathian hmaa inngaitlawm tur leh hrethiam tura i thinlung i pek tirh ni atang khan i thute chu ngaihthlak a ni a, i thute avang chuan ka lo kal a ni.^g5T Tin, ka hnenah, Aw Daniel, nang mi duhawm tak, i hnena ka thusawi hi hre thiamla, ding ngil rawh; tunah hian i hnena rawn tirh ka ni si a, a ti a: tin, he thu hi ka hnena a sawi zawh chuan khur chungin ka ding a.NfT Tin, ngai teh, kut hian mi han khawih a, chu chuan mi bawhvah tir a.teaT Mahse tawng ri chu ka hria a: a tawng ri ka han hriat chuan bawk khupin, hmai lei siin ka mu hil ta der a.)dKT Chutichuan keimah chauh ka awm ta a, inlarna ropui tak chu ka hmu a, thahrui reng ka nei ta lo va: ka hmel mawina pawh a chuai zo a, thahrui reng ka nei ta lo.c1T chu in larna chu kei Daniela chauh hian ka hmu a; ka hnena awmte chuan inlarna chu an hmu ve lo a, mahse nasa takin an lo khur a, an biru bo ta a.>buT a taksa pawh berul lung ang a ni a, a hmel chu kawlphe lan dan ang, a mitte chu mei khawnvar ang, a bante leh a kephahte chu dar tle mi ang, a tawng thawm chu mipui thawm ang a ni.aT ka mit ka han len chho a; ngai teh, mi, puan zai sina inthuam, a kawnga Ufaz rangkachak thianghlima inhreng hi a lo awm a:b`=T Tin, thla khatna, ni sawmhnih leh ni li nia lui ropui tak Hidekel kama ka awm lai chuan,_'T Chaw tuihnai reng reng ka ei lo a, sa emaw uain emaw pawh ka kaah a lut hek lo,hapta thum pumhlum a kim hma chu hriak pawh ka in thih hek lo.T^!T Chung nite chuan, kei Daniela chu hapta thum pumhlum lusun angin ka awm a.j] OT Persia lal Kura kum thumnaah chuan, Daniela, a hming Beltesazzara an vuah hnenah chuan thil a lo lang a; chu thil chu a dik a ni a, chu chu indona ropui tak a ni: tichuan thil chu a hrethiama,inlarna hriat theihna a nei a ni.H\ T Tin, hapta khat atan mi tamtak hnenah thuthlung nghet tak a siam ang a; tin, hapta chanveah chuan inthawinate leh thilhlante a tibang ang; tin, titiautu chu tenawmna thla chunga chuangin a lo kal ang a; tin tawpna, lo thleng ngei tura ruatsa thleng chuan thinurna chu titiautu chungah chuan leih buak a ni ang, a ti a.u[cT Chuvangin, Jerusalem tung ding leh sa tha tura thupek a chhuah atanga hriakthiha, lal a lo awm thlengin hapta sarih a ni ang, tih hre fiah thiam ang che: tin, hapta sawmruk leh pahnih hnuah chuan hriakthiha chu tihbo a ni ang a,a tawpna thleng pawhin indona a awm ang, chhiatnate chu a inruat sa a ni.Tin, hapta khat atan mi tamtak hnenah thuthlung nghet tak a siam ang a; tin, hapta chanveah chuan inthawinate leh thilhlante a tibang ang; tin, titiautu chu tenawmna thla chunga chuangin a lo kal ang a; tin tawpna, lo thleng ngei tura ruatsa thleng chuan thinurna chu titiautu chungah chuan leih buak a ni ang, a ti a.BZ}T Bawhchhiatna tikin tur te, sualna titawp tur te khawlohna thianfai tur te, hmun thiannghlim ber chu hriak thih tur tein i mite leh i khawpui thianghlim tan hapta sawmsarih ruat a ni e.*YMT I dil tirhah khan thupek a chhuak tawh a, hrilh tur chein ka lo kal a ni; duhawm tak i ni si a; chuvang chuan thil chu ngaihtuah la, inlarna chu hre thiam rawh.X T Tin hriatthiamna mi neihtir a, mi bia a, ka hnenah, Aw Daniel, hriat thiamna fing tak neihtir tur chein ka lo chhuak a nih hi.#W?T a ni, tawngtaia ka tawng lai ngei chuan, mi Gabriela, atira inlarnaa ka hmuh khan, tlai lam thilhlan hun lai angah hian chak taka thlawkin mi rawn pan a.)VKT Tin, keima sual leh ka mi Israelte sual thupha chawia,tawngtaia, thu sawia, LALPA ka pathian hmaa ka Pathian tlang thianghlim atana ka dilna ka hlan lai mekin,:UmT Aw lalpa, ngaithla teh; aw lalpa, ngaidam rawh; aw Lalpa ngaithla la, thak ang che; Aw ka Pathian, nangmah avang ngeiin i khawpui leh i mite u hming vuaha an awm avangin, tiin.lTQT Aw ka Pathian, i beng dawh la, ngaithla teh; i mit meng la, kan tiau dante leh khawpui i hming vuaha awm hi en teh: kan dilnate chu kan felnate avangin i hmaah kan hlan a ni si lo a, i zahngaihna ropui tak avangin a ni zawk e.0SYT Chuvangin aw kan Pathian, tunah hian i chhiahhlawh tawngtaina leh dilnate hi ngaithla la, Lalpa avangin i hmun thianghlim ram tawh chungah chuan i hmel tieng ang che.R5T Aw lalpa, ka ngen a che, i felna zawng zawng avangin i thinurna leh i thinrimna chu i khawpui Jerusalem, i tlang thianghlim atang chuan kir se la; kan sual te avang leh kan pate khawlohna avangin Jerusalem leh i mite hi kan vel a mi zawng zawngte zingah sawichhiat a lo ni ta.;QoT Tin, tunah hian, aw Lalpa kan Pahtian, Aigupta ram ata kut chaka mite hruai chhuaktu leh hmingthanna tun thlenga hmingthatna insiamtu, kan sual ta a, suaksual takin kan ti ta e.AP{T Chuvangin, LALPA chuan thil tha lo chu a en reng a, kan chungah a rawn thlentir ta a ni: LALPA kan pathian chu a thil tih atih zawng zawngah hian a fel si a, a aw kan awih ta lo a ni._O7T Mosia dana ziak angin he'ng thil tha lo zawng zawngte hi kan chungah a lo thleng a ni: mahse kan khawlohnate chu kan hawisana i thudik hriat thiamna te kan neih nan LALPA kan pathian lungawina chu kan zawng si lo.`N9T Tin, a thu kan chunga a sawi leh kan roreltu. ro min reltute chunga a sawi kha kan chunga thil tha lo nasa tak thlentirin a tikim ta a: Jerusalem chunga tih tak ang chu van hnuai pum puiah pawh tihin a awm ngai lo.hMIT A ni, Israel ho zawng zawngin i aw awihlo tura kal pengin i dan an bawhchhe ta a ni. Chuvang chuan anchhia chu ka chungah leihin a awm ta a, Pathian chhiahhlawh Mosia dana ziak chhecham thu nen; a chungah kan sual ta si a.pLYT a chhiahhlawh zawlneite hmanga kan hmaa a dah, a dante zawmin LALPA kan pathian aw chu ka awih hek lo.aK;T Zahngaihna leh ngaihdamna chu Lalpa kan pathian chuan a nei, a chungah hel ta mah i la;J{T Aw lalpa, i chunga kan lo sual tak avangin keini chan zawng zahna mai a ni, kan lal te, kan hotute, kan pate chan pawh.zImT Aw lalpa, felna chu i chan a ni a, keini chan erawh chu zahna mai a ni, tun lai ang hian; Judaia mite, jerusalema cheng te, Israel ho zawng zawng lam hnaia mi leh lam hlaa mi, an bawhchhiatnate avanga ram tina i hnawh darhte lah chuti bawk.VH%T i chhiahhlawh kan lalte, hotute leh pate leh ram mipui zawng zawngte hnena ivGeT I thupek leh rorelnate laka kal pengin kan sual ta a, dik lo tak leh suaksual takin kan ti ta a, kan hel ta:HF T Tin, LALPA ka pathian hnenah chuan ka tawngtai a, ka in puang a, Aw lalpa, Pathian ropui tak leh tihawm tak, amah hmangaiha, a thupekte zawm thintu hnena thuthlung leh zahngaihna nei thintu.xEiT Tin, chaw ngheiin , saiip puan te, vaivut te nen tawngtaina leh dilna zawngin LALPA pathian lam chu ka hawi a.TD!T a rorel kum khatnaah chuan, kei Daniela hian lehkhabuahte chuan, zawlnei Jeremia hnena LALPA thu lo thleng, Jerusalem chhiatna hlen a tiam hun chhung kum zat chu ka lo hre thiam ta a, kum sawmsarih chu.UC %T Ahasuera fapa, Daria, Media chia mi, Kaldai ram chunga lala siam kum khatna,uBcTTin, kei Daniela chu ka chau a; tin, ka tho a, lal chu mak ka ti em em mai a, mahse tuma'n an hre thiam lo.A{TTin, zing lam leh tlai lam inlarna, sawi tawh a kha, a dik a ni: mahse inlarna chu ngawihpui rawh, ni tam tak hnua mi tur a ni si a, a ti a.Tin, kei Daniela chu ka chau a; tin, ka tho a, lal chu mak ka ti em em mai a, mahse tuma'n an hre thiam lo.^@5TTin, a thiltih dan avangin vervekna a kutah a tihhlawhtling ang; a thinlungah amah a intilian ang a, ngaihtha taka an awm laiin tam tak a tichhia ang: Lal te lal a khing ang a mahse kut loa tih tliahin a awm ang.[?/TTin, a thuneihna a chak em em ang a, ama thlitihtheihna ngei avang erawh chu ni loin; mak takin a tichhia ang a, a hlawhtling ang a, chutiangin a ti ang; tin, michak te leh mithianghlim te chu a tichhia ang a.>'TTin, an lalna hun hnuhnung lama bawhchhetuten an vawrtawp an thlen hunah chuan, lal hmel hlauhawm tak, thu khirhkhan thim mi a lo chhuak ang.&=ETTin, kha ki, tliaka a hmuna pali lo chhuak kha chu, chu hnam atang chuan ram li a lo ding chhuak dawn, tihna a ni, a thiltihtheihna nen erawh chuan ni loin. n ~J}}||{{9zXyy>xx9ww-vvuu2ttsjrr3qpMoo\on~nmllfkkkjiOhhggfedccRbaa@``_^]]\g[[+ZYXWW(VUyTTS"RRQQPvPONMML|K5JII3HH8GGZGFIEEMDD BBKA@@?l?*>>J=~==<  ] y 9Ms ,tS< !rnimahsela Hazaela inah mei ka tir ang a, Benhadada lal inte a kang zo ang.3; arLALPA'n heti hian a ti: Damaska khaw bawhchhiatna pathum avangin, a ni pali avangin, a hremna chu ka tireh lo ang; Gilead ram chu buh rawtna thirte chuan an rawt avangin:Y: -rTin, ani chuan, LALPA chu Zion tlang atangin a rum hum hum ang a, Jerusalem khua atangin a aw a chhuah ang a; beram vengtute ran tlatna hmunte chu an lungngai ang a, Karmel tlang chhip chu a vuai ang, a ti a.79 krJuda lal Uzia lal lai leh Israel lal Joasa fapa Jeroboama lal laia, lirnghin hma kum hnihah khanin, Tekoa-ah ran rual vengtute zinga mi Amosa thu Israel chungchang a hmuh chu.Q8hTin, an thisen ka tleng fai ang a: LALPA chu Zion-ah a cheng reng si a.67ehJudai ram erawh chu kumkhuain a awm reng ang a, Jerusalem khua chu chhuan atanga chhuan zel thlengin.Tin, an thisen ka tleng fai ang a: LALPA chu Zion-ah a cheng reng si a.6)hJuda fate chunga rawng taka tia an ramah mi thiam thisen an chhuah avangin, Aigupta ram chu a ram ang a, Edom ram chu thlaler ram ro a ni ang.5hChumi niah chuan heti hi a lo ni ang a, tlang sangte chuan uain thlum a fartir ang a, tlangte chu hnute tuiin a luang ang a, Judai ram lui te zawng zawng te chu tuitein a luang ang a; LALPA in atangin tuikhur a lo chik chhuak ang a, Sittim kawr ruam a tihnawng ang.=4shChutichuan LALPA in Pathian ka tlang thianghlim Zion-a cheng ka ni tih in hria ang: tichuan Jerusalem khua chu a thianghlim ang a, mikhual tumah an kal tlang leh tawh hauh lo ang.g3GhTin,LALPA chu Zion tlang atangin a rum hum hum ang a, Jerusalem khua atangin a aw a chhuah ang a; van te leh lei an nghing ang a: nimahsela LALPA chu a mite tan inhumhimna a ni ang a, Israel thlahte tan kulhbing a ni ang.<2shNi leh thla te an thim a, arsiten an eng an thup a.n1UhMi sang tam takte chu Jehosaphat ruamah an awm khawm ta; chutah chuan a ni LALPA ni a lo thlen dawn.n0Uh An sual em mai a, buh seng angin at u la, a khah hma chu a khura grep rah sawr angin rap sawr rawh u$/Ah Hnamte chu inchawk tho se la, Jehosaphata kawr ruamah chuan lo kal chho rawh se: chutah chuan a vela hnam zawng zawng chunga rorel turin ka thu dawn a ni..h A vela hnam zawng zawngte u, hmanhmawh u la, lo kal u la, pung khawm rawh u: aw, LALPA, chutah chuan i mi chak takte kal chhuktir rawh.-3h In leilehna hmawr zumte khandaihah chher u la, in thei kungah chhumna chemtete chu feiah chher rawh u: mi chak lo pawhin, Ka chak a ni, ti rawh se.,h Hei hi hnam zingah puang u la; indona buatsaih u la: mi chakte chawk tho u la; indo mi zawng zawngte lo hnai se la, lo chho rawh se.+)hin fapate, in fanute chu Juda fate kutah ka hralh ang, anni chuan hla takah Seba mite hnenah anmahni an hralh ang a: LALPA chuan a ti ta a ni. * hNgai teh u, in hralhna hmun atang khan chawk thoin ka chhuahtir ang a, in thungrulhna chu in lu chung ngeiah ka thungrul ve ang;)hJuda fate leh Jerusalem fate pawh an ramri atanga hla takah in sawn bo theih nan, Grik fapate hnenah in hralh ta mai si a.v(ehKa tangkarua leh ka rangkachak in la a, ka thil tha tak duhawmte in biak in chhungahte in keng lut ta vei a;5'chNangni tura leh Sidon, nangni Philistia ram te u, ka chungah phuba lak in tum em ni? Ka chunga phuba lak in tum a nih zawngin rang takin in chungah phuba ka la let ve ang.l&QhThum vawrin ka mite an insem a; naupangte chu ahmei apain nawhchizuar leh uain leina'n an hralh a.5%chhnam zawng zawng ka khawm ang a, Jehosaphat ruamah ka hruai ang. Ka mi, ka rochan Israel chunga an thiltih avangin an chung thu ka rel ang; ram dangah ka mite an tidarh a.c$ AhNgai teh u, chung niahte leh chumi hunah chuan Juda leh Jerusalem tun din leh hunah chuan,q#[h Tin, heti hi a ni ang a, tupawh LALPA hming lam apiang chu chhanhim an ni ang: LALPA'n a sawi ang khan tlan chhuakte chu Zion tlangah leh Jerusalem khuaah an awm si ang a, a la awm chhunte zingah chuan LALPA'n kohte chu an awm ang.`"9hNi thimah a chang ang a, thla thisenah a chang ang a, LALPA ni ropui tak leh rapthlak tak chu a lo thlen hmain.Tin, heti hi a ni ang a, tupawh LALPA hming lam apiang chu chhanhim an ni ang: LALPA'n a sawi ang khan tlan chhuakte chu Zion tlangah leh Jerusalem khuaah an awm si ang a, a la awm chhunte zingah chuan LALPA'n kohte chu an awm ang.Z!-hVanah leh leiah thilmakte ka hmuhtir ang a,thisen te, mei te,meikhu ding te nen.^ 5hchung niahte chuan ka bawihpate, ka bawihnute chungah pawh ka thlarau ka leih ang a.b=hChumi hnuah chuan heti hi a lo ni ang a, mi zawng zawng chungah ka thlarau ka leih ang a; tichuan in fapate, in fanuten ka thu an hril ang a, in putarten mumangah an mang ang a, in tlangvalten inlarnate an hmu ang a:hTin, Israelte zingah ka awm tih leh LALPA in Pathian ka ni a, tumah dang an awm lo tih in hria ang: ka mite chu an mualpho ngai lo ang.7hTam tak in ei ang a, in tlai ang a, mak taka ngaihtuah thintu che u LALPA in Pathian hming chu in fak ang a: ka mite chu an mualpho reng reng lo ang.)hIn zinga ka sipai rual tamtak ka tirh, khaukhuap te, thingnget te, pangang te, thingnget pangangten an ei zawh kumte kha ka rul leh ang che u.T!hHruite chu buhin a khat ang a, uain leh hriak khute chu a khat liam ang a.EhNangni, Zion fate u, lawm rawh u, LALPA in Pathianah chuan hlim rawh u: ruah hmasa chu tawk chiahin a pe si che u a, in tan ruah a surtir a, thla khatnaa ruah hmasa leh ruah hnuhnung chu.hRante u, hlau suh u; thlaler hlobet hmun a lo chawr a, thing chu a lo rah a, theipui kung leh grep hruite chu a lo duah si a.[/hAw, ram, hlau suh la hlimin lawm rawh; LALPA chuan thil ropui takte a ti ta si a.2]hamah-erawhchu, in hnen ata hmar lam atanga lo kal mi hrang rual chu ka um bo vek ang a; ram ro leh tiauvah ka kaltir ang, a hmasa pawl chhak lam tuipuiah, a hnuhnung pawl thlang lam tuifinriatah; a lo uih chhuak ang a, rimchhe takin a lo nam ang, thil nasa tak a tih tak avangin, tiin a chhang a.DhLALPA chuan a mite hnenah, Ngai u la, in hnenah buh te, uain te, hriak te ka rawn thlen anga, chung chuan in tlai ang a: hnam zingahte chuan sawichhiatin ka awmtir tawhhauh lo ang che u:=uhLALPA chuan a ram chu a hik a, a mite a khawngaih a.%ChPuithiam, LALPA rawngbawltute chu, hulhliap leh maicham inkarah chuan tap se la; Aw LALPA, i mite zuah la, i rochante hi sawichhiata awma hnamten an chunga ro an relsak turin pe suh: An Pathian chu khawiah nge a awm tak, tiin an mipuite zingah chuan engah nge an tih ang? ti rawh se."=hmipui khawm u la inkhawmho chu tithianghlim u la, putarte, naupangte, hnute hne laite khawm u la: mo neitu chu a pindan chhungril ata lo chhuak tawh se.s_hZion-ah chuan tawtawrawt ham u la, chaw nghei hun serh thianghlim u la, inkhawpui urhsun tak siam rawh u:!;hLALPA in pathian hnenah chhangphut hlan leh in tur hlanahte pawh chuan, a kirin, rilru lamletin, malsawmna hnutchhiahin a awm lo ang tih tuin nge hria?Oh in puan ni loin in thinlung thler u la, LALPA in Pathian lam chu hawi rawh u: ani chu khawngaih thei tak leh lainatnaa khat, thin nel leh ngilneihna ngah, thil tha lo laka lemlet thin a ni, a ti a.wh LALPA chuan, Chuti chung pawhin tunah in thinlung zawng zawngin, chaw ngheiin, tapin, lungngaiin ka lam lo hawi u la:B}h tin, LALPA chuan sipai rualte hmaah a aw a chhuah a; a riah bukte chu a ropui hle si a; a thu hlentua a chak si a; LALPA ni chu a ropuiin a rapthlak em em si a; tuin nge tuar thei ang?f Eh An hmaah lei a khur a; vante a nghing a; ni leh thla chu a thim a, arsiten an eng an thup a:} sh Khawpui chungah an zuang a; kulh chungah an tlan a; in chhungahte an lawn chho a; rukru angin tukverhahte an lut a.e ChAn innek hek lo a; mahni kawngah an kal theuh a; hriamhreite an su tlang a, an kal peng lo.~ uhMi chak tak angin an tlan a; indo mi angin bangah an lawn a; mahni zawn theuhvah an kal a, an tlar dan an tibuai lo.M hAn hmaah mipuite chu an thlaphang a: an hmelte chu a lo dang vek a.hIndona tawlailir ri angin tlang chungah an kat ri sup sup a, pawl kang alh hluah hluah ang leh indonaa mipui chak tak inpeih sa angin.RhAn lan dan chu sakawr lan dan ang a ni; sakawr chuan mi angin an tlan a.%ChAn hma lam leh hnung lam chu a kang fai zel a; an hmabak ram chu Eden huan ang ni mahse an pelh hnu chuan thlaler ram ro a ni zel a, engmah zuah an nei lo.Shthimna leh khaw durna ni, thim chhah mup angin mi hrang rual tam tak, la hmuh ngai loh, engtik maha hmuh leh ngai tawh loh tur an lo thawk anga, tlang chu khawfing chatin a tuam angin an rawn tuam ang.D hZion-ah chuan tawtawrawh ham u la, ka tlang thianghlimah chuan inralrinna puang rawh u; he ram chhunga mi zawng zawngte chu khur rawh se: LALPA ni chu a lo thleng mek a, a hnai tawh si a;( MhKhau rual chu LALPA ni tehkhinna8 khA ni, ram sate chu nangmah ngaiin an thaw huam huam a: lui tete chu a kang chat a, meialh chuan thlaler ram hlobet hmun chu a kang fai ta si a.Khau rual chu LALPA ni tehkhinna hAw, LALPA, ka au va che: mei chuan thlaler ram hlobet hmun chu a kang fai ta a, meiah chuan ram thing zawng zawng chu a kang fai ta si a.  hRante chu an va ram nasa em! Bawng rualte chu an mangang a, hlobet hring hmun an neih loh avangin; a ni, beram rualte chu an tiau a. hChite chu lei tlang hnuaiahte chuan a tawih a; zem te chu a ram a, buhin te chu thiat in a awm a; a buh chu a vuai ta si a.z~ ohKan mithmuhah ei tur tihbo a ni lo em ni, a ni, kan hlimna leh lawmna chu kan Pathian in ata tihbo a ni lo em ni?n} WhChu ni chu a chung a pik e! LALPA ni chu a hnai si a, Engkimtitheia laka boralna ang a lo thleng ang.9| mhChaw nghei hun serh thianghlim u la, inkhawmpui urhsun siam u la, LALPA in Pathian inah chuan putarte leh he rama chung zawng zawngte chu hruai khawm u la, LALPA chu au rawh u.{ -h Nangni puithiamte u, saiip puan veng u la, tap rawh u; nangni, maicham rawngbawltute u, chiau vak vak rawh u; nangni ka Pathian rawngbawltute u, lo kal ula, saiip puan sinin zankhuain mu rawh u: in Pathian in atang chuan chhangphut hlan leh in tur hlan chu khap a ni si a.)z Oh Grep hrui chu a vuai a, theipui k(y Kh Aw, ngangni, lo neitute u, zak u la; aw, nangni, grep hrui enkawltute u, buh leh buhsanghar avangin chiau vak vak rawh u; loa buh seng tur chu a boral ta si a.{x qh Lo chu tihchhiat a ni a, ram chu a lungngai a; buh chu tihchhiat a ni, uain thar chu a kang a, hriak chu a chau a.yw mh Chhangphut hlan te, in tur hlante chu LALPA in ata tihbo a ni a; puithiam LALPA rawngbawltute chu an lungngai a.Ov hNulain, saiip puan fenga, a that lai pasal a sun angin tap vak rawh u.}u uhKa grep hrui a tichhia a, ka theipui thing pil a hik a: a hik fai vek a, a paih bo a; a tangte chu a filh var vek a.t +hHnam chak tak, chhiar sen loh, ka ramah a lo chhuak ta si a, an ha chu sakeibaknei ha ang a ni a, sakeibaknei lian tak hapui ang an nei bawk a.s hRuite u, harh u la, tap rawh u; uain in zawng zawngte u, a uain thlum avang chuan chiau vak vak rawh u; in ka ata lak bo a ni tawh si a.-r UhThingnget pangangin a ei ban apiang chu khaukhuapin a ei a; khaukhuapin a ei ban apiang chu thingngetin a ei a, thingngetin a ei ban apiang chu pangangin a ei zo a.xq khChu chu in fate hrilh u la, in fate chuan an fate hrilh se la, an fa lehte chuan chhuan dang hrilh zel rawh se.p /hPutarte u, hei hi hre rawh u, he rama awm zawng zawngte u, beng chhi rawh u. Hei hi, in hun lai leh in pute hun lai pawhin a awm tawh ngai em ni?9o qhPethuela fapa Joela hnena LALPA thu lo thleng chu.Qn^ Tunge finga he'ng hi hre thiam thei ang; Tunge fingvara hre thei ang? LALPA kawngte chu a dik a, Mi dikte chuan an zawh dawn a ni si a; Bawhchhetute erawh chu chutah chuan An inchhuih thlu dawn a ni.m/^Ephraim chuan milemte nen in zawlna eng nge a neih tawh ang? Kei hi a tawngtaina chhangtu ka ni a, A tungdingtu pawh ka ni: Kei chu far thing hring dup ang ka ni a, I rah thate chu keima laka mi a ni e.Tunge finga he'ng hi hre thiam thei ang; Tunge fingvara hre thei ang? LALPA kawngte chu a dik a, Mi dikte chuan an zawh dawn a ni si a; Bawhchhetute erawh chu chutah chuan An inchhuih thlu dawn a ni.l#^A hlima chengte chu an lo kir ang a, Buh angin an nung thar ang a, grep hrui angin an lo duah ang: Lebanon uain angin an hming a thang ang.xki^A zarte chu a tawi luih ang a, A mawizia chu olive thing ang mai a ni ang a, Lebanon tlang angin a rimtui ang.j^Israel lakah chuan daifim ang ka ni ang a, Ani chu lili angin a lo vul ang a, Lebanon tlang thingzung angin a zung a thlak darh ang. i ^An hnungtawlhna hi ka tidam ang a, An lak atanga ka thin rimna chu a kian tak avangin, Anni chu ka hmangaih hrim hrim dawn a ni.hhI^Assuria chuan min chhandam lo ang a, Sakawr chungahte chuan kan chuang lo ang; Kan kut chhuakte hnenah chuan, Kan pathian in ni e, kan ti tawh hek lo ang. Fahrahte chuan nangmahah hian Khawngaihna an lo hmu thin a ni si a.Vg%^Thu keng chungin LALPA lamah kir leh la, A hnenah chuan heti hian sawi rawh: Khawlohna zawng zawng chu la bo la, a tha apiang chu pawm ang che; Tichuan kan hmui rah te chu bawngpa aiah ka rawn hlan ang e.df C^Aw Israel, LALPA i pathian lamah chuan kir leh rawh I khawlohna avang ngeiin i tluk tak hi.9ek^ Samaria a tiau vang, A pathian chungah a hel si a; Khandaiha tihtlukin an awm ang a, An nausente chu paih sawm an ni ang a, An hmeichhia, naupai laite chu tai thler an ni ang.#d?^ Aw unaute zinga a hmuingil ber ni mah se, Khawchhak thli a lo thawk a, Tlaler atanga LALPA thaw ngei chu a lo kal mek a ni; A tuihna te chu a kang ang a, A tuikhur te chu a ro zo ang; bungbel tha zawng zawng,a ro chu a tichhe vek ang.Samaria a tiau vang, A pathian chungah a hel si a; Khandaiha tihtlukin an awm ang a, An nausente chu paih sawm an ni ang a, An hmeichhia, naupai laite chu tai thler an ni ang.bc=^ Seol kut ata anni chu ka tlan ang em ni? Thihna ata ka chhan chhuak dawn em ni? Aw thihna, i hripuite chu khawiah nge? Aw seol, i tihchhiatna chu khawiah nge? Ka khawngaih dawn hauh lo, Sim mahse ka bengkhawn lo ang.b-^ Hmeichhe nauvei lungngaihna ang chu a chungah a lo thleng ang: Amah chu fapa fing lo tak a ni e, A hun takah nau lo chhuahna hmunah a awm si lo.Ra^ Ephraim khawlohna chu khawl khawm a ni a, A sualna chu chhek khawm a ni.J` ^ Ka thinrimin lal ka pe che a, Ka thinur in ka la bo leh ta a ni.!_;^ I khawpui zawng zawnga chhanhim thei tu tr che I lal chu tunah khawiah nge a awm le? Lal leh hotute mi pe rawh, i tihate I rorel turte chu khawiah nge?=^u^ Aw Israel, nangmah puitu mi do hi i chhiatna a ni e.G]^ Savawm no chan angin anmahni ka bei ang a, An lung tuamtute ka hai thler vek ang a, chumi hmunah chuan sakeibaknei angin Anmahni ka ei zo ang; Ram sate chuan an phih darh zo dawn a nih chu.c\?^ Chuvangin an tan sakeibaknei ang ka ni a, Keite ang in kawng lakah anmahni ka chang ang .u[c^ An eitur dawnah chuan an tlai a, An tlai chu an thinlungin a chapo phah a, Tichuan min theihnghilh ta a ni.>Zw^ Ram ro nasa tak thlalera kawm thintu che kha ka ni a.%YC^ Kei erawh hi chu Aigupta ram tang tawha LALPA i pathian chu ka ni a; Kei tih loh chu pathian dang i hre ngai lo a, kei lo hi chu chhandamtu dang an awm lo.yXk^ Chuvangin zing tiauchhum ang leh Dai hma taka bo leh mai thin ang te, Meikhu chhhuahna meikhu ang te an ni ang. W ^ Tunah te hian an sual ta deuh deuh a, An tangkaruain milim chhun an insiam chawp a, anmahni ngaihdan angzia zela milim chu: chung zawng zawng chu themthiamte kut chhuak a ni chungin, Inthawina hlantu apiangte chuan Bawng note chu fawp rawh se, an ti thin .$V C^ Ephraiman thu a sawi chuan khurhna khawp a tling hial thin, Israel mite zingah ngaih ropui a ni miau a, Baal hnena a tluk chinah erawh chuan a thi ta a ni.#U?^ Ephraima lah chuan a tithinrim nasa em em mai a, Chuvangin a thisen chhuah chu ama chungah a tla a; A sawichhiatna chu ama chungah LALPA'n a tlaktir ang.T#^ zawlneite hmangin Israela chu Aigupta ram atangin LALPA'n hruai chhuak a, zawlnei vek hmang chuan a humhim bawk a.Ephraima lah chuan a tithinrim nasa em em mai a, Chuvangin a thisen chhuah chu ama chungah a tla a; A sawichhiatna chu ama chungah LALPA'n a tlaktir ang.xSi^ Jakoba chu Aram ramah a tlanbo a, Israela chuan nupui man a tuak ta a, Nupui man atan chuan beram a veng a ni.?Rw^ Gilead chu khawlohna a ni lo em ni? Engmah lo mai an ni a lawm; Gilgalah chuan sebawngpa an hlan thin a; A ni, an maichamte chu leileh rinkhawh thlura Lung theh khawm ang mai an ni.kQO^ zawlneite hnenah pawh thu ka sawi thin a, inlarnate ka tipung a; zawlneite hmangin ka vau lawk a.P ^ Mahse kei hi Aigupta ram atang tawh khan LALPA i pathian chu ka ni a; kut hunlai ang khan puan inah ka la chentir leh ang che.2O]^ Ephraim chuan, Ka hausa takzet ta mai, Ka intimuk tak meuh ta a ni: ka hnathawh zawng zawngahte lah chuan. Keimahah khawlohna thilsual an hmuhtur a awm miah lo, a ti a.VN%^ Kanaanho angin Israel chuan bukna diklo a lek a. Bum mawlh a chak thin a ni.M^ Chutichuan, nang chuan i pathian hnen lam hawi la; Khawngaihna leh rorelna hmang la, I pathian ah chuan in nghat fo rawh.RL^ LALPA ngei, sipai ho te Pathian chu, LALPA tih chu a chhinchhiahna a ni.K^ A ni, vantirhkoh a bei a, a hneh ta a: A tap a duhsakna a ngen a: Bethel hmunah chuan amah a hmu ta a, Tah chuan ka hnenah thu a sawi a;`J9^ Chhulah pawh khan a unaupa chu keartuiah a rawn man a; A lo puitlinin Pathian a bei a;I1^ LALPA chuan Juda chungah pawh lungawilohna tur a nei bawk, Jakoba chu a awmdan ang zia zelin a hrem ang a; A thiltih ang zia zelin a thungrul ang.BH ^ Ephraim chuan thli rinrawlah a neih a. Khawchhak thli chu a zui thin a: Dawt thu leh tiavaina thu a tipung tial tial a, Assuria nen thu an thlung a, Aigupta lamah hriak a phur lut a ni.G#^ Ephraim chuan dawt thuin mi hual a, Israel chhungte chuan bumnain: Juda pawhin Pathian lam angaihsak lo a, Mithianghlim rinawma lakah pawh.BF}^ Aigupta atang chuan chawngzawng angin, Assuria atang chuan chawngzawng angin thla zap siau siauin an lo kal ang: Tin, an in lum ka luahtir ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.Ephraim chuan dawt thuin mi hual a, Israel chhungte chuan bumnain: Juda pawhin Pathian lam angaihsak lo a, Mithianghlim rinawma lakah pawh.E)^ LALPA chu an zui ang a, Sakeibaknei anga rum tura chu: A ni, a rum ngei ang a, Tin, khawthlang lam attangin fate chu An lo tlan dual dual ang.*DM^ Ka thinrimna nasa tak chu ka hlen lo ang a, Ephraim chu tihborala ka tin leh tawh lo ang a: Nangmaha awm Mithianghlima chu; Khawpui chu ka rawn luhkhung lo ang."C=^ Aw Ephraim, engting nge ka thlauh thlak theih ang che? Aw Israel, engtin nge ka thlah theih ang che? Engtin nge Adama angin ka siam theih ang che? Engtin nge Zeboim angin ka awmtir theih ang che? Ka chhungah ka thinlung a inlumlet a, Ka khawngaihnate chu a in chhem vam ta zawk a.B^ Ka mite chuan min hawisan an tum reng a, An nghawngkawl rit tak avangin Chungnungbera an au ang a, Mahse tuma'n an chawikan sak lo ang.A^ A khawpuiahte chuan khandaih a invilik ang a, A kulhte chu a tiboral ang a, A tiral ang, An mahni thu lo rawn avang ngeiin.c@?^ Mahse an lamlet duh loh avangin, Aigupta ramah ka tir leh ang; Assuria chu an la ani ang.$?A^ Mihring hruihrual, hmangaihna hruite chuan an mahni ka kai a; An tan chuan an khabea kawl hlihsaktute ang chu ka ni a, Duat takin an hmaah eitur ka hlui av>e^ Kei erawh chuan Ephraim chu ka bana dawmin kal ka zirtir a, An mahni ka tihtir a ni tih erawh chu an hre lo.z=m^ Koh an nihin an hla sauh a, Baal ho hnenah an inthawi zawk thin a, Milem siam chawpte hnenah rimtui an hal a ni.m< U^ Israel hnam chu a naupan lai ata tawh ka hmangaih a, Aigupta ram ata ka fapa atan ka ko chhuak a ni.;#^ Nangni Bethel mite u, In sual nasa tak avangin Chung thil chu in chungah a lo thleng dawn, Israel lal pawh khawfing chah hmain a boral ang._:7^ Chuvang chuan i mite zingah buai mum mumna a lo chhuak ang a, Salmana chuan indo nia Beth arbel a tihchhiat ang khan I kulh zawng zawngte chu tihchhiat a ni ang; Nu chu fate nen paih sawmin an awm a ni.Nangni Bethel mite u, In sual nasa tak avangin Chung thil chu in chungah a lo thleng dawn, Israel lal pawh khawfing chah hmain a boral ang.U9#^ Mahse suahsualna in tuha, Khawlohna in seng a: In dawtsawi rah in nei a ni.8#^ Mahni tan felna tuh u la, Khawngaihna seng rawh u; In lei khekte let u la, LALPA zawn hun a ni a, A lokala malsawmna a vur hma che u chuan. 7^ Tin, Ephraim chu bawngla zirtir rawh, Buh chil chak tak a ni a; Mahse kei ngei hian a nghawng mawi takah chuan Nghawngkawl ka bahtir tawh ang a, Ephraim chungah mi ka chuantir ang a, Juda pawh chuan lei a let ang, Jakoba chuan lei tlangte chu a ti sawm ang.6-^ Ka duh hunah chuan anmahni ka hring ang a; Tin, an bawhchhiah thuah hnih avanga hrem an nih hunah chuan An chungah mipuite chu an pungkhawm ang.$5A^ Aw Israel, Gibea ni atang tawh khan i sual a ni: Chutah in la chhunzawm a; Khawlohna fate chunga dona chuan Gibea ngeiah chuan a um phak hlawm lo ang maw?c4?^ Israel sualna Aven hmun sangte pawh chu tihchhiat a ni ang a: An maichamah te chuan hling leh hnimhling nei a lo to ang a; Tlang hnenahte chuan, Min khuh rawh an ti ang a, Mual hnenahte chuan, Min delh rawh an ti ang.3}^ Amah ngei pawh chu lalber Jereba hnena pek turin Assuria ramah kalbopui a ni ang:Ephraim chuan zah a hmu ang a, Israel chuan ama thurawt ngei chu a zahpui ang.0:7 Samari ram lah chu, tui chunga thingtang nawi ang mai hian A lal chu tihboral a ni a.Q2^ Samari rama chengte chu Beth-even sebawng no avang chuan thlaphangin an awm ang: A lak ata a bo tak avangin chumia mite chu an lungngai ang a, Chumia puithiamho a ropuina chunga la lawm thin te pawh.1^ Thuthlung an siamna lamah dawta chhechhamin Thu lawilo an sawi a: Chuvangin, leileh dura hnim tur nei a to angin, Rorelna a pung a ni.0^ Lal taktak kan nei lo e, LALPA chu kan tih si lo va: Chu lal chuan eng nge min tih sak theih ang? tiin Tunah chuan an sawi tawh ngei ang./7^ Rilru pahnih an nei a, Tunah chuan thiam loh changin an awm tawh ang. An maichamte chu LALPA'n a vaw chim ang a, An lungserhphunte chu a tichhia ang.#. A^ Israel chu grep hrui duah tak, rah ngah tak a ni a: A rah tam hu ang zelin a maicham te a tipung a; A ram thatzia ang zelin lungserhphun tha tak a siam a.-w^ Ka pathian chuan anni chu a paih bo ang Amah an bengkhawn loh avangin: Tichuan hnam dangte zinga vakvaiin an awm ang. ,^ Ephraim chu vuakin a awm a, an zung chu a ro zo a, Rah an chhuah lo ang: A ni, chhuah mah se la, an chhul rah duhawm tak chu Ka that tho ang.Ka pathian chuan anni chu a paih bo ang Amah an bengkhawn loh avangin: Tichuan hnam dangte zinga vakvaiin an awm ang.o+W^ An suahsualna zawng zawng chu Gilgalah an titan a, Chutah chuan anni chu ka haw si a: An thiltih suak sual avangte chuan ka in ata ka hnawtchhuak ang: Anni ho hi ka hmangaih tawh lo ang; An hotu zawng zawngte chu hel hmang an ni.x*i^ Aw LALPA, neihtir rawh: Eng nge i neihtir ang le? Chhul nau chhiat thin leh hnute vuai te chu neihtir ang che.)^ tura ka hmuh ang bawkin Ephraim chu hmun nuam taka dahin a awm a: Mahse Epraim chuan a fate chu thattu hnenah a la hruai chhuak ang.(#^ An fate puitlin mah se la mipa reng reng awm lo turin Ka suntir tho ang. Ani anmahni ka hawisan hunah chuan An chung a va pik zual dawn em!s'_^ Ephraim lah chu, an ropuina sava angin a thlawk bo ang a: Nau hring te, nau pai te, rai te an awm lo ang.&^ Israel chu thlalera grep rah ang maiin ka hmu a. In pate chu theipui, hun hmasaa a hmin hmasa ngin ka hmu; Mahse anni chu Baal-peor hmunah an lo kal a, Thil zahthlak takah chuan an inpumpek ta a, An ngaihnat tak milemte ang bawk chuan an tenawm a ni. %^ Gibea khuaa awmlai nite ang khan Nasa takin anmahni an intikhawlo a. An khawlohna chu a hre reng a, An sualnate chu a thungrul ang.$+^ Ephraim ralvengtu chu ka Pathian hnena awm a ni a, Zawlnei lah chu a kawng tluanin thangkamtu thang a awm a, A pathian inah pawh intaina a awm.S#^ Hremna nite chu a lo thleng a, Thungrulhna nite chu a lo thleng e; Israel chuan chu chu a hria ang: I khawlohna chu a tamin intaina chu a nasat avangin. Zawlnei chu a a a, thlarau nei mi chu mi a a ni.q"[^ Ngai teh u, chhiatna a lo thleng ang a, an darh ang a, Aigupta chuan anni chu a lo khawm zawk ang a, Memphis chuan a lo phum ang: An tangkaraw thil duhawmte chu kangthaiin a bawm ang a, An puan inahte chuan hnim hlingnei a awm ang.R!^ Khawmpui urhsun niah leh LALPA kut niah chuan Eng nge in tih tak ang le?w g^ LALPA hnenah uain chu an bun chhuak lo ang a, An thilhlan te chu a tan lawmawm a ni hek lo ang; An chhangchu lusun te chaw ang a ni ang a, A ei apiang an bawrhbang ang; An chhang chu an nunna atan mai a ni ang a, LALPA inah a lut lo ang.{^ LALPA ramah chuan an cheng lo ang a,Ephraim chu Aigupta lamah a kir zawk ang a, Assuria ramah chaw thiang lo an ei ang.gG^ Hruih leh grep sawrna khurte chuan anmahni a titlai lo ang a, Uain thar tur a hlawhchham ang. !^ Aw Isrsel, hnam dangte angin hlim so bung bung khawpin lawm suh; I pathian chu nawhchi zawrhsan a, Hruih zawl tina aman chu i ngaina si a.1[^Israel chuan a Siamtu a theihnghilh a, In ropuite a sa a; Juda chuan khawpui kulhte a tipung a, Mahse a khawpuiahte chuan mei ka tir ang a, A in ropuite a kang zo ang.c?^ Ka tana thilhlan inthawinate zawng! Sa an hlan a, an ei a; chung chu LALPA'n a pawm lo: Tichuan a khawlohna a hre reng a, an sual a hrem a, Anni chu Aigupta ramah an kir leh ang.Israel chuan a Siamtu a theihnghilh a, In ropuite a sa a; Juda chuan khawpui kulhte a tipung a, Mahse a khawpuiahte chuan mei ka tir ang a, A in ropuite a kang zo ang.M^ Ka dan chu ka ziaksak rei rui a, Mahse thildang takah an ngai a ni.wg^ Ephraim chuan maicham a tipung hi an thiltih sualna lek a ni a, An tan maicham reng reng chu sualna mai a ni.s_^ A ni, hnam dangte tlawn ruai mah se, ka khawm ang a, Lal leh hotu hriak an tih thin ka tihbansak rih ang.hI^ Ram sabengtung mal tla angin Assuria ramah an chho si a, Ephraim chuan ngaihzawngte a tlawn e,xi^Israel ho chu lem zawhin an awm a ni: Bel, a chhunga lawmna awm lo angin tunah hian hnam dang zingah an awm e.3^Thli an ching a, thli chhia an seng dawn si a: Kung ding a nei lo a, a zik chuan rah achhuah lo ang; Chhuah pawh ni se la, mikhualten an ei zo ang,xi^Israel themthiamte milem siam chu, Pathian a ni lo. A ni, Samaria sebawng no lim chu tihkeh sawm vek a ni ang;zm^Aw Samaria, i sebawng no lim chu a hnawl e; An chungah ka thinur em em a ni: Engtikahtak thianghlim leh ang maw?^Ka tih ni loin anmahnin lal an siam a; Ka hriat lohin hotute an siam a; An boralna turin an tangkarua leh rangkachakin milim an insiam a.B^Israel ho chuan thil tha an hnawl a, Hmelmaten an um ang.T!^Ka pathian, keini Israel ho chuan ka hria a che, Tiin ka hnenah an au ang. #^Tawtawrawt chu i hmuiah chuktuah rawh. Lalpa chhungte chungah mupui angin a lo kal e, Ka thinlung an bawhchhiata, Ka dan an helsan avangin.A{^An hawi kir a, Chungnungbera hnenah ni loin; Thal ngul rul ang an ni a, An miliante chu an tawng chaltlai avangin khandaihi an tlu ang: Heihi Aigupta rama nuihzabur an nihna a ni ang. /^Kei chuan ka hruai chhuak a, ka ti chak a, Mahse ka chungah thil tha lo an suangtuah a ni.An hawi kir a, Chungnungbera hnenah ni loin; Thal ngul rul ang an ni a, An miliante chu an tawng chaltlai avangin khandaihi an tlu ang: Heihi Aigupta rama nuihzabur an nihna a ni ang. ^An thinlung takin mi au lo va An khum laizawlah an chiau mai mai zawk a ni: Buh leh uain atan an inkhawm a, ka chungah chuan an hel si a. -^ An chung a pik e! ka hnen ata an kal bo ta si a, Boralna an chungah a thleng e! ka chungah an hel ta si a, Anni erawh chuan dawt mi sawi khum a. #^ An kal laiin an chungah ka len ka vawrh ang a, Chungleng sava manin ka man ang a, An inkhawmhoin an hriat tawh ang in an mahni ka hrem ang. w^ Ephraim chu thuro lungmawl, hriatthiamna nei lo ang a lo ni a; Aigupta lam an au thul a, Assuria lamah an kal thul a.&E^ Israel ropuina chuan a hmai hmaah a hriattir thin a, Nimahsela, he'ng zawng zawngah pawh hian LALPA an pathian lam chu an hawi lo a,A nichu an zawng hek lo.{o^ Mikhualte chuan a chakna an ei zawhsak a, Ani chuan a hre lo: Hmul tuakin a bawm nual tawh a, Ani chuan a hre lo.Y+^Ephraim lah chu, hnam dangte zingah a intelh a; Ephraim chu chhang leh lo a ni.}^Thuk ang maiin an sa vek a, an roreltute an tiboral a; An lalber apiangte chu an tlu a, An zingah tumah mi au an awm lo.^Aruka an chan laiin an thinlung chu thuk ang maiin an siam tawh si a: An thinur chu zankhuain a dai a, Zingah chuan meialh angin a alh a.uc^Kan lalber niah chuan mi liante chu uain ru takin an intirui a; Ani chuan hmusittute rualin a kut a phar a.^An vaiin uire an ni a; Chhang siamtuin thuk a ur lum, Chhangphut a hmeh diak a thawh hmaa, Mei chhawm a chhawlhsan rih ang hi an ni.W'^An suahsualnain lalber a titlawm a, An dawt thuin mi liante an tilawm bawk a.%C^An suahsualna zawng zawng ka hre reng tih An thinlungin an ngaihtuah lo: Tunah chuan an thiltihte ngeiin a chim vel tlat tawh a. Ka hmai hmaah an awm a ni.- U^Isrel tihdam ka tumin Ephraim khawlohna a lo lang a, Samari suahsualna nen: bum an ching a, Chhung lamah rukru a lo lut a, Pawn lamah suamhmang rualin an suam si a.d~A^ Ka mite saltanna ata ka hruai kir hunah chuan, Aw Juda, i tan pawh rah seng tur ruat a ni.\}1^ Israel chhungkuaah chuan thil rapthlak tak ka hmu, Ephraim-ah chuan nawhchizawrhna a awm a, Israel chu a bawrhbang a ni.Ka mite saltanna ata ka hruai kir hunah chuan, Aw Juda, i tan pawh rah seng tur ruat a ni.|^ Suamhmang rualin mi an chang thin angin. Puithiam pawlte chuan Sekem kawng ah mi an that thin; A ni, thil sual an ti ta a ni.U{#^Gilead chu khawlohna ti tute khawpui a ni a, Thisen a kai pheng phung a ni.nzU^Nimahsela Adama angin thuthlung chu an bawhchhia a, Chutah chuan vervek takin ka chungah an ti a ni.ry]^Inthawina duh loin khawngaihna ka duh si a; halral thilhlan aite chuan Pathian hriatna ka duh zawk a ni.x+^Chuvangin zawlneite hmangin anmahni ka rawt a; Ka kaa thutein anmahni ka tihlum a ni: I chunga rorelnate chu eng kal chhuak zuai zuai ang a ni.!w;^Aw Ephraim, engtin nge ka tih ang che? Aw Juda engtin nge ka tih ang che? Min hmangaihna chu zing tiauchhum leh dai ral ta thuai thin ang hi a ni si a.>vu^LALPA hriatna chu i um zel ang u khai, i hria ang u; Zing anga khel loin a thawk chhuak ngei thin a ni: Kan hnenah ruah angin, ruah hnuhnung, lei tihuhtu ang maiin a lo thleng ang.]u3^Ni hnih chinah min tinung ang a; Nithum niah min kaitho ang a, a hmaah kan awm ang. t ^Hawh u, LALPA hnenah i kir ang u: Min lo pawt sawm tawh na a, min tidam leh dawn si a, Min lo vaw tawh na a, min tuam leh dawn si a. +~o~}:|a{zz}xwwIvv2uKtts_rr#qpp}p"onnmlllkk0jjFiphggfewdccqbaa`)_q^]q\[ZZYYDXX!W~W6VeV UTTKSSZRQQPP7OOjNNnMM|LL5KJJIIIHGGgFREECBB?AA'@@??>H=<y yTin, LALPA thu chu Jona hnenah a lo thleng nawn leh a,Ux# Tin, LALPA chuan sangha chu a bia a, Jona chu khawmualah a law chhuak ta a.dwA Kei erawh chuan lawm thu sawina aw nen i hnenah in thawina ka hlan ang a; Thu ka tiam tawh chu ka hlen ang. Chhandamna chu LALPA ta a ni, tiin.Tin, LALPA chuan sangha chu a bia a, Jona chu khawmualah a law chhuak ta a.^v5Thil lawilo dawt mai mai ngaihsak tute chuan Anmahni ngilneihna chu an hawisan a ni. uKa nunna ka kawchhung a chauh lai chuan, LALPA chu ka hre reng a: Ka tawngtaina chu i biakin thianghlimah i hnen a lo thleng a ni.GtTlang bul tawp retahte chuan ka kal chhuk a; Lei chuan kumkhua atan a kalhnate chuan mi khar khum a: Amaherawhchu nangin, Aw LALPA ka Pathian, khuarkhurum ata chu ka nunna i la chhuak a ni.wsgTuite chuan ka nunna chenin mi hual vel a; Tui thuk chu ka velin a awm a; Hnimte chuan ka lu a tuam vel a ni.mrSTin, i mithmuh ata paih chhuah ka ni a; Nimahsela i biakin thianghlim lam ka hawi leh ang, ka ti a.)qKThuk takah, tuifinriat chhungrilah chuan nangin mi paih lut a, Tui tamtak chu ka velin a awm a; I tuifawn leh i tui in chhawk zawng zawngte chuan mi vur zel a. pHeti hian a ti a; Ka hreawmna avangin LALPA chu ka ko a, Annin mi chhang a; Seol kawchhung atangin ka au a, Nangin ka aw i hria a.Zo /Tin, Jona chu, sangha kawchhung atang chuan, LALPA a pathian hnenah a tawngtai a.n Tin, LALPA chuan Jona lem turin sangha lian tak a lo ruat tawh a; chu sangha kawchhungah chuan Jona chu ni thum leh zan thum a awm a.m {Tichuan, mite chuan LALPA chu nasa takin an hlau ta a; LALPA hnenah chuan inthawina an hlan a, thute an tiam ta a.Tin, LALPA chuan Jona lem turin sangha lian tak a lo ruat tawh a; chu sangha kawchhungah chuan Jona chu ni thum leh zan thum a awm a.l  Chutichuan Jona chu an la kang a, tuifinriatah chuan an theh chhuak ta a: tin, tuifinriat chu a fawn phul bulh bulh a reh ta a.Vk 'Chuvang chuan LALPA chu an au a, Aw LALPA, he mi nunna avang hian min tiboral suh la, mithiam thisen mawh kan chunga nghat lul lo turin kan ngen a che, Aw LALPA, nangin i duh anga i tih a ni si a, an ti a.j / Nimahsela mite chuan khawmualah kir turin an kar vak vak a; amaherawhchu an thei lo va: tuifinriat lah chu an chungah a fawn nasa telh telh si a.di C Tin, a ni chuan an hnenah, Mi la kang u la, tuifinriatah hian mi theh chhuak rawh u; tichuan tuifinriat hi in tan a fawn tawh lo ang: keimah avangin in chungah he thlipui nasa tak hi a tleh a ni tih ka hre si a, a ti a.h / Tichuan, a hnenah chuan, kan tan tuifinriat hi a fawn loh nan, i chungah eng nge kan tih ang? an ti a, tuifinriat chu a fawn nasa telh telh si a.5g e Tin, mite chuan an hlau nasa ta em em a, a hnenah chuan, Hei le, eng nge i lo tih ni? an ti a; a hrilh tawh avangin, mite chuan LALPA hma ata a tlanbo a ni tih an hre si a.|f s Ani chuan an hnenah, Hebrai mi ka ni a; tuifinriat leh khawmual siamtu LALPA, van Pathian chu ka hlau a ni, a ti a.He  Tichuan, a hnenah chuan, He thil tha lo kan chunga awm hi tu vang nge ni, min hrilh rawh, kan ngen a che; i hnathawh eng nge ni? Khawi atanga lo kal nge i nih? Eng hnam mi nge i nih? an ti a.Kd Tin, hawh u, he thil tha lo kan chunga lo awm hi tu vang nge ni tih kan hriat theih nan, thum i vawr ang u, tiin an in be hlawm a. Tichuan, thum an vawr a, thum vawr chu Jona chungah a tlu ta a.2c _Chutichuan lawng hotu chu a hnenah a lo kal a, Aw nang muhil, eng tizia nge ni? Tho la, i Pathian ko rawh, Pathian chuan, kan boral loh nan, min ngaihtuah mahna, a ti a.zb oTin, lawng mite chuan an hlau a, mahni pathian an au theuh a; lawng chu an tan a zanna'n lawng chhunga bungruate chu tuifinriatah chuan an paih chhuak ta a. Jona erawh chu lawng chhungril berah a lo lut tawh a ni a; a mu a, a lo muhil der a.0a [Nimahsela LALPA chuan thli na tak mai tuifinriatah chuan a tlehtir a, tuifinriatah chuan thlipui nasa tak a tleh a, tichuan, lawng chu a keh dawn ang maiin a awm ta a.` {Nimahsela Jona chu LALPA hma ata Tarsis-ah tlanbo turin a tho ta a; tin, Joppa khuaah a kal chhuk a, Tarsis lawng pan tur lawng a hmu a: tichuan a kal man chu a pe a, LALPA hma ata chu Tarsis pan turte nena kal turin lawngah chuan a lut thla ta a._ 'Tho la, Ninevi khua, khawpui ropui takah chuan kalla, a chung thu tlangaupui rawh; an suahsualna chu ka hmaah a lo thleng chho ta si a, tiin.9^ qAmittaia fapa jona hnenah LALPA thu a lo thleng a,v] g|Zion tlangah chuan Esauva tlang relsak tura chhan chhuaktute an lo chho ang a;tin, ram chu LALPA ta a ni ang.,\ S|Kanaan mite zinga he Israela thlah sal tang mipuite hian Zarephath ram thlengin an chang ang a; Sepharad rama Jerusalem khaw mite sal tang chuan Chhim lam khawpuite chu an chang ang.Zion tlangah chuan Esauva tlang relsak tura chhan chhuaktute an lo chho ang a;tin, ram chu LALPA ta a ni ang.B[ |Chhim lam mite chuan Esauva tlang chu an chang ang a; ram phaia mite chuan Philistia ram an chang ang: Ephraim lo leh Samari lo chu an chang ang: Benjamina chuan Gilead ram a chang ang.wZ i|Jakoba chhungte chu mei an ni ang a, Josefa chhungte chu meialh an ni ang a, Esauva chhungte chu buhpawl an ni ang a, an mahni zingah an alh ang a, an kang ral vek ang: Esauva chhungte chu a bang reng an awm lo ang; LALPA chuan a ti si a. Y |Zion tlangah erawh chuan, tlan chhuakte chu an awm ang a, a thianghlim ang; tin, Jakoba chhungte chuan an rochante chu an chang ang.X 5|Ka tlang thianghlima in in tak ang khan, hnam zawng zawngte chuan an in fo dawn si a, a ni an in ang a, an lem ang a, piang lo ang maiin an awm ang.W /|Hnam zawng zawng chungah LALPA ni chu a hnai si a: i lo tih tawh ang bawkin i chungah tih a ni ang; i tih dan chu i lu chung ngeiah a lo let ang.yV m|A mi thenkhat tlan chhuakte that turin kawng thuamah ding suh la; hreawm nia a mi la awm chhunte chu mantir suh./U Y| Ka mite an vanduai niin an kulh kawngkaah lut suh; a ni, an van duai niin an tuarnate thlir suh la, an vanduai niin an sum leh paite chungah in kutte nghat hek suh u. T ;| Amaherawhchu i unaupa a chhiat laia a chhiatna ni chu thlir suh la, Juda fate chungah an boral niin lawm suh la; hreawm niin chapo takin tawng hek suh.>S w| Lehlama i din nia, mikhualten a sum an lak bo nia, hnamdang mite a kulh kawngkhara an lo luh a, Jerusalem chunga thum an vawr lai khan, nang pawh an mahni zinga tel angin i awm kha.nR W| I unaupa Jakoba chunga i pawngnekna avangin zahnain a khuh ang che a, kumkhuaa tih boralin i awm ang.pQ [| Aw Teman, Esauva tlang ata mitin thah borala an awm vekna turin, i mi chakte chu nasa takin an zam ang.P {|Chumi niah chuan Edom ata mi fingte ka tiboralin, Esauva tlang ata hriat thiamna ka tiboral lo ang em ni? LALPA'n a ti.kO Q|I lam a tang ho te zawng zawngin ramri hial an rawn thlen che a: mi in rem taka i awmpuite khan an bum che a, an hneh tawh che a ni; i chhang eitute khan i hnuaiah thang an kam a: amah ah chuan hriatthiamna reng a awm lo a ni.]N 5|Esauva thilte zawnchhuah a nih tak chu! A ro bawm thuhrukte dapchhuah a nih tak chu!\M 3|I hnenah rukrute, phil hmangte zanah lo kal se la, (tihboral i va ni dawn nasa em!) an duh tawkin an ru lo ang em ni? I hnenah Grep sengkhawm tute lo kal sela,grep seng tur thenkhatte an hnutchhiah lo ang em ni? L |Mu angin sang takah thlawkchho mah la, i bu chu arsi zinga chheh pawh ni mah sela, chuta ta chu ka la thla ang che, LALPA'n a ti. K |Aw nang, lungpui keh kara chenga, hmunsang luahtu, Tuin nge leiah mi tithla ang? ti rilrutu, i thinlung chaponain a bum ta che a ni.TJ #|Ngai teh, hnamte zingah ka tite tawh che a ni: nasa taka hmusitin i awm ta.KI |Obadia inlarna hmuh chu. Lalpa PATHIAN chuan Edom chung changah heti hian a ti: LALPA hnen ata thu kan hria a, hnamte zingah palai tirh a ni, Tho u la, indonaah amah do turin i thawk ang u, tiin.Hr Tin, an ramah anmahni ka ka phun ang a, an hnena ka pek an ram ata chu pawh chhuahin an awm leh tawh lo ang, LALPA Pathian chuan a ti a.iGKr Tin, ka mi Israelte chu sal ata ka hruai kir leh ang a; tin, khaw ramte chu an siam leh ang a, an luah ang a; tin, grep huante an siam ang a, a uain chu an in ang a: huante pawh an siam ang a, a rah chu an ei ang a.Tin, an ramah anmahni ka ka phun ang a, an hnena ka pek an ram ata chu pawh chhuahin an awm leh tawh lo ang, LALPA Pathian chuan a ti a.r Ram chu tawk a, titui raltu chu Lalpa, sipaihote PATHIAN chu a ni si a; tin, chuta awm zawng zawngte chu an lungngai ang; tin, lui angin a lo lian ang a, Aigupta lui angin a lo kam leh ang;=r An hmelmaten sala an hruai chu thu ka pe ang a, khandaihin an sat hlum ang, tanpui ahnekin an niho tihhlum hi ka tum a ni.X<)r Karmel tlangchhipah biru mah se la, ka zawng ang a chuta ta chu an mahni ka la chhuak ang a; tin, tuifinriat mawngah ka mit hmuh loah biru mah se la, chuta ta rul chu thu ka pe ang a, an mahni a chuk ang a.;r Mitthi khaw thlengin lai tlang mah se la, chuta ta chu ka kutin ka la chhuak ang a; vanah lawn mah se la, chuta ta chu ka hnuk thla ang.: r Maicham bula dingin LALPA chu ka hmu a: tin, anin, kawngka bulte an nghhin theihnan a chhip bawkte chu vua la, an vaia lu chungah tikeh sawm vek rawh: tin,a thi bakte chu khandaihin ka that ang a: pakhatmah an tlanbo lo ang a, pakhat mahin an pumpelh hek lo ang a.&9ErSamari pathian lim chhala chhechhham a, 'Dan pathian hmingin' titu emaw 'Beersheba pathian hmingin' titu emaw pawh chu an tlu ang a, an tho leh tawh lo ang.w8gr Chumi niah chuan nula leh tlangval thalaite meuh pawh tuihalin an thi dang ang a.Samari pathian lim chhala chhechhham a, 'Dan pathian hmingin' titu emaw 'Beersheba pathian hmingin' titu emaw pawh chu an tlu ang a, an tho leh tawh lo ang.75r Tin, tuifinria atangin tuifinriatah leh hmar atangin chhakah pawh an vakvai ang a; LALPA thu chu zawng turin kil tinah an tlan ang a, an hmu lo ang.;6or Lalpa PATHIAN thu chhuak chuan, Ngai teh u, nite chu a lo thleng mek a ni; chung niahte chuan ramah chuan tam ka tir ang a, chaw tamna ni loin, LALPA thu hriatna tamna zawk chu.Z5-r In ruaithehte chu lungngaihnaah leh, a tawpna chu khakna ni angin ka siam ang a."4=r Tin, Lalpa Pathian thu chhuak chuan, chumi niah chuan, heti hi a lo ni ang a, chhun laiah ni ka tlaktir ang a, nisat lai chuan lei chu ka ti thim ang a.93krHemi avang hian ram chu a khurin a chhunga awm apiangte chu an lungngai dawn lo vem ni? A ni, lui ang chuan a lo lian vek ang a; Aigupta ram lui angin a lo buaiin a kam ang a.2}rLALPA chuan, jakoba ropuina chhalin chhia a chham a, Mathei loin an hnathawh reng reng ka theihnghilh hauh lo ang, tiin.u1crtangkaruaa mirethei lei a, mi tlachhamte chu pheikhawk bun khata lei a, buhsi kan hralh theihnan, titute u.R0rBuh kan zawrh theihna'n thla thar chu eng tikahnge a ral ang a, chhangphut buh kan hralh theihna'n chawlhni chu engtikah nge a ral ang, titu; ephah titein sekel tirit a, dik lo taka bumna buk hmang a;W/'rHeihi ngaithla rawh u, Aw! tlachhamte ei zo duh a, ram mirethei tibo duhte u,3._rLalpa Pathian thu chhuak chuan, Chumi niah chuan biak in hlate chu lusun hlaah a chang ang a; mithi ruang a tam ang a, hmun tinah ngawi rengin an paih chhuak ang a ti a.-rTin, anin Amosa, eng nge i hmuh? a ti a. Tin, LALPA chuan ka hnenah, ka mi Israelte tawpna tur a tuah ta, ka hel tawh lo ang, a ti a.Q, rLalpa PATHIAN chuan inlarna min hmuhtir leh a, mipui thei bawm ka hmu a.+rchuvangin LALPA chuan heti hian, I nupui chu khawpuiah nawhchizuar a ni ang a, i ram chu tehna hruiin an sem ang a; tin, nangmah ngei chu ram thianglo chhungah chuan i thi ang a, mathei loin Israel chu a ram ata salah an hruai bo ang a, a ti a, tiin a chhang a.*rChutichuan tunah LALPA thu chu hre rawh: Nangin Israel kalhin thu hril suh la, Isaaka chhungte kalhin i thu thlah suh la, i ti a;chuvangin LALPA chuan heti hian, I nupui chu khawpuiah nawhchizuar a ni ang a, i ram chu tehna hruiin an sem ang a; tin, nangmah ngei chu ram thianglo chhungah chuan i thi ang a, mathei loin Israel chu a ram ata salah an hruai bo ang a, a ti a, tiin a chhang a. ) rTin, LALPA chuan beram rual venna ata chu mi la a, LALPA chuan ka hnenah, kal la, ka mi Israelte hnenah thu hril rawh, min ti a.(%rTin, Amazia hnenah Amosa chuan, Zawlnei ka ni lo a, zawlnei fapa pawh ka ni hek lo; ran rual vengtu leh theipui thing enkawltu ka ni zawk e:s'_r nimahsela Bethel khuaah thu hril leh tawh suh; lal hmun thianghlim leh lal in a nih avangin, a ti bawk a.{&or Ti, Amosa hnenah Amazia chuan, Aw, nang zawlnei, kal la, Judai ramah tlanbo la, chutah chaw ei la, thu hril rawh:)%Kr Amosa chuan heti hian a ti si a, Jeroboama chu khandaihin a thi ang a, mathei loin a ram atangin Israel chu chu salah a hruai chhuak ang a, tiin thu a thawn a.0$Yr Tin, Bethel khaw puithiam Amazia chuan Israel lal Jeroboama hnenah: Amosa chuan Israela chhungte zingah a phiar che a: ram chuan a thu zawng zawng chu a tuar thei lo.#+r Tin, Isaaka hmun sangte chu an lo ram ang a, Israel hmun thianghlimte chu tihchhiat a ni ang a; tin, Jeroboama chhungte khandaihin ka do ang a.L"rTin, ka hnenah LALPA chuan, Amosa, eng nge i hmuh? a ti a. Tin, keiin, Enremna, ka ti a, Tin LALPA chuan, ngai teh, ka mi Israelte zingah enremna ka dah ang a; an mahni ka pel leh tawh lo ang a:}!srHetiangin mi entir leh a; chutah chuan, LALPA chu bang ngil taka rem kianga ding ka hmu a, a kutah enremna a awm a.h IrHe thu lamah hian LALPA chu a lamlet a; LALPA chuan, Hengte pawh hi a lo thleng lo ang a ti a.{rTin, keiin, Aw lalpa PATHIAN, bang rawh, ka ngen a che: Jakoba chu engtin nge a din theih ang? Amah a te si a, ka ti a.%rLALPA chuan inlarna mi hmuhtir leh a, a mite hremnan mei a lo lai ka hmu a; mei chuan tui thuk tak chu a kang vek a, ram pawh a kang dawn a.X)rHe thu lamah hian LALPA chu a lamlet a: LALPA chuan, A ni tawh lo ang, a ti a.7grTin, heti hi a lo ni a, chumi rama hlobet chu an ei zawh hnuin, Aw lalpa PATHIAN, ngaidam rawh, ka ngen a che: Jakoba chu engtinnge a din theih ang; Amah a te si a, ka ti a.; qrLalpa PATHIAN chuan inlarna min hmuhtir a. Chutah chuan khaukhuap rual tam tak a siamte chu ka hmu a. Hei hi lal fathang buh an seng hnua, buh tiah leh tan tirh lai takin a ni a.\1rEn teh u, Aw Israela chhungte u, nangni do turin hnam ka din chhuahtir ang a; tin, Hamath khaw kawt chhuah atangin Araba lui thlengin an tiduhdah ang che u a, LALPA sipaihote Pathian thu chhuak chuan a ti si a.4ar nangni thil thlawn chunga lawm a, Keimahni chaknain a a ni lawm ni kite kan lak? tite u.En teh u, Aw Israela chhungte u, nangni do turin hnam ka din chhuahtir ang a; tin, Hamath khaw kawt chhuah atangin Araba lui thlengin an tiduhdah ang che u a, LALPA sipaihote Pathian thu chhuak chuan a ti si a./Wr Sakawrte chu lungpui chungah an tlan ang em ni? Chutah miin sebawngin lei an let ang em ni? Nangnin rorelna chu thihna hlovah leh felna chu sai thinga in chantir hi:yr Ngai teh u, LALPA chuan thu a pe si a; tin, in lian chu a chim rem rum ang a, in te pawh chu a khi chat rel rul ang a.r Tin, mi pakhat pami a haltu ngei pawhin a la a, in chhung ata a ruh la chhuak turin, in chungnung bera awm hnenah, I hnenah tupawh an la awm em? a tih a, anin, Awm lo, a tih chuan; tin, a nin Ngawi tlat rawh; LALPA hming chu kan lam tur a ni si lo a, a ti ang a.V%r Tin, heti hi a lo ni anga, in pakhatah mi sawm an la awm chuan an thi ang a.`9rLALPA, sipaihote Pathian chuan, lalpa PATHIAN chuan amah leh amah inchhalin chhia a chham a: Jakoba chapona chu ka ten a, a lal inte ka hua a: chuvangin khua leh a chhunga awm zawng zawngte chu ka mantir dawn a ni.jMrChutichuan tuna sala kal hmasate nen salah an kal ang a, zi marte hlimna bung bung chu a bo ang.ucrberhbu liana uain in a, hriak tha bera in hnawihte chu; nimahsela Josef-ho hreawmna avangin an lungngai lo.^5rtingtanga dawng dahna hlate sa a, Davida anga mahni tana hla thluk hmanruate siam a;rsainghho khuma mu a, an thutthleng sei chungah te zi mar a, beram rual zinga beram note leh sebawng awmna zing ata sebawng tuaite ei a;I rNangni ni tha lo hla taka dah leh nunrawng thutna hnaihtirte u,<qrKalneh khuaah kal u la, en rawh u; tin, chuta tangin Hamath khaw ropuiah chuan kal u la: tin, Philistia ram Gath khuaah chuan kal chhuak u la: he'ng ramte ai hian an tha zawk em?  5rZion tlanga nuam lutuk a awmte leh Samari tlanga him taka awmte leh hnam lian ber miropuite, an hnena Israela chhungho an kalnate chung chu a pik e!m SrChutichuan Damaska khaw piah lamah salah ka kaltir ang che u a, Sipaihote lalpa PATHIAN chuan a ti.Q rA ni, in lalber Sikkuth leh in kaiuan milimte, in arsi pathian, mahni tana in siam chu, in la ang a.Chutichuan Damaska khaw piah lamah salah ka kaltir ang che u a, Sipaihote lalpa PATHIAN chuan a ti.} srAw Israela chhunghote u, kum sawmli chhungin thlalerah khan inthawina te leh thilhlante ka hnenah ka rawn la em ni?m SrNimahsela rorelna dik chu lui angin luang se la, felna chu luipui kang ngai lo angin luang rawh se.hIrI tingtang rimawi chu ka ngaithla lo ang; chuvangin ka lakah i hla beng chheng chu la bo rawh. rA ni, in halral thilhlan leh in buhhlan min hlan mah u la, ka pawm lo ang a, in ran thau remhlante pawh ka ngaihsak hek lo ang a.^5rIn kutte ka huain ka hmusit a, in inkhawmpui urhsunahte chuan ka lawm hek lo vang a.gGrLALPA ni chu eng ni loin thim a ni dawn lo em ni? Thim chhah leh eng reng reng pawh nei loin?tarSakeibaknei kal san a, savawm tawk mi ang leh inah lut a, bang chungah kut nghat a, rulin a chuk ang a ni.lQrLALPA ni duhte u, in chung a pik e! Engati nge LALPA ni chu in duh? Eng ni lo in thim a ni zawk e.nUrTin, grep huan zawng zawngah an tap vak vak ang a: in zingah ka kal tlang dawn si a, LALPA'n a ti a.ykrChuvangin LALPA, sipai hote pathian, Lalpa chuan heti hian a ti: Kawtlai zau zawng zawngah tah vak vakna a awm ang a; kawtthler zawng zawngah, A va pawi em! an ti ang a; lungngai turin loneitute leh tap vak vak turin sun thiamte an ko ang.FrSualna chu hua u la, thatna ngaina u la, kawng kaah rorelna chu tungding nghet rawh u: Josefho mi la awm chhunte chungah chuan LALPA, sipaihote pathian chuan khawngaihna a nei dah law maw.  rIn nun theinna'n that lohna zawng loin, thatna zawng u la: tin in sawi angin, Lalpa sipai hote pathian chu in hnenah a awm ang._~7r Chuti chuan mifing chu chutiang hunah chuan a ngawi reng a, hun tha lo a nih avangin.(}Ir I bawhchhiatna te tamzia leh in sualna te a nasatzia ka hre si a; mifelte tiduhdaha, thamna la a, kulh kawng kaa tlachhamte chanpual ngei pawh pe phal lote u.=|sr Chuvaangin miretheite rap betin buh in lak luihsaka: lungchher chuan inte in sa a, nimahsela a chhungah in cheng lo ang; grep huan nuamte in siam a, nimahsela a uain in in lo ang.N{r kulh kawngkaa dik taka roreltu chu an hua a, thu dik tak sawitu chu.Uz#r kulh chungah boralna lo thleng khawpa, michakte chunga boralna thlentu chu.LyrSiruk leh Chhohreivung siamtu leh thihna daihhlim zinga chantirtu leh chhun chu zanthima siamtu, tuifinriat tuite ko a, lei chunga luantirtu chu, amah chu zawng u langin; a hming chu LALPA a ni;Dxrrorelna sai thinga chantira, felna chu leia paih thlate u;w5rLALPA chu zawng u la, in nung ang; chutilochuan, Josefa inah mei angin a chhuak ang a, a kang zo ang a, Bethel khuaah timit tur tumah an awm lo ang::vmrnimahsela Bethel khua zawng suh u la, Gilgal-ah lut hek suh u la, Beerseba khuaah kai suh u: Gilgal khua chu matheiloin salah an man dawn si a, Bethel khua chu a lo thlawn ang.`u9rLALPA chuan Israel chite hnenah chuan heti hian a ti si a, Mi zawng u la, in nung ang:3t_rLalpa PATHIAN chuan heti hian a ti si a: Israel chite hnenah chuan, khawpui, sang chhuahna khan, za a hnutchhiah ang a, khawpui, za chhuahna khan, sawm a hnutchhiah ang.s-rNula thianghlim, Israel chu, a tlu tawh a; a ding leh tawh lo ang: a ram chungah paih thlak a ni tawh a ni; amah tungding turin tumah an awm lo.Mr rAw, Israel chite u, he thu nangmahni sun nana ka sawi hi hre rawh u.Yq+r Ngai teh, tlangte din chhuak a, thli siam a, mihring hnenah chuan a ngaihtuahna eng nge ni tih sawi chhuah sak a, zing chu tithim a, lei hmun sangte chiltu chu a hming LALPA, sipaihote Pathian chu a ni si a.pr Chuvangin, Aw, Israel, i pathian tawk turin in peih rawh.Ngai teh, tlangte din chhuak a, thli siam a, mihring hnenah chuan a ngaihtuahna eng nge ni tih sawi chhuah sak a, zing chu tithim a, lei hmun sangte chiltu chu a hming LALPA, sipaihote Pathian chu a ni si a. or Sadom leh Gomora khua chu pathianin a tihchim lai angin, in zingah mi pawhin ka hnenah in lo kir lo, LALPA thu chhuak chuan a ti. nr Aigupta ram angin nangni zingah hripui ka tir a: khandaihin in tlangvalte chu ka that tawh a, in sakawrte ka hruai bo tawh a ni; tin in sipai hmun rimchhia chu in hnara nam khawpin ka awmtir a: chuti pawhin ka hnenah in lo kir lo, LALPA thu chhuak chuan a ti.imKr Rona lal hmuarnain ka hrem che u a: in huante, in grep huante, in theipui kungte, in olive thingte zozai chu thingnget pangang chuan a ei zo vek tawh a ni a: chuti pawhin ka hnenah in lo kir lo, LALPA thu chhuak chuan a ti.3l_rChutichuan, khawpui pahnih emaw, pathum emaw chu khawpui pakhatah tui in turin an vak a, a khawp lo va: chuti pawhin ka hnenah in lo kir lo, LALPA thu chhuak chuan a ti.jkMrTin, buh lak hun tur thla thum a la nih laiin in chunga ruah sur tur pawh ka chelh a: khawpui pakhat chunga ka surtirin, khawpui dang chungah ka surtir lo va: hmun khat chungah a sur thin a, a sur lohna hmun chu a ro thin a.5jcrTin, kei pawhin in khawpui zawng zawngahte tamna leh in hmun zawng zawngahte tlakchhamna ka pe che u a: chuti pawhin ka hnenah in lo kir lo a, LALPA thu chhuak chuan a ti.Dirtin, dawidim telh lawmthu hrilh inthawina chu hlan u la, mahni duhzawng hlannate chu hril u la, puang rawh u: Aw Israel fate u, hei hi in duhzawng ta a ni si, lalpa PATHIAN chuan a ti a.QhrBethel-ah chuan lo kal u la, bawhchhe rawh u; Gilgalah chuan lo kal u la, bawhchhiatna tipung rawh u; tin, inthawinate chu tuk tin rawn la u la, i sawma pakhatte chu ni thum dan zelah rawn la rawh u;grTin, bang pawpahte in kal chhuak ang a, mitin ngil takin an kal ang; Harmon hmunah in paih ang, LALPA thu chuak chuan a ti.2f]rLalpa PATHIAN chuan ama thianghlimna chhalin chhia a chham a: Ngai teh u, thir kawmin a lak bo che u a, in zinga awm chhun nghakuaiin a lak bo ni che u a lo thleng ang.@e {rNangni samari tlanga cheng nuho, Basan sebawng chawm thau ang te u, retheite hnehchhiah a, tlachhamte nek a, pasalte hnena, Rawn la u la, i in ang u,'' titute u, he thu hi hre rawh u. d rTin, thlasik in leh nipui in ka vaw chhia ang a; saingho inte chu a boral ang a, in ropui zawng zawng pawh tihchhiat an ni ang. c r An bawhchhiatna avanga Israel ka hrem ni chuan Bethel khuaa maicham te ka tichim ang a, a kite a tliak vek ang a, leiah atla ang.Tin, thlasik in leh nipui in ka vaw chhia ang a; saingho inte chu a boral ang a, in ropui zawng zawng pawh tihchhiat an ni ang.{bor Engkimtithei pathian lalpa PATHIAN thu chhuak chuan heti hian a ti: Ngaithla ula, Jakob chhungte hriattir rawh u.|aqr LALPA chuan heti hian a ti a: Berampuin sakeibaknei ka ata a beram ke pahnih emaw, bengthem emaw, a chhan chhuak angin, chutiangin Samari khuaa khum kilah leh khum maimaw puan phan lukham chunga Israel fa awmte chu an chhan chhuak ang a ti a.W`'r Pawngnek leh tharum thawha an chhuhsakte chu an lal inahte an chhek khawm a, dik taka tih an tum hauh lo, LALPA thu chhuak chuan, An hmelmaten an ram chu an rawn hual ang a, an kulhte an tichhia ang, a ti.Q_r Asdod khaw lal inahte leh Aigupta ram lal inahte chuan hril u langin, Samari tlang chungahte inkhawm u langin, tin, chuta buaina lian tak awmte leh chumi zinga hnehchhiahna awmte chu en rawh u, tiin.q^[rSakeibaknei a rum a, tuin nge hlau lo ang? Lalpa PATHIAN chuan thu a sawi a, tuin nge hril lo thei ang?q][rDik takin lalpa PATHIAN chuan a rawngbawltu, a zawlneite hnenah a thuruk hrilh loin engmah a ti lo ang.~\urKhawpuiah mi hlauh loin tawtawrawt an ham ang em ni? LALPA'n a tirh loh chuan khawpuiah chhiatna a lo awm ang em ni?i[KrA tan chah a awm loh chuan, sava chu lei chunga thangah a awk loin lei atangin a per ang em ni?ZrSakeibakneiin ngawah sa aman lai loh chuan, a rum ngai em ni? Sakeibaknei vanglaiin engmah a man loh chuan, a puk ata a rum ang em ni? irLALPA chuan heti hian a ti: Gaza khaw bawhchhiatna pathum avangin, a ni pali avangin, a hremna chu ka tireh lo ang; Edom hnena pek turin mi zawng zawng sala an hruai avangin:P= rTin, Damaska khaw kawngkhar thir chu ka titliak ang a, Aven ruam ata a luahtute leh Eden in ata lal tiang kengtu chu ka tibo ang a; tin, suria ram mite chu Kir ramah salah an awm ang, LALPA'n a ti a. *~}}?||.{)zzZyzxx1wNvuttHsdrr[q pEoonn,mll[kRjjixhgg+fee$dd6cba^``V_^]n\\[m[+YLXWVWU7TT>SS RsQQEONNM=LKK J@I%HH0GG}GFIEEPDD.CBAW@@??L>>T=<;:J988.7766534N333 2Q11b0/.. -,,&+**4)d((('4&%,$S#""%!y /BDs9xEqs Y 1 c1f2jJa4;En teh, a chapo mang e, a rilru a va ngil lo em! Mifel erawh chu a rinna in a nung ang.C3Inlarna hi hun ruat chhung atan mai a ni nghe nghe si a, a kin ni chu a hnai tial tial a, a thlawn lo ang. Rei deuh mahse, nghak rawh; a lo thlen ngei dawn avangin a tlai chuang lo ang.2-Tin, LALPA chuan heti hian mi chhang a: Inlarna chu ziak la, a chhiartu in tlan paha a chhiar theih khawpa chiangin lung phek chungah ziak rawh.41 cTin, ka vennaah ka ding ang a, kulh chhungah ka chuang ang a, ka vui thuah khan ka hnenah eng nge a sawi dawna, keiin eng tin nge ka chhan dawn tih hmu turin ka thlir ang.T0 #Chuvangin alen chu tiruak leh thinin, Hnamte thah a hnial lo fo dawn em ni?h/ KChutih avang chuan a len hnenah inthawina a hlan a, a lenkhang hnenah rimtui a hal a, Anmahni avanga a chanvo a lo lena eitur a neih tamtak avangin.Chuvangin alen chu tiruak leh thinin, Hnamte thah a hnial lo fo dawn em ni?. yNghakuaiin a khai chhuak vek a, a lenin a man hlawm a, a lenkhang chuan a fun khawm a: Chuvangin a hlimin a lawm a ni.c- AMihring hi tuifinriata sanghate leh rannung An chunga roreltu nei bik lote anga i siam ni?H,   Nang, thilsual hmu thei lokhawpa mit thianghlima In hnehchhiahna en thei lo chuan Engatinge mi vervek taka titute chu i en theih a, mi suaksualten an aia mifel an ei zawh laia i ngawih renga,F+  Aw LALPA ka Pathian, ka mi Thianghlim, Chatuan mi i ni lo em ni? I thi ngai lo. Aw LALPA, nangin an ni chu rorelna'n i thlang ta a, Aw lungpui, nangin anni chu thununna'n i din chhuak a ni. *  Thli ang maiin an rawn nuai a, An kal tlang pur pur a, A maherawhchu, an chakna chu pathian an neih avangin Thiamloh an chang a ni.) 3 A ni, lalte pawh an cheksawlh a, Miliante chu an nuihzabur a; Kulh nghet zawng zawngte pawh an tham lo, Lei an chhung pawng a, an la mai thin si a.(  Pawngnek tumin an lo kal hlawm a, chak takin hma lam an hawi tlat a ni; tiau vaivut ang maia tam salte an man hlawm thin,Q' An sakawrte pawh keite aiin an tuan tha zawk a, Tlailam chinghniate ai pawhin an hlauhawm zawk a ni; An sakawr chungchuang hote chu hla tak ata lo kal an ni; Mupui sapan ang maiin an ding vung vung a.m& UAn hlauhawmin anrapthlak em em a ni, an rorelna leh an ropuina chu an mahni atanga chhuak bawk a ni.!% =Ngai rawh u, Kaldai mi, hnam kawlhsen tak leh Thu dawn tawi tak, chenna hmun, an ta lo pawh neih tum a lei van paltlang thintute chu ka chawk tho a nia.4$ cHnamte chu en u la, thlir reng u la, nasa takin mak ti rawh u; In dam chhung hian thil kawngkhat ka tih hi, Chu thil tih chu min hrilh che u mah se la In awih tawp lo ang.D# Chuvangin dan thu chuan kori a tu hlei thei lo a, Rorelna thu a chhuak ngai hek lo: Mi fel te chu mi suaksualte chuan an hual vel a, Chuvangin rorelna chu dik lo takin a chhuak thin a ni.8" kEngatinge khawlohna te min entir a, thiltih dik lo tak te hi I en reng? Inrawkna leh Inpawngnekna te Ka hmaah an awm reng si a: Inhauhna leh innghirnghona te a lo chhuah a ni.! Aw LALPA, eng chen nge ka au vang a, Min ngaihthlak loh vang? Inpawngnekna thu I hnenah ka au chhuahpui a, Nangin i chhanhim si lo a.,  WZawlnei Habakukan phurrit a hmuh chu.#I na damna tur a awm lo a; i hliam chu a nasa hle a ni: i thawm hria apiangin kut an ben khum che; i suahsualnain a chim fo loh tu nge awm?&EAw Assuria lal, i beram vengtute chu an muthlu e: i miliante chu an chawl a: i mipuite chu tlangahte an darh zo a, hruai khawmtu tumah an awm lo.I na damna tur a awm lo a; i hliam chu a nasa hle a ni: i thawm hria apiangin kut an ben khum che; i suahsualnain a chim fo loh tu nge awm?NI mi lallukhum khumte chu khaukhuap ang an ni a, i sipaihotute chu khaw vawh nia pala khau rual fu khawm ang an ni, amaherawhchu ni a lo chhuak a, an thlawk bo a, an awmna hmun reng hriat a ni lo.xiI sumdawngtute chu van arsi aia tamin i tipung a: thingngetin a thla azar a, a thlawk bo ang hian an bo zo ta..UChutah chuan meiin a kangral ang che a, khandaihin a sathlum ang che a, thingnget angin a tiboral ang che: thingnget angin intitam la, khaukhuap angin intitam rawh. 9Hual vela i awm chhung atan tui chawi la, i kulhte tinghet rawh; hlumawmnaah chuan kalla, lungcharna chu chil la, leirawhchanna thuk chu tinghet rawh.'G Ngai teh,i chhunga i mipuite chu hmeichhia an ni a; i hmelma te tan i ram kawng-ka chu a in hawng huai a: i in kalhna thir tlawnte chu meiin a kang ral a ni.} I kulh zawng zawngte chu theipui kung, rah hmin hmasa pu ang an ni ang a: an nghin phawtchuan eitu kaah an tla lut thin.eC Nangpawh i rui bawk ang a, thuhrukin i awm ang; hmelma avangin kulh nghet i zawng bawk ang.R Chuti chung pawh chuan lak boin a awm a, a salah a tang a: kawtthler tin tawpah a naupang te te chu an paih sawmsak a: a mitha te tan thum an vawr a, a milian zawng zawngte chu khaidiatin phuar an ni.}s Ethiopia leh Aigupta chu a chakna ani a, chu chu tawp chin nei lo a ni; Put leh Lubim chu nangmah tanpuitute an ni.ucNile lui luan hual No-amon, a kulh atan tuipui hmang a, a in hung nana tuidil hmang aiin i chak zawk em ni?<qTin, heti hi a ni ang a, a hmu apiang che i lakah an tlan bo ang a, Ninevi khua chu a lo ram ta a ni: tu nge sun ang? Khawi ata nge i tan thlamuantute ka zawn tak ang? an ti ang.r]Bawlhhlawh tenawm takin ka theh ang che a, zahthlak takin ka siam ang che a, ennawm atan ka dah ang che.4aSipaihote LALPA chuan heti hian a ti: Ngai teh, ka do che a ni; i hmai lamah i puan ka hlim ang a; i saruakna hnamte hnenah leh i mualphona lal ramte hnenah ka entir ang.3Chung chu, nawhchizuar hmeltha, dawithiamnu, uirena avanga hnam hralh a, a dawi chinna avanga chhungkaw hralhtu uirena nasa tak avanga lo awm a ni.PSakawr chung chuang mi sakawra chuangte, khandaih tle zawk zawkte, fei tle zawr zawrte nen; mi thah awm rem rumte, ruang awm rei ruite nen: ruangin kin tih reng a nei lo; an ruangte chu an chhuih a:nUVuakin vai rik te, tawlailir ke in nghawr ri te, sakawr zuang te, tawlailir tlan hlawk hlawk te nen;x  kThisen chhuah hmang khawpui chu a chung a pik e! Dawt leh inrawknain a khat vek a; an sa seh chu a chat lak lo.r ] Sipaihote LALPA chuan, Ngai teh, ka do che a ni, a tawlailirte chu ka hal khu hluah hluah ang a, i sakeibaknei note chu khandaihin a tiboral ang: tin, leia i sa seh hi ka tikin ang a, i palaite aw chu hriat a ni tawh lo ang, a ti a.  Sakeibakneipa chuan a note khamkhawp a pawtsawm a, sakeibakneipuite tan a seh hlum a, a pukte chu sa sehin a tikhat a, a buzawlte chu saruang pawh samin.Sipaihote LALPA chuan, Ngai teh, ka do che a ni, a tawlailirte chu ka hal khu hluah hluah ang a, i sakeibaknei note chu khandaihin a tiboral ang: tin, leia i sa seh hi ka tikin ang a, i palaite aw chu hriat a ni tawh lo ang, a ti a./ W Tuma tihtit loha an awmna, sakeibakneipa te, sakeibakneipui te sakeibaknei no te an kal velna sakeibaknei bu zawl leh sakeibaknei noten an eina hmun chu khawiah nge?5 c Tihruahin a awm a, a ruak der a, a ram a ni: thinlung chu a tituiral a, khupte chu a inkhawng a, kawng zawng zawng a na ngawih ngawih a, an zavaia hmel a dang zo vek a ni."= Tangkaraw sumte chu laksak u la, rangkachak sumte chu laksk rawh u: thil chhek khawm leh bungraw tha zawng zawng ropuizia chuan tawp in tai a nei si lo.Hmasang ata Ninevi chu dil ang a ni a, a sah ta hum hum a; Ding rawh u. ding rawh u, tiin an au a; mahse tumah an hawikir lo.ucTin, Huzzabi chu an hlip a, an kal bo pui a, a bawihnute chuan an awm chumin thuro hram ang maiin an tah a.FLui kawngkharte chu hawn a ni a, lalin chu tihralin a awm a.}A miliante chu a ko chhuak a: an kal rual chu a petek a; kulhbang lam pan chuan an hmanhmawh a, thil phen tur an siam a.'GTawlailirte chu kawtthlerah an tlan bur bur a, lamlian zauvahte chuan an insu sawk sawk a: meichher angin an lang a, kawl phe angin an tlan thuak thuak a ni.T!A mi chakte phaw chu thisen a ni a, mi huaisente chu a senlarin an inthuam a: a inbuatsaihna niah chuan tawlailirte chu kahpathir tlein a tle zawr zawr a, fei te chu rapthlak takin a phe zawk zawk a ni.&EIsraelho ropuina ngin Jakobho ropuina chu LALPA chuan a tungding leh si a: tiruaktute chuan anmahni an tiruak zo tawh a, an grep pengte an tichhe tawh si a.% ETikeh sawmtu chu i hmai hmaah a lo chhuak e: kulhbing chu enkawl la, kawng chu veng rawh; i kawng tikhauh la, i thiltihtheihna chu chak takin siam tha rawh.T #Tlangah te chan chin tha thlena, remna thu tlangaupuitu ke chu en teh! Aw Juda, i kutte chu serh la, i thutiamte chu hlen rawh: mi suaksual chuan a palzut leh dawn tawh si lo che; tihboral der a ni ta e.~  LALPA chuan i chungchang thu-ah thu a pe a, i hming pu tur thlah i nei lo ang. I pathian ho in ata milem siamchawp leh milem chhunte chu ka tiboral ang a; i thlan ka siam ang; i sual si a.Tlangah te chan chin tha thlena, remna thu tlangaupuitu ke chu en teh! Aw Juda, i kutte chu serh la, i thutiamte chu hlen rawh: mi suaksual chuan a palzut leh dawn tawh si lo che; tihboral der a ni ta e.o} Y Tunah chuan i hnen ata a nghawngkawl chu ka titliak ang, nangmah phuarna hruite chu ka tichat vek ang.c| A LALPA chuan heti hian a ti: An chak theih tawpin chak mah se la, tam pawh tam tak ni mah se la, chuti chung pawhin sam thlukin an awm ang a, an boral ang. Lo tihrehawm tawh che mah i la ka tihreawm leh tawh lo ang che.a{ = Nangmaha chhuak mi pakhat LALPA kalha thilsual ngaihtuahtu, suahsualna thu rawntu a awm,qz ] An uain in chuan chiah huh hnep mah se la hling bawm ang leh buhpawl ro ang maia tihboral vek an ni ang.jy OLALPA kalhin eng nge in suangtuah? Tawp derna a thlentir dawn a ni, phuba lak nawn a ngai lo ang.Kx LALPA chu a tha a, mangan nia kulh nghet a ni; amaha an rinna nghat tute chu a hria. A mah dotute erawh chu tui lian nasa tak hmangin a tiboral vek ang a, a hmelmate chu khawthimah a um lut ang.=w uA lungnih lohna hmaah chuan tu nge ding thei ang a, a thinrimna nasa takah chuan tu nge awm thei ang: A thinrimna chu mei anga leihbuak a ni a, lungpuite chu a tikeh sawm vek a ni.(v KTlang liante chu amah avangin a nghing a, tlang te te chu an tui ral a; a hmaah chuan lei hi a khur a, a ni, khawvel leh a chhunga awm zawng zawngte nen chuan.u yTuifinriat chu a zilhhau a, a tikang chat a, li zawng zawngte pawh a tikang zo a, Lebanon tlang pangpar chu a chuai a.Ft LALPA chu a thin a nel a, nasa taka thiltithei a ni a, misual chu thiam a chantir reng reng lo ang: LALPA chuan thawngaleivirah leh thlipuiah a kawng a nei a, chhumte chu a kea vaivut a ni.Js LALPA chu thikthuchhia Pathian leh phuba lak hmang a ni; Lalpa chuan phuba a la a, thinurnain a khat a ni; Lalpa chuan a dotute chungah a la a, a hmelmate tan chuan thinurna a khawl khawm a ni.Fr Ninevi khaw phur rit chu. Elkos mi Nahuma inlarna hmuh bu chu.xqiHmasanga kan pute hnena chhia i chham tawh, Jakoba hnena thutak leh Abrahama hnena khawngaihna chu i hlen ang.6peA hawi kir leh ang a, kan chungah khawngaihna a nei ang; kan khawlohnate chu a ke hnuaiah a rapbet ang: nangin an sualna zawng zawngte chu tuifinriat mawng thuk takahte chuan i paih lut ang.Hmasanga kan pute hnena chhia i chham tawh, Jakoba hnena thutak leh Abrahama hnena khawngaihna chu i hlen ang.Ao{Nang anga khawlohna ngaidamtu leh a rochan la awm chhun bawhchhiatna leh pel tu pathian tu nge awm? A thinrimna chu kumkhuain a vawng reng lo, khawngaihnain a lawm em em thin avangin.Vn%Rul angin vaivut te an liak ang a; leia bawkvaka kalte angin an awmna kua atang chuan khur chungin an lo kal ang a: LALPA kan pathian hnenah chuan tih chungin an lo kal ang a, nangmah avangin an hlau ang. m Hnam tinin chu chu an hmu ang a, an thiltihtheihna zawng zawng chu an zahpui ang: an hmui an hup ang a, an beng te a ngawng ang.\l1Aigupta ram atanga i kal chhuah lai ang khan a hnenah thil mak takte ka entir ang.3k_Karmel tlang kara ramhnuaia khawhar taka awm i rochan beram rual, i mite chu i talhtum hmangin chawm la: hmasang ang khan Basan leh Gilead-ah chawm in awm hlawm rawh se.rj] Chuti chung pawh chuan ram chu, a chhunga chengte avang leh an thiltih rah avang chuan tih tiau a ni ang`i9 Chumi niah chuan Assuria ram leh Aigupta khawpui atangte chuan i hnenah an lo kal ang.ghG I kulh bangte siamna ni tur chu! chumi niah chuan thuruat chu hlatak thlenga tihzau a ni ang.`g9 Tichuan ka hmelma ka hnena, Khawiah nge LALPA i Pathian, titu chuan chu chu a hmu ang a, mualphonain ani chu a khuh ang, ka mitte hian amah chu a en ang a; tunah chuan kawtthler chirdiak anga rah beh a ni tawh ang.Xf) LALPA chungah thil ka tihsual tak avangin, a lungnih loh em emna chu ka phur ang, ka chung thu mi sawipuia, ka tan rorelna chu a hlen hma loh chuan: engah mi hruai chhuak ang a, tin, a felna chu ka hmu ang.eyAw ka hmelma, mi diriam mai suh: ka tluk hun chuan ka tho leh ang: thima ka thut pawhin LALPA chu ka tan eng a ni ang.dyKei erawh chuan LALPA lam ka en ang a; ka chhandamna pathian chu ka nghak ang: ka Pathian chuan mi ngaithla dawn a ni.c{Fapain pa hming a tichhia a, fanu chuan a nu a do a, moin a pi a do si a; mihring hmelmate chu ama chhungte ngei an ni. b Thian ring suh u la, hruaitu ah chuan rinna nghat suh u: i angchhunga awm i lak atang chuan i ka kawngkharte chu veng tha rawh. Engatinge i tah vak vak ni? I chhungah lalber a awm lo em ni, i remruattu a boral ta em ni, hmeichhe nau vei anga natnain a man tak che?= Engatinge i tah vak vak ni? I chhungah lalber a awm lo em ni, i remruattu a boral ta em ni, hmeichhe nau vei anga natnain a man tak che?<Aw nang, ran rual kulh, Zion fanu awmna tlang, i hnenah a lo thleng ang; a ni, lalna hmasa chu a lo thleng ang, Jerusalem fanu lalna chu./;Wkebai chu a thi bangah ka siam ang a, hla taka hnawh bo chu hnam chak takah ka siam ang; tun achinah chuan zion tlangah kumkhuain LALPA chuan a chungah ro a rel ang.{:oLALPA'n heti hian a ti: Chumi niah chuan kebai ka khawm ang a, um bova awm leh ka tihreawma awm chu ka khawm ang;n9UHnam tinin mahni pathian theuh an bia ang a, keini pawh LALPA kan pathian chu kumkhuain kan bia ang.8}Mi tinte chu an grep hrui hnuaiah an thu zawk ang a; tuma'n an tihlau lo ang: sipaihote LALPA ka chuan a sawi tawh si a.7/Tin, a ni chuan chi tam tak karah ro a rel ang a, hla taka hnam chaktak pawh a zilhhau vang; tin, an khandaihte chu leilehna hmawr zumahte an chher ang a, an feite chu thei kung ahchhumna chem kawmahte an chher ang: hnam dangin hnam dang chungah khandaih a lek tawh lo ang.=6sTin, hnam tam takte chu an kal ang a, lo haw u la, LALPA tlangah, Jakoba pathian inah chuan i chho ang u; tichuan anin a kawng chanchinte chu min zirtir ang a, a kalkawngahte chuan kan kal ang, an ti ang; Zion atang chuan dan thu a lo chhuak dawn si a, LALPA thu chu Jerusalem atangin a lo chhuak dawn a ni.s5 aNimahsela ni hnuhnungahte chuan heti hi a ni ang a, LALPA in awmna tlang chu tlang lian chungahte chuan tihnghehin a awm ang a, tlang tete chungah chuan chawisanin a awm bawk ang; chutah chuan chi tinrengte chu an kal nguah nguah ang.64e Chuvangin zion chu, nangmahni avang chuan, lo anga leileh a ni ang a, Jerusalem chu thil chhe awm khawm a ni ang a, biakin awmna tlang chu ram hnuai hmun sang ang a ni ang.Z3- Chumia hotute chuan thamna beiseiin ro an rel a, chu mia puithiamte chuan hlawh beiseiin an zirtir a, chumia zawlneite chuan tangka beiseiin ai an en a ni: chuti chung pawhin, LALPA chu kan zingah a awm lo em ni? Thil tha lo kan chungah a lo thleng lo ang, tiin LALPA chungah a in nghat a ni.Chuvangin zion chu, nangmahni avang chuan, lo anga leileh a ni ang a, Jerusalem chu thil chhe awm khawm a ni ang a, biakin awmna tlang chu ram hnuai hmun sang ang a ni ang.>2w Zion chu thisenin an sa a, Jerusalem chu khawlohnain.17Nangni Jakobho chhungkaw hotute leh Israel chhungkaw roreltu, rorelna dik tena, dikna tinreng tiletlingtute u, hei hi ngaithla u la, ka ngen a che u.J0 Nimahsela Jakobho hnenah an bawhchhiatna hriattir tur leh Israelho hnenah an sualna hriattir turin LALPA thlarau avanga thiltihtheihna te, rorelna te leh chakna te chuan ka khat tak meuh a ni. / Hmutheitute chu an zak ang a, aienthiamte chu an mualpho ang; a ni, an vaiin an hmui an hup ang; Pathian chhanna a awm si lo a..wPek tur neite hnenan, Muanna, tia au a, pek tur nei lote, indona a awm dawn, tia tihthaihtu zawlneite chuan ka mite an bum a, an chung chang thu LALPA'n heti hian a sawi: inlarna in hmuh lohna'n in hnenah zan a lo thleng ang a; ai in en theihlohna khawpin in hnenah thimna a lo awm ang a; zawlneite tan chuan ni a liam ang a, chhun pawh an chungah chuan khaw thim a ni ang.2-]Chutih hunah chuan LALPA an au vang a, nimahsela an mahni a chhang lo ang: a ni chumi hunah chuan an thil tiha an tih that lohzia ang zelin, an lakah a hmai a thup ang.(,IKa mite sa in ei bawk a; an vun an hlai thla a, an ruh an tih tliahsak a: a ni, bela chhum tur angin an chan sawm a, sa so bel chhunga sa chan sawm ang maiin.i+KThil tha in hua a, thil tha lo in ngaina a, an vun in hihsak a, an ruh ata tisa in sawk thla a;* 'Aw nangni, Jakobho hotute leh Israel chhungkaw roreltute u, ngaithla u la ka ngen a che u, ka ti a ni: rorel dan chu in hre tur a ni lo'm ni?;)o Su tlangtu chu an hmaah a kal a; an su tlang a, kawngkhar thlengin an kal zel a, chumiah chuan an kal chhuak a ni: tin an lal chu an hmaah a kal a, LALPA chuan an hma a hruai a.#(? Aw jakobho, in vaiin ka ko khawm ngei ang che u a; Israel mi la awm chhun te chu ka hruai khawm ngei ang; Bozra khaw beram angin ka dah khawm ang a: ran rual an hlobet hmuna awm ang maiin, mipui an nih avang chuan an sa mur mur ang.Su tlangtu chu an hmaah a kal a; an su tlang a, kawngkhar thlengin an kal zel a, chumiah chuan an kal chhuak a ni: tin an lal chu an hmaah a kal a, LALPA chuan an hma a hruai a.l'Q 'Uain leh zu a luang ang' tia dawt sawi zawlnei vak velte chu he'ng mite zawlnei ni awm lek an ni.g&G Tho u la, kal bo rawh u; hetah hlimna a awm lo; in khawlohna avangin tihchhiat vek a ni dawn.%w Ka mi hmeichhiate chu an innuam tak ata in hnawtchhuak a; an naupang te te atangin ka ropuina chu in la bo hlen a ni.&$ENimahsela ka mite chu tun hnaiah hmelma angin an lo ding chhuak a ni: indo duh loa ralmuang taka mi veivakte lak atangin an silhfen kawrfualte in hlihsak a.\#1Aw Jakoba chhungte u, LALPA thlarau chuan dawhtheihna a tlachham em ni? Hnawh chepin a awm em ni? Heng hi a thil tih a ni em, tih tur em ni? Dik taka awm thin chungah chuan ka thute hian thil tha a ti lo em ni?w"gThu hril suh u, tiin an sawi thin. Heng mite hnenah hian thu an hril lo ang: sawichhiatna chu a kiang lo ang.c!?Chuvangin LALPA mite inkhawmho zingah chuan thum vawra hruia teh saktu tumah inei lo ang.~ uChumi niah chuan nangmahni demin tehkhin thu an siam ang a, tah hla lungchhiatthlaka chhamin, Rawk vekin kan awm ta a nih hi: ka mite chan a tidanglam a: ka hnen ata a ti san ta a hih hi! Hel hmangte hnenah kan lo a sem darh ta a ni, an ti ang.^5Chuvangin LALPA'n heti hian a ti: Ngai teh, he chhungkaw chungah hian thil tha lo ka suangtuah a ni, chumi atang chuan innghawng in la sawn lo ang a, chapo takin in kal tawh hek lo ang; hun tha lo a ni dawn si a. Mi lo te an awt a, an laksak a; inte an awt a, an la mai bawk a; mi leh an chhungte, mi leh an ro chenin an hnuai chhiah a ni.+ QAn khum laizawla khawlohna suangtuahtute leh thil tha lo ngaihtuah chhuak tute chu an chung a pik e! Zingah khua a lo varin an tum ang ngei chuan an ti ta reng a. +Inziat kawlh la, i fa duh takte avang chuan inmet kawlh rawh: mulukawlh angin intikawlh nasa zual rawh; i hnen ata sala hruaiin an awm ta si a. Aw Maresa mi, nangmah neitu tur i hnenah ka la rawn hruai ang: Israel ropuina chuan Adullam a va thleng ang.Inziat kawlh la, i fa duh takte avang chuan inmet kawlh rawh: mulukawlh angin intikawlh nasa zual rawh; i hnen ata sala hruaiin an awm ta si a.  Chuvangin Moreseth-gath hnenah chuan inthlahna thilpek i pe tur a ni; Akzib inte chu Israel ram lalte tan bumna a ni ang." ? Aw Lakis mi, tawlailir chu sakawr chakah chuan bel rawh; ani hi Zion fanu sualna bul a ni, Israelho bawhchhiatnate chu nangmahah hian a awm a lo ni si a. 7 Maroth mi chuan chan tha chan a nghakhlel hliah hliah mai, LALPA hnen atangin thil tha lo chu Jerusalem kawngka bul thlenga a lo thlen thlak avangin.   Aw sophir mi, saruak leh zak takin kal bo rawh: Zaanan mi chu a lo chhuak lo; Beth-ezel tahna chuan a dinchan khalh ang che u.c A Gath khuaah hril suh u la, tap hlek suh u: Bethle-Aphra khuaah chuan vaivut ah tal rawh u. }A hliamte chu tihdam theih a ni lo: Judai ram a thleng ta hial si a; ka mite kawngka, Jerusalem meuh pawh a thleng a ni. 1Hemi avang hian ka tap ang a, ka chiau vak vak ang a, inhlip leh saruakin ka awm ang; sihalte angin ka au vang a, vanghawngseite angin ka rum ang.@ {A milem siam chawp zawng zawng chu tihkeh sawm vek a ni ang a, a nawhchizawrh hlawhte chu meia hal vek a ni ang a, nawhchizawrh man a lakkhawm a ni a, nawhchizuar manah an pe leh ang.L Hei zawng zawng hi Jakobho bawhchhiatna chu eng nge ni? Samari a ni lo em ni? Juda hmunsangte chu eng nge ni? Jerusalem a ni lo em ni? Chuvangin Samari chu phula thil chhe awm khawm angin ka siam ang a, grep huan hmun ang maiin: tin, chumi hmuna lungte chu kawr ruam lamah ka lum thla ang a, a lungphumte chu ka tilang ang.  Mei bula khawihnun ang leh hmun awiha tuikhawhthla ang mai in, tlangte chu a hnuaiah chuan an tui ang a, kawrte chu a khi chat ang.t cNgai teh u, LALPA chu a hmun atangin a lo chhuak a, a lo chhuk ang a, lei hmunsang te chu a chil dawn si a._ 9Nangni hnam zawng zawngte u, in vaiin hria u la; aw leilung leh a chhunga awm zawng zawngte u, ngaithla rawh u: Lalpa PATHIAN, Lalpa chu a biakin thianghlim a tangin, nangmahni kalhin in chung thu hretu ni rawh se.! ?Juda lal Jothama te, Ahaza te, Hezekia te lal laia Moreseth mi Mika hnena LALPA thu lo thleng, Samari khua leh Jerusalem khaw chungchang thua a hmuh chu.: m Ninevi khua, khaw ropui tak, a chhunga mi nuaikhat lehsinghnih aia tam, an ding leh vei pawh thliar thei lote leh ran rual tam tak awmna hi, ka khawngaih lo vang em ni? a ti a.5 c Tin, LALPA chuan, I rinpui loh, i thantir pawh ni hek lo, zankhat thila lo awm a, zankhat thila boral leh um hi i lainat a:Ninevi khua, khaw ropui tak, a chhunga mi nuaikhat lehsinghnih aia tam, an ding leh vei pawh thliar thei lote leh ran rual tam tak awmna hi, ka khawngaih lo vang em ni? a ti a.c ? Tin, Pathian chuan Jona hnenah, um chungchang thu ah i thinrim hi i ti dik em ni? a ti a.^ 5Tin, heti hi a ni a, ni a lo chhuah chuan Pathianin khaw chhak thli lum a lo ruat a; tin, ni chuhan Jona lu chu a em a, a thi dang a, a tan chuan thih a dil ta a, kei atan hian dam aiin thih a tha zawk e, a ti a.{ oA maherawhchu Pathianin, atuk khawfing chah laiin, sulrul a lo ruat a, chu chuan um chu a kher a, a lo vuai ta a.ETin, LALPA pathian chuan um a lo ruat a, chu chu Jona chungah a zamtir a, a hreawmna ata chhanchhuak tura a lu zar hliah tu a tan. Chutichuan, Jona chu um avang chuan a lawm nasa em em a.[/Tichuan Jona chu khawpui ata chu a kal chhuak a, khawpui chhak lam pang ah chuan a thu a, chutah chuan chhawl buk a sa a, khawpui chhunga thil lo thleng tur chu hmuh tumin a hnuai hlimah chuan a thu ta reng a.?yTin, Lalpa chuan, i thinrim hi i ti dik em ni? a ti a.Chuvang chuan, Aw lalpa tunah ka nunna hi mi laksak turin ka ngen a che; kei atan hian dam aiin thih a tha zawk si a, a ti a.yLALPA hnenah chuan a tawngtai a, Aw LALPA ka ngen a che, heihi kan rama ka laawm lai a ka sawi kha a ni lo em ni? Hei vang hian Tarsis lamah ka tlanbo thuai a nih kha: nang zawng khawngaih ngah, thil tha lo laka lamlet thin i ni tih ka hria a ni.N Amaherawhchu, chu chuan Jona a ti lungni lo ta em em a, a thin rim a.:m Tichuan pathianin an thil tihte chu en in, an kawng tha lo chu an hawisan tih a hmu a; an hnena a sawi tawh, tih a tum thil tha lo chuPathian chuan a lamlet a; a ti ta lo a ni.9k Kan boral loh nan, Pathian chu kirin, rilru lamletin, a thinrimna nasa tak atang chuan a lamlet lo ang tih tuin nge hria? tiin.Tichuan pathianin an thil tihte chu en in, an kawng tha lo chu an hawisan tih a hmu a; an hnena a sawi tawh, tih a tum thil tha lo chuPathian chuan a lamlet a; a ti ta lo a ni.(IMihring leh rante chuan saiip puan sin zawk se la, Nasa takin pathian au rawh se: a ni, mitinin mahni kawng tha lo leh an kuta pawngnekna chu hawisan rawh se.QLalber leh a milliante thupekin lalber chuan Ninevi khawchhungah thu a puangin a chhuah a, mihring emaw, ran emaw, bawng rual emaw, beram rual emawte chuan engmah tem suh se: eiin tui pawh in suh se: 1 ~;}||a{{{BzzXyyxRw|vCuutt1ss^rrIqqpp oo6nn_mlkkxjjii)hhTggfeebdcc&bb`P_L^1]\N[ZZpYnXWW8VuV/USRRYQQVPPOTNrMDLL8KMJJ IHHGGSEDCCVCBBZAAT@??q>=p<;;H::Y98j77K66?5443211@00/Y..9-s+**,))+(Y(&&%k%$##"!!Q sXnp 5 Q 1 `   Iz8v1&oETin, ani chuan ka hnenah, Hei hi ram pum pui chunga anchhe kal chhuak chu anih hi; a pang khing khat thu ang zelin rukru apiang pawh thenfai an ni bawk ang.CnTin, ani chuan ka hnenah, Eng nge i hmuh le? A ti a. Kei chuan ka chhang a, Lehkhabu zial thlawk duai duai ka hmu; a dung chu tawng sawmhnih a ni a, a vang chu tawng sawm a ni, ka ti a.im MTah chuan ka mit ka han len chho leh a, ka han en a, lehkhabu zial thlawk duai duai hi ka hmu a.rl]Tin, anin, Heng fapa pahnih, hriak ngah takte hi, lei pum pui LALPA kianga dingte chu an nih hi, a ti a.jkM Tin, ani chuan mi chhang a, Heng hi eng nge ni dawn tih i hre lo maw? Min ti a. Tin, kei chuan Hre lo e, ka pu, ka ti a.Tin, anin, Heng fapa pahnih, hriak ngah takte hi, lei pum pui LALPA kianga dingte chu an nih hi, a ti a.j5 Tin, ka han chhang nawn leh a, a hnenah, rangkachak dawt pahnih kianga he'ng olive zar pahnih rangkachak hriak lo chhuahnate hi eng nge ni? ka ti a.i  Tin, kei chuan ka chhang a, a hnenah, Heng olive thing pahnih, khawnvar dahna ding lam leh vei lama mi hi eng nge ni? ka ti a.ah; Thil tenau hun te hi tuin nge hmusit ni? Hlim takin an awm ang a, Jerubabela kuta dar mum khai chu an hmu dawn si a; Heng pasarihte ngei hi LALPA mit chu an ni bawk a, Lei pum pui chungah hian an vak vel thin, tiin.'gG Jerubabela kut chuan he in lungphumte hi aphum ta a. Ama kut bawkin a puitlin ang a, Tichuan, Sipaihote LALPA chuan in hnenah mi tir ani tih in hre tawh ang.>fwChu lo pawh chu LALPA thu ka hnenah a lo tleng leh a:Je Tunge i nih? aw tlang lianpui, Jerubabela hmaah chuan phaizawlah i chang maiang; Ani chuan a lung pawimawh ber chu A tana malsawmna nen, hlimna au aw nen a rawn thlen ang, Tiin mi chhang ta a.9dkChutah ani chuan ka hnenah, Heng hi Jerubabela hnena LALPA thu chu a ni a: Chakna ni loin, thiltihtheihna ni hek loin, Ka thlarau zawkin le, tiin Sipaihote LALPA chuan a ti e.cTin, vantirhkoh mi betu chuan mi chhang a, ka hnenah, Heng hi eng nge an nih, i hre lo maw? a ti a. Kei chuan, Hre lo, ka pu, ka ti a.cb?Tin, vantirhkoh mi betu hnenah chuan, Heng hi eng nge ni, ka pu? Tiin ka han ti leh ve a.Ya+Olive thing pahnih berhbu ding lama pakhat, vei lama pakhat awm ka hmu,ka ti a.L`ka hnenah chuan, Eng nge i hmuh le? a ti a. Tin, kei chuan, Rangkachak khawnvar dahna, a chhipa berhbu te leh chumia khawnvar pasarihte nen, tin, a chhipa khawnvar dawt pasarihte nei theuhte lehh_ KTin, vantirhkoh mi betu kha a lo kal leh a, mi muhil lai tihharh ang mai hian mi rawn tiharh a./^W Chumi niah chuan mi tinin grep hrui hnuaiah te leh Theipui hnuaiahte mahni thenawmte in sawm theuh tawh ang, Tih hi Sipaihote LALPA thu chuak a ni, tiin a tiam ta a,I]  Ngai teh u, a chungah chuan thil ziakte ka ziak ang a, Churam khawlohnate chu ni khat thilah ka la bo vek mai ang, Tih hi Sipaihote LALPA thu chhuak a ni.Chumi niah chuan mi tinin grep hrui hnuaiah te leh Theipui hnuaiahte mahni thenawmte in sawm theuh tawh ang, Tih hi Sipaihote LALPA thu chuak a ni, tiin a tiam ta a,&\ETunah ngai teh, aw Josu, puithiam lalber, Nang leh i thiante i hmaa thute nen ngai rawh u, Thil tha thleng entir lawkna an i si a: Ngai teh u, ka chhiahhlawh Chawr no chu ka rawn chhuah dawn si a. Ngai teh mah u, Josua hmaa ka lung dah chu; Lung pakhatah chuan mit pasarih a awm a ni;h[ISipaihote LALPA chuan heti hian a ti a ni: Ka kawngte i zawh zel a, ka thu tukte i tih chuan, Ka in chhung ro i rel ang a, Ka rorel hmunte chu i vawng bawk ang a, Heng dinghote zingah hian tel ve theihna tur ka pe ang che.2Z_Tin, LALPA vantirhkoh chuan Josua hnenah,6YeTin, kei chuan Lukhum mawi tak khumtir rawh se, ka han ti a. Tichuan lukhum mawi fe chu an khumtir ta a, silhfenin an thuam a, tin, LALPA vantirhkoh chu a kiangah a ding a.VX%Tin, a hmaa dingte chu a han bia a, A silhfen bawlhlawh chu hlihsak rawh u, tiin. Tin, ama hnenah chuan, Ngai teh, i khawlohnate chu ka tibosak ta chia: tichuan silhfen hlu takin ka thuam ang che, a ti a.`W9Tichuan Josua chu silhfen bawlhhlawh taka inthuamin vantirhkoh hmaah chuan alo ding a.FVTin, LALPA chuan Setana hnenah, Aw Setan, LALPA chuan hau che rawh se: A ni, LALPA Jerusalem thlangtu chuan hau che rawh se: He mi hi thingthu mei ata phih chhuah chu ani lo em ni? A ti a.U yTin, puithiam lalber Josua, LALPA vantirhkoh hmaa ding leh a dodaltu tur Setana ama ding lampanga ding chu mi entir a.T Mi zawng zawngte u, LALPA hmaah chuan ngawi thiap rawh u: Ani chu a hmun thianghlim ata a lo tho tawh si a, Tiin va sawi rawh, a ti a.wSg Tin, LALPA chuan ram thianghlima a chanvo atan Juda chu a rochung ang a, Jerusalem chu a la thlang ang.Mi zawng zawngte u, LALPA hmaah chuan ngawi thiap rawh u: Ani chu a hmun thianghlim ata a lo tho tawh si a, Tiin va sawi rawh, a ti a.FR Chumi niah chuan hnam tam takin LALPA chu an rawn zawm ang a, a mite an ni ang: Tin, i hnenah chuan ka cheng ang a, Tichuan, Sipaihote LALPA chuan i hnenah mi tir a ni, tih i hre tawh ang.wQg Zion fanu, hlimin zai rawh; ngai rawh, ka lo kal e, I hnenah ka cheng dawn si a, tih hi LALPA thu chuak a ni.$PA Ngai rawh u, ka kut ka thin khum dawn si a, Anmahni rawngbawltute rallak an ni mai ang: Tichuan, Sipaihote LALPA chuan mi tir ani tih in la hre dawn a ni.6OeSipaihote LALPA chuan heti hian a ti si a; Ropuinna tur angzia zelin a tikhawlotu che u hnam hnenah chuan min tir a ni: Nangni khawihtu chuan a mit naute a khawih a ni mai.DNHawh teh, Zion, Babulon fanu zinga la cheng, relh bo rawh.1M[Hawh teh u, hawh teh u, hmar ram ata tlan chhuak rawh u, Tih hi LALPA thu chhuak a ni. Van thli pali ang maiin ka tidarh tawh si che u a, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.sL_Kei hi a velah mei kulh ka ni ang a, A laia ropui chu ka ni dawn bawk si a, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.K%a hnenah, tlan la he tlangval hnenah hian, Jerusalem hi ami tam vang leh ran rual tam vangin Khaw hungna nei lo anga luahin a awm dawn a ni.{JoTin, ngai teh, vantirhkoh mi betu kha a kal chhuak ta a; tin, vantirhkoh dang amah tawk turin a lo chhuak bawk a,1I[Tichuan, kei chuan, Khawiah nge i kal dawn? Ka ti a. Ani chuan ka hnenah, Jerusalem hi a veng eng tia nge anih a, a dung eng chen nge a nih hre tura teh turin, a ti a.[H 1Tin, ka mit ka han len cho a, ka'n en a, mi pakhat, a kuta tehna keng hi ka hmu a.?G yTichuan kei chuan, Heng hi eng rawn ti tur nge an nih? Ka ti a. Ani chuan, sawng saw tumah dak chhuak ngam reng awm tawh lo khawpa Judate tidarhtu ki chu an ni a; mahse he'ng hi, anmahni tizam tur leh Juda ram tidarh tura an laka an ki rawn hmangtu hnamte ki chu paih thla tura lo kal an nih hi, tiin a sawi a.iF MTin, LALPA chuan thirdeng pali mi entir a.Tichuan kei chuan, Heng hi eng rawn ti tur nge an nih? Ka ti a. Ani chuan, sawng saw tumah dak chhuak ngam reng awm tawh lo khawpa Judate tidarhtu ki chu an ni a; mahse he'ng hi, anmahni tizam tur leh Juda ram tidarh tura an laka an ki rawn hmangtu hnamte ki chu paih thla tura lo kal an nih hi, tiin a sawi a.(E KVantirhkoh mi betu hnenah chuan, Heng hi eng nge ni? Ka ti a. Tin, ani chuan, he'ng hi Juda te, Israel te, Jerusalem te tidarhtu ki an nih hi,tiin mi chhang a.DD Tin, ka mit ka han len chho a, ka'n en a, ki pali ka hmu a.LC Heti hian Sipaihote LALPA chuan a ti e, Ka khawpuite chu hmuingilna avangin an vul leh ang a, LALPA chuan Zion chu a thlamuan leh ang a,Jerusalem chu a thlang leh ang,Tiin va au leh rawh, a ti a.@B {Chuvangin LALPA chuan heti hian a ti a ni: Zahngaihna nen Jerusalem lam ka hawi leh mek a. Tah chuan ka in chu sak ani ang, Tih Jerusalem chungah chuan tehna zamin a la awm ang, tiin.A 7Tin, hnam nuam leng mai maite lakah chuan ka lungni lo em em a ni; Ka lungni lo deuh chauh a ni na a, Anmahni tana thil tha lo chu an tizual ta a ni.0@ [Chutichuan vantirhkoh mi betu chuan ka hnenah, Heti hian va au rawh, a ti a: Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti a ni: Jerusalem leh Zion hi vei tak meuh in ka vei a.b? ? Tin, LALPA chuan, vantirhkoh, thu tha tak thu thlamuanawm taka mi betu chu a chhang ta a.7> i Chutah LALPA vantirhkoh chuan a chhang a, Aw sipaihote LALPA, Jerusalem leh Juda khawpui chunga he kum sawmsarih i thinurnate hi eng chen nge i khawngaih loh vang le? a ti a.A= } Tin, anni chuan, LALPA vantirhkoh lenhmui thing zinga ding chuan a chhang a, Lei zawng zawng chu kan fang chuak tawh a, ngai rawh, lei chu a awm hle hle a, a awm mai mai a ni, an ti a. <   Tin, mi lenhmui thing zinga dingkhan a chhang a, Heng hi LALPA'n lei zawng zawng fang chuak tura a tirhte chu an nih hi, a ti a.H;   Tah chuan kei chuan, Aw ka lalpa, he'ng hi eng nge ni? Ka ti a..: Wzanah chuan sakawr sen chunga mipakhat chuang ka hmua, ruama lenhmui thing zingah hian a ding a; tin, a hnungah chuan sakawr, a sen te, a buang te, a varte an awm a.<9 sDaria kum hnihna, thla sawm leh thla khatna, chu chu Sebat thla a ni a, ni sawmhnih leh ni linaa chuan Idova fa Barakia fapa, zawlnei Zakaria hnenah chuan LALPA thu a lo thleng a;#8 AKa thu leh ka thu ruatte, ka chiahhlawh zawlneite hnena Ka pek khan, in pate chu a nang ta mai pawh a ni lo'm ni? Tichuan, an lamlet a, Sipaihote LALPA chuan Kan chungchanga tih a tum thin angin Kan awm dan ang zel leh kan thiltih ang zelin Kan lakah a ti ta a ni, an tih kha, tiin.N7 In pate chu khawiah nge? Zawlneite pawh chu an nung kumkhua ta em ni?M6 Zawlnei hmasaten, Sipaihote LALPA chuan, In awm dan sual chu rawn hawisan rawh u, a ti e, Tia in pate an hrilh pawha ngaithla lo a, Bengkhawn lote ang khan awm suh u, Tih hi LALPA thu chhuak a ni.:5 oChuvangin heti hian an hnenah va sawi rawh: Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti e, Kan lam lo hawi u la, kei pawh in lam ka lo hawi ang, Tih hi Sipaihote LALPA thu chhuak a ni.>4 yLALPA chu in pate chungah khan a lungni lo em em a ni.}3 wDaria lal kum hnihna, thla riatnaah chuan Idova fa Barakia fapa zawlnei Zakaria hnenah chuan LALPA thu a lo thleng a:21Chumi niah chuan, aw Zerubabel ka chhiahhlawh, Seatiela fapa, ka chelh ang che,sipaihote LALPA thu chhuak chuan a ti; hming nemna zungbun angah ka siam bawk anag che, LALPA thu chhuak chuan a ti; nang ka thlang tawh si che a ni, Sipaihote LALPA thu chhuak chuan a ti," tiin. 19tawlailirte leh a chunga chuangte chu ka ti tlu ang a, sakawrte leh a chunga chuangte chu mitin mahni unau te khandaihin an tlu ang.Chumi niah chuan, aw Zerubabel ka chhiahhlawh, Seatiela fapa, ka chelh ang che,sipaihote LALPA thu chhuak chuan a ti; hming nemna zungbun angah ka siam bawk anag che, LALPA thu chhuak chuan a ti; nang ka thlang tawh si che a ni, Sipaihote LALPA thu chhuak chuan a ti," tiin.A0{Hetiang hian Judai ram awptu Zerubabela hnenah chuan sawi rawh: kei chuan lei leh van ka ti nghing thin: ram lalthutphahte chu ka paihthla ang a, hnamte ram chakna chu ka tichhia ang;n/UTin, LALPA thu chu, chumi thla, ni sawmhnih leh nilinaah chuan Hagaia hnenah a lo thleng nawn leh a;).KA chi chu buh inah a la awm em ni? Grep hrui te, theipui kung te, pawmgranet te leh olive thing te chu a la rah lo; vawiin ni atang hian mal ka sawm ang che u.3-_He thla kuana, ni sawmhnih leh ni lina, vawin ni atang hian nakin hnu thlengin, tun hmalam kha ngaihtuah ang che u, LALPA biakin lungphum ni atang khan ngaihtuah rawh u.,/In thawh chhuah zawng zawngah rona te, ngetna te leh rial tein ka hrem che u a; nimahsela ka lam in hawi chuang lo, tih hi LALPA thu chhuak a ni. + khang hun lai zawng zawng khan buh tehkhawng sawmhnih tling awm tak chhun khawmnaa mi a lo kalin sawmhnih chauh a lo tling thin.u*cTun atangin nakin hnu thlengin LALPA biak inah lungin chherchhuan hma, tun hma lam kha ngaihtuah ang che u: )Tin, Hagaia chuan heti hian a chhang taa: he mite hi chutiang tak chu an ni a, he hnam hi chutiang tak chuan ka hmaah an awm, tih hi LALPA thu chhuak a ni;' an kutchhuak tinreng pawh chutiang bawk chu a ni a, chuta an thil hlan pawh chu a thianghlim lo a ni.B(} Tin, Hagaia chuan, mitthi ruang khawih avanga mi bawrhbangin he'ng thil a enga pawh hi lo khawih ta se la, a bawrhbang ang em? A ti a, Puithiamte chuan, bawrhbang ang tiin an chhang a. ' Tuin emaw a kawrfual hmawrah sa thianghlim fun se la, a kawrfual hmawr chuan chhang emaw thil chhum kawi emaw, uain emaw, hriak emaw, ei tur reng reng emaw lo khawih ta se la, a thianghlim ang em? Tiin. Puithiamte chuan, Thianghlim lo vang, tiin an chhang a.V&% Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: puithiamte chu dan heti hian zawt teh,% Daria lal kumhnihna, thla kuana, ni sawmhnih leh ni linaah chuan zawlnei Hagaia kutah LALPA thu hetiang hian a lo thleng a.4$a He in ropuina hnuhnung zawk hi a hmasa ai khan a nasa zawk ang, sipaihote LALPA chuan a ti: tin, hehmunah hian remna ka thlen ang, tih hi sipaihote LALPA thu chhuak a ni.f#ETangkarua hi ka ta a ni a, rangkachak hi ka ta a ni, tih hi sipaihote LALPA thu chhuak a ni."3Hnam tinreng ka ti nghing ang a, hnam tinreng thil duhzawngte chu a lo thleng ang a, he in hi ropuinain ka ti khat ang, sipaihote LALPA chuan a ti.!Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti si a, vawikhat chu reilo teah van te leh leite leh tuifinriat te leh khawmualte ka ti nghing ang. Aigupta ram atanga in lo chhuah laia thu ka thlun pui che u ang khan in zingah ka thlarau a la cheng reng a ni, hlau suh u.PAw Jerubabel, tunah chuan huai takin awm rawh, tih hi LALPA thu chhuak a ni; Aw puithiam lalber Josua, Jehozadaka fapa, nangpawh chak takin awm rawh; tin, nangni he rama mi zawng zawngte u, chak takin awm bawk rawh u, tih hi LALPA thu a chhuak a ni; thawk rawh u, in hnenah ka awm si a, tih hi Sipaihote LALPA thu chhuak a ni:#He in hi a hmaa a ropui lai hmu in zingah tu nge la awm? Tunah hian eng ang in nge in hmuh le? In mit hmuh ah eng tham mah a ni lo lo'm ni?|qSeatiela fapa, Judai ram awptu Zerubabela hnenah leh mi la awm chhunte hnenah chuan heti hian sawi ta che, a ti a.k QThla sarihna, chumi thla ni sawmhnih leh ni khatnaah zawlnei Hagaia kutah LALPA thu a lo thleng a:\ 3Lal Daria lal kum hnihna, a thla rukna, chumi thla ni sawmhnih leh ni linaah chuan.) MZerubabela rilru leh Jehozadaka fapa, puithiam Lalber Josua rilru leh mi la awm chhun zawng zawngte rilru chu a chawk tho ta a; tichuan an lo kal a, sipaihote LALPA an pathian inah chuan hna an thawk ta a;Lal Daria lal kum hnihna, a thla rukna, chumi thla ni sawmhnih leh ni linaah chuan. % Tichuan, mite hnena LALPAthuchah hmang chuan LALPA tirhkoh Hagaia chuan a sawi a, in hnenah ka awm a ni, tih hi LALPA thu chhuak a ni, tiin.  Tichuan Seatiela fapa Zerubabela leh Jehozadaka fapa puithiam lalber Josua leh mi la awmchhun zawng zawngte chuan LALPA an pathian aw leh LALPA an pathianin a tirh anga zawlnei Hagaia thu chu an bengkhawn ta a; mite chuan LALPA chu a hmai hmaah chuan an tih ta a.g I Lei chungah te, tlang chungah te, buh chungahte, uain chungah te, hriak chungah te, lei atanga thil lo chhuak chungah te, mihring chungah te, ran chungah te, kuta thawhchhhuah zawng zawng chungah te khua ka tikheng a ni e.i M Chuvang chuan vanin daifim tla tur a hrensak che u a, lei chuan a rah a hrensak bawk che u a ni.k Q Hmuh teuh in beisei a, ngaiteh u, tlemte a lo ni; inah in rawn thlen a, ka lo chhem bo a. Eng vang nge ni? Tih hi sipaihote LALPA thu chhuak a ni. Nangni inlam pan theuha in tlan haw thuai thina ka in chu a ram der avang a ni. }Tlangah kal chho u la, thing han la u la, in chu sa rawh u; chu chu ka lawm ang a, chawimawiin ka awm ang, LALPA'n a ti.L Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: In kawngte chhut ngun rawh u.1 ]Tam tak in ching a, tlemte in seng si; in ei a in tlai si lo; in in a in kham silo; in sin a, in lum chuang si lo; inhlawhfa chuan ip pawpa thlak atan mai a hlawh a ni.Z /Tunah zawng sipaihote LALPA chuan heti hian a ti:i kawngte chu chhut ngun rawh u.\ 3He in hi a ram reng laia nangni, in chungthuah neitea in chen hi a hun em ni? Tiin.: qTin, zawlnei Hagaia kutah LALPA thu a lo thleng a;| sSipaihote LALPA chuan heti hian a ti, he'ng mite hian, LALPA in sak hun tur chu a lo la thleng lo e, an ti e, tiin.r  aLal Daria lal kum hnihna, a thlarukna, chumi thla ni hmasa berah chuan, zawlnei Hagaia kuta LALPA thu chu, Sealtiela fapa Judai ram awptu Jerubabela hnenah leh Jehozadaka fapa Puithiam lalber Josua hnenah a lo theng a, heti hian a ti:H  Chumi hunah chuan ka hruai khawm ang che u: In hmuh ngeia in saltanna ka lam let hunah chuan Lei chung mi zawng zawngte zingah Hmingthanna leh fakna ka siamsak dawn si che u a, LALPA'n a ti.4 aNgai rawh, chumi hunah chuan nghaisatu zawng zawng che kha kangaihtuah ang; Tin, kebai chu ka chhandam ang a, Hnawh bova awm chu ka hruai khawm ang; Tin, lei chung zawng zawnga an lo mualphona chu Fakna leh hmingthannaah ka chantir ang.Chumi hunah chuan ka hruai khawm ang che u: In hmuh ngeia in saltanna ka lam let hunah chuan Lei chung mi zawng zawngte zingah Hmingthanna leh fakna ka siamsak dawn si che u a, LALPA'n a ti. Nangmaha mi, inkhawmpuia tel pha loa lungngaite chu ka hruaikhawm ang a, nangmah avanga sawichhiatna phurrit phur tute chu.+ OLALPA i Pathian chu i chungah a awm e, Chhandamtu tur mi chak tak chu: Lawmin i chungah a hlim ang a, a hmangaihna a tithar ang a, Hla sain i chungah a lawm ang.c?Chumi niah chuan Jerusalem hnenah, hlau suh, aw Zion, ih kut pawh zawi suh se, an ti ang.'GLALPA'n i chngchang relnate chu a la bo ta a, i hmelma a paih chhuak ta: Israel lalber, LALPA pawh chu i chungah a awm e: Thil thalo i hlau ngai tawh lo ang.|qAw Zion fanu, zai rawh; aw Israel, au vak vak rawh; Aw Jerusalem fanu, i thinlung zawng zawngin lawm la hlim rawh.=s Israel mi la awm chhunte chuan khawlohna an ti lo ang a, dawt an sawi hek lo vang; An kaah pawh bumna tawng a awm hek lo ang a: An eiin an mu ang a, tumahin an tihlau tawh lo ang.gG I chhung ata mirethei te leh Tihduhdah tuarte chu ka zuah ang a, LALPA hming chu an ring ang.fE Chumi niah chuan ka chunga i bawhchhiatna thiltih avangte chuan i zak tawh lo vang, chumi hunah chuan i chhung ata i mi, chapona hlimpuitute chu ka la bo ang a, Ka tlang thianghlimah hian chapo hmangin i awm tawh lo ang.mS Ethiopia lui piah lam atangin ka hnena diltute, ka mi darhte fanu chuan ka thilhlan an rawn la ang.% Chutih hunah chuan mipuite chu hmui thianghlim ka puttir leh ang, LALPA hming chu an zaa an lama thukhatvuaa a rawng an bawl tlan theih nan,)KChuvangin rallak la tura ka thawh ni thlengin mi nghak rawh u, tih hi LALPA thu chhuak a ni: Ka thil tum chu, an chunga ka thinurna, ka thinurna hlauhawm tak mai chu leih tura Lalna ramte inkhawmtira hnamte koh khawm hi a ni a; Lei zawng zawng hi ka thikna meiah a la kang fai dawn si a.]3Nangin mi hlau phawtla, zilhna hi lo pawm la; Tichuan ama chunngchanga ka ruat zawng zawngte ang khan A awmna chu tihbo daih a ni lo ang, ka ti a; Mahse zingah an tho a, an thiltih zawng zawng an tikhawlo vek a.F~Hnamte chu ka tibo daih a, an kulhte a ram a; A kawtthlerte chu tuma kal tlang lohna'n ka tiram a: An khawpuite chu an chhe ta; Chutichuan tumah an awm ta lo a, luahtu reng an awm tawh lo."}=A chhunga LALPA chu a fel a ni; khawlohna a ti lo ang; Tuktin a rorelna chu a tilang a, a pelh ngai lo a; Mahse mifello chuan zahna chang reng a hre lo. |A zawlneite chu pawlawh leh bumhmangte an ni a: A puithiamten hmunthianghlim chu an tibawlhhlawh a, Dan chu a bawhchhe nasa a ni.{!A chhunga a hotute chu sakeibaknei rum lai an ni a; A roreltute chu tlai lam chinghnia an ni a; A tuk thlenga thial tur engmah an zuah lo.fzEAw chu a awih lo a; zilhna a pawm lo a; LALPA chu a ring lo a; a Pathian lam a hnaih duh lo.Qy Hel hmang leh bawlhhlawh , hnehchhiah hmang khawpui chu a chung a pik e!uxcHei hi khawpui hlim thei tak, mahni inring tak, a thinlunga, keimah, ka chuang ka liam hi tumah an awm lo, intirilru chu a ni: Sate mut hmun mai atan, a va ram nasa ta em! A kal pel apiangin an chek khum ang a, an kut an thin khum ang.twaTin, a chhungah chuan sa rual chitin, ramsate zawng zawng an mu ang: Tuivalawng leh sakuhte pawh a ban chhip bawkahte an cheng ang a: Tukverhahte zai an vawr ang; kawngka bulahte chuan chhiatna a awm ang: Sidar thinga siamte pawh phoruang a chang ta si a.Hei hi khawpui hlim thei tak, mahni inring tak, a thinlunga, keimah, ka chuang ka liam hi tumah an awm lo, intirilru chu a ni: Sate mut hmun mai atan, a va ram nasa ta em! A kal pel apiangin an chek khum ang a, an kut an thin khum ang. v  Tin, hmar lam ram chungah a kut a lek ang a, Assuria ram a tiboral ang a, Ninevi khua a titiau vang a,thlaler angin a tiro ang.Bu Nangni Ethiopia mite pawh ka khandaiha thahin in awm ang.>tu An tan LALPA chu tihbaiawm tak a ni ang a, lei pathiante chu a tam vek dawn si a; Tin, miten amah chibai an buk ang, mi tinin mahni hmun theuhvah, hnamte awmna zawng zawngah chuan.usc Chu chu an chapona aiah an nei dawn a ni, Sipaihote LALPA mite chungah an intihlen a, an cheksawlh avangin.Hr  Chutichuan, a nuna ka nun chhung chu, Moab chu sadom ang a ni ang a, Amon fate chu Gomora ang an ni ngei ngei ang, Kangthai hmun leh chi khur leh kumkhaw luah loha ni ang: Ka mi la bangte chuan an mahni an rallak ang a, Ka hnam la awm chhunte chuan an luah ang, tih hi Sipaihote LALPA, Israelte Pathian thuchhuak a ni.lqQMoab deuna leh Amon fate au khumna, ka mite an deuna leh An ramria an tihropuia chu ka hre tawh a.}psTichuan, tuipui kam chu Juda chhungtea la awm chhunte tan a ni ang a; chungah chuan an beram rualte chu an tla ang a, Tlai lamah chuan Askelon khaw inahte an riak ang; LALPA an pathian chuan a rawn tlawh ang a, An saltanna chu a lehlinsak ang.noUTin, tuipui kam te chu hnim hring hmun a ni ang a, berampute buk khuarna leh beramte huang a ni ang.2n]Tuipui kama cheng kereth hnamte chu an chung a pik e! Aw kanaan, Philistia mite ram, LALPA thu chu i chungah a lo thleng a ni; Luahtu awm lo khawpin ka tiboral ang che.0mYGaza khua chu kalsanin a awm ang a, Askelon khua chu tihtiauin a awm dawn si a: Chhun laiah Asdod khua an hnawt chhuak ang a, Ekron khua chu pawh chhuah in a awm ang.Bl}Nangni leia mi thuhnuairawlh zawng zawng, a thu awih tute u, LALPA chu zawng rawh u; Felna zawng u la, thuhnuairawlh tum rawh u: LALPA thinrimna niah chuan thuhrukin in awm thei mahna.k',1 Aw hnam zahna chang hre lo te u, thuruat a lo chhuah hma leh ni chu favai ang mai a a ral hma leh LALPA thinrimna hlauhawm tak chu in chunga a lo thlen hma leh LALPA thinrimna ni chu in chunga a lo thlen hma hian tlan khawm rawh u, a ni, tlan khawm huai huai rawh u.j ',2 Aw hnam zahna chang hre lo te u, thuruat a lo chhuah hma leh ni chu favai ang mai a a ral hma leh LALPA thinrimna hlauhawm tak chu in chunga a lo thlen hma leh LALPA thinrimna ni chu in chunga a lo thlen hma hian tlan khawm rawh u, a ni, tlan khawm huai huai rawh u.i yLALPA thinurna niah chuan an rangkachak emaw, an tangkarua emaw pawhin anmahni a chhanchhuak thei lo ang a; Ram pumpui hi a thikna meiah chuan a kang bo vek ang. Rama chengte zawng zawng a tibo dawn a, a ni, tihbona rapthlak tak a siam dawn si a.?h yTin, mihringte chungah hreawmna ka rawn thlen ang a, mitdel ang maiin an kal ang a, LALPA chungah an sual avangin; an thisen chu vaivut angin ka leih bua ang a, an tisate pawh ekdur ang maiin.LALPA thinurna niah chuan an rangkachak emaw, an tangkarua emaw pawhin anmahni a chhanchhuak thei lo ang a; Ram pumpui hi a thikna meiah chuan a kang bo vek ang. Rama chengte zawng zawng a tibo dawn a, a ni, tihbona rapthlak tak a siam dawn si a.yg mKulha hung khawpuite chungah leh khaw kil kulh sangte chungah chuan tawtawrawt leh ralbei thawm rikna ni a ni a.f Chumi ni chu thinurna ni a ni a, mangan leh hreawm ni chhiatna leh tiauna ni, thimna leh khawdur ni, chhum leh thim chhah mup ni a nia, e ;LALPA ni ropui tak chu a hnai e, a hnai in a thleng thuai dawn a ni, LALPA ni thawm chu rapthlak tak a ni; Chutah chuan michak chu a chiau vak vak ang.5d e Tin, an sumte chu rallakah a lo chang ang a, An in te chu a ram ang: a ni, inte an sa ang a, mahse an luah lo ang; Grep huante an siam ang a, mahse a uain chu an in lo ang.Xc + Tin, chumi hunah chuan heti hi a ni ang a, Khawnvar chhiin Jerusalem ka zawng chhuak ang a; Uain mawng nawi ang awm mai mai a, an rilru a, LALPA chuan a chhia atha tih a nei ngai nem, titute chu ka hrem ang.b  Maktes mite u, Kanaan mi zawng an boral avangin chiau vak vak rawh u! Tangkaraw phur tute zawng zawng an boral vek tawh a ni."a ? Chumi niah chuan, sangha kawngka atanga au thawm te, Misneh atanga chiau vak vak te, tlang atanga ri hum hum te, a awm ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni.|` s Tin, chumi niah chuan kawngka zuan kahlen zawng zawng, An hotute inpawngnekna leh bumna tikhattute chu ka hrem ang._ Tin, LALPA inthawina niah chuan heti hi a ni ang a, Hotute leh lal fapate leh hnamdang silhfena Inthuamte zawng zawng chu ka hrem ang.'^ ILALPA pathian hmaah chuan ngawi reng rawh: LALPA ni chu a hnaih tak avangin: LALPA chuan inthawina a buatsaih tawh a,A mi sawmte pawh atithianghlim tawh si a.W] )LALPA hawisan tute leh LALPA zawng loa Amah rawn lo tute chu ka tibo daih ang.v\ gIn chung chhipa van lam thilho hnena kun thinte, LALPA hnena chhehhama Malkama chhala chham bawka kun thinte,[ /Juda te leh Jerusalem luahtu zawng zawng chungah Ka kut kalek anga; he hmun atang hian Baal la awm chhunte, Kemarim hming chu puithiamho chawpin,BZ Mihring leh sate ka ti ral ang a; Chungleng savate leh tuipui sanghate ka tiral ang a; Misualte chu ka titlu ang a; Lei chung ata mihring ka ti bo daih ang, tih hi LALPA thu chhuak a niWY )Lei chung ata thil zawng zawng ka tiral vek ang, tih hi LALPA thu chhuak a ni. X Judate lal Amona fapa Josia lal laia LALPA thu Zephania, Kusia fapa, Gedalia fapa, Amaria fapa, Hezekia fapa hnena lo thleng chu.W}LALPA, Jehoa, ka chakna, ka ke a siam, sakhi ke ang, Ka hmun sangah mi lentir ang. Hla hruaitu tan; ka tingtanga sak mi.RVKalawm zel ang, LALPA-ah chuan, ka chhandamna pathianah chuan ka lawm cheu dawn.LALPA, Jehoa, ka chakna, ka ke a siam, sakhi ke ang, Ka hmun sangah mi lentir ang. Hla hruaitu tan; ka tingtanga sak mi.?UwTheipui thing par vul dawn loin, grep hrui rah dawn hek suh seng, Olive thing pawh rah loin, Loin eitur chhuah dawn lo seng, Huang ata ran rual tiboin, Ran inah ran awm lo mah seng.@TyKa hriatin ka khur, ti ralin, A aaw ah ka kha a in khawng; Ka ruh a muatin, ka khur a, mahni hmunah: Mahse sipai rualpui ang buaina ni Mipui chunga a lo thlen hunin Ka nghing lo ang.CTuifinriat chu tuiin a khat vek angin LALPA ropuizia hriatnain lei hi a khat vek dawn si a,}=s Ngai teh u, miten mei kan mai atana an thawk a hnamte engmahlo atana an inti-hah hi Sipai hote LALPA a ni lo em ni?O< Thisena khawpui din a, khawlohnaa khawpui siamtu chu a chung a pik e!X;) Lung chu bang ata a au vang a, thing hmanrua atangin khanchhukin a chhawn ang.l:Q Mi tam takte tiboralin i in atan mualphona i phhiar a lo ni a, i nunna chungah thil i tisual a ni.~9u Misual kut ata him theihna tura bu sang taka chhep turin, a in atana hlawkna bawlhhlawh chingtu chu a chung a pik e!P8Hnam tamtak i rawk tawh avangin Hnam dang zawng zawngte pawhin an rawk vethung ang che; Mite thisen avang leh ram chungah te, Khawpui leh a chhunga cheng zawng zawngte hnena I pawngtihna avang khan.7wNangmah eitutur che an dingchhuak phutin a tihhreawmtu tur che an harh ang a, An tan rallak mai i la ni dawn lo'm ni?J6 Heng zawng zawngte hian a chungah tihelna thu, deuna thufing tawi - a ta si loa in tipunga, dahkham thila intimuktu chu, a chung a pik e! Eng chen nge a chin ang aw? Tiin an sawi lo ang em ni?q5[A ni, chu loah pawh, uain heh chu bumhmang, michapo, in lam ngawrh lo mi a ni a; A chakna chu seol angin a hawng zau a, thihna ang a ni a, tih tlai theih a ni lo; A hnenah hnamtin a hruai khawm a, mi zawng zawng a chhek khawm a ni. ~q}}c|{zzHyy8xxTww)uu{uCttsssTsrrrrXpoonmmllYkfk)jiikhzgfIfevddcbb#a`` _^]];\\ [6ZYYGX|VUUTTSRRlQxPONNZMML]K\JIsHGGFEDDCCBIA @@;?s?&>==<;::U998I77R544=3211>0:/..!-,,$+Y**k)(z''^&%$""k!Y Jo5N~)fF3|   [ y 2,] 'Puithiam hmuite chuan hriatna a vawng tur a ni si a, a ka atangin dan chu an zawng thin tur a ni; A ni chu sipaihote LALPA tirhkoh a ni si a.&EThutak dan chu a kaah a awm a, thu sual a hmuiah a awm lo: Thlamuang tak leh ngil takin ka hmaah a leng thin a, mi tamtak an khawlohna ata a lamlettir a ni. Ka thuthlung chu a hnenah a awm a; nunna leh thlamuanna ka pe a, tih pawh mi tih a ni, ka hming chu hlauh namenin a hlau lo a.Levia hnena ka thuthlung hi a din zel theihna'n he thupek hi in hnenah ka rawn chhuah a ni, tih in hria ang, Sipaihote LALPA chuan a ti.!;Ngai teh u, nangmahni vangin in chite chu ka zilhhau a, In hmaiahte chuan ek ka tat pherh ang. In kutna ek ngei chu; Chu mi nen chuan lak bo in ni ang.%Ka hming tiropui tura in ngaihthlak loh a, thinlunga in vawn loh chuan In chungah an chhia ka rawn thlentir ang, Sipaihote LALPA chuan a ti, In malsawmna dawnte chu anchhia ka lawh ang: A ni, in zingah thinlunga vawng in awm loh avangin anchhia ka lawh tawh reng a ni.A Khai le, puithiamte u, he thupek hi nangmahni tan a ni e.[ 1A ran ruala a pa awm reng a, thu pawh tiam a LaLPA hnena a hmelhem hlana bumtu chu an chhe dawng a ni: Kei chu lal ropui tak ka ni si a, ka hming pawh Jentailte zingah A tihawm a ni, sipaihote LALPA chuan a ti._ 9 Tin, ngai teh u, a va ninawm em! In ti bawk a, In hnar in tum khum a, Sipaihote LALPA chuan a ti; hneh chhuha in thil lakte, a kebai te, a silawng te in rawn la a; chutiangin thilhlan chu in rawn la a: Chung chu in kut ata ka pawm dawn em ni? LALPA chuan a ti.A ran ruala a pa awm reng a, thu pawh tiam a LaLPA hnena a hmelhem hlana bumtu chu an chhe dawng a ni: Kei chu lal ropui tak ka ni si a, ka hming pawh Jentailte zingah A tihawm a ni, sipaihote LALPA chuan a ti.  Nangni erawh chu, LALPA dawhkan chu a bawlhhlawh a ni, a rah a chaw ngei chu a hmuhsitawm, in tih-ah khan a ni A tibawrhbangtu in nih ni.g I Ni chhuahna atanga a tlakna thleng pawhin Jentailte zingah ka hming chu a ropui si a, hmun tinah ka hming atan rimtui hlan a ni, thilhlan thianghlim nen: Jentail te zingah ka hming a ropui si a, Sipaihote LALPA chuan a ti.] 5 Athlawn maia ka maichamah chuan mei in tihalh lohna'n In zingah mi, kawngkhar khar tur awm teh se la aw! In chungah lawmna reng ka nei lo a, In kut ata thilhlan chu ka pawm hek lo ang; Sipaihote LALPA chuan a ti.7 i Tunah hian min khawngaih theihna'n pathian tihlungawina zawng rawh u khai - Hetiang hi in kutkawih ngei a ni si a- A lo ngaisang dawn che u em ni? Sipaihote LALPA chuan a ti.r _Inthawina'n a mitdel in hlanin sualna a awm hek lo maw? A kebai leh a silawng in hlanin sualna a awm hek lo maw? In ram awptu pawh pe teh u; a lawm dawn che u em ni? A nih leh, a lo ngaisang ang che u maw? Sipaihote LALPA chuan a ti.0 [Ka maichamah chuan chhang bawlhhlawh in hlan a lawm. Nangnin, engah khan nge kan tihbawlhhlawh che? in ti a LALPA dawhkan hi hmuhsitawm a ni, in tih thin ah hian a ni.: oFapa chuan a pa a chawimawi thin a, Bawih chuan a pu: Kei hi pa ka nih chuan min chawimawina chu khawiah nge? Kei hi in pu ka nih chuan min tihna chu khawiah nge? Aw puithiam, ka hming hmusittute u, sipaihote LALPA chuan a ti che u a ni. Nangni erawh chuan, engah khan nge i hming kan hmuhsit ni? in ti a.v gIn mit ngeiin in hmu ang a, Israel ramri pelin LALPA chu chawimawiin awm rawh se, nangni ngeiin in la ti ang.' IEdom ho chuan, tihchhiatin ka awm na a, Kan lo kir leh ang a, hmun ramte chu kan din leh ang, ti mah se la, Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti: Anni'n an din leh na'nga, kei in ka thiat leh ang: Tin, mite chuan anni chu Suhsualna ram leh kumkhuaa LALPA thinrim em emnateho, an ti ang.o YEsauva erawh chu ka hua a, a tlangte chu hmun tiauvah ka siam a, a rochan chu thlaler sihalte ka pe a.R  LALPA chuan, ka hmangaih che u a ni, a ti a. Nangni erawh chuan, engah khan nge min hmangaih ni? in ti a. Esauva chu Jakoba unaupa a ni lo em ni? Tih hi LALPA thu chhuak a ni: Jakoba chu ka hmangaih a;=  yIsrael-ho hnena LALPA thu chhuak Malakia kut ziak chu. Ni e, Jerusalem leh Juda bungbel zawng zawngte chu Sipaihote LALPA tana thianghlim an lo ni tawh ang: Tin, inthawi zawng zawngte chuan an rawn la ang a, Chhumna'n an hmang ang: Chumi niah chuan Sipaihote LALPA inah chuan Kanaan mi reng reng an awm tawh lo ang./ WChumi niah chuan sakawr thi-ah te pawh LALPA TANA THIANGHLIM tih a chuang ang a, Tin, LALPA ina bungbel na zawngte chu Maicham hmaa maihun ang hial an lo ni ang.Ni e, Jerusalem leh Juda bungbel zawng zawngte chu Sipaihote LALPA tana thianghlim an lo ni tawh ang: Tin, inthawi zawng zawngte chuan an rawn la ang a, Chhumna'n an hmang ang: Chumi niah chuan Sipaihote LALPA inah chuan Kanaan mi reng reng an awm tawh lo ang.h IHei hi Aigupta ram hremna leh Bawkte kut hmang tura kal chho lo hnamte hremna chu a lo ni ang.>uTin, Aigupta ram chhungkua kal chho loa Lo kal ta lo te chungah chuan a sur bik hek lo ang a, Bawkte kut hmang tura kal chho lo hnamte LALPA'n a hremna chi hripui chu a thleng ang.  Tin, lei chunga chhungkua zawng zawng, Lalber, Sipaihote LALPA chibai buk tura chho lo apiangte chungah chuan ruah a sur lo ang.A{Tin, heti hi a lo ni ang a, hnam zawng zawng Jerusalem rawn dotu hnutchhiaha la awm te chu Kum tin, bawkte kut hmang tur leh Lalber, Sipaihote LALPA chibai buk turin an chho thin ang.KTin, chutiang bawkin sakawr hri te, sabengtung hri te, sanghawngsei hri te, sabengtung te chi hri te a lo awm ang a, Tin, chung buka ran awm zawng zawng te vei chu Hripui ang bawk kha a ni ang.#?Tin, Juda pawhin Jerusalem chu a bei ang; A vela hnamte zawng zawng sum leh pai, Rangkachak te, tangkaruate, silhfente chu tam tak mai lakkhawm a ni ang.>u Tin, chumi niah chuan heti hi a lo ni ang a, LALPA hnen ata buaina ropui tak an zingah a awm ang a, Mi tinin a thenawm kut a chelh ang a, A thenawm kut chungah a kut a lekbawk ang.r] Tin, Jerusalem dotu mipui zawng zawng chunga LALPA'n hripui a lentir tur chu hei hi a ni: An kea an ding reng chungin an tisa chu a ral ang a, An mit khur chhunga an mitte pawh chu a ral ang a, an ka chhunga an lei pawh a ral ang a,y Tin, tah chuan mite an cheng ang a, anchhia reng reng a awm tawh lo ang; Jerusalem chu him takin a awm zawk dawn a ni.5c Ram zawng zawng chu Geba atanga Jerusalem chhim Rimon thlengin Arab-ah ang a lo ni ang. Tin, Jerusalem chu chawisanin a awm ang a, Benjamin kawngka an tih atanga kawngka pakhatna thlengin a kil kawngka thleng chuan, Tin, Hanalela in sang atanga lalber uain sawr khur thlengin a hmun chuan a awh ang. Tin, lei chung zawng zawngah LALPA chu lalber a lo ni ang: Chumi niah chuan LALPA chu pakhat a ni ang a.A hming pawh pakhat a ni ang a.J~ Tin, chumi niah chuan heti hi a lo ni ang a, Jerusalem atangin tuinung a lo chhuak ang a; A zatve chhaklam tuipuiah, a zatve thlanglam tuipuiah: Nipuiah leh thlasik-ah pawh chuti chu a ni ang.r}]Mahse chumi ni chu LALPA chauhin a hria. Chhun ni lo zan ni lo; tlai lamah erawh chuan eng a lo awm ang.a|;Tin, chumi niah chuan heti hi a lo ni ang a, a eng lutuk lo ang a, a thim lutuk lo ang; {9Tin, ka tlang kar ruamahte chuan in tlanbo ang a, tlang kar ruam chuan Azel hmun a thleng dawn si a: A ni in tlan bo ang, Juda lal Uzia lal laia Lirngh�nga in tlanbo ang khan, tin, LALPA ka Pathian chu a lo kal ang a, a mi thianghlim zawng zawngte pawh i hnenah an lo kal ang.zTin, chumi niah chuan Olive tlang chhak lama Jerusalem rawn chhawngah chuan, ke a nghat ang a, Tin, Olive tlang chu chhak leh thlang zawngin A laiah a phel ang a, ruam nasa tak a awm ang: Tin, tlang tiave chu hmar lamah a insawn ang a, A tiave chu chhim lamah.nyUChitih hunah chuan LALPA chu a chhuak ang a, Indona nia a beih thin angin chung hnamte chu a do ang. xJerusalem do turin hnam zawng zawng ka khawm dawn si a. Khawpui chu lak a ni ang a, inte pawh chu rawk a ni ang a, hmeichhiate chu ngaihsak an ni ang, khawpui zatve chu sala hruai chhuahin an awm ang a, mipui la awm chhunte chu khawpui ata tihbo an ni lo ang.iw MNgai teh, LALPA ni a lo thleng dawn e, Chutah chuan in rallakte in zing ngeiah semdarh a ni ang.Av{ Tin, hmun thumna chu meiin ka fiah ang, tangkaraw thianghlim angin anmahni ka tithianghlim ang a, rangkachak fiaha awm angin anmahni ka fiah ang: Ka hming an lam ang a, an mahni ka ngaithla ang: Tin, anni chu ka mite an ni, ka ti ang a, annin, LALPA chu ka pathian a ni an ti ang, Tih chu LALPA thu chhuak a ni.Fu Tin, heti hi a ni ang a, ram zawng zawngah hmun hnih zel tih chhiat a ni ang a, a thi ang: Hmun thumna erawh chu hnutchhiah a ni ang:Tin, hmun thumna chu meiin ka fiah ang, tangkaraw thianghlim angin anmahni ka tithianghlim ang a, rangkachak fiaha awm angin anmahni ka fiah ang: Ka hming an lam ang a, an mahni ka ngaithla ang: Tin, anni chu ka mite an ni, ka ti ang a, annin, LALPA chu ka pathian a ni an ti ang, Tih chu LALPA thu chhuak a ni.Ht  Aw khandaih, ka berampu leh ka kawppuipa chungah chuan harh rawh, tih chu Sipaihote LALPA thu chhuak a ni; Berampu chu vua la, beram rual an darh ang, a note chungah chuan ka kut ka lek ang.#s? Tin, mi tuin emaw a hnenah I ban inkara hliamte hi eng nge ni? A ti ang a, Tin, anin, hengte hi chu, ka thiante ina ka hliam a nih hi, Tiin a chhang ang.mrS Zawlnei ka ni lo a, hlo thlo mi ka ni e Ka tleirawl tirh ata bawiha siam ka ni si a, a ti zawk ang.&qE Chumi n�ah chuan heti hi a lo ni ang a, zawlneiin thu a hrilin A inlarna hmuh apiang chu a zahpui tawh ang: mi bumna'n kawrfual hmulte an ha hek lo ang a,p Tin, heti hi a lo ni ang a, tu pawhin thu a la hril cheu chuan A nu leh a pa amah hringtute khan, a hnenah, I nung lo ang, LALPA hmingin dawt i sawi si a, an ti ang: Tin, a nu leh a pa amah hringtute khan, thu a sawi laiin Amah chu an chhun tlang ang.bo= Tin, chumi niah chuan Sipaihote LALPA thu chhuak chu heti hi a ni ang: Ram ata milem hmingte chu ka tibo ang a, Hriatrengin an awm tawh lo ang: Tin, ram ata zawlnei te leh thlarau bawlhhlawh chu Ka chhuah bo tir ang.n  Chumi niah chuan sual leh bawlhhlawhna tlenfaina'n Davida chhungte leh Jerusalem luahtute hnenah tuikhur hawnin a awm ang.bm= Chhungkaw dang zawng zawng pawh, Chhungkaw tinreng ahrangin, an nupuite a hrang theuhin.Fl Levia thlah chhungkua ahrangin, an nupuite ahrangin; Simeia chhungte a hrangin, an nupuite ahrangin;Chhungkaw dang zawng zawng pawh, Chhungkaw tinreng ahrangin, an nupuite a hrang theuhin.{ko Tin, ram chuan a sun ang; chhung kua kuain a hrangin; Davida thlah chhungkua pawh a hrangin, an nupuite ahrangin,ujc Chumi niah chuan Jerusalem-ah sunna nasa tak a awm ang a, Megido ruama Hadadrimmon hmuna sunna ang mai kha.iy Tin, Davida chhungte chungah leh Jerusalem luahtute chungah chuan khawngaihna leh dilna thlarau ka leih ang a, Tin, an chhuna chu min rawn en ang; Tin, miin a fapa neih chhun a sun angin a sun ang a, Miin a fatir chunga a tuar ang in an tuar ang.jhM Tin, chumi niah chuan heti hi a lo ni ang a, Jerusalem beitu hnamte chu tihboralna ka zawng ang.|gq Chumi niah chuan LALPA chuan Jerusalem luahtute chu a hum ang a; Chumi niah chuan an zinga mi chhiathate pawh chu Davida ang chu an lo ni ang; Tin, Davida chhungte chu Pathian ang an lo ni ang a, An hmaa LALPA vantirhkoh ang chu an lo ni ang.%fC Davida chhungte ropuina leh Jerusalem luahtute ropuina chu Juda khuma tihlena a awm lohna'n LALPA chuan Juda puaninte chu a chhanchhuak hmasa ber bawk ang.ew Chumi niah chuan Juda hotute chu Thing zinga meivam angin ka siam ang a, buhphal zinga meichher angin ka siam ang: Tin, a vela mipuite chu a kang fai ang-dinglam leh vei lamah; Tin, Jerusalem chu ama hmun ngei, Jerusalem-ah chuan a ding leh ang.~du Tin, Juda hotute chuan, Jerusalem luahtute chu Sipaihote LALPA an pathian ah chuan Ka chakna an ni, an ti rilru ang.kcO Chumi niah chuan sakawr tin mai chu ka thawng ang a, a chunga chuangte chu atnain ka hrem ang, tih chu LALPA thu chhuak a ni: Tin, Juda chhungte chungah chuan ka mit ka meng ang a, mipuite sakawrte chu mitdelnain ka hrem ang.pbY Chumi niah chuan heti hi a lo ni ang a, Jerusalem chu mipui zawng zawng tan Lung rit takah ka siam ang: Chumi inphurhtirtu zawng zawngte chu na takin an hliam ang: Tin, leia hnam zawng zawngte chu amah bel turin an pung khawm ang.a Ngai rawh u, Jerusalem chu a vela mipui zawng zawngte tan Ruihna novah ka siam ang a, Jerusalem hualnaah chuan juda tan pawh a ni ve ang.` ' Israel chung thua LALPA thu phurrit chu. LALPA van tipharhtu, leilung nghahchhan phumtu, Mihring chhunga thlarau siamtu thu chu heti hi a ni:#_? Berampu tlaktlai lo,ran rual kalsan tu chung chu a pik e!Khandaih chu a banah leh a mit dinglamah a tla ang a, A mit dinglam chu a thim tlat ang, a ti a.M^ Ngai rawh, ramah chuan berampu ka din chhuahtir ang a, chu chuan tihbo turte chu a kan lo ang a, tihdarh tawhte chu a zawng hek lo ang; Hliam tuar tawhte chu a tidam leh tawh lo ang a, a hrisel te pawh chu a chawm hek lo ang a, A thausa te chu a ei zawkin An tinkawmte nen lam a thlawnvek zawk ang.Berampu tlaktlai lo,ran rual kalsan tu chung chu a pik e!Khandaih chu a banah leh a mit dinglamah a tla ang a, A mit dinglam chu a thim tlat ang, a ti a.a]; Tin, LALPA chuan ka hnenah, 'berampu tlaktlai lo hriamhrei chu va la leh cheu vang che. \ Chutichuan, Juda leh Israelte inkara inunauna chu ka tihchah theihna'n ka tiang dang pumkhatna ngei chu ka la a, ka tan chhum ta a.M[ Tin, LALPA chuan ka hnenah, ka man atana tha awm tawm tawk an chhiar chu bel vawtu pe mai rawh,a ti a. Tin, cheng sawmthum chu ka la a. LALPA inah chuan, bel vawtu hnenah chuan ka pe ta mai a ni.0ZY Tin, an hnenah chuan, =ha in tih chuan, ka hlawh chu min pe u la, in tih loh chuan, min pe suh u, ka ti a; chutichuan ka hlawh atan cheng sawmthum an buk chhuak ta a.Yy Tin, chumi niah chuan phelhin a awm ta a, ran rual zinga a rethei, mi pawisatute chuan LALPA thu a ni tih an hre ta a.|Xq Ka thu thlung, mipuite hnena ka thlun chu ka phelh theihna turin ka tiang duhsak chu ka la a, ka tan bung hmawk a.,WQ Tin, keiin, ka chawm lo ang che u, a thi thi chu thi mai se la, tihboral tur chu tihboral ni rawh se; tin, a bang zawngte chu an tisa inei hlawm rawh se, ka ti a.V! Tin, thla khat chhungin berampu pathum te chu ka ti boral a, ka nunna hian anmahni ka ning tawh em si a; anni nunna pawhin min haw bawk a._U7 Chutichuan ran rual thah tur ang mi te chu ka enkawl a, ran rual zinga a rethei ngei chu. Tin, tiang pahnih ka la a, pakhat chu 'Duhsak' ka vuah a, a dang chu 'Pumkhatna', ka vuah a; tin, ran rual chu ka chawm a."eTC Ram luahtute chu ka khawngaih dawn tawh si lo a, Tih chu LALPA thu chhuak a ni. Tin, ngai rawh u, mi tin mai chu A thenawmpa kutah leh a lalber kutah ka pe ang: Ram chu an suasam ang a, An kut ata ka chhanchhuak lo ang.LS A neitute chuan an that thin a, Thiam loah an in ruat hek lo: Anmahni hralhtute chuan, LALPA chu fakin awm rawh se, Kan lo hausa ta si a, an ti a: Anmahni vengtu ngei pawhin an khawngaih hek lo.dRA LALPA kan pathian chuan heti hian a sawi a ni: Ran rual thah tur ang mite chu enkawl rawh,IQ  Berampute chiau thawm te tak chu! An ropuinate a chhe zo ta si.CP Aw far thing, chiau vak vak rawh, Sidar chu a tluk tawh avangin; A tha thate chu tihchhiat a ni tawh si a.Bansan sasuate u, chiau vak vak rawh u, ngaw dur puite pawh a rem zo tawh si a.OO  I kawngte hawng rawh, aw Lebanon, I sidarte meiin a kan fai theih nan.zNm Tin, LALPA ah chuan anmahni ka tichak ang a, ama hmingin an chhukin an chho vang, Tih chu LALPA thu chhuak a ni.8Mi Tin, tihduhdahna tuipui chu a kal tlang ang a, Tuifawnte chu a vua ang a, Nile luipui thukte chu a kang ang. Assuria chapona chu tihtlawm a ni ang a, Aigupta ram lal tiang chu a bo daih ang.Tin, LALPA ah chuan anmahni ka tichak ang a, ama hmingin an chhukin an chho vang, Tih chu LALPA thu chhuak a ni.BL} Aigupta ram ata pawh ka hruai leh ang a, Assuria ram atangin ka khawm chhuak ang; Tin, Gilead ram leh Lebanon-ah chuan ka rawn hruai lut ang a, Tin, an tan hmun a awm seng lo hial ang.Ky Ram dang dangah ka phun darh a, Ram hla takah pawh min hre reng ang; Tin, an fate nen an awm ang a, an lo kir leh ang.{Jo Ka faifuk ang a, an mahni ka ko khawm ang; Anni chu ka tlan tawh si a: An lo pun tawh ang ngeiin an pung zel ang.?Iw Tin, Ephraim mite chu mi chak tak ang an ni ang a, Uain tihlawm angin an thinlung a lawm ang: A ni, an fate chuan an hmu ang a, an hlim ang a, LALPA ah chuan an thinlung a lawm ang.vHe Tin, Juda chhungte chu ka ti chak ang a. Josefa chhungte chu ka chhanhim ang a, Ka hruai leh ang, anni chu ka lainat si a; Tin, ka paihthlak loh ang mai an la ni ang a, Kei LALPA an pathian chu ka ni si a, An mahni ka ngaithla tawh ang.PG Tin, michak tak ang an lo ni ang a, Indona kawtthler chirhdiakah chuan an hmelmate an rapbet ang, LALPA chu an hnena a awm avangin an bei nasa mai ang: Sakawr chungchuangte chu an mualpho dawn a ni.iFK A lak ata kil lung te, kilhna thir te, indona thal ngulte, Rorel tute an lo chhuakho dawn a ni.?Ew Berampu chungah chuan ka thin a rim em em a, kel pate chu ka hrem ang: Sipaihote LALPA chuan a ranrual, Juda chhungte chu a rawn kan a, Indona sakawr tha tak angin a siam dawn si a.vDe Milem pathian chuan engmah lo mai a sawi a. Aisanthiamte thil hmuh chu dawt a ni si a; Mumang diklote an sawi a,Mi an thlamuan thlawn a; Chuvangin beram rual angin mahni kawng kawng an hawi a. berampu a awm loh avangin hreawm an tuar a,C / Ruah hnuhnung hunah hian LALPA chu ruah dil rawh u, LALPA, kawl tiphetu ngei chu; Tin, a nin loa hlebet tinrengte tan ruahpui vanawn a surtir ang"B= A thatna te chu a nasain, a mawina te chu a va nasa em! Buhbalte chuan tlangvalte a tihlawhtling ang a, uain thar chuan nulate a tihlawhtling dawn si a.=As Tin, LALPA An pathian chuan an ran rualte angin chung niah chuan anmahni a chhanhim ang; Lallukhuma lungte angin he ram chungah hian a chawisang dawn si a.A thatna te chu a nasain, a mawina te chu a va nasa em! Buhbalte chuan tlangvalte a tihlawhtling ang a, uain thar chuan nulate a tihlawhtling dawn si a.|@q Sipaihote LALPA chuan anmahni a hum ang a. An ni chuan an hmelmate chu an ei zo vang a, Virvawm lungte pawh chu an rapbet tawh ang. An in ang a, uain rui ang maiin an bengchheng ang. Berhbu khat ang maiin an khat ang a, Maicham kil ang maiin./?W Tin, LALPA chu an chungah a lang ang a, a thal chu kawlphe angin a chhuak ang. Tin, LALPA pathian chuan tawtawrawt a ham ang a, Chhimlam thawngaleivir nen a kal ang.>>u Juda chu ka thal ngul atan ka kuai a, thal ngulah chuan Ephraim ka vuah ta a ni, Aw Zion, Grik fate lakah i fate chu ka chawk tho ang a, Mi chak tak khandaih angah ka siam ang che.={ Beiseina nei mitangte u, kulhpui ah chuan kir u la, vawiin ngeiah hian a leh hnihin Ka pe dawn che u tih ka puang a ni.}<s Nangma thu-ah pawh, i thuthlung thisen avangin Khuarkhurum tui awm lohna ata i mi tangte chu Ka rawn tir chhuak ang;} Tin, Ephraim lak ata tawlailir leh Jerusalem lak ata sakawr chu ka ti boral ang a, In dona thal ngul chu ka tan ang. Hnamte hnenah chuan remna thu a sawi ang a, A rorelna chu tuipui ata tuipui thlengin, Luipui atang chuan kawlkil thlengin a ni ang.]:3 Aw Zion fanu, nasa takin hlim la; Aw Jerusalem fanu, au chhuak rawh; Ngai rawh, i lal i hnenah a lo kal e; Mi fel a ni a, hnehtu a ni; Inngaitlawm takin sabengtung chungah a chuang a, Sabengtung no chung ngeiah./9W Tin, ka in chu sipai rual lakah ka veng ang a, Tumah an kal tlangin an let vel lo ang a. Hnehchhiahtu tumah an kal tlang tawh ngai lo ang: Ka mitin ka hmu tawh si a.o8W Tin, an ka ata an thisen ka la bo ang a, An ha kar atangin an tenawmna ka la bo ang. Tin, anni pawh kan pathian tana awm chhun an ni ang a, Judai ramah chuan hotute pawh an la ni ang a, Ekron mite chu Jebus mite ang an la ni ang.`79 Tin, Asdod-ah chuan falakho an cheng ang a, Philistia mite chapona chu kati boral ang.U6# Askelon chuan a hmu ang a, a hlau vang; Gaza pawhin a hmu ang a, na a ti em em ang; Tin, Ekron chu a beiseina avang chuan a zak ang a, Lalber chu Gaza ata a boral ang a, Askelon chu luah in a awm lo ang.p5Y Ngai rawh, LALPA chuan a ti tla ran ang a, Tuipuia a chakna a tichhia ang a, meia hal faiin a awm ang.43 Tin, tura chuan kulhpui a in siama, Tangkaruate chu vaivut ang maiin a chhek a, rangkachak tha mi chu kawtthlera chhirhdiak ang maiin A chhek a ni.V3% Chumi ritu Hamah khaw chungah pawh; Tuira leh sidon pawh, an fin em avangin.2 - Hadrak ram laka LALPA thu phurrit leh Damaska chunga in nghat tur chu: LALPA mit chu mite chungah leh Israel hnam zawng zawng chungah a fu si a.17Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti a ni: Chung niahte chuan heti hi a la ni ang a, Mi sawm, hnam ze tinreng atanga lo chhuakte chuan Juda mi pakhat fenfualah an vuanin an chelh ang a, I hnenah Pathian a awm tih kan hriat avangin I hnenah kan kal ve dawn e, an ti ang, a ti a.0/A ni, LALPA zawng tur leh LALPA duhsakna chu ngen turin Mipui tam tak leh hnam chak takte Jerusalemah an lo kal ang, a ti a.Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti a ni: Chung niahte chuan heti hi a la ni ang a, Mi sawm, hnam ze tinreng atanga lo chhuakte chuan Juda mi pakhat fenfualah an vuanin an chelh ang a, I hnenah Pathian a awm tih kan hriat avangin I hnenah kan kal ve dawn e, an ti ang, a ti a.F/Tin, khawpui pakhat luahtute chu hmun dangah an kal ang a, Hawh u, LALPA duhsakna ngen turin i kal thuai ang u khai, Sipaihote LALPA chu i zawng ang u, an ti ang a, Kei pawh ka kal ve ang..yHetiangin Sipaihote LALPA chuan a ti a ni: Heti hi a la ni ang a, Mipuite leh khawpui tam taka mite chu an lo kal ang:#-?Heti hian Sipaihote LALPA chuan a ti a ni: Thla lina chaw nghei leh thla ngana chaw nghei leh thla sarihna chaw nghei leh thla sawmna chaw ngheite chu Juda chhungte tan chuan hlimna leh lawmna, ruai hlimawm takah a chang ang a; chuvangin thudik leh remna chu ngaina rawh u, a ti a.>,wTin, Sipaihote LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,Q+Tumah rengin in thinlungah in thenawmte tana Tha lo tur chu suangtuah suh u la, Dawta chhechham chu pawm suh u. Heng zawng awng hi ka thil huatte chu an ni. Tih hi Sipaihote LALPA thu chuak ani si a.*-Heng hi in thil tih tur chu a ni ang: Mi tinin mahni thenawm hnenah thudik tak sawi theuh u la, In kawngka bulah thudik leh remna ro rel rawh u. )Tunah hi chuan Jerusalem leh Juda chhungte tan Thil tha ka ngaihtuah leh thung dawn a ni, Hlau suh u, Sipaihote LALPA chuan a ti.(Hetiang hian Sipaihote LALPA chuan a ti si a: In thlahtuten mi tihtinur laia In chunga thil tha lo tih ka ngaihtuah khan Ka lamlet lo a;`'9 Tin, heti a ni ang a, Hnam dangte zinga anchhe dawng in nih thin avangin, Aw Juda chhungte leh Israel chhungte u, Ka chhan chhuak ang che u a, Malsawmin in la awm ang: hlau suh u la, In kut erawh chu khauh rawh se.F& Remna chi a awm dawn tawh si a, Grep hruite chuan rah a chhuah ang a, Lein hlawkna a chhuah bawk ang a, Vanin daifim a tlaktir ang; Hemi la awm chhunte hi chung chu ka rochuntir dawn a ni.% Tunah erawh chuan hemi la awm chhunte hnenah hian Tun hma ang hu ka ni tawh lo vang, Tih hi Sipaihote LALPA thu chhuak a ni.P$ Tun hmate khan mihring tan inhlawhna a awm lo a, Ran rawihna tur pawh a awm hek lo; hmelma avangin a lut a chhuak tan Muanna engmah a awm hek lo: Mi zawng awng an thenawmte nen ka indotir a ni si a.K# Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti a ni: Temple ngei chu sak a nih theih nana Sipaihote LALPA in lungphum phum nia Zawlneite kaa thu chuak nangni tuna ngaithlatu hian In kutte tikhauh rawh u.m"STin, ka rawn hruai ang a, Jerusalem leh felnaah ka mite an ni ang a, Kei pawh an Pathian ka ni ang.!Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti a ni: Ngai rawh u, ka mite chu chhak lam ram ata te, Thlang lam ram ata te ka chhan chhuak ang a,P Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti a ni: Chung niahte chuan he'ng mi la awm chhunte Mithmuhah hian mak a nih chuan, Keia mithmuhah a mak ve kher dawn em ni? Tih hi Sipaihote LALPA thu chhuak a ni.wgTin, kawtthlera infiamin khawpui kawtthlerte chu Hmeiche naupang leh mipa naupangin An la khat nuai nuai ang./WSipaihote LALPA chuan heti hian a ti a ni, Jerusalem kawtthlerahte chuan pitar-te leh putar te, An kum tam avanga tiang hawl boh boh tawhte pawh chu an la cheng ang.5cLALPA chuan heti hian a ti a; Zion lam ka hawi leh ta a, Jerusalem chu Thudik khawpui tih a ni tawh ang; Tin, Sipaihote LALPA tlang chu tlang thianghlim tih a ni bawk ang.  heti hian Sipaihote LALPA chuan a ti a ni: Zion chu vei tak meuhin ka vei a ni, A chunga thinur khawpin a nia ka thik ni, tiin.A Tin, Sipaihote LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng leh a,OAn mi hriat ngai loh zingah Thawngaleivirin anmahni ka tidarh zawk dawn a ni.Chutiangin an hnuah chuan tihtiau a ni tawh ang a, Tuma an veivak tawh lo vang, Ram nuam tak chu an titiau dawn ta si a.X) Tin, heti hi a lo ni a, anmahni a auh an ngaithla duh lo a, Chutiang bawkin an auin ka ngaithla bik lo ang, Sipaihote LALPA chuan a ti a.An mi hriat ngai loh zingah Thawngaleivirin anmahni ka tidarh zawk dawn a ni.Chutiangin an hnuah chuan tihtiau a ni tawh ang a, Tuma an veivak tawh lo vang, Ram nuam tak chu an titiau dawn ta si a.lQ A ni, Sipaihote LALPA chuan Zawlnei hmasate kuta a thu thawn leh Dan thute chu An ngaihthlak lohna'n An thinlungte chu lung chang tak angin an tisak ta a; Chuvangin Sipaihote LALPA lak ata Thinurna nasa tak alo thleng ta a ni.mS Mahse an ngaithla duh lo a, An tukkhum chhah an chhawn a, An hriat lohna'n an beng an chhu chhet a.)K Hmeithai te emaw, fahrah te, mikhual te, Mi retheite emaw hnehchhiah hek suh u. Tumah rengin in thinlungah In unaute tana tha lo tur chu suangtuah suh u, tiin.- Sipaihote LALPA chuan heti hian a sawi a ni: rorelna dik takin titlu u la, Mi tinin an unaute chungah zahngaihna leh Khawngaihna chhuah rawh se:9mTin, LALPA thu chu Zakaria hnenah a lo thleng a,nUJerusalem leh a vela khawpuite miin an luah khaha an hmuingil em em lai leh chhim lam leh ram phaite pawh miin an luah khah laia zawlnei hmasate hmanga LALPA thusawite kha in lo hre tawh tur a ni lo'm ni? tiin sawi rawh, a ti a.STin, in ei a, in in pawhin nangmahni tan in ei a, in in mai a ni lo'm ni?\1rama mi zawng awngte leh puithiamte hnenah chuan, Heng kum sawmsarih chhung meuh pawha thla ngana leh thla sarihnaa chaw in nghei a, in lungngaih thinte khan, ka hming a, keima hming meuha chaw nghei em in nih?DTah chuan Sipaihote LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,ESipaihote LALPA ina puithiamte hnenah leh zawlneite hnenah chuan an sawi a: Tun hma kum tam fea ka lo tih tawh thin angin mahni intihrangin thla nganaah chuan ka tap thin em ni ang? tiin.taTin, Bethel mite chuan Sarezera leh regemeleka leh an mite an rawn tir a, LALPA khawngaihna chu an ngen a,  Tin, heti hi a ni a, Lal Daria kum lina, thla kuana, Chislev ni li ni takah chuan Zakaria hnenah LALPA thu chu a lo thleng a. -Tin, hla taka awmte kha an kal ang a, LALPA in chu an rawn sa ve ang a, Sipaihote LALPA chuan in hnenah mi tir a ni tih in la hre dawn a ni. Tin, LALPA in Pathian aw chu ngun taka in bengkhawn thin chuan he'ng thil hi a lo la thleng ngei ang, a ti, tiin sawi rawh, a ti a. Tin, lallukhumte chu Helema te, Tobija te, Jedaia te, Zephania fapa Hena te tan LALPA inah hriat rengna tur ani ang.Tin, hla taka awmte kha an kal ang a, LALPA in chu an rawn sa ve ang a, Sipaihote LALPA chuan in hnenah mi tir a ni tih in la hre dawn a ni. Tin, LALPA in Pathian aw chu ngun taka in bengkhawn thin chuan he'ng thil hi a lo la thleng ngei ang, a ti, tiin sawi rawh, a ti a.1 ]remna ro chu an pahniha karah a awm ang.4 cA lalthutthlengah chuan puithiam ani ang a,-UA lalthutthlenga thuin ro a rel ang:"?Ropuina chu a khum ang a.4cLALPA biak in ngei chu a rawn sa dawn a ni;+QAma hmun ata a lo to chhuak ang a,,S Ngai rawh, mi a hming chawr no chu,I  tin, a hnenah chuan, heti hian Sipaihote LALPA chuan a ti a ni: A ni, an lak ata tangkarua leh rangkachak te la la, lallukhumte siam la, Jehozadaka fapa Josua, puithaim lal luah chuan khumtir rawh;*M Sal tang Heldaia te, Tobija te, Jedaia te laka thil chu la la, chumi ni vekah chuan lo kal la, Babulon atang an rawn pan Zepania fapa Josia inah chuan lut rawh.4c Tin, LALPA thu chu ka hnenah a lo thleng a,veTichuan ka hnenah, Ngai rawh, hmar lama kalte khan hmar ramah chuan ka rilru an tihahdam a ni, tiin mi au a./~WTin, a sente chu an han ding chhuak a, kal chhuah a, leilung awm dan endik an nghaklel hle a. Chutah vantirhkoh chuan, "kal ta u la; lei lung awm dan va endik rawh u" a ti a. Chutichuan vantirhkoh sawi ang chuan an ti a. Chutichuan lei chung zawng zawngah an vak vel ta a ni, tiin mi chhang a.})Sakawr dum awmna tawlailir chu hmar lamah a kal chhuak a, a var awmna chuan a dawt a, tin, a hmarsai awmna chu chhim ram lamah a kal chhuak a. | Tin, vantirhkoh chuan ka hnenah, "Heng hi van thli pali, leilung zawng zawng LALPA hmaa ding thin, kal chhuakte chu an nih hi."d{ATah chuan ka chhang a, vantirhkoh mi betu hnenah chuan Heng hi eng nge ni, ka pu? Ka ti a.xzitawlailir pathumnaa mi chu sakawr var an ni a, talailir palinaa mi chu sakawr hmarsai, chak tak si hi an ni a.gyGTawlailir pakhatnaa mi chu sakawr sen an ni a, tawlailir pahnihnaa mi chu sakawr dum an ni a, x ;Tin, kei chuan ka mit ka han len chho leh a, ka han en a, tlang pahnih kara sakawr tawlailir pali lo chhuak hi ka hmu a, tlangte chu dar hlawm an ni a.w/ Ani chuan ka hnenah, sinar rama a tana in sakna tur lamah chuan; tin, in chu peih anih hun chuan chutah chuan ama hmun ngeiah an dah ang, a ti a. v  Tin, kei chuan vantirhkoh mi betu hnenah chuan, Ephah chu hengte hian khawi lamah nge an kalpui dawn? Ka ti a.Ani chuan ka hnenah, sinar rama a tana in sakna tur lamah chuan; tin, in chu peih anih hun chuan chutah chuan ama hmun ngeiah an dah ang, a ti a.`u9 Tah chuan ka mit chu ka han len chho a, ka han en a, hmeichhe pahnih lo kal chhuak ka hmu a, an thlaah chuan thli a awm a; thla chu vacha thla ang hi an nei a ni. Tin, Ephah chu lei leh van karah an chawikang ta a.tTin, ani chuan, Hei hi Suaksuali chu a ni, a ti a; Ephah chhungah chuan a nem lut a; tin, suan rit ak chuan a chhin ta a.\s1Suan talent khata rit a chhin chu a hawng a, bawm chhungah hmeiche pakhat a thu a.)rKTin, kei chuan, Eng nge ni? Ka han ti a. Ani chuan, "Hei hi ani bawm kal chhuak ta kha," a ti a. Amah vekin, "Hei hi ram pum puia an khawlohna chu ani" a ti a. qTin, vantirhkoh mi betu chu a kal chhuak a, ka hnenah, Tunah i mit han len cho la, kal chhuak ta kha eng nge ni? En teh, mi ti a.zpmka kal chauhtir ang a, rukru inah leh ka hming chhala dik lo taka chhechhamtu inah te chuan a lut ang a, an in chhungah chuan a awm reng ang a, a thingphel te, a lungte chawpin a tiral vek ang tih hi Sipaihote LALPA thu chhuak a ni, a ti a. Y~}}+|{{z8xxwivuutsdrrqRpoo6nnmll"kjihhTgff@ee}e dd;cccbb`baa/``r_^^1]\\\[[WZZ(YYXX&WWVUUTSSyRhRQWP@OO[NNN-MLsLKKHJJIHHH3GFF'EE7DCzCBBTAA.@??n>>p==b= < "Kei erawh chuan ka hrilh a che u, chhia reng reng chham suh u; van chhalin chham suh u, chu chu Pathian lalthutphah a ni si a. = !Hman laia mite hnenah, 'Dawtah chhia chham suh la, Lalpa hnenah i chhechhamte chu hlen zawk rawh,' an ti tih in hre tawh bawk a.3<_ Kei erawh chuan, tupawh tlangval ngaih vang ni lo a, nupui ma apiang chuan, amah chu a uiretir a ni; tih, tupawh mak hnu nei apiang chu a uire a ni tih ka hrilh a che u.Z;-'Tupawh nupui ma apiang chuan inmakna lehkha a hnenah pe rawh se,' an ti bawk a.(:ITin, i kut ding lamin a tihtluk che chuan, tan la, paih daih rawh; i taksa a puma Gehenna-a kal ai chuan, i taksa peng pakhat boral chu i tan a tha zawk a ni.19[Tin, i mit ding lamin a tihtluk che chuan, kher chhuak la, paih daih rawh; i taksa a puma Gehenna-a paih ai chuan, i taksa peng pakhat boral chu i tan a tha zawk a ni.8yKei erawh chuan, tupawh ngaih chaka hmeichhe melh apiang chu, a thinlungah a uire tawh reng a ni tih ka hrilh a che u.57e'I uire tur a ni lo,' an ti tih in hre tawh.x6iTih tak meuhin ka hrilh a che, Pawisa te pawh i tlak kim hma loh chuan, chuta ta chu i chhuak lo hul hual ang.W5'I khingpui chu kalkawnga in kal dun laiin rem thuai rawh. Chutilochuan i khingpui chuan roreltu a mantir ang chia, roreltu chuan tiangkengtu hnenah chuan a pe ang chia, tan inah an khung hlauh dah ang che.4chuta maicham hmaah chuan i thil pek chu hnutchhiah la, kal langin i unau rem zet la, chu mi hnuah chuan i thilpek chu rawn hlan rawh.3Chutichuan, maicham bula i thilpek i hlan lai ngeia, i unauin i chungah lungnih lohna a nei tih i hriat chhuah leh chuan,23Kei erawh chuan ka hrilh a che u, tupawh a unau chunga thinur apiang chu, a chungthu rel a ni ang a; tupawh a unau 'mi chhawih pa' ti apiang chu, rorelna sanga a chungthu rel a ni ang; tin, tupawh 'mi a pa' ti apiang chu, hremhmun meia kal tlak a ni ang tih ka hrilh a che u.1'Hman laia mite hnenah chuan, 'Tual thah tur a ni lo,' an tih leh, 'Tupawh tual that apiang chu a chung thu rel a ni ang' tih a nih in hria a.0In felnain lehkhaziaktute leh Pharisaite felna hi a khum loh chuan, van ramah in lut tawp lo ang tih ka hrilh che u a nih hi.z/mChutichuan, tupawh he'ng thupek te ber zingah hian pakhat pawh bawhchhiaa, chutiang ti ve tura mite zirtir apiang chu, van ramah chuan mi te ber an ti ang; amaherawhchu, tupawh zawma, zirtir ve apiang chu, van ramah chuan mi lian an ti ang.P.Tih tak meuhin ka hrilh a che u, lei leh van hi a boral hma loh chuan Dan thu a mi chhun han te tak te emaw, thai han te tak te emaw, pakhat mah a boral tawp lo ang, a zaa a thlen kim hma loh zawng.-Dan thu emaw, zawlneite thu emaw tiboral tura lo kal ka nih ring suh u; tiboral tura lo kal ni lo a, tifamkim tura lo kal ka ni zawk.,Chutiang bawkin in eng chu mi mit hmuhin eng rawh se, chutichuan in thil tih thatte an hmu ang a, in Pa vana mi an chawimawi thei ang.+Miin Khawnvar halin hrai hnuaiah an dah ngai lo, a dahnaah an dah zawk thin; tichuan in chhunga mi zawng zawng a en thin.O*Khawvel eng in ni e. Tlang chhipa khaw awm chu thuhruk theih a ni lo.:)m Lei chi in ni e; nimahsela chi hi a dak tawh chuan engin nge an tihal leh ang? Chuta chinah chuan paih chhuaha mihringte rah mai mai chauhah lo chuan engatan mah a tlaktlai lo.(! Lawm u langin, nasa takin hlim rawh u; vanah in lawmman a awm hnem si a; chutiang bawkin in hmaa zawlnei awmte pawh an tihduhdah thin kha.'{ Miin keimah avanga an hau che u a, an tihduhdah che u a, dawta sual tinrenga an hek hunah che u, in eng a la thawl ang.Z&- Felna avanga tihduhdah tuar hnute chu an eng a thawl e; van ram an ta a ni si a.V%% Remna siamtute chu an eng a thawl e; Pathian faa vuahin an la awm dawn si a.S$Thinlunga thianghlimte chu an eng a thawl e; Pathian an la hmu dawn si a.X#)Mi khawngaih thei takte chu an eng a thawl e; khawngaih an la hlawh dawn si a.M"Felnaa riltama tuihalte chu an eng a thawl e; an la tlai dawn si a.O!Thuhnuairawlhte chu an eng a thawl e; lei hi an la rochung dawn si a.J  Lungngaite chu an eng a thawl e, thlamuanin an la awm dawn si a.H Rilrua retheite chu an eng a thawl e; van ram an ta a ni si a./YTin, thu a sawi a, anmahni a zirtir a.k QTichuan, mipuite chu a hmuhin tlangah a kal chho a, tin, a thu a, a zirtirte a hnenah an lo kal a. 9Galili ram atang te, Dekapoli khua atang te, Jerusalem khua atang te, Judai ram atang te, Jordan ral atangte chuan mipui tam takin amah an zui bawk a.kOTin, Suria ram zawng zawngah a chanchin a thang ta a. Tichuan, mi dam lo zawng zawng, dam lohna leh natna tinreng tuarte, ramhuai mante, thla em ate, zengte, a hnenah an rawn hruai a; a lo tidam hlawm a.Galili ram atang te, Dekapoli khua atang te, Jerusalem khua atang te, Judai ram atang te, Jordan ral atangte chuan mipui tam takin amah an zui bawk a.+OTin, Isua'n an inkhawmna inahte zirtirin Ram Chanchin Tha chu hrilin mite zinga natna tinreng leh chak lohna tinreng tidamin Galili ram zawng zawng a fang vel a.FTichuan, lawng leh an pa chu an kalsan a, an zui ta nghal a.9kTin, chuta tangin a kal zel a, unau dang pahnih, Zebedaia fapa Jakoba leh a unau Johana chu, an pa Zebedaia hnenah lawngah an lente siamthain a hmu a; tin, anni chu a ko ta a.3aTin, lente chu kalsanin an zui ta nghal a.`9Ani chuan an hnenah, Mi zui rawh u, tichuan mihring mantuah ka siam ang che u, a ti a.1Tin, Galili dil kama a len pahin, unau pahnih, Simona (Petera an tih chu) a unau Andria nen, dilah chuan len dengin a hmu a; sangha mantu an ni a.]3Chuta chinah chuan Isua'n, Sim rawh u! van ram a hnai tawh e, tiin a hril tan ta a.zmThim hnuaia thute chuan eng nasa tak an hmu a, thihna hmun leh a hlima thute chungah chuan Eng a lo chhuak ta a.SDil lama, Jordan rala, Zebulon ram leh Nephthaleim ram, Jentailte Galili,9mZawlnei Isaia thu sawi kha a lo thlen theihna'n. Tin, Nazaret khua a kalsan a, Kapernaum khuaah a awm ta reng a. (Chu chu Zebulon leh Nephthaleim biala, dil kama awm a ni).S Tin, Johana an man tih Isua'n a hriat veleh Galili ramah a kal ta daih a.uc Chu mi hnuah chuan Diabola chuan a kalsan ta a. Tin, ngai teh, vantirhkohte'n a rawng an rawn bawlsak ta a.  Chu veleh Isua'n a hnenah, Setan, kal bo daih rawh! 'Lalpa i Pathian chibai buk la, Ama rawng chauh bawl rawh,' tih ziak a ni, a ti a.e C Tin, a hnenah, bawkkhupin chibai mi buk la, he'ng zawng zawng hi ka pe vek ang che, a ti a. Tin, Diabola chuan tlang sang takah a hruai leh a, khawvel ram zawng zawng leh a, Khawvel ram zawng zawng leh a ropuina chu a entir a.W 'Isua'n a hnenah, 'Lalpa i Pathian fiah suh,' tih ziak a ni ve bawk e, a ti a.c ?Tin, a hnenah, Pathian Fapa i nih chuan tla thla rawh, 'I chung thuah zawng A vantirhkohte chu thu a pe ang a, an kutin an dawm ang chia, chutilochuan, i kein lung i chhuih hlauh dah ang e, tih ziak a ni si a, a ti a.ykChu mi zawhah chuan Diabola'n khaw thianghlimah chuan a hruai lut a, Pathian biak in chhip zumah chuan a dah a.1Nimahsela, Ani chuan, 'Mihring hi chhang chauhin an nung lo ang a, Pathian kaa thu tin chhuakin an nung zawk ang,' tih ziak a ni, tiin a chhang a.yTin, thlemtu chu a lo kal a, a hnenah, Pathian Fapa i nih chuan he'ng lung hi chhanga chang turin thu pe rawh, a ti a.OTin, ni sawmli leh zan sawmli chaw a nghei hnuin a ril a lo tam ta a.h KChu mi zawhah chuan Isua chu Diabola thlema awm turin thlalerah Thlarau hruai luhin a awm ta a.c?Tin, ngai teh, van atangin awin, Hei hi ka Fapa duh tak, ka lawm em ema chu a ni, a ti a.Tin, Isua'n baptisma a chan veleh tui atang a chhuak ta nghal a: tin, ngai teh, a tan van a lo inhawng a, Pathian Thlarau chu thuro anga lo chhukin, a chunga lo fu a hmu a.Tin, ngai teh, van atangin awin, Hei hi ka Fapa duh tak, ka lawm em ema chu a ni, a ti a.$ANimahsela Isua'n a hnenah, Tunah rem ti hram rawh, hetianga felna zawng zawng hlen chhuah hi kan tan a mawi a ni, tiin a chhang a. Tichuan, rem a ti ta a.q[Johana erawh chuan, i mi baptis ka tul zawk si a, ka hnenah i lo kal zawk a ni maw? tiin, khap a tum a.wg Chu mi lai chuan a hnena baptisma chang turin, Galili ram atangin Jordan luiah Johana hnenah Isua a lo kal a.~) A kutin a sisep a keng a, a hruih a zap fai hliau ang a, zemah chuan a buh a khung ang. A si erawh chu mei mit thei loin a halral ang, a ti a.c}? Kei zawngin in simna turin tuiin ka baptis thin che u a; nimahsela ka hnunga lo kal tur chu keimah aiin a ropui zawk a, a pheikhawk keng tlak pawh ka ni lo e. Ani chuan Thlarau Thianghlim leh meiin a baptis ang che u.|} Tun apangin thing bul tinah hreipui an dah ta; chutichuan thing tin rah thaa rah lo apiang an kit a, meiah an paih thin.{ Abrahama kan thlahtu a ni a lawm, tiin, inngaihtuah suh u; Pathianin he'ng lungte hi Abrahama thlahahte a dintir thei e, ka tih che u hi.(zKSim hming pu tlakin rah rawh u.5ycNimahsela, Pharisaite leh Saddukaite tam tak a baptisma chang tura lo kal a hmuh veleh an hnenah, Rul thlahte u! Thinur lo thleng tur hi tlansan turin tuin nge zilh che u?_x7An sualte thupha chawiin Jordan luiah chuan, ama hnenah baptisma an chang ta hlawm a.w)Chu mi lai chuan Jerusalem khuaa mi te, Judai rama mi zawng zawngte, Jordan lui dung vela mi zawng zawngte an chhuak a, a hnen lamah an kal a.vTin, chu mi Johana chuan sanghawngsei hmul puan a sin a, a kawng chu savun kawnghrenin a hreng a; a chaw chu khaukhuap leh khawizu a ni.u(Amah chu a ni, zawlnei Isaia'n, thlalera mi au rawl chuan, 'Lalpa lamlian sial u la, A kawngte tingil rawh u,' a ti, tia a sawia kha).4tcSim rawh u! Vanram chu a hnai tawh e, tiin.Ys -Tin, chu'ng lai chuan Baptistu Johana chu Judai thlalerah thu hrilin a lo kal a. r Khaw pakhat Nazaret an tihah chuan a va awm ta a: Ani chu 'Nazaret mi' an ti ang, tia, zawlneite sawi kha a lo thlen theihna'n.'qGNimahsela, Arkeulasa a pa Heroda ai awhin Judai ramah a lal tih a hriatin chuta kal a hlau ta a; tin, a manga hrilha a awm angin Galili lamah a kal ta daih a.Khaw pakhat Nazaret an tihah chuan a va awm ta a: Ani chu 'Nazaret mi' an ti ang, tia, zawlneite sawi kha a lo thlen theihna'n.RpTichuan, a tho a, naute leh a nu chu a hruai a, Israel ramah a lut ta a.moSTho la, naute leh a nu hruai la, Israel ramah haw rawh: naute thah tumte kha an thi tawh e, a ti a.cn?Tichuan, Heroda thih hnuin Lalpa vantirhkoh chu Aigupta rama awm Josefa mangah a inlar a.m-Rama khuaah thawm an hria, tap te, mitthi ngaia chiau vawng vawng te; Rakili chuan a fate a tah a, an awm tawh loha vangin a thlamuan theih loh.BlChutih lai chuan zawlnei Jeremia sawi kha a lo thleng ta.kChutih lai chuan Heroda'n, mi fingte tihder a nih a inhriat veleh a thinur em em a, mi a tir a, a hun lai tak thu dilchhut taka mi fingte a zawh chhuah ang khan Bethlehem khua leh a vel zawng zawnga mipa naupang kum hnih chin hnuai lam chu an zain a that ta vek a.'jGHeroda thih hma loh zawng chutah chuan a awm reng a; Lalpa'n zawlnei kaah, ka fapa chu Aigupta ram atang ka ko chhuak a, tia a sawi kha a lo thlen theihna'n.ai;Tichuan, a tho a, a zan a zanin naute leh a nu chu a hruai a, Aigupta ramah a kal ta a. h Tin, an hawn hnuin ngai teh, Lalpa vantirhkoh Josefa hnenah a mangah a inlar a. Tho la, naute leh a nu hruai la, Aigupta ramah tlan bo rawh, ka hrilh leh hma loh che zawng chutah chuan awm reng ang che; Heroda'n naute tiboral turin a zawng dawn a ni, a ti a.zgm Tin, Heroda hnenah kir leh lo turin an manga hrilha an awma vangin, anmahni khaw lamah kawng dangah an haw ta a.Nf Tin, in chhungah an va lut a, a nu Mari hnena naute chu an hmu a, an bawkkhup a, chibai an buk a; tin, an ro bawmte an hawng a, a hnenah chuan lawman - rangkachak te, beraw te, murra te - an pe a.6eg Tin, arsi chu an hmuhin an hlim nasa em em a..dU Tin, lal thu chu an hria a, an kal ta a; tin, ngai teh, khaw chhak lama arsi an hmuh kha, naute awmna chung zawn a thlena a din hma loh zawng, an hmaah a kal zel a.Zc-Tin, anni chu Bethlehem khuaah a kaltir a. Kal ta u la, naute thu chu dilchhut takin zawt chhuak rawh u; tin, kei pawhin amah chu chibai ka rawn buk ve theihna'n in hmuh veleh mi rawn hrilh ang che u, a ti a.tbaChu mi hnuah chuan Heroda'n a rukin mi fingte chu a ko a, dilchhut takin arsi lan lai chu a zawt chhuak a.)aKNang, Bethlehem, Judai rama mi, Judai khawpuite zingah i te ber tawp lo! I chhung atangin awptu a lo chhuak dawn si a, ka mi Israelhote vengtu tur chu, tih hi.f`ETin, anni chuan a hnenah Judai rama Bethlehem khuaah heti hian zawlneiin a ziak kha an ti a.o_WTichuan, puithiam lalte leh lehkha ziaktute zawng zawng a ko khawm a. Krista pianna tur chu a zawt a.v^eTin, lal Heroda chuan chu chu a hriat veleh a mangang ta a, Jerusalem-a mi zawng zawng pawh an mangang ve a.]{Khawiah nge Judate lal lo piang chu? Khaw chhak lamah a arsi kan hmu a, amah chibai buk turin kan lo kal a ni, an ti a. \ Tin, lal Heroda a lal laia Judai rama Bethlehem khuaa Isua a lo pianin khaw chhak lam ata mi fingte Jerusalem khuaah an lo kal a.W[ )Nimahsela, fapa a hrin hma loh zawng a pawl lo; tin, a hmingah ISUA a sa ta a.OZ Tichuan, Josefa chu a muhil a tho a, Lalpa vantirhkohin a hnena thu a pek ang chuan a ti a, a nupui hual chu a nei ta a.Nimahsela, fapa a hrin hma loh zawng a pawl lo; tin, a hmingah ISUA a sa ta a.xY kA lo thlen theihna turin chung zawng zawng chu a lo awm a ni. (Emmanuela chu kan hnena Pathian awm tihna a ni).X Tin, Lalpa zawlnei kaah nula thianghlim chu a rai ang a, fapa a hring ang a, A hmingah Emmanuela an sa ang, tia a sawi kha.zW oFapa a hring ang a, a hmingah ISUA i sa ang: Ani chuan A mite an thil tihsual lakah a chhandam dawn si a, a ti a.bV ?Nimahsela, chu'ng thu chu a ngaihtuah laiin, ngai teh, a mangah Lalpa vantirhkoh a hnenah a lo inlar a, Josef, nang Davida fapa, i nupui hual Mari chu neih hlau suh; a naupai chu Thlarau Thianghlim laka mi a ni a sin.lU STichuan, a pasal tur Josefa chu mi fel tak a ni a, tlangthantir a duh lo a, a rukin bansan a tum a.#T ATin, Isua Krista lo pian dan chu hetiang a ni: A nu Mari chu Josefa nen an inhual laiin, an inpawl hmain,Thlarau Thianghlimin a raitir tih an lo hre ta a.S 3Chutichuan, chhuan zawng zawng chu, Abrahama atangin Davida thlengin, chhuan sawm leh chhuan li a ni a; Davida atangin Babulon lama sala an hruai thlengin, chhuan sawm leh chhuan li a ni a; Babulon lama sala an hruai atangin Krista thlengin, chhuan sawm leh chhuan li a ni a.tR cJakoba'n Josefa, Mari pasal chu a hring a; chu mi Mari lakah chuan Isua, Krista an tih hi, a lo piang ta a.aQ =Eliuda'n Eleazara a hring a; Eleazara'n Matthana a hring a; Matthana'n Jakoba a hring a;TP #Azora'n Zadoka a hring a; Zadoka'n Akima a hring; Akima'n Eliuda a hring a;^O 7 Zerubabela'n Abiuda a hring a; Abiuda'n Eliakima a hring a; Eliakima'n Azora hring a;oN Y Tin, Babulon lama sala an hruai hnuin Jekonia'n Salathiela a hring; Salathiela'n Zerubabela a hring a;XM + Babulon lama sala an hruai lai vel khan Josia'n Jekonia leh a unaute a hring a.YL - Hezekia'n Manasea a hring a; Manasea'n Amona a hring a; Amona'n Josia a hring a;XK + Uzia'n Jothama a hring a; Jothama'n Ahaza a hring a; Ahaza'n Hezekia a hring a;bJ ?Asa'n Jehosaphata a hring a; Jehosaphata'n Jehorama a hring a; Jehorama'n Uzia a hring a;ZI /Solomona'n Rehoboama a hring a; Rehoboama'n Abia a hring a; Abia'n Asa a hring a;ZH /Jesaia'n Lal Davida a hring a. Tin, Davida'n Uria nupui lakah Solomona a hring a;mG USalmona'n Rahabi lakah Boaza a hring; Boaza'n Ruthi lakah Obida a hring a; Obida'n Jesaia a hring a;]F 5Arama'n Aminadaba a hring a; Aminadaba'n Nasona a hring a; Nasona'n Salmona a hring;lE SJuda'n Tamari lakah Pharesa leh Zera a hring a; Pharesa'n Eroma a hring a; Eroma'n Arama a hring a;fD GAbrahama'n Isaaka a hring a; Isaaka'n Jakoba a hring a; Jakoba'n Juba leh a unaute a hring a;UC 'Abrahama thlah, Davida thlah, Isua Krista thlahtute inthlah dan chanchin chu: B Ani chuan pa leh fate inkarah Inrem lehna a thlentir ang; Chuti lo chuan ka lo kal ang a, anchhiain lei hi ka nghaisa dah ang e.pAYNgai teh u, LALPA ni ropui leh rapthlak tak a lo thlen hmain Zawlnei Elija chu ka rawn tirh ang che u.Ani chuan pa leh fate inkarah Inrem lehna a thlentir ang; Chuti lo chuan ka lo kal ang a, anchhiain lei hi ka nghaisa dah ang e. @Ka chhiahhlawh Mosia dan, Horeb tlanga a hnena ka thupek, Israel mi zawng zawng tana thuruatte leh rorelnate kha hre reng rawh u.?Mi suaksualte chu in rapbet ang a; Ni ka ruatah chuan in kephah hnuaia meivap an ni dawn si a, Sipaihote LALPA chuan a ti.->SNangni ka hming tihtute tan erawh chuan Felna ni, thlaa tihdamna nen, a lo chhuak ang a, In kal chhuak ang a, bawng note hren lai Thaukhawh angin in tual chai ang.= yNgai teh u, ni chu a lo thleng e, Rawhtuina mei angin a kang a ni; Mi chapo zawng zawngte leh sual titu zawng zawngte chu Buhpawl an ni ang: chu ni lo thleng chuan anmahni a kang ang; Zung leh zar chenin a zuah lo ang, Sipaihote LALPA chuan a ti.z<mTichuan, in lamlet ang a, mifel leh mi suaksual, Pathian rawngbawltu leh bawl lo tu chu in thliar thei tawh ang. ;Rochuam ka siam niah chuan ka ta an ni ang, Sipaihote LALPA chuan a ti; tin, miin a fapa, a rawngbawlsaktu chu a zuat angin an ni chu ka zuat ang.Tichuan, in lamlet ang a, mifel leh mi suaksual, Pathian rawngbawltu leh bawl lo tu chu in thliar thei tawh ang.=:sTichuan, LALPA tihtute chu an in be tlang a: LALPA chuan a lo ngaithla a, a lo hria a, LALPA tihtute leh a hming ngaihsak tute tan Hriatrengna lehkhabu chu a hmaah ziak a ni ta a.97Tin, mi chapote chu an eng a thawl e, kan ti a; Thil suaksual titute chu an dingchang bawk a, Pathian an fiah a, chhanhim an ni bawk thin in ti a ni:8Pathian rawngbawl hi a thlawn a ni: A thuchah kan zawm leh Sipaihote LALPA hmaa intilunghnur taka kan leng thin hi sawtna eng nge awm?7 Ka chunga in thute chu a paukhauh hle, LALPA chuan a ti. Nangni erawh chuan, engah khan nge i chungah chutiang thu kan sawi? In ti a.6y Tin, hnam zawng zawngin engthawl an ti ang che u a, ram duhawm tak in la nih dawn avangin, Sipaihote LALPA chuan a ti.=5s Eiraltu chu ka khapsak ang che u a, tichuan, in lei rahte chu a tihchhiatsak tawh lo ang che u a, Huana in grep rah chu a hlam tla ral tawh hek lo ang, Sipaihote LALPA chuan a ti.y4k Ka inah eitur a awm theihna'n sawma pakhat zawng zawng chu thawhlawm inah rawn la rawh u,Van tukverhte chu hawnsak che uin Malsawmna dawn sen loh khawp hial ka vur dawn che u nge dawn lo, mi han fiah teh reng u, Sipaihote LALPA chuan a ti.X3) Anchhia lawh in ni ta; nangni he hnam pumpui hian Kei hi min ruksak si thin a.=2sMihringin pathian ata chu a ruksak tur em ni? Mahse nangni chuan min ruksak thin. Nangni erawh chuan, Engahte hian nge kan ruksak che? In ti a, Sawma pakhat leh thilhlanahte hian.f1EIn pute hun ata tawh ka thuruatte in kal pensan a, zawm pawh in zawm ngai lo. Ka hnenah lo kir u la, Tichuan in hnenah ka lo kir ang, Sipaihote LALPA chuan a ti. Nangni erawh chuan, Engahte hian nge kan kir ang? In ti a.a0;Kei LALPA hi ka danglam si lo, chuvangin nangni, aw Jakoba fate u, tihboral in ni lo e. /9Rorel turin ka rawn hnaih dawn a che u; Dawithiamte, uirete, dawta chhechhamtute chungah leh Hmeithai leh fahrah leh inhlawhfa hlawh tikhawlova hnehchhiahtute leh hnamdang lo sathlatute leh mi tih lotute chungah chuan Thu hretu tuantha tak ka ni ang, Sipaihote LALPA chuan a ti..{Chutichuan hmasang nite leh hmasang kumte angin Judai ram leh Jerusalem thilhlan chu LALPA tan duhawm tak a ni leh ang.J- Tangkaraw rawhtuina leh tithianghlimtu angin a thu ang a, Levia fate a tithianghlim ang a, Rangkachak leh tangkarua angin an mahni a tifai ang a; LALPA tan chuan felnaa thilhlantute an ni ang.&,EAmaherawh chu a lo kal ni chu tu nge tuar zo ang: A lo lan hunah chuan tu nge ding thei ang? Ani chu rawhtuina mei ang leh puan sutute sabawn ang a ni si a:[+ 1Ngai teh, u, ka tirhkoh ka rawn tir a, Ka hmaah kawng a buatsaih ang: Tin, in zawn LALPA chu a biakinah a lo kal phut ang; Ngai teh u, thuthlung tirhkoh in lawm em em chu a lo kal e, Sipaihote LALPA chuan a ti. * In thutein LALPA chu in tihah ta. Nangni erawh chuan, Engah khan nge kan tihhah? In ti a. Thilsual ti tu apiang LALPA mit hmuhah mi tha an ni a, An chungah pawh ani chu a lawm thin, in tih-ah te, Rorel felna Pathian chu khawiah nge? In tih-ah te hian a ni.;)oIn mak hi ka haw si a, LALPA Israel-ho Pathian chuan a ti; Mahni silhfen hnehchhiahnaa khuhtu nen, Sipaihote LALPA chuan a ti. Tichuan, in nunna chu veng tha u la, in bum suh u.In thutein LALPA chu in tihah ta. Nangni erawh chuan, Engah khan nge kan tihhah? In ti a. Thilsual ti tu apiang LALPA mit hmuhah mi tha an ni a, An chungah pawh ani chu a lawm thin, in tih-ah te, Rorel felna Pathian chu khawiah nge? In tih-ah te hian a ni.J( Nunna chi neiin, pumkhatah a siam lo em ni? Engah nge pumkhata a siam? Chi thlah, Pathian ngaihsak a zawng a ni. Tichuan in nunna chu veng tha u la, tuma'n mahni nupui tawntirh chu bum suh se.T'!Nangni chuan, Eng vang nge ni le? In la han ti a. Nang leh i nupui tawntirh inkara thu hretu chu LALPA a ni a, i kawppui leh i thuthlung nupui a ni na chungin A chungah bumna thil i tih thin avang a ni.C& Tin, hei pawh hi in ti leh pek a; mittui leh tahna leh rumnain LALPA maicham chu in chhilh hneh khawp a, Thilhlan a ngaihsak reng reng tawh lo a, In kuta mi chu lawmawmah a ngai hek lo.%w Hetiang ti chu, a tua-pawh, Jakoba puan in ata LALPA'n a tifihlim vek ang, Sipaihote LALPA hnena thil hlan tu chenin.L$ Juda chuan bum a hmang a,Israel ram leh Jerusalem khuaah Thil tenawm tih a ni a; LALPA'n a hmangaih thin hmun thianghim chu Juda chuan a tibawrhbang ta si a, Ram dang pathian fanu a nei ta a ni. #9 Kan vaiin pa hmun kan ni lo em ni? Pathian pakhat siam pawh kan ni lo em ni? Engatinge kan pate thuthlung tihbawrbanga, unau leh unau kan in bum thin?3"_ Chuvangin kei pawhin, ka kawngte tumah zawh in awm loh a, dan thua mi thleibik in neih zawk ang zel hian, Mi zawng zawng hmaah hmuhsitawm leh tlawmin ka siam che u a ni."!=Nangni erawh zawng kawng ata chu in lo peng ta a; Danah chuan mi tam tak in petektir a; Levia thuthlung chu in tichhia a ni, Sipaihote LALPA chuan a ti. E~~~C}||t{{NzyAxxxwwvvevutssFrrqqOpp ooWnn\mmm$llkjj(ii[hggeffee@dddcccbPaa`__^]o\S[[2ZZYYY.XX8WWfVVZUUxU T\SS=QQ+PPOO)NN3MMLLKKEKJEIHHkGGjFFJEE DACC:BB0AA @@@.??@>>===@<;u::99J87766a55>4433S322-1100/w..%-m--,,+,**O))^((I''O'&&B%%$$4##l#O"";!!V &G0uTaRr|a:MW V + B  ]B'}Sb Tin, lei tha chunga theh chu, thu chu benga hriaa a ngaihna hre bawk hi a ni; chu mi chu a rah ngei a, thenkhat a leh za te, thenkhat a leh sawmruk te, thenkhat a leh sawmthum tein a pung thin, a ti a.a3 Tin, hnimhlingnei zinga theh chu, thu hretu a ni a, nimahsela, khawvel lungkhamna leh hausakna bumna chuan thu chu a dip a, rah loin a lo awm thin.%`C Nimahsela, amahah chuan zung a awm lo a, rei lote chauh a awm a; tin, thu avang chuan hrehawmna emaw, tihduhdahna emaw a lo awm veleh a tlu nghal mai thin.X_) Tin, pialtlep hmuna theh chu, thu chu hriaa lawm taka pawm nghal thin hi a ni.:^m Tupawhin ram thu chu benga a lo hriat a, a ngaihna a hriat si lo chuanin, mi sual chu a lo kal a, a thinlunga theh sa chu a chhuhsak thin. Chu mi chu kawng dunga theh chu a ni.?]y Chutichuan, buh chi thehtu tehkhin thu chu hre rawh u.S\ Tih tak meuhin ka hrilh a che u, zawlnei tam takte leh mi fel tam takte pawhin in thil hmuhte hi hmuh an chak a, nimahsela an hmu si lo; in thil hriatte pawh hi hriat an chak a, nimahsela an hre si lo.t[a Nangni mit erawh chu a vannei a ni, a hmuh thina vangin; in beng pawh a vannei a ni, a hriat thina vangin.Z1 He chite thinlung hi a lo chawlawl ta a, an bengte a lo ngawng deuh a, an maimitchhing bawk a, 'Chutilochuan, kan mitin kan hmu ang a, kan bengin kan hria ang a, kan thinlungin kan hre bawk ang a, kan hawi kir leh ang a, Ani'n min tidam hlauh dah ang e,' an ti a, a tih kha.MY Tin, Isaia thu sawi lawk kha an chungah a lo thleng a nih hi: Beng zawngin in hre na ang a, a ngaihna erawh chu in hre tawp lo ang; Hmuh zawng in hmu na ang a, hriat erawh chu in hre tawp lo ang.8Xi Chutih avang chuan tehkhin thuin an hnenah ka sawi a ni; hmu mah se la an hmuh thin loh a, bengin hre mah se la an hriat thin loh a, a ngaihna pawh an hriat thin loh avangin.W Tupawh a nei apiang an pe belhchhah ang a, an nei teuh ang; nimahsela, tupawh a nei lo apiang chu, an neih chhun pawh an laksak ang.V Tin, ani chuan a chhang a, an hnenah, Van ram thuruk chu nangni hriat zawng phal a ni a, anni hriat erawh chu phal a ni lo.eUC Tin, zirtirte chu an lo kal a, a hnenah, engatinge an hnenah tehkhin thuin i sawi? an ti a.3Ta Tupawh beng nei chuan hre rawh se, a ti a.S Tin, a then lei thaah a tla a, thenkhat a leh za te, thenkhat a leh sawmruk te, thenkhat a leh sawmthum tein a lo rah ta a.[R/ Tin, a then hnimhlingnei zingah a tla a, hnim chu a lo to sang a, a dip ral ta a.kQO Nimahsela, ni a lo tlangsan deuhin em vuaiin a lo awm a, zung a neih loh avangin a rawp ta mai a.^P5 Tin, a then pialtlep lei pan hmunah a la a; lei a chhah loh avangin a to ta nghal a.VO% Tin, a theh laiin a then kawng dungah a tla a, savaten an rawn tlan zo ta a.oNW Tin, tehkhin thuin thu tam tak an hnenah a sawi a: Ngai teh u, buh chi thehtu buh chi thehin a feh a. M  Tin, a hnenah mipui tam takte an rawn inkhawm a, chutichuan lawngah a chuang a, a thu a; mipui zawng zawng tiauphoah an ding a.QL  Chu mi ni chuan Isua chu in ata a kal chhuak a, dil kamah chuan a thu a.kKO 2Tupawh ka Pa vana mi duhzawng ti apiang chu ka unaute, ka farnu te, ka nu te an ni a sin, a ti a.2J] 1Tin, a zirtirte lamah a kut a phar a, En teh u, ka nu leh ka unaute hi!Tupawh ka Pa vana mi duhzawng ti apiang chu ka unaute, ka farnu te, ka nu te an ni a sin, a ti a.wIg 0Ani erawh chuan a hrilhtu hnenah chuan, Ka nu chu tu nge ni? Ka unaute pawh chu tute nge ni? tiin a chhang a.sH_ /Tin, mi pakhatin a hnenah, Ngai teh, i nu leh i unaute biak tum chein pawnah sawn an ding reng e, a ti a.rG] .Mipuite hnena thu a la sawi lai chuan, ngai teh, a nu leh a unaute chu amah biak tumin pawnah an ding a."F= -Chu veleh a va kal a, amah aia sual zawk ramhuai dang pasarih a rawn hruai a, chutah chuan an lut a, an awm reng thin a; chu mihringa awmze hnuhnung chu, a hmasa aiin a lo tha lo zawk thin a ni. Chutiang bawkin tun lai chhuan sual takte chungah hian a la awm ang, tiin a chhang a.E ,Tin, 'ka chhuahna inah khan ka kir leh mai ang,' a ti a; tin, a va thlen chuanin, ruak a, phiah fai a, cheimawiin a hmu a. D +Tin, ramhuai bawlhhlawh chu mi kawchhung ata a chhuahin, chawlhna zawngin tui awm lohna hmunahte a vak a vak a, a hmu thin si lo a.qC[ *Chhim lam lalnu kha ngaihtuah hunah chuan, tun lai chhuante hnenah hian a tho ve ang a, thiam loh a chantir ang; Solomona fin ngaithla tur mahin kawlkil ata a lo kal si a; ngai teh u, Solomona aia ropui zawk hetah hian a awm a sin.[B/ )Ninevi khuaa mite chu ngaihtuah hunah chuan, tun lai chhuante hnenah hian an ding ve ang a, thiam loh an chantir ang, Jona thu hrilh avangin an sim si a; ngai teh u, Jona aia ropui zawk hetah hian a awm a sin.A# (Jona chu ni thum leh zan thum nghapui kawchhunga a awm ang khan, Mihring Fapa hi ni thum leh zan thum lei kawchhungah a awm bawk dawn a ni.O@ 'Ani erawh chuan an hnenah, Chhuan sual tak leh uire hmang takte chuan chhinchhiahna an zawng a, nimahsela, zawlnei Jona chhinchhiahna chauh lo chu, an hnenah chhinchhiahna reng reng pek a ni lo ang?1 &Chu mi lai chuan lehkhaziaktute leh Pharisaite zinga mi tuten emaw an bia a, a hnenah, Zirtirtu, i hnen ata chhinchhiahna hmuh kan duh e, an ti a.p>Y %I thu chuan thiam a chantir ang chia, i thu vek chuan thiam loh a chantir bawk dawn che a sin, a ti a.{=o $Tin, ka hrilh a che u, mite'n thu lawi lo an sawi apiang, chu thu chu Rorel niah chuan an sawi fiah a la tul ang. < #Mi tha chuan a ro bawm tha ata thil thate a theh chhuak thin a, mi sual chuan a ro bawk chhia ata thil chhiate a theh chhuak thin. ; "Rul thlahte u, nangni'n, sual reng chungin, engtin nge thu tha in sawi theih ang? Thinlunga khat liam chu kain a sawi thin a sin.:- !Thing chu a tha, a rah pawh a tha, in tih loh vek leh, thing chu a chhia, a rah pawh a chhia, ti law law rawh u; thing chu a rahah a hriat si a.u9c Tin, tupawh mihring Fapa sawisel apiangte chu, an sawiselna chu ngaihdamsak a ni ang; tupawh Thlarau Thianghlim meuh sawisel apiang erawh chu, an sawiselna chu tun dam chhungah pawh, hun lo la thleng turah pawh ngaihdamsak a ni lo ang.88i Chuvangin, ka ti a che u, mi an sualna tinrengah leh an Pathian sawichhiatna tinrengah chuan, ngaihdam an ni ang: Thlarau meuh sawichhiatna erawh chu ngaihdamsak a ni lo ang.a7; Tupawh ka lama tang lo chu, mi do a ni; tupawh mi lak khawmpui lo chuan, a tidarh a ni.=6s Chuti a nih si loh chuan, miin mi chak chu a phuar hmasak zet loh chuan, engtin nge mi chak ina lutin a sum a laksak theih ang? Chu mi hnuah erawh chuan a in chu a ramsak mai ang. 5 Amaherawhchu, kei Pathian Thlarau vanga ramhuaite hnawt chhuak thin ka nih chuan, Pathian ram in hnenah a lo thleng tawh a ni ang.?4w Tin, kei Beelzebula vanga ramhuaite hnawt chhuak thin ka lo nih chuan, in fate'n tu vangin nge an lo hnawh chhuah thin le? Chuvangin, anni chu nangmahni ngaihtuahtu turte an ni ang.|3q Tin, Setana'n Setana vek a hnawh chhuah chuan mahni indo a ni ang a sin; a ram chu engtin nge a din chhuah ang le?B2} Tin, Isua'n an ngaihtuahte chu a lo hria a, an hnenah, Khawii ram pawh mahni indo apiang an boral thin; khawii khua pawh, chhung khat pawh, mahni indo apiang an ding khawchhuak lo ang.1 Nimahsela, Pharisaite'n chu chu an hriat veleh, he mi hian ramhuai lal Beelzebula vang lo chuan ramhuaite a hnawt chhuak lo ang, an ti a.i0K Tin, mipuiho zawng zawng chuan mak an ti hle a, he mi hi Davida fapa chu a ni lo'm ni? an ti a.>/u Chu mi lai chuan, mitdel tawng thei lo ramhuai man pakhat a hnenah an rawn hruai a; tin, ani chuan a lo tidam a, chutichuan tawng thei lo chu a lo tawng theiin, a lo hmu thei ta a.d.A Ama hming chu Jentaite chuan an beisei chhan ang, tia a sawi kha a lo thlen theihna turin.y-k Hneh tura rorelna a tirh chhuah hma loh zawng luang sawp a titliak fithla lo ang a, la khu pawh a timit lo ang.`,9 A hnial lo ang a, a au hek lo ang a, kawtthlerahte pawh tuma'n a aw an hre hek lo ang.++O En teh u, ka chhiahhlawh, ka thlan, ka duh tak, ka rilruin a lawm em ema hi; A chungah ka thlarau ka dah ang a, tichuan, Jentailte hnenah rorelna thu a hril ang.*- Zawlnei Isaia'n,7)i a chanchin puan loh tur an hnenah a ti tlat a:(  Nimahsela, Isua'n chu chu a hriatin chuta tang chuan a kal bo ta a. Tin, mi tam takin amah an zui a, an zain a lo tidam vek a,i'K Chutichuan, Pharisaite chu an chhuak a, amah an tihboral theih dan tur ngaihtuahin an inrawn a.u&c Chu veleh, chu mi hnenah chuan, I kut phar rawh, a ti a. Tichuan, a phar a, a lehlam angin a dam ta viah a.v%e Beram pakhat ai chuan mihring pakhat chu a va hlu zawk em! Chuvangin, Chawlhniah tihthat a thiang e, a ti a.)$K Tin, ani chuan an hnenah, Nangni zingah tupawhin beram pakhat nei u la, chu chu Chawlhniin khuarkhurumah tla ang se la, tu nge chelhin kai chhuak lo ang che u?#} Tin, ngai teh, mi pakhat kut zeng a lo awm a. Tin, an hek theihna'n. Chawlhniin tihdam a thiang em? tiin Isua an zawt a.F" Tin, chuta tang chuan a kal a, an inkhawmna inah a va lut a.8!k Mihring fapa hi Chawlhni Lal a ni si a, a ti a. # Nimahsela, 'Inthawina duh loin khawngaihna ka duh e,' tih hi, a awmzia lo hre tawh ni u la chu, mi thiamte chu thiam loh in chantir lo tur.\1 Engpawh ni se la, Pathian biak in aia ropui zawk hetah a awm tih ka hrilh a che u.! A nih leh, Chawlhniin Pathian biak ina puithiam awmte chuan, Chawlhni an bawrh pawhin an thiam zel tih Dan thuah chuan in chhiar lo em ni?xi Khatia Pathian ina a luh a, amah leh a thiante ei thian loh, puithiamte chauh ei thian changdah an ei thu kha?lQ Ani erawh chuan an hnenah, Davida a riltam laia a thiante nena an thil tih kha in chhiar lo em ni?}s Tin, Pharisaite'n chu chu an hmuhin, a hnenah, En teh, i zirtirten Chawlhniah tih thiang lo chu an tih hi, an ti a.   Chu mi lai chuan Isua chu Chawlhniah buh hmunah te a kal tlang a; a zirtirte chu an ril a tam a, buh vuite an thliak a, an ei ta a.H  Ka nghawngkawl chu a nuam a, ka phur pawh a zang a ni, a ti a.W' Ka nghawngkawl bat u la, ka hnenah zir rawh u; thuhnuairawlh leh rilrua inngaitlawm tak ka nih hi: tichuan, in thlarau tan chawlhna in hmu ang.Ka nghawngkawl chu a nuam a, ka phur pawh a zang a ni, a ti a.s_ Nangni thawk rim leh phurrit phur zawng zawngte u, ka hnenah lo kal u la, keima'n ka chawlhtir ang che u.)K Ka pain thil engkim mi kawltir tawh; Pa lo chuan tumahin Fapa hi an hre lo; Fapa leh an hnena Fapain a puan duhnate chauh lo chuan tuma'n Pa chu an hre hek lo.<s A ni, ka Pa, chutiang tih chu i ngaihin a tha a ni.3_ Chu mi lai chuan Isua'n a bia a, Aw ka pa, lei leh van Lalpa, nangin mi fing leh mi bengvarte hnenah he'ng thu hi i zep a, nausente hnena i puan avang hian ka fak a che.~u Nimahsela, ka ti a che u, ngaihtuah niah chuan, i tuar ai chuan Sodom ram tuar tur chu a zia a awm zawk ang, a ti a.K Tin, nang Kapernaum, van thlengin chawimawi i ni dawn em ni? Mitthi khaw thlengin i zuk kal dawn a sin; nangmaha thil mak tak tihte kha Sodom khuaa tih ni se la, tun thlengin a la awm reng ang. Nimahsela, ka ti a che u, ngaihtuah niaah chuan nangni tuar ai chuan, Tura leh Sidon khaw tuar tur chu a zia a awm zawk ang.5c Korazin, i chung a pik e! Bethsaida, i chung a pik e! Nangmahnia thil mak tak tihte kha Tura leh Sidon khuaa tih ni se la, saiip puan sina vut zinga thuin an sim tawh ang.O Tin,an sim loh avangin,a thilmak tih tamna ber khuate chu a hau ta a;?w Mihring Fapa a lo kal a, a eiin a in a, 'En teh u, chaw heh mi, uain heh mi, chhiahkhawntute leh mi sualte thian saw!,' an ti si a. Finna chu a thiltih atangin a dikzia a lang a ni.V % Johana chu a lo kal a, a eiin a in lo a, 'Ramhuai a zawl a nih hi,' an ti a.q [ 'Phenglawng kan tumsak che u a in lam si lo a. Kan tap vak a, awm in inchum si lo,' tiate ang hi an ni.q [ Nimahsela, tun lai chhuante hi eng nen nge ka tehkhin ang? Naupang dawr hmunahte thua, an thiante au a,8 k Tupawh hriatna tura beng nei chuan hre rawh se.A } In awi duh zawngin, chu chu Elija, lo kal tura chu a ni.fE Zawlneite zawng zawng leh Dan thu chuan, Johana a lo awm thleng khan an hril lawk thin a ni.~u Baptistu Johana awm achin tun thlengin, van ram chuan beih vakna a tawk thin a, a bei vakte chuan an pawng lak thin.5c Tih tak meuhin ka ti a che u, Hmeichhe hrin zingah Baptistu Johana aia ropui zawk an la chhuak ngai lo; nimahsela van rama mi te deuh pawh ani ai chuan an ropui zawk si a.   'En teh u, ka tirhkoh i hmaa'n ka tir a ni. Ani chuan i hmaah i kawng a siam ang,' ti a, a chanchin an ziaka kha, he mi hi a ni. A nih loh leh eng vang berin nge in kal chhuah kha? Zawlnei en turin maw? A nih ngei kha, ka ti a che u, zawlnei ai pawha ropui zawk.  A nih loh leh, eng en tur berin nge in kal chhuah kha? Puan nem sin maw? Ngai rawh u, puan nem sinte chu lal inahte a sin an awm."= Chung mite chu an hawn veleh, Isua'n mipui hnenah chuan Johana thu a sawi ta a, Eng en turin nge thlalera in kal chhuah kha? Luang thli chhem nghin maw?^5 Tin, tupawh ka chunga lungnih lohna hmu lo chu an eng a thawl e, tiin a lo chhang a.X) Mitdelte an mit a lo var ta, kebaite kein an lo kal ta, pharte an lo thianghlim ta, bengngawngte pawh an beng a lo var ta, mitthite pawh kaihtawhin an awm ta, pachhiate pawhin Chanchin Tha hril an dawng ta.oW Tin, Isua'n an hnenah, Kal leh ta u lang, thil in hmuh leh in hriat hi Johana hnenah va hrilh rawh u.]~3 'Lo kal tura chu i ni nge, mi dang kan la ngai ang?' tiin, a zirtirte a palaitir a.S} Tin, Johana'n Krista thiltihte chu tan inah chuan a lo hriatin, a hnenah,| 3 Tin, heti hi a ni a, Isua'n a zirtir sawm leh pahnihte chu, thu a pek zawh veleh, chuta tang chuan an khuaahte zirtir leh thuhril turin a kal ta a.M{ *Tin, tupawh he'ng mi te tak zinga pakhat hnenah hian, Zirtir a nih avanga tui vawt no khat chauh pawh pe apiang chuan, tih tak meuhin ka hrilh a che u, an lawmman chu an chan tawp lo ang, a ti a.izK )Tupawh zawlnei chu zawlnei a nih avanga lawm chuan, zawlnei lawmman a hmu ang a; tupawh mi fel chu mi fel a nih avanga lawm chuan, mi fel lawmman a hmu ang.Tin, tupawh he'ng mi te tak zinga pakhat hnenah hian, Zirtir a nih avanga tui vawt no khat chauh pawh pe apiang chuan, tih tak meuhin ka hrilh a che u, an lawmman chu an chan tawp lo ang, a ti a.Yy+ (Tupawh a lawm che u chu, mi lawm a ni a, tupawh mi lawm chu mi tirtu lawm a ni.\x1 'Tupawh a nunna hmu chuan a chan ang a; keimah avanga a nunna chan chuan a hmu ang.Aw} &Tupawh a kraws pua mi zui lo chu, ka mi ni tlak a ni lo.0vY %Tupawh a nu emaw, a pa emaw keimah aia hmangaih zawk chu, ka mi ni tlak a ni lo; tupawh a fanu emaw, a fapa emaw keimah aia hmangaih zawk pawh, ka mi ni tlak a ni lo.@u{ $Mi a hmelmate chu ama chhungte zinga mi ngei an ni ang.^t5 #Mi, a pa dotir turin, fanu a nu dotir turin, mo a pi dotir turin lo kal ka ni a sin. s "Khawvelah hian rem lentir tura lo kal emaw mi ti suh u; rem lentir tura lo kal ka ni lo a, khandaih lentir tura lo kal ka ni zawk.Yr+ !Nimahsela, tupawh mite hmaa mi phat apiang, ka Pa vana mi hmaah ka phat ve ang.Qq Chutichuan, mite hmaa mi tan apiang, ka Pa vana mi hmaah ka tan ve ang.Kp Chuvangin, hlau suh u; chawngzawng tam tak aiin in hlu zawk a ni.7oi In samzaite lam pawh hi chhiar vek a ni a sin.n Chawngzawng pahnih dar tangka pakhatah an hralh thin lo em ni? Nimahsela, an zinga pakhat mah in Pa loin leiah a tla lo ang.m Tin, taksa tihluma thlarau tihlum thei lotute chu hlau suh u la; Gehena-a thlarau leh taksa tiboral theitu erawh chu hlau zawk ang che u.vle Thima ka hrilh che u hi engah sawi ang che u; beng bula in hriat hi in chunga chuangin tlangaupui ang che u. k Chutichuan, anmahni chu hlau suh ang che u; lang lo tura thuhruk engmah a awm si lo, hriat loh tura zep pawh engmah a awm hek lo.+jO Zirtir chu a zirtirtu anga lo awm leh, bawih chu a pu anga lo awm chu, a tawk e. In neitupa mah 'Beelzebula,' an tih chuan, a chhungte chu an va ti dawn nasa em!Si Zirtir a zirtirtu chungah a awm lo; bawih pawh a pu chungah a awm hek lo.Ch Chutichuan, he khuaah hian an tihduhdah hunah che u, khaw dangah tlansan ang che u; tih tak meuhin ka hrilh a che u. Mihring Fapa a lo kal hmain Israel khuate chu in fang chhuak lo ang.g Keima hminga vangin mi zawng zawng huat in ni ang; nimahsela a tawp thlenga tuar peih apiang chu, chu mi ngei chu chhandamin a awm ang.&fE Tin, tihhlum turin unaupa leh unaupa an inmantir ang a, pa pawhin a fa a mantir bawk ang; fate pawhin an nu leh an pate an do ang a, an tihhlumtir bawk ang.deA A sawitu chu nangni in ni dawn si lo a, in Pa Thlarauin nangmahniah a sawi zawk dawn a ni.3d_ Nimahsela, an mantir hunah che u chuan, 'Engtinnge, eng thu nge ka sawi ang?' tiin, lungkham suh ang che u; in sawi tur chu a hun takah chuan a hriattir dawn si che u a.tca A ni, keimah vangin hotute leh lalte hmaah, anmahni leh Jentailte hriattirna turin, an la hruai ang che u.b Nimahsela, mihring lakah chuan fimkhur rawh u; roreltuhote an mantir dawn si che u a, inkhawmna inahte an vua ang che u a. a  Ngai teh u, chinghne zinga beram awm angin ka tirh che u hi; chutichuan rul anga fing, thuro anga pawikhawih loin awm ang che u.` Tih tak meuhin ka hrilh a che u. Ngaihtuah niah chuan, chu mi khuate ai chuan Sodom leh Gomorra ram tuar tur chu a zia a awm zawk ang.1_[ Tin, tupawh lawm lo che u a, in thu pawh ngaithla lo apiang, chu mi in atan emaw, chu mi khua ata emaw in chhuah hun chuan, in kephaha vaivut chu thing thla ang che u.;^o Tin, ina mite chu chibai buk tlak an nih chuan, in thlamuanna thu chu an chungah lo thleng rawh se; an tlak loh erawh chuan, in thlamuanna thu chu in chungah lo kir leh rawh se.<]s Tin, inah chuan in luh dawnin chibai buk ang che u.0\Y Tin, khaw lianah emaw, khaw teah emaw in luhna apiangah, a thleng tlak mi tur che u zawng chhuak u la, in chhuah leh hma loh chuan chutah chuan thleng reng ang che u.[  zinna atan ipte emaw, kawr pahnih emaw, pheikhawk emaw, tiang emaw keng hek suh u; hnathawktu chu a ei tur hmu tlak a ni si a.eZC In kawnghrenah te chuan rangkachak tangka emaw, tangka emaw, dar tangka emaw keng suh u la,Y1 Dam lote tidam u la, mitthite kaitho u la, pharte tithianghlim u la, ramhuaite hnawt chhuak ang che u; athlawnin in hmu a, athlawnin pe ang che u.KX Tin, in kalin, 'Van ram chu a lo hnai,' tiin, hril zel ang che u.OW Amaherawhchu, Israel hnam beram bote hnenah chuan kal zawk ang che u./VW Chung sawm leh pahnih chu Isua'n a tir chhuak a, an hnenah heti hian thu a pe a: Jentailte kawngah kal suh u la, Samari mite khua reng rengah pawh lut suh ang che u.>Uw Kanana mi Simona leh a mantirtu Juda Iskariota te hi.qT[ Phillipa leh Bartholomaia te; Thoma leh chhiahkhawntu Matthaia te; Alphaia fapa Jakoba leh Thaddaia te.-SS Tin, tirhkoh sawm leh pahnihte hming chu he'ng hi a ni: A hmasa berah chuan Simona (Petera an tih) leh a unau Andria te; Zebedaia fapa Jakoba leh a unau Johana te;VR ' Tin, a zirtir sawm leh pahnihte chu a ko a, anmahni hnawh chhuah theihna turin, ramhuai bawlhhlawhte chunga thuneihna a pe a; dam lohna tinreng leh natna tinreng tihdam theihna turin thuneihna a pe bawk a.IQ  %Tichuan, a zirtirte hnenah chuan, Buh seng tur a tam hle si a, nimahsela a thawktute an tlem; chutichuan, a buh seng tura thawktu turte tir turin buh Neitupa hnenah chuan ngen rawh u, a ti a.?Pw $Chutichuan, mipuite chu a hmuhin, vengtu nei lo beramte anga hrehawm leh darha an awma vangin, a khawngaih ta em em a.Tichuan, a zirtirte hnenah chuan, Buh seng tur a tam hle si a, nimahsela a thawktute an tlem; chutichuan, a buh seng tura thawktu turte tir turin buh Neitupa hnenah chuan ngen rawh u, a ti a.1O[ #Tin, Isua'n an inkhawmna inahte zirtirin, Ram Chanchin Tha chu hrilin, dam lohna tinreng leh natna tinrengte tidamin, khaw lian leh khaw tete zawng zawng a fang zel a.eNC "Pharisaite erawh chuan, ramhuai lal vangin a ni, ramhuaite a hnawh chhuah thin ni, an ti a.+MO !Tin, ramhuai chu a hnawh chhuah veleh tawng thei lo chu a lo tawng ta a. Tin, mipuite chuan mak an ti hle a, Israelte zingah hetiang hi kan hmu ngai lo, an ti a.hLI Tin, an chhuah lai takin, ngai teh, tawng thei lo ramhuai man pakhat a hnenah an rawn hruai a.eKC Nimahsela, anni chu an chhuak a, chu mi ram zawng zawngah chuan a chanchin an tithang ta a.uJc Tichuan, an mit chu a lo var ta a. Tin, Isua'n an hnenah, Tuma hriat loh turin fimkhur rawh u, a ti tlat a.XI) Tin, ani chuan an mit a dek a, In rin angin in chungah thleng rawh se, a ti a.+HO Tin, ina a luh chuan, mitdelte chu a hnenah an lo kal a; tin, Isua'n an hnenah, Hei hi ti theiin mi ring em? a ti a. Anni chuan a hnenah, Ring e, Lalpa, an ti a.rG] Tin, Isua chuta tangin a kal zel a, mitdel pahnihin, Davida fapa, min khawngaih rawh, tia auin an zui a.XF) Tin, chu mi chanchin chu chung ram zawng zawngah chuan a lo thang chhuak ta a.oEW Nimahsela, mipui chu an hnawh chhuah hnu chuan a lut a, a kutah a chelh a, naupang chu a lo tho ta a.Dw Chhuak rawh u; naupang chu a thi lo e, a muhil a ni zawk a sin, a ti a. Tin, anni chuan amah chu an nuihsan ta mai a.lCQ Tin, Isua chu hotu inah chuan a lut a, phenglawng tumte leh mipui bengchheng mur murte a va hmu a.6Be Tin, Isua a hawi a, amah chu a hmu a, Ka fanu, thlamuang takin awm rawh; i rinna hi i dampui a ni e, a ti a. Tichuan, hmeichhia chu, chu mi dar achinah chuan a lo dam ta a.VA% A puan hmawr chauh pawh dek i la, tidamin ka awm mai ang, tih a rilruk a ni.{@o Tin, ngai teh, hmeichhe pakhat, kum sawm leh kum hnih thi puta dam lo a hnungah a lo kal a, a puan hmawr a dek a.I?  Tichuan, Isua a tho a, a zui ta a, zirtirte pawhin an zui ve a.O> Chung thu chu an hnena a sawi lai takin, ngai teh, hotu pakhat a lo kal a, chibai a buk a, Ka fanu tunah tak hian a thi a; nimahsela, lo kal la, a chungah I kut nghat la, a lo nung leh ang, a ti a.=' Tuma'n uain thar savun uain peng hluiahte an thun ngai hek lo; chutilochuan savun pengte chu a puak keh a, uain chu a bua a, savun pengte pawh chu a lo chhe thin; uain thar chu savun uain peng tharahte an thun zawk thin a ni, tichuan tha takin a awm ve ve thin, a ti a.$<A Tin, tuma'n puan hlui puan la thlakmar loh themin an bel ngai lo; a bel phuina tur chuan puan chu a kai thler zawk ang, a lo thler nasa lehzual dawn si a.u;c Tin, Isua'n an hnenah, Mo hruaitute hnenah a pasal tur chu a awm chhung zawng, mo hruaitute chuan an sun thei em ni? Nimahsela, a pasal tur chu an hnen ata hruai bo nite a la thleng ang a, chu mi hunah erawh chuan chaw an la nghei ang..:U Chu mi lai chuan Johana zirtirte chu a hnenah an lo kal a, engatinge keini leh Pharisaite hian chaw kan nghei zut thin a, i zirtirte lemin an nghei si loh? an ti a.=9s Chutichuan, 'Inthawina duh loin khawngaihna ka duh e,' tih hi, a awmzia va zir rawh u; mi fel takte lam tura lo kal ka ni lo a, mi sualte zawk lam tura lo kal ka ni a sin, a ti a.|8q Nimahsela, Isua'n chu chu a hriat veleh, Mi chakte chuan daktawr an ngai lo a, mi bawrhsawmte zawkin an ngai a ni.7- Tin, Pharisaite chuan chu chu an hmuhin, a zirtirte hnenah chuan, engati nge in zirtirtuin chhiahkhawntute leh mi sualte hnena a ei le? an ti a.%6C Tin, heti hi a ni a, inah chuan chaw a kil laiin, ngai tehee, chhiahkhawntute leh mi sualte tam tak an lo kal a, Isua leh a zirtirte chu an kilpui hlawm a.25] Tin, Isua chuta tangin a kal zel a, chhiah chawina hmuna thu, mi pakhat, a hming Mathaia a hmu a: tin, a hnenah, Mi rawn zui rawh, a ti a. Tichuan, a tho a, a zui ta a.x4i Tin, mipuite chuan chu chu an hmuhin, an hlau a, mihringte hnena chutiang thuneihna petu Pathian chu an fak a.)3M Tin, a tho a, a inah a haw ta a./2W Engpawhnisela, khawvelah Mihring Fapa hian sual ngaihdam theihna a nei tih in hriatna'n, a ti a. (Zeng hnenah chuan) Tho rawh. I khum la la, i inah kal rawh, a ti a.r1] I sualte ngaihdam a ni tawh,' tih leh, 'Tho la, kein kal tawh rawh,' tih hi, a eng nge sawi awl zawk ni?b0= Tin, Isua'n an ngaihtuahte chu a lo hria a, Engah nge in thinlunga sual in ngaihtuah ni?u/c Tin, ngai teh, lehkhaziaktu thenkhatte chuan an rilruin, he mi hian Pathian a sawi chhia a nih hi, an ti a.G. Tin, ngai teh, zeng pakhat khuma mu chungin a hnenah an rawn zawn a. Tin, Isua'n an rinzia a hmuhin, zeng hnenah chuan, Ka fa, thlamuang takin awm rawh; I sualte ngaihdam a ni tawh, a ti a.T- # Tin, Isua lawngah a chuang a, dil chu a kan a, a awmna khua chu a thleng a.,"Tin, ngai teh, a khuain Isua hmuak turin an lo chhuak a; tin, amah an hmuh veleh an ram ata chhuak turin an ngen chiam a.}+s!Tin, a vulhtute chu an tlan a, khuaah chuan an kal a, engkim an hril ta a, ramhuai mante chunga thil lo thlengte pawh chu.Tin, ngai teh, a khuain Isua hmuak turin an lo chhuak a; tin, amah an hmuh veleh an ram ata chhuak turin an ngen chiam a.o*W Tin, ani chuan an hnenah, Kal ta che u, a ti a. Tichuan, an lo chhuak a, vawk kawchhungahte chuan an va lut a: tin, ngai teh, vawk rual zawng zawng chu khamah an tlan chhuk chiam a, dilah an tlan lut a, tuiah chuan an boral ta a.)}Tin, ramhuaite chuan, Min hnawh chhuah chuan vawk rual kawchhungahte sawn min kaltir ang che, tiin, a hnenah, an ngen a.B(Tin, an awmna atanga hla feah vawk rual tam tak an tla a.#'?Tin, ngai teh, anni chuan, Pathian Fapa, keini leh nang eng nge kan inzawlna? Hun tiam thlen hmain min nghaisa turin hetah i lo kal em ni? tiin, an au a.?&wTin, ral leh lam Gadarin mite ram chu a thlenin, ramhuai man pahnih, thlan atanga lo chhuakin, an rawn tawk a; an kawlh em a, chutichuan chu mi kawngah chuan tumah an kal thei lo a.w%gTin, mite chuan mak an ti hle a, he mi hi mi eng nge a nih, thli leh dil lam pawhin a thu an awi hi? an ti a."$=Tin, ani chuan an hnenah, Rin tlemte u, engahnge in hlauh? a ti a. Chu mi hnuah chuan a tho a, thlite leh dil chu a hau a; tin, a lo reh ta thuap mai a.j#MTin, a hnenah an lo kal a, an kaitho a, Lalpa, min chhanhim rawh, kan boral dawn hi le, an ti a. "Tin, ngai teh, dil chu nasa takin a lo fawn ta a, chutichuan tui fawnin lawng chu a vur hlup hlup mai a, ani erawh chu a muhil a.:!oTin, lawngah a chuang a, zirtirte chuan an zui a.f ENimahsela, ani chuan a hnenah, Mi zui rawh; mitthiin anmahni mitthi chu vui rawh se, a ti a.[/Tin, a zirtirte zinga mi dangin a hnenah, Lalpa ka pa mi vuitir zet rawh, a ti a.'Tin, Isua'n a hnenah, Sihalte'n kua an nei a, chungleng savate pawhin bu an nei a, Mihring Fapa erawh hi chuan a lu nghahna a nei lo, a ti a.kOTin, lehkhaziaktu pakhat a lo kal a, a hnenah, Zirtirtu, i kalna apiangah ka zui ang che, a ti a.V%Tin, Isua'n mipui tam tak a vela a hmuhin, ral lehlama kal turin thu a pe a.{oZawlnei Isaia'n, Amah ngeiin kan chak lohnate a la a, kan nate a phur a, tia a sawi chu a lo thlen theihna turin.+OTin, khua a lo tlai lam chuan a hnenah ramhuai mante tam tak an rawn hruai a; tin, thuin ramhuaite chu a hnawt chhuak a, dam lo zawng zawngte chu a tidam bawk a.hITichuan, a kut chu a dehsak a, a khawsik chu a reh ta a; tin, a tho a, a rawng a bawlsak ta a.PTin, Isua chu Petera ina a luhin, a nupuia nu chu khawsika mu a hmu a.-S Tin, Isua'n sipai za hotu hnenah chuan, Kal tawh rawh i rin angin i chungah lo thleng rawh se, a ti a. Tichuan, naupang chu, chu mi dar ngeiah chuan a lo dam ta a.y Ram fate erawh chu pawn thimah chuan hnawh chhuahin an awm ang a; chutah chuan tah leh ha thial chu a awm ang, a ti a.' Ka hrilh a che u, Chhak leh Thlang atangin mi tam tak an lo kal ang a, van ramah chuan Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te hnenah an thu ang a.-S Tin, Isua'n chung thu chu a hriatin mak a ti hle a, a zuitute hnenah chuan, Tih tak meuhin ka hrilh a che u, Israelte zingah pawh heti ema rinna nasa hi ka hmu lo.w Kei pawh mi thua awm ka ni a, ka hnuaiah sipaite an awm a; chu mi chu, 'Kal rawh' ka tih leh, a kal thin; mi dang hnenah pawh, 'Lo haw rawh' ka tih leh a lo haw thin; ka bawih hnenah pawh, 'Hei hi ti rawh' ka tih leh, a ti thin, tiin a chhang a.|qTin, sipai za hotu chuan, Lalpa, ka in chhung i luhna tlak a ni lo e; thu chauh sawi la, ka naupang a dam mai ang.I Tin, ani chuan a hnenah, Ka lo kal ang a, ka tidam ang, a ti a.iKLalpa, ka naupang zengin inah a mu reng a, nasa taka tihnatin a awm a ni, tiin, a ngen chiam a.I Tin, Kapernaum khuaa a luhin a hnenah sipai za hotu a lo kal a.:mTin, Isua'n a hnenah, Tumah hrilh lo turin fimkhur ang che; amaherawhchu puithiam hnenah va inentir la, Mosia'n thilpek tur a ruat kha hlan rawh, an hriat fiahna turin, a ti a. #Tin, Isua'n a han ban a, a dek a, Ka duh e, lo thianghlim tawh ang che, a ti a. Tin, chawplehchilhin a phar chu a lo thianghlim ta nghal a.s _Tin, ngai teh, a hnenah phar a lo kal a, Lalpa, i duh chuan mi tithianghlim thei e, tiin, chibai a buk a.N  Tin, tlang ata chu a lo chhuk hnuin mipui tam takin amah an zui ta a.; oTin, heti hi a ni a, Isua'n chung thu chu a sawi zawh veleh, mipuiten a thu zirtir chu mak an ti hle a; lehkhaziaktute ang lo a, thuneihna nei awm taka anmahni a zirtira vangin.H  Ruahte a lo sur a, tuite a lo lian a, thlite a lo tleh a, chu mi in chu a rawn nam sawk sawk a; a chim ta a; a sawp chu nasa tak a ni, a ti aTin, heti hi a ni a, Isua'n chung thu chu a sawi zawh veleh, mipuiten a thu zirtir chu mak an ti hle a; lehkhaziaktute ang lo a, thuneihna nei awm taka anmahni a zirtira vangin.veTin, mi tin, he'ng ka thu hi hriaa zawm lo apiang chu, mi a tiauvut chung maia in satu nen tehkhin tur a ni.'GRuahte a lo sur a, tuite a lo lian a, thlite a lo tleh a, chu mi in chu a rawn nam sawk sawk a; nimahsela a chim lo a; lungpui chunga rem tlat a nih avangin.xiChutichuan, mi tin he'ng ka thu hi hriaa zawm apiang chu, mi fing lungpui chunga in satu nen tehkhin tur a ni. Chu mi hunah chuan, 'Nangni thil sual tite u, ka hre ngai lo va che u, ka hnen ata kal bo rawh u,' tiin anni chu ka la hrilh ang.>uChu mi niah chuan mi tam takin, 'Lalpa, Lalpa, i hmingin thute kan sawiin, i hmingin ramhuaite kan hnawt chhuakin, i hmingin thil mak tam takte kan ti thin lo em ni,' an la ti ang.wg'Lalpa, Lalpa' mi ti nazawng chu van ramah an lut lo ang a; ka Pa vana mi duhzawng titu erawh chu an lut ang.8kChuvangin, anmahni chu an rahah in hre mai ang.GThing tin rah tha lo apiang chu an kit a, meiah an paih thin.PThing tha a rah chhe thei lo a, thing chhia lah a rah tha thei hek lo.c?Chutiang bawkin thing tha apiang a rah tha thin a; thing chhia erawh chu a rah chhe thin. 4~~!}o}|{zzyxx1wwuvvuuutzt!ssFrr#qqIp|p o@nn m"llkkTkjj+iiyihhDgg/fee{edccicbtaaY``__*^^,]]r]\[[UZZdYYeXXOWWWVV8UUITTUSSS RRQQPPOO[NN MLLK!JJII2HHGGDFEEDD7CCxBBAA[@@??n>>=i=<;w::<99987z66f65V44.3322S1100O//V..-,l,++*b)n'&&&B%%U$$#"!!X! SYve2R>/Y<\vTS7 H T +4HNimahsela, mi tam tak, hmasa bera awmte chu, hnuhnung berah an la awm ang a; hnuhnung berte pawh hmasa berah an la awm ang.>GuTin, mi tin inte emaw, unaute emaw, farnute emaw, pa emaw, nu emaw, fate emaw, ramte emaw ka hming avanga kalsan apiang chuan a leh za an hmu ang a, chatuana nunna an la chang bawk ang.Nimahsela, mi tam tak, hmasa bera awmte chu, hnuhnung berah an la awm ang a; hnuhnung berte pawh hmasa berah an la awm ang.}FsTin, Isua'n a hnenah, Tih tak meuhin ka hrilh a che u, Siamtharnaah chuan, Mihring Fapa a ropuina thutphata a thut hunah, nangni mi zuituteho hi, Israel hnam sawm leh hnam hnihte chu ngaihtuahin, lalthutphah sawm leh pahnihah in la thu ve ang.EwTin, Petera'n a hnenah, Ngai teh, keini'n engkim kalsanin kan zui ta chia; eng nge kan hmuh ang le? a ti a, a zawt a.DTin, Isua'n anni chu a en a, an hnenah, Chu chu mihring tan tih rual a ni lo a; Pathian nen erawh chuan engkim tih theih a ni, a ti a.qC[Tin, zirtirte'n chu chu an hriat chuan mak an ti nasa em em a, tu nge chhandam ni thei ang le? an ti a.zBmTin, ka hrilh leh a che u, mi hausa Pathian rama luh aiin sanghawngsei hriau benga luh tlang a awl zawk, a ti a.}AsTin, Isua'n a zirtirte hnenah chuan, Tih tak meuhin ka hrilh a che u, mi hausa tan van rama luh chu harsa tak a ni.t@aTlangval erawh chuan chu thu chu a hriatin lungngai takin a kal bo ta a, sum tam tak nei mi a niha vangin.5?cIsua'n a hnenah, Tha famkima awm i duh chuan, kal la, i neih chu hralh la, pachhiate hnenah pe rawh, chutichuan vanah ro i nei ang; tin, lo kal la, mi zui ang che, a ti a.f>ETlangval chuan a hnenah, Chu'ng thu zawng zawng chu ka zawm thin; eng nge ka la bak? a ti a.~=uI nu leh i pa chawimawi rawh,' tihte leh, 'Nangmah i inhmangaih angin i vengte i hmangaih tur a ni,' tih hi, a ti a."<=Tin, ani chuan a hnenah, A eng ber hi maw? a ti a. Tin, Isua'n, Tual i that tur a ni lo; i uire tur a ni lo; i ru tur a ni lo; Dawtin i hek tur a ni lo.&;ETin, ani chun a hnenah, Thil tha thu engah nge mi zawh? Tha chu pakhat chauh a awm; engpawh ni se la, nunnaa luh i duh chuan thupekte chu zawm rawh, a ti a.}:sTin, mi pakhat a hnenah a lo kal a, Zirtirtu, chatuana nunna ka neih theihna'n thil tha eng nge ka tih ang? a ti a.B9Tin, an chungah a kut a nghat a, chuta ta chu a kal ta a.~8uIsua erawh chuan, Naupang tete ka hnenah han kaltir u la, hnar suh u; van ram chu hetiang mite ta a ni si a, a ti a.7 Chu mi lai chuan a chunga a kut a nghaha a tawngtaisak turin, a hnenah naupang tete an rawn hruai a; tin, zirtirte chuan an lo hau a.i6K Mi tilreh, an nu pum chhung ata chutianga piang rengte an awm a; mi tilreh, mihring kuta rehte an awm bawk a; mi tilreh, van ram avanga tilreha insiam chawpte an awm bawk a. Tupawh a pawm thei apiangin pawm rawh se, a ti a.i5K Ani erawh chuan an hnenah, Chu thu chu mi nazawngin an pawm thei lo e, a pekate chauh lo chuan.p4Y Zirtirte chuan a hnenah, Nupui kawngah mipa thu chutiang a nih si chuan inneih hi a tha lo e, an ti a.#3? Kei chuan ka ti a che u, 'Tupawh tlangval ngaih vang ni lo a, nupui maa mi dang nei apiang chu, a uire a ni; mak hnu nei apiang pawh a uire a ni, a ti a. 2 Ani chuan an hnenah, Mosia'n in thinlung khauha vangin a sin in nupuite mak a phal ni; nimahsela a tir ata chutiang a ni si lo.o1WAnni chuan a hnenah, A nih leh, engati nge Mosia'n inmakna lehkha peka mak tur thu a pek si? an ti a.05Chutichuan pahnih an ni tawh lo a, tisa pumkhat an ni tawh zawk a ni. Chuvangin Pathianin a zawm tawh chu mihringin then suh se, a ti a, a chhang a.+/O'He mi avang hian mipain a nu leh a pa a kalsan ang a, a nupui a vuan ang; tichuan an pahnih chuan tisa pum khat an lo ni tawh ang,' a ti tih in chhiar lo em ni?R.Tin, ani chuan, A tir ata an siamtu khan hmeichhia leh mipaa a siam leh,u-cTin, Pharisaite a hnenah an lo kal a, amah fiahna'n, Eng vang pawhin miin a nupui mak a thiang em? an ti a.O,Tin, mipui tam takin an zui a; chutah chuan anmahni chu a tidam ta a.+ Tin, heti hi a ni a, Isua'n chung thu chu a sawi zawh veleh, Galili ram ata a chhuak a, Jordan lui rala Judai ramah chuan a va kal a.*#Mi tinin thinlung taka in unaute inngaihdam loh chuan ka Pa vana mi pawhin chutiang bawkin in chungah a ti ve ang, a ti a.e)C"Tin, a pu chu a thinur ta a, a bat zawng zawng a tlak hma loh zawng nghaisatute hnenah a pe ta a.Mi tinin thinlung taka in unaute inngaihdam loh chuan ka Pa vana mi pawhin chutiang bawkin in chungah a ti ve ang, a ti a.i(K!'Ka khawngaih che ang khan nang pawhin i bawihpui chu i khawngaih ve tur a ni lo'm ni?' a ti a. ' Chu veleh a pu chuan a ni chu a ko a, a hnenah, 'Bawih sual, mi dil chiam avang khan i bat zawng zawng kha ka ngaidam che a ni a.& Chutichuan, a bawihpuite chuan a thiltih chu an hmuhin, an lungngai em em a, a thiltih zawng zawng chu an pu an va hrilh ta a.Y%+Nimahsela, a duh lo a; a bat chu a tlak hma loh zawng tan inah a va khung ta a.u$cChutichuan a bawihpui chu a bawkkhup a, 'Ka chungah zahngai rih la, ka la pe ang che,' tiin a ngen chiam a.$#ANimahsela, chu bawih chu a kal chhuak a, a bawihpuite zinga pakhat a duli za ba a va hmu a; tin, a man a, 'I bat kha mi pe rawh,' tiin, a hrawkah a rek a.b"=Tichuan chu bawiha pu chuan a khawngaih ta em em a, a thlah a, a bat chu a ngaidam ta a.!wChutichuan bawih chuan, 'Ka pu, ka chungah zahngai rih la, a zain ka pe vek ang che,' tiin bawkkhupin chibai a buk a. Tin, pek tur a neih loha vangin, a pu chuan, amah nen, a nupui nen, a fate nen, a neih zawng zawng nen hralha rulh tur thu a pe a.]3Tin, a han tihfel tan chuan mi pakhat talent singkhat ba, a hnenah an rawn hruai a.{oChu mi avang chuan, van ram chu, lal ber tu emaw a bawihte hnena sum chanchin tihfel tum nen chuan, tehkhin a ni.}sIsua'n a hnenah, 'Vawi sarih thlengin,' ka ti lo va che. 'Vawi sarih hmun sawmsarih thlengin,' ka ti zawk che a ni.-SChu mi lai chuan Petera a lo kal a, a hnenah, Lalpa, ka unauin vawi engzat nge ka chungah thil tisual se la ka ngaihdam tur? Vawi sarih thlengin em ni ang? a ti a.nUMi pahnih emaw pathum emaw ka hminga an inkhawmna apiangah chuan an zingah ka awm si thin a, a ti a.-Tih tak meuhin ka hrilh leh a che u, lei chungah hian in zinga mi pahnih an thil dil kawnga an thurual chuan, ka Pa vana mi tihsakin an awm ang.!;Tih tak meuhin ka hrilh a che u, lei chungah engpawh in phuar apiang, vanah phuar a ni ang a; lei chungh engpawh in phelh apiang, vanah phelh a ni ang.?wTin, anni pawh chu a ngaihthlak duh loh chuan kohhranho hnenah thlen ang che; tin, kohhranho pawh a ngaihthlak duh loh chuan, ani chu i tan Jentail leh chhiahkhawntu ang ni rawh se.<qA ngaihthlak loh che erawh chuan, mi dang pakhat emaw pahnih emaw i hnenah hruai ang che, chutichuan thu tinreng chu hretu pahnih emaw, pathum emaw kaa tihngheha a awm theihna'n.3_Tin, i unauin i chungah thil tisual se la, kal la, amah leh nangmah chauha hriatah a sualnaah chuan zilh ang che; a ngaihthlak che chuan i unau chu i hneh a ni tawh ang.dAChutiang bawkin he'ng mi tete zinga pakhat boral pawh hi in Pa vana mi duhzawng a ni lo e.  Tih tak meuhin ka hrilh a che u, a hmuh leh hlauh chuan, sawmkua leh pakua vak bo lote chungah ai chuan, a chungah a lawm zawk ang.3_ Engtin nge in ngaih? Mi tupawhin beram za nei se la, an zinga pakhat vak bo se la, sawmkua leh pakuate chu hnutchhiah a, tlanga han kalin, a bo chu a zawng lo ang em ni?I  Boralte chhamdam turin mihring fapa hi a lo kal a ni reng a ni.!; Heng mi tete zinga pakhat pawh hi hmusit lo turin fimkhur rawh u; an vantirhkohte'n vanah ka Pa vana mi hmel chu an hmu fo thin tih, ka hrilh che u hi.,Q Tin, i mitin a tihtluk che chuan kher chhuak la, paih daih rawh; mit khing hnih neia Gehenna meia paih ai chuan, mi khing khat neia nunnaa luh i tan a tha zawk e.T!Tin, i kutin emaw, i kein emaw a tihtluk che chuan, tan la, paih daih rawh; kut pahnih emaw, ke pahnih emaw neia kumkhaw meia paih ai chuan, piangsualin emaw, kebaiin emaw nunnaa luh i tan a tha zawk e.  Tluknate avangin khawvel chung a pik e! Tluknate chu lo awm tur reng zawng a ni a; nimahsela tlukna awmtirtu chung chu a pik e!M Amaherawhchu, tupawh he'ng mi ringtu mi tete zinga pakhat pawh titlu apiang chu, an nghawngah buh rawt sawmna lung lianpui awrhtirin tuifinriat thuk laiah thlak daih se la an tan a sawt zawk ang.i KTin, tupawh ka hming avanga hetiang naupang te pakhat lawm apiang chu keimah mi lawm an ni ang.o WChutichuan, tupawh he naupang te anga inngaitlawm apiang, chu mi chu van ramah chuan a ropui ber ang.v eTih tak meuhin ka ti a che u, in lamlet a, naupang te ang in lo nih loh chuan, van ramah in lut tawp lo ang.@ {Tin, ani chuan naupang te a ko a, an zingah a dintir a.o YChu mi lai tak chuan zirtirte chu Isua hnenah an lo kal a, Van ramah tu nge ropui ber ang le? an ti a.~uNimahsela nang dilah va kal la, nghakuai chiah la, sangha lo chhuak hmasa chu man rawh; tin, a ka i keu veleh cheng hnih i hmu mai ang; chu chu la la, kei leh nang atan an hnenah pe rawh, chutilochuan anni chu kan tilungni lo dah ang e, a ti a.mSTin, Petera'n, Mi hrang lakah, a tih veleh, Isua'n a hnenah, Chuti a nih si chuan fate chu an awl a ni ang chu.Nimahsela nang dilah va kal la, nghakuai chiah la, sangha lo chhuak hmasa chu man rawh; tin, a ka i keu veleh cheng hnih i hmu mai ang; chu chu la la, kei leh nang atan an hnenah pe rawh, chutilochuan anni chu kan tilungni lo dah ang e, a ti a.oWAni chuan, Pe ve thin e, a ti a. Tin, ina a va luh chuan Isua'n a hnenah, Simon, engtin nge i ngaih? Leia lalten chhiah emaw, sum neih man emaw, tu lakah nge an lak thin? an fate lakah nge, mi hrang lakah? tiin a lo sawi khalh a./WTin, Kapernaum khua chu an lo thlenin Pathian biak in tangka khawntute chu Petera hnenah an lo kal a, In zirtirtuin biak in tangka chu a pe ve thin lawm ni? an ti a.veTin, an tihlum ang a; tin, ni thum niah chuan kaihthawhin a awm ang, a ti a. Tichuan an lungngai ta em em a.|qTin, Galili rama an rawn inkhawm laiin, Isua'n an hnenah, Mihring Fapa hi mihringte kuta mantirin a awm dawn a ni,X)Nimahsela, hetiang hi tawngtai leh chaw nghei chauh lo chuan a chhuak thin lo.)Tin, ani chuan an hnenah, In rin tlem vangin. Tih tak meuhin ka hrilh a che u, antam mu fangkhat ang rin in neih chuan, he tlang hnenah hian, 'Heta tangin sawtah sawn va insawn rawh,' in ti ang a, a insawn mai ang; in tan tih theih loh reng engmawh a awm lo ang, a ti a.Chu mi hnuah chuan zirtirte chu a hrangin Isua hnenah an lo kal a, Engati nge keini'n kan hnawh chhuah theih loh? an ti a.z~mTin, Isua'n ramhuai chu a hau a, a chhung ata a chhuak ta a; chu mi dar achinah chuan naupang chu a lo dam ta a.A}{Tin, Isua'n Chhuan rinna nei loa tihmawhte u, eng chen nge in hnenah ka awm ang a, eng chen nge ka ngaihtheih ang che u? Amah chu ka hnenah hian rawn hruai rawh u, a ti a, a chhang a.P|Tin, i zirtirte hnenah ka rawn hruai a, an tidam thei si lo a, a ti a. {9Lalpa, ka fapa saw khawngaih ang che, thla em at a ni a, a tuar nasa em mai; vawi tam tak meiah a tlu thin a, vawi tam tak tuiah a tlu bawk thin a ni.[z/Tin, mipui hnen an lo thlenin, mi pakhat a hnenah a lo kal a, a hmaah thingthiin,ay; Chu veleh, zirtirte chuan Baptistu Johana thu an hnenah a sawi a ni tih an lo hre ta a._x7 Nimahsela ka hrilh a che u, Elija chu a lo kal tawh reng a ni, amah chu an hre lo a, a chungah an duh duhin an ti ta zawk a. Chutiang bawkin Mihring Fapa pawh hian an lakah a tuar ve dawn a ni, a ti a, a chhang a.Xw) Tin, ani chuan, Elija chu a lo kal dawn reng a ni, engkim a siam tha bawk ang.v  Tin, a zirtirte chuan a hnenah, Lehkhaziaktute'n, 'Elija a lo kal hmasa tur a ni,' engtiziaa ti nge an nih le? tiin an zawt a.0uY Tin, tlang ata chu an chhuk laiin, Isua'n an hnenah, Mihring Fapa hi mitthi zing ata a thawh leh hma loh zawng in thil hmuh kha tumah hrilh suh u, tiin thu a pe ta a.GtTin, an dak chhuak a, Isua chauh lo chu tumah an hmu ta lo a.Js Tin, Isua'n anni chu a rawn dek a, Tho u la, hlau suh u, a ti a.Wr'Tin, zirtirte chuan chu chu an hriatin an tlu bawkkhup a, an hlau ta em em a.Hq A la sawi lai mekin, ngai teh, chhum var takin anmahni a rawn hliah ta a; tin, ngai teh, chhum atang chuan awin, Hei hi ka Fapa duh tak, ka lawm em ema chu a ni; ama thu ngai rawh u, a ti a.4paTin, Petera'n Isua a bia a, Lalpa, kan tan heta awm hi a tha; i duh chuan hetah hian bawkte pathum ka khawh ang; i tan pakhat, Mosia tan pakhat, Elija tan pakhat, a ti a.SoTin, ngai teh, Mosia leh Elija chu amah nen inbiain an hnenah an inlar a.n}An hmaah chuan a hmel awmzia chu a lo danglam ta a; a hmai ni angin a lo eng a, a silhfente chu eng angin a lo var ta a.m Tin, ni ruk achinah chuan Isua'n Petera te, Jakoba te, a unau Johana te a hruai a, a hrangin tlang sang takah a kal chhohpui a.lTih tak meuhin ka ti a che u., heta dingho a thente hi, Mihring Fapa a rama lo kal an hmuh hma chu thihna tem tawp lo tur an awm, a ti a."k=Mihring Fapa hi a vantirhkohte nen, a Pa ropuinaa inthuamin a lo kal dawn si a; chu mi hunah chuan mi tin an thiltih ang zelin a rul theuh ang.Tih tak meuhin ka ti a che u., heta dingho a thente hi, Mihring Fapa a rama lo kal an hmuh hma chu thihna tem tawp lo tur an awm, a ti a. jMiin khawvel hi a pumin nei se la, a nun chan si se la, a tan eng nge sawt ang? A nih loh leh, miin a nun aiah eng nge a pek ang?oiWTupawh a nun humhim duh apiangin a chan ang a; tupawh keimah avanga a nun chan apiangin a humhim ang.{hoTin, Isua'n a zirtirte hnenah, Tupawhin mi zui a duh chuan mahni hreawm pawisa loin, a kraws puin mi zui rawh se.7ggAni erawh chu a hawi a, Petera hnenah chuan, Setan, ka hnungah kal rawh; ka tan tlukna i ni e; Pathian thilte ngaituah loin mihring thilte i ngaihtuah zawk a nih hi, a ti a.f)Tin, Petera chuan ani chu a hruai hrang a, Lalpa, Pathianin khawngaih che rawh se; chung chu i chungah a thleng tawp lo ang, tiin a zilh ta a.wegChu mi a chinah chuan Isua'n Jerusalem khuaa a kal turzia te, upate, puithiam lalte, lehkhaziaktute laka thil tam tak a tuar turzia te, tihhluma a awm turzia te, ni thum nia kaihthawha a awm turziate chu a zirtirhote a hriattir tan ta a.Ud#Chumi zawhah Krista a ni tih tumah hrilh lo turin zirtirte chu a ti tlat a.1c[Van ram chabite ka pe ang chia, lei chungah engpawh i phuar apiang vanah phuar a ni ang a; lei chungah engpawh i phelh apiang vanah phelh a ni ang, a ti a, a chhang a.+bOTin, nang Petera i ni tih ka hrilh bawk a che; he lungpui chungah hian ka kohhranho ka rem chho ang a, Mitthi Khaw kulh kawngkharte chuan chu chu an ngam lo ang.a-Tin, Isua'n a hnenah, Simon Bar-Jona, i eng a thawl e; tisa leh thisen in a hriattir che a ni si lo a, ka pa vana miin a hriattir zawk che a ni.V`%Tin, Simon Petera'n, Krista, Pathian nung Fapa chu i ni, a ti a, a chhang a.N_Ani chuan an hnenah, A nih leh, nangni'n tu nge a ni mi tih? a ti a.*^MTin, anni chuan, Thenkhatin, 'Baptistu Johana a ni,' an ti a; thenkhatin, 'Elija a ni,' an ti; thenkhatin, 'Jeremia emaw zawlnei tua emaw a ni,' an ti, an ti a. ] Tin, Isua chu Philipa Kaisari bial chu a lo thlen chuan a zirtirte hnenah Mite'n Mihring Fapa hi tu nge a ni an tih? tiin a zawt a.\7 Chu veleh chhang dawidim lakah fimkhur turin a tir lo a, Pharisaite leh Saddukaite zirtirna laka fimkhur turin anmahni a tir zawk tih an lo hre ta a.[! Chhang thu in hnenah ka sawi lo tih engtizia nge in hriat loh? Pharisaite leh Saddukaite dawidim lakah erawh chuan fimkhur rawh u, a ti a.KZ Mi sangli chhangper pasariha hraia in bawm ruh khah zat pawh kha? Y Tunah pawh in rilruin in la hre lo fo maw? Mi sangnga chhangper pangaa hrai leh in bawmrang ruh khah zat kha, in hre reng lo'm ni?mXSTin, Isua'n chu chu a hria a, Rin tlemte u, engati nge chhang in neih loh avanga in inngaihtuah ni?JW Tin, anni chuan, Chhang kan keng hauh lo, tiin an inngaihtuah a.sV_Tin, Isua'n an hnenah, Pharisaite leh Saddukaite dawidim lakah chuan inveng u la, fimkhur rawh u, a ti a.VU%Tin, zirtirte chu ral leh lam an thlen chuan chhang an lo ken theihnghilh a.jTMChhuan sual tak leh uire hmang takte chuan chhinchhiahna an zawng a, nimahsela, Jona chhinchhiahna chauh lo chu an hnenah chhinchhiahna reng reng pek a ni lo ang, a ti a, a chhang a. Tin, anmahni a kalsan a, a kal ta daih a.JS Tin, zingah chuan 'Vawiin chu khua a chhe dawn a ni ang, kawl a sen a, khua a dur em mai,' in ti thin a. Van awmzia in hre fiahthiam si a, nimahsela hun chhinchhiahnate hi in hre fiah thei lo.zRmNimahsela ani chuan, an hnenah, Tlai lam a lo nihin 'Khua a tha dawn a ni ang, kawl a sen em mai,' in ti thin a.vQ gTin, Pharisaite leh Saddukaite an lo kal a, amah fiahna'n van ata chhinchhiahna anmahni entir turin an dil a.XP)'Tin, mipuite chu a tintir hnuin lawngah a chuang a, Magadan ram a lo thleng a.(OI&A eitute chu, hmeichhia leh naupang tiam loin, patling hlir pawh sangli an ni a.Tin, mipuite chu a tintir hnuin lawngah a chuang a, Magadan ram a lo thleng a.gNG%Tin, an vaiin an ei a, an puar ta hlawm a; an ei bang nawi pawh chu bawm sarih an rut khat a.M-$Tin, chhangper pasarih leh sanghate chu a la a, lawm thu a sawi a, a phel a, zirtirte hnenah a pe a, tin, zirtirte chuan mipuite hnenah an pe a.Tin, Isua chuta ta chu a chhuak a, Tura leh Sidon bialah a kal ta a.q=[Chu'ng chu mihring tibawlhhlawhtu a ni; kut sil loa chaw ei erawh chuan mi a tibawlhhlawh lo e, a ti a. <Thinlungah hian ngaihtuahna sualte tualthahnate, uirenate, inngaihnate, rukruknate, heknate, sawichhiatnate a lo chhuak si thin a.p;YKaa chhuakte erawh chu thinlungah a lo chhuak a ni; chung ngei chuan mihring a tibawlhhlawh thin a ni.b:=Kaa lut apiang chu pumah a tla thla a, dailennaa paih chhuahin a awm tih in hre lo'm ni?W9'Tin, ani chuan, Tun thlengin nangni pawh hriatna nei loin in la awm cheu maw?X8)Tin, Petera'n a hnenah, Tehkhin thu kha min hrilhfiah ta che, tiin a chhang a.7Anni chu pawisa suh u; hruaitu mitdel an ni. Tichuan, mitdelin mitdel vek a hruai chuan khuarkhurumah an tla dun ang, a ti a, a chhang a._67 Ani erawh chuan, Kung zawng zawng ka Pa vana mi phun loh chu pawh chhuahin a awm ang.5 Chu mi lai chuan a zirtirte an lo kal a, a hnenah, Pharisaite'n kha thu kha an hriata an lung nih loh kha i hria em? an ti a.4y Kaa lut chu mihring tibawlhhlawhtu a ni lo a; kaa chhuak chu, chu ngei chu mihring tibawlhhlawhtu a ni zawk e, a ti a.P3 Tin, mipui chu a ko a, an hnenah, Ngaithla u la, lo ngai thiam rawh u; 2 'Engpawh ni se la, an zirtirnaah mihring thupek an zirtir avangin An mi biak thin hi athlawn mai a ni,' tiin, a ti a, a chhang a.X1)'He miteho hian an kain mi chawimawi a, an thinlung erawh chuan mi hlat si a.'N0Vervekte u, Isaia hian in chungchang thu a lo hril lawk dik zet mai. / a nu leh a pa a chawimawi tur a ni lo e,' in ti thin a. Tichuan, in thurochhiah avangin Pathian thu chu in bawh bo ta a nih hi..Nangni erawh chuan, 'Tupawh a nu emaw, a pa emaw hnena i mi chhawrna tur hi Pathian hnena pek a ni tawh, ti apiang chuan,-Pathianin, 'I nu leh i pa chawimawi rawh,' 'Tupawh a nu emaw a pa emaw sawichhia apiang chu thi mawlh rawh se,' a ti si a.r,]Tin, ani chuan an hnenah, Nangni pawhin engati nge in thurochhiah vanga Pathian thupek in bawhchhiat ni?+yEngati nge i zirtirte'n upate thuro chhiah chu an bawhchhiat thin? Chhang an eiin an kut an sil ngai si lo a, an ti a.h* KChu mi lai chuan, Jerusalem khua atangin Pharisaite leh lehkhaziaktute Isua hnenah an lo kal a,c)?$Tin, a puan hmawr tal deh theih an dil chiam a; tin, a dek apiang chu an lo dam ta zel a.z(m#Tin, chu mi hmuna mite chuan amah an hriat veleh, chu mi kiang vel ram zawng zawngah chuan mi an tir a, damlo zawng zawng chu a hnenah an rawn hruai a.Tin, a puan hmawr tal deh theih an dil chiam a; tin, a dek apiang chu an lo dam ta zel a.O'"Tin, ral leh lam an kai chuan Gennesaret ram khawmual an thleng ta a.`&9!Tin, lawnga awmte chuan, Pathian Fapa i lo nih tak zet hi, tiin, amah chibai an buk a.=%u Tin, lawnga an chuan chuan thli chu a bang ta mai a.u$cTin, Isua'n a ban ta nghal a, amah chu a chelh a, a hnenah, Nang rin tlem, engah nge i rinhlelh le? a ti a.q#[Nimahsela, thli tleh chu a hmuhin a hlau a; tin, a pil dawn a, Lalpa, mi chhandam rawh, tiin a au ta a."Tin, ani chuan, Lo kal ta che, a ti a. Petera chu lawng ata a chhuk a, Isua hnen lam panin tui chungah chuan kein a kal a.m!STin, Petera'n a chhang a, Lalpa, nang i nih chuan tui chunga i hnena lo kal thu mi pe rawh, a ti a.x iNimahsela, Isua'n anmahni a be ta nghal a, Thlamuang takin awm rawh u; keimah ka ni alawm; hlau suh u, a ti a.a;Tin, khawfing chah dawn laiin, dil chungah kea kalin an hnen lam a rawn pan a. Tin, zirtirte chuan amah chu dil chunga kea a kal an han hmuh chuan, Hmuithla a nih saw! tiin an thlaphang a, hlauin an au ta vak mai a.X)Tin, khawfing chah dawn laiin, dil chungah kea kalin an hnen lam a rawn pan a.ykLawng erawh chu dil lai takah a awm tawh a; thliin a ni lozawngin a nem avangin tuifawnin a vawrh a vawrh ta a.+Tin, mipuite chu a tintir hnuin, tawngtai turin tlangah chuan a han kal hrang a; tin, tlai lam a lo nihin chutah chuan amah chauhin a awm ta a. Tin, mipuite chu a tintir vel chhungin, a kal hmaa ral lehlama lo kal hmasa turin, zirtirte chu lawngah a chuan luihtir ta nghal a._7A eitute chu, hmeichhia leh naupang tiam loin, patling hlir pawh sangnga lai an ni a.ucTin, an vaiin an ei a, an puar ta hlawm a; an ei bang nawi pawh chu bawmrang sawm leh pahnih an rut khat a.eCTin, hlobet chunga thu turin mipuite chu thu a pe a, chhangper panga leh sangha pahnih chu a la a, van lam enin mal a sawm a, a phel a, chhangperte chu zirtirte hnenah a pe a, tin, zirtirte chuan mipuite hnenah an pe a.?yTin, ani chuan, Hetah ka hnenah han la rawh u, a ti a.hITin, anni chuan a hnenah, Hetah chhangper panga leh sangha pahnih chauh kan nei a ni, an ti a.a;Isua erawh chuan an hnenah, An kal bo a ngai lo e; nangmahni'n ei tur pe rawh u, a ti aSTin, tlai lam a lo nihin zirtirte chu a hnenah an lo kal a, Hei hi thlaler hmun a ni a, khua pawh a lo tlai ta si a; khuaahte kalin an tan ei tur an lei theihna turin mipuite hi kaltir ta che, an ti a.s_Tichuan ani chu vaukama a chhuah chuan mipui tam tak a hmu a, a khawngaih em em a, an dam lote a tidam a.0Y Tin, Isua'n chu chu a hriatin, chuta ta chu lawngin thlaler hmunah a kal hrang ta a. Nimahsela, mipuite chuan an hriat veleh khua atangte chuan kea kalin an zui ta a.\1 Tin, zirtirte chuan a ruang chu an va hlawm a, an phum a; tin, Isua an va hrilh a.zm Tin, a lu chu thlengin an rawn la a, hmeichhe naupang hnenah chuan an pe a; ani chuan a nu hnenah a kalpui ta a.>w tichuan mi a tir a, tan ina Johana lu chu a tantir a.q[ Tin, lal chu a lungngai ta a; nimahsela a thutiamte leh a chaw kilpuite avang chuan pek tur thu a pe a,` 9Tin, ani chuan a nu fuihin, hetah hian thlengin Baptistu Johana lu mi pe rawh, a ti a.J  Chu mi avang chuan a dil apiang pe turin chechhamin a tiam ta a.{ oNimahsela, Heroda pian champhaphak ni chu a lo thlenin Herodi fanu chu a laiah a lam a, Heroda chu a tilawm ta a.S Tin, Johana chu tihhlum a tumin mipui a hlau a, zawlneia an ruat avangin.O Johana chuan a hnenah, Ani i neih hi a thiang lo e, a tihsak avangin.wgHeroda chuan a unau Philipa nupui Herodi vangin Johana chu a man a, a phuar a, tan inah a lo khung tawh a ni;7ga chhiahhlawhte hnenah, Chu chu Baptistu Johana kha a nih chu; mitthi zing ata a tho leh ta zuk nia; chuvangin chung thiltihtheihnate chuan amahah a thawk a nih chu, a ti a.M Chu mi lai tak chuan lal Heroda chuan Isua chanchin chu a lo hria a,B :Tin, an rin loha vangin chutah chuan thilmak tam a ti lo.dA 9Tichuan, a chungah an lungni ta lo a. Nimahsela, Isua'n an hnenah, Zawlnei chu ama khaw lamah leh ama inah chauh lo chuan, chawimawi lohin a awm ngai lo, a ti a.Tin, an rin loha vangin chutah chuan thilmak tam a ti lo. 8A farnute pawh kan hnena awm an ni vek lo em ni? He mi hian khawi ata tehlul nge he'ng zawng zawng hi a hmuh ni? an ti a.(I 7He mi hi thingrem siamtu fapa kha a ni lo em ni? A nu chu Mari an tih hi a ni lo em ni? A unaute pawh Jakoba, Josefa, Simona, Juda an tihte hi an ni lo em ni?F 6Tin, a awmna khaw lam chu a thleng a, an inkhawmna inah chuan anmahni a zirtir ta a, chutichuan mak an ti hle a, He mi hian he finna leh he'ng thilmak tihtheihnate hi khawi ata nge a hmuh?mS 5Tin, heti hi a ni a, Isua'n chu'ng tehkhin thute chu a sawi zawh veleh chuta tang chuan a kal ta a.H  4Tin, ani chuan an hnenah, Chuti a nih chuan, lehkhaziaktu van ram kawng zirtira awm apiang chu, in neitu, a ro bawm ata thil tharte leh thil hluite phawrh chhuak thintu ang chu a ni, a ti a.p~Y 3Isua vekin an hnenah, Chu'ng zawng zawng chu in hria em? a ti a. Anni chuan a hnenah, Hria e, an ti a.b}= 2rawh tuina meiah chuan an paih ang; chutah chuan tah leh ha thial chu a awm ang, a ti a.| 1Khawvel tawp hunah chuan chutiang bawkin a awm ang; vantirhkohte chu an lo chhuak ang a, mi fel zing ata mi sualte chu an hlir ang a, {  0Chu chu a khah veleh a kamah an hnuk chhuak a; tin, an thu a, a tha zawng chu bawmah an la khawm a, a chhia erawh chu an paih a.gzG /Tin, van ram chu lenkhang, tuifinriata den a, chi tinreng fun khawmna ang chu a ni leh pek a.lyQ .tin, ani chuan tuikeplung hlu tak pakhat a hmu a, a neih zawng zawng chu a va hralh a, a lei ta a.Ux# -Tin, van ram chu sumdawng mi tuikeplung tha tak zawngtu ang chu a ni leh a;w1 ,Van ram chu loa ro phum ruk ang a ni; chu chu miin a hmu a; a thukru a, a lawm avangin a neih zawng zawng chu a va hralh a, chu lo chu a lei ta a.qv[ +Chu mi hunah chuan mi felte chu an Pa ramah chuan ni angin an eng tawh ang. Beng nei chuan hre rawh se.Yu+ *rawhtuina meiah chuan an paih ang; chutah chuan tah leh ha thial chu a awm ang.t% )Mihring Fapa hian a vantirhkohte chu a tir chhuak ang a, a ram ata tihsualtirtute leh thil tisualtute zawng zawng chu an thiar chhuak ang a,msS (Chutichuan, buh lemte chu an la khawm a, meiin an hal ang hian khawvel tawpnaah chuan a la awm ang.xri 'Hmelma, a thehtu chu, Diabola a ni a; buh seng chu khawvel tawpna tur a ni; buh attute chu vantirhkohte an ni.eqC &Lo chu khawvel hi a ni a, chi thate chu ram fate an ni a, buh lemte chu mi sual fate an ni.Op %Tin, ani chuan a chhang a, Chi tha thehtu chu Mihring Fapa hi a ni a.-oS $Chu mi lai chuan mipuite chu a kalsan a, inah chuan a lut ta a, tin, a zirtirte chu a hnenah an lo kal a, Lova buh lem tehkhin thu kha min hrilhfiah rawh, an ti a.n+ #Zawlneiin, Tehkhin thuin ka ka ka ang ang a, leilung pian tirh ata thil inthup chu ka sawi chhuak ang, tia a sawi kha a lo thlen theihna turin.{mo "Chu'ng zawng zawng chu Isua'n tehkhin thuin mipuite hnenah a sawi a, tehkhin thu loin an hnenah engmah a sawi lo.4la !Tehkhin thu dang an hnenah a sawi leh a: Van ram chu, dawidim hmeichhiain a laka, chhangphut tehkhawng thum zingah a zaa a thawk vek thlenga a phuma ang chu a ni, a ti a._k7 Chu chu chi zawng zawng aiin a te ber a; nimahsela a lo to san hunah chuan thlaite ai chuan a lian zawk a, thing a lo ni thin a, chutichuan chungleng savate chu an lo kal a, a zarahte chuan an riak thin a, a ti a.}js Tehkhin thu dang an hnenah a sawi leh a: Van ram chu antam chi fang khat miin a lak a, a loa a theh ang chu a ni a.^i5 Buh seng thlengin to za rawh se; tin, buh seng hunah chuan buh attute hnenah, Buh lem chu la khawm hmasa zet u la, hal turin tei rawh u; buh erawh chu ka buh inah seng lut rawh u, ka la ti ang e,' a ti a, a ti a.jhM Ani erawh chuan, 'Ti lo e; buh lem chu in lak khawm zawngin buh chu in pawt tel hlauh dah ang e.-gS Tin, ani chuan an hnenah, Chu chu hmelmain a lo ti ta a nih chu a ti a. Tin, bawihte chuan a hnenah, a nih leh chung chu va la khawm mai i la rem i ti em? an ti a.f- Tin, in neitu bawihte chu an lo kal a, a hnenah chuan, 'Ka pu, i loah chi tha i theh lo em ni? Buh lem saw khawi ata lo awm nge ni le?' an ti a.Qe Tin, buh chu a lo to a, a lo vuih chuan, buh lem chu a lo lang ve ta a.tda Nimahsela, mi an muthilh hlanin a hmelma a lo kal a, buh zingah chuan buh lem a theh a, a kal bo leh ta a.ocW Tehkhin thu dang an hnenah a sawi leh a: Van ram chu, mi a loa chi tha thehtu nen chuan tehkhin a ni. l~~-}} |t{{Rzz.yynxxgww_vuu{ttsbsrKqqWppgooJnnEmmNll!kxkjjFiihh1g\ffbedd{d0c`baa``_A^^]n\\Q[GZMYUXXqWWVV{UUTJSSQRxRQQkQPOO>NNJMMLLKgKJIIAHHH>t>I=<<8;;::q999-88C777666b5v44332210_0/h..$-,,u,(++*))4(['&&c%$$g##@""n!!x!$ k*l"G!7xB%bZ m \  0 ~b-dNl77A pu chuan a hnenah, 'Bawih tha leh rinawm, i titha e; tlemte chungah i rinawm a, tam tak chungah ka awmtir ang che; i pu lawmnaah lut rawh,' a ti a.6#Tin, talent hnih dawngtu pawh chu a lo kal a, 'Ka pu, nangin talent hnih mi kawltir kha; en teh, talent hnih dang ka dek chhuak e,' a ti a.57A pu chuan a hnenah, 'Bawih tha leh rinawm, i titha e; tlemte chungah i rinawm a, tam tak chungah ka awmtir ang che; i pu lawmnaah lut rawh,' a ti a.,4QTichuan, talent nga dawngtu a lo kal a, talent nga dang a rawn keng a, 'Ka pu, nangin talent nga mi kawltir kha; en teh, talent nga dang ka dek chhuak e,' a ti a.a3;Tin, rei tak hnuah chung bawihho pu chu a lo haw a, an hnenah a sum chanchin a tifel a.d2ATalent khat dawngtu erawh chu a va kal a, lei a lai a, a pu tangka chu a thukru ta zawk a.]13Chutiang bawkin talent hnih dawngtua pawh chuan talent hnih dang a dek chhuak ta a.n0UTin, talent nga dawngtu chu chung chuan a va sumdawng ta nghal a, talent nga dang a dek chhuak ta a.>/uBawih pakhat hnenah talent nga a pe a, bawih dang hnenah talent hnih a pe a, bawih dang hnenah talent khat a pe a; an tih theih tawk tur ang zel theuhin a pe a; tichuan a kal ta a.`.9Mi, ram danga kal dawn a, ama bawihte koa, a sumte an hnena kawltir ang chu a ni si a.I-  Chutichuan, ngaihven rawh u, a ni leh a hun chu in hre si lo a.g,G Ani erawh chuan, 'Tih tak meuhin ka hrilh a che u, ka hre lo che u a ni,' a ti a, a chhang a.w+g Chu mi hnuah chuan nula thianghlim dangte pawh chu an lo thleng a, 'Ka pu, ka pu, min hawnsak rawh!' an ti a. *9 Tin, lei tura an kal bo hlan chuan mo neitu chu a lo thleng ta a; tichuan, a peihte chu amah nen lawi chaw eiin an lut a; tin, kawng chu an khar ta a. ) Nimahsela, a fingte chuan, 'Keini leh nangni tan a daih lo ang e; a zuartute hnenah kal u la lei ve zawk rawh u,' tiin an chhang a.z(mTin, a ate chuan, a fingte hnenah, 'In khawnvar tui kha min pe ve rawh u; kan khawnvarte a thi dawn e,' an ti a.^'5Chu veleh chuan nula thianghlimho chu an tho vek a, an khawnvarte chu an buatsaih a. & Tin, zan lai takah chuan, 'Ngai teh u, mo neitu chu a lo kal e! A hmuak turin lo chhuak r'u khai!' tiin au thawm a lo awm ta a.W%'Tin, mo neitu chu a lo kal har avangin an zain an muthlu a, an lo muhil ta a._$7A fingte erawh chuan an khawnvarte an keng a, an umte chuan a tui an keng tel bawk a.G#A ate chuan an khawvarte an kenin, a tui an keng tel si lo a.1"]An zinga mi panga an a a, panga an fing. ! Chu mi hunah chuan van ram chu nula thianghlim sawm an khawnvar kenga mo neitu hmuak tura chhuakte nen chuan tehkhin a ni tawh ang.{ o3Bung hnihah a rawn chhuah ang a, mi vervekte chan ang a chantir ang; chutah chuan tah leh ha thial chu a awm ang.>u2Chu bawiha pu chu a rin loh niah, a hriat loh laiin a lo kal ang a.Bung hnihah a rawn chhuah ang a, mi vervekte chan ang a chantir ang; chutah chuan tah leh ha thial chu a awm ang.G1A bawihpuite lo vel ta se la, mi ruite hnenah eiin bar se la.\10Amaherawhchu bawih sual chuan, a rilruin, 'Ka pu a lo kal lawk dawn lo e,' a ti a.X)/Tih tak meuhin ka hrilh a che u, a neih zawng zawng chungah hotuah a siam ang.T!.A pu a lo kal huna bawih chutiang tia a rawn hmuh a chu a eng a thawl ang.-Bawih rinawm, fing tak, a puin a hun apianga an chaw chan tur semsak turin a chhungte chunga hotua a siama chu, tu ber nge ni ang le?lQ,Chuvangin, nangni pawh inring rengin awm rawh u, in rin loh hunah Mihring Fapa a lo kal dawn si a.~u+Nimahsela, hei hi hre rawh u, rukru a lo kal hun tur in neituin hria se la, a veng ang a, a in a reh pawhtir lo ang.W'*Chutichuan ngaihven rawh u, eng niah nge in Lalpa a lo kal dawn in hre si lo.%)Hmeichhe pahnih buh rawt sawmnaah chuan buh rawt sawmin an awm ang a, pakhat chu kal bopuiin a awm ang a, pakhat chu hnutchhiahin a awm ang.y(Chu mi hunah chuan loah mi pahnih an awm ang a; pakhat chu kal bopuiin a awm ang a, pakhat chu hnutchhiahin a awm ang.'Tui a lo let a, an zaa a lak bo vek hma loh chuan engmah an hre lo a; Mihring Fapa lo kal lehna chu chutiang bawk a ni ang.q[&Chu'ng ni tuilet hmate chuan Nova lawnga a luh ni thlengin an eiin an bar a, nupui pasal an innei thin.P%Tin, Nova dam lai ang bawk kha Mihring Fapa lo kal lehna chu a ni ang.{o$Nimahsela, chu mi ni leh a hun thu chu Pa chauh lo chuan tuma'n, vana vantirhkohte pawhin, Fapa pawhin an hre lo.@{#Lei leh van a ral ang a, ka thu erawh chu a ral lo ang.}s"Tih tak meuhin ka hrilh a che u, chung zawng zawng chu a thlen kim hma loh zawng tun lai chhuante hi an ral lo ang.'!Chutiang bawkin nangni pawhin chung zawng zawng chu in hmuh hun chuan amah chu a lo hnai tawh a, kawngka bul ngeiah a awm tih hria ang che u.  Tichuan, theipui kungah hian a tehkhin thu zir rawh u: A tang a lo no a, a hnah a lo chawr chuan nipui a thaw dawn tih in hre thin.5 cTin, a vantirhkohte chu, tawtawrawt ri nasa tak nen a tir chhuak ang. Anni chuan a thlante chu kawl kil li ata - van tawp atanga a tawp lehlam thlengin - a lawr khawm ang.e CChutih hunah chuan Mihring Fapa chhinchhiahna chu vanah a lang ang. Chu mi hunah chuan leia chi tinin an awmte an inchum ang a, Mihring Fapa hi thiltihtheihna leh ropuina nasa tak nen van chum chunga lo kal ang hmu ang.: mNimahsela, chu'ng ni hrehawm hnu lawkah chuan ni tihthimin a awm ang a, thla a eng tawh lo ang a, van atangin arsite a lo tla ang a, van thiltihtheihnate chu tihnghin a ni ang.P Khawiah pawh saruang awmna apiangah mulukawlhte pawh an awm khawm ang.Kawl, chhak lamah a lo phe chhuak a, thlang lam thleng pawhin a lang thin a, Mihring Fapa lo kal lehna chu chutiang chu a ni dawn si a.&EChutichuan, in hnenah, 'Ngai teh u, thlalerah a awm,' an tih che u chuan, kal chhuak suh u; 'Pindan chhungrilahte a awm,' an tih che u chuan, awi duh suh u.1]Ngai teh u, ka hrilh lawk tawh che u hi.1[Krista derte leh zawlnei derte an lo chhuak dawn si a, chung chuan thei ang sela thlante meuh pawh an tihder theihna'n chhinchhiahna leh thilmak ropui takte an ti ang. Chutih hunah chuan tupawhin in hnenah, 'En teh, Krista chu heta hi a awm,' emaw, 'Heta hi,' emaw, an tih chuan awi suh ang che u.5Tin, chu'ng nite chu tihtawi ni suh se la, mihring reng reng damin an chhuak lo ang; nimahsela, thlantea vang chuan chung nite chu tihtawi a ni ang.FChu mi hunah chuan hrehawm nasa tak a awm dawn si a; chutianga nasa reng reng chu leilung pian tirh ata tun thlengin a la awm ngai lo a, awm pawh engtikah mah a lo awm leh tawh hek lo ang.iKTin, in tlan bo hun tur chu thlasikah emaw, Chawlhniah emaw a lo thlen lohna'n tawngtai rawh u.FChu'ng ni chuan raite leh nau no pawmte chung chu a pik ang.;qTin, loa awm chu a puan chuh turin kir leh suh se.?~yIn chunga awm chu a ina englo chuh turin chhuk suh se.8}kJudai rama awmte chu tlangahte tlan bo rawh se.|'Chutichuan, Titiautu Tenawm, zawlnei Daniela sawia kha, hmun thianghlima dinga in hmuh hunah chuan, (a chhiar apiangin a awmzia hre rawh se). {9Tin, he ram Chanchin Tha hi hnam zawng zawng hriattirna turin khawvel zawng zawngah hrilhin a awm ang; chu mi zawhah chuan tawpna chu a lo thleng ang._z7 Nimahsela, a tawp thlenga tuar peih apiang chu, chu mi ngei chu chhandamin a awm ang.Ry Tin, sual a la pun dawna vangin mi tam zawk hmangaihna chu a la dai ang.Px Zawlnei der tam tak pawh an lo chhuak ang a, mi tam tak an tihder ang.`w9 Chu mi hunah chuan mi tam tak an tlu ang a, an inmantir tawn ang a, an inhaw tawn ang. v Chu mi hunah chuan hrehawm tuar turin an mantir ang che u a, an tihlum ang che u; ka hminga vangin hnam zawng zawng huat in ni ang.6ugChung zawng zawng chu nau vei tantirhna a ni.tHnam hrang leh hnam hrang an indo ang a, ram hrang leh ram hrang an indo ang a; hmun hrang hrangah tamte a tla ang a, lirte a nghing ang.)sKTin, indo thu leh indo thuthang in la hria ang; in mangan lohna'n fimkhur rawh u; chung chu a lo thleng tur reng a ni; nimahsela tawpna chu a la ni rih lo ang.urcMi tam takin, 'Krista chu ka ni,' tiin keima hming chhalin an lo kal ang a, mi tam tak an tihder dawn si a.[q/Tin, Isua'n a chhang a, an hnenah, Tuma'n an tihder lohna'n che u fimkhur rawh u.ap;Tin, Oliv Tlangah chuan a thut laiin zirtirte chu anmahni chauhin a hnenah an kal a, Chu'ng chu engtikah nge a lo awm ang? I lo kal lehna leh khawvel tawpna chhinchhiahna chu eng nge ni ang? Min hrilh rawh, an ti a.2o]Ani erawh chuan an hnenah, He'ng zawng zawng hi in hmu maw? Tih tak meuhin ka hrilh a che u, tihchim loha lung intiang reng reng hetah a awm lo ang, a ti a, a chhang a.n Tin, Isua Pathian biak in ata a chhuak a, a kal dawn a. Tin, a zirtirte chu Pathian biak inte entir turin a hnenah an lo kal a.m!'Ka hrilh a che u, 'Lalpa hminga lo kal chu fakin awm rawh se,' in tih hma loh chuan, tun achinah mi hmu leh dawn tawh lo a nih hi, a ti a.Ml&En teh u, in in chu a ruaka hnutchhiah che u in a awm ta.Ka hrilh a che u, 'Lalpa hminga lo kal chu fakin awm rawh se,' in tih hma loh chuan, tun achinah mi hmu leh dawn tawh lo a nih hi, a ti a.Tk!%Aw Jerusalem, Jerusalem! Zawlneiho thattu, i hnena an rawn tirhte lunga lo denghlumtu, arpuiin a note a thla hnuaia a awp khawm angin i fate vawi engzat nge awp khawm ka tum kha! Nimahsela in duh si lo.pjY$Tih tak meuhin ka hrilh a che u, chung zawng zawng chu tun lai chhuante chung hian a lo la thleng ang.iiK#Chutichuan, Abela mi fel tak thisen atangin, Pathian biak in leh maicham inkara Barakia fapa Zakaria in thaha thisen thleng khan, lei chunga mi fel thisen an chhuah zawng zawng chu nangmahni chungah a lo la thleng thei ang.xhi"Ngai teh u, chu mi avang chuan in hnenah zawlneite, mi fingte, lehkhaziaktute ka rawn tir dawn; thenkhat in tihlum ang a, kraws-ah in khengbet ang, thenkhat in inkhawmna inahte savunhruiin in vua ang a, khaw tinah in tiduhdah zui zel ang.Vg%!Rulte u, rul thlahte u, Gehenna rorelna chu engtin nge in pumpelh theih ang?7fi In pute tehkhawng chu tikhat nghal mai rawh u.Ie Chutichuan, zawlneiho thattute fa in ni tih in inhriattir a ni.xdiKan pute dam lai khan lo awm ve mah i la, zawlneite thisen an chhuahnaah chuan kan tel ve lo ang,' in ti thin. c Nangni lehkhaziaktu leh Pharisai vervekte u, in chung a pik e! Zawlneiho thlan inte in sa a, mi fel thlante pawh in cheimawi a. b9Nangni pawh chutiang takin pawnlamah chuan mihring mithmuhin fel takin in lang thin a, in chhung lamah erawh chuan vervekna leh sualnain in khat si a.DaLehkhaziaktu leh Pharisai vervekte u, in chung a pik e! Thlan hnawih var, pawn lam mawi taka lang, a chhung lam erawh chu mitthi ruhte leh bawlhhlawh tinrenga khat angte chu in ni a sin.w`gNang Pharisai mitdel, no leh thleng chhung lam chu silfai hmasa rawh, a pawn lam pawh a lo fai theihna turin.!_;Lehkhaziaktu leh Pharisai vervekte u, in chung a pik e! No leh thleng pawn lam in silfai a, a chhung erawh chu hleprukna leh insum lohnain a khat si a.M^Nangni hruaitu mitdel, thosi thlifaia sanghawngsei lem si thinte u!.]UNangni lehkhaziaktu leh Pharisai vervekte u, in chung a pik e! Pudina te, mohuri te, zira te chu sawmah pakhat in pe thin a, dan thu pawimawh zawk - felna te, khawngaihna te, rinawmna te chu - in ngaihthah si thin; nimahsela, chung chu a sin in tih tur ni, a dangte chu tih thulh chuang loin.q\[Tupawh van chhala chhechham apiang chuan, Pathian thutphah leh a chunga thu chhalin chhia a chham thin.[Tupawh Pathian biak in chhala chhechham apiang chuan, Pathian biak in leh a chhunga cheng chu chhalin chhia a chham thin.ZChutichuan, tupawh maicham chhala chhechham apiang chuan maicham leh a chunga awm zawng zawng chhalin chhia a chham thin.dYANangni mitdelte u! A eng nge ropui zawk, thilpek nge, maicham, thilpek tithianghlimtu chu?X%Tin, 'Tupawh maicham chhala chhechham apiang, engmah a ni lo; a chunga thilpek awm chhala chhechham apiang erawh chuan hlen tur a ni' in ti.xWiNangni mi a, mitdelte u! A eng nge ropui zawk, rangkachak nge, Pathian biak in, rangkachak tithianghlimtu chu?[V/Nangni, hruaitu mitdel, 'Tupawh Pathian biak in chhala chhechham apiang, chu chu engmah a ni lo; tupawh Pathian biak ina rangkachak chhala chhechham apiang erawh chuan hlen tur a ni,' tite u, in chung a pik e!gUGNangni lehkhaziaktu leh Pharisai vervekte u, in chung a pik e! Saphun pakhat pawh siam turin tuifinriat leh khawmual in kal hual si a, tin, chutianga a lo awm veleh ani chu nangmahni leh hnihin Gehena fapaah in siam thin.OTNangni lah in lut si lo a, mi lut turte pawh luh in phal thin hek lo.}Ss Nimahsela nangni lehkhaziaktu leh Pharisai vervekte u, in chung a pik e! Van ram kawng chu mite in kharsak si thin.cR? Tupawh inngaihlu apiang an tlawm ang a, tupawh inngaitlawm apiang chawimawiin an awm ang.FQ In zinga ropui ber chu in rawngbawltuah a awm zawk tur a ni.XP) 'Hruaitute' tihin awm hek suh u, in hruaitu chu pakhat chauh a ni, Krista chu.aO; Tin, lei chungah hian tumah 'Ka pa' ti suh u; in Pa chu pakhat chauh a ni, vana mi khi.NyNangni erawh chu 'Rabbi' tihin awm suh u; in zirtirtu chu pakhat chauh a ni a, nangni zawng zawng chu unau in ni si a.PMdawr hmuna chibai buk te, miten 'Rabbi' an tih te an ngaina si thin a.KLRuaithehnaah hmun tha ber te, inkhawmna inah thutphah tha ber te,K1An thiltih zawng zawng chu mihring hmuha tan a ni, an tih zawk thin ni, an thil bun leh khimte chu an tihlai a, an puan hmawr fem an tibuk thin a.|JqPhur rit hrehawm takte an siam a, mite an bel thin a, anmahni erawh chuan an kut zungtang pawhin an tisawn duh lo.*IMChuvangin an hrilh apiang che u chu ti u la, zawm zel ang che u; an thiltih ang erawh chu ti ve suh ang che u, sawi zawng an sawi thin a, an ti si thin lo a ni.QHLehkhaziaktute leh Pharisaite chu Mosia thutphahah chuan an thu thin a.?G {Tin, Isua'n mipuite leh a zirtirte hnenah thu a sawi a.F{.Tin, tuma'n kam khat mahin an chhang thei lo a, chu mi ni achin chu tuma'n thu dang reng reng an zawt ngam tawh hek lo.PE-Davida'n ani chu 'Lalpa' a tih si chuan, engtin nge a fapa a nih theih? a ti a.Tin, tuma'n kam khat mahin an chhang thei lo a, chu mi ni achin chu tuma'n thu dang reng reng an zawt ngam tawh hek lo.1D[,'Lalpa chuan, ka Lalpa hnenah, i hmelmate i kephah hnuaia ka dah hma loh zawng Ka ding lamah thu rawh, a ti,' tiin, eng tiziain nge Thlarauin ani chu 'Lalpa' a tih le?'CI+Ani chuan an hnenah, Davida'n,lBQ*Krista chu engtin nge in ngaih? Tu fapa nge ni? a ti a. Anni chuan a hnenah, Davida fapa, an ti a.TA!)Tin, Pharisaite chu an inkhawm lai chuan, Isua'n anmahni chu thu a zawt a.l@Q(Chu'ng thupek pahnihah chuan dan thu leh zawlneite thu zawng zawng a inkhaikhawm vek a ni, a ti a.y?k'Tin, a dawttu, a anpui chu hei hi a ni, 'Nangmah i inhmangaih angin i vengte pawh i hmangaih tur a ni,' tih hi.5>e&Chu chu thu pek ropui leh pawimawh ber a ni.=3%Tin, ani chuan a hnenah, Lalpa, i Pathian chu i thinlung zawng zawngin, i thlarau zawng zawngin i rilru zawng zawngin i hmangaih tur a ni,' tih hi.a<;$Zirtirtu, Dan thuah chuan eng thupek hi nge ropui ber? tiin amah fiahna'n thu a zawt a..;W#Tin, an zinga mi pakhat, dan hretuin,c:?"Pharisaite erawh chuan Isua'n Saddukaite chu a hnial dang tih an hriatin an inkhawm ta a.Q9!Tin, mipuite chuan chu chu an hriatin a thu zirtir chu mak an ti hle a.^85 Pathian chu mitthi Pathian a ni lo a, mi nung Pathian a ni zawk, a ti a, a chhang a. 79Tin, mitthi thawhlehna thu chu - Pathianin, 'Kei Abrahama Pathian, Isaaka Pathian, Jakoba Pathian ka ni,' tia in hnena a sawi kha in chhiar lo vem ni?n6UThawhlehnaah chuan nupui pasal an innei dawn tawh lo a, vana vantirhkohte ang an ni dawn zawk a sin.u5cIsua'n an hnenah, Pathian Lehkha Thu leh Pathian thiltihtheihna inhriat loh avangin in ngai sual thin a ni.4Chutichuan, thawh leh hunah chuan an pasarihte zingah tu nupui ber nge ni ang? an zain an nei theuh si a, tiin an zawt a.H3 Tin, an zaa an thih hnuah chuan hmeichhia pawh chu a thi ta a.n2UChutiang bawkin pahnihna chuan a ti a, pathumna chuan a ti bawk a, pasarihna thlengin an ti theuh a."1=Aw le, kan zingah sal sarih an awm a; a upa berin nupui a nei a, a thi a, tin, chi a thlah loh avangin a nupui chu a unaupa rochun turin a hnutchhiah a.0Zirtirtu, Mosia'n, 'Mi, fa nei loin thi se la, a unaupain a nupui chu neiin a unaupa tan chi a thlahsak tur a ni,' a ti a.\/1Chu mi ni vek chuan Saddukaiho, thawhlehna a awm lo tite chu a hnenah an lo kal a.\.1Chu'ng thu chu an hriatin mak an ti hle a, amah chu an kalsan a, an kal ta daih a.8-iAnni chuan a hnenah, Kaisara, an ti a. Tin, ani chuan an hnenah, A nih ahnu, Kaisara thilte chu Kaisara hnenah pe u la, Pathian thilte chu Pathian hnenah pe ta che u, a ti a.N,Tin, ani chuan an hnenah, Hei hi tu lem leh tu hming nge ni? a ti a.U+#Chhiah tangka chu mi entir rawh u, a ti a. Tin, a hnenah duli an rawn la a.V*%Nimahsela, Isua'n an sualzia chu a lo hria a, Vervekte u, engah nge mi fiah?|)qChutichuan, engtin nge i ngaih? Min hrilh teh khai! Kaisara hnena chhiah chawi hi a thiang nge thiang lo? an ti a.o(WTin, an zirtirte, Heroda pawla mite nen, a hnenah an tir a, chu mite chuan, Zirtirtu, mi dik tak i ni a, tih tak zetin Pathian kawng thu i zirtir thin a, pawisak chuan tumah i nei lo tih kan hria e; tumah thlei bik i nei si lo a.]'3Chu mi lai chuan Pharisaite chuan a thu sawia an man theihnazia tur an va inrawn a.M&Sawmte chu tam tak an ni a, thlante erawh chu tlemte an ni, a ti a.%1 Tin, lal chuan a bawihte hnenah, 'A kut leh a ke phuar u la, pawn lam thimah paih chhuak rawh u; chutah chuan tah leh ha thial a awm ang,' a ti a.$} Tichuan, a hnenah, 'Thiana, eng tizia nge ni inneihna puan loin hetah i lo luh le?' a ti a. Tin, ani chu a ngawi reng a.u#c Nimahsela, lal chu mi sawmte en tura a lo luh chuanin, inneihna puan sin lo mi pakhat chutah chuan a hmu a.J"  Tichuan, chung bawihte chu an chhuak a, kawngahte chuan an va kal a, an hmuh apiang mi sual leh mi thate pawh an hruai khawm ta vek a; tichuan lawi chaw pindan chu mi sawmtein an lo khat ta a.o!W Chutichuan, kawng peng thuamahte kal u la, mi in hmuh apiang lawi chaw ei turin sawm rawh u,' a ti a.i KTin, a bawihte hnenah chuan, 'Lawi chaw peih a ni ta, ka sawmte erawh kha chu ei tlak an ni lo.}Chutichuan, lal chu a thinur ta a; a sipaihote a tir a, chu'ng tualthattute chu a tiboral a, an khua pawh a halsak ta a._7Mi dangte chuan a bawihte chu an man a, zahthlak takin an siam a, an tihlum ta mai a.oWNimahsela, an lo ngaihsak lo a, an kal ta mai a, pakhat chu a loah a kal a, pakhat chu a sumdawnnaah.kOTin, ani chuan, 'Ka sawmte hnenah, Ngai teh u, ka ruai chu ka peih ta; ka sebawngpate leh ka ran chawm thaute ka talh a, engkim peih a ni ta e; lawi chaw ei turin lo kal tawh rawh u, ti rawh u,' tiin bawih dangte a tir leh a.c?Tin, lawi chaw eia a sawmte chu ko turin a bawihte a tir a, nimahsela an lo kal duh lo a.SVan ram chu lal tuemaw a fapa tana lawi chaw siam nen chuan tehkhin a ni.K Tin, Isua'n anmahni a bia a, an hnenah tehkhin thuin a sawi leh a.c?.Tin, amah chu man an tum a; nimahsela mipuite chu an hlau si a, zawlneia an ruata vangin.T!-Tin, puithiam lalte leh Pharisaite chuan a tehkhin thute chu an hriatin anmahni chung thu a sawi tih an hre ta a.Tin, amah chu man an tum a; nimahsela mipuite chu an hlau si a, zawlneia an ruata vangin.a;,Tin, chu mi lung chunga tlu chu a keh sawm ang; a delh phei chu a rawt dip ang, a ti a.+Chu mi avang chuan, 'Pathian ram chu in hnen ata laksak a ni ang a, a rah chhuah tur hnam hnenah pek a ni ang,' tih ka hrilh a che u.P*Isua'n an hnenah, Pathian lehkha a, 'In satute lung duh loh kha, chu ngei chu a kila lung tangkai ber a lo ni ta. Chu chu Lalpa tih a ni a, kan mithmuhah a mak a ni,' tih hi in chhiar ngai lo em ni?U#)Anni chuan a hnenah, Chu'ng mi sualte chu hrehawm takin a tiboral ang a, grep huan chu lo enkawltu dang, a lawh hun apianga a rahte chu a hnena pe zeltu turte hnenah, thlawhhlawh turin a pe ang, an ti a.~u(Chutichuan grep huan neitupa a lo kal hunin chu'ng lo enkawltute chungah chuan engtin nge a rawn tih ang le? a ti a.X)'Tichuan, ani chu an man a, grep huan ata chu an theh chhuak a, an tihlum ta a.%C&Nimahsela lo enkawltute chuan a fapa chu an lo hmuh veleh, 'He mi hi roluahtu tur chu a ni; i that ang u khai! a roluah tur hi i neihsak ang u,' an inti a.c?%Chu mi hnuah erawh chuan, 'Ka fapa hi chu an zah ang,' tiin a fapa chu an hnenah a tir a.$Tin, bawih dang, a hmasa pawl aia tam zawk a tir leh a; anniho chungah pawh an hmaa mite an tih ang bawkin an lo ti leh a.{ o#Tin, lo enkawltute chuan a bawihte chu an lo man a, pakhat an vua a, pakhat an tihlum a, pakhat lungin an deng a.a ;"Tin, a rah lawh a hun dawn chuan a rah la turin lo enkawltute hnenah a bawihte a tir a.s _!Tehkhin thu dang ngaithla rawh u: Mi tu emaw, in neitu a awm a, chu mi chuan grep huan a siam a, palin a hung vel a, grep sawrna khur a lai a, in sang a sa a; tin, lo enkawltute hnenah thlawhhlawh turin a pe a, ram dangah a kal ta a.u c Johana chu felna kawngah chuan inhnenah a lo kal a, amah chu in ring si lo a; chhiahkhawntute leh nawhchizuarte erawh chuan amah chu an ring a; nangni'n chu chu in hmuh hnu pawhin amah chu in rin theihna turin in lamlet chuang si lo a. Chu mite pahnih chuan a tu zawk chuan nge an pa duhzawng ti le? a ti a. Anni chuan, A hmasa zawk chuan, an ti a. Isua'n an hnenah, Tih tak meuhin ka hrilh a che u, chhiahkhawntute leh nawhchizuarte chuan Pathian ramah an luh khalh dawn che u a nih hi.%CTin, pakhat hnenah pawh chuan a va kal a, chutiang bawkin a va ti a. Tin, ani chuan, 'Lalpa, ka kal ang e,' a ti a, a chhang a; nimahsela a kal ta si lo a.oWAni chuan, 'Ka duh lo,' a ti a, a chhang a; nimahsela, nakinah a rilru chu a lo lamlet a, a kal ta a.)KNimahsela, nangni'n engtin nge in ngaih? Mi tu emawin fapa pahnih a nei a. Pakhat hnenah chuan a va kal a, 'Ka fa, vawiinah grep huanah va thawk rawh,' a ti a./Tichuan, Isua an chhang a, Kan hre lo, an ti a. Ani pawh chuan an hnenah, Kei pawhin tu thuin nge he'ng thil hi ka tih ka hrilh bik lo ang che u.yTin, 'Mihring thu,' kan tih chuan, mipui chu kan hlau si; mi zawng zawngin Johana chu zawlneiah an ruat si a, an ti a.NJohana baptisma kha, khawia mi thu nge ni? Vana mi thu nge, mihring thu? a ti a, a chhang a. Tin, an inngaihtuah a, 'Vana mi thu,' kan tih chuan, 'Engah nge a thu in awi loh leh?' min ti si ang a.7Tin, Isua'n an hnenah, Kei pawhin thu kam khat ka zawt ve ang che u, chu chu mi hrilh chuan, tu thuin nge he'ng thil hi ka tih ka hrilh ve ang che u.ETin, Pathian biak ina a luh hnu a, a zirtir lai chuan puithiam lalte leh vantlang upate chu a hnenah an lo kal a, a hnenah, Tu thuin nge he'ng thil hi i tih? Tuin nge thu pe che? an ti a.]3Tin, engkim ring chunga tawngtaia in dil apiang chu in hmu ang, a ti a, a chhang a.yTin, Isua'n an hnenah, Tih tak meuhin ka hrilh a che u, rinna in neih a, in rinhlelh loh chuan, theipui chunga tih ang chang hi in ti lo ang a, he tlang hnenah pawh hian, 'Lo insawn la, tuifinriatah lo inpaih rawh,' in tih ang chuan a lo awm ang.t~aTin, zirtirte chuan chu chu an hmuhin, Engtizia nge theipui hi a vuai tak nghal mai? tiin mak an ti hle a.K}Tin, kawng sirah chuan theipui kung a hmu a, a va pan a, a hnah chauh lo chu engmah a hmu lo a. Tin, a hnenah, Kumkhuain lo rah tawh suh ang che, a ti a. Tin, theipui chu a vuai ta nghal mai a.G|Tin, zingah khawpui lama a kir leh laiin a ril a lo tam ta a.m{STin, anni chu a kalsan a, khawpui ata chu a chhuak a, Bethani-ah a kal a; chutah chuan a riak ta a.LzA hnenah, he'ngho thu sawi hi i hria em? an ti a. Tin, Isua'n an hnenah, Hria e; 'Nausente leh hnute hne laite kaa chhuak chuanin fakna i tithafamkim ta,' tih hi in chhiar ngai lo em ni? a ti a. y9Nimahsela, puithiam lalte leh lehkhaziaktute'n a thil mak tihte leh biak ina Davida fapa Hosanna! tia naupang aute chu an hmuhin an lungni lo em em a.dxATin, Pathian biak inah chuan mitdelte leh kebaite a hnenah an lo kal a; anmahni a tidam a. w An hnenah, 'Ka in chu tawngtaina in an ti ang,' tih ziak a ni; nangni erawh chuan suamhmangte pukah in siam zawk thin a ni, a ti a.Pv Tin, Isua Pathian biak inah chuan a va lut a, biak ina englo zuartute leh leitute zawng zawng chu a hnawt chhuak a, tangka thlengtuho dawhkante leh thuro zuarho thutphahte pawh chu a nam thluksak a.duA Tin, mipuiho chuan, He mi hi Zawlnei Isua, Galili rama Nazaret khuaa mi chu a ni, an ti a.ftE Tin, Jerusalem khuaa a lo luh chuan, a khuain, He mi hi tu nge ni? tiin an phu ta mur mur a.,sQ Tin, mipui a hma lama kalte leh a zuite chuan, Davida fapa hnenah Hosanna! Lalpa hminga lo kal chu fakin awm rawh se, chungnung berah khian Hosanna! tiin an au a. rTin, mipui zinga a tam zawkin kalkawngah chuan an puante an phah a; mi dangin thinga mi chhawl an sat a, kalkawngah an phah bawk a.sq_Sabengtung leh a no chu an rawn kai a, a chungah chuan an puante an phah a, ani chuan a chuan chhan ta a.Yp+Tichuan zirtirte chu an va kal a. Isua'n an hnena thu a pek ang ngeiin an ti a.Zo-Tia, zawlnei kaa a sawi kha a lo thlen theihna turin chung chu a lo awm ta a ni.$nAEn teh, i Lal chu, thuhnuairawlh takin, sabengtung chungah - sabengtung no chung ngeia chuangin i hnenah a lo kal dawn e,' tiin, Zion fanu chu hrilh rawh. mTin, tupawhin in hnenah engpawh an sawi chuan, 'Lalpain a duh a ni,' in ti ang a, tin ani chuan a rawn tir nghal mai ang,' a ti a.l'An hnenah, In hma zawn khuaah sawn va kal ta u la, sabengtung thlun, a kianga a no nen, in hmu mai ang; phelh u la, ka hnenah han kai rawh u.{k qTin, Jerusalem khua an thlen dawnin, Bethphage khua, Oliv Tlang chu an thlen chuan Isua'n zirtirte pahnih a tir a.tja"Tichuan, Isua'n a khawngaih em em a, an mit a dek a; tichuan an hmu thei ta nghal a, amah chu an zui ta a."i=!Anni chuan a hnenah, Mit var kan duh, an ti a.Tichuan, Isua'n a khawngaih em em a, an mit a dek a; tichuan an hmu thei ta nghal a, amah chu an zui ta a.Zh- Tin, Isua a ding a, anmahni a ko a, In chungah engtia ka tih nge in duh? a ti a.gTin, mipui chuan ngawi turin an hau a; nimhsela, anni chuan, Lalpa, Davida fapa, minkhawngaih rawh, tiin an au lehzual a.fTin, ngai teh, mitdel pahnih kawng sira thu chuan Isua a kal tih an hriat veleh, Lalpa, Davida fapa, min khawngaih rawh, tiin an au a.ReTin, Jeriko khua ata an chhuah laiin, mipui tam takin amah chu an zui a.d#Mihring Fapa hi rawngbawlsaka awm turin a lo kal lo a, rawngbawl tur leh mi tam tak tlanna'na a nun pe tur zawka a lo kal ang khan, a ti a.\c1Tupawh in zinga hmasa ber nih duh apiang chu in chhiahhlawhah a awm bawk tur a ni.bNimahsela, nangni zingah zawng chutiang a ni lo ang; tupawh in zinga mi lian nih duh apiang chu in rawngbawltuah a awm zawk tur a ni.1a[Isua erawh chuan anniho chu a ko a, Jentailte chunga roreltute chu an chungh an lal em em thin a, an mi liante chuan an chungah thu an nei em em bawk thin tih in hria.]`3Tin, sawmte chuan chu chu an lo hriatin unau pahnihte chungah chuan an thinur ta a.4_aAni chuan an hnenah, Ka no chu in in ngei ang; nimahsela ka ding lam leh vei lama thut tur thu chu keia pek tur a ni lo a, ka Pa buatsaihsakate tan a ni zawk ang, a ti a.^Isua erawh chuan, In dil chu in hre lo a ni. Ka no in tur chu in in thei em ni? a ti a, a chhang a. Anni'n a hnenah, Thei e, an ti a.G]Tin, ani chuan a hnenah, Engnge i duh?, a ti a. Tin, ani'n a hnenah, he'ng ka fapate pahnih hi i ramah, i ding lamah pakhat, i vei lamah pakhat an thut theihna turin thu pe ang che, a ti a.\wChu mi lai chuan Zebedaia fapate nu chu a fapate hruaiin, a hnenah a lo kal a, chibai a buk a, thil eng emaw a dil a.[%Nuihza siamna'na hman tur leh vuak tur leh kraws-a khenbeh turin Jentailte hnenah an pe ang; tin, ni thum nia kaihthawhin a awm ang, a ti a.AZ{Ngai teh u, Jerusalem khuaa kan chhoh dawn hi; Mihring Fapa hi puithiam lalte leh lehkhaziaktute kuta mantirin a awm dawn a ni; tin, anni chuan thi turin a chungah thu an titlu ang a.YwTin, Isua Jerusalem khuaa a han chhoh laiin zirtir sawm leh pahnihte chu a hruai hrang a, kalkawngah chuan an hnenah,XyChutiangin, hnuhnung berte chu a hmasa berte an la ni ang, hmasa berte pawh chu a hnuhnung berte an la ni ang, a ti a. WKa ta na na na chu ka duh duha ka tih a thiang lo em ni? A nih loh leh kei ka that avangin nangin i itsik em ni? tiin a chhang a.sV_I ta kha la la, kal mai rawh; nangmah ka pek che ang bawk kha he hnuhnung ber hnenah hian ka pe duh a ni.U Ani erawh chuan, an zinga mi pakhat hnenah, 'Thiana, i chungah engmah ka tisual hlei nem; duli hlawhah kan inrem lo em ni?3Ta In neitupa chungah chuan an phunnawi ta a.S- Tin, an han dawn chuan, 'Heng hnuhnung berte hian darkar khat chauh an thawk a, keini chhun hrehawm leh thawsa tuartute tlukin i siam si,' tiin.Ry Tin, a hmasa berte chu an lo kal chuan, hmuh tam deuh an inring a; nimahsela anni pawh chuan duli bawk an hmu theuh a.bQ= Tin, pahmei zanriah chhum hun lai vela a rawihte chu a lo kal chuan duli an hmu theuh a.7PgTin, khua a lo tlai lam chuan, grep huan neitupa chuan, a sum enkawltu hnenah, 'Hnathawktute kha ko la, a hnuhnung bera tanin a hmasa ber thlengin an hlawh pe rawh,' a ti a.OAnni chuan a hnenah, 'Tuma'n min rawih loha vangin,' an ti a. Ani chuan an hnenah, 'Nangni pawh grep huanah va kal ve tawh u,' a ti a.$NATin, pahmei zanriah chhum hun lai velah chuan a va chhuak a, mi dang dingte a hmu a; tin, an hnenah, 'Engati nge nilengin heta in din mai mai ni?' a ti a.wMgTin, chawfak hun lai velah leh behliangmun hun lai velah chuan a va chhuak leh a, chutiang bawkin a ti leh a.LTin, an hnenah, 'Nangni pawh grep huanah va kal ve tawh u, a mawi tawk apiang ka pe ang che u,' a ti a. Tichuan an kal ta a.^K5Tin, feh reh san lai velin a va chhuak a, mi dang dawr hmuna ding mai maite a hmu a.yJkTin, ani chuan hnathawktute nen chuan ni khata duli hlawha an inrem veleh a grep huanah chuan a tir ta hlawm a.eI EVan ram chu, in neitupa a grep huana hnathawktute ruai tura zinga chhuaka ang chu a ni si a. K~~>}}H||({{ zzyyxux wvv>uuXtzskrrrqq6ppvooo'nn,mmllkk#j`iii#hh~gg3ff9ee)dd!cc7bbaE``[_^^d]]g] \9[ZZkZ YXXaWWIVjUU TQSSqSRsQQPPOOOfNNZMMlLKK'JJTIHHH GG\FFgEEE)DDbD CsC5ByBAt@@U?u>>=== <<";;S:::b: 99j8877c7655544X33=211k00i///0..?-,++Y**7))(('''&& %s% $$(##""?!( i4).U{O/F/yWjA'~S a  3 D F8{ hI+ Tin, heti hi a ni a, Isua chuan Levia inah chuan chaw a kil a, chhiahkhawntute leh misual tam takin Isua leh a zirtirte chu an kilpui hlawm a; an tam hle si a, amah chu an zui ve bawk thin a.*#Tin, a kal pahin, Levia, Alphaia fapa chu chhiah chawina hmuna thu a hmu a, a hnenah, "Mi rawn zui rawh," a ti a. Tin, a tho a, a zui ta a.})s Tin, a chhuak leh a, dil kamah chuan a kal ta a; tin, mipui zawng zawng chu a hnenah an va kal a, a lo zirtir ta a.O( Tichuan ani chu a tho a, a awngphah chu a la ta nghal a, an zaa mithmuhin a kal chhuak ta a; chutichuan an zain mak an ti hle a, "Hetiang reng reng hi kan la hmu ngai lo," tiin Pathian an fak ta a.J'  Tho la, i awngphah la la, i inah kal rawh, ka ti a che," a ti a.x&i Engpawh ni se la, khawvelah Mihring Fapain sual ngaihdam theihna a nei tih in hriatna'n,' "(zeng hnenah chuan) % Zeng hnenah hian, 'I sualte ngaihdam a ni tawh,' tih leh, 'I awngphah lal la, kein kal tawh rawh,' tih hi a eng nge sawi awl zak?$5Tin, Isua'n an rilruin chutiangin an ngaihtuah tih a rilruin a lo hre ta nghal a, an hnenah, "Chung thu chu engati nge in thinlunga in ngaihtuah ni?<#qHe mi hian engati nge hetiang thu a sawi ni? Pathian a sawichhia a nih hi; mi pakhat, Pathian chauh lo chuan, tuin nge sualte ngaidam thei ni?" tiin an thinlungin an ngaihtuah a.@"{Tin, lehkhaziaktu thenkhatte chu chutah chuan an thu a,u!cTichuan Isua'n an rinzia chu a lo hmuhin zeng hnenah chuan, "Ka fa, i sualte ngaihdam a ni tawh e," a ti a.@ yTin, mipui avanga a kiang hnaia an lo kal theih loh avangin a awmna in chung chu an thiat ta a; tin, an reh pawh zawhin a awngphah chu a chunga mi zeng mu chawp chuan an zuk thlak a.ETin zeng pakhat, mi paliina zawn, a hnenah an rawn hruai a.Tichuan kawngka bulah pawh awmna reng awm lo khawp hialin mi tam tak an lo awm khawm ta a; tin, an hnenah thu a hril ta a.q ]Tin, ni eng emaw zat lai hnuah Kapernaum khuaa a lo luh lehin, inah chuan a awm tih thu a lo thang ta a.j O-Nimahsela ani chu a chhuak a, chu mi chanchin chu nasa taka tlangaupuiin a puang darh ta a: chutichuan Isua chu alangin khuaah a lut thei ta lo a, thlaler hmunahte a awm ta zawk a; tin, hmun tin ata a hnenah an lo kal thin a. {,amaherawhchu puithiam hnenah va inentir la, i inthenna'n Mosia'n thil a ruatte kha hlan rawh, anhriat fiahna turin," a ti tlat a, a kaltir ta nghal a.Nimahsela ani chu a chhuak a, chu mi chanchin chu nasa taka tlangaupuiin a puang darh ta a: chutichuan Isua chu alangin khuaah a lut thei ta lo a, thlaler hmunahte a awm ta zawk a; tin, hmun tin ata a hnenah an lo kal thin a.K +Tin, Isua chuan, "Tuma hnena engmah sawi lo turin fimkhur ang che;V '*Tichuan chawplehchilhin a phar chu a lo reh ta nghal a, a lo thianghlim ta a.u e)Tin, ani chuan a lo khawngaih em em a, a han ban a, a dek a, "Ka duh e, lo thianghlim tawh ang che," a ti a.u e(Tin, a hnenah phar a lo kal a, "I duh chuan mi tithianghlim thei e," tiin a hmaah thingthiin a ngen chiam a.p ['Tichuan thu hrila ramhuaite hnawt chhuak zelin Galili ram zawng zawnga an inkhawmna inahte a lut zel a.2 _&Tin, ani chuan an hnenah, "Hmun dangah khaw hnaiahte chuan i kal ang u, chungahte pawh chuan thu ka hrilh theihna turin; chu chu ka rawn chhuah chhan a ni si a," a ti a.c A%tin, ani chu an va hmuh chuan a hnenah, "Mi zawng zawngin an zawng che a sin le," an ti a.> y$Tin, Simona leh a thiante chuan a hnungah an zui ta a;r _#Tin, zingah khawvar hma daihin a tho a, a chhuak a, thlaler hmunah a va kal a, chutah chuan a tawngtai a. 9"Tin, mi tam tak nat tinrenga nate chu a ti dam a, ramhuai tam tak a hnawt chhuak bawk a; ramhuaite chuan amah chu an hriat avangin an tawng a phal lo.@ }!A khuain kawngkhar bulah chuan an lo awm khawm ta mup a.k Q Tin, tlai lamah ni a tlak hnu chuan, damlo zawng zawng leh ramhuai mante a hnenah an rawn hruai a.r _tin, ani chuan a kut a va chelh a, a kaitho ta a; tichuan a khawsik chu a reh a, an rawng a bawlsak ta a.p  [Tin, Simona nupuia nu chu khawsikin a na a, a lo mu a; tichuan a chanchin chu Isua an hrilh ta nghal a;u  eTin, inkhawmna in ata chu an chhuahin, Jakoba leh Johana nen Simona leh Andria inah chuan an lut ta nghal a.S  !Tin, Galili ram vel zawng zawngah ram tinah a chanchin a thang ta nghal a.F  Tin, an zain mak an ti em em a, chutichuan, "Hei hi eng nge ni le? zirtirna thar a nih hi le! Ramhuai bawlhhlawhte pawh thu nei takin thu a pe a, a thu an awi zel hi le," tiin an inhnial a.`  ;Tin, ramhuai bawlhhlawh chu, amah sawisaa ring taka auin a chhung ata a lo chhuak ta a.N Tin, Isua'n a hau a, "Ngawi la, a chhung ata lo chhuak rawh," a ti a.< sani chuan, "Nazaret Isu, keini leh nang eng nge kan inzawlna awm? Min tiboral turin i lo kal em ni? Nang ka hria a che, Pathian mi thianghlim i ni e," tiin a au chhuak ta nghal a.R Tin, an inkhawmna inah chuan ramhuai bawlhhlawh pai mi pakhat a lo awm a;t cA thu zirtir chu mak an ti hle a; lehkhaziaktute ang lo a, thuneihna nei awm taka anmahni a zirtir avangin.m UTin, Kapernaum khuaah an va lut a; tin Chawlhniah chuan inkhawmna inah a lut a, a zirtir ta nghal a. Tin, ani chuan anni chu a ko ta nghal a; tichuan an pa Zebedaia chu inhlawhfa an rawihte hnenah chuan lawngah an kalsan a, an zui ta a. Tin, thui lo te a kalin Zebedaia fapa Jakoba leh a unau Johana chu a hmu a, chu mite chu len siamthain lawngah bawk an awm a.2 aTin, lente chu kalsanin an zui ta nghal a.c ATin, Isua'n an hnenah, "Mi zui rawh u, tichuan mihring mantuah ka siam ang che u," a ti a.  Tin, Galili dil kam chu a hrut laiin Simona leh Simona unau Andria chu dilah chuan len dengin a hmu a; sangha mantu an ni reng a.t~ cHun chu a lo thleng ta a, Pathian ram pawh a lo hnai ta; sim u la Chanchin Tha hi ring rawh u," a ti zel a.^} 7Tin, Johana an man hnuin, Isua, Pathian Chanchin Tha hrilin, Galili ramah a lo kal a, |  Tichuan Setana thlem chungin thlalerah chuan ni sawmli a awm a, ram sa zingahte a awm a; vantirhkohte chuan a rawng an bawlsak a.F{  Tin, Thlarau chuan ani chu thlalerah a tir chhuak ta nghal a.mz U Tin, "Nang ka Fapa duh tak i ni a, i chungah ka lawm em am a ni," tiin van atangin aw a lo chhuak a.ay = Chu veleh tui ata a chhuahin, van inhawnga Thlarau thuro anga a chunga lo chhuk a hmu a.!x = Tin, chung niahte chuan heti hi a lo ni a, Isua chu Galili rama nazaret khua atangin a lo kal a, Jordan luiah chuan johana hnenah baptisma a chang ta a.{w qKei zawngin tuiin ka baptis thin che u a; ani erawh chuan Thlarau Thianghlimin a baptis ang che u," tiin a hril a.tv cTin, "Ka hnungah keimah aia ropui zawk a lo kal mek a ni; kuna a pheikhawk hrui phelh tlak pawh ka ni lo e.u Tin, Johana chu sanghawngsei hmul puanin a inthuam a, a kawng savun kawnghrenin a hreng a, a chaw chu khaukhuap leh ram khawizu a ni.Ct Tin, Judai rama mi zawng zawng leh Jerusalem khuaa mi zawng zawngte an chhuak a, a hnen lamah an kal a, an sualte thupha chawiin Jordan luiah chuan a hnenah baptisma an chang ta hlawm a.is MJohana, thlalera baptistu kha, thiltihsual ngaihdamna'n simna baptisma thu hrilin a lo chhuak a.Wr )Thlalera mi au rawl chuan, 'Lalpa lamlian sial u la, A kawngte tingil rawh u.'Mq Ngai teh, ka tirhkoh i hmaah ka tir a, Ani chuan i kawng a siam ang.mp WPathian Fapa Isua Krista Chanchin Tha thlen tantirhna chu ti hian zawlnei Isaia lehkhabuah ziah a ni.o3Thu ka pek zawng zawng che u pawm turin zirtir rawh u. Tin, ngai teh u, kei kumkhuain, khawvel tawp thleng pawhin, inhnenah ka awm zel ang, a ti a.nChutichuan kal u la, hnam tina mi zirtirahte siam u la, Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim hmingah chuan baptis u la.Thu ka pek zawng zawng che u pawm turin zirtir rawh u. Tin, ngai teh u, kei kumkhuain, khawvel tawp thleng pawhin, inhnenah ka awm zel ang, a ti a.m{Tichuan, Isua chu an hnenah a lo kal a, anniho chu a bia a, Lei leh vana thuneihna zawng zawng ka hnenah pek a ni tawh.Vl%Tin, amah an hmuh chuan chibai an buk a; thenkhat erawh chuan an ringhlel a.hkINimahsela, zirtir sawm leh pakhatte chu Galili ramah, Isua'n tlang a ruatsakah chuan an kal a.j)Chutichuan tangka chu an la a, an hrilh ang zel chuan an ti ta a; tichuan tun thlengin chu mi thu chu Judate zingah an la sawi huai huai a ni.yikTin, Ram Awptu in chu chu a lo hriat chuan amah chu kan thlem ang a, lungkham loin kan siam ang che u, an ti a.bh= Zanah, kan muthilh hlanin, a zirtirte chu an lo kal a, amah an ru ta a ni, ti ang che u.dgA Tin, upate nen an inkhawm a, an inrawn zawhin sipaite hnenah chuan tangka tam tak an pe a.f# Tin, an va kal lai chuan, vengtu sipai thenkhat chu khawpuiah an va lut a, thil awmzia zawng zawng chu puithiam lalte hnenah an va hrilh a. e Tin, Isua'n an hnenah, Hlau suh u, kal ta u la, Galili rama kal turin ka unaute va hrilh rawh u; chutah chuan mi hmu ang, a ti a.d Tin, ngai teh, Isua'n anni chu a tawk a, Chibai u, a ti a. Tichuan anni chuan a kephahte chu an va vuan a, chibai an buk a.wcgTin, hlau leh lawm em em chungin thlan atang chuan an kal thuai thuai a, a zirtirte hrilh turin an tlan ta a.bb=Tin, kal thuai u la, a zirtirte hnenah, 'Mitthi zing ata a tho leh ta a ni; ngai teh u, Galili ramah in hmaah a kal e; chutah chuan amah chu in hmu ang,' tiin hrilh rawh u. Ngai teh u, ka hrilh tawh che u hi, a ti a.jaMHetah a awm tawh lo e; a sawi ang ngeiin a thawhleh tawh kha. A mutna hmun hi rawn en teh mah u. `Tin, vantirhkoh chuan hmeichhiate chu a bia a, an hnenah, Nangni chuan hlau suh u. Isua, an khenbeha kha, in zawng tih ka hria e.X_)Amah an hlauh avangin vengtute chu an khur a, mitthi ang maiin an lo awm ta a.P^A hmel awmzia chu kawlphe ang a ni a, a silhfen chu vur angin a var a.]Tin, ngai teh, lir nasa takin a lo nghing a; Lalpa vantirhkoh van ata a lo chhuk a, lung chu a rawn lum sawn a, a chungah a thu ta a. \ Tin, chawlhni tlai takah, ni sarih ni hmasa ber tura khua a var dawnin Mari Magdalini leh Mari dang chu thlan en turin an kal a.k[OBChutichuan vengtu sipaite nen an va kal a, thlan chu an ven thattir a, lung chu an chhinchhiah a.YZ+APilata'n an hnenah, Vengtu sipaite in nei alawm; kal u la, in theih ang apiangin ven thattir ta che u, a ti a.Chutichuan vengtu sipaite nen an va kal a, thlan chu an ven thattir a, lung chu an chhinchhiah a.#Y?@Chutichuan thlan chu ni thum ni thlenga veng tha turin thu pe rawh; chutilochuan a zirtirte chuan amah chu an va ru hlauh ang a, vantlang hnenah, 'Mitthi zing ata a tho leh ta a ni,' an ti dah ang e; tichuan tihderna hnuhnung zawk chu a hmasa ai khan a tha lo lehzual ang, an ti a.mXS?Ka pu, chu tihdertu chuan a dam lai khan, 'Ni thum chinah ka tho leh ang,' a ti tih kan hre reng a.W{>Tin, a tukah chuan (chu chu Inrinni zawh tuk a ni) puithiam lalte leh Pharisaite chu Pilata hnenah an awm khawm huai a.gVG=Tin, chutah chuan Mari Magdalini leh Mari dang chu an awm a, thlan hma zawnah chuan an thu a.sU_%A hekna, He Mi hi Isua Judate Lal a ni tia ziak, a lu chungah an bel a./=Y$Tin, chutah chuan an thu a, an veng a.P<#Tin, kraws-a an khenbeh zawhin thum vawrin a silhfente chu an insem a.f;E"Uain thur, englo kha nena pawlh, a in turin an pe a; nimahsela a tem veleh a in duh ta lo a.T:!!Tin, Golgotha an tih hmun an thleng a. (Chu chu 'Lu ruh hmun' tihna a ni).s9_ Tin, an kal chhuah laiin, Kurini khuaa mi, a hming Simona an hmu a; chu mi chu a kraws pu turin an man a. 8 Tin, nuihza siamna'n an hman zawhin puan chu an hlihsak a, ama puante chu an sintir leh a, kraws-a khenbeh turin an hruai ta a.V7%Tin, amah chu chil an chhak a, luang chu an laksak a, a luah chuan an vua a.%6CTin, hling lukhum an phiar a, an khumtir a, a kut ding lamin luang an kentir a; a hmaah an thingthi a, Chibai, Judate lal! tiin nuihza siamna'n an hmang a.<5sTichuan a puante an hlihsak a, puansen an sintir a.4Chu mi zawhah chuan Ram Awptu sipaite chuan Isua chu lal inah an hruai lut a, an pawla mi zawng zawng a hnenah an ko khawm a.q3[Chu mi zawhah chuan Barabba chu a chhuahsak a; Isua erawh chu a vua a, kraws-a khenbeh turin a pe ta a.|2qTin, vantlang zawng zawng chuan, A thisen chu keimahni chungah leh kan fate chungah awm rawh se, tiin an chhang a.[1/Tichuan Pilata'n engmah a ti thei lo a, a lo buai deuh deuh zawk dawn tih a hriatin, tui a la a, mipuiho hmaah chuan a kut a sil a, He mi fel thisenah hian ka thiang e; nangni'n in tih tihin ti rawh u, a ti a.0Tin, ani chuan, Engah maw? Eng nge a tihsual ni? a ti a. Nimahsela anniho chu, Kraws-ah khenbehtir rawh, tiin an au chiam a./Pilata'n an hnenah, Isua, Krista an tih hi, engtin nge ka tih tak ang le? a ti a. An zain, Ani chu Kraws-ah khenbehtir rawh, an ti a..1Ram Awptu erawh chuan anniho chu a bia a, Anni pahnih chu a tu zawk nge chhuahsak che u i la in duh a ti leh a. Tin, anni chuan, Barabba, an ti a.`-9Tin, puithiam lalte leh upaten Barabba dila Isua tiboral turin mipuite chu an thlem a.7,gTin, rorelna thutphahah chuan a thutlaiin a nupuiin, Kha mi fel tak chungah khan engmah ti suh; vawiinah hian amah avangin mumangah thil tam tak ka tuar a ni, tiin a chah a.:+oItsiknaa vangin ani chu an mantir tih a hre si a.*Chutichuan an rawn inkhawm chuanin Pilata'n an hnenah, Tunge chhuahsak che u i la in duh? Barabba nge, Isua, Krista an tiha chu? a ti a.T)!Tin, chu mi lai chuan mi tang hmingthang tak, Barabba an tih chu an nei a.h(ITin, Ram Awptuin kut niah chuan mi tang pakhat, an duh apiang, mipuite chu a chhuahsak thin a.W''Tin, kam khat mahin a chhang lo a; chutichuan Ram Awptu chuan mak a ti hle a.R& Tichuan Pilata'n a hnenah, An hekna zozai che hi i hre lo em ni? a ti a.M% Tin, puithiam lalte leh upaten an hek laiin engmahin a chhang lo a.$ Tin, Isua chu ram Awptu hmaah chuan a ding a. Tin Ram Awptu chuan Judate lal i ni em? tiin a zawt a. Tin, Isua'n a hnenah, Ni e, a ti a.d#A Lalpa'n min tiam angin Belvawtu hmun mana tan an pe a, tia a sawi kha a lo thleng ta a ni."  Chu mi lai chuan Zawlnei Jeremia'n, Tin, tangka sawmthum an chhiara man, Israel thlah, tute'n emaw an chhiara man chu an la a.R!Chuvangin a ni, chu mi hmun chu tun thlenga 'Thisen Hmun' an tih tak ni.T !Tichuan an inrawn a, mikhualte phumna turin Belvawtu hmun chu an lei ta a.}Tin, puithiam lalte chuan tangkate chu an la a, Hei hi thawhlawm bawma dah a thiang lo e, thisen man a ni si a, an ti a.jMTin, ani chuan tangka chu hmun thianghlimah chuan a paih lut a, a kal bo a; a va inawkhlum ta a.$AMi thiam thisen ka mantir kha thil ka lo tisual a ni, a ti a. Anni erawh chuan, Chu chu kan tan eng nge pawi ang? Nangin i tih tihin ti rawh, an tihsan a.'GTin, Juda a mantirtu khan Isua thiam loh an chantir tih a hriat veleh a inchhir a, tangka sawmthum kha puithiam lalte leh upate hnenah chuan a rawn la leh a.J Tin, an phuar a, an hruai a, Ram Awptu Pilata hnenah an pe ta a. {Tin, zing a lo nih chuan puithiam lalte leh vantlang upate zawng zawng chu Isua tihlum turin a chung thuah an inrawn a.1KTin, Petera chuan Isua'n, Ar a khuan hmain nangin vawi thum mi phat ang, a tih thu kha a lo hre leh ta a. Tin, a chhuak a, a tap ta zawih zawih a. JTin, ani chuan, Chu mihring chu ka hre lo, tiin anchhia inlawhin chhia a chham ta a. Tin, ar a khuang ta nghal a.Tin, Petera chuan Isua'n, Ar a khuan hmain nangin vawi thum mi phat ang, a tih thu kha a lo hre leh ta a. Tin, a chhuak a, a tap ta zawih zawih a. ITin, rei lo te achinah a kianga dingte chuan, Petera hnenah, Nang pawh an zinga mi i ni ngei mai, i tawngah a hriat alawm, an ti a.GHTin, Chu mihring chu ka hre lo, tiin chhechhamin a pha leh a.5GTin, sumhmuna a va chhuah veleh nula dangin ani chu a hmu a, chuta awmte hnenah chuan, He mi pawh hi Isua Nazaret mi hnena awm kha a nih hi, a ti a.X)FAni erawh chuan, I thu sawi chu ka hre hauh lo mai, tiin an zaa hmaah a pha a.+OETin, Petera chu pawnah, in hual chhung kawtlaiah chuan a thu a; tin, nula pakhat hnenah a lo kal a, Nang pawh Isua Galili rama mi hnena awm kha i nih hi, a ti a.Y+DThenkhat chuan, Nang Krista, tuin nge beng che? Min hrilh rawh, tiin an beng a.2_CTin, a hmaiah chil an chhak a, an hnek a.SBEngtin nge in ngaih? a ti a. Anni chuan, Thi tlak a ni, tiin an chhang a.=sATin, Puithiam Lalber chuan a silhfente a pawt thler a, Pathian a sawichhe ta; hretu dang engah nge kan ngaih tawh ang? Ngai teh u, Pathian a sawichhiatzia chu tunah in hre tawh e.)K@Isua'n a hnenah, Ni e. Nimahsela ka hrilh a che, tun hnuah Mihring Fapa hi thiltihtheihna ding lama thu a, van chhum chunga lo kal in la hmu dawn a ni, a ti a.. U?Isua erawh chu a ngawi reng a. Tin, Puithiam Lalber chuan a hnenah, Pathian nung chhalin thu ka pe a che, Krista Pathian Fapa chu i ni emaw? min hrilh rawh, a ti a. >Tichuan Puithiam Lalber chu a ding chhuak a, a hnenah, Engmahin i chhang lo maw? He'ng hian an hekna che hi engtizia nge ni? a ti a.g G=He mi hian, 'Pathian biak in hi thiat a, ni thum chhunga sa leh thei ka ni,' a ti e, an ti a.f E`uTin, ani chuan, Khawpuiah tuemaw hnenah kal u la, a hnenah, 'Zirtirtu chuan, Ka hun a hnai ta a; ka zirtirte nen Kalhlen Kut i inah kan kut ang e, a ti e,' va ti ang che u, a ti a.2_]Tin, chhang dawidim telh loh ni, ni hmasa berah chuan zirtirte chu Isua hnenah an lo kal a, Kalhlen Kut chaw eina turin khawiah nge buatsaihsak che i la i duh? an ti a.<^sChu mi chinah chuan mantirna remchang a zawng ta a.k]OAmah chu ka mantir ang che u a, eng nge min pek ang? a ti a. Tin, tangka sawmthum an buksak ta a.z\mChu mi hnuah chuan sawm leh pahnihte zinga mi pakhat, Juda Iskariota an tiha chu, puithiam lalte hnenah a kal a.C[ Tih tak meuhin ka hrilh a che u, khawvel zawng zawngah khawiah pawh he Chanchin Tha hi an hrilna apiangah he hmeichhe thiltih pawh hi amah hriat rengna turin an sawi ve zel ang, a ti a.YZ+ He hriak rimtui ka taksaa a leih hi, phum tura mi buatsaih turin a ti a nih hi.mYS Mi retheite chu kumkhuaa inhnena awm an ni alawm, kei erawh chu kumkhuaa in hnena awm tur ka ni lo.X Isua erawh chuan chu chu a hriatin an hnenah, Hmeichhia hi engah nge in tihbuai ni? ka chungah hian thil tha tak a ti a ni.\W1 He hriak hi man tam taka hralh a, mi retheite hnenah pek theih a ni si a, an ti a.lVQNimahsela, zirtirte chuan chu chu an hmuhin an thinur a, Enga tan nge hetia a tihboral mai mai ni?{Uohmeichhe pakhat alabasta bawma hriak rimtui to tak kengin, a hnenah a lo kal a, a chaw kil laiin a luah a leih a.GTTin, Isua Bethani khuaah, phar Simona inah chuan a awm laiin,qS[Nimahsela, Kut chhung chuan ni suh se, chutilochuan vantlang zingah buaina a lo awm dah ang e, an ti a.JR Isua chu ngamthlema man a, an tihhlum theihna turin an inrawn a. QChu mi lai chuan Puithiam Lalber Kaiapha an tiha in hual chhung kawtlaiah chuan puithiam lalte leh vantlang upate chu an inkhawm a.}PsNi hnih achinah Kalhlen Kut a lo awm dawn tih in hria a, Mihring Fapa hi khenbeh turin an mantir dawn a ni, a ti a.^O 7Tin, heti hi a ni a, Isua'n chung thu zawng zawng chu a sawi zawin a zirtirte hnenah,nNU.Tin, chung chu kumkhaw hremnaah an kal ang a; mi felte erawh chu kumkhaw nunnaah an kal ang, a ti a. M -Tin, ani chuan an hnenah, 'Tih tak meuhin ka hrilh a che u. Heng mi te berte zinga mi pakhat chunga in ti lo chu ka chunga ti lo in ni,' tiin a la chhang a.Tin, chung chu kumkhaw hremnaah an kal ang a; mi felte erawh chu kumkhaw nunnaah an kal ang, a ti a.YL+,Chu mi hunah chuan anni pawhin, 'Lalpa, engtikah nge riltamin emaw, tuihalin emaw, mikhualin emaw, saruakin emaw, dam loin emaw, tan inah emaw kan hmuh chia, rawng kan bawlsak loh che? Tiin an la chhang ang.K+Mikhual ka nihin mi thleng lo a; saruak ka nihin puan mi sintir lo a; dam lo leh tan ina ka awmin mi kan si lo,' a la ti ang.VJ%*Ka ril a tamin nangni'n ei tur mi pe lo a; ka tui a halin in tur mi pe lo a.&IE)Chu mi zawhah chuan, a vei lama mite hnenah pawh chuan, 'Anchhe dawngte u, kumkhaw mei, diabola leh a tirhkohte tan an buatsaihah chuan mi kal bosan rawh u.,HQ(Tin, Lalber chuan an hnenah, 'Tih tak meuhin ka hrilh a che u, he'ng ka unau te berte zinga mi pakhat chunga in tih chu ka chunga ti in ni,' tiin a la chhang ang.lGQ'Engtikah nge dam loin emaw tan inah emaw kan hmuh chia i hnena kan lo kal?' tiin an la chhang ang.gFG&Engtikah nge mikhuala kan hmuh chia kan thlen che? Saruaka kan hmuh chia puan kan sintir che?E'%Chu mi hunah chuan mi felte chuan, 'Lalpa, engtikah nge riltamin kan hmuh chia ei tur kan pek che? tuihalin kan hmuh chia in tur kan pek che?{Do$Saruak ka nihin puan mi sintir a; ka dam lohin mi kan a; tan ina ka awmin ka hnenah in lo kal si a," a la ti ang.nCU#Ka ril a tamin nangni'n ei tur mi pe a; ka tui a halin in tur mi pe a; mikhual ka nihin mi thleng a.(BI"Chu mi hunah chuan Lalber chuan a ding lama mite hnenah chuan, 'Ka pa voh bikte u, lo kal u la khawvel siam tantirh ata in tana ram buatsaih chu chang rawh u.VA%!Beramte chu a ding lamah a dah ang a, kelte erawh chu a vei lamah a dah ang.~@u A hmaah chuan hnam tin an inkhawm ang a: beram vengtuin kel zing ata a beramte a hlir angin anniho chu a hlir ang a.?)Amaherawhchu, Mihring Fapa hi chu, a vantirhkohte zawng zawng nen, a ropuinaa inthuama a lo kal hunah chuan, a ropuina thutphahah a thu ang a.>Tin, bawih thahnem lo kha pawn lamah thimah chuan paih chhuak rawh u; chutah chuan tah leh ha thial chu a awm ang,' a ti a, a chhang a.=Tupawh a nei apiang an pe belhchhah ang a, a lo ngah ang; tupawh a nei lo apiang erawh chu a neih chhun pawh an laksak ang.U<#Tichuan, a talent khat kha laksak u la, talent sawm neitu hnenah pe rawh u.;)Chuti a nih a hnu, ka tangka chu sumdawngtute hnenah lo dah tawh tur i ni, chutichuan, ka lo haw hian ka ta hi a pung nen ka hmu leh tur a ni. :A pu chuan a hnenah, 'Bawih sual leh zawmthawpa, ka tuh lohnaah pawh ka at a, ka tihdarh lohnaah pawh ka seng thin tih i hria maw?x9iTichuan, ka hlau a, ka va kal a, i talent kha leiah ka thukru a; en teh, i ta ngai kha i hmuh leh hi,' a ti a.08YTin, talent khat dawngtu pawh chu a lo kal a, 'Ka pu, mi ti kher kher i ni tih ka hria a che; i tuh lohnaah pawh i at thin a, i tihdarh lohnaah pawh i seng thin a ni. +~H}X||{FzDyy9xxw:vvv%uu8tssskrrqq pp=ooofnnWn'mm?lkkkDjj0ihhwhgg&f\ee ddfcccbbaaF`_^^^;]]\\ [wZZZ7YYXX=WW1VVSUwUTsSS`RRQuPPOO@NN)MMhLL>M==_<44^3322W100//Y.. -q,,3++ *))v)(''&&M%%B$##u#,">"!!g o+|(_*ZfNDES  i G $ 8#xcOTin, mipuiho chu leia thu turin thu a pe a; tin, chhangper pasarih chu a la a, lawm thu a sawi zawhin a phel a, an hmaa hlui turin a zirtirte hnenah a pe a; tin, mipuihote hmaah chuan an hlui ta a.xiTin, ani chuan, "Chhangper engzat nge in neih?" tiin anni chu a zawt a. Tin, anni chuan, "Per sarih," an ti a.Tin, a zirtirte chuan, "Miin heta thlalerah hian khawia chhangin nge hengho hi an tihtlai theih ang?" tiin amah an chhang a.chaw ngheia an ina ka hawntir chuan kawng lakah an chau dawn si a; thenkhatte phei chu an lo kalna a hla hle si a," a ti a.veMipuiho hi tunah ni thum ka hnenah an awm tawh a, ei tur engmah an neih loh avangin ka khawngaih em em a ni;  Chung niahte chuan mipui tam tak an lo awm leh a, ei tur engmah an neih loh lai chuan ani chuan a zirtirte chu a ko a, an hnenah, %Ani chuan engkim tha takin a ti a; bengngawngte a tihvarsak a, tawng thei lote pawh a titawng thin," an ti a, mak an ti nasa em em a.  $Tin, ani chuan an hnenah, tumah hrilh loh tur a ti tlat a; nimahsela khap nasat veleh an tlangaupui zual zawk mah thin a."Ani chuan engkim tha takin a ti a; bengngawngte a tihvarsak a, tawng thei lote pawh a titawng thin," an ti a, mak an ti nasa em em a.s _#Tichuan a bengte chu a lo inhawng a, a lei phuarna pawh chu a lo inphelh a, fiah takin a tawng thei ta a.p Y"tin, van lam enin a thaw huai a, a hnenah, "Ephatha," a ti a. (Chu chu "Lo inhawng rawh," tihna a ni.)3!Tin, ani chuan mipui zing ata amah chauh chu a hruai hrang a, a kut zungtangte chuan a beng kuate a khawih a, tin chil a chhak a, a lei a dehsak a; Tin, mi pakhat bengngawng, tawng pawh tawng fiah thei lo, a hnenah an rawn hruai a, a chunga a kut nghat turin an ngen a.}sTin, Tura ram atangin a chhuak leh a, Sidon khua tlawhin Dekapoli ram kal tlang zelin Galili dil chu a thleng ta a.gGTin, a inah chuan a va hawng a, a fa chu ramhuai lo chhuahsan tawh a, khuma mu a va hmu ta a.}Tin, ani chuan a hnenah, "I thu sawi avang chuan kal tawh le; ramhuai chu i fanu kawchhung ata a chhuak tawh e," a ti a.'Ani chuan a hnenah, "Lalpa, nih zawng a ni a, nimahsela dawhkan hnuaia uite pawhin fate chhang nawite chu an ei thin alawm," tiin a chhang a.{Tin, ani chuan a hnenah, "Fate chu lo puar hmasa rawh se; fate chhang laksaka uite hnena paih chu a mawi lo e," a ti a.'Hmeichhia chu Grik mi a ni a, pianna lamah chuan Suro-Phoiniki mi a ni a. Ani chuan a fanu kawchhung ata ramhuai hnawt chhuak turin a ngen a.!Chutichuan hmeichhe pakhat, fanu naupang te, ramhuai bawlhhlawh pai nei chuan a chanchin a lo hria a, a ke bulah a va bawkkhup ta nghal a.Tin, a tho a, chuta tang chuan Tura leh Sidon bialah a kal ta a; tin, inah a lut a, tuma hriat a duh lo a; nimahsela a inthup thei si lo.v~echung thil sual zawng zawngte chu kawchhung atangin a lo chhuak a, mihring chu a tibawlhhlawh thin," a ti a.q}[uirena te, awhna te, sualna te, bumna te, hurna te, itsikna te, sawichiatna te, chapona te, atna te hi; | Kawchhunga mi, mihring thinlung atangte chuan ngaihtuahna sualte a lo chhuak si thin; inngaihna te, rukrukna te, tualthahna te,s{_Tin, amah vekin, "Mihring kawchhung ata lo chhuak chuan, chu ngei chuan mihring a tibawlhhlawh thin a ni.|zqEngpawh pawn lam ata mihring kawchhunga lut apiang, a thinlung chhunga lut loin, a pum chhunga luta dailenaa a chhuah zawk avangin amah chu a tibawlhhlawh thei lo tih in hre lo'm ni?" a ti a. (Chu chu ei tur tinreng ei a thiang a tihna a ni.)Ty!Tin, ani chuan an hnenah, "Nangni pawh chuti ema hriatna nei lo in ni maw?hxITin, mipuihote chu ina a luhsan hnuin, azirtirte chuan tehkhin thu chu amah an zawt fiah ta a.>wwTu pawhin hriatna tura beng an neih chuan hre rawh se+vOmihring pawn lam ata a kawchhunga luta amah tibawlhhlawh thei engmah a awm lo; mihring kawchhung ata lo chhuakte chu mihring tibawlhhlawhtu a ni zawk e," a ti a.ouWTin, mipuite chu a ko leh a, an hnenah, "In zain ka thu hi ngaithla theuh u la, lo ngai thiam rawh u:t mi hnena in thurochhiah pek chhawn hianin Pathian thu hi in bawh bo thin a ni; chutiang thil chu tam tak in ti thin," a ti a.Js  a nu tan emaw, a pa tan emaw engmah tihsak in phal tawh thin lo;7rg nangni erawh chuan heti hian in ti thin, 'Miin, a nu emaw, a pa emaw hnenah, I mi chhawrna tur hi Korban a ni tawh, a tih chuan,' (chu chu 'Pathian hnena pek,' tihna a ni a)q Mosia'n, "I nu leh i pa chawimawi rawh,' 'Tupawh a nu emaw, a pa emaw sawichhia apiang chu thi mawlh rawh se,' a ti si a; p Tin, amah vekin an hnenah, "Nangmahni thurochhiahte chu in pawm theihna turin Pathian thupekte in duh lo hi rem in hre zet mai e!co?Pathian thupekte chu thlahthlamin mihring thurochhiah chu in vuan tlat a nih hi," a ti a.n Engpawhni se la, an zirtirnaa mihring thupekte an zirtir avangin an mi biak thin hi a thlawn mai mai a ni," tih ziak ang hian.3m_Tin, ani chuan an hnenah, "Isaia hian nangni mi vervekte thu hi a lo hril lawk dik zet mai. 'He miteho hian an kain mi chawimawi a, An thinlung erawh chuan mi hlat si a.+lOChutichuan Pharisaite leh lehkhaziaktute chuan, "Engati nge i zirtirte upa thurochhiah ang zela awm lo a, kut bawlhhlawhin chhang an ei thin ni?" tiin an zawt a.;koTin, dawr hmun atanga an hawn pawhin an inbual loh chuan an ei ngai lo. Tin, thu dang tam tak pawm tlat tura an dawn chhawnte chu a awm, no te, bel te, dar bel te sil angte hi.)j(Pharisaite leh Judaho zawng zawng chuan upate thurochhiah chu an pawm tlat avangin an kut ngun taka an sil loh chuan an ei ngai si lo a. i Chunghote chuan a zirtir thenkhatte kut bawlhhlawha chhang an ei an lo hmu tawh a. ('Bawlhhlawh' tih hi 'sil loh' tihna a ni.).~h wTin, Pharisaite leh lehkhaziaktute zinga mi tute emaw, Jerusalem khua atanga lo kalte chu a hnenah an rawn inkhawm a.Rg8Tin, khaw teahte, khaw lianahte, loahte, khawiah pawh a luhna apiangah damlote chu dawr hmunahte an muttir hlawm a, a puan hmawr tal deh theih an dil chiam a; tin, amah dek apiang chu an dam ta zel a.Yf+7chu mi ram vel zawng zawngah an tlan ta sup sup a, a awm tih an hriatna apiangah damlote an awngphaha mu chungin an zawn vel ta ruai a.Tin, khaw teahte, khaw lianahte, loahte, khawiah pawh a luhna apiangah damlote chu dawr hmunahte an muttir hlawm a, a puan hmawr tal deh theih an dil chiam a; tin, amah dek apiang chu an dam ta zel a.Qe6Tin, lawng ata an chhuah hnu chuan mitten ani chu an lo hre ta nghal a,pdY5Tin, ral lehlam an kai chuan Genesaret ram khawmual an thleng a, vaukamah chuan lawng chu an thlung a.Pc4chhang thu chu a ngaihna an hre thiam si lo a, an thinlung a sak si a.wbg3Tin, lawngah chuan an hnenah a chuang chho ve ta a, thli chu a bang ta mai a. Tin, mak chu an ti rilru hle a;2a]2an vaiin amah an hmu a, an thlaphang hle a. Nimahsela ani chuan anmahni a be ta nghal a, anhnenah, "Thlamuang takin awm rawh u; keimah ka ni alawm; hlau suh u," a ti a.y`k1Nimahsela anni chuan amah chu dil chunga kea a kal an han hmuh chuan hmuithla emaw an ti a, an au ta vak mai a,>_u0Tin, an lawng karah chuan an mangangin a hmu a, (thliin a ni lo lamah a nem si a). khawfing chah dawn lai velin dil chungah kea kalin an lam a rawn pan a; anmahni kal pelh a tum a.}^s/Tin, khua a lo tlai lamin, lawng chu dil lai takah chuan a lo awm a, ani chu amah chauhin khawmualah chuan a awm a,S].Tin, anni chu a tintir hnu chuan tawngtai turin tlangah chuan a kal ta a.\1-Tin, amah ngeiin mipui chu a tintir vel chhungin ral lehlama Bethsaida khuaa lo kal hmasa turin a zirtirte chu lawngah a chuan luihtir ta nghal a.@[{,Chhangper eitute chu patling hlir pawh sangnga an ni a.XZ)+Tin, chhang nawi leh sangha nawite chu bawmrang sawm leh pahnih an rut khat a.3Ya*Tin, an vaiin an ei a, an puar ta hlawm a.iXK)Tin, ani chuan chhangper panga leh sangha pahnih chu a la a, van lam enin mal a sawm a, chhangperte chu a phel a, an hmaa hlui turin a zirtirte hnenah chuan a pe a; sangha pahnih pawh chu mi zawng zawng zingah a sem bawk a.EW(Tin, atlarin zakhat te, sawmnga te zelin an thu ta hlawm a.lVQ'Tin, ani chuan an vaiin hlobet hring chungah chuan apawl zelin thuttir turin an hnenah thu a pe a. U9&Tin, ani chuan an hnenah, "Chhangper engzat nge in neih? han en teh u," a ti a. Tin, an neih chin an hriat veleh, "Panga, sangha pahnih nen," an ti a.3T_%Ani erawh chuan an hnenah, "Nangmahni'n ei tur pe rawh u," tiin a chhang a. Tin, anni chuan a hnenah, "Chhang duli zahnih man va leiin ei tur kan pe em ni ang?" an ti a.{So$anniho hi kan kiang vel loah leh khuaahte kalin, an ei tur eng emaw tal an lei theihna'n kaltir ta che," an ti a.R#Tin, khua chu a lo tlai ta hle a, zirtirte chu a hnenah an lo kal a, "Hei hi thlaler hmun a ni a, khua pawh a tlai tawh si a;"Q="Tichuan ani chu vukama a chhuah chuan mipui tam tak a hmu a, vengtu nei lo beramte ang an nih avangin a khawngaih ta em em a, thu tam tak a zirtir ta a.P'!Tin, mitten an kal lai chu an hmu a, mi tam takin anmahni chu an hria a, khaw tin ata chutah chuan kein an tlan khawm a, an lo lehkhalh ta a.AO} Tichuan thlaler hmun panin lawngin an va kal hrang ta a.?NwTin, ani chuan an hnenah, "Nangmahniho ngwtin thlaler hmunah ahrangin lo kal u la, chawl rih rawh u," a ti a. (Mi tam tak an insul zut zut a, chaw takngial pawh an ei hman si lo a.)vMeTin, tirhkohte chu Isua hnenah an rawn inkhawm a, engkim, an thiltih apiang leh an zirtir apiang an hrilh a._L7Tin, a zirtirte chuan an hriat veleh a ruang chu an va hlawm a, thlanah an zalh ta a.~Kua lu chu thlengin a rawn la a, hmeichhe naupang hnenah chuan a pe a; tin, hmeichhe naupang chuan a nu hnenah a pe a. JTin, lal chuan a vengtu sipai pakhat a tir ta nghal a, a lu rawn lak tur thu a pe a. Tin, ani chuan tan inah chuan a lu a va tan a,~IuTin, lal chu a lungngai ta em em mai a, nimahsela a chhechhamte leh a chaw kilpuite avang chuan a lo hnial duh lo a.H!Tin, ani chu hmanhmawh takin lal hnenah chuan a va lut ta nghal a, "Thlengin Baptistu Johana lu i mi pek nghal ka duh a ni," tiin a dil a. G Tin, ani chu a chhuak a, a nu hnenah chuan, "Engnge ka dil ang?" a va ti a. Tin, ani chuan, "Baptistu Johana lu le," a lo ti a.pFYEngpawh mi dil apiang chu, ka ram chanve hial pawh ka pe ang che," tiin a hnenah chhia a chham bawk a.EEHerodi fanu ngei chu a lo lut a, a lam a, Heroda leh a chaw kilpuite chu a tilawm ta a; tichuan lal chuan hmeichhe naupang hnenah chuan, "I duh apiang mi dil rawh, ka pe ang che," a ti a.*DMTin, Herodan a pian champhaphak niah chuan a mi ropuihote, sipai hotu lian hote, Galili rama mi lianhote tana zana ruai a theh laiin hun remchang a lo awm ta a.NCHerodan Johana chu mi fel leh thianghlim tak a ni tih a hriat avangin amah chu a hlau a, a humhim tlat si a; a thu a ngaihthlak chuan a mangang hle thin a; nimahsela lawm takin a ngaithla si thin.bB=Chuvngin Herodi chuan amah chu a hal riau a, tihhlum a chak a; nimahsela a thei si lo a.kAOJohana chuan Heroda hnenah, "I unau nupui i neihsak hi a thiang lo a ni," a lo ti tawh bawk a ni.=@sHeroda ngei chuan a unau Philipa nupui Herodi avangin mi a tir chhuak a, Johana chu a mantir a, tan inah phuar chungin a lo khung tawh si a; Herodi chu nupuiah a lo nei tawh si a;n?UHeroda erawh chuan a lo hriatin, "Johana, a lu ka tana ngei kha, a lo tho leh ta a nih chu," a ti a.>Mi dang erawh chuan, "elija a nih chu," an ti a; mi dangin, "Zawlnei a nih chu, zawlneite zinga pakhat ang kha," an ti a.N=Tin, lal Heroda chuan a lo hria a, a hming chu a lo thang ta si a; "Baptistu Johana kha mitthi zing ata a lo tho leh ta a, chuvangin chung thiltihtheihnate chuan amahah a thawk a nih chu," a ti a.i<K ramhuai tam tak pawh an hnawt chhuak a, dam lo tam tak pawh hriak an hnawih a, an tidam bawk a.;;q Tichuan an kal chhuak a, simna tur thu an hrilh a;S: Tin, khawii khua pawhin an lawm loh che u a, in thu an ngaihthlak lohna apiangah, chuta tanga in chhuah hun chuan anmahni hriattirna turin in kephah hnuaia vaivut kai chu thing thla ang che u," a ti a.9w Tin, amah vekin an hnenah, "Khawiah pawh in thlenna inah chuan, chuta ta in chhuah hma loh chu thleng reng ang che u.R8 pheikhawk erawh chu bun tur a ti a; "Kawr pahnih ha suh u," a ti bawk a.7Tin, an zinna atan tiang chauh lo chu engmah - chhang pawh, ipte pawh, an kawnghrena tangka pawh - ken loh tur a ti tlat a;6wTin, sawm leh pahnihte chu a ko a, pahnih zelin a tir chhuak ta a; ramhuai bawlhhlawhte chunga thuneihna a pe bawk a.]53An rin loh avangin mak a ti hle a. Tin, zirtir chung zelin khuate chu a fang vel a.r4]Tin, mi damlo tlemte chunga kut nghata a tihdam chauh lo chu, chutah chuan thil mak reng a ti thei lo a.3-Tin, Isua'n an hnenah, "Zawlnei chu ama khaw lamah te, ama laichin zingah te, ama inah te chauh lo chuan chawimawi lohin a awm ngai lo," a ti a.d2AHe mi hi Mari fapa, Jakoba te, Josea te, Juda te, Simona te unaupa, thingrem siamtu kha a ni lo em ni?" A farnute pawh hetah kan hnena awm an ni lo em ni?" an ti a, mak an ti hle a. Tichuan a chungah an lungni ta lo a.y1kTin, chawlhni a lo ni a, inkhawmna inah a zirtir ta a; tin, mi tam tak a thu hriate chuan, "He mi hian he'ng thute hi khawi ata nge a hriat ni? He mi hnena finna pek hi eng finna nge ni? A kutin heti kauva thilmak a tih hi engtizia nge ni?i0 MTin, chuta ta chu a chhuak a, a awmna khaw lam chu a thleng ta a; a zirtirte chuan an zui zel a.h/I+Tin, ani'n an hnenah, "Hei hi tuma'n hre suh se," a ti tlat a; tin, ei tur pek tur thu a pe a.. *Tin, hmeichhe naupang chu a lo tho a, a kal thei ta nghal a; amah chu kum sawm leh kum hnih mi a ni tawh reng a. Tin, anni chuan mak tih namenin mak an ti lo a.Tin, ani'n an hnenah, "Hei hi tuma'n hre suh se," a ti tlat a; tin, ei tur pek tur thu a pe a.- )Tin, naupang kut chu a chelh a, a hnenah chuan, "Talitha Kumi!" a ti a, (chu chu "Chemte, tho rawh, ka ti a che," tihna a ni.)-,S(Tin, anni chuan an nuihsan ta mai a. Ani erawh chuan an zain a hnawt chhuak a, naupang nu leh pa leh a hnena awmte chu a hruai a, naupang awmnaah chuan a va lut a.+{'Tin, a va luh chuan an hnenah, "engati nge in bengchhena in tah ni? naupang chu a thi lo e, a muhil a ni zawk," a ti a.*&Tin, inkhawmna in hotu in chu an va thleng a, Isua chuan an lo buai mur mur leh an lo tap tuar tuar a, an lo chiau vak vak chu a hmu a.i)K%Tin, Petera te, Jakoba te, Jakoba unau Johana te chauh lo chu tumah amah zui ve a phal ta lo a.}(s$Isua erawh chuan an thu sawi chu bengkhawn loin, inkhawmna in hotu hnenah chuan, "Hlau suh, ring mai rawh," a ti a.'!#A la tawng lai mekin inkhawmna in hotu in ata chu mi an lo kal a, "I fanu a thi ta; engah nge zirtirtu hi i la tihhah cheu dawn?" an ti a.&"Tin, ani chuan a hnenah, "Ka fanu, i rinna hi i dampui a ni e, thlamuang takinkal la, i natna ata chu lo dam hlen tawh ang che," a ti a.&%E!Chutichuan hmeichhia chuan a chunga thil a tihsak chu hriain, hlau leh khur chungin a lo kal a, a hmaah bawkkhup a, a hnenah thu dik takin a hrilh ta vek a.>$w Tin, ani chuan chu mi titu chu hmuh tumin a en vel a. #Tin, a zirtirte chuan a hnenah, "Mipuiin an nek huai huai che hi i hmu si a, 'Tunge mi dek?' engtiziaa ti nge i nih leh?" an ti a.,"QTin, Isua chuan a chhung ata thiltihtheihna chhuak thin chu a chhuak tih a lo hria a, mipui zingah chuan a hawi vel ta nghal a, "Tunge ka puante dek kha?" a ti a.o!WTin, chawplehchilhin a thi put chu a reh ta nghal a, a na chu tihdam a ni tih a taksaah a inhre ta a.R A puan chauh pawh dek i la, tihdamin ka awm mai ang," tih a rilruk a ni.wgchu mi chuan Isua chanchin thute chu a lo hria a, a hnunga mipui zingah chuan a lo kal a, a puan chu a dek a. daktawr tam tak lakah nasa takin a tuar tawh a, a neih zwng zawng pawh a dekral zo tawh a, thathnem ahnekin a lo zual zawk mah a;J Tin, hmeichhe pakhat kum sawm leh kum hnih thi putin a dam lo a,]3Tichuan Isua a hnenah a va kal a; tin mipui tam takin an zui a, an nek huai huai a.Ka fanu naupang te a thi lek lek a; a lo harha a lo dam theihna'n lo kala a chunga i kut nghat turin ka ngen a che," tiin a ngen chiam a.{oTin, inkhawmna in hotute zinga mi pakhat, a hming Jaira chu a lo kal ; Isua a hmuh veleh a ke bulah a bawkkhup a,Tin, Isua chu lawnga ral lehlama a lo kai leh chuan mipui tam tak a hnenah an lo kal khawm a; tin, ani chu dil kamah a awm a.)Tichuan a kal a, Dekapoli khuaahte chuan Isua'n a tan thil a tihsak ropuizia chu a tlangaupui ta a; tin, mi zawng zawng chuan mak an ti hle a.;oNimahsela Isua'n a phal lo a, a hnenah, "I inah i thiante hnenah hawl la, Lalpa'n i tan thil a tihsak che hi a ropuizia leh a khawngaihzia che hi va hrilh rawh," a ti ta zawk a.`9Tin, lawnga a chuan dawn lai takin ramhuai man hnua khan Isua hnena awm reng a ngen a.LTin, chunghote chuan ani chu an ram ata chhuak turin an ngen ta a.s_Tin, a hretute chuan ramhuai mana chunga thil thlenzia leh vawk chanchinte chu chungho chu an lo hrilh a. Tin, Isua hnen an lo thleng a, ramhuaiman, nuaia mana kha, puan sin a, rilru pangngai pua thu an rawnhmu a; tichuan an hlau ta a.Tin, a vulhtute chu an tlan a, khuaah leh loahte chuan an sawi a. Tin, "Engnge lo ni ta?" tia en turin an lo kal hlawm a.y Tin, ani chuan thu a pe a. Tichuan ramhuai bawlhhlawhte chu an chhuak a, vawk kawchhungahte chuan an lut a; tichuan vawk rual chu (sanghnih lai an ni a) khamah an tlan chhuk chiam a, dilah an tlan lut ta a; tin, dilah chuan tui hakin an thi ta a.   Tin, ramhuai bawlhhlawhte chuan, "Vawk kawchhungahte sawn min luhtir rawh, anmahnia kan luh theihna'n," tiin a hnenah an ngen a.B Tin, chuta tlang pangah chuan vawk rual tam tak an tla a.\1 Tin, chu mi ram ata chu anmahni tir chhuak lo turin Isua hnenah a ngen ta chiam a.  Tin, ani chuan, "I hming eng nge ni?" tiin a zawt a. Tin, ani'n a hnenah, "Ka hming chu Nuaia a ni, tam tak kan ni si a," a ti a.s _(Isua chuan a hnenah "Nang, ramhuai bawlhhlawhpa, mihring chhung ata hi chhuak rawh," a lo ti tawh si a.)0 Ytin, aw ring taka auin, "Isu, Pathian chungnungbera Fapa, kei leh nang eng nge kan inzawlna awm? Mi nghaisa lul lo turin Pathian hmingin ka ngen chiam a che," a ti a.Q Tin, hla tak atangin Isua chu a hmuh veleh a tlan a, chibai a va buk a;h IA chhun a zanin thlanahte leh tlangahte chuan a au a au thin a, lungte pawhin a inzai fo thin.#?kawlte leh khaidiatte pawhin an phuar fo tawh si a; nimahsela khaidiatte chu a pawt chat a, kawlte pawh chu a tisawm thin a; tumahin an tidawl zo hek lo.kOchu mi chuan thlanahte chuan awmna a nei thin a, tumahin khaidiat pawhin an phuar thei tawh lo a;wTin, lawng ata a chhuah hnu chuan mi pakhat, ramhuai bawlhhlawh pai, thlan atanga lo chhuakin a rawn tawk ta nghal a;: qTin, dil ral, Gerasin mite ram chu an lo thleng a.y)Tin, hlauh namenin an hlau ta lo a, "He mi hi tu nge ni le, thli leh dil lam pawhin a thu an awi hi?" an inti hlawm a.jM(Tin, ani chuan an hnenah, "engati nge chuti ema in hlauh ni le? Rinna reng in la nei lo a ni maw?" a ti a.Tin, hlauh namenin an hlau ta lo a, "He mi hi tu nge ni le, thli leh dil lam pawhin a thu an awi hi?" an inti hlawm a."='Tin, ani chu a lo harh a, thli chu a hau a, dil hnenah pawh chuan, "Ngawi la, awm hle hle rawh!" a ti a. Tin, thli chu a bang a, a lo reh ta thup mai a.'G&Tin, ani chu lukham chu khama muhilin, lawng mei lamah chuan a awm a. Tin, an kaitho a, a hnenah chuan, "Zirtirtu, kan boral hi pawi i ti lo em ni?" an ti a.%Tin, thlipui nasa tak a lo tleh a, tuifawnte chu lawngah chuan a lo fawn lut hlawp hlawp a, chutichuan lawng chu a lo khat dawn ta mai a.$Tichuan, mipuite chu kalsanin, amah chu a awm pangngai ang chuan lawngah chuan an kalpui ta nghal a. Lawng dangte pawh a hnenah a awm a.x~i#Tin, chu mi ni vekah chuan khua a lo tlai lamin, ani chuan an hnenah, "Ral lehlamah sawn i kai ang u," a ti a.}"Nimahsela, tehkhin thu loin an hnenah thu a sawi ngai lo; amaha zirtirte hnenah erawh chuan fianrialah engkim a hrilhfiah thin a ni.m|S!Tin, chutiang tehkhin thu tam tak chuan an hriat theih tawk tawkin thu chu an hnenah a sawi thin a.W{' a theh hnuah erawh chuan a lo tiak a, thlai zawng zawng aiin a lo lian ta zawk a, zar lian tak takte a lo nei a, chutichuan chungleng savate chu a bukah chuan an riak thei thin; chutiang chu a ni," a ti a.Yz+Antam chi fang khat leia an thehin, leia chi zawng zawng aiin te ber mah se la,}ysTin, amah vekin, "Pathian ram chu engtin nge kan tehkhin ang? a nih loh leh, eng tehkhin thuin nge kan tehkhin ang?sx_Nimahsela, rah chu a lo hmin hunin, buh lak a lo hun tak avangin, favah chu a phawrh nghal thin," a ti a.wLei hian amahin rah a chhuah thin; a tir berah a kung, chu mi hnuah chuan a vui; tin, chu mi hnu lehah a vuiah chuan buh fang pum chu.zvmzanah muhilin chhunah tho thin se la, chi chu, a zia a hriat lohin, lo tiakin lo thang se la; chutiang chu a ni.[u/Tin, amah vekin, "Pathian ram chu hetiang hi a ni: miin leiah hian chi theh sela,otWTupawh a nei chu an pe belhchhah ang a; tupawh a nei lo chu a neih chhun pawh an laksak ang," a ti a.%sCTin, amah vekin an hnenah chuan, "In ngaihthlak chu eng nge a nih fimkhur rawh u; in tehna ngai bawkin an tehsak ang che u a, an pe tam zawk mah ang che u.GrTupawhinhriatna tura beng an neih chuan hre rawh se," a ti a.[q/Puang lo tura zep engmah a awm si lo a, lang lo tura thuhruk engmah a awm hek lo.pTin, amah vekin an hnenah chuan, "Khawnvar chu a dahnaa dah lo a, hrai hnuaiah emaw, khum hnuaiah emaw dah turin an rawn la ngai em ni?oTin, lei thaa theh chu he'ng hi an ni: thu chu hriaa, pawma, a leh sawmthum te, a leh sawmruk te, a leh za tea rahte hi an ni," a ti a. n nimahsela, khawvel lungkhamnate, hausakna bumna te, thil dang chaknate chu a lo luhin, thu chu a dip a, rah loin a lo awm thin.fmETin, mi dangte chu hnimhlingnei zinga theh chu an ni a: chungte chuan thu chu an hre tawh a,9lknimahsela anmahniah chuan zung reng an nei lo a, rei lo te chauh an awm a; chu mi hnuah chuan thu avanga hrehawmna emaw, tihduhdahna emaw a lo awm veleh an tlu nghal mai thin.tkaTin, chutiang bawkin pialtlep chunga theh chu he'ng hi an ni: thu anhriat veleh lawm taka pawm nghalte hi;jTin, kawng dunga thu thehnate chu he'ng hi an ni: thu an hriat veleh Setana chuan an rilrua thu theh chu a laksak nghal thin.2i_Buh chi thehtu chuan thu chu a theh a ni.%hC Tin, amah vekin an hnenah chuan, "He tehkhin thu hi in hre thei lo maw? Chuti a nih chuan engtin nge tehkhin thu dang zawng zawngte chu in hriat hleih ang?g{ chutichuan, 'Hmuh zawng an hmu thei na a, hriat erawh chu an hriat theih lohna tur leh, beng zawngin an hre thei na a, a ngaihna erawh chu an hriat theih lohna turin, chutilochuan an hawi kir leh ang a, ngaihdam an lo ni hlauh dah ang e,'" a ti a.f! Tin, ani chuan an hnenah, "Pathian ram thuruk chu nangni hriat zawng phal a ni a, pawna mite tan erawh chuan engkim tehkhin thua tih a ni;uec Tin, fianriala a awm laiin sawm leh pahnihte leh a thuihruai dangte chuan tehkhin thute chu an zawt fiah a.Sd Tin, amah vekin, "Tupawh hriatna tura bengnei chuan hre rawh se," a ti a. c Tin, a then lei thaah a tla a, a to a, a thang lian a, a rah ta a; sawmthum te, sawmruk te, za tein a pung ta hlawm a," a ti a.wbgTin, a then hnimhlingnei zingah a tla a, hnim chu a lo to sang a, a dipral ta a, rah reng reng a rah ta lo a.jaMnimahsela ni a lo tlangsan deuhin em vuaiin a lo awm a, zung a neih loh avangin a rawp ta mai a.e`CTin, a then pialtlep chung lei pan hmunah a tla a; lei a chhah loh avangin a to ta nghal a;l_Qtin, heti hi a lo ni a, a theh laiin a then kalkawng dungah a tla a, savaten an rawn tlan zo ta a.J^ Ngaithla u la, en teh u; buh chi thehtu buh chi theihin a feh a;R]Tin, tehkhin thuin thu tam tak a zirtir a; a zirtirnaah chuan an hnenah,R\ Tin, dil kamah chuan a zirtir leh ta a. Tin, mipui tam tak mai a hnenah an rawninkhawm a, chutichuan dilah chuan lawngah a chuang a, a thu a; mipuiho zawng zawng chu dil kama khawmualah chuan an awm a.w[g#Tupawh Pathian duhzawng ti apiang chu, chu mite ngei chu ka unaute, ka farnute, ka nute an ni a sin," a ti a.EZ"Tin, a kiang vela thute chu a han en vel a, "En teh u, ka nu leh ka unaute hi!Tupawh Pathian duhzawng ti apiang chu, chu mite ngei chu ka unaute, ka farnute, ka nute an ni a sin," a ti a.[Y/!Tin, ani chuan an hnenah, "Ka nu leh ka unaute chu tute nge ni?" tiin a chhang a.X Tin, a velah chuan mipui an lo thu hlawm a; tin, a hnenah chuan, "Ngai teh, pawnah sawn i nu leh i unauten an zawng a che," an ti a.[W/Tin, a nu leh a unaute chu an lo kal a, pawnah an ding a, amah kovah mi an tir a.TV!("Ramhuai bawlhhlawh a zawl a ni," an tih avang khan chu chu a sawi a ni.)+UOtupawh Thlarau Thianghlim meuh sawichhia erawh chuan engtikah mah ngaihdamna a hmu lo ang a, chatuan sualna kawngah chuan thiam lohin a lo awm zawk ang," a ti a.,TQTih tak meuhin ka hrilh a che u. Mihring fate hi an sualna zawng zawngah leh Pathian sawichhiatna kawngah engah pawh an sawichhiatnaahte chuan ngaihdam an ni ang;$SATuma'n mi chak ina lutin a sum chu an laksak thei thin lo, mi chak chu an phuar hmasak zet loh chuan; chu mi hnuah erawh chuan a in chu an ramsak mai ang.gRGSetana pawh mahni indoin a inkhin si chuan a ding chhuak thei lo ang a, a boral mai zawk ang._Q7Chhung khat pawh mahni an indo chuan, chu mite chhung chu an ding chhuak thei lo ang.PPRam pawh mahni a indo chuan, chu mi ram chu a ding chhuak thei lo ang.O}Tin, Isua chuan lehkhaziaktute chu a ko a, tehkhin thuin an hnenah, "Setanan Setana vek engtin nge a hnawh chhuah theih?8NiTin, lehkhaziaktute Jerusalem khua atanga lo chhukte chuan, "Beelzebula a zawl a nih hi," an ti a, "Ramhuai lal avangin alawm ramhuaite a hnawh chhuah thin ni," an ti bawk a.gMGTin, a chhungte chuan chu chu an hriatin, "A a a nih chu le," tiin amah man tumin an thawk a.yLkTin, inah a va lut a. Tin, mipui chu an lo kal khawm leh a, chutichuan chhang takngial pawh an ei thei ta lo a.,KSa mantirtu Juda Iskariota te an ni.J}Andria te, Philipa te, Bartholomaia te, Matthaia te, Thoma te, Alphaia fapa Jakoba te, Thaddaia te, Kanana mi Simona te,IZebedaia fapa Jakoba leh Jakoba unau Johana te, (chu mite chu 'Boanergea' a vuah a, chu chu 'Khawpuiri Fate' tihna a ni.).HWChungte chu Simona, Petera a vuah te,bG=ramhuaite hnawh chhuahna thu nei tura a tirh chhuah theihna'n, sawm leh pahnih a ruat a.;FqTin, a hnena an awm theihna'n leh thu hril tur lehuEc Tin, tlangah chuan a han kal a, amahin a duhzawng apiangte chu a ko a; tin, anni chu a hnenah an han kal a.OD Tin, ani chuan a chanchin chu puan loh tur an hnenah a ti tlat zel a.C Ramhuai bawlhhlawhte pawhin amah chu an hmuh apiangin a hmaah bawkkhupin, "Nang Pathian Fapa chu i ni," tiin an au thin a.qB[ Mi tam tak a tidam tawh si a; chutichuan na nei apiangin amah an deh theihna turin an bawh huai huai a. A  Tin, mipui avang chuan a tan lawngleng lo ruatsak turin a zirtirte a hrilh a, "Chutilochuan mi nek huai huai dah ang e," a ti a.P@Tin, a thiltih ropuizia chu an hriatin Judai ram atang te, Jerusalem khua atang te, Idumai ram atang te, Jordan ral atang te, Tura leh Sidon khaw vel atangtein mipui tam tak a hnenah an lo kal ve a.x?iTin, Isua chu a zirtirte nen dil lamah chuan an kal bo a; tin, Galili ram atangin mipui tam takin an zui ta a.>Tin, Pharisaite chu an chhuak a, amah an tihhlum theihnazia tur ngaihtuahin Heroda pawla mite nen chuan an inrawn ta nghal a.@=yTin, an thinlung sakzia chu pawi tihsak em emin, thinur chunga anmahni a en vel hnuin, chu mi hnenah chuan, "I kut phar rawh," a ti a. Tin, a han phar chhuak a, a kut chu a dam ta a.<-Tin, an hnenah chuan, "Chawlhniah hian tihthat nge thiang, tichhiat? chhandam nge thiang, tihhlum?" tiin a zawt a. Nimahsela an ngawi ta reng a.J; Tin, ani'n kut zeng hnenah chuan, "Lo ding chhuak rawh," a ti a.W:'Tin, amah an hek theihna'n Chawlhniin a tihdam dawn leh dawn loh an mitmei a.[9 1Tin, inkhawmna inah chuan a lut leh a: chutah chuan mi pakhat kut zeng a lo awm a.W8'Chutichuan, Mihring Fapa hi Chawlhni chungah lam pawh hian Lal a ni," a ti a.E7Tin, amah vekin an hnenah chuan, "Chawlhni hi mihring tana siam a ni a, mihring hi Chawlhni tana siam a ni lo;Chutichuan, Mihring Fapa hi Chawlhni chungah lam pawh hian Lal a ni," a ti a.46aKhatia Abiathara Puithiam Lalber a nih lai a, Pathian ina a luh a, puithiamte chauh lo chuan ei thian loh chhangdah chu a ei a, a thiante hnena a pek ve thu kha?" a ti a.x5iTin, ani chuan an hnenah, "Davida leh a thiante an tlakchhama an riltam laia a thiltih kha in chhiar lo em ni?m4STin, Pharisaite chuan a hnenah, "en the, engati nge Chawlhnia tihthiang lo chu an tih ni?" an ti a.3#Tin, heti hi a ni a, Isua chu Chawlhniah chuan buh hmunahte a kal tlang a; tin, a zirtirte chuan an kal pahin buh vuite chu an thliak ta a.}2sTin, tuma'n uain thar, savun uain peng hluahte an thun ngai lo; thun ang se la, uain chuan savun pengte chu a tawn puak ang a, uain leh savun pengte chu a boral ve ve ang; uain thar chu savun uain peng tharahte an thun zawk thin a ni," a ti a.I1 Tuma'n puan hlui, puan la thlakmar loh themin an bel ngai lo; bel ang se la, a bel phuina tur chuan a kai tet zawk ang a, a thar chuan a hlui chu a kai tet ang a, a lo thler nasa lehzual ang.y0kNimahsela a pasal tur chu an hnen ata hruai bo nite a la thleng ang a, chu mi niah erawh chuan an la nghei ang.B/}Isua'n an hnenah, "Mo hruaitute hnenah a pasal tur chu a awm chhung zawng mo hruaitute chuan chaw an nghei thei em ni? A pasal tur chu an hnena a awm chhung zawng an nghei thei lo ang.k.OTin, Johana zirtirte leh Pharisaite chuan chaw an nghei a; tin, mi an lo kal a, Isua hnenah chuan, "Engati nge Johana zirtirte leh Pharisai zirtirte chuan chaw an nghei thin a, i zirtirte lemin an nghei ve thin loh?" an ti a.^-5Tin, Isua'n chu chu a lo hria a, an hnenah chuan, "Mi chakte chuan daktawr an ngai lo a, mi bawrhsawmte zawkin an ngai a ni; mi fel takte lam tura lo kal ka ni lo a, mi sualte zawk lam tura lo kal ka ni," a ti a.P,Tin, Pharisaite zinga lehkhaziaktute chuan Isua'n mi sual leh chhiahkhawntute a kilpui an hmuhin, a zirtirte hnenah chuan, "Engtizia nge chhiahkhawntute leh mi sualte hnenah a eia a in le?" an ti a. 9 ~~^}}||{{BzazyXxxbww>P==-<;;::)998[77j66s5I44"3h22M11~000 /..--,0++*Z*))&(('&&T%%=$$A#"!! 06r<'V_Cp* V0 K Y < mr M9Lo Tin, Chanchin Tha hi hnam zawng zawng hnena hrilh hmasak tur a ni.?nw Nimahsela, fimkhur rawh u; roreltute an mantir dawn che u a; inkhawmna inahte an vua ang che u a; keimah avangin hotute leh lalte hmaah anmahni hriattirna turin in la ding bawk ang.7mg Hnam hrang leh hnam hrang an indo ang a, ram hrang leh ram hrang an indo vang a; hmun hrang hrangah lirte a nghing ang a; tam te a tla ang. Chung chu nau vei tantirhna a ni. l9 Tin, indo thu leh indo thu thangte in hriat hunin mangang suh ang che u; chung chu a lo thleng tur reng a ni; nimahsela tawpna chu a la ni rih lo ang.lkQ Mi tam tak 'Krista chu ka ni,' tiin keima hming chhalin an lo kal ang a, mi tam tak an tihder ang.Pj Tin, Isua'n an hnenah, "Tuma'n an tihder lohna'n che u fimkhur rawh u.i- Chung chu engtikah nge a lo awm ang? chung zawng zawng chu a thlen dawn hunah chhinchhiahna eng nge awm ang? min hrilh rawh," tiin an zawt ru a.whg Tin, Oliv Tlanga Pathian biak in zawna a thut laiin Petera te, Jakoba te, Johana te,Andria te chuan a hnenah,gy Tin, Isua'n a hnenah, "Heng in nasa tak hi i hmu maw? tihchim loha lung intiang reng reng hetah a awm lo ang," a ti a.#f A Tin, Pathian biak in ata chu a kal chhuah laiin a zirtirte zinga mi pakhatin a hnenah, "Zirtirtu, en teh, a lung leh a inte hi a ropui the a nia!" a ti a./eW ,Heng zawng zawng hian an neih liama mi an thlak a ni; ani erawh hi chuan a duh lai tak, a neih chhun tak, a intunnunna tur zawng zawng chu a thlak vek a ni," a ti a.Wd' +Tin, Isua chuan a zirtirte a ko a, an hnenah, "tih tak meuhin ka hrilh a che u, thawhlawm bawma thlaktu zawng zawng ai hian he hmeithai rethei te hian a thlak tam zawk.Heng zawng zawng hian an neih liama mi an thlak a ni; ani erawh hi chuan a duh lai tak, a neih chhun tak, a intunnunna tur zawng zawng chu a thlak vek a ni," a ti a.ocW *Tin, hmeithai rethei te a lo kal a, dar tangka dere pahnih a thlak a (chu chu pawisa pakhat hu a ni.)b )Tin, thawhlawm bawm zawnah chuan a thu a, thawhlawm bawma mipuiho tangka thlakzia chu a en a; mi hausa tam takin hnem tak ang thlak a.a (hmeithai sum an ei a, tlang bumna'n rei tak an tawngtai thin; chungho chuan thiam loh an chang nasa lehzual ang," a ti a.[`/ 'inkhawmna inah thutphah tha ber te, ruaithehnaah hmun tha ber te an ngiat thin a:_ &in, a zirtirnaah chuan, "Lehkhaziaktute lakah fimkhur rawh u; anni chuan kawr fual haa len an duh thin a, dawr hmunah chibai buk te,^ %Davida ngei chuan ani chu 'Lalpa,' a ti si a, khawiah nge a fapa a nih ang?" a ti a.Tin, vantlangho chuan lawm takin a thu an ngaithla a.%]C $Davida ngeiin, Thlarau Thianghlimin, Lalpa chuan, ka Lalpa hnenah 'I hmelmate i ke nghahchhana ka siam hma loh zawng ka ding lamah thu rawh,' a ti, a ti a.\5 #Tin, Isua'n Pathian biak inah chuan a zirtir laiin anmahni a bia a, "Krista chu Davida fapa a ni tih lehkhaziaktuten engtiziaa sawi thin nge an nih?([I "Tin, fing takin a chhang tih Isua'n a hriatin, a hnenah chuan, "Pathian ram I hlat lo e," a ti a. Chu mi chinah chuan tuma'n thu reng reng an zawt ngam ta lo.kZO !Amah chu thinlung zawng zawnga, hriatna zawng zawnga, chakna zawng zawnga hmangaih a, mahni inhmangaih anga vengte hmangaih hi pumhal thilpek leh inthawina zawng zawng aiin a tha zawk em em tih hi i sawi dik zet mai," a ti a.Y Tin, lehkhaziaktu chuan a hnenah, "A ni tak e, zirtirtu, amah chu pakhat chauh a ni a, amah lo chu tumah dang an awm lo a,/XW A dawttu chu hei hi a ni, 'Nangmah i inhmangaih angin i vengte pawh i hmangaih tur a ni,' tih hi. Heng aia thupek ropui zawk reng reng hi a awm lo," tiin a chhang a.W1 Lalpa i Pathian chu i thinlung zawng zawngin, i thlarau zawng zawngin, i rilru zawng zawngin, i chakna zawng zawngin i hmangaih tur a ni,' tih hi.{Vo Isua'n, "A ropui ber chu hei hi a ni; 'Israelhote u, ngai teh u, Lalpa kan Pathian chu Lalpa pakhat chauh a ni a;RU Tin, lehkhaziaktute zinga mi pakhat a lo kal a, an inhnial chu a lo ngaithla a, Isua'n anniho chu tha takin a chhang tih a hria a, a hnenah, "Thupek zawng zawngah eng hi nge ropui ber?" tiin a zawt a.kTO Ani chu mitthi Pathian a ni lo a, mi nung Pathian a ni zawk; in ngai sual nasa hle a ni," a ti a.NS Tin, mitthite kaihthawha an awm tur thu chu - Mosia lehkhabua hnim buk thuah khan, Puithiamin, 'Kei Abrahama Pathian, Isaaka Pathian, Jakoba Pathian ka ni,' ti a, a biakzia kha in chhiar lo em ni?}Rs Mitthi zing ata an thawhlehin nupui pasal an innei dawn tawh lo a, vana vantirhkohte ang an ni dawn tawh zawk a ni.Q% Isua'n an hnenah, "He mi avang hian a ni lawm ni, in ngaih sual thin, Pathian Lehkha Thu leh Pathian thiltihtheihna in hriat loh avang hian?wPg Thawhleh hunah chuan a tu bera nupui nge ni ang? an pasarih chuan nupuiah an nei theuh si a," tiin an zawt a.xOi Tichuan sal sarihte chu chi reng reng thlah loin an thi zel a. A hnuhnung beran hmeichhia pawh chu a thi ta a.rN] Tichuan a phanihna chuan a rochung a, chi thlah loin a thi leh bawk a; a pathumna chuan chutiang bawkin.WM' Aw le, sal sarih an awm a; a upa berin nupui a nei a, chi thlah loin a thi a.5Lc Zirtirtu, Mosia'n, 'Tupawh a unaupain fa nei loin a nupui thihsan se la, a unaupa chuan a nupui chu rochungin a uanupa tan chi a thlahsak tur a ni,' tiin min ziaksak a ni.WK' Tin, Saddukaiho, thawhlehna a awm lo tite chu a hnenah an lo kal a; a hnenah,$JA Tin, Isua'n an hnenah, "Kaisara thilte chu Kaisara hnenah pe u la, Pathian thilte chu Pathian hnenah pe ta che u," a ti a. Tichuan mak an ti nasa em em a.I  Tin, an rawn la a. Tin, ani chuan an hnenah, "Hei hi tu lem leh tu hming nge ni?" a ti a. Tin, anni chuan, "Kaisara," an ti a.$HA Kan pe ang nge pe lo ang?" an ti a. Ani erawh chuan an vervekzia chu hriain, an hnenah, "engah nge mi fiah? Duli mi han lak u la, ka lo en ang e," a ti a.Gw Tichuan anni chu an lo thlen chuan a hnenah, "Zirtirtu, mi dik tak i ni a, pawisak chuan tumah i nei lo tih kan hria, tumah thlei bik loin, tih tak zetin Pathian kawng thu i zirtir thin a ni; Kaisara hnena chhiah chawi hi a thiang nge thiang lo?_F7 Tin, a thusawia man turin Pharisaite leh Heroda pawla mi tute emaw a hnenah an tir a./EW Tin, amah chu man an tum ta a, nimahsela mipui chu an hlau a; chu tehkhin thu chu anmahni demin a sawi tih an hre si a. Tichuan amah chu an kalsan a, an kal bo ta a.MD Chu chu Lalpa tih a ni a,Kan mithmuhah a mak a ni,'tih hi," a ti a.C He Pathian Lehkha thu hi in chhiar lo'm ni?'In satute lung duh loh kha, 'Chu ngei chu a kila lung tangkai ber a lo ni ta.B Chutichuan huan neitupa chuan engtin nge a rawn tih ang? Lo enkawltute chu a rawn tiboral ang a, huan chu mi dangte a pe ang.ZA- Tichuan ani chu an lo man a, an tihlum a, grep huan ata chu an theh chhuak ta a.@' Nimahsela chung lo enkawltute chuan, 'He mi hi roluahtu tur a ni; i that ang u khai! tichuan a roluah tur hi kan ta a ni mai ang,' an inti a.}?s Tin, pakhat, fapa duh tak a la nei a; 'Ka fapa hi chu an zah ang,' tiin ani chu a hnuhnung berah an hnenah a tir a. > Tin, bawih dang a tir leh pek a; chu mi chu an lo tihlum a. Bawih dang tam tak pawh - thenkhat an vel a, thenkhat an lo tihlum a.= Tin, bawih dang an hnenah a tir leh a; chu pawh chu lungin an deng a, a lu-ah an lo tipem a, zahthlak takin an lo sawisa a.N< Tin, chu mi chu an lo man a, an vel a, kutruakin an kaltir leh ta a. ;  Tin, a lawh hun chuan huana rah chu a chanai lo enkawltute hnen ata la turin lo enkawltute hnenah chuan a bawih pakhat a tir a.W: ) Tin, tehkhin thuin an hnenah a sawi ta a: "Tuin emaw grep huan a siam a, palin a hung vel a, gep sawrna tur khur a lai a, in sang a sa a, lo enkawltute hnenah thlawhhlawh turin a pe a, ram dangah a kl ta a.#9? !Tichuan Isua an chhang a, "Kan hre lo," an ti a. Tin, Isua'n an hnenah, "Kei pawhin tu thuin nge he'ng thil hi ka tih ka hrilh bik lo ang che u," a ti a.28] Mihring thu,' kan ti emaw chu ni ang?" an ti a. Nimahsela mipui chu an hlau a; mi zawng zawngin Johana chu zawlnei taktakah an ruat hlawm si a.Tichuan Isua an chhang a, "Kan hre lo," an ti a. Tin, Isua'n an hnenah, "Kei pawhin tu thuin nge he'ng thil hi ka tih ka hrilh bik lo ang che u," a ti a.r7] Tin, an inngaihtuah a, " 'Vana mi thu,' kan tih chuan, 'Engah nge a thu in awi loh le?' min ti si ang a,V6% Johana baptisma kha vana mi thu nge, mihring thu? mi chhang rawh u," a ti a.53 Tin, Isua'n an hnenah, "Kei pawhin thu kam khat ka zawt ve ang che u; mi chhang u la, tichuan tu thuin nge he'ng thil hi ka tih ka hrilh ang che u.q4[ a hnenah chuan, "tu thuin nge he'ng thil hi i tih? Heng thil hi ti turin tuin nge thu pe che?" an ti a.33 Tin, Jerusalem khua chu an thleng leh a; tin, Pathian biak ina a len laiin puithiam lalho te, lehkhaziaktuho te, upaho te chu a hnenah an lo kal a,d2A Nimahsela, in ngaihdam si loh chuan, in Pa vana miin in bawhchhiatte a ngaidam bik lo ang.K1 Tin, tawngtaia in din hun apiangin tu chungah pawh thupawi eng emaw in neih chuan ngaidam rawh u; in Pa vana mi pawhin in bawhchhiatnate chu a ngaihdam theihna tur che uin," a ti a, a chhang a.s0_ Chuvngin ka ti a che u, engkim in tawngtaia in dil apiang chu hmu tawhah inngai u la, tichuan in hmu ang.e/C Tih tak meuhin ka hrilh a che u, tupawh he tlang hnenah hian, 'Lo insawn la, tuifinriatah lo inpaih rawh,' tia, a rilruaa ringhlel loa a sawi chu a lo thleng ngei ang tih ring apiangin an sawi ang apiang chu an hmu ang.5.e Tin, Isua'n an hnenah, "Pathian ring rawh u.- Tichuan Petera'n a lo hre chhuak leh a, a hnenah chuan, "Rabbi, en teh! Theipui kung anchhia i lawh kha a thi zo ta," a ti a.[,/ Tin, zinga an kal pahin theipui kung chu a zung thlenga thi zo vekin an hmu ta a.E+ Tin, tlai lam apiangah khawpui ata chu a kal chhuak thin a.:*m Tin, puithiam lalte leh lehkhaziaktute chuan chu chu an hria a, amah an hlauh avangin a tihboralna turzia an zawng a; mipui zawng zawng chuan a zirtirna chu mak an ti hle si a.5)c Tin, an hnenah chuan, "'Ka in chu hnam tin tan tawngtaina in an ti ang,' tih ziak a ni lo em ni? Nangni erawh chuan suamhmangte pukah in siam zawk hi," tiin a zirtir ta a.Y(+ Tin, Pathian biak inah chuan tumahin bungrual an ken tlang a phal ta lo bawk a.g'G Tin, Jerusalem khua chu an thleng a, Pathian biak inah chuan a va lut a, biak ina englo zuartute leh leitute chu a hnawt chhuak ta a, tangka thlengtuho dawhkante leh thuro zuarho thutphahte pawh chu a nam thluksak bawk a;&# Tichuan, Isua'n thing chu a bia a, "Tun achinah kumkhuain i lakah tuma'n rah ei tawh suh se," a ti a. A zirtirhote chuan chu chu an hria a.G% Tin, theipui kung hnah nei hla takah a han hmu a, "A rah ka hmu dah law maw," tiin a va kal a; tin, a va thlen chuanin a hnah chauh lo chu engmah a hmu lo a; theipui rah hun a ni lo reng a.N$ Tin, atukah chuan Bethani atanga a chhuah hnuin a ril a lo tam ta a.8#i Tin, Jerusalem khuaa Pathian biak inah chuan a va lut a; tin, engkim a en vel zawh chuan tlai lam pawh a lo ni ta a, a chhuak a, sawm leh pahnihte nen Bethani-ah an kal ta a.x"i Ram lo thleng tur, kan Pa Davida ram chu chawimawiin awm rawh se. Chungnung berah khian Hosanna! tiin an au a.w!g Tin, a hma lama kalte leh a hnung lama rawn zuite chuan, "Hosanna! Lalpa hminga lo kal chu fakin awm rawh se,m S Tin, mi tam takin kalkawngah chuan an puan an phah a; mi dangin loa mi chhawl satin an phah bawk a.y Tin, sabengtung no chu Isua hnenah an rawn kai a, a chungah chun an puante an phah a; tichuan a chungah a chuang ta a.b= Tin, anni chuan Isua sawi ang tak khan an hnenah an sawi a; tichuan an kal an phal ta a.eC Tin, chuta ding tute emaw chuan an hnenah, "Sabengtung no kha engah nge in phelh?" an ti a.xi Tin, an kal ta a, kawtthlerah kawngkhar pawn lama sabengtung no thlun an va hmu a; tin, chu chu an phelh ta a.- Tin, tupawhin, 'Kha kha engah nge in tih?' an tih che u chuan, 'Lalpain a duh a ni,hetah a rawn dah tir leh thuai ang e,' ti ang che u," a ti a.5c an hnenah, "In hma zawn khuaah sawn va kal ta u la; tin, in luh tiring sabengtung no thlun, tuma la chuan ngai lohna in va hmu mai ang; chu chu phelh u la, han kai rawh u.  Tin, Jerusalem khua an thlen dawna Oliv tlanga Bethphage leh Bethani khaw kiang an thlenin, a zirtirte zinga mi pahnih a tir a,# 4Tin, Isua'n a hnenah, "Kal tawh rawh, i rinna hi i dampui a ni e," a ti a. Tichuan a hmu thei ta nghal a, kalkawngah chuan Isua a zui ta a.%C 3Tin, Isua'n amah chu a lo bia a, "I chungah engtia ka tih nge i duh?," a ti a. Tin, mitdel chuan a hnenah, "Rabboni, hmuh theih ka duh," a ti a.Tin, Isua'n a hnenah, "Kal tawh rawh, i rinna hi i dampui a ni e," a ti a. Tichuan a hmu thei ta nghal a, kalkawngah chuan Isua a zui ta a.M 2Tin, ani chuan a puan a paih a, a zuang tho a, Isua hnenah a kal a.!; 1Tin, Isua a ding a, "Amah chu han ko the u," a ti a. Tin, mitdel chu an ko a, a hnenah chuan, "Thlamuang takin awm la, tho rawh; a ko va che," an ti a.w 0Tin, mi tam takin ngawi turin an hau a; nimahsela ani chuan, "davida Fapa, mi khawngaih rawh," tiin a au zual sauh a.jM /Tin, Nazaret Isua a ni tih a hriat veleh, "Isu, Davida Fapa, mi khawngaih rawh," tiin a au ta a.;o .Tin, Jeriko khua an lo thleng a, tin, Isua Jeriko atang chuan a zirtirhote leh mipui tam tak nen a chhuah laiin kutdawt mitdel, Timaia fapa Bartimaia chu kawng sirah a lo thu a.3 -Mihring Fapa meuh pawh rawngbawlsaka awm turin a lo kal lo a, rawngbawl tur leh mi tam tak tlanna'na a nun pe zawk turin a lo kal a ni si," a ti a.hI ,tupawh in zinga hmasa ber nih duh apiang chu mi zawng zawng chhiahhlawhah a awm bawk tur a ni. +Nimahsela, nangni zingah zawng chutiang a ni lo ang; tupawh in zinga mi lian nih duh apiang chu in rawngbawltuah a awm zawk tur a ni,G *Isua erawh chuan anniho chu a ko a, an hnenah, "Jentailte chunga roreltua an ruatte chu an chungah an lal em em thin a, an mi liante chuan an chungah thu an nei em em bawk thin tih in hria.j M )Tin, sawmte chuan chu chu an lo hriatin Jakoba leh Johana chungah chuan an lungni ta lo em em a.  (nimahsela ka ding lamah emaw, ka vei lamah emawa thut tur thu chu keia pek tur a ni lo a, an buatsaihsakate tan a ni zawk ang," a ti a. / 'Tin, anni chuan a hnenah, "Thei e," an ti a. Tin, Isua'n an hnenah, "Ka no in tur chu in in ang a, ka baptisma chan tur pawh chu in chang ve ang; 1 &Isua erawh chuan an hnenah, "In dil chu in hre lo a ni. Ka no in tur chu in in thei em ni? ka baptisma chan tur pawh in chang thei em ni?" a ti a.~ u %Tin, anni chuan a hnenah, "I ropuinaah chuan, i ding lamah pakhat, i vei lamah pakhat min thuttir ang che," an ti a.Y+ $Tin, ani chuan an hnenah, "In tan eng nge tihsak che u i la in duh le?" a ti a.%C #Tin, Zebedaia fapa Jakoba leh Johana chuan ani chu an rawn hnaih a, a hnenah "Zirtirtu, i hnena kan dil tur apiang che chu i mi tihsak kan duh e," an ti a.N "tin, anni chuan nuihza siamna'n an hmang ang a, chil an chhak ang a, an vua ang a, an tihlum ang; tin, ni thum chinah a tho leh ang," tiin a chunga thil lo thleng turte chu an hnenah a hrilh ta a.`9 !Ngai teh u, Jerusalem khuaah kan chhoh dawn hi; Mihring Fapa hi puithiam lalte leh lehkhaziaktute hnenah mantirin a awm dawn a ni; tin, anni chuan thi turin a chungah thu an titlu ang a, Jentailte hnenah an pe ang;N Tin, Jerusalem khuaa chho turin kawngah an awm a; Isua chuan an hma a hruai a; anni chuan mak an ti hle a; a rawn zuitute chuan an hlau a. Tin, ani chuan sawm leh pahnihte chu a hruai hrang leh a,  Nimahsela mi tam tak hmasa bera awmte chu hnuhnung berah an lo awm ang a, hnuhnung berte pawh hmasa berah an la awm ang," a ti a.4a tun dam chhung la la hian, inte, unaupate, farnute, nute, fate, ramte a leh zain, tihduhdahnate nen, hmu lo tur tumah an awm lo; hun lo la thleng tura chatuana nunna nen.H  Isua chuan, "Tih tak meuhin ka hrilh a che u, tupawh keimah avang leh Chanchin tha avanga in emaw, unaupate emaw, farnute emaw, nu emaw, pa emaw, fate emaw, ramte emaw kalsan tawh phawt chu,hI Petera'n a hnenah, "Ngai teh, keini'n engkim kalsanin kan zui ta chia," tiin a han sawi tan a.}s Isua'n anni chu a en a, "Chu chu mihring tan tih rual loh a ni lo; Pathian nen engkim tih theih a ni si a," a ti a.q~[ Tin, anni chuan mak an ti nasa em em a, a hnenah, "a nih leh, tu nge chhandam ni thei ang le?" an ti a.a}; Mi hausa Pathian rama luh aiin sanghawngsei, hriau benga luh tlang a awl zawk," a ti a.(|I Tin, a zirtirte chuan a thusawi chu mak an ti hle a. Isua erawh chuan a chhang leh a, an hnenah, "Naute u, sum ringte tan Pathian rama luh a va harsa thin em!x{i Tin, Isua'n a en vel a, a zirtirte hnenah chuan, "Sum ngahte tan Pathian rama luh a va harsa dawn em!" a ti a. z  Amaherawhchu chung thu chungah chuan a hmel a lo dur ta khup a, lungngai takin a kal bo ta a; sum tam tak nei mi a nih avangin.Zy- Tin, Isua'n amah chu a en a, a hmangaih ta a, a hnenah, "Kawng khat i la bak e; kal la i neih apiang hralh la, pachhiate hnenah pe rawh, chutichuan vanah ro i nei ang; tin, lo kal la, mi zui ang che," a ti a.pxY Tin, ani chuan a hnenah, "Zirtirtu, chung thu zawng zawng chu ka naupan tet ata ka zawm thin," a ti a.w Thupekte chu i hria alawm - 'Tual that suh, Uire suh, Ru suh, Dawtin hek suh, Bum suh, I nu leh i pa chawimawi rawh,' tihte hi," a ti a.yvk Tin, Isua'n a hnenah, "Engati nge tha mi tih? mi pakhat chauh lo chu tumah tha an awm lo, chu chu Pathian a ni. Tin, ani chuan an hnenah, "Elija chu a lo kal hmasa dawn reng a, engkim a siamtha dawn a ni; thil tam tak tuarin mi hmuhsitin a awm tur a ni tih, Mihring Fapa chanchin engtiziaa ziak nge an nih?|=q Tin, anni'n a hnenah, "engtiziaa lehkhaziaktuten, 'Elija a lo kal hmasa tur a ni,' ti nge an nih?" tiin an zawt a.{<o Tichuan, chu thu chu an vawng reng a, "Mitthi zing ata thawhleh chu eng tihna nge ni ang?" tiin an inzawt thin a.;5 Tin, tlang ata chu an chhuk laiin, Mihring Fapa, mitthi zing ata a thawhleh hnuah chauh lo chuan an thil hmuhte chu tumah hrilh loh tur a ti tlat a.[:/ Tin, an han en vel thuai a, anmahni hnena Isua chauh lo chu tumah an hmu ta lo a.9# Tin, anmahni hliahin chhum a lo zing ta a; tin, chhumah chuan aw a lo chhuak a, "Hei hi ka Fapa duh tak a ni, ama thu ngai rawh u," a ti a.G8 (An hlauh em em avangin sawi tur ahleih pawh an hre si lo a.)$7A Tin, Petera'n Isua a bia a, "Rabbi, kan tan heta awm hi a tha e; bawkte pathum kan khawh ang e, i tan pakhat, Mosia tan pakhat, Elija tan pakhat," a ti a.T6! Tin, Elija leh Mosia chu an hnenah an rawn inlar a, Isua nen an inbe ho a.{5o Tichuan a silhfente chu leia puan sutu reng rengin an suk var theih loh khawp hiala var hlakin a lo tle ta sur a.G4 Tin, ni ruk achinah chuan Isua'n Petera te, Jakoba te, Johana te chu a hruai a, ahrangin tlang sang takah anmahni chauh a kal chhohpui a; an hmaah chuan a hmel awmzia chu a lo danglam ta a.C3  Tin, amah vekin an hnenah, "Tih tak meuhin ka ti a che u, heta dingho a thente hi, Pathian ram thiltihtheihna nena lo thleng an hmuh hma loh chuan thihna tem tawp lo tur an awm," a ti a.p2Y&Tupawh tun lai chuan uire leh thil tihsual hmangte zinga keimah leh ka thu zahpui apiang, Mihring Fapa hian, vantirhkoh thianghlimte nena a Pa ropuinaa inthuama a lo kal hunah chuan, chu mi chu a rawn zahpui ve thung ang," a ti a.1)%Miin a nun aiah eng nge a pek theih ang?Tupawh tun lai chuan uire leh thil tihsual hmangte zinga keimah leh ka thu zahpui apiang, Mihring Fapa hian, vantirhkoh thianghlimte nena a Pa ropuinaa inthuama a lo kal hunah chuan, chu mi chu a rawn zahpui ve thung ang," a ti a.X0)$Miin khawvel hi apumin nei se la, a nun chan si se la, a tan eng nge sawt ang?/#Tupawh a nun humhim duh apiangin a chan ang a; tupawh keimah avang leh Chanchin Tha avanga nun chan apiangin a humhim ang.."Tin, mipuiho chu a zirtirte nen a ko a, an hnenah, "Tupawhin mi zui a duh chuan, mahni hrehawm pawisa loin, a kraws puin mi zui rawh se.;-o!Ani erawh chu a lehhawi a, a zirtirte chu a en a, "Setan, ka hnungah kal rawh, Pathian thilte ngaihtuah loin, mihring thilte i ngaihtuah zawk a nih hi," tiin Petera a zilh ta a.k,O Chung thu chu chiang takin a sawi a ni a. Tin, Petera chuan ani chu a hruai hrang a, a zilh ta a.P+Tin, Mihring Fapa chuan thil tam tam a tuar tur te, upate, puithiam lalte, lehkhaziaktute duh loha a awm tur te, tihhluma a awm tur te, ni thum china a thawhleh tur te chu anmahni a zirtir tan ta a.D*Tin, ani chuan a chanchin tumah hrilh loh tur a ti tlat a.)#Tin, ani chuan an hnenah, "A nih leh nangni'n tu nge a ni mi tih?" tiin a zawt a, Petera chuan a hnenah "Krista chu i ni," tiin a chhang a./(WTin, anni chuan, " 'Baptistu Johana a ni,' an ti chia; mi dangin 'Elija a ni, an ti chia; thenkhat erawh chuan, 'Zawlnei tua emaw a ni,' an ti che," tiin an hrilh a.0'YTin, Isua leh a zirtirte chu an kal chhuak a, Philipa Kaisari khawperahte chuan an kal a; tin, kal pahin a zirtirte hnenah, "Miten tu nge a ni mi tih?" tiin a zawt a.Z&-Tin, Isua chuan, "Khuaah pawh hian lut suh ang che," tiin a inah a hawntir ta a.%Tin, a mitah chuan a kut a nghat leh a; tin, ani chuan a en reng a, a lo dam ta mai a, engkim fiah takin a hmu thei ta a.[$/Tin, a han dak chhuak a, "Mihring ka hmu a, thing kal ang maiin ka hmu si," ti a.,#QTin, ani chuan mitdel kut chu a chelh a, khua ata a kai chhuak a; tin, a mitah chil a chhak a, a chunga a kut a nghah zawhin, "Khua i hmu thei em?" tiin a zawt a.q"[Tin, Bethsaida khua chu an lo thleng a. Tin, a hnenah mitdel an rawn hruai a, amah dek turin an ngen a.W!'Tin, ani chuan an hnenah, "Tunah pawh a ngaihna in la hre lo fo maw?" a ti a. %Tin, sangli zinga pasarih ka phel lai khan, a nawi kha bawm engzat nge in ruh khah?" a ti a. Tin anni chuan a hnenah, "Bawm sarih," an ti a.#?Sangnga zinga chhangper panga ka phel lai khan a nawi kha bawmrang engzat nge in ruh khah?" a ti a. Tin, anni chuan a hnenah, "Sawm leh pahnih," an ti a.]3Mit nei siin in hmu lo em ni? beng nei siin in hre lo em ni? in hre reng lo vem ni?\1Tin, Isua'n chu chu a lo hria a, an hnenah "Engati nge chhang in neih loh avanga in inngaihtuah ni? Tunah pawh in rilruin in la hre lo fo maw? a ngaihna pawh in la hre lo maw? in thinlung chu in tisak ta em ni?KTin, anni chuan, "Chhang kan nei hauh lo," tiin an inngaihtuah a.{Tin, ani chuan an hnenah, "Pharisaite dawidim leh Heroda dawidim lakah chuan inveng u la, fimkhur rawh u," a ti tlat a.  Tin, a zirtirte chuan chhang an ken theihnghilh a, chhang tlang khat chauh lo chu lawngah chuan chhang dang reng an nei si lo a.Z- Tin, anni chu a kalsan a, lawngah chuan a chuang leh a, ral lehlamah a kal ta a.\1 Tin, ani chu a rilruin nasa takin a rum a, "Engati nge tun lai chhuante hian chhinchhiahna an zawn?Tih tak meuhin ka hrilh a che u, tun lai chhuante hnenah hian chhinchhiahna reng reng pek a ni lo ang," a ti a.uc Tin, Pharisaite an lo chhuak a, amah fiahna'n, a lakah van ata chhinchhiahna zawngin ani chu an hnial ta a.mS Tin, ani chu a zirtirte hnenah lawngah chuan a chuang ta nghal a, Dalmanutha ram chu a thleng ta a.M Anni chu sangli lai an ni a; tin, ani chuan anni chu a tintir ta a.a;Tichuan an ei a, an puar ta hlawm a; an ei bang nawi pawh chu bawm sarih an rut khat a.wgNghate tlem te an nei bawk a; tin, ani chuan mal a sawmsak a, chungte pawh chu an hmaa hlui turin thu a pe a. ~~O}|||f|{{zgyyBxxpxwvvbuuIutt/srr3qppwoo=nn1mm2lfkkFjoii hjggtff|feEddMccNbbbba``U__H^^8]\\v\,[ZZzYXXXPWW0VVEUUTTOSSlS5RR?QQPzPONNBMMLL JIIHHZGGG#FFIEEE*DDqCCEBB\BAA)@@C???O?>>*==u<<0;;:999;887c66\55x44-33,22x21U0//O... -,,V++N*)(((M''~&&G%%%8$${$2##2""M!c )o1t.w">]^uQa|:'lYo = E [ H o ^) Xrm]Tin, chu mi ram vekah chuan beram vengtute an awm a, zanah an beramho an veng a, phulah an riah chilh a.lTin, a fa tirah mipa a hring a; puanin an tuam a, khualbuka an len ve tak loh avangin ran chaw pekna thlengah a muttir a.GkTin, heti hi a ni a, chuta an awm laiin a hrin a lo hun ta a.jMari a nupui hual rai teuh chung nen chuan hming ziak turin, Judai rama Davida khua Bethlehem an tihah chuan an kal ta a.hiITin, Josefa pawh, Davida chhungte leh a thlah a nih avangin, Galili rama Nazaret khua atangin,Xh)Tichuan mi zawng zawng chu an hming ziak turin anmahni khua theuhvah an kal a.[g/(chu chu Suria rama Kurinia, Ram Awptu a nih laia hming ziak hmasa ber chu a ni).mf UTin, chung lai chuan heti hi a ni a, Kaisara Augustan khawvel zawng zawng hming ziak tur thu a pe a.e 7PTin, nausen chu a lo thang lian deuh deuh a, a rilru lam a lo nghet ta telh telh a, Israelte hnena a rawn inlar hma loh zawng thlalerah a awm reng a.{d qOThim zingah leh thihna hlima thute en tur leh thlamuanna kawnga kan ke pentir turin," a ti a.Tin, nausen chu a lo thang lian deuh deuh a, a rilru lam a lo nghet ta telh telh a, Israelte hnena a rawn inlar hma loh zawng thlalerah a awm reng a.c NAn sualte ngaihdamna'n a mite hnenah chhandamna thu hriattir turin. Chu mi avang chuan chung lam atangin ni chhuakin min rawn tlawh ang,1b _MKan Pathian thinlunga khawngaihna avanginta cLA ni, Taite, nang hi Chungnungbera zawlnei an ti ang che; a kawngte siam turin Lalpa hmaah i kal dawn si a;1` _KHlau loa a rawng min bawltir tur thu kha.`_ ;JKan dote lakah kan him a,Kan dam chhung zawng a mithmuha thianghlim leh fel taka awm a,6^ iIKan thlahtu Abrahama hnenah chhia a chham kha,O] HKan thlahtute khawngaihna'n leh a thuthlung thianghlim hriat rengna'n;H\  GKan dote lakah leh min hawtute zawng zawng laka chhandamna chu;K[ F(Leilung pian tirh ata a zawlnei thianghlimte kaa a sawi ang khan)WZ )EA chhiahhlawh Davida chhungte zingah chuan chhandamna ropui tak min siamsak a;eY EDLalpa, Israela Pathian chu fakin awm rawh se, a mite chu a rawn tlawh a, tlanna a siamsak a,OX CTin, a pa Zakaria chu Thlarau Thianghlimin a lo khat a, a sawi lawk a,W BTin, a hria apiangin an rilruah lungkhamah an nei a, "Chu nausen chu engtin tak la awm ang maw?" an ti a; Lalpa kutin amah a tanpui si a.V ATin, an vela awmte zawng zawng chuan an hlau ta a. Tin, chung thu chu Judai ram thingtlang zawng zawngah a thang vel ta a.lU S@Tin, chawplehchilhin a ka leh a lei chu a lo inphelh a, Pathian fakin a lo tawng chhuak ta nghal a.oT Y?Tin, lehkha ziakna phek a dil a, "A hming Johana a ni e," tiin a ziak a. Tin, an zain mak an ti hle a.US %>Tin, a pa hnenah chuan zaizirin, "a hmingah eng nge sa i la i duh?" an ti a.bR ?=Tin, anni'n a hnenah, "I laichinte zingah he hming pu hi tumah an awm hlei nem," an ti a.XQ +G y2A tihtute chu thangthar thlengin a khawngaih zel thin.\F 31Mi chak khan ka chungah thil ropui tak mi tihsak a, A hming pawh a thianghlim a ni.E {0A bawihnu hnam tlawmzia a hmu a, a khawngaih a; Ngai rawh, tun achinah thangthar zawng zawngin nihlawh mi ti dawn a ni.ID  /Ka thlarau pawh mi chhandamtu Pathian chungah a lawm ta em em a.5C g.Tin, Marin, "Ka nun hian Lalpa a chawimawi e,fB G-A ringnu pawh a eng a thawl a ni, a hnena Lalpain thu a sawi kha a thleng dawn si a," a ti a.lA S,Ngai teh, i chibai buk thawm ka benga a luh veleh, a lawm avangin naute ka pum chhungah a che a ni.=@ w+Ka Lalpa nu, ka hnena i lo kal hi engtizia nge ni le?o? Y*tin, aw ring takin a au a, "Nang chu hmeichhia azawnga engthawl i ni, i rila rah pawh a engthawl a ni.$> C)Tin, heti hi a ni a, Elizabetin Mari chibai buk chu a hriat veleh, a pum chhunga naute chu a che a; tin, Elizabeti chu Thlarau Thianghlimin a lo khat ta a;<= u(tin, Zakaria inah a lut a, Elizabeti chibai a buk a.i< M'Chung lai chuan Mari chu a tho a, thingtlangah, Judai rama khaw pakhatah chuan a kal ta thuai a; ; &Tin, Marin, "Ngai teh, Lalpa bawihnu ka ni, i thu ang zelin ka chungah thleng rawh se," a ti a. Tin, vantirhkoh chuan a kalsan ta a.M: %Pathian thu chhuak reng reng thil tithei loin a awm lo ang," a ti a. 9 $Tin, ngai teh, i lichinnu Elizabeti pawhin a tar hnuin mipa a pai ta; a ching an tih thin kha, tun thla hi a thla rukna a ni tawh._8 9#Tin, vantirhkoh chuan a chhang a, a hnenah, "Thlarau Thianghlim i chungah a lo thleng ang a, Chungnungbera thiltihtheihnain a hliahkhuh ang che; chuvangin mi thianghlim lo piang tur pawh chu Pathian Fapa an ti ang.f7 G"Tin, Marin vantirhkoh hnenah chuan, "Chung chu engtin nge ni ang? mipa ka nei si lo," a ti a.\6 3!Jakoba thlahte chungah chatuanin a lal ang a, a ramin kin ni a nei lo ang," a ti a.5  Ani chu mi lian a la ni ang a, Chungnungbera Fapa an ti ang; Lal Pathianin a hnenah a thlahtu Davida thutphah chu a pe ang a;X4 +Ngai rawh, i rai ang a, fapa i hring ang a, a hmingah chuan Isua i sa tur a ni.W3 )Tin, vantirhkoh chuan a hnenah, "Mari, hlau suh; Pathian ngaihsakzawng i ni e.z2 oTin, chu mi thusawi avang chuan a mangang ta em em a, "Engtiziaa chibai mi buk nge ni ang?" tiin a inngaihtuah a.^1 7Tin, vantirhkoh chu a hnenah a lut a, "Chibai, Vohbik! Lalpa i hnenah a awm," a ti a.b0 ?chu nula chu Davida thlaha mi a hming Josefa nupui hual a ni a; nula hming chu Mari a ni./ 1Tin, a thla ruknaah chuan Pathianin vantirhkoh Gabriela chu Galili rama khaw pakhat Nazaret an tihah chuan, nula thianghlim pakhat hnenah a tir a,n. WMi hnena ka hming chhia chhilhna'n Lalpa'n mi hmuhin heti hian mi tihsak ta," tiin thla nga a biru a.E- Tin, chu mi hnuah chuan a nupui Elizabeti chu a lo rai ta a,^, 7Tin, heti hi a ni a, a rawngbawlna hun ni bi chu a kim veleh chuan a inah a haw ta a.=+ uTin, a lo chhuah chuan an hnenah thu a sawi thei ta lo a; tichuan biak inah thlarau inlar a hmu a ni tih an hre ta a; tin, an hnenah a zaizir fo a, tawng thei loin a awm ta reng a.x* kTin, vantlangho chuan Zakaria chu an lo nghak a, Pathian biak in chhunga a awm rei avang chuan mak an ti hle a.5) eNgai rawh, ka thu sawite a hun taka lo thleng tur chu i awi loh avangin chung thil chu a lo thlen hma loh zawng i ngawi reng ang a, tawng pawh i tawng thei lo ang," a ti a.$( CTin, vantirhkoh chuan a chhang a, a hnenah, "Gabriela, Pathian hmaa ding thin ka ni a; a be tur che leh, chung thu tha chu hrilh tur chein rawn tirh ka ni. ' Tin, Zakarian vantirhkoh hnenah chuan, "Chu chu engtin nge ka hriat ang? kei putar ka ni a, ka nupui pawh pitar a ni si a," a ti a.e& ETin, pate thinlung chu fate lama hawitir tur te, mi tihmawhte chu mi fel tak finna lama hawitir tur te, Lalpa tana mi lo inpeih tur tea buatsaih turin Elija rilru leh a thiltihtheihna puin Lalpa hmaan a kal ang," a ti a.O% Israela thlahte tam tak Lalpa an Pathian hnen lamah a hawitir leh ang. $ Lalpa ngaihin mi lian a ni ang a, uain leh zu reng reng a in loing; a nu pum chhung atang rengin Thlarau Thianghlimin a lo khat ang.T# #Tin, nang i hlimin i lawm ang a; amah a pianin mi tam tak an lawm bawk ang.#" A Nimahsela vantirhkoh chuan a hnenah, "Zakari, hlau suh, i dil kha a hria a sin, i nupui Elizabetin fapa a hrinsak ang che, a hmingah Johana i sa tur a ni.E!  Tin, Zakarian a hmuh veleh a mangang a, hlauh pawh a hlau a.e  E Tin, Lalpa vantirhkoh pakhat englo rimtui halna maicham ding lama dingin a hnenah a inlar a.P  Tin, englo rimtui hal hun laiin mipui chu an zain pawnah an tawngtai a.N  puithiam dan angin Lalpa biak ina luh leh englo rimtui hal a chang a.\ 3Tin, heti hi a ni a, a pawlte tih dan ang zela Pathian hmaa puithiama a chet laiin,Y -Nimahsela Elizabeti a chin avangin fa an nei lo, an pahnihin upa tak an ni si a.} uAn pahnihin Pathian mithmuhin fel takin an awm a, sawiselboin Lalpa thupek leh a dan zawng zawng zawmin an awm thin.1 ]Judai ram lal Heroda a dam laiin, Abija pawla mi a hming Zakaria puithiam pakhat a awm a; chu mi chuan Arona thlah zinga mi nupuiah a nei a, a hming chu Elizabeti a ni.H  hmana thu an zirtir che kha dik tak a ni tih i hriat theihna'n. ychuvangin Theophil tha ber, a bul ata engkim fel takin ka chhui a, indawt zelin i tan ziak i la a tha ang, ka ti a ni;[ 1leh thu rawngbawltuten keimahni min hrilh ang khan, mi tam takin ziak an tum ta a;7 mKha thil kan zinga lo thleng, atir ata a hmutute$ATichuan anni chu an kal chhuak a, ram tinah thu an hril ta a, Lalpa'n anmahni a thawhpui a, a zuitu chhinchhiahnate chuanin thu chu a tinghet zel a. Amen./Chutichuan, Lal Isua chu, an hnena thu a sawi zawh chuan vana hruai chhohin a awm a. Pathian ding lamah a han thu ta a.Tichuan anni chu an kal chhuak a, ram tinah thu an hril ta a, Lalpa'n anmahni a thawhpui a, a zuitu chhinchhiahnate chuanin thu chu a tinghet zel a. Amen.+rulte kutin an la ang a; thihna tur engpawh in mah se la engmah an ti lo ang a; damlote chungah an kut an nghat ang a, an dam zel ang," a ti a.Tin, he'ng chhinchhiahnate hian ringtute chu a zui zel ang: Ka hmingin ramhuaite an hnawt chhuak ang a, tawng thartein an tawng ang a;oWA ringa baptisma chang chu chhandamin an awm ang a; a ring lo erawh chu thiam loh changin an awm ang.zmTin, an hnenah, "Khawvel zawng zawngah kal u la, thil siam zawng zawng hnenah chuan Chanchin Tha hi hril rawh u.RTin, chu mi hnu lehah chuan chaw an kil laiin sawm leh pakhatte hnen ngeiah a inlar a, a thawhleh hnua a hmutute thu chu an awi loh avangin an rin loh leh an thinlung sak kawngah chuan a zilhhau ta a.Z- Tin, anni chuan zirtir dangte an va hrilh a, anni thu pawh chu an awi chuang lo.y k Tin, chu mi hnuah chuan an zinga mi pahnih ram lam pana an kal laiin hmel danglam puin an hnenah a inlar leh a.[ / Nimahsela anni chuan a nung leh a, hmuh pawh a hmu tih an hre na a, an awi si lo.f E Tin, ani chu Isua awmpui thinte hnenah a va kal a, mitthi ngaia an tap lai chu a hrilh ta a. 1 Tin, ni sarih ni hmasa ber zinga a thawhleh chuan Mari Magdalini, a kawchhung ata ramhuai pasarih a hnawh chhuaha hnenah khan a inlar hmasa ber a.! ;Tichuan an lo khurh a, an lo mangan tak avangin, an chhuak a, thlan atang chuan an tlan ta vang vang a; an hlauh avangin tuma hnenah engmah an sawi lo.:mNimahsela kal u la, a zirtirte leh Petera hnenah chuan, 'Galili ramah in hmaah a kal dawn a; in hnena a sawi ang ngei khan chutah chuan in hmu ang,' tiin hrilh rawh u," a ti a.'GTichuan ani chuan an hnenah, "Mangang suh u; Isua, Nazaret mi an khenbeh kha, in zawng a ni awm a, a tho leh ta; hetah a awm tawh lo; en teh u, an zalhna hi!s_Tin, thlan chhungah an lut a, tlangval pakhat puan var sin, ding lam panga thu an hmu a; an mangang ta a.Lan han dak a, lung chu lum sawn sain an hmu ta a, a lian hle si a.`9Tin, "Thlan kawngka ata lung chu tuin nge min lum sawnsak ang aw?" an intih lai mekin,]3Tin, ni sarih ni hmasa berah, zing takah, ni chhuah hnuin thlan chu an va thleng a. 1Tin, Chawlhni chu a lo ral chuan Mari Magdalini te, Mari Jakoba nu te, Salomi te chuan amah hnawih tura an va kal theihna'n englo rimtui an lei a.R/Tin, Mari Magdalini leh Josea nu Mari chuan an zalhna chu an hmu reng a.pY.Tin, ani chuan puan zai sin a lei a, amah chu a la thla a, puan zai sin chuan a tuam a, thlan, lung kerkuakah a zalh a, thlan kawngkaah chuan lung a lum ta a.Tin, Mari Magdalini leh Josea nu Mari chuan an zalhna chu an hmu reng a.Q-Tin, sipai za hotu kaa a hriat chuan, a ruang chu Josefa hnenah a pe a. ~ ,Tichuan Pilatan chutia a thi ta thuai chu mak a ti hle a, tichuan sipai za hotu chu koin, a thihna a rei tawh emaw tih a zawt a.}3+Josefa, Arimathai khuaa mi, roreltu zahawm, Pathian ram beisei ve mi bawk, a lo kal a, huai takin Pilata hnenah a lut a, Isua ruang chu a dil ta a.a|;*Tin, khua a lo tlai lam chuan Inrinni a nih avangin (chu chu Chawlhni hmaa ni hi a ni),({I)(chung chu Galili rama a awm lai a, amah zuia a rawng bawlsak thinte chu an ni), hmeichhe dang tam tak, Jerusalem khuaa ama ruala chho vete chu an tel bawk a.z#(Tin, hmeichhiate pawh hla taka thlirin an awm a; chung zingah chuan Mari Magdalini te, Mari, Jakoba te leh Josea nu te, Salomi te an tel a, y'Tin, a hma zawna sipai za hotu ding chuan a thlarau chutianga a thlah a hmuh chuan, "He mi hi Pathian Fapa a ni ngei mai," a ti a.kxO&Tin, Pathian biak in puanzar chu a chung lam atangin a hnuai lam thlengin a lo thler chhuak ta a.Ew%Tin, Isua chu aw ring takin a au a, a thlarau a thlah ta a.*vM$Tin, mi pakhat a tlan a, spanj uain thura chiah khatin, tiangah a tar a, a han intir a."Awm rawh se, amah la thla turin Elija a lo kal emaw i en ang u," a ti a.iuK#Tin, a kianga ding thenkhatte chuan chu chu an hriatin, "Ngai teh u, Elija a ko a ni," an ti a.9tk"Tin, behliang mun hun lai chuan Isua chu aw ring takin, "Eloi, Eloi, lama sabakthani?" tiin a au chhuak a, (chu chu "Ka Pathian, ka Pathian, engah nge mi kalsan?" tihna a ni.)_s7!Tin, chawfak hun a lo nih chuan behliang mun hun thlengin khawvel a lo thim ta vek a.*rM Kan hmuha kan rin theihna'n, Krista, Israel lal chu, tunah hian kraws ata chu lo chhuk ang hmiang," an ti a. Tin, ama ruala khenbeh vete chuan ani chu an hau a.qChutiang bawkin puithiam lalte chuan lehkhaziaktute nen anmahni zingah tielin, "Mi dang mah a tidam thin a, mahni a intidam thei si lo.Epintidam la, kraws ata kha lo chhuk ta che," tiin an tiel a.hoITin, mi vei apiangte chuan an lu thingin "Ehei! nang Pathian biak in thiata ni thuma sa lehtu,gnGTichuan, 'Bawhchhetute zinga chhiar telin a awm a,' tih Pathian Lehkha Thu hi a lo thleng ta.imKTin, ama rual chuan suamhmang pahnih an khengbet ve a; a ding lamah pakhat, a vei lamah pakhat.Il Tin, a hekna lehkha a chung lamah an ziak a, "JUDATE LAL" tiin.7kiTin, Isua an khenbeh chu fehrehsan lai a ni a.jjMTin, kraws-ah an khengbet a, an chan theuh tur hriatna'n thum vawrin a silhfente chu an insem a.GiTin, uain, murra nena pawlh an pe a, nimahsela a la duh lo a.Xh)Tin, Isua chu Golgotha hmunah an hruai a, (chu chu "Lu ruh hmun," tihna a ni.)gTin, mi veivak pakhat, ram lam ata lo kal, a kraws pu turin an man a - Simona, Kurini khuaa mi, Aleksandra leh Rufa pa chu.fTin, nuihza siamna'n an hman zawhin puan sen duk chu an hlip a, ama puan an sintir leh a, kraws-a khenbeh turin an hruai chhuak ta a.[e/Tin, a lu-ah chuan luangin an vua a, chil an chhak a, thingthiin chibai an buk a.Tin, Isua'n, "Ni e; Mihring Fapa hi Thiltihtheihna ding lama thu a, van chhum zinga lo kal in la hmu dawn a ni," a ti a.G%=Ani erawh chu a ngawi reng a, engmahin a chhang lo. Puithiam Lalber chuan a hnenah, "Krista, Engthawla Fapa chu i ni em?" tiin a zawt leh a.F54nimahsela a puan zai sin chu a kalsan a, saruakin a tlan bo ta a.i=K3Tin, tlangval tuin emaw, puan zai sin chauh inbelin amah chu a zui a; tin, ani chu an lo man a;E<2Tin, an zain amah chu an thlahthlam a, an tlan bo ta vek a.;31Pathian biak inah ni tin zirtirin in hnenah ka awm thin a, mi man si lo. Nimahsela Pathian Lehkha Thu chu a lo thlen theihna tur a nih hi," a ti a.:0Tin, Isua'n anniho chu a bia a, an hnenah, "Khandaihte, talhtumte kengin suamhmang man tur ang rengin mi man turin in lo chhuak a ni maw?9/Tin, a kianga dingte zinga mi tuin emaw a khandaih a phawi a, Puithiam Lalber bawih chu a sat a, a beng a sah thlaksak a..8W.Tin, ani chu an chelh a, an man ta a.b7=-Tichuan a thlen veleh amah a va pan ta nghal a, "Rabbi!" tiin a fawp ta ngawih ngawih a.$6A,Tin, a mantirtu tur chuan, "Ka fawh apiang chu amah a ni ang; man u la, fel takin hruai bo ang che u," tiin chhinchhiahna tur a lo hrilh lawk tawh diam a.d5A+Tin, a la sawi lai mekin Juda, sawm leh pahnihte zinga mi pakhat chu a lo thleng ta nghal a, ama rual chuan puithiam lalte leh lehkhaziaktute leh upate hnen ata mipuiho, khandaih leh talhtum kengin an lo thleng bawk a.Z4-*Tho u la, i kal ang u; en teh u, mi mantirtu tur chu a lo hnaih tak hi," a ti a.J3 )Tin, a lo kal vawi thumnaah chuan an hnenah, "Tunah zawng muhil u la, chawl tawh rawh u! A tawk tawh e; a hun chu a lo thleng ta; ngai teh u, Mihring Fapa hi mi sualte kutah an mantir dawn hi.2y(Tin, a lo let leh chuan anniho chu muhilin a rawn hmu leh a, an mut a chhuak hle si a; chhan ngaihna pawh an hre lo a.F1'Tin, a va kal leh a, a thusawi ngai sawiin a tawngtai leh a.0}&Thlemnaa in luh lohna'n inring rengin tawngtai rawh u. Thlarau zawngin a peih a, tisa erawh chu a chak lo a ni," a ti a./5%Tin, a lo kal a, anniho chu muhilin a rawn hmu a; tichuan Petera hnenah, "Simon, i muhil a ni maw? Darkar khat pawh inring rengin i awm thei lo maw?.$Abba! (Ka pa!) engkim i ti thei a; he no hi ka hnen ata la sawn rawh; nimahsela keia thu ni loin nangma thu thu ni zawk rawh se," a ti a.-}#Tin, tlemin hma lamah a va kal hlek a, leiah a bawkkhup a, theih ni se la, chu mi hun chuan amah pel turin a tawngtai a.,"Tichuan an hnenah, "Ka rilru a lungngai em em a, thihna khawp hial a ni; hetah hian awm u la, inring reng rawh u," a ti a.o+W!Tin, Petera te, Jakoba te, Johana te chu a hruai a, nasa takin a thlaphangin a lo mangang ta em em a.*# Tin, Gethsemane an tih hmun chu an thleng a; tin, ani chuan a zirtirte hnenah, "Ka tawngtai chhung zawng hetah hian lo thu rawh u," a ti a.)7Ani erawh chuan nasa takin, "I thihnaah chuan thi ve dawn mah i la ka phat tawp lo ang che," a ti chiam a. Tin, chutiang bawk chuan an ti ta theuh a. (9Tin, Isua'n a hnenah, "Tih tak meuhin ka hrilh a che, vawiinah, zanin la laah hian, ar vawi hnih a khuan hmain, nangin vawi thum mi phat ang," a ti a.l'QPetera erawh chuan a hnenah, "An zain lungni loin awm mah se la, kei zawng ka awm lo ang," a ti a.P&Nimahsela ka thawhleh hnuin Galili ramah in hmaah ka kal ang," a ti a.%%Tin, Isua'n an hnenah, "In zain lungni loin in la awm vek ang, 'Beram vengtu chu ka vua ang a, beramte chu an darh ang,' tih ziak a ni si a.M$Tin, hla an sak zawhin an chhuak a, Oliv tlangah chuan an kal ta a.#Tih tak meuhin ka hrilh a che u, Pathian rama a thar ka in ni a thlen hma loh zawng grep hrui raha mi ka in leh tawh lo ang," a ti a.g"GTin, ani chuan an hnenah, "Hei hi ka thisen, mi tam tak tana chhuak tur, thuthlunna chu a ni.c!?Tin, no a la a, lawmthu a sawi zawhin an hnenah a pe a; tichuan an zain an in ta theuh a. Tin, an ei laiin Isua'n chhang a la a, mal a sawmsak zawhin a phel a, an hnenah a pe a, "La rawh u; hei hi ka taksa a ni," a ti a.H Mihring Fapa hi a chanchin an ziak ang tak khan a kal dawn a ni; nimahsela Mihring Fapa mantirtu tur mihring chung chu a pik e! Chu mihring chu piang suh se la a tan a tha zawk ang," a ti a.fETin, ani chuan an hnenah, "Sawm leh pahnihte zinga mi pakhat, thlenga mi chiahpuitu hi a ni.\1Tin, an lungngai ta hle a, a mal malin a hnenah, "Keimah em ni?" an ti ta theuh a.Tin, an kil a, an ei laiin Isua'n, "Tih tak meuhin ka hrilh a che u, in zinga mi pakhat, ka hnena ei ve ngei hian mi mantir ang," a ti a.U#Tin, khua a lo tlai lam chuan ani chu sawm leh pahnihte nen an va kal ta a.)Tin, zirtirte chu an chhuak ta a, khawpuiah chuan an va lut a, an hnena a sawi ang takin an hmu a; tin, Kalhlen Kut chaw chu an buatsaih ta a.-Tichuan amah ngei chuan pindan chungnung zau tak, bungraw awm sa peih diam, a entir ang che u; chutah chuan kan tan buatsaih ang che u," a ti a.8iTin, a luhna apiangah chu in neitupa hnenah chuan, 'Zirtirtu chuan, Ka zirtirteho nen Kalhlen Kut chaw kan eina tur, ka mikhual pindan chu khawiah nge? A ti e,' ti ang che u.$A Tichuan a zirtirte zinga mi pahnih a tir a, an hnenah, "Khawpuiah va lut u la, chutah chuan mipa bela tui puin a tawk ang che u a; amah chu zui ang che u.R Tin, chhang dawidim telh loh ni, ni hmasa ber, Kalhlen Kutna beram no an talh thinna niah chuan a zirtirten a hnenah, "Kalhlen Kut chaw i ei theihna turin khawiah nge va buatsaih i la i duh?" an ti a.   Tin, anni chuan a hriat veleh an lawm hle a, a hnenah tangka pek an tiam ta a. Tichuan a mantirna turzia remchang a zawng ta a.  Tin, Juda Iskariota, sawm leh pahnihte zinga mi pakhat khan, Isua chu an hnena a mantir theihna'n puithiam lalte hnenah a va kal a.G Tichuan tih tak meuhin ka hrilh a che u, khawvel zawng zawngah khawiah pawh Chanchin Tha an hrilhna apiangah he hmeichhe thiltih pawh hi amah hriat rengna turin an sawi ve zel ang," a ti a.W'A tih theih tawk a ti a ni; ka taksa hi phum turin a lo hnawih lawk a nih hi.7Mi retheite chu kumkhuaa in hnena awm an ni a, in duh hun apiangin anni chu in khawngaih thei si a; kei erawh chu kumkhuaa in hnena awm tur ka ni lo.oWIsua erawh chuan, "Engmah tih suh u; engah nge in tihbuai ni? ka chungah hian thil tha tak a ti a ni.!He hriak hi duli zathum aia tam zawka hralh a, mi rethei te hnena pek theih a ni si a," an ti a. Tichuan a chungah chuan an phunnawi ta a.jMNimhsela, thenkhat chu an tinur ta hlawm a, "eng atan nge hriak rimtui hi a tihboral mai mai ni?G Tin, Bethani khuaa phar Simona inah chuan a awm laia chaw a kil laiin, hmeichhe pakhat alabasta bawma spiknard hriak rimtui to tak kengin a lo kal a, a bawm chu a tikeh a, a lu-ah a leih a.x inimahsela, "Kut chhung chuan ni suh se, chutilochuan vantlang zingah buaina a lo awmhlauh dah ang e," an ti a.N  Tin, ni hnih chinah chuan Kalhlen Kut leh Chhang Dawidim telh loh Kut a awm dawn a; puithiam lalte leh lehkhaziaktute chuan amah chu ngamthlema man a, an tihhlum theihna turzia an zawng an zawng a;i K %Tin, in hnena ka sawi hi mi zawng zawng hnena sawi ka ni. Inring rengin awm rawh u," a ti ta a.. U $chutilochuan a lo haw phutin, muhilin a rawn hmu hlauh dah ang che u.Tin, in hnena ka sawi hi mi zawng zawng hnena sawi ka ni. Inring rengin awm rawh u," a ti ta a./ #Chutichuan inring rengin awm rawh u; in neitupa lo haw hun tur chu tlai lamah nge, zanah nge, ar khuanah nge, zingah nge a nih dawn in hre si lo;$A "Mi, a in kalsan a, a bawihte chu thu neihtir a, an hnathawh tur pe theuh a, kawngkhar vengtu pawh inrin tur thu pe zeta ram hla taka zin ta daih ang a ni.U# !Fimkhur u la, inring renga awmin tawngtai rawh u; a hun chu in hre si lo a.zm Nimahsela chu mi ni leh a dar thu chu Pa chauh lo chuan tuma'n, vana vantirhkohte pawhin, Fapa pawhin an hre lo.?y Lei leh van a ral ang a, ka thu erawhchu a ral lo ang.yk Tih tak meuhin ka hrilh a che u, chung zawng zawng chu a thlen hma loh zawng tun lai chhuante hi an ral lo ang.' chutiang bawkin nangni pawhin chung chu a lo thleng in hmuh hun chuan amah chu a lo hnai tawh a, kawngka bul ngeiah a awm tih hria ang che u,  Tichuan theipui kungah hian a tehkhin thu zir rawh u: A tang a lo no a, a hnah a lo chawr chuan nipui a thaw dawn tih in hre thin;' Chu mi hunah chuan vantirhkohte chu a tir chhuak ang a, a thlante chu kawl kil li ata - lei tawp atanga van tawp thlengin - a lawr khawm ang.{o chutih hunah chuan Mihring Fapa hi thiltihtheihna nasa tak leh ropuina nasa tak nen chum zinga lo kal an hmu ang.^~5 van atangin arsite an lo tla ang a, vana thiltihtheihna awmte chu tihnghin a ni ang.p}Y Nimahsela chung ni a, chung hrehawmna hnuah chuan, ni tihthimin a awm ang a, thla a eng tawh lo ang a,Z|- Nangni erawh chu fimkhur rawh u, ngai teh u, engkim ka hrilh lawk tawh che u hi.*{M Krista derte leh zawlnei derte an lo chhuak dawn si a, chung chuan chhinchhiahna leh thilmakte an ti ang, thei ang se la, thlante meuh pawh an tihder theihna'n.rz] Tin, chutih hunah chuan tupawhin, in hnenah, 'En teh u! sawta saw,' emaw an tih chuan awi suh ang che u;#y? Tin, Lalpa'n chung nite chu titawi suh se la mihring reng reng damin an chhuak lo vang; nimahsela mi thlan, a ruatate avang chuan nite chu a titawi a ni.?xw Chung ni chu hrehawmna ni a ni dawn si a, chutianga nasa reng reng chu Pathian siam leilung pian tirh ata tun thlengin a la awm ngai lo a, engtikah mah a lo awm leh tawh hek lo ang.Fw Tin, chu'ng chu thlasika a lo thlen lohna'n tawngtai rawh u.Ev Chu'ng ni chuan raite leh nauno pawmte chung chu a pik ang.;uq Tin, loa awm chu a puan chuh turin kir leh suh se.Ut# Tin, in chunga awm chu chhuk suh se, a ina englo chuh turin lut hek suh se.7sg Nimahsela titiautu tenawm chu a din lohna tura ding inhmuh hunah, (a chhiar apiangin a awmzia hre rawh se) chu mi hunah chuan Judai rama awmte chu tlangahte tlan bo rawh se.r Keima hming avngin mi zawng zawng huat in ni ang; nimahsela a tawp thlenga tuar peih apiang chu, chu mi ngei chu chhandamin a awm ang.&qE Tin, tihhlum turin unaupa leh unaupa an inmantir ang a, pa pawhin a fa a mantir bawk ang; fate pawhin an nu leh an pate an do ang a, an tihhlumtir bawk ang.p{ Tin, an hruai che u a, an mantir hunah che u chuan, 'Engnge ka sawi ang,' tiin ngaihtuah lawk suh u; a hun takah chuan a hriattir che u apiang, chu ngei chu sawizawk rawh u; a sawitu chu nangni in ni dawn si lo a. Thlarau Thianghlim a ni zawk ang. xr~~~}}|R{{}{+zz0yyZxxVwxvvQvuuuoutsslrr-qqpsp oo4nnTmmoll6kjjrihhh gmg fieeddcc5bga``B____ ^}]]$\[[FZZYeXX&WVVIUUSSyS RR QQ=PP:OONN%MM_LLxKKeJ{J3II5HGG@FEEDD8CC~C.BB Aa@@t??Q>==K<',Thing tin anmahni rah theuhvah a hriat a ni. Miin hruihlingnei kungah theipui an lo ngai lo, nghardai kungah grep rah an lo ngai bawk hek lo.a=;+Thing tha reng reng rah chhiaa rah a awm lo; thing chhia lah rah thaa rah a awm hek lo.(<I*Mahni mita khanchhuk awm chu hmu si loin, i unau hnenah, 'Unau, i mita hmawlh te takte awm kha mi lak chhuahtir rawh,' engtin nge i tih theih le? Mi vervek! I mit ata khanchhuk kha la chhuak hmasa rawh, chutichuan i unau mit ata hmawlh te tak te lak chhuah tur chu fiah takin i hmu ang.y;k)Tin, engati nge mahni mita khanchhuk awm chu ngaihtuah si loin, i unau mita hmawlh te tak te awm chu i hmuh ni?n:U(Zirtir chu a zirtirtu chungah a awm lo; nimahsela mi tin an zir zawhin an zirtirtu angin an awm ang.9 'Tin, an hnenah tehkhin thu a sawi a, "Mitdelin mitdel vek a hruai thei ang em? an pahnihin khuarkhurumah an tla dun lo ang em?Q8&pe rawh u, chutichuan pekin in awm ang, thahnemngai taka the a, beng muk a, sawi muk a, liam zawih zawihin, inmal chungah an pe ang che u. In tehna ngai bawkin an tehsak leh dawn si che u a," a ti a.07Y%Sawisel suh u, chutichuan sawiselin in awm loing; tumah thiam loah ruat suh u, chutichuan thiam lohin in awm lo ang; ngaidam rawh u, chutichuan ngaihdamin in awm ang;=6u$In Pain mi a khawngaih angin mi khawngaih ve rawh u.q5[#Amaherawhchu in hmelmate hmangaih u la, an thatna tur ti u la, puktir rawh u, beidawng hauh loin; tichuan in lawmman a tam ang a, Chungnungbera fate in ni bawk ang; ani chuan mi lawm nachang hre lote leh mi sualte a khawngaih thin.*4M"\ Tin, hmuh leh beiseina hnen chauha thil in puktir hian, lawm eng nge in hlawh ang? mi sualte pawhin a ngai veka hmu leh turin mi sualte hnenah an puktir thin,3 !Tin, in chunga thate chungah chauh in that hian, lawm eng nge in hlawh ang? mi sualte pawhin chutiang bawkin an ti thin a sin. 2 Tin, in hmangaitute chauh in hmangaih hian, lawm eng nge in hlawh ang? mi sualte pawhin an hmangaitute chu an hmangaih thin a sin.X1)Tin, miin in chunga an tiha in duh tur ang zelin mi chungah pawh ti ve rawh u.c0?A diltu apiang che hnenah pe rawh; tin, i sum laksaktu che hnenah chuan dil leh tawh suh.z/mBiang lehlama bengtu che chu lehlam pawh dawh rawh; tin i puan laksaktua hnenah chuan i kawr lak pawh hnial suh.[./anchhe lawhtu che u chu malsawmsak u la, a sawisatu che u chu tawngtaisak rawh u.t-aKa thu ngaitute u, ka hrilh a che u, In hmelmate chu hmangaih u la, a hua che u chu an thatna tur ti u la,,Mi zawng zawngin an fak hunah che u in chung a la pik ang, chutiang bawkin an thlahtuten zawlnei derte chunga an tih kha.+)Nangni tuna tlaipuarte u, in chung a pik e; in ril a la tam dawn si a. "Nangni tuna nuite u, in chung a pik e; lungngaiin in la tap dawn si a.]*3Amaherawhchu nangni mi hausate u, in chung a pik e; in thlamuanna in hmu tawh si a.*)MChu mi niah chuan lawm u lang, hlimin zuang rawh u; ngai teh u, vanah in lawman a awm hnem si a; chutiang bawkin an thlahtuten zawlneite chunga an tih thin kha.(!Mihring Fapa avanga miten an huat che u a, an tuithlara an hau che u a, in hming a tha lo tiin an paih bo der hunah in eng a la thawl ang.'Nangni tuna riltamte u, in eng a thawl e; in la tlai dawn si a, "Nangni tuna tapte u, in eng a thawl e; in la nui dawn si a.y&kTin, a dak chhuak a, a zirtirte chu a en a. "Nangni rethei te u, in eng a thawl e; Pathian ram in ta a ni si a.w%gTin, a hnen ata thiltihtheihna a chhuak a, mi tin a tihdam avangin mipui zawng zawng chuan amah deh an tum a.B$Tichuan ramhuai bawlhhlawh sawisakte pawh an lo dam ta a.#Tin, an rualin a kal chhuk a, hmun zawlah a ding a, a zirtirte mipui tam tak nen, Judai ram zawng zawng ata leh Jerusalem khua ata leh, Tura leh Sidon khaw lama tuifinriat kam ata mi tam tak nen; chungho chu a thu ngai duh leh an nate intihdam duhin an lo kal a ni;@"{Jakoba fapa Juda te, mi vervek Juda Iskariota te an ni.S!Matthaia leh Thoma te, Alphaia fapa Jakoba te, Simona, Zelota an vuah te, wchungte chu Simona (Petera an vuah bawk kha) leh a unau Andria te, Jakoba leh Johana te, Philipa leh Bartholomaia te,}s Tin, khawvar veleh a zirtirte chu a ko a; an zing ata sawm leh pahnih a thlang a, an hmingah pawh tirhkoh a vuah a:w Tin, heti hi a ni a, chung lai chuan a chhuak a, tawngtai turin tlangah a kal a, Pathian hnenah a tawngtai zankhua a.dA Chutichuan an thin tawtin an puak keh lek lek a, Isua chunga an tihzia tur an inrawn ta a.pY Tin, an za chuan a en vel a, a hnenah, "I kut phar rawh," a ti a. Tin, a phar a, a kut chu a dam ta a.  Tin, Isua'n an hnenah, "Chawlhniah hian tihthat nge thiang, tihchhiat? chhandam nge thiang, tihhlum? Ka zawt a che u," a ti a.#Nimahsela ani'n an rilru chu a hria a, kut zeng hnenah chuan, "Tho la, a laiah ding chhuak rawh," a ti a. Tin, a tho a, a ding chhuak ta a.Tin, lehkhaziaktute leh Pharisaite chuan a hekna tur an hmuh theihna'n, Chawlhniin a tih dam dawn leh dawn loh an mit mei a.Tin,heti hi a ni a, Chawlhni dangah chuan inkhawmna inah a lut a, a zirtir a; tin, chutah chuan mi pakhat kut ding lam zeng a lo awm a.W'Tin, amah vekin an hnenah chuan, "Mihring Fapa hi Chawlhni Lal a ni," a ti a.%Khatia Pathian ina a luh a, puithiamte chauh lo chuan ei thian loh chhangdah chu a lak a, a ei a, a thiante hnena a pek ve thu kha," a ti a.wTin, Isua'n a chhang a, "Davida a riltam laia a thiante nena an thiltih kha, khang angte pawh kha in chhiar lo em ni?eCTin, Pharisai tute emaw chuan, "Engati nge Chawlhnia tih thiang lo chu in tih ni?" an ti a." ?Tin, heti hi a ni a, Chawlhni vawi khat chu, buh hmunahte a kal tlang a; a zirtirte chuan buh vuite chu an thliak a, an kutphahin an nuai fai a, an ei a.hI'Tin, tuma'n uain rei in zawhin a thar an duh ngai lo; 'A rei a tha zawk,' an ti si a," a ti a.%C&Uain thar chu savun uain peng tharahte an thun zawk tur a ni.Tin, tuma'n uain rei in zawhin a thar an duh ngai lo; 'A rei a tha zawk,' an ti si a," a ti a.@y%Tin, tuma'n uain thar savun uain peng hluiahte an thun ngai lo, thun ang se la, uain thar chuan savun pengte chu a tawn puak ang a, a bua ang a, savun pengte pawh chu a lo chhia ang.I $Tin, an hnenah tehkhin thu pawh a sawi a:"Tuma'n puan thar pawt thlain puan hlui an bel ngai lo, bel ang se la, a thar chu an titet ang a, a thar them leh a hlui chu a inpawl bawk hek lo ang.}#nimahsela a pasal tur chu an hnen ata hruai bo nite a la thleng ang a, chu mi niah erawh chuan an la nghei ang," a ti a. y"Isua'n an hnenah, "Mo hruaitute hnena a pasal tur chu a awm chhung zawng mo hruaitute chu in ngheitir thei thin em ni?D !Tin, anni'n a hnenah, "Johana zirtirten chaw an nghei fo a, an tawngtai thin; Pharisai zirtirte pawhin chutiang bawkin an ti thin; nimahsela i zirtirte hian an eiin an in thin," an ti a.u c Mi fel takte lam tura lo kal ka ni lo a, mi sualte lama simtir tura lo kal ka ni zawk," a ti a, a chhang a.l QTin, Isua'n an hnenah, "Mi hriselte chuan daktawr an ngi lo a, mi bawrhsawmte zawkin an ngai a ni.% CTin, Pharisaite, an lehkhaziaktute nen chuan a zirtirte chungah an phunnawi a, "Engati nge chhiahkhawntute leh mi sualte hnena in ei a, in in le?" an ti a.Tin, Levia chuan a inah Isua tan ruai ropui tak a theh a; tichuan chhiahkhawntute, mi dangte nen, mi tam takin anmahni an kilpui hlawm a.8kTichuan engkim a kalsan a, a tho a, a zui ta a.5Tin, chung zawhah chuan a chhuak a, chhiah chawina hmuna thu, chhiahkhawntu pakhat a hming Levia a hmu a; tin, a hnenah, "Mi rawn zui rawh," a ti a.}Tin, an zain mak an ti hle a, Pathian an fak a, "Vawiinah chuan thil mak tak kan hmu a ni," an ti a, an hlau ta em em a.oWTichuan an mithmuhah a tho ta nghal a, a mutna chu a la a, Pathian fak chung zelin a inah a haw ta a.@yEngpawh ni se la, khawvelah Mihring Fapa hian sual ngaihdam theihna a nei tih in hriatna'n," a ti a, (zeng hnenah chuan) "Tho la, i khum la la, i inah kal rawh; ka ti a che," a ti a.q['I sualte ngaihdam a ni tawh,' tih leh 'Tho la, kein kal tawh rawh,' tih hi a eng nge sawi awl zawk ni?lQChutichuan Isua'n an ngaihtuah chu a hria a, an hnenah chuan, "In thinlungah eng nge in ngaihtuah?,QTin, lehkhaziaktute leh Pharisaite chuan, "Pathian sawichhia hi tu nge maw a nih le? Pathian chauh lo chuan tuin nge sualte ngaidam thei ni?" tiin an ngaihtuah a.jMTin, an rinzia chu a lo hmuhin a hnenah chuan, "Mihring, i sualte ngaihdam a ni tawh e," a ti a.%~CTin, mipui avang chuan zawn luhna reng an hmu lo a, in chungah an lawn chho a, in chung atang in a lai takah, Isua hmaah, a khum chawpin an puh thlaktir a.e}CTin, ngai teh, khum chawpin zeng pakhat an rawn zawn a; a hmaa dah turin zawn luh an tum a.|1Tin, heti hi a ni a, chung lai chuan ni khat chu a zirtir a. Tin, a kiangah Pharisaite leh dan zirtirtute thuin an awm a, chungte chu Galili leh Judai ram khaw tin atang leh Jerusalem khua atanga lo chhuak an ni a; tin, mi tihdam nan Lalpa thiltihtheihna chu a hnenah a awm.I{ Nimahsela ani chu thlalerahte a kal hrang a, a tawngtai thin a.zNimahsela a chanchin thu chu a thang lehzual sauh a; mipui tam tak a thu hriat duh leh an nate tihdam duhin an rawn inkhawm chiam a.y3Tin, a hnenah, "Tumah hrilh suh, amaherawhchu puithiam va inentir la, i inthen nan Mosia ruat angin hlan rawh, mite hriattirna turin," a ti tlat a.x Tin, ani chuan a han ban a, a dek a, "Ka duh e, lo thianghlim tawh ang che," a ti a. Tin, chawplehchilhin a phar chu a lo reh ta nghal a.Xw) Tin, heti hi a ni a, khaw pakhata a awm laiin ngai teh, mi pakhat phar bawm hi a awm a, ani chuan Isua a lo hmu a, lei siin a bawkkhup a, "Lalpa, i duh chuan mi tithianghlim thei e," a ti a, a ngen chiam a.\v1 Tin, an lawngte chu vaukamah an hruai kai a, engkim kalsanin amah chu an zui ta a.,uQ Simona pawl vek Zebedaia fapa Jakoba leh Johana pawhin mak an ti hle bawk a. Tin,Isua'n Simona hnenah, "Hlau suh, tun hnuah zawng mihring i man tawh ang," a ti a.At} An sangha man chu ani leh a thianten mak an ti hle si a.sTin, Simon Petera'n chu chu a hmuh chuan Isua khup kiangah a bawkkhup a, "Lalpa, mi kalsan rawh, mi sual ka nih hi," a ti a.%rCTin, lawng danga an pawlpui awmte chu anmahni rawn pui turin kutin an hui a. Tin, an lo kal a, lawng pahnih chu pil lek lek khawpin an chhung khat ve ve a.\q1Tin, an han den chuan sangha tam tak an khuh a, an lente chu a chat pheuh pheuh a.p7Tin, Simonan a hnenah, "Zirtirtu, rim takin zankhuain kan bei a, engmah kan man lo a, nimahsela i thuin lente ka deng leh ang e," a ti a, a chhang a.toaTin, thusawi a ban chuan Simona hnenah, "Li thuk lam pan la, sangha man turin in lente deng rawh," a ti a..nUTichuan lawng pakhat Simona ta zawkah chuan a chuang a, a hnenah vaukam ata tlema tawlh luh deuh a dil a. Tin, a thu a, lawng atang chuan mipuite chu a zirtir ta a.tmatin, dil kamah chuan lawng pahnih awm a hmu a, nimahsela sangha mantute chu an chhuak a, an lente an su a. l Tin, heti hi a ni a, mipuiin Pathian thu an ngaihthlak a, amah an bawr huai huai laiin, ani chu Gennesaret dil kamah chuan a ding a;;kq,Tichuan Galili rama inkhawmna inahte thu a hril a.Ej+Nimahsela ani chuan an hnenah, "Khaw dangate pawh Pathian ram Chanchin Tha ka hril tur a ni, chu mi avang chuan tirh ka ni si a," a ti a.Tichuan Galili rama inkhawmna inahte thu a hril a.i5*Tin, khawvar veleh a chhuak a, thlaler hmunah a kal a, tin, mipuite chuan an zawng a, a hnenah an lo kal a, anmahni a kalsan lohna'n chelh an tum a.0hY)Tin, ramhuaite pawh, "Pathian Fapa i ni," tia auin mi tam tak kawchhung ata an lo chhuak a. Tin, anmahni a hau a, Krista a ni tih an hriat avangin an tawng a phal lo.)gK(Tin, ni tlak dawn laiin natna hrang hranga na, dam lo nei apiangin a hnenah an rawn hruai a; tin, an zaa chungah chuan a kut a nghat theuh a, a tidam ta zel a.sf_'Tin, a kiangah a ding a, khawsik chu a hau a, a reh ta a; tin, a tho ta nghal a, an rawng a bawlsak ta a.'eG&Tin, a tho a, inkhawmna in ata chu a chhuak a, Simona inah a lut ta a. Tin, Simona nupuia nu chu nasa takin a khua a lo sik a, tichuan a tan an lo ngensak a.@d{%Tin, chu mi vel ram khaw tinah a chanchin a thang ta a.$cA$Tin, an zain mak an ti hle a, "Hei hi eng thu nge ni le? Thu nei tak leh thiltithei takin ramhuai bawlhhlawhte thu a pe a, an chhuah hi," tiin an inbia a.&bE#Tin, Isua'n a hau a, "Ngawi la, a chhung ata lo chhuak rawh," a ti a. Tin, ramhuai chuan a laiah a titlu zet a, tina loin a chhung ata chu a lo chhuak ta a.+aO"A! Nazaret Isu, keini leh nang eng nge kan inzawlna awm? min tiboral turin i lo kal em ni? Nang ka hria a che, Pathian Mi Thianghlim i ni e," tiin a au chhuak a.n`U!Tin, inkhawmna inah chuan ramhuai bawlhhlawh thlarau pai mi pakhat a lo awm a; ani chu aw ring takinL_ tin, thu nei taka a sawi avangin a thu zirtir chu mak an ti hle a.k^OTin, Galili rama khaw pakhat, Kapernaum-ah chuan a zuk kal ta a. Tin, Chawlhniin mite a zirtir a;G]Nimahsela ani chu an karah a kal tlang a, a kal ta zel mai a.v\ean tho hlawm a, khua ata chu an nam chhuak a, paih thlak turin an khaw awmna kham kovah chuan an hruai ta a.e[CTin, inkhawmna ina mi zawng zawng chuan chung thu chu an hriat veleh, an lo thinur em em a,SZTin, zawlnei Elisa dam lai pawh khan Israel ramah phar tam tak an awm a; nimahsela an zingah tumah tihthianghlimin an awm lo a, Naamana, Suria rama mi chauh tihthianghlimin a awm tak zawk kha," a ti a.Y%nimahsela an zingah tuma hnenah Elija tirh a ni lo a, Sidon ram lama Sarepta khuaa hmeichhe pakhat hmeithai hnenah chauh tirh a ni zawk kha.-XSChutichuan dik takin ka ti a che u, Elija dam laia kum thum leh thla ruk van a pin a, khawvela tam nasa tak a lo tlak khan, Israel ramah hmeithai tam tak an awm a;pWYTin, amah vekin, "Tih tak meuhin ka hrilh a che u, zawlnei tumah mahni khaw lama miin an lawm ngai lo.mVSTin, ani chuan an hnenah, "Nangni'n he tehkhin thu hi, 'Daktawr, nangmah intidam rawh,''Kapernaum khuaa i thiltih kan lo hriat apiang kha, hetah nangma khaw lamah pawh hian ti rawh,' tiin min la hrilh dawn ngei nak hi," a ti a. U Tin, an zain amah an fak a, a kam chhuak kawngaih thute chu mak an ti hle a. Tin, "He mi hi Josefa fapa a ni lo em ni?" an ti a.pTYTin, an hnenah, "He Pathian Lehkha Thu hi vawiinah hian in hriatah a lo thleng ta," tiin a sawi tan a.STin, lehkhabu chu a zial a, rawngbawltu a pe leh a, a thu ta a. Tin, inkhawmna ina mi zawng zawng mit chu a chungah a fu a.DRLalpa lungawi kum thu sawi tur tein, mi tir a ni," tih hi.eQCRiangvaite hnenah Chanchin Tha hril tura mi ruat avangin Lalpa Thlarau chu ka chungah a awm; ani chuan salte hnena chhuahna thu leh, mitdelte hnena mitvar neih lehna thu sawi tur te, tihduhdah tuarte chhuahtirna tur te,}PsTin, zawlnei Isaia lehkhabu chu a hnenah an pe a. Tin, lehkhabu zial chu a phelh a, he thu ziakna lai hi a chhar a, OTin, a sei lenna khua Nazaret chu a lo thleng a; tin, Chawlhnia a tih dan pangngaiin inkhawmna inah a lut a, chhiar turin a ding a.PNTin, an inkhawmna inahte a zirtir zel a, mi zawng zawng fakin a awm a.MTin, Isua chu Thlarau thiltihtheihna puin Galili ramah a haw leh ta a; tin, a chanchin chu, chu mi vel ram tinah chuan a thang ta a.cL? Tin, diabolan a thlemna tur tinrenga a thlem zawh chuan a remchan hun atan a kalsan ta a.[K/ Tin, Isua'n a hnenah, " 'Lalpa i Pathian fiah suh,' tih a ni e," tiin a chhang a.vJe 'An kutin an dawm ang chia, chutilochuan i kein lung i chhuih hlauh dah ang e,' tih ziak a ni si a," a ti a.cI? 'Nangmah humhim tur chein i chung thu-ah zawng a vantirhkohte chu thu a pe ang,' tih leh,)HK Tin, diabola chuan Jerusalem khuaah a hruai a, Pathian biak in chip zumah chuan a dah a, tin, a hnenah, "Pathian Fapa I nih chuan heta tang hian tla thla rawh;G{Tin, Isua'n a hnenah, " 'Lalpa i Pathian chibai buk la, ama rawng chauh bawl rawh,' tih ziak a ni," a ti a, a chhang a.IF Chutichuan chibai mi buk la, a zain i ta a ni vek ang," a ti a.1E[Tin, diabola chuan a hnenah, "Heng zawng zawng chunga thuneihna leh a ropuina hi ka pe ang che; ka hnena pek a ni tawh si a, ka duh apiang hnenah ka pe bawk thin a ni.SDTin, a hruai chho a, mit khap kar loah khawvel ram zawng zawng a entir a.qC[Tin, Isua'n a hnenah, " 'Mihring hi chhang chauhin an nung lo vng,' tih ziak a ni," a ti a, a chhang a.BB}Tin, chung ni chuan engmah a ei lo; tin, a tawpah chuan a ril a lo tam ta a. Tin, diabola chuan a hnenah, "Pathian Fapa i nih chuan he lung hi chhanga chang turin thu pe rawh," a ti a.LAdiabola thlem chungin thlalerah ni sawmli Thlarau hruaiin a awm a.U@ %Tin, Isua chu Thlarau Thianghlimin a khat a, Jordan lui atangin a kir leh a,{?o&chu mi chu Enosa fa a ni a, chu mi chu Setha fa a ni a, chu mi chu Adama fa a ni a, chu mi chu Pathian fa a ni a.>%chu mi chu Mathusela fa a ni a, chu mi chu Enoka fa a ni a, chu mi chu Jareda fa a ni a, chu mi chu Mahalalela fa a ni a, chu mi chu Kainana fa a ni a,chu mi chu Enosa fa a ni a, chu mi chu Setha fa a ni a, chu mi chu Adama fa a ni a, chu mi chu Pathian fa a ni a.=-$chu mi chu Kainana fa a ni a, chu mi chu Arpaksada fa a ni a, chu mi chu Sema fa a ni a, chu mi chu Nova fa a ni a, chu mi chu Lameka fa a ni a,<%#chu mi chu Seruga fa a ni a, chu mi chu Reuva fa a ni a, chu mi chu Pelega fa a ni a, chu mi chu Ebera fa a ni a, chu mi chu Sela fa a ni a,;-"chu mi chu Jakoba fa a ni a, chu mi chu Isaaka fa a ni a, chu mi chu Abrahama fa a ni a, chu mi chu Tera fa a ni a, chu mi chu nahora fa a ni a,:/!chu mi chu Aminadaba fa a ni a, chu mi chu Arama fa a ni a, chu mi chu Esroma fa a ni a, chu mi chu Pharesa fa a ni a, chu mi chu Juda fa a ni a,9+ chu mi chu Jesaia fa a ni a, chu mi chu Obeda fa a ni a, chu mi chu Boaza fa a ni a, chu mi chu Salmona fa a ni a, chu mi chu Nasona fa a ni a,8-chu mi chu Melea fa a ni a, chu mi chu Menna fa a ni a, chu mi chu Mattatha fa a ni a, chu mi chu Nathana fa a ni , chu mi chu Davida fa a ni a,7/chu mi chu Sumeona fa a ni a, chu mi chu Juda fa a ni a, chu mi chu josefa fa a ni a, chu mi chu Jonama fa a ni a, chu mi chu Eliakima fa a ni a,6/chu mi chu Isua fa a ni a, chu mi chu Eliezara fa a ni a, chu mi chu Jorima fa a ni a, chu mi chu Matthata fa a ni a, chu mi chu Levia fa a ni a,5)chu mi chu Melkia fa a ni a, chu mi chu Addia fa a ni a, chu mi chu Kosama fa a ni a, chu mi chu elmadama fa a ni a, chu mi chu Era fa a ni a,47chu mi chu Joana fa a ni a, chu mi chu Hrisa fa a ni a, chu mi chu Zerubabela fa a ni a, chu mi chu Salathiela fa a ni a, chu mi chu Neria fa a ni a,3-chu mi chu Maatha fa a ni a, chu mi chu Mattathia fa a ni a, chu mi chu Semeia fa a ni a, chu mi chu Joseka fa a ni a,chu mi chu Joda fa a ni a.2/chu mi chu Mattathia fa a ni a, chu mi chu Amoia fa a ni a, chu mi chu Nahuma fa a ni a, chu mi chu Eslia fa a ni a, chu mi chu Nggaia fa a ni a,1-chu mi chu Matthata fa a ni a, chu mi chu Levia fa a ni a, chu mi chu Melkia fa a ni a, chu mi chu Janna fa a ni a, chu mi chu Josefa fa a ni a,0Tin, Isua'n a zirtir tantirh lai khan amah chu kum sawmthum lai a ni tawh, mi ngaih chuan Josefa fapa a ni a. Chumi chu Helia fa a ni a,=/sThlarau Thianghlim chu taksa puin thuro angin a lo chhuk a, a chungah a fu ta a; tin, van atangin aw a lo chhuak a, "Nang ka fapa duh tak i ni; i chungah ka lawm em em e," a ti a. . Tin, heti hi a ni a, mi zawng zawngin baptisma an chan zawhin, Isua pawhin baptisma a chang a, a tawngtai a, van a lo inhawng a,O-a thil tihsual zawng zawng belhchhahin ani chu tan inah a khung ta a. , Nimahsela, lal Heroda chu a nau nupui Herodi chung thu-ah leh a thil tihsual zawng zawng chungah chuan Johanan a zilhhau avanginP+Tin, fuihna thu dang tam takin mite hnenah Chanchin Tha a hril thin a.*%a kutin a sisep a keng a, a hrui zah fai hliauna tur leh a zema a buh khungna turin; a si erawh chu mei mit thei loin a halral ang," a ti a.q)[Johana chuan a chhang a, an zaa hnenah, "Kei zawngin tuiin ka baptis thin che u a; nimahsela keimah aia mi ropui a lo kal dawn e,a pheikhawk hrui phelh tlak pawh ka ni lo e,ani chuan Thlarau Thianghlim leh meiin a baptis ang che u,(Tin, mitten an beisei a, mi zawng zawngin Johana chung thu an thinlung ah, "Krista a lo ni mial dah law maw?" tia an ngaihtuah laiin,I' Tin, sipaite pawhin a hnenah, "Keini pawhin eng nge kan tih tur?" an ti a, an zawt a. Tin, ani chuan an hnenah," Tumah tiduhdahin va hek suh u; in hlawh tawk apiangah lungawi rawh u," a ti a.Z&- Tin, ani chuan an hnenah, "An relsak ang che u aliam chu va phut suh u," a ti a.y%k Tin, chhiahkhawntute pawh baptisma chang turin an lo kal a, a hnenah, "Zirtirtu, eng nge kan tih tur?" an ti a."$= Tin, ani chuan an hnenah, "Tupawh kawr pahnih nei chuan a nei lo hnenah pe rawh se; tupawh ei nei chuan chutiang bawkin ti rawh se," a ti a, a chhang a.S# Tin, mipuite chuan a hnenah, "Engnge kan tih tur le?" an ti a, an zawt a. " Tun apangin thing bul tinah hreipui an dah ta, chutichuan thing tin rah thaa rah lo apiang an kit a, meiah an paih thin," a ti a.F!Chutichuan sim hming pu tlakin rah rawh u, 'Abrahama kan thlahtu a ni alawm' in rilruin ti mai suh ang che u; Pathianin he'ng lungte hi Abrahama thlahahte a dintir thei e, ka tih che u hi. 7Tin, ani chuan baptisma chang tura a hnena mipui lo chhuakte hnenah chuan, "Rul thlahte u, thinur lo thleng tur hi tlansan turin tuin nge zilh che u?\1Tin, mi zawng zawngin Pathian chhandamna chu an hmu ang,' a ti," tih ziak ang kha./Kawr tin chhun khah a ni vek ang a, tlang tin, mual tin, tihhniam a ni bawk ang; kawng kawite a lo ngil ang a, kawng bumbohte a lo rual bawk ang;pYzawlnei Isaia thu buah, "Thlalera mi au rawl chuan, 'Lalpa lamlian sial u la, a kawngte tingil rawh u,wgTin, ani chu Jordan lui kam vel ram tinah a kal a, thil tihsual ngaihdamna'n simna baptisma thu a hril zel a;wAna leh Kaiapha chu Puithiam Lalberte an ni a.) thlalerah Zakaria fapa Johana hnenah chuan Pathian thu a lo thleng a.n WTin, Tiberia Kaisara a lal achin kum sawm leh kum nga kumah (Pontia Pilata chu Judai Ram awptu a ni a, Heroda chu Galili ram lal a ni a, a unau Philipa chu Iturea leh Trakonitis ram lal a ni a, Lusania chu Abilene ram lal a ni a,r]4Tin, Isua chu a fing deuh deuh a, a lo lian telh telh a, Pathian leh mihring duhsakin a awm deuh deuh a.  3Tin, an hnenah a kal thla a, Nazaret khua chu a zu thleng a, an thu zawmin a awm a. Tin, a nu chuan chung thil zawng zawng chu a rilruah a vawng reng a.Tin, Isua chu a fing deuh deuh a, a lo lian telh telh a, Pathian leh mihring duhsakin a awm deuh deuh a.;q2Tin, an hnena a thusawi chu a ngaihna an hre lo a.iK1Tin, ani chuan an hnenah, "Engah nge mi zawn ni? ka Pa ina ka awm tur in hre lo em ni?" a ti a.G0Tin, a nu leh a pa chuan amah chu an hmuhin mak an ti hle a; tichuan a nuin a hnenah, "Ka fa, engati nge hetia min tih? Ngai teh, i pa leh keiin thlaphang takin kan zawng che a ni," a ti a.U#/Tin, a thu hria apiang chuan a hriatzia leh a chhanzia chu mak an ti hle a..Tin, heti hi a ni a, ni thum chinah chuan Pathian biak inah, zirtirtute zinga thua an thu lo ngaithlaa lo zawtin an hmu ta a.V%-Tin, an hmuh loh avangin zawng chung zelin Jerusalem khuaah an kir leh ta a.{,Chutichuan an pawl zingah a awm emaw an ti a, ni khat an kal hman a, an laichinte leh an hmelhriatte zingah an zawng a.{o+tin, an tiak a, an haw laiin naupang Isua chuan Jerusalem khuaah a awm san a; a nu leh a pa chuan an hre si lo a.U#*Tin, ani chu kum sawm leh kum hnih a nihin kut dan pangngaiin an han kal a;c?)Tin, kum tinin, Kalhlen Kut hunin a nu leh a pa chu Jerusalem khuaah chuan an kal thin a.  (Tin, nausen chu a lo sei lian deuh deuh a, a lo chak telh telh a, finin a khat ta a, Pathian khawngaihna a chungah a awm bawk a.| q'Tin, Lalpa dan ang zela thil zawng zawng an tih zawhin, Galili rama anmahni khua Nazaret-ah chuan an haw leh ta a.& E&Tin, chu mi lai tak chuan ani chu a lo kal a, Pathian hnenah lawmthu a sawi a, Jerusalem khaw tlan beisei apiangte hnenah chuan Isua chanchin a sawi bawk a. +%tin, kum sawmriat leh kum li zet a hmeithai a,) ani chuan Pathian biak in kalsan loin achhun azanin chaw ngheitea tawngtaiin Pathian a be thin. 1$Tin, mi pakhat, a hming Anni, zawlnei, Phanuela fanu, Asera hnama mi a awm a, (ani chu tar tak a ni a, a tawn tirh pasal hnenah kum sarih a awm a,#a ni, nanga thinlung pawh ngunhnamin a la chhun tlang ang - mi tam takin an thinlunga an ngaihtuahte chu a lanna'n," a ti a.F"Tin, Sumeonan anni chu mal a sawm a, a nu Mari hnenah, "Ngai rawh, he naupang hi Israel zinga mi tam tak tiral tur leh din chhuahtir tura ruat a ni, miin an sawisel tur chhinchhiahna nen -I !Tin, nausen thu a sawi chu a nu leh a pa chuan mak an ti hle a.\1 Jentailte hnena i eng puang chhuak tur leh i mi Israelte ropuina tur chu," a ti a.5Ka mitin a hmu ta e;-UI chhandamna mi tin hmuha i siam khaSLalpa, tunah, i thu ang zelin i bawih hi thlamuang takin i kaltir dawn a;5eani chuan a lo kuangkuah a, Pathian a fak a.)KTin, Thlarau hriattirin Pathian biak inah chuan a va lut a; nausen Isua chu a nu leh a pain Dan pangngai anga a chunga tihsak tura an rawn hruai luh lai chuan,ucTin, Lalpa Krista chu a hmuh hma loh chuan a thi lo ang tih Thlarau Thianghlimin a lo hriattir tawh reng a.Y~+Tin, ngai teh, Jerusalem khuaah chuan mi pakhat a hming Sumeona a awm; chu mi chu mi fel tak leh Pathian ngaihsak tak a ni a, Israelte thlamuantu tur chu a nghak reng a, a chungah Thlarau Thianghlim a awm a.}!Lalpa hnena hlan tur leh, Lalpa Dan thua ziak angin thuro tuak khat emaw, parva no pahnih emaw talh turin Jerusalem khuaah an han hruai a.g|G(Lalpa Dan thua, "Mipa fa chhul keu apiang chu Lalpa tana ruat an ti ang," tia ziak ang khan)D{Tin, Mosia dan anga an inthen ni a lo thlen chuan, ani chu z Tin, a serh tanna tur ni riat a lo tlin chuan a hmingah chuan, chhula a awm hma renga vantirhkohin a sak tawh sa, Isua an sa a.y'Tin, beram vengtute chuan vantirhkoh hrilh ang ngeia engkim an hmuha an hriat avangin, Pathian chawimawi leh fak chung zelin an kir leh ta a.[x/Mari erawh chuan thusawi zawng zawng chu a rilruin a ngaihtuah a, a vawng reng a.NwTin, a hria apiang chuan beram vengtute thusawi chu mak an ti hle a.[v/Tin, an va hmuh chuan nausen chanchin thu vantirhkohin a hrilh kha an sawi vel a.ru]Tichuan an kal thuai thuai a, Mari nen, Josefa nen, ran chaw pekna thlenga nausen mu nen chuan an hmu a.Bt}Tin, heti hi a ni a, vantirhkohte chuan vana an kalsan veleh, beram vengtute chuan, "Tunah Bethlehem khaw thlengin kal i la, Lalpa'n thu min hrilh lo thleng chu i en ang u," an inti a.s{Chungnung brah Pathian ropui takin awm rawh se, Lei chunga a awm em em mihringte hnenah rem thu leng rawh se," an ti a.mrS Tin, thawklehkhatah vantirhkoh hnenah chuan vana miho mipui an lo awm ta chiam a, Pathian an fak a.vqe Tin, hei hi in tan chhinchhiahna tur a ni; nausen puana tuam, ran chaw pekna thlenga mu in hmu ang," a ti a.Sp Vawiinah hian in tan Davida khuaah Chhandamtu a piang ta, Lal Krista chu. o Tin, vantirhkoh chuan an hnenah, "Hlau suh u lang, ngai rawh u, mi tin ta tur chanchin tha lawmawm em em ka rawn thlen che u a ni. n  Tin, Lalpa vantirhkoh pakhat an kiangah a lo ding a, Lalpa ropuinain an vel chu a rawn chhun eng a; tichuan an hlau ta em em a. N~~}}Q|{{6zyyVxx,wwvvuttt-srqq`pp^onnnmbmlOkkjmiiehh`ggEfeeed>c~bbaaa<``Z__^j]\\[[YYiYXWWVVV"UuUT.SS=RQQpPPOKNNSMMKLLpLKLJJ=IIZIHxH GG3FEEVDZCoBBB A@@$??I>w==^<<.;::y:9948777F66655433/2s21b10//*..I--z,,,|,+w**o))(s''j'&%%[$$$"##"G!!Q $Q:{u%8Ir(Rb X 9 & 2 u)$/0W Tin, heti hi a ni a, chung thute chu a sawi laiin mipui zingan hmeichhia tu emaw a lo au chhuak a, a hnenah, "I paina pum chu a hamtha e, i hnute hnek pawh," a ti a.T/! Chu veleh a va kal a, amah aia sual zawk ramhuai dang pasarih a rawn hruai a, chutah chuan an lut a, an awm reng thin a; chu mihringa awmze hnuhnung chu a hmasa aiin a lo tha lo zawk thin a ni," a ti a.>.w tin a va thlen chuanin phiah faia cheimawiin a hmu a.O- Ramhuai bawlhhlawh chu mi kawchhung ata a chhuahin chawlna zawngin tui awm lohna hmunahte a vak a vak thin a; tin, chawlhna reng reng a hmu lo a, 'Ka chhuahna inah khan ka kir leh mai ang,' a ti a;_,7 Tupawh ka lama tang lo chu mi do a ni; tupawh mi lak khawmpui lo chuan a tidarh a ni.+! nimahsela a aia chak zawkin a rawn bei a, a hneh hun chuan a inrinna ralthuam famkim chu a chhuhsak a, a sum a laksak chu a sem darh thin.h*I Mi chak chuan hriam famkim kenga a in a ven chhung zawng, a sum chu him takin a awm reng thin;) Amaherawhchu, kei hian Pathian kutzung avanga ramhuaite hnawt chhuak thin ka nih chuan Pathian ram in hnenah a lo thleng tawh a ni ang.@(y Tin, kei hi Beelzebula avanga ramhuaite hnawt chhuak thin ka lo nih chuan in faten tu vangin nge an lo hnawh chhuah thin le? Chuvangin anni chu nangmahni ngaihtuahtu turte an ni ang. '  Setana pawh mahni a indo chuan, a ram engtin nge a din chhuah ang? - 'Beelzebula avangin ramhuaite a hnawt chhuak,' min ti si a.$&A Ani erawh chuan an ngaihtuahte chu a lo hria a, an hnenah, "Khawii ram pawh mahni indo apiang an boral thin; chhungkhat pawh mahni indo chu an boral thin.>%w Tin, a thenin amah fiahna'n van ata hriatna an dil a.s$_ Nimahsela a then chuan, "Ramhuai lal Beelzebula avangin alawm ramhuaite a hnawh chhuah thin ni," an ti a.8#i Tin, Isua'n ramhuai tawngtheilo pakhat a hnawt chhuak a. Tin, heti hi a ni a, ramhuai chu a chhuah veleh tawngtheilova chu a lo tawng ta a; tichuan mipuihoin mak an ti hle a.%"C Chutichuan nangni mi sual mahin in fate thil tha pek nachang in hriat chuan, in Pa vana mi chuan a diltute chu Thlarau Thianghlim a va pe dawn em!" a ti a.F! A nih leh, artui dil se la, khawmualkaikuang a pe ang em ni?  Nangniho zinga pa hi, a fapain chhangper dil se la, tu nge lung pe ang? a nih leh, sangha dil se la, tu nge sangha aiah rul pe ang?}s Tupawh a dil apiang chuan an hmu thin a, tupawh a zawng chuan an hmu thin a, tupawh a kik chu an hawnsak dawn a ni.! Chutichuan ka ti a che u, dil rawh u, tichuan an pe ang che u; zawng rawh u, tichuan in hmu ang; kik rawh u, tichuan an hawnsak ang che u.{ ka ti a che u, a thian a nih avangin thoin a va pe lo na a, a dil ngut ngut avangin thoin a duh zat apiang a va pe ang.(I in chhunga miin, 'Mi tibuai suh; tunah zawng kawng khar a ni a, ka fate pawh ka hnenah khumah an mu tawh a; thoin ka va pe thei lo va che,' tiin chhang sela -Y+ Ka thian zinin mi rawn tlawh a, a hmaa hlui tur engmah ka nei si lo,' ti se la;  Tin, amah vekin an hnenah, "In zingan tuin emaw thian nei se la, zan laiah a hnena kalin, 'Thiana, chhangper pathum mi puktir rawh;% Kan sualte min ngaidam ang che, Keini pawhin kan englo bate zawng zawng kan ngaidam thin a ni. Thlemnaah min hruai lut suh ang che,' a ti a.3a Ni tin kan ei khawpin chaw min pe ang che. Tin, ani chuan an hnenah, "In tawngtai chuan heti hia ti ang che u, 'Kan Pa, I hming zahawm rawh se. I ram lo thleng rawh se.Q  Tin, heti hi a ni a, Isua khawii hmunah emaw a tawngtai a, a tawngtai zawh chuan a zirtir mi pakhatin a hnenah, "Lalpa, tawngtai dan Johanan a zirtirte a zirtir ang khan min zirtir ve ta che," a ti a.{o *thil pakhat chauh a pawimawh e; Marin chan tha chu a thlang a, chu chu laksak tur a ni lo e," a ti a, a chhang a.F )Tin, Lalpa'n, "Marthi, Marthi, thil tam tak i ngaihtuah a, i buai a nih hi:thil pakhat chauh a pawimawh e; Marin chan tha chu a thlang a, chu chu laksak tur a ni lo e," a ti a, a chhang a.R (Marthi erawh chu rawngbawl ngawtin a buai hle a; tichuan a hnenah a lo kal a, "Lalpa, ka laizawnnun keimah chauh rawngbawl tura mi thlahthlam hi pawi i ti lo em ni? Mi pui turin ti rawh khai," a ti a.~u 'Chu mi chuan laizawn pakhat a nei a, a hming chu Mari a ni a, chu mi chu Lalpa ke bulah a thu a, a thu a ngaithla a.iK &Tin, an zin pahin khaw engah emaw a lut a; tin, hmeichhe pakhat a hming Marthiin a lo thleng a.} %Tin, ani chuan, "A khawngaihtu chu," a ti a. Tin, Isua'n a hnenah, "Nang pawh chu ang bawk chuan va ti ve rawh," a ti a.b= $Chu mite pathum zingah chuan suamhmangho tawka vengte chu tu ber nge nia i rin?" a ti a.2] #Tin, atukah chuan duli pahnih a phawrh a, khualbuk vengtu hnenah a pe a, 'Lo enkawl la, he mi baka i sen zawng chu ka lo kir leh hunah ka rawn rul leh ang che,' a ti a. ! "A hnenah a va kal a, a pemahte chuan hriak leh uain a leih a, a tuam a, ama sa chungah a chuantir a, khualbukah a kalpui a, a enkawl ta a.u c !Amaherawhchu Samari rama mi tu emaw a zin kalin a awmna chu a lo thleng a, a hmuh veleh a khawngaihem em a.   Tin, chutiang bawkin Levia chi mi pakhat pawh chu mi hmun chu a lo thleng a, a hmuh veleh kawngsir lehlamah a hel ve ta mai a.v e Tin, puithiam tu emaw chu mi kawngah chuan a zuk kal kher a, a hmuh veleh kawng sir lehlamah a hel ta mai a.O  Isua'n a chhang a, "Tu emaw Jerusalem khua atangin Jeriko khuaah a zuk kal dawn a, suamhmangte a tawk hlauh a, chu mite chuan a silhfen an hlihsak vek a, an vaw nek a, thi lek lekin an kalsan ta a.mS Ani erawh chuan thiam inchantir a tum a, Isua hnenah, "A nih leh, ka vengte chu tu nge ni?" a ti a.b= Tin, ani chuan a hnenah, "I chhang dik zet mai e; chutichuan ti la, i nung ang," a ti a.} Tin, ani chuan, "Lalpa i Pathian chu i thinlung zawng zawngin, i thlarau zawng zawngin, i chakna zawng zawngin, i rilru zawng zawngin i hmangaih tur a ni,' 'Nangmah i inhmangaih angin i vengte pawh i hmangaih tur a ni,' tih hi," a ti a, a chhang a.pY Tin, ani chuan a hnenah, "Dan lehkhabuah eng nge ziak ni? chutah chuan eng nge i chhiar thin?" a ti a.  Tin, ngai teh, dan hretu tu emaw a ding a, amah fiahna'n, "Zirtirtu, chatuana nun neihna turin engtin nge ka tih ang?" a ti a.U# Ka ti a che u, zawlnei tam tak leh lal tam takte pawhin in thil hmuhte hi hmuh an chak thin a, nimahsela an hmu si lo; benga in hriatte pawh hi hriat an chak thin a, nimahsela an hre si lo a ni," a ti a._7 Tin, zirtirte lam a hawi a, arukin, "In thil hmuhte hi a hmuhna mitte chu a vannei e!J  Ka Pain engkim mi kawltir tawh, Fapa chu tu nge a nih, Pa lo chuan tuma'n an hre lo; Pa pawh chu tu nge a nih, Fapa leh an hnena Fapain a puan duhnate chauh lo chuan tuma'n an hre lo," a ti a. Tin, chu mi lai tak chuan Isua chu Thlarau Thianghlimah a lawm em em a, "Aw ka Pa, lei leh van Lalpa, nangin mi fing leh mi bengvarte hnenah he'ng thu hi i zep a, nausente hnena i puan avang hian ka fak a che; a ni, ka Pa, chutiang tih chu i ngaihin a tha a ni. Nimahsela ramhuaite in thu thuin an awm avang hian lawm suh u; vana in hming ziak a nih avangin lawm zawk rawh u," a ti a.q~[ Ngai teh u, rulte, khawmualkaikuangte rah theihna thu ka pe che u a; engmahin a tina tawp lo ang che u.Z}- Tin, ani chuan an hnenah, "Tek anga Setana van atanga a lo tla kha ka hmu a sin.|w Tin, sawmsarihte chu lawm takin an lo hawng a, "Lalpa, ramhuaite pawh i hming avangin kan thu thuin an awm," an ti a.%{C Tupawh nangni thu ngai chu keima thu ngai a ni e; tupawh a duh lo che u chu kei mi duh lo a ni e; tupawh kei mi duh lo chu mi tirtu duh lo a ni e," a ti a.vze Tin, nang Kapernaum, van thlengin chawimawi i ni dawn em ni? Mitthi khaw thlenga nam thlak a sin i nih dawn.xyi Nimahsela ngaihtuah niah chuan nangni tuar tur ai chuan Tura leh Sidon khaw tuar tur chu a zia a awm zawk ang.9xk Korazin, i chung a pik e! Bethsaida, I chung a pik e! Nangmahnia thilmak tak tihte kha Tura leh Sidon khuaa tih ni se la, saiip puan sina vut zinga thuin an sim daih tawh ang.xwi Ka ti a che u, chu mi niah chuan chu mi khuate tuar tur ai chuan Sodom khaw tuar tur chu a zia a awm zawk ang.v1 'In khaw vaivut kan kephaha kai pawh hi in chungah kan tahfai hi; nimhsela Pathian ram in kiangah a lo thleng ta tih hi hre rawh u,' ti ang che u._u7 Khua in luhna apiangah an lawm loh che u erawh chuan, an kawtthlerah kal chhuak u la,ntU an khuaa damlo awmte pawh tidam u la, an hnenah, 'Pathian ram in kiangah a thleng ta,' ti ang che u.`s9 Tin, khua in luhna apiangah an lawm che u chuan an hlui apiang che u chu ei ang che u;r5 Chu mi in hlirah chuan awm reng u la, an pek apiang che u eiin bar ang che u; hnathawktu chu hlawh hmu tlak a ni a. In tinah kal lawr suh ang che u.q% Tin, chutah chuan thlamuan fa a awm chuan in thlamuanna thu chu a chungah a awm reng ang; a awm loh erawh chuan in chungah a lo kir leh ang.jpM Tin, in luhna in apiangah a hmasa berin, "He inah hian thlamuanna thleng rawh se," ti ang che u._o7 Tangka ip te, ipte te, pheikhawk te keng suh u la, kalkawngah tumah chibai buk suh u.Un# Kal rawh u; ngai teh u, chinghne zinga beram no awm angin ka tirh che u hi.+mO Tin, an hnenah, "Buh seng tur a tamhle a, nimahsela a thawktute an tlem; chutichuan a buh seng tura thawktu turte tir turin buh Neitupa hnenah chuan ngen rawh u. l  Tin, chu mi zawhah chuan Lalpa'n mi dang sawmsarih a ruat a, a kalna tur khaw tinah leh hmun tinah, a hmaah pahnih zelin a tir a.zkm >Tin, Isua'n a hnenah, "Tupawh leilehnaa kut nghata hnung lam en chu, Pathian rama mi ni tlak a ni lo e," a ti a.jjM =Tin, mi dang pawhin, "Lalpa, ka zui ang che; amaherawhchu ka ina mite tawng thain mi thlahtir zet rawh," a ti a.Tin, Isua'n a hnenah, "Tupawh leilehnaa kut nghata hnung lam en chu, Pathian rama mi ni tlak a ni lo e," a ti a. i  Q Tin, an ei a, an puar ta vek a; tin, an ei bang nawite chu bawmrang sawm leh pahnih an rut khat a.=' Tin, chhangper panga leh sangha pahnih chu a la a, van lam enin mal a sawm a, a phel a, mipui hmaa hlui turin a zirtirte hnenah chuan a pe a.1<] Chutiangin an ti a, an thuttir ta vek a. ; (Patling hlir pawh sangnga emaw lai an ni si a.) Tin, a zirtirte hnenah, "Apawl pawlin thuttir rawh u, sawmnga lai zelin," a ti a.f:E Ani erawh chuan anhnenah, "Nangmahni'n ei tur pe rawh u," a ti a. Tin, anni chuan, "Heng mi zawng zawng tan hian ei tur kan va leisak loh chuan, chhangper panga leh sangha pahnih chauh lo chu engmah kan nei lo," an ti a.w9g Tin, khua chu a lo tlai dawn ta a; tin, sawm leh pahnihte chu an lo kal a, a hnenah, "Kan kiang vel khuaahte leh loahte kalin, thlen in leh ei tur an hmuh theihna turin mipui hi kaltir ta che; hei thlaler hmuna awm kan ni si a," an ti a.8) Nimahsela mipuiho chuan an hria a, an zui zel a; tin, ani chuan anni chu a lo lawm a, Pathian ram thu a hrilh a, tihdam ngai apiang a tidam a.73 Tin, tirhkohte chu an lo hawn lehin, a hnenah an thiltihte an hrilh a. Tin, ani chu anmahni hruaiin Bethsaida khua an tihah chuan a kal hrang ta a.6+ Tin, Herodan, "Johana chu a lu ka tan tawh kha; nimahsela heti kauva a thu ka hriat thina hi tu nge ni?" a ti a. Tin, amah chu hmuh a tum ta a.T5! thenkhatin, "Elija a lo inlar ta a nih hi," an tih avangin a mangang ta a.~4u Tin, lal Herodan a thiltih zawng zawng chu a lo hre ta a; thenkhatin, "Johana kha a nung leh ta a nih hi," an tih a,g3G Tichuan an kal ta a, khua an fang zel a, ram tinah Chanchin Tha an hril a, mi an tidam zel a.2- Tin, a lawm lo apiang che u chu chu mi khua ata in chhuah hun chuan anmahni hriattirna turin inkephaha vaivut chu thing thla ang che u," a ti a.?1y Tin, in thlenna in apiangah thleng reng zel ang che u.0 Tin, an hnenah, "Zinna atan tiangte emaw, ipte emaw, chhang emaw, tangka emaw engmah keng suh u; kawr pahnih pawh nei suh u.T/! Tichuan Pathian ram thu hril tur leh damlote tidamturin a tir chhuak ta a..  Tin, Isua'n sawm leh pahnihte chu a ko khawm a, ramhuai zawng zawng chunga thiltihtheihna leh thuneihna leh nate tihdam theihna a pe a.v-e8Tin, a nu leh a pa chuan mak an ti hle a; nimhsela ani chuan a thiltih chu tumah hrilh lo turin a ti tlat a.L,7Tin, a thlarau chu a lo kir leh a, a tho ta nghal a; tin, englo ei tur pek thu a pe a.Tin, a nu leh a pa chuan mak an ti hle a; nimhsela ani chuan a thiltih chu tumah hrilh lo turin a ti tlat a.O+6Isua erawh chuan a kut a chelh a. "Chemte, tho rawh," a ti a, a ko a.A*}5Tin, a thi tawhin an hre reng si a, an nuihsan ta mai a.)4Tin, an zain an lo tap tuar tuar a, an awm an chum an chum a; chutichuan ani chuan, "Tap suh u, a thi lo e, a muhil a ni zawk," a ti a.({3Tin, in chu a va thlen chuan Petera te, Johana te, Jakoba te, naupang nu leh pate chauh loh chu tumah luh ve a phal lo.~'u2Isua erawh chuan chu thu chu a hriat chuan, "Hlau suh, ring mai rawh, chutichuan a dam leh ang," a ti a, a chhang a.&1A la tawng lai mekin inkhawmna in hotu in ata chu mi pakhat a lo kal a, "I fanu a thi ta, zirtirtu hi tihah duh suh," a ti a.h%I0Tin, ani chuan a hnenah, "Ka fanu, i rinna i dampui a ni e, thlamuang takin kal rawh," a ti a.I$ /Tin, hmeichhia chuan a inthup theih loh a hria a, khur chungin a lo kal a, a hmaah a bawkkhup a, a deh chhan leh chawplehchilha a dam tak nghalzia chu mi zawng zawng hmuhah chuan a sawi ta a.#.Nimahsela Isua'n, "Tuin emaw zawng mi dek a ni, thiltihtheihna ka chhung ata a chhuak tih ka hre nghe nghe a sin," a ti a.I" -Tin, Isua'n, "Mi dek kha tu nge ni?" a ti a. Tin, "Kei chu ka ni lo," an ti theuh a, Petera leh a thianten, "Zirtirtu, mipui hoin an nek huai huai chia, an chil huai huai che alawm," an ti a.s!_,chu mi chu a hnungah a lo kal a, a puan hmawr a dek a; chawplehchilhin a thi put chu a lo reh ta nghal a.. U+Tin, hmeichhe pakhat kum sawm leh kum hnih thi putin a dam lo a, a sum neih zawng zawng chu daktawrte lakah a dek ral zo tawh a, tumahin an tidam thei tawh si lo a;5*fanu mal kum sawm leh kum hnih emaw lai tur a nei a, chu mi chu thi chhawnga a lum reng avangin. Tin, Isua a kal laiin mipuihoin an nek huai huai a.)Tin, ngai teh, mi pakhat a hming Jaira, inkhawmna in hotu chu a lo kal a, Isua ke bulah a bawkkhup a, a ina kalah a ngen a,c?(Tin, Isua a lo kir leh chuan mipuiin amah an lawm a; amah lo nghak reng an ni hlawm si a.kO'Nimahsela Isua'n, "I inah haw la, Pathianin i tan thil a tihsak che hi a ropuizia va hrilh rawh," tiin a kaltir ta a. Tichuan a kal a, khawpui chhung zawng zawngah chuan Isua'n a tan thil a tihsak ropuizia chu a tlangaupui a.S&Tin, ramhuai chhuahsan hnua erawh kha chuan Isua hnena awm reng a ngen a.(I%Tin, a vel Gerasin mite rama mi zawng zawng chuan an hlauh em em avangin, ani chu an hnen ata kal bo turin an ngen a; tin, lawngah a chuang a, a kir leh ta a.Y+$Tin, a hretute chuan ramhuai man a tihdamzia thu chu chungho chu an lo hrilh a.R#Tin, "Engnge lo ni ta?" ti a, en turin an chhuak hlawm a; tin, Isua hnen an lo thleng a, ramhuai chhuahsan hnua chu puan sina rilru pangngai puin, Isua ke bula thu an rawn hmu a; tichuan an hlau ta a.lQ"Tin, a vulhtute chuan chu thil awmzia chu an hmu a, an tlan a, khuaah leh lovahte chuan an sawi a.4a!Tin, ramhuaite chu mi kawchhung ata an chhuak a, vawk kawchhungahte an lut a; tin, vawk rual chu khamah an tlan chhuk chiam a, dilah an tlan lut a, tui hakin an thi ta a.% Tin, chutah chuan tlangah vawk rual tam tak an tla a; tin, a hnenah vawk kawchhungahte luh theihna thu an ngen a. Tin, ani chuan thu a pe a.KTin, leilawta kal thu an hnena pe lo turin Isua hnenah an ngen a. Tin, Isua'n, "I hming eng nge ni?" tiin a zawt a. Tin, ani chuan, "Nuaia," a ti a, (a kawchhunga ramhuai tam tak an luh avangin).1(Isua'n ramhuai bawlhhlawh chu, chu mi kawchhung ata chu chhuak turin thu a lo pe tawh si a. Chu mi chu ramhuai chuan a man fo thin a ni; mitten khaidiat leh kawl an buntir a, an veng reng thin a; nimahsela a phuarnate a tichat a, ramhuaiin thlalerahte a hnawt chhuak thin).J Tin, Isua a hmuh veleh a au a, a hmaah a bawkkhup a, aw ring takin, "Isu, Pathian Chungnungbera Fapa, kei leh nang eng nge kan inzawlna awm? mi nghaisa lul suh ang che, ka ngen a che," a ti a.<qTin, khawmuala a chhuahin, khuaa mi ramhuaiman tuin emaw a rawn tawk a; chu mi chu rei tak puan reng reng sin loin a awm a.inah reng pawh a awm lo a, thlanahte a awm zawk thin a.@{Tin, Galili ram zawna Gerasin mite ram chu an thleng a.2]Tin, an hnenah, "Khawiah nge in rinna?" a ti a. Tin, an hlau a, mak an ti hle a, "He mi hi tu nge ni le? thli leh tui lam pawh thu a pe a, an awih hi?" an inti hlawm a.@ yTin, a hnenah an va kal a, an kaitho a, "Zirtirtu, zirtirtu, kan boral dawn hi le," an ti a. Tin, ani chu a lo harh a, thli leh tuifawn chu a hau ta a; tin, a bang a, a reh ta mai a.% CTin, an kal laiin Isua a lo muhil ta a; tin, dilah chuan thlipui a lo tleh chhuk phut a, an lawng chu tuiin a khat dawn a, hlauhthawnawm takin an awm ta a.F Tin, heti hi a ni a, chung lai chuan ni khat chu lawngah a chuang a, a zirtirte nen; tin, an hnenah, "Dil ral lehlamah sawn i kai ang u," a ti a. Tichuan lawng chu an phelh a, an kal ta a.w gTin, ani chuan an hnenah, "Heng Pathian thu hriaa awihte hi ka nu leh ka unaute an ni e," a ti a, a chhang a.b =Tin, "I nu leh i unaute nangmah hmuh tumin pawnah sawn an ding reng e," tiin an hrilh a.xiTin, a nu leh a unaute chuan Isua lam an rawn pan a, nimahsela mipui avang chuan a kiang an thleng thei si lo./WChutichuan eng angin nge in hriat fimkhur rawh u; tupawh a nei apiang an pe belhchhah ang a; tupawh a nei lo apiang neia an inruat chhun pawh an laksak ang," a ti a.mSPuang lo tura zep engmah a awm si lo a, hriat loh tur leh lang lo tura thuhruk engmah a awm hek lo.%Tuma'n khawnvar halin belin an khuh lo, khum hnuaiah pawh an dah lo; a lut apiangin a eng an hmuh theihna'n a dahnaah an dah zawk thin a ni.~uLei thaa mi erawh chu he'ng mi hi an ni:rilru fel leh thain thu an hria a, an vawng reng a, chhel takin an rah thin.;oTin, hnimhlingnei zinga tla chu he'ng mi hi an ni; an hriat hnuin an kal a, dam chhung khawsak lungkhamnate, hausaknate, nawmsaknate chuan a dip a, an rah puitling thin lo a ni.>u Tin, pialtlep chunga mi chu he'ng mi hi an ni:an hriat veleh thu chu lawm taka pawmte hi; nimahsela zung reng an nei lo - rei lo te chauh an awih a, thlem hunin an bansan leh thin.$A Tin, kawng dunga mi chu thu hre tawhte hi an ni; tin, diabola chu a lo kal a, an awih loh a, chhandam an nih theih lohna'n an rilru ata chu a laksak thin.B Tehkhin thu kha hei hi a ni:Buh chi chu Pathian thu a ni.mS Tin, ani chuan, "Pathian ram thurukte chu nangni hriat zawng phal a ni a, mi dang hnenah erawh chuan tehkhin thu chauhin sawi a ni; hmu mah se la, hmu lo an nih theihna'n, bengin hre mah se la, a ngaihna an hriat theih lohna'n._~7 Tin, a zirtirte chuan a hnenah, "He tehkhin thu hi eng tihna nge ni?" tiin an zawt a.5}cTin, a then lei thaah a tla a, a lo to a, a leh zain a rah ta a," a ti a. Tin, chung thu chu a sawi laiin a au a, "Tupawh hriatna tura beng nei chuan hre rawh se," a ti a.]|3Tin, a then hnimhlingnei zingah a tla a, hnim chuan a to rualpui a, a dip ral ta a.f{ETin, a then pialtlep chungah a tla a; tin, a tiah veleh a hnawn loh avangin a rawp ta mai a.z%Buh chi thehtu a buh chi thehin a feh a; tin, a theh laiin a then kalkawng dungah a tla a, miin an rap a, chungleng savaten an tlan zo ta a.mySTin, mipui tam tak an rawn inkhawm a, khaw tina mi a hnena an lo kalin, tehkhin thuin thu a sawi a:xHeroda sum enkawltu Chuza nupui Johani te, Susani te, mi dang tam tak te nen an ni; chungte chuan mahni neihin an rawng an bawlsak thin.$wAhmeichhia tute emaw ramhuai zawl dam leh te leh na dam lehte nen. Chung hmeichhiate chu Mari, a kaw chhung ata ramhuai pasarih chhuak Magdalini an tih te,g=<7;~;::E99,8877J6K5544 33211V1///..D--C,,C++4**?)X((\''&&%%E$$ ##o""!!1 5EVrRS83+vPRV  ? M f 1(^gP9kTin, Lalpa chuan, "Antam mu fang khat ang rin in neih chuan he thingtheihmu kung hnenah hian, 'Lo inphawi la, tuifinriatah lo inphun rawh,' in ti ang a, in thu a awih mai ang.U#Tin, tirhkohte chuan Lalpa hnenah, "Kan rin tiphui deuh vang che," an ti a.Ni khatah i chungah vawi sarih thil tisualin, vawi sarih, 'Ka inchhir e,' tia i lama a lo hawi leh chuan i ngaidam tur a ni," a ti a._7Fimkhur rawh u:I unauin thil a tihsual chuan zilh rawh; a inchhir chuan ngaidam rawh.- SHeng mi tete zinga pakhat pawh tihtluk ai chuan, a titlutu tur nghawngah chuan buh rawt sawmna lung awrhtirin, tuifinriatah thlak se la, a tan a tha zawk tur a ni.v  gTin, Isua'n a zirtirte hnenah, 'Tluknate hi awm lo thei a ni lo; nimahsela tlukna awmtirtu chung chu a pik e! +Tin, ani chuan a hnenah, 'Mosia leh zawlneite thu an ngaih loh chuan mitthi zinga mi tho leh mah se la an awih chuang lo ang,' a ti a," a ti a. Tin, ani chuan, 'Ka pa Abraham, ni lo e; mitthi zinga mi meuh an hnenah kal zawk se la an sim ang,' a ti a.Tin, ani chuan a hnenah, 'Mosia leh zawlneite thu an ngaih loh chuan mitthi zinga mi tho leh mah se la an awih chuang lo ang,' a ti a," a ti a.j MAbrahama erawh chuan, 'Mosia leh zawlneite an nei alawm; chu mite thu chu ngai rawh se,' a ti a.}spianpui mipa panga ka nei si a; he na awmnaah hian an lo kal ve dah ang e, thahnemngai takin hrilh the se,' a ti a.]3Tin, ani chuan, 'A nih leh ka pa, ani chu ka pa ina kaltir tur talin ka ngen a che;`9Heng lo pawh hi, heta tanga nangni hnena kal tumte chu an kal theih lohna tur leh tumah khata tanga keini hnena an lo kai theih lohna turin, keini leh nangni inkarah hian leikak nasa tak an siam tlat a ni,' a ti a.b=Nimahsela Abrahama'n, 'Ka fapa, nangin i dam lai khan thil tha i chang a, chutiang bawkin Lazaran thil tha lo a chan kha hre ta che; nimahsela tunah ani zawng hetah thlamuang takin a awm a, nang zawng i na a nih kha.9kTin, a au a, 'Ka pa Abraham, mi khawngaih la, Lazara kha han tir rawh, a kut zung hmawr tuiah chiah se la, ka lei tihdaihna turin; he mei alhah hian ka na em em a ni,' a ti a.Tin, mitthi khuaah chuan na tak tuar reng rengin a awm a, a han vanvadak a, hla taka Abrahama a angchhunga Lazara awm nen a hmu ta a./Tin, heti hi a ni a, kutdawh chu a thi a, vantirhkohten an kalpui a, Abrahama angchhungah an dah a. Mi hausa pawh chu a thi a, phumin a awm ta a.dAmi hausa dawhkana ei nawi tla chu ei a duh a; uite lah chuan a pante an lo liahsak thin a.c?tin, a hming Lazara kutdawh pakhat pan bawm khah luk, a kawngkhar bulah an muttir thin a,q[Tin, mi hausa tu emaw a awm, puan sen duk leh puan zai sin tak a sin a, ni tin nuamsa takin a awm thin;k~OTupawh nupui ma a, nupui dang nei apiang a uire a ni; tupawh mi nupui mak nei apiang a uire a ni.`}9Nimahsela Dan thu chhun han te tak te bo ai pawhin van leh khawvel boral a awl zawk e.|3Dan leh zawlneite thu chu Johana lo awm thleng khan a awm a; chu mi achinah chuan Pathian ram Chanchin Tha hi an hril a, mi tin an lut lui theuh a.6{eTichuan ani chuan an hnenah, "Mi mithmuha intifel mai in ni e; nimahsela Pathianin in rilru a hre si a; mihring zinga an chawimawi chu Pathian mithmuhin tenawm tak a ni si.az;Tin, Pharisai tangka ngaihlute chuan chung thu zawng zawng chu an hria a, an nuihsan a.My Chhiahhlawh tumahin hotu pahnih rawng an bawl kawp thei lo; pakhat huain pakhat a duh ang, a nih loh leh, pakhat tannin pakhat a hmusit ang. Pathian leh sum rawng in bawl kawp thei lo e," a ti a.dxA Mi dang ta chungah mah in lo rinawm tawh loh chuan nangmahni ta chu tuin nge pe ang che u?Yw+ Sum lem chungah mah in rinawm loh chuan tuin nge sum tak chu kawltir ang che u?v1 Tupawh tlemte chunga rinawm chu tam tak chungah pawh a rinawm thin; tupawh tlemte chunga rinawm lo chu tam tak chungah pawh a rinawm lo thin a ni.uw Ka hrilh a che u. Sum lemin in tan, thiante siam rawh u; sum a boral huna chatuana awmnaah chuan an awmtirna'n che u.t5Tin, a pu chuan sum enkawltu fel lo chu a rem hriat avangin a fak ta a; eng fate aiin he khawvel fate hi an tun lai kawngah chuan an fing zawk a ni.0sYTin, mi dang hnenah,'Nang engzat nge i bat?' a ti a. Ani chuan, 'Buh tehkhawng zakhat,' a ti a. Tin, ani chuan a hnenah, 'I lehkha la la, sawmriat ziak rawh,' a ti a. r Ani chuan, 'Hriak tehkhawng zakhat,' a ti a. Tin, ani chuan a hnenah, 'I lehkha la la, thu thuai la, sawmnga ziak rawh,' a ti a.uqcTichuan a pu sum batute chu a ko theuh a, a hmasa ber hnenah chuan, 'Ka pu lakah engzat nge i bat?' a ti a.Xp)Sum enkawla mi ban huna an ina mi awmtirna'n ka tihzia tur ka hre ta,' a ti a.$oATin, sum enkawltu chuan a rilruin, 'Ka puin ka sum enkawl mi ban dawn hi engtin nge ka tih ang aw? lei laih ka peih si lo a, kut dawh lah chu ka zak si a.Jn Tichuan ani chuan amah chu a ko va a hnenah, 'I chungchang thu ka hriat hi engtizia nge ni? I sum enkawl chanchin mi ziah vek rawh; tun achinah sum enkawltuah i tang thei tawh lo ang,' a ti a.,m STin, Isua'n a zirtirte hnenah he thu pawh hi a sawi a:"Mi hausa tuin emaw sum enkawltu a nei a; chu mi chuan a sum a khawhralsak mai mai kawngah a hnenah an hek a.l% Hlim tak leh lawm taka awm tur a ni reng alawm; he i nau hi a thi a, a lo nung leh ta a; a bo a, kan hmu leh ta a ni si a,' a ti a," a ti a.zkmTin, ani chuan a hnenah, 'Ka fapa, ka hnena awm reng i ni alawm, ka neih zawng zawng hi i ta a ni e.Hlim tak leh lawm taka awm tur a ni reng alawm; he i nau hi a thi a, a lo nung leh ta a; a bo a, kan hmu leh ta a ni si a,' a ti a," a ti a.j3nimahsela hei i fapa, nawhchizuarte hnena i sum eiral vektu hi a lo haw veleh ama tan sebawng no thau tak kha i talhsak vei a,' a ti a, a chhang a.Ii Nimahsela ani chuan a pa hnenah, 'Ngai rawh, kumkhaw hei leh chen hi ka chawm chia, i thu lah hi ka awih lo ngai si lo a; ka thiante nena hlimna ka siamna turin kelte pawh mi pe ngai si lo a;QhTin, a thinur a, a lut duh ta lo a; tin, a pa a lo chhuak a, a thlem a. g Tin, ani chuan a hnenah, 'I nau a lo hawng a, him takin a hmuh leh avangin i pain sebawng no thau tak kha a talh a ni,' a ti a.PfTichuan chhiahhlawh pakhat a ko a, 'Chu eng nge ni ta?' tiin a zawt a.uecTin, a fapa upa zawk chu loah a awm a; tin, in a lo thlen dawn chuan englo tum ri leh lam thawm a hre ta a. d he ka fapa hi a thi a, a lo nung leh ta a nih hi; a bo a, kan hmu leh ta a nih hi,' a ti a. Tichuan hlim takin an awm tan ta a.Rcsebawng no thau tak kha han la u la, talh rawh u, hlim takin i ei ang u;$bANimahsela a pa chuan a bawihte hnenah, 'Puan tha ber kha han la thuai u la, han sintir rawh u; a kutah zungbun te, a kehphahah pheikhawk te buntir rawh u; a Tin, a hnenah a fapain, 'Ka pa, vana mi chungah leh nangma mithmuhin thil ka tisual e; i fapaa vuah tlak ka ni ta lo e,' a ti a.2`]Tichuan a tho a, a pa hnenah a kal ta a. Chutichuan hla taka a la awm laiin a pain a lo hmu a, a khawngaih em em a, a tlan a, a ir a chuktuah a, a fawp ngawih ngawih a.n_Ui fapaa vuah tlak ka ni ta lo e; i hnena inhlawhfa pakhat angin mi siam ve rawh, ka ti ang,' a ti a.z^mKa tho ang a, ka pa hnenah ka kal ang a, a hnenah, Ka pa, vana mi chungah leh nangma mithmuhin thil ka tisual e;]Tin, a inhriat chhuah veleh, 'Ka pa hnena inhlawhfate chaw ei sen loha nei an tam vei nen, kei lah chu hetah riltamin ka thi dawn si a!b\=Tin, englo kawm vawkin an eite chuan intihpuar a duh em em a; tuma'n engmah an pe si lo.n[UTichuan chu mi khaw lam mi mi pakhat a va bel a; chu mi chuan vawk chaw pe turin a lo lamah a tir a.pZYTin, a dehral zawh veleh, chu khaw lamah chuan tam nasa tak mai a lo tla a; ei tur a lo tlachham ta a.LY Tin, ni rei lo te achinah a fapa naupang zawk chuan a chanai zawng zawng chu a la khawm vek a, khaw lam hla takah a kal ta a, chutah chuan nuam lutukin a awm a, a sum chu a khawral ta mai mai a.X} tin, a naupang zawk chuan a pa hnenah, 'Ka pa, ro ka chanai mi pe rawh,' a ti a. Tichuan a sum chu an hnenah a sem ta a./WY Tin, mi tuin emaw fapa pahnih a nei a;zVm Ka hrilh a che u, chutiang bawkin Pathian vantirhkohte hmaah chuan mi sual pakhat sim chungah an lawm thin a ni.U Tin, a hmuh leh chuan a thiante leh a vengte a ko khawm a, 'Mi lawmpui rawh u, ka duli hloh kha ka hmu leh ta e,' a ti thin.T#Tin, hmeichhia tupawh duli sawm neiin pakhat hloh ang se la, khawnvar hala in phiatin, a hmuh leh hma zawng tu nge ngun takin zawng lo ang?S5Ka hrilh a che u, chutiang bawkin mi fel sawmkua leh pakua sim chuan tur nei lote ai chuan mi sual pakhat sim chungah hian vana mi an lawm zawk ang.R#Tin, in in thlen veleh in thiante leh in vengte in ko khawm a, an hnenah, 'Mi lawmpui rawh u, ka beram bo kha ka hmu leh ta e,' in ti thin.@Q{Tin, in hmuh leh chuan lawm takin in kokiah in pu thin.?PwNangni zingah tupawhin beram za nei u la, an zinga pakhat hloh ang u la, thlalerah sawmkua leh pakuate chu hnutchhiahin a bo chu in hmuh leh hma loh zawng tu nge zawng lo ang che u?wTin, bawih chuan a pu hnenah chung thu chu a va hrilh a. Tin, in neitu chu a thinur a, a bawih hnenah chuan, "Chhuak la, kawtthlerahte, kawmkarahte kal thuai thuai la, pachhiate, piangsualte, mitdelte, kebaite hetah rawn hruai lut rawh," a ti a.P=Tin, mi dangin, 'Nupui ka nei ta a, chuvangin ka kal thei lo,' a ti a. <Tin, mi dangin, 'Sebawng tuak nga ka lei ta a, a chhia a tha fiahin ka kal dawn a, mi khawngaih la mi han phatsak ang che,' a ti a.1;[Tin, an zain thu khat vuain chhuanlam an nei vek a. A hmasa berin a hnenah, 'Lo ka lei ta a, a enin ka kal a tul a ni; mi khawngaih la mi han phatsak ang che,' a ti a.y:ktin, a ei hun chuan a mi sawmte hnenah, 'Lo kal rawh u, tunah engkim peih a ni ta e,' ti turin a bawih a tir a.f9ETin, ani chuan a hnenah, "Mi tuin emaw zanah ruai ropui takin a theh a, mi tam tak a sawm a;8{Tin, a chaw kilpui tuin emaw chung thu chu a hria a, a hnenah, "Pathian rama chaw ei tur chu an eng a thawl e," a ti a.7tichuan chung ang chuan rulhna tur che an neih loh avangin i eng a thawl ang; mi felte thawhleh hunah rulh leh i ni dawn si a," a ti a.\61 Ruai i theh hun chuan pachhiate, piangsualte, kebaite, mitdelte sawm zawk ang che;\51 Tin, a sawmtu hnenah pawh chuan, "Chhunah emaw, zanah emaw ruai i theh hunin i thiante, i unaute, i laichinte, i veng hausate chu sawm suh ang che; chutilochuan an sawm ve leh ang chia, an rul leh kher ang che.e4C Inngaihlu apiang an tlawm ang a; inngaitlawm chu chawimawiin an awm ang," an hnenah a ti a.z3m An sawm hunah che chuan thutphah tha lo berah va thu zawk ang che; chutichuan a sawmtu che a lo kal hunah i hnenah, 'Thiana, thutphah tha deuvah thu rawh,' a ti thei ang che. Chutichuan i chaw kilpuite mithmuhah chuan chawimawiin i awm ang.2/ tichuan a sawmtu che chuan, 'He mi thutna tur hi kian rawh,' a rawn ti ang chia; tin, nang zak takin thutphah tha lo berah i thu leh si tur a ni.1'Lawi chaw ei turin tuin emaw a sawm hunah che chuan thutphah tha berah thu suh ang che; chutilochuan i aia mi tha zawk a lo sawm hlauh ang a,j0MTin, an mi sawmten thutphah tha ber an thlan thinzia a hmu a, an hnenah tehkhin thu a sawi ta a;4/cChung thu chu an chhang thei lo leh bawk a.).KTin, an hnenah, "Nangni zingan in sabengtung emaw, sebawng emaw tuichhunchhuahah lo tla se la, Chawlhni pawhin tu nge hnuk chhuak nghal lo vang che u?" a ti a.g-GAnni erawh chu an ngawi reng a. Tin, ani chuan damlo chu a chelh a, a tidam a, a kaltir ta a.,wTichuan Isua'n dan hretute leh Pharisaite chu a bia a, an hnenah, "Chawlhniin tihdam a thiang nge thiang lo?" a ti a.D+Tin, ngai teh, a hmaah chuan dam lo vung mi tu emaw a awm.j* OTin, heti hi a ni a, Chawlhniin Pharisai hotu pakhat ina chaw ei tura a kal chu an enthla reng a.4)a #En teh u, in in chu aruaka hnutchhiah che uin a awm ta. Ka hrilh a che u, 'Lalpa hminga lo kal chu a eng a thawl e,' in tih hma loh chuan mi hmu leh tawh lo ang," a ti a.(  "Aw Jerusalem, Jerusalem! Zawlneiho thattu, i hnena an rawn tirhte lunga lo denghlumtu! Arpuiin mahni note a thla hnuaia awp khawm a tum ang in I fate vawi eng zat nge awp khawm ka tum kha! Nimahsela in duh si lo.En teh u, in in chu aruaka hnutchhiah che uin a awm ta. Ka hrilh a che u, 'Lalpa hminga lo kal chu a eng a thawl e,' in tih hma loh chuan mi hmu leh tawh lo ang," a ti a.'5 !Engpawh ni rawh se, vawiinah nen, naktukah nen, atuk lehah nen ka kal zel tur a ni; Jerusalem khaw pawn lamah zawlnei thih theih a ni lo e," a ti a.N& Tin, ani chuan an hnenah, "Chu sihal hnenah chuan he thu hi va sawi rawh u; 'Ngai rawh, vawiinah nen, naktukah nen, ramhuaite ka hnawt chhuak ang a, nate pawh ka tidam ang a, atuk lehah ka zo ang.%+ Chutih lai tak chuan Pharisai tute emaw an lo kal a, a hnenah, 'Chhuak la, heta ta kal bo rawh; Herodan tihhlum che a duh em em a ni," an ti a.$ Tin, ngai teh u, hnuhnung berte pawh hmasa bera awm tur an awm a, hmasa berte pawh hnuhnung bera awm tur an awm," a ti a.e#C Tin, chhak leh thlang, chhim leh hmar atangin an lo kal ang a, Pathian ramah an lo thu ang.I"  Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te, zawlnei zawng zawngte chu Pathian ram chhunga awm in hmuh a, nangni pawna hnawh chhuah in nih in inhriat hunah, chutah chuan tah leh ha thial chu a awm ang.!7 tin, ani'n, 'Ka hrilh a che u, khawii lama mi nge in nih ka hre lo; nangni thil sual ti zawng zawngte u, ka hnen ata kal bo vek rawh u,' a la ti ang.  chutih hunah chuan nangni'n, 'I hmuhah pawh kan eiin kan bar tawh kha, kan kawtthlerahte pawh i zirtir thin kha,' in la ti ang a;^5 In neitu a thawh a, kawng a khar hnu chuan nangnin pawna dingin, 'Lalpa, kawng min hawnsak rawh,' tiin kawngkhar in rawn kik hunah, ani'n, 'Khawii lama mi nge in nih ka hre lo a che u,' tiin a chhang ang che u a;# Tin, ani chuan an hnenah, "Kawngka zimah chuan luh tum hram rawh u; ka hrilh a che u, mi tam takin luh an tum ang a, an lut thei si lo ang.N Tin, tuin emaw a hnenah, "Chhandamte chu tlem te em an nih?" a ti a.kO Tin, ani chuan zirtir chung zela Jerusalem khaw lam panin, khaw lian leh khaw tete a tlawh zel a.~u Dawidim hmeichhiain a laka chhangphut tehkhawng thum zingah a zaa a thawh vek thlenga a phuma ang chu a ni," a ti a.H  Tin, "Pathian ram chu eng nen nge ka tehkhin ang?" a ti leh a,$A Antam chi fang khat miin a laka a huana a theha ang chu a ni; chu chu a lo to a, thing a lo ni a, chungleng savate chu a zarahte chuan an riak a," a ti a.fE Chutichuan ani chuan, "Pathian ram chu eng ang nge ni? Eng chen nge the pawh ka tehkhin ang? Chung thute chu a sawi laiin a hmelmate zawng zawng chu an zak ta a; mipui erawh chu a thil ropui tih zawng zawng avangin an lawm vek a.:m He hmeichhia hi Abrahama fanu a ni si a, ngai teh u, Setanan kum sawm leh kum riat a man reng hi, Chawlhniah pawh he mi phuar hi han phelhsak lohzia em ni?" a ti a, a chhang a.8i Lalpa erawh chuan a hnenah, "Nangni vervekte u, Chawlhniin mahni sebawng emaw, sabengtung emaw a chaw eina ata phelhin, tui in turin in hruai chhuak theuh thin a ni lo em ni?lQ Tin, Isua'n Chawlhnia mi a tihdam avangin inkhawmna in hotu chu a thinur a, mipui chu a bia a, an hnenah, "Mihring hnathawhna tur ni ruk a awm alawm; chu mi chhungin lo kal u la, intidam rawh u, Chawlhnia lo kal loin," a ti a.gG Tin, a chungah a kut a nghat a; tichuan thawklehkhatan a ngil ta nghal a, Pathian a fak ta a.nU Tin, Isua'n a hmuh veleh a ko a, a hnenah, "Hmeichhia, i chak lohna chuan a thlah ta a che," a ti a.5 Tin, ngai teh, kum sawm leh kum riat ramhuai man chak loh vei hmeichhe pakhat a awm; chu mi chu a kun reng a, amah chuan a ding ngil thei tawp lo a.E Tin, chawlhniin ani chuan inkhawmna in pakhatah a zirtir a.gG chu mi achina a rah chuan a tha ang, a rah loh erawh chuan kit mai ang che,' a ti a," a ti a.oW Tin, ani chuan a hnenah, "Ka pu, kumin tal hi awm se la, a velin ka lai ang a, ekin ka vur rih ang a;S  Tichuan grep hrui enkawltu hnenah, 'Ngai rawh, kum thum chhung hian he theipui kungah hian a rah ka va zawng thin a, pakhat mah ka hmu si lo; kit rawh; enga tinge hmun pawh awha a awm reng ni?' a ti a. 9 Tin, he tehkhin thu hi a sawi a:"Tuin emaw a grep huanah theipui phun pakhat a nei a; tin, a kungah chuan a rah a rawn zawng a, pakhat mah a hmu lo a.y k Ni suh e, ka hrilh a che u, nangni pawh in sim loh chuan chutiang bawkin in boral vek ang," a ti a, a chhang a.  Tin, Siloam in sangin mi sawm leh pariat a delhhlumte pawh kha, Jerusalem khuaa awmte zawng zawng aiin mi sual bik niin in ring em ni?d A Ni suh e, ka hrilh a che u, nangni pawh in sim loh chuan chutiang bawkin in boral vek ang.1 Tin, ani chuan an hnenah, "Chu Galili rama mite chu, chutiang thil an tuar avangin Galili rama mi zawng zawng aiin mi sual bik niin in ring em ni?8 k Tin, chutih lai tak chuan tute emaw an lo awm a, chu mite chuan Galili rama mi, Pilatan an thisen an Pathian biakna sa talhte zinga a telh sakate chanchin chu Isua an hrilh a.{o ;Ka hrilh a che, dar tangka dere te pawh i tlak kim hma loh chuan, chuta ta chu i chhuak lo hul hual ang," a ti a.nU :Tin, roreltu hmaa i khingpui nen inkal hunin, kal pahin a lakah fihlimna mawlh zawng hram rawh; chutilochuan roreltu hmaah a hruai lui ang chia, roreltu chuan mi man hotu a mantir ang chia, mi man hotu chuan tan inah a khung hlauh dah ang che.Ka hrilh a che, dar tangka dere te pawh i tlak kim hma loh chuan, chuta ta chu i chhuak lo hul hual ang," a ti a.;q 9Engati nge nangmahni'n a fel chu in ngaihtuah loh? 8Nangni vervekte u, khawvel leh van awmzia pawh in hre fiah thiam si a, engati nge tun lai thil hi in hriat fiah thiam loh ni?hI 7Tin, chhim thli tleh in hriat chuan, 'Thaw a sa dawn e,' in ti thin a; tin, a lo ni ngei thin. 6Tin, mipui hnenah pawh chuan, "Thlang lama chhum chhuak in hmuh chuan, 'Ruah a sur dawn,' in ti nghal thin a; tin, a lo ni ngei thin.uc 5An indo ang a, pain a fapa, a fapain a pa; a nuin a fanu, a fanuin a nu; a piin a mo, a moin a pi," a ti a._7 4tun hnuah chuan chhung khatah mi panga an indo ang, pathumin pahnih, pahnihin pathum.x~i 3Khawvela rem lentir tura lo kal emaw mi ti elo? Hnai lo e, ka hrilh a che u, do lentir tura lo kal zawk ka ni;_}7 2Nimahsela baptisma chan tur ka nei, chu mi tleitlak hma loh chu ka thaw a va ipik em!c|? 1Khawvelah mei thlak thla tura lo kal ka ni; tunah pawh kang tawh pang se la, ka va ti em!M{ 0Amaherawhchu hre lo chunga vuakna khawp thil ti chu vawi tlem te an vua ang. Tupawh tam tak an peka hnenah chuan tam tak an phut ang; tupawh tam tak an kawltira hnenah chuan tam deuh an phut ang.|zq /Bawih, a pu duhzawng hre reng chunga lo inring si lo a, a pu duhzawng ang pawha ti lo chu vawi tam tak an vua ang.y# .chu bawiha pu chu a rin loh niah, a hriat loh laiin a lo kal ang a, bung hnihah a rawn chhuah ang a, mi rinawm lote chan ang a chantir ang.x% -Amaherawhchu chu bawih chuan a rilruin, 'Ka pu a lo kal lawk dawn lo e,' tiin bawihnute, bawihpate lo vel se la, eiin barin lo rui ta se la,Rw ,Dik takin ka hrilh a che u, a neih zawng zawng chunga hotuah a siam ang.Tv! +A pu a lo kal hunah bawih chutiang tia a rawn hmuha chu a eng a thawl ang.'uG *Tin, Lalpa'n, "Sum enkawltu rinawm, fing tak, a puin a hun apianga an chaw chan tur semsak turin a chhungte chunga hotua a siam tur chu tu ber nge ni ang le?htI )Tin, Petera'n, "Lalpa, he tehkhin thu hi keimahni chauh nge mi hrilh, mi zawng zawng?" a ti a.jsM (Nangni pawh inring rengin awm rawh u, in rin loh hunah Mihring Fapa a lo kal dawn si a," a ti a.rw 'Amaherawhchu hei hi hre rawh u, rukru a lo kal hun tur in neituin hria se la, a veng ang a, a in a rehpawhtir lo ang.vqe &Zan laiah emaw, thawh hunah emaw a lo kal a, chutianga a rawn hmuh chuan chu bawihte chu an eng a thawl ang.[p/ %An pu a lo kal hunah bawih lo nghak reng a hmuhate chu an eng a thawl ang; tih tak meuhin ka hrilh a che u, ani chuan a puan a rawn veng ang a, anmahni chu chaw kilin a thuttir ang a, an rawng a rawn bawl ang. o $miin an pu lawi chaw ei a lo haw huna kawngkhar a rawn kik veleh a, lo hawn thei nghal tura an lo nghak reng ang hian awm rawh u.@n{ #Puan veng rengin, in khawnvar pawh alh rengin awm u la;cu Choakte hi ngaihtuah rawh u, buh an tuh hek lo, an at hek lo, zem te, buh in te pawh an nei lo; nimhsela Pathianin a chawm si a; nangni chu savate ai chuan in hlut zawkzia mai chu![b/ Ei tur aiin nunna a thupui zawk a ni, silhfen ai pawhin taksa a thupui zawk a ni.0aY Tin, a zirtirte hnenah, "Chuvangin ka hrilh a che u, 'Engnge ka ei ang aw?' tiin in nunna thu leh, 'Engnge ka silhin ka fen ang aw?' tiin in taksa thu lungkham suh u.Z`- Mahni tana sum khawla Pathian lama ngah si lo chu, chuti chu a ni thin," a ti a._% Nimahsela Pathianin a hnenah, 'Mi a, zaninah hian i thlarau an laksak dawn che a ni; i thil dehchhuahte kha tu ta nge ni ta ang le?' a ti a.^- Tin, ka thlarau hnenah, 'Thlarau, kum tam tak chhung atan sum tam tak i khawl hi; chawl la, eiin bar la, hlim takin awm rawh ka ti ang,' a ti a.]/ Tin, 'Heti hian ka ti the ang; ka buh inte ka thiat ang a, a aia lianin ka sa ang a; chutah chuan ka buh leh ka sum zawng zawng ka dah khawm ang.p\Y tichuan a inngaihtuah a, 'Engtin nge ka ti ang aw? ka buh leh bal dah khawmna ka nei si lo a,' a ti a.U[# Tin, an hnenah tehkhin thu a sawi a:"Mi hausa tu emaw a lo a hlawk em em a;Z Tin, an hnenah, "Fimkhur u la, awhna reng reng lakah chuan inveng rawh u; sum ngah hi mihring dam chhan a ni lo e," a ti a.uYc Nimahsela ani chuan a hnenah, "Mihring, nangni chungah tuin nge roreltuah leh sum semtuah mi siam?" a ti a.lXQ Mipui zinga tuin emaw Isua hnenah, "Zirtirtu, ka u hnenah, ro mi sem ve turin hrilh rawh," a ti a.jWM chutih hun takah chuan eng nge in sawi tur rem, Thlarau Thianghlimin a hrilh ang che u," a ti a.0VY Tin, inkhawmna ina mite, lalte, hotute hmaa an hruai hunah che u chuan 'Engtin nge, eng thuin nge ka chhan ang, eng thu nge ka sawi ang,' tiin lungkham suh ang che u;/UW Tin, Mihring Fapa sawisel apiangte chu an sawiselna chu ngaihdamsak a ni ang; Thlarau Thianghlim meuh sawichhia erawh chu a sawichhiatna chu ngaihdamsak a ni lo ang.VT% Nimahsela mite hmaa mi phat chu Pathian vantirhkohte hmaah phat a ni ve ang.pSY Tin, ka hrilh a che u, mite hmaa mi tan apiang Pathian vantirhkohte hmaah Mihring fapain a tan ve ang.oRW In samzaite lam pawh hi chhiar vek a ni a sin. Hlau suh u; chawngzawng tam tak aiin in hlu zawk a ni.Q Chawngzawng panga dar tangka pahnihah an hralh thin lo em ni? nimahsela an zinga pakhat mah Pathianin a hmaih ngai si lo.;Po Amaherawh chu tu nge in hlauh tur ka hrilh lawk ang che u:A tihhlum hnu pawha Gehena-a paih theihna thu neia chu hlau rawh u; a ni, ka hrilh a che u, amah mawlh chu hlau rawh u.O Tin, ka thiante u, ka hrilh a che u, 'Taksa tihlum a, chu mi hnua engmah dang ti leh thei tawh lote chu hlau suh ang che u,N) Chuvangin thima in sawi apiang kha engah an la hria ang a; pindan chhungrila beng bula in thusawi kha in chunga chuangin an la tlangaupui ang._M7 Lang lo tura thuhruk engmah a awm si lo; hriat loh tura zep pawh engmah a awm hek lo. )Nimahsela a chhunga thil awm chu mi rethei hnena pek atan hmang rawh u; tichuan ngai teh u, in tan engkim a thianghlim tawh a ni.F= (Mi ate u, pawn lam siamtuin chhung lam pawh a siam lo em ni?%<C 'Tin, Lalpa chuan a hnenah, "Nangni Pharisaite'n no leh thleng pawn lam chu in silfai thin tak a; in kawchhung lam erawh chu hlepruk leh sualin a khat si a.d;A &Tin, Pharisai chuan a chaw kil chu a hmuhin, chaw ei hmaa kut a sil lo chu kam a ti hle a.q:[ %Tin, a sawi laiin Pharisai pakhatin amah chu a hnena chaw eiah a sawm a; tichuan a lut a, chaw a kil a.9 $Chutichuan taksa hi khawi lai mah thim loa apuma a en chhuah chuan, khawnvar eng nasa takin a en che angin a eng chhuak vek ang," a ti a.Q8 #Chutichuan i chhunga eng awm chu thim a lo ni dah law maw fimkhur rawh.7+ "I taksa khawnvar chu i mit a ni; i mit a fim chuan i taksa pawh apumin a eng chhuak thin; a chhiat erawh chuan i taksa pawh a thim zo vek thin./6W !Tuma'n khawnvar an halin in hnuai pukah an dah ngai lo, hrai hnuaiah an dah ngai hek lo,mi lutte chuan a eng an hmuh theihna'n a dahnaah chuan an dah zawk thin a ni.X5) Ninevi khuaa mite chu ngaihtuah hunah chuan tun lai chhuante hnenah hian an ding ve ang a, thiam loh an chantir ang, Jona thuhril avangin an sim si a; ngai teh u, Jona aia ropui zawk hetah hian a awm a sin.p4Y Chhim lam lalnu kha ngaihtuah hunah chuan tun lai chhuante hnenah hian a tho ve ang a, thiam loh a chantir ang; Solomona fin ngaithla tur mahin kawlkil ata a lo kal si a; ngai teh u, Solomona aia ropui zawk hetah hian a awm a sin.3 Jona chu Ninevi khuaa mite tan chhinchhiahna a lo ni ang khan, Mihring Fapa pawh tun lai chhuante tan hian chhinchhiahna a la ni ang.^25 Tin, mipuite chu a hnena an rawn inkhawm laiin Isua'n, "Tun lai chhuante hi chhuan sual an ni; chhinchhiahna an zawng a; nimahsela Jona chhinchhiahna chauh lo chu an hnenah chinchhiahna reng reng pek a ni lo ang.h1I Ani erawh chuan, "A ni, nimahsela Pathian thu hriaa zawmte hi mi hamtha an ni zawk e," a ti a. ]V~~E}}/||m{{Gzzuz*yyMxx"wwvv2uu#tt\sss>x=<p ?w 5 O ! ^  Mu7T]v e-Tin, a tawngtai zawha a thawhin, zirtirte hnenah chuan a lo kal a, an lungngaih avangin an lo muhil a hmu a;y k,Tin, a thlaphang em em a, thahnemngai lehzualin a tawngtai a; a thlan chu thi far lian tak angin leiah a far a.T !+Tin, van atangin vantirhkoh pakhat a tiharh turin a hnenah a rawn inlar a. *Ka Pa, rem i tih chuan he no hi ka hnen ata la sawn rawh; nimahse keia thu ni loin, nangma thu thu ni zawk rawh se," a ti a.^ 5)Tin, lung den phak chinah emaw a va kal hrang ta a; tin, a thingthi a, a tawngtai a,hI(Tin, a hmun chu a va thlen chuan an hnenah, "Thlemnaa in luh lohna'n tawngtai rawh u," a ti a.lQ'Tin, ani chu a chhuak a, a dan pangngaiin Oliv tlangah chuan a kal ta a; zirtirte pawhin an zui a.xi&Tin, anni chuan, "Lalpa, en teh, hei khandaih pahnih a awm," an ti a. Ani chuan an hnenah, "A tawk e," a ti a.,Q%Ka hrilh a che u, 'Ani chu mi sual zingah an chhiar tel ta,' tih ziak kha ka chungah a lo thleng tur a ni; ka chungchang thute kha a thleng zo dawn ta e," a ti a.&E$Tin, ani chuan an hnenah, "Tunah erawh chuan tupawh tangka ip nei chuan keng rawh se, ipte nen; tupawh khandaih nei lo chuan a puan hralh se la lei rawh se.+O#Tin, an hnenah, "Tangka ip lo a, ipte lo a, pheikhawk loa ka tirh chhuah che u khan thil reng reng in tlachham em?" a ti a. Tin, anni chuan, "Chham lo," an ti a."Tin, ani chuan, "Peter, ka hrilh a che, i mi hriatnaah hian vawi thum i phat hma loh zawng vawiinah hian ar a khuang lo ang," a ti a.s_!Tin, ani chuan a hnenah, "Lalpa, i hnenah chuan tan inah leh thihnaah pawh kal ve ka huam a sin," a ti a.~u nimahsela i rin a bo lohna'n ka tawngtaisak che a ni; i hawi kir leh hunah nangin i unaute tinghet ang che," a ti a.taSimon, Simon, ngai teh, Setanan buh thlei anga a thlei theihna tur che uin, nangniho hi a dil che u a sin;X~)tichuan Israel hnam sawm leh hnam hnih rorelsakin lalthutphahah in la thu ang.z}mtichuan ka rama ka dawnkana in eia in bar theihna turin, ka Pain ram mi ruatsak angin ram ka ruatsak che u a ni;A|}Thlemna ka tawh chhung zawng nangni mi awmpuitu in ni a; {Tunge ropui zawk, chaw kiltu nge rawngbawltu? Chaw kiltu a ni lo em ni? Nimahsela kei zawng in zingah rawngbawltu angin ka awm hi.z)Nimahsela nangni zawng chutiang in ni lo ang; in zinga ropui ber chu nau zawk angin awm se la, lal ber chu rawngbawltu angin awm zawk rawh se.yTin, ani chuan an hnenah, "Jentailho lalte chu an chungah an lal thin a; an chunga thu neitute chu 'Nu leh pa' an ti thin.Yx+Tin, an zingah tu ber nge ropui bera a ruat tih thu-ah inhnialna a lo chhuak a.cw?Tin, anni'n, "Kan zingah chutiang thil ti tur chu tu nge ni ang le?" tiin an inzawt ta a.uvcMihring Fapa hi an ruat angin a kal dawn a ni; nimahsela a mantirtu tur mihring chung chu a pik e!" a ti a.^u5Nimahsela ngai teh u, mi mantirtu tura kut chu ka hnenah dawhkan chungah a awm si a.tTin, zanriah ei zawhin chutiang bawkin no chu a la a, "He no hi ka thisena thuthlung thar chu a ni, in aia chhuak tura chu.-sSTin, chhang a la a, lawmthu a sawi zawhin a phel a, an hnenah a pe a, "Hei hi ka taksa, in aia pek tura chu a ni; mi hriat rengna'n hei hi ti thin rawh u," a ti a.rka hrilh a che u, tun achinah Pathian ram a lo thlen hma loh zawng grep hrui rah tui hi ka in leh tawh dawn lo a ni," a ti a.OqTin, no a la a, lawmthu a sawi zawhin, "Hei hi la u la, insem rawh u;sp_Ka hrilh a che u, hei hi Pathian rama a taktak a nih hma loh zawng, ka ei leh tawh dawn lo a ni," a ti a.co?Tin, an hnenah, "Ka thil tuar hmain he Kalhlen Kut chaw hi eipui che u ka duh em em a ni.\n1Tin, a ei a lo hun chuan ani chuan chaw a kil a, a tirhkohte chuan an kilpui ve a.jmM Tin, an kal ta a, an hnena a sawi ang takin an hmu a; tin Kalhlen Kut chaw chu an buatsaih ta a.l} Tichuan ani chuan pindan chungnung zau tak, bungraw awm sa, a entir ang che u; chutah chuan buatsaih ang che u," a ti a. k9 Tin, in neitupa hnenah chuan, 'Zirtirtuin, ka zirtirteho nen Kalhlen Kut chaw kan eina tur, mikhual pindan chu khawiah nge? a ti a che,' ti ang che u. j Tin, ani chuan an hnenah, "Ngai teh u, khawpuia in luhin, mipa, bela tui puin a tawk ang che u a; a luhna inah zui lut ang che u.Ri Tin, anni chuan a hnenah, "Khawiah nge va buatsaih i la i duh?" an ti a.yhkTichuan Isua'n, Petera leh Johana chu, "Kalhlen Kut chaw kan ei turin min va buatsaihsak rawh u," tiin a tir a.dgATin, chhang dawidim telh loh ni, Kalhlen Kutna beram no talna tur ni chu a lo thleng ta a.Wf'Tin, ani chuan a remti a, mipui awm loh hlana mantirna remchang a zawng ta a.He Tin, anni chu an lawm hle a, a hnenah tangka pek an tiam ta a.qd[Tichuan ani chu a va kal a, an hnena a mantir theihna turzia puithiam lalte leh hotute chu a va rawn a.ac;Tin, sawm leh pahnihte zinga tel, Juda Iskariota an tiha chhungah chuan Setana a lut a.fbETin, puithiam lal leh lehkhaziaktute chuan a tihhlumnazia an zawng a, vantlang an hlau si a.Na Tin, chhang dawidim telh loh kut, Kalhlen Kut an tih chu a hnai ta a.d`A&Tin, zingah a thu ngaithla turin mi zawng zawng Pathian biak inah a hnenah an lo kal thin.O_%Tin, ni tin Pathian biak inah a zirtir thin a; zan tin a chhuak a, Oliv tlang an tihah chuan a riak thin a.Tin, zingah a thu ngaithla turin mi zawng zawng Pathian biak inah a hnenah an lo kal thin.B^}$Chutichuan chung thil lo thleng tur zawng zawng chu pumpelh tlakah leh Mihring Fapa hmaa ding tlaka ruat in nih theihna turin, eng lai pawhin tawngtai chungin ngaihven rawh u," a ti a.a];#Chutiang tak chuan lei chung zawng zawnga awmte chungah chuan a thleng theuh dawn a ni.h\I"Amaherawhchu fimkhur rawh u, chutilochuan ei puar lutuk nen, zu ruih nen, dam chhung khawsak ngaihtuah nen, in rilru a khat lutuk hlauh ang a, chu mi ni chuan thang awk angin thawklehkhatan in chungah a lo thleng phut ang.@[{!Lei leh van a ral ang a, ka thu erawh chu a ral lo ang.xZi Tih tak meuhin ka hrilh a che u, thil zawng zawng a thlen kim hma loh zawng tun lai chhuante hi an ral lo ang.~YuChutiang bawkin nangni pawhin chung chu a lo thleng in hmuh hun chuan Pathian ram a lo hnai tawh tih hria ang che u.ZX-a chawr no veleh chu chu in hmu a, nipui a lo thaw dawn tih mahniin in hre thin.[W/Tin,an hnenah tehkhin thu a sawi a:"Theipui kung leh thing zawng zawng en rawh u;V{Tin, chung thil chu a lo thlen tirhin, en chho u la, dak chhuak rawh u; in tlanna tur chu a hnaih tak avangin," a ti a.sU_Chutih hunah chuan Mihring Fapa hi thiltihtheihna leh ropuina nasa tak nen chhum zinga lo kal an hmu ang.Thlabar avang leh khawvela thil lo thleng tur chu ngaihtuah avangin mite an thidang ang; van thiltihtheihnate chu a nghing dawn si a."S=Tin, niah te, thlaah te, arsiah te chhinchhiahna a awm ang a; tuifinriat rum leh a fawn avangin leiah pawh hnam tin hrehawmna leh manganna a thleng ang;(RITin, khandaihah an thi ang a, hnam tin hnenah sala hruaiin an awm ang; tin, Jentailte ni a kin hma loh zawng Jerusalem khua chu Jentailte rah behin a awm ang.,QQChung ni chuan raite leh nauno pawmte chung a pik ang, khawvelah hian hrehawm nasa tak a thlen dawn avang leh he chite chungah hian thinurna a thlen dawn avangin.]P3Chung ni chu phuba lak ni a ni e, thu an ziak zawng zawng a lo thlen theihna turin.O1Chutih hunah chuan Judai rama awmte chu tlangahte tlan bo rawh se; a chhunga awm te chuan chhuahsan rawh se; rama awmte chu a chhungah lut suh se.eNCNimahsela sipaihoten Jerusalem khua an hual in hmuh hunah, a boral dawn tih hria ang che u.+MQIn chhelin in nun in chhanhim ang.6LgNimahsela in samzai khat pawh a boral lo ang.;KqKeima hming avangin mi zawng zawng huat in ni ang.J{Tin, in nu leh in pate, in unaute, in laichinte, in thiante pawhin an mantir ang che u; a then an tihhlumtir ang che u.hIIin hmelma zawng zawngin an dodala an hnial theih lohna tur ka leh finna ka pe dawn si che u a.UH#Chutichuan chhanna tur ngaihtuah lawk lo turin in rilruah intinghet rawh u;/GY In thiam channa a la ni hlei hlei ang.JF  Nimahsela chung thil zawng zawng thlen hma chuan an man ang che u a, inkhawmna inah leh tan inah hruaiin an tiduhdah ang che u a, keima hming avangin lalte leh hotute hmaah an hruai ang che u.7Eg lir nasa takin a nghing a nghing ang a, hmun hrang hrangah tamte a tla ang a, hrite a leng bawk ang a; van atangin thil hlauhawmte leh chhinchhiahna nasa takte a lo awm ang.jDM Tin, an hnenah, "Hnam hrang leh hnam hrang an indo ang a, ram hrang leh ram hrang an indo ang a;$CA Tin, indo thu leh buai thu in hriat hunin hlau suh ang che u; chung chu a thleng hmasa tur reng a ni, tawpna erawh chu a thleng nghal rih lo ang," a ti a.@ByTin, ani chuan, "An tihder lohna'n che u fimkhur rawh u. Mi tam takin, 'Krista chu ka ni,''A hun a thleng dawn ta e,' tiin keimah hming chhalin an lo kal ang; chu mite chu zui suh u.&AETin, anni chuan a hnenah, "Zirtirtu, chung chu engtikah nge a lo awm ang le? chung chu a lo thlen dawn hunah chhinchhiahna eng nge awm ang?" tiin an zawt a.@yHeng in thil hmuh hi tihchim loha lung intiang reng reng hetah a awm lo ang; chutiang ni chu a la thleng ang," a ti a.{?oTin, tuten emaw Pathian biak in thu, lung tha tak leh thilpek khawma an cheimawizia chu an sawi laiin, ani chuan,+>Ohe'ng zawng zawng hian an neih liama mi thawhlawmah an thlak a ni; ani erawh hi chuan a duh lai tak, a intunnunna tura a neih chhun te a thlak vek a ni," a ti a.y=kTichuan, "Tih tak zetin ka hrilh a che u. Heng zawng zawng ai hian he hmeithai rethei te hian a thlak tam zawk;Y<+Tin, hmeithai rethei te tu emaw dar tangka dere pahnih rawn thlak a hmu bawk a.Y; -Tin, a dak chhuak a, mi hausaten thawhlawm bawma an thawhlawm thlak lai a hmu a.:/hmeithai sum an ei a, tlang bumna'n rei tak an tawngtai thin; chungho chuan thiam loh an chang nasa lehzual ang," a ti a.>9u.Lehkhaziaktute lakah fimkhur rawh u; anni chuan kawr fual haa len an duh thin a, dawr hmunah chibai bukte, inkhawmna inah thutphah tha berte, ruaithehnaah hmun tha berte an ngaina thin a,hmeithai sum an ei a, tlang bumna'n rei tak an tawngtai thin; chungho chuan thiam loh an chang nasa lehzual ang," a ti a.78i-Tin, mi zawng zawng hriatin a zirtirte hnenah,d7A,Chutichuan Davida'n ani chu, 'Lalpa' a ti si a, engtin nge a fapa a nih theih le?" a ti a.c6?+'I hmelmate i ke nghahchhana ka siam hma loh zawng ka ding lamah thu rawh,' a ti, a ti a.D5*Fakna Hla Buah Davida ngeiin, Lalpa chuan ka Lalpa hnenah,c4?)Tin, ani chuan an hnenah, "Krista chu Davida fapa a ni tih engtiziaa sawi thin nge an ni?*3O(Thu dang an zawt ngam tawh si lo.X2)'Lehkhaziaktu tuten emaw, "Zirtirtu, i sawi dik zet mai," an ti a, an chhang a.1}&Ani chu mitthi Pathian a ni lo a, mi nung Pathian a ni zawk e; ani ngaih chuan mi zawng zawng an nung vek si a," a ti a.&0E%Mitthi kaihthawhin an awm tur tih Mosia pawhin, Hnim Buk thuah, Lalpa chu 'Abrahama Pathian, Isaaka Pathian, Jakoba Pathian,' a tih lai khan a hriattir kha./$thih pawh an thi leh thei dawn tawh lo a ni, vantirhkohte tlukin an awm dawn si a; thawhlehna fate an nih avangin Pathian fate an ni ang. .#nimahsela chung huna tel tlakah leh mitthi zing ata thawhlehnaa tel tlaka ruat apiangte chu, nupui pasal an innei dawn tawh lo e;O-"Tin, Isua'n an hnenah, "He khawvel mite hi nupui pasal an innei thin;,}!Chutichuan thawhleh hunah chuan a tu bera nupui nge ni ang? An pasarih chuan nupuiah an nei theuh si a," tiin an zawt a.:+o Chu mi hnuah chuan hmeichhia pawh chu a thi ta a.d*Aa pathumna chuan a rochung leh a; chutiang theuhin pasarihte chu fa nei loin an thi zel a.&)GA pahnihna chuan a rochung a;T(!Aw le, sal sarih an awm a; a upa berin nupui a nei a, fa nei loin a thi a.8'ia hnenah, "Zirtirtu, Mosia'n tupawh a unaupain nupui nei se la, fa nei loin thi sela, a unaupain a nupui rochungin a unaupa tan chi a thlahsak tur a ni tih, min ziaksak a ni.Z&-Tin, Saddukai, thawhlehna a awm lo tite zinga mi tute emaw a hnenah an lo kal a;p%YTichuan mipui hmaa a thusawi sual lak tur an hmu lo a; a chhanna chu mak an ti hle a, an ngawi reng a.$Tin, ani chuan an hnenah, "A nih ahnu, Kaisara thilte chu Kaisara hnenah pe u la, Pathian thilte chu Pathian hnenah pe ta che u," a ti a.#an hnenah, "Duli mi entir rawh u," a ti a. "Tu lem leh tu hming nge chuang hi?" a ti a. Tin, anni chuan, "Kaisara," an ti a.<"sNimahsela ani chuan an ngamthlem a ni tih a hria a,Q!Kaisara hnena chhiah kan chawi a thiang nge thiang lo?" tiin an zawt a. /Anni chuan a hnenah, "Zirtirtu, dik takin thu i sawiin i zirtir a, tumah thlei bik loin tih tak zetin Pathian kawng thu i zirtir thin kan hria e;/Tin, amah chu Ram Awptu rorelna leh thuneihnaa thlen atan, a thusawi sual la turin an chang reng a, enthlatu, mi tha anga awm derte chu an tir a.-STin, chutih lai tak chuan lehkhaziaktute leh puithiam lalten man an tum a; nimahsela mipui chu an hlau a; chu tehkhin thu chu anmahni demin a sawi tih an hre si a.lQTupawh chu mi lung chunga tlu apiang an keh sawm ang; a delh lek phei chu a rawt dip ang," a ti a.)KNimahsela ani chuan anniho chu a en a, "He thu an ziak hi eng nge ni le? 'In satute lung duh loh kha, chu ngei chu a kila lung tangkai ber a lo ni ta,' tih hi.'Lo enkawltute chu a rawn tiboral ang a, huan chu mi dangte a pe ang," a ti a. Tin, chu chu an hriatin, "Chung em chu thleng suh se!" an ti a.Tichuan grep huan ata chu an theh chhuak a, an tihlum ta a. Chutichuan grep huan neitupa chuan an chungah engtin nge a rawn tih ang?&ENimahsela lo enkawltute chuan ani chu an lo hmuh veleh, 'He mi hi ro luahtu tur chu a ni; i that ang u, chutichuan a ro kan tan a ni ang,' tiin an inrawn a.} Tin grep huan neitupa chuan, 'Engtin nge ka tih ang aw? Ka fapa duh tak ka tir mai ang, ani hi an lo zah mahna,' a ti a.^5 Tin, a pathumna a tir leh pek a; chu mi pawh chu an lo tisil a, an paih chhuak ta a. Tin, bawih dang a tir leh a; chu pawh chu an lo vel leh bawk a, zahthlak takin an siam a, kut ruak vekin an kaltir leh ta a.A{ Tin, a lawh hun chuan huana rah chu a chanai an lo pek turin lo enkawltute hnenah chuan bawih pakhat a tir a; nimahsela lo enkawltute chuan an lo vel a, kut ruakin an kaltir leh ta a.5c Tin, vantlang hnenah he tehkhin thu hi a sawi ta a:"Tuin emaw grep huan a siam a, lo enkawltute hnenah thlawhhlawh turin a pe a, rei tak thang turin ram dangah a kal ta a.r]Tin, Isua'n an hnenah, "Kei pawhin tu thuin nge he'ng thil hi ka tih ka hrilh bik lo ang che u," a ti a.OTichuan an chhang a, "Khawi lam zawk thu nge ni kan hre lo," an ti a.}Tin, 'Mihring thu,' kan tih chuan mi zawng zawngin lungin min deng ang; Johana chu zawlnei a nih an ring si a," an ti a.pYtin, an inngaihtuah a, " 'Vana mi thu,' kan tih chuan, 'Engah nge a thu in awih loh?' min ti si ang a.OJohana baptisma kha vana mi thu nge mihring thu?" a ti a, a chhang a.c?Tin, ani chuan an hnenah, "Kei pawhin thu kam khat ka zawt ve ang che u; mi hrilh rawh u.q [tin, a hnenah, "Tu thuin nge he'ng thil hi i tih? Tuin nge thu pe che? min hrilh rawh," tiin an zawt a.2  _Tin, ni khat chu heti hi a ni a, Pathian biak ina mite a zirtir a, Chanchin Tha a hrilh laiin,puithiam lalte leh lehkhaziaktute chu upate nen, a hnenah an lo kal thut a;h I0nimahsela mitten a thu an ngaihthlak kham theih loh avangin a tih dan tur an hre thei lo a ni.} s/Tin, ni tin Pathian biak inah chuan a zirtir thin a. Tin, puithiam lalte leh, lehkhaziaktute leh vantlang zinga hotu deuhten, amah tihboral an tum a;nimahsela mitten a thu an ngaihthlak kham theih loh avangin a tih dan tur an hre thei lo a ni. .an hnenah, "Ka in chu tawngtaina in a ni ang,' tih ziak a ni; nangni erawh chuan suamhmangte pukah in siam zawk hi," a ti a.Z--Tin, Pathian biak inah chuan a va lut a, englo zuartute chu a hnawt chhuak ta a;c?,an fan lai che i hriat loh avangin chutiang nite chu i chungah a lo la thleng ang," tiin.c?+I ralten i velin lei kulh an siam ang a, an hual ang chia, i velin chhuah theih lohin an awm chhan ang chia, i chhunga i fanaute, nangmah nen leiah an paih vak ang che, i chhunga lung intiang reng reng an zuah lo ang;*Aw, nang lul hian tun chhung hian thlamuanna tur thu hi lo hre teh hram la! Nimahsela tunah zawng i hmuh lohna'n a inthup tawh si a.F)Tin, a thlen dawn ruaiin khua chu a hmu ta a, a tah chhan a,(Ani erawh chuan, "Ka hrilh a che u, hengte hi an ngawih reng chuan lungte tal an au chhuak tur a ni," a ti a, a chhang a.fE'Tin, mipui zinga Pharisai thenkhatin a hnenah, "Zirtirtu, i zirtirte hi zilh rawh," an ti a.&E&aw ring takin, "Lalpa hminga Lal lo kal chu fakin awm rawh se, vanah remthu leng sela, chungnung berah khian ropuina awm rawh se!" tiin Pathian an fak ta a.'%Tin, an thlen dawn hnaihin, Oliv tlang liam dawnah chuan, zirtir mipui zawng zawng chuan a thilmak tih zawng zawng an hmuh avangin an lawm a,@{$Tin, a kalna tur kawngah chuan an puante an phah zel a.~#Tichuan Isua hnenah an rawn kai ta a, tin, sabengtung no chungah chuan an puante an phah a, a chungah Isua an chuantir a.8}k"Tin, anni chuan, "Lalpain a duh a ni," an ti a.z|m!Tin, sabengtung no chu an phelh lai chuan a neituten an hnenah, "Sabengtung no kha engah nge in phelh?" an ti a.P{ Tin, a tirhte chu an kal ta a, an hnena a sawi ang ngeiin an va hmu a.zTin, tupawhin, 'Engah nge in phelh?' tia an zawh che u chuan, heti hian sawi ang che u,'Lalpain a duh a ni,' tiin," a ti a.-ySIn hma zawn khuaah sawn va kal ta u la; chutah chuan in luh tirhin sabengtung no thlun, tuma la chuan ngai lohna in va hmu ang; chu chu phelh u la, han kai rawh u.xTin, heti hi a ni a, Bethphage leh Bethani khaw kiang, Oliv tlang an tih chu, a thlen chuan zirtirte zinga mi pahnih a tir a,Zw-Tin, chutiang thu a sawi zawh chuan Jerusalem khaw lam pan chhoin hma a hruai a.zvmNimahsela he'ng mi dotute, an lal atana mi duh lote hi, rawn hruai u la, ka hmaah that rawh u,' a ti a," a ti a.kuO'Ka ti a che u, a nei apiang an pe belhchhah ang a, a nei lo chu a neih chhun pawh an laksak ang.etCTin, anni chuan a hnenah, 'Ka pu, ani zawngin rangkachak tangka sawm a nei alawm,' an ti a.sTin, a kianga dingte hnenah, 'A rangkachak tangka kha laksak u la, rangkachak tangka sawm neitu hnenah pe rawh u,' a ti a.~ruA nih ahnu, engati nge ka tangka hi sumdawng ina i dah loh? tichuan ka hawnin a pung nen ka thing tur a ni,' a ti a.6qeTin, ani chuan a hnenah, 'Bawih sual, i tawngka chhuak ngeiin ka thiam lo ang che. Mi in tak ka nih a, ka dah loh pawh ka lak thin a, ka tuh loh pawh ka ah thin i hria maw?wpgmi in tak i nih avangin ka hlau che a ni; i dah loh pawh i la thin a, i tuh loh pawh i at thin si a,' a ti a.wogTin, mi dang a lo kal a, 'Ka pu, en teh, hei i rangkachak tangka kha! Thlan hrukna puanin ka vawng reng a ni;gnGTin, ani chuan ani hnenah pawh chuan, 'Nang pawh khaw panga chungah hotuah awm rawh,' a ti a.bm=Tin, a dawttu chu a lo kal a, 'Ka pu, i rangkachak tangka kha pangain a pung e,' a ti a.lTin, ani chuan a hnenah, 'Bawih tha, i ti tha e; tlemte chunga i rinawm avangin khaw sawm chungah hotuah awm rawh,' a ti a.dkATin, a hmasa ber chu a lo kal a, 'Ka pu, i rangkachak tangka kha sawmin a pung e,' a ti a.jTin, heti hi a ni a, ram awpna thu chu a lak a, a lo kir leh chuan a bawih, tangka a pekate chu, an peipun chin hriatna'n a kohtir a.wigNimahsela a khuaten an hua a, 'He mi hi kan lal atan kan duh lo e,' ti turin a hnungah palai an tlantir ve a.&hE A kal dawnin a bawihte sawm a ko a, an hnenah rangkachak tangka sawm a pe a, an hnenah, 'Ka lo thlen leh hma loh zawng hei hian lo sumdawng rawh u,' a ti a.xgi Chutichuan he'ng thu hi a sawi a:"Mi tha tu emaw ram awpna thu laa lokir leh turin khaw lam hla takah a kal a.#f? Tin, chung thute chu an ngaihthlak laiin, Jerusalem khua a hnaih tak avang leh Pathian ram lo lang nghal tur nia an rin avangin tehkhin thu a sawi tel a.Ye+ Boralte zawnga chhandam turin Mihring Fapa hi a lo kal a ni reng a ni," a ti a.d Tin, Isua'n Zakaia chung thu a sawi a, "Vawiinah he inah hian chhandamna a lo thleng ta, ani pawh Abrahama fapa a ni si a.Hc Tin, Zakaia chu a ding a, Lalpa hnenah chuan, "Ngai teh, Lalpa, ka sum zatve pachhiate hnenah ka pe ang a; tin, tu lakah pawh thil engpawh lo hlepru i la, a leh liin ka rul leh ang," a ti a.qb[Tin, chu chu an hmuh veleh an zain, "Mi sual hnena thleng turin a luh tak saw," an ti a, an phunnawi a.LaTin, hmanhmawh takin a chhuk a, hlim takin amah chu a thleng ta a.`Tin, Isua chu, chu mi hmun a thlen chuan a dak a, a hnenah, "Zakai, lo chhuk thuai rawh; vawiinah i inah ka thleng tur a ni," a ti a.q_[Tichuan a tlan khalh a, a en turin theipui kungah a lawn a; chu mi kawng chu a rawn zawh tur a ni si a.o^WTin, Isua chu mi eng ang nge a nih hmuh a tum a; mipui avngin, amah lah a tawi si a, a hmu thei lo a.w]gTin, ngai teh, mi pakhat a hming Zakaia a awm a; chu mi chu chhiahkhawn hotu a ni a, amah pawh a hausa hle a.=\ wTin, Isua Jeriko khuaah a lut a, a chhun pelh dawn a.[7+Tin, thawklehkhatan a hmu thei ta nghal a, Pathian fak chung zelin amah chu a zui ta a; tin, mi zawng zawng chuan chu chu an hmuhin Pathian an fak a.qZ[*Tin, Isua'n a hnenah, "Hmu thei tawh ang che, i rinna hi i dampui a ni e," a ti a.Tin, thawklehkhatan a hmu thei ta nghal a, Pathian fak chung zelin amah chu a zui ta a; tin, mi zawng zawng chuan chu chu an hmuhin Pathian an fak a.vYe)I chungah engtia ka tih nge i duh?" a ti a, a lo zawt a. Tin, ani chuan, "Lalpa, hmuh theih ka duh," a ti a.cX?(Tichuan Isua a ding a, a hnena han hruai turin thu a pe a; tin, a kiang a lo thlen chuan,Wy'Tin, a hmasate chuan ngawi turin an hau a; nimahsela ani chu, "Davida Fapa, mi khawngaih rawh," tiin a au zual sauh a.PV&Tichuan ani chu, "Isu Davida Fapa, mi khawngaih rawh," tiin a au ta a.@U{%Tin, anni chuan Nazaret Isua a kal a ni tih an hrilh a.QT$chu mi chuan mipui kal thawm a hria a, engtizia nge ni ta tih a zawt a.lSQ#Tin, heti hi a ni a, Jeriko khua a thlen dawnin, mitdel tu emaw kawng sirah kut dawhin a lo thu a;R"Tin, chung thu reng reng chu a ngaihna an hre lo a; thusawi chu an lakah thupin a awm a, eng sawi nge a nih pawh an hre lo a.UQ#!tin, an vua ang a, an tihlum ang; tin, ni thum niin a tho leh ang," a ti a.xPi Jentailte hnenah an pe ang a, nuihza siamna'n an hmang ang a, zahthlak takin an siam ang a, chil an chhak ang;BO}Tin, sawm leh pahnihte chu a hnenah a hruai hrang a, an hnenah, "Ngai teh u, Jerusalem khuaa kan chhoh dawn hi; zawlnei thu ziak zawng zawng kha Mihring Fapa chungah hian a thleng ang.N{tun dam chhung la la hian a aia tam zawk hmu lo tur tumah an awm lo, hun lo la thleng tura chatuana nunna nen," a ti a.2M]Tin, ani chuan an hnenah, "Tih tak meuhin ka hrilh a che u, tupawh Pathian ram avanga in emaw, nupui emaw, unaute emaw, nu leh pa emaw, fate emaw kalsan tawh phawt chu,\L1Tin, Petera'n, "Ngai teh, keini'n kan in leh lo kalsanin kan zui ta chia," a ti a.TK!Ani erawh chuan, "Mihring tih rual loh hi Pathian tih theih a ni," a ti a.ZJ-Tin, chu thu hriate chuan, "A nih leh, tu nge chhandam ni thei ang le?" an ti a.fIEMi hausa Pathian rama luh aiin sanghawngsei, hriau benga luh tlang a awl zawk a ni," a ti a.^H5Tichuan Isua'n amah chu a en a, "Sum ngahte chu Pathian rama luh a va harsa dawn em!^G5Ani erawh chuan chung thu chu a hriatin, a lungngai ta em em a, a hausak em avangin.TF!Tin, Isua'n chu chu a hriatin a hnenah, "Tunah pawh kawng khat i la bak e; i neih zawng zawng hralh la, pachhiate hnenah sem rawh, chutichuan vanah ro i nei ang; tin, lo kal la, mi zui ang che," a ti a.aE;Tin, ani chuan, "Chung thu zawng zawng chu ka naupan tet ata ka zawm zel thin," a ti a. D Thupekte chu i hria alawm - 'Uire suh, Tual that suh, Ru suh, Dawtin hek suh, I nu leh i pa chawimawi rawh,' tihte hi," a ti a.yCkTin, Isua'n a hnenah, "Engati nge tha mi tih? mi pakhat chauh lo chu tumah tha an awm lo, chu chu Pathian a ni.yBkTin, hotu tuin emaw a hnenah, "Zirtirtu tha, chatuana nunna channa turin engtin nge ka tih ang?" tiin a zawt a.ATih tak meuhin ka hrilh a che u, tupawh Pathian ram chu naupang tein a lawm anga lawm lo apiang a chhungah an lut tawp loing," a ti a. @ Nimahsela Isua'n anni chu a ko a," Naupang tete ka hnenah han kaltir u la,hnar suh u; Pathian ram chu hetiang mite ta a ni si a.|?qTin, a deh atan a hnenah an nausente pawh an rawn hruai a; zirtirte erawh chuan chu chu an hmuh veleh an lo hau a.1>[Ka hrilh a che u, a hmasa aiin chu mi zawk chu thiam changing a inah a kal chhuk ta a.Inngaihlu apiang an tlawm ang a, inngaitlawm chu chawimawiin an awm ang," a ti a.(=I Chhiahkhawntu erawh chu hla takah a ding a, van lam pawh a dak ngam lo a, 'Pathian, kei mi sual hi mi khawngaih rawh,' tiin a awm a inchum a inchum ta zawk a.s<_ Chawlhkar khat apiangah vawi hnih chaw ka nghei thin a; ka neih apiang sawmah pakhat ka pe thin,' a ti a.Q; Pharisai chu a ding a, amah chauhin heti hian a tawngtai a:'Pathian, mi dang anga hleprute, fel lote, uirete ka nih loh avang leh, he chhiahkhawntu ang pawh hi ka nih loh avangin i chungah ka lawm e.}:s Mi pahnih Pathian biak inah tawngtai turin an han kal a; pakhat chu Pharisai a ni a, pakhat chu chhiahkhawntu a ni.9w Tin, mi fel tak nih inring a, mi dang zawng zawng hmusit thin tute emaw hnenah chuan he tehkhin thu pawh hi a sawi a:8+Ka hrilh a che u, an phuba a laksak thuai ang. Nimahsela Mihring Fapa hi a lo kal hun chuan khawvelah hian rinna a rawn hmu ang em ni?" a ti a.z7mAn chungah zaidawh rih mah se la a mi thlan, achhun azana amah kotute phuba chu Pathianin a laksak lo ang em ni?D6Tin, Lalpa vekin, "Roreltu fel lo thu sawi chu hre rawh u.5)he hmeithai hian mi tihbuai avangin a phuba ka laksak teh mai ang, chutilochuan a lo kal fo hian mi la tihah hrep dah ang e,' a ti a," a ti a.4wTin, ani chuan rei fe a duh lo a; nimahsela nakinah chuan a rilruin, 'Pathian hlau loin mihring ngaihsak lo mah i la, 3 tin, chu mi khuaah chuan hmeithai pakhat a awm a; ani chu, 'Ka khingpui chungah phuba mi laksak rawh,' tiin a hnenah a kal fo a.r2]Khaw engah emaw roreltu pakhat a awm a, chu mi chuan Pathian a hlau lo a, mihring lah a ngaihsak hek lo;g1 ITin,beidawng loin an tawngtai fo tur a ni tih hriattirna turin an hnenah tehkhin thu a sawi a:%0C%Tin, anni chuan a hnenah "Lalpa khawiah maw?" an ti a, an chhang a. Tin, ani chuan an hnenah, "Saruang awmna apiangah mulukawlhte pawh an awm ang," a ti a./ $Mi pahnih loah an awm ang a, pakhat chu kal bopuiin a awm ang a, pakhat chu hnutchhiahin a awm ang.Tin, anni chuan a hnenah "Lalpa khawiah maw?" an ti a, an chhang a. Tin, ani chuan an hnenah, "Saruang awmna apiangah mulukawlhte pawh an awm ang," a ti a..#Hmeichhe pahnih buh rawt sawmin an awm ang a, pakhat chu kal bopuiin a awm ang a, pakhat chu hnutchhiahin a awm ang," a ti a.-/"Ka hrilh a che u, chu mi zanah chuan khum pakhatah mi pahnih an awm ang a, pakhat chu kal bopuiin a awm ang a, pakhat chu hnutchhiahin a awm ang.f,E!Tupawh a nun humhimna zawng apiangin a chan ang a, tupawh a nun chan apiangin a humhim ang".$+C Lota nupui hre reng rawh u. * Chu mi niah chuan tupawh a sum in chhunga awm a, amah in chunga awm chu chuh turin chhuk suh se; loa awm chu hawng bawk suh se.J) Chutiang bawkin Mihring Fapa hi a rawn inlar ni chuan a awm ang.u(cnimahsela Sodom khua ata Lota a chhuah ni chuan van atangin mei leh kat a sur a, an zain a tihlum ta vek a.r']Chutiang bawkin Lota dam laiin a lo awm; an eiin an bar a, an leiin an hralh a, an chingin an sa thin a;&!Nova lawnga a luh a, tui a lo let a, an zaa a tihhlum tak vek ni kha a thlen hma loh zawng, an eiin an bar a, nupui pasal an innei thin a.b%=Nova dam laia thil awmzia ang khan, Mihring Fapa a lo kal leh nite chuan a awm bawk ang.t$aNimahsela chu mi hma chuan thil tam tak a tuar tur a ni a, tun lai chhuante duh lohin a awm bawk tur a ni.#van hnuai lehlama kawl a pheta van hnuai lehlam thlenga a eng thin ang hian, Mihring Fapa hi a lo kal niin a awm dawn si a."Tin, in hnenah, 'En teh u, sawta saw!' 'En teh u, heta hi!' an ti ang che u; kal chhuak suh u la, anni chu zui hek suh u;!Tin, zirtirte hnenah chuan, "Mihring Fapa dam lai nite hi ni khat tal hi in hmuh duh nite a la awm ang, nimahsela in hmu tawh si lo ang. 'En teh u, heta hi!' emaw, 'Sawta saw!' emaw an ti hek lo ang; ngai teh u, Pathian ram chu in zingah a awm a ni," a ti a, a chhang a.Tin, Pharisaite'n Pathian ram lo thlen hun tur an zawh avangin an hnenah, "Pathian ram chu hmuh theihin a lo thleng lo e;QTin, a hnenah "Tho la, kal rawh; i rinna hi i dampui a nih hi," a ti a.Ghe awze mi mai hi Pathian fak tura lo kir leh a nih?" a ti a.hITichuan Isua'n a chhang a, "Mi sawm kha in lo thiang ta a ni lo'm ni? Pakuate kha khawiah nge?b=tin, a ke bulah a bawkkhup a, a lawmthu a sawi a; chu mi chu Samari mi a ni nghe nghe a.oWTin, an zinga pakhatin a dam ta tih a inhriat veleh, aw ring taka Pathian fak chungin a kir leh ta a;.UTin, ani chuan anmahni chu a han hmuh chuan an hnenah, "Puithiamte hnenah va inentir rawh u," a ti a. Tin, heti hi a ni a, an kal lai chuan an lo thiang ta hlawm a.K tin, aw ring takin, "Isu, zirtirtu, min khawngaih rawh," an ti a.oW Tin, khaw engah emaw a luh dawnin, mi, phar hlir, sawmin an tawk a; chu mite chu hla takah an ding a;dA Tin, heti hi a ni a, Jerusalem khuaa an kal dawnin, Samari leh Galili ram chu a kal pel a.)K Chutiang bawkin nangni pawhin in hnena thupek zawng zawng anga in tih hnuin, 'Bawih thahnem lo kan ni e; kan tih tur reng a ni kan tih ni,' ti rawh u," a ti a.Q In thu ang a a tih avangin in bawih hnenah lawmthu in hrilh ngai em ni?7g'Ka ei tur mi siamsak la, puan veng la, ka ei ka bar zawh hma loh chu ka rawng mi bawl rawh; chu mi hnuah chuan nangin I eiin I bar ang chu,' tu nge lo ti zawk lo ang che u?%CNimahsela nangni zingah tupawhin lei letin emaw, beram vengin emaw bawih nei u la, a lo sul hawn veleh, 'Chaw rawn kil nghal rawh,' tu nge lo ti ang che u? +~~y~}}A|{{izzyz+yyxrwww7vvvuugttss'rrqppooDnnnmm;lkkkkMjjvj%ihhh?gg3ffeee/dd{ccTbb#aaa`___4^^j]]M\\.[[O[ ZZGYY@XX^X"WW#VVUU^TT[SRRR8QQsPP OONNMuM LLKK JJ9IIHH5GGSFFFEEnE=E D;CChBBAAA@@B???a?>>> ==i=<xwChutih lai chuan Johana tan inah an la khung si lo a.w#Johana pawhin Ainon-ah, Salim khaw kiangah a baptis bawk a, chutah chuan tui a tam avangin; tin, mi an lo kal a, baptisma an chang hlawm a.vyChung hnuah chuan Isua a zirtirte nen Judai ramah an kal a, chutah chuan Isua an hnenah a awm reng a, a baptis thin a,}usAmaherawhchu tupawh tidik apiang an thiltihte Pathian avanga ti an ni tih a lan nan, engah an lo kal thin," a ti a.utcTupawh thil tisual apiangin eng an haw thin, engah pawh an lo kal lo, chutilochuan an thiltihte a lang ang.sHei hi thiam lohna a ni, eng khawvelah a lo kal a, nimahsela miten eng aiin thim an duh zawk, an thiltihte a sual avangin.r1Tupawh amah ring chu thiam lohin an awm lo ang, tupawh ring lo chu tun apangin thiam lohin an awm, Pathian Fapa mal neih hming an rin loh avangin.q Khawvel thiam loh chantir turin Pathianin a Fa khawvelah a tir lo, khawvel amah avanga an dam theihna turin a tir a ni zawk e.'pGPathianin khawvel a hmangaih em em a, chutichuan a Fapa mal neih chhun a pe a, amah chu tupawh a ring apiang an boral loh a, chatuana nunna an neih zawkna'n.Lotupawh a ring apiangin amah avanga chatuana nunna an neihna turin.gnGTin, Mosia'n thlalerah rul a khaikan ang khan, Mihring Fapa hi khaikanin a awm bawk tur a ni;fmE Vanah tumah an lawn ngai lo, van atanga lo chhuka chauh lo hi chu, Mihring Fapa vana awm hi.nlU Khawvela thil ka hrilh che u mah awih lo che u a, vana thil hrilh che u i la engtin nge in awih ang?+kO Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che, keinin kan hriat chu kan sawi thin, kan hmuh chu kan hriattir thin; nimahsela kan thu hriattir in awih si thin lo.\j1 Isua'n a chhang a, a hnenah, "Israelte zirtirtu i ni si a, chung chu i hre lo maw?ci? Tin, Nikodeman a chhang a, a hnenah, "Chung thil chu engtin nge a awm theih ang?" a ti a.Jh Thli khawiah pawh a duh duhin a tleh thin, a ri i hria e, nimahsela khawi atanga lo kal nge, khawiah nge a kal dawn tih pawh i hre si lo; tupawh Thlarauva piang chu chutiangin an awm," a ti a.2g_I pian thar tur ka tih che hi mak ti suh.LfTisaa piang apiang tisa a ni; Thlarauva piang apiang thlarau a ni.e5Isua'n a chhang a, "Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che, mi tupawh tuiah leh thlarauva an pian loh chuan Pathian ramah an lut thei lo ang.dNikodeman a hnenah, "Mi, a tar hnuin engtin nge a pian theih ang? A nu pumah vawi hnih lutin a piang thei em ni?" a ti a.%cCTin, Isua'n a chhang a, a hnenah, "Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che, mi tupawh an pian thar loh chuan Pathian ram an hmu thei lo ang," a ti a.Xb)chu mi chu zanah Isua hnenah a lo kal a, a hnenah, "Rabbi, Pathian hnen ata zirtirtua lo kal i ni tih ka hria; Pathian an chunga a awm loh chuan he'ng thilmak i tih ang hi tuma'n an ti thei lo ang," a ti a.Na Tin, Pharisaite zinga mi, a hming Nikodema, Judate hotu pakhat a awm:m`Smihring thu tumaha hrilhfiah a ngaih loh avangin; amahin mihring chhunga awm apiang chu a hre si a.._UNimahsela Isua chu an lakah a ngampa lo, mi zawng zawng a hriata,mihring thu tumaha hrilhfiah a ngaih loh avangin; amahin mihring chhunga awm apiang chu a hre si a.x^iTin, Kalhlen Kuta Jerusalem khuaa a awm lai chuan a thilmak tihte an hmu a, mi tam takin a hming an ring ta a.*]MChuvangin, mitthi zing ata a thawhlehin, chu mi thu chu a saiw tawh tih a zirtirten an hre leh ta a; tin, Pathian Lehkha Thu leh Isua thusawi chu an ring ta a).8\k(Nimahsela a taksa in thu sawi a lo ni zawk si.}[sTin, Judate chuan, "He in hi kum sawmli leh kum ruk sak a ni, nangin ni thum chhungin i tungding ang maw?" an ti a.pZYIsua'n an hnenah, "He in hi tichhia u lang, ni thum chhungin ka tungding leh ang," a ti a, a chhang a.zYmChutichuan Judaten a hnenah, "Heng thil i tih hi chhinchhiahna eng nge min hmuhtir theih?" an ti a, an chhang a.mXS(Tin, "I ina ka thahnemngaihin mi ei zo ang," tih ziak a ni tih, a zirtirte chuan an hre leh ta a).W{tin, thuro zuartute hnenah chuan, "Heng thil hi heta tangin kalpui rawh u, ka Pa in sumdawnna inah siam suh u," a ti a.>VuTin, hruihrualin vuakna a siam a, beram leh sebawng azain Pathian biak in atang chuan a hnawt chhuak a, tangka thlengtute tangka chu a leihbua a, an dawhkante a namthluksak bawk a;hUITin, Pathian biak ina sebawngte, beramte, thurote zuartuho leh, tangka thlengtuho thu a hmu a.ST Tin, Judate Kalhlen Kut a hnai tawh a, Isua Jerusalem khuaah a han kal a.S! Tin, chu mi hnuah chuan Kapernaum khuaah a zuk kal a, amah leh a nu nen, a unaute nen, a zirtirte nen; chutah chuan ni rei lo te an awm a.R1 Isua'n he a chhinchhiahna tih tantirhna hi Galili ram Kana khuaah chuan a ti a, a ropuizia a lantir ta a; tin, a zirtirte chuan ani chu an ring a.=Qs a hnenah, "Mi tinin atirin uain tha an dah chhuak thin, tin, a tam deuh an in hnuin a tha lo deuh chu an dah chhuak thin; nang zawngin tun thlengin uain tha i la vawn hi," a ti a./PW Tin, ruaitheh fatu chuan tui uain-a lo chang ta chu a tem a, a chhuahna chin a hre lo a, (tui thal rawngbawltute erawh chuan an hria a) nupui nei tura chu a ko ta a,mOSTin, an hnenah, "Tunah thal u la, ruaitheh fatu hnenah kalpui rawh u," a ti a. Tin, an kalpui ta a.oNWTin, Isua'n an hnenah, "Tuibelahte tui tikhat rawh u," a ti a. Tin, a rawng rualin an tikhat theuh a.MTin, Judate silfai dan angin lung tuibel paruk, buk sawmli hmun hnih emaw, hmun thum emaw leng theuh, chutah chuan an hung a.bL=Tin, a nuin rawngbawltute hnenah, "In hnena a sawi apiang chu ti zel ang che u," a ti a.sK_Tin, Isua'n a hnenah, "Hmeichhia, nanga mi lo hriatsak tur eng nge awm? ka hun a la thleng lo e," a ti a._J7Tin, uain-in a daih ta lo a, Isua nu chuan a hnenah, "Uain an tlachham ta e," a ti a.;IqIsua leh a zirtirte pawh lawi chaw eiah an sawm a.bH ?Tin, ni thum niah, Galili rama Kana khuaah lawi chaw a awm a, chutah chuan Isua nu a awm.9G m3Tin, Isua vekin a hnenah, "Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, van inhawngah, Pathian vantirhkohte Mihring fapa chungah hian chhuk leh chho in la hmu ang," a ti a.TF #2Isua'n a hnenah, " 'Theipui bulah ka hmu che a sin,' i hnena ka tih avangin i ring a ni maw? Heng aia thil ropui zawk hi i la hmu ang," a ti a, a chhang a.Tin, Isua vekin a hnenah, "Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, van inhawngah, Pathian vantirhkohte Mihring fapa chungah hian chhuk leh chho in la hmu ang," a ti a.eE E1Nathanaelan a hnenah, "Rabbi, Pathian Fapa i ni, Israelte Lalber i nih hi," tiin a chhang a.9D m0Nathanaela chuan a hnenah, "Nangin engtin nge mi hriat?" a ti a. Isua'n a hnenah, "Philipan a koh hma che a , theipui bula i awm lai khan ka hmu che a sin , a ti a, a chhang a.C /Isua'n Nathanaela a hnena lo kal dawnin a hmu a, a chanchin a lo sawi a, "En teh u, Israel mi tak, ngamthlemna reng nei lo saw," a ti a.B %.Tin, Nathanaela chuan a hnenah, "Nazaret khuaah thil tha a chhuak thei em ni?" a ti a. Philipa chuan a hnenah, "Lo kal la, en rawh," a ti a.7A i-Philipa chuan Nathanaela a hmu a, a hnenah, "A chanchin Mosia'n Dan Lehkhabua a ziak leh, Zawlneiten an ziak kha, amah chu kan hmu ta, Nazaret Isua, Josefa fapa chu," a ti a.]@ 5,Philipa chu Bethsaida khuaa mi a ni, chu chu Andria leh Petera awmna khua bawk a ni.p? [+Tin, atukah chuan Isua chuan Galili rama kal a tum a, Philipa a hmu a, a hnenah, "Mi zui rawh," a ti a.> 5*Tichuan Isua hnenah a rawn hruai a. Isua'n ani chu a lo en a, "Johana fapa Simona i ni, Kiphaa an vuah ang che," a ti a (chu chu Petera tihna a ni).|= s)Ani chuan a hmasa berin ama unau Simona a hmu a, a hnenah, "Messia kan hmu ta," a ti a (chu chu Krista tihna a ni).l< S(Johana thusawi chu hriaa Isua zuitute pahnih chu, a pakhat zawk chu Andria, Simon Petera unau a ni.+; Q'Ani'n an hnenah, :Lo kal u la in hmu ang," a ti a. Chutichuan an kal a, a awmna chu an hmu a, chu mi ni chuan a hnenah an awm reng a; zanriah chum hun lai a ni a.*: O&Tin, Isua a hawi a, an rawn zui a hmu a, an hnenah, "Engnge in zawn?" a ti a. Tin, anni chuan, "Rabbi (chu chu Zirtirtu tihna a ni), khawiah nge i awm?" an ti a.P9 %Tin, a zirtirte pahnih chuan a thusawi chu an hria a, Isua an zui ta a.O8 $tin, Isua veivak lai a en a, "En teh u, Pathian Beram No saw," a ti a.=7 w#Tin, atuk lehah Johana a ding a, zirtirte pahnih nen:Y6 -"Chu chu ka hmu tawh a, he mi hi Pathian Fapa a ni tih ka hriattir tawh," a ti a.Y5 -!Amah chu ka hre si lo a, nimahsela tuia baptis tura mi tirtu khan ka hnenah, 'Tu chungah pawh Thlarau zuk fua a chunga awm reng i hmuh apiang, amah chu Thlarau Thianghlima baptistu tur chu a ni ang,' mi ti a.~4 w Tin, Johanan a thu a hriattir a, a sawi a, "Thlarau chu thuro angin van atanga chhuk ka hmu a, a chungah a fu reng a.w3 iAmah chu ka lo hre si lo; nimahsela Israelten amah an hriat theihna'n, tuia baptis-in ka lo kal a ni," a ti a.i2 MSaw mi saw a ni, 'Mi pakhat mi lehkhalh khan mi zui dawn,ka hmaa awm sa reng a ni,' ka tiha kha.1 Tin, atukah chuan Johanan Isua a hnenah lo kal dawnin a hmu a. Tin, a sawi a, "En teh u, Pathian Beram No, khawvel sual kalpuitu tur saw!V0 'Chung thil chu Jordan rala Bethani khuaah, Johana baptisnaah khan an ti a ni.j/ Oani chu mi zuitu tur chu a ni a, a pheikhawk hrui phelh tlak pawh ka ni lo e," a ti a, a chhang aj. OTin, Johanan an hnenah, "Keiin tuiin ka baptis thin, in zingah mi pakhat in hriatloh a ding a ni.- !Tin, anni chuan a hnenah, "Krista tal, Elija tal, zawlnei tal chu i nih si loh chuan engati nge i baptis thin le?" an ti a, an zawt leh a.6, iAn mi tirhate chu Pharisaite hnena mi an ni a.|+ sTin, ani chuan, " 'Lalpa kalkawng tirual rawh u,' tia thlalera autu aw ka ni, Zawlnei Isaia sawi ang khan," a ti a.* 5Tin, anni chuan a hnenah, "A nih leh, tu nge i nih? Min tirtute kan chhan theih nan min hrilh ta che. I chanchin reng eng nge i sawi dawn?" an ti a.L) Tin, anni chuan a hnenah, "Tunge i nih le? Elija i ni em?" an ti a, an zawt a. Tin, ani chuan, "Ka ni lo e," a ti a. "Zawlnei kha i ni em?" an ti a. Tin, ani chuan, "Ni lo e," a ti a, a chhang a.J( tang loin a inpuang a, "Krista chu ka ni lo e," tiin a inpuang a.'' ITin, Judaten, "Tunge i nih?"tia zawt tura Jerusalem khua ata a hnena puithiamte leh Levia chia mite an tirh lai khan he'ng hi Johana thu lo hriattir chu a ni:z& oTuma'n eng lai mahin Pathian an hmu lo, a Fapa mal neih, Pa angchhunga awm ngei khan a chanchin a hril tawh a ni.S% !Dan thu Mosia'n a pe, khawngaihna leh thutak Isua Krista avangin a lo awm.Q$ A famkimna kan chang theuh, khawngaih chunga khawngaih leh chhawnna nen.3# aJohanan a thu a hriattir a, a au a, " 'Ka hnunga mi zui tur khan mi lehkhalh tawh a ni, ka hmaa awm tawh reng a nih avangin,' tia a thu ka sawi kha amah hi a ni," a ti a." Tin, Thu chu tisaah a lo chang a, kan zingah a awm ta a, (Pa fa mal neih ropui angin a ropuizia kan hmu,) khawngaih leh thutakin a khat.! ! chung mite chu thisen hrin an ni lo a, tisa duhzawnga hrin an ni hek lo, mipa duhzawng pawha hrin an ni hek lo, Pathian hrin an ni zawk e.k  Q Nimahsela amah lawm apiang chu, an hnenah Pathian fate nih theihna tur a pe, a hming ringtute chu;E  Amah a mite hnenah a lo kal a, amaha miten an lo lawm si lo.T # Ani chu khawvelah a awm, khawvel ama siam a ni, khawvelin amah a hre si lo.L  Eng tak mi tin tieng thin kha a awm a, khawvelah a lo kal mek a ni.O Ani chu eng chu a ni lo, eng thu chu hriattir tura lo kal a ni zawk e.w iChu mi chu hriattir turin a lo kal a, eng thu chu hriattir turin; amah avanga mi zawng zawngin an rinna turin.D Pathian tirh mi pakhat a lo awm a, a hming chu Johana a ni.@ }Eng chu thim zingah a lo eng a; thimin chu chu a hre lo.J Amahah chuan nunna a awm; chu mi nunna chu mihringte enna a ni a.Y -Engkim azain ama siam a ni;thilsiam zawng zawng hi ama siam loh engmah a awm lo./ [Chu mi chu atirin Pathian hnenah a awm.M Atirin Thu a awm, Thu chu Pathian hnenah a awm, Thu chu Pathian a ni.F5tin, Pathian biak inah chuan Pathian fakin an awm fo thin a.  4Tin, chibai an buk a, lawm em emin Jerusalem khuaah an kir leh ta a;tin, Pathian biak inah chuan Pathian fakin an awm fo thin a.hI3Tin, heti hi a ni a, mal a sawmsak lai takin anni chu a then a, vana hruai chhohin a awm ta a.jM2Tin, Bethani dai kiang thlengin anni chu a hruai chhuak a; tin, a ban a phar a, mal a sawmsak a.;o1Tin, ngai teh u, ka Pa thil tiam chu in chungah ka rawn tir dawn e; nimahsela chung lam ata thiltihtheihnaa an thuam hma loh che u zawng khawpuiah hian awm reng rawh u," a ti a.4c0Chung thil zawng zawng chu a hretu in ni e.wg/ama hmingin simna thu leh sual ngaihhnathiamna thu Jerusalem khuaa tanin, hnam tin hnenah an hril ang,' tiin. {.tin, an hnenah, "Hetiangin ziak a ni, 'Krista chuan hrehawm a tuar ang a, ni thum niin mitthi zing ata a tho leh ang a,I  -Tichuan Pathian Lehkha Thu hriatna'n an thinlung a tifing ta a;J  ,Tin, an hnenah, "Heng hi ka thu kha a ni, Mosia Danahte, Zawlnei Lehkhabuahte, Fakna Hla Buahte ka chanchin ziak apiang a lo thlen turzia in hnena ka awm laia ka hrilh thin che u kha," a ti a./ Y+Tin, a la a, an hmaah chuan a ei ta a.- U*Tin, sangha rawh hrang khat an pe a.})Tin, an lawm luattuk avanga an la awih loh cheuva mak an tih chhungin an hnenah, "Hetah englo ei tur in nei em?" a ti a.M(Tin, chu chu a sawi zawhin a kutte, a kephahte an hnenah a entir a. 9'Ka kutte, ka kephahte hi en rwh u, hei keimah ngei kha ka nih hi! Mi dek u la, en rawh u; mi hmuh ang hian thlarauin tisa leh ruh a nei lo e," a ti a.dA&Tin, ani chuan an hnenah, "Engati nge in mangan? Engah nge in rilruah rinhlelhna a lo awm?R%Nimahsela rapthlak an ti em em a, an hlau a, thlarau hmu-ah an inruat a.$Tin, chung thu chu an sawi laiin amah ngei chu an zingah a lo ding a, an hnenah, "In chungah thlamuanna awm rawh se," a ti a.}s#Tin, anni pawhin kalkawnga thil lo thleng leh, chhang a phel a, a hmel an lo hriat takziate chu an hrilh ve bawk a.Z-"Lalpa chu a lo tho leh tak zet a ni, Simona hnenah pawh a inlar ta," an lo ti a.!Tin, chu mi lai tak chuan an tho a, Jerusalem khuaah an kir leh a, sawm leh pakhatte leh an thiante awm khawm chu an hmu a,% Tin, anni chuan, "Kalkawnga min biak laia Pathian Lehkha Thute min hrilhfiah lai khan kan thinlung a harh huai reng lawm ni kha?" an inti a.U~#Tin, an mit a lo var a, a hmel an lo hre ta a; tin, ani chu a ral ta mai a.t}aTin, heti hi a ni a, an hnenah chaw kila a thutin chhang a la a, mal a sawm a, a phel a, an hnenah a pe a.|1Tin, kain an chelh a, "Kan hnenah awm ta che; khua a tlai dawn ta a, ni pawh a tlak dawn tawh hi," an ti a. Tichuan an hnena awm turin a lut ta a.g{GTin, an kalna tur khua chu an thleng dawn ta a; tin, ani chu hla deuha kal tum angin a awm a.z!Tin, Mosia leh zawlneite zawng zawng lehkhaah a tan a, Pathian Lehkha zawng zawnga ama chanchin ziak apiang chu anmahni a hrilhfiah zel a.Zy-Kristan chung thil chu tuarin a ropuinaah a lut tur a ni reng lo em ni?" a ti a.dxATin, ani chuan an hnenah, "Mi ate u! zawlneite thusawi zawng zawng awih kawnga ngawngte u!w!Tin, kan awmpui zinga tute emaw thlanah chuan an kal a, hmeichhiate sawi ang ngeiin an hmu a; nimahsela amah chu an hmu si lo a," an ti a.}vsa ruang hmu si loin, 'Pathian vantirhkohte inlar kan hmu a, chu mite chuan a nung leh tih an sawi e,' an rawn ti a.ouWChung lo pawh chu kan pawlte hmeichhia tute emaw, zingah a thlanah an va kal a, min rawn timangang a;tKeini'n Israelte tlantu tur kha a nih kan beisei tehlul nen. Engpawh ni se la, chung thil thlenna chin chu vawiin nen ni thum a ni tawh.msSpuithiam lalte leh kan hotuten thah thu pek turin an hruai a, kraws-a an khenbehzia thute pawh kha.DrTin, ani chuan an hnenah, "Eng thil maw?" a ti a. Tin, anni chuan a hnenah, 'Nazaret Isua,Pathian leh mi zawng zawng mithmuha a thu-ah leh a thiltiha zawlnei hmingthang tak chanchin thu;q/Tin, a hming Kleopa zawkin a hnenah, "Jerusalem khuaah nangmah chauhin em ni i chen, tun laia thil awmzia hi i hriat loh ni?" a ti a, a chhang a.kpOTin, an hnenah, "Kal paha in sawi dun kha, eng thu nge ni?" a ti a. Tin, ngui takin an ding ta a.RoNimahsela amah chu an hriat theih lohna'n, an mit chu tihvaihin a awm a.onWTin, heti hi a ni a, an sawia an inhnial lai chuan Isua ngeiin a rawn pan a, an hnenah a kal ve ta a.?myTin, thil lo thleng zawng zawng chu an sawi dun zel a.)lK Tin, ngai teh, chu mi ni tak chuan an zinga mi pahnih chu khaw pakhat Emmau an tihah an kal dawn a, chu mi khua chu Jerusalem khua atangin fing sawmruk a ni a.:km Nimahsela Petera chu a tho a, thlanah chuan a tlan ta a; tin, a kun a, a bih a, puan zai sin awmte chauh chu a hmu a; tichuan thil awmzia chu mak ti takin a inlamah a haw ta a.Kj Nimahsela chung thu chu thu mai maiah an ruat a, an awihsak lo a./iW (Chung hmeichhiate chu Magdalini Mari te, Joani te, Jakoba nu Mari te an ni a; an hnena hmeichhe dangte pawhin tirhkohte hnenah chuan chung thu chu an hrilh bawk a.)h thlan ata chu an haw leh a, sawm leh pakhatte leh mi dang zawng zawngte hnenah chuan chung thil zawng zawng chu an hrilh a.+gQTin, a thu chu an lo hre leh ta a,f''Mihring Fapa hi mi sualte kuta mantirin a awm ang a, kraws-ah an khengbet ang a, ni thum niah chuan a tho leh tur a ni,' a tih kha," a ti a.leQHetah a awm tawh lo e, a tho leh ta; Galili rama a awm laia in hnena a thusawi kha hre leh rawh u,rd]tin, an hlauha an hmaia lei an sik laiin anni chuan an hnenah, "Engati nge mitthi zinga mi nung in zawn?cTin, heti hi a ni a, chung avanga an mangan lai chuan ngai teh, mi pahnih puan mi enkhalhthei sin an kiangah an lo ding a;8bktin, an lut a, Lal Isua ruang chu an hmu si lo.5aeTin, thlan ata lung chu lum sawnin an hmu a;$` CTin, Chawlhni chuan thupek angin an chawl ta a; ni sarih ni hmasa berah erawh chuan vartianah, englo rimtui an siamte chu kengin thlanah chuan an va kal a.I_ 8Tin, an haw leh a, englo rimtuite leh hriak rimtuite an siam a.5^c7Tin, hmeichhia Galili ram atanga a hnena lo kalte khan an zui zel a, thlan leh a ruang zalhzia chu an hmu a.Tin, an haw leh a, englo rimtuite leh hriak rimtuite an siam a.P]6Tin, chu mi ni chu Inrinni a ni a, Chawlhni a lo ni lek lek tawh si a.n\U5Tin, a la thla a, puan zai sinin a tuam a, thlan, lung kerkuak, tumah la zalh ngai lohnaah a zalh a.>[w4Chu mi chu Pilata hnenah a kal a, Isua ruang a dil a.Zy3(an rorel leh an thiltih pawh kha a remti lo reng a ni) Judate khua Arimathaia mi a ni a, Pathian ram a beisei thin a.VY%2Tin, ngai teh, mi pakhat a hming Josefa, roreltu, mi tha tak, fel tak a awm,X1Tin, a hmelhriatte zawng zawng leh hmeichhia Galili ram atanga rawn zuite chu, chung thil chu thlirin hla takah an ding a.W0Tin, chu ennawm chu thlir tura mipui rawn inkhawm zawng zawngte chuan thil awmziate chu an hmuhin an awmte chum chumin an haw leh ta a.V/Tin, sipai za hotu chuan thil awmzia chu a hmuhin, "He mi hi matheiloin mi fel tak a ni phawt mai," tiin Pathian a fak ta a. U.Tin, Isua aw ring takin a au a, "Ka Pa, i kutah ka thlarau ka kawltir e," a ti a. Tin, chu chu a tih zawhin a thlarau a thlah ta a.WT'-ni eng a reh ta a; tin, Pathian biak in puan zar chu a laiah a lo thler ta a.kSO,Tin, chawfak hun lai a lo ni a, chumi achin behliang mun hun thlengin khawvel a lo thim ta vek a,|Rq+Tin, ani chuan a hnenah, "Tih tak meuhin ka hrilh a che, vawiinah hian ka hnenah Paradis-ah i awm ve ang," a ti a.FQ*Tin, "Isu, i ram i thlen hunah mi hre reng ang che," a ti a.P{)Keini zawng hremzia reng kan ni; kan thiltih man chauh hmu kan nih hi; he mi hi zawngin engmah a tisual si lo," a ti a.zOm(Nimahsela pakhat chuan chhan pahin a zilhhau a, "Pathian meuh pawh i hlau na nge? Thuhmun rengin an hrem che hi.N'Tin, an mi sual khai pakhat chuan Isua a hau a, "Krista chu i ni lo em ni? Intidam la, keini pawh min tidam ta che," a ti a.RM&Tin, a chung lamah chuan, "He Mi hi Judate Lal a ni," tiin lehkha a awm._Anni erawh chuan aw ring takin kraws-a khengbet turin an ngen lui hram a. Tin, an aw chuan a vaudai ta a.I= Tin, ani chuan a vawi thumnaah an hnenah, "Engah maw? He mi hian eng nge a tihsual ni? Thihna khawp meuh a chungah engmah ka hmu lo; chutichuan ka vel ang a, ka chhuah mai dawn a ni," a ti a.W<'nimahsela an au a, "Kraws-ah khengbet rawh, kraws-ah khengbet rawh," an ti a.M;Pilata erawh chuan Isua chhuah a duh a, an hnenah thu a sawi leh a;_:7(Chu mi chu khawpuia helna eng emaw avang leh, tual a thah avanga tan ina tang a ni.)p9YNimahsela rual takin an au a, "He mi hi chu tiboral la, Barabba kha min chhuahsak zawk rawh," an ti a.J8 Kut niah chuan mi pakhat anmahni a chhuahsak ngei tur a ni si a.D7Chutichuan ka vel ang a, ka chhuah mai dawn a ni," a ti a.6Heroda pawhin a hmu hek lo; kan hnenah a rawn tir leh ta mai a nih hi; ngai rawh u, thihna khawp meuhin engmah a ti lo e.K5an hnenah, "'Mite a tikhawlo,' tiin he mi hi ka hnenah in rawn hruai kha a ni a; tin, ngai rawh u, in hmaah ka chhuahchhal a, in hekna thu-ah khan he mi chungah hian engmah sual ka hmu lo a ni;M4 Tin, Pilatan puithiam lalte, hotute, mi zawng zawngte a ko khawm a,r3] Tin, chu mi ni tak chuan Heroda leh Pilata chu an inngeih ta a; chu mi hma zawng chu an intai thin a ni.2 Tin, Heroda leh a sipaite chuan Isua an hmusit a, nuihza siamna'n an hmang a, tin, puan ropui tak sintirin Pilata hnenah a tir leh ta a.X1) Tin, puithiam lalte leh lehkhaziaktute chuan dingin nasa takin an hek chiam a.K0 Tin, thu tam tak a zawt a; nimahsela a engmah chu a chhang si lo.*/MTin, Herodan Isua a hmuh chuan a lawm em em a; a chanchin a hriat avangin, hman ata tawh hmuh a duh hle reng a, a thilmak tih eng emaw tal hmuh pawh a beisei a..Tichuan Heroda biala mi a ni tih a hriat veleh Heroda hnenah a tir ta a; chung lai chuan ani pawh chu Jerusalem khuaah a awm bawk a._-7Tin, Pilatan chu chu a hriatin, chu mi chu Galili rama mi a nih leh nih loh a zawt a.1,[Nimahsela anni chuan, "Galili ramah a tan a, he mi hmun thleng hian, Judai ram khaw tinah zirtirin mi zawng zawng a chawk hnawk thin a ni," tiin an bei lehzual sauh a.u+cTin, Pilatan puithiam lalte leh mipuite hnenah chuan, "He mi chungah hian engmah sual ka hmu lo e," a ti a.z*mTin, Pilatan a hnenah, "Judate lal i ni em?" tiin a zawt a. Tin, ani chuan a hnenah, "Ni e," a ti a, a chhang a. )Tin, "He mi hian kan chite a tikhawlo a, Kaisara hnenah chhiah chawi a khap a, Krista, lal, a intih kan hria e," tiin an hek ta a.T( #Tin, pungho zawng zawng chu an tho a, Isua chu Pilata hnenah an hruai ta a.'yGTin, anni chuan, "Eng hriatna dang nge kan ngaih tawh ang? Keimahni ngeiin ama ka chhuak kan hre tawh alawm," an ti a.j&MFTin, an zain, "Nang hi Pathian Fapa chu i ni em ni le?" an ti a. Tin, ani chuan an hnenah, "Ni e," a ti a.Tin, anni chuan, "Eng hriatna dang nge kan ngaih tawh ang? Keimahni ngeiin ama ka chhuak kan hre tawh alawm," an ti a.p%YENimahsela tun achinah chuan Mihring Fapa hi Pathian thiltihtheihna ding lamah a thu tawh ang," a ti a..$WDzawt che u mah i la in chhang lo ang.z#mCKrista i nih zet chuan min hrilh rawh," an ti a. Tin, ani chuan an hnenah, "Hrilh che u mah i la in awih lo ang;"BTin, khawvar veleh vantlang upaho, puithiam lalte leh lehkhaziaktute chu an rawn inkhawm a, an rorelnaah chuan an hruai a,>!wATin, thu dang tam tak pawhin an sawichhiain an hau a.Q @Tin, a mit an tuam a, "Sawi rawh, tu nge vua che?" tiin an zawt thin a.D?Tin, Isua chelhtuten nuihza siamna'n an hmang a, an vua a.1]>Tin, a chhuak a, a tap ta zawih zawih a.9k=Tin, Lalpa chu a hawi a, Petera chu a en a. Tin, Petera chuan Lalpa'n, "Vawiinah hian ar a khuan hmain vawi thum mi phat ang," a hnenah a tih thu kha a lo hre chhuak leh ta a.  >2==/<Tin, kut vang lai takin Isua Pathian biak inah a han kal a, a zirtir a.T=! Nimahsela Judate an hlauh avangin tuma'n a chungchang thu an sawi lang lo. <9 Tin, a chungah mipuite zinga mi an phunru sup sup a, a thenin, "Mi tha a ni e," an ti a; thenkhatin, "Hnai lo e, mipui a bum zawk thin a ni," an ti a.V;% Tin, Judaten kutnaah chuan ani chu an zawng a, "Khawiah nge a awm?" an ti a.x:i Nimahsela a unaute chu kutnaa an chhoh tak hnu chuan ani pawh vantlang hriat lohin, aruk angin a han kal ve a.N9 Tin, chung thu chu an hnenah a sawi a, Galili ramah a la awm reng a.8Nangni kutnaah han kal rawh u, kei zawng tun kutah hian ka han kal dawn rih lo ve, ka hun a la thlen loh avangin," a ti a.7yKhawvelin nangni an haw thei lo a che u, kei erawh chu mi haw thin, an thiltihte a sual tih ka hrilhfiah thin avangin.k6OTin, Isua'n an hnenah, "Ka hun a la thleng lo; nangni hun erawh chu kumkhuain a thleng reng a ni.55e(A unaute pawh chuan amah an ring si lo va).4Tuma'n arukin thil engmah an ti lo, mahni hmingthan duh siin. Heng thilte hi i tih tak zet chuan khawvel hnenah inentir rawh," an ti a.3yChutichuan a unauten a hnenah, "Heta tangin Judai ramah va kal rawh, i zirtirte pawhin i thiltih hi an hmuh theihna'n.22_Tin, Judate Bawkte Kut chu a hnai tawh a.{1 qChu mi zawhah chuan Isua'n Galili ram a fang a; Judaten amah tihhlum an tum avangin Judai ram chu a fang duh lo a.|0qG(Iskariot Simona fapa Juda, sawm leh pahnihte zinga tel vea thu kha a sawi a ni,ani chu a mantirtu tur a ni si a)./FTin, Isua'n an hnenah, "Nangni sawm leh pahnihte hi keima thlan inni lo'm ni? In zinga mi pakhat diabola a ni leh nghal vei nen," a ti a.(Iskariot Simona fapa Juda, sawm leh pahnihte zinga tel vea thu kha a sawi a ni,ani chu a mantirtu tur a ni si a).l.QENang Pathian mi thianghlim chu i ni tih kan awih ta a, hriat pawh kan hria e," a ti a, a chhang a.q-[DTin, Simon Petera'n a hnenah, "Lalpa, tu hnenah nge kan kal ang? Nangin chatuana nunna thu i nei alawm.h,ICChutichuan Isua'n sawm leh pahnihte hnenah chuan, "Nangni pawhin kal bo in duh ve em?" a ti a.Z+-BChu veleh chuan a zirtirte a then tam tak an kal bo a, amah an pawl leh ta lo a.*ATin, amah vek chuan, "Chuvangin a ni, in hnenah, 'Pain a puih loh chuan tumah ka hnenah an lo kal thei lo ang,' ka tih kha ni," a ti a.)@Nimahsela in zingah a then ring lo in awm e," a ti a. (Isua'n a ring lotute leh a mantirtu tur chu a tir ata a hre reng si).~(u?Tinungtu chu thlarau a ni, tisa chu engmahah a tlaktlai lo; in hnena thu ka sawite hi thlarau a ni, nunna pawh a ni.b'=>Mihring Fapa hi hmana a awmna ngaia lawn chhova in hmuh chuan, engtin nge in tih ang le?&=Chutichuan chu mi thu-ah chuan a zirtirte an phunnawi tih Isua'n a rilruin a hria a, an hnenah, "He thu hian a tilungni lo che u elo?%u3Kei hi van atanga chhang nung lo chhuk chu ka ni, tupawhin he chhang hi a ei chuan chatuanin a nung reng ang, a ni, khawvel nunna'na ka pek tur chhang chu ka tisa hi a ni," a ti a.P2Hei hi van atanga chhang lo chhuk chu a ni, miin a eia a thih lohna'n.@{1In thlahtuten thlalerah manna kha an ei na a, an thi a.#A0Kei hi nunna chhang ka ni.oW/Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, tupawh a ring chuan chatuana nunna an nei tawh a ni.kO.Tumahin Pa an hmu ngai ka ti lo, Pathian hnena lo chhuaka chauh lo chuan; ani chuan Pa chu a hmu.-Zawlneite lehkhabuah, 'Pathian zirtirin an awm vek ang,' tih ziak a ni. Mi tin Pa thu hriaa zir apiang chu ka hnenah an lo kal thin.  ,Pa mi tirtuin a hip loh chuan tumah ka hnenah an lo kal thei lo ang; tin, keiin ni kin niah chuan a lo kala chu ka kai tho ang.5e+Tin, Isua'n an hnenah, "Phun phunnawi suh u.*He mi hi Josefa fa, Isua a ni lo em ni, a nu leh pa pawh kan hriat hi? 'Van atanga lo chhuk kan ni,' eng ti tiha ti nge ni le?" an ti a.hI)Tin, "Van atanga chhang lo chhuk chu ka ni," a tih avangin Judate chu a chungah an phunnawi a.!;(Tin, hei hi ka Pa duhzawng a ni, tupawh Fa hmu a, ring apiangin chatuana nunna nei se la; tin, keiin ni kin niah chuan ani chu ka kai tho ang," a ti a.w'Hei hi mi tirtu duhzawng chu a ni, ani'n mi pek zawng zawng engmah hloh lo i la, ni kin niah chuan kai tho zawk i la.r]&Mahni duhzawng ti turin van atanga lo chhuk ka ni lo a, mi tirtu duhzawng ti tura lo chhuk ka ni zawk e.ve%Pain mi pek zawng zawng ka hnenah an lo kal vek ang; tupawh ka hnena lo kal chu ka hnawt chhuak tawp lo ang.Q $Nimahsela nangni'n mi hmuh pawhin mi ring si lo tih ka hrilh che u kha. 9#Tin, Isua'n an hnenah, "Kei hi nunna chhang chu ka ni; tupawh ka hnena lo kal chu a ril a tam lo ang, tupawh mi ring chu engtikah mah a tuihal lo ang.[ /"Tin, anni chuan a hnenah, "Lalpa, chu chhang chu kumkhuain min pe rawh," an ti a.Z -!Pathian chhang chu van atanga lo chhuka khawvel hnena nun petu hi a ni," a ti a.G  Tin, Isua'n an hnenah, "Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, van atanga chhang in hmuh kha Mosia pek che u a ni lo, ka Pa erawh chuan van atangin chhang tak a pe che u a nih hi.}Kan thlahtuten thlalerah manna kha an ei thin, 'Van atang chuan an hnenah chhang ei tur a pe,' tih ziak angin," an ti a.}Tin, anni chuan a hnenah, "Chhinchhiahna eng nge i tih ang, kan hmuha kan rin theihna tur chein? Thil eng nge i tih ang?pYTin, Isua'n an hnenah, "Pathian hnathawh chu hei hi a ni, a mi tirh hi ring u la," a ti a, a chhang a.fETin, anni chuan a hneh, "Pathian hna kan thawh theihna'n thil eng nge kan tih tur?" an ti a.W'Chaw dangral mai umin phe phe suh u, chatuana nun thlenga awm reng tur chaw, Mihring Fapain a pek tur che u chu, umin phe zawk rawh u; Pa Pathian chuan ani chu a chhinchhiah tawh si a," a ti a, a chhang a.5cTin, Isua'n an hnenah, "Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, chhinchhiahnate in hmuh avanga mi zawng in ni lo a, chhangper in ei puar avang khan a nih zawk hi.b=Tin, dil rala an rawn hmuhin a hnenah, "Rabbi, engtikah nge he lam i lo thlen?" an ti a.+OChutichuan,mipui chuan Isua leh a zirtirte chu an awm ta lo tih an hriatin, anni pawh lawng teahte chuan an chuang a, Isua zawngin Kapernaum khua an lo thleng a.(Nimahsela Lalpa'n lawmthu a sawi hnua chhang an eina hmun kiangah khan, Tiberi khua atangin lawng tete a lo thleng si a).QAtukah chuan dil ral lehlama mipui dingte chuan, lawng pakhat lo chu lawng dang a awm lo a, Isua chu a zirtirte hnenah lawngah chuan a chuang ve lo a, a zirtirte anmahni chauhin an kal tih an hria a.~Chutichuan lawngah chuan chuantir an duh ta a; tin, chawplehchilhin lawng chuan an pan khawmual chu an thleng ta nghal a.R}Nimahsela ani chuan an hnenah, "Keimah ka ni alawm, hlau suh u," a ti a.|-Tin, fing sawmhnih leh fing nga emaw, fing sawmthum emaw an kar chuan Isua chu dil chungah chuankea kala lawng rawn hnaihin an hmu a, an hlau a.I{ Thlipui nasa tak a tleh avangin tui a fawn sang telh telh si a.z}lawngah an chuang a, dilah chuan Kapernaum khua an pan a. Tin, khua a thim ta a, Isua lah chu an hnen a la thleng si lo.PyTin, khua a lo tlai lam chuan a zirtirte chu dilah chuan an zuk kal a; x Chutichuan amah chu lala siam tura man luih tumin an lo kal dawn tih Isua'n a hria a, tlangah amah chauhin a kal hrang leh ta a.wTin, mite chuan chhinchhiahna a tih chu an hmuh veleh, "He mi hi zawlnei, khawvela lo kal tur kha a lo nih ngei hi," an ti a.yvk Chutichuan an char a, Barli chhangper panga eitute ei bang nawite chuanin bawmrang sawm leh pahnih an tikhat a.nuU Tin, an kham hnuin, a zirtirte hnenah chuan, "Engmah bo lo turin a bang nawite char rawh u," a ti a.!t; Tin, Isua'n chhangperte chu a la a, lawmthu a sawi zawhin a thuhote hnenah chuan a sem a, chutiang bawkin sanghate pawh chu an duh tawkin a sem bawk a./sW Tin, Isua'n, "Mite chu thuttir rawh u," a ti a. Tin, chu mi hmunah chuan hlobet tam tak a awm. Chutichuan patlingte chu an thu a, an tam lam chu sangnga lai an ni a.#r? Barli chhangper panga leh sangha pahnih nei mipa naupang pakhat hetah a awm; nimahsela mi he'ng zozai zingah hian chung chu eng tham nge ni ang?" a ti a.OqTin, a zirtirte zinga pakhat Simon Petera unau Andria chuan a hnenah, pTin, Philipa chuan a hnenah, "Mi tinin tlemtea an chan theuh tur pawh, duli zahnih man chhangin a daih lo ang," a ti a, a chhang a.Xo)Chung thu chu amah fiahna'n a sawi a ni, a tih tur chu amahin a hre reng si a.n#Tin, Isua a dak a, mipui tam takin a hnen lam rawn panin a hmu a, Philipa hnenah, "Hengho ei tur chhang khawi ata nge kan lei ang?" a ti a.9mmTin, Kalhlen Kut (Judate kut chu) a hnai tawh a.[l/Tin, Isua chu tlangah chuan a kal chho a, chutah chuan a zirtirte hnenah a thu a.fkETin, damlote chunga chhinchhiahna a tihte chu an hmuh avangin mipui tam takin amah an zui a.fj GChung thil hnuah chuan, Isua chu Galili dil, Tiberi dil an tih ral lehlamah chuan a kal ta a.]i3/Nimahsela a thu ziak chu in rin si loh chuan engtin nge ka thu in rin ang?" a ti a.:hm.Mosia in rin chuan kei pawh mi ring tawh tur in ni; ani chuan keima chanchin a sin a ziak ni.Nimahsela a thu ziak chu in rin si loh chuan engtin nge ka thu in rin ang?" a ti a.]g3-Keiin Pa hnena ka hek che u ring suh u: in hektu chu pakhat a awm, in rin Mosia hi.f,Nangni inchawimawi tawn lawm te u, engtin nge in rin theih ang? Pathian tak chauha chhuak chawimawina chu in zawng si lo.|eq+Ka Pa hmingin ka lo kal a nih hi, nangni'n mi lawm si lo: mi dang mahni hmingin lo kal se la, ani chu in lawm ang.Ld*Nangni ka hria a che u, Pathian hmangaihna in rilruah in nei lo e.)cM)Mihring chawimawina ka zawng lo.Ab}(Nimahsela nunna nei turin ka hnenah in lo kal duh si lo.a!'Pathian Lehkha in chhiar ngun thin, a chhungah chatuana nunna awmin in rin avangin: chung Lehkha chu ka chanchin hriattirtu chu a ni si a.N`&A thu pawh in rilruah in pai reng lo, a tirha hi in rin loh avangin. _%Pa mi tirtu pawh chuan ka chanchin a hriattir tawh. Nangni'n eng tikah mah a aw in hre ngai lo a, a hmel pawh in hmu ngai hek lo.;^o$Nimahsela hriattirna ka neih hi Johana hriattirna thu ai khan a ropui zawk a ni: Pain thiltih zawh tura mi pek, ka thiltih ngei hian Pain mi tir tih ka chanchin a hriattir a ni.b]=#Chu Johana chu khawnvar alh tak leh eng tak chu a ni, a engah chuan hlim rih in duh kha.u\c"Thu hriattir ka pawm erawh chu mihring thu a ni lo, nimahsela in damna turin he'ng thu hi ka sawi a nih hi._[7!Nangni'n Johana hnenah mi in tir a, tin, ani chuan thutak chanchin a lo hriattir kha.jZM Ka chanchin hriattirtu chu mi dang a ni; ani chuan ka chanchin a hriattir chu a dik tih ka hria.EYMahni chanchin hriattir i la, ka thu hriattir a dik lo ang.=XsKeimahin engmah ka ti thei lo: benga ka hriat ang zelin ro ka rel thin; ka rorel chu dik tak a ni, keima thu thuin awm ka tum lo a, mi tirtu thu thu zawka awm ka tum thin avangin.vWethil tha titute chu nunna changing an tho leh ang a, thil sual titute chu thiam loh changing an tho leh ang. V Heng hi mak ti suh u, a hun a thleng dawn ta, chutih hunah chuan thlana awm zawng zawngin a aw an hria ang a, an chhuak vek ang;FUtin, Mihring Fapa a nih avangin a hnenah rorel tur thu a pe.MTPain mahnia nun a nei ang bawkin Fapa pawh mahnia nun neiin a siam:GSTih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, a hun a thleng dawn ta, tunah pawh a thleng tawh mek, chutih hunah chuan mitthiten Pathian Fapa aw an hria ang a, a hria apiang an nung ang.IR Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, tupawh ka thu hriaa mi tirtu ring chuan, chatuana nunna a nei tawh, thiam lohin a awm lo a, thihna ata a chhuak a, nunnaah a lut ta zawk a ni.~Qumi zawng zawngin Pa an zah angin, Fapa pawh an zahna turin. Tupawh Fapa zah lo chu, Pa a tirtu pawh chu zah lo a ni.PPPain tuma thu a relsak ngai lo, thu zawng zawng Fapa a reltir ta zawk;aO;Pain mitthite a kai tho a, a tinung thin angin, Fapa pawhin a duh apiang a tinung thin.NPain Fapa a hmangaih a, a thiltih apiang a hnenah a entir thin; he'ng aia thiltih ropui zawk hi a hnenah a la entir ang, mak in tih atan.JM Tin, Isua'n an hnenah, "Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, Fapain mahniin engmah a ti thei lo, Pa thiltih a hmuhchauh lo chu; thil a tih ang apiang chu, Fapa pawhin a ti ve thin.-LSChutichuan Judaten tihhlum an tum lehzual a, Chawlhni a bawhchhiat avang chauh pawh a ni lo a, Pathian ama Paah a vuah a, Pathian tluka a insiam avang pawhin a ni.KNimahsela Isua'n anni chu a bia a, an hnenah, "Ka Pain tun thleng pawhinhna a thawk reng a ni, kei pawhin ka thawk ve a ni," a ti a.\J1Chutichuan Chawlhnia chung thilte chu a tih avangin Judaten Isua an tiduhdah ta a.`I9Tin, chu mi chu a va kal a, Judate hnenah chuan a tidamtu chu Isua a ni tih a hrilh a.FHNakinah chuan Isua'n ani chu Pathian biak inah a hmu a, a hnenah, "Ngai rawh, i dam tak hi, thil tisual leh tawh su, chutilochuan thil tha lo lehzual i chungah a lo awm dah ang e," a ti a.rG] Nimahsela a dama chuan tu nge a nih a hre lo a, chutah chuan mipui an awm avangin Isua a kal bo ta si a.~Fu Tin, anni chuan a hnenah, " 'I awngphah la la, kein kal tawh rawh,' i hnena titu chu tu nge ni?" an ti a, an zawt a. E  Tin, ani chuan an hnenah, "Mi tidamtu ngeiin ka hnenah, 'I awngphah la la, kein kal tawh rawh,' mi ti a ni," a ti a, a chhang a.rD] Chutichuan Judaten a dam taa hnenah chuan, "Chawlhni a nih hi, i awngphah i lak a thiang lo e," an ti a.zCm Tin, thawklehkhatan chu mi chu a dam ta nghal a,a awngphah chu a la a,a kal ta a. Chu mi ni chu Chawlhni a ni a.WB'Tin, Isua'n a hnenah, "Tho la, i awngphah la la, kein kal tawh rawh," a ti a.A%Tin, mi damlo chuan, "Ka pu, tui a fawnin dila mi dahtu ka nei lo a, ka kal chhungin mi dangin mi pen thlak khalh thin," a ti a, a chhang a.x@iTin, Isua'n a mu chu a hmu a, chutiangin rei tak a awm tawh tih a hria a, a hnenah, "Tihdam i duh em?" a ti a.L?Tin, chutah chuan kum sawmthum leh kum riat na mi tu emaw a awm a.'>GDilah chuan vantirhkoh a zuk kal thin a, tui a tifawn thin; tichuan, tui a lo fawn huna zuang lut hmasa ber chu eng natnaa na pawh ni se, a lo dam thin a ni.T=!Chungah chuan damlo te, mitdel te, kebai te, zengte tam tak an mu hlawm a.<Tin, Jerusalem-ah chuan beram kawngkhar kiangah dil a awm a, chu chu Hebrai tawngin Bethesda an ti a, hulhliap panga a nei nghe nghe a.]; 5Chung thil hnuah chuan Judate kut pakhat a awm a; Isua Jerusalem khuaah a han kal a.f:E6Chu chu Isua'n a chhinchhiahna tih a vawi hnihna a ni, Judai ram ata Galili rama a lo kalin.z9m5Chutichuan a pain Isua'n a hnenah, "I fapa chu a dam tawh e," a tih lai tak chu a ni tih a hre ta a; tin, amah leh a chhungten an zain an ring ta a.Chu chu Isua'n a chhinchhiahna tih a vawi hnihna a ni, Judai ram ata Galili rama a lo kalin.84Tin, ani chuan an hnenah a dam tirh lai a zawt a. Tin, anni chuan a hnenah, "Niminah ni her chauhin a khawsik a reh ta a ni," an ti a.a7;3Tin, a kal chhuk lai mekin a bawihten an lo hmuak a, "I fapa chu a dam ta," an lo ti a.632Tin, Isua'n a hnenah, "Haw leh ta mai rawh, i fapa chu a dam tawh e," a ti a. Tin, chu mi chuan Isua'n a hnena thu a sawi chu a ring a, a kal ta a.U5#1Tin, upa chuan a hnenah, "Ka pu, ka fa thih hmain lo chhuk ta che," a ti a.n4U0Tin, Isua'n a hnenah, "Chhinchhiahnate leh thilmakte in hmuh loh chuan in ring tawp lo ang," a ti a.3-/Tin, Isua Judai ram ata Galili ramah a lo kal tih a hriat veleh a hnenah a han kal a, a fapa zuk tidam turin a ngen chiam a, a thi lek lek si a.2.Tin, Galili rama Kana khua, tui uain-a a chantirna kha a lo thleng leh a. Tin, upa tu emaw a awm a, a fapa Kapernaum khuaah a dam lo a.;1o-Chutichuan Galili ram a lo thlenin Galili rama miten an lo lawm a, Jerusalem khuaa kut laia a thiltih zawng zawng an hmuh avang khan; anni pawh chu kutnaah chuan an kal ve si a.k0O,Isua ngeiin, zawlnei chu ama khaw lamah chuan chawimawiin a awm ngai lo tih a hriattir si thin a.[//+Tin, chu mi ni hnih hnuah chuan chuta tangin a chhuak a, Galili ramah a kal ta a.H. *tin, anni chuan hmeichhe hnenah chuan, "Tunah zet chuan i thu sawi avanga ring kan ni ta lo; keimahni ngeiin a thu kan hria a, he mi hi khawvel Chhandamtu a ni ngei tih kan hre ta," an ti a.@-{)Tin, mi dang tam takin ama thu avangin an ring ve ta a:,(Chutichuan Samari mite chu Isua hnenah an lo kal a, an hnena awmah an ngen chiam a; tichuan chutah chuan ni hnih a cham a.+-'Tin, hmeichhia chuan, "Ka thiltih apiang mi hrilh zel," ti a, a hriattir thu avang khan, chu mi khuaa awm Samari mi tam takin Isua an ring ta a.*w&In thawhrim loh at turin ka tirh che u kha; mi dangin an thawk a, nangni'n an thawhsa chu in chhunzawm a ni," a ti a.b)=%'Pakhatin a tuh thin a, mi dangin a at thin,' tih thu hi, chu miah chuan a dik hle a ni.(y$A attuin hlawh a hmu thin a, chatuana nun thlenga awm turin rah a seng thin, a tuhtu leh a attu an lawm dun theihna'n."'=#Nangni'n, 'Buh sengna tur thla li a la awm,' in ti lo'm ni? Ngai rawh u, ka hrilh a che u, dak u lang lote en rawh u, tun apangin seng turin a eng a ni.j&M"Tin, Isua'n an hnenah a sawi a, "Mitirtu duhzawng tih leh, a hna thawh zawh tur hi ka chaw a ni._%7!Tin, zirtirte chu an inbia a, "A ei tur miin an rawn kensak em ni chu le?" an inti a.V$% Nimahsela ani chuan an hnenah, "Chaw, in hriat loh ei tur ka nei e," a ti a.S#Chu mi hlanin zirtirte chuan a hnenah, "Zirtirtu ei rawh," an ti chiam a.L"Tin, anni chu khua ata chu an lo chhuak a, a hnen lam an pan ta a.x!iKa thil tih apiang min hrilh zeltu mi pakhat a awm a, lo kal u la, en teh u; Krista a ni thei awm em?" a ti a.P Tin, hmeichhia chuan a tuibel a kalsan a, khuaah a kal a, mite hnenah,/WTin, chutih lai chuan a zirtirte chu an lo kal a, hmeichhia a bia chu mak an ti hle a; nimahsela tuma'n, "Engnge i zawn? Engati nge hmeichhia i biak?" pawh an ti lo.T!Tin, Isua'n a hnenah, "Keimah a betu che hi amah chu ka ni a sin," a ti a.%Tin,hmeichhia chuan a hnenah, "Messia, Krista an tih chu a lo kal dawn tih ka hria, ani chu a lo kal hunah engkim min la hrilh ang," a ti a.pYPathian chu Thlarau a ni; a chibai buktuten thlarau leh tih tak zetin chibai an buk tur a ni," a ti a.dAChutichuan a hun a thleng dawn ta, tunah pawh a thleng tawh mek, chu mi hunah chuan Pathian chibai buktu taktakten thlarau leh tih tak zetin Pa chibai an buk ang, Pain chutiang mi chu a chibai buktu turin a zawng a ni.'Nangni'n in hriat loh chibai in buk thin; keini zawngin kan hriata chu chibai kan buk thin. Chhanhimna Judate hnen ata a lo chhuak dawn si a./Tin, Isua'n a hnenah, "Hmeichhia, ka thu awih rawh, he tlangah kher lo pawh, Jerusalem khuaah kher lo pawh Pa chibai in buk hun a thleng dawn ta.CKeini thlahtute chuan he tlangah hian Pathian chibai an buk thin; nimahsela nangni zawngin, 'Mihringin Pathian chibai an bukna hmun tur chu Jerusalem khuaah a awm,' in ti thin," a ti a.GHmeichhia chuan a hnenah, "Ka pu, zawlnei i ni tih ka hre ta.lQpasal panga i nei tawh, tuna mi i neih hi i pasal a ni lo reng a ni, he thu hi i tidik e," a ti a.!Tin, hmeichhia chuan a hnenah, "Pasal ka nei hlei nem," a ti a, a chhang a. Isua'n a hnenah, " 'Pasal ka nei hlei nem' i tih hi i tidik e;U#Tin, Isua'n a hnenah, "I pasal va ko la, hetah lo haw leh ang che," a ti a.$ATin, hmeichhia chuan a hnenah, "Ka pu, chu tui chu mi pe rawh, ka tuihal lohna'n leh, he'ng thleng thlenga tui chawi tura ka lo kal thin lohna'n," a ti a.Qtupawh an hnena ka pek tur tui in apiang erawh chu kumkhuain an tuihal lo ang, keiin an hnena tui ka pek tur chu an kawchhungah tui hna a lo awm ang a, chatuana nun thlengin a chik chho ang," a ti a.W' Tin, Isua'n a chhang a, a hnenah, "Tupawh he tui in apiang an tuihal leh ang; vZ~~%}\|{{{,zzyy===A<;;;;::,98887i66L55{44A33>22100g/X..B-,,,F++x**+))) ((L''&w%%x%$$##"v!! pyo =#h7\iH[K\| - +  U *O=>7v<q $Simon Petera'n a hnenah, "Lalpa, khawiah nge i kal dawn?" a ti a. Isua'n, "Ka kalna turah nangin tunah mi zui thei lo ang; nakin hnuah erawh chuan mi zui ang," a ti a,a chhang a.iK #In inhmangaih chuan mi zawng zawngin ka zirtirte in ni tih chu miah chuan an hria ang," a ti a.uc "Thupek thar ka pek che u hi, inhmangaih u la; keiin ka hmangaih ang che u hian nangni pawh inhmangaih u la.H  !Naute u, rei lo te in hnenah ka la awm rih e. Nangnin mi zawng ang; tin, Judate hnenah, 'Ka kalna turah in lo kal thei lo ang,' tih ka sawi ang khan, tunah chuti bawkin in hnenah ka sawi hi.P~ Pathianin amahah chuan ani chu a chawimawi ang, a chawimawi nghal ang.}% Chutichuan a chhuah hnuin Isua'n a sawi a, "Tunah chuan Mihring Fapa chawimawiin a awm ta, amah avangin Pathian pawh chawimawiin a awm a ni.`|9 Tin, ani chuan chhang them chu a la a, a chhuak ta nghal a; chu mi lai chu zan a ni a.9{k Thenkhatin, Juda chuan tangka ip a vawn avangin, "Isua'n, 'Kut atan thil kan chakkhai apiang lei rawh,' a ti emaw, 'Mi retheite hnenah englo pek tur,' a ti emaw," an ti a ni).Pz (Tin, dawhkan sira mite chuan tuma'n engtiziaa ti nge a nih an hre lo.y# Tin, chhang them chu a pek hnu chuan Setana a chhungah a lut ta nghal a. Chutichuan Isua'n a hnenah, "I tih tur chu ti thuai rawh," a ti a.a Chu mi avang chuan a ni, mipuite pawh chuan amah chu an va hmuah ni, chu thilmak chu a ti tih an hre si a. = Tin, Lazara, thlan ata a koh chhuah a, mitthi zing ata a kaihthawh laia a hnena mipui awmte khan, a thu chu an hriattir ta zel a.G< Chung chu atirin a zirtirten an hre lo a; nimahsela Isua chawimawia a awm hnuah chuan a chanchinah chung thu chu ziak a ni tih leh, a chungah chung thil chu an lo ti nge tih an lo hre ta a.u;c Hlau suh, Zion fanu; en teh, i Lal chu, sabengtung no chunga chuangin, a lo kal dawn e," tih ziak ang khan.A:} Tin, Isua'n sabengtung no a hmu a, a chungah a chuang a; 9  tum kaute an keng a, a hmuak turin an va chhuak a, "Hosana, Lalpa hminga Israel Lal lo kal chu fakin awm rawh se," tiin an au a.i8K A tukah chuan kutnaa lo kal mipui tam takin,Isua Jerusalem khuaah a lo kal dawn tih an hriatin,O7 amah avanga Judate tam takin an pakaisan a, Isua an rin thin avangin.G6 Tin, puithiam lalte chu Lazara pawh tihlum turin an inrawn a;L5 Tin, Isua chutah chuan a awm tih Juda hnamchawmten an lo hre ta a; tin, an lo kal a, Isua chauh rawn kal chhan an ni lo a, mitthi zing ata a kaihthawh Lazara pawh kha hmuh duh fawmin an ni bawk.x4i Mi retheite chu kumkhuain in hnena awm an ni alawm; kei erawh chu kumkhuaa in hnena awm tur ka ni lo," a ti a.43c Tin, Isua'n, "Mi phum ni atan khek rawh se.2 (Mi retheite a ngaihsak vanga chu thu chu sawi a ni lo; rukru a ni a, tangka ip a kawl a, a chhunga dah chu a lak thin vang zawk a ni).h1I He hriak rimtui hi engati nge duli zathuma hralhin mi retheite hnena an pek zawk loh?" a ti a.I0  Nimahsela Iskariot Juda, a zirtir pakhat, a mantirtu tur chuan,3/_ Tin, Marin buk zatve spiknard hriak rimtui to tak a rawn keng a, Isua kete a chulh a, a samin a kete chu a hru a; tichuan chu hriak rim chuan in chu a khat ta rum rum a.. Tin, chutah chuan amah atan zan ruai an theh a; Marthiin rawng a bawl a, Lazara erawh chu a chawhlui kilpuitu pakhat a ni a.-  Tin, Kalhlen Kutna tur ni ruk a la awmin, Isua'n mitthi zing ata a kaihthawh Lazara awmna Bethani khua kha a lo thleng a. ,  9Puithiam lalte leh Pharisaite'n amah chu an man theihna'n tupawhin a awmna an hriat chuan puan tur a ni tih thu an pe tawh si a. +  8Chutichuan Isua an zawng a, Pathian biak inah ding chungin an inbia a, "eng nge in rin? Kutnaah a lo kal lo ang maw?" an inti a.Puithiam lalte leh Pharisaite'n amah chu an man theihna'n tupawhin a awmna an hriat chuan puan tur a ni tih thu an pe tawh si a. *  7Tin, Judate Kalhlen Kut chu a hnai tawh a, mi tam tak inthian turin, ram ata, Kalhlen Kut hmain, Jerusalem khuaah an han kal a.M) 6Chuvangin Isua chu Judate zingah alangin a leng leh ta lo a, chuta tangin thlaler dep lama khaw pakhat Ephraim an tihah chuan a va kal ta zawk a; chutah chuan zirtirte nen chuan an awm ta reng a.M( 5Chutichuan chu mi ni achin chu, amah tihlum turin an inrawn thin a.' 4Chu mi chite ai chauh chuan a ni lo, Pathian fa khawvela darhte zawng zawng pawl khata a hruai khawmna tur pawhin a ni bawk).&# 3(Chu thu chu ama phuahchawpin a sawi lo, chu mi kum chuan Puithiam Lalber a ni a, an chite aia Isua a thih tur thu a sawi lawk a ni zawk e.%} 2kan chi zawng zawng boral lohna turin mi zawng zawng aia mi pakhat thih, in tan a tha tih in ngaihtuah bawk lo," a ti a.x$i 1Tin, an zinga mi pakhat Kaiapha, chu mi kuma Puithiam Lalber chuan an hnenah, "Nangni'n engmah in hre hauh lo, #9 0Hetianga kan thlahthlam chuan mi zawng zawngin amah an ring ang a, tin, Roma mite an lo kal ang a, kan hmuh leh kan chite hi min laksak ang," an ti a." /Chutichuan puithiam lalte leh Pharisaite chuan roreltuho an ko khawm a, "Engtin nge kan tih ang? He mi hian thilmak tam tak a ti si a.a!; .Nimahsela a then Pharisaite hnenah an v kal a, an hnenah Isua thiltihte chu an hrilh a.h I -Chuvang chuan Mari lenpuitu, Isua thiltih hmu Judate chuan a then tam takin Isua an ring ta a..U ,Tin, mitthi chu a kut a ke thlan puana tuam chungin a lo chhuak ta a, a hmai pawh inhrukna puana tuam a ni a. Isua'n an hnenah, "Phelh u la, kaltir rawh u," a ti a.fE +Tin, chutia a tawng zawh veleh chuan aw ring takin, "Lazar, lo chhuak rawh," a ti a, a au a.!; *Kumkhuain ka thu i ngaithla thin tih ka hre reng a ni; nimahsela mipui din vel avangin chu chu ka ti a ni, nangin mi tir tih an rin theihna'n," a ti a.w )Chutichuan lung chu an chawi sawn a. Tin, Isua a vanvadak a, "Ka Pa, ka thu i ngaihthlak avangin i chungah ka lawm e.`9 (Isua'n a hnenah, "I rin chuan Pathian ropuizia i hmu ang, ka ti lo che em ni?" a ti a.&E 'Isua'n, "Lung hi chawi sawn rawh u," a ti a. A thia farnu Marthi chuan a hnenah, "Lalpa, tunah zawng a uih tawh ang, a thihna ni li a ni tawh si a," a ti a. &Tin, Isua chu a rilruin a rum leh a, thlan chu a thleng ta a. Chu thlan chu puk a ni a, a kawngkaah chuan lung pakhat a awm.yk %Nimahsela thenkhat chuan, "He mi, mit del mit tivartu hian he mi pawh hi a thih lohtir thei lo em ni?" an ti a.U# $Tin, Judate chuan, "En teh u, Lazara hi a va lo hmangaih em ve e!" an ti a.- #Isua a tap ta a.iK "Ani chu khawiah nge in zalh?" a ti a. Anni chuan a hnenah, "Lalpa, lo kal la, en teh," an ti a.hI !Tin, Isua'n Mari tap leh a rawn zuitu Judate tap chu a hmu a, a rilruin a rum a, a lungngai a,"= Tin, Mari chuan Isua awmna chu a va thleng a, a hmuh veleh a ke bulah a bawkkhup a, a hnenah, "Lalpa, heta awm ni la chu, ka nuta a thi lo tur," a ti a.3 Tin, in chhunga a thlamuantu a awmpui Judate chuan Mari a tho thuai a, a chhuak an hmuh veleh, thlanah tap turin a kal dawn emaw an ti a, an zui a.^5 (Isua chu khuaah a la lut lo a, Marthiin a va hmuah laia a awmna ngaiah a la awm a).R Tin, ani chuan chu chu a hriat veleh a tho thuai a, a hnenah a va kal a. Tin, chu thu chu a sawi zawh veleh a kal a, a laizawn Mari chu arukin a ko a, "Zirtirtu hetah a awm a, a ko va che," a ti a.yk Ani chuan a hnenah, "Ring e, Lalpa, Krista, Pathian Fapa, khawvela lo kal tura chu i ni tih ka ring e," a ti a.\ 1 nung apiangin mi ring chu kumkhuain an thi lo ang; chu thu chu i ring em?" a ti a.y k Tin, Isua'n a hnenah, "Kei hi thawhlehna leh nunna chu ka ni; tupawh mi ring chu thi mah se la a nung reng ang;e C Marthi chuan a hnenah, "Ni kin nia thawhlehnaah chuan a tho leh ang tih ka hria e," a ti a.9 m Isua'n a hnenah, "I nuta a tho leh ang," a ti a._ 7 Tunah pawh Pathian hnena i ngen apiang Pathianin a pe ang che tih ka hria e," a ti a.Y+ Tin, Marthi chuan Isua hnenah, "Lalpa, heta awm ni la chu ka nuta a thi lo tur.pY Tin, Marthi chuan Isua a lo kal dawn tih a hriat veleh a hmuak a; Mari erawh chu inah a la thu reng a.lQ tichuan an nuta thih chunga tithlamuang turin Judateho tam tak Marthi leh Mari hnenah an lo kal a.]3 Bethani khua chu Jerusalem khaw kiang a ni a, fing sawm leh fing nga laia hla a ni;P Chutichuan Isua'n a thlenin, ni li thlanah a lo awm tawh tih a hria a.nU Tin, Thoma, Phira an tih chuan a zirpuihote hnenah, "A thihnaa thi ve turin i kal ve ang u," a ti a.lQ Chuta ka awm lo chu ka lawmsak a che u, in rin theihna'n; nimahsela a hnenah i kal ang u," a ti a.N Chutichuan Isua'n fiah takin an hnenah a sawi a, "Lazara a thi a ni.uc (Isua'n a thih thu a sawi a ni a; nimahsela anni chuan a chawlh chhunga a muthilh thu a sawi emaw an ti a).gG Chutichuan zirtirte chuan a hnenah, "Lalpa, a muthilh tawh chuan a dam leh ang chu," an ti a.~- Chung thu chu a sawi a; tin, chu mi hnuah chuan an hnenah, "Kan thian Lazara chu a muhil ta a; a muhil kai harh turin ka kal dawn a ni," a ti a.p}Y Amaherawhchu mi, zana a len chuan a pai thin, amahah chuan eng a awm loh avangin," a ti a, a chhang a.| Tin, Isua'n, "Chhunah darker sawm leh pahnih a awm lo em ni? Mi, chhuna a len chuan a pai ngai lo, he khawvel eng hi a hmuh avangin.!{; Tin, zirtirte chuan a hnenah, "Rabbi, hman lawkah khan Judaten lunga den an tum che kha; chuti pawhin chutah chuan i kal leh bawk dawn em ni?" an ti a.[z/ Tin, chu mi hnuah chuan a zirtirte hnenah, "Judai ramah i kal leh ang u," a ti a.Uy# Chuvangin a dam lo tih a hriatin a awmna ngaiah ni hnih a la awm ta cheu a.Fx Tin, Isua'n Marthi te, a laizawn te, Lazara te a hmangaih a.!w; Tin, Isua'n chu chu a hria a, "He na hi thihna tur a ni lo, Pathian mawina'n a ni zawk e, Pathian Fapa chu he mi avang hian a la mawina turin," a ti a.fvE Tin, a farnuten Isua hnenah, "Lalpa, ngai teh, i hmangaih kha a dam lo e," tiin mi an tir a.euC (Mari, hriak rimtui Lal hnawiha a sama a ke hrutu kha, kha mi nuta Lazara a ni, damlo chu).bt ? Tin, mi pakhat, Mari leh a laizawn Marthi awmna khua Bethani-a mi, Lazara, damlo a awm a.:so *Tin, chutah chuan mi tam takin amah an ring ta a.cr? )Tin, mi tam tak a hnenah an lo kal a; "Johanan chhinchhiahna engmah zawng a ti lo a; nimahsela Johanan he mi chungchang thu a sawi apiang kha a lo dik hle hi," an ti a.Tin, chutah chuan mi tam takin amah an ring ta a.pqY (Jordan lui ralah, Johanan atira mi a baptisma lamah khan a kal bo leh a, chutah chuan a awm ta reng a.Op 'Chutichuan ani chu man an tum leh a, nimahsela an kut ata a chhuak a,;oo &Amaherawhchu thawk ka nih chuan kei mi ring lo mah u la, hnathawhte tal hi ring rawh u; Pa keimahah a awm tih leh, kei Paah ka awm tih in hriata in rinna'n," a ti a, a chhang a.8nk %Ka Pa hna thawk ka nih loh chuan mi ring suh u.m $Pain a ruat a, khawvela a tirha chungah hian, 'Pathian Fapa ka ni,' ka tih avangin, 'Pathian i sawichhia,' in ti a ni maw?ilK #Pathian thu thlennate mah pathianho an tih chuan, (Pathian Lehkha Thu ban theih a ni si lo va),`k9 "Isua'n an hnenah, "In Dan Lehkhabuah 'Pathiante in ni ka ti,' tih ziak a ni lo vem ni?Ej !Judate chuan a hnenah, "Hna tha chungah lungin kan den dawn loh che hi; Pathian i sawichhiat chungah leh, nang, mihring ni si a, Pathiana i insiam avang zawk hian a ni," tiin an chhang a.2i] Tin, Isua'n anni chu a bia a, "Pa hnena chhuak hnathawh tha tam tak ka entir che u a, khang hnathawhte zingah khan hna eng avang khan nge lunga mi den dawn hi?" a ti a. Tin, chu mi chuan an hnenah, "Chu tak chu a ni a makna chu, khawia lo chhuak nge a nih in hriat loh a, ka mit a tihvar miau si hi.w=g Pathianin Mosia a bia tih kan hria, he mi teh chai hi khawia lo chhuak nge a nih kan hre hrep lo e," an ti a.h<I Tin, anni chuan an hau a, "Nang hi ama zirtir i ni a, keini zawng Mosia zirtirte kan ni a sin.8;i Tin, ani chuan an hnenah, "Nichinah khan ka hrilh che u kha, in hre duh si lo; engati nge in hriat leh duh tak ni? Nangni pawh a zirtirte nih ve in duh elo?" tiin a chhang a.e:C Tin, anni chuan a hnenah, "I chungah engtin nge a tih? I mit engtin nge a tihvar?" an ti a.95 Tin, ani chuan, "Mi sual a ni nge ni lo ka hre lo, kawng khat ka hria, tun hma khan ka mit a del a, tunah ka hmuh theih tak hi," a ti a, a chhang a.8  Chutichuan mitdel chu an ko nawn leh a, a hnenah, "Pathian fak rawh u, kha mi kha zawng mi sual a ni tih kan hria e," an ti a.d7A Chuvang chuan a ni, a nu leh apa chuan, "Patling a ni alawm, amah zawt rawh u," an tih ni.S6 Judate an hlauh avangin a nu leh a pa chuan chung thu chu an sawi a ni; Judaten, chung hma pawh chuan tupawhin, "Ani chu Krista a ni," tia a tan chuan inkhawmna in a hnawng ang tih an remti tlang si a.O5 nimahsela engtin nge tunah hian a lo hmuh theih tak hi kan hre lo, a mit tivartu pawh kan hre hek lo; amah zawt rawh u; patling a ni alawm; ama thu chu ama'n sawi ang hmiang," an ti a, an chhang a.G4 Tin, a nu leh a pa chuan, "Hei hi kan fapa a ni tih kan hria;3) Tin, a nu leh a pa hnenah, "He mi hi in fapa, mitdel saa piang a ni in tih kha a ni em? Engtin nge tunah a hmuh theih tak le?" tiin an zawt a.21 Nimahsela Judaten a mit lo var taa nu leh pa chu an koh hma loh chuan mitdel a ni thin a, a mit a lo var ta tih a chungchang thu chu an awih lo a.1 Tin, mitdel hnenah chuan, "I mit a tihvar kha nang eng angin nge amah chu i ngaih?" an ti leh a. Tin, ani chuan, "Zawlnei a ni," a ti a.r0] Tin, Pharisai thenkhatin, "Chu mi chu Chawlhni a puithu loh avangin Pathian hnena chhuak a ni lo ang," an ti a. Thenkhat erawh chuan "Mi sualin engtin nge hetiang thilmak a tih theih ang?" an ti a. Tin, an inthen a, an inkhing ta a.#/? Chutichuan Pharisaite'n a mit a lo var tak danzia an zawt leh a. Ani chuan an hnenah, "Ka mitah hlum a dah a, ka sil a, ka hmu thei ta mai a ni," a ti a.K. Tin, Isua'n hlum a siam a, a mit a tihvar ni kha Chawlhni a ni a.D- Tin, chu mi hmaa mitdela chu Pharisaite hnenah an hruai a.^,5 Tin, anni chuan a hnenah, "Ani chu khawiah nge a awm?" an ti a. "Ka hre lo," a ti a.?+w Ani chuan, "Isua an tih khan hlum a siam a, ka mitah a hnawih a, 'Siloam dilah va kal la, sil rawh,' mi ti a, chutichuan ka va kal a, ka sil a, mitvarna ka hmu ta a nih hi," a ti a.L* Tin, anni chuan a hnenah, "I mit engtin nge a lo var le?" an ti a. ) Mi dangin, "Ani kha a nih hi," an ti a. Mi dangin, "A ni lo e, a anpui a nih zawk hi," an ti a. Ani chuan "Kha kha ka ni," a ti a.~(u Chutichuan a vengte leh hmana a kutdawh hmu thinten, "He mi hi thu chunga kutdawh thina kha a ni lo em ni?" an ti a.' tin, a hnenah, "Siloam dilah va sil rawh," a ti a. (Siloam chu "Tirh" tihna a ni.) Tin, a va kal a, a sil a, mitvarin a lo haw leh ta a.x&i Chutianga a sawi zawh chuan leiah chil a chhak a, chil chuanin hlum a siam a, tin hlum chu a mitah a hnawih a,K% Khawvela ka awm chhungin khawvel entu ka ni," a ti a, a chhang a.$ Chhun a nih laiin mi tirtu hna kan thawk tur a ni; zan a nih dawn tak hi, chu mi hunah chuan tuma'n hna an thawk thei lo ang.# Isua'n, "He mi hian a tisual hek lo, a nu leh a pain an tisual hek lo; Pathian hnathawh a chunga a lanna tur a nih zawk hi. " Tin, a zirtirten a hnenah, "Rabbi, mitdel saa a pian hi tuin nge thil tisual, he mi hian nge a nu leh a pain?" an ti a, an zawt a.F!  Tin, Isua'n a kal pahin a pian tirh ata mitdel pakht a hmu a.n U;Chutichuan a denna'n lung an char a; nimahsela Isua a biru a, Pathian biak in ata chu a chhuak ta a.Z-:Isua'n an hnenah, "Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, Abrahama awm hma pawhin ka awm," a ti a.Chutichuan a denna'n lung an char a; nimahsela Isua a biru a, Pathian biak in ata chu a chhuak ta a.nU9Tin, Judate chuan a hnenah, "Nang kum sawmnga pawh la ni lo pui che, Abrahama i hmu em ni?" an ti a.8In thlahtu Abrahama kha, ka ni hmu tur a nih avngin a hlim em em thin, tin, a hmu ngei a, a lawm hle a," a ti a, a chhang a.9k7nangni'n amah in hre si lo; kei erawh chuan amah ka hria; 'Amah ka hre lo,' ti i la, nangmahni anga dawthei bawk ka ni ang: chutichuan amah ka hria a, a thu pawh ka zawm thin.~u6Tin, Isua'n, "Mahni inchawimawi i la ka mawi engah mah a ni lo: 'Kan Pathian,' in tih ka Pa chu mi chawimawitu a ni; 5Kan thlahtu Abrahama aiin i ropui zawk em ni? Ani pawh a thi tawh, zawlneite pawh an thi tawh; tuah nge i insiam ni?" an ti a.;o4Tin, Judaten a hnenah, "Ramhuai zawl i ni tih tunah kan hre ta. Abrahama a thi tawh, zawlneite nen, nangin, 'Miin ka thu a zawm chuan kumkhuain thihna a tem lo vang,' i ti si a.{3Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, miin ka thu a zawm chuan kumkhuain thih ni hmel a hmu lo ang," a ti a.b=2Nimahsela mahni mawina zawng ka ni lo; a zawngtu leh a ngaihtuahtu mi pakhat a awm a ni.nU1Isua'n, "Ramhuai zawl ka ni lo e; ka Pa ka chawimawi a ni zawk e, nangni'n ka hming in tihchhiat hi.~u0Tin, Judate chuan a hnenah, "Samari mi, ramhuai zawl i ni kan tih kha kan tidik zet lo em ni?" an ti a, an chhang a./Pathian hnena chhuak chuan Pathian thu a pawm thin; he mi avang hian in pawm lo a ni, Pathian hnena chhuak in nih loh avangin," a ti a.~u.In zingah tuin nge sual kawngah thiam loh mi chantir thei awm? Thutak ka sawi pawhin nangni'n engati nge mi rin loh?9m-Thutak ka sawi avangin nangni'n mi ring lo a ni. ,Nangni zawng in pa diabola hnena chhuak in ni a, in pa duhzawng tih in duh a ni. Ani chu atir ata tualthat a ni, thutakah a awm lo, a chhungah thu tak reng a awm loh avngin. Dawt thu a sawiin ama tihchhuah a sawi a ni thin; dawthei a ni si, dawt pa pawh a ni.[/+Engati nge ka tawng awmzia in hriat loh? Ka thu in dawnsawn theih loh avang a ni.D*Isua'n an hnenah, "Pathian in Pa a nih chuan nangni'n mi hmangaih ang chu; Pathian hnena chhuak leh a hnen ata lo kal ka ni si a; keima thua lo kal ka ni hek lo, amahin mi tir zawk a ni. 9)Nangni zawngin in pa thil chu in ti thin," a ti a. Tin, anni chuan a hnenah, "Inuirea hrin kanni lo e, Pa pakhat chauh kan nei, Pathian chu," an ti a. (Nimahsela tunah mi thah in tum si. Pathian hnena thutak ka hriat hrilhtu che u ka ni a sin; Abrahama zawngin hetiangin a ti lo e.! ;'Tin, anni chuan a hnenah, "Kan pa Abrahama a ni," an ti a, an chhang a. Tin, Isua'n an hnenah, "Abrahama fate in nih chuan Abrahama thil in ti ang chu. `~~=}}h|||2{{7zzyPxxwwOw vuuttrss rpqqpp?oiommWmllKktjj'ii(hh'gg^gffeJe dccbbaa!`__j_^j^!]T\\n[[:ZZpZYXX;WWJVaUUTCSRR8QQPPOO3NNGLKKYJJ~J$IHHHGGFESDD:CCkC"BBhAA%@??&==C<<;]::799g88i77G66S5504p33211900//*..Z--",+++F**)<(['&&%%w%$$#""S"!! aS]Qnt=$S@Q_ K ' W n  pgOdSl`~`uTin, Isua'n an hnenah, "In chungah thlamuanna awm rawh se; Pain kei mi tir ang bawkin ka tirh che u hi," a ti leh a._Tin, chu chu a sawi zawh chuan a kut leh a nak an hnenah a entir a. Tin, Lalpa chu an hmuh chuan zirtirte chu an lawm ta a.b^=Tin, chu mi ni, ni sarih ni hmasa berah, khua a lo tlai lamin, Judate hlauh avanga zirtirte awmna kawngkharte chu an khar hnu chuan, Isua an zingah a lo ding a, an hnenah, "In chungah thlamuanna awm rawh se," a ti a.]Mari Magdalini chu a va kal a, zirtirte hnenah, "Lalpa chu ka hmu ta," a ti a, a hnena thu a sawiziate pawh chu a hrilh a.u\cTin, Isua'n a hnenah, "Mi vuan tawh suh; tun thleng pawhin Pa hnenah ka la lawn chho lo a ni; amaherawhchu ka unaute hnenah va kal la, an hnenah, 'Ka Pa, in Pa, a Pathian, in Pathian hnenah ka lawn chho dawn,' a ti e, ti rawh," a ti a. [ Isua'n a hnenah, "Mari," a ti a. Ani chu a hawi a, a hnenah Hebrai tawngin, "Rabboni," a ti a; (chu chu Zirtirtu tihna a ni a).fZEIsua'n a hnenah, "Hmeichhia, engati nge i tah? Tunge i zawn?" a ti a. Ani chuan huan enkawltu emaw a ti a, a hnenah, "Ka pu, amah heta ta i kalpui a nih chuan i dahna chin mi hrilh ang che, chutichuan ka la ang," a ti a.hYITin, chutia a sawi veleh a hnung lam a hawi a, Isua ding a hmu a, Isua a ni tih a hre si lo a.'XG Tin, anni chuan a hnenah, "Hmeichhia, engati nge i tah?" an ti a. Ani chuan an hnenah, "Ka Lalpa an kal bopui a, an dahna chin ka hriat loh avangin," a ti a.W} tin, vantirhkoh pahnih puan var sinin, Isua ruang zalhna hmunah chuan, pakhat a lu lamah, pakhat a ke lamah thu a hmu a.~Vu Nimahsela Mari chu pawnah thlan kiangah tap chungin a ding a; tichuan tap chungin a kun a, thlan chhung chu a bih a;>Uw Chutichuan zirtirte chu anmahni inah an haw leh ta a.XT) Mitthi zing ata a tho leh tur a ni tih Pathian Lehkha Thu kha an la hre si lo.\S1Chutichuan zirtir dang thlan thleng hmasaa pawh chu a lut ve a, a hmu a, a awih a.hRIa lua inhrukna puan awm chu, puan zai sinte zinga awm loin, zial sain hmun hranga awm a hmu a.yQkTin, Simon Petera pawhin a hnungah a rawn um thleng a, thlan chhungah a lut a; puan zai sinte chu awm reng leh,fPETin, a kun a, a bih a, puan zai sinte chu awm rengin a hmu a; nimahsela a chhungah a lut lo.bO=Tin, an tlan dun a; zirtir dang chuan Petera a tlan khalh a, thlan chu a thleng hmasa a.ZN-Chutichuan Petera chu a chuak a, zirtir dang nen chuan, tin, thlan lam an pan a.AM{Chutichuan a tlan a, Simon Petera leh zirtir dang Isua'n a hmangaiha hnenah chuan a lo kal a, an hnenah, "Thlan ata kha Lalpa chu an kal bopui ta, an dahna chin ka hre si lo," a ti a.L +Tin, ni sarih ni hmasa berah, zingah, khua a la thim laiin, Mari Magdalini chu thlanah chuan a va kal a, lung chu thlan ata lak sawnin a hmu a.sK_*Tin, Judate Inrinni a nih avangin, thlan chu an kiang lawk a ni si a, chutah chuan Isua chu an zalh ta a.mJS)Tin, kraws-a an khenbehna hmunah chuan huan pakhat a awm a; huanah chuan tumah la zalhna ngai loh thlan thar pakhat a awm.Tin, Judate Inrinni a nih avangin, thlan chu an kiang lawk a ni si a, chutah chuan Isua chu an zalh ta a.qI[(Tin, Isua ruang chu an la a, Judate inphum dan angin englo rimtuite nen chuan puan zai sinin an tuam a.vHe'Tin, Nikodema, atira zana a hnena lo kal kha, murra leh aloe inpawlh sa buk sawmnga lai sinin a lo kal ve a.G&Tin, chung thil tih hnuah chuan Josefa, Arimathai khua mi, Isua zirtir a ni a, nimahsela Judate a hlauh avnga aruka awm a ni a, ani chuan Isua ruang chu kalpui atan Pilata hnenah a dil a; tin, Pilatan a phal a. Chutichuan a lo kal a, a ruang chu a kalpui ta a.TF!%Tin, Pathian Lehkha Thu dangin, "An chhuna chu an la en ang," a ti bawk a.uEc$Pathian Lehkha Thu, "A ruh pakhat mah tihtliah a ni lo ang," tih, thlenna turin chung thil chu a lo awm ta.|Dq#A hmutu chuan a hriattir tawh, (a thu hriattir a dik a ni; a sawi dik tih a inhria), nangni pawhin in rinna turin.rC]"nimahsela sipaite zinga mi pakhatin a nakah feiin a chhun a, tichuan thisen leh tui a chhuak ta nghal a.gBG!nimahsela Isua kiangah an lo kal a, a thi tawh reng tih an hria a, a kete an titliak ve lo a;uAc Tin sipaite chu an lo kal a, a hnena kraws-a an khenbeh mi tawntirh leh mi pakhat chu an kete an titliak a;B@}Tin, Inrinni a nih avangin ruangte chu Chawlhnia kraws-a a awm reng lohna'n, (chu Chawlhni chu ni ropui a ni si a), Judaten Pilata hnenah an kete tihtliaha an ruang kalpuiah an ngen a.t?aTin, Isua'n uain thur chu a lo in zawh chuan "A kin ta" a ti a. Tin, a lu a kun a, a thlarau a thlah ta a.!>;Chutah chuan bel pakhat uain thura khat an hung a, chutichuan spanj pakhat chu uain tura chiah khatin, husop tiangah an tar a, a hmuiah an han thlen a. =Chu mi hnuah chuan Isua'n thil engkim tunah a kim tawh tih a hria a, Pathian Lehkha Thu kha a thlenna'n, "Ka tui a hal e," a ti a.<Tin, zirtir hnenah chuan, "En teh, i nu kha!" a ti a. Tin, chuta chin chu, chu zirtir chuan ama inah ani chu a hruai ta a.;Tin, Isua'n a nu leh a zirtir a hmangaih kha a kianga ding a hmu a, a nu hnenah, "Hmeichhia, en teh, i fapa kha!" a ti a.h:ITin, Isua kraws kiangah a nu leh a nu laizawn, Mari, Klopa nupui leh Mari Magdalini an ding a.r9]chuvangin anni chuan, "I pawt thler suh ang u, tu ta ber tur nge thum i vawr zawk ang u," an inti a. (Pathian Lehkha Thu, "Ka silhfente an insem a, ka kawr atan thum an vawr a," tih a thlenna turin). Chung thil chu sipaiten an ti a.f8ETin, sipaiten Isua chu kraws-a an khenbeh zawh chuan a silhfente an la a, phel liah an siam a, sipaiten phel khatin an chang theuh a; a kawr an la bawk a. Kawr chu thui loh kawr a ni a, a nghawng ata apumin tah vek a ni;E7Pilatan, 'Ka ziak kha ka ziak zo tawh," a ti a, a chhang a.6Chutichuan Judate puithiam lalte chuan Pilata hnenah, 'Judate Lal' tiin ziak suh; 'Judate Lal ka ni, a ti,' tiin ziak rawh," an ti a.95kTin, chu lehkha chu Judate a then tam takin an chhiar a; Isua kraws-a an khenbehna hmun chu khawpui kiang a ni a; Hebrai tawng te, Rom tawng te, Grik tawngtein ziak a ni si a.n4UTin, Pilatan lehkha a ziak a, kraws ler lamah a bel a. 'Nazareth Isua Judate Lal,' tiin a ziak a ni.m3Schutah chuan kraws-ah an khengbet a, mi dang pahnih nen, a sir tuakah pakhat ve vein, a laiah Isua.2Tin, ani chuan mahni tana kraws puin 'Lu ruh hmun,' an tih, Hebrai tawnga Golgotha an tih chu, chu mi hmun thleng chuan a va chhuak a;s1_Chutichuan Pilatan kraws-a khenbeh turin amah chu an hnenah a pe ta a. Chutichuan Isua chu an hruai ta a.q0[Tin, anni chu an au a, "Tiboral rawh, tiboral rawh, kraws-ah khengbet rawh," an ti a. Pilatan an hnenah, "In Lal hi kraws-ah ka khengbet ang maw?" a ti a, Puithiam lalten, "Kaisara lo chu lal dang kan nei lo," an ti a, an chhang a./(Tin, chu mi ni chu Kalhlen Kut Inrinni a ni a, tukthuan ei hun lai a ni). Tin, ani chuan Judate hnenah, "En teh u, in Lal hi!" a ti a.8.i Tin, Pilatan chung thu chu a hriat veleh, Isua a hruai chhuak a, a hming Lungrem, - Hebrai tawng erawh chuan Gabbatha an ti, - chu mi hmunah chuan rorelna thutphahah a thu a.6-e Chu mi achin chu Pilatan thlah a tum a; nimahsela Judate an au a, "He mi hi i thlah chuanin Kaisara thian i ni lo ang; tupawh lala insiam apiang Kaisara do an ni," an ti a.',G Isua'n, "Chung lam atanga pek i nih loh chuan ka chungah hian ti theih reng reng i nei lo ang; chuvangin i hnena mi petu khan sual a phur zual a ni," a ti a.+ Tin, Pilatan a hnenah, "Nangin kei mi be lo vei maw? Thlah thei che ka ni, kraws-a khengbet thei che ka ni tih i hre lo em ni?" a ti a.k*O a inah a lut leh a, Isua hnenah, "Khawi lama mi nge i nih?" a ti a. Nimahsela Isua'n a chhang lo.=)uTin, Pilatan chu thu chu a hriatin a hlau lehzual a;(%Judate chuan a hnenah, "Kan dan kawng khat a awm, chu mi dan ang zelin Pathian Fapaa a insiam avangin a thi tur a ni," an ti a, an chhang a.'Tin, puithiam lalte leh tiangkengtute chuan amah an hmuh veleh an au a, "Kraws-ah khengbet rawh, kraws-ah khengbet rawh," an ti a. Pilatan an hnenah, "Nangni'n kalpui u la, kraws-ah khengbet rawh u; kei zawngin engmah a sualna ka hmu si lo," a ti a. &Tin, Isua chu hling lukhum leh puan sen duk chu sin chungin a lo chhuak a. Tin, Pilatan an hnenah, "En teh u, mihringa hi!" a ti a.%'Tin, Pilata chu a chhuak leh a, an hnenah, "En teh u, engmah a sualna ka hmu lo tih in hriatna'n, in hnenah ka rawn hruai chhuah hi," a ti a.O$tin, a kiangah an lo kal a, "Chibai! Judate Lal!" an ti a, an beng a.b#=Tin, sipaite chuan hling lukhum an phiar a, an khumtir a, puan sen duk an sintir bawk a;>" yTin, chutih lai chuan Pilatan Isua a hruai a, a vua a.!{(Tin, anni chu an au leh a, "He mi hi chu ni suh se, Barabba kha ni zawk rawh se," an ti a. Barabba chu suam hmang a ni.  'Nimahsela, Kalhlen Kutah mi pakhat ka chhuahsak tur che u dan in nei; chutichuan Judate lal hi chhuahsak che u i la in duh em?" a ti a.Tin, anni chu an au leh a, "He mi hi chu ni suh se, Barabba kha ni zawk rawh se," an ti a. Barabba chu suam hmang a ni.$A&Pilatan a hnenah, "Thutak eng nge ni?" a ti a. Tin, chu thu chu a sawi zawh veleh, Judate hnenah a va chhuak leh a, an hnenah, "Engmah a sualna ka hmu lo.\1%Tin, Pilatan a hnenah, "Chu, lal i ni elo?" a ti a. Isua'n, "Ni e, lal ka ni a sin. Thutak hriattir hi ka pian chhan leh khawvela ka rawn kal chhan a ni. Tupawh thutaka mi apiangin ka thu an pawm thin," a ti a.]3$Isua'n, "Ka ram chu he khawvela mi hi a ni lo; ka ram chu he khawvela mi hi ni se la, ka thuihruaiten an bei ang, Judate hnena peka ka awm lohna'n; nimahsela ka ram zawng heta mi hi a ni lo," a ti a, a chhang a.1#Pilata'n, "Kei Juda kan ni em ni? Nangma chite leh puithiam lalte'n ka hnenah an rawn hruai che a nih hi; thil eng nge i tih?" a ti a, a chhang a.}"Isua'n, "Hei hi nangma rilru puak chhuaka i sawi nge, mi dangin an hrilh che, ka chungchang thu hi?" a ti a, a chhang a.hI!Chutichuan Pilata chu a inah a lut leh a, Isua a ko a, a hnenah, "Judate lal i ni em?" a ti a.=u (A thihzia tur thu, Isua'n a sawi anga a thlenna'n).1[Tin, Pilata chuan an hnenah, "Nangni'n hruai u langin, in dan angin a thu rel rawh u," a ti a. Judate chuan a hnenah, "Keini thuin tumah tihhlum dan a ni lo," an ti a.ucAnni chuan a hnenah, "He mi hi mi sual ni suh se la i hnenah kan rawn hruai lo vang," an ti a, an chhang a.oWTin, Pilata an hnenah a va chhuak a, an hnenah, "He mi chungah hian thupawi eng nge in neih?" a ti a.@yTin, Isua chu Kaiapha in atang chuan lal inah an hruai leh a; zing a ni a; tin, anni zawng lal inah an lut lo, an luh zawngin an bawlhhlawh ang a, Kalhlen Kut chaw an ei thei lo ang.A}Tichuan Petera a pha leh a; tin, ar a khuang ta nghal a.Tin, Puithiam Lalber bawih pakhat, Petera beng sah thlaka laichin chuan, "A hnenah huanah khan ka hmu lo che em ni?" a ti a.Tin, Simon Petera'n dingin mei lum a ai a. Tin, "Nang pawh a zirtir zinga tel ve i ni em?" an ti a. Ani chuan, "Ka ni lo," tiin a pha a.NTin, Ana chuan phuar chungin Puithiam Lalber Kaiapha hnenah a tir a.-Isua'n a hnenah, "Thu sual sawi ka nih chuan ka sualna mi hriattir rawh; nimahsela thu tha ka sawi pawhin engah nge mi ben?" a ti a, a chhang a.}Chu chu a sawi veleh a kianga ding tiangkengtu pakhatin Isua a beng a, "Puithiam Lalber heti hian i chhang maw?" a ti a.Engati nge kei mi zawh? An hnena ka thu sawizia chu ka thu hretu zawt rawh; ngai rawh, chung chuan ka thusawi chu an hria alawm," a ti a.[ /Isua'n a chhang a, a hnenah, "Khawvel mi hnenah, vantlang hriatin thu ka sawi thin kha; inkhawmna in leh Pathian biak in, Juda zawng zawng awm khawmnaahte chuan ka zirtir fo thin kha, arukin engmah ka sawi lo._ 7Tin, Puithiam Lalber chuan Isua chu a zirtirte chanchin leh a zirtirzia thu a zawt a.A {Tin, bawihte leh tiangkengtute chu chutah chuan an ding hlawm a, a vawh avangin meihawlin mei an chhem a, a lum an ai a; Petera pawh an hnenah a tel a, ding chungin mei lum a ai ve a. Tin, kawngkhar vengtu nula chuan Petera hnenah, "Nang pawh he mi zirtirte zinga tel ve i ni em?" a ti a. Ani chuan, "Ka ni lo," a ti a.; onimahsela Petera chu pawnah kawngkhar bu lah a ding reng a. Chutichuan zirtir dang, Puithiam Lalber hmelhriata chu a va chhuak a, kawngkhar vengtu a bia a, Petera a hruai lut a.:mTin, Simon Petera'n Isua a zui a, a zirtir dang pakhat nen. Chu mi zirtir chu Puithiam Lalber hmelhriat a ni a, Puithiam Lalber in hual chhung kawtlaiah Isua hnenah a lut ve a;`9Kaiapha chu, "Mi zawng zawng aia mi pakhat thih a tha," tia Judate rawtpuitu kha a ni.zm Ana hnenah an hruai hmasa a, Kaiapha puzawn a nih avangin. Kaiapha chu, chu mi kum chuan Puithiam Lalber a ni a.r] Chutichuan sipai pawl nen, an hotu lalber nen, Judate tiangkengtute nen chuan Isua an man a, an phuar a,|q Tichuan Isua'n Petera hnenah, "Khandaih kha a paiah khung rawh; Pain no kei mi pek hi ka in lo ang em ni?" a ti a.3 Tin, Simon Petera'n khandaih a vawng a, a phawi a, Puithiam Lalber bawih a sat a, a beng ding lam a sah thlaksak a. (Bawih hming chu Malka a ni a).`9 (A thusawi, "Nangin kei mi pekteho pakhat mah ka hloh ral lo," a tih kha a thlen nan).#Tin, Isua'n, "Keimah hi ka ni tih ka hrilh che u alawm; nangni'n kei mi zawng in nih chuan hengho hi thlah tha rawh u," a ti a, a chhang a.taTin, ani chuan an hnenah, "Tunge in zawn?" a ti a, a zawt leh a. Tin, anni chuan, "Nazaret Isua," an ti a.T!Tin, "Keimah hi ka ni," a tih veleh an hnungtawlh a, leiah an tlu hlawm a.#~?Anni chuan a hnenah, "Nazaret Isua," an ti a, an chhang a. Isua'n an hnenah, "Keimah hi ka ni," a ti a. Tin, a mantirtu Juda pawh chu an zingah a ding a.z}mIsua'n a chunga thil thleng tur zawng zawng chu a hre reng a, a va chhuak a, an hnenah, "Tunge in zawn?" a ti a.5|cChutichuan Juda chuan sipai pawl nen, puithiam lalte leh Pharisaite hnena awm tiangkengtute nen a hruai a, khawnvarte, meichherte, hriamte kengin chutah chuan an lo kal a.v{eTin, a mantirtu Juda pawh chuan chu mi hmun chu a hria; Isua chu a zirtirte nen chutah chuan a leng fo si a.-z UIsua'n chung thu chu a sawi zawhin a zirtirte nen an chhuak a, Kidron luikawr an kan a; chutah chuan huan a awm a, chu miah chuan an lut a, amah leh a zirtirte nen.(yITin, an hnenah i hming ka hriattir a, ka hriattir leh fo ang; nangin kei mi hmangaihna kha anmahniah a awm a, kei pawh anmahnia ka awm theihna turin," a ti a.1x[Aw ka Pa, fel tak, khawvel zawngin an hre lo chia, kei erawh chuan ka hriat che kha; hengho pawh hian nangin kei mi tir tih an hriat kha.Tin, an hnenah i hming ka hriattir a, ka hriattir leh fo ang; nangin kei mi hmangaihna kha anmahniah a awm a, kei pawh anmahnia ka awm theihna turin," a ti a.,wQKa Pa, nangin kei mi pekte hi ka awmnaa ka hnena awmah ka duh; nangin mi pek ka ropuina kha an hmuhna turin; leilung pian hma pawhin nangin mi hmangaih tawh si a.?vwkei anmahniah, nang keimahah, anni pumkhata an awm a, an famkim theihna turin; nangin kei mi tir tih leh, mi hmangaih angin anni hi i hmangaih tih, khawvelin an hriat theihna turin.uTin, nangin ropuina mi pek kha keiin anmahni ka pe ta; anni chu pumkhat an nihna turin, keini pumkhat kan ni ang bawk hian;Etan zaa pumkhat an nihna turin; ka Pa, nang keimaha i awm leh, kei nangmaha ka awm ang bawk hian, anni pawh keimahnia an awmna turin; nangin kei mi tir tih khawvelin an awih theihna turin.uscHenghote tan chauh hian ngensak ka ni lo, an thu avanga kei mi la ring turte tan pawh ngensak ka ni bawk e;Zr-Anmahni avangin ka intithianghlim a ni, anni pawh thutaka an thianghlimna turin.Xq)Nangin khawvela kei mi tir ang khan, kei pawhin anni chu khawvelah ka tirh hi.EpAnni chu thutakin tithianghlim rawh, i thu chu thutak a ni.PoAnni chu khawvela mi an ni lo, kei khawvela mi ka ni lo ang bawk hian.wngNangin anni chu khawvel ata i lak chhuah tura ngen ka ni lo a, mi sual lakah chuan i hum tur ka ti zawk a ni.mI thu an hnenah ka pe ta e; tin, khawvelin anni chu an hua a, khawvela mi an nih loh avangin, kei khawvela mi ka ni lo ang bawk hian.ly Nimahsela tunah i hnenah ka lo haw dawn ta; khawvelah he'ng thu hi ka sawi a ni, ka lawm anmahnia an neih kimna turin.Fk An hnena ka awm chhung khan, nangin kei mi pekteho hi i hmingin ka hum thin; anni chu ka veng a, an zingah pakhat mah an boral lo, boral fapa lo kha chu; Lehkha Thu kha a lo thlenna turin.qj[ Tin, kei zawng khawvelah ka awm tawh lo ang, hengho erawh hi chu khawvelah an awm ang, kei i hnenah ka lo haw dawn ta. Ka Pa thianghlim, nangin kei mi pekteho hi i hmingin hum rawh, pumkhat an nih theihna'n, keimahni ang bawk hian.tia Thil zawng zawng ka ta apiang i ta a ni e, i ta chu ka ta a ni e; anmahni avangin chawimawiin ka awm thin.phY An tan ka ngensak hi; khawvel tana ngensak ka ni lo, nangin mi pekteho tan zawk a ni; i ta an ni si a.$gANangin thu mi pekte kha an hnenah ka pe tawh si a; chung chu an vawng a, i hnena chhuak ka ni tih dik takin an hre ta a, nangin mi tir tih pawh an awi ta.QfNangin thil kei mi pek apiang, i hnena chhuak a ni tih tunah an hre ta.0eYNangin khawvel zinga chhuak mite kei mi pek hnenah khan i hming ka tilang ta; anni chu i ta an nih kha, nangin anni chu kei mi pe a ni; anni chuan i thu an zawm ta a.mdSAw ka Pa, khawvel awm hmaa i hnena mawina ka neih khan, tunah nangma hnen ngeiah mi chawimawi rawh.Vc%Nangin thil tihtur mi pek kha ka ti zo a, khawvelah ka chawimawi tawh a che.]b3Hei hi chatuana nunna a ni, nang Pathian tak chauh leh I tirh Isua Krista hriat hi.vaekhatia mi zawng zawng chunga thuneia i siam khan, a hnena i pek apiangte chu chatuana nunna a pek theihna'n.` Chung thu chu Isua'n a sawi a; tin, vanvadakin, "Ka Pa, a hun a thleng ta; i Fapa chawimawi rawh, Fapain a chawimawina'n che;B_}!Heng thu hi in hnenah ka sawi tawh hi, keimahah hian in thlamuanna turin. Khawvelah hian hrehawmin in awm thin; nimahsela thlamuang takin awm rawh u, keiin khawvel ka ngam ta," a ti a.^' Ngai rawh u, a hun a thleng dawn, a ni, a thleng tawh mek, chu mi hunah chuan mahni in theuhvah in darh vek ang a, keimah chauhin mi thlahthlam ang; nimahsela Pa ka hnenah a awm avangin mahni chauhin ka awm si lo.Heng thu hi in hnenah ka sawi tawh hi, keimahah hian in thlamuanna turin. Khawvelah hian hrehawmin in awm thin; nimahsela thlamuang takin awm rawh u, keiin khawvel ka ngam ta," a ti a.I] Tin, Isua'n a chhang a, an hnenah, "Tunah chuan in awih ta maw?\-Nangin engkim i hria a, tuma zawh che i ngai lo tih tunah kan hre ta; he mi avang hian Pathian hnen ata lo chhuak i ni tih kan awih e," an ti a.o[WTin, zirtirten, "Ngai teh, tunah zawng fiah takin thu i sawi a, athawi reng rengin i sawi tak loh hi.rZ]Kei, Pa hnen ata lo chhuaka khawvela lo kal ka ni; khawvel kalsana Pa hnena hawng leh ur ka ni," a ti a.jYMPa ngeiin a hmangaih si che u a, nangni'n kei mi hmangaih a, Paa chhuak ka ni tih mi rin vangin.wXgChu mi niah chuan keima hmingin thil in dil ang; tin, 'Pa hnenah keiin ka ngensak ang che,' ka ti lo a che u;=WsChung thu chu athawiin in hnenah ka sawi tawh; a hun a thleng dawn, chu mi hunah huan in hnenah athawiin ka sawi leh tawh lo ang a, fiah takin Pa chanchin ka hrilh zawk ang che u.mVSTun thlengin ka hmingin engmah in la dil lo; dil rawh u, tichuan in hmu ang, in lawm a kimna turin..UUChu mi niah chuan nangni'n engmah kei mi zawt lo ang. Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, Pa hnenah engpawh in dil chuan, keima hmingin a pe ang che u.TTin, tunah nangni in lungngai e; nimahsela ka hmu leh ang che u a, in thinlung a lawm ang , in lawm chu tuma'n an laksak lo ang che u.>SuHmeichhiain nau a veiin a lungngai thin, a hun a thlen tawh avangin; nimahsela nau a hrin veleh a thlaphan chu a hre leh tawh thin lo, khawvela mihring lo piang chu a lawm avangin.WR'Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, nangni in mittui a tla ang a, in tap vak bawk ang a, khawvel erawh chu an lawm ang; nangni in lungngai ang a, nimahsela in lungngaih chu lawmah a chang ang.@QyTin, amah zawh an duh tih Isua'n a hria a, an hnenah, " 'Rei lo teah nangni'n kei mi hmu lo ang a, rei lo teah bawk nangni'n kei mi hmu leh ang,' tia hei ka thusawi hi in inzawt maw?yPkTin, anni vek chuan, "Hei, 'Rei lo te,' a tih hi eng tihna nge ni? A thusawi hi a ngaihna kan hre lo," an ti a.dOATin, a zirtirte thenkhatin, "Kan hnena a thusawi hi eng nge ni, 'Rei lo teah nangni'n kei mi hmu lo ang a, rei lo teah bawk nangni'n kei mi hmu leh ang,' a tih leh, 'Pa hnena ka kal dawn avangin,' a tih hi?" an inti a.jNMRei lo teah nangni'n kei mi hmu lo ang a; rei lo teah bawk nangni'n kei mi hmu leh ang," a ti a.MwPa-in thil a neih zawng zawng ka ta a ni; chuvang, 'Ka taa mi a la ang a, in hnenah a hriattir ang che u,' ka tih hi.eLCAni chuan mei mi chawimawi ang; ka taa mi a la ang a, in hnenah a hriattir dawn si che u a.vKe Nimahsela amah, Thlarau dik tak chu, a lo thlen hun chuan thutak zawng zawngah chuan a hruai lut ang che u: amaha phuahchawpin thu a sawi dawn si lo; thu a dawn apiang chu a hril zawk ang; thil lo thleng turte pawh a hriattir ang che u.cJ? In hnenah thusawi tur tam tak ka la nei cheu a, nimahsela tunah zawng in tlin rih lo ang.fIE rorel thu-ah te thiam loh an chang ang, he khawvel lal hi thiam loha a tluk tawh avang hian.wHg fel thu-ah te thiam loh an chang ang; Pa hnenah ka kal dawn a, nangni'n mi hmuh leh dawn tawh loh avang hian;KG sual thu-ah te thiam loh an chang ang, kei mi rin loh avang hian;vFeAni chu a lo thlen chuan sual thu-ah te, fel thu-ah te, rorel thu-ah te khawvel an thiam loh a hriattir ang:5EcNimahsela thu dik tak ka hrilh a che u; ka kal in tan a tha e; ka kal loh chuan Thlamuantu chu in hnenah a lo kal dawn si lo; ka kal erawh chuan in hnenah ka rawn tir ang.bD=Heng thu in hnena ka sawi avangin in thinlung chu lungngaiin a khat thlu hial ta zawk a.|CqTunah erawh zawng mi tirtu hnenah ka kal dawn a ni; nangniho tuma'n, 'Khawiah nge i kal dawn?' tiin mi zawt si lo.HB Heng thu hi in hnenah ka sawi tawh hi, a hun a lo thlen hunah, ka hrilh tawh che u tih in hriat lehna turin. Heng thil hi atir ata ka la hrilh lo reng che u a ni, in hnena ka la awm avangin.EAChung thil chu an ti ang, Pa leh kei min hriat loh avangin.)@Kinkhawmna inahte an hnawntir ang che u a; a ni, tupawh a tihlum tur che u apiangin Pathian chungah thil tha tiin an inhria ang, chutiang hun chu a thleng dawn.N? Tihlungnihloha in awm lohna turin he'ng hi in hnenah ka sawi tawh hi.O>nangni pawhin in hriattir bawk ang, atir ata ka hnena in awm avangin.R=Tin, Pa hnen ata Thlamuantu in hnena ka tirh tur, Paa chhuak Thlarau dik tak chu a lo thlen hunah, ani chuan ka thu a hriattir ang;nangni pawhin in hriattir bawk ang, atir ata ka hnena in awm avangin.< Engpawh ni rawh se, an Dan Lehkhabuah, 'Anni'n enga khawlawi loin mi hua,' tih thu ziak kha a lo thlenna turin an ti a nih hi.7;gThil, mi dang tuma tih ngai lohte an zingah ti suh i la, sual an nei lo tur; tunah erawh zawng anni'n kei leh ka Pa kan pahnihin min hmu tawh a, huat pawh min haw tawh a ni.7:iTupawh kei mi hua chuan ka Pa pawh a hua a ni.9{Kei lo kalin anhnenah thu sawi suh i la, sual an nei lo tur; tunah erawh zawng an sual chhuanlam tur an nei ta lo a ni.s8_Nimahsela he'ng thil zawng zawng hi ka hming avangin in chungah an ti ang, mi tirtu an hriat loh avangin.U7#'Bawih a pu aiin a ropui lo,' tih thu ka hrilh tawh che u kha hre reng rawh u. Anni'n kei mi tihduhdah tawh chuan nangni pawh an tiduhdah ang che u; ka thu an zawm tawh chuan nangni thu pawh an zawm ang.36_Nangni khawvela mi ni u la, khawvelin amaha mi a hmangaih tur; khawvela mi in ni si lo a, khawvela mi ka thlan chhuah zawk che u avang hian khawvelin a hua che u a ni e._57\ "Khawvelin a huat che u chuan, a huat hma che u pawhin keimah mi hua tih in hria e.<4sIn inhmangaih theihna'n he'ng thu hi ka pe a che u.23]Nangni'n mi thlang lo, keima'n ka thlang zawk che u a, va rah tur leh in rah awm reng turin ka ruat bawk a che u; ka hminga Pa hnena in dil apiang a pekna tur che u in.22]Bawih ka ti leh tawh lo ang che u; a pu thiltih bawihin a hre si lo; thiante ka ti tawh zawk ang che u; Pa hnena thil ka hriat zawng zawng in hnenah ka puang tawh si a.D1Thu ka pek apiang che u in tih chuan ka thiante in ni ang.Z0- Mihringin a thian aia a nun a paih aliama hmangaihna nasa zawk tuma'n an nei lo.[// Hei hi ka thupek a ni, keiin ka hmangaih che u ang bawkin nangni inhmangaih u la.f.E Ka lawm nangmahnia a awm rengna'n leh, in lawm a kimna'n, he'ng thu hi in hnenah ka sawi hi.- Nangni'n ka thupekte in zawm chuan ka hmangaihin in awm reng ang; keiin ka Pa thupekte ka zawm a, a hmangaihin ka awm reng ang bawk hian.e,C Pain mi hmangaih ang bawkin kei pawhin ka hmangaih che u hi; ka hmangaihin awm reng rawh u.q+[He mi avangin ka Pa chu chawimawiin a awm thin, tam taka in rah hian; chutichuan ka zirtirte in ni ang.*Nangni keimaha in awm reng a, ka thu nangmahnia a awm reng bawk chuan in duh apiang dil rawh u, in tan tihin a awm zel ang.)Mi keimaha a awm reng loh chuan peng anga paih chhuahin a awm a, a vuai thin; tin, an fawm a, meiah an paih a, a kang thin.>(uKei grep hrui chu ka ni, nangni a pengte chu in ni; tupawh keimaha awm renga kei pawh amaha ka awm rengna chu, chu mi chu tam takin a rah thin; keimah loin engmah in ti thei si lo.R'Keimahah awm reng rawh u, kei pawh nangmahniah ka awm reng ang. Peng chu grep hruia a awm reng loh chuan amahin a rah thei lo ang bawkin, nangni pawh keimahah in awm reng loh chuan in rah thei lo ang.R&In hnena ka thusawi avang chuan tunah pawh in thianghlim tawh pang a ni.o%WKa zawmpui peng rah lo apiang a paih thin a; a rah apiang a tithianghlim thin, a rah tam lehzualna'n.?$ {Kei grep hrui taktak ka ni, ka Pa a huan enkawltu a ni.#3nimahsela keiin Pa ka hmangaih leh, Pain thu mi pek ang zelin thil ka ti tih khawvelin an hriatna tur a nih hi. Tho rawh u, heta ta i chhuak ang u."In hnenah thu ka sawi leh tawh mang lo ang, khawvel lal a lo kal dawn si a, ani chuan keimahah engmah reng a nei lo;nimahsela keiin Pa ka hmangaih leh, Pain thu mi pek ang zelin thil ka ti tih khawvelin an hriatna tur a nih hi. Tho rawh u, heta ta i chhuak ang u.V!%Tunah a lo thlen hma hianka hrilh tawh che u hi, a lo thlen huna in rinna'n.Q 'Ka kal bo dawn a, in hnenah ka lo kal leh ang,' ka tihzia che u kha in hre tawh e. Nangni'n mi hmangaih ni u lang Pa hnena ka kal dawn avangin in lawm tur a ni; pa chu keimah aiin a ropui zawk si a.*MThlamuanna ka hnutchhiah a che u; keima thlamuanna ka pe a che u; khawvelin a pek angin ka pek loh che u hi. In thinlung mangang suh se, hlauh pawh hlau suh se.:mTin, Thlamuantu, Thlarau Thianghlim, Pain ka hminga a rawn tirh tur khan, chu mi chuan engkim a zirtir ang che u a, inhnena ka sawi zawng zawng a hriat chhuahtir leh ang che u.H In hnena ka la awm chhung hian he'ng thu hi ka hrilh che u hi.s_Tupawh mi hmangaih lo chuan ka thu a zawm lo; thu inhriatte hi ka ta a ni lo, Pa mi tirtu ta a ni zawk e.+OIsua'n a chhang a, a hnenah, "Miin mi hmangaih chuan ka thu a zawm ang a; ka Pain ani chu a hmangaih ang a, a hnenah kan lo kal ang a, a hnenah kan awm reng ang.#Tin, Juda (Iskariota lo zawk) chuan a hnenah, "Lalpa, keini hnenah i inlar ang a, khawvel hnena i inlar si lo tur chu, engati nge?" a ti a.3_Tupawh ka thupekte neia zawm chu mi hmangaihtu a ni; tupawh mi hmangaih chu ka Pain a hmangaih ang, kei pawhin ani chu ka hmangaih ang a, a hnenah ka inlar ang," a ti a.oWChu mi niah chuan kei ka Paa ka awmte, nangni keimaha in awm te, kei nangmahnia ka awmte in hria ang.#Rei lo deuh chinah khawvelin mi hmu leh tawh lo ang; nimahsela nangni zawngin mi hmu ang; keimah ka nun avangin nangni pawh in nung ve ang.GFahrahin ka kalsan lo ang che u; in hnenah ka lo kal leh ang.Rchu chu Thlarau dik tak a ni; khawvelin chu mi chu an nei thei lo, amah an hmuh loha an hriat hek loh avangin; nangni'n ani chu in hria e, in hnenah a awm reng si a, nangmahniah chuan a awm dawn a ni.fETin, Pa ka dil ang a, ani chuan Thlamuantu dang a pe ang che u, chatuana in hnena awm turin;@{Nangni'n mi hmangaih chuan ka thupekte chu in zawm ang.I Nangni'n ka hmingin engpawh mi dil chuan chu chu ka ti zel ang.nU Tin, ka hmingin engpawh in dil apiang chu ka ti zel ang, Pa, Fapa avanga chawimawia a awm theihna'n.A{ Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che u, tupawh mi ring chuan thil ka tihte hi ani pawhin a ti ve ang; he'ng aia thil ropui pawh hi a la ti ang, Pa hnenah ka kal dawn avangin.xi Kei Paa ka awm leh Pa keimahah a awm tih mi ring rawh u; a nih loh leh, thiltih avang tal hian mi ring rawh u.0Y Kei Paa ka awm leh Pa keimahah a awm tih i awih lo em ni? In hnena thu ka sawi hi keima phuahchawpin ka sawi lo; Pa keimahah a awm reng a, a thil a ti zawk thin a ni.< q Isua'n a hnenah, "Philip, hei leh chen hi in hnenah ka awm a, chuti pawhin mi hre lo maw? Tupawh mi hmu chu Pa hmu a ni. 'Pa chu keini min hmuhtir rawh,' eng ti tiha i ti nge ni?m SPhilipan a hnenah, "Lalpa, Pa chu keini min hmuhtir ta che, chutichuan kan tan a tawk ang," a ti a.v eKei mi hria ni u la, ka Pa pawh in hre tawh tur; tun achinah amah in hria e, amah in hmu tawh bawk," a ti a.} sIsua'n a hnenah, "Keimah hi kawng leh thutak leh nunna ka ni; keimaha kal lo chu tumah Pa hnenah an thleng ngai lo.p YThoman a hnenah, "Lalpa, i kalna tur chin kan hre lo a sin, a kawng engtin nge kan hriat ang?" a ti a.6gKa kalna tur a kawng chin in hria e," a ti a.Tin, in tanhmunka han siam chuan ka lo kir leh ang a, ka hnenah ka la ang che u; ka awmnaah nangni pawh in awm theihna'n.zmKa Pa inah awmna tam tak a awm a, a awm loh chuan ka hrilh tawh tur che u a ni; intan hmun siaminka kal dawn hi.S !In thinlung mangang suh se; Pathian in ring e, kei pawh mi ring ve rawh u.!; &Isua'n, "Keimah avangin i nun i paih ang maw? Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che, nangin vawi thum mi phat hma loh chuan ar a khuang lo ang.) %Petera'n a hnenah, "Lalpa engati nge tunah pawh ka zui theih loh vang che? Nangmah avangin ka nun ka paih ang," a ti a.Isua'n, "Keimah avangin i nun i paih ang maw? Tih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che, nangin vawi thum mi phat hma loh chuan ar a khuang lo ang. _~}|{{{$z$yy1xww9vv u.t|ssrr)qqLp6oMnmlxkkYjihggg feee^dd_cbbaa`_{_^w^]\\$[[Z}YXXZXW{WVV)UU TSS:RR(QPPPmOyNNuMMLLKKJJ"IIH|GGhFFXEEcDDCpBB{BAAmA??,>===+<<6;; ::(9{877a66(554|443^22!10G// ..G--,,m,+**+)(((V''&&%%$$#r"" 1Pc~'JlM#i!RzP0 K  1 gbJ 7Tin, sawm leh pahnihte chuan zirtir mipuite chu an ko a, "Pathian thu hril bansanin, dawhkanahte rawng kan bawl chuan a tha lo ang.56 eTin, chung laia zirtirho an pun an pun lai chuan, an ni tin thil semah anmahni hmeithaite an ngaihsak thin loh avangin Grik Judate chu Hebraite chungah an lo phunnawi ta a.|5q*Tin, ni tin Pathian biak inah leh anmahni inahte, "Isua chu Krista a ni," tiin zirtir leh hrilh an bang chuang lo.v4e)Chutichuan roreltute zing ata an kal chhuak a, chu Hming avang chuan mualpho tuar tlaka ruat an nih avangin an lawm hle a.Tin, ni tin Pathian biak inah leh anmahni inahte, "Isua chu Krista a ni," tiin zirtir leh hrilh an bang chuang lo.3)(Tin, a sawi chu rem an ti ta a; tichuan tirhkohte chu an ko a, an vel a; an velh zawhin, Isua hminga thu sawi loh tur ti tlatin an thlah ta a.2'amaherawhchu Pathian tihchhuah a nih chuan anmahni in tiboral thei lo ang; chutilochuan Pathian do in lo ni hlauh dah ang e," a ti a.,1Q&Chuvangin tunah ka ti a che u, he'ng mite hi tawk suh u la, awm mai rawh se; he'ng an thiltih tum leh an thiltih hi mihring tihchhuah mai a nih chuan a boral ang;Y0+%Chu mi awm hnu-ah chuan hming ziak lai khan, Galili rama mi Juda kha a lo awm leh a; a hnenah mi thenkhat a hip leh a; nimahsela ani pawh chu a thi ta a, a thu zawm apiangte chu an zain an darh ta vek mai a.]/3$Tun hma pawh kha, Theoda, 'Mi lian ka ni,' tiin a lo awm a; chu mi hnenah chuan mi tam tak, zali lai an lo pakai a; ani chu tihhlumin a awm ta a; a thu zawm apiang an zain an darh ta vek a, engmah an ni tawh lo.n.U#Tin, roreltute hnenah chuan "Nangni Israel mite u, he mite chunga in thil tih tum hi fimkhur rawh u.9-k"Nimahsela roreltute zingah chuan a hming Gamaliela, Pharisai, Dan hretu, mi zawng zawng zinga hmingthang tak mi pakhat chu a ding a, chu mite chu chhuahtir rih tur thu a pe a.b,=!Tin, anni chuan chung thu chu an hriatin an thin a khei ta em em a, tihhlum an tum ta a.+7 Chung thu chu a hretute kan nih hi; Thlarau Thianghlim, Pathianin a thu zawm apiangte hnena a pek kha, a hretu a ni ve bawk a," an ti a, an chhang a. *Amah ngei kha Pathianin Lalah leh Chhandamtua awm atan a ding lamah a chawimawi ta a, Israelte sual simtir tur leh ngaidam turin.j)MNangni'n Isua thingah khai kangin in tihhlum kha, min thlahtute Pathianin a kai tho leh ta a ni.d(ANimahsela Petera leh tirhkohte chuan "Mihring thu aiin Pathian thu kan zawm zawk tur a ni.J' He hming hian zirtir loh tur kan tih tlat tawh che u kha; hre rawh u, in thu zirtirin Jerusalem khua in tihkhah vek tawh hi, chu mi tihhlum bul chu tumtir min tum a nih hi le," tiin a chhal a.q&[Tin, an rawn hruai thlen chuan roreltuho hmaah chuan an dintir a. Tin, Puithiam Lalber chuan an hnenah.%)Tichuan hotu chu tiangkengtute nen chuan an va kal a, vantlang an hlauh avangin tlang takin an rawn hruai a, chutilochuan lunga den an hlau a.$-Tin, mi pakhat a lo kal a, an hnenah, "Ngai teh u, tan ina mi in khungte khan Pathian biak inah dingin mi an zirtir ka ti!" tiin a rawn hrilh a.$#ATin, Pathian biak in hotu leh puithiam lalten, chung thu chu an hriatin, "Heng hi eng ti takin puang ang maw?" tiin an thu-ah chuan an mangang ta em em a.)"KTan in chu him taka inkharin, a vengtute pawh kawngkhar bulah dingin kan hmu si a; nimahsela kan han hawng a, a chhungah tumah kan hmu si lo!" tiin an hrilh a.n!UNimahsela tiangkengtute chu an va kal a, tan inah chuan anni chu an hmu si lo; tichuan an kir leh a,% CTin, chu thu chu an hriatin khawvar hun lai velin Pathian biak inah chuan an va lut a, an zirtir ta a. Nimahsela Puithiam Lalber leh a thiante chu an lo kal a, roreltuho leh Israel thlahte upaho zawng zawng an ko khawm a, tirhkohte chu rawn hruaitir turin tan inah chuan mi an tir a.kOPathian biak inah va ding u la, mi hnenah he'ng Nunna thu zawng zawng hi va sawi rawh u," a ti a.eCNimahsela zanah Lalpa vantirhkoh pakhatin kawngkharte chu a rawn hawng a, a hruai chhuak a,A}tirhkohte chu an man a, vantlang tan inah an khung ta a.Tin, Puithiam Lalber leh a thiante zawng zawng an lo thawk a (chung a thiante chu Saddukai pawl an ni a), an itsik em em a,.UTin, Jerusalem khaw kiang vel khua ata mipuite pawh chu damlote, ramhuai bawlhhlawh sawisakte rawn hruaiin an lo kal khawm a; chungte pawh chu an lo dam ta theuh a.-Schutichuan mi damlote pawh kawtthlerahte an zawn chhuak a, khumahte, awngphahahte an muttir a, Petera kal pahin a hlim talin athen azar a hliah theihna'n, an ti a.nUTin, a ring tharho hmeichhia leh mipa tam takin Lalpa hnenah chuan an rawn belhchhah lehzual thin a;mS Mi dang erawh chu tumah an zingah an tel ve ngam ta lo a; nimahsela miin anniho chu an fak si thin.5c Tin, mi zingah Pathianin tirhkohte kutin chhinchhihna leh thilmak tam tak a ti thin. Tin, anniho chu an zain rilru hmun khatin Solomona Hulhliapah chuan an inkhawm thin a.\1 Tin, kohhranhote zawng zawng leh chung thu hria apiangte chuan an hlau ta em em a.E Tin, thawklehkhatan a ke bulah chuan a tlu ta nghal a, a thi ve ta a; tin, tlangvalhote chu an lo lut a, ani chu thiin an rawn hmu a, an zawn chhuak a, a pasal kiangah chuan an phum ta a.A{ Tin, Petera'n a hnenah, "Engati nge Lalpa Thlarau fiahna'n in inthurual ni? Ngai teh! I pasal phumtute kephah chu kawngka bulah a lo awm ta, nang pawh an zawn chhuak ang che," a ti a.+Tin, Petera'n a hnenah, "Mi hrilh rawh, ram chu heti zat chauhin maw in hralh?" a ti a. Tin, ani chuan, "Aw, heti zat chauh hian a ni," a ti a._7Tin, darkar thum lai emaw chinah chuan a nupui chu, thil awmzia chu hre loin a lut a.T!Tin, tlangvalhote chu an tho a, an tuam a, an zawn chhuak a, an phum ta a.taTin, Anania chuan chung thu chu a hriat veleh a tlu a, a thi ta a; tin a hria apiangin an hlau ta em em a.RA awm chhung zawng khan i ta a ni reng lo em ni? i hralh hnu pawh khan i thu thuin a awm lo em ni? Engti nge he'ng thu hi i rilrua i ngaihtuah? Mihring bum i ni lo e, Pathian bum i ni zawk e," a ti a.  Nimahsela Petera'n, "Anani, Thlarau Thianghlim bum tur leh, ram man a then zep turin engati nge Setanan i thinlung a tihkhah le?o Wa nupui hriatin a man a then a zep ta a; tin, a then a rawn keng a, tirhkohte ke bulah chuan a dah a.f  GNimahsela mi pakhat a hming Anania, a nupui Saphiri nen an awm a; Anania chuan ram a hralh a,S %a lo neih chu hralhin a man a rawn keng a, tirhkohte ke bulah a dah ta a.` 9$Tin, Josefa, tirhkohten Barnaba an tiha chu, (chu mi hming awmzia chu, "Thlamuanna Fa," tihna a ni a,) Levia chi, Kupra thliarkara mi a ni a,a lo neih chu hralhin a man a rawn keng a, tirhkohte ke bulah a dah ta a.^ 5#tirhkohte ke bulah an dah thin a; an chakkhai daih tawk theuhin an sem theuh thin a."Tin, an zingah pawh tlachham tumah an awm lo; ramte, inte nei apiangin an hralh a, an thil hralhte chu a man an rawn keng a,!Tin, tirhkohte chuan awihawm takin Lal Isua thawh leh thu an hriattir thin a; an zaa chungah khawngaihna nasa tak a awm a.<q Tin, a ringtu mipuite chu rilru hmun khat leh ngaihtuah hmun khatin an awm a: an zinga pakhat mahin an sum neih, "Ka ta bik a ni," an ti lo; thil zawng zawng an intawm zawk thin.Tin, an tawngtai zawhin an awmkhawmna chu a lo nghing a, an zain Thlarau Thianghlimin an lo khat a, huai takin Pathian thu an hril ta a. 9mite tidam turin nangin i kut phar ang che; i chhiahhlawh thianghlim Isua hming avangin chhinchhiahna leh thilmak takte tihtir bawk ang che," an ti a.dATichuan, tunah Lalpa an mi vauziate hi ngai teh; i bawihte hi huai takin i thu hriltir la,Mi kut leh i rilruin lo thleng tura a ruat lawk apiang kha ti turin.(IHe khuaah hian i Chhiahhlawh thianghlim i hriak thih Isua chungah khan, Heroda leh Pontia Pilata nen, Jentailte leh Israel mite nen an pungkhawm tak zet a ni,pYKhawvel lalten an ep huai huai a, hotute pawh an pungkhawm a, Lalpa leh a Krista chungah chuan,' tiin.=snangin Thlarau Thianghlimin, min thlahtu i chhiahhlawh Davida kain, he'ng thu hi i sawi a ni: 'Jentailte engati nge an thinur kha? Hnam tinin engati nge thil sawt lo an ngaihtuah?$~AChutichuan a ngaithlatute chuan arualin aw ring takin Pathian hnenah, "Lalpa, nang van te, lei te, tuifinriat te, a chhunga awmte zawng zawng Siamtu i ni;}-Tin, Petera leh Johana chu an chhuahin, anmahni pawlte hnenah an va kal a, puithiam lalte leh upaten an hnena an sawi apiang chu an hrilh vek a.H| Thilmaka an tihdama chu kum sawmli aia tam zawk mah a ni si a.&{ETin, anni chuan an vau lehzual a, an chhuah ta a, mipui avangin hremna remchang an hmu lo; an thiltih avang khan mi zawng zawngin Pathian an chawimawi si a.\z1Keini zawng thil kan hmuh leh kan hriatte kha sawi loin kan awm thei lo," an ti a.yNimahsela Petera leh Johanan an hnenah, "Pathian mithmuhin Pathian thu zawm aiin nangni thu zawm a dik zawk emaw chu ngaihtuah rawh u.kxOTichuan anni chu an ko a, Isua hminga thu sawi tawp loh tur leh zirtir tawp loh tur an ti tlat a. wNimahsela mi hnena a puan lehzual theih lohna'n, tun achinah tu hnenah mah he hminga thu an sawi lohna turin i vau ang u," an ti a.*vMHeng mite hi engtin nge kan tih ang? thilmak thang tak an ti tih Jerusalem khuaa awm zawng zawngin fiah takin an hriat tak hi; keini pawhin kan hnial teh si lo.EuChutichuan an rorelna ata an kal hrantir hnuin an inrawn a,Vt%Tin, mi an tihdama chu an hnena ding an hmu a, engmah an sawisel thei si lo.#s? Tin, Petera leh Johana huaizia chu an hmuhin, lehkha thiam lo, mi mawl tak an ni tih an hriatin mak an ti hle a; Isua hnenah an awm tawh tih an hre ta a.r Mi dang tuma hnenah chhandamna a awm lo; van hnuaia mihring sak zingah, min chhandam tur hming dang reng a awm lo," a ti a.`q9 Nangni in satute u, in lung paih, a kila lung tangkai ber lo ni ta kha amah hi a ni e.rp] nangni zawng zawngin hre rawh u, Israel mi zawng zawng pawhin hre rawh se, Nazareth Isua Krista, kraws-a in khenbeh, Pathianin mitthi zing ata a kaihthawh leh kha, amaha hming ngeiin he mi hi hetah in hmaah damin a ding ta a nih hi.voe mi chak lo tihthat thu-ah, 'He mi hi eng vangin nge a lo dam tak?' tiin vawiinah hian min chhuahchhal chuan,inKTichuan Petera chu Thlarau Thianghlimin a khat a, an hnenah, "Mi zawng zawng hotute u, upate u,mTin, Petera leh Johana chu a laiah an dintir a, "Eng tihtheihnain nge, tu hmingin nge he'ng hi in tih?" an ti a, an zawt a.lPuithiam lalber Ana te, Kaiapha te, Johana te, Aleksandra te, Puithiam Lalber chi zawng zawngte pawh Jerusalem khuaah an awm kham a.buMosia ngeiin, 'Lal Pathianin keimah mi siam ang hian in unaute zingah zawlnei pakhat a siamsak ang che u; ani chuan thu zawng zawng in hnena a sawi apiang chu in ngaihthlaksak ang;QaAmaherawhchu, engkim siamthat hun a thlen hma loh zawng vanin ani chu a kawl rih tur a ni; chu mi siamthat tur thu chu Pathianin leilung pian tirh ata a zawlnei thianghlim awmte kain a sawi tawh kha,D`Krista Isua, in tana a ruat pawh kha, a rawn tir thei ang;_Chuvangin in sualte thai bo a nih theihna'n sim u la, hawi kir leh rawh u, chutichuan Lalpa hnen ata harh unte a lo la thleng thei ang a,^Nimahsela Pathianin zawlnei zawng zawng kaan, a Krista-in hrehawm a tuar tur thu a hriattir lawk kha, khati khan a thlentir ta a ni.}]sNimahsela unaute u, in hotute pawhin an at avanga an tih ang khan, in at avangin he'ng hi in ti a ni tih ka hria e.2\]Tin, ama hming rin avangin a hming chuan he mi in hmuh leh in hriat hi a tichak ta a ni; a ni, amah avangin rinna lo awm hian in zaa mithmuhah a tidam ta viah a nih hi.~[uNunna Siamtu chu in that a; nimahsela Pathianin ani chu mitthi zing ata a kai tho leh a; chu chu a hretute kan ni e.cZ?Mi Thianghlim leh Fel tak kha in duh lo a, tualthattu kha in hnena pek in ngen ta zawk a.HY  Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te Pathian, min thlahtute Pathian chuan a chhiahhlawh Isua a chawimawi ta a nih hi; ani chu in mantir a, Pilatan chhuah a tum pawhin a hmaah in lo duh loh kha.aX; Tin, Petera'n chu chu a hmuhin, mite chu a bia a, "Nangni Israel mite u, he'ng hi engati nge mak in tih? Keimahni thiltihtheihna leh Pathian kan ngaihsak avanga ani hi kan kaltir ang em chuan engati nge min en reng?(WI Tin, ani chuan Petera leh Johana chu a chelh reng laiin mi zawng zawngin mak an ti em em a, hulhliap, Solomona ta an tihah chuan an hnenah an lo tlan khawm a.V biak in Kawngkhar Mawi bula kut dawha thu thin kha a ni tih an hria a; a chunga thil thleng chu mak an ti em em a, an buai hle mai a.IU  Tin, kea a kal leh Pathian a fak chu mi zawng zawngin an hmu a;"T=Tin, ani chu a zuang tho a, a ding a, kein a kal tan ta a. Tin, kea kal kal leh, zuang zuang leh, Pathian fak chung zelin biak inah chuan a lut ve ta a.S{Tin, a kut ding lam a chelh a, a kai tho ta a; tin, thawklehkhatan a kete leh a kheimit ruhte chu a lo chak ta nghal a.&RENimahsela Petera'n, "Tangka leh rangkachak engmah ka nei lo; nimahsela ka neih chhun ka pe ang che: Nazaret Isua Krista hmingin kein kal tawh rawh," a ti a.FQTin, ani chuan an lakah engemaw hmuh a beisei a, a han en a.ePCTin, Petera'n ani chu a en reng a, Johana pawhin; tin, Petera'n, "Min han en rawh," a ti a.\O1chu mi chuan Petera leh Johana Pathian biak ina lut tur chu a hmu a, kut a dawh a.!Pathian kut ding lamah chawimawiin a awm a, Thlarau Thianghlim tiam chu Pa hnen ata a hmu a, in hmuh leh in hriat hi a han leih a nih hi._=7 Chu Isua chu Pathianin a kai tho leh ta reng a ni, chu chu a hretu kan zain kan ni e.,<Qtichuan, chung chu a lo hriat lawk reng avangin Krista thawh leh tur thu a sawi a ni, 'Mitthi khuaa hnutchhiahin a awm hek lo, a ruang pawh a tawih hek lo,' tiin.;Ani chu zawlnei a ni a, Pathianin a thalbea mi tu emaw a thutphah chungah a thuttir dawn tih chhechhamin a sawi tih a hria a;8:iUnaute u, chi thlahtu Davida thu hi hlau loin in hnenah ka sawi thei e; ani zawng a thi a, phum pawh an phum tawh alawm, a thlan pawh tun thlengin kan hnenah a la awm reng a.Y9+Nangin nunna kawngte mi hriattir a, nangin i hmelin lawmin mi tikhat ang,'tiin.g8GKa thlarau mitthi khuaah i hnutchhiah lo ang a, I mi thianghlim tawihral i phal hek lo ang a,t7aChuvangin ka thinlung a hlim a, ka lei pawh a lawm a; chuvangin, ka tisa pawh beisei takin a awm bawk ang.6Tin, Davida chuan a thu a sawi a, 'Ka hmaah kumkhuain Lalpa chu ka hmu thin a, ka mangan lohna'n ka ding lamah a awm a ni;5Kha mi kha, Pathianin thihna phuarnate chu a phelhsak a, a kai tho ta a; amah chu thihna chelh hlen rual a nih loh avangin.4kha mi kha Pathian rel tlat leh hriat lawk angin an mantir a, nangni'n mi sualte kutin krawsah in khengbet a, in tihlum ta a.p3YNangni Israel mite u, he'ng thu hi hre rawh u: Nazaret Isua, Pathianin amah hmangin in zingah thil ropui te, thilmak tak te, chhinchhiahna te a tih khanin a hriat chiantir che u kha; nangni ngeiin chung chu in hre si a: a tih kha.Y2+Tin, heti hi a ni ang a, tupawh Lalpa hming lam apiang chu an him ang,' a ti e,{1oNi thimah a chang ang a, thla thisenah a chang ang a, Lalpa ni ropui tak leh hmingthang tak chu a lo thlen hmain;0}Tin, chung lam vanah thilmak te, hnuai lam leiah chhinchhiahna te ka hmuhtir ang a; thisen te, mei te, meikhu hu te nen:y/kA ni, chung niahte chuan ka bawihpate, ka bawihnute chungah pawh, ka Thlarau ka leih ang a, ka thu an hril ang,o.WPathianin, 'Ni hnuhnungahte chuan heti hi a ni ang a, Mi zawng zawng chungah ka Thlarau ka leih ang a; tichuan in fapate, in fanuten ka thu an hril ang a; in tlangvalten inlarnate an hmu ang a, in putarten mumangah an mang ang a;5-eHeng hi zawlnei Joelan a sawi kha a ni zawk:K,Hengho hi in rin angin an rui lo e, fehrehsan lai chauh a nih hi.b+=Nimahsela Petera chu sawm leh pakhatte nen an ding za a, ani chuan aw ring takin an hnenah a sawi a, "Nangni Judai rama mite u, nangni Jerusalem khuaa awm zawng zawngte u, he'ng hi hria u la, ka thu pawh ngai rawh u.H*  Thenkhatin an nuihsan a, "Uain thar an rui a nih hi," an ti a.l)Q Tin, an za chuan mak an ti hle mai a, a ngaihna an hre lo a, "Heng hi engtizia nge ni?" an inti a.(3 thenkhat Krit thliarkara mi leh Arab rama mi kan ni si a; nimahsela Pathian thiltih ropuite an sawi, mahni tawng theuhin kan hriat si hi!" an ti a.>'u Phrugia rama awm te, Pamphulia rama awm te, Aigupta rama awm te, Kurini khaw kiang vela Libua rama awm te kan ni a; thenkhat Rom khaw khual - Judate leh an saphunte nen - kan ni a,?&w Thenkhat Parthai hnam te, Medai hnam te, Elamitai hnam te kan ni a; thenkhat Mesopotamia rama awm te, Judai rama awm te, Kappadokia rama awm te, Ponto rama awm te, Asia rama awm te,D%Engtin nge kan zaa kan tawng pianpui anga kan hriat theuh?$wTin, an za chuan an mangang a, mak an ti hle a, "En teh u, henga twngte zawng zawng hi Galili rama mi an ni lo em ni?#)Tin, chu ri chu an hriat veleh mipui an rawn inkhawm a, mi tinin an tawng chu mahni tawng theuhin an lo hriat avangin an rilruin an lo buai a._"7Tin, van hnuaia hnam tin zing ata Pathian ngaihsak Judate Jerusalem khuaah an cham a.v!ean zain Thlarau Thianghlimin an khat ta vek a, Thlarauin a tawngtir ang zelin tawng dangin an lo tawng ta a.q [tin, leite te, amaha insem darhin, mei angin an hnenah a lo inlar ta a. Tin, an chungah chuang theuh a,Tin, thawklehkhatan van ata ri, thlipui tleh angin a lo thleng ta phut a. Tin, chu chuan an thutna in chu a tikhat ta vek a,P Tin, Pentikost ni a lo thlenin, an zain hmun khatah an awm khawm vek a. Tin, ai an ensak a, an ai en chu Matthia chungah a lo tlu a; tichuan ani chu tirhkoh sawm leh pakhatte zingah chuan chhiar tel a ni ta a.h Ka ai awh turin he mite pahnih hi a tu zawk nge i thlan min hriattir ang che," an ti a.Tin, ai an ensak a, an ai en chu Matthia chungah a lo tlu a; tichuan ani chu tirhkoh sawm leh pakhatte zingah chuan chhiar tel a ni ta a. /Tin, an tawngtai a, "Nang, Lalpa, mihring zawng zawng rilru hretu, Juda chuan ama awmnaa kal turin he'ng rawngbawl leh tirhkoh hna a tlawmsan hi,  Tin, mi pahnih an ruat a, pakhat chu Josefa Barsaba an tiha chu, (a hming dang Justa an ti bawk a), tin, pakhat chu Matthia a ni a.; qJohana baptisma achin, kan hnen ata vana hruai chhoha a awm ni thleng khan - he'ng min pawl thinte zingah hian mi pakhat a thawhlehna min hriatpuitu atan a awm tur a ni," a ti a.R Chutichuan Lal Isua kan zinga lut thin chhuak thina a awm chhung zawnga -* OFakna Hla Bu-ah he'ng thu hi ziak a ni: 'A awmna tihramin awm rawh se, a chhungah tumah awm suh se,' tih leh, 'A hotu nihna chu mi dangin chang rawh se,' tih hi.. WTin, chung thu chu Jerusalem khuaa awmte zawng zawngin an lo hria a; chutichuan chu hmun chu, anmahni tawngin, 'Akeldama' an ti a, chu chu 'Thisen Hmun' tihna a ni),  (Tin, chu mi chuan a sual manin hmun pakhat a lei a, a bawkkhupin a tla a, a laiah a puak keh a, a ril zawng zawng a chhuak vek a.] 5Ani chu kan zinga chhiar tel a ni a, he'ng rawngbawlah hian chan pawh a nei ve si a. )Unaute u, Thlarau Thianghlimin, Davida kaa, Isua mantute hruaitu Juda thu a sawi lawk kha, kha Pathian Lehkha Thu kha lo thleng reng tur a ni.d CTin, chung ni chuan unaute zingah Petera a ding a, an za chuan za leh sawmhnih lai an ni a, 'Chungho zawng zawng chu hmeichhia tute emaw leh Isua nu Mari nen, Isua unaute nen, rilru hmunkhata thahnemngai taka tawngtaiin an awm reng a.x k Tin, an luhin, an awmna pindan chungnungah chuan an chho va - Petera leh Johana nen, Jakoba leh Andria nen, Philipa leh Thoma nen, Bartholomaia leh Matthaia nen, Alphaia fapa Jakoba leh Simona, Zelot pawla mi leh, Jakoba fa Juda nen an ni. / Tin, Olivet tlang an tih ata chu Jerusalem khuaah an kir leh ta a; chu mi tlang chu Jerusalem khaw kiang a ni a, Chawlhnia kalna tawk chauh a ni.K  chu mite chuan, "Galili rama mite u, engati nge van lam ena in din reng? He Isua in hnen ata vana hruai chhoha a awm hi, vana a chho in hmu ang bawk hian amah ngei hi a lo kal leh ang," an ti a.g  I Tin, a chhoh laia van lam an en reng laiin mi pahnih, puan var sinin, an kiangah an lo ding a;   Tin, chung thu chu a sawi zawhin an hmuh reng chungin, vana hruai chhohin a awm a; tin, chhumin an hmuh phak lohvah a hruai bo ta a.[  1Nimahsela Thlarau Thianghlim chu in chunga a lo thlen hunah thiltihtheihna in la nei ang; tichuan Jerusalem khuaah te, Judai leh Samari ram khaw tinah te, kawlkil thleng pawhin ka thuhretute in ni ang," a ti a.u  eTin, ani chuan an hnenah, "Pain a hun leh a ni, ama thu thua awma a ruat chu, nangni lo hriat tur a ni lo e.  }Tin, anni chuan an rawn inkhawmin a hnenah, "Lalpa, tunah em ni Israelte hnenah ram i pek leh dawn?" an ti a, an zawt a.y mJohana khan tuiin a baptis thin a, nimahsela ni rei lo tean Thlarau Thianghlimin baptisma in chang ang," a ti a. Tin, an awm khawm a pawl ve a, "Jerusalem khua kalsan suh u, Pa thiltiam ka sawi in hriat kha lo nghak rawh u," a ti tlat a." ?Chu tirhkohte hnenah chuan hrehawm chu a tuar hnuin hriatna tam takin nungin a inentir a, ni sawmli zet an hnenah a inlar a, Pathian ram thu a sawi thin.| sThlarau Thianghlim tanpuia a tirhkoh thlante hnena thu a tiam zawha vana hruai chhoha a awm tak ni thlenga thu kha.j QTheophil, hmana lehkhaah khan, Isua thiltih leh a zirtir tantirh zawng zawng thu kha ka ziak a ni;/WTin, he'ng lo hi Isua thiltih a dang tam tak a la awm, chung chu ziak fai vek ni dawn se la, lehkhabu ziak tur zawng zawng chu khawvelah pawh hian lengin ka ring lo.#Chu zirtir chu he'ng thu hriattirtu leh ziaktu hi a ni; a thu hriattir hi dik tak a ni tih kan hria e.Tin, he'ng lo hi Isua thiltih a dang tam tak a la awm, chung chu ziak fai vek ni dawn se la, lehkhabu ziak tur zawng zawng chu khawvelah pawh hian lengin ka ring lo.{oChutichuan chu zirtir chu thi lo turin a thu chu unaute zingah chuan a thang ta a; nimahsela Isua'n a thi lo ang tih a hnenah a sawi si lo, "Ka lo kal leh thlenga awm rengah phei duh i la, chu chu enga i hman tur nge ni?" a ti mai a ni si a. Isua'n a hnenah, "Ka lo kal leh thlenga awm rengah phei duh i la, chu chu enga i hman tur nge ni? Nangin mi zui mai rawh," a ti a.dATin, Petera'n a ni chu a hmu a, Isua hnenah, " Lalpa he mi hian e nge a tih ang?", a ti a.2~]Tin, Petera chu a hawi a, Isua'n zirtir a hmangaih, zanriah ei laia a awm nghenga lo thle phei a, "A mantirtu tur che chu tu ber nge ni?" titua khan a rawn zui a hmu a. }9(Chung thu chu engtiziaa thiin nge Pathian a chawimawi ang tih hriattirna'n a sawi a ni). Tin, chu chu a sawi zawhin, a hnenah, "Mi zui rawh," a ti a.u|cTih tak meuhin, tih tak meuhin ka hrilh a che, i naupan lai khan i taiah i inhreng a, i duhna apiangah i kal thin a; nimahsela i upat hunah i kutte i phar ang a, mi dangin an hrensak ang chia, i duh lohna lamah an kai ang che," a ti a.1{[Tin, a vawi thumnaah chuan a hnenah, "Simon, Johana fapa, nangin kei mi ngaina em? a ti a. Tin, a vawi thumnaah, "Nangin mi ngaina em?" a hnena a tih avang chuan Petera a lungngai a, a hnenah, "Lalpa, engkim i hria a, ka ngaina che tih i hria e," a ti a. Isua'n a hnenah, "Ka beramte chawm rawh.dzATin, a vawi hnihnaah a hnenah, "Simon, Johana fapa, nangin kei mi hmangaih em?" a ti leh a. Ani chuan a hnenah, "Aw, Lalpa, ka ngaina che tih i hria e," a ti leh a. Ani chuan a hnenah, "Ka beramte enkawl rawh," a ti a.yTin, tukthuan an ei zawhin, Isua'n Simon Petera hnenah chuan, "Simon, Johana fapa, hengte ai hian nangin kei mi hmangaih zawk em?" a ti a. Ani chuan a hnenah," Aw, Lalpa; ka ngaina che tih i hria e," a ti a. Ani chuan a hnenah, "Ka beram note chawm rawh," a ti a.dxAChu chu Isua mitthi zinga ata a thawhleh hnua a zirtirte hnena a inlar a vawi thumna a ni.qw[ Tin, Isua a lo kal a, chhangper chu a la a, an hnenah a pe a, sanghate pawh chu chutiangin a pe bawk a.+vO Tin, Isua'n an hnenah, "Tukthuan lo ei rawh u," a ti a. Tin, zirtirte zingah tumahin a hnenah, "Tunge i nih?" tiin an zawt ngam lo, Lalpa a ni tih an hre reng a.Cu Chutichuan Simon Petera a va chuang a, len chu sangha lian pui puia khatin khawmualah a hnuk chhuak a, za leh sawmnga leh pathum a ni; chuti zozai chu awm mah se la len chu a tet si lo.Xt) Tin, Isua'n an hnenah, "Tunah in sangha man kha a then han la rawh u," a ti a.{so Tin, khawmuala an chhuah veleh, chutah chuan meihawla mei chhem an hmu a, a chunga sangha leh chhangper rawh nen.-rSNimahsela zirtir dangte chuan lawng te tak te chuan len, sangha chawpa hnuk chungin an rawn pan a, (khawmual atangin an hla si lo a, tawng zahnih emaw lek a ni a).Zq-Chutichuan, zirtir Isua'n a hmangaiha khan, Petera hnenah, "Lalpa a nih saw," a ti a. Chutichuan Lalpa a ni tih Simon Petera'n an hriat veleh a kawr a veng a, (saruaka awm a ni si a), dilah a zuang thla ta a.!p;Tin, ani chuan an hnenah, "Lawng sir ding lamah khan len deng u lang in hmu ang," a ti a. Tin, an deng a, sangha tam avangin an hnuk chhuak zo ta lo a.o{Tin, Isua'n an hnenah, "Naute u, ei tur engilo in nei em?" a ti a. Anni chuan a hnenah, "Nei lo," an ti a, an chhang a.mnSTin, khawfing chahin Isua tiauphovah a ding a; nimahsela zirtirte chuan Isua a ni tih an hre si lo._m7Simon Petera chuan an hnenah, "Sangha manin ka kal dawn e," a ti a. Anni chuan a hnenah, "Keini pawh i hnenah kan kal ve ang," an ti a. Tin, an kal chhuak a, lawngah an chuang a; chu mi zan chuan engmah an man lo.l5Simon Petera te, Thoma (Phira an tih) te, Galili rama Kana khuaa mi Nathanaela te, Zebedaia fapa pahnihte leh a zirtir dang pahnihte an awm khawm a.bk ?Chu mi hnuah chuan Tiberia dilah Isua a zirtirte hnenah a inlar leh a; heti hian a inlar:j nimahsela he'ng hi Isua chu, Krista, Pathian Fapa a ni tih in rinna tur leh, in rin a, a hminga nun in neihna turin ziak a ni.{ioTin, Isua'n zirtirte hmaah chuan chhinchhiahna dang tam tak a ti teuh a, chung chu he lehkhabuah hian ziak a ni lo;nimahsela he'ng hi Isua chu, Krista, Pathian Fapa a ni tih in rinna tur leh, in rin a, a hminga nun in neihna turin ziak a ni.yhkIsua'n a hnenah, "Nang chuan mi hmuh avangin i ring a ni; hmu loa ring apiang te chu an eng a thawl e," a ti a.OgThoma'n a hnenah, "Ka Lalpa leh ka Pathian i ni," a ti a, a chhang a.f7Tin, Thoma hnenah chuan, "I kutzungin han khawih la, ka kutte en rawh; i kut han ban la, ka nakah zen rawh; ring loin awm suh la, ring rawh," a ti a.keOTin, ni riat hnuah, a zirtirte chu in chhungah an awm leh a, Thoma pawh an hnenah a awm ve a. Tin, Isua a lo kal a, kawngte chu khar a ni si a, an zingah a lo ding ta a, an hnenah, "In chungah thlamuanna awm rawh se," a ti a.dChutichuan zirtir dangte chuan a hnenah, "Lalpa chu kan hmu ta," an ti a. Nimahsela ani chuan an hnenah, "A kuta thir khenna serte kha ka hmuh a, thir khenna serahte chuan ka kutzung ka khawih luh a, a naka ka zen meuh loh chuan ka ring lo ang," a ti a.vceTin, Isua a lo kal lai khan sawm leh pahnihte zinga tel ve Thoma, Phira an tih chu, an hnenah a awm ve lo a.Mbtu sual pawh in ngaihdam loh apiang ngaihdam loh a ni ang," a ti a.a1Tin, chung thu chu a sawi zawhin an chungah a thaw a, an hnenah "Thlarau Thianghlim nei rawh u; tu sual pawh in ngaihdam apiang ngaihdam a ni ang; c~}}||{{;zzXyxxx8w{wvNuutBsTrqqIpp%ooLnn&mmflll/kk@jj!ii>hh@gg+fee%duccbaat`__D^Q]]]M\\^[[ZZLYYQXXUWV2UyUTTKSSCRRQQ6PP2OxNN|NMM%LLKK-JJXIHH GGEFFEdDD8CCBlA@??s>>+==N<qu Tin, Kornelia chuan, "Ni li a ni ta, tun hun ang thleng hian ka inah, behliang mun hun tawngtainaah ka tawngtai a; tin, ngai teh, mi pakhat puan eng tak sinin ka hmaah a lo ding a, p Chuvangin mi rawn koh veleh khan hnial loin ka lo kal ta a nih hi. Tichuan ka zawt a che u, eng nge mi rawn koh chhan le?" a ti a.Eo Tin, an hnenah, "Juda miin hnam dang pawl leh an hnena kal a thian lohzia nangnin in hria a ni; nimahsela tumah thiang lo leh bawlhhlawh ka tih tur a ni lo tih Pathianin mi hriattir a ni.Un# Tin, a hnenah thusawi chungin a lut a, mi tam tak awm khawm chu a va hmu a.hmI Nimahsela Petera chuan ani chu a kai tho a, "Ding rawh, kei pawh mihring ka ni alawm," a ti a.l Tin, Petera chu a luh dawn lai takin Kornelia chuan a lo hmuak a, a ke bulah a bawkkhup a, Pathian chibai buk angin a buk a.k+ Tin, atuk lehah Kaisari khuaah chuan an lut ta a. Tin, Kornelia chuan a laichinte leh a thian duh berte ko khawmin, anni chu a lo nghak reng a.+jO Chutichuan mite chu a ko lut a, a riahtir ta a. Tin, atukah chuan Petera chu a tho a, an hnenah a kal a, Joppa khuaa mi unau tute emaw pawh a hnenah an kal ve a,miS Tin, anni chuan, "Vantirhkoh thianghlim pakhatin, Kornelia, sipai za hotu, mi fel tak, Pathian tih, Juda hnam zawng zawng zinga mi hmingtha hnenah chuan i thusawi a hriatna'n, a inah nangmah ko tur chein a hrilh a ni," an ti a.h Chutichuan, Petera chu, chu mite hnenah chuan a chhuk a, an hnenah, "In zawn hi ka ni e; eng nge in rawn kal chhan?" a ti a.rg] Chutichuan, tho la, chhuk la, engmah ringhlel loin anmahni zui rawh; anni chu `ka tirh an ni e," a ti a.}fs Tin, Petera chuan a mumang ang thu chu a ngaihtuah laiin Thlarauin a hnenah, "Ngai teh, mi pathumin an zawng a che.\e1 an au a, Simona, Petera an tiha chu, chutah chuan a thlen leh thlen loh an zawt a.2d] Tin, Petera chuan mumang anga a hmuh chu a ngaihna hre loa a mangan laiin Kornelia mi tirhte chuan Simona in chu an lo zawt chhuak tawh a, kawngkhar bulah an lo ding a,ecC Chutiang hlirin vawi thum a lo awm a: tin, bawm chu vana khai chhohin a awm leh ta nghal a.mbS Tin, aw chuan a vawi hnihnaah, "Pathianin a tihthiaghlim tawh chu nangin thiang lo ti suh," a ti a.qa[ Nimahsela Petera chuan, "Lalpa, ni lo e; thiang lo leh bawlhhlawh engmah reng ka ei ngai lo e," a ti a.O` Tin, a hnenah awin, "Peter, tho rawh; talh la, ei rawh," a rawn ti a.Z_- chu mi chhungah chuan fuliafa leh rannung leh chungleng sava tinrengte an awm a.d^A Tin, van inhawngin englo bawm, puan lian tak ang, a kil lia hlina leia uai thlain a hmu a;k]O tin, a ril a lo tam a, chaw ei a duh ta a; nimahsela ei tur an siam lai chuan engloin a zel ta a.\ Tin, atukah an kal laia khaw kiang an thlen dawnin, Petera chu tawngtai turin chawfak hun laiin, in chungah a lawn chho a;Z[- tin, thu zawng zawng chu an hnenah a hrilh zawhin Joppa khuaah chuan a tir ta a.!Z; Tin, vantirhkoh a betu chu a kal veleh, Kornelia chuan a chhiahhlawhte zinga mi pahnih leh a rawngbawl fote zinga Pathian ngaihsak sipai pakhat a ko a;]Y3 savun siamtu Simona hnenah a thleng a ni, a in chu tuifinriat kamah a awm," a ti a.aX; Tunah Joppa khuaah mite tir la mi pakhat Simona, Petera an tiha chu, han hruaitir rawh;PW Tin, Kornelia chuan ani chu a lo en reng a, a hlau a, "Lalpa, eng nge ni?" a ti a. Tin, ani chuan a hnenah, "I tawngtainate leh i thilpek thute kha hriat reng turin Pathian hmaah a thleng chho ta a. V Chu mi chuan behliang mun hun lai velah mumang angin fiah takin Pathian vantirhkoh pakhat a hnenah luta, "Korneli," tiin a hmu a."U= Pathian ngaihsak mi a ni a, a chhungte zawng zawng nen Pathian an tih thin a, mite hnenah thil tam tak a pe thin a, Pathian hnenah pawh a tawngtai fo a.vT g Tin, Kaisari khuaah a hming Kornelia mi pakhat a awm a, Itali pawl an tih, chu mi pawla sipai za hotu a ni a,ZS- +Tin, Petera chu ni tam tak Joppa khuaah Simona, savun siamtu inah a cham reng a.9Rk *Tin, chu chu Joppa khua zawng zawng chuan an hre ta vek a; mi tam takin Lalpa chu an ring ta a.Tin, Petera chu ni tam tak Joppa khuaah Simona, savun siamtu inah a cham reng a.}Qs )Tin, Petera chuan a kut a pe a, a kai tho ta a; tin, mi thianghlimte leh hmeithaite chu a ko a, damin a kawhhmuh a.WP' (Nimahsela Petera chuan an zain a chhuahtir vek a, a thingthi a, a tawngtai ta a; tin, a ruang lam a hawi a, "Tabith, tho rawh," a ti a. Tichuan a mit a han meng a, Petera chu a hmuh veleh a thu ta hlawl a.rO] 'Tin, Petera chu a tho a, an hnenah a kal ve ta a. Tin, a thlen veleh pindan chungnungah chuan an hruai a; hmeithai zawng zawng chu a kianga dingin Dorki an hnena a awm laia a kawr siam te, a puan siamte entir chungin an tap hlawm a.SN &Tin, Ludda khua chu Joppa khaw kiang a nih avangin zirtirteho chuan Petera chutah chuan a awm tih an hria a, "Rei rial loin kan hnenah lo kal ang che," tia ngen chiam turin a hnenah mi pahnih an tir a.gMG %Tin, chung lai chuan a dam lo a, a thi ta a; tin, an bualfai a, pindan chungnungah an zalh a.6Le $Tin, Joppa khuaah a hming Tabithi zirtir pakhat a awm a, (A Greek hming chu Dorki a ni a, 'sazuk la' tihna a ni.) chu hmeichhia chuan thil tihthat leh thilpek a ngah hle a.sK_ #Tin, Ludda khua leh Saron phaia awmte zawng zawng chuan Ainia chu an hmu a, Lalpa lam an hawi ta hlawm a.J "Tin, Petera chuan a hnenah, "Aini, Isua Krista chuan a tidam a che; tho la, i awngphah zial rawh," a ti a. Tichuan a tho ta nghal a.\I1 !Chutah chuan mi pakhat a hming Ainia, a zen avanga kum riat khuma mu reng a hmu a.dHA Tin, Petera'n khawvel a fan pahin Ludda khuaa mi thianghlim awmte hnenah a zuk kal bawk a.oGW Chutichuan kohhranhote chu Judai ram velah te, Galili ram velah te, Samari ram velah te chuan an nghet deuh deuh a, muang takin an awm ta a; tin, Lalpa tih dekin, Thlarau Thianghlim thlamuanin an awm a, an lo pung ta telh telh a.nFU Tin, unaute chuan chu chu an hriatin Kaisari khuaah an hruai chhuk a, Tarsa khuaah an tir ta daih a.E Lalpa hmingin huai takin thu a hril thin a. Tin, Grik Judate hnenah thu a sawi a, a hnial a; anni erawh chuan ani chu tihhlum an tum a.bD= Chutichuan Saula chu Jerusalem khuaah chuan an hnenah lut thin chhuak thinin a awm ta a,TC! Barnaba erawh chuan ani chu a hruai a, tirhkohte hnenah chuan a rawn kalpui a, kalkawngah Lalpa a hmuha a biakzia te, Damaska khuaa Isua hminga huai taka thu a hrilzia te pawh chu an hnenah a sawi ta a. B9 Tin, Saula chuan Jerusalem khua a thlen veleh zirtirhote chu pawl a tum a; anni erawh chuan an zain ani chu an hlau a,zirtir a ni ve tih an ring lo a.dAA Nimahsela, a zirtirten ani chu an hruai a, zanah kulh tukverhah bawmin an thlak thla ta a.@ nimahsela, ani chuan an phiar chu a lo hre ta a. Tin, tihlum turin kulh kawngka tinah chuan achhun azanin an chang thin a.P? Tin, ni rei tak hnuah chuan Saula tihlum turin Judate chu an inrawn a;> Saula erawh chu a lo chak lehzual a, chu mi chu Krista a ni tak zet tih a hrilhfiah a, Damaska khuaa Juda awmte chu a tidang hiau thin a.f=E Tin, a thu hretu zawng zawng chuan mak an ti hle a, "He mi hi Jerusalem khuaa he hming lamtute tiduhdah thin kha a ni lo em ni? Chung mite chu puithiam lalte hnena phuar chunga hruai, a rawn kalchhan a nih kha," an ti a.\<1 Inkhawmna inahte chuan Isua chu Pathian Fapa a nihzia thu a tlangaupui ta nghal a.w;g Tin, chaw a ei a, a harh leh ta a. Tin, Damaska khuaa zirtirho awmte hnenah chuan ni engzat emaw lai a awm a.:y Tin, thawklehkhatan a mit ata phuhlip ang a tla ta nghal a, a mit a var leh ta a; tin, a tho a, baptisma a chang ta a.l9Q Tin, Anania chu a va kal a, inah a lut a; tin, a chungah a kut a nghat a, "Ka nau Saul, i mit varna tur leh, Thlarau Thianghlim khata i awm theihna'n, Lalpa, i lo kalna kawnga i hnena inlar Isua khan mi rawn tir a ni," a ti a.e8C ka hming avangin hrehawm engtia nasa nge a tuar tur amah ka la hriattir dawn a ni," a ti a.7 Nimahsela Lalpa chuan a hnenah, "Kal mai rawh; Jentailte, lalte, Israela thlahte hnena ka hming put luhna'na ka bel ruat a ni alawm;}6s tin, hetah pawh i hming lam apiang phuarna turin puithiam lalte hnen ata thu a hmu reng a sin," a ti a, a chhang a. 5 Tin, Anania chuan, "Lalpa, chu mi chu Jerusalem khuaa i mi thianghlimte chunga a tihsual tamzia thu mi tam tak kaah ka hria a ni!f4E a hming Anania mi pakhat luta a mit tivar turin a chungah kut nghatin a hmu tawh e," a ti a.03Y Tin, Lalpa chuan a hnenah, "Tho la, kawtthler, Ngil an tihah chuan kal la, Juda inah, Tarsa khuaa mi, a hming Saula zawt chhuak rawh; ngai teh, a tawngtai mek a ni a;82i Tin, Damaska khuaah chuan a hming Anania zirtir pakhat a awm. Tin, Lalpa chuan mumang angin a hnenah, "Anani" a ti a. Tin, ani chuan, "En teh, Lalpa, heta hi ka awm," a ti a.F1 Tin, ni thum khaw hmu loin a awm a, engmah a eiin a in lo a.0! Tin, Saula chu lei ata chu a tho a; tin, a han meng a, engmah a hmu thei ta lo a; tichuan a kutah an kai a, Damaska khuaah an hruai lut a.p/Y Tin, a hnena kal vete chu dang rengin an ding a, aw zawng an hre na a, nimahsela tumah an hmu si lo a.^.5 nimahsela, tho la, khua-ah lut rawh; tichuan, i tihtur an lo hrilh ang che," a ti a.i-K Tin, ani chuan, "Lalpa, tu nge i nih?" a ti a. Tin, Lalpa chuan, "Isua, i tihduhdah hi ka ni e;l,Q tin, leiah a tlu a, a hnenah, "Saula, Saula, nangin engati nge mi tihduhdah hi?" tiin aw a hria a.p+Y Tin, a kal laiin, Damaska khua a thlen dawnin, thawklehkhatan eng, van ata a velin a lo eng ta phut a;O* Damaska khuaa inkhawmna in zawng zawnga mite hnena pek turin lehkhate a dil a, Kawnga mi chu tupawh a hmuh chuan hmeichhia pawh, mipa pawh, Jerusalem khuaah phuar chunga a rawn hruai theihna turin.)  Saula erawh chuan Lalpa zirtirho a vau thu leh thah a tum thu a la chhak chhuak ta cheu a, Puithiam Lalber hnenah a kal a,(%(Nimahsela Philipa chu miin Azota khuaah an hmu leh ta a; tin, a kal tlang a, Kaisari khaw thlengin khaw tinah Chanchin Tha chu a hril zel a.5'c'Tin, tui ata an chhuah chhoh veleh Lalpa Thlarau chuan Philipa chu a la bo ta a; tin, mi tilreh chuan ani chu a hmu leh ta lo, hlim taka a kal tak zel avangin.Nimahsela Philipa chu miin Azota khuaah an hmu leh ta a; tin, a kal tlang a, Kaisari khaw thlengin khaw tinah Chanchin Tha chu a hril zel a.&'&Tin, tawlailir chu a dintir a, an pahnihin, Philipa leh mi tilreh chu tuiah chuan an zuk kal dun a; tin, Philipa chuan ani chu a baptis ta a.*%M%Tin, Philipa chuan, "I thinlung zawng zawnga i rin chuan, i chang thei e," a ti a. Tin, ani chuan, "Isua Krista chu Pathian Fapa a nih ka ring," tiin a chang a.%$C$Tin, kalkawnga an kal laiin tui eng emaw an thleng a; tin, mi tilreh chuan, "En teh, heta hi tui a awm, baptisma channa tur engin nge mi dal kher?" a ti a.o#W#Tin, Philipa chuan a sawi a, chu Pathian Lehkha thu chu a bulah a tan a, a hnenah Isua thu a hrilh a."#"Tin, mi tilreh chuan Philipa a bia a, a hnenah, "Zawlneiin he'ng thu hi tu thu nge a sawi, ama thu nge mi dang thu? ka zawt a che," a ti a. !!A tlawm laiin a chungah thu rel an phal lo; A thlahte chanchin tuin nge la hril ang? Khawvel atangin a nun an laksak si a," tih hi./ W Tin, Pathian Lehkha a chhiar lai chu hei hi a ni: "Talh turin beram angin ani chu an hruai a; beram no a hmul mettu hmaa a ngawi reng angin Ani pawhin a ka a ang lo;Tin, ani chuan, "Tuma mi hrilhfiah lohin engtin nge ka hriat thei ang?" a ti a. Tin, a hnena thu chhuak turin Philipa chu a sawm ta a.Tin, Philipa chu mi tilreh hnenah chuan a va tlan a, zawlnei Isaia lehkhabu a chhiar a hria a, "I chhiar kha a awmzia i hria em?" a ti a.c?Tin, Thlarau chuan Philipa hnenah, "Saw tawlailir saw va hnaih la, va pawl rawh," a ti a.Y+a haw lam chuan a tawlailira thu chungin zawlnei Isaia lehkhabu a chhiar zel a.J Tichuan, a tho a, a kal ta a. Tin, ngai teh, Ethiopia rama mi pakhat, Ethiopia lalnu Kandaki hnuaia mi tilreh lal tak, a ro zawng zawng enkawltu, Jerusalem khuaah Pathian be turin a han kal a;H Tin, Lalpa vantirhkoh pakhatin Philipa chu a bia a, "Tho la, chhim lama Jerusalem khua atanga Gaza khaw zuk chhun kawngah khan kal rawh; chu mi kawng chu thlalerah a kal tlang a ni," a ti a..UChutichuan anni chuan Lalpa thu chu an hriattira an sawi zawhin, Jerusalem khuaah an haw leh a; Samari rama mite khaw tam tak hnenah Chanchin Tha chu an hril zel a.  Tin, Simonan, "In thil sawi hi engmah ka chunga a thlen lohna'n nangnin Lalpa hnenah mi tawngtaisak rawh u," a ti a, a chhang a.BAwhna sual nasa tak phuarin i awm tih ka hria e," a ti a.zmChuvangin, i sual hi sim la, Lalpa hnenah tawngtai rawh, chutichuan i rilrua i ngaihtuah hi a ngaidam mahna che.eCHeng thu-ah hian i tel ve lo e, chan pawh i nei hek lo; i rilru Pathian ngaihin a fel lo e.Nimahsela, Petera'n a hnenah, "I tangka hi i boral rualin boral ve rawh se, Pathian thilpek tangka suma lei i tum avangin.Hetiang thuneihna hi mi pe ve rawh u, tu chungah pawh kut ka nghahna apiangin Thlarau Thianghlim an hmuh vena'n," a ti a.|qTin, tirhkohte kut nghah avanga Thlarau Thianghlim pek a ni tih Simona'n a hmuhin an hnenah tangka pek a tum ta a.\1Tin, tirhkohte chuan an chungah an kut an nghat a, Thlarau Thianghlim an hmu ta a.s_Chu mi hma chuan an zingah tuma chungah a la thleng lo; Lal Isua hmingin baptisma an chang chauh a la ni.`9chu mite chu an zuk thlen chuan Thlarau Thianghlim an hmuh theihna'n an tawngtaisak a.Tin, tirhkoh Jerusalem khuaa awmte khan Samari khuaa mitten Pathian thu an awih tih an hriatin, an hnenah Petera leh Johana chu an tir a;5 c Tin, Simona meuh pawhin a awih ve ta a; tin, baptisma a chan zawhin Philipa hnenah a awm reng a, chhinchhiahna leh thilmak nasa tak tihte a hmu a, mak a ti hle mai thin a. 5 Nimahsela anni chuan Pathian ram chanchin tha leh Isua Krista hming chanchin tha Philipa hrilh chu an awih veleh ahmei apain baptisma an chang ta a.] 3 A dawi hmangin rei tak mak ti taka a siam thin avangin a thu an ngaihsak thin a ni.( I mi zawng zawng chuan mi chhe ber atangin lal ber thlengin, "He mi hi Pathian thiltihtheihna, Ropui an tih kha, a nih hi," tiin a thu an ngaihsak hlawm thin a.( I Tin, a hming Simona, mi pakhat a awm a; ani chuan, "Mi lian ka ni," tiin hmanah chu mi khuaah chuan dawi hmangin Samari khuaa mite mak ti takin a siam thin a;:oTin, chu mi khuaah chuan nasa takin an lawm ta a.q[mipuiten a thu an hriata a thilmak tihte an hmuhin, Philipa thusawi chu rilru hmunkhatin an ngaihsak a,%CTin, ramhuai bawlhhlawhte chu mi tam tak an manate kawchhung ata aw ring taka auva an chhuah avang leh zeng leh kebai tam takte pawh an lo dam tak avangin,Z-Tin, Philipa chu Samari khuaah a zuk kal a, an hnenah Krista thu a tlangaupui a.GTin, a darhte chu khaw tinah an kal a, thu chu an hril zel a.Saula erawh chuan kohhranhote a tiduhdah em em a, in tinah a lut a, a hmei a pain a hnuk chhuak a, tan inah a khung thin.W'Tin, Pathian ngaihsak tuten emaw Stephana chu an phum a, nasa takin an tah a.4 cTin, chu mi ni chuan kohhran, Jerusalem khuaa awmhote chu nasa takin an tiduhdah tan ta a; tichuan tirhkohte chauh lo chu Judai leh Samari ram khaw tinah an darh ta vek a.X)I Nimahsela, Sal Chhuakho te, Kurini khuaa mi te, Aleksandria khuaa mi te inkhawmna an tiha mi, mi thenkhat leh Kiliki rama mi te, Asia rama mi te inkhawmnaa mi, mi thenkhatte chu an lo thawk a, Stephana chu an rawn hnial a.=yTin, Stephana chu ngilneihna leh thiltihtheihnain a khat a, mi zingah thilmak leh chhinchhiahna ropui tak a ti thin a.<'Tin, Pathian thu chu a lo darh a; Jerusalem khuaah zirtirteho an pung ta em em a; puithiamte zingah pawh mi tam takin rinna chu an awih ta a.p;Ychu mite chu tirhkohte hmaah an dintir a; tin, anni chuan an tawngtai a, an chungah an kut an nghat a.o:WChung thu chuan mipui zawng zawng chu a tilawm a; tichuan Stephana, rinna leh Thlarau Thianghlima khat nen, Philipa nen, Prokora nen, Nikanora nen, Timona nen, Parmena nen, Nikola, Judate saphun Antiokei khuaa mi nen an thlang a;Z9-keini erawh chu tawngtai leh thu rawngbawlin kan awm leh tlat zel ang," an ti a.8)Chutichuan unaute u, in zingah Thlarau leh fina khat mi hmingtha hlir pasarih thlang rawh u, anni chu he'ng thil reltu atan hian kan siam ang; ~~T}}|| {`zz-yy}xxEwvvu=tssrhrqkppIo_nn"m"llGkjjFijhhYgg6ffejdd]ccbVaa`___2^^]>\\_[kZYYYXXWVV-UU3TTSSRRrQQ5POONyN0M}LLKKJJaIIiI3HH6GG(FFEsDECC"BAAB@??b?>>=<  Tin, Troas khua ata lawngin kan chhuak a, tluang takin Samathraki khuaah kan kal a, atukah chuan Neapoli khuaah kan kal leh a;=) Tin, chu mang chu a man zawh veleh Makedonia ramah chuan kal kan tum ta nghal a, an hnena Chanchin Tha hrilah Pathianin min ko tih kan hria a.< Tin, zanah Paulan mumang angin Makedonia rama mi mi pakhat dingin," Makedonia ramah lo kai la, min pui rawh," tia ngen chiamin a hmu a.H; Chutichuan Musia ram chu an pel a, Troas khuaah an chhuk ta a.n:Utin, Musia ram kiang an thlenin Bethunia rama luh an tum a, nimahsela Isua thlarauin a phal si lo a.v9eTin, Thlarau Thianghlimin Asia rama thu hril a khap avangin Phrugia leh Galatia ram chu an fang chhuak ta a;c8?Chutichuan kohhran pawlte chu rinnaah chuan an nghet ta a, ni tin an pung ta deuh deuh a.}7sTin, khaw tinah an kal pahin Jerusalem khuaa tirhkoh leh upa awmte thu rel kha zawm atan unaute hnenah an pe zel a.6+Paulan ani chu an hnena kal veah a duh a; tichuan chu mi lama Juda awmte avang chuan a serh a tansak a, a pa chu Grik a ni tih an hre vek si a.J5 Lustra leh Ikonion khuaa unau awmte chuan ani chu an fak thin a.=4 uTin, Derbe khuaah leh Lustra khuaah chuan a kal bawk a; tin, chutah chuan a hming Timothea zirtir pakhat a awm; ani chu ring ve Juda hmeichhe fapa a ni a, a pa erawh chu Grik a ni;W3')Tin, kohhran pawlte chu tinghet zelin Suria leh Kilikia ram a fang chhuak ta.82i(Paula erawh chuan Sila a thlang a, unauten Lalpa khawngaihnaa an kawltir hnuin a kal chhuak ta a.Tin, kohhran pawlte chu tinghet zelin Suria leh Kilikia ram a fang chhuak ta.1+'Tichuan nasa takin an lo inhnial ta a, chutichuan an inthen a, Barnaban Marka chu a hnenah a hruai a, Kupra thliarkar lamah lawngin a kal ta a.0#&Paula erawh chuan ani chu an hnena hruai tha a ti lo, Pamphulia ramah anmahni a kirsan a, hnathawhnaa an hnena a kal ve tak loh avang khan.J/ %Tin, Barnaban Johana (Marka an tih chu) an hnenah hruai a tum a,9.k$Tin, ni eng emaw zat hnuah chuan Paulan Barnaba hnenah, "Tunah kal leh i la, khaw tina Lalpa thu kan hrilhna apianga unau awmte kha kan zel i la, an awm dan i en ang," a ti a.}-s#Paula leh Barnaba erawh chu Antiokei khuaah chuan Lalpa thu zirtir leh hrilin an awm reng a, mi dang tam takte nen.E,"Nimahsela, Sila chuan chutah la awm rih chu thain a hria a. +!Tin, chutah chuan rei deuh an awm hnuin, anmahni tirtute hnena hawng leh turin unaute chuan thlamuang takin anchhuahtir leh ta a.l*Q Tin, Juda leh Sila chu zawlnei an ni bawk a, thu tam takin unaute chu an thlamuan a, an tinghet a.O)tin, an chhiar zawhin thlamuanna thu avang chuan an lo lawm ta hle a.{(oChutichuan an tirhin an kal a, Antiokei khua an thleng chhuk a; tin, mipui chu an ko khawm a, lehkha chu an pe a;%'Cmilem biakna sa ei te, sa thisen ei te, sa rehhlum ei te, inngaih te bang u la kan ti; he'ng hi in ban chuan in tan a tha ang. Dam takin awm rawh u," tiin.z&mThlarau Thianghlim leh keinin, he'ng thu pawimawh lo hi chu, phurrit zual in chungah nghat lo i la a tha kan ti;u%cChutichuan Juda leh Sila kan rawn tir a nih hi, anni pawhin he'ng thu bawk hi tawngkain an hrilh ang che u.v$eLalpa Isua Krista hming avanga thih dawn lote kal rual hian mi thlante in hnena rawn kaltir ve tha kan ti a.O#Chuvangin thu khat vuaa kan inkhawmin, kan duh tak Barnaba leh Paula,"Kan pawl zinga mi tuten emaw thu sawiin an tibuai che u a, in rilru an timangang tih kan hria e, an hnenah thu engmah kan pe si lo a./!WTin, hetiangin an ziak a, an kutah an thawn a. "Tirhkohte leh unaute zinga upaten Antiokei khua te, Suria ram te leh Kilikia rama Jentail unau awmte chibai an buk e.z mTin, tirhkohte, upate, kohhran zawng zawngte nen chuan, an pawla mi thlana Paula leh Barnaba hnenah Antiokei khuaa kaltir tha an ti a; an thlante hming chu Juda (Barsaba an tih) leh Sila an ni a, chu mite chu unaute zinga hotu deuh an ni a.7Mosia'n hman lai ata tawh khaw tinah a thu tlangaupuitu a nei thin si a, inkhawmna inahte Chawlhni apiangin a thu chu chhiar a nih thin kha," a ti a.milem biakna thil bawlhhlawh ei te, inngaih te, sa rehhlum leh thisen eite banna turin an hnenah lehkha thawn zawk i la ka ti ber a ni.eCChuvangin heti hian ka ruat a ni, Jentailte zinga Pathian lam hawite chu tihrehawm lo i la,Z-Khawvel siam tirh ata he'ng thu hriattir thintu Lalpa chuan a ti e, tih ziak hi.zmMi dang, Jentail zawng zawng ka hming mi tawmhote chuan, Lalpa an zawnna'n chu bawkte chu ka tungding ang' tiin.'Chung zawhah chuan ka kir leh ang a, Davida bawkte chim kha ka siam leh ang a, a chhe lai apiang pawh ka rem chho leh ang;;qTin, chung thu leh zawlneite thu hi a inhmeh a ni:Pathianin ama hming pu atan an zing ata mite la chhuak turin Jentailte a kan tan tirh dan thu chu Sumeona hian a sawi ta a.\1 Tin, an sawi zawhin Jakoba'n a sawi ve thung a: "Unaute u, ka thu ngaithla rawh u,A{ Tichuan mipui zawng zawng chu an ngawi reng a, Barnaba leh Paulan Pathianin anmahni hmanga Jentailte zinga chhinchhiahna leh thilmak a tih thu kha an hrilh chhung zawng an ngaithla a.zm Anmahni rin ang bawk hian keini pawhin Lalpa Isua khawngaihna avanga chhandam tur niin kan inring si a," a ti a.# Chutichuan min thlahtu leh keini zawh tawh loh nghawngkawl kha tunah zirtirhote chunga nghah tumin engati nge Pathian fin in hnial kalh le?M tin, keini leh anni thlei bik loin rinin an rilru a tithianghlim a.  Tin, rilru hretu Pathianin keini min pek ang bawk khan Thlarau Thianghlim an hnenah pe vein an chungah a lawm tih a hriattir a;8iTin, an inhnial chiam hnuin Petera a tho a, an hnenah : "Unaute u, Jentailten keima kaa Chanchin Tha thu hriaa awih tura Pathianin hmana in zing ata mi ruatzia kha in hria e.T!Tin, tirhkohte leh upate chu, chu mi thu chu ngaihtuah turin an inkhawm a."=Nimahsela Pharisai pawla mi ring ve tute emaw an tho a, "Jentailte chu an serh tan tur a ni, Mosia dan awih pawh an hnenah tiam kher tur a ni," an ti a.-STin, Jerusalem khua chu an han thlen chuan kohhranhote, tirhkohte, upate chuan an lo lawm a, tin, Pathianin anmahni hmanga thil a tih zawng zawngte chu an hrilh a.L Chutichuan kohhrante chuan an han thlah a, anni chuan Jentailte hawi kir lehzia thu chu hril zelin, Phoiniki ram leh Samari ram an fang chhuak ta a; tichuan unaute zawng zawng an tilawm em em a.x iChutichuan Paula leh Barnaba chu anmahni nen inhnial namena an inhnial loh a, an inkhin tlat avangin, Paula leh Barnaba chu an zinga tute emaw nen, chu thubuai chungah chuan Jerusalem khuaa tirhkohte leh upate hnenah chho turin an ruat a.  -Tin, mi tte emaw Judai ram ata an lo chhuk a, "Mosia dan anga serh in tantir loh chuan chhandam in ni thei lo ang," tiin unaute chu an zirtir a.8 kTin, zirtirhote hnenah chuan reife an awm ta a.` 9Tin, an thlen hnuin kohhranhote chu an ko khawm a, Pathianin anmahni hmanga thil a tih zawng zawngte leh, Jentailte tana rinna kawngkhar a hawnsakziate chu an hrilh a.Tin, zirtirhote hnenah chuan reife an awm ta a.<qchuta tang chuan lawngin an chhuak a, Antiokei khua chu an lo thleng leh ta a, chu chu an thil tih zawh tak chu ti tura unauten Pathian khawngaihna kawltira an chhuahna kha a ni.J Tin, Perga khuaa thu an hril zawhin Attalia khuaah an zuk kal a;OTin, Pisidia ram chu an fang chhuak a, Pamphulia ram chu an thleng a.Tin, kohhran pawl tinah chuan upate an ruatsak a, chaw nghei chunga tawngtai zawhin an rin Lalpa hnenah chuan an kawltir zel thin a./Hrehawm tam tak tuarin Pathian ramah kan lut tur a ni reng a ni," tiin zirtirhote rilru an tinghet a, rinnaah chuan awm reng turin an fuih zel a.(ITin, chu mi khuate hnenah chuan Chanchin Tha an hrilh a, zirtir tam tak an siamhnuin Lustra khuaah te, Ikonion khuaah te, Antiokei khuaah te an kir leh zel a,%Nimahsela zirtirhote chu a vela an din laiin, a lo tho a, khuaah chuan a lut leh ta a.Tin,atukah chuan Barnaba nen Derbe khuaah an kal ta a.T!Nimahsela Antiokei leh Ikonion khuaa mi Juda tute emaw chutah chuan an lo kal a, mipuite chu an thlem thlu ta a; tichuan Paula chu lungin an deng a, thia an rin avangin khua ata chu an hnuk chhuak ta a.hITin, chung thu chuan mipuiten anmahni biakna'na ran an talh tur chu an khap zo ta hram hram a.Fnimahsela amah hriattirna awm loin a insiam lo, chutin thil a ti tha thin a, van ata ruahte leh kum that kumte a pe che u a, in rilru ei tur leh lawmnain a tikhah thin che u kha," an ti a.T~!Chu Pathian chuanhman laiin hnam tin mahni kawng theuh zawh a phal thin a,)}KPute u, he'ng thil hi engah nge in tih? Keini pawh in nungchang ang pu mihring kan nih hi; he'ng thil lawilote hi in hawisan a, van te, lei te, tuifinriat te, an chhunga awm zawng zawng nena siamtu Pathian nung hnenah chuan in lo pakaina turin Chanchin Tha kan rawn thlen che u a nih hi.|Nimahsela tirhkoh Barnaba leh Paula chuan chu chu an hriat veleh an puan an pawt thler a, mipui zingah chuan an zuang lut a, an au a,0{Y Tin, Jupita, a biak in daipawna awm chu, a puithiamin sebawngpate leh pangpar thihruite, kawngkhar kiangahte a rawn la a, mipuite nen chuan biakna'n talh an tum ta a.hzI Tin, Barnaba chu 'Jupita' an ti a, Paula chu thusawitu zawk a nih avangin, 'Merkuria' an ti a.y7 Tin, mipuiten Paula thiltih chu an hmuh veleh Lukaoni tawngin, ring takin, "Pathiante chu mihring angin kan hnenah an lo chhuk ta a nih hi!" an ti a.fxE aw ring takin, "I kein ding ngil rawh," a ti a. Tin, ani chu a zuang tho a, kein a kal ta a.|wq Chu mi chuan Paula thusawi a ngaithla a; tin, Paula chuan ani chu a en reng a, damna turin rin a nei tih a hria a,yvkTin, Lustra khuaah chuan ke zeng tu emaw a thu thin a, a pian tirh ata kebai reng a ni a, kein a kal ngai lo a.2u_chungah chuan Chanchin Tha an hril zel a.ttaanni chuan an lo hria a, Lukaoni ram vekah chuan Lustra leh Derbe khuaahte leh a vel ramahte an tlan bo a;|sqTin, Jentailte, Judate, an hotute nen chuan tirhkohte chu zahthlak taka siam leh lunga den tuma an beih dawn lain,urcNimahsela khuaa mipuite chu an inkhing ta a; a thenin judate chu an tan a, a thenin tirhkohte chu an tan a.)qKChuvangin Lalpaah huai taka thu sawiin chutah chuan rei fe an awm a, ani chuan chhinchhiahna leh thilmakte an kuta tihtirin, a khawngaih thu a hriattir thin a.[p/Nimahsela ring duh lo Judaten Jentailte an fuih pawrh a, unaute chu an huattir a.o %Tin, Ikonion khuaah chuan Judate inkhawmna inah an lut dun a, thu an sawi thin a, chutichuan Juda leh Grik tam tak pawhin an ring ta hial a.Nn 4Tin, zirtirhote chu lawmna leh Thlarau Thianghlimin an khat hlawm a.%mC 3Tin, anni chuan an chungah an kephaha vaivut an thing thla a, Ikonion khua an thleng a.Tin, zirtirhote chu lawmna leh Thlarau Thianghlimin an khat hlawm a..lU 2Nimahsela Judate chuan hmeichhe zahawm Pathian ngaihsakte leh khuaa upahote chu an fuih a, Paula leh Barnaba chu an tihduhdahtir a, an ram ata an hnawt chhuak ta a.Ek 1Tin, Lalpa thu chu, chu mi ram khawvelah chuan a darh ta a.j% 0Tin, Jentailte chuan chung thu chu an hriatin an lawm a, Pathian thu an chawimawi a, tin, chatuana nung tura ruat apiang chuan an ring ta a.#i? /Chutiang chuan Lalpain thu min pe a ni, 'Jentailte tiengtuah ka ruat a che, kawlkil thlenga Chhandamtua i awm theihna turin, tih ziak ang khan," an ti a.sh_ .Tin, Paula leh Barnaba chuan huai takin an sawi chhuak a, "Pathian thu hi nangmahni hnenah sawi hmasak tur reng a ni; nimahsela in hnar kir a, chatuana nung tlak loa in inruat tak ahnuin, hre rawh u, Jentailte lam kan hawi ta ve ang.}gs -Nimahsela Judaten mipuite chu an hmuh veleh an itsik em em mai a; Paula thusawi chu an hnial kalh a, an sawt hle a.^f5 ,Tin, Chawlhni lehah chuan akhua thawin Pathian thu ngaithla turin an rawn inkhawm a.Ve% +Tin, inkhawmhote chu an tin veleh Judate leh an saphun Pathian ngaihsak zinga mi tam takin Paula leh Barnaba chu an zui zel a; anni chuan an lo bia a, Pathian khawngaihnaah chuan awm reng turin an fuih a.Pd *Tin, an chhuahin Chawlhni lehah chung thu chu sawi leh atan an ngen a.=cs )'Hmusittute u, en rawh u, mak ti u la, boral rawh u; in dam chhung hian thil kawng khat ka tih hi, chu thil chu miin hrilh che u mah se la in awih tawp lo vang,' tih kha," a ti a.rb] (Chuvangin fimkhur rawh u, chutilochuan zawlneite lehkhabua an sawi kha in chungah a lo thleng dah ang e,aw 'tupawh a ring apiang engkimah ama thiam chantirin an awm, chungah chuan Mosia danin thiam chantirin in awm thei lo e.n`U &Chutichuan unaute u, hre rawh u; amah avang chuan sual ngaihhnathiamna thu in hnenah hrilh a nih hi;<_s %Pathian kaihthawh erawh kha chu a tawihral loh kha.^' $Davida zawng, Pathian rorelsak angin a dam rualpuite rawng a bawl zawhah khan a muhil a, a thlahtute hnenah an zalh a, a tawihral tawh alawm;Z]- #Chuvangin Hla dangah, 'I Mi Thianghlim chu tawihral i phal lo ang,' a ti bawk a.C\ "Tawihna hmuna kal leh lo turin Pathianin ani chu mitthi zing ata a kaihthawh turzia thu chu heti hian a sawi, 'Davida hnenah khawngaihna ka tiam tlatte kha nangmah ka pe ang che,' tiin.7[g !khatia Pathianin Isua a kaihthawhah khan, kan fate hnenah hian chung chu a hlen a ni; Sam pahnihnaah, 'Ka Fapa i ni e, vawiinah hian ka hring a che,' tih ziak ang bawk khan.^Z5 Keini pawhin thlahtute hnena thutiam kha a chanchin lawmawm kan rawn hrilh che u hi,,YQ tin, Galili ram ata Jerusalem khuaa ama ruala chho vete hnenah chuan ni rei tak chhungin a inlar thin a; chung mite chu tunah hian mi hnenah a thuhretute an ni e.@X{ Nimahsela Pathianin mitthi zing ata a kai tho leh ta a;|Wq Tin, a thu zawlneiten an ziak lawk zawng zawng kha a hlen zawhin thing ata chu an la thla a, thlanah an zalh ta a.bV= A thihna khawp meuh a chungah engmah an hmuh loh pawhin Pilata hnenah tihhlum an ngen a.SU Jerusalem khuaa awmten an hotute nen, ani chu an hriat loh avang leh zawlneite thu, Chawlhni apianga chhiar thin kha, an hriat hek loh avangin, ani chu thiam loh chantirin, chu mi thu chu an hlen ta a. T9 Unaute u, Abrahama thlaha fate u, in zinga Pathian tih zawng zawngte u, keimahniho hnenah hian he'ng chhandamna thu hi min rawn thawn chhuak a nih hi.oSW Tin, Johanan a rawngbawlna a zawh dawn lai khan, 'Nangnin tu-ah nge mi ruat? Ani chu ka ni lo e. Nimahsela ngai teh u, ka hnu-ah mi tu emaw a lo kal dawn a ni, kei hi zawng a kephaha pheikhawk phelh tlak pawh ka ni lo e,' a ti a.dRA a lo kal hmain Johanan simna baptisma thu Israel mi zawng zawng hnenah a lo hrilh te te a.sQ_ Chu mi thlahte zingah chuan Pathianin, thutiam ang zelin, Israelho hnenah Chhandamtu Isua a rawn thlen a:XP) Tin, ani chu a sawm bo hnu khan an lal atan Davida a siam ta a: Pathianin chu mi thu chu hriattirin, 'Davida, Jesaia fa, ka thinlung ang pu mi ka char ta, ani chuan ka duhzawng ang apiang a ti ang,' a ti a.O Tin, chu mi hnuah chuan lal an dil a; tichuan Pathianin, Saula, Kisa fa, Benjamina chia mi kha, an hnenah a pe a, kum sawmli chhung atan.{No kum zali leh kum sawmnga chhung zawng khan. Chung hnuah chuan roreltute a pe thin a, zawlnei Samuela thleng khan.`M9 Tin, Kanaan rama hnam sarih a tihtlawm zawh hnu khan an ram chu luah turin a pe zel a,OL Tin, kum sawmli lai thlalerah khan an thiltihte chu a en thei reng a.)KK Heng Israel chite Pathian hian min thlahtute a thlang a, mi Aigupta rama an thang lai khan a chawimawi a, chungnung kutin chuta tang chuan a hruai chhuak ta a.gJG Tin, Paula a ding a, kutin a zap a, a sawi a: "Israel mite leh Pathian tihtute u, ngai teh u.6Ie Tin, Dan Lehkhabu leh Zawlneite Lehkhabu chhiar zawhin, inkhawmna in hotuten an hnenah mi an tir a, "Unaute u, mite fuihna thu eng emaw in neih chuan sawi rawh u," an ti a.H! Nimahsela anni chu Perga khua ata an kal zel a, Pisidia rama Antiokei khua an thleng a; tin, Chawlhniin inkhawmna inah an lut a, an thu a.AG{ Tin, Paula chu a hote nen chuan Paphos khua atang chuan lawngin an kal a, Pamphulia rama Perga khua an thleng a; tin, Johana khan anni chu a kalsan a, Jerusalem khuaah a kir leh ta a.kFO Tin, lal aiawhtu chuan chu thiltih chu a hmu a, Lalpa zirtir thu chu mak a ti hle a, a ring ta a.ME Hre rawh, tunah Lalpa kut i chungah a tla a nih hi, i mit a lo del ang a, khaw eng i hmu rih lo ang," a ti a. Tichuan chum leh thimin amah a bawh ta nghal a, kuta kaitu tur zawngin a vak a vak a.D1 Nang mi bum leh huatthlalak tinrenga khat pa, nang diabola fapa, nang fel tinreng malmak pa, Lalpa kawng fel takte hi tihchhiat i bang lo ang maw?hCI Chutichuan Saula, (Paula an tih bawk chu,) Thlarau Thianghlimin a khat a, ani chu a en reng a,B Nimahsela, Eluma, (Barisua hming dang awmzia hi Dawithiam a ni a,) chu mi chuan lal aiawhtu chu rin lohtir tumin anni chu a lo dodal a.A1 Chu mi chu lal aiawhtu, Serjia-Paula, mi fing tak hnena awm a ni a. Chu lal aiawhtu chuan Barnaba leh Saula chu a ko a, Pathian thu hriat a tum a.@ Tin, thliarkar chu Paphos khaw thlengin an fang chhuak a, dawithiam, zawlnei der, Juda mi pakhat an hmu a, a hming chu Barisua a ni a.? Tin, Salamis khuaa an awm laiin Juda inkhawmna inahte Pathian thu an hril thin a; Johana pawh kha an rawng bawl turin an hruai ve a. > Chutichuan Thlarau Thianghlim tirh chhuahin an kal a, Selukai khuaah an chhuk a, chuta tangin Kupra thliarkarah lawngin an kal a.e=C Chutichuan chaw an ngheia an tawngtai zawh chuan an chungah kut an nghat a, an kaltir ta a.#<? Tin, Lalpa rawng an bawl a, chaw an nghei laiin Thlarau Thianghlimin, "Barnaba leh Saula hi anmahni ka ruat chhan ti turin mi tihhransak rawh u," a ti a.W; ) Tin, Antiokei khuaa kohhranho awmte zingah chuan thu hriltute leh zirtirtute an awm; chung chu Barnaba te, Sumeona Nigera an tih te, Kurini khuaa mi Lukia te, lal Heroda unau tur Manaina te, Saula te an ni.:) Tin, Barnaba leh Saula chuan rawng chu an bawl zawhin, Jerusalem khua ata chu an kir leh ta a, Johana, Marka an tiha chu an hnenah an hruai a.H9  Pathian thu erawh chu a darh a, a pung ta zel a.Tin, Barnaba leh Saula chuan rawng chu an bawl zawhin, Jerusalem khua ata chu an kir leh ta a, Johana, Marka an tiha chu an hnenah an hruai a.8 Tin, ani chuan Pathian hnenah chawimawina chu a pek loh avangin Lalpa vantirhkohin chawplehchilhin a man a, rulhutin a ei a, a thi ta a.h7I Tin, mi zawng zawng chuan, "Pathian aw a nih hi, mihring aw a ni lo e," an ti a, an au thin a.k6O Tin, a ni tiam niin Heroda chuan lal puan a sin a, lalthutphahah a thu a, an hnenah thu a sawi a.{5o Tin, Tura leh Sidon khuaa mite chungah chuan a lungni lo em em a; tin, anni chuan Blasta, lal khum vengtu chu, an thianah an siam a, thu khat vuain a hnenah an lo kal a, an khaw lamin lal khaw lama pur chaw thin an nih avangin rem an ngen a.G4 Tin, Heroda chuan a zawng a, a hmu si lo a, a vengtute chu a chhuahchhal a, tihhlum turin thu a pe ta a. Tin, Heroda chu Judai ram ata Kaisari khuaah a zuk kal a, chutah chuan a awm reng a.m3S Tin, ni a chhuah veleh sipaihote chu, Petera khawiahnge a awm tak? tiin buai namen lohin an buai a.e2C Chutichuan ani chuan an ngawihna turin kutin a zap a, Pathianin tan in ata amah a hruai chhuahziate chu a hrilh ta a. Tin, "Heng thu hi Jakoba leh unaute va hrilh rawh u," a ti a. Tin, a chhuak a, dang lamah a kal ta a.g1G Nimahsela Petera chuan a kik fo a; tin, an han hawn chuan amah chu an hmu a, mak an ti hle a.20] Nimahsela anni chuan a hnenah, "I a ta a nih hi," an lo ti a. Ani erawh chu, "Tih tak zet a ni," tiin a tang talh a. Tin, anni chuan, "A vantirhkoh a nih chu," an ti a./! Tin, Petera aw a hriat veleh a lawm avangin kawng chu hawng loin a tlan lut leh ta zawk a, Petera kawngkhar bulah a ding tih a va hrilh a.`.9 Tin, sumhmun kawngkhar a kik veleh, a hming Rodi nula pakhat, chhang turin a va kal a.-% Tin, a inngaihtuah zawhin, Johana, Marka an tih, chu mi nu Mari inah chuan a va kal a; chutah chuan tawngtaiin mi tam tak an lo awm khawm a.9,k Tin, Petera chuan a harh veleh, "Lalpain a vantirhkoh a tir chhuak a, Heroda kuta mi leh Juda mite beiseina zawng zawng ata mi chhandam tih tunah dik takin ka hre ta," a ti a.o+W Tin, vengtu tawntirh leh a dawttu an pelh hnu chuan pawn chhuahna tur thir kawngkhar chu an va thleng a, chu chu an tan a inhawng chawp ta a; tin, an chhuak a, kawtthler pakhat an pel a; tin, vantirhkoh chuan a kalsan ta nghal a.* Tin, Petera chu a chhuak a, a zui ta a; vantirhkoh chetzia chu atak a ni tih a hre lo a, mumanga a hmuh emaw a ti zawk a.C) Tin, vantirhkoh chuan a hnenah, "Puan veng la, i pheikhawk bun rawh," a ti a. Tin, ani chuan chutiangin a ti a. Tin, vantirhkoh chuan a hnenah, "I puan bat tha la, mi zui rawh," a ti a.S( Tin, ngai teh, Lalpa vantirhkoh pakhat a kiangah a lo ding a, ripah chuan eng eng emaw a lo eng a; tin, Petera nakah a beng harh a, "Tho thuai rawh," a ti a. Tin, a khaidiatte chu a kut ata a tla ta a.J'  Tin, Heroda chuan a hruai chhuah dawnin, chu mi zan takah chuan Petera chu sipai pahnih inkarah khaidiat pahnih bunin a muhil a; a vengtute pawh kawngkhar bulah an awm a, tan in chu an veng a.&! Chuvangin Petera chu tan inah chuan a awmtir rih a; nimahsela kohhranhoin ama tan, thahnemngai takin Pathian hnenah an tawngtaisak thin a.&%E Tin, a man hnuah chuan tan inah a khung a, sipai pawl li, pali theuh zelin a ven chhawktir a; Kalhlen Kut zawhin mi zawng zawng hnenah hruai chhuah a tum a.$  Chu chuan Judate a tilawm tih a hriatin Petera pawh chu man a tum leh zel a. (Chung nite chu chhang dawidim telh loh ni a ni).>#w Tin, Jakoba, Johana unau chu, khandaihin a sathlum a.j" O Tin, chutih lai vel chuan Lal Herodan kohhrante zinga tute emaw tihduhdah tumin a kut a lek ta a.\!1 chu chu an ti ta ngei a, Barnaba leh Saula kutah chuan upate hnenah an thawn ta a.N  Tichuan zirtirteho chuan an theih tawk theuhin, Judai rama unau awmte hnenah chuan chhawmdawlna tur thawn a tum a;chu chu an ti ta ngei a, Barnaba leh Saula kutah chuan upate hnenah an thawn ta a.;o Tin, an zinga mi pakhat, a hming Agaba, a ding a, khawvel zawng zawngah tam nasa tak a tla dawn tih Thlarau hrilhin a hriattir a; chu tam chu Klaudia lal laiin a lo thleng ta a.kO Tin, chung lai chuan zawlnei tute emaw Jerusalem khua atangin Antiokei khuaah chuan an zuk kal a.oW tin, a hmuh chuan Antiokei khuaah chuan a rawn hruai a. Tin, kum khat zet kohhrante inkhawmnaah chuan an tel ve thin a, mi tam tak an zirtir bawk thin a. Antiokei khuaah chuan a ni, zirtirteho chu "Kristian" an tih hmasak ber ni.A} Tin, Barnaba chu Saula zawng turin Tarsa khuaah a kal a; Barnaba chu mi tha tak a ni a, Thlarau Thianghlim leh rinnaa khat a ni. Tin, mi tam takin Lalpa hnenah an tel belhchhah ta a.# Tin, ani chu a va thleng a, Pathian khawngaihzia chu a hmuh chuan a lawm hle a, thahnemngai taka Lalpa vuan reng turin an zain a fuih ta a.!; Tin, an chanchin thu chu Jerusalem khuaa kohhran awmte bengah chuan a lo lut ta a: chutichuan Antiokei khaw thleng chuan Barnaba chu a tir chhuak ta a.hI Tin, Lalpa kutin anmahni a tanpui a; mi tam takin an ring a, Lalpa lam chu an hawi ta hlawm a. c~~ }h||[{zzYyxxw8vuu;tts;rqq{ppoonnFnmRl.kkBjj irhhg==S<<;;{;:999(8;77655K4{33221R00p/k.. --H,,:++/*j))Q('&%%I$;##"r!!" s _x {}%doEflL86n ) c 5+H7;i Chu mi thu phiartute chu sawmli aia tam an ni.z:m Tin, ni a chhuahin Judate an tangrual a, Paula an thah hma loh zawng engmah eia bar lo turin chhia an inchham a.69e Tin, azanah chuan Lalpa chu Paula kiangah a ding a, "Thlamuang takin awm rawh, Jerusalem khuaa ka thu i hriattir ang bawk hian Rom khuaah pawh i hriattir tur a ni," a ti a.78g Tin, an inhnial nasat deuh deuh avangin sipai hotu lal ber chuan Paula an pawh sawm a hlau a, sipaite hnenah, zuk kala an zing ata kulhbinga han hruai chho lui turin a ti a.j7M Tichuan nasa takin an buai ta a; Pharisaite lama mi lehkhaziaktute thenkhat an ding a, an hnial a, "He mi hi engmah a sualna kan hre lo e; thlarau pawhin vantirhkoh pawhin ani hi bia pawh ni se la, eng nge pawi ang?"an ti a.=6s(Saddukaihoten, "Mitthi thawhlehna reng a awm lo, vantirhkohte, thlaraute pawh a awm hek lo," an ti thin; Pharisaihote erawh chuan chu mi kawng pahnih chu a awm tih an awih si a).r5]Tin, chu chu a sawi zawh chuan Pharisaite leh Saddukaite an lo inhnial a, roreltute chu an inkhing ta a.m4STin, Paulan a then Saddukaite, a then Pharisaite an ni tih a lo hriatin roreltute zingah chuan a au a, "Unaute u, Pharisai ka ni, Pharisai fapa pawh ka ni; mitthi thawhleh beiseina thu-ah chhuahchhalin ka awm a nih hi," a ti a.3-Tin, Paulan, "Unaute u, Puithiam Lalber a ni tih ka hre lo a ni; 'I chipuite hotu chungah thu tha lo sawi suh,'tih pawh ziak a ni si a," a ti a.P2Tin, a kianga miten, "Pathian Puithiam Lalber i hau vei maw?" an ti a.=1sTin, Paula chuan a hnenah, "Nang lung pal hnawih varpa, Pathianin a beng zawk ang che; nang, Dan anga mi ngaituah turin i thu a, Dan lo anga mi ben tur i ti vei a ni maw?" a ti a._07Tin, puithiam Lalber Anania chuan Paula kianga dingte hnenah a kaa bensak tur a ti a./ 'Tin, Paula chuan roreltute chu a en reng a, "Unaute u, vawiin thlengin Pathian mithmuha tha lama ka hriat apiang tiin ka awm thin e," a ti a.q.[Tin, atukah Judaten chuan eng vangin nge Paula an hek tih hriat fel tumin, sipai hotu lal ber chuan ani chu a phelh a, puithiam lalte leh roreltu zawng zawngte inkhawm tur thu a pe a, Paula a hruai chhuak a, an hmaah a dintir ta a.-)Tichuan nghaisa chunga chhal tumte chuan ani chu an kalsan ta nghal a; sipai hotu lal ber pawhin Rom mi a ni tih a hriat chuan a hlau a, a phuar avangin a hlau bawk a.Tin, atukah Judaten chuan eng vangin nge Paula an hek tih hriat fel tumin, sipai hotu lal ber chuan ani chu a phelh a, puithiam lalte leh roreltu zawng zawngte inkhawm tur thu a pe a, Paula a hruai chhuak a, an hmaah a dintir ta a.A,{Tin, sipai hotu lal ber chuan, "Chu mi khuaa mi ni turin kei zawngin tangka tam tak ka seng a sin," a ti a, a chhang a. Tin, Paula chuan, "Kei zawng Rom mi renga piang ka ni," a ti a.+Tin, sipai hotu lal ber chu a lo kal a, a hnenah, "Rom mi i ni maw? Mi hrilh rawh," a ti a. Tin, ani chuan, "Ni e," a ti a.6*eTin, sipai za hotu chuan chu chu a hriat veleh, sipai hotu lal ber hnenah chuan a kal a. "I thil tih tur hi fimkhur teh khai! He mi hi Rom mi a lo ni e," a ti a, a hrilh a.C)Tin, savun hruia an phuar belhbawm zawhin, Paulan a kianga ding sipai za hotu hnenah chuan, "Rom mi reng reng in vaw thei em ni, thiam l oh chantir hnu pawh ni leh nghal si lo?" a ti a.,(Qchutichuan sipai hotu lal ber chuan Paula chu kulhbing chhunga hruai luh thu a pe a, a chungah chuti ema an au chhan chu hriatna'n vuak chunga chhal turin a ti a.M'Tin, an au a, an puante an hlip a, an paih a, vaivut an vanvawrh a;&%Tin, chu thu thleng chuan an ngaithla a; tin, aw ring takin, "Mi hetiang nek hi khawvel ata tiboral rawh u; nung tui a ni lo e," an ti ta a.u%cTin, ani chuan, 'Kal rawh, heta tangin hla taka Jentailte hnenah ka tir zawk ang che,' mi ti ta a," a ti a. $9tin, i thu hretu Stephana thisen an chhuah lai khan kei pawh a kiangah ka ding a, ka lo remti a, a tihlumtute puante ka veng hlawm bawk a ni,'ka ti a.w#gTin, keiin, 'Lalpa, inkhawmna in tina a ringtu che apiang, tan inah ka khung a, ka vuak thin kha an hre si a;"tin, 'Hmanhmawh la, Jerusalem khua ata chhuak rawh; ka chanchin i hrilh tur chu an pawm dawh loh hi,' a mi tih lai ka hmu a.k!OTin, Jerusalem khuaah hian ka hawn leh hnuin Pathian biak ina ka tawngtai laiin engloin mi zel a; yTin, engati nge i la awm reng le? Tho la, ama hming lam chungin baptisma chang la, i sualte tlengfai ta che,' mi ti a.V%I hmuh leh i hriat thu-ah khan mi zawng zawng hnenah ama thu hretu i ni ang.Tin, ani chuan, 'Min thlahtute Pathianin a duhzawng hriaah leh Mi Feltaka chu hmu a, a tawngka hriaah pawh a ruat tawh che a.+ ka hnenah a lo kal a, ka kiangah a ding a, ka hnenah, 'Ka nau Saul, mit var nei rawh,' mi ti a. Tin, chu mi lai tak chuan amah ka han hmu ta a.r] Tin, mi pakhat, Anania, Dan kawnga Pathian ngaihsak leh chuta Juda awmte zawng zawng hnena hmingtha chu,{o Tin, chu eng ropui avang chuan khua ka hmu thei ta lo a, ka thianten kutin min kai a, Damaska khuaah ka lut ta a.<q Tin, keiin, 'Lalpa, eng nge ka tih ang?' ka ti a. Tin, Lalpa chuan ka hnenah, 'Tho la, Damaska khuaah lut rawh, thil zawng zawng i tih tura ruat apiang an hrilh ang che,' a ti a.T! Tin, ka thiante chuan eng chu an hmu na a, mi betu aw erawh chu an hre lo.Tin, keiin, 'Lalpa, tu nge i nih?' tiin ka chhang a. Tin, ani chuan ka hnenah, 'Nazaret Isua, i tihduhdah hi ka ni,' a ti a.oWtin, leiah ka tlu a, ka hnenah, "Saula, Saula, nangin engati nge mi tihduhdah hi?" tiin aw ka hria a.Tin, ka kal a, Damaska khaw kiang kan thlen chuan chawfak hun laiin, thawk lehkhatan van ata eng nasa tak ka velan a lo eng ta phut a;nUPuithiam Lalber leh upate zawng zawng pawhin chung thu chu mi hriatpui thei e, an hnen ata pawh unaute pek atan lehkha ka hmuh kha; tin, Damaska khuaa awm apiang an hrem atan, phuar chunga Jerusalem khuaa hruai turin ka kal kha.}sTin, he Kawnga mite hi tihlum hial khawpin ka tiduhdah thin a, ahmei apain ka phuar a, tan inah ka khungtir thin a.!Juda mi ka ni, Kilikia rama Tarsa khuaa piang ka ni, nimahsela he khuaah hian Gamaliela ke bulah chuan zira sei lian ka ni, min thlahtute Dan awmze khermei tak chu zir thina awm ka ni, vawiina nangmahni zawng zawng ang tak hian, Pathian tana thahnem bawk thin ka ni.iKTin, Hebrai tawngin an hnenah thu a sawi tih an hriat veleh an ngawi lehzual a; tin, ani chuan,j OUnaute u, pate u, tunah in hnenah ka thiamna thu ka hrilh dawn che u hi ngaithla rawh u," a ti a.7(Tin,a remtih veleh Paula chu kailawnah chuan a ding a,mi zawng zawng ngawihna'n a kutin a zap a; tin, an ngawih thuap veleh Hebrai tawngin an hnenah:>u'Paula erawh chuan, "Juda mi, Kilikia rama Tarsa khuaa mi ka ni, khaw namena awm ka ni lo; mi khawngaih la, mi zawng zawng hnenah thu mi hrilhtir rawh," a ti a.Tin,a remtih veleh Paula chu kailawnah chuan a ding a,mi zawng zawng ngawihna'n a kutin a zap a; tin, an ngawih thuap veleh Hebrai tawngin an hnenah:~u&Hmana mite fuihpawrha mihring philhmangho sangli thlalera hruai chhuaktu Aigupta rama mi kha i ni lo em ni?" a ti a.I  %Tin, Paula chu kulhbingah chuan an hruai luh dawn laiin, ani chuan sipai hotu lal ber hnenah chuan, "I hnenah thu kamkhat ka sawi thei ang em?" a ti a. Tin, ani chuan, "Grik tawng i hria elo?M $mi zawng zawngin, "Tiboral rawh u," tia auin an zui huai huai si a.o W#Tin, Paulan kailawn a thlen laiin mipuiin an beih nasat avangin sipaiten ani chu an chawi kang zel a;* M"Tin, mipui zingah chuan a then thu khatin an au a, a then thu dangin an au a; tin, bengchheng avangin a ziazang a hre thei lo a, kulhbinga hruai luh thu a pe a, !Tin, hotu lal ber chuan a rawn hnaih a, Paula chu a chelh a,khaidiat pahnih buntir thu a pe a; tu nge a nih a, eng nge a tih a zawt a.6e Tin, ani chuan sipaite leh sipai za hotute a hruai ta nghal a, an hnenah a tlan chhuk a; tin, anni chuan hotu lal ber leh sipaite chu an hmuh veleh Paula vuak an bang ta a.Tin, ani chu tihhlum an tum lai chuan Jerusalem khuaa mi zawng zawng an buai tih thu chu sipai pawl hotu lal ber hnen a han thleng a./Tin, akhuain an phu ta mur mur a, mite chu an tlan khawm a; Paula an man a, Pathian biak in ata an hnuk chhuak a; kawngte chu an khar ta nghal a.(Chu mi hmain khuaah chuan Ephesi khuaa mi Trophima chu a hnenah an hmu a, Paulan chu mi chu Pathian biak inah a luhpui an ring a ni).  an au a, "Israel mite u, min pui rawh u! He mi hi ram tinah mi zawng zawng hnenah, Juda mi te, Dan te, he in te sawichhetu kha a nih hi; chu lo pawh, Pathian biak inah hian Grik mite pawh a luhpui a, he in thianghlim hi a tibawlhhlawh tawh a ni," an ti a.%CTin, ni sarih chu a tlin dawn ruaiin Asia rama Judate chuan Paula chu Pathian biak inah chuan an hmu a, mipui zawng zawng an fuihpawrh a, ani chu an man a.kOTin, atukah chuan Paulan mipate chu a hruai a,an hnenah a inthian fai ve a, Pathian biak inah chuan a lut a, an tana sa talh theuh tur a peksak hma loh chuan inthen faina ni an nei rih dawn tih puithiam hnenah a hrilh lawk a.gGJentailte zinga ringtute chungchang thu zawng, milem biakna thil ei kawngah te, sa thisen ei kawngah te, sa rehhlum ei kawngah te, inngaih kawngah te an inthiarfihlim tur a ni, tiin kan rel a, kan ziak tawh kha," an ti a.'chung mite chu hruai la, an hnenah inthian fai ve la, an lu an meh theih nan an tan sum seng rawh; chutichuan mi zawng zawngin mi kaa i thu an hriat apiang kha, tih tak a ni lo tih an hria ang a, nangmah ngei pawh Dan zawhin fel takin i awm ve zawk tih an hre dawn nia.b=Chuvangin i hnena kan sawi ang hian ti ang che: Thutiam nei mipa pali kan hnenah an awm;I~ Engtin nge ni ta ang le? I lo thleng tih an hre dawn ngei si a.G}tin, nangin Jentailte zinga Juda awmte zawng zawng hnenah chuan an fate serh tan loh tur leh dan anga awm loh tur, tiin Mosia thlauhthlakna tur i zirtir thin tih mi kaah i thu hi an hria a.@|yTin, unaute chuan chung thu chu an hriatin Pathian an chawimawi a; tin, Paula hnenah chuan, "Unaupa, Judate zinga ringtute tamzia i hmu a; an zain Dan chungah thahnem an ngai bawk a;{Tin, Paulan anmahni chibai a buk zawhin, a rawngbawlna hmanga Pathianin Jentailte zinga thil a tihtir apiang chu akip akawiin a sawi a.qz[A tukah chuan Paula hoin Jakoba hnenah kan lut a; chutah chuan kohhran upate zawng zawng pawh an awm a.OyTin, Jerusalem khua kan thlen chuan unauten hlim takin min lo lawm a.6xeKaisari khuaa mi zirtirho tute emaw kan hnenah an kal ve a, anni chuan a hming Mnasona, zirtir hmasa pawl, Kupra thliarkara mi pakhat kan thlen in pa tur chu an hruai ve a.Yw+Tin, chu mi hnuah chuan kan bungrua kan siam a, Jerusalem khuaah kan han kal a.dvATin, thlem rual a nih loh ahnu chuan, "Lalpa thu thu ni rawh se," kan ti a, kan bang ta a.Iu  Tin, Paula chuan a chhang a, "Eng in ti nge ni, in tah in tah a, ka lung in tihchhiat? Lalpa Isua hming avang chuan Jerusalem khuaa phuar chang ka huam lo a, thih pawh ka huam a sin," a ti a. t Tin, chung thu chu kan hriat veleh keini leh chu mi khuaa mite chuan Paula chu Jerusalem khuaa han kal lo turin kan ngen chiam a.sy Tin, kan hnenah a lo kal a, Paula kawnghren a la a, a kete, a kutte amahin a inphuar a, tin, " 'Jerusalem khuaa Judate chuan hetiang hian he kawnghren neitu hi an phuar ang a, Jentailte kutah an pe bawk ang,' Thlarau Thianghlimin a ti e," a ti a.|rq Tin, chutah chuan ni tam tak kan cham a, chu mi lai chuan Judai ram ata a hming Agaba zawlnei pakhat a lo chhuk a.^q5 Chu mi chuan fanu pali a nei a, nula thianghlim an ni a, Pathian thu an hril thin a.1p[Tin, atukah chuan kan chhuak a, Kaisari khua kan thleng a; tin, Chanchin Tha hriltu Philipa inah kan lut a, ani chu pasarihte zinga pakhat a ni a, a hnenah kan cham a. o Tin, Turi khua ata lawnga kan kal zawh chuan Ptolemai khua kan thleng a, unaute chibai kan buk a, an hnenah ni khat kan cham a.knOTin, "Dam takin," kan inti a, lawngah chuan kan chuang a; anni erawh chu an inah an haw leh ta a.Jm Nimahsela chung ni zawhah chuan kan chhuak a, kan kal ta a, unaute chuan an zain, an nupui fanaute nen daipawn thlengin min thlah a; tin, tuifinriat kamah chuan kan thingthi a, kan tawngtai a."l=Tin, zirtirhote kan zawng chhuak a, chutah chuan ni sarih kan cham a; tin, anni chuan Thlarau hrilhin,Paula hnenah Jerusalem khua tlawh loh tur an ti a.KkTin, Kupra thliarkar kan hmu a, vei lam chhawnin kan pel a, Suria ram lamah kan kal zel a, Turi khuaah chuan khawmualah kan chhuak ta rih a; chutah chuan lawnga bungrua thiar chhuah tur a ni a.\j1tin, Phoiniki rama kai tur lawng pakhat kan hmu a, kan chuang a, kan kal ta zel a.]i 5Tin, anni nen chuan kan inthen a, lawngin kan chhuak a, chu mi hnuah chuan ngil takin Koi thliarkar kan thleng a, tin, atukah Rodi thliarkar kan thleng leh a, chuta tangin kan kal zel a, Patara khua kan thleng a;}hs&a hmel an hmuh leh tawh loh tur thu a sawi chu an lungngaihna ber a ni. Tin, lawng thleng chuan amah an thlah ta a.Mg%Tin, an za chuan an tap zawih zawih a, Paula chu pawmin an fawp ngawih ngawih a,a hmel an hmuh leh tawh loh tur thu a sawi chu an lungngaihna ber a ni. Tin, lawng thleng chuan amah an thlah ta a.Wf'$Tin, chutiang thu chu a sawi zawh chuan a thingthi a,an zain a tawngtaipui a.heI#Engkim ka tih apiangah ka tihhmuh thin che u kha, chutianga thawk rim chung leh, Lalpa Isua thu hre reng chungin mi chak lote in tanpui tur a ni; amah ngeiin, 'Englo lak aiin pekin lukhawng a nei zawk,' a tih kha," a ti a.edC"He kutte hian keimah leh ka thiante chakkhai a deh chhuah thin kha nangni ngeiin in hria e.Ec!Tuma tangkate, rangkachakte, silhfente ka awh ngai loh kha./bW Tunah hian Pathian leh a khawngaihna thu-ah ka kawltir a che u, chu chuan a siam lian thei che u a, mi rilru thianghlimte zingah ro chan a neihtir thei bawk a che u.awChuvangin ngaihven rawh u; kum thum meuh, mittui tla chunga, achhun azana mi tin zilh ka ban loh kha hre reng rawh u.f`EIn zinga mi ngei pawh hi, zirtirhote in hnena pakaitir turin thu hran sawi in lo la awm ang.k_OKa kal hnuin chinghne kawlhte in zingah an lo lut ang a, pawlho chu an zuah lo ang tih ka hria e.7^gPathian kohhranho, ama thisena a leite chu chawm turin nangmahni leh in hote zawng zawng chungah chuan fimkhur rawh u, Thlarau Thianghlimin an chunga hotuah a siam che u hi.G]Pathian rel zawng zawng azain in hnenah hrilh ka tim loh kha.^\5Chuvangin mi zawng zawng thisenah ka hul a ni tih vawiinah hian ka hriattir a che u.[)Tin, hre rawh u, nangni zawng zawng, Pathian ram thu tlangaupui zela ka vah ka vah thinnate hian ka hmel in hmu leh tawh lo ang tih ka hria e.bZ=Nimahsela ka tlansiakna kawng ka hmabak hlen tur leh, Pathian khawngaihna Chanchin Tha hriattir tur, Lalpa Isua hnenah kha mi rawngbawl hna ka hmuh kha thawk zo phawt i la, ka nun pawh thlakhlelh tlakah ka ruat lo e.Y Thlarau Thianghlimin, 'Phuarna leh hrehawmnain a hmuak a che,' tiin khaw tinah mi hriattir thin, chung chauh chu ka hria a ni..XUTin hre rawh u, tunah hian rilrua kal lo thei lo va ka inhriat avangin, Jerusalem khuaah ka kal dawn hi, chutah chuan ka chunga thil lo thleng tur chin ka hre lo e;WJudate leh Grikte hnenah pawh Pathian lama rilru lamlet thu leh, kan Lalpa Isua Krista lam rin tur thu ka hriattir thin kha.Vwkhati khan a sawt tur thu in hnenah engmah hrilh ka tim lo a, vantlang zingah te, in tinah te ka zirtir thin che u a,U'thuhnuairawlh ber chung leh, Judaten mi phiar avanga mittui tla leh, thil hrehawm ka chunga tlate tuar chungin, Lalpa rawng ka bawl thin kha;T'Tin, a hnen an lo thlenin ani chuan an hnenah : "Asia ram ka tlawh tirh ni ata kha in hnena ka awm chhung zawng khan ka awmzia kha in hria e;eSCTin, Meliti khua atang chuan Ephesi khuaah mi a tir a, kohhran upahote a hnenah a kohtir a.9RkTin, Paulan Asia rama awm rei a duh loh avangin Ephesi khua chu lawngin pelh a tum sa reng a ni, a theih chuan Jerusalem khuaah Pentikost ni nan a tum a, a kal hmanhmawh a ni.CQTin, chuta tang chuan lawngin kan kel leh a, atukah chuan Kia thliarkar zawn kan thleng a; tin, atuk lehah Sami thliarkar kan tlawh a; tin atuk lehah chuan Meliti khua kan thleng leh a.XP)Tin,Asia khuaa mi rawn fin chuan kan chuantir ta a,Mitulini khua kan thleng a.eOC Tin, keini erawh chu lawngah kan lo kal tawh a, Assi khaw pan turin lawng chuan kan lo chhuak hmasa a, chutah chuan Paula chu lo chuantir kan tum a; ani chuan kea lo kal a tum avangin chutiangin aman a ruat reng a ni a.TN! Tin, rawlthar chu damin an hruai a, thlamuan namenin an thlamuang ta lo a.#M? Tin, Paula a chho leh a, chhang chu a phel a, chaw a ei a, rei tak, khawvar thleng hialin an hnenah thukhawchang a sawi a, chu mi hnuah chuan a kal ta a.wLg Nimahsela Paula a chhuk a, a chungah a bawh a, a pawm a, "Thlaphang suh u, a hnuk a lo la chat lo e," a ti a.lKQ Tin, a hming Eutuka, tlangval pakhat tukverhah chuan a thu a, a lo muthlu a lo muthlu a. Tin, Paulan thu a sawi rei tak avangin ani chuan a mutchhuak a tuar ta lo a, in chhawng thumna atang chuan a tla ta a, a thiin an char a.QJTin, pindan chungnung kan awm khawmnaah chuan khawnvar tam tak a awm a.7IgTin, ni sarih ni hmasa berah chuan chhang phel tura kan awm khawm laiin, Paulan atuka kal a tum avangin an hnenah khun takin thu a hril a; zan lai thlengin thu a sawi zel a.KHKeini erawh chu chhang dawidim telh loh ni zawng zawng hnuah chuan Philippi khua ata chu lawngin kan chhuak a, ni nga chinah Troas khuaah an hnen kan thleng a; chutah chuan ni sarih kan cham a.SGChungho chuan kan hma an hruai a. Troas khuaah chuan min lo nghak reng a.VF%Tin, Purrha fapa Sopata, Beroia khuaa mi te, Thessalonika khuaa mi Aristarka leh Sekunda te, Derbe khua mi Gaia te, Timothea te, Asia rama mi Tukika leh Trophima te a hnenah Asia ram thlengin an kal ve a.%ECTin,chutah chuan thla thum a thang hnuin Suria ram lamah lawngin a kal dawn a judaten amah an phiar avangin Makedonia ramah hawn tlang a tum leh ta zawk a.iDKTin, thu tam taka zirtirhote fuih zelin chu mi ram chu a fang chhuak a, Grik ram a thleng ta a.C Tin, bengchheng chu a reh zawhin, Paulan zirtirhote a kohtir a, a fuih a, tawng thain a then a. Makedonia rama kal turin a chhuak ta a.NB)Tin, chutiang thu a sawi zawh chuan awmkhawmhote chu an tintir ta a.rA](Vawiinah bengchhen avang hian chhal hlauhawmin kan awm tak hi a bul awm si loin; chuti chu a ni si a he inkhawm chhan hi engmah kan sawi theih dawn loh hi," a ti a.Tin, chutiang thu a sawi zawh chuan awmkhawmhote chu an tintir ta a.M@'Thil dang pawi nei reng in nih chuan inkhawm pangngaiah an rem ang.;?o&Chutichuan Demetria leh a thian themthiamte pawhin tu lakah pawh thupawi an neih chuan, thupawi sawina inte chu hawn sa a ni alawm, lal aiawhtute pawh an awm a; inchhal rawh se.x>i%Heng mi, heta in rawn hruaite hi, biak in suamhmangte an ni hek lo, kan pathiannu sawichhetu lah an ni hek lo.~=u$Chutichuan he'ng thu hi hnial rual a nih loh ahnuin, in ngawi reng tur a ni, thu dawn loin engmah in ti tur a ni lo.J< #Tin, khaw lehkhaziaktuin mipui chu a uidaih zawh chuan, "Ephesi khuaa mite u,Diani ropui tak biak in leh van atanga milem tla kha, Ephesi khuaa mite hi a vengtu in ni tih tu nge hre lo awm ni?;7"Nimahsela ani chu Juda mi a ni tih an hriat veleh, darkar hnih lai aw rual takin, "Ephesi khuaa mi Diani hi ropui tak a ni!" ti hlirin an au an au a.o:W!Tin, mipui zinga mi thenkhatin Aleksandra chu an thiamna thu sawi dan tur chu an hrilh a, Judaten ani chu mi hma lamah an nam phei a. Tin, Aleksandra chuan a kutin a zap a, mi zawng zawng hnenah chuan an thiamna thu sawi a tum a.!9; Tin, awmkhawmhote chu an buai a, mi tam zawkin an inkhawm chhan pawh an hre lo a, chuvangin thenkhat thu pakhatin an au a, thenkhat thu dangin an au a.83Tin, Asia ram hotu berte zinga thenkhat tute emaw Paula thiante an ni a, a hnenah mi an tir a, ennawm inah chuan lut lui lo turin an thlem chiam a.K7Tin, Paulan mipui zinga luh a tum chuan zirtirhoten an phal lo a.6/Tichuan akhuain an buai ta vek a, Gaia leh Aristarka, Makedonia rama mi, Paula hnungzuitute chu an man a, arualin ennawm inah an tlanpui chiam a.z5mTin, chung thu chu an hriat veleh an thinur ta em em a, "Ephesi khuaa mi Diani hi ropui tak a ni!" tiin an au a.4chutichuan kan hnathawh a lan ang tih a hlauhawm chauh hi a ni lo a, pathiannu ropui tak Diani biak in pawh hi an rawn ngai tlawm ang a, Asia rama mi zawng zawng leh khawvela miin an biak thin hi, a ropui tehlul nen, a tlawm ang tih a hlauhawm bawk a ni," a ti a.y3kHetah Ephesi khua chauhvah hian ni loin, Asia ram khawvel zawng zawng thawah pawh he Paula hian,'Kuta siam pathiante hi pathian an ni lo,'tiin mi tam tak a thlemthlu a, a pakaitir zo tawh a ni tih nangni ngei pawhin in hmuin in hre bawk a:2chu mi chuan anni chu a ko khawm a, an hnathawh ang thawktute nen; tin, an hnenah, "Pute u, he hna hi kan hausakna a ni tih in hria e.1Mi pakhat, a hming Demetria, tangkarua chhera tangkaruaa Diani lem siamtu chuan, a siam thiamte hnenah inhlawhfakna tam tak a pe thin a;V0%Tin, chung lai vel chuan Kawng avang chuan mi buai namen lohin an buai ta a./ Chutichuan a rawngbawltu pahnih, Timothea leh Erasta chu Makedonia ramah a kaltir zet a, ani erawh chu Asia ramah a awm rih a.<.qTin, chung zawhah chuan Paulan, Makedonia ram leh Akaia ram chu fan chhuah riha Jerusalem khuaa kal a rilruk a, "Chuta ka kal zawh chuan Rom khua ka tlawh bawk tur a ni," a ti a.I- Chuti kauva nasa chuan Lalpa thu chu a darh a, a hneh ta zel a.",=Dawihmang a then tam tak pawhin an lehkhabute an rawn la khawm a, mi zawng zawng mithmuhah an hal ta a,tin, a man an chhut a,cheng singnga niin an hria.m+STin, ringhote pawh chu a then tam tak an lo kal a, an thiltihte thupha an chawi a, an inpuang ta a.'*GChutichuan Ephesi khuaa awm zawng zawng, Judate leh Grikte hnenah pawh, chu mi thu chu a thang ta a; tichuan an zain an hlau a, Lalpa Isua hming a lian ta a.#)?Tin, ramhuai pai chuan a rawn zuan a, an za chuan a hneh a, a ngam ta zawk a, chutichuan chu mi in ata chu saruak leh inhliamin an tlan chhuak ta hial a. (Nimahsela ramhuaiin an hnenah, "Isua ka awih e, Paula pawh ka hria e, nangni erawh chu tu nge maw in nih le?" a ti a, a chhang a._'7Tin, Juda mi puithiam lal pakhat, Skeva chuan chutiang ti ve thin fapa sarih a nei a.2&] Tin, thiam zuara vak vak Juda mi tuten emaw, "Paulan a thu a tlangaupui thin Isua hmingin kan vau a che," tiin ramhuai paite chungah Lalpa Isua hming an lam vei thin a.-%S chutichuan a taksa ata inhrukna puante emaw, fenthuahte emaw damlote hnenah an rawn keng a, an nate a reh thin a, an kawchhung ata ramhuaite pawh an chhuak thin a.@${ Tin, Pathianin Paula kutin thilmak namen a tihtir lo a; # Chutiang hlirin kum hnih lai a ti a; chutichuan Asia rama awm zawng zawng Judate leh Grikte pawhin Lalpa thu chu an hre ta hial a.W"' Nimahsela a then an tihmawh a, an awih duh loh a, mipui hmaah Kawng chu an sawichhiat veleh chuan, ani chuan anmahni a kalsan a, zirtirhote chu a kai hrang a, ni tinTuranna zirtirna inah mi a hnial thin a. !9Tin, Paula chu inkhawmna inah a lut thin a, thla thum lai huai takin thu a sawi a, Pathian ram kawng thu-ah chuan mi a hnial a, mi a thlemthlu thin a.7 iAn za chuan patling sawm leh pahnih lai an ni..UTin, Paulan an chungah a kut a nghat a, Thlarau Thianghlim chu a chungah a lo thleng ta a; tichuan tawng hriat lohtein thu an sawi a, Pathian thu pawh an hril ta a.STin,chu thu chu an hriat veleh Lalpa Isua hmingin baptisma an chang ta a.$ATin, Paula chuan, "Johana kha chuan mi hnenah, 'Mi rawn zuitu tur (Isua) chu in la ring tur a ni,' tiin simna baptismain a baptis thin a nih kha," a ti a.lQTin, ani chuan, "Eng baptismaah nge in chan le?" a ti a. Anni chuan, "Johana baptismaah," an ti a.J tin, ani chuan an hnenah, "In rin tirh lai khan Thlarau Thianghlim in chang em?" a ti a. Tin, anni chuan a hnenah, "Chang lo, Thlarau Thianghlim a awm tih reng hriat pawh kan hre lo," an ti a. 5Tin, Paula chuan khaw chhak bial a fang chhuak zet a, Apollova Korinth khuaa a awm hlan khan Ephesi khua chu a thleng a, zirtirho tute emaw a hmu a;vantlang hriatin Judate chu nasa takin a tidang a, Pathian Lehkha Thu hmangin Isua kha Krista chu a ni tih a hriattir thin a.X)Tin, ani chuan Akaia rama kal kai a tum veleh unauten an fuih a, amah an lo lawmna turin zirtirhote hnenah lehkha an ziaksak a; tin, a thlen chuanin Pathian khawngaihna avanga ringtute chu, nasa takin a pui a;vantlang hriatin Judate chu nasa takin a tidang a, Pathian Lehkha Thu hmangin Isua kha Krista chu a ni tih a hriattir thin a.GTin, inkhawmna inah huai takin thu a sawi tan ta a. Chutichuan Priskili leh Akuila chuan a thusawi an hriatin an inah an hruai a, a hnenah Pathian Kawng thu fel lehzualin an hrilhfiah ta a.8iChu mi chu Lalpa Kawng thu zir tawh a ni a, rilrua thahnemngai tak a nih avangin Isua chanchin chu ngun takin a hril a, a zirtir thin a, Johana baptisma thu chauh a hre si a.(ITin, Juda pakhat, a hming Appollova, Aleksandria khuaa piang, mi fing tak, Ephesi khuaah chuan a zuk kal a; ani chuan Pathian Lehkha Thute a hre nasa em em a.Tin, chutah chuan rei ngial a awm hnuin a kal leh a, zirtirho zawng zawng tinghetin Galatia ram leh Phrugia ram chu a fang chhuak vek a..UTin, lawng ata chu Kaisari khuaah a chhuak a, Jerusalem khuaah a han kal a, kohhranhote chu chibai a buk a; tin, chu mi zawhah chuan Antiokei khuaah a zuk kal ta a.{Pathianin a phal chuan in hnenah ka lo kal leh ang," tiin tawng thain a then a, Ephesi khua ata chu lawngin a kal ta a.@{Tin, rei deuh chamah an ngen a, nimahsela a remti lo a,#?Tin, Ephesi khua chu an thleng a,chutah chuan anni chu a hnutchhiah ta a;ani erawh chu inkhawmna inah a lut a, Judate hnenah khun takin thu a sawi rih a.7Tin, chu mi hnuah chuan Paula chu ni rei tak a la cham reng a; chu mi zawh chuan unaute chu tawng thain a then a, chuta ta chu Suria ram lamah lawngin a kal ta a, a hnenah Priskili leh Akuila chu an kal ve bawk a; Paulan thutiam a neih avangin Kenkriai khuaah a lu a met zet a.)KTin, Grik mi zawng zawngin inkhawmna in hotu Sosthena an man a, rorel thutphah hmaah chuan an vua a, Galliova chuan chung an thiltih chu engah mah a ngai lo a.B Tin, rorel thutphah atang chuan anni chu a hnawt bo ta a. 9nimahsela thute, hmingte, in dan chung thute mai a nih chuan nangmahni'n rel zawk rawh u; kei zawngin chutiang thu chu ngaihtuah ka duh lo e," a ti a.1 [Tin, Paulan a chhan dawnin, Galliovan Judate hnenah chuan "Judate u, he'ng hi thil dik lo thu emaw thiltih sual emaw tal ni se la, mathei loin ka ngaihsak ang che u a;Z - He mi hrep hian Dan lo anga Pathian be turin mi a thlemthlu thin a ni," an ti a. w Tin, Galliova Akaia rama lal aiawha a awm laiin Judaten rual takin Paula an bei a, rorelna thutphah hmaah an hruai a,fE Tin, Paula chu chutah chuan an zingah Pathian thu zirtirin kum khat leh thla ruk a awm ta a.   kei I hnenah ka awm alawm, tina tur chein tuma'n I chungah kut an thlak lo vang; he khuaah hian mi tam tak ka nei si a," a ti a.iK Tin, zanah Lalpa'n Paula hnenah chuan mumang angin, "Hlau suh la, ngawi loin thu sawi zel rawh;*MTin, Krispa, inkhawmna in hotu chuan a chhungte zawng zawng nen Lalpa an ring a, Korinth khuaa mitam tak pawhin an hria a, an ring ve a, baptisma an chang ta a.7Tin, chuta ta chu a kal a, a hming Tita Justa mi pakhat inah a lut a, chu mi chuan Pathian a be thin a; a in pawh chu inkhawmna in nen a inzawm a ni.FNimahsela an dodala an sawtin Paulan a puan a thing a, an hnenah, "In thihna mawh chu nangmahniin phur ang che u; kei zawng ka hul a ni e; tun achinah Jentailte hnenah ka kal ang," a ti a./WTin, Sila leh Timothea chu Makedonia ram ata chu an lo chhukin, Paula chu thu hril chauhin a awm ta a, Isua kha Krista chu a ni tih Judate hnenah a hrilhfiah thin a.}sTin, Chawlhni apiangin inkhawmna inah khun takin thu a hril thin a, Judate leh Grikte chu thlem thluk a tum thin a.<qTin, Paula chu, chu mite hnenah chuan a thleng ta a, tin, an hnathawh ang thawk a nih avangin anmahni a hrawn a, an hnenah a thawk ve thin a; an hnathawh chu puan in siam a ni a.OTin, a hming Akuilia Juda pakhat a hmu a, chu mi chu Ponto rama piang a ni a, Klaudian Juda zawng zawng Rom khua ata chhuah thu a pek avangin a nupui Priskili nen Itali ram ata lo kal hlim an ni a.d~ CChung thil hnuah chuan Paula chu Atheni khua ata chu a chhuak a, Korinth khuaah a kal ta a.D}"Nimahsela mi tute emaw a hnenah an tel ta tlat a, an ring ta a; chung zinga thenkhat chu Areopagi-a mi Dionusia leh hmeichhe pakhat a hming Damari leh an hnena mi dangte nen chuan an ni.s|_!Chutichuan Paula chu an zing ata a chhuak ta a.Nimahsela mi tute emaw a hnenah an tel ta tlat a, an ring ta a; chung zinga thenkhat chu Areopagi-a mi Dionusia leh hmeichhe pakhat a hming Damari leh an hnena mi dangte nen chuan an ni.{- Tin, mitthi zing ata thawhlehna thu chu an hriat veleh a thenin an nuihsan a; a thenin, "He thu hi i hnenah kan la ngaithla leh ang e," an ti a.sRrrq-ppdoonn]nm>h=<yA ta ka ni a, a rawng ka bawl thin Pathian kha, chu mi vantirhkoh pakhat nizan khan ka kiangah a lo ding a, ka hnenah,=/Nimahsela tunah pawh hian thlamuang taka awm turin ka fuih a che u; in zingah tumahin nunna in hloh dawn lo e, lawng erawh hi chu a bo dawn a ni.><uTin, chaw ei loa rei tak an awm hnuin, Paula an zingah a ding a, "Pute u, Kret thliarkarah khan phelh loin, ka thu kha awiha he'ng chhiat leh boralna hi thlen lo tur in ni na a le.v;eTin, ni rei tak, ni pawh, arsi pawh a lang lo a, thlipui namenin min nuai lo a, nun reng kan beisei tawh lo.S:Tin, atuk lehah anmahni kut meuhin lawng bungrua an paih chhuak leh ta a.d9ATin, atukah tuifawnin min vawrh nek avang chuan lawnga bungrua chu tuiah an paih tan ta a.e8Ctin, an kaih chhuah hnuin chhanna hruite an hmang a, lawng hnuai lamah an la vet a, an phuar a; tin, puanzarna engkim an titlu a, chutilochuan litengsawl Surti an tiha len luh an hlau a, chutichuan min len min len ta a.z7mTin, a hming Klaudi thliarkar te tak te phen thli up lamah kan tlan a,harsa takin lawngleng kan hum thei hram a;t6aTin, lawng chu a rawn nam fuh a, thli lam a hawi theih loh veleh kan thlah ta a, min len min len ta mai a.5Nimahsela rei lo te achinah khawmual lam atang chuan thli na tak a lo tleh chhuk ta a, chu thli chu Eurakuilo an ti thin a.+4O Tin, chhim thli chu zawi zawia a lo tleh veleh chuan, an duhzawng an hmu emaw an ti a, thirchakai chu an khai chhuak a, Kret thliarkar kam chu an hrut an hrut a. 3 Tin, thlasik tuarna'n litengsawl chu a rem loh avangin a tam zawkin, chuta tanga tuifinriata kal chhuaha Phoiniki khua thlen hrama chuta thlasik tuar an rawtpui a; Phoiniki chu Kret thliarkara litengsawl pakhat a ni, hmar chhak leh chhim chhak chhawng a ni.i2K Nimahsela sipai za hotu chuan Paula thusawi ai chuan lawngpu leh lawng neitu thu a awih zawk a.@1y an hnenah, "Pute u, lawnga tuna kal hi chhiatna leh boralna nasa tak a thleng dawn tih ka hria e, a sum leh lawng chungah chauh ka ti lo a, keimahni chungah pawh ka ti a ni," a ti a.0- Tin, ni tam tak a ral tawh avang leh, lawnga kal a hlauhawm tawh avangin, (Chaw Nghei ni chu a lo pel tawh si a), Paula chuan anni chu a zilh a,/tin, harsa takin vaukam kan hrut a, Litengsawl Mawi an tih hmun chu kan thleng ta a; chu mi kiangah chuan Lasai khua a awm.9.kTin, ni rei tak zawi zawiin kan kal a, Knidos khaw zawn harsa takin kan thleng hram hram a, thliin min hnar avangin Salmoni hrula Kret thliarkar phen thli up lamah kan tlan a;-{Chutah chuan sipai za hotu chuan Aleksandria khaw lawng Itali ram tlawh tur chu a hmu a; chu miah chuan min chuantir a.n,UTin, Kilikia ram leh Pamphulia ram dep tuifinriat kan pelh hnuin, Lukia rama Mura khua kan thleng a. +Tin, chuta tangin tuifinriatah kan kal leh a, thliin a ni lo lamah min nem avangin Kupra thliarkar phen thli up lamah kan tlan a.*wTin, atukah Sidon khua kan tlawh a. Tin, Julia chuan Paula a titha hle a, intiharh turin a thiante hnenah a lentir a,K)Tin, Adramuttini khaw lawng, Asia ram tuifinriat kama khaw awmte tlawh turah chuan kan chuang a, tuifinriatah kankal ta a; Makedonia rama mi Aristarka, Thessalonika khuaa mi kan hnenah a awm a.( 5Tin, Itali rama lawnga kan kal tur thu an tihtluk veleh, Paula leh mi tang dang tute emaw Awgusta pawla mi sipai za hotu a hming Julia an kawltir a.}'s Tin, Agrippan Festa hnenah, "He mi hian Kaisara hnena thlen lo tiam tawh suh se la chuan a chhuak mai tur," a ti a.q&[tin, an kal hrang a, an inbia a, "He mi hian thihna leh kawl bunna khawp meuh thil engmah a lo tih loh hi," an ti a.Tin, Agrippan Festa hnenah, "He mi hian Kaisara hnena thlen lo tiam tawh suh se la chuan a chhuak mai tur," a ti a.\%1Tin, lal nen, Ram Awptu nen, Berniki nen, an hnena thute nen chuan an tho hlawm a;P$Tin, Paula chuan, "Rei se la, rei suh se la, nang chauh ka ti lo, vawiina ka thu hretu zawng zawng pawh hi, keimah anga awm atan Pathian hnenah ka dil a ni, kawlte hi erawh chu bun ve loin," a ti a.m#STin, Agrippa chuan Paula hnenah, "Rei lo te chauh thlema Kristiana mi siam I tum a nih hi!" a ti a.M"Lal Agripp, zawlneite thu I awih em? I awih tih ka hria e," a ti a.4!aHeng thu hi lal hian a hria alawm, a hnenah pawh hlau loin ka sawi hi; he'ng thil hi engmah a hnenah zep a ni lo tih dik takin ka hria e; he'ng hi in kila tih a ni si lo.s _Nimahsela Paula chuan, "Festa tha ber, ka a lo a sin; thu dik tak leh thu fing tak ka sawi zawk a nih hi. Tin, chutianga a thiamna thu a sawi laiin Festa chuan, aw ring takin, "Paula, I a a ni; I zir tamnain a tia che a nih hi," a ti a.Dkhatia Krista-in hrehawm a tuar ang a, tin, mitthi zing ata a thawh leh avangin mi zawng zawng hnenah leh Jentailte hnenah pawh eng hmuhtirtu hmasa ber a ni ang, an tih thu kha," a ti a.]3Nimahsela Pathian hnen atanga tanpuina ka hmuh avangin vawiin thlengin mi tete leh mi liante hnena thu hriattirin ka la awm reng a, zawlneite leh Mosia'n lo thleng tur an tih thu chauh lo chu thu dang sawi loin;Z-Chung avang chuan a ni, Judaten Pathian biak inah mi mana tihhlum mi tum tak ni.oWa tirin Damaska khuaa mite hnenah, chu mi hnuah chuan Jerusalem khuaa mite hnenah te, Judai ram tina mite hnenah te, Jentailte hnenah te pawh, sim hming pu tlaka thil ti a, sima Pathian lam an hawina turin ka hril zawk thin a ni.@{Chuvangin lal Agripp, vana mi inlara chu ka hnial lo a,U#chutichuan thim chu eng lamah an hawisan ang a, Setana thuneihna chu Pathian lamah an hawisan ang, sual ngaihhnathiamna an hmuhna'n leh mi rin avanga thianghlim tawhte zinga ro chan an neihna'n,' a ti a.pYmi zawng zawng leh Jentailte kut ata ka chhanhim ang che; an mit tivar turin an hnenah ka tirh che hi,2]nimahsela tho la, ding rawh; he'ng I thil hmuhte leh I hnena ka la inlarna tur thilte nen, chu mi rawngbawlah leh hretua siam tur chein I hnenah ka rawn inlar a nih hi;c?Tin, keiin, 'Lalpa tu nge i nih?' ka ti a. Tin, Lalpa chuan, 'Isua, I tihduhdah hi ka ni;"=Tin, kan zain leiah kan tlu a, Hebrai tawngin, 'Saula, Saula, nangin engati nge mi tihduhdah ni? Chhunna tiang khen i tan a na e,' mi tiin aw ka hria a. tin, e, lalpa, ka kal laiin chawfak hun a ni a, van ata eng eng emaw, ni eng aia eng zawk, keimah leh ka kalpuite velah engin ka hmu a.gG Chutiang ti turin puithiam lalte thu hmu leh an tirhna lehkha kengin Damaska khuaah ka kal a;&E Tin, inkhawmna in tinah ka hrem fo a, Isua thu sawttir ka tum hram thin a; tin, an chungah ka kawlh em em a, ram dang khaw thleng pawhin ka tiduhdah thin a.c? Chu ang chu Jerusalem khuaah ka ti bawk thin a; tin, puithiam lalte hnenah thu ka hmu a, mi thianghlimte zinga mi tam tak tan inahte ka khung bawk thin a; tin, an tihhlum laiin tihhlum remti lamah ka tang bawk thin a.`9 Kei pawhin Nazaret Isua hming kalh lamin thil tam tak ti i la thain ka lo ring thin a.PPathianin mitthite a kai tho tih hi engati nge awihawm loa in ruat ni?B}chu thutiam chu kan hnam sawm leh hnam hnihin, achhun azanin Pathian rawng thahnemngai taka bawlin hmuh an beisei thin. Aw lalpa, chu mi beisei thu avang chuan Judaten mi hek a nih hi.p YTin, Pathianin min thlahtute hnena thu a tiam kha beisei kawng thu-ah hetah tunah rorelsaka ka din hi; %a tir ata ka chanchin an hria e, khatia kan sakhaw pawl khermei ber dan pangngaia Pharisaia ka awm kha, an duh chuanin mi sawipui thei a ni.r ]Atira ka naupan lai ata ka chite zingah leh Jerusalem khuaa ka awm dan kha Juda zawng zawngin an hria e;$ Ahei hi ka lawmna ber a ni, Judate zingah dan leh thubuai zawng zawng kawnga I fin ngawt avangin:chuvangin muang taka mi ngaihthlaksak turin ka ngen a che. {Lal Agripp, Judaten mi hekna zawng zawnga ka thiamna thu vawiinah hian I hmaa ka sawi dawn avang hian lawmin ka inhria; Tin, Agrippa chuan Paula hnenah chuan, "I thiamna thu i sawi thei e," a ti a. Tin, Paula chuan a kut a phar a, a thiamna thu a sawi a;s_Mi tang, Lalber hnena tirha a chunga an hekna thu hriat teltir loh chu atthlak niin ka hre si a," a ti a.Rnimahsela a thu mumal engmah ka lal hnenah ziak tur ka hre si lo a. Chuvangin in hmaah ka rawn hruai chhuah hi, Lal Agripp, nangma hmaa rawn hruai bik deuh ka ni e, chhuahchhal zawha eng emaw tal ziak tur ka hmuh theihna'n.Mi tang, Lalber hnena tirha a chunga an hekna thu hriat teltir loh chu atthlak niin ka hre si a," a ti a.Nimahsela thihna khawp meuhin engmah a ti lo tih ka hria a; tin, amahin Lalber hnena thlen a tum avangin tirh ka tum a ni;Z-Tin, Festa chuan, "Lal Agrippa leh heta kan zinga awm zawng zawngte u, he mi in hmuh hi a ni, a chungchang thua Judate zawng zawngin an zain nung tawh lo tur, tia auva Jerusalem khuaah leh heta mi biakna kha.T!Chutichuan atukah chuan Agrippa leh Berniki chu ropui takin an lo kal a, thusawina inah an lo lut a, sipaite hotu liante nen, khuaa mi tha deuh deuhte nen; tin, Festa thuin Paula an rawn hruai luhtir a.:mTin, Agrippa chuan Festa hnenah chuan, "Kei pawh chu mi thusawi chu ngaihthlak ka lo duh fo reng a ni," a ti a. Tin, ani chuan, "Naktukah a thusawi i ngaithla ang chu," a ti a.+Nimahsela Paula chuan Lalber rela khek a ngen ta zawk a, chuvangin Kaisara hnena ka kaltir theih hma loh chuan veng turin thu ka pe a," a ti a.'Tin, keiin chung thute chu ngaihtuah ngaihna reng ka hre lo a, Jerusalem khuaa kala khita a chung thu chu relsak a duh leh duh loh ka zawt a.#?an sakhaw dante leh Isua, mi pakhat thi tawh, Paula chuan,'A nung leh a ni,' tiin a sawi a, chutih avang chuan a chungah thubuaite an nei a lo ni zawk a.n~UTin, a hektute an din laiin, ka rin ang rengin a chungah sualna thupawi engmah reng an sawi si lo a;}}Tin, heta an lo thlenin, rei rial loin atukah chuan rorelna thutphahah ka thu a, chu mi chu han hruai turin thu ka pe a.[|/Tin, keiin an hnenah, 'An heka leh a hektute an inhmatawn a,an hekna kawngah a thiamna thu sawi vena remchang a hmuh hma loh chuan mi reng reng hrem tura thlah hi Rom khuaa mi dan a ni lo e,' tiin ka chhang a.{}Jerusalem khuaa ka awm lai khan puithiam lalte leh Juda upaten a chungchang thu mi hrilh a, thiam loh chantir an ngen a.z1Tin, ni tam tak chutah chuan an cham avangin Festa chuan Paula thupawi chu lal hnenah chuan a sawi a, "Felika khan mi tang tu emaw a hnutchhiah a;{yo Tin, ni eng zat emaw chinah chuan lal Agrippa leh Berniki chu Kaisari khua an lo thleng a, Festa chibai an buk a.x! Tin, Festa chuan a rorelpuite a biak rawn zawhin, "Kaisara hnenah thlen i tum vei a, Kaisara hnenah i kal mawlh ang chu," tiin a chhang a.fwE Mi sual ka nih a, thihna khawp meuh thil ti ka nih chuan thih pawh ka hnial lo e; nimahsela he'ng ho mi hekna thil hi abul engmah a awm loh chuan tumahin an hnenah mi pe thei lo ang. Kaisara hnenah ka thlen ang," a ti a.4va Paula erawh chuan, "Kaisara rorelna thutphah hmaa ro mi relsakna turah hian ka din hi; Judate chungah thil engmah ka tisual lo, nang pawhin chu chu i hre chiang hle si a..uU Nimahsela Festa chuan Judate zinga hmingthat a duh a, Paula hnenah chuan, "Jerusalem khuaa han kal a, khitah ka hmaa he'ng thu hi rel i duh em?" a ti a, a chhang a.&tEtin, Paula chuan a thiamna thu a sawi a, "Judate Dan chungchangah te,Pathian biakin thu-ah te,Kaisara chungahte pawh thil reng reng ka tisuallo ve," a ti a.Hs Tin, ani chu a lo thlen chuan Jerusalem khuaa mi Juda lo chhukte chu a velah an ding a, a chungah thupawi tam tak rit tak tak an sawi an sawi a, a bul erawh chu an chhui chhuak thei si lo a;GrTin, an zingah chuan ni riat emaw, ni sawm emaw lo liam chu a cham lo a, Kaisari khuaah a haw thla ta a; tin, atukah chuan rorelna thutphahah a thu a, Paula chu rawn hruai turin thu a pe a.qChuvangin chu mi chuan sualna a neih chuan in zinga thu nei apiangin mi zui chhuk se la, hek rawh se," a ti a, a chhang a.qp[Nimahsela Festa chuan, "Paula chu Kaisari khuaah an veng reng a ni, kei pawh rei lo tean ka haw dawn e.so_Jerusalem khuaa han hruaitir turin khawngaihna an lo ngen chiam bawk a; kalkawnga lo chana thah an tum a.vneTin, puithiam lalte leh Juda puipate chuan a hnenah Paula chung chang thu chu a chhe lamin an lo hriattir a.m yChutichuan, Festa chuan ram chu a awp ta a; tin, ni thum chinah Kaisari khua atang chuan Jerusalem khuaah a han kal a.*lMNimahsela kum hnih a vei hnuin Porkia Festan Felika chu a thlak ta a; tin, Felika chuan Judate zingah hmingthat a duh a, Paula chu phuar sain a hnutchhiah ta a.zkmPaulan tangka a pek a beisei bawk a, chuvangin a ko zing deuh a, a be thin a ni.Nimahsela kum hnih a vei hnuin Porkia Festan Felika chu a thlak ta a; tin, Felika chuan Judate zingah hmingthat a duh a, Paula chu phuar sain a hnutchhiah ta a.SjTin, Paula chuan felna thu te, insum thute, rorelna lo la awm tur thute khun taka a hrilh laiin Felika chuan hlauhawm a ti em a, "Kal leh ta rih tawh, hun remchang ka neih hunah ka ko ang che," a ti a.$iATin, ni eng zat emaw chinan Felika chu a lo kal leh a, a nupui Drusilli, Juda hmeichhia nen, Paula chu a kohtir a, Krista Isua rinna thu chu a ngaithla a.}hsTin, Paula chu a duat deuh a, a thiante rawngbawlsak khap lo a, ventir turin sipai za hotu hnenah chuan thu a pe a.(gITin, Felika chuan Kawng thu chu a lo hre hle tawh a, "Sipai hotu lal ber Lusia chu a lo thlen chhuk hunah in thu ka la rem ang," tiin, thu chu a dah ta rih a.f)he thu kamkhat avang hian a nih nghal loh chuan, an zinga dingin, 'Mitthi thawhlehna thu-ah ka awm a nih hi,' ka tih kha," a ti a, a chhang a.veeA nih loh leh, he'ng mite ngei hian roreltute hmaa ka din lai khan, ka tihsual eng nge an hmuh sawi rawh se,d1Nimahsela chutah chuan Asia rama mi Juda tute emaw an awm kha, chungte chuan ka chungah thu an neih chuan hetah hian i hmaa awmin mi hek tur a ni.tcatin, chung thil ka pek lai chuan mipui tel loin, bengchheng loin, Pathian biak inah thianghlimin mi hmu a.mbSTin, kum tam tak hnuah hian ka chipuite hnenah thilpek tur leh sa talh tur rawn kengin ka lo kal a;sa_chu mi avang chuan Pathian hnen lamah leh mihring hnenah pawh rilru sual lo mawlh hi vawn fo ka tum thin. `tin, mi felte leh fel lote thawhlehna a awm ang tih Pathian lamah ka beisei a, henghote pawh hian chung chu an awih ve bawk si a;1_[Nimahsela he thu hi i hnenah ka inpuang ang, 'pawl hrang' an tih Kawng dan angin min thlahtute Pathian ka be thin. Dan leh Zawlneite Lehkhabua ziak zawng zawng ringin;W^' tunah pawh an mi hekna thu hi i hriatah a bul an chhuichhuak thei hek lo ang.]w Pathian biak inah pawh, inkhawmna inahte pawh, khuaah pawh tumah ka hnial leh mipui ka fuihpawrh annin mi hmu hek lo;\} Jerusalem khuaah Pathian be turin ka han kal achin chu ni sawm leh ni hnih lo liam a la ni lo ang tih I la hre thei ang;?[w Tin, Ram Awptu chuan thu sawi tura Paula chu kuta a zah veleh Paula chuan, "Nang kum tam tak he chite rorelsaktu hi i nih ka hriat avangin lawm takin ka thiamna thu ka sawi dawn hi.YZ+ Tin, Judate pawh chuan," Chung thu chu chutiang chu a ni," tiin an tanpui ve a.gYGnangmah ngeiin chhuahchhalin kan hekna thil zawng zawng hi ama lakah i hre thei ang," a ti a.8Xikan dan anga a chungthu relsak kan tum a ni a; mahse, sipai hotu lal ber Lusia a lo kal a, kan kuta ta min lak luihsak a, amah hektute i hmaa lo kal turin thu min pe ta a ni,JW Pathian biak in tihbawlhhlawh a tum bawk a; chuvangin kan man a, VHe mi hi mi huatthlala tak, khawvela Judateho zawng zawng chawk buaitu leh Nazaret mite pawla an tupa ber pakhat a nih kan hria a;UAmaherawhchu i tan ninawm lutuk nih ka duh lo a, i nunnemnain thu kamkhat erawh chu min ngaihthlaksak turin ka ngen a che.kNimahsela Paula farnua fapain an chan thu chu a lo hria a, kulhbingah chuan a va lut a, Paula chu a va hrilh a.z=mChuvangin nangnin, roreltute nen a thu fel lehzuala ngaihtuah tum angin, in hnena hruai thla turin sipai hotu lal ber hnenah pehhel deuhin han sawi rawh u; in kiang hnai a thlen hma pawhin, keini amah that turin kan inpeih reng e," an ti a.<Tin, anni chu puithiam lalte leh upate hnenah an kal a, "Paula kan thah hma loh zawng engmah tem lo turin chhia kan chham ta vek a ni. 8~y}d|{{Kzzyqy-xx2wevvtuutt;ss7rrcrqq pp+oonm)l?kk{jji_i hUgfffOeeHe dddkd!cbbbcaaa`P__^^]]2\\g[[_[ZZ%YYoXX>t> =z<<[;::}99188@7166_5>443b211Q0//S...-,,++%**))E(('&%%%$U##c""l"(!o /5 GUC$  #Vzh+@ p s  = Foqe78doA Lalpa chuan rang taka tizo diamin lei chungah a hrem tur thu a hlen dawn si a," a tih kha.n Isaia pawhin Israel mite thu aupuiin, "Israel mite chu tuifinriata tiau zatin tam mah se la, a hrem bak chauh chu chhandamin an awm ang.m5 Tin, heti hi a lo ni ang a, an hnenah, 'Ka mite in ni lo e,' a tihna hmunah ngei chuan Pathian nung fate vuahin an awm ang," tia ziak ang bawk khan.l Hosea lehkhabuah chuan, "Ka mite ni ngai lo chu, 'Ka mite,' ka ti ang; Tin, hmangaih ngai lohvi chu, 'Hmangaihi,' ka ti ang.jkM (Chu khawngaihna belte chu Judate zing ata chauh ni loin, Jentailte zing ata pawh kohte kan ni).j+ thinurna bel boral tlakte chungah chuan, Pathianin a thinur leh a thiltihtheihna lantir duh mah se la, a dawh hram hram chuan eng nge pawi ang?ri] Khawngaihna bel, ropui tura a lo buatsaih lawkate chungah chuan a khawngaihna ngahzia a entir theihna'n,h Bellei tlang khat bel pakhat hlu tak, bel pakhat hlu lo taka siam turin belvawtu chuan bellei chungah thu a nei lo em ni?"g= A ni, nimahsela aw mihring, Pathian hnial veitu chu tu nge maw i nih le? Thil siam chuan a siamtu hnenah, "Engati nge hetianga mi siam?" a ti ang em ni?rf] Nang chuan ka hnenah, "Engati nge a la dem cheu ni? A duhzawng tuin nge dodal ni?" i ti dawn a ni awm e.geG Chutichuan Pathianin a duh apiang a khawngaih thin a, a duh apiang pawh a tiluhlul thin a ni.Vd% Pathian Lehkha Thuin Pharaoa hnenah chuan, "He mi avang ngawt hian ka tungding chia, nangmahah chuan ka thiltihtheihna ka entir theihna tur leh, khawvel zawng zawnga ka hming a than theihna'n," a ti si a.pcY Chuvangin a duhtu avng a ni lo a, a tlantu avang a ni hek lo, a khawngaihtu Pathian avang a ni zawk e.b' Ani chuan, "Ka khawngaih apiang chu ka khawngaih ang a, zah ka ngaihna chung apiangah chuan zah ka ngai ang," tiin Mosia hnena a sawi si kha.Wa' Engnge kan sawi tak ang le? Pathianah chuan fel lohna a awm em ni? Hnai lo e.L` Jakoba ka hmangaih a, Esauva erawh chu ka hua," tih ziak ang khan.`_9 - a hnenah chuan, "A upa zawkin a naupang zawk rawng a bawl ang," Pathianin a tih kha,)^K naute chu an la pian hmaa, chhia leh tha an la tih hmain, thiltih vang ni loin, a kotu duh vang zawkin, thlan lam thu-ah Pathian thu ruat chu a ngheh theihna'na]; Chu chang a ni lo e, Rebeki pawhin mi pakhat (kan pu Isaaka) laka phir a pai lai khan -k\O Thutiam chu hei hi a ni: "Tun ang hun hian ka lo kal ang a, Sari chuan fapa a hring ang," tih hi.v[e Chu chu, tisa fate chu Pathian fate an ni lo a, thutiam fate chu Abrahama thlaha ruat an ni zawk tihna a ni.Zw Abrahama thlahte an nih avangin an zain a fate an ni vek hek lo; "Isaaka-ah hian i thlahte an ti ang," tih a ni zawk.rY] Nimahsela Pathian thu chu engmah lo anga awm ta a ni lo e. Israela thlahte chu Israel mi an ni vek lo e;3X_ pute chu an ta a ni bawk a, tisa lam thu-ah Krista chu anmahni zing ata lo chhuak a ni bawk a; ani chu thil zawng zawng chunga awm, chatuana fak tlak Pathian a ni. Amen.W3 Israel mi an ni si a; fa nihna te, ropuina te, thuthlung zawng zawng te, Dan pekna te, Pathian rawngbawlna te, thutiam zawng zawng te an ta a ni a; V  ka unaute, tisa lama ka chipuite aiah hian, kei hi Krista hnen ata tihhran khawp laiin anchhe dawngin awm hial i la ka ti si a;YU+ ka thinlungah hian hrehawmna nasa tak leh lungngaihna reh thei lo ka pai a sin;{T q Kristaah chuan thu tak tak ka sawi a ni, ka daw lo e, Thlarau Thianghlim zarah chuan ka chhia leh tha hriatna pawh9Sk'thiltihtheihna te, sanna te, thukna te, thil siam dang reng rengte pawhin, kan Lalpa Krista Isuaa awm Pathian hmangaihna ata chu mi then thei lo ang tih dik takin ka hre si a. R&Thihna te, nunna te, vantirhkoh te, lalna te, thil awm sa te, thil lo la awm tur te,thiltihtheihna te, sanna te, thukna te, thil siam dang reng rengte pawhin, kan Lalpa Krista Isuaa awm Pathian hmangaihna ata chu mi then thei lo ang tih dik takin ka hre si a.eQC%Then suh e, chung zawng zawngah chuan min hmangaihtu avang chuan, ropui taka ngamtu kan ni.oPW$Nangmah avangin nilengin thahin kan awm thin; beram talh turte anga ngaih kan ni," tih ziak ang khan.HO #Krista hmangaihna ata chu tuin nge min then ang? Hrehawmnain emaw, lungngaihnain emaw, tihduhdahnain emaw, tamin emaw, saruaknain emaw, hlauhawmnain emaw, khandaihin emaw min then ang em ni?N/"Tuin nge thiam loh chantir ang? Thia kha Krista Isua chu a ni si a; a ni, tho leh ta zawk a, Pathian ding lama awma min sawisaktu bawka kha a ni.YM+!Pathian mi thlante chu tuin nge hek ang? Thiam chantirtu kha Pathian a ni si a.xLi Ama Fapa ngei pawh zuah lo a, kan zaa aia petu chuan thil zawng zawng pawh athlawnin min pe tel lo va ngem ni?kKOChung thuah chuan eng nge kan sawi ang le? Pathian kan lama a tan chuan tuin nge min do thei ang? J Tin, a ruat lawkate chu a ko bawk a; tin, a kohvate chu thiam a chantir bawk a, tin, thiam a chantirate chu a chawimawi bawk a.Ia hriat lawkate chu ama Fapa ang taka awm turin a ruat lawk si a, a Fapa chu unau tam takte zinga fa tir a lo nih theihna'n.HTin, Pathian hmangaihtu, amaha ruat anga a kohvate tan chuan, an thatna turin engkimin a thawhsak hlawm thin tih kan hria;GTin, Pathian duhzawng ang zelin mi thianghlimte chu a tawngtaisak thin avangin rilrute Entu chuan Thlarau duhzawng chu a hre thin a ni.;FoChutiang bawkin Thlarau chuan kan chak lohnate a pui thin a; engtia tawngtai tur nge tih kan hre si lo a; nimahsela Thlarau chuan rum sawi hleih theih loin min tawngtaisak thin.NEKan hmuh loh chu kan beisei erawh chuan kan nghak fan fan thin a ni.#D?Beiseinain a ni, chhandamin kan awm ni; nimahsela hmuh theih reng beiseina hi beiseina a ni lo e. Miin a hmuh theih reng chu engati nge a la beisei thin?&CEChu chang a ni lo, keini ngei pawh, Thlarau hmahruai neitute hian, fa kan nihna (kan taksa tlanna chu) nghakin, keini meuh pawh kan rilruin kan rum bawk si.iBKThil siam zawng zawngte chu tun thlengin rum leh nauvei na tuarin an awmhlawm tih kan hre si a.Athil siam zawng zawngte ngei pawh chu chhiatna bawih ata tihchhuahin an awm ang a, Pathian fate zalenna ropuiah chuan an lut dawn si a.@'Thil siam zawng zawngte chu thil lawilo thu thua awmtirin an awm tawh (an duha awm an ni lo a, a awmtirtu avang a ni zawk e); beiseina neiin,f?EThil siam zawng zawngte chuan beisei em emin, Pathian fate lo lanna chu an nghakhlel hle si.k>OTun laia tuarnate hi nakina kan chunga ropuina tihlan tur nen chuan tehkhin thamah ka ruat si lo.0=Ytin, fate kan nih chuan roluahtute kan ni a; Pathian roluahtu, Krista luahpuitute kan ni; a hnena chawimawiin kan awm ve theihna turin amah kan tuarpui tak zet chuan.\<1Thlarau ngei chuan keimahni thlarau nen Pathian fate kan ni tih min hriattir thin;';GHlauva awm leh turin bawih nihna thlarau inhmu a ni si lo a; fa nihna thlarau inhmu a ni zawk e, chu thlarau avang chuan "Abba!(Ka pa!)" tiin kan au thin hi.J: Pathian Thlarau hruaia awm apiangte chu Pathian fate an ni si a.9y Tisa dana in awm chuan in thi ngei tur a ni; amaherawhchu taksa thiltihte Thlarauva in tihhlum thin chuan in nung ang.^85 Chuvangin unaute u, bat kan nei; tisa dana awm turin tisa lakah erawh chuan a ni lo.U7# Nimahsela mitthi zing ata Isua titho lehtua Thlarau chu nangmahnia a awm chuan, mitthi zing ata Krista Isua titho lehtu khan, nangmahnia awm Thlarau zarah chuan in taksa thi theite chu a tinung bawk ang.{6o Krista chu nangmahnia a awm si chuan sualna avangin taksa a thi a ni; thlarau erawh chu felna avangin nunna a ni.45a Nimahsela Pathian Thlarau nangmahnia a awm tak zet chuan tisaa awm in ni lo a, Thlarauva awm in ni zawk e. Amaherawhchu tupawh Krista Thlarau nei lo chu amaha mi a ni lo.@4{Chutichuan tisaa awmte chuan Pathian an tilawm thei lo.3}tisa duhzawng chu Pathian dona a nih avangin. Chu chu Pathian danin a awm si lo a, awm pawh a awm thei bawk hek lo a ni.l2QTisa lamthilte duh chu thihna a ni si a, Thlarau lam thil duh erawh chu nunna leh thlamuanna a ni;{1oTisa dana awmte chuan tisa lam thilte an duh thin; Thlarau dana awmte erawh chuan Thlarau lam thilte an duh thin.o0Wtisa dan zawh loa Thlarau dan zawh zawktu keimahniah hian Dan thu ruat chu hlena a awm theihna turin.>/uTisa avanga Dan chu a chak loh a, a tih theih rual loh chu Pathianin ama fapa ngei, tisa sual ang puin, sual thawina'n rawn tirin, tisaa sualna awm chu thiam loh a chantir ta a ni;c.?Krista Isuaa Nunna Thlarau dan chuan sualna leh thihna dan ata chu mi tichhuak tawh si a.d- CChutichuan tunah zawng Krista Isuaa awmte tan chuan thiam loh chantirna reng a awm tawh lo.L,Isua Krista kan Lalpa avangin Pathian hnenah lawmthu ka sawi a ni. Chutichuan keimah tak chuan ka rilru chuanin Pathian dan rawng ka bawl thin, ka tisa erawh chuan sualna dan rawng ka bawl thin."+=Mi rethei ka va ni tehlul em! He thihna taksa lakah hian tuin nge mi chhan chhuak ang?Isua Krista kan Lalpa avangin Pathian hnenah lawmthu ka sawi a ni. Chutichuan keimah tak chuan ka rilru chuanin Pathian dan rawng ka bawl thin, ka tisa erawh chuan sualna dan rawng ka bawl thin.,*Qnimahsela ka taksa pengahte hian dan danglam a awm tih ka hria, chu chuan ka rilru dan a do a, ka taksa pengtea sualna dan awm hnenah chuan salah mi hruai thin a.B)Ka rilru tak takin Pathian dan chungah ka lawm si thin a;k(OChutichuan he dan hi ka lo hre ta: thil tha tih ka duh laiin sualna ka hnenah a lo awm thin a ni.o'WKa duh lohzawng chu ka tih si chuan a titu chu kei ka ni tawh lo a, sual keimaha awm chu a ni zawk e.Y&+Thatna tih ka duh hi ka ti lo a; sualna tih ka duh loh hi ka ti zawk si thin a.'%GKeimahah (chu chu ka tisaah tihna a ni) thil tha reng a awm lo tih ka hria; thil tha tih duhna chu keimahah a awm na a, thil tha tihna erawh chu a awm si lo.`$9Chutichuan ka thiltih hi keima tih a ni tawh lo a, sual keimaha awm tih chu a ni zawk.Z#-Ka tih duh lohzawng chu ka tih si chuan, Dan chu a tha tia awih ka ni ang a sin."!Thil ka tih hi a ngaihna ka hre si lo; ka thiltih thin hi, ka thiltih duhzawng a ni si lo, ka thil huatzawng tak chu ka ti zawk thin a ni.s!_Dan chu thlarau lam thil a ni tih kan hre si a; kei erawh chu tisa lama mi, sual bawiha hralh tawh ka ni. ) A nih leh, thil tha chu ka tan thihna a lo ni em ni? Hnai lo e. Sualna chu ka tan thihna a lo ni ta zawk a ni, chutichuan sualna chu sualna a ni tih a lan theihna'n thil tha chu hmangin mi tihlum a ni; sualna chu (thupek avang khan) sual nasa tak a lo nih theihna turin.dA Chutichuan Dan chu a thianghlim a ni, thupek pawh chu a thianghlim a, a fel a, a tha a ni.gG sualnain thupek avang chuan remchan lai hmuin mi bum a, thupek chu hmangin mi tihlum ta a ni.K Tin, nunna tura thupek chu thihna tur a lo ni tih ka lo hre ta a;}s Tin, hmanah khan kei dan loin ka nung a; nimahsela thupek chu a lo awm veleh sual a lo harh a, kei chu ka thi ta a.  Nimahsela sualnain, thupek avang chuan remchan lai hmuin, awhna tinreng ka chungah a awmtir a. Dan lo chuan sualna chu thi a ni.FEngnge kan sawi tak ang le? Dan chu sual em ni? Hnai lo e. Nimahsela Dan avanga hriat ni suh se la chu sual ka hre lo tur; Dan chuan, "Awt suh," ti suh se la chu awh hi ka hre lo tur a ni.7Tunah erawh chuan min chelhtu lakah thi tawhin, Dan ata thlahin kan awm ta, lehkha ziak hlui ang mai ni lo a, thlarau thara rawng kan bawl theihna'n.Tisaa kan awm lai khan, Dan avanga duhzawng sual lo chhuakte chuan kan taksa pengahte, thihna khawpa rah turin a thawk thin.@yChutichuan ka unaute u, mi dang (Pathian lama kan rah theihna turin mitthi zing ata kaihthawha ngei kha) in neih theihna'n, Krista taksa avangin Dan kawngah tihthihin in lo awm ta a.<qChutichuan a pasal dam chhunga mi dang a neih chuan, "Uirenu" an ti ang; a pasal a thih erawh chuan chu dan ata chu thlahin a awm a, chutichun mi dang nei mah se la uire a ni lo.8iHmeichhe pasal nei chu a pasal dam chhung zawng danin a pasalah phuar belhbawmin a awm thin; nimahsela a pasal chu a thih chuan, pasal kawngah dan ata chu thlahin a awm thin. #A nih leh, unaute u, dan chuanin mi a dam chhung zawng a chungah ro a rel thin tih in hre lo em ni? (dan hre mite hnenah ka sawi a nih hi).{Sual man chu thihna a ni si a; Pathian thilthlawnpek erawh chu, kan Lalpa Krista Isua zarah chuan, chatuana nunna a ni.1Tunah erawh chuan sual lakah tihfihlima awma Pathian bawihte in lo nihin, thianghlimna hmu khawpin in rah in nei a sin, chu mi tawpna - chatuana nunna nen,Sual man chu thihna a ni si a; Pathian thilthlawnpek erawh chu, kan Lalpa Krista Isua zarah chuan, chatuana nunna a ni. Tuna in thil zahpui takahte hian, khang lai khan rah eng nge in lo hmuh thin le? Khang thil tawpna kha thihna a ni thin a sin.A}Sual bawihte in nih lai khan felna lakah in fihlim a ni.  (in tisa chak lohzia avangin mihring danin thu ka sawi a ni e) in taksa pengte chu bawlhhlawhna hnenah leh, bawhchhiatna turin bawhchhiatna hnenah bawiha in pe phal ang khan, tunah in taksa pengte chu thianghlimna turin felna hnenah bawihah pe phal rawh u.yktin, sual lak ata chhuahin in awm a, felna bawihte in lo ni ta a; chuvangin Pathian hnenah lawmthu awm rawh se;p YAmaherawhchu sual bawihte ni mah u la, zirtir dan a hnena in inpekna chu rilru tak zetin in lo awih a;4 aTu hnenah pawh an thu awih tura bawiha in luh chuan (thihna khawpa sual bawih emaw, felna khawpa thu awih bawih emaw), a thu in awiha bawih chu in ni tih in hre lo em ni? Engtin nge ni ang le? Dan rorela awm kan nih loh a, khawngaihna rorela awm kan nih zawk avang hian kan sual tur em ni ang?Hnai lo e.{ oSualnain in chungah thu a nei dawn tawh si lo, dan rorela awm in ni lo a, khawngaihna rorela awm in ni zawk si a.o W In taksa pengte pawh fel lohna hriamhrei atan sualna hnenah pe phal hek suh u; amaherawhchu mitthi zing ata nung leh angin Pathian hnenah inpe ula, in taksa pengte pawh chu felna hriamhrei atan Pathian hnenah pe phal zawk rawh u.gG Chuvangin in taksa duhzawng in zawmna turin, intaksa thi theiah chuan sualnain ro rel suh se. Chutiang bawkin nangni pawh sual lam kawngah thi tawhah inruat u la, Pathian lam kawngah erawh chuan Krista Isuaah nungah inruat rawh u. A thihna chu sual lam kawngah chatuan atan vawi khat chauh a thi a ni, a nunna erawh chu Pathian lam kawngah a nung a ni. Krista chu mitthi zing ata kaihthawhin a awm a, a thi leh dawn tawh lo tih kan hre si a; thihna chuan ama chungah thu a nei tawh lo.c?Tin, Krista hnena kan thih ve tawh chuan a hnenah kan nung ve bawk ang tih kan ring a ni;;qTupawh thi tawh chu sual lakah a chhuak tawh si a.+OHeng hi hria i la: kan mihring hlui chu a hnenah khenbehin a awm ve ta, sual pu taksa chu tihborala a awm theihna'n, tun achinah sual bawiha kan awm lohna turin.kOA thihna anpuiin amah nen kan inzawm tawh si chuan a thawhlehna anpui pawhin kan inzawm bawk ang.2]Chuvangin a thihnaah baptisma kanchanin, a hnena phum vein kan awm; Pa ropuinain mitthi zing ata Krista a kaihthawh ang khan, keini pawh nunna tharin kan awm theihna'n.pYKeini zingah Krista Isuaa baptisma chang apiangte chu a thihnaah baptisin kn awm tih in hrelo emaw ni.]~3Hnai lo e. Keini sual kawnga thi tawh sualin engtin nge kan la nun theih cheu vang?l} SEngnge kan sawi tak ang le? Khawngaihna chu a pun lehzual theihna'n sualin kan awm reng dawn em ni?|1sual chuan thihnain ro a rel ang takin, khawngaihna chuan felnain, chatuan nun channa khawp hialin kan Lalpa Isua Krista zara, ro a rel theihna'n.{1Tin, sual a lan lehzual theihna'n Dan a lo awm leh nghal a. Nimahsela sual a punna apiangah khawngaihna chu a pung lehzual thin;sual chuan thihnain ro a rel ang takin, khawngaihna chuan felnain, chatuan nun channa khawp hialin kan Lalpa Isua Krista zara, ro a rel theihna'n.z7Mi pakhat tihmawh avang khan mi tam tak chu mi sual an lo ni ta a; chutiang bawkin mi pakhat a tihawih avang khan mi tam tak chu mi fel an lo ni ang.iyKChutichuan sual pakhat avangin thiam loh chantirna rorelna chu mi zawng zawng chungah a lo awm a; chutiang bawkin thil fel pakhat tih avangin nunna hmuhna'n thiam chantirna thilthlawnpek chu mi zawng zawng chungah a lo awm.MxMi pakhat sual avnga thihnain, chu mi pakhat avang maha ro a rel si chuan khawngaihna nasa tk leh felna thilpek hmutute chuan, mi pakhat (Isua Krista) avang khan nunnaah chuan ro an rel ngei ang.cw?Tin, thilpek chu mi pakhat sual avanga thil lo awm nen a inang hek lo; thiam loh chantirna rorelna chu mi pakhat avangin a lo awm a, thiam chantirna thilthlawnpek erawh chu, sual tam tak avangin a lo awm ta zawk si a.vveNimahsela thilthlawnpek chu sualna nen a inang lo bawk. Mi pakhat sual avang mah khan mi tam tak chu an thih si chuan, Pathian khawngaihna leh mi pakhat Isua Krista khawngaihna avanga thilpek chu mi tam tak chungah vurin a awm ngei ang.6uenimahsela Adama awm achin Mosia awm thlengin, Adama bawhchhiatna anga thil tisual lote chungah pawh thihna chuan ro a rel thin. Adama chu lo la kal tura nen tehkhinna a ni.ltQ Dan awm hmain khawvelah sual a awm tawh si a; dan a awm si loh chuan sual chu suala ngaih a ni lo;Gs Chutichuan mi pakhat avangin sual khawvelah a lut a, sual avangin thihna a lut bawk a, chutiang bawkin mi zawng zawngin thil an lo tihsual avangin thihnain mi zawng zawng a fan chhuak ta a.ry Chuti chauh pawh a ni lo a, inremna tuna min hmuhtirtu kan Lalpa Isua Krista avang chuan Pathianah kan lawm bawk a ni.-qS Hmelma kan nih lai maha a Fapa thihna avanga Pathian nena lo inrem tawh kan nih si chuan, inrema kan awm tawh hnu hian a nunna avangin chhandamin kan awm ngei ang. p Chutichuan a thisena thiam chantira kan awm tawh hnu hian, amah avangin Pathian thinurna lak ata chu chhandamin kan awm ngei ang.oNimahsela Pathian chuan a mi hmangaihna chu fak tlakin a lantir a, mi sualte kan la nih laia Krista kan aia a thih avng khan.xniMi fel aia thih miin a duh awm lo hle si a, mi tha ai erawh chuan mi tu emaw tal chuan thih a ngam mial mahna.\m1Kan la chak loh lai khan, a hun tein Krista chu mi sualte ai chuan a lo thi ta si.ltin, Thlarau Thianghlim kan hnena min pek khan Pathian hmangaihna chu kan thinlunga a leih tawh avangin beiseina chuan a timualpho lo a.ak;chhelna chuan hriatfiahna a siam a, hriatfiahna chuan beiseina a siam tih kan hre si a;rj]Tin, chuti chauh chu ni loin, kan hrehawmnaah pawh lawmin i awm ang u, hrehawmna chuan chhelna a siam a, iamah avang vek chuan he khawngaihna kan din nghehnaah hian rinnain kan lut ta a; Pathian ropuina beiseiin lawmin i awm bawk ang u.rh _Chuvangin rinna avanga thiam changa awmin, kan Lalpa Isua Krista avangin Pathian nen inremin i awm ang u;jgMChu Isua chu kan sual avangin mantirin a awm a, thiam kan channa turin kaihthawhin a awm bawk a.gfGkeimahni avang pawhin a ni. Isua kan Lalpa mitthi zing ata kaithotu chu ringtu kan ni a, kan rinna chu felnaa ruat a ni dawn.Chu Isua chu kan sual avangin mantirin a awm a, thiam kan channa turin kaihthawhin a awm bawk a.\e1Chutichuan a rinna chu a felnaa ruat a ni tih hi amah avang chauha ziak a ni lo a,:doChuvangin a rinna chu a felnaa ruat a lo ni tawh.dcAa thutiam chu a hlawhtlintir thei tih a awih hle bawk a, a rinna chu a lo nghet ta zawk a.`b9nimahsela rinna tlachhamin Pathian thutiam chu a ringhlel lo a, Pathian a chawimawi a,a/Tin,rinna nghet lo chuang loin,a taksa thi tawh anga awm chu a ngaihtuah a, (amah chu kum za lai mi a ni si a) Sari chin pawh a ngaihtuah bawk a,,`QBeiseina awm a awm loh pawhin ani chuan beisei takin a ring a, chi tam takte pa a lo nih theihna'n; "Khiti zat khian i thlahte an la awm ang," tia hrilh ang khan.5_cMitthite tinungtu leh, thil awm lote awm anga sawitu, a rin Pathian mithmuhah chuan Abrahama chu kan zaa pa a ni. ( "Chi tam takte paah ka siam a che," tih ziak ang khan).h^IChuvangin, khawngaihnain a nih theihna'n rinna avangin a nih hi, thlahte zawng zawng chuan thutiam chu matheilova an hmuhna turin, Dan nei mite chauhin an hmu lo ang a, Abrahama neih ang rinna neite pawhin an hmu bawk ang.j]MDan chuan thinurna a siam si thin a; Dan awm lohnaah erawh chuan bawhchhiatna pawh a awm hek lo.y\kDana mite chu roluahtute an nih si chuan rinna engah mah a tlaktlai lo a, thutiam pawh chu engmah a ni ta lo a;[- Dan avangin Abrahama leh a thlahte hnenah chuan khawvel roluahtu tur a ni ang tih thu zawng tiam a ni si lo a, rinnaa felna avangin a ni zawk e. Z9 serhtanho pa pawh an nih theih bawkna'n - serhtan mai pa a ni lo a, kan pa Abrahama serh tan loa a awm laia rinna a neih anga nei fawmte pa a ni zawk.VY% Chutichuan, serh tan loa a awm laia rinnaa felna a hmu tih hriatna, serhtan chhinchhiahna chu a hmu a; chu felna chu an tana a ruat a nihna turin serhtan lohte zinga ringtu zawng zawng pa a nih theihna'n; X  Chu chu eng tia ruat nge ni le? A serh tan hnuah nge, a serh tan hmain? A serh tan hnuin a ni lo a, a serh tan hmain a ni zawk. W9 A nih leh, chu mi engthawlna chu serhtanho chungah chauh nge a awm, serhtan loh ho chungah pawh? "Abrahama rinna chu a felnaa ruat a ni," kan ti si a.VV%Lalpa'n khawlohna neia a ruat loh chu a eng a thawl e," tia a sawi ang khan.XU)An bawhchhiatnate ngaihdama awm leh, an sualte khuha awm chu an eng a thawl e,aT;Mi, a thiltih ngaihtuah loa Pathianin fela a ruata chu mal a sawmsak thu Davida pawhin,wSgAmaherawhchu hna thawk lo a, Pathian ngaihsak lo, thiam chantirtu ring zawka rinna chu, ama felnaa ruat a ni.VR%Tin, hnathawktu hlawh chu khawngaihnaa ruat a ni lo a,bata ruat a ni zawk e. Q Pathian Lehkhain eng nge a sawi ni? "Abrahama chuan Pathian a ring a, tin, chu rinna chu a felnaa ruat a ni," tiin a sawi a ni.vPeAbrahama'n thiltih avanga thiam a chan si chuan chhuan tur a nei a ni; Pathian lamah erawh chuan a nei lo e:UO %A nih leh, Abrahama, tisa dana min thlahtu chuan eng nge a hmuh kan tih ang?nNUA nih leh, rin avangin Dan chu engmah loah kan siam em ni? Hnai lo e, Dan chu kan tinghet zawk a ni.&MESerhtante chu an rin avanga thiam chantirtu tur leh, serhtan lohte chu an rin azara thiam chantirtu tur chu Pathian pakhat chauh a nih si chuan, Jentailte Pathian pawh a ni ve ang chu.A nih leh, rin avangin Dan chu engmah loah kan siam em ni? Hnai lo e, Dan chu kan tinghet zawk a ni.cL?Pathian chu Judate Pathian chauh em ni? Jentailte Pathian pawh a ni ve lo em ni? Ni ve e.TK!Chutichuan Dan thiltih ni loin, rinnain miin thiam changing kan ruat a ni.J3Inchhuanna chu khawiah nge a awm ni le? Pawn lama khar hnanin a awm ta. Eng danin nge ni le? Thiltihna danin em ni? Ni lo e, rinna danin a ni zawk, Itun laia a felzia entirna'n a ni, amah ngei chu mi fel a nih theihna tur leh, Isua ring apiang thiam chantirtu a nih theihna turin.1H[Pathian dawhtheihnaa hman lai sualte haiderin a awm avang khan, Pathianin ama felzia entirna'n Krista Isua chu, a thisena, rinna avanga, sual thuphachawinaah a ruat a;vGechung ringtute chu, Krista Isuaa tlanna awm avang chuan, a khawngaihnain a thlawna thiam chantirin an awm a;]F3mi zawng zawngin thil an tisual tawh vek a, Pathian ropuina an chang zo ta lo a ni;~Euchu chu Pathian felna, Isua Krista rin avanga a ring apiangte hnena tihlana awm chu a ni; danglamna reng a awm lo a,gDGNimahsela tunah Dan leh Zawlneite hriattir angin Dan loa Pathian felna chu tihlanin a awm ta;CChutichuan Dan thiltih avangin mi tumah a mithmuhin thiam changing an awm lo ang; Dan avangin sual hriat famkimna a lo awm a ni si a.:BmDanin engpawh a sawi apiang chu, Dan thu thua awmte hnenah a sawi a ni tih kan hria a; ka tinreng a chip theihna'n leh khawvela mi zawng zawng Pathian rorelin an awm theihna'n.FAAn mithmuhah Pathian tihna reng a awm lo, tih ziak ang khan.)@MThlamuanna kawng pawh an hre lo.8?kAn kawngah chuan boralna leh hrehawmna a awm a;4>cAn ke chu thisen chhuah turin a pen chak a;8=kAn ka chu anchhe lawhna leh thu khain a khat a.k<O An hrawk chu thlan inhawng a ni a; an leiin bumna thu an sawi a, an kam chhungah rul tur a awm a.; A ni lo lamah an peng ta vek a; engmaha tlaktlai loin an lo awm ta vek a, Tumah thil tha ti reng an awm lo, pakhat te mah an awm hauh lo.M: Tumah hre thiam reng an awm lo, tumah Pathian zawng reng an awm lo.E9 Tumah mi fel tak reng an awm lo, pakhat mah an awm hauh lo;8 A nih leh anni aiin kan tha chuang bik em ni? Hnai lo e; Judate leh Grikte chu sual bawiha awm vekah tun hma lam pawh kan puh tawh kha;Q7Engti nge (min hek a, mi thenkhatin sawi loh pui min sawitir angin) "Thil tha a lo thlen theihna'n thil sual i ti ang u," tiin kan sawi zawk loh? Chutiang mite chuan thiam loh an chan chu a fel a ni.06YNimahsela ka dawt thusawi avanga Pathian thu dikzia amah tiropui khawp hiala a lan lehzual si chuan, engati nge kei pawh mi sual anga thiam loh chantira ka la awm ni?Q5Hnai lo e; chuti a nih chuan Pathianin engtin nge khawvel ro a rel ang?;4oNimahsela kan fel lohna hian Pathian felna chu a tihlan mawi lehzual chuan eng nge kan sawi ang? Pathianin mi a hrem hian mi fel lo a ni em ni? (Mihring dan angin ka sawi a ni).C3Hnai lo e; Pathian chu mi dik tak ni se la, mi tin erawh chu dawthei ni zawk rawh se; "Nangin i thusawiin thiam i chan theih a, rorela i awm pawhin i hneh theihna'n," tih ziak ang khan.2Mi thenkhatten rinna nei lo mah se la, eng nge maw tichuang le? An rin lohna chuan Pathian rinawmzia engmah loah a siam chuang em ni?[1/Kawng tinah a sawt hle; Pathian thute an hnenah kawltirin a awm avang a ni ber a.a0 =A nih leh, Juda mi chuan sawtna eng nge a neih chuan bik? Serhtan pawh eng nge a sawtna?e/CAmaherawhchu alang mai ni loa Juda mi ni chu, Juda mi tak a ni; tin, serhtan tak chu, rilru lama tan a ni, lehkha thu maiah ni loin, thlarauvah a ni; chu mi chuan mihring fak a hlawh lo a, Pathian fak a hlawh zawk a ni.Q.A lang maia Juda mi ni chu Juda mi tak a ni lo a; alanga tisa maia serhtan chu serhtan tak a ni bawk hek lo.Amaherawhchu alang mai ni loa Juda mi ni chu, Juda mi tak a ni; tin, serhtan tak chu, rilru lama tan a ni, lehkha thu maiah ni loin, thlarauvah a ni; chu mi chuan mihring fak a hlawh lo a, Pathian fak a hlawh zawk a ni.-/Tin, mahni pianziaa serhtan lohin Dan chu a zawm kim chuan, nang, lehkha thu leh serhtan Dan nei sia Dan bawhchhetu, a sawisel dawn lo che em ni?u,cChuvangin serhtan loh miin Dan thu ruatte a vawn chuan a serhtan loh chu tan anga ngaih a ni dawn lo em ni?+Dan zawmtu i nih chuan serhtan chu a sawt tak zet a ni; Dan bawhchhetu i nih erawh chuan i serhtan chu tan loh ang mai a lo ni tawh.s*_An ziak ang ngei khan Pathian hming chu nangmahni avangin Jentailte zingah tihchhiatin a awm ta a nih hi.c)?Nang, Dan chhuangtu, nangin Dan i bawhchhiat avangin Pathian i tihmingchhe thin a ni maw?(wNang, mi uire lo tura hrilhtu, nangin i uire thin maw? Nang, milem hawtu, nangin milem biak ina thilte i ru thin maw? 'chutiang i nih ahnuin, nang, mi dangte zirtirtu, nangmah i inzirtir lo maw? Nang, mi ruk ru lo tura hrilhtu, nangin i ru thin maw?B&mi fing lote tifingtu, nausente zirtirtu niah i inring a;p%YDanah chuan finna leh thutak awm dan i neih avangin nang ngei mitdelte hruaitu, thim zinga awmte entu,\$1a duhzawng i hriat a. Dan thua zirtirin i awm avangin thil tha tak chu tha i ti a,\#1Nimahsela nang Juda hming pu i ni si a, Dan chu i rin chhan a, Pathian i chhuan a,"7Pathianin, ka Chanchin Tha sawi anga mihringte thuruk Isua Krista hmanga a ngaihtuah niah chuan Dan anga titute chu mi fela chhiarin an awm zawk ang.>!uan thinlungah Dan thiltih ziak a n itih an entir a, chu chu an chhia leh tha hriatnain a hriatpui a, an rilrute chu a inhnial a, thiam loh a chantir thul a, thiam a chantir thul a.! ;Dan nei lo Jentailten mahni thinlung pianpuia Dan thilte chu an tihin, chung chuan Dan nei lo mah se la, anmahni leh anmahni danah an innei chawp si a,A} Dan hretu maite chu Pathian mithmuhin mi fel an ni lo a; Tupawh Dan nei loa thil tisual chu, Dan lo bawkin a boral ang; tin, tupawh Dan neia thil tisual chu, Dana rorelin a awm ang./Y Pathianin mi duhsak bik a nei si lo a.9k amaherawhchu thil tha titu apianghnenah chuan ropuina te, chawimawina te, thlamuanna te pek a ni ang, juda mi hnenah pek hmasak a ni ang a, tin, Grik mi hnenah a ni leh ang a;H  hrehawmna leh lungngaihna nasa takte a awm ang, mihring thil tisual apiangte thlarau chungah a awm ang, Juda mi thlarau chungah a awm hmasa ang a, tin, Grik mi thlarau chungah a awm leh ang;xiamaherawhchu kawhmawh bawla thutak zawm lo a, fel lohna zawm zawktute chungah chuan thinurna leh thinrimna te,{othil tha ti fan fana ropuina leh chawimawina leh boral theih lohna zawngtute hnenah chuan chatuan nunna a pe ang;@{Pathian chuan mi tin an thiltih ang zelin a relsak ang;1I luhlul leh i thinlung khauh avangin, thinurna leh Pathian rorelna fel tak lo lanna ni atan chuan, i chungah thinurna i inkhawl khawm chawp a ni."=A nih loh leh, Pathian thatnain simna turin a hruai thin che tih hre loin,a thatna ngahzia leh, a entheihzia leh, a dawhtheihzia te chu i ngainep em ni? Aw mihring, chutiang thil ti thinte sawiseltu, nangin chutiang i ti ve bawk si a; Pathianin a sawiselna chu pumpelh i inring em ni?veChutiang thil ti thintute chungah chuan Pathianin a sawiselna chu thu dik tak lam zel a ni tih kan hre si a.l SChuvangin, aw mihring, mi sawiseltu tupawh ni mah la, chhuanlam reng i nei lo e; mi dang i sawiselna ngeiah chuan nangmah leh nangmah thiam loh inchantir i ni a sin; nang, sawiseltu pawhin chutiang thilte chu i ti ve thin si a.) M chutianga thil titute chu thi zia reng an ni tih Pathian ruat chu hre rengin, anmahni changa ti pawh ni loin, mi dang ti thinte chungah chuan an lawm bawk thin. rilru nei lo te, thutiam bawhchhetu te, hmangaihna pianpui nei lo te, khawngaihna nei lo te an lo ni a;chutianga thil titute chu thi zia reng an ni tih Pathian ruat chu hre rengin, anmahni changa ti pawh ni loin, mi dang ti thinte chungah chuan an lawm bawk thin.   mi rel hmang te, Pathian huatzawng te, intivei te, chapo te, mi uang te, thil sual thar tichhuaktu te, nu leh pa thu awih lo te,t cchutichuan fel lohna zawng zawng te, sualna zawng zawng te, duhamna zawng zawng te, suahsualna zawng zawng tein an lo khat a; itsikna te, tualthahna te, inhauna te, bumna te, nungchang that lohna tein an khat a; sesea thu lak hmang te, ((~~\}[||C{{v{zzyxx_wwvvuukttss*rAqq5pooannfmm0llTkjjkj i~hh-gg>ffgeedOcbblaau``^__f_^G]\\+[UZZiYYjXXVWWYVVwVUUYTTSSRR'QPOOtNNMLLcKKJIIaHHlGGFEEDCCUBBAA8@@t@??>=<< nimahsela Pathianin khawvel thil ate chu a thlang zawk a, mi fingte chu a tihmualpho theihna turin; tin, Pathianin khawvel thil chak lote chu a thlang a, thil chakte chu a tihmualpho theihna turin;= Unaute u, a kohna che u hi ngaihtuah teh u, tisa lama mi fing tam tak te, mi chak tam tak te, mi tha tam tak te koh an nih lohzia hi;u< ePathian atna chu mihring aiin a fing zawk a, Pathian chak lohna pawh chu mihring aiin a chak zawk bawk si a. ;  nimahsela Judate pawh ni se la, Grikte pawh ni se la, kohte tan zawng Krista, Pathian thiltihtheihna leh Pathian finna chu a ni.:  keini erawh chuan Krista khenbeh thu kan hril thin a nih hi; chu chu Judate tan chuan tlukna, Jentailte tan thu atthlak a ni a;^9 7Judate chuan chhinchhiahnate an phut thin a, Grikte chuan finna an zawng bawk thin a;$8 CPathian finnaah chuan khawvelin finna hmanga Pathian an hriat theih loh hnuin, thu hril atthlak hmanga a ringtute chhandam chu Pathianin tha a ti hle si a.%7 EMi fing chu khawiah nge? Lehkhaziaktu chu khawiah nge? He khawvela hnialtu chu khawiah nge? Pathianin khawvel finna hi atthlak a ni tih a hriattir lo em ni?h6 KMi fing finna chu ka tiboral ang a, remhre remhriatna chu ka paih thla ang" tih ziak a ni si a.5 Kraws thu chu boral mekte tan chuan atna a ni si a; keini chhandam mekte tan erawh chuan Pathian thiltihtheihna a ni zawk e.04 [Krista chuan baptis turin mi tir si lo, Chanchin Tha hril turin mi tir zawk a ni; thu finga hril loin, chutilochuan Krista kraws chu engmah lovah an chantir dah ang e.e3 EStephana chhungte erawh chu ka baptis bawk a; chung lo chu mi dang ka baptis emaw ka hre lo.J2 chutilochuan miin keima hminga baptis in ni emaw an ti dah ang e.w1 iKrispa leh Gaia lo chu in zinga mi tumah ka baptis loh che u avangin Pathian hnenah lawmthu ka sawi thin a ni;0 y Krista chu thenin a awm em ni? Paula in aia khenbehin a awm em ni? A nih loh leh, Paula hminga baptis-in in awm em ni?2/ _ Hei hi a ni ka tih chu, mi tinin, "Kei Paula pawl ka ni," "Kei zawng Apollova pawl ka ni," "Kei zawng Kiphaa pawl ka ni," "Kei zawng Krista pawl ka ni," in tih hlawm hi.n. W Ka unaute u, in chungchang thu chu in zingh inhnialnate a awm tih Kloii chhungte chuan mi hrilh a ni.\- 3 Tin, unaute u, in zain thu thuhmun in sawi a, inzinga inthenna reng a awm lohna turin, rilru hmunkhat leh ngaihtuahna hmunkhata fel taka in inzawm tlat zawkna turin kan Lalpa Isua Krista hmingin ka ngen a che u.X, + Pathian, a Fapa Isua Krista kan Lalpa pawlnaa ko luttu che u kha a rinawm a ni.u+ eani chuan kan Lalpa Isua Krista ni-ah chuan sawiselbova in awmna'n a tawp thlengin a tinghet bawk ang che u.e* Echutichuan kan Lalpa Isua Krista inlarna nghakin, thilpek reng rengah in hlawhtling lo lo e;O) chutiangin Krista thu ka hriattir chu nangmahniah tihngheha a awm kha;g( Iengkimah, thusawi tinrengah leh hriatna tinrengah, amahah chuan tihhausaka in awm thu-ah khan;y' mKrista Isuaa Pathian khawngaihna in hnena pek avang khan in chung thu-ah Pathian hnenah lawmthu ka hril fo thin;b& ?Pathian kan Pa leh Lalpa Isua Krista hnen ata khawngaihna leh remna inhnenah awm rawh se.D% Korinth khuaa Pathian kohhranho awm, Krista Isuaa tihhran, mi thianghlim ni tura kohte hnenah ram tina kan Lalpa (anmahni leh keimahni Lalpa) Isua Krista hming lam zawng zawng hnenah nen:X$ -Paula, Pathian duhzawnga Krista Isua tirhkoha koh leh kan unaupa Sosthena chuan,b#=Pathian finga chauh hnenah chuan Isua Krista avangin chatuana ropuina awm rawh se. Amen.s"_rinna chu an lo awihna turin, chatuan Pathian thupek ang zelin, zawlneite Lehkha Thuin hnam tin hnenah hriattir a ni tawh), nangni tinghet theituPathian finga chauh hnenah chuan Isua Krista avangin chatuana ropuina awm rawh se. Amen.!/Ka Chanchin Tha leh Krista thu hrilh angin, thuruk puanna ang hian, (chu thuruk chu chatuan ata a inthup thin a, tunah erawh chuan tihlan a ni a,P Kan Lalpa Isua Krista khawngaihna chu in zaa hnenah awm rawh se, Amen.7Keimah leh kohhranho zawng zawng thlen in pa Gaia chuan chibai a buk a che u. Khuaa sum enkawltu Erasta leh unaupa Kuarta chuan chibai a buk a che u.T!Kei, Tertia, he mi lehkha ziaktu hian Lalpa hmingin chibai ka buk a che u.mSKa hnathawhpui Timothea leh ka chipui Lukia te, Jasona te, Sosipatera tehoin chibai an buk a che u.!;Tin, remna Pathian chuan in kephah hnauaiah Setana chu a rawn rah perhtir thuai ang che u. Kan Lalpa Isua Krista khawngaihna chu in hnenah awm rawh se.?wIn awihzia chu mi zawng zawng zingah a thang chhuak ta si a. Chuvangin nangmahni chung thu-ah ka lawm a ni; amaherawhchu tha lamah chuan in fin a, sual lamah in fin loh ka duh a ni.H Chutiang mite chuan kan Lalpa Krista rawng an bawl lo a, anmahni pum rawng an bawl lo a, anmahni pum rawng an bawl zawk thin a; an kam that leh an kam thiamin mi fing lote rilru an bum thin. Tin, unaute u, zirtirna thu nangmahni zir loh lama inthenna leh tlukna siamtute chu veng tha tur leh hawisan turin ka ngen a che u.q[Fawh thianghlimin chibai inbuk rawh u. Krista kohhranho pawl zawng zawngin chibai an buk hlawm a che u.Philologoa leh Juli nen, Nirea leh a farnu nen, Olumpa nen, an hnena mi thianghlim awm zawng zawng nen khan chibai mi buksak ang che u.~uAsunkrita te, Phlegona te, Hermia te, Patroba te, herma te, an hnena unau awmte nen khan chibai mi buksak ang che u.S Lalpaa thlan Rufa leh a nu, ka nu ve bawk kha chibai mi buksak ang che u.$A Truphaini leh Truphosi, Lalpaa thawk rim thinte kha chibai mi buksak ang che u. Duh tak Persi, Lalpaa thawk rim em em tawh kha chibai mi buksak ang che u. Ka chipui, Herodiona kha chibai mi buksak ang che u. Narkissa chhungte zinga mi, Lalpaa awmte kha chibai mi buksak ang che u.y Kristaa mi tak, Apellia kha chibai mi buksak ang che u. Aristobula chhungte zinga mite kha chibai mi buksak ang che u.^5 Kristaa kan hnathawhpui Urbana leh ka duh tak Stakua kha chibai mi buksak ang che u.BAmplia, Lalpaa ka duh tak kha chibai mi buksak ang che u.+OKa chipui Andronika leh Junia ka tanpuite kha chibai mi buksak ang che u; anni chu tirhkohte zinga hmingthang tak an ni a, ka aia Kristaa awm hmasa zawk an ni a.BMari, in tana thawk rimtu kha chibai mi buksak ang che u. 1An ina kohhran inkhawmho chu chibai mi buksak bawk ang che u. Ka duh tak Epaineta, Asia rama Krista ring hmasa ber kha, chibai mi buksak ng che u.i Kkei chang ni loin, Jentail kohhranho pawl zawng zawngin anni hnenah chuan lawmthu an sawi a ni. yPriskilli leh Akuila, Krista Isuaa ka hnathawhpui, ka nun chhanhimna'na nghawng dawhte kha chibai mi buksak ang che u;Z -Amah ngei pawh hi mi tam tak puitu a lo ni thin a, keimah ngei pawh mi pui a ni.D  Kan farnu Phoibi, Kenkriai khuaa kohhranho rawngbawltu hi, Lalpa hminga mi thianghlimte ang bawka in lo lawmna tur leh, in puih a ngaihna apianga pui turin hmelhriattir che u ka duh a ni.;q!Remna Pathian chu in zaa hnenah awm rawh se. Amen.  Pathian remtih anga hlim taka in hnena ka lo kal a, kan harh tlan theihna turin.Remna Pathian chu in zaa hnenah awm rawh se. Amen.NJerusalem khua atan chhawmdawlna ka ken hi mi thianghlimho lawmzawng tak a nih theihna'n mi tawngtaipui hram hram turin Lalpa Isua Krista leh Thlarau Thianghlim hmangaihnain ka ngen chiam a che u;_7Unaute u, in mi tawngtaisaknaah chuan Judai rama ring lote laka ka him theihna'n leh,c?Tin, in hnena ka lo kal hun chuan Krista malsawmna famkim puin ka lo kal ang tih ka hria.}Chuvangin chu chu ka tiha rah pawh chu anmahni fel taka ka hmuhtir zawhin, nangmahni tlawhin Spain ramah ka kal zel ang.<qA ni, lungni takin an ti a ni, an lakah an ba reng bawk a ni; Jentailten an thlarau lam thilte an tawmpui si chuan khawvel lam thilin anmahni chhawmdawl ve thung a tul reng a ni.  Makedonia leh Akaia rama mite chuan lungni takin Jerusalem khuaa mi thianghlimte zinga retheite tan sum an thawhlawm tawh si a.hITunah erawh chuan mi thianghlimho rawngbawl turin Jerusalem khuaah chuan ka kal rih dawn a ni.5cSpain rama ka kal hun apiangin ka kal pahin hmuh che u ka beisei si a, nangmahni pawl kham deuh zet i la, chu lama ka kalnaah chuan nangniho mi zuk thlah ka beisei bawk a. ~Tunah erawh chuan he'ng ram velah hian thawhna hmun reng ka nei ta lo a, kum tam tak chu in hnena lo kal chakin ka awm tawh bawk a.K}Chuvang tak pawh chuan a ni, in hnena lo kal ka thulh fo thin ni.|%A chanchin la hrilhna ngai loh mite chuan an hmu ang a, la hre ngai lote chuan an hria ang," tih ziak ang khan, hrilh ka tum zawk thin a ni.~{uA ni, mi dang lungphum chunga rem chho ka lo nih lohna'n, Chanchin Tha chu Krista hming lam tawhna hmunah hril loin,-zSJerusalem khua leh a vel ram atangin Illurikon ram thlengin, Krista Chanchin Tha chu ram tinah ka hril kim tawh; keimah mi hmanga a thiltih chu chuti kau chu a ni.[y/Kristan Jentailte awihtir turin thusawi leh thiltihin, chhinchhiahnate leh thilmakte thiltihtheihnaa, Thlarau Thianghlim thiltihtheihnaah chuan, keimah mi hmanga a thiltihte lo chu engmah ka sawi ngam si lo a.Tx!Chutichuan Pathian lam kawngah Krista Isuaah chuan chhuan tur ka nei a ni."w=Ka Jentail hlante chu Thlarau Thianghlim tihthianghlim an ni a, lawm tlak an nih theihna turin, Pathian Chanchin Tha kawngah Puithiam hna ka thawk a ni.;voNimahsela Jentailte zinga Krista Isua rawngbawltua ka awm theihna turin Pathianin mi pek khawngaihna avang hian hriatpui tur che uin khawimaw kar karah huai deuhin ka ziak a ni.KuTin, ka unaute u, nangmahni chung thu chu, nangmahni chung thu chu, nangmahni ngei thatnain in khat a, finna tinreng in ngah a, in inzilh tawn thei bawk tih keimah tak pawhin dik takin ka hria.)tK Thlarau Thianghlim thiltihtheihna zarah beiseina in ngah theihna turin, beiseina Pathian chuan in rin avangin, lawmna leh remna tinrengin tikhat che u rawh se.3s_ Tin, Isaian, "Jesaia zungzam chu a awm ang a, Jentailte lala awm turin a lo chhuak tur chu a awm bawk ang; Ani chu Jentailte chuan an beisei chhan ang," a ti leh bawk a.zrm Tin, "Nangni Jentail zawng zawngte u, Lalpa chu fak rawh u; mi zawng zawng pawhin Amah fak rawh se," a ti leh a.Tq! Tin, "Nangni Jentail zawng zawngte u, a mite nen lawm rawh u," a ti leh a.ypk Chuvangin Jentailte zingah chuan, ka fak ang chia, i hming chawimawina turin hla ka sa ang," tih ziak ang khan.hoIHei hi ka sawi chu a ni; thlahtute hnena thutiamte kha tinghet tur leh, a khawngaihna avanga Jentailten Pathian an chawimawi theihna turin, Pathian thu a dik tih hriattirna'n Krista chu serh tante rawngbawltuah a lo awm a.dnAChuvangin Krista chuan Pathian tihropuina'n a lawm che u ang bawk khan inlawm tawn rawh u.tmachhelna leh thlamuanna Pathian chuan Krista Isua sawi angin rilru hmunkhat pu tawnin awmtir che u rawh se.|lqChutichuan kan Lalpa Isua Krista Pathian leh a Pa chu, thinlung hmunkhat leh thuruala kan chawimawi theihna turin,"k=Pathian Lehkha Thua chhelna leh thlamuanna hmua beiseina kan neih theihna turin, hman laia ziak apiangte chu keimahni min zirtirna turin ziak a ni si a. j Krista pawh chuan mahni lawmna a zawng si lo; "Nangmah hautute hauna chu keima chungah a tla ta a," tih ziak ang khan a ni zawk.MiMahni vengte tihsawtna'n an thatna turin tihlawm i tum theuh ang u;zh oChutichuan keini mi chakte hian mahni lawmna zawng loin, mi chak lote chak lohnate chu kan tuarpui zawk tur a ni. g Amaherawhchu ringhleltuin a ei chuan rinnain a ei loh avangin thiam loh a chang a ni; engpawh rinna loa tih chu sual a ni si a. fRinna i neih chu Pathian hmaah nangmah chauha hriatin nei mai rawh. Mahni tha tih kawnga thiam loh inchantir lo chu a eng a thawl e.Amaherawhchu ringhleltuin a ei chuan rinnain a ei loh avangin thiam loh a chang a ni; engpawh rinna loa tih chu sual a ni si a.feEI unau tlukna tur a nih chuan sa ei loh te, uain in loh te, thil engpawh tih loh a tha a ni."d=I englo ei vangin Pathian hnathawh tichhe suh. Thil zawng zawng a thianghlim ngei mai, nimahsela a englo eiin mi a tihtluk chuan a eitu tan sualna a ni.PcChutichuan inremna tur leh intihsawt tawnna tur thilte chu i um ang u.mbSTupawh chung thu-ah chuan Krista rawngbawl chu Pathian lawmzawng leh mihring fakin a awm thin a ni.xaiPathian ram chu ei leh in lam thu a ni si lo a, felna te, remna te, Thlarau Thianghlima lawmna te a ni zawk e.D`Chutichuan in tana thatna chu sual lama sawiin awm suh se;_#I englo ei vangin I unau rilru a nat chuan hmangaih dan ang I zawh tawh lo a ni. A thih ai Kristan a thihsaka chu I englo eiin tiboral suh..^UAmah ngawtah chuan thiang lo engmah reng a awm lo tih Lalpa Isuaah chuan ka hre em em mai, englo thiang loa ngaitu tan erawh chuan amah atan chuan a thiang lo a ni.t]a Chuvangin I insawisel tawh suh ang u, tupawhin mahni unau dalna emaw tlukna emaw siam loh tum zawk rawh u.T\! Chutichuan kan zain Pathian hnenah mahni chanchin kan sawi theuh tur a ni. [9 Lalpa chuan, 'Mi tinreng ka hmaah an kun ang a, lei tinreng pawh Pathian hnenah a inpuang ang, tiin chhia ka chham a ni,' a ti a," tih ziak a ni si a.1Z[ Nimahsela, nangin engati nge i unau i sawisel ni? A nih loh leh, nangin engati nge i unau i hmuhsit ni? Pathian rorelna thutphah hmaah kan vaiin kan la ding dawn si a;gYG Krista thihna leh a lo nun lehna chhan chu mi nung leh mitthi Lalpa a nih theihna hi a ni si.X!Kan nun chuan Lalpa tan kan nung a; kan thih pawhin Lalpa tan kan thi a ni si; chuvangin kan nun pawhin, kan thih pawhin, Lalpa ta kan ni.PWTumah mahni tana nung kan ni lo a, tumah mahni tana thi kan ni hek lo.xViNi serhtu chuan Lalpa chawimawina'n a serh thin a ni. Tin, engkim eitu chuan Pathian hnenah lawmthu a sawi avangin Lalpa chawimawina'n a ei thin; a ei lotu pawh chuan Pathian hnenah lawmthu a sawi a, Lalpa chawimawina'n a ei lo thin a ni.-USMi pakhatin ni khat hi ni dang ai hian a ngaihlu bik thin a, mi dangin ni zawng zawng hi inang theuhin a ngai thin a ni. Mi tin mahni rilruah inhre chiang rawh se.0TYMi dang chhiahhlawh sawiseltu chu tu nge maw i nih le? A din leh a tluk chu ama hotu tan a ni. Nimahsela ani zawng dintirin a awm ang, Lalpa chuan a dintir thei si a.SEngkim ei mi chuan a ei lo mi hmusit suh se; ei lo mi pawhin a ei mi chu sawisel suh se; Pathianin ani chu a lawm tawh alawm.eRCMi pakhatin thil engkim ei theiin a inring a, mi chak lo erawh chuan thlai chauh a ei thin.LQ Tin, rinnaa chak lo mi chu a rinhlelhnate sawisel loin lawm rawh u.fPE Lal Isua Krista chuan inthuam zawk u lang, in tisa chakna puitlin turin engmah insiam suh u.nOU Chhuna awm angin mawi takin i awm ang u, zu in buai leh zu ruia awm loin, hur leh inngaih hmanga awm loin, insual leh initsika awm loin.Lal Isua Krista chuan inthuam zawk u lang, in tisa chakna puitlin turin engmah insiam suh u.Ny Zan hi a ral lek lek tawh a, khua a var dawn ta e; chuvangin thima thiltih chu paih i la, eng thuamin i inthuam ang u.KM Tun lai thil awmzia in hriat avang leh muhil thawhharh a hun tawh tak zet tih in hriat avangin chu chu ka sawi a ni; tunah chuan kan rin tirh lai ai khan kan chhandamna chu a hnai ta zawk si a.cL? Hmangaihnain vengte a tikhawlo ngai lo a; chuvangin hmangaihna hi dan zawh famkimna a ni.AK{ Heng, "Uire suh, Tual that suh, Ru suh, Awt suh," tih leh thupek dang la awm reng rengte hi, "Nangmah i inhmangaih angin i vengte i hmangaih tur a ni," tih hian a khai khawm vek si a.J{ Inhmangaih tawnna ngawt lo chu tuma engmah ba suh u; mahni mihringpui hmangaihtu chuan dan chu a zawh famkim tawh si a.SI Mi zawng zawng hnenah pek tur apiang pe rawh u; leiman pekna tura hnenah chuan leiman pe u la; chhiah chawina tura hnenah chuan chhiah chawi u la; tih tura chu tih u la; pawisak tura chu pawisa rawh u.H{ He mi avang hian chhiah pawh in chawi thin alawm; chutiang thil ngei ti fan fan turin Pathian rawngbawltute an ni si a.Gy Chuvangin thinur hlauh vang chauh ni loin, i chhia leh tha hriatna avang pawhin roreltu thu thuin i awm tur reng a ni.\F1 ani chu i thatna tura Pathian rawngbawltu a ni si a. Nimahsela thil sual i tih chuan hlau rawh, khandaih chu a keng mai mai si lo a; ani chu Pathian rawngbawltu, thil tisualtu chunga thinura phuba latu a ni si.FE Roreltute chu thil tha titu tan chuan hlauhawm an ni lo a; thil tha lo titu tan erawh chuan hlauhawm an ni. A nih leh, roreltu hlau loa awm i duh em? Thil tha ti la, a fak i hlawh ang chu;~Du Chuvangin tupawh roreltu hnial chu Pathian ruat dodal an ni a; a dodaltute chuan anmahni chungah rorelna an hmu ang. C  Mi tin an chunga roreltute thu thuin awm rawh se. Pathian thu loin tumah roreltu an awm si lo; roreltua awmte hi Pathian ruat an ni.GB Sual ngam chein awm suh la, thatnain sual chu ngam zawk rawh.YA+ Chuvangin i hmelma a riltam chuan ei tur pe rawh, a tuihal chuan in tur pe rawh: chutiang i tih chuan a lu chungah meiling i chhek khawm a ni ang.Sual ngam chein awm suh la, thatnain sual chu ngam zawk rawh./@W Duh takte u, in phuba la suh u la, Pathian thinurna kian zawk rawh u, "Phuba reng reng keima lak tur a ni, keima'n ka thungrul ang,' Lalpain a ti," tih ziak a ni si.W?' A theih phawt chuan nangmahni lam tal, mi zawng zawng nen inremin awm rawh u.d>A Tu sual pawh sualin thungrul suh u. Mi zawng zawng ngaiha thil mawi ngaihtuah lawk rawh u.=y Ngaihtuah hmunkhatin awm tawn theuh rawh u. Inngaihtuah sang lutuk suh u la, mi tete pawl zawk rawh u. Intifing suh u.:<o Lawmte chu lawmpui u la, tapte chu tahpui rawh u.W;' A tiduhdahtu che u chu malsawmsak u la; malsawm u la, anchhia chu lawh suh u.V:% mi thianghlimte tlakchhamnaah chhawmdawl u la; mikhualte lawmin awm fo u la.9 beiseina kawngah chuan lawm u la; hrehawm tuarna kawngah chuan chhel u la tawngtaina kawngah chuan tawngtai fan fan u la;p8Y taihmak kawngah chuan thatchhe suh u la; thlarau kawngah chuan thahnemngai ula; Lalpa rawng bawl u la;7 Unaute hmangaih kawngah chuan hmangaih takin inlainat tawn theuh rawh u; chawimawi kawngah chuan induhsak tawn theuh u la;k6O Hmangaihna chu vervekna tel loin ni rawh se. Sual lam chu hua u la, tha lam chu pawm tlat rawh u. 59 zilhtu pawhin zilh tlat rawh se; thil petu chuan ui loin pe rawh se; roreltuin taima takin rel rawh se; mi khawngaihtuin lawm takin khawngaih rawh se.b4= rawng bawl tur a nih chuan rawng I bawl tlat ang u; zirtirtu pawhin zirtir tlat rawh se;3! Khawngaihna min pek angzia zelin thilthlawnpek hrang hrang kan nei theuh a, thu hrilh tur a nih chuan kan rin tawk ang zelin I hril ang u;2{ chutiang bawkin keini tam tak ni mah i la, Kristaah chuan taksa pumkhat kan ni a: a mal malin inpeng tawn theuh kan ni.b1= Taksa pumkhatah peng tam tak kan nei a, peng zawng zawng thiltih erawh chu a inang lo a,Q0 Pathianin mi pek khawngaihna avang hian in zingah tumah in inngaihhlut tawk aliama inngaihlu loin, Pathianin mi tin hnena rinna tawk a pek ang zelin fel taka ngaihtuah zawk turin ka ti theuh a che u.5/c He khawvel dan ang hian awm suh u la; Pathian duhzawng, a tha leh lawm tlak leh, that famkim chu in hriatfiah theihna'n, in rilru athara awmin lo danglam zawk tawh rawh u.G.  Chutichuan unaute u, Pathian khawngaihna avang hian, inthawina nung leh thianghlim leh Pathian lawm tlak ni turin in taksa chu inhlanah ka ngen a che u; chu chu in rawngbawlna awm reng a ni.- $Amah atang leh, amah avang leh amah atan thil zawng zawng a lo awm a ni si a; ama hnenah chuan chatuanin ropuina chu awm rawh se. Amen.G, #A rulh leh tur pawhin a hnenah tuin nge thil pe hmasa?Amah atang leh, amah avang leh amah atan thil zawng zawng a lo awm a ni si a; ama hnenah chuan chatuanin ropuina chu awm rawh se. Amen.O+ "Lalpa rilru chu tuin nge hria? Tunge a remruatsaktuah pawh tang tawh?* !Pathian finna leh hriatna ngahzia chu a va thuk em! A rorelnate chu hriat theih rual leh, a kawngte chu chhui theih rual a va ni lo em!^)5 Pathianin a khawngaih vek theihna'n mi zawng zawng awih lohnaah a khung ta vek si a.(/ chutiang bawkin, tunah chuan Pathianin a khawngaih che u avang hian, khawngaihna an hmuh ve theihna turin anni pawh chuan an awih ta lo a nih hi.s'_ Hmanah chuan Pathian thu in awih lo a, nimahsela tunah chuan an awih loh avangin khawngaihna in hmu si a,X&) Pathianin a thilthlawnpekah leh a kohnaah chuan a rilru a lamlet ngai si lo a.%% Chanchin Tha lam ngaihtuah chuan nangmahni avangin hmelma an ni a; Thlan thu lam ngaihtuah erawh chuan thlahtute avang khan duh takte an ni.i$K Chu chu an hnena ka thuthlun tur chu a ni, an sualte ka lak bo hunah chuan," tih ziak ang khan.%#C chutichuan, Israel mi zawng zawng chhandamin an awm ang; "Zion atangin Chhandamtu chu a lo chhuak ang a, Jakoba hnen ata Pathian ngaihsak lohna a tibo ang,G" Unaute u, he thuruk hi in hriat loh ka duh si lo, chutilochuan in intifing ang; Jentailte famkimna a lo thlen hma chuan Israel mi thenkhatte chungah chawlawlna a lo thleng rih a ni, tih hi;u A nih leh, Israel miten an hre lo em ni? "Chia sawi tham lohte chu hmangin ka thiktir ang che u a; chi fing lote chu hmangin ka tithinur ang che u," tiin, Mosia'n a sawi hmasa ber.  A nih leh, an bengin an hre lo em ni? Hria e le, "An thawm chu ram tinah a thang a, an thu chu kawlkil thlengin a thang chhuak ta."mS Chutichuan rinna chu hriatna avangin a lo awm thin a, tin, hriatna chu Krista thu avangin a lo awm.wg Nimahsela Chanchin Tha chu an za chuan an awih vek lo. Isaian, "Lalpa, kan thusawi tuin nge ring?" a ti si a.   Tirh an nih loh chuan engtin nge thu an hril ang? "Thil tha chanchin lawmawm thlentute ke chu a va mawi em!" tih ziak ang khan.' A nih leh, an rin loha chu engtin nge an lam ang? A thu an hriat loha chu engtin nge an rin ang? Thu hriltu awm loin engtin nge an hriat ang?Q Tupawh Lalpa hming lam apiangte chu chhandamin an awm ang," tih a ni a.&E Juda leh Grik mite chu engah mah an danglam chuang si lo a, Lalpa pakhat an zaa chunga Lalpa a ni a, a lamtu apiangte chungah chuan thatna a ngah si thin a.W' Pathian Lehkha Thuin," Tupawh amah ring apiang an mualpho lo ang," a ti a ni.k~O Miten thinlungin an ring a, felna an hmu thin a; kain an tan a, chhandamna an hmu bawk thin a ni.} I kain Isua chu Lalpa a ni tih i tan a, Mitthi zing ata Pathianin a kai tho tih i thinlunga i rin chuan chhandamin i awm ang," tih hi.|3 A nih leh,eng nge a sawi? "Thu chuanin a hnaih a che,i ka leh i thinlungah pawh a awm," tiin a sawi a ni; chu chu rinna thu kan hrilh thin hi a ni;|{q 'Tunge leilawtah chhuk ang?' emaw (chu chu mitthi zing ata Krista hruai chhoh leh tur tihna a ni) ti suh u," tiin.z+ Rinnaa felna erawh chuan heti hian a sawi: "In rilruin, 'Tunge vanah lawn ang?' emaw (chu chu chung lam ata Krista hruai chhuk tur tihna a ni);^y5 Mosia chuan, "Dana felna zawm chu, chu felna avang chuan a nung ang," tiin a ziak a.\x1 Krista chu a ring apiangte tan felna an hmuh theihna turin Dan tibangtu a ni si a.aw; Pathian felna hre loin, anmahni felna tihngheh tumin, Pathian felnaah an intulut si lo.dvA Pathian lamah thahnem an ngai tih ka hriatpui a ni, hre famkim ang erawh chuan an ngai lo.u  Unaute u, ka thinlung duhzawng leh anni tana Pathian hnena ka tawngtaina chhan ber hi chhandama an lo awm theihna tur a ni. t  !Ngai teh, Zionah chuan tlukna lung leh dalna lungpui ka dah a, Tupawh amah ring apiang chu a mualpho lo ang," tih ziak ang khan.|sq Eng vang nge ni? Rinnain an um lo a, thiltiha hmuh theih angin an um avang a ni. Tlukna lungah chuan an tlu si a;"Ngai teh, Zionah chuan tlukna lung leh dalna lungpui ka dah a, Tupawh amah ring apiang chu a mualpho lo ang," tih ziak ang khan.Lr Israel, felna dan umte erawh chuan felna dan chu an phak zo ta lo.xqi Engnge kan sawi tak ang le? Jentail, felna um lote chuan felna an lo phak tawh a ni, - rinna avanga felna chu.Sp Isaia vekin, "Mipuite Lalpa chuan chi thlahtu min lo zuahsak suh se la chu, Sodom khua angin kan lo awm tawh ang a, Gomorra khua anga siamin kan lo awm tawh bawk ang," tia a lo sawi lawk ang bawk khan. Q~~/}|||4{{+z`yy@xx+ww8vvulutsssrrJqpoo=nvmll,kkjj ihhggDff!eddd%cbbSaa,`"_b^^a]]\\[ZZYYDX|WW VV UwU6TSSKRRmQQPONNfNMwLL-KJJI{HH4GGgFFyF;EEDD?CGBB.A@@}?M>=<<;Y::99M88655Y4332j11K00}0L//|..Q-,,Z+v**g)((,'~'&,%$$##!!" 0OpBau`,B'7AK-Cz 6 : j L a_os1+ Chuvangin, tupawh ei tlak loa chhang chu ei emaw, Lalpa no in emaw apiang chu, Lalpa taksa leh thisen chungah thiam loh a chang ang.}*s Chu chhang chu in ei a, no chu in in apiangin, a lo kal leh hma loh zawng Lalpa thihna chu in entir thin a ni si a.0)Y Chutiang bawka zanriah ei zawha no pawh chu a lak a, "He no hi ka thisena thuthlung thar chu a ni, in in apiangin mi hriat rengna'n hei hi ti thin rawh u," a tih kha.(  lawmthu a sawi zawha a phel a, "Hei hi ka taksa in aia pek tura chu a ni, mi hriat rengna'n hei hi ti thin rawh u," a tih kha.' Ka thu hrilh chhawn che u kha Pathian hnen ata ka hmuh a sin, khatia, Lalpa Isua chuan mantira a awm zana chhang a lak a,w&g Eng tizia nge? Ei leh inna tur in in nei lo em ni? A nih loh leh, Pathian kohhranho in hmusitin, engmah nei lote chu in mualpho em ni? In hnenah eng nge ka sawi tak ang? Ka fak dawn che u em ni? He mi kawngah hian ka fak thei lo a che u.t%a mi tinin in eiin mahni zanriah in ei hmasa si thin a; tichuan mi pakhat ril a tam a, mi pakhat a rui si a.A$} Chutichuan, in inkhawmin, Lalpa zanriah ei rual a ni lo,g#G In zinga a taktakte chu an lan theihna'n, in zingah rin hranna pawh a awm bawk tur reng a ni. "  A hmasa berin, kohhranhova in inkhawmin in zingah inthenna a awm thin tih mi sawi ka hre si a; rin pawh ka ring deuh bawk a ni.-!S Amaherawhchu, he thu ka hrilh che uah hian ka fak thei lo a che u, in that lehzualna tur lam ni loin, in chhiat lehzualna tur lam zawka in inkhawm thin avang hian.  Engpawh ni rawh se, hnial an awm a nih pawhin keini zingah chutiang dan kan nei lo, Pathian kohhranho pawhin an nei hek lo.ta Hmeichhia erawh chuan sam sei a neih chuan a tan ropuina a ni zawk; a sam chu a khuhna tura pek a ni si a.xi Mipa hian sam sei a neih chuan a tan a zahthlak a ni tih,in thinlung pianpui pawhin a hriattir lo che u em ni?kO Nangmahni inngaihtuah rawh u, hmeichhiain lukhum khum loa Pathian hnena tawngtai hi a mawi em ni?1 Hmeichhia hi mipa atanga chhuak a ni ang bawkin,mipa pawh hi hmeichhe laka piang a ni si a; amaherawhchu engkim hi Pathian atanga chhuak vek a ni.yk Nimahsela, Lalpaah chuan hmeichhia hi mipa loin a awm thei lo a, mipa pawh hi hmeichhia loin a awm thei hek lo.iK Chu mi avang chuan vantirhkohte avangin hmeichhiain mipa thuneih chhinchhiahna a khum tur a ni._7 Mipa hi hmeichhe tana siam a ni hek lo; hmeichhia erawh chu mipa tana siam a ni zawk.hI Mipa hi hmeichhia atanga chhuak a ni lo a; hmeichhia erawh chu mipa atanga chhuak a ni zawk a.  Mipa zawng Pathian anpui leh ropuina a nih avangin lukhum khum tur a ni lo reng reng si a; hmeichhia erawh chu mipa ropuina a ni.+O Hmeichhia lukhum khum loa a awm si chuan met law law rawh se; amaherawhchu hmeichhe tan lu meh emaw, ziah kawn emaw a zahthlak si chuan lukhum khum zawk rawh se.% Amaherawhchu, hmeichhia lukhum khum loa tawngtai emaw, thu hril emaw apiangin an lu an timualpho a ni; ziah kawn nen thuhmun reng a ni si a.eC Mipa, lukhum khum chunga tawngtai emaw, thu hril emaw apiangin an lu chu an timualpho a ni.  Amaherawhchu, mipa tawh phawt lu chu Krista a ni, hmeichhe lu chu mipa a ni, Krista lu chu Pathian a ni tih in hriat ka duh a ni.xi Tin, engkima mi hriat reng avang leh, thurochhiah ka hrilh che u ang taka in vawn tlat avangin ka fak a che u.I  Mi zirtute ni rawh u, kei pawh Krista zirtu ka ni ang bawk hian.r] !Judate tan pawh Grikte tan pawh Pathian kohhranho tan pawh an tluk phahna tur reng reng engmah ti suh u.~u Keiin mahni sawtna zawng loin, chhandam an nih theihna turin mi tam tak sawtna zawng zawkin, mi zawng zawng engkima ka tihlawm ang tak hian,Judate tan pawh Grikte tan pawh Pathian kohhranho tan pawh an tluk phahna tur reng reng engmah ti suh u.mS Chutichuan, in ei pawhin, in in pawhin, in tih apiangah pawh, Pathian ropuina tur hlirin ti rawh u.i K Lawm taka ka chan chuan a chunga lawmthu ka sawina chungah hian engah nge sawichhiat ka nih ni?, Q nangma chhia leh tha hriatna ka ti lo a, mi dang chhia leh tha hriatna chu a ni ka tih zawk ni. Engah nge mi dang chhia leh tha hriatnain ka zalenna a sawisel ni; + Amaherawhchu, tuin emaw, "Hei hi inthawina a ni," tiin a hrilh che u chuan, a hriattir che u avang leh chhia leh tha hriatna avangin ei suh u -# ? Ring lo mi zinga tuin emaw a sawm che u a, kal in duh si chuan chhia leh tha hriatna avanga engmah zawt kher loin,an hlui che u apiang chu ei mai rawh u.@ { lei leh a chhunga mi zawng zawng hi Lalpa ta a ni si a.hI Sa dawra an zawrh apiang chu chhia leh tha hriatna avanga engmah zawt kher loin ei mai rawh u;U# Tupawhin mahni thatna tur zawng loin mi dang thatna tur zawng zawk rawh se.) Thil engkim tih a thiang a, nimahsela thil engkim tih a tha kher lo. Thil engkim tih a thiang a, nimahsela thil engkim tihin mi a siam tha lo.iK A nih loh leh, Lalpa chu thik turin chawhthawh kan tum a ni maw? Amah aiin kan chak zawk em ni?w Lalpa no leh ramhuai no in in kawp thei lo ang; Lalpa dawhkana mi leh ramhuai dawhkana mi in ei kawp thei hek lo ang.2] Jentailte inthawina chu Pathian lakah ni loin, ramhuaiho lakah an inthawi thin a ni tih ka sawi zawk a ni; nangni zawngin ramhuaiho in tawmpui ka duhsak lo che u a sin.`9 Milem leh a hnena thil hlante chu chaw tak khuka khukpui tur ka tihna em ni? Ni suh e,eC Tisa lama Israelho chu en teh u; inthawina sa eitute chuan maicham chu an tawmpui lo em ni?}s Keini mi tam tak hi chhang tlang khat, taksa pumkhat kan nih hi; kan zain chhang tlang khata mi kan chang theuh si.! Malsawmna no mal kan sawmsak thin hi Krista thisen tawmpuina a ni lo em ni? Chhang kan phel thin hi, Krista Taksa tawmpuina a ni lo em ni?R~ Mi fingte hnena sawi angin ka sawi a ni; ka thusawi hi ngaihtuah rawh u.A}} Chuvangin, ka duh takte u, milem biak hi tlansan rawh u.| Mihring tuar theih ang chauh lo chu thlemna reng reng in chungah a thleng ngai lo. Pathian zawng a rinawm a ni, ani chuan in tuar theih tawk a liam chu thlemna in tawh a phal lo ang; in tuar theihna turin thlemna rualin tlan chhuahna kawng a siam nghal zawk ang.T{! Chuvangin, dinga inring chu fimkhur rawh se, chutilochuan a tlu dah ang e.z Tin, chung chu entirna turin an chungah a lo thleng a nih kha; keini, hun tawp lo thlennate hi, min zilhna turin an ziak a ni bawk a.gyG An zinga thenkhat an phunnawi a, tiboraltu tihborala an awm phah ang khan phunnawi hek suh u.rx] An zinga thenkhatin Lalpa an fiah a, rula tihborala an awm phah ang khan Lalpa chu i fiah hek suh ang u.w{ An zinga thenkhatin nula an ngai a, ni khatah singhnih leh sangthumin an tlukhlum phah ang khan i inngai hek suh ang u.#v? An zinga thenkhat milem betu an ni ang khan milem betu ni suh u, "Mipui chu ei leh in turin an thu hlawm a, infiam turin an tho leh a," tih ziak ang kha.cu? Tin, chung chu kan tan entirna a ni, thil sual an chak ang bawk khan kan chak ve lohna'n.tta Nimahsela, an zinga mi tam zawk chungah chuan Pathian a lungni ta lo a; thlalerah khan tluhlumin an awm a.s/ an zaa thlarau lam in tur hmunkhat pawh an in theuh kha; anmahni zuitu thlarau lam lungpuia mi kha an in theuh si a; chu lungpui chu Krista a ni.=ru an zaa thlarau lam chaw hmunkhat pawh an ei theuh a,Sq an zaa chhumah leh tuifinriatah pawh Mosia bel tura baptisa an awm vek a,p ' Unaute u, he'ng hi in hriat loh ka duh lo e, khatia min thlahtute zawng zawng chhum hnuaia an awm vek a, an zaa tuifinriat pawh an kai vek a,@oy chuvang chuan ka taksa ka tichhel a, ka thuhnuaiah ka dah tawh a ni, chutilochuan mi dangte hnena ka tlangaupui hnu pawhin eng emaw tiin keimah ngei hi paih thlakin ka awm dah ang e.)nK Chutichuan, tiam chin lam panin ka tlan ngat ngat a ni, boruak mai hnek loin mahni ka inhnek zawk thin a,chuvang chuan ka taksa ka tichhel a, ka thuhnuaiah ka dah tawh a ni, chutilochuan mi dangte hnena ka tlangaupui hnu pawhin eng emaw tiin keimah ngei hi paih thlakin ka awm dah ang e.Em Tin, intihsiaknaahte chuan a bei talh talh apiang chu engkimah an insum thin a ni. Anni zawngin lallukhum chhe thei hmu turin an bei a, keini erawh chuan lallukhum chhe thei lo hmu turin.l5 Intlansiakhote chu an zain an tlan a, nimahsela pakhat chauhin lawmman a hmu thin tih in hre lo em ni? In hmuh theihna'n chutiang takin tlan rawh u.Lk Chanchin Tha avangin engkim ka ti thin, chan ka neih ve theihna'n.;jo Chak lote ka lak luh theihna turin chak lote hnenah chak lo angin ka awm thin; eng emaw ti tala thenkhatte tal ka chhandam theihna turin mi zawng zawng hnenah engkim ka ni tawh.i# dan nei lote ka lak luh theihna turin dan nei lo te hnenah dan nei lo angin ka awm thin, Pathian dan awih lo si loin, Krista dan zawm siin.Wh' Tichuan, Judate ka lak luh theihna turin Judate hnenah Juda mi angin ka awm thin; Dan hnuaia awmte ka lak luh theihna turin Dan hnuaia awmte hnenah Dan hnuaia awm angin ka awm thin, Dan hnuaia awm si loin;rg] Tuma bawih ni mah suh i la, mi tam lehzual ka lak luh theihna turin mi zawng zawng bawihah ka insiam ta.)fK Ka lawmman chu eng nge ni le? Chanchin Thaa ka thuneihna chu ka hman zawh lohna'n, Chanchin Tha ka hrilhin, hlawh loa Chanchin Tha rawng ka bawl theih hi a ni.#e? Chu chu mahni thu thuin ka tih chuan lawmman ka nei a ni; nimahsela mahni thu thuin a nih si loh chuan Chanchin Tha enkawlna hna mi kawltir mai a ni ang.*dM Chanchin Tha hril mah i la, chhuan tur reng reng ka nei si lo, tih makmawh ka chungah a innghat a ni si a; Chanchin Tha hril suh i la, ka chung a pik dawn si a._c7 Nimahsela, kei zawngin chung chu pakhat mah ka hmang lo a ni; ka chunga chutianga in tihna'n he'ng thu hi ka ziak a ni hek lo; tupawhin ka chhuan hi engmah loa an siam ai chuan thi mai i la ka tan a tha zawk si a.lbQ Chutiang takin, Lalpa chuan Chanchin Tha hriltute chu Chanchin Tha chu an ei hmuhna'n a ruat a ni.a- Thil serh buatsaih veltute chuan Pathian biak ina mi thil an ei leh, maicham rawngbawltute chuan maicham nen chanvo an nei tih in hre lo vem ni?_`7 Mi dang mahin in chunga thuneihna chu an chan chuan keini hi chang tur kan ni lehzual lo'm ni? Nimahsela chu thuneihna chu kan hmang lo; Krista Chanchin Tha kan dal lohna turin engkim kan tuar hram hram zawk a ni._y Keinin thlarau lam thilte chu in hnena kan tuh tawh chuan tisa lam thilte chu seng mah i la, thil hlawk tak em ni ang?A^{ Keimahni tan chauh a sawi a ni lo'm ni? Ni e, keimahni tan a ni an ziak ni: lei lettu chuan beisei neiin leh tur a ni a, buh vawtu pawh chuan chan neih ve beiseiin vuak tur a ni si a.']G Mosia Dan Lehkhabuah chuan, "Sebawngpain buh a chil laiin a hmui phuar suh ang che," tih ziak a ni si a. Pathianin sebawngpa tan mai em ni a ngaihtuahsak ni?l\Q Chung thu chu mihring ang maiin ka sawi em ni? Dan thu pawhin chung ngei chu a sawi bawk lo em ni?6[e Sipai tu nge mahni inchawma ral kap ngai ni? Tuin nge a rah ei si loin grep huan siam ngai ni? A nih loh leh tuin nge ran rual hnute ei si lo loin, ran rual enkawl ngai ni?VZ% A nih loh leh, hna thawk lo turin kei leh Barnaban thu kan nei lo bik em ni?rY] Tirhkoh dangte leh Lalpa unaute leh Kiphaa ang khan nupui ring mi, hruai vel turin thu kan nei lo em ni?-XU Ei leh in turin thu ka nei lo em ni?7Wi Mi chhuahchhaltute ka chhanna chu hei hi a ni.V Mi dangte tan tirhkoh ni mah suh i la, nangni tan tal zawng ka ni; Lalpaa ka tirhkoh nih chhinchhiahna chu nangmahni hi in ni a sin. U  Zalen ka ni lo em ni? Tirhkoh ka ni lo em ni? Kan Lalpa Isua ka hmu tawh lo em ni? Nangniho chu Lalpaa ka hnathawh in ni lo em ni? T  Chu mi avang chuan ei tur hian ka unau a tihtluk chuan, ka unau ka tihtluk lohna turin kumkhuain sa reng reng ka ei tawh lo ang.S1 Unaute chunga chutiang thil in tihsual a, an chhia leh tha hriatna chu a chak loh nak alaia in hliam hlauh hian, Krista chungah thil tisual in ni.Chu mi avang chuan ei tur hian ka unau a tihtluk chuan, ka unau ka tihtluk lohna turin kumkhuain sa reng reng ka ei tawh lo ang.nRU Tichuan, i hriatna avang chuan mi chak lo (unau a thih ai Kristan a thisaka) chu, a boral dawn a ni.MQ Nang, hriatna nei mi, tupawhin milem biakna ina chaw kila an hmuh si che chuan anni chu mi chak lo lo ni se la, an chhia leh tha hriatna chuan milem laka inthawina thil ei a lo ngam dawn lo'm ni?P Nimahsela fimkhur rawh u, chutilochuan duh duha in tlat theihna hi eng emaw tiin mi chak lote tan tlukna a lo ni dah ang e.ONimahsela ei tur hian Pathian mit min tluntir chuang lo ang; ei mah suh i la kan chhe chuang hek lo, ei mah i la kan tha chuang hek lo.NAmaherawhchu chu hriatna chu mi zawng zawngah a awm lo; chutichuan thenkhatin tun thlengin milem be thang an nih avangin, milem laka inthawina thil ang taka ngaiin an ei thin; tichuan an chhia leh tha hriatna chu a chak loh avangin a lo bawlhhlawh thin.M}keini tan erawh chuan Pathian pakhat chauh (Pa chu) a awm a, ama hnen atangin engkim a chhuak a, keini pawh ama tana awm kan ni; Lalpa pakhat chauh (Isua Krista chu) a awm bawk a, amah avangin engkim a awm a, keini pawh amah avang bawka awm kan ni.}LsVanah emaw, leiah emaw, pathian hming pute awm mah se la, (chutiang pathian tam tak leh lalpa tam tak an awm si a),EKChutichuan, milemte laka inthawina thil ei kawngah zawng, khawvelah hian milem reng reng chu engmah a nih lohzia leh pakhat chauh lo chu Pathian dang reng reng an awm lohzia chu kan hria.XJ)Amaherawhchu tupawhin Pathian a hmangaih chuan chu mi ngei chu ama hriat a ni.WI'Tupawhin thil eng emaw hriaa a inrin chuan a hriat tur ang chu a la hre lo e.6H gTin, milemte laka inthawina thilte thu kha chu: Kan zain hriatna kan nei theuh tih kan inhria. Hriatna zawngin mi a uantir thin a, hmangaihna erawh chuan mi a siam tha thin.G#(Nimahsela keia ngaih chuan a awm ngia a awm reng chuan a eng a thawl zawk ang; kei pawhin Pathian Thlarau chu nei ve bawkin ka inring a ni.0FY'Nupui chu a pasal a dam chhung chuan phuar a ni; nimahsela a pasal a thih tawh chuan a duh apiang a nei thei ang, amaherawhchu Lalpaa awm mi a ni tur a ni.Nimahsela keia ngaih chuan a awm ngia a awm reng chuan a eng a thawl zawk ang; kei pawhin Pathian Thlarau chu nei ve bawkin ka inring a ni.jEM&Chutichuan pasal neihtirtu chuan a titha e, nimahsela a neihtir lotu chuan a titha lehzual a ni.'DG%Nimahsela rilru nghet tak pu a, tul ti lo a, ama duhzawng erawh chu hlen theia a fa nula thianghlim chu vawn reng a rilrua tum tlattu chuan a titha zawk ang.SC$Amaherawhchu tupawhin a fanu nula thianghlim a len reitir kawngah tidik loa a inrin chuan, ani chu a vanglai a nih a, a tul bawk si chauh, a tih duh chu ti rawh se; thil a tisual lo e; neihtir rawh se.HB #Chung chu nangmahni thatna turin ka sawi a ni; khuahkhirh che u ka tum a ni lo a, awm dan mawi tawka in awm theihna tur leh, Lalpa rawng chu buai loa in bawl theihna turin ka sawi zawk a ni.+AO"Tin, pasal nei leh nula thianghlim chu an inang lo bawk a. Pasal nei lo chuan a taksa leh a thlarauvah chuan thianghlim takin a awm theihna turin Lalpa lam thil chu a lungkham thin; pasal nei erawh chuan a pasal tihlawm theihnazia tur ngaihtuahin khawvel lam thil chu a lungkham zawk thin.u@c!Nupui nei erawh chuan a nupui tihlawm theihnazia tur ngaihtuahin khawvel lam thil chu a lungkham zawk thin.!?; Nimahsela lungkham nei loa in awm ka duhsak che u a ni. Nupui nei lo chuan Lalpa tihlawm theihnazia tur ngaihtuahin Lalpa lam thil chu a lungkham thin. >khawvel hmangtute chu hmang lutuk loa an awm theihna turin hun hi tihtawiin a awm a ni; he khawvel awm dan hi a boral mek a nih hi.='tapte chu tap lo anga an awm theihna tur leh, lawmte chu lawm lo anga an awm theihna tur leh, leitute chu nei lo anga an awm theihna tur leh,y<kAmaherawhchu unaute u, hei hi ka ti a ni: tun achinah chuan nupui neite chu nei lo anga an awm theihna tur leh,s;_Nimahsela nupui i neih chuan thil i tisual lo e, nula thianghlim pawhin pasal a neih chuan thil a tisual hek lo. Amaherawh chu chutiang mite chuan tisaah chuan hrehawm an tuar ang; nimahsela kei zawngin tuar lohtir che u ka duh a ni.q:[Nupuiah phuar belhbawm i ni em? Phelhna zawng suh. Nupuiah phuar belhbawm loh i ni em? Nupui zawng suh.a9;Chutichuan tun lai hrehawm avang hian hei hi thain ka ring, mi a awm ngaia awm reng hi.58cTin, nula thianghlim lam thu-ah zawng Lalpa thupek reng ka nei lo a; nimahsela rinawma awm turin Lalpa hnen ata khawngaihna hmu ka nih avangin ka ngaihtuahzia ka sawi ang.d7AUnaute u, mi tin koha in awm laia in chan pangngaiah chuan Pathian hnenah awm reng rawh u.:6oMana lei in ni tawh; mihringte bawihah lut suh u.~5uBawiha awm Lalpa koha chu Lalpa bawih chhuahtir a ni si a; chutiang bawkin bawih loa awm koha chu Krista bawih a ni.h4IBawiha i awm koh i ni em? Engto teh chiam suh, remchang a awm erawh chuan chhuah tum mai rawh.R3Mi tin koha an awm laia an chan pangngaiah chuan awm reng theuh rawh se.s2_Pathian thupekte pawm chauh lo chu serh tan hi engmah a ni lo a, serh tan loh pawh hi engmah a ni hek lo.|1qSerh tan tawh hnu koh an awm em? Serh tan loh mi lo ni suh se. Serh tan loa awm koh an awm em? Serh tantir suh se.B0}Engpawh ni se la, Lalpa chuan mi tin hnena a sem pangngai ang theuh leh, Pathianin mi tin a kohna pangngai ang theuhvah awm rawh se. Chutiangin kohhran pawl zawng zawngah ka ruat thin./#Aw nupui, i pasal i chhandam dawn leh dawn loh engtin nge i hriat ni? Aw pasal, i nupui i chhandam dawn leh dawn loh engtin nge i hriat ni?:.mNimahsela a ring lo zawk chuan then se la, then mai rawh se, chutiangah zawng unaupa emaw, farnu emaw hre an ni tawh lo e; Pathian erawh chuan inrem taka awm turin min ko a ni.c-?Pasal ring lo mi chu a nupui zarah tihthianghlimin a awm a, nupui ring lo mi pawh chu a pasal zarah tihthianghlimin a awm bawk si a; chuti ni suh se la in fate chu an thianghlim lo ang; nimahsela an thianghlim reng e.m,S Tin, hmeichhia pasal ring lo mi nei chuanin a pasalin a hnena awm reng a lungnih chuan then suh se.&+E Mi dang hnenah erawh chuan Lalpa ni loin keimahin ka sawi: Unau tupawhin nupui ring lo mi nei se la, ani chuanin a hnena awm reng a lungnih chuan ma suh se.*- a then vek chuanin pasal nei tawh loin awm law law rawh se, a nih loh leh a pasal nen vek innei leh rawh se; tin, pasal chuan a nupui ma suh se.) Tin, innei sate hnenah chuan thu ka pe (keima pek erawh chu ni loin, Lalpa pek a ni zawk): Nupui chuan a pasal then suh se;a(; Insum theihna an neih loh erawh chuan innei rawh se; hur aiin inneih chu a tha zawk si.'wNimahsela lengtulte leh hmeithaite hnenah chuan heti hian ka ti a ni: Keimah ang tak hian awm se la an tan a tha ang.Q&Nimahsela mi zawng zawng keimah ang tak hian awm vek se la ka duh a ni. Amaherawhchu mi tinin Pathian hnen ata thilpek mahni hmuhzawng an nei theuh a ni, pakhatin kawng dangin, pakhatin kawng dangin.Z%-Nimahsela he thu hi thu pe lamin ka sawi lo a, phal lam thuin ka sawi zawk a ni.p$YTawngtai tura in inpek theihna'n reilote atan rem in tih ve ve chauh loh chuan atua mah intidawng suh u, chu mi hnu chuan in awm dan pangngaiin awm leh thuai u la, chutilochuan insum zawh loh avangin Setanan a thlem dah ang che u.<#qNupui chuan ama taksa chungah thu a nei lo a, a pasal chuan thu a nei zawk a ni; chutiang bawkin pasal pawhin ama taksa chungah thu a nei lo a; a nupui chuan thu a nei zawk a ni."#Pasal chuan a nupui hnenah a chan tur tawk chu pe rawh se; chutiang bawkin nupui pawhin a pasal hnenah a chan tur tawk chu pe bawk rawh se.!}Nimahsela inngaihnate a awm thin avangin mipain nupui bik nei theuh se la, hmeichhia pawhin pasal bik nei theuh rawh se.S  !Tin, in thil ziak thute kha chu : Mipa tan hmeichhe khawih loh a tha a ni.Y+Mana lei in ni tawh a sin, chuvangin in taksaah chuan Pathian chawimawi rawh u.hIA nih leh, in taksa chu,in chhunga awm Pathian hnen atanga in hmuh Thlarau Thianghlim in a ni tih in hre lo em ni le? Mahni ta pawh in ni lo a,Mana lei in ni tawh a sin, chuvangin in taksaah chuan Pathian chawimawi rawh u.1Inngaih hi tlansan rawh u. Mihring thil tihsual tinreng hi taksa pawn lamah a ni; mi ngaih hmang erawh chuan ama taksa chungah thil a tisual a ni.=uLalpa zawm erawh chu amah nen thlarau pumkhat an ni.A nih leh, nawhchizuar zawm chu amah nen pumkhat an ni tih in hre lo em ni le? "An pahnihin tisa pumkhat an lo ni tawh ang," a ti si a.In taksa chu Krista pengte a ni tih in hre lo em ni? Krista pengte chu laksakin nawhchizuar pengahte ka siam dawn em ni le? Hnai lo e.fETin, Pathianin Lalpa chu a kai tho a, keini pawh a thiltihtheihnain min kai tho ve bawk ang.F Ei turte chu pum tan a ni a, pum chu ei turte tan a ni; nimahsela Pathianin a tiboral ve ve dawn. Tin, taksa hi inngaihna'n a ni lo a, Lalpa tan a ni zawk e; Lalpa pawh chu taksa tan a ni. 9 Thil engkim tih ka tan a thiang a, nimahsela thil engkim tih a tha kher lo; thil engkim tih ka tan a thiang a, nimahsela eng bawihah mah ka inphal lo.C Tin, nangni thenkhat chutiang mi in nih thin kha; nimahsela Lalpa Isua Krsta hmingah leh kan Pathian Thlarauvah tlenfai in ni tawh a, tihthianghlim in ni tawh a, thiam chang in ni tawh. ruk hmangte emaw, mi duhamte emaw, zu ruih hmangte emaw, mi hau hmangte emaw, hleprute emawin Pathian ram an luah lo ang.C A nih leh, mi fel lote chuan Pathian ram an luah lo ang tih in hre lo em ni le? Bumin awm suh u; inngaih hmangte emaw, milem betute emaw, uirete emaw, mi hurte emaw, mawngkawhurte emaw,[/A ni, nangmahni ngeiin in unaute chungh pawh in tidik lo a, in tidawng zawk thin.A{A ni, hei hi in fel zawh zan lohna pakhat chu a ni pang mai, thupawi inneih tawn thin hi. Engati nge dik lo taka tihna chu in tuar zawk loh? Engati nge tihdawnna chu in tuar zawk loh?Runauin a unau rorelnaa a thlen zawk thin? Ring lote hmaah a ni nghal si.}sIn zahna turin ka sawi a ni. A unaute kara thu titlu thei mi fing pakhat tal in zingah in hmu thei lo a ni ang maw,  Chutichuan tun dam chhung khawsak thute ngaihtuah tur in neihin kohhranho zinga mi hmuhsitawmte chu in ngaihtuahtir thin em ni?r]Tun dam chhung khawsak thute chu sawi loh, vantirhkohte lam pawh kan ngaihtuah dawn tih in hre lo em ni?H  A nih leh, mi thianghlimte chuan khawvel an ngaihtuah dawn tih in hre lo em ni le? Tin khawvel mah hi in ngaihtuaha a awm dawn chuan thil te berte pawh chu ngaihtuah tlak lo em ni in nih le?  In zingah tupawhin mi dang chungah thupawi nei u la, mi thianghlimte hmaa thlen loin, mi fel lote hmaah in thlen ngam dawn em ni?n U In zinga mite chu nangmahni ngaihtuah tur a ni lo'm ni? Mi sual chu in zing ata hnawt chhuak rawh u.; o Pawn lam mite chu keia lo ngaihtuah tur em ni? Pathianin a ngaihtuah ang chu!In zinga mite chu nangmahni ngaihtuah tur a ni lo'm ni? Mi sual chu in zing ata hnawt chhuak rawh u.  Tunah erawh chuan tupawh, unau hming pu siin, inngaih hmang mi emaw, miduham emaw, milem be mi emaw, hauh hmang mi emaw, zu ruih hmang mi emaw, hlepru mi emaw ni se la, pawl lo turin inhnenah ka ziak a ni; mi chutiang hnenah chuan ei pawh ei lo turin.I  he khawvela inngaih hmangte emaw, duham leh hleprute emaw, milem betute emaw hi zawng pawl hauh loh tur ti ka ni lo e; chutiang ni se la chuan khawvel ata kal chhuak ngei tur in ni dawn si a.U# Ka lehkha thawnah khan inngaih hmangte pawl lo turin in hnenah ka ziak kha; 9chuvangin i kut ang u, dawidim hluia kut loin, nunchhiat leh sualna dawidima kut hek loin takna leh dikna chhang, dawidim telh lohin i kut zawk ang u./WDawidim tel lo in ni ang bawkin chhang hlawm thar in lo nih theihna'n dawidimhlui chu thianfai rawh u. Kan Kalhlen Kutna tur pawh an talh tawh si a, Krista ngei chu;ucIn uan chhan hi a tha lo e, Dawidim tlemtein chhang hlawm chu apumin a fan chhuak thin tih in hre lo em ni?{mi chutiang chu, a thlarau Lalpa niah chuan chhandamin a awm theihna'n a tisa tiboral turin, Setana pe i la ka ti a ni.Mnangni leh ka thlarau chu kan Lalpa Isua thiltihtheihnaa inkhawmin,4aKeimah ngei hi, taksain ka tel lo na a, thlarauvah erawh chuan ka tel a, thil chuti kau titu chu tunah pawh Lalpa Isua hmingin inzinga tel ang takin ka ngaihtuah zo tawh;hITin, chu thil titu chu in zing ata hnawh chhuahna'na lungngaih tak aruangin in uang zawk si a.( KIn zingah inngaih a awm tih thu a thang vel chiam a ni; chuting inngaih chu Jentailte zingah pawh awm ngai hlei lo, in zinga mi pakhatin a pa nupui a neih kha.r~]Engnge in duh zawk? Vuakfung nen nge in hnenah ka lo kal ang a, hmangaihna leh thuhnuairawlh rilru puin?6}ePathian ram chu thu-ah a awm lo a, thiltihtheihnaah a awm zawk a ni.Engnge in duh zawk? Vuakfung nen nge in hnenah ka lo kal ang a, hmangaihna leh thuhnuairawlh rilru puin?'|GNimahsela Lalpain rem a tih chuan rei lo te chinah in hnenah ka lo kal ang; chutichuan mi uangte thu chu ni loin, an thiltihtheihna chu ka hre zawk tawh ang.O{Tin, kei in hnena lo kal tawh lo tur ang maiin thenkhat in uang a ni.QzChu mi avang chuan Timothea, Lalpaa ka fa duh tak leh rinawm chu in hnenah ka rawn tir a ni; ani chuan Kristaa ka awm dan, ram tina kohhranho pawl tina ka zirtir thin ang hi a hriattir leh ang che u.2y_Chutichuan, mi zir turin ka ngen a che u.x7Kristaah chuan zirtirtu sangkhat nei mah u la, pa zawng tam tak in nei si lo a ni; keiin Krista Isuaah chuan Chanchin Thain ka hring che u a nih kha.kwOIn zahna trin he'ng thu hi ka ziak lo a, ka fa duh takte anga zilh tur che uin ka ziak zawk a ni.hvI tun thleng pawh hian khawvel hnawmhnawk, thil zawng zawng bawlhhlawh angin miin min siam a ni.u5 mahni kuta thawkin kan rim hle a; miin min hauin mal kan sawmsak thin a; miin min tihduhdahin kan tuar hram thin a; miin min hekin kan thlem thin a; t Tun thleng pawh hian kan riltamin kan tuihal a, silhfen kan khawp lo a, mi kut thak hnawihna kan ni a, awmna bulbal kan nei lo a;vse Keini zawng Krista avangin mi a kan ni a, nangni erawh chu Krista-ah chuan mi fing inni zawk e; keini zawng kan chak lo a, nangni erawh chu in chak e; nangni zawng mi chawimawiin in awm a, keini erawh chu mi hmuhsitin kan awm zawk a ni.:rm Pathianin keini tirhkohte hi thi tura ruat sa angin a hnuhnung berah min tar chhuakah ka ngai a ni; khawvelte leh vantirhkohte leh mihringte mithmuha ennawma siamin kan awm hi.Bq}Tun apangin in tlai ta a, tun apangin in hausa ta a, kan tel loin ro in rel ta a nih hi le; a ni, rorel tak tak u la chu ka duh a ni, keini pawhin nangmahni nen a ro kan rel theihna'n. p Nang tuin nge tilem chuang che; I dawn loh chu eng nge i neih ni? I dawn a nih si chuan engati nge dawn ni lo anga i uanpui ni?\o1Tin, unaute u, thu ziakte chu in khum lohna turin, keimahniah hian in zir theihna'n, chung thute chu in thatna turin kei leh Apollova ka inbel a ni, in zingah tuma'n pakhat chhuangin pakhat in uan khum lohna'n.n-Chutichuan a hun hma hian engmah fiah suh u, Lalpa lo kal hma loh zawng; ani chuan thima thil thuhrukte chu engah a rawn la chhuak ang a, thinlunga tumte pawh a tilang bawk ang; chu mi hunah chuan mi tinin Pathian lakah chuan mahni chan tawkah fak an hlawh theuh tawh ang.{moEngmah indemna ka inhre si lo a; nimahsela chu chuanin thiam mi chantir chuang lo; mi fiahtu chu Lalpa a ni zawk. lNimahsela nangnin mi fiahna leh mihring ngaihtuahnain mi fiahna chu ka tan thil te tak te a ni; mahni pawh ka infiah ngai hek lo.@k{Hetah hian enkawltu chu mi rinawm nih a ngai bawk a ni.]j 5Keiniho hi Krista rawngbawltuah leh Pathian thuruk enkawltuah miin min ngai rawh se.Ii nangni pawh Krista ta in ni a; Krista pawh chu Pathian ta a ni.[h/Paula emaw, Apollova emaw, Kiphaa emaw, khawvel emaw, nunna emaw, thihna emaw, thil awmsa emaw, thil lo la awm tur emaw, a zavaiin in ta vek a ni;nangni pawh Krista ta in ni a; Krista pawh chu Pathian ta a ni.SgChuvangin tuma'n mihringte chhuang suh se. Engkim hi in ta a ni vek si a;efCLalpa chuan mi fingte ngaihtuahnate chu athlawn a ni tih a hria," tih ziak a ni leh bawk a.eHe khawvel finna hi Pathian ngaih chuan atna a ni si a. "Ani chuan mi fingte chu anmahni fin verveknain a awk thin," tih ziak a ni si a;dTuma'n mahni intihder suh se. In zingah tupawh he khawvelah hian finga a inngaih chuan a lo fin theihna turin mi aah lo chang rawh se.c/Tupawhin Pathian in chu a tihkhawloh chuan chu mi chu Pathianin a ti khawlo vang; Pathian in chu a thianghlim si a, chu in chu nangmahni in ni e.[b/Pathian in in nih leh Pathian Thlarau nangmahniah a awm reng tih in hre lo em ni?aTu hnathawh pawh a kan chuan chu mi chuan a chan ang; amah tak erawh chu chhandamin a awm ang, amaherawhchu meia kal tlang ang maiin.^`5Tu hnathawh pawh a chunga a sak chu a awm reng chuan chu mi chuan lawmman a hmu ang.._U mi tin hnathawh chu a lang tawh ang. Ni chuan a tilang dawn si a, meia a inlar dawn avangin; mei ngei chuanin mi tin hnathawh chu eng ang nge a nih a fiah tawh ang.^1 Tin, lungphum chungah chuan tupawhin rangkachakin emaw, tangkain emaw, lung man tamin emaw, thingin emaw, hnimin emaw, buhpawlin emaw in sa se la,{]o Lungphum rem tawh sa lo chu lungphum dang tuma'n an rem thei tawh si lo a, chu lungphum chu Isua Krista chu a ni.F\ Pathian khawngaihna mi pek ang zelin in sa hotu ber fing tak angin keiin lungphum ka rem a, mi dangin a chungah in an sa a. Nimahsela mi tin a chunga an sakzia turah fimkhur theuh rawh se.[w Keini zawng Pathian hnathawhpuite kan ni si a; nangni Pathian thlawhhma chu in ni a, Pathian in sak chu in ni bawk a.Z{Tin, a phuntu leh tuia chawmtu chu pumkhat an ni, nimahsela anmahni thawh rim ang zelin mahni lawmman an hmu ve ve ang.VY%Chutichuan a thantirtu Pathian chauh lo chu,a phuntu chu engmah a ni hek lo.WX'Keiin ka phun a,Apollovan tuiin a chawm a,nimahsela Pathianin a thantir a ni.6WeApollova chu eng nge a nih le? Paula pawh chu eng nge a nih? Rawngbawltu, nangmahni rintirtu che u chauh an ni a sin, chu pawh chu Lalpa'n a pek ang ve ve chauh zelin a ni.VMi pakhatin, "Paula pawl ka ni," mi dang in, "Kei zawng Apollova pawl ka ni," in tih chhung zawng mihring in la ni lo em ni?Utisa mi in la nih fo avangin. In zingah itsikna leh inhnialna a awm thin avang hian tisa mi la niin mihring angin inla awm a ni lo em ni?TChaw ni loin, hnutein ka chawm che u kha, chaw in la ei theih loh avang khan; a ni, tunah pawh in la ei thei ta lo fo a ni,*S OTin, Unaute u, thlarau mite hnena sawi angin in hnenah thu ka sawi thei lo a, tisa mite hnena sawi angin ka sawi zawk kha, Kristaa nausente hnena sawi ang maiin. ~~:}||{{!zCyyy!xxss,rrqqVppFooEnvmmlknjzjighgg_fffGene"ddbba``I_^]]\\[[ ZsZYXX8WWZVVU]TSSARQQPP ONNN'MlLLkKKJJJIHHH;GG&FFYEBDDCC2BiB AA8@@F??_>===K<;;!::\99D88%77-66/5544322e21180//(.--q-++>**)v)-((''9&&I%$$$Z##S""p!!^! ,4 <@v T:am   D u  :dqVhIAmah bawk chuan thuthlung thar rawngbawltuahte min tlintir a; a lehkha thu mai rawngbawltuahte ni loin a thlarau rawngbawltuahte a ni zawk e; lehkha thu mai chuan a tihlum si thin a, thlarau erawh chuan a tinung thin a ni. engpawh keimahni atanga chhuaka ruat turin keimahni ngawtin kan tlin kan ti lo a; kan tlin theihna chu Pathian hnen ata a ni zawk.J Tin, Pathian lamah chutiang rinna chu Krista zara kan neih a ni;H Krista lehkha, keimahni min ziaktir, lehkhatuia ziak ni lo, Pathian nung Thlarauva ziak zawk, lung pheka ziak ni lo, tisa thinlung pheka ziak zawk chu in ni tih chiang taka lantir a ni si a.`9Nangni hi kan lehkha, kan thinlunga ziak, mi zawng zawng hriat leh chhiar chu in ni e:5 eMahni insawimawi kan tan leh dawn ta maw? A nih loh leh, in hnena pek tur emaw, in hnen ata emaw sawimawina lehkha, mi thenkhat tan a ngai angin kan tan a ngai ve dawn maw?PMi tak takin Pathian thu hi mite buma sumdawnna'n an hmang angin keini zawngin kan hmang ve si lo a; tih tak zet zawkin, Pathian tirh zawkin, Pathian mithmuhin Kristaah chuan thu kan sawi thin a ni.tapawl khatte tan chuan thihna lakah thihna tur rim kan lo ni a, pawl khatte tan chuan nunna laka nunna tur rim kan lo ni a. Chung ang atan chuan tu nge tling zo ang?Mi tak takin Pathian thu hi mite buma sumdawnna'n an hmang angin keini zawngin kan hmang ve si lo a; tih tak zet zawkin, Pathian tirh zawkin, Pathian mithmuhin Kristaah chuan thu kan sawi thin a ni.Y+Chhandam mekahte leh boral mekahte chuan Pathian tan Krista rimtui kan ni si a;~'Nimahsela, Krista hnehnaa min hruai fotu leh, keimahni hmanga hmun tina amah hriatna rim hriattirtu Pathian hnenah chuan lawmthu awm rawh se.A}{ ka unaupa Tita chu ka hmuh loh avangin ka thlarau lamah chuan muanna reng reng ka nei chuang lo a; chutichuan anni chu tawng thain ka then a, ka chhuak a, Makedonia ramah ka kal ta a.s|_ Tin, Krista Chanchin Tha hril tura Troas khua ka thlen lai khan, Lalpaah chuan kawng min lo hawnsak na a,^{5 chutilochuan Setanan min dinchan khalh dah ang e; a ngamthlemna chu kan hai si lo a.Jz  Eng kawngah pawh mi in ngaihdam apiang, kei pawhin ka ngaidam ve a; kei pawhin ka ngaihdam tawh sa chu, engpawh ka lo ngaih dam tawh chuan nangmahni avangin Krista hmaah chuan ka ngaidam a ni;ry] He mi avang pawh hian ka ziak a ni, kawng tinrenga thu in awih leh awih loh ka fiah theihna tur che uin.Vx%Chu mi avang chuan ama lama in hmangaihna chu tinghet turin ka ngen a che u.(wIChutichuan, hrem leh tawh ahnekin in ngaidamin in thlamuan zawk tur a ni, chutilochuan eng emaw tiin mi chutiang chu a lungngaih lutuknain a lem zo dah ang e.Jv Chutiang mi tan chuan mi tam takin an hrem chu a tawk tawh a ni.+uONimahsela, tupawhin mite a tihlungngaih chuan keimah chauh mi tilungngai a ni lo a, (ka tih luattuk lohna turin) in zain a tilungngai hlek theuh zawk che u a ni.Zt-Mittui tam tak tla chungin thinlung hrehawm leh thlaphang em ema ka ziak a nih kha; chu chu tihlungngaiha in awmna tur a ni lo a, in chunga hmangaihna nasa lehzual ka neih hi in hriat theih zawkna turin a ni.Js Chutichuan, kha ngei kha ka ziak a ni, chutilochuan ka lo kal hunah ka lawmna turte lakah chuan lungngaihna ka hmu zawk dah ang e; ka lawmna chu in zaa lawmna a nih ka rinsak hlawm si che u a.krOKeiin ka tihlungngaih si che u chuan, ka tihlungngaiha vek lo chuan tu nge mi tilawmtu ni ang le?q {Nimahsela, keima lam thu-ah zawng hei hi ka lo tum ta tlat a ni, lungngai chung chuan inhnena lo kal leh tawh lo turin.xp kIn rinna chungah lalna kan nei, ka ti lo a, in lawmna tanpuitu kan ni, ka ti zawk a ni; rinnaa ding in ni si a.yo mNimahsela, ka thlarau chunga hretu atan Pathian ka ko a ni, nangmahni zuah tur che u in a ni, Korinth khuaa ka lo kal tak loh ni.In rinna chungah lalna kan nei, ka ti lo a, in lawmna tanpuitu kan ni, ka ti zawk a ni; rinnaa ding in ni si a.[n 1ani chu min chhinchhiahtu leh kan thinlunga zakhamna Thlarau min petu a ni bawk a.Ym -Tin, Kristaa nangmahni nena min tinghettu leh keini min thihtu chu Pathian a ni;8l kPathian thutiamte chu engzat pawh ni se, amahah chuan "A ni" tih chu a awm si a; chutichuan amah avang pawhin "Amen" tih chu a awm a ni, keimahni avanga Pathian ropuina turin.0k [Pathian Fapa Isua Krista, a thu kei leh Silvana leh Timothean in zinga kan hrilha kha "A ni" leh "A ni lo" a ni ve ve si lo a, amahah chuan "A ni" tih a awm zawk a ni.~j wEngpawh ni rawh se, Pathian a rinawm angin, nangmahni lamah kan thu hi "A ni" tih leh "A ni lo" tih a ni ve ve si lo.fi GChutichuan, chutiang ka rilruk lai khan ka rilru ngheh lohzia lantir em ni ka ni? A nih loh leh, ka hnenah, "A ni, a ni" tih leh "A ni lo, a ni lo" tih chu awm ve ve turin, thiltih ka tum thin chu tisa angin em ni ka tum?Eh nangmahni tlawh pahin, Makedonia ramah kal zel i la, Makedonia ram atangin in hnenah lo let leh i la ka ti a; tin, Judai rama ka kalna turah chuan nangmahni thlahin awm i la, ka ti bawk a.ig MTin, chu mi rinna neiin, khawngaihna lehhnih in hmuh theihna turin, in hnenah lo kal hmasa i la,Uf %kan Lalpa Isua Ni-ah chuan nangni kan chhuan in ni dawn ang bawkin, keini pawh in chhuan kan ni dawn tih nangni thenkhatin min awihsak ve tak ang khan,a tawp thlengin kan thu chu in awih ka beisei bawk a.`e ; In chhiar thina awih pawh in awiha lo kha chu thu dang reng reng in hnenah kan ziak lo;kd Q Kan chhuan chu hei hi a ni, kan chhia leh tha hriatna thu hriattir chu, thianghlimna leh Pathian dikna neiin, tisa finnaah ni loin, Pathian khawngaihna zawkin khawvelah hian kan chet kha, nangmahni lamah kan che tha lehzual a.'c I mi tam tak zara thilpek kan hmuh avangin mi tam takin kan chunga lawmthu an sawi theihna turin nangni pawhin in mi tawngtaisaknaah chuan min tan rualpui u la.0b [ Chutianga thihna rapthlak ata chu Pathianin min chhanchhuak tawh a, min la chhanchhuak leh ang; min la chhanchhuak leh zel dawn tih, amahah chuan beiseina kan nghat a; a  A ni, thih mai chauh hmabak tawhin kan inhria a, mahni inring lo a, Pathian, mitthi kai thotu chu kan rin zawk theihna tur a lo ni.;` qUnaute u, Asia rama kan chunga hrehawm thleng thu kha in hriat loh kan duh lo a, khatia, nasa taka tuar zawh rual loh a, nun reng pawh beisei lo khawp hiala delhbeha kan awm kha. _ Tin, hrehawmna chang vete in nih ang hian, thlamuanna chang vete in ni bawk tih kan hriatin kan beiseisakna che u hi a nghet a ni.k^ QNimahsela, hrehawma kan awm leh, nangmahni thlamuanna tur leh chhandamna tur a ni a; thlamuana kan awm leh, nangmahni thlamuan vena tur a ni a, chu chuan kan hrehawm tuar bawk hi chhel taka in tuarnaah chuan a thawk thin a ni.v] gKrista tuarnate chu kan chunga achuang aliam ang tak hian, kan thlamuanna hi Krista zarah achuang aliam a ni.(\ KPathianin keimahni min thlamuanna ngeiin hrehawm eng anga awmte pawh chu kan thlamuan ve theihna turin ani chuan kan hrehawmna zawng zawngah min thlamuan thin,y[ mKan Lalpa Isua Krista Pathian leh Pa, khawngaihnate Pa leh thlamuanna zawng zawng Pathian chu fakin awm rawh se.cZ APathian kan Pa leh Lalpa Isua Krista hnen ata khawngaihna leh remna in hnenah awm rawh se.DY Paula, Pathian duhzawnga Krista Isua tirhkoh leh kan unaupa Timothea chuan, Korinth khuaa Pathian kohhranho awmte hnenah, Akaia ram zawng zawnga mi thianghlim awm zawng zawngte hnenah nen:GXKrista Isuaa ka hmangaihna hi inzaa hnenah awm rawh se. Amen.WwLalpa Isua Krista khawngaihna chu in hnenah awm rawh se.Krista Isuaa ka hmangaihna hi inzaa hnenah awm rawh se. Amen.cV?Tupawhin Lalpa a hmangaih loh chuan anchhe dawngin awm rawh se. Kan Lalpa chu a lo kal e.DUKei Paulan keima kut ngeia chibai ka bukna che u a nih hi.cT?Unau zawng zawng hian chibai an buk a che u. Fawh thianghlimin chibai inbuk theuh rawh u.&SEAsia ram kohhranho pawlte hian chibai an buk a che u. Akuila leh Priskilli, an ina kohhran inkhawmho nen hian Lalpaah chuan chibai tam takin an buk a che u.aR;Anni hian ka rilru leh in rilru an tiharh si a, chutichuan hetiang mite hi lawm rawh u.zQmTin, Stephana te, Phortunata te, Akaika te an lo kal hi ka lawm a ni, in awm loh pawh lang loin mi siam avangin.xPichutiang mite hnenah leh, hnathawha tanpui leh, thawk rim apiangte hnenah chuan intulut turin ka ngen a che u.OUnaute u, Stephana chhungte chu Akaia rama awih hmahruaitute an ni a, mi thianghlimte rawngbawl turin an inpe tih in hria e;8NkIn tih apiang chu hmangaiha tih ni vek rawh se.[M/ Inveng u la, rinnaah chuan ding nghet u la, intihuai u la, chak takin awm rawh u.3L_ Kan unau Apollova thu kha chu, unaute ruala in hnena lo kal turin ka ngen chiam a, nimahsela tunah zawng lo kal a duh hauh lo a; a remchan hunah erawh chun a lo kal ang.K' Chuvangin, tuma'n hmusit suh se; ka hnena a lo kal theihna'n thlamuang takin thlah zawk ang che u; unaute rualin amah lo hmuh ka beisei si a.J Tin, Timothea kha a lo thlen chuan ti loa in hnena a awmna'n fimkhur rawh u; keiin ka thawh ang bawk hian Lalpa hna chu a thawk si a.XI) kawngka zau tak leh sawt tak ka tan a inhawng si a,dotute tam tak an awm bawk.LHNimahsela, Pentikost thlengin Ephesi khuaah hian ka cham reng ang,sG_Tuna kal pah maia hmuh che u ka duh lo a, Lalpa'n rem a tih chuan in hnenah rei deuh cham ka beisei si a.&FENangni hnenah erawh chuan ka cham reng a ni thei e, thlasik chhung zawng pawh a ni mahna, khawiah pawh ka kalna tur apiangah nangnin mi thlah theihna turin.~EuTin, Makedonia ram ka fan chhuah hnuah chuan in hnenah ka lo kal ang; Makedonia ram chu ka fang reng reng dawn si a.EDTin, ka kal vena awm a nih phei chuan ka hnenah an kal ang. CTin, in khawngaih thilpek chu Jerusalem khuaa kalpui turin ka lo thlen hunin tupawh tha in tih apiang lehkhate kengin ka tir ang.B5Ni sarih ni hmasa berah chuan mi tinin, malsawmna in hmuh angzia zelin dah khawl theuh u la; ka lo kal huna thawhlawm khawn reng reng a awm lohna'n.A Tin, mi thianghlimte tana thawhlawm thu kha zawng, Galatia rama kohhranho pawl hnenahte thu ka pek angin nangni pawhin lo ti ve rawh u.<@q:Chuvangin ka unau duh takte u, nghet takin, tihchet rual lohin Lalpa hna thahnemngai taka thawk foin awm rawh u, in thawhrimna chu Lalpaah chuan a thlawn ngai lo tih in hre si a.?-9Nimahsela kan Lalpa Isua Krista zara hnehna min petu Pathian hnenah chuan lawmthu awm rawh se.Chuvangin ka unau duh takte u, nghet takin, tihchet rual lohin Lalpa hna thahnemngai taka thawk foin awm rawh u, in thawhrimna chu Lalpaah chuan a thlawn ngai lo tih in hre si a.O>8Thihna tur chu sual a ni a; sual thiltihtheihna chu dan thu chu a ni.d=A7Aw thihna, i hnehna chu khawiah nge a awm tak? Aw thihna, i tur chu khawiah nge a awm tak?J< 6Chutichuan he tawih thei hian tawih theih lohna a sin a, he thi thei hian thih theih lohna a sin hunah, chu mi hun ngeiah chuan, "Hnehnain thihna a lem zo ta," tih thu ziak hi a lo thleng ang.|;q5He tawih thei hian tawih theih lohna a sin tur a ni a, he thi thei pawh hian thih theih lohna a sin bawk tur a ni.:4tawtawrawt chu a ri dawn si a, chutichuanmitthite chu tawih thei loa kaihthawhin an awm ang a, keini pawh tihdanglamin kan awm tawh ang.S93Ngai teh u, thuruk ka hrilh dawn che u hi: Kan zain kan muhil kher lo ang a, nimahsela kan zain tawtawrawt hnuhnung ber rik hunah chuan rei lo teah, mit khap kar loah tihdanglamin kan awm vek tawh ang;812Unau te u, "Tisa leh thisen hian Pathian ram chu a luah thei lo ang a; tawih thei hian tawih thei lo chu a luah hek lo ang," tih ka sawi a nih hi.[7/1Tin, leia siam mi anna kha kan put angin, vana mi anna chu kan pu bawk dawn a ni.i6K0Leia siam mi ang kha leia siam mite pawh hi an ni a; vana mi ang kha, vana mite pawh chu an ni.]53/Mihring hmasa ber chu leia mi, leia siam a ni a; mihring pahnihna chu vana mi a ni.4.Nimahsela thlarau lam chu a awm hmasa lo a, mihring lam chu a awm hmasa zawk; chu mi hnuah chuan thlarau lam chu a awm a.3-Chutiang bawkin, "Mihring hmasa ber Adama chu mi nung a lo ni," tih ziak a ni; Adama hnuhnung zawk chu nunna petu thlarau a lo ni a.2,mihring lam taksaa tuhin a awm a, thlarau lam taksaa kaihthawhin a awm. Mihring lam taksa a awm chuan thlarau lam taksa pawh a awm ang.1+chawimawi loha tuhin a awm a, ropui taka kaihthawhin a awm: chak loa tuhin a awm a, thiltihtheihna neia kaihthawhin a awm;t0a*Mitthi thawhlehna pawh hi chutiang bawk a ni. Tawih theia tuhin a awm a; tawih thei loa kaihthawhin a awm; /)Ni ropuina chu a dang a, thla ropuina chu a dang a, arsite ropuina chu a dang a; arsi leh arsi pawh ropuinaah chuan a inang si lo..}(Van taksate a awm bawk a, lei taksate pawh; nimahsela van taksa ropuina chu a dang a, lei taksa ropuina chu a dang a ni. -'Tisa zawng zawng hi tisa chi khat a ni lo a; mihring tisa a dang a, sa tisa a dang a, sava tisa a dang a, sangha tisa a dang a ni.i,K&nimahsela Pathianin ama duh ang zelin taksa a pe thin, a fang tin hnenah mahni taksa theuh chu. +%tin, i tuh thin hi, a taksa la awm tur chu i tuh lo a, a fang mai i tuh zawk thin, buh fang emaw, chi dang fang emaw a ni thei e;d*A$Nang mi a, nangmah ngeiin i tuh thin pawh hi a thih zet loh chuan tihnunin a awm hlei nem; ) #Nimahsela tuin emaw, "Mitthite chu engtin nge kaihthawhin an awm dawn? Taksa eng ang puin nge an lo kal dawn?" a ti a ni ang e. ("Fel takin harh u la, thil tisual suh u; thenkhat chuan Pathian hriatna reng in neih loh hi; hei hi in lo zahna turin ka sawi a ni.O'!Bumin awm suh u; "Thian sualte chuan nungchang tha an tikhawlo thin."@&y Mihring tih angin Ephesi khuaa sakawlhte kha sual ka nih chuan ka tan eng nge sawt ang? Mitthi kaihthawha an awm dawn loh chuan i eiin i in ang u hmiang, naktukah kan thi dawn alawm.k%OUnaute u, Krista Isua kan Lalpaa ka chhuanna che u chu chhalin, "Ni tin ka thi thin," ka ti a ni.R$Eng vangin nge keini pawh hi darker tina hlauhthawnawma kan awm thin ni?C#Chutiang a nih loh chuan mitthi puala baptisma changte chu engtin nge an tih ang? Mitthite chu kaihthawha an awm dawn hauh loh chuan eng atan nge anmahni puala baptisma an chan thin le?1"[Tin, a hnuaia engkim dahin a awm hun chuan Fapa ngei pawh chu a hnuaia engkim dahtu hnuaiah chuan dahin a awm bawk ang, Pathian chu engkima engkim a nih theihna turin.'!GAni chuan a ke hnuaiah engkim a dah si a," nimahsela, "A hnuaiah engkim dahin a awm," a tih hian, a hnuaia engkim dahtu chu a tel ve lo tih a lang reng a ni.@ {Hmelma hnuhnung ber tihbova awm tur chu thihna hi a ni.fEa hmelma zawng zawng a ke hnuaia a dah hma loh chuan ani chu lalah a awm tur reng a ni si a.Z-Chu mi hnuah chuan a tawp chu a lo la thleng ang; chu mi hnuah chuan rorelna zawng zawngte leh, thuneihna leh thiltihtheihna zawng zawngte a tihbo hnuah, Pathian hnenah, Pa hnen ngeiah chuan ram chu a pe ang;}Nimahsela mahni hun theuh zelah; Krista chu thawh hmahruaitu a ni a; chu mi hnua a lo kal lehnaah chuan Krista tate chu.ucAdama-ah chuan mi zawng zawng an thi thin ang hian Krista-ah chuan mi zawng zawng tihnunin an awm bawk ang.jMMihring vanga thihna a lo awm avangin, mihring avang vekin mitthi thawhlehna a lo awm ta bawk a.s_Nimahsela Krista chu mitthi zing ata kaihthawhin a awm tak zet a ni, muhilte thawh hmahruaitu a lo ni ta.wgTun dam chhung chauha Krista chunga beiseina kan neih chuan mi zawng zawnga khawngaihthlak ber kan lo ni ang.J Chuti a nih chuan Kristaa muhil tawhte kha an boral ta a ni ang.wtin, Krista kha kaihthawhin a awm loh chuan in rin chu engmah lo a ni ang a, in sualnaah chuan in la awm fo a ni ang.\1Mitthite kaihthawhin an awm si loh chuan Krista pawh kha kaihthawhin a awm lo ang;DA ni, Krista a kai tho tih Pathian kan hriatpui avang khan Pathian lam thu-ah hriatpuitu dawthei kan lo ni bawk ang - mitthite kaihthawha an awm loh chuan amah pawh a kai tho lo ang chu.{tin, Krista kha kaihthawhin a awm loh chuan kan thu hrilh hi engmah lo a ni ang a, in rin pawh engmah lo a ni bawk ang.b= Mitthi thawhlehna reng reng a awm si loh chuan Krista pawh kha kaihthawhin a awm lo ang;(I Tin, Krista thu, mitthi zing ata kaihthawhin a awm tih an hrilh si chuan, engtizia nge in zinga thenkhatin, "Mitthi thawhlehna reng reng a awm lo," in tih ni?s_ Engpawh ni se la, kei pawhin anni pawhin, khati khan kan hril thin a, khati khan nangni'n in ring bawk a. Nimahsela Pathian khawngaihna avangin ka nih nih ka ni ta; tin, a khawngaihna mi pek chu athlawnin a awm lo a; chutih ahnekin anmahni zawng zawng aiin ka thawh rim zawk kha; nimahsela keimahin ka thawk lo a, Pathian khawngaihna ka hnena awm khan a thawk zawk a ni.r] Kei zawng tirhkoh zinga te ber, Pathian kohhranho ka tihduhdah avanga tirhkoha vuah tlak loh ka ni si a.Stin, a tawp berah chuan a hun loa piang ang, keima hnenah pawh a inlar a.j Mchu mi hnuah chuan Jakoba hnenah a inlar leh a; chu mi hnuah chuan tirhkoh zawng zawngte hnenah;" =chu mi hnuah chuan unau zanga aia tam hnenah a inlar leh a, chu mi zinga mi tam zawk chu tun thlengin an la dam cheu a,thenkhat erawh chu an muhil ta a;d AKiphaa hnena a lo inlar te kha; chu mi hnuah chuan sawm leh pahnihte hnenah a inlar leh a,P an phum a, Pathian Lehkha Thu ang zela ni thum nia kaihthawha a awm a, A hmasa berin ka hmuh ve bawk chu ka hrilh chhawn che u kha; khatia, Krista chu Pathian Lehkha thu ang zela kan sualte avanga a thih a,ka thu hrilh che u kha in ring mai mai a nih loh a, in pawm tlat a nih chuan chu miah bawk chuan chhandam mekin in awm a ni. Tin, unaute u, Chanchin Tha ka hrilh che u kha ka hriattir leh ang che u; chu Chanchin Tha chu in lawm a, chu miah vek chuan in din a;?y(nimahsela engkim mawi tak leh fel taka tih ni rawh se.#?'Chutichuan, ka unaute u, thu hrilh hi chak hle u la, tawng hriat lohtea thusawi pawh hi khap suh u;nimahsela engkim mawi tak leh fel taka tih ni rawh se.I &Nimahsela, tupawhin a hriat loh chuan hre loin awm mai rawh se.}%Tupawh thu hriltuah emaw thlarau miah emaw a inngaih chuan in hnena thu ka ziak hi Lalpa thupek a ni tih lo hre rawh se.ta$Pathian thu hi nangmahni laka chhuak a ni maw? A nih loh leh nangmahni hnen chauhvah a lo thleng a ni maw?#Tin, engpawh zir an duh chuan in lamah mahni pasal zawt rawh se; kohhranho inkhawmnaa hmeichhe thusawi hi a zahthlak si a.6e"Kohhranho inkhawmnaah chuan hmeichheho chu ngawi rengin awm rawh se; anni zawng an thusawi phal a ni si lo; Dan Lehkhabuin a sawi ang bawk khan thu zawmin awm zawk rawh se.!Pathian chu buaina Pathian a ni lo a, remna Pathian a ni zawk si a, mi thianghlim kohhranho pawl zawng zawnga a awm ang hian.H~  Thu hriltute thlaraute chu thu hriltute thu thuin an awm a ni. }Mi zawng zawngin an zir theihna tur leh mi zawng zawng thlamuanga an awm theihna turin, in zain pakhat zelin thu in hril thei si a.v|eAmaherawhchu, a kianga thu mi dang hnenah hriattirna thu pekin a lo awm chuan a hmasa chu ngawi mai rawh se.t{aThu hriltute pawhin pahnihin emaw, pathumin emaw sawi se la, mi dangte chuan ngun takin ngaihtuah rawh se.zhrilhfiahtu an awm loh erawh chuan kohhranho inkhawmnaah chuan ngawi rengin awm se la, mahni leh Pathian hnenah sawi rawh se.,yQTupawhin tawng hriat loha thu an sawi chuan pahnihin emaw, a tam berin pathumin emaw ni se la, inchhawk zelin ni bawk rawh se; tin, mi pakhatin hrilhfiah rawh se;Yx+Unaute u, engtin nge ni ta ang le? In rawn inkhawmin fakna hla emaw, thu zirtir emaw, hriattirna thu emaw, tawng hriat loh emaw, hrilhfiahna emaw in nei theuh thin a. Engkim siam thatna turin tih ni rawh se.w5a thinlunga thurukte chu tihlanin a awm tawh ang; chutichuan bawkkhupin Pathian chibai a buk ang a, Pathian in zingah a awm tak zet tih a puang ang.$vAIn zaa thu in hrilh erawh chuan ring lo emaw, la hre lo emaw lo lut se la, a thiam lohzia in zaa tihlan a ni tawh ang a, inzaa chhuahchhalh a ni tawh ang;0uYChuvangin, kohhranho zawng zawng in inkhawmin, in zaa tawng hriat lohtea thu in sawi chuan la hre lote emaw, ring lote emaw lo lut se la, a an ti dawn lo che u em ni?9tkChuvangin, tawng hriat lohte hi ringte tan chhinchhiahna a ni lo a, ring lote tan a ni zawk; thu hril erawh hi chu ring lote tan chhinchhiahna a ni lo a, ringte tan a ni zawk.5 Taksa hi pumkhat a ni a, peng tam tak a nei a, taksa pengte zawng zawng chu tam mah se la,taksa pumkhat a ni si a;Krista chu chutiang bawk chu a ni.|=q nimahsela chung zawng zawng chu, Thlarau hmunkhat vek chuan mi tin hnenah a duh ang zela sem theuhin a thawk thin.(<I mi dang hnenah thilmak tihtheihnate pek a ni a; mi dang hnenah thu hrilh theihna pek a ni a; mi dang hnenah thlaraute hriat dik theihna pek a ni a; tin, mi dang hnenah tawng chi hrang hranga thusawi theihnate pek a ni a; mi dang hnenah tawng hriat lohte hrilhfiah theihna pek a ni si a;;! tin, mi dang hnenah chu Thlarau vekah chuan rinna pek a ni a; mi dang hnenah Thlarau hmunkhatah chuan tihdam theihna thilpekte pek a ni a;:} Mi pakhat hnenah Thlarauvah chuan finna thu pek a ni a; mi dang hnenah chu Thlarau vek thu chuan hriatna thu pek a ni a;Z9- Nimahsela, sawt tlanna turin Thlarau hriattirna chu mi tin hnena pek theuh a ni.v8e Hnathawh dan hrang hrang pawh a awm a, Pathian erawh chu hmunkhat a ni - mi zawng zawnga engkim thawktu chu.T7! Rawngbawl dan hrang hrang pawh a awm a, nimahsela Lalpa chu hmunkhat a ni.L6 Tin, thilpek hrang hrang a awm a, Thlarau erawh chu hmunkhat a ni.Y5+ Chuvangin tuma'n Pathian Thlarauva thusawiin, "Isua chu anchhe dawng a ni," an ti ngai lo; tin, tuma'n, Thlarau Thianghlimah chauh lo chuan, "Isua chu Lalpa a ni," an ti thei ngai lo tih ka hriattir a che u.4' Jentailte in nih lai khan eng tizia pawha an hruai ang che u apiang khan, khang milem aw nei lote lamah khan hruai boin in awm tih in hria e.O3  Tin, unaute u, thlarau lam thilpek thute chu in hriat loh ka duh lo e.)2K "In inkhawm chu rorelna in tuar phah lohna turin tupawhin a ril a tam chuan a in lamah ei rawh se. Tin, thu dang chu ka lo kal hun apiangah ka rawn tifel ang e.p1Y !Chuvangin, ka unaute u, ei tura in inkhawmin innghak hlawm thin rawh u.In inkhawm chu rorelna in tuar phah lohna turin tupawhin a ril a tam chuan a in lamah ei rawh se. Tin, thu dang chu ka lo kal hun apiangah ka rawn tifel ang e.0} Nimahsela, rorelsaka kan awm pawhin, khawvel nena thiam loh changa kan awm ve lohna'n, Lalpa thununin kan awm thin a ni.d/A Amaherawhchu, khun takin mahni inngaihtuah thin i la chuan rorelsakin kan awm thin lo tur.a.; Chuvangin, in zinga mi tam tak in chak loin in bawrhsawm a ni, duai pawh in muhil lo e. -  A ei leh a intu chuan Lalpa taksa chu khun taka a ngaihtuah si loh chuan mahni chunga rorelna turin a eiin a in thin a ni si a.g,G Chutichuan, mi mahni infiah chawp zawk rawh se, chutiangin chhang chu eiin no chu in rawh se. 1~~d}}r}|r{{(zyxx>wVvvqqpooKnmZll[lkYjjyjffGedd[cc#aad``B__5^^C]]f\\F[[[/ZzYXWW`VVUfTSSyRQPPCO1NEMLKKKJ|J==<<;;2:n998a77O66!5c433^2111300'/a..^--0,R++*8)) ((2'&& %%$t$# ""H!! }[hHX $ -  BOeBG\HQ  Keini erawh chu duh lohin kan awm lo tih in la hriain ka ring.fPE Rinnaah chuan in awm emaw, nangmahni ngei inchhin thin u la; nangmahni ngei in fiah thin rawh u. A nih loh leh, nangmahniah Isua Krista chu a awm tih nangmahni ngeiin in hre fiah lo em ni? Duh loh in nih nghal loh chuan.vOe Ani chu chak lohna avangin khenbehin a awm a ni a, nimahsela Pathian thiltihtheihna avangin a nung ta reng a ni. Keini pawh amahah chuan kan chak lo a ni, nimahsela nangmahni lama Pathian thiltihtheihna avangin a hnenah kan nung ve ang. N  'Ka lo kal leh chuan ka zuah lo ang,' tih hi; ani chu nangmahni lamah a chak lo lo a, in zingah thil ti thei tak a ni zawk a ni.M Ka sawi lawk tawh a, tin, Krista keimaha thusawi thintu chu fiahna in zawn avangin, vawi hnihnaa in hnena ka awm laia ka sawi ang khan, tunah in hnena awm loin tun hma lama thil tisualtute hnenah leh mi dang zawng zawng hnenah ka sawi lawk leh dawn,L  Hei hi in hnena ka lo kal a vawi thumna tur a ni. Hretute pahnih emaw pathum emaw kaah chuan thu tinreng tihnghehin a awm ang.eKC tih leh, ka lo kal hunin ka Pathianin in zingah mi timualpho leh pekin, tun hma lama thil tisualtute zinga thil bawlhhlawh tih te, inngaih te, hur te chinga sim si lo mi tam takte chu ka tah dah ang e tih ka hlau a sin.nJU Ka lo kal hunah eng emaw tiin ka duh anga ka rawn hmuh loh che u a, kei pawh in duh angin mi hmu lo dah ang, tih leh, eng emaw tiin inhauna te, initsikna te, thinurna te, inkhinna te, inrelna te, sesea thu lak te, inngaihhlut lutukna te, buaina te a lo awm dah ang,tih leh, ka lo kal hunin ka Pathianin in zingah mi timualpho leh pekin, tun hma lama thil tisualtute zinga thil bawlhhlawh tih te, inngaih te, hur te chinga sim si lo mi tam takte chu ka tah dah ang e tih ka hlau a sin./ Chu mi chungchang thu-ah chuan mi kiansan theihna'n Lalpa chu vawi thum ka dil a.M= Tin, hriattirnate chu a nasat em em avanga ka inngaihhlut lutuk lohna'n tisaah hling mi pe a ni, Setana tirhkoh kut thak hnawihna'na mi hmangtu tur chu; chutilochuan ka inngaihlu lutuk dah ang e.I<  Chhuang duh mah i la mi a ka ni lo vng, thu taktak ka sawi dawn si a; nimahsela ka insum ang, chutilochuan tupawhin mi hmuh ang leh ka laka thu an hriat ang aiin mi ngai ropui zawk dah ang e.c;? Mi chutiang chu ka chhuang ang; nimahsela ka chak lohna lo chu mahni ka inchhuang lo ang.s:_ Paradis-a lak chhoha a awm leh thu sawi hleih theih loh, mihring sawi thian lohte chu a hria tih ka hria.a9; Tin, chu mi ngei chu (taksain emaw a awm, taksa loin emaw ka hre lo; Pathianin a hria),T8! Kristaa mi pakhat ka hria, chu mi ngei chu kum sawm leh kum li a ni ta (taksain emaw a awm ka hre lo, taksa loin emaw a awm ka hre hek lo; Pathianin a hria) van thumna meuhvah khian lak chhohin a awm a. 7  Ka chhuang reng reng tur a ni. That zawng a tha lo a, nimahsela Lalpa hnen ata inlarna leh hriattirna thu ka sawi kai teh zel ang.d6A !tin, tukverhah kulh hrulah chuan bawkin mi thlak a, tichuan a kut ata ka relhru hlen ta a.H5  Damaska khuaah khan lal Areta hnuaia roreltu chuan mi man turin Damaska mite khawpui chu a ventir a;tin, tukverhah kulh hrulah chuan bawkin mi thlak a, tichuan a kut ata ka relhru hlen ta a.`49 Lalpa Isua Pathian leh Pa, kumkhuaa engthawla awma chuan dawt ka sawi lohzia a hria e.S3 Chhuang tur ka nih vek chuan ka chak lohna lam thilte a ni ka chhuan ang.S2 Mi chak lote ka tuarpui lo ngai em ni? Mi an tlukin ka vei lo ngai em ni?|1q Heng pawn lam thil ka sawi bakah hian Kohhranho zawng zawng ka ngaihtuahna, ni tin mi delh rengtu hi a awm bawk a.05 thawhhahna leh thawhrimnaah te, mutmawhnaahte vawi tam tak; riltam leh tuihalnaah te, chaw ngheinaahte, vawi tam tak khawsik leh saruaka awmnaah te./{ khaw fannaahte vawi tam tak, luite laka hlauhawmahte, suamhmangte laka hlauhawmahte, ka chipuite laka hlauhawmahte, Jentailte laka hlauhawmahte, khawpuia hlauhawmahte, thlalera hlauhawmahte, tuifinriata hlauhawmahte, unau derte zinga hlauhawmahte;./ vawi thum tianga vuakin ka awm a, vawi khat lunga denin ka awm a, vawi thum lawng chhiatna ka tawk a, zan khat leh ni khat tuifinriatah ka awm a;Q- Judate lakah vuakna vawi khata vawi sawmli tling lo vawi nga ka tawk a;O, Krista rawngbawltute an ni maw? (Mi a angin han sawi ta i la), ka ni zawk mah; thawh rimnaahte nasa lehzualin, tan ina tannaahte nasa lehzualin, vuaknaahte hleihluak takin, thihnaahte vawi tam tak.+ Hebrai mite an ni maw? Kei pawh ka ni. Israel mite an ni maw? Kei pawh ka ni. Abrahama thlahte an ni maw? Kei pawh ka ni.*- Kan lo chak ta lo angin insitin ka sawi a ni. Nimahsela, tupawhin eng kawngah pawh an ngam apiang (a takin han sawi ta i la) kei pawhin ka ngam.)5 Miin bawihah siam che u se la, ei zo duak che u se la, salah man che u se la, mahni inchawimawi se la, in hmaiah beng che u se la in dawh si thin a.\(1 Nangni zawng le mi fing in nih avangin mi ate chu lungawi takin in dawh si thin a.T'! Mi tam takin tisa anga an chhuan avangin kei pawhin ka chhuang ve the ang.f&E Ka sawi hi Lalpa thu angin ka sawi lo a, ka chhuan rinna hian a ang takin ka sawi zawk a ni.%1 Ka sawi leh ang, tuma'n mi aah mi ruat suh se; nimahsela mi ruat vek chuan, kei pawhin tlem tala ka chhuan ve theihna'n mi a angin mi dawh rawh u.$3 Chuvangin,a rawngbawltute pawh chu felna rawngbawltuah insiam chawp mah se la thil mak a ni lo e; chungho tawpna chu an thiltih ang zelin a ni ang.W#' Chu chu a mak lo e; Setana meuh pawh eng tirhkohvah a insiam chawp si thin a.o"W Mi chutiangte chu Krista tirhkoha insiam chawpa, tirhkoh derte, hnathawktu mi bum hmangte an ni si a.5!c Nimahsela, remchanna hmu duhte lak ata remchanna chu ka sah chah theihna turin ka tih thin hi ka ti zel ang; an chhuannaah chuan keimahni awm ang hian an lo awm theihna'n.N  Eng vangin nge? Ka hmangaih loh che u avang em ni? Pathianin a hria.lQ Krista thutak keimaha a awm ang hian, Akaia ram lama he ka chhuanna hi tuma'n mi tihrehsak lo ang.uc Tin, in hnena ka awm a, ka tlakchham lai khan tumah ka tihautak lo a; unaute chu Makedonia ram ata an lo kalin ka tlakchhamna chu mi rawn phuhruksak si a; engkimah nangmahni tihautak loin ka insiam kha, khatiang khan ka insiam zel ang.lQ In zinga ka thawh lai khan Kohhran dangten min chhawmdawl a, nangni pui turin anni chu ka tihek a.% A nih loh leh, Pathian Chanchin Tha athlawn ngawta ka hrilh a, chawi sana in awm theihna tura ka intihhniam khan thil ka tisual a lo ni maw?!; Thusawiah zawng tawng hmang thiam mah su i la, hriatnaah chuan chutiang ka ni lo; a ni, engkimah, mi zawng zawng zingah, nangmahni lama kan lantir kha.S Chung tirhkoh lian berte chu eng kawngah mah tluk loh ka inring lo a sin.E Kan hrilh che u a ni lo, Isua dang hrila in hnena lo kal apiang in lo ngai thei a, thlarau in chan ngai loh chu in chang a, Chanchin Tha dang in pawm ngai loh chu in pawm duh zel mai maw!6e Nimahsela, rul chuan a ngamthlemnain Evi a bum ang khan Krista lama takna leh thianghlimna ata chu eng emaw tiin in rilru chu an tikhawlo dah ang e, tih ka hlauthawng a ni.1 Pathian thiknain a sin ka thik che u ni; Krista hnenah chuan nula thianghlim angin ka pek theihna tur che uin, pasal pakhat ka hualsak si che u a.i M Ka at deuhnaah hian nangnin mi dawhtheih ka va duh em! A ni, dawh pawh mi dawhthei ngei chhap e.gG Mahni insawi mawi chuan fak a hlawh si lo a, Lalpa'n a sawi mawi chuan fak a hlawh zawk a ni."= Nimahsela, "A chhuang apiangin Lalpa chu chhuang rawh se," Mahni insawi mawi chuan fak a hlawh si lo a, Lalpa'n a sawi mawi chuan fak a hlawh zawk a ni.} buatsaih sa kawng thu-ah chuan mi dang bial chhuang loin, in piah lam ram thleng pawha Chanchin Tha kan hrilh theihna'n.G kan tehna tawk liama mi, mi dang thawh rimte chu kan chhuang lo a; in rin a than angzia zelin, kan bial chin ang zelah, in zingah nasa taka tihlenin kan awm ang tih beiseina kan nei zawk a, Bial phak loh pui bial che u angin kan huam zau lutuk si lo; Krista Chanchin Tha hrilin in khaw thleng pawhin kan lo kal kha:=s Keini erawh zawng kan tehna tawk aliamah chuan kan uang lo ang a, Pathianin bial min chantir a, chu tehna ang zel chuan kan uang zawk ang, nangmahni pawh bial hial tura tehna chu.Y+ Thenkhat mahni insawimawite zingah chuan kan inchhiar tel ngam lo a, anmahni nen kan intehkhin ngam hek lo; amaherawhchu anni zawng mahni leh mahni intehin, mahni leh mahni intehkhinin rilru nei loin an awm.(I Chutiang mi chuan hei hi ngaihtuah rawh se, in hnena kan awm loh laia lehkha thawna thua kan awm angin in hnena kan awm hunah pawh thiltihah kan awm bawk ang.} s A lehkha thawnte chu a ritin a khauh a, a taksa lam erawh chu a awm nem a, a tawng pawh a sitawm a ni," an ti si a.\ 1 ka lehkha thawnte chuan tihhlauh che u tum anga ka lan lohna'n chu chu ka ti a ni. 5 Kan thuneihna (nangmahni thiatna'n ni lo a, nangmahni siam that zawkna'na Lalpa'n min pek hi) chhuang nasa lehzual mah i la ka mualpho dawn si lo a;A { In mithmuha thil awmte chu a ni, in en thin ni. Tupawhin Krista ta nia a inrin chuan hei hi mahniin ngaihtuah leh rawh se, amah chu Krista ta a ni ang bawkin keini pawh kan nih ve hi.j M in thu awihzia a famkim hunah chuan thu awih lohna zawng zawng phuba la turin kan inpeih bawk a.+ hnialnate leh thil sang tinreng Pathian hriatna dal tura sang taka siamte chu thiatin, ngaihtuahna tinreng Krista thu awihna salah kan hruai a; (keini inralthuamnate chu tisaa mi a ni si lo a, kulhpui nghet takte thiatna tura Pathian zarah thil ti thei tak a ni zawk),<s Tisaah awm mah i la, tisa indo angin kan indo lo a, 9 a ni, in hnena ka awm hunah thenkhat, tisa anga awma min ruatte chunga huai taka awm ka tum ngamna ang hian ka zuam lohna tur che uin ka ngen a che u.6 g Tin, kei Paula, in zinga in mithmuha thuhnuairawlh taka awm a,in hnena awm loh veleha nangmahni lam zuam si thina ngei hian, Krista zaidamna leh nunnemnain kan ngen a che u;T! A thilpek sawi hleih theih loh avangin Pathian hnenah lawmthu awm rawh se.L anmahni ngei pawhin in chunga Pathian khawngaihna nasa em em avangin, in tan tawngtaisak chungin an ngai hle che u a ni.A thilpek sawi hleih theih loh avangin Pathian hnenah lawmthu awm rawh se.W' he rawngbawlna hian a fiahna che u avangin, Krista Chanchin Tha lama in thurin in zawmzia avang leh, anmahni tan leh mi zawng zawng tan thawhlawmnaa in thilphalzia avang hian Pathian an tiropui thin a sin;9k He chhawmdawlna rawngbawlna hian mi thianghlimte tlakchhamnate chu a phuhruksak chauh pawh a ni si lo a, Pathian hnena lawmthu sawina tam taka changing a luang liam bawk a ni;(I thehtu hnena chi petu leh ei atan chhang petu chuan in theh tur chi chu a pe che uin a tihpunsak ang che u a, in felna rahte chu a tihhlawksak bawk ang che u.}~s Tin, thilphalna tinreng, keimahni avanga Pathian hnena lawmthu sawina siamtu chu nei tura engkima tihhausaka awmin,d}A A sem darh a; retheite hnenah a pe a; a felna chu kumkhuain a awm reng," tih ziak ang kha.%|C Tin, Pathianin khawngaihna tinreng in chungah a vur thei a ni; chutichuan nangnin engkimah a tawk zet nei foin, hnathawh tha tinreng atan in ngah thei ang;0{Y Mi tinin ui chunga pe loin, pek loh theih loh anga ngaia pe hek loin, an thinlunga an tum ang zelin pe theuh rawh se; Pathian chuan hlim taka petu a ni a hmangaih ni.uzc Amaherawhchu chutiang kawngah chuan theh tlem chuan a at tlem bawk ang a, theh tam chuan a at tam bawk ang.Zy- Chuvangin, unaute hi in hnena lo kal hmasa a, tlang taka thilpek in tiam lawk kha lo siam lawk tura ngen tulin ka ring a ni, chu mi ngei chu lak luih ang lo a, tlang taka pek ang zawkin peih saa a lo awmna'n.?xw chutilochuan Makedonia rama mi tuten emaw mi lo zui hlauhin, inbuatsaih loa an rawn hmuh che u chuan, keini (nangni kan ti lo) he kan rinna che u kawngah hian kan mualpho dah ang e.1w[ Nimahsela, chu mi kawng thu-ah chuan ka chhuanna che u chu engmah lo a lo nih lohna turin unaute hi ka kaltir dawn a, ka sawi ang taka inbuatsaihin inlo awm theihna'n;v{ in inpeihzia chu ka hre si a, chu mi kawng thu-ah chuan, "Kum khat a ni tawh, Akaia ram chu inbuatsaihin an awm ta," tiin Makedonia rama mite hnenah ka chhuang thin che u a; chutichuan in thahnemngaihna chuan an zinga mi tam tak a chawk harh ta a.Ju  Mi thianghlimte rawngbawl thu zawng in hnena ka ziak a ngai lo e;tChu mi avang chuan in hmangaih tih hriatna leh, kan chhuanna che u hriatna chu kohhranho pawlte hmaah chuan an hnenah tilang rawh u.s'Tita hi chu ka thian leh nangmahni lama ka hnathawhpui a ni a; tin, kan unaute hi chu kohhranho pawlte tirhkoh, Krista ropuina chu an ni.Chu mi avang chuan in hmangaih tih hriatna leh, kan chhuanna che u hriatna chu kohhranho pawlte hmaah chuan an hnenah tilang rawh u.Xr)Tin, an hnenah kan unaupa kan kaltir ve dawn a, ani chu kawng tam takah thahnemngai tak a ni tih vawi tam tak kan fiah tawh a, tunah phei chuan a rin em em che u avangin thahnem a ngai nasa lehzual ta a ni.bq=Lalpa ngaih chauhvah ni loin mihring ngaih pawha thil mawi kan ngaihtuah lawk thin a ni.\p1A rawng kan bawl he thilpek kawngah hian tuma'n min dem lohna turin kan fimkhur a;Gochuti chauh pawh a ni lo a, Lalpa ropuina tur leh kan inpeihzia entir tura a rawng kan bawl he khawngaihna thu-ah hian kan hnena khaw fang ve tura kohhranho pawlte ruat ve reng a ni bawk a.nTin, a hnenah unaupa kan tir ve dawn a, ani chu Chanchin Tha kawnga an fak thu kohhranho pawl zawng zawngah a thang chhuak a;;moAni chuan kan ngenna chu a pawm ngei a; nimahsela kan ngen avang chauh ni loin, amah ngei chu thahnemngai tak a ni a, ama duh thlan ngeiin in hnena kal turin a chhuak dawn a ni.ql[Tin, in chunga ka thahnemngaihna ang Tita thinlunga pe thintu Pathian hnenah chuan lawmthu awm rawh se.jkMA chhar tam chuan achuangin a nei lo a, a chhar tlem chuan a tlachham hek lo," tih ziak ang kha.bj=inchawhrualna'n, in neih liam chu tun lai hian an tlakchham phuhrukna a lo nih a, an neih liam pawh in tlakchham phuhrukna a lo la nih ve thung theihna turin ka ti zawk a ni; chutichuan chawhrualna a lo awm thei ang:Fi Mi dang an rim loh a, nangni in rimna turin ka ti a ni lo a,vhe Inpeihna chu a awm phawt chuan, mi a neih loh pui ni loin, a neih angzia zela a pek chu lawm tlak a ni si a. g  Chutichuan duh turin inpeihna a awm ang khan, in neih ang zela hlenna pawh a awm theihna turin, tunah zawng ti hlen tawh rawh u.Hf  Tichuan, chu miah chuan ka ngaih dan ang a ni ka sawi ni, chu chu in tan a tha si a, kum khat a ni tawh, a tan hmasatute in ni a, in ti tan chauh pawh ni loin, duh pawh in duh tan ta bawk a.'eG Kan Lalpa Isua Krista khawngaihna chu, a retheihna avanga in lo hausak theihna turin hausa mah se la nangmahni avang ngeiin a lo retheih tak kha in hre si a.ydkThu pe lamin ka sawi lo a, mi dang thahnemngaihnain in hmangaihna takzia pawh chu fiah turin ka sawi zawk a ni.McChutichuan, engkim - rinna te, thusawi thiamna te, hriatna te, thahnemngaihna zawng zawng te, min hmangaihnate - in ngah ang hian chu khawngaihna pawh chu in ngah theihna'n taihmak chhuah rawh u. b Chutichuan, hmana a lo tih tan tawh avang khan he khawngaihna pawh hi nangmahnia ti zo nghal turin Tita chu kan ngen ta hial a. aChu pawh chu kan rin loh ang takin an ti a, Pathian duhzawngin anmahni ngei Lalpa hnenah leh keini hnenah an inpe hmasa te te a ni; `nasa taka min dil chiamin, an theih tawkin, a ni, an theih tawk aia liam pawh, anmahni duh thu ngeiin an pe tih ka hriatpui a sin.<_sKhawngaihna, mi thianghlimte rawngbawla tel ve chu,^khatia hrehawma fiahna nasa tak chunga an hlimna liam leh nasa taka an retheihna chu a liam a, an thilphalna nasa taka a chan takzia kha.t] cTin, unaute u, Makedonia rama kohhranho pawlte zinga Pathian khawngaihna pek chu kan hriattir dawn a che u;@\{Kawng tinrengah in chunga ka muan avangin ka lawm a ni.V[%Tin, in zaa a thu in awihzia te, hlau leh khur chunga amah in lawmzia te chu hre rengin, a thinlung chu nangmahni lamah a cheng nasa lehzual ta a ni.Kawng tinrengah in chunga ka muan avangin ka lawm a ni.TZ!A hnenah eng kawngah pawh nangmahni chhuang che u mah i la, ka mualpho si lo a; mualpho ahnekin engkim in hnena thu taktaka kan sawi thin ang khan, Tita hmaa kan chhuan chu thu taktak a lo ni ta ngei a.-Pathian rawngbawltute angin engkimah mi mit tlungin kan awm zawk thin, nasa taka chhelnaah te, hrehawmnaah te, neksawrnaah te, hnawhchepnaah te,j=MKan rawngbawl hna hi an dem lohna turin eng kawngah mah tluk phahna tur reng reng kan siam lo a;,<QHun lawmawmah ka ngaithla che a, Chhandamna ni-ah ka tanpui che," a ti si a. Ngai teh u, tun hi hun lawmawm chu a ni a; ngai teh u, tun hi chhandamna ni chu a ni.m; UTin, Pathian khawngaihna chu sawtpui loa in hmuh lohna turin, amah thawhpuiin ka ngen chiam a che u.:Amahah chuan Pathian felna kan lo nih theihna turin, sual reng reng hre lo chu Pathianin keimahni avangin sualah a siam a.19[Chutichuan, Krista aia palai kan ni a, Pathianin keimahni min hmangin a ngen chiam che u tih theih a ni; "Pathian nen lo inrem rawh u," tiin Krista aiah kan ngen che u a ni.Amahah chuan Pathian felna kan lo nih theihna turin, sual reng reng hre lo chu Pathianin keimahni avangin sualah a siam a.83khatia, Pathianin Kristaah chuan khawvel hi amah nen inremin a siama an bawhchhiatnate chu bawhchhiatnaa ruatsak loin, inremna thu min kawltir kha.7Nimahsela, engkim Pathian hnen ata chhuak a ni a; ani chuan Krista avangin amah nen inremin min siam a, inremna rawngbawl hna min pe a;6Chu mi avang chuan tupawh Kristaa a awm chuan thil siam thar a lo ni a; thil hluite chu a ral ta a; ngai teh u, a lo thar ta.65eChu mi avang chuan tun achinah hian keini zawngin tisa lamah chuan tumah kan hre tawh lo ang; tisa lamah Krista chu lo hre tawh mah i la, tunah zawng kan hre leh tawh lo e. 49tin, a nungte chu anmahni tan an nun tawh loh a, an thih aia thia tholeha tan chuan an nun tawh zawkna turin a ni, mi zawng zawng thih aiin a thih ni."3=Krista hmangaihna chuan min tir lui a ni; heti hian kan ngaihtuah: Mi zawng zawng thih aiin mi pakhat a thi a, chuvangin mi zawng zawng chu an thi a ni;L2 Kan at leh, Pathian tan a ni a; kan fin leh, nangni tan a ni si a.P1 In hnenah kan insawi mawi leh a ni lo a, thinlung lam ni lo a, alang lam mai chhuangtute chu eng emaw chhanna tur in neih theihna turin keimahni lamah chhuan chhan siam che uin kan sawi zawk a ni e.?0w Chutichuan, Lalpa tih nachang hriain mihringte chu kan thlem thin a, Pathian hnenah erawh chuan lantirin kan awm a; nangmahni chhia leh tha hriatnaah pawh lantira kan awm ka beisei.-/S Mi tinin taksaa thil tihte, a chhia a thain, kan tih ang zela kan hmuh theuh theihna turin, Krista rorelna thutphah hmaah chuan tihlanin kan awm vek tur a ni si a.Y.+ Chuvangin, awm i la, awm suh i la, ama lawmzawng mi nih kan tum tlat thin a ni.R-muang takin kan awm, ka ti, taksaa awm loa Lalpa hnena awm kan duh zawk.9,m(hmu theia kal loin, rinnain kan kal zawk si a);x+iChutichuan, taksaa kan awm chhung hian Lalpa hnenah kan awm lo tih hriain, kumkhuain muang takin kan awm thin;`*9Tin, chu mi ngei atana min buatsaihtu chu Pathian a ni, zakhamna Thlarau min petu kha.<)qKeini he awmnaa awmte hi rit phurin kan rum tak zet si a, sin loa awm kan duh vang a ni lo a, sin thuaha awm kan duh vang a ni zawk, thi thei hi nunna lem zawhin a awm theihna'n.=(uchutianga sinin awm i la saruakin kan lo awm lo ang.f'EVan ata kan awmna tur sin thuah chk em emin he mi inah hian kan rum tak meuh meuh si thin a;& Kan awmna leia in hi thiat mah se la, vanah, in kuta sak loh, chatuana awm tur, Pathian hnen ata in nghet chu kan nei tih kan hre si a.4%athil hmuh theihte hi en loin, thil hmuh theih lohte chu kan en zawk si a; thil hmuh theihte rei lo te atan a ni a, thil hmuh theih lohte erawh chu chatuan atan a ni si a.3$_Kan hrehawm nep tak, tun mit khap kar chhung chauha awm tur hian ropuina nasa tak chatuan atan min siamsak nasa tulh tulh a ni;thil hmuh theihte hi en loin, thil hmuh theih lohte chu kan en zawk si a; thil hmuh theihte rei lo te atan a ni a, thil hmuh theih lohte erawh chu chatuan atan a ni si a."#=Chu mi avangin kan dawl lo a,kan pawn lam mihring hi lo awngrawp telh telh mah se la, kan chhung lam mihring chu ni tin siam thar zelin a awm zawk a ni."1Engkim nangmahni thatna tur a ni si a, khawngaihna chu mi tam zawk zara tihpuna awmin, Pathian ropuina turin lawmthu nasa tak a sawitir theihna'n.!yLalpa Isua kaithotu chuan keini pawh Isua hnenah min kaitho ve dawn a, nangmahni nen min dintir dawn tih kan hre si a.+ O Amaherawhchu, "Ka ring a, chuvangin thu ka sawi a ni," tih ziak ang khan, chu mi rinna rilru ngei puin keini pawhin kan ring ve a, chuvangin thu kan sawi bawk a;r] Chutichuan, keimahniah hian thihnain a thawk thin a, nangniah erawh chuan nunnain a thawkzawk thin a ni.  Keini mi nungdama la awmte hi Isua avnga thi tura mantirin kan awm fo a, Isua nunna pawh kan tisa thi theiah hian a lan theihna'n.yk kan taksaah hian kumkhuain Isua thihna chu kan pu zel thin a, Isua nunna pawh kan taksaah hian a lan theihna'n.~u tihduhdahin kan awm a, nimahsela kalsanin kan awm si lo; vuak thlukin kan awm a, nimahsela tihboralin kan awm si lo;Lehlam lehlama neksawrin kan awm a, nimahsela kan thaw a ipik si lo; mangangin kan awm a, nimahsela kan bei a dawng si lo;'Nimahsela, thiltihtheihna nasatzia chu keimahni hnena mi ni loin, Pathian ta a nih theih zawkna turin chu ro chu hlum belahte kan vawng a ni.,QIsua Krista hmelah chuan Pathian ropuizia hriatna eng chu min pe turin, "Thim ata eng a eng chhuak ang," titu Pathian chuan kan thinlungte hi a chhun eng ta si a.Mahni thu kan hril si lo a, Krista Isua chu Lalpa a nih kan hril zawk thin a, keini pawh Isua avanga in bawih kan nih kan hril bawk thin.-SKrista, Pathian anpui, a ropuizia Chanchin Tha eng chuan anmahni a chhun en theih lohna turin chungahte chuan he khawvel pathian hian ring lote rilru a tidel ta a.dANimahsela, kan Chanchin Tha hi khuhin a awm chuan boral mekahte hian a ni, khuha a awm ni;c?thil zahthlak inthupte chu kan malmak ta zawk a, ngamthlemna thu kan hmang lo a, Pathian thu mi bumna'n kan hmang hek lo; thutak hriattirPathian mithmuhin mi tin chhia leh tha hriatna mit kan intluntir zawk thin a ni.k QChu mi avang chuan khawngaihna kan hmuh ang zela he rawngbawlna hi kan neih avangin kan dawl lo a;X)Chutichuan,keini chu kan zain hmai khuh loin darthlalang anga Lalpa chhun enin, ropuina atanga ropui zelin, chu mi anpui ngeia awm turin tihdanglamin ka awm thin, Lalpa (Thlarau) ata chu kan hmuh ang zelin.1[Tin, Lalpa chu Thlarau chu a ni a; Lalpa Thlarau awmna apiangah chuan zalenna a awm thin.Chutichuan,keini chu kan zain hmai khuh loin darthlalang anga Lalpa chhun enin, ropuina atanga ropui zelin, chu mi anpui ngeia awm turin tihdanglamin ka awm thin, Lalpa (Thlarau) ata chu kan hmuh ang zelin.dANimahsela, an thinlung chu Lalpa lama a hawi tik apiangin khuhna chu lak bo a ni tawh ang.pYNimahsela, vawiin thleng hian Mosia Lehkhabu an chhiar apiangin an thinlungah chuan khuhna a awm thin.Qan rilru erawh chu tihkhauhin a awm ta zawk a; vawiin thleng pawh hian thuthlung hlui chu an chhiarin khuhna pangngai chu hlim lohin a awm reng si a, chu khuhna chu Kristaah chuan tihboin a awm ta a.5 Mosia tih ang khan kan ti lo e; ani chuan ral ta riai riai ral tawpna chu Israel fate chuan an en reng lohna turin a hmai chu hmaikhuhnain a khuh a:Y + Chutichuan, chutiang beiseina kan neih avngin engkim kan sawi chhuak thin a ni.p Y Ral ta riai riaia mah ropuiin a thlen chuan awm reng tura chu ropuia tuamin a awm zawk em em tur a ni.z m Tihropuia awm tawha chuan he mi lamah zawng ropuina reng a nei ta si lo, ropuina nasa zawk chuan a khum avangin. y Thiam loh chantirna rawngbawlna mah a ropui chuan, felna rawngbawlna chu ropui lamah chuan a nasa zawk em em tur a ni.D Thlarau rawngbawlna chu engti taka ropuiin thleng ang maw;J Mosia hmel a ropui avangin Israel fate chuan a hmel an en reng thei lo va (chu ropuina chu a ral ta riai riai a) thihna rawngbawlna lunga hawrawpa ziak mah, chuti khawpa ropuiin a thlen chuan, )~~9}c|s|@{{z`z yy xxNwwvTuugttSss?rrqqGpppOooanmmjll:kajjAiLhhygg/f7edcccaa9``&__r^^^4]T\\+[[#Z~YY1X*WxVUUTT>E===b<<6;;0::=9988S766k5554433E22y2110//..X--,,+++**)((('''&&f&%R$$W##q""q!!> ~ 0/k -qH(@|"e;% E X  QFB@tp)K@0Amah azarah taksa pumhlum chuan inzawmna tinreng thawh avanga rem taka inchuktuah leh inzawm khawmin, peng tin thawhzia ang theuhin hmangaihnaa insiam tha turin taksa chu a lo tipung thin a ni.s?_0hmangaiha thu dik tak sawiin, engkimah amahah kan thang lian thei zawk ang: amah chu Lu a ni, Krista chu.)>K0chutichuan dik lohna ngamthlemna angin, fing verveka mihring bum chawpin, zirtirna thli tinrenga lehlam lehlama vawrh leh len len naupang kan ni tawh lo ang a,=0 thenkhatte chu zawlnei atan te, thenkhatte chu Chanchin Tha hriltu atan te, thenkhatte chu kohhran chawmtu leh zirtirtu atan te a pe a;;<o0 Krista famkimna lenzia tluka kan zaa kan lo awm hma loh zawng, rawngbawl hna thawk tura mi thianghlimte tihfamkimna'n Krista taksa siam tha turin thenkhatte chu tirhkoh atan te,W;'0 Tin, rinna leh Pathian Fapa hriatna kawngah chuan thu khat vua a, puitling a,m:S0 Lo chhuka chu engkim a tihkhah theihna'na van zawng zawng chung daiha han chhova vek bawk kha a ni.u9c0 Tichuan, "A han chho," tih hi, lei hmun hnuai berahte a lo chhuk hmasak zet loh chuan engtin nge ni ang le?80Chuvangin, "Chung lama a han chhoh lai khan mante chu salah a hruai a, mihringte hnenah pawh thilpekte a pe a," a tih chu.g7G0Nimahsela, athlawna Krista thilpek tehna ang zelin khawngaihna chu kan hnenah theuh pek a ni.6!0engkim Pathian leh Pa pakhat chauh a awm a; ani chu engkim chungah a awm a, engkim fang chhuakin a awm a, engkim chhungah a awm bawk a ni.95m0Lalpa pakhat, rinna hmunkhat, baptisma hmunkhat,u4c0A koh chhan che u beiseina hmunkhata koh in ni ang bawk khan taksa pakhat leh Thlarau pakhat chauh a awm a;Q30a kohna che u phua awm turin, kei, Lalpaa mi tang hian ka ngen a che u.y2k0hmangaihnaa indawh tawn chunga dawhtheihna neia remna phuarnaah chuan Thlarau inpumkhatna chu vawng tura bei a,J1 0Chutichuan, inngaihtlawmna leh thuhnuairawlhna zawng zawng nei a,p0Y0chatuanin chhuan zawng zawng thlengin, kohhranhovah leh Krista Isuaah chuan ropuina awm rawh se. Amen.x/i0Tichuan, keimahnia thawk thin thiltihtheihna ang zelin, kan dil leh kan ngaihtuah zawng zawng aia nasa zawk ti theitu hnenah ngei chuan,chatuanin chhuan zawng zawng thlengin, kohhranhovah leh Krista Isuaah chuan ropuina awm rawh se. Amen.I. 0Krista hmangaihna hriat phak loh hriat theihna in nei thei ang.z-m0mi thianghlim zawng zawng nen chuan a zauzia te, a seizia te, a sanzia te, a thukzia te hriat chian theihna leh,,0chutichuan Pathian famkimna tinreng tluka tihkhaha in awm theihna'n, nangni hmangaihnaa zung kai leh nghahchhan neia awmin,_+70Pa, lei leh vana chhungkaw tinreng hming chawi chhana hmaah chuan ka thingthi thin a;o*W0a Thlarau zarah mihring chhungnung lamah chuan thiltihtheihna tihchakin a awmtir theihna tur che uin,i)K0Chuvang chuan Krista chu rinna avnga in thinlung a chen theihna'n, a ropuina ngahzia ang zelin,(0 Chutichuan, nangmahni vanga, ka hrehawm tuarnate avang hian beidawng lo turin ka ngen a che u, chungte chu in ropuina a ni.g'G0 chu Krista Isua kan rin avang chuan amah vekah chuan nelna leh ngam taka luh theihna kan nei. &0 tun laia van hmunahte khian lalna leh thuneihnate hnenah chuan Pathian finna tinreng kohhranho avangin hriattirin a awm thei ang;V%%0 Chutichuan, kan Lalpa Krista Isuaah tih a tum, a chatuana remruat ang zelin,V$%0 thuruk chatuan atanga Pathian engkim siamtuah inthupa awm enkawlna chu eng nge ni tih mi zawng zawng entir turin kei mi thianghlim zawng zawnga te ber aia te zawk hnenah hian chu khawngaihna chu pek a ni.X#)0Jentailte hnena Krista hausakna chhui chhuah rual lohte chanchin hril tur leh, "0A thiltihtheihna thawhzia anga athlawna pek Pathian khawngaihna chu mi pek angzia zelin chu Chanchin Tha rawngbawltua siam ka ni.!#0chu chu hei hi a ni, Chanchin Tha avang hian Krista Isuaah chuan Jentailte hi roluahpui te, taksa pengpui te, thutiam dawnpui te an nih hi.8 i0Chu chu tun laia a tirhkoh thianghlimte leh a zawlnei thianghlimte hnenah Thlarau hriattirin a awm ta ang hian, tun hma lam khan mihring fate hnenah hriattirin a awm ngai lo;V%0kha mi avang khan, in chhiarin Krista thuruk ka hriatzia hi in hre thei ang.b=0khatia, thuruk chu hriattirnaa hriattira ka awm kha, hmana tawi tea ka ziak ang thu kha;Z-0nangni tan Pathian khawngaih enkawlna hna mi pek kha in lo hre tawh chawk ang a;T #0Chuvang chuan kei Paula, nangni Jentailte avanga Krista Isua mi tang hian -Q0nangni pawh amahah chuan Thlarau a, Pathian awmna tura rem khawm in ni.A{0amahah chuan lung rem hrang theuhte, rem taka chuktuahin, Lalpaah chuan biak in thianghlimah a chang zel thin a;nangni pawh amahah chuan Thlarau a, Pathian awmna tura rem khawm in ni.q[0Krista Isua nge chu a kila lung pawimawh ber niin, tirhkohte leh zawlneite lungphum chunga sak in ni a;0Chutichuan, tunah mikhual leh mi chm mai in ni tawh lo a, mi thianghlimte nen chuan tualkhat leh Pathian chhungte in ni ta zawk a ni;N0Ama zaran Thlarau hmunkhata Pa hnena luh theihna kan nei ve ve a ni.$A0Tin, a lo kalin, nangni hla taka awm thinte hnenah remna Chanchin Tha a hrilh che u a, hnai taka awm thinte hnenah pawh remna chanchin Tha a hrilh bawk a. 0kraws zarah, taksa pumkhatah, pahnihte chu Pathian nen a inremtir thei bawk ang, chu mi kraws chuan intaina chu a tihhlum avangin.gG0chutichuan amahah chuan pahnihte chu mihring thar pumkhatah siamin inremna a siam thei ang a,9k0Amah chu kan inremna a ni si a; ani chuan intaina (thiltih turahte thupek dan awm chu) a tisaa tiboin, pawl hnihte chu pumkhatah a siam a, an kar pindanna bang chu a tichim a;yk0 Tunah erawh chuan Krista Isuaah, nangni hmana hla taka awmte kha Krista thisen chuan tihhnaihin in lo awm ta a.H 0 khatih lai khanin, Krista loin, Israelho khua leh tui nen inmihranin, khawvelah hian beiseina reng nei lo leh Pathian loa awmin, tiamna thuthlung lakahte mikhuala in awm kha hre reng rawh u.nU0 Chuvangin, hmana nangni tisaa Jentail, tisaa kuta siam "Serhtan" an tihten "Serhtanloh" an tihate u,/0 Thil tha ti atan Krista Isuaah chuan siama awmin ama kut chhuak kan ni si a; chu thil tha tih chu kan awmna turin Pathianin a buatsaih lawk a ni.J 0 thiltih avang a ni lo e, chutilochuan miin an chhuang dah ang e.k O0Rinna avanga khawngaihnaa chhandam in ni; nangmahni thawh chhuah a ni lo a, Pathian thilpek a ni; 0chutichuan hun lo la thleng turahte chuan Krista Isuaah hian kan chungah ngilneiin a khawngaihna ngah nasatzia chu a entir thei ang.d A0Krista Isuaah chuan ama rual veka min kai thoin, van hmunahte ama hnenah min thuttir ta a: }0kan bawhchhiatnate avanga thi kan nih lai meuh pawhin Krista rualin min tinung ve a, (khawngaihnaa chhandam in ni ta e),[ /0nimahsela Pathian chuan khawngaihna a ngahin a mi hmangaihna nasa tak avang khan,?w0Chung awih lo fate zingah chuankeini pawh hmanah chuan tisa leh rilru duhzawng tiin, kan tisa chaknate angin kan awm vek a, mi dangte ang bawkin thinurna faa piang reng kan nih kha;'0chungahte chuan hmanah khanhe khawvel dan anga in awm kha, boruaka thuneihna lal, tuna awih lo fate chhunga thawk mektu thlarau dan ang hian.a =0Nangni pawh in bawhchhiat leh in sual te avanga thi in nih lai khan a tinung che u a ni;J 0kohhranho chu a taksa a ni, engkim engkima tikhattu famkimna chu.; q0Tin, thil engkim a ke hnuaiah a dah a, amah chu engkim zawng zawng chungah lu atan kohhranho hnenah chuan a pe a,kohhranho chu a taksa a ni, engkim engkima tikhattu famkimna chu. 30Kristaa a thawh, a thahrui chakna thawhzia ang zel khan keini ringtute lama a thiltihtheihna len nasatzia te hi, eng ang nge a nih in hre thei ang.  0he mi khawvelah chauh ni loa khawvel lo la thleng tur pawha hming sak tinrengte chung daihah van hmunahte a ding lama a thuttir laiap [0mitthi zing ata a kaihthawh lai leh, lalna te, thuneihna te, thiltihtheihna te, rorelna zawng zawng te,  0chutichuan in thinlung mitte tihvara lo awmin, ama kohna beiseina te, mi thianghlimhovah chuan a ro luah tur ropui ngahzia te,S !0ka tawngtainaahte chuan in hming lamin in chunga lawmthu hrilh ka bang lo; ~ 0kan Lalpa Isua Krista Pathian, ropuina Pa chuan amah hriatna kawngah finna leh hriat chiantirna thlarau a pek theihna tur che uin}  0Chuvangin, kei pawhin Lalpa Isuaa rinna in zinga awm, mi thianghlimte zawng zawng chunga in lantir bawk thin chu ka lo hriatin,j| O0Chu chu Pathian ropuizia fakna'n ama ta ngei tlan chhuahna turin kan roluahna tura zakhamna a ni.:{ o0 Amahah chuan nangni pawh thutak thu (in chhandamna Chanchin Tha chu) in ngaihthlak a, rin pawh in rin hnuin, amahah chuan Thlarau Thianghlim tiam chuan chhinchhiahin in awm kha.Qz 0 keini Krista lo beisei hmasa tawhte hi a ropui fakna kan lo nihna turin.y y0 Ama duhzawnga remruat ang zela thil engkim titu tum anga ruat lawk ni tawhin, amahah bawk chuan a ro tura siam kan ni,3x a0 hun bi kim khawsak hunah a lawmzawng (engkim - vana thil awmte, lei chunga thil awmte pawh - Kristaa fawk khawm tur chu) amahin tih a tum ang kha; Amah ngeiah chuan a ni.3w c0 A duhzawng thuruk kan hnena min hriattirin;Kv 0Chu khawngaihna chuan aman fing tak leh remhre takin min vur a ni,u 0a thisen avangin amahah chuan kan tlanna kan nei a ni - a khawngaihna ngahzia ang zela kan bawhchhiatnate ngaihdamna chu.?t {0Chu khawngaihna chu Duhtakaah chuan athlawnin min pe a; s 0a khawngaihna ropuizia fak turin ama lungduha lawmzawng angin Isua Krista zarah ama tan faa siam tura min lo ruat lawk tawh avangin.|r s0hmangaihnaa thianghlim leh sawiselboin ama hmaah kan awm theihna turin leilung pianhmain Kristaa min thlan ang kha;#q A0Kan Lalpa Isua Krista Pathian leh Pa chu fakin awm rawh se. Ani chuan van hmunahte khian Kristaah chuan thlarau lam malsawmsakna tinrengin mal min sawm a;cp A0Pathian kan Pa leh Lalpa Isua Krista hnen ata khawngaihna leh remna in hnenah awm rawh se.o 0Paula, Pathian duhzawnga Krista Isua tirhkoh chuan, Mi thianghlim Ephesi khuaa awm Krista Isuaa mi rinawmte hnenah chuan:Vn%&Unaute u, Lalpa Isua Krista khawngaihna in thlarau hnenah awm rawh se. Amen.6me&Tun achinah hian tumahin mi tibuai tawh suh se; ka taksaah hian Isua chhinchhiahnate ka pu si a.Unaute u, Lalpa Isua Krista khawngaihna in thlarau hnenah awm rawh se. Amen.{lo&Tin, chu mi dan anga awm apiangte chungah chuan remna leh khawngaihna awm rawh se, Pathian Israelte chungah pawh.dkA&Siam thar lehna lo chu serh tan hi engmah a ni lo a, serh tan loh pawh engmah a ni hek lo.?jw&Kei erawh chuan kan Lalpa Isua Krista kraws lo chu ka chhuan loh turzia mai chu, chu mi zarah chuan khawvel hi ka tan khenbehin a awm ta, kei pawh khawvel tan khenbehin ka awm a ni.i& Serhtante meuh pawh chuan Dan thu an zawm chuang si lo a, in taksaah chhuan tur an neih theihna'n serh tantir che u an duh mai a ni.1h[& Tisaa hmel intihmawi duh apiangten serhtana awm turin an tir lui thin che u a ni; engmah dang vang a ni lo a, Krista kraws avanga tihduhdah an tuar lohna'n chauh a ni.Og& Keima kut ngeiin in hnenah lehkha hraw pui puia ka ziak hi en rawh u.f)& Chutichuan remchang hun kan neihzia ang zelin mi zawng zawng chungah thil tha i ti ang u, rinna chhungte zinga mi chungah i ti deuh ber ang u.qe[& Tichuan thil tha tih i ning suh ang u; kan inthlahdah loh zawngin a hun takah chuan kan seng dawn si a.d!&Mahni tisa lama thehtu chuan tisaa mi chhiatna a seng ang a; Thlarau lama thehtu erawh chuan Thlarauva mi chatuana nunna a seng dawn a ni.wcg&Bumin awm suh u; Pathian chu hmuhsit zia a ni lo e; miin a theh apiang, chu mi vek chu a seng bawk dawn si a;[b/&Tin, thu zirtir dawngtu chuan thil tha zawng zawng zirtirtu hnenah pe ve rawh se.5ae&Mi tinin mahni phur an phur theuh dawn si a.`&Mi tinin mahni thiltih fiah theuh zawk rawh se, chu mi hunah chuan mi dang chung ni loin, mahni chung chauhvah chhuan tur a nei ang.X_)&Mi, engmah ni si loin, mi lian deuha a inruat chuan a inbum chawp mai a ni si.a^;&In ritphurhte chu inchhawk tawn rawh u, chutichuan Krista dan thu chu in zawm a ni ang.G] &Unaute u, mi, sual engpawh a tih lai phawkin awm se la, nangni thlarau mite u, "Thlemna ka tawk ve dah ang e," tia inveng tha chungin chutiang mi chu thuhnuairawlh takin tungding leh rawh u.:\o&Incho tawna initsik tawnin i inngaihlu suh ang u.{[o&Thlaraua nung kan nih chuan Thlarauvah vek i awm leh bawk ang u.Incho tawna initsik tawnin i inngaihlu suh ang u.iZK&Tin, Krista Isua mite chuan tisa chu, a sual ngaihtuahna leh a chaknate chawpin an khengbet ta.kYO&thuhnuairawlhna te, insumtheihna te a ni zawk e; chutiang kalhzawngin Dan thupek reng a awm lo e.zXm&Thlarau rah erawh chu hmangaihna te, hlimna te, remna te, dawhtheihna te, ngilneihna te, thatna te, rinawmna te,\W1&itsikna te, zu ruihna te, zu hmun hlimna te, chutiangte chu: chung kawngah chuan tun hmaa, "Chutiang thil tih hmangte chuan Pathian ram an chang lo ang," tia ka hrilh lawk che u ang khan ka hrilh lawk che u hi.V&milem biakna te, dawithiamna te, huatna te, inhauna te, thikna te, thinurna te, inkhinna te, awm hranna te, rin hranna te,uUc&Tin, tisa thiltihte chu a lang fiah a ni; chung chu he'ng hi a ni: inngaihna te, bawlhhlawhna te, hurna te,OT&Nimahsela, Thlarau hruaia in awm chuan Dan hnuaiah chuan in awm lo e.(SI&Tisa hian Thlarau dona lam a chak thin, Thlarau pawhin tisa dona lam a chak bawk si thin; thil tih in tumte chu in tih theih lohna'n chungte chu an inkalh si.mRS&Chutichuan, hei hi ka ti a ni: Thlarau vah awm rawh u, tichuan tisa chakna chu in zawm dawn lo nia.aQ;&Nimahsela, in inseh a, in inei tawn si chuan in intihboral tawn lohna'n fimkhur rawh u. P &Nangmah i inhmangaih angin i vengte i hmangaih tur a ni," tih thu kamkhatah hian Dan thu zawng zawng chu a famkim tawh a ni si.7Og& Nangni unaute u, bawih ni lo turin koh in ni si a; nimahsela in bawih nih lohna chu tisa tana remchangah hmang suh u la, hmangaihnain rawng inbawlsak tawn theuh zawk rawh u.FN& Tibuaitute che u chu intan fithla law law se la ka duh a ni.M& Unaute u, kei hian serh tan thu hril ni i la tihduhdah ka ni cheu dawn em ni? Chuti ni se Kraws thu kan hril hian buaina a siam lo tur.L& Rilru danglam in pu lo ang tih Lalpaah chuan ka ring tlat a; tibuaitu che u chu atua pawh ni se la, a chunga rorelna chu a la tuar ang.FK& Dawidim tlem tein chhang hlawm chu apumin a fan chhuak thin.7Ji&He thlemna hi a kotu che u hnen ata a ni lo e.ZI-&Tha takin in tlan thin kha le; thutak chu in zawm lohna'n tuin nge dal ta che u?H&Krista Isuaah chuan serh tan engmah a sawt lo, serh tanloh pawh engmah a sawt hek lo; rinna, hmangaihnaa thawh erawh chu a sawt a ni.KG&Keini zawngin Thlarau zarah rinnain felna beiseina kannghak si a.aF;&Nangni Dana thiam chan tumte u, Krista nen in inthen ta: khawngaihna chu in tluksan ta.pEY&A ni, Dan thu zawng zawng zawm tura batu an ni tih serh tantir apiang hnenah ka hriattir leh a nih hi.wDg&Ngai teh u, kei Paulan in hnena ka sawi hi, serh in tantir chuan Krista chu in tan engmah sawtna a ni lo ang.C &Bawih ni lo turin Krista chuan min chhuahtir kha, chutichuan ding nghet u la, bawih nghawngkawlah chuan tang leh tawh suh u.`B9&Chutichuan, unaute u, bawihnu laka fate kan ni lo a, bawih lonu laka fate kan ni zawk.A&Nimahsela, Pathian Lehkha Thuin engtin nge a sawi? "Bawihnu chu, a fapa nen hnawt chhuak rawh; bawihnu fapa chuan bawih lonu fapa chu ro a luahpui dawn si lo," a ti a.Chutichuan, unaute u, bawihnu laka fate kan ni lo a, bawih lonu laka fate kan ni zawk. @&Nimahsela, chu mi lai chuan tisa dana lo piang chuan Thlarau dana lo piang chu a tiduhdah ang khan, tunah pawh chutiang bawk a ni.L?&Tichuan, unaute u, keini hi, Isaaka ang khan, thutiam fate kan ni./>W&Nang, ching, fa hring ngai lo, hlim rawh, nang, nau vei ngai lo, au chhuak rawh; pasal nei mi ai chuan, khawhar nu chuan fate a nei tam zawk si," tih ziak a nih kha.T=!&Chung lam Jerusalem erawh chu bawih a ni lo a, chu ngei chu keini nu a ni. <&Tin, Hagari hi Arabia rama Sinai Tlang chu a ni a, Jerusalem tun laia awm nen hian ang khat an ni, a fate nen bawihah an awm si a.$;A&Chung thu chu tehkhinna a ni; chung hmeichhiate chu thuthlung pahnih an ni; pakhat chu Sinai Tlanga mi, bawih ni tura fa hringtu chu; chu chu Hagari a ni.:&Nimahsela, bawihnu laka mi chu tisa dan angin a piang a, bawih lonu laka mi erawh chu thutiam avangin a piang a ni," tih hi.{9o&Heti hian ziak a ni si a: "Abrahama'n fapa pahnih a nei a, pakhat chu bawihnu lakah, pakhat chu bawih lonu lakah.W8'&Dan hnuaia awm duhte u, mi hrilh rawh u,Dan thu chu in ngaithla thin lo'm ni?u7c&A ni, tun lai hian in hnena awma ka aw tihdanglam ka chak theihzia mai chu; in chungthu-ah ka mangang si a.m6S&Ka naute u, Krista chu nangmahniah siam puitlina a awm hma loh chuan nau veiin ka vei leh che u hi.5}&Thu tha lamah erawh chuan eng lai pawhin thahnemngai taka zawna awm fo hi a tha a ni, in hnena ka awm lai chauh ni loin.4-&Tha lamah ni hauh si loin thahnemngai takin an zawng chhuak thin che u a; a ni, anmahni in zawn theihna'n pawn lama khar hnan che u an duh a ni.U3#&Chutichuan, thu dik tak ka hrilh che u avangin in hmelma ka lo ni ta em ni?21&Vannei in intihna kha khawiah nge ni ta le? Tih theih phei chu ni se la nangnin in mitte kher chhuakin mi pe tawh ang tih ka hriatsak che u a sin.1&Tin, ka tisaa in tan thlemna awm chu in hmusit lo a, in ten hek lo; Pathian vantirhkoh angin, Krista Isua ang maiin mi lawm tak zawk kha.e0C& Chanchin Tha in hnena ka hril hmasak tum kha ka tisa chak lohna avang a ni tih in hre si a./y& Unaute u, ka ngen a che u, keimah angin awm rawh u, kei pawh nangmahni angin ka awm si a. Ka pawi engmah in khawih lo.H. & In tan tha ka seng thlawn dah law maw tih ka hlauhsak a che u.5-e& Ni te, thla te, hun te, kum te in serh thin.h,I& Tuna Pathian in lo hriat hnu hi zawngin-ni lo, Pathian mi hriat in lo nih hnu hian tih tur a ni zawk e, - khawvel zirtirna dik lo engmah ni hlei lo, a bawiha awm leh in chakate lamah chuan engtiziaa hawi kir lehnge in nih?r+]&Nimahsela, khang Pathian inhriat loh lai khan, an pianzia reng pawha Pathian ni hlei lote bawih in ni a.o*W&Chutichuan, bawih i ni tawh lo a, fa i ni zawk e: tin, fa i nih chuan Pathian zara roluahtu tur i ni.t)a&Tin, fa in nih avangin Pathianin a Fapa Thlarau chu, "Abba!(Ka pa!)" tia auin kan thinlungah a rawn tir a.@({&hmeichhe hrin, Dan hnuaia lo piangin a tir chhuak ta a.x'i&nimahsela a hun bi a lo kim khan fa nihna kan hmuh theihna'n Dan hnuaia awmte chu tlan turin Pathianin a Fapa,j&M&Chutiangin keini pawh naupang kan nih lai khan, khawvel zirtirna dik lo hnuaiah bawihah kan awm;c%?&a pa ruat hun chu a lo thlen hma loh chuan vengtu leh enkawltute hnuaiah a awm zawk a ni.%$ E&Nimahsela, heti hian ka ti a ni: Roluahtu tur chu engkim chungah hotu ni mah se la, naupang a la nih chhung zawng bawih nen engah mah a danglam chuang lo e;Z#-&Tin, Krista ta in nih chuanin Abrahama thlah, thutiam anga roluahtu turte in ni.Q"&Chutah chuan Juda mi a awm theih loh a, Grik mi pawh a awm theih hek loh, chutah chuan bawih a awm theih lo a, bawih lo pawh a awm theih hek loh, chutah chuan mipa leh hmeichhia pawh a awm theih loh; Krista Isuaah chuan in zain pumkhat in ni si a.Tin, Krista ta in nih chuanin Abrahama thlah, thutiam anga roluahtu turte in ni.Y!+&in zinga Kristaa baptisma chang apiangte kha Krista chuan in inthuam tawh si a.= u&Krista Isua rin avangin Pathian fate in ni vek si a;[/&Nimahsela, tunah rinna a lo thlen hnu hian, kaihruaitu hnuaiah kan awm tawh lo e.r]&Chutichuan, rinna avanga thiam kan chan theihna turin Dan chu Krista hnen lama min kaihruaitu a lo ni a.mS&Nimahsela, rinna a lo thlen hma khan, rinna la lang tur atan kharkhipa, Dan hnuaia ven kan nih kha.7&Nimahsela, Isua Krista rin avanga thiltiam chu a ringtute hnena pek a nih theihna'n Pathian Lehkha thu chuan sual hnuaiah engkim a kharkhip ta vek a.3_&A nih loh leh, Dan chuan Pathian thutiamte chu a dodal em ni le? Hnai lo e, Dan mi tinung thei reng pekin a awm tawh si chuan, felna chu Dan avangin a awm ngei tur a ni.c?&Tin, palai reng reng mi pakhat lakah palai a ni ngai lo e, Pathian erawh chu pakhat a ni.Z-&A nih loh leh, engtiziaa Dan chu awm nge ni le? Bawhchhiatna hi sual a nih tilang fiah tura thutiam belhchhahna a ni a, Thutiamin Chi Thlah a tih lo kal hmaa hman tur, vantirhkohte hmanga palai kuta pek a ni.#&Roluah tur chu Dan avang a nih chuan thutiam avang a ni tawh si lo ang; nimahsela Pathianin thutiam avangin a ni, Abrahama hnenah a pek ni.-S&Tin, heti hian ka ti a ni: Thuthlung, Pathian lo tihngheh tawh chu, Dan kum zali leh kum sawmthum hnua lo awm tawh khan, thutiam chu engmah loa siamin a tibo lo e.}&Tin, Abrahama hnenah a ni, thu chu tiamin a awm ni, a chi thlah hnenah pawh. Mi tam tak chung thu sawi angin, "Chi thlahte hnenah pawh," a ti lo a;mi pakhat chung thu sawi angin, "I chi thlah hnenah pawh," a ti a ni zawk e, chu chu Krista chu a ni.3&Unaute u, mihring angin ka sawi hi, mihring thuthlung pawh ni mah se la, tihngheh tawh hnuin an phelh ngai lo a,belh pawh an belhchhah ngai hek lo.&E&chutichuan Abrahama chunga malsawmna chu Krista Isuaah chuan Jentailte chungah a lo awm thei ang a, tichuan rinna avangin Thlarau tiam chu kan hmu thei ang. 9& Krista chu kan aia anchhe dawng lo niin, Dan anchhe lak ata min tlan chhuak ta; ( "Thinga khaikan apiang chu anchhe dawng an ni," tih ziak a ni si a);jM& tin, Dan chu rinnaa mi a ni lo, "Chung anga titu chu chungah chuan a nung ang," tih a ni zawk e.#& Tin, Pathian mithmuhin tumah reng Dan avanga thiam chang an awm lo tih a lang reng a ni. "Mi felte chu rinnain an nung ang," tih a ni si a;=s& Dan thiltiha awm apiangte chu anchhe hnuaiah an awm si a; "Dan lehkhabua thu ziak zawng zawng anga ti tura awm reng lo apiang chu anchhe dawngin an awm thin," tiin ziak a ni si a.c?& Chutichuan, rinnaa awmte chu Abrahama rinawma nen chuan malsawmsakin an awm ve thin a ni.[/&Tin, Pathian Lehkha Thu chuan, Pathianin rinna avangin Jentailte thiam a chantir dawn tih hre lawkin, "Nangmahah chuan hnam tin malsawmsakin an awm ang," tiin Abrahama hnenah Chanchin Tha chu a hrilh lawk kha.R &Chutichuan, hre rawh u, rinnaa awmte, chung nge chu Abrahama fate an ni.U #&Abrahama'n Pathian a ring a, tin,chu rinna chu a felnaa ruat a ni ang khan.  &Tin, in hnena Thlarau petu che u leh in zinga thilmak titu chuan Dan thiltihte avangin nge a tih, in ngaihthlaka in rin avangin?^ 5&Thil chuti zozai chu sawtpui loin in tuar em ni? Sawtpui lo ni tak tak ta ang se la.N &Heti emin in a maw? Thlarauva tan tawh siin tisain in zo dawn em ni?y&Hei chauh hi in hnen ata lo hriat ka duh. Dan thiltihte avangin nge Thlarau chu inhmuh, in ngaihthlaka in rin avangin?  &Aw Galatia rama mi a te u, tuin nge dawi che u? in mithmuh ngeiah Isua Krista chu khenbehin chiang taka lantir a nih tehlul nen.wg&Pathian khawngaihna chu ka bawh bo lo e, Dan avanga felna a awm si chuan Krista chu athlawnin a thi a ni ang._7&Krista hnenah khenbehin ka awm ta; nimahsela ka nung a ni; keimah erawh chu ka ni tawh lo. Krista chu keimahah a nung zawk a ni; tin, tunah tisaa ka nung hi rinnaa nung ka ni - Pathian Fapa, mi hmangaiha ka aia inpetu rinnaah chuan.Pathian khawngaihna chu ka bawh bo lo e, Dan avanga felna a awm si chuan Krista chu athlawnin a thi a ni ang.hI&Pathian lam kawnga ka lo nun theihna'n kei zawng Dan avangin Dan lam kawngah ka thi tawh si a._7&Ka thil thiatte kha ka sak leh si chuan bawhchhetu ka nih ka inhriattir mai a ni ang.5&Kristaah thiam changa awm kan tum chung khan keini ngei pawh mi sual kan lo nih hlauh si chuan Krista chu sual rawngbawltu a lo ni em ni? Hnai lo e.V%&nimahsela Dan thiltihte avangin mi thiam changing a awm lo a, Isua Krista rin avang chauhin thiam changing a awm zawk tih kan hre si a - keini pawhin Dan thiltih avang ni loin, Krista rinna avanga thiam changa kan awm theihna'n Krista Isua chu kan ring a ni; dan thiltihte avangin mihring reng reng thiam changing an awm dawn si lo.N&Keini zawng Jentail mi sualte ni loin Juda mi renga piang kan ni a -s_&Nimahsela, Chanchin Tha thutak angin an awm fel lo tih ka hriatin, Kipha hnenah an zaa hmaah, "Nang Juda mi i ni a, Juda anga awm loin Jentail angin i awm si a. Engtizia nge Jentailte chu Judate anga awm luihtir kher i tum?" ka ti a.x~i& Juda dangte pawh an vervek ve ta hlawm a, chutichuan Barnaba meuh pawh an vervekna hruai boin a awm ta hial a.I} & Mi tute emaw Jakoba hnen ata an lo kal hma chuan ani chuan Jentailte hnenah chaw a ei thin a: nimahsela an lo thlen veleh serhtan mite chu a hlauh avangin tel leh ta loin a intihrang ta si a.o|W& Tin, Kipha chu Antiokei khuaa a lo kal laiin demawm taka a awm avangin a hmaichhan ngeiah ka dodal a.\{1& Retheite kan hriat reng chauh an duh, chu tak chu tih ka tum tlat reng thina a ni.pzY& khawngaihna mi peka chu an hriat pawhin Jakoba te, Kipha te, Johana te, bana an ruatate chuan keini Jentailte hnena kal tur leh anni zawng serhtante hnena kal turin kei leh Barnaba chu inpawlna kut ding lamte min pe ta zawk mah a.y{&(Serhtante tirhkoh ni turin Petera tana thawhsaktu ngei chuan Jentailte tirhkoh ni turin ka tan pawh mi thawhsak si a);x#&chutih ahnekin serhtante Chanchin Tha Petera hnena kawltira a awm angin, serhtan lohte Chanchin Tha ka hnena kawltirin a awm tih an hria a.Tw!&Tin, mi lian deuha an ruatate lakah chuan (eng ang mi pawh ni se la, ka tan engmah a lem chuang lo; Pathianin tumah a thlei bik lo va;) mi lian deuha an ruatate chuan engmah mi belhchhah chuang si lo a;~vu&Nimahsela, Chanchin Tha thutak chu in hnena a awm reng theihna'n darkar khat te pawh intulutin an thu kan zawm lo a.)uK&chu chu unau der, aruka an hruai luhte avang a ni; chungte chu bawiha min siam theihna'n Krista Isuaah chuan zalenna kan neih hi enthla turin a rukin an lut a.gtG&Nimahsela, Tita ka hnena awm pawh chu Grik mi ni mah se la, serh tan luihsakin a awm ta lo a; s&Tin, hriattirna avangin ka han kal a, Jentailte zinga Chanchin Tha ka tlangaupui thin hi anmahni ka han hrilh a; nimahsela mi lian deuhte chu ahrangin ka hrilh a, chutilochuan athlawnin ka tlan hlauh dah ang e, a nih loh leh, tlan thlawn ka lo ni dah ang e.xr k&Tin, kum sawm leh kum li a vei hnuin Tita pawh chu hruai vein Barnaba rualin Jerusalem khuaah ka han kal leh a.6q i&Tin, keimah avangin Pathian an chawimawi ta a./p Y&Hmana min tiduhdahtu khan hmana rinna thu a tihkhawloh thin kha tunah a hril ta zawk a ni," tih mi sawi chauh an hria a.Tin, keimah avangin Pathian an chawimawi ta a.So !&Nimahsela,Judai ram kohhranho Kristaa awmte hmelhriat ka la ni lo ta fo a.An &Chu mi hnuah chuan Suria leh Kilikia ramahte ka lo kal a.Xm +&(Ngai teh mah u! In hnena thu ka ziakte hi Pathian mithmuhah pawh ka daw lo e).Sl !&Tirhkoh dangte erawh chu Lalpa unau Jakoba chauh lo chu tumah ka hmu lo a.yk m&Tin, kum thum a vei hnuin Kipha kan turin Jerusalem khuaah kan han kal a, a hnenah ni sawm leh ni nga ka cham a,'j I&tirhkoh ka nih hmaa tirhkoh lo ni tawhte hnenah Jerusalem khuaa han kal hek loin, Arabia ramah ka kal bo ta nghal zawk a; tin, Damaska khuaah ka kir leh ta a.ti c&Jentailte zinga a Chanchin Tha ka hrilh theihna'n a Fapa chu ka hnena a inlartir lai khan, tumah rawn loin,bh ?&Tin, ka nu pum chhung atanga mi tihrangtu leh a khawngaihna avanga mi kotu Pathian chuan,)g M&tin, mi thlahtute thurochhiah chunga thahnem ka ngaih nasat bik avangin Judate sakhaw biak dan kawngah chuan ka chite zinga ka rualpui tam takte ka lehpel ta a.f %& Judate sakhaw biak danah chuan hman laia ka awm dan chu in hre tawh si a, khatia Pathian Kohhranho nasa taka tiduhdahin ka tihbuai thin kha;ve g& Mihring hnen ata hmu ka ni hek lo, mi mi zirtir ka ni hek lo, Isua Krista inlarna avanga hmu ka ni zawk si a.id M& Chutichuan, unaute u, ka Chanchin Tha hrilh kha mihring lam thu a ni lo tih ka hriattir a che u.|c s& Mihring tihlawm nge ka tum, Pathian tihlawm? Mi zinga tlaktlum tum ka ni em ni? Ni i la, Krista bawih ka ni lo ang.*b O& Hmana kan sawi ang khan tunah ka sawi leh dawn a ni, "Chanchin Tha in pawma lo kha chu, Chanchin Tha dang tupawhin hrilh che u se la, anchhe dawngin awm rawh se,Aa }&Nimahsela, keimahniin emaw, van atanga lo chhuk vantirhkoh pawhin emaw, Chanchin Tha kan hrilh che u lo kha chu Chanchin Tha dang reng lo hrilh che u se la, anchhe dawngin awm rawh se.` {&chu chu Chanchin Tha a ni ve si lo; nangmahni tibuaiin, Krista Chanchin Tha tihdanglam duh tute emaw an awm mai a ni a.t_ c&Krista khawngaihna zara a kotu che u kha chuti thuta Chanchin Tha hrang lama in pakaisan hi mak ka ti a ni;A^ &Pathian hnenah chuan ropuina chatuanin awm rawh se. Amen.] '&ani chuan kan Pathian leh kan Pa remtihzawngin tun lai khawvel sual tak lakah hian min chhan chhuah theihna'n kan sualte aiah amah a inpe ta;c\ A&Pa Pathian leh kan Lalpa Isua Krista hnen ata khawngaihna leh remna in hnenah awm rawh se:O[ &ka hnena unau awm zawng zawngte chuan Galatia rama kohhranhote hnenah,Z ;&Paula, tirhkoh (mihringte tirh chhuah ni loin, mihring zarah ni hek loin, Isua Krista leh mitthi zing ata a kai thotu, Pa Pathian zarah a ni zawk) leh,~Yu Lalpa Isua Krista khawngaihna te, Pathian hmangaihna te, Thlarau Thianghlim pawlna te chu in zaa hnenah awm rawh se.5Xc Mi thianghlim zawng zawngte hian chibai an buk a che u.Lalpa Isua Krista khawngaihna te, Pathian hmangaihna te, Thlarau Thianghlim pawlna te chu in zaa hnenah awm rawh se./WY Fawh thianghlimin chibai inbuk rawh u.kVO A tawp berah chuan unaute u, lawm takin awm rawh u.Tihthat famkimin awm u la; thlamuang takin awm u la, rilru hmunkhat pu u la, lungrual takin awm rawh u; tichuan hmangaihna leh remna Pathian chu in hnenah a awm dawn zuk nia.QU Chuvang chuan tichhe tur ni lo a, siam tha tur zawka Lalpa'n thuneihna mi pek ang zel khan, in hnena ka awm huna na taka ka zilh lohna'n che u, in hnena ka awm loh lai hian he'ng thu hi ka ziak a ni. T  Keini kan chak loh lai pawha nangni in chak hian kan lawm thin a sin; hei hi kan dil bawk thin, nangmahni that famkimna tur hi.MS Thutak tan tur lo chuan thutak do turin engmah kan ti thei lo a ni.cR? Tin, thil reng reng in tihsual lohna turin Pathian hnenah kan dil thin a; chu chu keini hi duhawma kan lan theihna tur a ni lo a, nangnin a mawi apiang in tih theihna'n a ni zawk, keini chu duh loh angin awm mah i la. o~~!}}~}||g{{{dzz)yxx5wwLvv0uwtttXt ss4rrjqqq=ppioooo7nndmmqm$l]kk=kjii"hhfhggOffpeedd=cbbb]aa``]__$^]]O\\=[[[1ZYY;XXjWWqVV?UU=TT SRRjQQ9PPJOOyMMLKKtJJJPIIIHH&GFFEEqDDPDC`BBBAAX@@@?q>==l<<=;::d99877}71655z44x33T2100P// ..i--5,A+**')Z)"(''S&&-%%N$$##u""!!x O  [8TSM TA kk( < & 9 ><=r_TW.'D Dawt inhrilh tawn suh u; mihring hlui chu a thiltihte chawpin in hlip tawh a,-7DTunah erawh chuan nangni pawhin he'ng zawng zawng, tauhna te, thinurna te, huatna te, sawichhiatna te, in kaa chhuak tawng zahmawh te hi tibo rawh u.c,?Dnangni pawh hmanah chung thilahte chuan in nun lai khan, chungahte chuan in awm thin kha.^+5Dchung thil avang chuan a ni, Pathian thinur chu awih lo fate chunga a thlen thin ni;,*QDChutichuan, in taksa peng leia awmte hi tihlum rawh u, inngaihna te, bawlhhlawhnate, hurna te, chakna sual te, duhamna te hi (duhamna chu milem biakna a ni si a);j)MDKrista kan nunna chu a lo inlar hunah chuan nangni pawh ama hnenah ropui zingah in inlar ve ang.Y(+DIn thi tawh a, in nunna chu Pathianah chuan Krista hnenah thuhrukin a awm si a.g'GDChung lama thil awmahte chuan in rilru nghat tlat rawh u, leia thil awmahte chuan nghat loin.& DChutichuan, Krista hnenah kaihthawhin in awm ve tawh chuan chung lam, Pathian ding lama thu Krista awmnaa thil awmte chu zawng rawh u.%%CDHeng vantirhkoh biak tur tih te, taksa ngaihnep tih te, taksa tihhrehawm tih te hi tha fu awm chuan a lang a, mahse tisa chakna hneh turin a tangkai si lo.L$Dchungte chu ei zawha ral mai thil a ni.Heng vantirhkoh biak tur tih te, taksa ngaihnep tih te, taksa tihhrehawm tih te hi tha fu awm chuan a lang a, mahse tisa chakna hneh turin a tangkai si lo.a#;Dtih an mihring thil intuk chawp leh phuah chawp mai mai hnenah in intukluh leh tak mai: "DKhawvela zirtirna dik lote chu Kristaah in thihsan tawh si chuan, eng tizia nge khawvel mite ang leka, "Tawk suh, tem suh, dek suh, !DLu atang chuan taksa pum pui bung hrang hrang inzawm khawm chu a chawm a ni a, Pathian duhzawng ang zelin a thang lian thin a ni.v eDInlarna danglam bik hmua insawi a, khawvel rilru tak pu si a, engmah ni si loa intiveiho, taksa hi ngaihnep tur, vantirhkohte pawh biak tur tite chuan thiam loh chantir che u suh se. Chung hote chuan Lu, Krista chu an vuan tawh lo a ni.RDchung chu thil lo thleng turte hlim a ni, a tak eawh chu Krista ta a ni.DChutichuan, ei thu-ah emaw, in thu-ah emaw, kut ni thu-ah emaw thla thar thu-ah emaw, chawlhni thu-ah emaw, tuma'n sawisel che u suh se;wDtin, lalna leh thuneihnate chu hlip thlain, chu kraws-ah chuan chungte chu hnehin, alangin hriattirna'n a hmang ta a.Dbatna lehkha thupeka ziak, kan chunga awm, min dodal thina chu a thai bo tawh si a: chu ngei chu kraws-a khengbetin a la kiang ta a,?wD Tin, nangni in bawhchhiatnate leh in tisaa serh tan lohna avangin thi in lo ni a, nangmahni ngei chu amah nen a tinung che u a nih kha; kan bawhchhiatna zawng zawngte min ngaidam a,-SD baptismaah chuan a hnena phum in lo ni ve tawh si a, chu mi vekah chuan mitthi zing ata amah kai thotu Pathian hnathawh rin avanga a hnena kaihthawh in nih ve kha.r]D Krista serhtannaah chuan tisa taksa hlip vekin amah vekah chuan kuta serhtan ni loa serh tan in nih kha;\1D Amahah chuan in famkim ta bawk a; ani chu lalna leh thuneihna zawng zawng lu a ni.PD Amahah chuan Pathian famkimna tinreng chu taksa neiin a awm reng si a.9kDFimkhur rawh u, chutilochuan tupawhin Krista thu ang ni loin, mihring thu rochhiah leh khawvel A Aw B ang zawkin an thu fing leh bumna mai maiin ral lakin an la dah ang che u.veDan zirtir che u ang khan in rinnaah chuan nghet taka awmin, lawmthu sawi lo ngahin, amahan chuan awm rawh u.lQDChuvangin, Krista Isua, Lalpa chu in lawm ang khan, amaha zung kai leh rem chhoh deuh deuha awmin,DTisain in hnenah awm mah suh i la, lawm taka awmin, in felzia leh Krista in rin nghehzia enin, thlarauvah chuan in hnenah ka awm si a.NDTuma'n tawng kam thiamin an bum lohna'n che u, chung chu ka ti a ni, Dhriata rin tlatna lukhawng zawng zawng chu dawng tura hmangaihnaa insuihkhawmin, an thinlungte chu thlamuangin a awm thei ang.oWDchutichuan Pathian tuhruk (finna leh hriatna ro zawng zawng thuhrukna Krista chu) an hriat theihna'n, 5DNangmahni leh Laodikei khuaa awmte leh, tisaa ka hmel hmu lo apiangte tan eng tikauva nasain nge ka beihsak talh talh che u hi in hriat ka duh si a;u eDchu mi ti tur chuan Krista chakna nasa tak keimaha thawk thin chu hmangin ka bei a, rim takin ka thawk a ni.{  qDmi tin Kristaah chuan thafamkima kan dintir theihna turin, mi tin zilhin, mi tin finna tinrenga zirtirin a chanchin kan hrilh thin hi;chu mi ti tur chuan Krista chakna nasa tak keimaha thawk thin chu hmangin ka bei a, rim takin ka thawk a ni.6  gDChung mite hnenah chuan hnam tin tana a thuruk ropui leh hlu tak chu Pathianin hriattir a duh reng a ni; chu thuruk chu, Krista nangmahnia awm ropuina beisei chhan chu a ni;  +DMi zawng zawng laka a lo thup kumkhua thin, ama mite hnena a puan tak thuruk kha, tunah erawh chuan a mi thianghlimte hnenah lantirin a awm ta.r  _DPathian thu hril kim tura enkawlna hna Pathianin in tan mi pek ang zelin chungho rawngbawltua siam ka ni.$  CDTuna ka tuarsakna che uah hian ka lawm a, Krista hrehawm tuar bak chu a taksa avangin ka tisaah hian ka chhunzawm zel a ni; a taksa chu kohhranho hi an ni.  Dnghahchhan neia nghet taka awma, Chanchin Tha in hriata beiseina atanga sawn bo thin lo a, rinnaah hian in awm reng phawt chuan: chu Chanchin Tha chu van hnuaia thil siam zawng zawngte zinga tlangaupui a nih kha; kei Paula hi chu mi rawngbawltua siam ka ni.: oDnimahsela tunah zawng, a hmaah chuan thianghlim tak leh, hmelhem lo leh, sawiselbova a dintirna tur che uin, a thihnain a tisa taksaah chuan amah nen a inremtir tawh che u a ni;~ wDTin nangni hmana in thiltih sualnaah khan ama lakah thenin in lo awm a, in rilruah chuan a hmelma in lo nih bawk kha,] 5Damah ngeiah chuan leia thil awmte pawh, vana thil awmte pawh amah nen a inremtir hi.  ;DFamkimna tinreng chu amaha awm reng leh a kraws thisen chuan remna lo siamin, amahah chuan engkim amah nen a inremtir hi Pa lungnihzawng tak a ni si a; %DAni chu taksa (chu chu kohhranho) lu a ni a; engkimah chungnung ber a lo nih theihna'n, a bulpui, mitthi zing ata piang hmasa bera chu a ni.c ADtin, ani hi chu engkim awm hmain a awm reng a ni, amahah chuan engkim a ding ho bawk a ni._ 9Damahah chuan engkim siam a ni a, vana awmte, leia awmte nen, hmuh theihte, hmuh theih lohte nen, lalthutphahte pawh, rorelnate pawh, lalnate pawh, thuneihnate pawh; engkim ama siam a ni, ama ta tur bawka siam a ni;a =DAni chu hmuh theih loh Pathian anpui, thil siam zawng zawnga piang hmasa ber chu a ni a;J Damahah chuan kan tlanna kan hmu a ni - kan sualte ngaihdamna chu.l~ SD Ani chuan thim thuneihna laka min chhan chhuakin, a Fapa hmangaih taka ramah chuan min kaitir ta a;+} QD Pa, enga mi thianghlimhote ro chu tawm ve tlaka min rawn siamtu hnenah chuan lawmthu hrilin, kawng tinrenga amah tilungawi turin Lalpa zui tlakin in awm thei ang.q| ]D hlim taka chhelna leh dawhtheihna tinreng nei tura a ropuina chakzia ang zela chakna tinrenga lo chakin,b{ ?D chutichuan hnathawh tinrenga lo rahin, Pathian hriat famkimna kawnga lo sawt deuh deuhin,Xz +D chu mi avang chuan thlarau lam finna leh hriat theihna zawng zawng kawngah ama duhzawng hriat famkimnaah chuan in lo khah theihna'n, kan hriat ni achin chu keini pawhin tawngtai leh dilsak che u kan bang lo;>y yDani hian thlarauva in hmangaihna chu min hrilh bawk a.Fx DEpaphra hi kan ai awhin Krista rawngbawltu rinawm tak a ni a,$w CDChu mi Chanchin Tha chu khawvel zawng zawngah rahin a pung zel ang bawk hian in hnena a thlen kha. Chutiang bawkin Epaphra, kan bawihpui duh tak laka in zir angin tihtak zeta Pathian khawngaihna chu in ngaihthlaka inhriat ni achinah khan, nangmahniah pawh rahin a pung zel thin a ni.Yv -DChu mi beiseina chanchin chu, hmanah Chanchin Tha thutak thu-ah khanin hre tawh.Iu  DKrista Isua in rinzia leh mi thianghlim zawng zawngte chunga hmangaihna inneihzia kan lo hriat achin in tana tawngtai foin, Pathian kan Lal Isua Krista Pa hnenah chuan lawmthu kan hril thin a.6t iDVanah in tan beiseina an dahsak che u avangin,s !DKolossa khuaa Kristaa mi thianghlimte leh unau rinawmte hnenah chuan" Pathian kan Pa hnen ata khawngaihna leh remna in hnenah awm rawh se.Qr DPaula, Pathian duhzawnga Krista Isua tirhkoh leh Timothea kan unau chuan,Jq :Lalpa Isua Krista khawngaihna chu in thlarau hnenah awm rawh se.5pc:Mi thianghlim zawng zawngten chibai an buk che u a, Kaisara chhungte zinga mi hian an buk deuh ber a che u.Lalpa Isua Krista khawngaihna chu in thlarau hnenah awm rawh se.xoi:Krista Isuaa mi thianghlim tinreng chibai mi buksak ang che u. Ka hnena unau awmte hian chibai an buk a che u.[n/:Tin, kan Pathian leh kan Pa hnenah chuan chatuanin ropuina chu awm rawh se. Amen.|mq:Tin, ka Pathian chuan Krista Isuaa a ropuina ngahzia ang zelin in tlakchhamna tinreng pawh a phuhruksak ang che u.Al{:Nimahsela, engkim ka nei a, ka ngah a ni; Epaphrodita kuta in thil mi thawnte chu ka lo hmu a, ka phuisui ta. Chung chu englo rimtui rim, inthawina chhan tlak, Pathian lawmzawng a ni.\k1:Thilpek chu zawng ka ni lo a; rah, nangmahni lama pung tur chu zawng ka ni zawk e. j :Thessalonika khuaa ka awm lai pawh khan, ka tlakchhamna phuhruk turin, vawi khat chang ni loin, vawi hnih lai in rawn thawn kha.oiW:Tin, nangni Philippi-a mite u, Chanchin Tha thlen tirh laia Makedonia ram atanga ka kal chhuah lai khan, nangni chauh lo chuan kohhran pawl pakhat mahin thilpek leh dawn kawngah chuan mi tanpui lo tih nangni ngeiin in hre bawk a;Hh :Nimahsela, ka mangannaahte hian mi lo manganpui hi in titha e.4gc: Mi tichaktuah chuan engkim ka ti thei a ni.Hf : Tlawm taka awm dan ka thiam a, hausaa awm dan pawh ka thiam bawk a; thil tinrengah leh thil zawng zawngah tlai leh riltama awm dan, hausa leh tlachhama awm dan thuruk chu ka hre chhuak tawh.xei: Ka tlakchham thu sawi zawng ka ni lo e; kei zawng eng ang pawhin awm mah i la, lungawi zel ka ching tawh si a.`d9: Nimahsela, in mi ngaihtuahsakna chu tun hnua in rawn tihthar leh tak avang hian Lalpaah chuan ka lawm hle a ni; chutiang kawng chu ngaihtuah kha zawng in ngaihtuah the meuh a, remchang erawh chu in hmu lo mai a ni.4ca: In thil zir te, in thil pawm te, in thil hriat te, keimaha in thil hmuh te pawh kha, khang ang kha ti thin ang che u; tichuan Thlamuanna Pathian chuan a awmpui ang che u.obW:A tawp berah chuan unaute u, a dik apiang te, a zahawm apiang te, a fel apiang te, a thianghlim apiang te, a duhawm apiang te, a thangmawi apiangte - thatna reng a awm a, fakna reng a awm phawt chuan - chung chu ngaihtuah rawh u.a):Tichuan, Pathian thlamuanna, rilru reng renga hriat sen loh khan, in thinlung leh in ngaihtuahnate chu Krista Isuaah chuan a vensak ang che u.`:Engah mah mangang suh u; engkimah tawngtai leh dilin, lawmthu hril tel zelin, in duhnate chu Pathian hnenah hriattirin awm zawk rawh se.N_:In dawhtheihzia mi zawng zawng hriat ni rawh se. Lalpa chu a hnai e.L^:Lalpaah chuan lawm fo rawh u: ka ti leh pek thin ang, lawm rawh u.Z]-:A ni, nang pawh ka nghawngkawl bahpui taktak, ka sawm bawk a che; khang hmeichhiate kha tanpui rawh. Chanchin Thaah chuan mi beihpui si thin a, Klemena nen, ka thawhpui dang Nunna Bua hming chuangte nen khan.b\=:Lalpaah chuan rilru hmun khat pu turin Euodii ka ngen a, Suntuki pawh ka ngen bawk a ni. [ :Chuvangin, ka unau duh tak leh ngaih tak ka lawmna leh ka lallukhumteu, chutiang chuan Lalpaah ding nghet rawh u, ka duh takte u.",ZQ:Ani chuan a thawhin, engkim pawh ama thu thuin a awmtir thei, chu mi thawhzia ang zelin kan tlawm lai taksa hi, ama taksa ropui anga awm turin a siam tha leh ang.-YS:Keini zawng van khua leh tui kan ni si a, van atanga min chhandamtu Lal Isua Krista lo kal tur chu nghakhlel takin ka thlir a ni.Ani chuan a thawhin, engkim pawh ama thu thuin a awmtir thei, chu mi thawhzia ang zelin kan tlawm lai taksa hi, ama taksa ropui anga awm turin a siam tha leh ang. X:chungho tawpna chu boralna a ni, an pathian chu an pum a ni, an ropuina pawh chu an mualphona a ni, khawvel thil an duh thin a ni.W%:Mi tam tak an kal a, chu mite chu Krista kraws hmelma an ni tih an chanchin ka hrilh fo che u kha, tunah pawh tap chungin ka hrilh che u hi;V:Unaute u, ka awm dan zirtute lo ni hlawm rawh u, tin, entawn tur keini min nei a, chu mi ang zela awmte chu en tha rawh u.KU:Engpawh ni se la, kan thlen chin atang khan hma i sawn zel ang u..TU:Chutichuan, puitling apiang chutiang rilru puin i awm ang u; tin, eng kawngah pawh rilru danglam pu in lo nih chuan, chu pawh chu Pathianin a la hriattir ang che u.mSS:Krista Isuaa Pathian chung lam koh chhan lawman hmu turin, tiam chin lam chu ka pan talh talh a ni.R-: Unaute u, manah ka inngai lo. Amaherawhchu he thil pakhat hi ka ti thin - hnung lama thil awmte chu theihnghilha, hma lama thil awmte chu banin,"Q=: Hmu thawh reng inti ka ni lo a, famkim tawh reng inti pawh ka ni hek lo; "Krista mi man chhan chu ka man thei dah law maw," tiin a umin ka um zawk a ni.HP : mitthi zing ata thawhlehna chu ka chang thei hram mahna, tiin.xOi: a thihna anpuia thiin, amah nen, a thawhlehna thiltihtheihna nen, a tuarnate tawmpuina nen ka hriat theihna'n;N/: mahni felna (Dana felna chu) nei loin, Krista rin avanga felna (rin avanga Pathian laka felna chu) nei zawkin, amaha awm ka lo nih theihna turin;jMM:A ni tak meuh mai, ka Lalpa Krista Isua hriatna ropui bikzia avangin thil engkim pawh channaah ka ruat a ni; amah avangin thil zawng zawng ka chan ta vek a, chung chu hnawmhneah lek ka ngai a, Krista ka hmuh theihna tur leh,hLI:Nimahsela, ka tana hlawkna tur apiangte chu chung chu Krista avangin channaah ka ruat ta a ni.lKQ:thahnemngaih lamah chuan kohhranho tiduhdahtu ka ni a; Dan thua felna lamah chuan sawiselbo ka ni. J:Ni riat nia serh tan, Israela thlaha mi, Benjamina chia mi, Hebraite laka Hebraia piang ka ni a; Dan lamah chuan Pharisai ka ni a;-IS:Duh phei i la, kei pawh tisa chunga rinna nghat thei ka ni a sin. Mi dang reng rengin tisa chunga rinna nghahchhan neia an inruat chuan kei ka inruat lehzual a ni;H:Keini Pathian Thlarau zara Pathian bia leh, Krista Isua chhuang leh, tisa chunga rinna reng nghat lotute hi Serhtanho kan ni zawk si a.G{:Ui lakahte chuan fimkhur rawh u, thil tha lo titute lakah chuan fimkhur rawh u. Innghaisaho lakah chuan fimkhur rawh u.$F C:A tawp berah chuan ka unaute u, Lalpaah lawm rawh u. Thu pangngaite in hnena ziak nawn leh hi keia tan zawng ninawm a ni lo e, nangni tan a sawt bawk si a.E:in mi chhawmdawlna tlin bak chu chhunzawmna'n thih dawn loa beiin, Krista hnathawhna avangin thi chhawngin a lo awm ta si a.`D9:Chutichuan,ani hi hlim takin Lalpaah chuan lo lawm u langin, hetiang mi hi ngaihlu rawh u;in mi chhawmdawlna tlin bak chu chhunzawmna'n thih dawn loa beiin, Krista hnathawhna avangin thi chhawngin a lo awm ta si a.C:Chutichuan, ani hi in hmuh leh huna in lawm theihna tur leh kei ka lungngaih a thathnem theihna turin ka rawn tir hmanhmawh deuh a ni.JB :Thi chhawnga na zawng a ni ngei tak a; nimahsela Pathianin ani chu a khawngaih a; tin, ani chang ni loin, lngngaih chunga lungngaih lehzualna ka neih lohna'n kei mi khawngaih a ni fawm bawk e.oAW:Ani chuan in zain a ngai em em si che u a, a na tih in lo hriat avangin nasa takin a lungngai bawk a. @9:Nimahsela, Epaphrodita, ka unaupa, ka hnathawhpui, ka sipaipui leh in tirhkoh, ka thil tlakchhama mi chhawmdawltu hi in hnena rawn tirh tulin ka hria._?7:Nimahsela, keimah ngei pawh rei lo te china lo kal Lalpaah chuan ka inring tlat a ni.Z>-:Chutichuan,ka chanchin tur ka hriat veleh ani hi rawn tir nghal i la ka ti a ni.=:Nimahsela, ani hi chu fiaha a awm tawhzia in hria, fain a pa rawng a bawl angin, Chanchin Tha tihdarh kawngah rawng mi bawlpui thin kha.I< :An zain Isua Krista tan zawng loin, mahni tan an zawng si thin._;7:Hetiang rilru pu, in awmzia tih tak zeta ngaihtuahsaktu tur che u tumah ka nei si lo.:3:Nimahsela, in chanchin ka hriat a, ka thlamuan ve theihna turin, rei lo te chinah Timothea hi in hnena rawn tirh Lalpa Isuaah chuan ka beisei a ni.J9 :Chutiang bawkin nangni pawh lawm u langin, mi lawmpui ve rawh u. 8:A ni, in rinna inthawina leh rawngbawlna chungah chuan leih buakin awm dawn mah i la ka lawm a ni, in zain ka lawmpui bawk a che u. 7 :chutichuan a thlawna tlan ka nih loh a, a thlawna thawk rim ka nih hek loh avangin Krista niah chuan chhuan tur ka nei thei ang.Z6-:chungho zingah chuan nunna thu hlanin khawvelah hian tiengtu angin in lang thin,+5O:Chhuan bengtla lo leh tihmawhte zinga sual nei lo leh nuntlang, Pathian fa sawiselbote in nih theihna turin phunnawina leh inhnialnate awm loin engkim ti rawh u,`49: ama lawmzawng atana tih tum tur leh bei tura nangmahnia thawktu chu Pathian a ni si a.C3: Chutichuan, ka duh takte u, thu in zawm fo ang khan ka awm chauha thawk loin, tuna ka awm loh hlan hian thawk zawk mahin, hlau leh khur chungin nangmahni chhandamna thawk chhuak rawh u;w2g: Pathianin ani chu nasa takin a chawimawi ve ta thung a, hming zawng zawnga hming chungnung ber chu a pe ta a.v1e: an thingthitna'n leh Pa Pathian tihropuina turin, "Isua Krista chu Lal a ni," tiin lei tinrengin a puanna'n,^05: Chu mi avang chuan Isua hmingin mi tin - vana mite, leia mite, lei hnuaia mite nen -y/k:Tin, mihring anga lo awmin, a inngaitlawm a, thi khawp hiala thu zawmin a lo awm ta a, kraws-a thihna ngei chu.a.;:mihringte anga lo piangin, bawih angah a insiam a, amah leh amah a intitlawm ta zawk a.h-I:ani zawngin Pathian anga awma Pathian tluka awm chu thil thlakhlelh hleih theihah a ruat lo a,L,:He rilru, Krista Isua pawha awm bawk kha, nangmahniah awm rawh se;H+ :mahni ta ta mai en loin, mi dang ta pawh en theuh zawk rawh u.*:Elrel leh inngaihhlut avanga engmah ti loin, mi tinin inngaitlawm takin mahni aiin mi dang tha zawkah ruat theuh rawh se;x)i:rilru hmunkhata awmin, hmangaihna hmunkhat neiin, inthuruala rilru hmunkhata awmin, ka lawmna tifamkim rawh u.&( G:Chutichuan, Kristaah tanpuina reng reng te, hmangaih thlamuanna reng reng te, Thlarau pawlna reng reng te, lainatna leh khawngaihna reng reng te a awm chuan,p' [:indona keimaha in hmuh thin, tunah pawh keimahah a awm tih in hriat, chu mi ngei chu in neih ve tak hi.A& }:Krista avanga amah in rin chauh ni loin, amah avanga in tuar pawh phal a ni si a;indona keimaha in hmuh thin, tunah pawh keimahah a awm tih in hriat, chu mi ngei chu in neih ve tak hi.% 9:chutichuan nangmahni rawn kan che u mah i la, in hnenah awm lo mah i la, thlarau hmunkhata ding nghetin, rilru hmunkhata Chanchin Tha rinna thu tana bei tlangin, dotute eng kawngah mah hlau loin in awm tih, in chanchin ka hre thei ang,chu chu anmahni tan boral tur an nih hriattirna fiah tak a ni, nangni tan erawh chu chhandam tur in nih hriattirna fiah tak a ni zawk e, chu pawh chu Pathian laka mi a ni.W$ ):Engpawh ni se la, in awm dan chu Krista Chanchin Tha nen inmawi phawt rawh se,r# _:chutichuan inhnena ka awm leh dawn avangin in mi chhuanna chu Krista Isuaa a nasat lehzual theihna turin." 7:Tin, chu chu ka rin tlat avangin ka awm reng dawn tih ka hria, a ni, rinnaah chuan in lo than lenna turin in zaa hnenah ka awm reng dawn tih ka hria.H!  :Nimahsela, nangmahni avangin tisaa awm reng hi a tul zawk a ni.  %:A lai laklawhah hian a ngaihna hre loin ka awm mai a ni, kal chhuaha Krista hnena awm chakna ka neih avangin, chu chu a tha zawk em em si a. :Nimahsela, tisaa nun hi ka chan ni se la - chu chu ka hnathawh rah ni ang se la, chutichuan a eng nge ka thlan zawk dawn zawng ka hre lo.J :Kei ka tan zawng nun hi Krista a ni si a, thih pawh hlawkna a ni.b ?:engah mah tihmualphoin ka awm dawn lo a,huai taka ka awm pangngai ang foin, tunah pawh nunna avangin emaw, thihna avangin emaw, ka taksaah Krista chawimawiin a awm zawk dawn tih ka beiseina leh ka chakna ang zel hian.} u:Chu chu in mi tawngtaisakna avang leh Isua Krista Thlarau mi pek avangin ka chhandamna a lo ni dawn tih ka hre si a,  :Engnge a pawina? Aderin emaw, atakin emaw Krista Thu hrilh a ni ta reng reng a, chu chuan mi tilawm tho ve. A ni, ka lawm zel ang.  :Mi thenkhat zawngin an ti tak tak lo, elrelna avang chauhin kawl ka bun chungchangah hian buaina mi belhchhahsak tura ti an ni.p [:chungte chuan Chanchin Tha tan turin Pathianin hna min pe a ni tih hriain hmangaihna avanga hril an ni.   :Thenkhat chuan itsikna leh elrelna avangin Krista thu chu an hril thin a, a then erawh chuan rilru tha tak puin an hril thung a;  :Lalpaa unau tam zawkte pawh chuan ka kawlbunte avanga lo ring tlatin, hlau loin Pathian thu hrilh kawngah an huai nasa lehzual a ni. 1: chutichuan ka kawlbunnate hi Praitorian sipai pawl zawng zawng zingah leh mi dang zawng zawng hnenah chuan Krista avang a ni tih a lang chhuak ta: }: Tin, unaute u, ka chunga thil lo thlengte kha Chanchin Tha tihdarhna tur a lo ni ta hlauh zawk tih in hriat ka duh a ni;o Y: Krista ni atan chuan ataktak leh sawiselbo in nih theihna turin thil tha bikte chu tha in ti thei ang.b ?: chutichuan Pathian ropuina leh fakna tura Isua Krista zara felna rah awm chuan lo khatin,g I: Tin, in hmangaihnain hriat famkimna leh bengvarna tinreng a ngah lehzual nan ka tawngtai thin;m U:Krista Isua lainatna chuan in zavaiin ka ngaihzia mai che u chu Pathian mi hriatpuitu a ni a sin le. :Nangmahni zawng zawng lamah chutiang rilru put chu kei atan chuan a awm reng a ni, ka thinlungah ka vawn che u avangin; ka kawlbunnaahte Chanchin Tha thiamna thu ka sawinaah leh ka tihnghehnaahte pawh, in zain khawngaihna chu mi tawmpuitute in ni si a.w i:Nangmahnia thil tha ti tantu khan Isua Krista ni thlengin a tifamkim zel dawn, chu ngei chu ka ring tlat si a.R :nangmahni zawng zawng ka tawngtaisakna che u apiangah hlim taka dil foin.P  :ka hriat chhuah apiang che uin ka Pathian hnenah lawm thu ka hril thin,^  7:Ni hmasa ber atang khan tun thlengin Chanchin Tha puan darhnaa in tel ve thin avanginc  A:Pathian kan Pa leh Lalpa Isua Krista hnen ata khawngaihna leh remna in hnenah awm rawh se.&  I:Paula leh Timothea, Krista Isua bawihte chuan Krista Isuaa mi thianghlim Philippi khuaa awm zawng zawngte hnenah, kohhran hotute leh rawngbawltute hnenah nen:b =0Kan Lalpa Isua Krista chuai loa hmangaihtute zawng zawng hnenah khawngaihna awm rawh se.K0Pa, Pathian leh Lalpa Isua Krista hnen ata remna leh rinna tel hmangaihna unaute hnenah khan awm rawh se.Kan Lalpa Isua Krista chuai loa hmangaihtute zawng zawng hnenah khawngaihna awm rawh se.-0he mi avng tak hian amah chu in hnenah ka rawn tir a ni, ka chanchin in hriat theihna tur leh, ani hian in thinlung a tihthlamuan theihna turin..U0Nimahsela, nangni pawhin engtin nge ka awm, ka chanchin in hriat theihna'n, Tukika, Lalpaa unau duh tak leh rawngbawltu rinawm tak hian engkim a hriattir ang che u;{0chu mi kawngah chuan ka sawi tur ang chu huai taka ka sawi theihna turin, Chu mi Chanchin Tha palai khaidiat bun ka ni.{o0Chanchin Tha thuruk huai taka puang tura ka ka ka ana thu sawitira ka awm theihna'n ka tan pawh mi dilsak rawh u,/W0tawngtaina leh dilna tinrengin eng hun pawha Thlarauva tawngtaiin, chu mi kawngah chuan mi thianghlim zawng zawng tan thahnemngai tak leh dil tlatin ngaihven rawh u;P0Tin, chhandamna lukhum leh Thlarau ngunhnam (Pathian Thu chu) la u la,uc0chung lo pawh chu rinna phaw la u la, chu mi chuan mi sual thal alh thei zawng zawng chu in timit thei ang.H 0remna Chanchin Tha inbuatsaihna chu in keah bunin ding rawh u;K0Chutichuan, in kawng chu thutaka hrengin, felna awmphaw chu hain,~0 Chuvangin, ni tha loah chuan in do zawhna tur leh, in tih zawh vek hnu pawha in din theihna turin, Pathian ralthuam famkim chu la rawh u.(}I0 Kan buante hi tisa leh thisen an ni si lo, lalnate leh, thuneihnate leh, he thim chunga khawvel roreltute leh, van hmunahte thlarau sualho awmte an ni zawk e.\|10 Diabola ngamthlemnate chu in do zawhna'n Pathian ralthuam famkimin inthuam rawh u.e{C0 A tawp berah chuan Lalpaah leh a chakna thahruiah chuan thiltihtheihna neiin lo awm rawh u.3z_0 Tin, nangni hotute u, chutiang bawkin, anmahni leh nangmahni Hotu chu vanah a awm tih leh, ani chuan mi duhsak bik a nei lo tih hriain, vau loin an chungah ti ve rawh u.-yS0bawih ni se la, bawih ni suh se la, mi tinin thil tha an tih theuh apiang chu Lalpa hnen ata a ngai vek an hmu leh ang tih hriain, tisaa in hotute thu zawm rawh u.exC0mihring rawng bawl ang mai ni loin, Lalpa rawng bawl ang zawka duh tak chunga rawng bawlin,rw]0mihring tilawmtute mai anga mit rawng bawl loin, Krista bawih anga thinlunga Pathian duhzawng ti zawkin,Tv!0Bawihte u, Krista thu zawm angin tih dek leh khura thinlung sakhat vuanin,ouW0Tin, nangni pate u, in fate tithinur suh u la, Lalpa thununnah leh zilhnaah chuan enkawl zawk rawh u.Ht 0Chutichuan, i tan a tha ang a, leiah hian i dam rei bawk ang."Rs0I nu leh i pa chawimawi rawh," (chu chu thupek tiam nei hmasa ber a ni).br ?0Naupangte u, Lalpaah chuan in nu leh in pate thu zawm rawh u; chu chu thil dik a ni si a.q0!Engpawh ni se, tupawhin mahni a inhmangaih angin mahni nupui hmangaih theuh se la, nupui pawhin a pasal hlau thiam rawh se.\p10 Hei hi thu ril thuk tak a ni; Krista leh a kohhran thu kei chuan a sawina niin ka hria.Engpawh ni se, tupawhin mahni a inhmangaih angin mahni nupui hmangaih theuh se la, nupui pawhin a pasal hlau thiam rawh se.o0Chu mi avang chuan mipain a nu leh pa kalsanin a nupui a vuan ang a, tin, an pahnih chuan tisa pumkhat an lo ni tawh ang.$nC0a taksa pengte kan ni si a.my0Tuma'n mahni tisa an haw ngai si lo a, an chawmin an duat zawk thin a ni. Kristan kohhranho a chawmin a duat ang hian;l%0Chutiang bawkin pasalte pawhin mahni taksate angin mahni nupuite chu an hmangaih tur a ni. Mahni nupui hmangaihtu chu mahni inhmangaih a ni.Bk}0chutichuan kohhranho chu bawlhhlawh kai lo leh zur lo leh, chutiang thil reng pu loin, thianghlim leh hmelhem loa awm zawkin, amah leh amah kohhranho ropui takah a inpe chawp thei ang.Ij 0anni chu tuia sila thu chuan tifaiin a tihthianghlim theihna'n;niU0Pasalte u, in nupuite hmangaih rawh u, Kristan kohhranho a hmangaih a, an aia mahni a inpe ang khan,}hs0Chutichuan, kohhranho Krista hnena an intulut ang bawk hian nupuite chu engkimah an pasalte hnenah intulut rawh se.rg]0Krista chu amah ngei taksa chhandamtu nia kohhranho lu a ni ang bawk hian, pasal chu nupui lu a ni si a.Yf+0Nupuite u, Lalpa hnena in intulut ang hian mahni pasalte hnenah intulut rawh u.4ec0Krista tih dekin intulut tawn theuh rawh u.mdS0Kan Lalpa Isua Krista hmingin, Pathian, Pa ngei hnenah chuan engkim chungah lawmthu hril fo rawh u.c0Fakna hlate, Pathian hlate, thlarau lam hlatea inbe tawnin, Lalpa chu in thinlungah hla saksakin, tingtang kaihsak rawh u.nbU0Tin, uaiin ruiin awm suh u, chu miah chuan insum lohna a awm si a; Thlarauva khatin awm zawk rawh u.^a50Chu mi avang chuan a duh suh u la, Lalpa duhzawng eng nge ni tih lo hre zawk rawh u.?`y0nite hi a that loh avangin remchannate lei zel rawh u.h_I0Chutichuan, mi fing lote anga awm loin mi fingte anga awm zawkin, in awm danah fimkhur rawh u;z^m0Chuvangin, "Nang muhil! meng la, mitthi zing ata tho rawh, tichuan Krista chuan a chhun eng ang che," a tih kha.~]u0 Amaherawhchu thil engkim a thiam lohzia hriattira awm hi eng tihlan a ni thin: tihlana awm apiang chu eng a ni si a.D\0 a ruka an thil tih thinte chu a sawi pawh a zahthlak si a.[w0 Tin, thim thiltih rah nei ngai loahte chuan telna reng nei suh u la, tel ahnekin a thiam lohzia hriattir zawk rawh u;NZ0 eng rah chu thatna leh, felna leh, thutak zawng zawngah a lang si a.KY0 Lalpa lawmzawng eng nge ni tih fiahin, eng fate angin awm rawh u,YX+0Hmanah khan thim in ni a, tunah erawh chuan Lalpaah chuan eng in lo nih tak hi;2W_0Chuvangin, anmahni tawmpui suh ang che u.V0Tuma'n thu lawi lo maiin bum che u suh se; chung thil avang chuan Pathian thinur chu awih lo fate chungah a thleng si thin a.4Ua0Inngaih hmang leh mi bawlhhlawh leh mi duham reng reng chuan (mi duham chu milem betu a ni a) Krista leh Pathian ramah chuan chan reng an nei lo a ni tih in hre hle si a.T0zahmawh te, thu lawi lo sawi te, fiamthu te pawh, chung chu a mawi lo a ni; chung tih ai chuan lawmthu hrilh zawk rawh u.S0Nimahsela, mi thianghlimte tiha mawi awm rengin, inngaih leh bawlhhlawh zawng zawng, duhamna nen in zingah lam pawh lamin awm suh se;R#0Tin, Kristan a hmangaih che u a, rimtui atan Pathian hnena thilhlanah leh inthawinaa kan aia a inpek ang bawk khan hmangaihnaah awm rawh u.KQ 0Chutichuan, a fa duh takte angin Pathian awm dan latute ni rawh u.}Ps0 Tin, inkhawngaih tawna lainatna neiin awm u la, Pathianin Kristaa a ngaidam che u ang bawkin inngaidam tawn rawh u.vOe0Khakna te, thinurna te, tauhna te, anna te, sawichhiatna te zawng zawng chu bansanin awm rawh se, sualna zawng zawng nen.Tin, inkhawngaih tawna lainatna neiin awm u la, Pathianin Kristaa a ngaidam che u ang bawkin inngaidam tawn rawh u.tNa0Tin, Pathian Thlarau Thianghlim chu tilungngai suh u, tlanna ni atan chuan amahah chhinchhiaha in awm kha.(MI0Thu tha lo reng in kaan chhuak suh se, a tulzia ang zela siam tha turin thu tha apiang chhuak zawk rawh se, a ngaithlatute tan khawngaihna a lo nih theihna'n. L 0Ruk hmang chuan ru tawh suh se la; tlachham hnenah chuan pek tur a neih theihna turin a kuta thil tha thawkin rim zawk rawh se.)KM0Diabola chu hmun kian hek suh u.UJ#0Thinrim u la, sual erawh chu sual suh u; in thinur chu niin tlakpui suh se;yIk0Chutichuan, dawt sawi banin, mahni thenawm hnenah thu dik tak sawi theuh rawh u; inpeng tawn theuh kan ni si a.mHS0mihring thar, thutak felna leh thianghlimnaa Pathian anga siam khan inthuam bawk u la," tih thu hi.7Gi0in rilru thlarauvah chuan atharin lo awm u la;gFG0In hman lai awm dan kawnga mihring hlui, bumna chakna anga chhe deuh deuh kha hlip thla u la,]E30a aw ngaithlaa amahah zirtira awm in nih tawh phawt chuan, Isuaa thutak awm ang hi:>Dw0Nangni erawh chuan chutiangin Krista chu in zir lo e;C)0Chungte chuan inhriat chhuah theihna reng reng an neih tawh loh avangin, thil bawlhhlawh tinreng duham taka ti turin hurnaah an inpumpek ta a.,BQ0hriat lohna anmahniah a awm, chu mi hriat lohna avang chuan Pathian nunna lakah thena lo awmin, an hriatnaah chuan an lo thim a ni, an thinlung a chawlawl vangin. A0Chutichuan, hei hi ka sawiin Lalpaah chuan ka hriattir che u a ni: Jentailte chu rilru lawi lo pua an awm angin awm tawh suh u la, j~}}M||G{~zzzNyyxx4ww/vv\uuu?tt9ssrGqpp)ooYnmm)lkk>jjii&hNg5ffee(dlcc/bbaS``&_^]]X\[[FZjZ)YY X{WW VUU=TTSR/QmPP7OOOSNpNMLLmKKKJII0H1GGG'FFEE]DDOCCbCBLB,Av@@@|@???u?@>n>-===<99788F7654V33 2\11900T// .x. -,,e+**o))i((('V&&6%%@$$"##N""w!!^ TGb"_X!uPaHo4 i  : 1 9! #JSwgbPathian thilsiam tinreng hi a tha si a, lawmthu hrila pawm a nih tawh phawt chuan engmah duh loh tur a ni lo;binneih an khap thin a, englo ei turte (thutak hriaa ringtuten lawmthu sawia pawm tura Pathianin a siamte chu) ei loh tur an ti thin.` 9bChung mi dawtheite chu anmahni chhia leh tha hriatna ngeia thir linga deh ang an ni a,T  #bNimahsela, nakin hunah chuan mi thenkhatte chu, mi dawtheite vervekna avangin hruaibona thlaraute leh ramhuaite zirtirna thu ngaihsakin rinna chu an la bansan ang tih Thlarau chuan chiang takin a sawi a.a ;bTin, Pathian ngaihsakna thuruk chu hnial rual lohin a ropui a ni: "Tisaa lo lang a, Thlaraua thiam chang a, Vantirhkohte hmuha Jentailte zinga tlangaupui a, Khawvelah hian mite rin a, Ropuinaa hruai chhoh taka chu."' Gbnimahsela ka la awm rei tak dahin Pathian chhungte zinga mi engtia awm tur nge an nih i hriat theihna'n ka ziak a ni; Pathian chhungte chu Pathian nung Kohhranho, thutak ban leh innghahna chu an ni.Tin, Pathian ngaihsakna thuruk chu hnial rual lohin a ropui a ni: "Tisaa lo lang a, Thlaraua thiam chang a, Vantirhkohte hmuha Jentailte zinga tlangaupui a, Khawvelah hian mite rin a, Ropuinaa hruai chhoh taka chu."Y +bRei lo te chinah i hnenah lo kal beiseinain he'ng thu hi i hnenah ka ziak a ni;!b Kohhranho rawngbawl lam hna thawk tha tawhte chuan dinna tha tak leh Krista Isuaa rinna kawngah chuan huaina nasa tak an insiam si thin a.r]b Kohhranho rawngbawltute chu an fate leh anmahni in chhung khawsak rel felin nupui pakhat nei ni rawh se.b Chutiang bawkin hmeichhiate pawh mi zahawm an ni tur a ni, hektute ni loin, insum thei leh engkima rinawm an ni tur a ni. b Tin, chungte pawh chu fiahin awm hmasa rawh se, chu mi hnuah sawiselbo an lo nih chuan Kohhranho rawngbawl lam hna thawk rawh se.V%b chhia leh tha hriatna thiangin rinna thuruk chu pawm mi an ni zawk tur a ni.+bChutiang bawkin Kohhranho rawngbawltute chu mi zahawm an ni tur a ni; kamtam te, uain heh te, hlepna bawlhhlawha duham mi te an ni tur a ni lo;bChung lo pawh chu pawn lama mite fakin a awm bawk tur a ni, chutilochuan sawichhiata awmin diabola thangah a awk dah ang e.{obRing thar mi ni tur a ni lo, chutilochuan chapoin a awm ang a, diabola thiam loh channa chu a chang ve dah ang e.vebmiin ama in chhung khawsak mah a rel fel thiam si loh chuan Pathian Kohhranho engtin nge a enkawl theih ang?X)bzahawm taka fate kilkawia mahni inchhung khawsak rel fel thiam mi ni tur a ni;m~Sbuain ruih hmang lo, mi velh hmang lo, mi nunnem ni zawk tur, kawhmawhbawl lo, tangka sum ngaina lo,}bChutichuan, Kohhran hotu chu sawiselbo, nupui pakhat nei, insum thei, rilru dik tak, mi fel, mi lawm dan thiam, zirtir thiam,X| +bTupawh Kohhran hotua tan duh chuan hnathawh tha a duh a ni," tih hi a dik a ni. {bNimahsela, rinna leh hmangaihna leh thianghlimna neiin, rilru fel tak nena an awm fo chuan fa hrin avangin chhandamin an awm ang.izKbTin, Adama chu bumin a awm lo a, hmeichhia erawh chu bumin a awm a, bawhchhiatnaah a tlu ta a.Nimahsela, rinna leh hmangaihna leh thianghlimna neiin, rilru fel tak nena an awm fo chuan fa hrin avangin chhandamin an awm ang.Iy b Adama chu siam hmasak a ni a, chu mi hnuah Evi chu siam a ni a.xyb Amaherawhchu, hmeichhiain zirtir zawng ka phal lo, mipa chunga thu neih ka phal hek lo, ngawi rengin awm zawk rawh se.>wwb Hmeichhiain thu awih tlatin ngawi rengin zir rawh se.pvYb amaherawhchu (hmeichhia, Pathian ngaihsak intite chu inphu tawkin) thil tihthatin inchei se la ka duh.Tu!b Chutiang bawkin hmeichheho pawh inthlahdah lo leh inbel lutuk loin, thuam inchawih tawkin inchei se la, sam phiarin emaw, rangkachakin emaw, tuikeplungin emaw, puan man tam tak taktein emaw inchei loin;xtibChutichuan, mipahoin hmun tinah kut thianghlim pharin, thinrim lo leh inhnial loin tawngtai se la ka duh a ni.s)bchu mi ti turin tlangaupuituah leh tirhkoha ruat ka ni; (thu taktak ka sawi a, ka daw lo e;) rinna leh thutaka Jentailte zirtirtua ruat ka ni._r7bmi zawng zawng tlanna'na inpea chu: chu chu a hun tak zela hriattirin a awm tur a ni;qbPathian pakhat chauh a awm a, Pathian leh mihring inkara Palai pakhat chauh a awm bawk a, amah chu mihring a ni, Krista Isua,Ppbani chuan mi zawng zawng chhandama awmah leh thutak hriaah a duh a ni.KobChu chu min chhandamtu Pathian ngaihin a thain, a lawm tlak a ni;~nublalte leh thuneitute zawng zawng tan pawh; Pathian ngaihsak leh zahawm taka inrema thlamuanga kan khawsak theihna'n.'m Ib\ Chutichuan, atir berin, thil dil tawngtaina te, tawngtaina hrim hrim te, tawngtaisakna te, lawmthu sawina te mi zawng zawng tan siamsak turin ka fuih a che;l }bChung zingah chuan Humenaia leh Alexsandra an tel a; Pathian sawichhiat loh an zir theihna'n anni chu Setana ka pe a ni.k brinna leh chhia leh tha hriatna thiang tak pawm tlatin; mi thenkhatten chung chu paih thlain rinna kawngah chuan lawng keh angin an keh chhe ta.Chung zingah chuan Humenaia leh Alexsandra an tel a; Pathian sawichhiat loh an zir theihna'n anni chu Setana ka pe a ni.j 'bKa fa Timothe, hmana i chanchin an hrilh lawk thute ang khan, chu zilhna thu chu ka kawltir a che, chung chuan indona tha chu i do theihna'n;i bLalber chatuana awm, chhe thei lo, hmuh theih loh, Pathian taka chauh chu chatuana chawimawi leh ropuiin awm rawh se. Amen.ch AbNimahsela he mi avang hian a ni, zahngaihna ka hmuh ni, Isua Krista chuan mi sual ber keimahah hian a dawhtheihzia zawng zawng a lantir theihna'n; tun achina chatuana nunna hmu tura amah la ring turte kawhhmuhna turin.g bKrista Isua mi sualte chhandam turin khawvelah hian a lo kal," tih hi a rinawmin a pawm tlak em em a ni; an zinga mi sual ber ka nih hi.`f ;btin, kan Lalpa khawngaihna chu rinna leh Krista Isua hmangaihnain nasa takin a liam ta.[e 1b nimahsela ring lo chunga hre loa ti ka nih avangin a ni, zahngaihna ka lo hmuh ni;Dd b Mi tichaktu Krista Isua kan Lalpa hnenah chuan lawmthu ka sawi a ni, hmanah sawichhetu leh tiduhdahtu leh sawisatu ni mah i la, rinawma mi ngaiha, a a rawngbawltua mi ruat tak avang hian;c #b fak tlak Pathian Chanchin Tha ropui zirtirna dik ka hnena kawltir ang ni lo a, thil dang reng awm apiangte tan pawh chuan siam a ni zawk e.zb ob inngaihhmangho tan te, mawngkawhurho tan te, mihring ruk hmangho tan te, dawtheiho tan te, chhechham derho tan tea b Heng hi hria se la: Dan hi mi fel tak tana siam a ni lo a, dan pawisa lo ho leh dan bawhchheho tan te, Pathian ngaihsak loho leh mi sualho tan te, mi thianghlim loho leh Pathian zah loho tan te, pate thattuho leh nute thattu ho tan te, mihring thattu ho tan te,I`  bDan chu a tha a ni tih kan hre si, miin a hman that phawt chuan.x_ kban thusawi awmzia leh paukhauh taka an thu hrilh chanchin chu hre si loin, Dan zirtirtute nih an duh thin a ni.e^ EbMi thenkhatte an kal kawi avangin chu chu an pensan a, thu lawi lo sawina lamah an kal ta a; ] bThinlung thianghlim leh chhia leh tha hriatna thiang leh rinna dik tak atanga lo chhuak hmangaihna neih theihna'n chu chu ti ka ni.-\ UbThawnthu mai mai leh thlahtute hming chhui sen loh chhui bansan rawh se; chung chuan rinnaa Pathian lama intihsawtna thlen loin inhnialna mai mai a thlen zawk si a.E[ bMakedonia ram ka pan dawn laia ka ngen che ang khan tunah pawh Ephesi khuaa awm reng turin ka ngen a che. Chuta mi thenkhat chuan zirtirna dik lo an thehdarh a, ti tawh lo turin hrih rawh.Z /bRinnaa ka fa tak tak Timothea hnenah: Pathian kan Pa leh, Krista Isua kan Lalpa hnen ata, khawngaihna te, zahngaihna te, remna te lo awm rawh se.gY KbPaula, Pathian min Chhandamtu leh Krista Isua kan Beiseina ruat anga Krista Isua tirhkoh chuan:FXXKan Lalpa Isua Krista khawngaihna in zaa hnenah awm rawh se.JW XKei Paulan, keima kut ngeia chibai ka bukna che u a nih hi; hei hi ka lehkha thawn tinrenga chhinchhiahna a ni, hetianga ka ziak hi.Kan Lalpa Isua Krista khawngaihna in zaa hnenah awm rawh se.|VqXTin, remna Lalpa ngei chuan kumkhuain kawng tinrengah remna pe che u rawh se. Lalpa chu in zaa hnenah awm rawh se.SUXNimahsela, hmelma angah zawng ruat suh u la, unau angin zilh zawk rawh u. TXTin, tupawhin he lehkha thawna kan thu hi a zawm loh chuan chu mi chu in pawl hauh lohna'n chhinchhiah rawh u, a zah theihna turin.>SwX Unaute u, nangni erawh chuan thil tha tih ning suh u.R X Tichuan, chung angte chu, ngawi renga thawk tur leh, anmahni chhang ei turin Lalpa Isua Kristaah chuan thu pein kan fuih a ni. QX In zinga thenkhat dan lo anga awm thinte chanchin kan hre si a, chung chuan hna reng an thawk lo a, an tei mai mai zawk thin a ni.PX In hnena kan awm lai pawh khan he thu hi kan pek che u kha, "Tupawhin hna a thawh duh loh chuan ei pawh ei suh se," tih hi.hOIX kan theih loh avang a ni lo a, nangnin min zirna turin in mi entawn atan kan insiam zawk a ni.2N]Xtu kut ata mah athlawnin in chhang kan ei ngai hek lo, in zingah tumah kan tihhautak lohna tur che uin achhun azana hah tak leh rim taka thawk chungin kan ei zawk a ni;eMCXNangmahni ngeiin min zir dan tur in hre si a; in zingah dan lo angin kan chet ngai loh kha;9LkXTin, unaute u, kan hnen ata thurochhiah an hmuh anga awm lo a, dan lo anga awm unau tinrengte lakah chuan inthiarfihlim turin kan Lalpa Isua Krista hmingin thu kan pe a che u.oKWXTin, Lalpa chuan in thinlungte chu Pathian hmangaihnaah leh Krista chhelnaah chuan hruai lut rawh se.rJ]XThu kan pek apiang che u kha in zawm thin a, in la zawm leh zel pawh Lalpa-ah chuan kan ring che u a ni.hIIXAmaherawhchu, Lalpa chu a rinawm e, ani chuan a tinghetin mi sual lakah chuan a hum ang che u.7HiXmi zawng zawng chuan rinna an nei vek si lo a.FG XA tawp berah chuan unaute u, Lalpa thu hi nangmahni zinga a awm ang khan, pungin chawimawia a awm theihna tur leh, mi luhlul leh mi sualte laka kan him theihna turin min tawngtaisak rawh u;cF?Xin thinlungte chu tithlamuangin, thil tihthat leh thusawi that tinrengah tinghet rawh se.uEcXTichuan, kan Lalpa Isua Krista ngei leh Pathian kan Pa, min hmangaihtu leh khawngaihna avanga chatuana thlamuanna leh beiseina tha min petu chuan,in thinlungte chu tithlamuangin, thil tihthat leh thusawi that tinrengah tinghet rawh se.DXChutichuan, unaute u, ding nghet u la, thurochhiahte chu thusawiin emaw kan lehkha thawnin emaw kan zirtir che u kha pawm tlat rawh u.yCkXChutiang atan chuan ani chuan kan Chanchin Tha hianin a koh che u kha, kan Lalpa Isua Krista ropuina nei turin.JB X Unau, Lalpa duhtakte u, Thlarau tihthianghlim leh thutak awiha chhandama awm turin atir ata Pathianin a thlan che u avangin in chung thu-ah hian Pathian hnenah lawmthu hril fo tur reng kan ni.WA'X thutak awih loa fel lohnaa lawm zawkte chuan thiam loh an chan vek theihna'n.h@IX Chuvang chuan dawt thu chu an awihna turin Pathianin sual hnathawhna an hnenah a thlentir ang, ?X boral mekte tan fel lohna bumna tinreng nen a ni ang; chhandama an awm theihna turin thutak hmangaihna chu an pawm loh avang a ni.">=X Chu Dan Bawhchhepa chu Setana chakna nen a lo kal ang a,thiltihtheihna tinreng te, chhinchhiahna tinreng te, dawt thilmak tinreng te nen a lo thawk ang,=7XChu mi lak bo hunah chuan Dan Bawhchhepa chu a lo lang tawh ang, Lalpa Isua'n ani chu a kaa thawin a tihlum ang a, a lo kala inlarnain a tiboral ang. < XDan bawhchhiatna thuruk chuan tunah pawh a thawk mek a ni si a; nimahsela lak boa a awm hma loh chuan tunah hian a khaptu a awm.R;XAma hun te chauha a lo lan theihna turin engin nge khap tunah in hria e.a:;XIn hnena ka lo awm lai khan chung thu chu ka hrilh thin che u tih in hre reng lo em ni?99kXAni chuan Pathiana an vuah apiang leh, sakhua zawng zawng doin, an chunga awm tumin a inchawimawi ang: chutichuan Pathian biak ina thuin Pathian ang hialin a intar chhuak ang.*8MXTuma'n engmahin tihder che u suh se; tluksanna chu a lo thlen hmasak zeta Dan Bawhchhepa, boral fapa chu a lo lan loh chuan chu mi Ni chu a thleng dawn si lo a.V7%XLalpa Ni chu a thleng reng tawh," tihna thlarau avangin emaw, thu avangin emaw, kan hnen atanga lehkha thawn ang avang in emaw, in rilru nghin thuai lohna tur leh in buai hek lohna turin kan ngen a che u.l6 SXNimahsela, unaute u, kan Lalpa Isua Krista lo kalna leh a hnena kan han inkhawmna tur thu-ah chuan,>5 wX chutichuan kan Pathian leh Lalpa Isua Krista khawngaihna ang zelin kan Lalpa Isua hming chu nangmahniah chawimawiin a awm thei ang a, nangni pawh amahah chawimawiin in awm thei ang.C4 X Chutianga chawimawi leh mak tih a nih theihna'n kan Pathianin a kohna che u-ah chuan koh tlak nia a ruat theihna tur che u leh, that duhna tinreng leh rinna hnathawh tinrenga a thiltihtheihnaa a hlawhtlintir theihna turin kan tawngtaisak fo thin che u a nih hi;chutichuan kan Pathian leh Lalpa Isua Krista khawngaihna ang zelin kan Lalpa Isua hming chu nangmahniah chawimawiin a awm thei ang a, nangni pawh amahah chawimawiin in awm thei ang.3 X ringtu zawng zawngahte chuan (kan thu hriattir che u kha in ring si a) mak tih tura a lo kal hunah chuan chung Pathian hre lo mi leh kan Lalpa Isua Chanchin Tha awih lo mite chuan hrem an tuar ang, Lalpa hnen ata leh a chakna ropuina atanga chatuana boralna chu.M2 X Chu mi ni-ah chuan a mi thianghlimahte chuan chawimawia awm tur leh,n1 WXnangni hrehawm tuartute hi keimahni nena chawlhnaa rulh thung chu Pathian tan thil fel tak a ni si a.{0 qXa vantirhkoh chak takte nen, meialh zinga van atanga inlar hunah a tihrehawmtute che u chu hrehawmna thungrulh lehd/ CXLalpa Isua Pathian hre lo mi leh kan Lalpa Isua Chanchin Tha awih lo mite chunga phuba lain. /Xchung chu Pathian rama mi ni tlaka ruat in ni thei dawn tih, Pathian rorel fel tak chhinchhiahna fiah tak a ni, chu mi ram avanga tuar in nih hi;A- }Xchutichuan mi tihduhdahna che u zawng zawngah leh hrehawm in tuarnaahte chuan in chhelzia leh in rinzia avangin Pathian kohhran pawlte zingah chuan keini'n kan chhuang thin che u a ni;W, )XUnaute u, nangmahni chung thu-ah hian Pathian hnenah lawmthu hril fo tur reng kan ni; chu chu a awm reng a ni, in rinna chu nasa taka thang lianin, in zaa in inhmangaih tawn theuhna chu a pung lehzual si a;`+ ;XPa, Pathian leh Lalpa Isua Krista hnen ata khawngaihna leh remna in hnenah awm rawh se.}* wXPaula leh Silvana leh Timothea chuan, Pathian kan Pa leh Lalpa Isua Kristaa Thessalonika khuaa mi kohhranhote hnenah:F)NKan Lalpa Isua Krista khawngaihna chu in hnenah awm rawh se.(1NHe lehkha hi unau zawng zawng hnenah chuan chhiar turin Lalpa hmingin ka ngen a che u.Kan Lalpa Isua Krista khawngaihna chu in hnenah awm rawh se.K'NUnau zawng zawngte chu fawh thianghlimin chibai mi buksak rawh u.*&ONUnaute u, min tawngtaisak rawh u.=%uNA kotu che u chu a rinawm a, tih pawh a ti bawk ang.M$NTin, remna Pathian ngei chuan in pumin tithianghlim che u rawh se; tin, in thlarau leh, in rilru leh, in taksa chu kan Lalpa Isua Krista lo kal hunah chuan sawiselboin apuma humhimin awm rawh se.1#]NSual tinreng lakah inthiarfihlim rawh u.<"sNEngkim fiah zawk u la: a tha apiang pawm tlat u la;!!=NThu hrilte hmusit suh u;$ CNThlarau chu timit suh u la;veNengkimah lawmthu hril fo rawh u; chu chu nangmahni lam thuah Krista Isuaah chuan Pathian duhzawng a ni si a.!=NBang loin tawngtai u la;'NLawm fo u la;6eNTuma'n tu sual pawh suala thungrul lo turin fimkhur rawh u; in thil intihsak tawnna lamah leh, mi zawng zawng chunga in tihsakna lamah pawh, a tha apiang um fo zawk rawh u.1[NTin, unau te u, kan ngen a che u, dan ang loa awmte chu zilh u la, rilru tete chu fuih u la, chak lote chu tanpui u la, mi zawng zawng lakah dawhthei takin awm rawh u.3N Inremin awm rawh u.3_N Nimahsela, unaute u, in zinga thawkrim leh, Lalpaa in hotua awm leh, zilhtute che u chu hre tur leh, an hnathawh vanga hmangaiha ngaihlu em em turin kan ngen che u a ni.Z-N Chuvangin, infuih tawnin, intisawt tawn theuh rawh u, in tih reng thin ang hian.nUN kan men pawhin kan muthilh pawhin amah nena kan nun tlan theihna'n ani chu kan thih aiin a thi a ni.wgN Pathianin thinurna tuar tur ni loin, kan Lalpa Isua Krista zara chhandamna hmu tur zawkin min ruat a ni si a;!;NNimahsela, keini zawng chhuna mi kan nih avang hian rinna leh hmangaihna awmphaw chu hain, chhandam beiseina chu lukhuma hmangin i ngaihven zawk ang u.dANMuhilte chu zanah a ni, an muthilh thin ni; zu ruite pawh chu zanah a ni, an ruih thin ni.\1NChuvangin, mi dangte angin i muhil suh ang u khai, i mengin i ngaihven zawk ang u.[/Neng fate leh ni fate in ni vek si a; zana mi kan ni lo a, thima mi kan ni hek lo.mSNNimahsela, unaute u, nangni zawng chu mi Ni chuan rukru ang a nanna tur che uin thimah in awm lo e;#NMuanna leh himna," tia an sawi lai takin hmeichhe nau vei angin chawp leh chilha boralna an chungah a thleng ang a, an pumpelh tawp lo ang.hINLalpa Ni chu zanah rukru angin a lo thleng dawn tih nangmahni ngeiin chiang takin in hre si a.\ 3NAmaherawhchu, unaute u, a hun leh a ni kawng thute reng ziaksak che u in ngai lo e.: oNChuvangin, he'ng thu hian inthlamuan tawn rawh u.z mNchu mi hnuah chuan keini nunga lo la awm rengate hi boruakah Lalpa hmuak turin anmahni rualin chhum zingahte khian lak chhohin kan awm ang; chutichuan kumkhuain Lalpa hnenah kan awm tawh ang.Chuvangin, he'ng thu hian inthlamuan tawn rawh u.4 aNLalpa ngei chu au thawm nen, vantirhkoh chungnung ber aw nen, Pathian tawtawrawt ri nen, van atangin a lo chhuk dawn si a; tin, Kristaa thi tawhte chu an tho hmasa ang a; 9NHei hi Lalpa thuin in hnenah kan sawi a ni. Keini Lalpa lo kal thlenga nunga lo la awm rengate hian muhil tawhte chu kan lehkhalh tawp lo ang, tih hi. wNIsua a thi a, a tho leh ta tih kan rin si chuan Isuaa muhil tawhte chu Pathianin ama rualin a rawn hruai ve bawk ang.N Nimahsela, unaute u, mi dang beiseina reng nei lote anga in lungngaih lohna'n, muhilte chanchin in hriat loh kan duh lo e.PN tichuan miten an ngaisang ang che u a, engmah tlakchham in nei lo ang.{oN Kan hrilh ang ngei che u khan phili ruai loin mahni hna theuh nei tlatin mahni kut ngei hmangin hna thawk rawh u;{N Makedonia ram puma unau zawng zawngte chungah pawh chutiang chuan in ti a, nasa lehzuala ti zel turin kan ngen a che u.N Amaherawhchu, unaute hmangaih kawng thu chu ziaksak in ngai lo e, inhmangaih tawn turin nangmahni ngei Pathian zirtirin in awm si a.NChuvangin, a pawisa lotu chuan mihring pawisa lo a ni lo a, Pathian, a Thlarau Thianghlim pe thintu che u chu a pawisa lo a ni zawk.SNPathianin bawlhhlawh turin min ko si lo a, thianghlimah min ko zawk a ni.^5Nchu mi kawngah chuan tuma'n bawhchhiain a unau chungah thil tha lo ti suh sela; Lalpa chu chung ang thil titu zawng zawng phuba latu a nih avangin - keini pawhin kan hrilh lawkin kan hriattir tawh che u ang khan.FNthianghlim leh chawimawiin mahni bel vawng thiam theuh u la;=uNPathian hre lo Jentailhote anga hur kawng chak loin,U~#NPathian duhzawng, in thianghlimna tur chu hei hi a ni, inngaih bansan u la;L}NLalpa Isua zarah chuan eng thute nge kan pe che u kha in hre si a.a| =NChutichuan, unaute u, a tawp berah chuan in awm dan tur leh Pathian in tihlawm dan tur (tuna in awm dan ang hi), kan hnen ata in lak ang khan in ngah lehzualna turin Lalpa Isuaah chuan kan ngenin kan fuih che u a ni.={sN chutichuan kan Lalpa Isua, a mi thianghlim zawng zawngte nena a lo kal hunah, kan Pathian leh kan Pa hmaah in thinlungte thianghlimna kawngah sawiselboin a tinghet thei ang che u.gzGN Tin, nangmahni lama hmangaihna kan ngah angin, nangmahni lamah inhmangaih tawnna leh mi zawng zawng lamah hmangaihna chu Lalpa chuan tihpunsakin tihngahsak che u rawh se:chutichuan kan Lalpa Isua, a mi thianghlim zawng zawngte nena a lo kal hunah, kan Pathian leh kan Pa hmaah in thinlungte thianghlimna kawngah sawiselboin a tinghet thei ang che u.hyIN Tichuan, kan Pathian, kan pa ngei chuan kan Lalpa Isua pawhin in hnen lamah min hruai rawh se.CxN a chhun a zana nasa taka tawngtaiin kan Pathian hmaah in chunga kan hlimna zawng zawng avang hian nangmahni lam thu-ah Pathian hnenah eng lawmthu nge kan hrilh ve thung theih ang le aw?jwMN In hmel kan hmuh theihna tur leh, in rina lama in tlakchhamna kan phuhruksak theihna tur che uinFvNTunah chuan kan nung ta, Lalpaa in din ngheh phawt hi chuan.u Nchu mi avang chuan unaute u, kan manganna leh hrehawmna zawng zawngah, in rinna avangin in chungah thlamuang takin kan awm ta.st_NNimahsela, Timothea chu in hnen atangin tunah kan hnen a lo thlen hian, hmuh che u kan chak ang bawkin min hmuh chak em emin khawngaih takin min hre reng fo tih thu leh in rinna leh in hmangaihna chanchin lawmawm tak min rawn hawn a;LsNChu mi avang chuan kan tuar zawh tak loh hnuin, thlemtu chuan a thlem thlu hlauh ang che u a, kan thawh rimna chu athlawn dah ang e, tiin in rinzia ka lo hriat theihna turin mi ka rawn tir a ni.r+NIn hnena kan awm lai khan hrehawm tuar tur kan ni tih kan hrilh lawk ngei che u kha; chutiang ngei chuan a thleng tawh a, chu chu in hriat kha. q Nhe'ng hrehawm tuarnate avang hian tumah an nghin lohna turin, hengte hi tuar turin ruat kan ni tih nangmahni ngeiin inhre si a.p7NTimothea, kan unaupa, Krista Chanchin Tha lama Pathian rawngbawltu hi, tinghet tur che u leh in rinna kawnga thlamuan tur che uin, kan rawn tir a ni,xo kNChutichuan, kan tuar zawh tak loh chinah chuan Atheni khuaah keimahni chauh hnutchhiahin awm i la tha kan ti a,=nuNNangmahniho hi kan chuan leh kan hlimna in ni a sin.Wm'Nkan beiseina emaw, kan hlimna emaw, kan lallukhum chhuan emaw eng nge ni le? A lo kal hunah kan Lalpa Isua hmaah chuan nangmahni ngei in ni dawn lo'm ni?Nangmahniho hi kan chuan leh kan hlimna in ni a sin.l)Nin hnena lo kal kan tum tlat si a, kei Paula ngei pawh hian vawi hnih lai lo kal ka tum nghe nghe tawh a, nimahsela Setanan min dal thin a ni.EkNNimahsela, unaute u, rei lo te atan nangmahni nen thinlung lama inthen lo a, hmel lam chauha inthena kan awm rih avangin, chak tak chunga in hmel hmu turin kan bei nasa lehzual thin a ni;&jENchhandam an nih theihna tura Jentailte hnena thu hrilh min khap si thin; an sual tawp khawk a thleng ta a, thinurna chu an chungah a lo tla ta nge nge a ni.i+NChung Judate chuan Lalpa Isua leh zawlneite pawh an that a, keini pawh min hnawt chhuak a, Pathian an tilawm lo a, mi zawng zawng an kalh thin;Hh NNangni, unaute u, Judai rama Pathian kohhran pawl Krista Isuaa awmte zirtu in lo nih kha, anni chuan Judate lakah an tuar angin, nangni pawhin nangmahni rama mite lakah in tuar ve bawk si a.&gEN He mi avang hian bang loin Pathian hnenah lawmthu kan hril bawk thin, Pathian thu kan hnen ata in hriat, in pawm lai khan, mihring thu pawmin in pawm lo a, Pathian thu pawmin in pawm zawk avang kha; chu chu Pathian thu a ni reng a, nangni a ringtute chhunga thawk bawk thina chu a ni.4fcN in chung theuha kan tihzia kha in hre si a.!e;N Ama ram leh ropuinaa ko luttu che u Pathian mi ni tlaka in awm theihna turin, pain ama fate chunga a tih angin, fuih leh thlamuan leh hriattir che uin,d}N Nangni ringtute chunga thianghlim tak leh fel tak leh demawm lo taka kan awmzia kha min hriatpuitute in ni, Pathian nen.Ac{N Unaute u, kan thawh hahzia leh kan thawh rimzia kha in hre reng e; in zingah tumah kan tihhautak lohna tur che uin achhun azana thawkin, Pathian Chanchin Tha kan hrilh thin che u kha.6beNChutiang bawkin kan duhzawng tak in lo nih tak avang khan, kan duh ngawih ngawih che u a, Pathian Chanchin Tha chauh ni loin, keimahni nun pawh pek hial che u kan peih kha.Wa'NNu, nau pawmin ama fate a duat angin in zingah nunnem takin kan awm zawk kha.,`QNKrista tirhkoh ka nih avangin mi tan hautak zet ni thei mah i la, mihring lakah, nangni lakah pawh, mi dangte lakah pawh, chawimawina kan zawn an hre ngai hek lo._NEnglai mahin fak derna thu emaw, duham khuhna emaw kan hman an hre ngai si lo tih in hriat kha (Pathian min hriatpuitu a ni);7^gNChanchin Tha kawltira awm turin Pathian tha tih mi kan nih ang ngeiin, mihring tilawm tur ang ni loin; kan thinlung fiahtu Pathian tilawm zawkin thu kan sawi zawk thin a ni.V]%NKan thu hril hi dawta chhuak a ni si lo a, bawlhhlawha chhuak a ni hek lo a;z\mNthlawn ahnekin, chu mi hma chuan in hriat tawh angin, Philippi khuaah chuan hrehawm tuar leh zahthlak taka siama kan awm hnu khan buai em em chung pawhin Pathian Chanchin Tha in hnena sawi turin kan Pathianah chuan kan lo huai tak zawk kha.\[ 3NUnaute u, kan rawn tlawh che u kha a lo thlawn lo tih nangmahni ngeiin in hre si a;PZ N milem hawisana Pathian lam in hawi tak thute an lo sawi huai huai a ni.Y #N Kan tlawh tum che u a min lawmzia te, Pathian nung leh dik tak rawng bawl tur leh a fapa (mitthi zing ata a kaihthawh thinur lo thleng tur laka min chhan chhuaktu Isua kha) van ata lo nghak turin,milem hawisana Pathian lam in hawi tak thute an lo sawi huai huai a ni.SX !NLalpa thu chu nangmahni atangin a thang chhuak ta si a, Makedonia leh Akaia ramah chang ni loin, hmun tinah pawh Pathian lama in rinzia chu a thang ta a; chutichuan keinin engmah sawi reng a ngai ta lo.\W 3NChutichuan, Makedonia leh Akaia rama ringtu zawng zawngte tan entawn in lo nih kha.|V sNTin, thu chu hrehawm tuar chungin, Thlarau Thianghlima lawmin, in lo pawm a, keimahni leh Lalpa zirtute in lo ni a.lU SNkhatia kan Chanchin Tha chu thu chauha in hnena thleng lo a, thiltihtheihna leh Thlarau Thianghlim leh nasa taka rin tlatna nen a lo thlen zawk kha; nangmahni hma sialin in chungah eng ang mi nge kan lo nih tak kha in hre si a.CT NUnau, Pathian duh takte u, a thlanzia che u kha kanhria a,}S uNkan tawngtainaahte chuan in hming lamin, nangmahni zawng zawng avangin Pathian hnenah lawmthu kan hril fo thin a ni.;R qNKan Pathian leh Pa hmaah chuan rin avanga in thiltihzia te, hmangaih avanga in thawh rimzia te, kan Lalpa Isua Krista beisei avanga in chhelzia te kha theihnghilh loa hre rengin,%Q GNPaula leh Silvana leh Timothea chuan Pa Pathian leh Lalpa Isua Kristaa Thessalonika khuaa mi kohhranhote hnenah: Khawngaihna leh remna in hnenah awm rawh se. P DKei Paulan, keima kut ngeia chibai ka bukna che u a nih hi. Ka kawlbunte hi hre reng rawh u. Khawngaihna in hnenah awm rawh se.iOKDTin, Arkippa hnenah khan, "Rawngbawlna Lalpaa i hmuh kha hlen turin fimkhur rawh," ti ang che u.Kei Paulan, keima kut ngeia chibai ka bukna che u a nih hi. Ka kawlbunte hi hre reng rawh u. Khawngaihna in hnenah awm rawh se./NWDTin, he lehkha thawn hi in zinga in chhiar hnuin Loadikei kohhranho zingah pawh chhiartir ve rawh u; nangni pawhin Loadikei khuaa mi kha lo chhiar ve bawk ang che u.MDLoadikei khuaa unau awmte kha chibai mi buksak ang che u; Numpha leh a ina kohhranho chu chibai mi buksak bawk ang che u.DLDLuka, daktawr duh tak leh Dema hian chibai an buk a che u.K{D Nangmahni tan te, Loadikei khuaa awmho tan te, Heirapoli khuaa awmho tan te thahnem a ngai em em tih ka hriatpui a sin.cJ?D Epaphra, nangmahni zinga mi, Krista Isua bawihpa hian chibai a buk a che u, ani chuan Pathian duhzawng apianga puitling leh rin tlatna neia in din theihna turin a tawngtainaahte chuan nangmahni tan a bei fo thin a ni.+IOD Isua, Justa an tiha hian chibai a buk bawk a che u. Chung chu serhtan mi an ni a; chung chauh chu Pathian ram thu lamah chuan ka thawhpui, mi thlamuantute an ni.BH}D Aristarka, ka tanpuipa hian chibai a buk a che u; Marka, Barnaba tupa pawhin chibai a buk a che u, (ama chungchang thu-ah thupekte in hmuh kha; in hnena a lo kal chuan lo lawm rawh u);GD Onesima, unau rinawm leh duh tak, nangmahni zinga mi nen hian. Anni chuan he'ng lama thil awmzia zawng zawng hi an hriattir ang che u.FDHe mi avang ngei hian ani chu in hnenah ka rawn tir a ni, ka chanchin in hriat theihna tur leh in thinlung a tihthlamuan theihna turin;yEkDLalpaa unau duh tak, rawngbawltu rinawm, kan bawihpui Tukika hian ka chanchin zawng zawng a hriattir ang che u.DDMi tin engtia chhan theuh tur nge ni tih in hriat theihna'n in tawngka chhuak chu, chia al, khawngaihna tel ni fo rawh se.PCDRemchanna lei zelin, pawn lama mite lakah chuan fing takin awm rawh u.4BcDka sawi tur ang taka ka puan theihna turin. ADMi phuarna chhan Krista thuruk chu hril turin Pathianin thu atan kawng min tihkuaksak theihna'n keini pawh min tawngtaisak rawh u,U@#DTawngtai fan fan u la, chu miah chuan lawmthu hril chungin ngaihven rawh u.v? gDHotute u, nangni pawhin vanah Hotu in nei tih hriain, in bawihte chungah a fel leh a mawi tawk chu ti rawh u.l>QDThil dik lo titu chuan a thil dik lo tih man chu a hmu leh ang; mi thlei bikna reng a awm si lo a.=DLalpa Krista rawng in bawl a nih hi.Thil dik lo titu chuan a thil dik lo tih man chu a hmu leh ang; mi thlei bikna reng a awm si lo a.$<ADA rulhna roluah tur chu Lalpa hnen ata in hmu dawn tih hriain, in tih apiang chu mihring tan anga ti loin, Lalpa tan anga ti zawkin, chak takin ti rawh u;/;WDBawihte u, tisaa in hotute thu hi engkimah zawm rawh u, mihring tilawmtute mai anga mit rawng bawl loin, thinlung sakhat vuaa Lalpa tih dek chungin zawm zawk rawh u.N:DPate u, in fate tinuar suh u, chutilochuan an bei a dawng dah ang e.g9GDNaupangte u, engkimah in nu leh in pate thu zawm rawh u, chu chu Lalpaah chuan a lawmam si a.?8yDPasalte u, in nupuite hmangih u la, an lakah in suh u.R7DNupuite u, Lalpaa a awm tawk ang zelin in pasalte hnenah intulut rawh u.6DTin, in tih apiang chu thusawiah emaw, thil tihah emaw ama zarah Pa Pathian hnena lawmthu hril chungin Lalpa Isua hmingin ti vek rawh u.D5DKrista thu chu finna tinrengin nangmahniah awm teuh rawh se; fakna hla te, Pathian hla te, thlarau lam hla tea inzirtirin inzilh taWn u la, thinlunah neiin Pathian chu hla saksak rawh u.4+DTin, Krista thlamuanna chuan in thinlungah ro rel rawh se, chutiang ni turin taksa pumkhata koh in ni reng a sin; lawm nachang hre bawk rawh u.d3ADTin, chung zawng zawng chungah chuan hmangaihna inbel rawh u, chu chu phuar famkimna a ni.2%D tupawhin tu chungah pawh thupawi nei ang u la indawh tawnin inngaidam tawn u la; Lalpa chuan a ngaidam che u ang tak khan ngaidam ve rawh u.:1mD Chutichuan, Pathian mi thlan, mi thianghlim leh duh takte angin lainatna thinlung te, ngilneihna te, inngaihtlawmna te, thuhnuairawlhna te, dawhtheihna te chuan inthuam rawh u,>0uD chu miah chuan Grik mi leh Juda mi, serhtan leh tan loh, awze mite, Skuthia mi te, bawih te, bawih lo te pawh a awm theih lo; Krista chu engkim ni zawkin, engkimah a awm bawk a ni./D mihring thar chuan in inthuam tawh si a, chu mihring thar chu hriat famkimna nei turin, a siamtu anpui anga siam tharin a awm mek a ni; ;#~}}|||{{>T=H<[ wnimahsela bawih ang ni tawh lo a, bawih aia tha unau duh tak ang zawk hian; kei ka tan duh tak a ni bik a, nang atan lek phei chuan tisaah leh Lalpaah chuan a va ni dawn lehzual em!OZ Rei lo te a then che hi kumkhuaa amah chu i neih hlenna ai a ni mahna, Y Nimahsela, i khawngaihna chu khawngaih luihtir ang ni loin, i thu thu ang a nih theih zawkna turin, i thu loin engmah tih ka duh lo.X  ani chu Chanchin Thaa kawl ka bunnaah hian nangma aia rawng mi bawlsak theihna turin ka hnenah awmtir reng ka duh hle a ni;LW  amah tak, ka thinlung ngei hi,i hnenah ka rawn tir kir leh ta a ni;fV G Ani chu hmanah khan i tan a tangkai lo a, tunah erawh chuan kei leh nang atan a tangkai ta e;PU  ka fa Onesima, kawl bun chunga ka hrin atan hian i hnenah ka ngensak e.T y hmangaihna avangin (Paula putar meuh ka ni a, tunah Krista Isua mi tang ka lo ni ta na a) a ngenin ka ngen zawk a che;US %Chuvangin, a awm tawk chu ti turin thu pek che Kristaah ngam em em mah i la, R  Unaupa, nangma zara mi thianghlimte thinlung a lo harh tak avangin i hmangaihnaah chuan ka hlimin ka thlamuang em em thin a sin.Q }i rinna thawhlawm chu, nangmahnia awm thil tha tinreng hriat famkimna kawngah chuan Krista lama a lo sawt theihna turin.ZP /ka tawngtainaahte chuan i hming lam foin, ka Pathian hnenah lawmthu ka hril thin;kO QLalpa Isua lamah leh mi thianghlim zawng zawng lama hmangaihna leh rinna i neih chu lo hre thinin,cN APathian, kan Pa leh Lalpa Isua Krista hnen ata khawngihna leh remna in hnenah awm rawh se.jM Okan farnu Aphi hnenah te, kan sipaipui Arkippa hnenah te, i ina kohhran inkhawmho hnenah te pawh:wL kPaula, Krista Isua mi tang leh kan unaupa Timothea chuan: Kan duh tak leh kan thawh rimpui Philemona hnenah te,K1vKa hnena awm zawng zawngte hian chibai an buk a che. Rinnaa min hmangaihtute kha chibai min buksak ang che. In zaa hnenah khawngaihna awm rawh se.JvKan mite chu tlakchham an neih ngai lohna'n hna tangkai thawka inhmang reng turin fuih la, an awm mai mai tur a ni lo.Ka hnena awm zawng zawngte hian chibai an buk a che. Rinnaa min hmangaihtute kha chibai min buksak ang che. In zaa hnenah khawngaihna awm rawh se.}Isv Zina, dan hretu leh, Appollova chuan engmah an tlakchham lohna'n an zinnaah chuan thahnemngi takin puibawm ang che.H5v Artema emaw, Tukika emaw i hnena ka rawn tirh hunah chuan Nikopoli khuaah ka hnenah lo kal hram hram ang che; chutah chuan thlasika awm ka tum si a.nGUv chutiang mi chu a kal pengin a sual a ni tih in hria e, amah leh amah thiam loh inchantir a ni si a.NFv Rin hran nei mi chu vawi hnih khat zilh hnu chuan zilh duh tawh suh;E{v nimahsela zawhna atthlak te, Dan thua insualna te chu hawisan zel rawh; chung chu thil sawt lo leh engmah lo a ni si a.SDvPathian ring tawhte chuan thil tha ti zel turin ngaihtuah rawh se," tih thu hi a rinawm a ni, chung thu chanchin chu huai taka i hrilh tlat ka duh a ni. Chung thu chu mihringte tan a thain a sawt a ni;CvChutichuan, a khawngaihnaa thiam chantira lo awmin, chatuana nun beiseina ang zela roluahtu tura siamin kan awm thei ang.lBQvChu Thlarau Thianghlim chu Isua Krista min Chhandamtu zarah chuan nasa taka kan chunga a leih kha.9AkvThil fel taka tih, keimahni ngeia tihte chu, chu mi avang ni loin, siamtharna silna leh Thlarau Thianghlim siamthat lehna chuanin a khawngaihna ang zel zawkin min chhandam ta.o@WvNimahsela, Pathian min Chhandamtu ngilneihzia leh mihring chunga a hmangaihzia chu a lo lan lai khan,3?_vKeini pawh hmanah khan a tak te, thu awih lo te, buma awm te, chakna leh lawmna tinreng rawngbawl te, sual leh itsik hmanga awm te, tenawm te, inhaw tawn te kan ni si a.!>;vtumah sawichhe lo tur te, kawhmawh bawl lo tur te, mi zawng zawng laka thuhnuairawlhna tinreng tilanga nunnem turtein anmahni hriat chhuahtir leh rawh.h= KvLalte leh thuneitute laka intulut tur te, thu awih tur te, thil tha tinreng tiha inpeih tur te,\<1vThunei takin chung thu chu hrilh la, fuih la, zilh rawh. Tuma'n hmusit che suh se.;vAni chuan bawhchhiatna zawng zawng lak ata min tlan theihna tur leh, chi thlan bik, thil tha tiha thahnemngai, ama tana a tihthianghlim theihna turin kan aiin a inpek kha.Thunei takin chung thu chu hrilh la, fuih la, zilh rawh. Tuma'n hmusit che suh se.d:Av beiseina lawmawm kan Pathian ropui tak Chhandamtu Isua Krista ropuina inlarna chu nghakin."9=v Pathian ngaihsak lohna leh khawvel chaknate bansanin, tun lai khawvelah hian insum leh fel tak leh Pathian ngaihsakin kan awm tur a ni tih min zirtir a,^85v Mi zawng zawng hnenah chhandamna rawn thlenin Pathian khawngaihna a lo lang ta si a;w7gv Pathian min Chhandamtu zirtirna thu engkima an cheimawi theihna'n, engkima an lawmzawnga awm turin fuih rawh.|6qv Bawihte chuan hnial loin, kutkem hmang loin, rinawmna tha zawng zawng tilang zawkin, an pute thu thua awm tur leh,n5Uvi zirtirnaah chuan i takzia te, i zahawmziate i thu sawi dikzia sawisel rual loh te chu tilang rawh.#4?vLehlama tangte zinga miin kan chunga thu tha lo reng sawi tur an neih loh avanga an zah theihna'n, engkimah thil tha tih kawngah tihhmuhtuah intilang la,J3 vChutiang bawkin tlangvalte chu rilru fel tak pu turin fuih rawh.22]vrilru fel taka awm tur te, thianghlim taka awm tur te, mahni ina thawktua awm tur te, ngilneia awm tur te, anmahni pasalte thu thua awm tur tea an thunun theihna turin.Q1vla nula deuhte chu an pasalte hmangaih tur te, an fate hmangaih tur te,:0mvPitarte pawhin Pathian Thu chu sawichhiata a awm lohna'n, an awm dan renga Pathian zah mite niin, hektute leh uain heh mite ni lo a, tha lam zirtirtute ni turin fuih bawk rawh.w/gvPutarte chu insum thei, zahawm, rilru fel tak, rinna leh hmangaihna leh chhelnaah dik tak ni turin fuih rawh.E. vNang erawh chuan zirtirna dik tak nena inhmeh thu sawi rawh.- !vPathian hria an inti a, tenawm te, thu awih lo te, thil tha tinreng tih kawnga Pathian duh lohzawngte an ni, (an thiltihin an phatsan si).a, =vMi thianghlimte tan chuan engkim a thianghlim thin; nimahsela mi bawlhhlawh leh ring lote tan chuan engmah thianghlim reng a awm thin lo, an rilru leh an chhia leh tha hriatna reng pawh a bawlhhlawh tawh a.Pathian hria an inti a, tenawm te, thu awih lo te, thil tha tinreng tih kawnga Pathian duh lohzawngte an ni, (an thiltihin an phatsan si).+ +vChuvang chuan Judaho thawnthute leh thutak hawisan thinte thupekte chu ngaihsak loin, rinnaah chuan an dik theihna turin na takin zilhhau rawh.(* Mv Chu thu hriattir chu a dik a ni.,) Sv Anmahni zinga mi, anmahni zawlnei zawlnei pakhat ngeiin, "Kret thliarkara mite chu dawthei te, sakawlh sual te, thatchhe chaw hehte an ni fo mai," tiin a sawi kha.( !v chungho ka chu huhsak tur a ni, hlepna bawlhhlawh duh vanga thu zirtir loh tur zirtirin, mite a chhung chhungin an chawk khawlo si thin a.v' gv Dan ang loa awm, thu sawi mai maite leh tihdertute mi tam tak an awm si a, serhtanho zinga mi an ni deuh ber;1& ]v zirtirna dik tak kawngah chuan mi a fuih theihna tur leh, hnialtute chu thiam loh a chantir theihna turin zirtirna ang zel thu rinawm chu pawm tlat mi ni bawk tur a ni.p% [vmi lawm dan thiam, tha lam duh, rilru dik tak, mi fel, mi thianghlim, insum thei mi ni zawk tur a ni a;7$ ivKohhran hotu chu Pathian sum enkawltu a nih avangin sawiselbo ni tur a ni; mi tihmawh, thin ram, uain ruih hmang, mi velh hmang, hlepna bawlhhlawha duham mi ni tur a ni lo a; # ;vtupawh sawiselbo, nupui pakhat nei, fate Pathian thu ring, nawmsak bawl lutuk kawnga sawisel hlawh lo, dan ang loa awm lo nei ang nih tawh phawt chuan.." WvHe mi avang hian Kret thliarkarah khan ka hnutchhiah che a ni, thil tihfel bakte chu i tihfel zelna tur leh, thu ka pek che ang khan khaw tinah upate i ruatna turin;! vTita, kan rin thuhmun vanga ka fa taktak hnenah: Pa, Pathian leh Krista Isua min Chhandamtu hnen ata khawngaihna leh remna awm rawh se.  %vnimahsela ama hun takahte chuan a thu chu thuchahah chuan a tilang ta, chu thuchah chu Pathian kan Chhandamtu thupek ang zela kawltir ka ni.] 5vChu chatuana nunna chu Pathian, dawt sawi thei loa chuan khawvel awm hmain a tiam a;! ?vPaula, Pathian bawih, chatuana nunna beiseia Pathian thlante rinna kawngah leh Pathian ngaihsak lam thutak hriatna kawnga Isua Krista tirhkoh bawk chuan:T!lLalpa chu i thlarau hnenah awm rawh se. Khawngaihna in hnenah awm rawh se.(IlEubula te, Pudea te, Lina te, Klaudii te unau zawng zawngte nen chibai an buk a che.Lalpa chu i thlarau hnenah awm rawh se. Khawngaihna in hnenah awm rawh se.0[lThlasik hmain lo kal hram hram ang che.talErasta chu Korinth khuaah chuan a awm ta reng a, Trophima erawh chu Mileti khuaah dam loin ka kalsan ta a.T!lPriski leh Akuila, Onesiphora chhungte nen khan, chibai mi buksak ang che,1lLalpa chuan sualna zawng zawng lakah mi chhan chhuak ang a, a van ramah chuan him takin mi thlen ang; amah chu chatuana ropuiin awm rawh se. Amen.`9lChanchin Tha keimah avanga hrilh kimin a awm theihna'n leh Jentailte zawng zawng chuan an hriat theihna'n, Lalpa chuan mi tan a, mi tichak ta zawk a ni; tin, sakeibaknei kaa mi kha chhan chhuahin ka lo awm ta a ni.lKa thiamna thu ka sawi hmasak tum chuan tumah rengin mi tanpui lo a, mi thlahthlam ta vek zawk a ni; a mawh chu phurin awm hlawm suh se.Lla lakah khan nang pawh fimkhur rawh, kan thu a dodal nasa em si a.}slAleksandra, dar chhun thiam kha, ka chungah a sual em em thin a ni, Lalpa chuan a thiltih ang zelin a thungrul ang;+l I lo kal hunah Troas khuaah Karpa hnena kawrfual ka hnutchhiah kha, lehkhabute nen khan rawn keng la, savun lehkha mawlh kha rawn keng ang che..Wl Tukika zawng Ephesi khuaah ka tir ta.wl Luka chauh ka hnenah a awm ta a. Marka kha sawm la, han hruai ve rawh, ani chu rawngbawl lamah ka tan a tangkai si a.8il Dema chuan tun lai khawvel hi a ngainat avangin mi kalsan a, Thessalonika khuaah a kal ta si a; Kreskea chu Galatia ramah a kal ta a, Tita chu Dalmatia ramah a kal ta bawk a./Yl Rang takin ka hnenah lo kal hram rawh;H ltunah chuan felna lallukhum chu ka tan dahin a awm tawh a, chu chu Lalpa ngaihtuahtu fel tak chuan chu mi ni-ah chuan mi pe ang; ka hnenah chauh ni loin, a inlarna ngai apiangte hnenah pawh.v elIntihsiakna tha chu ka bei zo tawh a, ka tlansiakna kawng ka hlen tawh a, rinna chu ka vawng reng tawh a ni;Y +lKei zawng tunah pawh hlanin ka awm mek a ni si a,ka chhuah hun a thleng tawh e. {lNang erawh chu engkimah fimkhur la, hrehawm tuar la, Chanchin Tha hriltu lam hna thawk la, i rawngbawlna kha hlen rawh.^ 5lan bengte chu thutak lamah an chhungawng ang a, thawnthu lam panin an peng tawh ang. -lZirtirna dik an ngaih peih loh hun a la thleng dawn si; an bengte a zat avangin anmahni duhzawng angin zirtirtute an hnenah an khawm zawk ang a,#lThu chu hril rawh; a hunah te, a hun loah te pawh bei zel rawh; dawh thei taka zirtir chungin an thiam loh hriattir la, zilh la, fuih rawh. 5lPathian mithmuh leh mi nung leh mitthi ngaihtuahtu tur Krista Isua mithmuhah chuan a inlarna leh a ram chhalin, thahnemngai takin ka hriattir a che:Z-lPathian mi chu hna tha tinreng thawk tura kim taka inthuamin a famkim theihna'n.lPathian Lehkha Thu zawng zawng hi Pathian thawk khuma pek a ni a, zirtir kawngah te, thiam loh chantir kawngah te, zilh kawngah te, felna zirtir kawngah te a sawt bawk a ni;Pathian mi chu hna tha tinreng thawk tura kim taka inthuamin a famkim theihna'n.Dli thil zir leh i thil hriat chianahte chuan awm reng rawh.H lNimahsela, nang zawng, tu hnena zir nge i nih leh, Krista Isuaa rinna awm avang chuan chhandamna hmu khawpa tifing thei che Lehkha Thianghlimte chu i naupan tet ata hre tawh i ni tih hriain,\1l Mi sual leh tihdertute erawh chu mi bum leh buma awmin an sual zual deuh deuh ang.jMl A ni, tupawh Krista Isuaa Pathian ngaihsaka awm tum apiang chuan tihduhdahnate an tuar bawk ang.c?l mi mi tihduhdahna te, ka tuarna te i hre hle mai; Antiokei khuaah te, Ikonion khuaah te, Lustra khuaah te ka chunga thil thleng leh tihduhdah ka tuarnate kha; chung zawng zawngah chuan Lalpa chuan mi chhandam ta si a.  l Nang erawh chuan ka zirtirna te, ka awm dan te, ka thil tum te, ka rinna te, ka dawhtheihna te, ka hmangaihna te, ka chhelna te,~l Nimahsela, chung aliam chu an ti lo ang, an atzia mi zawng zawng hnenah a lo lang dawn si a, Jannia leh Jambria atzia a lo lang ang khan..}UlTin, Jannia leh Jambrian Mosia an dodal ang khan, chung mite pawh chuan thutak hi an dodal thin; rilru chhe tawh, rinna kawngah chuan Pathian duh lohzawng mi an ni.2|_lZir fo sia thutak hre phak ngai lo an ni. {9lChung ang zinga mite chu inahte luta sual rit phur hmeichhe a deuhte sala man thintute kha an ni si, chutiang hmeichhiate chu chkna tinrenga hruai bo,xzilPathian ngaihsak anna an nei ang a, nimahsela a thiltihtheihna chu an awih lo ang; chung ang chu hawisan rawh.|yqlvervek te, thuhnudawn lo te, inngaihlu te, Pathian hmangaih aia mahni lawmna mai hmangaih zawktu te an ni dawn si;xxilhmangaihna pianpui nei lo te, huaikawmbawl te, hektu te, insum thei lo te, mi kawlhsen te, tha duh hauh lo te,)wKlMi, mahni inhmangaihtu te, tangka ngainatu te, intivei te, chapo te, Pathian sawichhetu te, nu leh pa thu awih lo te, lawm nachang hre lo te, thianghlim lo te,Rv lTin, hei hi hre rawh, ni hnuhnungahte chuan hun khirh takte a lo awm ang.au;lPathian duhzawng ti atan Lalpa bawihin a manin, Diabola thang ata an chhuak thei mahna.gtGldo tura insiamte chu thuhnuairawlh takin a zirtir zawk tur a ni; chutichuan Pathianin thutak chu an hriat famkimna'n a simtir hlauhin,Pathian duhzawng ti atan Lalpa bawihin a manin, Diabola thang ata an chhuak thei mahna.zsmlLalpa bawih chuan do tur a ni si lo a, mi zawng zawng chungah zaidamin, zirtir thiamin, sual chungah dawhtheiin,orWlAmaherawhchu, indonate a hring thin tih hriain, inhnialna atthlak leh fing lovahte chuan tel duh suh.#q?lNimahsela, tleirawl chaknate chu tlansan la, thinlung thianghlima Lalpa lam apiangte zingah chuan felna te, rinna te, hmangaihna te, remna te um ve rawh.p5lChuvangin, chung thil laka mi a inthiarfihlim chuan bungbel thianghlim, Lalpa hman tlak, hnathawh tha tinrenga inpeih sa, ngaihhlut tur mi a ni ang.foElNimahsela, in ropuiah hian bungbel, rangkachak leh tangkaruaa siam mi chauh a awm lo a, thing leh belleia siam mite pawh a awm thin a; thenkhatte ngaihhlut tur a awm bawk a, thenkhatte chu ngaihhlut loh tur a awm bawk a.FnlNimahsela, Pathian lungphum nghet chu a la ding reng a, he chhinchhiahna hi a nei a: "Lalpa chuan ama tate chu a hria," tih leh, "Lalpa hming lam apiang chuan sual kalsan rawh se," tih hi.mlchung mite chuan, "Thawhlehna chu tunah pawh a ni tawh daih," tiin thutak kawng chu an kal kawisan a, mi thenkhatte rinna an tibo thin a.mlSlan thu pawh chuan pan chhe ei angin a ei zel ang; an zingah chuan Humenaia leh Phileta an tel a ni;k-lAmaherawhchu, Pathian zah lo lam thu sawi mai mai chu hawisan thin ang che; chutiang mite chu Pathianngaihsak lohna lamah an nasa lehzual ang a,jwlHnathawktu, thutak thu fel taka hmang chu zak tur a ni lo angin, Pathian ngaiha thaa inentir turin thahnem ngai rawh.Bi}lChung thu chu hriatpui la, thu mai mai chunga an inhnial lohna'n Lalpa mithmuhah thahnemngai takin hriattir rawh, chu chu engmah a sawt lo a, a ngaithlatute tan boralna a ni zawk thin.yhkl Keini rinawm loin awm mah i la, Ani chu rinawmin a awm reng a ni; Amah leh amah a inphat thei si lo a," tih hi.ggGl Kan tuar chuan a rorelnaah ro kan rel ang; Amah kan phatsan chuan Ani pawhin min phatsan ang;bf=l He thu hi a rinawm a ni: "A thihnaah kan thih tawh si chuan, a nunnah kan nung bawk ang; el Chuvangin, Krista Isuaa awm chhandamna chu chatuana ropuina nen an hmuh ve theihna turin, Thlante avang chuan engkim ka tuar thin.d+l chu Chanchin Tha avang chuan thil tisualtu angin phuar khawp hialin hrehawmte ka tuar thin a ni; nimahsela Pathian thu chu phuarin a awm si lo.ncUlIsua Krista, Davida thlaha mi, ka Chanchin Tha sawi anga mitthi zing ata tho leha kha hre reng rawh;cb?lKa thusawi hi ngaihtuah rawh; Lalpa chuan kawng engkimah hriat theihna a pe dawn si chia.BalLo neitu thawk rim chu a rah chang hmasatu a ni tur a ni.s`_lTin, intihsiaknaahte pawh chuan miin bei mah se la, dan angin a beih loh chuan khumtirin a awm ngai lo a._ lSipaia awm tura thlangtu chu a tihlawm theihna'n, sipai tumah indo laiin tun damchhung khawsaknate hian a intihnawk ngai lo a.A^}lKrista Isua sipai tha tak angin hrehawm mi tuarpui rawh.]%lTin, hretu tam takte zinga ka kaa thu i hriatte kha, chung chu mi rinawm, mi dangte zirtir chhawng thei tur angte hnenah chuan kawltir rawh.f\ GlChutichuan, nang ka fa, Krista Isuaa khawngaihna awmah hian thiltihtheihna neiin awm ang che.[ 3l(Chu mi niah chuan Lalpa hnenah zahngaihna hmu turin Lalpa chuan ani chu ruat rawh se). Ephesi khuaa rawng a bawl nasatzia kha i hre hle bawk a ni.`Z ;lRom khuaa a lo kal lai khan ngun takin mi zawng chhuak ta zawk a ni.(Chu mi niah chuan Lalpa hnenah zahngaihna hmu turin Lalpa chuan ani chu ruat rawh se). Ephesi khuaa rawng a bawl nasatzia kha i hre hle bawk a ni.Y  lLalpa chuan Onesiphora chhungte hnenah zahngaihna pe rawh se, ani chuan mi tiharh fo a, ka khaidiat bun pawh mi zahpui si lo a;vX glAsia rama awm zawng zawngten mi hawisan tih kha i hria a; an zingah chuan Phugella leh Hermogena an tel a ni.eW ElThil tha i hnena kawltira awm kha, kan chhunga Thlarau Thianghlim awm hianin vawng tha rawh.eV El Krista Isuaa awm rinna leh hmangaihna neiin, thu dik dan ka kaa i hriatte kha nei tlat rawh.BU l Chuvang chuan a ni, he'ng thil pawh hi ka tuar ni; nimahsela ka zak lo e; ka rina chu ka hria, a hnena ka kawltir chu, chu mi ni atan chuan a vawng tha thei tih dik takin ka hre bawk a.lT Sl chu mi Chanchin Tha thu chu hriattir turin tlangaupuituah leh tirhkohvah leh zirtirtuah ruat ka ni.1S ]l nimahsela min chhandamtu Krista Isua inlarna avang hiantunah tihlanin a awm ta. Ani chuan thihna chu a tiboralin Chanchin Thain nunna leh boral theih lohna a tilang ta;QR l Ani chuan kan thiltih angte ni loin, ama ruat leh khawngaihna ang zawkin min chhandam a, kohna thianghlimin min ko bawk a; chu khawngaihna chu leilung pian hmain Krista Isuaah chuan min pek a ni tawh,PQ lChutichuan, kan Lalpa thu hriattirna chu zahpui suh la, kei, ama mi tang pawh hi mi zahpui hek suh ang che. Chanchin Tha avanga hrehawm hi Pathian thiltihtheihna angzia ziain mi tuarpui zawk ang che.P {lPathianin hlauhna thlarau min pe lo a, thiltihtheihna leh hmangaihna leh rilru fel tak neihna thlarau min pe zawk si a.mO UlChuvangin, ka kut nghah avnga Pathian thilpek nangmaha awm kha chhem alh turin ka hriatpui che a ni.:N olrinna taktak nangmaha awm chu ka hre reng si a, chu rinna chu atirin i pi Loisii-ah chuan a awm a, i nu Euniki-ah chuan a awm bawk a, nangmahah pawh a awm tih dik takin ka hria.eM Elmi thlahtute chena chhia leh tha hriatna thiang tak neia a rawng ka bawl thina hnenah chuan;BL lLawmin ka khah theihna'n hmuh che ka duh em em a, i mittui hre rengin a chhun a zanin bang loin ka tawngtainaahte chuan ka hriatpui thin che avangin Pathian hnenah lawmthu ka hril a ni,K lKa fa duh tak Timothea hnenah: Pathian kan Pa leh Krista Isua kan Lalpa hnen ata khawngaihna te, zahngaihna te, remna te lo awm rawh se.nJ YlPaula, Krista Isuaa nunna awm tiamna thu chu hrilh kawnga Pathian duhzawnga Krista Isua tirhkoh chuan,tIabChu chu thenkhatten nei emaw intiin rinna kawng chu an kal kawisan ta a. Khawngaihna i hnenah awm rawh se.HbAw Timothe, i hnena kawltira awm chu vawng tha rawh. Pathian zah lo lam thu sawi mai mai leh, dik lo taka "Finna" an vuah hnialna hi hawisan rawh.Chu chu thenkhatten nei emaw intiin rinna kawng chu an kal kawisan ta a. Khawngaihna i hnenah awm rawh se.Gbnunna, nunna taktak chu an vawn theihna'n, hun lo thleng tur atan chuan lungphum tha tak an tana khawl khawm turin fuih rawh.VF%bthil tha ti turin, thil tha tih ngah turin, thil phala thawhlawm peih turin,BE}bHe mi khawvela hausate hi chapo lo tur leh sum rinawm loah hian an beiseina nghat lo a, thil zawng zawng lawmna tura tam taka min petu Pathian chungah chuan nghat zawk turin zilh rawh;kDObamah chauh chuan thih theih lohna a nei a, hnaih theih rual loh engah chuan a awm a, amah chu tumahin an hmu ngai lo a, hmuh pawh an hmu thei hek lo; ama hnenah chuan chatuana chawimawina leh thiltihtheihna awm rawh se. Amen.vCebChu inlarna chu a hun takah chuan fak tlak Thuneitu tak chauh, lalberte Lalber, lalte Lal chuan a entir ang;pBYbkan Lal Isua Krista rawn inlar leh hma loh chuan thupek kha thianghlim tak leh sawiselbova pawm turin.|Aqb Pathian, thil engkim tinungtu leh Krista Isua, Pontia Pilata hmaa tanna tha tantu mithmuhah chuan thu ka pe a che;@7b Rinna intihsiakna tha chu bei la, chatuan nunna chu vuan rawh; chu mi chang turin koh i ni a; hretu tam takte mithmuhah tanna tha chu i tan tawh kha.,?Qb Nimahsela, nang, Pathian mi, chung thilte chu tlansan la, felna te, Pathian ngaihsakna te, rinna te, hmangihna te, dawhtheihna te, thuhnuairawlhna te um zel rawh.9>kb Tangka sum ngainat hi sual tinreng bul a ni si a; chu chu thenkhatten an awt a, rinna chu an kal bosan a, anmahni leh anmahni lungngaihna tam takin an inchhun tlang ta chuk a.D=b Amaherawhchu, hausak tumte chu thlemnaah te, thangah te, atthlak leh tikhawlo thei duhna tam takah te an tlu lut thin, chung duhnate chuan chhiatna leh boralnaah chuan mite a tipil thin.L<bNimahsela, ei tur leh silh tur neiin chungh chuan kan lungawi ang.Z;-bKhawvelah hian engmah kan luhpui si lo a, engmah kan chhuahpui thei bawk hek lo.V:%bPathian ngaihsakna hi lungawina tel zawngin hlawkna nasa tak a ni reng a ni.9'bhnialhratna te a chhuak thin a; chutiang hnialhrat mite chu rilru chhe nei leh thutak nei lo mi, Pathian ngaihsak hi hlawkna emaw titu an ni.B8}bani chu a chapo a, engmah a hre lo a, hriat ahnekin inhnial leh thu kalh kawngah chuan a a ta zawk a ni. Chung atang chuan awhna te, insualna te, sawichhiatna te, tha lo lama rinna te,7 bMi tupawhin zirtirna dang a zirtir a, thutak (Kan Lalpa Isua Krista thu chu) leh Pathian ngihsak lam zirtirna a awih loh chuanQ6bTin, ringtu pu neite chuan unau an nih avangin ngainep suh se, amaherawhchu sawtna hmutute chu ringtu leh duh takte an nih avangin an rawng bawlsak lehzual rawh se.Chung thu chu zirtir la, fuih rawh.5 7bPathian hming leh a zirtirna thu sawichhiata a awm lohna'n, bawih nghawngkawl bat apiangte chuan anmahni pute engkimah chawimawi tlakah ngai rawh se.l4QbChutiang bawkin thil tha tih lang nghal a awm a, lang nghal rih lo mah se thup hlen theih a ni lo.O3bMi thenkhat sual chu a langsar a, an tuar nghal bawk thin, thenkhat erawh chu a lang lawk lem lo a.Chutiang bawkin thil tha tih lang nghal a awm a, lang nghal rih lo mah se thup hlen theih a ni lo.o2WbTui chauh in mi ni tawh suh la, i pum avang leh i dam loh fo avangin uain tlem te hmang thin ang che.m1SbTuma chungah kut nghat thut suh la, mi dang sualnaahte chuan tel hek suh; intithianghlim reng rawh.60ebHeng thu hi thleithlak bik nei loin, thlei bik neia engmah ti loin, Pathian leh Krista Isua leh vantirhkoh thlante mithmuhin zawm turin thahnemngai takin ka hriattir a che.h/IbThil tisualtute chu mi zawng zawng hmaah zilhhau rawh, mi dangte pawhin an hlauh ve theihna'n.X.)bKohhran upa an hekna chu hretu pahnih emaw pathum emaw kaa mi lo chu pawm suh.-+bPathian Lehkha Thu chuan, "Sebawngpain buh a chil laiin a hmui phuar suh ang che," a ti a. "Hnathawktu chu a hlawh hmu tlak a ni," a ti bawk a.$,AbKohhran upa rorel thate chu a leh hniha chawimawi tlaka ngaih ni rawh se, thu hril leh zirtirnaa thawk rimte chu chawimawi tlaka ngaih lehzual ni rawh se.@+ybRingtu hmeichhiain hmeithai awmpui nei se la, anni chu amah chuan chhawmdawl mai rawh se, kohhranho chu tihbuaiin awm suh se, hmeithai, belh tur nei lote chu an chhawmdawl theihna'n.J* bTunah pawh mi thenkhat chuan Setana lam panin an pensan ta si a.6)ebChutichuan, hmeithai la nula deuhte chuan pasal nei se la, fate nei se la, in chhung khawsak rel se la, sawiselna tur remchang reng hmelma chu hmuhtir suh sela ka duh a ni.G(b Tin, chu lo pawh chu in tinah an leng lawr a, thatchhiat pawh an ching thin a; thatchhiat chang pawh ni loin, thu sawi loh tur sawiin kamtam leh mite thiltih relsak an ching bawk thin a ni.6'gb An thu tiam an bawhchhia a, an thiam lo a ni.& b Hmeithai la nula deuhte erawh chu ziak duh su; An chakna avanga Krista lamah an lo ngheh lohin pasal neih an duh leh mai thin.3%_b fate lo chawmtlei tawha mikhualte lo thleng tawha mi thianghlimte ke lo sil tawha mi mangangte lo chhawmdawl tawha thil tha tinreng taima taka a lo tih tawh phawt chuan.$1b Hmeithai chu kum sawmruk achin hnuai lama mi ni lo a, mi pakhat nupui ni tawha thil tha tih kawnga mi faka a awm chuan hmeithaia ziak theih a ni - #9bTupawh mahni chhungkhat lainate ngaihsak lo a, mahni chenpui chhungte ngei pawh ngaihsak lo chuan rinna an phatsan a ni, ring lo mi aiin an sual zawk.A"}bSawiselbova an awm theihna'n chung thu pawh chu pe rawh.Y!+bAmaherawhchu,hmeithai mahni nawmna ngawta inpe chu a dam lai pawhin a thi a ni. bHmeithai taktak mahni chauha awm chuan Pathian chungah beiseina a nei tlat a, a chhun a zanin dil leh tawngtaiin a awm fo thin a.dAbNimahsela, hmeithai tupawhin fate emaw, tute emaw nei se la, chungte chuan anmahni in chhung lamah Pathian ngaihsaka awm leh anmahni hringtute chungah that ve thung zir zet rawh se; chu chu Pathian lawmzawng a ni si a.9mbHmeithai, hmeithai tak takte chu chawimawi rawh.Rbpitar deuhte chu nu angin; nula deuhte chu thianghlim takin farnu angin.[ 1bPutar deuhte hau suh la, pa angin thlem zawk rawh; rawlthar deuhte chu unau angin;3bNangmah leh i zirtirnaah chuan fimkhur la; chung thil tiin awm reng rawh; chutiang tiin nangmah leh i thu ngaithlatute chu i chhandam dawn zuk nia.  bMi zawng zawng hnena i sawtna a lan theihna'n chung thilahte chuan taima la, chu'ngah chuan inhmang zo rawh.Nangmah leh i zirtirnaah chuan fimkhur la; chung thil tiin awm reng rawh; chutiang tiin nangmah leh i thu ngaithlatute chu i chhandam dawn zuk nia.nUbNangmaha awm thilpek, hrilh lawk anga upahote kut nghata Pathianin a neihtir che kha thlahthlam suh.Rb Ka lo kal hma loh zawng chhiar te, thu hrilh te, zirtir te bei uar rawh.6eb I naupanna tumahin ngainep suh se; thusawi kawngah te, chetze kawngah te, hmangaih kawngah te, rinna kawngah te, thianghlimna kawngah te ringtute tihhmuhtu ni zawk ang che.*Ob Chung thu chu pe la, zirtir rawh.7gb Chutichuan, Pathian nung chu kan rin avangin kan thawk rim a, kan bei hram hram a ni si a; ani chu mi zawng zawng Chhandamtu a ni a, a ringtute Chhandamtu a ni deuh ber mai.5eb He thu hi a rinawmin a pawm tlak em em a ni.=sbtaksa insawizawi na hi sawt zawng a sawt ve bawk a; Pathian ngaihsakna erawh hi chuanin nunna tuna awm sa leh la awm leh tur pek tiamna a neih avangin kawng tinrengah a sawt a ni.{obAmaherawhchu, Pathian zah lohna leh pitarte thawnthu mai mai duh suh. Tin, Pathian ngaihsak turin insawizawi rah:bChungte chu unaute i hriattir chuan Krista Isua rawngbawltu tha tak, rinna leh zirtirna tha tun thlenga i la zawm thua chawm i ni ang.DbPathian thu leh tawngtainain tihthianghlim a ni tawh si a. 0x~~}d}|5{zzySxxNwvvv#ttssrrqq4pppoo)nmmullxkk4jjJixhggff6eenddqcbbQ``C_|^^_]]\[[z[ZZ?YXWWVVVUVUXTT<<;;;&:w99 8^87L6s5s433E225100O//#.--B,x++A*q))C((''S&&J%$$J#z"e! 1}I<!Y[ tsz Nymm >  1 } 8p)j"#0J Rinnain Jakoba chuan a thih dawn lai khan Josefa fate chu mal a sawm ve ve a; a tiang hmawr rinchhanin Pathian a be bawk a.eIC Rinnain Isaaka chuan thil lo la thleng turte thu-ah pawh Jakoba leh Esauva mal a sawmsak a.{Ho mitthi pawh Pathian chuan a kai tho thei ang tih a ring a, thi hnu nung leh ang maiin a hmu kir leh ta reng a ni.|Gq Isaaka-ah hian i thlahte chhui an ni ang" tih Pathian thutiam dawngtu chuan a fapa mal neih chhun chu a hlan a ni;DF Rinnain Abrahama chu fiaha a awm khan Isaaka chu a hlan a;:Em Nimahsela, tunah zawng ram tha lehzual chak an lo ni a, chu chu vana mi a ni; chutichuan Pathianin an Pathian tiha awm chu a zak lo e; an tan khua lam a lo buatsaihsak tawh si.bD= Tin, an chhuahna ram chu lungkham se la chuan hawnna remchang an hmu tawh ngei tur a ni.PC Chutiang thu sawite chuan anmahni ram tur an zawng tih an tilang si a.`B9 Chung zawng zawngte chu rinna neiin an thi ta a, thiltiamte chu chang loin; nimahsela chung chu hla tak atanga hmuin chibai an lo buk tawh a, leiah hian mikhual leh khualzin mai an ni tih an inhriattir tawh bawk a.#A? Chutichuan, mipa pakhat lakah (ani chu mitthi ang a ni si a) vana arsite anga tam, tuifinriat kama tiau vaivut chhiar sen loh anga tam an lo chhuak ta a.p@Y Rinnain Sari ngei pawhin, a tiamtu chu rinawma a ruat avangin, tar hnu tawhin chi pai theihna a hmu a,P? khua lungphumte nei mi, Pathian relbawl leh siam chu a nghk reng si a.">= Rinnain ram tiamah khan mi rama cham ang maiin a lo cham ta reng a, thutiam hmuhkhat a rochunpui tur Isaaka leh Jakobate nen chuan puan inahte an awm a;=7 Rinnain Abrahama chu koha a awm lai khan a rochun tur hmuna lut turin kal chhuah thu a pawm ta a;tin,a kalna tur lam pawh hre loin a kal chhuak ta a.u<c Rinnain Nova chu thil lo la lang lote kawng thu-ah Pathian hrilha lo awmin, Pathian tih dekin, a chhungte chhandamna'n lawng a tu a; chu chuanin khawvel chu thiam loh a chantir ta a, rinna avanga felna awm chu rochungtu a lo ni bawk a./;W Nimahsela, rinna loin ama lawmzawng mi nih rual a ni lo; Pathian hnena lo kal chuanin, ani chu a awm tih leh zawngtute hnena lawmman pek hmang a ni tih rin tur a ni.E: Rinnain Enoka kha thihna hre lo tura lak boin a awm a; tin, Pathianin a lak bo avangin hmuh theih a ni ta lo a; lak bova a awm hmain Pathian lawmzawng mi a ni tih an hriattir tawh reng a.9' Rinnain Abela chuan Kaina ai chuan inthawina tha zawk Pathian hnenah a hlan a,chu mi avang chuan mi fel a ni tih hriattirna a hlawh a, Pathianin a thilpekte kawngah chuan thu a hriattir a; tin, chu mi rinna avang chuan ani chuan thi tawh hnuin thu a la sawi ta fo a ni. 8 Rinnain a ni khawvelte hi Pathian thua siam a ni tih kan hriat ni, chutichuan thil hmuh theihte hi thil lang theitea siam a ni lo.77i Chu miah chuan upahote khan fak an hlawh si a.W6 ) Tin,rinna hi thil beiseite awm ngeia hriatna,thil hmuh lohte hriatfiahna a ni.~5u 'Nimahsela, keini zawng boral tura hnungtawlh pawla mi kan ni lo a; nunna humhim tura rinna nei pawla mi kan ni zawk.m4S &Nimahsela ka mi fel chu a nung ang: A hnungtawlh erawh chuan, Ka rilruin amahah chuan lawmna reng a nei lo ang.Nimahsela, keini zawng boral tura hnungtawlh pawla mi kan ni lo a; nunna humhim tura rinna nei pawla mi kan ni zawk.V3% %Rei lo te achinah Lo kal tura chu a lo kal dawn si a, Rei a ril tawh lo ang.]23 $Pathian duhzawng in tih hnuin thiltiam chu in hmuh theihna'n chhelna in ngai a sin.\11 #Chutichuan, in rinna lawmman chu paih bo suh u, lawmman ropui tak a nei dawn si a.0/ "Kawl bunte chu in lainat a, sum tha zawk, awmhlen bawk tur chu mahniin in nei tih hriain in sum laksakte pawh lawm takin in lo tuar ta bawk si a./1 !kawng khatah chuan hmuhsit leh hrehawmte pawh tuarin ennawma siamin in awm a, kawng khatah chuan chutianga hmana awmte chu tuarpuitute in lo ni a.g.G Nimahsela, hmana tihena in awm hnua tuarna buai nasa tak in tuar lai nite kha hre leh rawh u;;-q Pathian nung kuta tluk chu thil rapthlak tak a ni., Phuba reng reng keima lak tur a ni, keima'n ka thungrul ang," tih leh, "Lalpa chuan a mite a ngaihtuah ang," ti lehtu chu kan hre si a.M+ Pathian Fapa rap beta, thuthlung thisen amah tihthianghlimna chu thil narana ruat a, khawngaihna Thlarau tivuitu chu, chu mi ai chuan eng tia hremna nasa zawk nge tuar tlaka ruat tur nia inngaih?g*G Mosia Dan thu pawisa lo mi chu hretu pahnih pathum emaw thuin, lainatna tel loin an thi thin.f)E rorelna hlauhawm tak lo thleng tur leh dotute kang ral tur thinurna mei kan hmabak a ni mai.(y Thutak hriatna famkim chu kan chan hnua thil kan tihsual luih si chuan sualte tana inthawina a awm tawh hauh lo ang a,'3 thenkhat tih dan anga kan inkhawmte bansan loin, infuih tawn zawk ang u; ni chu lo hnai telh telha in hriatin infuih tawn nasa lehzual sauh rawh u.S& tin, hmangaih leh thil tha tiha inchawk tho turin inngaihtuah tawn ang u;b%= Kan beisei thurin hi a nghin lohna turin i pawm tlat ang u, thutiamtu chu a rinawm si a;&$E kan thinlunga chhia leh tha hriatna tha lo chu theh faisaka awma kan taksa pawh tui fima buala awmin, rinna famkim neia thinlung tak zet puin i hnaih ang u.D# Pathian chhungte chunga Puithiam ropui tak kan neih avngin#"? kawng thar leh nungah chuan, puanzar chu (chu chu a taksa tihna a ni) kal tlangin, Isua thisen avang chuan Hmun Thianghlimah khan luh kan huam avang leh,1!] Chutichuan, unaute u, kawng min ruatsak,] 3 Tichuan chutiangte ngaihdamna apiangah chuan sual tan thil hlan a awm tawh lo a ni.M An sualte leh an bwhchhiatnate Ka hre reng tawh lo ang," a ti si a.5 An hnena thu ka thlun tur chu he'ng hi a ni, Lalpa'n a ti; An thinlungh ka thupekte ka dah ang a, An rilruah ka ziak bawk ang," tia a sawi hnu khan,W' Tin, Thlarau Thianghlim pawh chuan min hriattir bawk a: "Chung ni hnuah chuan^5 Thil hlan pakhat chauhin tihthianghlim tawhte chu chatuan atan a tifamkim tawh si a.b= chuta chin chu a hmelmate a kephah nghahchhana siam an nih hma loh zawng a nghak reng a.y ani erawh hi chu chatuan atan sualte tana inthawina pakhat chauh a hlan hnuin, Pathian ding lamah a han thu ta zawk a; Tin, Puithiam tinrengin kawla ni chhuak chhiara rawngbawlin, sualte engtik maha tibo thei lo inthawina pangngai hlan foin an ding thin;mS Chu mi duhzawng chuan Isua Krista taksa vawi khata hlan nghal vang khan tihthianghlimin kan awm ta.' chu veleh chuan, "Ngai teh, i duhzawng ti turin ka lo kal e," a lo ti ta a. A pahnihna hi a tundin theihna turin a hmasa chu a la bo ta a ni.B} A chhakah hian, "Inthawina te, thil hlan te, halrala pumpekna te, sual tana inthawina te i duh lo a, chungah chuan lawmna i nei hek lo," a ti a, (chungte chu Dan thu anga hlan a ni a,)% Chu veleh chuan keiin, 'Aw Pathian, ngai teh, (Lehkhabu zialah chuan ka thu ziak a ni a) I duhzawng ti turin ka lo kal e,' ka ti a," a ti a.W' Halrala pumpeknaahte leh, Sual tana inthawinaahte chuan Lawmna reng i nei lo.s_ Chutichuan, khawvela a luh laiin "Inthawina leh thil hlan i duh lo a, Ka tan taksa mi buatsaihsak zawk a:L Bawngpate leh kelte thisen chuan sualte tibo thei rual a ni si lo.`9 Nimahsela, chung inthawinaah chuan kum tinin sualte hriat lehna a lo awm fo zawk thin.1 Chuti ni suh se la, a betute chu vawi khata tihthianghlim nghala lawmin, sual inhriatnate an neih loh avangin hlan an bang tawh daih dawn lo'm ni?H  Dan thu chuan thil tha, lo awm turte anpui tak nei loin, a thla chauh a neih avangin, kum tina inthawina pangngai a hlan fote chuanin a lo hnaite chu engtikah mah an tifamkim thei dawn si lo.A{ chutiang bawkin Krista pawh mi tam tak sualte kalpui tura vawi khat hlana awm tawhin, chhandamna hmu tura amah lo nghaktute hnenah chuan sual tel loin vawi hnihnaah a lo lang leh ang.  Tin, mihring tan vawi khat thih ruat a ni chu mi hnuah chuan rorelna a awm ang;chutiang bawkin Krista pawh mi tam tak sualte kalpui tura vawi khat hlana awm tawhin, chhandamna hmu tura amah lo nghaktute hnenah chuan sual tel loin vawi hnihnaah a lo lang leh ang.K  chuti ni suh se la, leilung pian tirh achin vawi tam tak a tuar tawh tur a ni; nimahsela tun lai hun tawpah hian inthawina'na inhmang chawpin sual tihbo nan vawi khatah a lo lang ta nahgl a ni.# ? nimahsela Puithiam Lalber chu kum tinin mahni thisen lo, thisen keng chunga Hmun Thianghlima a lut thin angin,ani chu mahni inhlan fo turin a lut hek lo;  Krista chu kuta sak hmun thianghlim, atak anpuiah chuan a lut si lo a; tunah Pathian hmaah kan aia ding turin vanah ngei a lut ta zawk a;; o Chutichuan, vana thil awm angte chu chung chuan tihthianghlimin a awm tur reng a ni, van thil taktakte erawh chu chung aia inthawina tha zawktein tihthianghlimin a awm tur a ni. Tin, Dan thu zawngin engkim thaw mai hi thisena tihthianghlimin a awm thin a, thisen chhuah lohin ngaihdamna reng a awm lo.{o Chu lo pawh chu, biak buk leh rawngbawlna hmanrua zawng zawng chu chutiang bawkin thisen chuain a theh ta bawk a.  bawng note leh kelte thisen chu, tui nen, sapsen nen, husop nen a la a, lehkhabu ngei leh mi zawng zawng pawh chu a theh a ni.- Dan thu ang zelin thupek apiang chu Mosia'n mi zawng zawng a hrilh hnuin, "Hei hi Pathianin in hnena a pek tlat thuthlung thisen a nih hi," tiinI  Chutichuan, thuthlung hmasa pawh kha thisen loin an tinghet lo.s_ Mi an thih hnuin thurochhiahin thu a nei si thin, a chhiahtu la dam chhung erawh chuan thu reng a nei lo.Q Thurochhiah awmna apiangah a chhiahtu thihna awm ve lo thei a ni si lo.T! Tin, he mi avang hian, ani chu thuthlung thar palai a ni, thuthlung hmasa hnuaia bawhchhiatnate lak ata tlanna'n mi a lo thih tak avangin kohvate chuan chatuana roluah tur thutiam chu an chang thei ang.K Krista, chatuana Thlarau zara hmelhem loa Pathian hnena inhlana thisen chuan Pathian Nung rawng bawl turin in chhia leh tha hriatna chu thiltih thite lakah chuan a va tithianghlim nasa dawn em!w Kel leh bawngpate thisen leh bawngla vap, mi bawlhhlawh chung theh mahin tisa thiang khawpa a tihthianghlim si chuan,/~W kan tan chatuana tlanna hmu tawhin kelte leh bawng note thisen vang ni loin, ama thisen vang zawkin Hmun Thianghlimah chuan vawi khatah a lo lut tlingtla ta nghal a.E} Nimahsela, Krista chu thil tha, lo awm turahte Puithiam Lalbera lo kalin, biak buk, kuta sak loh, (chu chu he'ng thil siam zinga mi a ni lo tihna a ni,) ropui leh famkim zawk kal tlangin,|w chung chu (ei tur te, in tur te, sil tur hrang hrangte nen) tisa lam dante chauh siamthat hun hma atan ruat chu a ni.9{k chu chu tun lai tehkhinna hi a ni; chu mi ang zelin thilpek leh inthawinate pawh an hlan thin, chungte chuan chhia leh tha hriatna kawngah chuan a betu chu a tifamkim thei lo;z/ Thlarau Thianghlimin hei hi a hriattir a: Hmun Thianghlim luhna kawng chu a la lang rih lo e, biak buk tawntirh chu a la din chhung chuan tih hi;y/ a dawttuah erawh chuan Puithiam Lalber chauh kum tin vawi khat, thisen keng lo loin a lut thin; chu chu mahni tan leh mite sual atan a hlan thin.x Tin, chung thilte chu chutianga siam a lo ni a, Puithiamhoin Pathian rawng bawlin biak buk tawntirhah chuan an lut fo thin a;w a chung lamah zahngaihna thutphah hliahin, ropuina Cherubte an awm bawk a; chung thute chu tunah zawng akip akawiin kan sawi thei lo ang.gvG chu miah chuan rangkachak rimtui halna bawm leh thuthlunna bawm rangkachaktia luan chu a awm a, chu mi thuthlunna bawm chhungah chuan Manna awmna rangkachak bel te, Arona tiang lo chawr te, thuthlunna lung phekte a awm a;^u5 Tin, puanzar pahnihna piahah chuan biak buk, hmun Thianghlim Ber an tih chu a awm a;t  Biak buk an siam a, a tawntirh chu khawnvar dahna te, dawhkan te, chhangdah te awmna a ni; chu chu Hmun Thianghlim an ti a ni.s y Tin, thuthlung hmasa pawh khan Pathian rawngbawl dante leh a hmun thianghlim, he khawvela hmun thianghlim chu a nei a.r Thuthlung thar," tiin a sawi avang khan a hmasa chu a tihlui ta a ni. Tichuan lo hluia lo upa tawh chu a ral dawn dawn a ni.`q9 An bawhchhiatnaahte zah ka ngai ang a, An sualte pawh ka hre reng dawn tawh si lo," tiin."Thuthlung thar," tiin a sawi avang khan a hmasa chu a tihlui ta a ni. Tichuan lo hluia lo upa tawh chu a ral dawn dawn a ni.9pk Tin, mi tinin 'Lalpa chu hre rawh' tiin, Mahni tualkhatpui leh, Mahni unau an zirtir dawn tawh lo a; A te ber atangin a lian ber thlengin, An zain mi hre theuh tawh dawn a ni.{oo Chung ni hnuah chuan Israela chhungte hnena Thu ka thlun tur chu he'ng hi a ni, Lalpa'n a ti; An rilruah ka thupekte ka dah ang a, An thinlungah ka ziak bawk ang a, Tin, anni tan Pathian ka ni ang a, Keia tan anni chu ka mite an ni bawk ang;Tn! An thlahtute Aigupta ram atanga hruai chhuak tura An kuta ka chelh nia An hnena ka thlun ang kha ni loin; Ka thuthlungah chuan an awm reng si lo a, Tichuan anni chu ka ngaihsak ta lo a ni, Lalpa'n a ti.@myAnmahni demin he'ng hi a sawi si a. "Ngai teh, ni te a lo thleng dawn e, Lalpa'n a ti, Chung niahte chuan Israela chhungte leh, Juda chhungte hnenah chuan thuthlung thar ka siam ang:Il Thuthlung hmasa chu sawisel bo ni se, thlun nawn a ngai lo tur.(kITunah erawh chuan thuthlung tha lehzual palai a nih angzia zelin rawngbawl hna tha zawk a lo chang ta, chu thuthlung chu thutiam tha zawk chungahte siam a ni.ejCChungte chuan van thilte chu a lem leh a hlim rawng an bawl thin a, Mosia'n biak buk a sak dawn laia Pathian hrilha a awm ang khan; "Tlanga entawn tur chu an entir che ang khan engkimsiam turin fimkhur rawh," a tih kha.~iuLeiah hian lo awm se la chuan puithiam reng a ni lo ang, Dan thu ang zela thilpek hlantute lo awm sa an awm avangin.*hMPuithiam Lalber apiangte chu thilpek leh inthawinate hlan turin ruat an ni si a; chutichuan he Puithiam Lalber pawh hian eng emaw tal hlan tur neih a ngai a ni.pgYHmun Thianghlim leh biak buk taktak mihring sak ni lo, Lalpa sak zawka rawngbawltu chu kan nei tih hi.f 3Tichuan, kan thusawite zingah hian a pawimawh ber chu hei hi a ni: Chutiang Puithiam Lalber, vanahte khian Ropuibera lalthutphah ding lama han thua=esDan thu chuan mihring chak lohna neite chu puithiam lalberah a ruat thin a; chhechham thu, Dan thu hnua lo awm erawh chuan Fapa, chatuan atan tihfamkim tawha chu a ruat zawk a ni.#d?Ani chuan chung Puithiam Lalberte hlan ang chuan ni tin, mahni sual avanga inthawina hlan hmasak zeta, chu mi hnua mite sual avanga hlan a ngai lo e; chu chu vawikhatah a lo titlingtla ta nghal si a, mahni a inhlan chawp lai khan.Dan thu chuan mihring chak lohna neite chu puithiam lalberah a ruat thin a; chhechham thu, Dan thu hnua lo awm erawh chuan Fapa, chatuan atan tihfamkim tawha chu a ruat zawk a ni..cUChutiang Puithiam Lalber mi thianghlim, depde lo, bawlhhlawh kai lo, mi sualte laka awm hrang, vante aia chungnung zawka siam tawh neih chu kan tan a awm reng si a.b3Chutichuan, amaha Pathian hnena lo kalte chu a tawpkhawk thlengin a chhandam thei bawk a ni, anmahni tawngtaisak turin chatuana a nun reng avangin.sa_ani erawh chu chatuana a awm renga vangin a Puithiam nihna chu thlak theih rual lohin a nei ta zawk a ni.L`Tin, anni zawng thih avnga awm hlen an thulh thin avngin puithiama siam an tam ngei a; 24ani erawh chu chatuana a awm reng avangin a Puithiam nihna chu thlak theih rual lohin a nei ta zawk a ni.V_%chuti bawka nasa chuan Isua chu thuthlung tha zawk tihnghehpuitu a lo ni ta.l^Q(anni zawng chhechham loa puithiama siam an ni si a; ani erawh chu, "'Nang zawng chatuana Puithiam i ni e,' tiin, Lalpa'n chhia a chham a, a lamlet tawh loing," tia a hnena sawitu kut khan chhechhama Puithiama siam a ni zawk),-]UTin, chhechham loh a nih loh avangin \ (Dan thu chuan engmah a tifamkim si lo,) beiseina tha zawk, Pathian kan hnaihna thin hi hruai luhin a lo awm ta hlauh zawk a ni.J[ A chak loh leh a sawt lohna avangin thupek awm hmasa chu paihin,bZ=Nang zawng, Melkisedeka awm dan anga, Chatuana Puithiam i ni e," tih hriattir a ni si a.~Yunun tawp nei lo thiltihtheihna anga siam zawk mi a lo awm dawn chuan kan thu sawi kha nasa takin a fiah lehzual ang;VX%Tin, Melkisedeka anga puithiam dang, tisa thupek Dan thu anga siam mi ni lo,W!Kan Lalpa chu Juda hnam zinga lo chhuak a ni tih a lang fiah si a, chu mi hnam thu-ah chuan Mosia'n puithiamho kawng thu engmah a sawi lo.xVi Heng a thu an sawia hi hnam hrang mi a ni si a, chu mi hnam zinga mi chu tumah maichamah chuan an che ngai lo.dUA Puithiam nihna chu a lo danglam tak avangin Dan thu chu tihdanglam ve a lo ngai reng a ni.jTM Tichuan, Leviaho puithiam nihna avanga famkimna hmuh theih a nih chuan (chu mi hnuaiah chuan miten Dan thu an lo hmu si a), Arona awm dan anga ruat loin, Melkisedeka awm dan anga puithiam dang lo awm hi eng nge a la ngaihna?GS Melkisedekan a lo hmuah lai khan a pa thalbeah a la awm si a.rR] Tin, Levia, sawma pakhat la thintu mah hian, Abrahama kutah khan sawma pakhat a pe tawh, tih theih a ni;Q'Tin, hetah hian mihring thi thinte hian sawma pakhat an hmu thin a, chutah erawh chuan 'a nung reng' tia a thu an hriattira chuan a hmu a ni.XP)Nimahsela, hnial rual lohin a te zawk chu ropui zawka malsawmsakin a awm thin.Oamaherawhchu an zinga a thlahtute chhui tel ve loha khan Abrahama lakah sawma pakhat a la a, thutiamte vawngtu chu mal a sawm ta bawk a.SNLevia thlahte zinga puithiam hna chang apiangte chuan Dan thu angin mite lakah sawma pakhat lak tur thu an hmu ngei a ni, chu chu an unaute lakah a ni, chungho chu Abrahama thalbea chhuak ni mah se la; M Tichuan, chi thlahtu Abrahama'n a ral lak tha apiang zinga mi sawma pakhat a peka chu, chu mihring ropuizia chu ngaihtuah teh u.L5ani chu pa nei loin, nu nei loin, chi thlahtute chanchin nei loin, awm tan ni nei loin, nun tawp pawh nei hek loin Pathian Fapa anga siam a ni zawk.YK+Abrahama'n engkimah sawma pakhat a pek ve bawka kha, puithiamah a awm reng fo si a. A hming awmzia hrilhfiahin a hmasa berah Felna Lal a ni a, a dawt lehah Salem Lal a ni bawk (chu chu Remna Lal tihna a ni),rJ _Chu Melkisedeka, Salem lal, Pathian Chungnungbera Puithiam, Abrahama lalho that haw, lo hmuaka malsawmtu,Iychutah chuan Isua, Melkisedeka awm dan anga chatuana Puithiam Lalber lo ni tawhin, kan tan hmahruaituah a lo lut ta a.rH]Chu beiseina chu nunna thirchakaiah kannei a, rinawm leh nghet tak a ni, puanzar chhunga mi-ah pawh chuan a lut a;chutah chuan Isua, Melkisedeka awm dan anga chatuana Puithiam Lalber lo ni tawhin, kan tan hmahruaituah a lo lut ta a.:GmPathian daw rual a nih lohna thil danglam thei lo pahnih avangin, keini inchhanhimna'n kan hmaa beiseina dah chu chelh tura tlante hian, fuihna nasa tak kan neih theihna turin. FPathian chuan a thutiam dawngtu turte hnenah a thu a thlak mai mai dawn lo tih chiang taka tihlan a duh a, chhechhamin a tinghet a.E/Mihringte hian an aia ropui zawk chhalin chhia an chham thin a ni; an inhnialna tinrengah pawh tihnghehna turin chhechham hi tihtawpna a ni thin.SDChutichuan, chhel taka a tuar chhuah hnuin thil tiam chu a hmu ta ngei a.{CoMathei loin mal ka sawmsak ngei ngei ang chia, tih pawh ka tihpunsak ngei ngei ang che," tiin chhia a chham ta a.B Pathianin Abrahama hnena thu a rawn tiam lai khan,amah aia ropui zawk chhala chhia a chham theih loh avangin amah leh amah inchhalin,xAi chutichuan in inthlahdah lo ang a, rinna leh nghah peihna vanga thutiamte rochung tawhte zirho in ni zawk ang.@ Nimahsela, tawp thlenga beiseina famkim hmu turin in taihmak pangngai ang khan taihmak chhuah theuh fo u la kan ti em em mai;;?o In hnathawh leh a hming chunga hmangaihna in lantir, mi thianghlimte rawng in lo bawl, tun thleng pawha in la bawl cheu chu theihnghilh turin Pathian chu mi fel lo a ni si lo a.!>; Nimahsela, duh takte u, chutiang thu sawi mah i la, nangni zawngin chutiang thil aia thil tha zawk, chhandamnaa tel thilte chu in tih kan ring a che u.=Amaherawhchu, hnimhlingnei leh buarte a chhuah chuan makin a lo awm a, anchhe dawng thaw a lo ni thin a, a tawpah chuan hal a tawk thin.<yLei, a chunga ruahtui tla thin lo dawng tawh a, thawhsakate tana thlai ei tlak chhuahtu chu Pathianin mal a sawm thin.';Gtluksante kawng thu zawng - chu mite chu an simna turin siam thar leh rual a ni lo, Pathian Fapa chu anmahni tan khengbet nawn leha timualpho an nih avangin.M:Pathian thu tha leh hun lo la awm tura thiltihtheihna tem tawh zetaV9%Tin, vawi khat rilru tihvara, van thilpek tema, Thlarau Thianghlim chantira,;8qPathianin rem a tih chuan chu chu kan ti ngei ang.57cthiltih thi simna te, Pathian lama rinna te, baptismate leh, kut nghah leh, mitthi thawh lehna leh, chatuana rorelna kawng lam zirtirna te lungphum chu phum leh tawh loin.K6 Chutichuan, Krista thu bul hril tawh loin puitlin lam i pan ang u;5#Chaw rum erawh chu puitlingte tan a ni, chungte chuan an hman fo avangin, chhia leh tha fiah turin an hriat theihnate chu an sawizawi tawh.k4O Hnute ring apiang chuan felna thu-ah hian hriatna an nei si lo, nausen an nih avangin.Chaw rum erawh chu puitlingte tan a ni, chungte chuan an hman fo avangin, chhia leh tha fiah turin an hriat theihnate chu an sawizawi tawh.93k A hun ngaihtuah zawngin zirtirtu ni tawh hial awm in ni na a, Pathian thu bul ber A Aw B te chu zirtir in ngai leh ta a, chaw rum ni loa hnute la ngai mi ang in lo nih tak hi.y2k Chu mi chanchinah chuan thu tam tak sawi tur kan nei a, hrilhfiah pawh a harsa, in beng a lo chhet tak avangin.H1  Melkisedeka awm dan anga Puithiam Lalberah Pathianin a vuah a.n0U tichuan tihthatfamkima lo awmin, a thu awih zawng zawngte tan chatuana chhandamna bulpui a lo ni ta;S/Fapa meuh pawh ni mah se la a thil tuarahte chuan thu awih a zir ta a ni;V.%Ani chuan a tisa put lai niahte khan, thihna laka amah chhandam theitu hnenah chuan nasa taka au leh mittui tla chungin tawngtainate leh dilnate a hlan a, a tih dek thin avangin ngaihthlakin a awm bawk a;n-UNang zawng, Melkisedeka awm dan anga Chatuana Puithiam i ni e," tia hmun danga a sawi ang bawk khan.F,Chutiang bawkin Krista pawh chu Puithiam Lalbera siam turin mahni a intiropui lo e, "Nang zawng ka Fapa i ni e, Vawiin hian ka hring a che," tia a hnena sawitu khan a tiropui ta zawk a ni;r+]Tin, tuma'n chu mi chawimawina chu mahniin an inbel ngai lo, Arona anga Pathian koh an nih si loh chuan.z*mTin, chu mi avang chuan mite tan an hlansak angin anmahni tan ngei pawh sualte avangin hlan ve lo thei an ni lo.)-chungte chuan engmah hre lote leh kawng bote chungah zai an dawh thei thin a ni, anmahni ngei pawh chak lohna hual velin an awm ve bawk avangin.B( Puithiam Lalber apiang, sualte avanga thilpek leh inthawinate an hlan kawp theihna tura mihring zinga mi lak hrana lo awmin, Pathian lam thilahte chuan mihringte tan ruat an ni si thin:1'[Chutichuan, zahngaihna kan hmuh theihna tur leh, puih kan ngaih huna tanpuina khawngaihna kan hmuh theihna turin, khawngaihna lalthutphah chu huai takin i hnaih ang u.S&Puithiam Lalber,kan chak lohnate min hriatpui thei lo nei kan ni si lo; keimahni anga kawng tinrenga thlemna tawk tawh, sual erawh chu sual lo, nei kan ni zawk e.Chutichuan, zahngaihna kan hmuh theihna tur leh, puih kan ngaih huna tanpuina khawngaihna kan hmuh theihna turin, khawngaihna lalthutphah chu huai takin i hnaih ang u. %Tichuan, vanahte kal tlang tawh Puithiam Lalber ropui tak, Isua, Pathian Fapa chu kan neih avangin kan thurin hi i pawm tlat ang u.$- Thil siam ama mithmuha lang lo reng reng a awm lo; kan chanchin kan thlenna tura mithmuhah chuan engkim saruak leh inhawng sain a awm zawk a ni.j#M Pathian thu hi a nung a, thil a ti thei a, khandaih hriam tawn eng ang ai pawhin a hriam a, nunna leh thlarau, ruhtuah leh thling phel hrang khawp hialin a chhun thei a,thinlunga ngaihtuah leh tumte hi a hre nghal thei a ni."w Chutichuan, tumah chu mi awih loh entirna anga awma an tluk lohna'n chu chawlhnaa lut tur chuan thahnem i ngai ang u.v!e Tupawh Pathian chawlhnaa luta chawl ve tawh chuan Pathian tih ang khan a hnathawhte chu a chawlhsan ve thin.Q  Chutichuan, Pathian mite tan chuan Chawlhnia chawlhna a la awm ta fo a.oWJosua chuan anniho chu a chawlhtir tawh si zawngin, chu mi hnuah chuan ni dang thu chu a sawi lo ang.:mrei tak hnu khan Davidaah chuan, "Vawiin hian," tiin ni eng emaw a ruat nawn leh a ni, "Vawiin hian a aw in hriat chuan In thinlung tikhauh suh u," tia a hmaa ka sawi ang khan.*MChutichuan, thenkhat chu mi chawlhnaah chuan an la luh tur thu a la awm avang leh, hmana Chanchin Tha hrilh dawngtute chu awih loh vanga an luh tak loh avangin,OTin, he hmunah hian, "Ka chawlhnaah chuan an lut lo ang," a ti leh a.3Khawii hmunah emaw ni sarih ni thu hetiangin a sawi a sin, "Tin, ni sarih ni-ah chuan Pathian chuan a hnathawh zawng zawng a chawlhsan ta a," tiin.Z-Keini ring tawhte hi chu chawlhnaah chuan kan lut mek a nih hi. "Ka thinura ka chhechham ang khan Ka chawlhnaah chuan an lut lo ang," a tih ang khan; leilung pian tirh ata hnate chu thawh zawh a ni tawh na a.MAn hnena hrilh a nih ang bawk khan Chanchin Tha kan hnenah hrilh a ni ngei si a; nimahsela an thu ngaihthlak chuan anmahni a tisawt si lo, ngaithlatu taktakte nen rinna zawmin an awm loh avangin. %Chuvangin, i hlau vang u, chutilochuan a chawlhnaa luhna thutiama la awm reng siin, in zingah tupawh tling lo angin inlo awm mial dah ang e.LChutichuan, rin lohna avangin an lut thei ta lo tih kan hria a ni.0YTin, thu awih lote hnenah chauh lo chuan tu hnenah nge a chawlhnaa lut lo tura chhechhama a tiam ni?Chutichuan, rin lohna avangin an lut thei ta lo tih kan hria a ni.  Tin, tute chungah nge ni, kum sawmli chhunga a lungnih loh kha? Tisualtu, an ruang thlalera tlu tate chungah khan a ni lo em ni?wA nih leh tute nge ni, hre reng sia tivui kha? Aigupta ram atanga Mosia hruaia chhuak zawng zawng kha an ni lo em ni?veVawiin hian a aw in hriat chuan An tihvui lai ang khan In thinlung tikhauh suh u," an tih chhung zawng hian.wKrista changtute kan lo ni ta si a, kan rin chhan tantirhna kha a tawp thlengin nghet taka kan vawn tlat phawt chuan, Vawiin" an tih chhung hian ni tinin infuih tawn zawk rawh u, chutilochuan in zinga mi tupawh hi sual bumnaa tihkhauhin in awm dah ang e.# Unaute u, fimkhur rawh u, chutilochuan Pathian nung chu bansan turin in zingah tu chhungah pawh rin lohna thinlung sual a lo awm dah ang e.T! Ka thinura ka chhechham ang khan Ka chawlhnaah chuan an lut lo ang," tiin.   Chutichuan, chu mi chhuanho chungah ka lungni lo a, 'An thinlungin an ngai sual fo thin a. Ka kawngte pawh an hre lo,' ka ti a,m S chutah chuan in thlahtute chuan Mi fiahin mi thlem a, Kum sawmli chhunga Ka thiltihte chu an hmu a;Q Thlalera thlemna nia An tihvui lai ang khan, In thinlung tikhauh suh u;[ /Chutichuan, Thlarau Thianghlim sawi ang bawkin: "Vawiin hian a aw in hriat chuan,C Krista erawh chu Pathian chhungte chunga Fapaah a rinawm a ni. A chhungte chu keimahni kan ni, atawp thlengin kan huaina leh kan beisei chhuanna hi nghet taka kan vawn tlat phawt chuan. Tin, chu mi hnua thu la sawi turte hriattirna'n Mosia chu Pathian chhungte zawng zawng zinga rawngbawltuah zawng a rinawm ngei a;c?Chhung tin hian puipa tu emaw tal an nei theuh si a; engkim puipa erawh chu Pathian a ni. Chhungkaw puipa chu a chhungte aiin an chawimawi zawk ang ngeiin, ani chu Mosia aiin ropui lehzualna hmu tlaka ruat a ni tawh si a.ucPathian chhungte zawng zawng zingah Mosia a rinawm ang bawk khan, ani chu ruattu lakah chuan a rinawm a ni. Chutichuan, unau thianghlim, van kohna chang vete u, kan thurina Tirhkoh leh Puithiam Lalber, Isua chu, ngaihtuah rawh u;fEAmah ngei chuan thlemna tawkin a lo tuar tawh avangin thlemna tawkte chu a tanpui thei a ni./WChutichuan, mite tan sual thupha chawina siamsak turin, Pathian lam thilahte chuan Puithiam Lalber mi lainat thei leh rinawm tak a nih theih nan, engkima a unaute anga lo awm chu a tan a tul reng a ni.Amah ngei chuan thlemna tawkin a lo tuar tawh avangin thlemna tawkte chu a tanpui thei a ni.nUA tanpui thinte chu vantirhkohte an ni hauh si lo a, Abrahama thlahte an ni, a tanpui zawk thin chu.a;thih hlauh vanga dam chhunga bawiha awm zawng zawngte chu a chhan chhuah theihna turin.J Tichuan, naupangte hi tisa leh thisen changte an nih hlawm avangin, amah ngei pawhin chung bawk chu a chang ve ta a; thihnain thihna thuneitu (chu chu Diabola a ni) a tihboral theihna tur leh,y Tin," Amahah ka rinna ka nghat ang," a ti leh a. Tin, "En teh u, kei leh Pathian mi pek naupangte hi," a ti leh pek a.j~M Ka unaute hnenah i hming ka hril ang a; Awm khawm zingahte chuan Hla sain ka fak ang che," tiin.} Tithianghlimtu leh tihthianghlimate chu an zain Mi Pakhata chhuak an ni si a; chuvangin ani chuan anmahniho chu "Unaute" tih a zak lo e./|W A tan engkim awma a zara engkim awm bawka tan chuan fa tam tak ropuinaa a hruai luh zawngin, an chhandamna siamtu kha tuarnate avanga tihfamkim chu a sawm reng si a.O{ Nimahsela, Isua, vantirhkohte aia hnuaia siam riha chu, thihna tuar avanga ropuina leh chawimawina khumtira awmin kan hmu ta zawk a ni. Pathian khawngaihna zarah thihna chu mi tin a temsakna turin.@zyA ke hnuaiahte engkim i dah a," tiin. Chutichuan, engkim a hnuaia a dah avangin a hnuaia dah loh engmah a nei lo. Amaherawhchu tunah zawng engkim a hnuaiah awmin kan la hmu rih lo e.yAni chu vantirhkohte aia hnuaiin i siam rih a; Ropuina leh chawimawina i khumtir a, I kut chhuak chungahte chuan hotuah i siam bawk a;Ix Nimahsela,mi tu emaw chuan khawiah emaw he'ng thu hi sawiin a hriattir ta zawk; "Mihring hi eng nge maw a nih a, i hriat reng thin ni? Mihring fapa pawh hi eng nge maw a nih a, i kan thin ni?]w3Khawvel lo la awm tur a chanchin kan sawia chu vantirhkohte hnuaiah zawng a dah lo.(vIPathian pawhin chhinchhiahnate leh thilmakte leh thiltihtheihna tinrengte nen, ama duh ang zela Thlarau Thianghlim thil semte nen chuan anni chu a hriatpui a.Hu heti kauva chhandamna ropui hi thlahthlam i la, engtin nge kan tlan chhuah theih tehlul ang? Chu mi chhandamna thu chu atira Lalpa hmanga sawi a ni tawh a, a hretute chuan min tihnghehsak a;t#Vantirhkohte hmanga thu sawi mah kha a lo ngheh a, bawhchhiatna leh thu awih lohna tinrengte chuan thungrulhna fel tak a hmuh zel si chuan,s Chuvangin, benga kan hriatte kha thahnemngai takin kan pawisa lehzual tur a ni, chutilochuan kan tawlh bo hlauh dah ang e. w~~x~ }}|| {{=zryy&xxw3vuu+tsrrrqqpoon>#==1<~<;:: 998X766K55R44z33?224100//N..3-,,a++I**)(('''&&6%%2$$#""x!! 1j@M.vBOa@Gb`/ E  C !-d*Chhiahhlawhte u, ti dek hlirin in hotute thu thuin awm rawh u; mi tha leh mi nunnemte lakah chauh ni loin, mi nunrawngte lakah pawh.})sMi zawng zawng chawimawi rawh u. Unauhote chu hmangaih rawh u. Pathian tih dek rawh u. Lalber chu chawimawi rawh u.u(czalen in ni a, nimahsela in zalenna chu sual khuhna'n hmang loin, Pathian bawiha awmna'n hmang zawk rawh u.`'9Hei hi Pathian duhzawng a ni si, mi ate thusawi fing lo chu thil tha tia in tihdan hi;p&Ythiltisualtute chunga phuba la tur leh, thil tithatute fak tura ama tirh chhawn Ram Awptu hnenah pawh.k%O Lalpa avang chuan mihring ruat apiangte hnenah intulut rawh u, chungnunga awm lalber hnenah emaw,X$) Jentailte zinga in chetzia chu mawi tak ni rawh se,chutichuan thil tisualtute anga an sawichhiat che u kawngah chuan in thil tihthat an hmuhte avangin fanin an awm hunah chuan Pathian an chawimawi thei ang.y#k Duh takte u, mikhual leh khualzin in nih avangin, thlarau do thintu tisa chaknate bansan turin ka ngen a che u;""= hman lai khan mi reng in ni lo a, tunah erwh chuan Pathian mi in ni ta a; hman lai khan zahngaihna in hmu lo a,tunah erawh chuan zahngaihna in hmu ta a.>!u Nimahsela, thim ata chhuaka, a eng mak taka lut tura kotu che u thatna chu in entir theihna'n nangni zawng chi thlan, lal puithiamho, hnam thianghlim, Pathian mite ngei in ni si a; Tlukna lung leh dalna lungpui" nen. An awih lo a, thu-ah chuan an tlu si thin a; chutianga ti turin ruat an ni reng bawk a.)KChutichuan,nangni a awihte tan chuan hlu tak a ni,a awih lote tan erawh chuan, "In satuten lung an duh loh kha,chu ngei chu a kila lung tangkai ber a lo ni ta,6eChuvangin, Pathian Lehkha Thuah chuan, "Ngai teh u, Zionah chuan a kila lung pawimawh ber, thlan, hlu tak ka rem a ni; Amah ringtu chu a mualpho lo ang," tih a chuang a ni.4anangni pawh lung nungte angin thlarau lam ina rem chhohin in awm, Isua Krista zara Pathian lawmzawng thlarau lam inthawina hlan turin puithiam thianghlimho in lo nihna'n.Amah chu lung nung, mihringte duh loh ngei, Pathian ngaihah erawh chuan thlan leh hlu tak a ni, ama hnenah chuan lo kalin,MLalpa chu mi khawngaih thei tak a ni tih in hriat tawh phawt chuan.%nausen piang tharte angin thlarau lam hnute, engmah pawlh loh chu chak rawh u, chu miah chuan chhandamna tling khawpa in than len theihna'n; Chutichuan, sualna zawng zawng te, ngamthlemna zawng zawng te, vervekna te, itsikna te, sawichiatna zawng zawng te bansan u la,y mLalpa thu erawh chu chatuanin a awm reng a ni," tih a ni si a. Chu chu a ni Chanchin Tha thu an hrilh che u kha.a =Mi zawng zawng hlobet ang an ni a, an ropuina zawng zawng pawh hlobet par ang a ni. Hlobet chu a vuai a,Lalpa thu erawh chu chatuanin a awm reng a ni," tih a ni si a. Chu chu a ni Chanchin Tha thu an hrilh che u kha. chi chhe thei lakah ni loin, Pathian thu nung reng leh awm rengah chuan chi chhe thei lo laka piang thar in ni zawk si a. Unaute hmangaih tak tak turin thutak zawma in thlarau in tihthianghlim tawh avangin thinlunga thahnem ngai takin inhmangaih tawn rawh u, 'amah avangin mitthi zing ata a kai thotu leh a ropuina petu Pathian ringtute in ni a, in rinna leh in beiseina chu Pathianah a awm theihna'n. ani chu leilung pian hmain ruat lawkin a awm ngei mai, nimahsela hun hnuhnungahte hian nangmahni avangin inlarin a awm a;w iberam no hmelhem lo leh bawlhhlawh kai lo thisen anga Krista thisen hlu chuan tlan in ni zawk tih in hre si a; in thlahtute pek chhawn, in awm dan engkhaw ni lawilo lak ata chu, thil chhe thei, tangka leh rangkachaka tlan in ni lo a, #Tin, thlei bik nei loa mi tin hnathawh ang theuha ngaihtuah thintu chu Pa anga in lam chuan heta in cham chhung zawng tih dekin awm rawh u;T #Nangni in thianghlim tur a ni, kei ka thianghlim si a," tih ziak a nih kha.h Ka kotu che u a thianghlim angin nangni pawh in chetzia zawng zawngah lo thianghlim zawk rawh u;R  fa tihawihte angin, in hriat loh laia in hman lai chaknate anga awm loin;  7 Chuvangin, in rilru puan vengin ngaihven u la, Isua Krista inlar hunah chuan khawngaihna a rawn kensak tur che u chu beidawng loin beisei zel rawh u;  3 Chung thu chuan mahni rawng inbawl loin, nangmahni rawng an bawl zawk tih an hnenah hriattir a ni tawh, chung thu chu van atanga tirh chhuah Thlarau Thianghlim tanpuiin Chanchin Tha hrilhtu che u khan tunah an hrilh che u a; chung thil chu vantirhkohten bih an duh thin a ni.  % eng hun nge ni, eng ang hun nge ni a hriattir thin tih chhui chhuah tumin, chu chhandamna chanchin chu an zawng a, ngun takin an chhui thin.@  { In chunga khawngaihna lo thleng tur thu hril lawktu zawlneiten, Krista Thlarau anmahnia awm chuan Krista tuarna turte leh chu mi hnua ropuina awm turte chu a hriat lawktir laite khan,9 o in rin chhan - in thlarau chhandamna chu - hmuin. 1Amah chu hmu ngai lo pawhin in hmangaih a, amah chu tunah hmu lo mah u la in ring a, lawm sawi hleih theih loh leh ropui takin in hlim em em thin;- Uin rinna fiahna, rangkachak meia fiah hnu pawha boral thin aia hlu zawk chu, Isua Krista inlar hunah chuan fakna leh chawimawina leh ropuina tur a lo nih theihna'n.s aChu miah chuan nasa takin in hlim a ni, tunah (a tul chuan) thlemna tinreng avangin lungngai rih mah u la;x kchhandamna, hun hnuhnunga lang tura peih sa chu hmu turin, rinna avangin Pathian thiltihtheihnaa ven chu in ni.c Arochan chhe thei lo, bawlhhlawh kai lo, chuai thei lo, vana in tana khek chu hmuhna turin;H  Kan Lalpa Isua Krista Pathian leh Pa chu fakin awm rawh se. Ani chuan a khawngaihna nasa tak ang zelin, mitthi zing ata Isua Krista thawhlehna avangin beiseina nung hmu turin min hring leh a,3 aawih tur leh Isua Krista thisen theh dawng tura Thlarau tihhran a, Pa Pathian hriat lawk anga thlante hnenah chuan: In chungah khawngaihna leh remna tihpunin awm rawh se. Petera, Isua Krista tirhkoh chuan, Ponto ram te, Galatia ram te, Kappadokia ram te, Asia ram te, Bithunia ram tea Darhho awm,mi sual a kawng bona ata hawi kirtirtu chuan thihna ata a thlarau a chhandam ang a, sual tam tak a khuhsak bawk ang tih inhre rawh se.n~UKa unaute u, in zinga mi tupawh thutak atang chuan bo se la, tin, tuin emaw hawi kirtir se la,mi sual a kawng bona ata hawi kirtirtu chuan thihna ata a thlarau a chhandam ang a, sual tam tak a khuhsak bawk ang tih inhre rawh se.\}1Tin, a tawngtai leh a, vanin ruah a surtir a, leiin a rahte a rawn chhuahtir ta a.E|Elija chu keimahni nungchang ang pu mihring bawk a ni a, ani chuan ruah sur lohna'n thahnemngai takin a tawngtai a; tin, kum thum leh thla ruk chhung zawng lei chungah ruah a sur ta lo a.!{;Chutichuan, tihdama in awm theihna'n in sualte thupha chawi tawn u la, intawngtaisak tawn thin rawh u. Mi fel tawngtaina chuan thil nasa tak a ti thin.z3tin, rinnaa tawngtaina chuan damlo chu a chhandam ang a, Lalpa chuan ani chu a kai tho ang; tin, thil a lo tihsual tawh chuan ngaihdamsak a ni ang.{yoIn zingah damlo an awm em? Kohhran upa kohtir se la, anin Lalpa hminga hriak hnawihin a chungah tawngtai rawh se;gxG In zingah thil tha lo tuar an awm em? Tawngtai rawh se. Hlim an awm em? Fakna hla sa rawh se.w Nimahsela, ka unaute u, engpawh ti mah u la chhia chham suh u; van chhalin emaw, lei chhalin emaw, thil dang reng reng chhalin emaw chhia chham suh u; "Ni" in tih chu "Ni" ni se la, "Ni lo" in tih chu "Ni lo" ni rawh se; chutilochuan thiam loh changin in awm ang.Hv  Ngai teh u, tuartute chu engthawl kan ti a; Joba chhelzia chu in hria a, Lalpa'n a tawpa a tihzia pawh kha in hmu bawk a, Lalpa chu khawngaihnain a khahzia leh zah a ngaih theihzia pawh kha.wug Unaute u, Lalpa hming thusawitu zawlneite chu, tuar dan leh chhel dan kawngah chuan entawn atan hmang rawh u.ztm Unaute u, thiam loh changa in awm lohna'n, inphun suh u; ngai teh u, Roreltu chu kawngka bulah a ding reng a ni.nsUNangni pawh chhel takin awm rawh u; in thinlung tinghet rawh u; Lalpa lo kalna chu a hnai tawh si a.Tr!Chutichuan, unaute u, Lalpa lo kal hma loh zawng chhel takin awm rawh u. Ngai teh u, lo neitu chuan ruah tui tla hmasa leh hnuhnung chu a hmuh hma loh chuan chhel takin lei rah hlu tak chu a nghak thin.Wq'Mi fel chu thiam loh in chantir a,in that ta a; ani chuan a dodal lo a che u.mpSKhawvelah hian nuamsa takin in awm a, in inkhawhral mai mai a; inthah niin in thinlung in titlai a.o5Ngai teh u, in loa buh ata inhlawhfate hlawh, tihdera in pek loh kha; a au a, a attute mangang au thawm pawh chu Mipuite Lalpa bengah a lo lut ta a.?nwIn rangkachak leh in tangkate a tuiek zo ta a; a tuiek chu in thiam lohzia hriattirna a ni ang a, in tisa chu mei kan angin a ei ang. Ni hnuhnungah chuan ro in khawl khawm a nih hi.gtin, in zinga tuin emaw an hnenah, "Thlamuang takin kal u la, lum tak leh puar takin awm rawh u," ti u la, taksa tana thil chakkhai chu in pek si loh chuan eng nge sawt ang?P=Unaupa emaw, unaunu emaw, saruaka awmin an ni tin chaw tlachham se la,<5Ka unau te u, miin, "Rinna ka nei," ti mah se la, thiltih a neih si loh chuan eng nge sawt ang? Chutiang rinna chuan amah a chhandam thei ang em ni?;  Mi chunga khawngaihna nei lo chu khawngaihna tel loin rorelsakin a awm ang; khawngaihna hi rorelna aiin a chungnung zawk a ni.Z:- Chuvangin,zalenna dana rorelsak turate angin thu sawi u la, thil ti bawk rawh u.9- Uire suh," titu chuan, "Tual that suh," a ti bawk si a. Chutichuan uire lo mah la, tual i thah si chuan Dan bawhchhetu i ni reng reng tawh a ni.y8k Tupawhin Dan zawm kim mah se la, kawng khata a tihsual si chuan a zaah chuan thiam loh changin a awm tawh a ni.l7Q amaherawhchu, mi thlei bik in neih chuan in tisual a ni, Danin bawhchhetu-ah a chantir si che u a. 6Nimahsela Pathian Lehkha Thu, "Nangmah i inhmangaih angin i vengte i hmangaih tur a ni," tih lal dan hi in zawm chuan in ti tha e;D5Hming zahawm tak in put hi sawichhetute chu an ni lo'm ni?41Nangni zawngin mi rethei chu in timualpho ta zawk a ni. Mi hausate chu a tiduhdahtu che u leh rorelna ina hnuk lut thintu che u chu an ni lo'm ni?.3UKa unau duh takte u, ngai teh u, Pathianin he khawvel thila retheite hi rinnaa hausa tur leh, amah hmangaihtute hnena a tiam ram chu luahtu turahte a ruat lo em ni?\21in rilruah thlei bik neiin ngaihtuahna sual pua sawiseltute in lo ni dawn lo'm ni?q1[tin, puan mawi tak sin chu in ngaihsak a, a hnenah chuan, "Nang he hmun thaah hian thu rawh," in tih a, tin, mi rethei hnenah chuan, "Nang chu sawtah sawn ding la, a nih loh leh ka ke nghahchhan hrulah hian thu rawh," in tih chuan, 0 In inkhawmna inah mi rangkachak zungbun bun, puan mawi tak sin lo lut se la, tin, mi rethei puan chhe tak sin lo lut bawk se la;d/ CKa unaute u, kan Lalpa Isua Krista, Ropuina Lalpa chu ring chungin, mi thlei bik nei suh u.9. mKan Pathian leh Pa mithmuha sakhaw biak dan thianghlim leh sual tel lo chu hei hi a ni, fahrah leh hmeithaite an hrehawm laia kan leh khawvel bawlhhlawh kai loa insiam thin hi.?- yTupawh sakhaw ngaihsak nia inringa a lei veng tha si lo a, mahni thinlung inbum zawk chu, chu mi sakhaw biak dan chu engmah a ni lo e.Kan Pathian leh Pa mithmuha sakhaw biak dan thianghlim leh sual tel lo chu hei hi a ni, fahrah leh hmeithaite an hrehawm laia kan leh khawvel bawlhhlawh kai loa insiam thin hi.Y, -Amaherawhchu, tupawh dan famkim, zalenna dan hi bih a, chutianga awm reng a, ngaithla a, theihnghilh leh mai thintu ni lo a, zawma hna thawk fo thintu ni zawk chu, chu mi chu a thil tihah malsawmin a awm ang.H+  a kal bo a, mi eng ang nge a nih a intheihnghilh nghal si thin.s* aTupawh thu ngaithlatu nia zawmtu ni si lo chu mi, darthlalanga a pianpui hmai ngun taka inen ang chu a ni,w) iNimahsela, thu ngaithlatute mai ni loin zawmtute lo ni zawk rawh u, chutilochu mahni inbum in lo ni dah ang e.( %Chuvangin, bawlhhlawh zawng zawng leh sual khat liam chu dah bo u la, thu tuh, in thlarau chhandam thei chu thuhnuairawlh takin pawm rawh u.:' qmihring thinurnain Pathian felna chu a siam si lo.& Unau duh takte u, chung chu in hria e; nimahsela mi tinin ngaihthlak chuh sela, thusawi chuh lo se la, thin tinel rawh se:l% SA thil siamte hmahruaitu ang kan lo nih theihna'n ama duhzawngin thutak lakah chuan min hring a ni.1$ ]Thilpek tha leh thilpek famkim zawng zawng chu chung lam atangin engte Pa hnen ata, a lo chhuk thin a ni, amahah chuan danglamna leh herna hlim reng reng a awm thei lo.-# WKa unau duh takte u, bumin awm suh u.o" YTin, chakna chuan no a pai a, sual a hring thin a; tin, sual chuan a lo puitlinin thihna a hring thin.Y! -Mi tin mahni chaknaa hruai bo leh hipa an awm chuan thlemna an tawk a ni zawk e.   Tuma'n thlemna an tawh laiin, "Pathian thlem ka ni," ti suh se; Pathian chu sual thlem rual a ni lo, amah pawhin tumah a thlem ngai lo. % Thlemna tuar hram hramtu chu a eng a thawl e; fiaha a awm hnuin nunna lallukhum, Lalpa'n amah hmangaihtute hnena a tiam chu a hmu dawn si a.D  Ni a lo chhuah a, thli lum tak a lo tlehin hlobet a tivuai a; tin, a par chu a rem a, a awm dan mawizia chu a boral thin; chutiang bawkin mi hausa chu a kalnaah chuan a lo vuai dawn si a.g I hausa erawh chu tihtlawma a awm avangin lawm rawh se; hlobet par angin a la ral mai dawn si a.F  Unau daikilkara mi chu chawimawia a awm avangin lawm rawh se;Y -a thil tih zawng zawng nghet lo mi chuan Lalpa hnenah engmah hmuh inring suh se.) OChutiang mi, rilru bulbal nei lo, Nimahsela, ringhlel hauh loin rinna neiin dil rawh se, ringhleltu chu tuifinriat fawn thli chhem len leh vawrh ang a ni si a. 9In zingah tupawhin finna a tlakchham chuan mi zawng zawng hnena hau lo leh ui loa pe thintu Pathian chu dil rawh se, chutichuan a hnenah pek a ni ang.k QTin, engmah tlachham loa in famkim a, in puma in him theihna'n chhelna chuan thawk famkim rawh se.@ }thlemna tinreng in tawh hunin lawman hlirah ngai rawh u.F Ka unaute u, in rinna fiahna chuan chhelna a siam tih hriain,i OJakoba, Pathian leh Lalpa Isua Krista bawihin, Hnam Sawm leh Hnam Hnih darhte chu chibai a buk e.5e In zaa hnenah khawngaihna awm rawh se. Amen.7g In hotute zawng zawng leh mi thianghlimte zawng zawng kha chibai mi buksak ang che u. Itali rama mite hian chibai an buk a che u.In zaa hnenah khawngaihna awm rawh se. Amen.y Kan unaupa Timothea kha an chhuahtir ta tih lo hre ve rawh u; a lo kal hma deuh chuan amah nen kan rawn hmu ang che u.|q Nimahsela, unaute u, ka ngen a che u, fuihna thu hi ngaithei hram hram rawh u: in hnenah thu tlem te ka ziak si a.T! a mithmuha a lawmzawng ang apiang Isua Krista zarah keimahniah thawkin, a duhzawng ti turin thil tha tinreng kawngah tifamkim che u rawh se; Isua Krista hnenah chuan ropuina chatuanin awm rawh se. Amen.  Tin, remna Pathian, beram Vengtu ropui tak,kan Lalpa Isua chatuana thuthlunna thisenzara mitthi zing ata hruai chhuak lehtu khan,  Min tawngtaisak rawh u; engkimah fel taka awm tumin, chhia leh tha hriatna thiang tak kan nei tih dik takin kan inhre si a.  Min tawngtaisak rawh u; engkimah fel taka awm tumin, chhia leh tha hriatna thiang tak kan nei tih dik takin kan inhre si a.u c In hotute thu awih u la, an thu thuin awm rawh u; chanchin sawi tur an nih avangin, lungngai chunga sawi lo a, hlim chunga an sawi theihna turin in thlarau an vensak thin che u a ni; lungngai chunga sawi chu in tana pawi tur a ni si a.  Nimahsela, thil tihthat leh thilphal hi theihnghilh suh u; chutianga inthawina chungah chuan Pathian a lungni em em si a. w Tichuan, ama zarah chuan faka inthawina hi Pathian hnenah i hlan fo vng u, chu chu a hming tanna hmuite rah chu a ni.a; Hetah hian khaw hmun nghet kan nei si lo a, khaw lo la awm tur chu kan zawng zawk a ni.]3 Chutichuan, amah an hmuhsitna chu phurin daipawnah a hnen lamah i kal chhuak ang u.   Chutichuan, Isua pawhin, ama thisen ngeia mite chu a tihthianghlim theihna turin kulh kawngkhar pawn lamah chuan a lo tuar ta a.{ Ran, a thisen Puithiam Lalberin Hmun Thianghlima sual tana hlana a luhpui thina ruangte chu daipawnah an hal thin si a.jM Keini zawngin maicham kan nei a, chu mi-ah chuan biak buk rawngbawltute chuan an ei tur a ni lo.a; Zirtirna tinreng leh zirtirna mak tak len boin awm suh u; thinlung hi khawngaihnaa tihngheha a awm chu a tha si a, ei turtea tihngheha awm loin; chutiang kawng lungkhamte chuan chungah chuan sawtna an hmu chuang lo.^5 Isua Krista chu niminah nen, vawiinah nen, kumkhua pawhin a pangngaiin a awm fo ang. In hotu, Pathian thu lo hrilhtute che u chu hre reng u la, an awm dana thil chhuak chu ngaihtuahin an rin dan zir rawh u. Chutichuan, huai takin, "Lalpa chu mi tanpuitu a ni, Ka hlau lo ang; Mihringin eng nge mi tih theih ang?" kan ti thin a ni._7 In rilru putzia chu tangka ngainatna tel lo ni rawh se; in thil neih chhun chungahte chuan lungawi rawh u; amah ngeiin, "Engtikah mah ka thlahthlam tawp lo ang chia, kal pawh ka kalsan tawp lo ang che," a ti si a.$~A Mi zawng zawng zingah inneih hi chawimawiin awm se la, khum pawh tihbawlhhlawh loin awm rawh se; inngaite leh uirete chu Pathian in a ngaihtuah dawn si a.}{ Phuara awmte chu phuar ni ve angin hre reng u la; hrehawm tuarte chu taksaa awm ve bawk in nih avangin hre reng rawh u.|{ Mikhualte chungah hmangaih chhuah theihnghilh suh u; chutiang tiin thenkhatten hre loin vantirhkohte an lo thleng si a.-{ W Unau inhmangaihna hi awm zel rawh se.5ze Kan Pathian hi mi kanralhmang mei a ni si a.cy? Chutichuan, ram tihnghin rual loh kan chan avang hian khawngaihna i nei ang u, chu mi zarah chuan zah leh tih dek chungin Pathian lawmzawng rawng kan bawl thei dawn zuk nia;Kan Pathian hi mi kanralhmang mei a ni si a.Dx Tin, "Vawi khat chu ka la tinghing leh ang," tih hian, thil nghing lote chu a awm reng theihna turin, thil lo nghingte chu thil siamte ang maiin sawn boin a awm dawn tih a hriattir a ni.)wK Chu mi lai chuan a aw khan lei hi a tinghing a; nimahsela tunah hian, "Vawi khat chu lei chang ni loin, van pawh ka la tinghing leh ng," tiin a tiam ta zawk a.[v/ Thusawitu chu in lo duh lo dah ang e, fimkhur rawh u. Leia anmahni zilh lawktu kha an duh loh maha hremna an pumpelh si loh chuan, keini, van atanga min zilh lawktu hawisantute hian kan pumpelh lo lehzual ang.zum Isua, thuthlung thar palai hnen te, thisen theh, Abela thisen aia thu tha zawk sawitu hnen te thleng in ni zawk. t  fa tir vana hming chuang kohhranho hnen te, Pathian, mi zawng zawng ngaihtuahtu hnen te, mi fel tihthatfamkimho thlarau hnen te,hsI Zion tlang te, Pathian nung khua, van Jerusalem te, chhiar sen lohho vantirhkoh inkhawmpui te,yrk an thil hmuh pawh chu a hlauhawm em em a, chutichuan Mosia'n, "Ka hlauin ka khur nasa em em a," a tih hial kha)yqk Sa lam pawhin tlang chu khawih se la, lunga den hlumin a awm tur a ni," tih thupek kha an tuar thei ta si lo a;p3 tawtawrawt rikna te, thusawi thawm awmna te kha thleng in ni si lo a; (chu thawm hretute chuan thu dang reng an hnena sawi tawh lo turin an ngen a,[o/ Nangni zawng tlang khawih theih, meia kang te, chhum dum te, thim te, thlipui te,An{ Chu mi hnuah chuan malsawmna chu rochun a duh pawhin, mittui tla chungin thahnemngai takin zawng mah se la, rilru lamletna remchang a hmuh loh avangin paihin a awm ta tih in hre si a.m inngaih hmang emaw, Esauva anga Pathian zah lo mi emaw an lo awm dah ang e. Ani chuan a fa tir nihna chu chaw vawi khat eiah a hralh a.'lG Fimkhur rawh u, Pathian khawngaihna ata in bo dah ang e, khakna zung eng emaw lo chawra tibuai che uin,chu chuan mi tam tak chu tihbawlhhlawhin an awm ang a,vke Mi zawng zawng nena inremna leh thianghlimna um rawh u, chu mi thianghlimna loin tuma'n Lalpa an hmu lo ang:kjO tin, kebai chu tihpelhsawlh loh a, tihdamin a awm zawkna'n, in kete tan kawng ngilte siam rawh u.Fi Chutichuan, kut uai thlate chu char rawh u, khup zawite nen;Wh' Tin, thununna reng reng hi tuar lai chuan lawmawmin a lang lo a, lungchhiatthlakin a lang zawk thin, tuar hnuah erawh chuan chu mia sawizawia awmte tan chuan rah thlamuanawm tak felna chu a chhuahsak thin./gW Anni chuan ni rei lo te, tha an tih ang zelin min thunun ngei tak a, ani erawh chuan a thianghlimna chu kan chan ve theihna'n, kan thatna turin min thunun zawk a ni.4fa Chu lo pawh chu min thunun turin kan tisa pate kan neih kha, chungte chu kan zah si a; chu mi aia nasa zawkin, an nunna turin thlaraute Pa thu thuin kan awm dawn lo'm ni?xei Fa zawng zawng hlawh thin thununna chu hlawh loa in awm erawh chuan fa tak ni loin, sawn in ni a ni ang a sin.d In tuar hi nangmahni thununna'n a ni; fate chunga tih angin Pathianin in chungah a ti a nih hi; pa thunun loh fa tu nge awm ngai le?hcI Lalpa chuan a hmangaih chu a thunun thin a, Fa a lawm apiang chu a vaw thin a sin ni," tih hi. b9 fuihna thu, fate zilh anga zilna che u kha, in lo theihnghilh ta e. "Ka fa, Lalpa thununna chu ngainep suh la, A zilhhauva i awmin inthlahdah hek suh;:ao Sual doin thisen chhuak khawpin in la tang lo va:`- In thlarau lamah in inthlahdah a, in lo hah lohna'n, anmahni chung tha lo turin mi sualte chutianga hnialkalhna tuartu chu ngaihtuah teh u khai._ Ani chuan a hmaa hlimna awm avang chuan mualphona chu ngainepin kraws chu a tuar a, Pathian lalthutphah ding lamah khian a han thu ta a. ^  Chutichuan, chhumpui nasa tak ang thlirtuten min hual vel avng hian, min tihnawk apiang leh sual keimahnia bet tlat chu i dah ve ang u, tin, Isua, kan rinna siamtu leh tifamkimtu lam chu enin, kan hmaa intlansiakna tur awmah chuan chhel takin i tlan zel ang u. ] (keini tel loa anni chu tihfamkima an awmlohna'n Pathianin keimahni kawng thu-ah thil eng emaw tha lehzual a buatsaih tawh avangin.g\G 'Tin, chung zawng zawngte chuan rinna avnga fak lo hlawh tawhin, thiltiam chu an chang lo a,keini tel loa anni chu tihfamkima an awmlohna'n Pathianin keimahni kawng thu-ah thil eng emaw tha lehzual a buatsaih tawh avangin.[ &(chungho tan chuan khawvel hi awmna tlak a ni lo) thlalerah te, tlangah te, pukah te, khuarkhurumah te an vak an vak thin a.LZ %lunga denin an awm a, thingzainaa zai bunin an awm a, thlemna an tawk a, khandaiha sahhlumin an awm a; beram vun leh kel vun sinin an vakvai a; rethei takin, hrehawm takin, tihduhdahin an awm a;}Ys $mi dangte pawhintihnawmnah leh vuakte an tuar a, a ni, chu lo pawh chu, kawlbun leh tan ina khungte an tawk bawk a;X1 #Hmeichhiaten an mitthite tho leh an hmu a, mi dngte pawh saisakin an awm a, thawhlehna tha lehzual an chan theihna turin chhan chhuah an duh lo a;JW  "mei thiltihtheihna an timit a, khandaih hriam lam an pumpelh a, chak lohna ata chak taka siamin an awm a, indonaah chuan mi hrat khawkheng an lo ni a, hnam dang indo pawlte an tlanchhiattir a.yVk !chungte chuan rinnain ramte an la a, thil fel an ti a, thutiamte an chang a, sakeibaknei khate an tihchihsak a,FU Tin, eng nge ka la sawi cheu vang? Gideona thu te, Baraka thu te, Samsona thu te, Jephthaa thu te leh Davida thu te, Samuela thu te, zawlneiho thu te hril i la, hunin mi daih dawn si lo a;{To Rinnain Rahabi nawhchizuar kha awih loho zingah chuan a boral ve ta lo, enthlatute chu tlang taka a lawm avangin.JS  Rinnain Jeriko khaw kulh kha ni sarih an hual hnuin a chim ta a.R Rinnain khawmuala kal angin Tuifinriat Senah khan an kal kai a; Aiguptahoin chu chu tih an tum ve a, lem zawhin an awm ta a.nQU Rinnain Kalhlen Kut leh thisen theh kha a siam a, fa tir tiboraltu chuan anmahni a tawh lohna turin.zPm Rinnain lal thinurna chu hlau loin Aigupta ram a kalsan a, hmuh theih loa chu a hmuh avngin a tuar tan tan a ni.Oy Krista an hmuhsitna chu Aigupta ram rote ai chuan sum ropui zawkah a ruat a; lawmman pek tur chu a thlir thin avangin.jNM rei lo te atan sual nawmna hlimpui ai chuan Pathian mite nena tihduhdah tuar a thlang ta zawk a;XM) Rinnain Mosia chuan a lo puitlin hnu khan Pharaoa fanua fapaa vuah a duh lo a;L5 Rinnain Mosia a pian lai khan, nausen hmel tha tak a ni an tih avangin, thla thum chhung a nu leh a pa thurukin a awm a; lal thupek pawh an hlau lo.K Rinnain Josefa chuan a thih a lo hnaih khan Israela thlahte chhuah tur thu a sawi a; a ruhte kawng thu-ah thu a pe bawk a. {~~}}F|7{{zzTyy,xwwvpuuttxss rmqqponn mtll kk5j{iii\hgg feee$dd)c>bb ada `__3^^E]\\[ZZvYYhXWW"VVUTTMSSORRlRQEPlOO NMvLMKKJwII+HH GFF,EwDDCBBlAAD@Y?>h==!<;;\;:d9887166H5432q110|//b..T--3,:++**+))*(('j'&&%$##?"")!U Z np"t  qXuV) o q 0 -1tXgo@vyHmangaihnaah chuan hlauhna reng a awm lo: hmangaihna famkimin hlauhna a hnawt chhuak zawk thin a ni, hlauhnaah chuan hremna a awm si a; a hlautu chu hmangaihnaah a la famkim lo a ni.u!He miah hian kan chungah hmangaihna a famkim tawh, rorel nia hlau loa kan awm theihah hianin; ama awm anga khawvelah hian kan awm avangin.FtPathianin keimahnia hmangaihna a neih chu kan hria a, kan ring bawk a ni. Pathian chu hmangaihna a ni; hmangaihnaa awm reng chu Pathianah a awm reng a, Pathian pawh amahah a awm reng a ni.sTupawh, "Isua Pathian Fapa a ni," tia tan apiang chu, amahah chuan Pathian a awm reng a, ani pawh chu Pathianah a awm reng bawk a ni.lrQTin, Pain Fapa chu khawvel Chhandamtua awm turin a rawn tir tih kan hmu tawh a, kan hriattir a ni.}qs Amaha kan awm reng leh amah chu keimahniah a awm reng tih he miah hian kan hria, a thlarau min pek tawh avang hian.%pC Tuma'n eng lai mahin Pathian an hmu ngai lo. Kan inhmangaih tawn chuan Pathian keimahniah a awm reng ang a, a hmangaihna pawh keimahniah a famkim bawk ang.noU Duh takte u, Pathianin chuti kauva min hmangaih chuan keini pawh kan inhmangaih tawn theuh tur a ni.8ni He miah hian hmangaihna a awm, keimahni'n Pathian kan hmangaih ka ti a ni lo a, amahin min hmangaih a, kan sualte thupha chawina ni turin a Fapa a rawn tir ka ti a ni zawk e.m5 He miah hian Pathian hmangaihna kan chungah a lo lang ta, amah avanga kan nun theihna turin Pathianin a Fapa neih chhun khawvela a rawn tirhah hian.Ul#Hmangaihna nei lo chuan Pathian a hre lo; Pathian chu hmangaihna a ni si a.1k[Duh takte u, i inhmangaih tawn theuh ang u; hmangaihna hi Pathian laka chhuak a ni si a; mi tin hmangaihna nei apiang Pathian hrin an ni tawh a, Pathian an hre bawk a.MjKeini Pathian laka mi kan ni a, Pathian hretu chuan kan thu a ngaithla thin a; Pathian laka mi lo chuan kan thu a ngaithla thin lo. Chungah chuan thlarau dik tak leh thlarau dik lo kan hria a ni.wigAnni chu khawvela mi an ni a; chuvangin khawvela mi angin an tawng a, khawvelin an thu an ngaithla thin a ni.hNaute u, Pathian hnen ata in ni a, chung chu in ngam tawh e; nangmahnia awma chu khawvela awma ai chuan a ropui zawk avangin.0gYthlarau engpawh Isua tan lo chu Pathian laka mi a ni lo e; chu chu Krista dodaltu thlarau, lo kal tur in hriata kha a ni e; tunah pawh khawvelah a awm tawh reng a ni.fHe miah hian Pathian Thlarau chu in hria ang: thlarau engpawh Isua Krista tisaah a lo chang tih tan chu Pathian laka mi a ni;4e cDuh takte u, thlarau nazawng ring suh u, amaherawhchu thlaraute chu Pathian laka mi an ni nge ni lo fiah rawh u; thu hriltu der tam tak khawvelah an lo chhuah tak avangin.4daA thupekte zawm chu amahah a awm reng a, amah pawh chu amahah a awm reng bawk a ni. Tin, he miah hian amah chu keimahniah a awm reng tih kan hria, Thlarau min pekah hian.(cITin, a thupek chu hei hi a ni, a Fapa Isua Krista hming ring i la, aman thu min pek angin inhmangaih tawn bawk i la.A thupekte zawm chu amahah a awm reng a, amah pawh chu amahah a awm reng bawk a ni. Tin, he miah hian amah chu keimahniah a awm reng tih kan hria, Thlarau min pekah hian.b tichuan, a thupekte kan zawm a, a mithmuha thil lawmawm kan tih thin avangin, kan dil apiang a hnen ata kan hmu zel thin a ni._a7Duh takte u, kan rilruin thiam loh min chantir loh chuan Pathian lamah kan huai a ni;G`Pathian chu kan rilru aiin a ropui zawk a, engkim a hre si a.'_GChu miah chuan thutaka mi kan ni tih kan inhria ang a, kan rilruin thiam loh min chantirna kawngah chuan ama mithmuh ngeiah kan rilru kan thlem dai bawk ang; ^ Naute u, thu chauhin i hmangaih suh ang u khai, lei chauhin i hmangaih hek suh ang u, thiltih leh tih tak zetin ni zawk rawh se.]3Nimahsela, tupawhin khawvel sum neiin a unau tlachhamin hmu se la, ani chu lainat si suh se la, Pathian hmangaihna chu amahah engtin nge a awm ang?\3He miah hian hmangaihna eng nge a nih kan hria, amah chuan kan tan a nunna a pek tak avangin; keini pawhin unaute tan kan nunna kan pe ve tur a ni.w[gTupawh a unau hua chu tualthat a ni; tualthattu tumah chatuana nunna pai reng reng an awm lo tih in hre si a.Z7Unaute kan hmangih avangin thihna ata kan chhuak a, nunnaah kan lut tawh tih kan hria e. Tupawh hmangaihna nei lo apiang thihnaah a la awm reng a ni.>Yw Unaute u, khawvelin an huat che u chuan mak ti suh u.X1 Kaina, mi sual laka mi, mahni unau thattu ang khan awm loin. Eng vangin nge a thah tak le? Ama thiltihte a sual a, a unau thiltihte a fel avangin.eWC Hei hi atir ata thuchah in hriat kha a ni si a, kan inhmangaih tawn theuh tur a ni, tih hi;+VO He miah hian Pathian fate leh diabola fate a hriat a ni; tupawh felna ti lo chu Pathiana chhuak a ni lo, a unau hmanaih loa pawh chu Pathiana chhuak a ni hek lo.U% Tupawh Pathian hrin chuan Pathian chi amahah a awm reng avangin thil a tisual thin lo; Pathian hrin a nih avangin thil a tisual thei hek lo.,TQThil tisualtu chu diabolaa chhuak a ni; diabola chuan atir ata thil a tisual si a, Pathian Fapa lo lan chhan ber chu diabola hnathawhte a tihboral theih nan a ni.ZS-Naute u, tuma bumin awm suh u; felna titu chu a fel a ni, amah a fel ang bawkin.~RuTupawh amaha awm reng chuan thil a tisual lo; tupawh thil tisual chuan amah chu a hmu lo a, hriat pawh a hre hek lo.kQOAmah chu sualte la bo turin a lo lang tawh tih in hria e; amahah chuan sual engmah a awm si lo a.dPATupawh thil tisual apiangin dan pawh a bawhchhe thin; sual chu dan bawhchhiatna a ni si a.kOOTupawh ama chunga chu mi beiseina chu nei apiangin amah a thianghlim angin a intithianghlim thin.lNQDuh takte u, tunah hian Pathian fate kan ni a, engtin nge kan la awm dawn tih erawh chu a la lang rih lo e; amah a lo inlar chuan amah angin kan awm dawn tih zawng kan hria, amah chu a awm pangngai ang takin kan hmu dawn si a.CM Ngai teh u, Pain min hmangaihna chu a va nasa em! "Pathian faahte" min vuah tak hi; chutiang chu kan ni reng e. He mi avang hian khawvelin min hre lo a ni, amah chu an hriat loh avangin.eLCAmah chu mi fel a ni tih in hriat chuan mi tupawh felna ti chu ama hrin a ni tih in hria e.oKWChutichuan, naute u, amahah awm reng rawh u; tichuan amah chu lo inlar mah se la, a lo kalin a hmaah zak loin huai takin kan awm thei ang.Amah chu mi fel a ni tih in hriat chuan mi tupawh felna ti chu ama hrin a ni tih in hria e.$JANangni zawng ama hnen ata hriak thihna in hmuh kha nangmahniah a awm reng a, tuma zirtir in ngai lo e; ama hriak thihna chuan thil zawng zawng thu a zirtir zawk che u avang leh dik tak a ni a, dawt pawh a nih loh avangin, chu mi chuan a zirtir che u ang khan amahah awm reng rawh u.JI Chung nangmahni hruai bo tumtute thu chu in hnenah ka ziak a ni.NHTin, hei hi a ni amah ngeiin thil min tiama kha - chatuana nunna hi.7Khawvel hi hmangaih su u la, khawvela thil awmte pawh hi hmangaih hek suh u. Mi tupawhin khawvel hi a hmangaih chuan Pa a hmangaihna amahah a awm lo.X=)Pate u, amah, atir ata awm renga chu in hriat avangin in hnenah ka ziak a nih kha. Rawltharte u, in chak a, Pathian thu nangmahniah a awm reng a, mi sual chu in ngam tak avangin in hnenah ka ziak a nih kha.a<; Pate u, amah, atir ata awm renga chu in hriat avangin in hnenah ka ziak a nih hi. Rawltharte u, mi sual chu in ngam tak avangin inhnenah ka ziak a nih hi.Naute u, Pa chu in hriat avangin in hnenah ka ziak a nih kha.d;A Naute u, ama hming avanga in sualte ngaihdam a nih tak avangin in hnenah ka ziak a nih hi. : Mahni unau hawtu erawh chu thimah a awm a, thimah a vak bawk a ni; thimin a mit a tihdel tawh avangin a kalna pawh a hre thin lo.`99 Mahni unau hmangaihtu chu engah chuan a awm reng a, amahah chuan tlukna reng a awm lo.d8A Mahni unau haw si a, "Engah ka awm," titu chu tun thleng pawhin thimah a la awm reng a ni.07YNimahsela, thupek thar ziak ka ni bawk ang chu, (chu chu amahah leh nangmahniah a lang a ni), thim chu a bo mek avang leh eng taktak chu tunah a lo en tak avang hian.-6SDuh takte u, thupek thar zawng in hnenah ka han ziak lo a; thupek hlui, atir ata in neih kha ka ziak zawk a ni. Chu thupek hlui chu in thu hriat tawh hnu kha a ni.U5#Amahah ka awm reng thin," titu chu ama awm ang bawk khan a awm ve tur a ni.4!Tupawh a thu pawm erawh chu amahah chuan Pathian a hmangaihna a famkim tak zet tawh a ni. Amahah kan awm tih he miah hian kan inhria a ni.d3AA thupekte pawm si loin, "Amah ka hria," titu chu mi dawthei a ni, thutak amahah a awm lo.]23Tin, a thupekte pawm kan nih chuanin chu miah chuan amah kan hria tih kan inhria e.1{ani chu kan sualte thupha chawina a ni; keimahni sual chauh ni loin, khawvel zawng zawng sual thupha chawina pawh a ni.10 ]Ka naute u, thil in tihsual lohna'n he'ng thu hi in hnenah ka ziak a nih hi. Tin, tupawhin thil a tihsual chuan Pa hnena mi sawipuitu, Isua Krista mi fel chu kan nei e;n/ W Thil ka tisual lo," kan tih chuan amah chu dawtheiah kan siam a, a thu pawh keimahniah a awm lo a ni.t. c Kan sualte thupha kan chawi chuan kan sualte ngaidam tur leh kan fel lohna zawng zawng tlengfai turin amah chu a rinawmin a fel a ni."Thil ka tisual lo," kan tih chuan amah chu dawtheiah kan siam a, a thu pawh keimahniah a awm lo a ni.i- MSual ka nei lo," kan tih chuan mahni leh mahni kan inbum a, thutak chu keimahniah a awm lo a ni./, Yamaherawhchu amah chu engah a awm angin keini pawh enga awm kan nih chuan kan inpawl tlang a, tin, a Fapa Isua thisenin kan sual zawng zawng min tlenfaisak thin a ni.g+ IThima awm siin, "Amah ka pawl," kan tih chuan dawt kan sawi a ni, thutak pawh chu kan zawm lo;* 7Tin, thuchah a hnen ata kan hriata in hnena kan hrilh chhawn tur che u chu hei hi a ni: Pathian chu eng a ni a, amahah chuan thim reng reng a awm lo.O) Tichuan, kan lawm a famkim theihna'n he'ng thute hi kan ziak a nih hi.B( chu mi kan hmuh leh kan hriata chu in hnenah kan hrilh ve che u a nih hi, nangni pawhin min pawl ve theihna'n; keini min pawlna chu Pa leh a Fapa Isua Krista pawlna a ni tawh reng si a.' 7(chu mi Nunna chu a lo lang ta a, kan lo hmu a, kan hriattir bawk a, chu chatuan Nunna, Pa hnena awm kan hnena lo lang chu kan hrilh che u a nih hi);& Nunna Thu atir ata awm kha, kan bengin kan hriat kha, kan mitin kan hmuh kha, kan en reng a, kan kuta kan dap kha, chu mi chanchin chu;9%kAmaherawhchu, kan Lalpa leh Chhandamtu Isua Krista khawngaihna leh hriatnaah chuan lo thang lian rawh u. Tunah leh chatuan thlengin ama hnenah chuan ropuina awm rawh se. Amen.f$EChutichuan, duh takte u, nangnin chung thu chu in lo hriat lawk avangin fimkhur rawh u, chutilochuan mi sualte dik lohnaa hruai bova awmin in nghet tha lai in tlu dah ang e.Amaherawhchu, kan Lalpa leh Chhandamtu Isua Krista khawngaihna leh hriatnaah chuan lo thang lian rawh u. Tunah leh chatuan thlengin ama hnenah chuan ropuina awm rawh se. Amen.#%a lehkha thawn zawng zawngah chuan chung thu chu sawiin, chutiang bawkin a ziak a ni; chungah chuan thu hriat har takte a awm a, chung chu mi fing lo leh mi nghet loten Pathian Lehkha Thu dang an ngai kawi angin an ngai kawi a, mahni leh mahni an intihboral phah thin.")Tin, kan Lalpa dawhtheihzia chu chhandamnaah ruat rawh u; kan unaupa duh tak Paula pawhin a hnena finna pek ang zela in hnena a ziak ang khan;/!WChuvangin, duh takte u, chutiang thilte chu in beisei avangin bawlhhlawh kai lo leh sawiselboin, thlamuang taka in awm a hmuh theihna'n che u, taihmak chhuah rawh u.m S Nimahsela, a thuthiam ang chuan van tharte leh lei thar, a chhunga felna awmte chu kan beisei a ni.ta Chu mi ni a thlen avangin vante lo kangin a boral ang a, thil bulte pawh chu meia em tuiin a awm tawh ang.c? Chung thilte chu chutianga boral vek tur a ni tih in hriat avangin Pathian ni lo thlen hun tur chu beisei leh thahnemngai taka duhin, awm dan thianghlim leh Pathian ngaihsak kawngah chuan mi eng ang nge in nih tur le?^5 Nimahsela, Lalpa ni chu rukru angin a lo thleng ngei ang, chu mi niah chuan vante chu nasa taka riin a boral ang a, thil bulte chu meia emralin a awm tawh ang a, lei leh a chhunga hnathawh awmte hi a kangral ang.6e Mi thenkhatin muanga an ruat angin Lalpa chu a thutiam kawngah chuan a muang lo e; tuma boral duh lo a, mi zawng zawng lo sim duhin, nangmahni lamah a dawhthei a ni zawk e.(INimahsela, duh takte u, he thu kamkhat hi theihnghilh suh u, Lalpa ngaih chuan ni khat hi kum sangkhat ang a ni a, kum sangkhat pawh ni khat ang a ni, tih hi.)nimahsela, tunah vante leh lei awmte hi chu mi thu avang vek chuan Pathian ngaihsak lo mite rorel leh boral ni atana dahin hal tura khek a ni.W'chungah chuan chu mi laia khawvel awm chu tuiin a chim a, a boral ta, tih hi; Heng hi an haider lui si thin: Pathian thuin hman laiin vante a lo awm a, lei pawh tui ata leh tui zingah awm khawmin a lo awm a;)KA lo kal lehna thutiam chu khawiah nge? Siam tirh atangin engkim a awm pangngai angin chi thlahtute muthlilh ni ata tawh kha a la awm zel alawm," an la ti ang.}hei hi hre hmasa u la, ni hnuhnungahte chuan nuihsantute chu anmahni chakna anga awmin, nuihsan chungin an lo kal ang a,xiZawlnei thianghlimte thusawi lawk leh in tirhkohte kaah Lalpa leh Chhandamtu thupek chu in hriat rengna turin;F Duh takte u, tuna in hnena ka ziak hi ka lehkha thawn pahnihna a ni a, a pahnihin in rilruah ngaihtuahna thianghlim chawk tho turin he'ng thilte hi hriat nawntirna tur che uin ka ziak a ni.-SUi ama luak lamah a kir leh a, vawkpui inbualfai tawh pawh chirhdiakah inbual turin a kir leh a," tih thufing tawi dik tak ang thu chu an chungah a lo awm ta a ni.:mKawng fel chu hriat hnua thupek thianghlim an hnena kawltir chu hawisan ai chuan kawng fel chu hre lo se la an tan a tha zawk tur a ni si a."Ui ama luak lamah a kir leh a, vawkpui inbualfai tawh pawh chirhdiakah inbual turin a kir leh a," tih thufing tawi dik tak ang thu chu an chungah a lo awm ta a ni.fELalpa leh Chhandamtu Isua Krista an hriat avangin khawvel bawlhhlawhnate an tlan chhuahsan hnuin chu mi vekah chuan an tan leh a, ngamin an awm leh si chuan an awmze hnuhnung chu atir ai chuan a lo chhe ta zawk a ni ang.3Anmahni chu chhiatna bawih ni chung rengin mite chu bawih chhuah thu an tiam thin a; mi ngamtu apiangin chu mi ngei chuan bawihah a siam thin a ni.{Thu lawilo pawr tak taka sawiin suala awmte zing ata tlan chhuak mekte chu tisa chaknaah hurnain an thlem thlu si thin.~uChung chu tuikhur tui awm lo leh chhum thlipui chhem len an ni; chungte tan chuan thim chhah mup chu ruat a ni tawh.! ;nimahsela ani chu a bawhchhiatna avangin zilhhauin a awm ta a; sabengtung tawng thei lo chu mihring tawngin a lo tawng a, zawlnei atna chu a khap a ni. Bosara fapa Balaama, thil tihsual hlawh ngainatu kawng chu an zawh tawh avangin kawng dik chu an kalsan a, an vak bo ta a; mit uirea khat, sual ban thei lote an nei a; mi nghet lote an thlem thlu a; awh hmang thinlung an pu a; anchhe dawng fate an ni a;D  thil tihsual mana thil sual tuarin. Chhuna ruaitheh buai nuam ti mi an ni a. In hnena ruai an thehin, anmahni inbumna ruaitheh an nih avangin bawlhhlawh kaite leh tihkhawlohnate an ni a;0 Y Nimahsela, he'ng nungcha ngaihtuahna nei lo, mana tihboral tura sa chauhva piangte ang hian, thil an hriat lohte chu sawichhiain, anmahni chhiatnain an chhe ngei ang,} vantirhkoh, chakna leh thiltihtheihna nei zawkte mahin Lalpa hmaah chuan an chung thu relsakin an sawichhiat si loh kha.Y+ chakna bawlhhlawh kawng tisa anga awm leh rorelsakna hmusittute lek phei chu rorel ni atan hrem chunga khek dan a hre lehzual a ni. Athuai leh tihmawh an ni a, ropuinate an sawichhiat pawhin an khur ngai lo;   Lalpa chuan amah ngaihsaktute chu thlemna ata chhan chhuah dan leh fel lote chu rorel ni atan chuan hrem chunga khek dan a hria; 9(chu mi fel chu an zinga a awmin, a mitin a hmu a, a bengin a hria a, dan lo anga an thiltihte chuan a rilru fel chu ni tin a intina em em si thin a);b=tin, Lota, mi fel, mi sualte awm dan hur tak avanga lungngai em ema chu a chhandam ta a;tin, Sodom leh Gomorra khuate chu amah ngaihsak lo, la awm turte entirnaah a hmang a, vuta chantirin, tiboralin thiam loh a chantir ta a;/Wtin, amah ngaihsak lote awmna khawvelah khan tui tiletin hman lai khawvel chu a zuah lo a, nimahsela Nova, felna thu hriltu chu, mi dang pasarih nen a chhandam ta a;'Vantirhkohten thil an tihsual lai khan Pathianin a zuah lo a, hremhmunah a paih a, rorelsaka khek turin khuarkhurum thimah a khung zawk si a;0YTin, sum awh avangin dawt thuin sumdawnna'n an hmang ang che u; nimahsela hmana an chunga thu rel tawh chu a la ding reng a, anmahni tiboraltu tura pawh a muhil lo e.yTin, mi tam takin an hurna lam thiltihte chu an ching ve ang a, anmahni avangin kawng dik tak chu sawichhiat a ni ang.$~ CNimahsela, mite zingah chuan zawlnei derte pawh an lo chhuah kha, chutiangin in zingah pawh zirtirtu derte an la awm ang, anni chuan anmahni leitu Lalpa meuh chu phatsanin, mi tichhe thei rin hrannate arukin an rawn luhpui ang a, mahni chungah chawplehchilha boralna an thlentir ang.} #Thu hrilh lawk reng reng hi mihring thua chhuak a ni ngai si lo a, miten Thlarau Thianghlim tirhin Pathian hnen ata an sawi zawk thin a ni.v| gPathian Lehkhaa thu hril lawk reng reng hi mahniin hrilhfiah tur a ni lo tih hre hmasa phawt u la.Thu hrilh lawk reng reng hi mihring thua chhuak a ni ngai si lo a, miten Thlarau Thianghlim tirhin Pathian hnen ata an sawi zawk thin a ni.W{ )Tin, hril lawkna thu nghet lehzual chu kan nei a ni, khua a lo var a, varparh arsi chu in thinlunga a lo chhuah hma loh zawng chu chu khawnvar hmun thima eng an ngaihsak anga in ngaihsak chuan in titha ang.z }Tin, tlang thianghlimah chuan a hnena kan awm lai khan chu aw chu van atangin a lo chhuak keimahni ngeiin kan hria a ni.Ty #Ani chuan Pa Pathian hnen ata chawimawina leh ropuina a hmu a, chu mi lai chuan ropuina nasa tak atang chuan hetiang aw hi a hnenah a lo thleng a: "Hei hi ka Fapa duh tak, ka lawm em ema chu a ni," tiin.Fx Kan Lalpa Isua Krista thiltihtheihzia leh a lo kal lehna thu chu ka hriattir lai che u khan, thawnthu fing taka ngaihtuah chhuah maite zawm kan ni lo a, a ropuina hmutute kan ni zawk a sin.Xw +A ni, ka kal chhuah hnuin chung thil chu in hriat reng fo theihna'n ka bei ang.qv ]kan Lalpa Isua Kristan mi hriattir ang khan ka bawkte dah bo hun chu a thleng thuai ang tih ka hre si a.ju O Tin, he bawktea ka awm chhung zawng hian nangmahni hriatpuiin chawh harh fo che u tha ka ti a ni;t  Chuvangin, chung thil chu hriain thutak in hnena awmah chuan in nghet na a, chung thil chu hriattir che u ka inpeih fo ang.qs ] chutichuan Isua Krista kan Lalpa leh Chhandamtu chatuan rama luh theihna chu an pe ngei dawn si che u a.r 9 Chuvangin, unaute u, a kohna leh a thlanna che u chu tinghet turin taihmak chhuah lehzual rawh u; chung chu in tih zawngin engtikah mah in tlu lo ang;q  Tupawh chung thil nei lo chu mitdel a ni a, hnai tea mi chauh a hmu thei a, a hman lai sualte tlenfaisakna chu a theihnghilh ta si a.p !Chung chu in ta a nih a, a pun zel si chuan kan Lalpa Isua Krista hriatna kawngah hian thatchhe lo leh rah lo loin a siam thin che u a ni.xo kIn Pathian ngaihsaknaah chuan unaute hmangaihna telh u la, in unaute hmangaihnaah chuan hmangaihna telh rawh u.n in hriatnaah chuan insumna telh u la, in insumnaah chuan chhelna telh u la, in chhelnaah chuan Pathian ngaihsakna telh u la, m  A ni, chu mi avang tak chuan taihmak reng reng chhuahin, in rinnaah chuan thatna telh u la, in thatnaah chuan hriatna telh u la,l yChung zarah chuan a thutiam hlu tak leh ropui nasa takte chu min pe a ni; chutichuan chakna avanga khawvela chhiatna lo awm hi tlan chhuahsan tawhin, chung thutiam hlu tak leh ropui nasa takte avang chuan Pathian nungchang in tawmpui ve thei ang./k YAma ropuina leh thatna zara min kotu, a chanchin hriat avangin a Pathian thiltihtheihnain nunna leh Pathian ngaihsakna lam kawngah chuan thil zawng zawng min pe si a.jj OPathian leh kan Lalpa Isua hriatnaah chuan in chungah khawngaihna leh remna tihpunin awm rawh se.i 3Simon Petera, Isua Krista bawih leh tirhkoh chuan Isua Krista kan Pathian leh chhandamtu felna avanga rinna hlu tak kan chan ang chang vete hnenah:thaHmangaihna fawha fawpin chibai inbuk rawh u. In zinga Kristaa awm apiangte hnenah chuan remna awm rawh se.sg_ Babulon khuaa awm nangmahni anga thlan nu hian chibai a buk a che u; chutiang bawkin ka fapa Marka pawhin chibai a buk a che u.Hmangaihna fawha fawpin chibai inbuk rawh u. In zinga Kristaa awm apiangte hnenah chuan remna awm rawh se.Gf Ka unaupa rinawm taka ka ruat Silvana kutah hian nangmahni fuih leh, chu chu Pathian khawngaihna taktak a ni tih hriattirin tawi tein inhnenah ka ziak a ni; chungah chuan ding nghet rawh u.Be Ama hnenah chuan rorelna chu chatuanin awm rawh se. Amen.8di Tin, khawngaihna zawng zawng Pathian, a chatuan ropuina chang tura Kristaa kotu ngei che u chuan rei lo te in tuar hnuan a siam tha famkimin, a tinghetin, a tichak ang che u. c in unau khawvela awmhote chungah chuan chutiang tuarna chu a thleng ve a ni tih hriain, ring nghet taka awmin amah chu do rawh u.bNgaihven u la, fimkhur rawh u; in khingpui Diabola chu sakeibaknei rum thin angin a ei theih tur zawngin a phi ruai thin;ba=anin a ngaihsak thin che u avangin in manganna zawng zawng ama chungah nghat vek rawh u.x`iChuvangin, a hun teah chuan a chawimawi theihna tur che uin Pathian kut chak tak hnuaiah chuan intihnuai u la,m_SChutiang bawkin nangni tleirawl deuhte u, upa hnenahte intulut rawh u. A ni, in zain rawng inbawl tawn theuh turin thuhnuairawlhnain inthuam rawh u; Pathianin chapote a dodal a, inngaitlawmte erawh chu khawngaihna a pe si thin.e^CTin, Beram Vengtu Lalber chu a lo lan hunin, ropuina lallukhum vuai thei lo chu in hmu ang.V]%in chante chungah intilal hek loin, pawlho entawnan insiam zawkin ho rawh u.7\gIn zinga Pathian pawlho awm chu enkawl rawh u; tih tur a nih vang ni loin, Pathian thu anga chak chung zawkin, hlepna bawlhhlawh duh vang ni hek loin, rilrua duh tak zawkin,[ Chutichuan, in zinga kohhran upate chu, kei, in upatpui, Krista tuarnate hretu, ropuina lo lang tur chang vetu tur hian ka fuih a che u;ZChuvangin, Pathian remtihzawng anga tuarte chuan thil tha tiin an thlaraute chu Siamtu rinawm tak hnenah kawltir rawh se.fYETin, mi fel mah chhandam hram hram a nih chuan Pathian ngaihsak lo leh mi sual chu eng ang tak maw?Chuvangin, Pathian remtihzawng anga tuarte chuan thil tha tiin an thlaraute chu Siamtu rinawm tak hnenah kawltir rawh se.-XSRorelna chu Pathian chhungteah hian tan a hun tawh si a; tin, keimahni maha a tan hmasak chuan Pathian Chanchin Tha thu zawm lote tawpna chu engtin tak ni ang maw?EWAmaherawhchu, Kristian a nih avangin tuar se la zak suh se.;VoNimahsela, in zingah tuma'n tualthattu a nih avangin emaw, rukru a nih avangin emaw, thil tisualtu a nih avangin emaw, mi dangte thiltih relsaktu a nih avangin emaw tuar suh se.}UsKrista hming avanga hau in nih chuan in eng a thawl e; Thlarau ropui tak, Pathian Thlarau chu in chungh a awm si a. T9 Krista tuarnaahte tuarpuitute in nihzia ang zelin lawm zawk rawh u; chutichuan a ropuina a lo lan hunah chuan nangni pawh hlim takin in lawm thei ang.S# Duh takte u, in zinga fiahna nasa tak lo awm, nangmahni fiahna tura in chunga lo thleng hi, thilmak in chunga lo thleng angin mak ti suh u.$RA Mi tupawhin thu a sawi chuan Pathian thute angin sawi rawh se; mi tupawhin rawng a bawl chuan Pathianin chakna a pek ang zelin bawl rawh se; chutichuan Isua Krista avangin Pathian chu thil engkimah chawimawiin a awm thei ang, ropuina leh rorelna chu chatuana ama ta a ni si a. Amen. Q  mi tinin thilpek in hmuh ang zelin Pathian khawngaihna tinreng enkawltu thate angin, chung chuan rawng inbawl tawn theuh rawh u.+PQ Phunnawi loin inmikhual tawn u la;eOCEng dang zawng aiin inhmangaih tawn uar rawh u; hmangaihnain sual tam tak a khuh si thin a.N}Nimahsela, thil zawng zawng tawpna chu a hnai tawh a, chuvangin in tawngtai theihna'n rilru fel tak puin fimkhur rawh u.5McHe mi avang hian a ni, mitthite hnenah pawh chuan Chanchin Tha hrilh a nih ni, tisaa awm mihringte anga ngaihtuahin an awm a, thlarau erawha Pathian anga an nun theihna'n.kLOanni chuan mi nung leh mitthite ngaihtuah tura inpeih sa hnenah chuan an chanchin in la sawi ang.xKichungah chuan anmahni nawmsak bawl luattuk anga inbawl ve tak loh hi mak an ti a, an sawichhe thin che u a ni;?JwJentailte duhzawng tihna'n leh hurnaah te, taksa chaknaah te, uain hehnaah te, zu hmun hlimnaah te, zu inhonaah te, milem biakna tenawm takah te awm nan tun hma kha a tawk tawh ang; Ichutichuan tun hnuah tisaa in la awm chhung zawngin mihring chakna lamahte awm tawh loin, Pathian duhzawng lamah in awm tawh ang.H !Chutichuan, Kristan tisaa a tuar avangin nangni pawh chutiang rilruknain inthuam ve rawh u; tisaa tuar tawh chuan sual a bansan tawh si a;GIsua Krista chu vanah kalin Pathian ding lamah a awm a; vantirhkohho te, thuneihna te, thiltihtheihna te ama thu thua awmtirin an awm a.MFchu mi anpui (baptisma) chuan Isua Krista thawhlehna avangin tunah a chhandam che u a ni, (tisa bawlhhlawh tihfai mai ni loin, chhia leh tha hriatna thianga Pathian lamna hi a ni zawk e);Isua Krista chu vanah kalin Pathian ding lamah a awm a; vantirhkohho te, thuneihna te, thiltihtheihna te ama thu thua awmtirin an awm a.LEchu chuan hmana Nova dam laia lawng siam chhung zawnga Pathian dawhtheihnain a nghah lai khan an awih lo a; chu lawngah chuan mi tlem te (chu chu mi pariat tihna a ni) tuia chhandamin an awm ta:NDchu chuan tan ina thlarau awmte hnenah chuan thu a zuk tlangaupui a,UC#Pathian hnena min hruai theihna'n Krista chuan sualte avangin vawi khat a tuar bawk si a, mi fel chuan mi fel lo aiin a tuar a, tisaah chuan tihthihin a awm a, thlarauvah erawh chuan tihnunin a awm ta a;wBgThil sual tih vanga tuar ai chuan Pathian remtihzawng a nih chuan thil tha tih vanga tuar hi a tha zawk si a..AUchhia leh tha hriatna thiang tak nei u la, chutichuan an sawichhiatna che u kawngah chuan Kristaa in awm dan tha tak sawihnawmtute chu tihmualphoin an awm thei ang.I@ amaherawhchu in thinlungah Krista chu Lalah ruat rawh u; nangmahnia awm in beisei chhan zawt apiang che u chhang turin inpeih sa fo ang che u, nimahsela thuhnuairawlh tak leh tih dek chungin;?Nimahsela, felna avanga lo tuar ta ang in nih chuan in eng a thawl ang. An hlauhawmna chu hlau suh u la, mangang hek suh u;S> Thil tha lama thahnem in ngaih chuan in pawi khawihtu tur tu nge awm ang?3=_ Lalpa mit chu mi felte chungah a fu a, a beng pawh an tawngtaina lamah a chhi si thin a, amaherawhchu, Lalpa hmel chu thil tisualtute chungah a awm thin," tih a ni si a.K< Sual hawisanin thil tha ti rawh se; remna zawngin um zel rawh se.;# Nunna hmangaih duh leh ni thate hmuh duh chuan sual lakah a lei veng tha se la, a hmui pawh ngamthlemna thu sawi lo turin veng tha rawh se.:7 sual, sualin thungrul suh u la, hauna haunain thungrul hek suh u la, malsawm hlauh zawk rawh u. He mi avangin koh in ni si, malsawmna chang tur hian.!9;A tawp berah chuan in zain rilru hmunkhatin awm u la, inlainat tawn u la, unau angin inhmangaih u la, khawngaihna nei u la, thuhnuairawlhin awm rawh u:g8GChutiang bawkin nangni pasalte u, in nupuite nen in khawsak danah bel keh awlzawk an nih hrethiam u la, khawngaih thilpek nunna chanpuitu che u an nih hriain chawimawi rawh u, tichuan in tawngtainate dal a ni dawn lo nia.7{Sari'n Abrahama chu "Lalpa" tiin a thu a awih ang khan. Engmah hlau loa thil tha in tih tlat chuan Sari fate in ni ang.}6sChutiangin hmasanga hmeichhe thianghlim Pathian ringtute pawh kha mahni pasalte thu thua awmin an inchei si thin a;"5=thinlunga mihring thuruk chu, rilru thuhnuairawlh leh nunnem, silhfen chhe thei loa inthuam ni zawk rawh se, chu chu Pathian mithmuhin a hlu em em a ni.v4eIn incheina chu pawn lam incheina - sam phiar te, rangkachak thi awrh te, silhfena inthuam te chu - ni loin,23_tih dek chunga in chetze thianghlim enin.;2 qChutiang bawkin nangni nupuite u, mahni pasalte thu thuin awm rawh u; chutichuan an zinga tupawhin thu chu awih lo mah se la, thu loin an nupuite chetziaa hnehin an awm thei ang,o1WBeram bo anga in bo kha, tunah erawh chuan in thlarau vengtu leh Hotu hnenah chuan in kir leh tak hi. 0 Sual lamahte thi tawhin felna lamah kannun theihna'n amah ngeiin thingah khan a taksain kan sualte a phur a; amah vuakna vualte chuan tihdamin in awm ta a.Beram bo anga in bo kha, tunah erawh chuan in thlarau vengtu leh Hotu hnenah chuan in kir leh tak hi./mi hauha a awm laiin a hau ve thung lo a, a tuar laiin a vau lo a; fel taka ngaihtuah thintua hnenah chuan a inpe zawk a.M.Ani chuan thil reng a tisual lo a, a kaah ngamthlemna a awm hek lo;-Krista pawh khan a tuarsak che u avangin hetiang ti turin koh in ni a sin; a hniaka in zuina turin entawn tur a hnutchhiah che u kha.C,In sual a, kut thlak in tuarin chhel takin tuar mah u la, fakna eng nge in hlawh thin? Amaherawhchu thil in tihthat a, in tuarin chhel taka in tuar chuan chu chu Pathian lawmzawng a ni.+yMiin Pathian hriatna avangin tuar loh tur tuarin lungngaihna a tuar hram hram chuan chu chu Pathian lawmzawng a ni si. ~y}}m|||{{4zztyyxx1ww5vuuEtt7srr.qqTppIoonmmYml,kkk%jjZii[ihhgfedccJbb a`H_^^"]E\[ZZ4YXvWWEVV[UU'TTKSR-QqPPoONN.MuLL-KJJ;II>HHGNFEDCC/BBAAB@??N>T==$ chatuan nunna neihtirna khawp kan Lalpa Isua Krista khawngaihna chu nghak chungin, Pathian hmangaihnaah chuan invawng tha rawh u. = ;Nimahsela, duh takte u, nangni zawngin in rin chhan thianghlim ber chungah chuan nangmahni leh nangmahni inrem chhoin, Thlarau Thianghlimah tawngtaiin,O< Chung mite chu tisa mi, Thlarau nei lo, pawl hrangte siamtu chu an ni.; Hun hnuhnungah chuan Pathian ngaihsak lo lam anmahni chakna ang zela awmin, nuihsantute an la lo awm ang," tih in hnena an sawiziate kha.x: kNimahsela,duh takte u, nangni zawngin kan Lalpa Isua Krista tirhkohten thu an hrilh lawkte kha hre reng rawh u.09 [Chungte chu phunnawitu leh sawiseltute an ni a, anmahni chakna ang zelin an awm a, an kate pawhin uan thu pawr tak a sawi a, hlawkna duh vangin mi an ngaina thin a ni.Z8 /Ngai teh u, mi zawng zawng chunga rorel tur leh Pathian ngaihsak lote zawng zawng Pathian ngaihsak lohna hna Pathian ngaihsak lo chunga an thawh zawng zawng kawngah leh Pathian ngaihsak lo mi sualten a chungah thu khauh tak an sawi zawng zawng kawnga thiam loh chantir turin Lalpa chu a mi thianghlim singkhatte nen a lo kal a ni," tiin.[7 1Tin, chu mite hnenah pawh chuan Enoka, Adama atanga pasarihna chuan a hril lawk a,6  tuifinriat fawn invawrh, mahni mualphona phuan chhuakte an ni; arsi vak vak, chatuana thim chhah mup kheksakate chu an ni a."5 ? Chungte chuan in hnenah ruai an thehin inhmangaihna ruaithehnaah chuan lungpui tui chim vekte chu an ni a, hlauh nachang hre lo, beram vengtu mahni inchawmte an ni; chhum tui pai lo, thli chhem lente an ni; favanga thing, rah lo, vawi hnih thi tawh, zung chawpa pawhchhuahte an ni;4 / An chung a pik e! Kaina kawng chu an zawh a, hlawh hmu turin Balaama sual kawngah chuan an tlan vak vak a, Kora hnialnaah chuan an boral tak kha.<3 s Chung mite erawh chuan thil an hriat loh apiang an sawichhe thin a; tin, ngaihtuahna nei lo ramsate neih ang pianpui hriatna an neih an zawm thinte chuan anmahni an intichhe thin.X2 + Nimahsela, Mikaela, vantirhkoh chungnung ber mah khan diabola nen an inbei a, Mosia ruang thua an inhnial laiin diabola chung thu relsakin a sawichhe ngm lo a, "Lalpa'n hau zawk che rawh se," a ti ta zawk a.(1 KNimahsela, chung mite pawh chuan chutiang bawkin an mumang avangin an tisa chu an tibawlhhlawh a, Lalpa thuneihna chu an pawisa lo a, ropuinate an sawichhia a.@0 {Sodom leh Gomorra, an kiang vela khuate nen, chutiang bawkin inngaihnaa inpumpekin awm loh loha an awm avangin, chatuan meia hremna tuarin, hriattir nana tar chhuahin an awm ang khan.// YTin, vantirhkohte anmahni tirhkoh nihna pawm lo a, an awmna pangngai kalsan zawkte chu, ni ropui rorelna atan thim hnuaiah chatuan phuarnaa phuar chungin a khek a ni.7. iTin, engkim vawi khat hre vek mah u la, Lalpa chuan Aigupta ram atangin mite a chhan chhuah a, chu mi hnuin a ring lote chu a tihboralzia kha hriat nawntir che u ka duh a ni,- }Mi tute emaw aruka lut an awm si a, hman laia he thiam lohna chang tura ruatate chu; chung chu Pathian ngaihsak lo mite an ni a, kan Pathian khawngaihna chu hurnaah an chantir a, kan hotu leh kan Lalpa neih chhun, Isua Krista chu an awih lo bawk a.f, GDuh takte u, kan chan tlan chhamdamna thu in hnena ziak ka tum hram hram laiin, mi thianghlimte hnena rinna vawikhat kawltir lamah chuan thahnemngai taka beia fuih tur che uin in hnenah lehkha ziak a tul tih ka lo hria a.Q+ Khawngaihna te, remna te, hmangaihna te in chungah tihpunin awm rawh se.x* mJuda, Isua Krista bawih leh Jakoba unau chuan Pa Pathiana hmangaih, Isua Krista tana khek, kohvate hnenah chuan:U) %rei lo te chinah hmuh che ka beisei zawk a,tichuan inhmatawnin kan inbia ang. Thlamuanna i chungah awm rawh se. Kan thianten chibai an buk a che. An hming lam theuhin thiante chu chibai mi buksak ang che.<( s I hnenah thu tam tak ziak tur ka nei a, nimahsela lehkhatui leh lehkhaziaknain i hnena ziak ka duh loa;rei lo te chinah hmuh che ka beisei zawk a,tichuan inhmatawnin kan inbia ang. Thlamuanna i chungah awm rawh se. Kan thianten chibai an buk a che. An hming lam theuhin thiante chu chibai mi buksak ang che.' 5 Demetria chuan mi zawng zawng fak a hlawh a, thutaka fak ngei a hlawh bawk a; a ni, keini pawhin kan fak a ni; kan fakna hi a dik a ni tih i hria e.& # Duh tak, sual chu zir suh la, tha chu zir zawk ang che. Thil tha titu chu Pathian laka mi a ni; thil sual titu chuan Pathian a hmu ngai lo.z% o Chuvangin, ka lo kal chuanin a thiltihte ka hriat chhuahtir leh ang, kan chungah thu sual sawiin a kamtamzia hi; chu pawh chu tawk a ti lo a, amah ngeiin unaute a lawm lo a, a lawm duhte pawh a khap a, kohhranho zing ata a hnawt chhuak thin.}$ u Kohhranho hnenah khan thu tlem chu ka ziak tawh; nimahsela Diotrepha, an zinga chungnun duh thin kha min lawm si lo.d# CChutichuan, thutak thawhpuitute kan nih theihna'n chutiang mi chu keinin kan lawm tur a ni.S" !Hming avang hian Jentailte hnen ata engmah la loin a lo thawk chhuak a ni.! 'Chung mite chuan kohhranho hmaah i hmangaihna an hriattir tawh; anni chu an zinnaah chuan Pathian mi ni awm renga i puihbawm chuan a tha ang;`  ;Duh tak, unaute, mikhual ni mahsela, an chunga i tih apiangah rinawm takin i ti thin a;W )Ka fate thutakah an awm tih ka hriat aliama lawmna nasa zawk reng ka nei lo e.l SUnaute lo kalin i takzia (thutaka i awm thinzia chu) min rawn hriattir lai khan ka lawm em em si a.~ wDuh tak, i thlarau chuan malsawmna a hmuh angin, engkimah malsawmna i hmuh leh i dam theihna'n ka tawngtai thin a ni.H Upa chuan, duh tak Gaia, tih tak zeta ka hmangaiha hnenah chuan:5 g I laizawnnu thlana faten chibai an buk a che.] 5 In hnenah thu tam tak sawi tur ka neih avangin lehkha leh lehkhatuiin ziak ka duh lo e; in lawm a kim theihna'n in hnena lo kala inhmatawna inbiak ka beisei zawk a ni.I laizawnnu thlana faten chibai an buk a che.G   tawngkam thaa thlahtu chu a thiltihsualah chuan a tel ve si a.   Tupawh chu mi zirtirna thu chu rawn keng loin, in hnenah lo kal se la, in inah thlentir suh u la, tawngkam tha pawhin thlah suh u;) M Tupawh Krista zirtirna thua awm reng loa khum chuan Pathian a nei lo e. Chu mi zirtirna thua awm reng erawh chuan chu mi ngei chuan Pa leh Fapa a nei kawp a ni.l SKan thawh chhuah sate kha in hloh loh a, a man chu a kima in hmuh theih zawkna'n inveng tha rawh u.& GBumtu tam tak - Isua Krista chu tisain a lo kal tih tan lotute kha - khawvelah hian an lo chhuak ta si a. Chutiang mi chu a ni, bumtu leh Krista dodaltu chu. Tin, hei hi hmangaihna a ni, ama thupek ang zela kan awmhi. Thupek, atir ata in hriat ang chu hei hi a ni, chu miah chuan in awm tur chu. %Hmeichhe tha, i hnenah thupek thar ziak ang ni loin, atir ata kan neih ang kha ziak zawkin, kan inhmangaih tawnna turin ka ngen chiam a che.m UPa hnen ata thupek kan hmuh ang khan i fa, tute emaw thutaka awmin ka hmuh avangin ka lawm hle a ni. Pa, Pathian leh Pa Fapa Isua Krista hnen ata khawngaihna te, zahngaihna te, remna te chu, thutak leh hmangaihnain kan hnenah a awm ang.A kei chang ka ni lo e, thutak chu hria apiang pawhin a ni.% GUpa chuan, hmeichhe tha thlan leh a fate hnenah: Thutak, keimahnia awm reng, kumkhua pawha kan hnena awm tur avang hian tih tak zetin ka hmangaih che u a ni;3aNaute u, milem lakah inthiarfihlim rawh u.# ?Tin, Pathian Fapa chu a lo kal a, Mi Diktak chu hre thei turin hriat theihna min pe tih kan hre bawk a; tin, keini, a Fapa Isua Kristaa kan awm hian, Mi Diktakah chuan kan awm a ni. Ani chu Pathian dik tak a ni a, chatuana nunna pawh a ni.Naute u, milem lakah inthiarfihlim rawh u.e CTin, Pathian laka mi kan nih leh khawvel pumhlum hi mi sual thu thuin a awm tih kan hria e. 9Tupawh Pathian hrin chuan thil a tisual lo tih kan hria e; Pathian Hrina khan amah chu a hum reng a, mi sual chuan tawh pawh a tawk thei lo reng a ni.[ /Fel lohna zawng zawng hi sual a ni; thihna khawp ni lo sual pawh a awm bawk a ni. wTupawhin a unau thihna khawp ni lo sual tiin hmu se la, a dilsak ang a, tichuan Pathianin a diltu hnenah chuan thihna khawp ni lo sual titute tan chuan nunna a pe ang. Thihna khawp sual a awm a; chutiang lamah chuan a dilsak tur ka ti a ni lo e. tichuan engpawh kan dil apiang min ngaihthlaksak tih kan hriat chuan a hnena kan thil dila chu kan hmu tawh tih kan hria a ni.wgHei hi ama chunga kan huaina chu a ni, engpawh a duhzawng anga kan dil chuan ani'n min ngaihthlaksak thin hi;}s Chatuana nunna in nei tih in inhriat theihna'n nangni Pathian Fapa hming ringtute hnenah he'ng thu hi ka ziak a ni._7 Fapa chu neitu chuan nunna chu a nei; Pathian Fapa nei lotu chuan nunna chu a nei lo.nU Hriattirna chu hei hi a ni, Pathianin chatuana nunna min pe a, chu mi nunna chu a Fapaah a awm a ni.0Y Pathian Fapa ringtu chuan mahniah hriatna a nei a ni, Pathian ring lo tu chuan amah chu dawtheiah a siam a ni, Pathianin a Fapa chanchin a hriattir a rin loh avangin.4a Mihring hriattirna mah kan pawm chuan Pathian hriattirna chu a ropui zawk si a; Pathian hriattirna chu hei hi a ni, "Ka Fapa chanchin ka hriattir tawh," tih hi a ni si a.mSHriattirtu chu pathum an awm, Thlarau leh tui leh thisente chu; chung pathum chu an inthurual a ni.KHriattirtu chu Thlarau hi a ni, Thlarau chu thutak a nih avangin.{oHe mi hi a ni, tui leh thisena lo kala chu, Isua Krista hi; tui chauhvah ni loin, tuiah leh thisenah a ni zawk e.\~1Isua hi Pathian Fapa a ni tih ringtu chauh lo chuan tuin nge khawvel ngam thin le?u}cPathian hrin tawh phawt chuan khawvel a ngam zel si a; hei hi a ni, khawvel hneha ngamna chu, kan rinna hi.i|KPathian kan hmangaihna chu hei hi a ni, a thupekte kan zawm hi; a thupekte chu a khirh si lo a.p{YHe miah hian Pathian fate kan hmangaih tih kan hria, Pathian kan hmangaih a, a thupekte kan zawm hian.z }Tupawh Isua hi Krista a ni tih ring chu Pathian hrin a ni; tupawh a hringtu hmangaih chuan a hrina pawh a hmangaih thin.y{Ama hnen ata he mi thupek hi kan nei, "Tupawhin Pathian a hmangaih chuan a unau pawh a hmangaih bawk tur a ni," tih hi.@xyMiin, "Pathian ka hmangaih e," tiin a unau haw si se la, amah chu dawthei a ni; a unau a hmuh tawh renga mah a hmangaih loh chuan Pathian a hmuh ngai loha chu engtin nge a hmangaih theih ang?Ama hnen ata he mi thupek hi kan nei, "Tupawhin Pathian a hmangaih chuan a unau pawh a hmangaih bawk tur a ni," tih hi.>wwAmahin min hmangaih hmasak avangin kan hmangaih a ni. <~8}}|O{zz@yxjxwvv u@tsrr'qnpnmm+lOkjjbb ``_X^^A]]\f[[Z!XXcWWVV%UUTvSS RQQPP:O]NNMM(KkJIII-HaGG4FFNEDDC:BAAt@Y?>==287655/4322a10//..-_,++*)(('',&$$#<"e! sUWbH$G]]0 $ x @ ,J4Tm!A mi ngaih chin vanga thinurna uain chu hnam zawng zawngin an in tawh si a; leia lalte chuan ani chu an ngai thin a, leia sumdawngtute chuan a nawmsak bawl lutukna chu an hausak phah thin," tiin a au a.KlTin, ani chuan aw ring takin, "Babulon khaw ropui chu a tlawm ta, a tlawm ta, ramhuaite awmna leh thlarau bawlhhlawh tinreng kulhbing leh sava bawlhhlawh leh tenawm tinreng kulhbing a lo ni ta.k Chung hnuah chuan vantirhkoh dang, thuneihna nasa tak neiin van ata lo chhuk ka hmu a; a ropuinain lei chu a en ta vek a.[j/Tin, i hmeichhe hmuh kha khaw ropui, leia lalte chunga roreltu chu a ni," a ti a. iPathian thute chu a thlen hma loh chuan a duhzawng an tihna tur leh, thu khat an lo vuakna tur leh, an ram chu sakawlh hnenah an pekna turin Pathianin an thinlungah a tir si a.Tin, i hmeichhe hmuh kha khaw ropui, leia lalte chunga roreltu chu a ni," a ti a."h=Ki sawm i hmuh leh sakawlh ngei chuan nawhchizuar chu an hua ang a, engmah nei lo leh saruakin an siam ang a,a sa pawh an ei ang a, meiin an halral ang.ygkTin, amah vek chuan ka hnenah, "Nawhchizuar thutna tui i hmuhte kha, mi te, mipui te, hnam te, tawng te a ni a.RfChung chuan Beram No chu an do ang a, tin, Beram No chu hotute Hotu leh lalte Lal a nih avangin anni chu a hneh ang a; tin, a hnena awm, koha te, thlana te, rinawma te chuan an hneh bawk ang," a ti a.[e/ Chung chuan thu khat vuain an thiltihtheihna leh thuneihna chu sakawlh an pe ang.d Tin, ki sawm i hmuhte kha lal sawm, ram la nei lote an ni a; darkar khat chhung erawh chu sakawlh nen lal thuneihna an la chang ang.c' Tin, sakawlh awm tawh zet a, awm leh ta loa ngei pawh kha a pariatna a ni a, pasarihte zinga mi kha a ni nghe nghe a, boralnaah a la kal ang.$bA Lal pasarih pawh an ni a; pangate chu an tlawm ta a, pakhat chu a la awm a, pakhat chu a lo la awm rih lo a;a lo awm hunah chuan rei lo te a awm tur a ni.gaG Hetah hian fin thiam a tulzia a lang. Lu sarihte chu hmeichhe thutna tlang sarihte chu an ni.3`_Sakawlh i hmuh kha a awm tawh zet a, a awm leh ta lo a; tin, leilawt atangin a lo chhuak chho ang a, boralnaah a kal ang. Tin, leia awmte, leilung pian tirh ata Nunna Bua hming ziak lohte chuan, sakawlh chu an hmuh hunah a awm tawh zet a, a awm leh ta lo a, a lo kal leh dawn chu mak an la ti ang.#_?Tichuan, vantirhkoh chuan ka hnenah," Eng vangin nge mak i tih kha? Hmeichhia leh a phurtu sakawlh, lu sarih leh ki sawm nei thuruk chu ka hrilh ang che.^Tin, chu hmeichhia chu mi thianghlimte thisen leh Isua martarho thisena rui ka hmu a. Ka hmuh veleh mak ka ti em em mai a.w]ga chalah chuan thuruk, "Babulon Khaw Ropui, Leia Nawhchizuarte leh Thil Tenawmte Nu," tia hming ziak a awm a.E\Chu hmeichhia chuan puan senduk leh sen lar a sin a, rangkachak leh lung man tam leh tuikeplungin a inchei a, rangkachak no, thil tenawm, a mi ngaih chinna thil bawlhhlawha khat a keng a,3[_Chutichuan, ani chuan Thlarauin thlalerah mi kalpui a; tin, Pathian sawichhiatna hminga khat, lu sarih leh ki sawm nei, sakawlh sen tak chunga chuang hmeichhia ka hmu a.Zleia lalte chuan ani chu an ngai thin a, leia awmte pawh chu a mi ngaih chinna uain chuan hrai ruihin an awm thin," a ti a.#Y ATin, vantirhkoh pasarih, berhbu pasarih kengte zinga pakhat chuan mi bia a, "Hawh teh, tui tam taka thu nawhchizuar ropui tak hremna chu ka entir ang che;HX Tin, rial lian tak talent tluk laia rit theuh, van atangin mihringte chungah a tla a:tin, mihringte chuan riala hremna avang chuan Pathian an sawichhe ta a; chu hremna chu a nasa em em si a. W Tin, thliarkar tinreng a bo ta vek a, tlangte pawh a awm ta lo a.Tin, rial lian tak talent tluk laia rit theuh, van atangin mihringte chungah a tla a:tin, mihringte chuan riala hremna avang chuan Pathian an sawichhe ta a; chu hremna chu a nasa em em si a.SVTichuan, khaw ropui chu hmun thumah a lo inthen a, hnam tin khuate chu a lo chim a; tin, a thinur nasatna uain no chu a hnena pek turin, Babulon khaw ropui chu Pathian hmaah hriat rengin a lo awm ta a.MUTin, kawlphe te, aw te, khawpui ri te a lo awm ta a; lir pawh nasa takin a lo nghing a, leia mihring awm achin chutianga nasa reng reng a la awm ngai lo, lirnghing chuti kauva nasa leh ropui chu.$TATin, a pasarihna chuan a berhbu chu boruakah a leih bua a; tichuan, pindan chhungnung atangin Lalthutphah ata," A kin ta," tiin aw ring tak a lo chhuak a.SShmun pakhat Hebrai tawnga Har-Magedon an tihah chuan an hruai khawm ta a.R-(Ngai teh, rukru angin ka lo kal dawn e; inringa puan veng chu a eng a thawl e, chutilochuan saruakin a leng ang a, a zahmawh an hmu dah ang e);-QSchung chu ramhuai thlarau, thilmak ti thinte an ni; anni chu Pathian Engkimtitheia ni ropuia indonaa hruai khawm turin, khawvel zawng zawnga lalte hnenah an kal a,P! Tin, drakon ka atang leh sakawlh ka atang leh zawlnei der ka atang chuan, thlarau bawlhhlawh pathum, chungu ni awm tak lo chhuak ka hmu a;KO Tin, a parukna chuan a berhbu chu tuipui, Euphrates-ah chuan a leih bua a; tichuan, ni chhuahna lam atanga lal lo kal turte tana kawng chu peih sa a lo nih theihna'n, a tui chu a kangchat ta a.iNK an nate leh an pante avangin van Pathian chu an sawichhia a; an thiltihte chu an sim chuang lo.M/ Tin, a pangana chuan a berhbu chu sakawlh lalthutphahah a leih bua a; tichuan, a ram chu a lo thim ta vek a; tin, an nat avangin an lei an seh a,L3 Chutichuan, mite chu sa tak em uhin an awm a, chung hremna chunga thuneitu Pathian hming chu an sawichhia a, amah chawimawi turin an sim chuang lo.~KuTin, a palina chuan a berhbu chu niah a leih bua a; tichuan, ni chu meia mihring em ut turin thiltihtheihna an pe a.vJeTin, maicham chuan, "A ni, aw Lalpa Pathian, Engkimtithei, i rorelte chu a dikin a fel a ni," a tih ka hria.I/Anni chuan mi thianghlimte leh zawlneite thisen an chhuah a, tin, nangin in tura thisen vek i pek thung hi; in tlak an ni reng e," a tih ka hria.{HoTin, tui vantirhkoh chuan, "Nang Mi Thianghlim, hetianga ro i rel avang hian, nang awm mek leh awm tawh, i fel e.rG]Tin, a pathumna chuan a berhbu chu luiahte leh tuikhurahte a leih bua a; tichuan, thisenah a chang ta a.?FwTin, a pahnihna chuan a berhbu chu tuifinriatah a leih bua a; tichuan, mitthi thisen angin thisenah a chang ta a; chutichuan thil nung tinreng tuifinriata awmte chu an thi ta vek a.3E_Tin, a hmasa ber chu a kal a, a berhbu chu leiah a leih bua a; tichuan, Sakawlh chhinchhiahna neite leh a lem chibai bukte chungah chuan, pan chhe na takah a chang ta a./D YTin, pindan chhungnung atang chuan aw ring takin, vantirhkoh pasarihte hnenah chuan, "Kal u la, Pathian thinurna berhbute chu leiah leih baw rawh u," a tih ka hria a.IC Tin, pindan chhungnung chu Pathian ropuina leh a thiltihtheihna khuin a khat ta a; vantirhkoh pasarihte hremna pasarih chu a reh hma loh zawng, pindan chhungnungah chuan tumah an lut thei lo._B7Tin, Thilnung pali zinga pakhat chuan, vantirhkoh pasarihte hnenah chuan, Pathian chatuana nung renga thinurnaa khat rangkachak berhbu pasarih a pe a.Tin, pindan chhungnung chu Pathian ropuina leh a thiltihtheihna khuin a khat ta a; vantirhkoh pasarihte hremna pasarih chu a reh hma loh zawng, pindan chhungnungah chuan tumah an lut thei lo.5Actichuan, pindan chhungnung atang chuan hremna pasarih keng vantirhkoh pasarihte chu, puan thianghlim var tak sinin, an awma rangkachak kawnghrena inhrengin an lo chhuak a.h@IChung hnuah chuan ka han en a, tin, vana hriattirna biak buk pindan chhungnung chu an hawng a,G?Aw Lalpa, tu nge i hming zah lo anga chawimawi lo ang? Nang chauh i thianghlim si; I thiltih felte chu tihlan a nih tawh avangin, nnam tinrengin chibai an rawn buk ang che," tih hi an sa a.5>cTin, Pathian bawih Mosia hla leh Beram No hla, "Aw Lalpa Pathian, Engkimtithei, I thiltihte chu a ropuiin a mak a; nang, hnam tin Lalber, I kawngte chu a felin a dik a ni.R=Tin, darthlalang, mei nena inpawlh tuifinriat ni awm tak ka hmu a; sakawlh te, a lem te, a hming nambar te hneha lo chhuakte chu Pathian tingtang kenga, darthlalang tuifinriat kama ding ka hmu bawk a.M< Tin, vanah chhinchhiahna dang, ropui tak leh mak tak ka hmu a, vantirhkoh pasarih hremna pasarih kengte chu; chu chu hremna hnuhnung berte a ni, chungah chuan Pathian thinurna chu a kin tawh si a.-;STin, khaw pawn lama grep sawrna khurah chuan an rap sawr a, tichuan, grep sawrna khur atang chuan thisen a lo chhuak a, fing 1,600 chen, nghawng thlenga thuk a ni.O:Tichuan, vantirhkoh chuan a favah chu leiah a thlak a, leia grep rah chu a at a, grep sawrna khur zau tak, Pathian thinurna grep sawrna khurah chuan a theh lut a.Tin, khaw pawn lama grep sawrna khurah chuan an rap sawr a, tichuan, grep sawrna khur atang chuan thisen a lo chhuak a, fing 1,600 chen, nghawng thlenga thuk a ni.9Tin, vantirhkoh dang, mei chunga thuneitu chu maicham atangin a lo chhuak leh a; tin, ani chuan aw ring takin, "I favah hriam tak kha phawrh la, leia grep hrui rah bawrte khu zuk at rawh; grep rahte khu a hmin tuah tawh khu," tiin favah hriam tak kengtu chu a au a.|8qTin, vantirhkoh dang vana Pathian biak in atangin a lo chhuak leh a, ani pawh chuan favah hriam tak a keng bawk a.^75Tichuan, chhum chunga thu chuan a favah chu leiah a thlak a, lei buh chu an at ta a.N6Tin, vantirhkoh dang, Pathian biak in atangin a lo chhuak a, chhum chunga thu hnenah chuan aw ring takin, "I favah kha phawrh la, at rawh; ah a hun tawh si a; lei buh khu a ngui tawh khu," a ti a.35_Tin, ka han en a, tin, ngai teh, chhum var ka hmu a; tin, chhum chungah chuan mihring fapa ang tak hi rangkachak lallukhum khuma favah hriam tak kenga thu ka hmu bawk a.q4[ Tin, van atangin awin, "Heti hian ziak rawh:Tun hnuah chuan mitthi, Lalpaa thite chu an eng a thawl ang; Thlarauin, a ni, an thawhrimnate chu an chawlhsan tawh ang:an thiltihte chuan a rawn zui ve dawn si a, a ti e," a tih ka hria.n3U Mi thianghlim, Pathian thupek awihtute leh Isua zuitu rinawmte tan hetah hian chhel a tulzia a lang.]23 Tin, chung mite nghaisakna meikhu chu chatuanin a chho ang a; sakawlh leh a lem chibai buktute, a hming chhinchhiahna nei apiangte pawh chuan achhun azanin chawlh reng an nei lo ang," tiin anni chu a rawn zui a.Q1 chu mite ngei chuan Pathian thinurna uain, a thinurna nova engmah pawlh loa siam chu an in ang a, vantirhkoh thianghlimte mithmuh leh Beram No mithmuhah chuan mei leh kata nghaisakin an awm bawk ang.!0; Tin, vantirhkoh dang a pathumna chuan aw ring takin, "Tupawhin Sakawlh leh a lem chibai bukin an chalah emaw an kutah emaw chhinchhiahna an neih chuan,2/]Tin, vantirhkoh dang a pahnihna chuan, "Babulon khaw ropui, a mi ngaih chin vanga thinurna uain hnam zawng zawng intirtu chu a tlawm ta, a tlawm ta," tiin a rawn zui a.H. tin, ani chuan aw ring takin, "A rorel hun chu a lo thlen tak avangin Pathian chu hlau u la, chawimawi rawh u; van te, lei te, tuifinriat te, tuihna te siamtu chu chibai buk rawh u," a ti a.B-}Tin, leia awmte hnenah leh hnam tinreng te, chi tinreng te, tawng tinreng te, mi tinreng te hnena tlangaupui tura chatuana Chanchin Tha nei vantirhkoh dang vanlaizawla thlawk ka hmu a;O,An kaah dawt a chhuah reng miin an hre ngai lo; sawiselbo an ni si a.q+[Chung chu hmeichhe laka intibawlhhlawh lote chu an ni; nula thianghlim ang an ni si a. Chung chu Beram No a kalna apianga zuitute chu an ni. Chung chu Pathian tan leh Beram No tan rah hmasa ber ni turin mihring zing ata tlan an ni.?*wlalthutphah hmaah leh Thilnung pali leh upate hmaah chuan hla thar ni awm tak hi an sa a; tin, lei ata tlan tawh mi 1,44,000 te chauh lo kha chuan tuma'n chu hla chu an zir thei lo.%)CTin,van atanga englo ri,tui tam tak ri ang leh khawpui ri nasa tak ri ang ka hria a; tin, ka ri hriat chu tingtang kaituten an tingtang kaih ri ang a ni a; ( Tin, ka han en a, tin ngai teh, Beram No Zion Tlanga ding leh an chala a hming leh a Pa hming ziak, mi 1,44,000 a hnenah ka hmu a. ' Hetah hian fin a tulzia a lang. Chhut thiam chuan Sakawlh nambar chu chhut rawh se; mihring nambar a ni si a; a zat chu 666 a ni. &  chhinchhiahna - Sakawlh hming emaw a hming nambar emaw - neite chauh lo chuan tuma'n engmah an lei leh an hralh theih lohna'n.Hetah hian fin a tulzia a lang. Chhut thiam chuan Sakawlh nambar chu chhut rawh se; mihring nambar a ni si a; a zat chu 666 a ni.%/ Tin, mi zawng zawng alian atein, ahausa aretheiin bawih leh bawih lo pawh, an kut ding lamah emaw an chalah emaw chhinchhiahna a neihtir hlawm a;'$G Tin, Sakawlh lem chu a tawng theihna tur leh Sakawlh lem chibai buk lo apiang a tihhlumtir theih bawkna turin Sakawlh lem hnenah chuan thawkna pek phal a ni.T#! Leia awmte hnenah Sakawlh, khaihdaiha hliam hnu la dama chawimawina'n amah lem an siam tur a ni tih sawiin, Sakawlh hmuha thilmak ti tura thu hmuh, chu'ng thilmak vang chuan leia awmte chu a bum bawk a.<"q Tin, mihring mithmuhah van atanga leia mei tlaktir thei khawp hialin thilmak ropui tak a ti thin. 14Leia awmte hnenah Sakawlh, khandaiha hliam hnu la dama chawimawina'n amah lem an siam tur a ni tih sawiin, Sakawlh mithmuha thilmak ti tura thu a hmuh, chung thilmak avang chuan leia awmte chu a bum bawk a.K! Sakawlh hmasa zawk thuneihna zawng zawng kha a mithmuhah a hmang a. Lei leh a chunga awm zawng zawngte chu Sakawlh hmasa zawk, thihpui khawp hial tura hliam dam leha chu chibai a buktir bawk a.u c Tin, Sakawlh dang laia lo chhuak ka hmu a; beram no ki ang ki pahnih a nei a, drakon tawng angin a tawng a.=s Tupawh sala awm tur chu salah an awm ang, tupawh khandaiha thi tur chu khandaiha tihhlum a ni ang. Hetah hian mi thianghlimte chu chhel tak leh rinawm taka an awm a tulzia a lang.1] Tupawhin beng an neih chuan hre rawh se.# Tichuan, leia awm zawng zawng, leilung pian tirha talh tawh Beram No Nunna Bua hming ziak loh apiang chuan Pathian chibai bukin an buk ang.'G Tin, mi thianghlimte a do leh a hneh phal a ni a, chi tinreng te, mi tinreng te, tawng tinreng te, hnam tinreng te chunga thuneihna a hnenah pek a ni bawk a.lQ Tichuan, Pathian sawichhiain a ka a ang ta a, a hming leh a awmna vana awmhote chu sawichhe turin.ve Tin, uanna leh Pathian sawichhiatna thusawina ka a hnenah pek a ni a, thla 42 che turin thu pek a ni bawk a.H  Tin, Sakawlh hnenah chuan a thuneihna chu a pek avangin drakon chu Pathian chibai bukin an buk a; tin, "Sakawlh ang hi tu nge awm a, tu nge do thei awm?" tiin sakawlh pawh chu an buk bawk a.C Tin, a lu pakhat chu thihpui khawp hiala hliam angin ka hmu a; nimahsela a thihpui khawp hial tura hliam chu a dam ta a, tichuan leia mi zawng zawngin Sakawlh chu mak an ti a, an zui a.S Tin, ka Sakawlh hmuh chu keite ang a ni a; a kete chu savawm ke ang a ni a, a ka chu sakeibaknei ka ang a ni; tin,drakon chuan a hnenah a thiltihtheihna leh a lalthutphah leh thuneihna nasa tak a pe a.` ; Tichuan, tuifinriat tiauphovah chuan a ding ta a.Tin, Sakawlh ki sawm leh lu sarih nei tuifinriata lo chhuak ka hmu a, a kiahte chuan lallukhum sawm a awm a, a luahte chuan Pathian sawichhiatna hmingte a awm bawk a.3 Tichuan, drakon chu hmeichhe chungah chuan a lo thinur a, a thlah la awm Pathian thupekte zawma Isua hriattirna thu pawmte chu do turin a kal ta a.% Nimahsela, leiin hmeichhia chu a tanpui a, lei chuan a ka a ang a, drakon-in a ka ata a pik chhuah lui chu a lem zo ta a.Tichuan, drakon chu hmeichhe chungah chuan a lo thinur a, a thlah la awm Pathian thupekte zawma Isua hriattirna thu pawmte chu do turin a kal ta a.|q Tin, rulpui chuan tuiin a len botir theihna'n hmeichhe hnungah chuan lui ang mai hian a ka ata tui a pik chhuak a.M Tichuan, thlalera a hmunah chuan a thlawh luh theihna'n hmeichhia chu mupui lian tak thla khing hnih an pe a, chutah chuan rulpui hmuh phak lohvah hun khat leh a chanve chhung zawng an chawm ang.pY Tin, drakon chuan leia paih thlak a ni tih a inhriat veleh fapa hringtu hmeichhia chu a tiduhdah ta a.^5 Chuvangin, aw, vante leh a chhunga awmte u, lawm rawh u! Lei leh tuifinriat chung a pik e! Diabola chuan hun tlem te chauh a nei tih a inhriat avanga thinur em ema in hnena a lo chhuk tak avangin," a tih ka hria.  Nimahsela, Beram No thisen avang leh an hriattirna thu avangin ani chu an hneh a ni, thih ngam khawpin an nunna an ngainep bawk a.gG Tin, vanah chuan aw ring takin, "Tunah chuan kan Pathian chhandamna leh thiltihtheihna leh ram chu a lo thleng ta,a Krista thuneihna nen;kan unaute hektu, kan Pathian hmaa achhun azana hek thintu chu an paih thla ta si a./ W Tin, drakon lian pui, rulpui tar Diabola leh Setana an tih, khawvel zawng zawng bumtu chu an paih thla ta a; leiah an paih a, a tirhkohte pawh an paih thla tel ve a.M  nimahsela, an hneh ta lo a, an hmun chu vanah a awm ta bawk hek lo.  Tin, vanah chuan indona a lo awm a; Mikaela leh a vantirhkohte chuan drakon chu an do a; drakon leh a tirhkohte pawh chuan an do ve a;  Tin, hmeichhia chu thlalera Pathian buatsaih hmun a neihnaah chuan a tlan bo a, chutah chuan ni 1,260 an chawm theihna turin. 1 Tin, fapa, hnam zawng zawng chunga thir tianga rorel tur a hring a; tin, a fa chu Pathian hnenah leh a lalthutphahah chuan lak chhohin a awm ta a.G A mei chuan van arsi hmun thuma thena hmun khat chu a hnuk a, leiah a paih thla ta a; tin, a hrin huna a nau chu a lem theihna'n drakon chu hmeichhe nau hring tur hmaah chuan a ding reng a. Tin, thilmak dang vanah a lo lang leh a; ngai teh, drakon sen lian pui, lu sarih leh ki sawm nei, lallukhum pasarih khum a lo awm a.8k ani chuan nau a pai a; nau vei nain a sahram a. ) Tin, thilmak ropui tak vanah a lo lang ta a; hmeichhia nia inthum, a ke hnuaia thla awm, arsi sawm leh pahniha siam lallukhum khum a lo awm a;N Tin, vana Pathian biak in chu an hawng a, tichuan a biak inah chuan a thuthlunna bawm chu a lo lang ta a; tin, kawlphe te, aw te, khawpui ri te, lirnghing te, rial nasa tak te a lo awm ta nghal a.8i Hnamte chu an thinur a, tin, i thinur chu a lo thleng ve thung a, mitthi ro relsak hun leh i bawih zawlneite hnenah te an lawmman pek hun leh lei tichhetute tihchhiat ve thung hun chu a lo thleng bawk a," tiin Pathian chibai an buk a.Tin, vana Pathian biak in chu an hawng a, tichuan a biak inah chuan a thuthlunna bawm chu a lo lang ta a; tin, kawlphe te, aw te, khawpui ri te, lirnghing te, rial nasa tak te a lo awm ta nghal a.  Aw Lalpa Pathian, Engkimtithei, awm mek leh awm tawh, i thiltihtheihna ropui tak chu laa ro i rel avangin lawmthu kan hrilh a che.^5 Tichuan, Pathian hmaa an lalthutphaha upa sawmhnih leh pali thute chu an bawkkhup a,R Tin, vantirhkoh pasarihna chuan a han ham a, tichuan, "Khawvel ram chu kan Lalpa leh a Krista ram a lo ni ta, ani chuan chatuanin ro a rel ang," tiin, vanah chuan aw ring takte a lo chhuak ta nghal a.gG Chungpikna pahnihna chu a reh tawh a, ngai teh, Chungpikna pathumna chu a lo awm lawk dawn e.X~) Tin, chu mi lai tak chuan lir nasa takin a lo nghing a, khua chu hmun sawma thena hmun khat a chim ta a, lirnghingah chuan mi 7,000 an thi a; tin, a bakte chuan an hlau a, van Pathian chu an chawimawi ta a.-}S Tin, an hnenah, "Hetah hian lo chho rawh u," tia van atanga aw ring tak an hria a. Tichuan, chhum zingah chuan vanah an chho ta a; an hmelmate chuan an hmu reng a.)|K Tin, ni thum leh a chanve hnuah chuan Pathian hnen ata nunna thaw chu an chhungah a lo lut a, an kein an ding ta a; tichuan a hmutute chuan an hlau ta em em a.2{] Tin, an thih avangin leia awmte chu an lawm ang a, hlimna an siam ang a, lawmnate an inthawn bawk ang; zawlnei pahnihte chuan leia awmte chu an tihhrehawm thin avangin.7zg Tin, mite zinga mi te, chite zinga mi te, tawngte zinga mi te, hnamte zinga miten ni thum leh a chanve an ruangte chu an en ang a, an ruangte chu thlana phum an phal lo ang.Hy  Tin, an ruang chu khaw ropui kawtthlerah chuan a awm reng ang a; chu khaw ropui chu thlarau lam thu-ah chuan Sodom leh Aigupta an ti a ni, chutah bawk chuan an Lalpa chu khenbehin a awm kha.x' Tin, an hriattirna thu chu an hrilh zawh huna leilawt atanga sakawlh lo chhuak chho tur chuan anmahni a do ang a, a hneh ang a, a tihlum ang.Zw- Chungte chuan an thu hrilh chhung zawng ruah sur lo tura van tihpin theihna an nei; an duh hun apianga thisena chantir turin tuite chungah thu a nei a, khawvel hi hremna tinrenga hrem turin thu an nei bawk a.Kv Tin, anni chu tupawhin tihnat an tum chuan anka atangin mei a lo chhuak a, an hmelmate chu a kangral thin. Tin, tupawhin anni chu tihnat tum ang se la, chutiang bawka tihhlumin an awm tur a ni.bu= Chung chu oliv thing pahnih leh khawnvar dahna pahnih khawvel Lal hmaa dingte chu an ni. t Tin, ka thu hretu pahnihte hnenah chuan thu ka pe ang a, tichuan saiip puan sinin ni 1,260 chhung zawng thu an hril ang," a ti a.:sm Biak in pawn lama hung chhung kawtlai erawh chu teh tel suh, chu chu Jentailte hnena pek a ni tawh si a; anni chuan Khaw Thianghlim chu thla sawmli leh thla hnih an rapbet ang:r  Tin, luang, tiang ang hi mi a pe a, tichuan tuin emaw, "Tho la, Pathian biak in, maicham nen a chhunga betute nen teh rawh.q Tin, ka hnenah, "Mi tam tak te, hnam tam tak te, tawng tam tak te, lal tam tak te chungchang thu I hril leh ang," an ti a.0pY Tin, vantirhkoh kut ata lehkhabu te tak te chu ka la a, ka ei zo vek a; tichuan, ka kaah chuan khawizu angin a thlum a; nimahsela ka ei zawh veleh ka pum chu a kha zo ta a.Tin, ka hnenah, "Mi tam tak te, hnam tam tak te, tawng tam tak te, lal tam tak te chungchang thu I hril leh ang," an ti a.toa Tin, vantirhkoh hnenah chuan ka va kal a, a hnenah, "Lehkhabu te tak te kha mi pe rawh," ka ti a. Tin, ani chuan ka hnenah, "La la ei zo vek rawh, tichuan i pum chu a tikha ang a, i kaah erawh chuan khawizu angin a thlum ang," a ti a.n% Tin, van ata aw ka hriat khan mi be leh a, "Tuifinriat leh khawmuala ding vantirhkoh kuta lehkhabu hawn sa saw va la rawh," a tih ka hria a.,mQ nimahsela, vantirhkoh pasarih thawm a awm hunah a ham dawn tepin, Pathian thuruk chu a kim tawh ang, a bawih zawlnei hnena a chanchin tha hrilh ang khan," a ti a.,lQ chatuana nung renga, van, a chunga thil awmte nen, lei, a chunga thil awmte nen, tuifinriat, a chhunga thil awmte nena siamtu chu chhalin, "Hun a awm tawh lo ang;nkU Tin, vantirhkoh, tuifinriat leh khawmuala ding ka hmuha chuan a kut ding lam chu van lamah a phar a,3j_ Tin, khawpui ri pasarihte chuan an aw an chhuah veleh ka ziak dawn a; tichuan, "Khawpui ri pasarihte thusawi chu zep tlat la, ziak suh," tiin van atangin aw ka hre ta a.i tin, sakeibaknei hahum angin aw ring takin a au ta a! tin, a au zawh chuan khawpui ri pasarihte chuan an aw an chhuah ta a.h  tin, a kutah chuan lehkhabu te tak te hawn sa a keng a; tin, a ke ding lamin tuifinriat a rap a, a vei lamin khawmual a rap a;5g e Tin, vantirhkoh chak tak dang pakhat chhuma inthuam, van atanga lo chhuk ka hmu a; a luah chuan chhimbal chu a zam a; a hmai chu ni ang a ni a, a kete chu mei ban ang a ni;mfS an tual thahte pawh, an dawi hmante pawh, an inngaihte pawh, an rukrukte pawh an sim chuang hek lo.e{ Tin, mihring, chung hremnaa tihhlum bangte chuan ramhuaite leh rangkachak milem te, tangka milem te, dar milem te, lung milem te, thing milem te, engmah hmu thei hlei lo, hre thei hlei lo, kal thei hlei lote chu an biak tawh lohna turin an kuta thiltihte chu an sim chuang lo;an tual thahte pawh, an dawi hmante pawh, an inngaihte pawh, an rukrukte pawh an sim chuang hek lo.d7 Sakawrte thiltihtheihna chu an kaah leh an meiah a ni a awm nian meite chu rul ang a ni si a, lute a nei bawk a; chu chuan a ni mi an tihnat thin ni. c Chu mi hremna pathum chuanin mihring hmun thuma thena hmun khat an tihlum ta a - mei leh meikhu leh kat an ka atang chhuak khanin.vbe Tin, inlarnaah chuan sakawr leh an chunga chuanghote chu hetiangin ka hmu a ni, mei leh huakintho leh kat ang hi awmphaw an nei a; tin, sakawr lute chu sakeibaknei lu ang hi a ni a, an ka atang chuan mei leh meikhu leh katte a chhuak a.qa[ Tin, sipai sakawr chung chuangho chu an tam lam chu sing hlira hmun singhnih an ni tih an sawi ka hria.&`E Tichuan, chu mi darkar leh ni leh thla leh kum atan chuan, mihring hmun thuma thena hmun khat tihlum tura buatsaih tawh vantirhkoh palite chu an phelh ta a. _ chu aw chuan vantirhkoh parukna, tawtawrawt keng hnenah chuan, "Euphrates luipuia vantirhkoh pali phuarte kha phelh rawh," a ti a.{^o Tin, vantirhkoh parukna chuan a han ham a; tichuan Pathian hmaa rangkachak maicham ki atangte chuan aw ka hria a,h]I Chungpikna hmasa ber chu a reh tawh a, ngai teh, tun hnuah Chungpikna pahnih a la awm leh ang.%\C Leilawt tirhkoh chu an chunga lalberah an nei a, Hebrai tawngin a hming chu Abaddona a ni a,Grik tawng erawh chuan a hming chu Apolluona (Tiboraltua) a ni.[' Tin, khawmualkaikuang mei ang hianmei an nei a, sehna pawh; tin, anmeiah chuan a ni, thla nga chhunga an mihring tihnat theihna chu a awm ni.Z! Tin, thir awmphaw ang hi awmphaw an nei a; tin, an thla zah ri chu indona tawlailir ri, sakawr tam tak indo tura tlan dur dur ri ang a ni.ZY- Tin, hmeichhe sam ang hi sam an nei a, an hate pawh chu sakeibaknei ha ang a ni.X) Tin, khaute pianzia chu sakawr indo na tura peih sa ang an ni; lallukhum ang mai rangkachak ang an khum a, an hmai pawh mihring hmai ang a ni.W  Chung niah chuan miten thihna an zawng ang a, an hmu hauh si lo ang; thih an chak ang a, nimahsela thihna chuan a tlansan ang.3V_ Tin, an hnenah chuan mihringte chu tihlum em lo a, thla nga tihrehawm zawk turin thu an pe a; an tihhrehawmzia chu khawmual kaikuangin mi a seha a tihrehawm ang hi a ni./UW Tin, an chala Pathian chhinchhiahna nei lo mihringte chauh lo chu, leia hlobet te, thil hring reng reng te, thing reng reng te pawh tihchhiat loh tur tih an hrilh a."T= Tin, meikhu zing atang chuan khaute leiah a lo chhuak a. Tin, leia khawmualkaikuangten thiltihtheihna an nei ang hian, an hnenah thiltihtheihna an pe a.WS' Tin, ani chuan leilawt khuarkhurum chu a hawng a; tichuan khuarkhurum ata chu meikhu, rawh tuina mei nasa tak khu ang a chhuak chho a; tin, khuarkhuruma meikhu avang chuan ni leh boruak chu a lo thim ta a.R ) Tin, vantirhkoh pangana chuan a han ham a; tichuan arsi van atanga leia tla sa, ka hmu a; tin, leilawt khuarkhurum chabi chu a hnenah an pe a.UQ# Tin, ka han en a, mupui vanlaizawla thlawkin aw ring takin, "Vantirhkoh pathum tawtawrawt la ham tur, chu mi ri lo la awm turte avang chuan leia awmhote chung a pik e, a pik e, a pik e!" a tih ka hria a.P- Tin, vantirhkoh palina chuan a han ham a; tichuan ni hmun thuma thena hmun khat, thla pawh hmun thuma thena hmun khat, arsite pawh hmun thuma thena hmun khat chu tihchhiat a ni ta a; chungho hmun thuma thena hmun khat chu a thimna tur leh, chhun chu hmun thuma thena hmun khat a en lohna turin; zan pawh chutiang bawkin a ni.Tin, ka han en a, mupui vanlaizawla thlawkin aw ring takin, "Vantirhkoh pathum tawtawrawt la ham tur, chu mi ri lo la awm turte avang chuan leia awmhote chung a pik e, a pik e, a pik e!" a tih ka hria a.)OK chu arsi hming chu Sai a ni a; tui hmun thuma thena hmun khat chu saiah a lo chang ta; tichuan chu tui chu an in a, mi tam tak an thi a, a lo khak tak avangin.4Na Tin, vantirhkoh pathumna chuan a han ham a; tichuan arsi lian pui meichher anga alh, van atangin a lo tla a, lui hmun thuma thena hmun khat leh tuikhurte chu a delh ta a;%MC tuifinriata thil siam, nun neite chu, hmun thuma thena hmunkhat chu an thi ta bawk a; lawngte pawh hmun thuma thena hmun khat chu tihchhiat a ni ta bawk a.GLTin, vantirhkoh pahnihna chuan a han ham a; tichuan tlang lian pui meia kang lai ang tuifinriatah an paih thla a; tichuan tuifinriat hmun thuma thena hmun khat chu thisenah a lo chang ta a;% Tin, vantirhkoh zawng zawngte chu lalthutphah leh upate leh Thilnung palite velah chuan dingin an awm a; lalthutphah hmaah chuan bawkkhupin,={ tin, chungte chuan aw ring takin, "Kan Pathian lalthutphaha thua hnenah leh, Beram No hnenah chhandamna," tiin an au a.<w Chung hnuah chuan ka han en a, tin, ngai teh, mipui tam tak tuma chhiar sen loh, hnam tin zinga mi te, chi tin zinga mi te, mi tin zinga mi te, tawng tin zinga mi te puan var sina tumkau kengin, lalthutphah hmaah leh Beram No hmaa ding ka hmu a;j;MZebuluna hnama mi 12,000; Josefa hnama mi 12,000; Benjamina hnama mi 12,000 an chhinchhiah tawh.R:Simeona hnama mi 12,000; Levia hnama mi 12,000; Isakara hnama mi 12,000; i:AO~~0}d|{{Ozyxx2wvvRuu t\s|rqTppIoxo'nmmRllRkj|ii>=]<;;G::ANVLalpa Isua khawngaihna chu mi thianghlimte hnenah awm rawh se. Amen./UWHeng thu hriattirtu hian, "A ni, ka lo kal thuai dawn e," a ti a. Amen, Lo kal ta che, Lalpa Isu.Lalpa Isua khawngaihna chu mi thianghlimte hnenah awm rawh se. Amen.$TATin, tupawhin he hrilh lawkna lehkhabu thua mi thu a lak bo chuan, he lehkhabua ziak Nunna Thing leh Khaw Thianghlima a chan chu Pathianin a la bo ve ang.0SYHe lehkhabu hrilh lawkna thu hria apiang ka hriattir e. Tupawhin he'ng thu hi a belhchhah chuan, he lehkhabua hremna ziakte hi Pathianin a chungah a belhchhah ve ang.3R_Thlarau leh mo chuan, "Lo kal rawh," an ti a. A hria apiangin, "Lo kal rawh," ti rawh se. Tuihal apiang lo kal rawh se; a duh apiangin nunna tui hi athlawnin la rawh se.8QiKei Isua hian kohhranho pawlte tan he'ng thu hi inhnena hriattir turin, ka vantirhkoh chu ka rawntir a ni. Davida bulpui leh a thlah, arsi eng tak, varparh chu ka ni, a ti a. P Pawnah chuan ui te, dawithiam te, inngaih ching te, tualthat te, milem bia te, dawt ngaina leh dawt hmang apiangte chu an awm a. ONunna Thing chungah chuan thu an neih theihna tur leh, kawngkaah chuan khuaa an luh theihna tura insu faite chu an eng a thawl e.TN! Kei Alpha leh Omega, a Hmasaber leh a Hnuhnungber, a Bul leh a Tawp ka ni.nMU Ngai teh, ka lo kal thuai dawn e; mi tin an thiltih ang zela pek turin ka lawmman ka hnenah a awm a.CL Mi fel lo chu tifel lohin awm reng rawh se; mi bawlhhlawh chu tihbawlhhlawhin awm reng rawh se; mi fel chu tihfelin awm reng rawh se; mi thianghlim chu tihthianghlimin awm reng rawh se.tKa Tin, ani chuan ka hnenah, He lehkhabu hrilh lawkna thute hi zep suh; a hun chu a lo thleng dawn tawh si a.5Tin, hnam tin a engah chuan an awm ang a; leia lalte chuan an ropuina an la lut ang.=Tin, chu khua chuan a en turin ni a ngai lo a, thla pawh a ngai hek lo; Pathian ropuina chuan a en a, an khawnvar chu Beram No a ni si a.}<sTin, a chhungah chuan biak in reng ka hmu lo a; Lalpa Pathian Engkimtitheia leh Beram No chu an biak in an ni si a.g;GTin, kawngkhar sawm leh pahnih chu tuikeplung sawm leh pahnih a ni; kawngkhar zawng zawng chu tuikeplung pakhat theuha siam a ni; tin, chu khaw kawtlai chu rangkachak thianghlim a ni, darthlalang entlang theih ang mai hi.8:ia pangana chu sardonuk lung a ni a; a parukna chu sardion lung a ni a; a pasarihna chu kruso lung a ni a; a pariatna chu birul lung a ni a; a pakuana chu topazi lung a ni a; a sawmna chu krusopra lung a ni a; a sawm leh pakhatna chu huakintho lung a ni a; a sawm leh pahnihna chu amethusto lung a ni a.g9GChu khaw kulh lung phumte chu lung man tam chi tinrenga cheimawi a ni. Lungmawi hmasa ber chu jaspi lung a ni a; a pahnihna chu sapphir lung a ni a; a pathumna chu kalkidon lung a ni a; a palina chu smaragdin lung a ni a;{8oTin, a kulh chu jaspi lunga siam a ni; khua chu darthlalang thianghlim ang maia rangkachak thianghlima siam a ni.7yTin, a kulh chu a teh leh a, mihring teh dan pangngaiin (chu chu vantirhkoh teh dan pangngai chu a ni) tawng 144 a ni.76gKhua chu inbial velin a awm a, a dung lam chu a vang lam chen a ni; khua chu luang chuan a teh a, fing 12,000 a ni. A dung lam leh a vang lam leh a san lam chu a inang a ni.i5KTin, mi betu chuan khua leh a kawngkharte leh a kulh chu tehna turin rangkachak luang a keng a.4Tin, chu khaw kulh chuan lungphum sawm leh pahnih a nei a, chungah chuan Beram No tirhkoh sawm leh pahnihte hming a chuang a.33 chhak lam pangah kawngkhar pathum, hmar lam pangah kawngkhar pathum, chhim lam pangah kawngkhar pathum, thlang lam pangah kawngkhar pathum a awm a.2y kulh nasa tak sang tak a nei a; kawngkhar sawm leh pahnih a nei a, kawngkhar bulahte chuan vantirhkoh sawm leh pahnih an awm a; chung kawngkharah chuan hming ziak a awm bawk a, chung chu Israela thlahte hnam sawm leh hnam hnih hmingte chu a ni a;h1I A enzia chu lung man tam ber ang, jaspi lung ang mai hi a ni a, krustal lung angin a tle a ni;,0Q Tin, ani chuan Thlarauin tlang lian pui sang takah mi kalpui a, Jerusalem khaw thianghlim chu Pathian ropuina neiin, Pathian hnena mi van ata lo chhuk mi entir a.C/ Tin, berhbu pasarih keng, hremna hnuhnung ber pasarih sin vantirhkoh pasarih zinga pakhat chu a lo kal a; ani chuan, "Hawh teh, mo, Beram No nupui chu kan entir ang che," tiin mi bia a.h.IAmaherawhchu, mi dawih te, ring lo te, tenawm te, tualthat te, inngaih ching te, dawithiam te, milem bia te, dawthei zawng zawngte chantur chu mei leh kata kang dilah chuan a awm ang; chu chu thih hnihna chu a ni," a ti a.n-UHnehtu apiang chuan chung chu an luah ang a, kei an Pathian ka ni ang a, anni chu ka fate an ni ang.,+Tin, ka hnenah, "A lo thleng ta. Kei Alpha leh Omega, a Bul leh a Tawp ka ni. Tuihal apiang hnenah chuan Nunna Tuikhura mi athlawnin ka pe ang.+Tin,lalthutphaha thu chuan, "Ngai teh, thil engkim ka siam thar e," a ti a. Tin, "Ziak rawh, he'ng thu hi a rinawmin a dik si a," a ti a.E*An mit ata mittui zawng zawng a hrufai ang a; thihna a awm leh thei tawh lo vang a, lungngaih te, tah te, nat te pawh a awm leh tawh hek lo ang; thil hmasate chu a ral ta," a tih ka hria.i)KTin, lalthutphah atangin aw ring takin, "Ngai teh, Pathian bawkte chu mihring zingah a lo awm ta, ani chu an hnenah a awm ang a, anni chu a mite an ni ang a, Pathian ngei chu an hnenah a awm ang a, an Pathian a ni bawk ang; (Tin, khaw thianghlim Jerusalem thar chu, mo a pasal ela a inchei anga peih diamin Pathian hnena mi van ata lo chhuk ka hmu bawk a.~' wTin, van thar leh lei thar ka hmu a; van hmasa leh lei hmasa chu an boral tawh a, tuifinriat pawh a awm tawh lo a ni.R&Tu hming pawh Nunna Bua ziak an hmuh loh chuan mei dilah an paih bawk a.4%aTin, Thihna leh Mitthi Khuate chu mei dilah an paih a. Chu chu thih hnihna chu a ni - mei dil chu.Tu hming pawh Nunna Bua ziak an hmuh loh chuan mei dilah an paih bawk a.H$  Tuifinriat chuan a chhunga mitthi awmte chu a chhuahtir a, Thihna leh Mitthi khua chuan an chhunga mitthi awmte chu an chhuahtir bawk a; tin, mi tin an thiltih ang zela relsakin an awm ta a.`#9 Tin, mitthite, alian atein, lalthutphah hmaa ding ka hmu a; tin, lehkhabute an hawng a; tin, lehkhabu dang, Nunna Bu chu an hawng bawk a; tin, mitthite chu lehkhabutea ziak an thiltih ang zela relsakin an awm ta a." Tin, lalthutphah lianpui var tak leh a chunga thu chu ka hmu a, a hma ata chu lei leh van an tlan bo a, an tan hmun reng a awm ta lo a."!= Tin,anmahni bumtu Diabola chu sakawlh leh zawlnei der awmna, mei leh kat dilah chuan an paih ta a; tichuan chatuanin achhun azana nghaisakin an awm ang.* M Tin, lei vang lam dapin an kal chho a, mi thianghlimte riah hmun leh khaw duhawm tak chu an hual ta a; tin, van atangin mei a lo tla a, anni chu a kangral ta a.+lei kil lia hnam te, Goga leh Magoga chu buma indonaa hruai khawm turin a kal chhuak ang; chungho tamzia chu tuifinriata tiauvut ang mai an ni.c?Tin, kum sangkhat chu a vei hunah chuan, Setana chu a tanna ata chu chhuahin a awm ang a,b=Thawhlehna hmasa bera telte chu an engthawlin an thianghlim a ni; chungho chungah chuan thih hnihna chuan thu reng a nei lo a, Pathian leh Krista puithiamte an ni ang a, amah nen kum sangkhat rorelin an awm zawk ang.}Mitthi dangte erawh chu kum sangkhat chu a vei hma loh chuan an la nung rih lo a. Chu chu thawhlehna hmasa ber chu a ni.dATin, lalthutphahte ka hmu a, a chungah mi an thu a, a hnenah chuan rorelna an pe a; tin, Isua hriattirna thu avang leh Pathian thu avanga lu tante thlarau leh, Sakawlh leh a lem chibai buk lo a, an chalah emaw an kutah emaw chhinchhiahna nei lote thlarau chu ka hmu bawk a; chungho chu an lo nung a, kum sangkhat atan Krista nen rorelin an awm a.Lleilawtah chuan a paih lut a, a khar khum a, kum sangkhat chu a vei hma loh chuan hnam tin a bum leh tawh lohna turin a char hnan ta a; chu mi hnuah chuan rei lo te atan chhuah leh rih tur a ni.mSTin, drakon, rulpui tar chu (chu chu Diabola leh Setana a ni) a man a, kum sangkhat atan a phuar a,` ;Tin, vantirhkoh, leilawt chabi leh khaidiat lian pui kengin, van ata lo chhuk ka hmu a.)mi dangte chu sakawr chunga chuang khandaih, a ka atanga chhuak khan sahhlum an ni ta a; sava zawng zawngte chu an sate eiin an puar ta vek a.pYTin, sakawlh chu an man a, zawlnei der - sakawlh chhinchhiahna nei leh a lem chibai buktute a bum thinna thilmak a mithmuha titu kha - an man tel a; an pahnih chuan kata kang mei dilah chuan a nung chungin an paih a;mi dangte chu sakawr chunga chuang khandaih, a ka atanga chhuak khan sahhlum an ni ta a; sava zawng zawngte chu an sate eiin an puar ta vek a.Tin, sakawlh te, leia lalho te, an sipaiho te, sakawr chunga chuang kha do tur leh a sipaiho do tura an inkhawm ka hmu a.c?Lal sa te, sipai hotu sa te, mi chak sa te, sakawr leh a chunga chuang sa te, mi zawng zawng - bawih leh bawih lo, alian ate pawh - an sa in ei theihna turin, Pathian ruai ropui tak thehnaah chuan rawn inkhawm rawh u,  Tin, niah khian vantirhkoh ding ka hmu a; tin, ani chuan vanlaizawla sava thlawk zawng zawng hnenah chuan aw ring takin a au a,a;Tin, a puanah leh a malpuiah chuan "Lalte Lal leh Hotute Hotu," tia hming ziak a awm a.PTin, a ka atangin khandaih hriam tak a chhuak a, chu chu hnam tin a sahna tur a ni; tin, thir tiangin an ro a rel ang a; Pathian Engkimtitheia thinur nasatna grep sawrna khurah chuan a rap sawr ang.oWTin, vana sipaihote chuan puan zai sin var tak fai tak sinin, sakawr var chungahte chuangin an zui a.J  Puan thisen kai a sin a; a hmingah chuan "Pathian Thua" an ti a. A mitte chu meialh ang a ni a, lallukhum tam tak a khum a, tin, hming ziak, amah chauh lo chuan tumahin an hriat loh a nei a./ W Tin, van inhawng ka hmu a; tin, ngai teh, sakawr var leh a chunga chuang, Rinawma leh Diktaka an tih chu ka hmu bawk a; ani chuan fel takin ro a rel a, mi a do thin.( I Tichuan, Pathian chibai buka buk turin a ke bulah ka bawkkhup a. Tin, ani chuan ka hnenah, "Heti chuan ti suh khai; kei chu nangmah leh i unau, Isua hriattirna thu pawmte bawihpui ka ni alawm; Pathian chibai buk zawk rawh; Isua hriattirna thu chu thu hrilhna thlarau a ni si a," a ti a.$ A Tin, "'Beram No nupui neihna ruaitheha sawmte chu an eng a thawl e,' tiin ziak rawh," mi ti a. Tin, ka hnenah," Heng thu hi Pathian thu tak a ni," a ti a.m SPuan zai sin fai tak var tak sin an phal a, puan zai sin chu mi thianghlimte thiltih fel a ni si a.  Hlim takin lawm i la, amah i chawimawi ang u, Beram No nupui neih chu a hun ta si a, a nupui pawh a inpeih tawh," a tih ka hria.5Tin, mipui tam tak aw ang leh, tui tam tak ri ang leh, khawpui nasa tak ri angin, "Halleluia, Lalpa kan Pathian Engkimtitheia chuan ro a rel tak hi.#Tin, lalthutphah atangin aw a lo chhuak a, "Nangni a bawih zawng zawng, a zahtu mi lian leh mi tete u, kan Pathian chu fak rawh u," a ti a.Tin, upa sawmhnih leh pali leh Thilnung palite chu an bawkkhup a, "Amen; Halleluia," tiin, Pathian, lalthutphaha thu chu chibai an buk a.MTin, "Halleluia," an ti leh a. Tin, a khu chu chatuanin a chho ang.La rorelnate chu a dikin a fel a ni; ani chuan nawhchizuar ropui tak, a mi ngaih chin vanga lei tikhawlotu chu ro a rel a, a bawihte thisen chhuak phuba chu a kuta a lak tak hi," a tih ka hria a. +Chung hnuah chuan vanah mipui tam takte aw ring tak ni awm tak hian, "Halleluia,chhandamna te,ropuina te.thiltihtheihna te kan Pathian ta a ni;jMA chhungah zawlneihote, mi thianghlimhote, leia thah zawng zawngte thisen chu an hmu a," a ti a.0Ykhawnvar pawh i chhungah a eng tawh tawp lo ang a; pasal leh mo thawm pawh i chhungah an hre tawh tawp lo ang; i sumdawngtute chu leia mi liante an ni si a; i dawtin hnam zawng zawng bum an nih kha.A chhungah zawlneihote, mi thianghlimhote, leia thah zawng zawngte thisen chu an hmu a," a ti a.nUTingtang kaituho te, englo tum thiamho te, phenglawng tumtuho te, tawtawrawt puho te thawm pawh i chhungah an hre leh tawh tawp lo ang a; them thiam kawng reng rengah themthiam reng pawh i chhungah an hmu leh tawh tawp lo ang a;[/Tin, vantirhkoh chak tak hian buh rawt sawmna lung lian pui ang hi lung a la a, tuifinriatah a paih thla a, "Babulon khaw ropui chu hetianga nasa hian paih thlak a ni ang a, tuma'n an hmu leh tawh tawp lo ang.+~OAw, van leh nangni mi thianghlimhote, tirhkohhote, zawlneihote u lawm rawh u, ani chuan in chunga ro a relna chuan Pathianin a chungah ro a rel ve tak hi," tiin.W}'Tin, tap leh lungngai chungin, 'A muk avanga tuifinriata lawng neitute hausakna khaw ropui chu a chung a pik e, a pik e! Darkar khat chauhvah engmah lo a lo nih tak hi!' tia auin, an lu vaivutin an theh a.f|Ea kang khu chu thlir chungin, 'He khaw ropui tluk hi khawii khua nge awm ang?' tiin an au a.{/Darkar chanve chauhvah sum chuti zozai chu engmah lo a lo nih tak hi,' "Tin, lawng hotu apiang te, lawnga kal thin apiang te chu hla taka dingin,z5'Khaw ropui, puan zai sin leh puan sen duk leh puan sen lar sin a, rangkachak leh lung man tam leh tuikeplunga incheii chu a chung a pik e, a pik e!y)Chung thila sumdawngtu, amah avanga lo hausate chuan, a nghaisakna hlauh vangin hla taka dingin ti hain tap leh lungngai chungin an la ti ang:x)Rah i thinlungin a chakte chuan a kal bosan chia, thil tuihnai leh mawi zawng zawng chuan a boralsan chia, tuma'n an hmu leh tawh tawp lo ang.nwU thakthing te, englo rimtui te, englo rimtui hal mi te, hriak rimtui te, beraw te, uain te, oliv hriak te, chhangphut dip tak te, buh te, sebawng te, beram te nen; sakawr te, tawlailir te, bawih te nen; mihring nunna te nen a ni.v1 An sumte chu rangkachak te, tangka te, lung man tam te, tuikeplung te, puan zai sin te, puan sen duk te, maimaw puan te, puan sen lar te nen; thing rimtui tinreng te, saingho bungbel tinreng te, thing hlu tak tak leh dar leh thir leh sailungvara siam bungbel tinreng te nen;huI Tin, leia sumdawngtute chu a chunga tapin an lungngai a, tuma'n an sum an lei tak loh avangin.%tC Darkar khat chauhvah i chungah rorelna chu a lo thleng ta si,' tiin nghaisakna a tuar chu hlauh vanga hla taka ding a, a chunga tapin an awm an inchum ang.0sY Tin, leia lal, a ngai thintute leh a nawmsak bawlpui thintute chuan a kang khu chu an thlir hunah chuan, 'Babulon khaw ropui, khaw nghet chu a chung a pik e, a pik e!1r[Chuvangin, ni khat chauhvah a hremna - thih te, lungngaih te, tam te chu - a lo thleng vek ang; meia halralin a awm bawk ang; a roreltu, Lalpa Pathian chu a chak si a.GqA intihropui leh a intihnawmsakzia ang zel khan nghaisain tilungngai thung rawh u; a rilru chuan, 'Lalnuah ka thu a ni, hmeithai reng ka ni lo a, lungngaihna ka hmu hauh lo ang,' a ti si a.)pKAnin a pek ang ngei khan pe thung u la, a thiltihzia ang zel chu a leh hnihin thungrul u la, a chawhpawlhna novah chuan a tan aleh hnihin chawhpawlhsak rawh u.moSA sualnate chuan van pawh a tawng ta hial a, Pathianin a thiltih fel lote pawh chu a hre reng si a.,nQTin, van atangin aw dangin heti hian a sawi ka hria :"Ka mite u, a sualnaahte in tel lohna tur leh, a hremnate in hmuh ve lohna turin, a chhung ata chhuak rawh u. !e!e!l!u!~!!!!!!!!!!!!!!"""" ")"2";"D"M"V"_"h"q"z"""""""""""""######-#7#A#K#U#_#i#s#|#############$$$$&$0$:$D$N$X$b$k$u$$$$$$$$$$$$$%% %%%)%3%=%G%Q%[%e%n%x%%%%%%%%%%%%%&&&&"&,&6&A&L&W&b&m&x&&&&&&&&&&&&''''''2'='H'S'^'i't''''''''''''(( ((#(.(9(D(O(Z(e(p({(((((((((((() )))*)5)@)K)V)a)l)w))))))))))))****&*1*<*G*R*]*h*s*~***********++ ++"+-+8+C+N+Y+d+o+z++++++++++++, ,,,*,5,?,J,U,`,k,v,,,,,,,,,,,,----&-1-<-G-R-]-h-s-~-----------.. ..".-.8.C.N.Y.d.o.y............////)/4/>/I/T/_/j/u////////////0000%000;0E0P0[0f0q0|0000000000011 11!1+161A1L1W1b1m1x1111111111112222'222=2H2S2^2i2t22222222222233 33#3.393D3O3Z3e3p3{3333333333334 44 4+464A4L4W4b4l4w4444444444445555'525=5H5S5^5i5t55555555555566 66#6.696D6O6Z6e6p6{6666666666667 777*757@7K7V7a7l7w7777777777778888'828=8G8R8]8h8s8~8888888888899 99#9.999D9N9Y9d9o9z999999999999: :::):4:?:J:U:`:k:v::::::::::::;;;;&;1;<;G;R;];h;s;~;;;;;;;;;;;<< <<#<.<9>>>'>2>=>H>S>^>i>t>~>>>>>>>>>>>?? ??#?.?9?D?O?Z?e?p?{????????????@ @@@*@5@@@K@V@a@l@w@@@@@@@@@@@@AAAA'A2A=AHASA^AiAtAAAAAAAAAAAABB BB#B.B9BDBOBZBeBpB{BBBBBBBBBBBBC CCC*C5C@CKCVCaClCwCCCCCCCCCCCCDDDD'D2D=DHDSD^DhDsD~DDDDDDDDDDDEE EE#E.E9EDEOEZEeEpE{EEEEEEEEEEEEF FF F+F5F@FKFVFaFlFwFFFFFFFFFFFFGGGG'G2G=GHGSG^GiGtGGGGGGGGGGGGHHHH$H/H:HEHPH[HfHqH|HHHHHHHHHHHHI II I+I6IAILIWIbImIxIIIIIIIIIIIIJJJJ'J2J=JHJSJ^JiJtJJJJJJJJJJJJKK KK#K.K9KDKOKZKeKpK{KKKKKKKKKKKKL LLL*L5L@LKLVLaLlLwLLLLLLLLLLLLMMMM'M2M=MHMSM]MhMsM~MMMMMMMMMMMNN NN#N.N9NDNONZNeNpN{NNNNNNNNNNNNO OO O*O5O@OKOVOaOlOwOOOOOOOOOOOOPPPP'P2P=PHPSP^PiPtPPPPPPPPPPPPQQ QQ#Q.Q9QDQOQZQeQpQ{QQQQQQQQQQQQR RRR*R5R@RKRVRaRlRwRRRRRRRRRRRRSSSS&S1SgIgTg_gjgugggggggggggghhhh$h/h:hEhPh[hfhqh|hhhhhhhhhhhhi ii i+i6iAiLiWibimixiiiiiiiiiiiijjjj'j2j=jHjSj^jijtjjjjjjjjjjjjkkkk$k/k:kEkOkZkekpk{kkkkkkkkkkkkl ll l+l6lAlLlWlblmlxllllllllllllmmmm'm2m=mHmSm^mimtmmmmmmmmmmmmnn nn#n.n9nDnOnZnenonznnnnnnnnnnnno ooo*o5o@oKoVoaolowoooooooooooopppp'p2p=pHpSp^piptppppppppppppqq qq#q.q9qDqOqZqeqpq{qqqqqqqqqqqqr rrr*r5r@rKrVrarlrwrrrrrrrrrrrrssss&s1s{I{T{_{j{u{{{{{{{{{{{{||||%|0|;|F|Q|\|f|q|||||||||||||}} }}!},}7}B}M}X}c}n}y}}}}}}}}}}}}~~~~(~3~>~I~T~_~j~u~~~~~~~~~~~~$/:EP[fq|                                                                 !  "  #  $  %  &  '   (   )   *   +   ,  -  .  /  0  1  2  3  4  5  6  7  8  9  :  ;  <  =  >  ?  @   A   B   C   D   E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X   Y   Z   [   \   ]  ^  _  `  a  b  c  d  e  f  g  h  i  j  k  l  m  n  o  p  q  r   s   t   u   v   w  x  y  z  {  |  }  ~                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                !  "  #  $  %  &  '  (  )  *  +   ,  -  .  /  0  1  2  3  4  5  6  7  8  9  :  ;  <  =  >  ?   @  A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q   R  S  T  U  V  W  X  Y   Z   [   \   ]   ^  _  `  a  b  c  d  e  f  g  h  i   j  k  l  m  n  o  p  q   r   s   t   u   v  w  x  y  z  {  |  }  ~                                                                                                                                                                           !                                                                         !  "  #  $  %  &                                                                                                              !   "  !#  "$   %  &  '  (  )  *  +  ,   -   .   /   0   1  2  3  4  5  6  7  8  9  :  ;  <   =  >  ?  @  A  B  C  D   E   F   G   H   I  J  K  L  M  N  O  P   Q  R  S  T  U  V  W  X   Y   Z   [   \   ]  ^  _  `  a  b  c  d  e  f  g  h  i  j  k  l  m  n  o   p  !q  "r  #s  $t  %u  &v  'w  (x  )y  *z  +{  ,|  -}  .~  /  0  1  2  3  4  5  6  7  8  9  :  ;  <  =  >  ?  @  A  B  C                                                                         !  "                                                                         !  "  #                                                                         !  "  #  $  %  &  '  (  )  *  +  ,  -  .                                                             !  "  #  $   %   &   '   (   )  *  +  ,  -  .  /  0  1  2  3  4  5  6  7  8  9  :  ;   <  !=  ">  #?   @  A  B  C  D  E  F  G   H   I   J   K   L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  [  \  ]  ^   _  !`  "a  #b  $c  %d  &e  'f  (g  )h  *i   j  k  l  m  n  o  p  q   r   s   t   u   v  w  x  y  z  {  |  }  ~                         !  "  #  $  %  &  '  (  )  *  +  ,  -  .  /  0  1  2  3  4  5  6  7                                                                    !  !  !  !  !  !  !  !  !   !   !   !   !   !  !  !  !  !  !  !   "  "  "  "  "  "  "  "  "   "   "   "   "   "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "   #  #  #  #  #  #  #  #  #   #   #   #   #   #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #   $  $  $  $  $  $  $  $  $   $   $   $   $   $  $  $  $!  $"  $#  $$  $%  $&  $'  $(  $)  $*  $+  $,  $-  $.  $/  $ 0  $!1  $"2  $#3  $$4  $%5  $&6  $'7  $(8  $)9  $*:   %;  %<  %=  %>  %?  %@  %A  %B  % C  % D  % E  % F  % G  %H  %I  %J  %K  %L  %M  %N  %O  %P  %Q  %R  %S  %T  %U  %V  %W  %X  %Y  % Z  %![  %"\  %#]  %$^   &_  &`  &a  &b  &c  &d  &e  &f  & g  & h  & i  & j  & k  &l  &m  &n  &o  &p  &q  &r  &s  &t  &u  &v  &w  &x  &y  &z  &{  &|   '}  '~  '  '  '  '  '  '  '   '   '   '   '   '  '  '  '  '  '  '  '  '  '   (  (  (  (  (  (  (  (  (   (   (   (   (   (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   )  )  )  )  )  )  )  )  )   )   )   )   )   )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )   )!  )"  )#  )$  )%  )&  )'  )(  ))  )*  )+  ),  )-  ).  )/  )0  )1  )2  )3  )4  )5  )6  )7  )8  )9   *  *  *  *  *  *  *  *  *   *   *   *   *   *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *   *!  *"  *#  *$  *%  *&   +  +  +  +  +  +  +  +  +   +   +   +   +   +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +!  +"  +#  +$  +%  +&  +'  +(  + )  +!*  +"+   ,,  ,-  ,.  ,/  ,0  ,1  ,2  ,3  , 4  , 5  , 6  , 7  , 8  ,9  ,:  ,;  ,<  ,=  ,>  ,?  ,@  ,A  ,B  ,C  ,D  ,E  ,F  ,G  ,H  ,I  ,J  , K  ,!L  ,"M   -N  -O  -P  -Q  -R  -S  -T  -U  - V  - W  - X  - Y  - Z  -[  -\  -]  -^  -_  -`  -a  -b  -c  -d  -e  -f  -g  -h  -i   .j  .k  .l  .m  .n  .o  .p  .q  . r  . s  . t  . u  . v  .w  .x  .y  .z  .{  .|  .}  .~  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   .!  ."   /  /  /  /  /  /  /  /  /   /   /   /   /   /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /   0  0  0  0  0  0  0  0  0   0   0   0   0   0  0  0  0  0  0  0  0  0   1  1  1  1  1  1  1  1  1   1   1   1   1   1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1!   2  2  2  2  2  2  2  2  2   2   2   2   2   2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2                                                                      ! " # $ % & ' ( ) *  + , - . / 0 1 2  3  4  5  6  7 8 9 : ; < = > ? @  A B C D E F G H  I  J  K  L  M N O P Q R S T U V W X Y Z [ \ ] ^ _  ` a b c d e f g  h  i  j  k  l m n o p q r s t u v  w x y z { | } ~                                                                                                                                                                    !  "                                                                                                       !  "  #  $  %  &  '  (  )  *  +  ,  -  .  /  0  1  2  3  4  5  6  !7  "8  #9  $:  %;  &<  '=  (>  )?  *@  +A  ,B  -C  .D  /E  0F  1G  2H  3I   J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  [  \  ]  ^  _  ` a b c d e f g  h  i  j  k  l m n o p q r s t u v w x y z { | } ~                                                                         ! " # $                                                                                                                             !  "  #  $  %  & ' ( ) * + , - . / 0 1 2 3 4 5 6 7 8  9 !: "; #< $=  > ? @ A B C D E  F  G  H  I  J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z [ \  ] ^ _ ` a b c d  e  f  g  h  i j k l m n o p q r s t u v w x y z {  | !}  ~                                                              ! " !P!P![!f!q!|!!!!!!!!!!!!" "" "+"6"A"L"W"b"m"x""""""""""""####'#2#=#H#S#^#i#t############$$ $$#$.$9$D$O$Z$e$p${$$$$$$$$$$$$% %% %+%6%A%L%W%b%m%x%%%%%%%%%%%%&&&&'&2&=&H&S&^&i&t&&&&&&&&&&&&''''$'/':'E'P'['f'q'|''''''''''''( (( (+(6(A(L(W(b(m(x(((((((((((())))()3)>)I)T)_)j)u))))))))))))****$*/*:*D*O*Z*e*p*{************+ ++ +++6+A+L+W+b+m+x++++++++++++,,,,',2,=,H,S,^,i,t,,,,,,,,,,,,-- --#-.-9-D-O-Z-e-p-{------------. .. .+.5.@.K.V.a.l.w............////'/2/=/H/S/^/i/t////////////00 00#0.090D0O0Z0e0p0{0000000000001 11 1+161A1L1V1a1l1w1111111111112222'222=2H2S2^2i2t22222222222233 33#3.393D3O3Z3e3p3{3333333333334 444*454@4K4V4a4l4w4444444444445555'525=5H5S5^5i5t55555555555566 66#6.696D6O6Z6e6p6{6666666666667 77 7+767A7L7U7_7i7s7}77777777777778 88 8+868A8L8W8b8m8x8888888888889999'929=9H9S9^9h9s9~99999999999:: ::#:.:9:D:O:Z:e:p:{::::::::::::; ;;;*;5;@;K;V;a;l;w;;;;;;;;;;;;<<<<&<1<< >>>*>5>@>K>V>a>l>w>>>>>>>>>>>>????&?1?cIcTc_cjcuccccccccccccdddd$d/d:dEdPd[dfdqd|dddddddddddee ee!e,e7eBeMeXecemexeeeeeeeeeeeeffff(f3f>fIfTf_fjfuffffffffffffgggg$g/g:gEgPg[gfgqg|ggggggggggghh hh!h,h7hBhMhXhchnhyhhhhhhhhhhhhiiii)i4i?iJiUi`ikiviiiiiiiiiiiijjjj&j1jrIrTr_rjrurrrrrrrrrrrrssss%s0s;sFsQs\sgsrs}ssssssssssstt tt!t,t7tBtMtXtctntyttttttttttttuuuu)u4u?uJuTu_ujuuuuuuuuuuuuuuvvvv%v0v;vFvQv\vgvrv}vvvvvvvvvvvww ww"w-w8wCwNwYwdwowywwwwwwwwwwwwxxxx(x3x>xIxTx_xjxuxxxxxxxxxxxxyyyy%y0y;yFyQy\yfyqy|yyyyyyyyyyyzz zz!z,z7zBzMzWzbzmzxzzzzzzzzzzzz{{{{({3{>{I{T{_{j{u{{{{{{{{{{{{||||$|/|:|E|P|[|f|q|||||||||||||}} }} }+}6}A}L}W}b}m}x}}}}}}}}}}}}~~~~(~3~>~I~T~_~j~u~~~~~~~~~~~~$/:EP[fq| $ % & ' (                                        ! " # $ %                                                                              !  "  #  $  %  &  '  (  )  *  +           !  "  #  $  %  &  '  (  )  *  +  ,  -  .  /  0  1  2  3  4  5  6  7  8  9  :  ;  < ! = " > # ? $ @ % A & B ' C ( D ) E * F + G , H - I . J   K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  [  \  ]  ^  _  `  a  b  c  d  e  f  g  h  i  j ! k " l # m $ n % o & p   q  r  s  t  u  v  w  x  y  z  {  |  }  ~                                                                 !  "  ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !  " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " "! "" "#  # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # #! #" ##   $  $  $  $  $  $  $  $ $ $ $ $ $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $ $ ! $! " $" # $# $ $$ % $% & $& '  % ( % ) % * % + % , % - % . % / % 0 % 1 % 2 % 3 % 4 % 5 % 6 % 7 % 8 % 9 % : % ; % < % = % > % ? % @ % A % B % C  & D & E & F & G & H & I & J & K & L & M & N & O & P & Q & R & S & T & U & V & W & X & Y & Z & [ & \ & ] & ^ & _ & ` & a & b  ' c ' d ' e ' f ' g ' h ' i ' j ' k ' l ' m ' n ' o ' p ' q ' r ' s ' t ' u ' v ' w ' x ' y ' z ' { ' | ' } ' ~ '  ' ' ' '! '" '# '$ '% '& '' '( ') '* '+  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (! (" (# ($ (% (&                                                                                                            !  "  #  $ % & ' (                                         !  "  #  $  %  &  '  (  )  *  +  ,  -  .  /  0  1  2  3  4  5  6  7  8  9  :  ;  <  =  >   ?  @  A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  [  \  ]  ^ ! _ " ` # a $ b % c & d   e  f  g  h  i  j  k  l  m  n  o  p  q  r  s  t  u  v  w  x  y  z  {  |  }  ~        ! " # $                                                                                                                                          !  "  #  $  %  &  '  (  )  *  +  ,  -  .  /                                                                                    !  "  #   $   %   &   '   (   )   *   +   ,   -   .   /   0   1   2   3   4   5  6 !  7 "  8 #  9 $  : %  ; &   '  (  )  *  +  ,  -  .  /  0  1  2  3  4  5  6  7  8  9  :  ;  <  =  >  ?  @  A  B  C  D  E  F ! G " H # I $ J % K & L ' M ( N ) O * P + Q , R - S . T / U 0 V 1 W 2 X 3 Y 4 Z 5 [ 6 \ 7 ] 8 ^ 9 _   `  a  b  c  d  e  f  g  h  i  j  k  l  m  n  o  p  q  r  s  t  u  v  w  x  y  z  {  |  }  ~   !                                  ! "                                                                                  ! " # $ % &                                                                        !  "  #  $  %  &  '  (   )  *  +  ,  -  .  /  0  1  2  3  4  5  6  7  8  9  :  ;  <  =  >  ?  @  A  B  C  D  E  F  G  H ! I   J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  [  \  ]  ^  _  `  a  b  c  d  e  f  g  h  i ! j " k # l $ m % n & o ' p ( q ) r * s + t , u   v  w  x  y  z  {  |  }  ~                                                 ! " # $ % & ' ( ) * + , - . / 0 1 2 3 4 5 6 7                                  ! " # $ % & ' ( ) * + , - .                                   ! " (  (  (  (  (  (  (  (  (   (   (   (   (   (!  ("  (#  ($  (%  (&  ('  ((  ()  (*  (+  (,  (-  (.  (/  (0  (1  (2  ( 3  (!4  ("5  (#6  ($7  (%8  (&9  (':  ((;  ()<  (*=  (+>  (,?  (-@  (.A  (/B  (0C  (1D  (2E  (3F  (4G  (5H  (6I  (J (K (L (M (N (O (P (Q ( R ( S ( T ( U ( V (W (X (Y (Z ([ (\ (] (^ (_ (` (a (b (c (d (e (f (g (h ( i (!j ("k  (l (m (n (o (p (q (r (s ( t ( u ( v ( w ( x (y (z ({ (| (} (~ ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (! (" (# ($ (% (& (' (( () (* (+ (, (- (. (/ (0 (1 (2  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (! (" (# ($ (% (& (' (( () (* (+ (, (- (. (/ (0 (1  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (! (" (# ($ (% (& (' ( ( (!) ("* (#+ ($, (%- (&. ('/ ((0 ()1 (*2 (+3 (,4 (-5 (.6 (/7 (08 (19 (2: (3; (4< (5= (6> (7? (8@ (9A (:B (;C (<D (=E (>F (?G (@H (AI (BJ (CK (DL (EM (FN (GO (HP (IQ (JR (KS (LT (MU (NV (OW (PX (QY (RZ (S[ (T\ (U] (V^ (W_ (X` (Ya  (b (c (d (e (f (g (h (i ( j ( k ( l ( m ( n (o (p (q (r (s (t (u (v (w (x (y (z ({  ( | ( } ( ~ (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  ( ! ( " ( # ( $  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  ( ! ( " ( #  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  ( !  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( (! (" (# ($ (% (& (' (( () ( * (!+ (", (#- ($. (%/ (&0 ('1 ((2 ()3 (*4 (+5 (,6 (-7  (8 (9 (: (; (< (= (> (? ( @ ( A ( B ( C ( D (E (F (G (H (I (J (K (L (M (N (O (P (Q (R (S (T (U (V ( W (!X ("Y (#Z ($[ (%\ (&] ('^ ((_ ()`  (a (b (c (d (e (f (g (h ( i ( j ( k ( l ( m (n (o (p (q (r (s (t (u (v (w (x (y (z ({ (| (} (~ ( (  (! (" (# ($ (% (& (' (( () (* (+ (, (- (. (/ (0 (1 (2  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (   ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (   ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (! ("  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  ( ! (" (# ($ (% (& (' (( () (* (+ (, (- (. (/ (0 (1 (2 (3 ( 4 (!5 ("6 (#7 ($8 (%9 (&: ('; ((< ()=  (> (? (@ (A (B (C (D (E ( F ( G ( H ( I ( J (K (L (M (N (O (P (Q (R (S (T (U (V (W (X (Y (Z !X!X!b!m!x!!!!!!!!!!!!""""("3">"I"T"_"j"t""""""""""""####$#/#9#D#O#Z#e#p#{############$ $$ $+$6$A$L$W$b$m$x$$$$$$$$$$$$%%%%(%3%>%I%T%_%j%u%%%%%%%%%%%%&&&&$&/&:&E&P&[&f&q&|&&&&&&&&&&&&' '' '+'6'A'L'W'b'm'x''''''''''''((((((3(>(I(S(^(i(t(((((((((((())))$)/):)E)P)[)f)q)|)))))))))))** ** *+*6*A*L*W*b*m*x************++++'+2+=+H+S+^+i+t++++++++++++,,,,$,/,:,E,P,[,f,q,|,,,,,,,,,,,-- -- -+-6-A-L-W-b-m-x------------....(.3.>.I.T._.j.u............////$///:/E/P/[/f/q/|///////////00 00!0,070B0M0X0c0n0y0000000000001111)141?1I1T1_1j1u1111111111112222%202;2F2Q2\2g2r2}2222222222233 33!3,373B3M3X3c3n3y3333333333334444(434>4I4T4_4j4u444444444444455 555)535=5G5Q5[5e5o5y55555555555556666#6-676A6K6U6`6k6v6666666666667777&717<7G7R7]7h7s7~7777777777788 88"8-888C8N8Y8d8o8z8888888888889 999)949?9J9U9`9k9v999999999999::::&:1:<:G:R:]:h:s:~:::::::::::;; ;;#;.;9;C;N;Y;d;o;z;;;;;;;;;;;;< <<<*<5<@> >>">->8>C>N>Y>d>o>z>>>>>>>>>>>>????)?4???J?U?`?k?v????????????@@@@%@0@;@F@Q@\@g@r@}@@@@@@@@@@@AA AA!A,A7ABAMAXAcAnAyAAAAAAAAAAAABBBB(B3B>BIBTB_BjBuBBBBBBBBBBBBCCCC%C0C;CECPC[CfCqC|CCCCCCCCCCCDD DD!D,D7DBDMDXDcDnDyDDDDDDDDDDDDEEEE(E3E>EIETE^EiEtEEEEEEEEEEEEFFFF$F/F:FEFPF[FfFqF|FFFFFFFFFFFFG GG G+G6GAGLGWGbGmGxGGGGGGGGGGGGHHHH'H2H=HHHSH^HiHtH~HHHHHHHHHHHII II#I.I9IDINIYIdIoIzIIIIIIIIIIIIJ JJJ*J5J?JJJUJ`JkJvJJJJJJJJJJJJKKKK%K0K;KFKQK\KgKrK}KKKKKKKKKKKLL LL!L,L7LBLMLXLcLnLyLLLLLLLLLLLLMMMM(M3M>MIMTM_MjMuMMMMMMMMMMMMNNNN%N0N;NFNPN[NfNqN|NNNNNNNNNNNOO OO!O,O7OBOMOWObOmOxOOOOOOOOOOOOPPPP(P3P>PHPSP^PiPtPPPPPPPPPPPPQQQQ#Q.Q9QDQOQZQeQpQ{QQQQQQQQQQQQR RRR*R5R@RKRVRaRlRwRRRRRRRRRRRRSSSS&S1SbIbTb_bjbubbbbbbbbbbbbcccc$c/c:cEcPc[cfcqc|ccccccccccccd dd d+d6dAdLdWdbdmdxddddddddddddeeee'e2e=eHeSe^eieteeeeeeeeeeeeffff$f/f:fDfOfZfefpf{ffffffffffffg gg g+g6gAgLgWgbgmgxgggggggggggghhhh'h2h=hHhSh^hihthhhhhhhhhhhhii ii#i.i9iDiOiZieipi{iiiiiiiiiiiij jjj*j5j@jKjVjajljwjjjjjjjjjjjjkkkk'k2k=kHkSk^kiktk~kkkkkkkkkkkll ll"l-l8lClNlYldlolzllllllllllllm mmm*m5m@mKmVmamlmwmmmmmmmmmmmmnnnn'n2n=nHnSn^nintnnnnnnnnnnnnoo oo#o.o9oCoNoYodooozoooooooooooopppp)p4p?pJpUp`pkpvppppppppppppqqqq&q1q;qFqQq\qgqrq}qqqqqqqqqqqrr rr"r-r8rCrNrYrdrorzrrrrrrrrrrrrs sss*s5s@sKsVsasksvsssssssssssstttt%t0t;tFtQt\tgtrt}tttttttttttuu uu"u-u8uCuNuYuduouzuuuuuuuuuuuuvvvv)v4v?vJvUv`vkvvvvvvvvvvvvvvwwww%w0w;wFwQw\wgwrw}wwwwwwwwwwwxx xx!x,x7xBxMxXxcxnxyxxxxxxxxxxxxyyyy)y2y~I~T~_~j~u~~~~~~~~~~~~%0;EP[fq|  (\ (] (^ (_ (` (a (b (c ( d ( e ( f ( g ( h (i (j (k (l (m (n (o (p (q (r (s (t  (u (v (w (x (y (z ({ (| ( } ( ~ (  (  (  ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (! (" (# ($ (% (& (' (( () (* (+ (, (- (. (/ (0 (1 (2 (3 (4 (5 (6 (7 (8 (9 (: (; (< (= (> (? (@ (A  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (! (" (# ($! (%" (&# ('$ ((%  (& (' (( () (* (+ (, (- ( . ( / ( 0 ( 1 ( 2 (3 (4 (5  (6 (7 (8 (9 (: (; (< (= ( > ( ? ( @ ( A ( B (C (D (E (F (G (H (I (J (K (L (M (N (O (P (Q (R (S (T ( U (!V ("W (#X ($Y (%Z (&[ ('\ ((] ()^ (*_ (+` (,a (-b (.c (/d (0e (1f (2g (3h (4i (5j (6k  ( l ( m ( n ( o ( p ( q ( r ( s ( t ( u ( v ( w ( x ( y ( z ( { ( | ( } ( ~ (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  ( ! ( " ( # ( $ ( % ( & ( ' ( ( ( ) ( *  (! (! (! (! (! (! (! (! (!  (!  (!  (!  (!  (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (!  (!! (!" (!# (!$ (!% (!& (!' (!( (!) (!* (!+ (!, (!- (!. (!/ (!0 (!1 (!2 (!3 (!4 (!5 (!6 (!7 (!8 (!9  (" (" (" (" (" (" (" (" ("  ("  ("  ("  ("  (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" ("  (# (# (# (# (# (# (# (# (#  (#  (#  (#  (#  (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (#  (#! (#"  ($ ($ ($ ($ ($ ($ ($ ($ ($  ($  ($  ($  ($  2  2  2  2  2  2  2!  2"  2 #  2 $  2 %  2 &  2 '  2(  2)  2*  2+  2,  2-  2.  2/  20  21  22  23  24  25  26  27  28  29  2 :  2!;  2"<  2#=  2$>  2%?  2&@  2'A  2(B  2)C  2*D  2+E  2,F  2-G  2.H  2I 2J 2K 2L 2M 2N 2O 2P 2 Q 2 R 2 S 2 T 2 U 2V 2W 2X 2Y 2Z 2[ 2\ 2] 2^ 2_ 2` 2a 2b 2c 2d 2e 2f 2g 2 h 2!i 2"j 2#k 2$l 2%m  2n 2o 2p 2q 2r 2s 2t 2u 2 v 2 w 2 x 2 y 2 z 2{ 2| 2} 2~ 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2! 2" 2# 2$ 2% 2& 2' 2( 2) 2* 2+ 2, 2- 2. 2/ 20 21  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2!  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2! 2" 2#  2 $ 2 % 2 & 2 ' 2 ( 2 ) 2 * 2 + 2 , 2 - 2 . 2 / 2 0 2 1 2 2 2 3 2 4 2 5 2 6 2 7 2 8 2 9 2 : 2 ; 2 < 2 = 2 > 2 ? 2 @  2 A 2 B 2 C 2 D 2 E 2 F 2 G 2 H 2 I 2 J 2 K 2 L 2 M 2 N 2 O 2 P 2 Q 2 R 2 S 2 T 2 U 2 V  2 W 2 X 2 Y 2 Z 2 [ 2 \ 2 ] 2 ^ 2 _ 2 ` 2 a 2 b 2 c 2 d 2 e 2 f 2 g 2 h 2 i 2 j 2 k 2 l 2 m 2 n 2 o 2 p 2 q 2 r 2 s 2 t 2 u 2 v  2 w 2 x 2 y 2 z 2 { 2 | 2 } 2 ~ 2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2! 2 " 2 # 2 $ 2 % 2 & 2' 2( 2) 2* 2+ 2, 2- 2.  2/ 20 21 22 23 24 25 26 2 7 2 8 2 9 2 : 2 ; 2< 2= 2> 2? 2@ 2A 2B  2C 2D 2E 2F 2G 2H 2I 2J 2 K 2 L 2 M 2 N 2 O 2P 2Q 2R 2S 2T 2U 2V 2W 2X 2Y 2Z  2[ 2\ 2] 2^ 2_ 2` 2a 2b 2 c 2 d 2 e 2 f 2 g 2h 2i 2j 2k 2l 2m 2n 2o 2p 2q 2r 2s 2t 2u 2v 2w 2x  2y 2z 2{ 2| 2} 2~ 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2! 2" 2# 2$ 2% 2& 2' 2( 2) 2* 2+ 2, 2- 2. 2/ 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 2: 2; 2<! 2=" 2># 2?$ 2@% 2A& 2B' 2C( 2D)  2* 2+ 2, 2- 2. 2/ 20 21 2 2 2 3 2 4 2 5 2 6 27 28 29 2: 2; 2< 2= 2> 2? 2@ 2A 2B 2C 2D 2E 2F  2G 2H 2I 2J 2K 2L 2M 2N 2 O 2 P 2 Q 2 R 2 S 2T 2U 2V 2W 2X 2Y 2Z  2[ 2\ 2] 2^ 2_ 2` 2a 2b 2 c 2 d 2 e 2 f 2 g 2h 2i 2j 2k 2l 2m 2n 2o 2p 2q 2r 2s 2t 2u 2v 2w 2x  2 y 2 z 2 { 2 | 2 } 2 ~ 2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2 ! 2 " 2 # 2 $ 2 % 2 & 2 ' 2 ( 2 ) 2 * 2 + 2 , 2 - 2 . 2 / 2 0 2 1 2 2 2 3 2 4  2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2!  2!  2!  2!  2!  2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2!  2" 2" 2" 2" 2" 2" 2" 2" 2"  2"  2"  2"  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <   <   <   <   <  <  <  <  <  < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < < < < <  < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < <  < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < <! <" <# <$ <% <& <'  <( <) <* <+ <, <- <. </ < 0 < 1 < 2 < 3 < 4 <5 <6  <7 <8 <9 <: <; << <= <> < ? < @ < A < B < C <D <E <F <G <H <I <J <K <L <M <N <O <P <Q  <R <S <T <U <V <W <X <Y < Z < [ < \ < ] < ^ <_ <` <a <b <c <d <e <f <g <h <i <j <k  <l <m <n <o <p <q <r <s < t < u < v < w < x <y <z <{ <| <} <~ < < < < < < < < < < < < <  <! <" <#  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  < ! < " < # < $ < % < & < ' < ( < ) < *  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  < ! < " < !#  <$ <% <& <' <( <) <* <+ < , < - < . < / < 0 <1 <2  <3 <4 <5 <6 <7 <8 <9 <: < ; < < < = < > < ? <@ <A <B <C <D <E <F <G <H <I <J <K <L <M <N <O <P <Q < R <!S <"T <#U <$V <%W <&X <'Y <(Z <)[ <*\ <+] <,^ <-_ <.` </a <0b <1c <2d <3e <4f <5g <6h <7i <8j <9k <:l <;m <<n <=o <>p <?q  <r <s <t <u <v <w <x <y < z < {  <| <} <~ < < < < < <  <  <  <  <  < < < < <  < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < < < < < < < < < <  < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < < < < < < < < < < < < < <  <! <" <# <$ <% <& <' <( <) <* <+ <, <- <. </ <0 <1 <2 <3  < < < < < < < < <   < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < < < < < < < < < < < < < <  <! <" <# <$ <% <& <' <( <) <* <+ <,  < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < <! <" <# <$ <% <& <' <( <) <* <+ <, <- <. </ <0 < 1 <!2  <3 <4 <5 <6 <7 <8 <9 <: < ; < < < = < > < ? <@ <A <B  <C <D <E <F <G <H <I <J < K < L < M < N < O <P <Q <R <S <T <U <V <W <X <Y <Z <[ <\ <] <^ <_ <` <a < b <!c Fd  Fe  Ff  Fg  Fh  Fi  Fj  Fk  F l  F m  F n  F o  F p  Fq  Fr  Fs  Ft  Fu  Fv  Fw  Fx  Fy  Fz  F{  F|  F}  F~  F  F  F  F  F   F!  F"  F#  F$  F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F F F F  F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F  F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F F F F F  F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F  F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F !a!a!l!w!!!!!!!!!!!!""""'"2"="H"R"]"h"s"~"""""""""""## ####.#9#D#O#Z#d#o#z############$ $$$*$5$@$K$V$a$l$w$$$$$$$$$$$$%%%%&%1%<%G%R%]%h%s%~%%%%%%%%%%%&& &&#&.&9&D&O&Z&e&p&{&&&&&&&&&&&&' '' '+'6'A'L'V'a'l'w''''''''''''((((&(1(<(G(R(](h(s(~((((((((((()) ))#).)9)D)O)Z)e)p){))))))))))))* *****5*@*K*V*a*l*v************++++&+1+<+G+R+]+h+s+~+++++++++++,, ,,",-,8,C,N,Y,c,n,y,,,,,,,,,,,,----)-4->-I-T-_-j-u------------....%.0.;.F.Q.\.g.r.}...........// // /+/6/A/L/W/b/m/x////////////0000(030>0I0T0_0j0t0000000000001111$1/1:1E1P1[1f1q1|1111111111112 22 2+262A2L2W2b2m2x2222222222223333(333>3I3T3_3j3u3333333333334444$4/4:4E4P4[4f4q4|4444444444445555"5,565@5J5T5^5h5r5|5555555555556666'626=6H6S6^6i6t66666666666677 77#7.797D7O7Z7d7o7z7777777777778 888*858@8I8S8]8g8q8{88888888888889999%9/999C9M9W9a9l9w999999999999::::':2:=:H:S:^:i:t::::::::::::;; ;;#;.;9;D;O;Z;e;p;{;;;;;;;;;;;;< <<<*<5<@> >>!>,>7>B>M>X>c>n>y>>>>>>>>>>>>????(?3?>?I?T?_?j?u????????????@@@@$@/@:@E@P@[@f@q@|@@@@@@@@@@@@A AA A+A6AAALAWAbAmAxAAAAAAAAAAAABBBB'B2B=BHBSB^BiBtBBBBBBBBBBBBCC CC#C.C9CDCOCZCeCpC{CCCCCCCCCCCCD DDD*D5D@DKDVDaDlDwDDDDDDDDDDDDEEEE&E1EcIcTc^cictccccccccccccdd dd#d.d9dDdOdZdedpd{dddddddddddde eee*e5e@eKeVeaeleweeeeeeeeeeeeffff&f1fyHyRy\yfypyzyyyyyyyyyyyyyzzzz$z.z8zBzMzXzcznzyzzzzzzzzzzzz{{{{){4{?{J{U{`{k{v{{{{{{{{{{{{||||&|1|;|F|Q|\|g|r|}|||||||||||}} }}"}-}8}C}N}Y}d}n}y}}}}}}}}}}}}~~~~)~4~?~J~U~`~k~v~~~~~~~~~~~~%0;FQ\gr} F F F F F F F F F F F F F  F! F" F# F$ F% F& F' F(  F F F F F! F" F# F$ F % F & F ' F ( F ) F* F+ F, F- F. F/ F0 F1 F2 F3 F4 F5  F6 F7 F8 F9 F: F; F< F= F > F ? F @ F A F B FC FD FE FF FG FH FI FJ FK FL FM FN FO FP FQ FR FS FT F U F!V F"W F#X  F Y F Z F [ F \ F ] F ^ F _ F ` F a F b F c F d F e F f F g F h F i F j F k F l F m F n F o F p F q F r F s F t F u F v F w F x F !y F "z F #{ F $| F %} F &~ F ' F ( F ) F * F + F , F - F . F / F 0 F 1 F 2 F 3 F 4 F 5 F 6 F 7 F 8 F 9  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F ! F " F # F $ F % F & F ' F (  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F! F" F# F $ F % F & F ' F ( F) F* F+ F, F- F. F/ F0 F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F:  F; F< F= F> F? F@ FA FB F C F D F E F F F G  FH FI FJ FK FL FM FN FO F P F Q F R F S F T FU FV FW FX FY FZ F[ F\ F] F^ F_ F` Fa Fb Fc Fd Fe Ff  Fg Fh Fi Fj Fk Fl Fm Fn F o F p F q F r F s Ft Fu Fv Fw Fx Fy Fz F{ F| F} F~ F F F F F F  F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F F  F! F" F# F$ F% F& F' F( F) F* F+ F, F- F. F/  F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F F F F F F P  P  P  P  P  P  P  P  P   P   P   P   P   P  P  P  P  P  P  P  P  P  P P P P P P P P P  P  P  P  P  P P P P P P P P P  P P P P P P P P P  P  P  P  P  P P P P P  P P P P P P P P P  P  P  P  P  P P P P P P P P Z  Z!  Z"  Z#  Z$  Z%  Z&  Z'  Z (  Z )  Z *  Z +  Z ,  Z-  Z.  Z/  Z0  Z1  Z2  Z3  Z4  Z5  Z6  Z7  Z8  Z9  Z:  Z;  Z< Z= Z> Z? Z@ ZA ZB ZC Z D Z E Z F Z G Z H ZI ZJ ZK ZL ZM ZN ZO ZP ZQ ZR ZS ZT ZU ZV ZW ZX ZY ZZ Z [ Z!\ Z"] Z#^  Z_ Z` Za Zb Zc Zd Ze Zf Z g Z h Z i Z j Z k Zl Zm Zn Zo Zp Zq Zr Zs  Zt Zu Zv Zw Zx Zy Zz Z{ Z | Z } Z ~ Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z   Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z ! Z " Z # Z $ Z % Z & Z ' Z ( Z ) Z * Z + Z , Z - Z . Z /  Z 0 Z 1 Z 2 Z 3 Z 4 Z 5 Z 6 Z 7 Z 8 Z 9 Z : Z ; Z < Z = Z > Z ? Z @ Z A Z B Z C Z D Z E Z F  ZG ZH ZI ZJ ZK ZL ZM ZN Z O Z P Z Q Z R Z S ZT ZU ZV ZW ZX ZY ZZ Z[ Z\ Z] Z^ Z_ Z` Za Zb Zc Zd Ze Z f Z!g Z"h Z#i Z$j Z%k Z&l Z'm Z(n Z)o Z*p Z+q Z,r Z-s Z.t Z/u Z0v Z1w Z2x Z3y Z4z  Z{ Z| Z} Z~ Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z! Z" Z#  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z! Z" Z# Z$ Z% Z& Z' Z( Z) Z* Z+ Z, Z- Z. Z/ Z0 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Z7 Z8 Z9 Z:  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z! Z" Z# Z$  Z% Z& Z' Z( Z) Z* Z+ Z, Z - Z . Z / Z 0 Z 1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Z7 Z8 Z9 Z: Z; Z< Z= Z> Z? Z@ ZA ZB ZC Z D Z!E Z"F Z#G Z$H Z%I Z&J Z'K Z(L Z)M Z*N  ZO ZP ZQ ZR ZS ZT ZU ZV Z W Z X Z Y Z Z Z [ Z\ Z]  Z^ Z_ Z` Za Zb Zc Zd Ze Z f Z g Z h Z i Z j Zk Zl Zm Zn Zo Zp Zq Zr Zs Zt  Zu Zv Zw Zx Zy Zz Z{ Z| Z } Z ~ Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z! Z" Z# Z$ Z% Z& Z' Z( Z) Z* Z+  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z   Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z   Z Z Z Z Z Z Z! Z" Z # Z $ Z % Z & Z ' Z( Z) Z* Z+ Z, Z- Z. Z/ Z0 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Z7 Z8 Z9  Z: Z; Z< Z= Z> Z? Z@ ZA Z B Z C Z D Z E Z F dG  dH  dI  dJ  dK  dL  dM  dN  d O  d P  d Q  d R  d S  dT  dU  dV  dW  dX  dY  dZ  d[  d\  d]  d^  d_  d`  da db dc dd de df dg dh d i d j d k d l d m dn do dp dq dr ds dt du dv dw dx dy dz d{ d| d} d~ d d   d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d! d" d# d$ d% d& d'  d d d d d d d d d  d  d  d   d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d d d d d  d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d d d  d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d  d  d  d  d d d d d d  d  d  d  d   d  d   d   d   d   d   d   d   d  d  d  d  d   d d  ! d  " d  # d  $ d  % d  & d  ' d ( d ) d * d + d , d  - d  . d  / d  0 d  1 d  2  d 3 d  4 d  5 d  6 d  7 d  8 d  9 d  : d ; d < d = d > d ? d  @ d  A d  B d  C d  D d  E d  F d  G d  H d  I d  J d  K d  L d  M  d N d  O d  P d  Q d  R d  S d  T d  U d V d W d X d Y d Z d  [ d  \ d  ] d  ^ d  _ d  ` d  a d  b d  c d  d d  e d  f d  g d  h d  i d  j d  k d  l  d m d  n d  o d  p d  q d  r d  s d  t d u d v d w d x d y d  z d  { d  | d  } d  ~ d   d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d d ! d " d # d $ d % d & d '  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d! d" d# d$ d%  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d d d d d d d d d d d d d d d d d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d!  d! d! d! d! d! d! d! d! d ! d ! d ! d ! d ! d! d! d! d! d! d! d! d! d!! d!" d!# d!$ d!% d!& d!' d!( d!) d!* d !+ d!!,  d!- d!. d!/ d!0 d!1 d!2 d!3 d!4 d !5 d !6 d !7 d !8 d !9 d!: d!; d!< d!= d!> d!? d!@ d!A d!B d!C d!D d!E d!F d!G d!H d!I d!J d!K d !L d!!M d"!N d#!O d$!P d%!Q d&!R d'!S d(!T d)!U d*!V d+!W  d!X d!Y d!Z d![ d!\ d!] d!^ d!_ d !` d !a d !b d !c d !d d!e d!f d!g d!h d!i d!j d!k d!l d!m d!n d!o d!p d!q  d!r d!s d!t d!u d!v d!w d!x d!y d !z d !{ d !| d !} d !~ d! d! d! d! d! d! d! d! d!  d! d! d! d! d! d! d! d! d ! d ! d ! d ! d ! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d ! d!! d"! d#! d$! d%! d&! d'! d(! d)! d*! d+! d,! d-! d.! d/! d0! d1! d2! d3!  d! d! d! d! d! d! d! d! d ! d ! d ! d ! d ! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d ! d!! d"! d#! d$! d%! d&!  d! d! d! d! d! d! d! d! d ! d ! d ! d ! d ! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! n!  n!  n!  n!  n!  n!  n"  n"  n "  n "  n "  n "  n "  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n "  n!"  n""  n#"  n$"  n%"  n&"  n'"  n("!  n)""  n*"#  n+"$  n,"%  n-"&  n."'  n/"(  n0")  n1"*  n2"+  n3",  n4"-  n". n"/ n"0 n"1 n"2 n"3 n"4 n"5 n "6 n "7 n "8 n "9 n ": n"; n"< n"= n"> n"? n"@ n"A n"B n"C n"D n"E n"F n"G n"H n"I n"J n"K n"L n "M n!"N n""O n#"P n$"Q n%"R n&"S n'"T n("U n)"V n*"W n+"X n,"Y n-"Z n."[  n"\ n"] n"^ n"_ n"` n"a n"b n"c n "d n "e n "f n "g n "h n"i n"j n"k n"l n"m n"n n"o n"p n"q n"r n"s n"t n"u n"v n"w  n"x n"y n"z n"{ n"| n"} n"~ n" n " n " n " n " n " n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n " n!" n""  n" n" n" n" n" n" n" n" n " n " n " n " n " n" n" n" n" n"  n" n" n" n" n" n" n" n" n " j !! !!!!,!7!B!M!X!c!n!y!!!!!!!!!!!!""""("3">"I"T"_"j"u""""""""""""####%#0#;#F#Q#\#g#r#}###########$$ $$"$-$7$B$M$X$c$n$y$$$$$$$$$$$$%%%%)%4%?%J%U%`%k%v%%%%%%%%%%%%&&&&&&1&<&G&R&]&h&s&~&&&&&&&&&&&'' ''"'-'8'C'N'Y'd'o'z''''''''''''( (((*(5(?(J(U(`(k(v(((((((((((())))&)1)<)G)R)])h)s)})))))))))))** **"*-*8*C*N*Y*d*o*z************+ +++*+5+@+K+U+`+k+v++++++++++++,,,,&,1,<,G,R,],h,s,~,,,,,,,,,,,-- --"---8-C-N-Y-d-o-z------------. ...*.4.?.J.U.`.k.v............////&/1/DIDTD_DjDuDDDDDDDDDDDDEEEE%E0E:EEEPE[EfEqE|EEEEEEEEEEEFF FF!F,F7FBFMFXFcFnFyFFFFFFFFFFFFGGGG(G3G>GIGTG_GjGuGGGGGGGGGGGGHHHH%H0H;HFHQH[HfHqH|HHHHHHHHHHHII II!I,I7IAILIWIbImIxIIIIIIIIIIIIJJJJ'J2J=JHJSJ^JiJtJJJJJJJJJJJJKKKK$K/K9KDKOKZKeKpK{KKKKKKKKKKKKL LL L+L6LALLLWLbLmLwLLLLLLLLLLLLMMMM'M2M=MHMSM^MiMtMMMMMMMMMMMMNNNN#N.N9NDNONZNeNpN{NNNNNNNNNNNNO OOO*O5O@OKOVOaOlOwOOOOOOOOOOOOPPPP'P2P=PHPSP^PiPtPPPPPPPPPPPPQQ QQ#Q.Q9QDQOQZQeQpQ{QQQQQQQQQQQQR RR R+R6RARKRVRaRlRwRRRRRRRRRRRRSSSS'S2S=SHSSS^SiStSSSSSSSSSSSSTT TT#T.T9TDTOTZTeTpT{TTTTTTTTTTTTU UUU*U5U@UKUVUaUlUwUUUUUUUUUUUUVVVV&V1ViJiViaimiyiiiiiiiiiiij jj!j-j9jEjQj]jijujjjjjjjjjjjkkkk)k5kAkLkXkdkpk|kkkkkkkkkkll ll$l0lnJnVnbnnnznnnnnnnnnnno oo"o.o:oFoRo^ojovooooooooooopppp)p5pApMpYpepqp}ppppppppppqq qq%q1q=qIqUqaqmqyqqqqqqqqqqqrrr r,r8rDrPr\rhrtrrrrrrrrrrrssss's3s?sKsWscsoszssssssssssst tt"t.t:tFtRt^tjtvtttttttttttuuuu)u5uAuMuYueuqu}uuuuuuuuuuvv vv%v1v=vIvUvavmvyvvvvvvvvvvvwww w,w8wDwPw\whwtwwwwwwwwwwwxxxx'x3x?xKxWxcxox{xxxxxxxxxxxy yy"y.y:yFyRy^yjyvyyyyyyyyyyyzzzz(z4z@zLzXzdzpz|zzzzzzzzzz{{ {{${0{<{H{T{`{l{w{{{{{{{{{{{||||+|7|C|O|Z|f|r|~||||||||||}}}}&}2}>}J}V}b}n}z}}}}}}}}}}}~ ~~!~-~9~E~Q~]~i~u~~~~~~~~~~~)5ALXdp| n " n " n " n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n " n!" n"" n#" n$" n%"  n" n" n" n" n" n" n" n" n " n " n " n " n " n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n " n!" n"" n#" n$" n%" n&" n'" n(" n)" n*" n+" n," n-" n." n/" n0# n1# n2# n3#  n# n# n# n# n# n# n# n# n # n # n # n # n # n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n#! n#" n ## n!#$ n"#% n##& n$#' n%#( n&#) n'#* n(#+ n)#, n*#- n+#. n,#/ n-#0 n.#1 n/#2 n0#3 n1#4 n2#5 n3#6 n4#7 n5#8 n6#9 n7#: n8#; n9#< n:#= n;#> n<#? n=#@ n>#A n?#B n@#C nA#D nB#E  n #F n #G n #H n #I n #J n #K n #L n #M n #N n #O n #P n #Q n #R n #S n #T n #U n #V n #W n #X n #Y n #Z n #[ n #\ n #] n #^ n #_ n #` n #a  n #b n #c n #d n #e n #f n #g n #h n #i n #j n #k n #l n #m n #n n #o n #p n #q n #r n #s n #t n #u n #v n #w n #x n #y n #z n #{ n #| n #} n #~  n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n !# n "# n ## n $# n %# n &# n '# n (# n )# n *# n +#  n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n !#  n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n !# n "#  n# n# n# n# n# n# n# n# n # n # n # n # n # n# n# n# n# n# n# n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$  n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n $ n $ n $ n $ n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$! n$" n$# n$$ n$% n$& n$' n$( n$) n$* n $+ n!$, n"$-  n$. n$/ n$0 n$1 n$2 n$3 n$4 n$5 n $6 n $7 n $8 n $9 n $: n$; n$< n$= n$> n$? n$@ n$A n$B n$C n$D n$E n$F n$G n$H n$I n$J n$K n$L n $M n!$N n"$O  n$P n$Q n$R n$S n$T n$U n$V n$W n $X n $Y n $Z n $[ n $\ n$] n$^ n$_ n$` n$a n$b n$c n$d n$e n$f n$g  n$h n$i n$j n$k n$l n$m n$n n$o n $p n $q n $r n $s n $t n$u n$v n$w n$x n$y n$z n${ n$| n$} n$~ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n $ n!$ n"$ n#$ n$$ n%$ n&$ n'$ n($ n)$ n*$ n+$ n,$ n-$ n.$  n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n $ n $ n $ n $ n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$  n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n $ n $ n $ n $ n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n $ n!$ n"$ n#$ n$$ n%$ n&$ n'$ n($ n)$ n*$ n+$  n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n $ n $ n $ n $ n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$  n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n $ n $ n $ n $ n $ n% n% n% n% n% n% n% n% n% n% n% n% n% n% n% n% n% n% n % n!% n"% n#% n$% n%% n&% n'% n(% n)% n*% n+% n,% n-% n.% n/%! n0%" n1%# n2%$ n3%% n4%& n5%' x%(  x%)  x%*  x%+  x%,  x%-  x%.  x%/  x %0  x %1  x %2  x %3  x %4  x%5  x%6  x%7  x%8  x%9  x%: x%; x%< x%= x%> x%? x%@ x%A x %B x %C x %D x %E x %F x%G x%H x%I x%J x%K x%L x%M x%N x%O x%P x%Q x%R  x%S x%T x%U x%V x%W x%X x%Y x%Z x %[ x %\ x %] x %^ x %_ x%` x%a x%b x%c x%d x%e x%f x%g x%h x%i x%j x%k x%l x%m x%n  x%o x%p x%q x%r x%s x%t x%u x%v x %w x %x x %y x %z x %{ x%| x%} x%~ x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x % x!% x"% x#% x$% x%% x&% x'% x(% x)% x*% x+% x,%  x% x% x% x% x% x% x% x% x % x % x % x % x % x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x%  x% x% x% x% x% x% x% x% x % x % x % x % x % x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x % x!%  x% x% x% x% x% x% x% x% x % x % x % x % x % x% x% x% x% x% x% x%  x% x% x% x% x% x% x% x% x % x % x % x % x % x% x% x% x% x% x% x% x& x& x& x& x& x& x& x&  x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x &! x &" x &# x &$ x &% x && x &' x !&( x "&) x #&* x $&+ x %&,  x &- x &. x &/ x &0 x &1 x &2 x &3 x &4 x &5 x &6 x &7 x &8 x &9 x &: x &; x &< x &= x &> x &? x &@ x &A x &B x &C x &D x &E x &F x &G x &H x &I x &J x &K x &L x !&M x "&N x #&O x $&P  x &Q x &R x &S x &T x &U x &V x &W x &X x &Y x &Z x &[ x &\ x &] x &^ x &_ x &` x &a x &b x &c x &d x &e  x &f x &g x &h x &i x &j x &k x &l x &m x &n x &o x &p x &q x &r x &s x &t x &u x &v x &w x &x x &y x &z  x &{ x &| x &} x &~ x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x &  x& x& x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x&  x& x& x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x & x!& x"& x#& x$& x%& x&&  x& x& x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x& x& x& x&  x& x& x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x& x& x& x& x& x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x!' x"' x#' x$' x%' x&' x'' x(' x)'  x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x ' x ' x ' x ' x'! x'" x'# x'$ x'% x'& x'' x'( x') x'* x'+ x', x'- x'. x'/ x'0 x'1 x'2 x '3 x!'4 x"'5 x#'6 x$'7 x%'8  x'9 x': x'; x'< x'= x'> x'? x'@ x 'A x 'B x 'C x 'D x 'E x'F x'G x'H x'I x'J x'K x'L x'M x'N x'O x'P x'Q x'R x'S x'T x'U x'V x'W x 'X x!'Y x"'Z x#'[ x$'\ x%']  x'^ x'_ x'` x'a x'b x'c x'd x'e x 'f x 'g x 'h x 'i x 'j x'k x'l x'm x'n x'o x'p x'q x'r  x's x't x'u x'v x'w x'x x'y x'z x '{ x '| x '} x '~ x ' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x'  x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x ' x ' x ' x ' x' x' x' x' x' x' x'  x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x ' x ' x ' x ' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x!' x"' x#' x$' x%'  x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x ' x ' x ' x ' x' x' x' x' x' x' x'  x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x ' x ' x ' x ' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x'  '  '  '  '  '  '  '  '   (   (   (   (   (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  !(  "(  #(  $(  %(  &(  '(  ((  )(  *(!  +("  ,(#  -($  .(%  /(&  0('  1((  2()  3(*  4(+  5(,  6(-  (. (/ (0 (1 (2 (3 (4 (5  (6  (7  (8  (9  (: (; (< (= (> (? (@ (A (B (C (D (E (F (G (H (I (J (K (L  (M !(N "(O #(P $(Q %(R &(S '(T ((U )(V *(W +(X ,(Y -(Z .([ /(\ 0(] 1(^ 2(_ 3(` 4(a 5(b 6(c 7(d  (e (f (g (h (i (j (k (l  (m  (n  (o  (p  (q (r (s (t (u (v (w (x (y (z ({ (|  (} (~ ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  ( !( "( #( $( %( &( '( (( )( *( +(  ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  ( !( "( #( $( %( &( '( (( )( *( +( ,( -( .( /( 0( 1( 2( 3( 4( 5( 6( 7( 8( 9( :( ;( <( =( >( ?) @) A) B) C) D) E) F) G) H) I) J) K) L) M) N) O) P) Q)  ) ) ) ) ) ) ) )  )  )  )  )  ) ) )! )" )# )$ )% )& )' )( )) )* )+ ), )- ). )/ )0 )1  )2 !)3 ")4 #)5 $)6 %)7 &)8 ')9 ():  ); )< )= )> )? )@ )A )B  )C  )D  )E  )F  )G )H )I )J )K )L )M )N )O )P )Q )R )S )T )U )V )W )X )Y  )Z !)[ ")\ #)] $)^ %)_ &)` ')a ()b ))c   )d  )e  )f  )g  )h  )i  )j  )k  )l  )m  )n  )o  )p  )q  )r  )s  )t  )u  )v  )w  )x  )y  )z  ){  )|  )}  )~  )  )  )  )  )  !)  ")  #)  $)  %)  &)  ')  ()  ))  *)  +)  ,)   )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )   )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  !)  ")  #)  $)  %)  &)  ')  ()  ))  *)  +)  ,)  -)  .)  /)   )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  !)  ")  #)  $)  %)  &)  ')  ()   )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  *  *  * * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * *  * * * * * * * *  *  *  *  *  * * *! *" *# *$ *% *& *' *( *) ** *+ *, *- *. */  *0 *1 *2 *3 *4 *5 *6 *7  *8  *9  *:  *;  *< *= *> *? *@ *A *B *C *D *E *F *G *H *I *J *K *L *M *N  *O !*P "*Q #*R $*S %*T &*U '*V (*W )*X **Y +*Z  *[ *\ *] *^ *_ *` *a *b  *c  *d  *e  *f  *g *h *i *j *k *l *m *n *o *p *q *r *s *t *u  *v *w *x *y *z *{ *| *}  *~  *  *  *  * * *  * * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * *  * * * * * * * *  * * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * * * * * * * * * * * * *  * * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * *  * * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * * * * * * * * * * * * * *  *  * * * * * * * *  *  *  *  *  * * * + + + + + + + + + + + + + + + +  + + + + + + + +  +  +  +  +  + + + +    # / ; G S _ k w !!!!*!6!B!N!Z!f!r!~!!!!!!!!!!""""&"2"="I"U"a"m"y"""""""""""# ##!#-#9#E#Q#]#i#u###########$$$$($4$@$L$X$d$p$|$$$$$$$$$$$% %%#%/%;%G%S%_%k%w%%%%%%%%%%%&&&&+&5&@&K&V&a&l&w&&&&&&&&&&&&''' ','8'D'P'\'h't'''''''''''(((('(3(?(K(W(c(o({((((((((((() ))").):)F)R)^)j)v)))))))))))****)*5*@*L*X*d*p*|**********++ ++$+0+<+H+T+`+l+x+++++++++++,,, ,,,7,C,O,[,g,s,,,,,,,,,,,----'-3->-J-V-b-n-z-----------. ..!.-.9.E.Q.].i.u...........////)/5/A/M/Y/e/q/}//////////00 00$000<0H0T0`0k0w000000000001111+171C1O1[1g1s1~11111111112222&222=2I2U2a2m2y222222222223 33!3-393D3P3\3h3t333333333334444'434?4K4W4c4o4{444444444445 55"5.5:5F5R5^5j5v555555555556666)656A6M6Y6e6q6}666666666677 77%707<7H7T7`7l7x77777777777888 8,888D8P8\8h8t888888888889999'939?9J9V9b9n9z99999999999: ::":.:::F:R:^:j:v:::::::::::;;;;);5;A;M;Y;e;q;};;;;;;;;;;<< <<$<0<<>>>&>2>>>J>V>b>n>z>>>>>>>>>>>? ??!?-?9?E?Q?]?i?u???????????@@@@(@4@@@L@X@d@p@|@@@@@@@@@@AA AA#A/A;AGASA_AkAwAAAAAAAAAAABBBB*B6BBBNBZBfBrB~BBBBBBBBBBCC CC%C1C=CICUCaCmCyCCCCCCCCCCCD DD!D-D9DEDQD]DiDuDDDDDDDDDDDEEEE(E4E@ELEXEdEpE|EEEEEEEEEEEF FF#F/F;FGFSF_FkFwFFFFFFFFFFFGGGG*G6GBGNGZGfGrG~GGGGGGGGGGHHHH&H2H>HIHUHaHmHyHHHHHHHHHHHI II!I-I9IEIQI]IiItIIIIIIIIIIIJJJJ(J4J@JLJXJdJpJ|JJJJJJJJJJJK KK#K/K;KGKSK_KkKwKKKKKKKKKKKLLLL+L7LBLNLZLfLrL~LLLLLLLLLLMMMM&M2M>MHMSM^MiMtMMMMMMMMMMMMN NN!N-N9NENQN]NiNuNNNNNNNNNNNOOOO)O5OAOMOYOeOqO}OOOOOOOOOOPP PP%P1P=PIPUPaPmPyPPPPPPPPPPPQQQ Q,Q8QDQPQ\QhQtQQQQQQQQQQQRRRR'R3R?RKRWRcRoR{RRRRRRRRRRRS SS"S.S:SFSRS^SjSvSSSSSSSSSSSTTTT)T5TATMTYTeTqT}TTTTTTTTTTUU UU$U0UdJdUdadmdyddddddddddde ee!e-e9eEeQe]eieueeeeeeeeeeeffff(f4f@fLfXfdfpf|ffffffffffgg gg$g0gqJqVqaqmqyqqqqqqqqqqqrrr r,r8rDrPr\rhrtrrrrrrrrrrrssss's3s?sJsVsbsnszssssssssssst tt"t.t:tFtRt^tjtvtttttttttttuu uu"u-u8uCuNuYuduouzuuuuuuuuuuuvv vv%v1v=vIvUvavmvxvvvvvvvvvvvwww w,w8wDwPw\whwtwwwwwwwwwwwxxxx'x3x?xKxWxcxox{xxxxxxxxxxxy yy"y.y:yFyRy^yjyvyyyyyyyyyyyzzzz)z5zAzMzYzezqz}zzzzzzzzzz{{ {{%{1{={I{T{`{l{x{{{{{{{{{{{||| |,|8|D|O|[|g|s|||||||||||}}}}'}3}?}K}V}b}n}z}}}}}}}}}}}~ ~~"~.~:~F~R~^~j~v~~~~~~~~~~~)5AMYeq} +! +" +# +$ +% +& +' +( +) +* ++ +, +- +.  +/ +0 +1 +2 +3 +4 +5 +6  +7  +8  +9  +:  +; +< += +> +? +@ +A +B +C +D +E +F +G +H +I +J +K +L +M  +N +O +P +Q +R +S +T +U  +V  +W  +X  +Y  +Z +[ +\ +] +^ +_ +` +a +b +c +d +e +f +g +h +i +j +k +l  +m !+n "+o  +p +q +r +s +t +u +v +w  +x  +y  +z  +{  +| +} +~ + + + + + +  + + + + + + + +  +  +  +  +  + + + + + + + + + + + + + + + + + +  +  +  +  +  +  +  +  +   +   +   +   +   +  +  +  +  +  + + + + + + + +  +  +  +  +  + + + + + +  + + + + + + + +  +  +  +  +  + + + + +  + + + + + + + +  +  +  +  +  + + + + + + + + + +  + + + + + + + +  +  +  +  +  + +  + + + + + , , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,  , !, ", #, $, %, &, ',! (," ),# *,$  ,% ,& ,' ,( ,) ,* ,+ ,,  ,-  ,.  ,/  ,0  ,1 ,2 ,3 ,4 ,5 ,6 ,7 ,8 ,9 ,:  ,; ,< ,= ,> ,? ,@ ,A ,B  ,C  ,D  ,E  ,F  ,G ,H ,I ,J ,K ,L   ,M  ,N  ,O  ,P  ,Q  ,R  ,S  ,T  ,U  ,V  ,W  ,X  ,Y  ,Z  ,[  ,\  ,]  ,^  ,_  ,`  ,a  ,b  ,c  ,d  ,e  ,f  ,g  ,h  ,i  ,j  ,k   ,l  ,m  ,n  ,o  ,p  ,q  ,r  ,s  ,t  ,u  ,v  ,w  ,x  ,y  ,z  ,{  ,|  ,}  ,~   ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,   ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,   ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , ,  ,  ,  ,  ,  , , ,  , , , , , , , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , ,  , , , , , , , ,  ,  ,  ,  ,  , ,  , , , , , , , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , , - - - - - - - - - - -  - !- "- #- $-  - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - -! -" -# -$ -% -& -' -( -) -* -+ -, -- -.  -/ !-0 "-1  -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9  -:  -;  -<  -= -> -? -@ -A -B -C -D  -E  -F  -G  -H  -I -J -K -L -M -N -O -P -Q -R -S -T -U -V -W -X -Y -Z -[  -\ !-] "-^ #-_ $-` %-a  -b -c -d -e -f -g -h -i  -j  -k  -l  -m  -n -o -p -q -r -s -t -u  -v -w -x -y -z -{ -| -}  -~  -  -  -  - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - - - - -  - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - - - - - - - - - - -  - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - - - - - - - - - - - -  - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - - - - - - -  - - - - - - - -  -  - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - - . . . . . . . . .  . . . . . . . .  .  .  .  .  . . . . . . . . . . . . .! ." .# .$ .% .& .'  .( !.) ".* #.+ $.,  .- .. ./ .0 .1 .2 .3 .4  .5  .6  .7  .8  .9 .: .; .< .= .> .? .@ .A .B .C .D .E .F .G  .H .I .J .K .L .M .N .O  .P  .Q  .R  .S  .T .U .V .W .X .Y .Z .[ .\   .]  .^  ._  .`  .a  .b  .c  .d  .e  .f  .g  .h  .i  .j  .k  .l  .m  .n  .o  .p  .q  .r  .s  .t  .u  .v  .w  .x  .y  .z  .{  .|  !.}  !.~ !. !. !. !. !. !. !. ! . ! . ! . ! . ! . !. !. !. !. !. !. !. !. !. !. !. !.  ". ". ". ". ". ". ". ". " . " . " . " . " . ". ". ". ". ". ". ". ". ". ". ". ". ". ". ". ". ". ". " . "!.  #. #. #. #. #. #. #. #. # . # . # . # . # . #. #. #. #. #. #. #. #. #. #. #. #. #. #.  $. $. $. $. $. $. $. $. $ . $ . $ . $ . $ . $. $. $. $. $. $. $. $. $.  .  .  .  .  .  .  .  .   .   .   .  . . . . . . . .  .  .  .  .  / / / / / / / / / / / / / / / / / / /  / !/ "/ #/ $/ %/ &/ '/ (/ )/ */ +/ ,/ -/ ./! //" 0/# 1/$ 2/% 3/& 4/' 5/( 6/) 7/* 8/+ 9/, :/- ;/. /1 ?/2 @/3 A/4 B/5 C/6 D/7 E/8 F/9  /: /; /< /= /> /? /@ /A  /B  /C  /D  /E  /F  /G /H /I /J /K /L /M /N  /O  /P  /Q  /R  /S /T /U /V /W /X /Y /Z /[ /\ /] /^  /_ /` /a /b /c /d /e /f  /g  /h  /i  /j  /k /l /m /n /o  /p /q /r /s /t /u /v /w  /x  /y  /z  /{  /| /} /~ / / / / / / /  / / / / / / / /  /  /  /  /  / / / / / / / / / / / / / / / /  / / / / / / / /  /  /  /  /  / / / / / / / / / / / / / / / / / / /  / !/ "/ #/ $/   /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /   /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  !/  "/  #/  $/  %/  &/  '/  (/  )/  */  +/  ,0  0  0  0  0  0  0  0  0   0   0   0  0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0 0  0 0! 0" 0# 0$ 0% 0& 0'  0(  0)  0*  0+  0, 0- 0. 0/ 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 0: 0; 0< 0= 0>  0?  0@ 0A 0B 0C 0D 0E 0F 0G  0H  0I  0J  0K  0L 0M 0N 0O 0P 0Q 0R 0S 0T 0U 0V  0W 0X 0Y 0Z 0[ 0\ 0] 0^  0_  0`  0a  0b  0c 0d 0e 0f 0g 0h 0i  0j 0k 0l 0m 0n 0o 0p 0q  0r  0s  0t  0u  0v 0w 0x 0y 0z 0{ 0|  0} 0~ 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 !0 "0 #0 $0 %0 &0 '0 (0 )0 *0 +0 ,0 -0 .0 /0 00 10 20 30 40 50 60 70 80 90 :0 ;0 <0 =0 >0 ?0 @0 A0 B0 C0 D0 E0 F0 G0 H0 I0  0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0   0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  !0  "0  #0  $0  %0  &0   0  0  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  !1  "1  #1  $1!  %1"  &1#  '1$   1%  1&  1'  1(  1)  1*  1+  1,  1-  1.  1/  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  1:  1;  1<  1=  1>  1?  1@  1A  1B  1C  1D  !1E  "1F  #1G  $1H   1I  1J  1K  1L  1M  1N  1O  1P  1Q  1R  1S  1T  1U  1V  1W  1X  1Y  1Z  1[  1\  1]  1^  1_  1`  1a  1b  1c  1d  1e  1f  1g  1h  !1i  "1j  #1k  $1l  %1m  &1n  '1o  (1p  )1q  *1r  +1s  ,1t  -1u  .1v  /1w   1x  1y  1z  1{  1|  1}  1~  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1   1   1   1   1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1  1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1 1  1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1 1 1 1  1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1  1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1  1 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2   2  2  2  2  2  2  2  2!  2"  2#  2$  2%  2&  2'  2(  2)  2*  2+  2,  2-  2.  2/  20  21  22  23  24  25  26  27  28  29   2:  2;  2<  2=  2>  2?  2@  2A  2B  2C  2D   2E   2F   2G   2H   2I  2J  2K  2L  2M  2N  2O  2P  2Q  2R  2S 2T 2U 2V 2W 2X 2Y 2Z  2[  2\  2]  2^  2_  2` 2a 2b 2c 2d 2e 2f 2g  2h  2i  2j  2k  2l 2m 2n 2o 2p 2q 2r 2s 2t 2u 2v 2w 2x 2y  2z 2{ 2| 2} 2~ 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2   2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  !3  "3  #3   3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3!  3"  3#  3$  3%  3&  3'  3(  3)  3*  3+   3,     + 7 C O [ g s  !!!!&!2!>!J!V!b!n!z!!!!!!!!!!!" ""!"-"9"E"Q"]"i"u"""""""""""####)#5#A#M#Y#e#p#|##########$$ $$$$0$<$H$T$`$l$w$$$$$$$$$$$%%%%+%7%C%O%[%g%s%%%%%%%%%%%&&&&&&2&>&J&V&b&n&z&&&&&&&&&&&' ''"'-'9'E'Q']'i'u'''''''''''((((((4(@(L(X(d(p(|((((((((((() ))#)/);)G)S)_)k)w)))))))))))****+*7*B*N*Z*f*r*~**********++++&+2+>+J+V+b+n+z+++++++++++, ,,!,-,9,E,Q,],i,u,,,,,,,,,,,----)-4-@-L-X-d-p-|----------.. ..$.0.<.H.T.`.l.x...........////+/7/C/O/[/f/r/~//////////0000&020>0J0V0b0n0z00000000000111 1,181D1P1\1h1t111111111112222'232?2K2W2c2o2{222222222223 33"3.3:3F3R3^3j3v333333333334444)454A4M4Y4e4q4}444444444455 55$505<5H5T5`5l5x55555555555666 6,686D6P6\6h6t666666666667777'737?7K7W7c7o7{777777777778 88#8/8;8G8S8^8j8v888888888889999*969B9N9Z9e9q9}9999999999:: ::%:1:=:I:U:a:m:y:::::::::::;;; ;,;8;D;P;\;h;t;;;;;;;;;;;<<<<(<4<@>>>*>6>B>N>Z>f>r>~>>>>>>>>>>?? ??%?1?=?I?U?a?m?y???????????@@@ @,@8@D@P@\@h@t@@@@@@@@@@@AAAA(A4A@ALAXAdApA|AAAAAAAAAAAB BB#B/B;BGBSB_BkBwBBBBBBBBBBBCCCC+C7CCCNCZCfCrC~CCCCCCCCCCDDDD&D2D>DJDVDbDmDyDDDDDDDDDDDE EE!E-E9EEEQE]EiEuEEEEEEEEEEEFFFF(F4F@FLFXFdFpF|FFFFFFFFFFFGGGG(G4G@GLGXGdGpG|GGGGGGGGGGGH HH"H.H:HFHRH]HiHuHHHHHHHHHHHIIII(I4I@ILIXIcIoI{IIIIIIIIIIIJ JJ#J.J:JFJRJ^JjJvJJJJJJJJJJJKKKK)K5KAKMKYKeKqK|KKKKKKKKKKLL LL$L0LRJRVRbRnRyRRRRRRRRRRRS SS S,S8SDSPS\ShStSSSSSSSSSSSTTTT(T4T@TLTXTdTpT|TTTTTTTTTTTU UU"U.U9UEUQU]UiUuUUUUUUUUUUUVVVV)V5V@VLVXVdVpV|VVVVVVVVVVVW WW#W/W;WGWSW_WjWvWWWWWWWWWWWXXXX)X5XAXMXXXdXpX|XXXXXXXXXXXY YY#Y/Y;YGYSY_YkYwYYYYYYYYYYYZZZZ*Z6ZBZNZZZfZrZ~ZZZZZZZZZZ[[ [[%[1[=[I[U[a[m[y[[[[[[[[[[[\\\ \,\8\D\P\\\h\t\\\\\\\\\\\]]]]']3]?]K]W]c]o]{]]]]]]]]]]]^ ^^"^.^:^F^R^^^i^u^^^^^^^^^^^____)_5_A_M_Y_e_q_}__________`` ``%`1`=`H`T```l`x```````````aaa a,a8aDaOa[agasaaaaaaaaaaabbbb&b2b>bJbVbbbnbzbbbbbbbbbbbc cc!c-c9cEcPc\chctcccccccccccdddd&d2d>dJdVdbdndzddddddddddde ee"e.e:eEeQe]eieueeeeeeeeeeeffff(f4f@fLfXfdfpf|fffffffffffg gg"g.g:gFgRg^gjgvggggggggggghhhh)h5hAhMhYhehqh}hhhhhhhhhhii ii$i0ioJoVobonozoooooooooooppp p,p8pDpPp\phptpppppppppppqqqq&q2q>qJqVqbqnqyqqqqqqqqqqqr rr r,r8rDrPr\rhrtrrrrrrrrrrrssss's3s?sKsVsbsnszssssssssssst tt"t.t:tFtRt^tjtvtttttttttttuuuu)u5uAuMuYueuqu}uuuuuuuuuuvv vv%v1v=vIvUvavmvyvvvvvvvvvvvwwww+w7wCwOw[wgwswwwwwwwwwwwxxxx&x2x>xJxVxbxnxzxxxxxxxxxxxy yy!y-y9yEyQy]yiyuyyyyyyyyyyyzzzz)z5z@zLzXzdzpz|zzzzzzzzzz{{ {{${0{<{H{S{_{k{w{{{{{{{{{{{||||*|6|B|N|Y|e|q|}||||||||||}} }}%}1}=}H}T}`}l}x}}}}}}}}}}}~~~ ~,~8~D~P~\~h~t~~~~~~~~~~~(4@LXdp|  3.  3/  30  31  32  33  34  35  36  37  38  39  3:  3;  3<  3=  3>  3?   3@  3A  3B  3C  3D  3E  3F  3G  3H  3I  3J  3K  3L  3M  3N  3O  3P  3Q  3R  3S  3T  3U  3V  3W  3X   3Y  3Z  3[  3\  3]  3^  3_  3`  3a  3b  3c  3d  3e  3f  3g  3h  3i  3j  3k  3l  3m  3n  3o  3p  3q  3r  3s  3t  3u 3v 3w 3x 3y 3z 3{ 3|  3}  3~  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3 3 3  3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3  3 !3 "3 #3  3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3  3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3  3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3 3  3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4 4 4  4  4  4  4  4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4! 4" 4#  4$ 4% 4& 4' 4( 4) 4* 4+  4,  4-  4.  4/  40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 4: 4; 4< 4= 4> 4? 4@ 4A 4B  4C !4D "4E  4F 4G 4H 4I 4J 4K 4L 4M  4N  4O  4P  4Q  4R 4S 4T 4U 4V 4W 4X 4Y 4Z 4[ 4\ 4] 4^ 4_ 4` 4a 4b 4c  4d 4e 4f 4g 4h 4i 4j 4k  4l  4m  4n  4o  4p 4q 4r 4s 4t  4u 4v 4w 4x 4y 4z 4{ 4|  4}  4~  4  4  4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4 4 4  4  4  4  4  4 4  4 4 4 4 4 4 4 4  4  4  4  4  4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4 4 4  4  4  4  4  4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4 4 4  4  4  4  4  4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4 4 4  4  4  4  4  4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5  5 5 5 5 5 5 5 5  5  5  5  5  5 5 5 5 5 5 5 5 5! 5" 5# 5$ 5% 5& 5' 5( 5) 5* 5+  5, !5- "5. #5/ $50 %51 &52 '53 (54   55  56  57  58  59  5:  5;  5<  5=  5>  5?  5@  5A  5B  5C  5D  5E  5F  5G  5H  5I  5J  !5K !5L !5M !5N !5O !5P !5Q !5R ! 5S ! 5T ! 5U ! 5V ! 5W !5X !5Y !5Z !5[ !5\ !5] !5^ !5_ !5` !5a !5b !5c !5d !5e !5f !5g !5h !5i ! 5j !!5k  "5l "5m "5n "5o "5p "5q "5r "5s " 5t " 5u " 5v " 5w " 5x "5y "5z "5{ "5| "5} "5~ "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 " 5 "!5 ""5 "#5 "$5  #5 #5 #5 #5 #5 #5 #5 #5 # 5 # 5 # 5 # 5 # 5 #5 #5 #5  $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $ 5 $ 5 $ 5 $ 5 $ 5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $ 5 $!5  %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 % 5 % 5 % 5 % 5 % 5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5  &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 & 5 & 5 & 5 & 5 & 5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 & 5 &!5 &"5  &$5 &%5 &&5 &'5 &(6  '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 ' 6 ' 6 ' 6 ' 6 ' 6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6  (6 (6 (6! (6" (6# (6$ (6% (6& ( 6' ( 6( ( 6) ( 6* ( 6+ (6, (6- (6. (6/ (60 (61 (62 (63 (64 (65 (66  )67 )68 )69 )6: )6; )6< )6= )6> ) 6? ) 6@ ) 6A ) 6B ) 6C )6D )6E )6F )6G )6H )6I )6J )6K )6L )6M )6N )6O )6P )6Q )6R )6S )6T )6U ) 6V )!6W )"6X  *6Y *6Z *6[ *6\ *6] *6^ *6_ *6` * 6a * 6b * 6c * 6d * 6e *6f *6g *6h *6i  6j  6k  6l  6m  6n  6o  6p 6q 6r 6s 6t 6u 6v 6w  6x  6y  6z  6{  6| 6} 6~ 6 6 6 6 6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 6 6 6 6 6 6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6  6 6 6 6 6 6 6 6  6   6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6   6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6   6  6  6  6  6  6  6   6  6  6  6  6  6  6  6   6  6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6  6 6 6 7 7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7  7 7 7  7 7 7 7 7 7! 7" 7#  7$  7%  7&  7'  7( 7) 7* 7+ 7, 7- 7. 7/ 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 7:  7; !7< "7= #7> $7? %7@ &7A '7B (7C )7D *7E +7F ,7G -7H .7I /7J 07K 17L 27M  7N 7O 7P 7Q 7R 7S 7T 7U  7V  7W  7X  7Y  7Z 7[  7\ 7] 7^ 7_ 7` 7a 7b 7c  7d  7e 7f 7g 7h 7i 7j 7k 7l  7m  7n  7o  7p  7q  7r 7s 7t 7u 7v 7w 7x 7y  7z  7{  7|  7}  7~ 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7  7 7 7 7 7 7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7 7 7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7  7 7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7  7 7 7 7 7 8 8 8 8 8 8 8   8  8  8  8  8  8  8  8  8  8  8  !8 !8 !8 !8 !8 !8 !8 !8 ! 8 ! 8 ! 8 ! 8 ! 8 !8 !8 !8! !8" !8# !8$ !8% !8& !8'  "8( "8) "8* "8+ "8, "8- "8. "8/ " 80 " 81 " 82 " 83 " 84 "85 "86 "87 "88 "89 "8: "8; "8< "8=  #8> #8? #8@ #8A #8B #8C #8D #8E # 8F # 8G # 8H # 8I # 8J #8K #8L #8M #8N #8O #8P #8Q #8R #8S #8T #8U #8V #8W #8X  $8Y $8Z $8[ $8\ $8] $8^ $8_ $8` $ 8a $ 8b $ 8c $ 8d  %8e %8f %8g %8h %8i %8j %8k %8l % 8m % 8n % 8o % 8p % 8q %8r %8s %8t %8u %8v %8w %8x %8y %8z %8{ %8| %8} %8~ %8 %8 %8 %8 %8 % 8 %!8 %"8 %#8 %$8 %%8 %&8 %'8 %(8  &8 &8 &8 &8 &8 &8 &8 &8 & 8 & 8 & 8 & 8 & 8 &8 &8 &8 &8 &8 &8 &8 &8 &8  '8 '8 '8 '8 '8 '8 '8 '8 ' 8 ' 8 ' 8 ' 8 ' 8  (8 (8 (8 (8 (8 (8 (8 (8 ( 8 ( 8 ( 8 ( 8 ( 8 (8 (8 (8 (8  )8 )8 )8 )8 )8 )8 )8 )8 ) 8 ) 8 ) 8 ) 8 ) 8  *8 *8 *8 *8 *8 *8 *8 *8 * 8 * 8 * 8  +8 +8 +8 +8 +8  ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 , 8 , 8 , 8 , 8 , 8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8  -8 -8 -8 -8 -8 -8 -8 -8 - 9 - 9 - 9 - 9 - 9 -9 -9 -9 -9  .9 .9 .9 .9 .9 .9 .9 .9 . 9 . 9 . 9  /9 /9 /9 /9 /9 /9 /9 /9 / 9  09 09 09 09 09! 09" 09# 09$ 0 9% 0 9& 0 9' 0 9( 0 9) 09*  19+ 19, 19- 19. 19/ 190 191 192 1 93 1 94 1 95 1 96 1 97 198 199 19: 19; 19< 19= 19>  29? 29@ 29A 29B 29C 29D 29E 29F 2 9G 2 9H 2 9I 2 9J 2 9K 29L 29M 29N 29O 29P 29Q 29R 29S 29T 29U  39V 39W 39X 39Y 39Z 39[ 39\ 39] 3 9^ 3 9_ 3 9` 3 9a 3 9b 39c 39d 39e 39f 39g 39h  49i 49j 49k 49l 49m 49n 49o 49p  59q 59r 59s 59t 59u 59v  69w 69x 69y 69z 69{ 69| 69}  79~ 79 79 79 79 79 79 79 7 9 7 9 7 9 7 9 7 9 79 79 79 79 79 79 79 79 79 79  89 89 89 89 89 89 89 89 8 9 8 9 8 9 8 9 8 9  99 99 99 99 99 99 99 99 9 9 9 9 9 9  :9 :9 :9 :9 :9 :9 :9 :9 : 9 : 9 : 9  ;9 ;9 ;9 ;9 ;9 ;9 ;9 ;9 ; 9 ; 9 ; 9 ; 9 ; 9 ;9 ;9 ;9 ;9  <9 <9 <9 <9 <9 <9 <9 <9 < 9 < 9 < 9 < 9  =9 =9 =9 =9 =9 =9 =9 =9  >9 >9 >9 >9 >9 >9 >9 >9 > 9 > 9 > 9 > 9  ?9 ?9 ?9 ?9 ?9 ?9 ?9 ?9 ? 9 ? 9 ? 9  @9 @9 @9 @9 @9 @9 @9 @9 @ 9 @ 9  A9 A9 A: A: A: A: A: A: A : A : A : A : A :  B: B: B: B: B: B: B: B: B : B : B : B : B : B: B: B: B: B: B: B:  C: C: C:! C:" C:# C:$ C:%  D:& D:' D:( D:) D:* D:+ D:, D:- D :. D :/ D :0 D :1 D :2 D:3 D:4 D:5 D:6 D:7 D:8 D:9 D:: D:; D:< D:= D:> D:? D:@ D:A D:B D:C D:D D :E D!:F D":G D#:H  E:I E:J E:K E:L E:M E:N E:O E:P E :Q E :R E :S E :T E :U E:V E:W E:X E:Y E:Z E:[ E:\ E:] E:^ E:_ E:` E:a E:b E:c E:d E:e E:f E:g E :h E!:i E":j E#:k E$:l  F:m F:n F:o F:p F:q  G:r G:s G:t G:u G:v G:w G:x G:y G :z G :{ G :| G :} G :~ G: G: G: G: G: G: G: G: G: G: G:  H: H: H: H: H: H: H: H: H : H : H : H : H : H: H: H: H: H: H: H:  I: I: I: I: I: I: I: I: I : I : I : I : I : I: I: I: I: I: I: I: I: I: I: I: I: I: I: I:  J: J: J: J: J: J: J: J: J : J : J : J : J : J: J: J: J: J: J: J: J: J: J:  K: K: K: K: K: K: K: K: K : K :  L: L: L: L: L: L: L: L: L : L : L : L :  M: M: M: M: M: M: M: M: M : M : M : M : M : M: M: M: M: M: M: M:  N: N: N: N: N: N; N; N; N ; N ; N ; N ; N ; N; N; N; N; N; N; N; N; N; N; N; N; N; N; N; N; N; N; N ; N!; N"; N#; N$; N%; N&; N';! N(;" N);# N*;$ N+;% N,;& N-;' N.;( N/;) N0;* N1;+ N2;, N3;- N4;. N5;/ N6;0 N7;1 N8;2 N9;3 N:;4 N;;5   $ 0 < H T ` l x !!!!*!6!B!N!Z!f!r!~!!!!!!!!!!"" ""%"1"="I"U"a"m"y"""""""""""####+#7#C#O#[#g#s###########$$$$&$2$>$J$V$b$n$z$$$$$$$$$$$% %% %,%8%D%P%\%h%t%%%%%%%%%%%&&&&'&3&>&J&V&b&n&z&&&&&&&&&&&' ''!'-'9'E'Q']'i'u'''''''''''(((()(5(A(M(Y(e(q(}(((((((((()) ))%)1)=)I)U)a)m)y)))))))))))*** *,*8*D*O*[*g*s***********++++&+2+>+J+V+b+n+z+++++++++++,,, ,,,8,D,P,\,h,t,,,,,,,,,,,----'-3-?-K-W-c-o-{-----------. ..".-.9.E.Q.].i.u...........////'/3/?/K/W/c/o/{///////////0 00!0,080D0P0\0h0t000000000001111(141@1L1X1d1p1{111111111112 22#2/2;2G2S2_2k2w222222222223333*363B3N3Z3f3r3~33333333334444%414=4I4U4a4m4y444444444445 55!5-595E5Q5]5i5u555555555556666)656@6L6X6d6p6|666666666677 77$707<7H7T7`7l7x77777777777888 8,888D8P8\8h8t888888888889999'939?9K9W9c9o9{99999999999: ::#:/:;:G:S:_:k:w:::::::::::;;;;);5;A;M;Y;e;q;};;;;;;;;;;<< <<%<1<=> >>%>1><>H>T>`>l>x>>>>>>>>>>>????+?7?C?O?[?g?r?~??????????@@@@&@2@>@I@U@`@l@x@@@@@@@@@@@AAA A,A8ADAPA\AhAtAAAAAAAAAAABBBB'B3B?BKBWBcBoB{BBBBBBBBBBBC CC#C/C;CGCSC_CkCwCCCCCCCCCCCDDDD+D7DCDOD[DgDsDDDDDDDDDDDEEEE'E3E?EKEWEcEoE{EEEEEEEEEEEF FF#F/F;FGFSF_FkFwFFFFFFFFFFFGGGG+G7GCGOG[GgGsGGGGGGGGGGGH HH%H2H?HLHYHfHsHHHHHHHHHHIIII)I6ICIPI]IjIwIIIIIIIIIIJJJ J+J7JCJOJ[JgJsJ~JJJJJJJJJJKK KK%K1K=KHKTK`KlKwKKKKKKKKKKKLLLL)L5LALLLXLdLpL|LLLLLLLLLLM MM#M0MNKNXNeNrNNNNNNNNNNNO OO%O2O?OLOYOfOsOOOOOOOOOOPPPP(P5PBPOP\PiPvPPPPPPPPPPQQQQ,Q9QFQSQ`QlQyQQQQQQQQQQRRR!R.R;RGRTRaRnR{RRRRRRRRRRS SS$S1S>SKSXSeSrS~SSSSSSSSSTT TT&T3T@TMTZTgTtTTTTTTTTTTUUUU(U5UBUOU\UiUvUUUUUUUUUUVVVV+V8VEVRV^VkVxVVVVVVVVVVWWW!W.W;WHWUWbWnW{WWWWWWWWWWX XX#X0X=XJXWXdXqX~XXXXXXXXXXY YY&Y3Y@YMYZYgYtYYYYYYYYYYZZZZ(Z5ZBZOZ\ZiZsZ~ZZZZZZZZZZZ[[ [[#[.[9[D[O[Z[e[p[{[[[[[[[[[[[\\\\&\2\>\J\V\b\n\z\\\\\\\\\\\] ]]!]-]9]E]Q]]]i]u]]]]]]]]]]]^^^^)^5^A^M^Y^e^q^}^^^^^^^^^^__ __$_0_<_H_T_`_l_x___________````+`7`C`O`[`g`s```````````aaaa&a2a>aJaVabanazaaaaaaaaaaab bb"b.b:bFbRb^bjbvbbbbbbbbbbbcccc)c5cAcMcYcecqc}ccccccccccdd dd$d0dxJxVxbxmxyxxxxxxxxxxxy yy!y-y9yEyQy]yiyuyyyyyyyyyyyzzzz(z4z@zLzXzdzpz|zzzzzzzzzz{{ {{${0{<{H{T{`{l{x{{{{{{{{{{{||||+|7|C|O|[|g|s|||||||||||}}}}&}2}>}J}V}b}n}z}}}}}}}}}}}~ ~~"~.~:~E~Q~]~i~u~~~~~~~~~~~)5AMYeq} N=;7 N>;8 N?;9 N@;: NA;; NB;< NC;= ND;> NE;? NF;@ NG;A NH;B  O;C O;D O;E O;F O;G O;H O;I O;J O ;K O ;L O ;M O ;N O ;O  P;P P;Q P;R P;S P;T P;U P;V P;W P ;X P ;Y P ;Z P ;[ P ;\ P;] P;^ P;_ P;` P;a P;b  Q;c Q;d Q;e Q;f Q;g Q;h Q;i Q;j Q ;k Q ;l Q ;m Q ;n Q ;o Q;p Q;q Q;r  R;s R;t R;u R;v R;w R;x R;y R;z  S;{ S;| S;} S;~ S; S; S; S; S ; S ; S ; S ; S ; S; S; S; S; S;  T; T; T; T; T; T; T; T; T ; T ; T ; T ;  U; U; U; U; U; U; U; U; U ; U ; U ; U ; U ;  V; V; V; V; V; V; V; V; V ; V ; V ; V ; V ; V; V; V; V;  W; W; W; W; W; W; W;  X; X; X; X; X; X; X; X; X ; X ; X ; X ; X ; X; X; X; X; X;  Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y ; Y ; Y ; Y ; Y ; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y ; Y!; Y"; Y#; Y$; Y%; Y&; Y'; Y(; Y); Y*; Y+; Y,; Y-; Y.; Y/; Y0; Y1< Y2< Y3< Y4<  Z< Z< Z< Z< Z< Z< Z< Z< Z < Z < Z < Z < Z < Z< Z< Z< Z<  [< [< [< [< [< [< [< [< [ < [ < [ < [ < [ ^ j+=? j,=@ j-=A j.=B j/=C j0=D  k=E k=F k=G k=H k=I k=J k=K k=L k =M k =N k =O k =P k =Q k=R k=S k=T k=U k=V k=W k=X k=Y k=Z k=[ k=\ k=] k=^ k=_ k=` k=a k=b k=c k =d k!=e k"=f k#=g k$=h k%=i k&=j k'=k k(=l k)=m k*=n k+=o  l=p l=q l=r l=s l=t l=u l=v l=w l =x l =y l =z l ={ l =|  m=} m=~ m= m= m= m= m= m= m = m = m = m = m = m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m=  n= n= n= n= n= n= n=  o= o= o= o= o= o= o= o= o = o =  p= p= p= p= p= p= p= p= p = p =  q= q= q= q= q= q= q= q= q =  r= r= r= r= r= r= r= r=  s= s= s= s= s= s= s= s= s = s = s = s = s = s= s= s= s= s=  t= t= t= t= t= t= t= t= t = t = t = t = t = t= t= t= t= t=  u= u=  v= v= v= v= v= v= v= v= v = v = v = v = v = v= v= v= v= v= v> v> v> v> v> v> v> v> v> v> v>  w> w> w> w> w> w> w> w> w > w > w > w > w > w> w> w> w> w> w> w> w> w> w>! w>" w># w>$ w>% w>& w>' w>( w>) w >* w!>+ w">, w#>- w$>. w%>/ w&>0 w'>1 w(>2 w)>3 w*>4 w+>5 w,>6 w->7 w.>8 w/>9 w0>: w1>; w2>< w3>= w4>> w5>? w6>@ w7>A w8>B w9>C w:>D w;>E w<>F w=>G w>>H w?>I w@>J wA>K wB>L wC>M wD>N wE>O wF>P wG>Q wH>R wI>S wJ>T wK>U wL>V wM>W wN>X wO>Y wP>Z wQ>[ wR>\ wS>] wT>^ wU>_ wV>` wW>a wX>b wY>c wZ>d w[>e w\>f w]>g w^>h w_>i w`>j wa>k wb>l wc>m wd>n we>o wf>p wg>q wh>r wi>s wj>t wk>u wl>v wm>w wn>x wo>y wp>z wq>{ wr>| ws>} wt>~ wu> wv> ww> wx> wy> wz> w{> w|> w}> w~> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w>  x> x> x> x> x> x> x>  y> y> y> y> y> y> y> y>  z> z> z> z> z> z> z> z> z >  {> {> {> {>  |> |> |> |> |> |> |>  }> }> }> }> }>  ~> ~> ~> ~> ~> ~>  > > > > >  > > > > > >  > > > > > > > >  > > > > ? ? ? ?  ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ?  ? ? ? ?  ? ? ?  ? ?! ?" ?# ?$ ?% ?& ?'  ?(  ?)  ?*  ?+  ?, ?- ?. ?/ ?0 ?1 ?2 ?3 ?4  ?5 ?6 ?7 ?8 ?9 ?: ?; ?<  ?=  ?>  ??  ?@  ?A ?B ?C ?D ?E ?F ?G ?H ?I ?J ?K ?L ?M ?N  ?O ?P ?Q ?R ?S ?T ?U ?V  ?W  ?X ?Y ?Z ?[ ?\ ?] ?^ ?_  ?` ?a ?b ?c ?d ?e ?f ?g  ?h  ?i  ?j  ?k  ?l ?m ?n ?o ?p ?q ?r ?s ?t ?u ?v ?w  ?x ?y ?z ?{ ?| ?} ?~ ?  ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ? ? ? ? @ @  @  @  @  @  @  @  @  @   @   @   @   @   @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @   @!  !@"  @# @$ @% @& @' @( @) @*  @+  @,  @-  @.  @/ @0 @1 @2 @3 @4 @5 @6 @7 @8  @9 @: @; @< @= @> @? @@  @A  @B  @C  @D  @E @F @G @H @I @J @K @L @M @N @O @P @Q @R @S @T @U @V @W  @X !@Y "@Z #@[  @\ @] @^ @_ @` @a @b @c  @d  @e  @f  @g  @h @i @j @k @l @m @n @o @p @q @r @s @t @u @v  @w @x @y @z @{ @| @} @~  @  @  @  @  @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @ @ @ @ @ @ @ @  @  @  @  @  @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @ !@ "@ #@  @ @ @ @ @ @ @ @  @  @  @  @  @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @ @ @ @ @ @ @ @  @  @  @  @  @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @ !@ "@ #@ $@   @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  A  A   A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A!   A"  A#  A$  A%  A&  A'  A(  A)  A*  A+  A,  A-  A.  A/  A0  A1  A2  A3  A4  A5  A6  A7  A8  A9  A:  A;  A<  A=  A>  A?  A@   AA  AB  AC  AD  AE  AF  AG  AH  AI  AJ  AK  AL  AM  AN  AO  AP  AQ  AR  AS  AT  AU  AV  AW  AX  AY  AZ  A[  A\   A]  A^  A_  A`  Aa  Ab  Ac  Ad  Ae  Af  Ag  Ah  Ai  Aj  Ak  Al  Am  An  Ao  Ap  Aq  Ar  As  At  Au  Av Aw Ax Ay Az A{ A| A}  A~  A  A  A  A A A A A A A A A A A A A A A A A A A  A !A "A #A  A A A A A A A A  A  A  A  A  A A A A A A A A A A A A A A A A A A A  A !A  A A A A A A A A  A  A  A  A  A A A A A A A A A A A A A A A A A A A  A !A  A A A A A A A A  A  A  A  A  A A A A A A A A A A A A A A A A  A A A A A A A A  A  B  B  B  B B B B B B B B B B B B  B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B! B" B# B$ B% B& B' B( B) B* B+  B, B- B. B/ B0 B1 B2 B3  B4  B5  B6  B7  B8 B9 B: B; B< B= B> B? B@ BA BB BC BD BE BF BG BH BI  BJ BK BL BM BN BO BP BQ  BR  BS  BT  BU  BV BW BX BY BZ B[ B\ B] B^ B_ B` Ba Bb Bc Bd Be Bf Bg Bh  Bi Bj Bk Bl Bm Bn Bo Bp  Bq  Br  Bs  Bt  Bu Bv Bw Bx By Bz B{ B| B} B~ B B B B B B B  B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B B B B B B B B B B B B B  B !B "B #B  B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B B B B B B B B B B B B B  B !B "B  B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B B B B B B B B B B  B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B B B B B B B C C C  C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C C C C C C C C  C C C C! C" C# C$ C%  C&  C'  C(     + 7 C O [ g s  !!!!&!2!>!J!V!b!n!z!!!!!!!!!!!" ""!"-"9"E"Q"]"i"u"""""""""""####)#5#A#M#Y#e#q#}##########$$ $$$$0$<$H$T$`$l$x$$$$$$$$$$$%%%%)%4%?%J%U%`%k%v%%%%%%%%%%%%&&& &,&8&D&P&\&h&t&&&&&&&&&&&''''''3'?'K'W'c'o'{'''''''''''( (("(.(:(F(R(^(j(v((((((((((())))))5)A)M)Y)e)q)}))))))))))** **$*0*<*H*T*_*k*w***********++++++7+C+O+[+g+s+++++++++++,,,,&,2,>,J,V,b,n,z,,,,,,,,,,,- --!---9-E-Q-\-h-t-----------....(.4.@.K.W.c.o.{.........../ //"/./:/F/R/^/h/s/~///////////00 00#0/0;0G0S0_0k0w000000000001111*161B1N1Z1f1q1}111111111122 22%202<2H2T2`2l2x222222222223333+373C3O3[3g3s333333333334444&414=4I4U4a4m4y444444444445555$5/5:5E5P5[5f5q5|5555555555566 66!6,686D6P6\6h6t666666666667777(737?7K7W7c7o7{777777777778 88#8/8;8G8S8_8j8v888888888889999)959A9M9Y9e9q9}9999999999:: ::$:0:<:H:T:`:l:x:::::::::::;;;;+;7;C;O;[;g;s;;;;;;;;;;;<<<<&<2<>>>>(>4>@>L>X>d>p>|>>>>>>>>>>?? ??$?0?JJJVJaJmJyJJJJJJJJJJJKKK K,K8KDKPK\KhKtKKKKKKKKKKKLLLL'L3L?LKLWLcLoL{LLLLLLLLLLLM MM"M.M:MFMRM^MjMvMMMMMMMMMMMNNNN)N5NANMNYNeNqN}NNNNNNNNNNOO OO$O0OQJQVQbQnQzQQQQQQQQQQQR RR!R-R9RERQR]RiRuRRRRRRRRRRRSSSS(S4S@SLSXSdSpS|SSSSSSSSSSST TT#T/T:TFTRT^TjTvTTTTTTTTTTTUUUU*U6UAUMUYUeUqU}UUUUUUUUUUVV VV%V1V=VIVUVaVmVyVVVVVVVVVVVWWW W,W8WDWPW\WhWtWWWWWWWWWWWXXXX'X3X?XKXWXcXnXzXXXXXXXXXXXY YY"Y.Y:YFYRY^YjYvYYYYYYYYYYYZZZZ)Z5ZAZMZYZeZqZ}ZZZZZZZZZZ[[ [[%[1[<[H[T[`[l[x[[[[[[[[[[[\\\ \,\8\D\P\\\g\s\\\\\\\\\\\]]]]']3]?]K]W]c]o]{]]]]]]]]]]]^ ^^"^.^:^F^R^^^j^v^^^^^^^^^^^____)_5_A_M_Y_e_q_}__________`` ``%`0`<`H`T```l`x```````````aaaa+a7aCaOa[agasa~aaaaaaaaaabbbb&b2b>bJbVbbbnbzbbbbbbbbbbbc cc!c-c9cEcQc]cicucccccccccccdddd(d4d?dKdWdcdod{ddddddddddde ee#e/e;eGeRe^ejeveeeeeeeeeeeffff)f5fAfMfYfefqf}ffffffffffgg gg$g0gkJkVkbknkzkkkkkkkkkkkl ll!l-l9lElQl]lilulllllllllllmmmm'm3m?mKmWmcmom{mmmmmmmmmmmn nn"n.n:nFnRn^njnvnnnnnnnnnnnoooo)o5oAoMoYoeoqo}oooooooooopp pp$p0p C? C@ CA  CB  CC  CD  CE  CF CG CH CI CJ CK CL CM CN CO CP CQ CR CS CT  CU CV CW CX CY CZ C[ C\  C]  C^  C_  C`  Ca Cb Cc Cd Ce Cf Cg Ch Ci Cj Ck Cl Cm Cn Co Cp Cq Cr Cs  Ct !Cu  Cv Cw Cx Cy Cz C{ C| C}  C~  C  C  C  C C C C C C C C C C C C C C C C C C C  C  C  C  C  C  C  C  C   C   C   C   C   C  C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C C C C C C C  C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C C C  C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C  C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C C C C C D D D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D D D D D D D D D! D" D#  D$ D% D& D' D( D) D* D+  D,  D-  D.  D/  D0 D1 D2 D3 D4   D5  D6  D7  D8  D9  D:  D;  D<  D=  D>  D?  D@  DA  DB  DC  DD  DE  DF   DG  DH  DI  DJ  DK  DL  DM  DN  DO  DP  DQ  DR  DS  DT  DU  DV  DW  DX  DY  DZ   D[  D\  D]  D^  D_  D`  Da  Db  Dc  Dd   De  Df  Dg  Dh  Di  Dj  Dk  Dl  Dm  Dn  Do  Dp  Dq  Dr  Ds  Dt  Du  Dv  Dw  Dx  Dy  Dz   D{   D|   D}   D~   D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D D D D D  D D D D D D D D  D  D  D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D D D D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D D D D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D D  "D  "D  "D  "D  "D  "D  "D  "D  " D  " D  " D  " D  " D  "D  "D  "D  "D  "D  "D  "D  "D  "D  "D  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E "E "E "E "E "E "E "E " E " E " E " E " E "E "E "E "E "E "E "E "E "E  "E "E "E "E! "E" "E# "E$ "E% " E& " E' " E( " E) " E* "E+ "E, "E- "E. "E/ "E0 "E1 "E2 "E3 "E4 "E5 "E6 "E7  "E8 "E9 "E: "E; "E< "E=  "E> "E? "E@ "EA "EB "EC "ED "EE " EF " EG " EH " EI " EJ "EK "EL "EM "EN "EO "EP "EQ "ER "ES "ET "EU "EV "EW "EX "EY "EZ "E[  "E\ "E] "E^ "E_ "E` "Ea "Eb "Ec " Ed " Ee " Ef " Eg " Eh  "Ei "Ej "Ek "El "Em "En "Eo "Ep " Eq " Er " Es " Et " Eu "Ev "Ew "Ex "Ey "Ez "E{ "E| "E} "E~ "E "E "E  "E "E "E "E "E "E "E "E " E " E " E " E " E "E "E "E "E "E "E "E "E "E  " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E  " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " !E " "E " #E  " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E  " E " E " E " E " E " E  " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E  "E "E "E "E "F "F "F "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F " F  "F "F "F "F "F "F! "F" "F# " F$  "F% "F& "F' "F( "F) "F* "F+ "F, " F- " F. " F/ " F0 " F1 "F2  "F3 "F4 "F5 "F6 "F7 "F8 "F9 "F: " F; " F< " F= " F> " F? "F@  "FA "FB "FC "FD "FE "FF "FG  "FH "FI "FJ "FK "FL "FM "FN "FO " FP " FQ " FR " FS " FT "FU "FV "FW "FX "FY "FZ "F[ "F\ "F] "F^ "F_ "F`  "Fa "Fb "Fc "Fd "Fe "Ff  "Fg "Fh "Fi "Fj "Fk "Fl "Fm "Fn " Fo " Fp " Fq " Fr " Fs "Ft "Fu "Fv "Fw  "Fx "Fy "Fz "F{ "F| "F} "F~ "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F  "F "F "F "F "F "F "F "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F  "F "F "F "F "F "F "F "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F  "F "F "F "F "F "F "F "F " F " F " F " F  "F "F "F "F "F "F "F "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F "F  "F "F "F "F "F "F "F "F " F " F " F " F " F  "F "F "F "F "F "F "F "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "G "G "G "G  "G "G "G "G "G "G "G "G " G " G " G " G " G "G "G "G "G "G "G "G "G "G "G "G  "G "G "G "G "G "G! "G" "G# " G$ " G% " G& " G' " G( "G) "G* "G+ "G, "G- "G. "G/ "G0 "G1 "G2 "G3 "G4 "G5 "G6 "G7 "G8 "G9 "G: " G; "!G<  "G= "G> "G? "G@ "GA "GB "GC "GD " GE  " GF " GG " GH " GI " GJ " GK " GL " GM " GN " GO " GP " GQ " GR " GS " GT " GU " GV " GW " GX " GY  "!GZ "!G[ "!G\ "!G] "!G^ "!G_ "!G` "!Ga "! Gb "! Gc "! Gd "! Ge "! Gf "!Gg "!Gh "!Gi "!Gj "!Gk "!Gl "!Gm "!Gn "!Go "!Gp  ""Gq ""Gr ""Gs ""Gt ""Gu ""Gv ""Gw ""Gx "" Gy "" Gz "" G{ "" G| "" G} ""G~ ""G ""G ""G  "#G "#G "#G "#G "#G "#G "#G "#G "# G "# G  "$G "$G "$G "$G "$G "$G "$G "$G "$ G "$ G "$ G "$ G "$ G "$G "$G "$G "$G "$G "$G "$G "$G "$G  "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "% G "% G "% G "% G "% G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "% G "%!G "%"G "%#G "%$G "%%G "%&G  "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "& G "& G "& G "& G "& G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G  "'G "'G "'G "'G "'G "'G "'G "'G  "(G "(G "(G "(G "(G "(G "(G "(G "( G "( G "( G "( G "( G "(G "(G "(G "(G "(G "(G "(G "(G "(G "(G "(G "(G "(G "(H "(H "(H "(H "(H  ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ") H ") H ") H ") H ") H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H!  "*H" "*H# "*H$ "*H% "*H& "*H' "*H( "*H) "* H* "* H+ "* H, "* H- "* H. "*H/ "*H0 "*H1 "*H2 "*H3 "*H4 "*H5 "*H6 "*H7 "*H8 "*H9 "*H:  "+H; "+H< "+H= "+H> "+H? "+H@ "+HA "+HB "+ HC "+ HD "+ HE "+ HF "+ HG "+HH "+HI "+HJ "+HK "+HL "+HM "+HN "+HO "+HP "+HQ "+HR "+HS "+HT "+HU "+HV  ",HW ",HX ",HY ",HZ ",H[ ",H\ ",H] ",H^ ", H_ ", H` ", Ha ", Hb ", Hc ",Hd ",He ",Hf ",Hg ",Hh ",Hi ",Hj ",Hk ",Hl ",Hm ",Hn ",Ho ",Hp ",Hq ",Hr  "-Hs "-Ht "-Hu "-Hv "-Hw "-Hx "-Hy "-Hz "- H{ "- H| "- H} "- H~ "- H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H  ".H ".H ".H ".H ".H ".H ".H ".H ". H ". H ". H ". H ". H  "/H "/H "/H "/H "/H "/H "/H "/H "/ H "/ H "/ H "/ H "/ H "/H "/H  "0H "0H "0H "0H "0H "0H "0H "0H "0 H "0 H "0 H "0 H "0 H "0H "0H "0H "0H "0H "0H "0H "0H "0H  "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1 H "1 H "1 H "1 H "1 H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H  "2H "2H "2H "2H "2H "2H "2H "2H "2 H "2 H "2 H  "3H "3H "3H "3H "3H "3H "3H "3H "3 H "3 H "3 H "3 H "3 H "3H "3H "3H "3H "3H "3H "3H "3H "3H "3H  "4H "4H "4H "4H "4H "4H "4I "4I "4 I "4 I "4 I "4 I "4 I "4I "4I  "5I "5I "5I "5I "5I "5I "5I "5I "5 I "5 I "5 I "5 I  "6I "6I "6I "6I "6I "6I "6I "6I "6 I "6 I "6 I "6 I "6 I! "6I" "6I#  "7I$ "7I% "7I& "7I' "7I( "7I) "7I* "7I+ "7 I, "7 I- "7 I. "7 I/ "7 I0  "8I1 "8I2 "8I3 "8I4 "8I5 "8I6 "8I7 "8I8 "8 I9 "8 I: "8 I; "8 I<  "9I= "9I> "9I? "9I@ "9IA "9IB "9IC "9ID "9 IE "9 IF "9 IG "9 IH "9 II "9IJ "9IK "9IL "9IM "9IN "9IO "9IP "9IQ  ":IR ":IS ":IT ":IU ":IV ":IW ":IX ":IY ": IZ ": I[ ": I\ ": I] ": I^ ":I_  ";I` ";Ia ";Ib ";Ic ";Id ";Ie ";If ";Ig "; Ih "; Ii "; Ij "; Ik "; Il ";Im ";In ";Io ";Ip ";Iq ";Ir ";Is ";It  "I ">I ">I ">I ">I ">I ">I ">I "> I "> I "> I "> I  "?I "?I "?I "?I "?I "?I "?I "?I "? I "? I "? I "? I "? I "?I "?I "?I "?I "?I "?I  "@I "@I "@I "@I "@I "@I "@I "@I "@ I "@ I "@ I "@ I  "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "A I "A I "A I "A I "A I "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI  "BI "BI "BI "BI "BI "BI "BI "BI "B I "B I "B I "B I "B I "BI "BI "BI "BI "BI "BI "BI "BI "BI "BI "BI  ,I  ,I  ,I  ,I  ,I  ,I  ,I  ,I  , I  , I  , I  , I  , I  ,I  ,J  ,J  ,J  ,J  ,J  ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J! ,J" ,J# , J$ ,!J% ,"J& ,#J' ,$J( ,%J)  ,J* ,J+ ,J, ,J- ,J. ,J/ ,J0 ,J1 , J2 , J3 , J4 , J5 , J6 ,J7 ,J8 ,J9 ,J: ,J; ,J< ,J= ,J> ,J? ,J@ ,JA ,JB  ,JC ,JD ,JE ,JF ,JG ,JH ,JI ,JJ , JK , JL , JM , JN , JO ,JP ,JQ ,JR ,JS ,JT ,JU ,JV ,JW ,JX ,JY ,JZ ,J[ ,J\ ,J] ,J^ ,J_ ,J` ,Ja  ,Jb ,Jc ,Jd ,Je ,Jf ,Jg ,Jh ,Ji , Jj , Jk , Jl , Jm , Jn ,Jo ,Jp ,Jq ,Jr ,Js ,Jt ,Ju ,Jv ,Jw ,Jx ,Jy ,Jz ,J{ ,J| ,J} ,J~ ,J  ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J  ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J ,!J ,"J  ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J  , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J  , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , K , K , K , K , K , K , K , K , K  , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K  , K , K! , K" , K# , K$ , K% , K& , K' , K( , K) , K* , K+ , K, , K- , K. , K/ , K0  , K1 , K2 , K3 , K4 , K5 , K6 , K7    , 8 D P \ h t !!!!'!3!?!K!W!c!o!{!!!!!!!!!!!" """".":"F"R"^"j"v"""""""""""####)#5#A#M#Y#e#q#}##########$$ $$$$0$<$H$T$`$l$x$$$$$$$$$$$%%%%+%7%C%O%[%g%s%%%%%%%%%%%&&&&'&2&>&J&V&b&n&z&&&&&&&&&&&' ''!'-'9'E'Q']'i'u'''''''''''((((((4(@(L(X(c(o({((((((((((() ))#)/);)G)S)_)k)w)))))))))))******6*B*N*Z*f*r*~**********++++&+2+>+J+V+b+n+z+++++++++++, ,,!,-,8,D,P,\,h,t,,,,,,,,,,,----(-4-@-L-X-d-p-|-----------. ..#./.;.G.S._.k.w...........////*/6/B/N/Z/f/r/~//////////0000%010=0I0U0a0m0y00000000000111 1,181D1P1\1h1t111111111112222(242@2L2X2c2o2{222222222223 33#3/3;3G3S3_3k3w333333333334444*464B4N4Z4f4r4~44444444445555&525>5I5U5a5m5y555555555556 66!6-696E6Q6]6i6u666666666667777)757@7L7X7d7p7|777777777788 88$808<8H8T8`8l8x888888888889999+979C9O9[9g9s99999999999::::&:2:>:J:V:a:m:y:::::::::::; ;;!;-;9;E;Q;];i;u;;;;;;;;;;;<<<<(<4<@>>>*>6>B>N>Z>f>r>~>>>>>>>>>>?? ??%?1?=?I?U?a?m?y???????????@@@ @,@8@D@P@\@h@t@@@@@@@@@@@AAAA'A3A?AKAWAcAoA{AAAAAAAAAAAB BB"B.B9BEBQB]BiBuBBBBBBBBBBBCCCC)C5CACMCYCeCqC}CCCCCCCCCCCD DD#D/D;DGDSD_DkDwDDDDDDDDDDDEEEE*E6EBENEZEfEqE}EEEEEEEEEEFF FF%F1F=FIFUFaFmFyFFFFFFFFFFFG GG!G-G9GEGQG]GiGuGGGGGGGGGGGHHHH(H4H@HLHXHdHpH|HHHHHHHHHHII II$I0INJNVNbNmNyNNNNNNNNNNNO OO!O-O9OEOQO]OiOuOOOOOOOOOOOPPPP$P/P:PEPPP[PfPqP|PPPPPPPPPPPQQ QQ%Q1Q=QIQUQaQmQyQQQQQQQQQQQRRR R,R8RDRPR\RhRtRRRRRRRRRRRSSSS(S4S@SLSXSdSpS|SSSSSSSSSSTT TT$T0TVJVVVbVnVzVVVVVVVVVVVW WW W+W6WAWLWWWbWmWxWWWWWWWWWWWWXXXX(X3X>XIXTX`XlXxXXXXXXXXXXXYYYY+Y7YCYOY[YgYsYYYYYYYYYYYZZZZ&Z2Z>ZJZVZbZnZzZZZZZZZZZZZ[ [[![-[9[E[Q[][i[u[[[[[[[[[[[\\\\(\4\?\K\W\c\o\{\\\\\\\\\\\] ]]#]/];]G]S]_]k]w]]]]]]]]]]]^^^^*^6^B^N^Y^e^q^}^^^^^^^^^^__ __$_0_<_H_T_`_l_x___________````+`7`C`O`[`g`s```````````aaaa&a2a>aJaVabanazaaaaaaaaaaab bb"b.b:bFbRb]bibubbbbbbbbbbbcccc)c5cAcMcYcecpc|ccccccccccdd dd$d0dfJfVfbfnfzfffffffffffg gg"g.g:gFgRg^gjgvggggggggggghhhh)h5hAhMhYhehqh}hhhhhhhhhhii ii$i0ikJkVkbknkzkkkkkkkkkkkl ll"l.l:lFlRl^ljlvlllllllllllmmmm*m6mBmNmZmemqm}mmmmmmmmmmnn nn%n1n=nInUnanmnynnnnnnnnnnnooo o,o8oDoPo\ohotooooooooooopppp(p4p@pLpWpcpop{pppppppppppq qq#q/q;qGqSq_qkqwqqqqqqqqqqqrrrr+r7rCrOr[rgrsrrrrrrrrrrrssss&s2s>sJsVsbsnszssssssssssst tt!t-t9tEtQt]titutttttttttttuuuu(u4u@uLuXudupu|uuuuuuuuuuuv vv#v/v;vGvSv_vkvwvvvvvvvvvvvwwww+w7wCwOwZwfwrw~wwwwwwwwwwxxxx&x2x>xJxVxbxnxzxxxxxxxxxxxy yy!y-y9yEyQy]yiyuyyyyyyyyyyyzzzz(z4z@zLzXzdzpz|zzzzzzzzzzz{ {{#{/{;{G{S{_{k{w{{{{{{{{{{{||||*|6|B|N|Z|f|r|~||||||||||}}}}%}1}=}I}U}a}m}y}}}}}}}}}}}~ ~~!~-~9~E~Q~]~i~u~~~~~~~~~~~(4@LXdp| , K9 , K: , K; , K< , K= , K> , K? , K@ , KA , KB , KC , KD , KE , KF , KG , KH , KI , KJ , KK  ,KL ,KM ,KN ,KO ,KP ,KQ ,KR ,KS , KT , KU , KV , KW , KX ,KY ,KZ ,K[ ,K\ ,K] ,K^ ,K_  ,K` ,Ka ,Kb ,Kc ,Kd ,Ke ,Kf ,Kg , Kh , Ki , Kj , Kk , Kl ,Km ,Kn ,Ko ,Kp ,Kq ,Kr ,Ks ,Kt  ,Ku ,Kv ,Kw ,Kx ,Ky ,Kz ,K{ ,K| , K} , K~ , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L  ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L! ,L" ,L# ,L$ ,L% ,L& , L' ,!L( ,"L) ,#L* ,$L+ ,%L, ,&L- ,'L. ,(L/ ,)L0 ,*L1  ,L2 ,L3 ,L4 ,L5 ,L6 ,L7 ,L8 ,L9 , L: , L;  ,L< ,L= ,L> ,L? ,L@ ,LA ,LB ,LC , LD , LE , LF , LG , LH ,LI ,LJ ,LK ,LL ,LM ,LN ,LO ,LP ,LQ ,LR ,LS ,LT ,LU ,LV ,LW ,LX ,LY ,LZ , L[ ,!L\ ,"L] ,#L^ ,$L_ ,%L` ,&La  ,Lb ,Lc ,Ld ,Le ,Lf ,Lg ,Lh ,Li , Lj , Lk , Ll , Lm , Ln ,Lo ,Lp ,Lq ,Lr ,Ls ,Lt ,Lu ,Lv ,Lw ,Lx  ,Ly ,Lz ,L{ ,L| ,L} ,L~ ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L  ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L  ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L  ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L  ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L ,!L ,"L ,#L ,$L ,%L ,&L  , L , L , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , !M , "M , #M , $M! , %M" , &M# , 'M$ , (M% , )M& , *M'  ,!M( ,!M) ,!M* ,!M+ ,!M, ,!M- ,!M. ,!M/ ,! M0 ,! M1 ,! M2 ,! M3 ,! M4 ,!M5 ,!M6 ,!M7 ,!M8 ,!M9 ,!M: ,!M; ,!M< ,!M= ,!M> ,!M? ,!M@ ,!MA ,!MB  ,"MC ,"MD ,"ME ,"MF ,"MG ,"MH ,"MI ,"MJ ," MK ," ML ," MM ," MN ," MO ,"MP ,"MQ ,"MR ,"MS ,"MT ,"MU ,"MV ,"MW ,"MX  ,#MY ,#MZ ,#M[ ,#M\ ,#M] ,#M^ ,#M_ ,#M` ,# Ma ,# Mb ,# Mc ,# Md ,# Me ,#Mf ,#Mg ,#Mh ,#Mi ,#Mj  ,$Mk ,$Ml ,$Mm ,$Mn ,$Mo ,$Mp ,$Mq ,$Mr ,$ Ms ,$ Mt ,$ Mu ,$ Mv ,$ Mw ,$Mx ,$My ,$Mz ,$M{ ,$M| ,$M} ,$M~ ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$ M  ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,% M ,% M ,% M ,% M ,% M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M  ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,& M ,& M ,& M ,& M ,& M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M  ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M ,' M ,' M ,' M ,' M ,' M ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M  ,(M ,(M ,(M ,(M ,(M ,(M ,(M ,(M ,( M ,( M ,( M ,( M ,( M ,(M ,(M ,(M  ,)M ,)M ,)M ,)M ,)M ,)M ,)M ,)M ,) M ,) M ,) M ,) M ,) M ,)M ,)M ,)M ,)M ,)M  ,*M ,*M ,*M ,*M ,*M ,*M ,*M ,*M ,* M ,* M ,* M ,* M ,* M ,*M ,*M ,*M ,*N ,*N ,*N ,*N ,*N ,*N  ,+N ,+N ,+N ,+N ,+N ,+N ,+N ,+N ,+ N ,+ N ,+ N ,+ N ,+ N  ,,N ,,N ,,N ,,N ,,N ,,N ,,N ,,N ,, N ,, N ,, N ,, N ,, N ,,N ,,N! ,,N" ,,N# ,,N$ ,,N% ,,N& ,,N' ,,N( ,,N) ,,N* ,,N+ ,,N, ,,N- ,,N. ,,N/ ,,N0  ,-N1 ,-N2 ,-N3 ,-N4  ,.N5 ,.N6 ,.N7 ,.N8 ,.N9 ,.N: ,.N; ,.N< ,. N= ,. N> ,. N? ,. N@ ,. NA ,.NB ,.NC ,.ND ,.NE ,.NF ,.NG ,.NH ,.NI ,.NJ ,.NK ,.NL ,.NM ,.NN ,.NO ,.NP  ,/NQ ,/NR ,/NS ,/NT ,/NU ,/NV ,/NW  ,0NX ,0NY ,0NZ ,0N[ ,0N\ ,0N] ,0N^ ,0N_ ,0 N` ,0 Na ,0 Nb ,0 Nc ,0 Nd ,0Ne ,0Nf ,0Ng ,0Nh ,0Ni ,0Nj ,0Nk ,0Nl ,0Nm ,0Nn ,0No ,0Np ,0Nq ,0Nr ,0Ns ,0Nt ,0Nu ,0Nv ,0 Nw ,0!Nx ,0"Ny ,0#Nz ,0$N{ ,0%N| ,0&N} ,0'N~ ,0(N ,0)N ,0*N ,0+N ,0,N ,0-N ,0.N  ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1 N ,1 N ,1 N ,1 N ,1 N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1N ,1 N ,1!N ,1"N ,1#N ,1$N ,1%N ,1&N  ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2 N ,2 N ,2 N ,2 N ,2 N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2 N ,2!N ,2"N ,2#N ,2$N ,2%N ,2&N ,2'N ,2(N ,2)N ,2*N ,2+N ,2,N ,2-N  ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3 N ,3 N ,3 N ,3 N ,3 N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3N ,3 N ,3!N ,3"N ,3#N ,3$N ,3%N ,3&N ,3'N ,3(O ,3)O ,3*O ,3+O ,3,O ,3-O ,3.O ,3/O ,30O ,31O ,32O ,33O ,34O ,35O ,36O ,37O ,38O ,39O ,3:O ,3;O ,3O ,3?O  ,4O ,4O ,4O ,4O ,4O ,4O ,4O ,4O ,4 O ,4 O! ,4 O" ,4 O# ,4 O$ ,4O% ,4O& ,4O' ,4O( ,4O) ,4O* ,4O+ ,4O, ,4O- ,4O. ,4O/ ,4O0 ,4O1 ,4O2 ,4O3 ,4O4 ,4O5 ,4O6 ,4 O7 ,4!O8 ,4"O9  6O:  6O;  6O<  6O=  6O>  6O?  6O@  6OA  6 OB  6 OC  6 OD  6 OE  6 OF  6OG  6OH  6OI  6OJ  6OK  6OL  6OM  6ON  6OO  6OP 6OQ 6OR 6OS 6OT 6OU 6OV 6OW 6 OX 6 OY 6 OZ 6 O[ 6 O\ 6O] 6O^ 6O_ 6O` 6Oa 6Ob 6Oc 6Od 6Oe  6Of 6Og 6Oh 6Oi 6Oj 6Ok 6Ol 6Om 6 On 6 Oo 6 Op 6 Oq 6 Or 6Os 6Ot 6Ou 6Ov 6Ow 6Ox 6Oy 6Oz 6O{ 6O| 6O} 6O~ 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6 O 6!O 6"O 6#O 6$O 6%O 6&O 6'O 6(O 6)O 6*O 6+O 6,O 6-O 6.O 6/O 60O 61O 62O 63O 64O 65O 66O 67O 68O 69O 6:O 6;O 6O 6?O 6@O 6AO 6BO  6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6 O 6 O 6 O 6 O 6 O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O  6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6 O 6 O 6 O 6 O 6 O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO  J O  J O  J O  J O  J O  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO JO JO JO JO JO JO JO J O J O  JO JO JO JO JO JO JP JP J P J P J P J P J P JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP  JP JP JP JP JP JP JP JP J P J P J P J P J P JP! JP" JP# JP$  JP% JP& JP' JP( JP) JP* JP+ JP, J P- J P. J P/ J P0 J P1 JP2 JP3 JP4 JP5  JP6 JP7 JP8 JP9 JP: JP; JP< JP= J P> J P? J P@ J PA J PB JPC  JPD JPE JPF JPG JPH JPI JPJ JPK J PL J PM J PN J PO J PP JPQ JPR JPS JPT JPU JPV JPW JPX JPY JPZ JP[ JP\ JP] JP^  JP_ JP` JPa JPb JPc JPd JPe JPf J Pg J Ph J Pi J Pj J Pk JPl JPm JPn JPo JPp  J Pq J Pr J Ps J Pt J Pu J Pv J Pw J Px J Py J Pz J P{  J P| J P} J P~ J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P  J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P  J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P  J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P  JP JP JP JP JP JP JP JP J P J P J P J P J P JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP  JP JP JP JP JP JP JP JP  JP JP JP JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J!Q J"Q J#Q J$Q J%Q! J&Q" J'Q# J(Q$ J)Q% J*Q& J+Q' J,Q( J-Q) J.Q* J/Q+ J0Q, J1Q- J2Q. J3Q/ J4Q0 J5Q1 J6Q2 J7Q3 J8Q4 J9Q5 J:Q6 J;Q7 JQ: J?Q;  JQ< JQ= JQ> JQ? JQ@ JQA JQB JQC J QD J QE J QF J QG J QH JQI JQJ JQK JQL JQM JQN JQO JQP JQQ JQR JQS  JQT JQU JQV JQW JQX JQY JQZ JQ[ J Q\ J Q] J Q^ J Q_ J Q` JQa JQb JQc JQd JQe JQf JQg JQh JQi JQj JQk JQl JQm JQn JQo JQp JQq JQr J Qs  JQt JQu JQv JQw JQx JQy JQz JQ{ J Q| J Q} J Q~ J Q J Q JQ  JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J!Q J"Q J#Q J$Q J%Q J&Q J'Q J(Q J)Q J*Q J+Q J,Q J-Q J.Q J/Q J0Q J1Q  JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q  JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ  JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR J R J!R J"R J#R J$R J%R J&R J'R J(R J)R J*R J+R J,R J-R J.R J/R J0R! J1R"  JR# JR$ JR% JR& JR' JR( JR) JR* J R+ J R, J R- J R. J R/ JR0 JR1 JR2 JR3 JR4 JR5 JR6 JR7 JR8 JR9 JR: JR; JR< JR=  JR> JR? JR@ JRA JRB JRC JRD JRE J RF J RG J RH J RI J RJ JRK JRL JRM JRN  JRO JRP JRQ JRR JRS JRT JRU JRV J RW J RX J RY J RZ J R[ JR\ JR] JR^ JR_ JR` JRa JRb JRc  JRd JRe JRf JRg JRh JRi JRj JRk J Rl J Rm J Rn J Ro J Rp JRq JRr JRs JRt JRu JRv JRw JRx JRy JRz JR{ JR| JR} JR~ JR JR JR JR J R J!R J"R J#R J$R  JR JR JR JR JR JR JR JR J R J R J R J R J R JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR  JR JR JR JR JR JR JR JR J R J R J R J R J R JR JR JR JR JR JR JR JR  JR JR JR JR JR JR JR JR J R J R J R J R J R JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR  JR JR JR JR JR JR JR JR J R J R J R J R J R JR JR JR JR JR  J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J R J S J S J S  J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J! S J! S J! S J! S J! S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S J!S! J! S" J!!S#  J"S$ J"S% J"S& J"S' J"S( J"S) J"S* J"S+ J" S, J" S- J" S. J" S/ J" S0 J"S1 J"S2 J"S3 J"S4 J"S5 J"S6 J"S7 J"S8 J"S9 J"S: J"S; J"S< J"S= J"S> J"S? J"S@ J"SA  / / : F R ^ j v !!!!)!5!A!M!Y!e!q!}!!!!!!!!!!"" ""%"1"="I"U"a"m"y"""""""""""### #,#8#D#P#\#h#t###########$$$$'$3$?$K$W$c$o${$$$$$$$$$$$% %%"%.%:%F%R%^%j%v%%%%%%%%%%%&&&&*&6&B&N&Z&f&q&}&&&&&&&&&&'' ''%'1'='I'U'a'm'y'''''''''''( ((!(-(9(E(Q(](i(u((((((((((())))()4)@)L)X)d)p)|)))))))))))* **#*/*;*G*S*_*k*w***********++++*+6+B+N+Z+f+r+~++++++++++,,,,%,1,=,I,U,a,m,y,,,,,,,,,,,- --!---9-E-Q-]-i-u-----------....(.4.@.L.X.d.p.|.........../ //#///;/G/S/_/k/w///////////0000*060B0N0Z0f0r0~000000000011 11%111=1I1U1a1m1y111111111112 22!2-292E2Q2]2i2u2222222222223333$3/3:3E3P3[3f3r3~33333333334444&424>4J4V4b4n4z444444444445 55"5.5:5F5R5^5j5v555555555556666)656A6M6Y6e6q6}666666666677 77$707<7H7T7`7l7x77777777777888 8,888D8P8\8h8t888888888889999'939?9K9W9c9o9{99999999999: ::#:/:;:G:R:^:j:v:::::::::::;;;;*;6;B;N;Z;f;r;~;;;;;;;;;;<< <<%<1<=>>>'>3>?>K>W>c>o>{>>>>>>>>>>>? ??#?/?;?F?R?^?j?v???????????@@@@*@6@A@M@Y@e@q@}@@@@@@@@@@AA AA%A1A=AIAUAaAmAyAAAAAAAAAAAB BB!B-B9BEBQB\BhBtBBBBBBBBBBBCC CC"C-C8CCCNCYCdCoC{CCCCCCCCCCCD DD#D/D;DGDSD_DkDvDDDDDDDDDDDEEEE)E5EAEMEYEeEqE}EEEEEEEEEEFF FF$F0FQJQVQaQmQyQQQQQQQQQQQRRR R,R8RDRPR\RhRtRRRRRRRRRRRSSSS(S4S?SKSWScSoS{SSSSSSSSSSST TT"T.T:TFTRT^TjTvTTTTTTTTTTTUUUU)U5UAUMUXUdUpU|UUUUUUUUUUVV VV V+V6VAVLVWVbVmVxVVVVVVVVVVVVWWWW'W2W=WHWSW^WiWtWWWWWWWWWWWWX XX"X.X:XFXRX^XjXvXXXXXXXXXXXYYYY&Y1Y[J[V[b[m[y[[[[[[[[[[[\ \\ \,\8\D\P\\\h\t\\\\\\\\\\\]]]]']3]?]K]W]c]o]{]]]]]]]]]]]^^ ^^#^.^9^D^O^[^g^s^^^^^^^^^^^____&_2_>_J_V_b_n_z___________````$`/`:`E`P`[`f`q`|```````````a aa#a/a;aGaSa_akavaaaaaaaaaaabbbb*b6bBbNbXbcbnbybbbbbbbbbbbbcccc*c6cBcNcZcfcrc~ccccccccccdd dd%d1d=dIdUdadmdydddddddddddee ee"e-e8eCeNeYedepe|eeeeeeeeeeff ff$f0foJoVobonozooooooooooop pp!p-p9pEpQp]pipuppppppppppppqqqq%q1q=qIqUqaqmqyqqqqqqqqqqqrrr r,r8rDrPr\rhrtrrrrrrrrrrrss ss"s-s8sCsNsYsdsoszsssssssssssst tt t,t8tDtPt\thtttttttttttttuuuu'u3u?uKuWucuou{uuuuuuuuuuuv vv"v.v:vFvRv^vjvvvvvvvvvvvvvwwww)w5wAwMwYwewqw}wwwwwwwwwwxx xx%x1x=xIxUxaxmxyxxxxxxxxxxxy yy!y-y9yEyQy\yhytyyyyyyyyyyyzzzz(z4z@zLzXzdzpz|zzzzzzzzzzz{ {{#{/{;{G{S{_{k{w{{{{{{{{{{{||||+|7|B|N|Z|f|r|~||||||||||}}}}&}2}>}J}V}b}n}z}}}}}}}}}}}~ ~~!~-~9~E~Q~]~i~u~~~~~~~~~~~)5AMYeq}  J#SC J#SD J#SE J#SF J#SG J#SH J#SI J#SJ J# SK J# SL J# SM J# SN J# SO J#SP J#SQ  J$SR J$SS J$ST J$SU J$SV J$SW J$SX J$SY J$ SZ J$ S[ J$ S\ J$ S] J$ S^ J$S_ J$S` J$Sa J$Sb J$Sc J$Sd J$Se J$Sf J$Sg J$Sh J$Si J$Sj J$Sk J$Sl J$Sm J$Sn J$So J$Sp J$ Sq J$!Sr J$"Ss J$#St J$$Su J$%Sv J$&Sw  J%Sx J%Sy J%Sz J%S{ J%S| J%S} J%S~ J%S J% S J% S J% S J% S J% S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S  J&S J&S J&S J&S J&S J&S J&S J&S J& S J& S J& S J& S J& S J&S J&S J&S J&S J&S J&S J&S J&S J&S J&S  J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J' S J' S J' S J' S J' S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S  J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J( S J( S J( S J( S J( S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J( S J(!S J("S J(#S J($S J(%S J(&S J('S J((S J()S J(*S J(+S J(,S J(-S J(.S J(/S J(0S  J)S J)S J)S J)S J)S J)S J)S J)S J) T J) T J) T J) T J) T J)T J)T J)T J)T J)T J)T J)T J)T J)T J)T J)T J)T J)T  J*T J*T J*T J*T J*T J*T J*T J*T J* T J* T J* T J* T J* T J*T J*T J*T! J*T" J*T# J*T$ J*T%  J+T& J+T' J+T( J+T) J+T* J+T+ J+T, J+T- J+ T. J+ T/ J+ T0 J+ T1 J+ T2 J+T3 J+T4 J+T5 J+T6 J+T7 J+T8 J+T9 J+T: J+T; J+T< J+T= J+T> J+T? J+T@  J,TA J,TB J,TC J,TD J,TE J,TF J,TG J,TH J, TI J, TJ J, TK J, TL J, TM J,TN J,TO J,TP J,TQ J,TR J,TS J,TT J,TU J,TV J,TW J,TX J,TY J,TZ J,T[ J,T\ J,T] J,T^ J,T_  J-T` J-Ta J-Tb J-Tc J-Td J-Te J-Tf J-Tg J- Th J- Ti J- Tj J- Tk J- Tl J-Tm J-Tn J-To J-Tp J-Tq J-Tr J-Ts J-Tt J-Tu J-Tv J-Tw J-Tx  J.Ty J.Tz J.T{ J.T| J.T} J.T~ J.T J.T J. T J. T J. T J. T J. T J.T J.T J.T J.T J.T J.T J.T J.T J.T J.T  J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/ T J/ T J/ T J/ T J/ T J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/T  J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0 T J0 T J0 T J0 T J0 T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0 T J0!T J0"T J0#T  TT  TT  TT  TT  TT  TT  TT  TT  T T  T T  T T  T T  T T  TT  TT  TT  TT  TT  TT  TT  TT  TT TT TT TT TT TT TT TT T T T T T T T T T T TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT T T T!T T"U T#U T$U T%U T&U T'U T(U T)U T*U T+U T,U T-U T.U T/U T0U T1U  TU TU TU TU TU TU TU TU T U T U T U T U T U TU TU TU TU TU! TU" TU# TU$ TU% TU& TU' TU( TU) TU* TU+ TU, TU- TU.  TU/ TU0 TU1 TU2 TU3 TU4 TU5 TU6 T U7 T U8 T U9 T U: T U; TU< TU= TU> TU? TU@ TUA TUB TUC TUD TUE TUF TUG TUH TUI TUJ TUK TUL TUM T UN T!UO T"UP T#UQ T$UR T%US  TUT TUU TUV TUW TUX TUY TUZ TU[ T U\ T U] T U^ T U_ T U` TUa TUb TUc TUd TUe TUf TUg TUh TUi TUj TUk TUl TUm TUn TUo TUp TUq TUr  TUs TUt TUu TUv TUw TUx TUy TUz T U{ T U| T U} T U~ T U TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU  TU TU TU TU TU TU TU TU T U T U T U T U T U TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU  TU TU TU TU TU TU TU TU T U T U T U T U T U TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU  T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U  T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U  T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T !V T "V T #V T $V T %V T &V T 'V T (V T )V T *V T +V T ,V T -V  T V T V T V! T V" T V# T V$ T V% T V& T V' T V( T V) T V* T V+  ^V,  ^V-  ^V.  ^V/  ^V0  ^V1  ^V2  ^V3  ^ V4  ^ V5  ^ V6  ^V7 ^V8 ^V9 ^V: ^V; ^V< ^V= ^V> ^ V? ^ V@ ^ VA ^ VB ^ VC ^VD ^VE ^VF ^VG ^VH ^VI ^VJ ^VK ^VL  ^VM ^VN ^VO ^VP ^VQ  ^VR ^VS ^VT ^VU ^VV ^VW ^VX ^VY ^ VZ ^ V[ ^ V\ ^ V] ^ V^ ^V_ ^V` ^Va ^Vb ^Vc ^Vd  ^Ve ^Vf ^Vg ^Vh ^Vi ^Vj ^Vk ^Vl ^ Vm ^ Vn ^ Vo ^ Vp ^ Vq ^Vr ^Vs  ^Vt ^Vu ^Vv ^Vw ^Vx ^Vy ^Vz ^V{ ^ V| ^ V} ^ V~  ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^V ^V ^V  ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^V  ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V  ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V  ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V  ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V  ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V  ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^ V  hV  hV  hV  hV  hV  hV  hV  hV  h V  h V  h V  h V  h V  hV  hV  hV  hV  hW  hW  hW  hW  hW hW hW hW hW hW hW hW h W h W h W h W h W hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW! hW" h W#  hW$ hW% hW& hW' hW( hW) hW* hW+ h W, h W- h W. h W/ h W0 hW1 hW2 hW3 hW4 hW5 hW6 hW7 hW8  rW9  rW:  rW;  rW<  rW=  rW>  rW?  rW@  r WA  r WB  r WC  r WD  r WE  rWF  rWG rWH rWI rWJ rWK rWL rWM rWN r WO r WP r WQ r WR r WS rWT rWU rWV  rWW rWX rWY rWZ rW[ rW\ rW] rW^ r W_ r W` r Wa r Wb r Wc rWd  rWe rWf rWg rWh rWi rWj rWk rWl r Wm r Wn r Wo r Wp r Wq  rWr rWs rWt rWu rWv rWw rWx rWy r Wz r W{ r W| r W} r W~ rW rW rW rW rW rW rW rW rW rW rW rW rW rW  rW rW rW rW rW rW rW rW r W r W r W r W r W rW  rW rW rW rW rW rW rW rW r W r W r W r W r W rW rW rW rW  rW rW rW rW rW rW rW rW r W r W r W r W r W rW  r W r W r W r W r W r W r W r W r W r W r W r W r W r W r W  |W  |W  |W  |W  |W  |W  |W  |W  | W  | W  | W  | W  | W  |W  |W  |W  |W  |W  |W  |W  |W  W  W  W  W  W  W  W  W   W   W   W   W   W  W  W  W  W  W W W W W W W W  W  W  W W W W W W W X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X   X   X   X   X   X  X  X  X X X X X! X" X# X$  X%  X&  X'  X(  X)  X* X+ X, X- X. X/ X0 X1  X2  X3  X4  X5 X6 X7 X8 X9 X: X; X<  X=  X>  X?  X@  XA XB XC XD XE XF XG XH  XI  XJ  XK  XL  XM XN  XO XP XQ XR XS XT XU XV  XW  XX  XY  XZ  X[ X\ X]  X^ X_ X` Xa Xb Xc Xd Xe  Xf  Xg  Xh  Xi  Xj Xk Xl Xm Xn Xo Xp Xq  Xr  Xs  Xt  Xu  Xv  Xw  Xx  Xy   Xz   X{   X|   X}   X~  X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X  X  X  X  X  X  X   X   X   X   X   X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X  X  X  X  X  X  X   X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X X X  X X X X X X X Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y   Y   Y   Y   Y   Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y! Y" Y#  Y$  Y%  Y&  Y'  Y( Y) Y* Y+ Y, Y- Y. Y/ Y0 Y1 Y2  Y3  Y4  Y5  Y6  Y7  Y8  Y9  Y:   Y;   Y<   Y=   Y>   Y?  Y@  YA  YB  YC  YD  YE  YF  YG  YH YI YJ YK YL YM YN YO  YP  YQ  YR  YS  YT  YU YV YW YX YY YZ Y[ Y\  Y]  Y^  Y_ Y` Ya Yb Yc Yd Ye Yf  Yg  Yh  Yi  Yj  Yk Yl  Ym Yn Yo Yp Yq Yr Ys Yt  Yu  Yv  Yw  Yx Yy Yz Y{ Y| Y} Y~ Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y   Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y   Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y   Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y   Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y   Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z   Z   Z   Z   Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z!  Z"  Z#  Z$  Z%  Z& Z' Z( Z) Z*  Z+ Z, Z- Z. Z/ Z0 Z1 Z2  Z3  Z4  Z5  Z6  Z7 Z8 Z9 Z: Z; Z<  Z= Z> Z? Z@ ZA ZB  ZC  ZD  ZE  ZF  ZG  ZH  ZI  ZJ   ZK   ZL   ZM   ZN   ZO  ZP  ZQ  ZR  ZS  ZT  ZU  ZV  ZW  ZX  ZY  ZZ  Z[  Z\ Z] Z^ Z_ Z` Za Zb Zc  Zd  Ze  Zf  Zg  Zh Zi Zj Zk Zl Zm Zn Zo Zp Zq Zr  Zs Zt Zu Zv Zw Zx Zy Zz  Z{  Z|  Z}  Z~  Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z !Z "Z #Z $Z %Z &Z 'Z (Z )Z *Z +Z ,Z -Z .Z /Z 0Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z !Z "Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [  [ [ [ [ [ [ [ [  [  [  [  [  [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [! [" [# [$ [% [& [' [( [)  [* ![+ "[,   [-  [.  [/  [0  [1  [2  [3  [4  [5  [6  [7  [8  [9  [:  [;  [<  [=  [>  [?  [@  [A  [B  [C  [D  [E  [F    [H  [I  [J  [K  [L  ![M  "[N  #[O  $[P  %[Q   [R  [S  [T  [U  [V  [W  [X  [Y  [Z  [[    ' 3 ? K W c o { ! !!#!/!;!G!S!_!k!w!!!!!!!!!!!""""*"6"B"N"Z"f"r"~""""""""""## ##%#1#=#I#U#a#m#y###########$ $$!$-$9$E$Q$]$i$u$$$$$$$$$$$%%%%)%5%A%M%X%d%p%|%%%%%%%%%%&& &&$&0&<&H&T&`&l&x&&&&&&&&&&&''' ','8'D'P'\'h't'''''''''''(((('(3(?(K(W(c(o({((((((((((() ))#)/);)G)S)_)k)w)))))))))))******6*B*N*Z*f*r*~**********++++&+2+>+J+V+b+n+z+++++++++++, ,,!,-,9,E,Q,],i,u,,,,,,,,,,,----(-4-@-L-X-d-p-|----------.. ..#./.;.G.S._.k.w...........////+/7/C/O/[/g/s///////////0000&020>0J0V0b0n0z000000000001 11"1-191E1Q1]1i1u111111111112222)252A2M2Y2e2q2}222222222233 33$303<3H3T3`3l3x33333333333444 4,484D4P4\4h4t444444444445555'535?5K5W5c5o5{555555555556 66#6/6;6G6S6_6k6w666666666667777*767B7N7Z7f7r7~77777777778888&828>8J8V8b8n8z888888888889 99!9-999E9Q9]9i9u99999999999::::):5:A:M:Y:e:q:}::::::::::;; ;;%;1;=;H;T;`;l;x;;;;;;;;;;;<<< <,<8 >>#>/>;>G>S>_>k>w>>>>>>>>>>>????+?7?C?O?[?g?s???????????@@@@'@3@?@K@W@c@o@{@@@@@@@@@@@A AA"A.A:AFARA^AjAvAAAAAAAAAAABBBB*B6BBBNBZBfBrB~BBBBBBBBBBCCCC&C2C>CJCVCbCnCzCCCCCCCCCCCD DD!D-D9DEDQD]DiDuDDDDDDDDDDDEE EE#E.E9EDEOEZEeEpE{EEEEEEEEEEEEF FF F+F6FAFLFWFbFmFxFFFFFFFFFFFFG GG"G.G:GFGRG^GjGvGGGGGGGGGGGHHHH*H5HAHMHYHeHqH}HHHHHHHHHHII II%I1I=IIIUIaImIyIIIIIIIIIIIJJJ J,J8JDJPJ\JhJtJJJJJJJJJJJKKKK(K4K@KLKXKdKpK|KKKKKKKKKKKL LL#L/L;LGLSL_LkLwLLLLLLLLLLLMMMM+M7MCMOM[MgMsMMMMMMMMMMMNNNN&N2N>NJNVNbNnNzNNNNNNNNNNNO OO"O.O:OFORO^OjOvOOOOOOOOOOOPPPP*P6PBPNPZPePqP}PPPPPPPPPPQQ QQ%Q1Q=QIQUQaQmQyQQQQQQQQQQQR RR R,R8RDRPR\RhRtRRRRRRRRRRRSSSS(S4S@SLSXSdSpS|SSSSSSSSSSST TT#T/T;TGTST_TkTwTTTTTTTTTTTUUUU+U7UCUOU[UgUsUUUUUUUUUUUVVVV'V3V>VJVVVbVnVzVVVVVVVVVVVW WW"W.W:WFWRW^WjWvWWWWWWWWWWWXXXX*X6XBXNXZXfXrX~XXXXXXXXXXYY YY%Y1Y=YIYUYaYmYyYYYYYYYYYYYZ ZZ!Z-Z8ZDZPZ\ZhZtZZZZZZZZZZZ[[[[([4[@[L[X[d[p[|[[[[[[[[[[\\ \\$\0\<\G\S\_\k\w\\\\\\\\\\\]]]]+]7]C]O][]g]s]]]]]]]]]]]^^^^&^2^>^J^V^b^n^z^^^^^^^^^^^_ __"_._:_F_R_^_j_v___________````*`6`B`N`Z`f`r`~``````````aaaa&a2a>aJaVaaamayaaaaaaaaaaab bb!b-b9bEbQb]bibubbbbbbbbbbbcccc)c5cAcMcYcecqc}ccccccccccdd dd$d0djJjVjajmjyjjjjjjjjjjjk kk!k-k9kEkQk]kikukkkkkkkkkkkllll(l4l@lLlXldlpl|llllllllllmm mm$m0mrJrUrarmryrrrrrrrrrrrs ss!s-s9sEsQs]sisussssssssssstttt)t5tAtMtYtetqt}ttttttttttuu uu$u0uzJzVzbznzzzzzzzzzzzzz{ {{"{.{:{F{R{^{j{v{{{{{{{{{{{||||)|5|A|M|Y|e|q|}||||||||||}} }}%}1}=}I}U}a}m}y}}}}}}}}}}}~ ~~!~-~9~E~Q~]~i~u~~~~~~~~~~~(4@LXdp|  []  [^  [_  [`  [a  [b  [c  [d  [e  [f  [g  [h  [i  [j  [k    [m  [n  [o  [p  [q  ![r  "[s  #[t  $[u  %[v  &[w  '[x  ([y  )[z  *[{   [|  [}  [~  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [   [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  ![  "[  #[  $[  %[  &[  '[  ([  )[  *[  +[  ,[  -[  .[  /[  0[  1[  2[   [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  ![  "[  #[  $[  %[  &[  '[  ([  )[  *[  +[  ,[  -[  .[  /[  0[  1[  2[  3[  4[  5\  6\  7\  8\  9\  :\  \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \! \" \# \$  \% !\& "\' #\( $\)  \* \+ \, \- \. \/ \0 \1  \2  \3  \4  \5  \6 \7 \8 \9 \: \; \< \= \> \? \@ \A \B \C \D \E \F \G \H  \I !\J "\K #\L $\M %\N &\O '\P  \Q \R \S \T \U \V \W \X  \Y  \Z  \[  \\  \] \^ \_ \` \a \b \c \d \e \f \g \h \i \j \k \l  \m \n \o \p \q \r \s \t  \u  \v  \w  \x  \y \z \{ \| \} \~ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \ !\ "\ #\  \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \ !\ "\  \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \ \ ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]  ] !] "] #] $] %] &] '] (] )] *] +] ,] -] .]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ]!  ]"  ]#  ]$  ]% ]& ]' ]( ]) ]* ]+ ], ]- ]. ]/ ]0 ]1 ]2 ]3 ]4 ]5 ]6 ]7  ]8 !]9 "]: #]; $]< %]= &]> ']? (]@ )]A *]B +]C ,]D -]E .]F  ]G ]H ]I ]J ]K ]L ]M ]N  ]O  ]P  ]Q  ]R  ]S ]T ]U ]V ]W ]X ]Y ]Z ][ ]\ ]] ]^ ]_ ]` ]a ]b ]c ]d ]e  ]f !]g "]h #]i $]j %]k &]l ']m  ]n ]o ]p ]q ]r ]s ]t ]u  ]v  ]w  ]x  ]y  ]z ]{ ]| ]} ]~ ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]  ] !] "] #] $] %] &] '] (] )] *] +] ,] -] .] /] 0] 1] 2] 3]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ]  ]  ]  ]  ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]  ] !] "] #] $] %] &] '] (] )] *] +] ,] -] .]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ]  ]  ]  ]  ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]  ] !] "] #] $] %] &] '] (] )] *] +] ,] -] .] /] 0] 1] 2^ 3^ 4^ 5^ 6^ 7^ 8^ 9^ :^ ;^ <^ =^ >^ ?^ @^ A^ B^ C^ D^ E^ F^ G^ H^ I^ J^ K^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^!  ^"  ^#  ^$  ^%  ^& ^' ^( ^) ^* ^+ ^, ^- ^. ^/ ^0 ^1 ^2 ^3 ^4 ^5 ^6 ^7 ^8  ^9 !^: "^; #^< $^= %^> &^? '^@ (^A )^B *^C +^D ,^E -^F .^G /^H 0^I 1^J 2^K 3^L 4^M 5^N 6^O 7^P 8^Q 9^R :^S ;^T <^U =^V >^W ?^X @^Y A^Z B^[  ^\ ^] ^^ ^_ ^` ^a ^b ^c  ^d  ^e  ^f  ^g  ^h ^i ^j ^k ^l ^m ^n ^o  ^p  ^q  ^r  ^s  ^t  ^u  ^v  ^w   ^x   ^y   ^z   ^{   ^|  ^}  ^~  ^  ^  ^  ^  ^  ^  ^  ^  ^  ^  ^  ^  ^  ^  ^  ^   ^  !^  "^  #^  $^  %^  &^  '^  (^  )^  *^  +^  ,^  -^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ !^ "^ #^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ !^ "^ #^ $^ %_ &_ '_ (_ )_  _ _ _ _ _ _ _ _  _  _  _  _  _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _! _" _#  _$ !_% "_& #_' $_( %_) &_* '_+ (_, )_- *_. +_/  _0 _1 _2 _3 _4 _5 _6 _7  _8  _9  _:  _;  _< _= _> _? _@ _A _B _C _D _E _F _G _H _I _J _K _L _M _N  _O !_P "_Q #_R $_S %_T &_U '_V (_W )_X *_Y +_Z ,_[ -_\ ._] /_^ 0__ 1_` 2_a 3_b 4_c 5_d 6_e 7_f 8_g  _h _i _j _k _l _m _n _o  _p  _q  _r  _s  _t _u _v _w _x _y _z _{ _| _} _~ _ _ _ _ _ _ _ _  _ !_ "_ #_ $_ %_  _ _ _ _ _ _ _ _  _  _  _  _  _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _  _ !_ "_ #_ $_ %_ &_   _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  !_  "_  #_  $_  %_  &_  '_  (_  )_  *_  +_  ,_  -_  ._  /_  0_  1_  2_   _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  `  `  `  `  `  !`  "`  #`  $`  %`  &`  '`  (`  )`  *`  +`  ,`  -`  .`  /`  0`  1`  2`  3`  4`   `  `  `  `  `  `  `  `  `!  `"  `#  `$  `%  `&  `'  `(  `)  `*  `+  `,  `-  `.  `/  `0  `1  `2  `3  `4  `5  `6  `7  `8  !`9   `:  `;  `<  `=  `>  `?  `@  `A  `B  `C  `D  `E  `F  `G  `H  `I  `J  `K  `L  `M  `N  `O  `P  `Q  `R  `S  `T  `U  `V  `W  `X  `Y  !`Z  "`[  #`\  $`]  %`^  &`_  '``  (`a  )`b  *`c  +`d  ,`e   `f  `g  `h  `i  `j  `k  `l  `m  `n  `o  `p  `q  `r  `s  `t  `u  `v  `w  `x  `y  `z  `{  `|  `}  `~  `  `  `  `  `  `  `  !`  "`  #`  $`  %`  ` ` ` ` ` ` ` `  `  `  `  `  ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` `  ` !` "` #` $` %` &` '` (` )` *` +` ,` -` .` /` 0` 1` 2` 3` 4` 5` 6` 7` 8` 9` :` ;` <` =` >` ?` @` A` B` C` D` E` F` G` H`  ` ` ` ` ` ` ` `  `  `  `  `  ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` `  ` !` "` #` $` %` &` '` (` )` *` +` ,` -` .a /a  a a a a a a a a  a  a  a  a  a a a a a a a a  a  a  a  a  a  a  a  a   a   a   a   a!   a"  a#  a$  a%  a&  a'  a(  a)  a*  a+  a,  a-  a.  a/  a0  a1  a2  a3  a4   a5  !a6  "a7  #a8  $a9  %a:  &a;  'a<  (a=  )a>  *a?  +a@  ,aA  -aB  .aC  /aD  0aE  1aF  2aG  3aH  4aI  5aJ  6aK  7aL  8aM  9aN  :aO  ;aP  aS  ?aT  @aU  AaV  BaW  CaX  DaY  EaZ  Fa[  Ga\  Ha]  Ia^  Ja_  Ka`  Laa  Mab  Nac  Oad  Pae  af ag ah ai aj ak al am  an  ao  ap  aq  ar as at au av aw ax ay az a{ a| a} a~ a a a a a a  a !a "a #a $a %a &a 'a (a )a *a +a ,a -a .a /a 0a 1a 2a 3a 4a  a a a a a a a a  a  a  a  a  a a a a a a a a a a a a a a a a a a a  a !a "a #a $a %a &a  a a a a a a a a  a  a  a  a  a a a a a a a a a a a a a a a a a a a  a !a "a #a $a %a &a 'a (a )a *a +a ,a  a a a a a a a a  a  a  a  a  a a a a a a a a b b b b b b b b b b b  b !b "b #b $b %b &b 'b  b b b b b b b b  b  b  b  b  b b b! b" b# b$ b% b& b' b( b) b* b+ b, b- b. b/ b0 b1  b2 !b3 "b4 #b5 $b6 %b7 &b8 'b9 (b: )b; *b< +b= ,b> -b? .b@ /bA 0bB 1bC  bD bE bF bG bH bI bJ bK  bL  bM  bN  bO  bP bQ bR bS bT bU bV bW bX bY bZ b[ b\ b] b^ b_ b` ba bb  bc !bd "be #bf $bg %bh &bi 'bj (bk )bl *bm +bn ,bo -bp .bq /br 0bs 1bt 2bu  bv bw bx by bz b{ b| b}  b~  b  b  b  b b b b b b b b b b b b b b b b b b b  b !b "b #b $b %b &b 'b (b )b *b +b ,b -b .b /b 0b 1b 2b 3b 4b 5b 6b 7b 8b   b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  !b  "b  #b  $b  %b  &b  'b  (b  )b  *b  +b  ,b  -b  .b  /b  0b  1b  2b  3b  4b  5b  6b  7b  8b  9b  :b  ;b  b   b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  !c  "c  #c  $c  %c  &c  'c  (c  )c  *c   c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c!  c"  c#  c$  c%  c&  c'  c(  c)  c*  c+  c,  c-  c.  c/  c0  c1  c2  c3  c4  c5  !c6  "c7  #c8  $c9  %c:  &c;  'c<  (c=  )c>  *c?  +c@  ,cA  -cB  .cC  /cD  0cE  1cF  2cG  3cH  4cI  5cJ  6cK   cL  cM  cN  cO  cP  cQ  cR  cS  cT  cU  cV  cW  cX  cY  cZ  c[  c\  c]  c^  c_  c`  ca  cb  cc  cd  ce  cf  cg  ch    + 7 C O [ g s  !!!!'!3!?!K!W!c!o!{!!!!!!!!!!!" """".":"F"R"^"j"v"""""""""""####)#5#A#M#Y#e#q#}##########$$ $$%$1$=$I$U$a$m$y$$$$$$$$$$$%%% %,%8%D%P%\%h%t%%%%%%%%%%%&&&&(&4&@&K&W&c&o&{&&&&&&&&&&&' ''#'/';'G'S'_'k'w'''''''''''((((*(6(B(N(Z(f(r(~(((((((((())))&)2)>)J)V)b)n)y)))))))))))* **!*-*9*E*Q*]*i*u***********++++)+5+A+M+Y+e+q+|++++++++++,, ,,$,0,<,H,T,`,l,x,,,,,,,,,,,--- -,-8-D-P-\-h-t-----------....'.3.?.K.W.c.o.{.........../ //#///;/G/S/_/k/w///////////0000*060B0N0Z0f0r0~00000000001111&121>1J1V1b1n1z111111111112 22!2-292E2Q2]2i2u222222222223333)353A3M3Y3e3q3}333333333344 44%414=4I4U4a4m4y44444444444555 5,585D5P5\5h5t555555555556666(646@6L6X6d6p6|666666666677 77$707<7H7T7`7l7x777777777778888+878C8O8[8g8s888888888889999'939?9K9W9c9o9{99999999999: ::!:,:7:B:M:X:c:n:y::::::::::::;;;;);4;?;J;U;`;k;v;;;;;;;;;;;;<<<<&<1<<> >>%>1>=>I>U>a>m>y>>>>>>>>>>>? ??!?,?8?D?P?\?h?t???????????@@@@(@4@@@L@X@d@p@|@@@@@@@@@@AA AA$A0AFJFVFbFnFzFFFFFFFFFFFG GG"G.G9GEGQG]GiGuGGGGGGGGGGGHHHH)H5HAHMHYHeHqH}HHHHHHHHHHII II%I1I=IIIUIaImIyIIIIIIIIIIIJJJ J,J8JDJPJ\JhJtJJJJJJJJJJJKKKK(K4K@KLKXKdKpK|KKKKKKKKKKLL LL$L0L^J^V^b^n^y^^^^^^^^^^^_ __!_-_9_E_Q_]_i_u___________````)`5`A`M`Y`e`p`|``````````aa aa$a0amJmVmbmnmzmmmmmmmmmmmn nn"n.n:nFnRn^njnvnnnnnnnnnnnoooo)o5oAoMoYoeoqo}oooooooooopp pp%p1p=pIpUpapmpypppppppppppqqq q,q8qDqPq\qhqtqqqqqqqqqqqrrrr(r4r@rLrXrdrpr|rrrrrrrrrrrs ss#s/s;sGsSs_skswssssssssssstttt+t7tCtOt[tgtstttttttttttuuuu&u2u>uJuVubunuzuuuuuuuuuuuv vv"v.v:vFvQv]vivuvvvvvvvvvvvwwww)w5wAwMwYwewqw|wwwwwwwwwwxx xx$x0x d? d@ dA dB dC dD dE dF dG dH dI dJ dK dL dM dN dO  dP !dQ "dR #dS $dT %dU &dV 'dW (dX )dY *dZ +d[  d\ d] d^ d_ d` da db dc  dd  de  df  dg  dh di dj dk dl dm dn do dp dq dr ds dt du dv dw dx dy dz  d{ !d| "d} #d~ $d %d &d 'd (d )d *d +d ,d -d .d /d 0d  d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d !d "d #d $d %d &d 'd (d )d *d +d ,d -d .d /d  d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d !d "d #d $d %d &d  d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  e !e "e #e $e %e &e 'e (e )e *e +e ,e -e .e /e 0e 1e 2e 3e 4e 5e 6e 7e 8e 9e :e ;e e ?e @e Ae! Be" Ce# De$ Ee% Fe& Ge'  e( e) e* e+ e, e- e. e/  e0  e1  e2  e3  e4 e5 e6 e7 e8 e9 e: e; e< e= e> e? e@ eA eB eC eD eE eF  eG !eH "eI #eJ $eK %eL &eM 'eN (eO )eP *eQ +eR ,eS -eT .eU /eV 0eW 1eX 2eY 3eZ 4e[ 5e\ 6e] 7e^ 8e_  e` ea eb ec ed ee ef eg  eh  ei  ej  ek  el em en eo ep eq er es et eu ev ew ex ey ez e{ e| e} e~  e !e "e #e $e %e &e 'e (e )e *e +e ,e -e .e /e 0e 1e 2e 3e 4e 5e  e  e  e  e  e  e  e  e   e   e   e   e   e  e  e  e  e  e  e  e  e  e  e  e  e  e  e  e  e  e  e   e  !e  "e  #e  $e  %e  &e  'e  (e  )e  *e  +e  ,e  -e  .e  /e  0e  1e  2e  3e  e e e e e e e e  e  e  e  e  e e e e e e e e e e e e e  e e e e e e e e  e  e  e  e  e e e e e e e e e e e e e e e e e e e  f !f "f #f $f  f f f f f f f f  f  f  f  f  f f f f f f f f f f f f f f f f f! f" f#  f$ !f% "f& #f' $f( %f) &f* 'f+ (f, )f- *f. +f/ ,f0 -f1 .f2 /f3 0f4 1f5 2f6 3f7 4f8 5f9 6f:  f; f< f= f> f? f@ fA fB  fC  fD  fE  fF  fG fH fI fJ fK fL fM fN fO fP fQ fR fS fT fU fV fW fX fY  fZ !f[ "f\ #f] $f^ %f_ &f` 'fa (fb )fc *fd +fe ,ff -fg .fh /fi  fj fk fl fm fn fo fp fq  fr  fs  ft  fu  fv fw fx fy fz f{ f| f} f~ f f f f f f f f f f  f !f "f #f $f %f &f 'f (f )f *f +f ,f -f .f /f 0f 1f 2f 3f 4f 5f 6f 7f 8f 9f :f ;f f ?f @f Af Bf Cf Df Ef Ff Gf  f f f f f f f f  f  f  f  f  f f f f f f f f f f f f f f f f f f f  f !f "f #f $f %f &f 'f (f )f *f +f ,f -f .f /f 0f 1f 2f 3f 4f 5f  f f f f f f f f  f  f  f  f  f f f f f f f f f f f f f f g g g g g  g !g "g #g $g %g &g 'g (g )g *g +g ,g -g .g /g 0g 1g 2g 3g 4g 5g 6g 7g 8g 9g :g ;g   g!  g"  g#  g$  g%  g&  g'  g(  g)  g*  g+  g,  g-  g.  g/  g0  g1  g2  g3  g4  g5  g6  g7  g8  g9  g:  g;  g<  g=  g>  g?  g@  !gA  "gB  #gC  $gD  %gE  &gF  'gG  (gH  )gI   gJ  gK  gL  gM  gN  gO  gP  gQ  gR  gS  gT  gU  gV  gW  gX  gY  gZ  g[  g\  g]  g^  g_  g`  ga  gb  gc  gd  ge  gf  gg  gh  gi  !gj  "gk  #gl  $gm  %gn  &go  'gp  (gq  )gr  *gs   gt  gu  gv  gw  gx  gy  gz  g{  g|  g}  g~  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  !g  "g  #g  $g  %g  &g  'g  (g  )g  *g  +g  ,g  -g  .g  /g  0g  1g  2g  3g  4g  5g  6g  7g  8g  9g   g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  !g  "g  #g  $g  %g  &g  'g  (g  )g  *g  +g  ,g  -g  .g  /g  0g  1g  2g   g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  !g  "h  #h  $h  %h  &h  h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h h h h h h h h h h! h" h#  h$ h% h& h' h( h) h* h+  h,  h-  h.  h/  h0 h1 h2 h3 h4 h5 h6 h7 h8 h9 h: h; h< h= h>  h? h@ hA hB hC hD hE hF  hG  hH  hI  hJ  hK hL hM hN hO hP hQ hR hS hT hU hV hW hX hY hZ h[ h\ h]  h^ !h_  h` ha hb hc hd he hf hg  hh  hi  hj  hk  hl hm hn ho hp hq hr hs ht hu hv hw hx hy  hz h{ h| h} h~ h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h h h h h h h h h h h h  h !h "h #h $h %h &h 'h (h  h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h h h h h h h h h h h h  h !h "h #h $h %h &h 'h (h )h *h  h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h h h h h h h h h h h h  h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h h i i i i  i  i  i  i  i  i  i  i   i   i   i   i   i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i i i i! i" i# i$ i%  i&  i'  i(  i)  i* i+ i, i- i. i/ i0 i1 i2 i3 i4 i5 i6 i7 i8 i9 i: i; i<  i= !i> "i? #i@ $iA %iB &iC 'iD (iE )iF *iG +iH ,iI -iJ .iK /iL  iM iN iO iP iQ iR iS iT  iU  iV  iW  iX  iY iZ i[ i\ i] i^ i_ i` ia ib ic id ie if  ig ih ii ij ik il im in  io  ip  iq  ir  is it iu iv iw ix iy iz i{ i| i} i~ i i i i i i i  i !i "i #i $i %i  i i i i i i i i  i  i  i  i  i i i i i i i i i i i i i i i i i i i  i !i "i #i $i %i &i 'i (i )i *i  i i i i i i i i  i  i  i  i  i i i  i i i i i i i i  i  i  i  i  i i i i i i i i i i i i i i i i i i i  i !i "i #i $i %i &i 'i (i )i *i +i ,i -i .i /i 0i 1i 2i 3i 4i 5i 6i 7i 8i 9i :i ;i   j?  j@  jA  jB  jC  jD  jE  jF  jG  jH  !jI  "jJ  #jK  $jL  %jM  &jN  'jO  (jP  )jQ  *jR  +jS   jT  jU  jV  jW  jX  jY  jZ  j[  j\  j]  j^  j_  j`  ja  jb  jc  jd  je  jf  jg  jh  ji  jj  jk  jl  jm  jn  jo  jp  jq  jr  js  !jt  "ju  #jv  $jw  %jx  &jy  'jz  (j{  )j|  *j}  +j~  ,j  -j  .j  /j  0j   j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j   j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j   j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  !j  "j  #j  $j  %j  &j  'j  (j  )j  *j  +j  ,j  -j  .j  /j  0j  1j  2j  3j  4j  j j j j j j j j  j  j  j  j  j j j j j k k k k k k k k k k k  k k k k k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k k k k! k" k# k$ k% k& k' k( k)  k* !k+ "k, #k- $k. %k/ &k0 'k1 (k2 )k3  k4 k5 k6 k7 k8 k9 k: k;  k<  k=  k>  k?  k@ kA kB kC kD kE kF kG kH kI kJ kK kL kM kN kO kP kQ kR  kS !kT "kU #kV $kW %kX &kY 'kZ (k[  k\ k] k^ k_ k` ka kb kc  kd  ke  kf  kg  kh ki kj kk kl km kn ko kp kq ----.. ..%.1.=.I.U.a.l.x.........../// /,/8/D/P/\/h/t///////////0000'030?0K0W0c0o0{000000000001 11#1/1;1G1S1_1k1w111111111112222*262B2N2Z2f2r2~22222222223333&323>3J3V3b3m3y333333333334 44!4-494E4Q4]4i4u444444444445555)555A5L5X5d5p5|555555555566 66$606<6H6T6`6l6x666666666667777+777C7O7[7g7s777777777778888'838?8K8V8b8n8z888888888889 99"9.9:9F9R9^9j9v99999999999::::):5:A:M:Y:e:q:}::::::::::;; ;;$;0;<;H;T;`;l;x;;;;;;;;;;;<<< <,<8 >>#>/>;>G>S>_>j>v>>>>>>>>>>>????*?6?B?N?Z?f?r?~???????????@@@@)@4@?@J@U@`@k@v@@@@@@@@@@@@AAAA&A1AXJXVXbXnXzXXXXXXXXXXXY YY!Y-Y9YEYQY]YiYuYYYYYYYYYYYZZZZ(Z4Z@ZLZXZdZpZ|ZZZZZZZZZZ[[ [[$[0[<[H[T[`[l[x[[[[[[[[[[[\\\\*\6\B\N\Z\f\r\~\\\\\\\\\\]]]]&]2]>]J]V]a]m]y]]]]]]]]]]]^ ^^!^-^9^E^Q^]^i^u^^^^^^^^^^^____(_4_@_L_X_d_p_|__________`` ``$`0`<`H`T```l`x```````````aaaa+a7aCaOa[agasaaaaaaaaaaabbbb&b2b>bJbVbbbnbzbbbbbbbbbbbc cc!c-c9cEcQc]cicucccccccccccdddd)d5dAdMdYdedpd|ddddddddddee ee$e0elJlVlblnlzlllllllllllm mm!m-m9mEmQm]mimummmmmmmmmmmnnnn(n4n@nLnWncnon{nnnnnnnnnnno oo#o/o;oGoSo_okovooooooooooopppp)p5pApMpYpepqp}ppppppppppqq qq$q0qxJxVxbxnxzxxxxxxxxxxxy yy!y-y9yEyQy]yiyuyyyyyyyyyyyzzzz)z4z@zLzXzdzpz|zzzzzzzzzz{{ {{ {+{6{A{L{W{b{m{x{{{{{{{{{{{{||||+|7|C|O|[|g|s|||||||||||}}}}&}2}>}J}V}b}n}z}}}}}}}}}}}~ ~~!~-~9~E~Q~]~i~u~~~~~~~~~~~)5AMYeq} ks kt ku kv kw kx ky kz  k{ !k| "k}  k~ k k k k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k k k k k k k k k  k k k k k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k k k k k k k k k k k k  k !k "k #k $k %k &k 'k (k )k  k k k k k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k k k k k k k k k k k k  k !k "k #k $k %k &k  k k k k k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k k k k l l l l l l l l  l !l "l #l $l %l &l 'l (l  l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l! l" l# l$ l% l& l' l( l) l* l+ l, l- l.  l/ l0 l1 l2 l3 l4 l5 l6  l7  l8  l9  l:  l; l< l= l> l? l@ lA lB lC lD lE lF lG lH lI lJ lK lL lM  lN !lO "lP #lQ  lR lS lT lU lV lW lX lY  lZ  l[  l\  l]  l^ l_ l` la lb lc ld le lf lg lh li lj lk ll  lm ln lo lp lq lr ls lt  lu  lv  lw  lx  ly lz l{ l| l} l~ l l l l l l l l l  l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l l l l l l l l l l l l l  l  l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l l l l l l l l l l l l l  l !l "l #l $l %l &l 'l (l )l *l +l ,l  l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m   m  m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m! m" m# m$ m% m& m' m( m) m* m+ m, m- m. m/  m0 m1 m2 m3 m4 m5 m6 m7  m8  m9  m:  m;  m< m= m> m? m@ mA mB mC mD mE mF mG mH mI mJ mK mL mM mN  mO mP mQ mR mS mT mU mV  mW  mX  mY  mZ  m[ m\ m] m^ m_ m` ma mb mc md me mf mg  mh mi mj mk ml mm mn mo  mp  mq  mr  ms  mt mu mv mw mx my mz m{ m|  m} m~ m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m m m m  m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m m m m m m  m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m m m m m m m m m m m m  m !m "m #m $m %m &m 'm   m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  !m   m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n   n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n!  n"  n#  n$  n%  n&  n'  n(  n)  !n*  "n+  #n,  $n-   n.  n/  n0  n1  n2  n3  n4  n5  n6  n7  n8  n9  n:  n;  n<  n=  n>  n?  n@  nA  nB   nC  nD  nE  nF  nG  nH  nI  nJ  nK  nL  nM  nN  nO  nP  nQ nR nS nT nU nV nW nX  nY  nZ  n[  n\  n] n^ n_ n` na nb nc nd ne nf ng  nh ni nj nk nl nm nn no  np  nq  nr  ns  nt nu nv nw nx ny nz n{ n| n} n~ n n n n n n n n  n !n  n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n  n  n  n   n   n   n   n   n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n  n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n n n n n  n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n n n  n o o o o o o o  o  o  o  o  o  o o o o o o o o  o  o  o  o  o o o o o o o o  o o! o" o# o$ o% o& o'  o(  o)  o*  o+  o, o- o. o/ o0 o1 o2 o3 o4 o5 o6 o7 o8 o9 o: o; o< o= o>  o? !o@ "oA #oB $oC %oD &oE 'oF (oG  oH oI oJ oK oL oM oN oO  oP  oQ  oR  oS  oT   oU  oV  oW  oX  oY  oZ  o[  o\  o]  o^  o_  o`  oa  ob  oc  od  oe  of  og  oh  oi  oj  ok  ol  om  on  oo   op  oq  or  os  ot  ou  ov  ow  ox  oy  oz  o{  o|  o}  o~  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  !o   o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  !o  "o   o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o   o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o o o o o o o o  o  o  o  o  o o o o o o o o o o o o o o o o o o o  o !o "p #p $p %p &p 'p (p  p p p p p p p p  p  p  p  p  p p p p p p p p p p p p p p p! p" p# p$ p%  p& !p' "p( #p) $p* %p+ &p, 'p- (p. )p/ *p0 +p1 ,p2 -p3 .p4 /p5 0p6 1p7 2p8 3p9 4p: 5p; 6p< 7p= 8p> 9p? :p@  pA pB pC pD pE pF pG pH  pI  pJ  pK  pL  pM pN pO pP pQ pR pS pT pU pV pW pX  pY  pZ  p[  p\  p]  p^  p_  p`   pa   pb   pc   pd   pe  pf  pg  ph  pi  pj  pk  pl  pm  pn  po  pp  pq pr ps pt pu pv pw px  py  pz  p{  p|  p} p~ p p p  p p p p p p p p  p  p  p  p  p p p p p p  p p p p p p p p  p  p  p  p  p p p p p p  p p p p p p p p  p  p  p  p  p p p p p p p p p  p p p p p p p p  p  p  p  p  p p p p p p  p p p p p p p p  p  p  p  p  p p p p  p p p p p p p p  p  p  p  p  p p p p p p p p p p p p   p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  q  q  q  q   q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q   q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q!  q"  q#  q$  q%  q&  q'  q(  q)  q*  q+  q,  q-  q.  q/  q0  q1  q2  q3  q4  q5  !q6   q7  q8  q9  q:  q;  q<  q=  q>  q?  q@  qA  qB  qC  qD  qE  qF  qG  qH  qI  qJ  qK   qL  qM  qN  qO  qP  qQ  qR  qS  qT  qU  qV  qW  qX  qY  &qZ  &q[  &q\  &q]  &q^  &q_  &q`  &qa  & qb  & qc  & qd  & qe  & qf  &qg  &qh  &qi  &qj  &qk  &ql  &qm  &qn  &qo  &qp  &qq  &qr &qs &qt &qu &qv &qw &qx &qy & qz & q{ & q| & q} & q~ &q &q &q &q &q &q &q &q  &q &q &q &q &q &q &q &q & q & q & q & q & q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q  &q &q &q &q &q &q &q &q & q & q & q & q & q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q  &q &q &q &q &q &q &q &q & q & q & q & q & q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q  &q &q &q &q &q &q &q &q & q & q & q & q & q &q &q &q &q &q  0q  0q  0q  0q  0q  0q  0q  0q  0 q  0 q  0 q  0 q  0 q  0q  0q  0q  0q  0r  0r  0r  0r  0r  0r  0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0 r 0 r 0 r 0 r 0 r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r  0r 0r 0r 0r 0r 0r! 0r" 0r# 0 r$ 0 r% 0 r& 0 r' 0 r( 0r) 0r* 0r+ 0r, 0r- 0r. 0r/ 0r0  0r1 0r2 0r3 0r4 0r5 0r6 0r7 0r8 0 r9 0 r: 0 r; 0 r< 0 r= 0r> 0r? 0r@ 0rA 0rB 0rC 0rD 0rE 0rF 0rG 0rH 0rI 0rJ 0rK 0rL 0rM 0rN 0rO 0 rP  0rQ 0rR 0rS 0rT 0rU 0rV 0rW 0rX 0 rY 0 rZ 0 r[ -I[IgIsIIIIIIIIIIIJJJJ'J3J?JKJWJbJnJzJJJJJJJJJJJK KK"K.K:KFKRK^KjKvKKKKKKKKKKKKLLLL%L0L;LFLQL\LgLrL}LLLLLLLLLLLMMMM*M6MBMNMZMfMrM~MMMMMMMMMMNNNN&N1N=NINUNaNmNyNNNNNNNNNNNO OO!O,O8ODOPO\OhOtOOOOOOOOOOOPPPP(P4P>PIPTP_PjPuPPPPPPPPPPPPQQQQ%Q0Q;QFQQQ\QgQrQ}QQQQQQQQQQRR RR%R1R=RIRURaRmRyRRRRRRRRRRRSSS S,S8SDSPS\ShStSSSSSSSSSSSTTTT'T3T?TKTWTcToT{TTTTTTTTTTTTU UU#U/U;UGUSU_UkUwUUUUUUUUUUUVVVV*V6VBVNVZVfVrV~VVVVVVVVVVWW WW%W1W=WIWUW`WlWxWWWWWWWWWWWXXX X,X8XDXPX\XhXtXXXXXXXXXXXXYYYY'Y2Y>YJYVYbYnYzYYYYYYYYYYYZ ZZ!Z-Z9ZEZQZ]ZiZuZZZZZZZZZZZZ[ [[ [+[6[A[L[W[b[m[x[[[[[[[[[[[\\\\'\3\?\K\W\b\n\z\\\\\\\\\\\] ]]!]-]9]E]Q]]]i]u]]]]]]]]]]]^^^^(^4^@^L^X^d^p^|^^^^^^^^^^__ __#_/_;_G_S___k_w___________````&`1`<`G`R`]`h`s`~```````````aaaa+a7aCaOa[agasaaaaaaaaaaabbbb&b2b>bJbVbbbnbzbbbbbbbbbbbc cc!c-c9cEcQc]cicucccccccccccdd dd!d,d7dBdMdXdcdndydddddddddddeeee+e7eBeNeZefere~eeeeeeeeeeef ff f+f6fAfLfWfbfmfxffffffffffffgggg'g2g=gHgSg^gigtggggggggggghh hh$h0h>>>>>>>>>>>x>m>a>U>I>=>1>%>> >===========}=q=f=Z=N=B=6=*===<<<<<<<<<<<727&777666666666666s6g6[6O6C676+666555555555555x5l5`5T5H5<505$55 544444444444~4r4f4Z4N4B464*444333333333333w3k3_3S3G3;3/3#33 222222222222|2p2d2X2L2@242(222111111111111u1i1]1Q1E191-1!11 000000000000z0n0b0V0J0>020&000////////////s/g/[/O/C/7/+///............x.l.`.T.H.<.0.$.. .-- yV yU yT yS yR yQ yP yO  yN  yM  yL  yK  yJ yI yH yG yF yE yD yC  yB yA y@ y? y> y= y< y; y: y9 y8 y7 y6 y5 y4  y3  y2  y1  y0  y/ y. y- y, y+ y* y) y(  y' y& y%  y$  y#  y"  y!  y y y y y y y y  y y y y y y y y y  y  y  y  y  y y y y y y y y  y y y y x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x x x x x x x x  x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x   x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x   x  x  x  x  x  x  x  x~  x}  x|  x{  xz  xy  xx  xw  xv  xu  xt  xs   xr  xq  xp  xo  xn  xm  xl  xk  xj  xi  xh   xg  xf  xe  xd  xc  xb  xa  x`  x_  x^  x]  x\  x[  xZ  xY  xX  xW  xV  xU  xT  xS   xR  xQ  xP  xO  xN  xM xL xK xJ xI xH xG xF  xE xD xC xB xA  x@  x?  x>  x=  x< x; x: x9 x8 x7 x6 x5  x4 x3 x2 x1 x0  x/  x.  x-  x,  x+ x* x) x( x' x& x% x$  x# x"  x!  x  x  x  x x x x x x x x  x  x  x  x x x x x x x x  x x x x x x x x x x  x  w  w  w  w w w w w w w w  w w w w w w w w w w w w w w w w w  w  w  w  w  w w w w w w w w  w  w  w  w  w  w  w  w   w   w   w   w   w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w   w   w   w   w   w  w  w  w  w  w  w  w  w  w   w   w   w   w   w  w  w  w  w  w  w  w  w   w   w   w   w   w  w  w  w  w  w  w  w  w w w w w w w w w  w  w  w  w  w w w w w~ w} w| w{  wz wy wx ww wv wu wt ws wr  wq  wp  wo  wn  wm wl wk wj wi wh wg wf  we wd wc wb wa w` w_ w^ w] w\ w[ wZ  wY  wX  wW  wV  wU wT wS wR wQ wP wO wN  wM wL wK wJ wI wH wG wF wE wD wC wB wA w@ w? w> w=  w<  w;  w:  w9  w8 w7 w6 w5 w4 w3 w2 w1  w0   w/   w.  w-  w,  w+  w*  w)  w(  w'  w& w% w$ w# w" w!  w  w  w  w  w w w w w w w w  w w w w w w w w w w  w  w  w  w  w w w 0 r] 0r^ 0r_ 0r` 0ra 0rb 0rc 0rd 0re 0rf 0rg 0rh 0ri 0rj 0rk 0rl 0rm 0rn 0ro 0 rp 0!rq  0rr 0rs 0rt 0ru 0rv 0rw 0rx 0ry 0 rz 0 r{ 0 r| 0 r} 0 r~ 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  : r  : r  : r  : r  : r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r  :r :r :r :r :r :r :r :r : r : r : r : r : r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r  :r :r :r :r :r :r :r :r : r : r : r : r : r :r :r :r :r :r :r :r :r  :r :r :r :r :r :r :r :r : r : r : r : r : r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r  Dr  Dr  Dr  Dr  Dr  Dr  Dr  Dr  D r  D r  D r  D r  D r  Dr  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds D s D s D s D s D s Ds Ds Ds Ds Ds Ds! Ds" Ds# Ds$ Ds%  Ds& Ds' Ds( Ds) Ds* Ds+ Ds, Ds- D s. D s/ D s0 D s1 D s2 Ds3 Ds4 Ds5 Ds6 Ds7 Ds8 Ds9 Ds: Ds; Ds< Ds= Ds>  Ds? Ds@ DsA DsB DsC DsD DsE DsF D sG D sH D sI D sJ D sK DsL DsM DsN DsO DsP  NsQ  NsR  NsS  NsT  NsU  NsV  NsW  NsX  N sY  N sZ  Ns[ Ns\ Ns] Ns^ Ns_ Ns` Nsa Nsb N sc N sd N se N sf N sg Nsh Nsi Nsj Nsk Nsl Nsm Nsn  Nso Nsp Nsq Nsr Nss Nst Nsu Nsv N sw N sx N sy N sz N s{  Ns| Ns} Ns~ Ns Ns Ns Ns Ns N s N s N s N s N s Ns Ns Ns Ns Ns  Ns Ns Ns Ns Ns Ns Ns Ns N s N s N s N s N s Ns Ns Ns Ns Ns Ns Ns Ns Ns Ns Ns Ns Ns Ns Ns  Xs  Xs  Xs  Xs  Xs  Xs  Xs  Xs  X s  X s  X s  X s  Xs Xs Xs Xs Xs Xs Xs Xs X s X s X s X s X s Xs Xs Xs Xs  Xs Xs Xs Xs Xs Xs Xs Xs X s X s X s X s X s Xs Xs Xs Xs Xs  bs  bs  bs  bs  bs  bs  bs  bs  b s  b s  b s  b s  b s  bs  bs  bs  bs  bs  bs  bs  bs bs bs bs bs bs bs bs b s b s b s b s b s bs bs  bs bs bs bs bt bt bt bt b t b t b t b t b t bt bt bt  bt bt bt bt bt bt bt bt b t b t b t b t b t bt bt bt  bt bt bt bt bt bt! bt" bt# b t$ b t% b t& b t' b t( bt) bt* bt+ bt, bt- bt. bt/ bt0 bt1 bt2 bt3 bt4  bt5 bt6 bt7 bt8 bt9 bt: bt; bt< b t= b t> b t? b t@ b tA btB btC btD btE btF btG btH btI  ltJ  ltK  ltL  ltM  ltN  ltO  ltP  ltQ  l tR  l tS  l tT  l tU  l tV  ltW  ltX  ltY  ltZ  lt[  lt\ lt] lt^ lt_ lt` lta ltb ltc l td l te l tf l tg l th lti ltj ltk ltl ltm ltn lto ltp ltq ltr lts ltt ltu  ltv ltw ltx lty ltz lt{ lt| lt} l t~ l t l t l t l t lt lt lt lt  lt lt lt lt lt lt lt lt l t l t l t l t l t lt lt lt lt lt lt lt lt lt lt  vt  vt  vt  vt  vt  vt  vt  vt  v t  v t  v t  v t  v t  vt  vt  vt  vt vt vt vt vt vt vt vt v t v t v t v t v t vt vt  vt vt vt vt vt vt vt vt v t v t v t v t v t vt vt  t  t  t  t  t  t  t  t   t   t   t   t   t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t   t   t   t   t   t  t  t t t t t t t t  t  t  t  t  t u u u u u  u u u u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u  u u u u u u u u  u  u!  u"  u#  u$ u% u& u'  u( u) u* u+ u, u- u. u/  u0  u1  u2  u3  u4 u5  u6 u7 u8 u9 u: u; u< u=  u>  u?  u@  uA  uB uC uD uE uF uG uH uI  uJ uK uL uM uN uO uP uQ  uR  uS  uT  uU  uV uW uX uY uZ u[ u\ u] u^ u_ u` ua ub uc ud ue  uf ug uh ui uj uk ul um  un  uo  up  uq  ur   us  ut  uu  uv  uw  ux  uy  uz  u{  u|  u}  u~  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u   u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  !u  "u  #u  $u  %u  &u  'u   u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  !u  "u  #u  $u  %u  &u  'u  (u   u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u   u  u  u  u  u  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v!  v"  v#  v$  v%  v&  v'  v(  v)  v*  v+  v,  v-  v.  v/ v0 v1 v2 v3 v4 v5 v6  v7  v8  v9  v:  v; v< v= v> v? v@ vA vB vC vD vE vF vG vH  vI vJ vK vL vM vN vO vP  vQ  vR  vS  vT  vU vV vW vX vY vZ  v[ v\ v] v^ v_ v` va vb  vc  vd  ve  vf  vg vh vi vj vk  vl vm vn vo vp vq vr vs  vt  vu  vv  vw  vx vy vz v{ v| v} v~ v  v  v  v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v v v v v v  v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v v v  v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v v v v v v v v  v  v  v  v  v v  v  v  v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v  v  v v w w w w