SQLite format 3@ ~+Nj~+- }D~~+}i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse) tablebooks_allbooks_allCREATE TABLE "books_all" ("book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT, "book_color" TEXT, "is_present" NUMERIC)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) UhUregionColombia'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalselanguageNoanamá)chapter_stringChapter#+descriptionHẽwandam Hiek }v\> ~~~~~j~N~2~}}}}}}}}d}K}3})#ff7c80ApEl Apocalipsis#00ff00JudJudas#00ff003Ju3 Juan#00ff002Ju2 Juan#00ff001Ju1 Juan#00ff002Pe2 Pedro#00ff001Pe1 Pedro#00ff00SanSantiago#ffff00HebHebreos#ffff00FlmnFilemón#ffff00vTitTito#ffff00l2Ti2 Timoteo#ffff00b1Ti1 Timoteo!-#ffff00X2Te2 Tesalonicenses! -#ffff00N1Te1 Tesalonicenses !#ffff00DColColosenses !#ffff00:FilFilipenses #ffff000EfeEfesios #ffff00&GálGálatas##ffff002Co2 Corintios##ffff001Co1 Corintios#ffff00RomRomanos#00ffffHecHechos#ff6600JuanSan Juan#ff6600LucSan Lucas!#ff6600MarSan Marcos#ff6600MatSan MateoC~oJ}wqke_YSMGA;5/)# ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~{~u~oIYHhGFED6CRBbA@?>=<;:98 7 654!3.211"0%/-.?-V,h+u*)('& %$|#g"`!n '8O[`kz#,.AHSct ! : K J[l Bx{bI4~~~~~v~Y~@~)~}}}}}r}R}7}}||||||n|S|6||{{{{{{W{={zzzzzzjzFz)z yyyyyynyTy:y yx&B7 ApApocalipsis (de Juan)#ff7c80A JudJudas#00ff00@ 3Jn3 Juan#00ff00? 2Jn2 Juan#00ff00> 1Jn1 Juan#00ff00= 2P2 Pedro#00ff00< 1P1 Pedro#00ff00; StgSantiago#00ff00: HeHebreos#ffff009 FlmFilemón#ffff008 vTitTito#ffff007 l2Ti2 Timoteo#ffff006 b1Ti1 Timoteo#ffff00"5- X2Ts2 Tesalonicenses#ffff00"4- N1Ts1 Tesalonicenses#ffff003! DColColosenses#ffff002! :FilFilipenses#ffff001 0EfEfesios#ffff000 &GaGálatas#ffff00/# 2Co2 Corintios#ffff00.# 1Co1 Corintios#ffff00- RoRomanos#ffff00*,= HchHechos de los Apóstoles#00ffff+ JnJuan#ff6600* LcLucas#ff6600) MrMarcos#ff6600( MtMateo#ff6600'!MalMalaquías#ffff99&ZacZacarías#ffff99%HagAgeo#ffff99$SofSofonías#ffff99#HabHabacuc#ffff99"NahNahún#ffff99!MiMiqueas#ffff99 JonJonás#ffff99|AbdAbdías#ffff99rAmAmós#ffff99hJlJoel#ffff99^OsOseas#ffff99TDnDaniel#ff9fb4JEzEzequiel#ff9fb4'6LmLamentaciones#ff9fb4,JerJeremías#ff9fb4"IsIsaías#ff9fb4(9CntCantar de los Cantares#66ff99%EcEclesiastés#66ff99!PrProverbios#66ff99SalSalmos#66ff99JobJob#66ff99EstEster#ffcc99NehNehemías#ffcc99EsdEsdras#ffcc99#2Cr2 Crónicas#ffcc99 #1Cr1 Crónicas#ffcc99 x2R2 Reyes#ffcc99 n1R1 Reyes#ffcc99 d2S2 Samuel#ffcc99 Z1S1 Samuel#ffcc99PRtRut#ffcc99FJueJueces#ffcc99>`T  f|&HYc\ d /vJ= l Magua mua pãrag mag chirʌm: Bʌ̃ʌr habarm gaaimua pãach heepai hiek p'it'urg haadeewai, ¿jãgwia pãrau pãach heepaim k'ʌʌnta chi jueznaan k'amk'ĩir jʌr hauba haajerrá, sĩi Hẽwandam hiekjã hʌ̈k'abam k'ʌʌnagta pãach jusgaapiju k'ãyau? >ku¿Pãrau k'augba nʌ, hʌ̃gt'ar Hẽwandam chognaan t'ʌnʌm k'ʌʌnjã maach k'ãai heegpai t'ʌnʌisiju, maachta Hẽwandam dʌ̈i hãba ham pörnaank'a nʌisiju haawai? Maachdëuta magju k'ai, magan mʌg jẽb gayam hiekk'õr chará hag k'ãaijã p'it'urg chuk'u wajap'ata waupʌ̈pʌ̈i haju haai nʌm. _j7¿Pãrau k'augba nʌ, mʌg maach Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnauta mʌg hatag mʌg jẽb gaai Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba harr k'ʌʌn k'aibag maach hipaarmua Hẽwandamag jaau t'ʌnʌʌuju? Mag maachdëuta ham k'aibag waujujã Hẽwandamag jaauju nʌmta, jãgwia hag k'ãyau mʌg jẽb gayam nem p'it'ur k'abamjã pãrau pödba nʌ. i Jãga jãg pãar pãach Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn hap'ajã hiekk'õr haauwai, chi t'et'emnaan pãach heem k'ʌʌnjã higbanaa warag bʌ̃ʌrjã Hẽwandam hiek hʌ̈k'abam k'ʌʌn haarta weetjẽ, mak'ʌʌnagta pãach hiekk'õr wai nʌm jawaan. yhk Chadcha har sĩi hermanonaan k'abam k'ʌʌn higwia chan pöd mua, “Haman magta sĩerrjëem” haju k'aba chirʌm. Ham mag jaaujuun hich Hẽwandamauta jaauju haai sim. Pari hichiita pãrau pãach heepaim k'ʌʌn dʌ̈in chadau pãachdëu k'ap nem hinju haai nʌm. Magua mua pãrag, “Jãg pekau pöm sim warre pãach heemua chawag jʌrbapʌ̈it” ha chirʌm. g  +fO Mua mag chirarran, har pãach heepaijã hermanonaan hanʌm k'ʌʌnta mag parhoobanaa p'atk'on hat'eejã bĩe t'ʌnʌm k'ʌʌn, nem parhoobamʌgta hẽwandam hawia jëeu nʌm k'ʌʌn, parhooba chik'am k'ĩir hiek'aajem k'ʌʌn, nag pig sĩerrjëem k'ʌʌn maimua nem jĩignemjã sĩerrjëem k'ʌʌnta jaau chirajim. Har mag t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈i chan ni sĩi t'ach k'oogpaijã hoob ham dʌ̈i hãba hohoodö hamiet. feE Pari mua mag chirʌm chan mag har parhooba k'apese haajem k'ʌʌn, wa p'atk'on hat'ee bĩe sĩerrjëem k'ʌʌn, nem jĩgmien wa nem parhoobamʌgta Hẽwandamagamjö jëeujem k'ʌʌn higwiata mag warre ham dʌ̈i hiek'ajã hiek'aba ni hamag hoobamjö habatjã haba chirajim. Mʌg jẽb gaai nʌweran hichiita ham dʌ̈i maach hich jãg wënʌrraju. Id  Napem mʌchdëu hĩchab pãrag hẽsap p'ã deepʌ̈itarr gaai mua pãrag, “Jãg hamach hʌʌin k'abam dʌ̈ijã k'apese haajem k'ʌʌn dʌ̈i chan hoob k'apeerk'amiet” ha chirajim. cMag p'iesta Pascua hee haajemjöta maach Hẽwandam dʌ̈i wënʌrraju haai nʌm. Wajapcharan dich k'aibag t'um hisegwia hãba k'ĩirjug wajap'am hauwia chadam hiek gaai jaau simjö wënʌrrʌmʌn, pan levadura chuk'u wau simjöta nʌm. Pari magba hagt'a dich k'aigba nʌm k'ap'ʌ nʌmjã hisegba hich mag wai wënʌrrʌmʌn, magan sĩi hagt'a Hẽwandam hiek k'augbam k'ʌʌnjöta nʌm. Ib Pãrau k'ap'ʌm, p'iesta Pascua hee paawai levadura t'um bark'ʌʌijem. Hich hagjö k'abahab Cristo meetarr gaaimua maach k'aibag chugpaa hat'amjã. Mag sĩewai mag levadura dënjö pãach t'umaam k'ʌʌn hãrpi sim woun warre pãach heemua chawag jʌrbapʌ̈it. Mag jʌrbapäaiwain chadau Pascua hee k'oog pan levadura chuk'u wau simjö pãar heejã mag k'aigba nʌrrjëem gaaimua levadura dënjö bigaaum k'ʌʌnpa hãrpiju k'ʌʌn chuk'u haju. RaPãar hee jãg k'aigba nʌm chan, pãachta wajap'a nʌm hawia pãrau pöd pãach t'ö hiyʌ̈ʌ haju k'aba nʌm. Jãgbaadëp'ʌmjã sĩi hoobamjö bʌ̃ʌrjã hiek'aba hich jãg sĩsiu hak'iin, hãbpai mag sim gaaimua warag tagam k'ʌʌnpata hãrju, levadura bʌchk'un harin hee pʌ̈ibarmua warre t'um haaidʌ joopjemjö. C`Mag wajap'a hiek'awian chadau chi mag hich bãaurr hũan dʌ̈i sĩerr woun warre pãach heemua jʌrbapʌ̈it, dösãtagta hi dʌ̈i hichdëu hampierr hamk'ĩir. Magbaawai hãsie hich daujã merag p'ëwia deeu hewag p'ʌʌrbawia hubʌ sĩsimʌn, maach Pör Jesús bëem hedjã hʌ̈u hi hak'aardam peerdʌ hauju. _Pãar cha mua jaau chirʌm hiek hiek'aag hãba biirdʌawai k'ĩircha chan pãar haar k'aba chirajup mamʌ mʌ hak'aran pãar haar sĩeju. Mag mʌchta pãar haar chirʌmjö chirʌm dʌ̈i hĩchab maach Pör Jesús hi jua t'eegjã pãar dʌ̈i sĩeju. s^_Mʌ chan chadcha k'ĩircha chan pãar haar k'aba chirʌm, mamʌ mʌchchata pãar haar chirʌmjö mʌch hiekta maach Pör Jesucristo hiek gaai t'ʌwi mua warre pãrag jaauk'im. Mua hoowain jãgʌm k'ʌʌn dʌ̈in magta haju haai sim. l]QMag nʌmta pãrau pãachdëupain Hẽwandam hiek wajap'a hʌ̈k'a nʌm haajerram. Mag hiek'aju k'ãai warag pãar chigaa haju haai nʌmta, chigaa k'abamjö nʌm. Chi mag sim wounan warre pãach heemua jʌrpʌ̈iju haaita sim. [\ 1Jaau nʌm k'ʌʌn hiek mag pãar hee hãbmua hich bãaurr hũanpaita hich hʌʌik'a wai sim hanʌm. Jãgʌm pãar dak nem wajap'ampa, jãgʌm pekau chan ni Hẽwandam hiek k'augbam k'ʌʌn heejã hooba haajem. 8[i¿Jãga pãrau k'õsi nʌ? ¿Mʌch barbaimaawai warre pãachig meeurrauta hiek'apim k'õsi nʌ, wa mawia sĩi pãach daupiinaa hit'ũuta pãachig hiek'apim k'õsi nʌwa?cZ?Hẽwandam dënk'a nʌm chan sĩi hõor jʌ̃g daar nem hiek'aa k'aug hiek'a nʌm k'abam; Hẽwandam dënk'a nʌm habarmʌn chadcha hirua nem jajaauk'am hipierraa wënʌrrʌmua hi jua t'eegta dich gaai hoopi nʌmʌu. .YUMamʌ maach Pör Jesuu k'õs hamʌn, mʌchdëun jöpcha pãar hoon maju k'ĩirju chirʌm, ham hiek mag hamta Hẽwandam dën hanaawai daau chadcha hamachdëu jaau nʌm heyaa wënʌrrʌm k'ap haag. Jãan magbamʌn, sĩi Hẽwandam jua t'eegaujã k'aba, sĩi par hiiupai k'ãijã mag t'ʌnʌm. X{Hãaur k'ʌʌn pãar k'apeenan jũrr hamachta pãar dʌ̈i hʌ̃rpai t'ʌnʌm haajem, mʌ hamach haar mabajupii hawia. gWGTimoteoogjã mʌchdëu jaauwiata Cristo hiek hʌ̈k'atarr haawai hijã mʌ chaaijö sim. Magua pãragjã mʌchjö wënʌrraju k'ap hamk'ĩir, mua hiita pãar haar pʌ̈ijim. Hiruata maach Pör Cristo hiekjã chadcha hogdʌba hʌ̈k'a k'itaajeewai mua hi jãsene chitʌm. Hich barbaimaawaita hirua pãrag jaauwimaju, jãgata mʌ chitaajẽ. Muajã pãar dënjö Cristo hiek hʌ̈k'a chitaawai mʌch chitʌmpierr iglesiapierr mʌchdëu jaaujem hiekta hirua pãrag jaaumaju. _V7Magau keena. Maguata muan pãragjã mʌch chitaajemjöta wënʌrrapi jaau k'itaajem. BU}Pãachig Cristo hiek jaaumk'ĩir pãrau maestronaan k'apan diez mil jʌr wai naawiajã pãar chan dënnaan k'apan chuk'u nʌm. Jesucristo hiek jãg pãachdëu hogdʌba hʌ̈k'a wënʌrrʌm gaaimua mʌg jẽb gayan mʌʌta pãar hayau, Hẽwandamau maach peerdʌ haaujem hiek muata nacha pãrag jaautarr gaaimua. {ToMua mʌg hẽsap gaai hik'ʌaba pãrag mag p'ã deepʌ̈i chirʌm chan sĩi pãar k'ĩir naaupim k'õchgaupai k'abam. Mua mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌmʌn, mʌch chaainjö pãar k'õsi wai chitaawaita sĩi pãar wawí chirʌmʌu. GS Maach k'ĩircha k'aigba hiyʌ̈ʌ haawaijã, maach garmua chan magʌmjã higba warag k'ĩir t'ũu ham dʌ̈i hiyʌ̈ʌ durraajem. Wajapcharan maran hamau sĩi hamach deg dijã sirp'ʌg t'ʌnʌm hoomjöta haajem. Hõor t'umaam k'ʌʌnau hisegtarrjö nʌmta, hĩsjã hagt'a chik'am hi hee hich jãg pʌʌrba durraajem. R  Mag nʌmʌn maach bidam hat'ee maach juadamaucha p'idk'a durrumua k'ajeeu durraajem. Maach t'õp hiyʌ̈ʌ haawaijã warag ham kõit hʌ̃gt'aagta jëeu durraajem. Maach k'aibag wawaag maach hẽudee hẽk'aawaijã magʌmjã higba k'ĩu hãwat durraajem. [Q/ Hĩs hewag pawiajã hagt'a jãdau hãwatnaa höbichagjã hãwat nʌm. K'ajũadam t'eg jũjũa hajujã chuk'u nʌm dʌ̈i hõraujã maar dʌ̈i k'aigba haajem. Mag nʌm chan maach di chaarjã chuk'u durraajem. 5Pc Maar mag durrumʌn, Cristo hiek jaau nʌm gaaimua bigaaum k'ʌʌnaujã marag lök sĩerrjëem ha hiek'a nʌm daar, pãarta jũrr Cristo hiek hʌ̈k'a naawai chi pör höp'ërm k'ʌʌn haajem, pãachdëupai. Maagwai maran sĩita k'a t'eeg chuk'umjö nʌm hanʌm daar, pãarta jũrr maar k'ãaijã k'ĩir hubaaga nʌm haajem. Cristo gaaimua maran hõraujã k'a hisëe nʌm daar, pãarta jũrr hõraujã daupiinaa hök'ö haajem. oOW Magba mua hoowai, maar hich Jesuucha hich hiek jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌnta jũrr hich Hẽwandamaujã juau hogt'om chi serbiibacharam k'ʌʌn dʌ̈ímjö hapi sim maar dʌ̈i. Mag nʌm haawai sĩi t'umaam k'ʌʌnau hoo nʌm dʌ̈i Hẽwandam chognaan hʌ̃gt'armpeenau hoowaijã, sĩi maach k'aigba nʌm gaaimua k'ëchpäaig p'ë harrumjöta hoojem. WN'Wajapcharan pãachigan, ya mʌg maach Hẽwandam hiek'auta biwaau nʌmjö nʌm hanʌm, ya hi hiek nem k'aug nʌm hawia. Pãachigan ya pãar reinaank'a t'ʌnaabahab, pãachdëu nem hig nʌm t'um wai nʌm hawia. Magua tag pãrau bʌ̃ʌrjã maar jua higba nʌm hanʌm. Chadcha Hẽwandam hiekta pãachdëu k'ap'ʌ nʌm hanʌmjö k'ap'ʌ naak'iin hʌ̈u hak'am. Jãgk'iin pãar hee par p'idk'aba chadcha maach t'um hãba Hẽwandam hiek gaai hubʌ nʌm haju. M¿K'aíu pãrag jaauwai pãarta warm k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai nʌm ha jaaujĩ? K'an nemta deeba harr haawai pãrau bʌ̃ʌrjã chuk'u nʌ. Mag Hẽwandamau deetarr pãachdëujã k'ap'ʌ nʌmta, k'ant'eeta pãrau pãach juapaauta paarpatarrjö k'ĩirjuajẽ. aL;Cristo gaaimua k'odamnaan, cha mua hiek'a chirʌmʌn pãach hat'eyau. Pãadë hoobat. Mʌchpaita Apolos dʌ̈i maach p'idk'a nʌm jaauwia chirʌm, maar mag pãar k'ãai hʌ̃rpaijã k'aba sĩi pãach chognaanjö wënʌrrʌm hoowia Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö chadcha maach t'um hagdaujöpai nʌm ha k'ap hamk'ĩir. Maagwai ni hãbmuajã Hẽwandam hiek jaaujem k'ʌʌn higwia, “Magʌgta hʌ̃rcha hee hawia jũrr tagam k'ʌʌnag hoobamjö” habaju. {KoMagua mua pãrag, “Hoob chik'am jaau chit'ëe hamiet” ha chirʌm. Magju k'ãai hidëu maach Pör Jesucristo bëepi hat'at. Hich pierrwaita hirua hichdëu k'ap hõrau nem meraa wautarrjã k'ĩchag hee narrta hararagag p'ë hat'amjö habaawai t'umaam k'ʌʌnau k'ak'apdö haju. Maigta hĩchab hõrau hamach t'ãar heepai k'ĩirju sĩsidʌmjã t'umaam k'ʌʌnag k'ap'ʌ hapiju. Ya mag jaau dichwian chadau hõrau hamachdëu nem wajap'a nem waumaajerr higwia hichdëucha ham wajap'a hig hiek'aju. BJ}Mua k'ap'ʌ chirʌm, mʌch k'aigba k'aba chirʌm. Mag chirab mamʌ hõor dak'ĩir mʌʌn Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr chuk'u chirʌmjã haba chitʌm. Mag chiraawai mua k'ap'ʌ chirʌm, mʌ k'aibag wauju jaauju wa mʌ kõit k'ãijã hiek'ajuun hich maach Pör Jesuuchata jaauju haai sim, bigaaum k'ʌʌnau k'abam. XI)Magua mʌchjã hĩchab hich Hẽwandamauta hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr haawai pãrau mʌ jaauwiajã mʌch chan mua k'ĩirjuba chitʌm. Mʌ gaai mas k'aba sim; hich chi mʌ jʌr hautarrauta hichdëu k'ap mʌ jaauju, mʌ hʌ̈u p'idk'a chirʌ́ wa k'aigba k'ãijã p'idk'a chirʌ́. Wa mag pãrau k'abam k'ai, sĩi mʌg jẽb gaai chi t'et'emnaanau k'ãijã mʌ jaauk'iinjã, mʌ gaai mas k'abam. Mʌg chitʌm haig ni mʌchdëujã mʌch jaauju k'aba chirʌm. UH#Mamʌ hich mag p'idag waumk'ĩir hirua jʌr hau sim wounaun chadau hich Hẽwandamau hoowaijã chadcha hichdëu p'idag jaaubarmjã t'umaa wajap'a waumk'ĩirta mag p'idag deejemjã k'ap'ʌ haju haai sim. %G EMagua pãrau maarjã sĩi pãach hee Cristo chognaan hanaa Hẽwandamau hõrag hich k'ĩirjug jaaupiejem k'ʌʌnpaiu habat. Magdampai k'abahab maar p'idag. FwMag maar pãar dën haawai maach t'um pãachpa jũrr Cristo dën k'abahab. Maagwai Cristo jũrr Hẽwandam dën.EEMagua mʌ, Apolos, Pedro, hajapcharan maach t'umwe pãach dën k'abahab; mʌg durr maimua cha maach hiyʌ̈ʌ nʌmjã hagjö mʌg hatag pawiajã nem t'um t'ʌnʌmpa pãach dën k'abahab. D5Magua mua pãrag mag chirʌm: Ni hãbmuajã maestro hãb k'ãijã hichta chi k'ap'ʌm hawia magʌgpaita hee haju k'aba sim. ¿Jãgwia? Ham hamach t'um Hẽwandamau sĩi pãrag hich hi jaaumk'ĩirta pʌ̈itarr k'ʌʌn haawaima; mag sim jãga mag hiwiir hãbpai k'õsi habarju. NCHich mag hiek higwiapai hĩchab hich hiek p'ã sĩsidʌm gaai hich Hẽwandamaupai,“Jãg mʌg jẽb gayam k'ĩirjug hat'ee chi machnaan hanʌm k'ʌʌn k'ĩirjugjã jãg sĩi lököom k'ʌʌn k'ĩirjugk'a sĩsidʌmʌn pãar Pöröun wajapp'a k'ap'ʌ wai sĩejem” ha sim Hẽwandamau hich higwia. (Sal. 94:11) vBeHẽwandamagan mʌg jẽb gaaipaim k'ĩirjugan sĩi warag hõor lökiepiejem k'ĩirjugau. Magʌm k'ĩirjug higwia Hẽwandamau hich hi jaaumienag p'ãpitarr gaai mag sim:“Muan mʌg jẽb gayam k'ĩirjug k'augk'am k'ʌʌnjã hamach k'ĩirjug k'aug gaaimuapai himeraa p'it'urg chuk'u pʌr hauwia k'aibag hee päaijem” ha sim Hẽwandamau. (Job 5:13) AHoob wir haig pãachdëupai pãach k'ũgurmiet. Hãb k'ãijã pãach hee sĩi mʌg jẽb gayam k'ĩirjug nem k'aug chirʌm hawia hichta chi k'ap'ʌm ha sim k'ai, magan warag sĩi k'augbamjöta haju haai sim, jũrr chadcha hich Hẽwandam k'ĩirjugchata k'augaag. @!Mag pãach t'um hãba Hẽwandam dik'a naawai hö hãba nʌmua wajap'a hi di hʌʌrk'abat, wajapcharan pãach morma. Magba jãg pãar hee hãbmua “mʌʌn mag dënëu” wa “mʌʌn mag higarta chirʌm” haadëp'ʌm haiguin, sĩi di magreunaa chi dipá parhooba haaip'ur wërppʌ̈i nʌmjöta naabahab. Mag pãach hö hãba k'aba nʌm paar chan Hẽwandamau par daúapai hoobaju pãar gaai. ?¿Pãrau k'augba nʌ, pãach t'um hãba Hẽwandam sĩejem dik'a nʌm? Magua k'abahab hich Hẽwandam Hak'aarta pãar hee sĩejem. >{Mamʌ mag hirua di hëutarrta sĩi hõtdau k'ierrjã hãwatba huu t'ʌnʌʌ hawia pa höbaadëmʌn, magan hich chi di hëutarr wounan peerdʌwiajã, peer hichpa p'aapʌ̈itarrjö sĩi hich jua pariita peerdʌju. Pari chi p'idagan t'umaa hok'ooju. =-Maigta k'ap haju, k'an k'ĩirjug hauwiata Hẽwandam hat'ee mag nem waujĩ. Hãbmua di hëutarr gaaita chadcha hõtdau huu t'ʌnarrjã paba hʌ̈u hãwatbapʌ̈imʌn, magan mag chi di hëutarr k'ʌʌgjã hich Cristooujã nem wajap'am deeju, hich hat'ee nem wautarr jũrr. L< Mamʌ mag di hëwaag nem k'ĩir pogk'e higwiajã, ya hich Cristooucha maachig jaaubarm hedta k'ap haju, wajap'a p'idk'ajĩ wa haai p'idk'abajĩ. Mamʌ mag k'ap haagan, sĩi hõtdau huu pierrumuata t'ũr p'aa nʌmjö hõt hee hich Hẽwandamaucha p'aa hoomamuata maadëu nem waaujerrpierr maach chach hoomamua k'ap hapiju. 5;c Mag Jesucristo hiekta chi dibʌ̈jö nacha juk'a sĩubarm hʌ̃rʌn chadau maadëu dichdëu k'õchagpierr sĩi k'ajap di hëu nʌmjö warag hi hiekta jaauju haai nʌm. Di wajap'am hëunaa da jẽeupiba haag k'ai, dipá wajap'amta p'ëwia, wa nem parhẽp'ʌm k'ãijã për haunaa warre wajap'ata hëu sĩuju haai nʌm. Wa magba k'ũchpaim hat'ee k'ai, sĩi k'õmariipai dik'ër dën wa choobʌ̈ dën k'ãijã hëuju haai sim. X:) Wajapcharan mʌʌn sĩi hich Hẽwandamauta di hëu nʌm k'ʌʌn dën chi maestro k'apibarmjö harr haawai muata hich Hẽwandam hiek jaau nʌmjã warrpem chi dibʌ̈ juk'abarmjö hajim, jãga Hẽwandamau maach peerdʌ haaujẽ ha jaau chirʌmua. Maagwai deeumua jũrr hag hʌ̃r warag hëumam, mag mua jaautarr hʌ̃r warag jaaumamua. Mamʌ mag mua nacha jaautarrjö k'aba deeum hiek jaauju k'aba sĩewai chi hag hʌ̃r warag jaau nʌm k'ʌʌnaujã warre wajap'ata jaauju haai nʌm. Mag mua chi dibʌ̈jö juk'ajim ha chirʌmʌn, Jesucristoou maach peerdʌajem hiek higwiata mag chirʌm. 9  o8W Wajapcha hoowain maran sĩi hi juag hoojem k'ʌʌnau, hi hiekdam jaau nʌm gaaimua hich dʌ̈ita k'apeerk'anaa hãba p'idk'a naawai. Maagwai pãar sĩi chi p'ʌajẽbjöta nʌm. Maagwai hich Hẽwandamauta hag hee nemjĩir jĩirk'amam, pari mag nemjĩiran hich hiek'au. Wa magbam k'ai, sĩi dijöta nʌm. Pari mag di hagjö hich Hẽwandamauta hëu harrum. l7QMagua sĩi hi hiek nacha jaauchëtarr k'ʌʌn hawiajã sĩi hag k'ur jaau wënʌrrʌm k'ʌʌn dʌ̈i hãba nʌm; ni hiwiir hãbjã hʌ̃rʌʌ k'aba sim. Mag naab mamʌ hagdaujö dich p'idk'amarrpierr Hẽwandamau par k'abaju. J6 Wajapcha hoowai, chi nacha jĩirtarr k'ʌ ni chi hag hee dö choo sĩerrjã maadëu nem higba sĩsidʌm. Mamʌ chi hich hiekta nemjĩir daujö höbërpiwia haaidʌpiejemʌn hich Hẽwandamau. %5CMag Jesús hiek jaau nʌmʌn, muata nacha sĩi k'ajap nemjĩir chaar jĩir nʌmjö jĩirbajieb. Magbaawai Apoloou jũrr hag hee dö choobarmjö hajim, höbërmk'ĩir. Mamʌ mag nemjĩir chaarjö höbërwia pãar hee haaidʌtarrjã hich Hẽwandamauta haaidʌpijim, hich hiek haawai. ;4oPari pãrau pãachdëu mag nʌm wajapcha k'ĩirjuk'iin, k'ai hagá Pablo. K'ai hagá Apolos. ¿Ham Hẽwandam chognaan sĩi hi hat'eepai p'idk'a wënʌrrʌm k'ʌʌn k'abá? Marau jaau wënʌrrʌm gaaimuata pãraujã maach Pör Jesús hiek hʌ̈k'ajierram. Pari maar pãar k'ãai hatchajã k'aba nʌm. T'um maach chi mʌg wënʌrrʌm k'ʌʌnaun hãba maach Pör Jesuu maachig hagdaujö nem jaaumarrdampaita wauwia nʌm k'abahab. [3/Merag chuk'u, wa hãbmua “Mʌʌn Pablo dënëu” jũrr magbaa hãbak'aíu “Mʌʌn Apolos dënëugui” haadëp'ʌm; jãg nʌm haig sĩi hagt'a hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌn k'ĩirjug dʌ̈ipai naawai k'abahab. F2sĩi hagt'a parhoobam k'ʌʌnau k'ĩirjuajem k'ĩirjugta wai naawai. Pãarta wir haig pãach heepaijã hagt'a chik'am nemjã pãach dën hapim k'õsinaa jũrr chik'am hipeer hahau k'ap'öbaadëp nʌmʌn, magan hagt'a sĩi hõor parhoobam k'ʌʌnjöpaita nʌm. Maguata hamau nem waaujemjö pãraujã hagt'a wau nʌm. T1!¿Pãrau chaain bʌ̃rʌʌ haawai hooba haajẽ? Hewaa hau k'itʌmʌg nem t'et'em deeba sĩi jũdchödampaita deejemjö, hich hagjöta muajã pãrag nem jaau chirarrjã k'augju p'it'urg chuk'u sĩejim. K'augju p'it'urmta mua pãrag jaautarr hak'iin, pãrau pöd k'augbak'am. Hĩsjã hagt'a p'it'urm nem chan pãrau pöd k'augbam, g0 ICristo gaaimua k'odamnaan, pãraun chadcha mag Hẽwandam Hak'aar haujierrab mamʌ, mua pöd pãrag ya sĩi Hẽwandam hiek hat'ee nem k'aug sĩsidʌm k'ʌʌnagamjö hiek'aba, hagt'a sĩi mʌg jẽb gayam k'ĩirjug dʌ̈i t'ʌnʌm k'ʌʌnagamjöta hiek'aajeejim. Wajapcharan Cristo hiek k'augaag chaainjöpai t'ʌnʌm k'ʌʌnagamjöta hiek'aajeejim. &/EHẽwandam hiek p'ã sim gaai hag hiek higwia,“K'aíu maach Hẽwandam k'ĩirjug t'um k'ap habarju.K'aíuta hi k'ãaijã k'apcha sim hawia jũrr hich garmua hirig jaauju haai sĩ” ha p'ã sim. (Is. 40:13) Chadcha hãbmuajã mag hi k'ĩirjug t'um k'augba sĩeb mamʌ, maach hi Hak'aar wai nʌm k'ʌʌnagan chadau hich Cristoouchata k'ap'ʌ hapi sim, jãga wënʌrraju haai nʌ hi dau na.c.?Mamʌ chi Hẽwandam Hak'aar wai simuan chadau jũrr k'ĩirjug wai sim, hich Hẽwandamau nem waupi sim hajap'a k'ap'ʌnaata hagpierr nem wawaag. Mag sim hich chan jũrr Hẽwandam Hak'aar chuk'um k'ʌʌnau hi higwia, “Jãan sĩi parta jãg hiek'a nʌrraajem” haju k'aba nʌm, Hẽwandam Hak'aar chuk'um gaaimua hamau jaauju k'augba naawai. Z--Mamʌ har chi Hẽwandam Hak'aar hich t'ãar hee chuk'u sim k'ʌʌu chan pöd Hẽwandam Hak'arau nem jaau sim k'augbam. Mag simua Hẽwandam Hak'arau nem jaaupi sim hũurwain, sĩi nem parhooba lököo jaau nʌmjöta hũurjem. Mag simua chan, sĩi hich Hẽwandam Hak'araupaita k'augpiejeewai, pöd hich k'ĩraupai chan k'augbam. -,S Mag marau pãrag nem jaau nʌm chan sĩi mʌg jẽb gayam k'ʌʌnau jaaujem k'ĩirjugpai k'aba, hich Hẽwandam Hak'arau maachig jaaumamta jũrr pãrag jaau nʌm. Magta pãraujã hĩchab Hẽwandam Hak'aarta wai naawai hagjö hich Hẽwandam Hak'arau jaaupi simta maraujã pãrag jaau nʌm. t+a Maachdëu Cristo hiek hʌ̈k'aawai chan sĩi mʌg jẽb gayam k'ĩirjug parhoobam k'ʌʌnau jaaujemta haubajim. Maachdëun hich Hẽwandamau maach dʌ̈i nem wajap'a wau simjã t'um k'aug haumamk'ĩir hich Hak'aar deetarrta wai nʌm. G* K'aíu chik'am k'ĩirjug k'ap'ʌ haajẽ. Hãba hichdëupai k'abam chan k'augbam. Hich jãgta sĩebahab Hẽwandamjã hagjö: Hãba hich Hak'araupai k'abam chan pöd hi k'ĩirjug k'augbam. )w Hẽwandamau hich Hak'aar gaaimuata mag maach hat'ee nem wai simjã t'um maachig k'ap'ʌ hapi sim. Hich mag Hak'arauta hĩchab hich Hẽwandamau hich t'ãar heepai nem k'ap'ʌ wai simjã k'ajap'am nem k'ogreu jʌrmamjö t'umaa k'ap'ʌ hapiejem. c(? Mamʌ mak'ʌʌnaupaijã k'aba, hewag pawiajã hich Hẽwandamau nem wau sim ni hãbmuajã k'augbaju k'apta, hich hiek gaai mʌg p'ãpijim:“Hẽwandamau hich k'õsi wai nʌm k'ʌʌnag deeg p'ë wai simʌn,
ni hiwiir hãbmuajã hooba, ni hũrjã hũrba, ni hãbmuajã hauju k'ĩirjuba sim nemta hamag deeg wai sim.” (Is. 64:4) +'OHich Hẽwandamau mag Cristo gaaimua hõor hich haar hauju hayaa hapiju ha sim chan sĩi mʌg jẽb gaaim t'et'emnaanau pöd k'ĩirju haubajierram. Hamau magʌm k'ap'ʌ harr hak'iin, maach Pör Jesucristo hʌ̃gt'armua bëetarrta hamach paarmua pakuls gaai jãg hi meerp'ë t'õopibak'am. &+Mag k'ĩirjug mua jaau chirʌmʌn hich Hẽwandamaucha dee simʌu. Maguata mʌg durr t'um hompaaju nawe hich sim haar maach hauju k'ĩirjutarrjã maachig k'ap'ʌ hapiejem. Hĩsin mag k'ap'ʌ nʌm, mamʌ warrgar chan mag k'ap'ʌ hapiju simta t'um meer wai simjö sĩejim. %)Magarrau ya har hamachdëu hʌ̈k'a nʌm hiek gaai hubʌnaa hogdʌba nʌm k'ʌʌnag hiek'aawain chadau k'ĩirjug hat'ee chi machnaanau hiek'aajemjö hiek'amamuata hamagjã hiek'aajem hĩchab. Mamʌ mag hiek'amamjã mag sĩi mʌg jẽb gaaim k'ʌʌn k'ĩirjugan jöpcha chugpa chugpa sĩerrʌm haawai, magʌm k'ĩirjugjã k'aba, ni mʌg durr gobernaajem k'ʌʌn k'ĩirjugaujã k'abata jaaujem. R$sĩi mʌg jẽb gayam k'ʌʌn k'ĩirjug gaai k'aba, hãba hich Hẽwandam jua t'eeg gaaipaita hich mag hogdʌba hʌ̈k'a wënʌrramk'ĩir. Hich Hak'aar gaaimuata Hẽwandamau maachig hich k'augpi sim !#;Maimua mag chirʌmua ya Hẽwandam hiek jaaubaadeewaijã, mʌchdëu jaau chirʌm hiek hʌ̈k'api haum k'õchgau hawia mua pãar jʌ̃g daar sĩi chi machnaanau hiek'aajemjö hiek'amamuajã jaaubajim. Mag hiek'aju k'ãai sĩi mua pãrag chaainagamjöpai hiek'aajeejim. Mamʌ mag hiek pãrau hʌ̈k'atarrjã sĩi mʌchdëupaita pãrag hʌ̈k'apiba, hich Hẽwandam Hak'aar jua t'eegauta pãrag hʌ̈k'apijim, O"Pãrau k'ap'ʌ naabá, jãga pãar hee mʌ chiraimajĩ. Mʌchdëu jaau chirʌm pãrau hʌ̈k'abaju k'ãijã k'ĩirjuwia, k'a t'ũumjönaa jãp'ierr t'ʌnʌmjöta chirʌmua mʌ k'a duui t'ʌnaajim. .!UJãg mʌ pãar hee chiraawai mua chan deeum nem jaaujujã k'ĩirjuba, hãba Jesucristota warag wajapcha k'ap hapim hig chirajim. Wajapcharan chadcha hi pakuls gaai meerp'ë t'õotarr hiekta pãar hat'ee wajapcha sim k'ap'ʌ chiraawai warag haata pãrag wajapcha k'ap hapiju hẽk'a chirajim. r  _K'odamnaan, har mua pãar hoon mawia pãrag Hẽwandam hiek jaau chiraawai mua pãar jʌ̃g daar sĩi k'ĩirjug k'aug hat'ee chi machnaan dënjö hũrihmʌjã hiek'aba, ni hamau jaau wënʌrraajem hiekjã k'abata mua pãrag jaaujim. d CMaguata hĩchab Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö,“Hãbmua k'ãijã wir haig hichpai t'ö hiek'aju k'ĩirju sim k'ai,
warag maach Pör Hẽwandamta t'ö hiek'aju haai sim.” (Jr. 9:23-24)> wMaimua pãachin chadau hich Hẽwandamauchata pãar Jesucristo bʌ̈ hogdʌba p'ë wai sĩebma. Hich mag Cristo gaaimuata hĩchab maadëu Hẽwandam k'ĩirjug wai nʌm; hi gaaimuata ya peerdʌwia sĩi pekau chuk'u harrjö nʌm; hi gaaimua hĩchab Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌmua warag bãau wëtum; hich Jesucristo gaaimuata Hẽwandamau maach për hautarrjö naawai hi dënk'a nʌm; mag hi dënk'a naawai hãba hichigpaita jëeupiejem.  }Magtarr haawai ni hiwiir hãbmuajã hich k'ĩirjug k'aug chirʌm hawia Hẽwandam na hich t'ö hiek'aju haai k'aba sim.  1Mag bʌ̃ʌrjã nem higba sĩsidʌm k'ʌʌnta hõrau k'a hisëe haajem k'ʌʌn dʌ̈i jʌr haujim, wajapcharan mʌg heegarpai haawain har sĩi pasurjöpai k'it'ëem k'ʌʌnma, mak'ʌʌnau jũrr nem wajap'amjö sĩsidʌm k'ʌʌnta hisegpʌ̈iwia ham k'ãaijã wajapcha haag. N Wajapcharan k'ĩirjug meraam k'ʌʌnta Hẽwandamau jʌr haujim, jũrr mʌg jẽb gaaim k'ĩirjug hat'ee chi machnaan hanʌm k'ʌʌnta jũurwia ham k'ĩir naaupieg. Maimua sĩi serbiibamjö sĩsidʌm k'ʌʌnta jʌr haujim hagjö hich Hẽwandamau, jũrr mak'ʌʌn gaaimua chi jua t'ierrnaan hanʌm k'ʌʌnta k'ĩir naaupieg.  Hẽwandam gaaimua k'odamnaan, pãrau k'ap'ʌ nʌm, pãar heem k'ʌʌn chadcha pãach k'apeen mʌg jẽb gayam k'ʌʌn daarjã k'ĩirjug hat'ee chi machnaan chan k'apanjã k'aba, hik'ötöota durrum dʌ̈i chi t'ierrnaanjã wajappai chuk'u, ni sĩi bigaaum k'ʌʌnau t'ö hiyʌ̈ʌ haajem k'ʌʌnjã chuk'um. Pari mag serbiibamjö durrab mamʌ, pãarta Hẽwandamau higjim. Y -Wajapcharan mag Hẽwandam k'ĩirjug hanʌmjã sĩi serbiiba k'it'ëem k'ĩirjugjö simta hõor k'ĩirjug chi wajap'am hanʌm k'ãaijã chi wajapcharamʌu. Wajapcharan mag Cristo Hẽwandam jua t'eeg hanʌmta serbiibamjö hʌdʌraa hich t'õopibarmua jũrr mʌg jẽb gayam k'ʌʌn jua t'eeg k'ãaijã nem jua t'eeg hʌ̃rpai sĩsijim.  /Mamʌ par hamau mag naawiajã, judionaanau wa judionaan k'abam k'ʌʌnau hawiajã har hich Hẽwandamaucha t'ʌ̃r hautarr k'ʌʌnagan mag Cristo cha marau jaau wënʌrrʌmta hich Hẽwandam jua t'eegau, haguata hõor peerdʌ haaujeewai. Mag Cristo meebarmua maach peerdʌjuuta Hẽwandamau hag nawe k'ĩirju wai sĩerr haawai cha marau jaau nʌmjã chadcha hich Hẽwandam k'ĩirjugta jaau naabahab. ! =Mamʌ maraun hãba hõrau Cristo pakuls gaai meerp'ë t'õotarr hiekta jaau wënʌrrʌm. Mamʌ mag hiek judionaanau hũurwain, hamagan hamau k'ĩirjuawai Cristo hajim hanaawai meeju k'aba sĩerr meetarr haawaita marau hi hiek jaau wënʌrrʌm hũurwaijã sĩi chad k'abamjöta hũurjem. Maimua jũrr judionaan k'abam k'ʌʌnau hũurwai, hamagan maar sĩi serbiiba k'it'ëem k'ʌʌnau nem jaau nʌmjöta sim. k QJudionaanaun sĩi hamach dak'ĩir hag na hõrau nem hooba haajemta hamach dak'ĩir waupim k'õchk'a t'ʌnʌm; pari mag wauba haawaita mag maach peerdʌajem hiek jaauwaijã hʌ̈k'aba t'ʌnʌm. Maagwai jũrr griegonaanau warag nem t'um k'ap'ʌm haajem k'ʌʌn hiek hũrm k'õchgauta hamachig maach peerdʌajem hiekdam jaauwaijã hʌ̈k'aba t'ʌnʌm. Y -Wajapcharan Hẽwandamau hõrau hamach k'ĩirjugaupai chan hich k'augbaju k'ap'ʌ sĩerr haawai hich hiek jaau nʌm hʌ̈k'a nʌm gaaimuata hõor peerdʌ haaujem. Hamau hamach k'ĩirjugta wajaug t'öwi jũrr Hẽwandam hiekta serbiibag p'eejeeb mamʌ, mag hamau serbiibag p'ë nʌm hʌ̈k'a nʌmuata Hẽwandamau hõor peerdʌ haaujem. 6 gMagtarr haawai k'an wajaug sĩ har hamachta chi k'ap'ʌm k'ap'ʌm haajem k'ʌʌn k'ĩirjug wa chi machnaan k'ĩirjug k'ãijã, maimua k'an wajaug sĩ har sĩi hamach k'ĩirjug jawaag sĩi parhoobam nem hig hiyʌ̈ʌ nʌmua hamach k'apeen k'ĩupaa sĩsiu haajem k'ʌʌn k'ĩirjug. Mʌg jẽb gaai hõor k'ĩirjug k'aug sĩsidʌm k'ʌʌn k'ĩirjug Hẽwandamau hichdëu hõor peerdʌ haaujem hiek dʌ̈i hoowain, sĩi bʌ̃ʌrjã serbiibamjöta sĩsidʌm, mʌgʌm k'ĩirjugau hi haar hõor barpieg hirig chan bʌ̃ʌrjã maadëu nem higba sĩsid haawai. { qHich mag hiek higwia Hẽwandamau hich hiek'amam p'ãpitarr gaai jaauwai, Hẽwandamau hich higwi,“Hõor hamach k'ĩirjugpai t'öwia mʌch higba haajem k'ʌʌnjã warag k'ĩirjug chuk'umjö hapʌ̈inaa
hidëu hich pör höp'ërgau k'ĩirjug pöm sĩewiajã higba warag mua ham k'ĩirjug hisegpʌ̈imaju” ha hiek'amajim hich Hẽwandamau. (Is. 29:14) ] 5Jesucristo pakuls gaai meerp'ë t'õotarr hag hiek jaau nʌmʌn, har mʌg jẽb gaaiwe hok'oo nʌm k'ʌʌnau hũurwai, sĩi parhooba k'ĩir lököom k'ʌʌnau nem jaau nʌmjöta hũurjerram. Mamʌ mag sim jũrr ya mʌg maach hʌ̈u peerdʌwi nʌm k'ʌʌnagan, wajapcharan maachigma, maachigan maata hante warag Hẽwandam jua t'eegau. q ]Mag nʌm dʌ̈i hõor pör choomk'ĩirjã Cristoou mʌ pʌ̈ibajim. Hirua mʌ pʌ̈itarran, sĩi hichdëu hõor peerdʌ haaujem hiek jaaumk'ĩirta mʌ pʌ̈ijim. Mag jaau chitʌmjã, mamʌ mʌchdëu jaau k'ap'ʌ chirʌm hawia sĩi t'et'emnaanau hiek'aajemjö hiek'amamuajã jaaubajim, heeu magba hak'iin hõor jʌ̃gdaar hũrimʌ hiek'abaadeewai warag pakuls gaai Cristo meerp'ë t'õotarr hiekta higba mʌchta t'ö hiek'am hugua hawia. Cristota Hẽwandam jua t'eeg hanaa hi k'ĩirjugau / Y(Hãaa, maimua hĩchab mua pör chootarran, Estéfanas di haiguim k'ʌʌnjã mua pör choojim. Maimua mag tag mua hõor pör chootarr k'ai, k'ĩir hee paba chirʌm.) V 'Magtarr haawai ni hãbmuajã mʌ t'ʌ̃r gaaita pör choojim haju k'aba sim. ( KJãgju k'ap'ʌmjö hʌ̈uchata jãg pãar heem k'ʌʌn mua k'apan pör choobajim. Hãba mua pör chootarr k'ʌʌnan, Crispo Gayo dʌ̈ipaita mua pör choojim. l  S Pãrau hoowai, ¿Cristo nem t'oop'em k'apanta sĩ mag hiek'aag? ¿Wa mʌch cha pãrag hiek'a chirʌmta pãar kõit pakuls gaai meerp'ë t'õjĩwa? Wa magbam k'ai pãar pör choowai, ¿pãar mʌ t'ʌ̃r gaaita pör choojierrá?   ' Ham hiek mag pãar hee hãaur k'ʌʌnau, “Mʌʌn Pablo dënëu” haajem hanʌm; wa “Mʌʌn Apolos dënëu” habaawai, jũrr hãbmua “Mʌʌn Pedro dënëu”; wa magbam k'ai tagam k'ʌʌnau jũrr, “Maran Cristo dënëugui” haajem hanʌm mua maumua hũurwai. B   K'odamnaan, mua pãrag mag chirʌmʌn, mau maach k'odam Cloe haiguim k'ʌʌnau mʌrʌg jaaucheewai mag pãar k'õinaajã k'aba jũrr chik'am hipeer hahau haajem hanaawaita mag chirʌm. k  Q K'odamnaan, muan pãragan maach Pör Jesucristoou hapiejemjö hihãbata habat ha chirʌm, sĩi jãg dich iglesia heepaijã pappierr t'ʌnʌmjö k'aba. Magju k'ãai k'ajap'a k'õinaa nʌmua k'ĩirjug hãbata haajeet'ʌ̃. 5  e Hẽwandamau hichdëu nem magju ha hiek'atarran, bʌ̃ʌrjã sëuk'aba chadcha hich mag nem wau sĩerrʌm. Hẽwandam mag sĩerrʌmuata pãar t'ʌ̃rk'a haujim, hich Hiewaa hanaa maach Pör Jesucristo dʌ̈ita hogdʌba wënʌrramk'ĩir. Hõor hamach iglesia heepai sĩi pappierr t'ʌnʌmjö t'ʌnarr A }Mag maach Pör Jesucristo bëem hed ni hãbmuajã pãachdëu nem k'aigba wautarr higwia pãach k'ĩir hiek'am hugua, hich mag Hẽwandamauta pãar hich dʌ̈i hubʌ p'ë wai nʌrraju. j OMag gaaimua hĩchab pãrau mʌg jẽb gaai maach pör Jesucristo bëeju nʌ nʌm horajã nem k'ĩirpierr Hẽwandamau waupiju hayaam nem wawaag hichdëucha hag jua t'eegjã t'um deetarr haawai tag deeum jua t'eeg higba nʌm.  Mag deebarmua Cristoou maach peerdʌ haaujem ha pãrag jaau chirarrjã chadcha mʌchdëu jaautarrjö habarm pãar dʌ̈i. B Hich jãg Jesucristo gaaimuata Hẽwandamau hʌ̈u hich hiek jaau k'aug hapiwia k'ĩirjug pömjã deebarm haig, pãrag p'atk'on pömta deebarm k'ãaijã hʌ̈uchata hajim pãar dʌ̈i. A }Muan jëeub k'aba hich mag Hẽwandamag hʌ̈u hajim ha chitaajem pãar kõit. Jãg Jesucristo gaaimua Hẽwandamau pãach hʌ̈u wai sim paarjã hĩchab mua hʌ̈u hajim haajem. ] 5Muan maach Haai Hẽwandamagjã jëeunaa maach Pör Jesucristoogjã jëeu chiraajem, pãar hʌ̈u wai nʌm dʌ̈i hĩchab k'õinaa wai wënʌrramk'ĩir. Jesucristo gaaimua Hẽwandamau maach dʌ̈i hʌ̈u hanʌm  'mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm, pãar jam Corinto p'öbör heem iglesia hee Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua maach k'odk'anaa har Cristo gaaimua sĩi hãba hi hat'eepai wënʌrrʌmua hi p'öbörk'a nʌm k'ʌʌnag, maimua mag tag har parhooba hamach nʌnʌidʌmpierr maach dënjö maach Pör Jesucristoog jëeujem k'ʌʌnagjã hagjö k'ap hamk'ĩirta mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm.  /Mʌʌn Pabloou, maach Pör Jesucristo hiek jaaujem k'amk'ĩir hich Hẽwandamaucha jʌr hautarr. Cristo gaaimua maach k'odam Sóstenes dʌ̈imua o~}|U{zxvuvrrqqeonm9l,k+j4i_hyg4e"d8cMbaa`y_M]\YXVUTSZRR POO@NMMKJ=f;::*88O74u362500/k.k-8, ++*)Q''%$##K!^ 9~k c=3 u  8ZpY[+ Pãrau k'ap'ʌ naawai magan cha mua jaau chirʌm jaaubat, magá wa mag k'abá. fZE Magua, Cristo gaaimua k'odamnaan, mua chadcha pãar k'õsi chitaawai pãach hʌ̈u wënʌrramk'ĩirta mag chirʌm: Pãach k'apeen Hẽwandam chaar k'abamʌg jëeu nʌm haar pãach hëeurrwai hoob ham haar wëtmiet. ZY- Pãrag jaauk'im, hũrbat: ¿K'ar pãrau nem k'aigbam waum k'õsi haadëba haajẽ? Jãg nʌm chan mag pöd hõrau hãwatbajöjöom nem k'abam. Hõor pöm hich hagjö t'ʌnʌmta magbamjöo t'ʌnaajem. Mamʌ Hẽwandam maach dʌ̈i hogdʌba k'itaajeewai hirua maadëu hãwatbaju hatchajã maachig prueba deebam. Mag prueba pöm maadëu hãwatbaju hatcha maachig deeju k'ãyau, hĩchab hirua k'ap'ʌ hapiju, jãga hʌdʌʌr dich t'ʌ haupiba hãwatpʌ̈iju haai nʌ. X Magua mua hĩsjã pãrag mag chirʌm: Pãach Hẽwandam dʌ̈i hubʌ nʌm hawia hoob pãach t'ömiet, pekau hee burrju chan pöm k'abam. W Chadcha Hẽwandamau ham dʌ̈i maagjerran, hĩs hewag pawiajã maadëu hamau haajerrjö haju k'aba nʌm ha k'ap hamk'ĩrau. Ya mʌg jẽb heegar paimʌʌ pamaawai hĩs hewagam k'ʌʌnagjã mag k'ap'ʌ hamk'ĩirta Hẽwandamau hich hiek gaai mag p'ãpijim. dVA Hoob pãach pörnaanau nem mag haawai ham hichaaur serereu hamiet; magba hak'iin Hẽwandamau israelnaan dʌ̈i harrjö hich chog pʌ̈iwia chi mag narr k'ʌʌn k'ëchpʌ̈itarrjö pãachjã hagjö k'ëchpʌ̈iduk'am. Uy Hoob hĩchab ham heem hãaur k'ʌʌnau harrjö k'ap'ʌ nʌmta juau hogt'om maach Pör Cristo jũur hiek'amiet pãach Pörk'apimaaugau. Hamau maach Pör högk'aba hi hichaaur magwia, nemeu k'aamamjã häpba hich haguapai k'ëchmajierram hanaabá. KT Hoob hamau harrjö dich hʌʌin k'abam dʌ̈ita parhooba dich hʌʌin dʌ̈ímjö k'apes hamiet. Hamau Hẽwandamjã högk'aba magwia warre hãbam hedpai veintitres mil k'ëchjierram hanaabá. mSS Hoob hamau harrjö juaupai nem parhoobam wau sĩsidʌmta hẽwandam hawi hagʌmʌg jëeumiet. Ham higwia Hẽwandam hiek p'ã sim gaai, “P'ak chaaita p'ĩr dën waunaa hagʌg jëeu nʌmua hohood hap'öbaadëwi t'ach k'önaa döjã döjierram” ha sim; “maimua mag hohood t'ʌnʌʌ hawia deeu bʌ̈jãau paauk'awi jemk'a p'öbaadëjim” ha p'ã sim. R! Hẽwandamau ham dʌ̈i magtarr gaaimua maadëu k'ap'ʌ nʌm, pöd maadëu hamau harrjö nem k'aigbamta waum k'õsi haju k'aba nʌm. Q Mamʌ Hẽwandamau mag t'umaam k'ʌʌnag hich jua hoopiejerr hãba, peer t'umaam k'ʌʌnauta hi dau na nem k'aigba waaujeejim. Hamachdëu mag nem hãrtarr gaaimua hich mag hõor chukag durrpai pa bëpjierram, Hẽwandamau durr hiiur deeju hatarr haarjã barba. WP' Maimua t'umaam k'ʌʌnau hĩchab hich Hẽwandam jua döjã döjierram. Mag hamau dö dötarr Cristoou hamag dee sim hajim, mag dö chukag hee wënʌrrʌmjã mokdau heem döou ham höbichag meeupieg hichta ham dʌ̈i sĩerr haawai. Mag mok heemua hamag dö deewia ham wënʌrrʌmpierr ham dʌ̈i sĩejeejim, hamau nem hig nʌm deeg. ]O3 Hamau hamach t'umaam k'ʌʌnau hĩchab hich Hẽwandamau nem deemamjã k'oojeejim. cN? Hamau hamach t'umaam k'ʌʌnau hʌdʌraata Moiseeg hamach pörk'apijierram, hichdëu harrmpierr hamach wai wënʌrramk'ĩir. Magta ham P'ũas P'ur heejã sĩi bʌ̈ʌu dʌrbagk'a dichwi jʌʌnt'umie naarjö jĩumamua ham jaau warrjim hõor chukag heejã. Mag t'umaam k'ʌʌnau Moiseeg hamach pörk'api nʌmta hi gaaita pör choo nʌmjö naajim. 1M ] Hermanonaan, warr jöoingar haawai sĩi hõor maba haajem hee ni döjã chukag hee Moisés dʌ̈i maach jöoin wënʌrrarr chan hoob pãrau k'ĩir hok'oomiet. Hamach t'um sĩi jʌʌnt'umie naarjö jĩu jörröm heegarta wënʌrrʌmua p'ũas Chi P'ur heejã t'umaa bʌ̈ʌupai dʌrba dichjierram. L5 Wajapcharan Hẽwandamau nem jaau sim hichaaur hamaaugau, mʌʌn mʌch wawí chirʌmuata hajués sʌrk'a chiraajem, parhoob nem wauba haag. Magba hak'iin mʌch garmua hõrag Hẽwandam hiek jaau chitʌʌ haajerrta, jũrr Jöoirau mʌrʌg nem deeju hatarrta hĩgk'a hauju.=Ks Mag k'ĩirjuwiata mʌʌn mʌch happaijã k'ap'ig chirʌmjö chiraajem, mʌch barju haar baraag. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hõrau chik'am p'ãr t'ʌnʌwaag wërbʌ nʌmjöta haajem. !J; Chi mag k'ap'iigjem k'ʌʌnan sĩi nem hinag jöpcha hãarjem hawaagpaijã hamach mor sʌrk'a nʌm. Maachjã hagjö sʌrk'a nʌm; mamʌ mag sʌrk'a nʌmʌn jũrr ham dën k'ãaijã nem wajapcharamta maachig deemk'ĩrau. Ma chan hãrjã hãrba ni höjã höba hich mag sĩerraju. I9 Pãrau k'ap'ʌ nʌm, hapostaa k'ap'ig nʌm haig, hõor k'apan k'ap'iigjem. Mamʌ chi regaloon hãbpaimua hauju simta t'umaam k'ʌʌnau hauju hẽk'aajem. Hich hagjöta sim Hẽwandam sim haar baraagjã. Hirua nem wajap'am deebarm hauju k'ĩirjuwiata k'ap'ig nʌmjö habat. 6He Mʌ mag chitʌmʌn mʌʌn mʌg Jesucristo hiek jaaum k'õchgauta mag chitʌm, mʌch dʌ̈ijã hĩchab hich chaain tagam k'ʌʌn dʌ̈i wajap'a haajemjö wajap'a hamk'ĩir. hGI Hõor hagt'a Hẽwandam hiek gaai k'uk'urpaim k'ʌʌn daarjã hamau nem wauju k'abam nem wauba chitʌm, hamagjã maach Pör Jesucristo hiek gaai hubʌ hapijuuta hẽk'a chitaawai. Wajapcharan mʌʌn mʌchta hõor hee maawaijã dʌ̈i hĩchab hamachjö haadeejem, mag chach hoomamua hãaur k'ʌʌnau k'ãijã hʌ̈k'abaawai hʌ̈u peerdʌtk'amk'ĩir. $FA Maimua hĩchab judionaan k'abam k'ʌʌn hee maawaijã, ham hoowai hĩchab hamachjöta haadeejem. Mag hamachjö haadeejem ha chirab mamʌ, maach Pör Cristoou nem waupiba haajem nem chan bʌ̃ʌrjã wauba chitʌm; sĩi hamagjã hĩchab Cristo hiek hʌ̈k'api hawaagpaita maagjem. Pari wajapcharan mʌʌn Cristo hiek hʌ̈k'a chitaawai Hẽwandam ley dʌ̈ita chirʌm, hich hag leipai hĩchab Cristo ley haawai. E1 Judionaan hee chitʌm haig mʌchjã chadcha judiojöta haadeejem, hamagjã hĩchab dʌ̈i Cristo hiek hʌ̈k'api haum k'õchgau. Mua mag chirʌm haiguin mʌgta chirʌm: Har hagt'a Moiseeu p'ã pʌatarr hiek hʌ̃rcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌnta Cristo higar t'ereu hawaagan mʌchdëujã hagt'a ham dënjö hʌʌrk'aajem. Pari mʌ chan mag Moiseeu p'ã pʌatarr hiek'au p'ẽet'ʌgba chirʌmta mag chitʌm. Mʌ chan chik'am chog k'aba chirʌm, pari mag chirʌmta t'umaam k'ʌʌn chogjöta chirʌm, mʌch mag chitʌm gaaimua jũrr hõor k'apanaacha Cristo hiek hʌ̈k'api haumaag. pCY Magua mʌch k'ĩrauta mag hi hiek jaau chitaawai mʌ honee chiraajem, ni Hẽwandamaujã mag par jaaupiba sim hee mʌchdëupaita par jaau chitaawai. Mʌch mag chirʌm gaaimua honee chirʌmta mʌrʌgan ya p'atk'onaucha jua hee p'agbarmjö sim. Chadcha pãrag nem jëeuju haai chirʌmta, Hẽwandam hiek jaauba chitʌmjöta bʌ̃ʌrjã pãrag jëeuba chirʌm. Hẽwandam hiek jaau chitʌm hawiajã mua wir haigpai mʌch t'öba chirʌm. Chadcha hich Hẽwandamauchata mʌchig jaaupitarr haawai mua pöd hirig, “Mua chan jaaubam” haju k'aba chirajim. Mua Hẽwandam hiekta jaauba sĩuk'iin, hirua mʌ gaai jua k'ʌaba deeju. Maigjãh, ¡hëh, hapk'iitʌ mʌdam! @) Pari magʌmjã ni biekdam hãbjã mua pãrag nem jëwaa k'augba chitʌm. Hĩs mʌg hẽsap p'ã chirʌmjã mʌchig nem deepʌ̈imk'ĩirta mʌg p'ã deepʌ̈i chirʌmjã haba chirʌm. Hãbmua k'ãijã mʌrʌg, “Hoob tag Hẽwandam hiek par jawam” hak'iin, magan mua jũrr hirig, “Pari mʌch k'ĩrauta mag par jaau chitaawai mʌg chitʌmua jãdaúa t'õk'iinjã mʌ gaai mas k'aba sim” haju. 7?g Hich hagjöta maach Pör Hẽwandamaujã jaau sim: Hi hiek mag chi maach peerdʌajem hiek jaau nʌm k'ʌʌnan, mag jaau nʌm paar dee nʌmuata wënʌrraju haai nʌm haajem. !>; Pãrau k'ap'ʌ nʌm, har Haai hi jëeujem deg p'idk'a nʌm k'ʌʌnau chadcha hag hee Hẽwandam hat'ee nem t'ʌnʌm k'öju haai nʌm. Wajapcharan Hẽwandamag jëwaag nemek t'orrp'ënaa chi nasãd gaai p'aajem haig p'idk'a nʌm k'ʌʌnau chi nemek mod gayamjã k'öju haai nʌm. i=K Warm k'ʌʌnaun chadcha hamau pãar dʌ̈i magta nʌm; pãrau pãachdëujã ham dʌ̈i jãg nʌm k'ai, maar dʌ̈i chará pãrau wajapcha haju haai nʌm. Pari magʌmjã marau bʌ̃ʌrjã pãrag maar dʌ̈i chadcha magta habatjã haba, sĩi k'ĩu hãwatnaa maach juadamauta p'idk'a durraajem maachdëu nemdam hig nʌm hat'ee; heeu magba hak'iin sĩi maachig nem deemk'ĩirta Cristo hiekjã mag jaau wënʌrrʌm hawia hi hiek hëugarta woun hëugarmjö k'aigba hiyʌ̈ʌ haduk'am. T<! Magua mua mag chirʌm. Mʌchdëuta nacha pãar hee Hẽwandam hiekta nemjĩir jĩir nʌmjö jĩirimajim. Magtarr haawai maarjã maach juau p'idk'aba, sĩi pãrau nem dee nʌm hiiupaita naaju haai nʌm. <;q Hich hiek gaai maach p'idk'a nʌm k'ʌʌn higwiapata mag hiek'ajim, mag p'idk'a nʌmjã par k'aba hamk'ĩir. ¿Pãrau k'ap'ʌ naabá, nemjĩir jĩirwai hag heem k'öju k'ĩirjunaata jĩirjem, maimua chi bibt'ʌg simuajã k'öju k'ĩirjunaata bibt'ʌgba haajẽ? Hich hagjöta sim hĩchab Hẽwandam hiekta nemjĩir jĩir nʌmjö jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnjã: Chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnauta hamau hig nʌmjã t'um k'ap haju haai nʌm. *:M Mag hirua p'ã pʌatarr gaai jaauwai, “Pʌch nemjĩir dau bibt'ʌg deemk'ĩir p'ak p'idk'api wai chirʌm haig, hag heem k'öm hugua hawia hoob hi hi k'õorjʌ̃ sĩum” ha p'ã sim. ¿Maig Hẽwandamau p'akta hʌ̃rcha maach k'ãyaujã dau haug k'augwiata mag hiek'ajĩ? Mag k'abajim. B9} Mua mag hiek'a chirʌm hũrwia hoob pãrau sĩi mʌch k'ĩirjug heemuapaita mag hiek'a chirʌm hamiet. Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr gaaijã hĩchab hich mag hiekpai jaau sim. v8e K'aíu jaauwai mag soldaaunk'a nʌm k'ʌʌn hamach p'atk'onauta hamach nem hig nʌmjã t'um përk'a haumaajem haajẽ. ¿Pãrau hoowai nemjĩir jĩir nʌm k'ʌʌnau pöd hamach nemjĩir heem k'öju k'aba haajẽ? ¿P'ak bãau nʌm k'ʌʌnau pöd chi jũdchö döju k'abam ha hũurjẽ? Mag k'abam. Maachin dich p'idk'a nʌm gaaimuata t'achdamjã k'ö wënʌrrʌm. :7m Wa Bernabé dʌ̈i maach numpaita maar hich jãg maach juadamaucha p'idk'a wënʌrraju haai nʌwa, maach bidam hat'ee. ¿Maarjã sĩi hĩchab pãrau jãhogju haai nʌm k'abá? o6W Hʌʌijã Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sim dʌ̈i jua pʌrwi mʌch chitʌmpierr wai chitaju haai chirʌm, tagam k'ʌʌn hagjö hich Jesuucha jʌr hautarr k'ʌʌnau haajemjö. Hich Jesús heeugpeenaujã magta haajem, Pedro dʌ̈imua. #5? Muajã hĩchab warm k'ʌʌn dënjö pãar chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn jua heem t'ach dee nʌm k'önaa pãar jua heem dödöjödamjã döju haai chirʌm. ^45 Mʌch hëugar mʌch hĩgk'a nʌm k'ʌʌnag mʌch hiek hũrmk'ĩir mua magk'im: *3M Bigaaum k'ʌʌnau mʌ hëugar, “Jã chan hich Cristooucha hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'abam” haju. Pari pãraun mʌ higwia, “Hich Jesuucha jʌr hautarrau” ha hiek'aju haai nʌm. ¿Jãgwi? Mʌ gaaimuata pãachdëujã maach Pör Jesucristo hiek wajap'a hʌ̈k'a nʌisiewaima. /2 Y Mʌʌn chadcha hich Cristooucha hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarrau. Magtarr haawai mʌ sĩi chik'am jua heegarta k'aba chirʌm. Muajã hĩchab mʌchdëucha maach Pör Jesús hoobajieb; pãachdëujã pãrau k'ap'ʌ nʌm, mʌ mag chirʌmua jaauwia k'abahab pãachdëujã chadcha hʌ̈k'a durrum. |1q Magam huguata, mua hoowai mua nemek k'ö chirʌm gaaimua k'ãijã mʌ hermano himeraa pekau hee burrpiju sim k'ai, warag mʌchta bʌ̃ʌrjã nemek k'öba hich mag chitaju. Magba hak'iin mua nemek k'ö chirʌm gaaimua hi pekau hee burrju.0+ Maach hermanonaan Hẽwandam hiek gaai hagt'a hubʌcha k'aba k'it'ëemta pekau hee burrpiewain, hich Cristo dʌ̈ichata hiekk'õr paarpa nʌm. C/ magbarm gaaimua pua pʌch hermano hagt'a Hẽwandam hiek hat'ee k'uk'uraa k'itʌmta sĩi hok'oopimjö hok'oopiju, majã hi gaaimuapata hĩchab Cristooujã hʌdʌraa hich t'õopitarrta. b.= Pua k'ap'ʌ sim, magʌm nemek mod k'ö nʌm k'aigba k'aba sim. Mamʌ pʌchdëu mag k'ap'ʌ chirʌm hawia, dich hermano hagt'a Hẽwandam dʌ̈i hubʌ k'aba sim dak'ĩir mawia nem parhoobam k'ĩirp'ee nemek mod wai narrta k'ök'iin, hich dak'ĩir mag k'öbaawai ¿hiruajã hagjö k'öm k'õs k'abaju k'ai? Hirua mag hoowai pʌ dënjö k'ömʌn, }-s Mamʌ nem parhoobamʌg jëeu nʌmua nemek wai narr pãachdëu k'öju haai nʌm hawiajã, wajap'a k'ĩirjunaata k'öbat, heeu pãach mag nʌm gaaimua har Hẽwandam hiek gaai hagt'a hubʌcha k'aba durrum k'ʌʌnta jũrr pekau hee burrpiduk'am. ;,oPari maadëu k'ap'ʌ haju haai nʌm, hĩs mag dich t'ach k'ö nʌm gaaimuata mag Hẽwandam najã maach hʌ̈u wënʌrrʌmjã habam. Magʌm nemek mod maadëu k'ök'iinjã, warm k'ʌʌn k'ãai wajapchajã wënʌrrabaju. Wa k'öba hak'iinjã, maachta warm k'ʌʌn k'ãaijã k'aigbacha wënʌrrajujã habam. +Maachdëu k'ap'ʌ nʌm, mag Hẽwandam hãbpai simta maach Pörk'a sim. Mamʌ har hõrau ham hẽwandamnaan hanʌm k'ʌʌn chan bʌ̃ʌrjã baleeba sĩsidʌm. Pari t'umaam k'ʌʌnau chan magʌm k'augba nʌm. Hãaur k'ʌʌn warr Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba haawai nem parhoobamʌg jëeu narr k'ʌʌnaun hagt'a chi nemekjã k'ö nʌm, chadcha deeum hẽwandam chi hiwam k'ĩirp'eeta wai narrpii hawia. Pari ham hagt'a Hẽwandam hiek gaai k'uk'urpai naawai, hamachdëu k'ĩirjuawai mag k'ö nʌmuajã hagʌgcha jëeu nʌm dʌ̈i hãba sim ha k'ĩirjuajem. Mag k'ĩirjubaadëm haigta hamachdëupaita hamach k'aigba nʌmjöo k'ĩirjuajerram. F*maach hat'eyan Hẽwandaman hãbpaita k'itʌm, Hẽwandam chi Haai. Hichdëuta nem t'ʌnʌmjã t'um hompaa haujim. Magua maachjã hi hat'eepaita wënʌrrʌm. Maach Pörjã hãbpaita sim hĩchab; ma, Jesucristoou. Nem t'um t'ʌnʌmʌn hãba hi gaaimuata t'ʌnʌm. Maachjã hĩchab hi gaaimuata hʌ̈u peerdʌ durrum. ,)QHõragan mʌg jẽb gaai hẽwandam hanʌm k'ʌʌn k'apan t'ʌnʌm, hedjã heem magwe. Mag hẽwandamnaan hanaa chi pörnaan hanʌm k'ʌʌn k'apan t'ʌnaawiajã, '(G¿Hõrau juau nem wautarrta hẽwandam hawia hagʌg jëeu nʌmua hag k'ĩirp'ee nemek wai narr k'öju haai nʌ wa k'öju k'aba nʌ? Maadëu k'ap'ʌ nʌm, hõraun juau nem wautarrta hẽwandam hanaab mamʌ, bʌ̃ʌrjã baleeba sĩsidʌm. Maach Hẽwandam charan hãbpaita k'itʌm. ?'wMamʌ mag nem hinag pömta hʌ̃rcha k'ap'ʌ haju k'ĩirjuju k'ãyau, hãba Hẽwandam k'õsi hajuuta hẽk'aju haai nʌm, mag hi k'õsi nʌm gaaimuata hi dʌ̈i k'apeerk'a naawai. &3Hãbmua k'ãijã “Muan chadau k'ap'ʌ chirʌm” ha hiek'a simʌn, magan magua chan chadcha hichdëu nem k'ap'ʌ haju haai simjã k'augbata sim. T% #Hĩsin chad pãrag jaauk'im, har na pãrau mʌrʌg jëeu narr: Hẽwandam hawi hagʌg jëeu nʌmua hag k'ĩirp'ee nemek wai narr k'öju haai nʌ wa k'öju haai k'aba nʌ ha jëeu narr. Mag hiek haawai chadcha t'umaam k'ʌʌnau k'ap'ʌm haajem. Pari maadëu dichdëu nem k'ap'ʌmta hig wënʌrrʌmʌn, magan dichdëupaita dich t'ö nʌm. Pari magba maadëu dich k'apeenta daupii wai nʌmʌn chadau Hẽwandam hiek gaaita maadëu ham k'ĩirjugjã bãaupi nʌm. $#(Pari mua k'ĩirjuawai mag k'oopaa hʌʌi tag jaai hauba hich happai nʌrrak'iin, hí honeecha hʌrraju. Maau mʌ k'ĩirjugan. Mua pãrag mag hiek'a chirʌmʌn, mʌchdëupai k'ĩirjuawaijã chadcha Hẽwandam Hak'aar mʌch gaai wai chiraawaita pãrag mag chirʌm.G#'Hʌʌi jaai paraamʌn, chi jaai meebam haiguin hich jaai gaai jʌ̃gadau jʌ̃ simjöta sim, pöd pʌajujã k'aba. Magarrau chi jaai meebaadeewain chadau hich hap sĩsiewai deeum jaai hauju haai sim. Pari majã parhoobam k'ʌʌn dʌ̈ijã k'aba, hagjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sim dʌ̈ita jua pʌrju haai sim. 2"]&Wajapcharan mʌgta sim: Ya pãach jaai hawaag, wa hemk'ooirau k'ai hichdëu hiek dee wai sim dʌ̈i warre jua pʌrwiata pamʌn nem wajaug sim. Mamʌ jaai hauba, maimua chi hemk'ooiraujã hʌʌi hauba, pãach happai wënʌrrʌmjã pekau wauba wënʌrraju hawia jua pʌrba hak'iinjã wajapcha sim. m!S%Pari deeum hagjö chi jöoi hẽwan sim, magua k'ĩirju sĩi hawia, “Mʌ hich jãg mʌch hap hʌʌin k'ĩirjã k'augba chitaju” hamʌn, magan mag hichdëu k'ĩirju simjö haju haai sim, hʌʌi hauba; magjã nem wajaug sim. % C$Pari hãbmua k'ãijã, “Ya mʌ chi jöoi chiraawai mʌch hʌʌidam hauwia hag dʌ̈ita mʌ hʌ̈u chirsiju” ha k'ĩirju sim k'ai, hichdëu k'ĩirju simjö haju haai sim. Magan hichdëu hiek dee wai sim hʌʌi dʌ̈i warre jua pʌrju haai sim; mag jua pʌrbarm pekau k'abam. #?#Mua mag chirʌm chan sĩi pãar jaain jʌrpimaaugaujã k'aba, pãach hʌ̈u wënʌrramk'ĩirta mag chirʌm; mag hõor dʌ̈i paawaijã magʌm gaaimua hamach hap'am k'ʌʌnjö jua parcha k'aba haawai pöd Hẽwandam hat'ee wajappai nem waubaju k'ap'ʌ chiraawaita mag chirʌm. R"Hʌʌijã hĩchab hich hagjöta sim. Chi hich hap simua hãba maach Pör Jesucristo dau na nem wajap'a wauju k'ĩirjugta k'ĩirju sim, hich mor maimua hich hak'aarjã Hẽwandam hat'eeta wai sĩewai. Pari jaai paraamua magbaju, hirua degam nem gaaijã pʌrnaa hĩchab hich jayau nem mag habaawaijã hagpierr haadëp sim haawai. `9!Mamʌ mag k'ãyau jũrr hʌʌi paraam magcha jua par k'aba sim Hẽwandam hat'ee, hí hichdëuta hamachdëu nem hig nʌmjã k'ap'ʌ hagpierr nʌnʌʌu hawia hich hʌʌi dʌ̈ijã hogdʌba sĩsip'ʌm haawai. Wajapcharan hʌʌi paraa simʌn t'oop'em numí simjöta sim, Hẽwandam hat'eejã nem waunaa hich hʌʌi dʌ̈i sĩsip haagjã hagjö. }s Magua mua chan pãrag mʌg jẽb gayam nemta hʌ̃rcha k'ĩirju nʌʌ hapimap'a chirʌm. Hẽwannaan hʌʌinpan k'ãyau jua par nʌm, maach Pör Cristo hat'ee hʌ̃rcha nem wajap'am waunaa hi dau na wajap'a wënʌrrajuuta k'ĩirju nʌʌ haag. iKMʌg jẽb gaaim nem hat'ee pör wajap'a haajem k'ʌʌnjã, magʌm nem chuk'umjö hãba Hẽwandam hat'ee nem waujuuta hẽk'abat. Maadëu k'ap'ʌ nʌm, mʌg jẽb gayam nemen t'um höwia hich mʌg durrjã chuk'u haadëju. OHök'ĩirjuu nʌm k'ʌʌnjã, maach Pör Cristo bëeimʌʌ sim k'ap'ʌ haawai hoob hatcha k'oopaan sʌrk'a nʌm k'ʌʌnjö hamiet. Maimua har honee nʌm k'ʌʌnjã, mag hi bëeimʌʌ sim k'ap'ʌ naawai, hoob dau lököo hamiet. Hamach p'atk'onau nem për hau nʌm k'ʌʌnjã, hoob hag dʌ̈i hich mag hëumeeju k'ĩirjumiet. V%Hĩchab mua pãrag magam hig chirʌmʌn mʌgau keena: K'ĩir heyaa habat, mʌg jẽb gaai chan ya tag maach pöm wënʌrrabaju. Mag ya maach Pör Cristo bëeimʌʌ sim haawaita, hʌʌi paraa chirawiajã, dich hʌʌi dʌ̈ipaita hogdʌba k'ëk'ëu haju k'ãyau, hʌ̃rcha maach Pör Cristo hat'eeta nem wajap'a wauju haai nʌm. iKPari pua hʌʌi hauju k'ĩirjubaadëwi warre hag dʌ̈i jua pʌrmʌn pekau k'abam. Wa chi hʌʌirau k'ãijã hich jaaipaju dʌ̈i jua pʌrwiata pamʌn, hich hagjö pekau k'aba sim. Magba ya pãach hõor dʌ̈i paauk'abaadeewai, warr pãach happai haawai naajerrjö k'aba, p'it'uurga haju. Mag pãach p'it'ur hapimaaugauta mua pãrag mag jaau chirʌm. {oHʌʌi wai chirʌm k'ai, hoob pʌch hʌʌi pʌam. Hẽwan chirʌm k'ai, hoob jöpk'arraa hʌʌi hauju k'ĩirjum. yHĩs hewagan warag p'it'uurga paauk'amaawai mʌrʌgan maachin cha maach nʌmjöpaita hich jãg wënʌrraju haai nʌm. 7gDaupeen har hagt'a hõor meraam k'ʌʌnag hiek'aag chan, maach Pör Cristoou mʌrʌg jaauba harr haawai, wajappai hiek'aju chuk'u chirʌm. Pari mʌrʌgan mʌgta sim: Mʌjã hĩchab maach Pör Cristoou juapá deewia hi dʌ̈i hubʌ chitʌmuata jaau chiraawai pãrau hʌ̈k'aju haai nʌm. Hũrbat: ykHẽwandam gaaimua k'odamnaan, pãachdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'aawai narrjö hi na hich mag wënʌrrat'ʌ̃. V%Pãran t'um Jesucristo bag hãrtarrauta Hẽwandamau pãar përk'a haujim; maagwai ya pãran hi dënëu. Chadcha mag k'ai, magan sĩi mʌg jẽb gayam k'ʌʌn k'ĩirjug higba, hãba hi hiekpaita hũrbat. pYPari Hẽwandamau hʌ̃rcha magʌm k'ĩirjupiba sim. ¿K'an jãgwi mua mag chirʌ́? Pʌ hich mag chik'am chogk'a sĩsiwiajã, hichiita pekau maadëu hoomaug sim chogk'a sĩerr jua heemta maach Pör Cristoou pʌ peerdʌ hautarr haawaima. Pari mag chik'am chog k'aba harr hawiajã, mag Cristoou pʌ peerdʌ hautarr haigmuan pʌʌn jũrr hi chogta k'a sĩsim. c?Hirua pʌrʌg hich hiek hʌ̈k'api haauwai pʌ sĩi chik'am chogk'a sĩerr k'ai, k'ani pua tag k'ĩirjuju. Pari pua hoowai hʌ̈u pʌ pʌch patrón jua heemua höbërju hayaa hoo wai sim k'ai, hoob par daúapai hoom. fEHẽwandamau maachig hich hiek hʌ̈k'api haauwai maach narrjö hich magta naaju haai nʌm. @yJudionaan dënjö p'ʌʌrbich sim k'ai, hʌ̈u sim; pari p'ʌʌrbichba sĩewiajã hich hagjö nem wajaug sim. Mamʌ Hẽwandamau magʌm gaaimuata maach hig sim habam. Magarrau chadcha wajap'a simʌn, Hẽwandamau hich hiek gaai jaau sim hipierraa nʌmʌn chadau wajapcha sim magʌm p'ʌʌrbich nʌm k'ãaijã. c?Pua Hẽwandam hiek hʌ̈k'aawai judionaanau hamachta Hẽwandam chaaink'a nʌm k'ap hamk'ĩir haajemjö mehëu p'ʌʌrbich chirarr k'ai, hich mag chirsí. Wa p'ʌʌrbichba k'ãijã chirarr k'ai, hoob p'ʌʌrbichpim.   Pari muan iglesiapierr hõor nʌnʌidʌm k'ʌʌnag mʌgta chirʌm: Mʌrʌgan pãachdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'aawai narrjöta naaju haai nʌm. Mamʌ mag wënʌrrʌmua Hẽwandam Hak'arau pãachig hich jua t'eeg deemarrpierr hi hat'eeta nem waubat.  Magua mag chi hʌ̈k'aba sim garmuata dich hiseg nʌmjã, hök'ar dich dënjö hʌ̈k'api hauju hawi hogdʌmap'am gaaimua k'õinaa k'aba wënʌrrʌm k'ai, hich garmuata hidëu pʌch pʌapibá. Magba hak'iin hich mag k'õinaa k'aba wënʌrraju. Chadcha mag hʌ̈k'aju hawiajã, jãga pua mag hirua hʌ̈k'aju k'ap'ʌ sĩ, mag gaaimuapai mag k'aigba nʌmta hogdʌba wënʌrraag. } sMamʌ mag jũrr hiwiir hãbmua Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba sĩewai chi hʌ̈k'aba sim garmua pʌam k'õchag t'ʌnʌm k'ai, hidëu pʌch pʌapibá. Chi hʌ̈k'a simua hʌ̈k'aba simʌg pöd, “Pua chan mʌ pʌaju k'aba sim” ha hiek'aju k'aba sim. Hich mag hogdʌba wënʌrrʌm chan k'õinaa wënʌrrabaju. Pari Hẽwandamau maachig k'õinaata wënʌrrapi jaau sim.  w¿Jãgwi? Chi hemk'ooirau hʌ̈k'aba sĩewia k'ãijã ya jũrr hich chi hʌʌi gaaimua Hẽwandamau tag sĩi bigaaum k'ʌʌnjöcha k'aba hʌ̈u hi heeg hoo sĩewaima. Wa magba chi hemk'ooirau k'ãijã wajap'a hʌ̈k'a simta jũrr chi hʌʌirauta Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba sim k'ai, hich hagjö chi jayau pöd pʌaju k'aba sim. Magba hak'iin Hẽwandamau hich jaai gaaimua hʌ̈u hijã hagjö heeg hoo simta pʌaju. Wajapcharan mag chi Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sim gaaimuata warm k'ʌʌnjã hichjö Hẽwandam dënk'apiejem. Magba hak'iin pãar chaainjã sĩi bʌ̃ʌrjã Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba haajem k'ʌʌn chaainjöta sĩsid haju. Mamʌ hʌ̈u hãbmua hʌ̈k'a k'ërʌm gaaimua ya hĩchab hamjã hich dënk'aímʌ hich dënk'a haaujem Hẽwandamau. o W Wa magba hʌʌi hãb Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sim jayau k'ãijã jũrr Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba sim; mamʌ hich hʌʌi ya hag dʌ̈i k'aug sĩewai hich pʌapimap'a sim chan, mag hʌʌiraujã pöd mag hemk'ooi pʌaju k'aba sim. :m Mag tag deeum nemdam mua pãrag jaaum hig chirajim; ya ma chan maach Pör Jesuu jaaupi sim k'abam, maan sĩi mʌch k'ĩirjug heepaimʌu. Mamʌ mʌchdëu k'ĩirjuawai chadcha magta haju haai sĩewaita pãrag jawaagpam: Maach hermanonaan heem hãbmua k'ãijã hʌʌi wai sim, pari mag hʌʌirau Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba sim; mag k'itʌmuata hich jayag hich pʌapimap'a sim chan, mag hermanoou pöd mag hʌʌi pʌaju k'aba sim. (I Mamʌ pʌch jaai pʌawiajã, tag deeum jaaijã hauba, hich magta hʌrraju haai sim. Mag hich mag pʌch happai hʌrramap'a hʌmʌn, magan deeu pʌch jaai dʌ̈ita p'ʌʌrbaju haai hʌm. Maagwai pʌch chi hemk'ooiraujã pöd pʌch hʌʌi pʌaju k'aba, ni deeum hʌʌijã hauju k'aba sim. dA Pari ya har hamach hõor dʌ̈i nʌm k'ʌʌnag mua mag chirʌm. Ya ma chan sĩi mʌch hiiupaijã k'aba, maach Pör Jesuu mag jaaupi sĩewaita mag jaau chirʌm: Pʌch chi hʌʌiraujã hoob pʌch jaai pʌa hʌrram. 'G Mamʌ pãrau pãach hö k'õchag pöd hãwatbaju nʌm k'ai, warre pãach hʌʌidamcha hat'at; maagwai hʌʌinaujã hagjö warre pãach jaaindam haupetat. Warre dich hõor dʌ̈icha nʌisiewai hʌ̈ucha sĩebahab, sĩi magʌm k'õchag haadëp'ʌmjã hich mag hãwat wënʌrraju k'ãai. =sPari mua har hagt'a hamach hap'a t'ʌnʌm k'ʌʌnag maimua k'oopaa hʌʌinagjã hagjö, “Mʌjö pãar hich jãg pãach happaita wënʌrrak'iin hʌ̈u hak'am” ha chirʌm. gGMʌch hödiiupain muan pãarjã t'umaa mʌchjöta pãach happai naapim k'õsi chirʌm. Mamʌ Hẽwandamau maachig hagdaujö hich jua t'eeg deejem, mag deebarmua hagdaujö dichig deemarrpierr hich hat'eeta nem waumk'ĩir. fEMag chirʌm chan, mag hichiita hẽwannaan t'um pãach hʌʌin haupetat haba, wa chi hʌʌinag k'ãijã t'um jaain jʌrk'abat haba chirʌm. Mag k'õs hamʌn hʌ̈uma; mag k'õchk'abamʌn hich hagjö nem wajaug sim. Mag jũrr hagdaujö chik'am dënk'a naawai, hãbmua k'õsi sim haig pöd hiwiir hãbmua, “Mua k'õchk'abam” haju k'aba sim. Pãrau k'apes haba hãwat hauju haai nʌmʌn, k'ãaidam k'apanaa k'ãijã maach Hẽwandamag jëwaagpaawai hagdaujö sʌrk'a hauju haai nʌm ha hiek'awian chadau sʌrk'aju haai nʌm. Pari ya mag jëeu dichdimaawain chadau hũwaai pãachdëu waum k'õsim haig waubat. Heeu magba hak'iin, k'ãai k'apan pãar magʌm k'augba nʌisiewai jũrr meperau deeum dʌ̈i k'ãijã pekau waupiduk'am. A{Wa chi hʌʌirau k'ãijã, “Mʌch mor haawai mʌ jayaujã k'augba sim” ha hiek'aju k'aba sim, warramjö pʌch happai k'aba sĩewai. Ni chi hemk'ooiraujã pöd, “Mʌch mor mʌch gaai wai chiraawai mʌchdëu k'õsi haadeewaita magju haai chirʌm” haju k'aba sim, pʌjã hĩchab pʌch hap'am k'aba haawai. c?Ya mag hãba nʌisiewai, chi hemk'ooirau k'õsi haadeewai chi hʌʌiraujã hĩgk'aba, maimua chi hʌʌirau k'õsi haadeewaijã hich hagjö chi hemk'ooiraujã magʌm haba haju haai nʌm, ya dich hõor dʌ̈ita naawai. R~Mamʌ jãg hamach hõor k'abam dʌ̈ijã sĩi parhooba haadëp'ʌm gaaimuata hemk'ooinjã hagdaujö hamach hʌʌin dʌ̈i sĩsidnaa chi hʌʌinjã hagdaujö hamach jaain dʌ̈i sĩsid haju haai nʌm. t} cNa har pãachdëu mʌrʌg hẽsap deepʌ̈itarr gaai jua pʌrju haai nʌ wa jua pʌrju k'aba nʌ ha jëeu narr, hĩsin chad mua pãrag jaauk'im: Mʌrʌgan, hemk'ooin hʌʌin hauba hich jãg hamach happai wënʌrrak'iin nem wajaug sim. ~|uChi mork'ʌʌn Hẽwandamau, hichdëuta maach përk'a hautarr haawai. Maguata dich morjã hãba hi hat'eepaita wai naaju haai nʌm, bigaaum k'ʌʌnaujã mag hoowia Hẽwandam wajap'a hig hiyʌ̈ʌnaa maach hëugarjã wajap'a hiek'amk'ĩir. { ¿Pãrau k'augba nʌ, mʌg maach Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn mor hĩchab Hẽwandamau maachig hich Hak'aar deetarr hag sĩejem dik'a sim? Hẽwandam Hak'aran chadcha maach heeta sĩejem. Mag hí maach hee sĩejeewai maach mor chan maach dën k'abam. zHoob pãach hõor k'abam dʌ̈i k'apese hamiet. Deeum pekau waauwai chadcha Hẽwandam na maach k'aigba hapi sĩeb mamʌ, jãg dich hõor k'abam dʌ̈i k'apese hanʌmjöcha k'aba sim. Maach mor mag Cristo hat'eeta sĩewai, jãg dich hõor k'abam dʌ̈i k'apes haawain, wir haig dichdëupaita dich k'aibag wau nʌm, deeum dʌ̈i nʌmua dich mor Cristo dënk'a simta hãrpi naawai. y%Hich hagjöta naabahab maachjã hĩchab Cristo dënk'a nʌisim haig. Hãb k'ãijã maach Pör Jesucristo dʌ̈i sĩsiewain, magbarm haigmua maadëu hi hoobahab mamʌ hi Hak'aar maach hee sĩeichëm gaaimua warag maachin hi dʌ̈i hõor hãbpaimk'a hi dënk'a nʌisim. x}¿Pãrau k'augba nʌ, jãg hʌʌin chi durpat'ierrmie dʌ̈i nʌm haig, ya maach hi dënk'a nʌisip nʌm, maagwai jũrr hichjã hagjö hõor hãbpaimjö maach dënk'a sĩsip sim? Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, “Warr jaai k'aba haawain numí narrta, jaaik'a nʌisiewain hõor hãbpaimjöta hap'öbaadëm” ha sim, “jũrr hagdaujö warm dënk'a nʌisim gaaimua.” w ¿Pãrau bʌ̃ʌrjãta k'augba nʌ, maach t'umaam k'ʌʌn morta jũrr Cristo mork'a sim? Mag simta, hãbmua k'ãijã hʌʌin parhooba durpa t'eeg sĩerrjëem k'ʌʌn dʌ̈i hak'iin, maach mor mag Cristo mork'a simta jũrr mag hʌʌirag dee naabahab. vMaguata hich jãg Hẽwandamau hich Jesús p'iriu hautarrjö, maachjã hagjö hich mʌg cha maach nʌmjö deeu p'iriutk'a hauju. tua Hĩchab hãaur k'ʌʌnau pãar hee maagjem: “P'iejãban k'oog hat'eeta waaujem; maagwai maach bi t'achdam k'ö nʌm hat'eeta Hẽwandamau deejim” haajem. Ma chadcha k'oog hat'eema p'iejãban, maagwai mag t'ach k'ö nʌmjã pekau k'ábama; pari hichiita Hẽwandamau magʌm t'um chuk'u hapʌ̈iwia maach bijã jẽbeg paapʌ̈iju. Pari mag maach bi t'ach hat'eem hawiajã, maach mor chan sĩi dich hõor k'abam dʌ̈i parhooba k'apes hamk'ĩir k'abajim. Maach moron maach Pör Jesucristo hat'eyau, t'um hichdëu nem waupi sim wawaag. Maagwai hich Jesucristo, jũrr maach mor hat'eyau, hí maach mor hee sĩejeewai. ltQ Pãar hee hãaur k'ʌʌnau maagjeebma: “Muan mʌchdëu nem waum haig wau chitʌm; magʌm paarjã, k'aíu mʌrʌg magʌm habarju” haajem. Chadcha hich magma. Mamʌ maadëu nem wau nʌm t'um maach hat'ee hʌ̈u k'aba sĩerrʌm. Magua, muajã mag mʌchdëu nem waum haig pöd waubam; mua magk'iin magʌm nem wauju k'ĩirjugta warag mʌ hʌ̃rpaju. cs? Hãaur k'ʌʌn pãar hee cha mua jaau chirʌmjöta t'ʌnaajim warrgar. Mamʌ hĩs ya maach Pör Jesucristo gaaimua hich Hẽwandam Hak'arau ya pãar k'aibag t'um hʌpʌ̈iwia hich hat'eepaita nem wajap'am happai wau wënʌrramk'ĩir pãar jʌr haujim. Mag nʌm dʌ̈i warr pãar hi dʌ̈i hiekk'õr pöm wënʌrrarrjã, maach Pör Jesucristoou Hẽwandam Hak'aar dʌ̈imua hʌ̈u pãar peerdʌ hauwia pekau chuk'u harrjö pãar wai sim. Maach moron Hẽwandam sĩejem diiu 3r_ Mag tag t'ʌnʌm: nem jĩgk'aajem k'ʌʌn, p'atk'on k'ĩrag bĩe sĩerrjëem k'ʌʌn, nag piim k'ʌʌn, parhooba chik'am k'ĩir hiek'aajem k'ʌʌn maimua har sëuk'a chik'am k'ũgurnaa chik'am jua heem nemjã k'echeu haumaajem k'ʌʌn, magʌm k'ʌʌnjã ni hãbjã Hẽwandam sim haar höbërbam. 8qi ¿Pãrau k'augbata nʌ, jãg nem k'aigba waaujem k'ʌʌn pöd Hẽwandam sim haar wëtju k'abam? Hoob hʌdʌʌr pãach k'ũgurpimiet. Har dich hõor k'abam dʌ̈ita parhooba k'apese haajem k'ʌʌn, hamach hõor dʌ̈i sĩsidʌmta deeum dʌ̈i haajem k'ʌʌn, nem parhoobamʌgta hẽwandam hawia jëeujem k'ʌʌn maimua har hamach hemk'ooin hap'ajã hʌʌin dʌ̈ímjö waaujem k'ʌʌnjã Hẽwandam sim haar pöd höbërbam. p%Mamʌ pãrau magba, warag pãach garmuata pãach hermanonaan heepaijã nem wauju k'abampa waunaa ham nemdamjã k'ũgur haumaju hẽk'aajem. voeSĩi jãg pãach heepai bʌ̃ʌr habarm gaaimua k'ĩir haup'öbaadëp'ʌmpaijã k'aigbata sim. Pãach k'apeenau pãach dʌ̈i warag k'aigba haawaijã, parhoobam k'ʌʌnagta jaauju k'ãyau, ¿jãgwia warag sĩi magʌm k'ĩu hãwatpʌ̈iba haajẽ? ¿Jãg pãach nem k'ãijã jĩgk'aawai warag hʌdʌraa hok'oopiba haajẽ, t'umaam k'ʌʌnag k'ak'apdö hapimaaugau? dnAWajapcharan mag wir haig pãach hermanonaan heepai meeuk'a nʌmpaijã k'abam; mag meeuk'anaa hag hiek hëudʌagpaawaijã jueznaan Hẽwandam hiek hʌ̈k'abam k'ʌʌn haarta wëtwia mamta magʌm hiekjã hëudʌajerram. Hm Juau hogt'om pãar k'ĩir naaumk'ĩirta chadcha mua pãrag mag hiek'a chirʌm. Mag k'õs haawaita pãrau jãg bigaaum k'ʌʌnta jʌr hahau haajem. Mua k'ĩirjuawai pãar hee magʌm hiekk'õr höbërbaadëp'ʌm paar hiek'aagjã pãach heepaijã chi t'et'emnaan t'ʌnʌm, ¿jãgwi magʌm k'ʌʌnta jʌr hauba haajerrá? o=~~|{zyxwVvvtsrqpoommlCkbjhUg5edcba``_^]d[ZYzX{WUT1RoPWO+MLKK#JWIHGFDCBBAU@?>;;98`77)6l544C3211//..,**('&$! t0,: 9 5D=dJAMagbaawai ¿jãgajuma? Magbaawai mag deeum meúa jëeumam dʌ̈i jũrr haig dich hiek hũr nʌm k'ʌʌnag jaau k'ap'ʌ jawaag hagjö Hẽwandamag dichig jaaupima, jũrr ham meúa hamag k'ap hamk'ĩir jawaag. Meuk'aar k'ãijã hagjö bʌ̃ʌrjã hõrau k'augbam meúata mag hau dichtarr k'ai, hich hagjö ham meúata hamag jaauma, k'ap hamk'ĩir. aI;Hẽwandamag jëeu chirʌm haig mua sĩi parhooba deeum meúata jëeuk'iin, mʌ hak'araun chadcha Hẽwandamag jëeu jöchk'ërama. ¿Pari mag sim mʌch chi hʌ̃rʌmua mʌchdëu hiek'atarrjã k'augba habaawaijãh? H Hãbmua k'ãijã hich meu k'aba deeum meúata hiek'aajem hag jua t'eeg wai sim k'ai, magan hagjö hich Jöoirag jëeuju haai sim, mag hichdëu hiek'abarm hiekpai haig hũr nʌm k'ʌʌnag deeu ham meúa jaaujem hag jua t'eegjã hichig deemk'ĩir. ,GQ Magua mua sĩi hiekk'õrjã k'aba mag chirʌm: Pãrau jãg Hẽwandam Hak'arau hich jua t'eeg dee sim haum k'õchag t'ʌnʌmʌn nem wajaug sim. Mamʌ chi wajapcharamta paarpam k'õsi habat, har pãachdëu hoowai hagua hʌ̃rcha chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn t'umaa k'ĩir honee hapijöjöom. WF' Pari mag t'ʌnʌm heemua hãb k'ãijã bëewia mua hi meu k'augba chitʌmta mʌrʌg hich meúa hiek'achëk'iin, mua pöd k'augbaju. Mag chan pöd hiyʌ̈ʌ habam, ni hãbmuajã chik'am meu k'augba haawai. "E= Mʌg durr gayan meu k'apan k'ĩir pogk'e t'ʌnʌm. Chi meu k'ʌʌnagan meu wajap'amma, hamach meu haawai, maimuajã hamach hiek'amam t'um k'ap'ʌ nʌm. mDS Pãarjã hĩchab hich hagjöta t'ʌnʌm. Pãrau k'ãijã deeum k'ʌʌnag hiek'aawai hamau k'augbam meúata hiek'amʌn, jãga hamau k'ap'ʌ habarju hamachig hiek'a nʌm. Par sĩi jãgan paagta hiek'a nʌmjö hok'opp'a nʌisiju. UC#Wa soldaaun k'ãijã juurhi hee wërbʌan wëtum haig chi trompeta sir simua wajap'a hö hararaa sirba hak'iin, jãga t'umaam k'ʌʌnau k'ap'ʌ haju mag sirbarmuapai hamachig “Haudimat” ha jaaubarm. JB Pãrag deeum ejemplo jaauk'im: Karris k'ãijã wa guitarra k'ãijã siirwai, siir meraa haawai sĩi hö hʌ̃ʌrbaajã chuk'u sirk'iin, jãga k'ap habarju k'anta sir sĩ. Pöd k'augbaju. AA{Pãrau hoowai mʌch k'ãijã pãar haar mawia sĩi deeum meu pãrau k'augbamuata pãrag hiek'abaimak'iinjã, “¿K'ani jaau simʌ mag sĩma?” haju pãrau. Mamʌ pãrag wajap'a k'ap hamk'ĩran, pãar meúata jaauju haai chirʌm: Hẽwandamau pãrag hich hiek jaaupitarr, wa mʌg hatag hirua maach dʌ̈i haju, wa Hẽwandam k'ĩirjug k'ãijã k'ĩir pogk'e jaauju haai chirʌm. Magan chadau pãrau k'ap'ʌ nʌisiju, pãach meúa haawai. @!Mʌrʌgan pãach t'umaam k'ʌʌnau deeum meu pãachdëu k'augbam k'ãijã hiek'ak'iin hʌ̈u sim. Pari mua hoowai Hẽwandamau hich hiek jaaupi sim jaau nʌmta wajapcha sim, sĩi jãg dëgölp deeum meúa hiek'a nʌm k'ãaijã. Mag hiek'awiajã pari warm k'ʌʌnag k'ap'ʌ hamk'ĩir deeu ham meúa jaaumʌn hʌ̈u sim, Hẽwandamau mag hiek'apitarr t'umaam k'ʌʌnag k'ak'apdö hamk'ĩir. #??Pari magba deeum k'ʌʌnau magʌm meu k'augbag haigta hamag hũrpimaaugaujö deeum meúata hiek'a simuan sĩi hichigpaita wir haig jaau sim. Mamʌ Hẽwandamau hich hiek jaaupitarrta jũrr hõrag hũrmk'ĩir jaau nʌm k'ʌʌnaun chadau chadcha t'umaa chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnta warag Hẽwandam hiek k'augpi nʌm. Mag hamau nem k'aug paauk'amam haig warag hag hiek gaaita ham k'ĩirjugjã bãauk'a wëtum. f>EMag k'ãyau Hẽwandamau hich hiek jaaupi simta jaau nʌrrʌm wounaun chadau chadcha warag bigaaum k'ʌʌnpata Hẽwandam Hiek gaai ham k'ĩirjugdam bãaupiwia, ham k'ĩirjã honee hapinaa hĩchab ham wawijã wawí sim. L=Deeum meu hiek'amamua k'ãijã hirig jëeumʌn, nem wajaug sim hĩchab; pari mag deeum meu hiek'a simuan hõrag hũrmk'ĩirjã k'aba, sĩi Hẽwandamag hũrmk'ĩirpaita hiek'a sim haawai, chadcha hich Hẽwandam Hak'arau k'ĩirjug wajap'am dee sim hawiajã bigaaum k'ʌʌnau ni hãbmuajã k'augbaju, k'an hata hiek'a sĩ. y< mKeena, mua pʌaba deeu pãrag jaau chirʌm: Hãba dich k'apeen k'a k'õsi hajuuta hʌ̃rcha hẽk'abat. Magnaan chadau hĩchab hich Hẽwandam Hak'arau dee sim juapajã haum k'õsi haju haai nʌm. Pari bʌ̃ʌrjã hõrau k'augbam meúata hiek'aju k'ãai, hʌ̃rcha hi hiek deeum k'ʌʌnag jaau k'ap'ʌ haagta pãach gaai wajap'a hich jua t'eegdam deepim k'õsi habat. ;+ Mag Hẽwandam jua t'eegta hʌ̃rcha hig naab mamʌ, Cristo pierrwai tag magʌm higbaju. Magjup mamʌ nem k'ĩir t'ãrjup nʌm, mak'ʌʌn chan bʌ̃ʌrjã chugpaa k'augba sĩerrjëem. Mak'ʌʌn: Hẽwandam hiek hʌ̈k'awia hi gaaimuata maach hʌ̈u wënʌrrʌm k'ĩirjugau; hʌ̃gt'ar pawiajã warag wajapcha paauk'amaju k'ĩirjug, maimua Hẽwandam k'õsi nʌm gaaimua dich k'apeenjã k'a k'õsi nʌm. Pari mag t'ãrjup nʌm heem hãb sim chi wajapcharam. Ma, cha mua jaau chirʌmjö dich k'apeen k'a k'õsi nʌmʌu.:} Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌmjã hich jãgta sĩebahab. Hĩsin maadëu Hẽwandam higwia hi k'ap'ʌ nʌm hanaab pari sĩi hësp'ëg k'ĩir purrjöom hee nem hinag hoo nʌmjöpaita hi k'ap'ʌ nʌm, wajappai k'augba. Pari jãg nʌʌ hawia mʌg hatag paawai chadcha hich simjö maadëu hi wajap'a k'ap'ʌ haju, ya hagdaujö hi dʌ̈i k'ĩircha hoop'öbaadëm haig. Mʌg maach hagt'a heegar wënʌrrʌweran mʌchdëun ya hi wajap'a k'ap'ʌ chirʌm ha chirab mamʌ, hagt'a hi hooba haawai wajappai hi k'augba chirʌm. Pari jãg chirʌʌ hawia hich jãg hich Hẽwandamau wajap mʌ k'ap'ʌ simjö mʌch garmuajã hĩchab hi k'ap'ʌ haju. <9q Warr bʌ̃rʌʌ chiraawain chadcha chaain hiek'aata hiek'anaa chaain k'ĩirjugta k'ĩirju chitajim. Pari ya jöoipa chirsiewai warre chaai haawaim k'ĩirjug hisegpʌ̈ijim. 8 Maimua chi wajapcharam k'ĩirjug k'ap'ʌ haju hed barbaicheewain chadau mag k'omariipai k'ap'ʌm nemjã tag chuk'u haju. '7G ¿Jãgwia magʌm tag higbaju? Hẽwandam hiek jaau nʌmjã maadëu t'um jaauju k'augbanaa mʌg jẽb gayam k'ĩirjugjã sĩi k'omariipaita k'ap'ʌ naawaima. 6y Chadcha dich k'apeen k'a k'õsim habarmʌn, mag k'õchagjã hich mag chugpaa k'augba sĩerraju. Hẽwandam haar naaimaawaijã hich Hẽwandamjã k'õsinaa hich k'apeenjã hich mag k'a k'õsi wënʌrraju. Mamʌ mʌg hatag paawai Hẽwandam hiek jaau nʌm k'ʌʌnjã tag higbaju, ya hich dʌ̈icha naawai. Magbaadëm dʌ̈i tag Hẽwandam Hak'arau hõrag hamachdëu meu k'augbampa hiek'apiejerrjã tag hiek'apibaju. Ya maig paawai hĩchab hõor k'ĩirjug k'augk'am k'ʌʌn k'ĩirjugjã tag higbaju. S5 Chadcha dich k'apeen k'a k'õsim habarmʌn, dich k'apeer garmua dich dʌ̈i wajap k'aba hawiajã hidëu hãwat pʌʌrbabak'am. Chik'am hëugar k'aigba jaau nʌm hʌ̈k'aba, nem wajap'a jaau nʌmta hʌ̈k'aajem. Dich k'apeen pekau hee burrwaijã, ya jãgbaadëm chan tag hat k'abam ha hiek'aba, sĩita warag hʌ̈u deeu hich sĩerrjö hajap'a haju hanʌm, hi higwia. Dich k'apeer gaaimua hõrau hich k'aigba haawaijã, magʌmjã higba hãwatpʌ̈pʌ̈ik'am. 4+ Dich k'apeen k'a k'õsim chan, chik'amnau hõor k'aigba wau nʌm hoowaijã warag honee k'aba, hãba nem hagcha wau nʌm hoowiata honee haajem. 73g Dich k'apeen k'a k'õsim habarm chan, bʌ̃ʌr habarm gaaimua chaai daumeraamjö parhoob t'ʌt'ʌg haba, ni nem t'ʌnʌmjã hãba sĩi dich hat'eepaita k'ĩirjubam. Nem k'õrgjã k'aba, wa mag meeuk'abaadëmjã sĩi hich mag k'ĩir t'ũajã k'augba hãba hich mag hiekta hich mag hig nʌrraba haajem. 2 Dich k'apeen k'a k'õsim habarmʌn, dich dʌ̈i k'aigba haawaijã sĩi k'ĩuuta hãwatpʌ̈pʌ̈ik'am, magnaa t'umaam k'ʌʌn dʌ̈ijã hö wajap'ata hanʌm. Dich k'apeen k'a k'õsim habarmʌn, hirua nem wai simjã dich dën hapim k'õsi k'aba, wa maach k'ãai pör höp'ërg sĩewiajã hijö haju k'ĩirjuba; ni dich t'öwia dichta warm k'ʌʌn k'ãaijã hemk'ooik'a chirʌmjã habam. Q1 Wa hãbmua k'ãijã hap'ʌʌ k'it'ëem k'ʌʌnag hich nem wai sim t'um hich t'ach k'öju harrpa jigpʌ̈iwia jũrr hichta k'öju chuk sĩsip sim; wa hichcha k'ãijã Hẽwandam hat'ee hawia hʌdʌraa hõt hee hich hörpʌ̈ipi sim; pari magbarmjã bʌ̃ʌrjã hich k'apeen k'a k'õchk'aba sĩerr k'ai, Hẽwandamau hi haubaju. Q0 Maimua k'anim nemjö hãbmua mʌg hatag Hẽwandamau nem hoopipig majujã t'umaa hag nawe k'ap'ʌnaa, mʌg heegarm k'ʌʌnau k'ap'ʌ nʌm k'ĩirjugjã t'umaa k'ap'ʌ sim dʌ̈i hich Hẽwandamau k'ĩirju sim k'ĩirjugjã k'ap'ʌ sim; pari mag simta bʌ̃ʌrjã hich k'apeen k'a k'õchk'aba sim chan, magan Hẽwandamau hoowai mag wounan parta mag sim. Wa magba hichdëu nem mag habaawai Hẽwandamau hichdëu jaautarrjö hapiju k'ap'ʌnaa, durrsĩig k'ãijã wounagamjö “Chum dʌnʌʌubaimá” habaawai, hi hipierr chadcha hichdëu jaautarrjö mam mapi sim; pari mag nem wau simta bʌ̃ʌrjã hich k'apeen k'a k'õchk'aba sim chan, magan Hẽwandamau hoowai parta mag nem k'ĩir pogk'e k'ãijã wau sĩeju. ^/ 7 K'anim nemjö hãbmua chadcha hõor dak'ĩir mʌg jẽb gayam meu k'ĩirpierr hiek'anaa hʌ̃gt'armpeen meujã hiek'a sim, pari mag simta bʌ̃ʌrjã hich k'apeen k'a k'õchk'aba sim chan, magan Hẽwandamau hoowai mag wounan sĩi parta mag hiek'a sim. Mag sim haiguin sĩi tamburr bubujuk'amjö k'abam k'ai, latadí nenerrk'amjöpaita sim. . Mag hãbpaimʌgta t'um magamk'ĩir Hẽwandamau hich jua t'eeg deeba sĩeb mamʌ, wajap'a k'ĩirjunaa hi jua t'eeg chi wajapcharam k'ʌʌnta haum k'õsi hirig jëeubat, hagua pãach heejã t'umaam k'ʌʌnta warag Hẽwandam hiek gaai hubʌ paauk'amamk'ĩir. Pari magʌm k'ĩirjuju k'ãai, hãb hag k'ãyau wajapcharam sim: ma, dich k'apeen k'a k'õsi nʌmʌu. Maata pãrag jawaagpam.4-a ni t'umaam k'ʌʌnauta mag hõor mor masim k'ʌʌn monaaujem jua t'eegjã chuk'u nʌm. T'umaam k'ʌʌnagta mag Hẽwandam Hak'arau bʌ̃ʌrjã hamachdëu meu k'augbamjã hiek'apiba, ni t'umaam k'ʌʌnta mag warmua deeum meúa nem jaautarrjã jũrr k'ap'ʌ warm k'ʌʌnag jaaujem k'ʌʌnjã k'abam. \,1 Pari magʌm k'ʌʌn t'um sĩi Hẽwandam hiek haaidʌ jaaujem k'ʌʌn k'aba, ni t'umaam k'ʌʌnauta mag Hẽwandam hiek jaaujem k'ʌʌnjã k'aba, ni t'umaam k'ʌʌnta mag Hẽwandam hiek jawaag maestronaanjã k'aba nʌm. T'umaam k'ʌʌnauta mag Hẽwandam juapaau hõrau hooba haajemjã hõor dauderraa nem waaujem k'ʌʌnjã k'aba, +9 Hich Hẽwandamaujã hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn hee hʌ̃rcha paraa hapijim:Hich hiek haaidʌ jaaumk'ĩir hichdëucha jʌr haumam k'ʌʌn,
hich hiek jaaumamta jũrr warm k'ʌʌnag jaaujem k'ʌʌn,
maimua hich hiek jawaag maestronaan. Mag tag hagjö paraa hapijim:
hichdëu juapá deebaawai hõor dauderraa nem waaujem k'ʌʌn,
hĩchab hich jua t'eegau hõor monaaujem k'ʌʌn,
sĩi chik'am k'ĩir jãsenk'aag nem par daúa hooba haajem k'ʌʌn,
iglesia hee dirijiijem k'ʌʌn,
maimua hich Hẽwandam Hak'arau hiek'apibaawai deeum meúa hiek'aajem k'ʌʌn. Magʌm k'ʌʌnta hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn hee paraa hapijim. 3*_ Maach Cristo higar nʌm k'ʌʌnan, maachta hi morou. Mamʌ t'umaam k'ʌʌnau hãbam p'idagpai wauba naawai dichpierr nem wau nʌm gaaimua hãb sĩi hi juajö sim; deeum p'idag wau sim gaaimua hãb hi bʌ̈jö sim; hãb hi daujö; hich mag nʌmua maimua mag tag hich mag t'um hi mor hëntër. E) Mag naawai hiwiir hãb k'ãijã mas haawai tagam k'ʌʌnaujã dʌ̈i t'umaa sentii nʌm. Wa hãb k'ãijã nem wajap'a waubarm gaaimua honee haawai tagam k'ʌʌnjã t'umaa honee t'ʌnʌm. D( Hẽwandamau mak'ʌʌnjã hich mork'a wai sim haawai hagdaujö jãsene hapim k'õsi sim, maagwai hiwiir hãbjã haaidʌba sĩi warag hagdaujö warm k'ʌʌnau nem higaata hoo naamk'ĩir. '# ham mag warm k'ʌʌnjö meer paar wai wënʌrraju higba naawai. Mag k'ãai hʌʌrk'abaju haai nʌm perasta wajapcha hʌʌrk'aajem. Pari Hẽwandamau warrgarwejã hich magta deejim, maadëu hoowai wajap nem higbapaimta hʌ̃rcha jãsenk'a nʌmjö wajapcha t'ʌa paar wai wënʌrramk'ĩir. Hich hagjöta sim hĩchab, maach k'odamnaan Hẽwandam hat'ee pöm nem wauju k'augba k'it'ëem k'ʌʌnjã. K& Maimua har maadëu dich mor wajappai hasekasbaju hayaam perasta wajap'a put heecha wai wënʌrraajem. Maimua hag k'ãai wajapcha hʌʌrk'aju haai nʌmta jũrr mag hãk'aa paraajã haba haajem, %! Magju k'ãai wajapcha hoowain, maach mor gayam nem wajappai higbajöjöo sĩsidʌmta tagam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rcha hiigjem k'ʌʌnau. $  Daúa hichdëuta warp hoojem hawia juadamag, “Mua pʌ higbam” haju k'aba sim. Wa magbam k'ai jũrr pöröu k'ãijã bʌ̈ʌg, “Muajã pãar higbam” haju k'aba sim, hichta tagam k'ʌʌn k'ãaijã maach mor gaai hʌ̃gt'arraacha sĩejem hawia. #1 Hirua maachdëu nem higju t'um maach mor gaai hompaak'ajim. Pari nem k'ĩir k'apan maach gaai t'ʌnaab mamʌ, hichiita maach moron hãbpaita sim. /"W ¿Jãga hak'am k'ai Hẽwandamau sĩi maach dau, jua, wa bʌ̈pai k'ãijã hompaawia, tagam nem hompaaba harr hamuan? Mag harr hamuan maach mor haju k'aba sĩek'am. ]!3 Warr maach hompaawaijã hʌ̈uta Hẽwandamau maach magta deebajim. Hirua hoowai hagdaujö hamach sĩsid hajupierrta sĩumajim maach mor gaai, hichdëu k'õchagpierr, hamagjã hagjö hamachpierr nem waumk'ĩir.   Maach mor t'um dau hak'iin, ¿k'aniu hũrk'ajĩ? Wa jũrr maach mor t'um k'ãijã kach hak'iin, ¿jãga nem t'ũp'amjã k'ap hak'ajĩ? 9k Maimua jũrr kachiu k'ãijã daúg, “Mʌjã dau k'aba haawai mor gayam k'abam” hak'iinjãh. Mag gaaimua chadcha mor gayam k'abam haju k'aba sim, hichjã mor gaai sĩewai. #? ¿K'anim nemjö bʌ̈ʌu k'ãijã juag, “Mʌ chan jua k'aba haawai mor gayam k'abam” hak'iinjãh? Magju k'aba sim, chadcha hichjã mor gayam haawai.  ¿Pãrau hoowai maach mor gaaipai nem k'ĩir pogk'e t'ʌnaabá? Maach mor chan mag nem k'ĩir hãbpaimuata mork'a sim habam. ve Judionaan wa judionaan k'abam k'ʌʌn, sĩi chik'am chognaan wa hamach cuenta nʌrrjëem k'ʌʌnpa maachin t'um hãba hãbam Hẽwandam Hak'aar hauwiata pör choo nʌm, mag hi Hak'aar hat'aawai maach t'umaam k'ʌʌnag Cristo mor hãbpai höbeer haumk'ĩir. Magua mʌg maach k'apan t'ʌnaab mamʌ, hãbam Hak'aarpaita wai naawai chadcha maachta Cristo mork'a nʌm. 1[ Maach moron chadcha t'um hãbpaita sĩeb mamʌ, hag gaai nem k'ĩir pogk'e t'ʌnʌm. Hag gaai t'ʌnʌm: dau, jua, bʌ̈, kach, maimua magpaijã k'abam. Pari mag t'ʌnaab mamʌ, hichiita hõor mor hãbpaim gaaita mag t'ʌnaajem. Hich magta sim hĩchab Cristo morjã: Maachta hi mork'a nʌm. ^5 Mag nem k'ĩirpierr jig simjö hich jua t'eeg dee simʌn, hich Hẽwandam Hak'araupaita hichdëu deeju hayaam k'ʌʌnag mag deemaajem, hichdëu k'õsimjöta nem waumamk'ĩir. T'umaam k'ʌʌnta Cristo mork'a nʌm + Hãaur k'ʌʌnag hag na hõrau mag hooba haajemta hõor dauderraa waumk'ĩir hich juapá deejem. Hãaur k'ʌʌnag hich hiekta deeum k'ʌʌnag jaau k'aug hapiejem. Maagwai hãaur k'ʌʌnag hĩchab k'ĩirjug deejem, Hẽwandam hiekta jaau wënʌrrʌm hanʌm k'ʌʌnau nem jaau nʌm hũurwai chadcha hich Hẽwandamauta hiek'api sĩ wa sĩi dösãt hiekta jaau wënʌrrʌ́ ha k'aug haumamk'ĩir. Hãaur k'ʌʌnag hĩchab deeum meu bʌ̃ʌrjã mʌig heegar hiek'aba haajem meupa hiek'apimaajem. Maagwai jũrr hãbak'aíg mag warmua hiek'atarr, pari hagjö hich meu k'aba simta hich meúata hiek'atarrjö, chi hũrtarr k'ʌʌnag jaaumk'ĩir k'ĩirjug deejem. 'G Maagwai hãaur k'ʌʌnag hich hag Hak'araupai k'ap'ʌ hapiejem, Hẽwandam ham dʌ̈i sim haawai dich juapaaupai pöd nem waubajöjöomjã hich jua t'eegauta wauju k'ap'ʌ hapiejem. Hãaur k'ʌʌnag hĩchab hich haguapai hõor mor mas sĩsidʌmjã monaaumk'ĩir hich jua t'eeg deejem. a; Hẽwandamau hich Hak'aar gaaimua hãaur k'ʌʌnag hichdëu k'õsimjö hõor wawieg nem k'ĩirjug k'aug hapiejem. Maagwai hãaur k'ʌʌnag hagjö nem k'ĩirjug k'aug hapi sim, hich hiek hõrag jaau k'aug hamk'ĩir. 3_ Magta Hẽwandamau hich chaainag hamachpierr hich Hak'aar jua t'eeg k'ĩir pogk'e deemaajem, magʌm gaaimua chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn t'umta wajap'a wënʌrramk'ĩir. -S Hẽwandamau maachig nem waupiju hayaam pöm k'ĩir pogk'e wai sim; pari hãba hichdëupaita mag nem k'ĩir pogk'e wawaagjã t'umaam k'ʌʌnag hich juapá deejem. B} Hẽwandamau maachig nem waupi simua jũrr bigaaum k'ʌʌn chogk'amk'ĩirta p'idagjã k'ĩir pogk'e waupiejem. Mamʌ magʌmjã t'um hich Hẽwandam Hak'aar hãbpaimuata mag waupiejem. <q Hẽwandamau chadcha hich chaainag hich jua t'eeg k'ĩirpierr deejem, hagua hich hat'ee nem waumk'ĩir. Pari mag simʌn, hich Hẽwandam Hak'aar hãbpai simuata mag deejem. +O Magua hĩs k'ĩirjuawai, hãbmua k'ãijã chadcha Hẽwandam Hak'aar jua t'eegauta hi hiek jaau nʌrrʌm k'ai, pöd Jesús t'ʌ̃r t'ʌ̃rnaa k'aigba hiek'aju k'aba sim. Maimua hich Hẽwandam Hak'arauta hiek'apibam chan, pöd hãbmua, “Jesuuta t'umaam k'ʌʌn Pöröu” ha hiek'abaju. wg Pãrau k'ap'ʌ nʌm, warr hagt'a pãrau Hẽwandam hiek k'augba naawai sĩi hʌdʌraa jãg juau nem parhoobam wautarragta pãach hëudʌ harrpi nʌmjö haajeejim, hagʌmʌgta jëeu nʌmua. Pãrau k'ap'ʌ nʌm hĩchab, warrgar pãrau hẽwandamnaan haajerr k'ʌʌn chan pöd hiek'aba, meujã meraa sĩsidʌm, chadcha Hẽwandam chaar k'aba sĩsid haawai. Pari hĩs ya pãrau Hẽwandam chaar hiekta k'ap'ʌ naawai hichdëun chadau pãrag hich hiek'a simjã k'ap'ʌ hapiju hich Hak'aar gaaimua. H  K'odamnaan, hĩs jũrr mua pãrag k'ap'ʌ hapim k'õsi chirʌm, jãgata Hẽwandam Hak'arau maach hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnag hich jua t'eegjã deejẽ, nem k'ĩir pogk'e waumamk'ĩir. C "Mag nʌm hee hãb k'ãijã jãsog t'ʌnaawai pöd nʌbaju k'ĩirju sim k'ai, warre hich di haarwe k'öwia bëeju haai sim, mag hãbam haig biirdʌnaa t'ach k'ö naawiajã Hẽwandamag pãach gaai mas hapim hugua. Tagam nem pãrau jëeu narr hök'ar mʌchcha pãar haar barimaawaita mʌchdëu k'ap jaauwimaju.W' !Wajapcharan muan magta pãrag jaau chirʌm k'odamnaan. Hĩsmua hatag pãach hãba biirdʌnaa maach Pör Jesuu jaau pʌatarrjö k'oogpaawai, pãach k'apeen nʌbat, maimua t'umaa hãba nʌisiewaita k'öbat. / W Pari mag Hẽwandamau maach gaai mas deewaijã sĩi maach wawiewaiu, hõor pöm hich hiek hʌ̈k'aba t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈i hãba maach jua k'ẽgk'apʌ̈imaaugau. H   Chadcha hag nawe maadëu dich t'umaa k'ĩirjunaa dichdëu mag nem k'aigba wautarr paarjã Hẽwandamag chugpaapi jëeunaata k'ök'iin, k'an gaaimua hirua mag maach gaai jua k'ʌaba habarju. L  Pãach mag nʌm gaaimuata jãg pãach hee sĩi hõor mor masim k'ʌʌn k'apan t'ʌnʌm dʌ̈i sĩi k'a t'ũum k'ʌʌn pömjã t'ʌnʌm. Hãaur k'ʌʌn hamach mag nʌm gaaimua ya k'ëchwia nʌm. 6 e Mamʌ magba mag Cristo dau hap'ʌʌ harr jaau simta wajap'ajã k'ĩirjubanaa mag k'önaa dömʌn, sĩi dichdëupaita dich gaai mas hamk'ĩir Hẽwandamag dich hʌmk'a sim. . U Magam huguata chi pan k'öwia chi jarrdam heemjã döju nawe hagdaujö wajap'a k'ĩirjuju haai nʌm. Pua k'ĩirjuawai Hẽwandam dau na pʌch k'aigba harr gaaimua k'öjã k'öba ni döjã döbaju haai sim k'ai, warag Hẽwandamag mag pekau chugpaapi jëeunaata chi pan k'öwia döjã döbá. H  Wajap'a hũrbat mua jaau chirʌm: Hãbmua k'ãijã hich k'aigba sim gaaimua Santa Cena wau nʌm k'öju k'aba simta k'ömʌn, magan hichdëupaita wir haig Hẽwandamag hich gaai mas hamk'ĩir hich hʌmk'a sim. Mag sim haiguin maach Pör Jesús hich kõit dau hap'ʌʌ bag hãrtarrjã hi gaai mas k'aba sim ha sim. (I Maguama, pãrau mag k'anaata panjã k'önaa chi jarr heemjã dö nʌmʌn, magan mag nʌmua maach Pör Jesús maach gaaimua t'õotarrta jaau nʌmjö nʌm. Hi bëebam haig chan mag k'a nʌm hoob k'ĩir hok'oomiet hajim haajem hich Jesuucha. Parhooba nʌm chan Santa Cena k'aju k'aba nʌm ! Maimua hĩchab ya mag t'ach k'ö haaipabaadeewai, chi jarrdamjã jua hee hauwia hagjö hamag, “Mʌg jarr heem vinodam döbarmta warrgarwe Hẽwandamau hõor dʌ̈i hiek deeju haajerrau; mamʌ mʌg hiek'an hiek hiiuriugui” hajim hanʌm. “Mʌ bag mʌg vinojö hãrbarmuata Hẽwandamau, hĩsmua hatagan chadau pãar peerdʌ wënʌrraju haai nʌm ha jaau simgui” hajim hanʌm. “Pãachdëu mʌg k'anaa dö nʌmpierr mʌ pãach kõit dau hap'ʌʌ harr k'ĩirjunaata döbat” ha jaaujim haajem hĩchab hich Cristoou. >u hag paar nacha Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa t'orreupʌ̈ijim haajem. Magnaa hʌapʌ̈iwia, “Pãach juau hau k'öbat, mʌʌn mʌ morou” hajim hanʌm hich k'apeenag. “Wajapcharan mʌg pandam t'orreubarmʌn mʌ cha chirʌmta pãar peerdʌ haum k'õchgau dau hap'ʌʌ hajuuta jaau sim. Mʌg hatag pawiajã mʌg pãachdëu mʌ jua hootarrjö k'abat, mʌ t'õotarr k'ĩir heyaa haag” hajim haajem, maach Pör Jesuu hich k'apeenag. 2] Nawe mua pãrag jãgata Santa Cena k'aju haai nʌ ha jaautarr haawai pãrau jãg nʌm haig pöd mua pãar hëugarjã wajap'a hig hiyʌ̈ʌ habam. Cha mua pãrag jaau chirʌmʌn, hich maach Pör Jesuucha mʌchig jaautarrta jũrr mua pãrag jaau chirʌm: Maach Pör Jesús har Judaau chi t'et'emnaanag hi pʌr deetarr hed ya hedaar hãbmiecha hich k'apeen dʌ̈i t'ach k'ö sĩewai, hich juaucha hich jua hee pan hauwia, 3 ¿Jãgáwa, pãar di chuk'uta nʌ pãach di haarwe t'ach k'öwia döjã döwia bëeg? ¿Jãgwia pãrau tagam k'ʌʌndam hʌ̈u hagjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnta k'a hisëemjönaa har nem waibëeju chuk'u durrum k'ʌʌndamjã k'ĩir naaupim k'õchgaujöta jãg nʌ? Pãach jãg nʌm paar chan hoob mua pãach hëugar wajap'a hig hiyʌ̈ʌ haju hamiet. Jesuu Santa Cena waupi jaau pʌatarr oW Mag haawaita ya k'oogpaawaijã hagdaujö pãachdëu nem waibëemarrpierr pãachdëu k'öm haig k'öwia, döjã döwia, sĩi warag k'ëch t'ʌnʌisip'ʌm. Mag t'ʌnʌm hee pogk'a jãsöojã k'ëk'ëdʌm, mag k'öju chuk'u haawai. {o Pari mag pãar hãba biirdʌ nʌm hanʌmjã pãach happai k'ĩk'ĩratdö chum poso p'ʌʌr hohood haadëpnaata maach Pör Jesuu Santa Cena jaau pʌatarrjö k'aawaijã chadcha hich hagjöjã k'aba, sĩi t'ach k'öm k'õchgauta pãar maagjem. Y+ Chadcha mag pãar pãach hagdaujöm k'ʌʌn happai chum p'ʌʌr hohood haadëp'ʌm, k'aíu meraa sĩ. Pari mag pãach k'ĩk'ĩratdö biirdʌbaadëp'ʌm gaaimua sĩi hõrau pãachta wajapcha Cristo higar nʌm hamk'ĩirta pãar mag nʌm k'abahab. Pari wajapcharan har pãarjö magba nʌm k'ʌʌnta chi chadcha hagpierraa nʌm k'ʌʌnau. 3 Chi hoo nʌm k'ʌʌnau mʌrʌg jaauwai, mag chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hap'a biirdʌ nʌm hanʌmjã sĩita mag k'ĩk'ĩratdöjã p'ʌʌrp'öbaadëp haajem hanʌm. Hamau jaau nʌm t'um chan mua chadcha haba chirʌm. Pari magdaman chadau mua mʌchdëujã hʌ̈k'apai chirʌm. h~I Maimua mʌchdëu hũurwai Santa Cena k'aawaijã mʌch jʌ̃gaag k'aba hũr chiraawai, hag hat'eejã pãrag mʌ hiek'aagpam. Mua hũurwai mag Santa Cena k'aawaijã, maach Pör Jesucristo maach gaaimua t'õotarrta k'ĩirjuju k'ãai, sĩi parhooba pãachdëu ham haig haawai pãachdëupaita pãach k'aibag waunaa nem hãr nʌm hanʌm hũr chirʌm. j}M Hãbmua k'ãijã mua jaau chirʌm hũrmaaugau mʌ hichaaur hiek'aju k'ai, hidëu mag sim hich hip'it'ur. Pari mua chan deeum p'öbör hee Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnaujã k'ĩet jaau nʌm hũrba chitʌm. Hichiita t'umaam k'ʌʌnau hoowai hʌʌinan putiu pör börrju haai nʌm, culto hee weetwai. Santa Cena k'a nʌm haig hat'uucha haajerr M| Pari mag sim jũrr hʌʌin pörbʌ̈ duraata wajap'a sĩejem, bʌ̃ʌrjã chigaa k'aba. Hẽwandamau warrgarwe hamag pörbʌ̈ duraa deejim, haguapaita putiu pör börr nʌmjö wënʌrramk'ĩir. l{Q Maadëu k'ap'ʌ nʌm, warrgarwe maach hemk'ooin pörbʌ̈ durag bãaupiewai hʌ̈u k'aba sĩejem. z/ Pãar k'ĩirjugau jãga sĩ keena: ¿Hʌʌin bʌ̃ʌrjã putiu pör deebaba hõor k'apanag dak'ĩir Hẽwandamag jëeuju haai nʌ? Jaaubat. qy[ Hiin warrjã chadcha hemk'ooi gaaimuata hʌʌijã hompaajim. Mamʌ hich magtarrjö hewag pawiajã hʌʌirau chaai hoo nʌm gaaimuata hemk'ooijã k'itʌm. Mag naab mamʌ hamach numwe hemk'ooi hʌʌi dʌ̈i Hẽwandamauta hompaajim. x7 Pari hĩchab k'ap'ʌ habat: Maach mʌg Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn hee chan ni hiwiram hãbmuajã jũrr chik'am higbam haju k'aba nʌm. Hemk'ooi k'urau k'aba hak'iin, hʌʌijã chuk'u hak'am; maimua hich hagjö hʌʌi k'urau k'aba hak'iin, hemk'ooijã chuk'u hak'am. &wE Magtarr haawaita hʌʌinan hichiita putiu pör deebaju haai nʌm. Mag nʌm haig hamau chadcha hʌdʌraa hemk'ooinagta hamach p'ẽet'ʌgpi nʌm ha jaau nʌm. Mag putiu pör deebaawai hõor dak'ĩirpai k'aba, hĩchab Hẽwandam chog angelnaan haig nʌm k'ʌʌn dak'ĩirjã hʌ̈u sim. }vs Mag hemk'ooi hompaatarr chan hʌʌirau hig sĩerr haawai k'abajim, hich Adanta chi hʌʌi k'ãai na homparr haawai. Magju k'ãai Hẽwandamau hoowai chi hemk'ooirau hʌʌi hig sĩerr haawaita hi hat'ee hompaa deejim, hi daumaai nʌrramk'ĩir. 6ue Pãrau k'ap'ʌ nʌm, warrcha Hẽwandamau maach jöoin hompaawai chan hʌʌi gaaimuata hemk'ooi hompaabajim. Magju k'ãai hʌʌita hemk'ooi gaaimua Hẽwandamau hompaajim. t Pari jãg hich Hẽwandamta maach t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sĩerrʌmjö warr maach hompaawaijã maach hemk'ooiragta jũrr mʌg jẽb gaai nem t'ʌnʌm t'um pörk'apitarr haawai, hemk'ooi chan pöd putiu pör börrju k'aba sim. Pari hʌʌiran hichiita putiu pör börrju haai sim. Mag hich pör börr sim haig, pöd hirua hich jaai k'ãai hichta hʌ̃rpai haju k'aba sim ha sim. s1 Hʌʌinta hõor k'apanag hee maag bʌ̃ʌrjã putiu pör börrba nʌm k'ai, magan warre hamach pör k'õipʌ̈iju haaita nʌm. Mamʌ hamau hoowai mag pör k'õibapäaiwai ham chigaacha haju nʌm k'ai, magan hõor hee hiek'aagpaawaijã hichiita putiu pör börrju haai nʌm. .rU Wa magba hʌʌin k'ãijã Hẽwandamag jëeu nʌm haig, wa sĩi hich Hẽwandamau hich hiek jaaupitarr k'ãijã jaau nʌm haig putiu pör börrba nʌmuata jaau nʌmʌn, magan hamach jaai hamach pörk'a simta k'ĩir naaupi nʌm, hamachta jũrr hemk'ooin k'ãaijã hʌ̃rpai ham k'õchgauta mag nʌmjö naawai. Maguata hʌʌin putiu pör börrba hõor hee hiek'aawain, pör bichnaa hiek'a nʌmjö chigaata haju haai nʌm. Wq' Mag maach chi hemk'ooin dich hʌʌin pörk'a nʌmta Hẽwandamag jëeu nʌm haig, wa sĩi hich Hẽwandamau hich hiek jaaupitarr k'ãijã jaau nʌm haig, hʌʌinjö putiu pör börrnaata jaaumʌn, magan Cristota wajap k'ĩir naaupi nʌm, Cristoogta dich Pörk'apiju haai nʌmta jũrr deeum k'ʌʌnagta dich pörk'api nʌmjö naawai. ]p3 Mag naawai hĩs mua pãrag k'ĩir heyaa hapim k'õsi chirʌm: Hich jãg Hẽwandamta Cristo pörk'a simjö, Cristota maach Pöröu, hemk'ooin hawiajã; maagwai maach hemk'oointa jũrr dich hʌʌin pörk'a nʌm. :om Cristo gaaimua k'odamnaan, pãar gaaimua mʌ honee chirʌm, chadcha hʌ̈u pãrau mʌ k'ĩirjunaa mua pãachig Hẽwandam hiek jaautarrjã hisegba hagpierr wënʌrraawai. Mn  Keena, pãrau hoowai mua jãg hãba Cristoou nem waupi simpaita wau chitʌmjö, hich hagjö pãraujã mua nem wau chitʌm hoonaa mʌ dënjöta habat. Hʌʌin culto hee weetwai jãga haju haai nʌ 2m] !Mʌʌn mʌchin magta chitʌm. Mʌchdëu nem wau chirʌmjã t'umaa hõor dawagaata hapim k'õsi chitʌm; maimuajã mʌchpaita wajap'a chitajujã k'ĩirjuba, bigaaum k'ʌʌndamta hʌ̃rcha mʌ gaai masi haajem, mʌchdëu ham dʌ̈i mag chitʌm gaaimua hamjã hĩchab hʌ̈u peerdʌtk'amk'ĩir.[l/ Ni hãbamʌgjã hoob ejemplo k'aigba hoopimiet. Judionaan najã nem k'aigba wauba, judionaan k'abam k'ʌʌn najã nem k'aigba wauba, ni ya Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn najã hoob nem k'aigba waumiet. mkS ¿Jãgwi mag sĩ? Maan mʌgta haju haai nʌm: Dich t'ach k'oowai, dö doowai maimua mag tag nem hinagdam waauwaijã, mag dich nem wau nʌm gaaimua hõrau warag Hẽwandam wajap'a t'ö hiyʌ̈ʌ hamk'ĩirta nem wauju haai nʌm. Bj} “Mua mʌch t'ach k'oowai Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa k'ö chirʌmta, jãga mag sĩi bigaaumua k'öju k'aba sim k'ĩirju sim gaaimuapai muajã k'öju haai k'aba chirʌ́” haju. Ai{ Mag chirʌm chan pãar har Hẽwandam hiek gaai hubʌ durrum k'ʌʌn k'ĩirjuwia k'aba, har hagt'a Hẽwandam hiek gaai hubʌ k'aba k'it'ëem k'ʌʌn k'ĩirjuwiata mag chirʌm. Pari hãbmua k'ãijã, “¿Jãga mag chik'amnau k'ĩirju simjöta hawia pöd maadëu dichdëu k'ap'ʌgpierr haju k'aba nʌ?” haju. Qh Pari hãbmua k'ãijã pãachig, “Jãg nemeken hẽwandam hanʌmʌg jëeu narr nemek modou” hamʌn, chi jaau simua hoowai k'öju k'aba simta k'öbaadëm ha k'ĩirjupimaaugau, hoob warag k'ömiet. g9 Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba haajem k'ʌʌnau k'ãijã t'ach k'ömk'ĩir pãach t'ʌ̃ʌrwai wëtam k'õsim k'ai wëtju haai nʌm. Maimua pãachig nemdam deemam k'ĩu k'öbat, “¿Mʌg nemek mod pãach hẽwandamag jëeu nʌmua hi k'ĩirp'ee wai narr k'abá?” ha jëeuba. )fK Mamʌ sĩi merrkau hee mawia për hautarr nemek mod chan hoob k'öju k'aba sim hamiet. ¿Jãgwi mua mag chirʌ́? Hẽwandam hiek gaai jaauwai, “Mʌg durr maimua hag gaai nem t'ʌnʌmjã t'um maach Pör Hẽwandam dënëu” ha jaau sĩewaima. Mag jaau sĩewai pãrau nemek parhooba për hauwia k'öju haai nʌm, “¿Hĩsin mʌg nemek modjã ham hẽwandam hanʌm k'ĩirp'ee wai narr k'ãijã hagamjã?” haba. e 8di Magua, hoob dich happaita warm k'ʌʌn k'ãaijã wajap'a wënʌrraju k'ĩirjumiet. Mag k'ãai jãga hak'iin maach k'apeenjã hʌ̈ucha nʌisiju haju k'ĩirjugta k'ĩirjubat. zcm Pãar hee hãaur k'ʌʌnau maagjeebma: “Muan mʌchdëu nem waum haig wau chitʌm. Magʌm paarjã k'aíu mʌrʌg magʌm habarju” haajem. Chadcha hich magma; mamʌ maadëu nem wau nʌm t'um maach hat'ee hʌ̈u k'aba sĩerrʌm, magua muajã mag mʌchdëu nem waum haig pöd waubam. Mua magk'iin bit'urgam k'ʌʌn k'ĩirjugjã Hẽwandam hiek gaai bãaupiba sim. b) ¿Jãg warre hõor numiim k'ʌʌnagta jëeum k'õchk'a nʌm haig, juau hogt'om maach Pör dʌ̈i k'ujʌr nʌm k'abá? Hi dʌ̈i k'ujʌrju k'aba nʌm. Hí maach dʌ̈i meeuk'ak'iin, maadëu pöd hi jua jʌmbaju. Nem t'um Hẽwandam honee hamk'ĩirta wauju haai nʌm taa Magua Pöd Santa Cena k'a nʌm haig Cristo jarr heem dönaa jũrr meperag jëeu nʌm k'ʌʌnau dö nʌm jarr heejã döju k'aba nʌm. Pöd maach Pör Jesucristo mes gaaim pan k'önaa hagjö dösãt mes gayamjã hau k'öju k'aba nʌm. i`K Mua mag chirʌm haiguin, jãg parhoobam nem juau wautarragta nemekjã t'õonaa hẽwandam hawia hagʌg jëeu nʌm k'ʌʌnan meperagta jëeu nʌm hata chirʌm. Mua chan meperag chan bʌ̃ʌrjã pãrag hee hapimap'a chirʌm. r_] Mua mag chirʌm chan mag jãg juau wautarrta Hẽwandam chi hiwamʌu haba chirʌm. Mag hiiuba sĩsid haawai par mag ham k'ĩirp'ee wai narr nemek mod hawiajã tagam nemek mod k'ãai hajapchajã k'aba ni k'ĩet'uujã k'aba sim. 9^k Maimua hĩchab pãadë k'ĩirjubat israelnaanau Hẽwandamag jëwaag nemchaain k'ëchwia k'oojem: ¿Nemchaain k'ëchwia chi p'aajem nasãd gaai nemek wai narr gayam chi k'ö nʌm k'ʌʌnjã mag k'ö nʌmua hamachdëuchata, “Maarjã Hẽwandam chaainaugui” hanʌm k'abajĩ? ¿Wa mag k'abajĩwa? u]c Maach k'apan t'ʌnaawiajã, hãbam panpai k'ö nʌm gaaimua maachin hõor hãbpaimta k'a nʌm Cristo gaai. |\q Hẽwandamau maachig döpi jaautarrjö Santa Cena k'aawai hirig hʌ̈u hajim hanaa doowai, ¿jãg nʌm haig maach Cristo bag hãrtarr gaaimua hãba Cristo dënk'a nʌm ha sim k'abá, chi dö nʌm k'ʌʌn? ¿Wa mag k'abáwa? Maimua chi panjã hagjö jua hee haunaa hirig hʌ̈u hajim hanaa k'oowai, ¿hĩchab Cristo mor gaaimua maach hãba hi dënk'a nʌm ha sim k'abá? $~?}|zxwQuts^ponmQl{kkihgg eecctba`` _^^ \[iYXXWVUUyTT@S RNQ|PP=OZNMLK]JpIHFFCBA@s?>==";:977654331I0/.-,+>*~)(_''C%%@$#M"{! n{4^xXRY !F | g dl$kKO Keena, har hewaa Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua hagt'a chaainjö k'it'ëem k'ʌʌn, Hẽwandamau Jesucristo gaaimua ya pãach pekau perdonaabarm pãrau k'ap'ʌ naawaita mʌg hẽsap pãrag p'ã deepʌ̈i chirʌm. dJA Pari magba har Cristo gaaimua dich k'odk'a k'ërʌmjã hoomap'a wai simʌn hagt'a hich mag k'ĩchag heeta simjö sim; hich mag sim gaaimuata dau k'ĩsumjö nʌrraawai pekaúa hich hëudʌ harrumjö simjã k'augba sim. @Iy Magarrau har chadcha Cristo gaaimua hich k'odk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn t'um daupii wai sim wounan chadcha hararag heeta k'ajap'a nʌrrʌmjö sim, bʌ̃ʌrjã k'aibag waujujã k'ĩirjuba. pHY Hãbmua k'ãijã Cristo dʌ̈i sĩewai hararag hee sim ha sim, pari mag simta Cristo gaaimua hich k'odk'a simjã hoomap'a sim chan magan maan hagt'a k'ĩchag hee sĩewaita mag sim, bʌ̃ʌrjã maach peerdʌajem hiek k'augba. AG{Mag nawe pãachdëu hũrtarr hab mamʌ mua mʌg p'ã chirʌmʌn, ya tag warrgar pãach k'ĩchag hee naajerr k'ʌʌn k'aba hararag chaar heeta hich Cristo dʌ̈icha naawai, hichiita pãar hat'eyan chi hiiurk'a sim. Magua hich Jesuu hich k'apeen daupii haajerrjö pãraujã hagjö pãach k'apeen daupii wai nʌm. F-Cristo gaaimua k'odamnaan, cha mua pãrag jãga haju haai nʌ ha jaaupʌ̈i chirʌm chan hiek hiiurcha k'abam. Mʌg hiek'an har nawe pãachdëu warrcha Jesucristo hiek hʌ̈k'a p'öbaadëwe hũrtarr hiekpaiu; wajapcharan dich k'apeen k'a k'õsi hapi jaau sim hiekma. E9Hiin Hẽwandam dën haawai hi dʌ̈i chirʌm ha sim wounan chadcha mʌg jẽb gaai haawai hich Cristo nʌrraajerrjöta nʌrraju haai sim. Hiek Hiiur .DUPari jũrr maach hi hipierraa nʌm k'ʌʌnaun chadau chadcha wajapchata hi k'õsi nʌm. Mag hi k'õsi nʌm gaaimua maadëu k'ap'ʌ nʌm, chadchata hi dënk'a nʌm. tCaPari hãbmua k'ãijã “Mʌʌn hi dënëu” ha sim, pari mag simta bʌ̃ʌrjã hirua nem jaau sim hipierraa k'aba simʌn magan sĩi sëunemgau hich hiiupaita mag hi dën ha nʌrrʌm; magan maguajã hagt'a chadam hiek k'augbata sim. B{Maachta Hẽwandamau nem jaau sim hipierraa nʌmʌn magan chadcha maadëu k'ap'ʌ nʌm, ya maach hi dënk'a nʌm. HA Jesucristota maach pekau kõit hʌdʌraa hich t'õopijim, mag hich t'õopibarmua maach pekau happaijã k'aba t'um hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn dënpa Hẽwandamau chugpaapʌ̈imamk'ĩir. .@ WKeena, pãar t'um mua mʌch chaainjö daupii wai chitaawai pãrag k'ap hamk'ĩir mʌg hẽsap gaai mʌgta jaaupʌ̈i chirʌm, mag k'ap'ʌ hap'öbaadeewai pekau waum hugua. Pari mʌg jaaupʌ̈i chirʌm hãba, hãb k'ãijã pekau hee burrmʌn maach abogado wai nʌm, Hẽwandam chi Haai dʌ̈i maach kõit hiek'aajem; ma Jesucristoou. Hirua hõor dʌ̈i hagpierraa hichdëu k'ap nem waaujeewai maach dʌ̈ijã hagjö haju. ?  Wa sĩi k'ãijã maadëu maar chan bʌ̃ʌrjã pekau wauba haajem ha hiek'ak'iin, magan jũrr maadëu hich Hẽwandamta sëunemeg p'ë nʌm, hi hiek mag maachin t'umta pekau pöm k'it'ëem haajeewai. Mag nʌm haig chan magan maadëu hi hiek hʌ̈k'abata nʌm.F>  Pari chadcha dich pekau pöm nʌm k'ap hirigta chaigpanaa dich k'aigba habarm jaaumʌn, magan chadcha Hẽwandamau nem hagchata waaujeewai hagpierr maach k'aibagjã t'um chugpaapʌ̈imaju. W= )Maadëuta dich higwia bʌ̃ʌrjã pekau chuk'um ha nʌmʌn, chadcha pekaupanta mag pekau chuk'um hanaawai, maachdëupaita wir haig maach k'ũgur nʌm; mag nʌm haig chan chadam hiekjã k'augbata nʌm. < Pari hich jãg Hẽwandamjã pekau chuk'u hararag heeta sĩejemjö maachjã hĩchab pekau wauba nʌm gaaimua hararag heeta wënʌrrʌmjö nʌmʌn, magan Hẽwandamau dich k'apeen dʌ̈ijã hõor hãbamjö hö hãba hapinaa hĩchab hichdëu hich Hiewaa Jesucristoog hich bag maach kõit hãrtarrauta maach k'aibagjã t'umaa chugpaapiejem, hich jãg döou memerk'ög hʌawai chugpaajemjö. j; OHi mag sim dʌ̈ita maachin k'apeerk'a nʌm. Pari mag hi dʌ̈i k'apeerk'a nʌmta maachdëu nem k'aigba wau nʌm gaaimua k'ĩchag heeta wënʌrrʌmjö nʌm chan magan maachin sëuk'aawaita mag hi dʌ̈i k'apeerk'a nʌm ha hiek'a nʌm. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab maachdëu nem waauwaijã k'aigbata wau nʌmʌn magan parta mag hi dʌ̈i nʌm ha hiek'a nʌm. j: OPãrag jaaumk'ĩir hich Jesucristooucha marag jaautarr hiek'an mʌgau: Hẽwandaman hõtdau paa dʌnʌmjö hararaata sim; hi gaai bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u sĩewai hi sim haig chan bʌ̃ʌrjã k'ĩk'ĩsupaijã k'aba sim. 29 _Mʌg t'um hẽsap gaai mua p'ã deepʌ̈i chirʌmʌn, pãachdëujã cha mʌchdëu jaaupʌ̈i chirʌmjö habaawai warag pãach honeecha hamk'ĩrau. Hẽwandaman hõtdauu 8 Mag maach daúacha hoowia maach jʌ̃gʌucha hũrtarrpa pãrag jaau nʌmʌn, mʌg maachjã hich Jöoi chaar dʌ̈ijã k'apeerk'anaa chi Hiewaa Jesucristo dʌ̈ijã k'apeerk'a nʌmjö hĩchab pãarjã maach dʌ̈i k'apeerk'anaa hõor hãbpaimjö naamk'ĩrau. v7 gMag hichdëuta hõor Hẽwandam haar höbeerpiwia hich mag hiiupiejemʌn warrgarwejã hich Haai dʌ̈ita sĩejeejim; pari magtarrta dau daaucha hich hoopien bëewia marau maach daúachata hi hootarr haawai maachdëu hootarrta jaau nʌm. 6 Warr nem t'um hompaawaiwe sĩerr higwiata mua mʌg hẽsap p'ã chirʌm, tagam k'ʌʌn hich Cristooucha jʌr hautarr k'ʌʌn dʌ̈imua muajã mʌch jʌ̃gʌucha hũrwia mʌch daúacha hootarr jawaag; maachdëuta maach daúacha hoonaa maach juaucha hi gaai pʌrjim. Wajapcharan magan har hʌ̃gt'ar hõor höbërpiejemma, hich Cristo; hi higwiata mua pãrag mʌg hẽsap p'ã chirʌm. +5OPãar t'umaam k'ʌʌn mua k'õsi chitʌm, maach t'um hãba Jesucristo dënk'a t'ʌnaawai. Mʌgdampai hajim pãrag jaaum hig chirarr. Hayoo keena, Pablo 4Pãar kõit maach Pör Jesucristoog jëeu chirʌm, hichdëuta pãar dʌ̈i hogdʌba hich mag pãar hʌ̈u wai nʌrramk'ĩir. 63eHãbmua k'ãijã maach Pör Jesucristo k'õchk'aba sim k'ai, magan hichdëu k'ap chirá Cristoou jãga haju hi dʌ̈i hich bëem hed. Maach Pör Jesús, ¡deeu pidú! d2AMʌch Pabloouchata pãrag mʌg saluddam mʌch juadamaucha p'ãnaa deepʌ̈i chirʌm. 1/Tagam hermanonaanaujã hagjö t'umaam k'ʌʌnag salud haajem. Pãach hãba biirdʌawai pãach k'apeen dʌ̈i hagdaujö k'a k'õsinaa saludaabat. 01Mau Asia provincia hee iglesia nʌnʌidʌm heem k'ʌʌnaujã pãrag salud deepʌ̈i nʌm. Aquiloou Priscila dʌ̈imua salud deepʌ̈i nʌm, maimua ham deg hermanonaan culto waaujem k'ʌʌnaujã hagjö salud haajem pãrag, pãarjã maach Pör Jesucristo dënk'a naawai. b/=Hʌ̈u chadcha hamau mʌ t'ãar honee hapiwia pãarjã hich hagjö honee hapiju, deeu pãar haar bardʌtk'aimaawai. Jãgʌm wounaanan chad pãrau chadcha pãach garmuajã bʌ̃ʌrjã chig habata wai naaju haai nʌm. R.Mʌ honee chirʌm, pãar bëeba nʌm hee Estefanaauta Fortunato dʌ̈imua Acaicopa hʌ̈u mʌ hoon bëetarr haawai. Pãachcha pöd bëebahab mamʌ, ham pierrumua hʌ̈u pãachchata pierrumjö habarm. #-?Muan pãrag, “Jãgʌm wounaanau wa hijö Hẽwandam hiek gaai p'idk'a nʌm k'ʌʌnau k'ãijã pãachig mag habaawai hag hipierraa habat” ha chirʌm. /,WCristo gaaimua k'odamnaan, Corintopien. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, maach hermano Estefanata jam pãar haar Acaya durr nacha hich chaain dʌ̈imua hich hʌʌipa mʌg maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'ajim. Mag hʌ̈k'awia hamach k'ĩrauta hagjö har hewag hʌ̈k'amam k'ʌʌn juagjã hoo nʌisijim. j+MPãach heepai nem waauwaijã, t'umaa dich k'apeen k'a k'õsinaa ham hʌ̈u hapiegta nem waubat. o*W Hãbmiecha paawai pãrag, “Pãach hoomap'a haajem k'ʌʌn dʌ̈ijã k'ĩir k'ap'ʌnaa pãachdëu Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaita hubʌ t'ierrk'a nʌisit” ha chirʌm. Hag hiek gaaita hemk'ooink'anaa nem jua t'eeg habat. )) Maach hermano Apoloogjã par mua pepet chirʌʌ hajim, warm k'ʌʌn dʌ̈i pãar hoon mamk'ĩir. Pari magʌmjã maba, t'ʌba sĩsijim. Pari hök'ar hichdëu hoowai maju hayaa habarm hed jam pãar haar hi barju. Pabloou Corintopienag salud deepʌ̈inaa ham wawitarr m(S Hiwiram hãbmuajã hoob pãrau hi k'a hisëe hamiet. Magju k'ãai hirua nem higjudam t'umaa hirig deebapʌ̈it, honee hurumua mʌ hoon bëemk'ĩir. Bʌ̃ʌrjã barchëba haawai tagam k'ʌʌn hermanonaan dʌ̈i hí nʌ chirʌm. N' Pãach haar Timoteo barimaawai hi dʌ̈i wajap'a habat, hichjã hĩchab pãach hee haairaa chiramk'ĩir. Magaag hĩchab hijã mʌjö maach Pör Cristo hiek jaau nʌm p'idagta jaau k'itaajem. i&K Maach Pör Cristo hiek jaau chitʌm gaaimua hõor k'apank'am k'ʌʌnau mʌ k'õchk'aba t'ʌnaab mamʌ, mua magʌmjã higba warag jaauju, mag maach Pör hat'ee p'idk'a nʌmua hi hiek jaauju hayaa hoo wai chiraawai. Magua pöd p'iesta nawe chan mʌ mabam. Mua k'ap'ʌ chirʌm, mag mua jaaubarm chi hũr nʌm k'ʌʌnaujã sĩi par jʌ̃gʌupai hũrbaju. %}Pari ya mʌg p'iesta Pentecostés burrju gayaa pamaawai hich mʌig Efeso p'öbör hee chirʌmua warag p'iesta dichpiju. 0$YMamʌ mʌʌgwaiwe chan mabam. Sĩi pãar haig dichmap'a chiraawai maach Pör Jesuu k'õs hamʌn mʌch hödiiwan pãar haig dʌ̈rrʌ̈ʌ chiraimaju k'ĩirju chirʌm. K#Tale pãar haig mʌ k'ãaidam k'apanaa k'ãijã chiraimaju, pari hagt'a wajappai k'augba chirʌm. Hichaau pamʌn, jãig pãar haig chirʌmua hidëu mʌch gaai noseg jaar dichpiju. Maimua ya döchʌumie burrbaadeewaita mʌch majuug mamk'ĩir, mag tale pãrau mʌrʌg jap hee mʌchdëu nemdam higju t'umaa p'ëdeepʌ̈iju. w"gPãar hoon mamua Macedoniapien hee mʌ dichju. Hök'ar mag p'ʌʌrdʌmamuata Corinto barju, pãar haar. !5Mʌchdëu hoowai mʌchjã ham dʌ̈i maju haai chirʌm k'ai, magan mʌchdëuta ham p'ë harrju mag p'atk'on deen. Pablo Corintoog maju k'ĩirjutarr ~ uYa pãach haar mʌ barbaimaawai pãrau hõor jʌr hauju; mak'ʌʌnta mʌchdëucha pʌ̈iju, maach k'odnaan Jerusalenpien hat'ee mag pãachdëu p'atk'on jʌr p'ietarr deen mamk'ĩir. Hamach dʌ̈ipai hĩchab hẽsap p'ãnaa deepʌ̈iju. Hag gaai pãrau jaaupʌ̈iju, mʌg chi p'atk'on harr nʌm k'ʌʌnan maachdëucha jʌr hauwiata pʌ̈i nʌm k'ʌʌnau ha k'ap hamk'ĩir. +Domighed paawai hagdaujö pãachdëu ganmampierr p'iepetat; maagwai ya wai naawai, mʌ barbaimaawaita heeupemjö mag p'atk'on jʌrjʌr habaju. < sPãrau k'ap'ʌ nʌm, jãga mua Galaciapienagjã jaaupʌ̈ijĩ. Magtarr haawai jãg Cristo gaaimua maach k'odnaank'a t'ʌnʌm k'ʌʌn hat'ee pãach heejã hagjö p'atk'on p'iebat. ):Cristo gaaimua k'odamnaan, mua chadcha pãar k'õsi chitʌm. Magua mua pãrag, “Hich jãg hi dʌ̈i hubʌnaa chik'amnau chaaur nem jaau nʌmuajã pãach k'ũgurpiba, warag maach meewiajã deeu hiiu nʌisijuuta k'ĩirjunaa hi dau najã nem wajap'a wau nʌm gaaita p'idk'anaat” ha chirʌm. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, hich hat'ee maach mag p'idk'abarmjã hirua sĩi hich jãg par hok'oopibaju./9Mamʌ hʌ̈u maach Pör Jesucristoou mag pekaúa hõor hok'oopiejem hich garmua pödpʌ̈itarr gaaimua hʌ̈u maach hi dʌ̈i wënʌrrʌm, tag hok'ooju k'aba. Mag nʌm dʌ̈i mʌg jẽb gaaiwejã maachig hich jua t'eeg deejem, mag pekau jua t'eegag dich t'ʌ haupiba haag. ,Q8Jöoingarwe ley deetarr gaaimuata hõrau hamach pekau pöoma wai nʌmua hok'oojujã k'ap'ʌ haajem, mag pekaúata nem jua t'eeg benen dënjö hõor meepiejeewai. '7Mag higwia hĩchab hich Hẽwandamau hich hiek deeum hich hiek jaaujemʌg p'ãpitarr gaai jaauwai, “Magbaawain chadau jãg hõrau hamach dajẽgju högk'aajerrjã tag k'ĩirjuba nʌisiju” ha sim, “chi maach dajẽgpiejerrjã ya tag jua t'eeg chuk'u sĩsiewai.” U#6Mag tag maach meejã k'augba t'ʌnʌisiewain chadau chadcha hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö, “Mʌg hatag paawai mʌch garmuata hõor dajẽgpiejemjã pödpʌ̈iju” ha simjö nʌisiju. (I5Magbaawai maach mor mʌg dajẽk'u k'itʌmjã jũrr bʌ̃ʌrjã meeba haajemʌg pabaadëm dʌ̈i, tag beeurjã beeurba, sĩi hich mag sĩerraajemk'a sĩsiju.  3Pari hũrbat, hĩchab hagjö cha mua pãar jʌ̃gderraa jawaagpam: ma chan pãrau bʌ̃ʌrjã hũrba haajemʌu: Maach mʌg t'ʌnʌm k'ʌʌn t'umcha chan k'ëchbaju. Pari hagt'a k'ëchba naawiajã, chadcha maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn mor mʌg simʌn, hãbmiecharam trompeta sirbarm dʌ̈i sĩi mʌg maach dau p'ĩrbarmjö habarm hee, warre maach t'umta mor hiiur wai nʌisiju. Mag trompeta tẽe habaawaita nawe k'ëchwia jẽb hee k'ëk'ëd harr k'ʌʌnjã deeu p'iidʌtk'aju, tag k'ëchba hich mag hiiu nʌisieg. Magbarm dʌ̈i maagwai hagt'a maach chi monak'a durrum k'ʌʌnjã deeum mor chi hiiurigta paapʌ̈iju hich Hẽwandamau.  4  2Pari cha mua jawaagpam wajap'a hũrbat hermanonaan: Maach mʌg heegar haawai maach mordam mʌg k'itʌm chan pöd Hẽwandam sim haar höbërbam. Maach mor mʌg bʌ̃ʌr habarmua dajẽk'u k'itʌm chan pöd Hẽwandam sim haar wënʌrraju k'aba nʌm. ,Q1Hĩs hewag pawiajã hagt'a Adanag mor deetarr k'ĩirk'a wënʌrrʌmjö, jãg nʌʌ hawia jũrr hich Cristoou mor wai sim k'ĩirta maadëujã hagjö wai nʌisiju. _70Maach mʌg hagt'a mʌg durr jöoi gaai durrum k'ʌʌnan nacha mag jẽb dën hompaa hautarr hag mor k'ĩirta wai nʌm: pari ya hʌ̃gt'ar paawain hich hʌ̃gt'ar sim hag mor k'ĩirta wai naaju, Cristo mor k'ĩir. {/Nacharam woun Adán haajerran jẽb dënta Hẽwandamau hompaa haujim, pari Cristoon jũrr hʌ̃gt'armuachata bëejim. L.Magtarr haawaita mʌg hagt'a heegar nʌweran hich mʌg mor maachdëu wai nʌm dʌ̈ipaita wënʌrraju. Pari mʌg hatagta hagjö hich Hẽwandamaupai maachig tag t'õjã t'õba haajem mor deeju. nU-Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, warrcha hichdëu hompaatarr woun Adán ha t'ʌ̃r sĩerr hichdëuta hiiupi haujim ha jaau sim, magbarmua hewag pawiajã maach paarpa haumk'ĩir. Pari hag k'ur Cristo pierrwai jũrr hich garmuata hõor hiiupie chaar hiiupiejem, magbarmua hich gaaimuata hʌ̃gt'ar hõor höbër wënʌrramk'ĩir. Mag Hẽwandamau Adanta nacha hompaatarrjö, jũrr Cristota nacha p'iriu haujim, hichta hʌ̃gt'ar wëtju k'ʌʌn dën chi Pörk'a sĩsimk'ĩir. ,Maach meewain maach mordam cha maach hiyʌ̈ʌ nʌmta jẽb hee maajem. Pari mag sim p'iidʌawai chan ya tag mʌg mor k'ĩir k'aba, hʌ̃gt'armpeen mork'ata p'iidʌju. Wajapcharan mʌig dich bi heem morjã paraa haawai hʌ̃gt'armpeen morjã hĩchab t'ʌnʌm. #+Mag bëp sĩubarm chan tag bʌ̃ʌrjã maadëu higba sim. Pari magtarrta deeu p'iidʌ sĩsiewain chadau sĩita hooihmʌ sĩsiju, magjö haju nem chan maadëu hooba haajem. Ya sĩi jua t'eegjã chuk'u bëp sĩutarrta jũrr p'iidʌawain chadau juapa t'eegta p'iidʌju. * M*Wajapcha k'ĩirjuk'iin, maachjã hich jãg nemjĩir jĩir nʌmjöta naabahab hĩchab, mag meewia deeu hiiu p'iidʌajem ha jaauwai. K'ani maach meewai nemjĩir jĩir nʌmjö maach mor jẽb hee hauk'ërbaawai sĩi beeurjem; pari mag meebarmua deeu hiiu p'iidʌbarm chan tag beeurbam. U #)¿Pãrau hoowai mʌg hedau hãsdawam hedau chi hedaram dʌ̈i k'ĩet sĩeba haajẽ? Ni p'ĩdagjöojã k'aba sĩsidʌm. Hamach chi p'ĩdag happaijã t'um dau hagdaujö wʌʌba, dau k'ĩet sĩsid haajem. @ y(Hʌ̃gt'armpeen morjã k'ĩet sĩewai, mʌg jẽb gayam k'ʌʌn morjã k'ĩet sim. Hʌ̃gt'armpeen hamach hooimʌg k'ĩet wai naawai mʌg jẽb gayam k'ʌʌn hooimʌgjã k'ĩet sim. { o'Hich jãg nemjĩir dau k'ĩir pogk'e paraanaa pabʌ̈jã k'ĩirpierr t'ʌnʌmjö, maach morjã k'ĩet sĩebahab, tagam nem dʌ̈i. Nemchaain pabʌ̈ heem morjã k'ĩet sim; nem hichpan morjã k'ĩet sĩewai hãwarr morjã hagjö k'ĩet sim. 1 [&Mag höbërmamuata chi nemjĩir daupierr k'ĩir pogk'e höbeerjem, Hẽwandamau warrgarwe hich mag derr haawai. Maachjã hagjö meebarmuata mor hiiur paarpa naabahab. &E%Pãadë mʌ sëu hawia arroz wa deeum nemjĩir dau k'ãijã jĩirnaa hoobat: Mag nem jĩirwaijã warre chi bʌ̈damchata jĩirba, chi daudampaita jĩirjem. 8i$Chi mag jëeu simʌn magan wajap k'ĩirjubanaata mag sim. Pãrau hooba haajẽ, jãga haajẽ nemjĩir dau jĩirwai. Par daúa hoowai nemjĩir daudam jẽb heecha joot'ʌ k'eerwai warre t'õbaadëmjöo hoojem. Pari mag t'õbarmjö harrta, deeu t'arrp'ëbaadëmuata hũwaai k'ërdam paarpawia hiiu k'ërsiejem. Hich hagjöta t'ʌnaabahab maachjã; maach meewia jẽb hee hauk'eerwai mʌg hatag deeu p'iidʌtk'aju k'ʌʌn k'abahab. fE#Tale hãaur k'ʌʌnau hamach hödegpai k'ãijã, “Keena, jãg hõor mee nʌmjã ¿jãgata p'iidʌtk'aju k'ai? wa ham p'iidʌtk'aawai ¿ham mor jãgata sĩsid haju k'ai?” ha jëeuju, hamach wir haigpai k'ãijã. <q"K'ĩirjug k'ap'ʌ haajeet'ʌ̃. Mua hũr chirʌm, mag maach meebarm chan tag p'iidʌba haajem ha jaaujem k'ʌʌn pãach heepaijã t'ʌnʌm hanʌm; mamʌ mag t'ʌnʌmjã pãar bʌ̃ʌrjã chigaa k'abamjöta haajerram, hamag hiek'abanaa sĩi hũrbamjö haawai. Pãrau k'augba nʌ, chi mag nʌm k'ʌʌn chan Hẽwandam higar k'aba, ni bʌ̃ʌrjã hi k'augba naawaita mag nʌm. Magʌm k'ʌʌn pãach hee wai naaba warre jʌrbapʌ̈it. Mʌch hiek hũrwia k'ĩir naaumk'ĩir hĩs chadcha mʌ mag hiek'a chirʌm pãrag. Jãga meetarr k'ʌʌnjã deeu p'iidʌtk'aju k'ai jM!Pari mag k'abam k'odamnaan. Hoob har Jesús hiiu p'iidʌbajim ha jaaujem k'ʌʌnag pãach k'ũgurpimiet. Pãrau k'augbáh: “K'aigbam k'ʌʌn dʌ̈i k'apeerk'aawain maach wajap'a chirarrjã hãrpäaijem” ha jaaujem. )K Dich k'apeenpaijã k'aibag sĩi maach k'oojemjö sĩsidʌm dʌ̈ijã par hiek'aupain Efeso p'öbör hee chadcha maar jãau nʌmjö haadëp haajeejim, Cristo gaaimua. Pari chadcha hõor hö nʌmjã tag p'iidʌba haajeek'iin, ¿k'ant'ee mʌ mʌg chitʌʌ haju chad k'abam hat'ee? Mag hak'iin magan ham hiek'õoin, “Keena, jöpcha k'ëchju nʌpí, magan warag t'ach k'öwia honee döjã dötarrau” haju haai nʌm. 5cMag wënʌrrʌm gaaimua mʌchin hedau hãspapak'ampierrta tag pãar k'ĩir chitabajujö haadëp haajem, chik'amnau dak'ãwaau. Pãar Cristo higar nʌm gaaimua mʌch honee chirʌmjã meerba jaau chirʌm pãrag. Hich hagjö mʌch peer hõrau t'õt'õo haajem pãrag jaau chirʌmjã sëuk'aba chirʌm. #Mag Cristo hiiu p'iidʌba harr k'ai, magan ¿k'ant'eeta maar jãg hed hëepierr sĩi maach mod hʌmk'a nʌmjö wënʌrraajemma hi gaaimua? iKMag Cristo hiiu p'iidʌbajim hanʌmʌ magan ¿k'ant'ee hãaur k'ʌʌnau jãg ya meetarr k'ʌʌn kõitjã hamach pör choopi nʌmma? Mag hõor mee nʌm k'ʌʌn hiiuba nʌm chan, ¿k'ant'ee ham kõit pör choopi nʌmma? H Maimua mag nem t'um t'ʌnʌm Cristoou hich jua heegar p'ë hat'aawai hich Cristojã Hẽwandam Hiewaak'a simta jũrr hich Jöoi jua heegar sĩsiju, hich Jöoirauta warrjã hirig jua t'eeg t'um hich jua heegar p'ëdeetarr haawai. Magbaawain chadau hich Hẽwandamta nem t'um t'ʌnʌm k'ãaijã warag hʌ̃rpai sĩsiju. K~magamk'ĩirjã hich Hẽwandamau t'umaa Cristoogta jaau wai sĩewai. Mag nem t'um hirigta jaaujim hanʌm chan, hich Hẽwandam chi Haaipata jũrr hi jua heegar sim hanʌm k'abam. Hich Hẽwandam chi Haai chan pöd hi jua heegar haju k'aba sim, warrjã hich Jöoirauta mag nem t'ʌnʌm t'um hi jua heegar hapitarr haawai. }Mag hich dʌ̈i hiekk'õr paraam k'ʌʌn t'um hich jua heegar p'ë hat'aawai, hãbmiecha paawai tag hõor mee k'augba t'ʌnʌisiju, L|Pari mag hich Hayagta jua t'eeg t'um jʌ̃apiju na, hich dʌ̈i hiekk'õr paraam k'ʌʌn t'um hich jua heegar p'ë hau nʌm hora hich Cristota mag hichdëu hõor p'ë haumam k'ʌʌn Reik'a sim. _{7Ya magbarm haigmuan chadau, Cristoouta mʌg durr t'um hich k'aibag dʌ̈i hag gaai jua t'eeg t'ʌnʌmpa t'um pödpʌ̈inaa jũrr hich Hẽwandam chi Hayagta nem t'um jʌ̃apiju, hich mag chi Pörk'a sĩsimk'ĩir. z9Pari majã sĩi parhooba k'abam: Cristota nacha p'iidʌjim; mag k'ur deeu hich pierrum hedta hi higar hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnjã jũrr p'iidʌtk'aju. y'Hich jãg warrgarwe Adán gaaimua hõor t'um hö derr haawai hich hagjö hĩchab Cristo gaaimuapaita t'um maachin hich mag hiiu wënʌrraju. NxWajapcharan hich jãg warrjã hõor hãbpaim gaaimua hewag pawiajã hõor t'um hok'oo nʌisierrjö, hich hagjö hĩchab woun hãbpaim gaaimuata hewag pawiajã hõor hiiu p'iidʌtk'aju hi gaaimua. 7wgPari Cristoon chadchata hiiu p'iidʌjim. Mag hõor pöm hö nʌm hee hichta nacha p'iidʌtarr gaaimua hewag pawiajã hõor k'apan hichjö p'iidʌtk'aju jaau sim hajim. 3v_Cristoou hich higar wënʌrrʌm jũrr maach hich haar hauju ha simjã, maach meewai chadcha hich haar haubamta mag sĩek'iin, magan ¿k'an wajaug hat'ee hi gaaimua mʌg p'it'ur wënʌrraajeek'ajĩ? Mag hak'iin maachta chadcha t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã parchata p'idk'a wënʌrrʌmjöo haajeek'am. uMag hi p'iidʌba harr k'ai, magan hĩchab hi hiek hʌ̈k'a durrumua hötarr k'ʌʌnjã hamach pekau heepaita hich mag hok'oo durrum. "t=Mag Cristojã p'iidʌba harr k'ai, magan parta pãraujã hi hiek hʌ̈k'ajierram. Mag hak'iin magan pãran hagt'a pãach pekau heeta wënʌrraajeek'am. zsmHamau jaau nʌmjö mee nʌm k'ʌʌn tag bʌ̃ʌrjã hiiuba nʌm k'ai, magan Cristojã meewia tag p'iidʌbak'am. >ruChadcha mag hamau jaau nʌmjö hõor meebarmjã meem hiekta meejem hak'iin, magan maraun sëuk'ata Hẽwandamau Cristo p'iriu haujim ha jaau wënʌrrʌm, chadcha p'iidʌba harrta. OqMag Cristo chadcha hiiu p'iidʌwia hich mʌg höbërba harr hak'iin, cha marau hi hiek jaau wënʌrrʌmjã sëuk'a chad k'aba harrta jaau wënʌrrak'am. Mag k'ai magan maadëu parta hʌ̈k'a nʌm. p{ Chadcha mag hõor meebarmjã tag p'iidʌba haajeek'iin, magan Cristojã hagt'a hich hauk'ërtarr jẽbdeg sĩejeek'am. No Pari mag Cristo meewia p'iidʌtarr marau pãrag jaaubaawai hʌ̈k'atarrta, jãga hĩs hũurwai pãar heem k'ʌʌn hiek mag hõor meebarm chan tag p'iidʌba haajem ha jaau nʌm hũr chirʌ́. n Pari mag chirʌm haig chan k'aita hʌ̃rcha p'idk'ajĩ wa k'aita pöm p'idk'abajĩ ha chirʌm k'abam. Maach t'umaam k'ʌʌnau hichiita Cristo meewia deeu hiiu p'iidʌtarr hiekta jaau nʌm; mag jaauwia pãrau hʌ̈k'ajierram. K'ëchwiajã deeu p'iidʌtk'aju tma Mag chitajieb mamʌ hʌ̈u Hẽwandamau mʌ heeg hoowi hĩs hich hiek jaaujemk'a wai sim. Mʌchta mʌch k'apeen hich hiek jaaumk'ĩir hichdëucha jʌr hautarr k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rcha p'idk'awia chirʌm. Mʌch juapadamau k'abajim pari hichdëu mʌ juag hoowiata hʌ̈u chadcha mʌ dʌ̈rrcha hi hat'ee p'idk'abarm. Jãgan Jöoirau parchata mʌ heeg hoobajim. hlI Magtarr haawai Jesuu hich hiek jaaumk'ĩir hichdëucha jʌr hautarr k'ʌʌn heejã mʌchta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã serbiibacha chitʌm. Mag chiraawai mʌjã hĩchab hich Jesuucha hich hiek jaaumk'ĩir t'ʌ̃r hautarrau ha t'ʌ̃rju haai k'aba chirʌm, hi hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn k'aibag wawaagjã ham hẽudee hẽk'a chitʌʌ haajerr haawai. 3k_Jãk'ʌʌnan chadcha ya hich dʌ̈i dʌ̈rrʌ̈ʌ wënʌrraajerr k'ʌʌn hajim, mamʌ mʌʌn heeu hich hiek hʌ̈k'atarr hedweta warre mʌrʌg hich hoopiwia mʌ jʌr haujim. Maguama, mag mʌrʌgta hãbmiecha hich hoopitarr haawai mʌʌn sĩi hagt'a k'uk'ur chirʌwe t'aabapʌ̈itarrjöta chirʌm. rj]Maimua Santiagoogjã hich hoopiwia t'um hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnagjã hich hoopijim. i#maimua hag k'ur hũmaai deeu hich hiek hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn k'apan quinientos hatcha hãbam haig narr k'ʌʌnag hich hoopitarr. Mag hi hootarr k'ʌʌn hãaur k'ʌʌnan ya k'ëchwia naab pari jãrrcha hatcha hagt'a monak'a t'ʌnʌm, mag hamachdëu hootarr jawaag. h}Mua pãrag jaaujim, Pedroog hich hoopitarr, hag k'ur doce hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnag hich hoopitarr, Yg+Mag hi t'õowia bëp sĩutarr k'ãai t'ãrjup nʌm hee hũwaai maach hich mʌg p'iidʌtarrjã hĩchab mua pãrag jaaujim. Mag hi p'iidʌjujã hĩchab hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai ya hag nawe jaau sim. 4faMʌchdëu hʌ̈k'atarr hiekta ya hĩchab pãragjã jaauwia chirʌm, jãga hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö chadcha Cristo maach pekau gaaimua t'õjĩ. geGHich mag hiek mʌchdëu pãrag jaautarr gaaimua hʌ̈u pãar peerdʌwi nʌm, majã chadcha hʌ̈k'atarr k'ai mamʌ. Hich hagt'a pãar hag hiek pʌaba hich mag hi dʌ̈i hubʌ nʌm k'ai, hʌ̈u pãar chadcha peerdʌ nʌm. Pd K'odamnaan, pãrag k'ĩir heyaa hapim k'õsi chirʌm maach peerdʌajem hiek har na mʌchdëucha pãachig jaautarr. Hich mag hiek hajim pãrau hʌ̈k'awia hĩsjã hʌ̈u hagt'a hag gaai hubʌ durrum. c(Deeu pʌaba pãrag jaau chirʌm: Mag nem waauwaijã sĩi parhooba pãachdëu hampierr haba, hagpierraata haajeet'ʌ̃.b/'Cristo gaaimua k'odamnaan, magua mua mag chirʌm: Hẽwandamau hich hiek pãachigcha jaaubarm jũrr hõrag jaaujem hag jua t'eegta pãachig deepim k'õsi habat, hi hiek hõor jʌ̃g heyaa jawaag. Pari mag hawiajã hoob, “Deeum meu chan hiek'aju k'aba sim” hamiet. a9&Pari hĩchab hãbmua k'ãijã mua nem jaau chirʌmjã chad hamap'a sim k'ai, magan hoob “Jã chan Hẽwandamauta hich hiek jaaupi simʌu” hamiet. \`1%Pãar hee hãb sĩi hich hiiupai k'ãijã Hẽwandamau hichig jaaubarm hiek jũrr hõrag jaaujem hag jua t'eeg paraam ha sim k'ai, wa deeum jua t'eeg Hẽwandam Hak'arau deetarr k'ãijã wai sim ha sim k'ai, magua tagam k'ʌʌn k'ãaijã k'apcha haju haai sim: muajã hich hãbam Hẽwandam Hak'araupai mʌchig jaaupitarrta jaau chirʌm. W_'$Pãrau jãg deeum iglesia hee haajemjö k'aba, sĩi pãachdëu ham haig nem waauwai, ¿pãachdëuta nacha Hẽwandam hiek hompaa haujimpii nʌ? ¿Wa pãachdëupaita mag Hẽwandam hiek k'ap'ʌ nʌwa? f^E#Hemk'ooinau culto hee nem jaau nʌm wajappai k'augba haawai wajapcha k'ap haag jëeum k'õsi nʌm k'ai, di haar pawia hamach jaainagta jëeuju haai nʌm. Magba jãg culto hee hʌʌin hijẽjẽb haawai hʌ̈u k'aba sim. u]c"hʌʌinan culto hee paawai sĩi k'ĩuuta hũr hohoodö haju haai nʌm. Ham, hemk'ooin hijẽjẽbk'am hee dʌ̈i hiek'aju k'aba nʌm, hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö, ham sĩi hamach jaai jua heegarpai k'it'ëem haawai. &\E!¿Jãgwia mag chirʌ́? Sĩi jãg nem parhooba hamachdëu hampierr haawai Hẽwandamau k'õchk'aba haajeewaita mag chirʌm. Hẽwandam chan hoob magʌm heem k'abam. Hiruan hagpierraanaa k'õinaata wënʌrrapiejem. Jãg tagam k'ʌʌn chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn iglesia hee haajemjö, .[U Chi mag Hẽwandamau hich hiek jaaupibaawai jaau nʌm k'ʌʌnaun wajap'a k'ap'ʌ haju haai nʌm, hamach parhooba sereuba sĩi hãhãbdöpaita hiek'amaju haai nʌm. =ZsMag hãhãbdö hiek'amamuata t'um chi Hẽwandamau hich hiek jaaupi nʌm k'ʌʌn hiek'a höju haai nʌm, haig durrum k'ʌʌndamag k'augpiwia hĩchab k'ĩirdam honee durramk'ĩir. RYPari mag hagt'a warm hiek'a sim hee, deeum haig simʌg k'ãijã hĩchab hich Hẽwandamau hich hiek jaaumk'ĩir jaaumʌn, magan chi nacha hiek'a sĩerr hiek'a höwia jũrr magʌg hiek'apiju haai sim. ?XwWa magba sĩi Hẽwandamau pãachigcha jaaubarm hiekta jũrr hõrag jawaag wai nʌm k'ai, hagjö numpai k'abamʌn t'ãrjuppaita hiek'aju haai nʌm. Maagwai tagam k'ʌʌnau sĩi k'ĩuu hũrwia jaauju haai nʌm, chadcha Hẽwandam Hak'arauta mag hiek'api sĩ, wa sĩi hich k'ĩirjug heepaimuata mag hiek'a sĩ. WMag k'apan t'ʌnʌm hee ni hãbmuajã mag warm k'ʌʌnau deeum meúa hiek'a nʌm jaauju chuk'um chan, magan warag bʌ̃ʌrjã deeum meúa hiek'aba, sĩi pãach hödegpaita hiek'abat, pãachdëu Hẽwandam dʌ̈imuapaita mag pãach hiek'abarm k'ap haag. !V;Pãach meu k'abam hiek'aju hawiajã hiek'aju haai nʌm. Pari numpai wa t'ãrjuppai k'ãijã hãhãbdö hiek'amamuata hiek'aju haai nʌm, sĩi t'um sereuba. Mag deeum meúa hiek'abarmjã hichiita jũrr hãbmua jaaub k'aba jaauju haai sim ham meúa, t'umaam k'ʌʌnag hũrmk'ĩir. U%Ya hãbmiecha paawai mua pãrag magk'im: Har hãba k'apanaa biirdʌnaa Hẽwandamag jëeuwai, hãaur k'ʌʌnau meuk'aar hauju haai nʌm; maagwai hãaur k'ʌʌnau Hẽwandam hiek gaaimta jaau nʌmua hõor wawiju haai nʌm; maagwai hãaur k'ʌʌnau hich Hẽwandamaucha hamachig jaaubarm hiekta jũrr deeum k'ʌʌnag k'ap hapiju haai nʌm. Tagam k'ʌʌn deeum meúa k'ãijã hiek'aju haai nʌm; maagwai warm k'ʌʌnau jũrr mak'ʌʌnau deeum meúa jaaubarmta t'umaam k'ʌʌnag hũrmk'ĩir jaauju haai nʌm. Mamʌ mag nem hin nʌmjã, dich happaita honee haag k'aba, t'um haig nʌm k'ʌʌn Hẽwandam dʌ̈i warag hubʌ hapiegta mag wauju haai nʌm. T9Mag hamachdëu hi hoojã hooba haajemta wajap'a hi hoojem k'ʌʌn dënjö hichigcha jaaumam hũrbaawai kanieu t'ʌk'öonaa, “Chadcha Hẽwandam ham dʌ̈i sĩewaita mʌg t'ʌnʌm” hawia, dʌ̈i hamach paarmua Hẽwandamag jëeuju. Pãach nem hiinwai wajap'a hoonaata hinbat FSPari magba sĩi pãach t'umaam k'ʌʌnag Hẽwandamau jaau simta jũrr hõrag jaau nʌmcha k'ãijã hãb Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba k'itʌm dubchëwia mag hũrbaicheewai, hirua t'umaa hãsie hich mor hewag k'ĩirjuwia, “Chadchata mʌʌn pekau pöoma chirʌm” haju, hich jʌ̃gdaar mag pãrau jajawagmam hũrwia. R{Pãadë k'ĩirjubat: Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn t'umaa hãbam haig biirdʌnaa, t'umaam k'ʌʌnau deeum meúata hiek'a t'ʌnʌmcha k'ãijã hãb bʌ̃ʌrjã Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba sim dubchëwia mag hoobaicheewaijãh, k'an habarju hirua. Par jãgan hirua, “¡Hih! parhooba dubwia sĩi hõor pöm lökie t'ʌnʌmjã hoobarm” hawia warag hʌ̈k'ab sĩsiju. VQ%Magua, hĩs hewagjã mag hõrau meu k'augbam hiek'a nʌmuata chi hũr nʌm k'ʌʌnag Hẽwandam hiek hʌ̈k'apiju haju k'aba nʌm. Magarrau Hẽwandam hichdëucha hich hiek jaaubarmta jũrr t'umaam k'ʌʌnag hũrmk'ĩir ham meúa jaau nʌmuan chadau hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnaupa hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'aajem, hajap'ata hũr naawai. ;PoK'ĩir heyaa habat jãga Hẽwandamau warrjã maach jöoin israelnaan hichdëu hamach castigaa sim k'ap hamk'ĩir deeum k'ʌʌnag hamach meúata hamag hiek'apijĩ. Hag hiek higwia Hẽwandamau hich hiek p'ã sim gaai,“Jãk'ʌʌn wounaanau mʌ hiek hʌ̈k'aba harr haawai jũrr deeum k'ʌʌnagta mua ham durr k'echt'ʌg haupiwi hamach meúata jũrr chi durr k'ʌʌnagjã hiek'apiju” hajim, “mag hoobaawai hamach k'aibag hisegamk'ĩir.Pari par mag deeum durram k'ʌʌnau hamach dʌ̈i magbarmjã hʌ̈k'abaju” ha p'ã sim. (Is. 28:11-12) OCristo gaaimua k'odamnaan, mʌg mua jaau chirʌm k'ap haag hoob sĩi chaaindamjö k'ĩirjug meraa hamiet. Magarrau nem k'aigbam wawaagan chadau warag wauju k'augba haju haai nʌm, chaain daumeraa haawai nem wauju k'augba haajemjö. Pari Hẽwandam Hak'aar jua t'eegau nem k'ĩir pogk'e waupiejem heem chi wajapcharam k'ap haagan, chadcha jöoin k'ĩirjugjöta habat, wajap'a k'ĩirjuag. N'Mag chitab mamʌ, k'apanag hee chirʌm haiguin, hiek pöm k'aba hawiajã, t'umaam k'ʌʌnag mʌch hiek'a chirʌmjã k'ap'ʌ hapim k'õsita chitʌm, sĩi mʌch happai hiek'a chirʌʌ habarmjã ham meúa k'aba haawai hiwiram hãbmuajã k'augba hich mag höbërpimaaugau. M9Mua chadcha Hẽwandamag hʌ̈u hajim ha chirʌm, mʌchdëu hirig jëeu chirʌm haig mʌchdëuta pãar k'ãaijã hʌ̃rcha deeum meúa hiek'aajeewai. AL{Par pua nem wajaug hũrihmʌ jëeumaju; pari mag sim haig chan bʌ̃ʌrjã bit'urgam k'ʌʌndam Hẽwandam hiek gaai k'ĩirjug bãauba, hich magpai bʌ̃ʌrjã hũrba harrjö durrum. xKiMag ham meúa k'aba sĩi deeum meúata Hẽwandam t'ö hiek'amamua jëeuk'iinjã, jãga pua hiek'a simjã k'augba haawai haig durrum k'ʌʌndamau pʌ hipierr dʌ̈i hich magau habarju. Hamau pöd magbaju, pʌ hiek'amamjã k'augba haawai. o}{zy9xvtsrppnnnmlkki[h gVfeed]ba``^]\N[VZXWVUU TdSRPOMLLJHGjFEECqBAA@? =Y<;:9G8S77 6=443210/X.--V**))1('&$"f! "R9CrZW : o t:aMagju k'ãai ya mag pãar heeu t'aababarmjö naawai, hich jãg chaai heeu hau k'itʌmua jũd doog bĩe k'itaajemjö, Hẽwandam hiek warag k'augam k'õchgauta dö döm k'õsimjö habat, mag k'augmampierr pãach t'ãar hajapcha paauk'amamk'ĩir. Pãrau chadcha maach Pör Hẽwandam pãach dʌ̈i hajap'a k'itʌm k'ap'ʌ naawai pãach hich haar p'ë hau nʌm hora hi hiekta k'augam k'õsi habat, mag k'aug nʌmua warag hag hiek gaaita hubʌ naag. Cristo chi dihãd jãrram, hõor hiiupiejem 9 }8 uMag hich hiek hʌ̈k'api hat'amuata Hẽwandamau maach deeu t'aabapibarmjö hapiejeewai muan pãragan, pãachdëu nem k'aigba k'ĩirjuajerr t'um warre hisegbapʌ̈it ha chirʌm. Hoob chik'am k'ũgurmiet; hoob chad k'abamta chadam hiekjö hiek'amiet; hoob chik'amnau nem wai sĩsidʌmjã pãach dën hapim k'õsi hamiet, ni chik'am hëugarjã hoob k'aigba nem hĩgk'amiet. _7 9Magarrau mʌ hiek'an chadpama, bʌ̃ʌrjã chugpaa k'augba hich magta sĩerrʌm” hajim maach Pör Hẽwandamau. (Is. 40:6-8) Mag hiekta maach peerdʌajem hiek'au. Hich mag hiekta pãragjã jaaubajieb.6 Maguata hich hiek p'ã sim gaaijã hich hiek hich mag chugpaa k'augba sĩerrʌm higwi magjim:“Sĩi hich mag hëumee wënʌrraag k'aba haawai mʌig heegarin hõran sĩi pabʌ̈ k'ër k'uk'uur t'ʌnaawi k'ʌibaadeejemjöta nʌm.Par hamau wir haig hamach t'öo haawaijã sĩi mag pabʌ̈ k'ũchpai maar bau t'ʌnaawi deeu k'iugp'ë k'ʌibaadëmjöta haajem, ya meebaadeewai. 75 iMagaag ya pãar warr pãach naajerrjö k'aba nʌm, mag Cristo hiek hʌ̈k'awi hajaug paapʌ̈itarr gaaimua heeu t'aaba nʌmjö pekau chuk'u hi chaaink'a naawai. Mamʌ mag pãar deeu t'aabatarr chan pãach hãd bi heemua k'aba, hich Hẽwandamau hich hiek hʌ̈k'api hat'amuata mag heeu t'aababarmjö hapijim. Hajapcharan hi hiek'auta maach hʌ̃gt'ar höbërpiejem. Mag hiek chan bʌ̃ʌrjã chugpaa k'augba hich magta sĩerrʌm. z4 oMag nʌm dʌ̈i hĩs maach peerdʌajem hiek chaar Cristoou jaau sim pãachdëu hʌ̈k'a nʌm gaaimua, ya pãar hirua hajaug paabapʌ̈im, pãach wir haigjã hagdaujö dich k'apeen dʌ̈i daupii wënʌrramk'ĩir. Ya mag hi jua hajaug paapʌ̈itarr k'ʌʌn haawai par hiiupai k'aba t'ãrauchata pãach k'apeen daupii habat, dich k'apeen hëugar parhooba k'ĩirjuba. 3 }Hich mag Cristo k'urauta hʌ̈u pãrau Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum. Mag Cristo t'õowaijã, hich Hẽwandamauta hʌ̈u hi p'iriu hauwi, hich haar hauwi, hich dʌ̈i jua t'eeg hãba hapijim. Maguata chadcha pãrau pãach t'ãraucha hi hiek hʌ̈k'a durrum, hich jãg Hẽwandamau Cristojã p'iriu hauwi hich haar hautarrjö pãachjã hagjö hich haar hauju k'ap'ʌ naawai. E2 Mag Cristo hõor kõit t'õopijujã hich Jöoirau mʌg jẽb hompaaju nawe ya k'ĩirju wai sĩejim. Magtarr haawai pãar dau haug k'augwi hĩs mʌg jaarta chadcha pãrag hich k'augpibarm. p1 [Jãgʌm nemeu p'agju k'ãai, hich jãg warrgar Hẽwandamau hõrag corderodam chi hajapcharamta jʌrwia hichig ofrendak'a t'õonaa deepiejerrjö, jũrr hich Hiewaa Cristo bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u k'itʌmta maach kõit t'õopijim. Mag hi t'õopitarran hi bag p'ĩr dʌ̈i p'atk'on k'ãaijã hajapcha sim hãrbarmuata maach k'aibag heemua höbër hawaag hajim. W0 )Warran chadcha pãrau pãach jöoin hi maadëu higba simʌgta hʌ̃rcha hee haajeejim, pãach dënnaanau pãachig jaau bãautarrjö. Pari maagjerr ya hĩs Hẽwandamauta hich hat'ee pãar peerdʌ hat'am. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mag pãar peerdʌ hawaag, p'ĩriujã p'agba ni p'atk'onaujã p'agbajim, jãgʌm nem hãrb k'aba hãarjeewai. / yK'ap'ʌ habat hagjö, Hẽwandamaun mʌig heegar hamachdëu nem waaujerrjöta haju t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i. Mag simʌgta pãrau Haai hichë naawai mʌig heegarmua hʌ̃gt'ar wëtju k'ĩirju durruwe hi dau na nem k'aigbam wauju hök'ö habat. #. AK'ĩir heyaa habat, Hẽwandamau hich hiek gaai,“Mʌjã pekau chuk'u chitaawai pãarjã mʌjö pekau chuk'u habat” ha sim. (Lv. 11:44-45) :- oMagju k'ãai maach Pör Jesucristo gaaimua maach peerdʌ hautarr Jöoijã pekau chuk'u sĩerraawai pãarjã pekau wauba pãach wënʌrrʌmpierr hãba hi hat'eepaita nem waubat. /, YYa pãar Hẽwandam hipierraa haagta hi chaaink'a naawai hoob hʌdʌʌr warrgar pãachdëu hi k'augju nawe nem k'aigbam waaujerragta deeu pãach gaai hʌ̃rpapimiet. >+ w Maach Pör Jesucristo mag chi jua t'ierr haawaita muan pãragan, hichdëu pãachig nem mag haawai hi hipierraa haagta k'ĩir k'aug nʌisit ha chirʌm, hichdëu pãach jʌraan bëem hed Hẽwandamau pãach dʌ̈i hajap'a haju k'ĩirjugjã hogdʌba, ni Hẽwandamau waupiba haajem nemjã wauju k'ĩirjuba. *  Mamʌ mag nʌm hee hich Hẽwandamau hamag k'ap'ʌ hapiejeejim hĩchab, mag hamau woun bëeju jaau nʌmjã hamach daúa hoobaju; hajapcharan maach hĩs hewagam k'ʌʌn hat'ee bëejuuta mag jaaujeejim. Maagjerr haawai hĩs maach peerdʌajem hiek jaau nʌm k'ʌʌnaujã, hich hag Hẽwandam Hak'arauta maachig jaaupibaawai, hich mag woun bëeju jaaujerr hiekta maraujã jaau wënʌrrabahab. Hĩsin mag hõor peerdʌ haaujem hiek maadëu k'ap'ʌ nʌm hee, Hẽwandam chognaan angelnaanaujã hagt'a k'augba naawai, hamau k'augam k'õchaaga haajem, jãga mag Hẽwandamau hõor peerdʌ haaujẽ. Hẽwandamau k'õsi simjöta wënʌrraju haai nʌm r) _ Mamʌ hich Hẽwandamau hich Hak'aragta hamag nem jaaupiejerr haawai chadcha chi Hak'arauta mag Cristoou hõor peerdʌ hawaan bëeju nawejã hi higwi, “Woun hãb bëewi hõor hee hap'ʌʌ habarmuata nem t'um pödpʌ̈iwi hichta hʌ̃gt'ar mawia t'umaam k'ʌʌn k'ãai chi jua t'ierrk'a sĩsiju” ha jaaujeejim hamag. Hamachdëu mag hũrbaawai warag hajapchata k'ap'ʌ ham hiigjeejim, chijãg wounchata mag bëeju ha jaau sĩ maimua mag pierrwaijã jãagwaichata barchëju ha k'ap haag. ( % Warrgarwe Haai hi jaaumienau jaaujeejim, jãga Hẽwandamau mag hõor peerdʌ hauju. Mamʌ mag hajap estudiewi dʌ̈rrcha hag hiek hig hiyʌ̈ʌ haajerrjã hich maagwaiwe chan mag hamachdëu jaau nʌmjã pöd hajappai k'augba haajeejim, jãga Hẽwandamau magju. /' Y Mag pãrau pãach daúa hi hooba naab mamʌ, jãg hi hiek hʌ̈k'a nʌm chan par k'abam. Jãg hich hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimuata hʌ̈u hirua pãar peerdʌ haubajieb. z& oPãrau mʌ dënjö Jesucristo k'ĩircha hoobajieb mamʌ, pãrau hi k'õsinaa hi hiekjã hʌ̈k'a nʌm. Maguata hatcha honeg nʌm hiek'au pöd pãrau pãach honegjã jaauju k'augba nʌm, jãga naaimaju k'ai ya hich dʌ̈icha naaimaawai. k% QMamʌ mag pãar p'it'urg hau nʌmʌn, p'ĩr chaar k'ap haag hõtdau hee chach hoojemjö, pãrau chadcha hich hiek t'ãraucha hʌ̈k'a nʌ ha k'ap haagau. Mag p'it'urg hau nʌmjã hi hisegba hʌ̈u hãwat nʌmʌn, magan maata p'ĩr chaar k'ãaijã hʌ̃rcha balee sim, p'ĩr hawiajã mʌg hatag chuk'u haadëju haawai. Mamʌ mua jaau chirʌmjö mag hãwat nʌmʌn, magan deeu Cristo bëem hedjã hich Jöoirauchata k'apanag dak'ĩir pãar t'ö hiek'aju, mag hʌ̈u hãwattarr jũrr. t$ cMaguata pãar pãachdëu hʌ̈k'a nʌm hiek gaaimua gaai machgau hök'ĩirjuu haju hawiajã maan k'ũchpaiu. Magwiajã chadcha Hẽwandamau pãach dʌ̈i mag hajap'a haju k'ap'ʌ naawaita magʌmjã higba chadcha pãar honee nʌm. 4# cPãraujã pãach t'ãrauchata Hẽwandam hiek hʌ̈k'a naawai hirua hich jua t'eegauta pãar t'ʌa wai sĩeju, mʌg hatag deeu Cristo bëewi maach hich haarcha p'ë harr nʌm hora. Mag pãar p'ë hat'aadëm hedta pãachdëu nem hajap'am paarpaju k'ĩirjuajerrjã t'umaa chadcha pãrau wai nʌisiju. u" ejãg nʌʌ hawi hich Hẽwandamau hich sim haar maach p'ë hauju jaau simjö hich dʌ̈i chadcha wai joot'ʌjujã k'ap'ʌ nʌm. Mam paauk'abaimam chan tag meejã meeba, k'aibagjã chuk'u, ni jöoiraa paajã k'augba hich magta nʌisiju. G!  Mua hʌ̈u hajim ha chirʌm maach Pör Jesucristo Haai Hẽwandamag, hʌ̈u hichdëuta maach dau haug k'augwi maach hak'aar dich pekau hee chi k'ëchamjö narrta hʌ̈u peerdʌ hauwi hich chaaink'a hautarr haawai. Mag hi chaaink'a nʌmʌn, hʌ̈u Jesucristojã deeu p'iidʌtarr gaaimuata mag hi chaaink'a naawai,   -Hermanonaan, hõor jua hökgau pãar mag chik'am durr dʌr durrab mamʌ, pãarjã hagjö hich Hẽwandamaucha jʌr hautarr k'ʌʌn k'abahab, hichdëu warrgarwe k'ĩirju wai sĩerrjö chadcha pãar peerdʌ hautarr haawai. Magtarr haawai pãarta hich Hak'arag hich hat'ee k'ĩet p'ë haupijim, Jesucristo meewai bag hãrtarrau pãach hajaug paabapäaiwai hich hipierraa wënʌrramk'ĩir. Hẽwandamau warag pãar hʌ̈u heeg hoonaa k'õinaata pãar wai sĩepim k'õsi chiraajem. Jesucristo dʌ̈icha naaimajuuta k'ĩirjuajem  Mʌʌn Pedroou, Jesucristooucha hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr. Pãar pãach durr chaaur parhooba haaidʌ durrum k'ʌʌnag muata pãrag mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm: Ponto hanʌm durram k'ʌʌnag, Galaciapienag, Capadociapienag, Asiapienag maimua Bitiniapienagjã hagjö; hajapcharan maach meeun t'um maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua durr chaaur dʌr durrum k'ʌʌnagma. xiChaaina, hãbmiecha pãrag jaauk'im: Jãg Hẽwandam hiek jaau nʌm hanʌmjã Hẽwandam hiek chaar k'abamʌgta hee hapiju hẽk'aajem k'ʌʌn dʌ̈i k'ĩir k'ap'ʌ habat. Magdam hajim pãrag jaaum hig chirarr. Hayoo keena, JuanjMMaadëu k'ap'ʌ nʌm hĩchab, Hẽwandam Hiewaa maach hee bëewiata maachig k'ĩirjug deechëjim, Hẽwandam chaarta wajapcha k'ap hamk'ĩir. Mag gaaimuata maachin chadcha hich Hẽwandam chaar dʌ̈ita wënʌrrʌm, pari wajapcharan chi Hiewaa Jesucristo dʌ̈ijã hagjö naawai mamʌ. Mag Cristota Hẽwandam chaar hanaa maach hich mag hiiupiejemʌu. ,QMaadëu k'ap'ʌ nʌm, maach chadcha Hẽwandam dënk'a nʌm; pari k'ap'ʌ nʌm hĩchab, mʌg jẽb gaai hõor pöm sĩi dösãtauta hich jua heegar p'ë wai sim. taMaadëu k'ap'ʌ nʌm, Hẽwandamta hich Haaik'a wai sim woun chan hich mag hich pekau hee nʌrraba haajem, hich Hẽwandam Hiewaauchata hi t'ʌa wai sĩewai. Magua dösãtaujã pöd pekau hee t'ʌ haum hiek hi t'ʌ hauba haajem. Nem k'aigbam t'um pekauk'a höbër sim, pari magʌm Hẽwandamau chugpaabapäaiwai k'ĩmie durr maju harrjã maba haajem. !;Hãbmua k'ãijã dich k'aperau pekau wau sim hoomʌn, hi kõit Hẽwandamag jëeuju haai sim; majã juau hogt'om k'ĩmie durr hich barpʌ̈imk'ĩirjö Cristo hichaaur nem jaau nʌrraba sim k'ai mamʌ. Mag hi kõit jëeumʌn, Hẽwandamau hiiupi hauwia hich dënk'a hauju, hich mag hich dʌ̈i wai nʌrraag. Hẽwandamau pödba haawai k'abam, pari pogk'a hõrau pekau wau nʌm hirua chugpaaba haajem, mag hamach barpʌ̈imk'ĩirjö Cristo hiek k'ap'ʌ nʌmta juau hogt'om hi hichaaur nem jaau wënʌrraawai. Magʌm pekauta wau nʌm kõit chan mua pãrau jëeuju haai nʌm haba chirʌm. Magʌm paran pãrau parta jëeuju, hichiita Hẽwandamau hisegju haawai. 9Mag hichig jëeuwai maach hiek hũurjem k'ap'ʌ naawai mag jëeubarmjã ya wai nʌmjöta k'ĩirjuju haai nʌm, chadcha hirua deeb k'aba deeju haawai. Maadëu k'ap'ʌ nʌm hĩchab, hich Hẽwandamau k'õsi simjö maadëu hirig jëeuwain hirua maach hiek hũrb k'aba hũurjem. J  Keena, pãar Hẽwandam Hiewaa hiek hʌ̈k'aajem k'ʌʌnagta mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm, ya pãar hi dënk'a naawai chadcha pãach hi dʌ̈i hich mag wënʌrraju k'ap hamk'ĩir. F Magua chi Hẽwandam Hiewaata hich t'ãar hee hau simʌn hĩchab warreta hiiu sĩsiejem, hi dʌ̈i hich mag hi dënk'a nʌrraag. Pari chi Hẽwandam Hiewaata hauba sim chan hagt'a hi dën k'aba sim, hi dʌ̈i hich mag hiiu nʌrraag. Magʌm k'ʌʌn pöd hi dʌ̈i hich mag nʌrrabam. Juanau hãbmiecha hõor wawitarr [/ Mag hirua maachig jaau sim hiek'an, maach hich dënk'a hauwia hich mag hich dʌ̈i wënʌrrapijuuta jaau sim; pari mag hi dënk'anaa hi dʌ̈i hich mag wënʌrrajuun, hãba hich Hẽwandam Hiewaa gaaimuapaiu. ,Q Chadcha chi Hẽwandam Hiewaa hiekta hʌ̈k'a simuan hich t'ãar hee k'ap'ʌ sĩsim, chadam hiekta hichdëu hʌ̈k'abarm. Mamʌ mag Jesús higwia hich Hẽwandamaucha hi Hiewaa ha jaau simjã hʌ̈k'aba simuan warag hich Hẽwandamta sëunemeg p'ë sim, hirua jaau sim hʌ̈k'abam gaaimua. T! Mʌig heegarm k'ʌʌnaujã maachig nem mag haawai maadëu hʌ̈k'aajeewai hich Hẽwandamaucha Jesús higwia hich Chaai ha jaau sim chará wajapcha hʌ̈k'aju haai nʌm, hichdëuchata mag jaau sĩewai. OHaragan biek numí hich Chaai hichë sim hõrag hich hiekcha hũrpijim hʌ̃gt'armua: hi pör choo naawai maimua ya t'õopʌ̈yaag pakuls gaai hi wai naawaijã hagjö hũrpijim. Maimua hĩs hewag pawiajã hich hag hiekpaita Hẽwandam Hak'aar maach t'ãar hee simuajã k'ap'ʌ hapiejem, hí chadcha Hẽwandam Hiewaak'a sim.  Q¿Pari jãga mag Jesús Hẽwandam Hiewaak'a sim maadëu k'ap'ʌ nʌ? Jesús pör choo nʌm haig hich Hẽwandamaucha hʌ̃gt'armua jaauwia pakuls gaai ya meemaa haawaijã hagjö jaautarr haawaima. Mag nʌm dʌ̈i hich Hẽwandam Hak'aar chadcha nem jaaujemuajã k'ap'ʌ hapiejem, Jesús chadcha Hẽwandam Hiewaak'a sim. KMag maadëu magʌm pekau pöd nʌmʌn, Jesús Hẽwandam Hiewaa hich Hẽwandam dʌ̈i hãba sĩerrʌm hiek hʌ̈k'a wënʌrrʌm gaaimuata mag pödpäaijem. Hẽwandamau hich Chaai k'augpitarr  T'um maach chi Hẽwandam chaaink'a nʌm k'ʌʌnau chan pekaúg hʌdʌʌr dich deeba haajem, dich garmuata pödpʌ̈pʌ̈i haajeewai. / WChadcha Hẽwandam daupii nʌm hanʌmʌn hirua nem jaau sim t'um hi hipierraa nʌmʌu; mag hirua maachig waupi jaau sim nem chan maadëu pödbaju hayaam nem k'abam. p Y¿Jãga mag maadëu hi chaaink'a nʌm k'ʌʌnjã k'õsi nʌm k'ap habarju? Chadcha hich Hẽwandamjã daupii naawai hirua nem jaau sim hipierraa nem waauwaima. Mag hi hipierraa wënʌrrʌmʌn, hi chaainjã daupii wai wënʌrraju. u  eJesuun chadcha Hẽwandamau hich Hiewaa hichdëucha pʌ̈itarr haawaita hi dʌ̈i hãba sim hawia hau sim wounan magan ya Hẽwandam chaairau. Magbarm haig hagjö tagam k'ʌʌn Hẽwandam chaaink'a nʌm k'ʌʌnaujã hagjö hi k'õsi haju haai nʌm. ¿Jãgwi? Chi Haaijã k'õsi naawaima; pöd chi Haai happai daupiinaa chi chaain k'õchk'aba haju haai k'aba nʌm. R Jesucristoou maachig jaau pʌatarr maadëu k'ap'ʌ nʌm. Mag hirua jaau pʌarran mʌgau: “Pua chadcha Hẽwandam k'õsi sim k'ai, magan pʌch k'apeenjã hich hagjö k'a k'õsi habá,” ha sim.W'Hãbmua k'ãijã, “Mua Hẽwandam k'õsi chitʌm” ha sim; pari mag simta dich k'apeenjã k'a k'õchk'aba simʌn, magan maan sĩi sëuk'aawaita mag hiek'a sim. Chi mag hiek'a simua hich k'apeen dʌ̈i k'ĩircha hoo simta mag k'a k'õchk'aba sim k'ai, jãga mag Hẽwandam hichdëu bʌ̃ʌrjã hooba haajemta hirua k'õsi habarju. eCHich garmuata nacha maach k'õchk'atarr haawai hĩsin maachdëujã maadëu hi k'õsi nʌm. ,QHẽwandamau chadcha maach k'õsi sim maadëu k'ap'ʌ nʌm haig hi högk'aba haajem; magju k'ãai dich k'õsi sim k'ap'ʌ naawai bʌ̃ʌrjã dich dʌ̈i k'aigbajujã k'ĩirjubaju. Maadëu hi högk'a nʌmʌn, magan dich k'aibag k'ãijã wauju k'ĩirjuwiau. Magua, Hẽwandamau hõor hi hagk'am hed maachjã hirua k'aigba haju k'ĩirju nʌmʌn, magan hagt'a wajapcha maach k'õsi sim k'augba naawaita mag k'ĩirju nʌm. Mag maach k'õsi sim k'ap'ʌ naawaita warag maach garmuajã hʌ̃rcha maadëu hi k'õsi nʌm. Mag, hõor hi hagk'a nʌm hedjã hi högk'aba naaju, mʌig heegar nʌwejã Hẽwandamau hich Hiewaa k'õsi haajemjö maachjã hirua k'õsi sim k'ap'ʌ naawai. wMag Hẽwandam maach dʌ̈i sĩewaita maadëu k'ap'ʌ nʌm, chadcha hirua maach k'õsi sim. Hẽwandamau t'umaam k'ʌʌn daupii haajemjöta dich k'apeenjã daupii simʌn, magan Hẽwandam dʌ̈i k'apeerk'a sĩewaita mag hich k'apeen daupii sim. (IMaadëuta Jesuun chadcha Hẽwandam Hiewaa haawai hich dʌ̈i hãba sim hawia hi haumʌn, magan maachin Hẽwandam dʌ̈ita k'apeerk'am hiek k'apeerk'a nʌm. jMMag nʌm dʌ̈i hĩchab chi Hayau hich Hiewaag hõor peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈itarrjã marau maach daúacha hootarr haawaita mag k'ap'ʌ jaau nʌm, chadcha Hẽwandam maach dʌ̈i k'apeerk'aju haai sim hõrag k'ap hamk'ĩir. <q Mag maach Hẽwandam dʌ̈i k'apeerk'a nʌm hanʌmjã k'ap'ʌ nʌmʌn, hich Hẽwandamau maach dʌ̈i mag k'apeerk'am k'õchgau hich garmua hich Hak'aar maachig deetarr haawaiu. "= Mamʌ ¿jãga Hẽwandam maach dʌ̈i sim hõrau k'ap'ʌ nʌ? Chadcha dau daau chan maadëu Hẽwandam hooba haajem; pari maadëu hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsita wënʌrrʌmʌn, magan chadcha hich Hẽwandamauta hamag dau daau hich hoopi simjö sim, mag dich k'apeen k'a k'õsi nʌm gaaimua. Wajapcharan mag nʌm haigta Hẽwandam maach dʌ̈i sim, hagt'a hichdëu hõor k'õsi sim hamag k'ap hamk'ĩir. r] Hẽwandamau mag maach k'õsi haajeewai maachdëujã hagjöta jũrr dich k'apeen k'a k'õsi haju keena. ~  Mag Hẽwandamau maach k'õsi sim chan mag maachdëuta nacha maach garmua hi k'õchk'atarr haawai k'aba, hich garmuata maach daupigau hich Chaai pʌ̈ijim, maach kõit hʌdʌraa hich t'õopimk'ĩir, mag hich t'õopibarmua maach k'aibag chugpaapʌ̈yaag. N} Mag hichdëu maach daupii sim k'ap hapiegta Hẽwandamau hich Chaai hãbpai k'itʌm mʌg jẽb gaai pʌ̈ijim, mag pʌ̈iwia meebarmua maach hich dënk'a hauwia hich mag hich dʌ̈i wai nʌrraag. <|qMamʌ har hamach k'apeenjã k'a k'õchk'aba nʌm k'ʌʌn chan warrcha hamachdëu Hẽwandam hamach t'ãar hee haujim hanʌm hedjã chadcha t'ãraucha hʌ̈k'awia hauba harr haawaita mag nʌm. Magba hak'iin hamau hamach k'apeen daupii haajeek'am, hich jãg Hẽwandamaujã t'umaam k'ʌʌn daupii haajemjö. a{;Keena Cristo gaaimua k'odamnaan, Hẽwandamau hich garmuata maach k'õsi sĩewai maadëujã hagdaujöta jũrr dich k'apeen k'a k'õsi haju haai nʌm. T'um har hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsi haajem k'ʌʌnan Hẽwandam chaaink'anaa hich Hẽwandam k'ĩirjugjã k'ap'ʌ paauk'amam, hichdëu hõor k'õsi simjöta hamaujã k'õsi naawai. zPari maach hagjö mʌig heegarm k'ʌʌnk'a nʌmta jũrr Hẽwandam dënk'a nʌm. Maagwai chi Hẽwandam hamach t'ãar hee wai nʌm k'ʌʌnaupaita maach hiek hũrm k'õsi hũurjerram. Pari Hẽwandam dën k'abam k'ʌʌnau chan bʌ̃ʌrjã maachdëu jaau nʌm hiek hũrmap'a haajem. Maguata hãbmua k'ãijã Hẽwandam hiekta jaau nʌrrʌm hanʌmta maadëu jaau nʌm hũrmap'a simʌn magan maig merag chuk'u sim, chadam hiek jaauba sĩi chik'am k'ũguraagta mag nʌrrʌm. Hẽwandamau t'umaam k'ʌʌn daupii haajem QyJãg chi sëuk'a nem jaaujem k'ʌʌnaun sĩi mʌig heegarm k'ʌʌn k'ĩirjugpaita jaau naawai Cristo hichaaurta jaau nʌm. Magua hõrau ham hiek hũrm k'õsi hũurjerram, hamach k'apeen hiek haawai. x}Keena, pãar chadcha Hẽwandam chaain haawai hi Hak'aar chaar sĩi dösãt mʌg jẽb gaai sĩejem k'ãaijã jua t'eeg hʌ̃rpai sĩerrʌmta wai nʌm; magua jãg sëuk'a nem jaau nʌrrjëem k'ʌʌnagjã hʌ̈u hʌdʌraa pãach k'ũgurpibajierram. wPari har Jesús chan mag k'abata bëejim ha jaau nʌm k'ʌʌnau chan Hẽwandam Hak'aar charau jaaupi simjö jaaubata nʌm. Chi mag sëuk'a nem jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnaun Cristo hoomap'anaa hi higar k'abata nem jaau nʌm. ¿Pãrau hũrba haajẽ mag anticristo bëeju hanʌm? Magtarr haawai jãg sëuk'a nem jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnaun hi bëeju nawe ya hi hiekta jaau wënʌrrabahab. 5vcHẽwandam Hak'arauta mag hiek'api sim k'ap haag mʌgta habat: Pãachdëu hũurwai Jesucristoon chadcha hich Hẽwandam Hiewaa chaarta parhoobam chaaidamjö t'aabachëwia sĩi hich mʌg wounk'ata hõor hee nʌrrajim ha jaaumʌn, magan chadcha Hẽwandam Hak'arau jaaupitarr hiekta jaau wënʌrrʌm. u Keena Cristo gaaimua k'odamnaan, hĩsin hõor sëunemk'am k'ʌʌn neeme t'ʌnʌm; mag sëuk'a wënʌrrʌmta hamach hiiupain Hẽwandamau jaaupitarr hiekta jaau wënʌrrʌm haajem, sĩi magʌm gaaimua hõor k'ũguraag. Hoob jãg parhooba nem jaau nʌmta Hẽwandamau jaaupitarr hiekta jaau wënʌrrʌm haajem k'ʌʌn hiek hʌ̈k'amiet. Hamau jaau nʌm k'ap haag, hʌ̈k'aju nawe hajap'a k'ĩirjubat, chadcha Hẽwandam Hak'aar chaar hamach hee wai naawaita mag hiek'a nʌ wa sĩi dösãtauta mag hiek'api sĩ. PtHar mag hi hipierraa wënʌrrʌm k'ʌʌnta hi k'apeenau, maagwai hichjã jũrr ham k'aperau. Mag chadcha hich Hak'aar maachig deetarr gaaimua maadëu k'ap'ʌ nʌm, chadcha hí maach dʌ̈i sim.@syHirua maachig waupi jaau simʌn hãba hich Hiewaa hiekta hʌ̈k'api simʌu; mag nʌm dʌ̈i hĩchab hich Jesucristoou waupi jaautarrjö hagdaujöta dich k'apeen k'a k'õsi hapi sim. #r?Magta hirig jëeu nʌmʌn, maadëu hichig jëeubarm t'um hirua maachig deeju, hichdëu hoowai maadëu hi hipierraanaa hirua nem k'õsimpaita wau naawai. -qSK'odamnaan, pari maach nem k'aigba wauba naawai maach k'ĩirjugjã k'õinaa simʌn, magan Hẽwandamag jëeuwaijã maadëu hinag chuk'uta hirig jëeuju haai nʌm. (pIMag hʌ̈k'aa chaar hʌ̈k'a nʌmta nem k'aigba waauwaijã maach k'ĩirjugaupai maachig jajaauk'amjö hak'iinjã, maach k'ĩirjug k'ãaijã hʌ̃rpai sim wai nʌm: ma Hẽwandamau. Hiruata nem t'um k'ap'ʌ haajeewai maadëu hi dau na nem hagcha wauju hẽk'a nʌmjã hirua k'ap'ʌ sim. co?Mag dich k'apeen t'umaa k'a k'õsi wënʌrrʌmʌn chadau maadëu k'ap'ʌ nʌm, maach Hẽwandam hiek chaarta hʌ̈k'a naawai hi higar nʌm; mag nʌm haiguin chadau hʌ̈k'aa chaarta hʌ̈k'a nʌm haju haai nʌm. n5Chaaina, maadëu sĩi dich k'apeenag par hiiupaita “Muan pʌ k'õsi chirʌm” haju k'aba nʌm; mag k'ãai chadcha ham hat'ee nem wajap'a wau nʌmuata hamag k'ap'ʌ hapiju haai nʌm, maadëu chadcha ham k'õsi nʌm. Jãga k'ap'ʌ haju haai nʌ maach Hẽwandam dënk'a nʌm m7Pari hãb p'atk'on paraa simua k'ãijã Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sim ha simta hich k'apeenau nemdam hig nʌm k'ap'ʌ simjã hoobamjöo sim, jãga mag wounau Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn daupii k'itʌmta hich t'ãar hee wai chiraawai hiruajã hagjö hõor daupii chirʌm habarju. >luJesucristoou maach kõit hich t'õopitarr gaaimuata maadëu k'ap'ʌ nʌm, k'an hagá dich k'apeen k'a k'õchag. Mag maach daupigau hich t'õopitarr haawaita maachdëujã hagjö Cristo gaaimua dich k'odk'a durrum k'ʌʌn kõit ham daupigau dich t'õopiju hak'iinjã hagjö hʌdʌraa dich t'õopiju haai nʌm. tkaHar Cristo gaaimua dich k'odk'a k'ërʌmta k'a hisëe simʌn magan maguan hõor t'õojemua k'ĩirjuajem dʌ̈i hãbata k'ĩirju sim. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, hõor t'õojem k'ʌʌnau chan hãbmuajã Hẽwandam hich t'ãar hee chuk'u sim. vjeMag k'ãai warag dich k'apeenta k'a k'õsi habat, hich Cristoou jaautarrjö. Dich k'apeenta k'a k'õsi hamʌn, maadëu k'ap'ʌ nʌm, chadcha chi hok'oomk'a narrta hich dʌ̈i wënʌrramk'ĩir hich dënk'a wai sim, Cristoou. Maimua k'ap'ʌ nʌm hĩchab hagjö har dich k'apeen k'a k'õchk'aba simʌn, maan hagt'a hok'oo nʌrrʌm gaaimua Cristo dën k'aba sĩewaiu. i  Cristo gaaimua k'odamnaan, jãg Cainau hich heeum hoomap'a harrjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnau jũrr pãachdëu hʌ̈k'a durrum gaaimua pãach hoomap'a haawai, hoob magʌm gaaimua warag, “¿Jãgwia jãg maach hoomap'a nʌ?” hamiet. +hO Magua maach chan pöd Caínjö k'aibag haju k'aba nʌm. Cainau mepeer higarta sĩerr haawai hich heeum t'õopʌ̈ijim. ¿K'an jãgwi hirua mag hich heeum t'õojĩ? Hichdëu nem k'aigba wau sim daar hich heeumua hich k'ãai nem wajap'a wau sim Hẽwandamaujã wajap'a hoo sĩerr gaaimuama. 1g[ Keena, warrcha pãrag maach Pör Jesucristo hiek jaauwai pãrau hũrtarran hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsita hapi jaaujim; ma hajim pãrau nacha hũrtarr hiek. f{ Har nem wajap'am wauba ni dich k'apeenjã k'a k'õchk'aba sim chan Hẽwandam dën k'aba sim. Mag gaaimua hĩchab k'ap'ʌ haajem, chijã k'ʌʌnta Hẽwandam chaainá maimua chijã k'ʌʌnta mepeer chaainá. Hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsi nʌm e- Chadcha Hẽwandam Hak'aar hat'am gaaimua hũwaai t'aabatarrjö haadëm chan tag hich mag hich pekau heepai nʌrraba haajem, ya hich Hẽwandamau deebarm k'ĩirjugta wai sĩewai. Wajapcharan mag Hẽwandam chaaik'a sim haawaita ya tag hich pekau hee nʌrraba haajem. }dspari magba har pekauta wau nʌm k'ʌʌnan mepeer dën haawaita mag nʌm, hich chi mepeerjã hich warrgarwe hich mag pekau wau sĩerraawai. Wajapcharan hich Hẽwandam Hiewaa mʌg jẽb gaai bëetarran, mag meperau hõor k'ũgur wai simua pekau hee preso p'ë wai sĩerrjö narr k'ʌʌn hi jua chaaur weeuk'apʌ̈yaanta bëejim, tag meperagta maach hʌ̃rpai hapimaaugau. c7Chaaina, ni hiwiir hãbamʌgjã hʌdʌraa pãach k'ũgurpimiet: Hõor wajap'am k'ʌʌnaun nem hagchata waaujem, hich Cristojã woun wajap'am haawai; rb]Magua har hi dʌ̈ita hich mag k'apeerk'a wënʌrrʌm k'ʌʌn chan hich mag pekau hee wënʌrraba haajem. Pari magba har hagt'a hamach pekau heeta hich mag wënʌrraajem k'ʌʌnaun bʌ̃ʌrjã hi k'augba naawaita mag wënʌrraajem. [a/Pãrau k'ap'ʌ nʌm, Jesucristo mʌg jẽb gaai bëewai mʌig heegarm k'ʌʌn pekau chugpaaju jʌraanta bëejim, hichjö pekau chuk'u paapʌ̈imaag. Maadëu k'ap'ʌ nʌm, hí bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u k'itʌm. ~`uHẽwandamau hoowai nem k'aigbam t'um pekau haawai t'um har nem k'aigbamta waaujem k'ʌʌnan pekauta wau nʌm. 1_[Pari t'um mag hamach daúacha hi hooju k'ĩirju nʌm k'ʌʌnan mʌʌgwaiweta wajap'a naaju hẽk'aajem, hich jãg Jesucristojã k'aibag chuk'u wajap'ata sĩerrʌmjö. L^Cristo gaaimua k'odamnaan, ya maachin chadchata Hẽwandam chaainau. Mʌʌgwaiwe chan maadëu k'augba nʌm, jãga nʌisiju k'ai mʌg hatag pawiajã; hãba maadëu k'ap'ʌmjö nʌmʌn, Cristo dʌnʌʌubaichëm hed maach hichjö hap'öbaadëjupaita k'ap'ʌ nʌm, ya mag hedan dau daau k'ĩirchata hi hoop'öbaadëju haawai. 1] ]Keena pãadë k'ĩirjubat jãga Hẽwandamau maach k'õsi sĩ: mag hich garmua maach k'õsi sĩewai hirua maachig hich chaain ha t'ʌ̃rju haai sim, maach chadcha hich chaain haawai. Sĩi har parhooba hi hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnau chan hich Hẽwandam Hiewaa mʌg jẽb gaai sĩet'uurwaijã pöd hi k'aug hauba harr haawaita hĩs mʌg maach Hẽwandamau hich chaaink'a wai simjã pöd k'augba nʌm, jãga hawia mag nʌ. T\!Pãrau k'ap'ʌ nʌm, maach Pör Jesucristoou nem hagchata hichdëu k'ap nem waaujem. Maagwai hĩchab k'ap'ʌ haju haai nʌm, t'um nem hagcha nem waaujem k'ʌʌnjã hagjö Hẽwandam chaaink'a nʌm.4[aChaaina, deeu pʌaba muan pãragan, Cristo dʌ̈ita hogdʌba nʌisit ha chirʌm, maagwai deeu hi bëewaijã hi högk'aju k'ãyau warag chigag chuk'u hi dʌ̈i naag. FZPari pãrau hich Hẽwandam Hak'aarta pãach t'ãar hee wai naawai muata pãrag jaauju k'aba chirʌm, mag pãar t'ãar hee simuata hichdëu k'ap pãrag jaaumaawai. Hirua nem jaau sim chan sëuk'aa k'aba chadcharau. Maguata hich chi Hẽwandam Hak'arau pãachig jaaujemjö Cristo dʌ̈ita hogdʌba hich jãg nʌisit. YyJãg sĩi pãach k'ũguraag hẽk'aajem k'ʌʌn gaaimuata mua pãrag k'ap hamk'ĩir mʌg p'ã deepʌ̈i chirʌm. cX?Hich Cristooucha jaauwaijã maachin hich dʌ̈ita hich mag p'ë wai nʌrraju ha jaaujim. :WmMaguata muan pãragan warrcha pãachdëu maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'atarrta hich mag pãach t'ãar hee wai naapi jaau chirʌm. Jãg maach peerdʌajem hiekta pãrau pãach t'ãar hee wai nʌmʌn, pãachchajã hĩchab Cristo dʌ̈i k'apeerk'anaa chi Haai dʌ̈ijã hich mag k'apeerk'a wënʌrraju. \V1Har chi Hẽwandam Hiewaa Cristo hiekjã hʌ̈k'aba simuan waragta Hẽwandam chi Haaijã hiseg sim; magarrau har chadcha Hẽwandam Hiewaa Cristo higar simʌn chadau hĩchab chi Haai dʌ̈ijã k'apeerk'a sim. (UIPãrau k'ap'ʌ nʌm chijã hagá chi sëumie chaar. Chi sëumie charan, har Jesús higwia “Jã chan Hẽwandamaucha jʌr hauwia pʌ̈itarr Cristo k'abajim” ha hiek'aajem k'ʌʌnau. Hich magʌm k'ʌʌnpai k'abahab anticristonaan, hamach garmuata Cristo dʌ̈i hiekk'õr hautarr k'ʌʌn; hich hak'ʌʌnpaiu hĩchab Hẽwandam chi Haai hiekjã hʌ̈k'aba, hi Hiewaa Cristo hiekjã hʌ̈k'aba haajem k'ʌʌn. UT#Magua mua pãrag mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm chan mag pãrau bʌ̃ʌrjã k'augba naawai k'abam; mag k'ãai pãrau chadam hiek k'ap'ʌ naawaita pãrag mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Mag nʌm dʌ̈i pãrau k'ap'ʌ nʌm hĩchab, har chi sëuk'a nem hĩgk'aajem k'ʌʌn chan chadam hiek hʌ̈k'aajem k'ʌʌn heem k'abam. QSPari pãragjã Cristoou hich Hẽwandam Hak'aar chaar deetarr wai naawai mua k'ap'ʌ chirʌm pãrau jãgbaju. Mag pãrau chadam hiek k'ap'ʌ naawai jãg warm k'ʌʌn dënjö hi hichaaur habaju. ZR-Pari jãg nʌrrjëem k'ʌʌnan maach heem harr k'ʌʌnpaita hĩs jãg Cristo higar k'aba hiek'a nʌrrjëem; mag maach heem k'ʌʌn hajieb mamʌ, ham chadcha maachjö Cristo dën k'abajierram. Ham chadcha maachjö Cristo dën harr hak'iin hagt'a maach dʌ̈i hogdʌba wënʌrrak'am. Pari juaujö hich Hẽwandamau jãgpi simʌn, jãan maach hee maach k'apeen hanʌm k'ʌʌnjã chadcha Cristo dën chaar k'aba nʌmta jãg nʌrrjëemjã merag chuk'u k'ap hamk'ĩrau. bQ=Chaaina, mʌg durran ya hich heegar paju hora pabaadëm. ¿Pãrau hũrba haajẽ, anticristo bëeju hanʌm? Ya mʌʌgwaiwejã maach Cristo chaar hoomap'anaa hi higar k'aba hiek'aajem k'ʌʌn t'ʌnʌm, anticristonaan haajem k'ʌʌn. Hõor sëuk'a jãg nʌrrjëem gaaimua ya maadëu k'ap'ʌ nʌm, chadchata ya mʌg durr heegar paimʌʌ sim. %PCPari mʌg jẽb gaai jãg hõor pekau waupieg nem k'aigbam pöm t'ʌnʌmʌn mʌg durr höm hed t'um dʌ̈i chugpaju; pari magba jũrr har Hẽwandamau k'õsim nempaita waaujem k'ʌʌnan chad hich Hẽwandam dʌ̈ita hich mag nʌisiju. Sëu paraam k'ʌʌn maimua sëu chuk'um k'ʌʌn EOMʌig heegar jãg dichdëu nem k'õchagpierrta nem waum k'õchk'abaadëp haajem k'ĩirjug, wa nem dich dawagaa hoowaijã dich dënk'apim k'õsim k'ĩirjug maimua har p'atk'ondam paraam k'ʌʌnjã hãba haata t'öbaadëp haajem k'ĩirjug chan hich Hẽwandamauta dee sim k'aba sĩi hich mʌig heegarm k'ĩirjugpaiu. N9Magua ya chi jöoinag hawiajã pãrag mag chirʌm: hoob pãrau sĩi mʌg jẽb gaai parhoobam k'ʌʌnau hamach k'õchagpierr nem waaujemʌgta hee hamiet. Hãbmua k'ãijã magʌm nem waujuuta hʌ̃rcha k'ĩirju sim k'ai, magan magua chan jũrr Hẽwandamta k'õchk'aba sim. 8MiDeeu hũwaai pãrag jaauk'im: Hagt'a chaainjö k'it'ëem k'ʌʌn, ya pãrau Hẽwandam pãach Haaik'a simjã k'ap'ʌ naawai, pãrag mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Jöoinaan, warr nem t'um hompaawaiwe sĩerr hich hag Hẽwandampaita k'ap'ʌ naawai pãragjã mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Hẽwannaan, pãraujã pãachdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarr gaai hubʌnaa pãach t'ãar heecha wai wënʌrrʌmua hĩchab chi dajãumieu nem k'aigbam waupiejemjã pãach garmua pödpʌ̈iwi naawai pãragjã hagjö mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. L- Keena, pãachdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarr gaai hubʌ nʌm gaaimua ya chi jöoink'a nʌm k'ʌʌnjã hagjö warrgar nem t'um hompaawaiwe sĩerr hag Hẽwandampaita pãrau k'ap'ʌ naawai pãragjã mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Maimua pãar har Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarr hagt'a dʌ̈rrʌ̈ʌcha k'aba nʌm gaaimua sĩi hewaa jöoinpagk'amam k'ʌʌnjö nʌm k'ʌʌn, pãraujã ya hagjö chi dajãumie nem k'aibag sĩerrʌm pãach garmua pödpʌ̈iwi nʌm haawaita pãragjã hagjö mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. g@}{zxwtsbqpcon{mlok)ii gfedbaa`<_k]\[YWVTThSKRQONMKpJI"GFEoDCB(@?W>==:Maguata maraun hich jãg Hẽwandamag hʌ̈u hajim ha durraajem. Marau Hẽwandam hiek jaau wënʌrrarr pãrau hũurwai chadcha Hẽwandam hiek haawaita pãrau hʌ̈k'ajierram. Jã chan sĩi k'ajap maach hiekpaijã k'abajim; jãan Hẽwandam hiek'au. Magtarr haawai hichdëuta pãar wajaug paa harrum. LN Mag wawimamua marau pãrag “Chadcha Hẽwandam dau na wënʌrraju haai nʌmjöta wënʌrrat'ʌ̃” haajeejim, hichdëu durr jʌ̃a sim gaai wënʌrramk'ĩir hichdëuta maach t'ʌ̃r sĩewai. {oN K'ĩir heyaa habat hĩchab, chi hayau hich chaain wawiejemjö marau pãach wawinaa pãach k'ĩir jãsenk'aajerr. N Pãrau k'ap'ʌ nʌm, Hẽwandam dau na maar bʌ̃ʌrjã k'aigba k'aba k'ajap'ata wënʌrraajeejim. Magua pãar heem k'ʌʌnau ni hãbmuajã bʌ̃ʌrjã marag magʌm haba haajeejim. Maagjerr pãrau pãach daúa hoowia hĩchab hich Hẽwandamaujã k'ap'ʌ sim. Z-N K'odamnaan, pãrau k'ĩir heyaa nʌm, maar pãar hee hudt'uurwai jãga maar k'ajeeu durrum hãba p'idk'aajeejĩ maach bidam hat'ee. Hẽwandamau maach peerdʌ haaujem hiek pãrag jaau wënʌrrʌmua hedaram magwe maar p'idk'aajeejim, heeu naspawia hãbmua k'ãijã maar jãhogam k'õchgau hichta k'öjudamjã chukk'u chirajim ham hugua. veNHich jãgta pãarjã marau daupii wai naabajieb; magua marau pãrag Hẽwandam hiek jaaum k'õchag naajim. Pari mag jaau nʌmpaijã k'aba, hag gaaimua pãar kõit maar k'ëchju harr hak'iinjã ya nawe k'ëchwia naak'am, pãar daupigau. A{NCristoou hich hi jaaumk'ĩir maachta jʌr hautarr haawai chadcha hiek t'eeg nʌm hawia marau pãar dʌ̈i maachdëu ham haig haju haai naajim. Mamʌ magjã magba sĩi warag chaain daumeraamjö naajim pãar hee. Pãrau hooba haajẽh, jãga hʌʌirau bʌ̃ʌrjã hich chaain chig haba jãsene p'ë wai sĩejẽ. NMarau mag sĩi hõrau maachigta hee hamk'ĩirjã jʌrba, ni pãragjã maach higwia maarta t'ö hiyʌ̈ʌ habatjã habajim. NPãrau k'ap'ʌ nʌm hĩchab, marau sĩi maachdëu jaau wënʌrrʌm hiek hʌ̈k'amk'ĩirjã chadam hiekjö pãar t'ö hiek'aba, ni sĩi mag wënʌrrʌmua p'atk'on haum k'õchgaujã k'abata mag jaaujeejim. Marau mag jaau wënʌrraajerr Hẽwandamaujã k'ap'ʌ sim. s_Nhich Hẽwandamauta maar jʌr hauwia hichdëu hõor peerdʌ haaujem hiekta jaaupitarr haawai. Maguata marau mʌg hi hiek jaau wënʌrrʌm. Mag jaau wënʌrrʌm chan mag sĩi hõrag maach k'õigpim k'õchgaujã k'aba, hich Hẽwandamau hichdëuta maach t'ãarjã k'ogreu jʌrmamjö t'um k'ap'ʌ sĩerrʌmua hoowaijã magta hʌ̈u sĩewaita mag jaau wënʌrrʌm. <qNMarau maachdëu jaau wënʌrrarr hiek wajap'a k'ap'ʌ narr haawai, himeerk'awi sëuk'ajã nem jaauba, ni juau hogt'om chik'am k'ũguraagpaijã k'aba chadchata jaau wënʌrrajim, A{NPãrau k'ap'ʌ nʌm hĩchab, Filipos p'öbör hee naawai hõrau maach k'ĩirchajã hiek'anaa maar dʌ̈i k'aigba haajerr; mamʌ mag nʌm hãba hʌ̈u Hẽwandamau maar heeg hoowi maar juagjã hoojim, mʌg hiek p'it'urg haadëp'ʌm heejã hogdʌba warag hichdëu maach peerdʌ haaujem hiekta pãrag jaaumk'ĩir. ^ 7NK'odamnaan, pãrau k'ap'ʌ nʌm, maar pãar haar hudt'uurwai hʌ̈u parcha k'abajim. 4 cN Hẽwandam Hiewaa Jesús meewia hiiu p'iidʌtarr hʌ̃gt'armua deeu bëeju pãrau nʌ nʌmjã mau marag jaau nʌm hĩchab. Magua maach Pör Jesuugta hʌ̈u hajim ha chirʌm, hʌ̈u hi gaaimuata Hẽwandamau maach hi hagk'am hed maach gaai jua k'ʌaba deeju harrjã maach peerdʌ hautarr haawai.$ CN Marau hamachig jaauju nawe hamach garmuata marag jaau nʌm, marau pãar hoon weetwai jãga pãrau maar pãach hee baarpijĩ, maimua jãga parhoobam nemta pãach hẽwandamk'a wai nʌnʌid harrjã hisegmajierrá, jũrr Hẽwandam chaar chadcha hiiu sĩejemʌgpaita jëeu wënʌrraag.  NPãar haigmuata maach Pör Jesucristo hiek'an sĩi haaidʌbaadëm. Mag haaidʌbaadëm sĩi Macedonia durrpaijã k'aba, ni Acaya durrpaijã k'aba, durrpierrta haaidʌ jöisim. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab pãachdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarrpai hogdʌba hʌ̈k'a nʌmjã t'umaam k'ʌʌnau k'ak'apdö t'ʌnʌm. Mag k'ak'apdö wëjöm haawai marau tag pãar jaauju haai k'aba nʌm.  3NPãachdëu magtarr gaaimua Macedoniapienau maimua Acayapienaujã t'um chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌnau hʌ̈u pãar hagpierraa wënʌrrʌm hoo nʌm. <  sNPãach daúa maar mag wajap'a wënʌrrʌm hoobaawai, pãrau maar wënʌrraajemjö hawia hĩchab maach Pör Jesús nʌrrarrjö hajierram. Hich hag gaaimua pãar p'it'urg haujierrab mamʌ, hich Hẽwandam Hak'arauta pãar t'ãar honee hapi sĩewai pãrau maach peerdʌajem hiekjã honee hʌ̈k'ajierram. _  9NMarau pãar haar Hẽwandam hiek jaau wënʌrraawai sĩi maachdëu jaaum k'õchgaupai k'aba, hich Hẽwandam Hak'aar hag jua t'eegau jaaupibaawai hajim; maimua mag nʌm dʌ̈i hĩchab chadcharam hiekk'a sim maachdëujã k'ap'ʌ nʌisiewai hajim. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, jãga pãar hee maar wënʌrrajĩ, pãach hʌ̈u wajap'a wënʌrramk'ĩir.   1NCristo gaaimua k'odamnaan, marau k'ap'ʌ nʌm chadcha hich Hẽwandamauta pãar jʌr haujim. Magtarr haawai hichdëujã chadcha pãar k'õsi sim. 6  gNMag pãar higwia hirig hʌ̈u hajim hanʌm haig hĩchab marau k'ĩir heyaa haajem, jãga pãrau pãachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaai bʌ̃ʌrjã hiekchëba warag p'idk'am k'õsi p'idk'a nʌ, maimua jãga mag maach Pör Jesucristo bëejujã k'õsi nʌ nʌm gaaimua chik'amnau pãach dʌ̈i k'aigba haadëp haawaijã hichdëu pãar heeg hoojẽ, magʌm hiekjã higba hãwat wënʌrramk'ĩir. Marau k'ap'ʌ nʌm, pãrau chadcha dich k'apeen k'a k'õsinaa Hẽwandamjã k'õsi naawaita jãg p'idk'a nʌm. Mag gaaimuata hirig hʌ̈u hajim ha durraajem pãar kõit.   NMaran mau warp naab mamʌ, hed hëepierr maachdëu Hẽwandamag jëeuwai hirigta hʌ̈u hajim ha durraajem pãar kõit. D NMʌch Pabloouta Silvano dʌ̈i Timoteopa hãba nʌmua mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm pãar Tesalónica p'öbör hee Cristo gaaimua maach hãba k'odk'a nʌm k'ʌʌnag. Mua k'ap'ʌ chirʌm, chadcha pãar Hẽwandam chi Haai gaai hubʌ t'ierrk'anaa hĩchab maach Pör Jesucristo dʌ̈ijã hubʌ nʌm. Marau Hẽwandamagta jëeu nʌm, pãar hʌ̈uu wai sĩenaa hĩchab k'õinaa wai sĩemk'ĩir. Jãga wënʌrrajĩ Tesalónicapien hõor dau na Cristo gaaimua pãach t'um hãba k'odk'a t'ʌnaawai hagdaujö pãach k'apeen k'a k'õsi saludaabat. Pãarjã t'um Cristo dën haawai pãar kõit jëeu chiraajem, hich mag k'õinaa wënʌrramk'ĩir. Magdampai hajim keena, pãrag jaaum hig chirarr. Pedro3_ Mau Babilonia iglesia heem k'ʌʌnaujã pãrag salud deepʌ̈i nʌm. Hamjã hĩchab pãarjö hich Hẽwandamauchata hich hiek hʌ̈k'amk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌnau. Mʌchdëu jaau chirʌm hũrwia hʌ̈k'atarr gaaimua mʌ hiewaa haajemuajã pãrag salud deepʌ̈i sim, hajapcharan Marcoouma. fE Keena, chadcha mʌchdëu hoowai nem wawaag magʌm haba k'itaawai maach hermano Silvanoogta jaaumajim, mʌg hẽsap p'ãmk'ĩir, mag p'ãwi pãrag deepäaig. Mʌg cartadam bʌt'ʌ k'itʌm gaai pãar wawí chirʌm, Hẽwandam maach t'umaam k'ʌʌn daupii haajem dʌ̈ita hich jãg hubʌ naamk'ĩir, bʌ̃ʌrjã hewag wëtjujã k'ĩirjuba. Jãg pãach dau haug wau nʌm gaaimua hirua pãar dʌ̈ijã hʌ̈u haajemʌn, chadcha hichdëu pãarjã k'õsi sim ha k'ap hapiewaiu. ! Magua hirigta hee haju haai nʌm, hichdëuta mʌg hatag pawiajã nem t'ʌnʌmʌn t'um hich mag k'ap sĩerraju haawai. Hãbmiecharam salud 3 K'ũchpai pãar mag dau haug wau dichdimaawai hich Hẽwandamauta pãar hajapcha hajaug paapʌ̈iwi warag hubʌ hapiju, hajap juapá jãp nʌisimjö nʌisiewai hich hat'ee nem waum k'õsi waumk'ĩir. Hĩs pãar mag dau haug wau naab mamʌ, hich Hẽwandam maach daupii haajemuata maach peerdʌ hawaag hich garmua maach jʌr hautarr haawai Jesucristo dʌ̈i hãba hich hajaug hich mag hoo wënʌrrapiju. + Magua pãachdëu hʌ̈k'a nʌm hiek gaaita warag hubʌnaa hʌdʌʌr pãach t'ʌ haum hugua, dʌ̈i t'et'e t'ierrk'abat. Pãar dʌ̈i jãjãgk'am chan pãar dʌ̈ipai k'aba, pãar dënjö hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnjã durrpierr hich jãg p'it'urg hau nʌmta magbamjöo nʌm. ,QK'ĩir k'ap'ʌ habat: Meperan k'umau nem pʌr haum hig sim haig sĩi jĩerrbʌgt'ʌ haadëp'ʌmjöta sim maach bigaau, maach pekau hee burrpiju hẽk'aawai. -Pãachdëu nem k'ĩirju nʌm t'um hidëu Hẽwandamagta deebat. Hirua pãar k'õsi haajeewai jãg pãar p'it'ur nʌmjã sĩi hoobamjöo habaju. 8iMaguata pãach serbiiba nʌm k'ap, pãach dau hap'ʌʌ haawaijã, magʌm higba, Hẽwandam chi jua t'ierrigta warag, “Hẽwandam, pʌchdëuta k'ap chirʌm” habat. Pãrau magta hamʌn, mʌg hatagta hichdëu k'ap hirua pãach dau hap'ʌʌ hapiejerr k'ʌʌn k'ãaijã jũrr pãachta hʌ̃rpai hapiju. ~1Hich hagjö hẽwannaanagjã mua mag chirʌm: Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hee pãach k'ãai jöoinau pãachig hiek'aawai, sĩi ham hipeer hahau haju k'ãai, hʌdʌraa pãach wawipinaa warag ham hipierraata habat. T'umaa hagdaujö jũrr dich k'apeen chogk'a nʌmjöta habat. Magbaju hat'een Hẽwandamau hich hiek gaai jaau simjö:“Har mʌjã higba hamach juapaaupaita wënʌrraajem haajem k'ʌʌn chan mʌchdëujã higba chitʌm” ha sim.“Magarrau hamach serbiibag k'ap mʌchdëu nem jaau chirʌm wawaagjã mʌch juapadam hiigjem k'ʌʌnan chadau, mʌch garmuajã ham dau hee haug k'aaugjem” ha p'ãpijim. (Pr. 3:34) 6}eMagta pãrau ham t'ʌa nʌmʌn, maach t'ʌajem chaar Cristo dëgölp t'umaam k'ʌʌn Pörk'a dʌnʌʌubaicheewaijã pãarta hirua hich haig t'ʌ̃rnaa hich garcha p'ë wai sĩsiju. Magbarm chan sĩi pamaarjö k'ũchpai hooimʌ t'ʌnaawi p'uajem nem k'aba haawai hich magta hi dʌ̈i nʌisim hiek'au. |1Pãachta chi pörnaan hawi sĩi hamagpaita nem jajaau haba, pãachdëuta nacha haudʌdʌ habat, hamachig nem jaauwaijã dʌ̈i k'õsi waumk'ĩir. <{qHich jãg pastorrou hajap'a hich oveja t'ʌajemjö, pãach hee Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua hi dënk'a durrum k'ʌʌndam pãachig jaautarrta hajap'a hoopaar habat. Mag ham t'ʌa nʌmjã hajués bigaaum k'ʌʌnau jaauwai k'aba, hich Hẽwandamau jaau simjö pãach k'ĩrauta hi chaain t'ʌam k'õsi t'ʌabat. Mag p'idk'a nʌm gaaimua p'atk'on pöm paarpajujã k'ĩirjuba, sĩi pãach t'ãrau waum k'õsi haawaita waubat. `z ;Hãbmiecha paawai pãar iglesia hee jöoin chi pörnaank'a nʌm k'ʌʌnagjã wawí hiek'am k'õsi chirʌm. Ya mʌchjã hĩchab jöoinau hamjö. Mua mʌch daúa pakuls gaai Cristo dau hap'ʌʌ jöchk'ërʌm hoojim; mag Cristo deeu hich jua t'eeg t'um bëem hedjã mʌchjã hamjö hĩchab hi dʌ̈i chiraju. Mag ham wawim hig chirʌmʌn mʌgau: ^y5Magua pãadë k'ĩirjubat: Hichiita Hẽwandamau hich gaaimua mʌig heegar pãrag magta dau haug wau wënʌrrapi sim k'ai, warag nem hajap'amta hi hat'ee waunaat, pãach dʌ̈i chik'amnau mag nʌmjã higba. Pari magaagjã, hich maach hompaatarr Jöoiragta pãach t'ʌapibat. Pãar hak'aarta jãg Jöoi jua hee pam chan chig habam.Vx%Hẽwandamau hõor dʌ̈i magju higwi, hãbmua hi hiek p'ã sim gaai,“Mag chi hajap'a hʌ̈k'a sim wounjã hajap p'it'urg hauwiata hʌ̈u peerdʌ sim k'ai,
magan ¿jãga peerdʌagáwa” hajim, “har bʌ̃ʌrjã maach Pör Hẽwandam hipierraa k'aba nʌm gaaimua hamach pekau hee mee nʌm k'ʌʌn?” (Pr. 11:31) nwUK'ap'ʌ habat, maach mʌg nʌm haig maachta nacha Hẽwandamau dau haug waupi sim, hich chaain hãba. Mamʌ mag maach dau haug waupi simʌn, magʌm gaaimua warag hich dʌ̈ita hajaug paauk'amamk'ĩrau. Hẽwandamau maach hich chaain dʌ̈ijã magta sim k'ai, ¿jãgaju k'ai har maach peerdʌ haaujem hiek bʌ̃ʌrjã hʌ̈k'aba mee nʌm k'ʌʌn gaai? av;Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimuata chik'amnau pãach jaau nʌm k'ai, hoob k'ĩir naaumiet. K'ĩir naauju k'ãai, warag Hẽwandamagta hʌ̈u nʌm habat, hi chaaink'a nʌm gaaimuata hõrau pãach dʌ̈i mag naawai. uMag chadcha chik'amnau pãar jaauju hawiajã, hõor t'õotarr gaaimua k'aba, nem jĩgk'a nʌm gaaimua wa parhooba nem k'aigbam wau nʌrrʌm gaaimuajã k'aba, ni dich dʌ̈i k'abamta dich gaai paa hauwia hiekk'õr paarpatarr gaaimuajã k'abata mag pãach jaaupibat. 0tYMag dau haug waauwaijã, hich Hẽwandam Hak'arauta warag hich Hẽwandam t'ö hiek'apiegjã juapá deejeewai, hãbmua k'ãijã pãachdëu Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua pãach k'ĩir hiek'a t'ʌnʌʌuwaijã warag honee habat. Hẽwandam Hak'aar chan pãar dʌ̈i hogdʌba hich mag sĩejem. :sm Magju k'ãai mag pãach dau haug waauwai warag honee habat, Cristojã maach gaaimua hap'ʌʌ harr k'ap'ʌ nʌm gaaimuata mag naawai. Pãrau magta hamʌn, mʌg durr gaai hich Cristocha t'umaam k'ʌʌn Pörk'anaa hõor dʌ̈i hichdëu k'ap haag bëem hedjã warag hatchata pãar honee haju hich dʌ̈icha. [r/ Keena, Cristo gaaimua k'odamnaan, pãran chadcha dau haug wau nʌmuata t'ũr hajap'a höbërju k'ap haag hõtdau hee p'aa hoo nʌmjö haajem. Mamʌ Hẽwandamau hʌdʌraa mag pãach dau haug waupiewai, hoob “¿K'an jãgwiata pua hʌdʌraa mʌg maar dau haug waupi chirʌ́?” hamiet. Pãar jãjãgk'am chan pãach happai k'abam. q+ Hãb k'ãijã Hẽwandamau hich hi jaaujemk'api sim k'ai, hich Hẽwandam jua t'eeg dichig deetarrauta magʌm p'idagjã waubá. Nem t'um Hẽwandam hat'ee waauwaijã, maach Jesucristo dënk'a nʌmua mag wau nʌm hoowia bigaaum k'ʌʌnagpa Hẽwandam t'ö hiek'amk'ĩirta nem wauju haai nʌm. Pãar Jesucristo dënk'a naawaita magmʌn hʌ̈ucha sim. Hich Jesucristota mʌg hatag pawiajã hich mag jua t'eeg sĩerraju haawai hirigta maach t'umaam k'ʌʌnau hee haju haai nʌm. Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua dau haug wau nʌm \p1 Cristoou hichdëu k'õsimjö nem wajap'a waumk'ĩir pãachig hich juapá deemarrpierr hich hagua hagjö pãach k'apeen dʌ̈i pãachdëu k'ap'ʌgpierr habat, magamk'ĩirta pãrag hich jua t'eeg deetarr haawai. *oM Pãach haig hõordam bëewaijã, bʌ̃ʌrjã hiek chigaa hiek'aba, pãach haig jẽerpim k'õsi jẽerpinaa nem k'oojem nemdamjã hö hãk'ãrag chuk'u deebat. ?nwPari hʌ̃rcha dich k'apeenta daupii habat. Mag chadcha ham daupii wai nʌm chan, maach dʌ̈i biek k'apan k'aigba hawiajã, ham dʌ̈i magʌm hiek higba sĩi warag ham perdonaaju. (mIYa Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'aimʌʌ pam. Mag maach höju gayaa pamaawai sĩi donnaanjö nem parhoob wauba, hãba Hẽwandamagta jëeu nʌʌ habat. olWMagju haawaita mag meewi jẽb hee durrum k'ʌʌnagjã, hagt'a ham dau p'uu nʌwe, hich hiek jaaupijim, hʌ̈k'amk'ĩir. Mag hʌ̈k'atarr hak'iinjã, hëumee deeba harr haawai, hichiita maach chi hʌ̃rʌmʌn hich jãg meek'am. Mamʌ mag hamachig jaaubaawai hʌ̈k'atarr hamuan, hich Hẽwandamjö ham hak'aarjã hich mag hich dʌ̈ita nʌisimk'ĩir hajim. Zk-Hamau pãar hëugar mag naab mamʌ, hichiita jãg nʌʌ hawi Hẽwandamau jũrr hamag magʌm hiek hëudʌb k'aba hëudʌju. Mag hedan nachgarwe hötarr k'ʌʌn hawiajã deeu hichdëu t'umaa p'iriutk'a hauwi hagt'a hiiu durrum k'ʌʌn dʌ̈i hãba hamagjã hamach k'ĩircha jaauju, jãga haju ham dʌ̈i hamach k'aigba wënʌrrarr paar. njUMaagjerrta hĩs ya pãrau Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua mag tag hamach dʌ̈i parhooba nem wauba sĩi warag hamachig hoobamjöo hap'öbaadëm hoowi, pãar dënjö hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnau pãar hëugar parhooba hiek'aajem. QiChadcha warrgarin Hẽwandam hiek hʌ̈k'abam k'ʌʌnau nem waaujemjö pãraujã pãachdëu ham haig haajeejim. Maguata pãrau ham dënjö parhooba dich hõor k'abam dʌ̈ijã k'apes ham k'õsinaa tagam nem k'aigbamjã waum k'õchk'aajeejim; nagjã doojeejim; p'iesta pömjã waunaa, dönaa sĩi k'ëch t'ʌnʌisip haajeejim. Mamʌ magpaijã k'aba, chadcha Hẽwandamau magpiba simta pãrau nem parhoobam waunaa hẽwandam hawi magʌmʌgpata jëeujeejim. }hsmagbaadëm haigmua chan ya tag dichdëu nem k'õchagpierrta nem wauba, hãba Hẽwandamau k'õsimjöta nem wawaag. g +Mag, Cristojã maach gaaimua hõrau mas wautarr haawai pãarjã hagjö hi gaaimua dau hap'ʌʌ haag magʌm habaju haai nʌm. Cristo gaaimua dau haug wau nʌmjã magʌm haba, waragta hi hipierraa jʌmpʌ̈pʌ̈ik'amʌn, pekaujã maach dʌ̈i jua t'eeg chuk'uta haadeejem, }fsMag hiiu p'iidʌtarr Cristota hʌ̃gt'ar mawi, t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hichta Hẽwandamau hich dʌ̈icha hich juachaar gar juppiwi, hʌ̃gt'arm magwe hich chognaan t'um chi t'et'echaram k'ʌʌnagpa hiita högk'awi hi hipierraa hapijim.eHich jãg Noé hich chaain dʌ̈i mag döhãd heemua peerdʌtarrjö, maachjã hagjö dö hee pör choo nʌmuata maach peerdʌ nʌmjã hõrag k'ap'ʌ hapiejem, Jesucristo hiiu p'iidʌarr gaaimua peerdʌ naawai. Pari mag döou pör choo nʌm chan maach mor chi hʌ̃rʌmta hʌpʌ̈yaag k'aba, Hẽwandamag dich t'ãarta hajaug paapi jëeunaa hichdëu k'õsimjö wënʌrraagta mag pör choojem. dMag preso t'ʌnarr k'ʌʌn warr jöoingarwe Hẽwandam hichaaur harr k'ʌʌn hajim, Noé barco wau sim jaar Hẽwandamau hõrag hich hiek hʌ̈k'amk'ĩir Noeeg jaaupibaawai parii jöoirau jaau jöchk'ërʌʌ haajerrjã hʌ̈k'aba harr k'ʌʌn. Hich mag jaar mʌg durr t'um döhãdau hierrpawi hõor pöm wëjorr hee ochopaita peerdʌjierram haajem, chi Noé hich chaain dʌ̈ipai. ?cwMag Haai gaaimua Hẽwandam harr haawaita, hĩchab mag hich t'õobaawaijã, meetarr k'ʌʌn Hẽwandamau preso p'ë wai sĩerr haar ya hichdëu nem t'um pödbapʌ̈im jawaan majim. b!Pãrau k'ap'ʌ nʌm, Cristojã maach k'ãai hajap'a k'itarrta, jũrr maach Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr pöm narr k'ʌʌn kõit hʌdʌraa hich dau hap'ʌʌ hapijim. Pari mag hi meetarran, warr hõrau hamach pekau hat'ee hʌ̃iba nemchaain t'õojerr k'ĩir k'aba harr haawai, mag biek hãbpai meebarmua maach chi k'aibagnaan Hẽwandamau hʌ̈u maach hauju hayaa hamk'ĩir hajim. Hí woun harr haawai chi meen chadcha meejim; mamʌ hí hĩchab hich Haai gaaimua Hẽwandam harr haawai mag meetarrjã hich mag hiiu sĩsijim. aHich Hẽwandamaujã magta hapi sim k'ai, nem hajap'a nem wau nʌm gaaimua dau hap'ʌʌ nʌmta nem k'aigbam wau nʌm gaaimua dau haug wau nʌm k'ãaijã hajapcha höbër sim, magʌm t'um hʌ̈u pödpʌ̈itarr paarjã Hẽwandamau sĩi par hok'oopibaju haawai. ` Pãach hiek'aajemjöta hõor dak'ĩir nem waauwaijã hajap'a nem waubat, pãach k'ĩir parhooba hiek'aajem k'ʌʌnaujã pãach mag Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua hajap'a wënʌrrʌm hoowi deeu hamach hiek'atarrpai k'ĩirjunaa hamachta chigaa hamk'ĩir. i_KMagju k'ãai warag pãach hödegpai, “Maach Pör Cristoouta k'ap chirʌm” hawi, hãba hirigpaita jëeubat. Hãbmua k'ãijã pãachig, “¿K'an jãgwiata jãgcha pãrau Cristo hiekta hʌ̃rcha hʌ̈k'anaa hi dʌ̈i k'ĩircha hoojuuta k'ĩirjuajerráma?” ha jëeuwai, hamag jawaagjã hag nawe pãach hiek'aju k'ĩirju wai nʌisit, dëgölp hãbmua jëeuchëwiajã hagcha jawaag. Mamʌ mag jaauwaijã sĩi hit'ũu hamag jaaubat, chadcha Hẽwandam hök'ö haajem k'ʌʌnjö. "^=Hichiita mag nem hajap'a wau durrum paar hamau pãach dau haug wauwiajã honee habat; pãar mag hap'ʌʌ habarm paarjã Hẽwandamau sĩi par hok'oopiba nem hajap'am deeb k'aba deeju. Magua hamau warag pãach dak'ãauwaijã hoob ham högk'amiet, ni hatcha hök'ĩirjuujã hamiet. ] Hẽwandam mag sĩerraawai hichdëu magpibam haig chan hi dau jam hõrau pãar chig habarju, nem hajap'a wau nʌm paar. \+ Maach Pör Hẽwandam dau na nem hagcha waaujem k'ʌʌnan hichdëuta t'ʌanaa,
hamau hichig jëeuwaijã hʌ̈u ham hiek hũurjem” ha p'ãjim.“Mamʌ hich dau na nem k'aibag waaujem k'ʌʌn dʌ̈in k'ĩir masita sĩerrʌm” ha p'ãjim. (Sal. 34:12-16) z[m Chik'am dʌ̈i k'aigba haju k'ãai, hõor dʌ̈i nem hajap'a waujuuta jʌrnaa k'õinaa hajuuta hẽk'abá. (ZI Mag dich dʌ̈i k'aigba haajem k'ʌʌn dʌ̈i hajap'a haju haai nʌm ha k'ap hamk'ĩir, Hẽwandamau hichig p'ãpibaawai jöoi Daviiu,“Hich magta honee nʌrram k'õsi sim k'ai, pʌch meuk'ĩir t'ʌwaau hat'á” ha p'ãjim, “nem k'aigba wa sëuk'a k'ãijã hiek'amaaugau. Y Chik'amnau pãach dʌ̈i k'aigba haawai hagjö haju hawi hoob ham k'aibag waumiet. Pãach hãauk'a t'õp hiek'a t'ʌnʌʌuwaijã hoob ham hëugarjã hamach dënjö hamiet. Magju k'ãai mag pãach dʌ̈i k'aigba haajem k'ʌʌn kõitjã warag Hẽwandamag ham heeg hoopita jëeubat, magamk'ĩirta warrjã pãar hich dënk'a hautarr haawai. Magbaawai pãachpata Hẽwandamau hajap'a wai sĩeju. XMaimua hãbmiecha deeum k'ʌʌn dʌ̈ijã jãga haju haai nʌ ha k'ap hamk'ĩir pãrag jaauk'im: Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua t'um pãach k'odk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈i hö hãba habat, Hẽwandamau k'õsimjö haag. Pãach hee hãb k'ãijã gaai masi wa hök'ĩirjuu k'ãijã haawai pãachta mag nʌmjö dʌ̈i gaai masi habat, hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsi chadcha k'odk'a nʌm k'ʌʌnjö. Hagdaujö chik'am dau haug k'aug paraata habat, dichta warm k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai nʌm ha k'ĩirjuba. )WKMamʌ pãach chi hemk'ooin chi hʌʌinpanaujã hagjö pãach hʌʌin hajap'ata haairaa habat, hich Hẽwandamau ham dʌ̈i magta hapim k'õsi simjö. Mamʌ mag nʌm chan mag hʌʌin haawai pãach k'ãai juapá heegpai k'it'ëe haawaipai k'aba, hamjã pãachjö hĩchab hich Hẽwandamau hich haar p'ë hauju jaau sĩewaita ham chig haba warag jãsene habat. Heeu magba hak'iin, mag k'aigba haadëp'ʌm gaaimua hãba hohoodönaa Hẽwandamag jëeum k'õsi jëeuba haduk'am. Jãga haju haai nʌ nem hagcha wau nʌm gaaimua dau haug waauwai V K'ĩir heyaa habat, jãga Saraaujã hich jaai Abrán hipierraanaa warag hirig hi pör haajeejĩ. Pãraujã pãach jaain dʌ̈i Hẽwandamau k'õsimjö hajap'ata nem wau nʌmʌn, magan hʌ̈u pãraujã Saraau hʌ̈k'aajerrjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm. VU%Hich magta warrgarm hʌʌin Hẽwandam hiek hʌ̈k'anaa hi hat'eepai nem waaujerr k'ʌʌnjã mag hamach jaain hipierraanaa hamach p'ẽet'ʌgpi nʌmuata hajap chihöo nʌmjö hamach hathaba hoopiejeejim. T/Mamʌ mag chihöo nʌmuata pãach hooimʌ hoopiju k'ãai, pãach t'ãarta Hẽwandam dau na wajap'a hapiju hẽk'abat. Hajapcharan pãach jaain dʌ̈i k'ĩir machagjã chuk'u, ham hiek dʌ̈i hʌ̈k'apʌ̈pʌ̈ijã haba wënʌrrʌmuata pãach hajaug hoopibat. Magʌm nemen chadau sĩi chihöo mor gaai jũajemjö t'ʌrrdʌwi hok'oojem nem k'aba haawai hich Hẽwandamaujã dawagaata pãar gaai hooju. MSChihöowaijã hoob sĩi hat'uu chihöomiet, nem hatcharag hõor dauderraa pör megba, chihöo p'ĩr dën wa k'ajũa parhẽpagk'am k'ãijã jũabaawai magʌm gaaimua pãachig heerpapa ham hugua. R #Hʌʌin, pãarjã hagjö hĩchab chi jaainpan, pãach jaainagta hʌdʌraa pãach p'ẽet'ʌgpibat; pãach jaainau Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba haajem k'ai, pãachdëu Hẽwandam hök'önaa hi hipierraa ham k'õchgauta hʌdʌraa pãach p'ẽet'ʌgpibat, hamach dʌ̈ijã mag hajap'a nʌm hoowia hamachig Hẽwandam hiek jaaujã jaauba sĩi pãach hoowiapai k'ãijã pãach dënjö hʌ̈k'amk'ĩir. Q PwWarr Cristo k'augba haajeewain sĩi oveja chaaindam pap chuk'u hok'oo wënʌrrʌmjöta naajim; mamʌ hĩs ya hi k'augwi hi dʌ̈ita naawai, pastorrau hich nemchaain hoopaar t'ʌa wai nʌrraajemjö, hichdëuta maach t'ʌanaa hoopaar wai sim.-OSMaachta maach pekau gaaimua Hẽwandamau k'ëchpʌ̈iju haai naajim; mamʌ mag narrta Cristoouta jũrr maach kõit hʌdʌraa pakuls gaai hich meerp'ë t'õopijim, magbarmua maach hich hat'ee peerdʌ hauwi ya tag pekau waujujã k'augba sĩi hich dʌ̈ipaita nem hagcharam happai wau wënʌrramk'ĩir. Magta Cristo dau hap'ʌʌ hõor jua machgau bag k'a hʌ̃ʌipa k'itajim, maach pekau hee narrta hʌ̈u peerdʌ hawaag. ZN-Mamʌ mag hi t'õogpamua jũrram k'ʌʌnau hich k'ĩir hiek'a t'ʌnaawaijã, hi hiekk'õr chuk'u chirʌmta hi dʌ̈i mag nʌm hawi hamach dënjöjã hiek'aba, ni ham dak'ãujã dak'ãuba, sĩi warag Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i nem hagcha waaujemʌgta jëeu k'itajim, hich dʌ̈i mag nʌm k'ʌʌn dʌ̈i hichdëuta k'ap hamk'ĩir. MCristo chan bʌ̃ʌrjã pekau wauba ni chik'amnag sëuk'ajã nem jaauba k'itajim, mamʌ mag k'itarrta chadcha hamau hi t'õojierram. NLHich Cristooucha jaauwaijã, hichdëucha hich hat'ee jʌr haumam k'ʌʌnan hichiita chik'amnau dau haug waub k'aba dau haug wauju haajem, hich jãg hichjã maach kõit dau hap'ʌʌ harrjö. Wajapcharan mag chik'amnau dau haug waauwai jãga haju haai nʌ ha k'ap hamk'ĩirta maachjö wounag pawi hichta nacha hap'ʌʌ hajim. EKMamʌ nem k'aigba wau nʌm gaaimuata pãach gaai mag hat'uucha wau nʌmjã sĩi k'ĩu jʌm nʌm paar chan, hoob Hẽwandamau pãach t'ö hiek'aju hamiet. Magarrau nem hajap'a wau nʌm paarta warag pãach dau haug wau nʌmjã k'ĩu jʌm durrumʌn chadau, chadcha Hẽwandamau pãar t'ö hiek'ab k'aba t'ö hiek'aju. XJ)Hẽwandamau k'õsi simjö pãachdëu mag ham hipierraa nem wau nʌmta pãach dʌ̈i hat'uucha nem k'aibag haadëp'ʌmjã k'ĩu jʌm nʌmʌn hʌ̈u sim; magan maach Haai Hẽwandamauta pãar t'ö hiek'aju. )IKHar sĩi chik'am chogk'a nʌm k'ʌʌn, pãach patronnaan hök'önaa hamau nem jaau nʌmta hipierraa habat. Mamʌ mag nʌm chan sĩi pãach dʌ̈i hajap'anaa hagpierraa haajem k'ʌʌn dʌ̈ipai k'aba, pãach dʌ̈i hat'uucha haajem k'ʌʌn dʌ̈ijã hich hagjö ham hipierraa habat. BH}Hagdaujö dich k'apeen t'umaam k'ʌʌn respetaabat. Cristo gaaimua pãach k'odnaank'a t'ʌnʌm k'ʌʌnjã daupii habat. Hẽwandamta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hök'ö habat, maimua mʌig heegar hichdëu hõor chi pörk'api nʌm k'ʌʌnjã hĩchab respetaabat. Jãga haju haai nʌ Cristo gaaimua dau haug waauwai %GCPãran Hẽwandam hipierraa haagta naawai hirua k'õsim nemen pãachdëu waum haig wauju haai nʌm; mamʌ mag pãachdëu nem waum haig wauju haai nʌm hawi, hoob sĩi Hẽwandam k'augbam k'ʌʌn dënjö nem k'aigbam wawaagta mag pãachdëu nem waum haig wauju haai nʌm hamiet. _F7Hẽwandamaun pãrau nem waauwaijã nem hajap'ata waupim k'õsi sim, mag nem wajap'a wau nʌm gaaimua hi hiek k'augbagau sĩi k'ĩirjug chuk pãach hëugar parhooba hiek'am hiigjem k'ʌʌn warag k'ĩupaa sĩwaag. 'EGReíu gobernadornaan k'apitarr k'ʌʌnau nem mag haawaijã ham hipierraa habat. Mak'ʌʌnauta hõrau nem k'aigba haawai pʌrnaa castigaamk'ĩir wa hõor nem hajap'a wau nʌm k'ʌʌn higwia hajap'a hiek'amk'ĩirta Hẽwandamau mag chi t'et'emnaank'a wai sĩebahab, hichdëu k'õsimjö. 9Dk Pãrau Cristo k'õsinaa hi hipierraa haajeewai mʌig heegarjã t'um chi t'et'emnaan t'ʌnʌm k'ʌʌn hipierraa habat: Rey t'umaam k'ʌʌn pör haawai hi hipierraa habat. -CS Hẽwandam hiek hʌ̈k'abam k'ʌʌn daarjã nem hajap'ata waaujeet. Maagwai hamau pãar hëugar hõor k'aigbam k'ʌʌn hëugarmjö hiek'awiajã, Hẽwandam bëem hedjã chadcha pãrau nem hajap'a waaujerr k'ĩirjunaa jũrr hamau, “Jãgan chadcha hamau nem hajap'ata waaujeejiebma” haju. JB  Keena, Cristo gaaimua k'odamnaan, mʌ hiek hũrbat: Maachin Hẽwandam dʌ̈ita durrk'aimaju k'ʌʌn haawai, mʌig mʌg jẽb gaai wënʌrrʌm haiguin sĩi dijã chuk'u k'ũchpaim hat'ee chik'am durr gaaita wënʌrrʌmjö nʌm. Mag hi dʌ̈i naaimaju k'ʌʌn haawai hoob sĩi pãach hö k'õchagpierr nem waum k'õchgau Hẽwandamau k'õchk'abam nemta waumiet. Jãgʌm nem wauju k'ĩirjugan maach burrpieg maach dʌ̈i wërbʌ nʌmjöta nʌm. pAY Warran chadcha pãran sĩi parhoobam k'ʌʌnk'a t'ʌnaajim. Pari mag t'ʌnarr hĩsin ya pãran Hẽwandam hõrau. Mag hagt'a hi hõor k'aba t'ʌnaawai chan pãrau bʌ̃ʌrjã hirua pãach dau haug k'aaugjem k'augba naajim; mamʌ hĩsin chadcha pãrau k'ap'ʌ nʌm, Jöoirau pãach dau haug k'aaugjem. Hẽwandamaun hich hipierraa hamk'ĩirta maach hompaajim E@ Pari pãar chan Hẽwandamau mag hisegbam. Pãran hich Hẽwandamauchata hich chaain k'amk'ĩir hich garmua jʌr hautarr k'ʌʌnau. Pãarta p'adnaanau haajemjö hõor kõit jëeujem k'ʌʌn k'abahab, maach Rey Cristoou sĩi hich hat'eepai nem waumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌn. Pãarta warr k'ĩchag heemjö naajerr k'ʌʌn Hẽwandamau hich hiek hʌ̈k'api hat'amua hararagag höbeer hautarr k'ʌʌn k'abahab, mag pãach hararag hee höbeer hautarr Hẽwandam chadcha hõor dʌ̈i hajap'a k'itʌmta jũrr deeum k'ʌʌnagjã jaaumk'ĩir hich hõork'a hautarr k'ʌʌn. ?1Maimua hĩchab hich hag woun higwiapai,“Jãg dibig gaaimuan hõor bʌ̈hëu sub k'aba bʌ̈hëu suwi burrju” ha sim. (Is. 8:14) Mamʌ mag ham bʌ̈hëu suwi burrju ha simʌn, maach peerdʌajem hiek jaau nʌm hũr nʌmjã hamachdëu hʌ̈k'aba harr gaaimua Hẽwandamau hich haar haubajuuta jaau sim, hich warrgarwe mag hich hiek hʌ̈k'abam k'ʌʌn dʌ̈in hich magta haju harr haawai. N>Pãar chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnagan Cristoon chadcha dibig hajap'amʌu. Mamʌ har hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnagan maadëu nem higmap'amjöta sim. Mamʌ mag hi hisegju higwi Hẽwandam hiek gaai jaau simjö,“Di hëu narr k'ʌʌnau dipá hisegtarrta jũrr chi dihãd jãrramk'a sĩsiju” ha sim. (Sal. 118:22) Z=-Mag dibig higwiata Hẽwandamau hich hiek p'ãpitarr gaai,“Pãadë hũrbat: Mua mʌch p'öbör hat'ee woun hãb pʌ̈i chirʌm” hajim, “dibigjö chi hajapcharam mʌchdëu jʌr hautarr hichta chi dihãd jãrram k'amk'ĩir.Hi gaaimua k'abam chan pöd hiwiir hãbjã mʌ hõork'abaju.Magua hi hiek hʌ̈k'a sim woun chan naspawia parta hi hiek hʌ̈k'ajim habaju, mag mua pʌ̈i chirʌm wounau hi k'ũrgurbaju haawai” hajim. (Is. 28:16) |<qMag pãrau Cristo hiek hʌ̈k'a nʌmuata Hẽwandamau hich hat'ee di hëu harrumjö sim. Di chaar hëu nʌm k'abamta pari pãachta chi dipá daígk'a nʌm, hajapcharan hi hõorma. Mag hi hõork'a naawai hãba hirigpaita jëeunaa hirigpaita hee haju haai nʌm, hichig magamk'ĩirta maach hich hõork'a wai sĩewai. Pari mag hi hat'ee nem hajap'a wau wënʌrrʌm chan pãachta hajap'a nʌm gaaimua k'aba Jesucristo hajaug t'ö nʌm gaaimuata mag wënʌrraawai, Hẽwandamaujã hich dawagaata hoojem. ;Mag hi hiek gaaita hubʌ naagan, Cristoouta hichjö maach hich mag hiiupiejeewai, hi bʌ̈ʌta hẽk'abat. ¿Pãrau k'augba nʌ, Hẽwandamau mag Cristo hiek hʌ̈k'apimampierr hich hat'ee di hëumamjöta sim? Mag di hëumamjö sim haig, Cristota mag chi dihãd jãrramk'a sim; maagwai maach jũrr chi dipá chi daígk'a nʌm. Hõrau hi hisegjierrab mamʌ, Hẽwandamagan hichta dipá chi hajapcharam haawai hichta jʌr hauwi chi dihãd chaark'apijim. Hãba hi gaaimuata hʌ̈u maach Hẽwandam hõork'a nʌm. :~}}J|{zyxQwv;uu=tassqqpponnmlkjj,i~hagfeed^cc bb``L_^^/] \-[YZYY6XWVVUUU TTcS#RiRQPPOEMLK JIcHGGEtCA@?6> <;398{7653r210/.9,+%*T)(('i%$"!\ Da[CZ(f @ A 8 \ m Sb Mʌ bar nʌm hora, t'umaam k'ʌʌnag hamach jʌ̃gʌucha hũrmk'ĩir, Hẽwandam hiek p'ã sĩsidʌm gaai hʌ̃iba t'ʌ̃rbá. Mag t'umaam k'ʌʌn jʌ̃g daar t'ʌ̃rwia hich hag hiek'aupai ham wawimamua hamag hajap'a jaaubá. I b Pʌch hẽwanaa chiraawai jöoinagpa pöd mag jaauju k'aba chirʌm hawia, hoob hʌdʌʌr hamag pʌch k'a hisëe hapim. Mag pʌch k'a hisëe hapim hugua, t'umaam k'ʌʌn daar hagpierraa chitá; maagwai chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn heejã jöoinaupa pʌch mag hoowai hĩchab jãgata hamjã wënʌrraju haai nʌ ha k'ap haju. Magnaa t'umaam k'ʌʌn k'a k'õsinaa Hẽwandam hiek pʌchdëu hʌ̈k'a chirʌmjã hogdʌba hʌ̈k'a chitá. Hĩchab pʌch hiek'aawaijã, nem hagchata hiek'a chitʌm dʌ̈i pʌchdëu nem jaau chirʌmjã sĩi par hiiupai k'aba pʌchdëu jaau simjöta habá t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir. Hoob pʌchdëu nem jaau chirʌm hichaaur nem bʌ̃ʌr habarm gaaimua k'ãijã pekau paarpa chitam. zmb Cha mua pʌchig jaau chirʌm hiek hamag mʌ himeerba jaaunaa hĩchab pʌchdëu jaau sim hipierraa hapibá. |qb Mag mʌg jẽb gaai nʌwejã Hẽwandamau maach dʌ̈i hajap'a haju k'ap'ʌ naawaita, hich jãg t'et jaau nʌmua, hi hiek hõrag hʌ̈k'apiju hẽk'a durrumua, hĩchab chik'amnau maach hĩgk'abaadëp'ʌmjã magʌm higba, warag pëdurraajem. Chadcha Hẽwandamta hãba t'umaam k'ʌʌn peerdʌajemʌu, pari hajapcharan har hich hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn dënpai mamʌ. lQb Cha mua mag chirʌmʌn chadcharam hiek'au. Maagwai t'umaam k'ʌʌnau hʌ̈k'ak'iin hʌ̈u hak'am. ObSĩi k'apá jãpaagpai nem wau nʌmʌn hʌ̈u sim. Mamʌ Hẽwandamau nem k'õsimpai wau nʌmta nem t'umaam hat'ee hajapcha sim. ¿K'an jãgwi mua mag chirʌ́? Mua mag chirʌmʌn, mʌg jẽb gaai nʌwejã hirua nem k'õsim waauwai maach k'ĩir honee hapinaa hĩchab mʌg hatagjã maach k'ĩir meeupiju haawaita mag chirʌm. X)bHoob sĩi jãg warrgar hamach jöoin nem hĩgk'aa haadëmjã maadëu k'augba warag pʌa chʌuu haajem k'ʌʌn hiek hũr chitam. Mag k'ãai Hẽwandamau pʌchig nʌrrapi simjöta hagcha nʌrraju hẽk'abá. bTimoteo, maach k'odnaanag pua magta jaau chitʌmʌn, pʌ Jesucristo chog chi hajap'amk'a chirʌm. Mag hamʌn, pʌʌn hĩchab jua t'eeg chirsiju, hiek hajap'am pʌchdëu hʌ̈k'a chirʌm jaau nʌmta t'ach k'ö nʌmjö pʌaba jaau chitʌm gaaimua. {obMag hichdëu nem k'ömk'ĩir deetarr t'um hichdëujã chi hajap'amʌu ha jaautarr haawai, hinag hawia k'öbaju haai nʌmjã haba, warag hirig hʌ̈u hajim hanaata k'öju haai nʌm. Jesucristo chog chi hajapcharam k'amk'ĩir Timoteo wawitarr 9bHẽwandamau nem wautarr t'um hajap'amʌu. Maguata maadëu Hẽwandamag jëeuwia, hirig hʌ̈u hajim hanaa, bʌ̃ʌrjã nem hisegba k'öju haai nʌm. ~ubChi mag parhooba nem jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnaun hʌʌi haupiba jaaunaa hʌʌinagjã jaai haupiba jaau nʌm dʌ̈i hĩchab nem parhoobajã k'öju k'abam ha jaaujem; majã parhooba k'ömk'ĩirta Hẽwandamau nem t'um wautarr haawai maach mʌg chadam hiek k'ap'ʌnaa hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnaun warag hirig hagʌm paarjã hʌ̈u hajim hanaa k'öju haai nʌmta mag jaau nʌm. %CbMagp'öbaadëmʌn hajap'a Hẽwandam hiek jaau nʌm hanʌmta hamachdëu jaau nʌmjöjã k'aba, sĩi parhoob nʌm waunaa sëuk'a nem hĩgk'a sĩerrjëem k'ʌʌn hiekta hũrm k'õchk'ak'a hajurau. Mamʌ har mag sëuk'a nem jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnaun k'ap'ʌ nʌm, hamachdëu chadcha nem hagcha jaauba nʌm. Mamʌ hich mag jaau k'aug naawai hamachdëu mag sëuk'a nem jaau wënʌrrʌmjã ham gaai mas k'aba nʌm.  %bMamʌ Hẽwandam Hak'arau k'apeenag jaaupibaawai jaautarr gaaimua pua k'ap'ʌ sim, mʌg hatag paawai hãaur k'ʌʌn hi hiek hogdʌba hʌ̈k'a wënʌrraju haajerr k'ʌʌnta mʌg hiek hajap'am hisegwia jũrr parhooba dösãtau nem jaaupi sim jaau nʌmʌgta hee hajurau. .UbMag hiek warrgar t'umaam k'ʌʌnau k'augba haajerrta hĩsin maadëu dawaa hoo nʌm, hich Hẽwandamau maachig k'augpitarr haawai. Mag maachig k'augpitarr hiek'an mʌgau:Cristo Hẽwandamk'a simta maach t'aabaajemjö mʌg jẽb gaai t'aabachëwia, maach wounaan k'ĩir t'egwia, mʌg jẽb gaaim k'ʌʌnag hich hoopien bëejim.Maimua meewia Hẽwandam Hak'arau deeu hi p'iriu hat'amua chadcha hí pekau chuk'u k'itʌm ha k'augpijim hõrag.Mʌg jẽb gaai sĩeichëwia hirua nem wautarr t'um Hẽwandam chognaanau hʌ̃gt'armua hoojierram.Maimua hamach haar pabaimaawaijã sĩi honee hamach jua hee baarpi haujierram.Magtarr, durr warp'am magwe haaidʌ jaaupʌ̈iwia meupierram k'ʌʌnau k'ak'apdö t'ʌnʌm dʌ̈i hĩchab durrpierr hi hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn nʌnʌidʌm.)bMʌ da barba hawiajã ya pua k'ap'ʌ sim, jãga wënʌrraju haai nʌ Hẽwandam hiek hʌ̈k'a k'it'ëem k'ʌʌn. Mag hi hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnta t'um maach Hẽwandam chi hiwam chaainau. Mag hamachta Hẽwandam chaain haawai, bit'urgam k'ʌʌnagjã parhooba hamach hichaaur jaaupimaaugau, chadam hiek hamachdëu hʌ̈k'a nʌmta hich jãg warm k'ʌʌnag hamach hʌdʌʌr deeba jaau durraajem.  bTimoteo, mua jöpcha pʌ hoon maju k'ĩirju chirʌm. Maagwai pʌrʌg k'ap hamk'ĩir mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. /b Pua k'ap'ʌ sim, har hamach pörnaan juag hoo nʌm k'ʌʌnau hajap'a ham juag hoowai, bigaaum k'ʌʌnagpa warag hamach daupii hapinaa hĩchab hamachdëu hʌ̈k'a nʌm hiekjã warag högk'aba jaau k'ap'ʌ hõrag jaaujem. K'an jawaagta Pabloou mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈ijĩ 5b Har mag chi pörnaan juag hoo nʌm k'ʌʌnan hʌʌi hãbpaita paraanaa hĩchab hamach chaainjã t'um hamach degam k'ʌʌnpa haairaa haju haai nʌm. !b Ham hʌʌinjã hĩchab t'umaam k'ʌʌn daar hajap'ata wënʌrraju haai nʌm, sëunem nem hĩgk'aba, ni nem waauwaijã sĩi don hʌʌinjö parhoob nem wauba. Hĩchab hamach jaai happai hoonaa, nem waubaadëmjã höpʌ̈iba hich mag werba sĩsiu haju haai k'aba nʌm.  }b Magua mua pʌrʌg mag chirʌm: Chi pörnaan juag hoomk'ĩir hõor hig nʌm k'ai, nacha hamau wau nʌmjã hoonaa t'ũr hajap'a p'aabarmjö bëgöhne bʌ̃ʌrjã k'aigba k'aba höbërbaawaita mag chi pörnaan juag hoomk'ĩirjã jʌr hauju haai nʌm. _ 7b Magju k'ãai maach peerdʌajem hiek cha maadëu heeu k'augbarmta warag hogdʌba hʌ̈k'anaa hĩchab Hẽwandamau nem waupi jaau simpai wau wënʌrrʌm haawai, gaai k'aibagjã chuk'u honeeta wënʌrraju haai nʌm. > ubMua hĩchab pʌrʌg jaauk'im, jãga haju haai nʌ chi pörnaan juag hoojem k'ʌʌnjã: Hamjã hĩchab t'umaam k'ʌʌn daar k'ajap'ata wënʌrraju haai nʌm, hamach hëugar chik'amnau hĩgk'am hugua. Hiek hãbata haju haai nʌm, hiwiir hãbamʌg nem mag hawia jũrr deeumʌg k'ĩet jajaau haba. Magʌm k'ʌʌn chan hĩchab nag pigjã k'aba, ni sĩi nemdam bʌ̃rʌʌm wau nʌm paarjã hãba p'atk'onta hauju k'ĩirjubaju haai nʌm. v ebMeperan hãba hõrag pekau waupijuuta hẽk'a sĩerraawai bʌ̃ʌr habarm gaaimua chi pörk'a nʌm k'ʌʌn hëugarta Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba haajem k'ʌʌnag k'aigba hiek'apim k'õsi haajem. Maguata mag chi pörk'a nʌm k'ʌʌnan har hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌn daarjã hagchata wënʌrraju haai nʌm. Chi pörnaan juag hoojem k'ʌʌnjã jãga wënʌrraju haai nʌ S bMag chi Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn pörk'apieg chan har hewaa Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sĩsidʌm k'ʌʌn jʌr hauju k'aba nʌm, heeu magba hak'iin hichdëupai hiita wajapcha chiraawaita hi jʌr hat'am hawia hich t'ö hiek'aduk'am. Magbaawai mepeer hatarrjö hichdëupaita Hẽwandamag wir haig hich k'aibag waupiju. fEbHãbmua k'ãijã pöd hich chaainpaijã wawie meraa sim k'ai, magan ¿jãga hõor k'apanaa Hẽwandam hiek hʌ̈k'a t'ʌnʌm k'ʌʌn hajap'a wawí wai nʌrraju k'ai? Magʌm k'ʌʌnau pöd Hẽwandamau hig simjö habaju. 'bDich degam k'ʌʌn dʌ̈i t'um dich nempa hajap'a haairaanaa dich chaainjã wawik'aju haai sim, dich hipierraanaa dich hök'ö bãaumk'ĩir. W'bChi pörk'a sim k'ʌ chan hoob mag nag pignaa, hich k'apeen dʌ̈ijã k'ujʌʌrnem haju k'aba, ni sĩi nemdam bʌ̃rʌʌm wau nʌm paarjã hãba p'atk'onta hauju k'ĩirjubaju haai sim. Magju k'ãai, t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hö hajap'anaa k'õinaata nʌrraju haai sim, ni p'atk'on hichdëu hau sim hatchajã warag paarpaju k'ĩirjuba. $AbMag chi p'idagjã hajap'am haawai mag chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn pörk'ajujã hĩchab woun parhoobam k'abata hig sim. Magba hak'iin, hõor dak'ĩir parhooba haawai jũrr hichigpata bigaaum k'ʌʌnau hiek'ak'a haju. Mag ham huguata mag chi pörk'a simʌn, hʌʌi hãbpaita paraa haju haai sim. Sĩi donjö parhoob nem wauba, k'ĩirjug paraanaa hajap'ata nʌrraju haai sim, hich wau hiyʌ̈ʌ ham hugua. Magnaa hĩchab hõor bëewaijã hich deg jẽerpim k'õsi jẽerpinaa Hẽwandam hiek hõrag jawaagjã nem jaau k'augta haju haai sim. d CbMʌgʌm hiek chan sëuk'aawai k'abam keena: Hãb k'ãijã hichta Hẽwandam hiek hʌ̈k'a t'ʌnʌm k'ʌʌn pörk'am k'õsi k'ĩirju sim k'ai, magan hagchata k'ĩirju sim, p'idag hajap'am gaaita pʌrju k'ĩirju sĩewai. 5bHichta nacha mag pekau hee burrtarr gaaimuata Hẽwandamau hirig, “Pʌ chaai hoogpaawai hich jãg pʌ gaai machag hãwat hʌrraju” hajim. Magjieb mamʌ hirua Hẽwandam hiek t'ãraucha hʌ̈k'a hʌrrʌmʌn, hijã hĩchab hemk'ooijö peerdʌju. Mamʌ mag nʌm dʌ̈i t'umaam k'ʌʌn k'a k'õsinaa, Hẽwandamau k'õsi sim nempaita waunaa, hĩchab hich hʌrrʌmpierr hagpierrraa hʌrraju haai sim.!bMaimua hĩchab k'ĩir heyaa habat k'aita nacha dösãtau k'ũgurjĩ: Adán k'abajim. Chi nacha k'ũgurwia pekau hee burrtarran Eva hajim. :mb ¿K'an jãgwia mua mag chirʌ́? Mua mag chirʌmʌn, warrcha maach hompaawaijã Adanta nacha Hẽwandamau hompaawia jũrr hẽudeechata hʌʌi hompaatarr haawaita mag chirʌm. kOb Mua hʌʌinag chan culto hee hõor k'apanag hee Hẽwandam hiekjã jaaupiba, ni hamachta hemk'ooin k'ãaijã hʌ̃rpai hapiba chirʌm. Magju k'ãai sĩi warag k'ĩuuta Hẽwandam hiek hũr hʌrrjëe hawi höbërju haai nʌm. "=b Hʌʌinan culto hee weetwaijã, Hẽwandam hiek jaaubaadeewai sĩi k'ĩuuta hũr hohoodö haju haai nʌm, hamachdëuta jaau nʌmjö sereubaadëp k'aba. M~b Magju k'ãyau chadcha hʌʌin Hẽwandam hiek hʌ̈k'anaa hirigpai jëeu wënʌrraajem k'ʌʌnau haajemjö, nem hajap'a wau nʌmuata pãach higpiju hawiajã pãach hëugar hig hiyʌ̈ʌ hapibat. c}?b Hʌʌinagjã mua mag chirʌm: Pãach chihöowai hoob hat'uu chihöomiet; hagpierrpaita chihöobat. Hoob sĩi nem hatcharag hõor dauderraa pör megmiet. Hoob chihöo hooimʌ sĩi p'up'up p'ĩr dënpa k'ãijã pör hee p'ĩk'a jũamiet; hoob k'ajũa k'ãijã nem parhẽpagk'am jũamiet, magʌm gaaimua hõrau pãachig heerpapaad ham hugua. )|KbMaguata muruan chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn nʌnʌidʌmpierr Hẽwandamag jëwaag hʌ̃gt'aag jua jʌrk'aawai chi hemk'ooinauta Hẽwandamag hiek'amamua jëeupi chirʌm. Mamʌ mag Hẽwandamag jëeu nʌmua hʌ̃gt'aag jua jʌrk'a nʌm k'ʌʌnjã pekaúa jua p'ʌis meu sĩsidʌm k'abam; hagt'a dich k'apeen dʌ̈i k'ãijã meeuk'a nʌrrjëenaa dich k'apeen dʌ̈i hipeer hahaujã k'abata Hẽwandamag jëeubat. j{MbHich magtarr jaaumk'ĩirta hichdëucha mʌ jʌr haujim, hich hiek jaaujemk'a hawaag; mag jaau chitʌmua judionaan k'abam k'ʌʌnagta jãgata chadcha Cristo maach t'umaam k'ʌʌn kõit hich t'õopitarr haawai maadëu hi hiek hʌ̈k'a wënʌrraju haai nʌm ha jaaumk'ĩir. Mag chadcha hi hiek hʌ̈k'a chiraawai bʌ̃ʌrjã sëuk'aba mag hiek'a chirʌm. 'zGbMag t'umaam k'ʌʌn peerdʌ hawaagta hʌdʌraa hich t'õopijim, magbarmua Hẽwandam dʌ̈i mag pekau gaaimua hiekk'õr pöm narr t'um hichdëupai p'ag höbeerpʌ̈yaag. Mag Jesús t'õotarr gaaimua maadëu k'ap'ʌ nʌm, chadcha t'umaam k'ʌʌnta Hẽwandamau peerdʌ haum k'õsi sim. y bMamʌ mag maach t'umaam k'ʌʌn peerdʌ hawaag hichta Hẽwandam hãbpai sĩerraawai hĩchab maach dich pekau gaaimua Hẽwandam warp narr k'ʌʌnta deeu hũmaai hi dʌ̈i k'õinaa wënʌrrapiejemjã hagjö hãbpai sĩerrʌm. Mag woun hich Jesucristoou. Bx}bHiruan t'umaam k'ʌʌnag chadcha hichdëu maach peerdʌ haaujem hiekta k'ap'ʌ hapim k'õsi sim, mag k'ap'ʌ nʌisiewai t'umaam k'ʌʌnau hamach peerdʌju haai nʌm ha k'ap hamk'ĩir. Jw bPãrau mag t'umaam k'ʌʌn kõit jëeu nʌmʌn magan hʌ̈u k'ërʌm. Mua pãrag mag jëeupi chirʌmʌn, Hẽwandam maach peerdʌajemuajã hich magta hichig jëeupiejeewaita mag jaau chirʌm. Xv)bPresidentenaan kõit jëeunaa hĩchab tagam k'ʌʌn t'um chi t'et'emnaan maach pörk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn kõitjã Hẽwandamag jëeubat, maach t'um hãba k'õinaa wënʌrraag. Mag warag maadëu jëeumamua hirig: “Hẽwandam, pua hamag k'ĩirjug k'ap'ʌ hapibarju, nem hajap'a waumk'ĩir” ha jëeuju haai nʌm. Pãrau magta jëeumʌn, Hẽwandamau hamag k'ĩirjug hajap'a deebaawai maach t'umaam k'ʌʌnta honee nʌm dʌ̈i k'õinaa wënʌrraju, Hẽwandamau k'õsim nemjã maachdëu waum haig wauju hayaa. Maagwai mag Hẽwandamau k'õsim nem waauwaijã bigaaum k'ʌʌnau magʌm habaju. Fu bKeena, mua pãrag jaaum hig chirʌmʌn mʌgau: Hõor t'um mʌg jẽb gaai t'ʌnʌm k'ʌʌn kõit Hẽwandamag jëeubat. Mag jëeumamua nem t'umaam paarjã hĩchab hirig hʌ̈u hajim habat. .t WbMagta hajierram maach k'apeen Himeneo Alejandro dʌ̈i. Maguata hamau deeu hewag k'ĩirju nʌm hora mua warag meperagta ham t'ʌsĩebapʌ̈im, ham dʌ̈i hichdëu hampierr hamk'ĩir; hamach dʌ̈i jãgbaawai hẽudee tag sĩi Hẽwandam dʌ̈i hibʌʌr wau nʌmjö hi dʌ̈i jãgam hugua.-s UbPua k'ap'ʌ chirʌm, maach k'apeen hãaur k'ʌʌnau hamachdëu nem hajap'am wauju haai nʌm k'ap'ʌ narrta warag chaaur k'ĩirjuwia ya hĩs parhoobata wënʌrrʌm. |r sbHajap chirá Timoteo. Pʌʌta mʌch chaaijö wai chitaawai mua pʌrʌg jaauk'im: Na har Hẽwandamau k'apeenag hiek'apibaawai pʌ higwia jãga pʌ p'idk'aju haai chirʌ́ ha jaautarrjö, hich jãg Cristo hiek maachdëu hʌ̈k'a nʌm gaaita hubʌnaa, nem k'aigba waujujã k'ĩirjuba, warag maach Hẽwandam hiekta jaaubá, sĩi meeuk'a jãau nʌmjö nem pʌa chuk'u. 4q cbMaguata t'umaam k'ʌʌnau Hẽwandampaita t'ö hiek'aju haai nʌm, hichta hich mag Rey chaark'a sĩerraawai. Hichta hãba t'õjã t'õba, hich mag sĩerrʌm warrgarwe. Hí pöd maadëu hooba haajem. Hichta hãba Hẽwandam charau. Hichdëupaita nem t'um k'ap'ʌ sĩerrʌm. Maata maach Hẽwandamau. =p ubMamʌ mag mʌchta hatcha nem k'aibag chitarr haawaita Hẽwandamau warag mʌ dau haug k'augam k'õsi dau haug k'augjim, mʌ magbarm gaaimua t'umaam k'ʌʌn nem k'aibag sĩsid hawiajã magʌm higba, Hẽwandamau hamagjã “Mua pãar mʌchig bëeta hoo chirʌm pãar peerdʌ hawaag” ha sim k'ap hamk'ĩir. Magua hewag pawiajã hamau mʌ dënjö hʌ̈k'amʌn, hʌ̈u peerdʌ nʌisiewai Cristo dʌ̈i hamach hich mag nʌisiju k'ap haju. o bDich hin hiek'õoin t'umaam k'ʌʌnau k'ap'ʌ haju haai nʌm: “Jesucristo mʌg jẽb gaai bëewain pekau paraam k'ʌʌn peerdʌ hawaanta bëejim.” Ma chan sëuk'aawaijã k'abam. Warran mʌʌn mʌchta hʌ̃rcha pekau pöm chitajim, tagam k'ʌʌn k'ãaijã. (n KbJũrran mag chitajieb mamʌ, maach Pör Hẽwandamau hʌ̈u magʌmjã higba mʌch k'aibag t'um chugpatarr haawai hãba Jesucristo hiekpaita hʌ̈k'a chitʌm. Magua hĩsin mua hi k'õsinaa mʌch k'apeenjã t'um hãba daupii chitʌm, har chadcha hi hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnau haajemjö. om Yb Muan warran Cristo hëugar k'aigba hiek'a chitajim; magnaa hi hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn k'aibag wawaag ham hẽudeejã hẽk'anaa hich Cristo t'ʌ̃rcha t'ʌ̃rt'ʌ̃rnaajã hĩchab hi wau hiek'ak'a haajeejim. Mag chitarr hãba, Hẽwandamau mʌ dau haug k'augjim, hagt'a hi hiek hʌ̈k'aba chirʌm gaaimuata mʌch mag chitʌmjã k'augba chitaajerr haawai. #l Ab Maach Pör Jesucristoou hich hi jaaumk'ĩir mʌch jʌr hautarr paar hirig hʌ̈u hajim ha chirʌm. Hichdëuta hʌ̈u mʌ juapá jãppibarmjö habarm mag hich hiek jaaumk'ĩir. Hirua hoowai mua hich p'idag gaai hogdʌba chitaju k'ap'ʌ sĩerr haawai mʌg p'idag mʌrʌg deejim. =k ub Mua mag nem hajap'amta waupi sim ha chirʌm chan mʌch hiekpaijã k'aba, jãan hich Hẽwandam hõor dʌ̈i hajaug k'itʌmuata mʌrʌg jũrr jaaumk'ĩir jaautarrau. Magua mua maach peerdʌajem hiek jaau chitʌmpierr hich magta jaau chitʌm. Hich peerdʌ hautarr paar Pabloou Hẽwandamag hʌ̈u hajim hatarr _j 9b Lein hĩchab har dich hõor k'abam dʌ̈ita k'apes haajem k'ʌʌn hat'eeu; har dich k'amannaan happaita hʌʌin dʌ̈ímjö, wa hʌʌin k'ãijã hamach happaita hemk'ooin dʌ̈ímjö haajem k'ʌʌn hat'ee; har hajués hõor pʌrnaa hamach hat'ee p'idk'amk'ĩir dʌr harrjem k'ʌʌn hat'ee; sëunemk'am k'ʌʌn hat'ee, maimua har chad k'abam nemta chadam hiek gaai t'ʌ hiek'a sĩerrjëem k'ʌʌn hat'eeta p'ã pʌajim. Hajapcharan lein har t'um Hẽwandamau hich hiek gaai nem hajap'amta waupi jaau sim hipierraa k'aba, warag nem parhooba wau wënʌrrʌm k'ʌʌn k'aibag waumk'ĩirta p'ã pʌajim. i -b ¿Pãrau k'ĩirjuawai nem hajap'a waaujem k'ʌʌnag tag nem waupiba haagta Moiseeu mag ley p'ã pʌajĩ? Mag k'abam. Moiseeu mag Hẽwandam ley p'ã pʌatarran, har nem jaau nʌmjã hũrba warag chaaur hʌ̈k'a hʌ̈k'a sĩerrjëem k'ʌʌn hat'eyau: nem k'aibag sĩi pekau waujupai k'ĩirjuajem k'ʌʌn hat'ee; har Hẽwandam högk'abanaa hi hiekjã hʌ̈k'aba, warag hi wau hiek'aajem k'ʌʌn hat'ee; har hamach dënnaanjã wir haig t'õojem k'ʌʌn hat'ee; maimua har t'um chik'am juau t'õojem k'ʌʌn hat'eeta p'ã pʌajim. 2h _bJãg Hẽwandamau Moiseeg ley p'ãpitarran chadcha chi hajap'amʌu. Mamʌ hĩchab maadëu k'ap'ʌ haju haai nʌm, chijã k'ʌʌn hat'eeta Moiseeu mag p'ã pʌajĩ. g +bMag wënʌrrʌmta hamaun hõraujã hamachig hamta Moiseeu p'ã pʌatarr hiek jawaagjã chi machnaanau hapim k'õsi nʌm. Mamʌ mag hamachdëupaijã nem jaau k'aug nʌm hanʌmta, hamachdëu jaau wënʌrrʌmjã k'augba nʌm. Chijã k'ʌʌn hat'eeta Hẽwandamau ley deejĩ f /bMamʌ har chi sëuk'a nem jaau nʌm k'ʌʌnau magba, warag k'ĩirjug chaaur k'ĩirjuwia sĩi parhooba maadëu nem higmap'amʌgta hee t'ʌnarram. e bMua pʌrʌg mag jaaupʌ̈i chirʌmʌn, hich mag wënʌrraju k'ãyau warag chik'am k'a k'õsi hamk'ĩirta mag ham wawibá ha chirʌm, magbaawai hamau hagdaujö hö hajap'anaa nem k'aigba waujujã k'ĩirjuba sĩi t'ãrauchata Cristo hiek hʌ̈k'amk'ĩir. d 3bHoob sĩi jãg hamach jöoin higwia hamau waaujerr higp'öbaadëmjã warag hag gaaipai par hamach hip'it'ur pʌa chʌuu hapim hamag. Jãgʌm hiek jaau nʌmuan sĩita warag hõor hee hiek pöm maadëujã k'augbata hapʌ̈i sim. Sĩi hõor k'ũgur p'ë wai nʌmua warag hõrag Cristo hiek hʌ̈k'api haujujã k'ĩirjubata nʌm, Hẽwandamau maachig jaau simjö hamachigjã hagjö jaau simjã k'augbamjö. `c ;bHar na mʌch Macedoniaag maagpaawai mʌchdëu pʌrʌg jaau chirarrjö, hich jãig Efeso p'öbör heepai chirsí, jãg sĩi sëuk'a nem hagchajã k'aba jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnag tag jãgʌm hiek jaaupiba haag. 2b _bMag Jesucristo cha mua jaau chirʌmuata mʌg hatagjã hʌ̈u maach k'ĩir meeupiju. Maachdëu hi hiekpai hãba hʌ̈k'a wënʌrrʌm gaaimua pʌʌta mua mʌch chaaijö hʌ̃rcha hig chitʌm. Maach Haai Hẽwandamag jëeunaa maach Pör Jesucristoogjã jëeu chirʌm, pʌ dau hee haug k'aug paraanaa hʌ̈uu wai nʌm dʌ̈i pʌ k'õinaa wai wënʌrramk'ĩir. Chad k'abam hiek jaau nʌm gaaimua Pabloou hiek t'eeg jaaupʌ̈itarr :a qbMʌʌn Pabloou, Jesucristoou hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr. Hẽwandam maach peerdʌ haumieu Cristo dʌ̈imua chogpʌ̈itarrauta pʌ hat'ee mʌg hẽsap p'ã chirʌm Timoteo. H` NMaach Pör Jesucristoogta pãar kõit jëeu chiraajem, hichdëuta pãrau nemdam hig nʌm t'umaa dedee hamk'ĩir. Mʌgdampai hajim pãrag jaaupʌ̈im hig chirarr. Hayoo keena, Pablo _NMaach Pör Jesuu mʌrʌg jaaupi sĩewai hi hiekta mua mʌch hiek gaai t'ʌwi hẽsap gaai mʌg p'ã deepʌ̈i chirʌm. Mʌg mua p'ã deepʌ̈i chirʌm Hẽwandam gaaimua t'um maach k'odk'a nʌm k'ʌʌn jʌ̃gdaar t'ʌ̃rbat, hamach jʌ̃gʌucha hũrmk'ĩir. <^sNMaach k'odnaan t'umaam k'ʌʌnag mʌ salud deebat. H] NK'odamnaan, maar kõitjã hĩchab Hẽwandamag jëeubat. 6\eNHich chi pãar jʌr hautarrau chan hich hiek'abarm bʌ̃ʌrjã sëuk'aba sĩerrʌm. Hí mag sĩerraawai hichdëu mag habarmjã chadcha sĩerrʌm. Pablo salud hãbmiecharam <[qNHẽwandam hichdëu hõor k'õinaa hapiejemuata pãar wajap'a pekau chuk'u wai sĩek'iin hʌ̈u hak'am. Magua pãar kõit Hẽwandamag jëeu chirʌm, pãar hak'aar, pãar mor maach chi hʌ̃rʌm cha maach hiyʌ̈ʌ nʌmpa t'umaa wajap'a t'ʌnʌmta maach Pör Jesucristoou hich bëewai hoochëmk'ĩir. QZNNem wau nʌmua maach pekau paarpapiejem nem warre t'um hisegbapʌ̈it. PYNHamau jaau nʌm t'um wajap'a hũrnaa chi wajap'ampai pör hee hat'at. zXmNHẽwandamau k'ĩirjug deewia pãach hee hi hiek jaau nʌm k'ʌʌnau nem jaauwai, hoob sĩi hũrbamjöo hamiet. mWSNHẽwandam Hak'arau pãach k'apeenag nem waupiewai hidëu waupibat, hoob magʌm waumiet haba. V'NMag jëeu nʌmua nem t'umaam paar hirig hʌ̈u hajim habat. Pãar Jesucristo dënk'a naawai magta hirua hapim k'õsi sim pãrag hich dʌ̈i. =UuNHed hëepierr Hẽwandamagta jëeub k'aba jëeubat. 2T_NHed hëepierr hich mag honee habat. xSiNChik'amnau pãach dʌ̈i k'aigba haawai hoob hich hagjö haju hawia ham dʌ̈i k'aigba hamiet. Magju k'ãai pãach nem waaupierr nem wajap'a waujuuta hẽk'abat, pãach wir haigpai maimua t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hawiajã hich hagjö. /RWNK'odamnaan, har jãg p'idk'amap'a sĩsidʌm k'ʌʌnagjã hik'ʌaba meeurrau sĩubat p'idk'amk'ĩir. K'a honeg chuk'u nʌm k'ʌʌnjã k'ĩir honee hapinaa bʌ̃ʌr habarm gaaimua pekau hee burrjöjöo nʌm k'ʌʌn juagjã hoobat. Pari mag nem jaauwaijã k'ajap'a hit'ũu habat ham dʌ̈i. QN Magʌm gaai p'idk'a durrum paar wajap'a ham daupiinaa ham k'a k'õsi habat. Magnaa pãach wir haigpaijã k'õinaa naajeet. ZP-N K'odamnaan, marau pãrag jaaum hig nʌmʌn hĩchab, har pãach hee chi pörnaan Hẽwandam hiek jaaunaa pãach wawiejem k'ʌʌn chan hoob pãrau sĩi hamag hoobamjö hamiet hanʌmʌu, hamag p'agmaaugau. 8OiN Mag hi dʌ̈i hãba naaimaju haawai hich jãg pãach nʌmjö pãach k'apeen k'ĩir honee hapinaa Hẽwandam hiek jaau nʌmuajã hagdaujö chik'am hubʌ hapijuuta hẽk'abat. PNN Hichta maach kõit hʌdʌraa hich t'õopijim, magbarm gaaimua deeu hich bëewai hagt'a hiiu durrum hoobaicheewai, wa meewi naawia k'ãijã, hĩchab hich dʌ̈i wënʌrramk'ĩir hich dʌ̈i harraag. oMWN Hẽwandamau maach jʌr haauwai chan deeu hãsie maach gaai jua k'ʌaba hichdëu hampierr haagta maach jʌr haubajim. Hirua maach jʌr hautarran, maach Pör Jesucristo gaaimua hʌ̈u peerdʌ wënʌrramk'ĩirta maach jʌr haujim. LNPari maachin hãsdawam k'ʌʌn haawai donnaanjö parhoob nem wauju k'aba nʌm. Maachin Hẽwandam hiek maachdëu hogdʌba hʌ̈k'a nʌmta warag k'õsi hʌ̈k'anaa, Jesucristoou maach peerdʌ hawaan bëejuuta hich mag k'ĩir heyaa wai wënʌrraju haai nʌm. K%NMaadëu k'ap'ʌ nʌm, hõran hedaar paawaita k'ãidʌtk'aajem, maimua k'ëumamuata dötarr k'ai, hedaar paawaita hĩchab k'ëch t'ʌnaajem. WJ'NMagua warm k'ʌʌnjö sĩi parhooba dichdëu nem waumpierr wau wënʌrraju k'aba nʌm; magju k'ãai wajap'ata k'ĩir k'aug naaju haai nʌm hi bëewaim hat'ee, sĩi pör hee nag wai nʌmjö hok'op'a k'aba. $IANYa pãran t'umwe hararag heem k'ʌʌnau; ya pãar hãsdawam k'ʌʌnk'a t'ʌnaabahab. Maach chan hedaram k'ʌʌn k'aba ni k'ĩchag heem k'ʌʌnjã k'abam. HNK'odamnaan, pari pãar hagt'a warramjö sĩi k'ĩchag heeta k'aba nʌm, mag maach Pör bëem hedjã hok'opp'a nʌm hoocheeg. 8GiNMaguata chi hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnau, “Hĩsin chad maach k'ajap'a k'õinaa hap'öbaadëbma” hanʌm hee, dëgölp ham höju hed barchëju, sĩi k'ajap chaai hawaag dëgölp hʌʌi chaai machk'abaadëmjö. Magbarm hed chi t'ʌbagk'a nʌisim k'ʌʌn chan ni hãbjã Hẽwandam jua heemua peerdʌbam. FNYa pãrau k'ap'ʌ nʌm, maach Pör Jesús bëem hedan, sĩi nem jĩgk'aajemta hedaar dëgölp nem jĩgk'abaichëmjöta barchëju. fE GNK'odamnaan, mamʌ jãagwaita mag maach p'ë hawaan bëeju hed chan mua pãrag jaaupʌ̈ibam. D NMag hi dʌ̈i hãba naaimaju haawai magʌm hiek hig hiyʌ̈ʌ nʌmuata warag hagdaujö pãach k'apeen k'ĩir honee hapibat.@CyNmaimuata maach hagt'a chi hiiu durrum k'ʌʌn sĩi hʌ̃gt'aa hedjã baug hee dëgölp jiirk'a hat'amjö hawi mag chi maach nawe meetarr k'ʌʌnpa hich mag hi dʌ̈i hãba nʌisiju. BNMaach Pör Jesús hich bëem hedan hichta nem hiek t'eeg bëeju, Hẽwandam trompeta tẽe habarm dʌ̈i Arcangelau hi pierrum jaauwai häa habarm hee. Mag hʌ̃gt'armua pierrwai Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm meetarr k'ʌʌnta nacha hiiu p'iidʌtk'aju; )AKNMagua maach Pör Jesús hiekta maach hiek gaai t'ʌwi pãrag k'ap hamk'ĩir marau mag nʌm: Maach Pör Jesús bëem hed maach hagt'a chi hiiu durrum k'ʌʌn chan maach na k'ëchtarr k'ʌʌn na hi k'ĩirp'ee pos haimabaju, maach nawe k'ëchtarr k'ʌʌnta nacha p'iidʌtk'aju haawai. u@cNMaadëu k'ap'ʌ nʌm Jesús meewia deeu hiiu p'iidʌtarr. Magtarr haawai t'ãraucha hi hiek hʌ̈k'a nʌm hötarr k'ʌʌnjã deeu hich Hẽwandamau p'iriutk'a hauwia hich Jesús pierrum dʌ̈i bëejujã chadcha k'ap'ʌ haju haai nʌm. R?N K'odamnaan, sĩi Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba haajem k'ʌʌnjö pãach hök'ĩirjuu hapimaaugau, marau pãrag jaaum hig nʌm, jãga haajẽ mʌg maach Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn meewai. >+N Maagwai bit'urgam k'ʌʌn Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnaujã pãach mag hoowai, pãar hëugar k'aigba hiek'abaju; mag nʌm dʌ̈i hĩchab pãach mag p'idk'aawai pãachdëu nem hig nʌm hat'eejã pãar haugchëbaju. Maach Pör Jesucristo bëeju Pabloou jaautarr *=MN K'õinaa wënʌrrajuuta hẽk'anaa nem hinagdam wauju haai nʌm k'ai, hag gaaipaita nʌisit. Pãach juadamaucha p'idk'abat, nawe maachdëu pãachig jaaujemjö. <<qN Macedonia durram k'ʌʌn hʌ̈u pãar t'um hagdaujö chik'am k'a k'õsi wënʌrraajem chadcha; magʌm hãba mamʌ marau waragta jũrr hagdaujö dich k'apeen daupii habat hanʌm. u;cN Mʌg Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua k'odk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn hap'ajã warag chik'am k'a k'õsi hamk'ĩir chan mua tag pãrag bʌ̃ʌrjã jaaupʌ̈ibam, hich Hẽwandamauchata ya pãar mag k'õsi wënʌrraa k'augpi sĩewai. r:]NMagtarr haawai chamʌg nem wajap'a wau nʌmta hiseg sim wounaun chi jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnta hisegba, hich Hẽwandam hichdëu maachig hich Hak'aar deejemchata hiseg sim, chamʌg maachdëu jaau wënʌrrʌm hiekjã hi dën haawai. h9INHẽwandamau maach hich hat'ee jʌr hautarr chan sĩi parhooba pekau wau wënʌrramk'ĩir k'abajim. Magju k'ãai hichdëu k'õsi simjö hich hat'ee nem wajap'a wau nʌmpai wau wënʌrramk'ĩirta maach hich dënk'a haujim. }8sNNi hãbmuajã hoob dich k'apeen hʌʌin wau sĩsid hamiet, ni magʌm gaaimuajã pãach k'apeen k'ũgurmiet. Na maachdëu pãach k'ĩircha jaau narrjö, magʌm paran Hẽwandamaujã jua k'ʌaba deejem, hichdëujã jãg k'õchk'aba sĩerraawai. "7=Nmag dich hʌʌi dʌ̈i pawiajã, sĩi hõor Hẽwandam k'augbam k'ʌʌnjö hi dʌ̈i k'ĩir lököo k'aba, sĩi hi dʌ̈i k'apes hajupaijã k'ĩirjuba. 6NMagju k'ãai sĩi hagdaujö dich hʌʌi chaar haunaa, hi dʌ̈i hagpierraanaa, haairaa haju haai nʌm, hi dʌ̈i dichdëu hampierr haba; 5NHẽwandamaun hãba hich hat'eepaita maachig nem wau wënʌrrapim k'õsi sim; ni hiwiir hãbjã dich hõor k'abam dʌ̈i k'apese haba. d4ANMaach Pör Jesuu pãrag jaaupibaawai marau pãachig jaautarr ya pãrau k'ap'ʌ nʌm. t3 cNK'odamnaan, maach Pör Jesús hiekta maach hiek gaai t'ʌwi hĩs marau pãrag magam hig nʌm: Hich jãg maachdëu pãachig jaautarrjö, Hẽwandamag pãach hʌ̈uu hoomk'ĩir, har pãach nʌmjö hich jãg hagpierraata wënʌrrat'ʌ̃. 23N Hichdëuta pãar t'ãarjã hãba hichigta k'ĩirjupinaa bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u wai sĩepim k'õsi nʌm maach Haai Hẽwandam na, deeu hũwaai t'um hich higar hʌ̈k'a t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈i bëe nʌm hora. Hich mag maachdëu jëeu nʌmjö hak'iin hʌ̈u hak'am keena.<1qN Mag dʌ̈i hĩchab maach Pör Jesuugjã pãar kõit jëeu nʌm, hich jãg maachdëujã pãar k'õsi nʌmjö pãarjã warag hagdaujö t'umaa jũrr chik'am k'a k'õsi hapimk'ĩir. 0N Hẽwandam maach Hayau maach Pör Jesús dʌ̈imua maar pʌ̈ik'iin hʌ̈u hak'am ha durraajem, pãar hoon wëtaag. X/)N Hedaram magwe Hẽwandamag jëeu durrumua deeu hũwaai pãar dʌ̈i k'ĩircha hoobark'iina ha durraajem, mag hãba nʌisiewai hagt'a pãrau k'augba nʌmdam jaaubarmua k'augbaawai warag hubʌ nʌisimk'ĩir. z.mN Jãga hak'iin mʌg pãar gaaimua Hẽwandam na maach honee nʌm paar hagpierr hirig hʌ̈u hajim habpʌ̈ik'am. ~-uNMag maach Pör Jesucristo dʌ̈ita pãar hubʌ nʌm ha hũurwaita maachpajã warag k'ĩirdam hubʌ hap'öbaadeejem. F,NK'odamnaan, maguata mʌg p'it'urg haadëp'ʌm dʌ̈i gaai machagjã haadëp hab mamʌ, maar dʌ̈rrcha honee naajem, pãrau pãachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaai hogdʌba hagt'a pëdurraawai. H+ NMamʌ ya hʌ̈u deeu Timoteo Tesalónicamua barbaichëm, pãar hoot'urwia. Hi hiek mag pãar Hẽwandam hiek gaai hubʌnaa pãach k'apeenjã hagdaujö k'õsi nʌm haajem. Hi hiek mag hĩchab pãach garmuajã maar k'ĩir heyaanaa maar hoom k'õchag naajem haajem, hich jãg maraujã pãar hoom k'õchag naajemjö. *NMag pãar jãga nʌ ha k'ap ham k'õchag chirʌm tag mʌchdëu hãwatba haadeewaita mua Timoteo pʌ̈ijim, jãga pãrau Hẽwandam hiek pãachdëu hʌ̈k'atarr hee wënʌrrʌ́ ha k'ap jëeumk'ĩir. Mua pãar k'ĩirju chirajim, heeu dëgölp dösãtau k'ãijã pãrag nem k'aigba waupibarm gaaimua deeu k'ãijã hewag hërëu p'öbaadeewai sĩi parta maach p'idk'abarmjö haju k'ĩirjuwia. |)qNMaach hipaarmua nawejã marau pãrag, hichiita maachin hich jãg hõrau maach dʌ̈i k'aigba nʌm gaaimua hök'ĩirjugjã hãwatab k'aba hãwat wënʌrraju ha jaau naajim. Magtarr haawai chadcha hag hee höbërjim. Majã pãrau k'ap'ʌ nʌm. K(Nmaagwai jãg p'it'urg haadëp'ʌm gaaimuajã ni hiwiir hãbjã deeu hewag mam hugua. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, maachin hich jãgta Hẽwandamau hich gaaimua p'it'urg hãwat wënʌrrapim k'õsi sim. ''Njũrr maach k'odam Timoteota mua pʌ̈ijim, hĩchab Cristo hiek jawaag Hẽwandamau hichig nem mag haawai bʌ̃ʌrjã hi hichaaur magʌm haba k'itaawai. Hiita mua pʌ̈ijim, pãar hoon mawia pãachdëu hʌ̈k'a nʌm hiek gaai hubʌ naamk'ĩir warag pãrag jaaumk'ĩir, x& kNMag pãar jãga nʌ ha k'ap ham k'õchag chirʌmjã pöd maba haawai Atenas p'öbör hee mʌch happai t'ʌbawi S%NPãar gaaimuata maar honeenaa mʌg hatagjã maar hʌ̈ucha nʌisiju.($INPãadë k'ĩirjubat: ¿Chijã k'ʌʌnta marau hiigjem habarí? ¿Chijã k'ʌʌn gaaimuata maar honeenaa mʌg hatagjã Hẽwandamau nem wajap'am deebarm hauju k'ĩirju nʌm k'ai? Pãar gaaimuama; pãarta marau hiigjem. Maach Pör Jesucristo bëem hedjã pãar gaaimuata maar honee haju. k#ONMag naawai wëtju hẽk'ajim; mʌchchajã maju hẽk'ajim. Mamʌ dösãtau hidëu mʌ mapibajim. B"}NK'odamnaan, pãar haig naawia hërëu p'öbaadeeu tag marau pãar hoobaa nʌisijim. Mamʌ magʌm hãba, marau hʌ̃iba pãar hiigjeejim. Maguata pãar hoon mam k'õchaaga naajim. f~}|{zywvutrqsnFllDj?hgedWbaV`^\YZY^XWUT QONMMSKIHWFErDkC1AS?>= ;:2887H60543l210/.l-*,+*y)`('{&%$1#+!!2 a"hk# x *H  Mag hi hiek hʌ̈k'abaadeewai Hẽwandamau maach kulp chuk'u hapäaijemjã wajap'a k'ap'ʌ chiraawaita, mʌchdëu jaaum haig warre hi hiek dawaata jaau chitaajem, hiek wajap'am haawai.  Mag hiek p'ã deetarr wajaugau Moisés k'ĩir bʌ̃ʌmjö hapitarrta hõtdaujö hök'ar t'õmamua chugpatarr k'ai, magan Hẽwandamau hich Hak'aar gaaimua hõor dʌ̈i hiek deetarrta wajapcha sim, hag k'ãyau bʌ̃ʌrjã chugpaa k'augba sĩerraawai. ! Nacha mag mok gaai p'ã sĩerr hag hajaug chan hẽudee mag Hẽwandamau maach peerdʌ hauju jaau nʌm hiek dʌ̈i bʌ̃ʌrjã barba sim. E Wajapcharan mag maach peerdʌ haubaju hiek jaautarrjã wajap'a harr k'ai, magan hich hiek hʌ̈k'abaadeewai Hẽwandamau maach kulp chuk'u hapʌ̈iju jaau nʌmta hag k'ãai wajapcha sim. 1jãgwia hag k'ãyau hatcha wajaug habaju sĩ hich Hẽwandamau hich Hak'aar gaaimua hõor dʌ̈i deeu hiek deebarmua ham peerdʌ hauju jaau nʌm. 4aMamʌ Hẽwandamau mokdau gaai p'ãtarr hiek Mooiseeu waibëewai, sĩi hichta hedau k'ĩirjö k'ĩir bʌ̃ʌmjö bëetarr haawai, israelnaanau pöd hi k'ĩir heerpabajierram haajem, dau k'ak'aichgau. Mag bëejieb mamʌ hich mag sĩerraag k'aba harr haawai hök'ar magba pamamua tag bʌ̃ʌ k'aba haadëjim haajem hi k'ĩir. Mamʌ pãadë wajap'a k'ĩirjubat. Mag hich Hẽwandamaucha mok gaai p'ã deetarr hiek hajieb mamʌ maach peerdʌ haubaju hiek hajim. Mag sim hãba jaaucheewaijã hich wajaugau sĩi mag Moisés k'ĩir bʌ̃ʌmjö hapitarrta, [/Hichdëuta mʌrʌg juapadam deejim, hich chogk'anaa hich garmua hõor dʌ̈i haju hiek deetarr jaaumk'ĩir. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mag hi hiek hiiur mua jaau chirʌm chan warrgar Moiseeu dau daau p'ã pʌatarrjö k'aba haawai pãach t'ãar hee sĩeichëmjã pãrau pöd hooba haajem. Mag Moiseeu p'ã pʌatarran dau daau sĩejieb pari magua hõor peerdʌ hauba haajeejim. Mamʌ hĩs jũrr hag k'ãai Hẽwandam Hak'aar maadëu hooba haajemuata hõor peerdʌ haaujem. J Mag nʌm haig chan mag mʌchdëu nem wau chirʌmjã t'um mʌch juapaauta wau chirʌm haba chirʌm. Mua k'ap'ʌ chirʌm, mʌchdëu nem wau chirʌmjã Hẽwandamau juapadam dee simuata waaujem. {~oMua chadcha mag hiek'a chirʌm, Hẽwandamauta Cristo gaaimua mʌch hiek'a chirʌmjã k'ap'ʌ hapi sĩewai. i}KChadcha hamau wajap'a hoo nʌm hak'iin, pãar k'abahab hich Cristooucha carta p'ãtarrjö nʌm. Mag cartajö hichdëucha p'ãtarr haawai plumaau p'ãtarrjã k'aba, sĩi hich Hẽwandam warrgarwe hich mag hiiu sĩerrʌm hag Hak'arauta hẽsap gaai carta p'ãtarrjö sim. Mag p'ãk'a sĩsimjã sĩi warrgar Moiseeg p'ã deetarrjö mokdau gaai k'aba, pãar t'ãar heechata p'ãk'a sĩsimjö hajim. Hajapcharan mʌrʌg hich hiek jaaupi simua warre pãach t'ãrauchata hʌ̈k'apijim. <|qMʌrʌgan, carta chaarta mʌch dʌ̈i wai chitaju k'ãyau pãach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta carta chaarjö nʌm. Mua jaau chitʌm hiek hʌ̈k'awia Hẽwandam dau na pãar wajap'a wënʌrrʌm hoowiata carta gaai jaaupʌ̈i nʌmjö hõrau k'ap'ʌ naabahab, chadcha mua wajap'a Hẽwandam hiek jaau chirʌm. { )Mag, muan nem jaauwaijã t'um nem hagchata jaaujeewai ¿pãar jʌ̃g hee mua mʌch wir haig t'öwiata mag hiek'a chirʌmjöo sĩ? ¿Wa mʌchjã warm k'ʌʌnjö pãar haar hẽsap dʌ̈ita maju haai chirʌ́wa? Mag k'abam. Hẽsap chuk'u mawiajã ya pãrau mʌ k'ap'ʌ nʌm. Ni warm k'ʌʌnag mʌchdëujã Hẽwandam hiekta jaau chirʌm ha k'ap hamk'ĩirjã pãar jua heem hẽsapjã higba chirʌm. Zz-Har pãar hee sëuk'a nem jaaujem k'ʌʌn k'abam. Hich Hẽwandamauta mag jaaupibam chan pöd mag jaaubam. Magarrau maach hich Hẽwandamaucha jʌr hautarr k'ʌʌnaun chadau mag jaauju haai nʌm. Marau chan mag ham dënjö sĩi p'atk'on haum k'õchgau maach k'ĩirjug heemuapaita Hẽwandam hiek jaau wënʌrraba nʌm. Maragan hich Hẽwandamauchata hich hiek jaaupi sĩewai hi dau na nem jaau nʌmjã t'um hagchata jaaujem, Cristo dʌ̈ita k'apeerk'a naawai.KyChi hok'ooju k'ʌʌnagan, Hẽwandam hiekta mag inciensojö warp t'ʌ̃ap haaidʌ wëjömta warag ham t'õoju pak'ërjö sim, hamachdëu hʌ̈k'aba nʌm gaaimua. Pari jũrr chi hʌ̈u hʌ̈k'awia peerdʌju k'ʌʌn hat'eyan mag warp'am magwe t'ʌ̃ap wëjömta bënhëjö sim, warag ham hiiupi hawaag. ¿Magan k'aíuta mag Hẽwandam hiek warp'am magwe haaidʌmk'ĩir jaau nʌrrʌmua warag hõor hiiupi hawaag wa t'õopieg k'ãijã jaau k'ap'ʌ sĩ? >xuHẽwandamau hoowai maach hi hiek jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnan incienso warp'am magwe t'ʌ̃ap wëjömjöta hoojem, mag hi hiek haaidʌmk'ĩir jaau wënʌrrʌmua. Mag nʌm gaaimuata chi peerdʌju k'ʌʌnan peerdʌ nʌm, maagwai chi peerdʌbaju k'ʌʌnan hamachdëu k'õs hʌ̈k'aba hawia sĩi hok'oo t'ʌnʌm. Hw Pari hʌ̈u hajim ha chirʌm Hẽwandamag, Cristo dʌ̈i k'apeerk'a naawai nem p'it'urm nemjã hi gaaimuata hʌ̈u maach garmua pödpʌ̈pʌ̈i haajem paar. Maguata hĩs maach wënʌrrʌmpierr Hẽwandam hiek jaauwaijã, warp'am magwe jʌ̃gdee t'ʌ̃ap wëjömjö, jũrr maach gaaimuata hõrag hich k'augpi sim. v  Pari mag mʌ barimaawai Cristo gaaimua mʌch heeum Tito hooimabajim Troas p'öbör hee. Magbaawai k'ak'aisamjö chichiir hawia, haiguim k'ʌʌn hermanonaanag hayoo ha pʌawia mua Macedoniaaga, Tito dʌ̈i hoog; hí pãar haar hudt'urtarr haawai hirig pãar k'ap jëwaag hawi mʌ Macedoniaag majim, hi sĩerr haar. Cristo dʌ̈i k'apeerk'a nʌm gaaimuata t'um pödpʌ̈pʌ̈i haajem u Troas p'öbör hee Cristo hiek jawaan ha maawai maach Pöröu hich hiek jaaumk'ĩir sĩi p'it'urgjã chuk'u mʌrʌg jaaupijim. :tm Mag hi perdonaaba hak'iin, dösãtta jũrr maach gaai hʌ̃rpaju; ya maadëu hi k'ap'ʌm, hí jãga sĩerrʌ́. Corintopien k'ap jëwaag Pablo Tito dʌ̈i hoom k'õchag sĩerr Ks Pãrau perdonaabarm woun muajã hagjö hi perdonaaju. Mag mua hi perdonaabarmjã, chadcha hich k'aibag hisegbaawai hi perdonaaju sĩerr k'ai, pãar gaaimuata Cristo dak'ĩir mua hi perdonaaju. @ry Nawe mʌchdëu pãrag hẽsap deepʌ̈itarr gaaijã hich mag mua pãrag jaaupʌ̈ijim, chadchata mʌchdëu pãrag nem jaau chirʌm hipierraa nʌ wa hipierraa k'aba nʌ ha k'ap haag. zqmHi magpim hugua warr pãachdëu hi dʌ̈i narrjö deeu hũmaai, “Marau hagt'a pʌ k'õsi nʌm” habat hirig. Yp+Sĩi jãimua pãrau hi perdonaawia hi k'ĩir jãsenk'abat, heeu magba hak'iin hich dʌ̈i jãgtarr gaaimua warag hök'ĩirjug pöoma haadeewai tag Hẽwandam dʌ̈ijã nʌrraju k'ĩirjuba k'ãijã haduk'am. ]o3Ya pãach k'apanaam k'ʌʌnauta hi castigaatarr haawai ya hich jãgpai hʌ̈u sim. In Pari hiwiir hãbpaimua jãg mʌ hök'ĩirjuu hapitarr chan mʌch happai k'aba, jãan chi iglesia heem k'ʌʌndampata t'um hich jãg hök'ĩirjuu hapijim, hich jãg k'aigba harr gaaimua. ymkPari jãg hẽsap pãrag deepʌ̈yaag p'ã chiraawai t'umaa k'ĩirjuwia gaai machaaga haadëmua warag mʌchta bĩejeejim. Pari mʌch meerba chirʌm, mua hẽsap gaai pãrag jãg p'ã deepʌ̈itarr chan sĩi pãar hök'ĩirjuu hapieg k'abajim. Magju k'ãai hante jãg p'ã deepʌ̈itarran, mʌchdëu chadcha pãar k'õsi chirʌm k'ap hamk'ĩir hajim. Mua pãar k'õchk'aba chirak'iin, pãar jãjãgk'amjã mʌ gaai mas k'aba chiraajeek'am. Hich bãaurr hũan wai sĩerr perdonaapi jaaupʌ̈itarr ql[Mag k'ĩirjuwiata har nacha mʌchdëu pãrag hẽsap p'ã deepäaiwai hag gaai sĩi jaaupʌ̈i chirajim, mʌch barju nawe pãach happai hiek'awia mag k'aigba haadëp nʌm t'umaa wajap'a arreglaamk'ĩir. Mua k'ap'ʌ chirʌm mʌch honee haju, mʌ barju nawe pãrau mag problema arreglaapʌ̈imʌn; mag hamʌn mʌch happaijã k'aba pãachpata dʌ̈i honee haju. MkMʌ mawia pãachig hiek'abaimaawai pãar hök'ĩirjuu nʌisim hoobaawai, ¿jãga mʌchjã honee habarju pãar dʌ̈i? Maig chan maach t'umaa honee haju harrta sĩi warag hök'ĩirjuuta nʌisiju. hj KMag mʌch barbaimaawai pãachta k'ĩir naauwia hök'ĩirjuu hapimaaugauta hagt'a maba chirʌm. i Mʌ jam barwia mʌchdëu nem jaaubarmta pãrag hajués waupimap'a chirʌm. Ya pãar pãachdëu Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaai hubʌ naawai pãrau k'ap'ʌ nʌm, jãga haju haai nʌ mʌ barju nawe, maagwai magʌm hat'ee chan ya pãrau wajap mʌ higba nʌm. Magarrau mua mʌchdëujã k'õsi chirʌmʌn pãar honee hapijuuta hẽk'aajem. Mua chan pãar hök'ĩirjuu hapimap'a chirʌm.h Mʌ sëuk'a chirʌm k'ai magan Hẽwandamau mʌ dʌ̈i hichdëu hampierr haju haai sim; pari hagt'a mʌʌgwaiwe Corintoog pãar hoon maba chirʌmʌn, sĩi pãachig hik'ʌaba hiek'abaimaawai warag pãach hök'ĩirjuu hapimaaugauta maba chirʌm. g Mag hichdëu maachig hich hiek hʌ̈k'api hat'am haigta maach gaai hich dauchach p'ã sĩubarmjö hajim, magbarm haigmua hichdëu k'õsimjö nem wau nʌm hoowia hõrag chadcha hich dënk'a nʌm k'ap hamk'ĩir. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hich Hak'aarjã deejim, mag gaaimua hʌ̃gt'ar paimaawai hichdëu mʌg hatag maachig nem deeju hanʌmjã chadcha deeb k'aba deeju k'ap hamk'ĩir. Tf #Hich hag Hẽwandamauta pãragjã Cristo hiek hʌ̈k'apiwi mʌrʌgjã hʌ̈k'apiwia maach hich dʌ̈i hubʌ p'ë wai sim; maimua hichdëupaita maar mʌg chi Cristo hiek jaau nʌm k'ʌʌnjã jʌr haujim. ee EHi gaaimuata Hẽwandamau maach dʌ̈i nem magju hatarrjã chadcha hich hiek'atarrjö haajem. Maguata maach Hẽwandaman chadcha hich hiek'atarrjã sëuk'aba sĩerrʌm haajem maadëu, Cristo gaaimua hi t'ö hiek'amamua. 4d cSilvano dʌ̈i Timoteo maimua mʌchdëujã hagjö maach t'um Jesucristo Hẽwandam Hiewaa hiekta jaau wënʌrraajem. Hich Cristooujã nem mag hawia deeu hich hag hiek higwiapai mag k'abam haba sĩerraawai maraujã pöd magju k'aba nʌm. Cristoou hichdëu mag habarmʌn hich magta nem wau sĩerrʌm. )c MHẽwandamaujã k'ap'ʌ sim, hi dau jam mua pãrag nem mag hawia deeu hũwaai mʌchdëupai hich hag hiek higwia mag k'abam haajẽ. Mua mag nem jaauba chitʌm. b %Pari magtarrta, jãgwia mʌ mabajĩ. ¿Pãrau hoowai mua wajap'a k'ĩirjubanaata pãrag maju ha p'ã deepʌ̈ijĩ? ¿Wa mʌchta sĩi parhoobam k'ʌʌnjö hihãsisisdö chitaawaita nem mag haju hatarrjã nʌʌpai hawia deeu hũwaai mag k'abam haajẽwa? Magjã k'abam. a  Mʌch k'ĩirjugan Macedoniaag mamuajã nacha pãar haigta jẽerimawi deeu hewag bëewaijã hũwaai pãar haigta chiraichëju k'ĩirju chirajim. Mag, mʌ Judeaag maagpaawaijã hʌ̈u pãrau mʌ juag hoomjö mua nemdam higju t'umaa mʌrʌg deepʌ̈ik'am. ` Mag mʌch gaaimua pãach honee haju k'ap'ʌ chiraawai nacha pãar haigta chiraimaju k'ĩirju chirajim, biek numí pãar hoot'uraag. _ Hĩsin sĩi pãrau bʌchk'unpaita k'ap'ʌ nʌm muata nacha pãachig Hẽwandam hiek jaauchëtarr, pari wajapcha k'ap'ʌ haju bʌchk'un waaur nʌm. Maach Pör Jesús pierrum hedta pãar honee haju mʌ gaaimua, maagwai mʌchjã hagjö honee haju pãar gaaimua. >^ w Pãrau wajap'a k'ĩirjumʌn mʌchdëupai mʌch higwia pãachig hẽsap gaai mag jaaupäaiwaijã pãrau k'ap'ʌ haju, chadcha pãachdëu mʌ hoojemjöpaita mʌchdëujã mʌch jaau chitʌm. Jãg mʌchdëu p'ã deepʌ̈i chirʌmʌn, sĩi mʌ gaaimua pãach honee haju haai nʌm wajap'a pãachig k'ap hamk'ĩrau. M]  Mʌch wajap'a chitanaa hiek'aawaijã chadcharam hiekta pãar hee Hẽwandam dak'ĩirjã mʌch hiek'a chitaajem k'ap, mʌ honee chirʌm hi dau na. Mʌ mag chitʌm chan sĩi mʌg jẽb gayam k'ʌʌn k'ĩirjug k'augau k'aba, sĩi hich Hẽwandamau mʌrʌg magpi sĩewaita t'umaam k'ʌʌn daarjã hʌ̈u wajap'a chitaajem. \  pãrau mʌ kõit hich jãg pʌaba jëeu durrumʌn. K'apank'am k'ʌʌnau mʌ kõit Hẽwandamag jëeu nʌmʌn, magan hich hagjö hʌ̈u hirua mʌ wajap'a wai chiraajem paarjã k'apank'am k'ʌʌnauta hirig hʌ̈u hajim hajurau. Jãgwia Pablo Corintoog mabajĩ =[ u Mag, hʌ̈u mʌ t'õopiba Hẽwandamau mʌ peerdʌ haujim. Mua k'ap'ʌ chirʌm hĩchab, hichdëu mʌ t'ʌa wai sim haawai mʌg hatagjã hirua hich jãg mʌ k'aigpër wai nʌrraju, uZ e Muan ya mʌch t'õopäaigpampiita chirajim; pari jũrran mag wajap dau haug wautarr gaaimua ya mʌrʌg jaaubarmjöta hajim, mʌchpai wir haig higju k'ãyau hʌ̃rcha Hẽwandam hõor mee sĩsid harrjã p'iriu haaujem gaaita k'ĩirjuju. bY ?Cristo gaaimua k'odamnaan, tale pãrau k'ap'ʌ nʌm, Asia durr mawia mʌ wajap'a dau haug wautarr. Muan tag mʌchdëu hãwatbajupii haajeejim; magʌm gaaimua muan ya tag mʌch pãar k'ĩir chitabajupii chirajim. %X EMua k'ap'ʌ chirʌm, pãarjã Cristo gaaimua mʌjö dau hap'ʌʌ naawai jãg hichdëu mʌ k'ĩir jãsenk'atarrjö pãarjã hagjö hirua k'ĩir jãsenk'aju. W  Mʌg Cristo hiek jaau nʌm gaaimua dau haug wau chitʌmʌn, Hẽwandamau mʌch peerdʌ hautarrjö pãachjã k'ĩir jãsenk'awia pãach peerdʌ haumk'ĩrau. Mʌg hirua mʌ k'ĩir jãsenk'a simʌn, jãan hich hagjö pãachjã mʌjö dau hap'ʌʌ hap'öbaadeewai jũrr mʌch garmuata pãar k'ĩir jãsenk'aa k'ap'ʌ hamk'ĩrau. Mag hamʌn magan pãrau mʌ dënjö hãwatimʌ hãwatju. V Cristo gaaimuata maach hʌ̃rcha dau hap'ʌʌ wënʌrraawain hichdëujã hich hagjö hĩchab maach hʌ̃rcha k'ĩir jãsenk'aajem. U #Hichdëuta maach gaai masi wa hök'ĩirjuu k'ãijã nʌm haigjã chadcha maach k'ĩir jãsenk'aajem, jũrr maach garmuajã hagjö dich k'apeen gaai masi wa hök'ĩirjuu k'ãijã hoowai hich Hẽwandamau maach dʌ̈i hatarrjö hich hagjö ham k'ĩir jãsenk'amk'ĩir. HT  Keena, maach Hẽwandamta hʌ̈ucha k'itʌm. Hichpaita maach Pör Jesucristo Hayau; hichta maach Haai haawai hichdëuta hõor dau haug k'aug paraanaa hĩchab maach k'ĩir jãsenk'aajem. NS Maach Haai Hẽwandamagjã jëeunaa maach Pör Jesucristoogjã jëeu chirʌm, pãach hʌ̈u wai nʌm dʌ̈i hĩchab k'õinaa wai wënʌrramk'ĩir. K'ant'ee Cristo gaaimua Pablo dau haug waaujeejĩ HR Mʌʌn Pabloou, Hẽwandamau Jesucristo hiek jaaumk'ĩir hich Cristooucha jʌr hautarr. Muata Timoteo dʌ̈imua mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm, Grecia durr Corinto p'öbör hee Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag maimua deeum p'öbördam nʌnʌidʌm heem magwe t'umaa chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnagjã hagjö. NQbHãaur har chi mag wënʌrrʌm k'ʌʌn hamachdëu mag parhooba jaau wënʌrrʌmʌgta hee ham k'õchgau Hẽwandam hiek chaar hamachdëu hʌ̈k'a narrta hisegjierram. Mʌk'ʌʌndam hajim pʌrʌg p'ã deepʌ̈im hig chirarr. Pʌ kõit Hẽwandamagta jëeu chiraajem, pʌ hʌ̈u t'ʌa wai nʌrramk'ĩir. Hayoo kakë, PabloP)bTimoteo, hãbmiecha mua pʌrʌg jaauk'im: Hẽwandamau pʌrʌg hich hiekta jaaupitarr haawai pʌ p'idagan hãba hi hiek jaau nʌmʌu. K'ĩir k'ap'ʌ chitá. Hoob sĩi jãg Hẽwandam hi hawia hamach heepai bʌ̃ʌr habarm gaaimua hiek p'it'urg haadëp haajem k'ʌʌn dʌ̈i sĩi par pʌch hip'it'ur hiyʌ̈ʌ chitam. Jãgʌm k'ʌʌnaun par k'augbamta k'ap'ʌm k'ap'ʌm hawia jãg sĩerrjëem. RObHamau magta hõor hat'ee nem hajap'am pöm wau nʌmua gaai machag chuk'u p'atk'on dʌ̈rrcha k'ãijã werbamʌn, magan mag nʌm haiguin warre mʌg jẽb gaaiwe hʌ̃gt'archata hamach p'atk'on hãk'a p'iemamjö nʌm, hamachdëu hõor dʌ̈i mag nem wau nʌm jũrr Hẽwandamau par hok'oopibaju haawai. Hajapcharan mag nʌm haiguin mag nem wau nʌmua tag maach t'õjã t'õba haajem haar wëtwi naaimajuuta k'ĩirju nʌm. Pabloou hãbmiecha Timoteo wawitarr NbHamag, bʌ̃ʌrjã hamach p'atk'on hĩgk'aba warag haguata nem hajap'am waupi jaaubá, hõor parhoobam k'ʌʌn dʌ̈ijã hö wajap'a. EMbHar p'atk'on paraam k'ʌʌnag, hamachta warm k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai nʌm hawia wir haig hamach p'atk'onta t'ö hiek'apiba jaaubá. P'atk'on pöm paraam k'ʌʌnjã bʌ̃ʌr habarm gaaimua deeu dau haug hee maju chan pöm k'abam. Maguata hãba haata k'ĩirjuju k'aba nʌm. Mag k'ãai hãba maach Hẽwandampaita hamag k'ĩirjupi jaaubá, maach hʌ̈u wënʌrramk'ĩir hichdëuta maadëu nem hiigwaijã hö hãk'ãrag chuk'u deejeewai. ZL-bHichta hãba warrgarwe hich mag hiiu sĩerrʌm, meejã meeba. Hichta sĩi hatcha hich hararagau pöd hõrau hagʌg hooju k'aba sĩi bʌ̃ʌmjö sim heeta sĩejem. Maach mʌg heegarm k'ʌʌnau chan ni hãbmuajã dich daujãdamau pöd hi hoojã hooba, ni hooju haaijã k'aba nʌm. Maguata hãba hirigta maach t'umaam k'ʌʌnau hich mag hee haju haai nʌm, hichta chi jua t'ierrk'a sĩerraawai. Maata maach Hẽwandamau. Jãga haju haai nʌ p'atk'on paraam k'ʌʌnau 6KebMag Jesucristo Hẽwandamau bëepiju hed haadeewai t'umaam k'ʌʌnag warre dau daau hoopiju, hichdëuta hãba maach t'umaam k'ʌʌn wai dʌnaajeewai. Hichta hĩchab mʌg jẽb gaai reinaan t'um t'ʌnʌm k'ʌʌn Rey hanaa hĩchab hichta har hõor t'umaam k'ʌʌn pörk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn Pör charau. JbCha mua pʌchig jaau chirʌm t'um hipierraa habá hich Hẽwandamau k'õsi simjö, bʌ̃ʌrjã nem chaauraapaijã jaauba. Hich magta hajap'a chitá maach Pör Jesucristo bëe nʌm hora, ni hiwiram hãbmuajã pʌchig pʌch k'ĩir naau hiek'am hugua. Ib Hĩs mua mag chirʌm, Hẽwandam hichdëuta nem t'ʌnʌm t'um hiiupi wai sĩejem hag dau na, maimua hĩchab har maach Pör Jesucristo Poncio Pilato na t'umaam k'ʌʌn jʌ̃g daar hiita chadcha Hẽwandam Hiewaau ha jaautarr hag dak'ĩirjã hagjö mag chirʌm. OHb Timoteo, Cristo hiek chaar maachdëu hʌ̈k'a nʌm gaaita hubʌnaa warag maach Hẽwandam hiekta nem pʌa chʌuu jaaubá, sĩi k'ajap meeuk'a jãau nʌmjö. Tag maach meeba hich mag wënʌrraju haar barjuuta hẽk'abá, pʌch mam sĩeimamk'ĩirta warrjã Hẽwandamau pʌch jʌr hautarr haawai. K'ĩir heyaa habá, har pʌchdëu hõor k'apan t'ʌnʌm dak'ĩir mʌg pʌchdëu hʌ̈k'a chirʌm hiek chan hogdʌba hich jãg hʌ̈k'a chitaju ha hiek'atarr. Gb Mamʌ pʌ Hẽwandam hat'eeta p'idk'a sĩewai, hoob warm k'ʌʌnjö nem k'aigba wauju k'ĩirju chitam. Magju k'ãai Hẽwandam dau na hagchanaa hirua k'õsimpai waubá. Maadëu hʌ̈k'a nʌm hiekta bʌ̃ʌrjã hogdʌba hʌ̈k'a chirʌm dʌ̈i t'umaam k'ʌʌn k'a k'õsinaa hit'ũu ham wawibá. Mʌg hiek gaaimua pʌch dau hap'ʌʌ hawiajã hãwatnaa warag högk'aba pënaa. ?Fwb Har chadcha p'atk'onag wʌrpa nʌm k'ʌʌnaun nem k'aigbamta k'ĩirpierr waaujem, p'atk'on paarpam k'õchgau. Hõor magʌm k'ʌʌn t'ʌnʌm. Hãaur k'ʌʌnau mag p'atk'on paarpam k'õchgau, nem parhooba wau nʌmuata warag maach Hẽwandam hiek hamachdëu hʌ̈k'a narrjã hisegjierram. Hamaun hamach p'atk'on paarpa p'öbaadeewai hamach honee hajupii haajerram. Mamʌ magʌmjã hichiita hich mag honee k'aba naajem. Hajap chirá Timoteo ,EQb Mamʌ magba hãaur k'ʌʌnan sĩi p'atk'on pöm paarpajuuta k'ĩirju t'ʌnʌm. Mak'ʌʌnaun p'atk'onau haawai parhooba nem wau nʌmuajã chadcha hamachdëu nem k'õsim paarpajuuta hẽk'aajerram. Mag nʌm gaaimua wounagamjö hʌdʌraata nem parhoobamʌgjã hamach bãyeu harrpi nʌm, mag p'atk'onagta hee t'ʌnarr gaaimua naspawia hamachdëupai wir haig hamach k'aibag waupimjö Jöoirau hamach hisegjujã k'ĩirjuba. {DobMamʌ dich t'ach k'öjudam paraanaa k'ajũa jũajudamjã wai nʌmʌn, ya magdam dʌ̈ipai honee naaju haai nʌm. HC bWarr maach t'aabaawaijã bʌ̃ʌrjã juagam nem chuk'u maach hãdau maach t'aabatarr haawai, juagam nem pöm wai naawiajã maach meem hed pöd maadëu bʌchk'unpaijã nem harrju k'aba nʌm. BbHẽwandam hiek maachdëu jaau nʌm hõrau hũurwai jãg chi hũrm k'õsi hũr nʌm k'ʌʌnagan chadcha hʌ̈uma; hamagan mag hũrwia hʌ̈k'aawai p'atk'on pöm hau nʌmjöta sim, majã har hamach nemdam wai nʌm dʌ̈ipai honee durrum k'ʌʌnau mamʌ. qA[bMagʌm k'ʌʌn chan meeuk'a chik'am hipeer hahau k'ap'öbaadëmjã pʌam higba, hich mag sĩerrjëem, ya ham hamachdëu mag nem parhoob k'augba jaau nʌmʌgta pör haragpa nʌm gaaimua Hẽwandam hiek chi hajapcharamta hiseg wai naawai. Ham k'ĩirjugan jãg Hẽwandam hi hawia, hamachdëu jaau wënʌrrʌm gaaimuata sĩi p'atk'on pöm hau wënʌrraju k'ĩirju t'ʌnʌm. Har sĩi magʌm k'ĩirjug wai sĩsidʌm k'ʌʌn dʌ̈i hoob k'apeerk'a chitam. Sĩi p'atk'onagta hee haajem k'ʌʌn z@mbmagan mag wounau chan hichdëu jaau nʌrrʌmjã bʌ̃ʌrjã k'augba simta sĩi hich t'öwiata mag nʌrrʌm, hichdëu k'ap'ʌ chirʌm hamk'ĩir. Mag wounan sĩi nem hieknemta sim. Mag gaaimua hãba sĩi hõor dʌ̈i magʌm hiek higbaadëmjã pʌaba warag harpaita hijẽjẽbk'amua hichdëuta chik'am pödpʌ̈iju k'ĩirjuajem, magʌm gaaimua hamach hagjöm k'ʌʌn hap'ajã jũrr hichigta t'umaam k'ʌʌnau hee hapim k'õchgau. Ya magbaadëmua höbër nʌm: chik'am dʌ̈i k'ĩir k'ʌʌuk'a nʌm, chik'am k'ĩir hiek'a nʌm, warmua dich dʌ̈i chadcha magba sim k'ãijã dich garmuata chik'am hëugar k'aigba k'ĩirju nʌm. n?UbHãbmua k'ãijã pãar haar barwia Hẽwandam hi hawia jaaubaimam, mamʌ mag hirua jaau nʌrrʌm jũrr maach Pör Jesucristo hiek chi hajapcharamjöo k'aba, ni maachdëu jaau wënʌrraajem dʌ̈i harjöojã k'aba sim chan, >/bPãach chi chogk'a nʌm k'ʌʌnjã pãach patronnaan Jesucristo hi hʌ̈k'aajem k'ʌʌn k'ai, hoob pãrau pãach hödegpai, “Jãk'ʌʌnan hĩchab Jesucristo hiek hʌ̈k'aajem k'ʌʌn haawai jãk'ʌʌnau chan marag bʌ̃ʌrjã magju k'abam” hawia, “Marau ham högk'abam” ha hiek'amiet. Mag k'ãyau hante Jesucristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua pãach k'odnaan haawaita ham hat'ee hajapcha p'idk'aju haai nʌm, hamjã hĩchab Hẽwandamau daupii p'ë wai sim k'ʌʌn juagta pãrau hoo naawai. Timoteo, hamag cha mua pʌchig jaau chirʌmjöta t'umaam k'ʌʌnag jaaunaa pʌch hipierraa hapibá. Hẽwandam hi k'ap'ʌm hanʌmta parhoob nem jaaujem k'ʌʌn `= ;bHar sĩi chik'amnaan chogk'a par p'idk'a nʌm k'ʌʌn, pãach patronnaan daupii habat, mag hoowai bigaaum k'ʌʌnau Hẽwandam higwiajã k'aigba hiek'aba ni maachdëu nem jaau nʌm hëugarjã k'aigba hiek'am hugua. E<bHich jãgau hĩchab nem wajap'am wau nʌmjã. Maadëu dau daau nem wau nʌm, wa mag dau daau nem wauba hawia k'ãijã, hichiita Hẽwandamau t'umaam k'ʌʌnag k'ap hapiju mʌg hatag.;bPua k'ap'ʌ sim hĩchab, k'ar maach k'apeen hamach nem k'aigba wau nʌm gaaimua, hamachig jëeubamta warre merag chuk'u hamachdëucha jaau nʌmjö, dawaa deeum k'ʌʌnau hoojem. Mamʌ k'ar chan ham mag hamach pekau hee wënʌrrʌmjã bigaaum k'ʌʌnau chan k'augba, mʌg jẽb gayan hich mag sĩsiejem. Mamʌ hichiita mʌg hatag Hẽwandamau t'umaam k'ʌʌnag k'ap hapiju. o:WbMua mag chirʌm haig chan mag sĩi bʌ̃ʌr habarm gaaimua chik'amnag pʌch jaaupim hugua hawi pöd vinodamjã döba, pʌ sĩi hich jãg dö happaita dö chitaju haai sim haba chirʌm. Mua k'ap'ʌ chirʌm, bi machgaujã hʌ̃iba hagagai haajem. Pʌch jãgbaadëp haajem hʌ̈upamk'ĩir, dö happai döba hĩchab vinodamjã bʌchk'un döbarp'ʌ chirá. '9GbHĩchab mua pʌrʌg jaauk'im: Pãach hee hãb k'ãijã chi pörk'amk'ĩir jʌr hawaagpaawai, hoob sĩi hajap'a hʌ̈k'a sim hawia, parhoobam k'ʌʌn hʌ̃r jua hausĩunaa hi kõit Hẽwandamag jëwam, heeu magba hak'iin meraa pekau hee hich burrtarrjã jaauba, naspawiata k'aug hat'aawai, jũrr pʌch gaaipata chik'am pekau t'ʌduk'am. Magam hugua, chi pörk'amk'ĩir hõor jʌr hawaagpaawai hajap'a hoo nʌʌnaata hi hʌ̃r jua hausĩunaa Hẽwandamag jëeubá hi kõit. Naspawia k'aigbajim ham hugua hajap'a k'ĩirjunaata nem waubá. ~8ubMaach Hẽwandam dau na maimua maach Pör Jesucristo dau na muan pʌrʌg magta habá ha chirʌm. Hẽwandam chognaan angelnaan hichdëucha jʌr hautarr k'ʌʌnaujã mua pʌrʌg mag chirʌm k'ap'ʌ nʌm. Cha mua jaau chirʌmjö, chi mag pekau wau nʌm k'ʌʌnjã hoob sĩi par daúa hoom. Pʌch dʌ̈i k'apeen hajap'am k'ʌʌnag hawiajã hinag chuk'u hiek'abá hamag. L7bMamʌ har warr hamach wënʌrraajerrjö hagt'a hamach pekau hee wënʌrrʌm k'ʌʌnag chan hoob hik'ʌa hiek'am. Magʌm k'ʌʌnagan, t'umaam k'ʌʌn hãbam haig biirdʌnaa mag t'um t'ʌnʌm dak'ĩir hik'ʌaba hiek'amamua ham wawibá, mag hoobaawai tagam k'ʌʌnaujã högk'awia warm k'ʌʌnjö pekau hee burrm hugua. ;6obPʌ chirʌm haig woun hãb bëewi maach chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn pörnaan higwia hiwiir hãbam hëugar k'ãijã k'aigba nem hĩgk'acheewai hoob hʌ̈k'am. Hʌ̈k'aju hawiajã hamach chi hootarr k'ʌʌnauchata numiim k'ʌʌnau wa t'ãrjupam k'ʌʌnau k'ãijã bëewia jaaubaicheewaita hʌ̈k'abá. >5ub¿K'an jãgwia mua mag chirʌ́? Mua mag chirʌmʌn, Hẽwandam hiek p'ã sim gaaijã, “Pʌch nemjĩir dau bibt'ʌg deemk'ĩir p'ak hemk'öi p'idk'api wai chirʌm haig, nemjĩir dau k'öm hugua hawi, hoob hi hi k'õorjʌ̃ sĩum” ha jaau sĩewaita mag chirʌm. Maimua hich hag Hẽwandam hiek gaaipai hĩchab hagjö mag sim: “Har p'idk'a nʌm k'ʌʌnagan, hichiita ham p'idk'a durrum paar p'agab k'aba p'agju haai nʌm” ha sim. U4#bHar hajap'a chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn pörk'anaa Hẽwandam hat'ee p'idk'a nʌm k'ʌʌnan maadëu daupiinaa hamau nem hig nʌmjã k'ap haju haai nʌm, sĩi hich jãg par p'idk'apiba. Mamʌ hʌ̃rcha mag daupiinaa hamag p'agju haai nʌmʌn, har Hẽwandam hiek jaaujem p'idag wai nʌm k'ʌʌnagta hʌ̃rcha p'agju haai nʌm. A3{bPãar hee Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn k'od hʌʌi hãb k'ãijã k'oopawia k'itʌm k'ai, magan hamach chi k'odnaanauta wa chi chaain k'ʌʌnau k'ãijã sĩi hamach paarmua bit'urgam k'ʌʌn juata nʌju k'ãyau, hamachdëuta mag hũanau nemdam higbarm t'um haudedee haag k'ap haju haai nʌm. Magba hak'iin, iglesiaauta mag higju paraam k'ʌʌnagpa hoowai, jũrr har k'oopaa hʌʌin chadcha higju chuk'u k'it'ëem k'ʌʌndamta hajappai haair haba, hamau nemdam hig nʌmjã pöd t'um dedee habaju. Jãga haju haai nʌ dich iglesia heem chi pörnaan dʌ̈i P2b¿K'an jãgwia mua mag chirʌ́? Mua mag chirʌmʌn, cha mʌchdëu jaau chirʌmjö haba hawia ya hãaur k'ʌʌnau Cristo hipierraajã k'aba sĩi dösãtau k'õsi simjö wënʌrraawaita mag chirʌm. r1]bHãb k'ãijã mag nʌrram hugua, har jaai hauju hayaam k'ʌʌnan muan waragta jaai jʌrpim k'õsi chirʌm. Magbaawai chaain paarpawia, hich jaaijã hichdëuta k'ap'ʌnaa, degam nemjã hichdëu t'um k'ap'ʌ sĩsiewai, tag mag sĩi parhoobam k'ʌʌnjö nʌrrabaju. Magta hapim k'õsi chirʌm, maach k'a huk'urm k'ʌʌnagjã ham hëugar k'aigba hĩgk'apimaaugau. 0{b Chaainaam k'ʌʌn t'ʌ̃rpa pãach hẽsap gaai p'ãk'a sĩumʌn, hamachig sĩi nem dedee haju k'ap'ʌ hap'öbaadeewai, sĩi warag k'usëugau dik'a p'öbaadeewai, dipierr höbër höbër hap'öbaadëm dʌ̈i hĩchab k'usëugau dik'aju. Mamʌ sĩi magpaijã k'abam. Magp'öbaadëm dʌ̈i warag nem hieknem nem hĩgk'anaa, hõor hamach hap hiek'a nʌmjã hamach dʌ̈ita hiek'a nʌmjö bigaau naawia chik'am hipeermie hat'aadëp'ʌm dʌ̈i, hiek'aju hayaa k'abampata hõor jʌ̃g daar hiek'aa k'augjurau. 0/Yb Magbaawai hamachdëupaita Hẽwandamag hamach k'aibag waupimjö waupijurau, tag jaai jʌrba hãba Cristo hat'eepai wënʌrraju ha hiek'atarrta jaai jʌrbarm gaaimua. J. b Mamʌ har k'oopaa hʌʌin hagt'a sesenta añojã barba nʌm k'ʌʌn t'ʌ̃r chan hoob jʌ̈chag pãach hẽsap gaai p'ãmiet; ham hagt'a k'a chaainaa sĩsid haawai heeu deeu hũmaai hemk'ooin k'ĩirju p'öbaadeewai jaai jʌrduk'am, Cristo hat'ee nem wau wënʌrrʌm gaaipai wënʌrraju ha hiek'atarrjã k'ĩirjuba. )-Kb Magnaa hĩchab hamau nem hajap'am waaujemta hooju haai nʌm, k'an nem hagá: ¿Hamach chaain hajap'a bãauk'apʌ̈iwia jöoin hee hagpierraa wënʌrrʌ́? ¿Hõordam parhoobam k'ʌʌn hamach haig bëewaijã, hamach deg jẽerpim k'õsi jẽerpinaa, ham dʌ̈i hö hajap'anaa, hamach k'apeen Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn hat'eejã bʌ̃ʌrjã nem waumap'am haba sĩi nem par daúa hooba k'it'ëe haajẽ, ya “Maar jãgʌm hat'ee k'aba nʌm” ha hiek'aba? ¿Hõor k'amor masi wa gaai masi k'ãijã haawai, dau haug k'augwi dʌ̈i nem par daúa hooba haajẽ? Magʌm happaijã k'aba, ¿tag nem parhoobamdam wau nʌmua hõrau ham hëugar hajap'a hig hiyʌ̈ʌ haajẽ? Magʌm nem t'um chadcha waaujem pãachdëu k'ap'ʌ nʌm k'ai, magan hamau nemdam hig nʌmjã hoob sĩi par daúa hoomiet. N,b Mua pʌrʌg jaauk'im, chijãgʌm k'oopaa hʌʌinagta pãach t'umaam k'ʌʌnau nem deeg ham t'ʌ̃r pãach hẽsap gaai p'ã sĩuju haai nʌ. Pãrau nem deeju k'ʌʌnan mʌgau: K'oopaa hũanaan sesenta añomua hʌ̃gt'aagam k'ʌʌn har warrcha hamach jaai hautarr dʌ̈ipai k'oopawia tagjã jaai hauba nʌm k'ʌʌnpaiu. +bHãbmua k'ãijã dich k'odk'a simta dau hap'ʌʌ k'itʌm hoo simjã mag hoowai warag gaai mas k'abamjöo sim wounan dʌ̈rrchata hö hãk'ãraa chirʌm. Mamʌ hat'uucha k'aigba nʌmʌn, har hamach chaain wa hamach dënnaan k'ãijã dau hap'ʌʌ k'itʌm hoo nʌmta warag hoobamjö nʌm k'ʌʌnau. Magʌm k'ʌʌnau chan cha maadëu Hẽwandam hiek jaau nʌm hʌ̈k'aba nʌmta hamach hiiupaita hʌ̈k'a nʌm hanʌm. Mag nʌm k'ʌʌnan har bʌ̃ʌrjã hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌn k'ãyaujã hatchata k'aigba nʌm Jöoi dau na. '*GbHar Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnag t'um cha mua jaau chirʌmjöta hapibá, hamach dënnaan dʌ̈i. Maagwai ham hëugar chik'amnau jaau jaau habaju. )bMamʌ har k'oopaa hʌʌi mag Hẽwandamag jëeubanaa sĩi warag Hẽwandam hiek k'augbamjö parhooba hichdëu nem k'õchagpierr nem wau simʌg chan, parhoob nem deeju k'aba nʌm. Mag simʌn Hẽwandamau hoowai meeba simta chi t'õmjö sim, hich pekau gaaimua. X()bHʌʌi har chadcha t'ãraucha Hẽwandam hiek hʌ̈k'a simta k'oopawia hich happai higjujã chuk'u sĩsiewain, “Higjujã chuk'u hʌrraawai tag k'ai jua nʌbarju” hawia, hãba Hẽwandamagta hedaram magwe jëeu k'itaajem hichdëu nemdam hig sim hat'ee. Pãach hee k'oopaa hʌʌin magʌm k'ʌʌnagta nem deeb k'aba deeju haai nʌm. }'sbMamʌ k'oopaa hũan hãb k'ãijã chaain paraanaa yẽtonaan k'ãijã p'ë wai sim k'ai, magan chi chaainauta k'ap haju haai nʌm, hamachdëuta nacha hirua nemdam hig sim haudeeg garpapa haag. Hamau k'ap'ʌ haju haai nʌm, hich jãg jöoinau hamach dau hap'ʌʌ bãaupʌ̈itarrjö, ya hamach dënnaan dau hap'ʌʌ paawai jũrr hĩchab hamach chi chaainauta hamach dënnaan chaain dau meraamjö hoo wai wënʌrraju haai nʌm. Dich dënnaan dʌ̈i magta hamʌn, Hẽwandamau hoowaijã nem hajaug sim. &#bHar k'oopaa hũanaan chadcha dau hap'ʌʌ higju chuk'u k'it'ëem k'ʌʌn dʌ̈i hö hajap'anaa hamau nem hig nʌmdam hau dedee habá. %bMaimua hũanaan dʌ̈ijã pʌch hãd dʌ̈ímjö hanaa chi daupeen dʌ̈ijã pʌch hʌ̃p'ʌʌin k'ʌ hãbam k'ʌʌn dʌ̈ímjöta habá, bʌ̃ʌrjã ham dʌ̈i k'ĩirjug chaauraa haju k'ĩirjuba. Iglesiaau jãga haju haai sĩ k'oopaa hʌʌin dʌ̈i $ bPʌch k'ãai jöoinag hoob meeurrau hiek'am. Hamag meeurrau haju k'ãyau, pʌch hayagta hiek'a chirʌmjö hit'ũu hiek'amamua warag ham wawibá. Pʌchjö chaainpaim k'ʌʌnjã pʌch k'odnaan k'aba hawiajã pʌch heeugpeen k'ʌ hãbam k'ʌʌnjö jãsene habá. I# bPʌchdëu jaaumaajem hiekpai hajap'a k'ĩirjunaa k'ĩir k'ap'ʌ chitʌm dʌ̈i warag hich hag hiek gaaipai hʌ̈k'a chitʌmua hubʌ chitá. Pua chadcha cha mua jaau chirʌmjöta hamʌn, magan pʌch peerdʌ chirsim dʌ̈i hĩchab bigaaum k'ʌʌn har pʌch hiek hũr durrum k'ʌʌnjã hʌ̈u pua ham peerdʌpi hauju.."UbTimoteo, Hẽwandam hiek jaau nʌm gaaita warag pʌch t'ierrpamam t'umaam k'ʌʌnau hoomk'ĩir, cha mua pʌchig jaaubarm t'um k'ĩirjunaa hag gaaipai chirsí. W!'bPʌchig mag p'idk'amk'ĩir k'abajieb, har nacha Hẽwandamau k'apeenag jaaupibaawai mak'ʌʌnau pʌ higwia jũrr chi pörnaanag jaautarr. Magbaawai hajim, har hamau pʌ hʌ̃r jua hausĩubarmua Hẽwandamau hich jua t'eeg pʌrʌg deetarr. Mag p'idk'amk'ĩirta mag jua t'eeg pʌchig deetarr haawai hoob sĩi hich jãg par wai chitam. n~}|s{{yywvRtsr;ponnmlkjiGhgetdPãrau k'ap'ʌ nʌm, jãga haajẽ nemjĩir jĩirwai. Bʌ̃rʌʌ jĩirtarr k'ai, paarpaawaijã hich hagpierrpai bʌ̃rʌʌ haaujem. Dʌ̈rrcha jĩirtarr k'ai, paarpaawaijã hich hagpierr hagjö dʌ̈rrchata haaujem. Sr Pari magam huguata mua mʌch nawe mʌk'ʌʌn hermanonaan pʌ̈i chirʌm, pãrau hagt'a ofrenda dʌ̈rrcha pãachdëu deeju hatarrjö chuk'u nʌm k'ai, dʌ̈i pãar juag hooimamk'ĩir. Maagwai mʌ baarwaijã ya sĩi k'ĩir k'aug wai naaju. Pari mag chirʌm chan mag hajuésta deepiba, sĩi pãach k'ĩrauta deepim k'õsi chirʌm. xqi Magba hak'iin, mʌchcha pãar haar barm hed Macedoniapien k'ãijã mʌ dʌ̈i mawi hagt'a chuk'u nʌm hoobaimaawai, sĩi sëuk'ata pãar hëugar mag chirarrjöo haju. Magbaawaijãh, ¿jãga haag hagá? Magan pãrau wajapta mʌ k'ĩir naaupiwia pãachjã dʌ̈i k'ĩir naauju, k'ani mag mʌch k'ĩir naaupibajupii hawiata mua pãar hëugar hamag mag jaaujerr haawai. \p1 Ya mua pãar hamag wajap'a jaau wai chiraajeewai mʌchcha maju nawe hĩs mua pãar haar mʌk'ʌʌn hermanonaan pʌ̈ibapʌ̈im, chadcha pãachdëu ofrenda deepʌ̈iju hag nawe sĩi k'ĩir k'aug wai naamk'ĩir. o Mua k'ap'ʌ chirʌm, pãrau pãach k'ĩrauta hermanonaan juag hoom k'õchk'aajem. Jãg nʌm haiguin chadcha mua pãar t'ö chitʌm. Mag gaaimua ya hante mua Macedoniapienag jaau wai chirʌm, naam añoouwe pãrau ofrenda jʌr p'iewi hap'ʌʌm k'ʌʌn hat'ee deepʌ̈im hig narr. Mag, jam Acaya durr pãrau mag k'ĩirju nʌm hũrwia mau Macedoniapienaujã hich hagjö k'õchk'a t'ʌnarram. n  Ya mʌchdëu pãar k'ap'ʌ chiraawai, hermanonaan hat'ee ofrenda deemk'ĩir chan tag pãrag p'ʌʌrba jaauju chuk'u chirʌm. QmHermanonaan Corintopien, chamʌ k'ʌʌn wounaan pãach haar bardʌtk'aimaawai, pãachdëu ham k'õsi nʌm chadcha hamach daúacha hoomk'ĩir, ham dʌ̈i wajap'anaa ham jãsene habat. Pãrau ham dʌ̈i magmʌn, magan mʌg Macedonia hee iglesiapierr t'umaam k'ʌʌnauta pãrau mag ham k'õsi nʌm k'ak'apdö haju, pãachdëu mag hamach dʌ̈i wajap'a hatarr jaaut'urtarr hũrwia. Mag hamʌn magan mʌjã hĩchab parcha honee k'aba habarm pãar gaaimua.ulcHãbmua k'ãijã Tito higwia pãachig, “¿Jã k'aiuma?” habaawai, jũrr mʌ higwia, “Jãan Pablo k'aperau, pãach juag hoom k'õchgau hi dʌ̈i hãba p'idk'aajem k'abahab” habat. Wa jũrr hi k'apeen har hi dʌ̈i numí wëtum k'ʌʌn higwia k'ãijã, “¿Jãk'ʌʌn chijã k'ʌʌnauma?” habaawai, “Jãk'ʌʌnan mau Macedonia durr iglesia nʌnʌidʌm heem k'ʌʌnau jʌr hauwia pʌ̈itarr k'ʌʌnau” habat, “hĩchab wajap'a maach Cristo hiek hig hiyʌ̈ʌ haajem k'ʌʌn.” Yk+Pãar haar Corintoog mʌch maba habaawai mʌch jũrr dewam hermanodamta hagjö ham daumaai pʌ̈i chirʌm. Jãjã hagjö hichdëu nem wajap'a wau k'itʌm gaaimua mua hi k'ap'ʌ chirʌm, jãan hermano chaardamau. Magʌm hĩs chará hichdëujã ya pãar wajap'a wënʌrrʌm k'ap'ʌ sĩewai hʌ̃rcha hirua pãar hoom k'õchk'a sim. Aj{Pari hãbmuajã mag k'ĩirjum huguata hãba nem wajap'a waujupaita k'ĩirjuajem, Hẽwandam dau na maimua sĩi mʌg jẽb gaai maach hagdaujöpai t'ʌnʌm k'ʌʌn dak'ĩirjã hagjö. iMagba maach happaita wënʌrrak'iin, p'atk'on dʌ̈rrcha harrum haawai, heeu hãbmua k'ãijã wa marau hag heem haujim haju. hMag nʌm dʌ̈i hĩchab, mʌg p'atk'on jʌr p'ie wënʌrraag maar juag hoomk'ĩir tagam iglesia heem k'ʌʌnaujã hiita jʌr haujierram. Mag p'atk'on jʌr p'ie wënʌrrʌmʌn hap'ʌʌ k'it'ëem k'ʌʌnag deepäaigau, magbaawai hamaujã maach Pör Jesuuta wajap'a hig hiyʌ̈ʌ nʌm dʌ̈i chadcha maachdëu hamach k'õsi nʌm ha k'ap hamk'ĩir. Magta mʌg hermanodam maar daumaai nʌrrʌm. Zg-Tito dʌ̈i mua deeum hermano pʌ̈i chirʌm. Jãguan hĩchab mʌg maach peerdʌajem hiek jaau gaai k'itʌm gaaimua mau iglesia nʌnʌidʌm hee t'umaam k'ʌʌnau hi hëugar wajap'a hig hiyʌ̈ʌ haajem. /fWMua hich Titoog pãar hoon mamk'ĩir jaaubaawai hʌ̈u mʌ hipierr maju haadëjim. Mag nʌm dʌ̈i hichdëujã nawe pãar hoon mam k'õchag sĩerr haawai hĩsin chadau hirua hich daúacha pãar hoon mam. Pari mua hoowai hirig petá haba harr hak'iinjã, hichiita hich k'ĩraujã maju sĩejim. eMua Hẽwandamag hʌ̈u hajim ha chirʌm, hichdëuta mua pãar k'ĩirju chirʌmjö Titoogjã pãar k'ĩirjupi sĩewai. ydkCha mua jaau chirʌm higwia, Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai,“K'öju pöm hautarr dën heemjã sobba, ni k'öjudam bʌ̃rʌʌ hautarrjã waaurwia haugchëbajim” ha sim. (Ex. 16:18) Tito hich k'apeen dʌ̈i pʌ̈itarr Yc+Mag k'ãai sĩi hagdaujö pãachdëu nem hig nʌmta t'um paraa hapim k'õsi chirʌm. Pãrau nem wai nʌm jũrr warm k'ʌʌnau chuk'u nʌm k'ai, magan hamag dee sim; maagwai jũrr pãrau chuk'u habarm hed hamau wai nʌm k'ai, hich hagjö pãrag deeju. Mag nʌm haig sĩi hagdaujö dichdëu nem hig nʌmdam haugchëba wai nʌnʌid haju. b Magba hak'iin wa dich k'apeenag nem deem k'õchgau jũrr dichdëu nem hig nʌmta chuk'um haju. Mua pãar magpimap'a chirʌm. jaM Pãrau ofrenda deewaijã deem k'õsita dee nʌmʌn, bʌ̃rʌʌ hawiajã dʌ̈rrcha dee nʌm dʌ̈i hãba Hẽwandamau haum k'õsi hauju. Hirua maachdëu chuk'u nʌm hatchajã jëeuba, maachdëu wai nʌmpierrpaita jëeu sim. ` pãachdëu deeju hayaampierr hagdaujö deemamua pãachdëu deeju hap'öbaadeewai deem k'õsi narrjö hich jãg deem k'õsi deepetat. Y_+ Mʌg cha mʌchdëu jaau chirʌm hat'ee sĩi mua pãar wawim hig chirʌm. Naam añoouwe pãachdëuta nacha hermanonaan Jerusalenpien hat'ee p'atk'on p'ieju hap'öbaadëwi chadcha p'iep'öbaaderr haawai, R^ Pãrau ni hãbmuajã meraa k'aba nʌm, jãga maach Pör Jesucristojã Hẽwandam dʌ̈i hãba sĩerr haawai dau hap'ʌʌ k'aba sĩerrta hich k'ĩrau mʌg jẽb gaai bëewia dau hap'ʌʌ hajĩ maach gaaimua. Pari juau hogt'om mag hich dau hap'ʌʌ hapitarran, hich magbarm gaaimua jũrr Hẽwandamau maachta hich Cristo dʌ̈i hãba wënʌrramk'ĩir hajim. Magua Cristo gaaimua maach k'odk'a nʌm k'ʌʌn dau hap'ʌʌ hoowai ham dau haug k'aug paraa habat. Q]Mag chirʌm haig chan mua hajuésta deebat haba chirʌm. Mag chirʌm haiguin sĩi pãraujã Macedoniapien dënjö dee k'augamk'ĩirta mag chirʌm. Pãrau mag deebapʌ̈im gaaimua maach k'odnaan Jerusalén p'öbör hee hap'ʌʌ k'it'ëem k'ʌʌnau k'ap'ʌ haju, sĩi par hiek'aupai k'aba, chadchata pãrau ham k'õsi nʌm. X\)Pãar chadcha chi wajap'am k'ʌʌnau, t'ãraucha maach Pör Jesucristo hiek hʌ̈k'aag. Maach Pör Jesús hiek k'augnaa hiek'aa k'ap'ʌ hiek'amamua hag hiek jawaagjã pãran chi wajap'am k'ʌʌnau; maimua nem wajap'a waum k'õchk'a nʌm dʌ̈i hĩchab mʌchdëu pãrag jaautarrjö wir haig dich k'apeen k'a k'õchag hat'eejã hagjö chi wajap'am k'ʌʌnau. Mag nem t'umaam hat'ee chi wajap'am k'ʌʌn haawai chamʌg ofrenda deepi jaau nʌmjã dʌ̈rrcha deebat. '[GMaguata muan pãragjã Macedoniapien dënjö ofrenda deem k'õsi deebat ha chirʌm, hö hãk'ãragjã chuk'u. Magamk'ĩir Titoogjã jaau chirʌm, pãar haar hich maju nawe, jãg hichdëuta nacha pãrag ofrenda jʌr p'iepi jaaubaaderr hich jãg warag t'umaa hãba jʌr p'ie haumk'ĩir. Z-Maimua chadcha muan hamau jãgcha habajupii chirajim. Nacha hamachdëupaita sĩi deeum k'ʌʌnjö maach Pör Jesuugta wir haig hamach t'ʌsĩepʌ̈ijierram, hirua nem k'õsimpai wawaag. Maimuata jũrr sĩi mua nem jawaata hoo nʌisijim, Hẽwandamau hamachig hapi simjö. Y7Mag dee nʌm chan muata deepi jaauwia k'aba, sĩi hamach k'ĩrauta mag deejem. Hamach garmuata, hamaujã hagjö hamach hermanonaan Jerusalenpien hat'ee hamach paat deeju haai nʌnʌm nʌʌ paawaita mua hamag, “Pãachdëu mag k'õs nʌm k'ai, magan hʌ̈u sim” ha chirajim. $XAHamau mag deemamjã hamachdëu deeju harrpierrpai k'aba, hamachdëu deeju harr hatchata deejem. Mua mag jaau chirʌmʌn, mʌchdëucha k'ap'ʌ chiraawaiu. }WsHaman chadcha p'it'uurga haadëp naab pari honee naajem. Dau hap'ʌʌ naajeeb pari hamachdëu p'atk'ondam hoo nʌm heem chan mag deemap'amjã haba haajerram. Hamaun paraam k'ʌʌn dënjö dʌ̈rrchata deenaa maimuajã deem k'õsita deejerram. V Hermanonaan, hĩs jũrr mua pãrag jaaum k'õsi chirʌm, jãga Hẽwandamau Macedonia durr iglesia nʌm heem k'ʌʌn hʌ̈u wai sĩ. U#Magua hĩs chadau pãrau chadcha mʌch k'õsinaa mʌch hipierraa hab k'aba hipierraa nʌm k'ap'ʌ chiraawai chadcha mʌ honee chirʌm.mTSMagtarr haawai mag mʌchdëu jaau chirarrjö hich daúacha hoobat'uurwaita pãar haarmua bëeu hi honee sĩeichëjim. Jãg pãachdëu hirua nem k'õsimjöta waum k'õchgau hich dʌ̈i wajap'a harr k'ĩirju nʌm dʌ̈i jãga hichdëu nem jaauwaijã pãachdëu hi hipierraa naajĩ ha k'ĩirjubaadeewaita hichjã warag hʌ̃rcha pãar gaaimua honee sĩejem. .SUTitoou pãar hoon maju nawe pãar Hẽwandam dʌ̈i wajap'a nʌm ya mua hirig jaau wai chirajim. Mʌchdëu hirig jaautarrjö chadcha pãar hich mag wajap'a nʌm hanaawai hʌ̈u pãrau mʌ k'ĩir naaupibajierram. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mʌ pãar haar chiraajeewai warm k'ʌʌn higwiajã mua sëuk'a nem jaauba haajeejim. Maagwaita pãar higwi mag mʌch honee chirʌm Titoog jaau chirarrjã chadcha hich hag hee höbërjim. fRE Mag pãach garmuajã mʌ k'õsi nʌm gaaimua chadcha mʌ honee chirʌm. Pari hʌ̃rcha mʌ honee harran, Titojã pãrau wajap'a pãach hee wai naawia hĩchab hi k'ĩir honee hapitarr gaaimuata mʌchjã honee hajim. Q Mua jãg pãrag hẽsap gaai p'ã deepʌ̈itarr chan, jã chan sĩi chi mag hich bãaurr hũan dʌ̈i sĩerr happaita ayudam k'õchgau k'aba ni chi haai hat'eepaijã k'abajim. Mua jãg hẽsap p'ã deepʌ̈itarran, jãan Hẽwandam dak'ĩirjã chadcha pãrau mʌ hiek hʌ̈k'aju wa hʌ̈k'abaju k'ap hamk'ĩir hajim. Magua mag p'ãawaijã, hamau mʌ k'õsi nʌmʌn mʌ hipierraa haju ha chirajim, pãar higwia mʌch hödegpai. Pari mua k'ap'ʌ chirajim, pãrau chadcha mʌ k'õsi naawai mʌch hipierraa haju. P Pãadë hoobat, jãg pãar hök'ĩirjuu narr jũrr jãgajĩ Hẽwandamau pãar dʌ̈i: Warr pãrau jãg woun k'aigba simjã hoobamjö wai naajim; pari hĩs pãrau hi dʌ̈i sĩi par daúa hooba chi hiekk'õr hëudʌ hauwia ya arreglaapʌ̈ijierram, pãachpata dʌ̈i k'aigba nʌm ham hugua. Chadcha pãrau jãg k'õchk'aba narr haawai dʌ̈i k'ĩir mas chi hiekk'õrjã hëudʌ haujierram. Jãgbarm haig chadcha pãrau Hẽwandam hök'ö nʌm hanʌm. Chadcha mag pãach hoon mapim k'õsi narr haawai chi mag hich bãaurr hũan dʌ̈i sĩerrjã mʌ barju nawe pãrau hi dʌ̈i sĩi par daúapai hoobajierram. Pãrau hi dʌ̈i mʌgbarmua bigaaum k'ʌʌnaujã pöd pãachdëujã pãach hipaarmua jãgpim k'õsi narr haawaita jãg sĩi hoo wai naajim haju k'aba nʌm. ZO- Har dich k'aibag gaaimua Hẽwandamau maach hök'ĩirjuu hapi sĩeb mamʌ, warag hirigta dich k'aibag t'um hisegpi jëeuwain hi dʌ̈i k'õinaa nʌisiejem. Magbarm haigmua k'ant'ee tag hök'ĩirjuu haju. Pari har sĩi hamach k'aibag gaaimuapai hök'ĩirjuu nʌmta hãsie hewag k'ĩirjuwia Hẽwandamagjã jëeubam chan pöd peerdʌbam. !N; hĩs deeu mʌchpa honee chirʌm. Majã mag pãar wajap k'ĩir naautarr gaaimua k'abam; mʌ honee chirʌmʌn, mag pãach k'ĩir naaubaawai deeu Hẽwandam dʌ̈i wajap'a nʌisim hanaawaita mʌ honee chirʌm. Mamʌ hĩs wajap'a k'ĩirjuawai chan bʌ̃ʌrjã pãar k'aigba k'abajim; wajapcharan hʌ̈u hich Hẽwandamauta mag hẽsap gaaimua pãar k'ĩir naaupijim, magbarmua hichdëu k'õsi simjö hamk'ĩir. *MMHar nacha mʌchdëu pãrag hẽsap deepʌ̈itarrau chadcha pãar k'ĩir naaupiju k'ap'ʌ chirarr haawai mʌchpa hök'ĩirjuu chirajim. Pãar chadcha k'ĩir naaujierrab mamʌ k'ũchpai hajim. Mamʌ hʌ̈u pãrau mʌchdëu jaaupʌ̈itarr hipierr pãach problema arreglaabarm hanʌm hũrwia LyPari mag sĩi hi barbaichëm gaaimuapai k'aba, mag nʌm dʌ̈i hĩchab hichdëujã pãar hoot'urwia pãar higmamua maach jʌ̃gaagaa jaaubaicheewaita chadcha mʌ honee haadëjim. Hi hiek mag pãrau mʌ hoom k'õchaaga nʌm haajem. Mag nʌm dʌ̈i pãachjã hök'ĩirjuu naajem haajem, pãach haar jãg problema wai narr gaaimua mʌjã mau hök'ĩirjuu chirarr hũrwia. Mag pãrau mʌ hëugar hiek'aajem k'ʌʌn dʌ̈ijã jũrr mʌ kõit hiek'aajem haajem ha jaaubaicheewaita warag mʌ honeeubaadëjim. ;KoPari hich Hẽwandamauta hõor hök'ĩirjuu k'it'ëem k'ʌʌnjã deeu k'ĩirdam honee hapiejeewai Tito barbaichëm gaaimua Hẽwandamau mʌchjã hagjö k'ĩirdam honee hapijim. 2J]Macedonia durr mʌch barchëtarr haigmua chan bʌ̃ʌrjã jua hʌ̃yaa k'augba chiraajem, p'it'uurga haawai; mʌg hiek jaau nʌm gaaimuajã hõrau hidëu maach k'ajap sĩuba haajem; mag nʌm dʌ̈i hĩchab chik'amnau pãar dʌ̈i jãga hajuutaa jãagjem k'ai ha k'ĩirju chirʌʌ haajeejim. I/Pãrag mua bʌ̃ʌrjã nem meerba jaau chitʌm, magua pãar gaaimua mʌch honee chirʌmjã meerba jaau chitʌm. Chadcha jãg pãach wajap'a wënʌrrʌm gaaimuata pãrau mʌ k'ĩir jãsenk'a nʌmjö haajem. Mʌʌn chadcha p'it'urnaa dau haugjã haaujeeb pari honee chirʌm. H-Mua mag chirʌm chan mag mua pãach dʌ̈i mag chirʌm k'ĩirju naawaita mag chirʌm habam. Mʌchdëu na pãrag jaau chirarrjö chadcha mʌchdëu pãar daupii wai chitaawai, jãga hak'iin mʌchta warag pãar haar mawia hich mag pãar dʌ̈i chirsik'am. Mag hãba wënʌrrʌmua hãba k'ëchju hawiajã mʌ hich mag pãar dʌ̈i chitak'am, mʌch t'ãar heeta pãach t'um p'ë wai chitʌmjö haajeewai. OGKeena, mʌ hiek hũrbat: mua pãar heem k'ʌʌn dʌ̈i ni hãbam dʌ̈ijã hat'uucha k'aba ni hãbjã mua k'aibag wauba, ni Hẽwandam hiek chaar k'abam jaauwia hãbjã mua k'ũgurba chitʌm. aF =Magua, Cristo gaaimua k'odamnaan, magta Hẽwandamau maach dʌ̈i haju ha sim. Maguata maachin nem k'aigbamjã pʌawia k'ĩirjug k'aigbamjã hisegnaa dich morta sʌrk'aju haai nʌm. Magnaa Hẽwandam dau na pekau wauju hök'önaa warag hi simjö wajap'a hajuuta hẽk'aju haai nʌm. Corintopienau hich hipierraa harr gaaimua Pablo honee hatarr BE}magbaawai mʌchta pãar Haaik'a chirsiewai pãar jũrr mʌ chaaink'a nʌisiju” ha sim Hẽwandam maach Pör chi jua t'ierriu. (2 S. 7:14; 1 Cr. 17:13; Is. 43:6; Jr. 31:9)2D]Magua hĩchab hich hag hiek gaaipai jaau simjö:“Hẽwandam chaar k'abamʌg jëeujem k'ʌʌn heemua höbërwia chaaug hërëubaadët;
hoob ham dënjö mʌ dawag k'aba maach hinaam nem waumiet” ha sim. (Is. 52:11)“Pãrau magta mʌ hipierraa hamʌn mua pãar hauju, C¿K'an gaaimua hãba nʌm haju haai sĩ, Hẽwandamag jëeu nʌm sĩi hõrau juau wautarrta ham hẽwandam hanʌmʌg jëeu nʌm dʌ̈i? Pãadë pãach gaaita k'ĩirjubat: Maach mʌg Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta Hẽwandam chadcha hiiu sĩerrʌm hag dik'a naabahab, hich hiek gaai jaau simjö. Hichdëu hich hiek gaai jaauwai,“Mʌʌn ham hee hich jãg chitʌmua mʌchta ham Hẽwandamk'a chitaju,
maagwai jũrr hamach mʌ p'öbörk'a nʌisiju” ha sim. (Lv. 26:12; Ez. 37:27) B9Cristojã pöd mepeer dʌ̈i k'apeerk'aju k'aba sĩewai hi hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnjã hi hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌn dʌ̈i hich hagjöta nʌm. A%Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈i chan hoob pamiet; magʌm k'ʌʌn dʌ̈i chan p'atk'onau p'idk'aagjã hoob sociok'amiet. Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sim, hʌ̈k'aba sim dʌ̈i hãba k'aba sim. ¿Pãrau hoowai k'ĩchag hararag dʌ̈i hich hagjöo sĩ? Hich hagjöo k'aba sim. Maach wounaanjã hich jãgta t'ʌnaabahab Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈i hoowai. 5@c Jöoinau hamach chaainag hiek'aajemjö muan pãragjã, mʌchdëu pãar k'õsi chirʌmjö pãach garmuajã hich hagjö mʌ k'õsi habat ha chirʌm. Maachin Hẽwandam diiu ? Mʌch garmua chan mua bʌ̃ʌrjã pãar higbam haba chirʌm, mag k'ãai pãach garmuata mʌ higba nʌm k'ai mʌ higba nʌm. > K'odamnaan Corintopien, chadcha mʌch t'ãraucha pãar k'õsi chiraawai mua pãrag bʌ̃ʌrjã nem meerbata jaaubarm. B=} Hamau hoowai hök'ĩirjuumjö chiraajeeb mamʌ, honee chirʌmta jãg chiraajem; hamau mʌ dau hap'ʌʌmjö hoojeeb mamʌ, mag chirʌmuan jũrr hõor k'apan nem jua paraamjö hapiejemta mʌg chirʌm; hamau hoowai mʌ bʌ̃ʌrjã nem hinagdam chuk'u chitʌmjö hoojeeb mamʌ, bʌ̃ʌrjã haugchee k'augba chitʌm. <' T'umaam k'ʌʌnau mua Hẽwandam hiek jaau chitʌm wajap'a k'ap'ʌ nʌmta, ham dën maach dʌ̈i parhoobam k'ʌʌn dʌ̈ímjöta haajerram. T'õju jʌr chitʌmjö haajemta, cha hagt'a ham hi hee pʌʌrba chitʌm; wajap mas haajeeb mamʌ, chi t'õo chan t'õoba haajem. V;%K'ar ham dën maach k'ĩir honee hiek'anaa k'ar jũrr maach k'ĩraajã hiek'amaajem; k'ar maach wajap'a hig hiyʌ̈ʌnaa k'ar maach hãauk'ajã hiek'amaajem. Pari par ham mag hiek'a naawiajã mʌʌn maach Pör Cristo dʌ̈ita hich mʌg hi chogk'a chitaju. Chadam hiek happai jaau k'itaajemta ham hiek mag sëunemjã chitʌm haajem. z:mchadcharam hiekpaita hõrag jaau chitʌm gaaimua maimua hich Hẽwandam jua t'eegjã mʌch gaai wai chitʌm gaaimuajã hõrag k'ap'ʌ hapiejem mag mʌch Hẽwandam chogk'a chitʌm. Mag mʌch nem hagcha wau chitʌm gaaimuata mʌch hëugar hiek'aajem k'ʌʌn dʌ̈ijã sĩi k'ajap jãau chaar jãau nʌmjö jũrr peermiepʌ̈pʌ̈igmamua mʌch garmua k'ĩupaa sĩiujem. 9Hĩchab chadcha mʌchta Hẽwandam chogk'a chitʌmjã hõrag k'ap'ʌ hapiejem: mʌch bʌ̃ʌrjã hʌʌin wauba chirʌm gaaimua, chadcharam hiekta mʌchdëu k'ap'ʌ chitʌm gaaimua, maach k'apeen dʌ̈ijã k'ĩir t'ũunaa t'umaam k'ʌʌn dʌ̈ijã hö wajap'a chitʌm gaaimua, mʌch gaai Hẽwandam Hak'aar wai chirʌm gaaimua, chadcha t'ãraucha mʌchdëu pãar k'õsi chitʌm gaaimua, "8=Chaaijö sĩi mʌch wʌ t'ʌnʌʌuwaijã k'ĩu hãwaatjem. Mʌchdëu jaau chitʌm gaaimua hõor p'ogdʌwia mʌ hẽudeejã hẽk'aajem; k'ar cárcel degjã chiraajem; p'idag t'eegjã p'idk'aajem, maimua dau k'õreu nʌm, jãsog hãwat nʌm, magʌm t'um mua sĩi k'ĩu hãwaatjem. I7 Magpiju k'ãai mʌch nem wau chitʌmpierr nem wajap'ata waaujem, magʌm gaaimua mʌch chadcha Hẽwandam chogk'a chitʌm t'umaam k'ʌʌnag k'ap hamk'ĩir. Mʌch dau haug wau chitʌmjã higba, mʌchdëu nem hig chirʌm chuk'u haawaijã magʌm haba, sĩi p'it'urg hau chirʌm paarjã magʌm haba, sĩi k'ĩuu hãwaatjem. (6IMua chan bʌ̃ʌrjã hiwiir hãbam k'ʌʌn dau najã nem k'aigba wauba haajem, magʌm gaaimua hãbmuajã mʌg mʌchdëu jaau chitʌm hiek hisegam hugua. r5]Hẽwandamau hich hiek p'ã sim gaai jaauwai,“Mʌchdëu hũrju harr dʌ̈icha jëeubaawai mua pʌ hiek hũrjim” ha sim;
maimua “mʌchdëu hõor peerdʌ hauju hedcha jëeutarr haawai hʌ̈u pʌ k'aigpër haujim” ha sim. (Is. 49:8) Magua hĩsta pãrau hirig pãach peerdʌ haupi jëeumʌn, hĩsta chadcha hirua pãar peerdʌ hauju hedau. +4 QMʌchjã Hẽwandam dʌ̈ita p'idk'a chiraawai hirua pãach dʌ̈i wajap'a ham k'õsi sim mua jaau chirʌm chan hoob pãrau par jʌ̃gʌupai hũrmiet ha chirʌm. 3/Cristo chan bʌ̃ʌrjã pekau wauba k'itajim; pari mag k'itarrta, Hẽwandamau hʌdʌraa hi t'õopijim maach t'umaam k'ʌʌn kõit, hichta mag pekau wauwia chi hik'ʌ harrjö; hi dʌ̈i magbarmua jũrr maach dënta chugpaabapäaiwai pekau chuk'u narrjö nʌisimk'ĩir.2Magua maarta Cristoou hich jũrr chogpʌ̈itarr k'ʌʌn haawai maarta hi hiek jaaujem k'ʌʌnau. Magua marau hi hiekta maach hiek gaai t'ʌwi mag nʌm: Hi hiek hʌ̈k'awia pãach k'aibag hirig chugpaapi jëeubat, Hẽwandam dʌ̈i k'õinaa wënʌrraag. 1)Wajapcharan Cristo gaaimuata mʌg jẽb gayam k'ʌʌn t'um Hẽwandamau hich dʌ̈i k'õinaa naapiju haai hapijim, hich hiek hʌ̈k'amam k'ʌʌn pekau perdonaawia tag magʌmjã higba; pari hichdëu hõor dʌ̈i mag sim k'ap hamk'ĩir maragta mag hich hiekjã jaaupijim. 40aMag simʌn t'um hich Hẽwandamauta mag k'ĩirjug hiiurig paapʌ̈imaajem Cristo gaaimua. Hich Cristo gaaimuata hĩchab hich dʌ̈i tag hiekk'õr chuk'u k'õinaa wënʌrrapinaa maachigpaita tagam k'ʌʌnag jãga hamjã hagjö Hẽwandam dʌ̈i k'õinaa wënʌrraju haai nʌ ha jaaupi jaaujim. S/Ya Cristo dʌ̈ita sim wounan warr hich sĩerrjö k'aba, woun chi hiiurigta pa sĩsimjö sim. Magbarm haigmua warr nem k'aigba waaujerr k'ĩirjug t'um hisegpʌ̈iwia sĩi k'ĩirjug hiiurta wai sĩsim. U.#Warran muan chadcha Cristo sĩi parhoobam k'ʌʌnjöpaita simpii chirajim, pari hĩs ya hi hiek hʌ̈k'a chiraawai mua k'ap'ʌ chirʌm, hí chadcha Hẽwandam Hiewaau. Magua warramjö k'aigba k'ĩirjuba chitaawai mua chan sĩi parhoobam k'ʌʌnau hiek'aajemjö hõor hëugar “Jãk'ʌʌnan magta sĩerrjëem” ha jaauba chitʌm. -{Chadcha Cristoou t'umaam k'ʌʌn kõit hʌdʌraa hich t'õopiwia deeu hiiu p'iidʌjim, mag hich hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua hichdëu hiiu haumam k'ʌʌnag hamachdëu k'õchagpierr nem wau wënʌrraba sĩi hich hat'eepaita nem wau wënʌrramk'ĩir. ,Cristoou mʌch daupii haajeewaita muajã mʌchdëu nem waum k'õsimpai wauba, hãba hi hiekta mʌch k'apeenag mʌg jaau chitaajem. Mag hãb maach gaaimua meetarr haawai ya maach t'umaam k'ʌʌnta k'ëchp'öbaadëmjö hajim, tag dichdëu nem k'õsimpai wauba haag. 3+_ Hõrau hoowai mʌ sĩi lököomjöta p'it'urg hau chitʌm hoojem k'ai, mʌ gaai mas k'aba sim; mʌ mag hoo nʌmʌn jãan Hẽwandamau jaau simjö hipierraa ham k'õchgauta hõrau mʌ jãg hoojem. Pari lököo k'aba sĩi mʌch k'ĩir hich mʌg chirʌmʌn, jãan pãachig wajapcha hi hiek jawaagau. _*7 Mag nʌm haig chan mag mʌchdëupai wir haig mʌch t'öwiata mag hiek'a chirʌmjã haba chirʌm. Mua mag chirʌmʌn, mʌch mag hagcha nem wau chitʌm hoowai mʌ gaaimua pãach chigaa ham huguata mag chirʌm; maagwai har hamachdëupai hamach t'ö hiek'a nʌrrjëem k'ʌʌnau pãach dak'ĩir mʌ hëugar k'aigba hiek'aawaijã jaau k'ap'ʌ hamk'ĩir. Chadcha Hẽwandam daar hamach t'ãar k'aigba nʌmta magba nʌmjö hamachdëupain hamachta t'ö hiek'apim k'õsi haajem. &)E Mʌchdëu Hẽwandam hök'ö chitʌm k'ap, tagam k'ʌʌnagjã hi högk'awia hi dau na nem k'aigba waupim hugua, hi hiek hʌ̈k'api haujuuta hẽk'aajem. Mʌ mag hagcha chitʌm Hẽwandamau wajap'a mʌ k'ap'ʌ sim, maagwai pãraujã mʌ k'ap'ʌ nʌm mua nem hagchata wau chitʌm. &(E Hichiita maach mʌg t'ʌnʌm k'ʌʌnan t'umaa Cristo hich pörk'au pöm sim gaai hoo sim k'ĩirp'ee wëtab k'aba wëtju. Maigta mʌg jẽb gaai naajeewai dichdëu hi hat'ee nem waaujerr paarjã jũrr hich garmuajã hagpierr deemaju. Cristo hiekta jaaujem hi dʌ̈i k'õinaa hamk'ĩir ' Maguata, hagt'a mʌg jẽb gaai chitaju wa jöpcha hi haar maju hawiajã, mʌig heegarweran hãba hi dawagaata nem wauju k'ĩirjuajem. & t'õjujã k'ĩirjuba chirʌm. Mag mʌ meewiajã hichiita maach Pör Cristo haar hi dʌ̈ita hãba chiraimaju k'ap'ʌ chirʌm. %chadcha daúacha hi hooba naawai. Pari magʌm hãba hichdëu maachig deeju ha jaau sim chadcha deeju k'ap'ʌ hi hiek hʌ̈k'a naawaita O$Hich Hẽwandamauta mag sĩewai chadcha hich mag haju k'ap'ʌ chirʌm. Maachta mʌig heegar hagt'a maach hëu hee wënʌrrʌm haiguin maachin Hẽwandam warp deeum durr nʌmjöta wënʌrrʌm, #Magaag hat'eeta warre Hẽwandamau maach hompaawaiwe dajẽgba haajem mor k'ĩirta deejim; pari magtarrta pekau gaaimuata maach mʌg dajẽk'u k'it'ëem. Mamʌ magʌm hãba deeu mag mor hiiur maachig deeb k'aba deeju k'ap hamk'ĩir hich Hak'aarjã maachig deejem. $"AMʌg jẽb gaaita maach hëu heepai wënʌrrʌm haiguin t'õmap'a sĩi warag maach mor mʌg sim hʌ̃rpaita mag Hẽwandamau maach hat'ee mor hiiur wai sim hanʌmjã jũapʌ̈im k'õchk'abaadeejem; magbarmua maach mor mʌg dajẽk'u k'itʌmta jũrr dajẽgba hich mag sĩsimk'ĩir. z!mWajapcharan maach meewai maach hak'aran di chuk'umjöta haadeejeewai sĩi hich mʌg bʌ̃ʌrjã meebata mag mor hiiurta sĩi k'ajũajö t'eg jũapʌ̈im k'õchk'abaadeejem, magbaawai sĩi di jöoi garmua di hiiur deg dʌrbabaadëmjö haag. f EMag k'ĩirjubaadeewaita mag mor dijö sim haum k'õchk'abaadeejem. Jãga hak'iin meejã meeba mʌiguim mor sĩi hisegpʌ̈inaa hich mʌgta warre mag hʌ̃gt'ar Hẽwandamau maach hat'ee mor hiiur wai simta hat'aimak'am. 4 cKeena, maach mor mʌg simʌn sĩi k'ũchpaim hat'ee di hëu sĩutarrjöta sim. Pari maadëu k'ap'ʌ nʌm, mʌg jẽb gaai haawai maach mor mag dijö sim jẽeubaadeewai jũrr hʌ̃gt'ar Hẽwandamau maach hat'ee bʌ̃ʌrjã jẽeuba haajem diita wai sim. Mag di chan sĩi hõrau hëutarrjã k'abam. Chadcha hagt'a mʌchdëu hooba chirab mamʌ, magtarr jũrr Cristoou mʌch dʌ̈i hajap'a haju k'ĩirjubaadeewaita mʌg jẽb gaai sĩi chik'am jua machgau hap'ʌʌ chitawiajã magʌmjã higba chitʌm. Mʌg heegar haawai maadëu nem wajap'am hoo nʌmʌn jöpcha t'um chi matarrjã k'augba haju; pari hʌ̃gt'arm nem chan chugpaajã k'augba hich mag sĩerrʌm hiek'au, hoojã k'augba.Mʌig heegar haawai año k'apan mʌg dau haug wau chitawiajã mʌg hatag ya Hẽwandam dʌ̈i hich mag hogdʌba chiraimanaa hoowain sĩi k'ũchpaita mag hap'ʌʌ chitarrjöo haju, magʌm t'um hãwattarr jũrr Hẽwandamau mʌch wajapcha wai sĩsiewai. 4aMag Hẽwandamau mʌch p'iriu hauju k'ĩirjubaadeewaita warag k'ĩirdam hubʌ hich jãg p'idk'a chitaajem. Maach mor mʌg chi hʌ̃rʌmʌn chadcha jöoiraa pamampierr warag serbiiba pamáma, pari jũrr mag sim maach hak'aran hedau hãspapak'ampierrta warag jua t'ierrpapagmam, Cristo gaaimua. }sMag mʌch dau haug waaujem t'um pãrag jaau chirʌmʌn, jãan mʌch mag chitʌm gaaimua pãachta hʌ̈u hamk'ĩrau, magʌm gaaimua hĩchab Hẽwandamaujã dʌ̈rrcha pãar dʌ̈i wajap'a haajeewai hich hagjö hĩchab hõor k'apank'am k'ʌʌnauta hʌ̈k'awia hirig hʌ̈u hajim hanʌmua hi t'ö hiek'amk'ĩir. Magamk'ĩirta mag mʌch dau haug waaujem pãrag jaau chirʌm. hIMua k'ap'ʌ chirʌm, Hẽwandamauta maach Pör Jesús meetarrjã deeu p'iriu haujim. Magtarr haawai hichdëupaita hĩchab mʌchjã Jesús p'iriu hautarrjö p'iriu hauwia pãar dʌ̈i hãba hich sim haar maach p'ë harrju. % Pari chadcha Hẽwandamau mag mʌch t'ʌa wai sĩeju k'ap'ʌ haawaita David k'ararrau hiek'atarr hiek'õoin, “Mʌch hoomap'am k'ʌʌn jua heemua Hẽwandamau hʌ̈u mʌch chig hapiba höbeerpiju k'ap'ʌ chiraawaita warag hi hiekjã högk'aba jaau chitaajem.” b= Mag hi hiek jaau chitʌm gaaimua mʌchin chadcha t'õjuuta hẽk'a chitʌmjö haajem, pari mua mag jaau chitʌm gaaimua hʌ̈u pãar chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan jũrr hiiuta hiiu nʌm, hi hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua. ' Jesujã juauta ham dën hi t'õopʌ̈itarr haawai mʌjã hagjö mʌch chitʌmpierr hi gaaimua t'õjuuta jʌr chitʌmjö haajem, mag dau haug wau chitʌm gaaimua hõrau hoowaijã chadcha hich Jesús mʌ t'ãar hee hiiu simuata mʌch t'ʌa wai nʌrraajem k'ap hamk'ĩir.   lQ Hõraun mʌ k'aibag wawaag mʌ hẽudeejã hẽk'aajem; pari jũrr hamau mag nʌm hee Hẽwandamau mʌ k'a hogdʌba hichdëuta mʌ t'ʌa wai nʌrraajem; t'õoju hẽk'a nʌmua mas deejeeb pari warre t'õo chan t'õoba haajem. 5Maguata mʌʌn mʌg chitʌmʌn, nem k'ĩirpierramuata chachmamjö haajeeb pari warag magʌmpaita k'ĩirju chirʌʌjã haba chitʌm. K'ar mag dau haug waauwaijã magʌm higwia warag nem wauju k'augba haadeejeeb mamʌ, magʌm gaaimua hök'ĩirjug pöomajã haa k'augba chitʌm. J Pari mag Cristo hiekta p'atk'on k'ãaijã hʌ̃rcha balee simta sĩi maar mʌg dau hap'ʌʌ durrum k'ʌʌnauta jaau wënʌrraajem. Pari mag Hẽwandamau maar mag k'it'ëem k'ʌʌnagta hich hiek jaaupi sim chan maachta wajaug nʌm hamk'ĩir k'aba, sĩi hich Hẽwandam jua t'eegauta mag wau nʌm ha k'ap hamk'ĩrau. dAHar mʌg durr hompaa naawaijã sĩi hich hiek'aupai k'ĩchag heemua hararag hompaa hautarr hich hag Hẽwandamaupaita hich hiek'au maach k'ĩirjug haardʌ hat'amjö hajim, magbarmua maach Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn k'ãai wajaug sĩerrʌmta Jesucristo gaaimua k'ap'ʌ nʌisimk'ĩir. Dau hap'ʌʌ hawiajã Hẽwandam maach dʌ̈i sim k'ap'ʌ nʌm *MMʌ chan pãrag wir haig mʌchta pãar pörk'a chirʌm ha jaauba chitʌm, muan Jesucristota hõrag hamach pörk'apimk'ĩir jaau chitaajem; hí k'abahab chadcha maach Pör. Mʌch garmuajã Jesucristo k'õsi chirʌm gaaimua, mʌg hi hiek jaau chitʌmua mʌʌn sĩi pãar chogk'ata chitʌm. }sHich chi dösãt mʌg jẽb gayam k'ʌʌn hẽwandamk'a sĩerrʌmuata ham dau k'ĩpi wai sim dʌ̈i ham k'ĩirjug hʌ̃rjã putiu börr wai simjö sim, maach Cristo t'umaam k'ʌʌn k'ãai hʌ̃rpai sim hiekta hʌ̈k'apimaaugau. Mag Cristo hiek'aupaita hõtdau bʌ̈ʌg nem hoowai k'ap'ʌ haajemjö maachig k'ap'ʌ hapi sim, Cristo gaaita hich Hẽwandam k'ĩir t'eg sim. I Mua mʌg Hẽwandam hiek jaau chitʌmjã hõrau pöd k'aug hauba nʌm k'ai, magan mak'ʌʌnan hagt'a putiu dau hëu hʌ̃r börr nʌmjö naawaita hamach hok'oo nʌm gaaimua mag k'augba nʌm. b=Hi hipierraa ham k'õchgau meraa nem wauwia deeu hagʌm gaaimua mʌch k'ĩir naauju hayaam nemjã mua bʌ̃ʌrjã wauba chitʌm. Mua chan sĩi jãg k'ap'ʌm hanʌmta har parhooba nem jaau nʌrrjëem k'ʌʌn k'aba haawai hõor k'ũgurwia maach Hẽwandam hiek p'ã sim gaai chaauraapaijã jaauba chitʌm. Hẽwandam dau na magju k'ãai muan hãba nem hagcha jaaujuuta hẽk'aajem. Mua mag nem jaaunaa wau chitʌmjã chi mʌ hoojem k'ʌʌnau ni hãbmuajã meraa k'aba nʌm.   %Magua mʌch chan k'usëuk'aba chitʌm, Hẽwandamau hich garmuata mʌch dau haug k'augwia hichdëuta mʌrʌg mʌg p'idagjã deetarr haawai. e CMaguata maach hi hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn chan mag hagt'a putiu k'ĩir börr nʌmjö k'aba haawai hësp'ëg dau wajap'am hee hoo nʌmjöta hich Hẽwandam wajaugjã maach gaaita hõrau hoo nʌm, maach nem wajap'a wau nʌm gaaimua. Mag nʌmua maachin waragta hich Hẽwandam Hak'arau wajaug paamaawai warag maach Pör Jesujöta paauk'amam.\ 1Warran Hẽwandam warp narrta ya hi dʌ̈icha wënʌrrʌmjö nʌm, mag Moiseeu p'ã pʌatarrau tag p'ẽet'ʌgba naawai. Magua mag dich pekau chugpaapi jëeuwain warre hich Hẽwandam Hak'aarta wai nʌisiejem.   Pari Hẽwandamag hamach pekau chugpaapi jëeuwaita mag ham k'ĩirjug putiu börr simjö simjã warre barbapʌ̈imjö haajem.  -Hĩs hewag pawiajã, mag sĩsidʌm k'ʌʌnau hich Moiseeu hẽsap p'ã pʌatarr gaai t'ʌ̃ʌrwai hagt'a hamachdëu t'ʌ̃rmamjã k'augba nʌm. xiPari mag Moiseeu hich k'ĩir happai börr haaujerrta t'um israelnaan k'ĩirjugpata Hẽwandamau mag put heegar börr hat'amjö hajim. Maguata hewag pawiajã par Hẽwandam hiek t'ʌ̃r nʌmjã pöd k'augba haajem, mag börr simjö sim k'echeupʌ̈iba sĩewai. Mag k'ĩirjugjã putiu börr simjö sim k'echeupʌ̈yaagan Cristo hiekta t'ãraucha hʌ̈k'aju haai nʌm. oW Moisés Sinaí durrsĩ gaai Hẽwandam dʌ̈i hiek'a sĩi hawia bëewai hich k'ĩir sĩi bʌ̃ʌmjö t'ʌnarr hök'ar chugpamam israelnaanag hoom hugua, hich k'ĩir gar putiu börr haaujeejim hanaabá. Pari hewag paawai mag hirua waiberr hiek k'ãai jũrr chi hiek hiiur pierrumta wajapcha sĩewai mua chan mag hi dënjö meerba muan warre dawaata jaaujem. o~}s|zyxnww utsrqponnm"l7kojigfeddFba`_]\\MZ~Y'X`WeVUTSRR{QONMvKKI~GsFEiDCCBCAV@U?>4=<;:.98=6r4m3i10Z/Z.T-,+n('&M%R$1"h!Y 5[7:  +}#c ACristo hich mag sim gaaimuata Hẽwandamau maachigjã k'ap'ʌ hapi sim, jãga mʌg hatag paawai maachjã hichjö nʌisiju; mag hichjö hajaug paauk'aju k'ĩirjugjö chan tag k'ĩirjug hajap'am chuk'um. Magta maachjã warm k'ʌʌnjö k'aibag waum k'õchgau warag heeg paauk'amatarrta hʌ̈u Hẽwandamau maach peerdʌ haujim, magbarmua mʌg hatag paawai hichjö hajaug paapʌ̈iwi hich dʌ̈i wënʌrramk'ĩir. b Hẽwandamaun maachig chadcha hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnjö hich hat'eepai nem hajap'a wau wënʌrrajuuta k'ap hapim k'õsi sim. Magaag hat'eyan hich hiiu haawai maadëu nem higju t'um warre k'ĩir k'aug sĩubarmjöta hajim: Nacha maachig Cristota hajap'a k'ap'ʌ hapijim, har hichdëu nem hajap'am happai waunaa hich hajaugjã hoopi nʌmua maach hichig paa hautarr hag Cristo. a -Pãar kõit jëeu chiraajem, jãg pãachdëu warag Hẽwandam k'aug wëtum dʌ̈i maach Pör Jesujã k'ap'ʌcha paauk'amam gaaimua hʌ̈u pãar dʌ̈rrcha heeg hoonaa pãar k'õinaa p'ë wai sĩemk'ĩir. Dichdëu hʌ̈k'atarr hiek gaaita warag hubʌ paauk'amaju haai nʌm l` UMʌʌn Simón Pedroou, hich Jesucristooucha hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr; muata pãrag mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm, pãraujã maach hich Jesucristooucha jʌr hautarr k'ʌʌnau hʌ̈k'a nʌm hiekpaita hʌ̈k'a naawai. Pãrau mag hʌ̈k'a nʌmʌn, maach Hẽwandam hanaa maach peerdʌ haaujem Jesucristo t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i nem hagcha haajeewai, hiwiir hãbam k'ʌʌnagpaita mag hich hiek hʌ̈k'apim k'õsi k'aba, t'umaam k'ʌʌnagta hagdaujö hʌ̈k'apim k'õsi haajeewaiu. Magua maach hich Jesucristo dʌ̈icha wënʌrraajerr k'ʌʌn k'aibag chugpatarrjö pãar maar k'ãai hẽudeecha hʌ̈k'atarr k'ʌʌn k'aibagjã hichdëuchata chugpatarr haawai, maach t'umaam k'ʌʌn honeg hãbata nʌm, hãbam hiekta hʌ̈k'a naawai. k_ Q Maujã hĩchab pãarjö hich Hẽwandamaucha jʌr hawia Cristo gaaimua pãar iglesia heem k'ʌʌn dʌ̈i k'odk'a durrum k'ʌʌnau pãrag salud deepʌ̈i nʌm. Mʌgdam hajim pãrag jaaum hig chirarr. Hayoo keena, Juans^ a Pãrag nem jaauju pöoma wai chirʌm; pari sĩi mʌg hẽsap gaaipai chan mua jaaupʌ̈ibam. Magju k'ãai mʌchchata pãar haar mawia pãar dʌ̈i k'ĩirchata hiyʌ̈ʌ ham k'õsi chirʌm, maach t'umaa hãba wajapcha honee haag. D]  Chi mag nʌrrjëem k'ʌʌnag saludaa nʌm k'ʌʌnan hamau mag nem k'aigba jaau nʌmjã dʌ̈i hamach paarmua jaau nʌmjöta nʌm, magʌm gaaimua warag hõor hok'oomk'ĩir. Hãbmiem salud B\  Hãbmua k'ãijã pãach di haig bëewia Cristoou jaau pʌarr hiek k'abamta jaaucheewai hoob pãach di haig jẽerpimiet, ni sĩi hirig hʌ̈u pʌ bëejim wa hʌ̈u pet k'ãijã hamiet. P[  Hãbmua k'ãijã maach Pör Jesucristo hiekta bigaau sĩunaa hag k'ãai wajapcharamta jawaag hawia hi hiek k'abamta jaau nʌrrʌmʌn, magan Hẽwandam hi dʌ̈i k'aba sim. Mamʌ Cristoou jaau pʌarr hiek hichdëu hʌ̈k'atarrta hogdʌba hʌ̈k'a simʌn chadau hich Hẽwandam chi Haai dʌ̈i chi Hiewaajã hi dʌ̈i nʌm. SZ !Pãachdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarr gaai hubʌ wënʌrrʌm paar hʌ̃gt'ar paawaijã hirua deeju ha sim t'um chadcha haum k'õsi nʌm k'ai, k'ĩir k'ap'ʌnaa hõor sĩi jãg sëuk'a nʌrrjëem k'ʌʌn hiek hoob hʌ̈k'amiet. Pãrau magba hʌdʌraata hamag pãach k'ũgurpim chan hirua mag nem deeju ha simjã t'umcha haubaju. xY kJãg hõor pöm sĩi sëuk'a pãar k'ũguraagpai Jesús chan woun chaar k'abamta jãg nʌrrajim ha jaau nʌm k'ʌʌn k'apan t'ʌnaawai, muan pãragan warrgarwe mag pãachdëu hʌ̈k'atarr hiekta k'ĩir heyaa hapi chirʌm, hʌdʌʌr pãach k'ũgurpimaaugau. Chi jãg wënʌrrʌm k'ʌʌnan sĩi chik'am k'ũguurjem k'ʌʌn hanaa Cristojã hoomap'a nʌm k'ʌʌnau. X 1Chadcha chi Hẽwandam k'õsi simuan hirua nem jaau sim t'um hi hipierraata nem waaujem. Pari hʌ̃rcha hirua maachig waupi jaau simʌn, har nacha pãachig jaau nʌm haig hũrtarrjö, hagdaujö dich k'apeen daupiita wënʌrrapi jaau simʌu. Sĩi chik'am k'ũguurjem k'ʌʌn qW ]Hĩsjã nawe pãachig jaautarr hiekpaita deeu pʌaba pãrag, hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsi haju haai nʌm ha chirʌm. Mua pãrag mag p'ã deepʌ̈i chirʌm chan hiek hiiur k'abam; mʌg hiek'an warr pãachdëu hũrtarr hiekpaiu. RV Mʌ honee chirʌm keena, chadcha pãar hee hãaur k'ʌʌn hich Hẽwandamau maachig wënʌrrapi jaau simjö hamachdëu chadam hiek hʌ̈k'atarr hipierraata wënʌrrʌm mʌch daúa hootarr haawai. U Hẽwandam chi Hayau maimua chi Hiewaa Jesucristooujã pãar hʌ̈u wai naapim k'õsinaa pãar heeg hoopim k'õsi chirʌm dʌ̈i hĩchab pãachdëu chadam hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua k'õinaa hagdaujö dich k'apeenjã k'a k'õsita wënʌrrapim k'õsi chirʌm. ]T 5Mua mag pãar k'õsi chitʌmʌn, Hẽwandam hiek chaar mʌchdëu hʌ̈k'a chirʌmta pãraujã hʌ̈k'a naawaiu; mag chadam hiek maachdëu hʌ̈k'a nʌmʌn mʌg hatag pawiajã hich mag maach t'ãar hee sĩerraju. [S 3Mʌʌn Juanau. Mʌch chi jöoirauchata pãar hich Hẽwandamaucha hich iglesiak'a hautarr k'ʌʌn hat'ee mʌg hẽsap p'ã chirʌm, hag hee t'um chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag. Mua chadcha pãar k'õsi chitʌm; wajapcharan mʌch happaimua k'aba, t'um har maachjö Hẽwandam hiek chaarta k'ap'ʌ nʌm k'ʌʌnaujã hagjö pãar k'õsi nʌm. CR Muan hãbmiecha paawai maach Pör Jesucristoogjã pãar hʌ̈u wai chitapim k'õsi, maach Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn k'a k'õsi haajemʌgjã pãar heeg hoopim k'õsi, maimua hich Hẽwandam Hak'aar maach dʌ̈i hogdʌba k'itaajemʌgjã hich jãg pãar daumaai nʌrrapim k'õsita chiraajem. Hayoo keena, Pablo_Q7 Mau Macedoniamua hermanonaan t'um chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnau pãrag salud haajem. @P{ Pãach k'apeen dʌ̈i hagdaujö k'a k'õsi saludaabat. 8Oi Cristo gaaimua k'odamnaan, hãbmiecha paawai mua pãrag magk'im: muan pãar honeeta wënʌrrapim k'õsinaa pãach k'aibag t'um hisegbapʌ̈it ha chirʌm, Hẽwandam dau najã wajap'ata wënʌrraag. Magnaa hĩchab hagdaujö dich hermanonaan wawí nʌm dʌ̈i hö hãba k'ĩirjunaa k'õinaata habat. Pãrau magta hamʌn magan mag dich k'apeen k'a k'õsi hapinaa maach k'õinaa hapiejem hag Hẽwandamta pãar dʌ̈i sĩerraju. ?Nw Magua mʌchcha pãar haar barju nawe sĩi hẽsapta p'ã deepʌ̈i chirʌm, ya pãrau mʌ barju k'ap'ʌ naawai hag nawe pãach happai problema t'um arreglaapʌ̈imk'ĩir; mag t'um chi arreglaam haawai pãar haar barwiajã hiek k'ẽgk'a hiek'aba haag. Magbamʌn mag hiek'aju hawiajã mʌʌn chadcha hiek t'eeg chirʌm, hich maach Pör Cristoouchata pãar k'aibag wauba sĩi warag pãar hʌ̈u hamk'ĩirta mag hiek t'eeg hapitarr haawai. VM% Maguata pãarta Cristo dʌ̈i hubʌ naapim k'õchgau mʌchta hiek t'eeg chuk'umjö haawaijã warag honee haajem. Mag honee chiraawai warag mua pãar kõit hich jãg jëeu chitaju, wajapcha nʌisimk'ĩir. \L1 Mʌ pãar haar barimaawai pãrau chadam hiek Cristoou jaau sim hichaaur k'aba nʌm hooimamʌn mua pãrag hiek k'ẽgk'a hiek'abaju, pãar ya wajap'anaa warag hʌ̈k'a nʌmta mʌchdëujã hoom k'õsi chiraawai. 'KG Pari mag hik'ʌaba hiek'aju ha chirʌmjã, pãar chadcha Hẽwandam dʌ̈i hʌ̈u wënʌrrʌmʌn, nem wajaug k'ërʌm. Hante pãach hi dʌ̈i hʌ̈u wënʌrramk'ĩirta warag mua pãar kõit hirig jëeu chirʌm. Pari mag jëeu chirʌm chan pãar hʌ̈u wënʌrrʌm hoowia jũrr mʌch hëugarta bigaaum k'ʌʌnag wajap'a hig hiyʌ̈ʌ hamk'ĩir k'abam. Mua mag Hẽwandamag jëeu chirʌmʌn, pãachta hi dau na wajap'a wënʌrramk'ĩrau. Mua pãachig jaaupʌ̈i chirʌm hipierraa habarm gaaimua pãachig hik'ʌaba hiek'aju harrta hit'ũu hiek'a chirʌm hõrau hoobaawai, mʌ hëugar Cristoou jʌr hautarr chaar k'aba haawaita mag hiek'a chirʌm hawiajã, hidëu mag sim. J# Muan pãragan, jãg pãachig hik'ʌaba hiek'a chirʌm gaaimua hĩchab mʌchta chadcha Cristo dënk'a chirʌm k'ap'ʌ hapim k'õsi chirʌm. I Pãachdëupai wir haig wajap'a pãach hoobat, pãachdëu Cristo hiek hʌ̈k'atarr gaai hagt'a hubʌ nʌm k'ap haag. ¿Pãrau k'ap'ʌ naabá chadcha Cristo pãar t'ãar hee sim? ¿Wa hʌ̈k'aba nʌmta sĩi par hiiupaita hi hiek hʌ̈k'a nʌm haajẽwa? EH Hamau hi t'õowain chadcha juapadam t'eegjã chuk'umjö pa gaai hʌdʌraa hich meerp'ëpijim; pari magtarran hĩsin jũrr hich Hẽwandam jua t'eegauta p'iriu hauwia hiiu sĩejem. Jãg k'a t'ũu hʌdʌraa hich meerp'ëpitarrjö mʌchjã hagjö k'a t'ũumjö hit'ũuta pãrag hiek'a chitʌm; pari hagt'a k'aigba wënʌrraajem k'ʌʌnag hik'ʌaba hiek'aagan nem k'ĩir hubag chirʌm, Hẽwandam Cristo p'iriu hautarr hag juapaata wai chiraawai. G3 Cristoouta mʌrʌg hiek'api sim k'ap ham k'õsi naawai maigta pãrau k'ap'ʌ haju, chadcha hichdëuta mʌrʌg hiek'api sĩewaita mʌ mag hiek'a chirʌm. Pãrau Cristo k'ap'ʌ nʌm, hí mag sĩi k'a t'ũuta sĩerrʌm k'aba haawai hirua chadchata pãrag hich juapá hoopiejem. wFg Har nawe pekau wautarr k'ʌʌnag maimua t'umaam k'ʌʌnagpa mua hũwaai pʌaba jaau chirʌm, har hãbmiecha pãar hoot'uurwai mʌchdëu jaau chirarrjö: mʌʌta hũwaai pãar haar barju hat'een, mua chan pãar dʌ̈i hit'ũu hiek'abaju. =E u Mʌg petamua ya biek t'ãrjup pãar hoon mawia chiraju. Mʌ barimaawai pãrau hiek hëudʌag wai nʌm k'ai, chi hootarr k'ʌʌn numí wa t'ãrjup k'ãijã nʌm dak'ĩirta jaaubat. D- Mua hagjö k'ĩirju chirʌm hĩchab, heeu dëgölp pãar gaaimua k'ãijã Hẽwandamau mʌch k'ĩir naaupiju. Mag hamʌn magan har nawe pekau hee nʌmta jãg maadëu nem waumap'am wau nʌmjã bʌ̃ʌrjã pʌabanaa, hamach hõor k'abam dʌ̈ijã parhooba k'apesnaa maimua warr hamachdëu nem k'aigbam waaujerrjã hogdʌba hagt'a wau wënʌrrʌm k'ʌʌn gaaimua Hẽwandamau mʌ wajapp'a bĩepiju.>Cu Mua k'ĩirju chirʌmʌn, mʌchdëu pãar hooimam k'õsi chirʌmjö hooimabajuuta k'ĩirju chirʌm; wa magbam k'ai jũrr mʌch k'ãijã pãar jʌ̃gaag k'aba k'ãijã hiek'abaimaawai pãrau k'õchk'abaju k'ãijã k'ĩirju chirʌm. Mua k'ĩirju chirʌm hagjö heeu dëgölp pãar hee hagt'a dich k'apeen dʌ̈i k'ãijã hiekk'õr wai naaju, chik'am nem k'ãijã dich dën hapim k'õsi t'ʌnʌm, meeuk'a k'ãijã nʌnʌidʌm, dich k'apeen k'ãai hiek t'eeg hʌ̃rpai haju k'ãijã hẽk'a sĩsidʌm, chik'am hëugar k'ãijã sëuk'a nem hĩgk'a nʌm, sĩi chik'am jaau nʌm, dichpai t'ö hiek'a nʌm maimua sĩi pappierr t'ʌnʌmjö k'ĩirjugjã hãba k'aba sĩsidʌm k'ãijã k'ĩirju chirʌm. hBI Pãrau k'ĩirjuawai sĩi mua hiek t'ierrk'a chirʌmpii k'ãijã haju; pari mag k'abam. Mua k'ap'ʌ chirʌm, mʌ chadcha Cristo dënk'anaa hich Hẽwandamaujã mʌ hiek hũr sim; magua mʌ pöd sëuk'aju k'aba chirʌm. Cristo gaaimua k'odamnaan, mua mʌg mʌchpai jaau chirʌmʌn, Hẽwandam hiek gaai warag hubʌ naapim k'õchgauta mag jaau chirʌm. A Titoogta mua pãar hoon mapijim, dewam hermanodam dʌ̈i. ¿Magan Titoouta pãar k'ũgurjĩ? Mag k'abajim; Tito mʌ dʌ̈i maach numiim k'ʌʌnau chan ni hãbmuajã maach k'apeen k'ũgurju k'ĩirjuba haajem. Maach numiin maran hãbam k'ĩirjugpaita wai nʌm. f@E Mag k'ai magan har mua pãar haar hõor pʌ̈itarr k'ʌʌn gaaimuata mua pãar k'ũgurjima. ?} Pãrau pãachdëujã k'ap'ʌ nʌm, mʌrʌg nem deem k'õchgau jũrr pãachdëu nem hig nʌmta chuk'u k'aba haajem; pari magʌm hãba ham hiek mag sĩita mua pãar k'ũgur haujim haajem, mʌch hat'eeta jãg p'atk'on jʌr p'iepi chirajim hawia. |>q Mʌchdëu wai chirʌm t'um mua gastaam k'õsi gastaawia pãar daupigau mʌchjã mʌg pãar chogk'a chitʌmua warag heeg pawiajã magʌmjã higbaju. Pãach garmua mʌ dʌ̈i magcha k'aba hawiajã mʌch garmuata hʌ̃rcha pãar daupii chirʌm. =  Deeu pãar hoon maag hat'ee ya mʌ nem t'um k'ĩir k'aug wai chirʌm. Mʌg petamua ya biek t'ãrjupamʌu pãar hoon mam. Maadëu k'ap'ʌ nʌm, chaainau hamach dënnaan hat'ee p'atk'on jʌrba chi dënnaanauta hamach chaain hat'ee nem hinagdam jʌʌrjeewai, mʌg maaujã pãar juadam heem p'atk'on chan mua higba pãachchata mʌʌn higmam, pãarta mʌch chaainjö wai chitaawai. <w Hãba mua pãar hee haubajimjöo harran, tagam iglesia hee harrjö k'aba pãar jua heem nemdamta mua bʌ̃ʌrjã haubajim, heeu dëgölp mʌ gaaimua jũrr pãachta haugchëm hugua hawia. Mamʌ jãg pãach jua heem nem hauba haajerr paar pãachdëujã dʌ̈i mʌ jaauju k'ap'ʌnaa warag dʌ̈rrchata pãrag jëeupʌ̈itarr hamuan pãrau mʌ jãsenecha k'ãijã wai naak'am. ;y Pãar haar chiraajeewai p'it'urg hau k'itʌm hãba, maach Hẽwandam hiekta hogdʌba jaau jẽedʌ k'itʌmua hi jua t'eegau mua hõor dauderraa nem waaujerr gaaimua merag chuk'u pãrau mʌ chadcha Jesucristo hi jaaujemk'a chirʌm k'ap'ʌ naajim. :{ Hamau jãg mʌ hëugar k'aigba hiek'a nʌm hũrwi pãrau mʌ higwia wajap'a hig hiyʌ̈ʌ haju haai naajim. Pari magarrjã pãrau bʌ̃ʌrjã magbajierram. Mag pãach warag sĩi k'ĩuu harr gaaimua pãachdëuta mʌrʌg mag hiek'api nʌmjö haawai chadcha mua lököomjöta mʌchdëupai mʌch jaau chirʌm. Mʌʌn chadcha baleeba chirʌm, pari mua hooba chirʌm, k'an gaaimua jãg hamach hiiupai hamta hich Jesuucha jʌr hautarr k'ʌʌn charau haajem k'ʌʌn mʌ k'ãyaujã hʌ̃rpai haju haai nʌ. G9 Magua mʌg mʌch serbiibanaa k'a t'ũumjö chirʌm hãba, honee chiraajem, hõrau mʌch k'ĩircha hiek'a nʌmjã higba. Mʌchdëu nem hig chirʌm chuk'u hawiajã magʌm haba, hõrau mʌch pʌr hauju hẽk'aajemjã higba, Cristo gaaimua mʌch dau haug wau chitʌm hãba mʌʌn honee chiraajem. Wajapcharan mʌʌn har k'a t'ũumjö chirʌm haigta Cristooujã warag mʌ juapá jãgpi simjö haajem. Pabloou Corintoom iglesia k'ĩirju nʌʌ haajerr f8E Pari mag hichig jëeuwai warag sĩi mʌrʌg, “Mʌ pʌ dʌ̈i hogdʌba chitabahab, mua pʌ k'õsi chitʌm. Jãg k'a t'ũumjö nʌm gaaimuata mʌch juapá hõrag hoopiba haajeeb” ha hiek'aajem Hẽwandamau. Hichdëuta mʌ mag wai sĩewai hʌ̈uta jãg mʌ serbiiba chitʌm, mʌch mag chitʌm gaaimua warag Cristo jua t'eegta hõrau hooju haawai. 7 Ya biek t'ãrjup maach Pör Hẽwandamag jëeuwia chirʌm, hagua mʌg mʌch dau hap'ʌʌ chitaajem chugpaapʌ̈imk'ĩir. d6A Mag Hẽwandamau hichdëu mʌchig nem hoopitarr gaaimua wir haig mʌchdëupai mʌch t'öm huguata juau hogt'omjö hʌdʌraa dösãtag mʌ dʌ̈i mʌgpiwi miuta k'agt'ʌgpʌ̈pʌ̈ik'amjö hagua dau hap'ʌʌ chitaajem. l5Q Pari mua mʌch t'ö hiek'ak'iinjã, lököo chiraawaita mag hiek'a chirʌmjã habaju, chadcha hudt'urtarrta jaau chiraawai. Pari hichiita mua mʌch t'öbam; magba hak'iin mag hʌ̃gt'ar hudt'urtarr haawai mʌchta hʌ̃rpai chirʌm haju bigaaum k'ʌʌnau. Pari magju k'ãai mʌch nem wajap'a wau chitʌm gaaimuata mʌ jãsene haju k'ai mʌ jãsene habat. 4w Sĩi bigaaum k'ʌʌnta mag warrtarr hak'iin mua hi t'ö hiek'aju haai chirak'am; mamʌ mʌch harr haawai mʌchdëupai chan pöd mua mʌch t'öbam. Magju k'ãai mʌch higju hak'iinjã sĩi warag mʌch serbiibagta hig hiyʌ̈ʌ haju haai chirʌm. '3G Mag mʌ hʌ̃gt'ar harrwia mʌrʌg nem k'ĩir pogk'e jaaumajim hich higwia, mamʌ mag hichdëu jaautarr hiek mʌg heegarm k'ʌʌnag bʌ̃ʌrjã jaaupibajim. P2 Pari chi chadcha haan chadcha mʌ harrjim; maata chadcha cha mʌch hiyʌ̈ʌ chirʌmchata hirua mʌ harrjĩ wa sĩi mʌ hak'aarpaita harrjĩ, mua k'augbam; hãba hich Hẽwandamaupaita k'ap'ʌ sim. I1  Mua woun hãb k'ap'ʌ chirʌm, magua hĩchab Cristo hiek hʌ̈k'aajem. Ya catorce años sim mag woun hich Cristooucha hʌ̃gt'ar k'ãaipi hautarr. Mag woun mʌchpaiu, pari mua k'augba chirʌm mʌ hich mʌg dau daauta mʌ harrjĩ wa sĩi mʌ hak'aarpaita harrjĩ, mua k'augbam; hãba hich Hẽwandamaupaita k'ap'ʌ sim. }0 u Hiin chadcha dichdëupai wir haig dich t'ö hiek'aawai chan hʌ̈u k'aba sĩejem, pari mag nʌm hãba mua pãrag nem jaauju haai chirʌm. Maan hich maach Pör Jesuuchata mʌ k'ãaipi haunaa mʌchig hoopinaa jaaumatarrta jũrr pãrag jawaagpam. i/K !Pari hʌ̈u maachjö Cristo higar nʌm k'ʌʌnau mag k'aug hat'aawai kolaauhi gaai jʌ̃gadau jʌ̃k'anaa warre chi p'öbör higaau daaugajãr mʌ heeg jiir burrpʌ̈ijierram. Mag, ham jua heemua hʌ̈u mʌ peerdʌjim.T.! P'öbör Damasco hanʌm hee mʌ hudt'uurwai rey Aretaau gobernadorrag jaaubaawai jũrr chi gobernadorrau judionaanag p'öbör duubjem hee puertdi nʌnʌidʌmpierr mʌ t'ʌapijim, mʌ pʌr hawaag hawia. \-1 Hẽwandaman t'umaam k'ʌʌnauta hich mag t'ö hiek'aju haai sĩerrʌm. Hichpaita hĩchab maach Pör Jesucristo Hayau; magua hirua k'ap'ʌ sim, mʌ mag hiek'a chirʌmjã bʌ̃ʌrjã sëuk'abata hiek'a chirʌm. ,/ Mʌchpaita wir haig ham dënjö hig hiyʌ̈ʌ haju hak'iinjã, mʌchta wajap'a chirʌm haju k'ãai, warag mʌch serbiibagta jaauju haai chirʌm. K+ Mʌch mag chitaawaita hãb k'ãijã Hẽwandam hiek gaai hubʌ k'aba hoowai mʌchta hök'ĩirjuu haadeejem; hãb k'ãijã deeum k'ʌʌnau pekau hee burrpiewain mʌchta gaai machaaga haadeejem. +*O Pari magʌm gaaimua mag dau haug wau k'itaajeeb mamʌ, pãar chi iglesia hee t'um chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnta hʌ̃rcha hed hëepierr k'ĩirju chitaajem. W)' Mʌʌta mʌg chitʌm haig wajapp'a p'it'urg haunaa dau haugta wau chitaajeeba. Biek k'apan bʌ̃ʌrjã k'ãijã k'ãiba sĩi dau k'õreu hëe chiraajem; jãdaúajã masnaa höbichagjã jẽedʌ k'itaajem; biek k'apan sĩi Hẽwandam hat'ee nem waum k'õchgau wajapp'a jĩchagaujã masnaa k'ajũadam hat'eejã dau hap'ʌʌ k'itaajem. ( Biek k'apan biekk'awia chirʌm; pari mag biekk'a chitʌmʌn t'õjuuta jʌr chitʌmjö haajem: dösĩg hee k'odjörrömua, k'ar sĩi nemjĩgmien dʌ̈i t'ẽeuwai, mʌch meeunau, mʌch meeun k'abam k'ʌʌnaujã hagjö sĩi maach k'aibag waum hig nʌmua peer t'õwi chirʌm. K'ar hĩchab p'öbör heejã hõor p'ogdʌbaadeewai, sĩi hõor chukag hee chitʌmua, p'ũas hee chitʌm haig maimua sëuk'a sĩi hamach hiiupai jãg Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm hanʌm k'ʌʌnaujã hagjö maach t'õojuuta hẽk'aajerram. '} Biek t'ãrjup sĩi paau mʌ pogwʌ t'ʌnʌʌujierram; biek hãb mokoujã mʌ bar wai nʌʌ hawi ya mʌ t'õobapʌ̈impii hajierram. Biek t'ãrjup k'öowia chirʌm biekk'a chitʌmua; mag chitʌmua peer t'õwia chirʌm. Biek hãb chará mag k'öo hũrr chitʌmua k'ãaim hãb hëntër sĩi dö heepai k'ëuwia hedaarjã hich mag dö heepai hãspa chirajim, p'ũas hee döjãrr. 4&a Judionaanau wʌm cinco sĩi mʌ wʌ t'ʌnʌʌujem. Mag wʌ nʌmpierr jʌ̃ap hahaugmamua hamach hi haawai treinta y nueve haadeewaita tag wʌba hich maigpai sĩiujeejim. 6%e ¿Hamta Cristo chognaan hanʌ́? ¡Hih! Mʌ chará ham k'ãaijã Cristo chog chaarcharau. Mua k'ap'ʌ chirʌm, mag hiek'abapʌ̈im haig lököomjöta mʌ hiek'abapʌ̈im. Mʌchta ham k'ãyaujã hʌ̃rcha p'idk'awia chitʌm; Cristo gaaimua ham k'ãaijã mʌchta hʌ̃rcha cárcel deg mawia chirʌm; wajap jʌ̃gad k'ierrjã k'oodaar chitʌm; mʌʌn ham k'ãaijã t'õjuuta wau chitaajem, Cristo hat'ee mʌch mag chitʌm gaaimua. $# Pari hamau hamachta hebreonaan meu hiek'aajem hawia hamach t'ö nʌm k'ai, muajã hagjö hiek'aajem. Hamta israelnaan k'ai magan mʌjã hich haruu. Hamjã jöoi Abrán k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌn dën k'ai, mʌjã hĩchab hi chaain hewagam k'ʌʌn bi heemʌu. .#U Chadcha mag hiek'aju chigaa chirʌm; pari mua hoowai mʌchigpain hatcha hit'ũuta pãrag hiek'aajeejim. Pari hamau hamachta Jesuucha jʌr haujim hawia hamachta t'ö nʌm k'ai, magan muajã hĩchab mʌch t'öju haai chirʌm. Mag hiek'abapʌ̈im haig chadcha lököomjöta mʌ hiek'abapʌ̈im. " har sĩi pãachta jũrr hamach chognaan k'apim k'õsi haajem k'ʌʌnagjã pãrau bʌ̃ʌrjã magʌm haba haajerram. Har sĩi pãach t'achdam wai nʌmjã t'um k'öpʌ̈inaa warag nem jëeujem k'ʌʌnagjã magʌm haba pãach k'ũgurmaajem k'ʌʌnagjã pãrau bʌ̃ʌrjã magʌm haba nʌm. Har hamachta chi pörnaan hawi pãach serbiibag p'eejem k'ʌʌnagjã magʌm haba, maimua pãach dʌ̈i mag nʌm k'ʌʌnaupai hamach hiek hʌ̈k'amk'ĩir pãach p'ãrmam k'ʌʌnagjã pãrau bʌ̃ʌrjã magʌm haba haajem. ,!Q Pãran chadcha pör höp'ërm k'ʌʌn haawai nem t'um k'ap'ʌ sĩsidʌm; pari mag nʌmta magbamjö jũrr lököo k'it'ëem k'ʌʌn hiekjã hũrm k'õsita hũrnaa y k Jãg hõor k'apan sĩi hamach nem wau nʌm higwiapaita hamach t'ö nʌmjö muajã mʌchdëupai mʌch t'ök'im. ;o Mag mʌch t'ö hiek'aagpam chan maach Pör Jesucristoou mʌrʌg mag hiek'api sĩewaita mag hiek'aagpamjã haba, sĩi mʌch lököomjö hiek'a chirʌm gaaimuata mag hiek'aagpam.  Na mʌchdëu jaau chirarrjö hũwaai pãrag mag chirʌm: mʌ chan lököo k'aba chirʌm. Pari pãachdëu hoowai mʌ lököomjö chirʌm k'ai, magan warag hidëu lököomjö mʌ hiek'apibat; lököom k'ʌʌn dënjö wir haigpai mua mʌch t'ö hiek'a hook'im. %C Hich chi mepeerjã hí mag sĩerraawaita hi higar t'ʌnʌm k'ʌʌnjã hõor wajap'am k'ʌʌnk'a wënʌrraba haajeeb, dich k'apeendampai k'ũguraag. Pari mag nʌrrjëem k'ʌʌnan, hamach jãg nʌrrjëem paar Hẽwandamau ham gaai jua k'ʌabaju. Cristo gaaimua Pablo dau haug waaujerr #? Chadcha hich dösãt chaarjã Hẽwandam chog k'ĩir t'egwia jãg nʌrraajeewai, chi wounaanjã jãg wënʌrrʌm hoowai maach dauderraa haju k'aba nʌm. F Pari jãk'ʌʌn ham jãg wënʌrrʌm chan hich Jesuucha hich hiek jaaumk'ĩirjã jʌr hauba harrta sĩi hamach hiiupaita mag jaau wënʌrrʌm; mag nʌmta jãg hõor k'ũgur wënʌrraajem. wg Pari mua hichiita hich jãg p'atk'on jëeujã jëeubata hõrag jaau chitaju. Magba Cristo hi jaau chitʌm paar mua ham dënjö jëeuk'iin, magan mag hoowai ham honee haju, ya hamach p'idk'a nʌmjöta mʌchjã p'idk'a chirsim hawia. C ¿Pãrau k'ĩirjuawai hamau jaau nʌmjö pãar hoomaaugauta mua mag pãar p'atk'onjã haubam ha hiek'a chirʌ́? Mag k'abam. Hẽwandamau k'ap'ʌ sim mua chadcha pãar jãsene chitʌm. S Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mua chadcha Cristo hiek chaarta jaau chitʌm. Mag chitaawai k'ap'ʌ habat hĩchab, hãbmua mʌrʌg, “Cristo hiek jaau chitʌm paar p'atk'on jëeub k'aba jëeubá” hawiajã mua chan jëeuba hich jãg parta jaau chitaju. Mʌch k'ĩrauta mag jaau chitaawai mʌchin honee chirʌm, p'atk'on jëeuba hawiajã. K Mʌ jam pãar haar chiraawai hiwiir hãbjã mua nem hig chirʌm gaaimua jũrr dau hap'ʌʌ haba haajeejim, hermanonaan Macedoniamua bëetarr k'ʌʌnau mua nem hig chirarrjã mʌrʌg deechëtarr haawai. Mʌ hich magta chitʌmta, mua chan sĩi mʌchig nem deepim k'õchgau jũrr bigaaum k'ʌʌnta hamachdëu nemdam hig nʌmjã chuk'u hapimap'a chitʌm. Mʌ hich mag chitaawai mʌg hatagjã hich mag chitaju, bʌ̃ʌrjã pãar jua heem nemdam jëeuba. *M Chadcha sĩi hich jãg par pãrag jaaum k'õchgau dewam iglesia heem k'ʌʌn jua heem p'atk'onan mua haujim chadcha, mag hat'aawai jũrr pãragta jëeuba haag. zm Mua hoowai, jãg pãachta Hẽwandam dʌ̈i wajapcha naamk'ĩir mʌchta dau hap'ʌʌ parhooba p'idk'a k'itʌmua sĩi hich jãg jëeujã jëeuba maach peerdʌajem hiek jaau chitarrau warag mʌchdëupaita pãar k'aibag waubarmjö hajim.  Tale sĩi hiek'aju haig chan nem meu k'aug k'ãijã k'aba chirʌm; pari mag hawiajã Cristo hiek jawaag chan hamjö k'augba k'aba chirʌm. Mua jaau chirʌm hũrwia hʌ̈k'atarr k'ʌʌnauta jaauju haai nʌm, chadcha mua jaau k'ap'ʌ chirʌ́ wa jaau meraa chirʌ́. lQ Hamachdëupain hamta Jesuu jʌr hautarr k'ʌʌn chaar haawai mʌ k'ãaijã hʌ̃rpai nʌm hanaawai pãrau hamau nem jaau nʌmta hʌ̈k'a naabma; pãrau ham dʌ̈i mag naab pari mʌ chan ham k'ãyau sĩi heegpai k'aba chirʌm. @y Jãga jãg parhoobam k'ʌʌnau pãachig Jesús higwia hi hiek jaau nʌm hanʌmta mua jaaujemjö k'aba warag chaaurta jaau nʌmjã pãrau magʌmjã haba hʌ̈k'anaa, Hẽwandam Hak'aar mua jaautarrjã wai nʌmta mak'ʌʌnau jũrr hi higwia chaauraa jaaubaicheewai majã hʌ̈k'a nʌ. Magnaa hĩchab jãga jãg maach peerdʌajem hiek hanʌmjã chadcha hagjöojã k'aba simta pãrau bʌ̃ʌrjã magʌmjã haba hʌdʌraa pãachig jaaupi nʌ.  Mua chan warrgarwe nemk'õriu Evaag sëuk'awia k'ũgur hautarrjö pãarjã hagjö sĩi parhoobam k'ʌʌnau nem jaau nʌm hʌ̈k'am k'õchgau hʌdʌraa pãach k'ũgurpiwia jũrr pãach k'ĩirjug hãba Cristo gaai k'ĩirju nʌmta hisegpimap'a chirʌm. ve Hẽwandam dau na chik'amnag pãach k'ũgurpimaaugau pãach dʌ̈i mʌ nem hanem chitaawai muan pãragan, hãba hʌʌirau hich jaai hauju dʌ̈ipai hiek dee wai simjö Cristo dʌ̈ipaita nʌisit ha chirʌm, mag hich dʌ̈ipai naawai pekau chuk'u harrjö pãach hich haar p'ë haumk'ĩir. Pãrau magta hamʌn mʌchjã dʌ̈i honee chiraju maach Pör Jesucristo na.  3 Mʌg mʌ hiek'abaadëm nau lököom dënjö pãach jʌ̃gaag k'aba k'ãijã hiek'abapʌ̈imjã pãrau warag sĩi mʌ hiek hũrk'iin hʌ̈u hak'am. <q Dichdëupai dich higwia nem wajap'a waaujem ha jaau nʌm chan bʌ̃ʌrjã baleeba sim; mag k'ãai hich maach Pör Hẽwandamauchata maach kõit mag simʌn chadcha balee sim.W ' “Hãbmua k'ãijã hichdëupai wa chik'amnag k'ãijã hich t'ö hiek'apim k'õsi sim k'ai,
magju k'ãai maach Pör Hẽwandamagta hich t'öpibá hich nem wajap'a wau sim gaaimua.” (Jr. 9:24) n U Mag nʌm dʌ̈i hĩchab pãar nʌm haigmua warag hatag maach peerdʌajem hiekta jaau nʌmua haaidʌpʌ̈im k'õsi chirʌm. Pari mag jaauju hawiajã ya chik'amnau jaautarr k'ʌʌn hee chan tag jaaubaju; magba hak'iin hamau jaauwia hʌ̈k'atarr k'ʌʌnta jũrr mua mʌch t'öwi mʌch dënk'a hat'am haju. Pari Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö,  / Mua chan chik'am p'idagta mʌch dënk'a hauwia jũrr mʌch gaai t'ʌ hauba, ni sĩi chik'amnag pãar hee p'idk'apimaaugaujã k'abam; mamʌ hichiita pãar heeta warag p'idk'aju k'ĩirju chirʌm, jãg pãachdëu Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaita warag hubʌ paauk'amamk'ĩir. j M Mag hichdëuta mʌrʌg hich hiek pãar haar jawaan mapitarr haawai hagt'a pãar k'ĩir hok'ooba chirʌm. Pãadë k'ĩirjubat, ¿k'aíuta nacha pãar hee Cristoou maach peerdʌ haaujem hiek jaauwimajĩ? ¿Mʌchdëu k'abajĩ? k O Chadcha mua mʌch t'ö hiek'amjö chirʌmʌn, hãba Hẽwandamau mʌchig p'idag deetarrpai wau chitʌm higwiata mag hiek'aajem. Mua mag ham dënjö chik'am p'idagta mʌch dënk'a haumaajem wounjã k'aba chitʌm. Hẽwandamau mʌchig jaaumampierrpaita nem wau chitaajeewai hichdëuta jam pãar haarjã hich hiek hawaan mapibaawai pãar haar jaaut'urjim. D Chadcha mua chan har hamach wir haigpai t'öojem k'ʌʌn dënjö wir haig mʌch t'öba chitʌm. Pari mag hamachdëupai hamach t'ö nʌmua hamach lököomjö nʌm chan k'augba nʌm. gG Pari chi mag hiek'a simuan k'ap'ʌ haju haai sim, hich jãg mau warpmua par hiek'aupaijã jaaupʌ̈inaa hẽsap gaaijã mʌchdëu jaaupʌ̈i chirʌmjö, ya k'ĩircha pãar dʌ̈i hãba chiraimaawaijã hik'ʌa hiek'abaju. nU Ham hiek mag hẽsap gaai haawaita mua sĩi pãrag hiek k'ẽgk'a p'ã deepäaijem haajem; pari mag chirʌm pãar dʌ̈i k'ĩircha hoowai chan bʌ̃ʌrjã magba ni hãbmuajã högk'abaju hayaa chirʌmta jãg chirʌm ha jaaujem. iK Hoob pãrau sĩi mua pãar jãp'ierrpiegta hẽsap gaai jãg p'ã deepäaijem ha k'ĩirjumiet. zm K'ar pãar daar mua mʌch t'ö hiek'a chirʌmjöo haajem, maach Pör Jesuu juapá deetarrta hig hiyʌ̈ʌ haawai. Mag hirua mʌrʌg juapá deetarr chan sĩi pãar k'aibag waumk'ĩirjã k'aba, warag mʌchdëu jaau chirʌm gaaimua hich hiekta k'augamk'ĩir hajim. Chadcha mag hiek'awiajã mʌ chigaa haju k'aba chirʌm, mʌchta t'öba Cristo jua t'eegta t'ö chiraawai. `9 Pãach daúgpai chan hooba pãach k'ũgurpimiet. Hãbmua k'ãijã hiita chadcha Cristoou jʌr hautarr ha k'ĩirju sim k'ai, magan hĩchab k'ap'ʌ haju haai sim, mʌjã hagjö Cristoou jʌr hautarrk'a chirʌm. wg Ya magbaawai har pãach pekau hisegwia chadam hiekta wajap'a hʌ̈k'a nʌisim hee hiwiir hãbam k'ʌʌnau k'ãijã hamach k'aibag pʌaba nʌmʌn, muan jerrba hik'ʌaba hiek'amamuata k'ajap'am jierrnem dënjö ham gaai mas deeju chirʌm. ve Maimua t'umaam k'ʌʌnag k'ap hapiju, har hamach k'ĩirjug k'aug t'öwia hiek t'eeg nʌm haajem k'ʌʌnau chad k'abam hiekta jaau nʌm. Magbaawai pöd hamau mag hamachdëu sëuk'a nem jaau nʌmta chadam hiek gaai t'ʌju k'aba nʌisiju. 9 Mua jierrnem wai chirʌm chan sĩi mʌg jẽb gaaim jierrnem k'ĩir k'abam. Mʌ jierrnemen hich Hẽwandam jua t'eegau. Mag Hẽwandam jua t'eegauta muan par ham jãg hamach k'ĩirjug k'aug t'öwia maach peerdʌajem hiek wau hiek'aajemjã mʌch garmuata pödpʌ̈pʌ̈i haajem. ,Q Maachin chadcha t'um hãba wounaank'a t'ʌnʌm; mag naab pari mua chan Cristo hiek serbiibag p'eejem k'ʌʌnagjã sĩi mʌch hiek'aupaita meeurrau sĩuba haajem. ~w Ham hiek mʌ mag Cristo higar k'aba chirʌmjö chitʌm hanʌm, mamʌ hoob ham hiek hasekasmiet. Pãrau mʌrʌg magʌm hiekta jaaumʌn pãach haar baarwai magʌm k'ʌʌn dʌ̈i hoowaijã sĩi par hiek'aupai chan mua chan ham högk'abaju chirʌm. X} + Mʌʌn Pablota pãar dʌ̈i hiek'a chirʌm. Mʌ pãar dʌ̈i meeuk'ajã meeuk'aba, sĩi Cristoou hapi simjöta hit'ũu pãrag hiek'a chirʌm. Ham hiek mag pãar hökgauta pãar dʌ̈i hãba chirʌm haiguin sĩi himaa chitʌm haajem; pari jũrr warpmua hẽsap p'ã deepäaiwaita pãrag hiek t'eeg hiek k'ẽgk'ata jaaupäaijem haajem. g|G Magua mʌchdëujã Hẽwandamag hʌ̈u hajim ha chirʌm, hich Chaai regalo wajap'am k'ãaijã wajaug hatcha simta deetarr kõit. Sĩi hirig hʌ̈u hajim haajem, hag k'ãai wajapcha jawaag tag hiek'aju k'augba haawai.v{e warag hamau pãar kõit hirig jëeuju hʌ̈u pãrag hamach juag hoomk'ĩir, mag k'ĩirjugdam deetarr jũrr. Pz Pãrau mʌg ofrendadam hamachig deebapʌ̈im gaaimua hamau k'ap'ʌ haju, chadcha pãraujã Cristoou maach peerdʌajem hiek gaai jaau sim hipierraa nʌm. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab pãraujã pãach garmuata hamag mag ofrendajã dʌ̈rrchata deepʌ̈im k'õsi deepʌ̈i nʌm haawai, pãach kõit Hẽwandamagjã hʌ̈u hajim hawia y Pãrau ofrenda deepʌ̈i nʌm marau ham hat'ee harr nʌm chan sĩi hamau nem hig nʌmdam deeimaagpai k'abam; mag ham haar ofrenda deen mamjö deen ma nʌmua hĩchab hamag Hẽwandamagjã magʌm nemdam paarjã hʌ̈u hajim habat ha jawaanta maar wët naabahab. >xu Pãar magta wënʌrrʌmʌn, pãachdëu nem wajap'am hig nʌm t'um wai naawai, jũrr pãach k'ãai hap'ʌʌm k'ʌʌnag dʌ̈rrcha deegjã dʌ̈rr haju. Maagwai pãrau mag ofrendadam maar gaau deepʌ̈i nʌmjã marau hermanonaan Jerusalenpien haar deebaimaawai hag paar hamau Hẽwandamagta hʌ̈u hajim haju. Yw+ Hich Hẽwandamauta nemjĩir jĩramk'ĩirjã maachig nemjĩir dau deenaa nem t'um maadëu k'oojemjã deejeewai, hichdëuta hĩchab nem wajap'a wawaag pãrau nem hiigwaijã deeb k'aba deeju. Mag nem deem k'õsi dee nʌmta nemjĩir jĩirwia bãaumamjö warag hʌ̃rpapag maju, mag hoowia warag ofrenda deem k'õsi dʌ̈rrcha deemk'ĩir. vve Magʌm jaauwia Hẽwandam hiek p'ã sim gaai,“Har chadcha hich k'apeen hat'ee nem wajap'a waaujem k'ʌʌnaun hap'ʌʌm k'ʌʌn dʌ̈ijã hö hajaugta haajem” ha sim.Maimua hĩchab, “Chi hö wajap'a nem dee sim k'ʌ chan haugchëbam, mag hö wajap'a hamk'ĩirta hich Hẽwandamau jũrr hirig dʌ̈rrcha deejeewai” ha p'ã sim. (Sal. 112:9) u Pãrau magta hamʌn, Hẽwandamaujã pãrag nem wajap'am pöm deewia maimuajã k'ĩirpierr dʌ̈rrchata deeju, pãachdëu nem hig nʌmdam paraa hamk'ĩir, mag dʌ̈rrcha wai naawai jũrr bigaaum k'ʌʌndamau mag chuk'u nʌm k'ʌʌnagjã hagjö dedee hamk'ĩir. p6~}/|{z}yKx|wwvusrqnnmjkhgdfcb|ag`_w^]`[ZXWKVoTSEQ ONMLKhJGHGF{DC\B0@|?>=qMag gaaimua mua pʌ wawí chirʌm: Har mʌchdëu pʌ hʌ̃r jua hausĩubaawai Hẽwandamau pʌrʌg hich jua t'eeg deetarr, hoob sĩi hich jãg par wai chitam. Magaag warrjã hagua p'idk'amk'ĩirta Hẽwandamau pʌrʌg mag hich jua t'eeg deetarrau. /P Yl¿K'an jãgwi mua mag chirʌ́? Mua mag chirʌmʌn, pua chadcha pʌch t'ãraucha Cristo hiek hogdʌba hʌ̈k'a sim mʌchdëu k'ap'ʌ chiraawaita mag chirʌm. Hich mag hʌ̈k'aajeejim pʌ hãdhũan Loidaau pʌ hãd Eunice dʌ̈imua. Maagwai mua k'ap'ʌ chirʌm, puajã hich hagjö hʌ̈k'a sim. 0O [lHagt'a k'ĩir heyaa wai chitaajem, har maach hayoyoo k'aawai pʌ dauhi paraa t'ʌnarr. Magarr haa deeu pʌ dʌ̈i hoom k'õchag chirʌm, mag hoobaawai honee chirsieg. AN }lTimoteo, pʌ higwi k'ĩir heyaanaa hedaram magwe Hẽwandamag hʌ̈u hajim ha chiraajem, hirig jëeupierr. Mua mag hirigpaita jëeunaa hãba hi hat'eepaita p'idk'a chitʌmʌn, hich jãg warrgarwe hĩchab mʌch jöoinau haajerrjö Jöoi dau najã mʌch k'ĩirjug hajap'a chirʌm k'apta mʌg p'idk'a chitʌm. AM }lTimoteo, pʌʌta mʌch chaaijö daupii wai chitaawai pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Muan Hẽwandam maach Hayau maach Pör Jesucristo dʌ̈imua pʌ dau haug k'aug paraanaa pʌ hʌ̈uu wai nʌm dʌ̈i k'õinaata pʌ wai wënʌrrapim k'õsi chirʌm. Chigag chuk'u Cristo hig hiyʌ̈ʌ haju haai nʌm L 5lMʌʌn Pabloou, Jesucristoou hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr. Mag jʌr hauwi, Hẽwandamau hich k'ĩrau mʌ pʌ̈im k'õsi pʌ̈ijim, hich hiek jaaumamua warrgarwe t'ãrau hich hiek hʌ̈k'a nʌmʌn Jesucristo gaaimua hirua peerdʌ hauju ha jaautarr hiek hõrag jaaumk'ĩir. CKXMaach Pör Jesucristoogta pãar kõit jëeu chiraajem, hichdëuta pãrau nemdam hig nʌm t'umaa dedee hamk'ĩir. Mʌgdampai hajim pãrag jaaupʌ̈im hig chirarr. Hayoo keena, PablotJaXMʌch Pabloouchata mʌch juadamaucha pãrag mʌg hãbmiem saluddam p'ãnaa deepʌ̈i chirʌm. Mʌch hẽsap p'ãapierr hich jãg mʌchdëucha mʌch t'ʌ̃r firmaapäaijem, chadcha mʌchdëuchata deepʌ̈i chirʌm k'ap hamk'ĩir. UI#XMaach Pör Jesús maach k'õinaa hapiejemʌgta pãar kõit jëeu chirʌm, pãar wënʌrrʌmpierr hichdëuta pãar k'õinaa wai nʌrramk'ĩir. Hichchata hich mag pãar dʌ̈i sĩepim k'õsi chirʌm. XH)XMamʌ magwia k'ãijã hoob hi dʌ̈i hiekk'õr paraa nʌmjö hi hoomap'a hamiet. Magju k'ãai hagt'a pãach k'odk'a sĩewai sĩi hi wawibat. Pabloou chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn kõit Hẽwandamag jëeutarr GXMʌg marau pãrag p'ã deepʌ̈i nʌm hiekta hãbmua k'ãijã hasekasmap'a sim k'ai, magan mag wounan warre t'umaam k'ʌʌnag hich mag sim k'ak'apdö hapinaa hoob hi dʌ̈i k'apeerk'amiet, hich dʌ̈i magbaawai deeu k'ĩir naauwia deeu hewag k'ĩirjumk'ĩir. sF_X K'odamnaan, nem wajap'a wau nʌm gaaimua chan hoob pãrau k'ajeeu nʌm hawia tag nem waubam hamiet. REX Har mag bʌ̃ʌrjã nem waujujã chuk'u nʌm k'ʌʌnag marau, “Sĩi par naaju k'ãai p'idk'abat” hanʌm “pãach bi hat'ee.” Maach Pör Jesucristo hiekta hi himeerba marau mag jaaupʌ̈i nʌm. rD]X Pari magtarrta marau maumua hũurwai hãaur k'ʌʌn mag sĩi p'idk'ajã p'idk'aba, parta naajem hanʌm. [C/X Maach jam pãar dʌ̈i naat'uurwai marau pãrag hiek'a pʌajim. Mag hiek mʌg hajim: “Pãar hee hãb k'ãijã p'idk'amap'a sim k'ai, magan t'achjã k'öbaju haai sim.” Ma hajim marau pãrag jaau pʌatarr. WB'X Maar mag p'idk'a wënʌrrarr chan mag maach wënʌrrʌm paar pãrau marag sĩi par t'ach k'öpiju haai k'aba naawaijã k'aba, maach mag p'idk'a nʌm hoowi maachjö p'idk'amk'ĩirta maar jãg wënʌrrajim. AXMaar chan mag sĩi p'idk'ajã p'idk'aba hõor higaau par t'ach k'öba haajeejim. Hante hiwiir hãbmua k'ãijã maar jãhogam k'õchgauta hichpa k'öjudam chuk'u chirajim ham hugua, k'ajeeu durrum hãba, maran hedaram magwe p'idk'aajeejim maach bidam hat'ee. p@YXPãrau k'ap'ʌ nʌm jãga maar pãar hee wënʌrrajĩ. Maar mag sĩi parhooba maachdëu hampierr wënʌrraba harr haawai pãrau pãachdëujã k'ap'ʌ nʌm, k'anjöm nemta pãrau maar jua hoowia hagjö maar dënjö wauju haai nʌ. ?XK'odamnaan, maach Pör Jesucristo hiekta maach hiek gaai t'ʌwi marau pãrag jaaum hig nʌm: Har hõor pãach hee sĩi hamach k'õchagpierr ham k'õchgau p'idk'amap'anaa marau pãachig nem wajap'a jaautarr chaaur nʌrrjëem k'ʌʌn dʌ̈i hoob k'apeerk'amiet. > XMag pãrau maach hipierraa haju k'ap'ʌ naab mamʌ, warag Hẽwandamag jëeu nʌm, hich jãg hichdëujã maach k'õsi harrjö pãragjã warag wir haig pãach hagdaujö daupiicha hamk'ĩir. Magnaa hĩchab maach Pör Jesucristo juapaata pãrag deepi jëeu nʌm, chik'am jua machgau pãach dau hap'ʌʌ hawiajã hich dënjö hãwatamk'ĩir. P'idk'amap'am k'ai t'achjã k'öbaju haai sim -=SXPãar chadcha maach Pör Jesucristo dʌ̈ita wënʌrraawai marau k'ap'ʌ nʌm, pãrau marau nem jaau nʌm hipierr nem waunaa mʌg hatagjã hich jãg wau nʌisiju. R<XMamʌ hich maach Pör Jesucristoou hich garmua chan maach k'a hogdʌba sĩerraawai pãar hirua hich dʌ̈i hubʌ wai sĩenaa mag k'aibagk'am k'ʌʌn jua hee burrpimaaugaujã pãar t'ʌa wai nʌrraju. ?;wXPãrau k'ap'ʌ nʌm, t'umaam k'ʌʌnau chan Hẽwandam hiek hogdʌba hʌ̈k'aba haajem. Maagwai jëeunaat, hõor k'aibag sĩsidʌm k'ʌʌn jua heemuajã hʌ̈u maar peerdʌmk'ĩir. {: qXK'odamnaan, hãbmiecha paawai marau pãrag maar kõit jëeubat hanʌm, mag gaaimua pãach hee harrjö maach Pör Jesuu hõor peerdʌ haaujem hiekta jöpcha durrpierr haaidʌbaadee hõraujã hʌ̈k'am k'õsi hamach t'ãraucha hʌ̈k'amk'ĩir. X9)XMaraun, hich maach Pör Jesucristoouchata maach Hẽwandam chi Haai dʌ̈imua pãar k'ĩir jãsenk'anaa pãar juag hoopim k'õsi nʌm, pãrau nem jaaunaa nem wau nʌm t'um wajap'ata höbëbër hamk'ĩir. Hich Hẽwandamauta maach k'õsi k'ĩir jãsenk'ajim, hich mag wënʌrrʌmua hich dʌ̈i hogdʌba nʌisijujã k'ap hamk'ĩir. 8 Xl7QXMagau k'odamnaan, Hẽwandam hiek k'ĩirchajã marau jaaunaa sĩi hẽsap p'ã deepʌ̈i nʌm gaaijã pãachig jaautarr chan hoob k'ĩir hok'oomiet. K'ĩir hok'ooju k'ãai pãrau warag hag gaaita hubʌ t'ierrk'a nʌisit. Y6+XMagaag hat'eeta Hẽwandamau hõor peerdʌ haaujem hiek marau jaau wënʌrrʌm gaaimua Hẽwandamau pãar hich dënk'a haujim, mʌg hatag pawiajã maach Pör Jesucristo hajaug hich mag hoo wënʌrramk'ĩir. 5 X K'odamnaan maach Pör Jesuu k'a k'õsim k'ʌʌn, hichiita marau pãar gaaimua Hẽwandamag hʌ̈u hajim haju haai nʌm. ¿K'an jãgwi? Pãachta jãig Tesalónica p'öbör hee chi nacha Hẽwandamau jʌr hautarr k'ʌʌn haawaima. Magnaa hĩchab hich Hẽwandam Hak'aar maachig nem wajap'a waupiejem dʌ̈imua pãachdëu hʌ̈k'atarr gaaimuapa pãachta nacha peerdʌwi naawaima. z4mX magbaawai hĩchab magʌm gaaimua hamach k'õchagpierr nem k'aigbamta waum k'õchgau chadam hiekta hʌ̈k'aba harr gaaimua jũrr hich Hẽwandamauta ham gaai mas haímʌ mas haag. Hẽwandamau hich hat'ee peerdʌ hawaag jʌr hautarr k'ʌʌn 3X Mag gaaimua hich Hẽwandamaujã hĩchab hʌdʌraa mag nem chad k'abamʌg ham k'ũgurpimaju, magʌmta chadam hiekjö hʌ̈k'amamk'ĩir; 27X Magbaadëm habarmʌn, har pöd peerdʌba hawia Hẽwandamau hisegju k'ʌʌnan hichdëu k'ũgurm haig nem parhooba waumamua k'ũgurmaju, chadcharam hiek hamachig jaautarrjã warag higba ni hʌ̈k'ajã hʌ̈k'aba hawia maach Pör Jesuug hʌdʌʌr hamach peerdʌpiba harr haawai. f1EX Mag woun chi k'aigbam bëejuun, mepeer jua t'eeg dʌ̈ita bëeju. Mag simua haawai chi meperau hi juag hooju, hag na hõrau nem hooba haajempa hõor dauderraa waumamk'ĩir; mamʌ mag waumamʌn sĩi hõor k'ũguraagpaiu. n0UXMag hidëu hʌdʌraa hich bëepibaawain chadau mag woun chi k'aigbam bëewi sĩeichëju; mamʌ par mag k'aibag sĩewiajã maach Pör Jesuu, sĩi p'uasirbapʌ̈imjö, hich hooimʌgau hich jua t'eeg dʌ̈imua warre t'õopʌ̈iju. ;/oXMʌʌgwaiwejã hõrau nem k'aigbam pöm wau t'ʌnʌm. Mamʌ mag hãbmua hidëu hi bëepiba t'ʌa wai simjö sim chawag k'echeu hat'aawaita warag k'aibag hat'uucha t'ʌnʌisiju. .XPãrau k'ap'ʌ nʌm hĩchab, k'aniuta mʌʌgwaiwe hi bëepiba sĩi hãba hich bëeju hed haadeewaita hʌdʌraa bëepi nʌ. o-WX¿Pãrau k'ĩir hee paba nʌ, har mʌ pãar haar chiraawai hich mag hiek mua pãachig jaaujerr? , XPari hichta mʌg jẽb gaai sĩweran hich mag wounauta Hẽwandam higwia nem jaau nʌmjã bʌ̃ʌrjã k'õchk'aba ni sĩi hirigjã jëeupimap'a haju. Maguan mawia hichta Haai hi jëeujem degjã jupimaju; mag jupimawia hiita Hẽwandamau haju, hichdëupai. -+SXHãbmua k'ãijã pãachig mag jaauwai maan sëuk'aawaiu. Hich Jesucha bëeju na hichiita woun hãb chi k'aigbam mʌg jẽb gaai sĩeichëju. Mag wounauta hõor Hẽwandam dʌ̈i meeuk'apiju. Mamʌ mʌg hatag paawai Hẽwandamau jũrr hi gaaita jua k'ʌaba hich mag hi gaai mas wai nʌrraju. H* Xhoob parhoobam k'ʌʌnag hʌdʌʌr pãach k'ũgurpimiet, Hẽwandam hiek hawia pãachig jaau nʌmua, sĩi hõor hijẽjẽbk'am hũrwia, wa hẽsapjöm k'ãijã maar hi gaai t'ʌwia parhooba pãach haig deepʌ̈i nʌm gaai ya maach Pör Jesucristoon barbaichëm ha jaauwaijã hoob magʌm gaaimua pãach k'ũgurpimiet. ) XK'odamnaan, maach Pör Jesucristo pierrwai maachin chadcha hi dʌ̈i nʌisiju. Mamʌ mag hi bëeju jaau nʌm gaaimua chan @( {X Mag nʌmua pãar gaaimua maach Pör Jesujã t'umaam k'ʌʌnau t'ö hiek'aju. Magbaawai hichdëujã hĩchab maach Hẽwandam dʌ̈imua pãach k'ĩircha hʌ̈u pãar t'ö hiek'aju. ' X Maguata marau Hẽwandamag pãar kõit hich jãg jëeu durraajem, hichdëu pãrag hich hiek hʌ̈k'api haauwai hichdëu wënʌrrapim k'õsi sĩerrjö wënʌrramk'ĩir. Marau k'ap'ʌ nʌm, pãachdëu chadcha hʌ̈k'a nʌm gaaimua pãrau dʌ̈rrcha hi hat'ee nem wajap'am waum k'õsi nʌm. Mamʌ mag nem waujujã, hich jua t'eegauta mag pãachdëu hig nʌmjö hapik'iin hʌ̈u hak'am. ,& SX Mag hi pierrwai hi chaain chi hʌ̈k'a durrum t'umaam k'ʌʌnauta hirig hee haju. Maig pãarjã hi dʌ̈i naaju, marau pãachig jaautarr hiek hʌ̈k'atarr haawai. +% QX Mak'ʌʌnan sĩi hirua bark'ʌʌipʌ̈iwia mam hich mag hok'oo nʌisiegau. Magbarm chan tag maach Pör Jesús k'ĩir wajaugjã hooba, ni hi jua t'eegjã hoobaju. 7$ iXMag hi hurum hedan har hõrau hich higmap'a haajerr k'ʌʌn dʌ̈i maach Pör Jesuu hõor peerdʌ haaujem hiek jaauwaijã hasekasmap'a haajerr k'ʌʌn gaai mas deenta hurum. S# !XMagnaa pãach chi dau hap'ʌʌ durrum k'ʌʌnta mʌg hatag maach Pör Jesús sĩi hõtdau huu t'ʌnʌm hee hich chognaan chi jua t'ierrnaan dʌ̈i hʌ̃gt'armua bëewai maach t'um hãba jua hʌ̃ipiju. %" EXJöoi t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i mag nem hagcha waaujeewaita jãg pãar dau haug wau nʌm k'ʌʌn dʌ̈ijã hirua hĩchab hich hagjö ham hap'ʌʌ hapiju. %! EXPãar jãg p'it'urg hãwat durrum paar, Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i nem hagchata waaujeewai, pãar hirua hich haar höbërju hayaa hapiju. Mag hi gaaimua maagjerr paar pãar dʌ̈i mag hʌ̈u hawiajã, hãbmuajã pöd Hẽwandamau pãar dʌ̈i jãgbaju haai sim haju k'aba sim. -  UXPãach jãg durrum gaaimua chadcha maachdëujã mʌg maach Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌnʌidʌmpierr wënʌrrʌmua pãar hëugar wajap'a hig hiyʌ̈ʌ haajem. ¿K'an jãgwi? Jãg hõrau pãach dʌ̈i k'aigba pãach hẽudee hẽk'abaadëp'ʌmjã magʌm higba k'ĩir t'ũu hãwat durraawaima.  XK'odamnaan, pãrau pãachdëu hʌ̈k'a nʌm hiekta chadcha warag hogdʌba hʌ̈k'anaa haguata nem jua t'eeg paauk'amam dʌ̈i wir haig pãach k'apeenjã waragta daupii paauk'amaawai, chadcha pãar gaaimua marau Hẽwandamag hʌ̈u hajim haju haai nʌm. X +XMarau Hẽwandam chi Hayag jëeunaa maach Pör Jesucristoogjã jëeu nʌm, pãar hʌ̈uu wai nʌm dʌ̈i hĩchab k'õinaa wai wënʌrramk'ĩir. Cristo bëewai pekau paraam k'ʌʌn gaai Hẽwandamau mas haju 1 _XMʌch Pabloouta Silvano dʌ̈i Timoteopa hãba nʌmua mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm pãar Tesalónica p'öbör hee Cristo gaaimua maach k'odk'a nʌm k'ʌʌnag. Mua k'ap'ʌ chirʌm, pãar chadcha Hẽwandam chi Haai gaai hubʌ t'ierrk'anaa hĩchab maach Pör Jesucristo dʌ̈ijã hubʌ nʌm. mSMagju k'ãai maach Pör hanaa maach peerdʌajem Jesucristota hajapcha k'ap'ʌ haju hẽk'a nʌmuata warag pãachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaai k'ĩirjug bãauju hẽk'abat. Hichta hich mag chi jua t'ierrk'a sĩewai mʌg hatag pawiajã hich mag hirigpaita t'umaam k'ʌʌnau hee hapim k'õsi chirʌm. Mʌgdampai hajim pãrag jaaupʌ̈im hig chirarr. PedroSK'odamnaan, mag maestronaan hanʌmta sëuk'a nem jaau nʌrrjëe haju k'ʌʌn bëejujã ya mua pãrag hag nawe jaautarr haawai pãach heejã magju nawe k'ĩir k'ap'ʌ habat. Jãk'ʌʌn hõor k'aigbam k'ʌʌn k'abahab, hamach jãg nʌrrjëem gaaimua. Magba hak'iin heeu jãg parhoob nem waunaa parhoob nem jaau jẽedʌ sĩerrjëem k'ʌʌnau pãach k'ũgur hamachig paa hauwia pãachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaai hʌ̈u hubʌ narrta deeu hewag wëtduk'am. Hirua hẽsap deepʌ̈imarr gaai pogk'a nem jaau sĩsidʌm chadcha p'it'ur sĩsidʌm, k'ani jaau sĩ ha k'ap haag. Mamʌ hichdëu hẽsap p'ã deepʌ̈pʌ̈ik'ampierr ya hirua pãrag jãga wënʌrraju haai nʌ ha jaauwi sim, mag deeu maach Pör Jesucristo bëeju haawai. Mag hirua nem jaau sim pogk'a p'it'ur sĩsidʌm haawaita, chadcha meraam k'ʌʌnaun maimua mʌg hiek hamachdëu hʌ̈k'atarr gaai hubʌ k'aba nʌm k'ʌʌnaun warag chaaurta jaaujem, tagam Hẽwandam hiek p'ãk'a sĩsidʌm hamachdëu parhoob jaaujemjö. Mamʌ hamau Hẽwandam hiekta jãg parhooba jaau nʌmʌn, wir haig hamach k'ĩrauta Hẽwandam jua machag jʌr wënʌrrʌm. ]3Mag nʌm dʌ̈i hĩchab chaig mʌchdëu jaau chirarrjö k'ap'ʌ habat: Jãg maach Pör Hẽwandam da bëeba simʌn, hich bëeju nawe hich hiek hʌ̈k'awia hʌ̈u peerdʌtk'amk'ĩirta jãg da bëeba sim. Hich mag hiek higwi maach k'od jöoi Pablooujã hich hagjö ya pãrag jaaupʌ̈ijim, hichdëu hẽsap p'ã deepʌ̈itarr gaai. Jãg hirua pãrag jaaupʌ̈itarran, hĩchab hich Hẽwandamau hirig k'ĩirjug deetarrauta pãrag jãg p'ã deepʌ̈ijim, k'ap hamk'ĩir. "=Cristo gaaimua k'odamnaan, maguata muan pãragan Hẽwandamau mag maachig durr hiiur deeju ha sim hed pa nʌm hora, pekau chuk'u wënʌrrajuuta hẽk'anaa t'umaa k'õinaa wënʌrrat ha chirʌm, maagwai dëgölp hich dʌnʌʌubaicheewaijã pãach hajap'a nʌm hoochëmk'ĩir. %C Chadcha magjup mamʌ, maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnagan, Hẽwandamau hedjã hiiur dʌ̈i jẽbjã chi hiiurta deeju ha sĩewai, haata nʌ nʌm. Mag durr hiiur gaai chan mʌg durr jöoi gaai haajerrjö k'aba, nem t'um t'ʌnʌmjã hajaugnaa t'umaam k'ʌʌnau nem hagchata haajeeju. 5 Chadcha Hẽwandamag pãach hawaan bëepim k'õsita hi bëeju nʌbat. Hi mag jöpai bëemk'ĩir, hichdëu k'õsimjöta habat, bigaaum k'ʌʌnagjã hi k'augpiju hẽk'a nʌmua. Mag pierrum hedan, hedaujãan hag hee nem t'ʌnʌmjã dʌ̈i warre hõtk'ierr pechgau bʌ̃ʌumaju. <q Keena, hichdëu hõor hi hagk'am hed mʌg durr gaai magta haju k'ap'ʌ naawai, hi dau na hichdëu k'õsi simjö hi hat'eepai nem waunaa hãba hirigpaita hee haju haai nʌm. 0Y Mamʌ jãg sĩi hawia hich bëem hedan dëgölp hõrau nem jĩgk'abaichëmjö dëgölpta dʌnʌʌuchëju. Magbaawai hedjã hee maach jãp'ierraa hʌrʌrʌʌmjö hat'amua warre hedaujã chukk'u haadëm dʌ̈i hedjã hee nem nʌnʌidʌmjã t'um hõtdaúa bʌ̃ʌudubwi chugpaju. Magbaadeewai mʌg jẽbjã hĩchab hag gaai nem t'ʌnʌm dʌ̈i t'umaa juau nem waumatarrpa p'aadubwi chukk'u hapʌ̈iju hich Hẽwandamau. (I K'ar hõrau jaaujemjö mʌg hi da bëeba sim chan mag hichdëu nem magju hatarrjã hãsie wauba haajeewai k'abam. Jãan hichdëu hiwiir hãbjã hok'oopimap'a sĩewai hich bëe nʌm hora t'umaam k'ʌʌnau hãsie hamach k'aibag hisegwi hichig chugpaapi jëeumk'ĩirta jãg da bëeba sim. /Mag nʌm dʌ̈i pãadë k'ĩir heyaa habat keena. Mʌchdëu pãar jãsene chitaawai pãrag pʌaba jaau chirʌm: Mag hi da bëebam hawia hoob hi nʌba hamiet. Maach Pör Hẽwandamagan mʌg k'ãai hãb k'ëubaadëmʌn, mil añosjöta sim; maagwai mil años jũrr k'ãai hãbpaimjöta sim. Maachigta da bëeba sim, pari hichigan hatcha jöp'ëe sĩewaita nʌ sim, hõrag hich hiek hʌ̈k'amk'ĩir. |qMamʌ cha maadëu hedau hoo nʌm dʌ̈i cha maach bʌ̈ dʌnʌʌu nʌm jẽb chan maagwaimjö deeu döhãdauta hʌʌrppäaig k'aba, hich maagwaijã hich hiek'auta magpierrjö hõtdaúa jẽraagta sĩi wai sim Hẽwandamau, hichdëu mʌg durr hi hagk'awi hich dau na k'aigba wënʌrraajerr k'ʌʌn hich mag dau haug wau wënʌrraju jaaubarm hedta jũrr hõtou deepäaig. {Ham hiek mag nem t'um hich hagt'a maach dau chaauraajã k'aba sim hanʌm, magan Hẽwandamau döhãd pöm pʌ̈iwi hich hag döoupai mʌg durr gaai nem t'ʌnarr t'um k'ëchpʌ̈itarrjã ¿k'an hajimma? ¿Magtarr chan bʌ̃ʌrjã cambieba harrpá? lQMamʌ jãgʌm k'ʌʌnau chan warrgarwe Hẽwandamau hich hiiuta mʌg jẽb hedaujã dʌ̈i hompaatarrjã hʌ̈k'amap'a nʌm. Hamaun hĩsjã hagt'a warrgarmjöta simpii nʌm. Hamau hʌ̈k'amap'a nʌm, döjã happai pʌʌrk'oo wëjorr heemuata jʌsargjã höbeerpi hauwi hich hag döoupaita mʌg jẽb gaai nem t'ʌnʌmjã t'um hʌ̈u hiiu wai sĩepitarr. SMag chik'am wau hiek'amamua hamau, “Pãar hiek mag Cristo deeu bëeju hajim hanʌmta, ¿jãga jãg bëeba k'ĩir waaurdʌbaadëma?” haju. “Bëeba nʌm hee ya maach jöoinjã hödubjim; magʌmjã barchëbam. Warr Hẽwandamau mʌg jẽb hompaatarr haigmua t'um chigjã haba hich magpai sim” haju, chik'am wau hiek'amamua.  3Hajap'a hũrbat cha mua jawaagpam. Mʌg hatag paawai mʌgta t'ʌnʌisiju: Ya Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'aju gayaa paawai hõrau hamachdëu nem waum k'õchagpierr parhooba nem k'aigbamta waum k'õchk'anaa chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnjã wau hiek'aa neeme sĩsid haju. m SPãrag k'ĩir heyaa hapim k'õsi chirʌmʌn, warrgarwe Hẽwandamau hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌnau jaaujerrta k'ĩir heyaa hapi chirʌm. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hich maach Pör hanaa maach peerdʌajem Cristooucha jaau pʌawi jũrr maach hichdëu jʌr hauwi pʌ̈itarr k'ʌʌnaucha pãachig jaautarrta hagjö k'ĩir heyaa hapim k'õsi chirʌm. Y  -Keena, Cristo gaaimua mʌchdëu pãar k'õsi chitaawai mʌg k'urau ya biek numí pam pãrag hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Hich mʌg gaaijã napem gayamjö pãar wawí chirʌm, nem hagchata k'ĩirjumk'ĩir. D Jãgʌm k'ʌʌnan, hõrau jaaujem hiek'õoin, saakiu hich chʌgappaita deeu k'öbaimamjö nʌm. Wa magbam k'ai, k'ũs hajap'a domeerpinaa sĩubarm bʌ̈rre deeu hich k'at'ajemeerjem hee pʌʌrbaba k'abaimamjöta sĩsidʌm, Hẽwandam hiekta hisegwi warr hamachdëu nem k'aigbam waaujerr heeta deeu nʌisiewai.W 'Jãgʌm k'ʌʌnau warrjã mʌg k'ʌdau chaar hich Hẽwandam haar mapiejem hiek hũrbamuan, hajapcha hak'am, jãg sĩi k'ũchpai hʌ̈k'awi tag hich Hẽwandamau jaau simjã wauba parta hʌ̈k'aju k'ãai. CHar maach Pör hanaa maach peerdʌajem Jesucristo k'augwi hamachdëu nem k'aigbam waaujerrjã hisegpʌ̈iwi hʌ̈u hajap'a nʌisierrta, deeu hũwaai warram k'ĩirjug k'aigbam hauwia magʌmʌgta hʌdʌraa hamach hʌ̃rpapiewain, warr Cristo k'augba haajeewai hamach naajerr k'ãaijã warag hat'uuchata nʌisiejem. !;Mag nʌmta hi wajaugan, “Maar hiek hʌ̈k'ak'iin, tag chik'amnauta pãrag nem jajaau haba pãachdëupaita pãach k'ĩrau nem wauju” ha jaau sĩerrjëem. Mamʌ mag nʌmʌn hamachjã mag hamachdëu nem parhooba hamach k'õchagpierr nem wau nʌmuata, woun hamach k'ãai hʌ̃rpai sim dënjö p'ẽet'ʌg wai nʌmta mag ham chan chik'amnaan chognaan k'abam haajem. Pari pãadë hũrbat: Maata pãrau hʌ̃rcha waum k'õchk'aajem k'ai, magan maata pãar k'ãai hʌ̃rpai simjö sĩewai maguata pãran woun dënjö hich chogk'a wai sim. W'Hamau mag nem jaau wënʌrrʌm hũurwain chadcha nem hũrimʌgma; mamʌ mag jaau nʌmʌn sĩi parhooba dau lököo hamach nem wau wënʌrrarr jaau nʌmuata hõor k'ũgur nʌm. Mag nʌmuata hamach k'aibag pʌawi heeu hʌ̈k'awi hagt'a Hẽwandam hiek gaai hubʌ k'aba k'it'ëem k'ʌʌnjã hamachig paa hauwi hũwaai hãrpʌ̈imaajem. KPãar hee mag maestronaan hanʌm k'ʌʌnan, sĩi noseg cheegpamjö hedjã k'ĩ t'ʌnarrta p'ũu haaisirbapäaiwai chëba sĩi hõor k'ũgurpäaijemjöta sĩerrjëem, chadam hiekjöo jaau nʌmta sĩi sëuk'a wënʌrraawai. Wa magba, jãgʌm k'ʌʌnan sĩi dösĩg chaai jʌʌubaadëmjöta sĩsidʌm. Mamʌ hamach mag nʌrrjëem gaaimuata, meewaijã Hẽwandamau k'ĩchag hee bark'ʌʌipʌ̈iwi hich mampaita wënʌrrapiju, höbëraajã k'augba. X)Pãrau k'ap'ʌ nʌm, Balamau hich hiek hũrba habaawai, Hẽwandamau burroogta hirig hiek'apibaawai, hich nemchaaíupai Balamag woun dënjö hiek'ajim, Hẽwandam hichaaur nem waum hig sĩerr waupimaaugau. 7gHamach mag t'ʌnʌm gaaimua ya chi hok'oomta t'ʌnʌm, Hẽwandam haarcha höbëraag nem wauju k'ap'ʌ narrta sĩi hamach k'õchagpierr wënʌrraawai. Warr nawe haajeewai Beor k'ararr hiewaa Balam chi Haai hi jaaumieu harrjö, parhooba nem k'aigbam wau nʌm gaaimuapata p'atk'on hauju hẽk'aajerram. Hamach mag naawai, hʌʌin hoowaijã warre hag dʌ̈i k'ãiju k'ĩirjugta k'ĩirjuajerram, mag pekau wauba hak'imjã haba. Mag naawai Hẽwandam hiek gaai hubʌ k'aba k'it'ëem k'ʌʌnagjã hamach dënjöta waupiju hẽk'aajerram. Mag sĩsidʌmʌn hĩchab Hẽwandamau nem k'õch k'abam hat'eeta wʌrppa sĩerrjëem. Jãgʌm k'ʌʌnan ya sĩi hich Hẽwandamau hisegju k'ʌʌnau. C hamachdëujã hamach k'apeendam dau hap'ʌʌ hapiejerrjö. Hamachigan honee nʌm hanʌm, jãg hamachdëu k'õchagpierr hat'uucha haawai. Pãar dʌ̈i p'iesta waauwai t'ach bipöm k'önaa döjã dö nʌm gaaimua k'ëch t'ʌnʌisip haawai, pãachta wajap k'ĩir naau naabahab, hõor daar jãg nʌm gaaimua. Pari mag pãar k'ĩir naau nʌm chan ham gaai mas k'aba, sĩi warag honee nʌm, hamachigan pãar dʌ̈i nem hagchata wau nʌm hanʌmua. y Maach k'apeen jãg hiek'aajem k'ʌʌnan sĩi nemchaainjöta t'ʌnʌm, bʌ̃ʌrjã k'ĩirjugjã chuk'u. Maguata nem hinag pöd hamachdëu k'augba haawaijã warag parhoobata hiek'apʌ̈imaajem. Jãgʌm k'ʌʌnan hamach mag nʌm gaaimua hamachdëupaita Hẽwandamag hamach mod hʌmk'a nʌmjö naawai, sĩi nemchaain hõtpaanaa k'eechjemjöta haju Hẽwandamau ham dʌ̈i, !; Ham k'ãai Hẽwandam chognaan jua t'eeg hʌ̃rpainaa hiek t'eeg sĩsidʌm k'ʌʌnaujã jũrr ham dënjö leinaan hëugar mag k'aigba hiek'aba haajem. n~U Har jãg t'um hamach k'õchagpierrta nem waum k'õsinaa Hẽwandam jua t'eegjã högk'aba haajem k'ʌʌn gaaita hʌ̃rcha Hẽwandamau mas hab k'aba mas haju. Jãg pãrag sëuk'a nem jaau nʌm k'ʌʌnan jʌ̃g k'ĩchagnaa k'ĩir nagjã chuk'uta sĩsidʌm. Maguata leinaan hamach k'ãai jua t'eeg sĩsidʌm k'ʌʌn higwiajã warag ham serbiibag p'ëmaajem. }' Magua, har hich hat'eepai nem wau nʌm k'ʌʌnta maach Pör Hẽwandamau hoowai pekau hee burrjöjöo haadëp haawain, hichdëuta hʌ̈u k'aigpër haaujem. Mamʌ k'aigbam k'ʌʌnan deeu hich bëem hed mʌg durr hi hagk'awi warag ham k'aibag wawaagta sĩi p'ë wai sim. Q|Mag, jöoi Lod dʌ̈i ham hee sĩerrjã, hamjö k'aba, sĩi mag hed hëepierraa hamau nem wau t'ʌnʌmjã hoonaa ham parhooba hiek'a t'ʌnʌmjã hũrwi warag gaai machaagata haajeejim hanaabá. {Mamʌ warm k'ʌʌn dʌ̈i magtarrta, jöoi Lodjã hich dau na hajap'a k'itarr haawai, Hẽwandamau hi dau haug k'augwi ham dʌ̈i p'aapʌ̈iba, hʌ̈u k'aigpër haujim haajem, warm k'ʌʌnau hich daar mag nem k'aigbam wau nʌmjã ham dënjö haba haajerr haawai. dzAHẽwandamau hĩchab p'öbör dau numí narrjã hörpʌ̈iwi warre k'ʌrr mep'örr happaita bau joppijim hanaabá. Mak'ʌʌn p'öbör Sodoma hajim haajem, Gomorra dʌ̈i. Hẽwandamau ham dʌ̈i magtarran, hamach mag k'aigba t'ʌnarr gaaimua hewag pawiajã hich mag nʌm k'ʌʌnan hich hagjö k'aigba haju t'umaam k'ʌʌnag k'ap hamk'ĩir hajim. y7Ni warrcha hichdëu mʌg jẽb hompaawai hag gaai hĩchab hõor paarpapitarr k'ʌʌnjã hatcha hich dak'ĩir pekau pöoma hap'öbaadeewai Jöoirau perdonaabajim hanaabá. Sĩi warag döhãd pöm bëepiwi, mʌg durr t'ũppʌ̈iwi, hõor hamach k'aibag hee t'ʌnarr k'ʌʌn t'umaa hödubpʌ̈ijim haajem. Hãba ochopaita peerdʌtk'ajim hanaabá, jöoi Noé hich hʌʌi dʌ̈i maimua hich chaain seis narr k'ʌʌnpai, hich mag jöoirauta hich paarmua deeum k'ʌʌnagjã hich dënjö hajap'a Hẽwandam dau na nem waupi jaaujerr haawai. Yx+Ham k'ãai hich chognaan hʌ̃gt'ar hich dʌ̈i hãba naajerr k'ʌʌnjã hirua perdonaabajim haajem, pekau hee burrwai. Perdonaaju k'ãai warag hich haarmua k'ĩmie durr bark'ʌʌipʌ̈iwi hich mam k'ĩchag heeta cadenau jʌ̃k'a wai sim hanaabá, hichdëu mʌg durr hi hagk'am hed “Mam hich mag nʌisiju” hamachigcha jawaag. DwJãg pãrag jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnan sĩi p'atk'on hat'eepai bĩe sĩsid haawai, mag chad k'abam nempa jaau wënʌrrʌmua pãar k'ũgurnaa pãar jua heem p'atk'onpa haumaju. Mamʌ hamach mag wënʌrrʌm paar ham dau haug waupijuun, ya nawe Hẽwandamau jaau wai sim haawai ya chadcha ham gaai mas haju dakpamam. ;voHamau mag nem jaau wënʌrrʌm hũrwi, chi hʌ̈k'aajerr k'ʌʌn k'apan ham higar wëtwi, hamau nem k'aigbam wau nʌmpa dʌ̈i parhooba hamachdëu ham haig haju. Mag hʌ̈k'a nʌm hanʌm k'ʌʌnpa mag t'ʌnʌm gaaimua, mʌg chadam hiek maach peerdʌajem hiek higwiata woun hëugarmjö k'aigba hiek'amamua, “Chadam hiek k'abam hʌ̈k'a wënʌrraawaita mag hamachdëu hʌ̈k'a nʌm hanʌmjö k'aba nʌmgui” haju bigaaum k'ʌʌnau. u %Cristo gaaimua k'odamnaan, hich jãg warr jöoingarwe hĩchab maach jöoin p'öbör hee Hẽwandam hi chaar k'abamta jaaujerr k'ʌʌn paraa harrjö, mʌg hatagjã maestronaan hanʌmta pãar hee sëuk'a nem jaau nʌrrjëem k'ʌʌn paraa haju. Mag nʌrrjëemʌn sĩi chadam hiekjöo nem jaau nʌmuata hõrau hamachdëu maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'a narrjã hisegpi nʌmua warag hõor k'aibag wau wënʌrraju. Mag sëuk'a wënʌrrʌmua maach t'umaam k'ʌʌn peerdʌju hayaa hamk'ĩir maach Pör Jesuu hich t'õopitarrjã chad k'abajim ha jaau nʌrrjëe haju. Mamʌ hinaata ham jãg wënʌrrʌmʌn, Hẽwandamau dëgölp ham gaai mas hab k'aba mas haju. t  ¿Jãgwi? Warr p'ãawaijã hich Hẽwandam Hak'arau jaaumamta p'ãtarr haawaima. Hẽwandam hi jaaumienau bʌ̃ʌrjã sĩi hamach k'õchagpierr p'ãm k'õchgauta p'ãbajierram. Hamaun hich Hẽwandamau hamachig k'ĩirjug deemampierrta p'ãmaajeejim.Ss !Magua k'ap habat: Hẽwandam hiek hichdëucha hich hi jaaumienag hichdëu nem wauju jaaumamua p'ãpitarr chan hãbmuajã hichdëu k'ĩirjuawai magjöo habaawai sĩi hich k'õchagpierr jaauju k'aba sim. _r 9Mag, warrgarwe Hẽwandam hi jaaumienau bëeju jaaujerr wounta chadcha marau maach daúacha hootarr haawai marau k'ap'ʌ nʌm, chadcha tagam nem hamau jaaujerrjã hag hee höbërju. Mua k'ap'ʌ chirʌm, pãraujã hagjö hamau jaaujerr hiek k'ap'ʌ nʌm; mag Hẽwandam hiek hamau jaaujerran hĩs hewag pawiajã k'ĩchag hee hõtdau paa dʌnʌmjöta sim. Mag hõtdaujö sĩewai, hag bʌ̈ʌg hoo nʌmjö Hẽwandamau k'õsimjöta wënʌrraju haai nʌm, Cristo chi hedp'err garm p'ĩdag dʌnʌʌuchë nʌm hora. Mag hich dʌnʌʌubaichëm hedta, hedau hãspa t'ʌnʌisiewai hag bʌ̈ʌg nem hoo nʌmjö, maach k'ĩirjugjã haardʌbaadeewai warrgar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnau p'ã pʌatarrjã t'umaa k'ap'ʌ nʌisiju. Nq Hich mag hed mag Hẽwandamau hich juapá hoopiewai, maachta maach Pör Jesús dʌ̈i mag durrsĩ gaai narr haawai, mag hedjã heemua woun hiekjö hiek'abarmjã maach jʌ̃gʌuchata marau hũrjim. 1p ]Maar dak'ĩir hajim Hẽwandam chi Hayau hich Hiewaa k'ĩir hajaugau sĩi bʌ̃ʌmjö hapiwi hich Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn k'ãai hʌ̃rʌʌcha sĩerrʌmuata hi higwi jʌʌnt'umiejö bau wëjöm heemua, “Chamʌʌta mʌ Hiewaa, mʌchdëucha jʌr hautarrau; hiita mʌ t'ãrau” ha hiek'atarr. Uo %Ya mua mʌch k'apeen hagjö hich Jesuucha jʌr hautarr k'ʌʌn dʌ̈imua pãrag jaaujim, jãga maach Pör Jesucristo jua t'eeg sĩerrʌ́, maimua jãga deeu hi bëeju. Jãg marau pãrag nem jaau nʌm chan sĩi sëuk'a maach k'ĩirjug heepaim nem hĩgk'aa k'abam. Maran maachta maach Pör Jesuu hich dʌ̈i Hẽwandam durrsĩ gaai p'ë harrtarr haawai maraun maach daúacha hi jua t'eeg hoowi hi hajaugjã maach daúacha hootarr haawaita mag hi jaau nʌm. }n uMaguata mʌch meeju nawe mua pãrag hajap'a k'ap'ʌ hapiju hẽk'a chirʌm, maagwai ya mʌ meebaadëwiajã mag mʌchdëu pãach wawitarr hiekta k'ĩir heyaa wai nʌisimk'ĩir. Hich Jesuucha jʌr hautarr k'ʌʌnau chadam hiekta jaau wënʌrrarr Zm /Maach Pör Jesucristoou mʌchigcha jaauwai hi hiek ya mʌ pöm chitabaju haajem. l } Mua k'ĩirjuawai mʌʌta hʌ̈u hagt'a hiiu pʌʌrba chitʌm haiguin hich jãg pãar wawí hiek'a chitaju haai chirʌm. lk S Chadcha maach peerdʌajem hiek pãachig jaautarr pãrau hʌ̈k'awi hag hiek gaai hubʌ nʌm hawiajã hichiita cha mʌchdëu jaau chirʌm hiek'an pʌaba hich jãg pãrag jaau wai chitaju, k'ĩir heyaa wai wënʌrramk'ĩir. Kj  Pãrau magta hamʌn, maach peerdʌ hautarr hanaa maach Pör Jesucristo haar barimam hedjã hirua pãrag “Pãar hʌ̈u bëejim” hawi, hich mag hich durr hich dʌ̈i hajap'a p'ë wai sĩsiju. .i W Cristo gaaimua k'odamnaan, mag Hẽwandamau pãar hichdëucha jʌr hauwi hich dënk'a hautarr haawaita hi dau na mag nem hajap'a wau nʌmta k'ajap'am bënjö hidëu pãach gaai t'ierrpapibat. Magta nem hajap'am happai wau nʌm chan, meperau k'ujʌrchëwiajã, pãrau pãach hʌdʌʌr deebaju. =h u Mamʌ har mag hʌ̈k'atarrjã magʌm nem hajap'am wauju hẽk'aba haawai k'ĩirjug bãaubamjö sim woun chan, sĩi dau k'ĩsu wa dausĩ warpp'a nem hoo nʌm k'ʌʌnau wajap nem wauju k'augba haajemjöta sim, hich pekau hee nʌrraajerrta hʌ̈u maach Pör Hẽwandamau hich k'aibag chugpaatarrjã k'ĩirjuba. qg ]Cha mʌchdëu pãrag jaau chirʌmjö, chadcha mag hajap'a nem wau nʌmuata warag pãachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaai hubʌ paauk'amamʌn, magan pãar serbiibajã k'aba, ni sĩi parta maach Pör Jesucristo k'augjierramjã habaju. yf mMagnaa dichjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnjã k'a k'õsinaa bigaaum k'ʌʌnjã t'umaa daupii habat. 6<\<; ::O9s88 65P33i221F0//.,+*)(&b%&#z#"!S 1+zP 3 lU)LH Maimua nemk'ö dichtarr k'ur cincuenta días nʌm hee, judionaan p'iesta Pentecostés hanʌm burrjim haajem. Hich mag hedcha t'um chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hãbam haig podpa t'ʌnaajim haajem. =G uMag Hẽwandamag jëeu durrawia mokpör gaai ham t'ʌ̃r numwe p'ãk'anaa jẽk'ʌt barbapäaiwai, chi Matías t'ʌ̃r p'ã simta hʌ̃gt'aag jẽer k'ërbaimajim haajem. Magtarr haigmua hatag Matías warm k'ʌʌn once narr dʌ̈i hãba p'idk'a sĩsijim haajem, Hẽwandam hi jaau nʌm p'idag gaai.NF Ya Judajã hichdëu k'aigba harr gaaimua wir haig hich t'õobaawai hi jũrr pʌch hi jaau nʌm p'idag maar dʌ̈i hãba p'idk'amk'ĩir marau deeum hig nʌmgui” hajim hanʌm, “maach daumaai.” E -Mag numí jʌr hauwia Hẽwandamag jëeumamua magjierram haajem: “Hẽwandam, pʌchdëuta chadcha hõor t'umaam k'ʌʌn t'ãar k'ap'ʌ chitaawai, marau pʌrʌg jëeu nʌm, marag jaaubá” hajierram hanʌm, “mʌg numí nʌm haig chijãata pʌchdëu hig chirʌm hagá. vD gPedroou mag hiek'abaawai, haig narr k'ʌʌnau hõor numí t'ʌ̃r haujierram haajem: Hãb José hanʌm, hich hag wounpai Barsabás ha t'ʌ̃rnaa hĩchab hibʌʌr wauwia Justo ha t'ʌ̃ʌrjem; maagwai hãbak'ai Matías hajim haajem. ?C yMag maadëu jʌr haujuun, hĩchab maachjö Jesús dʌ̈i hogdʌba wënʌrranaa hĩchab warrcha Juan hõor pör choomieu Jesús pör chootarr haigmua hewag pawiajã k'ĩeb hich Jesús hʌ̃gt'ar ma nʌm hed gaai hich mag maach dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌn heemta jʌr hauju haai nʌmgui hajim haajem. B !’Magua mua mag chirʌmgui hajim hanʌm hich Pedrooupai. David k'ararrau jaautarrjö chadcha hamk'ĩir, mʌig maach hee hõor nʌm heem hãb maach daumaai jʌr haujugui hajim hanʌm, hich daúa Jesús hiiu p'iidʌtarr hootarr haawai maach hipierr jaaumk'ĩir. rA _Judaau magju k'ap'ʌta warrgarwe rey David k'ararrau Salmos hanʌm p'ã sĩewai hi higwia magjim:“Hi di hatarr di hõor parii hiseg pʌaju, hag hee joobaju k'ʌʌn chuk'u.” (Sal. 69:25) Maimua hich hag hẽsap gaai hich Daviiupai hĩchab,“Deeumua jũrr hi p'idk'aajerr p'idag p'idk'aju haai simgui” ha p'ã pʌajim. (Sal. 109:8) @ %Mag hichdëupai wir haig hich t'õowia magbarm Jerusalenpienau t'um hũrp'öbaadeewai mag durr hichdëu për hautarr haig “Acéldama” ha t'ʌ̃rjierramgui hajim haajem. Mag ham meúa Acéldama haawai maach meúan jũrr “hõor t'õotarr param jẽb” ha simʌu. e? EMagtarrta hich dau lököo mag Jesús përtarr paar hichig p'agtarr p'atk'onau jẽb për hauwia, mam mawia, hichdëupai hich hö jorrkaawi, pöröu burrwi, bi jurrp'ë sĩi jʌ̈hãutarrjö hapʌ̈ijimgui hajim haajem. L> Hiin maach heem maach dʌ̈i hãba p'idk'aajeejimgui hajim hanʌm. = 7—Keena hajim hanʌm, Jesús gaaimua k'odamnaan. Mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm. Jãg maach Pör Jesús himeraa përpʌ̈itarran hichiita hich jãgju haai sĩejim, warrgarwe rey David k'ararrau Hẽwandam Hak'arau hichig jaaubaawai hich mag p'ã pʌarrjö. Chadcha magtarr haawaita hõrau maach Pör Jesús pʌr hawaan bëewaijã maach k'apeer Judas k'ararrta chi pörk'a nʌrrajimgui hajim hanʌm. A< }Hich mag Hẽwandamag jëwaag ham hãba biirdʌdʌk'am hed gaai, biek hãb Pedroou tagam k'ʌʌn hagjö Jesús hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn k'apan ciento veinte nʌm jãrr dʌnʌʌunaa, 2; _Mak'ʌʌn hamach t'um hich mag biirdʌajeejim haajem Jesús heeugpeen dʌ̈i, hich Jesús hãd María maimua dewam hʌʌinpa, hãba mag biirdʌnaa Hẽwandamag jëwaag. c: A Mag wëtwia p'öbör hee paauk'abaimaawai hʌ̃gt'aa hamach jẽerjem haar hãba biirdʌ nʌisijim haajem. Maig naajim haajem: Pedro, Santiago, Juan, Andrés, Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo, Santiago jöoi Alfeo hiewaa, Simón hibʌʌr wauwia Celote ha t'ʌ̃ʌrjem, maimua Judas, woun hãb deeum hagjö Santiago hanʌm dʌ̈i hãbam k'ʌʌn. a9 = Mag hamach dʌ̈i hãba sĩewia petam hoobaawai, durrdam Olivo Durrsĩ hanʌm gaai naawi hich haigpaimua Jerusalenag wëtjim haajem. Mag durrsĩ Jerusalenmua warpcha k'aba, peer kilómetro hãbpaím sim haajem. z8 o Mag dʌnʌʌutk'achëwia hamag, —Keena, ¿k'anta hʌ̃gt'aag jãg heerpa dʌnʌnʌidʌ nʌma? haichëjierram hanʌm. Jesús ya hʌ̃gt'ar petabahab. Mamʌ har jãg pãrau hi mam hoo naabá; hich jãg pãachdëu hoo nʌmjö hũmaai deeu hi bëebajupa hajierram hanʌm hamag, mag chi k'ajũa bäpp'ä jũa sĩsid harr k'ʌʌnau. Judas jũrr Matías hanʌm jʌr hautarr *7 O Mag warag hi hʌ̃gt'aa papagmam heerpa dʌnʌnʌidʌ nʌm hee, hemk'ooin numí k'ajũa bäpp'ä jũa sĩsidʌmta dëgölp ham haig dʌnʌʌutk'achëjim haajem. n6 W Ya hich Jesús mag hiek'a höbarm hee, sĩi warag hʌ̃gt'aa papagmam dʌ̈i jʌʌnt'umie baug bëewi sĩi hag hee hi meer hat'amjö habaawai hʌ̈u hamau hi hoo wai durrarrjã warag hoohba pamamua chukk'u haadëjim haajem. m5 UMag k'ãai Hẽwandam Hak'aar pãach gaai p'ẽs sĩeichëjuun chad pãrau k'ap'ʌ haju haai nʌmgui hajim hanʌm. Mag pãach gaai p'ẽs sĩeichëm hed pãar jua t'eeg hap'öbaadëmua mua nem waaujerr pãach daúacha hoonaa mʌ hiek pãach jʌ̃gʌucha hũurjerrjã pãrau hõrag jaau nʌrrjëe haju. Nacha mʌg Jerusalén p'öbör hee, maigmua Judea durr, Samaria durr, hich mag k'ĩeb durrpierr jaau wëtumua warp durr chaauram magwe pãrau jaau wënʌrrajugui hajim hanʌm hamag. 4 5Magbaawai Jesuu hamag magjim haajem: —Hẽwandam hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãai nem jua t'eeg simua hichdëupaita magʌm nem t'um k'ap haju harr haawai pãrau chan bʌ̃ʌrjã magʌm k'ap haju haai k'aba nʌmgui hajim hanʌm, jãagwaita magju, wa k'an hedta magju k'ai. *3 OMaan mʌgta hajim haajem: Mag hamau chi Jesús t'õowi deeu hiiu p'iidʌtarr k'ur ya hãbmiecha hichdëu jʌr hautarr k'ʌʌn dʌ̈i sĩejim haajem. Mag hamach haig sĩerr haawai hamach garmuata hirig, —Señor, marau k'ap ham hig nʌmgui hajierram hanʌm, marag jaaubá. ¿Hĩsta pua chadcha chik'amnaan jua heemua maar peerdʌ hauwi pʌchta t'umaam k'ʌʌn Pörk'aagpá, maach gobierno chaarcha wai nʌisieg? 2  Juanaun chadcha dödamaupaita hõor pör choojeejim, mamʌ mʌgtarr k'ur pömcha k'aba nʌm hee, jũrr Hẽwandamau hich Hak'aarta pãrag deejugui hajim hanʌm. Mag hich Hak'aar deebarmuata, chadcha pãar pör choo chaar pör choo nʌisijugui hajim haajem Jesuu hamag. Teófilo, maach Pör Jesuu mag hiek'atarr haawai, chadcha hichdëu hiek'atarrjö, jãga mag Hẽwandam Hak'aar bëejĩ ha k'ap hamk'ĩirta hĩs mua deeu pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Maimua mag bëewi, jãga mag hich Jesuu hichdëucha jʌr hautarr k'ʌʌn hee sĩeichëwi, hamag nem waupimarrjã hagjö mua pʌrʌg jaaupäaigpam. Jesús hʌ̃gt'ar matarr y1 mMag hichdëu doce jʌr hautarr k'ʌʌnag hich hoopipik'am jaarta hĩchab hamag Jerusalén p'öbör heemuajã chawag wëtpiba jaaumamua hamag, —Mua pãrag jaaujeejimgui hajim hanʌm, mʌ Hayau pãar hat'ee hich Hak'aar pʌ̈iju. Magtarr haawai mʌg p'öbör heemua chawag wëtba, mʌigpai nʌbat hajim hanʌm, hichdëu chadcha pãrag hich Hak'aar dee nʌm hora. $0 CNa mʌchdëu pʌrʌg jaau chirarrjö, mak'ʌʌn mag hichdëucha jʌr hautarr k'ʌʌnagta hõrau hi juau t'õowi deeu hiiu p'iidʌtarr k'urjã dau daau höbërchëwi hich hoopiejeejim haajem, chadcha hich hiiu chirʌm k'ap hamk'ĩir. Cuarenta días nʌm hee hich mag hich hoopiejeejim haajem. Mag hich hoopi simua, jãga Hẽwandamau hõor hich dënk'a hauwia hichta ham Pörk'aajẽ ha jaaujeejim haajem hamag. / Mua pʌrʌg jaau chirajim hĩchab, mag hich Jesuu hʌ̃gt'ar maju nawe, Hẽwandam Hak'arau hichig jaaupibaawai, jũrr hirua hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrramk'ĩir hichdëucha jʌr hautarr k'ʌʌnag, jãga hamau nem wau wënʌrraju ha jaau pʌatarr. . 9Jöoi Teófilo, ¿jãgpai chirʌ́? Pʌch k'apeer hajap'am Lucaauta pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Nacharam hẽsap p'ã deepʌ̈itarr gaai mua pʌrʌg jaau chirajim, Jesuu warrcha hich p'idk'abaadeewaiwe nem waunaa jaaujerr haigmua k'ĩeb hi hʌ̃gt'ar matarrpa. N- Gayo, pʌ k'õinaa chiramk'ĩir muan Hẽwandamagta pʌ kõit jëeu chiraajem. Pʌ k'apk'ʌʌn mawaam k'ʌʌnaujã pʌrʌg salud deepʌ̈i nʌm; maagwai jũrr mʌ k'apk'ʌʌn pʌch haram k'ʌʌnagjã hagjö hamachpierr mʌ salud jaaupet. Mʌgdampai hajim pʌrʌg jaaum hig chirarr. Hayoo kakë, Pʌch k'ap'ʌm, Juanf, GMʌchdëun pʌ dʌ̈i jöpcha k'ĩircha hooju k'ĩirju chirʌm; maigta maach hiyʌ̈ʌ haju. i+ M Mua pʌrʌg nem jaauju pöoma wai chirʌm; pari mʌg hẽsap gaai pöd t'um jaaupʌ̈ibam. (* K Magta sim maach hermano Demetrio. Chadam hiek hichdëu k'augtarr hipierr nem hajap'a wau simuata hich hiiucha jaau simjö merag chuk'u k'ap'ʌ hapi sim, hichdëu chadcha nem wajap'a wau sim. Magua t'um chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnau hi hëugar wajap'a jaaujem. Mʌchdëujã mag k'ap'ʌ chiraawaita hirua chadcha nem wajap'a wau sim ha chirʌm. Pua k'ap'ʌ sim, mua chadcha nem jaau chitʌm. Hãbmiecharam salud 8) k Hermano, hoob pua ejemplo k'aigbam chan hau chitam; mag k'ãai ejemplo wajap'amta hat'á. Pua k'ap'ʌ sim, har chi nem k'aigbam waaujem k'ʌʌnan Hẽwandamjã k'augba naawaita mag nem k'aigba wau sĩerrjëem; pari nem wajap'a wau nʌm k'ʌʌnan Hẽwandam dʌ̈i naawaita mag nem wajap'a waaujem. ( ; Hich jãg chitʌm hat'ee, mʌchcha jam baarwai mua pãar dak'ĩir hirig hiek'aju; maumua mua hũurwai hichdëuta jãg mʌ hëugarjã sëuk'a chadam hiek k'abampa hõrag jaau nʌrraajem haajem. Pari wajapcharan mag sëuk'a simpaijã k'aba, hermanonaan warpmua Hẽwandam hiek jawaan bëewaijã hõor recibiiba simta bigaaum k'ʌʌnau recibiim hiigwaijã hidëu recibiipiba haajem hanʌm. Mag nʌm hee hãbmua k'ãijã hõor recibiimʌn mag hermanodam warre iglesia heemuajã jʌrpʌ̈ipiejem haajem, mag warpmua berr recibiitarr kõit. G'   Mua jam chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag hũrmk'ĩirta nawe mʌchdëu hẽsap p'ã deepʌ̈itarr gaai jaaupʌ̈ijim, hʌ̈u mag Cristo hiek jaau wënʌrrʌm k'ʌʌn pãach hee recibiimk'ĩir. Mamʌ magtarrta Diotrefeeu, hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai ham k'õsi sĩewai, hirua mʌ hiek hasekasmap'a sim. & 7Magua maachdëuta jũrr hamau nem hig nʌmjã k'ap haju haai nʌm, mag hamau nemdam hig nʌm dee nʌmua warag Hẽwandam hiek chaarta jaaumk'ĩir. Mag nʌm haig maadëu warag Hẽwandam hiekta maach paarmua haaidʌpi nʌm. Ejemplo wajap'am jaaunaa ejemplo k'aigbamjã jaautarr 5% eHam jãg wënʌrrʌmʌn, chadcha Cristo hiek chaar jawaagta jãg wënʌrrabahab; mag wënʌrrʌmjã Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnag chan nem jëeuba wënʌrrʌm. 5$ eMag hamau mʌrʌg pʌ jaaucheewai hamau chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn k'apan t'ʌnʌm dak'ĩirta jaau naajim, jãga pua hʌ̈u ham k'ĩir jãsenk'ajĩ. Jãk'ʌʌn wounaan deeu pʌch haar weetwai Hẽwandamau waupi jaau simjö hamau nemdam hig nʌm t'umaa hamag jʌr deebá, hamach dʌ̈i warramk'ĩir. # 7Hermano, pua chadcha Cristo gaaimua maach k'odk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈ijã Hẽwandamau waupim k'õsi haajemjöta haajem ham dʌ̈i; pari maagjem chan sĩi pʌch k'apk'ʌʌn haawai k'aba, warpmua Hẽwandam hiek jawaan bëe nʌm k'ʌʌn dʌ̈ita pua mag wajap'a haajem. " Mʌchdëu Cristo hiek jaau chitʌm hũrwia hʌ̈k'atarr gaaimua jãg mʌch chaainjö k'it'ëem k'ʌʌn chadcharam hiek gaai jaau sim hipierraa wënʌrrʌm ha hũurwaita chadcha mʌ honee chiraajem; deeum nem jaau nʌm hũurwai chan jãgcha mʌ honee haba chitʌm. ! 7Mʌ honee chirʌm chadcha, hermanonaan bëe nʌm k'ʌʌnau jaauwai pʌ chadam hiek gaaita hubʌ hogdʌba chiraajem ha mʌchig jaauchë nʌm hũrwia. ]  5Cristo gaaimua k'odam, muan Hẽwandamagta pʌ kõit jëeu k'itaajem, jãg pʌch Hẽwandam dʌ̈i hʌ̈u chirʌmjö tagam nemdam waauwaijã wajap'ata höbëbërk'am dʌ̈i pʌch k'a monak'ata chitamk'ĩir. # C¿Jãgpai chirʌ́ Gayo, k'apeer wʌ̈jʌ̈u? Mʌ hich jöoi Juanauta pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm, chadcha mʌchdëu pʌ k'õsi chitaawai. 7glTimoteo, maach Pör Jesucristoou pʌ t'ʌa wai nʌrrapim k'õsi chirʌm dʌ̈i tagam k'ʌʌn dʌ̈ijã Hẽwandamau hʌ̈u hapim k'õsi chirʌm. Hayoo kakë, PablooWlHed k'õrg jaar paju nawe pʌchdëujã jöpcha mʌ hoobahur. Pʌrʌg salud deepʌ̈i nʌm Eubuloou, Pudenteeu, Linoou, Claudioou maimua t'um Cristo gaaimua maach k'odk'a t'ʌnʌm k'ʌʌnaujã hagjö pʌrʌg salud deepʌ̈i nʌm. r]lErasto Corinto p'öbör hee t'ʌbajim, maagwai Trófimo mor mas sim mua werpʌajim Mileto p'öbör hee. lTimoteo, mʌ salud Priscaag jaaubá, Aquiloog maimua Onesíforoogjã hagjö, t'um hich chaain dʌ̈i hich hʌʌiragpa. Y+lMua k'ap'ʌ chirʌm hĩchab, mʌg durr gaai mʌg k'aibag pöm t'ʌnʌm heemuajã hirua mʌ peerdʌ hauwia mʌ t'ʌa wai nʌrraju, k'aigbam k'ʌʌnag chig hapiba hʌ̃gt'ar hichta t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sim haar barmk'ĩir. T'umaam k'ʌʌnau hiita t'ö hiek'aju haai nʌm, hichta hich mag wajaug k'itaawai. Pabloou salud deepʌ̈itarr {lHamau bʌ̃ʌrjã mʌ k'aigpërbajierrab mamʌ, maach Pör Jesuuta chadcha hʌ̈u mʌ heeg hoowia mʌrʌg hich juapadamjã deejim. Mag gaaimua hʌ̈u mua k'ĩirdam hubʌ maach peerdʌajem hiekjã jaauwi parhooba judionaan k'abam k'ʌʌnaupa hũrjierram. Mag, maach Pör Hẽwandamau hʌ̈u mʌrʌg juapadam deewiata, k'um hi hee chirʌmjö chirarrjã, hʌ̈u mʌ peerdʌjim. 4alNacha chi t'et'emnaanau mʌ hamach haar t'ʌ̃rpʌ̈iwi hiek'at'uurwai, ni hãbjã mʌ bigaau chuk'u hajim, mʌ hipierr dʌ̈i mʌ kõit hiek'aag. Magju k'ãai sĩi t'umaam k'ʌʌnau mʌrʌg hoobamjö hajierram. Hamau jãgtarr paar Hẽwandamau hamag hag hiek hëudʌba hak'iin hʌ̈u hak'am. 9lTimoteo, jãg dʌ̈i k'ai k'ĩir k'ap'ʌ chitá. Jãgua chan maachdëu Hẽwandam hiek jaau wënʌrrʌm k'õchk'aba, warag chaaurta hiek'a sĩerrʌm. >ulAlejandro chi jierr dën nem waaujemuan wajapta mʌ k'aibag waubarm. Hirua mʌ dʌ̈i jãgtarr jũrr maach Pör Hẽwandamauta k'ap chirʌm, hichdëu hampierr hi dʌ̈i haag. X)l Mag pʌch bëewai Troas p'öbör hee Carpo di haig mʌ capote pʌatarr haipidú. Mag dʌ̈i hĩchab mʌ hẽsapjã p'ëpidú. T'um p'ëbëeba hawiajã har pergamino gaai p'ã sĩsidʌm chan hoob p'ëpʌam. 9ml Tiquicoon chadau mʌchdëuta Efesoog pʌ̈ijim. l Mʌiguin Lucas happaita mʌ dʌ̈i sim. Marcos jʌr haunaa hirig jaauwi pʌch dʌ̈i haipidú; mua mau hi higju mʌch juag hoomk'ĩir. xil Mʌʌn mʌch happaita chirʌm, Demaaujã Tesalonicaag mam k'õchgau mʌ barpʌabajeewai. Sĩi mʌg jẽb gayam nemegta hʌ̃rcha hee ham k'õchgau mʌrʌgjã hooba petajim. Crescentejã Galaciaag petaawai Titoou jũrr Dalmaciaag petajim. =ul Timoteo, mʌ hap chitʌm jöpcha mʌ hoobahur. V%lMʌch mʌg p'idk'abarm jũrran, jãg k'ap'ig nʌm haig chi ganbarm k'ʌʌg pörsir deejemjö, mʌrʌgjã hʌ̃gt'ar pabaimaawai maach Pör Jesucristooucha, “Pʌ hʌ̈u mʌ na hajap'a chitajim” hawi nem deeb k'aba deeju, hichdëuta t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hagcha hich jua k'ap nem waaujeewai. Mamʌ mag hirua nem deeju chan mʌrʌgpai k'aba, har t'um chadcha hi deeu bëepim k'õsi nʌ durrum k'ʌʌnagjã hirua deeju. Hãbmiecha Timoteoog nem jaautarr ~ulHẽwandam hi jaau nʌmta sĩi k'ajap jãau chaar jãau nʌmjö hʌdʌʌr mʌch deeba, mʌʌn ya hag hiek kõit woun hat'eemjö wërbʌbarm. Woun hãb k'ap'ig nʌrrʌmua hich barju hatarr haar barbaimamjö, muajã hĩchab Hẽwandamau mʌchig p'idag deetarr t'um waubapʌ̈im. Maach Pör Jesucristo hiek mʌchdëu hʌ̈k'atarrjã hisegba hagt'a hich mag hʌ̈k'a chitʌm. +OlTimoteo, warrgar Hẽwandam hat'ee nemchaain k'eechjerrjö mʌʌn ya hamau juauta t'õopʌ̈iju dak'a pamaawai mʌg hatag jöpcha mua tag pʌ juag hoobaju. " =lMamʌ pʌ chan hoob magʌm k'ʌʌnjö chitam; magju k'ãai t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir hagpierraata chitá. P'it'urg hau chitawi k'ãijã hãwatbá. Tagam nem wauju k'ãai, Jesucristo hiek maach peerdʌajem jaau nʌm gaaipaita chitʌmua pʌchig p'idag jaautarrta wajap'a wau chitá. q [lMag nʌm gaaimua chadcharam hiek'agta warag hoojã hooba, sĩi parhoobam hiek jaau nʌmʌgta hee haju. + OlMʌʌgwaiweran hagt'a hõrau hũrju nʌm. Mamʌ mʌg hatag paawai chan mʌg hiek wajap'am jaauwaijã hõrau bʌ̃ʌrjã k'õchk'abaju. Hiek wajap'am jaau nʌm k'ʌʌn hiek hũrju k'ãyau, warag hamach maestronaan hamach k'ĩetta jʌr hauwi hamachdëu hũrm k'õsimpaita hamachig jaaupiju. < qlhõrau mag pʌchdëu jaau nʌm hiek hũrmap'a hawiajã, hichiita jaaubá ha chirʌm. Cristo hiekta hõrag hʌ̈k'api hauju hẽk'abá; k'aigba wënʌrrʌm k'ʌʌnag hik'ʌaba hiek'abá; har Hẽwandam hiek hat'ee k'a t'ũu nʌm k'ʌʌnjã k'ĩir honee hapibá. Magnaa nem jaauwaijã hit'ũuta nem jaaubá. (  KlTimoteo, Hẽwandam Jesucristo dʌ̈i nʌm dak'ĩir mua pʌrʌgan, Cristoou maach peerdʌ haaujem hiek jaau nʌmta warag pënaa ha chirʌm. Pua k'ap'ʌ sim, hich mag Cristoouta hõor pörk'aan bëem hed t'umaam k'ʌʌnag jaauju, hich haar hauju wa haubaju. Mag sim dak'ĩirta pʌrʌgan, ?wlJãg hiek pua k'augtarrauta har pʌjö Hẽwandam chogk'am k'õsi nʌm k'ʌʌnag k'ap'ʌ hapiejem, jãga hamau Hẽwandam hat'ee hamachdëu waum k'õsimpierr waau k'ap'ʌ haju.]3lHẽwandam hiek p'ã sĩsidʌmʌn, t'um hich Hẽwandamaucha k'ĩirjug deewi p'ãtarrau. Maguata sĩi hõrag jawaagjã nem wajaugnaa haguapai hõrag meeurrau sĩwaagjã nem wajaug sim. Hõor wawiegjã nem wajaug sim, haata jaau nʌʌ jaau nʌʌ haadee k'ap'ʌ haadee Hẽwandam dau najã hagchanaa hõor dau najã hagcha wënʌrramk'ĩir.  lMag nʌm dʌ̈i hĩchab Hẽwandam hiek p'ã sĩsidʌm gaai pʌchdëu herraawe k'augtarrta k'ĩir heyaa habá. Mag pʌch bʌ̃rʌʌwe k'augtarrdamuata pʌrʌg k'ĩirjug wajap'am deejim, pʌchdëu t'ãraucha Jesucristo hiek hʌ̈k'abaawai peerdʌmk'ĩir. T!lMamʌ pʌ chan hoob magʌm k'ʌʌnjö chitam. Magju k'ãai, chi jaautarr k'ʌʌnaujã chadam hiekta pʌchig jaautarr k'ap, pʌchdëu Hẽwandam hiek k'augtarr gaaita warag hubʌ t'ierrk'a chirsí. 1[l Mamʌ hĩchab har jãg hõor k'ũgurnaa k'aigba nem wau wënʌrrʌm k'ʌʌnan mʌg hatag paawai warag hat'uucha paauk'amaju, hamachpata dösãtau k'ũgur wai sĩewai. 4al Har chadcha Jesucristo dënk'anaa hãba hi hat'eepai nem wau wënʌrram k'õsi nʌm k'ʌʌnan, chadcha hõrau ham dʌ̈i k'aigba haawai dʌ̈rrcha ham dau hap'ʌʌ haju. U#l hõrau mʌch dʌ̈i k'aigba haawai mʌch dau haug wau nʌmjã higba magʌm hãwat chitaag. Pua k'ĩir heyaa sim jãga hajierrá mʌ dʌ̈i Antioquía p'öbör hee, Iconio p'öbör hee maimua Listra p'öbör heejã hagjö. Hamau chadcha peer mʌ t'õojierram, mamʌ maach Pör Hẽwandamau hʌ̈u ham jua heemua mʌ peerdʌ haujim. ;ol Puata chadcha mua nem jaau chirʌm hipierraa haajem. Pua k'ap'ʌ sim, mʌ jãga chitaajẽ maimua k'ant'eeta mʌ mʌg chitʌ́. Pua k'ap'ʌ sim, hõor dʌ̈ijã mʌ k'ĩir machag chuk'u chitʌm. Magju k'ãai mua t'umaam k'ʌʌn k'a k'õsi chitʌm dʌ̈i hĩchab mʌ Hẽwandam gaaijã hubʌ chirʌm, ;ol Par ham jãg nʌm, jãgʌm k'ʌʌnau pöd hich jãg hõor k'ũgur wai wënʌrrabam. Jãg naawia mag warm k'ʌʌn Moisés hichaaur harr k'ʌʌnjö hõrau ham higwia “Jãk'ʌʌnan bʌ̃ʌrjã k'augba nʌmta jãg wënʌrrʌm” ha k'aug hat'aawai, tag hamag hee habaju. Pabloou hãbmiecha Timoteo wawitarr )lHich jãgta hajierram warrgarjã bënk'ʌʌn Janes haajerrau hãb hagjö Jambres haajerr dʌ̈imua. Moiseeu Hẽwandam hiek jaau k'itaawai jũrr mak'ʌʌnau warag hi hichaaur hajierram. Hĩsjã hich hagjöta nʌm. Har jãg nem k'aigba jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnan sĩi warag k'ĩirjug memerk'ömjöta sĩsidʌm. Mag gaaimua jãgʌm k'ʌʌnan ya chi hok'oomta nʌm, Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba naawai. ~9lHamachigan warag k'ĩirjug hajap'amta k'aug wëtum hanʌm; mamʌ mag nʌm chan maach peerdʌajem hiek chaar chan bʌ̃ʌrjã k'augba nʌmta mag nʌm. P}l¿K'an jãgwia mua mag chirʌ́? Mua mag chirʌmʌn, jãgʌm k'ʌʌnauta parhoob dipierr dub wënʌrrʌmua har hʌʌin sĩi bʌ̃ʌr habaawaijã chik'am hiek hʌ̈k'ak'arrsö sĩerrjëem k'ʌʌn hamachig paa haumaajeewaita mag chirʌm. Magʌm hʌʌinta parhoobam pekau pöm hamach k'õchagpierr nem wau sĩerrjëem k'ʌʌnau. |lMagʌm k'ʌʌnau hamach hiiupain chadcha hʌ̈k'a nʌm haju. Mamʌ mag hamachdëu hʌ̈k'a nʌm hanʌmjöjã wënʌrrabaju mag wënʌrraag Hẽwandamag hʌdʌʌr hich jua t'eeg hamachig deepiba naawai. Hõor mag nʌrrjëem k'ʌʌn dʌ̈i k'ĩir k'ap'ʌ habá. {%lMag nʌm dʌ̈i hĩchab dich k'apeen dich dʌ̈i wajaug haajerr k'ʌʌnjã himeraa dak'ũgne pʌr hauwi k'aibag wauju. Heem k'ʌʌnau hamach t'et'emk'a nʌm hawia wir haig hamachpai t'önaa, Hẽwandamau nem k'õsimjã wauba sĩi hamachdëu nem k'õsimʌgta hee haju. z/ldich dënnaan dʌ̈i hagdaujö chik'am daupii k'aba, bʌ̃ʌrjã dich k'apeen dau haug k'aug chuk'u haju. Magnaa nem hieknem, nem k'aigbam wauju k'ĩirju hat'amjã pöd hãwat hauba, dich k'apeen gaaijã jua k'ʌabanaa, dau lököo, bʌ̃ʌrjã nem wajap'am k'õchk'abaju. CylMag jaar paawai hõrau hamachpaita wir haig k'ĩirju sĩsid haju. Mag nʌm dʌ̈i p'atk'onagta heenaa hĩchab wir haig hamachpai t'ö hiek'aju. Hẽwandam k'õchk'aba warag parhooba chaaur hiek'a sĩsidnaa, dënnaanpan hamach dënnaanau hiek'aawaijã warag dʌ̈i hʌ̈k'a hʌ̈k'a sĩsid haju, hamach dʌ̈i hajap'a haajerrjã deeu hewag k'ĩirjuba. Mʌg maadëu hʌ̈k'a nʌm hiekjã hõrau hʌ̈k'amaaugau warag hamachdëu hampierr haju: x /lTimoteo, hĩchab k'ap'ʌ habá: Mʌg hatag ya Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'aimʌʌ paawai warag Hẽwandam hiek hʌ̈k'ajujã p'it'uurga haju. Bw}lmeperau sĩi hichdëu nem k'õsimpierr waumk'ĩir hich las hee k'õok'a wai simjö narrjã hʌ̈u peerdʌtk'aju. Jãga t'ʌnaaju k'ai Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'aimʌʌ paawai9vklMag jaauwaijã har warag chaaur hʌ̈k'a hʌ̈k'a sĩerrjëem k'ʌʌnagjã jaau k'ap'ʌ hit'ũu jaauju haai sim. Maadëu k'augbam, mag hit'ũu jaaumam gaaimua k'ãijã Hẽwandamau ham k'ĩirjug hichig k'ĩirjupi hauju. Mag hak'iin k'augbaju harr k'ãijã hʌ̈u Hẽwandam hiek chaar k'ap'ʌ haadeewai ~uulPua k'ap'ʌ sim hĩchab, maach mʌg maach Pör Jesucristo chogk'a nʌm k'ʌʌn chan pöd dich k'apeen dʌ̈i meeuk'a nʌrrjëe haju k'aba nʌm. Mag k'ãai t'umaam k'ʌʌn daar wajap'ata wënʌrraju haai nʌm, Hẽwandam hiekjã wajap'a jawaag. &tElMamʌ har maadëu higmap'am hiekta parhooba jaau wënʌrraajem k'ʌʌn dʌ̈i chan hoob ham hipierr dʌ̈i magʌm gaai par pʌch hip'it'ur hiyʌ̈ʌ chitam. Ya pua k'ap'ʌ sim, jãgʌm hiek gaaimuan sĩi warag chik'am hipeer hahaujii hawi, warag k'ĩir k'ʌʌuk'a p'öbaadëp haajem. :smlTimoteo, har hẽwannaan hamachdëu k'õchagpierr nem waaujem k'ʌʌn k'ĩirjug hoob pʌch gaai hʌ̃rpapim. Mag k'ãai har par hiiupai k'aba chadcha maach Pör Hẽwandamag jëeu durraajem k'ʌʌn dʌ̈i chitʌmuata Hẽwandam dau na hagcha chitaju hẽk'anaa hirua nem k'õsimpaita waubá. Maadëu hʌ̈k'a nʌm hiekjã bʌ̃ʌrjã hogdʌba hʌ̈k'anaa dich k'apeenjã t'umaa k'a k'õsi habá, ham dʌ̈i k'õinaa chitʌmua. r+lMua pʌrʌg jaauk'im, mʌ hiek hũrbá: Maach chan mʌg nʌm haig sĩi parhooba jua chogaag hat'eem nemjö k'aba, nem wajap'a wau nʌm gaaita maach Pör Cristoog hʌdʌraa dichta hich jua choogjem k'apiju haai nʌm. Mamʌ magaagan hi dau na bʌ̃ʌrjã k'aibag chuk'uta naaju haai nʌm. Mag k'aibag chuk'uta nʌmʌn chadau, hirua hichdëu higam haig maach higju, hich hat'ee nem wajap'a waumk'ĩir. iqKlPua k'ap'ʌ sim, riknaan deg jua choogjem nem k'ĩir pogk'e t'ʌnaajem, p'atk'on dën dʌ̈i p'ĩr dënpa. Pari mag happai k'aba, pa dënjã paraanaa jẽb dënjã t'ʌnaajem. Ham nem mag sĩsidʌm hãaur k'ʌʌn sĩi parhooba jua chogaagau; mamʌ hãaur k'ʌʌn chan mag sĩi parhooba hag hee jua chogaag k'aba, k'arii hich higam hedta hiigjem. qp[lPar hamau mag hamach hip'it'ur hamach k'õchagpierr jaau wënʌrrab mamʌ, Hẽwandam hiek chan cambieba hich mag sĩerrʌm. Mag sĩewai hich hiek gaai, “Maach Pör Hẽwandamau hich chaainan t'um wajap'a k'ap'ʌ sĩerrʌm” ha p'ãnaa hĩchab, “T'um maach Pör Hẽwandamag jëeu wënʌrraajem k'ʌʌnan hamach k'aibag hisegju haai nʌm” ha p'ã sim. co?lMaguata hamach mag wënʌrram k'õchgau warag hamachta mag maach Hẽwandam hiek chaar heemuajã höbërdʌtk'awi sĩi nem parhooba jaau wënʌrrʌm. Mʌg hatag hök'ar maach p'iidʌtk'ajuuta ham hiek mag ya maach hiiu p'iidʌwi nʌm haajem. Magʌm hiek hũrwi hãaur k'ʌʌnau hʌ̈u Cristo hiek hogdʌba hʌ̈k'a narrta ya warag hiseg wëtum. nlmag hamau jaau wënʌrrʌm hiek hũr nʌm k'ʌʌn k'ĩirjugpata warag hãr wënʌrrʌm. Himeneo dʌ̈i Fileto magta wënʌrrʌm. m+lHar sĩi maadëu higmap'am hiek hiyʌ̈ʌm k'ʌʌn haig dʌ̈i par hip'it'ur hiyʌ̈ʌ haju k'ãai, pʌchta warag chaaug pet. Pua k'ap'ʌ sim, har sĩi jãgʌm hiekpai hig hiyʌ̈ʌm k'ʌʌnan, sĩi hamachdëupaita warag Hẽwandam na hamach k'aibag wau nʌm dʌ̈i wlglHãba Hẽwandam na wajap'a chitajuuta hẽk'abá, wajapp'a hi hiek jaau k'ap'ʌ jaau chitʌmua. Magaag hat'een hõor hamach hajap'a p'idk'a nʌm gaaimua chigag chuk'u naajem k'ʌʌnjö habá, chadcharam hiekta hag heyaa jaau chitʌmua. Hk lTimoteo, har sĩi jãg maadëu higmap'am hiek higp'öbaadëmjã pʌa chʌuu haajem k'ʌʌnag deeu p'ʌʌrba jaaubá, tag jãgʌm hiek gaaipai hich jãg wënʌrram hugua. Jãgʌm hiek chan bʌ̃ʌrjã maadëu nem higbata sĩsidʌm. Jãgʌm k'ʌʌnaun sĩi jãg hiek'a wënʌrrʌmua warag hõor k'aibagta wau nʌm. 2j]l Hiruata nem magju habarmʌn, hich magta haju hich higbam k'ʌʌn dʌ̈i.Maadëun dichdëu nem wauju hatarr hichaau pawia wauba hawiajã, hichin hich hiek'atarrjö chadchata nem wau sĩerrʌm, pöd hich hiek'atarr meerju k'aba sĩerraawai. Jãga Hẽwandamau k'õsimjö hi chogk'aju haai nʌ Ti!l Hi gaaimuata p'it'urg hau wënʌrrʌmjã magʌm higba nʌmʌn, magan hĩchab hirua durr jʌ̃a sim haar pawijã maach hiek t'et'e wënʌrraju hi dʌ̈i.Mamʌ maadëuta hi hiek hʌ̈k'amap'am hiek'au hi k'augbam hamʌn, magan maach meem hedjã hagjö hirua maach haubaju hiek'au, “Muajã pãar k'augba chitʌm” haju. 4hal Cha mua jaau chirʌm chan sëuk'aawaijã k'abam:Maach hi dʌ̈i wënʌrrʌmta k'ëchmʌn, magan hĩchab hʌ̃gt'ar pawijã hich mag hi dʌ̈i hiiu wënʌrraju. g)l Maguata muan warag maach peerdʌajem hiek haaidʌpim k'õchgau, hich jãg p'it'urgjã higba hãwat chitaju, mʌg hatag Hẽwandamau hich hiek hʌ̈k'api haumam k'ʌʌndam hʌ̈u hamk'ĩir; mag Jesucristo gaaimua peerdʌ nʌisiewai hich mag hi sim haar wënʌrramk'ĩir. f7l Mag hiek jaau chitʌm gaaimuata mʌg p'it'urg wau chitʌm dʌ̈i hõor t'õotarrjö hĩs warag mʌ preso wai nʌm. Mamʌ mʌg mʌ preso chirʌm gaaimua chan hoob hamau Hẽwandam hiek mag haaidʌpimaaugau hawi, cha mʌ wai nʌmjö hãbam haigpai hi hiek pʌr wai naaju hamiet. e lMag mua jaau chirʌm k'ĩirjunaa warag jaaubá, jãga maach Pör Jesucristo rey David k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌn heemk'a sĩerrta meewi deeu hiiu p'iidʌjĩ. Hich hag hiekta muajã hich mag jaau chitʌm, hajapcharan maach peerdʌajem hiekma. :dmlCha mua pʌchig jaaubarm wajap'a k'ĩirjubá. Pua mag wajap'a k'ĩirjumʌn, maach Pör Jesucristoou pʌrʌg k'ĩirjug deeju, jãga hich hiek jaauju haai sĩ ha k'ap hamk'ĩir. cc?lHich hagjöta sĩebahab nemjĩir jĩirwaijã. P'idk'aba harr k'ʌʌnau pöd hamachdëuta nacha hag heem k'öju k'aba nʌm. Juachö k'aisö nem jĩir nʌm k'ʌʌnauta mod paarpaawaijã nacha hag heem k'öju haai nʌm. b lMaimua hĩchab jemk'a nʌmua premio gaanjem k'ʌʌnjöta chitá. Pua k'ap'ʌ sim, hamau hamach reglamento wai nʌm gaai jaau simjö jemk'abam chan pöd mag premio gan hauba haajem. Magua puajã Hẽwandamau pʌchig jaau simjö nem t'umaa wajap'ata waubá. alPua k'ap'ʌ sim, soldaaun habarm chan mag sĩi hich p'idagjã k'augba nem parhoobam gaaita hoo sĩi haba haajem. Magju k'ãai hʌ̈u hich pörk'a simjã hich gaaimua honee hamk'ĩir, hãba hich p'idag waujupaita k'ĩirjuajem, hich pör hichaaur haju k'ĩirjuba. `lPʌch chadcha Jesucristo chogk'a chitʌm gaaimua bʌ̃ʌrjã pʌch dau hap'ʌʌ hajujã higba, soldaaunjö hi chogk'a chitá. v_elHõor k'apanag dak'ĩir mua jaaujerr pʌchdëu hũrwi k'augtarr hiek jũrr har pʌchdëu hoowai chadcha deeum k'ʌʌnagjã jaau wai nʌnʌʌu hajöjöom k'ʌʌnag jaaupet, magbaawai jũrr mak'ʌʌnau hagjö deeum k'ʌʌnag jaaumk'ĩir. ^ 3lTimoteo, pʌʌta mʌch chaai chaarjö wai chitaawai pʌ wawik'im: Pʌch k'ĩirjugaupai nem jaauju k'ĩirjuba Jesucristoou hʌ̈u pʌch heeg hoowi pʌchig juapá deetarrauta hi hiek jaaubá. Pua magta hamʌn, hich mag nem jaau chitʌmuata warag hi dʌ̈i pʌ juapá jãpmaju. ] lPua mʌ k'ãyaujã wajapcha k'ap'ʌ chirʌm, jãga hi p'idk'aajeejĩ Efeso p'öbör hee sĩejeewai. Magua mua pʌrʌg tag jaaubam. Hirua mʌch dʌ̈i jãgtarr jũrr, deeu hũmaai Cristo bëem hed Hẽwandamag hi dau haug k'augpim k'õsi chirʌm.\ lHichdëuta hich Roma barbaichëm bʌ̈rre, bʌ̈ hʌ̃ijã chuk'u, mʌ jʌr p'ʌʌrdʌ k'itʌʌ hawi hʌ̈u mʌ chirʌm haar bëejim. a[ =lOnesíforoouta mʌg mʌ cárcel deg chirʌm hoowia bʌ̃ʌrjã chigag chuk'u biek k'apan hʌ̈u mʌ k'ĩir jãsenk'aajerr haawai Hẽwandamag hi kõit jëeu chirʌm, hich chaain dʌ̈i hich hʌʌipa heeg hoomk'ĩir. @Z {lPʌrʌg k'ap hamk'ĩir jaauk'im: Hẽwandam gaaimua maach k'odk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn Asia durrmua mʌ dʌ̈i hãba bëetarr k'ʌʌnau ya tag mʌrʌgjã hooba mʌch happai mʌ barpʌajierram. Chi mag mʌ barpʌatarr k'ʌʌn hee Figelo Hermógenes dʌ̈i narrjã mak'ʌʌnaujã mʌrʌg hooba sĩi wëtjierram. Y ;lHẽwandam Hak'aar maach hee sĩejem hag jua t'eegau Hẽwandamau hich hiek pʌchig jaaupitarr wajap'ata jaaubá; chik'amnagjã hoob chaauraa jaaupim. EX l Timoteo, har hiek wajap'am maach Hẽwandam dën mua jaau chitarr hũrwi pʌchdëu k'augtarrta wajap k'ĩir heyaanaa hagpierr chitá. Magnaa jãg pʌchdëu hʌ̈k'atarr hiek hich jãg hogdʌba hʌ̈k'anaa, Cristoou hich garmua maach k'õsi harr gaaimua hi dʌ̈i wënʌrraawai, pʌch k'apeen k'a k'õsi chitá. >W wl Magtarr haawai mag hiek jaau chitʌm gaaimuata chadcha mʌg mʌ p'it'ur da hap'ʌʌ chitaajem. Mag chitab mamʌ jãgʌm hiek gaaimuata mʌʌn wajapp'a k'ĩir naau chitaajemjã haba chitʌm. Mua k'ap'ʌ chirʌm, k'ai hiekta mʌchdëu hʌ̈k'a chirʌ́. Mag hãba Hẽwandam hiekta mʌchdëu hʌ̈k'a chiraawai hi jua t'eeg simjã mua k'ap'ʌ chirʌm. Maagwai hich haar mʌch t'ʌ̃r nʌm hora mʌch t'ʌa wai nʌrrajujã k'ap'ʌ chirʌm. uV el Mag hich hiek jaaujem k'amk'ĩirta Hẽwandamau mʌ jʌr hauwi judionaan k'abam k'ʌʌn hee pʌ̈ijim. {U ql Mag warrgar maach k'ĩir jãsenk'atarran maach peerdʌajem Jesucristo pʌ̈itarr gaaimuata hĩs hewag pawiajã k'ap'ʌ nʌm. Magtarr haigmua hich Jesucristoouta maach dajẽegjem jua t'eeg chuk'u hapʌ̈inaa jũrr maach peerdʌajem hiekta hʌ̃rpai hapijim. Magtarr haigmua hĩchab warr maach meewai hich mag hok'oo wënʌrraju harrta hʌ̃gt'ar höbërju haai hapijim. T 5l Hẽwandamaun maach peerdʌ hauwi sĩi pekau chuk'u hich hat'eepai wënʌrramk'ĩirta maach jʌr haujim. Mag maach jʌr hautarr chan mag hichdëu hoowai maachdëu nem wajap'a wau wënʌrrʌm gaaimuajã k'aba, warrgarwe hich Hẽwandamau mʌg durr t'um hompaaju nawe hich garmua maach heeg hoowia, Jesucristo gaaimua maach k'ĩir jãsenk'awia, hichdëu k'õsi simjö wënʌrramk'ĩirta maach jʌr haujim. y3~\}+|m{ zyxwyvutsrqp)o5nmPlkiyhgfeBdc=bca?`p]\![Z:YWVUTS{RQQEP1NN%LKKtJIIjGGCED@B~@?>?<;3:: 876=5c4T2100*/|.-,+**('&%b$$ ""!` <ksi=2Q?dG A 6 t SA Hich Jesuucha hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌn gaaimua Hẽwandamau hag na hõrau nem hooba haajem pöm waumaajeejim haajem, hõor dak'ĩir. Maagwai chará waragta chi hʌ̈k'a narr k'ʌʌnan Haai hi jëeujem di bigaau dijãjö wëu wëjöm “Pórtico de Salomón” ha t'ʌ̃r sim hee biirdʌdʌ haajeejim haajem. *@M Magtarr hũrwia t'um Hẽwandam hiek hʌ̈k'a narr k'ʌʌn jãp'ierrwia bigaaum k'ʌʌnpa t'ãar paraa nʌisijim haajem. Nem maadëu hooba haajem pöm waaujerr R? Maimua hirua magbarm bʌ̈rre chadcha Safirata di bäjä ha hi bʌ̈k'ʌrr jẽer sĩeimajim hanʌm, warre chi meemta. Magbarm hee chi hẽwannaan hujã haar narr k'ʌʌn dubchëwia chadcha ya maach chi meemta werba t'ʌnʌm hoobaicheewai, hĩchab harrwia hich jaai hauk'ërtarr bigaau dʌ̈i hãba hauk'ërjierram haajem. M> Magbaa Pedroou deeu hirig, —Safira, ¿k'ant'eeta pua jãg pʌch jaai hiek hʌ̈k'awia dʌ̈i hi hipierr pãach numiim k'ʌʌnau maach Pör Hẽwandam Hak'aar k'ũgurju hẽk'a p'öbaadëjĩma? hajim hanʌm. Magnaa hichdëupai, Pʌdë hũrbá hajim hanʌm. Pʌ jaai hauk'ëraan wëttarr k'ʌʌn deeu barchëwi puertdi haig bʌ̈ heseserk'am. Cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au nau pʌjã hich jãk'ʌʌnaupai pʌ hauk'ëraan harrjugui hajim hanʌm. = Mag mawia barbaimaawai Pedroou chi jayau hichig p'atk'on deeimatarr hoopinaa chi Safiraag, —Safira, ¿chadchata pãar jẽb hich mʌgʌm gaaipaita përjierrá? ha jëeujim hanʌm. Magbaawai Safiraau, —Chadcha jãgpaim gaaita përbajieb hajim hanʌm. < Maimua magtarr k'ur hora t'ãrjupjö nʌm hee, chi hʌʌirau hich jaai magbarmjã k'augba, Pedro sim di haar majim haajem. q;[Mag hoobaawai hẽwannaan haig narr k'ʌʌnau put hee pʌrëunaa warre hauk'ëraan harrjierram haajem. P:Pedroou mag hiek'abaawai warre chi meemta Ananías jẽk'ʌt di bäjä haimajim haajem. Mag sëuk'atarr gaaimua Ananías meetarr hũrwia t'um chi hũrmam k'ʌʌn t'ãar paraa nʌisijim haajem. *9M¿Pua hoowai chi jẽb pʌch dën k'abajĩ? Mag chi jẽb pʌch dën harr haawai, ¿chi p'atk'onjã pʌch dën k'abajieb? Mag simta, ¿k'an jãgwi jãg sëuk'aju k'ĩirjubaadëjĩma? hajim hanʌm. Jãg sim haiguin Hẽwandampata pua k'ũgur hauju hẽk'a sĩebahab hajim haajem Ananiaag. H8 Mag hamach haar deebaimaawai Pedroou chi Ananiaag magjim hanʌm: —Ananías, ¿Jãgwi jẽb përtarr param p'atk'on pua t'um deechëba, hag heem pãach hat'ee hautarrta, “T'um deechëjim” ha chirʌ́? hajim hanʌm. Pʌch jãg sëuk'a simua Hẽwandam Hak'aarpata pua k'ũgur hauju hẽk'a sĩebahab hajim hanʌm. 7hamach k'augbaju hawi, chi p'atk'on heem hãaur hamach hat'ee hauwia, hagjö hãaurpai chi hemk'ooirau deen majim haajem, hich Jesuu jʌr hautarr k'ʌʌn haar. Mamʌ mag hich jayau p'atk'on t'um deen maba harrjã chi hʌʌirau k'ap'ʌ sĩejim hanaabá. $6 CMamʌ hĩchab woun hãb sĩejim haajem, Ananías ha t'ʌ̃r sĩerr. Mag wounaujã hich hʌʌi Safira hanʌm dʌ̈imua hamach jẽb wai narr përpʌ̈iwia, ;5o%Mag wounaujã hich jẽb wai sĩerr përpʌ̈iwia, chi p'atk'on haibëewi, Hẽwandam hi jaaumk'ĩir doce jʌr hautarr k'ʌʌnag deechëjim haajem, hagjö jigpʌ̈imk'ĩir.24]$Cha jaau nʌmjö, woun hãb sĩejim haajem, Levinaan heem José ha t'ʌ̃r sĩerr, Chipre p'ʌram gaai t'aabatarr. Mag woun hibʌʌr wauwia Bernabé ha t'ʌ̃r wai naajim haajem hich Jesuucha doce jʌr hautarr k'ʌʌnau. Bernabé haawai maach meúan “Hök'ĩirjug meeupiejem” ha simʌu. f3E#Mag haipierrwai chadcha hamau hagdaujöo chi chuk'u durrum k'ʌʌnag jigpäaijeejim haajem. T2!"Ham hiek mag t'um jẽb wai narr k'ʌʌnaujã hamach jẽb përpʌ̈inaa, di numí wa numí hatcha k'ãijã paraa harr k'ʌʌnaujã warag hamach di përpʌ̈inaa, chi p'atk'on Jesuu jʌr hautarr k'ʌʌn haig jigamk'ĩir haibeejerr haawai, ham hee hatcha dau hap'ʌʌ hichdëu nem hig simjã chuk'um woun chan chuk'u hajim haajem. :1m!Mag nʌm hee, ham hiek warag hamach chi Jesuucha hich hiek jaaumk'ĩir doce jʌr hautarr k'ʌʌnaujã maach Pör Jesús hiiu p'iidʌtarr hiekta warag hiek k'ẽgk'a jaaup'öbaadëjim haajem. Maimua hich mag jaau wënʌrrʌm jaarjã Hẽwandamau t'umaam k'ʌʌnag ham dʌ̈i hajap'a hapiejeejim hanaabá. !0; Mag k'apan Hẽwandam hiek hʌ̈k'a t'ʌnarr k'ʌʌnan k'ĩirjug hãbanaa hĩchab hö hãbata naajeejim haajem. Hãbmuajã hich nem wai sim, “Mʌch hat'eepaiujã” haba, hante magju k'ãyau, “Nem t'um t'ʌnʌmʌn maach t'umaam k'ʌʌn dënëugui” haajeejim hanaabá. ^/5Maimua ya hamau mag Hẽwandamag jëeu höbaadëm hee, hich Hẽwandamaupai ham narr di sĩi sõsõi hat'ajim hanʌm. Mag di sõsõi hat'am dʌ̈i Hẽwandam Hak'aar ham gaai p'ẽs haicheewai magtarr haigmua hatagta warag bʌ̃ʌrjã högk'aba, hich mag Hẽwandam hiek jaau nʌisijim haajem. Nem t'ʌnʌm chan hãbpaim dën k'abajim W.'Mor masim k'ʌʌnjã monaaunaa pʌch Chaai pekau chuk'u k'itʌm Jesús hag jua t'eegau nem maadëu hooba haajempa marag waupibá, magʌm gaaimua hõrag pʌch jua t'eeg hoomk'ĩir ha jëeumajierram haajem. -Mag hirig jëeumamua, Pua k'ap'ʌ chirʌmgui hajierram hanʌm, maar mʌg pʌch hi jaaumk'ĩir pʌchdëucha chogtarr k'ʌʌn dak'ãu wai nʌm. Maar pʌ chognaanau. Pua warag maar k'up'ĩi hapibá, högk'aba pʌch hiek jaau wënʌrraag ha jëeumajierram haajem. ",=Magta chadcha warrgarwe pʌchdëu jaauwai mag hi dau hap'ʌʌ haju ha jaautarrjö, t'um hag hee höbërjimgui hajierram hanʌm Hẽwandamag jëeumamua. 7+g’Hẽwandam, magtarr haawai chadcha David k'ararrau jaautarrjö hich mʌg p'öbör heeta hãba biirdʌjim: Herodes, Poncio Pilato, hich mʌg Israelpien dʌ̈i deeum durram k'ʌʌnpa; mag hãba biirdʌnaa maach Pör Jesús bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u k'itʌm pʌchdëu jʌr hautarr k'aibag wawaag. *“Mʌg durr gaai chi pörk'a nʌm k'ʌʌn t'um hãba hiek deewi jũrr pʌ dʌ̈i wërbʌagjöta k'ĩir k'augp'öbaadëp'ʌmgui” hajim hanʌm, “sĩi warag maar Pör chi Mesías pʌchdëucha jʌr hautarr hichaau ham k'õchgau.” (Sal. 2:1-2) ()IWarrgar maach dau nawe pʌch Hak'arau pʌch chog David k'ararrag hiek'apibaawai, hirua pʌ dʌ̈i k'ĩircha hiek'a simjö pʌrʌg,“¿K'an jãgwi jãg durrpierr hõor meeuk'ap'öo t'ʌnʌ́, maimua par jãg maadëu nem higmap'amta wauju k'ĩirju sĩsidʌ́?” hajim hanʌm. (Chi di garm k'ʌʌnau mag hũrp'öbaadeewai hihãba Hẽwandamag jëeu nʌmua magjierram haajem: —Hẽwandam, pʌʌta maar Pöröugui hajierram hanʌm. Pʌchdëuta mʌg jẽb wauwi, mʌg p'ũasjã waunaa hag hee nem sĩsidʌmjã hompaajim, hedjãpa. t'aMag hamach chig haba höbeerbapäaiwai hamach k'apeen nʌm haar wëtwia jaauwimajierram haajem, t'um p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnau judionaan Asamblea hee hagjö chi pörk'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈imua hamach dak'ãu hiek'atarr. /&WMag chi bʌ̈ hãk'ãraa k'itarr Hẽwandam jua t'eegau monaauwai cuarenta años hatcha sĩejim haajem. Chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌnau Hẽwandamag juapá jëeutarr t%aMagbaawai chi t'et'em k'ʌʌnau sĩi ham hajap dak'ãunaa chig haba pʌapʌ̈ijierram haajem, hõor pöm t'ʌnʌmuajã warag ham kõit hiek'amjö Hẽwandamta t'ö hiek'a nʌrrjëe t'ʌnarr haawai. Mag bʌ̈ hãk'ãraa k'itarr monaautarr paar, t'umaam k'ʌʌnau Hẽwandamag, “Hẽwandam, pʌjöm chan mʌg jẽb gaai chuk'umgui” hanaajim haajem hirig. "$=Marau maach daúa hoonaa maach jʌ̃gʌucha hũrtarr chan pöd sĩi hich jãg jaauba sĩuju haai k'aba nʌmgui hajierram haajem Pedroou Juan dʌ̈imua. #9Mamʌ hamachig magbaawai Pedroou Juan dʌ̈imua jũrr hamag, —Pãrau k'ĩirjuawai, ¿jãga hajapcha sĩ hajierram hanʌm, Hẽwandam dau na? ¿Hẽwandamau nem jaau sim hipierraa haju k'ãyau pãrau nem jaau nʌmta marau hʌ̃rcha hipierraa haju haai nʌwi? hajierram hanʌm. "1Maimua mag k'ĩirju hauwia, deeu hamach haig t'ʌ̃rk'a haunaa, chadcha hamag tag bʌ̃ʌrjã Jesús higwia nem jaaupiba jaaujierram haajem. c!?Mamʌ cha hamachdëu jãg Jesús higwia jaau nʌm tag jaaupimaaugau, maadëu ham hajap dak'ãunaa tag magʌm hiek jaaupiba jaaujugui hajierram haajem, mag jaau wënʌrrʌmua warag hõor hee mag hiek haaidʌpimaaugau. 5 c—Keena, ¿mʌk'ʌʌn wounaan dʌ̈i maadëu jãga hajuuta jãg nʌma? haajeejim hanʌm. Mʌg hõor monaau nʌm hooba haajem chadcha. Hamau jãgtarr Jerusalén p'öbör hee t'umaam k'ʌʌnau k'ak'apdö t'ʌnʌm, pöd maadëu “Jãan sëuk'aawaita jãg t'ʌnʌm” haju k'aba nʌmgui hajim hanʌm.  Mag hoobaawai hamach Asamblea heemua chi Pedro Juan dʌ̈i jöpcha dawag jʌrk'ʌʌipʌ̈iwia hamach happai hiyʌ̈ʌ nʌmua, 2]Mag nʌm dʌ̈i hamachdëu hoowai chi woun monaau sĩsierrjã hĩchab ham bigaau hoo dʌnarr haawai pöd jãan sëuk'aawaita mag nʌm hajujã k'aba haajeejim hanaabá. L Hamachdëu mag Pedro Juan dʌ̈i bʌ̃ʌrjã nem hökag chuk'u mag hiek'a nʌm hũrwia jʌ̃gderraa naajim haajem, mag estudio pömjã k'aba sĩsidʌmta mag hiek'a nʌm hũrwia. Mamʌ hamach wir haigpai, “Jãk'ʌʌn jãg nʌmʌn, jãan Jesús dʌ̈i wënʌrraajerr haawaita jãg hiek'a nʌmgui” haajeejim hanʌm. 9 Magtarr haawai deeum woun mʌg jẽb gaai maach peerdʌju hayaam chan tag chuk'umgui hajim hanʌm. Mag Hẽwandamau maach peerdʌ haumk'ĩir deeum k'ʌʌnagjã jaauba harr haawai hãba hich Jesuupai k'abam chan pöd hõor hamach pekau heemua peerdʌbamgui hajim haajem Pedroou. +O Magtarr Jesús higwi k'abahab, har Hẽwandam hiek p'ã sim gaai “Di hëu narr k'ʌʌnau hisegtarr dibigta jũrr chi di hãd jãrramk'a sĩsim” ha jaau sim.  Mʌg Israel durr hee t'umaam k'ʌʌnau k'ak'apdö hamk'ĩir, mua pãrag jaaupʌ̈ik'imgui hajim hanʌm. Jãan mʌgta hajimgui hajim hanʌm. Chadcha Jesús Nazaretpierr jua t'eegauta mʌg woun cha pãrau monak'a hoo nʌmʌn monaau sĩsim. Hich hag Jesús k'abajieb hajim hanʌm, har pãrau pakuls gaai meerp'ë t'õotarr. Mamʌ Hẽwandamau deeu hi p'iriu haujimgui hajim hanʌm.  Har woun hãb mʌig bʌ̈ hãk'ãraa k'itarr monaautarrta pãrau marag jëeu naabma, jãgata marau hi monaaupʌ̈ijĩ ha k'ap haag. %CMagbaawai Pedroou Hẽwandam Hak'aar hich gaai p'ẽs wai sĩerr haawai hamag magjim hanʌm: —Keena, pãar har mʌg p'öbör hee chi pörk'a nʌm k'ʌʌn maimua hĩchab mʌg Israel durr Hẽwandamag jëeujem degam jöoin, mʌ hiek hũrbat, mua pãrag magk'imgui hajim hanʌm. %CMaimua Pedro Juan dʌ̈i cárcel deg narr p'ë hawaan mamk'ĩir hawi hõor pʌ̈ijierram haajem. Mag pʌ̈iwi p'ë hau pierrwai hamach jãrrcha dʌnʌʌutk'apinaa, —¿K'aíu jãg pãar jua t'eeg hapijĩ ha jëeujierram haajem hamag, jãg woun bʌ̈ hãk'ãraa sĩerr monaaupäaig? ,QMag tag naajim haajem: p'adnaan t'umaam k'ʌʌn pör Anás hanʌm, Caifás, Juan, Alejandro, maimua hĩchab mag p'adnaan pörk'a nʌm k'ʌʌn k'odnaanjã hagjö. hIMaimua hag noram hãspaau chadcha Jerusalén p'öbör hee hãba podpajierram haajem: Judionaan pörk'a nʌm k'ʌʌn, Hẽwandamag jëeujem degam k'ʌʌn jöoin, maimua Hẽwandam hi jawaag chi machnaanpa, t'um hãba. jMMamʌ mag hamach pʌrk'a harrju nawe jaau durrarrdam hõor pöm mag t'ʌnarr k'ʌʌnau hũrtarr haawai hĩchab chi hʌ̈k'a narr k'ʌʌn k'apanag hemk'ooin happai cinco miljö naajim haajem, hʌʌin dʌ̈i chaainjã beerba. *MMag warag ham pʌrk'a hauwia cárcel deg p'ë harrjierram haajem. Mamʌ ya k'eeuraa pam heeta mag pʌrk'a deet'urtarr haawai hich mam hãspagk'ajierram haajem. =sMag bëewi mak'ʌʌnau ham dʌ̈i meeuk'abaichëjierram haajem, Pedroou Juan dʌ̈imua jãg Jesús hiiu p'iidʌtarrjöta maachin t'um hiiu p'iidʌtk'aju ha jaau nʌm hũrchëwia.  Pedroou Juan dʌ̈imua hagt'a hõor pöm mag wëjömʌg hijẽjẽbk'am hee, ham haig p'adnaan bëejierram haajem, Haai hi jëeujem di t'ʌajem k'ʌʌn pör dʌ̈i saduceonaanpa. Mag saduceonaanau jaauwai, maach meewai maach hak'aar hiiuba haajem haajem. DHẽwandamau chadcha hich Hiewaa jʌr hauwi pãar heeta nacha pʌ̈ijimgui hajim hanʌm, pãach pekau pöm sĩsidʌm hisegwia pãach t'ãar hee hi hat'aawai pãach hʌ̈u hamk'ĩir.Magnaa, Pãach k'abahab hajim hanʌm, warrgar mag Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌn hag chaain hewagam k'ʌʌn. Pãar dënnaan dʌ̈i Hẽwandamau hiek deewai ya pãarta hirua k'ĩirju wai sĩebajieb hajim hanʌm. Magtarr haawai hichdëu jöoi Abranag, “Mʌg hatag paawai pʌ chaain hewagam k'ʌʌnau chaai hãb hoobarmuata t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i nem hajap'a waujugui” ha hiek'atarr haawai Mag hiek'ak'agmamua hich Pedrooupai, ’Hich jãg Moiseeu hichjö Hẽwandamau hãb hich hi jaaujem pʌ̈iju jaaujerrjö, tagam k'ʌʌn hagjö hi hi jaaujerr k'ʌʌn t'um Samuel k'ararr haigmua hewagam k'ʌʌnaujã hich mag jaaujeejimgui hajim hanʌm. V %“Mag hichdëucha jʌr hauwia pʌ̈ibarmua nem jaau simta hʌ̈k'aba habarm k'ʌʌn chan, hoob hamau hamach hʌ̃gt'ar höbërju hamiet” ha jaaujim haajem Moiseeu maach jöoinag. (Dt. 18:15-19) \ 1Hich hag Jesús higwia Moiseeujã warrgarwe maach jöoinag,“Maach Pör Hẽwandamau maach k'odnaan heempai hõor hãb hich hi jaaumk'ĩir pʌ̈ijugui” hajim hanʌm, “hich jãg mʌrʌgjã pãach hee hich hiek jaaupitarrjö jaaumk'ĩir.Mag hichdëu pʌ̈ibarmua pãachig nem jaauwai hi hipierraa habat” hajim haajem. o WMag hirua pʌ̈ijup mamʌ, mʌʌgwaiweran Jesús hich jãg hʌ̃gt'ar sĩeju haai simgui hajim hanʌm, warrgarwe Hẽwandamau hich hi jaaumienag jaaujerrjö mʌg durr t'um deeu hũmaai durr wʌ̈jʌ̈ug paapäain bëe nʌm hora. v ePãachdëu hi dʌ̈i magtarr jũrr pãach k'aibag t'umaa hãsie hewag k'ĩirjunaa Hẽwandamag chugpaapi jëeubat hajim haajem, mag k'aibag chugpamk'ĩir. Pãach t'um israelnaanau magta jëeuk'iin, mag Jesús warrgarwe Hẽwandamau jʌr hauwi pʌ̈iju haajerr deeu pʌ̈ibarm gaaimua Hẽwandamauta pãar k'a honeg chuk'u narrjã k'a honee hapijugui hajim haajem.  +Pãrau hi dʌ̈i jãgtarran, hich Hẽwandamau warrgarwe hich hi jaaumienag jaaupibaawai jũrr hamau hõrag, “Hẽwandam Hiewaa Cristo bëewia hõrau hi dau hap'ʌʌ t'õoju” ha jaautarrjö, hich Hẽwandamauta hʌdʌraa pãrag hi t'õopi sim k'abajieb hajim hanʌm. ]3Magnaa hich Pedrooupai, ’Mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm, pãrau pãach pörnaan dʌ̈imua Jesús pʌrnaa t'õopäaiwai chadcha hich Hẽwandamaucha pʌ̈itarr k'abampii hawiata jãg hi t'õojierram. 'GMaimua mag chi woun bʌ̈ hãk'ãraa k'itarr higwi, Pãadë wajap'a k'ĩirjubat hajim hanʌm. Mʌig ni hãbmuajã meraajã k'aba sim, warr jãga sĩejĩ mʌg woun. Mag sĩejieb mamʌ, chadcha Jesuu hich monaauju k'ap'ʌ sĩerr haawaita jãg monaau sĩsimgui hajim hanʌm. Pãrau hĩs mʌg woun monak'a hoo nʌmʌn, jãan maraujã maach k'ĩirjug hee hãba Jesús jua t'eegaupaita hi monaauju k'ap'ʌ narr gaaimuaugui hajim hanʌm. Mag gaaimuata jãg warre hich bi heewe monak'a t'aabatarrjö pãrau hĩs hi monak'a hoo nʌmgui hajim haajem. {oMag, pãrau chadcha warag maach t'umaam k'ʌʌn hiiupiejemta t'õopʌ̈ijierramgui hajim hanʌm. Mag hi t'õopʌ̈ijierrab mamʌ, deeu Hẽwandamau hi p'iriu haujimgui hajim hanʌm, jẽbdeg sĩerr hãba. Marau mag jaau nʌmʌn, mag pãachdëu hi t'õotarr k'urjã maach daúacha monak'a meeba harrjö nʌrrʌm hoojerr haawaiugui hajim haajem Pedroou hamach k'ĩircha. pYHi bʌ̃ʌrjã pekau chuk'unaa t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hagpierraa k'itarrta pãrau warag t'õopi jaaunaa jũrr hag k'ãai chadcha hõor t'õomie chaarta pãach hipaarmua warag cárcel degmuajã weeupʌ̈ipijierramgui hajim hanʌm. H  Jãan har Hẽwandamau hich Hiewaa pʌ̈itarrta har k'abam hawi pãachdëu t'õotarr hag jua t'eegauta jãg hi monaaubapʌ̈imgui hajim hanʌm. Hich jãg Jesuuta hi chogk'a bëetarr haawai, maach Hẽwandam hanaa hĩchab maach jöoin Abrán Isá maimua Jacob ham Hẽwandamaupai t'umaam k'ʌʌn Pörk'apinaa nem jua t'eeg hapijim. Hich hag Jesupai k'abajieb hajim hanʌm, har Pilatoou pʌapäaig habaawai pãachdëu warag t'õopʌ̈ipi jaautarr. >u Pedroou mag hamachig k'ap'ig wëdurum hoobaawai mag k'apan t'ʌnʌmʌg magjim haajem: —Keena, ¿k'an jãgwia jãg maar hoowia pãar dauderraa nʌ? hajim hanʌm. Pãrau jãg maragta heerpapaad haadëp'ʌm, ¿pãrau k'ĩirjuawai marau maach juapaauta jãg monaaubarmjöo nʌ, wa Hẽwandam na maach pekau chuk'u nʌm gaaimua jãgbarm k'ãijã hanʌ́ pãrau pãach hödegpai? hajim hanʌm hamag. Mag k'abamgui hajim hanʌm hichdëupai. +O Mag hich monaaubapäaiwai chi bʌ̈ hãk'ãraa k'itarrau Pedro Juan dʌ̈i chaaug wëtpimaaugau, warag ham gaai pʌrbaadëjim haajem. Ya mag hi monaaubaadëm hõrau k'ak'apdö haadeewai daaugajãr hedau höbeerjem bi gar dijãjö wëu wëjöm “Pórtico de Salomón” hanʌmʌg t'um k'ap'ig p'öbaadëjim haajem, mam gar chi bʌ̈ hãk'ãraa k'itarrau Pedro Juan dʌ̈i wënʌrrʌm k'a hogdʌba sĩerr haawai. P Hi mag nʌrrʌm hoowia dauderraa naajieb mamʌ, t'umaam k'ʌʌnau, “Jã chadcha har Haai hi jëeujem deg dub nʌm puertdi Chi Hooimʌg ha t'ʌ̃ʌrjem haig hoo simua hõor dich nʌm k'ʌʌnag p'atk'ondam jëeujerr woun k'abahab” haajeejim haajem jũrram k'ʌʌnau. “Pórtico de Salomón” hanʌm hee Pedroou hiek'atarr yk Magtarr haigmua hatag hich mag honee Hẽwandamag hʌ̈u hajijimk'am t'umaam k'ʌʌnau hoojierram haajem. '~GMag hich jua gaai pʌrnaa dʌnʌʌupi hat'aawai, dʌ̈i hʌ̃gt'aag p'uddʌ hoo dʌnʌisiwia hich mag nem hajaug dʌrdʌr sĩsijim haajem. Mag warag ham dʌ̈i hãba Haai hi jëeujem deg dubwia sĩi chaaijö honegau bʌ̈ jiir nʌnʌʌugmamua Hẽwandamag, —Hʌ̈uchata pua mʌg mʌ monaaubapʌ̈im Hẽwandam; chadcha pʌchta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã chi t'ierriugui ha hijẽb nʌnʌʌu k'abaadëjim haajem. }}Mag hiek'anaa hi juachaar gar pʌrnaa hʌ̃gt'aag hëudʌ hat'aawai chadcha nem bʌ̈pá hubag haadëjim hanaabá. |}Mag hamachig heerpabaa Pedroou magjim hanʌm hirig: —Mʌ chan bʌ̃ʌrjã p'atk'on chuk'u chirʌm, mamʌ mʌchdëu pödju hayaam chan mua pʌrʌg hĩgk'abam. Hãba Jesucristo Nazaretpierrau pʌch monaaujuuta k'ĩirjunaa p'iidʌbaad hajim hanʌm. {{oMag Pedroou hichig “Hoobá” habaawai hichig nemdamta deegpampii hawia hamag heerpa hoo sĩsijim haajem. nzUMagbaawai hamach numiim k'ʌʌnau hirig heerpanaa Pedroou hirig, —Marag hoobá hajim hanʌm. ;yoBiek hãb hi mag hoo chirʌmta, Pedro Juan dʌ̈i hierrag dich wëtum hoobaawai hamag, —Aay keena hajim hanʌm, mʌ hap chitʌm, mʌrʌg p'atk'ondam deebat hajim hanʌm. }xsMag Haai hi jëeujem deg dub nʌm puertdi haigcha hed hëepierr woun hãb hap'ʌʌ k'itʌm jup k'eeujeejim haajem. Mag woun bi heewe bʌ̈ hãk'ãraa k'itʌmta t'aabatarr haawai pödjã hich happai dʌrdʌr haba, sĩi hõrauta jiir haubëewia mag puertdi “Chi Hooimʌg” hanʌm haig juppi sĩiujeejim haajem, hõor hag hee dub nʌm k'ʌʌnag p'atk'ondam jëeumk'ĩir. Pw Biek hãb Pedro Juan dʌ̈i Haai hi jëeujem deg wëtjierram haajem, ya k'eeuragam las tres nʌm hee. Mag hora paawai hõrau Hẽwandamag jëeujerr haawai hĩchab hamach paat jëwaan wëtjim haajem. 4va/Hamach mag nʌm gaaimua hag p'öbör heem sĩi bit'urgam k'ʌʌnaujã ham k'a k'õsi haajeejim haajem. Mag nʌm dʌ̈i maach Pör Jesuu warag hõrag hich hiek hʌ̈k'api haumam k'ʌʌn hag nawe hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn hee dubmaawai warag k'apaana paauk'amajim haajem, hedau hãspapak'ampierr.u.Mag nʌmua hedau hãspapak'ampierr Haai hi jëeujem deg hãba podpanaa Hẽwandamag jëeujeejim haajem. Maimua hamach di haar pawiajã hich mag Hẽwandamag jëeu nʌmua t'achjã hagdaujöo t'öik'anaa t'umaa hö hãba honee k'ö dichdimapp'ʌ haajeejim hanʌm. .tU-Hamach nem wai nʌnʌid harrjã t'um përk'ʌʌinaa chi p'atk'on jũrr nemdam hig nʌmjã chuk'u k'it'ëem k'ʌʌnag jigpʌ̈imaajeejim hanaabá, t'umaa hagdaujö. [s/,Chi Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan hʌ̃iba hãba biirdʌnaa hamach k'apeen dʌ̈ijã hajap'a naajeejim haajem. Maguata jũrr hagdaujö chik'amnagjã nemdam hĩgk'aba, t'umaa jig haumaajeejim haajem. !r;+Mag nʌm hee hich Jesuu jʌr hautarr k'ʌʌnau hag na nem mag hooba haajempa wau nʌm hoowia hõor t'umaam k'ʌʌnta dauderraa t'ʌnaajim haajem. ^q5*Mag, chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn t'um hãbam haig podpanaa hich Jesuu pʌ̈itarr k'ʌʌnau jaau nʌmpierr hich mag ham hipierraa wënʌrraajeejim haajem. Hamach k'apeen dʌ̈i hö k'aigbajã k'aba, hante Hẽwandamag jëeu nʌmua warag t'achjã hãba jig k'oojeejim haajem. Jãga haajeejĩ warrcha Cristo hiek hʌ̈k'a p'öbaaderr k'ʌʌn \p1)Mag chadcha Pedroou jaau sim hũrwia Hẽwandam hiek hʌ̈k'amarr k'ʌʌnau hamach pör choopimajierram haajem. Hich mag hedpai hʌ̈k'awia hamach pör choopimarr k'ʌʌn happai tres miljö naajim haajem. bo=(Mag, Jesuu nem waaujerr t'umaa jaaumam dʌ̈i warag ham wawimamua Pedroou hamag, “Hõor mʌg chi hajaugjã chuk'u t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈i hok'oomap'a nʌm k'ai, hãba Hẽwandamta jʌrbat” haajeejim hanʌm. mnS'Hirua mag hich Hak'aar deeju jaautarran, pãrag deenaa, pãar chaainagjã deewi, t'um durr warp'am k'ʌʌnagpa deeju jaautarrau. Wajapcharan t'um hichdëu k'õsi t'ʌ̃r haumam k'ʌʌnagta hich Hak'aar deemajugui hajim haajem. mw&Magbaawai Pedroou hamag magjim haajem: —T'um hagdaujö pãach mor hewag k'ĩirjuwia Hẽwandamag pãach k'aibag chugpaapi jëeubat hajim hanʌm. Magnaa chadcha Jesucristo hiek hʌ̈k'anaa pãach pör choopibat hajim hanʌm. Pãrau magmʌn, Hẽwandamau pãar k'aibag chugpaapʌ̈iwia jũrr hich Hak'aarta pãrag deejugui hajim haajem, hichdëu deeju ha jaautarrjö. l7%Pedroou mag hiek'abapʌ̈im hamachdëu hũrbaawai warre gaai machaaga hap'öbaadëmua hich Pedroogcha jëeunaa hi k'apeenagjã hagjö, —Keena, ¿magan marau jãgata haju haai nʌwi hajierram hanʌm, Hẽwandamau maach peerdʌ haumk'ĩir? Marag jaaubat hajierram haajem. ~ku$Maimua deeu hich Pedrooupai, ’Keena hĩsmua hatag israelnaan t'umaam k'ʌʌnau warre k'ap'ʌ habat hajim hanʌm, cha mua pãrag jawaagpam. Har pãach hipaarmua pa gaai meerp'ë t'õopʌ̈ipi jaautarr Jesuuta warag Hẽwandamau t'umaam k'ʌʌn Pörk'apibarm; hich k'abajieb hajim hanʌm warrgarwe Hẽwandamau jʌr hauwia maach peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈iju jaaujerr. bj=#“hi hoomap'am k'ʌʌn t'um hich jua hee pʌrk'a dee nʌm hora.” (Sal. 110:1) Hi "Maigta pãrau hoo naabá hajim hanʌm. David Jesujö hʌ̃gt'arjã t'umaam k'ʌʌn Pörk'aimaba harr haawai ¿jãga hirua hich higwia magk'ajĩ? Mag k'ãai maach Pör Jesuuta hʌ̃gt'ar pabaimaawaijã t'umaam k'ʌʌn Pörk'aimaju hichdëu k'ap'ʌ sĩerr haawai, hich Jesús higwiata Daviiu hich paarmua,“Hẽwandamau maach Pörögta, hich dʌ̈i hãba t'umaam k'ʌʌn Pörk'apieg hich juachaar gar juppiju” ha hiek'abajieb hajim hanʌm, hw!Mag jaaumamua hichdëupai, ’Jãan Hẽwandamau hich jua t'eegauta chadcha hi p'iriu hautarr haawai hĩs hʌ̃gt'ar hich Hẽwandam dʌ̈i hãba t'umaam k'ʌʌn Pörk'a simgui hajim hanʌm, hich Jesús higwia. Magta hĩchab hich chi Hayaucha hich Hak'aar deeju ha jaaujerrjã hirig deejimgui hajim haajem. Mag hichig deebaawai jũrr hich Jesuu hĩsta hõrag deebarmgui hajim hanʌm. Magua cha pãrau pãach daúacha hoonaa pãach jʌ̃gʌucha pãach meu hũr nʌmjã mag sĩi k'ëch naawai k'aba, t'um hich Jesús gaaimuata jãg t'ʌnʌmgui hajim hanʌm, chadcha hichta hʌ̃gt'arjã maach t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sĩewai. Kg Warrgarwe mag jaaujerr haawai hich Hẽwandamau chadcha hi p'iriu haujimgui hajim hanʌm. Marau mag jaau nʌmʌn, chadcha maach daúacha hootarr haawaita mag jaau nʌmgui hajim hanʌm Pedroou. f9Hẽwandamau mag hiek'atarr haawaita Daviiu k'ap'ʌ ya hoo wai simjö Cristo hiiu p'iidʌjujã jaaujim: jãga Hẽwandamau hich Chaai hak'aar k'aigbam k'ʌʌn hak'aar weetjem haar mawia hich mam sĩepiba, ni hi morjã hich hauk'ërbarm jẽb degpai hãrpiba, sĩi p'iriu hauju. Ve%Mamʌ hí hĩchab Hẽwandam hi jaaumie harr haawai hirua k'ap'ʌ sĩejim Hẽwandamau hichig “Mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au pʌ chaain hewagam k'ʌʌn heemta pʌch simjö reik'apiju” ha hiek'atarr. Id Mag David k'ararrau p'ã pʌarr higwia hich Pedroou, ’Keena, pãadë k'ĩirjubat hajim hanʌm. David k'ararrau hichpai wir haig higwia pöd mag hiek'aju k'aba sĩejim. Maadëu meraajã k'aba nʌm, maach dau nawe jöoi David k'ararr meewi bëp sĩujierram; mag hi bëptarr jẽbdi hagt'a sĩejemgui hajim hanʌm. 4ca“Pʌchdëuta pʌch haarcha höbeerjem k'ʌdau mʌrʌg k'augpijim,
maagwai pʌch dʌ̈icha chiraimaawai mʌ honee chirsijugui” hajim hanʌm. (Sal. 16:8-11) =bs“Mua k'ap'ʌ chirʌm, k'aigbam k'ʌʌn hak'aar weetjem haar mʌ hak'aar pua pʌ̈im hiek pʌ̈ibamgui” hajim hanʌm, “pʌch chogk'a chirʌmta pua mʌ k'a k'õsi wai chiraawai.Mʌch k'ërbarm jẽb degpai hʌdʌraa hãrpiba, deeu mʌch p'iriu haujujã mua k'ap'ʌ chirʌmgui” hajim hanʌm. a“Mag gaaimua t'ãar honee chiraawai mʌch meuk'ĩraucha pʌrʌg hʌ̈u hajim ha chiraajemgui” hajim hanʌm chi Chaairau. q`[Magju harr haawai rey David k'ararraujã warrgarwe Jesús higwia hich Jesuuta chadcha hich Haai dʌ̈i hiek'a sim hũrtarrjö p'ãmamua magjim:“Hẽwandam” hajim hanʌm chi Chaai garmua hich Hayag, “mua k'ap'ʌ chirʌm, pʌ mʌ dʌ̈i hogdʌba sĩejem.Pʌchta mʌ na nʌnʌʌu k'aawai pua bʌ̃ʌrjã mʌ chig hapibamgui” hajim hanʌm. m_SMag juau hi t'õopʌ̈ijierrab mamʌ, Hẽwandamau deeu hi p'iriu haujimgui hajim hanʌm. Hi mag sĩi jẽb hee hich mag sĩerraju hat'eem k'aba harr haawai mee nʌmuapai chan pöd hi t'ʌ haubajim ha jaaumajim haajem Pedroou. !^;Mamʌ mag k'itarrta juau hich Hẽwandamau mag hʌdʌraa hi t'õopibajieb hajim hanʌm, mag hi t'õopibarm gaaimua warag pãachta wajapcha höbërju k'ap'ʌ sĩerr haawai. Magju harr haawaita, pãachig pʌr deebaawai, pãrau hi pʌr harrwi pãach hipaarmua pakuls gaai hõor sĩi k'aibag sĩsidʌm k'ʌʌnag hi meerp'ë t'õopijierramgui hajim hanʌm, hich Hẽwandamau hag nawe mag k'ĩirju wai sĩerrjö. ~]uPedroou mag Hẽwandam hiek p'ã pʌarr jaau dichwia, hĩchab hijẽjẽbk'amua, ’Keena israelnaan, cha mua hiek'aagpam hajap'a hũrbat hajim hanʌm. Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, Jesús Nazaretpierrta hich Hẽwandamaucha pʌ̈itarr haawai pãach hee hag na nem mag hooba haajerr hirua wau nʌrraajerr gaaimuata Hẽwandamau pãrag hich jua t'eeg hoopijim. ,\Q“Mamʌ hĩchab hʌ̈u har t'um mʌrʌg hamach dau haug k'augpi jëeu nʌm k'ʌʌnan hʌ̈u peerdʌtk'ajugui” hajim haajem hich Jöoirau. (Jl. 2:28-32) @[y“Mag mʌch jua t'eeg t'um bëeju hed gayaa paawai, hãsdawam hedau k'ĩbaadeewai jũrr hedaram hedau harg sĩi bagjö p'urii haadëjugui” hajim haajem hich Hẽwandamaucha. Z3Mag jaaumamua hĩchab, “Hedjã heejã mua mʌch bëeju hijaaur nem k'ĩirpierr hompaapimajugui” hajim haajem.“Maagwai mʌg jẽb gaai bag hooju, hõtdau p'ur jĩerrarrauk'am dʌ̈i;
sĩi naar p'ʌichchi k'õrr jĩubaadëp'ʌmjã hoojugui” hajim hanʌm. pYY“Hĩchab mua t'um mʌch hipierraa nʌm k'ʌʌnag mʌch Hak'aar deemaju, hemk'ooinag wa hʌʌinag hawia k'ãijã.Magbaawai hamau mʌchdëu hamachig jaaubarmta jũrr hõrag jaaumajugui” hajim hanʌm hich Hẽwandamau. X7“Ya mʌg hatag mʌchdëu mʌg jẽb höpʌ̈iju gayaa paawai mua mʌch Hak'aar t'umaam k'ʌʌnag deemajugui” hajim haajem.“Mag mua hamag mʌch Hak'aar deebaawai chaain chi hemk'ooinau chi hʌʌinaupa warrgar mʌ hiek jaaujerr k'ʌʌn dënjö mʌ hiek jaaujugui” hajim haajem.“Maimua chaainaam k'ʌʌn dʌ̈i jöoiraam k'ʌʌnpa mua mʌch haar k'ãaipi haumajugui” hajim haajem. QWHam jãg nʌmʌn, sĩi warrgar Hẽwandam hi jaaumie Joel k'ararrau p'ã pʌatarrjö t'ʌnʌm k'abahab hajim hanʌm. Mʌg t'ʌnaaju higwiata hich Hẽwandamaucha jöoi Joel k'ararrag jaaumamua, V9Hõor pãrau hoowai jãg t'ʌnʌm chan pãrau jaau nʌmjö mag nag pöm döwia k'ëch t'ʌnaawai k'abamgui hajim hanʌm. Pãrau hoo naabá hajim hanʌm, hĩsta hedp'err garm las nuevepai sim; hagt'a doojem horajã k'aba sim, ¿jãga mag hõor k'ëch t'ʌnaajugui? hajim hanʌm. U-Magbaawai Pedro tagam hich k'apeen hagjö hich Jesuucha jʌr hautarr k'ʌʌn dʌ̈i hãba bʌ̈jãau dʌnʌisiwia t'et hamag magjim hanʌm: —Keena, Judeapien, maimua hĩchab Jerusalén naajem k'ʌʌn: K'ap habat mua pãrag jawaagpam; mʌ hiek hũrbat hajim hanʌm. OT Mamʌ hãaur k'ʌʌn hĩchab haig narr k'ʌʌnau warag ham wauwia, “Vino pöm hagt'a k'ũwaa sim döpʌ̈iwia k'ëch t'ʌnaawaita jãg t'ʌnaabahab” haajeejim haajem. Pedroou hõrag hiek'atarr cS? Mag hamachdëu warm k'ʌʌn deeum meupa hijẽjẽbk'am hũrwia dauderraa nʌm gaaimua, hamach wir haigpai jũrr jëeu hohook'amua, “Ma mʌg t'ʌnʌmʌn, ¿jãga hawiata jãg t'ʌnʌnʌm?” k'ajierram haajem. XR) Creta durram k'ʌʌn dʌ̈i Arabiapienpa t'ʌnʌm. Mag meu k'ĩirpierr t'ʌnʌm hee t'umaam k'ʌʌnau hagdaujö dich meúata Hẽwandamau nem wautarr hamau hĩgk'amam hajap'a hũr t'ʌnʌmgui hajim hanʌm. $QA Mag tag hĩchab t'ʌnʌm: Frigiapien, Pamfiliapien, Egipto durram k'ʌʌn maimua Africa durr p'öbör Cirene hanʌm hag hatag naajem k'ʌʌnpa t'ʌnʌm. Romapienjã mʌig joobaajemgui hajim hanʌm, judionaan chaar maimua deeum durrmua bëewi judionaan higar nʌm k'ʌʌnjã hagjö, P Mʌig maach nem meu k'apan hiek'a wëjömgui haajeejim hanʌm, durr chaauram k'ʌʌn pöm t'ʌnaawai. Mʌig nʌm: Partiapien, Mediapien, Elampien maimua maach chi Mesopotamia durr joobaajem k'ʌʌn; Judea durram k'ʌʌn, Capadociapien, Pontopien maimua Asiapien. ]O3¿Jãga jãg hamau hiek'amam marau maach meúachata hũr nʌmma? haajeejim hanʌm. sN_Mag hũrwia sĩi warag dauderraa nʌmua hamach wir haigpai jëjëeu haajeejim haajem, hamach k'apeenag. Mag jëeu nʌmua, —Keena, har jãg durr chaauram meupa hiek'a nʌrrjëem k'ʌʌn, ¿jãk'ʌʌn hamach t'um Galileapien k'abá? \M1Mag hedjã heemua p'ũ hiekjö jug pierrum hũrbaawai, t'um hãba hag di haig biirdʌnaa mag p'ũ hiekjö t'ʌnʌm dʌ̈i sereu wëjöm hũrbaawai, “¿Jãga haadëmta mʌg t'ʌnʌisima?” hajierram hanʌm, hamachdëu hũurwai ham meeun k'abam k'ʌʌnauta durr warp'am k'ʌʌn meupa hajap'a chi meu k'ʌʌn dënjö hiek'a nʌm hũrwia. :LmHich mag p'iesta jaar Jerusalén p'öbör hee naajim haajem: judionaan Hẽwandam hiek hʌ̈k'anaa hirua jaau sim hipierraa haajem k'ʌʌn, durrpierrmua bëetarr k'ʌʌn. -KSMag hõtdau k'ĩirjö simta hõor pör hʌ̃r dʌrjopk'abarmjö harrau Hẽwandamau hich Hak'aarta t'umaam k'ʌʌn gaai p'ẽs deebarmua hagdaujö deeum meu hamachdëu bʌ̃ʌrjã hiek'aba haajerrta waa hiek'a nʌrrjëe hap'öbaadëjim hanʌm, hich chi Hẽwandam Hak'arau hiek'apimampierr. SJMagbarm habarmʌn meuk'ĩirjö sĩsidʌmta sĩi hõtdaujö huujẽer huujẽer haadëmua, hich Jesús hiek hʌ̈k'a narr k'ʌʌn pör hʌ̃r dʌrjopk'amamua, dʌrjopk'a, deeu chukk'u haadëjim hanʌm. II Mag ham hãba podpa nʌmta, dëgölp hedjã heemua jẽhbʌ p'ũ t'eeg hurum hiekjö jug hurum hũr hat'ajierram hanʌm. Mag jug bëewi ham nʌm di gaaita sĩi wʌbaichëmjö hajim hanaabá. m~}|zyyrxx8v'uxtsurqqotnwmlTkjthgf;ecbra?`8_]\ZZrWVUpTORQPOMML/KzIHH!F{DB?h>j<;:98765E432110c/`.f-W,,+*))m("'q&0#"! &A7p1H-  m  W <ZD1M.Mamʌ hĩchab hamach hëugar mamagk'am hee, Jerusalén p'öbörmua deeum durrag dʌr wëttarr k'ʌʌnau warag hamach wënʌrrʌmpierr hõrag maach peerdʌajem hiek jaau wënʌrrajim haajem. x-iHam hiek, magʌmich Sauloon sĩi nem k'oojem hẽudeemjöta hẽk'a nʌrraajeejim hanaabá, maach Pör Jesús hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hẽudee hẽk'aawai. Mag nʌrrʌmua dipierr dubnaa, hemk'ooin dʌ̈i hʌʌinpa hichdëu hoomam k'ʌʌnan pʌrnaa, hajués hëudʌdʌg harrwi, cárcel deg dubpʌ̈imaajeejim haajem. Samaria durr maach peerdʌajem hiek jaautarr B,}Mag Esteban t'õo pʌawi jũrr warm k'ʌʌn hẽudee mamagk'amich, jöoin Hẽwandam dau na wajap'a wënʌrraajerr k'ʌʌnau Esteban hʌ̃r bĩe nʌʌ hawi hauk'ërt'urjierram haajem. I+ Maagwai hich Saulooujã hĩchab hich paarmua Esteban t'õopim k'õsi hʌdʌraa t'õopʌ̈ipijim haajem. Sauloou chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hẽudee hẽk'aajerr Mag Esteban t'õotarr haigmua hatagta hõrau Jerusalén p'öbör hee chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn wajapp'a dau haug waujierram haajem, ham hẽudee hẽk'anaa pʌrk'a haumamua. Mag hamach k'apeen pʌrk'a haumam hoobaadeewai t'um haaidʌ p'öbaadëjim haajem, Judea durr maimua Samaria heem magwe. Hãba hich Jesuucha doce jʌr hautarr k'ʌʌnpaita chaaug wëtba, hich hag p'öbör heepai höbʌg nʌisijim haajem. *<Mag Hẽwandamag jëeu dichwia, jĩepöröu jẽk'ʌt p'õbk'anaa t'et, —Señor hajim hanʌm, hamau mʌ dʌ̈i mʌg k'aigba nʌm paarjã hoob pua hamag mʌgtarr hiek hëudʌ chitamgui hajim hanʌm. Mag hiek'a k'itʌm hee, warag chaaupabaadëjim haajem.^)5;Jũrram k'ʌʌnau mag hich mokou bar wai nʌm hee, chi Estebanau warag Hẽwandamag jëeu k'itʌmua, —Jesús, chadcha pʌʌta mʌ Pöröu. Nau mʌ t'õbaadeewai mʌ hak'aardam pʌch haar hat'á hajim hanaabá. G(:Maimua hi pʌrp'öbaadëwi, p'öbör higaau harrnaa, jũrram k'ʌʌnau mokou barp'öbaadëjim haajem, hi t'õopäaig. Maagwai warrcha chi t'et'em k'ʌʌnag hi k'ĩir sëuk'a hiek'a narr k'ʌʌnau hamach k'ajũa hʌ̃rʌm hẽerk'anaa, woun hãb Saulo hanʌmʌg p'ëdeejierram haajem, hamach mamagk'amich pʌrmk'ĩir. L'9Mamʌ Estebanau magbarm hũrbaawai chará, hi hiek'amam hũrmaaugau, warag juau kach p'ãarp'öbaadëjim hanaabá. Magnaa t'um hãba sereu p'öbaadëwi warag hirigta haudimajierram hanʌm. 6&e8Hichdëu mag hoobaawai warm k'ʌʌnag, —¡Pãadëu mʌ daupierr hoobat! hajim hanʌm, har hedjã weeudʌ wëjöm hee Hemk'ooi Hiewaa Hẽwandam juachaar gar hoo dʌnʌm. X%)7Mamʌ Estebanau hich gaai Hẽwandam Hak'aar p'ẽs wai sĩerr haawai hĩchab magʌmjã higbajim haajem. Mag nʌm hee hirua hʌ̃gt'aag hoowai, Hẽwandamta hedjã weeudʌ wëjöm hee hich wajaugau bʌ̃ʌmjö sim hoo hat'ajim hanaabá. Maagwai hi bigaau Jesuuta hĩchab hich Hẽwandamjö nem jua t'eeg hoo dʌnʌmjã hoojim haajem. "$=6Chi p'adnaan pöröu haig narr k'ʌʌn dʌ̈imua hũurwai Estebanau mag hiek'abapʌ̈im hũrbaawai warre hi dʌ̈i meeuk'a p'öbaadëjim hanaabá. #%5Pãrau chan Hẽwandamau hich chognaan gaau hich hiek jaaupʌ̈itarr p'ã wai nʌmjã hag gaai jaau simjö hi hipierraajã k'aba sĩerrjëemgui hajim hanʌm hamach k'ĩircha. Magta hiek'ajim haajem Estebanau, hichdëupai hich kõit hiek'a k'itʌmua. Esteban t'õotarr a";4Magnaa hamag, ¿Warrgar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌn heem hãb k'ãijã pãar jöoinau daupii wai naajĩ? ha jëeujim hanʌm Estebanau. ¡Daupii haju habá! hajim hanʌm hichdëupai deeu. Hamachdëuta k'ëchpʌ̈ibajieb hajim hanʌm, har warrgarwe sĩi Cristo higwia woun hãb t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã chi hajapcharam bëeju ha jaau durrarr k'ʌʌnjã. Maimua hamau mag jaau durrarr ya chadcha pierrwaijã jũrr pãachdëuta hi pʌr deewi warre t'õopi jaaubajierrab. !3Maimua warag hiek'amamua hich dʌ̈i hijẽjẽbk'arr k'ʌʌnag magjim haajem hich Estebanau: ’Pãrau mag k'ap'ʌ nʌmta, bʌ̃ʌrjã hiek'aawaijã hũrba, jʌ̃g k'ĩchagnaa t'ãar t'eegjã sĩerrjëe k'abahab hajim hanʌm, Hẽwandam k'augbam k'ʌʌnjö. Magnaata warag Hẽwandam Hak'aar hichaaur hʌ̈k'a sĩerrjëemgui hajim hanʌm, warrgar pãach jöoinau haajerrjö. t a2Nem t'um mʌg t'ʌnʌm mua mʌch juau wautarr k'abahab” hajim hanʌm maach Pöröu. (Is. 66:1-2) 0Y1“Hedaujãata mʌ juupjem pörk'auu; maagwai mʌg jẽb sĩi mʌ bʌ̈ dʌnʌʌujemʌu.Mag simta, ¿k'an di k'ĩirta pãrau mʌ hat'ee hëu deeju hẽk'a nʌ? hajim hanʌm.¿Wa pãrau k'ĩirjuawai mag mʌrʌg di hëu deebarm hee sĩi mʌ jua hʌ̃i hoo chiraju haai chirʌ́wa? eC0Hi hat'ee hawi mag di hëu deejieb mamʌ, Jöoi cha hʌ̃gt'aa p'uu nʌm chan juau di hëutarr hee joobaba k'itʌm. Hich mag sĩerrʌm k'ap, hich Hẽwandamaucha hich hi jaaujerr k'ʌʌnag p'ãpitarr gaai mag sim: wg/Mamʌ Hẽwandamau hirig hëupiba jaautarr haawai hi hiewaa Salomonauta hirua hëuju harr di hëujim haajem. q[.Mag rey David Hẽwandamau hʌ̈u heeg hoojeejim haajem. Maagwai hich Daviiucha warrgar jöoi Jacob k'ararr hag Hẽwandamag jëeumamua, “Mua pʌ hat'ee di hëu deek'imgui” hajim hanʌm, “hag hee pʌch jooba chitamk'ĩir.” L-Maach jöoinau mag di hamach dënnaanau juagam nemdam pʌatarrjö hoo wai wënʌrraajerr haawai, Josué dʌ̈i bëetarr k'ʌʌnaujã hamachdëu chik'am durr jʌ̃at'ʌg haucheewai hamach dʌ̈i waibëejierram haajem. Mag maach jöoinau durr jʌ̃at'ʌg hat'aicheewai chi durr k'ʌʌn chaarta Hẽwandamau chawag jʌr wërppʌ̈ijim hanaabá. Magtarr haigmua hewag pawiajã hich mag durr gaai jooba wënʌrrʌmua k'ʌd Davijã reik'a sĩsijim hanʌm. C,Maimua hich Estebanaupai mag hiek'ak'agmamua, ’Pãadë hũrbat hajim hanʌm hamag. Maach jöoinau Haai hi jëeujem degta Hẽwandamau Moiseeg hich hiek p'ã deetarr hãk'aajerr haawai hõor chukag durr hamach wënʌrraajeewaijã hamach wënʌrrʌmpierr hamach dʌ̈i wai wënʌrraajeejimgui hajim hanʌm. Mag di hich Hẽwandamau Moiseeg jãga hëuju haai sĩ ha jaautarrjö hëu sĩejim haajem, magreunaa deeu hëu hahau haju hayaa. +Mamʌ chadcha hichigpai jëeuba haajerr haawai, “Magjuga” hajim hanʌm hich Hẽwandamaupai.“Mag k'ãyau pãrau sĩi Molocta pãach hẽwandam hawi hich dipa pãach dʌ̈i wai wënʌrraba haajeejieb, hãbak'ai hagjö pãach hẽwandam Renfán hanarr hag p'ĩdagpa dʌ̈i hãba, hak'ʌʌnagta jëwaag.Jãgtarr jũrr pãar pãach k'a huk'urm k'ʌʌnau durr chaaur warp Babilonia hatag pʌrk'a maawai, mua pãar hʌdʌraa p'ë harrpijugui” hajim hanʌm hich Hẽwandamau. (Am. 5:25-27) ,Q*Magbaawai Hẽwandamau warran ham dʌ̈i sĩerrjã tag hamag hooba, warag hamachdëu hampierr hapibaawai, hedaúgjã jëeunaa p'ĩdagagpa jëeup'öbaadëjim haajem. Hamachdëu hag nawe mag nem parhoobamʌg jëeujerr haawaita hich Hẽwandamaucha hamag,“Israelnaan, ¿pãar cuarenta años sĩi hõor chukag durr pãach hap haajeewai pãrau nemchaain k'ëchwia mʌrʌgta jëeujeejĩ?” ha hiek'ajim hanʌm. dA)Maimua chadcha hamach juau p'ĩr dën p'akdamk'a waunaa, nemchaain k'ëchwia, hagʌgta Hẽwandamagamjö jëeup'öbaadëjim haajem. Magbaawaita honee nʌisijim hanaabá, mag hamach juau p'akk'a wautarrag jëeu nʌmua. I (Aarón haar wëtwia, “Moiseeu sĩi Egipto durrmua maar p'ë hau bëewi jamaga petam k'ai marau bʌ̃ʌrjã k'augbamgui” haimajierram hanaabá. “Maagwai marau pʌrʌg maach hat'ee nem hinag dën hẽwandamk'a wau deepi nʌmgui” hajim hanʌm, “deeu hewag Egiptoog weetwaijã maguata maach jaau warramk'ĩir.” fE'’Mamʌ maach jöoinau hirua nem jaau sim hʌ̈k'amaaugau, warag hi hichaaur hajierram haajem, deeu hamach durr Egiptoog wëtam k'õchgau. Mag nʌm hiek'auta hagt'a Moisés mag durrsĩ Sinaí hanʌm gaai simichjã )K&Hĩchab hõor chukag durr israelnaan t'um durrsĩ Sinaí hanʌm bʌ̈k'ʌrr hãba biirdʌ t'ʌnaawaijã hich hag Moiseeta ham dʌ̈i sĩejim haajem, mag durrsĩ gaai Hẽwandam chogau hichig jaautarr jũrr maach jöoinag jawaag. Mag, hirigta nacha Hẽwandamau hich hiek bʌ̃ʌrjã chugpaa k'augba sĩerrʌm p'ã deejim haajem, mag p'ã deebaawai hĩs hewag pawijã hi gaaimua hag hiek hich mag wai nʌisimk'ĩir. T!%Hich hag Moiseeu hajim hanaabá, hĩchab Jesús higwia israelnaanag, “Hẽwandamau mʌ pʌ̈iwi cha mʌ pãar hee chitʌmjö, hĩchab mʌg hatagjã deeum hich hi jaaumie hãb pʌ̈iju” ha jaautarr. !$Mag, chadcha Moiseeuta Egipto durrjã hõor dak'ĩir hag na hamau hooba haajempa wau nʌrrʌmua ham p'ë harrwi, p'ũas P'ur hanʌm heejã p'ë wai dichwi, hõor chukag durrjã cuarenta años hag na hamau hooba haajem nempa hich mag hichdëuta wau nʌrrajim haajem. w#Magnaa hich Estebanaupai hich hiek hũr narr k'ʌʌnag, ’Maadëu k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, hich hag Moisés k'abajieb, har Hẽwandamau maach jöoin israelnaan pörk'apiwi Egiptopien jua heemua deeum durr ham p'ë harramk'ĩir pʌ̈itarr. Magju naweran hamau chadcha hi hisegwia hirig, “¿K'aíu pʌrʌg jaauwai mag pʌʌta maar pör haawai maar k'aigpërju haai chirʌ́?” hajierram hanaabá. Mamʌ magarr hãba, hichiita Hẽwandamau hirigta ham pörk'apijim haajem. Mag ham pörk'aju jawaan bëemk'ĩir hajim haajem, Hẽwandamau hich chog pʌ̈ibaawai mag pabʌ̈ huurdʌ t'ʌnʌm heemua hirig hiek'achëtarr. =s"“Mua mʌch chaain chik'amnaan jua machgau Egipto durr hap'ʌʌ durrum k'ap'ʌnaa ham chaigpa nʌm hiek dakk'a t'ʌnʌmjã mʌchdëu hũr chiraawai pʌrʌg jawaanta bëejimgui” hajim hanʌm, “pʌ gaaimua mʌchdëu ham peerdʌ hawaag.” Maagwai, “Petá Egiptoog” hajim hanʌm Hẽwandamau Moiseeg. -S!Magbaawai maach Pör Hẽwandamau deeu hiek'amamua hirig, “Mʌʌn Hẽwandamau. Pʌch zapat hẽer hat'á, pʌ mʌ k'ĩirp'eeta hoo dʌnaabahab” hajim hanʌm. G “Moisés, mʌʌta pʌ jöoin warrgarm k'ʌʌn Hẽwandamaugui” hajim hanʌm: “Abrán k'ararr Hẽwandam, Isá k'ararr Hẽwandam, maimua Jacob k'achitarr Hẽwandam.” Hẽwandamau hichig magbarm hũrbaa Moisés jãp'ierr hajaugau k'a duui t'ʌnʌmua pöd mag hõtdau huu t'ʌnʌmʌgjã tag hoobajim hanaabá.  Mag hich dauderraa habaawaita hagʌgaacha manaa hoog habarm hee, mag heemua maach Pör Hẽwandamau hich k'augpieg hirig, 1 [Mag jaaumamua, ’Hagtarr k'ur nʌʌ hawia cuarenta años nʌm hee, k'ãai hãb hich Moisés durrsĩ Sinaí hanʌm dak'a hõor chukag hee sĩejim haajem. Mag hi maig simta, Hẽwandam chog hʌ̃gt'armua bëewi hirig hich hoopijim haajem, pabʌ̈dam neneree k'itʌm huurdʌ t'ʌnʌm heemua. U #Warmua hichig magbaawai Moiseeu höbʌgba, deeum durr Madian hanʌmʌg dʌr mawia, mam sĩeimajim haajem. Maig chik'am durr hʌʌi hauwia hag dʌ̈i chaain numí hoojimgui ha jaaumajim haajem Estebanau.  }“¿Wa norr pʌchdëu Egiptopierr t'õotarr haawai mʌjã pua hagjöta t'õopʌ̈im hig chirʌ́wa?” hajim hanaabá. J  Magbaawai mag hich k'apeer pödmarr garmua chi Moisés sĩepʌ̈inaa, “¿K'aíu pʌrʌg jaauwai mag pʌʌta maar pör haawai puata maar k'aigpërju haai chirʌm ha jaaujĩ?” hajim haajem. Maimua hagtarr noram deeu dau numí jũrr hamach israelnaan happai jãau nʌm hooimajim haajem. Magbaa tag jãaum hugua, k'echeu hauwi hit'ũu hamag, “Keena, dich meeun happai ¿k'ant'eeta pãar jãagjerrá? Jãg chan hʌ̈u k'aba simgui” hajim hanʌm. veMagtarran, hirua k'ĩirjuawai mag hichdëu hõor t'õobarm hoowia chi israelnaanau hiita hamach peerdʌ haumk'ĩir Hẽwandamau pʌ̈ibarm k'ap'ʌ hajupii hawi hajim hanaabá; mamʌ warm k'ʌʌnau pöd mag k'ĩirju haubajierram haajem. wMag bëewi hoo huraa haawai, Egiptopierrta israeldam dʌ̈i hãaudʌdʌt k'ajim hanʌm. Moiseeu hoowai mag jãau nʌmua Egiptopierr garmua israeldam gaai mas waumam hoobaa, hich meeun peerdʌ hawaag hawi chi Egiptopierrta t'õopʌ̈ijim haajem. 7’Maimua ya hich cuarenta años haadeewai, “Mʌch jöoin durr israelnaan hook'emgui” hawi, chadcha ham hoon bëejim hanaabá, chi Moisés. 3_Mag, Moisés Egiptopien jua hee bãau sĩewai hamachjö nem t'um k'ap'ʌ mag gaaimua nem hiek t'eegnaa t'ʌ̃rp'öo sĩerrajimgui ha jaaumajim haajem hĩchab Estebanau. wya hamachdëu pöd meer wai naaju k'augba haadee, dik'u chaaur warp'aa sirp'ʌg hee deet'urjierram haajem. Mag deebat'urm hee, rey k'a jerag domeraan nʌrrʌmua hoobaimaawai, dau haug k'augwia, degag harrwi, hich chaaijö bãaupʌ̈ijim haajem. gG’Mag hemk'öi chaaindam juau k'ëch nʌm jaarta Moisejã t'aabajim haajem. Mag chaai t'aaba sĩsim Hẽwandamau hoowai hi dawagaa k'itajim hanaabá. Mag chaai hed t'ãrjuppai chi dënnaanau hamach dʌ̈i wai naawi  Mag reíu maach jöoin hëugar k'aigba k'ĩirjuwia ham dʌ̈i hichdëu hampierr haajeejim hanʌm. Mag sim gaaimua maach jöoin hʌʌinau hemk'öi chaaindam hoomam t'um hajués chi hãdnaan jua heem k'echeu harrwi pabʌ̈ hee deen mapi jaaujeejim hanaabá.  Mag ya ham k'apan hap'öbaadëm hee, Egipto durr deeum woun bʌ̃ʌrjã José k'augba haajerrta jũrr reik'a sĩsijim haajem. r]Mag jaaumamua hich Estebanaupai magjim haajem: ’Mag Hẽwandam jöoi Abrán dʌ̈i hiyʌ̈ʌ naawai hichigcha durr jʌ̃apiba hi chaainagta deeju ha jaautarrjö, chadcha hag k'ur nassi pawiata ya hamag hich Hẽwandamau mag durr jʌ̃apiju gayaa haadëm hee, hich jöoi Jacob k'ararr chaain hewagam k'ʌʌnta k'apaana t'ʌnʌisijim haajem, Egipto durr. (~IMag, jöoin mee nʌmpierr deeum durr Siquem hanʌmta hauk'ëraan harrjeejim haajem. Mag ham hauk'ërmarr jẽbdi, ham tat'öoi k'ararr Abranau Siquem durr haawai woun hãb Hamor haajerr chaain jua gaai për hautarraugui ha jaaumajim haajem Estebanau, warrgarm k'ʌʌn jöoin jaaumamua. W}'Mag, jöoi Jacob Egipto durr hich chaai sim haar joobaan k'eerbaadëwi k'itʌʌ hawia, hich haarpai happawia, hewag pawi chi chaainjã hãhãbdö hömamua doce narr k'ĩeb hamach t'umwe höjierram haajem. |'Mag, Joseeu hich naam k'ʌʌnag hich k'augpiwi hich haaijã t'um hich chaainpa wai bëepijim haajem, hich haig. Mag hich haar jaaubaimaawai jöoi hich chaain t'um bëeju haadëwi warag hamach t'um chi k'apanag setenta y cinco bëejierram ha jaaumajim haajem Estebanau. ^{5 Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, mag k'ur deeu hërëubaadeeuta Joseeu hich k'augpijim haajem, hich naam k'ʌʌnag. Magbarm haigmuata hĩchab chi faraonaujã k'ap'ʌ haadëjim haajem José hebreonaank'a sim. Ez Mag nʌm hee jöoi Jacoou hũurwai, Egipto durr trigo për nʌm ha hũrbaa, haar hich chaain pʌ̈ijim haajem, k'öjudam për haumk'ĩir. Ma, warrpem ham k'öju haut'urtarr hajim haajem. Qy Mag jaaumamua hĩchab, ’Mag hich Joseeta gobernador k'abaadëm hee, Egipto durr jãdau t'eega t'ʌnaawai Canaan durrjã hich hagjö t'ʌnaajimgui hajim hanʌm. Mag jaar wajapp'a hõor dau haug hajim haajem, jãdaúa. Magbaadee maach jöoin Canaanpienau pöd k'öjudam haujujã k'augba haadëjim hanaabá, chuk'u haadee. x  Mag hi përpʌ̈ijierrab mamʌ, Hẽwandamau hʌ̈u hi heeg hoojim hanaabá, mag p'it'urg hau simjã t'um hãwatamk'ĩir. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hich Hẽwandamau warag hirig k'ĩirjug deewi, rey Faraonaujã hirua nem wau sim hich dawagaa hoobaadee, warag Egipto durram gobernador k'apiwia hirigta hich nem t'um jaaujim haajem hich dënjö hamk'ĩir, ha jaaumajim haajem Estebanau. zwm Mag jajawagmamua, ’Mag Jacob chaainaupaita hamach heeumdam José ha t'ʌ̃r sĩerr hamach hayau hamach k'ãai hʌ̃rcha jãsene wai sim hoobaa hiekk'õr wauwi Egipto durram wounag përpʌ̈ijierramgui hajim haajem, hamach haai meer. vMagta warrgarwe Hẽwandamau Abrán dʌ̈i hiek deetarr jaaumajim haajem Estebanau. Mag jaaumamua hichdëupai magjim haajem: ’Mag hich hiek deetarr t'umaam k'ʌʌnag k'ap hamk'ĩirta hĩchab hemk'öi chaain hat'am haigmua seman hãb haadeewaijã mehëudam p'ʌʌrbichpi jaaujiebma. Mag p'ʌʌrbich nʌmta Hẽwandam dʌ̈i hiek deetarr hag dauchach hajimgui hajim haajem. Mag hiek'atarr haawai Abranau hich hiewaa Isá hautarr haigmua ocho días haadeewai chadcha hich Hẽwandamau jaautarrjö hi mehëudam p'ʌʌrbichpʌ̈ijim hanaabá. Maagwai jöoipawi Isaaujã hich chaai Jacob paarpaawai, hich hagjö hawi Jacooujã hich chaain doce hootarr k'ʌʌn dën t'um hich mag p'ʌʌrbichpʌ̈imajim haajem. Mag Jacoou chaain doce hootarr k'ʌʌn gaaimuata Hẽwandamau mʌg maach israelnaan t'ʌnʌm t'um hompaa haujim, ha jaaumajim haajem Estebanau, Hẽwandamau Abrán dʌ̈i hiek deetarr higwia. u9“Mamʌ hamau mag pʌ chaain sĩi hamach chogk'a wai nʌm jũrr, mʌchdëucha mua ham dʌ̈i hag hiek hëudʌ haujugui” hajim haajem hich Hẽwandamaucha, “mʌchdëu k'ap ham dʌ̈i haag. Magbarm haigmua warm k'ʌʌn jua heemua ham peerdʌ hat'aawain chadau deeu mammua bëewi mʌg durr gaai hamau mʌrʌg jëeu wënʌrrajugui” ha jaaumajim haajem Estebanau, Hẽwandamau Abranag hiek'atarr jaauwi. Vt%Magtarr k'ur deeu Hẽwandamau hich garmua Abranag hiek dee simua, “Abrán” hajim hanʌm. “Pʌ chaain hewagam k'ʌʌnau chaain hoomam k'ʌʌn mʌg hatag paawai chik'amnau hamach durr p'ë harrwi sĩi cuatrocientos años chik'amnaan chogk'a wënʌrrajugui” hajim hanʌm Estebanau, Hẽwandamau Abranag hiek'atarr higwia. “Mag nʌisimʌn, warm k'ʌʌnau ham dʌ̈i hamachdëu hampierr dau hap'ʌʌ ham wai wënʌrrajugui” hajim hanʌm, Hẽwandamau. "s=Magtarr haigmua hanaabá, hĩs hewag pawiajã hagt'a hich mʌg durr gaai wënʌrrʌm. Hẽwandamau hich jöoi Abranagcha chan, “Bʌchk'unpaijã mʌg jẽb mʌgpierr pʌ dënëu” habajim; “mamʌ hichiita deeb k'aba deejugui” hajim haajem. Mag hirig deebarm durr hi meebaawai jũrr hi chaainauta jʌ̃aju hajim hanʌm. Mamʌ maagwai jöoi hagt'a chaai hãbjã chuk'u hajim hanaabá, mag jẽb jʌ̃ag. Zr-Magbaawai chadcha jöoi Abrán Caldea durrmua mawia jũrr deeum durr Harán hanʌm hee sĩeimajim haajem. Maig simta hi haai meebaadeewai mau cha maach nʌm durr Hẽwandamau hirig bëepijimgui hajim hanʌm. wqgMag hich hoopiwia hirig, “Pʌch durr hiseg pʌawi pʌch k'odnaanagjã hooba petá” hajim haajem, “deeum durr mʌchdëu pʌchig jaaubarm haar. Mam mua pʌ joobamk'ĩir deeum durr jʌr deejugui” hajim haajem, Hẽwandamau Abranag. |pqMagbaawai Estebanau t'um haig narr k'ʌʌnag hũrmk'ĩir hiek'amamua, —K'odamnaan, pãar chadcha mua mʌch dënnaanjö k'õsi chitʌm, mʌ hiek hũrbat hajim hanʌm. Maimua hiek'abaadëwi, Maach jöoin Abrán k'ararr Mesopotamia sĩewi deeum durr Harán hanʌmʌg joobaan maju nawe maach Hẽwandam cha hʌ̃gt'aa p'uu nʌmua dau daau hirig hich hoopijim haajem. 1o ]Mag chi sëuk'a narr k'ʌʌnau mag jaaubaawai chi p'adnaan pöröu chi Estebanag, —¿Pʌ higwia cha hamau jaau nʌm hiek t'um chadcharam hiek'á? ha jëeujim haajem. \n1Ham hiek mag ham hijẽjẽbk'am hee chi t'et'emnaanau t'um haig narr k'ʌʌn dʌ̈imua Esteban k'ĩir hoowai sĩi Hẽwandam chog hʌ̃gt'armua bëetarr k'ĩir hajaugjöta hajapp'a k'itajim hanaabá.Bm}Hi hiek mag Jesús Nazaretpierrauta mʌg Haai hi jëeujem di magreupʌ̈iwia maach jöoin hi warrgarwe Moiseeu p'ã pʌatarrjã mag warre deeumʌg paapʌ̈iju haajem hajierram hanʌm. @ly Magnaa hĩchab mam pawiajã waa sëuk'a hi k'ĩir hamach daúa mag nʌrrʌm hootarrjö jaaumk'ĩir hõor jʌr hauwi wawik'a sĩujierram haajem. Mag ya ham dën wawik'a wai narr haawai waa mak'ʌʌnau chadcha chi t'et'em k'ʌʌn haar wëtwi hamachig jaautarrjö, —Chamʌg wounau mʌg Haai hi jëeujem di higwia k'aigbata hiek'anaa Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr higwiajã pʌaba hich mag hiek'a nʌrraajemgui haimajierram haajem. $kA Magtarr haawai chadcha mak'ʌʌnaujã ham hipierr mag sëuk'a nem hĩgk'abarm gaaimua waa hõor p'ogueupʌ̈i. Magbaawai judionaan Asamblea heem jöoinau Moisés hiek p'ã pʌatarr jawaag chi machnaan dʌ̈imua Esteban pʌrp'öbaadëwi hamach pörnaan haar hat'aadëjierram haajem. j7 Mag hamachdëu hi dʌ̈i pödba habaawai hõrag p'agjierram haajem, mak'ʌʌnau sëuk'a hi hëugar jaaumamua chadamjö, “Jãg wounaun chadcha maach jöoi Moisés higwia hiek k'aigba hiek'anaa Hẽwandam higwiajã hagjö k'aigba hiek'a sim marau hũrjimgui” ha jaaumk'ĩir. 5ic Mamʌ Esteban hiek'amam hich Hẽwandam Hak'arauta hiek'api sĩerr haawai mag k'apan t'ʌnaajieb mamʌ, pöd hi dʌ̈i barba haajeejim haajem, k'ĩirjug k'ap'ʌ hiek'aag. .hU Hirua mag nem wau nʌrrʌm hoowia, judionaan Hẽwandam hiek jaaujem di “Chi peerdʌm k'ʌʌn dën” ha t'ʌ̃ʌrjerr heem k'ʌʌn bëewi, chi Esteban dʌ̈i bëbë k'abaichëjierram haajem. Magp'öbaadëm hee warag ham haig bëe t'ʌnʌisijim haajem: Cirenepien, Alejandríapien, maimua hĩchab Ciliciapien dʌ̈i Asia durram k'ʌʌnpa. Mag bëewia dʌ̈i warm k'ʌʌn higar ham hipierr hiek'a p'öbaadëjim haajem. g3Mag woun Esteban hanʌmua nem waauwai hich Hẽwandamauta nem t'um hʌ̈uu höbeerpipi haajeejim haajem. Mag simua Hẽwandam jua t'eeg hich gaai wai sĩerr haawai hich Hẽwandamaujã hirig hõor hee hag na bʌ̃ʌrjã nem hooba haajempa waupimaajeejim haajem hĩchab. ;foMagtarr haigmua warag Hẽwandam hiek haaidʌmam dʌ̈i hĩchab chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnjã Jerusalén p'öbör hee waragta k'apaana paauk'amajim haajem. Mag hamau jaau durrum hũrwia judionaan heem p'adnaanjã k'apan hĩchab Hẽwandam hiek gar t'eerbagk'a majierram haajem. Esteban pʌr hautarr KeMak'ʌʌn siete jʌr hauwia, Jesuu hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌn haar p'ë harrwi, “Cha nʌm pãrau hõor jʌr haupitarr” hajierram haajem hamag. Magbaawai chi Jesuu jʌr hautarr k'ʌʌnau ham hʌ̃r jua hausĩunaa, ham dʌ̈i hãba Hẽwandamag jëeuwia, warre hamach p'idk'aju p'idag jaaujierram haajem. pdYHamau mag hiek'abarm hĩchab warm k'ʌʌn k'apan haig t'ʌnarr k'ʌʌnaujã t'umaam k'ʌʌnau jʌ̃gaagaa hũrjierram haajem. Magbaawai woun hãb Esteban ha t'ʌ̃r sĩerr jʌr haujierram haajem. Mag wounau Hẽwandam Hak'aar hich gaai p'ẽsnaa nem waauwaijã hãba Hẽwandam gaaipai k'ĩirjunaata waaujeejim haajem. Mag tag hi dʌ̈i hãba jʌr hautarr k'ʌʌn t'ʌ̃r mʌk'ʌʌn hajim haajem: Felipe, Prócoro, Nicanor, Timón, Parmenas maimua Nicolás. Chamʌg Nicolás hanʌm deeum durram p'öbör Antioquía hanʌm hee t'aabatarrta Jesús hiek hʌ̈k'aju nawe judionaan higar t'eerbawi sĩejim haajem. c}mag hamag jaau pʌabajeewai marau jũrr hich jãg Hẽwandamag jëeu durrumua hãba hi hiek jaau nʌm gaaipai nʌisieg. bMaimua hamachdëupai, K'odamnaan, har mʌig pãach hee hõor hagpierraanaa chik'amnau ham hëugar bʌ̃ʌrjã k'aigba jaau nʌm hũrba haajem k'ʌʌn hemk'ooin hap'a siete jʌr hat'at hajierram hanʌm, har pãachdëu hoowai hamach gaai Hẽwandam Hak'aar p'ẽs paraanaa hĩchab k'ĩirjugdamjã k'ap'ʌm k'ʌʌn. Magbaawai mak'ʌʌnag jũrr marau mʌg p'idag jaau pʌajugui hajierram haajem, NaMagbaawai mag doce hich Jesuucha jʌr hautarr k'ʌʌnau Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn t'um t'ʌ̃rk'anaa hamag magjierram haajem: —Keena hajierram hanʌm, hõrag t'ach jigam k'õchgaupai chan pöd marau mʌg maachdëu Hẽwandam hiek jaau wënʌrrʌm tag jaauba sĩi werba sĩuju k'aba nʌmgui hajierram hanʌm. ,` SMag jaar hĩchab chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnjã warag k'apan paauk'amatarr haawai griegonaanau hebreonaan hëugar hiekk'õr waup'öbaadëjim haajem, hed hëepierr k'oopaa hʌʌinag nem jig nʌm haig griegonaanau hoowai ham meeun hʌʌinag hebreonaa hʌʌinag dee nʌmjö deeba narr gaaimua. $_A*Maimua mag hërëuwia hed hëepierr hõrag jaau wënʌrrʌmua, “Jesuuta chadcha hich Hẽwandamaucha jʌr hauwia maach peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈itarraugui” haajeejim haajem. Hich mag hiek Haai hi jëeujem degjã jaaunaa sĩi dipierrjã hich mag jaau wënʌrraajeejim haajem.^)Mag Jesús hiek jaau wënʌrrʌm gaaimuata mag hamach wʌ t'ʌnʌʌubarmjã, hök'ĩirjugjã chuk'u, warag haigmua honee hërëubaadëjim haajem, mag Jesús gaaimua hamach hap'ʌʌ hamk'ĩirta Hẽwandamau hamach jʌr hat'amjã k'ap'ʌ narr haawai. /]W(Magbaawai chadcha Gamalielau jaau sĩerrjö hajierram haajem. Maimua chadcha Pedro Juan dʌ̈i daaugajãr narr deeu hierrag t'ʌ̃rk'a hauwia, wʌk'anaa, tag hamag bʌ̃ʌrjã Jesús higwia nem jaaupiba jaaujierram haajem. Mag wʌk'anaan chadau ham wëtamk'ĩir pʌapʌ̈ijierram haajem. _\7'Mamʌ hich Hẽwandamauta hamag chadcha hich hiek mag jaaupi sim k'ai, pãrau ham k'ëchpʌ̈iwiajã, hoob magʌm hiek tag bʌ̃ʌrjã hũrba hich mag sĩsiju hamiet hajim hanʌm. Hajap'a k'ĩirjunaata nem waubat, heeu pãach Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr jʌr nʌm k'ãijã pãrau k'augba naaduk'am hajim hanaabá jũrr hamag chi Gamalielau. *[M&Magnaa hamag, Mʌchdëu mag hootarr haawai, hidëu jãg Jesús hiek jaau wënʌrrʌm k'ʌʌn k'ajap'a sĩubat ha chirʌmgui hajim hanʌm. Cha hamau nem waunaa jaau wënʌrrʌmjã sĩi hamach k'ĩirjug heemuapai k'ai, magan hich jãgpai wënʌrrawia deeu hũrnaa haadëjugui hajim hanʌm. 4Za%Magtarr k'ur hõor k'apanag k'ap haag hõor t'ʌ̃r p'ãk'a nʌm jaarjã, Judas chi Galileapierr hagjö haadëwi p'öbörpien pöm hichig paa haujimgui hajim hanʌm. Mamʌ mag nʌrrawia hagjö t'õobpäaiwai t'um hi dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn sĩi haaidʌjierramgui hajim hanʌm chi Gamalielau. sY_$Pãrau k'ap'ʌ nʌm, har na woun Teudas hanarr hagjö jãg nʌrrarr. Hich hiiupain, woun t'et'em ha jaau nʌrrajimgui hajim hanʌm, hich higwia. Magbaawai hõor pöm cuatrocientojö hi dʌ̈i k'apeerk'ajierram. Mamʌ wërbʌ nʌm hee warm k'ʌʌnau juau t'õobapäaiwai mag hi dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌn t'um sĩi haaidʌwia tagjã habajierramgui hajim hanʌm. _X7#Maimua mag daau paauk'abaadee hich k'apeen hichjö chi t'et'em k'ʌʌnag, —Keena hajim hanʌm, pãrau jãk'ʌʌn wounaan dʌ̈i nem k'aigba haju hẽk'a nʌm k'ai, hajap'a k'ĩirjunaata nem waubat hajim hanʌm. [W/"Mag chi t'ierrnaan hap'a biirdʌ t'ʌnʌm hee woun hãb Gamaliel ha t'ʌ̃r sim sĩejim haajem, Hẽwandamau Moiseeg hich hiek p'ãpitarr hiek hajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌn heem. Mag woun hĩchab Hẽwandam hiek jawaag chi mach hajim haajem. Maagwai p'öbörpien t'umaam k'ʌʌnaujã hĩchab hi hök'ö haajeejim haajem. Mag wounau chi Jesuu hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌn k'ũchpai dawag p'ë harrpi jaaujim hanʌm, magʌmich hamach hap hiyʌ̈ʌ haag. $VA!Mamʌ chi p'adnaan pöröu haig narr k'ʌʌn dʌ̈imua mag hũrbaawai meeuk'a p'öbaadëwi warag ham k'ëchpʌ̈imjã k'õsi hap'öbaadëjim haajem. 4Ua Mag pãrau hi meerp'ë t'õotarr maach daúa hootarr haawaita marau chadcha t'um k'ap'ʌ jaau nʌmgui hajim hanʌm. Mag nʌm dʌ̈i Hẽwandamau hich Hak'aarta har hich hipierraam k'ʌʌnag deejeewai, marau jaau nʌmʌn, hich hag Hẽwandam Hak'arau maachig jajaauk'amta jaau nʌmgui hajim hanʌm. dTAPãrau hi mag t'õopʌ̈ijieb mamʌ, Hẽwandamau jũrr hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãyaujã hʌ̃rʌʌcha hapiwia, hĩchab chi Pörk'anaa hõor peerdʌajem k'apijimgui hajim hanʌm, magbaawai hi gaaimua Israel durram k'ʌʌnau hamach k'aibag hãsie hewag k'ĩirjuwia Hẽwandamag chugpaapi jëeubaawai hirig warre mag k'aibag chugpaapʌ̈imk'ĩir. 7SgWarrgarwe maach jöoinau hʌ̈k'aajerr hag Hẽwandamauta Jesús p'iriu haujim. Hich hag Jesús k'abajieb hajim hanʌm, har pãachdëu pakuls gaai meerp'ë t'õopʌ̈itarr. yRkMagbaawai Pedroou hagjö hich k'apeen Hẽwandam hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌn kõitpa hiek'amamua magjim haajem: —Sĩi hõor hipierraa haju k'ãyau, Hẽwandamau nem jaau simta marau hagpierr wauju haai nʌmgui hajim hanʌm. Q+—¿Pãrag k'abajĩ hajim hanʌm, marau jãg Jesús higwia tag bʌ̃ʌrjã nem jaaupiba jaautarr? Magtarrta ya Jerusalén p'öbör hee pãachdëu hʌ̈k'a nʌm hiekta t'um haaidʌ wai nʌmgui hajim hanʌm, jãg marau jaautarrjã hũrba jaau wënʌrrʌm gaaimua. Pãachdëu mag jaau wënʌrranaata jãgan jãg woun t'õotarrjã pãrau maar gaaita t'ʌpʌ̈im hig naabma hajim hanʌm, Jesús higwia. PMag p'ë haubëewi chi t'et'em k'ʌʌn hãba biirdʌ t'ʌnʌm haig wai dubbaicheewai chi p'adnaan pöröu hamag jëeumamua, }OsMagbaawai mag Haai hi jëeujem degam guardianaan pöröu hagjö guardianaan hich k'ãai jua heegpaim k'ʌʌn dʌ̈i mawia, hõor pöm ham hiek hũr narr k'ʌʌnag hamach mokou barm hugua, bʌ̃ʌrjã ham chig haba p'ë haubëejim haajem. UN#Mamʌ hamach wir haigpai mamagk'am hee, woun hãb bëewia, —Keena, pãrau wounaan cárcel deg p'ãarpitarr k'ʌʌnjã bëewi chaggajãr Haai hi jëeujem deg hõrag jaau nʌmwai haichëjim hanʌm. MMag jaaubaichëm chi p'adnaan pöröu hũrwia, Haai hi jëeujem degam guardianaan pöröujã p'adnaan pörk'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈imua hũrp'öbaadeewai, hamach wir haigpai, —Keena, mag hooimaba habarm hanʌm chad k'ai, ¿jãga haagauma? hajierram hanʌm. lLQ—Chadcha cárcel di wajap'a p'ãar dʌnʌm marau hooimajim, maimua chi soldaaunjã daaugajãr puertdi haig hoo dʌnʌnʌid t'ʌnaajim. Mamʌ weeunaa hoowai, hag hee hõor hãbjã marau hoobajimgui ha jaauchëjierram haajem. +KOMamʌ mag wëtwi chi guardianaanau hooimaawai, Pedro Juan dʌ̈i cárcel deg chukk'u t'ʌnaajim hanaabá. Magbaawai deeu hamach pʌ̈itarr k'ʌʌn haig bëewia, JHamachig Hẽwandam chogau mag jaautarr haawai chadcha hag noram hoo hãspapinaa, Haai hi jëeujem deg wëtwia, Hẽwandam hiek jaaup'öbaadëjim haajem. Ham mag Haai hi jëeujem deg nʌm hee, jũrr t'oomgar p'adnaan pöröu hich haig narr k'ʌʌn dʌ̈i hãba biirdʌnaa cárcel di haar guardianaan pʌ̈ijierram haajem, hamachdëu Pedro Juan dʌ̈i p'ãark'apitarr hamach haig p'ë haubëemk'ĩir. Mag ham biirdʌ t'ʌnʌm hee naajim haajem Israel durram k'ʌʌn ham Asamblea heem chi pörnaan, hamach t'um. I—Jãigmua Haai hi jëeujem deg wëtwi t'umaam k'ʌʌnag Hẽwandamau maach hʌ̃gt'archa höbeerpiejem hiekta jaaubaimat hajim hanʌm. H7Mamʌ ya hedaar pabaadeewai Hẽwandam chog hʌ̃gt'armua bëewia, chi cárcel degam puertdi weeuk'anaa, Pedro Juan dʌ̈i dawag höbërpinaa hamag, cG?hich Jesuucha jʌr hautarr k'ʌʌn pʌrk'anaa, cárcel deg p'ãark'a sĩujierram haajem. eFCHẽwandam hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌnau mag hamach dak'ĩir hõor monaaupʌ̈pʌ̈ik'am hoowia, p'adnaan t'umaam k'ʌʌn pöröu saduceonaan dʌ̈imua hamachdëu pöd hagjö haba haawai, hiekk'õr wauwia, ?EwMamagk'am hũrwia hĩchab Jerusalén dak'a p'öbördam nʌnʌidʌm heem k'ʌʌnaupa warag Jerusalén p'öbör hee ham nʌm haig hamach haaunaan haubëemaajeejim haajem. Mag hamach haig haaunaan bën k'aigbamua sĩi t'õt'õrrsö sĩsidʌmpa haubëemarr k'ʌʌnan t'um monaaupʌ̈i maajeejim haajem chi Hẽwandam hi jaaumk'ĩir hich Jesuucha jʌr hautarr k'ʌʌnau. Hõrau Pedro hẽudee hẽk'anaa hĩchab Juan hẽudeejã hẽk'aajerr lDQHamach daúa mag hoo nʌm dʌ̈i hich Jesuucha hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌnau hõor dak'ĩir hag na maadëu nem hooba haajempa mag dau daau wau nʌm hoowai, waragta haaunaan k'apan pa bʌʌrk'am gaai dawag p'ë haumaajeejim haajem, Pedro dichmamua hi hak'araupai k'ãijã chi haaunaan hʌ̃r k'ĩsu dichdimaawai magbarmuapai monaaumamk'ĩir. 'CGMag hãaur k'ʌʌnau högk'a nʌm hãba, warm k'ʌʌnau jũrr pogk'a maach Pör hiek hʌ̈k'ak'ag wëtumua warag k'apaana hap'öbaadëjim haajem, hʌʌinpa. ]B3 Mamʌ chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn hamach hap mag poposk'amjã, jũrr chi hʌ̈k'aba narr k'ʌʌnaun warag ham k'a jõiju högk'a naajeejim hanaabá, heeu dëgölp hamachdëujã Ananiaau Safira dʌ̈imua harrjö habaawai hich hagjö k'ëchju k'ĩirjuwia. Mag ham k'a jõiju hök'ö naajieb mamʌ, k'ajap'a ham hig hiyʌ̈ʌ haajeejim haajem. ~A~||K{/zRyx+wv*uatss)rq'ponnlkji(hghfeRcbb"aH`*_^s\\g[=ZEYW UU SSQPP=OQNMMKJIHFDDLC[A@?>==;>:n987615g4r2100!//.-n,l**')''X&%%$:#"!! HlXfW? 67=Ax,i /Mag t'umaam k'ʌʌnau hamachdëu hiek'aba haajerr meupa hiek'ap'öo t'ʌnʌm hoobaa Pedroou, —Hĩs mʌk'ʌʌn wounaanau Hẽwandam Hak'aar maachdëu hautarrjö hat'apí, hamjã warre hĩchab pör choopʌ̈iju haai nʌmgui hajim haajem. u+c .hamau hũurwai sĩi hamach meu k'abampata sereu t'ʌnʌm hee Hẽwandam t'ö hiek'a nʌrrjëem hũrbaawai. b*= -Magbaawai judionaan Jesús hiek hʌ̈k'a narr Pedro dʌ̈i bëetarr k'ʌʌnau hamach daúa hoowai, Hẽwandamau hĩchab hich Hak'aar judionaan k'abam k'ʌʌn gaaipa p'ẽs deebarm hoobaa, dauderraa nʌisijim haajem, )) ,Pedro hiek'a höba hagt'a mag hijẽjẽbk'am hee, t'um haig hi hiek hũr narr k'ʌʌn gaai Hẽwandam Hak'aar p'ẽs haichëjim haajem. v(e +Mag, warrgar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnaujã hĩchab Jesús higwia, “T'um hi hiek hʌ̈k'awia hãba hirigpaita hamach peerdʌ haumk'ĩir jëeu nʌm k'ʌʌn k'aibagan Jesús gaaimua Hẽwandamau chadcha chugpaapʌ̈iju” ha jaaumajim haajem Pedroou, warr Hẽwandam hi jaaumienau jaaujerr higwia. Judionaan k'abam k'ʌʌnag Hẽwandamau hich Hak'aar deetarr $'A *Maimua hichdëucha maar pʌ̈ijimgui hajim hanʌm, judionaan t'umaam k'ʌʌnag jaaumamua hich higwia, “Hiita Hẽwandamau jʌr haujim, warrgar meetarr k'ʌʌnpa maach hãba p'iidʌtk'abarm hed chijã k'ʌʌnta hʌ̃gt'ar wëtju wa chijã k'ʌʌnta hisegju ha k'ap jaaumk'ĩir.” Y&+ )Mag hich hoopitarr t'umaam k'ʌʌnagjã k'aba, hãba maragpaita hich hoopijimgui hajim haajem, hag nawejã hich Hẽwandamau maragta hichdëu nem wau nʌrrʌm hoopiju hawi maachta hi dʌ̈i wënʌrramk'ĩir jʌr hautarr haawai. Maguata mag hi meewi deeu hiiu p'iidʌtarr k'urjã maachta hi dʌ̈i t'ach k'öjimgui ha jaaumajim haajem. p%Y (Hamau mag hi t'õojieb mamʌ, k'ãai t'ãrjupam hee Hẽwandamau deeu hi p'iriu hauwia hich hoopijim. x$i 'Judea durr maimua Jerusalén p'öbör heejã mag nem t'um waumatarr marau maach daúa hoojimgui hajim hanʌm, maar dak'ĩirta mag wau nʌrraajerr haawai. Mag k'itarr Jesús hajimgui hajim hanʌm, har pakuls gaai meerp'ë t'õopʌ̈itarr. :#m &Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm hĩchab, jãga Hẽwandamau Jesús Nazaretpierr gaai hich Hak'aar p'ẽs deewi hich juapajã deejĩ, maimua jãga mag juapaau hõor mepeer jua hee sĩsid harrjã peerdʌ haunaa hich nʌrrʌmpierr nem hajap'a wau nʌrrajĩ, Hẽwandam hi nʌrrʌm dʌ̈i sĩerr haawai. C" %Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim haajem, Juanau Hẽwandam hi jaaunaa hõor pör choo nʌrrarr k'urjã jãga nacha Jesuu Galilea hee hich hiek jaaubaaderr k'ĩeb Judea hee t'um haaidʌjĩ. E! $Hẽwandamau Jesucristo israelnaan hee pʌ̈ijimgui hajim hanʌm, hich hiek jaaumk'ĩir. Mag, maadëu k'ap'ʌ nʌmgui hajim haajem, warr Hẽwandam dʌ̈ijã hiekk'õr paar narrta Jesucristo hʌ̈u maach kõit t'õtarr gaaimua k'õinaa wënʌrrʌm. Hich hag Jesuugui hajim hanʌm, hante maach t'umaam k'ʌʌn Pör. f E #Hi dau naan deeum durram k'ʌʌnau hawiajã hi hipierraanaa hĩchab hagcha wënʌrrak'iin, mak'ʌʌnjã hirua higab k'aba higjugui hajim hanʌm Pedroou chi haig biirdʌ t'ʌnarr k'ʌʌnag. Mag jaaumamua hich Pedrooupai, >u "Mag hichig hiek'apibaawai Pedroou magjim haajem: —Hĩsin ya mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm, chadcha Hẽwandamau mag hiwiir hãbam k'ʌʌnpaita hʌ̃rcha higba haajem. 1 !Mag mʌchig jaaubaicheewaita mua hõor pʌ̈ijimgui hajim hanʌm, pʌ hawaan mamk'ĩir. Mag, hĩs hʌ̈u pʌ barbaichëmgui hajim haajem Cornelioou Pedroog. Hẽwandam dak'ĩir maar mʌig hãba biirdʌwia pʌʌta nʌ nʌmgui hajim hanʌm, pʌrʌg Hẽwandamau hich hiek marag jaaupi sim hũraag. Hĩsin chadau marag jaaubá hajim haajem Cornelioou. Pedroou Cornelio deg maach peerdʌajem hiek jaautarr xi Maimua mʌrʌg hõor jʌr hauwi Jopeeg pʌ̈ipi jaaujim, woun hãb Simón hanʌm hibʌʌr wauwia ham dën Pedro ha t'ʌ̃ʌrjem hawaan mamk'ĩir. Mag wounau jaauwai pʌ deeum hagjö Simón hanʌm nemhëu dʌ̈i p'idk'aajem haig sim ha jaaujim, p'ũas higaau di dʌnʌm hee. Pʌ higwia, mag wounauta mua nem wauju mʌrʌg k'ap jaaujugui hajim, chi Hẽwandam chogau. }s Mag dʌnʌʌuchëwia mʌ t'ʌ̃rcha t'ʌ̃rnaa mʌrʌg, “Pua Hẽwandamag jëeu chirʌʌ haajeewai hirua pʌ hiek hũrbarmgui” haichëjim mʌrʌg. Hĩchab mua hap'ʌʌm k'ʌʌnag nemdam deejemjã hʌ̈u simgui hajim chi Hẽwandam chogau. T! Magbaawaita Cornelioou hirig nem hĩgk'abaadëmua magjim haajem: —Ya k'ãai jayap simgui hajim hanʌm, hĩsim k'urau, mʌch di haig chirʌmta hãspatarr haigmua t'achjã k'öba chirarr. Mag chirʌmua hedau p'ʌʌibaajër k'eeuragam las tresjö nʌm hee, hich mʌg hora, Hẽwandamag jëeu chirajimgui hajim hanʌm. Mag nʌm heeta dëgölp woun hãb k'ajũa bäpp'ä hich bäpgau p'uumjö sim bëewi mʌ k'ĩirp'ee dʌnʌʌubaichëjimgui hajim hanʌm. ?w Maguata, mʌch haar jaaubaimaawai mua bʌ̃ʌrjã magʌm haba, chadcha bëewi mʌig pãar dʌ̈i chirʌm keena. ¿K'an hat'ee pãrau mʌ t'ʌ̃rpʌ̈ijierrá? hajim haajem Pedroou.   Mag hoobaimaawai Pedroou hamag, —Keena, pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, maar judionaanag chan pöd pãar judionaan k'abam k'ʌʌn deg dubpiba jaaunaa pöd pãar dʌ̈i k'apeerk'ajujã k'aba nʌm haajem, Hẽwandam na maach hãarjeewai. Mamʌ hĩs Hẽwandamau mʌrʌg jaauwai ya maadëu tag mag k'ĩirjuju k'aba nʌmgui hajim hanʌm, dich meeun k'abam k'ʌʌn dʌ̈i hawiajã. ~u Maimua warag hiyʌ̈ʌ naawi dubjierram haajem. Mag dubwi hierr hooimaawai hõor k'apan pos t'ʌnaajim haajem. nU Cornelioou mag hich k'ĩirp'ee p'õbk'abaimaa Pedroou hirig, —P'iidʌbaadkë hajim hanʌm. ¿K'ant'eeta pʌ mʌ dʌ̈i jãgbaadëm? Maach wounaan hagdaujöpai t'ʌnʌmʌg k'abahab hanaa, deeu hi dʌnʌʌupi hat'ajim hanaabá. + Mag Pedro barbaimaawai Cornelioou hi k'ĩirp'ee dawag höbërwi hi bʌ̈k'ʌrr jĩepöröu p'õbk'abaimajim haajem, Hẽwandamagamjö jëwaag. mS Mag wëtumua, hag noram deeu Cesarea barjierram haajem. Mam barimawia hooimaawai, chadcha Cornelioou hich k'odnaan dʌ̈i hich k'apk'ʌʌn hich dʌ̈i hajapcharam k'ʌʌnpa hãbam haig biirdʌnaa ham nʌ sĩejim hanaabá. +O Magbaa Pedroou hamag hierrag dubpi jaaubaa, dubwi warag hich mag haig k'ãi hëejierram haajem. Maimua hag noram chadcha ham dʌ̈i majim haajem. Mag hi mam dʌ̈i hĩchab hich hag p'öbör heem hãaur hagjö Hẽwandam higar narr k'ʌʌnjã hi dʌ̈i wëtjierram haajem, hi daumaai. ,Q Magbaa hamachdëu, —Maar bëejimgui hajim hanʌm, capitán Cornelioou chogbapäaiwai. Hi hiek mag Hẽwandam chog bëewi hirig pʌ jʌraan hõor pʌ̈ipi jaaujim haajemgui hajim hanʌm, mag pʌ hi di haar petaawai pua nem jaaumam hichdëu hũraag. Jãg capitanan chadcha hõor hajap'amʌu. Hẽwandam dau najã hagpierraa haajeewai Judionaanaujã t'umaam k'ʌʌnau hi k'a k'õsi haajemgui hajim haajem Pedroog. pY Hichig magbaa chadcha Pedroou hʌʌrbawi mag Cornelio hich jʌrmk'ĩir pʌ̈itarr k'ʌʌnag, —Pãran mʌʌta jʌr wënʌrrʌm, mʌʌn mʌigta chirʌmgui hajim hanʌm. ¿K'andam hat'ee bëejierrá? ha jëeujim haajem hamag. /W Hʌʌrbawia ham dʌ̈i petá hajim hanʌm. Hoob k'ĩirjum, jãk'ʌʌn wounaanan mʌchdëuta pʌ jʌraan pʌ̈i chirʌmʌugui hajim haajem Hẽwandam Hak'arau hirig. X) Mamʌ mag nʌm hee hĩchab Pedroou mag hichdëu nem hootarr hagt'a k'ĩirju hoo chirʌm hee, Hẽwandam Hak'arau hirig, —Hõor t'ãrjup pʌ jʌr wënʌrrʌm k'ʌʌn ya bardʌtk'abaichëmgui hajim hanʌm. ' Mag bardʌtk'achëwi haiguim k'ʌʌnag jëeujierram haajem, mag woun Simón hanʌm hibʌʌr wauwia Pedro ha t'ʌ̃ʌrjem maig sim k'ap haag. "= Mag hoobaawai Pedroou hich hödegpai, “¿K'an jaauwaita jãg sĩi put gaaipai nemchaain k'apan jãjãg k'ajĩma?” ha k'ĩirju hoo chirʌm heeta, Cornelioou pʌ̈itarr k'ʌʌnau Simón di jëjëwag wëdurumua hi sim di haig daaugajãr puertdi haig bardʌtk'abaichëjim haajem. > u Chi dĩes gaai mag nemchaain pos jojopk'am hoopinaa, k'ömk'ĩir biek t'ãrjup p'ʌʌrba jajaaujii hawi, deeu hʌ̃gt'aag hëudʌ hat'amjö habaawai chukk'u haadëjim haajem. 5 c Hirua magbarm hee, deeu hũmaai hõor chuk'u sim heemuata hirig, —Hẽwandamau nem hajap'a wauwi k'öpi jaau sim chan hoob pua maach hinaa sim hamgui hajim hanʌm.  3 Magbaawai Pedroou hirig, —Señor, mua chan mʌg chitʌm haig mʌch herraawe bʌ̃ʌrjã nem parhooba k'öba chitʌmgui hajim hanʌm. Magʌm jãg maach hinaam chará mua k'öbamgui hajim hanʌm, pʌ dau na hãrmaaugau warrgarwe maach jöoinau k'öpiba jaaujerr haawai.   Hi hak'arau mag heerpa hoo chirʌm heeta, wounjã chuk'u sim heemua hirig, —Pedro, jãg heem nemchaai t'õonaa k'öbá hajim hanʌm. a ; Mag dĩes nem p'eeug sim hee nemchaain k'ĩir pogk'e t'ʌnaajim hanaabá: mʌg jẽb gaaim nemchaain bʌ̈ jayapam, nemchaain sĩi jãau jẽedʌ nʌrrjëe haajem k'ʌʌn, nem hichpan, nem t'umaa t'ʌnaajim haajem. Q sĩi hedaujãata weeudʌ t'ʌnʌm hoo hat'ajim hanʌm. Pedroou hoowai mag hedjã weeudʌ wëjöm heemua dĩesjö nem p'eeugnaa k'ẽu jʌ̃k'a sĩsidʌmta heeg jẽbjã gaai burr huraa hajim hanʌm. #? Mag nʌm hee jãsooga haadee t'ach k'öm k'õchk'abaadëjim haajem. Mamʌ p'iejãb wau nʌmich, sĩi k'ãibaadeeu waa k'ãai k'õrk'a t'ʌnʌmua hoowai, 9k Maimua hag noram mag Cornelioou pʌ̈itarr k'ʌʌn ya chi p'öbör dak'a paauk'amam hee, hedau sĩejönaa, Pedro hich dihëu hʌ̃r sĩejim haajem Hẽwandamag jëeuwai. 9 Mag t'ʌ̃rk'a hauwia Hẽwandam chogau hichig jaautarrjö jũrr hamag hajap'a jaau deewi pʌ̈ijim haajem, Jopeeg, Simón Pedro hawaan wëtamk'ĩir.  Chi Hẽwandam chog mag hich haig hiek'a dʌnaawi petaawai Cornelioou chadcha hich deg p'idk'aajerr k'ʌʌn numí t'ʌ̃rk'a hauwia, hĩchab soldaaun hãb hichjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'anaa hich juag hoojerr t'ʌ̃r haujim haajem, harag t'ãrjup. 1 Mag woun deeum hagjö Simón ha t'ʌ̃ʌrjem haig simgui hajim hanʌm, Simón chi nemhëu dʌ̈i p'idk'amie deg. Hi di p'ũas higawaa simgui hajim haajem. Mag Simón Pedroouta pʌrʌg jaauju, k'anta pua wauju haai sĩ hajim hanʌm chi Hẽwandam chogau capitán Cornelioog. 9k Hõor jʌr hauwi Jopeeg pʌ̈ibapʌ̈i hajim hanʌm, woun Simón ha t'ʌ̃ʌrjem hawaan mamk'ĩir. Hich harpai ham dën hibʌʌr wauwia Pedro ha t'ʌ̃ʌrjemgui hajim haajem.  Mag hich t'ʌ̃rbaichee Cornelioou hinanaa hi k'ĩir heerpanaa jãp'ierr t'ʌnʌmuata chi Hẽwandam chogag, —Señor, ¿k'an hagá? hajim hanʌm. Magbaa chi Hẽwandam chogau jũrr hirig, —Pua Hẽwandamag jëeu chirʌʌ haajeewai hʌ̈u hirua pʌ hiek hũrbarmgui hajim hanʌm. Hĩchab hirua hoowai pua hap'ʌʌm k'ʌʌnag nemdam deejemjã hʌ̈u simgui hajim hanʌm. ~u Biek hãb hedau p'ʌʌibaajër k'eeuragam las tresjö nʌm hee hí Hẽwandamag jëeu chirʌmta, k'ãi hat'amjö habarm hee hoowai, Hẽwandam chog hʌ̃gt'armua bëewi, dau daau hi chirʌm haar dubwi hirig, —Cornelio haichëjim hanʌm. 5 Mag capitán judío k'abajieb mamʌ, hich chaain dʌ̈imua hich hʌʌipa hamach t'umaam k'ʌʌnau Hẽwandamag jëeunaa hi dau najã hagpierraa wënʌrraajeejim haajem. Mag judío k'aba simta, judionaan juag hoom k'õchgau p'atk'on pöm deejeejim haajem, hap'ʌʌm k'ʌʌnag. ~ 1 P'öbör Cesarea hanʌm hee woun hãb sĩejim haajem, Cornelio ha t'ʌ̃r sim. Mag Corneliota soldaaun Italiapien heem chi capitán hajim haajem. n}U +Magwiajã hich Pedro chan da mabajim haajem, Jope p'öbör heemua. Woun hãb Simón hanʌm di haig k'ãai k'apan sĩi hawiata petajim haajem. Mag woun Simón hanʌm nemhëu dën nem wau nʌm gaaita p'idk'aajem hajim haajem.| *Jope p'öbör hee t'umaam k'ʌʌnau mag hõor p'iidʌtarr hũrwia, hõor pöm maach Pör Jesús hiek hʌ̈k'ajierram haajem. {y )Maig Pedroou hi jua gaai pʌrk'anaa warag hʌ̃gt'aag dʌnʌʌupi hat'ajim hanʌm. Magnaa Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn t'um k'oopaa hʌʌin chi bĩe narr k'ʌʌnpa t'ʌ̃rk'anaa hamag Tabita monakk'a deeu hoopijim hanʌm, meeba harrjö. 0zY (Magbaawai hich Pedroou hõor t'um dawag jʌrk'ʌʌipʌ̈iwi, kanieu p'õbk'anaa, Hẽwandamag oraajim haajem. Mag oraa haaipawi chi binaanag hoonaa, —Tabita, p'iidʌbá hajim hanʌm. Magbaawai chadcha chi binaanau dau hẽe hoowia Pedro k'ĩir heerpa hat'aawai p'iidʌ hoo sĩsijim hanaabá. y  'Magbaa mak'ʌʌnau wëtwia, Pedro haar barwia, hirig “Jopepienau jöpk'aa pʌ t'ʌ̃r nʌm” ha jaaubaimaawai hich hag bʌ̈rre ham dʌ̈i bëejim haajem. Mag hi barbaichee haiguim k'ʌʌnau hʌ̃gt'aa chi hap'ʌʌmdam wai narr haar hi hat'aadeewai, k'oopaa hũanaan t'um haig narr k'ʌʌnau bĩe nʌmua dich monak'a haawai k'ajũadam k'amatarr t'umaa hirig hoopimajierram haajem. qx[ &Maagwai Jopepienau Pedro Lida p'öbör hee sim hanʌmjã hũr naajim haajem. Mag Jopemua Lida barju warp k'aba sĩerr haawai ham hiek hich hag bʌ̈rre hamau hemk'ooin numí jʌr hauwia Pedro hawaan mamk'ĩir pʌ̈ijierram haajem. Fw %Mag Pedro Lida p'öbör hee sim hee, Dorcas mor machpawia hich hag k'amor machgau warag meejim haajem. Mag meebaadee hajap'a domeerpinaa, hʌ̃gt'aa dijã jarnaa, haar harrjierram haajem. rv] $Hich mag jaar hĩchab p'öbör Jope hanʌm hee hʌʌi hãb Jesús hiek hogdʌba hʌ̈k'a k'itʌm sĩejim haajem. Mag hʌʌi t'ʌ̃r hebreonaan meúa Tabita haajeejim haajem, maagwai griegonaan meúata Dorcas haajeejim haajem. Mag hʌʌi t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i nem hö wajaugnaa hap'ʌʌm k'ʌʌndamau nem hiigwaijã magʌmjã haba hamag deejeejim haajem. =us #Mag Eneas monaautarr t'umaam k'ʌʌnau Lida p'öbör hee k'ak'apdö haadëm dʌ̈i hĩchab k'ör pöm wëjöm Sarón hanʌm hee hõor joobaajerr k'ʌʌnaupa k'ak'apdö haadëjim haajem. Magtarr hoowia, hamach k'aibag hisegwi, jũrr maach Pör Jesús hiekta hʌ̈k'ajierram haajem. Dorcas meewia p'iidʌtarr >tu "Magʌg Pedroou, —Eneas, p'iidʌbá hajim hanʌm; Jesucristoou pʌ monaaubarm. Pʌch putdam juur k'ërbá hajim hanʌm. Magbaa chadcha hag bʌ̈rre Eneas p'iidʌbaadëjim haajem. @sy !Mag p'öbördam Lida hanʌm hee woun hãb hooimajim haajem, Eneas hanʌm. Mag woun k'a chʌk'ʌ k'itarr haawai sĩi put heepai ocho años sĩejim haajem, pöd hich happai p'iidʌba. Lr Pedroou maach Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hamach nʌnʌidʌmpierr hoo nʌrrʌmua hĩchab p'öbördam Lida hanʌm hee Hẽwandam hiek hʌ̈k'a narr k'ʌʌnjã hoon majim haajem. Dq Mag Sauloou hamach hipierr Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sĩsim k'aug hat'aawain chadau, Judea durr, Galilea durr maimua Samaria durram magwe chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn t'um hʌ̈u k'õinaa nʌisijim haajem. Mag k'õinaa hap'öbaadëm hee, sĩi warag maach Pör Jesús hipierraa hirua nem jaau simpai waup'öbaadee hĩchab hich Hẽwandam Hak'araujã chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn warag k'apaana hapijim haajem. Pedroou woun Eneas hanʌm monaautarr dpA Mag hamau hi t'õoju dak'ãu wai nʌm chi Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnau hũrp'öbaadeewai deeum p'öbör Cesarea hanʌm haar hi harrwi maigmua jũrr hich durr p'öbör Tarso hanʌmʌg pʌ̈ijierram haajem. ao; Mag nʌrrʌmua warag bʌ̃ʌrjã högk'aba maach Pör Jesús higwia hi hiek jaaujeejim haajem, judionaanta griegonaan meúa hiek'a nʌm k'ʌʌnag. Mamʌ mak'ʌʌnaujã hi t'õopʌ̈iju hẽk'a p'öbaadëjim haajem. 0nY Bernabeeu mag jaaubaan chadau tag hi högk'aba nʌisijim haajem. Magbaa warag Jerusalén p'öbör hee t'ʌbawia ham wënʌrrʌmpierr ham dʌ̈i nʌrraajeejim haajem. ;mo Magbaawai Bernabé hanʌmua chi Saulo t'ʌ̃r hauwi, hich Jesuucha jʌr hautarr k'ʌʌn haar wai dubwia, hamag jaaubaadëjim haajem, jãga Saulo k'ʌd hee mamua Jesús dʌ̈i t'ẽujĩ, maimua jãga hĩchab Damasco p'öbör heejã hirua hõrag Jesús higwia warag högk'aba Hẽwandam hiek jaaubaadëjĩ. l Mag mawia deeu Jerusalén p'öbör hee barbaimaawai haig chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn dʌ̈i k'apeerk'am hiigjeejim haajem, hich Sauloou. Mamʌ t'umaam k'ʌʌnau hi högk'aajeejim hanaabá, hagt'a hʌ̈k'aba simta sĩi hamach k'ũguraagta mag nʌrrʌmpii hawi. zkm Mag k'ap'ʌ wai naawai hedau k'ëubaadeewai tagam k'ʌʌn hagjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌnau t'ʌbʌt hee juppinaa jʌ̃gad gaai heeg jiir burrpʌ̈ijierram haajem, mag p'öbör t'um higaaum magwe maach jua pʌrju k'aba t'uur p'ʌʌrdʌ sim hee warre p'öbör higaau. Mag, mag hedaar Saulo dʌrmidjim haajem. Saulo deeu Jerusalén p'öbör hee bëetarr mjS Mag chadcha hi t'õopʌ̈iju hawi puertdi p'öbör hee duubjem sĩsidʌmpierr soldaaunagjã hi nʌpiejeejim hanʌm, hedaram magwe. Mamʌ mag hamau hi hëugar hi t'õoju dak'ãu wai nʌm ya hich Saulooujã hũrbaadëjim haajem. i Maimua magtarr k'ur hewag pawia k'ãai k'apan haadëm hee, judionaan hãba biirdʌwia hihãba nʌisijim haajem, Saulo t'õopäaig. 9hk Mamʌ hichig maagwai chará, warag Sauloou hiek k'ẽgk'a jaaumamua, “Chadcha jãg Jesuuta hich Hẽwandamaucha warrgarwe jʌr hauwia maach peerdʌ haumk'ĩir mʌg durr gaai pʌ̈iju haajerr k'abahab” haajeejim hanaabá. Mag nem hichö k'aisög jaaupʌ̈pʌ̈igmamua judionaan Damasco p'öbör hee narr k'ʌʌnjã pöd hiek'aju k'augba, warag hich garmua k'ĩupaa sĩumaajeejim haajem. Saulo judionaan jua heemua dʌrtarr ngU Mag hirua jaaumam hũrwi t'umaam k'ʌʌn jʌ̃gderraa naajeejim haajem. Mag nʌm hiek'au hamach wir haigpai jũrr hamach k'apeenag, “Keena, ¿hich mʌg woun k'abajĩ Jerusalén p'öbör hee har Jesuug jëeu durrum k'ʌʌn dajẽk wai nʌnʌʌu haajerr? Mawaam k'ʌʌnjã hagjö pʌrk'anaa p'adnaan chi pörnaan haar preso p'ë harraan ha bëetarrta, ¿jãga hĩs jãg hich paarmua warag ham hipierr hich hag hiekpai dʌ̈i jaau nʌrrʌ́ma?” haajeejim haajem jũrr hamach heepai. ufc Maimua Sauloou warag hich hipaarmua judionaan Hẽwandam hiek jaaujem di sĩsidʌm hee jaau nʌrrʌmua Jesús higwia, “Chadchata jãan Hẽwandam Hiewaa hichdëucha pʌ̈itarraugui” ha jaaujeejim haajem dʌ̈i hich hipaarmua. :em Mag pör choo sĩsiewain chadau, t'achdam k'öbaadee, k'a t'eeg chuk'u t'ʌnarrjã deeu k'ĩir hubag haadëjim haajem. Maimua warag hich hag p'öbör hee chi Jesús hiek hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn dʌ̈i k'ãaidam k'apanaa sĩsijim haajem, dapai maba. Damasco p'öbör hee Sauloou Hẽwandam hiek jaautarr Qd Mag, chadcha Ananiaau mag hiek'abarm bʌ̈rre Saulo dau gaau pap'ugmiejö chëu chëu chëu haadëwi warre dau heerdʌ sĩsijim haajem. Magtarr haigmua hĩchab warre hich pör choopijim haajem. pcY Maach Pör Jesuu hichig magbaawai Ananías chadcha petajim haajem. Mag mawia, Saulo sim deg dubimawia, hi hʌ̃r jua hausĩunaa hirig, —K'odam Saulo, maach Pör Jesús har pʌ dʌ̈i k'ʌd hee t'ẽutarrau mʌ pʌ haig pʌ̈ijimgui hajim hanʌm, deeu hũmaai dau heerdʌbaadëm dʌ̈i hĩchab Hẽwandam Hak'aarpa pʌch gaai p'ẽs wai chirsimk'ĩir. lbQ Mua mʌchdëucha hirig jaauk'imgui hajim hanʌm, jãga mʌ gaaimua hi dau hap'ʌʌ p'it'urg haju. a+ Magbaa maach Pör Jesuu hirig, —Petá hajim hanʌm, muata pʌ pʌ̈i chirʌm hi haar. Jã mʌchdëu jʌr hau chirʌm k'abahab hajim hanʌm. Jãguata mʌg hatag israelnaanagjã mʌ hiek jaaunaa durr warp'am magwe mʌ hiek reinaanagpa jaau nʌrrajugui hajim haajem. 0`Y Maagjem mʌigjã p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnau warag hamach hipaarmua hirig jaau nʌmgui hajim hanʌm, pʌrʌgpai jëeu durraajem k'ʌʌn pʌrk'a harramk'ĩir. h_I Magbaa Ananiaau magjim haajem: —Señor, jãg woun k'ai ya mua hũur daar chitʌmgui hajim hanʌm. Jã k'ai Jerusalén p'öbör hee har pʌ higar hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn dʌ̈i nem k'aibag sĩerrʌmgui hajim haajem. =^s Mag mʌrʌg jëeu simua hĩchab k'ãai k'õrg hee hichdëu hoobarmgui hajim hanʌm, woun hãb Ananías ha t'ʌ̃r sim hi haar dubwi hi hʌ̃r jua hausĩubaa hich dau heerdʌbarm. a]; Magbaa maach Pör Jesuu hirig, —P'iidʌbá hajim hanʌm, maimua kaaijã Chi K'ajap'am ha t'ʌ̃ʌrjem hee woun Judas hanʌm deg Saulo Tarsopierr jëeubaimá; maig mag wounau mʌrʌg oraa simgui hajim hanʌm. \9 Mag Damasco p'öbör hee woun hãb sĩejim haajem, Hẽwandam hiek hʌ̈k'aajerr Ananías ha t'ʌ̃r sim. Mag woun maach Pör Jesuu hich dʌ̈i k'ãai k'õrk'api hauwia hi t'ʌ̃rchëjim haajem. Mag hich t'ʌ̃rbaichee Ananiaau, —Señor, mʌ cha chirʌmgui hajim hanʌm. [1 Mam p'öbör hee pawijã Saulo k'ãai t'ãrjup sĩi dau k'augba sĩejim haajem. Mag nʌm dʌ̈i t'achjã k'öba ni döjã döba sĩejim hanaabá. ^Z5 Mag hõor chukag heemua hichig magbaawai Sauloou p'iidʌ dʌnʌisijim hanʌm. Mag dʌnʌʌunaa par hirua wajap'a dau hẽenaa hook'ak'ak'amjã pöd dau warp'apaijã hooba haajeejim hanaabá, dau k'ĩ t'ʌnarr haawai. Mag pöd hooba haawai chi dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌnau sĩita hi jua gaai pʌrnaa Damasco p'öbör hee warrjierram haajem. ;Yo Mag hõor chuk'u sim heemuata magbarm hũrbaawai hi dʌ̈i hõor wënʌrrarr k'ʌʌnjã hĩchab jãp'ierr nʌm hiek'au pödjã hiek'aba, sĩi warag k'ĩuu naajim hanaabá. @Xy Mag hũrbaawai Saulo jãp'ierr hajaugau k'a duui t'ʌnʌmua jũrr hirig, —Señor, ¿k'ani pua mʌrʌg waupim k'õsi chirʌ́wi? hajim hanʌm.] Magbaa maach Pöröu hirig, —P'iidʌbá, maimua warag p'öbörög petá hajim haajem. Nau jamta pʌchdëu nem wauju t'um pʌrʌg k'ap jaaujugui hajim haajem. W Magbaa Sauloou, —Señor, ¿ma pʌ k'aiuma? hajim hanʌm jũrr hirig. Magbaa maach Pör Jesuu, —Mʌʌn Jesuugui hajim hanʌm. Pua jãg mʌ hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hẽudee hẽk'a sim haig, mʌ hẽudeeta pua hẽk'a nʌrrabahab hajim hanʌm. [Pʌ jãg nʌrrʌm haiguin, p'ak hemk'öíu p'idk'amaaugau hewag t'ʌʌgwai hich bʌ̈k'ʌrr pa hëudʌ jörraajem gaai miu hʌa sĩejemʌg t'ʌʌgjemjö, parta pʌchdëupai pʌch gaai mas wauju jʌr nʌrrʌmgui hajim hanʌm maach Pör Jesuu hirig. .VU Mag p'ʌr jẽer hat'amua warre Saulo p'ãr werbpʌ̈imjöta jẽk'ʌt buju haimajim haajem. Mag jẽk'ʌt panaa hũurwai hõor chukag heemuata hirig, —Saulo, ¿k'ant'eeta pua jãgcha jãg mʌ hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn k'aibag wawaag ham hẽudee hẽk'a nʌrrʌ́ma? ha sĩejim hanʌm. tUa Maimua chadcha hichig mag hẽsap p'ã deebaa hag dʌ̈i higbaadëjim haajem, Damasco p'öbörög k'ʌdau ma sim hee. Mamʌ mag mawia ya chi p'öbör dakpamam heeta, dëgölp hedjã heemua pagt'ʌmdaujö p'ʌr jẽer hat'ajim hanʌm. &TE hichig hẽsap p'ã deepijim haajem, Damasco p'öbör hee judionaan Hẽwandam hiek jaaujem degam chi pörnaanag hoopibaimaa, mak'ʌʌnau hamach paarmua dʌ̈i pʌrpi jaaubaawai, p'it'urg chuk'u Jesús higar nʌm k'ʌʌn hemk'ooin dʌ̈i hʌʌinpa Jerusalenag preso pʌrk'a haibëeg. S  Mag nʌm hee warag Sauloou maach Pör Jesús hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn dak'ãu nʌm pʌaba, warag p'adnaan pör haar mawia }Rs(Mag dëgölp chuk haadëwi haigmua warp p'öbör Azoto hanʌmta Hẽwandam Hak'arau Felipe hat'aadëjim haajem. Hich maigmua warag p'öbörpierr jaaubaadëjim hanʌm, jãgata Hẽwandamau hich Chaai pʌ̈ijĩ t'um hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn peerdʌ haum k'õchgau. Mag Azotomua jaaubaaderr hich mag jajawagmamua deeum p'öbör Cesarea hanʌm jaau barjim haajem. Q'Mag pör choo haaipawi deeu dö heemua höbërdʌtk'abaadëm hee, dau përbarmjö harrau dëgölp Felipe chukk'u haadëjim haajem, hich Hẽwandam Hak'arau hat'aadee. Mag hi marr k'augbajieb mamʌ, chi Etiopiapierr warag honee hich maa harrag petajim haajem. "P=&Magwi warag chi carro dʌnʌʌu haunaa, hamach numwe hʌʌrbagk'awia, jër dö p'ʌʌr k'ërʌm hee wëtwi, Felipeeu hi pör choopʌ̈ijim haajem. O-%Magbaa Felipeeu hirig, —Pua chadcha pʌch t'ãraucha hʌ̈k'a chirʌm k'ai, pör chooju haaima hajim hanʌm. Magbaa chi t'et'em garmua, —Muan chadcha t'ãraucha hʌ̈k'a chirʌmgui hajim hanʌm. Mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm, Jesuun chadcha Hẽwandam Hiewaau.] VN%$Mag hiyʌ̈ʌ wëtumua dödam p'ʌʌr k'ërʌm haig paauk'abaimaa hich chi t'et'emua Felipeeg, —Kakë, mʌg dödam paraa k'ërʌm haig nʌwe, ¿pua hoowai mʌ pör chooju jãg chirʌ́? hajim hanʌm. [ 5Mc#Magbaawai Felipeeu hirig hichdëu t'ʌ̃r sĩerr gaaimua jajawagmamua k'ĩeb Jesuu maach peerdʌ haum k'õchgau hʌdʌraa hich t'õopitarrpa jaaudubjim haajem hirig. L'"Mag hich bigaau jupbaimaawai chi Etiopiapierrau hirig jëeumamua, —Kakë, mʌ hap chitʌm mʌrʌg jaaubá hajim hanʌm. Hẽwandam hi jaaumieu mʌg p'ãawai, ¿k'ai higwiata mag p'ãjĩ? ¿Hichpai higwia, wa deeum k'ʌʌnta jaau sim hajĩwa? ha jëeujim hanʌm. XK)!Hi dʌ̈i hamachdëu hampierr hajierram, mamʌ hãbmuajã, ‘Jãan woun hajap'amʌu; hidëu hi k'ajap'a sĩujujã’ habajim.Mag chaai chuk'u k'itʌm t'õopʌ̈itarr haawai, ¿jãga hewag pawijã mag ‘Jãk'ʌʌn hi chaainau’ habarju?” ha p'ã sĩejim haajem. (Is. 53:7-8) Maata mag wounau t'ʌ̃r jörrajim haajem. BJ} Mag chadcha jupimawi hirua Hẽwandam hiek t'ʌ̃r jörrarr gaai hoowai mag sĩejim haajem:“Ovejadam chi t'õojem di haar harrjemjö t'õopäain harrjierram.Mamʌ jãg ovejadam k'ĩeb hich k'aar t'ar harrumjã k'ĩuu k'ëraajemjö, hich jãg bʌ̃ʌrjã hi hãaba k'itajim hiek chigaa hiek'aag. LIMagbaa chi japdeg jörrömua, —Hõrau maachig jaauju chuk'um, ¿jãg maadëu k'ap habarju? hajim hanʌm. Magwia warag Felipeeg hich japdeg waaidʌpiwia hich dʌ̈i hãba juppijim haajem. +HOMagbaa chadcha Felipeeu bʌ̈ chʌp mawia, hẽk'a haunaa hũrimaawai, Isaías k'ararrag Hẽwandamau hich hiek p'ãpitarr hẽsapta t'ʌ̃r jörröm hũrimajim haajem. Mag hũrimawia hich garmua chi Etiopiapierrag, —¿Pua pʌchdëu t'ʌ̃rmam k'ap'ʌ chirʌ́? ha jëeujim hanʌm. GMag hi hẽsap t'ʌ̃r jörröm hee, Hẽwandam Hak'arau Felipeeg, —Felipe, bʌ̈ chʌp'ʌ manaa hi hẽk'a hat'á hajim hanʌm. sF_Mag hich diig mamua japdijöo k'itʌmta bʌ̈ pʌʌrbaajem paar sim cabayou hëudʌ harrum hee jup jörranaa, warrgur Hẽwandam hi jaaumie Isaías k'ararrag hich Hẽwandamau hich hiek p'ãpitarr hẽsapta t'ʌ̃r jörrajim haajem. E Magbaawai chadcha Felipe hag hipierr hichig k'ʌd jaautarr hee petajim haajem. Mag maa hawia woun hãb Etiopía durrmua Jerusalén p'öbör hee Hẽwandamag jëeut'urwia deeu hich diig mam dʌ̈i t'ẽujim haajem. Mag woun, hʌʌita Etiopía durr reik'a sim hag garm hajim hanaabá, chi t'et'em. Hichdëuta mag hʌʌi reik'a sim dën p'atk'on t'um chi hãk'aajem hajim haajem. jDMMagtarr k'ur Hẽwandam chog hãb hʌ̃gt'armua bëewi Felipe hiek hirig hi t'ʌ̃rcha t'ʌ̃rnaa, —Har Jerusalenmua k'ʌdau hõor chuk'u hich mag ma sĩejem hee jerag pet hajim hanʌm, k'ʌd jöoi Gazaag ma sim hee. kCOMag, Pedro Juan dʌ̈i hewaa hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hoon wëtwi, hamach daúa Cristo meewi hiiu p'iidʌtarr hootarrpa jaauwia, deeu Jerusalenag wëtjierram haajem. Mag wëtumua hĩchab Samaria durr p'öbördam nʌnʌidʌm hee hõrag jãgata Hẽwandamau maach peerdʌ haaujẽ ha jaau wënʌrraajeejim haajem. Felipe woun hãb Etiopiapierr dʌ̈i HB Magbaawai Simonau, —Keena, mʌ kõit jëeubat'ʌ̃ hajim hanʌm, maach Pör Hẽwandamag, heeu magba hak'iin Hẽwandamau mʌ dʌ̈i cha pãrau jaau nʌmjö haduk'amgui hajim hanʌm. ASimón, pʌʌn chik'amnau wau nʌm hoowi ham dënjö ham k'õchgau, sĩi k'a honegjã chuk'uta sĩerrʌmgui hajim hanʌm, pʌch k'aibagjã pʌaba. Mag k'aibag hisegba haawai hich haguapaita pʌ pör höbeerpiba pʌr wai simjö sĩebahab hajim hanʌm hirig. A@{Jãg pʌch k'ĩirjug k'aibag hisegpʌ̈iwia Hẽwandamag chugpaapi jëeubá; tale hirua pʌ k'ĩirjug jãg sim hajap'a paapʌ̈iwi tag pʌ dʌ̈i magʌm hiek higbajugui hajim hanʌm. |?qHẽwandam dau na pʌ hö hajap k'aba sĩewai pua chan pöd maar dënjö jãg nʌrraju k'aba simgui hajim hanʌm. s>_Magbaawai Pedroou hirig, —Simón, ¿pua k'ĩirjuawai Hẽwandamau hich Hak'aar deewai p'atk'onauta për haaujeeba? hajim hanʌm. Pua hajap dau hẽebaju hat'een pʌʌn Hẽwandamau pʌch p'atk'onpa hisegbarjugui hajim hanʌm. =—Magan jãg jua t'eeg mʌrʌgjã hĩchab dee chirbat, mʌjã pãachjö hamk'ĩir. Magnaa, Mua pãrag p'agjugui hajim hanʌm, maagwai muajã pãar dënjö hõor hʌ̃r jua hausĩubaawai hĩchab mak'ʌʌnagjã Hẽwandamau hich Hak'aar deemk'ĩir. M<Mag Hẽwandam hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌnau warm k'ʌʌn hʌ̃r jua hausĩubarmuapai mak'ʌʌnaujã Hẽwandam Hak'aar hau nʌm hoowia hamag p'atk'on hoopinaa magjim hanʌm chi Simonau: D;Mag chadcha Pedroou Juan dʌ̈imua chi heeu hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hʌ̃r jua hausĩunaa Hẽwandamag jëeubaawain chadau Hẽwandamau mak'ʌʌnagjã hich Hak'aar p'ẽs deejim haajem. :/Maagwai chan hagt'a hiwiir hãbmuajã Hẽwandam Hak'aar chuk'u naajim haajem, sĩi maach Pör Jesucristo t'ʌ̃r gaaipai pör choo narr haawai. E9Maimua bardʌtk'aimawi mag Samariapien heeu hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn kõit Hẽwandamag jëeujierram haajem, hamagjã hagjö Hẽwandamau hich Hak'aar deebaawai hĩchab wai nʌisimk'ĩir. j8MMaimua mag nʌm hee, Hẽwandam hi jaaumk'ĩir hich Jesuucha jʌr hautarr k'ʌʌnau Jerusalenmua hũurwai Samariapienaujã Hẽwandam hiek hʌ̈k'abarm ha hũr hat'aawai Pedro Juan dʌ̈i ham haar pʌ̈ijierram haajem. 7 Magbaawai hĩchab hich Simonaujã dʌ̈i hʌ̈k'awi, hich pör choopiwia, warag Felipe k'a hogdʌba sĩsijim haajem. Mag hi k'a hogdʌba nʌrrʌmua Felipeeu hõrau hag na mag nem hooba haajerr nempa waumam hoowia jũrr hich Simonta dauderraa sĩejeejim haajem. j6M Mamʌ mag nʌm hee, jũrr Felipeeu maach peerdʌajem hiek jaaunaa, “Hẽwandamagta hʌdʌraa dich Pörk'apiju haai nʌm” ha jaau sim dʌ̈i hĩchab, “Jesucristota hich Hẽwandamaucha jʌr hauwia maach peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈ijim” ha jaaumam hũrp'öbaadeewai, hʌ̈k'awi, hemk'ooin dʌ̈imua hʌʌinaupa hamach pör choopimaajeejim hanaabá. 55c Mamʌ hamau mag hirig hee haajerran, maan hag nawe mag hichdëu ham dak'ĩir hich bën k'augau nem parhooba wau simua sĩi hõor t'um hichig paa wai sĩerr haawai hajima. Y4+ Mag, t'umaam k'ʌʌnau hi hiek'aawaijã hũrm k'õsi hũurjeejim haajem, chaainaupa. Maimua hi higwia jũrram k'ʌʌnau, “Mʌg wounaun chadcha Hẽwandam jua t'eegta hich gaai wai sim” haajeejim hanʌm. 3) Mamʌ mag p'öbör hee hĩchab woun hãb Simón ha t'ʌ̃r sim sĩejim haajem. Warr mag woun bënk'ʌʌn hajim haajem. Mag wounau Samariapienag jaauwai hiita tagam k'ʌʌn k'ãyaujã hʌ̃rʌʌcha chirʌm ha jaau nʌrrʌmua hõor t'um k'ũgur wai sĩejim hanaabá. 2%Hirua nem wau sim hamach daúa hoonaa hamach jʌ̃gʌucha hi hiekjã hũr nʌm gaaimua, mag p'öbör hee hõor t'um honee naajeejim haajem. 01YHõor pöm mor hee bën k'aigbam wai sĩsid harr k'ʌʌnjã monaaumaawai chi mepeenjã hidaau hähäig jʌrpʌ̈imaajeejim haajem. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab bʌ̈ wëdʌ wëdʌ k'it'ëem k'ʌʌnjã monaaunaa k'a chʌk'ʌ pöd hamach happai p'iidʌba sĩsid harr k'ʌʌnpa monaaumaajeejim hanʌm. g0GFelipeeu mag jajawagmam hõrau hãbam haig biirdʌnaa hi hiek hũrm k'õsi hũurjeejim haajem. Mag hi hiek hũr nʌm dʌ̈i hĩchab Hẽwandam jua t'eegau nem k'ĩir pogk'e wau nʌrrʌmjã hamach daúa hoo naajim haajem. x/iJũrr mag jaau wënʌrrʌmua woun hãb Felipe hanʌm Samariaag mawi mag durr p'öbör dʌ̈rrchacharam hee maach peerdʌajem hiek jaaumamua, “Jesuuta Hẽwandamau Cristo pʌ̈iju haajerr pãrau nʌ nʌmʌugui” haajeejim hanʌm hamag. w/~|}|{zyxww vNu;srr)ponSlfjihgfedcc>bZaV`__^:\[ZY?X*W1UT{SmRRPON,MyLJIcHGFEDbCjBA@?`>O=`<;9876543220 /-|,+)(j&&,%$#W" PwBCRF'o P T 4 dV+h_#7 Hõor haig narr k'ʌʌnau Pabloou magbarm hoobaawai sereubaadëwi Licaoniapien meúata, —Keena, jãk'ʌʌnan hẽwandamnaanta hõor k'ĩir t'egwia maach hee naaichëmgui hajierram hanʌm jũrr hamach k'apeenag. " —P'iidʌwia bʌ̈ hubʌ dʌnʌisí hajim hanʌm. Magbaawai chadcha p'uddʌ dʌnʌisiwia warag dʌr nʌnʌʌu k'abaadëjim haajem. !{ Hich mag wounau Pablo hijẽjẽbk'amʌg bʌ̃ʌrjã dau t'õba hũr hoo sĩejim haajem. Pabloou mag k'itʌmʌg hoowai, hich hödegpain “Magʌm Hẽwandamaun chadcha mʌ monaaupʌ̈iju haai sim” ha simjöo hoobaawai, hirig heerpanaa k'ĩesir, K Mag Listra p'öbör hee woun hãb bʌ̈ hãk'ãraa k'itʌm sĩejim haajem. Mag woun hich bi heewe bʌ̈ hãk'ãraa t'aabawi sĩi jup k'ëraajeejim haajem, pöd dʌrdʌr haju k'aba haawai. ?wMag wënʌrrʌmua hag bigaau p'öbördam nʌnʌidʌm hee hamach barmampierr jãga Hẽwandamau maach peerdʌajẽ ha jaaumajierram haajem. Pablo mokou bar wai nʌmua peer t'õotarr Pdeeum durr Licaonia hanʌmʌg dʌr wëtjierram haajem, chi Pablo Bernabé dʌ̈i. Mag wëtwi p'öbör Listra hanʌm hee naawi hërëubaadeeu jũrr hagjö p'öbör Derbe hanʌm hee naaimajim haajem. 'GMamʌ judionaanau hamach pörnaan dʌ̈imua hãaur k'ʌʌn judionaan k'abam k'ʌʌnpa bëewi, mokou bar wai nʌmua hamach t'õopäain wëdurum ha hũrbaawai (IMaagwai chi p'öbörpien hãaur k'ʌʌn judionaan higar t'ʌnaawai tagam k'ʌʌn jũrr Jesuu hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌn higar naajeejim haajem.  Mag gaaimua mag hamachdëu jaau nʌmjã hʌ̈k'amap'a haawai warag hajapcha hamag jawaag hawi haigmua da wëtbajierram haajem. Chi Pabloou Bernabé dʌ̈imua maach Pör hamach dʌ̈i sim k'ap'ʌ narr haawai warag t'ãar p'ĩiuwi högk'aba hõrag jaaumajierram haajem, jãga Hẽwandamau hamjã k'õsi sĩerrʌ́. Maagwai hamau jaau wënʌrrʌm hõrau sëuk'aawai ham hugua, ham hiek hich Jöoiraujã hich jua t'eeg hamag deejim haajem, hag na hõrau hooba haajem nempa maach dauderraa ham dak'ĩir waumamk'ĩir. LMamʌ hãaur judionaan chi hʌ̈k'aba narr k'ʌʌnau jũrr judionaan k'abam k'ʌʌn wawí p'öbaadëjim hanʌm, tag ham hiek hʌ̈k'aba warag hamach hipierrta ham hëugar k'aigba hiek'amk'ĩir.  3Mag p'öbör Iconio hanʌm hee naaimawia Pablo Bernabé dʌ̈i hamach numwe hãba dubjierram haajem, judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg. Mag dubwi maach Pör hiek hiek k'ẽgk'a jaaup'öbaadeewai judionaan pöm griegonaan dʌ̈imua Hẽwandam hiek hʌ̈k'ajierram haajem. (I 4Mamʌ chi Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarr k'ʌʌnan ham hërëutarr k'urjã hich mag honeenaa Hẽwandam Hak'aarjã hamach gaai p'ẽs wai nʌisijim haajem.L 3Mag hamach jʌrbaadee warre hĩchab hamach dak'ĩirwe hamach bʌ̈ gayam jẽb hʌʌrp'ë hʌʌrp'ë hapʌ̈ijierram hanaabá. Mag nʌmua hamach hödegpain, “Pãar maar dʌ̈i jãg nʌm gaaimua Hẽwandam dʌ̈i k'ĩir k'apnaat” hanʌm hajima. Magwia hërëubaadeeu deeum durr p'öbör Iconio hanʌm naaimajim haajem. *M 2Mag warag Hẽwandam hi haaidʌmam hoobaawai k'ĩir mor chigpai jũrr judionaanau hamach hee riknaan hʌʌin Hẽwandamag jëeu durraajerr k'ʌʌn dʌ̈i hiek'awia p'öbör hee chi pörk'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈ijã hiek'ajierram haajem. Magnaan chad Pabloou Bernabé dʌ̈imua hʌ̈u Haai hi jaau durrarrta, ham dʌ̈i hamachdëu hampierr hawi warre hamach durrmua jʌrk'ʌʌipʌ̈ijierram haajem, haiguim judionaanau. nU 1Mag jaau nʌmua mag hamach nʌm durr heepain maach Pör Jesús hiek haaidʌbaadëjim hanaabá. 'G 0Pabloou Bernabé dʌ̈imua mag jaaubarm hũrwia judionaan k'abam k'ʌʌnau hamach jʌ̃gʌucha mag hamjã peerdʌju haai nʌm ha hũrbaawai honegau, “Keena, mʌg Hẽwandam hiek'an chadcha chi hajap'amʌugui” hajierram haajem, chadcha t'ãraucha hamachdëu hʌ̈k'a nʌm hiek'au. Mag t'umaa hʌ̈k'atarr k'ʌʌnan, nawe Hẽwandamau hichdëu hoowai hich hiek hʌ̈k'aju k'ap'ʌ wai sĩerr k'ʌʌn hajim. y /maach Pör Hẽwandamau t'umaam k'ʌʌnag hich k'ap hamk'ĩirta hich hiek jaaupi sĩewai. Maagwai chadcha hich Hẽwandam hiek gaai hich Jesús higwi,“Hiita judionaan k'abam k'ʌʌn hat'eejã k'ĩchag hee hõtdau p'uu dʌnʌmjö sim, durrpierr hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn t'um hichdëuta peerdʌ hawaag” ha p'ã simgui hajierram haajem. (Is. 42:6; 49:6)  .Magbaawai hĩchab Pabloou Bernabé dʌ̈imua warag t'ãar p'ĩiuwia hiek k'ẽgk'a hamag, —Hũrbat keena hajierram hanʌm. Chadcha pãragta nacha marau mʌg Hẽwandam hiek jaauju haai naajim, mamʌ pãar jãg hʌ̃gt'ar höbërmap'amjö Hẽwandamagjã hʌdʌʌr pãach peerdʌ haupiba hi hisegamjö naawai marau judionaan k'abam k'ʌʌnagpa jaau wënʌrrʌmgui hajim haajem, @y -Mamʌ judionaanau mag hatcha hõor pöm t'ʌnʌm hoobaawai hiekk'õr waup'öbaadëwi, warag Pabloou jaau sim hichaaur hõor wawinaa, hirig sĩi parhooba hiek'a p'öbaadëjim haajem. 'G ,Maimua chadcha deeu hũwaai jua hʌ̃ʌijem hed pabaadeewai peer p'öbör t'umta hãbam haig podpa nʌisijim hanaabá, Hẽwandam hiek jaaumam hũraag. ,Q +Mag hãba biirdʌ naawi haaidʌtk'abaadëm hee, judionaan k'apan Pablo Bernabé dʌ̈i wëtum hẽudee wëtjierram haajem, judionaan k'abamta heeu hʌ̈k'awia judionaan higar t'eerbagk'atarr k'ʌʌnpa. Magbaawai mag hamach hẽudee wëtum k'ʌʌnag wawimamua, “Hich jãg t'ãraucha hʌ̈k'a wënʌrrʌmua Hẽwandam pãach daupii haajem gaaita hubʌ nʌisit” haajeejim haajem hamag chi Pabloou Bernabé dʌ̈imua.   *Mag judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg jaau naawi daau paauk'a p'öbaadeeu, judionaan k'abam k'ʌʌn ham haig bëewi, deeu hẽudeem semanau jua hʌ̃i nʌm hed paawai hãba biirdʌawaijã hich hag hiekpai hamachig jaaupijierram haajem, Pabloog. m S )“Pãar har Hẽwandam hiek haawaijã warag hi wau hiek'aajem k'ʌʌn hũrbat:Mʌʌn Hẽwandamau.Pãach dak'ĩir pãrau hag na hooba haajem mua wauju.Mamʌ nem t'um magju nawe hãbmua pãrag jaauk'iinjã pãrau hʌ̈k'abaju.Mamʌ ya pãach daúa hoop'öbaadeewaita pãar jãp'ierr naawijã, ¿pãrau jãgbarju?Pãachdëu hʌ̈k'aba harr gaaimua, maigta pãar höju hedau” hajim haajem Pabloou, Hẽwandamau hich hiek p'ãpitarr higwia. (Hab. 1:5) { o (Maimua, K'ĩir k'ap'ʌ habat hajim haajem, Hẽwandam hi jaaumienau hẽsap gaai jaau pʌatarr pãach gaai pam hugua. Mag jaauwi, hich Hẽwandam hiek p'ã simcha jaaubaadëjim haajem, chi Pabloou. Mag hirua jaautarr mʌg hajim haajem: 1 [ 'Maagwai Moiseeu hiek p'ã pʌatarr gaai jaau simpierr hʌ̈k'a nʌmuapai pöd peerdʌba harr k'ʌʌnaujã Jesús hiek hʌ̈k'amʌn, jũrr hichdëun chad t'um peerdʌ hauwia hajaug paapʌ̈imaju, magbarmua tag bʌ̃ʌrjã hich dʌ̈i hiekk'õr chuk'u nʌisimk'ĩir ha hiek'amajim haajem Pabloou. U # &Maimua hamag, ’K'odamnaan, magua pãrau t'umaam k'ʌʌnau k'ap'ʌ haju haai nʌmgui hajim hanʌm hich Pabloou, maraun sĩi Jesuuta maach k'aibag t'um chugpaapʌ̈iju haai sim ha jaau wënʌrrʌm.  % %Mamʌ mag Jesús mor chan bʌ̃ʌrjã hich hauk'ërtarr jẽb degpai miiubajimgui hajim hanʌm, hich Hẽwandamaucha p'iriu hautarr haawai. ~u $Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, chadcha Daviin sĩi Hẽwandamau nem jaaumamta wau k'itʌʌ hawi meetarr. Mag meebaadeewai parhoobam k'ʌʌn hauk'eerjemjö hich jöoin dʌ̈i hãba hauk'ërwi hich hag heepai jẽbeg pajimgui hajim hanʌm. zm #Mag jaaumamua hich hag Jesupai jaauwi, ’Hich hag Salmo gaaipai hĩchab mag sim: “Hẽwandam, pʌch chaai bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u k'itʌm pʌchdëucha jʌr hautarr chan pua hʌdʌraa hi hëu jẽb hee miiupibamgui” hajim haajem. W' "mag hi p'iidʌwia tag meeba hich mag hiiu sĩerraju higwiajã hich Hẽwandamaucha hĩchab, “Mʌchdëu Daviig jaautarr chan par hiek'aupai k'aba chadcha haju” ha hiek'atarrpa jaaumajim haajem Pabloou. U# !Mag warrgarwe maach jöoinag mag hich chaai deeju ha jaautarr haawai chadcha hĩs hewag pawi maach chi hewagam k'ʌʌnagta Jesús hiiu p'iidʌbarm hoopijimgui hajim haajem, magbarmua jãgan chadcha hich Hiewaata maach hee nʌrrajim ha k'ap hamk'ĩir. Magju harr haawaita hi higwia Hẽwandam hẽsap Salmos numiim hanʌm gaai Daviiu p'ã pʌawai, “Pʌʌn mʌ Chaairau; hĩsin chad hõrau pʌʌn mʌ Hiewaa ha k'ap'ʌ nʌisimgui” ha p'ãtarrjã jaaumamua, 5c Maimua warag mag jaaumamua, ’Hẽwandamau warrgarwe maach jöoinag jaauwai mag hich chaai pʌ̈iju haajerr hiekta maraujã pãrag jaau wënʌrrʌmgui hajim hanʌm. dA Mag hiiu p'iidʌwia biek k'apan hich hoopijim hanaabahab hajim hanʌm, mag hich t'õju gayaa paawai Galileamua Jerusalenag hich dʌ̈i hãba wëttarr k'ʌʌnag. Magtarr haawai mag hamach daúa hi hootarr k'ʌʌnauta jũrr hĩs hõrag jaau wënʌrrʌmgui ha jaaumajim haajem Pabloou, mag Antioquía p'öbör hee chi pörnaanpa t'ʌnarr k'ʌʌnag. \1 Mag hamau hi t'õojieb mamʌ, Hẽwandamau deeu hi p'iriu haubajieb hajim hanʌm.   Mag jaaumamua hich Pablooupai, Maimua Hẽwandam hiek p'ã sim gaai hi higwia jaau sĩerrjö, t'um mag hi dʌ̈i hamachdëu hampierr hawia, pakuls gaaimua heeg paa hauwi, durrbʌ̈ k'õpag hee jẽbdi chi k'örm sĩerr hee hauk'ërjierramgui hajim hanʌm.  Mag hi t'õog hat'ee bʌ̃ʌrjã k'aibag chuk'u k'itarr hãba, warag Pilatoog pʌr deewi hi t'õopʌ̈ipi jaaujierramgui hajim haajem. %C Jerusalén p'öbör heem k'ʌʌnau hamach pörnaan dʌ̈imua bʌ̃ʌrjã pöd Jesús k'aug haubajierramgui hajim hanʌm. Mag k'ãai hante hi higwia Hẽwandam hi jaaumienau p'ã pʌatarr hiek sabarhedpierr t'ʌ̃r nʌmjã bʌ̃ʌrjã hi k'aug hauba, warag hamachdëuta warrgarwe Hẽwandam hi jaaumienau jaauwai hi dau hap'ʌʌ wau t'õomamua t'õopʌ̈iju ha jaaujerrjöo hajierramgui hajim haajem, hi dʌ̈i. Z~- Maimua mag chi Juan hõor pör choomieu hiek'atarr jaau dichwia deeu hich Pablooupai, ’K'odamnaan, jöoingar Abrán k'achitarr hag chaain hewagam k'ʌʌn, maimua pãar har Hẽwandam hiek hũrwia jʌ̃g hʌ̃rʌʌ haajem k'ʌʌn: mʌg maach peerdʌajem hiek cha mua jaau chitʌmʌn pãach hat'eyaugui hajim haajem Pabloou hamag. }  Juanau mag jaau nʌrrʌmua ya hich t'õju gayaa pamam hee hõrag, “¿Pãrau k'ĩirjuawai mʌʌta hich Hẽwandamaucha jʌr hauwia pʌ̈iju haajerr k'ai?” hajim hanʌm. Maimua hich Juanaupai, “Mʌ chan har k'abamgui” hajim haajem. “Mamʌ mʌ hẽudee hãb hurumta hichiugui” hajim hanʌm hich Juanau, Jesús higwia. “Maan chad mʌ k'ãyaujã hʌ̃rʌʌcha simgui” hajim hanʌm. “Mamʌ mʌ chan mʌg chirʌm haig sĩi hi chogk'aagpaijã bʌ̃ʌrjã serbiibata chirʌmgui” hajim haajem Juanau. Z|- ’Mamʌ mag hich Jesuucha Hẽwandam hiek jaau nʌrraju nawejã Juan chi hõor pör choomieu israelnaan t'umaam k'ʌʌnag jaaujeejimgui hajim hanʌm, hamach k'aibag hisegwi hamach pör choopimamk'ĩir. E{ Magnaa, Hich Hẽwandamaucha maach jöoinag jaaujerrjö, mag David chaain hewagam k'ʌʌn heemta Hẽwandamau Jesús t'aabapijimgui hajim hanʌm, maach israelnaan peerdʌajem k'amk'ĩir. z} Mamʌ mag nacharam rey hich Hẽwandamau hisegpʌ̈iwi jũrr deeum woun hãb David hanʌmta reik'apijimgui ha jaaumajim haajem Pabloou. Mag jaaumamua hichdëupai, Mag David higwiata hich Hẽwandamaucha, “David Isaí hiewaan chad mua k'õsi chirʌm; jãguan chad mʌchdëu nem mag habarm hipierraa hajugui” hajim haajem Pabloou hamag, hich Hẽwandamau hiek'atarr higwia. y hõrau hamach garmua Hẽwandamag hamach pörk'amk'ĩir rey jëeubaawai, woun hãb warr jöoingar Benjamín haajerr hag chaain hewagam k'ʌʌn dën woun Cis hanʌm hiewaa Saúl hanʌmʌgta cuarenta años Hẽwandamau ham reik'apijimgui hajim haajem. x Mag maach jöointa Egipto durr nʌwe, Hẽwandamau jʌr hautarr haigmua Canaan durr hamachdëu jʌ̃at'ʌg hauwi ma nʌm jaar, ya cuatrocientos años dichwi sĩejimgui hajim haajem Pabloou mag hijẽjẽbk'amua. Mag Pabloou jaau wai k'itʌmua, ’Magtarr k'ur Hẽwandamau hamag leinaan jueces hanʌm k'ʌʌn deebaawai mak'ʌʌnauta p'öbör t'um k'ap nʌisijimgui hajim hanʌm. Mag jueces hanʌm k'ʌʌnta años k'apan chi pörnaank'a wënʌrrʌʌ hawi, jũrr jöoi Samuelta chi pörk'a sĩsierr haigmua hewag paawai, #w? Mag wënʌrrʌmua Hẽwandam jua t'eeg paarmua hamachdëu Canaan durr siete naciones höpʌ̈itarr t'um Hẽwandamau warag hamag deejimgui hajim hanʌm. kvO Mag p'ë harrwi, hõor chukag durr hich dak'ĩir k'aigba haadëp'ʌm gaaimua k'ĩir machag hãwat nʌrrʌmjã, Hẽwandamau magʌm higba, cuarenta añosjö ham dʌ̈i hogdʌba sĩejimgui hajim haajem Pabloou hamag jaaumamua. Yu+ Warrgarwejã Hẽwandamau maach jöointa jʌr hautarr haawai ham chik'am hee Egipto durr naajeewaiwe hamachta Hẽwandamau nem k'apan hapiwi hich jua t'eegau deeu chawag p'ë harrjimgui ha jaaumajim haajem. t Magbaawai Pabloou bʌ̈jãau dʌnʌʌunaa, hõor k'ĩuu hamk'ĩir juau jaau jaaunaa, hamag hiek'amamua magjim haajem: —Keena israelnaan hajim hanʌm, maimua pãar har Hẽwandam hiek hũrwi jʌ̃g hʌ̃rʌʌ haajem k'ʌʌn, mʌ hiek hũrbat hajim hanʌm. s1 Mag jupwi, Moiseeu hiek p'ã pʌatarr t'ʌ̃rnaa Hẽwandam hi jaaumienau p'ã pʌarr gaaijã hĩchab t'ʌ̃r dichdimaawai, mag judionaan heem chi pörnaanau hamag, —Keena k'odamnaan, pãrau hõor wawieg k'ĩirjugdam wai nʌm k'ai, warre marag hũrpibat hajierram haajem. r Maig Perge naawi Antioquiaag wëtjim haajem. Mag Antioquía p'öbör deeum durr Pisidia hanʌm dak'a sĩejim haajem. Ham hiek mag p'öbör hee jua hʌ̃ʌijem hed pabaadeewai judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg dubwi hohoodö haimajierram haajem. q Pablo hich k'apeen dʌ̈i mag p'öbördam Pafos hanʌm hee naawi dʌrbagk'abaadeeu deeum durr Panfilia hanʌm heem p'öbördam Perge hanʌm p'ẽeubaimajierram haajem. Mamʌ mam paauk'abaimaa Juan Marcoou ham k'a hogdʌwi deeu Jerusalenag petajim haajem. rp] Mag maach dauderraa habarm chi gobernadorrau hich daúacha hoobarm dʌ̈i maach Pör Jesús hiek Pabloou Bernabé dʌ̈imua jaau wënʌrrarr hich jʌ̃gaagaa hũrbaawai chadcha hʌ̈k'ajim haajem. Pablo Bernabé dʌ̈i Pisidia durr Ao{ Pʌch jãg chitʌm paar nau maach Pör Jesuu warre pʌ dau k'augba hapʌ̈ijugui hajim haajem. Magbarmʌn pʌʌn bʌ̃ʌrjã hedau k'ĩir hararagjã k'augba chitʌʌ hawiata deeu dau heerdʌjugui hajim hanʌm hirig. Mag, chadcha Pabloou magbarm bʌ̈rre chi Barjesús dau k'ĩbaadëmua pöd majujã k'augba haadeewai, hãbmua k'ãijã hich jua gaai hëudʌ harrmk'ĩir hawi hõor jʌʌrwai, sĩi parhooba jʌrk'a jʌrk'a haadëjim haajem. ,nQ —Pʌrʌgan dösãtauta k'ĩirjug dee simgui hajim hanʌm. Maguata jãg sëunem sĩi hõor k'ũgurjupai k'ap sĩerrʌm, bʌ̃ʌrjã nem hajap'am k'õchk'aba. Jãg maach Pör Hẽwandam hichaaur haju k'ãai, jãg hidëu chi hʌ̈k'am k'õsim k'ʌʌnag hi hiek hʌ̈k'apibáma hajim hanʌm. m Magbaawai Sauloou hichpai hĩchab Pablo haajemua, hich gaai Hẽwandam Hak'aar p'ẽs wai sĩerr haawai, hirig heerpanaa t'et k'ĩesir, klO Mamʌ Bernabé Saulo dʌ̈i bëewi Hẽwandam hiek jaaubaicheewai mag chi bënk'ʌʌn griegonaan meúa Elimas ha t'ʌ̃r simuata jũrr hidëu chi gobernadorrag hamau jaau nʌmjã hʌdʌʌr hʌ̈k'apiba wai sĩsijim hanaabá. k Mag bënk'ʌʌn Barjesús hanʌm, gobernador pör höp'ërg sĩerrʌm Sergio Paulo hanʌm dʌ̈i sĩejeejim haajem. Mag gobernadorrau Hẽwandam hiek hũrm k'õsi sĩerr haawai Bernabé Saulo dʌ̈i hich haar t'ʌ̃rk'ʌʌipʌ̈ijim haajem, ham hiek hũraag. j) Mag p'öbör Salamina hanʌm heem k'ʌʌnag Hẽwandam hiek jaauwia warag hich hag morr gaaipai p'ʌʌrdʌ wëtumua deeum p'öbördam Pafos hanʌm barjierram haajem. Maig woun hãb bënk'ʌʌn sĩejim haajem, Barjesús ha t'ʌ̃r sim. Mag woun sĩi nem sëunem hich bën k'augau parhooba nem wau nʌrrʌmta, hiruan Hẽwandamau nem waupi simta wau chirʌm haajeejim haajem, hich hiek'aupaita. Ti! Maimua Puerto Salamina barwi judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg maach peerdʌajem hiek jaaup'öbaadëjim hanʌm. Juan Marcos hamach dʌ̈i harrtarr haawai magua dʌ̈i ham hipierr jaaujeejim haajem. 6he Mag, hich Hẽwandam Hak'arau hamachig wëtpi jaaubaawai Bernabé Saulo dʌ̈i Seleuciaag wëtwi maigmua jũrr döjãrr p'ʌram Chipre hanʌmʌg dʌrbajierram haajem. Xg) Magbaawai chadcha mag Hẽwandamag jëwaag sĩi t'achjã k'öba sʌrk'a nʌmua mak'ʌʌn numiim hʌ̃rta jua hausĩunaa oraawi pʌ̈ijierram haajem. Chipre p'ʌram gaai maach peerdʌajem hiek jaautarr tfa Hich mak'ʌʌn biek hãb t'achjã k'öba maach Pör Jesuug jëeu nʌm hee, Hẽwandam Hak'arau hamag, “Bernabé Saulo dʌ̈i hidëu sĩi sĩubat, mua ham hat'ee ya p'idag jʌr wai chirʌmgui” hajim hanʌm chi Hẽwandam Hak'arau. Ve ' Antioquía p'öbör heem iglesia hee Hẽwandam hi jaaumien dʌ̈i maestronaan naajeejim haajem. Mak'ʌʌn t'ʌ̃r hãb Bernabé hajim haajem; hãb Simón, ham dën hĩchab “Chi P'ʌich” ha t'ʌ̃ʌrjerr; hãb Lucio, Cirenepierr; hãbak'ai Manaén, Galilea durram gobernador Herodes haajerr dʌ̈i hãba bãautarr; maimua Saulo. [d/ Bernabé Saulo dʌ̈i mag ofrenda deet'urwi, Jerusalenmua deeu Antioquiaag wëtumua hamach dʌ̈i woundam Juan hanʌm harrjierram haajem. Hich mag Juanpai hibʌʌr wauwia Marcos ha t'ʌ̃ʌrjeejim haajem.qc[ Mag, par Herodeeu hich monak'a haawai chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn höpʌ̈iju hẽk'aajeejieb mamʌ, maach Pör hiek jaau nʌmʌn waragta durrpierr haaidʌnaa hĩchab chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnjã k'apaana paauk'amajim haajem. b3 Hõrau serereuk'amua hichig mamagk'amjã bʌ̃ʌrjã hamag hiek'aba, warag hʌdʌraa hichigta Hẽwandamagamjö hiek'apijim hanaabá. Mamʌ magtarr kõit Hẽwandam chogau hi bi hee hödömie dau daau hompapiwi hich haguapai warag jʌ̈ t'ʌrrdʌ meejim haajem, chi Herodes. .aU Mag hiek'abaadee p'öbörpienau hi t'ö nʌmua, “Mʌg wounan Hẽwandamjöta hiek'a sim; jã chan sĩi k'ajap'am woun k'abamgui” ha sereu p'öbaadëjim hanʌm. /`W Maimua chadcha mag deeu hãba hiek'aju harr hed rey Herodeeu hich k'ajũa hajapcharam jũanaa, hich k'u juupjem gaai waaidʌwi jupwi, hõrag hiek'abaadëjim haajem. z_m Mag, Herodes Cesarea p'öbör sĩeimawi, Tiropien dʌ̈i meeuk'anaa, Sidonpien dʌ̈ijã meeuk'a sĩsijim haajem. Mamʌ magbaa warm k'ʌʌnau hamach hap nacha hajap'a hiek'awia jũrr hi dʌ̈i hiek'aan bëejierram haajem. Mag bëewi, chi rey dën t'et'em woun hãb Blasto hanʌm dʌ̈i hiek'awi, hamachig paa hauwi, rey dʌ̈i hiek deeju hajierram haajem, k'õinaa wënʌrraag. Hamau rey hamach dʌ̈i meeuk'apimap'a naajim hanaabá, hamachdëu chi rey durramta k'öju për k'oojerr haawai. a^; Magbaawai Herodeeu jʌrpiwi par jʌr nʌmjã baauba habaawai, soldaaun chi t'ʌa narr k'ʌʌnta hãba t'ʌ̃rk'a hauwi par jëeu hohook'amjã hich mag k'augba buudimaawai, hamachta p'ë harrwi k'ëchpi jaaujim hanaabá. Magtarr k'ur chi rey Herodes Jerusalén durrmua mawia jũrr p'öbör Cesarea hanʌm hee sĩeimajim haajem. Herodes meetarr /]W Ham hiek'an, maimua hag noram hãspaauta sĩi Pedro chuk hëebaadeewai soldaaun hamach heepai hiek p'it'urg maadëujã k'augba jöisijim hanʌm, Pedro gaaimua. \' Magbaawai hichdëu warag ham k'ĩu hamk'ĩir juaupai jajaaujii hawi hamag hĩgk'abaadëjim haajem, jãga cárcel deg hi chirarrta maach Pöröu hi dawag höbeer haujĩ. Mag t'um jaau dichwia, —Chamʌg mua pãachig nem hĩgk'abarm t'um hich hagjöo Santiagoog jaauwi tagam k'ʌʌn maach k'odnaanagjã jaaubat hajim haajem. Mag jaauwia, haigmua höbërwi, hichta warag chawag petajim haajem. [ Mamʌ magʌmich warag Pedroou puertdi bubuju k'abaadëjim hanaabá, hich weeu haumk'ĩir. Maimua weeunaa hichchata hoo hat'aawai, k'ĩir hëu hawi jũrr wir haig hamach k'apeenag, —¿Jãgata jãg hʌ̈u chig haba pierrúma? hajierram haajem. 4Za Magbaawai oraa narr k'ʌʌnau sĩi warag hi lökag p'ëwi hʌ̈k'amap'a naajim hanaabá. Mamʌ mag hich hiek hʌ̈k'aba habaawai warag, “Chadcha Pedro hiekta mua hũr hʌabajieb” hanʌʌ paawaita, deeu hũmaai, —Keena, magan chadcha k'ai, jã sĩi hi hak'aar k'abahaba hajierram hanʌm. +YO Mag bëewi Pedro hiekcha hũr hat'aawai warag honegau puertdijã weeuba, sĩi hierrag k'ap'igbaadëwi, —Hich Pedro k'abahab hajim hanʌm hierr narr k'ʌʌnag. 4Xa Mag petwi, barwia, hũjãrram puertdi sirimajim haajem, hich weeu haumk'ĩir. Magbaawai k'ap haag hawi daupeer hãb Rode hanʌmua puertdi haigcha hũraan bëejim haajem. W  Mag hichdëupai hajap hich k'aug hat'aawaita warag woun Juan hanʌm hãd María ha t'ʌ̃r sĩerr diig petajim haajem, hõor k'apan hãba biirdʌwi Hẽwandamag jëeu narr haar. Mag woun Juan hanʌm hibʌʌr wauwi hĩchab Marcos ha t'ʌ̃r sĩejim haajem. V Magbarm haigta Pedroou hajapcha k'aug hat'aawai hich hödegpai, “Hãa, jãgan chadchata Hẽwandamau hich chog pʌ̈ibarbma” hajim hanʌm, “Herodeeu judionaan dʌ̈imua mʌ dʌ̈i hamachdëu hampierr haju harrta hi jua heemua peerdʌ hawaag.” )UK Mamʌ hirua hoowai, mag wëtumua hamach garcha soldaaun narr haig dichwia, hag hatagaa narr haigjã dichwi, ya kaaijã heecha höbërimaajem puertdi haar paauk'abaadëjim haajem. Mam paauk'abaimaawai mag puertdi sĩi hich k'ĩrau weeudʌbaadëm hee höbër dichjierram haajem. Maimua hãba wëtumua deeum kaaijã neer sim haar paauk'abaimaawai deeu Pedro hich happai haadëjim haajem, chi Hẽwandam chog petaawai. uTc Magbaa chadcha hi hiek chi Hẽwandam chog hẽudee hí höbërbaadëjim haajem. Mamʌ Hẽwandam chogau hich dʌ̈i mamagk'amjã wajappai Pedroou k'augba, hiruan sĩi hich k'ãai k'õrk'a chirʌmuata mamagk'ampii hajim hanaabá. S Mag dauk'anpabaadee, —Jua chʌp'ʌ pʌch hãi k'õorjʌ̃wi jöpai pʌch zapat jũabapʌ̈i hajim hanʌm deeu chi Hẽwandam chogau. Mag chadcha Pedro zapat jũa haaipabaadee, —Jãimua pʌch manto jũawi mʌ hẽudee pidú hajim haajem chi Hẽwandam chogau. `R9 Mag Pedro k'ãi jẽer sim hee, Hẽwandam chog hʌ̃gt'armua hi haig pierrwai cárcel di t'um sĩi harar jöisijim hanaabá. Mag bëewi, hi hãi hee noinoinaa, p'iriupʌ̈iwi hirig, —Pedro, jöpai p'iidʌbá hajim hanʌm. Hirua magbarm bʌ̈rre chadcha caden Pedro jua gaai mag jʌ̃k'a sĩerrta sĩi hẽedʌ k'ʌip'öbaadëjim hanaabá. VQ% Maimua chadcha mag p'iesta dichwia, nanumjö Herodeeu hamag Pedro jẽu deeju hanʌm hee, hĩsimjö, k'ëubaadeewai soldaaun numiim k'ʌʌnau hamachpierr Pedro jua gaai cadenau jʌ̃k'anaa, hamach jua gaaijã jʌ̃k'anaa, hamach jãrr wai k'ãip'öbaadëjim haajem. Maagwai tagam k'ʌʌnau puertdi haig t'ʌa nʌisijim haajem. XP) Mamʌ mag Pedro cárcel deg soldaaunau hoopaar wai nʌmichin, hĩchab tagam k'ʌʌn chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnau pʌa chuk'uu Hẽwandamag jëeu durrajim hanaabá, hi kõit. Pedro cárcel degmua höbërtarr ]O3 Mag preso pʌr hauwi, cárcel deg p'ãar sĩunaa, soldaaun dieciseis jʌr haujim haajem, nacha jayapam k'ʌʌnau t'ʌa wai nʌʌ hawi jũrr hagjö jayapam k'ʌʌnau hich mag t'eg hahau hamk'ĩir. Maan hi dënën, mag p'ãar sĩuwi nemk'oo pömaam dichdimaawaita dawag hauju hajima, t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir hich soldaaunag t'õopi jawaag. _N7 Mag hö t'ʌap t'õobarm judionaan chi pörnaanau warag k'õchk'abarm hoobaawai Pedrojã dʌ̈i warre pʌr haupijim haajem, chi Herodeeu. Mamagk'arran pan levadura chuk'u wauwi k'oojem hag seman hee hajim haajem. M Mag pʌrk'a hauwia hãb Juan dʌ̈i k'od hãbam Santiago ha t'ʌ̃ʌrjerr hich soldaaunag t'ut'uíu hö t'ʌappʌ̈ipijim hanaabá. ^L 7 Mag Bernabé Saulo dʌ̈i Jerusalenpien hat'ee p'atk'on deen ma nʌm jaar, rey Herodeeu hãaur k'ʌʌn Jerusalén hee Jesús hiek hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn pʌrk'a haujim haajem, ham dʌ̈i hichdëu hampierr haag. AK{ Mag chadcha ya chi p'atk'on wai nʌisiewai Bernabé Saulo dʌ̈i jʌr hauwi mak'ʌʌn dʌ̈i deepʌ̈ijierram haajem, jũrr Jerusalenam iglesia heem chi pörnaanag deeimamk'ĩir.Jy Mag jãdau t'eega haadëmua k'öju chukk'u haadeewai Antioquiapien Jesús higar durrarr k'ʌʌnau hagdaujö hamachdëu deeju hayaampierr ofrendadam jʌrp'ë hauju hap'öbaadëjim haajem, Judea durr hagjö chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag deepäaig. `I9 Mag bëewia hãb Agabo hanʌmua Hẽwandam Hak'arau hichig jaaupibaawai hõrag jaaujim hanʌm, durrpierr jãdau t'eeg burrju. Magtarr k'ur Claudio reik'a sim jaar, chadcha hich Agaboou jaautarrjöo hajim hanaabá. aH; Hich mag jaar Jerusalenmua Antioquiaag Hẽwandam hi jaaumien bëejierram haajem. 9Gk Mag Antioquía p'öbör barwi año hãb hëntër haig nʌmua warag hõor k'apank'am k'ʌʌnag Hẽwandam hiek jaaujeejim haajem. Maig mag Antioquía p'öbör heeta chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn warrpem cristianonaan ha t'ʌ̃rjierram haajem bigaaum k'ʌʌnau, hamach Cristo hiek hʌ̈k'a durrum gaaimua. #F? Maig sĩi hawi hich Bernabé jũrr Tarsoog majim haajem, Saulo jʌraan. Mag mawia haig hoobaimaa, hich dʌ̈i hëeurrwi Antioquiaag harrjim haajem. DE Hich Bernabejã woun hajap'am hajim haajem. Magua hirua hich gaai Hẽwandam Hak'aarjã p'ẽsnaa hĩchab hãba Hẽwandam gaaipaita t'ãraucha hʌ̈k'aajeejim haajem. Mag Hẽwandam Hak'aar hich gaai p'ẽs wai simua jaaumam hũrwi warag k'apank'am k'ʌʌnau hʌ̈k'awi maach Pör Jesús dënk'amaajeejim hanʌm. #D? Mag mawia chadcha Hẽwandamau mamaam k'ʌʌnjã hʌ̈u peerdʌ hat'am hoobaimaawai Bernabé honee haadëjim haajem. Maimua warag t'umaam k'ʌʌnag, “Hich jãg t'ãraucha warag maach Pör Jesús hiek hʌ̈k'a wënʌrrʌmua hi gaaita hubʌ nʌisit” hajim haajem, ham wawimamua. (CI Antioquía p'öbör hee mamagk'am Jerusalenmua chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnau hũr hat'aawai ham haar Bernabé pʌ̈ijierram haajem, k'ap hoon mamk'ĩir. iBK Maach Pör Jesuuta mag hich hi jaaumk'ĩir hich juapá hamag dee sĩerr haawai chi hũr nʌm k'ʌʌn k'apan warr hamachdëu chadpii haajerr k'ĩirjug hisegwi jũrr maach Pör Jesús hiek jaau nʌmta hʌ̈k'ajierram haajem. A5 Mamʌ mag dʌr wëttarr k'ʌʌn hee naajim haajem, Chiprepien Sirenepien dʌ̈i. Mak'ʌʌnaun chad Antioquía p'öbör hee hamach bardʌtk'aimaawai, parhooba griegonaanagpa maach Pör Jesús higwi t'umaa jaaup'öbaadëjim haajem, hamjã peerdʌju haai nʌm ha k'ap hamk'ĩir. 2@] Mag Esteban t'õowia chi Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hẽudee hẽk'a nʌm jaar, hãaur k'ʌʌn Feniciaag dʌr wëtjim haajem; maagwai hãaur k'ʌʌn, Chipreeg; maimua tagam k'ʌʌn, Antioquiaag. Mag wëtwi hamach wënʌrrʌmpierr jaau wënʌrrajim haajem, jãga Hẽwandamau maach peerdʌ haaujẽ. Mamʌ mag jaau wënʌrrʌm chan parhoobam k'ʌʌnagjã jaauba, hãba judionaanagpaita jaaujeejim hanaabá. i?K Pedroou mag jaaumam hũrwia, Jerusalenpien chi hʌ̈k'a narr k'ʌʌn sĩi warag k'ĩuu nʌisiwi, Hẽwandamag jëeup'öo t'ʌnʌmua, “Hʌ̈uchata jãgbarm Hẽwandam” hajierram haajem. “Magan judionaan k'abam k'ʌʌnaujã hamach k'aibag t'umaa hãsie hewag k'ĩirjuwia pʌrʌgta chugpaapi jëeu nʌm k'ʌʌnan hʌ̈u hĩchab hʌ̃gt'ar höbër wënʌrrajugui” hajierram haajem, mag warag Hẽwandamag jëeumamua. Antioquía p'öbör hee chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn r>] Magua keena, mua hoowai mag hich Jesuucha magtarr haawaita mag hedjã Cornelio dʌ̈i hãba narr k'ʌʌnagjã Hẽwandamau hich Hak'aar deebajieb hajim hanʌm hamag, har maachdëu Jesucristo hiek hʌ̈k'aawai maachig deetarrrjö. Keena, magtarr haawaita pöd mua Hẽwandam hichaaur haju haai k'aba chirajimgui hajim hanaabá Pedroou hich k'apeenag jaaumamua. = Magbaawaita mua k'ĩir heyaa haadëjimgui hajim hanʌm Pedroou, maach Pör Jesuu mʌchig, “Juan chi pör choomieun chadcha dödamaupai pãar pör choojieb mamʌ, mʌgtarr k'ur hich Hẽwandam Hak'aarchata pãrau pãach gaai p'ẽs wai nʌisiju” ha hiek'atarr. F< ’Keena, magta chadcha mʌ hi haar barwia mua Hẽwandam hiek hamag jawaagpajimgui hajim hanʌm Pedro hich meeunag. Magnaa, Mag mawia hamag jaaubaadëm heeta Hẽwandam Hak'aar ham gaai p'ẽs haichëjimgui hajim hanʌm, na har maach tagam judionaan chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈imua nacha hautarr hedamjö. 5;c Magá Hẽwandam chogau hich Cornelioogcha jaaujim haajem, mua maach peerdʌajem hiek wajap'a jaaubaawai peerdʌwi hĩchab t'um hi di haiguim k'ʌʌnjã peerdʌ nʌisiju. U:# Mag maar bardʌtk'abaimaawai mag wounau jũrr mʌrʌg nem hĩgk'abaadëjimgui hajim hanʌm, jãga Hẽwandam chog hi haig bëewia, hõor jʌr haupiwi, Jopeeg pʌ̈ipi jaaujĩ; hajapcharan mʌ jʌraanma. |9q Mag ham bardʌtk'abaimam hee, hĩchab Hẽwandam Hak'arau mʌrʌg bʌ̃ʌrjã magʌm haba ham dʌ̈i mapi jaaubaawai chadcha mʌ ham dʌ̈i majimgui ha jaaumajim haajem hich Pedroou. Mag jajawagmamua, Mag mʌ mam dʌ̈i hĩchab hermanonaan seis haig narr k'ʌʌnjã mʌ dʌ̈i wëtjimgui hajim hanʌm. Mag wëtwia mag woun Cornelio hanʌm deg naaimajimgui hajim hanʌm. 8 Mag hichdëu nem hootarr jajawagmamua, ’Mag chi dĩes hʌ̃gt'aa pabaadëm heeta, Cesarea p'öbörmua woun hãb Cornelio hanʌmua mʌ hawaan mamk'ĩir hõor t'ãrjup pʌ̈itarr k'ʌʌn mʌ chirʌm di jʌr wëtumua mʌ haar barimajierramgui hajim hanʌm. N7 Mag nemchaain pos jojopk'am biek t'ãrjup mʌrʌg hoopiwia deeu hʌ̃gt'aag hedjã hee hëudʌ hat'amjö habaawai chukk'u haadëjim. Magta Pedroou hichdëu hootarr jaaujim haajem, hich k'apeenag. 86i Mua mag hiek'abaawai deeu mag hõor hiekjö sĩerrau jũrr mʌrʌg, “Mua nem wajap'a wautarr chan hoob pua maach hinaa sim ha chiramgui” hajim hich Hẽwandamau mʌrʌg. 5 Magbaawai mua, “Señor, mua chan mʌg chitʌm haig mʌch herraawe nem parhoobam chan bʌ̃ʌrjã mʌch hi hee hauba chitʌm. Magʌm jãg maach hinaam chará mua k'öbamgui” ha chirajim, “warrgarwejã maach jöoinau k'öpiba jaaujerr haawai.” 41 Mag mua höbër hoobaawai mag hõor chuk'u sĩerr heemuata mʌrʌg mʌ t'ʌ̃rcha t'ʌ̃rnaa hag heem nem hinag t'õonaa k'öpi jaaujimgui hajim. 3) Magbaawai hag hee sim k'ap haag hawi mua höbër hoowai, hag hee nemchaain k'ĩirpierr t'ʌnaajimgui hajim hanʌm: mʌg jẽb gayam bʌ̈ jayapam k'ʌʌn, pabʌ̈ heem chi dachʌp'ʌm, nemchaain jãau jẽedʌ nʌrrjëe haajem k'ʌʌn, maimua nem hichpan k'ĩir pogk'e. S2 Mag jaaumamua hich Pedrooucha, —Warrcharan mʌʌn Jope p'öbör heeta chirajimgui hajim haajem, Hẽwandamag jëeuwai. Mag Hẽwandamag jëeu chirʌm heeta, dëgölp mʌ k'ãi hat'amjö habarm hee, sĩi dĩesjö nem pöm k'ẽupierr k'ẽu k'õorjʌ̃jʌ̃ʌd simta hedjã heemua mʌ chirʌm haig burr hurajimgui hajim hanʌm. =1s Magbaawai Pedroou hamag t'umaa jaaubaadëjim haajem, warrjã jãga Hẽwandamau hirig mag nem hoopiwia judionaan k'abam k'ʌʌn heejã hich hi jaaumk'ĩir hi pʌ̈iju hajĩ. 0} —¿Woun k'an jãgwiata jãg maachjö judionaanjã k'ab sĩsidʌmta hoon mawia warag ham dʌ̈i t'achpa k'öbaadëjĩma? hajierram hanʌm. Pua jãk'ʌʌn dʌ̈i jãgju k'aba sĩejim perá hajierram hanʌm, maach jöoinau jãgpiba jaaujeewai. :/m Mag bĩi t'ʌnʌm hee, Pedro Jerusalén barbaimaawai hĩchab hag p'öbör hee judionaan Jesús hiek hʌ̈k'a narr k'ʌʌnau sĩi hamachig baarpi hauwi hirig magjierram haajem: /. Y Mag judionaan k'abam k'ʌʌnaujã Hẽwandam hiek hʌ̈k'abarm hanʌm jöpcha Judea durr tagam k'ʌʌn hich Jesuucha jʌr hautarr k'ʌʌnau hũrp'öbaadëjim haajem. M- 0Maimua chadcha mak'ʌʌn t'um Jesucristo t'ʌ̃r gaai warre pör choopi jaaujim haajem. Mag ya pör choo nʌisiewai hamach haig k'ãaidam k'apanaa sĩemk'ĩir Pedro t'ʌajierram haajem. siN~ }S{zyPxw9v3u7sr4qqonsmljhgReldcbza^`R^]]l\[YYTXWpU%SPO=NMLKJHH+*5)l(("'&%$#"! _{39,$( n j Q[~_ir]Mag gaaimua judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg mawia, chi judionaan dʌ̈i griegonaanpa hag nawe Hẽwandamag jëeu durraajerr k'ʌʌnag jaaunaa, hĩchab plaza hee mawia hed hëepierr hag hee narr k'ʌʌnagjã jaaujeejim haajem. .UMag Pablo Atenas barwia Silas Timoteo dʌ̈i nʌbaadëjim haajem, ya hichdëu hag nawe ham haar hiek jaaupʌ̈iwi sĩerr haawai. Mamʌ chi Pablo honee k'aba sĩejim hanaabá, mag p'öbör heem k'ʌʌnau hamach juau nem wautarr k'apaana t'ʌnʌmʌgta Hẽwandamagamjö jëeu nʌm hoowia. (IMaimua chi Pablo p'ũasieg harrtarr k'ʌʌnau warag p'öbör Atenas hanʌmʌg harrwi mam hi deet'urjierram haajem. Maimua deeu hich deet'urtarr k'ʌʌn wëdurum gaau hich Pabloou hiek jaaupʌ̈ijim haajem, Silas Timoteo dʌ̈i jöpk'aa hich haar wëtamk'ĩir. Pablo Atenas p'öbör hee =sMamʌ magbaawai hag bʌ̈rre haiguim hermanonaanau chi Pablo p'ũasieg pʌ̈ijierram haajem, hõor dʌ̈i. Maagwai Silas Timoteo dʌ̈i hich hag p'öbör heepai nʌisijim haajem. Y+ Mamʌ mag Berea p'öbör heejã Pabloou hĩchab Hẽwandam hiek jaau sim chi Tesalónicapienau hũr hat'aawai, haig bëewia hamach haar hatarrjö hõor wawibaicheewai, warag hõor meeuk'apijierram hanaabá. r] Hamach mag nʌm gaaimua hõor k'apaana Hẽwandam hiek hʌ̈k'ajierram hanaabá. Griegonaan chi t'et'emnaan hʌʌinaujã k'apan hʌ̈k'a wëjoowai hĩchab hemk'ooin chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnjã hik'ötöo k'abata t'ʌnaajim haajem. W' Ham hiek mag p'öbör heem k'ʌʌn Tesalónicapien k'ãyaujã nem hajaugnaa hibëbsugjã sĩsid hajim haajem. Maiguim k'ʌʌnaun Hẽwandam hiek hamau jaau nʌmjã hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'awia hed hëepierr Hẽwandam hiek chi p'ãm sĩsidʌm gaaijã jʌʌrjeejim haajem, Pabloou Silas dʌ̈imua jaau nʌm chadcha k'ai ha k'ap haag. U# Mag ham jʌrbaadeewai hich hag hedwe hedau k'ëubaadeewai tagam k'ʌʌn hagjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'a narr k'ʌʌnau Pablo Silas dʌ̈i deeum p'öbördam Berea hanʌmʌg pʌ̈ijierram haajem. Mag hamach pʌ̈ibaawai wëtwi, barwia, hamach wënʌrrʌmpierr haajerrjö judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg dubjierram haajem. @y Mamʌ magbaawai chi t'et'emnaanau chi Jasonag hich k'apeen dʌ̈i, —Pãrau marag p'atk'onau p'agmʌn, marau pãar höbeerpʌ̈ijugui hajim hanʌm. Maimua Pablo Silas dʌ̈i mʌg p'öbör heemua hërëubaadeewai deeu pãar p'atk'on deejugui hajim hanʌm. Magbaawai chadcha Jasonau hich k'apeen dʌ̈imua p'agpʌ̈ijierram haajem. Mag p'agbapäaiwai chadcha hʌdʌraa ham wëtpijim haajem. Pablo Silas dʌ̈i p'öbördam Berea hanʌm hee  3Sëuk'a mag jaau nʌm chi t'et'em k'ʌʌnau p'öbörpien dʌ̈imua mag hũrp'öbaadeewai sĩi p'öbör t'umta p'ogdʌ t'ʌnʌisijim hanaabá. yJasonau hich di haig jẽermk'ĩir t'ʌ̃rp'ë hauwia, warag hamach t'umaam k'ʌʌnau maach Emperadorrau jaau sim chaaur jaaunaa, hi k'õchk'aba, deeum rey Jesús hanʌmta wai nʌm haajem ha jaaujierram haajem sëuk'a hamach k'ĩirjug heepaimua. # ?Mamʌ hamachdëu mag Jasón di haig hooimaba habaawai hich chi di k'ʌʌta tagam k'ʌʌn chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn dʌ̈i hajués het'et'errg haubëejierram haajem, chi t'et'emnaan haig. Magnaa serereuk'amua chi t'et'emnaanag, —Pabloouta Silas dʌ̈imua durrpierr parhooba nem jaau wënʌrrʌm gaaimua, hõor meeuk'apiju hẽk'a wënʌrrʌmgui hajim hanʌm. Maagjemta ya mau maach hee paauk'abaicheewai,  -Mamʌ mamagk'am hoowia judionaan chi hʌ̈k'aba narr k'ʌʌnau warag hiekk'õr wau nʌmua hõor sĩi p'idag chuk'u kaaijã hee wënʌrrʌm k'ʌʌn chi k'aibagnaan wawik'a haujierram hanaabá, mak'ʌʌn dʌ̈imua warag hõor meeuk'apieg. Magnaa chadcha woun hãb Jasón hanʌm di haar wëtwia, Pablo Silas dʌ̈i haig nʌmpii hawia, jʌrp'öbaadëjim hanʌm, hõor k'apanaam k'ʌʌnag pʌr deeg. q [Pabloou mag jaaumam hũrwia hãaur k'ʌʌnaun chadcha hʌ̈k'awia warag ham dʌ̈i k'apeerk'a nʌisijim haajem. Mag chi hʌ̈k'amarr k'ʌʌnan hʌ̃rcha griegonaan chi hemk'ooin hag nawe Hẽwandam na hagpierraanaa hirig jëeu durraajerr k'ʌʌn hajim haajem. Mag chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn hee hĩchab chi t'et'emnaan hʌʌinpa k'apan t'ʌnaajim haajem. s_—Jesús hich Hẽwandamaucha pʌ̈itarr hawiajã hichiita hich jãg dau hap'ʌʌ hawi meeju haai sĩejimgui hajim hanʌm. Magtarr Jesuuta mua pãrag jaau chirabahab hajim hanʌm; hichta chadcha Cristoou, warrgarwe hõrau nʌajerr. {Pabloou mag mawia, tagam heejã hich mag dub nʌrraajerrjö, jua hʌ̃ʌijem hed paawai mag heejã dubwia seman t'ãrjup hich mag haiguim k'ʌʌnag Hẽwandam hiek jaaujeejim haajem. Mag jaaumamua Hẽwandam hiek p'ã sim gaaim hiek higwia hamag,  Mag Pablo Silas dʌ̈i Filipos p'öbör heemua hërëubaadeeu p'öbör Anfípolis hanʌm dichwia, Poloniajã dichwi, deeum p'öbör Tesalónica hanʌm barimajierram haajem. Mag p'öbör hee judionaan Hẽwandam hiek jaaujem di sĩejim haajem hĩchab.  (Hamachig magbaawai chadcha höbërwia deeu Lidia di haar wëtjim. Maimua maach t'um tagam k'ʌʌndam Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnpa dʌ̈i hãba biirdʌnaa, maar k'ĩir honee wawí wai nʌʌ hawia, warag maar haigmua hërëubaadëjim.ve'Mag jãp'ierr nʌm hãba, warag bëewia hamag hi chaigpiyaa haichëjierram haajem jũrr. Magnaa dawag ham höbeerpinaa ham hiek'an hit'ũu hamag, —Pãachta mʌg p'öbör heemua warag chawag hërëubaadët hajim haajem chi pörnaanau. 6e&Magbaa wëtwia chi guardianaanau hich mag chi t'et'em k'ʌʌnag jaauwimajierram haajem. Mag hamachdëu Romapien ha hũrbaawai hãsie jãp'ierr p'öbaadëjim hanaabá. T!%Mamʌ chi cárcel di t'ʌau hamachig mag jaaubaawai, chi guardianaanjã hagt'a haig narr haawai, hich Pablo hiek jũrr hirua hamag, —Maarjã Romapienta t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir hamau maar sĩi wʌ t'ʌnʌʌupiwi, hajap'a k'ap haag jëeu hoojã jëeu hooba, sĩi hag bʌ̈rre cárcel deg maar p'ãarpi jaaujierramgui ha chirajim haajem chi guardianaanag. Magtarrta, ¿k'an jãgwia hamau jam warppaimua sĩi pãar dʌ̈ita hiek jaaupʌ̈i nʌ, jũrr meraata maar höbeerpʌ̈imk'ĩir? ¡Jãg chan hʌ̈u k'aba simgui! ha chirajim haajem hirua. Mag k'ãai maraun hamachchata bëewia, hich jãg hõor dak'ĩir maar p'ãarpitarrjö, hamachigchata maach höbeerpʌ̈ipim k'õsi nʌmgui hajim haajem hich Pabloou. {o$Magbaawai mak'ʌʌnau wëtwi chadcha mag jaaubaimaawai chi cárcel di t'ʌau jũrr hamag, —Chi t'et'emnaan pãar p'ãarpitarr k'ʌʌnau mʌrʌg jaaupäaiwai pãar weeupʌ̈ipi nʌm. Maagwai ya pãar höbërju haai nʌmgui haimajim haajem. ]3#Maimua ham hiek ya hãspabaadeewai chi t'et'emnaan ham p'ãarpi jaautarr k'ʌʌnau guardianaan jʌr hauwia pʌ̈ijierram haajem, chi cárcel di t'ʌa sim haar wëtwia Pablo Silas dʌ̈i weeupi jaaumk'ĩir. dA"Maimua ham hiek hich di haar ham p'ë harrwi hamag t'ach k'ömk'ĩir haudeebaawai hamau k'öjierram haajem. Mag, hichdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarr gaaimua, hich degam k'ʌʌnpa t'umaa honee hap'öbaadëjim haajem. 6~e!Magbaawai hich hag bʌ̈rre hagt'a hãspaju wají nʌwe mag wʌ wai nʌmua hëu pöm pedp'ëmatarrjã hichdëucha hʌwia bënhëeu p'uurbaadëjim hanʌm. Mag chãddau hʌtarr k'ur hich pör choopibaawai hĩchab tagam k'ʌʌn hi dʌ̈i hãbam deg naajem k'ʌʌnaujã hamach pör choopijierram haajem. 0}Y Magwia warag hirig maach Pör Jesucristoou hõor peerdʌ haaujem hiek hajap'a jaaumam dʌ̈i hĩchab hi dʌ̈i hãbam deg naajem k'ʌʌnagpa jaaujierram haajem. `|9Magbaawai Pabloou Silas dʌ̈imua hirig, —Hãba maach Pör Jesucristo hiek happaita hʌ̈k'abá. Pua chadcha mag hʌ̈k'amʌn, pʌchjã peerdʌwia pʌ degam k'ʌʌnjã peerdʌjugui hajim haajem hamau hirig. {+Maimua warag ham dawag p'ë harrwi hamag, —Keena, ¿mua jãga haju haai chirʌ́, Hẽwandamag mʌch peerdʌ haumk'ĩir? ha jëeujim hanʌm. Tz!Magbaawai chi guardiaau jöpk'arraa soldaaunag hõtdau paa haibëepiwi, hag dʌ̈i dubnaa, jãp'ierr hajaugau k'a duui t'ʌnʌmua Pablo Silas dʌ̈i nʌm bʌ̈k'ʌrr p'õbk'a t'ʌnaaimajim haajem. Uy#Mag wir haig hich t'õogpam hoobaawai Pabloou hijẽb haadëwi hirig, —Kakë, hoob wir haig pʌch chig ha chiram hajim hanʌm. Maar hãbjã höbërba, maach t'umaa hagt'a mʌig naabahaba hajim hanʌm. x5Magbaadëm hee hĩchab chi cárcel di t'ʌa k'ãi sĩewia p'iirk'ãubaadëwi hoowai, puertdi t'um weeudʌtk'a t'ʌnaajim haajem. Mag hoobaawai presonaan t'um dʌrmid p'öbaadëmpii hawi, hich espaar jẽunaa, hichdëupai wir haig ya hich t'õopäaig hẽk'a sĩejim hanaabá. hwIHam mag honee meuk'aardampa hähäak'amta, ham hiek'an dëgölp duk habarmʌn, hʌʌur t'eeg duuibaadëmua waa puertdi weeudʌtk'abaadëm dʌ̈i presonaan jʌ̃k'a t'ʌnarr cadenpata sĩi hẽedʌ k'ʌibaadëjim hanaabá. PvMamʌ hedacha pamjã hamau hagt'a Hẽwandamag oraanaa meuk'aarpa hau naajim haajem. Mag hamau Hẽwandamag jëeunaa meuk'aarpa hau nʌm hag hee presonaan narr k'ʌʌnaujã hũr naajim haajem. nuUChi t'et'emnaanau hichig mag jaau pʌabaajeewai chará, ham hiek'an hierrgajãrcha t'uur sim haar ham harrnaa bʌ̈dagpierraa pa wʌ̈ʌ wau sĩsidʌm hee ham bʌ̈ k'õok'a sĩujim haajem, hich Pabloou Silas dʌ̈imua jaauwai. t)Mag wʌ wai nʌʌ hawia, cárcel deg dubk'apʌ̈inaa, chi cárcel di t'ʌajemʌg hajap'a t'ʌapaar jaau pʌajierram haajem, höbërpim hugua. s{Mag chi Pablo Silas dʌ̈i pʌrk'a haipierrum hoop'öbaadeewai hõor pöm ham haig pos hap'öbaadëjim haajem. Magbaawai chi t'et'em k'ʌʌnau hajués soldaaunag ham k'ajũa hẽerk'api jaaunaa hich jãg k'ajũa k'arraa wʌpi jaaujim hanʌm. r+Maach Romapien haawai pöd maadëu hamau nem jaau nʌm hʌ̈k'aju k'aba, ni hamau nem waupi jaau nʌmjã wauju k'aba nʌmgui hajierram hanʌm. )qKMag harrwia chi t'et'emnaanag, —Mʌk'ʌʌn judionaanaun sĩi hõor meeuk'apijuuta jʌr wënʌrrʌmgui haimajierram hanʌm, hamachdëu nem jaau nʌm gaaimua. EpMamʌ chi papnaanau hoowai tag ham chogau ham hat'ee pöd p'atk'on ganba haadeewai meeuk'awia, Pablo Silas dʌ̈i pʌrk'anaa, chi t'et'emnaan hãba biirdʌajerr di haar harrjierram. o7Mag maar hẽudee hähäa p'ʌrërëuk'amjã pʌaba, k'ãai k'apan haadeewai, Pabloou k'õchk'aba hewag p'ʌʌrba chi daupeer k'ĩirp'ee dʌnʌʌunaa, chi meperag t'et k'ĩesir hiek'ajim. Mag hiek'amamua, —Jesucristo jua t'eeg t'öwia mua pʌrʌg hiek'a chirʌm. Jöpk'aa jãg hʌʌi k'a hogdʌ pʌawia pʌchta sĩiubaad hajim hich Pabloou. Magbaa chadcha hag bʌ̈rre sĩiubaadëjim, chi dösãt. bn=Mag höbërchëwia, maar Pablo dʌ̈i wëtum hẽudee dʌ̈i hẽk'a nʌrranaa, nem t'eeg hähäak'amua bigaaum k'ʌʌnag, —Mʌ hiek hũrbat'ʌ̃, mʌk'ʌʌn wounaanan cha Hʌ̃gt'aa P'uu Nʌm hag chogk'a nʌm k'ʌʌnauwai haajeejim. Nau hamau pãrag jaauju, jãga Hẽwandamau hõor hamach pekau heemua peerdʌ haaujẽ ha jajaau haajeejim. -mSMag k'urjã hich hagjö deeu maar jër dö higaau Hẽwandamag jëeujem haar maach paat jëwaan wëtumta, hʌʌi hãb daupeer maar k'ĩirp'ee höbërchëjim. Mag hʌʌi dösãt dʌ̈ita k'apeerk'a sĩerr haawai dau bʌ̃ʌm k'ʌʌn dënjö nem magjujã k'ap'ʌ hag nawe hichdëuta jajaau haajeejim. Mag nem jaau simua sĩi chik'am chogk'a p'idk'a sĩerr haawai hich papnaan hat'ee p'atk'on pöm gaanjeejim haajem. dlAMagbaawai chadcha hʌ̈k'awia, t'um hich di haiguim k'ʌʌnaupa hamach pör choopiwi, mag hʌʌirau hich garmua marag, —Pãachdëu hoowai chadcha mua maach Pör Jesús hiek hʌ̈k'a hʌmjöo hoo nʌm k'ai, magan mʌ di haar wëtwia mʌ haig k'ãibajët hajim. Mag hʌdʌʌr maach pʌ̈iba k'ãibajëjë nʌʌ paawai chadcha maar t'ʌbagk'ajim. (kIMak'ʌʌn hʌʌin hee hʌʌi hãb Lidia ha t'ʌ̃r sim sĩejim, p'öbör Tiatira hanʌm heem. Hichdëu put k'ichp'ë k'ĩir t'et'emnaanaupai jũajem hooimʌ k'anaa peerjeejim haajem. Mag hʌʌirau hĩchab hag nawe Hẽwandamag jëeujeejim haajem. Mag Lidia hanʌmua Pablo hiek'amam hũr sĩerr haawai maach Pör Jesuu warag hi t'ãar sõsõii hapijim, Pabloou hich hiek jaaumam hajap'a t'ãraucha hʌ̈k'amk'ĩir. j Hagt'a maig nʌm hee biek hãb jua hʌ̃i nʌm hedcha maar wëtjim p'öbör higaau, jër dö higaau, Hẽwandamag jëwaag hõor biirdʌajem haar. Maig hʌʌin hãba biirdʌ t'ʌnarr haawai hohoodö nʌmua marau hamag jaaup'öbaadëjim Hẽwandam hiek. Ji  Mag Neápolimua jũrr bʌ̈ʌu paauk'awi Macedonia durram p'öbör chi hʌ̃rʌʌcharam Filipos hanʌm maar barjim. Ma, Romapien p'öbör hajim. Maig paawai maar k'ãaidam k'apanaa naaimajim. =hs Troas p'öbörmua maar jap hee paauk'awi k'ajap'a hërëubaadeeu warre döjãrr p'ʌram Samotracia hanʌm maar barjim; maigmua haudʌtk'aau hag noram jũrr Neápolis barjim. Zg- Mag hichig dawamjö hiek'achëtarr jũrr maachig hich Pablooucha jaaubaawai chadcha hich hag bʌ̈rre marau maach nemdam k'ĩir k'augp'öbaadëjim Macedoniaag hãba wëtaag. Ya maig marau k'ap'ʌ hap'öbaadëjim, chadcha hich Hẽwandamauta maach pʌ̈i sim, hich hiek hõrag jaaumk'ĩir. Pablo Silas dʌ̈i p'öbör Filipos hanʌm hee "f= Mag Troas p'öbör hee maar hãba nʌmta, hedaar Hẽwandamau Pablo k'ãaipi hauwia hirig woun hãb Macedonia durrmua bëem hoopijim haajem. Mag bëewia mag wounau dawamjö hi hʌ̃r dʌnʌʌuchëwi hirig, “Kakë, mau Macedonia durr bëewia maar k'aigpërbahur” hajim hanʌm. :emMag hamachig wëtpiba jaaubaawai sĩi mag p'öbör Misia hanʌm dak'a dichwia warag deeum p'öbör Troas hanʌmʌgta bëejierram. Maigta warrpem mʌ Pablo dʌ̈i hãba hoojim. dMam panaa deeum durr Bitinia hanʌmʌg wëtam higjim hanʌm, mamʌ hich Hẽwandam Hak'arau hĩchab mamagjã wëtpiba jaaujim hanaabá. NcMamʌ Hẽwandam Hak'arau hamag Asiapienag chan hich hiek jaaupiba harr haawai sĩi warppai p'ʌʌrdʌ wëtumua Frigiapien hee dichwi, Galacia heejã dichwi, Misia durr barimajierram haajem. 2b]Hamau mag jaau wënʌrrʌm gaaimua iglesiapierr hõrau Hẽwandam hiekta warag k'õsi hʌ̈k'a nʌisijim haajem. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab warag chi Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnjã hed hëepierr k'apanaacha paauk'amajim haajem hĩchab. K'ãaipi hauwi Pabloog woun Macedoniapierr hoopitarr &aEMag hërëubaadëwia hamach wënʌrrʌmpierr p'öbördam nʌnʌidʌm hee mag Jerusalén p'öbör hee hamach chi pörnaan dʌ̈i hãba biirdʌwia hẽsap p'ãnaa Antioquiaag deepʌ̈itarr hiek dee pʌamaajeejim haajem, hamaujã hĩchab k'ap'ʌ hag hiek gaai jaau sim hʌʌrk'amk'ĩir. T`!Mag gaaimua Pabloou hich dʌ̈i harrm k'õchk'abaadëwi hich dʌ̈i hëeurrjim haajem. Mag hich dʌ̈i maju habaawai hi mehëu p'ʌʌrbichpʌ̈ipijim haajem, t'umaam k'ʌʌnau hi haai griegok'a sim k'ap'ʌ narr haawai mag p'ʌʌrbichba hak'iin mag gaaimua hag perás judionaan narr k'ʌʌnau hamach hëugar k'aigba hiek'am hugua. _'Listrapien chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnau Iconiopien dʌ̈imua chi Timoteo hëugar hajap'a hig hiyʌ̈ʌ haajeejim haajem, t'umaam k'ʌʌnau. r^ _Mag wënʌrrʌmua Pablo Silas dʌ̈i p'öbördam Derbe hanʌm barimawia maigmua jũrr deeum p'öbör Listra hanʌmʌg wëtjierram haajem. Mag p'öbör Listra hanʌm hee hẽwan Timoteo ha t'ʌ̃r sim sĩejim haajem, hĩchab Jesús hiek hʌ̈k'aajem. Hi hãd judeapie hʌʌi hajim haajem, hĩchab Hẽwandam hiek hʌ̈k'aajem; mamʌ hi haai griego hajim haajem. ?]w)Mag wëtumua Siria durr dichwia deeum durr Cilicia hanʌmjã dichjierram haajem, iglesiapierr mag jaau wënʌrrʌmua warag chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌndam k'ĩir honee hapiewai.v\e(Magbaawai jũrr Pabloou Silas t'ʌ̃rpʌ̈iwi hich k'apeerk'a hat'ajim haajem, hag dʌ̈i biekk'aag. Magbaawai chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnau Hẽwandamag ham t'ʌapaar wai nʌrramk'ĩir, ham kõit jëeu nʌʌ hawi pʌ̈ijierram haajem. ['Mag, Juan Marcos gaaimua jũrr chik'am hipeer hahaujii hawi warag mag nʌm k'ãyau magan dich k'ĩk'ĩetdö haaidʌjugui hap'öbaadëjim haajem. Mag chadcha Bernabeeu hich daumaai Marcos jʌr hauwi döjãrr p'ʌram Chipre hanʌmʌg hag dʌ̈i higbaadëjim haajem. 9Zk&Mamʌ Pabloou hoowai hirig mag hʌ̈u k'aba sĩejim haajem, napem biek'aujã ham dʌ̈i hãba mawi, Panfiliapai hudt'urwi, tagjã ham juag hooba deeu Jerusalenag marr haawai. >Yu%Magbaawai Bernabeeu hʌ̈k'awi chadcha wëtju hap'öbaadëjim haajem. Bernabeeu hamach daumaai Juan ham dën hibʌʌr wauwi Marcos ha t'ʌ̃ʌrjerr harram hig sĩejim haajem. !X;$Mag Antioquía t'ʌbagk'awi hagt'a nʌʌcha k'aba nʌm hee, Pabloou Bernabeeg, —Kakë, magan maachdëu maach Pör Jesús hiek jaau wënʌrraajerrpierr hũmaai deeu hoo p'ʌʌrdʌmierraugui hajim hanʌm, p'öbörpierr, ham maach hẽudee pawiajã jãgata nʌ ha k'ap haag. eWC#Maagwai Pablo Bernabé dʌ̈i chi Antioquía p'öbör heepai nʌisiwi k'apanaam k'ʌʌn dʌ̈imua warag maach Pör Jesucristo hiek jaau nʌisijim haajem. Pablo Bernabé k'a hogdʌpʌ̈iwi jũrr Silas dʌ̈i biekk'atarr >Vw"Mamʌ chi Silas chan maba, haigpai sĩsijim haajem.] &UE!Maimua warag ham dʌ̈i k'ãai k'apanaa naawia deeu wëtju hap'öbaadeewai haiguim k'ʌʌn chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌnau ham kõit Hẽwandamag jëeu nʌʌ hajierram haajem, hʌ̈u chig haba deeu hamach chogpʌ̈itarr k'ʌʌn haar barmk'ĩir. Mag oraawia ham pʌ̈ijierram haajem. [ CT Mag nʌm dʌ̈i hĩchab Judas Silas dʌ̈i hamach numwe Hẽwandam hi jaaumien harr haawai warag hamach hipaarmua ham k'ĩir jãsenk'a hiek'amamua wawí wai nʌʌ hajim haajem hĩchab. S'Magbaawai hãbmua hẽreu hauwia t'ʌ̃rbaadeewai honee hap'öbaadëjim haajem, mag hẽsap gaai hamach k'ĩir jãsenk'a wawí nʌm hũrwia. Mag chadcha mag hẽsap dʌ̈i hamach pʌ̈ibapäaiwai hërëuwi, Antioquía barwia, haig chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn t'um hãba biirdʌnaa, mag hẽsap deejierram haajem. bQ=Par Hẽwandam chaar k'abamʌg jëwaag wai narr nemek mod hoob k'ömiet. Nem t'õowia hag bag dën reyen wau sĩsidʌmjã k'öba, ni nem sĩi bëgöhne bag hãrba t'õo sim modjã hoob k'ömiet. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab dich hõor k'abam dʌ̈i chan hoob bʌ̃ʌrjã k'apes hamiet. Cha marau jaaupʌ̈i nʌmta chadcha pãrau mag sʌrk'a nʌmʌn, magan pãar hʌ̈u wënʌrrʌm. Ma hajim marau pãrag jaaum hig narr. Hayoo Keena” ha p'ã sĩejim haajem, chi hẽsap gaai. PHich Hẽwandam Hak'araucha marag jaauwai pöd pãrag judionaanagamjö nem p'it'urm nem waupi jaauju k'aba nʌm. Mag nʌm dʌ̈i maachdëu k'ĩirjuawaijã hʌ̈ucha sim, chadcha hichdëu jaau simpierrpai nem jawaag. Mag pãrag jaaupʌ̈im hig nʌmʌn mʌgau: O1Hachá marau pãar haar Judas dʌ̈i Silas pʌ̈i nʌm. Hẽsap gaai cha maachdëu p'ã deepʌ̈i nʌmjö hamaujã hich hagjö pãrag jaauwimaju. Nmaach Pör Jesucristo hiek jaau nʌm gaaimua hamach t'õjujã k'ĩirjuba warag högk'aba hõor hee jaau wënʌrraajeewai. {MoMag hũrbaawaita marau t'umaa hãba biirdʌwi, hajap hiek'awi, hõor numí jʌr haujim, Bernabé Pablo dʌ̈i pãar haar wëtuwe ham dʌ̈i hãba pʌ̈yaag. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, maach k'od jöoin Bernabé Pablo dʌ̈i maadëu daupii haajem, L7K'odamnaan, marau maumua hũurwai, mag mau maar heem wëttarr k'ʌʌnauta sĩi hamach k'ĩrau wëtwia, mag mehëu p'ʌʌrbichpi jaaunaa, hĩchab Moiseeu hiek p'ã pʌatarr gaai jaau simpa t'um waupi jajaauk'am gaaimua hidëu pãar k'õinaa naapiba nʌm hanʌm marau hũr nʌm. /KWMag chi hẽsap mak'ʌʌn dʌ̈i pʌ̈iju gaai mʌg p'ã sĩejim haajem: “K'odamnaan, maar Jesuu hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌnauta jöoin chi pörnaan dʌ̈imua tagam k'ʌʌn chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn dʌ̈imua hãba marau pãrag salud deepʌ̈i nʌm. Pãar judionaan k'abahab mamʌ, Hẽwandam gaaimua maach k'odnaan haawai, t'um Antioquiapienag, Siriapienag maimua Ciliciapienagjã salud deepʌ̈i nʌm. JMagbaawai Jesuu hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌnau jöoin chi pörnaan dʌ̈imua t'um chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌnpa hãba biirdʌ hiek'awi chadcha Santiagoou jaautarrjö hẽsap warre p'ã haujierram haajem. Mag p'ã hauwia hĩchab mag chi pörk'a nʌm k'ʌʌn heem warre hõor numí jʌr haujierram haajem, Pablo Bernabé dʌ̈i wëtuwe ham dʌ̈i hãba Antioquiaag pʌ̈yaag. Mak'ʌʌn Silas hajim haajem, woun hãb Judas hanʌm dʌ̈i. Hich mag Judapai hibʌʌr wauwia Barsabás haajeejim haajem. !I;Maimua hichdëupai, ¿Jãgwi mua mag chirʌ́? hajim hanʌm. Mua mag chirʌmʌn, maachjö judionaan k'abamta maach meeun dʌ̈i hãba jooba wënʌrraajeewaita mag chirʌmgui hajim hanʌm. Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, mag Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr hiek p'öbörpierr judionaan Hẽwandam hiek jaaujem di nʌnʌidʌm hee sabarhedpierr hõrag hũrmk'ĩir t'ʌ̃ʌrjem. Magua hichiita mʌk'ʌʌnta hʌ̃rpai hamau hʌʌrk'aju haai nʌmgui hajim haajem Santiagoou. Judionaan k'abam k'ʌʌnag hẽsap gaai jaaupʌ̈itarr GHMagju k'ãai sĩi hamag hajap'a hẽsap p'ãnaa hag gaai jaaupʌ̈ijugui hajim hanʌm, Hẽwandam na tag hʌdʌraa hamach hãrpim hugua. Mag hẽsap gaai tag nem parhoobamta hẽwandamk'a waunaa hagʌg jëwaag nemchaain k'ëchnaa hag k'ĩirp'ee wai narr nemek modjã k'öpiba jaaupʌ̈ijugui hajim haajem. Nem t'õowia hag bag dën reyen wau sĩsidʌmjã k'öpiba, ni nem sĩi bëgöhne bag hãrba t'õo sim modjã k'öpiba jaaupʌ̈ijugui hajim hanʌm. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab dich hõor k'abam dʌ̈ijã bʌ̃ʌrjã k'apes hapiba jaaupʌ̈ijugui hajim haajem Santiagoou. $GAMag jaauwi, hich Santiagooupai, —Magua mua hoowai, har judionaan k'abam k'ʌʌnta hamach jöoin hi pʌawia jũrr Hẽwandam hiek hʌ̈k'amam k'ʌʌnag chan pöd maadëu hamag maach jöoinau nem jaaujerr t'um hat'uucha jaauju k'aba nʌmgui hajim haajem hich jöoi Santiagoou. 8FiMuata mag hiek'a chirʌm, mʌch chi warrgarwe magʌm nem t'um hõrag k'ap'ʌ hapiejemua” hajim haajem, Santiagoou hich Hẽwandamau hiek'atarr higwia. (Am. 9:11-12) EMagbaawain chadau durrpierram k'ʌʌnau judionaan k'abam k'ʌʌnaupa mʌ jʌrwi, hamaujã hĩchab mʌʌta hamach Pörk'a hauju. D9“Mʌʌgwaiwe chan pãrau mʌrʌg jëeubata wënʌrrʌm.Mag gaaimua pãran sĩi di burrtarr hʌ̃r dik'ierr happai jʌjʌrʌʌ t'ʌbatarrjöta nʌm.Mamʌ mʌg hatag deeu mʌch pierrwain chadau, hich hag dibʌ̈ʌupai deeu hëu hau nʌmjö, hũmaai pãar chaain hewagam k'ʌʌn k'ĩirjugjã deeu mʌchig p'ũrreu hat'aawai mʌrʌgta jëeu nʌisiju, warr jöoi David k'ararr jaar haajerrjö. 9CkJãgbarm haigta chadcha mua hoowai warrgar Hẽwandam hi jaaumienau p'ã pʌatarr heyaa höbëbërgmamgui hajim hanʌm hich Santiagoou. Mag jaaumamua Hẽwandamau hich hi jaaumienag p'ãpitarr hiek jaaubaadëjim haajem. Mag Hẽwandamau hõrag jaautarr hiek Santiagoou higmatarr mʌg hajim haajem: B9Ya pãrau Simón Pedro hiek hũrbarm, jãga Hẽwandamau hĩsta warrpem judionaan k'abam k'ʌʌnjã k'ĩir jãsenk'awi hĩchab hich chaaink'a hat'á. mAS Mag ham dën hĩgk'a höpinaa Santiagoou jũrr, —K'odamnaan, mʌ hiek hũrbat hajim hanʌm. @  Magbaawai jũrr Bernabeeu Pablo dʌ̈imua jaaup'öbaadëjim haajem, jãga Hẽwandamau hamagjã judionaan k'abam k'ʌʌn heejã hag na hõrau nem mag hooba haajempa waupimajĩ. Mag jaaumam hũrwia sĩi t'umaam k'ʌʌnau k'ĩuu hũr nʌisijim haajem. e?C Mag k'ĩirjuju k'ãyau maadëu k'ap'ʌ haju haai nʌmgui hajim hanʌm: maach Pör Jesuu hich jãg hich garmua maach k'õchk'awi hʌ̈u peerdʌ hautarrjö, hich hagjöta hamjã hichdëuta peerdʌ hau sim k'abahab hajim hanʌm Pedroou, mag Moiseeu p'ã pʌarr hiek t'um chan judionaan k'abam k'ʌʌnau hʌʌrk'aju haai k'aba nʌm ha k'ap hamk'ĩir. >  Mag simta, ¿k'an jãgwi pãrau Hẽwandamau hichdëu k'ap nem wau sim k'õchk'amap'amjö nʌ? ¿K'ant'ee pãrau hat'uucha hamag maachdëujã pödba ni maach jöoinaujã pödba harr nemta waupi jaaum hig nʌ? hajim hanʌm Pedroou jũrr hamach k'ĩircha. =) Hẽwandamau hoowai maach chan ham dʌ̈i bʌ̃ʌrjã k'ĩet'uupaijã k'aba nʌmgui hajim hanʌm Pedroou. Maagwai maachdëu hʌ̈k'atarr gaaimua maach k'aibag chugpaatarrjö, ham dënjã hich hagjö hirua chugpaa simgui hajim hanʌm, hamaujã chadchata hʌ̈k'a naawai. <Hich Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn k'ĩirjug k'ap'ʌ sĩerrʌmuata hĩchab hamagjã hich Hak'aar deejimgui hajim hanʌm, hich jãg maachig deetarrjö. Jãg sim haig hirua hamag, “Mua pãarjã hig chirʌm mʌch chaaink'a hawaag” ha sim k'abahab hajim hanʌm. 1;[Maimua mag hijẽjẽb nʌʌ hawia Pedroou bʌ̈jãau dʌnʌʌunaa hamag, —K'odamnaan, pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, nawe hich Hẽwandamauta chadcha mʌ jʌr haujim, judionaan k'abam k'ʌʌnagpa jãga Hẽwandamau maach peerdʌ haaujẽ ha jaaubaawai hĩchab hamaujã hʌ̈k'amk'ĩir. (:IMagbaa Jesuu hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌn dʌ̈i jöoin chi pörnaanpa hãba biirdʌjierram haajem, deeu hũmaai hag hiek hajapcha hiek'aag. b9=Mamʌ Pabloou Bernabé dʌ̈imua mag jaau nʌm hũrwia hãaur k'ʌʌn Moiseeg Hẽwandamau hich hiek p'ãpitarr hajapcha hʌʌrk'aajerr k'ʌʌnjã ya Jesús higar hʌ̈k'awi haig narr haawai mak'ʌʌnau bʌ̈jãau dʌnʌʌunaa, —Keena hajierram hanʌm. Judionaan k'abam k'ʌʌnjã Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarr k'ʌʌnagan hichiita t'umwe mehëu p'ʌʌrbichk'api jaaunaa hĩchab Moiseeu p'ã pʌarr gaai jaau sĩsidʌmjã t'um waupi jaauju haai nʌmgui hajierram haajem. 8 Mag jajawag wëtumua, Pablo Bernabé dʌ̈i tagam k'ʌʌnpa Jerusalén barimaawai haram iglesia heem jöoinau chi pörnaan dʌ̈imua Jesuu hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌnaupa hamag, —Keena, hʌ̈uchata pãar bëejierramgui hajim hanʌm. Mag barwi di garm k'ʌʌnag jaaup'öbaadëjim haajem, jãgata Hẽwandamau ham dʌ̈i haajeejĩ hamau hi hiek jaau wënʌrraawai. g7GMag chadcha Antioquía p'öbör hee chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌnau hamach pʌ̈ibapäaiwai hërëubaadëwi, Fenicia durr dichwia, Samaria durrjã dichjierram haajem. Mag wënʌrrʌmua hamach wëtumpierr hõrag jaaujeejim haajem, jãga judionaan k'abam k'ʌʌnaujã hamach jöoin warrgarm k'ʌʌn hi hisegwia k'ĩirjug hiiurta haujierrá, Hẽwandam hiek chaarcha hʌ̈k'aag. Mag hamau nem hĩgk'amam hũrwia t'um chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn honee durrajim haajem hĩchab. (6IMagbaawai Pabloou Bernabé dʌ̈imua hamau nem hagcha k'abata jaau nʌm hũrbaawai jũrr ham dʌ̈i chik'am hipeer hahau k'ap'öbaadëjim haajem. Mamʌ mamagk'amjã warm k'ʌʌnau warag hamau jaau nʌm hichaaur hiek'a narr haawai iglesia hee chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌnau hich Pablota Bernabé dʌ̈i jʌr haujierram haajem, Jerusalenag pʌ̈yaag. Mag, chadcha ham daumaai hõor jʌr hauwi pʌ̈ijierram haajem, mam pabaimaawai jũrr hich Jesuu jʌr hautarr k'ʌʌn dʌ̈icha iglesia heem jöoinpa hãba hich hag hiek wajap'a hiek'aag. w5 iHich mag jaar hãaur k'ʌʌn Judeamua Antioquiaag bëewi chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag, —Pãrauta warrgar Moiseeu hiek p'ã pʌatarr gaai jaau simjö pãach mehëu p'ʌʌrbichba nʌm chan pãar pöd peerdʌbamgui haichëjierram hanʌm. 4wMaimua Pablo Bernabé dʌ̈i warag haigmua da wëtba, chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn dʌ̈i nʌʌ hajierram haajem.B3}Mag bëewi, chadcha deeu Antioquía barchëwia, chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn t'um hãbam haig biirdʌnaa, hamag jaaup'öbaadëjim haajem, jãga Hẽwandamau ham dʌ̈i hajĩ, maimua jãga maach Pör Jesuu judionaan k'abam k'ʌʌnagjã hĩchab hich hiek hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'apijĩ, hamachpa peerdʌmamk'ĩir. r2]Maig p'öbör Perge hanʌm hee Hẽwandam hiek jaau naawia, jũrr Ataliaag wëtwi, hamachig p'idag jaautarr t'um wau haaipabaadee, hich haarpaimua jap hee paauk'awia, deeu Antioquiaag bëejierram haajem, warrjã mag p'öbör heemuata chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn pörnaanau ham pʌ̈itarr haawai. Mag Antioquía p'öbör heemua hajim haajem, warrjã ham pʌ̈yaagpaawai Hẽwandam hiek högk'aba jaau wënʌrramk'ĩir ham hʌ̃r jua hausĩunaa ham kõit hirig jëeu nʌʌ hawi pʌ̈itarr. 1 v0eMaimua Pisidia durr dichwia jũrr deeum durr Panfilia hanʌm barjierram haajem, Pablo Bernabé dʌ̈i. u/cMag wënʌrrʌmua hĩchab iglesiapierr jöoin jʌr haumaajeejim haajem, mak'ʌʌnta chi pörk'amk'ĩir. Magnaa t'ach k'öba sʌrk'a nʌmua oraawia maach Pör Jesuugta hamach nʌnʌidʌmpierr t'ʌapaar hamk'ĩir hirigta jaaujeejim haajem, hamachdëujã hi hiekta hʌ̈k'a narr haawai. Pablo Bernabé dʌ̈i deeu Siria durram p'öbör Antioquía hanʌmʌg bëetarr .Mak'ʌʌn p'öbördam hee chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn k'ĩir honee hapieg, ham hoo p'ʌʌrdʌ wënʌrrʌmua hamachdëu maach Pör hiek hʌ̈k'atarr hiekta warag hogdʌba hʌ̈k'api jaaujeejim haajem hamag. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab, “Hẽwandam sim haar mawia, hi dʌ̈i hich mag wënʌrraagan, hichiita hich jãg hi gaaimua maach dau hap'ʌʌ wënʌrrajugui” haajeejim haajem. x-iMag p'öbör Derbe hanʌm hee maach peerdʌajem hiek jaau wënʌrrʌmua hõor pöm Hẽwandam higar hʌ̈k'apiwia deeu hamach bʌ̈ heepai hewag Listraag bëejierram haajem: mag Listramua, Iconioog; mag Iconiomua, jũrr Antioquiaag. ,}Mam mag hëudʌ deebat'uurwai, tagam k'ʌʌn hagjö Jesús hiek hʌ̈k'a narr k'ʌʌnau bëewi hich hʌ̃r pos haicheewai, p'iidʌbaadëwi deeu p'öbör hee sĩeichëjim hanʌm, hich Pablo. Maimua hag noram Derbeeg petajim haajem, Bernabé dʌ̈i. J+ Mamʌ hamau mag nʌm hãba, judionaan bëejierram haajem, Antioquiamua Iconiomuajã hagjö. Mag bëewi hõor wawí p'öbaadee, hamachig paa hauwi, Pablo mokou barp'öbaadëjim hanaabá. Mag jũrram k'ʌʌnau bar wai nʌʌ hawia chi meemjö haadee, meebaadëmpii hawia p'öbör higaau hëudʌ deet'urjierram haajem. E*Pabloou Bernabé dʌ̈imua par mag jaau durrajieb mamʌ, hichiita t'et'e deejierram haajem, mag p'ak k'ëchnaa p'aa nʌmua hamachig Hẽwandamagamjö jëeum hig narr jëeupiba haag. )wMamʌ magʌm hãba, hõrau hichigcha jëeumk'ĩirjö, hich jua hoopiejeejimgui hajim hanʌm, ham heeg hoo simua. Mag, hichdëuta maach honee wënʌrramk'ĩir, maach hat'ee nosegjã chëpinaa maach nemjĩirjã hajap'a höbeerpi nʌm dʌ̈i hĩchab maachig t'ach k'öjujã hed hëepierr deejemgui ha jaaumajierram haajem hamach numiim k'ʌʌnau, jũrr jaaupʌ̈pʌ̈igmamua. 3(_Warrgarin chadcha t'umaam k'ʌʌnau hamachdëu nem k'õsimʌg jëeu nʌmjã Hẽwandamau magʌm haba haajeejimgui hajim hanʌm, hamau wajappai hich k'augba narr haawai. E'—Keena, ¿k'ant'eeta pãrau maar dʌ̈i jãg nʌma? hajierram hanʌm. Maach wounaan hãba t'ʌnaabahab; maar chan Hẽwandam k'abam. Maraun sĩita jãg hẽwandam hanʌmjã maadëu nem higab simʌg jëeuju k'ãyau, maach Hẽwandam chaar hʌ̃gt'ar simʌg jëeumk'ĩirta pãrag marau jaau wënʌrrabahab hajierram hanʌm, hichdëuta mʌg hedaujã wauwia, mʌg jẽbjã wauwia, p'ũas dʌ̈i hag hee nem t'ʌnʌmpa t'um hãba wautarr haawai. 6&ePabloou Bernabé dʌ̈imua hũurwai p'adëu mag hamach hëugar mamagk'am hũrbaawai gaai machgau hamach k'ajũa mor gayam t'ʌrrëunaa hõor hee hähäag k'ap'ig wëtumua, =%s Mag p'öbör hee dub nʌm haigcha ham hẽwandam mag Zeus hanʌmʌg jëeujem di dʌnaajim haajem. Magp'öbaadee hag heem p'adëu p'ak hemk'ooinpa pamaar dën pörsirk'a sĩsidʌm puertdi haig p'ëbëewi p'aamamua hamagta Hẽwandamagamjö jëwam hig sĩejim haajem, hõor k'apan t'ʌnʌwe ham dʌ̈i hãba. .$U Mag hamach hẽwandam hanʌmua, Bernabé Zeus gaai t'ʌ̃rnaa Pablo jũrr Hermes gaai t'ʌ̃r wai naajim haajem, hichta hʌ̃rcha hijẽjẽb k'aajerr haawai. q}||!{z+xw~vfu'srqpnrmm,kkihgfecbah`_P^]\Y[\ZmYXwVUU@}?h==;;:f987+6y5'3210R.2,|+l*)B(&%{$'"!w NV:R\ -  cq<Zya;Hẽwandamau hichdëu hõor peerdʌ haaujem hiek mʌchig jaaupitarr t'um bʌ̃ʌrjã meerba mua pãrag jaautarr haawai ya mʌ chan mʌg chirʌm haig bʌ̃ʌrjã hiekk'õr chuk'u chirʌmgui hajim, Hẽwandam dau na. ]3Mʌchdëu mag pãrag jaaujerr k'ap'ʌ chiraawai hich hagjö hĩsjã mua mag chirʌm. Mʌgnaa pãach meem hed Hẽwandamau pãach hauba hawiajã hoob mʌ gaai t'ʌmiet hajim, pãachig bʌ̃ʌrjã jaaubajim hawi. Mag jajawagmamua, ’Pãach t'umaam k'ʌʌnag k'ap hamk'ĩir hĩs mua warre pãrag jaauk'imgui hajim: Mua chadcha pãar hee hich mʌg Hẽwandam hiek jaau p'ʌʌrdʌ chitʌmua pãrag jaaujeejim, Hẽwandamta pãach t'ãar hee hat'aawai hichta pãach Pörk'a sĩsimk'ĩir. Mua mag pãrag jaau chitaajerr, hĩspai pãrau mʌ k'ĩir hoowia ya tag pãrau mʌ hoobamgui hajim.  Mamʌ mag mʌch dau hap'ʌʌ haju k'ap'ʌ chirʌmjã magju k'ĩirjuwia gaai masi hoo chirʌʌ haa k'augba chitʌm. Mʌ k'ĩirjugan hãba Hẽwandamau maach k'õsi peerdʌ haaujem hiek maach Pör Jesuu mʌchig jaaupitarrta jaauju k'ĩirju chitʌmgui hajim. "=Hẽwandam Hak'arau mʌchig jaaujeewai mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, hamau mʌ dʌ̈i hamachdëu hampierr hawi mʌ p'ãarju cárcel diin jam sĩsidʌm. #?Maimua hĩsjã hich Hẽwandam Hak'araauta mʌ pʌ̈i sim haawai mʌ Jerusalenag ma chitʌmgui hajim, magʌm haar mʌch dau hap'ʌʌ hajujã k'ĩirjuba. 1[Judionaanag jaaunaa maimua judionaan k'abam k'ʌʌnagpa jaaujeejim, jãga hamach k'aibag t'um hãsie hewag k'ĩirjuwia hisegju haai nʌ, Hẽwandamau k'õsi simjöta wënʌrraag; magnaa jãga maach Pör Jesucristo hiekta hãba hogdʌba hʌ̈k'a wënʌrraju, magʌm t'um mua jaaujeejimgui hajim. nUMamʌ magʌm hãba, pãach hʌ̈u wënʌrramk'ĩir mua pãrag maach Hẽwandam hiek jaaub k'aba jaau chitajimgui hajim. Mua pãrag hõor k'apanag dak'ĩirjã jaaunaa pãar di haarcha mawia pãach happai nʌm haigjã jaaujeejim. EHich mag bʌ̃ʌrjã mʌch t'öba, maach Pör Jesús hat'ee sĩi dau hap'ʌʌ hi chogk'a chitʌmgui hajim. Mag p'idk'a chitʌmʌn, judionaanag maadëu Jesús hiek jaau k'itaawai hʌ̈k'amaaugau dich dʌ̈ita k'aigba haadëp haawaijã, dich garmuan maadëu ham dau haug k'augwi warag dauhi paraa k'itaajemgui hajim. U~#Mag hiek jaaupʌ̈iwia chadcha bardʌtk'abaicheewai hamag magjim: —Pãrau wajap'a k'ap'ʌ nʌmgui hajim, jãgata mʌ chitaajẽ pãar hee warrcha Asia hee mʌch pachëtarr haigmua hĩs hewag pawiajã. }Mag p'öbör Mileto hanʌm hee barchëwia sĩi Efeso iglesia heem jöoin chi pörnaanag hiek jaaupʌ̈ijim, hich hoon bëemk'ĩir. |Mag mʌg biek'au hich Pablo Efeso p'öbörjã maba harran, Asia durr mak'iin da barbaju hawiata mabajim, Jerusalén p'öbör hee jöpk'aa barwia ham p'iesta Pentecostés k'a nʌm hee dʌ̈i sĩem k'õchgau. Pabloou Efeso iglesia heem chi pörnaanag hiek'atarr +{OMag barwi hag noram döjãrr p'ʌramdam Quío hanʌm k'ĩirp'ee dichjim. Maimua hag noram deeum p'ʌramdam Samos hanʌm gaai naaimajim. Mag Samos hanʌm gaai k'ũchpai naawi dʌrbagk'aau deeu jẽb wapem gaaicha p'öbör Trogilio hanʌm k'ãi hëewia t'ʌgdʌtk'aaun chadau Mileto barjim. z+Mag Aso bardʌtk'aimawia deeu hi dʌ̈i hoowian chad maar hãba hãbam jap hee deeum p'öbör Mitilene hanʌmʌg wëtwi hich mag hãba barjim. yw Mamʌ mag hi maju nawe maachta nacha jap hee paauk'ajim, döjãrr garmua hi na maag, mag wëtwia p'öbör Aso hanʌmta deeu maach hãba hooju ha hiek'atarr haawai. Maagwai hich, jũrr bʌ̈ʌu maju haadëwi maar hẽudee bëejim, bʌ̈ʌu. x1 Mag hi petaawai chi chaai burrwi meetarr hich Pabloou hiiupi hautarrjã meeba harrjö hich diig harrjierram. Pabloou hamachig jaautarr hũrwi chaai chi meem hiiupi hautarrpa hamach daúa hoobaawai hi hẽudee pawiajã hich mag honee nʌisijim. Troasmua Miletoog biekk'atarr 2w] Maimua deeu hʌ̃gt'aa hamach narr haar mawia, Jesuu hich k'apeenag t'ach k'öpi jaau pʌatarrjö, Pabloou pan t'orreuwia, hamach t'umaa k'ö dichwia, hũmaai Hẽwandam hiek hamag jaaubaadëjim. Mag jaau simua hich mag haardʌdʌk'amua hãspabaadeewai bʌ̃ʌrjã k'ãiba hich mag petajim. ?vw Magbaawai Pablo hʌʌrbawia, mag chi meem hʌ̃r heeg t'ʌk'öonaa, warag hö pʌr wai p'iidʌnaa, chi haig narr k'ʌʌnag, —Hoob jãp'ierrmiet, mʌg chaai meeba sĩebahab hajim. !u; Mag hedacha pamjã Pablo hijẽjẽbk'am hee, hẽwan hãb Eutico hanʌm ventan hi gaai hʌ̃gt'aa hoo sĩejim. Mamʌ mag da höbërba haawai hich hoo sĩerr haigpai k'ãibaadëwi, hʌ̃idʌau sĩi mam hʌ̃gt'aa piso t'ãrjupam haarmua burrwi, warre chi meemta jiir haujierram. tMaar t'um hãba hʌ̃gt'aagajãrcha hõor podpaajem haar naajim. Maig lámpara k'apan sĩi p'up'up jiir hʌid t'ʌnaajim. s-Domighed pan t'orreuwi hãba k'öju harr haawai maar hãba podpa nʌm haig Pabloou chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn dʌ̈i hiyʌ̈ʌ simua hamag Hẽwandam hi jaau sĩejim. Mamʌ hich Pablo hag noram hãspaau maju harr haawai mag hijẽjẽbk'amua ya hedacha pamaa hajim. rr]Magbaawai maachin hök'ar pan levadura chuk'u wauwia k'oojem hag p'iesta dichtarr k'urta Filipos p'öbör heemua wëtjim hĩchab, döjãrr garmua barco hee. Mag wëtwi, k'odjörröo hawia, cinco días naata mag maach na wëttarr k'ʌʌn nʌm haar barimajim, Troas. Mag Troas p'öbör heejã maar siete días naaimajim. Hãbmiecha Pabloou Troaspien hoot'urtarr Aq{Mamʌ mak'ʌʌn hamach t'um Pablo dʌ̈i hãba mʌ chirarr p'öbör Filipos hanʌm hee bardʌtk'achëwi, jũrr maigmua hamach hap hërëubaadëwia, Troas p'öbör maar nʌ naaimajim. pYa mag hich bʌ̈pai hewag mam dʌ̈i hi daumaai hõor wëtjim haajem. Mak'ʌʌn hãb jöoi Pirro hiewaa Sópater hanʌm hajim haajem, Bereapierr. Maimua dau numí Tesalónicapien hajim haajem, Aristarco Segundo dʌ̈i. Maagwai dau hãb Derbepierr Gayo hanʌm hajim haajem. Mag tag wëtjim haajem Listrapierr Timoteo, maimua Asia durram k'ʌʌn hagjö numí, Trófimo Tíquico dʌ̈i. Vo%barwia, Greciapien hee hed t'ãrjup sĩejim haajem. Mag sĩi hawia Grecia durrmua jũrr Siriaag maju hawi barco nʌ sim hee hũrbaadëjim haajem, judionaanau hich dak'ãu wai nʌm. Mag sĩi hich baraata hoo nʌm ha hũrbaadeewai Siriaag maju harrjã maba, warag hich marr k'ʌd heepai hewag bëewi, deeu Macedoniaag dichjim haajem. 7ngchi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn nʌnʌidʌmpierr Hẽwandam hiek jaau p'ʌʌrdʌ nʌrrʌmua warag hõor k'ĩir honee hapiejeejim haajem. Mag nʌrrʌmua warag Greciaagjã mawia, m Maimua mag hõor p'ogdʌwi sĩi kaaijã hee parhooba pos nʌrrjëe t'ʌnaawia dichdimaawai Pabloou chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn t'ʌ̃rk'a hauwi ham wawí wai sĩi hajim haajem. Mag ham wawí wai sĩewi, hayoyoojii hawi, deeum durr Macedonia hanʌmʌg mawia, |lq)Chi secretarioou hõor pöm t'ʌnʌmʌg mag hiek'apʌ̈iwia, t'umaam k'ʌʌnag höbeerpi jaaujim haajem. k(Magba sĩi cha nʌmjö chan hʌ̈u k'aba simgui hajim haajem. Mʌgbarm gaaimua Romapienau k'ãijã jũrr maachig, “¿K'an gaaimua pãrau jãg hõor meeuk'apijĩ?” ha jëeuk'iin, ¿maadëu hamag k'an habarju? hajim hanʌm. Pöd maadëu hamag “Chadcha magbarm gaaimua hajim” haju k'aba nʌmgui hajim haajem, sĩi maach garmuata nacha juau hogt'om ham k'ujʌrbarmjö harr haawai. Cj'Wa magba deeum hiek k'ãijã pãrau ham dʌ̈i hiek'aag wai nʌm k'ai, leíu jaau simjö chi t'et'emnaan dʌ̈i hãba biirdʌnaata hiek'aju haai nʌmgui hajim hanʌm, chi secretarioou. i7&Demetrioou hich k'apeen dʌ̈imua hiwiir hãbam hëugar k'ãijã t'et'emnaanag jaaum hig nʌm k'ai, warre ham haarcha mawia hamagta jaauju haai nʌmgui hajim hanʌm, magʌm hat'eeta ham naawai. Maiguin chadau hagdaujö k'ĩircha jũrr chik'am jaauju haai nʌmgui hajim haajem. ,hQ%Chamʌ k'ʌʌn wounaan pãrau mʌig waiberr k'ʌʌnau chan bʌ̃ʌrjã maach hẽwandam hʌʌi Diana higwia k'aigba hiek'aba, ni hag degam nemjã jĩgk'aba nʌm. Qg$Mag maadëu hi dipa t'ʌa wai naajem chadcha haawai ni hãbmuajã maach hijũrr “Jãan sëuk'aawaiu” haju k'abamgui hajim hanʌm. Mag maadëu t'umaam k'ʌʌnau k'ap'ʌ nʌmta, ¿k'ant'ee pãar jãg nʌma? Pãachta warag k'ĩu nʌisit hajim hanʌm. Nacha hajap'a k'ĩirjunaa k'aba chan hoob jʌ̈chag jãgmiet hajim haajem. Wf'#Mag nʌʌ paawai chi p'öbör heem secretarioou hʌ̈u hẽk'a sĩi hawia, k'ĩupaa hat'awi hamag, —Keena, Efesopien hajim hanʌm, mʌg durr gaai t'umaam k'ʌʌnau k'ak'apdö t'ʌnʌm, hãba mʌg p'öböröuta mʌg maach hẽwandam hʌʌi Diana di t'ʌanaa hi k'ĩirk'a wau sim hʌ̃gt'armua burrchëtarrjã t'ʌa wai naajem. Pe"Mamʌ hõor pöm mag t'ʌnarrau hich Alejandrojã hĩchab judiok'a simta mag hiek'aagpam k'aug hat'aawai deeu heeupemjö sereubaadëwi, “Maar Efesopien hẽwandam hʌʌi Dianaan hichta hãba hich mag hẽwandamk'a sĩerraju; hijöm chan tag chuk'umgui” haajeejim hanʌm. Hich mag serereuk'amua hora numijö naajim haajem. Ad{!Mamʌ woun hãb Alejandro hanʌm haig sĩerr haawai hãaur k'ʌʌn judionaanau maata jũrr hajués hõor k'apanag na hëudʌ deet'urjierram haajem, jũrr hõrag wajap'a jaaumk'ĩir. Magbaawai Alejandroou judionaan kõit hiek'aag hʌ̃gt'aag jua hʌanaa juaupai jajaau k'abaadëjim haajem, hõor k'ĩupamk'ĩir. Zc- Mag hi ham haig bëeg hẽk'ak'ak'am hee, hierr ham biirdʌ t'ʌnʌm haar hõor serereuk'am hiek chan sĩi maadëu k'augbata wëjoojim haajem. Mag sĩi hõor p'ogdʌ t'ʌnaawai, hãaur k'ʌʌnau serereuk'amua k'ĩet jajaau k'aawai, tagam k'ʌʌnau hagjö k'ĩet serereu haajeejim hanaabá. Mamʌ hõor pöm mag t'ʌnʌmua hãaur k'ʌʌnau chan hamachdëu mamagk'amjã k'augba, k'an hat'eeta bëewi naajĩ bʌ̃ʌrjã k'augba nʌmta, dʌ̈i mamag haajeejim hanʌm. b9Mag nʌm hee hĩchab hãaur k'ʌʌn Asia durr chi t'et'emnaan hich Pablo k'apk'ʌʌnaujã ham mamagk'am haar hirig mapiba jaaupʌ̈ijierram hanaabá. Ua#Magbaawai Pabloou mag hõor pos t'ʌnʌm haig bëewi dubwi hõrag hiek'am hig sĩejim haajem, mamʌ hãaur k'ʌʌn hĩchab Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnau hʌdʌʌr hirig bëepibajierram haajem. M`Mag serereuk'am gaaimua sĩi warag kaaijã hee hõor p'ogdʌ nʌrrjëe maadëujã k'augba jöisijim hanaabá. Mamagk'am hee hõor pochag bëewi, Pablo k'apeen numí Macedoniapien Gayo dʌ̈i Aristarco hanʌm pʌrp'öbaadëwi, hamach t'umaam k'ʌʌn hãba biirdʌajem di haar het'et'errg harrwi wai dubp'öbaadëjim haajem. _Demetrio mag hiek'abarm chi k'apeenau hũrbaawai chadcha hi higar nʌm hiek'au warag meeuk'a sereu p'öbaadëwi, “Maach Efesopien hẽwandam hʌʌi Dianaan hichta hãba hich mag hẽwandamk'a sĩerraju; hijöm chan tag chuk'umgui” hajierram haajem. 2^]Mua hoowain maadëu nem wau nʌm hõrau tag hauba haadeewaita sĩi maach k'aibag waubarmjöta hajugui hajim hanʌm. Maig ¿jamaam p'atk'on maadëu hooju? Mag nʌm dʌ̈i hĩchab maach hẽwandam hʌʌi Dianaag jëeujem dijã hõrau warramjö k'õchk'aba haadëmua mʌg hatag paawai warag t'ʌ̃rp'öo k'aba sĩsijugui hajim hanʌm, mʌg Asia durr maimua durrpierram k'ʌʌnau hirig jëeujerrjã tag jëeuba hap'öbaadeewai. ]1Mamʌ mag nʌm hee pãrau pãach daúa hoonaa pãach kachiujã hũurjeewai pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, Pabloou hiek'a nʌrrʌm. Hi hiek mag “Hõrau juau nem wautarr chan hẽwandam k'abam” hanʌm. Mag jaau nʌrraawai hõor pöm chadcha hi higar hʌ̈k'a t'ʌnʌmgui hajim hanʌm. Mag hʌ̈k'a nʌm chan mag hich mʌig Efeso heepaijã k'aba, sĩi mʌg Asia durr hee peer t'umaam k'ʌʌnauta hʌ̈k'a wëjöm. Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, mag sĩi hõrau hirua jaau nʌrrʌm hʌ̈k'a nʌm gaaimuapaijã k'abam. 0\YBiek hãb chi Demetrioou hich dʌ̈i p'idk'aajem k'ʌʌn maimua deeum k'ʌʌn hagjö hich hagjöm p'idag gaai naajem k'ʌʌnpa hãbam haig t'ʌ̃rk'anaa hamag, —Keena, pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, maachin hãba mʌg p'atk'on dën didamk'a wau nʌmuata p'atk'on k'ĩirjö hoojem. j[MMag kaaijã hee hõor pos nʌrrjëe t'ʌnarr mʌgta hajim haajem: Woun hãb sĩejim haajem, Demetrio hanʌm. Mag wounau hamach hẽwandam hʌʌi Diana hanʌmʌg jëeujem di hoowi hagjöo daii p'atk'on dën waaujeejim hanaabá. Maata hi p'idag hajim haajem Hich k'apeen dʌ̈imua mag wauk'anaa për simua p'atk'on hathaba hamachpierr haaujeejim haajem. kZOMag Pablo maju haadëwi hich na hõor pʌ̈i nʌm jaar, Efeso p'öbör hee sĩi hõor pöm p'ogdʌwi meeuk'a nʌrrjëe hap'öbaadëjim hanaabá, Pabloou Hẽwandam hiek jaau nʌrrʌm haaidʌa k'ap'í haaidʌmam gaaimua. @YyMag chadcha hich Macedoniaag maju nawe hich na hõor numí pʌ̈ijim haajem, hich juag hoojem k'ʌʌn. Mak'ʌʌn, dau hãb Timoteo, maagwai hãbk'ai Erasto hajim haajem. Mak'ʌʌn hamach happai pʌ̈iwi hichin k'ãai k'apanaa Asia durr sĩsijim haajem. Efeso p'öbör hee sĩi hõor p'ogdʌ nʌrrjëe t'ʌnarr NXMagtarr k'ur sĩi hawia Pablo Macedonia durram k'ʌʌn hoon mawi hich mampaimua jũrr Acayapien hoonjã dʌrbaju k'ĩirjubaadëjim haajem. Mag hich p'ʌʌrdʌ nʌrraju k'ĩirju hauwia hich hödegpai, “Nacha jãg durr numí p'ʌʌrdʌpʌ̈iwiata Jerusalenjã bart'urwia jũrr Romapienjã hoon majugui” hajim hanʌm. .WUMagʌm gaaimua Hẽwandamau hich jua t'eeg hoopibaawai, hõor pöm maach Pör Jesucristo hiekta hʌ̈k'amaawai, warag haaidʌa k'ap'í haaidʌmajim haajem hĩchab. VMag nʌm dʌ̈i hĩchab hamachdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'aju nawe parhoobam hiek hẽsap gayam k'augwia hagʌmua bënk'ʌʌnk'a sĩsid harr k'ʌʌnaujã magʌm hẽsap t'um p'ë haibëewi, t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir hörpʌ̈imajierram haajem. Mag hẽsap pöm hördubtarr gaai p'atk'on werbatarr k'ap haag hawi, k'ĩirjunaa p'ã hoowai, p'atk'on pöm cincuenta miljö höbërjim haajem. HU Magbaawai hĩchab k'apan hag nawe Hẽwandam hiek hʌ̈k'awia narr k'ʌʌnjã bëemawi hag na hamachdëu nem k'aigba waaujerrjã t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir meerba jaaumaajeejim hanaabá. ZT-Mag hed magtarr hõor t'um judionaan k'abam k'ʌʌnaupa Efeso p'öbör hee k'ak'apdö t'ʌnʌisiewai t'ãar paraa nʌm hiek'au warag maach Pör Jesús higwia hi jua t'eegta t'ö hiek'aajeejim haajem, hõrau. S{Magwi chi woun mag hich mor hee bën k'aigbam wai sĩerrau warag hamag haudimawi warag ham dʌ̈i jãaubaadëjim hanaabá. Mag jãaubaadëwi, mag mepeer dʌ̈i simua haawai, nem juapa t'eeg mag siete narrjã hich jua jʌmpiba hamach gaai mas deebaadee, högk'awi, warag hamachta hag di haigmua k'ap'ig p'öbaadëjim haajem, sĩi k'a pepet'or hich mag k'ajũajã chuk'u. LRMamʌ hamach mag wënʌrraajerr haawai, biek hãb hamach hipierraa hajupii hawi mag hiek'abaawai, chi mepeer woun mor hee sĩerrau jũrr hamag, —Mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm, k'ai hagá Jesús, maimua k'ai hagá Pablo. Jãk'ʌʌnan chadcha nem jua t'eeg nʌm. Mamʌ pãrau chan hoob mʌrʌg magmiet hajim hanʌm. Q-Chi mag wënʌrrarr k'ʌʌn hãbam k'odpai siete naajim haajem. Mak'ʌʌn judío hãb p'adnaan pör Esceva hanʌm hag chaain hajim haajem. P Mamʌ hĩchab naajim hanaabá, hãaur k'ʌʌn judionaan, sĩi parhooba wënʌrrʌmua hõor mor hee bën k'aigbam sĩsidʌm jʌr weerpjerr k'ʌʌn. Mak'ʌʌnau hĩchab Pablo dënjö maach Pör Jesús t'ʌ̃r t'ʌ̃rnaa hõor mor heem bën k'aigbam jʌrwërpju hawi chi bënëg, “Pabloou jaau nʌrraajem hag Jesús hiek'au jãg woun mor heemua höbërbaadët” haajeejim hanʌm. O Mag hõor monawaag nem jua t'eeg sĩewai sĩi hi k'ĩir jãarjem wa hirua k'ajũa jũajem k'ãijã chi haaunaan haar harrwia, hag hʌ̃r hausĩubarmuapai k'a machag chugpaanaa hĩchab mor hee bën k'aigbam wai sĩsidʌmjã chadcha höbeerpʌ̈i maajeejim haajem. =Ns Maagwai Hẽwandamau hich hiiuta magpi sĩewai Pabloog hich jua t'eeg deewi Pabloou hõor hee nem k'ĩir pogk'e hõrau hag na mag nem hooba haajempa wau nʌrrajim haajem hĩchab. wMg Hich mag jaau simua año numí sĩsijim haajem, Efeso p'öbör hee. Maguata t'um judionaan maimua judionaan k'abam k'ʌʌnpa Asia durr joobaajerr k'ʌʌnau maach Pör Jesuu hõor peerdʌ haaujem hiek Pabloou jaau sim hũrjierram haajem. gLG Mamʌ hãaur k'ʌʌn hamach jʌ̃g k'ĩchag gaaimua hʌ̈k'amaaugau, Cristo hiek higwia hag hëugar warag woun hëugarmjö k'aigba hiek'aajeejim hanʌm. Mag nʌʌ paawai Pabloou hichta warag ham haigmua mawia, chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn hich dʌ̈i p'ë harrwi, jũrr woun hãb Tirano haajerr hag degta hed hëepierr hamag jaau sĩeimajim haajem. Mag Efeso p'öbör hee simua hed t'ãrjup hich mag judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg maajeejim haajem, maach peerdʌajem hiek jawaag. Mag bʌ̃ʌrjã högk'aba jaau simua Jesuuta hich Hẽwandamau pʌ̈itarr haawai hi hiekta hʌ̈k'api hauju hẽk'aajeejim hanaabá, hʌ̈u hamach peerdʌmk'ĩir. }JsHam hiek mag Jesús t'ʌ̃r gaai pör choopitarr k'ʌʌn t'um hemk'ooin hap'a docejö naajim haajem, chi k'apanag. I{Maimua ham pör hʌ̃r Pabloou jua hausĩubaawai, chadcha Hẽwandam Hak'aar ham gaai p'ẽs haicheewai, sĩi hamach meu k'aba, deeum meuta hiek'a p'öbaadëjim hanaabá. Mag t'ʌnʌʌ hawi Hẽwandam hiek hich mag parhooba jaau nʌisijim haajem. +HOPabloou hamachig mag hajap'a jaaubaawai, ya hag nawe maach Pör Jesús hiek hʌ̈k'a narr haawai, sĩi hi t'ʌ̃r gaaipai hamach pör choopijierram haajem. mGSMagbaawaita Pabloou hamag magjim hanʌm: —Juanaun chadcha hõrau hamach k'aibag hisegwi Hẽwandamag chugpaapi jëeubaawaita ham pör choopʌ̈imaajeejimgui hajim hanʌm. Mag pör choo nʌisib mamʌ, hamau hĩchab hi hẽudee hãb hi k'ãaijã hʌ̃rpai sim hurum hiekta hʌ̈k'aju haai nʌmgui haajeejim hanaabá, hajapcharan Jesucristo higwiama. |FqMagbaa deeu hich Pablo garmua hamag jëeumamua, —Magan ¿jãga hawiata pãrau pãach pör choopijimma? hajim hanʌm. Magbaa jũrr hamachdëu, —Juanau jaau nʌrrarr hʌ̈k'awiata maraun maach pör choopijimgui hajierram hanʌm hirig. iEK—¿Pãrau Jesús hiek hʌ̈k'aawai hĩchab hich Hẽwandam Hak'aarjã haujierrá? ha jëeujim hanʌm. Magbaawai jũrr hirig, —Hʌ̃hʌ̃, marau chan mag Hẽwandam Hak'aar sim hanʌmjã hũrba nʌmgui hajierram haajem. 0BYMaig sĩi hawi hich Apolos Acaya durr mam k'õsi haadeewai haig chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌnau, “Magan pʌ mamk'ĩir marau pʌ juag hoojugui” hawi, chadcha Acaya durram iglesia heem k'ʌʌnag hẽsap p'ã deepʌ̈ijierram haajem, hamach haar Apolos barbaimaawai hajap'a wai nʌisimk'ĩir. Mag chadcha mawi barbaimaawai hi gaaimua hʌ̈u dʌ̈rrcha chi Acayapienaujã warag Hẽwandam hiek gaai hubʌ nʌisijim haajem. /AWApoloou judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg dubwia chigagjã chuk'u högk'aba jaaubaadëjim haajem. Mamʌ Aquilo Priscila dʌ̈i haig narr haawai hi hiek'a höpinaa, hich hap t'ʌ̃r hauwia, hajapcha hirig t'um jaaujierram haajem, jãgata Jesús gaaimua Hẽwandamau maach peerdʌ haaujẽ. @%Mag maach Pör Hẽwandam hiek hichdëu hajap k'ap'ʌ sĩerr haawai hõrag jaauwaijã nem jaau k'aug hajap'ata warre Jesús higwiajã ham jʌ̃gaagaa jaaumaajeejim haajem. Mag k'itʌmuan mamʌ sĩi Juanau hõrag pör choomk'ĩir jaaujerrpai k'ap'ʌ k'itajim hanaabá. ?1Mag Efeso p'öbör hee Pablo sĩewi petarr k'ur, woun hãb Apolos hanʌm hi hẽudee barimajim haajem. Mag woun Egipto durr p'öbör Alejandría hanʌm heem hajim haajem. Hich mag Apoloou Hẽwandam hiek p'ã sim gaaim hajap'a k'ap'ʌnaa nem jaau k'aug sĩejim haajem. 8>iMag mawia, barwia, Antioquía p'öbör hee sĩi hawia deeu höbëraau, jũrr Galacia durr nʌrrʌʌ hawia, Frigia durrjã p'ʌʌrdʌpʌ̈ijim haajem. Mamʌ mag p'ʌʌrdʌ k'itʌmua, hʌ̈u chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌndam k'ĩir honee pʌamajim hanaabá. Pablo Efeso p'öbör hee Hẽwandam hi jaaujerr G=Mag jörröo hawi p'öbör Cesarea hanʌm barwi durrpbaadëjim haajem, Jerusalenam iglesia hee chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag saludaan. Mammua bëeuta jũrr Antioquiaag dichjim haajem. <Mamʌ Pabloou, [—Hichiita mʌ Jerusalenag maju haai chirʌmgui hajim hanʌm, p'iesta hee chiraju haawai;] mamʌ Hẽwandamau mʌ monak'a wai simʌn, deeu mua pãar hoon bëejugui hawi, hayoo hayoonaa, jap hee pawi, deeu döjãrrpbaadëjim haajem, Efesomua. V;%Magbaawai mak'ʌʌnau Pablo hamach haig t'ʌbawi sĩi hapi naajim hanaabá. i:KMag wëtumua Efeso p'öbör hee barimawia, Pabloou Aquilo hich hʌʌi Priscila dʌ̈i hamach hap p'ëpʌawi, judionaan Hẽwandam hiek jaaujem di haar petajim haajem, hag hee hõor biirdʌ t'ʌnarr k'ʌʌn dʌ̈i hiek'aag. q9[Pablo hich maig mag Corinto p'öbör heemua da maba sĩi hajim haajem. Mag maba sĩi hawiata maju haadëwi, haiguim k'ʌʌn chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌnag t'um hayoo hapʌ̈iwia, Priscila dʌ̈i Aquilopa hãba jũrr deeum durr Siria hanʌmʌg maagpajim hanʌm. Mamʌ hich hag p'öbör heepai Puerto Cencrea hanʌm haig hich Pabloou Hẽwandam na hiek'atarr t'um ya sʌrk'a höbër hëebaadeewai, hamachdëu haajerrjö chadcha pör k'õiwiata jap hee pawi döjãrrpbaadëjim haajem. F8Mamʌ mag dawag jʌrk'ʌʌitarrjã wëtba habaawai jũrr ham pör Sóstenes hanʌmta warag chi gobernador dak'ĩir pʌrp'öbaadëwi mas deejierram haajem, haig narr k'ʌʌnau. Mamʌ magʌmjã chi gobernador Galionau warag hoobamjö hapʌ̈ijim haajem. Pablo deeu Antioquía mawia hũmaai biek t'ãrjupam biekk'atarr (7IWarag mag hiek'awia mag chi Pablo k'aibag wawaag hi hëugar sëuk'a nem jaau narr k'ʌʌn hich haigmua dawag jʌrk'ʌʌipʌ̈ijim hanaabá chi Galionau. k6OMamʌ magba, sĩi wir haig pãach jöoin hi jaau nʌm gaaimuapai haawai mʌ chan magʌm hat'ee hiek'aag k'aba chirʌmgui hajim hanʌm. Pãach hiekk'õr pãach happai hiek'awia k'õinaa nʌisit hajim haajem chi gobernadorrau. y5kWarm k'ʌʌnau magbaawai Pabloou hiek'aagpam hee, jũrr hich chi gobernadorrauta hamag, —Judionaan, mʌ hiek hũrbat hajim hanʌm. Mʌg wounau chadcha nem k'aigbamta wauwia hõor k'ãijã t'õotarr hak'iin, mua pãar hiek hũrk'am. J4  Mag harrwi chi gobernador Galionag, —Mʌg wounaun t'umaam k'ʌʌnag hãba hichdëu jaau nʌrrʌmjöta Hẽwandamagjã jëeupi jaau sim haimajierram hanʌm. Hʌ̈uma Hẽwandamag jëeumʌn, mamʌ jãg hirua jaau nʌrrʌmjöon jũrr maach ley gaai jaau simjö k'aba, k'ĩetta jaau nʌrrʌmgui haimajierram haajem hirig. q3[ Mamʌ mag Pablo Corinto p'öbör hee sim jaar, Acaya durr woun hãb Galión hanʌmta chi gobernador hajim haajem. Hich maagwai judionaan hãba hibëpwia k'apanaam k'ʌʌnau Pablo hat'aadëjierram hanʌm, chi t'et'emnaan haar. 02Y Mag k'ãai k'õrk'a t'ʌnʌm hee Hẽwandamau hichig magbaawai warag t'ʌbawia año hãb hawia jãrr sĩsijim haajem, haiguim k'ʌʌnag Hẽwandam hiek jaauwai. @1y Pʌ nʌnʌʌuk'ampierr mʌʌn pʌ dʌ̈i chirʌm; maagwai ni hãbmuajã pʌ chig habamgui” hajim hanʌm. “Mag pʌrʌg bʌ̃ʌrjã högk'apiba jaau chirʌmʌn, mʌg p'öbör hee mʌchdëu peerdʌ hauju k'ʌʌn k'apan t'ʌnʌm k'ap'ʌ chiraawaita mag chirʌmgui” hajim haajem hich Hẽwandamaucha Pabloog. P0 Magbaawai biek hãb hedaar maach Pör Jesuu Pablo k'ãai k'õrk'api hauwia dawamjö hirig, “Hoob mʌ hiek hõrag jaauju högk'a chiramgui” hajim hanʌm. “¡Warag hik'ʌaba hamag jaaunaa! _/7Mag Pabloou hogdʌba jaau wai jẽedʌ k'itaawai hʌ̈u mag Hẽwandam hiek jaaujem degam pör Crispo hanʌmua t'um hich degam k'ʌʌn dʌ̈imua hʌ̈k'ajierram haajem. Mamʌ mak'ʌʌn happaijã k'aba, mag tag hich mag Corinto p'öbör hee k'apanaam k'ʌʌnau maach peerdʌajem hiek hũrbaawai hʌ̈k'awi hamach pör choopijierram hanaabá. .+Magpet hawi, chadcha mag judionaan Hẽwandam hiek jaaujem degmua höbërwi, jũrr woun hãb Justo ha t'ʌ̃r sim haar petajim haajem. Mag wounaujã hag nawe chadcha Hẽwandamag jëeujeejim haajem. Chi Justo di mag Hẽwandam hiek jaaujem di bigaau sĩejim haajem. y-kMamʌ hamachig magbaawai warag hi dʌ̈i sereu p'öbaadëwi Jesús higwi warag hiek k'aigba hiek'a p'öbaadëjim haajem. Magbaawai hamach hi harr haawai, Pabloou ham dak'ĩir hamach k'aigba habarm k'ap hamk'ĩir hich mor gayam k'ajũa t'udp'ënaa hamag, —Mʌgnaa pãach meem hed Hẽwandamau pãach hauba hawiajã, pãachdëupaita wir haig pãach k'aibag waubarmgui hajim hanʌm. Ya mua pãrag jaaubarm pãachdëuta hũrmap'a nʌm; jãimua naspawia mʌ gaaimuata hok'oo nʌm hamiet hajim hanʌm. Jãgbarpí hĩsmua hatag jũrr judionaan k'abam k'ʌʌnagta maach peerdʌajem hiek jawaan majugui hajim haajem hich Pabloou. T,!Mag nʌm hee Silas Timoteo dʌ̈i Macedonia durrmua bardʌtk'abaicheewai Pabloou warag sĩi maach peerdʌajem hiek jaau gaaipai sĩsijim haajem. Mag jaaumamua hʌ̃rcha judionaanagta, “Hich Jesuuta chadcha warrgarwe hich Hẽwandamaucha jʌr hauwia pʌ̈iju ha jaaujerr pãrau nʌ nʌm k'abajieb” haajeejim haajem hamag. T+!Mag put k'a simua semanpierr jua hʌ̃ʌijem hed paawai judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg mawia hõrag Hẽwandam hiek jaau simua hʌ̈u judionaan k'abam k'ʌʌnagpa hʌ̈k'api haumaajeejim haajem. *Mag hoon mawia mak'ʌʌnaujã hirua p'idk'aajem p'idag k'ĩirta p'idk'aajem ha hũrbaawai, warag ham di haig sĩsiwia hãba p'idk'a p'öbaadëjim haajem. Mag p'idag, put nem parrg nem p'ep'erg k'anaa dik'a hëu hahaug maajem hag k'a nʌm p'idag hajim haajem. l)QMag Corinto p'öbör hee Pabloou woun hãb Pontopierr Aquilo hanʌm hich hʌʌi dʌ̈i sim hooimajim haajem, hĩchab judionaan. Maagwai mag Aquilo hich hʌʌi Priscila dʌ̈i Italia durrmua barchëtarr hagt'a pömcha k'aba naajim haajem, Romaam emperador Claudioou judionaan t'um jʌrk'ʌʌibaadeewai bëetarr. K'ãai hãb Pabloou ham hoon majim haajem. ~( wMag k'ur Pablo hich sĩerr p'öbör Atenas hanʌm heemua mawi jũrr deeum p'öbör Corinto hanʌmʌg petajim haajem. '"Mamʌ mag hi höbërbaadeewai hãaur k'ʌʌnau hi dʌ̈i wëtwi, hamachig hajapcha jaaupiwia hʌ̈k'ajierram haajem. Mag chi hʌ̈k'atarr k'ʌʌn hee woun hãb sĩejim haajem, Dionisio ha t'ʌ̃r sim. Mag woun mag Areopagonaan hanʌm k'ʌʌn heem hajim haajem. Hʌʌijã hĩchab sĩejim haajem, Dámaris ha t'ʌ̃r sim, maimua mag tag k'apan t'ʌnaajim haajem, chi hʌ̈k'atarr k'ʌʌn.Q&!Magbaawai hich Pablo k'apanag hee höbër dichwia petajim haajem. n%U Mamʌ mag hi meewia deeu hiiu p'iidʌjim ha hũrbaawai, haig narr k'ʌʌnau jũrr hich Pablota wau hiek'a p'öbaadëjim hanaabá. Maagwai hãaur k'ʌʌnau hirig, —Hök'arta marau deeu pʌ hiek hũrjugui hajierram hanʌm. M$¿K'an jãgwi mag hãba hichpaita higpi sĩ? Hichdëu maach chachju haawaima hajim hanʌm. Mamʌ mag maach chachbarm hed hõrau hamachdëu nem waumaajerrpierr hamach k'ĩircha k'ap jajaau hamk'ĩir, woun hãb Jesús hanʌm ya jʌr wai simgui hajim hanʌm, t'umaam k'ʌʌnag, chijã k'ʌʌnta hich haar hauju wa chijã k'ʌʌnta sĩi hisegwi bark'ʌʌiju k'ãijã hichdëuta k'ap jajaau hamk'ĩir. Mag hich Jesuu t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i mamag haju maachig k'ap hamk'ĩirta, meetarrjã, meeba harrjö deeu hũmaai hich Jöoirau hi p'iriu haujimgui ha jaaumajim haajem hich Pabloou. P#Warrgarin hõrau mag hamachdëu nem wau nʌmjã k'augbam gaaimuata mag nem parhooba waunaa hagʌmʌg jëeuwaijã Hẽwandamau sĩi hãwaatjeejieb mamʌ, hĩs chan ya tag mag k'abamgui hajim hanʌm. "{Ham hiek'õoin mag chadcha maach Hẽwandam dʌ̈i k'odk'a nʌm k'ai, pöd maadëu, “Hẽwandaman sĩi hõrau hamach k'ĩirjug heemua p'ĩr dën p'atk'on dën wa mokdau dën k'ãijã hompaa hautarrau” ha k'ĩirjuju k'aba nʌmgui hajim hanʌm. D!Mʌg nʌm haig maachin hi jua heeta wënʌrrʌmjö nʌmgui hajim hanʌm. Hi k'urauta maachin hʌ̈u hiiu durrumgui hanaa hĩchab, Hi k'urau k'aba hak'iin, maach chan chuk'u haajeek'amgui hajim hanʌm. Hich jãg pãach heepaim k'ʌʌn hiek'õoin, “Maachin Hẽwandam dʌ̈i t'ʌ̃r hãba nʌmgui” hajim haajem. ? wMag hichdëu hõor hompaatarran, chi peerdʌm k'õsi nʌm k'ʌʌnau dau k'ĩsumjö jʌrk'a jʌrk'a wënʌrrʌmua k'ãijã hamach peerdʌ haupim k'õsi hich jʌrmk'ĩraugui hajim hanʌm. Hĩchab maadëu k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, har mag hi jʌr nʌm k'ʌʌnag chan Hẽwandam maach haigmua warp k'aba sim. ;oMag jaaumamua hichdëupai Hẽwandam higwia, ’Hichdëuta warrchajã woun hãb hompaa hauwia mag gaaimua mʌg jẽb gaai durrpierr hõor pöm hĩiupʌ̈ijimgui hajim hanʌm. Mag hõor pöm hompaaju nawe, hichdëun ham t'aabajujã k'ap'ʌnaa ham jooba wënʌrrajujã k'ap'ʌ sĩejimgui hajim hanʌm. !ni hõor juajã higba sĩerrʌmgui hajim hanʌm, hichig sĩi nem wau dedee hamk'ĩir. Mag hõor jua higju k'ãai, hichdëuta maach hʌ̈u hiiupi wai sĩenaa, cha maadëu p'ũdam hʌ̃ihʌ̃i nʌmjã deenaa, tagam nemjã t'um deejemgui ha hiek'amajim haajem Pabloou. %har mʌg durr t'um hompaawia hag gaai nem t'ʌnʌm t'um hompaatarr hag Hẽwandam. Hichpaita hedjã hee nem t'ʌnʌm pörk'anaa, hĩchab mʌg jẽb gaaim nemjã t'um k'ap sĩerrabahab hajim hanʌm. Mag Hẽwandam chan hõrau hich hat'ee ha di hëutarr heejã joobaba, Mua mag chirʌmʌn, pãar Haai hi jëeujem dipierr p'ʌʌrdʌ chitʌmua hoowai, pãar hẽwandamnaan t'um t'ʌ̃r paar sĩsidʌm hee hãb sĩi t'ʌ̃rjã chuk'u k'ãidu par sim haigta sĩi “Hẽwandam hõrau k'augba sĩerrʌm hat'ee” ha p'ã sim hootarr haawaiugui hajim hanʌm. Jãg pãrau pãachdëu k'augbamʌg jëeu naabá, hich mapaita muajã pãrag jaau chitabahab hajim hanʌm, pYMagbaawai Pabloou mag hãba biirdʌ t'ʌnʌm hee ham k'ĩirp'ee dʌnʌisiwia, —Keena, Atenapien hajim hanʌm. Mua hoowai pãrau chadcha hathaba pãach hẽwandamnaanag hajap'a jëeu wënʌrrʌm hoo chirʌmgui hajim hanʌm. ~uHamau mag narran, hamach t'um Atenas p'öbör hee joobaajerr k'ʌʌn har bʌ̃ʌrjã hamachdëu hag na magʌm hiek hũrba haajem heeu hũrp'öbaadeewai hãba mag hiekpaita hihig haajerr haawaita hirig mag jëeu naajim hanaabá, k'ap haag. 7Maragan cha pua jaau sim t'um hiek hiiuriu. Maguata marau hajapcha k'ap ham hig nʌm, ¿magʌm k'anim hiek'auma? ha jëeujierram haajem chi Pabloog. RMag nʌmua buchagdam Areópago hanʌm gaai hamach hãba biirdʌnaa hiek'aajerr haar hi harrwia hirig, —Cha pua hiek hiiur jaau nʌrrʌm marau hũrm k'õsi nʌm, ¿k'an hiek hagá? hajierram hanʌm. b=Magbaawai hãaur k'ʌʌn maestronaan Epicuro k'ĩirjug jaaujerr k'ʌʌnau deeum maestronaan estoico hanʌm k'ʌʌn dʌ̈imua hi dʌ̈i hiyʌ̈ʌ hap'öbaadëwi hamach wir haigpai, —Mʌg woun nem hieknem chirʌmua maachig ¿k'an hiekta jaau simʌ mag sĩma? hanaajim haajem. Maagwai hãaur k'ʌʌnau, —Mʌ da heen deeum durram hẽwandamnaanta jaau nʌrrʌmjöo simgui haajeejim hanʌm. Hamau mag narran, hamachdëu hũurwai, Pabloou ham jʌ̃g daar maach peerdʌajem hiek jaaumamua hʌ̃rcha “Jesús” hanʌm higwi mʌg hatag maach hiiu p'iidʌtk'ajujã jaaumam hũrwiata mag naajim hanaabá. s~}|X{ y?xnwuu`tsr^qponWmlkk/ji*hgfOedUcc b@`P_^],[9XWV_TRQPONMMLKRJIgHtGG:EDBA@?p>=U<;(:88<76 5@32~1q0/.-,+*)h'&%$#<" ?o[j*2wayD M  Ih44ezC"Mag hichig hẽsap deebaimaawai hag gaai heerpa wai dʌnʌʌ hawi Pabloog jëeujim haajem hi t'aabatarr durr k'ap haag hat'ee. Maimua Pabloou hichig, —Mʌʌn Cilicia durramʌu habaawai, jũrr chi gobernadorrau hirig, y-!Mag wëtumua Cesarea barwi, comandanteeu hẽsap deepʌ̈itarr gobernadorrag deewi, chi Pablojã warre hich jua hee joot'ʌ pʌajierram haajem. |xq Mag wëtwi, barwia, hag noram hãspabaadeewai maigpaimua chi soldaaun bʌ̈ʌu wëttarr k'ʌʌn deeu hewag hamach cuartelag bëejierram. Magbaawai warm k'ʌʌn cabaai gaai wëtmaa harr k'ʌʌnau warag Pablo Cesareaag hat'aadëjierram haajem. FwMaimua chadcha hedau k'ëutarr k'ur nʌʌ hawi ya hamach wëtju harr hora haadeewai, hamachig jaautarrjö soldaaunau Pablo dawag hauwi p'öbör Antipatris hanʌmʌg hat'aadëjierram. v%Mamʌ mag nʌm hee hũurwai, judionaanau hi t'õopʌ̈yaag hiek deewi hihãba nʌm ha mʌchdëu hũr hat'aawai, chadcha heeu dëgölp magam hugua hawi, warag mua pʌ haar hi deepʌ̈i chirʌm. Maagwai mag hi hiekk'õr pöm chirʌm ha jaau nʌm k'ʌʌnagjã warag pʌ haar wëtwi pʌch dʌ̈ichata hiek'api chirʌm. Magdampai hajim pʌrʌg jaaum hig chirarr. Hayoo kakë. Firma, Claudio Lisias” u!Mamʌ mam panaa wajapcha hũurwai sĩi Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr gaaimuata hamach heepai mag hi hiekk'õr pöm chirʌrʌm k'ajierram. Mamʌ mua hoowai magpaim gaaimua pöd hi t'õoju k'aba, ni sĩi cárcel deg p'ãraagpaijã hi hiekk'õr chuk'u sĩejim. 4taHagt'a k'augba chirarr haawai, k'an gaaimuata hamau hi dʌ̈i jãg t'ʌnʌ́ ha k'ap haag hawi, mua hi harrjim judionaan hamach Asamblea hee hãba biirdʌ t'ʌnʌm haar. ]s3Mʌg woun judionaanau pʌr hauwi, mʌ k'urau k'abamuan, warre t'õopʌ̈im hig naajim. Mamʌ Romapierrta mag wai nʌm ha mʌchdëu hũr hat'aawai hag bʌ̈rre mʌch soldaaun dʌ̈i mawi mua hi k'aigpër haujim. 9rk“Excelentísimo Gobernador Félix, ¿Jãgpai chirʌ́? Mʌ, comandante Claudio Lisiaauta pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Mʌ saluddam deepʌ̈i chirʌm hat'á. 5qcMag jaauwi ham wëtum dʌ̈i chi comandanteeu hẽsapjã p'ãnaa deepʌ̈ijim hanaabá, Cesarea durram gobernador Félix hat'ee. Mag hẽsap gaai mag sĩejim haajem: Xp)Maimua hich Pablo hat'eejã hagjö cabaai jʌr deebat, hag gaai mamk'ĩir. Bʌ̃ʌrjã hi chig haba harrwi hich jãg monak'a gobernador Feliig t'ʌsĩe pʌabajët ha jaaujim haajem mak'ʌʌn capitannaanag. .oUMagbaawai chi comandanteeu capitannaan numí t'ʌ̃rk'a hauwi hamag nem t'um k'ĩir k'augamk'ĩir magjim haajem: —Soldaaun sĩi bʌ̈ʌupai wëtju k'ʌʌn doscientos jʌr hat'at; cabaai gaai wëtju k'ʌʌn setenta, maimua soldaaun t'utk'ër panjã hĩchab doscientos jʌr hat'at hajim hanʌm. Mak'ʌʌn dʌ̈i nau k'ëutarr k'ur nʌʌ hawi hedaram las nuevenaa pãar Cesareaag wëtjugui hajim hanʌm, Pablo deen. sn_Magbaawai chi comandanteeu chi chaairag, —Mʌg cha pʌchdëu mʌrʌg jaaubarm hoob bʌ̃ʌrjã deeum k'ʌʌnag jawamgui hajim hanʌm. Mag jaaupiba wawinaa chi chaai pʌ̈ijim haajem. Gobernador Félix haar Pablo deepʌ̈itarr 1m[Mamʌ hoob ham hiek hʌ̈k'amgui hajim hanʌm. Chi mag hiek'a nʌm k'ʌʌn k'apanag cuarenta hatcha nʌmgui hajim haajem. Hich mak'ʌʌnta Pablo t'õopʌ̈ibam haigjã t'ach k'öba ni döjã döbaju ha hiek'a nʌmgui hajim hanʌm. Maimua sĩi hamach hiek'atarr pödba meerk'abapäaiwai warag hamachdëuta Hẽwandamag hamach k'aibag waupi jaauju haajem. Maagwai hamachdëu hãba pʌ hiekpaita hũr nʌmgui hajim hanʌm. Pua hamag mag harrpimʌn, magan k'ʌd jãrr sirp'ʌg hee nʌnaa mʌ naamjöoi t'õopʌ̈iju haajem ha jaaujim haajem chi chaairau. ElMagbaawai chi chaairau hirig, —Judionaan ya hãba hiek deewi nʌmgui hajim hanʌm, nan pʌ haig hiek'aan bëeg. Nan hamau pʌrʌg Pablo harrpijugui hajim hanʌm, hamach pörnaan judionaan chi t'et'echaram k'ʌʌn dʌ̈i hãba biirdʌ nʌm haar, sëuk'a hök'ar hit'ũu jëeumamua hajapcha hi k'ap haag hawi. k/Magbaa chi comandanteeu chi chaai jua gaai pʌrnaa chaaur hich hap harrwi, —¿K'anta pua mʌrʌg jawaag wai chirʌ́? ha jëeujim hanʌm. jMagbaawai chadcha capitanau chi chaai comandante haar warrwi hirig, —Preso hãb Pablo haajemua mʌ t'ʌ̃r hauwia mʌg chaai pʌ haig haibëepijimgui hajim hanʌm. Hi hiek mag mʌg chaairau pʌrʌg nem jawaag wai chirʌm haajem ha jaaujim chi comandanteeg. 7igMagbaawai Pabloou capitán hãb hich haig t'ʌ̃rnaa magʌg, —Chamʌg woundam comandante haar hat'aad hajim hanʌm. Nau hirua hichdëu k'ap comandanteeg nem hĩgk'aimaju. thaMamʌ hamau warm k'ʌʌnag mag jajaauk'am hich Pablo hʌ̃p'ʌi k'ʌ hãbam hag hiewaau hũr sĩerr haawai hichdëu mag hũrbarm bʌ̈rre Pablo wai narr haar cuartel hee mawia hi hëugar mamagk'am hichigcha jaauwimajim hanaabá. QgCha marau jaau nʌmjö hamk'ĩir, nau pãrau tagam k'ʌʌn t'um chi t'et'emnaan dʌ̈imua chi comandanteeg nanwe mʌig pãach haig hi hig nʌm habat hajierram hanʌm, hi dʌ̈i hök'ar hiyʌ̈ʌmamua hajap k'ap jëeumaag. Magbaawai marau sĩi hi k'ĩirp'ee nʌan majugui hajierram hanʌm, mʌig wai barchëju nawe t'õopäaig. fMag chadcha hamach happain ya chi hiek'am harr haawai p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌn judionaan chi t'ierrnaanpa hãba narr haar wëtwi maguimajierram haajem: —Pablo t'õobam haigjã bʌ̃ʌrjã maar t'ach k'öba ni döjã döbaju ha hiek'awi nʌm. Marau maach hiek'atarr pödba meerk'apʌ̈imʌn, magan warag maachta Hẽwandamag k'aibag waupi jaaujugui hajierram haajem chi pörnaanag. Re Chi mag hiek'a narr k'ʌʌn chi k'apanag cuarenta hatcha naajim haajem. d Mag maach Pör Jesuu Pabloog hiek'atarr noram judionaan k'apan hãba hiek deewia hihãba nʌisijim haajem, Pablo t'õopäaig. Mag nʌm hanʌmua, Pablo t'õopʌ̈ibam haig chan ni hãbjã t'ach k'öba ni döjã döbaju ha hiek'awia, “Maach mʌg hiek'abarm pödba meerk'apʌ̈imʌn, magan jũrr Hẽwandamau maachta k'aibag wauju haai nʌmgui” ha hiek'ajierram hanaabá. ecC Mag mam hi harrtarr hed hedaar maach Pör Jesuucha Pablo haig bëewia hirig, —Pablo, hoob jãp'ierr chiram hajim hanʌm. Jãp'ierrju k'ãai warag t'ãar p'ĩi habá. Pʌchdëu Jerusalén p'öbör hee hõrag mʌ hiek jaautarrjö, hich jãg Roma pawiajã pua mʌ hiek jaau chitajugui hajim haajem hichigcha. Judionaan Pablo pʌr hawaag hibëptarr b Jũrr mag serereuk'amua warag hat'uucha pamaawai, hõrau sĩi jũrram k'ʌʌnau hëudʌdʌtk'amua, Pablo piu t'ʌrrëu haju k'ĩirjuwi, chi comandanteeu soldaaunag hi sim haar hʌʌrbapiwi, ham jua heem k'echeunaa deeu hũmaai cuartel hee warrpijim haajem. zam Mag sereu t'ʌnʌʌ hawi, hãaur k'ʌʌn Moiseeu p'ã pʌarr hiek jawaag chi machnaan fariseonaan higar narr k'ʌʌnau p'iidʌtk'awi, —Marau mʌg woun bʌ̃ʌrjã k'aigba sim hooba nʌmgui hajierram hanʌm. Mamʌ mag sĩi hi dau heert'ʌg hat'amjöta hajim hanaawai, dösãtauta hirig hiek'ajĩ wa Hẽwandam chogauta hiek'ajĩ maadëu k'augbamgui hajierram haajem. `Saduceonaanau jaauwai, maach hak'aar chuk'u sĩerrjëe haawai, maach meewai mʌg hatag pawijã tag maach hiiu p'iidʌbaju haajem. Mag nʌm dʌ̈i hamag chan hʌ̃gt'ar Hẽwandam chognaanjã chuk'u, ni mepeenjã chuk'um hanaabá. Mamʌ jũrr fariseonaanau magba, hamau hʌ̈k'abam hanʌm t'um hʌ̈k'aajem haajem. Magʌm gaaimuata warrjã mag chik'am hipeer hahau k'ap'öbaadëjim hanaabá. 9_kPabloou mag hiek'abapäaiwai fariseonaanau jũrr chi saduceonaan dʌ̈i chik'am hipeer hahau nʌʌ hawi hihãba narrta warag k'ĩk'ĩratdö haaidʌ p'öbaadëjim haajem. E^Mag nʌm hee Pabloou k'aug hat'ajim haajem, chi t'et'emnaan hee saduceonaan dʌ̈i fariseonaanpa t'ʌnʌm. Hichdëu mag k'aug hat'aawai t'umaam k'ʌʌnag hũrmk'ĩir t'et, —Keena, mʌjã fariseota mʌg chitʌm, maagwai mʌ haaijã hĩchab fariseo hajimgui hajim hanʌm. Pãrau mʌig hiekk'õr paraamjö mʌ wai nʌmʌn, sĩi maach meewia deeu maach hiiu p'iidʌju hʌ̈k'a chitʌm gaaimuapaita mʌig mʌ wai nʌmgui hajim hanʌm hamag. 0]YMagbaa Pabloou, —Hãa, muan mamʌ hi p'adnaan pör k'abampii chirajiebma hajim hanʌm. Mua k'ap'ʌ harr hamua chan mag hiek'abak'amgui hajim hanʌm. Mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm, Hẽwandam hiek p'ã sim gaai “Pãach heem chi t'et'em higwia hoob k'aigba hiek'am” ha p'ã sim. \\1Magbaawai haig narr k'ʌʌnau Pabloog, —¿P'adnaan hamach t'umaam k'ʌʌn hat'ee hich Hẽwandamaucha chi pörk'apitarrta pua bʌ̃ʌrjã högk'aba, hich k'ĩircha mag hiek'a chirʌ́? hajierram hanʌm. [9Magbaawai Pabloou mag p'adnaan pörög, —Pʌʌn maiguin sĩi k'ĩirjugjã chuk'uta hiek'abapʌ̈im. Hẽwandamaujã hĩchab pʌ gaai jua k'ʌajukë hajim hanʌm, pʌch mag hiek'a chirʌm paar. Pʌ hĩchab chi t'et'em haawai hajap'a nem k'ap jëeu hoonaa hagpierraa nem wawaagta mʌig hoo chirabá. Mag simta, ¿jãgwi pʌch paarmua leíu jaau sim chaaur warag mʌ hi p'ãrpi jaau chirʌ́? hajim hanʌm. GZP'adnaan t'um t'ʌnʌm k'ʌʌn pör Ananías ha t'ʌ̃r sĩerrjã dʌ̈i haig sĩerr haawai Pabloou mag hiek'abarm hũrwia hi bigaau narr k'ʌʌnag hi hijurcha deepi jaaujim hanaabá. 0Y [Mag ham k'ĩirp'ee hich dʌnʌʌupi sĩubaawai mag judionaan chi t'et'emnaanag dau t'õba heerpanaa, —Keena, k'odamnaan, Hẽwandamau k'ap'ʌ simgui hajim hanʌm, mʌ hi dau na k'ajap'a chitaajem. Mʌch mag chitʌm k'ap, mʌchdëujã k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, hi dau na k'aigba k'aba chirʌm. %XCJudionaanau Pablo dʌ̈i mamagk'am hoowi chi comandanteeu k'ap'ʌ ham hig sĩejim haajem, k'an gaaimuata hamau hi dʌ̈i mag naajĩ. Mag, warag chi caden Pablo jua gayam hẽerpʌ̈iwia chi p'adnaan pörnaan t'um Asamblea heem k'ʌʌnpa hich haig t'ʌ̃rk'ʌʌipʌ̈ijim haajem. Maimua hag noram ya chadcha t'um hãba biirdʌ t'ʌnʌisiewai chi Pablo dawag haibëewi ham na dʌnʌʌupi sĩujim haajem.tWaChi soldaaun mag hi wʌju harr k'ʌʌnau mag hũrbaawai warre haigmua chawag hërëubaadëjim hajim. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab chi comandantejã hichpata jãp'ierrbaadëjim hanaabá, Pablo Romapierrk'a simta hichdëu mag hi jua jʌ̃k'apinaa wʌpi jaautarr gaaimua jũrr hichta k'aigba haju k'ĩirjuwi. Pabloou judionaan chi pörnaan na hich kõit hiek'atarr VMagbaa chi comandanteeu, —Mʌʌn Romapierr k'aag p'atk'on pöm p'agwiata Romapierr k'ajimgui hajim hanʌm hirig. Mamʌ jũrr Pabloou, —Mua chan p'agjã p'agba, sĩi mʌch dënnaan Romapien harr haawaita mʌchjã Romapierrk'a chirʌmgui hajim hanaabá. pUYMagbaawai chi comandante Pablo haig bëewi hirig jëeumamua, —¿Chadcha pʌ Romapierrá? Pʌ Romapierr k'ai, mʌrʌg meerba jaaubá hajim hanʌm. Magbaa jũrr hich Pabloou, —Mʌʌn chadcha Romapierrau perá hajim hanʌm. QTPabloou hichig magbaawai chi capitanau hag bʌ̈rre mawia jũrr chi comandanteeg jaaujim hanʌm: —Comandante, Pabloou hichdëu jaauwai hi mag Romapierr hanʌmta, ¿pua hi wʌpi jaau chirʌ́? !S;Mamʌ mag hierr harrwi, hi jua jʌ̃k'anaa, ya hich wʌag habaawai, haig capitán sĩerrag hich Pabloou, —¿Pãrau sĩi hich jãg Romapien pãachdëu wʌm haig wʌju haai nʌwi hajim hanʌm, k'an gaaimuata mʌ mʌg wai nʌ ha k'ap haagjã bʌ̃ʌrjã jëeu hoojã jëeu hooba? TR!chi comandanteeu warag Pablo cuartel hee hierrag harrpiwi wʌpi jaaujim. Pablo hiek mag hich wʌbaadee, k'an gaaimuata mag hõor sereu t'ʌnʌmua hi t'õopi jaau nʌ ha meerba jaaumk'ĩir hajim haajem. WQ'Mag serereuk'amjã pʌam higba, warag k'ĩir machgau hamach k'ajũa mor gaai jũa nʌmta t'ʌrrëujujö, hamachdëu wir haigpai hëudʌdʌtk'am dʌ̈i jẽbpa t'öinaa hʌ̃gt'aag p'öpʌ̈pʌ̈i k'aawai, YP+Warran mag hiek'amam hʌ̈u k'ĩu hi hiek hũr naajim. Mamʌ hãbmiecha hirua mag hiek'abapʌ̈im hũrwia deeu sereu p'öbaadeeuta, “Jãg wounan warreta t'õopʌ̈iju haai sĩsim” k'ap'öbaadëjim. O Magbaawai maach Pör Jesuu deeu pʌaba mʌrʌg, “Petá; hichiita deeum durr durr warp mua pʌ pʌ̈i chirʌmgui” hajim, “judionaan k'abam k'ʌʌn hee.” Magta Pabloou hichdëu Jesús k'augtarrjã jaaujim judionaanag. Cuartel hee peer Pablo wʌtarr GNEsteban k'ararr pʌ hiek jaau k'itʌm gaaimua t'õo naawaijã dʌ̈i haig chirarr haawai mʌch hipaarmua t'õopi jaaunaa mag chi t'õo narr k'ʌʌn k'ajũajã mʌchdëuta t'ʌa chirajim. Mʌ mag chitarrauta hĩs jũrr mʌch garmua hamag pʌ hiek jaauwai, ¿hamau hʌ̈k'abaju k'ai?” ha chirajim hirig mʌch garmua. sM_Magbaawai mua hirig, “Señor, t'umaam k'ʌʌnau k'ak'apdö t'ʌnʌmgui” ha chirajim, “mua Hẽwandam hiek jaaujem dipierr mawia, pʌ hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn pʌrk'awia, cárcel deg p'ãarnaa ham wʌmaajerr. Maagjerr hãbmuajã meraa k'aba simgui” ha chirajim. “Mʌchdëucha hamach mag waaujerrta mua hamag pʌ hiek jaauwai, ¿hamau hʌ̈k'abaju? HL Mag hich hoopiwia mʌrʌg, “Mʌig Jerusalén chan par pua mʌ hiek hõrag jaauwiajã hamau hʌ̈k'abam. Mag k'ãai pʌchta jöpk'arraapai mʌg p'öbör heemua warag chawag petá” hajim. K’Mag chadcha Ananiaau mʌchig jaautarrjö hawi, mʌ deeu Jerusalenag mawia, Haai hi jëeujem deg Hẽwandamag jëeu chirʌmta sĩi dëgölp mʌ dau heert'ʌg hat'amjö habarm hee, Jesuuta mua hoo hat'ajimgui hajim Pabloou, hichpai jaaumamua. %JCMagnaa mʌrʌg, “¿Jãimua pʌ k'ani nʌ chirʌ́ma? hajim. P'iidʌwi, pʌch pör choopibá. Magnaa Hẽwandamau pʌch k'aibag chugpaamk'ĩir Jesucristoog jëeubá” hajim hich jöoi Ananiaau mʌrʌg. Pabloou jãga maach Pör Jesuu judionaan k'abam hee hich pʌ̈ijĩ ha jaautarr 9IkYa pua mag pʌch daúacha hi hoobaawai puata jũrr mʌg hatagjã t'umaam k'ʌʌnag hi hiek pʌchdëu hũrtarr jaaunaa hĩchab pʌch daúa hootarrjã jaau chitajugui” hajim. H'Mag hiek'amamua mag jöoirau mʌrʌg, “Maach jöoin hag Hẽwandamauta pʌ jʌr hat'amgui hajim, hichdëu nem waupim k'õsimta pʌrʌg k'ap'ʌ hapinaa, hĩchab hãb bʌ̃ʌrjã k'aibag chuk'u k'itʌm pʌch daúacha hoonaa pʌch jʌ̃gʌucha hich hiekjã hũrmk'ĩir. G Mag jöoirau mʌ jẽer chirʌm di haig mʌ hoon bëewi mʌ t'ʌ̃r t'ʌ̃rnaa mʌrʌg, “Hẽwandam gaaimua k'odam, deeu dau wajap'a heerdʌ chirsí” hajim. Mag chadcha hirua magbarm bʌ̈rre mʌ dau heerdʌbaadeewai mua hi k'ĩir heerpa chirsijimgui hajim. cF? Magnaa, ’Mag p'öbör hee sĩejimgui hajim, woun jöoi hãb Ananías hanʌm. Mag jöoi Hẽwandam dau na hagpierraanaa hĩchab Hẽwandamau Moiseeg hich hiek p'ãpitarr gaai nem jaau sĩsidʌmjã hajap'a hʌʌrk'aajerr haawai, judionaan t'um mag Damasco p'öbör hee naajerr k'ʌʌnau hi hëugar hajap'a hig hiyʌ̈ʌ haajeejimgui hajim. BE} Mag harar wʌʌ jẽer hat'arrau warre mʌ dau k'augba pʌabjerr haawai mʌ k'apeenau sĩi mʌ jua gaai pʌrnaata Damascoog mʌ bãyeu harrjierramgui hajim Pabloou, hichpai jaaumamua. .DU Magbaawai mua maach Pör Jesuug, “Señor, ¿mua jãga haju haai chirʌ́?” ha jëeujim, mʌchig mʌchdëu nem wauju jaaumk'ĩir. Magbaa hirua mʌrʌg, “P'iidʌwia warag pʌch maa harrag pet” hajim, “Damascoog. Jamta pʌchdëu nem wauju t'um pʌrʌg k'ap jaaujugui” hajim mʌrʌg. eCC Magbaawai mʌ dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌn mag pagt'ʌm daujö pʌr jẽer hat'am hoowia jãp'ierr nʌisijim. Mamʌ mag hõor hiekjö mʌrʌg hiek'atarr chan pöd hamachdëu k'augbajierram, k'an hata hiek'a sĩejim k'ai. B/Mʌchig magbaawai jũrr mua hirig, “Señor, ¿ma pʌ k'aiuma?” ha chirajim. Magbaawai mag hõor chuk'u sĩerr heemua mʌrʌg, “Mʌʌn Jesús, Nazaretpierrau ha sĩejim. Pua jãg mʌ k'apeen hẽudee hẽk'a nʌrrʌm haig, mʌ hẽudeeta hẽk'a nʌrrabahab” hajim. A9warre mʌ jẽk'ʌt barwerbpʌ̈ijimgui hajim. Mag jẽk'ʌt chirʌmua hũurwai hõor chuk'u sim heemuata mʌ t'ʌ̃rcha t'ʌ̃rt'ʌ̃rnaa, “¿K'ant'eeta pua jãgcha jãg mʌ hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn k'aibag wawaag ham hẽudee hẽk'a nʌrrʌ́ma?” ha sĩejim mʌrʌg. [@/Pabloou mag hichdëupai hich jajawagmamua, ’Mamʌ mag mʌchig hẽsap wau deebaawai hag dʌ̈i mamta, ya Damasco dak'a hedausĩejö nʌm hee dëgölp pagt'ʌm daujö hedjã heemua p'ʌr jẽer hat'amua q?[Mua maagjerr p'adnaan pöröu k'ap'ʌnaa hĩchab chi pörnaan hi k'ãai jua heegpaim k'ʌʌnaujã k'ap'ʌ nʌmgui hajim, hamach paarmua mʌrʌg hẽsap wau deejerr haawai. Biek hãb hamachdëucha mʌrʌg hẽsap wau deejierramgui hajim, Damasco p'öbör hee maach k'odnaan judionaan haar mag hẽsap dʌ̈i mawi, Jesús hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn pʌrk'a haut'urwi, mʌig Jerusalén haipierrwai ham gaai hamachdëu hampierr haag. Pabloou hichdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarr jaautarr }>sWarran chadcha mua mʌg Jesús hiek hʌ̈k'a wënʌrrʌm k'ʌʌn pʌr hauwi dau hap'ʌʌ wawaag ham hẽudee hẽk'aajeejim. Mag pʌr hauwi, hʌʌin hawiajã, bʌ̃ʌrjã dau haug k'augba cárcel deg dubpʌ̈imaajeejimgui hajim, mʌchdëucha. .=U—Mʌʌn judío charau. Mʌ Cilicia durr t'aabajimgui hajim, p'öbör Tarso hanʌm hee. Mamʌ mʌch herraawe mʌig Jerusalén bëewia hich mʌigpai jöoipa chirʌmgui hajim. Mʌ maestro Gamalielau mʌrʌg wajap'a maach jöoin hiita t'umaa jaau bãaujimgui hajim. Magtarr haawai mʌch t'ãardamaucha Hẽwandam dau na nem hajap'a waum k'õsi waujuuta hẽk'a chitaajemgui hajim, hich jãg pãrau haajemjö hĩchab. =<sPabloou hamachig hebreonaan meúata mag hiek'abaadëm hũrbaawai chará warag sĩi k'ĩuu hũrp'öbaadëjim. Mag hõor k'ĩu t'ʌnʌm hee, hiek'amamua Pabloou mamagag majim: v; g—Keena k'odamnaan, jöoinpa t'um, mʌ hiek hũrbat, mua mʌchdëupai mʌch k'aigpër hiek'aagpamgui hajim. o:W(Mag chadcha chi comandanteeu Pabloog, “Pʌ hiek'aju haai chirʌm” habaawai, Pabloou hajap'a döig dag gaai dʌnʌʌunaa hõor k'ĩupamk'ĩir juau jaaubaawai, k'ĩu paauk'abaadee, jũrr hebreonaan meúa hamag magjim:93'Magbaa Pabloou, —Mʌ chan Egiptopierr k'abam. Mʌʌn judioougui hajim, Cilicia durr p'öbör Tarso haajem hee t'aabatarr. Mʌ mag sĩi p'öbör parhoobam heemjã k'abam. Mamʌ pua k'õs hak'iin, hidëu mʌrʌg hiek'apik'am, mua hõrag hiek'am k'õsi chirʌmgui hajim. F8&¿Pʌ Egiptopierr k'abá, pua k'abajĩ har na biek hãb gobierno dʌ̈i wërbʌag chumanaan pöm cuatro mil pʌch daumaai jʌr hauwi hõor barba haajem chʌʌi p'ë harrtarr? hajim hirig. C7%Mag harrumua ya hich cuartel hee wai dubaagpam hoobaawai hich Pabloou mag soldaaun pör chi comandanteeg griegonaan meúa jëeujim, jöpcha hi dʌ̈i hiyʌ̈ʌ haag. Chi comandanteeu hũurwai Pabloou hichig griegonaan meúata hiek'abarm hũrbaawai hirig, —Hãa, puan magan maar meujã hiek'aajeebma hajim. 6}$Mag t'ʌnʌmʌn ham hẽudee serereug wëtumua warreta Pablo t'õopi jajaau haajeejim. Pabloou hich kõitpai hiek'atarr ;5o#Mag soldaaunau Pablo harrumua ya chi cuartel haiguim döig bʌ̈k'ʌrr pabaimaawai warag sĩi chaaijö jua hee jiir harrjierram, hõrau hamachig bãyeu haujujö haadëp haawai. 4!"Mamʌ mag sĩi hirua k'ajap'a jëeutarrta, deeu heeupemjö sereubaadëwi sĩi hähäak'amua jũrr chik'aman hichaaur jaaupʌ̈pʌ̈i k'aawai chi comandanteeu pöd hʌ̈k'ajujã k'augba haadëjim. Mag, sĩi warag hich soldaaunag chi Pablo cuartel hee harrpijim. `39!Mag barimawia, chi comandanteeu Pablo pʌr haupiwia, warre caden numiimua jʌ̃ sĩupijim. Maimua haig narr k'ʌʌnag, —¿Jã jamaam woun hagá, maimua k'ani hichdëu jãg sĩejĩ? ha jëeujim hajap'a k'ap haag. 2) Magbaawai hag bʌ̈rre capitannaan soldaaun dʌ̈i t'ʌ̃rk'a hauwi mag ham poposk'am haar k'ap'ig p'öbaadëjim. Mag wëtwi warm k'ʌʌnau mag comandante hich soldaaun dʌ̈i pochag hurum hoo hat'aawai jũrram k'ʌʌnau Pablo p'otpʌ̈pʌ̈ik'arrjã tag dichbajierram. c1?Mag dawag harrwi, k'apanaam k'ʌʌnau haawai, ya Pablo t'õopäaig hẽk'a nʌm hee, Roma durram soldaaun pöm t'ʌnarr heem chi comandanteeu hũr hat'ajim, mag p'öbör heem hõor t'umta kaaijã hee t'ʌnʌm hanʌm. ~0uMag hähäak'am hũrbaawai sĩi hõor pöm k'ap'ig bëe t'ʌnʌisijim. Maimua k'apanaam k'ʌʌnau Pablo pʌrp'öbaadëwi, jũrram k'ʌʌnau dawag het'et'errg wai höbërwi, hag bʌ̈rre Haai hi jëeujem dën chi puertdi p'ãark'a sĩujim. 0/YMag judionaan k'abam k'ʌʌnpata Haai hi jëeujem deg hierr t'ʌnʌnʌmk'arran, hamachdëu hich Pablo magju na woun Efesopierr Trófimo haajerr dʌ̈i hãba nʌrrʌm hootarr haawaita mag hedjã Pabloou mam hierr Haai hi jëeujem deg hich dʌ̈i wai simpii narr gaaimuata mamag k'ajierram. H. Mag hõor p'ogueupʌ̈iwia warag, —¡Keena israelnaan, maar juag hoobahut'ʌ̃! haajeejim. Chamʌg wounauta durrpierr hõor t'umaam k'ʌʌnag maach jöoin hi hisegpi jaaunaa, Moiseeu p'ã pʌatarr hiekjã hasekaspiba jaau nʌrranaa, hĩchab mʌg Haai hi jëeujem di higwiajã k'aigba hiek'a nʌrraba haajeeb hajierram. Mag nʌrrʌmua hĩs hag hee judionaan k'abam k'ʌʌn dubju k'aba haajemta warag hierr p'ë wai sĩewai mʌg diin ya k'aigba sĩsimgui hajierram. Deeu wajaug paapʌ̈ibam haig chan pöd hag hee Hẽwandamag jëeuju k'aba simgui hajierram, hähäak'amua. !-;Mamʌ siete días mag sʌrk'a naaju hatarr haawai, ya sʌrk'a höju dakpamam hee, judionaan Asia durrmua bëetarr k'ʌʌnau Pablo Haai hi jëeujem deg sim hoop'öbaadëjim. Mag hamachdëu hoo hat'aawai pʌrp'öbaadëwi warag hähäak'amua sĩita hõor p'ogueupʌ̈ijierram. R,Warm k'ʌʌnau hichig mag jaaubaa chadcha Pabloou mak'ʌʌn jayapam k'ʌʌn dʌ̈i mawia, hag noram Hẽwandam na wajap'a nʌisieg hamach t'um hãba hamach k'ooipinaa, Haai hi jëeujem deg dubjim, p'adnaanag k'an hedta mag sʌrk'a nʌm höbër hëebaadeewai hag paar nemchaaindam hamach pipied k'ëchju haai nʌ ha jawaag. [+/Magnaa, Har judionaan k'abam k'ʌʌn hĩchab maach Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarr k'ʌʌnagjã ya marau hẽsap haaidʌpʌ̈ijimgui hajierram. Hamag marau jaaupʌ̈itarr gaai, hõrau hamach juau nem parhoobamta Hẽwandamk'a waunaa hagʌg jëwaag nemchaain t'õotarr modjã k'öpiba, nem t'õowia hag bag dën reyen wau sĩsidʌmjã k'öpiba, ni nem sĩi bëgöne bag hãrba t'õo sim modjã k'öpiba jaaupʌ̈ijim. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab dich hõor k'abam dʌ̈i chan hoob bʌ̃ʌrjã k'apes hapiba jaaupʌ̈ijimgui hajierram, Pabloog hĩgk'amamua. Pablo Haai hi jëeujem deg sim pʌr hautarr o*WJãg pʌ ham dʌ̈i Haai hi jëeujem deg mawia ham dʌ̈i hãba pʌch k'ooipibá, Hẽwandam na wajap'a chirsieg. Magnaa hĩchab pʌch pör k'õipibarm paarjã p'agpʌ̈inaa warm k'ʌʌn dën paarjã p'agbapʌ̈i hajierram, ham dënjã hagjö k'õipʌ̈imk'ĩir. Hõrau hamach daúa pua magbarm hoobaawai, jãgan sëuk'aawaita hõrau pʌ hëugar mag jaau naajim haju. Magbaawai hĩchab puajã hamach dënjö Moiseeu jaau pʌatarr hʌʌrk'a sim hajugui hajierram chi Pabloog wawimamua. i)KChadcha pʌchta mag hiek'a chitʌm ham hugua, jãg pua mʌgta habá, marau pʌrʌg k'ĩirjugdam deegpam: Mʌig hõor jayap nʌmgui hajierram, Hẽwandam na hãba hirigpai jëwaag hi hat'ee sʌrk'aju ha hiek'a nʌm k'ʌʌn. x(iMagnaa hirig, ¿Jãgajuma maadëu har chi mag k'ĩirju nʌm k'ʌʌnag, magʌm hiek chad hapim hugua? Hamachdëu pʌ barbaichëm ha hũrbaawai, hichiita jerrba hãba biirdʌnaa hamau pʌrʌg mag hiek hëudʌb k'aba hëudʌjugui hajierram. 7'gMaimua hamag jaauwai, mag judionaan t'um hamach durr chaaur jooba nʌm k'ʌʌnag pua Moiseeu hiek p'ã pʌarr gaai nem jaau sĩsidʌmjã hʌʌrk'apiba jaaujem haajemgui hajierram. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hamag chaain mehëudamjã t'ʌabichpiba jaaunaa warag maach jöoin hijã hisegpi jaaujem haajem. l&QPabloou hamachig mag hĩgk'amam hũrbaawai honee nʌm hiek'au warag Hẽwandamagta, “Aay, hʌ̈ucha magbarm Hẽwandam” hajierram. Maimua jũrr hamach garmua Pabloog, “Pʌdë maar hiek hũrbarí, marau pʌrʌg jaauk'im” hawi, —Pua pʌchdëujã k'ap'ʌ chirʌmgui hajierram, judionaan hee hõor pöoma t'ʌnʌm chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn, mamʌ t'um mag t'ʌnʌm k'ʌʌn hiek hichiita hamau hich mag Moiseeu p'ã pʌatarr hiek pʌaba hʌʌrk'a wënʌrraju haai nʌm haajem. F%Pabloou hamag saludaawia hök'ar hiyʌ̈ʌmamua hamag jaaubaadëjim, jãga judionaan k'abam k'ʌʌn heejã Hẽwandamau hirig hich hiek jaaupinaa hĩchab nem k'ĩir pogk'e waupimaajeejĩ. $3Mag maach bartarr noram Pabloou maar hich dʌ̈i p'ë harrjim Santiago hoon. Mag Santiago di haig hĩchab iglesia heem chi pörnaanjã narr haawai &#EMag durr paauk'abaadëwi ya Jerusalén paauk'abaimaawai, haig chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌnau sĩi maar hamach haig baarpi hauwia t'um honee nʌisijim. t"aMaar dʌ̈i wëtjim hãaur k'ʌʌn Cesareapien chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn. Mak'ʌʌnau woun hãb Chiprepierr Mnasón hanʌm hag di haarta maar p'ëbaadëjim, Jerusalén p'öbör hee barwia hichdëu marag hich haig jẽermk'ĩir di deeju ha sĩerr haawai. Mag woun hag nawe maach Hẽwandam hiek hʌ̈k'awi sĩejim. Pablo Jerusalén barwia Santiago hoon matarr !wMagtarr k'ur k'ãaidam k'apan k'aba nʌm hee, marau maach nemdam k'ĩir k'augwia Jerusalenag durr paauhk'abaad. H  Par mag jajaauk'amjã maach hiek hʌ̈k'aba habaawai warag hich magpai sĩuwia Hẽwandamagta marau, —Hẽwandam, pʌʌta maach Pör haawai pʌchdëu k'ap hirig nem jaaubá hanaajim.  Mamʌ mag mapimap'a nʌm hee, jũrr hich Pabloou marag magjim: —¿K'ant'eeta jãg pãar dauhi paar t'ʌnarráma? Hoob k'ĩirjumiet hajim. Pãar hich jãgta nʌmʌn magan mʌchpata hök'ĩirjuu hapiju hẽk'a nʌmgui hajim. Jerusalén pabaimaawai hamau mag mʌ hibʌʌrwiajã, maach Pör Jesús gaaimua k'ai, hidëu mag sim. Hi gaaimuan mʌʌn magʌmjã haba t'õju chirʌmgui hajim Pabloou. uc Maach jʌ̃gʌucha mag hũrbaawai Cesareapien dʌ̈imua marau Pabloog Jerusalenag mapiba jaau naajim. lQ Mag bëewia, maar dak'ĩir Pablo hãi jʌ̃ajem hauwia hagua jũrr hich bʌ̈ dʌ̈i hich juapa jʌ̃pʌ̈inaa, —Hẽwandam Hak'arau mʌrʌg jaauwai mʌgta jʌ̃ hauju haajemgui hajim chamʌg hãi jʌ̃ajem pap, Jerusalén p'öbör hee judionaanau. Mag jʌ̃naa jũrr judionaan k'aba, durr chaauram k'ʌʌnagta sĩi pʌr deeju haajemgui hajim Agaboou.  Mag Felipe di haig maar k'ãaidam k'apancha k'aba nʌm hee, Judea durrmua woun hãb hagjö Hẽwandam hi jaaumie Agabo hanʌm bëejim. iK Hich mag jöoirau chaain hʌʌin happai chi daupeen jayap wai sĩejim, Hẽwandam hi jaaumien. oWNoram haigmua hërëubaadeeu p'öbör Cesarea hanʌm barwia woun jöoi hãb maach peerdʌajem hiek jaaumie Felipe hanʌm di haar wëtjim. Warr hich mag Felipe, iglesia heem chi pörnaan juag hoojem k'ʌʌn siete narr heem hajim. {Maimua ya hãbmiecha tag p'ũas jẽmerbaju hat'ee, mag maach narr p'öbör Tiro hanʌm haigmua jap hee paauk'awia, Tolemaidaag wëtwi, barwi, haig chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn dʌ̈i saludaawia, warag ham haig k'ãaim hãb hëntër k'ëujim. @yMag Hẽwandamag jëeuwia, t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hagdaujö hayoo hayoo naawi, marau maach wëtju barco hee waaidʌtk'abaadeewai hamachjã hĩchab hamach diig durr paauk'abaadëjim. SMamʌ par mag mapiba jaau nʌm hãba, seman hãb dichdimam hee maar wëtaagpajim. Mag maar wëtum haadeewai Hẽwandam gaaimua maach k'odk'a nʌm k'ʌʌn t'um hamach hʌʌin dʌ̈i hamach chaainpa p'öbör higaau jër maar hoopäain bëejim. Maig jër mosjã hee pachëwi, maach t'um jĩepör p'õbk'anaa, Hẽwandamag jëeujim. jMMag p'öbör hee chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn haar wëtwi ham dʌ̈i maar siete días naaimajim. Hich maig mag chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag Hẽwandam Hak'arau jaaubaawai jũrr hamachdëu Pabloog Jerusalenag mapiba jaaujim. Mag wëtumua k'odjörröo hawia döjãrr morr dʌ̈rrcha sim Chipre hanʌm döjãrrmua hoo dichjim. Ma, maar juawë gar t'ʌbajim. Mag wëtumua warag Siriaag wëtjim. Mamʌ mag maar wëtum barco heem nem hãaur Tiro p'öbör hee pʌaju hatarr haawai mam dubimajim. 'GMag p'öbör Pátara hanʌm jerag barco hãb wëjöm marau hooimajim, Fenicia durr mam hanʌm. Magbaawai marau hag hee waaidʌwia döjãrr paauk'abaadëjim. 8 kMag Miletomua Efesopie jöoin chi pörnaan p'ëpʌawia döjãrr paauk'abaadeeu sĩi marau k'ajapp'a döjãrr morrdam Cos hanʌmʌg hërëubaadëjim. Maigmua hag noram sĩi hich maigpaimua t'ʌadʌ deeum p'ʌram Rodas ha t'ʌ̃r sim gaai barwia, mammua jũrr döhieg p'ʌʌrp'eeu, Pátara hanʌm barjim. uc&Mag hich Pablooucha hamag mag hedpai hamau hi k'ĩir hoowia tag hoobaju ha jaautarr haawai mag gaaimua hök'ĩirjuu hap'öbaadëjim. Mag hök'ĩirjuu nʌm hãba, hi dʌ̈i wëtwia k'ĩeb jër barco hee hi hoo deepʌ̈it'urjierram.I %Maimua mag Hẽwandamag jëeu haaipawi ya Pablo maagpabaadeewai, t'umaam k'ʌʌn hi hat'ee dauhi paraa t'ʌnʌmua jũrram k'ʌʌnau hi hö p'ʌʌr jõinaa hi k'ĩir hʌ̃ʌ hahau k'ajierram. $Mag ham wawí wai sĩewi hiek'a haaipabaadeewai jĩepör p'õbk'anaa hamach t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hãba Hẽwandamag jëeujim. '#Mʌchjö mag p'idk'amk'ĩirta mʌch chitʌmpierr mua hich mag pãrag jaau chitaajem, mag p'idk'a nʌmua hĩchab dau hap'ʌʌ hamachdëu nemdam hig nʌmjã pöd hauba durrum k'ʌʌn juag hoo wënʌrramk'ĩir. Pãadë maach Pör Jesuu hiek'atarr k'ĩir heyaa habat hajim: Hiin chadcha hi hiek'õoin “Dich garmua chik'amnag nemdam deewaita maach honeecha haajemgui hajim, chi hau sim k'ãaijã.” \1"Magju k'ãai mʌch juapadamauta p'idk'awia, mʌchdëu nemdam hig chirʌm t'um p'ë hauwi, hĩchab mʌch k'apeen mʌch dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌnau nem hig nʌmjã mua mʌchdëu hamag hau deejeejimgui hajim. M !K'ap'ʌ habat pãrau hĩchab: Mʌ chan mʌg chitʌm haig chik'am p'atk'ondam wa k'ajũadam k'ãijã wajapp'a hoowai, “¡Hih! jãgʌm t'umta mʌ dënëg pabaadëk'iina” haba chitʌmgui hajim. H   Magnaa hĩchab, ’Keena, ya mʌ tag pãar hee bëebaju haawai hĩswe warre mua hich Hẽwandam jua heeta pãar t'ʌsĩe pʌagpamgui hajim, hichdëu maach k'õsi peerdʌ haaujem hiekta hogdʌba hʌ̈k'a wënʌrrʌmua hichta hãba chi jua t'ierr haawai hichdëuta warag pãar k'ĩirjug bãaupimamk'ĩir. Hichdëuta mʌg hatag paawai t'um hich chaaink'a wënʌrrarr k'ʌʌnag hãba hichdëu nem deeju ha jaautarrjã deeb k'aba deejugui hajim. I  Chadcha pãach magju mʌchdëu k'ap'ʌ chiraawaita mua pãrag mag jaau chirʌmgui hajim, hag nawe k'ap hamk'ĩir. K'ĩir k'ap'ʌ nʌisit magʌm k'ʌʌn pãach hee bëewaim hat'ee. Año t'ãrjup sĩi hedaram magwe gaai machgau dauhi paraa hoo chirʌmua pãach wawiejerrta pãrau k'ĩir heyaa habat ha wawimajim Pabloou. A {Mag nʌm hee hĩchab pãach heepaim k'ʌʌnaujã sĩi sëuk'a nem jaau nʌrrjëe hap'öbaadëju, chadcha Hẽwandam hiek chaarcha hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn jũrr hamach gar paa hawaag. k O¿K'an jãgwia mua pãrag mag chirʌ́? Mua mag chirʌmʌn mʌgaugui hajim: Mʌ hẽudee hamachdëupai hamach higwia chi machnaan haajem k'ʌʌn pãar hee bëeju. Mak'ʌʌnaun tigrieu hich haig nemchaain t'ʌ̃r haaujemjö sĩi chad k'abam hiekta chadam hiekjö pãrag jaaubaicheewai pãar himeraa k'ũgur hauwi warag pãar hee nem hãrchëjugui hajim. pYMagua mua pãrag mag chirʌmgui hajim: Pãar har chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn pörk'a nʌm k'ʌʌn, pãach mor hʌʌrk'anaa hĩchab pãach k'apeen chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnjã wajap'a t'ʌa wai nʌisit. Magaag magamk'ĩirta Hẽwandam Hak'arau pãar jʌr haujimgui hajim, maach Pör Jesuu hich bagau p'ag hautarr k'ʌʌn hajap'a t'ʌa wai wënʌrramk'ĩir. qB~}{{&zyww%vsut;s;rq/onml0l$ji&gfe~dGb,a,__P^]\[ZYX(W=USRR#Q\PNN)MtLiKGIIGF4EC*A@??.>n=4Mamʌ mag k'odjörrömua k'ãai k'apan haaijã t'ach k'öba narr haawai Pabloou ham jãrr dʌnʌʌunaa, —Keena, mua jaau chirarr hipierr Cretamua höbërba harr hamuan, wajapcha hak'amgui hajim. Jãgtarr hak'iin maach mʌg dau haug wauwi maach nemdamjã hok'oobak'am. KeDöjãrr mamagk'amua k'ãai k'apan pamjã bʌ̃ʌrjã marau hedau k'ĩir hoojöjöojã k'aba, ni hedaar paawai p'ĩdag k'ĩirdamjã hooba haawai, ya marau maach peerdʌjujã k'ĩirjuba naajim. &dEMaimua k'ãai t'ãrjup pamjã hich mag t'umbaba haawai maachdëucha marau dʌ̈i ham juapierr chi barco dëncha nem t'ʌnarrjã hãaurag barwërppʌ̈ijim. :cmMaimua hag noram pamjã bʌ̃ʌrjã p'ũas t'umbaa k'augba, hamachdëu hoowai warag p'ũasdau dap haadeewai barco hũpdʌmk'ĩir hag heem nem dö hee bark'ʌʌi p'öbaadëjim. bMag chi botedam barco hee hëudʌ hauwi, chi barco bi hagdaujö hubʌ k'ak'ẽgamk'ĩir, hag heegar kabchʌ dubpʌ̈inaa t'et hãbamʌg k'ẽu k'õorjʌ̃ sĩujierram, t'orrp'ëwi sĩi heeuram hugua. Maimua chi barcopienau mospör sʌkag hʌ̃r hamach jʌʌuwimaju k'ĩirjuwi, warag vel t'um heeg burrk'apʌ̈inaa, hich mag sĩi p'ʌʌrdʌ k'odjöisijim, p'ũupai maach sir harrmk'ĩir. PaMag sĩi p'ʌʌrdʌ k'odjörrömua Creta döjãag deeum p'ʌramdam Cauda hanʌm hëugar paauk'abaadeewai hʌ̈u chi p'ũjã magcha nem t'eeg wëba haadëjim. Mag hagt'a k'ĩir garmua wë sim haawai hök'ar hẽk'a wëtumua maach barco k'u gaai botedam jʌ̃ wai jörrarrjã hẽk'a nʌʌ hawi hʌ̈u barco hee hëudʌ haujim. `'Mamʌ mag döhi garmuata p'ũ t'eeg p'ua t'ʌnaawai parii döhieg pʌ̈yaag chach hohook'amjã pödba, warag döjãagta maar barco harrmajim. Mag par döhieg wëtju hẽk'a nʌm pödba habaawai warag sĩi p'ʌʌrdʌ hũrr jöisiwi hʌdʌraa p'ũug maach sir harrpijim. _7Mamʌ mag wëtumua hagt'a k'odjörröocha k'aba nʌm hee, dëgölp p'ũ hãsiebaadëwi jũrr döhi garmuata p'ũ t'eega döjãag p'ua t'ʌnʌisijim. ^  Mag, chadcha chi ancla jiir hauwi hërëubaadëjim. Mamʌ mag wëtum hee, hedau burrjem garmua p'ũdam t'et'eepai wëbaadeewai, hamachdëu hig narrjö hich mag wë t'ʌnʌisijupii hawi, warag mag morr Creta hanʌm higaau döhi dak'a hërëubaadëjim. *]M Mamʌ mag maar narr haig noseg jaar paawai pöd barco barjopju k'aba sĩerraawai k'apanaam k'ʌʌnau warag haigmua hich hag Creta p'ʌram gaaipai deeum p'öbör Fenice hanʌmʌg wëtju hap'öbaadëjim, jũrr maig nʌmua hidëu noseg jaar dichpiwi döchʌumie nʌag. Mag Fenice p'öbör bechag hee hierr sĩewai hed burrjem garmua p'ũ bëewaijã magcha nem t'eeg wëba haajem. Döjãrr wëtum hee p'ũas meeuk'atarr F\ Mamʌ Pabloou hamachig mamagk'amjã, chi soldaaun pör capitán Julioou hi hiek hasekasba, warag chi barco heem capitanau chi pap dʌ̈imua jajaauk'amta dʌ̈i hʌ̈k'ak'a haajeejim. [% —Keena, mua hoowai ya mʌg noseg jaar dakpapak'am hee warag maach wëtmʌn, döjãrr haadeewai maach k'aigbaju. Magbaadeewai maach barco hok'oowi hag hee nem warrumjã t'um hok'oobaadëm dʌ̈i hĩchab maach chi wounaanpa k'ãijã t'um hödubjugui hajim hamag. Z  Sĩi mag p'ũ k'aigbam gaaimua jẽedʌba haawai, hök'ar k'odjörrömua ya deeu noseg jaarjã dakpapak'arr haawai, tag biekk'ajujã k'aba haadëjim. Pabloou hichdëu mag k'ap'ʌ haadeewai mag barco hee chi t'et'emnaan wëtmaa harr k'ʌʌnag magjim: *YMMag p'ũ k'urau pöd döjãrr maju k'aba haawai dö higaau hök'ar hẽk'a wëtumua p'öbör Lasea hanʌm dak'a deeum p'öbördam Buenos Puertos hanʌm barjim. ?XwMag, chadcha döjãrr paauk'abaadëwi hich mag biekk'a k'ëubaadëp'ʌmjã pömjã jẽedʌba, hök'ar hẽk'a k'odjörrömuata k'ãai k'apan pabaadëm hee p'öbördam Nido hanʌm k'ĩirp'ee barjim. Maimua deeu haudʌtk'aau, hagt'a maar k'ĩir garmuata p'ũ wë t'ʌnarr haawai, sĩi warag döjãag k'ajap'a dʌrbawi, Puerto Salmón hanʌm k'ĩirp'ee dichwi, morr Creta hanʌm hëugar p'ũ t'eeg magcha wëba sim hee p'ʌʌrdʌ wëtjim. ?WwMag p'öbör jerag mag soldaaun pör chi capitanau p'öbör Alejandría hanʌm haram barco Italiaag mam hanʌm hoobaawai marag hag hee waaidʌtk'apijim, jũrr mag hee wëtaag. SVMag wëtumua waa Cilicia k'ĩirp'ee döjãrr t'ʌadʌdʌg, deeum durr Panfilia hanʌm k'ĩirp'eejã t'ʌadʌ dichwi, deeum p'öbördam Mira hanʌm jerag p'ẽeubaimajim. Mag p'öbör, Licia durramʌu. U3Mag Sidón naawia hërëubaadeeu, p'ũ maar k'ĩir garmuata wë sĩerr haawai, hök'ar chi Chipre morr hëugar p'ũ chukag hee p'ʌʌrdʌ wëtjim. uTcMaigmua mag maar hërëubaadeeu hag noram p'öbör Sidón hanʌm barjim. Mam pabaimaa capitán Julioou bʌ̃ʌrjã Pablo chig haba, warag hich paarmua hʌdʌraa hich k'apk'ʌʌn haar mapinaa hamau nem dee nʌmjã hisegba haupiejeejim. SyMag chadcha puerto Adramitio hanʌm haram barco Asiaag mam hanʌm haig bar wëjorr haawai mag hee marau waaidʌtk'a p'öbaadëjim. Mag maar wëtum dʌ̈i Macedonia durr p'öbör Tesalónica hanʌm heem woun Aristarco hanʌmjã maar dʌ̈i majim. R Mag emperador haarchata Pabloou hich deepʌ̈ipi jaautarr haawai chadcha Italia durr Roma p'öbörög deepʌ̈iju hap'öbaadëjim haajem, mamta chi emperador sĩejerr haawai. Mag Pablo deepʌ̈yaagpaawai soldaaun Augusto dën hanʌm heem capitán hãb Julio hanʌmʌg jaaujim haajem, magua Pablo tagam presonaanpa hãba p'ë harramk'ĩir. Mag hi deepʌ̈i nʌm dʌ̈i mʌjã hi daumaai majim. -QS Mag hiyʌ̈ʌ naawi Agripaau Festoog magjim haajem: —Jãg presoou hichdëucha emperador haarta hich deepʌ̈ipi jaauba harr hak'iin, weeupʌ̈iju haai sĩejimgui hajim hanʌm. Mamʌ emperadorrauta hi dʌ̈i hichdëu k'ap haju haai sim hatarr haawai pöd weeupʌ̈ibamgui hajim hanʌm.=PsMaimua hamach hap wëtwi Pablo hig hiyʌ̈ʌ nʌmua jũrr hamach wir haigpai, —Keena, mua hoowai jãg woun bʌ̃ʌrjã hiekk'õr chuk'u sim hanaajim haajem, magʌm gaaimua hi t'õopäaig; ni sĩi cárcel degjã wai naaju k'aba simta hamau jãg hi p'ãar wai nʌmgui ha hiyʌ̈ʌ naajim haajem hamach hap. $OAPabloou magbarm hee chi rey p'iidʌbaadeewai, chi gobernador, Berenice, maimua tag ham dʌ̈i hãba narr k'ʌʌnpa p'iidʌtk'a p'öbaadëjim haajem. iNKMagbaawai jũrr Pabloou chi reíg, —Mag sĩi peerta hʌ̈k'abarmjã haba, t'um mʌig t'ʌnʌm k'ʌʌnau mʌ dënjöta hʌ̈k'ak'iin hʌ̈ucha hak'amgui hajim hanʌm, pari cha mʌ chirʌmjö preso nʌmua k'aba mamʌ. M)Magbaawai chi reíu Pabloog, —Peerchata puan pʌch dënjö mʌrʌg hʌ̈k'api hat'amgui hajim hanʌm, pʌchjö Cristo dën k'amk'ĩir. OLMagnaa hirigchata, Rey Agripa, ¿Warrgar Hẽwandam hi jaaumienau jaaujerr hiek pua chadcha hʌ̈k'a chirabá? hajim hanʌm. Mua k'ap'ʌ chirʌm pua chadcha hʌ̈k'aajem hajim Pabloou hichdëupai. KMagʌm hiek rey Agripaaujã wajap'a k'ap'ʌ simgui hajim hanʌm. Mag hirua k'ap'ʌ sim mʌchdëu k'ap'ʌ chiraawai hĩs mag hirig mʌch hiek hũrpim hök'öta mʌ hiek'a chirʌmjã haba chirʌmgui hajim hanʌm. Hõor hãbpaimuajã k'aba, ni hõor chukag heejã k'abata Jesús t'õowia deeu hiiu p'iidʌba harr haawai, chadcha hirua meraajã k'aba sim mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm. SJMagbaawai jũrr hich Pablo garmua Festoog, —Mʌ chan lököo k'aba chirʌm, muan hagchata nem jaau chitʌmgui hajim hanʌm. Maagwai mʌch hiek'amamjã mua k'ap'ʌ chitʌmgui hajim haajem hirig. `I9Pabloou peerdʌm k'õchgau Cristo higwia mag hiek'a k'itaawai Festoou hirig, —Pablo, pʌʌn wajapta lökie chirʌmgui hajim hanʌm. Hatcha estudieuta sĩi warag pʌ pör hok'oo sĩebahab hajim hanʌm hirig. H3Cha mua jaau chirʌmjö warrgarm k'ʌʌnaujã jaauwai, mag Cristota bëewia, meewia, deeu hichta nacha hiiu p'iidʌjugui haajeejim hanʌm; magbarmua judionaanagjã k'ap hapinaa judionaan k'abam k'ʌʌnagpa hichta hed k'ĩe hee hõtdau paa dʌnʌmjö sĩerraawai, hi higmʌn hirua k'ap hapijugui haajeejim hanʌm, jãga Hẽwandam haar barju. Pabloou rey Agripaagjã Cristo hiek hʌ̈k'apiju hẽk'atarr @GyMamʌ hʌ̈u Hẽwandamau mʌ heeg hoowia hagt'a monak'a hi hiek jaau pʌʌrba chitʌmgui hajim haajem, t'umaam k'ʌʌnag. Chi t'et'em k'ʌʌnagjã jaaunaa hĩchab sĩi parhoobam k'ʌʌnagjã jaaujem. Mua mag jaaujemʌn, warrgarwe Hẽwandam hi jaaumienau Moisés dʌ̈imua jaauwai hĩs hewag paawai maach hee mag nem hoomaju haajerrta muajã hamag jaaujemgui hajim hanʌm. Mag tag mua nem k'ĩet'uu hamag jaauba chitʌmgui hajim hanʌm. FwMag chitʌm gaaimuapaita chadcha Haai hi jëeujem deg judionaanau mʌ pʌr hauwia warre mʌ t'õopʌ̈im hig naajim. &EENacha Damascopienagta mua jaaujim maach peerdʌajem hiek. Magtarr k'ur Jerusalenpienag jaauwi, Judea durram k'ʌʌnagjã jaauwi, hĩchab judionaan k'abam k'ʌʌnagpa t'um jaau p'ʌʌrdʌ chitʌmgui hajim hanʌm. Mag jaau chitʌmʌn, hamag hamach k'aibag hãsie hewag k'ĩirjuwia hisegnaa, Hẽwandamagta mag k'aibag chugpaapi jëeumk'ĩir jaaunaa, hĩchab t'umaam k'ʌʌn daar nem wajap'ata waupi jaau chitaajemgui hajim hanʌm, bigaaum k'ʌʌnau mag hoowai hamach hëugar, “Jãk'ʌʌnan chadcha k'ĩirjug hiiur wai nʌisim” hamk'ĩir. vDeMag hiek'ak'agmamua hich Pablooupai, ’Rey Agripa, mʌchdëucha mag hoonaa mʌchigcha maach Pör Jesuu hʌ̃gt'armua mag hiek'atarr haawaita chadcha mua bʌ̃ʌrjã hi hichaaur haba, sĩi warag hi hipierraa hajimgui hajim hanʌm. CCMua ham hee pʌ pʌ̈i chirʌmgui hajim, ham sĩi dau k'ĩsumjöta naawai; pua mʌ hiek jaaubaadeewai, dau hegdʌtk'a p'öbaadëmjö wajap'a hoop'öbaadeewai, tag hamach pekau heepai k'ĩchag heemjö hich mag wënʌrram hugua. Mua pʌ pʌ̈i chirʌmʌn, jãg sĩi dösãt hipierraa wënʌrraju k'ãai, Hẽwandamau k'õsi simjöta wënʌrramk'ĩrau. Mag mʌ hiek hʌ̈k'a p'öbaadeewai, Hẽwandamau hamach k'aibag chugpaabapäaiwain chadau, hamjã judionaan chi hʌ̈k'a wënʌrrʌm k'ʌʌn dʌ̈i hãba Hẽwandam chaaink'a nʌisijugui” hajim. Maga maach Pör Jesuu mʌrʌg hiek'ajimgui hajim hanʌm Pabloou Agripaag, mag Damasco p'öbörög mamua k'ʌd hee Jesuu hichig hiek'atarr jaaumamua. GBJudionaanau wa judionaan k'abam k'ʌʌnau k'ãijã pʌ chig ham hugua, mʌchdëuta pʌ t'ʌa wai chitajugui hajim, chadcha judionaan k'abam k'ʌʌn heejã mʌchdëuta pʌ pʌ̈i chiraawai. .AUJöpk'aa p'iidʌ dʌnʌisí, maimua mʌ hiek hũrbá” hajim mʌrʌg. “Mua pʌrʌg mʌg mʌch hoopibarmʌn mʌch chogk'amk'ĩrau hajim, mag mʌ chog k'abaadeewai pʌchdëu mʌg hoobarm hõrag jaaunaa hĩchab mʌg hatag mʌchdëu pʌchig nem hoopimampa t'umaam k'ʌʌnag jaau chitamk'ĩir. :@mMagbaawai mua hirig, “¿Ma pʌ k'aiuma?” ha chirajim. Magbaa hichdëu mʌrʌg hich t'ʌ̃r t'ʌ̃rnaa, “Mʌʌn Jesuu. Mʌʌta pua k'aibag wauju hẽk'a chitabahab hajim. B?}Mag pagt'ʌm daujö dëgölp p'ʌr jẽer hat'amua warre maach t'umwe maar jẽk'ʌt t'up'ãau sĩujimgui hajim hanʌm. Mag jẽk'ʌt chirʌmua hũurwai, hebreonaan meúata mʌ t'ʌ̃rcha t'ʌ̃rnaa mʌrʌg, “¿K'ant'eeta pua jãgcha jãg mʌ hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn k'aibag wawaag ham hẽudee hẽk'a nʌrrʌ́ma?” ha sĩejim mʌrʌg. “Jãg nʌrrʌm haiguin parta pʌchdëupai pua pʌch gaai mas haju jʌr nʌrrabahab hajim, p'ak hemk'öíu p'idk'amaaugau hewag t'ʌʌgwai hich bʌ̈k'ʌrr pa hëudʌ jörraajem gaai miu hʌa sĩejemʌg t'ʌʌgjemjö.” >>u Magnaa, Rey, mamʌ pua hʌ̈k'abamgui hajim hanʌm, mag mʌ mamta, hedausĩe t'ʌnʌm hee, cha hedau wʌʌ t'ʌnʌm k'ãyaujã dau hararaacha sĩi hedjã heemua dëgölp pagt'ʌm daujö p'ʌr jẽer hat'amua warre maach chi wënʌrrarr k'ʌʌn t'umwe maar k'ĩir harar wʌʌ jẽer hat'ajimgui hajim hanʌm. _=7 Mag jajawagmamua k'ʌdau hee Jesús dʌ̈i hich hiek'atarr jũrr reígcha hũrmk'ĩir hawi, deeu hũwaai jaaubaadëwi magjim haajem: ’Mag chitʌmua biek hãb hiek t'et'echa chitamk'ĩir hawi p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnau mʌchig hẽsap wau deebaawai hag dʌ̈i Damasco p'öbörög majimgui hajim hanʌm Pabloou hich jaaumamua. 5<c Magnaa, Magbaju k'ar mua sĩi pa gaai bʌʌrnaajã wʌ t'ʌnʌʌujeejimgui hajim hanʌm, tag Jesús higar hʌ̈k'apimaaugau. Mag chirʌmʌn Hẽwandam hiek jaaujem di nʌnʌidʌmpierr hich mag chitaajeejimgui hajim hanʌm. K'ar warag k'ĩir machk'abaadeewai deeum p'öbör heem magwe mua ham hẽudee hẽk'aajeejimgui ha jaaumajim haajem hich Pablooucha. Pabloou deeu jãga hirua Hẽwandam hiek chaar hʌ̈k'ajĩ ha jaautarr ; Mʌchdëucha mag k'ĩirju chitarr gaaimua, Jerusalén p'öbör heen chadcha mua ham gaai mas waaujeejim. P'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnaujã hamach paarmua mʌ higar narr haawai, mʌchig jaaubaa, chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn k'apan mua cárcel deg dubpʌ̈imaajeejimgui hajim hanʌm. Mag p'ãark'anaa k'ëchpi jaauwaijã mua dʌ̈i ham higar chiraajeejimgui ha jaaumajim haajem hichdëucha. ?:w Magnaa hichdëupai, ’Warran muajã chadcha jãg Jesús Nazaretpierr higar hʌ̈k'a wënʌrrʌm k'ʌʌn t'um warre k'aibag hee pʌ̈iju haai nʌmpii chitajimgui hajim hanʌm. %9CMagnaa, Keena, magan pãrau k'ĩirjuawai Hẽwandamau chan maach chi meemjã pöd p'iriu hauju k'aba sĩeb hajim hanʌm, pãar mʌ dʌ̈i mʌg t'ʌnarram. 83Warrgarwe mag jaaujerr haawaita, maach jöoin hãbam k'odpai doce narr hag chaain t'umaam k'ʌʌnau hĩs hewag pawiajã hagt'a hʌ̈k'a durrum hiek'au hedaram magwe Hẽwandamag jëeu durraba haajeeb hajim hanʌm, hichdëu jaautarrjö hiiu p'iidʌtk'aag. Magnaa, Rey Agripa hajim hanʌm, maach meeun t'umaam k'ʌʌnau k'abam, mamʌ hiwiir hãbam k'ʌʌnau par chad k'abamta hiek pöm mʌg mʌ gaai t'ʌ nʌmʌn, sĩi chadcha mʌchdëu mag Hẽwandamau maach hiiupi haaujem hanʌm hʌ̈k'anaa jaau chitʌm gaaimuapaiu hajim hanʌm. [7/Mamʌ magba hamau sĩi mʌ mʌig wai nʌmʌn, warrgarwe Hẽwandamau maach jöoinag jaautarrjö chadcha maach meewi deeu hiiu p'iidʌju hʌ̈k'a chitʌm gaaimuapaita hamau mʌ mʌig wai naabahab hajim haajem. 66eHamau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm hĩchab, warrgarwe mʌ hich mag fariseok'a chitʌm. Pua k'ap'ʌ sim, fariseonaanta chadcha bʌ̃ʌrjã maach jöoin hi pʌaba wajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌnau. Hamau chadcha nem hagchata jaau nʌm hak'iin, magʌmta bʌ̃ʌrjã meerba t'um jaauk'amgui hajim hanʌm. <5q’Judionaanaun t'umaam k'ʌʌnau k'ak'apdö t'ʌnʌm, mʌch hẽwan gurwe jãga mʌ ham hee chitaajeejĩ, mʌch durr chiraajeewai maimua Jerusalén chiraajeewaijã hagjö. G4Mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm, pua chadcha maach meeun hi wajap'a k'ap'ʌnaa hĩchab maach leijã wajap'a k'ap'ʌ sim. Maagwai pua sĩi mʌ hiekdam wajap'a hũrbarjugui hajim hanʌm. o3W—Rey Agripa, chadcha maach meeunaupai nem parhooba hamachdëu t'ʌm haig mʌ gaai t'ʌ hiek'a t'ʌnʌm. Mamʌ hʌ̈u pua mʌchigcha hiek'api chiraawai mʌ honee chirʌmgui hajim hanʌm, mʌchdëucha wir haig mʌch jawaag. f2 GMagbaawai rey Agripaau Pabloog hiek'apijim hanaabá, jũrr hich hiekcha hũraag. Mag hichig hiek'apibaawai, hamach meeun hee t'et'emnaanag saludaajerrjö, chi rey hoo simʌg hʌ̃gt'aag jua hʌanaa Pabloou magjim haajem: P1¿K'an jãgwi mua mag chirʌ́? Mua mag chirʌmʌn mʌgaugui hajim hanʌm: Mua hoowai, mag preso deepʌ̈yaagpam hanʌmta, emperadorrag k'ap hamk'ĩir hĩs mag gaaimuata hi pʌr hauwi chadcha hi k'aibag wau nʌm ha jaaupʌ̈iba chan bʌ̃ʌrjã hʌ̈u k'aba sĩewaita mag chirʌmgui hajim hanʌm chi Festoou rey Agripaag.f0EMag hi deepʌ̈iju ha chirʌmjã hagt'a k'augba chirʌmgui hajim hanʌm, k'an hata maach pör emperadorrag mua jaaupʌ̈iju k'ai, mʌg hi preso wai nʌm k'ap hamk'ĩir. Mamʌ rey Agripa, pʌʌta rey haawai, pʌrʌgta hʌ̃rcha k'ap hamk'ĩir t'ʌ̃rpʌ̈iwi cha simgui hajim hanʌm chi Festoou. Pʌchdëucha hich dʌ̈i hiyʌ̈ʌ hawia wajap'a k'ap'ʌ haadeewai mʌrʌg jaaubá hajim hanʌm, muajã jãga emperadorrag hẽsap gaai p'ã deepʌ̈iju haai chirʌ́ ha k'ap haag. /1Mamʌ mua hoowai hirua bʌ̃ʌrjã nem k'aigba wauba sim, magʌm gaaimua hi t'õopäaig. Mamʌ hichdëucha jũrr emperador César haarta hich deepʌ̈ipi sĩewai, ¿muajã jãgbarju? Hichiita mua hi deepʌ̈ijugui hajim hanʌm, jam paawai hi dʌ̈i hichdëu k'ap hamk'ĩir. b.=Magbaa hi jʌraan wëtwi haipierrwai magjim haajem hich Festoou: —Rey Agripa, maimua pãar mʌig maar dʌ̈i nʌm k'ʌʌn: Cha simgui hajim hanʌm, pãar hõor hig narr. Jerusalén p'öbör hee maimua hich mʌigjã judionaan t'umaam k'ʌʌnau mʌg woun hiekk'õr pöm sim ha jaauchënaa warre mʌrʌg t'õopʌ̈ipi jaau nʌmgui hajim hanʌm. f-EMagtarr haawai chadcha hag noram Agripa Berenice dʌ̈i hamach k'ajũa hooimʌcharam jũa bëewi hãba hamach biirdʌajem hee dubjierram haajem. Ham dʌ̈i hĩchab bëejierram haajem soldaaun chi pörnaan maimua hich hag p'öbör heepaim k'ʌʌn chi t'et'emnaanjã hagjö. Ya mag t'um bardʌtk'abaicheewai Festoou Pablo hawaan mapijim haajem. W,'Magbaawaita jũrr rey Agripaau chi gobernador Festoog, —Muajã mag woun hiek hũrm k'õsi chirʌmgui hajim hanʌm. Magbaa Festoou, —Magan nan mua pʌrʌg hi hiek hũrpik'imgui hajim hanʌm hirig. d+AMamʌ magbaawai hichdëu, “Magju k'ãai warre emperador César haarta mʌ deebapʌ̈it, jamta hirua mʌ dʌ̈i hichdëu k'ap haju” habaawai, hich magpai sĩuwi, deeu mua hich sĩejem cárcel deg harrpiwi, sĩi hoopaar hapijimgui hajim hanʌm, emperador haar pʌ̈i nʌm hora. Magta Pablo cárcel deg simjã Festoou Agripaag jaaumajim haajem. *5Mag hĩgk'amamua, Mamʌ sĩi magʌm gaaimuapai harr haawai, chadcha mʌchdëu jaauju k'augba haadee, warag hich Pabloogta, “Pʌ mam k'õs hak'iin, warag Jerusalenag mak'amgui” ha chirajim, “jam panaata pʌchigcha warre pʌ dʌ̈i jãga haju k'ai ha k'ap jaaumk'ĩir.” )Mamʌ magjã magba, hãba hamau hi gaai t'ʌmjö t'ʌ narran, hamach jöoin hi jaau nʌm maimua hãb mag woun Jesús ha t'ʌ̃r sĩerr meetarr hanʌmʌ́, Pablo hiek mag hagt'a hiiu sim ha jaau nʌmpaita hi gaai t'ʌ naajimgui ha hĩgk'amajim hanaabá. 1([Maimua haipierrwai muan hi dʌ̈i mag t'ʌnarr k'ʌʌnaujã hirua chadcha nem k'aigba waaujerrta jaaujupii chirajimgui hajim hanʌm chi Festoou Agripaag hĩgk'amamua. A'{Mag gaaimua hamachta mua mau mʌch haar t'ʌ̃rpʌ̈iwi bardʌtk'abaicheewai, hag noramwe mʌch sie gaai jupwi chi Pablo hawaan mamk'ĩir mua hõor pʌ̈ijimgui hajim hanʌm Festoou. &)Mamʌ mua hamag jaaujimgui hajim hanʌm, maach Romapienau pöd k'an gaaimuata mag woun preso wai nʌ ha k'augba nʌwe chan jʌ̈chag hag bʌ̈rre presonaan dʌ̈i dichdëu hampierr haba haajem. Magju k'ãai chi presoogjã mag hich leíg jaau wai nʌm k'ʌʌn dʌ̈i k'ĩircha hoonaa, hajap'a hi hiek hũrnaata, hi t'õopi jaauju hawiajã, t'õopiju haai simgui ha chirajim hanʌm Festoou Agripaag. N%Mʌch mʌig pachëwi mʌ Jerusalén hudt'uurwai judionaan heem p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnau hagjö ham heem chi t'et'emnaan dʌ̈imua warre mʌrʌg hi t'õopʌ̈ipi naajimgui hajim hanʌm. C$Mag bëewia da wëtba nʌʌ harr haawai hiyʌ̈ʌmamua Festoou rey Agripaag Pablo jaaumamua magjim haajem: —Woun hãb Pablo hanʌm Feliiu preso pʌatarrjã mʌig simgui hajim hanʌm. <#q Mag Festo k'ĩirp'ee Pablo hijẽjẽbk'arr k'ur pömcha k'aba nʌm hee, rey Agripa hich hʌ̃p'ʌi Berenice dʌ̈i Cesarea p'öbör hee bëejierram, gobernador Festo hoon. j"M Magbaa Festoou hich wawiejem k'ʌʌn dʌ̈i hiek'awi Pabloog, —Emperadorragchata pua pʌch dʌ̈i hichdëu k'ap hapim k'õsi chiraawai magan hichiita emperador haar pʌ majugui hajim hanʌm hirig. Pablo rey Agripa na L! Pua hoowai mʌchdëu nem k'aigba harr gaaimua chadcha hamau mʌ t'õoju haai nʌm k'ai, mua magʌmjã habam. Mamʌ bʌ̃ʌrjã mʌ k'aigba k'aba chirʌmta, sĩi mʌ hëugar mag sëuk'a t'ʌnʌm gaaimuapai chan mʌ dʌ̈i hamachdëu hampierr hamk'ĩir ni hãbmuajã pöd mʌ hamag pʌr deeju k'aba simgui hajim hanʌm. Magju k'ãai warre emperador haarchata mʌ deebapʌ̈i. Jam hirua mʌ dʌ̈i hichdëu k'ap hajugui hajim hanʌm hich Pabloou hirig.  ) Magbaawai jũrr Pabloou hirig —Mʌ mʌig emperadorrau warre presonaanag hamach k'ĩircha ham k'aibag wauju wa sĩi höbeerpʌ̈iju ha jaaujem haigta chirabahab hajim hanʌm. Maagwai mʌigweta warre mʌch k'ĩircha jaaupʌ̈iju haai simta, ¿k'ant'ee pua mʌ jam harrm hig chirʌ́? hajim hanʌm. Pua pʌchdëujã k'ap'ʌ chirʌm, mʌ judionaan hiwiir hãbam dʌ̈ijã k'aigba k'aba chirʌm. gG Mamʌ judionaan hich dʌ̈i honee hapim k'õsim hiek'au Festoou hich Pabloogta, —¿Jerusalén mawia jamta pua pʌch k'ĩircha warre pʌch dʌ̈i jãga haju k'ap pʌchig jaaupim k'õsi chirʌ́? ha jëeujim hanʌm. lQMag ham hiek'apinaa jũrr Pabloou hich kõit hichdëupai, —Mʌ chan mʌg chitʌm haig bʌ̃ʌrjã nem k'aigba wauba chirʌmgui hajim hanʌm. Mua mag hamau jaau nʌmjö judionaan ley hichaaurjã k'aigba k'aba, Haai hi jëeujem di higwiajã k'aigba hiek'aba, ni Romaam emperador higwiajã bʌ̃ʌrjã hi hëugar k'aigba hiek'aba chirʌmgui hajim hanʌm. (IMag t'ʌ̃rpʌ̈itarr haa, ya hamach haig dubbaicheewai, chi judionaan mag Jerusalenmua bëetarr k'ʌʌnau dak'acha bëenaa hich k'ĩircha nem k'aigbacharamta hi gaai t'ʌp'öbaadëjim haajem. Mamʌ magʌmjã sĩi hamach hipaita mag t'ʌnarr haawai pöd hi pʌr hauba haajeejim haajem. )KMag jöpcha hich Festo maju harr haawai ocho días k'aba harr k'ai diez diasjöpai Jerusalén p'öbör hee sĩewi deeu Cesareaag bëejim. Mag bëewia hich bartarr noram hich sie gaai jupwi hich haig Pablo haibëemk'ĩir t'ʌ̃rpʌ̈ijim haajem, hichdëucha Pablo hiek k'ap hũraag. Y+maagwai pãar heem k'ʌʌn chi t'et'emnaan mʌ dʌ̈i Cesareaag wëtju haai nʌmgui hajim hanʌm, mam pabaimaawai, chadcha hichdëu nem k'aigba harr gaaimua hiekk'õr paraa sim k'ai, warag t'et pʌr hawaag. 3_Mamʌ par hamau mamagk'am hãba, Festoou warag, —Pablo Cesarea p'öbör hee preso sĩebahab hajim hanʌm. Maagwai mʌchchata mʌg k'ur jöpcha hagʌg maju ha chirʌm, veMag, hamach hiek hʌ̈k'amk'ĩir Festoog jajaau haajeejim haajem, Cesareamua Jerusalenag Pablo deepʌ̈imk'ĩir. Maan ham dënën hamach happain ya, chi hiek'am harr haawai, mag hi deebapäaiwai k'ʌd jãrr nʌnaa hi t'õopäaig hajim. MMag hi mawia barbaimaawai sĩi hʌʌr p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌn judionaan chi t'et'echaram k'ʌʌn dʌ̈i hi haig bëewi hirig Pablo hëugar chad k'abam hiekta hĩgk'achëjierram haajem.  ;Mag chadcha Porcio Festo Judea durr barchëwi jũrr gobernadork'a sĩsijim. Mag hich barchëtarr k'ur k'ãai t'ãrjupnaa Cesareamua Jerusalenag majim. 4aHich mag simua ya año numí sĩejim hich mag cárcel degpai. Mag nʌm hee Félix höbërwia jũrr deeum Porcio Festo hanʌmta Judea durr gobernadork'a sĩsijim. Mamʌ hich Félix judionaan dʌ̈i hiekk'õr haumaaugau, mag hich höbëraagpamjã Pablo höbeerpiba, hich mag cárcel deg pʌajim.|qMag simʌn mamʌ chi gobernadorrau hich hödegpain, hich weeupʌ̈i nʌm paar Pabloou hichig p'atk'onaujã p'agpim k'õsi sĩerr haawaita mag sĩi hi dʌ̈i hiyʌ̈ʌ haagpaijã hʌ̃iba hich haar hi t'ʌ̃rpʌ̈pʌ̈i haajeejim haajem. 'Mamʌ Pabloou, jãga Hẽwandam dau na maadëu nem hagchata wau wënʌrraju haai nʌ ha jaauwi, dich morjã wir haig hajap'ata sʌrk'a wënʌrraju haai nʌm ha jaaumam dʌ̈i hĩchab, Hẽwandamau maach chacham hedjã dichdëu nem waumatarrpierr t'um hich hagjöo maach dʌ̈i haju hanʌmpa jaaumam hũrwia, Feliiu hich k'ap Pabloog magjim haajem: —Pablo, hidëu magpai sĩuwia pʌchta deeu pʌch sĩejem cárcel deg petá. Mʌch jua parii habarm hed deeu mua pʌ t'ʌ̃rpʌ̈ijugui hajim hanʌm, cha pua jaau sim hũraag. 3_Hamau hi dʌ̈i mag t'ʌnarr k'ur hagt'a k'ãaidam k'apancha k'aba nʌm hee, chi gobernador Félix hich hʌʌi Drusila dʌ̈i bëewi Pablo hawaan mapijim haajem, hõrau Jesucristo hiek hʌ̈k'aajem jaaumam jũrr hamachdëu hũraag. Mag hich Félix hũan Drusila hanʌm Judeapie hʌʌi hajim. }Maimua warag chi capitanag Pablo chig hapiba jaauwia sĩi hoopaar hapijim haajem. Mamʌ mag nʌm dʌ̈i hĩchab sĩi preso k'aba simjö hi k'apk'ʌʌnagjã hʌdʌraa hi hoon bëepinaa hirua nemdam higbarmjã parhooba hau deepi jaaujim haajem. *MMamʌ chadcha Jesús hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnau mag hõor meeuk'apiba haajem hich Feliiujã wajap'a k'ap'ʌ sĩerr haawai Pablo hiek'amam hũrwia warag, —Comandante Lisias pierrwaita pãrau hi dʌ̈i mag t'ʌnʌm wajap'a k'ap haag hirig wajapcha jëeu hoomajugui hajim haajem. pYSĩita chadcha mua hik'ʌaba hamag mag chirajim: “Pãar hiek mag mʌ hiekk'õr pöm chiraawaita mʌ mʌig wai nʌm hanʌmʌn, sĩi hõor hötarr k'ʌʌnta deeu hiiu p'iidʌ nʌrrjëe haju jaau chitʌm gaaimuapaita pãrau mʌ mʌig wai nʌmgui” ha chirajim hamag. Mag tag mua bʌ̃ʌrjã hiek chigaa hiek'abajimgui ha jaaumajim haajem Pabloou hich kõit. ^5Wa magbam k'ai, chi mʌig nʌm k'ʌʌnaujã jaauju haai nʌm: Har judionaanau hamach Asamblea hee hamach na mʌ wai nʌm hed, ¿k'aíu k'ap hajĩ, k'an nem k'aigba mua wautarr gaaimua hamau mʌ jãig wai naajĩ? )Magaag hat'eeta bëetarr haawai Haai hi jëeujem deg mawia, Moiseeu hiek p'ã pʌarr gaai jaau simjö t'um mua wau dichwia, Hẽwandam na wajap'a chirsimta judionaan Asia durrmua bëetarr k'ʌʌnau mʌ hoochëjierram. Maagwai chan mamʌ hõor k'apan k'aba, ni sĩi hõor meeuk'a nʌrrjëejã k'aba t'ʌnaajimgui ha jaaumajim haajem. Leinaanag mʌ k'aibag waupi jaauju hawiajã, mag Haai hi jëeujem deg mʌ hooimatarr k'ʌʌnauta mʌig bëewi mʌ jaauju haai nʌmgui hajim hanʌm, k'ani mua ham dak'ĩir k'aigba wau chirajĩ.  k O’Mʌch durr k'abam hee añodam k'apanaa p'ʌʌrdʌ chitʌʌ hawi, hap'ʌʌm k'ʌʌn hat'ee p'atk'ondam haibëetarr deewi, mʌch ofrendajã Hẽwandamag deeg hĩschata deeu mʌch durr barchëwi chirʌmgui hajim haajem. _ 7Maguata mʌʌn mʌch chitʌmpierr Hẽwandam dau najã wajap'a chitanaa hõor heejã wajap'ata chitaju hẽk'aajemgui hajim hanʌm, naspawia mʌchdëu nem k'aigba wautarr gaaimuajã hök'ĩirjuu hoo chiraba haag.  }Hõor hötarr k'ʌʌn chi t'eerjã chuk'u hajap'a harr k'ʌʌn dʌ̈i hãk'ãraa harr k'ʌʌnpa t'um hãba deeu Hẽwandamau hiiu p'iidʌtk'api hauju hanʌm hamau hʌ̈k'a naawai muajã hagjö hʌ̈k'a chirʌmgui hajim hanʌm hĩchab, ham dënjö. # ?Magarrau mʌchdëujã mua mʌch meerba jaau chirʌmʌn mʌgau: Muan warrgarwe maach jöoinau jëeujerr hag Hẽwandamagta hagt'a jëeu chitʌm dʌ̈i Jesús hiek hʌ̈k'a wënʌrrʌm k'ʌʌn higar hʌ̈k'a chitʌmgui hajim hanʌm. Maata hamachdëu jaauwai mag mua sĩi Hẽwandam hi k'abamta hʌ̈k'a chitʌm haajem. Mamʌ muajã ham dënjö hʌ̈k'a chitʌmgui hajim hanʌm. Hẽwandamau Moiseeg hich hiek p'ãpitarr hiek maimua hĩchab Hẽwandam hi jaaumienau p'ã pʌatarr hiek sĩsidʌmpa t'um mua hʌ̈k'a chitʌmgui hajim hanʌm. [/ Mʌ bʌ̃ʌrjã magba chitʌm haawai mʌk'ʌʌn wounaanau pöd pʌrʌg, “Chadcha marau maach daúa hi mag sim hoobajieb” ha hiek'aju k'aba nʌmgui hajim hanʌm, sĩi hamach k'ĩirjug heemuapai mag naawai. )K Magtarr haawai ni hãbmuajã k'ĩir mor chigpai mʌ chik'am dʌ̈i hipeer hahauk'amjã hooba, ni Haai hi jëeujem deg, Hẽwandam hiek hũraag biirdʌajem deg, wa kaaijã hee k'ãijã mua hõor meeuk'apiwi jũrr chik'am jĩerrarrauk'am hõrau bʌ̃ʌrjã hooba haajemgui hajim hanaabá. |q Mamʌ wajapcha k'ap haag, pʌchdëuchajã pua bigaaum k'ʌʌnag jëeu hook'iin, heeu hĩsta doce diaspai simgui hajim hanʌm, Jerusalén mʌ barchëtarr. Tagam nem hat'eejã k'aba, mʌʌn hãba Hẽwandamag jëwaanta bëejimgui hajim hanʌm.  Magbaawai chi gobernadorrau Pabloog hiek'amk'ĩir jaaubaawai Pabloou hiek'amamua t'umaam k'ʌʌn jʌ̃gdaar magjim haajem: —Hʌ̈u pua mʌrʌg hiek'apibarm. Mua pʌchigchata jaaum k'õchag chirajimgui hajim hanʌm, pʌchta chadcha nem hĩs k'abam mʌg durr hee año k'apan chi t'et'emk'a chiraawai. Maagwai pʌrʌg k'ap hamk'ĩir, mʌchdëupai mʌch kõit hiek'ak'imgui hajim hanʌm. 7 Chi Tertuloou mamag k'aawai tagam judionaan haig narr k'ʌʌnaujã hĩchab hich magta warag hi hipierr, “Jãan chadaugui” haajeejim hanʌm. .UMamʌ maar sëu ham hugua, pʌchdëucha hirig wajap'a jëeu hooju haai chirʌm, k'an gaaimuata marau mʌig hich k'ĩircha pʌrʌg mag jaau nʌ ha k'ap haag hat'ee. 7Mamʌ ya marau magaagpamta, comandante Lisias bëewi, hajués maar jua heem k'echeu harrwi, jũrr maachigta mau pʌ haar bëepijimgui hajim hanʌm.] ;oMag hichta chi pörk'a chirʌm hawi, Haai hi jëeujem di higwiajã k'aigba hiek'anaa hag hee judionaan k'abam k'ʌʌn dubpiba haajemta hierr hich dʌ̈i p'ë wai sĩejimgui hajim hanʌm. [Mag nʌrrʌm hat'eeta chadcha marau hi pʌr hauwi maach ley gaai jaau simjö hich hagpierr ham hig naajim hi dʌ̈i. Mag marau pʌrʌg jaaum hig nʌmʌn mʌgaugui hajim hanʌm: Marau wajapcha hoowai mʌg wounan sĩi hõor wawí nʌrrʌmua hõor meeuk'apimieu. Maguata sĩi hich nʌrrʌmpierr judionaan wawie gaaita nʌrraajemgui hajim haajem, hõor meeuk'apiwi hiek p'it'urg hamk'ĩir. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab mag ham hiek hiiur “Nazaretpierr hi” hanʌm hee hichta chi pörk'a simgui hajim hanʌm. Mamʌ pʌ jua p'idag pöm wai sim maachdëu k'ap'ʌ naawai sĩi k'ũchpai pʌrʌg maach hiek hũrpim k'õsi nʌmgui hajim hanʌm. U~#Maagwai maach t'umaam k'ʌʌnau pʌrʌg hʌ̈u hajim hanʌm, chadcha maach t'umaam k'ʌʌn hat'eeta pua jãg sĩewai. Jãg hoowai chadcha maar honee nʌmgui hajim hanʌm, pʌ gobernador wajap'am haawai. }wMag nʌm hee hĩchab hich Pablojã hamach haig waipierrwai chi abogado Tértuloou Pablo k'ĩir gobernador Feliig, —Señor gobernador, hʌ̈u pʌ gaaimuata maar k'õinaa wënʌrrʌmgui hajim hanʌm. Pʌch jãg p'idk'aagjã k'ĩirjugdam k'ap'ʌ k'itʌm gaaimua, mʌg durr heejã chadcha hʌ̈u warag pua nem k'ĩir pogk'e waumam hõrau k'ak'apdö t'ʌnʌmgui hajim hanʌm. u| eMag soldaaunau Pablo Cesarea p'öbör hee gobernador haar deet'urtarr k'ur cinco días nʌm hee, p'adnaan pör Ananías, hagjö judionaan chi pörnaan dʌ̈i hamach abogado Tértulo hanʌmpa barjim haajem ham nʌm haar. Mak'ʌʌnau hamach t'um gobernador haar wëtwi nem chad k'abamta sëuk'a chadam hiekjö Pablo gaai t'ʌjierram hanaabá, hi k'aibag waumk'ĩir. {{#—Nau hök'ar pʌ k'aibag wawaag pʌ k'ĩir hiek'a nʌm k'ʌʌn hãba naaicheewaita mua pʌ hiek hũrjugui hajim hanʌm hirig. Magwi warag rey Herodes k'ararr sĩejerr degpai soldaaunag hoo paraa wai naapijim haajem, bʌ̃ʌrjã höbeerpiba. u#~Z}L|U{lzyxx8wwSvutsrqp|onmlljgimhegfddwcbQ`_d]V\Z`XWUSSCR$QONSMLKqKfIHI8GF}DCCB@?>==;:g98e7v654b20//C.W-k,+*t*)u(B'&%>$#! ?^$aU d@ z ?,C8`iDHagjö hĩchab Cristoou maach peerdʌ haaujem hiek pãachdëu k'augtarrta k'ĩir hok'ooba hich mag pãach t'ãar hee wai nʌisit. Mag hiek warag k'augmaag, k'ĩirjug k'ap'ʌta jũrr hagdaujö pãach k'apeenag jaaupetat. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab wawimamua jũrr hagdaujö chik'am k'ĩir honee hapibat. Chadcha t'ãraucha Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa hirig meuk'arau Salmos haunaa deeum meuk'aarjã hi jʌ̃gaagaamta haubat. M_DHĩchab mag nʌm dʌ̈i Cristoogta warag hʌdʌraa pãach k'õinaa hapibat, mag wënʌrrʌmua Cristo mor gaai hõor hãbpaimjö k'õinaa wënʌrramk'ĩirta warrjã Hẽwandamau pãar hich dënk'a hautarr haawai. Mag Hẽwandamau pãach hich dënk'a hauwi pãach wir haigjã k'õinaa hapi sim paar hirig hʌ̈u hajim habat. x^iDPari mag mua jaau chirʌmjö wënʌrraagan, pãach k'apeen daupii haju k'ĩirjugta hʌdʌraa pãach gaai hʌ̃rpapibat. Magta hamʌn, pãachjö dʌ̈i hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn t'um Hẽwandamau hoowaijã hi dawagaa wënʌrraju, hö hãba. ] D Mag hagdaujö hãwaat k'ap'ʌnaa hiwiir hãb k'ãijã bibigag paraa sim k'ai, hagdaujö perdonaawi magʌm hiek tag higba warre k'ĩir hok'oobapʌ̈it. Hich jãg maach Pör Cristooujã maach perdonaatarrjö, pãachdëujã hagjö pãach k'apeen perdonaabat. \ D Hẽwandamau pãar k'õsi sĩewai pãarjã hĩchab hich hõor k'amk'ĩir hichdëuta pãar jʌr haujim. Magua, hich jãg hich garmua pãach jʌr hautarrjö hagdaujö chik'am dau haug k'aug paraa haajeet'ʌ̃, hagdaujö hö hajap'a. Dichta chik'am k'ãai hʌ̃rpai haju hẽk'aba dau maata habat, dich dʌ̈i k'aigba haawaijã magʌm higba sĩi warag k'ĩu jʌmpʌ̈pʌ̈i haa k'ap'ʌ. [D Pãar mag naawai ni hãbmuajã hich hajaug t'öju k'aba sim: judioou wa judío k'abamua, mehëu t'ʌʌ simua wa t'ʌʌba simua, chi durrk'ʌʌu wa durr chaauramua, hagt'a chik'am chogk'a simua wa chik'am chog k'aba simua, chi k'apcha simua wa k'augba simua, ni hãbmuajã maata hiwiir hãb hʌ̃rpai sim haju k'aba sim. Magʌmta k'ĩirjuju k'ãai dichdëu Cristo wai simta nem t'um t'ʌnʌm k'ãaijã hʌ̃rpai sim k'ap'ʌnaa hichpaita hĩchab t'um hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn hee sĩejemjã k'ap haju haai nʌm. UZ#D Warr pãachdëu parhoob nem waaujerrjã ya k'ajũa sörjö hisegpʌ̈iwi jũrr k'ĩirjug hiiurta wai naawai hoob chik'amnag sëuk'amiet. Mag k'ĩirjug hiiur hich Hẽwandamauta deetarr haawai, maach mag k'ĩirjunaa hirua k'õsimjö wau nʌm k'ʌʌnan hi k'ĩir t'egmamua warag hajaug pamam dʌ̈i hajapchata hi k'ap'ʌ paauk'amam. Y D X-Dmamʌ hĩs ya pãar magʌm hat'ee k'aba nʌm. Magua muan pãragan mag chirʌm: pãach k'õrg pʌabat; k'ĩir machagjã hisegbapʌ̈it. Chik'am k'aibag wauju, chik'am k'ĩir k'ĩir mor chigpai hiek'a nʌm, hiparii hiek'a nʌm, jãgʌm t'um warre hisegbapʌ̈it ha chirʌm. 4WcDWarran chadcha pãrau magʌmta waaujeejim; ~VuDMagʌm nem parhooba wau nʌm k'ʌʌn gaaita Hẽwandamau jua k'ʌaba deeb k'aba deeju, hich hipierraa k'aba haawai. BU}DMagua, nem k'aigbam wauju k'õchagjã warre pãach gaaimua k'echeunaa barbapʌ̈imjö habat. Ni hãbmuajã hich hõor k'abam dʌ̈i k'apes ham, Hẽwandamau hoowai maach hinaam nemjã tag waum, warr hich k'õchag haig nem waunaa warag bigaaum k'ʌʌnta chigaa hapiejerrjã hoob tag hagjö ham, ni hoob p'atk'onagjã wʌrpa ham; p'atk'on k'ĩragta wʌrpa nʌmʌn nem parhoobamta hẽwandamk'a waunaa hagʌg jëeu nʌm dʌ̈i hãba sim. T9DMag Cristo dʌ̈i hãba jooba wënʌrraju k'ʌʌn haawai hich Cristo bëewi hichdëu hich hajaug t'umaam k'ʌʌnag hoopibarm hed pãar hichdëu hajaug paa hat'am k'ʌʌnta hichdëu hich dʌ̈i hich mag p'ë wai sĩsiju. Warram k'ĩirjug hisegpʌ̈iwi k'ĩirjug hiiurta hau nʌm 3S_DPãran ya nem parhoobam wauju k'ĩirjug hisegtarr k'ʌʌnau. Magtarr haawai pãran Hẽwandamau hich haar p'ë hauwia Cristo dʌ̈i hãba jooba wënʌrrapiju k'ʌʌnau. _R 9DYa pãar Cristo dʌ̈i hiiu p'iidʌtk'awi nʌmjö naawai chadcha hʌ̃gt'ar Cristo Hẽwandam juachaar gar chi Pörk'a sim haar naaimaju k'ʌʌnjö wënʌrrajuuta hẽk'abat, mʌig heegarm nemta hatcha k'ĩirjuba. Q DGPDPar daúapai hoowain, chadcha hamau jaau nʌm hʌ̈uumjö sĩsidʌm, Hẽwandam dawagaa hamk'ĩir nem wau nʌm dʌ̈i dichta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã serbiibanaa dichdëupaijã dich dau haug k'augpiba jaau naawai. Pari mag nʌm chan pöd bʌ̃ʌrjã nem k'aigbam wauju k'õchag chugpaa haubajuuta mag jaau nʌm.O DJãgʌm nem sĩi mʌig heegar hõor maachjöpai t'ʌnʌm k'ʌʌnau hamach hiiupai jaau nʌm k'abahab. Magʌm nem sĩi bʌ̃ʌr habarmua chuk'u haadeejeewai sĩi magʌm k'oojerr gaaimua wa magʌm hʌʌrk'aajerr gaaimuapai chan Hẽwandamau maach haubaju. ?NwDnem parhoobam gaaijã pʌrju k'aba, nem parhoobamjã k'öju k'aba, ni sĩi hamau jaaujemjö nem hinagjã parhooba dich jua hee pöd pʌrju k'abamta hagt'a hʌʌrk'a wënʌrraajẽ? 6MeDYa pãrau tag parhoobam k'ĩirjug hõrau jaau nʌm hʌʌrk'aba haag chadcha Cristo dʌ̈i meewi nʌmjö naawai, meperau maach k'ũguraag hẽk'aajemjö hamau maach peerdʌju hawi nem waupi jaau nʌmjã hipierraa haag k'aba nʌm. Mag nʌmta, ¿k'an jãgwi hagt'a Cristo k'augba wënʌrrʌm k'ʌʌnjö 6LeDMamʌ mag nʌm chan Cristota chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn Pörk'a sim dʌ̈i k'aba nʌmta mag nʌm. Maachigan Cristoouta warag hich hiek k'augpiejem, t'achdam k'ö nʌmua chaain dʌ̈rrpamaajemjö. Hich jãg maach padamjã hichdëuta t'umaa sõpigk'a wai sĩejemjö, maach hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnjã hichdëuta hõor hãbpaimk'a wënʌrrapiejem, warrgarwe hichdëu magpiju hatarrjö, hiwiir hãbmuajã chik'am higbam haba. KDHar jãg hamachdëuta hajapcha hʌ̈k'a nʌm hawi pãachig, “Maar dënjö Hẽwandam chognaanagpa jëeuba naawai pãar chan hagt'a hajapcha k'aba nʌm” ha hiek'aawai, hoob ham hiek hasekasmiet. Jãgʌm k'ʌʌnaun, Hẽwandamau hamagta nem hinagjã dau daau hoopiejeewai hamauta pãar k'ãaijã k'apcha nʌm hanaa, sĩi hamachdëu nem k'ap'ʌmta t'ö hiyʌ̈ʌ sĩerrjëem. |JqDWarrgar Hẽwandamau maar judionaanag mag hʌʌrk'apiejerr chan hich mag k'a wënʌrramk'ĩir k'aba, sĩi Cristo bëe nʌm horapai hʌʌrk'amk'ĩir hajim. Hajapcharan magʌm k'a nʌmua jãga hichdëuta ham peerdʌ hauju ha k'ap hapieg hajim. yIkDMag leíu maach kulp pöm nʌm jaau sĩerr jua heemta ya Cristoou höbeer hautarr haawai, mag ley higwi hãbmuajã pãraujã maar judionaan dënjö haju haai nʌm hawi, nem hinag k'önaa dödöjö dö nʌm hoowi, wa maarjö tagam nem p'iesta hed, hed jop nʌm hed wa jua hʌ̃ʌijem hed k'ãijã hʌʌrk'aba nʌm hoowi, jãga haju haai nʌ ha jaauju k'aba nʌm. `H9DMeperau hich jua t'eegau hõor t'um hich hat'ee p'ë wai sĩerrjã Cristo t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir pakuls gaai jiir jöisim t'umaam k'ʌʌnag hoopibarmua Hẽwandamau warre mag chi mepeer pödpʌ̈ijim, hi jua hee narr k'ʌʌnjã chadcha peerdʌju hayaa hamk'ĩir höbeerk'a hat'amua. Hʌ̃gt'ar naaimaju k'ʌʌnjö wënʌrrajuuta hẽk'abat !G;DMag pekau gaaimua hi dʌ̈i kulp pöm narrta warre hichdëu chugpaapʌ̈ijim. Magbarm haigta mag Moiseeu p'ã pʌatarr leíu Hẽwandamag maach k'aibag waupi jaau simjö sĩerrjã warre hichpata dʌ̈i pakuls gaai meerpbapʌ̈imjö habaawai warre maach chig haju k'aba sĩsijim. F%D Warran sĩi pãachdëu nem k'aigba wau narr gaaimua pãran chadcha sĩi hok'oota naajim Hẽwandam na. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab ni judionaanau haajemjö pãach hajaug paaju hawi pãach k'ak'ua gaai dauchachjujã bʌ̃ʌrjã k'ĩirjuba haajeejim. Mamʌ mag hok'oo narrta hĩs Cristo gaaimua Hẽwandamau pãar k'aibag t'umaa chugpaapʌ̈iwi hich Cristojö hich mag hiiu wënʌrrapiju haai hapijim. 2E]D Pãach pör choopi nʌm hed pãar warre Cristo dʌ̈icha hãbam jẽbdeg hauk'ërbarmjö hajim, hajapcharan mag chi k'ëchamjö nʌisiewai pãachdëu nem k'aigbam waaujerr hisegpʌ̈iwia tag wauba haag. Magnaa hĩchab pãrau Hẽwandamau hich Cristo p'iriu hautarr jua t'eegjã hʌ̈k'a naawai warre hich Cristo dʌ̈ichata hiiu p'iidʌtk'abarmjö hajim, hich hag jua t'eegau hichdëu nem waupim k'õsimpai wau wënʌrraag. 8DiD Hich mag Cristo hiekta pãrau hʌ̈k'abaawai hichdëuta Hẽwandam hat'ee pãrag nem waau k'augpijim. Mamʌ mag pãar hi dau na hʌ̈u nʌisim chan sĩi maar meeunjö dich k'ak'ua gaai dauchach nʌmua k'aba, pãar t'ãar hajaug paabapʌ̈imuata magpijim, pãachdëu nem k'aigbam waaujerrjã tag waupimap'a habarmua. Mag Cristoog dich t'ãar hajaug paapi nʌmta hirigan dauchach charau, chadcha Hẽwandam hat'eepai wënʌrraawai. MCD Mag Cristota hamau jaau nʌm angelnaanjöm wa mepeenjöm jua t'eeg sĩsidʌm k'ãaijã hichta hʌ̃rpai sim dʌ̈ita pãar hõor hãbamk'a naawai, hich Hẽwandamchata ya pãach dʌ̈i wai nʌm. 8BiD Mamʌ Hẽwandam k'augaag chan pãrau magʌm k'ĩirjug higba nʌm, Cristo wounag pawi maach hee pʌ̈itarr gaaimua Hẽwandamau warre hichchata k'ap'ʌ hapitarr haawai. LADK'ĩir k'ap'ʌ habat keena: har jãg sĩi mʌg jẽb gayam k'ĩirjugta chadam hiek hawi haata hõrag jaau nʌrrjëem k'ʌʌnag hoob hʌdʌʌr pãach k'ũgurpimiet. Jãk'ʌʌn chan Cristo hiekjã jaauba, sĩi maachjöpaim k'ʌʌn k'ĩirjug dʌ̈i har meperau k'õsimjö Cristo hichaaur haajem k'ĩirjugta jaau wënʌrrʌm. @ DMag hi k'a hogdʌba haagan, pa jẽb hee hajap k'aark'amaajemjöta warag hi gaai hubʌ hajuuta hẽk'anaa warrcha pãachig jaautarr hiek hogdʌba hʌ̈k'a nʌmuata hi gaai t'ierrk'abat. Mamʌ mag nʌmjã nem t'umaam paar Hẽwandamagta hʌ̈u hajim habat. "?=DMagua muan pãragan, hich jãg warrjã maach Pör Jesucristoog pãach peerdʌ haumk'ĩir hi higtarrjö warag hi k'a hogdʌbata nʌisit ha chirʌm. />WDChadcha k'ĩircha chan pãar haar k'aba chirab mamʌ, mʌ hak'aran pãar haar simjö sim. Magua hĩchab mʌ honee chirʌm, mag pãrau nem parhooba wauba sĩi pãachdëu Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaita hubʌ nʌm ha hũr chiraawai. Cristo gaaimua Hẽwandamau hiiupi hauwi hõor hiiurk'a nʌm = DMua mag chirʌmʌn, pãachig hãbmua k'ãijã hi wajaug haadee hiwiir hãbamʌgjã sĩi pãach k'ũgurpimaaugauta mag chirʌm. o<WDHãba mag Cristo k'ap'ʌ nʌm gaaimuata chadcha hichdëu nem waupim k'õsimjã waau k'ap'ʌ waaujem. d;ADMag Hẽwandamag jëeu nʌm gaaita hogdʌba chiraajemʌn, pãach t'ãar honee hamk'ĩrau, hich jãg hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsi wënʌrrʌmua warag k'ĩirjug paarpamaawai Hẽwandamau hich happaimua k'ap'ʌ sĩerrta pãachdëujã hajapcha k'augmamk'ĩir; hajapcharan pãar maar meeun k'abam k'ʌʌnagjã Cristota hajapcha k'ap hamk'ĩirma. y: mDMʌch mag chirʌmuata pãrag k'ap hapim k'õsi chirʌm, chadcha dʌ̈rrcha Hẽwandamag jëeu chiraajem pãar kõit, Laodicea iglesia heem k'ʌʌn kõit, maimua k'ĩircha mʌchdëu hooba haajem k'ʌʌn kõitpa jëeub k'aba jëeu chiraajem. 9 DMagaag hat'eeta mʌʌn maach peerdʌajem hiek jaau chirʌm, magaagjã hich Cristo jua t'eeg mʌ gaai simuata mag jaaupi sĩewai.h8 KDMag Cristota muan sĩi hik'õrjã k'aba hõrag jaau k'itaajem, hich Hẽwandamau mʌchig k'ĩirjug deetarrdamau ham wawimamua; hajapcharan Cristoog sĩi k'aibag chuk'u hajapp'a k'it'ëemta hirig hich jua heecha p'ëdeegma. h7 KDMagta pãarjã hi dënk'a nʌm k'ʌʌn haawai maar meeun judionaan k'aba hawiajã Hẽwandamau pãragjã k'ap'ʌ hapibarm, jãga mag Cristo maach t'ãar hee sĩejemta mʌg hatag hʌ̃gt'ar paauk'awijã hoo wai wënʌrraju. 16 ]Dhajapcharan warrgarwe Hẽwandamau hich mag bʌ̃ʌrjã hõrag jaauba sĩi hichdëupai k'ap'ʌ wai sĩerrma; magtarr hĩsta ya hich dënk'a nʌm k'ʌʌnag k'augpibarm. 5 DMua k'ap'ʌ chirʌm, Hẽwandamau mʌʌta hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn juag hoojemk'a wai sim, pãar maar meeun k'abam k'ʌʌnpa hʌ̈u hamk'ĩir. Mag p'idagta hichdëu mʌrʌg deetarr haawai maach peerdʌajem hiekta meerba muan t'um jaaumaajem; 4 DMag maach peerdʌajem hiek jaau chitʌm gaaimuata mʌʌn mʌg dau hap'ʌʌ preso chirʌm. Mamʌ mʌch mʌg chirʌmjã jũrr pãachta hʌ̈u hamk'ĩir haawai mag hap'ʌʌ chirab mamʌ honee chiraajem. Mʌch mʌg wai nʌm gaaimuata, hich jãg Cristoou iglesia hich mork'a sim hat'ee hich dau hap'ʌʌ wai naawai hãwattarrjö, mʌchdëujã hagjö hi dënjö haju hẽk'a chiraajem. R3 DPari mag bʌ̃ʌrjã kulp chuk'u hich haar pãach p'ë haupiegan, hich mag pãachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaaita hubʌnaa hĩchab pãachdëu maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'atarr hedwe hich dʌ̈i hich mag nʌisijujã k'ap'ʌ nʌisierr k'ĩirjugta k'ĩir hok'ooba wai wënʌrraju haai nʌm. Hich mʌg maach peerdʌajem pãrau hũrtarr hiekpaita hĩchab durrpierr jaau nʌm; mʌchdëujã hich hag hiekta jaau k'itaajem. Pablo p'idag judionaan k'abam k'ʌʌn hee 2 7DPari hĩs ya magba, hich garmuata jũrr hich dʌ̈i k'õinaa p'ë wai sim, mag Cristo wounag pawi hʌdʌraa hich t'õopitarr gaaimua. Mag pãar hich dʌ̈i k'õinaa hapitarran, hich hat'eepai nem wau wënʌrrʌmua bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u, kulp chuk'u hich haar p'ë hawaagau. 1 DWarr pãrau Hẽwandam k'augba haawain pãran chadcha hok'oo naajim, mag pãach k'aibag gaaimua hi dʌ̈i hiekk'õr paar narr haawai. [0 1DHi gaaimuata hĩchab mʌg durr gaai t'um hõor t'ʌnʌmjã hamach pekau gaaimua Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr wai narrjã hʌ̃gt'arm magwe t'ʌnʌm k'ʌʌnpa hich dʌ̈i k'õinaa naapiju haai hapijim. Hĩs mag hi dʌ̈i k'õinaa nʌmʌn, Cristoou maach peerdʌ hawaag hich bag pakuls gaai hãrpitarr gaaimuata mag hi dʌ̈i k'õinaa nʌm. k/ QDHẽwandamau hich Hiewaa Cristota pʌ̈ijim, hich Hiewaa hõor k'ĩir t'egbarm gaaimua hichchata hõor hee sĩeichemjö hamk'ĩir. Mag wounag pawiajã hichiita hagt'a hich Haai dʌ̈i simjö hich mag Hẽwandamk'a sĩerrajim. Z. /DMamʌ magpaijã k'aba, hich Cristota iglesia Pöröu, maagwai jũrr chi iglesia sĩi hi morou. Mag hichta warrgarwe sĩerrarrjö, hiiu p'iidʌju haigjã hichta hĩchab nacha p'iidʌjim, magbarm gaaimua nem t'um t'ʌnʌm k'ãaijã hichta hʌ̃rpainaa hichta hĩchab mag chi p'iidʌtk'aju k'ʌʌn dʌ̈ijã hich mag chi Pörk'a sĩerraag. - ;DHich Cristoon mag nem t'um mʌg t'ʌnʌm hompaaju nawe sĩerrʌm; hichdëuta mag nem k'ĩir pogk'e t'ʌnʌmjã t'um hamach sĩsid hajupierr sĩumajim. , DNem t'um maadëu daúa hoonaa pöd hooba haajempa mʌg jẽb gaaim maimua hʌ̃gt'arm magwe t'ʌnʌmjã Hẽwandamau hi gaaimuata hompaajim: reinaan, maimua hedjã heem magwe Hẽwandam chognaanjöm; magʌm k'ʌʌnta hamachta hʌ̃rpainaa hiek t'eegnaa jua t'eeg sĩsidʌm k'ʌʌnjã hichdëuta t'um hompaajim, magʌm k'ʌʌnagjã hichdëu hig simjö hich hipierraa hamk'ĩir. !+ =DHẽwandam chan maadëu pöd hooba haajem, mamʌ Cristo hich Haai dʌ̈i k'ĩir hãba sĩerraawai hʌ̈u hi gaaimua k'ap'ʌ nʌm jãga sĩerrʌ́ Hẽwandam chi Haaijã. Hichta nem t'um hompaaju nawe hich Haai dʌ̈i sĩerr haawai hichta nem t'um t'ʌnʌm Pörk'a sĩerrʌm. M* Dhich Hẽwandam dʌ̈i maach hiekk'õr pöm narrjã hichdëuta hich bagau maach pekau chugpaapʌ̈iwia hich dënk'a hautarr haawai. Cristoou hich t'õopibarmua Hẽwandam dʌ̈i k'õinaa hapitarr Q) D Meperau maach sĩi k'ĩmie durrag p'ë harraag hichta maach k'ãai hʌ̃rpai sĩerrjã, hʌ̈u hich Hẽwandamauta maach peerdʌ hauwia jũrr hich Hiewaa hichdëu jãsene haajemta maach Pörk'apijim, y( mD Maagwai pãrau honee hich Jöoi chi Hayagjã hʌ̈u hajim haju. Hichdëuta pãachjã warm k'ʌʌn hagjö ya hʌ̈k'a wënʌrrʌm k'ʌʌn dʌ̈i hãba hich haar hauju hayaa hapʌ̈inaa pãach hich dënk'a naawai pãar dʌ̈ijã hʌ̈u haju. ' 5D Hagjö jëeujem hĩchab, hich Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã jua t'eeg sĩerrʌmʌgta hich jua t'eeg pãach gaai p'ẽs deebarmua pãach hich dʌ̈i hubʌ naamk'ĩir, maagwai bʌ̃ʌr habarm gaaimua p'it'urg haadëp hawiajã magʌmjã juapadam t'et'e hãwat naamk'ĩir. +& QD Hirigta pãar kõit jëeujem, chadcha maach Pör Cristo dënk'a nʌm k'ʌʌnjö pãach nem wau nʌmpierr hirua nem k'õsimta wau nʌmua dich k'apeen dʌ̈i nem hajap'a haju hayaamjã waub k'aba waumk'ĩir; mag nem wau nʌm gaaimua warag hich Hẽwandamjã hajapcha pãachig k'ap hamk'ĩir. {% qD Maguata maachdëu mag hũr hautarr haigmua warag pʌaba Hẽwandamagta jëeu naajem pãar kõit, hich k'ĩirjugta pãrag deemk'ĩir; maagwai hichdëuta hĩchab hich Hẽwandamau nem waupim k'õsimjã t'umaa pãachig k'ap'ʌ hapimk'ĩir. $ DHich Epafraauta mag Hẽwandam Hak'arau pãrag pãach hee hagdaujö pãach k'apeen daupii hapi simjã mau maar haar jaauchëjim. i# MDHich magta maach k'odam Epafras maadëu hi hiigjemua pãrag jaaujim, pãrag hich mag hiek jaau sĩet'uurwai. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, hiruajã hĩchab pãachig Cristo hiek jaau nʌm gaaita hogdʌba hich jãg jẽedʌ k'itaajem. z" oDHich jãg pãachig jaaubaawai pãrau hʌ̈k'atarr hiekpaita hĩchab deeum k'ʌʌn heejã durrpierr haaidʌmam. Mag jaau nʌm hũrwi hʌ̈k'amam k'ʌʌnjã k'apaana paauk'amam dʌ̈i hĩchab hõor pöoma warr hamach k'aigba wënʌrraajerr k'ĩirjug hisegwi hõor wäjäaunag paauk'a t'ʌnʌm, hich jãg hʌ̈u Hẽwandamau chadcha hich garmua maach k'õsi haajem hiek jaau nʌm hũrwi pãachdëu hʌ̈k'atarrjö. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mag Hẽwandamau hich garmua maach k'õsi haajemʌn chadcharau. Z! /DMarau k'ap'ʌ nʌm, mag chadcha t'um hagdaujö wir haigjã pãach k'apeen daupii nʌmʌn, pãachjã t'um Hẽwandamau hich haar hauwi hich mag hi dʌ̈i nʌisiju k'ap'ʌ nʌm gaaimuata mag nʌm. Warrcha chadcharam hiek pãachdëu hũrwi hʌ̈u peerdʌ nʌisierr hedwe Hẽwandamau pãach hich dʌ̈i mag p'ë haujujã k'ap'ʌ hajierram. Y  -DMau marag jaaucheewai mag pãrau Jesucristo hiek pãachdëu t'ãraucha hʌ̈k'atarrta hogdʌba hʌ̈k'a nʌm dʌ̈i hĩchab t'um Hẽwandam hõork'a t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈ijã hagdaujö k'a k'õsi nʌm ha hũr naawai, pãar kõit maach oraa nʌmpierr Hẽwandamagta hʌ̈u hajim ha durraajem, hajapcharan maach Pör Jesucristo Hayagma.  D 1DMʌʌn Pabloou, hich Hẽwandamau k'õsi sĩerrjö hich Jesucristooucha hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr. Muata mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm, Colosas p'öbör hee Cristo hiekta hogdʌba hʌ̈k'a durrum gaaimua Hẽwandam hõork'a nʌm k'ʌʌnag. Mua pãar kõit maach Haai Hẽwandamag jëeu chiraajem, hʌ̈u dʌ̈rrcha pãar heeg hoonaa pãar k'õinaa p'ë wai sĩemk'ĩir. Maach hermano Timoteo mʌig mʌ dʌ̈i sim; hi hiek hiruajã pãrag salud haajem. Pabloou chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn kõit Hẽwandamag jëeujerr   Dxihamag jaaujeejim, jãga hamaujã Hẽwandamagta hʌdʌraa hamach Pörk'apiju haai nʌ. Mag jaaumam dʌ̈i hĩchab maach Pör Jesucristo hiekjã t'umaam k'ʌʌnag wajap'a jaaujeejim. Mag hirua nem jaau sim tag jaaupimaaugau hawijã ni hãbmuajã hirig magʌm haba haawai hichdëu jaaum haig jaaujeejim. Magta maach peerdʌajem hiek warag haaidʌmajim, durrpierr.LMagtarr haigmua año numí hëntër Pablo hich mag p'öbör hee sĩejim, hich di alquilaa hautarr hee. Mag ya hich dik'a wai sĩewai hich haig hõor bëewaijã t'umaa warag hierrag dubpiwi Mamʌ Pabloou mag hiek'abarm judionaanau hamach jʌ̃gʌucha hũrbaawai, hamach wir haigpai sereu p'öbaadëwi warag hërëubaadëjim.] .U’Magtarr haawai mʌg pãachdëu hʌ̈k'aba habarm gaaimua, warre k'ap'ʌ habat hajim Pabloou: Hĩsmua hatag Hẽwandamau judionaan k'abam k'ʌʌnagta mʌg maach peerdʌajem hiek jaaupi sim, hamjã peerdʌju haai hamk'ĩir. Mag hamachig jaaubaawai hamaun chadcha hʌ̈k'ajugui hajim. [ Pãran t'ãar t'eegta sĩsidʌm, sĩi kach hee t'ërp p'ʌʌik'anaa daujã p'ãarjʌ̃ sĩsidʌmjö naawai.Par pãrag nem jajaauk'amjã hũrmap'a, ni hʌ̈k'ajã hʌ̈k'amap'a nʌm.Par pãrag mʌch jua t'eeg hoopi chirʌmjã bʌ̃ʌrjã k'aug haubamjöta nʌm.Magua mʌrʌg pãach k'aibag chugpaamk'ĩirjã mʌ higba nʌm” ha jaaupijim hich Hẽwandamau. (Is. 6:9-10) “Jãk'ʌʌnag mʌ hiek jaaubamí” hajim hich Hẽwandamau. Maimua hichdëupai jaaumamua, “Muata hamag mag jaaupʌ̈i chirʌm habá” hajim:“Par pãrau mʌ hiek hũr nʌmjã k'augbaju;
mʌ jua t'eeg hoo nʌmjã hoobamjöta haju. /Mag hö hãba k'aba, hãaur k'ʌʌnau hʌ̈k'anaa tagam k'ʌʌnau hʌ̈k'aba haadëp'ʌm gaaimua, warag k'ĩeb hërëumaawai Pabloou hamag magjim: —Jãg mʌgju k'apta chadcha Hẽwandam Hak'arau warrgarwe jöoi Isaías k'ararrag jaaupibaawai pãar higwia maach jöoinag, mSHãaur k'ʌʌnaun mag hirua jaaumam hʌ̈k'ajierram, mamʌ tagam k'ʌʌnau chan hʌ̈k'abajierram. ,QMaimua hamach garmua Pabloog deeu hũmaai hi haig bëeju ha jaautarr haawai, mag hamach bëeju harr hed hãspa hëebaadee, hõor k'apan hi jẽer sim di haig pos haichëjim. Mag hich haig hõor pöm pierrwai hedaup'err garwe jaaubaaderr k'ĩeb k'eeurpamaa hajim, jãga Hẽwandamagta maadëu hʌdʌraa dich Pörk'apiju haai nʌ ha jaau simua. Mag jaau simua Hẽwandamau hich hiek Moiseeg p'ãpitarr gaaim hiek jaaunaa hĩchab warrgar Hẽwandam hi jaaumienau p'ã pʌarr gaaim hiekpa jaaumamua Jesús higar hʌ̈k'api hauju hẽk'aajeejim. *MMaraun pʌchdëuchata maachig hũrpim k'õsi nʌm, k'an hiekta pua jaau chitʌ́, maachdëucha k'ap hũraag. Maumua marau hũurjemʌn, mag jãg Nazaretpierr higar hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan mag durrpierram k'ʌʌnau ham hëugar k'aigba hiek'aajem hanʌmta marau hũurjemgui hajierram hirig. |qMagbaawai mag judionaan chi t'et'emnaan haig narr k'ʌʌnau hirig magjierram: —Ni hãbmuajã hẽsapdam p'ãnaa magʌm haarmua maachig jaaupʌ̈iba haawai marau chan bʌ̃ʌrjã pʌ mag nʌrrʌm k'augba nʌmgui hajierram. Ni maach meeun haarmua bëe nʌm k'ʌʌnaujã pʌ hëugar maach jʌ̃gaag k'aba jaauchë nʌmjã marau bʌ̃ʌrjã hũrba nʌmgui hajierram. KMua chadcha pãar t'ʌ̃rk'ʌʌitarran, pãar dʌ̈i k'ĩircha hoonaa hiyʌ̈ʌmamua magʌm t'um jawaagta pãar t'ʌ̃rk'ʌʌipʌ̈ijimgui hajim. Magnaa, Hĩchab k'ap'ʌ habat hajim keena: Pãrau mʌg mʌ caden jua paraa hoo t'ẽu chirʌm hoo nʌmʌn, jãan chadcha warrgarwe maach jöoinau nʌajerr woun chadcha bëewi hag hiek hʌ̈k'a chitʌm gaaimuata hamau mʌ mʌg wai nʌmgui hajim Pablooupai hichdëu Cristo hiek hʌ̈k'a sĩerr jaaumamua. *MMamʌ mag nʌm hee maach meeunaupaita hidëu mʌ pʌapʌ̈ipiba, warag mʌ t'õopi jaaubaawai, mua maigpai mʌch t'õopiba, warag emperadorragta mʌch t'õopiju hawiajã mʌ dʌ̈i hichdëu k'ap haju haai simgui hajim Pabloou hich jaaumamua. Mag jaaumamua, hamau hamach garmua mʌ dʌ̈i magjieb mamʌ, mʌch garmua chan mua bʌ̃ʌrjã maach k'apeen judionaan hëugar nem k'aigba jaaujujã chuk'u chirʌmgui hajim. DMag ya mʌ hamach jua hee pabaadeewai mak'ʌʌnau wajap'a mʌrʌg jëeumajierram, mag jëeumamua murua nem k'aigba wautarr k'ãijã k'aug hat'aawai mʌ t'õopäaig. Mamʌ par mag wajap'a jëeu buburrk'amjã, mʌ mag chadcha nem k'aigbam wauba chirarr haawai, hamach hap hamuan mʌ pʌapʌ̈im hig naajimgui hajim.  Pabloou hich Roma bartarr k'ãai t'ãrjupnaa, judionaan chi t'et'em k'ʌʌn t'um t'ʌ̃rk'ʌʌipʌ̈ijim. Mag t'ʌ̃rk'ʌʌipʌ̈iwi hãba naaicheewai hamag magjim: —Keena, pãarjã judionaan haawai mua pãrag jaauk'imgui hajim: Mʌ chan mʌg chitʌm haig bʌ̃ʌrjã maach meeun hiwiir hãbam dʌ̈ijã k'aigba k'aba, ni maach jöoin hi higwiajã k'aigba hiek'aba chitʌm. Mʌ mag chitʌmta sĩi mʌ hëugar sëuk'a nem hĩgk'awi Jerusalén p'öbör hee soldaaun Romapienag mʌ pʌr deejierramgui hajim. 3 _Mag wëtumua ya Roma paauk'abaimaawai chi capitán ham p'ë harrtarrau jũrr haiguim cuartel hee chi pörk'a simʌg warre presonaan t'um p'ëdeeimajim. Mamʌ Pabloog cárcel deg sĩepiba, sĩi hich di k'ĩetta soldaaun hãbpaimʌg hoo paraa hapijim. T'et'emnaanag Pabloou Hẽwandam hiek jaautarr 2 ]Mamʌ Jesús gaaimua maach k'odnaan Roma p'öbör heem k'ʌʌnau ya maar hamach haar wëtum hũr wai narr haawai hãaur k'ʌʌnau maar k'ĩirp'ee p'öbördam Apio hanʌm heem merrkau hee maar nʌ naajim. Maagwai tagam k'ʌʌnau jũrr dak'apai Las Tres Tabernas hanʌm haig naajim, hagjö maar nʌawai. Mag maach k'ĩirp'ee hoon wëttarr k'ʌʌn dʌ̈i t'ẽubaimaawai Pabloou Hẽwandamag hʌ̈u hajim hawi honee haadëjim. 5 cMag p'öbör hee hĩchab maach Pör Jesús hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua maach k'odk'a durrum k'ʌʌnpa t'ʌnarr haawai hamach haig maar t'ʌajim, hamach dʌ̈i seman hãb naamk'ĩir. Magbaawai chadcha ham haig maar seman hãb naawi ocho diam gaaita Romaag wëtjim, jũrr bʌ̈ʌu, maach barco pʌawi. i K Maigmua dö higaau p'ʌʌrdʌ wëtumua jũrr p'öbör Regio hanʌm naaimajim. Hag noram döjãrr paauk'abaadeeu, hʌ̈u marmua badag p'ũ wë t'ʌnʌisierr haawai, k'ãai numiim hee deeum p'öbör Puteoli hanʌm barimajim. k O Mag hërëubaadëwi, p'öbör Siracusa hanʌm barwi, k'ãai t'ãrjup naaimajim mag p'öbör hee. F Maar maig nʌm hee hich mag Malta p'ʌram gaai hĩchab barco hãb sĩejim, hedau k'õrg t'ʌnʌm k'urau pöd maju k'aba haadeewai haig döchʌumie nʌ narr k'ʌʌn dën. Mag barco k'ẽu gaai hamach hẽwandamnaan Cástor hanʌm dʌ̈i hãb hagjö Pólux hanʌm k'ĩirk'a wau sĩejim, pa dën. Hich ma, Alejandría p'öböröm hajim, chi barco. Ya maar mag p'ʌram gaai hed t'ãrjup nʌm hee, mag barco mam haadeewai mag hee maar wëtjim. oW Mag mor mas sĩsid harr Pabloou monaautarr k'ʌʌnauta marau nemdam hig nʌmjã t'umaa marag hau dedee haajeejim. Maimua ya maar wëtaagpaawaijã barco hee marau nemdam higju t'umaa k'ĩirjunaa p'ëdeejierram. Pablo Roma bartarr ?w Pabloou mag jöoi monaaubapʌ̈im tagam k'ʌʌnau hũrp'öbaadeewai, tag deeum k'amor machag paraa harr k'ʌʌnjã hich haig bëemarr k'ʌʌnan t'um Pabloou monaaupʌ̈i maajeejim. Maagwai hich Publio haai mor mas sĩejim. Jöointa k'ʌʌu t'ʌnʌm dʌ̈i hĩchab bagpata jʌ̈ chë k'ërajim, jʌ̈k'aa nʌmua. Magbaawai Pablo hi haar mawia hi kõit Hẽwandamag jëeumamua hi hʌ̃r hich jua hausĩubaawai warre monaau sĩsijim. veMag Pablo jua gaai nemk'õr jiir jopchëtarr haigmua dak'a mag morr gaai chi t'et'echaram jöoi Publio hanʌm dën jẽb pöm t'ʌnaajim. Mag jöoirau maar hich di haar p'ë harrwi k'ãai t'ãrjup sĩi par maar jãhog wai sĩejim. #Mag hi jua gaai jiir jopchëtarr haawai hamaun jua pöm hörrbaadëjupii naajim, wa magbam k'ai sĩi chi meem k'ãijã dëgölp bäjä haimajupii naajim. Mamʌ hamachdëu hoowai magtarr haigmua ya dʌ̈rrʌ̈ʌ haadëmjã bʌ̃ʌrjã chig haba habaawai jũrr hamachdëupai hũmaai, —Keena, jã chan hõor parhoobam k'abam. Jãan jãgan Hẽwandamta jãg nʌrrʌmwai hap'öbaadëjim hi higwia. )Mamʌ mag hich jua gaai jiir jopbaicheewai sĩi warag hõt hee jĩp'ëpʌ̈iwi, bʌ̃ʌrjã chig haba, k'aaba harrjö hich mag sĩsijim. >uChi durr k'ʌʌnau hamach daúa mag nemk'õrta hi jua gaai jiir jopbaichëm hoobaawai hamach happai, —Keena, pãadë hoobat. Jãgan jãg wounan hõor t'õomieuwai. Maguata p'ũas heemua peerdʌtarrjã, hagt'a pʌaba, Hẽwandamau hi dʌ̈i jãjãgk'am. Hich hiiuta juau hi dʌ̈i jãg sĩebahaba hanaajim. Magbaawai Pabloou warag ham juapierr hõtdau huu hapʌ̈yaag hawi, papiu pochag bëewi, hõt hee wërppʌ̈ichëjim. Mamʌ mag hirua hõt hee chi papiu wërpbapäaiwai nemk'õrta hõt heemua p'ip'ichag höbërwi sĩi hi jua gaai jiir jopbaichëjim. %Mag maar durr paauk'abaadeewai mag morr gayam k'ʌʌn hö hajaug sĩi maar hamachig baarpi hauwi bʌ̃ʌrjã maar chig habajierram. Hante noseg chë sĩerrau maar jĩchk'a narr haawai hamachdëu hõtdau hörwi hamach haig maar t'ʌ̃r haujierram, hẽt k'ãaimk'ĩir. z~ oMag dö hee hö jʌjʌr nʌʌ hawi durr paauk'aau, hõrau marag jaauwai mag morr Malta ha t'ʌ̃ʌrjem hanaajim. (}I,Maagwai chi himeraam k'ʌʌnag jũrr tabal gaai wa chi barco perás p'ũasau hogreu wërpmam gaai k'ãijã pʌrnaa hök'ar wëtpi jaaujim, mag wëtumua hĩchab dö higaau p'ẽeubagk'amk'ĩir. Mag, chadcha hʌ̈u maach t'umaa maar monak'a dö higaau p'ẽeubagk'awi peerdʌtk'ajim.| +Mamʌ hamau magbaawai chi capitán Julioou Pablo peerdʌ haum k'õsi sĩerr haawai hamag hʌdʌʌr presonaan k'ëchpiba, sĩi warag chi hiparaam k'ʌʌnag dö hee dʌrbagk'api jaaujim, hamachta nacha dö higaau p'ẽeubagk'awi durrag waaidʌtk'amk'ĩir. H{ *Ya mag hoobaadeewai, presonaan dö hee dʌrbagk'a wëtwi p'ẽeubagk'abaimaawai warag dʌrju k'ĩirjuwi, chi soldaaunau warre k'ëchpʌ̈iju hẽk'a p'öbaadëjim, hãbjã peerdʌpiba. z)Mamʌ mag hãdeg wëtwi waa döjãrr mospör sʌkag hʌ̃r k'ẽúa mosjã hee t'oodʌ jʌʌu jopbaimajim, pöd p'ʌʌrp'ëjujã k'aba. Mag döjãagta k'u hʌa wëjöm haawai hoo nʌm dau heyaa p'ũasau bobojok'amua chi barco k'u t'orrchëchëu k'abaadëjim. y#(Mag chadcha wëtju hap'öbaadëwi, hamach anclaagjã hooba, sĩi warag chi kabchʌpa dö hee hich mag t'ʌrrp pʌajierram. Magnaa chi barco p'eerjem timonjã k'ũgdʌtk'anaa, k'ẽugarcharam veldam deeu waaur hauwia, mag moshi bäau k'ërʌmʌg hãdeg p'öbaadëjim. xxi'Mag döjãrrpai jʌ̃ hëewi hãspabaadeewai döhi hoo haujierrab mamʌ, marinernaanau pöd mag durr k'aug haubajierram. Mamʌ bechag hee hierr mos bäau sim hoo hat'aawai hagʌg wëtju hap'öbaadëjim, jũrr mam barco wai jopimaag. )wK&Maimua mag hamachdëu k'ömpierr k'öwi hag hee trigo wai jörrarrjã dö hee bark'ʌʌipʌ̈ijierram, chi barco hũpdʌmk'ĩir. Mos hʌ̃r jʌʌuwi k'öotarr ovW%Haragan mag barco hee k'odjörrarr k'ʌʌn t'um maar doscientos setenta y seis naajim, chi k'apanag. puY$Mag Pabloou hamach dak'ĩir k'öbaadëm hoowi dʌ̈i k'õchk'a k'öp'öbaadëjim, tagam k'ʌʌnaujã. t#Pabloou mag hiek'apet hawi, pan jua hee hauwi, t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir Hẽwandamag jëeuwi, k'õor k'öbaadëjim. cs?"Maagwai mua pãrag t'ach k'öbat ha chirʌmgui hajim keena. Magba haawaita jãg warag pãach k'a t'ũu pamabahab. Hoob döjãrr pãach dau hap'ʌʌ haju chan k'ĩirjumiet. Maachin t'umaa chig haba peerdʌjugui hajim. +rO!Maimua hãspa hurum dën ya hedau haardʌdʌ k'abaadeewai Pabloou hich k'apeenag t'ach k'ömk'ĩir ham wawimamua magjim: —Keena, pãrau hoo nʌm ya hĩsim k'urau catorce días pamgui hajim, pãar haaijã k'ãiba, ni pãach t'ach k'oojemjöjã k'öba, sĩi bʌ̃rʌʌm hiiupai nʌm. q Magbaawai soldaaunau chi kabchʌ t'ʌrrbapäaiwai sĩi k'ĩchag hee parhooba p'ũu sir harrwi chi botedam hich mag hok'oobaadëjim. epCMamʌ Pabloou mag ham dʌraag hẽk'a nʌm hichdëu k'aug hat'aawai chi soldaaunag jaauwi, chi capitanagjã, —Jãk'ʌʌn marinernaanta hinanaa barco hee naaba chadcha dʌrmidmʌn, pãar chan pöd peerdʌbamgui hajim. so_Mag nʌm hee chi marinernaanau hãspaju nawe botedam hee dʌrju k'ĩirju p'öbaadëwi, chi botedam dö hee jiir burrpʌ̈iwi, hamach k'augpimaaugau, sëuk'a deeum anclata jũrr k'ẽugar dö hee barpʌ̈yaag hẽk'a nʌmjöo naajim. n Magbaawai heeu dëgölp mokpör jojoodög hʌ̃r k'ãijã maach jʌʌu jopimaju k'ĩirjuwi ancla jayap k'u gar jʌ̃k'anaa dubbapäaiwai hʌ̈u mak'ʌʌnau chi barco wai jöisijim. Mag döjãrrpai k'odwëjömua jöpk'arraajãta hãspapim k'õsi haajeejim. EmMag döhi dak'a nʌmjöo habaawai, dö naug k'ap haag hawi chach hoowai, veinte brazas sĩejim. Maimua k'ũchpai k'odjörröo hawi deeu chach hoowai quince brazaspai haadëjim, chi naug. Yl+Mag döhijã hooba k'odjörrömua seman numiim hee, p'ũu barpʌ̈iwi, jũrr deeum p'ũas Adriático hanʌm hee nʌmta, hedacha haadëm hee, chi marinernaanau ya döhi dakpamam k'augaa hap'öbaadëjim. {~}}|Y{z=yx{wxvcuttZssrjq%pon}m$ljjuih{gf-e=dKba``/_-^^\[ZYWVVtU SRR[QKPOOMLLJJ=I/HG}ECAA @>=<;:977=6H54g320/.^-,+m*(''t&%$y#("X! 8 .6o h z|s$O<g[G0Nem k'aigba wau nʌm gaaimua chan hoob Hẽwandam Hak'aar hök'ĩirjuu hapimiet. Hich jãg Hak'aarta Hẽwandamau pãrag deebajieb, hich hiek hʌ̈k'aawai chadcha hich dënk'a nʌm ha k'ap hamk'ĩir. Mag hi Hak'aar wai naawaita mʌg hatag mʌig heegar wënʌrrawi hich haarcha p'ë hat'am hedjã chadcha hich dënk'am hiek hich dënk'a wai sĩsiju. Z0Hoob bʌ̃ʌrjã hiparii wa hihachk'a k'ãijã hiek'amiet; magju k'ãai hiek hajap'ampaita hiek'abat. Hõrau pãach hiyʌ̈ʌ nʌm hũurwai hamach jʌ̃gaagaa haawai warag hamachdëu hʌ̈k'a nʌm hiek gaaita hubʌnaa honee hapiju hayaam hiekta hiek'abat. QY0Warr nem jĩgk'aajerr k'ai, hich mag nʌrraju k'ãai, pʌch juadamaucha p'idk'abá; maagwai pʌchdëujã pʌch nemdam hig sim paraanaa hagjö hig durrumta pari chuk'um k'ʌʌnagjã deeju hayaa haju. LX0heeu magʌm gaaimua dösãtta warag pãach dʌ̈i hʌ̃rpaduk'am. lWQ0Mag naawai k'ĩir machgau hoob pekau waumiet, mag meeuk'aawaijã hoob k'ĩir t'ũa chʌuu hamiet, uVc0Mag naawai hoob tag dich k'apeenag sëuk'amiet; sëuk'aju k'ãai hiek'aawaijã chadchata dich k'apeenag nem jaaujeet. Maachin mʌg nʌm haiguin t'um hagdaujö Cristo mork'a t'ʌnaawai maachin t'um k'od hãbam k'ʌʌnk'a t'ʌnʌm. 7Ug0Magnaa mag nem hajap'a wauju k'ĩirjugta chihöojö hogdʌba habat. Magʌm k'ĩirjugta Hẽwandamau haupi sim, hich dënjö k'ĩirjumk'ĩir. Magua mag k'ĩirjugta haunaa hich Hẽwandamau k'õsimjö hi hat'eepai wënʌrrʌmuata pãach hʌ̈uu hoopibat, chadcha chadam hiekta hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnjö. cT?0Pãach k'ĩirjug hidëu Hẽwandamagta hajaug paapibat, nem hajap'amta waum k'õsi haag. zSm0jãg warrgar pãach nem parhoob wau wënʌrraajerr k'ĩirjug warre hisegbapʌ̈it. Jãgʌm k'ĩirjugan nem k'aigbam wau nʌm gaaimua sĩi k'ajũa memerk'ömjöta sim; mag sĩewai sĩi hãba nem k'aigbam waum k'õchgauta dik'a t'ʌnaabahab. _R70Hi hiek jaau nʌm hũurwaijã hi higwia chadcharam nem jaau nʌmta k'augtarr haawai, Q 0Mamʌ warr pãrau Cristo k'aaugwaijã magʌm nemta k'augaag k'aba harr haawai pãar chan hamjö magta wënʌrraju k'aba nʌm. DP0Mag Hẽwandam hiek hʌ̈k'aag hamach t'ãar t'eeg nʌm gaaimuata warag nem k'aigbam hamachdëu waau k'aug t'ʌnʌm gaaipaita t'ʌnʌisip'ʌm. Mag hamau nem wau nʌm hoowain t'um maach hinaamjö sĩsidʌmta wauba pʌak'imjã haba, warag magʌmta wauju k'ĩirju nʌm dʌ̈i hãba k'apes hajuuta k'ĩirju sĩsidʌm. ~Ou0sĩi warag pöd hajap'am nem k'ĩirjubam gaaimua k'ĩirjugpata jõpa sĩsidʌmjö sĩsidʌm. Hamach t'ãar t'eeg sĩsidʌm gaaimua Hẽwandam warp naawai hamau bʌ̃ʌrjã k'augba nʌm, jãga Hẽwandamau maach honee hich dënk'a wai sĩejẽ. N0Magau keena, maach t'um hãba maach Pör Cristo hiekta hʌ̈k'a naawai, mua pãrag jaaum hig chirʌmʌn mʌgau: Ya hoob tag sĩi Hẽwandam k'augbam k'ʌʌnjö hamiet. Pãrau k'ap'ʌ nʌm jãgʌm k'ʌʌn k'ĩirjug chan sĩi maadëujã nem higba, 0MY0Mag Cristota maach Pör haawai jũrr maach hi hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta hi mor heegamjö nʌm. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, maach mor gaai nem k'ĩir hãbpai k'aba t'ʌnʌm. Hich hagjöta naabahab hĩchab maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn heejã. Maach t'um hãba k'aba t'ʌnaabahab Cristo hat'ee nem wawaag. Mamʌ mag t'ʌnʌmua maach t'umaam k'ʌʌnta hi mork'a naawai jũrr hiwiir hãbmua nem waauwaijã hagdaujö k'õsi juag hoo nʌmjö haajem. Mag Cristoouta maach t'um hich mork'a wai sĩewai hichdëuta maach k'ĩirjugjã bãaupimaajem; mag nʌm dʌ̈i hĩchab t'um hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsinaa t'ierrpagk'amaajem. Hidëu Hẽwandamagta pãach k'ĩirjug hajaug paapibat ML0Mag hʌdʌraa parhoobam k'ʌʌnag dich k'ũgurpiju k'ãai, warag Cristo hiek chaar maachdëu k'augtarr gaaita hubʌ naaju haai nʌm. Pari magaag hat'eyan dich k'apeen k'a k'õsinaa ham dʌ̈i chadam hiekpaita hig wënʌrrʌm dʌ̈i Cristota maach Pör haawai hi k'ĩirjugta haumamua warag dau t'et'e paauk'amaju haai nʌm. >Ku0Mag k'ai magan ya tag chaain hamachig sĩi bʌ̃ʌr mag habaawai parhoobam k'ʌʌn hiek hʌ̈k'ak'arrsö hamach k'ũgurpiejem k'ʌʌnjö k'aba, chik'am k'ũgur haum k'õchgau k'ĩirjug k'aug sĩerrjëem k'ʌʌn bëewi Hẽwandam hiek chaar k'abam maachig jaauchëwiajã hʌdʌʌr maadëu dich k'ũgurpibaju. =Js0 Mag ya maach hi dënk'a naawai hiruan maachigjã hich k'ĩirjugta paarpapim k'õsi sim, hich hat'ee nem waauwaijã hichdëu k'õsi simjöta waau k'ap'ʌ hamk'ĩir. Pari mag hi k'ĩirjug paarpaagan, hichiita maach t'umaam k'ʌʌnta hagdaujö hö hãba maachdëu hʌ̈k'a nʌm gaaita wajapcha hubʌnaa hich Hẽwandam Hiewaa Cristota maach k'apeerk'a hauju haai nʌm. Magbaawain chadau chadcha maach hi dʌ̈i hubʌ nʌm haju haai nʌm. I0 Magta ya hich hõork'a t'ʌnʌm k'ʌʌnag mag hamau nem waujujã hich Cristoouta nem k'aauga hapijim, mag dichdëu k'ap'ʌgpierr dich k'apeen dʌ̈i nem wau nʌmua chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn t'um hagdaujö hi hiek gaaita warag t'ierrpagk'amamk'ĩir. fHE0 Mag hich Cristoouta hich jua t'eeg chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnag jigmaju hatarr haawai chadcha hichdëuta hãaur k'ʌʌn hich hiek durrpierr haaidʌ jaaujem k'ʌʌn k'apijim, apostolnaan; hãaur k'ʌʌn sĩi hichdëu hiek jaaumamta jũrr warm k'ʌʌnag chi jaaujem k'ʌʌn k'apijim, profetanaan; hãaur k'ʌʌn sĩi maach peerdʌajem hiek jaaumamua hiita hõrag hamach t'ãar hee haupi jaaujem k'ʌʌn k'apijim, evangelistanaan; maagwai hãaur k'ʌʌn ya hich hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn pekau hee burrm hugua ham t'ʌajem k'ʌʌn pastornaan k'apinaa, hich hiek jaau k'aug hamk'ĩir maestronaan k'apijim. tGa0 Mag hichta hʌ̃gt'armuacha bëewi jẽb heegarcha hudt'urwi deeu hich sĩerr haar matarran, mam sĩeb mamʌ, mʌig heegar durrpierr simta maach wënʌrrʌmpierr maach dʌ̈ijã sim. Magua hãbmuajã pöd hi jamta sĩ haju k'aba sim. XF)0 ¿Pari jãgwi mag hí hʌ̃gt'ar maju hajĩma? Magtarran warrjã hʌ̃gt'armuata bëewi maach mʌig heegarm k'ʌʌn k'ãaijã hap'ʌʌcha meewi deeu hʌ̃gt'ar hich sĩerr haar maju harr haawai hajim. Ey0Mag maachpierr Cristoou hich juapá deemaju higwiata David k'ararrau hichdëu Hẽwandam hiek p'ã pʌarr gaai jaauwai,“Hich hiiu p'iidʌbarmua mepeer pödpʌ̈iwi, hi jua hee narr k'ʌʌnjã höbeer hauwia, hʌ̃gt'ar sĩeimaju” hajim;“mammuata mʌig heegar hich hõork'a nʌm k'ʌʌnag hich jua t'eeg hamachpierr jigmaju” ha p'ãjim. (Sal. 68:18) ~Du0Mag maach t'um hõor hãbamjö naab mamʌ, Cristoou hich garmuata hʌ̈u maachig hich jua t'eeg hichdëu deem haig maachpierr deematarr maadëu wai nʌnʌidʌm, hichdëu deemarrpierr, hagua dich k'apeen dʌ̈ijã hichdëu k'õsimjö haag. lCQ0Hẽwandaman hãbpai hichta t'umaam k'ʌʌn Haaik'a sim, hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai sĩerrʌm; hiin maach t'um chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn gaaimuata nem waunaa hichpaita maach t'umaam k'ʌʌn t'ãar hee sĩejem. 4Ba0Maach Pör Jesucristojã hãbpaita wai nʌm; t'umaam k'ʌʌnau hagdaujö hãba maach peerdʌajem hiekpaita t'ãraucha hʌ̈k'awi hãbam t'ʌ̃r gaaipai pör choowi nʌm. SA0Maach chi Cristo dënk'a nʌm k'ʌʌnan k'apan t'ʌnaab mamʌ, hõor hãbpaimk'a nʌm Cristo gaaimua, maagwai chi Hẽwandam Hak'aarjã hãbpaita sim maach hee sĩejem. Hich hagjöta hĩchab Hẽwandam haar hi dʌ̈i hãba naaimaju k'ĩirjugjã hãbpaita wai nʌm, mag hich haar hawaagta warrjã maach t'ʌ̃rk'a hautarr haawai. r@]0Hẽwandam Hak'aragta hidëu pãach k'ĩirjug hãba hapiju hẽk'abat, hich mag k'õinaa wënʌrrʌmua. M?0Pãachta warm k'ʌʌn k'ãaijã chi serbiibacharamjönaa k'ĩir t'ũu habat; chik'amnau dich dʌ̈i parhooba haawaijã sĩi k'ĩu hãwatpʌ̈inaa jũrr hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsita habat. V> '0Keena, maach Pör Jesús hi jaau chitʌm gaaimua preso chirʌmuata muan pãrag jaau jöchk'ërʌm: chadcha Hẽwandamau t'ʌ̃rk'a hauwi hi dënk'a nʌm k'ʌʌnjöta hagpierraa nʌrrjëe habat ha chirʌm. %=C0Magua maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn t'umaam k'ʌʌnau Jesucristo gaaimua hãba hiita mʌg hatag pawiajã hich mag t'ö hiek'a wënʌrraju haai nʌm.L<0Hẽwandam jua t'eeg sĩerraawai chadcha mag maach hee sim haiguin hich hag jua t'eegaupai dichdëu jëeu nʌm hatcha wa dichdëu k'ĩirju nʌm hatcha k'ãijã hajap'a haajem maach dʌ̈i. M;0Mua k'ap'ʌ chirʌm, chadcha mag hirua maach k'õsi sim chan pöd maadëu t'umaa k'augbam. Pari hichiita pãar kõit jëeu chirʌm, Cristoou maach t'umaam k'ʌʌn k'õsi haajem ha k'ap hamk'ĩir, maagwai hĩchab Hẽwandamta pãach gaai p'ẽs wai naawai hichdëu pãach dʌ̈i hajap'a ham hig simjö haju hayaa hamk'ĩir. /:W0tagam k'ʌʌn hagjö hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn dënjö jãga hich Cristoou k'ũchpaim hat'ee k'aba hich mag daupii wai nʌrraagta t'umaam k'ʌʌn k'õchk'aajẽ ha k'ap hamk'ĩir; maimua jãga hõor dau hap'ʌʌ maadëu nem higba k'itawiajã t'et'em k'ʌʌnjö k'õsi haajẽ ha k'ap hamk'ĩir. \910pãachdëu hʌ̈k'a nʌm gaaimua Cristojã pãar t'ãar heeta sĩepim k'õsi chiraajem; hirigta pãar kõit jëeu chiraajem, mag Cristo gaaita hubʌ naawai hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsi hajujã k'ap'ʌnaa, d8A0Mua pãar kõit hirigta jëeu chiraajem, hichdëuta pãar dʌ̈i hajap'a haag hichdëu ham haig haju haai sĩewai. Maguata muan hirig hich Hak'aar gaaimuata pãar hak'aardamjã warag hich gaaita hubʌ hapim k'õsinaa, 70hajapcharan har hichdëuta t'umaam k'ʌʌn hʌ̃gt'ar t'ʌnʌm magwe hompaatarr haawai hirigta Haai hichëju haai nʌmʌgma. 670Mag pãar maar meeun k'abam k'ʌʌnpa t'umaa maach Haai Hẽwandamau hich chaaink'a wai sĩewaita muan p'õbk'anaa hirigta hʌ̈u hajim haajem, Z5-0 Maguata muan pãragan mag chirʌm keena: Hich Cristoou pãar judionaan k'abam k'ʌʌnag hich hiek jaaumk'ĩirta mʌ jʌr hautarr haawai hag hiek gaaimua mʌg mʌ dau hap'ʌʌ cárcel deg chirʌm hanʌm hũurwaijã hoob hök'ĩirjuu hamiet. Magju k'ãai pãach gaaimua mʌg mʌ dau haug wau chirʌmʌn mʌchdëu pãar k'õsinaa Hẽwandamaujã pãar k'õsi haawaita mʌg chirʌm ha k'ĩirjunaa warag honeeta habat. Chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn kõit Pabloou jëeutarr i4K0 Maguata ya hĩsin mag Cristo hiek hʌ̈k'a naawai, hi gaaimuata chadcha Hẽwandam bʌ̈ hignaa hich jãg chaain hamach dënnaan dʌ̈i haajemjö hirig jëeuwimʌ jëeujem, mag jëeubaawai maach hiek hũrju k'ap'ʌ naawai. 53c0 Pari mag maach t'um judionaan k'abam k'ʌʌnpa hich dënk'a p'ë hauju k'ĩirju wai sĩerr chan nem hĩsim k'aba, ni hõor k'ĩirjugjöjã k'aba, hich Hẽwandamau warrgurwe mag k'ĩirju wai sĩerr haawaita chadcha mag maach Pör Jesucristo pʌ̈ibarm gaaimua maach t'um hãba hich dënk'a wai sim. 230 Pari mag mʌrʌg jaautarran, mag maach t'umaam k'ʌʌnta Cristo dënk'a nʌm gaaimua chi jua t'ierrnaan t'um hedjã heem k'ʌʌnau hʌ̃gt'arm magwe mag Hẽwandam k'ĩirjug k'aug sim k'ak'apdö hamk'ĩir hajim. Chadcha hichdëu nem wau nʌmpierr nem waau k'aauga sĩerrʌm. 10 Hich Jöoyau warrgarwe nem t'um hompaabarwe nem wauju hichdëu k'ap'ʌ sĩerrjã mʌrʌgta jaaujim, jũrr t'umaam k'ʌʌnag jaaumk'ĩir. v0e0Hajapcharan mʌʌn t'um mʌg Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua hi dënk'a t'ʌnʌm heejã mʌchta serbiibacha chirʌm. Mag chirab mamʌ hich Hẽwandamauta pãar maar meeun k'abam k'ʌʌn heejã mʌg maach peerdʌajem hiek jaaupitarr haawai mag Cristo gaaimua maach dʌ̈i nem hajap'a haajem pöoma maadëu chi jaaujujã k'augba haajemjã hʌ̈u jaau chitʌm. {/o0Chadcha mʌch k'ĩraupai chan mʌg Cristoou maach peerdʌ haaujem jaau nʌm p'idag hauju k'aba chirajim. Mag chirarrta Hẽwandam nem t'umaam hat'ee hichta hʌ̃rpai sĩerrʌmuata mʌrʌg hich hiek jaaupibaawai hʌ̈u hag gaai chitʌm. T.!0Mag hich hiek k'augpimap'amjö wai sĩerr hiek'an mʌg hajim: Maach meeun k'abam k'ʌʌnjã mʌg maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimuata maach judionaan dʌ̈i hãba Hẽwandamau peerdʌ hauwi, hich Jesucristoou jaautarrjö hʌ̃gt'arjã höbërpiju. Mag hãbam hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua maach t'umaam k'ʌʌnauta Cristo kõit hichdëu k'õsimjö wau naawai hi gaaimua Hẽwandamau nem hajap'a haju ha simjã chadcha hich magta haju pãar dʌ̈ijã. -{0Warrgar chan mʌg hiek chan hĩsimjö dawaa jaauba haajeejim; maagjerr hĩs hewag pawiata Hẽwandamau Cristo hi jaaumk'ĩir hichdëucha maar chi apostolnaan jʌr hautarr k'ʌʌnag hich Hak'arag jaaupibaawai chadcha jaauwiata hʌ̈u k'ap'ʌ nʌm. /,W0Pãrau hag gaai t'ʌ̃rmamua k'ap haju, chadcha mʌrʌgjã mag hichdëupai nem k'ap'ʌ sĩerr jaaujim, jãga mag judionaan k'abam k'ʌʌn hat'eepa Cristo pʌ̈ijĩ. +)0Har warr mʌg hẽsap p'ãbaadëwe pãrag mʌchdëu bʌchk'un jaau chirarrjö, hich Hẽwandamau hich t'ãar heepai k'ap'ʌ sĩerrjã hichdëuchata mʌrʌg jaautarr haawai mua k'ap'ʌ chirʌm, chadcha pãar judionaan k'abam k'ʌʌnjã hirua hich dënk'a hauju haai sim. A*{0Ya pãrau k'ap'ʌ haju haai nʌm, Hẽwandam hõor dʌ̈i hajaug k'itʌm gaaimua pãarjã dau haug k'augwi mʌrʌgta pãar hee hich hiek jaaupitarr haawai chadcha hag gaaita chitʌm. q) ]0Keena, mag pãar judionaan k'abam k'ʌʌnpa Hẽwandam chaain k'aju haai nʌm ha jaau chitʌm gaaimuata mʌʌn mʌg preso chirʌm. Pari mua k'ap'ʌ chirʌm, mʌg mʌ preso chirʌm gaaimua Cristoou jũrr pãar dʌ̈ita hajap'a haju. (0Mag pãar judionaan k'abam k'ʌʌnjã Cristo dënk'a naawai maach t'umaam k'ʌʌnta hãba Hẽwandam Hak'aar sĩejem dik'a nʌm.-'S0Hajapcharan jãg di hëu nʌm haig pa jʌ̃k'apʌ̈pʌ̈igmampierr warag hʌ̃gt'aag bãau hahaug maajemjöta nʌm maachjã. Hõrau warag Cristo hiek hʌ̈k'amampierr hichdëuta hichdëu k'ap maach gaaimua mag di hëu harrumjö simjã warag nem pöm bãau harrum, hich sĩejem dik'a hawaag. & 0Pãran hĩchab sĩi Hẽwandamau hich hat'ee di hëwaag dipá jʌr wai simjöta nʌm. Hich Jesuucha hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌn warrgar hĩchab Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌn dʌ̈i chi dipák'a nʌm. Maagwai pãar jũrr chi dipá daígk'a naawai mak'ʌʌn hʌ̃rta chi hëu simua bʌ̈rk'a harrum. Maagwai hag heegar chi big pömaam chi dihãdk'a sim hich Jesucristoou. E%0Mag hi dʌ̈i k'apeerk'a naawai pãar chan ya sĩi chik'am durr gaai jooba nʌmjö k'aba, hĩsin ya sĩi dich meeun hap'a hãbam dö hee jooba nʌmjöta nʌm. Maguata mʌg maach Hẽwandam hõork'a t'ʌnʌm k'ʌʌnan t'um hagdaujöpai nʌm nem t'umaam hat'ee, ya hi chaaink'a nʌm gaaimua hãba k'odk'a t'ʌnaawai. c$?0Mag maach t'um hi hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnaun, hich hãbam Hẽwandam Hak'aarpaita wai naawai, Cristo gaaimuata hʌ̈u hĩsin judionaan wa judionaan k'aba hawiajã Hẽwandam chi Haai dʌ̈i k'apeerk'a wënʌrrʌm. #y0Mag Cristo bëetarran mag maach k'õinaa wënʌrraju t'umaam k'ʌʌnag jawaanta bëejim: Har pãar Hẽwandam k'augbagau hi warp narr k'ʌʌnag jawaan, maimua maar meeun pãar k'ãai bʌ̃ʌr hi k'ap'ʌpai narr k'ʌʌnagpa jawaanta bëejim. F"0Mag pakuls gaai hich t'õopibarmuata hĩchab mag maach k'ĩir hau wënʌrrʌmjö narrjã Cristoou warre hajaug paapʌ̈iwi Hẽwandam dʌ̈ijã k'õinaa hapinaa hõor hãbpaimjö hapijim. q![0Mag Cristoou hʌdʌraa hich t'õopibarmuata mag Moiseeu ley pʌatarr gaai nem k'ĩir pogk'e hʌʌrk'api simjã warre serbiiba hapʌ̈ijim. Magta warr chan mag chik'amnagjã hooba hagdaujö dich cuenta nʌrrjëe harrta, hõor hãbpaimʌg paapʌ̈iwi warre chi hiiunk'apʌ̈ijim. Magbarm haig hĩchab ya tag warramjö k'aba, maach heepaijã k'õinaa nʌisijim.  0Maguata hĩsin Cristoouta maach k'õinaa p'ë wai sĩejem, chadcha maar meeun pãar meeun dʌ̈i k'ĩet nʌmta hĩsin hichdëuta maach t'um k'od hãbamjö habapʌ̈im, sĩi maach jãrr serrkau t'uur simjö sĩerrta k'ʌt sĩewerbpʌ̈imjö habaawai. fE0 Pari ya hĩs chan magba Cristoou maach t'umaam k'ʌʌn kõit hich bag hãrpitarr gaaimua pãarjã hich dënk'a wai sĩewai mag pãar hok'oo narrta ya hĩsin chad maach t'um hãbata Hẽwandamau hich dënk'a wai sĩejem. Q0 Chadcha warr chan pãrau Cristo k'augba naajim. Maar judionaan heeta Hẽwandamau mag maach peerdʌajem pʌ̈iju jaautarr haawai mag Cristo gaaimuata hich haar maach hauju hayaa nʌmjã maraun k'ap'ʌ naajim. Pari mag nʌm hee pãrau chan bʌ̃ʌrjã magʌm k'augba, ni maar jöoin dʌ̈i Hẽwandamau hiek deetarrjã k'augba, pãran sĩi deeum meu haawai mag Hẽwandamjã k'augba, ni hichdëu pãach peerdʌ haujujã k'augba sĩi hok'oota wënʌrrajim. /W0 Keena, judionaan k'abam k'ʌʌn, k'ĩir heyaa habat. Warr pãrau Cristo k'augju naweran, maar meeunau maachta mehëu t'ʌʌ nʌm hawi pãar judionaan k'abam k'ʌʌnan sĩi saak hoomjöta haajeejim, maachjö mag dauchach chuk'u nʌm hawi. Pari mag nʌmʌn maachjã Hẽwandam dak'ĩir pãarjö t'ãar hãk'ãrag sĩi maach hinaamjö nʌmta maagjeejim. Mamʌ hĩsin, magʌm gaaimuapai Hẽwandamau maach hauba haajem k'ap'ʌ naawai, jãg sĩi Hẽwandam dʌ̈i hajap'a haag hawi jãg maach mor dauchach nʌm chan bʌ̃ʌrjã maadëu higbata sim. }s0 Mamʌ warrgarwe Hẽwandamau k'ĩirju wai sĩerrjö hich hat'ee mag nem hajap'a wau wënʌrramk'ĩirta Cristo gaaimua maach peerdʌ hautarr haawai, maadëun chadcha nem hajap'amta wauju haai nʌm; pari majã dich peerdʌ haumk'ĩir k'aba, sĩi Hẽwandamau mag k'õsi sĩewaita mag wauju haai nʌm. Cristo gaaimuata maachin hʌ̈u Hẽwandam dʌ̈i dau parii wënʌrrʌm 0 Hẽwandamau maach peerdʌ hau nʌm chan dichdëu nem wau nʌm gaaimua k'abam, magba hak'iin magʌm gaaimuata peerdʌjim ha hiek'aju. -0Pãran mag Hẽwandam hajaug k'itʌm gaaimuata hʌ̈u Cristo hiek hʌ̈k'awi peerdʌwi nʌm; pari mag nʌm chan sĩi pãach k'ĩrauta peerdʌju hẽk'atarr gaaimua k'aba, hich Hẽwandamau hich garmuata pãar peerdʌ haum k'õsi harr haawaita hʌ̈u pãar peerdʌ haujim.  0Mag Hẽwandamau maachigta nacha Cristo hiek hʌ̈k'apiwi hich dënk'a hautarran, hĩs hewag pawiajã jãga chadcha hichdëu maach k'õsi sĩ ha k'ap hapinaa, mag Cristo dënk'a nʌm gaaimuata chadcha hichjã maach dʌ̈i hajaug k'itʌm k'ap hapieg hajim. :m0Ya mag Cristo dʌ̈i hãba hich mag wënʌrraju k'ʌʌnk'a naawai chadcha meewi narrta deeu p'iriu hautarrjö nʌm dʌ̈i ya hʌ̃gt'ar hich dʌ̈icha hohoodö nʌmjöta nʌm. 0mag maach k'aibag gaaimua haubaju hayaa narrta hich jãg hichdëu deeu Cristo p'iriu hautarrjö maachjã hich haar hauwi hich mag Cristo dʌ̈i hãba wënʌrraju k'ʌʌn k'apijim. Mag Hẽwandam hõor dʌ̈i hajaug k'itʌm gaaimuata maachin hʌ̈u peerdʌwi nʌm. ve0Mamʌ hʌ̈u Hẽwandamau hõor t'umaam k'ʌʌn dau haug k'aug paraanaa hich garmua hõor k'õsi k'itaawai, mS0Maarjã warran t'um hich magta naajim, sĩi dichdëu nem waum k'õchagpierr; nem magju habarmʌn parhoobam k'ĩirjug dich k'ĩirjug hee bëe nʌmta hagpierr waaujeejim, warr t'aabaawaijã hich mag pekau heeta t'aabatarr k'ʌʌn haawai. Chadcha maach mag wënʌrrarr gaaimua maran sĩi parhooba tagam k'ʌʌnjö Hẽwandam jua machag hãwatju haai naajim. 0Pãraun sĩi Hẽwandam k'augbam k'ʌʌnau nem waaujemta waaujeejim, har mʌig heegarpain hichta hʌ̃rpai sĩerrʌm k'õchagpierr, hajapcharan dösãt hipierrma, hichdëuta hõragjã warag Hẽwandamau nem k'õchk'abamta waupim k'õsi haajem hipierr.  #0Warran pãran pãachdëu nem k'aigba waaujerr gaaimua pöd Hẽwandam haar höbërju k'aba naajim, sĩi pãach pekau heepaita narr haawai.  0maachigta hich Hiewaa jũrr, mʌg jẽb gaai hichdëu k'õsimjö nem wauju hayaa hapijim. Cristoon hich happai simta durrpierr sĩerraawai hãbmuajã jamta hi sĩejẽ haju k'abam. Mag simta maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈in hichta chi Pörk'a sim. /0Magta Hẽwandamau nem t'ʌnʌm t'umaa sĩi hich Hiewaa Cristoogta t'ʌsĩepʌ̈ijim. Magnaa hichta maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn Pörk'apinaa  0Mag hich juachaar gar juppinaa hichjö jua t'eeg hapibaawai, hichta reinaan t'ʌnʌm k'ãaijã hʌ̃rpainaa nem t'umaa mʌg jẽb gaai wa hedjã hee k'ãijã mepeenjöm t'ʌnʌm k'ãaijã hichta hʌ̃rpai hapijim, mʌg hatag pawiajã hich mag sĩerramk'ĩir.  +0Hich mag jua t'eegau k'abajieb Hẽwandamau deeu Cristo p'iriu hauwi hʌ̃gt'ar hich juachaar garcha t'umaam k'ʌʌn Pörk'amk'ĩir juppitarr. 9 m0Mag nʌm dʌ̈i hĩchab k'ap hapim k'õsi chirʌm, jãga mag Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hichta jua t'eeg sĩerrʌmta maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i sĩejẽ. R  0Mua jëeujem hĩchab Hẽwandamag, hichdëuta warag pãar k'ĩirjug haart'ʌgbapʌ̈imjö hamk'ĩir; magbaawai mag ya hich haarcha p'ë hat'aawai hich dʌ̈icha honee wënʌrraju jaau simjã hajapcha k'ap'ʌnaa, mag hich hõork'a t'ʌnʌm k'ʌʌnan chadcha peerdʌwi naawai mʌigwejã honee naaju haai nʌm ha k'ap'ʌ hamk'ĩir. f  G0Hʌ̈u pãrau bʌchk'un Hẽwandam k'ap'ʌ naab mamʌ, warag hʌ̃rʌʌchata hi k'ap'ʌnaa jãgata Cristo gaaimua pãar hat'ee nem hajap'am pöm waaujẽ ha k'ap hapim k'õsi chirʌm. Maguata muan maach Pör Jesucristo Hayagta jëeu chiraajem, hajapcharan hich Jöoi hʌ̃gt'ar chiraajemʌgma, pãrag hich k'ĩirjug deebarmua magʌm k'ap hamk'ĩir. o  Y0Hẽwandamag jëeuwaijã pãar jãg nʌm paar hirig hʌ̈u hajim hab k'aba hʌ̈u hajim ha chiraajem. L  0Maguata, chadcha pãrau pãachdëu maach Pör Jesús hiek hʌ̈k'atarrta hagt'a hogdʌba t'ãraucha hʌ̈k'anaa t'um Hẽwandam hõork'a t'ʌnʌm k'ʌʌnjã daupii haajem k'ap'ʌ chiraawai, Q  0Mʌʌgwaiwejã ya Cristo gaaimua Hẽwandamau maach hich dënk'a wai sĩewai mʌg hatag ya hichdëu maach hauju hed paawaijã warre hich haarcha maach p'ë hauwi hich dʌ̈ichata wai sĩsiju. Mag chadcha hichdëu maach hich haar p'ë hauju k'ap hamk'ĩirta hich Hak'aarjã mag maachig deejim. Mag hich garmua maach dʌ̈i magju ha simʌn mʌʌgwaiwe hich hajaug t'ö hiek'amk'ĩrau. Chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn kõit Pabloou Hẽwandamag k'ĩirjug jëeujerr A }0 Maguata pãraujã hĩchab chadcha Hẽwandam hiek chaar mʌg maach peerdʌajem hiek jaau nʌm hũrwi hʌ̈u Cristo hiek hʌ̈k'abaawai, Hẽwandamau hag nawe hichdëu deeju jaautarrjö pãragjã hĩchab hich Hak'aar deejim. Mag hich Hak'aar deetarran, pãarjã chadcha hich dënk'a wai sim k'ap hamk'ĩir hajim. m U0 Magta maach chi nacha Cristo hiek hʌ̈k'atarr k'ʌʌnjã hich dënk'a haujim, mag hichdëu maar hich dënk'a hautarr gaaimua pãar maarjö hi hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnaujã hich Hẽwandam hajaug k'itʌmta t'ö hiek'amk'ĩir. 5 e0 Magta hagt'a maach t'aababa nʌwe Hẽwandamau ya maach hich dënk'a wai sĩejim, Cristo dʌ̈i k'apeerk'a nʌisiewai mag nawe hichdëu deeju jaau sĩerrjã hichdëu mag k'ĩirju wai sĩerrjö chadcha jʌ̃amk'ĩir; Hẽwandamaun chadcha hichdëu hoowai hajap'a haju hayaam nemta wau sĩerrʌm.  +0 Mag hich t'ãar heepai nem wauju k'ĩirju wai sĩerran, mʌg hatag chadcha hichdëu magju hed paawaita hichdëu k'ĩirju simjöo haju. Mag hedta hich Hẽwandamau hõor t'um hedjã hee nem t'ʌnʌmpa Cristoog t'ʌsĩepʌ̈iju, ham dʌ̈i jũrr hichdëuta k'ap hamk'ĩir. u e0 Hajapcharan hĩchab warr hichdëupai hich t'ãar hee nem waumaju k'ap'ʌ haajerrta maachig k'ap'ʌ hapijim.  10Pari magpaijã k'aba, chadcha hichdëu maach k'õsi chirʌm k'ap hamk'ĩir, maachig hich k'ĩirjugjã deewi hʌ̈u magʌmjã k'ap'ʌ wënʌrrʌm. ~ w0Maach pekau gaaimua Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr pöm narrta, sĩi k'ajap'am dëbpaar p'ag nʌmjö Jesucristoouta maach daupigau hich bagau maach p'ag hat'aawai, hʌ̈u Hẽwandamau maach k'aibagjã chugpaawi warre magʌm k'ĩir hok'oopʌ̈ijim. D 0Mag gaaimuata chadcha hich mag Hẽwandam hajaug p'ënaa hi t'ö hiek'aajem, mag hich hajaug sĩerrʌm gaaimua hichdëu hich Hiewaa daupii haajemta hʌ̈u maach hat'ee pʌ̈itarr haawai.   0Jesucristo gaaimua ya maach hich chaaink'a haujujã k'ap'ʌ sĩejim, hichdëu maach dʌ̈i ham k'õsi k'ĩirju wai sĩerrjö. k Q0Pari mag maach dʌ̈i hajap'a sim chan sĩi heeupemjö k'ĩirju hauwi k'aba, warr mʌg jẽb hompaaju nawe Jesucristo gaaimua hich Hẽwandamau ya maach hich dënk'a hauju k'ĩirju wai sĩerr haawaita maagjem, hich dau na tag kulpjã chuk'u sĩi hich hat'eepaita hichdëu k'õsimjö wënʌrramk'ĩir. Mag warrgarwe hich garmua maach k'õsi harr haawaita V~ '0Muan maach Pör Jesucristo Haaita t'ö hiek'aajem; hajapcharan Hẽwandamma; hirigpaita hʌ̈u hajim ha chiraajem, chadcha maach dʌ̈i hajap'a hamk'ĩir Cristo pʌ̈itarr paar. Mag maach Cristo dënk'a naawaita Hẽwandamau hʌ̃gt'armpeen dʌ̈i haajemjö maach dʌ̈i mʌig heegarwejã hich Hak'aar gaaimua hajap'ata haajem. n} W0Pãar kõit maach Haai Hẽwandamag jëeu chiraajem hichdëuta maach Pör Jesucristo dʌ̈imua hʌ̈u dʌ̈rrcha pãar heeg hoowi pãar k'õinaa p'ë wai naamk'ĩir. Cristo dënk'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i Hẽwandamau hajap'a haajem l| U0Mʌʌn Pabloou, Hẽwandamau k'õsi sĩerrjö Jesucristooucha hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr. Muata pãrag mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm, Efeso p'öbör hee Hẽwandam dënk'anaa Jesucristo hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnag. #{?DMʌg hẽsap mʌchdëuta pãrag deepʌ̈i chirʌm k'ap hamk'ĩir, mʌg hãbmiecharam saluddam mʌchdëuchata mʌch juadamaucha p'ã deepʌ̈i chirʌm, hajapcharan mʌch jöoi Pabloouma. Keena, mʌg mʌ preso chirʌm k'ĩir heyaanaa mʌ kõit jëeubat. Mʌch garmuajã pãar kõit jëeu chiraajem, Hẽwandamau hʌ̈u pãar heeg hoomk'ĩir. Magdampai hajim mua pãrag jaaum hig chirarr. Hayoo keena, Pablo#z?DArquipoog mʌ himeerba muata hirig “Maach Pör Cristoou hichig p'idag deetarr gaaita hich jãg hogdʌba p'idk'a chitá” ha jaaupʌ̈i chirʌm habat. 2y]DMʌg hẽsap cha mua pãrag deepʌ̈i chirʌm pãachdëu ya hajap'a t'ʌ̃rbapäaiwai jũrr Laodicea p'öbör hee hagjö hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag deebapʌ̈it, hamaujã hamach haar hag gaai t'ʌ̃ramk'ĩir. Maagwai ham haar pʌ̈itarr jũrr pãach haig deebaicheewai hagjö hag gaai t'ʌ̃rbat. @xyDMag tag hĩchab tagam hermanonaan Laodicea nʌm k'ʌʌnagjã salud deebat. Hermana Ninfaagjã saludaanaa hi di haig Hẽwandamag jëwaag hãba biirdʌajem k'ʌʌnagjã salud deebat. wyDMʌig doctor Lucas maadëu hi chig hapimap'a haajemuajã pãrag salud deepʌ̈i sim, maimua Demas hanʌmuajã hagjö. vD Mua mʌch daúacha mag pãar kõit jëeu sim hoojeewai k'ap'ʌ chirʌm, hirua chadcha dʌ̈rrcha pãar k'ĩirjuajem. Mamʌ hajapcharan pãar happai k'aba, Laodicea hee chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnjã k'ĩirjunaa hĩchab Hierápolipienjã hich hagjö k'ĩirjuajem. uD Mag tag hĩchab pãach haram woun Epafras Jesucristo chogk'a p'idk'a k'itʌmuajã pãrag salud deepʌ̈i sim. Hich mag hichdëun pãar kõit Hẽwandamag jëeu k'itaajem, pãachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaai hubʌnaa t'umaa hich Hẽwandamau k'õsimjöta waumk'ĩir. Ut#D Maach k'odam Jesús hibʌʌr wauwi Justo haajemuajã salud deepʌ̈i sim. Mʌig judionaan chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hee mʌk'ʌʌn t'ãrjuppaim k'ʌʌnauta hʌ̈u mʌ hipierr jaau durrum, Cristota hamach t'ãar hee hauwi hirigta hʌdʌraa hamach Pörk'apimk'ĩir. Magua hamauta hĩchab hʌ̈u mʌ k'ĩirdam jãsenk'a wai naajem. s9D Mʌ k'apeer Aristarco mʌig mʌ dʌ̈i cárcel deg k'ëraajemuajã pãrag salud haajem; Marcooujã hagjö salud haajem, hajapcharan Bernabé hi primoouma. Ya Marcos higwi mua pãachig jaaupʌ̈itarr haawai ya pãrau k'ap'ʌ nʌm, pãach haar baarwai hajap'a hi recibiibat. r D Hi dʌ̈i mam hĩchab Onésimo, pãach haram woun hagjö maadëu jãsene haajem. Jãjã hagjö hichig nem mag habarmʌn hag hipierr wai jẽedʌ k'itaajem. Hamach numiim k'ʌʌnau hamau pãrag jaauwimaju, jãga durrú mau maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn. tqaDMagua mua hiita pʌ̈i chirʌm, mʌig maach jãga naajẽ ha jaaubaimaawai pãach k'ĩir honee hamk'ĩir. Ap{DCristo gaaimua maach k'odam maachdëu hi chig hamap'a haajemua pãrag jaauwimaju, mʌ mau jãga chirʌ́; hajapcharan Tiquicoouma. Hich mʌg hermanodaman hichig nem jaaubarmjã chadcha hich hagpierr wai jẽedʌ k'itaajem; magua hĩchab hʌ̈u mʌ dʌ̈i maach Pör Cristo hat'ee mʌig p'idk'a k'ëraajem. oDMag ham dʌ̈i hiyʌ̈ʌ haawaijã ham jʌ̃gaagaata hiek'abat, warag hamag hũrm k'õsi hũrmk'ĩir. Mamʌ hĩchab hamachdëu k'augbam pãachig jëeuwaijã hʌ̈k'aa k'ap'ʌ haag mag pãachdëu jaau nʌmjã hajap'a k'ap'ʌ habat. Hãbmiecharam salud cn?DHar maach dënjö Cristo hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌn dʌ̈i hiyʌ̈ʌ haawai, wa nem waauwai k'ãijã, hajap'a k'ĩirjunaata hiek'abat. Maach peerdʌ hautarr hiek jaauju hayaampierr jũrr k'augbam k'ʌʌnag jaaubat. m DMaimua sĩi mʌ kõitpaijã jëeubat keena, mua hi hiek jaauwai hajap'a mʌchdëu jaauju haai chirʌmjö warre dawaacha jawaag. l DMaar kõitjã maach Pör Hẽwandamag jëeubat keena, warag hich hiekta jaauju hayaacha hapinaa jãga Cristoou hõor peerdʌ haaujẽ ha jawaag. Mag Cristoou hõor peerdʌ haaujem hiek hõrau k'augba haajerr jaau chitʌm gaaimuata mʌg mʌ preso chirʌm. kkODHẽwandamagta jëeu nʌʌ jëeu nʌʌ habat. Mag jëeu nʌmua hĩchab hirig hʌ̈u hajim habat. j DMagua pãar har chognaan wai nʌm k'ʌʌn, pãach chognaan dʌ̈i hagpierraa habat. Pãran chadcha ham pörnaanau, mamʌ k'ĩir heyaa habat: hĩchab hãb t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai sĩerrʌmua pãarjã hoo sim hʌ̃gt'armua; ma hĩchab pãar Pörk'a sim. iwDMamʌ magba har nem k'aigbamta wau nʌm k'ʌʌnan mag hamachdëu nem parhooba haajerr jũrr hich Hẽwandamauta hagjö ham dʌ̈i hichdëu k'ap haju. Hirig chan hiwiir hãbjã warm k'ʌʌn k'ãai hajapcharam chuk'um, nem k'aibag wauba haag.hDPãrau k'ap'ʌ nʌm, pãachdëu magta nem wau nʌm jũrran maach Pör Cristoou pãragjã hich dʌ̈i hãba hich durr gayam nem jʌ̃apiju, mag pãach pörk'a nʌm k'ʌʌnau nem jaau nʌm waum k'õsi wau nʌm haig maach Pör chaar hich Cristo hat'eepata wau naawai. 'gGDMag nem waauwaijã sĩi hõor hat'eepai wau nʌmjö k'aba, hich maach Pör Cristo hat'eechata wau nʌmjö pãachdëu nem wau nʌm t'um waum k'õsita waubat. kfODHar mʌg jẽb gaai sĩi chik'am chogk'a nʌm k'ʌʌn, pãach patronnaanau pãachig nem jaau nʌmpierr ham hipierraa habat. Mamʌ mag ham hipierraa nʌm chan mag sĩi pãach dʌ̈i haairaa hamk'ĩir pãach hoo naawaipai k'aba, ham meer hawiajã hichiita chadcha nem waum k'õsi hich magta habat, maach Pör Cristo dau na nem k'aigba wauju hök'ö. )eKDMamʌ pãach chi dënnaanaujã hoob k'ĩir masi hamag meeurrarrau hamiet; magta hamʌn, heeu warag meeuk'awi hamachig nem jaau nʌmjã hʌ̈k'amap'a haduk'am. 3d_DChaaina, pãraujã hagjö, pãach dënnaanau pãachig nem jaau nʌmpierr ham hipierraa hajuuta hẽk'abat; maach Pör hʌ̃gt'ar chirʌmuajã magta hʌ̈uu hoojem. 6ceDMamʌ pãach chi jaainaujã mag pãachta ham k'ãai hʌ̃rpai nʌm hawi, hoob ham dʌ̈i pãachdëu ham haig hamiet; magju k'ãai warag pãach hʌʌindam jãsehneta habat. wbgDHʌʌin jaainpan, pãach jaainau pãachig nem mag haawai hoob pãachta ham k'ãai hʌ̃rpai haju hẽk'amiet. Pãarjã maach Pör Jesús hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn haawai pãach jaainagta hʌdʌraa pãach p'ẽet'ʌgpiju haai nʌm. 7agDMamʌ magʌm nem t'um pãachdëu jaauwai wa waauwai k'ãijã, chadcha maach Pör Jesús dënk'a naawai, hichdëu waupim k'õsimjö waum k'õsita waubat. Magnaa hĩchab hich Jesús gaaimua hich Hẽwandam chi Hayagjã hʌ̈u hajim habat. Jãga Hẽwandamau k'õsimjö haju haai nʌ dich k'apeen dʌ̈i t~}g|{zywvButssernqonn.mmlkk)j,i`hgfee cbCa,`_)^0\\\[ YYXWSVwUTPSQPOENM(KIHG}FgEDCC BtA@?>@<;B:I8847~6{55 4.32d1,00#/w..-+*(&%F$##! 2* @ eOC& Pari Moiseeg ley deetarr gaai chan magba, sĩita warag Hẽwandamag hich haar dich haupiegan mag ley gaai jaau sim t'umaa hajap'ata hʌʌrk'aju haai nʌm ha sim. Pari chadcha mag hajap'a ley hʌʌrk'a nʌmuapaita Hẽwandam haar höbër wënʌrraju hak'iin, ni hãbjã hi haar höbërba haajeek'am, hãbmuajã pöd t'um hʌʌrk'a hauba haajeewai. N9& Hichdëucha mag jaau sĩewai merag chuk'uta sim, sĩi mag ley hʌʌrk'a nʌmuapai chan ni hãbjã Hẽwandam dau na kulp chuk'u k'aba sim, Hẽwandamau hich hiek gaai jaauwai “Hãba hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnpaita hajaug paapʌ̈iwi hich haar haaujem” ha jaau sĩewai. M5& Pari magba har Moiseeu ley p'ã pʌatarr hʌʌrk'a nʌmuata hamach peerdʌju hawi hãba haata hig nʌm k'ʌʌnan, ya Hẽwandamau k'aibag waujuuta nʌm, mag leíu jaau sim t'um pöd hʌʌrk'a hauba nʌmta hãba haata hig naawai. Hẽwandamau hichdëu ley deetarr gaai jaauwai, mag leita hʌʌrk'aju k'ai warre t'umaata hʌʌrk'api sim; magbamʌn hichiita hi jua hãwatab k'aba hãwatju ha p'ã sim. HL & Magtarr haawaita hĩs hewagjã chadcha hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan Hẽwandamau hich jãg Abrán dʌ̈ijã hajap'a harrjö ham dʌ̈ijã hich hagjö haju, hirua hʌ̈k'atarrjö hʌ̈k'a naawai. IK &Hẽwandam hiek p'ã sim gaai hĩs hewagam k'ʌʌn higwiajã pãarjö judionaan k'abam k'ʌʌnpa maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'abaawai Hẽwandamau hamjã hauju ha sim. Mag maach hich haar hauju higwi jöoi Abranag, “Mʌg jẽb gaai durrpierram k'ʌʌnta pʌ gaaimua hʌ̈u wënʌrrajugui” hajim hich Hẽwandamau. JJ &Magtarr haawai pãadë k'ĩirjubat: Hĩs hewag pawiajã har chadcha Abrán chaain hanʌm k'ʌʌnan, hich jöoi k'itarrjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta hi chaainau. 6Ie&Pãrau mag hʌ̈k'amap'a nʌm k'ai hũrbat, jãgajĩ warrjã Hẽwandamau jöoi Abrán k'ararr dʌ̈i. Hẽwandamau hichig hich dʌ̈i magta haju habaawai Abranau chadcha hʌ̈k'ajim haajem. Mag hʌ̈k'abaawai hʌ̈u Hẽwandamau hi k'aibag hisegpʌ̈iwi warre kulp chuk'u hapʌ̈ijim hanaabá. eHC&Magan jãg Hẽwandamau hich juapá deetarrau pãach hee mor masim k'ʌʌnpa dau daau monaaupʌ̈pʌ̈i haawaijã, ¿pãragan jãgʌmʌn mag ley hʌʌrk'a nʌm gaaimuapá? ¿K'an gaaimuajöo sĩ pãrau k'ĩirjuawai? Jãg nʌm chan magʌm ley hʌʌrk'a naawai k'aba, warr pãachdëu maach peerdʌajem hiek hũrwia hʌ̈k'atarr gaaimuata jãg nʌm. G&Magan warr pãachdëu hʌ̈k'aawaijã, ¿parta maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'anaa Hẽwandam Hak'aarjã haujierrab? ¡Hʌ̈k'abam! F#&Chadcha pãar k'ĩirjug wai naak'iin, ¿warrcha hʌ̈k'a p'öbaadeewaijã hich Hẽwandam Hak'arauta pãrag Cristo hiek hʌ̈k'apibajĩ? Magtarrta ¿jãgwi hĩs mag Hak'aar hisegamjö pãach juapaaupai sĩi mag ley hʌʌrk'a nʌmuata pãach hajaug paaju hẽk'a nʌ? E&Mua pãrag jëeu hook'im, pari jũrran mʌ hiek hʌ̈k'abat keen: Pãrau Hẽwandam Hak'aar jua t'eeg pãach gaai haauwai, ¿Moiseeu ley p'ã pʌatarr hʌʌrk'a nʌm gaaimuata haujierrá, wa maach peerdʌajem hiek marau pãachig jaautarr hũrwiata haujierráwa? D &Galaciapien, pãarta chadcha k'ĩirjugjã chuk'uta nʌmá. Pãrag k'abá warre marau Cristo maach kõit pakuls gaai meetarrjã dawaa pãach daúachata hoo nʌmjö jaaumajima. Magtarrta ¿jãgwi hʌdʌraata parhoobam k'ʌʌnag pãach k'ũgurpijierrá? C!&Mʌ chan har ley hʌʌrk'a nʌmta hajapcha sim hawi Cristoon parta meejim ha hiek'aajem k'ʌʌn k'aba chirʌm. Chadcha maach jöoin judionaan ley hʌʌrk'a nʌmuata Hẽwandam dau na tag maach kulp chuk'u hapiejem hak'iin, k'ant'ee Cristo maach kõit meek'amma.B &Maguata nem k'aigbam wawaagan mʌʌn nawe Cristo t'õo naawai hi dʌ̈i hãba pakuls gaai t'õrrjöta chirʌm, magʌm ley hʌʌrk'a nʌmuata tag mʌch peerdʌjujã k'ĩirjuba. Pari tag warramjö mag k'ĩirjuba chirʌmʌn mʌch k'ĩraupai k'aba, Cristo mʌ t'ãar hee sim hag juapaauta mʌrʌg magpi sim. Maguata Hẽwandamau k'õsimjö wawaag hich Hiewaa Cristoou mʌchig juapá deeju k'ĩirju chirʌmuata nem wau chitʌm, chadcha hichdëuta hich garmua mʌ k'õsi hawi mʌ kõitjã hichta t'õopitarr haawai. A{&¿K'an jãgwi mua mag chirʌ́? Warran chadcha jãg ley hajap'a hʌʌrk'a chitʌmuata hʌ̈u peerdʌju hawi parta t'umaa hajap'a hʌʌrk'aju hẽk'aajerr haawaima. Mamʌ magʌm gaaimua chan Hẽwandamau mʌch haubaju k'aug hautarr haigmua warre tag magʌm leijã hʌʌrk'aba, hãba Cristo hiekpaita hʌ̈k'a chirsijim, chadcha hich Hẽwandamau k'õsimjöta nem wau chitaag. O@&Magju k'ãai, mua hõrag mʌch paarmua maach judionaan ley hʌʌrk'apiba jaaujerrta hewag pawi deeu hũwaai jãg ley hʌʌrk'a nʌmuata maachin hʌ̈u peerdʌajem hawi hag gaai jaau simjö t'umaa hʌʌrk'ak'iin, magan mʌchdëuta mag ley k'aigba jaaubarm, chadcha maach peerdʌ hawaag chan serbiiba simta mag jaau chiraawai. ? &Mamʌ hãba Cristo hiekpai hʌ̈k'awi maach jöoin hiita hisegk'iin, sĩi ley chuk'u haawai parhooba nem waaujem k'ʌʌn dʌ̈i hãba nʌisiju, bʌ̃ʌrjã Hẽwandam chaain haju k'aba. Chadcha ham dënjö k'aigba nem wawaag k'abam mamʌ mag hak'iin, ¿hãbmua k'ãijã Cristoou hich hiekpaita hʌ̈k'api simua maachig pekauta waupi sim habaju k'ai, Hẽwandamau maach jöoinag ley deetarrta hisegpi sĩewai? Mag haju haai sĩeb mamʌ mag k'abam. Hichiita mag ley gaai jaau simjö Hẽwandam dau na hajap'a wënʌrraju haai nʌm. Magua mag Cristoog dich peerdʌ haupim k'õchgauta mag ley dich jöoin hi hisegk'iinjã, k'aigba k'aba sim. g>G&Mag naab mamʌ hĩsin ya marau k'ap'ʌ nʌm hĩchab, mag sĩi Moiseeu ley p'ã pʌatarr hʌʌrk'a nʌm gaaimuapai chan pöd hãbjã kulp chuk'u sim haju k'abam. Hãba Cristo hiek t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm gaaimuata chadcha kulp chuk'u haajem. Maguata maachdëujã hĩchab Jesucristo hiekta hʌ̈k'a nʌm, mag nʌm gaaimuata mag kulp chuk'u nʌisieg. E=&Maran chadcha bi heewe judionaank'a naawai hich Hẽwandamau ley deetarrjã wai nʌm. Magua maar chan chadcha sĩi Hẽwandam k'augbam k'ʌʌnjö parhoob nem waaujem k'ʌʌn k'abam. l<Q&Mag mʌchdëu hoowai maach peerdʌajem hiek gaai wënʌrrapi jaau simjö k'aba haadëm hoobaawaita chadcha hõor k'apanag dak'ĩir hiek'amamua mua Pedroog mag chirajim: “Pʌ, judiok'a simta dʌ̈rrʌ̈ʌ pua maach jöoin hijã hʌʌrk'aba sim. Pʌchjã mag simta, ¿jãgwi magan hĩsta deeu pua warramjö magʌm ley hʌʌrk'a sĩ?” ha chirajim. Magnaa mua hirig, “¿Pua chan k'augba sĩeb” ha chirajim, “pʌchdëu jãg simua warm k'ʌʌn judionaan k'abam k'ʌʌnagjã maach meeun dënjöta magʌm ley hʌʌrk'api jaau sim?” Judionaan hawiajã hãba Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimuata peerdʌ nʌm a;;& Pedro magbaadëm hoowi haig hagjö judionaan chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌnaujã hich hagjöta hap'öbaadëjim hamach k'apeen judionaan k'abam k'ʌʌn dʌ̈i, Cristo higar nʌisiewai tag hamach jöoin ley gaai jaau simjö habaju k'ap'ʌ narrta. Mamʌ mak'ʌʌnpai k'aba, hajapcharan hich Bernabépata dʌ̈i hag hee burrjim, warm k'ʌʌn hoowi. d:A& K'ani mua hoowai warran, hermanonaan judionaan k'abam k'ʌʌn dʌ̈ijã hʌ̈u hãba t'ach k'oojeejim; pari mamagk'arrta hõor Santiago higar narr k'ʌʌn Jerusalenmua bardʌtk'abaimaawai, ham k'a hogdʌwi tag ham dʌ̈ijã t'ach k'öba haadëjim, mag hamachdëuta hamach jöoin hi hajapcha hʌʌrk'aajem hanarr k'ʌʌnau hich jaauju k'ĩirjuwi. +9O& Pari magtarrta hich Pedro Antioquía p'öbör hee barimaawai, hirua nem wau sim hʌ̈u k'abata sĩejim; magua chadcha mua warre hichig k'ĩircha hiek'ajim. (8I& Hãba marag k'ĩir hok'oopiba jaaumjö jaautarran, hermanonaan hee dau hap'ʌʌm k'ʌʌndamau nem hig nʌmjã sĩi hamag hoobamjö hapibata jaaujim. Mamʌ hamau mag jaauba harr hak'iinjã, jãgʌm haiguin mʌʌn hichiita hich magta chitʌm. Pabloou hichdëu Pedroog hiek'atarr jaautarr C7& Mag hich Hẽwandamauta mʌ dʌ̈i mag sĩewaita Pedroou Santiago dʌ̈imua Juanaupa hamachta chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hee chadcha chi pörk'a nʌm k'ʌʌnaujã chadcha hich Hẽwandamauta hʌ̈u mʌrʌgjã magamk'ĩir hich jua t'eeg deejim hanaajim warag. Magnaa chadcha hãbam p'idag p'idk'a nʌm gaaimua hãba k'apeenk'a nʌm hanʌmua mʌ dʌ̈i jua joot'ʌwi Bernabé dʌ̈ijã jua joot'ʌnaa warag maar k'ĩir honee hiek'amajierram, judionaan k'abam k'ʌʌn hee hich mag jaaumk'ĩir. Maagwai hamaujã hich hagjö warag judionaanag jaau nʌisiju hajierram. ~6u&Mag Pedroog hich hiek jaaumk'ĩir pʌ̈iwi judionaan pöm hich hiek hʌ̈k'api hautarr hag Hẽwandamaupaita mʌjã hĩchab judionaan k'abam k'ʌʌn hee hich hi jaaujemk'a pʌ̈ibajieb, ham heejã hagjö hõor pöm hich hiek hʌ̈k'api hawaag. 57&Hamach garmuata mʌrʌg nem jaauju k'ãai, warag hamach paarmua, hich Hẽwandamauta judionaan k'abam k'ʌʌnagjã hichdëu maach peerdʌ haaujem hiek jaaumk'ĩir mʌrʌg jaau wai sim hanaajim, hich jãg Pedroogjã hichdëuta judionaanag hich hiek jaaumk'ĩir jaau wai simjö. ,4Q&Mamʌ mua mag jaautarr hũrwi mag Jerusalenpien chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn hee jöoin hamach pörk'a wai nʌm k'ʌʌnaujã bʌ̃ʌrjã mʌrʌg, “Pua magta haju haai simjã” habajierram, mua jaautarr t'um hʌ̈u hamach jʌ̃gaagaata jaautarr haawai. (Pari Hẽwandam dau naan maachin t'um hagdaujöpai t'ʌnʌm haawai hamach Cristo dʌ̈icha wënʌrrajim hawi chi pörnaank'a naawiajã mʌ gaai mas k'aba sim.) +3O&Magua mua chi pörnaanag jaau chirajim mag mehëu t'ʌabichpi nʌmua wa tagam ley maar jöoin dën hʌʌrk'a nʌmua chan maach peerdʌba haajem. Magua maach peerdʌajem hiekta pãrag hich mag pãach hee wai naapim k'õsi narr haawai, magta mag sëuk'a nʌrrjëe harr k'ʌʌnau mamagk'amjã bʌ̃ʌrjã maadëu hamag maach hʌdʌʌr deeba, jũrr chik'am hipeer hahaujii hawi, maach garmuata pödpʌ̈ijim ha chirajim. 2&Mua hamag jaaujim, jãga hãaur k'ʌʌn hermanonaan hanʌmjã sĩi sëuk'a nʌrrjëemta hamach k'augbajupii hawi maach haig bëejĩ, jũrr hamachdëuta mʌ hichaaur pãarjö judionaan k'abam k'ʌʌnaujã Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm dʌ̈i maar jöoin hiita hʌ̃rcha hʌʌrk'aju haai nʌm ha jawaag. Mamʌ mua hoowai mag maar jöoin hiita hʌdʌraa mag hʌʌrk'api jaautarr hamuan, warag pãach chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnta mag maar jöoin hiiu presonaanjö wai sĩsik'am ha chirajim, pöd chi höbëraajã k'augba. e1C&Pari Jerusalenpie jöoin chi pörnaanau hũurwai mua nem jaau chirʌm chadcha hag heyaa sĩerr haawai, Tito judío k'aba sim mʌ dʌ̈i nʌrrarrjã maach meeunau haajemjö mehëu t'ʌʌpʌ̈iju haai simjã habajierram. l0Q&Mag mʌ marran, hich Hẽwandamau mʌrʌg maju haai chirʌm habaawaita majim. Maimua ya Jerusalén barwi iglesia hee chi pörnaan dʌ̈i maach happai biirdʌ nʌm haigta mua jũrr hamag jaaubaadëjim judionaan k'abam k'ʌʌnag maach peerdʌajem hiek mʌchdëu jaaujem. Mua hamag jaaujim, mʌchdëu nem jaau chitʌm k'ap hamk'ĩir, magba hak'iin mua nem jaau chitʌm k'augbam gaaimua mʌch higar k'aba k'ãijã habaawai mʌchdëu nawe jaautarr maimua hewag jaaubarmjã hisegju hawi. / &Maimua magtarr k'ur catorce añonaata deeu hũwaai Jerusalenag majim Bernabé dʌ̈i; mag mʌch mam dʌ̈i Tito harrjim. g. I&Pari hamachdëu mag hũr nʌm gaaimua warag Hẽwandamagta hʌ̈u hajim haajeejim haajem.t- c&Sĩi hamau hũurwai ham k'aibag wawaag mʌchdëujã ham hẽudee hẽk'aajerrta hĩsin warag mʌchdëupata maach peerdʌajem hiek jaau chitʌm hanʌm hũurjeejim haajem, mʌchdëujã magʌm hiek warre hõrag hisegpi jaauba haajerrjö. (, K&Pari maagwai chan Judea durr iglesia nʌnʌidʌm heem hermanonaanau chan hagt'a k'ĩircha chan bʌ̃ʌrjã mʌ k'augba naajim, ham heejã maba chirarr haawai. i+ M&Mag Jerusalén hudt'urtarr k'urta deeu mʌch durr Ciliciaag mawi Siria durrjã hudt'urjim. * -&Cha mua pãrag mʌg hẽsap gaai jaau chirʌmʌn chadchata mua jaau chirʌm Hẽwandam dak'ĩir; hichdëujã k'ap'ʌ sim mʌ sëuk'aba chirʌm. 4) c&Hich maagwai maach Pör Jesús heeum Santiago happaita mua hoojim; pari tagam k'ʌʌn hagjö hich Jesuucha hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌn chan mua hãbjã hoobajim. Magtarr haawai mua chan deeum k'ʌʌnau mʌchig jaautarrta k'augwi jaauba, hich Hẽwandamaucha k'augpitarrta jaau chirʌm. '( I&Mag Hẽwandamau mʌrʌg hich Hiewaa k'augpitarr k'ur año t'ãrjup naata Jerusalenag majim Pedro dʌ̈i hoog; maig mʌ seman numpai chirajim hi dʌ̈i. ' 1&ni Jerusalenag mawia mʌ nawe hich Jesuucha hagjö hich hi jaaumk'ĩir jʌr hauwi hich dʌ̈icha wënʌrraajerr k'ʌʌnagjã mua jãga jaauju haai chirʌ́ ha jëwaanjã mabajim. Magju k'ãai maigpai chiraba, warag Arabiaag mawia, mam chirʌʌ hawiata deeu Damascoog majim. Z& /&k'ãai hãb mʌrʌg hich Hiewaa k'augpijim, judionaan k'abam k'ʌʌn heem magwe hichdëu hõor peerdʌ haaujem hiekta jaau p'ʌʌrdʌ chitamk'ĩir. Mag mʌchig jaaupibaawaijã mua hiwiir hãbamʌgjã jëeuba, +% Q&Mamʌ hagt'a t'aabajã t'aababa chirʌwe Hẽwandamau hich hat'ee mʌ jʌr hauju k'ĩirju wai sĩerr haawai, mag chitarr hãba, hʌ̈u hich garmua mʌ heeg hoowi <$ s&Har maach pör hagdaujö bãautarr k'ʌʌn happain mʌchdëuta ham k'ãaijã hʌ̃rcha maach jöoin hi k'apcha chirajim, mʌchdëuta ham k'ãaijã hajapcha hʌʌrk'aajerr haawai. # y& Pãrag k'ap hamk'ĩir jaauk'im; tale pãrau hũurjeejim warrgar mua nem waaujerr: Warrgar sĩi maach jöoin judionaan hiigta hee chitaawai mʌg Cristo hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn dau haugjã k'augba chadcha mua ham hẽudee hẽk'aajeejim. 2" _& Mʌg hiek chan hõrau mʌrʌg jaautarrjã k'aba wa mʌch garmua k'ãijã deeum k'ʌʌn dʌ̈i k'augtarrjã k'abam. Mʌg hiek'an hich Jesucristoou mʌchigcha jaautarrau. ?! y& Hermanonaan, chadcha k'ap'ʌ habat cha mua pãachig jaau chirʌm: Mʌg maach peerdʌajem hiek cha mua jaau chitʌm chan sĩi mʌig heegar maachjöpaim k'ʌʌn k'ĩirjug k'abam. N  & Mua mag chirʌm haig chan hõragta mʌch hëugar hajap'a hig hiyʌ̈ʌ hamk'ĩir k'aba, Hẽwandamagta mʌchdëu nem wau chirʌm higwia chadcha hʌ̈u sim hapiju hẽk'aajem; sĩi hõrag mʌch hajap'a hoomk'ĩirpaita mʌ mag chitʌm hak'iin, ya Cristo chogjã k'aba chirak'am. Pabloou Hẽwandamau hich jʌr hautarr jaautarr u e& Cha mʌchdëu jaau chirʌmjö pʌaba mua deeu mag chirʌm: Hãbmua k'ãijã maach peerdʌajem hiek jaau sim hanʌmta mʌig nacha maachdëu pãrag hũrpitarr chaaurta jaauju hat'een, jerrba Hẽwandam jua machag hãwatab k'aba hãwatju. . W&Ya magbaadëm chan nem hajap k'abata haadëju. Mamʌ hãbmua k'ãijã pãrag maach peerdʌajem hiek jaau sim hanʌmta nacha mʌig maachdëu pãrag jaauchëtarrjö k'aba k'ĩetta jaau sim wounan, magan hichiita Hẽwandam jua machag hãwatab k'aba hãwatju. Mʌchdëu wa Hẽwandam chog hãb hʌ̃gt'armua bëewia k'ãijã mag hag hiek chaar k'abamta jaaumʌn, magan Hẽwandamau hichiita ham gaai mas hab k'aba mas haju. H  &Mamʌ mʌ hiek hũrbat: deeum hiek maach peerdʌajem chan tag chuk'um; pãrag jãg nem jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnaun sĩi warag pãrau hʌ̈k'ajujã k'augba hapijuuta hẽk'a wënʌrrʌm k'abahab, magʌm gaaimua Cristoou chadcha maach peerdʌ haaujem hiekta jũrr hag heyaajã k'aba parhoob hamachdëu jaaum haig jawaag.  &Keena, mʌ gaai masi chirʌm chadcha, Cristooujã pãar k'õsi harr gaaimua Hẽwandamau hich hiek hʌ̈k'amk'ĩir t'ʌ̃rk'a hautarrta, hagt'a pömcha k'aba nʌm hee deeu pãach garmuata hi hisegamjö jũrr marau pãachig jaautarr hichaaur jaau nʌmta maach peerdʌajem hiek hawi hag higarta t'eerbagk'aag hẽk'a nʌm hanʌm hũr chiraawai. Pãrau jãgbajupii chirajim. R &Hẽwandamau mag Cristo pʌ̈iwi hʌ̈u peerdʌju hayaa nʌm paar hʌ̈u hajim hanaa t'umaam k'ʌʌnagta hich mag hi hajaug t'ö hiek'apim k'õsi chirʌm. Deeum hiek maach peerdʌajem chan tag chuk'um + Q&Pãrau k'ap'ʌ nʌm, Jesucristo k'urau k'abamuan maachin hagt'a maach pekau heeta wënʌrraajeek'am. Mamʌ magba maach Hẽwandam hanaa maach Hayau hichdëu k'ĩirju wai sĩerrjö Jesucristoouta hʌ̈u hʌdʌraa hich t'õopijim maach kõit, magbarmua pekau jua heemua maach peerdʌ hawaag. % E&Pãar kõit Hẽwandamag jëeu chiraajem, hichdëuta maach Pör Jesucristo dʌ̈imua hʌ̈u dʌ̈rrcha pãar heeg hoowi pãar k'õinaa p'ë wai naamk'ĩir.  !&Muata hermanonaan mʌiguim k'ʌʌn dʌ̈imua pãrag mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm, Galacia durr iglesia nʌnʌidʌm heem k'ʌʌnag. G &¿Jãgpai nʌ keena? Mʌʌn Pabloou hõrau jʌr hautarrjã k'aba hich Jesucristoouchata hich p'iriu hautarr Jöoi dʌ̈imua jʌr hautarr, hajapcharan hich Haai dʌ̈imua jʌr hautarr wounma. fE0Mamʌ mag pãar happai k'aba, har maach Pör Jesucristota hogdʌba t'ãraucha k'õsi haajem k'ʌʌn t'umta Hẽwandamag hʌ̈u wai sĩepim k'õsi chirʌm. Magdampai hajim pãrag jaaum hig chirarr. Hayoo keena, Pablo0Muan maach Hẽwandam chi Hayau maach Pör Jesucristo dʌ̈imua pãar chi hermanonaan t'um k'õinaata wai naapim k'õsi chirʌm. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab t'ãraucha hʌ̈k'a naawai pãach heejã t'um hagdaujö chik'am k'a k'õsi hapim k'õsita chirʌm. +0Mag pãrag nem hĩgk'aimamk'ĩirta mua hi pãar haar pʌ̈i chirʌm, maach mʌig jãga nʌ ha jaaubaimam hũrbaawai pãar k'ĩir honee hapieg. 0Maach k'odam maadëu daupiinaa mʌg maach Pör Cristo hiek jaau nʌm p'idag gaai hogdʌba maach juag hoo k'itaajemuata mʌ mʌg cárcel deg chirʌmjã pãrag jaauwimaju, hajapcharan hich Tiquicoouma. Hirua jaauju hĩchab pãrag mʌig mʌ k'ani jãg chirʌ́. 70Cristoou hich jũrr mʌ chogpʌ̈iwi mʌg maach peerdʌ haaujem hiek jaau chirʌm hat'eeta mʌʌn mʌg hamau mʌ preso wai nʌm. Magtarr haawai mʌig cárcel deg chirʌmuajã warag hichta hõrag k'ap hamk'ĩir högk'aba jawaagjã mʌ kõit jëeunaat keena. Hãbmiecharam salud ;o0Mʌ kõitjã hĩchab jëeubat, Cristoou maach peerdʌ haaujem hiek hõrag jaauwaijã k'ĩirjug k'ap'ʌ hichdëu hiek'apim k'õsimta mʌrʌg jaaumamk'ĩir, maagwai jãga mag warr hõrau hamach peerdʌju haai nʌmjã k'augba narrta ya hĩsin Cristoou hõor peerdʌ haaujem ha jaauwaijã högk'aba hiek'aag. `90Pari t'um cha mʌchdëu jaau chirʌmjö dich garmuata pödpäaigan, jëeub k'aba Hẽwandamagta jëeunaat. Hich magta hirig jëeu wënʌrrʌmua hidëu hich Hẽwandam Hak'aragta pãachig jaaupibat, jãga Hẽwandamag jëeuju haai nʌ. K'ĩir k'ap'ʌ habat, heeu bʌ̃ʌr habarm gaaimua k'ãijã Hẽwandamag jëeumap'a haduk'am. Magju k'ãai pʌaba hirigta chaigpamamua jëeunaa hĩchab tagam k'ʌʌn t'um durrpierr Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn kõitjã jëeunaat. a;0Hich jãg soldaaunau hich pör t'ʌag casco jũajemjö, pãraujã Cristoou hʌ̈u pãach peerdʌ hautarr k'ap'ʌnaa hag k'ĩirjugta jũa nʌmjö wai nʌisit, meperag pãach k'ũgurpiba haag. Magnaa hich Hẽwandam hiek hich Hẽwandam Hak'arau pãachig k'augpitarrta jũrr pãach espaark'a hat'at, haguata pãach garmua jũrr hi dajẽk haag.  0Mamʌ mag nʌm dʌ̈i hich jãg soldaaunau hich t'ʌag hich escudota hich na hʌa hahau haajemjö, pãraujã meperau pãach k'aibag hee burrpiju hẽk'a nʌmpierr warag Cristo hiekta t'ãraucha hʌ̈k'anaat, maagwai par meperau chook'ierrau pãach p'ip'isk'am hõtdau k'ĩir p'ug bëe t'ʌnʌmjö t'ʌnaawiajã, mag pãachdëu hʌ̈k'a durrumuata hʌdʌʌr pãach gaai papiba haag. 0Soldaaun wërbʌan wëtaagpamjö, hajap'ata k'ĩir k'aug nʌisit, maach peerdʌ hauwi maach k'õinaa hapiejem hiek jawaan wëtaag. v e0Muan maguata deeu hũwaai pãragan, hich jãg soldaaunau wërbʌan maawai hamach k'ajũapai k'u hee wayëunaa hajap'a hãi k'õorjʌ̃ dʌnʌisiejemjö, chadcha hiek'a nʌmuata sĩi hajap k'ĩir k'aug nʌmjö habat ha chirʌm. Soldaaunau hamach t'ʌag hamach t'ũrr gar jierrnem jũapäaijemjö, nem hagchata waubat ha chirʌm, meperag pãach chig ham hugua.  30 Maguata muan pʌaba pãragan, Hẽwandamau hich jua t'eeg jierrnemjö deetarrta k'ajũajö jũabapʌ̈it ha chirʌm, meperau k'aibag hee dich mapiju hẽk'acheewaijã hʌ̈u peerdʌímʌ peerdʌpʌ̈pʌ̈ijii hawi hʌ̈u pãach garmuata pödpʌ̈iwi hich mag hubʌ nʌisieg. / W0 ¿K'an jãgwi mua mag chirʌ́? Mʌg nʌm haig sĩi dichjöm k'ʌʌn dʌ̈ita wërbʌba naawaima. Maachin sĩi mepeen chi k'aigbam hedjã heem magwe t'ʌnʌm dʌ̈ita wërbʌ nʌm. Mak'ʌʌnauta mʌg durr hich k'aibagau k'ĩsumjö simjã k'ap'ʌnaa, hiek t'eegnaa hamachta hʌ̃rpai t'ʌnʌm. 9 k0 Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua Hẽwandamau pãach dʌ̈i nem hajap'a waumatarrta k'ĩir heyaanaa haata pör hee wai nʌisit, hich jãg soldaaun juurhi hee wërbʌan maawai hich t'ʌag hich jierrnemta jũapäaijemjö, mag pör hee wai nʌmuata hubʌ naawai meperagta hʌdʌʌr dich k'ũgurpiba haag. /W0 Hermanonaan, ya hãbmiecha paawai muan pãragan, maach Pör Hẽwandamau hich juapa t'eeg deetarr pãach gaai simʌgta hidëu pãach hubʌ paapibat ha chirʌm. pY0 Maimua pãach chi pörk'a nʌm k'ʌʌnaujã hagjö pãach chognaan dʌ̈i haairaa habat, hoob ham dak'ãk'ãujã haba. K'ĩir heyaa habat, pãran hĩchab pãach chognaan dʌ̈i hãba t'um maach Pör Hẽwandam hʌ̃gt'ar chiraajem jua heegpai nʌm. Jãg Jöoi dau naan maachin t'um hagdaujöpai t'ʌnʌm. K'an jãg nʌmuata mepeer dajẽk haju haai nʌ X)0Ya pãrau k'ap'ʌ nʌm, mʌig heegar haawai sĩi chik'am chog wa chik'am chog k'aba harr hawiajã, mʌg hatag paawai dichdëu nem hajap'a waaujerrpierr maach Pör Cristooujã maach dʌ̈i hich hagjö haju. )K0Sĩi mʌig heegar dich hagdaujöpai t'ʌnʌm k'ʌʌn hat'eeta nem wau nʌmjö k'aba, maach Pör Cristo hat'ee wau nʌmjö nem waum k'õsita nem waaujeet'ʌ̃.  0Mag ham hipierraa nem waauwaijã, sĩi pãach haig hoopaar haawaipai k'aba, ham meer hawiajã hich hagjö. Mamʌ mag nʌm chan sĩi pãach hajap'a nem wau nʌm hoomk'ĩirpai k'aba, Cristo chognaank'a naawaita hichdëu k'õsi simjö mag hajap'a nem waubat. _70Pãar sĩi mʌg jẽb gaai chik'amnaan chogk'a wënʌrrʌm k'ʌʌnjã, pãach pörnaanau pãachig nem mag haawai hich Cristoouchata pãachig jaaubarmjö ham hipierraa waum k'õsita waubat, maimuajã hajap'a. !0Mamʌ keena, pãach chi dënnaanaujã pãach chaain meeuk'amk'ĩirjö hoob ham dʌ̈i hat'uucha hamiet; magju k'ãai warag ham wajap'a wawí bãaumam dʌ̈i maach Pör Cristoou k'õsimjö wënʌrramk'ĩirta hamag k'ap hapibat, hich magta jöoinpagk'amamk'ĩir. 0Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwaijã, “Honeenaa hʌ̈u dʌ̈rrcha año k'apanaa wënʌrraag, pãach haai jãsenenaa pãach hãdjã jãsene habat” ha sim. Tagam nem hagjö hichdëu waupi jaau sim hee maata hʌ̃rcha chi hajapcharamʌu chaaina.  0G 0Chaaina, pãach dënnaanau hiek'aawai ham hipierraa habat; maach Pör Cristooujã magta hapim k'õsi sim pãrag. Pãrau magta ham hipierraa nʌmʌn magan chadcha pãar hagchata wënʌrrʌm. C~0!Pari mag cha mʌchdëu jaau chirʌm pãachdëu t'um hajap k'augba hawiajã, hichiita hich jãg pãachdëupaijã bʌ̃ʌrjã pãach chig hapimap'a haajemjö, t'umaam k'ʌʌnau hagdaujö pãach hʌʌin daupii habat. Maagwai chi hʌʌinaujã pãach jaain hipierraa nʌmua ham hök'önaa hagjö ham daupii habat.u}c0 Mua k'ap'ʌ chirʌm, mʌg hiek k'ap haag chadcha maach hat'ee p'it'ur sim. Pari mua mag chi hʌʌijã hich jaai dʌ̈i hãbam mork'a nʌm ha chirʌmʌn, maach chi iglesiak'a nʌm k'ʌʌnta Cristo mork'a nʌm higwiata mag chirʌm. |{0Pari mag chi jaai hich hʌʌi dʌ̈i hãbam mork'a nʌm ha nʌmʌn, Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwaijã,“Maguata hemk'ooirau hich dënnaan dʌ̈i sĩejerrjã ham p'ëpʌawi hich hʌʌi dʌ̈ita hogdʌba sĩsiju” ha sim,“warr sĩi hamach hap nʌrrjëe haajerrta ya magbaadëm haigmua sĩi hãbam mork'a hõor hãbpaimjö wënʌrraag.” (Gn. 2:24) {{o0¿Maagwai maachjã mag hirua t'ʌa wai sĩejem heem k'ʌʌn k'abá, maachjã hi mork'a naawai? Chadcha hi morma. z0¿Jãgwi mua mag chirʌ́? Maach mʌg nʌm haig hãbmuajã wir haig dichdëupai dich hoomap'a k'aba haajeewaima. Hante warag maadëu t'achjã hed hëepierr k'önaa dich chig hapimap'a haajem, hich jãg Cristooujã hich mor haawai hich iglesia t'ʌa wai sĩejemjö. zym0Hich jãg Cristoou maach k'õsi haajemjö hich hagjöta haju haai nʌm chi jaainaujã pãach hʌʌin dʌ̈i. Jãg chi jayaujã hich mor bʌ̃ʌrjã chig hapimap'a haajemjö, hich hʌʌijã chig haba daupiita wai nʌrraju haai sim. Chadcha hich hʌʌijã daupii wai sim wounaun hichchata chig hapimap'amjö sim, hich hʌʌijã hich mork'a simta mag daupii wai sĩewai. Dx0Mag hajaug paapʌ̈iwi hich hat'eepai nem waupi simʌn, deeu hich bëem hedjã hʌʌi k'ĩir hajaug k'aibagjã chuk'u t'umaam k'ʌʌnau k'õoigjemjö k'itʌmta hich hat'ee hawaagau; hajapcharan bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u, ni deeum k'aigbam nem jaauju hayaamjã chuk'u, sĩi hajapp'a k'itʌmta hich haarcha hawaagma. .wU0Cristoou mag hich t'õopitarran, maach peerdʌajem hiek hũr nʌm dʌ̈i dich pör choopibarmua hajaug paapʌ̈iwi hich hat'eepaita nem wau wënʌrramk'ĩir hajim. Hv 0Hich jãg Cristooujã hich hiek hʌ̈k'a p'öbaadeewai hich iglesiak'a nʌisiju k'ʌʌn daupigau ham kõit hichta t'õopitarrjö, pãach chi hemk'ooinaujã pãach hʌʌin daupii habat. vue0Magua, hich jãg mʌg maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn t'um Cristoou nem mag haawai hi hipierraa haag hi jua heegpai nʌmjö, hʌʌin chi jaainpanjã hagjö nem t'umaam hat'ee pãach jaain hipierraa haag ham jua heegpai hʌrrjëe habat. tw0Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mʌg maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta Cristo mork'a nʌm. Maagwai hichta maach Pör hanaa maach peerdʌ haaujemʌu. Magua hũrbat: hich jãg Cristota chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn Pörk'a simjö, pãar jaainta pãar pöröu. Xs)0Hʌʌin chi jaainpan, hich jãg maach Pör Hẽwandamagta hʌdʌraa pãach k'ãai hʌ̃rpai hapi nʌmjö, pãach jaainau pãachig nem mag haawaijã hoob pãachta ham k'ãai hʌ̃rpai haju hẽk'amiet. Hr 0Cristo hiek hʌ̈k'a naawai hirua jaau simjö ham k'õchgau jũrr dich k'apeen hagjö hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnaujã dichig nem mag haawai, hʌdʌraa hamagta dich k'ãai hʌ̃rpai hapibat. yqk0Maach Pör Jesucristo gaaimuata Hẽwandam chi Hayau hʌ̈u maach hiek hũurjeewai nem t'umaam paar hirigta hʌ̈u hajim habat. Jãga haju haai nʌ dich k'ãai hʌ̃rpaim k'ʌʌn dʌ̈i maimua dich k'ãai heegpaim k'ʌʌn dʌ̈ijã hagjö p0Pãach hiyʌ̈ʌ haawaijã maach Pör Cristo hiekta honee hig hiyʌ̈ʌ habat; meuk'aar hau nʌmuajã t'ãrauchata hi t'umeuk'arbat. hoI0Hoob nag döwia hok'opp'a hamiet. Jãgʌmuan warag maachig nem parhoobata waupinaa maach hok'oopijuuta hẽk'aajem. Magju k'ãai Hẽwandam Hak'aarta pãach gaai p'ẽsnaa hidëu hirigta pãachdëu nem waujujã jaaupibat. An{0Hoob jãg sĩi Hẽwandam k'augbam k'ʌʌnjö parhoob dau t'eeg chuk'u nem waumiet. Magju k'ãai k'ani maach Pör Cristoou waupim k'õsi sĩ ha k'ĩirjunaa magʌmta wauju hẽk'abat. =ms0Hʌ̈uta nem hajap'a wauju haai nʌm haiguin hagpierr hich Hẽwandamau k'õsi simjöta habat. Pãrau hoo nʌm, hĩs hewag paawai chan ya warag chi hajaugjã chuk'uta paauk'amam. ?lw0Maguata muan pãragan hagpierraata wënʌrrat'ʌ̃ ha chirʌm, Hẽwandamau k'õsimjö. Sĩi jãg nem jaau nʌmjã hũrba wënʌrraju k'ãai k'ĩirjugdam paraata haajeet'ʌ̃. ekC0Pari magaagan ham hiek'õoin,“Jãg pʌch pekau heepai k'ãi simjö sim dauk'anpabá;
chi k'ëchamjö t'ʌnʌm k'ʌʌn heemua p'iidʌbaad;Cristoouta hich dënk'a haunaa hich dʌ̈ita pʌ wai nʌrraju.” j0 Pari magba k'aigbam k'ʌʌn daar maadëu nem wau nʌmjã t'um hajap'ata waauwain hõrau hamachdëu nem k'aigba wau nʌmjã hõtdau bʌ̈ʌgta hoo nʌmjö haajem. Mag sim haig chi pekaujã pöd meraa haju k'aba sim, hõtdaúa t'um harar wai sĩejemjö maach wajap'a nʌm gaaimua hamachdëu nem k'aigba wau nʌmjã merag chuk'u sĩewai. Mag maadëu hajap'a nem wau nʌm gaaimua hõrau hamach k'aigba nʌm k'aug hauwi Hẽwandamau k'õsimjö mag hararag hee wënʌrram k'õchgau hi jʌrmʌn, chadcha hi dënk'a nʌisiejem. {io0 Jãgʌm k'ʌʌnau meraa nem wau nʌm chan maadëu higjã map'a sim, magʌm hiigwai warag maach chigaata sĩewai. sh_0 Cristo k'augbagau sĩi k'ĩchag heemjö nʌm k'ʌʌnau maadëu nem higbam nem wau nʌm hee hoob dʌ̈i dubmiet; magju k'ãai warag pãach hipaarmua hamau nem wau nʌm chadcha k'aigba sim ha k'ap hamk'ĩir warag meerba jaaubapʌ̈it. sg_0 Magua pãach nem waaupierr maach Pör Hẽwandamau hoowai hi dawagaa haju hayaam nemta wauju hẽk'abat. /fW0 Mag Cristo gaaimua chadcha hararag heeta wënʌrrʌmʌn, hõor hajaugta haadeejem; mag nʌm dʌ̈i hĩchab nem hagcha waunaa hiek'aawaijã chadam hiekta hiek'aajem. =es0Warr pãrau Hẽwandam hiek k'augba haawain chadcha pãachjã sĩi k'ĩchag heemjöta wënʌrraajeejim. Pari hĩsin ya pãar maach Pör Cristo dʌ̈ita k'apeerk'anaa hi hiekjã k'ap'ʌ naawai hararag hee nʌmjöta nʌm. Mag naawai chadcha hi hiek k'ap'ʌm k'ʌʌnjöta hagpierraa nʌrrjëe habat'ʌ̃. pdY0Magua jãg hi hipierraa k'aba hi hichaaur nem wau nʌm k'ʌʌn dʌ̈i chan hoob bʌ̈ dʌ̈ii hamiet. tca0Jãgʌm k'ʌʌn heem hãbmua k'ãijã pãach haig bëewi pãachig mʌ hichaaur jũrr magʌm gaaimuapai chan Hẽwandamau pãar chig habam ha jaaumʌn, magan hichta sëuk'a nʌrrʌm. Magʌm k'ʌʌnag hʌdʌʌr pãach k'ũgurpimiet. Hamau k'augba nʌm, hante magʌm waum k'õchgau hich hipierraa k'aba nʌm k'ʌʌn gaaita Hẽwandam k'ĩir machag meeuju k'abahab. b0¿Jãgwi mua mag chirʌ́? Mua mag chirʌmʌn mʌgau: Hamach hõor k'abam dʌ̈i k'apes haajem k'ʌʌn, Hẽwandamau hoowai maach hinaam nem waaujem k'ʌʌn, wa chik'am dënjö paarpaag hawi hamachdëu nem hig nem hẽk'abaadëmjã pʌa chʌuu haajem k'ʌʌnjã pöd Cristo Hẽwandam dʌ̈i hãba chi Pörk'a sim haar höbërbaju haawaita mag chirʌm. Har jãg nʌm k'ʌʌnaun jãg hamachdëu nem wau nʌmʌgta hʌ̃rcha hee t'ʌnʌm, Hẽwandamagta hee haju k'ãai. Hamach mag nʌm gaaimuata pöd hi haar höbërbam. ca?0Sĩi hiparii dau lököo wa hihachag k'ãijã hiek'aju k'ãai, Hẽwandamau pãach dʌ̈i hʌ̈u haajem paar hi hajaugta p'ëbat. Ya pãar Hẽwandam dën haawai, hiek hãk'ãraam chan pãrau tag hiek'aju k'aba nʌm. `0Ya pãar Hẽwandam hõork'a nʌm k'ʌʌn chan pöd pãach hõor k'abam dʌ̈ijã k'apes haju k'aba, tagam nem maach hinaamjã wauba, chik'am nemjã t'umaa dich dën hapim k'õsi haju k'aba, ni sĩi magʌm hiek hig hiyʌ̈ʌ hajujã k'aba nʌm. }_s0Hich jãg Cristoou maach k'õsi simjö pãraujã hagdaujö pãach k'apeen k'a k'õsi habat. Cristoou mag maach k'õsi harr haawai maach daupigau pakuls gaai hʌdʌraa hich meerp'ë t'õopijim. Hẽwandamau hirua magbarm hoowai hʌ̈u sĩejim. $^ C0Hich Hẽwandamau hich garmuajã chadcha pãar hich chaain jãsene haajeewai hichdëu pãach dʌ̈i haajemjöta habat pãachdëujã pãach k'apeen dʌ̈i. B]}0 Hö hajap'ata haajeet'ʌ̃ pãach k'apeen dʌ̈i, hagdaujö chik'am dau haug k'aug paraa. Hiwiir hãbam garmua k'ãijã k'aigba haawai, magʌm hiekjã tag higba, sĩi k'ĩir hok'oopʌ̈pʌ̈i habat, hich jãg Hẽwandamaujã Cristo gaaimua maach k'aibag chugpaapʌ̈iwia hich mag k'ĩir hok'oopʌ̈itarrjö.O\0Keena, warre pãach gaaimua barbapʌ̈it jãg pãach k'apeenau pãach dʌ̈i bʌ̃ʌr habarm gaaimuajã k'ĩir hok'oo chʌuu haadëp haajem k'ĩirjug, pãach k'ĩir machag, pãach k'õrg, hiek k'ẽgk'a hiek'a nʌm, chik'am k'ĩir hiek'a nʌm maimua mag tag nem k'aigbam nem t'umaa pãach gaai t'ʌnʌm warre hisegbapʌ̈it. i}|w{yxAwutsqpoo~on^m!l&jihfedcc6bGa`__]\`[MZ&YWVUTS,QON,LmKJHFEbD BA@??>&<;:-876432Y1s0:..,*)K(k'&$## ! ;qJ$  14i8 M Mag hich Hiewaata t'umaam k'ʌʌn k'ãai hʌ̃rpai sĩewai sĩi hich chognaanagpai chan ni hãbamʌgjã Hẽwandamau hich Hiewaag hiek'atarrjö,“Mʌch hiek t'eeg chirʌmjö haag pʌʌta mʌ dʌ̈i hãba mʌ juachaar gar jupbá” habajim,“pʌch hoomap'a haajem k'ʌʌn t'um mua pʌch jua hee pʌrk'a dee nʌm hora.” (Sal. 110:1) 7  Magbaawai hich jãg k'ajũa jöoi chi hiiur dʌ̈i t'eg jũajemjö, pua mʌg durr jöoi hisegpʌ̈iwi chi hiiurig paapʌ̈iju.Pari pʌch chan bʌ̃ʌrjã k'ĩir k'ĩet'uupaijã k'aba, pʌʌn hich mag chitʌm hiek'au” ha p'ãjim. (Sal. 102:25-27) L6  “Chi chugpaan chadcha pua mag nem hompaatarr t'um deeu chuk'u haju, mamʌ pʌch chan t'õojã k'augba hich mag chitʌm hiek'au.Tagam nemen t'um sĩi k'ajap'am k'ajũajö jẽeudubju. Q5  Maimua hĩchab hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai hãbmua p'ãmamua chi Hiewaa higwia,“Señor, pʌchdëuta chadcha warrgarwe mʌg durrjã hompaawi hedaujãjã pʌchdëuta waujim” hajim. S4 ! Puan nem wajap'amta k'õsinaa nem k'aigbam hoomap'a haajem.Maguata Hẽwandamau pʌrʌgta hʌ̃gt'arjã chi Pörk'apijim;
hajapcharan mʌchdëuma, mʌchdëuta pʌrʌg chi Pörk'apijim.Mʌchdëuta hĩchab t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã pʌ honeecha hapijim” ha hiek'ajim Hẽwandamau hich Chaairag. (Sal. 45:6-7) 23 _Mamʌ hich Chaai higwia chan sĩi hich angelnaanagamjö hiek'aba, warag hich paarmua,“Hẽwandam, pʌchta nem t'um t'ʌnʌm Pöröu” ha hiek'ajim chi Hayau hich Chaairag.“Mʌg hatag pawiajã pʌchta hich mag chi Pörk'a chitaju.Puan nem hagcha waunaa k'ajap'ata waaujem. y2 mHich mag warag Hẽwandamau hich chognaan hich dʌ̈i t'ʌnʌm higmamua jaauwai,Angelnaanan hirua p'ũjö nem k'ap'í hapinaa, sĩi hõt huu jẽjẽerk'amjö hichdëu nem jajaauk'ampierr k'odpepet hapiejem haajem. (Sal. 104:4) ]1 5Pari magju k'ãai, warag mag hich Chaai hãbpai k'itʌm mʌig heegar päaiwai warag angelnaan hich chogk'a t'ʌnʌm k'ʌʌnagta,“Pãach t'umaam k'ʌʌnau hirigta jëeubat'ʌ̃” hajim. (Dt. 32:43) -0 UMag hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãai hʌ̃rpai sĩewai Hẽwandamau bʌ̃ʌrjã hich chognaanag chan hich Hiewaag hiek'atarrjö hiwiir hãbamʌgjã,“Pʌ mʌ Hiewaa haawai hĩs mua t'umaam k'ʌʌnag mag k'ap hapi chirʌm” habajim. (Sal. 2:7) Ni bʌ̃ʌrjã hich chog hiwiir hãbam higwiajã,“Mʌʌta hi haaik'a chitaju, maagwai hich jũrr mʌ chaaik'ajujã” habajim. (2 S. 7:14; 1 Cr. 17:13) \/ 3Mag gaaimua hich Hẽwandam Hiewaata hĩchab angelnaan hʌ̃gt'ar t'ʌnʌm k'ãaijã hʌ̃rpai sĩsijim, ham k'ãai hirigpaita hich Jöoiraujã Hiewaa hichënaa warm k'ʌʌnag sĩi hich chognaan haajeewai. q. ]Hichdëuta hĩchab mag hich Haai dʌ̈imua nem t'umaa hompaatarrjã sĩi hich hiiu haawai hichdëuta wai dʌnʌm. Hichta hich Haai k'ĩir t'egnaa bëetarr haawai hi gaaimuata hĩchab Hẽwandam hajaugjã k'ap'ʌ haajem. Hichta maach kõit hʌdʌraa hich t'õopiwi, hichdëuta hich bagau maach k'aibag t'umaa chugpaawi, hʌ̃gt'ar mawi, Hẽwandam juachaar gar jupimajim, hichta hich mag maach t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sĩerraag. Hẽwandam Hiewaata angelnaan k'ãaijã hʌ̃rpai sĩerrʌm t- cMamʌ hĩs hewag pawi Hẽwandamau jũrr hich Chaai pʌ̈ibarm gaaimuata maachig hʌ̈u hich k'augpibarm. Hi gaaimuata hĩchab nem t'ʌnʌmjã t'umaa hompaawi hichigta Hẽwandam chi Hayau mak'ʌʌn nem t'umaa hich dʌ̈i jʌ̃apijim. , Warr jöoingar Hẽwandamau biek k'apan hichdëucha hõor jʌr hauwi mak'ʌʌnagta hichdëu nem jaaum hig sim jaaujeejim haajem. K'ar k'ãaipi hau nʌmua, hich chognaan pʌ̈i nʌmua, wa magbaju k'ai hichdëuchata hamag jaaujeejim haajem, mak'ʌʌnau jaau nʌm hũr nʌm gaaimua hõrau hich k'apcha pamamk'ĩir. Mag, chadcha mak'ʌʌnauta jũrr maach jöoinag hich hagjöo jaaujeejim haajem. H+ &Hermanonaan, magdampai hajim mua pãrag jaaum hig chirarr. Muan pãar kõit jëeu k'itaajem, maach Pör Jesucristoouta hich jãg pãach hʌ̈u wai nʌrramk'ĩir. Hayoo keena, Pablo&*E&Keena, mʌ hajim mua pãrag jaaum hig chirarr. Mʌigmua hatag chan ni hãbmuajã tag mʌchig mag dich k'ak'ua dauchachpi jaau nʌm hiek higpimap'a chirʌm. Magʌm dauchachta higju k'ãai, Cristo hiek jaau chitʌm gaaimua hõrau mʌ pʌrnaa wʌ wai nʌmua pedp'ëmarrta mʌch mor gaai chadcha dauchachjö wai chitʌm. Jãgʌm hoo nʌm gaaimuata hõrau k'ap'ʌ haju haai nʌm, mʌ chadcha hi chogk'a chitʌm. )&Pãar t'um mag Cristo dënk'anaa hichdëu jaaumam hipierraa wënʌrrʌm k'ʌʌn kõitta muan jëeu chirʌm, k'õinaa hich jãg pãach heeg hoopaar hamk'ĩir. Maimua hĩchab t'um tagam k'ʌʌnjã chadcha Hẽwandam chaaink'a t'ʌnʌm kõitjã mua jëeu chiraajem. I( &Mʌ naan par hamach k'ak'ua dauchachpi jaau t'ʌnaaju. Mag naab pari maachin dauchach chuk'u t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈i hagdaujöpai nʌm Hẽwandam dau na. Magarrau mʌch paarmuajã dʌ̈i balee sim ha chirʌmʌn, Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua deeu t'aabatarrjö hi dënk'a nʌmʌn chad chadcha balee sim ha chirʌm. 4'a&Pari mua chan mag ham dënjö mʌch t'öba, maach Pör Jesucristo chi pakuls gaai dau hap'ʌʌ harrta t'ö hiek'aajem. ¿K'ant'ee mua mʌchdëupai mʌch t'öbaadëju? Mag mʌch kõit pakuls gaai Cristo t'õtarr haawaita hĩs chan warr mʌchdëu nem waaujerrjã tag k'ĩirjuba, magʌm nem waumaaugau warag chi meemjöta chirʌm; hajapcharan magʌm nem chan mʌ hat'ee chuk'umjöta t'ʌnʌm, ya jũrr Cristo dʌ̈ita chiraawai. [&/& Pari mag nʌm chan mag dich k'ak'ua dauchachpi jaau nʌm k'ʌʌnaujã hamachdëu ley jaau nʌm gayam t'umjã hʌʌrk'a hauba nʌmta mag nʌm. Mag nʌmta hamach garmuan chad pãrag hichiita hamau jaau nʌmjö haju haai nʌm hanʌm, mag hamach hipierr habaawai hamachdëu jaauwiata pãraujã jãg pãach mor dauchach wai nʌm ha hiek'aag. 3%_& Har jãg hajués pãrag hamach dënjö dich k'ak'ua dauchachpi jaau nʌm k'ʌʌnaun, sĩi hamach meeun dʌ̈i hiekk'õr haumaaugauta jãg nʌm, mag hamach jöoin hiita pʌapi jaauba naawai Cristo pakuls gaai meerp'ë t'õotarr gaaimua hamachdëu mʌ dʌ̈i nʌmjö hamach hẽudee hẽk'am hugua. $ & Keena, pãadë hoobat: Ya höpʌ̈yaagpaawai mʌch juadamaucha pãrag mʌg hẽsap nem dau dapag p'ã deepʌ̈i chirʌm. E#& Keena, maguata muan pãragan, hʌ̈uta dich k'apeen juag hooju haai nʌm haiguin t'umaam k'ʌʌn dʌ̈ita hajap'a haju haai nʌm ha chirʌm. Pari mag nʌm haigjã Cristo gaaimua maach k'odk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈ita maadëu hʌ̃rcha hajap'a haju haai nʌm. Pabloou hãbmiecha hõor wawimamua salud deepʌ̈itarr N"& Maguata maach chan mʌg nʌm haig k'usëuk'a p'öbaadëm hawi nem hajap'a wauju haai nʌmjã wauba hich mag sĩuju haai k'aba nʌm. ¿Jãgwi? Chok'õgba magta nem hajap'am hap'a wau wënʌrrʌmʌn, Hẽwandamau hoowai hichdëu magju hayaa ham hed mag nem waum k'õsi waaujerr jũrr maach dʌ̈i hagjö hʌ̈u haju haawaima. i!K&Hich hagjöta sĩebahab mʌig heegar haawaijã: Maadëuta dichdëu k'õchagpierr parhooba nem waaujerr k'ai, mag dichdëu nem k'aigbam waaujerraupaita Hẽwandamag maach haupibaju. Pari magba Hẽwandam Hak'arau k'õsimjöta hagpierr nem waaujerr k'ai, hich hag Hẽwandam Hak'araupaita hĩchab hich mag maach hich dʌ̈icha hʌ̃gt'ar wënʌrrapiju. Y +&Pãachta Hẽwandam dau na chi hajapcharam k'ʌʌn hawi hoob wir haig pãachdëupai pãach k'ũgurmiet. Mʌig maach hagdaujöm k'ʌʌn happain pãrau hõor k'ũgurwiajã Hẽwandam chan pöd hãbmuajã k'ũgur haubam. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, maadëu nem jĩirwain deeum nemjĩir höbërba, dichdëu nemjĩirtarr k'ĩirta höbeerjem. 6e&Mʌg maach peerdʌajem hiekta bën dö nʌmjö k'aug nʌm k'ʌʌnaun hamachdëu nem wai nʌm heemjã mag hamachig jaau nʌm k'ʌʌnag deeb k'aba dedee haju haai nʌm. &Mua mag dichdëu nem wau nʌmta hʌ̈u sĩ wa hʌ̈u k'aba sĩ ha k'ap haju haai nʌm ha chirʌmʌn, Hẽwandam k'ĩirp'ee dʌnʌʌutk'abaimam hedjã chik'amnau nem wautarrta hirua maachig jëeuba dichdëu nem wautarrta jëeumaju haawaita mag chirʌm. &Magju k'ãai chik'amnau nem k'aigba wau nʌmta heerpanaa jaauju k'ãai, pʌchpaita k'ĩirjubá, chadcha Hẽwandamau k'õsimjöta wau sĩ ha k'ap haag. Mag hirua k'õsimjöta nem wau simʌn chad honee haju hawiajã magʌm gaaimuata honee haju haai sim. c?&Hãb k'ãijã sĩi hatcharagaupai hichta warm k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rʌʌcha sim ha sim wounan, hichdëupaita hich k'ũgur sim, hich mag hiek'a sim gaaimuapai serbiiba simta mag hiek'a sim merag chuk'u sĩewai. wg&Pãach hee hãb k'ãijã problema paarpaawai, warag pekau hee burrm hugua, hoob hirig hoobamjö hamiet. Pãrau chadcha hathaba magta ham k'aigpërju hẽk'a durrumʌn, Cristoou dich k'apeen k'a k'õsi hapitarr haawai chadcha magta nʌm. C &Hermanonaan, pãachdëu hoowai hãb k'ãijã Cristo gaaimua maach k'odk'a k'ërʌm pekau hee buudimam hoobaawai, har chi Hẽwandam Hak'arau pãachig nem jajaauk'ampierr haajem k'ʌʌnau hi k'aigpërbat. Mag deeu hi k'aibag heemua höbeer hauju hẽk'a nʌm haigjã hit'ũu wawimamuata hi wawipetat, deeu hajaug hee sĩsimk'ĩir. Mamʌ mag pekau hee burr nʌm k'ʌʌn wawiewaijã k'ĩir k'ap'ʌ habat, heeu pãachpata dʌ̈i hagjö haduk'am. &Hoob hiwiir hãbmuajã hichta warm k'ʌʌn k'ãai hʌ̃rpai sim ha k'ĩirjumiet. Chik'am nemjã dich dën hapim k'õsi k'aba, ni magʌm gaaimuajã hoob dich k'apeen dʌ̈ita k'ĩir bʌ̃ʌ dʌrdʌr hamiet. Hagdaujö dich k'apeen juag hooju haai nʌm#?&Keena, mag Hẽwandam Hak'arauta Cristo gaaimua hʌ̈u maach Hẽwandam dënk'api wai sĩewai hichdëu k'õsimta hidëu warag maachig jajaau hapitarrau. \1&Cristo dënk'a nʌm k'ʌʌnan warr hi t'õo naawaiwe hamach hö k'õchagpierr nem wauju k'ĩirjugpata warre hi dʌ̈i pakuls gaai meerppʌ̈itarrjöta nʌm, tag magʌm nem k'aigbam wau nʌmua pekau wauba haag. b=&Magnaa hĩchab dichta warm k'ʌʌn k'ãai hʌ̃rpai hajujã k'ĩirjuba, daumaanaa sĩi pãachdëu nem waum k'õsimʌgta hʌdʌʌr pãach hʌ̃rpapibaju. Mag hajap'ata nem wau nʌm k'ʌʌn chan leíujã hagʌm paar k'aibag waupi jaaubam, mag Hẽwandam Hak'arau jajaauk'am hipierr nʌm haig ley gaaijã dich k'apeen dʌ̈i hapi simjöta naawai. lQ&Mag k'ãai Hẽwandam Hak'aragta hichdëu k'õsi simjö hʌdʌraa pãachig nem jaaupi nʌmʌn chad warag pãar hee hagdaujö pãach k'apeen k'a k'õsinaa, honee, k'õinaata wënʌrraju. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab chik'amnau k'ãijã dich meeuk'apiju hẽk'aawaijã sĩi hãwatpʌ̈pʌ̈i haa k'ap'ʌnaa, hich hödeg bigaaum k'ʌʌndamjã hʌ̈uta wënʌrrapim k'õsi, hõor dʌ̈i hö hajap'anaa, dich k'apeenag nem magju habarmjã chadcha dich hiek'atarrjö nem wau wënʌrraju.  &Jãgʌm k'ʌʌnaun chik'am nemdamjã hamach dën hapim k'õssita haajem. Magnaa nag pöm waupʌ̈inaa sĩi k'ëch t'ʌnʌisipnaa t'ach bipömjã k'ö sĩerrjëem. Maimua mag tag hamau nem waumaajem jaaumak'iin, nem k'ĩir k'apaana t'ʌnʌm. Na mʌchdëu pãrag jaau chirarrjö hũwaai pʌaba deeu mag chirʌm: Cha mua jaau dichdimam nem waaujem k'ʌʌn chan Hẽwandam durr wëtbam.  &Nem parhoobam nem juau wautarrta hẽwandam hawi hagʌmʌgpa jëeunaa bënëujã hõor hʌʌrt'ʌnaa k'ʌʌgjem. Chik'am k'ĩirjã hoomapnaa chik'am dʌ̈i k'ĩir bʌ̃ʌnaa hamach k'apeendam hajap'a nʌm hoowai magjã k'õchk'aba sĩerrjëem. Bʌ̃ʌr habarm gaaimua nem k'õrgnaa nem hinagjöm wawaag haawaijã hamachta garpapa haajem, chik'amnag hinpimaaugau. Hamach hidʌ̈ii haajem k'ʌʌnpai k'õsinaa jũrr hagjö deeum k'ʌʌn higar nʌm k'ʌʌn dʌ̈ijã hamachta hʌ̃rpai haju k'ĩirju sĩerrjëem. 5c&Pãadë mʌ sëu hawi hoobat. Merag chuk'u sĩejem har sĩi hamach k'õchagpierr nem waaujem k'ʌʌn; magʌm k'ʌʌnau mʌgta haajem: Hamach hõor k'abam dʌ̈ijã k'apes haajem; mag k'apes haawaijã hat'uuchata haajem, pöd hamach k'õchagjã hãwat hauba ya hich magta waau k'aug t'ʌnaawai. b=&Mamʌ Hẽwandam Hak'aragta hʌdʌraa pãachig hichdëu nem waupim k'õsimta jaaupinaa hi hipierraa nʌm chan ya tag mag leijã higba nʌm, hich Hẽwandam Hak'arauta hichdëu k'ap nem waumk'ĩir jajaau haju haawai. gG&Nem k'aigbam wauju k'ĩirjug maach gaai simʌn Hẽwandam Hak'aar maach hee sim dʌ̈i wërbʌa gaai nʌmjöta haajem, hãbmua nem waum k'õsim jũrr hãbk'aíu waumap'a haadëp haawai. Mak'ʌʌn numí mag hihãba k'aba haajem k'ʌʌn haawai mak'ʌʌn numiim k'ʌʌnauta maach chi hʌ̃rʌm k'ʌʌnagjã hamachdëu k'õsimjöta waupiju hẽk'aajem. lQ&Keena, magua mua pãar wawí chirʌm, mʌ hiek hũrbat: Pãach hö k'õchagpierr nem k'aigbamta waum k'õchk'ak'a haju k'ãai, Hẽwandam Hak'aarta pãach gaai p'ẽsnaa hichdëu pãachig nem jajaauk'amta hagpierr habat. _7&Pari pãrau mag Hẽwandamau Moiseeg jaautarrjö k'aba warag pãrau pãach wir haigpaijã chik'am hoomapnaa sĩi k'oojem nemjöta haadëp hak'iin, pöm wënʌrraba pãachdëupaita pãach k'aibag wauju, Cristo gaaimua hʌ̈u wënʌrraju harrta sĩi parhoobam k'ʌʌnjö naawai. Parhoob haju k'ãai Hẽwandam Hak'aar hipierrta haju haai nʌm m S&¿K'an jãgwi mua mag chirʌ́? Moiseeu ley p'ã pʌatarr t'um sĩi “Pʌch k'apeenjã daupii habá hich jãg wir haig pʌchdëupai pʌch chig hapimap'a haajemjö” ha sim gaaimuata t'umaa jaau höbër sĩewaita mag chirʌm. k O& Hermanonaan, Hẽwandamau pãrag hich hiek hʌ̈k'api haauwaijã tag magʌm pãach jöoin hi hʌʌrk'apieg k'aba, hich hipierraa hamk'ĩirta pãar hichig t'ʌ̃rk'a haujim. Magtarr haawai hirua k'õsim nemen chad pãachdëu waum haig wauju haai nʌm. Mamʌ mag pãachdëu waum haig nem wauju haai nʌm hawi hoob sĩi parhoobam k'õchag pãach k'ĩirjug hee bëewai hagpierr hamiet. Magju k'ãai pãach k'apeenjã hagdaujö k'a k'õsinaa ham dʌ̈i hajap'a hajuuta hẽk'abat. 2 ]& Maestronaan hanʌm k'ʌʌnta k'augab jãg parhoob nem jaaunaa mehëujã p'ʌʌrbichpi jaau nʌm gaaimua hidëu pãar k'ajap sĩuba nʌm k'ʌʌnan, mag bʌchk'unpai p'ʌʌrbichpi jaauju k'ãai hamach p'ãrrta wir haig hamachdëupai warre japʌ̈inaa tag pãar molestaaba hak'iin hʌ̈ucha hak'am. ' G& Jãg mʌch meeun judionaanaupaijã mʌ hëugar sëuk'a jaau nʌmjö chadcha warramjö hagt'a mua mʌch paarmua mehëujã p'ʌʌrbichpi jaau chitak'iin, hamach hipierr warag Cristo hiekjã hʌ̈k'anaa mehëujã p'ʌʌrbichpi jaauwai, hamau mʌ k'aibag wauju hẽk'aju k'ãai warag hajap'ata mʌ hig hiyʌ̈ʌ haajeek'am. Mag hak'iin Cristo pakuls gaai t'õotarr hiek jaauwaijã ham gaai mas k'aba haajeek'am. x i& Hamau jãg naab mamʌ, pãraujã mʌ dënjö hʌ̈k'a naawai mua k'ap'ʌ chirʌm pãrau maach Pör Cristo hiek hisegbaju. Pari jãg pãar hidëu k'ajap sĩuba wënʌrrʌm k'ʌʌnan hichiita Hẽwandamau ham gaai mas deeb k'aba mas deeju. N& ¿Pãrau hũrba haajẽ, “Levadura bʌ̃rʌʌ pʌ̈itarrjã harin hee t'um haaidʌajem” haajem? Hich jãgta naabahab pãar hee jãg chad k'abam hiek jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnjã. Ham k'apan k'aba naab mamʌ, hamachdëu jãg jaau wënʌrrʌmua pãach t'umaam k'ʌʌnagta maach peerdʌajem hiek hisegpiju hẽk'a naabahab. Y+&Warrcha Hẽwandamau pãrag hich hiek hʌ̈k'api haauwaijã tag pãach jöoin hiig hee hapimaaugauta Cristo gaaimua pãrag hich hiek hʌ̈k'api hautarr haawai, pãar jãg nʌm chan hich Hẽwandamau k'abam. 5c&Pãachdëu nacha hʌ̈k'atarr hiek gaai pãar nem hajaug wëtmarrta ¿jãga jãg maach peerdʌajem hiek chaarta hisegwi parhooba nem jaau nʌmta hʌ̈k'am hig nʌma? ?w&¿Jãgwi mua mag chirʌ́? Mua mag chirʌmʌn Hẽwandamau hoowai Cristo hiekta hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan mehëu p'ʌʌrbichba naawiajã t'um hagdaujöpai hoojeewaita mag chirʌm. Hiruan magʌm nemta wauju k'ãai, hãba hich hiekpai hʌ̈k'a nʌm dʌ̈i hichjã k'õsinaa dich k'apeenjã k'a k'õsita hapiejem. K&Pari pãar mag nʌm daumich, maraun chad Hẽwandam Hak'aar gaaimua maimua chadcha Cristo maach kõit meetarr hʌ̈k'a nʌm gaaimuata Hẽwandam dau najã maach kulp chuk'u naaju k'ap'ʌ nʌm. mS&Pãar jãg ley hʌʌrk'a nʌmuata Hẽwandam dau na kulp chuk'u haju hẽk'a nʌm k'ʌʌnan, warag pãach garmuata Cristo k'a hisegwi hi bʌ̈ hogdʌnaa Hẽwandamau pãach k'õsi wai sĩerrjã pãach garmuata hi barpʌa nʌm. J &Pãadë hũrbat, deeu pãrag p'ʌʌrba jaau chirʌm: Hãbmua k'ãijã mag mehëu p'ʌʌrbich nʌmuata Hẽwandamag hich haupim hig sim k'ai, magan tagam nem Moiseeu ley p'ã pʌarr gaai jaau sĩsidʌmjã hichiita t'umaa hajap'a hʌʌrk'aju haai sim; mag t'um hʌʌrk'a haubam chan hoob Hẽwandamau pãach hauju hamiet. Q&Pari magaagan hajap'a mʌ hiek hũrbat keena: Mʌ Pabloouta pãrag mag chirʌm. Pãrauta Hẽwandam dau na pãach hajap'a kulp chuk'u paapʌ̈yaag hawi ley gaai jaau sim hipierraa pãach mehëujã p'ʌʌrbichpi nʌm k'ai, magan Cristoou maach kõit hich t'õopitarraupai pöd warre pãach peerdʌ haubam hawiata mag nʌm. s a&Keena, ya hĩsin Cristoou pãar pãach jöoin hi heemua hʌ̈u höbeer hat'aawai hoob tag warramjö hagʌmʌgta hee hamiet. Mag pãach jöoin hi heemua hich mag peerdʌ wënʌrramk'ĩirta Cristoou pãar höbeer hautarr haawai jãg pãachdëu hi hiek hʌ̈k'atarr gaaita hich mag hubʌ wënʌrrat'ʌ̃. Hoob maar meeun judionaan hiigta pãach hich chogk'apimiet. )K&Hermanonaan, maguata maach Cristo hiekta hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn chan sĩi mag ley hʌʌrk'a nʌmua hag chogk'a wënʌrramk'ĩirta Hẽwandamau hauba harr haawai, mag sĩi Agar Abrán chogk'a sĩerr chaainjö k'aba nʌm; maachin hi chaain hich hʌʌi chaar dʌ̈ím k'ʌʌnjöta nʌm.~&Pari judionaan hawiajã chi mag nʌm k'ʌʌn chan Hẽwandamau haubaju k'ap hamk'ĩir ¿k'an ha sĩ Hẽwandam hiek p'ã sim gaai Saraau hiek'atarr higwi? Mag sim:“Abrán, jãg chaai hich hãd dʌ̈i warre maach haigmua jʌrbapʌ̈i” hajim chi Saraau.“Jã sĩi maach chogk'a sim dʌ̈ím chaai haawai jãgua pöd maach chaai dʌ̈i hãba pʌ juagam nem jʌ̃aju k'aba sim.Mʌ pʌ hʌʌi chaark'a hʌm dʌ̈ím chaairauta pʌ juagam nem jʌ̃aju haai simgui” hajim. (Gn. 21:10) }&Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mag jaar jöoi Abranau mag hich chog Agar hanarr dʌ̈i hamach k'ĩrau chaai hootarr Ismael haajerrau Sara hiewaa Isá hich Hẽwandam Hak'arau hoopitarr dʌ̈i k'õinaa k'aba haajeejim. Magua hĩs hewagjã hich hagjöta sim hĩchab: judionaan ley hʌʌrk'aajem k'ʌʌnau maach hich Cristo hiek chaar hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnagjã hamach dënjö hʌʌrk'apiju hẽk'aajem. E|&Hermanonaan, magtarr haawaita Sara hiewaa chaar Isá hag nawe hich Hẽwandamau deeju jaautarrjö, pãarjã hag nawe hich hiiu haawai hich chaaink'a hauju jaautarr k'ʌʌn k'abahab. ;{o&Mag Sara maach mʌg hʌ̈k'a wëjöm k'ʌʌn hãdk'aju higwi Hẽwandamau hich hiek gaai p'ãpiewai,“Pʌʌn chadcha chaai hooba hʌrraawai bʌ̃ʌrjã chaai k'ierr machag k'augba hʌrrab mamʌ, hichiita honee habá” hajim.“Chik'amnau jaai k'echeu hauwi pʌch happai hʌrrab mamʌ, jãg pʌch chogk'a simta pʌch jaai dʌ̈i sim k'ãaijã, pʌʌta hʌ̃rcha chaain k'apaana hʌrraju” ha p'ãpijim. (Is. 54:1) Rz&Pari Sara sĩi Abrán chog k'aba hi hʌʌi chaar harr haawai jãgua jũrr hʌ̃gt'arm Jerusalenta jaau sim; hajapcharan maach t'um Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua hʌ̃gt'ar wëtju k'ʌʌn hãdk'ata höbër sim. Magua hich jãg Sarajã Abrán chog k'aba harrjö, maachjã mag ley hʌʌrk'aba nʌm gaaimua hag chog k'aba nʌm. y &Mag leíuta hõor sĩi hich chognaank'a wai sĩewai, chi ley deetarr durrjã Sinaí hanaa Agar haju haai nʌm, chi Agarrta mag ley hʌʌrk'a nʌmua hag chognaank'a nʌm k'ʌʌn hãd haawai. Mamʌ hĩs hewagjã judionaanta mag ley hʌʌrk'a nʌmua hi chognaank'a naawai mag Agar hanʌm chan Sinaí durrsĩpai jaauba, Jerusalén p'öbörpata jaau sim, jãata judionaan p'öbör haawai. x)&Mag hʌʌin numí chaain hootarran, hich jãg hʌʌinau chaain numí hootarrjö, Hẽwandamaujã biek numí hõor dʌ̈i hiek deetarrta jaau sim. Magua mag chi hʌʌi nacha chaai hootarrau, hajapcharan Agarrauma, Sinaí durrsĩ gaai Hẽwandamau Moiseeg ley deetarrta jaau sim. Chi Agarrjã sĩi jöoi Abrán chog harr haawai hag chaain hewagam k'ʌʌnjã hich magta chik'am chogk'a nʌisijim. Maguata hich hagjö hĩchab mag ley gar t'aaba nʌm k'ʌʌnjã, sĩi chik'am chogk'a nʌmjö, mag ley hʌʌrk'aagpaita t'aaba nʌm. rw]&Mag hich chog dʌ̈i hootarr chaairan sĩi hich jãg bʌ̃ʌr habarm gaaimua hʌʌin bi hee paajemjö bi hee pawi hootarr hajim haajem. Pari hich hʌʌi chaar dʌ̈i hootarr chan magba, chi Sara hich daupeer gurjã pöd chaai hooba harrta hag nawe hich Hẽwandamaucha hamag chaai hoopiju jaautarr haawai hich hiek'atarr chadcha hamk'ĩirta hoopijim hanaabá. v&Mag leita hãba hʌʌrk'aju k'ĩirjuju ham hugua pãrag jaauk'im: Mak'ʌʌn libro gaai jaauwai, jöoi Abrán chaain numí wai sĩejim haajem: hãb daupeer Agar haajerr hich chogk'a wai sĩerr dʌ̈ím maimua hãb hich chog k'aba hich hʌʌi chaar Sara dʌ̈ím. euC&Pãar har Moiseeu ley werpʌarr gaai nem jaau sim wau nʌmuata pãach peerdʌju hawi hagpierr wau wënʌrram k'õsi nʌm k'ʌʌn: ¿Pãrau chi ley gaai jaau sim hajap'a k'ap'ʌ nʌmʌ́ hagá mag leígta hee haag? Kt&Pãar dʌ̈ita hãba jooba chirʌm hak'iin hʌ̈ucha hak'am, k'ĩircha haawai hajapcha jaaupʌ̈pʌ̈ig maag; mamʌ maach mʌg warp naawai k'ĩirju chirʌm jãga haju k'ai. Mua pöd k'augbam pãrau k'ani k'ĩirju nʌm k'ai, hich jãg warr pãach wënʌrrarrjö wënʌrraag. Pabloou Agar Sara dʌ̈i hĩgk'amamua jaautarr s#&Chaaina, chaain chuk'u chitaawai mʌrʌgan pãarta mʌ chaainau. Magua pãar hat'eyan mʌʌn hʌʌi chaai machk'a t'ʌnʌmjö gaai machaaga chiraajem; pãrauta Cristo hʌdʌraa pãach gaai t'ierrpapibam haiguin, mʌʌn hich mʌg pãar k'ĩirjuau gaai machag chitaju. r/&Mua mag chirʌm chan mag pãrag ham dʌ̈i k'apeerk'apimap'a haawaijã k'abam. Chadcha pãar dʌ̈i hajap'a haagta jãg naak'iin hʌ̈uma; pari mag pãar dʌ̈i hajap'a hak'iinjã mʌ chukag meerjã hich magta hajupma, jãg sĩi mʌ pãar dʌ̈i chirʌm dak'ĩirpai k'aba. #q?&Jãg pãrag deeum hiekpa jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnan chadcha pãar hat'ee wʌrpa t'ʌnʌm, mamʌ mag nʌmʌn ham hödiin jũrr k'ĩetta k'ĩirju sĩsidʌm. Ham k'ĩirjugan hamach hiekta pãrau hʌ̈k'a p'öbaadeewai tag mʌrʌgjã hooba jũrr hamachigta hee hapim k'õsi nʌm. p&¿Mag narrta hĩs jãga pãar jãg nʌ? Pãachdëu jãg deeum k'ʌʌn hiekta hʌ̈k'aag hẽk'a nʌmjã hidëu hʌ̈k'apiba mua pãach k'ĩircha mʌg hẽsap gaai hik'ʌaba mag hiek'a chirʌm hawi, ¿pãach hoomap'a haawaita mag chirʌm hanʌ́? Magjã k'abam. \o1&¿Chadcha maagwain pãar honee naabajĩ? ¿Magtarrta jãga nʌ hĩs? Mua k'ap'ʌ chirʌm, jãagwai maach peerdʌajem hiek mua jaauwi hʌ̈u pãachdëu hũrtarr paar, honegau pãrau pãach dau jẽu deebaawai hʌ̈u mʌ k'ĩirdam hinaapai k'ãijã haju k'ap hamuan, magʌmjã haba pãrau chadcha pãach dau k'ãijã mʌrʌg jẽu deek'am. Kn&Muan jãg mʌch mor machpawi hap'ʌʌ chirʌmuata Hẽwandam hiek jaau chitʌm hoowi, pãrau warag mʌch hisegwi pãach heemua mʌch jʌrpʌ̈iju k'ãijã k'ĩirju chirajim. Pari magjã magba, magju k'ãai angelnaan hich Jöoiraucha pʌ̈itarrjö wa hich Jesucristota pãach hee barbaimamjö hajierram pãrau mʌ dʌ̈i. Im & Pãrau pãachdëujã k'ap'ʌ nʌm, pãar hee nacha mʌchdëu maach peerdʌajem hiek jaauwimaawai, mor machpawi warag pãar hee chirsierr gaaimuata hʌ̈u pãragjã jaauwi pãrau hũrjierram. l3& Hermanonaan, mʌʌn chadcha Judioou; mag chirab mamʌ ya mʌʌn pãar meeunjöta chirʌm, tag mʌch jöoin leijã hʌʌrk'aba. Magua muan pãragjã mʌchjöta habat ha chirʌm. Hoob maar jöoin ley hʌʌrk'amiet. Mua k'ap'ʌ chirʌm pãrau mʌ hiek hũrm k'õsi hũrju. k& Jãg hoowaita chadcha pãar hee Hẽwandam hiek jaauwai jãg mʌch p'it'ur chitarrjã sĩi par hajim haju hök'ö chiraajem. ;jo& Maimua ¿k'an jãgwi deeu hũwaai warrgarmjö p'iesta hedjã hʌʌrk'anaa, hedau wahëe nʌm hedjã jãgnaa, maimua tagam p'iesta año gaai waaujerrjã deeu wauju k'ĩirju nʌ? kiO& Mamʌ hĩs ya pãrau Hẽwandam chaarta hajap'a k'ap'ʌnaa hich garmuajã pãar k'ap'ʌ simta, ¿jãgwi warr pãach narrjö deeu hũwaai magʌm nem maadëu higba sĩi jua t'eegjã chuk'u sĩsidʌmʌgta hee haju hẽk'aajẽ? yhk&Chadcha warr pãrau Hẽwandam k'augba haawain parhoobam nemta hẽwandam hawi hagʌmʌgta hee haajeejim. g5&Magua hĩs pãar ya tag mag leita hʌʌrk'aag k'aba nʌm; pãran hĩsin Hẽwandam chaainau. Mag hi chaain haawai mʌg hatag pawiajã Hẽwandamau pãar hat'ee nem wai sim jʌ̃apib k'aba jʌ̃apiju. Judionaan ley hʌʌrk'apimaaugau Pabloou chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn wawitarr f/&Mamʌ mag hich chaaink'a nʌisimjã maachig k'ap hamk'ĩir, hich Hẽwandamau jũrr hich Chaai Hak'aarta pʌ̈ijim maach t'ãar hee sĩemk'ĩir. Mag hi Hak'aar maach t'ãar hee simuata maachigjã Hẽwandamag Haai hichëpiewai chadcha maadëu Hẽwandam maach Haai haajem. {eo&Pari Hẽwandamau mag hi pʌ̈itarran, mag leita wounjö jua t'eeg sĩerr heemua maach hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn peerdʌ haumk'ĩir hajim; mag hʌ̈u peerdʌ hat'aawai hich Hẽwandamaujã hʌ̈u maach hich chaaink'a wai sĩsimk'ĩir. !d;&Mamʌ mag wënʌrrʌʌ hawi ya Hẽwandamau hich Hiewaa pʌ̈iju hed haadeewai pʌ̈iwi, Hẽwandamk'a sĩerrta maach t'umaam k'ʌʌn t'aabatarrjö chadcha maar meeun hʌʌirau hoowi, bʌ̃rʌʌ bãaumamua tagam k'ʌʌnjö mag Moiseeu ley deetarr hʌʌrk'a k'itʌmua jöoipajim. c&Maach mʌg Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnjã hich hagjöta naajim. Warrcha Cristo k'augju naweran sĩi parhoobam nem maach jöoin hiita hʌ̃rcha k'ĩir pogk'e hʌʌrk'aajeejim, jöoinau chaainag nem jajaauk'ampierr haajemjö, mʌgʌmuata chadcha dich peerdʌ haujupii hawi. Pari mag hʌʌrk'a nʌmuata hich hipierraa haawai warag hichta wounjö maach k'ãai hʌ̃rpai sĩejim. ,bQ&Sĩi chi jöoinauta bãau harrmam dʌ̈i hirua jʌ̃aju nemjã t'umaa hamach dënjö hajap'a wai nʌm. Maimua ya chi hayau hich meeju nawe hẽsap gaai jaau pʌatarr hag año wai sĩsiewaita ya hichig t'ʌsĩebapäaiwai hichdëucha k'ap sĩsiju; hajapcharan hajap hich jöoipa sĩsiewaima. Pa &Mua pãrag jaaum hig chirʌmʌn mʌgta sim: K'anim nemjö woun rikk'a simua chaai bʌ̃rʌʌ k'itʌm hãbpai wai sim; mag sim meebaadee magdamauta hi juagam nem jʌ̃aju. Mag hichdëuta t'um jʌ̃ajup mamʌ, hagt'a bʌ̃rʌʌ k'itʌm haiguin, hich hag degam chogjöpai chi jöoinau hichig nemdam jajaauk'ampierrta wau k'itʌm. w`g&Mag chadcha pãar Cristo dënk'a nʌm k'ai, magan chadchata Abrán chaainau. Mag hi chaain haawai, hich Hẽwandamau hirig hi chaain hewagam k'ʌʌn dʌ̈ita hajap'a haju harr haawai, pãar dʌ̈ita chadcha Hẽwandamau hʌ̈u haju.9_k&Mag naawai ya hĩs chan hãbmuajã, “Mʌʌn judioou” wa “Mʌ chan judío k'abam” hajujã k'aba, ni chik'am chog wa chik'am chog k'abamjã haba, ni “Mʌʌn hemk'ooi haawai hʌʌi k'ãaijã mʌchta hʌ̃rpai chirʌm” hajujã k'abam. Pãran t'um Cristo dënk'a naawai hõor hãbpaimjöta nʌm. %^C&Mag hi chaaink'a nʌm dʌ̈i pör choo nʌmua Cristo dʌ̈ijã k'odk'anaa hi k'ĩir t'eg nʌm, hich Cristo mʌig heegar haawai nʌrraajerrjö wënʌrraag. t]a&Ya hĩsin mag hich Jesucristo hiekta t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm gaaimua maachin t'umta Hẽwandam chaainau. u\c&Pari mag narrta hĩs ya hich Cristocha barchëwi hi hiekcha hʌ̈k'a nʌisiewai ya tag mag ley higba nʌm. Q[&Hajapcharan maach jöoinag ley deetarrauta Cristoou maach peerdʌjujã k'ap hapijim, chadcha mag Cristo pierrwai t'ãraucha hi hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua Hẽwandam dau na kulp chuk'u nʌisimk'ĩir. Zy&Hagt'a Cristo bëeba haawain mag leíuta Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr wai nʌmjã k'ap'ʌ hapiejeejim, hi dʌ̈i k'õinaa hajujã k'augba. Mag narr haawai hãba hi bëejuuta nʌ naajim, mag maach peerdʌ haujucha pierrwai hi hiek hʌ̈k'aag. 0YY&Pari Hẽwandamau magta maachig hich hiek gaai jaauba sim. Magta jaauju k'ãai maachin t'umaam k'ʌʌnta dich pekau gaaimua Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr wai nʌm ha sim, hichdëu jaautarrjö hich haar hauju hawiajã Jesucristo hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta mag hauju haai nʌm ha k'ap hamk'ĩir. X&Pari magbaawai hãbmua k'ãijã hĩchab, “¿Magan mag Moisés leíu jũrr Hẽwandamau mag hewagam k'ʌʌn dʌ̈ijã hajap'a haju ha jaautarr chaaur k'ĩetta jaau sĩeb?” haju. Magjã k'abam. Mag hanaa mag leíuta chadcha Hẽwandamag maach haupiejem hak'iin, magan sĩi mag ley gaai nem jaau sim wau nʌmuapaita Hẽwandam dau na maach kulp chuk'u nʌisip haajeek'am. W&Pari Abrán dʌ̈i hiek'aawai chan Moisés dʌ̈i hatarrjö sĩi hich chognaan gaauta jaaupʌ̈iba, warre hichdëuchata jaaujim. Vy&Mua k'ap'ʌ chirʌm, magbaawai hãbmua k'ãijã, magan “¿K'ant'eeta mag Moisés ley serbii simma?” haju. Hajapcharan jãg ley serbii simʌn, hõrau hamachdëu Hẽwandamau nem jaau sim chaaur nem wau nʌm gaaimua hamach pekau hee nʌm k'ap hamk'ĩirta serbii sim. Pari mag ley hag nawe Hẽwandamau Abranag Cristo pʌ̈iju jaautarr pʌ̈i nʌm horapaita serbiiju hajim. Mag lein Hẽwandamau hich chognaanagta Moiseeg deepibaawai Moiseeu jũrr p'öbör hee t'umaam k'ʌʌn hat'ee haibëejim. U7&Moiseeg ley p'ãk'a deetarr gaaimuata Hẽwandamau maach peerdʌ haaujeek'iin, magan nacha Abrán dʌ̈i hiek deetarrta jũrr serbiiba sĩsik'am. Pari magba hich meuk'uucha Abranag hich hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimuata peerdʌ hauju hatarr haawai chadcha hagt'a hich magta haajem. 8Ti&Mua pãrag jaaum hig chirʌmʌn mʌgau: Mag Hẽwandam Abrán dʌ̈i hiek deewain magta p'ãnaa hag gaai hamach numiim k'ʌʌnauta firmaa sĩubarmjö hajim. Magtarr haawaita hag k'ur nassi cuatrocientos trienta años pawi ley Moiseeg deewaijã mag leíu nachgarwe Abrán dʌ̈i hiek'atarr pöd serbiiba hapʌ̈ibajim. Hirua Abranag hewagam k'ʌʌn dʌ̈ijã mag hajap'a haju jaautarr hiek chan k'ĩir hok'ooba hagt'ata balee sim. Sw&Hẽwandamau hich garmua Abranag hiek deewaijã hich magta hajim. Hẽwandamau hich hiek p'ã sim gaai Abrán chaain hewagam k'ʌʌn gaaimuata nem hajap'a haju hajim. Mamʌ mag hi chaain gaaimua hatarran hajapcharan Cristo higwiata mag sĩejim. sR_&Cristo gaaimua k'odamnaan, pãrag k'apcha hamk'ĩir ejemplo deek'im: Mʌig heegar hawiajã dich k'apeen dʌ̈i hiek deewi dich nem wauju hẽsap gaai hajap'a p'ãnaa dich t'ʌ̃rjã firmaa sĩubarm chan nassi pawiajã pöd hãbmuajã hich happai deeum hiek hag gaai p'ãju k'aba, ni bʌchk'unjã borraaju k'aba, chadcha hich hag gaai jaau simjöta haajem. 1Q[&Mag Cristoou hʌ̈u maach k'aigpër hautarran, hich Hẽwandamau maach jöoin Abranag jaautarrjö, mag Cristo maach kõit hich dau hap'ʌʌ hapitarr hiekta hʌ̈k'abaawai judionaan k'abam k'ʌʌnagpa Hẽwandamau hich Hak'aar deeju hatarrjã chadcha haumk'ĩir hajim. ¿K'ant'ee ley serbii sĩ? PP& Mag ley gaaimua maach t'umaam k'ʌʌnta Hẽwandamau k'aibag wauju k'ʌʌnk'a t'ʌnarrta, Cristoou jũrr maach k'aigpër hauwi maach kõit hʌdʌraa pakuls gaai hich meerppijim. Magtarr haawai Hẽwandam hiek gaai jaau simjö, “Har t'õonaa pa gaaita jiirjop nʌm k'ʌʌnan hich Hẽwandamaucha dau hãauk'awi juau hõrag hoomk'ĩirta mag jiirjoppibarm” ha p'ã sĩewai, maadëu k'ap'ʌ haju haai nʌm, maachta Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr paar narrta maach pekau t'um jũrr Cristoou hich gaaita paa haujim, magbarmua maach kõit hich gaaita Hẽwandamag jua k'ʌaba deemk'ĩir. o~}|zxwvv%trqPpBo$mlkmjhgedc b7a7_@^8]\[[ ZYXVUTSSR PO=NMLdJIHGFED BA$?>>#=kPCi   G f UZ{'oMag hagt'a Jesús bëeba haawain p'adnaan k'apanta hiigjeejim, hãb meebaadëm jũrr deeumua hag p'idag haumaag. &)Mag Jesuuta hich mag maach kõit hiek'aajem p'adk'a sĩsierr haigmua, hichdëuta chadcha k'ap hapiejem, hĩs Hẽwandamau maach dʌ̈i hiek dee simta nacharam ley Moiseeg deetarr k'ãaijã hajapcha sim, mʌg hiek hiiuriuta Hẽwandam dau na maach hajaug paapäaijeewai. :%mMamʌ Hẽwandamau maach Pör Cristoog p'ad k'apiewai chan magba, hichdëuchata hich t'ö hiek'amamua Cristo higwi,“Pʌʌn hich jãg p'adk'a chitʌm hiek'au” hajim.“Mʌchdëuta mag juraanaa hiek'a chiraawai naspawiajã mʌ mag hiek'abajim habam” hajim Hẽwandamau. (Sal. 110:4) F$Mag Moiseeu ley p'ã pʌarr gaai jaau simjö Levinaan p'ad k'apiewai chan Hẽwandamau bʌ̃ʌrjã juraa hiek'aba, sĩi ham haaijã p'adnaan harr haawaita hich mag p'ad k'apiejeejim. ##?Mag leíu pöd hõor hãbjã Hẽwandam na hajaug paa hauba haajeejim. Mamʌ ya hĩs Cristo maach kõit hiek'aajem chaar wai nʌm gaaimua maadëu k'ap'ʌ nʌm, ya hĩs chan tag warramjö k'aba sim; hĩsin Hẽwandamau maach hich haar höbërju hayaa hapinaa maach dak'ata sĩejem. 2"]Chadcha magta Moiseeu ley deetarr gaai p'adnaan k'apiju jaau sim leijã warre Hẽwandamau chaaur hausĩubarmjö hajim, hõor peerdʌ hawaagjã serbiiba sĩerr haawai. H! Hí mag hichta hich mag p'adk'a sĩerraju higwi, Hẽwandamau hirig,“Pʌʌn hich jãg Melquisedec p'adk'a sĩerrarrjö, hich mag p'adk'a chitʌm hiek'au” hajim. (Sal. 110:4) w gMag p'ad hiiur Hẽwandamau maach hat'ee pʌ̈itarrjã sĩi mag ley nachgarm gaai jaau sĩerrjö k'aba, Melquisedecjö Levinaan k'od k'aba simta bëetarr haawai, merag chuk'u sim, chadcha magbarm haig mag hich pierrumua warre chi p'adnaanau waaujerr p'idagjã ya tag wauju k'aba haadëm dʌ̈i chi leijã tag sĩi warramjö k'aba sĩsim. Hirua chadcha cambieju haai sĩejim, hí mag mak'ʌʌnjö k'ũchpai p'adk'awi meeg hat'ee k'aba hich mag meejã meeba p'adk'a sĩerraagta bëetarr haawai. ]3Mag p'adnaan k'apiewaijã, mag Judá chaain hewagam k'ʌʌnag chan p'adnaan k'aju haai nʌmjã haba harr haawai, maadëu k'ap'ʌ nʌm, hãba maach Pör Jesucristo hich happaita Judanaan heem p'adk'a höbërjim. =s Mamʌ Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, mag p'ad hiiur, Cristo, Levinaan k'od k'aba Judanaan heemta höbërju hatarr haawai, chadcha hich magta hajim, mag Judanaan heem chan p'ad hãbjã höbërba haajerrta. Mag Cristo p'adk'abaadeewai Levinaan heem p'adnaan tag serbiiba hap'öbaadëjim. Magbaadëm dʌ̈i hĩchab Cristoou hiek hiiur jaaubaadeewai mag ley warrgarm p'adnaanau hʌʌrk'apiejerrjã tag maadëu nem higba haadëjim.    Ya hag k'ur hewag nassi pawi Hẽwandamau Moiseeg ley deewiata chi Levinaanjã p'adnaank'a nʌisijim. Chi Levinaan heem p'adk'a narr k'ʌʌn, nacharam p'ad Aarón k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌn hajim. Mamʌ mak'ʌʌn p'adnaanau mag ley gaai jaau sim hʌʌrk'a nʌm k'ʌʌn hajaug paajerr hak'iin, Hẽwandamau deeum p'ad hich Hiewaa mak'ʌʌn k'ãaijã hajapcharam pʌ̈ibak'am. Mag hirua pʌ̈itarr chan Aaronjö k'aba, hag k'ãaijã hajapcha Melquisedecjömta pʌ̈ijim; ma hich Jesucristo hajim. G Chadcha mag Melquisedeeu Abrán k'ĩirp'ee mawi hi bendiciewai chan hagt'a chi Levinaan hãbjã chuk'u hajieb mamʌ, hichí hich gaaimuata hewag pawiajã mak'ʌʌn Levinaan paarpaju hajim. Magta, hich Melquisedecta chi Abrán k'ãaijã hʌ̃rpai sĩerr haawai hichta hĩchab Levinaan k'ãaijã hʌ̃rpai höbër sim. ^5 Mag Abranau Melquisedeeg chi décima parte p'aagwai hewag pawi Levinaan k'aju k'ʌʌn hagt'a t'aababa naajieb mamʌ, ya warre ham kõitpata p'agbapʌ̈imjö hajim. Magua hĩs hewag pawi hoowaijã hamach paarmua chi décima parte jëeuju k'ʌʌnaupata warre Melquisedeeg p'agjierram haju haai nʌm, ham tat'öoyau ham kõit p'agtarr haawai. b=Chadcha mʌig heegar chi décima parte jëeujem k'ʌʌnan hĩchab maachjö dajẽk'u deetarr k'ʌʌnau; mamʌ Hẽwandam hiek chi p'ãm gaai Melquisedec jaau simʌn, chi hiwamta jaau sim, bʌ̃ʌrjã meejimjã haba. PMaadëu k'ap'ʌ nʌm, chi hich garmua warm bendicii simta chi bendición hau sim k'ãaijã hʌ̃rpai sim. Ham mag narr haig, ¿k'aíu mag Melquisedecta Abrán k'ãaijã jua heegpai sĩejim habarju? :mMamʌ chi Melquisedec Levinaan t'ʌ̃r heem k'aba harr haawai chadcha Moiseeu jaautarrjö hich paatëm chi décima parte jëeuju k'aba sĩejim jöoi Abranag. Mag p'adk'a sĩerrjã Levinaan k'aba sĩejieb mamʌ, hichiita Abranag jëeubaawai jöoirau deejim haajem hich dën heem chi décima parte. Mag Melquisedeeu hi bendiciewai, ya Hẽwandamau hag nawe hich bendicietarr hãba, Abranau hʌdʌraa deeu hich bendiciepijim hanaabá. PPãrau k'ap'ʌ nʌm, Moiseeu ley p'ã pʌarr gaai jaauwai, Levinaanta p'adnaank'a nʌm k'ʌʌnaun, tagam k'ʌʌn hamach k'apeen israelnaan t'um jöoi Abrán chaain hewagam k'ʌʌnk'a nʌm gaaimua wir haig hamach k'odnaan hãba, hichiita hamau nem wai nʌm heem chi décima parte hamag jëeub k'aba jëeuju haai naajim haajem. SPãadë hũrbat jãga sĩejĩ Melquisedec: Hí chan sĩi parhoobam p'ad k'abajim. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab chi Melquisedecta jöoi Abrán k'ãaijã hʌ̃rpai sĩerr haawai chi Abranau, hichjã chi t'et'em harr hãba, mag reinaan dʌ̈i wërbʌwi hichdëu gan haumarr heemjã hirig chi décima parte deeb k'aba deejim haajem. ^5Hẽwandam hiek p'ã sim gaai bʌ̃ʌrjã jaauba sim, k'ai hajĩ hi haai wa k'ai hajĩ hi hãd, bʌ̃ʌrjã ham jöoinjã jaauba sim. Hagjö bʌ̃ʌrjã hi t'aabatarrjã jaauba, ni hi meetarrjã jaauba sim. Hajapcharan mag p'adën peer Hẽwandam Hiewaa Cristo dʌ̈i hagjöota sim; maguata hichjã Cristojö hich magta p'adk'a sĩerrajim. jMMagbaawai Abranau mag reinaan dʌ̈i wërbʌwi hichdëu ham pödpʌ̈iwi, ham juagam nem p'ë hurarr heem chi décima parte deejim haajem chi rey Melquisedeeg. Mag rey t'ʌ̃r Melquisedec haawai, “t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hagcha nem waaujem rey” haawaiu. Mag chi p'öbör t'ʌ̃r Salem haawai, maach meúan “k'õinaa” ha simʌu. Mag “k'õinaa” hanʌm p'öbör heeta reik'a sĩerr haawai chi Melquisedec higwia hõrau “hõor k'õinaa p'ë wai sĩejem rey” haajeejim. 0 [Mag maach Pör Jesucristo Melquisedecjö sim ha chirʌmʌn mʌgau: Maach jöoin Abrán k'ararr hagt'a hʌ̈u pʌʌrba k'itʌm jaar, Melquisedecta p'öbör Salem hanʌm heem rey hanaa hĩchab p'adk'a sĩejim haajem, hich Hẽwandam cha hʌ̃gt'aa p'uu nʌmua p'adk'apitarr. Mag jaar biek hãb jöoi Abrán reinaan dʌ̈i wërbʌwi hich garmua reinaan pödpʌ̈iwi hurum hee, chi Melquisedec hi k'ĩirp'ee mawi hãba t'ẽubaimam haig, hi bendiciemamua hirig, “Hĩsmua hatag hʌ̈u pʌ Hẽwandamau heeg hoo wai chitaju” hajim hanaabá chi Abranag. FMag hãba Hẽwandam haar naaimaju k'ĩirjugta wai nʌmʌn, magan hich jãg barco hich anclaau hũrrpiba wai wëjöm haig p'ũasaujã bãyeu harrba haajemjö, maach hak'aarjã Hẽwandam gaaichata pʌr wëjömjö sim. Mag Hẽwandam dʌ̈i maach mag nʌmʌn maach Pör Jesús gaaimuau, hichta hich jãg p'adnaan pöröu Haai hi jëeujem hee put parrg hëu wëjorr hëugar añopierr biek hãbpai duubjerrjö maach na hʌ̃gt'ar mawi sim haawai. Mammuata maach kõit hich Haai dʌ̈i hiek'aag hich mag P'adk'a sĩerrʌm, hich jãg warr Melquisedec p'adk'a sĩerrarrjö.  gGMagta Hẽwandamau juraanaa hõor dʌ̈i hiek deejem hũrwi, chadcha hi sëu chuk'u sĩerrʌm k'ap'ʌ nʌm gaaimuata hĩs hewagjã maach peerdʌ haumk'ĩir Hẽwandam jʌr nʌm k'ʌʌnaun k'ap'ʌ haajem, chadcha hirua maach peerdʌ hauju. Mag gaaimua hi haar naaimaju k'ĩirjugta wai nʌm, hichdëu maach p'ë hauju jaau simjö haju k'ap'ʌ naawai. . UMagta Hẽwandamaujã hi hiek'atarran chadcharau ha k'ap hapieg, mag juraamamuata Abranagjã hiek'ajim haajem, maagwai hich chaain hewagam k'ʌʌnaujã chadcha Hẽwandamau hamach dʌ̈i magju k'ap hamk'ĩir. Mag sim haig hirua hich hiek'a simjã chadcha hich mag haju ha sim hajim hanaabá.  {Maach mʌig heegarm k'ʌʌnau juraawain maach k'ãaijã hʌ̃rpai sim higwiata juraajem, hajapcharan Hẽwandam higwiama. Mag juraanaata nem magju habarm chan tag sĩi dich hip'it'ur hijẽjẽb nʌʌjã haba, chadcha dich hiek'atarrjöta haajem.  Magbaawai chadcha Hẽwandamau hichig jaautarrjö haju k'ap, jöoi Abranau nʌ k'itʌm hee Hẽwandamau hirig hichdëu jaautarrjö hʌ̈u chaaidam hi hʌʌirag hoodeepiwi hag gaaimua chadcha jöoi chaain hewagam k'ʌʌn k'apaana t'ʌnʌisijim, hi meetarr k'ur. $ A“Mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au mua pʌ dʌ̈rrcha heeg hoowi mʌg hatag paawai pʌ chaain hewagam k'ʌʌnjã k'apaana hapijugui” hajim haajem hirig. 9 k Hẽwandamau jöoi Abrán k'ararrag chaai paarpapiju jaauwai, hich hiek'abarmjã sëuk'aba ni tag hich k'ãai hʌ̃rpaimjã chuk'u sĩerraawai, hichdëupai hich t'önaa, *M Nem hajap'a wawaag chan hoob k'usëuk'amiet. Magju k'ãai maach jöoin hötarr k'ʌʌnau haajerrjö warag hʌ̈k'anaat ha chirʌm. Hamau hogdʌba hʌ̈k'a durruu haajerr jũrr Hẽwandamau warrgarwe hamachig deeju haajerrjã ya hamach jua hee wai nʌm, ya hich dʌ̈ichata wënʌrraawai. L Muan hich jãgta pãrag pãach hermanonaan pãach dënjö hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌndam daupii wënʌrrapim k'õsi chirʌm, hich jãg pãachdëu ham dʌ̈i nʌmjö, mag wënʌrrʌm gaaimua pãach hi dʌ̈i naaimaawai Hẽwandamau pãachig deeju k'ĩirju nʌmjã hich hag hee chadcha pãachdëu k'ĩirju nʌmjö höbërmk'ĩir. 4a Hẽwandamau t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i nem hagchata waaujeewai pãrau Hẽwandam k'õsi nʌm gaaimua pãach hermanonaan juag hoojemjã hirua par sĩi hich jãg hok'oopibam. iK Hermanonaan, mua mag chadcha hõrau Hẽwandam hiek hũr nʌm hãba hi hiseg nʌm ha chirab mamʌ, mua k'ap'ʌ chirʌm, pãar chan magba nʌm. Pãar ya peerdʌwi nem hajap'amta waaujeewai mag jẽb hajap'amjöta nʌm. jMMagʌm wounaanan jẽb k'aigbamjöta nʌm. Nemjĩir hajap'a höbërmk'ĩir par Hẽwandamau hag hʌ̃r noseg pöm chëpipik'amjã hag gaai nem jĩirwai sĩi p'ũak happaita höbërbaadëp'ʌm; hich jãgta nʌm har Hẽwandam hiek hũrtarrjã hʌ̈k'abam k'ʌʌnjã. Jãgʌm k'ʌʌnan, jãg p'ũakjã sĩi hãbamʌg päardʌnaa hörpäaijemjö, ya sĩi Hẽwandam jua machag hãwatjupaita nʌm. Mamʌ magba har Hẽwandam hiek hũrwi t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan jẽb hajap'amjöta nʌm. Magʌm k'ʌʌn dʌ̈i Hẽwandamaujã hʌ̈u haajem. K'an k'ĩirju nʌm gaaimua maach Hẽwandam dʌ̈i hubʌ nʌ  Y+hũwaai hewag mawi warre Hẽwandam hiseg simʌg chan parta deeu Hẽwandam hiek hʌ̈k'api hawaag hẽk'aju. Mag sim haig hʌ̈k'aba k'abahab, magʌm gaaimua pakuls gaai hi meerp'ëtarr k'ʌʌn dënjö hichdëujã hich paarmua Hẽwandam Hiewaata t'umaam k'ʌʌnag hisegpi jaaunaa parhoobam k'ʌʌnjö hi wau hiek'api simjö sĩewai. /maimua mʌg Hẽwandam hiek jaau nʌmjã hich jʌ̃gʌucha hũrnaa hich daúacha hich Hẽwandam Hak'arau nem k'ĩir pogk'e waupi sim hootarrta, V%Mamʌ har maach peerdʌajem hiek hũrwi, Hẽwandamau hich Hiewaa maach peerdʌajem k'amk'ĩir pʌ̈itarrjã k'augwi, Hẽwandam Hak'arau hõrag nem hajap'a waupi sim haig hich paarmua dʌ̈i wauwi, ]3Magʌm t'um hʌ̈uma chadcha. Mamʌ magʌm hiekpaita dich hip'it'ur p'ʌʌrba jajaau haju k'ãai, tagam nem hagjö hich Hẽwandamau maachig k'augpim k'õsi simta pãrag jaaum hig chirʌm. Magʌm hiek hʌ̈k'aag pãragjã hich Hẽwandamau k'ĩirjug deek'iin hʌ̈u hak'am. Maiguin chad warag hi hiek k'augmamua hag gaaita jöoinpagk'aju. ~)dich pör choopi jaau nʌmpaijã k'aba,
dich k'apeen pör hʌ̃r jua hausĩunaa Hẽwandamag jëeu nʌmpaijã k'aba,
mʌg hatag maach hiiu p'iidʌtk'aju jaau nʌmpaijã k'aba,
maimua Hẽwandamau maach hi hagk'aju jaau nʌmpaijã hʌ̈k'a wënʌrraju habam. } Keena, maguata maachin warag naagta wët hahaug maju, warag hi hiek k'augmamua hag gaaita jöoinpaag. Mamʌ magaag chan Cristo hiek jaau nʌm hũurwai nacha maachdëu k'augtarrpaita k'ap'ʌ wënʌrraju habam. Jãg sĩi:
dichdëu nem k'aigbam waaujerr hisegwi Hẽwandamag chugpaapi jëeu nʌmpai k'aba,
dichdëu Hẽwandamau maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'a nʌmpaijã k'aba, #|?Mamʌ magarrau jãg chi jöoin nem parhooba k'oojem k'ʌʌnjö, k'ani hʌ̈u sĩ wa k'ani hʌ̈u k'aba sĩ ha k'ap'ʌ simuan chad Hẽwandam hiek p'it'urm hichig jaauwaijã hʌ̈u hajap'a k'ap'ʌ haju, hag nawejã hichig jaautarr hee nʌrrʌmuata magʌmjã k'aug haumaajeewai.G{ Magua mag maach chi jöoi chirʌmta chaainag jaaujempai k'ap'ʌ chirʌmʌn, magan hagt'a chaai jũdchö hik'õrroo k'itʌmjöta sim, nem k'aigbamjã k'augba ni hʌ̈uumjã k'augba sĩewai. Jz  Pãrau nawe Cristo hiek hũurjem k'ʌʌn haawai ya mʌʌgwai jũrr pãach k'apeenagta jaau k'aauga haju haai nʌm. Mamʌ magba jãg Hẽwandam hiek hat'ee hagt'a dau meraamjö naawai pãragan deeu chaainagamjö merag chuk'umdamta nacha jaauju haai chirʌm. Pãrau k'ap'ʌm, chaainagjã nacha jũdchödam happai dee nʌʌ hawi hewag paawaita jöoin dʌ̈i hãba nem parhooba k'oo k'augpiejem. Hich hagjöta sim hĩchab Hẽwandam hiek jaau nʌmjã. !y; Cha mʌchdëu jaau chirʌm hiek'an pãrag jaauju pöoma hagt'a wai chirʌm; mamʌ pãrau k'augmap'amjö naawai mʌʌgwaiweran jaauju p'it'ur sim. Wx' Magta chadcha Hẽwandamau, warr Melquisedec p'adk'a sĩerrjö, hich Hiewaata P'ad chaar k'apijim hʌ̃gt'ar, t'umaam k'ʌʌn kõit hiek'aajem. Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm hanarrta hi hiseg nʌm k'ʌʌn Lw Mamʌ hagjö mag meebarmua hichta hĩchab t'umaam k'ʌʌn Pörk'anaa ham kõit hiek'aju haai sĩsiewaita hĩchab t'um hich hipierraa nʌm k'ʌʌnjã hʌ̈u hʌ̃gt'ar höbërpiejemk'a sĩsijim. sv_Mag Cristo Hẽwandam Hiewaa hãba, chadcha hap'ʌʌ meebarmuata warag hich Haai hipierraa haa k'augjim. u{Cristo hagt'a mʌig heegar k'ëraawai hʌ̈u hich meem hiekcha meepiba haag jua t'eeg simʌg jëeu simua nem t'eeg hijẽjẽbk'am dʌ̈i bĩe jöchk'ërʌmuata jëeu k'ërajim haajem; hajapcharan hich Hayag jëeu k'ërʌmuama. Mamʌ mag hich Hayau k'õsimjö hi hipierraa ham k'õchgauta hichig jëeutarr haawai hʌ̈u Jöoirau hi hiek hʌ̈k'ajim, deeu hi p'iriu hat'amua. ltQMaimua mag warre hichta chi Pörk'apibarm higwiajã, hich Hẽwandamaupai hich hiek p'ã sim gaai hagjö,“Pʌʌn hich jãg Melquisedec p'adk'a sĩerrarrjö hich mag P'adk'a chitʌm hiek'au” hajim. (Sal. 110:4) sHich jãgta hajim Cristojã: Hirua hichdëuta, “Mʌʌta p'adnaan pörk'aju” habajim. Magju k'ãai hich Hẽwandamauta hirig,“Pʌ mʌ Hiewaa haawai pʌchta t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sĩsim t'umaam k'ʌʌnag k'ap hapi chirʌm” hajim. (Sal. 2:7) vrePãrau k'ap'ʌ nʌm, hãbmuajã pöd hichdëupai, “Mʌʌta chi pörk'aju” hawi hichta p'adnaan pör k'aba haajem. P'adnaan pörön hich Hẽwandamauta jʌr haaujem, hich jãg hichdëuta nacharam p'ad Aarón haajerr jʌr hautarrjö. 4qaMag hichjã hĩchab maachjöpai sĩewai, hich jãg hõor kõit nemchaain k'ëchnaa Hẽwandamag ham chig ham hugua ham kõit jëeujemjö, hich kõitjã jëeuju haai sim. pMamʌ mag p'adjã hĩchab maachjö pekau pöm k'itaawai, pekau hee buburrsöm k'ʌʌnjã dau haug k'aug paraa haju haai sim. o /Pãrau k'ap'ʌ nʌm, maach judionaan hee p'adnaan pörk'apiegjã hõor heemta jʌr hauwi chi pörk'apiejem, maguata hõor kõit Hẽwandamag nem hinagdam ofrendak'a deenaa nemchaainjã t'õonaa p'aamamua hirig jëeumk'ĩir, mag jëeubaawai Hẽwandamag ham chig ham hugua. Tn!Maach kõit hiek'aajemua mag maach dau haug k'aaugjem k'ap'ʌ naawai bʌ̃ʌrjã högk'aba warag Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn Pörk'anaa t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hajap'a k'itʌmta jʌrju haai nʌm hirig jëeu nʌmua, pekau hee burrjöjöo haadëp'ʌm haig hi hiigwaijã hʌ̈u hirua maach dau haug k'augwi maach k'aigpërmk'ĩir.qm[Mag hʌ̃gt'armua maach kõit hiek'aajemuan chadcha maach dau haug k'aaugjem. Hẽwandamta maach wounk'a sĩerr haawai hichdëujã k'ap'ʌ sim, jãga haajẽ maach pekau hee burrjöjöo haadëp'ʌm haig. Meperau maach pekau hee burrpiju hẽk'aajemjö haju hẽk'aajeejim hi dʌ̈ijã hagjö; mamʌ maagjerrta hich chan bʌ̃ʌrjã pekau hee burrba k'itajim. mlSMamʌ hich jãg warrgar p'adnaan pöröu hõor kõit Hẽwandamag jëeujerrjö, hĩsjã hagjö maach kõit hiek'aajem chaar wai nʌm; hajapcharan hich Hẽwandam Hiewaama. Hichta mawi hʌ̃gt'ar sĩejem, mammua maach kõit hiek'aag. Maguata maachin maachdëu hi hiek hʌ̈k'a nʌmta warag hogdʌba hʌ̈k'anaa hag gaaita hubʌ wënʌrraju haai nʌm. tka Mʌg t'ʌnʌm haig chan pöd hiwiir hãbmuajã Hẽwandam dau merpʌ̈iju k'aba sim. Hirigan nem t'ʌnʌm t'um hich dau haig haunaata hoo nʌmjö dawaa t'ʌnʌm. Hẽwandam mag maadëu nem wau nʌmjã t'umaa hoojem k'ĩirp'eeta maachin dʌnʌnʌid haimaju, maachdëu nem waaujerr t'umaa hirig meerba jawaag. Hich Jesuuta maach kõit hiek'aajem chaark'a sĩsijim pjY Mʌg Hẽwandam hiek'an hich mag chugpaa k'augba sĩerranaa nem jua t'eeg sĩerrʌm, hich Hẽwandam hiek haawai. Maguata t'ut'ui p'õpá garm magwe dee sim k'ãaijã nem degcha sĩewai maach pa hak'aar hoonaa maach hö hak'aarjã k'aug haaujem. Maach k'ĩirjugjã k'ogreu jʌrnaa dichdëu nem wauju dich t'ãar heepai wai sĩsidʌmjã k'aug haumaajem. ^i5 Maguata maachin Hẽwandam hiek jaau nʌm maachdëu hũrtarrta warag hogdʌba hʌ̈k'a nʌmua mag hi dʌ̈icha naaimajuuta hẽk'aju haai nʌm, ni hãbmuajã israelnaanau Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba harrjö haba. Ch Chi mam Hẽwandam sim haarta hʌ̈u barbaimam wounan, chadcha tag p'it'urgjã hauba, hich jãg mʌg durr hompaawi hich Hẽwandamjã jua hʌ̃itarrjö, hich mag hi jua hʌ̃i chitaju. g Magua maadëu k'ap'ʌ nʌm, mag Hẽwandamau maach k'ĩir meeupiju ha sim chan mʌig heegarpai k'aba, ya mʌg hatag hich haarcha maach p'ë hat'aawai hich jãg hichjã mʌg durr t'um waupʌ̈iwi jua hʌ̃itarrjö jua hʌ̃i wënʌrrajuuta jaau sim. Uf#Mamʌ mag hirua hiek'aju nawe, chi Moisés meetarr k'ur Josueu israelnaan Canaan durr wai duubwaijã warre hich Hẽwandamau maach k'ĩir meeupiju ha sim haarchata wai dubtarr hamuan, Hẽwandamau hĩs hewagam k'ʌʌnagjã hich haar wëtju hayaa hamk'ĩir “Hĩsweta hʌ̈k'aju haai nʌm hagt'a hʌ̈k'aju haai nʌwe” habak'am. ae;Mag hi hipierraa nʌm k'ʌʌn dubju haai nʌm higwi, Moisés meetarr k'ur nassi pawijã David k'ararrau Hẽwandam hiek p'ãawai,“Hĩs pãachdëu Hẽwandam hiek jaau nʌm hũurwai hoob t'ãar t'eeg hamiet” ha p'ãjim. (Sal. 95:7-8) Magua hichdëu jaau pʌatarrjö, hĩsweta hʌ̈k'aju haai nʌm, hagt'a hʌ̈k'aju haai nʌwe. *dMMagta nacha hi hiek hũrtarr k'ʌʌn hamach jʌ̃g t'eeg gaaimua dubbajierram haajem. Mamʌ hagt'a hewagam k'ʌʌn dubju waaur nʌm, hi hipierraa nʌm k'ʌʌn. mcSMag israelnaan k'ʌd jãrrpai k'ëchtarr k'ʌʌn higwiajã, hich Hẽwandamaucha,
hi hichaaur nʌm k'ʌʌn chan hich sim haig hich dʌ̈i jua hʌ̃imk'ĩir dubpibaju hajim hĩchab hich hag hiek gaaipai. (Sal. 95:11) 6beMag k'ĩir meeu nʌisiewai jua hʌ̃iju higwi, hĩchab hich Hẽwandam jua hʌ̃itarrjã jaauwi,“Hẽwandamau nem t'ʌnʌm t'um seis días nʌm hee wau haaipapʌ̈iwi hag noram siete diam gaai hichjã jua hʌ̃ijim” ha sim, “hichdëu nem hig sĩerr t'um waubapäaiwai.” (Gn. 2:2) a%Maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan, mag Hẽwandamau maach hich haar p'ë hauwi hich dʌ̈i k'ĩir meeupiju ha sim haar barju.Mamʌ hi hichaaur nʌm k'ʌʌn chan hichdëu ham k'ĩir meeupiju ha jaautarr durrjã barbamgui hajim. (Sal. 95:11) Mag hamau hi hichaaur habamuan, hamjã dubk'am, ya Hẽwandamau mʌg durr hompaawaiwe mag hõor k'ĩir meeupiju durrjã sĩi wai sĩerr haawai. 0`YHamag jaautarrjö maachigjã maach peerdʌajem hiek jaauwi nʌm. Mamʌ hamaun mag hamachig jaautarrjã sĩi par jʌ̃gʌupai hũrtarr haawai ham hat'ee chan bʌ̃ʌrjã serbiibajim haajem, hʌ̈u chi hʌ̈k'a narr k'ʌʌn dʌ̈i warag k'ĩirjug hãba ham dënjö hi hipierraa haba harr haawai. _ yKeena, hĩs hewag pawiajã, hich Hẽwandamauchata jaautarr haawai, hagt'a hi haar barju haai nʌm. Maguata maachjã k'ĩir k'ap'ʌ wënʌrraju haai nʌm, heeu hamjö hãb k'ãijã mag hirua maach k'ĩir meeupiju ha sim haar pöd barba haduk'am. ,^QHajapcharan mag pöd barba harran, hamachig Hẽwandamau jaautarrjã hajappai hʌ̈k'aba narr gaaimuata mag pöd barba k'ʌd jãrrpai k'ëchjierram hanaabá.]3Maimua hĩchab ¿hich mak'ʌʌnag k'abajĩ, hamach k'õchagpierr ham k'õchgau bʌ̃ʌrjã hich hiek hasekasba harr jũrr hich Hẽwandamaucha, “Cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au pãar chan mʌchdëu pãach k'ĩir meeupiju ha chirʌm durrjã mua dubpibamgui” ha hiek'atarr? \¿Chijã k'ʌʌn dʌ̈ita Hẽwandam cuarenta años mag meeuk'a sĩejĩ? Hich hichaaur harr k'ʌʌn dʌ̈ima, hamach pekau wautarr gaaimua. Mag gaaimuata mag hõor chukag heepai p'ʌʌr wënʌrrʌmua t'um k'ëchjierram hanaabá, hamach barju harr haarjã barba. Y[+¿Pãrau k'ap'ʌ nʌ, Hẽwandamau hich hiek jaaupi sim hũr nʌm hãba, chijã k'ʌʌnauta warag mag hi meeuk'apijierrá? ¿Maach jöoin Egiptomua Moiseeu chawag p'ë harrtarr k'ʌʌn hamach t'um k'abajĩ? 3Z_Pari magaagan, Hẽwandam hiek gaai p'ã sim chaig jaau chirarrjö,“Hĩs pãachdëu Hẽwandam hiek jaau nʌm hũurwai hoob t'ãar t'eeg hamiet;
hoob har israelnaanau warag Hẽwandam dʌ̈ita serereu nʌʌ hawi hi meeuk'apipʌ̈itarrjö hamiet” ha chirʌm. (Sal. 95:7-8) YPari mag Cristo dʌ̈ita k'apeerk'anaa hichdëu jaautarrjö chadcha maach dʌ̈i hʌ̈u hapim k'õsi nʌm k'ai, magan warrcha hi hiek hũurwai chadcharam hawi hʌ̈k'a nʌisierrta hich mag dich t'õm haar hogdʌba hʌ̈k'a wënʌrraju, warrcha hʌ̈k'atarrjö. }Xs Magju k'ãai Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö, hʌ̈u hagt'a dich k'apeendam wawiju haai nʌwe hed hëepierr hagdaujö pãach k'apeen wawibat, pãach pekau hee nem k'aigbam wau nʌmuapai pãach k'ũgurwi warag t'ãar t'eeg ham hugua. W{ Hermanonaan, maguata muan pãragan, “Hẽwandam hich hiek'abarmjã chadcha nem wau sĩerrʌm hiek hʌ̈k'aba nʌm gaaimuapai chan hoob t'ãar k'aigba nʌrrjëe hamiet” ha chirʌm, pãach mag nʌm gaaimua warag Hẽwandamta hisegam hugua. $VA Magta chadcha k'ĩir machgau hirua chi hich hichaaur nʌm k'ʌʌn chan hich haar höbeerpibamgui ha hiek'ajim hich Hẽwandamau.” (Sal. 95:7-11) hUI Maguata chadcha ham dʌ̈i meeuk'awi, hirua magjim hamag:‘Pãran sĩi parhooba pãachdëu hampierr ham k'õchgau hok'oota wënʌrrʌm; mamʌ mag nʌm mua nem jaau chirʌm chan waumap'a nʌmgui’ ha hiek'ajim. KT Cuarenta años mag hõor chukag hee wënʌrraajeewai, pãar jöoinau nem hooba haajempa hamach k'aigpërm k'õchgau hirua hich jua t'eeg hoopiejerrjã, hamau warag hi jũramjö haajeejim. 1S[hoob israelnaanjö t'ãar t'eeg hamiet.Hõor chukag hee p'ʌʌr wënʌrraawai hamau warag Hẽwandam dʌ̈ita serereu nʌʌ hawi hi meeuk'api pʌ̈ijierram. RMagua hoob t'ãar t'eeg hamiet, heeu pãach dʌ̈ijã Hẽwandamau israelnaan dʌ̈i harrjö haduk'am. Magju k'ãai Hẽwandam hiek p'ã sim gaai hich Hẽwandam Hak'araucha jaau simjö,“Hĩs pãachdëu Hẽwandam hiek jaau nʌm hũurwai sQ_Mamʌ Cristo Jesús chan magba, Jesuun hich Hiewaa chaar hichdëu pʌ̈itarrau. Magtarr haawai hichdëuta maach hich Haai hõork'aju k'ʌʌn t'um peerdʌ hauwi hichdëuta k'ap sim, hichig jaautarrjö. Maata hi p'idag haawai hi gaaimuata maach mʌg Hẽwandam dënk'a nʌm. Majã chadcha mag hi hõork'a naawai parta hi hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ap'ʌnaa honee hirua maach hich haar p'ë hauju k'ĩirjugta hogdʌba wënʌrrʌmʌn mamʌ. Hẽwandamau hich hõork'a nʌm k'ʌʌn k'ĩir meeupiju |PqMagua Moisejã sĩi hich Hẽwandam chog harr haawai hichig jajaauk'amjöta haajeejim hi hõor dʌ̈i. Hajapcharan hi p'idagan, Hẽwandamau mag hich hõork'a t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈i hajuuta jũrr hõrag jajaau haajeejim. Ma hajim hi p'idag. OOPãrau k'ap'ʌ nʌm, hãbmua di hëubam haig chan bʌ̃ʌrjã di chuk'um. Hich hagjö sim hĩchab nem t'um mʌg t'ʌnʌmjã; hich Hẽwandamauta nem t'um waubajieb, maach wounaanjã t'um, Moisepa. LNMamʌ hagdaujö mag hamachig nem jaautarr t'um waujierrab mamʌ, hichí Jesuuta Moisés k'ãaijã hʌ̃rpai sim. ¿Jãgwi mag chirʌ́? Pãrau k'ap'ʌ nʌm, hãbmua di hëeuwai chi hëutarr wounta chi di k'ãaijã hʌ̃rcha hig hiyʌ̈ʌ haajem. Hich jãgta nʌm hĩchab Jesujã Moisés dʌ̈i: Moisés sĩi maachjöpai mʌig heegarm haawai hiin sĩi Hẽwandam juau. Mamʌ magba Jesuun hi nawe hich mag sĩerraawai hichiita hi k'ãai hʌ̃rpai sim. MHich jãg Moiseeujã Hẽwandamau hichig jajaauk'am t'um israelnaan dʌ̈i haajerrjö, Jesuujã Hẽwandamau mag hichig hich hiek jaaupinaa hich hiek hʌ̈k'aajem k'ʌʌn kõit hiek'aajem k'apibaawaijã chadcha hirua t'umaa hichig jaautarrjö hajim. 'L IMagua hermanonaan, pãar har Hẽwandam dʌ̈ipai wënʌrrʌm k'ʌʌn, har maachta hich haar p'ë hawaag hich chaaink'a hautarr k'ʌʌn, pãadë mʌ hiek hũrbat: Jesucristota chadcha hich Hẽwandamaucha hich hiek jaaumk'ĩir jʌr hauwi pʌ̈itarrau. Hichta hĩchab hĩsin warrgar p'adnaan pör haajerrjö maach kõit Hẽwandam dʌ̈icha hiek'aajemʌu. Hʌ̈u hi gaaimua maadëu chadcharam hiekta hʌ̈k'a nʌm. VK%Mag hichjã woun harr haawaita maachjö dau haug wauwi meperaujã hirig nem k'aigbam waupiju hẽk'aajeejim. Mamʌ hichdëujã magʌm t'um hãwattarr haawai, maachdëu mag nem k'aigbam waujöjöomjö haadëp'ʌm haigjã hʌ̈u hirua maach dau haug k'augwi maach k'aigpeerjem, hich dënjö magʌm t'um pödpʌ̈pʌ̈i hamk'ĩir.J%Pari mag maach peerdʌajemk'anaa hĩchab hichta warrgarm p'adnaan pöröu haajerrjö Hẽwandam dʌ̈i maach kõit hiek'aajem k'aagan, hichiita hich Jesujã nem t'umaam hat'ee maach hich heeugpeenk'a nʌm k'ʌʌnjö wounk'aju haai sĩejim. Mag sĩewai p'adnaanau hõor k'aibag paar nemchaain k'eechjerrjö, jũrr hichta maach kõit hʌdʌraa hich t'õopibarmua maach k'aibag t'um chugpaa haujim. hIIMag hi bëewaijã hich chan angelnaan peerdʌ hawaanta bëeba, maach mʌig heegarm k'ʌʌn peerdʌ hawaanta bëejim; hajapcharan maach hĩs mʌg Hẽwandam hiek jöoi Abrán dënjö hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn peerdʌ hawaanma. HMag Hẽwandam Hiewaa k'aba harrjö hich Jesús maach kõit meebarmuata, jãg sĩi chik'am chogk'a nʌm k'ʌʌnau hamach patrón jua högk'a durraajemjö, maach dajẽgbaawai hok'ooju högk'aajerr k'ʌʌnjã hʌ̈u peerdʌtk'a hat'aawai tag hi högk'aba nʌisijim. OGMag mʌig heegar chi chaaink'a t'ʌnʌm k'ʌʌnjã wounaanta mag hi chaaink'a t'ʌnaawai hich Jesujã mʌig heegarm k'ʌʌnjö wounk'ata sĩeichëjim, wounjö meeg; mag hich meebarmua mʌig heegar hichta chi durr k'ʌ hawi hõor dajẽk wai sĩerrta hiek t'eeg chuk'u hapäaig; hajapcharan mepeerta hich garmua pödpäaigma. IF  Hĩchab Isaías gaaijã hich hag hiek higwi,“Tata, pʌchdëu mʌrʌg hõor p'ëdeetarr dʌ̈i mʌ cha chirʌm” ha sim, “hajapcharan pʌch chaaink'a t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈ima.Ham gaaimua mʌch p'it'ur chirʌm haigjã, pua mʌrʌg hoobamjö chan habaju mua k'ap'ʌ chirʌm” ha sim. (Is. 8:17-18) E- Mag hichdëu maach hich heeugpeen hich dʌ̈i haai hãbam k'ʌʌnk'a wai sim higwi, hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai mag sim:“Tata, mua mʌch heeugpeenag jaauju pʌ jãga chirʌ́;
magnaa mʌchdëupa ham dʌ̈i pʌ t'umeuk'arju” ha sim. (Sal. 22:22) D  Mag hich Jesús Hẽwandam Hiewaa harrta, maachjö angelnaan k'ãaijã heegpai simuata Hẽwandam hat'ee maach hajaug paapʌ̈iwi hich Haaita maach Haaik'apijim. Mag gaaimuata chadcha hich Hẽwandam Hiewaa Jesuujã chigag chuk'u maachig heeugpeen haajem. C) Nem t'ʌnʌmʌn t'um Hẽwandamau hompaatarrau hich hat'ee, hichdëu hig sĩerrjö hamk'ĩir. Mamʌ mag hʌ̃rcha hichdëu hig sĩerran, hõor pöm hich chaaink'a hauwi hich haar p'ë hawaag hajim. Magaag hat'ee hirua hʌdʌraa hich Hiewaa Jesuuta dau hap'ʌʌ hapijim, mag hap'ʌʌ habarm gaaimua hʌ̈u ham peerdʌajemk'a sĩsiewai hichdëuta Hẽwandam haar hõor höbërpiejem k'amk'ĩir. \B1 Magarrau Jesuuwan chadau, mʌig heegar wounk'a sĩet'uurwai maachjö angelnaan k'ãaijã Hẽwandamau heegpai hi deejieb mamʌ, hĩs jũrr hichdëuta nem t'ʌnʌm t'um chadcha wai dʌnʌm. Mamʌ Hẽwandamau mag maachjö angelnaan k'ãaijã heegpai hapitarran, maach dau haug k'augwi maach peerdʌ haum k'õchgau maach kõit dau hap'ʌʌ hamk'ĩir hajim. Mamʌ mag maach gaaimua meetarr jũrr, hich Hẽwandamau hichta nem t'um t'ʌnʌm k'ãaijã hʌ̃rpai hapijim. UA#Nem t'ʌnʌm t'um pua warre maar jua heeta p'ëdeejim” ha p'ãjim, “maachdëuta t'um k'ap nʌisimk'ĩir.” (Sal. 8:4-6) Chadcha magta p'ã sĩeb mamʌ, mag hãaurpaijã k'aba nem t'um maach jua hee p'ëdeetarr hanʌmta, chadcha mag t'umaa hichdëu jaautarrjö nem t'um maach jua heegar t'ʌnʌm chan hagt'a hooba nʌm. ?@wK'ũchpai mʌig heegar wënʌrrʌweran, chadcha pua angelnaan k'ãaijã maarta heegpai deejim.Mamʌ mag nʌʌ hawia maachta nem t'um t'ʌnʌm k'ãaijã hʌ̃rpai hapijim. S?Magua Hẽwandam hiek p'ã sim gaai hãbmua,“¿K'an hajaug nʌ” hajim “maar mʌig heegarm k'ʌʌn pua jãgcha maar k'ĩrag hee haag?¿Jãga nʌ pua jãgcha maar dau haug k'augaag? y>kHĩs hewag pawiajã, chaig mʌchdëu jaau chirarrjö, Hẽwandamau hich Chaai gaaimuata maachig hich k'augpi sĩewai, sĩi hich chognaan hich dʌ̈i nʌm k'ʌʌnagta hiek t'eegnaa maach pörk'apiba hich Hiewaagta maach Pörk'api sim. =1Mamʌ magpaijã k'aba, mag maach peerdʌajem hiek'an chadcharau ha k'ap hamk'ĩir, hich Hẽwandamaucha mag hich hiek jaau durrum k'ʌʌnag hõorjã dau daau monaaupi maajeejim. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hĩs hewag pawiajã hichdëupai hich Hak'aar jua t'eeg gaaimua maachigjã nem k'ĩir pogk'e waupiejem, magʌm gaaimua mʌg hi hiek jaau nʌmʌn chadcharau ha k'ap hapieg. Magua mʌg maach peerdʌajem hiek jaau nʌm hũurwai par jʌ̃gʌupai hũrba hʌ̈k'aju haai nʌm. Jesuu maach hich heeugpeenk'a hawaag maachjö wounk'atarr Y<+Mag ley sĩi angelnaan gaau deepʌ̈itarr hichaaur nem waubarm paar ham dʌ̈i maagjerrta, jãgwi maach gaaijã hirua mas deeba habarju, mʌg maach peerdʌajem hiek hag k'ãai wajapcha sim jaau nʌmta sĩi hũrbamjö habarm paar. ¿Mʌg maach peerdʌajem hiek warrjã hich maach Pör Cristoouchata nacha jaaubajĩ? Magtarrta hich dʌ̈icha wënʌrrawi hũrtarr k'ʌʌnaujã hamachdëu hoowai chadcharam hiek haawai jũrr maachig jaauwi maadëujã k'ap'ʌ naabá. ;5Warrgarwe Hẽwandamau sĩi hich angelnaanag hich hiek Moiseeg deepitarran chadcha nem jua t'eeg sĩejim. Magua hag gaai nem waupi jaau nʌm hichaaur nem waaujerr k'ʌʌn chan sĩi Hẽwandamau hich mag par k'ĩir hok'ooba, hamach pekau paar hich hagpierr ham gaai deejeejim. : Keena, mag hich chi Hiewaata hʌ̃rpai sĩerraawai hi hiek chi jaau durrum k'ʌʌnau maachig jaau nʌmta wajap'a hũrwi hʌ̈k'aju haai nʌm, heeu magba hak'iin sĩi par jʌ̃gʌupai hũurwai hewag mawi warr hʌ̈k'aba naawai haajerrjö sĩi parhoob haduk'am. 9 Mamʌ angelnaan t'um sĩi Hẽwandamau nem jajaauk'am hipierraa haagta t'ʌnaawai hamag chan hirua mag hiek'abajim. Jãk'ʌʌnan, sĩi hich Hẽwandamau hich dʌ̈i hich mag wënʌrraag maach hich haar p'ë hauju k'ʌʌn juag hoomk'ĩir pʌ̈itarr k'ʌʌnau. gt^~O|{y*xMw'uts(qGpnnlkjihmg1fYd,aa_Y^9] [ZXW,URGR;OO%LKJI^HGECBAW?>>=+*)g(f'+%#."! -0=%_n m<^MtU# Jöoi Abranau k'ap'ʌ sĩejim, Hẽwandamau hichig jaautarrjö chadcha hich chaai hãbpai k'itʌm gaaimuata hewag pawiajã jũrr hõor pöoma t'ʌnʌisiju, hi chaain hewagam k'ʌʌn. Mag hichig jaautarrjö haju k'ap'ʌ sĩerr haawaita chadcha hich hipierraa haju k'ap haag hawi Hẽwandamau hichig, “Pʌch chaai hãbpai k'itʌmta t'õonaa p'aamamua mʌrʌg ofrendak'a deebá” habaawaijã, magʌm haba chadcha hi hipierr peer hich chaai t'õojim hanaabá.   N  Mamʌ hamau hig narran, mʌig heegarm k'ãaijã durr hajapcharamta hig naajim; hajapcharan hich Hẽwandam sim haram durrma, hʌ̃gt'ar. Maguata hich Hẽwandamaujã chigag chuk'u hamag, “Mʌʌta pãar Hẽwandamau; mʌch dʌ̈i joobamk'ĩir durr hajap'amta mua pãar hat'ee k'ĩir k'aug wai chirʌmgui” hajim hanaabá.    Hamau warrcha hamach naajerr durrta k'ĩirjuajerr hamuan, deeu Egiptoogta wëtk'am, warrjã mammuata bëetarr k'ʌʌn haawai. ' G Hamau mag hiek'aajerran deeum durr gaaita durrk'aa chaar durrk'aimaju k'ĩirju narr haawaita maagjeejim; hajapcharan hʌ̃gt'archata naaimaju k'ĩirjuwiama.  ! Mag Hẽwandam hiek hʌ̈k'aajerr k'ʌʌn cha maadëu jaau nʌm k'ʌʌnan chadcha t'um k'ëchjierram, mag Hẽwandamau hamachig nem deeju jaautarrjã hagt'a hauba durruwe. Mamʌ mag Hẽwandamau jaautarrjö chadcha haju hʌ̈k'a narr haawai hamau k'ap'ʌ naajim, ya hʌ̃gt'ar paauk'abaimaawaita mʌig heegar deeju harr k'ãaijã hatcha Hẽwandamau hamachig deeju. Mag k'ĩirju p'öbaadeewaita mʌig heegarwejã warag honee nʌm hiek'au, “Mʌiguin maachin sĩi chik'am durr gaaita wënʌrrʌm” haajeejim hanʌm. jM Magta chadcha jöoi Abrán ya jöoiraa k'itʌm heeta chaaidam dau hãb paarpajim hanaabá. Mag chaairau chaain hĩiubaadëmuata jöoi chaain k'apaana t'ʌnʌisijim hanʌm, hewag pawi. Jöoi chaain k'apanan sĩi p'ũas higawam mosdau k'apanagjönaa hedjã hee p'ĩdag p'up'up haadeejemjöta t'ʌnʌisijim hanʌm, hamach k'apangau chi beerjujã k'augba. 5 Chi Abrán hʌʌi Sara k'ahʌrrarraujã hĩchab hathaba Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sĩerr haawai, hich daupeer garjã pöd chaai hooba harrta, ya hũanaa k'itʌm heeta Abranag chaai hoo deejim haajem, hʌ̈u hichdëujã Hẽwandamau chaai deeju hatarr hʌ̈k'atarr haawai. Z- Pãrau k'ĩirjuawai, ¿jãgwi mag di chaarjã chuk'u nʌmta warag Hẽwandam hiekta hʌ̈k'a naajĩ? Mʌig heegarm di k'ãaijã p'öbör hajapcharam hee di t'ʌnʌm hee joobaanta Hẽwandamau hamach harrju k'ap'ʌ narr haawaima; hajapcharan hʌ̃gt'arma. Mamaam p'öbörön hich Hẽwandamauchata wauju haadëwi hichdëucha hëutarrau. 6e Mag Hẽwandamau hichig jajaauk'amjö chadcha haju k'ĩirjunaata nʌrrarr haawai, hichig durr deeju hatarr haar pawiajã nawe barimatarrta sĩi heeu bar simjö chi durr k'ʌʌn hee sĩi di k'õmarii hëunaa magreu hahau haajem heepai sĩejeejim haajem. Hich magta hi hiewaa Isájã hi yẽto Jacob dʌ̈i naajeejim hanaabá, bʌ̃ʌrjã hamach di chaar hëu hauba, hamagjã hich hagjö Hẽwandamau durr jʌ̃apiju jaautarrtá. K Abranaujã hĩchab Hẽwandam hiek hʌ̈k'aajerr haawai k'ãaim hãb hich t'ʌ̃rchëwi hichig mapi jaaubaawai, chadcha hi hipierr petajim haajem. Mamʌ maagwaiwe chan hagt'a hirig durrk'apiju durrjã jaauba nʌwe harr haawai, sĩi hich barjujã k'augbata petajim haajem, sĩi Hẽwandam hiek hʌ̈k'awi hi hipierr. s_ Jöoi Noeeujã hĩchab Hẽwandamau hichig mʌg durr gayam k'ʌʌn döhãdau höpʌ̈iju jaaubaawai hʌ̈k'awi, maagwai chan hagt'a noseg k'ĩirjã k'augba haajerr hãba, chadcha hichig jaautarrjö barco pöm waubaadëjim haajem, hag hee hich chaain dʌ̈i peerdʌag. Tagam k'ʌʌn hamach t'ãar t'eegau t'um pekau hee t'ʌnʌm daar, mag hich happai hʌ̈k'atarr gaaimuata, tagam k'ʌʌn t'um hödubtarrjã, hichin hʌ̈u Hẽwandamau peerdʌ hauwi hich haar hauju hayaa hapʌ̈ijim. (I Mamʌ maachta wajap'a Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba nʌm chan pöd hi dau na hajap'a k'aba nʌm. Hẽwandamta dich dʌ̈i sĩepim k'õsi chirʌmʌn, k'ap'ʌ haju haai sim, hí chadcha hiiu sĩejeewai chadcha mag hich jʌr nʌm k'ʌʌnagjã hirua hich k'augpinaa ham dʌ̈i hajap'a haajem. Q Enocjã hĩchab chadcha Hẽwandam hiek hʌ̈k'aajerr gaaimua Hẽwandamau hi meepiba sĩi maach hëntër hich mʌg hich haar haujim hanaabá. Magtarr haawai par jʌr nʌmjã baaubajierram haajem. Hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, mag hi harrju nawejã Hẽwandamau hoowai hi dau na hajap'a k'itaajeejim haajem.  Pãadë k'ĩir heyaa habat, jãga warrgar maach jöoinaujã chadcha Hẽwandam hiek hʌ̈k'aajeejĩ: Magua Abelau Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sĩerr haawai Jöoirau hichig jaautarrjö hi hat'ee nemchaai t'õonaa hirig jëeujim. Magtarr Hẽwandamau hoowai, Caín dën k'ãai hajapcha höbërjim haajem. Magbaa Hẽwandamau, “Pua mʌ hat'ee nemchaai t'õonaa mʌrʌg jëeubarmʌn nem hajaug k'ërʌm; pʌʌn chadcha woun hajap'amʌu. Muan jãgta k'õsi chirʌmgui” hajim hanaabá Abelag. Chadcha Abel nachgarwe meejieb mamʌ, hĩs hewag pawi hoowai Hẽwandam hiek hʌ̈k'anaa magtarr gaaimua maachigjã hich dënjö hʌ̈k'amk'ĩirta magjim. W' Maguata hĩs maachdëujã hagjö hʌ̈k'a nʌm gaaimua maadëu k'ap'ʌ nʌm, Hẽwandamauta mʌg durr, hedaujã, p'ĩdag maimua tagam nem t'um t'ʌnʌmjã chadcha hompaajim; hich hiek gaai mag jaau sĩewai chadcharau. Hajapcharan bʌ̃ʌrjã nem chuk'u harrta sĩi hichdëu hompaapi jaaubarmuapaita nem t'um hompaajim hanaabá. B~} Hẽwandamau maach jöoin warrgarm k'ʌʌn hʌ̈u hajap'a heeg hoojeejim, hichdëu ham dʌ̈i nem magju haawaijã chadcha hich magta haju hawi hamachdëu hi hiek hʌ̈k'aajerr haawai. B}  Mag Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌmʌn, hichdëu maach dʌ̈i hajap'a haju ha simjã chadcha hich mag haju k'ap'ʌ nʌmʌu, hichdëu jaau simjã hagt'a hooba nʌmta chadcha haju k'ap'ʌ. |! 'Mamʌ maachig chan mag hirua hoobam habaju, heem k'ʌʌnjö hewag wëtwi hok'ooju k'ʌʌn k'aba naawai. Hok'ooju k'ãai, maachdëun chad t'ãrauchata hi hiek hʌ̈k'a naawai maachin peerdʌwi hich dʌ̈icha wënʌrraju k'ʌʌnau. Hich jãgta hʌ̈k'anaat keena.6{e &“Pãar har mʌrʌgta pãach pekau chugpaapitarr k'ʌʌnaun mʌ pãach dʌ̈i chirʌmjã k'ap'ʌ wënʌrraju;
mamʌ chi mʌ hiek hʌ̈k'a narr k'ʌʌnta deeu hewag wët nʌm k'ʌʌnau chan, hoob mʌ hamach dʌ̈i chitaju hamiet;
mʌchdëujã tag hamag hoohbam” ha sim. (Hab. 2:3-4) ozW %Mag p'it'urg hau wënʌrrʌmjã, Cristo deeu bëeju k'ap sĩi hãwatju haai nʌm higwi, hich Hẽwandamau hiek'atarr hich hiek p'ã sim gaai,“Nʌnaat, pãrau nʌ nʌm woun bëeju chan pöm waaurba sim” ha jaau sim. yyk $Mamʌ mag hich Hẽwandamau k'õsimjö nem wawaagan, dau haug wau wënʌrrʌmjã magʌm haba, hichiita warag hãwat wënʌrraju haai nʌm. Mag nʌmʌn chadau hichdëu jaau simjö pãar dʌ̈i hajap'anaa hich dʌ̈i hich mag wënʌrrapiju. Ux# #K'odamnaan, jãg pãachdëu hʌ̈k'a nʌmjöta warag hogdʌba hʌ̈k'anaat, hĩsin par k'ãijã maadëu hʌ̈k'a nʌm ha k'ĩirjuba. Pãach jãg durrum paar deegan, Jöoirau nem hajap'am pöoma wai sim. vwe "Mag durrum gaaimua pãach k'apeen cárcel deg durrum k'ʌʌnjã pãrau hʌ̈u dau haug k'aaugjeejim. Mamʌ magpaijã k'aba, mʌig heegar pãachdëu nemdam wai nʌm k'ãaijã hajapchanaa bʌ̃ʌrjã hãrba haajemta paarpajujã k'ap'ʌ naawai, pãach nemdampa k'echt'ʌg haumam kõitjã hiek'aba, gaai mas k'abamjö warag honee magʌmjã pãrau k'ĩu hãwaatjeejim. v+ !Chadcha pãar hee hãaur k'ʌʌn nʌm; mak'ʌʌnan hõor pöm wëjöm dak'ĩirjã sĩi wau wai nʌʌ hawi ham dʌ̈i hamachdëu hampierr haajeejim. Maagwai pãrau ham dau haug k'aaugwai pãachpata k'arin dʌ̈i mas waunaa sĩi hõrau k'a hisëejã haajeejim ham gaaimua. !u; Mamʌ pãar hʌ̈u magba nʌm. Magba naab mamʌ, k'ĩir heyaa habat: Warrcha pãachdëu Cristo hiek chadcharam hʌ̈k'atarr k'uriipai haawai pãach wajapp'a p'it'urg hau durrumjã pãrau magʌmjã haba hʌ̈u hathaba chadcha pãrau hãwaatjeejim. Hich jãgta pënaat warag. itK ¡Aay hapk'iitʌ, maach Hẽwandam cha maach wai dʌnʌmʌgta mag hich gaai mas hapi sim woun! lsQ Mamʌ maadëu k'ap'ʌ nʌm, chi mag nʌm k'ʌʌnag chan Hẽwandamau sĩi par daúa hoo nʌʌ habaju. Magua chi mag nʌm k'ʌʌn higwi, hich Hẽwandamau hiek'atarrjã hich hiek p'ã sim gaai,“Muata hõor dʌ̈i hamachdëu nem k'aigba waaujerrpierr ham gaai mas hab k'aba mas deeju” ha sim. (Dt. 32:35) Magnaa hĩchab hichdëupai,“Muata hõor t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hamachdëu nem waaujerrpierr hich hagjö haju” ha sim “ham dʌ̈i.” (Dt. 32:36) r  Pãadë k'ĩirjubat: Maagjerr k'ʌʌn dʌ̈i magta haajerr k'ai, ¿jãgaju k'ai Hẽwandamau hoowai hich Chaaita hõrau k'õchk'abam hiek'au sĩi maadëu nem higmap'amjö hamach kõit hi bag hãrtarrjã warag hisegnaa, hich Hẽwandam Hak'arau hʌ̈u hamach Hẽwandam dënk'a haaujem higwiajã sĩi wau hiek'aajem k'ʌʌn dʌ̈i? Hamau mag hiseg naab mamʌ, ¿mag hi Chaai bagau k'abajĩ, Hẽwandamau hich garmua hõor dʌ̈i hiek deewai jaautarrjö chadcha hõor pekau chugpaawi peerdʌ hauju haai hapitarr? 7qg Pãrau k'ap'ʌ nʌm, warr Moiseeu ley pʌatarrta hõrau serbiibag p'ëmjö hamach k'õchag haig nem waauwai, chi hootarr k'ʌʌnau, numiim k'ʌʌnau wa t'ãrjupam k'ʌʌnau k'ãijã t'et'emnaanag jaaubaawai, mak'ʌʌn bʌ̃ʌrjã dau haug k'augba, warre k'ëchpi jaaujeejim, chi ley gaai jaau simjö. }ps Magta hamʌn, tag maach peerdʌ hauju chuk'u haawai, magan Hẽwandamau maach hi hagk'am hed maach sëúa maach gaaita hich k'ĩir machag meeunaa tagam k'ʌʌn hich k'õchk'aba haajerr k'ʌʌn dʌ̈i hãba sĩi hõtdau hee jẽerjupaita nʌm. co? Mamʌ magba maadëuta mʌg Hẽwandamau maach peerdʌ haaujem hiek wajap'a k'ap'ʌ narrta, juau hogt'om hi hiseg nʌm hiek'au parhooba nem wau nʌm gaaimua hũwaai warr hi k'augba haawai naajerrjö hich mag parhooba wënʌrrʌm chan, magan Cristoou parta maach gaaimua hich t'õopibarmjö hajim, maadëu hirig maach peerdʌ haupiba naawai. znm Magʌm hĩs mʌg maach Pör Cristo bëejujã warag dakpapa k'aawai chará, k'ar maach k'apeen haajemjö, culto hee maba sĩi degpai naaju k'aba nʌm. Magju k'ãai hagdaujö chik'am wawí nʌmua warag dich k'apeen honee hapijuuta hẽk'aju. omW Mag k'ĩirjunaa hĩchab warag hagdaujö dich k'apeen juag hoonaa ham daupii hajuuta hẽk'aju keena. ]l3 Hirua chadcha hich hiek'atarrjö haajeewai, dich hipeerdʌ hiek'ajujã k'ĩirjuba, hĩsin warreta maachin ya peerdʌwi nʌm haju haai nʌm, hichdëu jaautarrjö maach hich haar p'ë hauju k'ĩirjugjã hogdʌba. Nk Mag chadcha Cristoou hich bagauta maach hajaug paabarm dʌ̈i p'adnaanau chi hʌ̃rʌmpai hʌpʌ̈iwi Hẽwandamag jëwaag hajaug paajerrjö hich Hẽwandam Hak'arauchata maach t'ãar hajaug paawi döoujã hajap hʌtarrjö naawai, warag t'ãraucha Hẽwandam jʌrtarrau keena, bʌ̃ʌrjã hirua maach hisegjujã k'ĩirjuba. ~ju Magwia hichta Hẽwandam haarcha maach t'um hi chaaink'a t'ʌnʌm k'ʌʌn Pörk'anaa maach kõit hiek'aajemk'a sim. \i1 Mamʌ mag hʌ̈u hi haarcha wëtju haai nʌmʌn, mag Lugar Santísimo gar dicham hugua put parrg hëu wëjorrau t'uur sĩerrjã hich Jesucristoouta hich meebarmua warre t'orreubapʌ̈imua k'ʌd wau deebaawaiu. (hI Magau keena. Mʌig heegarin chadcha p'adnaan pör happaita mag Lugar Santísimo hee duubjem. Mamʌ hĩs chan magba, mag Jesucristoou maach kõit hich bag hãrpitarr gaaimua hĩsin maach t'um chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta hʌ̈u warre hich Hẽwandam sim haarcha höbërju haai nʌm. mgS Magtarr haawai ya tag dich pekau kõit hagt'a magʌm nemchaainta k'ëch wënʌrraju k'aba nʌm, hichdëu jaau simjö chadcha hichdëuta warre maach k'aibag chugpaapʌ̈iwi k'ĩir hok'oobapäaiwai. Hẽwandamta jʌrju haai nʌm xfi Magnaa hĩchab,“Hamau mʌch dau na nem k'aigbam waaujerrjã mua chugpaapʌ̈iwi, tag magʌm hiekjã higba hich mag k'ĩir hok'oopʌ̈ijugui” hajim hanʌm Hẽwandamau, hichdëu hõor hajaug paapäaijem higwia. (Jr. 31:34) e5 “Nacha mʌchdëu israelnaan dʌ̈i hiek deetarrjã hamau mʌ hipierraa k'abajierrab mamʌ, mua hũwaai ham dʌ̈i hiek deejugui” hajim hanʌm.“Ma mʌgaugui” hajim hanʌm hich Hẽwandamau:“Mua ham dʌ̈i deeu hiek deebarmʌn, warre ham k'ĩirjug heeta sĩuwi ham t'ãar heejã p'ã sĩubarmjöta hajugui” hajim hanʌm, “mʌch hipierraa ham k'õsi hamk'ĩir.” (Jr. 31:33) d' Mag hirua hõor hajaug paapʌ̈imaajemʌn chadcharau ha k'ap hapieg, Hẽwandam Hak'araujã nawe hich Hẽwandamaucha hiek'atarr higwi, #c? hichdëu hichta mag biek hãbpai mag meebarmua sĩi ofrendak'a hich Hayag hich deetarrau hich dënk'a haumam k'ʌʌnjã warre hajaug paapʌ̈imaajeewai. Zb- Mammua Hẽwandamau hich hoomap'am k'ʌʌn t'um hich jua hee p'ëdeeta hoo sim, %aC Magarrau Jesuuwan chad biek hãbpai meetarrau tag meeba hich mag warag hʌ̃gt'ar mawi hich Haai juachaar gar hoo sĩsijim, hich Hayau hichig hõor kõit waupitarr t'um waupʌ̈iwia. Magbarm haigmua warre hĩchab pekau chugpaag hawi tag nemchaainjã k'ëchju haai k'aba hapʌ̈ijim. ?`w Mamʌ magʌm hãba, maach judionaan heen hagt'a p'adnaanau nemchaain k'ëchnaa hedau hãspapak'ampierr jëjëeu haajeeb mamʌ, jãgʌmua chan bʌ̃ʌrjã pekau chugpaa haubam. _) Mag hichta Hẽwandamau k'õsi sĩerrjö meebarmuata maachin Hẽwandamau hich hat'eepai nem wau wënʌrramk'ĩir hich dënk'a wai sim. Mag hichta warrgar nemchaain k'eechjerrjö hʌdʌraa maach kõit hich t'õopitarran, mag biek hãbpai meebarmua tag meeba haag hajim. x^i Magnaa hĩchab hich Cristoou mag “Mʌʌta cha chirʌm Hẽwandam, pʌchdëu k'õsimjö haag” ha sim haigjã, mag nemchaain k'ëchnaa jëeujerrjã warre hisegpʌ̈iwi jũrr hich gaaimuata hĩsin hõor pekau chugpaa t'ʌnʌm ha simʌu. X]) Chi ley gayan chadcha mag nemchaain k'ëchnaa ofrendak'a deepi jaau sĩeb mamʌ, hich Cristooucha jaauwaijã Hẽwandam hiek hirig chan jãg pekau chugpaag hawi mag nem wau nʌmjã hʌ̈u k'aba sim haajem. 8\i Magua mʌʌta cha chirʌmgui” hajim hanʌm “Hẽwandam, pʌch hiek p'ã sim gaai mʌch higwi jaau simjö hich hagpierr pʌchdëu k'õsimjö haag.” (Sal. 40:6-8) *[M Jãg pekau chugpaag hawi nem hinagdam deenaa nemchaainta pʌch hat'ee k'ëch nʌm pua k'õchk'aba haajem, jãgʌmua chadcha pekau chugpaa hauba haajeewai. nZU Maguata Cristoou mʌg jẽb gaai bëewai hich jãg David k'ararrau hich Cristoouchata Hẽwandamag hiek'aju higwi p'ãtarrjö,“Tata” hajim hanʌm, “jãg sĩi nemchaain k'ëchnaa ofrendak'a pʌchig deewai pua k'õchk'abapai haajeewai, pua mʌʌta chadcha pʌ̈ibarmgui” hajim hanʌm, “wounag pawia mʌchchata hõor kõit t'õopimk'ĩir. Y{ Mamʌ par mag jëjëeuk'amjã mag p'ak bagau chan ni chĩb bagaujã pöd pekau chugpaa hauba haajeejim. Magju k'ãai sĩi mag nemchaain añopierr k'ëchnaa jëeupi jaau sĩewai warag mag leíuta hamag hamach pekau k'ĩir heepapi simjö haajeejim. X  nWU Chadcha ley gaai jaau sim hipierr nemchaain k'ëchnaa Hẽwandamag jëeubarmuapai hõor pekau chugpaanaa t'ãarjã hajaug paajerr hak'iin, ya kulp chuk'u naawai hamau biek hãbpai mag wauwi tag nemchaaindam k'ëchba haajeek'am. hV K Hẽwandamau Moiseeg ley deetarr gaai nem waupi jaau sĩerrjö nem wau narran, sĩi hök'ar hewag paawai hichdëu maach dʌ̈i nem hajapcha wauju dën chi k'ũgurpai harr haawai, hich hagjöcha k'aba sĩejim. Maguata chi leíu chan chi ley hʌʌrk'anaa añopierr nemchaain k'ëchnaa Hẽwandamag jëjëeuk'amjã pöd hõor hajaug paa hauba haajeejim. mUS Hich jãgta hĩchab hich Cristojã biek hãbpai hich t'õopijim chik'amnaan pekau kõit, mag biek hãbpai harrau warre t'umaam k'ʌʌn pekau chugpaa hauju hayaa hapäaig. Mamʌ hí deeu bëeju; mag hurum chan ya tag pekau chugpaag deeu hich t'õopieg k'aba, hich bëejujuk'amjã chadcha hi bëepim k'õsi hich nʌ naajerr k'ʌʌn p'ë hawaanta hurum.ET Maadëu k'ap'ʌ nʌm, maach cha k'it'ëem k'ʌʌn t'um biek hãbpaita meejem, maimua mʌg hatag Hẽwandamau maach hi hagk'am hedta hichdëuta maachig maach jãga wënʌrrajĩ ha jaauju. Sy Maataa, mag biek hãbpai hich t'õopibarmua nemchaain bag dënjö pöd hõor pekau chugpaa hauba harr hamuan chad, p'adnaanau biek k'apan nemchaain k'eechjerrjö mʌig jẽb gaai hõor nʌisierr haigmua hagjö biek k'apan hõor pekau paar hich t'õopienjã hudk'ʌrrk'ak'a haajeek'am. Pari magba hĩsta ya Cristo hudt'urwi biek hãbpai warrgarm k'ʌʌn kõitpa hich t'õopibarm. Mag hich t'õopibarmuata mag nemchaain k'eechjerr tiempojã höpʌ̈iwi ya jũrr hõor peerdʌju hayaam jaar k'abapʌ̈im. uRc Mʌig heegarin añopierr p'adnaan pör Haai hi jëeujem deg nemchaain bag dʌ̈ita duubjeejim haajem, hõor pekau kõit jëwaag. Mamʌ Cristoou chan ham dënjö k'aba haawai biek hãbpai hich bagchata maach kõit hãrpijim. Mag biek hãbpaita hich t'õopitarr haawai ham dubwi höbëbër haajerrjö k'aba, biek hãbpai hʌ̃gt'arjã höbërwi hich mam sĩerrʌm. Q ¿Jãgwi? Cristoou sĩi hõrau di hëutarr heepai dubba, warre Hẽwandam dʌ̈i k'ĩircha maach kõit hiek'aag hʌ̃gt'archata dubtarr haawaima. Mʌig heegarm k'ʌʌnau nem waaujerran sĩi hʌ̃gt'ar jãga sĩerrʌ́ ha jaau nʌm dën chi sëudampai hajim. Mag, sĩi hʌ̃gt'ar Hẽwandam k'ĩircha Jesuu maach kõit hiek'aajemjöta haju hẽk'a durrarr haawai hichiita hamau mag nemchaain k'ëchnaa hag bagauta Hẽwandamag jëeuju haai naajim. Mamʌ hʌ̃gt'ar chan mag mʌig heegarmjö sĩi nemchaain bagpai k'aba hag k'ãaijã hajapcharamta hig sĩejim. =Os Hajapcharan mag ley jöoi gaai jaau sim hoowai, Hẽwandamag jëeuwain peer nem t'ʌnʌm t'umta bagau jĩp'eejeejim hanaabá, chi jëeuju k'ʌʌnpa, Hẽwandamag jëeuju hayaa hamk'ĩir. Maguata bag hãrba chan pöd pekau chugpaa hauba haajeejim haajem. Cristo meetarr gaaimuata hõor pekau chugpaa haaujem \N1 Mamʌ magpaijã k'aba hich Moiseeupai mag nemchaain k'ëchnaa jëeujerr haigjã, dijã t'um bagau jĩp'ëpʌ̈iwi hag heem chi p'adnaan jua choogjem nemjã t'umaa hich hag bagau jĩp'ëpʌ̈ijim hanaabá. zMm Magnaa hich Moiseeupai, “Mua mʌg bagau pãar hʌ̃r mʌg jĩp'ë chirʌm haig, Hẽwandamau hich garmua maach dʌ̈i hiek deebarmta jaau chirʌmgui” hajim hanʌm. “Mag maach dʌ̈i hiek dee sim chadcha hich hiekta wounjö hiek t'eeg hapiegta mua mʌg chirʌmgui” hajim hanʌm, “hĩsmua hatagan hag gaai waupi jaau simjöta haju haai nʌm ha k'ap hapieg.” $LA Mamʌ mag Hẽwandamau hamach dʌ̈i hiek deetarr hiek k'ap hapieg, Moiseeu t'umaam k'ʌʌnag hũrmk'ĩir t'ʌ̃rjim haajem, hag gaai hich Hẽwandamaucha hamachig nem waupi jaau sim t'umaam k'ʌʌnag k'ak'apdö hamk'ĩir. Magnaa landam oveja k'aar dën p'urii k'itʌm dʌ̈i hisopo piu hãba bʌʌr haujim haajem. Magnaa mag p'ak bag chĩb bag dʌ̈i dö hee waaurëu sim hee t'ʌnaa, mag Hẽwandamau hamach dʌ̈i hiek deetarr p'ã sim hag libro hʌ̃r jĩp'ënaa, hĩchab hõor hʌ̃rjã t'umaam k'ʌʌn hʌ̃r jĩp'ëmajim hanaabá. 0KY Maguata nacha Hẽwandamau hõor dʌ̈i hiek deetarr hiek t'eeg hapiegjã, hĩchab nemchaaindam k'ëch nʌm haig ham bagdam hãr nʌmuata mag ley hiek t'eeg hapijim. ^J5 Mag Jesuu hich t'õopibarmuata Hẽwandamau hich hiek'atarr chadcha hag hee höbërpi sim ha chirʌmʌn mʌgta sim: Hõrau k'ar hamach meeju nawe hẽsap gaai p'ã sĩiujem, hich meebaadeewai hich nem dʌ̈i jãga haju haai nʌ ha k'ap hamk'ĩir. Mamʌ mag t'um hẽsap gaai jaau sĩubarmjã chi p'ãtarr woun meebam haig chan bʌ̃ʌrjã mag hẽsap gayam hiek baleeba haajem. Maimua ya meebaadeen chad mag hẽsapta nem hiek t'eeg haadeejem. Maguata mag hẽsap gaai jaau simjö haagan, hichiita chi p'ãtarr woun chadcha meebaadeeta hichdëu p'ã pʌatarrjö hi juagam nem jigju k'ai jiigjem. I  EH Mag hich Jesucristo bag hãrtarrauta maach k'aibagjã t'um chugpaajeewai hichta maach k'aigpeerjemk'a sĩerrʌm, Hẽwandam dʌ̈i hajap'a nʌisimk'ĩir. Hichdëu maach kõit mag sim haigta Hẽwandamau hõor dʌ̈i hiek deewai maach k'aibagjã chugpaanaa maach peerdʌ hauwi hich haarcha p'ë hauju hatarrjã chadcha hich hag hee höbër sim. Magtarr haawai mag hich t'õopibarmuata warr mag ley jöoi gaai jaau simjö nem waaujerr k'ʌʌn pekaujã chugpaawi hĩchab hewag pawi maach hich Hẽwandamau jʌr haumam k'ʌʌn dënjã chugpaajim, magbaawai hich Hẽwandamau nawe deeju jaau wai sĩerrjö chadcha hich dʌ̈icha hãba wënʌrrʌmua hich juagam nemjã hich mag jʌ̃a nʌisimk'ĩir. G) Mag nemchaain bagaupai deeu Hẽwandamag jëeuju hayaa hapiejerr k'ai, magan Cristo bag chará hag k'ãaijã hʌ̃rcha jua t'eeg sim, maach t'ãarpa Hẽwandam dau na hajaug paapäaig. Pari magaagan, Cristo meejã meeba hich mag sĩerrʌmta wounag pawi hichdëupai hichta nemchaai chi hajapcharamdamjö hʌdʌraa hich t'õopijim maach kõit. Magtarr haawai hi bagauta dich k'ĩirjug k'aibag gaaimua maach hok'oopijöjöomjã warre chugpaapäaijem, hãba Hẽwandam chadcha hich mag hiiu sĩerrʌmʌgta jëeu wënʌrramk'ĩir. pFY Hiin chadcha mag hamau chĩb bag p'ak hemk'öi bag dʌ̈i haunaa, hĩchab mag p'ak hʌʌidam p'aatarr k'ʌrr mep'örrag pa simjã dö hee waaurëunaa, leíu jaau sim chaaur waubarm gaaimua Hẽwandamag jëeujujã k'aba sĩi hãr sĩsim hanʌm hʌ̃r jĩp'eewaijã, hʌ̃rpain hʌ̈u chadcha hajaug paa nʌmjö haajem, deeu Hẽwandamag jëeuju hayaa hapieg. rE] Mag hõrau hëutarr k'aba sim heeta Cristo sim. Mamʌ hĩs chan ya tag mag chĩb bagta Hẽwandamag deeg k'aba, ni p'ak hemk'öi bagjã k'aba, hich bagchata deejim. Mamʌ majã mag warm k'ʌʌnau haajerrjö biek k'apan k'aba, biek hãbpai magbarmua tag deeum bagjã higpiba haagta mag hich bagta deebarm. Magbarmuata ya maach peerdʌ haum hiek peerdʌ hat'am. CD Mamʌ hĩs chan ya mag ley gaai jaau sim wauba, ya hich Cristocha bëewi hĩsin hichta hʌ̃gt'armua maach kõit hiek'aajem chaark'a sĩsiewai, hichdëuta chadcha hõor dʌ̈ijã hajap'a haadëm, Hẽwandamau warrgar hõor dʌ̈i haju jaaujerrjö. Hĩs mag maach kõit hi hiek'aajem di chan mʌig heegar Haai hi jëeujem di k'ĩir k'aba, hag k'ãaijã hajapchata sim. Mag di chan heegarm k'ʌʌnau hëutarr k'aba, hich Hẽwandam juau. ?Cw ¿Jãgwi? Hagt'a mag ley serbiiba hapʌ̈yaag Cristoou hiek hiiur haibëeba sĩerr haawaima; magnaa hĩchab hamach ley gaai jaau simjö sĩi nem parhoob k'öba nʌm dʌ̈i nem parhoobajã döbanaa tagam nem mag leíu waupiba jaau sim hʌʌrk'a nʌm gaaimuapaita hamach hajaug paa hauju hẽk'aajerr haawaima. B# Magta mag ley Moiseeu jaau pʌarr gayamjö sĩi Hẽwandamag nem hinagdam deenaa hirig jëeujeejim haajem. Mamʌ hĩs maadëu k'ap'ʌ nʌm, mag nemchaain k'ëchnaa jëeu nʌmuapai pöd mag chi jëeu durrum k'ʌʌn t'ãar hajaug paa hauba haajeejim Hẽwandam dau na. A1 Mag sim haig, hĩs Hẽwandam Hak'arau jaauwai, mag p'adnaan dudub haajerr haigta hagt'a Hẽwandamag jëeu nʌwe chan Lugar Santísimo gar dubaag put parrg hëu wëjorr hagt'a weeudʌba sĩerr haawai, pöd parhoobam k'ʌʌn Hẽwandam haarcha dubju k'aba naajim ha simʌu. 3@_ Mamʌ hag hëugar mag “Lugar Santísimo” hanʌm gar chan p'adnaan hawijã pöd parhoobam k'ʌʌn dubba, hãba ham pör happaita año gaai biek hãbpai duubjeejim hanʌm. Mag duubwaijã hich jua par k'aba, nemchaain bag dʌ̈ita duubjeejim hanʌm, hich kõit jëeuwi k'ar hõrau hamachdëu nem wau nʌmjã k'augba nʌm gaaimua pekau hee burr nʌm k'ʌʌn kõitpa jëeumamua mag baaudi hʌ̃r chi nemchaain bagau jĩp'eeg. )?K Mag sim haawai mag “Lugar Santo” hanʌm heepain nemchaain k'ëchnaa p'adnaan hʌ̃iba dudub haajeejim haajem, Hẽwandamag hõor pekau kõit jëwaag. k>O Mag hee nem t'ʌnʌm baaudi hʌ̃rta hich Hẽwandam sĩejeejim hanaawai, mag hʌ̃rta hĩchab querubinnaan numí naajeejim haajem, hich paraa hich hãdëkk'ër hirig jëeu nʌmjö wauk'a sim; hajapcharan angelnaanma. Mag hagdaujö k'ĩircha hag hʌ̃r dʌnʌʌutk'a naawaita hamach hichiu chi baaudi börr wai nʌmjö naajeejim hanaabá. Maigta bëewi p'adnaan pöröu mag biek hãbpai año gaai mag baaudi hʌ̃r nemchaain bagau jĩp'ëmamua Hẽwandamag jëeujeejim hanaabá, hõor pekau kõit. Magʌm jaauju pöoma wai chirab mamʌ, magʌm jawaagta mʌg hẽsap p'ãba chiraawai magdampaita jaau chirʌm. )=K Mag dub nʌm haig sĩejim haajem, incienso p'aag k'ʌrr p'ĩr dën nasãdjö hʌ̃gt'aa wau sim; maimua hierr sĩejim haajem hĩchab, baaudi p'ĩr dën. Mag baaudi, Hẽwandamau mag maach jöoin dʌ̈i hiek deewai hich hiek p'ã deetarr hag hãk'aajem baaudi hajim haajem. Chi baaudeg “maná” hanʌmjã sĩejim haajem, jarr pör hagjö p'ĩr dën sim hee. Mag tag naajim haajem hag hee: Aarón k'ararrau bordón jua hee wai nʌrraajerr, biek hãb hõrrdʌwi sũrk'atarr; maimua Hẽwandamau Moiseeg ley mokdau gaai p'ã deetarrjã hagjö. T<! Maimua hãbak'ai hagjö hich hag gaaipai hëugar t'uur sim “Lugar Santísimo” ha t'ʌ̃r sĩejim haajem. Mag heen hãba chi p'adnaan pörk'a sim happaita año gaai biek hãbpai duubjeejim hanaabá. 8;i Mag di mʌgta hëu sĩejim haajem: Di hãbpai simta, hag hee t'uram numí t'uurk'a sĩejim haajem. Nacharam, “Lugar Santo” ha t'ʌ̃r sĩejim hanaabá; maigpain p'adnaan parhooba dubju haai naajim haajem. Mag hee lámpara hausĩiujem dʌ̈i Hẽwandam hat'ee pan hausĩiujem mesjã sĩejim haajem. *: O Mag Hẽwandamau nacha maach jöoin dʌ̈i hiek deewai jaautarrjö Haai hi jëeujem di hëutarran, sĩi hich mʌig heegarm dipaaupai hëu sĩejim haajem. Mamʌ magʌmjã, hag hee parhooba haju k'aba, hich Hẽwandamau jaau wai sĩejim hanaabá, jãga hõrau hichig jëeuju k'ap hamk'ĩir. *9M Mag Hẽwandamau hiek hiiur deeju ha hiek'a sĩerr haiguin, ya chi nacharam tag serbiiba haadeewai jũrr hiek hiiurta sĩuju jaau sim hajim. Maadëu k'ap'ʌ nʌm, nem hinagta ya jöoiraanaa serbiiba haadëmʌn sĩi barpʌ̈ijupaita sim. Hich hagjöta habajieb Moiseeg ley deetarrjã.8 Ham mag nʌisim haig hĩchab hamau mʌ dau na nem k'aigbam waaujerrjã mʌchdëu chugpaapʌ̈iju.Mag chugpaabapʌ̈im chan mua tag magʌm hiekjã higba, warre hich mag k'ĩir hok'oopʌ̈iju” hajim haajem hich Hẽwandamau. (Jr. 31:31-34) _77 Magbarmʌn t'um chaain bʌ̃rʌʌmdamaupa mʌ k'ak'apdö t'ʌnʌisiju haawai tag dich dö hãbam heem k'ʌʌnagjã jaauba, ni dich k'odnaanagjã mʌ hiek jajaau habaju, tag magju higba hap'öbaadëju haawai. M6 “Deeu mua israelnaan dʌ̈i hiek deebarmʌn mʌgta hajugui” hajim hanʌm:“Mʌchdëu ham dʌ̈i hiek deebarmʌn mua warre ham t'ãar hee p'ã sĩubarmjöta hajugui” hajim hanʌm “mʌch hipierraa ham k'õsi hipierraa hamk'ĩir.Mʌchta ham Hẽwandamk'a chirsiewai hamach jũrr mʌ hõork'a nʌisiju. b5= Mag mua deeu ham dʌ̈i hiek deebarm chan Egiptomua mʌchdëu ham wai höbërtarr k'ur maach hiek'atarrjö k'aba hap'öbaadeewai mʌchdëu ham hisegtarrjö tag ham hisegbamgui” hajim hanʌm hich Hẽwandamau. '4GMamʌ hichdëu hoowai hõrau pöd hamach hiek'atarrjö mag ley hʌʌrk'a hauba ni chi leíujã hichdëu k'õsimjö hõor hajaug paa hauba sĩerr haawai, hich Hẽwandamaupai magjim hanʌm:“Jãg sĩi hawi mua hũwaai mʌch garmua deeu Israel durr nʌm k'ʌʌn dʌ̈i hiek deewi Judá durr nʌm k'ʌʌn dʌ̈ijã hiek deejugui” hajim hanʌm; “hajapcharan israelnaan hamach t'umaam k'ʌʌn hat'eema. +3OMag nacha Hẽwandamau maach jöoin dʌ̈i hiek deewi ley deetarrta hajapcha hamuan, hewag pawiajã tag hirua hich garmua deeu hõor dʌ̈i hiek deebak'am. ]23Magua, Jesuuta hʌ̃gt'armua maach kõit hiek'aajeewai hirua nem wau simta mʌig heegarm p'adnaanau hõor kõit nem wau nʌm k'ãaijã hajapcha sim. Maguata hĩchab mag hichdëu maach kõit nem wau sim gaaimua hʌ̈u hĩsin hich Hẽwandam haarcha barju haai hapi sim. Hajapcharan hich Jesús gaaimua Hẽwandamau hõor dʌ̈i hiek deetarrta nawe Moisés dʌ̈i hiek'awi ley deetarr k'ãaijã hajapcha sim, mag gaaimuata hʌ̈u Hẽwandamau maach peerdʌ haaujeewai. 1'Hẽwandamau Moiseeg mʌig heegarmua hichig jëeumk'ĩir di hëupi jaauwaijã hirig, “Hajap'a hoonaa Sinaí durrsĩ gaai mʌchdëu pʌchig hʌ̃gt'arm di hoopitarrjöota hëubá” hajim hanʌm. Magtarr haawai mag p'adnaanau mʌig heegarmua hõor kõit nem wau durrumjã sĩi hich Jesuu hʌ̃gt'ar Hẽwandamag jëeujem degcha wau simjö hajuuta hẽk'a durrum, mamʌ pöd hagjöcha wauba nʌm. n0UHí hagt'a maach hee mʌig heegarta sim hak'iin, mag p'adjã k'aba sĩek'am. ¿Jãgwi? Moiseeu ley deetarr gaai jaau simjö ya Hẽwandamag nem hinagdam deenaa nemchaainjã k'ëchnaa hirig jëeujem p'adnaan k'apan t'ʌnaawaima. n/UHich jãg p'adnaan pöröujã Hẽwandamag nem hinagdam deenaa nemchaain k'ëchnaa hõor kõit Hẽwandamag jëeumk'ĩirta jʌr haaujeewai, Jesucristooujã hĩchab ham dënjö Hẽwandamag nem hinag deeju haai sĩejim, mag p'adk'anaa maach kõit hiek'aajem k'aag. Maagjerr haawai hiruajã chadcha deejim; mamʌ hirua hichpaita nem hinagdamjö deejim. ".=Mʌig heegar p'adnaan pöröu Haai hi jëeujem deg haajerrjö, hichta hʌ̃gt'ar Hẽwandamag jëeujem heejã chi Pörk'anaa maach t'umaam k'ʌʌn kõit hiek'aajemk'a sim. Mag hʌ̃gt'arm Haai hi jëeujem di chan mʌig heegarmjö sĩi hõrau hëutarr k'aba, hich Hẽwandam juau. Y- -Mua pãrag hajapcha k'ap hapim k'õsi chirʌmʌn mʌgau: Chadcha Cristo t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpainaa maach kõit hiek'aajemta hʌ̃gt'ar Hẽwandam dʌ̈i hãba chi Pörk'a hi juachaar gar jup sim. b,=Warran Moiseeu ley p'ã pʌarr gaai jaau simjö p'adnaan k'apieg jʌr haauwaijã maachjö pekau pöm k'it'ëe harr k'ʌʌnta jʌr haaujeejim. Mamʌ mag ley jöoi deetarr k'ur nassi pawi Hẽwandamau hichdëupai hich gaai juraanaa hich Hiewaa bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u k'itʌmta t'umaam k'ʌʌn Pörk'apinaa maach kõit hiek'aajem k'apitarran, mʌg hatag pawiajã hichta p'ad chi hajapcharamk'a sĩerrʌmua dajẽgjã dajẽgba hich mag maach kõit hiek'amk'ĩir hajim.+%Magba haawai hi bëeju na p'adnaan t'ʌnarr k'ʌʌnaun hed hëepierr nemchaain k'ëchnaa nacha hamach pekau kõit jëeuwiata jũrr hõor pekau kõitjã jëeujeejim. Mamʌ Jesuu chan hamjö k'aba haawai, nemchaainjã k'ëk'ëch haba, hichta biek hãbpai hʌdʌraa hõor pekau kõit hich t'õopijim. Mag biek hãbpai hichta t'õopitarrau ya tag hõor pekau kõit nemchaain t'õoju k'aba haadëjim. !*;Magua hichta chadcha maachdëu hig narr p'ad k'abahab, maach kõit hiek'aajem chaar. Hich chan nacharam k'ʌʌnjö k'aba haawai bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u k'itʌm; k'aibagjã chuk'u, ni bʌ̃ʌrjã chik'am k'aigba hajöjöopaijã k'aba, maachjö pekau pömk'am k'ʌʌn heemjã k'aba sim. Mag sĩewai hichta nem t'um hʌ̃gt'arm magwe t'ʌnʌm k'ãaijã hʌ̃rpai hapijim Hẽwandamau, hich dʌ̈i hãba. )Maguata hich gaaimua Hẽwandam jʌr nʌm k'ʌʌnan, hirua peerdʌ haub k'aba peerdʌ hauwi hich mag hich dënk'a wai sĩsiejem. Mag hichjã hich mag hiiu sĩerraawai hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn kõitjã hich mag hichdëuta Hẽwandamag jëeu nʌrraju. (5Mamʌ mag p'ad hiiur Jesús chan meejã meeba hich mag sĩerraawai, mag hi meebaawai hãbmuajã hi p'idag hauwi jũrr maach kõit jëeujujã habam. `}|{8ywvuFsrq/onkj]igmdd(a`_^^[YXWWTSRQONML3K$IGECIB*@@Z><:87654E320/.-,^+)(G'.%$R#_"5 _IDg}d%90q H  % +tn cMag meeuk'ak'arrsöta nʌm chan Hẽwandam najã hʌ̈u k'abata nʌm, hichdëu k'õsi simjö k'aba naawai. `m ;K'odamnaan, mʌg mua pãachig jawaagpam hiek k'ĩir heyaa habat: Maachin t'umaam k'ʌʌnta jʌ̃g hʌ̃rʌʌ haju haai nʌm, Hẽwandam hiek jaau nʌm hũraag. Mag jʌ̃g hʌ̃rʌʌ naaju haai naab mamʌ, hiek'aagpaawain hajap'a k'ĩirjunaata hiek'aju haai nʌm. Hẽwandam dʌ̈i wa hi hiek gaaimua k'ãijã hoob meeuk'ak'arrsö hamiet. zl oMag maach dʌ̈i hajap'a sĩerraawai hewag pawi hagjö hich chaaink'aju k'ʌʌn k'ãaijã maachta nacha hich chaaink'a haujim, hichdëu maach peerdʌ haaujem hiek hũrpibarm gaaimua. Mamʌ mag hich chaaink'a hautarr chan maach garmua k'aba, hich garmuata mag hich chaaink'apim k'õsi sĩerr haawai hajim. Par jʌ̃gʌupai hũrba Hẽwandamau jaau simjö haju haai nʌm k #Hẽwandam hedjã hee nem t'ʌnʌmpa wautarraun maachig nem t'um nem hajap'am happaita deejem. Hich chan maach mʌig heegarm k'ʌʌnjö cambibierrsö k'aba sĩerrʌm. Mag sĩewai prueba hee nʌm haigjã hiruata magʌm k'ĩirjug deejim hawi hi gaai t'ʌju k'aba nʌm. 5j eK'odamnaan, mag prueba hee nʌm haigjã Hẽwandamauta mag nem k'aibag wauju k'ĩirjug deejim hawi hoob wir haig pãachdëupai pãach k'ũgurmiet mag k'ĩirju nʌmua. Ui %Mamʌ mag k'ĩirjubaadëmjã hisegba wai nʌmuata jũrr pekaúg paajem. Maimua mag pekau maach gaai hajap t'ierrpa sĩsiewai jũrr maguata warre hok'oom hiek hok'oopiwi Hẽwandamagjã maach hisegpiejem. Eh Maachin nem k'aigba wauju k'ĩirjug dʌ̈i t'aaba naawaita magʌm nem waum k'õchk'aajem. Maguata magʌm nem wauju k'ĩirjubaadeewaijã sĩi wounagamjö hʌdʌraa dich hëudʌ harrpiejem. g   Mag prueba hãwat nʌm hee nem k'aigba wauju k'ĩirjubaadeewaijã hoob hich Hẽwandamauta maachig magʌm k'ĩirjupi sim hamiet. Hẽwandamau chan nem k'aigba waujöjöopaijã k'aba haajeewai maachigjã hichdëu chan hirua magʌm k'ĩirjug deeba haajem. f   Woun hãbmua mag prueba k'ĩir pogk'e hich gaai burr nʌmjã hʌ̈uta dʌ̈i juapadam hubʌ hãwatbapʌ̈imʌn honee habá. Mag hamʌn magan hich Hẽwandamauchata hirig, “Hʌ̈u chadchata pua jʌmpʌ̈ijim” hawia, hich haar hauwia, hich mag hich dʌ̈i wai sĩsiju, t'um mʌig heegar haawai hich daupii haajerr k'ʌʌnan warrgarwejã magta hich haar hauju jaautarr haawai. -e U Hedau pes wʌʌbaadee, k'iurbaadee, sĩi k'ʌʌijem. Mag k'ʌibaadee hooimʌ t'ʌnarrjã warre chi hooimʌg hok'oojem. Riknaanjã hich hagjöta t'ʌnaabahab. P'atk'on warag paarpaju hẽk'a nʌm hee meebaadee magʌm nem t'umaa sĩi werpʌajem. K'an jãgwiata nem k'aigbam wauju k'ĩirjuajẽ =d u Maagwai jũrr rik hagjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sim gaaimua mʌig heegar hich p'atk'on wai sim hok'oowiajã, mag hich Cristo dënk'a simta mag p'atk'on k'ãaijã hajapcha sim k'ap, honee habá. ¿Jãgwi mag chirʌ́? Riknaanan pamaarjöta k'it'ëe haawaima. ¿Pãrau pamaar k'iugp'ëbaadëm hooba haajẽ? dc C Hãb k'ãijã mʌig heegarm k'ʌʌnau hoowai serbiibanaa dau hap'ʌʌ k'itʌm mamʌ chadchata Cristo dënk'a k'itʌm k'ai, mʌg hatag pawiajã Hẽwandamau hichig nem t'um jʌ̃apiju k'ap, mag hermano honee habá. b 7¿Jãgwi mag chirʌ́? Hĩs hamachdëu nem wauju k'ĩirjutarrjã noram paawai jũrr deeum k'ĩirjugta hau sĩerrjëe haawaima, hamachdëu jëeubarmpaita hamachig deeju k'ĩirjuba. Mag k'ĩirjug hãba k'abam gaaimuata pöd Hẽwandamau nem k'õsimpai waujujã haba sĩerrjëem. a -Har mag deebaju k'ãijã jëwaagpam ha k'ĩirjunaata jëeu nʌm k'ʌʌnau chan hoob hamachdëu jëeu nʌm maach Pör Hẽwandamau deeju hamiet. ` Mamʌ mag pãachdëu hirig k'ĩirjug jëeuwaijã chadcha pãachig deeju k'ĩirjunaata jëeubat. Har mag hamachdëu jëeubarmjö deebaju k'ãijã k'ĩirju nʌm k'ʌʌn k'ĩirjugan sĩi p'ũasdau p'ũu parhoob hichdëu harrm haig harrjemjöta sĩsidʌm. J_ Mamʌ magʌm prueba hãwataag pãar hee hiwiir hãb k'ãijã mag hich Hẽwandamau k'õsimjö haju k'augba sim k'ai, hichigta jëeubat. Magbaawai hirua k'ĩirjug deemamua k'augpiju. Hẽwandamau nem deewai chan maach dënjö mag, “Mua k'achpaita deejujã” haba, ni chik'am k'ĩir p'ʌʌrnaajã nem deeba haajem. ^ /Mamʌ mag prueba hãwat wënʌrrʌmuata hidëu Hẽwandamag pãach wajaug paapinaa pãachig k'ĩirjugjã deepibat, hichdëu k'õsimjö nʌisieg. Z] /Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mag prueba k'ĩir pogk'e pãach gaai burr nʌmuata mʌg maadëu hʌ̈k'a nʌm hiek hisegk'imjö haadëp haawaijã magʌm gaaimuata hʌ̈u warag juapá jãpmaajem, magʌm hãwaat k'augaag. ^\ 7K'odamnaan, nem t'umaamua pãach k'ĩirpierr chachmawiajã warag honeeta habat. [ '¿Jãgpai nʌ keena? Mʌʌn Santiagoou, Hẽwandam chog hanaa hĩchab maach Pör Jesucristo chog. Durrpierr maach meeun judionaan Cristo dënk'a nʌm k'ʌʌn pãach nʌnʌidʌmpierr pãragta mua saludaa chirʌm. Hidëu Hẽwandamagta dichig k'ĩirjug deepiju haai nʌm Zy Chaig jaau chirarrjö deeu pʌaba pãrag jaau chirʌm: Mʌʌn hãba Hẽwandamagta pãar kõit jëeu chiraajem, hichta pãar dʌ̈i hogdʌba hich mag pãar t'ʌa wai nʌrramk'ĩir. Hayoo keena. Mʌgdampai hajim pãrag jaaum hig chirarr.bY= Keena, pastornaan t'umaam k'ʌʌnag maimua tagam k'ʌʌndam maachjö hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnagjã t'umaam k'ʌʌnag mʌ salud deebat. Cristo gaaimua maach k'odamnaan Italiapienaujã hĩchab pãrag salud haajem. YX+ Pãrau hagt'a k'augba nʌm k'ai, Cristo gaaimua maach k'odam Timoteo ya cárcel degmua höbërjim haajem. Magua mʌ maju nawe mʌig barchëmʌn, mʌchdëu pãar hoon maawai mua hí mʌch dʌ̈i harrju. W{ Maimua hãbmiecha paawai hũrbat keena: Mʌg carta hiek duurjã k'aba bʌt'ʌ k'itʌm pãach jua hee pabaimaawai hag gaai mua pãach wawí chirʌm hajap'a hũrm k'õsi hũrbat; pãach k'ĩir honee hamk'ĩirta mua mʌg p'ã deepʌ̈i chirʌm. MV Mag Hẽwandamagta muan pãar kõit jëeu chirʌm, hichdëuta hichjö warag pãar hajaug paamaawai hichdëu k'õsimjö pãachdëu nem wau nʌmjã t'umaa hajap'a höbëbër hamk'ĩir. Magnaa hĩchab Jesucristoog hʌdʌraa maach Pörk'api nʌm gaaimuata Hẽwandamau maach dʌ̈i hichdëu ham haig hamk'ĩir hirigta jëeu chirʌm. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab t'umaam k'ʌʌnag maach Pör Cristota mʌg hatag pawiajã hich mag t'ö hiek'apim k'õsi chirʌm. U{ Muan mʌchdëujã Hẽwandam maach k'õinaa p'ë wai sĩejemʌgta pãar kõit jëeu chirʌm; hajapcharan har maach Pör Jesús, maach Pastor chi hajapcharam, har chi meem harrta deeu p'iriu hautarr hag Hẽwandamagma. Hich mag Jesuu k'abahab, Hẽwandamau hõor dʌ̈i hiek deewai jaautarrjö, chadcha hich bagauta hõor pekau chugpaawi hʌ̈u peerdʌju hayaa hapiejem. Keena, mʌ kõit Hẽwandamag jëeubat. Mag mʌch kõit jëeupi chirʌm chan k'aigba chiraawai k'abam; mua k'ap'ʌ chirʌm, mʌch Hẽwandam dʌ̈i hʌ̈u chirʌm. Mamʌ warag mʌg hatagjã t'um mʌchdëu nem wau chirʌm gaaimua hich mag hi dʌ̈i hajap'a chiram k'õsi chiraawaita mag pãrag mʌch kõit jëeupi chirʌm. R+ Keena, iglesia hee pãach pörnaanau pãachig nem mag haawai ham hipierraa habat, pãachta jũrr ham k'ãai hʌ̃rpai haju hẽk'aba. Pãar gaaimua Hẽwandamau hamachig hiek jëeuju k'ap'ʌ naawai hamauta jua hʌ̃yaajã k'augba pãar t'ʌajem k'ʌʌnau. Pari mag pãach hajap'a t'ʌamk'ĩran, pãachdëujã ham hipierraata habat, wajap'a hamaujã hamach p'idag honee waumk'ĩir. Pãrau magbam chan pãar gaaimua ham hök'ĩirjuu hap'öbaadëmua hamach p'idagjã waumap'amta waup'öbaadeewai pãachpata heeg paauk'amaju. `Q9 Mamʌ mag happai k'aba, dich k'apeen dʌ̈i hö hajap'a haju chan hoob k'ĩir hok'oomiet. Pãachdëu nem wai nʌm heem jũrr chuk'um k'ʌʌn dʌ̈i jig haupetat. ¿K'an jãgwi pãrag mag chirʌ́? Mag hagdaujö nemdam jig hau nʌmta warrgar mag nemchaain t'õonaa ofrendak'a hichig deejerrjö Hẽwandamau hi dawagaa hoojeewaita mag chirʌm. &PE Mag k'ĩirju naawaita hãba Jesucristo gaaimuata Hẽwandamag hʌ̈u hajim haju haai nʌm, hi gaaimuata hʌ̈u mag Hẽwandam haarcha naaimaju k'ap'ʌ naawai. Mag hirig dich hiiucha pʌaba hi t'ö hiek'a nʌmta warrgar nemchaain t'õonaa p'aa nʌmua hirig jëeujerrjö jëeu nʌmʌu. oOW ¿K'an jãgwi mag Jesús gaaimua dich wau hiek'ajujã higba warag sĩi hãwatju haai nʌm ha chirʌ́? Sĩi hich mʌig heegarpai wënʌrram hiek k'aba, maach durr chaar hʌ̃gt'ar hich Jesús sim haarta wëtju k'ĩirju naawaima. ?Nw Mag hi t'õon harrwaijã hi waunaa hi hiseg nʌm hiek'au warag p'öbör higaauta hi harrwi t'õotarr haawai, magan maach jöoin hi pʌaba hʌ̈k'a nʌm gaaimuata dich peerdʌju hẽk'aju k'ãai, Jesuuta jʌrju haai nʌm, hi gaaimuata chik'amnau maach dʌ̈ita jũrr hich dʌ̈i harrjö wau hiek'ajujã higba. M# Hich mag hajim hĩchab Jesuu mag maach kõit nemchaaijö hich t'õopiewaijã: Warag p'öbör higaau harrnaata hi t'õopʌ̈ijierram, mag hich bag hãrbarmuata Hẽwandam dau na hõor hajap'a naaju hayaa hapäaig. Hichdëu magtarraupaita maach Hẽwandam dau na hajaug paajeewai, k'ant'ee maadëu mag nem hinag k'öju haai nʌ wa k'öju k'aba k'ãijã sĩ ha jaau nʌmta hipierraa haju haai nʌ. L# Pãrau k'ap'ʌ nʌm, añopierr biek hãbpai p'adnaan pöröu nemchaai t'õonaa chi bag Haai hi jëeujem deg harrjem, Hẽwandamag hõor pekau kõit ofrendak'a deeg. Mamʌ chi nemchaain modon warag warp p'öbör higaau harrnaa sĩi p'aapäaijem, bʌ̃ʌrjã k'öpiba. jKM Magarrau Cristo hiekta hʌ̈k'a nʌmuan chad Hẽwandamau maach hauju, hich Cristota maach kõit hʌdʌraa hich t'õopitarr haawai. Mamʌ jãg Haai hi jëeujem degam p'adnaanau par nemchaain k'ëch nʌmuata hamach haupiju hẽk'a nʌm k'ʌʌn chan pöd hirua haubam, sĩi maach jöoin hi gaai jaau sim hʌʌrk'a nʌmuata peerdʌju hẽk'a naawai. fJE Magua pãachig hi hiek hawi jũrr deeum hiek pãachdëu nacha k'augtarr chaaur nem parhooba k'ãijã k'öpiba jaauwai hoob hʌdʌʌr pãach k'ũrgurpimiet. Mag nem parhoobam k'öpiba jaau nʌmta chadamjö hʌ̈k'aju k'ãai, Hẽwandamau mag Jesucristo pʌ̈ibarmua chadcha hich garmua nacha maach k'õchk'atarr k'ap'ʌ nʌmuata hubʌ naaju haai nʌm. Jãg sĩi nem parhoob k'öpiba jaau nʌm hipierr nʌmuapai chan bʌ̃ʌrjã Hẽwandamag maach haupijöjöopaijã k'aba sim. ;Io Pãadë hũrbat: Jesucristoon warrgar hich sĩerrarrjö mʌg hatag pawiajã cambieba hich mag sĩerraju. Hí mag cambieba sĩerraawai hi hiekjã hagjö cambieba sĩerrʌm. IH  Pãadë har warrcha pãachig Hẽwandam hiek jaaunaa mag hamachdëu jaau nʌmjö wënʌrrapi jaautarr k'ʌʌnta k'ĩirjubat, jãga mag p'itt'ur durrarr hãba hamach meewaijã hagt'a hogdʌba hich mag hʌ̈k'a nʌmua hubʌ durrumta k'ëchjierrá; magʌmta pãrau k'ĩir heyaanaa hamau hʌ̈k'aajerrjö hʌ̈k'abat. G' Mag nʌm haig hĩchab maadëu bʌ̃ʌrjã k'ĩirjuba, sĩi warag hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö“Maach Pör Hẽwandamauta mʌʌn k'aigpeerjeewai hõrau mʌ dʌ̈i k'aigba hawiajã k'ani mua högk'abarju” habat. (Sal. 56:3-4,9-11; 118:6) F Hich Hẽwandamaucha jaauwai, hirua chan bʌ̃ʌrjã maach k'a hogdʌba ni sĩi parhoobajã maach k'augba barpʌabaju ha sĩewai, pãach dau hap'ʌʌ durrum hawi hoob p'atk'onag wʌrppa hamiet; Hẽwandamau pãachig dee sim dʌ̈ipai honee habat. ~Eu Har dich hõor k'abam dʌ̈i k'apes haajem k'ʌʌn gaai chan Hẽwandamau sĩi hich jãg hoobamjö sĩubaju haawai hemk'ooin hʌʌinpan wa hʌʌin k'ãijã jaainpan hagdaujö pãach hõor respetaabat, hoob bʌ̃ʌrjã deeum dʌ̈i hamiet. )DK Pãachta preso nʌmjö pãach k'apeen preso durrum k'ʌʌnjã k'ĩir heyaa habat. Har pãach dënjö hʌ̈k'a durrum gaaimua hõrau ham dʌ̈i hamachdëu ham haig ham gaai dee nʌm gaaimua dau hap'ʌʌ durrum k'ʌʌnjã hĩchab k'ĩir heyaanaa, pãachta mag dau hap'ʌʌ nʌmjö hamau nemdam hig nʌmjã hamag hau deebat, chik'am jua machgau pãach dau hap'ʌʌ haawai pãach dʌ̈ijã magta hapim k'õsimjö. FC Pãach haig hõor bëewaijã hamag di hĩgk'aba warag pãach haig jẽerpim k'õsita jẽerpibat; k'arin hõrau hamach hö hajaugau hich Hẽwandamaucha angelnaan pʌ̈itarr k'ʌʌnpa hamach haig jẽerpiejeejim, mamʌ sĩi parhoobam k'ʌʌnpii hawi mag Hẽwandam chognaanjã k'augbata hamach haig jẽerpiejeejim. yB m Mua pãar wawí chirʌm hũrbat keena: Pãach k'apeen t'um k'od hãbam k'ʌʌn happai t'ʌnʌmjö daupii habat. +AO Pãadë k'ĩirjubat keen: Mag Hẽwandam hiek hiruan maach k'aibagjã sĩi hõt hee p'aabapʌ̈imjö warre chuk'u hapäaijem hanaawai, mag nʌm dʌ̈i hĩchab hiruata durr jʌ̃a chirʌm chan bʌ̃ʌrjã chugpaa k'augba hich mag sĩerraju hanʌm durrta maach p'ë hauju hanʌpí, hirigta hʌ̈u hajim hanaa warag t'ãar honee jëeuju keena, hichdëu hichig jëeupiejemjö, hi dau na nem k'aigba waujujã hök'ö. @  ? Mag hirua deeu biekdam hãbpai duuipiju ha simʌn, sĩi k'ajap'am hʌʌur chaar k'aba haawai, magbarmua warre mʌg durr hoorpʌ̈iwi hedaujãjã chuk'u hapʌ̈ijuuta jaau sim, mag maach hi hagk'aju higwi. Mamʌ pãadë hũrbat: Hichdëu nem wautarr t'um hʌʌrppʌ̈iwiajã mag maach wëtju haar hichta chi Pörk'a sim durr chan bʌ̃ʌrjã chugpaba hich mag sĩerrʌm hiek'au. L> Hich mag Hẽwandam Sinaí durrsĩ gaai Moisés dʌ̈i hiek'a sim jaar hich hiek'a simua chadcha jẽbpata duuipijim hanaabá. Mamʌ Hẽwandamau hich hiek gaai jaauwai,“Deeu mua biek hãbpai mʌg jẽb duuipiju, mamʌ mag duuibarm chan mʌg jẽbpai k'aba hedjã heem magweta duuipiju” ha sim. (Hag. 2:6) #=? Magua keena, hĩs Hẽwandamau maachig jaau simjã hoob hasekasba hamiet. Mag hĩs hichdëu maach dʌ̈i hiek dee simta warr maach jöoin dʌ̈i hiek deetarr k'ãaijã hajapcha sim. Magua pãadë hũrbat: Sĩi Moisés maachjö mʌig heegarmk'a sĩerrau Hẽwandam hiek jaau k'itʌm hũrba harr paarjã chi hasekasba harr k'ʌʌn Hẽwandamau sĩi par daúapai hooba ham gaai jua k'ʌaba deejerr k'ai, hĩs mʌg hʌ̃gt'armua hichdëucha maachig hiek'a sim hasekasba haawaijã hoob pãrau mag maachta hi jua heemua peerdʌju hamiet. =<s Mam hʌ̃gt'ar hich Jesujã dʌ̈i sim haarta maach t'ʌ̃r sim, har mag hiek hiiur deewai hich Jöoirau jaautarrjö chadcha hapieg hich bag hãrpitarr woun haar. Maadëu k'ap'ʌ nʌm, mag hi bag hãrtarr chan warr jöoingar Abel t'õowai bag hãrtarrjö k'aba harr haawai, maach pekau chugpaawi Hẽwandam dʌ̈i maach k'õinaa hapieg hajim. Mamʌ chi Abel bagau chan magba, warag hich naamta hiekk'õr hee pʌajim Hẽwandam dʌ̈i. Q; Mam hʌ̃gt'arta hĩchab mag hiek hiiur deetarr gaaimua maach dënjö Cristo hiek hʌ̈k'awi hich chaaink'a t'ʌnʌm k'ʌʌn t'ʌ̃rjã Hẽwandamau p'ãk'a wai sim. Hich mamta sim hich Hẽwandamjã, maach t'umaam k'ʌʌnau mʌig heegar haawai dichdëu haajerrpierr hagjö maach dʌ̈i nem hajap'a haju Jöoi. Hichdëuta hĩchab hag nawe jöoin hich hiek hʌ̈k'a durrum hötarr k'ʌʌn hak'aarjã hichjö hajaug paak'apʌ̈iwi hich dʌ̈i p'ë wai sim. A:{ Mamʌ hĩs hewag Hẽwandamau maach dʌ̈i hiek deewai chan hamagamjö sĩi mag warp durr bʌ̈k'ʌrrpaimuata hich hiek hũrpi jaaubajim. Maachin ya mʌig heegarwe Sión p'öbörpienau; hajapcharan hʌ̃gt'ar wëtju k'ʌʌnma, Hẽwandam p'öbör Jerusalén hee hich dʌ̈icha naaimaju k'ʌʌn. Maman Hẽwandam chognaan pöoma hamach k'apangau sĩi maadëu chi beerjujã k'augba t'ʌnʌm k'ʌʌnauta Hẽwandamag jëeup'ö t'ʌnʌm. 91 Mag chadcha sĩi maach nem hök'ö t'ʌnarr haawaita hich Moiseeujã hĩchab, “Mʌchjã jãp'ierr hajaugau k'a duui chirʌmgui” hajim hanʌm. ,8Q K'ani hamau hũurwai warre ham t'ãar heyaata “Chijãg pãach nʌm haigpai naaba mʌg durrsĩ gaai bʌ̈ t'ʌg sim wounan hichiita t'õob k'aba warre t'õopʌ̈iju haai sim nemchaai hawiajã, mokou bar wai nʌmua wa t'utk'ërëu k'ãijã” ha hũrbaawaita mag jãp'ierr naajim hanaabá. 7/ Hamau maach k'ãai hamach jʌ̃gʌucha chi trompeta hiekjã hũrnaa hich Hẽwandamcha hiek'a simjã hũr narr haawaita warre hamach t'ãar heyaa jaaumam hũrwi tag hi hiekcha hũrmaaugau hirig, “Aay Hẽwandam, marau pöd pʌ hiek'a sim hãwatbam” hajierram hanaabá. 6' Keena, pãadë hũrbat, mua pãrag jaauk'im: Hĩs mʌg Cristo gaaimua Hẽwandamau maach hich dënk'a hawaag maach dʌ̈i hiek deebarm chan warr maach jöoin dʌ̈i hiek deetarrjö k'aba sim; hĩsimʌn hiek hiiuriu. Warrcha Hẽwandamau maach jöoin dʌ̈i hiek deewain sĩi durrsĩ Sinaí hanʌm bʌ̈k'ʌrrta wëtpi jaaujim haajem, maigpaimuata hich hiek'a sim hũrmk'ĩir. Hamau hamachdëuchata maigmua hoo naajim hanaabá chi durrsĩ sĩi huurdʌ wëjömjö t'ʌnʌmta sĩi hedjã k'ĩssu t'ʌnʌm; mag nʌm dʌ̈i hed k'õorga sĩi p'ũ t'eeg wë t'ʌnʌm dʌ̈i maach nem hök'ö pagt'ʌm daujö p'ʌrjẽer hahauk'amjã hoo naajim hanaabá. 5 Maimua pãrau k'ap'ʌ nʌm, jãgajĩ hagtarr k'ur ya hich haai meegpaawai deeu hũwaai k'ĩirju hauwi. Hich haai juagam nem jʌ̃ag hirig hich bendiciepiewaijã jöoirau hirig hich bendición deebajim hanʌm, hag nawe mag lenteja t'ëp hãbam paar hisegtarr haawai. Parii dauhi pömjã hãrjieb mamʌ, pöd hich haai juagam nem jʌ̃aju k'aba hich mag sĩsijim hanaabá. Magua pãraujã hoob Esauu hich bendición hok'oopitarrjö nem bʌ̃rʌʌm gaaimua Hẽwandamau pãachig nem deeju harr hok'oopimiet. !4; Pãach hee hiwiir hãbmuajã hoob dich hõor k'abam dʌ̈i chan k'apes hamiet; hoob Hẽwandamau waupim k'õsimʌgta sĩi hoobamjö ham k'õchgau warr jöoingar Esaú harrjö hamiet. Esaú hichta chi naam harr haawai hichdëuta hich haai nem t'um jʌ̃ak'am; mamʌ mag jʌ̃aju harrta sĩi jãsogau t'ach t'ëp hãbpaim dʌ̈i jũrr hich heeumʌgta hichdëu nem jʌ̃aju harr t'um t'ʌsĩepʌ̈ijim hanʌm. 3 Magam hugua Hẽwandamau pãach dʌ̈i hich garmua nem hajap'a ham hig sim chan hoob hʌdʌʌr hok'oopimiet; ni hãbamʌgjã hoob pãach hee sĩi pak'ër k'aigbamjö höbërpimiet. Hʌdʌraa magta hapimʌn, mag hoowi deeum k'ʌʌnaujã hi dënjö haadeewai, bigaaum k'ʌʌn gaaipata warag bën hãk'ãraamjö dʌrbabaadeewai, hõor pöm Hẽwandam dʌ̈i hʌ̈u narr k'ãijã k'aigba haju. 2 T'umaam k'ʌʌn dʌ̈i k'õinaa wënʌrrajuuta k'ĩirjunaa maach pekau paarpapijöjöom nem t'um warre hisegbapʌ̈it. Magʌm nem t'um hisegwi hich Hẽwandamau k'õsimjö hi hat'eepai k'aba nʌm k'ʌʌnau chan pöd hi haar höbërwi hi k'ĩir hoobam. 1 Magnaa hĩchab k'a t'ũumjö durrum k'ʌʌn daarjã hich Hẽwandamau k'õsimjö hajap'ata nʌrrjëe habat, bigaaum k'ʌʌnaujã pãach hoowi hagjö hamk'ĩir. Pãrau magta hamʌn, Hẽwandam dʌ̈i hajap k'aba nʌm gaaimua mag k'a t'ũumjönaa bʌ̈ hãk'ãraamjö nʌm k'ʌʌnjã pãach hoowi deeu monaau nʌisimjö hamjã hĩchab pãachjö Jöoi dau na k'ajap'a wënʌrraju. 0 Jãg pãach p'it'urg hau nʌm gaaimua tag pödbajujö sĩi k'a t'ũu piu hũhũraamjönaa sĩi warag bʌ̈ duuijujö t'ʌnʌmjã, deeu hũwaai k'ĩir hubʌnaa bʌ̈pajã hubʌ t'ierrk'a nʌmjö k'a honee habat, mag p'it'urg hau nʌmjã hʌ̈u hãwataag. ,/Q Hiin chadcha dich hiek'aa hũrbag gaaimua maach wʌawai chan hʌ̈u k'aba sĩejem; maach gaai masi sĩejeeb mamʌ, magʌm gaaimua hʌ̈u hiek'aa hũur k'aaugwain dich chitʌmpierr chitʌmjã hʌ̈u maach k'õinaa chitaajem. Hẽwandamau nem jaau sim sĩi par jʌ̃gʌupai hũrju k'aba nʌm .3 Maach dënnaanau maach daii haawai mag maach wawiejerran, sĩi k'ũchpai mʌg jẽb gaai nʌm hora dich hajap'a hamk'ĩirpaita maach wawiejeejim, hamachdëu hoowaijã magta chadcha hʌ̈u sĩewai. Mamʌ Hẽwandamauta maach gaai mas waunaa maach wawí k'ãijã wawí simʌn, mʌg hatag pawiajã dich hajap'a hamk'ĩrau; hajapcharan hichjã hajap'a k'itaawai maachjã hichjöta hajap'a hapim k'õsi sim. Z-- Pãrau k'ap'ʌ nʌm, warr maach daii haawai, maach dënnaanau maach wʌawai wa wawí k'ãijã wawiewai, maadëu chadcha ham hök'ö haajeejim. Maagjerrta ¿jãgwi maach Haai hʌ̃gt'ar simua maach dʌ̈i maagwai maadëu högk'abaju haai nʌ? ¿Hichdëuta maach hich haarcha höbërju hayaa hapinaa hich mag hiiu wënʌrrapiejem k'abá? c,? Mamʌ pãrau hoowai pãachdëu nem k'aigba wau nʌm paarjã Hẽwandamau bʌ̃ʌrjã pãar chig haba ni wawijã wawiba sim k'ai, magan pãar chan hich chaain chaar k'aba haawaita mag hirua sĩi pãrag hoobamjöo sim. p+Y Maguata muan pãragan Hẽwandamau pãach gaai mas deewaijã sĩi k'ĩu jʌmbat ha chirʌm; maach hich chaain haawai hirua maach dʌ̈i magju haai sim. ¿Pãrau hoowai chaainau nem hãrbarm paar chi dënnaanau wʌba haajẽ? *} Mamʌ mag hi dau haug wautarrjöcha k'aba nʌmta, Hẽwandamau hich hiek gaai maach wawí simjã ya pãrau k'ĩir hak'oo wai nʌm. Pãadë hũrbat hichdëucha hich hiek gaai maach wawimamua hiek'atarr hiek. Mag sim:“Hiewaa, muan mʌchdëu k'õsim k'ʌʌnan nem k'aigba haawaijã hajap'ata wawiejem;
maimua mʌch chaaink'abaadëm k'ʌʌn gaaijã mas deejem, mʌch dak'ĩir k'aigba haawai.Maagjeewai hiewaa, mua pʌch gaai mas deewai, wa sĩi pʌchig nem hagcha k'ãijã jawaag pʌch dau haug waupiewai, hoob hiseg chitam;
pʌch k'aigba habarm paar mua pʌchig meeuk'a hiek'aawaijã hoob warag, ‘Mag pʌchdëu jaau simjö chan mua pödbam’ ha hiek'am” ha sim Hẽwandamau maachig hich hiek p'ã sim gaai. (Job 5:17; Pr. 3:11-12) )  *(M Pãar dʌ̈i chan hagt'a mag maach Pör Jesús dʌ̈i harrjöcha k'aba naawai hajués nem k'aigbam waupi nʌm waubam paarjã hagt'a hõrau pãar k'ëchba nʌm. '9 Magua, k'ar pãach k'a t'eeg chuk'unaa k'a honeg chuk'u nʌm haig k'ĩirjubat, jãga Jesuujã hõor k'aibagk'am k'ʌʌn jua machag k'ĩu hãwatjĩ. Hichdëujã maach kõit magtarr haawai pãach p'it'urg haawaijã magʌm gaaimua hoob “Jãg chan mua tag pödbam” hamiet. 4&a hãba Jesús gaaita dich k'ĩirjug sĩuju haai nʌm. Hichdëuta warrjã hʌ̈u maachig Hẽwandam hiekjã hʌ̈k'apiwi mʌg hatagjã parta hʌ̈k'a naajim hapibaju, hich Hẽwandamau maach dʌ̈i wauju jaautarr t'um chadcha hoopiju haawai. Hich Jesuuta chi k'aigbacharam k'ʌʌnjö pakuls gaai hʌdʌraa hich t'õopibajieb, chigagjã higba, mag hich t'õopibarmua hõor peerdʌ hat'aawai hichpa honee hich mag sĩerraju k'ap'ʌ sĩerr haawai. Hichta hĩchab hich Haai jup sim k'u juupjem gaai dʌ̈i hi juachaar garcha hãba jupimawi hich mag sĩerrʌm. %  Mag warrgarm k'ʌʌn jöoin k'apan Hẽwandamau nem jaau sim chadcha haju hʌ̈k'a narr gaaimua hamau nem waumatarr k'ap'ʌ naawai maachin sĩi k'ap'ig wëtumjö warag naagta wëtju, pekau waujujã k'ĩirjuba ni bʌ̃ʌr habarm gaaimua Hẽwandamau maachig waupi jaau simjã waubam haba. Magju k'ãai dichdëu nem waum k'õsimpai wauju k'ĩirju nʌm gaaimua pöd Hẽwandamau waupi simta wauba k'ãijã ham hugua, magʌm k'ĩirjugta warre t'um hisegju haai nʌm. Magba hak'iin magʌmua maach bʌ̈ gaai pʌʌrbaadëp'ʌmjö haawai pöd Hẽwandamau k'õsimjö habaju. K'ajëe hamk'ĩirjö maach na nem hinag pöm t'ʌnaawiajã magʌmʌgjã hooba, T$! (Mag hamau hooba harran, Hẽwandamau Cristo pʌ̈ibarm gaaimuata hĩs mʌg maach hewagam k'ʌʌnpa hãba hajapcha paapʌ̈iwi hãba hich haar naaimaju hayaa hapiju k'ĩirju wai sĩerr haawai hajim.g#G 'Mag Hẽwandamau hichdëu warrgarwe jaautarrjö chadcha haju k'ap'ʌ narr gaaimua hich hiek hogdʌba hʌ̈k'a nʌmjã hich Hẽwandamau hoowai hʌ̈u sĩejim hanaabá. Mag hichdëucha hoowaijã hʌ̈u sĩejieb mamʌ, mʌig heegar wënʌrrʌwe chan mag Hẽwandamau maach jöoin dʌ̈i wauju jaautarr t'umaa pöd hamach daúacha hooba durrajim. " &Mag durrarr k'ʌʌnan, hõor wäjäaun harr haawai, mʌg durr hãk'ãrag sim gaai bʌ̈ t'ʌgbaju haai narrta mag parhooba hamach barjujã k'augba wënʌrraajeejim hanʌm, hõor chukag hee pabʌ̈ heem magwe. Maguata jẽbdegjã naajeejim hanaabá, dʌʌrwai. I!  %Hãaur k'ʌʌn mokou bar wai nʌmuajã t'õopʌ̈imaajeejim hanaabá; k'ar chará sĩi serruchoujã maach jãrrcha t'ʌʌmamua t'õopäaijeejim hanʌm; wa magbaju k'ai sĩi t'ut'uíu k'ãijã su k'ëchmaajeejim hanaabá. Maimua hãaur k'ʌʌn hamach k'apeenjö mag ham jua hee dau hap'ʌʌ hamaaugau parhooba wënʌrraajeejim hanʌm, hamach hẽudee hẽk'aawai; k'ajũadam jũaju chuk'u haadeewai oveja hëu wa chĩb hëu k'ãijã jũajeejim hanʌm, dau hap'ʌʌ; mag nʌm dʌ̈i gaai machagjã haajeejim hanʌm, mag hamach dʌ̈i k'aigba haawai mag parhooba wënʌrrʌmua. 3 _ $Hãaur k'ʌʌn sĩi ham k'ĩirpaijã wau hiek'anaa wʌjã wʌmaajeejim hanʌm; hãaur k'ʌʌn cadenau jʌ̃naa caden paraajã cárcel deg hook'ëk'ëd haajeejim hanʌm.   #Hʌʌinaujã hĩchab hamachdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'a narr gaaimua hamach chaain chadcha mee narrjã deeu hũwaai hamach daúa hiiu p'iidʌ nʌm hoojierram haajem. Mamʌ hãaur k'ʌʌn chan magba, hãaur k'ʌʌnan jũrr t'et'emnaanau wau t'õomamuata k'ëchjierram hanaabá. Par hamachig “Pãrau Hẽwandam hiek tag hʌ̈k'aba pʌamʌn pãar marau k'ëchba sĩi pʌapʌ̈iju” habaawaijã, peerdʌm k'õchgau hawi “Magan tag marau Hẽwandam hiek hʌ̈k'abamjã” haba, warag hʌdʌraa hamach k'ëchpijierram haajem, hamach hiiu p'iidʌwi jũrr hʌ̃gt'archata Hẽwandamau hamach hat'aawai hʌ̈ucha naaimaju k'ap'ʌ narr haawai.  "horno huu wëjöm hee p'ãartarrjã bʌ̃ʌrjã chig haba hʌ̈u höbërjierram haajem; chik'amnau t'ut'uíu k'ëchpʌ̈iju harr k'ʌʌnjã hʌ̈u peerdʌwi, hĩchab ya pödba warm k'ʌʌn jua heegar pajöjöo narrjã deeu hʌ̈u jua t'eeg hauwi, jũrr hamachta hemk'ooin k'aajeejim hanʌm; mag nʌmua hamach dʌ̈i wërbʌ nʌm k'ʌʌnaujã ham högk'awi warag hamachta weetjeejim hanaabá. V% !Hamau chadcha Hẽwandam gaai hʌ̈k'aajerr haawai deeum durram k'ʌʌn dʌ̈i wërbʌawaijã hamachdëuta pöodjeejim haajem; hamachdëu durr jʌ̃a nʌm hee hõor dʌ̈i nem hagchata haajeejim; mag hamachdëu hʌ̈k'aajerr gaaimua Hẽwandamau hamachig deeju harrjã chadcha haujierram; león p'ãark'a t'ʌnʌm hee bark'ʌʌinaa J  ¿Mag tag k'aita mua pãrag jaaubark'iin? Hagt'a jaauju pöoma t'ʌnʌm: Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, David, Samuel maimua tagam k'ʌʌn hijö Hẽwandam hi hõrag jaaujerr k'ʌʌn pöoma t'ʌnʌm, jãga hamaujã Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌmua nem waaujeejĩ; mamʌ mak'ʌʌn t'um jaauk'iin da jaaupʌ̈ibaju. eC Mag p'öbör hee sĩejim haajem hĩchab hʌʌi hãb chi durpat'ierrmie harr Rahab ha t'ʌ̃r sim. Mag hʌʌirau maach Hẽwandam higwi maach Hẽwandamta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã chadcha chi jua t'ierriu ha k'ap'ʌnaa hi hiekjã hʌ̈k'a sĩejim haajem. Magua maach jöoin heem k'ʌʌn Josueu pʌ̈iwi mag chi p'öbör k'ʌiju na hoot'urtarr k'ʌʌnjã hʌ̈u hich di haig barpiwi ham peerdʌ haujim haajem. Mag ham peerdʌ hautarr haawaita tagam k'ʌʌnau Hẽwandam jua t'eeg simjã hʌ̈k'aba harr gaaimua t'um k'ëchpʌ̈itarr hee, chi Rahab chan t'õoba hʌ̈u Hẽwandamau peerdʌ haujim haajem. iK Hẽwandamau chadcha hichdëu jaaubarmjö haajem hʌ̈k'awi maach jöoinau hamachig jaautarrjö, Canaan durr barwi, p'öbör Jericó haajerr higaau siete días p'ʌʌrdʌpi jaautarrjö p'ʌʌrdʌbaawai, ya hãbmiecharam gaai paawai chi p'öbör higaau hʌ̃gt'aa t'uur p'ʌʌrdʌ sĩerr sĩi jẽk'ʌt hap'ëgk'a warre k'ʌip'öbaadëjim haajem. *M Mag chadcha Egiptopien jua heemua höbërdʌtk'atarr hedjã Hẽwandamau hʌ̈u hamach peerdʌ hauju k'ap'ʌ narr haawai p'ũas Chi P'ur hanʌm heejã maach jöoin sĩi durr jʌsarg heemjö t'oom higar dʌrba dichjierram hanʌm. Mag hoowi chi Egiptopien ham hẽudee hẽk'a wëdurarr k'ʌʌnaujã hagjö haju hẽk'ajierrab mamʌ, deeu chi p'ũas hãbamʌg t'ẽrrdʌbaadee t'umaa höjierram hanaabá dö hee. ) Maimua hag k'ur nassi pawiata Moiseeu Hẽwandamau hichig jaautarr hʌ̈k'awi, deeu Egipto bëewi hichdëu hich meeun p'ë harrju noram ovejadam t'õonaa, hag bagau puertdi hi gaai maach meeun dipierr bʌchk'un p'uurk'api jaaujim hanaabá, mag hedaar hich Hẽwandamau hich chog dipierr chaain chi nacharam k'ʌʌn k'ëchamk'ĩir pʌ̈ibaawaijã mag p'uur sĩsidʌm haiguim k'ʌʌn chig ham hugua. 0Y Mag, Moiseeu hichigta Egiptomua Hẽwandamau hõor wai höbeerpiju k'ap'ʌ sĩejim. Magua hichdëu hooba sĩejieb mamʌ, Hẽwandam hich dʌ̈i sim k'ap, reíu hich dʌ̈i meeuk'ajujã k'ĩirjuba, warag hichta Egiptomua majim haajem, Hẽwandamau chadcha hich hõor p'ë harrpi nʌm hora. C Hirua k'ĩirjuawai Hẽwandamau maach meeun judionaan heemuata hõor peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈iju harr haawai, chadcha hich mag hamk'ĩir hichpa dau haug wau nʌmta nem t'um paarpa nʌm k'ãaijã hajapcha sĩejim, hich mag sim paarjã Hẽwandamau mʌg hatag jũrr hich dʌ̈i hajapcha haju k'ap'ʌ sĩerr haawai.  Rey dʌ̈i hãbam deg joobam k'õchgau warag hich meeunta hisegamjö habaawai Hẽwandam na k'aigba haju k'ĩirjuwi, warag hichta hich meeun Hẽwandam hõork'a t'ʌnʌm k'ʌʌn dʌ̈i hãba sĩi hich dau hap'ʌʌ hapijuuta k'ĩirjubaadëjim hanaabá. Hichdëu k'ap'ʌ sĩejim, mag rey dʌ̈i mʌig heegar k'ũchpai nem hajap'am t'um paarpawiajã sĩi hich meebaadee deeu chuk'u haju. eC Mag nawe Hẽwandamau hichdëu jaautarrjö haju hich chi Moiseeujã k'ap'ʌ sĩerr haawai, hiin chadcha Egiptoom rey k'aauta bʌ̃rʌʌwe bãaupʌ̈ijieb mamʌ, hí chan mag rey k'a hag hiewaa k'abam hajim hanʌm. kO Moisés dënnaanaujã hamach jöoinag Hẽwandamau mag jaautarr chadcha hʌ̈k'a narr haawai, reíu israelnaanau chaain hoomam t'um k'ëchpi jaau sĩerr hãba, ya chi Moisedam t'aaba k'ërsiewai hamach chaai k'õigwi, “Mʌg chaai jöoipa k'ërsiewai mʌgʌgta Hẽwandamau Egiptopien jua heemua deeum durr maach p'ë harrpiju” hawi, hʌdʌʌr hi t'õopiba sĩi warag hed t'ãrjup hich mag meer wai nʌisijim hanaabá, mag chaai gaaimua hamachta k'aigba hajujã högk'aba.  Maagwai chi Joseeujã hagjö Hẽwandamau hich tat'öoinag, “Pãar mua p'ë harrwi deeum durrta durrk'apiju” ha jaautarr k'ap'ʌ sĩerr haawai, chadcha Hẽwandamau hich magta haju k'ĩirjuwi ya hich meegpamua, “Hẽwandamau pãach mʌig Egiptomua p'ë harrwai mʌ pa t'um wa hauwi pãach dʌ̈i hat'aadët” ha jaaujim hanʌm tagam k'ʌʌn israelnaan hich k'odnaanag.  Maimua Jacooujã Hẽwandamau hichig jaautarrjö haju hʌ̈k'a sĩerr haawai, ya jöoi hich meegpamua hich bordón gaai mobʌ hoo k'ërʌmua Hẽwandamag jëeumamua hich yẽtonaanjã hajap'a bendicie pʌajim hanaabá, ham gaaimuata chadcha Hẽwandamau hichig jaautarrjö hõor pöoma chi t'et'emnaanjã höbërmaju k'ap hamk'ĩir. Mag hirua bendicietarr José chaain hajim haajem. _7 Isaaujã Hẽwandamau hich hayag jaautarr chadcha hʌ̈k'a sĩerr haawai hich chaain Jacob Esaú dʌ̈i paarpaawaijã ham bendiciemamua chadcha Hẽwandamau ham dʌ̈ijã hʌ̈u haju ha jaaujim haajem hamag. O Mag sim haig Abranau k'ap'ʌ sĩejim, Hẽwandam chadcha chi jua t'ierr haawai hirua hich chaai t'õopʌ̈itarr hak'iinjã deeu p'iriu hawaag nem jua t'eeg sim. Maguata chadcha Hẽwandamau hichig jaautarrjö haagpajim hanʌm, hich chaai dʌ̈i. Mamʌ mag ya hirua t'õogpam hee, Hẽwandamau hoowai Abranau chadcha hich hipierraa sim hoobaawai, hʌ̈u hʌdʌʌr chaai t'õopibajim haajem. Maigta Abranau hoowai hi chaai chi t'õm harrta hʌ̈u deeu monak'a diig hat'aadëmjö hajim hanʌm, mag ya t'õopäaigpam heeta deeu hich Hẽwandamau jaaubaawai jua k'ʌapʌ̈itarr haawai. r~}||{{yxbwUvgutrppo7n/mXljchgrfedc%aaM`J_4\[ZXWVnUTSR$QHP>ODNpMLK(II&HUFtEDZB'AU?>~<;:968"65e4f32<00/O.[,+4)('|&%G$J"3)97F;(^UWn ; | neYG0` [Magbaawai Juanau, —Muan sĩi dödamaupaita hõor pör choo chitʌmgui hajim. Pari pãach hee woun hãb sim, hichta hich Hẽwandamaucha pʌ̈iju ha jaaujerrau. Ma hagt'a pãrau k'augba naabahab, mamʌ hi barcheewai k'ĩir k'aug naamk'ĩirta hag nawe mua hõor pör choo chitʌmgui hajim. I_  —Pʌ hiek mag warrgarwe hich Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerrjã k'aba, Eliajã k'aba, Hẽwandam hi jaaujerrjã k'abam hanʌmta, magan ¿jãgwi pua hõor pör choo simma? hajierram hirig. v^ gPari mag k'ap haag hirig jëwaan bëetarr k'ʌʌnjã Moiseeu p'ã pʌarr hiek wajapcha hʌʌrk'aajerr k'ʌʌnau pʌ̈itarr k'ʌʌn hajim, fariseonaan. Maguata hamachta chi t'ierrnaan hawia hirig mag nʌrrapimap'apaim hiek'au hirig, G]  Magbaawai Juanau hamag magjim: —Mʌʌn warrgar Hẽwandam hi jaaumie Isaías k'ararrau jaautarrjö, hajappai hõor barba haajem haar chiraajemʌugui hajim. Mʌʌn sĩi, “Maach Pör bëeimʌʌ sĩewai hi bëeju nawe pãach t'ãar k'ĩir k'augbat t'ãraucha k'õsi hi hiek hʌ̈k'aag” ha jaaujemʌugui hajim. )\ MPari magʌmjã pʌaba, —¿Pʌ k'aíuma? hajierram. Pua marag pʌch jaaubam, ¿marau k'an ha jaaubaimaagauma maach pʌ̈itarr k'ʌʌnag? hajierram hirig. [[ 1Magbaawai deeu hamachdëupai, —Magan ¿pʌ k'aíuma? ¿Pʌ Elías k'abá? habaawai, jũrr hichdëu, —Mʌ chan Elías k'abamgui hajim hamag. Magbaa deeu hamachdëupai, —¿Wa pʌ warrgarwe hich Hẽwandamaucha hich hi jaaumk'ĩir jʌr hauju ha jaaujerráwa? ha jëeubaawai, jũrr hamag, —Hʌ̃hʌ̃, mʌ majã k'abamgui hajim. Z Chadcha mag wëtwia hichig jëeubaimaawai Juanau hamag, —Mʌ chan nawe Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerr k'abamgui hajim. |Y sMag Hẽwandamau pʌ̈iju jaaujerr bëeju hanʌm hich hẽudee hurum Juanau jaau nʌrrarr hed gaai Jerusalén p'öbör heemua judionaan chi pörk'a narr k'ʌʌnau p'adnaan pʌ̈ijierram, Levinaan ha t'ʌ̃ʌrjerr k'ʌʌn dʌ̈i, mak'ʌʌnau chi Juan haar wëtwia hirig, “¿Pʌ k'aíuma? ¿Pʌʌta nawe Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerrá?” ha k'ap jëeumk'ĩir. @X {Hãbmuajã Hẽwandam chi Haai chan bʌ̃ʌrjã hooba haajem. Pari hich chi Chaai hãbpai k'itʌmjã hich Haai dʌ̈i hãbam Hẽwandamk'anaa hi dʌ̈i hãba sĩejeewai hi hoo nʌm gaaimuata chi Haaijã warag maadëu k'ap'ʌ paauk'amam, hí jãga sĩerrʌ́. Juan chi pör choomie chan hõrau nʌ narr k'abajim Hichta Hẽwandam Hiewaa maach dʌ̈i wajap'a k'itaawai maachdëu nem hig nʌmjã höo k'augbata hich mag dedee haajem. ;U qHi jaauwiata mag Juan hõor pör choomie k'ararrau hõrag, “Mʌ hẽudee hurumta mʌ k'ãaijã hiek t'eeg hʌ̃rpai simgui” haajeejim, hichta hi t'aabaju nawe sĩerr haawai. /T YMag, Hẽwandam Hiewaata wounag pawia mʌig heegar sĩeichëjim. Hichta Hẽwandam Chaai hãbpai k'itʌmuata hich hiiu haawai hich Haai hipierraa nem k'ĩir pogk'e wau nʌrrarr marau hoojim. Magta hi gaaimua marau k'ap'ʌ nʌisijim, jãga Hẽwandam chi Hayaujã maach jãsene sĩerrʌ́. eS E Mag hi chaaink'a nʌm chan sĩi mʌg heegarm k'ʌʌnjö chaai paarpam k'õchgau k'apese hawia paarpa hautarr k'abam. Mag hi chaaink'a nʌmʌn, sĩi Hẽwandamau hich garmuata hich hiiu haawai hich chaaink'a hau nʌmʌu. !R = Pari hi hisegba hʌ̈u warag hi hiek hʌ̈k'a nʌmua warag hirigta hamach peerdʌpitarr k'ʌʌnan hichdëujã warag Hẽwandam chaainag paapʌ̈imajim. VQ ' Hich durr gaai bëetarrta, mag hamach hee pierrumjã hõrau hi higbajierram. )P M Mag bëewia mʌg durr hichdëu hompaatarr gaai sĩeichëjim. Pari mʌg durr gaai jooba nʌm k'ʌʌnau hi k'aug hauba, sĩi parhoobam k'ʌʌnpii hajierram. @O { Magtarr haawaita chadcha mag hirua jaaujerr woun hi hẽudee bëebajieb, Hẽwandam Hiewaa. Hichdëuta hich gaaimuapai t'umaam k'ʌʌnag Hẽwandam jãga sĩerrʌ́ ha k'ap hapiejem. N #Hich Juan chan mag woun hichdëu bëeju ha jaau nʌrrarr k'aba, sĩi mag hõtdaujö sim bëeju jaaumk'ĩirpai jʌr hautarr hajim hanaabá. FM Maguan sĩi hich hẽudee deeum woun hãb bëejuuta jaau nʌrrajim haajem, mag wounta k'ĩchag hee hõt paa dʌnʌmjö sim ha jaaubaawai hõor t'umaam k'ʌʌnag mag hiekta hʌ̈k'amk'ĩir. mL UHich mag jaar hĩchab woun hãb Juan ha t'ʌ̃r sim sĩejim haajem, Hẽwandamau jʌr hautarr. K 9Mag hichdëuta hich Haai k'ap hapieg hõtdau paa dʌnʌmjö sĩewai mʌg durr hich k'aibagau sĩi hedau k'ĩejö simuajã pöd hi t'õo hauba haajem. J  Hichdëuta maach hak'aarjã hiiupi haaujem. Maagwai hi gaaimuata hararag bʌ̈ʌg hoo nʌmjö maadëu k'ap'ʌ nʌm, jãga sĩerrʌ́ hich Hẽwandam chi Haaijã, mag k'ap'ʌ hapieg hich chi Hiewaata t'umaam k'ʌʌn hat'ee hõtdau paa dʌnʌmjö sĩewai. "I ?Hẽwandamau hi dʌ̈imuata nem t'ʌnʌmjã t'um hompaajim hanaabá. Mag hamach numiim k'ʌʌn jua haawai bʌ̃ʌrjã hirua nem wauba harr chan chuk'um. HH  Mag, hich warrgarwe Hẽwandam dʌ̈i hãba sĩerrajim haajem. G Warrgar bʌ̃ʌrjã nem hompaaba nʌwe Hẽwandam sim dʌ̈i chi Hiewaajã sĩejim haajem. Hich mag chi Hiewaapai hĩchab Hẽwandamau. F%magan mag parhoob nʌrrarrau pekau pöm sĩerrjã hʌ̈u Hẽwandamag chugpaapi hat'am. Magbarm haig hĩchab Hẽwandamau mag woun gaai jua k'ʌaba deeju harrta hʌ̈u hʌdʌʌr deepiba peerdʌ hat'am. Hayoo keena. Mʌgdam hajim pãrag jaaum hig chirarr. SantiagoE%K'odamnaan, hãbmiecha paawai pãadë mʌ hiek hũrbat: Hãb k'ãijã pãar hee maach peerdʌajem hiek hichdëu hʌ̈k'a sĩerr hisegwi sĩi parhoob hichdëu ham haig nem wau nʌrrʌmta deeu hãbmua k'ãijã wawí hauwi hũwaai k'ʌd hajaug hee p'aibapʌ̈imʌn, 6DeMaimua mag año t'ãrjup hawi jãrr nʌm hee, deeu hichdëupai jëeumamua nosegdam chëpi jëeubaawaita, Hẽwandamau noseg pöm chëpijim haajem. Magta hʌ̈u hĩchab nemjĩirdamjã deeu k'öju paarpajim haajem. Magua pãach Hẽwandamag jëeuwai hoob sĩi pardëu k'õs k'ãijã jëeu nʌm hamiet. uCcMʌ sëuk'a chirʌm ham hugua, pãadë k'ĩirjubat: Pãrau hũurjem warrgar jöoi Elías haajerr: Hijã hĩchab maach p'it'urg hau nʌmjö p'it'urg hau jẽedʌ k'itaajeejim haajem; mamʌ mag k'itʌmua sĩi warag Hẽwandamag noseg chëpiba jëeubaawai, chadcha Hẽwandamau hi hiek hʌ̈k'awi año t'ãrjup hawi jãrr bʌ̃ʌrjã noseg chëba sĩsijim hanaabá. eBCKeena, chadcha Hẽwandam na hajap'a nʌm k'ʌʌnau hirig jëeu nʌm k'ʌʌn hiek'an chadcha hichdëu hʌ̈k'aajeewai, muan pãragan, pãach pekau wai nʌmjã hagdaujö dich k'apeenag meerba jaaunaa jũrr hagdaujö dich k'apeen kõitjã Hẽwandamagta jëeubat ha chirʌm. Magnaata pãrau jëeumʌn, mor mas k'ëk'ëdʌm k'ʌʌnjã monaauju. uAcMag pãachdëu jëwaagpamjã chadcha monaauju k'ĩirjunaata jëeumʌn chi haaunaan chadcha Hẽwandamau monaaupʌ̈iju. Mag monaaubapäaiwai hich pekau gaaimuata mag mor mas sĩerr k'ai, chi pekaujã chugpaapʌ̈iju hich Hẽwandamau. @Hãb k'ãijã mor mas sim k'ai, iglesia heem chi pörnaan t'ʌ̃rk'ʌʌibá, hich kõit Hẽwandamag jëeumk'ĩir. Magbaawai hamau bëewi chi haaunaan nemk'aúa k'a p'uur nʌm dʌ̈i maach Pör Jesús jua t'eeg t'ö nʌmua hirigta jëeumaju, monaaupʌ̈imk'ĩir. >?u Pãar hee hãb k'ãijã mag p'it'urg hau sim k'ai, hök'ĩirjuu haju k'ãai, warag Hẽwandamagta jëeubá. Wa jũrr hãb k'ãijã honee sim k'ai, Hẽwandamta t'umeuk'arbá. D> Tagam nem mua jaau chirʌm hũrmap'a hawiajã cha mua jawaagpam chan hoob par jʌ̃gʌupai hũrmiet keena. Hõrau mag pãach dau hap'ʌʌ hapiewai, hich hagjö haju hawi, hoob sĩi haai k'ĩirjuba hiek'amiet. Magju k'ãai pãach hiek'aawaijã chadchata hiek'abat. Nem wauju k'ai, warre wauju habat; wa waubam k'ai, hich hagjö warre waubam habat. Mamʌ mag hiek'aawaijã hoob hedjã higwi, mʌg jẽb higwi, wa deeum nem hinag parhoobam higwia k'ãijã nem wauju ha hiek'amiet, heeu magba hak'iin mag pãach hiek gaaimuapai Hẽwandamauta pãach k'aibag wauduk'am. = Pãadë k'ĩirjubat: ¿Hĩs hewagjã maadëu, “Jãg warrgarwejã p'it'urg hau nʌmjã hʌ̈u hãwatpʌ̈i nʌm k'ʌʌnan chadcha Hẽwandam dʌ̈i honee nʌm” haba haajẽ? Pãrau hũurjem, jãga jöoi Job k'ararr meperau hajapp'a hich dau haug waupitarrjã hʌ̈u hãwatpʌ̈ijĩ, maimua mag hʌ̈u hãwatpʌ̈itarr jũrr jãga maach Pör Hẽwandamau hõor dau haug k'aug paraa k'itaawai hʌ̈u hi heeg hoojĩ. Hĩsjã maadëu mak'ʌʌn jöoin dënjö hãwatpʌ̈i nʌmʌn, jãga hirua maachjã heeg hooba habarju. y<k Keena, pãadë hoobat: Warrgar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnjã maachjö chik'amnau dau hap'ʌʌ waunaa p'it'urg haupiejeejim, mamʌ magʌmjã hʌ̈u hamau hãwatpäaijeejim. Magtarr haawai maadëujã hagjö ham dënjö jʌmju haai nʌm. ; K'odamnaan, pãach mag p'it'urg hau wënʌrrawiajã hoob magʌm gaaimua jũrr pãach heepai chi parpem dʌ̈ita dau p'uu hamiet, heeu magʌm paar Hẽwandamau jũrr pãachigta “Pãrau jãgju k'aba naajimwai” haduk'am. Mag bigaaum k'ʌʌnjã jaauju haai simʌn hich Hẽwandamau. Hichta ya bëeimʌʌ sĩebahab, maach t'umaam k'ʌʌnag hagdaujö dichdëu nem waaujerrpierr jawaag. :5Pãachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaai hubʌ nʌmuata pãraujã hich hagjö maach Pör Jesús bëeju nʌbat; hí barchëju hed chan ya pöm waaurba sim. N9Hermanonaan, Hẽwandamau magʌm k'ʌʌn gaai jua k'ʌaba deeju k'ap, hich jãg hamau pãach dau hap'ʌʌ wai naawiajã magʌm higba maach Pör Jesucristo deeu bëejuuta nʌbat. ¿Pãrau hooba haajẽ, jãga nemjĩir jĩirjem k'ʌʌnau hamach nemjĩirdam p'ierraag noseg hig nʌmjã da chëba haawai hichiita nʌajẽ? m8SPãachdëuta hõordam hiekk'õr chuk'u hamach kõit hiek'ajupaijã jaauju k'augba k'it'ëem k'ʌʌnjã k'aibag waupi jaaunaa t'õojã t'õopimaajem, pãachta hʌ̃rpai nʌm hawi. P'it'urg haauwai warag Hẽwandamagta jëeunaat q7[Chadcha mʌig heegar pãachigan pãar nem hajaauga t'ʌnʌm, pãachdëu nem hig nʌmjã t'um paraanaa pãach k'õchagpierr nem wau nʌmua. Mag pãach k'õchagpierr nem wau nʌmuan, di heegarm nemchaai t'õopäaig hõtpaapi nʌmjö, pãachdëupaita pãach hõtpaa harrum, Hẽwandamau hichdëu mʌg durr hi hagk'am hed sĩi hirig pãach t'õopʌ̈imk'ĩirjö. 67Mamʌ pãadë mʌ hiek hũrbat: Pãach p'atk'on hʌʌrk'am k'õchgauta pãrau hõordam pãach p'idag hee p'idk'apiejem k'ʌʌnagjã haai p'agba sĩerrjëem. Maagwai mag pãach p'idag hee p'idk'a durraajem k'ʌʌnauta pãachdëu hamach dʌ̈i maagjem jũrr, Hẽwandamag pãar gaai jua k'ʌaba deepi jaau nʌm. Hamau mag jëeu nʌm chan maach Pör Hẽwandam chi jua t'ierriu hũr sĩewai par hok'oopibam. 5yPãrau jãg p'ĩr p'atk'on dʌ̈i wai nʌmʌn, hirigan jãan sĩi jierr chi sõsp'ëmjö baleebata paauk'amam warag. Jãg pãach p'atk'on baleeba paauk'amamjö, pãachjã mʌg hatag paawai hag dʌ̈i hok'oob k'aba hok'ooju. Pari mag simʌgta, ya mʌg maach hi hagk'aju k'ãai k'apan k'aba waaurmam heejã, warag pãrau magʌmʌg heenaa nem pöm paarpa haujuuta hẽk'aajem. p4YHĩs pãrau pãach p'atk'onta hig nʌm, mamʌ mag simʌn, Hẽwandamagan sĩi nemmíjöta sim. Pãrau jãg k'ajũa wajap'a jũa nʌmʌn, jãan hirigan sĩi nemchaainau t'ʌrrk'ich simjö bʌ̃ʌrjã maadëu nem higbata sĩsidʌm. 53 eRiknaan, mʌ hiek hũrbat: Hĩsin chad jũrr pãragta mʌ hiek'aagpam. Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'am hed pãach gaai jua k'ʌaba deeju k'ĩirjuwia hicharaucha bĩebat. 21Pãadë hũrbat: Nem hajap'a haju haai sim k'ap'ʌ simjã wauba simʌn, magan mag sim haigjã warag Hẽwandamau hoowai pekauk'a höbër sim.1Pari magba pãrau chan pãach dajẽk'u k'it'ëemjã k'ĩirjubanaa, hök'ar naspawi nem waujupata k'ĩirjuwia, pãachta warag t'ö hiek'aajerram. Jãg dich juapaata t'ö hiek'a nʌm chan Hẽwandamau k'õchk'aba sĩerrʌm, hichta t'ö hiek'aju haai nʌm t'ö hiek'aba haawai. Jãg nʌm k'ʌʌn chan hamach mag nʌmjã hoob pãrau Hẽwandamau k'augbamjö sĩi k'ĩir hok'oopʌ̈iju hamiet. N0Jãg pãach juapaaupaita nem t'um waaujemjö hiek'aju k'ãai, ¿jãgwi pãrau sĩi, “Maach Pör Hẽwandamau k'õsnaa maach monak'a wai simʌn, maachdëu k'ĩirju nʌmjö wauju” haba haajẽ? T/!Mamʌ mag nʌm chan pãach mag hiek'atarr noramjã hagt'a monak'a naaju wa ya meewi naaju k'ãijã k'augba nʌmta mag hiek'aajem. ¿Pãrau jʌʌnt'umie bau wëjöm hooba haajẽ? Mag bau wëjoowi deeu nʌʌpai hawi hoowai, ¿chukk'u t'ʌnaaba haajẽ? Maachin jãgta k'it'ëem; maadëu hiwiir hãbmuajã dich t'õju hed k'augbam. {.o Pãar har sĩi pãachdëu nem waum haig nem waaujem k'ʌʌn, mʌ hiek hũrbat: Pãar hiek'aawai, “Hĩs wa nan k'ãijã maach chum deeum p'öbör hee wëtwi jũrr jamta año hãb p'idk'aju” ha hiek'aajem, “p'atk'on pöm ganaag.” f-E Mamʌ chadcha k'aita hich haar hauju wa k'aita hisegju ha jaauju wounan hãbpaita sim; ma Hẽwandamau. Hich mag Hẽwandamauta mag dich k'apeen daupii hapi jaau sim leijã deetarr haawai, ¿hichdëuta k'apcha sĩebá? Magtarrta, ¿jãgwi maach hagdaujöpai t'ʌnʌm k'ʌʌnauta dich k'apeen jaauju haai nʌ? Dich juapaata t'ö hiek'aju k'aba nʌm O, Hermanonaan, hoob dich k'apeen hëugar hiek k'aigba hiek'amiet. Mag dich k'apeen jaau simuan jũrr Hẽwandamau Moiseeg hich hiek p'ãpitarr gaai dich k'apeen k'a k'õsi hapi jaau simta warag serbiibag p'ënaa hichdëuta k'apcha sim ha sim. Mag sim haiguin mag hiek gaai jaau sim k'ãai hich hiekta hajapcha sim ha sim. + Deeu pʌaba muan pãragan, pãach serbiibag k'ap Hẽwandamagta chaigpa nʌmua pãach dau haug k'augpibat ha chirʌm. Mag k'aita pãar deeu hajaug paapʌ̈iwi mʌg hatag pawiajã t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir hirua pãar hajaug p'ëju. Dich k'apeen jaauju k'aba nʌm `*9 Pãach pekau pöm nʌm k'ĩirjuwia, gaai machgau hicharaucha bĩenaa hidawaa habat. Jãg pãach pekau hee naajeewai honeenaa hiuk'aau haajerr k'ĩirjuwia, jũrr hicharaucha hö jãsehne bĩewia hök'ĩirjuu habat. )Hẽwandamta pãach haig dʌ̈i p'ẽs t'ʌ̃r hahau habat; magbaawai hichdëujã pãrau hich hig nʌm k'ap pãar dʌ̈i hogdʌba nʌrraju. Pekaúa jua p'ʌisimjö sĩsidʌm k'ʌʌn, hirigta hidëu pãach pekau hʌpibat. Pãar jãg Hẽwandamau k'õsimjö nem waum k'õsinaa hĩchab parhoob pãach k'õchagpierr nem waum hiigjem k'ʌʌnjã, hidëu hirigta pãach t'ãar hajaug paapibat. S(Magua Hẽwandamagta hidëu hichdëu hampierr hapibat pãach dʌ̈i. Magnaa meperag pãach t'ʌ haum hugua, t'et'e t'ierrk'abat. Mag hichdëu pödba habaawai hirua pãar högk'awi pãar hogdʌ pʌaju. x'iMamʌ Hẽwandam maach dʌ̈i hö wajaug k'itaawai, mag wënʌrramk'ĩirjã hichdëuta maach juag hoojem. Hõor dʌ̈i hich mag k'itʌm higwi, hichdëupai hich hiek p'ãpitarr gaai,“Har mʌjã higba hamach juapaaupaita wënʌrraajem haajem k'ʌʌn chan mʌchdëujã higba chitʌm” ha sim.“Magarrau hamach serbiibag k'ap mʌchdëu nem jaau chirʌm wawaagjã mʌch juapadam hiigjem k'ʌʌnan chadau, mʌch garmuajã ham juag hoojem” ha p'ãpijim Hẽwandamau. (Pr. 3:34) &Mamʌ Hẽwandamau maach hich dʌ̈ipaita naapim k'õsi sĩewai hich hiek gaaijã,“Mua mʌch Hak'aar pãrag dee chirʌm chan sĩi parhoobam k'ĩirjug hauwi magʌm nem k'aigbampa wau wënʌrramk'ĩir k'abam” ha sim. (Zac. 8:2; Dt. 4:24; Ex. 20:5) ?%wPãran Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm hanʌmta, sĩi hi hiek hʌ̈k'aba haajem k'ʌʌnjö jãg pãachdëu k'õchagpierr nem wau nʌm gaaimua, hʌʌi jaai paraamta deeum dʌ̈i sĩejemjöta t'ʌnʌm. ¿Pãrau k'augba nʌ, pãachdëu mag hamau nem wau nʌmta dʌ̈i waum k'õchk'aawai jũrr Hẽwandamta hiseg nʌm? Har sĩi hamach k'õchagpierr nem waaujem k'ʌʌn dʌ̈ita k'apeerk'aawain jũrr Hẽwandam dʌ̈ita hiekk'õr paarpa nʌm. N$Maimua mag hichig jëeuwaijã hirua deeba haajem. ¿Jãgwi? Ya mag pãachdëu nem hig nʌm paarpabaadeewai hagua sĩi pãach hö k'õchagpierr nem wawaagta hig nʌmjã hichdëu k'ap'ʌ sĩewaima. /#WPãraun chik'am nemta pãach dën hapim k'õsi haajem haajem; maimua mag pãachdëu nem hig nʌm pöd paarpaba haawaijã, par hiek'aupai chik'am t'õojem hak'iin, chadcha t'õopʌ̈ik'am ha hiek'aajerram hanʌm. Pãach k'ãai bigaaum k'ʌʌndam puesto hajapcha k'ãijã wai nʌm hoowai magjã k'õchk'aba, jũrr pãachta garpabam haig chan nem pʌaba sĩerrjëem haajem. Magʌm gaaimuata pãach heepaita juurhi p'iidʌ t'ʌnʌmjö t'ʌnaabahab. ¿Pari k'an jãgwi mag pãachdëu nem hig nʌmjã pöd paarpaba haajẽ? Hẽwandamag jëeuba haawaima. 5" eHĩs mua pãrag jëeu hook'im: ¿Jãgwiata pãar jãg pãach heepaijã k'õinaajã k'aba hiek p'it'uurga t'ʌnʌm dʌ̈i, chik'am dʌ̈i k'ĩir masi dʌrdʌrnaa jũrr bëhbë haajerráma? Mua hoowai jãan sĩi pãach t'ãar hee jãg pãachdëu nem waum k'õsimpaita waum k'õchk'a t'ʌnʌm gaaimuau. ]!3Har mag k'õinaa wënʌrram k'õsi haajem k'ʌʌnan nem waauwaijã nem t'um hagchata waaujem, hamach mag nem wau nʌm hoowi bigaaum k'ʌʌnaujã hamach dënjö nem hagchata waunaa k'õinaa wënʌrramk'ĩir.] 3Mamʌ jũrr hich Hẽwandamaucha k'ĩirjug deewi wai nʌm k'ʌʌn magba, ham Hẽwandam na nem hagcha wau nʌmua hajap'a nʌm. Mag nʌm dʌ̈i hamau sĩi hõor k'õinaa hapijuuta hẽk'anaa dich k'apeenag hat'uucha nem waupi jaauba haajem. Hamau jũrr warm k'ʌʌnau hamach k'ĩirjugdam jaaum hiigwaijã hagjö hũrm k'õsi hũurjem. Hõor dau haug k'aug paraanaa, hiwiir hãbamʌgpaijã hee haba, chadchata hiek'anaa nem hajap'ata waaujem, hamachdëu hiek'aajemjö. MMaguata mag hiwiir hãb warm k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpainaa hich hiekpaita hũrpimjã k'õsi haadëp'ʌm haig, magʌm gaaimua sĩi warag nem k'aigbamta parhooba hamachdëu k'õchagpierr waaujem. 6eJãgʌm k'ĩirjug chan Hẽwandamau dee sim k'abam, jãan sĩi hich mʌig heegarm k'ĩirjugpaiu. Jã sĩi dösãt k'ĩirjug k'abahab; hichdëuta hõrag mag k'ĩirjupi sim. DPari magba pãrau pãach t'ãar heepai k'ãijã pãachta jũrr chik'am k'ãaijã hʌ̃rpai ham k'õsinaa pãachdëu nem jaau nʌmpaita hũrpim k'õchgau hõrag jaau nʌm k'ai, magan hoob chadam hiekta jaau nʌm hawia pãachta hajap'a nʌm hamiet. Pãach mag wënʌrrʌm haig sĩi chik'am k'ũgurta wënʌrrabahab. uc Hãb k'ãijã pãar hee hichdëuta hõor wawieg nem k'ĩirjug k'aauga hichdëuta t'um k'ap'ʌ sim ha k'ĩirju sim k'ai, magan chadcha hich mag sim bigaaum k'ʌʌnag k'ap hamk'ĩir hagpierraanaa nem hajap'a wau nʌrrʌmuata hich hoopibá. T'umaam k'ʌʌn dʌ̈i mag hich hö hajap'a simjã higba magba haajemjöo simʌn, magan chadcha hi k'ĩirjug paraa sim. M Hich jãg higo bʌ̈ gaai olivo dau p'ierrba ni uva gaaijã pöd higo p'ierrba haajemjö, döjã hierrmuata hich mag k'iyaa höbërchë sim hee pöd hich hag heemuapai dö k'op höbërbam. Magua dich hiek'aawaijã hãba hiek hajap'ampaita hiek'aju haai nʌm. Jãga t'ʌnʌ́ Hẽwandamau dee sim k'ĩirjug wai nʌm k'ʌʌn {o ¿Pãrau hoowai hãbam dösĩg heepai dö k'op'am jöi hau nʌm dʌ̈i warre hãba dö k'iyaamjã jöi haaujẽ? P Hajapcharan jãg nʌm haiguin, hich hag hiiupaita hiek hajap'amjã hiek'anaa hiek k'aigbampa hiek'abaadëp haajem. K'odamnaan, maadëu chadcha Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm k'ai, pöd magju k'aba nʌm. ve Mag sim meuk'ĩraupaita maach Haai hanaa maach Hẽwandam t'ö hiek'anaa, hich hag meuk'ĩraupai dich k'apeenjã hãauk'anaa t'õp hiek'abaadëp haajem, Hẽwandamau maach t'umaam k'ʌʌn hich k'ĩir t'egwiata hompaatarrjã k'ĩirjuba. Mamʌ dich meuk'ĩir chan hãbmuajã pöd t'ʌbëp hauba haajem. Jãan pabʌ̈ heem nem maach k'oojem k'ãaijã hʌ̃rpainaa nem k'aibagcha sĩerraawai, jãgua chan hʌdʌʌr hich daumeerpapiba, k'ierr hach dënjö hich garmuata hõor k'aibag waaujem. X)Maguata pãadë k'ĩirjubat: Hõrau mʌg jẽb gaaim nemchaain k'ĩirpierr daumeerpaa haaujem: pabʌ̈ heem nemchaain chi k'õrpim k'umjöm, nem hichpan, nemk'õr, p'ũas heem hãwarrpa daumeerpaa haaujem. {Hajapcharan maach meuk'ĩran hĩchab hõtdau k'ĩrau. Maguata jãg hõtdaúa hichdëu barmampierr p'aamaajemjö, hichta benenjö sim, hiek k'aigbam hiek'amamua maach pekau paarpapieg. Mag hõtdau k'ĩirk'a sim t'õm hugua chi dösãtau hijeeuba p'up'uak'amjö sĩewaita maach meebam haiguin maan hidëu t'õpiba hich mag p'uu wai simjöta sĩejem, warag parhooba hiek'apieg. EHich jãgta k'itʌm hĩchab maach meuk'ĩirjã. Hoowai chan pöm k'aba k'itʌm, pari mag simuan hiek pöoma hiek'a t'ʌnʌʌuju hak'iin, hiek pöm maach jʌ̃gaag k'abampa hiek'a t'ʌnʌʌuju. ¿Pãrau hoowai hõtdau k'ĩirdam bʌ̃rʌʌmuajã p'ʌajẽb pöm k'ar chará hooichaar heem magwe hörpʌ̈iba haajẽ? lQHich hagjöta sim hĩchab barcojã. Hidëu par barco pöm chiraju, chi p'ũjã nem t'eeg wë t'ʌnaaju, mamʌ mag nem pöm simʌn timondam bʌ̃rʌʌ k'itʌmua chi capitanau hichdëu harrampierr p'eert'ʌpʌ̈pʌ̈ig harrjem.  Pãrau hoowai cabaai pöm sĩewiajã hi hi hee waaijʌ̃naa hewag hëudʌawai, ¿dichdëu harram k'õsimpierr harrba haajẽ? 'GMaach chan hiwiir hãbmuajã t'umaa Hẽwandamau nem k'õsim happaita wauba haajem. Hãb k'ãijã bʌ̃ʌrjã sëuk'aba chik'am k'ĩir wa chik'am hëugar k'ãijã hiek'aba haajeek'iin, magan mag wounaun hichdëu nem wau simjã t'um Hẽwandam dau na hajap'ata waau k'ap'ʌ haajeek'am. 3 aHermanonaan, hoob t'umaam k'ʌʌnau Hẽwandam hiek jawaag maestronaan k'aju happaita k'ĩirjumiet. Pãrau k'augba narr k'ai, k'ap habat: Maach chi maestronaank'a nʌm k'ʌʌnta maachdëu deeum k'ʌʌnag jaau nʌmjö hagpierraa k'aba wënʌrrʌmʌn, maach gaaita Hẽwandamau jua k'ʌabacha deeju. 2]Hajapcharan jãan mʌgta sim keena. Jãg maach meebaadeewai ya maach gaai tag maach hak'aar chuk'u haadëm haig, ¿maach chi meemk'a sĩsiba haajẽ? Hich jãgta sim hĩchab t'ãraucha Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm hanʌmjã. Dichdëu hʌ̈k'a chirʌm hanʌmjö bigaaum k'ʌʌndam dʌ̈ijã nem hajap'a waubam chan, magan maan chi t'õmjö simta hiiu sim ha sim, t'ãraucha hʌ̈k'aba simta mag hʌ̈k'a sim ha sĩewai.LHũan Rahab k'ahʌrrarr chi durpat'ierrmiejã hich hagjöta hajim hĩchab. Pãrau k'ĩirjuawai, ¿k'an gaaimua Hẽwandamau hijã pekau chuk'u harrjö hʌ̈u hi heeg hoojĩ? ¿Israelnaan hich di haig jẽerpiwi ham chig ham hugua meraa p'öbör higaau jiir burrpʌ̈iwia jũrr deeum k'ʌd gar pʌ̈itarr gaaimua k'abajĩ? Maigta pãrau hoo naabá, Hẽwandamau hãb k'ãijã pekau chuk'u harrjö sim ha jawaag chan, sĩi t'ãrau hʌ̈k'a nʌmpai k'abam. Hʌ̈k'a nʌm dʌ̈i hichdëu waupi jaau simjö hich hipierraa nem waauwaita chadcha pekau chuk'u harrjö sim ha jaaujem. I  Mag hich hipierraa harr haawaita hag nawe Hẽwandamau hirig, “Pua chadcha mʌ hiek hʌ̈k'abarm gaaimua pekau chuk'u harrjö hʌ̈u pʌ mua mʌch haar haub k'aba hauju” hatarrjã par k'abajim, chadcha t'ãraucha hich hiek hʌ̈k'atarr haawai. Magtarr haawai, Abranau mag hich chaai hĩgk'aba hichig deeju hẽk'abarm haigta hõragjã k'ap hapijim, mag par hiiupai k'aba t'ãrauchata hichdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sĩerr. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab mag t'ãraucha hʌ̈k'awia hich hipierraa harr haawaita, hich Hẽwandamaujã jöoi Abrán warag hich k'apeerk'a haujim.  Pʌdë k'ĩirjubarí: Abranau mag wauba harr hak'iin, ¿jãga hirua Hẽwandam hiek chadcha hʌ̈k'a chirʌm hak'ajĩ? Hẽwandamau hichig nem mag habaawaijã hich hipierraa harr gaaimuata Abranau chadcha hich hiek t'ãraucha hʌ̈k'aajerrjã hõrag k'ap hapijim.  wPua k'ĩirjuawai ¿k'an gaaimua Hẽwandamau jöoi Abrán k'ararrag chadcha hi pekau chuk'u harrjö chirʌm ha jaaujĩ? ¿Hich chaai hĩgk'aba hirig ofrendak'a t'õo deeju harr gaaimua k'abajĩ? Hajapcharan hichdëu hi hipierraa harr gaaimuama. ) KK'ĩirjug chukdam, k'ap'ʌ habá: Hẽwandam hiek t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm hanʌmjã hichdëu waupi jaau simjö wauba nʌm chan, chadcha hʌ̈k'a nʌm k'abam. 'GPua k'ap'ʌ sim, maach Hẽwandam hãbpai k'itʌm. Pua mag k'ap'ʌ sim haig nem hajaug sim. Mamʌ mag k'ap'ʌ nʌmuapai pöd hʌ̃gt'ar höbërbam. Meperaujã k'ap'ʌ sim, Hẽwandam hãbpaita sĩerrʌm; mamʌ hamau hĩchab hi högk'aajem, hamach gaai jua k'ʌaba haju k'ap'ʌ naawai. @yWa hãbmua k'ãijã, “Mua chan chadcha warm k'ʌʌn dënjö nem hajap'am wauba chitab mamʌ, mʌch t'ãar heepain chadcha hʌ̈k'a chitʌm” k'ãijã haju. Mamʌ mag k'abam. Jãga mua k'ap habarju, chadcha hirua mag hʌ̈k'a sim, Hẽwandam hiek gaai jaau simjö hich k'apeenjã dau haug k'augba simta. Hajapcharan Hẽwandamau jaau simjö mʌch k'apeen dʌ̈ijã hajap'a chirʌm gaaimuata mag hʌ̈k'a chirʌm haju haai chirʌm. ]3Hich hagjöta sĩebahab Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌmjã. Maadëu t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm hanʌmta dich k'apeen juag hoo nʌmua bʌ̃ʌrjã ham dau haug k'augba nʌm chan, magan parta mag hʌ̈k'a nʌm hanʌm. ykMamʌ ya hi ma nʌrrʌm hoowia hãbmua k'ãijã hirig, “Hʌ̈u mawia biwaa chitá; hoob jĩchagagjã pʌch gaai mas hapim” ha sim; mamʌ mag sim chan hirua nem higjudamjã deepʌ̈iba simta mamagk'am. ¿Pãrau hoowai mag hʌ̈uta sĩ? 'GK'anim nemjö woun hãb sim; ma, Cristo hiek hʌ̈k'a k'ërʌm gaaimua maach k'odk'a sim. Mag simta k'ajũajã chuk'u ni t'achdamjã k'öju chuk'u k'ërʌm. FKeena, Cristo gaaimua k'odamnaan, ¿k'an hajaug sĩ pãrau k'ĩirjuawai, maadëu “Muan t'ãraucha Hẽwandam hiek hʌ̈k'a chitʌm” haju, mamʌ mag simta Jöoirau dich k'apeen juag hoopi jaau simjö k'aba nem wau sim? ¿Pãrau k'ĩirjuawai hʌ̈k'a sim hanʌmta mag nem wau sim woun chadcha peerdʌju k'ai? #? ¿Jãgwi mua pãrag mag chirʌ́? Maan Hẽwandamau hichdëu hõor hi hagk'am hedjã har dich k'apeen dau haug k'augba haajerr k'ʌʌn chan hagjö ham dau haug k'augba hisegju haawaita mag chirʌm. Magarrau har dich k'apeendam dau haug k'aug paraa haajerr k'ʌʌnan chad, mag Hẽwandamau hõor hi hagk'am hedjã hamach k'aibag waubaju k'ap, hi högk'aba naaju. Chadcha hʌ̈k'a nʌm k'ai jãga haju haai nʌ -S Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mag Hẽwandamau hich hiek pãrag hʌ̈k'apitarr chan sĩi pekaúgta hʌdʌʌr pãach hʌ̃rpapimk'ĩir k'aba, t'umaam k'ʌʌn hagdaujö k'a k'õsi hamk'ĩirta hich hiek pãrag hʌ̈k'apijim. Magtarr haawai, mag hiek pãachdëu hʌ̈k'atarrauta Hẽwandamau pãach jaauju k'ap, muan pãragan, hiek'aawaijã hagpierraa hiek'anaa nem waauwaijã t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i nem hagchata waubat ha chirʌm. @y Pari maigjã ¿jãga mag höbër sĩma? Pãadë hũrbat: Hich hãbam Hẽwandamaupai, “Hoob chik'am t'õom” hanaa, “Hoob chik'am hʌʌijã waum” hajim. Pari magtarrta pua hõor t'õoba hawiajã chik'am hʌʌi waumʌn, magan hichiita pekauk'a höbër sim, mag hirua ley jaautarr hichaaur habarm haawai. S ¿Jãgwi pãrag mag chirʌ́? Hãbmua k'ãijã pöd Hẽwandamau Moiseeg ley deetarr t'umaa hʌʌrk'a hauba hãb k'ãijã waaurpʌ̈imʌn hichiita kulp pöm sim, pöd ley t'um hʌʌrk'a hauba sĩewai. ~ Mamʌ mag hi hipierr nʌm hanʌmjã sĩi hiwiir hãbpaita daupii haadëp'ʌm chan, magan pãran warag pekauta wau nʌm. Mag nʌm haig mag hi hiek pãachdëu hasekasba nʌmuapaita woun dënjö pãar Hẽwandam dʌ̈i kulp pöm nʌmjã dawaa jaau sim. \}1Pãrau Hẽwandamau hich hiek p'ã sĩsidʌm gaai jaau simjö pãach k'apeenta t'umaa wir haig pãachjö daupii nʌmʌn chadau, chadcha hʌ̈u k'ërʌm, Hẽwandamau hʌ̃rcha waupi jaau simta wau naawai. W|'¿Hamach k'abá Cristo higwiajã hi jũur hiyʌ̈ʌ sĩerrjëem? Mag Cristo hiek hʌ̈k'awi hi dënk'a naawai pãach pör choopitarrta, ¿jãgwi mag Cristo jũur hiek'aajem k'ʌʌnagta pãrau hee haajẽ? {9Mamʌ magʌmta pãachdëuta jũrr ham k'a hisëe haajem. ¿Pãrau k'augba nʌ, riknaanauta pãach dau hee haug k'augba nemdam bʌ̃rʌʌm hat'eejã pãach t'et pʌpʌr haajem? ¿Hamachdëu k'abá hĩchab chi t'et'emnaan haarjã pãach harrnaa pãragta hʌ̃rcha p'agpi jaaujem? zCristo gaaimua k'odamnaan, pãadë mʌ hiek hũrbat: Maadëu pöd hap'ʌʌm k'ʌʌndam k'a hisëe haju k'aba nʌm. Jãg hap'ʌʌm k'ʌʌndamjã hamachdëu maach peerdʌajem hiekta hũrwi hʌ̈k'a naawai mʌig heegarweran hap'ʌʌ k'it'ëe hawiajã paraam k'ʌʌn k'ãaijã wajapcha wënʌrramk'ĩir hich Hẽwandamau jʌr hautarr k'ʌʌn k'abahab. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab mag hich daupiim k'ʌʌnta t'um hich haar hauju hatarr haawai hamjã hʌ̃gt'ar hich mag hi dʌ̈i wënʌrraju k'ʌʌn k'abahab. sy_magan pãraun hiwiir hãbam k'ʌʌnagpaita heenaa jũrr tagam k'ʌʌn k'a hisëe nʌm. Mag nʌm haig pãrau pãachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaai jaau simjö k'ĩirjuba, sĩi ham k'ajũa hajap'a jũa nʌm hoo nʌm gaaimuapaita mag nʌm. NxMagbaawai mag hoowia hirig, “Mʌigta jupbá, mʌigta pʌ hat'ee wajapcha sim” hawia, hirig sie wajapcharam gaai juppibarm. Maimua hãbak'ai jũrr hap'ʌʌ k'itaawai k'ajũadam jöoiraa jũa k'itʌm hoowi jũrr hirig, “Pʌdëu hich jampai bʌ̈jãau sĩsí,” wa magbam k'ai, “Jãig jẽk'ʌt hoo chirsí” hamʌn, jwMK'anim nemjö pãar k'apanaa culto hee nʌm; mag nʌm hee hõor numí dubbaichëm: hãb rik, maimua hãb sĩi dau hap'ʌʌ k'itʌm. Chi rik k'ajũa wajapp'a hooihmʌ jũanaa jĩgpir gaaijã p'ĩr dënta sorrtik p'up'up sim. v K'odamnaan, pãrau maach Pör Jesucristo hich Haai Hẽwandam dʌ̈i hãba sĩerrʌm hiekta hʌ̈k'aajeewai mua pãrag magk'im: Pãrau pãach hee p'atk'on paraam k'ʌʌn dʌ̈ipaita hajapchanaa jũrr hap'ʌʌm k'ʌʌndam dʌ̈i haair haba haju k'aba nʌm. Uu %Maach Haai Hẽwandamau hich dënk'a nʌm k'ʌʌnag waupi jaau simʌn, wouchnaandamau wa k'oopaa hʌʌinau k'ãijã nemdam hig nʌmjã haudeenaa ham hök'ĩirjuu haawaijã ham k'ĩir jãsenk'a nʌmʌu. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab sĩi parhoobam k'ʌʌnau nem waaujem nemjã wauba haajem k'ʌʌnta chadcha hi dënk'a nʌm k'ʌʌnau.It  Hãbmua k'ãijã, “Mʌʌn culto waaupierr peert'ʌba manaa hich Hẽwandamau jaau simjö chitʌm” ha sim, mamʌ mag simta dich k'apeen k'aibag jawaag wa chik'am k'ĩir hiek'aag k'ãijã bʌ̃ʌrjã hit'ʌbëpba sim chan, magan maguan hichdëupaita hich k'ũgur sim, Hẽwandamau waupi jaau simta wauba sĩewai. os YMamʌ hĩchab har Hẽwandam hiek hamachdëu hũrbarmta k'ĩir hok'ooju k'ãai, warag wajap'a k'ĩirjunaa hag gaai jaau simjö wau nʌm k'ʌʌnan mag hamach nem wau nʌm gaaimua honee haju. Mag hamachdëu hũr nʌmjã t'um Hẽwandamau hichdëu waupim k'õsim hiekta jaau sĩewai hi hipierraa nem wau nʌmua tag warramjö pekaúgta hamach hʌ̃rpapiba nʌm. r {¿Jãgwi? Hirua hich k'ĩir hootarrta, deeu hag k'ur nʌʌpai hawia k'ĩirjuawai, k'augba sim jãga sĩejĩ hi k'ĩir. "q ?Har maach peerdʌajem hiek hũr nʌmjã hag gaai jaau simjö k'aba nʌm k'ʌʌnan sĩi woun hãb k'omariipai hësp'ëg hee hich k'ĩir hoojemjöta nʌm. &p GHich Hẽwandamau jaau simjö haag chan sĩi par jʌ̃gʌupai mag hi hiek jaau nʌm hũr nʌʌ haju k'aba, chadcha hich hiek gaai waupi jaau simjöta haju haai nʌm. Magba nʌm chan magan pãran pãachdëupaita sĩi pãach k'ũgur wai nʌm, mag hũr nʌmpaita hʌ̈u simpii hawi. -o UMagua mua pãrag mag chirʌm: Jãg Hẽwandam na parhooba maach hãrpiejem nem pãach gaai sĩsidʌm t'um warre hisegbapʌ̈it. Magnaan chadau k'ĩir machag chuk'u Hẽwandam hiek pãach t'ãar hee hautarrta warag bãaupibat, hũr nʌmua. Jãg hiekta nem jua t'eeg sim, pãar peerdʌ hawaag. ~}|R{8z@xwvvutssWr`pp,onm l2kjihhggnff dd.c|b`aK_^^P]\N[ZYWXWW_UUTzSS=Q]PON7MdLKPari magbaawai chi t'et'em garmua warag hirig, —Señor, mʌ hap chitʌm jöpai mʌ chaai hoomierrau, meeju nawe. Ya parba k'ërʌmta mua hoo pʌabajieb hajim. Df0Pari magbaawai Jesuu hirig, —Pãrau chan pãach daúacha hag na hõrau nem hooba haajem wau nʌm hoobam haigjã Hẽwandam jua t'eeg mʌ gaai sim hʌ̈k'aba sĩerrjëemgui hajim. tea/Mag chi t'et'emua Jesús Judeamua bëewia jũrr Galilea barbaichëm ha hũrbaawai hi haar mawia hirig chaigpamamua, —Mʌ chaai ya pödba k'ërʌmta hoo pʌajim; mʌ hap chitʌm mʌ di haar marrau haichëjim, mʌ chaai monaaupäain. zdm.Mag Galilea durr paimawia deeu Canaag majim, hag na hichdëu dö hatarrta vinoog paatarr p'öbörög. Maagwai hĩchab Capernaum p'öbör hee sĩejim woun hãb rey dʌ̈i p'idk'aajem, chi t'et'em. Mag dën chaai mor mas sĩejim haajem. cc?-Mag maa hawia Galilea durr barbaimaawai, mamaam k'ʌʌnau hʌ̈u hi wajap'a hamach hee barpijierram, hi dʌ̈i hãba Jerusalén p'iesta Pascua hanʌm hee naawai hirua nem wautarrjã t'um hamach daúa hoo narr haawai. (bI+Jesús mag Jerusalenmua mawi, Samaria p'öbördam hee k'ãai numí sĩeimawi, warag hich maa harrag petajim, Galileaag. Mamʌ mag p'iesta dichtarr k'ur Jerusalén t'ʌbaba harran, hag na hichdëu hiek'atarrjö, chi Hẽwandam hiek jaaujem k'ʌʌn chan hãbjã hamach durr hee hãba naajem k'ʌʌnaupaijã k'a k'õchk'aba haajeewai hajim. Magta hich t'aabatarr durrmua warag Galileaag petajim, hich bãautarr durr. a,`1*Mag hamachdëucha Jesuu jaau sim hũrwia hʌ̈k'atarr k'ʌʌnau chi hʌʌirag, —Ya hĩs chan sĩi pua jaau sim hũrwiapai k'aba, maach jʌ̃gʌucha hi hiek hũrwiata marau hʌ̈k'a nʌmgui haajeejim. Ya chadcha marau k'ap'ʌ nʌm, jãguata chadcha durrpierr hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn t'um peerdʌ hauju k'abahab haajeejim jũrram k'ʌʌnau. Chaai pödba k'ërarr warpmua Jesuu monaaupʌ̈itarr x_i)Mag k'ãai numiim hee hichdëucha jaau sim hũrwia, warag k'apanaacharam k'ʌʌnauta hi hiek hʌ̈k'ajierram. ^w(Maimua chadcha mag bëewi chi Jesús haig barchëjierram, chi p'öbör heemua bëetarr k'ʌʌn. Mag hi haig paauk'achëwia hirig, —Mʌig maar haig k'ãibajë hajierram. Hichig magbaawai chadcha t'ʌbawia k'ãai numí sĩejim ham p'öbör hee. \]1'Mag chadcha hʌʌi dö jöyaan k'itawia, “Jesuu bʌ̃ʌrjã hichig jaaubamta mua nem waaujem t'umaa k'aug hat'ajim” ha jaaubaimaawai, mag Samaria durr p'öbördam sĩerr hee hõor k'apank'am k'ʌʌnauta hi hiek hʌ̈k'a nʌm hiek'au, “Magan chadcha hich Hẽwandamaucha pʌ̈iju haajerrau” hawia chi Jesús hoon bëejierram. P\&Hiin chadcha deeum k'ʌʌnauta nacha chi p'idagan hëudʌ haujierram; pari magtarrta jũrr pãachta ham p'idag gaaimua wajapcha haju. Pãach chi bʌ̃ʌrjã p'it'urg hauba narrta nemjĩir p'ierramk'ĩirjöta mua pãar pʌ̈i chirʌm ha jaaumajim marag, maachdëu hich hiek jaau wënʌrrʌmua hõrag hʌ̈k'api haumaju higwia. [%Har hõrau, “Chi nemjĩir jĩir simuan sĩi jĩirmam, pari k'ar chan pöd hichdëupai heeuba haajem” haawain chadcharauwai hajim. Z$Hõor jãg t'ʌnʌmʌg Hẽwandam hiek jaau nʌmta nemjĩir p'ierr nʌmjö p'idk'a nʌm k'ʌʌnag chan Hẽwandamau p'agab k'aba p'agjugui hajim. Mag hamau hi hat'ee hõor gan haumam k'ʌʌnan hich mag hi dʌ̈i wënʌrraagau. Ya mag nʌisim haig chi nacha hi hiek jaautarrjã honee hawia hẽudee jaaumamua hʌ̈k'api hat'am k'ʌʌnjã chi nacha jaautarr dʌ̈i hãba honee hajugui hajim. .YU#Pãrau nemjĩir p'ierraag hagt'a hed jayap waaur nʌm haajeebma. Pari mua jũrr pãrag, pãach bigaau hõor pöm trigo p'ur wëjömjö t'ʌnʌmta hoobat ha chirʌm. Jãg trigo p'ur wëjöm hapuraa heeujemjö, jãk'ʌʌnagta Hẽwandam hiek jaaubat ha chirʌmgui hajim, hamag hʌ̈k'amk'ĩir. Xw"Pari maar mag hiek'a nʌm hũrbaawai Jesuu marag, —Mua mag t'ach k'öju wai chirʌm ha chirʌmʌn, Hẽwandamauta mʌ pʌ̈itarr haawai hirua k'õsi simjöta nem wau chirʌmʌugui hajim, mʌchig p'idag jaaupʌ̈itarr t'umaa höpʌ̈yaag. W!Warag maachig magbaawai jũrr, —¿Wa hãbmua hi hat'ee t'ach k'ömk'ĩir deet'urtarr haawaita mag sĩwa? haajeejim marau. kVO —Mʌ t'ach k'öju wai chirabahab, pari mag t'ach k'ĩir pãrau k'augba nʌmgui hajim hichdëu. OUPari mag chi hʌʌi p'öbör hee nʌrrʌmich, ya maar deeu hi haig paauk'achëwi narr haawai marau hirig, —Maestro, t'achdam k'ö hat'á haajeejim. Pari mag hichig t'ach k'öpi jaaubaawai jũrr, T Mag chi hʌʌirau hamach haar jaaubaimaawai chadcha p'öbör heem k'ʌʌnaujã Jesús hoon wëtju hap'öbaadëjim haajem. S—Mau mʌ daupierr hoobahut'ʌ̃ hajim hanʌm, pos haar woun hãb simua, mua hichigjã jaauba harrta, mua nem waaujem t'umaa k'ap'ʌ mʌrʌg jaaubarm. Mua k'ĩirjuawai, jãata warrgarwe Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerrjöo simgui haimajim haajem. 4RaMag Jesuu hichig, “Mʌʌta Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerr k'abahab” habaawai, hich döt'ũr werpʌawia p'öbörög k'ap'igbaadëjim. Mag mawia barwia hõrag, Q1Ham mag hiyʌ̈ʌ nʌm heeta maar bardʌtk'achëjim. Maimua mag Samariapie hʌʌi dʌ̈ita hiyʌ̈ʌ nʌm hoobaicheewai chadcha maar dauderraa naajim. Pari magʌmjã hãbmuajã hirig, “¿Pʌ k'anta hirig jëeu sĩ, wa k'an hata pãar hiyʌ̈ʌ naajĩjã?” habajim. HP Magbaawai, —Mʌʌta hag Cristo warrgarwe hich Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerr k'abahab; hich hag wounta hĩs pʌ dʌ̈i hiyʌ̈ʌ chirabahab hajim hanʌm Jesuu, warre hich jaauwia. O-Magbaawai jũrr chi hʌʌirau hirig, —Hʌ̃ʌjʌ̃, mua k'ap'ʌ hʌmgui hajim hanʌm, Cristo hanʌm bëeju, warrgarwe hich Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerr. Mag hich pierrum hedta hichdëucha t'umaa wajap'a jaauchëjugui hajim hanʌm, jãga sĩerrʌ́ Hẽwandam. YN+Hẽwandam chan maachjö mʌg mor chuk'u sim, Hak'aar haawai. Maguata hʌ̈k'aa chaar hʌ̈k'a nʌmuata hich Hẽwandam Hak'arau k'õsi simjöta hirig jëeuju haai naabahab ha chirajim haajem chi hʌʌirag. M#Pari hĩs hirig jëeu chaar jëeu nʌm k'ʌʌnaun mʌg hatag paawai warag Hẽwandam Hak'arau k'õsi simjö jëeujugui hajim hanʌm, ya hamau Hẽwandam jãga sĩerrʌ́ ha k'ap'ʌ naawai. Hichig mag jëeu nʌm k'ʌʌnta hich Hẽwandamaujã hiigjemgui hajim haajem. LPãar Samariapienau chan Hẽwandamag jëeu nʌm hanʌmjã wajap hi k'augba nʌmta hirig jëeujem. Pari maar judionaanaun chadau, maach meeun heem hãb höbërbarm gaaimuata Hẽwandamau hõor peerdʌtk'aju k'ap'ʌ naawai, hirigta jëeujemgui hajim haajem. 0KYMagbaawai Jesuu hirig, —Pʌdë mʌ hiek hũrbarí hajim hanʌm: Ya mʌg hatag paawai pãrau k'ĩirjubaju, mʌg durrsĩ gaaita Hẽwandamag jëeuju wa Jerusalén mawiata Hẽwandamag jëeuju. Magbarm haigmua parhooba pãach nʌm haigmua hirig jëeuju haai hap'öbaadëjugui hajim hanʌm. WJ'Maimua hichdëupai, Maar jöoin Samariapienaun mʌg Gerasim durr gaaita Hẽwandamag jëeujeejimgui hajim haajem chi durrsĩig jua hʌanaa. Pari pãar judionaan hiek mag hãba Jerusalenam Haai hi jëeujem degpaita Hẽwandamag jëeuju haai nʌm haajem. Pua hoowai, ¿jamta chadcha hirig jëeuju haai nʌwi? ha jëeujim haajem hirig. I#Mag hich höbeerbapʌ̈im hũrbaawaita hirig, —Mua hoowai pʌjã dau bʌ̃ʌmjöta simgui hajim hanʌm, mʌ mag hʌrrʌm k'ap haag. 2H]Pʌ jaai haum cinco hauwia sim. Maimua cha pʌchdëu wai simjãh, magan jã chan pʌ jaai k'abahabma. Pʌʌn chadcha wajap'a k'ĩirjunaata hiek'a hʌmgui hajim haajem. 3G_Magbaa chi hʌʌirau, —Mʌ chan jaai chuk'u hʌmgui hajim hanʌm. Mag jaai chuk'u hʌm habaawai Jesuu hirig, —Pʌchigan pʌ jaai chuk'u hʌabma hajim hanaabá. VF%Magbaawaita Jesuu, —Magan pʌch jaai hat'amí ha hajim hanʌm hirig. 9EkMagbaawai jũrr chi hʌʌi garmua, —Señor, magan mag dö k'ĩir mʌrʌg deebá hajim hanʌm, tag höbichag k'augba haadeewai mʌg pos heem döjã jöyaan bëeba haag. ~DuPari mua dee chirʌm dö k'ĩirta dö nʌm k'ʌʌn chan bʌ̃ʌrjã höbichag chuk'u hich mag wënʌrraju. Mag hamachdëu döbarmpaita ham mor hee hich mag k'umdʌ höbër sĩsimjö sĩejugui hajim haajem, hich mag Hẽwandam dënk'a nʌisieg. WC' Magbaawaita Jesuu hirig magjim haajem: —Cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au, mʌg pos heem dö dö nʌm k'ʌʌnan t'um hichiita deeu höbisi hap'öbaadeewai hũwaai dö döm k'õsi hajugui hajim hanʌm. B% ¿Jam pua mʌiguim k'ãaijã dö wajapcharam bawaag hagá? hajim hanaabá. Nachgarwe maar jöoi Jacob k'ararrauta mʌg pos marag werpʌajim. Hag heem hichdëujã döwia, hi chaainaujã döwia, hi nemchaainaujã döjierram. Magtarrta, ¿pua hag k'ãyaujã wajapcharam dö hig chirʌ́? hajim hanʌm. ¿Wa pʌʌta hi k'ãaijã hʌ̃rpai chirʌ́wa hajim haajem, mʌg k'ãai dö wajapcharam bawaag? iAK Hichig magbaawai jũrr chi hʌʌi garmua, —Señor, pari pua chi jöi haujujã chuk'u sim, mʌg pos jã naug sim heem pua pöd jöi haubamgui hajim hanʌm. ¿Jamaam dö mag maach hiiupiejem hanʌm mʌrʌg deeg hagá? @+ Magbaawai jũrr Jesuu hirig, —Hẽwandamau pʌch hat'ee nem deeg wai sim k'ap'ʌnaa k'aíuta pʌchig dö jëeu simjã k'ap'ʌ hak'iin, pʌch garmuata pua mʌrʌg dö jëeuk'amgui hajim hanʌm. Magbaawai mua pʌrʌg hõor hiiupiejem döota deek'amgui hajim hanʌm. !?; Mamʌ judionaan Samariapien dʌ̈i dau parii hiyʌ̈ʌ haba haajerr haawai, mag hichig dö jëeubaawai chi hʌʌirau hirig magjim haajem: —Pãar judionaan chan maar Samariapien dʌ̈i hiek'ajã map'a haajem k'ʌʌnta, ¿k'ant'ee pua mʌrʌg dö jëeu sĩwi? hajim hanʌm. B>}Mag nʌm hee maar p'öbör hee wëtjim, maach hat'ee k'öju për hawaan. Mag maar hërëubaadeewai Jesús hich happai hoo chirʌm heeta, hi hiek Samariapie hʌʌi hãb mag pos heem dö jöyaan bëejim haajem. Mag hich haig pierrwaita hirua, —Mʌrʌg bʌchk'un dödam doog jöi deebá ha chirajim haajem hirig. = x<iMag jẽb hich chaairag werpʌatarr gaai posjã sĩejim, hich jöoi Jacob k'ararrau k'örpitarr pos. Mag wënʌrrʌmua hich Jesús ya k'ajeeu sĩerr haawai mag pos haar mawia hag hi dak'a jupimajim. Maagwai ya hedausĩe paimʌʌ sĩejim. P;Mag wëtmaa hawia hich Samaria durrpai p'öbördam Sicar ha t'ʌ̃r sĩerr haig maar barjim, jöoi Jacob k'ararrau jẽb për hauwia hich meebaadeewai hich hiewaa José haajerrag werpʌatarr dak'a. M:Mag wëtumua hichiita Samaria durr dichab k'aba dichju hajim. O9Mag, fariseonaanau Jesús haarta hʌ̃rcha hõor poposk'am k'ap'ʌ hap'öbaadëm hich Jesuujã k'aug hat'aawai Judea durrmua jũrr hichta warag Galileaag petajim. Magbaawai maar hi dʌ̈i wëtjim. u8cMamʌ wajapcharan hich Jesuujã chooba, maach hi dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌnauta hõran pör choojeejim. 07 [Mag Juan chi hõor pör choomie dak'a maach Pör Jesujã sĩerr haawai fariseonaanau k'aug hat'ajierram, Juan haar maju k'ãai hʌ̃rcha Jesús hẽudeeta hõor pos haadëp'ʌm. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab k'aug hat'ajierram, Juan haram k'ãyaujã hʌ̃rcha Jesuugta hõrau hamach pör choopi nʌm. T6!$Magtarr haawai chadcha chi Hẽwandam Hiewaagta hich peerdʌ haupi sim k'ʌʌn mʌg heegarwejã ya hich dënk'a sĩsimgui hajim hanʌm, hi haar höbërwia hi dʌ̈i hich mag nʌrraag. Pari Hẽwandam Hiewaa hiekta hʌ̈k'aba habarm chan hi haarjã höbërba, warag hi gaaita Hẽwandamau hich k'ĩir machag meeupʌ̈ijugui hajim haajem, hich Juanau hich dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌnag. Magta Juan chi hõor pör choomieu Jesús t'ö hiek'amajim haajem.e5C#Chi Hayaujã hich Chaai jãsene wai sĩewai nem t'ʌnʌmjã t'um hãba hirigta jaaubajieb. -4S"Hí chadcha hich Hẽwandamauchata pʌ̈itarr haawai hich Hẽwandam k'ĩirjugta jaau simgui hajim hanʌm, magamk'ĩirta hirig hich Hak'aarjã p'ẽs dee sĩewai. F3!Pari har hʌ̈u hi hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnaun mag hʌ̈k'a nʌmua, “Hẽwandamaun chadchata hiek'a sĩerrʌm” hanʌm k'abahab hajim hanʌm, Jesús higwia hi Hiewaa ha hiek'aawai. T2! Mamʌ hirua magba, mʌ k'ãaijã hʌ̃gt'armta hichdëucha hoowia hichdëucha hũrtarrta jaau sĩebahab hajim hanʌm Jesús higwia. Mamʌ magʌmjã k'apancha k'aba nʌm hi hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn. J1 Maimua mag hiek'amamua hich Juan chi pör choomieupai Jesús higwia, ’Hiita hʌ̃gt'armuacha bëetarr haawai hichta chadcha maach t'umaam k'ʌʌn k'ãyaujã hʌ̃rʌʌcha sĩebahab hajim hanʌm. Pari mʌ magba sĩi pãachjö mʌig heegarmpai haawai mʌg heegarm k'ʌʌn dënjöpaita jaau chirʌmgui hajim haajem. j0MHiita mʌ k'ãaijã warag t'ʌ̃rp'öo pamaawai mʌ jũrr hi k'ãai heeg papagmam; pari mag nʌm haig hʌ̈u sim ha hiek'amajim haajem, hich chi hõor pör choomieu Jesús higwi. Hʌ̃gt'armuacha bëetarrta chi jua t'ierriu M/Pãrau hooba haajẽ hajim hanʌm, jua pʌr nʌm k'ʌʌnjã: chi hʌʌi dʌ̈i nawe hiek deewi simta chi jayau; pari chi mag heeu pa nʌm k'ʌʌn paairink'a sim dʌ̈i ham bigaau simjã hĩchab honee haajem. Maarjã hich hagjöta naabahab Jesús dʌ̈i. Hi jãg sim haig woun hãb heeu hʌʌi hau simjöta sĩebahab. Magua hamau jãg hi haarta p'ẽp'ẽeuk'am haig, mʌjã dʌ̈i hĩchab honee chirʌmgui hajim hanʌm, sĩi hõrag hi jaau chitʌmua. (.IPãach jʌ̃gʌucha k'abá pãrau hũr naajimgui hajim hanʌm, har mua “Mʌ chan warrgarwe hich Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerr k'aba, sĩi hi bëeju na hi jaau chitʌmʌu” ha chiraawai. Magua mag hi haarta hʌ̃rcha hõor p'ẽp'ẽeu hawiajã mʌ honee chirʌmgui hajim hanʌm. m-SMagbaawai Juanau hamag, —Hoob hiekk'õr waumiet hajim hanʌm. Hẽwandamauta hichdëu k'ap hõrag jaauba haajeeb, hichdëu k'õsi simjöta nem waumk'ĩir. Mag sĩewai hichdëuta juau hirig jãgpi sĩebahab hajim hanʌm. `,9Mag hijẽjẽb nʌʌ hawia warag hich Juan haarcha wëtwia hichigcha, —Maestro, har chum Jordán higaau hedau höbeerjem higar, pʌchdëucha marag jaauwai Hẽwandamau pʌ̈itarr ha sĩerr wounaujã hĩchab hõor pör choo nʌrrʌm haajemgui hajim hanʌm. Maagwai hõor pöm hʌ̃rcha hi haarta p'ẽp'ẽeuk'am haimajierram haajem hirig. +9Pari hõrau jaauwai mag nʌm hee hĩchab hãaur Juan dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn garmua jũrr judío hãb haig sĩerr dʌ̈i chik'am hipeer hahauk'amua, “Magan ¿k'aíu pör choobarmta wajapcha sĩ, Jesuu pör choobarm wa maar maestroou choobarmwa?” hanaajim hanʌm. *'Hich mag jaar hĩchab Juanaujã hagt'a hõor pör choo nʌrrajim haajem, maagwaiwe chan hagt'a hi cárcel deg pʌ̈iba narr haawai. Mag hi hõor pör choo sĩerr haig Enón ha t'ʌ̃r sim, Salim dak'a. Maigta dödam nap'ʌ k'ërarr haawai hõor pör choojeejim haajem. ) (1Mag p'iesta Pascua dichtarr k'ur Jesuu maar p'ë harrjim Jerusalenmua chawag, hich hag Judea durr heepai. Maig nʌmua hõor pör choojeejim. J' Pari magba har jũrr nem wajap'am happai waum k'õsi haajem k'ʌʌnau chan mʌ hisegba, warag mag hõtdau paa dʌnʌmjö chirʌmta hiigjerramgui hajim, Hẽwandamau k'õsi simjöta nem hagcha wauju k'ap'ʌnaa hamachdëu mag wajap'a nem wau nʌm bigaaum k'ʌʌnagjã k'ap hamk'ĩir. Magta Jesuu Nicodemoog, jãga Hẽwandamta chi Pörk'a sim haar hijã chiraimaju haai chirʌ́ ha jaaujim. Juan chi hõor pör choomieu deeu Jesús higwia hiek'atarr u&cMaguata har t'um Hẽwandam dau na nem k'aigba wau nʌm k'ʌʌnan jũrr mag hõtdau paa dʌnʌmjö chirʌmta hoomap'a haajemgui hajim. Mag mʌ hoomap'a naawaita mʌ higjã higba nʌm, mag hamach meraa nem wau nʌm k'augam hugua hawia. :%mMag hamachdëupai wir haig hamach hisegpimjö nʌmʌn, nem k'aigbamta waum k'õchgau Hẽwandam Hiewaa higba nʌm gaaimuau. Hamach mag nʌm gaaimuata mag hõor peerdʌ hawaag hõtdau paa dʌnʌmjö chirʌm bëewaijã mʌ higba nʌmgui hajim, hich mag k'ĩchag heeta meraa nem wau nʌmjö naam k'õchgau. L$’Mʌch chi Hẽwandam Hiewaa hiekta hʌ̈k'anaa mʌ hig sim woun chan Hẽwandamau hisegwia k'ĩmie durr barpʌ̈ibam. Pari har mʌ higba sim chan ya sĩi barpʌ̈ijupaita simgui hajim, hichdëu Hẽwandam Hiewaa mʌchta hãbpai chitʌmta higba harr gaaimua hichdëupaita wir haig hich hisegpi jaau simjö sĩewai. #!Hẽwandamau mʌ pʌ̈itarr chan, sĩi hõor k'aibag waupi jaaumk'ĩir k'aba, sĩi ham peerdʌ haumk'ĩirta mʌ pʌ̈ijimgui hajim hirig. "5’Pari magaagta Hẽwandamau hoowai mʌg durr gaaim k'ʌʌn t'um ya chi hok'oomta nʌm k'ap'ʌ harr haawai, hich garmuata ham peerdʌ haum k'õchgau mʌ hich Hiewaa hãbpai k'itʌmta ham kõit t'õmk'ĩir pʌ̈ijimgui hajim, magbarm gaaimua chi mʌrʌgta hamach peerdʌ haupi nʌm k'ʌʌn chan hok'ooba, mʌig heegarwejã hich dënk'anaa hich haar höbërwia hich mag hich dʌ̈i wënʌrramk'ĩir. w!gWajapcharan mag nemk'õrk'a wau sim pa gaai jiir wëjorragta hoobaawai monaaujerrjö, chi mʌrʌgta hich peerdʌ haupi sim k'ʌʌn peerdʌwia Hẽwandam haarcha höbërwia hich mag hiiu sĩerrajugui hajim. Hẽwandamau maach k'õsi harr E Pari magaag hat'eyan, israelnaan hõor maba haajem hee jãg Moiseeu p'ë wai nʌrraawai Hẽwandamau hirig bronce dën nemk'õrk'a waunaa pa gaai hʌ̃gt'aa jiirjoppi jaautarrjö, hich hagjöta hĩchab mʌch chi Hemk'ooi Hiewaajã pa gaai jiirjopju haai chirʌmgui hajim, magbarmua hõor peerdʌju hayaa hamk'ĩir. @y ’Hagt'a hiwiir hãbjã hʌ̃gt'ar Hẽwandam sim haar maba sim, hi k'ĩirjug k'ap haag; hãba hi haarmua bëetarr wounaupaita Hẽwandam k'ĩirjugan k'ap'ʌ simgui hajim, hõrag jawaag; wajapcharan mʌch chi Hemk'ooi Hiewaama. Mʌch k'abahab hajim, Hẽwandam haarmua bëetarr haawai deeu hi haar maju. 4a Magnaa hirig, Mʌig heegarm nemdampai mua jaau chirʌmjã pãrau hʌ̈k'amap'a nʌm, ¿jãga hʌ̈k'aagauma hajim, ya Hẽwandam k'ĩirjugcha mua pãachig jaaubaadeewai? 3_ Pʌdë hũrbarí, pʌrʌg jaauk'imgui hajim: Maraun chadcha maachdëu k'ap'ʌm nemta jaaunaa maach daúacha hootarrta jaaujem, mamʌ pãrau hʌ̈k'amap'a nʌmgui hajim. G Magbaawai Jesuu hirig magjim: —¿Pʌʌta israelnaan hee maestro haawai hõrau hiigjemta mʌg mua Hẽwandam Hak'arauta k'ĩirjug hajaug paapäaijem jaau chirʌmjã k'augbata chirab? nU Magbaawai deeu hich Nicodemooupai Jesuug, —Pua mag sim haig, ¿jãga haawaiuma? hajim hirig. 5Hẽwandam Hak'aar hau nʌmʌn p'ũ wë t'ʌnʌmjöta simgui hajim. P'ũun parhooba hich wëm haig nem t'eeg juu hurum hũurjem, pari pöd k'augba haajem, jammuata hurú wa jamagta ma. Hich hagjöta simgui hajim, Hẽwandam Hak'aarjã hõor hee sĩeicheewai. Chi Hak'aar bʌ̃ʌrjã hooba nʌm, pari mag simuata hich hiiu haawai heeu t'aababarmjö maach k'ĩirjug chi hiiurig paapäaijemgui hajim hirig. }Pari mua mag pãach t'umaam k'ʌʌnta deeu t'aabaju haai nʌm ha chirʌm hũrwia hoob hatcha jʌ̃gderraa hamgui hajim. OMaach hãdau maach t'aaba nʌmʌn sĩi mʌig heegarpai wënʌrraagau. Pari Hẽwandam Hak'aar hau nʌmuata deeu t'aababarmjö nʌmʌn chadau jũrr hʌ̃gt'ar pawiajã hich mag wënʌrraagau hajim. ykMagbaawai jũrr Jesuu deeu hũwaai, —Hʌ̃hʌ̃, mua chan sĩi t'aabaa chaar t'aaba nʌm jaauba chirʌmgui hajim. Mua mag heeupemjö t'aabaju ha chirʌmʌn, Juanau pör choo simua jaaujerrjö Hẽwandam Hak'arag dich k'ĩirjug chi hiiurig paapʌ̈ipi nʌmta jaau chirʌmgui hajim. Magbam chan pöd Hẽwandam sim haar höbërbam, hagt'a hi dën k'aba sĩewai. H Magbaawai Nicodemoou hirig jëeumamua, —¿Pari jãga ya mʌg maach chi jöoi chirʌm deeu t'aababarju? hajim. ¿Wa deeuta dich hãd bi hee dubju haai sĩwa hajim, hũwaai t'aababaag? Y+Magbaawai Jesuu hirig, —Pʌdë hũrbarí, mua pʌrʌg jaauk'imgui hajim: Chi deeu heeupemjö t'aababa sim chan pöd Hẽwandam hichta chi Pörk'a sim haar höbërbamgui hajim, hi chaai k'aba sĩewai. \1Mag wounau hedaar Jesús haig bëewia hirig, —Maestro, marau k'ap'ʌ nʌmgui hajim, chadcha Hẽwandamauta pʌ pʌ̈ijim, hich hiek marag jaaumk'ĩir. Hí pʌ dʌ̈i sĩewai merag chuk'u simgui hajim, jãg hag na hõrau nem hooba haajempa pʌchdëu wau sim gaaimua. Magba haawai ni hãbmuajã jãg pua nem wau simjö wauba nʌmgui hajim. Magua mʌ pʌ haigta bëejimgui hajim, Hẽwandam chi Pörk'a sim haar jãga mʌ hi dʌ̈i chirsiju mʌchig k'ap jaaumk'ĩir. 2 _Woun hãb sĩejim, Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr wajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌn heem, Nicodemo ha t'ʌ̃r sĩerr. Maan judionaan heem chi t'et'em hajim hĩchab. Pari mag k'aug haumamjã hõrau hichig jaaubamta sĩi hichdëupaita hõor t'umaam k'ʌʌn t'ãar k'aug haumaajeejim.Pari mag hõrau hich hiek hʌ̈k'a nʌm hanʌmjã hichdëu wajap'a k'ap'ʌ sĩejim, hõrau chadcha t'ãraucha hich hiek hʌ̈k'aba nʌm. 6eMag Jerusalenag mawia ham p'iesta Pascua hee simua hich hiiu haawai hag na hõrau nem hooba haajempa wautarr hoowia hõor k'apanaam k'ʌʌnau hi hiek hʌ̈k'ajierram. Hi mag hiek'atarr haawaita, hamau hi t'õowia deeu hiiu p'iidʌtarr k'urjã maach chi hi dʌ̈i hogdʌba wënʌrrarr k'ʌʌnaun hi hiek'atarr k'ĩir heyaa naajim. Mag warag warrgarwe Hẽwandam hiek p'ã sĩsidʌm gaai Jesús higwia p'ã sĩsidʌmjã wajapcha k'ap'ʌnaa hich Jesuu hich hiiucha maachig nem jaaujerrjã warag marau k'ap'ʌ nʌisijim. Jesuu t'umaam k'ʌʌn k'ap'ʌ sĩerrʌm kOPari Jesuu mag hamag di ha simjã chi di chaar higwia k'aba, hich mor higwiata mag sĩejim. E Magbaawai chi judionaanau hirig, —Mʌg Haai hi jëeujem di hëu hawaag cuarenta y seis años p'idk'atarrta, ¿puata mag k'ãai t'ãrjuppaim hee deeu hëu dʌnʌʌujũu? hajierram. = sMagbaawai hich Jesuu warag hamag, —Pãrau magta hoom k'õsi nʌm k'ai, magan mʌg di chʌyëubapʌ̈it; magbaa k'ãai t'ãrjup nʌm hee mua deeu hëu dʌnʌʌujugui hajim. K Mag hamach dak'ĩir dawag hõor jʌrk'ʌʌibapʌ̈im hoobaawai judionaan chi pörnaanau hirig, —Pʌchdëu Hẽwandam di kõit jãg chirʌpí, pʌ hiek mag pʌʌta Hẽwandamau warrgarwe pʌ̈iju ha jaaujerr hanaawai magan maar dak'ĩir hag na marau nem hooba haajem hich Hẽwandam dënjö waubá hajierram hirig. q [Hirua mag hiek'abaawai maar k'ĩir hee dʌhnʌisijim, Hẽwandam hiek p'ã sim gaai, “Hẽwandam, pʌrʌg jëeujem di kõitan mʌʌn nem haneeme chitaawai hag gaaimua mʌʌn hõor jua hãwatab k'aba hãwatju” ha p'ã sim. / WMagnaa chi dubur për narr k'ʌʌnag, —Jöpk'aa pãach nemchaain mʌigmua p'ë hat'aadët; mʌ Haai di chan sĩi pãrau merrkaúg paapäaig k'abamgui hajim hamag. 8iHichdëu mag hoobaimaawai maar dak'ĩraa haig jʌ̃gad werba sĩsid harr jãaupʌrnaa hagua bobojog t'um hamach p'ak dʌ̈i ovejapa dawag jʌrk'ʌʌipʌ̈ijim. Magnaa chi p'atk'on cambie narr k'ʌʌn mesjã jẽk'ʌt sĩek'ʌʌipʌ̈pʌ̈i k'abaadeewai ham p'atk'onjã sĩi parhooba k'uyiupʌ̈imajim. B}Maimua hirua hooimaawai, Haai hi jëeujem degta sĩi p'akjã përnaa, ovejajã përnaa, duburjã përnaa maimua sĩi hõrag p'atk'on cambie nʌm k'ʌʌnpata hohood t'ʌnʌm hooimajim. b= Judionaan p'iesta Pascua haajem burrju gayaa harr haawai Jesús Jerusalenag majim.  Maimua magtarr k'ur hich hag Galilea durr heepai deeum p'öbördam Capernaum hanʌmʌg maar p'ë harrjim, hich hãd dʌ̈i hich heeugpeenpa. Mag p'öbördam hee k'ãaidam k'apanaa maar naaimajim. Haai hi jëeujem degmua Jesuu hõor jʌrk'ʌʌitarr  Mag Galilea durr p'öbördam Caná hanʌm hee dö vinoog paatarrta warrpem hõrau nem hooba haajem Jesuu wautarr hajim, mag wau sim gaaimua hich jua t'eeg hoopieg. Mag, maach hi dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌnaujã warag wajapcha hi k'ap'ʌ nʌisijim, chadcha Hẽwandamau warrgarwe pʌ̈iju ha jaaujerr dʌ̈ita maach wënʌrrʌm. Magta marau warag hi hiek hʌ̈k'a nʌisijim.  hirig magjim: —T'umaam k'ʌʌnau vino chi wajapcharamta nacha hõrag jiigjerram; maimua mag dö nʌʌ hawiata jũrr parhoobam vino jiigjerramgui hajim. Pari pua magba hewaata chi wajapcharam jigaagpamgui hajim hirig, mag dö hatarrta vinoog paa simjã k'augba. ) Pari mag chi p'iesta hee nʌm k'ʌʌn pöröu mag dö hatarrta vinoog paa simjã k'augbata dö sĩejim. Hãba chi p'iejãb wau narr k'ʌʌnaupaita k'ap'ʌ naajim, hamach dak'ĩir harr haawai. Mag dö hoowi chi pörk'a sĩerrau chi jua pʌr chirarr woundam t'ʌ̃r hauwi .U—Jãimua hag heem jöi harrwia chi p'iesta hee nʌm k'ʌʌn pörk'a simʌg dö hoopibamit hajim. Magbaa chadcha hichdëu jaautarrjö hi hipierr dö hoopijierram. -Maimua Jesuu mag chi p'iejãb wau narr k'ʌʌnag mak'ʌʌn t'ũr döou hipiirk'api jaaujim. Mag chadcha hich hipierr hipiirk'abapäaiwai hamag, <qJudionaan hamach hi haawai Hẽwandam na hamach wajap'a nʌm haag jua dʌ̈i bʌ̈pa hʌpʌ̈pʌ̈i haajeejim. Magua, magaag hat'ee döjã hiigjerr haawai mag p'iesta hee t'ũr mokdau dën dʌ̈rrcha k'it'ëem seis wai naajim. Mak'ʌʌn t'ũr hee de cincuenta a setenta litros dʌ̈rr haajeejim, dö. )~KPari hich hiewaau hichig magbaawai chi p'iejãb wau narr k'ʌʌnagta warag hich hũan Mariaau, —Hirua pãachig nem mag haawai hi hipierraa habat hajim. 1}[Magbaa chi chaairau hirig, —¿Pua k'ant'ee mʌrʌg mag sĩ? Mʌch nem wau chitʌm gaaimua hagt'a hõrag mʌch k'augpiju hora k'aba sĩebahab hajim hich hãdag. -|U—Vino t'umaa höbaadëmwai hajim. e{CMag jua pʌr nʌm hee, hich Jesujã t'ʌ̃rpʌ̈iwia haig sĩerr haawai hi hãdau hirigta, z %Magtarr k'ur k'ãai t'ãrjup nʌm hee, Galilea durr p'öbördam Caná hanʌm hee hõor jua pʌr naajim. Maig Jesús hãdjã dʌ̈i sĩejim. .y W3Maimua hich Jesuupai hĩchab maach t'um hich dʌ̈i k'apeerk'a haumarr k'ʌʌnag, —Mua pãrag jaauk'imgui hajim: Cha hiek'a chirʌm hiek'au chadcha mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa haigta Hẽwandam chognaan hʌ̃gt'armua heegjã bëenaa deeu hʌ̃gt'aa waaidʌtk'ak'ak'am hoojugui hajim.8x k2Magbaa Jesuu hirig, —¿Higo bʌ̈ heegar mʌchdëu pʌch hootarr ha jaaubaawaita pua mʌrʌg mag chirʌ́? Hĩsta pua hag k'ãyaujã nem wajapcharam hoogpabahab hajim. w  1Magbaa Natanaelau, —Maestro, pʌʌn chadchata Hẽwandam Hiewaau. Pʌch k'abahab hajim, israelnaan Rey marau nʌ narr. v '0Jesuu hichig mag hiek'abarm hũrbaawai Natanaelau hirig, —¿Jãga pua mag mʌ hö hak'aar hajap'a chirʌm k'ap'ʌ chirʌ́? hajim. Magbaa Jesuu hirig, —Felipeeu pʌ mawag hëeurrju nawe, har pʌch dik'u gaau higo bʌ̈ heegar sĩewai, mua pʌ hoobajieb hajim. Wu )/Magbaawai chadcha hi dʌ̈i bëejim. Mag bëewia ya hich haig pabaicheewai Jesuu hirig —Hachá k'itaichëm israel chaardam. Mʌg woundaman chadchata hö hak'aar wajap'ata chirabpama hajim hichigcha. t .Magbaawai chi Natanaelau Felipeeg, —Hʌ̈k'abamgui hajim hanʌm. ¿K'aíu pʌrʌg jaauwai mag Nazaret p'öbör heemuata hõor chi t'et'emk'a höbërju ha jaaujĩ? hajim hanʌm. Mamʌ magbaawai chi Felipeeu, —Magan hoobahur hajim hanʌm, k'ap haag. s -Maimua jũrr Felipeeu deeum woun Natanael hanʌm jʌraan mawia, hirig maguimajim haajem: —Natanael, maran ya Jesús dʌ̈ita wënʌrrʌmgui hajim hanʌm, har Nazaret p'öbör hee woun hãb José haajem hag hiewaa dʌ̈i. Hich jãg higwiata Moisés k'ararrau hẽsap p'ã pʌarr gaaijã jãg jaaunaa, Hẽwandam hi jaaumienaujã jãg jaauba haajeejieba haimajim haajem Felipeeu. r ,Mag woundam Felipe hanʌm p'öbördam Betsaida hanʌm heem hajim, Andrés dʌ̈i Pedropa hãba naajerr p'öbör heem. q 7+Hag noram Jesús jũrr Galilea durr maju haadëjim. Mag nʌm hee Felipe dʌ̈i hoojim. Mag hoobaawai hirig, —Felipe, mʌ dʌ̈i marrau hajim. p *Maimua chadcha chi Simón hich dʌ̈i haibëejim, maar Jesús dʌ̈i narr haig. Mag hich haig waipierrwai Jesuu chi Simonag, —Pʌ Simón k'abahab hajim, Jonás hiewaa. Pari hĩsmua hatag pʌ Cefas ha t'ʌ̃rjugui hajim. (Mag Cefas haawai griegonaan meúa Pedro haawaiu. Mag Pedro ha sim haig mokpör haawaiu.) Hich dʌ̈i wënʌrramk'ĩir Jesuu Felipe dʌ̈i Natanael p'ë harrtarr so a)Mag Andrés hanʌmua hich naam Simón jʌraan mawia hoobaimaawai hirig, —Ya hĩsin chadau maran warrgarwe Hẽwandamau Mesías pʌ̈iju ha jaaujerr dʌ̈ita hoobarmgui hajim hanʌm. (Mag Mesías haawai griego meúa Cristo haawaiu.) n  (Mag Juanau Jesús jaau sim hũrwia hãb hagjö mʌ dʌ̈i hẽudee matarr Andrés hajim, Simón Pedro dʌ̈i k'od hãbam. ym m'Magbaawai Jesuu marag, —Magan mʌ dʌ̈i wëttarrau hajim, mʌ chiraajem haar k'augaan. Magbaa chadcha hi dʌ̈i wëtwi hi sĩerr haar maar barimajim. Mamʌ ya maagwai k'eeuragam las cuatrojö sĩerr haawai warag hich maig k'ëujim. Jl &Mag dichmamua hewag hoowai, maar hich hẽudee wëtum k'aug hat'aawai marag, —¿Pãar k'anta jʌr wënʌrrʌ́ma? hajim. Magbaawai marau jũrr hirig, —Maestro, ¿pʌ jam chiraajẽ? hajim. mk U%Maach jʌ̃g daar maach maestro Juanau mag hiek'abarm hũrbaawai Jesús hẽudee maar wëtjim. \j 3$Mag maig maar nʌmta, Jesús dich nʌrrʌm hoobaawai maar maestroou, —Pãadë hoobat: Jãata Hẽwandamau pʌ̈itarrauwai hajim, corderodamjö hʌdʌraa hich t'õopibarmua hõor peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈itarr. i #Maimua hag noram hagt'a mag p'öbördam Betania hanʌm haig mʌ chirajim, mʌch k'apeen dʌ̈i, maach maestro Juan k'ararrpa hãba. 7h i"hĩsin chadau mua hi k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, mag mʌchig jaautarrjö bëewi hi gaaita jupbaichëm mʌch daúacha hootarr haawai. Maguata hĩchab mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim Juanau Jesús higwia, hi chadchata Hẽwandam Hiewaau. Jesuu hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrramk'ĩir nacha jʌr hautarr k'ʌʌn mg U!Hag nawe chan mua k'augba chirajimgui hajim, hiita warrgarwe Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerrk'a sim. Mamʌ mʌg hõor pör choomk'ĩir mʌch pʌ̈itarrauta mʌchigcha, “Har pʌch dak'ĩraa chi Hak'aar hʌ̃gt'armua bëewia woun hãb sim gaai jupbaicheewai pua k'ap'ʌ haju, mag wounauta hich Hẽwandam Hak'aarcha hõrag deemaju” ha jaautarr haawai, tf c Maimua mag jajawagmamua, hĩchab hewag pawi hichdëu hootarr higwiajã Juan chi hõor pör choomieu, —Muan mʌch daúacha Hẽwandam Hak'aarta duburjö k'itʌmta hʌ̃gt'armua bëewia Jesús gaai jupbaichëmjã hoojimgui hajim. e 'Mag jaaumamua, Mʌchdëujã k'augba chirajimgui hajim, hiita hich Hẽwandamaucha pʌ̈itarr. Pari hĩsin chad mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, hich k'abahab maachdëu nʌ narr. Mamʌ mʌg maach israelnaanag hi k'ap hamk'ĩirta muan jãg hõor pör choo chitʌmgui hajim. Hd  Jãg higwiata norr mua pãrag, “Mʌ hẽudee hãb hurumta mʌ k'ãaijã hiek t'eeg hʌ̃rpainaa hichta mʌ k'ãyaujã warrgarwe hich mag sĩerrʌmgui” hajim Juan chi hõor pör choomieu. }c uMag hichig jëeuchëtarr k'ʌʌn dʌ̈i hiyʌ̈ʌ sĩerr noram Juanau hoowai, mag hirua hamag jaau sĩerr Jesuuta hi haig hur nʌrrajim. Mag hich haig hurum hoo hat'aawai hich haig narr k'ʌʌnag, —Pãadë hoobat hajim: Hẽwandamau pʌ̈itarr har hur k'itʌm. Jãguata corderodamjö hʌdʌraa hich t'õopibarmua hõor t'umaam k'ʌʌn pekau chugpaa haujugui hajim. fb GMag hi k'ap haag hirig jëeuchëtarr t'um hi hiek'amarrpa döjã Jordán hanʌm higaau p'öbördam Betania hanʌm hee hajim, hich Juan k'ararrau hõor pör choo sĩerr haig. Jesús corderojö Hẽwandamau pʌ̈itarr ta cMaata mʌ hẽudee hurum. Mʌ chan sĩi hi chogk'a chitaagpaijã serbiiba chirʌmgui hajim, Jesús higwia. $~}|{zyxwpvv"ttsrrVVZUXTqSRFQPPLOONN8MM>LKJ\IIWH=G}GF#EDDGCmBA@?>=<;:98776R55@4x32100X/6.-^,,^+*)(('')&%$##"!! ,IY qt*Ea  V p ;`Vt|a¿Jãga jãg hõor pöm t'ʌnʌm dak'ĩir hamachigcha mag hiek'amamjã bʌ̃ʌrjã hi chig haba nʌmma? ¿Wa ya chi t'et'echaram k'ʌʌnaujã, “Jãata chadcha warrgarwe hich Hẽwandamaucha pʌ̈iju jaaujerr” ha nʌwa? haajeejim. {Mag k'apanag dak'ĩir Haai hi jëeujem deg hijẽjẽbk'am hoowia chi Jerusalenpien chi pörk'a narr k'ʌʌn hee hãaur k'ʌʌnau jũrr hamach k'apeenag, —¿Chamʌ́ har hamau t'õopäaig pʌr hauju hẽk'a nʌm woun k'abá cha hijẽjẽbk'am? haajeejim. 8ziMagnaa hamag, Chik'am jaauju nʌm k'ai, wajap'a k'ĩirjunaata nem hagcha jaaubat; pari hoob jãg sĩi pãach k'õchagpierrta nem jaaumiet hajim. ¿K'aíuta Jesús pʌ̈ijĩ? yMamʌ hich jãg Moiseeu jaau pʌarr hichaaur hamaaugau sabarhedam magwe pãachdëun chaain mehëu p'ʌʌrbich nʌmta, ¿jãgwia mua sĩi sabarhed woun monaautarr hoowiapai pãar mʌ dʌ̈i meeuk'a nʌ? hajim, mua sabarhedjã hʌʌrk'aba chirʌm hawia. txaPãach garmuan pãrau mʌrʌg mag naabma, pari k'ĩir heeya habat: Moiseeu jaauju nawe ya pãach jöoinau hich maagjerr haawai, ¿warag Moiseeujã pãrag chaain mehëudam hich mag p'ʌʌrbichpi jaau pʌabajĩ? Magtarr haawai ¿jua hʌ̃ʌijem hedam magwe pãrau hag hipierr haba haajẽ pãach chaain dʌ̈i? ¿Pari jãg nʌm haigjã p'idk'a nʌm k'abá? hajim. 3w_Magbaa Jesuu hamag magjim: —Chadcha pãar t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir jua hʌ̃ʌijem hedta mua hõor monaaujim. Magtarr haawai hãba maata pãrau hig naabma hajim. (vIMagbaawai chi hũr narr k'ʌʌnau hirig, —Pʌʌn chadcha dösãtauta pör meu simgui hajierram. ¿K'aíu pʌ t'õom hig nʌmta pua mag sĩ? hajierram. MuMagnaa hichdëupai hamag, ’¿Moiseeu chadcha pãar hat'eeta ley p'ã pʌabajĩ? hajim. Magtarrjã pãrau hiwiram hãbmuajã hag gaai jaau sim hipierraa haba haajemgui hajim. ¿Hag gaai hĩchab hõorjã t'õopiba jaau sĩebá? hajim. Mag simta, ¿jãgwia pãrau mʌ t'õom hig nʌmma? hajim judionaan chi pörnaanag. -tSSĩi har hamach k'ĩirjug heemuapai hiek'a nʌm k'ʌʌnan sĩi hõrag hamach t'ö hiek'amk'ĩirta hiek'aajerramgui hajim. Pari magba har sĩi dich chogpʌ̈itarrta wajap'a hig hiyʌ̈ʌ hamk'ĩir nem jaau nʌm k'ʌʌnan, chadcha hichdëu jaaupitarr hiekta hich hagpierrpai jaaujemgui hajim. /sWHãbmua Hẽwandam hipierr nem waum k'õsi sim k'ai, magua k'ap'ʌ hajugui hajim, chadcha mua Hẽwandam hiekta jaau chirʌ́ wa sĩi mʌch hiekpaita jaau chirʌ́. br=Hamau mag hiek'a nʌm hũrwia jũrr hich Jesuu hamag, —Mua nem jaau chirʌm chan sĩi mʌch hiekpai k'abamgui hajim. Mua nem jaau chirʌmʌn mʌch pʌ̈itarr wounau mʌchig jaaupitarrta jaau chirʌmgui hajim. 6qeMag hirua nem jaaumam hũrwia judionaan chi pörnaan jʌ̃gderraa nʌmua, “¿Jãga jãg estudietarrjã chuk'u sĩerrʌmta magʌm nemjã jaau k'aauga sĩma?” haajeejim. Ap{Pari jũrram k'ʌʌnau mamagk'am hee, mag nʌm dʌ̈i hĩchab chi p'iestajã seman jãrr pamam heeta barwia, Haai hi jëeujem deg dubwia, hõrag Hẽwandam hiek jaau sĩeimajim. To! Pari mag hiek'a nʌmjã sĩi parhooba t'umaam k'ʌʌnag hũrmk'ĩir k'aba, hamach happaita mamag haajeejim hanaabá, magʌm gaaimua judionaan chi pörnaanau jũrr hamach dʌ̈ita k'aigbaju k'ĩirjuwia. *nM Mag nʌm dʌ̈i hĩchab sĩi bigaaum k'ʌʌnaujã hi higwia, “Jãg wounan hãba nem wajap'ampaita wau k'itaajem” ha hiyʌ̈ʌ haawai, jũrr hãaur k'ʌʌnau, “Hʌ̃hʌ̃, ¿jãga hõor wajap'am habarju jãg sĩi hõor k'ũgur nʌrraajem?” haajeejim haajem jũrram k'ʌʌnau. m} Maagwai judionaan chi pörnaanau chi p'iesta hee hi jʌrp'öo t'ʌnʌmua, “¿Jamta simta jãg hoobáma?” haajeejim. ,lQ Pari mag hich heeugpeen wëttarr k'ur nʌʌ hawia hök'arta ham hẽudee petajim, hich Jesús. Pari mag matarrjã hõrag hich mam k'augpiba meraata petajim. k Hamag mag hiek'apʌ̈iwia hich chan maba, chadcha Galilea sĩsijim. Jesús judionaan p'iesta Las Enramadas hanʌm hee 'jGMagnaa hamag, Pãachta pãach p'iesta hee wëtjurauma hajim. Mamʌ hagt'a mʌch maju hora k'aba haawai mʌʌgwaiwe chan mʌ mabamgui hajim hich heeugpeenag. GiPãar chan pöd hõrau hoomap'a habam, pãachjã ham higar naawai. Magarrau mʌʌn chadau hamau hoomap'a wai nʌmgui hajim, hamachdëu nem k'aigba wau nʌm mua hamach k'ĩircha jaaujeewai. FhHich heeugpeenaupai hichig magbaawai Jesuu hamag, —Pãragan hora t'um wajap'amgui hajim, p'iesta hee maag. Pari hagt'a mʌch maju hora k'aba sĩewai mʌʌgwaiwe chan mʌ mabamgui hajim. Zg-Mamʌ hich heeugpeenaupai hirig mag narran, hirua hamach dak'ĩir mag nem wau sim hoo nʌmjã hamach paarmua hich Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerr k'abam haajerr haawaita juau hogt'om hirig mag naajim. If Maadëu t'umaam k'ʌʌnag dich k'ap'ʌ hapim k'õsi chirʌm chan, sĩi dich happaita meraa nem wauba haajem. Jãg pʌch nem wau sim t'umaam k'ʌʌnag k'ap hamk'ĩirta waubá hajierram hirig. !e;hich heeugpeenaupai hirig, —Mʌig Galileapai sĩeba Judeaagta petá hajierram, jamjã pʌchig hee haajem k'ʌʌnag pʌchdëu nem wau sim hoomk'ĩir. d{Pari mag hi p'ʌʌr nʌrrʌm hee, judionaan p'iesta Las Enramadas hanʌm burrju k'ãai k'apan k'aba waaur narr haawai, Ac }Magtarr k'ur hich Jesús Galilea durr p'öbördam nʌnʌidʌmpierr p'ʌʌrdʌ nʌrrajim. Hich tag Judea durr mamap'a sĩejim, judionaan chi pörnaanau hich t'õog hẽk'aajerr haawai. bGJesuu mag sĩerran, Simón Iscariote hiewaa Judas haajerr higwiata mag sĩejim. Mag Judas chadcha hĩchab hichdëucha maar doce t'ʌ̃rk'a hautarr heem hajim. Pari magua hi k'a huk'urm k'ʌʌnag hich pʌr deeju k'ap'ʌ sĩerr haawaita mag hiek'ajim marag.ba=FSimón Pedroou hichig magbaawai Jesuu jũrr, —Chadcha mʌchdëuta mua pãar doce t'ʌ̃rk'a haujimgui hajim, mʌch dʌ̈i hogdʌba wënʌrramk'ĩir. Magjieb mamʌ pãar hee hãb meperau pör meu simgui hajim. +`OEMaguata marau pʌ hiek hʌ̈k'ajim. Maimua marau k'ap'ʌ nʌm, pʌ chadcha Hẽwandam Hiewaa pekau chuk'u k'itʌm k'abahab hajim, hichdëu pʌ̈iju ha jaaujerr. ,_QDMagbaawai Simón Pedroou hirig, —Señor, mag wëtwiajã, ¿k'ai haar maar hërëubaadëju? Hãba pʌchdëupaita hõor hiiupiejem hiek wai sĩebahab hajim. _^7CMag hõor pöm hich haigmua hërëu t'ʌnʌm hoobaawai maach hichdëucha hich dʌ̈i doce hogdʌba wënʌrramk'ĩir t'ʌ̃rk'a hautarr k'ʌʌnagjã, —¿Pãarjã warm k'ʌʌnjö wëtam k'õsi nʌwi? hajim marag. "]=BJesuu mag hiek'atarr haigmua hõor pöm hi dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn heem k'ʌʌnaujã hi k'a hogdʌ pʌawia ya tag hi dʌ̈i k'aba nʌisijim. \+AMaguata mag hiek'amamua, —Chadcha hich mʌ Hayauta mua hõrag jaau chitʌmjã hʌ̈k'apibam chan, pöd hãbmuajã hʌ̈k'abamgui hajim. O[@Pari mua mag jaau chirʌm hee pãar hee hãaur k'ʌʌnau mʌ hiek hʌ̈k'aba t'ʌnʌmgui ha hiek'amajim. Jesuu hamag mag hiek'atarran, warrgarwejã chijã k'ʌʌnauta hi hiek chadcha hʌ̈k'aba naaju ha k'ap'ʌnaa chijãguata wir haig hi hoomap'am k'ʌʌnagjã hich pʌr deeju ha k'ap'ʌ sĩerr haawaita mag hiek'apʌ̈ijim. _Z7?Magnaa warre hamag, Mua mag mʌch mod k'öpi jaau chirʌm chan mʌch mod chaarta jaauba chirʌmgui hajim. Mʌ modon chadcha pãrau k'öwiajã jãgua chan bʌ̃ʌrjã pãar peerdʌ haubajugui hajim, Hẽwandam Hak'arauta hõor hiiupiejeewai. Mag mʌ mod chaarta k'öju k'ĩirjuju k'ãai, cha mua pãach kõit hʌdʌraa mʌch t'õopiju jaau chirʌmta hʌ̈k'api chirʌmgui hajim, chi mag hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnauta Hẽwandam Hak'aar hõor hiiupiejem wai nʌisiju haawai. eYC>Magan pãach dak'ĩir Hemk'ooi Hiewaa deeu hũwaai warr hich sĩerr haar sĩeimaag hʌ̃gt'aa papagmam hook'iinjã, pãrau ¿jãga k'ĩirjuk'ajĩma? Mag hook'iinjã ¿mʌ chadcha hʌ̃gt'armua bëebajim hajupá? hajim. X'=Pari hamach heepai mamagk'am hich Jesuu k'aug hat'aawai hamag magjim: —¿Mua mag jaau chirʌm hũrwia pãar t'ãar hee k'aigba nʌ? hajim. OW<Jesuu mag jajawagmam hũrwia hõor pöm hi hẽudee wënʌrraajerr k'ʌʌn hee hãaur k'ʌʌnau, “Keena, mʌg wounan dau lökta nem jaau nʌrrʌm, ¿k'aíu hi hipierr habarju?” haajeejim. V1;Jesuu hamag mag hiek'atarran Capernaum p'öbör hee judionaan Hẽwandam hiek jaaujem di wai narr heeta mag jaaumajim. Hõor hiiupiejem hiek U :Muan pãragan mag pãar jöoinau maná k'oojerr k'ĩir k'aba, hʌ̃gt'armua bëetarr panta k'öpi jaau chirʌmgui hajim. Mag maná hõor hich mag hiiupiejem k'ĩir k'aba harr haawai par hamau k'ö durrajieb pari mag k'ö nʌm gaaimuata Hẽwandamau ham hauju habajim. Mamʌ cha mua pan jaau chirʌmta k'öbarmʌn chadau Hẽwandamau hauwi hich mag hich dʌ̈i wai sĩsijugui hajim. AT{9Mʌ Haai mʌ pʌ̈itarrjã mee k'augba sĩerraawai mʌchjã hi gaaimuata hich mag hiiu chitʌm. Maagwai hĩchab chi mʌ modta t'achjö wajap k'ö sim k'ʌʌn, hich jãg mʌjã mʌch Haai gaaimuata hich mag hiiu chitaajemjö, mag wounjã hĩchab mʌ gaaimuata mʌg hatag pawiajã hich mag hiiu sĩsijugui hajim. /SW8Chi mʌ mod k'önaa mʌ bagjã dö simʌn mʌ dʌ̈i k'apeerk'am hiekta k'apeerk'a sĩsiju. Maagwai mʌch garmuajã hi dʌ̈i hich mag k'apeerk'a chirsijugui hajim. Rw7Mua mag chirʌmʌn, mʌ modouta mʌ bag hãrbarm dʌ̈imua chadcha hõor hiiupi hauju haawaita mag chirʌmgui hajim. zQm6Magarrau chadcha chi mʌ mod k'öwia mʌ bagjã dö sim k'ʌʌn chadau meewiajã deeu hiiu p'iidʌwia hich mag hiiu sĩsim hiek'au hajim. Pari magaagan mʌg hatag mʌg durr hö nʌm hedjã mʌchdëuta deeu hũwaai hi p'iriu haujugui hajim. QP5Jũrram k'ʌʌnau mamagk'am hũrwia Jesuu hamag magjim: —Mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au har mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa modta k'öwia mʌ bagjã döba sim chan pöd hich mag hiiu nʌrrabamgui hajim. 4Oa4Hamach pem haawai, Jesuu mag hiek'abapʌ̈im hũrwia, deeu sereu p'öbaadëwia hamach heepai, “¿Jãga jãg simua maachig hichta pank'a k'öpibarju?” haajeejim. N93Mʌchta mag pan hʌ̃gt'armua bëetarr hõor hiiupiejem k'abahab hajim. Mag panta k'ö simʌn hich magta hiiu sĩsiju. Mamʌ mag panjö mua pãrag deeju ha chirʌmʌn, t'umaam k'ʌʌn hiiu wënʌrraju haai hamk'ĩir ham kõit hʌdʌraa mʌch t'õopijuuta jaau chirʌmgui hajim. YM+2Mamʌ mua jaau chirʌm pan chan mag maná k'ĩir k'abam. Mua mag hʌ̃gt'armua bëetarr pan ha chirʌmʌn, mʌch jaauwiata mag chirʌmgui hajim. Chi mag panta k'öbarm wounan hich magta hiiu sĩsim hiek'au. %LC1Pãar jöoinaun chadcha hõor chukag hee durr p'ʌʌr wënʌrraawai maná k'öjierram. Hamau mag maná k'öjierrab mamʌ, hichiita k'ëchjierramgui hajim. fKE0Mʌʌta chadcha hõor hich mag hiiu wënʌrrapiejem Panaugui hajim deeu Jesuu, hich higwia. J/Magnaa, Mua mag chirʌmgui hajim: Chi mʌ hiek hich t'ãraucha hʌ̈k'a simʌn mʌg hatagjã hich mag Hẽwandam dënk'a sĩsim hiek'au. 2I].Mua mag chirʌm chan mag hõrau hi hoojeewai haba chirʌm. Hãba hi hoowia hi k'ap'ʌ simʌn, mʌchta hi sim haarmua bëetarr haawai mʌchdëupaita hi hoojemgui hajim. H5-Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnau hẽsap p'ã pʌarr gaai jaauwai, hich Hẽwandamauta hich hõork'a nʌm k'ʌʌnag jaauk'amaju ha sim, hich hiek k'augmamk'ĩir. Hichdëucha magtarr haawaita har t'um hi hiek hũrnaa hʌ̈u hi k'augp'ömam k'ʌʌnaun mʌjã higjuraugui hajim. G5,Chadcha hich mʌ Hayauta mʌ pʌ̈itarr haawai hichdëuta mua hõrag jaau chitʌmjã hʌ̈k'apibam chan ni hãbmuajã pöd mʌ hiek hʌ̈k'abamgui hajim. Hichdëu hʌ̈k'apibaawai hʌ̈k'abarm k'ʌʌnan chadau mʌg durr hö nʌm hedjã deeu mua ham p'iriutk'a haujugui hajim. F+Magbaawai jũrr hichdëu hamag, —¿K'ant'eeta pãachig hiek'aawaijã pãar dën warag magta hiek'aajerráma? hajim. E*Mag sereu p'öbaadëwi hamach heepai, —Keena, pari ¿chamʌg Jesús maachdëu hoo bãautarr k'abá hanaajim, José hiewaa? Mag simta ¿jãga mag hiita hʌ̃gt'armua bëetarr habarju? Magan maadëuta hi dënnaan k'augba naab, hi mag hiek'a chirʌm hanaajim. D))Hirua magbarm hee chi judionaan sereu p'öbaadëjim, Jesuu hamach jʌ̃gdaar “Mʌʌta hʌ̃gt'armua bëetarr Panau” ha hiek'abaawai. C)(Mʌ Hayaun, har mʌ higwia “Jãata chadcha hi Hiewaau” hanaa mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta mʌg hatag pawiajã hich mag hichjö hiiu wënʌrrapim k'õsi sim. Pari magaagan mʌg hatag mʌg durr hö nʌm hedjã mʌchdëuta ham p'iriutk'a haujugui hajim hich Jesuu. JB 'Hich chi mʌ pʌ̈itarr Jöoiraujã k'õsi simʌn, mag ya mʌch hõork'a t'ʌnʌm k'ʌʌn heem hãbjã hok'oopiba, sĩi mʌg durr hö nʌm hedjã deeu p'iriutk'a haupim k'õsita simgui hajim. DA&Mʌ chan sĩi mʌchdëu ham haig nem wawaagjã hʌ̃gt'armua bëebajim. Mʌʌn mʌch Hayau mʌchig nem mag habaawai hi hipierr haagta bëejimgui hajim, hichdëuta mʌ pʌ̈itarr haawai. @%T'um mʌ Hayau mʌ hiek hʌ̈k'api nʌm k'ʌʌnaun mʌ hig nʌm. Mag mʌch hig nʌm k'ʌʌnan mua haub k'aba haujugui hajim. ?$Mamʌ chaig mʌchdëu pãrag jaau chirarrjö, pãraun mʌ hoo naab mamʌ, bʌ̃ʌrjã mʌ hiek hʌ̈k'aba nʌmgui hajim. 5>c#Magbaa Jesuu, —Wajapcharan mʌchpai k'abahab hajim, mag pan hõor hiiupiejem. Mʌig heegarin par pãar t'ach pöm biwaau k'öwiajã deeu jãsooju. Biwaau dö döwiajã deeu höbisi haju. Mamʌ chi mʌ hiek hʌ̈k'anaa mʌʌta hau sim chan tag deeum higbajugui hajim, hich peerdʌ haumk'ĩir. i=K"Magbaawai hamachdëu hirig, —Señor, magan mag pan marag hich mag dee chitá hajierram. <!Magnaa hichdëupai hich higwi, Pari mag pan hich Hẽwandamauta dee sĩewai hʌ̃gt'armuachata bëejimgui hajim, hõor hiiupi hawaag. ;# Magbaawai Jesuu hamag, —Pari Moiseeu k'abajimgui hajim hamag pan deetarr; mʌ Hayau k'abajieb hajim. Maimua hĩsjã hagt'a hich mʌ Hayauta hʌ̃gt'arm pan pãrag dee sĩebahab; pari hĩsimʌn warr pãar jöoinag deejerr k'ãaijã chi wajapcharamʌugui hajim. B:}Maimua hamachdëupai, Maar jöoin hõor chukag durr wënʌrraajeewai Moiseeu “maná” hanʌm hʌ̃gt'armua k'ʌipitarrta k'öjierramgui hajierram. Hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwaijã, “Hʌ̃gt'armua pan k'ʌipiwia hamag k'öpijim” ha sim. Maagwai puajãh, ¿k'ani wau nʌ? hajierram deeu hirig. M9Magbaawai deeu hamachdëu hirig, —Pua deeu maar dak'ĩir hag na marau hooba haajemta wauk'iin chadau marau chadcha pʌ Hẽwandamauta pʌ̈ijim haju. ¿Mamʌ k'ani pua wau nʌ? hajierram. P8Magbaawai Jesuu hamag magjim: —Hẽwandamau pãrag waupim k'õsi simʌn, mʌʌta warrgarwe hichdëu pʌ̈iju ha jaaujerr haawai mua nem jaau chitʌmta pãrag hʌ̈k'apim k'õsi simgui hajim. 7Magbaawai hamach garmua jũrr hirig, —¿Marau k'ani wauju haai nʌ hajierram, Hẽwandamau nem waupim k'õsi simjö haag? :6mJãg sĩi biwaau t'ach k'öm k'õchgaupai mʌ hẽudee hẽk'a wënʌrraju k'ãyau, tag bʌ̃ʌrjã jãsöo hapiba hich mag pãach hiiupiejem pan k'ĩirta hat'at hajim hamag. Mʌch chi Hemk'ooi Hiewaauta mag pan pãar hat'ee wai chirʌm. Mʌch Haai Hẽwandamau pãrau hag na mag nem hooba haajem waumk'ĩir juapá deetarrauta nem waaujeewai pãrau mʌ hiek hʌ̈k'anaa hichdëuta mʌ pʌ̈itarrjã k'ap'ʌ haju haai nʌmgui hajim. 5 Magbaawai Jesuu hamag, —Chadcha pãrau mʌ jʌr wënʌrrʌmʌn, sĩi pãach t'ach biwaau k'öpitarr haawaita pãrau mʌ jʌr wënʌrrʌmgui hajim. Mamʌ hĩs mag mua jãg pãach dak'ĩir wautarr gaaimua mua jaau chitʌm hʌ̈k'ak'imjã haba nʌm. 4!Maimua mag wëtwia chadcha hag k'ĩirp'ee Jesús sim hoobaimaawai hirig, —Maestro, ¿k'an horata pʌ mau pabaadëjĩma? hajierram. 3-Mag chadcha hamachdëu hoowai, Jesús haig k'aba ni maar hi dʌ̈i wënʌrraajem k'ʌʌnjã haig k'aba nʌm k'aug hat'aawai, mag bote jopdʌtk'achëtarr hee jũrr döjãrr paauk'abaadëjim haajem Capernaumag, Jesús hẽudee hi jʌr wëtumua. Jesús, hõor hiiupiejem pan `29Mag nʌm hee hich hag t'ʌrrdö heepai p'öbör Tiberias hanʌm haarmua bote bëewia, mag hag noram Jesuu pan cinco hich jua hee haunaa hag paar hʌ̈u hajim hanaa hõrag k'öpitarr dak'a jopdʌtk'achëjim haajem. g1GHag noram hãspaau t'oom higar t'ʌbagk'atarr k'ʌʌnau k'aug hat'ajierram haajem, jap hãbpai haig sĩerr hee maar hërëubaadëm. Mag maar weetwai chi Jesús maar dʌ̈i maba harrjã k'ap'ʌ naajim haajem hĩchab. V0%Magbaawai warag marau maach jap hee hi t'ʌ̃r haujim. Mag maar dʌ̈i jap hee pabaadeewai sëuk'abarmjö habarm hee jöpchata ya maar maach maa harr haar naaimajim. Hõrau Jesús jʌrp'öo t'ʌnarr k/OPari mag maar jãp'ierr p'öbaadeewai hichdëu marag, —Hoob jãp'ierrmiet, mʌ k'abahab hajim. . Ya maagwai maar döjãrr naajim. Cinco k'abamʌn seis kilómetros k'ãijã naajim, döhi haigmua chi warp'ag. Mag nʌm heeta marau hoowai, Jesuuta döjã hʌ̃r durramjö dʌdʌrg hurum hoop'öbaadëjim. Mag hoop'öbaadeewai maar jãp'ierr p'öbaadëjim. ^-5Mag ya maar döjãrr wëtumta, p'ũ t'eeg wëbaadeewai sĩi p'ũas baupa haadëjim. o,Wjũrr jap hee paauk'abaadëjim, hag k'ĩirp'ee p'öbör Capernaum hanʌmʌg wëtaag. Mag maar döjãrr paauk'abaadëm hee warag k'ĩssu haadëjim. Maagwai hich Jesús hagt'a bëeba sĩerr haawai maar dʌ̈i maba t'ʌba sĩsijim. d+AMaimua ya hedau k'ëubaadeewai maar jerag bëewia, t'ʌrrdö hee burrdʌtk'achëwia, <*qMag nʌmua warag hajués hich pʌr harrwia hamach reik'apim hig nʌm hichdëu k'aug hat'aawai warag durrsĩeg petajim, mam hich happai sĩeimaag. Jesús dö hʌ̃r nʌrrarr )%Hõor pöm mag t'ʌnarr k'ʌʌnau hamach daúacha Jesuu hich hiiu haawai mag hag na hamau mag hooba haajerrta mag waubarm hoobaawai jũrr hamach heepai, “Chadcha mʌg wounta hich Hẽwandamaucha hich hi jaaumk'ĩir jʌr hauwi pʌ̈iju ha jaaujerrauwai” haajeejim. |(q Maimua chadcha marau t'umaa p'ënaa hoowai, mag pandam cincopai narrta t'ʌbʌt doce hipiirk'a haujim, chi sobau. '} Maimua ya t'umaam k'ʌʌn biwaauwia tag k'ömap'a hap'öbaadeewai, sĩi barpʌ̈iju k'ãai, Jesuu marag p'ëpi jaaujim. 9&k Maimua Jesuu mak'ʌʌn pandam hich jua hee p'ë hauwia, Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa, jũrr marag hʌapʌ̈imajim, jũrr hõor pöm mag hohood wëjömʌg jigmamk'ĩir. Maimua jũrr chi hãwarrdam paarjã hich hagjö Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa hagjö jigpijim, hamachdëu k'öm haig k'ömk'ĩir. i%K Andreeu magbaawai Jesuu jũrr maragta, —Magan hamag t'um hohoodö hapi jaaubat hajim. Mag jaaubaawai chadcha t'umaa p'ũak hee hohood hap'öbaadëjim. Mag hõor pöm wëjöm hee hemk'ooin happai cinco miljö naajim. 4$a —Hãb mʌig chaaidam simuata pandam cinco wai nʌrrʌmgui hajim, maimua hãwarrdam dau numí. Pari hõor pöm mʌg wëjöm, ¿k'anii jãgpaimua dʌ̈rr habarju? hajim. Z#-Magbaawai maar k'apeer hãb Simón Pedro heeum Andrés ha t'ʌ̃ʌrjerrau, "+Magbaa Felipeeu hirig, —Doscientos denarios wai nʌm hanaa sĩi pan happai hauk'iinjã, hagdaujö dau hãhãbdöjã dʌ̈rrk'abajugui hajim. !!;Pari hichdëu Felipeeg mag sĩerran, daau hirua k'an habarju k'ai hawiata mag sĩejim. Mamʌ hich Jesuu hichdëu k'ap nem wauju k'ĩirju sĩejim. 5 cJesuu hoowai mag hich hẽudee hõor pöoma bëewia pos haichëm hoobaawai Felipeegta, —Felipe, hõor pöm mʌg wëjöm hat'ee ¿jamta maadëu k'öju bawaagauma? hajim. PMaagwai judionaan p'iesta Pascua haajem ya burrju hʌ̃rʌʌ sĩejim. `9Mag mawia maar na buchagdam gaai waaidʌwia jupbaimaawai maarjã hi bigaau jupimajim. )KMag hi hag k'ĩirp'ee petaawai hõor pöm hi hẽudee hërëubaadëjim, hamachdëu mag hõor mor masim k'ʌʌn pöoma monaaumamua hi jua t'eeg hoojerr haawai.  ;Magtarr k'ur deeu Jesús petajim, hag k'ĩirp'eepai t'ʌrrdö pöm Galilea ha t'ʌ̃r sim hee. Hich hag t'ʌrrdöpai hĩchab Tiberias ha t'ʌ̃ʌrjem. %C/Pari hirua mʌ higwia mag p'ã pʌarrjã pãrau hʌ̈k'ab nʌm, ¿jãga hĩs mʌchdëucha jaau chirʌmjã hʌ̈k'abarju? hajim hamag hamach k'ĩircha.E.Chadcha pãrau Moiseeu p'ã pʌatarr t'umta hipierraa nʌm hak'iin, hichdëu Hẽwandam hiek p'ã pʌarr gaai mʌ higwia jaau pʌarr haawai, pãrau mʌ hiekjã hʌ̈k'a naak'amgui hajim. ^5-Hoob pãach jãg nʌm paar muata Hẽwandamag pãach k'aibag waumk'ĩir hirig nem hĩgk'a t'ʌnʌʌuju hamiet hajim hamag. Chi Hẽwandamag pãar hĩgk'ajuun Moiseeuta pãar hĩgk'abajup, sĩi hirua p'ã pʌarr hiek wajap'a hʌʌrk'a nʌmuata pãach hʌ̃gt'ar höbërpiju hanʌmta chadcha hirua p'ã pʌarr t'um hipierraajã k'aba naawai. c?,¿Jãga pãrau mua nem jaau chirʌm hʌ̈k'abarju hajim, jãg Hẽwandam hichta hãbpai k'itʌmta pãachdëu nem wau nʌm gaaimua honee hapiju k'ĩirjubanaa hãba pãach k'apeenagpaita pãach t'öpim k'õsi t'ʌnʌm? ~u+Mʌʌn hich mʌ Haai hiek'au pʌ̈iwiata mʌg chitʌm; pari magʌmjã mua mag jaauwai pãrau mʌ hiek hʌ̈k'aba nʌmgui hajim. Mamʌ jũrr hãb sĩi hich k'ĩraupai bëewiata pãrag magchëk'iin, mag hiek'an chadau pãrau hʌ̈k'ajugui hajim. w*Mua k'ap'ʌ chirʌm, pãrau chan t'ãraucha Hẽwandam k'õchk'aba nʌmta sĩi par hiiupai hi k'õsi nʌm haajerram. _7)’Mua chan mag pãrag sĩi mʌchig hee hamk'ĩirta nem wauba chirʌmgui hajim. ^5(bʌ̃ʌrjã mʌ higba nʌmgui hajim, hich mag hiiu wënʌrram k'õsi nʌm hanʌmta. 'Pãraun sĩi Hẽwandam hiek p'ã sĩsidʌm gaai t'ʌ̃rnaa hag gaai jaau sĩsidʌm hʌʌrk'a nʌmuata pãach peerdʌjupii hawia t'ʌ̃ʌrjerram. Pari par mag hag gaai t'ʌ̃ʌrwai mʌ higwia jaau sĩsidʌm hoo nʌmta, pãrau pãach t'ãar t'eeg nʌm gaaimua +&Pari mag hichdëu mʌ pʌ̈iwia mua jaau chitʌmjã pãachdëu hʌ̈k'aba naawai pöd hi hiekjã pãrau pãach t'ãar hee hauba nʌmgui hajim. C%Pãrau hoojã hooba ni hi hiekjã hũrba naab mamʌ, hich mʌ Haai mʌ pʌ̈itarraujã hagjö mʌ higar sim ha sim, hichdëuta warrgarwejã mʌ higwia hich hiek gaai p'ãpitarr haawai. ~u$Pari Juanau sĩi hidamaupai jaau nʌrraajerr k'ãai mua wajapcharam wai chirʌmgui hajim, haguata Hẽwandamau mʌch pʌ̈ijim ha k'ap hapieg. Ma, hõrau hag na nem mag hooba haajem waaujem hag jua t'eegaugui hajim. Mag jua t'eegau mʌ Hayau nem k'ĩir pogk'e waupi jaautarr haawai, hõor dak'ĩir mag waauwai, chadcha hichdëuta mʌ pʌ̈ijim ha jaau sim k'abahab hajim. c?#Juanan chadcha lámpara dau wajaug p'uu dʌnʌmjö sĩejim, muata hõor peerdʌ hauju haai chirʌm ha jawaag. Mag hirua jaau nʌrrarr hũurwai pãach jʌ̃gaagaa harr haawai k'ũchpain pãar honee hajierramgui hajim. wg"Pari mʌ chan mag sĩi hõraupaita jaauju haai nʌmjã habam. Mua mag Juan higamjö chirʌmʌn, hirua nem jaaujerr hʌ̈k'awia pãach peerdʌtk'amk'ĩrau hajim. Mʌ wajapcha k'ap'ʌnaa jaauju haai sim chan mʌig heegarm k'abamgui hajim. !Pãrau Juan haar hõor pʌ̈ijierramgui hajim, hiita Hẽwandamau pʌ̈iju haajerrá ha k'ap jëeumk'ĩir. Magbaawai hirua, hí chan har k'abam, hãb hi hẽudee hurumta haruugui hajim, mʌ higwia. Hichdëu mag pãrag jaaupʌ̈itarr chadcha hajimgui hajim.  7 Pari hãb simgui hajim, ma mʌ Hayau. Hiruata mʌ kõit chadcha nem hagcha jaaujem. Mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, mag hirua nem jaau sim chadcharau. # ?Mua mʌch higwia mʌchdëupaita mʌ hiek t'eeg chirʌm hak'iin, mua magju k'aba chirʌmgui haju hõrau, tag mʌ hipierr jaau nʌm k'ʌʌn chuk'u haawai. w g’Mʌ Hayauta mʌ pʌ̈itarr haawai hirigjã jëeuba sĩi mʌch k'ĩrau chan pöd mua nem wauba chitʌmgui hajim. Maguata, mʌch Hayau jaaubaawaita mua hagpierr nem waaujem; mag hichdëu jaau sĩewai nem hagchata waaujemgui hajim. . UChi nem wajap'a waaujerr k'ʌʌnan tag meeba hich mag Hẽwandam dʌ̈i wënʌrraagta p'iidʌtk'aju; pari nem k'aigbamta waaujerr k'ʌʌnan Hẽwandamau hamach hisegwia k'ĩmie durrta bark'ʌʌiju habarm hũraagpaita p'iidʌtk'ajugui ha jaaumajim hich Jesuucha. Jesuun chadcha hiek t'eeg sim zmMag muata hõrag hamach k'ĩircha jawaagjã hiek t'eeg chirʌm ha hũrwia hoob jʌ̃gderraa hamiet. Pari chadcha mʌchdëuta mʌg hatag hötarr k'ʌʌnagjã hamach bëptarr jẽbdegmua höbeerpi jaaubaawai deeu hiiu p'iidʌtk'ajugui hajim. "=Mag nʌm dʌ̈i hĩchab mʌrʌgta hõor hich haar hauju wa hauba hisegju ha jaaumk'ĩirjã hiek t'eeg hapijimgui hajim, mʌchta Hemk'ooi Hiewaa haawai. #Hich jãg chi Hayaujã hichdëuta hõor hiiupiejemjö, hich dënjö hamk'ĩir mʌch chi Chaairagjã hagjö hich jua t'eeg deejimgui hajim. ~uChadcha hĩsta pãar mag chi t'õmjö nʌm k'ʌʌnaujã mʌch chi Hẽwandam Hiewaa hiekcha hũrju hed pabaichëmgui hajim. Mag mʌ hiek hũrwia hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan warre Hẽwandam dënk'anaa mʌg hatagjã hich mag hiiu nʌisijugui hajim. kO’Mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au chi mʌg mua jaau chitʌm hiekta hũrwia hʌ̈k'a simuan Hẽwandam hiekta hʌ̈k'a simgui hajim, chadcha hichdëuta mʌ pʌ̈iwia mag hich hiek jaaupitarr haawai. Mag hʌ̈k'abarm wounan Hẽwandamau ya hich dënk'a hauwia hich mag hi dʌ̈i sĩsim hiek'au. Magbarm woun gaai Hẽwandamau hichdëu hõor hi hagk'a nʌm hedjã mas habajugui hajim, warr hich k'aibag heepai chi t'õmjö sĩerrta hich mag hiiu nʌrraag ya chi peerdʌm haawai. =smag gaaimua hich jãg mʌ Haai t'ö hiyʌ̈ʌ haajemjö mʌch chi Chaaijã hagjö t'umaam k'ʌʌnag t'ö hiek'amk'ĩir. Mag sĩewai mʌch chi Chaairagjã heenaa wajap'a mʌ t'ö hiek'aba nʌm k'ʌʌnau chan magan mʌ Haaijã t'öba nʌmgui hajim, hichdëu mʌ pʌ̈itarrta mʌ mʌg chitʌmjã higba naawai. Hich Hẽwandam chi Hayaujã hichdëu chan jaauba, mʌch chi Chaairagta jaaupiejem, hõor hich haar hauju wa hauba hisegju, KHich jãg chi Hayaujã hõor mee nʌm k'ʌʌnjã p'iriutk'a hauwia hich mag hich dʌ̈i wai sĩejemjö, mʌch chi Chaairaujã mʌchdëu magam k'õsim k'ʌʌn dʌ̈in hich hagjö hajugui hajim. =sMag hich mʌ Hayaujã mʌ k'õsi haajeewai hichdëu nem waupim k'õsim t'um mʌrʌg k'ap hapiejemgui hajim. Maagjeewai hĩsmua hatagta mua nem wau chirʌm gaaimua pãrau hi jua hoogpamgui hajim. Hante mʌg woun monaautarr k'ãaijã hʌ̃rʌʌcha mua nem waumaju. Mag hoowiata pãar dauderraa hajugui hajim. Pari Jesuu warag, —Mʌch chi Chaairaujã mʌch Hayau nem waupim k'õsi sim k'augba hak'iin, muajã mʌch k'ĩrau chan waubajugui hajim. Magba hirua nem waupim k'õsi sim mʌchdëu k'ap'ʌ chiraawaita muajã chadcha waaujemgui hajim Jesuu chi judionaanag. ~Jesuu hamach jʌ̃g daar mag hiek'abaawai chará waragta hi t'õopʌ̈im k'õchk'a p'öbaadëjierram. Pari wajapcharan hamach dënjö jua hʌ̃ʌijem hedjã hʌʌrk'aba sim gaaimuapaijã k'aba, ham jʌ̃g daar Hẽwandam higwia hi Haai ha hiek'aawaita mag hi t'õom hiigjeejim, mag sim haig magan hiita Hẽwandam dʌ̈i hãba chirabma hawia. Hẽwandam Hiewaa hiek t'eeg R}Pari Jesuu mag chi judionaanau k'ĩirju nʌmjã k'ap'ʌ sĩerr haawai hamag, —Jua hʌ̃ʌijem hedam magwe mʌ Hayaujã hõor dau haug k'aaugjeewai muajã hich hagjöta chirʌm k'abahab hajim hamag. |Mag gaaimua judionaan chi pörnaanau chan warag Jesús k'õchk'aba haajeejim, mag hamach dak'ĩir jua hʌ̃ʌijem hedam magwe hõor monaaujerr haawai. Hamagan mag nʌmdampai p'idk'a nʌm dʌ̈i hãba sĩerr haawai jua hʌ̃i nʌm hed pöd magju k'aba sĩejim. {Jesuu hichig magbaawai judionaan chi pörnaan haar mawia hamag jaauwimajim haajem, Jesuuta chadcha hich monaautarr. mzSMaimua hag k'ur Jesuu hich hag woundamcha Haai hi jëeujem deg hoobaimaawaita hirig, —Ya hʌ̈u pʌ jãg monaau chirsipí, hoob tag pekau wau chitam. Heeu magbamʌn jũrr pʌch gaai hag k'ãai hatcha k'ãijã haduk'am hajim. Vy% Pari mag hi monaaupʌ̈iwia hich Jesujã sĩi hõor k'apanag hee dubbaaderr haawai pöd hi k'augpʌ̈iba harr gaaimua, hĩs mag t'ʌ̃r t'ʌ̃rnaa mag wounauta mʌrʌg mag jaaujimjã habajim haajem. ]x3 Magbaawai hamachdëu, —¿Chijãguata pʌrʌg mag sĩejĩ? hajierram haajem. 4wa Pari hichig magbaawai chi woundamau hamag, —Pari chi mʌ monaaupʌ̈itarrauta mʌrʌg “Pʌch put juurwia hat'aad” hatarr haawaita mua harrubahab hajim haajem. v1 Moiseeu p'ã pʌarr hiek wajap'a hʌʌrk'aajerr k'ʌʌnau hirig, —Hĩs chan pua jãg put chʌgag jiir wai nʌrraju k'aba simgui hajim hanaabá. ru] Hichig magbarm bʌ̈rre chadcha warrjã hich mag monak'a sĩerrjöta p'iidʌ dʌnʌisiwia dʌr nʌnʌʌu k'abaadëjim. Maimua hich put juur hauwia hag dʌ̈i petajim. Pari mag hi monaautarr hed jua hʌ̃ʌijem hed harr haawai, rt]Magbaawai Jesuu hirig, —Magan p'iidʌwia dʌrdʌr habá; maimua pʌch put juurwia hat'aad hajim. s7Magbaawai chi mor masi k'ërarrau, —Señor, mʌʌn monaaum k'õchag chirʌm; pari chi dö waaurëu sĩubaawai hag hee mʌ jiirpʌ̈iju k'ʌʌn chuk'u haawaita pöd monaauba chirʌmgui hajim. Maadëu hag hee dubaag hẽk'aawai maach nawe hãbmua hag hee paajemgui hajim. r-Mag werba k'ërʌm Jesuu hoobaimawia mag año k'apan dau hap'ʌʌ k'ërʌmjã k'aug hat'aawai hirig, —¿Pʌ monaaum k'õsi chirʌ́wi? hajim. ,qQMag mor masim k'ʌʌn pöm t'ũp'ãau wëjöm hee sĩejim hĩchab woun hãb treinta y ocho años, sĩi k'a chʌk'ʌ haawai pöd hich happaijã p'iidʌba k'itʌm. p%k'arii Hẽwandam chog hʌ̃gt'armua bëewia mag dö waaurëu pʌabajëm hee chi nacha dubbaimamta monaaujerr haawai hag hee dubaag. Mag dö waaurëu pʌabajëm hee chi nacha dubbaimamʌn parhoobam k'amor machag wai sĩerr k'ãijã monaaub k'aba monaaujeejim haajem.] o5Ma, sĩi jʌserg heegar harr haawai mor masim k'ʌʌn k'apan t'ũp'ãau t'ʌnaajeejim: dau k'ĩsu k'it'ëem k'ʌʌn, bʌ̈ wëdʌ wëdʌ k'it'ëem k'ʌʌn, maimua sĩi juadam wa mor hëntër k'ãijã k'a chʌk'ʌ k'it'ëem k'ʌʌnpa. [Maig nʌmua dö waaurëwaata nʌ naajim, uncMag Jerusalén p'öbör hee dubaag “Ovejanaan Puertdi” ha t'ʌ̃r sim dak'a t'ʌ̈rrdö juau wautarr estanque hanʌm sim. Mag t'ʌrrdö t'ʌ̃r hebreonaan meúa Betesda haajem. Mag t'ʌ̈rrdö higaau pórticos hanʌm cinco naajim. mm UMagtarr k'ur Jerusalén p'öbör hee judionaan p'iesta wai narr haawai, Jesús deeu hagʌg petajim. l6Mag chaai parba k'ërʌm warppaimua monaaupʌ̈itarrta Judeamua bëewi Jesuu Galilea durr biek numiim hõor dak'ĩir hag na hamau mag hooba haajem wautarr hajim, mag chaai monaautarr gaaimua hichta Hẽwandamau pʌ̈itarr ha hõrag k'ap hamk'ĩir. k5Magbaawai chi hayau hich hödegpai, “Magan mag horata Jesuu mʌrʌg ‘Hoob hatcha k'ĩirjum, pʌ chaai monaaubajup’ ha hiek'ajiebma” hajim haajem. Mag hich chaaidam monaaubapʌ̈im hoobaawai hichdëujã hʌ̈k'anaa hi deg dʌ̈i hãba naajerr k'ʌʌnaujã t'um chadcha Jesuuta Hẽwandam Hiewaa warrgarwe hichdëu pʌ̈iju haajerrau hawia hi hiek hʌ̈k'a nʌisijim haajem. Wj'4Magbaa hichdëu hamag jëeujim haajem, k'an hora chaai deeu k'ĩirdam hinaa haadëjĩ. Mag hamachig jëeubaawai, —Norr k'eeurag la una naawia warre k'ʌʌumie meeuba k'ërsijimgui hajierram haajem. i%3Mag hich diig mam hee hi chognaan hi k'ĩirp'ee bëewia hi dʌ̈i hoobaicheewai hirig, —Pʌ chaaidam monak'a k'ërʌm hajierram hanaabá. Xh)2Magbaa, —Hoob hatcha k'ĩirjum, pʌ chaaidam nauwe monaaubajup hajim Jesuu. Hichig magbaawai hich chaai meejujã k'ĩirjuba, Jesuu hich chaai monaaupʌ̈ijuuta hãba k'ĩirjumamua hich diig petajim.  ~} |{zjyVxnwvvAultsrrqpomnmllkJj^ihgcffeddMcbzaa__s^c]F\uZZ8YaXW6VTSRQ^PONzMLlKKLJOIH}HFF+ElDCBA@\?==W  l    6e Maimua chi fariseonaan k'ĩir hiek'amamua, ’Har mʌ bëeju nawe sëuk'a hamachdëupai hamauta Hẽwandam hiek jaau nʌm hawia sĩi hõor k'ũgurnaa hamachigta hee hapiejem k'ʌʌnan nem jĩgk'amienaugui hajim. Pari jãg oveja charau hamachdëu hõor k'augbam k'ʌʌn hiek hasekasba haajemjö, mʌg chadcha mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnau chan par ham mag sëuk'a wënʌrrajieb mamʌ, ham hiek hasekasbajierramgui hajim. pY Maimua deeu hich hag hiekpai higwia Jesuu hamag, —Muan chadcha pãrag, “Mʌʌta mak'ʌʌn oveja duubjem puertdiiu” ha chirʌmgui hajim, hõor hi hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan hi gaaimuata hʌ̃gt'arjã höbërju higwia. K Jesuu mag hamag jaaumarran, jãg chi oveja t'ʌajemua hich nemchaain hoopaar p'ë wai nʌrraajemjö hiruajã hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i hich hagjöta haajem ha sim hajim. Pari mag jaaumamta haig hi hiek hũr narr k'ʌʌnau pöd k'aug hauba, sĩi oveja chaarta jaau simpii naajim. Jesús chi Pastor chaar { Pari magba jũrr hõor hamachdëu k'augbam k'ʌʌnauta ham t'ʌ̃rchëk'iin, mag dʌ̈i chan wëtba, warag parhoobata k'ap'ig p'öbaadëjugui hajim, hi hökgau. Hamau hamachdëu hõor k'augbam k'ʌʌn hiekjã k'ap'ʌ haajemgui ha jaaumajim Jesuu. 3 ya t'um daau paauk'abaadeewai, ham na dʌnʌisie hamachdëujã hi hẽudee weetjemgui hajim, ya hamach hich mag p'ë wai nʌrraajem dʌ̈i haawai. ~ Magʌg mag chi oveja hierr p'ãark'a t'ʌnʌm puertdi haig simuajã hʌdʌraa dubpijugui hajim. Mag dubwi chi pastor hamach hoo p'ë wai nʌrraajemua haawai hamach t'ʌ̃r gaai t'ʌ̃rbaimaawai hamachdëujã hi k'aug haaujerram. Mag warag dawag p'ë harrwia O} Pari magba puertdi garmuata dub simʌn, ma chi pastorrau, chi t'ʌa. |  Maimua mag hiek'amamua Jesuu hamag mʌg ejemplo jaaujim: —Har oveja p'ãark'a t'ʌnʌm haar dubaag hẽk'a simta puertdi garmua dubba sĩi chi t'uur p'ʌʌrdʌ sim hʌ̃rta waaidʌ dich sim wounan, maan sĩi nem jĩgmie haawaita mag simgui hajim. P{ )Magbaawai Jesuu, —Pãar chadcha dau k'ĩsu naawaita jãg naak'iin, pãar pãach pekau gaaimua kulp pömcha k'aba naak'amgui hajim. Mamʌ magba pãar hiek mag wajap'a k'ap'ʌ nʌm hanʌmta juau jãg nem k'aigba waum k'õchgau mʌ higbam gaaimuata, pãar Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr pöoma nʌmgui hajim Jesuu hamag.z) (Jesuu magbarm hũrwia fariseonaan heem hãaur k'ʌʌn haig narr k'ʌʌnau hirig, —Pʌrʌgan magan maran dau k'ĩsuta naabma hajierram. y 'Magbaawai Jesuu hirig magjim: —Mʌ bëetarran, k'aíuta chadcha Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sĩ wa k'aíuta hʌ̈k'aba sĩ ha k'ap hamk'ĩirta bëejimgui hajim. Har dau k'ĩsu k'it'ëem k'ʌʌnjö hamach k'aibag hee nʌm k'ap'ʌ nʌm k'ʌʌn peerdʌ haunaa hĩchab har jũrr wajap'a nʌm hanʌm k'ʌʌnta hamach pekau gaaimua k'ĩchag heemjö nʌm jawaanta bëejimgui hajim. )xK &Jesuu hichig magbaawai, hi k'ĩirp'ee t'ʌk'öonaa hirig, —Señor, hĩsin mua chadcha k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, pʌʌta hich Hẽwandamau pʌ̈itarrau. w %Magbaawai, —Pari ya k'abá pua mʌ hoo sima; mʌchta pʌ dʌ̈i hiyʌ̈ʌ chirabahab hajim jũrr hich Jesús garmua hirig. v $Magbaawai jũrr hichdëu, —Señor, ¿ma k'aiuma? Mʌrʌg wajap'a jaaubá hajim, mua k'ap'ʌ haadeewai hi hiek hʌ̈k'aag. \u1 #Chi judionaanau mag woundam dʌ̈i magtarr Jesuu k'aug hat'ajim. Maimua hag k'ur chi woundam hoobaimaawai hich Jesuu hirig, —¿Pua chadcha Hemk'ooi Hiewaa hiek t'ãraucha hʌ̈k'a chirʌ́? ha jëeujim. etC "Hamachig magbaawai sereu p'öbaadëwi hirig, —Pʌ sĩi dau haug pekau pöm t'aabatarrta, ¿k'ani mag sĩma? ¿Wa puata maar k'ãaijã k'apcha sĩwa hajierram hanaabá, marag jawaag? Maimua tag Hẽwandam hiek jaaujem degjã dubpiba, warag hamach haigmua hi jʌrpʌ̈ijierram haajem. K'ap'ʌ nʌm hanʌmta dau k'ĩsumjö nem waaujem k'ʌʌn s) !Mʌg mʌ dau wajap'a hapitarr woun hich Hẽwandamau pʌ̈itarr k'aba hak'iin, hirua jãgʌm nem pöd wauba haajeek'amgui hajim haajem hamag. -rS Pãraujã k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, bʌ̃ʌrjã hag na hõrau mʌg mʌjö bi heewe dau k'ĩsu t'aabatarr k'ʌʌn dau wajaug paa hau nʌm hanʌm hũrba haajem. Nq Maadëu k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, sĩi parhooba pekau pömk'am k'ʌʌn hiek Hẽwandamau hũrba haajem. Hirua hũurjemʌn, hichig jëeunaa hich hipierraa nem wau nʌm k'ʌʌn hiekta hũurjem. 1p[ Magbaata hirua mag chirajim haajem: —Hʌ̈k'abam. Magan pãrau chan k'augba naabma hajim hanʌm, jammuata hi bëejĩ; pari mag simuata mʌ dau monaaupʌ̈ijim. /oW Marau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, Moiseegan hich Hẽwandamauchata hiek'ajim; pari jã chan marau k'augbamgui hajierram haajem, jammuata jãg nʌrraichëjim k'ai. n) Magbaawai hirig hich k'ĩircha hiek'a t'ʌnʌʌuwia magjierram haajem: —Pʌchin pʌ hi higar chirama; pari maran Moisés higarta nʌm. my Magbaawai hichdëu, —Ya k'abá mua pãrag jaaubarmgui hajim hanʌm. Magʌmjã pãrau hʌ̈k'ab nʌm. Mag nʌmta ¿k'an hatchata deeu hũwaai jaaupi nʌmma? ¿Wa mag jaaubaawai hi hiek hʌ̈k'awia pãachjã hi k'apeenk'aagwa? hajim haajem. $lA Magbaawai hũwaai hamachdëu wajap'a jëjëwagmamua, —¿Ma jãga hajĩma pʌ dʌ̈i? ¿K'anta jãgjĩ pʌ dau heerdʌpieg? hajierram hanʌm hirig. 'kG Magbaawai hichdëu, —Mua chan k'augba chirʌm, hí mag pekau pöm sĩ wa pekau chuk'u sĩ ha chirajim haajem hirua. Hãba mua k'ap'ʌ chirʌmʌn, warr chadcha mʌ dau k'ĩsu chirajim, pari magtarrta hĩs mua wajap'a hoo chirʌm. Maata mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm hamag. ~ju Magbaawai hi hiek chi t'et'emnaanau deeu hichchata t'ʌ̃r haunaa, —Chadcha Hẽwandam dak'ĩir meerba marag jaaubá hajierram hanʌm. Hoob Jesuuta pʌch monaaujim ham. Marau k'ap'ʌ nʌmgui hajierram hanʌm, jãan pekau pöm sĩerrʌm. i/ Maguata hamau sĩi, “Hichigta jëeubat, ya hi chi jöoi k'abahab hichdëucha pãrag k'ap jawaag” haajeejim haajem warag chi fariseonaanagta. /hW Pari hamau jaaumap'a magpai jaau narran, har Jesús higwiata chadcha hich warrgarwe pʌ̈iju haajerrta jãg nʌrrʌm ha hiek'a nʌm k'ʌʌnan judionaan chi t'et'em k'ʌʌnau Hẽwandam hiek jaaujem degjã tag dubpiba haag ya hibëp nʌm k'ap'ʌ narr haawaita magpai jaau naajim hanaabá. g Pari hi dau monaautarr chan marau k'augba nʌm, jãga hawiata hĩs jãg dau wajap'a sĩsi, ni k'aíuta hi dau monaaubarm k'ai. Hichigchata jëeubat hajierram hanʌm. Ya hi chi jöoi haawai hichdëuta hirua pãrag jaauju haai sĩebá hajierram haajem hamag. f Magbaawai chi dënnaanau, —Hi chadcha maar chaai k'abahab; haauwai chadcha bi heeweta dau k'ĩsu k'itabajieb hajierram haajem. eeC —¿Chadcha mʌg woun pãar chaairá? hajim hanʌm. ¿Pãachdëujã pãrau chadcha bi heeweta dau k'augba t'aabajim hanʌ́? Magtarrta ¿jãga hĩs jãg dau wajap'a hoo simma? ha jëeujierram haajem chi dënnaanagcha. Nd Pari mag dau k'augba k'itarrta dau wajap'a monaau sĩsimjã judionaan chi pörnaanau hʌ̈k'amap'a naajim hanaabá. Mag hʌ̈k'amaaugau, hi hiek warag hi dënnaanta t'ʌ̃rk'a hauwi hamagta, 9ck warag chi dau k'ĩsu k'itarragta, —Pua k'ĩirjuawai ¿k'anim woun hagá? Pʌ dauta hirua monaautarr haawai puata hi jaauju haai chirʌmgui haajeejim hanʌm hirig. Magbaawaita hichdëu, —Mua hoowai merag chuk'u sim, jãan hich Hẽwandam jua t'eegau nem wau nʌrrʌmta jãg nʌrrʌmgui hajim haajem. b  Hirua magbaawai chi fariseonaan hee hãaur k'ʌʌnau, —Chi pʌ dʌ̈i magtarr woun chan magan Hẽwandamau pʌ̈itarr k'abam; maguata mʌg jua hʌ̃ʌijem hedjã hʌʌrk'aba simgui hajierram haajem. Pari maagwai jũrr hãaur k'ʌʌnau, —Pari hi Hẽwandamau pʌ̈itarr k'aba hak'iin, ¿jãga hirua jãg Hẽwandam jua t'eegau hõor monaaubarju? Pekau paraam k'ʌʌnau chan pöd hi dënjö jãgbamgui haajeejim hanʌm. Hamach magp'öbaadëm gaaimua warag hamach heepaijã hihãba hiek'aba nʌm hiek'au +aO Mag hamach haar wai barbaimaawai hirig jëeumamua, —¿Jãga jãg pʌ daujã wajap'a chirsijĩ? hajierram hanʌm. Magbaawai hi hiek hirua jaaubaadëwi, —Hichö hee jẽb waaurëunaa mʌ dau p'uurpʌ̈inaa, hʌpi jaaubaawai, hi hipierr hawiata mua wajap'a hoo chirsijimgui hajim haajem. (`I Pari Jesuu mag hichö jẽb hee waaurëunaa woundam dau k'ĩsu k'itarr monaautarr jua hʌ̃i k'eeujem hed harr haawai fariseonaan haar hi warrjierram haajem. _ \^1 Magbaawai deeu hamachdëu hirig jëeumamua, —¿Jam sĩ mag pʌ dau monaautarr woun? habaawai, —Mua k'augbam jam sim k'ai haajeejim hanʌm hichdëu. Fariseonaanau mag chi dau k'ĩsu k'itarrag jëeutarr E] Magbaawai hichdëu, —Jãan woun hãb har Jesús haajemuata hichö hee jẽb wãwak'a waunaa, hagua mʌ dau p'uurnaa mʌrʌg, “Chum Siloé hee mawia pʌch dau sũgbapʌ̈imí” habaawai, chadcha mua hi hipierr mawia mʌch dau sũgbapäaiwaita chadcha mʌ daujã wajaug haadëjimgui haajeejim haajem hamag. }\s Hamachig magbaawai, —¿Magan jãga jãg pʌ daujã wajaug haadëjĩma? ha jëeujeejim hanʌm hamach garmua. [ Magbaawai hãaur k'ʌʌnau, “Chadcha, hichma” hanʌm hee, jũrr bigaaum k'ʌʌnau, “Hãhã, jã chan har k'abam, sĩita harjöo simgui” haajeejim haajem. Pari magbaawai hamau mag nʌm hee, jũrr hichdëu, “Mʌ hich har k'abahab” haajeejim hanʌm. CZ Mag daujã wajaug sĩsim hoobaawai hi dʌ̈i di dak'a naajerr k'ʌʌnau maimua hag nawe sĩi dich nʌm k'ʌʌnag hi nem hinagdam jëeu sim hoojerr k'ʌʌn dʌ̈imua hamach wir haigpai, “¿Ma, jã har dau k'ĩsu k'itarr sĩi hõor dich nʌm k'ʌʌnag dau hap'ʌʌ nemdam jëeujerr k'abamá?” haajeejim hanʌm. mYS Mag p'uurpʌ̈inaa hirig, —Jãimua Siloé hee mawia pʌch dau sũgbapʌ̈imí hajim. Mag t'ʌrrdö Siloé hanʌm maach meúan “pʌ̈itarr” ha simʌu. Hichig mag jaaubaawai chadcha chi dau k'ĩsu k'itʌmua mawia hich dau sũgbapäaiwai daujã wajaug haadëjim hanaabá. Mag, hag na dau k'ĩsu k'aba sĩerrjö dau monakk'a hich di haar barjim haajem. X+ Maimua mag hiek'anaa, jẽb gaai hichö t'unaa, mag hichö heepai jẽb wãwak'a waunaa, hagua chi dau k'ĩsu k'itarr dau p'uurpʌ̈ijim. iWK Mʌʌta mʌig heegar mʌg jẽb gaai chirʌm haiguin mʌchta hõor hat'eem hararagaugui hajim. *VM Magnaa marag, Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim, hãsdaaupaita p'idk'aajem. Hedau k'ëubaadeewai tag p'idk'aba haajem. Hich hagjöta simgui hajim, Hẽwandamau nem waupi sim wawaagjã. Magua muajã mʌch meebam haig chan jua hʌ̃ʌijem hed hawiajã mʌch pʌ̈itarrau jaaupʌ̈itarr p'idag pʌaba hich mag wau chitajugui hajim. Magbamʌn mʌg chitawi mʌ meebaadeewai ya tag magʌm p'idag wauju k'aba haadëjugui hajim. U Mag hichig jëeubaawai Jesuu magjim marag: —Jã chan hich pekau gaaimua k'aba, ni hich dënnaan pekau gaaimuajã k'abajimgui hajim. Jãg t'aabatarran, jãan jãg dau k'ĩsu sim gaaimua Hẽwandamau hich jua t'eeg hõrag hoopiegta jãg t'aabapijimgui hajim. T Mag hoobaimaawai maach hi dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnauchata marau maach Maestroog jëeujim, hajapcharan hich Jesuugma, jãgwi mag woun dau k'ĩsu t'aabajĩ: ¿hich dënnaan pekau gaaimua hajĩ, wa hichdëucha pekau wautarr gaaimua hajĩ? S  Mag hich mokou baraag hẽk'a nʌm hee, Haai hi jëeujem degmua höbërwia Jesuu woun hãb bi heewe dau k'ĩsu t'aabatarr hooimajim. FR;Hamachig magbaawai chará ya mokou hi baraag hẽk'a naajim. Pari mag nʌm hee, sĩi hich hiiu haawai, hõor hee t'eerbabag warag hichta daaupabaadëjim, Haai hi jëeujem degmua.dQA:Magbaa hich garmua, —Mʌʌn Abrán t'aabaju nawe hich mag chirajimgui hajim hamag. -PS9Magbaawai chi judionaanau hich Jesuug, —Mag hiek'a sim chan hagt'a cincuenta añojã k'aba sim. Mag simta, ¿mag pua Abrán hoojim ha sĩ? hajierram hirig. dOA8Pãar jöoi Abrán honee hajim, Hẽwandamau hichig chaai deebarmua jũrr chaain hĩiubaadeeu hewag paawai mʌ bëejujã k'ap'ʌ sĩerr haawai. Maimua ya chadcha mʌ pierrum hoobaawaijã hi honee hajimgui hajim hamag. ?Nw7Mag pãachdëun, hiita pãach Hẽwandam hanaab mamʌ, pãrau hi k'augba nʌmgui hajim. Muan chad hi k'ap'ʌ chirʌm. Mua chadcha hi k'ap'ʌ chirʌmta hi k'augbam hak'iin, maiguin mʌʌn sëunem pãar dʌ̈i hãbata chirʌm. Pari mua chadcha hi k'ap'ʌ chitʌm; magua mua hi hipierraata nem waaujemgui hajim. M6Magbaa Jesuu, —Mua mʌchdëupaita mʌch t'ö hiek'ak'iin, mua mag mʌch t'ö chirʌmjã bʌ̃ʌrjã baleeba simgui hajim. Pari chadcha chi mʌ t'ö hiek'anaa mʌchta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai hapi simʌn hich mʌ Hayaugui hajim. Wajapcharan har pãrau hi higwia pãar Hẽwandam haajemma, jãguata t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã mʌchta hʌ̃rpai hapi simgui hajim. !L;5¿Wa pʌʌta maar haai Abrán k'ararr k'ãaijã hatcha chirʌ́wa? hajierram. ¿Pua k'augbata sĩ hajierram, Abrán meewia tagam k'ʌʌn chi Hẽwandam hiek jaaujerr k'ʌʌnjã t'um hötarr? Magtarrta, ¿pʌ k'ai hagá hajierram hirig, mʌig maar hee mag pʌch t'ö hiek'acheeg? QK4Pari magbaawai chará chi judionaanau, —Hĩsta chadcha marau wajap'a pʌ k'ap'ʌ nʌm: Pʌʌn chadcha pör hee dösãt wai simuata mag hiek'api simgui hajierram. ¿K'ani Abranjã meewia maimua tagam k'ʌʌn hagjö Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnjã t'umaa hötarrta mag pʌ hipierraa nʌm k'ʌʌn chan k'ëchbaju ha nʌ? yJk3Magnaa, Hĩs mua chadcha chi mua jaau chirʌm hipierraa sim woun chan t'õbaju ha chirʌmgui hajim hich Jesuu. dIA2Mʌ Hayaun chadcha hõraujã mʌrʌgta hee hapim k'õsi sĩeb mamʌ, mʌchdëu chan mʌrʌgta hee habat haba chitʌmgui hajim. Pari jãg pãrau mʌ hiseg nʌm paran hichdëuta pãar dʌ̈i hichdëu k'ap hajugui hajim. Hw1Magbaawai Jesuu, —Mʌ dösãtau pör meuba chirʌmgui hajim. Mʌg chitʌm haiguin mʌʌn sĩi mʌch Haaita t'ö hiek'a chitʌm. Pari maagwai jũrr pãrau mʌ Haaijã högk'aba, warag mʌchta dösãtaujã pör meu chirʌm haajemgui hajim. UG#0Mag hamachig, “pãar chan Hẽwandam chaain k'abamgui” habaawai, chi judionaanau hirig, —Chadchata pʌʌn jãgan Samariapierrau, maimua dösãtauta pʌ pör meu sĩebahab hajierram hichigcha. |Fq/Har chadcha Hẽwandam chaaink'a nʌm k'ʌʌnaun hi hiek hõrau jaau nʌm hũurwaijã hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'aajerram. Pari pãar Hẽwandam chaain k'aba haawai pãrau hi hiek hʌ̈k'aba nʌmgui hajim. Cristo Abrán t'aabaju nawe sĩerrajim $EA.Pãar mʌg t'ʌnʌm hee, ¿k'aíu bʌ̃ʌrjã sëuk'aba mʌrʌg, “Pʌ pekau wai sim” haju haai sĩ? hajim hamag. Mʌ chan bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u chitʌmgui hajim. Mag chitaawai muan chadcha nem hagchata jaau chitʌm. Pari magʌmjã ¿jãgwi pãrau hʌ̈k'aba haajemma? hajim. lDQ-Pãach mag hi chaaink'a naawaita mua chadcha nem jaau chitʌmjã pãrau hʌ̈k'aba nʌmgui hajim. >Cu,Magnaa hamag, Pãar haai mepeer k'abahab hajim. Maguata pãar hi dënk'a naawai hirua nem jajaauk'amta waum k'õchk'aajerram. Mepeer warrgarwe hõor t'õomie k'abahab hajim. Hirua nem jaau sim chan bʌ̃ʌrjã chadam hiek k'abamta jaau sĩerrʌm. Hirua chadcha nem jaautarr chuk'um. Jãg hirua sëuk'a nem jaauwai hich k'apta jaauba haajeeb hajim, sëunem sĩerraawai. Magua hichta sëu paraam k'ʌʌn haaik'a sĩerrabahab hajim hamag. PB+Mag hijẽjẽbagmamua hich Jesuupai hamag, Mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, jãgwi pãrau pöd mua jaau chitʌm hiek k'augba nʌ. Jãg k'augba nʌmʌn, pãachdëu hũrmap'amjö hũr naawaiugui hajim. @Ay*Magbaawai Jesuu magjim: —Chadcha Hẽwandamta pãar Haai hak'iin, pãrau mʌjã daupii wai naak'amgui hajim, hich Hẽwandamau pʌ̈iwiata cha pãar dʌ̈i mag hiek'a hoo chiraawai. Mʌ chan sĩi mʌch k'ĩrau bëetarr k'abam; mʌʌn hich Hẽwandamaucha hich haarmua pʌ̈iwiata mʌg chitʌmgui hajim. L@)Magnaa, Pãar chan Abrán chaain k'abamjöta nʌmgui hajim. Maguata jãg pãach haai chi hãbak'aíu nem waaujemjöta pãachdëujã haajemgui hajim. Magbaawai hamachdëu sereu p'öbaadëwi, —Maar chan noo chaain k'abam. Maran haai hãbpaita wai nʌmgui hajierram: Hẽwandam. Hẽwandamta maar Haai charaugui hajierram. c??(Pari magba haawai hich Hẽwandamaucha mʌchig jaautarrta meerba jaau chitaawaijã pãrau warag mʌ t'õopʌ̈im k'õsita haajemgui hajim. Abranau chan jãg pãar dënjö chik'am t'õoju hẽk'aba haajeejimgui hajim. i>K'Magbaawai deeu hamachdëu, —Maar hayan Abranaugui hajierram. Mamʌ magbaawai hich Jesuu hamag, —Pãachdëu jaau nʌmjö pãar chadcha Abrán chaain hak'iin, hich Abranau haajerrjöta pãraujã haajeek'amgui hajim. $=A&Muan mʌch Haai dʌ̈i chiraawai hi dʌ̈i k'augtarrta pãrag jaaujem. Maagwai pãraujã hich hagjö pãach hayau pãachig jajaauk'amta waaujemgui hajim. ;<o%Magnaa, Mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, pãar Abrán chaaink'a nʌm. Pari mag hi chaain hanʌmta pãachdëu mʌ hiek hũrmap'a nʌm gaaimua warag mʌ t'õopʌ̈imjã k'õsi nʌm. I; $Pekaúa pãar hich chognaanjö wai simta mʌch chi Hẽwandam Hiewaauta mag pekau jua heemua pãar höbeer hat'amʌn, ya tag hi chog k'aba, chadcha höbërm hiekta höbër nʌisijugui hajim. :#Pãrau k'ap'ʌ nʌm, sĩi chik'am chogk'a p'idk'a sim chan, hich p'idk'a sim degam k'ʌʌn chaai k'aba haawai, ham dʌ̈i sĩerram hiek sĩerraba haajem. Pari chi dik'ʌ chaai magba, t'aababarwe ham chaaik'a sĩsierr hich mag ham dʌ̈i sĩsiejemgui hajim. s9_"Magbaawai Jesuu jũrr hamag, —Har pekau waaujem k'ʌʌnan chadcha t'um pekau chognaanaugui hajim. +8O!Magbaawaita jũrr tagam k'ʌʌn hagjö haig narr k'ʌʌnau, —Maran jöoi Abrán chaain hewagam k'ʌʌnau; maar mag sĩi chik'aman chognaanjã k'aba nʌmgui hajierram. Mag nʌmta, ¿jãga pʌ hiek mag pʌ hiek hʌ̈k'abarmuata tag chik'am chogk'aba nʌisiju ha sĩ? hajierram hirig. 77 Mag hamʌn magan chadcharam hiekta pãrau k'augju. Mag chadam hiek pãachdëu hʌ̈k'abarmua ya tag pãar chik'am chogk'aba nʌisijugui hajim hamag. y6kMaimua hich Jesuupai judionaan mag hich hiek hʌ̈k'atarr k'ʌʌnag magjim: —Pãarta jãg cha mua jaau chirʌm hiek pãachdëu hʌ̈k'abarmta hogdʌba hich mag mʌ hipierr wënʌrrʌmʌn, magan chadcha pãar mʌ k'apeenaugui hajim. 5}Jesuu mag hiek'abarm hũrwia hõor pöm hi hiek hʌ̈k'ajierram. Hẽwandam chaain k'abamʌn sĩi pekau chognaanau 4%Hich chi mʌ pʌ̈i sim mʌ dʌ̈i sĩewai, mua mʌch Hayau nem k'õsimpaita waaujeewai hirua sĩi mʌrʌg hoobamjöo haba haajemgui hajim. 3 hamag magjim: —Jãg nʌʌ hawia ya pãachdëucha mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa pakuls gaaicha meerp'ënaa jiirjop sĩubaawaita pãrau mʌ higwia, “Jãgan chadchata hich Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr hajiebma, jãguata jãg sĩi hich k'ĩrau nem wauba haajeejim” hajurau. Maiguin chadau pãrau k'ap'ʌ hajugui hajim, mua hãba mʌch Hayau mʌchig jaaupimampaita hõragjã jaaujerr. ~2uPari mag hich Haai higwia par jajaauk'amjã pöd k'augbajierram. Mag hichdëu jajaauk'amjã k'augba habaawaita .1UMʌch garmuan mua pãar jaauju hak'iin, jaauju pöoma chirʌm. Mamʌ magʌmta jaauba, hãba chi mʌ pʌ̈itarrau jaaupitarrpierrpaita jaau chitʌmgui hajim. Pãrau mʌ hiek hʌ̈k'amap'a naab mamʌ, mua jaau chirʌmʌn t'um chadcharaugui hajim, chi mʌ pʌ̈i simjã chadchata hiek'aajeewai. Q0Mag hũrwia chi judionaanau hichigcha, —¿Magan pʌ k'aíuma? habaawai, hich Jesuupai deeu hamag hiek'amamua magjim: —Ya mua pãrag mʌch jaaujeewai, ¿k'an hatcha tag mua jaaubarju? hajim. Y/+Maguata pãrau mʌʌta hich Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerr k'abampii hawia mʌ higbam chan, chaig mʌchdëu jaau chirarrjö, pãach pekau heepai k'ëchwi mʌ mam haarjã pãar pöd barbamgui hajim hamag. v.ePari sĩi warag mag k'augbata jaau nʌm hũrwia Jesuu hamag magjim: —Mua pãrag mag chirʌmʌn, pãar mʌig heegarm k'ʌʌn haawai hich mʌig heegarpai nʌisijuuta jaau chirʌm. Pari mʌ hʌ̃gt'arm haawai deeu mʌch chirarr haar majugui hajim. Magnaa hamag, Pãar mʌg jẽb gayam k'ʌʌn k'abahab, pari mʌ chan pãarjö mʌg jẽb gayam k'abamgui hajim. U-#Mamʌ hirua mag simjã k'augba, chi judionaanau warag hamach k'apeenagta, —¿Wa juau hichdëupai hich t'õopʌ̈iju k'ĩirju sĩewaita mag hi sĩeimam haar pöd maach barbaju ha sĩwa? haajeejim. ,Maimua hag k'ur nʌʌpai hawi deeu hich Jesuupai haig narr k'ʌʌnag magjim: —Mʌ petaawai pãrau mʌ jʌrju, pari hãbmuajã mʌ baaubamgui hajim. Pãarta pekau hee wënʌrrʌmʌn, hich hag heepai pãar k'ëchwi mʌ mam haarjã pãar pöd barbamgui hajim. H+ Jesuu mag hiek'amarr, Haai hi jëeujem deg ofrenda p'ëwi hag hãk'aajem haigta mag hiek'amajim, hichpai jaau simua. Pari hagt'a hi pʌr hauju hed k'aba harr haawai mag hichpai jaau sĩerr gaaimua hi pʌr haum hig narrjã hãbmuajã hi pʌr haubajim. “Pãach pekau hee nʌm chan mʌ chirʌm haar pöd barbam” *7Magbaawai chi fariseonaanau, —Magan ¿jam sĩ pʌ haai? hajierram hirig. Magbaawai Jesuu, —Pãrau chan mʌjã k'augba, ni mʌ Haaijã k'augba nʌmgui hajim. Pãrau mʌ hoo naawai mʌ k'ap'ʌ naak'iin, hĩchab mʌ Haaijã k'ap'ʌ naak'amgui hajim, hi jãga sĩerrʌ́. x)iMag ley gaai destignaan numiim k'ʌʌnauta hãba jaauju haai nʌm ha sĩewai, maar chi jaau nʌm k'ʌʌnjã numí naabahab: Dau hãb, mʌchpaiu; maimua hãbak'ai, mʌ Hayaugui hajim, chi mʌ pʌ̈itarr. Magua mua mʌch higwia mʌʌta mʌg durr gaai wënʌrrʌm k'ʌʌn hat'ee hõtdauu haawaijã chadcha balee simgui hajim, mʌch Haai dʌ̈imuata mag jaau chiraawai. +(OPãrag Moiseeu ley p'ã pʌarr gaai jaauwai, “Destignaan numiim k'ʌʌnauta chadcha nem hãba jaau nʌmʌn, mak'ʌʌnau jaau nʌm chadcha balee sim” ha sim. S'Muata hõor jaau chirak'iin, sĩi mʌch happaimuata jaau chirʌm k'aba haawai muan chadcha nem hagchata jaaujugui hajim, hich mʌ pʌ̈itarrauta mʌ hipierr jaau sĩewai; hajapcharan hich mʌ Hayauma. 6&ePãraun pãachdëu hoowai magjöo habaawaita sĩi pãach k'ĩirjug heemuapaita mag chik'am jaaujemgui hajim. Pari mua pãar dënjö sĩi mag hõor jaauba chitʌmgui hajim. %wMagbaawai Jesuu hamag magjim: —Muan mʌchdëupaita mʌch jaau chirab mamʌ, mua nem jaau chirʌmʌn chadcha balee simgui hajim. ¿K'an jãgwi mag chirʌ́? Mua mʌch bëetarr k'ap'ʌnaa mʌigmua petaau mʌch chiraimajujã mua k'ap'ʌ chiraawaita mag chirʌmgui hajim. Pari pãach hiek'õoin pãachdëun chad mʌ k'augba nʌmta mag mʌ jaau naabma hajim jũrr hamag. M$ Magbaawai chi fariseonaanau hirig magjierram: —Puan pʌchdëupaita wir haig pʌch jaau sim. Jãg pua jaau sim chan bʌ̃ʌrjã baleeba simgui hajierram, pʌchdëupaita pʌch jaau sĩewai. #+ Mag k'ur deeu haig hõor narr k'ʌʌnag Jesuu magjim: —Mʌʌta mʌg durr gaai wënʌrrʌm k'ʌʌn hat'eem hõtdauu; chi mʌ dʌ̈ita nʌrrʌm chan tag bʌ̃ʌrjã k'ĩchag hee nʌrrabamgui hajim, mʌchdëuta hi hiiupinaa Hẽwandam k'ĩirjugjã k'augpi chiraawai. " Magbaawai chi hʌʌirau, —Hʌ̃hʌ̃, ni hãbmuajã mʌ chig habajimgui hajim. Magbaa deeu hich Jesuupai hirig, —Muajã pʌ chig habam. Petá, pari jãimua hoob tag pʌch jaai k'abam dʌ̈i k'apes hamgui hajim hirig.] Jesuuta maach hat'eem hõtdauu ! deeu dʌnʌʌunaa chi hʌʌiragta, —¿Jam nʌ pʌ haiberr k'ʌʌn? ¿Hãbmuajã pʌ mokou barba hërëubaadëjĩ? hajim.  ' Mag chi hʌʌi waiberr k'ʌʌnau Jesuu hamachig mag hiek'abapʌ̈im hũrbaawai jöoiraacharam k'ʌʌnta nacha hök'ar hãhãbdö wët hahaugmamua tagam k'ʌʌnjã k'ĩrab hërëudubjierram. Hãba chi hʌʌi happaita maba haig sĩsijim. Mag ya hamach numpai haadeewaita  Mag hiek'apʌ̈iwia, deeu heeg hʌ̃t'ʌ hoo sĩsiwi, hũwaai jẽb gaai jĩgk'ẽúa p'ãpʌ̈i p'ãpʌ̈i hoo sĩsijim. RPari magʌmjã pʌaba mag hichig p'ʌʌrba jëjëeu k'aawaita dʌnʌʌunaa hamag, —Pãachdëu k'ap'ʌ jaau naawai pãach hee har bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u nʌm k'ʌʌnauta nacha hi barjurauma hajim. !;Pari hamau mag hirig jëeu narran, jũrr chaauraapai k'ãijã jaaubaawai juau hogt'om hich magʌm gaaimuapai hi k'aibag wawaag hajima. Pari hichig mag jëeu nʌmjã hũrbamjö, chi Jesús warag heeg hʌ̃t'ʌnaa jĩgk'ẽúapai jẽb gaai p'ãpʌ̈i p'ãpʌ̈i hoo sĩejim. *MMoiseeu ley p'ã pʌarr gaai jaauwai, mʌgʌm hʌʌinan mokou bar wai nʌmua warreta t'õopʌ̈ipi jaau sim. ¿Pua hoowai jãga haju haai sĩ? hajierram hirig. r]Jesuug magjierram: —Maestro, mʌg hʌʌi hich jaai k'abamuata wau wai sim hooimajierramgui hajierram. Pari mag ya hirua jaaubaadëm heeta, Hẽwandam hiek jawaag chi machnaanau fariseonaan dʌ̈imua hi haig hʌʌi waibëejierram. Mag hʌʌi hich jaai k'abamuata wau wai sim hooimawia mag hi haig waibëejierram. Mag waibëewia t'umaam k'ʌʌn jʌ̃g daar PMaimua hag noram hedp'erre deeu bëewi Haai hi jëeujem deg sĩeichëjim. Mag hi maig sĩeichëm k'aug hat'aawai hi haig hõor bëe t'ʌnʌisijim. Magbaawai k'ʌt jupwi Hẽwandam hiek jawaagpajim. U %Mag hamach diig hërëubaadeewai hich Jesús jũrr Olivo durrsĩig petajim. b=5Mag, chi p'iestajã höbaadeewai warag t'um hagdaujö hamach diig hërëubaadëjim.%C4Magbaa warm k'ʌʌnau hirig, —¿Pʌchjã hagjö Galileapierrá hi kõit mag hiek'aag? Mag chirabnaa, pʌdë Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jʌrbarí hajim hanʌm. ¿K'aíu jaauwai mag Galileamuata Hẽwandam hi jaaujem hãb k'ãijã höbërju ha sĩ? hajierram hanʌm hirig. [ 3—Keena, pari Moiseeu maachig ley werpʌatarr gaai jaauwai, k'an gaaimuata mag woun k'aibag wawaagpá ha k'ap haag wajap'a hi hiek hũr hauba chan pöd hõor hãbjã k'aibag waupi jaauju k'aba nʌm ha simta, ¿jãga pãar mag hiek'a nʌ? hajim hanaabá. <q2Magbaawaita tagam k'ʌʌnau mag nʌm hee, hag na biek hãb hedaar hich Jesús dʌ̈i hiyʌ̈ʌ hat'urtarr hag fariseo Nicodemo haajerrau hich k'apeen hijũrr magjim hanʌm: hI1Sĩi p'öbör hee parhoobam k'ʌʌnaun chadcha harpii naama. ¿Pari k'ani jãk'ʌʌnau Moiseeu p'ã pʌarr ley k'ap nʌ? Jãk'ʌʌn Hẽwandamau higbaju k'ʌʌn haawai sĩi chi maldisiem k'ʌʌn k'abahab hajierram hanʌm. 9k0Maach meeun judionaan chi pörnaanaun k'ap'ʌnaa maach chi fariseonaanaujã k'ap'ʌ nʌmgui hajierram haajem, jãg woun chan Hẽwandamau pʌ̈iju jaaujerr Mesías k'aba sim. /Magbaawai chi fariseonaanau chi guardianaanag, —¿Pãachpata hʌdʌraa k'ũgurpi nʌ hajierram haajem, mag hiek'aag? r].Magbaa chi guardianaanau hamag magjierram haajem: —Marau chadcha hi pʌr haubëeba harran, maachdëu hũurwai sĩi parhoobam k'ʌʌn hiek'aajemjö k'abata nem jaau sĩerr haawaita pʌr haubëebajimgui hajierram haajem hamag. 1-Mag hamachig jaaubaawai chadcha chi Haai hi jëeujem di t'ʌajerr k'ʌʌn wëtwia, deeu bëewia, jũrr fariseonaan p'adnaan chi pörnaan dʌ̈i hãba narr haar wëtjierram haajem. Magbaawai mak'ʌʌnau hamag, —¿Jãgwia pãrau hi pʌr haibëebajĩ? hajierram hanʌm. B},Hãaur k'ʌʌnaun hich Jesuuta warag preso pʌr harraag hẽk'a naajim, pari mag nʌmta hãbmuajã hi pʌr hauba sĩi sĩujierram. Chi t'et'em k'ʌʌnau chan Jesús higar k'aba naajim - S+Mag Jesús higwia jũrram k'ʌʌnau pogk'a jaaup'öo t'ʌnʌm gaaimua, hãaur k'ʌʌn hi higar naawai hãaur k'ʌʌnau hi k'õchk'aba hiek'a nʌrrjëe hajim. o W*“Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, Mesías mag warrgarwe hich Hẽwandamau pʌ̈iju jaautarran rey David k'ararr k'od haju haajem, hi chaain hewagam k'ʌʌn bi heem haju haawai. Maimua hi t'aabaawaijã Belén p'öbör heeta hauju ha sim, hich Davijã Belenpierr harr haawai. Magua mʌg woun chan hag Mesías k'ababam” k'ajierram jũrram k'ʌʌnau. + O)Maagwai hãaur k'ʌʌnau jũrr, “Keena, jãan warrgarwe hich Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr wounauwai” hanʌm hee, tagam k'ʌʌnau, “Hʌ̃hʌ̃, mag k'abam; jãg woun chadcha cha jaau nʌmjö warrgarwe hich Hẽwandamau pʌ̈iju jaaujerr hak'iin, Galileapierr k'abak'am” haajeejim. . U(Jesuu mag hiek'abarm hũrbaawai hãaur haig narr k'ʌʌnau, “Mʌg wounan chadcha Hẽwandamau hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarrta jãg nʌrrʌm” haajeejim. : m'Mag sim haiguin Jesuu hi hiek hʌ̈k'abarm k'ʌʌnaun Hẽwandam Hak'aarta hauju ha sim hajim. Pari maagwai chan hagt'a chi Hẽwandam Hak'aar bëeba sĩejim, hich Jesujã hagt'a hich Haai haar hʌ̃gt'ar maba sĩerr haawai. Hãaur k'ʌʌnau Jesús higar naawai hãaur k'ʌʌnau hi k'õchk'aba harr 8i&Hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö, chi mʌ hiekta hʌ̈k'a sim t'ãarbʌ̈ heemuan hich mag sĩi hõor hiiupiejem döota k'umdʌ höbër sĩsimjö sĩeju hajim. Q%Ya hãbmiecha chi p'iesta hö nʌm hedta chi wajapcharam hajim. Mag hed Jesuu dʌnʌʌunaa t'et hiek'amamua hõrag, —Hãb k'ãijã höbisi sim k'ai, mua wai chirʌm dö k'ĩirta döbá hajim. $“¿K'an ha simʌu mag maadëu hi jʌrwiajã pöd hi sim haar chan barbaju hanʌm?” haajeejim hamach heepai. Hõor hiiupiejem dö #Jesuu mag hiek'abapʌ̈im hũrwia, chi judionaan sereu p'öbaadëwia, jũrr hamach wir haigpai, “¿Jamag maju jaau simta mag pöd maadëu hi baaubaju hanʌm? ¿Wa deeum durr mawia jũrr parhoobam k'ʌʌnag jawaan maju higwiata mag sĩwa?” haajeejim. "Mag mʌ petaawai pãrau mʌ jʌrju, pari pöd mʌ baau haubajugui hajim, mag mʌ chiraimaju haar pãar barju k'aba naawai. dA!Pari mag hich pʌr haumk'ĩir hich haar hõor pʌ̈i nʌmjã hich Jesuu k'ap'ʌ sĩerr haawai hamag, —K'ũchpaita pãar dʌ̈i mʌ mʌig heegar chitabahab. Mʌʌn deeu mʌch pʌ̈itarr haar maju chirʌmʌugui hajim.  Moiseeu p'ã pʌarr hiek wajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌnau hũurwai hõrau Jesús higar hiek'a nʌm hũrbaawai hamach garmua p'adnaan chi pörk'a narr k'ʌʌn dʌ̈imua guardianaan chi Haai hi jëeujem di t'ʌajerr k'ʌʌn pʌ̈ijierram, hi pʌr haumk'ĩir. W'Hãaur k'ʌʌnau hi dʌ̈i mag nʌm hee, hãaur k'ʌʌn k'apan haig narr k'ʌʌnau hʌ̈k'a nʌm hiek'au, —Daau mag nʌm hich Hẽwandamaucha pʌ̈iju ha jaaujerr pierrwaijã, mʌg Jesuu nem wau nʌrrʌm k'ãaijã hʌ̃rʌʌcha hag na hõrau nem hooba haajem waubarju ha hiek'a naajim. Chi pörnaanau Jesús pʌr hauju hẽk'atarr FHamachig magbapäaiwai warag hi pʌr hauju k'ĩirjujierram. Pari hagt'a Hẽwandamau hi pʌr haupiju hora k'aba harr haawai ni hãbmuajã hi pʌr hauba, sĩi hich magpai sĩujierram. {oMʌchdëun mua hi k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, hi haar chirawia bëetarr haawai. Hichdëuta mʌ pʌ̈ijimgui hajim. @~yMamʌ jũrram k'ʌʌnau mamagk'am hũrwia mag Haai hi jëeujem deg hichdëu jaau sĩerr haigmua hich Jesuu k'ĩesir hiek'amamua, —Magan pãraun mʌch chi wounjã k'ap'ʌnaa hĩchab mʌ durrjã k'ap'ʌ naabma hajim. Pari mʌ chan pãrau k'ĩirju nʌmjö sĩi mʌch k'ĩrau bëetarr k'abam. Mʌʌn hãb pãrau k'augba naab mamʌ, bʌ̃ʌrjã sëu chuk'u sĩerrʌmuata pʌ̈ijimgui hajim. Ma pãrau k'augba nʌmgui hajim, k'ai hagá. +}OPari mag k'ai, maadëu k'ap'ʌ nʌmgui haajeejim, jam hagá hi durr. Mamʌ chadcha hich Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerrcha bëewai chan hãbmuajã k'augbaju, jammuata bëeju k'ai. Magua jã har k'abamgui haajeejim jũrram k'ʌʌnau, chadcha hich Galileapierrk'a sim k'ap'ʌ narr haawai. ~|b{zyyx>vv1ttsGqpyonmm0lk/jXj ihg:fPdd5cbbOa``#_Y^]\L[[[ZZLY-XUWW!VYVUS3RRXQqPP"OOPNNLKJJJ0IXHGG4FFPEjDzCBA@@>== ;:98766;43210/.j.^,+**))'' %$$""! !bC$ y [ Wr ] .Mʌʌta mʌg durr gaai t'um k'ĩchag heemjö jooba nʌm k'ʌʌn hat'ee hõtdaujö bëejimgui hajim, maagwai chi mʌ hiekta hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn chan sĩi tag k'ĩchag hee hok'oo wënʌrrʌmjö k'aba hararag heeta wënʌrramk'ĩir. z m -Maagwai mʌ hoobarmuan hĩchab hich chi mʌ pʌ̈itarrchata ya hoobarmjö simgui hajim, maar hich hãba naawai. } s ,Biek hãb hijẽjẽbk'amua judionaan hich hiek hũr narr k'ʌʌnag Jesuu t'et magjim: —Chi mʌ hiek hʌ̈k'a simuan mʌ hiek happai hʌ̈k'aba hĩchab mʌ Haai hiekpata hʌ̈k'a simgui hajim, hich hiek jaaupitarrta mua jaau chitaawai. < q +Maagjeejieb mamʌ hamachdëu mag hʌ̈k'a nʌm hanʌmjã tagam k'ʌʌnagjã k'augpimap'a narran, Hẽwandamau k'õsimjö haju k'ãyau, sĩi mʌg dich k'apeen hãba t'ʌnʌm k'ʌʌnagta hamach hëugar k'aigba hiek'apimaaugau hajim. Hamachdëu hisegtarr hiek higwiapai Hẽwandamau deeu ham k'ĩir p'ʌʌrju Q *Mag judionaan t'umaam k'ʌʌnau chan Jesús hiek hʌ̈k'abajierrab mamʌ, hãaur k'ʌʌnaun hʌ̈u hi hiek hʌ̈k'ajierram; chi hʌ̈k'a narr k'ʌʌn hee chi t'ierrnaanpa t'ʌnaajim. Pari mag hʌ̈k'a nʌmta chi fariseonaanau, tag hamach culto hee dubpimaaugau hamach jʌr wërppʌ̈iju högk'awia, hamach k'augpiba haajeejim. "= )Isaiaau hag nawe hichdëu hootarrjö magta p'ã pʌajim, ya Cristo mʌig heegar maach hich mʌg sĩeicheewaijã hõrau hi dau hap'ʌʌ wauwia t'õoju k'ap'ʌ sĩerr haawai. Pari magʌm hãba, Hẽwandamau hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai hapijujã k'ap'ʌ sĩejim. % (“Hẽwandamau ham dau k'ĩpinaa kach t'eegjã hapiju” ha p'ãjim, “hoo nʌmjö nʌmta hoobamjö hamk'ĩir, maimua hũr nʌmjö nʌmta hũrbamjö hamk'ĩir.Magba hak'iin hamau hamachdëu hoonaa hũr nʌmjã k'ap'ʌ haawai, hamach k'aibag hãsie hewag k'ĩirjuwia Hẽwandamag hamach peerdʌ haupiju” ha p'ãjim Isaiaau hich Hẽwandamaucha hichig jaaumatarr. (Is. 6:10) Pari Hẽwandamau judionaan mag t'ãar t'eeg hapitarran, año k'apan par hich hiek hũrpitarrjã hʌ̈k'amap'a harr haawaita magpijim. lQ 'Magta chadcha hʌ̈k'aba naajim. Hamau mag hʌ̈k'abaju higwia hich Isaiaaupai hĩchab, nU &Pari mag hamau hʌ̈k'amap'a narran, hich Hẽwandam hi jaaumie Isaías k'ararrau p'ã pʌarr heyaa höbërmk'ĩir hajim. Hirua p'ã pʌarr mʌg hajim:“Señor, parii pʌ hiek jaau nʌmjã hõrau hʌ̈k'amap'a hajugui” hajim.“Hamau k'aug haubajugui” hajim, “mag nem wau nʌm gaaimua puata pʌch jua t'eeg hoopi sim.” (Is. 53:1) (I %Parii Jesuu maach meeun judionaan k'apan t'ʌnʌm dak'ĩir nem k'ĩir pogk'e waumamua hich jua hoopipi haajerrjã wajappai hi hiek hʌ̈k'aba haajeejim. E $Magnaa hichdëupai hich higwia, Mag hõtdaujö sim hagt'a pãach hee wai nʌwe hʌ̈k'abat hajim, hich mag mʌ dʌ̈i hararag hee wënʌrraag. Mag hiek'a sĩewia hõor heemua higbaadeeu hi sĩeimamjã tag hõrau k'augba, hãba maach happaita hi dʌ̈i naaimajim. Jãgwi judionaanau Jesús hiek hʌ̈k'amap'a naajĩ 7g #Magbaawai Jesuu hamag ejemplo jaaumamua warag hichta Hemk'ooi Hiewaa hich Hẽwandamau pʌ̈itarr k'ap hamk'ĩir magjim: —Hĩsweran pãrau hagt'a hõtdau paa dʌnʌmjö mʌ hoo wai nʌmgui hajim. Pari nau jöpcha ya tag pãar k'ĩir mʌ chitabaju. Magua hagt'a mʌ hiek hũr nʌwe hʌ̈k'abat hajim, k'ĩirjug k'aigbamta pãach gaai hʌ̃rpam hugua. ¿Pãrau hooba haajẽ k'ĩchag hee wëtum k'ʌʌn? Hamau hamach wënʌrrʌmjã k'augba haajem. Chi mʌ hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnjã hich hagjöta t'ʌnʌmgui hajim, hamach hok'oo nʌmjã k'augba.  "Mamʌ hirua mag hiek'abarm hũrwia hõrau hirig, —Hẽwandam hiek p'ã sim gaaimua marau k'ap'ʌ nʌmgui hajierram, hich Hẽwandamaucha pʌ̈ibarm chan meeba hich mag sĩerraju ha sim. Pari mag simta, pʌ hiek mag pʌʌta hich Hemk'ooi Hiewaa hanʌmta, ¿jãga mag Hemk'ooi Hiewaata hʌ̃gt'aa pakuls gaai t'õbarju? Magan, ¿ma k'anim Hemk'ooi Hiewaa hagá? hajierram hirig. _7 !Jesuu mag hiek'amarran mag dau hap'ʌʌ pakuls gaai hich t'õju jaau sim hajim. *~M Pari hĩchab mag hʌ̃gt'aa hõor k'apanag dak'ĩir mʌ jiirjop sĩuwia t'õobarmuata mʌch hiek hʌ̈k'amam k'ʌʌnan mua t'umaa mʌchig paa haumajugui hajim. M} Ya hĩsta chik'amnau mʌ t'õoju gayaa pamam. Mag mʌ hisegwi mʌ t'õobarm gaaimuata k'aigbam k'ʌʌn t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i Hẽwandamau hichdëu k'ap hajugui hajim. Mag hõor kõit mʌ t'õobarm gaaimuata hĩchab mepeer mʌg durr gaai hichta chi pörk'a sĩerrʌmjã Hẽwandamau pödpʌ̈im hiek pödpʌ̈ijugui hajim. 9|k Pari hamau mag nʌm hee, hich Jesuu t'umaam k'ʌʌnag hiek'amamua magjim: —Mʌg pãrau woun hiekjö hũrbarm chan sĩi mʌchigpai hich hiek hũrmk'ĩir k'abamgui hajim. Jãan jãg hich hiek hũrpitarr gaaimua hichdëu mʌ hiek hʌ̈k'a sim pãrag k'ap hamk'ĩirta pãrag jãg hiek'ajimgui hajim. t{a Pari hedjã heemua Hẽwandamauta woun hiekjö hirig magbarm hũrbaawai haig hõor narr k'ʌʌnau sĩi pagt'ʌmpii naajim. Maagwai hãaur k'ʌʌnau jũrr, —Hẽwandam chogauta hʌ̃gt'armua hirig hiek'a sim k'abahab haajeejim. #z? Maimua sĩi hich Hayag, —Tata, muan mʌch gaaimuata sĩi t'umaam k'ʌʌnaujã pʌrʌgta hãba hee hapim k'õsi chirʌmgui hajim. Pari hirua magbaawai hʌ̃gt'armuata woun hiekjö, —Ya pʌ gaaimua hõrau mʌrʌg hee habarm; pari hichiita warag mʌchig hee hapijugui hajim. =ys Maimua mag jaaumamua hĩchab, ’Hĩs chadcha t'umaa k'ĩirjuwia mʌ hök'ĩirjug pöoma chirʌmgui hajim, chik'amnau mʌch t'õoju dakk'a pamaawai. Mag chirab mamʌ ham jua hee t'õmaaugaujã mua mʌch Hayag, “Tata, mʌ peerdʌ hat'ájã” habamgui hajim, warrjã mag hat'eeta mʌ bëetarr haawai. x Maimua hĩchab chi chadcha mʌ chogk'anaa mʌ dʌ̈i nʌrram k'õsi simʌn, hichdëu k'õchagpierr nem wauba, mʌchdëu nem waupim k'õsimpaita wau nʌrraju haai sim. Mag hamʌn magan ham wënʌrrʌmpierr mʌchjã ham dʌ̈i chitajugui hajim. Hãbmua magta mʌ chogk'a nem wau nʌrrʌmʌn, mʌ Hayaujã hich k'ĩircha hi t'ö hiek'ajugui hajim. Judionaanau hich t'õoju Jesuu jaautarr Kw Hich hagjö k'ap'ʌ habat hajim: Har mʌig heegar haawai mʌ gaaimua bʌ̃ʌrjã hich chig hapimap'a sim chan meewaijã hʌ̃gt'ar höbërbam. Pari mʌ gaaimuata hich dau hap'ʌʌ hajujã k'ĩirjuba mʌ hiek hʌ̈k'a nʌrrʌmʌn chadau meewiajã hʌ̃gt'archata höbërwia mʌg hatagjã hich mag hiiu sĩerrajugui hajim. fvE ¿Pãrau hooba haajẽ hajim, nemjĩir dau hĩiu hawaagjã jãga haajẽ? Jẽb hee jĩirbam chan maan hich mag sĩsim, bʌ̃ʌrjã hĩiuba. Magarrau jĩir sĩuwia höbër sĩsiewain chadau chëbaadëmua hich jĩirtarr k'ãaijã hʌ̃r haaujem. Hich hagjöta mʌjã meeju haai chirabahab hajim, mag mʌch meebarm gaaimua hõor pöm peerdʌ hawaag. Qu Mag wëtwia judionaan k'abam k'ʌʌnau hich jʌr wënʌrrʌm ha jaaubaicheewai hamjã peerdʌ hawaag hʌdʌraa hich t'õopiju jaaubaadëmua magjim: —Ya hĩsta chadcha mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa chik'amnau t'õoju gayaa pamamgui hajim, mag hamau mʌ t'õobarmua mʌchta Hẽwandamau t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai hapieg. t3 Magbaawai Felipeeu jũrr hagjö maar k'apeer hãb Andrés hanʌmʌg jaauwia hamach numiim k'ʌʌnau jũrr hich Jesús haarcha jawaan wëtjim. *sM Mak'ʌʌnau Felipe haig bëewia hirigta, —Kakë, marau Jesús dʌ̈i hiyʌ̈ʌ ham k'õsi nʌmgui haichëjierram. Mag Felipeegta jëeuchëtarran hamachjö judionaan k'abam hee bãautarr haawai hajim, hamach kõit Jesuug hiek'amk'ĩir. Chi Felipe p'öbördam Betsaida hanʌm heem hajim. r/ Mag Pascua hee hõor pöm Jerusalén wëttarr k'ʌʌn hee hĩchab judionaan k'abam k'ʌʌnjã t'ʌnaajim, Haai hi jëwaan bëetarr k'ʌʌn. ;qo Pari maagwain jũrr chi fariseonaanau hamach k'apeenagpaita, —Keena, pãrau hoo nʌm, jãg sĩi hamag hiek'a nʌmuapai chan maadëu pöd maachig paa haubamgui haajeejim. Magnaa, Hoojurauma, jãg t'umaam k'ʌʌnta sĩi hi higar paauk'amamgui haajeejim. Judionaan k'abam k'ʌʌnau Jesús jʌraan bëetarr Xp) Mag hõor pöm Jesús k'ĩirp'ee hoon bëetarran, hirua Lázaro chi meem ya jẽbdeg sĩerrta deeu p'iriu hautarr chi hootarr k'ʌʌnau jajaauk'am hũrwia hi hoom k'õchgauta mag hi k'ĩirp'ee bëejierram. o Vn% Heeu hi mamag k'abaadeewai chan maach chi dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌnau chan marau bʌ̃ʌrjã k'augba naajim, jãgwiata mamag k'ajĩ. Maimua ya nassi pawia hich Haai haar hʌ̃gt'ar petarr k'urta marau k'ap'ʌ hap'öbaadëjim, ya hag nawe hi jãgju Hẽwandam hiek p'ã sĩsidʌm gaai jãg jaau sim haawai juaujö jãgtarr. m “Sionpien, honee habat.Pãadë hoobat: har pãar Rey sĩi parhoobam k'ʌʌnjö burrodam gaaita hurum” ha sim. (Zac. 9:9) bl= Mag wëtumua ya hag nawe Hẽwandam hiek p'ã sim gaai hich Jesús higwia jaau simjö, burrodam hʌ̃r waaidʌwia warag hag gaaita mamua p'öbör hee hich mag dubjim. Mag chi Hẽwandam hiek p'ã sim gaai: vke Mag hũrp'öbaadeewai hõrau sot'ark piujöm t'ʌrrp'ënaa hag jua panhap'a hi k'ĩirp'ee bëejierram. Maimua hich dʌ̈icha hoobaicheewai serereuk'amua honegau, “Hʌ̈ucha habarm Hẽwandam. Hich mʌʌta pʌchdëu maar israelnaan hat'ee pʌch jũrr pʌ̈ibarmʌu. Hichta maar Reik'aju haawai pʌchdëuta hi hʌ̈u wai chitajugui” haajeejim jũrram k'ʌʌnau. ]j3 Mag Jesús dʌ̈i maar Betania paauk'achëtarr noram Jerusalenmua hũrp'öbaadëjim haajem, hi barju. Maagwai ya hõor pöoma Jerusalén p'öbör hee t'ʌnaajim haajem, mag p'iesta hat'ee wëttarr k'ʌʌn. i! Pari mag Jesuu hi hiiu hautarr gaaimua, judionaan pöm tag hamach higar k'aba jũrr Jesuu jaau nʌrrʌmta hʌ̈k'a t'ʌnʌisierr haawai, chi p'adnaan pörnaanau jũrr hich Lazaropata dʌ̈i t'õopʌ̈ijugui hap'öbaadëjim. Jesús Jerusalén p'öbör hee dubimatarr h  g  Mag Jesús Betania sĩeichëmjã chi judionaan Pascua dichaag bëetarr k'ʌʌnau k'aug hat'aawai k'apan hi hoon bëejierram. Pari mag bëe t'ʌnʌm chan hi hoogpaijã k'aba, hich Jesuu Lázaro p'iriu hauwia maach hich mʌg sim hoogpata bëe naajim. Ef Magnaa, Hap'ʌʌm k'ʌʌnan hich mag pãrau pãach hee hoo wai wënʌrraju; pari mʌ chan hich mag pãar k'ĩir chitabajugui hajim. Judionaan chi pörnaanau Lázaro t'õoju k'ĩirju narr Ve% Judaau mag hiek'abaawai Jesuu hirig, —Hidëu hirig jʌ̃gdeeu mʌ bʌ̈ sũgpibá hajim. Jã hi dën nau jöpcha mʌ meebaadeewai hagua mʌ k'a p'uraag sĩi hãk'a wai sĩerr k'abahab hajim hirig. d3 Pari Judaau mag hiek'atarr chan sĩi chadcha hap'ʌʌm k'ʌʌndam k'ĩirjuwia k'aba, nem jĩgmie harr haawaita mag hiek'a sĩejim. Hichdëuta maach t'umaam k'ʌʌn p'atk'on di wai nʌrraajerr haawai hõrau maachig deemam hauk'ërmamjã hichdëu jĩgk'am haig jĩgk'aajeejim. yck Mag hoobaawai maar heem hãb maar k'apeer Judas Iscariote ha t'ʌ̃ʌrjerrau magjim: —Hëh, jãg jʌ̃gdee trescientos denariom gaai përpʌ̈iju haai sĩerrta, ¿k'ant'ee sĩi jãg hãr choobaadëma, hagua hap'ʌʌm k'ʌʌndamag nemdam haudeeju haai sĩerrtá? hajim. Hich mag Judaauta hewag pawiajã hich Jesús hoomap'a haajerr k'ʌʌnag hi pʌr deeju hajiebma. b  Oa Mag nʌmta hich Lázaro hʌ̃p'ʌi hãbak'ai María jʌ̃gdee narrdo chaar dën nem parhẽpagk'am dʌ̈i dubchëjim. Mag dubchëwia, chigagjã higba, hagua Jesús bʌ̈ sũgnaa deeu hich pörbʌ̈ʌupai jʌʌupʌ̈ijim. Mag nem t'ũpag sĩewai mag hirua Jesús bʌ̈ hagua sũgbaadee sĩi dijã hëntër t'ʌ̃ap jöisijim. /`W Mag hi barbaimaawai maiguim k'ʌʌnau wajap p'iejãb wauwia Jesús k'öpiju hap'öbaadëwia chadcha waujierram. Maimua ya t'um wau haaipa sĩsiewai chi Lázaro hʌ̃p'ʌi Martaau chi nemek t'öi jijig k'ajim. Maagwai maar t'ach k'ö nʌm haig hĩchab hich Lazarojã dʌ̈i t'ach k'ö sĩejim. a_ = Maimua mag p'iesta Pascua burraag seis diaspai waaur nʌm heeta, hich Jesús Betania hanʌmʌg mam dʌ̈i maarjã wëtjim. Mag Betania p'öbör heeta mag woundam Lázaro hanʌm hichdëu p'iriu hautarrjã sĩejeejim. h^I 9Maagwai chi fariseonaanau p'adnaan chi pörk'a narr k'ʌʌn dʌ̈imua ya hõrag jaauk'a wai naajim haajem, chi Jesús sim k'aug hat'aawai hamachig jaaumk'ĩir, mag hamachig jaaubaawai sĩi hi pʌr hawaan wëtaag.t]a 8Mag wët t'ʌnʌmuan Jesuuta jʌrp'öo haajeejim. Maimua ya Haai hi jëeujem degcha paauk'aimawiajã hi bëebaju k'ĩirjuwia jũrr hamach k'apeenagta, —Keena, ¿pãrau k'ĩirjuawai mʌg p'iesta hee hi bëeju k'ai? haajeejim haajem. 9\k 7Mag p'öbör Efraín hanʌmʌg weetwai judionaan p'iesta Pascua haajem burrju dakpapa k'ajim. Hamach hi harr haawai, mag p'iesta hʌ̃rʌʌ harr haawai, hõor pöm Jerusalenag hërërëu k'ajim, Pascua burrju nawe k'ĩir k'augaag, hamach jöoinau jaaujerrjö domer nʌmua hamach k'aibag barpäain. A[{ 6Jesuu ya mag hich t'õoju k'ĩirju nʌm k'ap'ʌ sĩerr haawai ya tag judionaan hee parhooba nʌrraba haajeejim. Mag gaaimua hichta warag Judea durrmua warp petajim, p'öbördam Efraín hanʌmʌg. Mam chan hõor pömcha k'aba naajeejim. Maig maar hi dʌ̈i naaimajim, hi k'a hogdʌba wënʌrraajerr haawai. Z' 5Ya Caifaau mag hiek'atarr haawai magtarr haigmua judionaan chi t'et'emnaanau hãba hibëpwia warre Jesús t'õoju k'ĩirjugta wai nʌisijim. lYQ 4Pari magbarm chan hĩchab judionaan kõitpai k'aba, hewag paawai t'um hich chaaink'aju k'ʌʌn kõitpa t'õju ha sim hajim, judionaan k'abam k'ʌʌn hawiajã, magbarmua hich chaain durrpierram k'ʌʌnta k'od hãbamk'a hawaag. X 3Pari wajapcharan Caifaau mag hiek'atarr chan hich k'ĩirjugjã k'abajim. Wajapcharan mag añoou hichta t'um p'adnaan t'ʌnarr k'ʌʌn pör harr haawai hich Hẽwandamau mag hiek'apibaawaita mag hiek'ajim, Jesuuta judionaan t'ʌnʌm kõit t'õju higwia. eWC 2Magnaa hichdëupai, Mua hoowai wajapcha hajuun, mag pãrau jaau nʌmjö maach t'umaam k'ʌʌnta dau hap'ʌʌ hapiju k'ãai, jãg happaita maach t'umaam k'ʌʌn kõit t'õopiju haai simgui hajim hanaabá, Jesús higwia. cV? 1Mamʌ hãaur k'ʌʌnau mamagk'am hee, hãb mag añoou p'adnaan t'um t'ʌnarr k'ʌʌn pörk'a sĩerr Caifás ha t'ʌ̃ʌrjerrau hich k'apeenag, —Pãrau chan bʌ̃ʌrjã k'ĩirjubata hiek'a nʌmgui hajim hanʌm. U 0Maadëu hʌdʌraa hirig jãgʌm nem waupi nʌmʌn, t'umaam k'ʌʌnta hi higar paauk'awia hamach reik'apiju. Magbaawai Romapien chi t'et'emnaan bëewia, jũrr maach Haai hi jëeujem diita pogueupʌ̈inaa, maachjã dau haug waujugui hajierram haajem. ZT- /Magbaawai chi fariseonaan, p'adnaan chi pörk'a narr k'ʌʌn dʌ̈i hãba, tagam k'ʌʌn chi t'ierrnaanpa biirdʌjierram haajem. Mag biirdʌnaa hamach heepai jũrr hamach k'apeenagta, —Keena, ¿maadëu jãga hajuma jãg woun dʌ̈i? hajierram hanʌm. Jãguan chadchata maach dauderraa hag na hõrau nem hooba haajempata wau nʌrrʌm. S# .Pari mag t'ʌnʌm hee, hãaur k'ʌʌn warag fariseonaan haar wëtjim. Mag wëtwi Jesuu mag hõor p'iriu hat'amta hĩgk'aimajierram haajem. aR; -Mag Jesuu Lázaro p'iriu hautarr hamach daúacha hootarr gaaimua, judionaan k'apan María dʌ̈i bëetarr k'ʌʌnau k'ap'ʌ nʌisijim, chadcha Jesús hich Hẽwandamau pʌ̈itarr. Mag warag hi higar nʌisijim. Q  ,Magbaawai maach chi meem harrta chadcha dawag höbërchëjim. Hoowai hich hauk'ërtarr hich mag bʌ̈ haarmua k'ĩeb mor t'um dĩes baúa pʌrëunaa hödi haigmua hʌ̃gt'aag pörpa k'ĩir jãarjemua pʌrëu simta höbërchëjim. Mag höbërbaicheewai haig narr k'ʌʌnag, —Jãimua jãg put hẽerk'abapʌ̈it hajim, hidëu hich diig mamk'ĩir. Jesús pʌr hawaag hibëptarr $PA +Mag hiek'awia deeu hichdëupai jũrr mag chi meem jẽb deg sĩerragta hi t'ʌ̃rcha t'ʌ̃rt'ʌ̃rnaa t'et, —Lázaro, dawag höbërbaichë hajim. O *Mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, mua pʌchig jëeuwai pua mʌ hiek hʌ̈k'aajem. Pari magʌm hãba, hichiita t'umaam k'ʌʌn jʌ̃g daar mua t'et mag hʌ̈u hajim ha chirʌmgui hajim, t'umaam k'ʌʌnag chadcha pʌchdëuta mʌ pʌ̈ijim ha k'ap hamk'ĩir. N )Mag chi mok chawag pʌrëupi jaautarr haawai chadcha chawag pʌrëupʌ̈ijierram. Magbaawai Jesuu hʌ̃gt'aag heerpanaa Hẽwandamag, —Tata, mua pʌrʌg hʌ̈u hajim ha chirʌmgui hajim, mʌg mʌchdëu jëeu chirʌm pua hʌ̈u mʌ hiek hʌ̈k'abaawai. AM{ (Magbaawai Jesuu hirig, —Mamʌ mua k'abá chaigjã pʌrʌg, mua hi p'iriu hauju pʌch t'ãar hee k'ap'ʌ hʌm k'ai, pua chadcha Hẽwandam jua t'eeg hooju ha chirajimgui hajim. YL+ 'Mag haig pachëwia Jesuu chi haig narr k'ʌʌnag chi mokpör chawag pʌrëupʌ̈ipi jaaujim. Magbaawai Martaau hirig, —Señor ya maach hauk'ërtarr k'ãai jayap sim haawai ya maach hãr k'ërabahab hajim. lKQ &Mag mawia ya chi hauk'ërtarr haar pabaimaawai deeu gaai machag haadëjim. Chi binaan hauk'ërtarr jẽbdi, nawe durrbʌ̈ hee chi k'örm hajim. Mag simta mok pör pöm simuata sĩi chi jẽbdi hi hee joot'ʌ wai naajim. bJ= %Pari mak'ʌʌnau mag nʌm hee, hagjö bigaaum k'ʌʌnau jũrr, —Hichta mʌig sĩerr hak'iin, jãg dau k'ĩsu k'itʌm monaautarrjö, ¿mʌg Lazarojã hirua monaaubak'am k'ai? haajeejim. Jesuu Lázaro p'iriu hautarr I7 $Mag Jesús bĩebaadëm hoowia chi judionaanau, —Keena, pãadë hoobat: Jãgan chadchata hirua hi jãsene haajeejimwai haajeejim jũrram k'ʌʌnau. >Hw #Mag gaai machag haadëmua hich Jesujã bĩejim. $GA "Mag warag hich haig narr k'ʌʌnagta, ¿Jampaita hauk'ërjierrá? ha jëeujim. Magbaa hamachdëu, —Señor, hachum k'abahab; hoomierrau hajierram hirig. 9Fk !Mag warag hich dak'ĩir bĩebaadëm dʌ̈i chi judionaan hi dʌ̈i bëetarr k'ʌʌnjã bĩep'öbaadëm hoobaawai hichpa hö jãsenaaga haadëmua gaai machaaga haadëjim. ;Eo Mag bëewi, Jesús haig barchëwi, hi bʌ̈k'ʌrr p'õbk'anaa hirig, —Señor, pʌ mʌig sĩerr hak'iin, mʌ hẽp'emk'öi mʌg dau hap'ʌʌ habak'amgui hajim, bĩemamua. TD! Pari mag María hapuraa höbërbaadëm hoobaawai judionaan ham k'ĩir jãsenk'aag ham haig bëewia narr k'ʌʌnau chi binaandam hauk'ërtarr haarta bĩen mampii hawia dʌ̈i hi hẽudee pochag bëejim. _C7 Maagwai chan hagt'a Jesús p'öbör hee dubba, Marta dʌ̈i hootarr haigpai sĩejim. OB Mag chadcha hichig mag jaaubaimam bʌ̈rre Jesús haig bëejim. jAM Maimua Jesús dʌ̈i mag hiek'a dʌnaawia, chi Martaau hich heeum haar mawia, hök'arii hi kach gawaa, —María, maach Maestro ya chum p'öbör higaau sĩeichëm. Hi hiek pʌ dʌ̈i hiek'aag haajemgui haimajim haajem. @ Magbaawai chi Martaau, —Señor, mua k'ap'ʌ hʌmgui hajim, pʌ chadcha hich Hẽwandam Hiewaau. Pʌʌta warrgarwe hich Hẽwandamau hich hiek jaaumk'ĩir mʌg jẽb gaai pʌ̈iju haajerr k'abahab hajim hirig. Jesús Lázaro hauk'ërtarr haar mawia bĩetarr ?1 Maimua har mʌig heegarwejã mʌ hiekta t'ãraucha hʌ̈k'awia mʌ dënk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn chan meem hiek meebam. Mak'ʌʌnan meewiajã deeu p'iidʌtk'awia hich mag nʌisijugui hajim. Magnaa hirig, —¿Pua mʌ mag hiek'a chirʌm chadcha hʌ̈k'a hʌwi? hajim chi Martaag. '>G Magbaawai hirig Jesuu magjim: —Muata hõor p'iriu haunaa hich mag wai chirsiejem. Chi mʌ hiekta hʌ̈k'a sim k'ʌʌn meewiajã deeu hiiujugui hajim. =+ Magbaa Martaau, —Chadcha mua k'ap'ʌ hʌmgui hajim, mʌg hatag hötarr k'ʌʌn t'um deeu p'iidʌtk'a nʌm hedan hijã dʌ̈i p'iidʌju. `<9 Magbaawai Jesuu hirig, —Marta, pʌ hẽp'emk'öi deeu hiiu p'iidʌjugui hajim. l;Q Pari mua k'ap'ʌ hʌmgui hajim, pua Hẽwandamag jëeubaawai pʌchdëu jëeubarmpierr hirua haju. ':G Mag bëewia ya Jesús dʌ̈i t'ẽubaicheewai chi Martaau hirig, —Señor, pʌ mʌig sĩerr hak'iin, mʌ hẽp'emk'öi mʌg dau hap'ʌʌ habak'amgui hajim. 99 Mag nʌm hee Martaau hũr hat'ajim haajem, ya Jesús hamach dakpamam. Mag k'aug hat'aawai hi k'ĩirp'ee hoon bëejim. Pari María maba, deg sĩsijim. c8? Jerusalenmua mag dak'a sĩewai judionaan k'apan weetjeejim haajem, Marta María dʌ̈i nʌm haar, mag hamach numpai hap'öbaadeewai hamach hẽp'emk'öi k'ĩirjuwia hatcha gaai machgau hök'ĩirjuu hapimaaugau hawia. k7O Mag chi meetarr p'öbör Betania hanʌm Jerusalén dak'a kilómetros t'ãrjupjö sĩejim baraag. j6M Mag wëtwia hũrimaawaijãh, ya k'ãai jayap sim ha jaau naajim, chi Lázaro hauk'ërtarr. `59 Mag hirua hoon wëttarrau habaawai maar heem hãb maar k'apeer ham dën hibʌʌr wauwia Meís ha t'ʌ̃ʌrjerrau, —Keena, magan maachjã hi dʌ̈i wëttarrau hajim, hi dʌ̈i hãba k'ëchimaag. Hirua mag sĩerran, Judeapienau peer hich Jesús t'õotarr haarta deeu högk'aba maagpam higwiata mag sĩejim. Mag Meís hanʌm, hi t'ʌ̃r chaar Tomás hajim. Mag, chadcha Jesús mam dʌ̈i maarjã hi dʌ̈i wëtjim. Jesuu hõor p'iriu hauwia hich mag wënʌrrapiejem w4g Pari hʌ̈uta mʌ hi haar k'aba chirajimgui hajim. Magba hak'iin nau jãg chi mee sim mua pãach dak'ĩir p'iriu haujujã hoobak'am. Mamʌ chadcha Hẽwandam jua t'eeg mʌ gaai sim k'ap hamk'ĩir, hi haarcha hoon wëttarrau hajim marag. D3 Maimuata ya warre marag, —Lázaro meejimgui hajim. D2 Pari Jesuu mag Lázaro k'ãibaadëm ha sĩerran, maan hiin ya hi meebaadëmta jaau sim hajiebma. Pari mag simta maraun k'augba, sĩi k'ãai chaar k'ãibaadëmta jaau simpii naajim. .1U Magbaata marau hirig mag naajim: —Señor, mag k'ãibaadëm k'ai, magan hʌ̈u hi k'ĩirdam hinaa haadëm. Mag k'ai magan hʌ̈u pör k'oordʌjugui hanaajim. 0w Maimuata sĩi hawia, —Maach k'apk'ʌʌn Lázaro ya k'ãibaadëm; pari mua deeu hi p'iriupäain majugui hajim. T/! Pari maach hedaarta chitaju hat'een, sĩi bʌ̈hëu subaadeeu k'ãijã buudimajugui hajim, k'ĩchag hee haawai. Mag hagt'a hag hora k'aba sĩewai hararagagta chitʌmjö hõrau mʌ chig habajugui hajim. ./ Magbaawai jũrr hichdëu marag, —Pari hagt'a hamau mʌ t'õoju hora k'aba sĩebahab hajim. ¿Pãrau hoowai mʌg hedau hãspapak'am doce horas sĩeba haajẽ? hajim. Hãsdawan maach dichmam haig mawiajã bʌ̈ waaur t'ʌt'ʌgag maba haajemgui hajim, hãsdaau haawai. #-? Magbaawai marau hirig, —Maestro, ¿hĩschapai hich jamaam k'ʌʌnau peer pʌch mokou bar t'õotarr k'ʌʌn haarta deeu pʌ mam hig sĩ? hanaajim. e,C Maimua hag k'ur ya k'ãai numí naata marag hichdëu, —Deeu Judeaag wëttarraugui hajim. +y Mamʌ mag simta mag Lázaro mor mas sim hichig jaaubaichëmjã maba, warag k'ãai numí mag maach narr haig sĩsijim. j*M Jesuu chadcha Marta dʌ̈i Mariajã hoomap k'aba ni hich Lazarojã hoomap k'aba haajeejim. J)  Pari hichig mag jaaubaa sĩi warag, —Jãg k'amor machagau chan hi meem hiek meebamgui hajim. Jãan sĩi jãg k'amor machag gaaimua Hẽwandamta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai sim hanaa mʌchjã hi Hiewaa haawai hagjö chirʌm ha k'ap hamk'ĩirta jãgpijimgui hajim hich Jesuu mag hichig hiek jaauchëtarrag. )(K Mag hamach hẽp'emk'öi mor machpawia warag heeg pamaawaita hamach numiim k'ʌʌnau hõor jʌr hauwia hich Jesús haig pʌ̈ijierram, jawaan mamk'ĩir. Magbaawai chadcha bëewia, —Señor, pʌ k'apk'ʌʌn chi wajap'am pua hʌ̃rcha hiigjemjã pödba k'ërʌmgui ha jaauchëjim Jesuug. ' Hich mag Lázaro hʌ̃p'ʌi Mariaau hajim, maach Pör Jesús bʌ̈ hʌ̃r jʌ̃gdeeu choonaa hich pörbʌ̈ʌupai jʌʌupʌ̈itarr. F&  Biek hãb p'öbördam Betania hanʌm hee woundam Lázaro hanʌm mor machpajim haajem. Hich Lázaro hʌ̃p'ʌʌin numí wai sĩejim, María Marta dʌ̈i. Mak'ʌʌn dʌ̈ita sĩejeejim hich. s%_ *Maig hirua Hẽwandam hiek jaau sim hũrwia hõor k'apank'am k'ʌʌnau hi hiek hʌ̈k'ajierram.$) )Mag hi maig sĩeimaawai hõor pöm hi haar wëtwia hamach heepai, —Keena, chadcha Juanau chan mʌg Jesús dënjö hag na hõrau nem hooba haajemjã wauba k'itajim. Mamʌ hirua hich mʌg woun higwia nem jaaujerran, chadcha t'umaa hich hag heeta jaaumajimgui hajierram. #% (Maimua mawia hag na Juan chi hõor pör choomieu Jordán hee hõor pör choo sĩerr gar dʌrbawia maig sĩsijim, hedau höbeerjem gar. " 'Pari hich Jesuu magbaawai hũwaai hi pʌr hauju hẽk'ajierram. Pari hich pʌr haupiba, hʌ̈u peerdʌ k'eerbaadëjim. X!) &Pari pãachdëu hoowai muajã hirua nem waaujemta wau chirʌm k'ai, mʌ hiek hʌ̈k'aba hawiajã k'ap'ʌ habat hajim: hich Hẽwandam chi Haaijã mʌ dʌ̈i sim, maagwai mʌchjã mʌch Haai dʌ̈i chirʌm. } s %Pãachdëu hoowai mua mʌch Hayau nem waaujem k'ĩir waubata chirʌm k'ai, magan hoob mʌ hiek hʌ̈k'amiet hajim. 9k $Hich Hẽwandamauta hich haarmua mʌ jʌr hauwia mʌg jẽb gaai pʌ̈itarrta, ¿jãga pãrau mʌrʌg mag mua k'aigba hiek'a chirʌm habarju, mua Hẽwandamag Haai hicheewai? Z- #Hirua magtarran hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr k'ʌʌn higwiata mag sĩejimgui hajim. ¿Pari mak'ʌʌnjã hagjö mʌig heegarm k'ʌʌn k'abajĩ? Magua maadëu k'ap'ʌ nʌmgui hajim, hich Hẽwandamauta mag p'ãpitarr haawai mua mag mʌʌn Hẽwandam Hiewaau ha chirʌm haig pãrau mua k'aigba hiek'a chirʌm haju k'aba nʌmgui hajim. fE "Magbaawai hich Jesuu hamag, —¿Pãrau hoowai mua magju k'aba chirʌ́? hajim. ¿Pãrau k'ĩir heyaa k'aba nʌ, har Hẽwandamau pãar jöoinag hich hiek p'ãpitarr gaai, “Pãran hẽwandamnaanau” ha p'ã sim? K !Magbaawai chi judionaan chi pörnaanau, —Marau chan mag pua nem wajap'a waaujem gaaimuata pʌ mokou baraagpam haba nʌm. Marau chadcha pʌ mokou barm hig nʌmʌn, pʌch hiek gaaimuapaita pʌ barm hig nʌmgui hajierram hirig, mʌg maach hãba t'um hagdaujöpai t'ʌnʌmta pʌ hiek mag pʌʌn Hẽwandamau hanaawai.  Pari mag nʌm hee Jesuu hamag magjim: —Mʌ Hayau hich jua t'eeg mʌrʌg deetarrau mua chadcha pãar dak'ĩir nem wajap'am pöm k'ĩir pogk'e wauwia chirʌm. Pari mag nem k'ĩir pogk'e wautarr hee, ¿chijãg gaaimuata pãrau mʌ mokou barm hig nʌ? hajim. q[ Hamachig magbaawai chará chi judionaan hũwaai sereu p'öbaadëwi deeu hi mokou barm hig naajim. I  Magnaa, Mʌ mʌch Haai dʌ̈in maran hich hãbampaiugui hajim. S Mʌ Haai hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai sĩerrʌmuata mʌrʌg mak'ʌʌn deejimgui hajim. Mag hichta hʌ̃rpai sĩerrʌmua deetarr haawai hãbmuajã hi jua heemjã pöd k'echeubamgui hajim. N Magbaawai mʌchdëuta mʌch Haai haar ham höbërju haai hapiejem, tag hok'ooba sĩi hi chaaink'a hich mag wënʌrramk'ĩir. Ya magbarm chan ni hãbmuajã mʌ jua heem k'echt'ʌg haubamgui hajim. +O Chadcha mʌ dënk'a nʌm k'ʌʌnaun, jãg ovejanaanau hiek gaaipai hamach pastor k'aug haaujemjö, mʌjã k'ap'ʌ nʌm, mʌ k'ai hagá; maagwai mʌchdëujã mua ham k'ap'ʌ chitʌmgui hajim. Mag mʌ k'ap'ʌ naawai mʌʌta ham na dʌnʌisimʌn, hamachdëujã mʌ hẽudee weetjemgui hajim. "= Pari chaig mʌchdëu jaau chirarrjö, pãar mʌ higar k'aba naawai, mua mag mʌ Hayau mʌ pʌ̈ijim ha jaau chirʌmjã pãrau hʌ̈k'aba nʌmgui hajim. r] Magbaawai hich Jesuu hamag, —Mua k'abá ya pãrag jaaubarm, pari pãrau hʌ̈k'amap'a nʌmgui hajim. Mʌ Hayau mʌchig waupitarrjö wau chitʌm hoo nʌm gaaimua pãrau k'ap'ʌ haju haai nʌm, mʌ chadcha hichdëu pʌ̈itarr. ~u Hi mag nʌrrʌmta judionaan k'apan hi haig pos haichëwia hirig, —¿Jãagwaita pua marag meerba pʌch jaaujuuta jãg sĩma? Pʌʌta chadcha warrgarwe hich Hẽwandamaucha pʌ̈iju haajerr k'ai, warre marag jaaubá hajierram, marau k'ap haag. 'G Maigta Jesús p'ʌʌrdʌ nʌrrajim daaugajãr Haai hi jëeujem di bigaau, “Pórtico de Salomón” ha t'ʌ̃r sim hee, dijãjö nem pöm wëu wëjöm hee.  Maimua hag k'ur nʌʌ hawia Jerusalén p'öbör hee deeum p'iesta wau naajim, Haai hi jëeujem di hëu haaipawia di t'eert'ʌgtarr p'iesta. Magtarrta hewag pawiajã hich hag hedau paawai hich mag p'iesta waaujeejim. Mag p'iesta noseg jaar hajim. A{ Pari magbaawai hãaur k'ʌʌnau mag nʌm hee, jũrr warm k'ʌʌnau, —Pãar dak pör hee dösãt bën paraam k'ʌʌnau hi dënjö mag hiek'ajupa hanaajim. ¿Wa pãrau k'ĩirjuawai meperau dau k'ĩsum k'ʌʌnjã daujã wajaug hapiju haai sĩwa? haajeejim, hich Jesuu bi heewe dau k'ĩsu t'aabatarr monaautarr higwia. Jesuu mag hiek'atarr mag p'iesta Las Enramadas hanʌm dichtarr k'ur hajim. Judionaan chi pörnaanau Jesús hisegtarr S k'apank'am k'ʌʌnau warag hamach k'apeenag, —¿K'ant'ee pãrau hi hiek hũr nʌma? Jã sĩi hich pör hee dösãt bën wai simua lököo sĩewaita mag hiek'a sĩebahab haajeejim, chi Jesús higwia. 1[ Pari chi judionaan chi pörnaanau Jesuu mag hiek'abarm hũrbaawai, hamach pem haawai, deeu hũwaai sĩi chum haaip'ur hiyʌ̈ʌ hihãbajã k'aba nʌisim hiek'au, Z - Mag mʌch t'õopiju ha chirʌm chan, hajués chik'amnauta mʌrʌg magpi naawai k'aba, mʌch k'ĩrauta hõor kõit mʌch t'õopijugui hajim, ham peerdʌ hawaag. Mʌ Hayau mʌrʌg magta hapitarr haawai mua chadcha hʌdʌʌr mʌch t'õopiju haai chirʌm. Pari deeu hũwaai mag hiiu p'iidʌagjã jua t'eeg chirʌmgui hajim ham jʌ̃g daar. I   ’Magua, mag pastor wajap'amjö hõor kõit hʌdʌraa mʌch t'õopiju haawai mʌ Hayau mʌ daupii wai simgui hajim. Pari mag hʌdʌraa mʌch t'õopiwiajã deeu hiiu p'iidʌjugui hajim. < q Pari hagjö deeum k'ʌʌn t'ʌnʌmgui hajim, mʌg israelnaan k'abam k'ʌʌn. Mak'ʌʌnjã mua hãbamʌg jʌr p'ë haujugui hajim, hamaujã mʌ hiek hũrbaawai hʌ̈k'amk'ĩir. Mag, israelnaan dʌ̈i pap hãbam dënk'a nʌisiewai mʌchta ham Pastork'a chitajugui hajim, hamach t'um hãba t'ʌa wai chitaag.  Maimua mag hiek'amamua deeu hichdëupai, ’Mʌʌta Pastor chaar chi wajapcharamʌugui hajim hich higwia. Hich jãg mʌ Hayau wajap'a mʌch k'ap'ʌnaa muajã mʌch Haai k'ap'ʌ chitʌmjö, mʌch higar nʌm k'ʌʌnjã mua k'ap'ʌ chitʌm; maagwai hamachdëujã mʌ k'ap'ʌ haajemgui hajim. Chadcha mʌch dën haawai mua ham kõit hʌdʌraa mʌch t'õopijugui hajim, ham peerdʌ hawaag.   #? Mag warag pastornaan hanʌmta hamachdëupa högk'awia k'ap'ig p'öbaadeejemgui hajim, nemchaain t'ʌam k'õchgau k'aba sĩi p'atk'on hat'eepaita naawai. +O Pari magba har pastor hanʌm k'ʌʌnjã sĩi p'atk'on hat'eepai t'ʌnʌm k'ʌʌnan, lobou nemchaain pʌraan hurum hoowaijã warag hamachta k'ap'igbaadeejem. Hamach nemchaain k'aba haawai bʌ̃ʌrjã ham gaai mas k'aba sim. Mag warag parhooba nemchaain dau hap'ʌʌ haaidʌpiejemgui hajim. *M Magnaa, Mʌʌta Pastor chaar chi wajapcharamʌugui hajim. Pastor chi wajap'am habarmʌn hich nemchaain peerdʌ hawaagjã hichta hʌdʌraa t'õopiejemgui hajim. Q ’Pari magba har sëuk'a chik'am k'ũguurjem k'ʌʌnan, chik'am hõorta jũrr hamachig paa haumam gaaimua chik'amnaan ovejata jĩgk'a haumamjö sĩerrjëemgui hajim. Mag nʌmʌn pari sĩi hamach hiek hʌ̈k'abarmuata chadcha peerdʌju ha jaauwai warag hʌdʌʌr hʌ̃gt'archa höbërpiejem hiekjã hũrpiba, hõor k'ĩirjug hãrpʌ̈i nʌmta mag nʌrrjëe haajemgui hajim. Mamʌ mʌ chan ham dënjö magaagta bëebajim. Mʌʌn sĩi mʌchdëu Hẽwandam hiek jaau chitʌmta hʌ̈k'abarmʌn, hich mag hi dënk'a wënʌrranaa mʌig heegarwejã honee hamk'ĩirta bëejimgui hajim. E Magnaa hamag, Mʌʌta puertdi charau; chi mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimuata peerdʌ nʌm k'ʌʌnan chadcha mʌ dënk'am hiekta mʌ dënk'a nʌisimgui hajim. Chi mag nʌisim k'ʌʌnagan, jãg chi pastorrau hich nemchaain wajap'a hoopaar p'ũak k'öpi wai nʌrraajemjö, muajã hĩchab ham t'ʌa wai chitajugui hajim. ~}{z]y`xxBwwvGut_s&r~qq#p\on(mykjih4gg"ff e*dPcbb!a2`_j^]\\ ZYXX,WVUTTRQPUO{N\MLLJIHGFF DDCBA@2?`>=]<;K:9@76544G3U2v100h/2--S,+*)''2%$$"" `^j&KuBBt!Cf  @ J >48_)Mʌ pʌch Hiewaa haawai pʌchdëuta mʌrʌg mʌg durr gaai t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hiek t'eeg hʌ̃rpai hapinaa, pʌchdëu mʌch hiek hʌ̈k'apimam k'ʌʌnjã hĩchab mʌch dʌ̈i hich mag wënʌrraju haai hapieg hʌ̈u pua mʌrʌg pʌch jua t'eegjã deejimgui hajim.  Maimua mag jaau dichwia hʌ̃gt'aag heerpanaa hich Hayag magjim: “Tata, ya hag hora pabaadëm. Mʌg pʌch hipierraa chirʌm gaaimua chadcha pʌch Hiewaak'a chirʌm hõrag k'ap'ʌ hapibá hajim, magbaawai muajã hĩchab pʌchta hamag t'ö hiek'apieg. \1!Hoob k'ĩirjumiet, mua hag nawe t'um pãrag mag jaau chirʌmʌn, pãach warag mʌ dënk'a wënʌrrʌm gaaimua honee hamk'ĩraugui hajim. Mʌig heegar nʌweran pãar chadcha dau hap'ʌʌ wënʌrraju; pari k'ĩirdam honee habat hajim; mua mʌch garmuata mʌg durr gayam jua t'eeg t'um pödpʌ̈iwia pãar heeg hoo wai chitajugui hajim.U# pari magtarrau hoo chirak'imgui hajim. Ya pãar jĩerraugwia mʌch happai barpʌaju hora paagpam. Mag pãrau mʌch happai mʌ barpʌawiajã mʌch hap k'aba chirʌmgui hajim, mʌ Haai mʌ dʌ̈i sĩewai. `9Magbaawaita hich Jesuu magjim marag: —Hĩsta pãrau mag k'ap'ʌ nʌm hanaabma, Ya hĩsin chad marau k'ap'ʌ nʌmgui hanaajim, pua chadchata nem t'um k'ap'ʌ sim. Maguata bʌ̃ʌrjã pʌchig jëeubamjã pua maar k'ĩirjug k'ap'ʌ jaaubapʌ̈im. Maguata marau k'ap'ʌ nʌmgui hajim, pʌ chadcha Hẽwandam sim haarmuachata bëejim. Magbaawaita marau, —Hĩsin chadau pua warre dawaata jaaumabma hanaajim hirig, jãg sĩi k'augpimap'amjö bigawaapai k'aba. ' GMʌʌn chadcha mʌch Haai haar hi dʌ̈i hãba chirawiata mʌg durr gaai bëejim. Magtarr haawai mʌg durr pʌawia hũwaai mʌch Haai haar maagpamgui hajim. [ /Mag hed paawai ya tag pãar kõit mua mʌch Hayag hich jãg jëeu chitaju k'aba chirʌmgui hajim. Magju k'ãai pãachdëuchata warre mʌ hiek gaai t'ʌwia hirig jëeuju haai nʌisijugui hajim, hichdëujã pãar k'õsi sĩewai. Hirua mag pãar k'õsi simʌn, chadcha mʌ hi haarmua bëetarr pãrau k'ap'ʌnaa mʌ k'õsi naawaiugui hajim.  r ]’Hĩsin mua sĩi pãrag dawaacha k'aba, bigawaapaita jaau chirʌmjö chirʌmgui hajim, k'augpimap'amjö. Pari jãg nʌʌ hawia ya hag hed pabaadeewai tag jãg jaauba, warre dawaata pãrag mʌch Haai higwia jaaumajugui hajim. I ’Ya mag hed paawai, cha mua jaau chirʌm pãrau k'ap'ʌ naaju haawai, tag hĩsimjö mʌrʌg jëjëeu habajugui hajim. Pãar mʌ dënk'a naawai mʌ Hayag nem jëeu nʌm t'um hirua pãrag deejugui hajim. Pari mag mʌ dënk'a nʌm hawiajã hagt'a pãrau bʌ̃ʌrjã mʌ Hayag mʌ hiek gaai t'ʌwia nem jëeuba nʌm. Magta jëeubat hajim, pãachdëu nem jëeu nʌm deebaawai wajapcha honee haag. Jesuuta mʌg durr gayam jua t'eeg t'um pödbapʌ̈im DHich jãg hʌʌi chaai machgau noobaadeejemjö, pãarjã nau nʌʌpai hawia hagjö dau nowaa hap'öbaadëbajup, pari mag nʌm deeu maach hoobaawai hũwaai pãar t'ãar honee hap'öbaadëjugui hajim. Mag pãar honee hap'öbaadëm chan hãbmuajã tag pãar hök'ĩirjuu hapibajugui ha jaaumajim marag hich Jesuupai. Y+Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim, hʌʌi chaai hawaagpaawai bi machgau honee k'aba haadeejem; pari mag t'ʌnʌʌ hawia ya chi chaaidam hat'aawai, tag gaai machag t'ʌnarrjã k'ĩirjuba, jũrr honeeta haadeejem. oWMua mʌg jaau chirʌwe chan pãrau pöd k'aug hauba nʌm, pari ya chadcha pãach dak'ĩir magbaadeewaita mʌ hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌn honee t'ʌnʌm daar, pãar mʌ hat'ee hicharaucha bĩewia hök'ĩirjuu hajugui hajim. Mag pãar hök'ĩirjug pöoma hajup mamʌ, ya deeu pãach daúacha mʌ hoop'öbaadeewai jũrr pãar honeeta hap'öbaadëjugui hajim. gGPari maar k'apeenau hamach heepai mamagk'amua hichig jëeum hig nʌmjã hich Jesuu k'ap'ʌ sĩerr haawai hich garmuata jũrr marag magjim: —Chadcha mua pãrag, nau mʌgtarr k'ur nʌʌpai hawia pãrau tag mʌ hoobam, pari hag k'ur nʌʌpai hawia deeu maach hooju ha chirʌmgui hajim. ¿Mua mag hiek'atarr higwiata pãar mag k'augbabamk'arrá? s_¿k'an haawai k'ai mag nau nʌʌpai hawia haawai? Mua chan pöd k'augbamgui haajeejim jũrram k'ʌʌnau. 6eHirua magbaawai maar k'apeen hãaur k'ʌʌnau hamach wir haigpai, —Keena, ¿k'an haawaiuma haajeejim, mag nau nʌʌpai hawia tag maadëu hi hoobam hanʌm; pari mag simta, wa hag k'ur nʌʌpai hawia deeu maach hooju hanʌm? Magnaa hi hiek mag hich Haai haar maju haawaita mag hi hoobam haajem, 7Maimua marag, ’Nau mʌgtarr k'ur nʌʌpai hawia, tag pãrau mʌ hoobajugui hajim. Pari hagtarr k'ur nʌʌpai hawia deeu maach hoojugui hajim. J Wajapcharan mag mua jaaujerr hiek k'ap'ʌ hapi sim haiguin, mʌ Haai hiekpata hĩchab k'ap'ʌ hapi simgui hajim, mʌchdëujã hi hiekta jaaujerr haawai. Hök'ĩirjug harrta jũrr honegag paju |~qHiruata mʌ jaauju haai chirʌm haawai hichdëuta mua jaaujerr hiekjã mʌchdëu jaaujerrjö hũwaai pãrag k'ĩir heyaa hapinaa wajapcha k'ap hapiju. Mag sim haig chan hichta t'ö hiek'apiba, mʌʌta hirua pãrag t'ö hiek'api simgui hajim. } Hich Hẽwandam Hak'aarcha pierrwain chadau, hichdëuta mag chadam hiekjã k'ap hapiejeewai, Hẽwandamau pãachig jaaumam t'umaa pãrau k'ap'ʌ hajugui hajim. Mag hirua jaaumamjã chadam hiek'augui hajim, hirua sĩi hich k'ĩraupaita nem jaauba chi Hayau hichig jaaumamta jũrr pãrag jaaumaawai. Mag sĩewai mʌg hatag nem höbëbërg majujã pãrag k'ap'ʌ hapijugui hajim, hichdëupai. |/ Mag jajawagmamua, ’Hagt'a pãrag hiek jaauju pöoma wai chirʌmgui hajim, pari mʌʌgwaiwe par pãrag jaauk'iinjã pöd pãrau k'augbaju. R{ Maigta hich hag Hẽwandam Hak'araupai hĩchab mag dösãt mʌg durr gaai chi pörk'a sĩerrʌmjã hich higar nʌm k'ʌʌn dʌ̈i Hẽwandamau hich garmua ya pödbapʌ̈imjã k'ap'ʌ hapijugui hajim. Wz' Hichdëuta hamag k'ĩirjupi haujugui hajim, chadcha mʌchjã hagpierraa Hẽwandam dau na nem wau chitarr gaaimua hũwaai mʌch Haai haar chiraimam. Mag mʌ mam pabaadeewai pãrau tag mʌ hoobamgui hajim. y Hichdëuta hamag k'aug haupijugui hajim, hamachdëu mʌ hiek hʌ̈k'aba nʌm gaaimua mag Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr paraa nʌm. )xKMag hichcha pierrwain chadau hichdëuta wajap'a hõrag k'ap'ʌ hapijugui hajim, k'an gaaimuata Hẽwandam dʌ̈i mag hiekk'õr paraa nʌ, k'an hagá Hẽwandam dau na hagpierraa nem wau nʌm, maimua jãga hich Hẽwandamaujã hichdëu k'ap haju hich hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌn dʌ̈i. wPari mag mʌ maju ha chirʌmʌn, chadcha pãach wajapcha hamk'ĩraugui hajim. Mʌ maba hak'iin, Hẽwandam Hak'aar mag pãar k'ĩir jãsenk'ajujã bëebaju. Magarrau mʌ petaawain chadau mʌchdëuchata mʌch jũrr mag pãar k'ĩir jãsenk'ajujã pʌ̈ijugui hajim. nvUsĩita warag hök'ĩirjuu nʌm, pãach happai hap'öbaadeewai pãach dau hap'ʌʌ haju k'ĩirjuwia. puYPari hĩs ya mʌch chirarr haar mʌch pʌ̈itarr dʌ̈i hãba chiraan mam haawai warre pãrag jaau chirʌmgui hajim. Pari mag mʌ mam ha chirʌm hũrwia honeenaa ni hãbmuajã, “¿Jãgata sĩ mag pʌ sĩeimaju durrjã?” haba, ~tuYa mua pãrag hag nawe mag jaau chirʌmʌn, ya chadcha pãach mag ham jua hee dau hap'ʌʌ haadeewaijã mua pãachig hamau pãach dʌ̈i magju ha jaaujerr k'ap hamk'ĩraugui hajim. Jãga haichëju Hẽwandam Hak'aar hõor t'ãar hee sĩeicheewai ’Mag mʌch gaaimua pãar dau hap'ʌʌ hajujã warrcha mʌch k'apeenk'a hawaag pãar t'ʌ̃rk'a haauwaiwe mua chadcha pãrag jaaubajimgui hajim, hagt'a pãar dʌ̈i hamau magju wají narr haawai; mag nʌm dʌ̈i hĩchab mʌchcha pãar dʌ̈i chitaawai. osWMag hamau pãar dau haug wau nʌmʌn, hagt'a bʌ̃ʌrjã mʌ Haai k'augba ni mʌjã k'augba haawaiu. 2r]Ya hamauta pãar dʌ̈i magp'öbaadëmʌn, pãran hamau hamach heemua jʌr wërppʌ̈iwia hamach culto waaujem heejã tag dubpibajugui hajim. Mamag nʌʌ hawia juauchajã pãar k'ëchmaju. Mag pãar k'ëch nʌm k'ʌʌnau hamachdëupain Hẽwandamau pãar dʌ̈i magpi sĩewaita mag nʌm hajurau. Eq ’Mua pãrag hag nawe mag hõrau pãar hoomap'a haju ha chirʌmʌn, ya pãach dʌ̈i chadcha magp'öbaadeewaijã mua pãachig jaaujerrta k'ĩir heyaanaa warag hubʌ nʌisimk'ĩrau hajim. epC’Pari hõrau mag pãar hoomap'a nʌm hee, mʌchdëu jaau chirarrjö, mʌch hipaarmua mʌch Hayag hich Hak'aar pʌ̈ipi jaaujugui hajim, pãar k'ĩir jãsenk'amk'ĩir. Mag pierrwain chadau hichta mʌ destigk'ajugui hajim, hichdëuta pãrau hõrag chadam hiek jaaupimamua hĩchab mʌjã jãga chitʌ́ ha k'augpimaju haawai. Pari wajapcharan pãachjã mʌ destignaanaugui hajim, mua warrcha mʌch Haai hiek jaaubaaderr haigmua pãachta mʌ dʌ̈i hogdʌba wënʌrraawai.oonWPari juaujö hamau mag nʌmʌn, hamachdëu wajap'a hʌʌrk'aajem hiek gaai p'ã simjö, “Bʌ̃ʌrjã hiekk'õr chuk'um paarta mʌ hoomap hajurau” ha simjö, chadcha hich hag hee höbërmk'ĩrau ha jaaumajim hich Jesuu marag. pmYHõrau hag na wauba haajem nempa mua ham dak'ĩir waujimgui hajim, magʌm gaaimua k'ãijã hʌ̈k'amk'ĩir. Mua mag wauba harr hak'iin, hamachdëu mʌ hisegtarr gaaimua chadcha ham Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr chuk'u naak'am. Pari ya hamach daúacha mag hootarrjã hʌ̈k'abanaa warag mʌ hoomap nʌm haig, hich chi mʌ pʌ̈itarrpata hoomap'a nʌmgui hajim. wlgPari hamau k'augba nʌmgui hajim, mʌ hoomap'a nʌm haig hĩchab hich mʌ Haaipata hamachdëu hoomap'a nʌm. dkA’Mʌ bëebanaa mua hamag bʌ̃ʌrjã mʌʌta Hẽwandam Hiewaau hanaa ham peerdʌ haujujã jaauchëbamuan, hamachdëu mʌ hisegtarr gaaimua Hẽwandam dʌ̈i ham hiekk'õr chuk'u naak'amgui hajim. Pari mua hamag mʌch meerba jaautarrta hamau mʌ hisegtarr haawai hãbmuajã k'augba haawaita mʌ hiek hʌ̈k'abajim haju k'aba simgui hajim. jHamau mag hamachdëu ham haig pãar k'aibag wauju ha chirʌmʌn, pãach mʌ dʌ̈i k'apeerk'a nʌm gaaimuata pãar dʌ̈i hamau magju. Pari mag nʌmʌn, mʌ pʌ̈itarr Hẽwandam hamachdëu k'augbam gaaimuata pãar dʌ̈i hamau magjugui hajim marag. tia¿Chaig mua jaau chirarr pãrau k'ĩir heyaa k'aba nʌ? Sĩi chik'am chogk'a nʌm k'ʌʌn hamach patronnaan k'ãai hʌ̃rpai k'aba haajem. Magua, hamau mʌ dʌ̈i k'aigba haajerr haawai pãarjã hich hagjö hamau k'aibag waujugui hajim. Maagwai hich jãg mua jaau chitʌm hiek hãaur k'ʌʌnau hʌ̈k'atarr haawai pãar hiekjã hagjö hamau hʌ̈k'ajugui hajim. hPãraujã ham dënjö mʌ hiek hʌ̈k'aba nʌm hak'iin, hamau pãar daupii hak'am, hamach higar nʌm k'ʌʌn dʌ̈i haajemjö. Pari pãar ham heemua mua mʌch hat'ee jʌr hautarr haawai hamau pãar hoomap'a nʌmgui hajim, ya pãar hamach dʌ̈i k'aba naawai. *gM’Har mʌ hiek hʌ̈k'ab nʌm k'ʌʌnau pãach hoomap'a haawai k'ĩir heyaa habat hajim: pãar hoomap'a haju nawe mʌʌta hamau nacha hoomap'a hajierram. f}Deeu mua pãrag, hagdaujö jũrr dich k'apeen daupii habat ha chirʌmgui hajim. Jesús higar nʌm k'ʌʌn hoomap'a haju Ue#Warrjã pãrau pãach garmuata pãach Pörk'amk'ĩir mʌ jʌr hauba mʌch garmuata pãar jʌr hautarr haawai, mua pãar pʌ̈i chirʌmgui hajim, wëtwia hõrag mʌ hiek haaidʌ jaaumamua hõor mʌch higar paa haumamk'ĩir. Pãrau magmʌn, magan mʌ hiek gaai t'ʌwia mʌ Hayag nem jëeuwaijã t'um hirua deeb k'aba deejugui hajim. 2d]’Sĩi chik'am chogk'a nʌm k'ʌʌnau chan hamach patronnaanau nem wau nʌmjã k'augba haajeewai ya mua tag pãar sĩi mʌch chognaan gaai t'ʌ̃rbam. Mag t'ʌ̃rju k'ãai sĩi mua mʌch k'apeen hata t'ʌ̃rjugui hajim, ya mʌch Hayau jaaupitarrjã t'umaa meerba pãrag jaau wai chiraawai. `c9Pãrau mua nem jaau chirʌmta hipierraa hamʌn, magan pãarta mʌ k'apeenaugui hajim. wbg Maadëu dich k'apeen hat'ee nem waauwai hamag k'ap'ʌ hapiejem, chadcha maadëu ham k'õsi nʌm; pari mag nem wau nʌm k'ãai hʌ̃rpai simʌn, ham kõitjã hʌdʌraa dich t'õopi chirʌmta chadcha ham daupii chirʌm hanʌmʌugui hajim. ,aQ Mua pãrag jaau pʌa chirʌmʌn, mʌchdëujã hich jãg pãar daupii chirʌmjö pãach heepaijã jũrr hagdaujö chik'amnaan daupii habat ha chirʌmʌugui hajim. [`/ ’Mua pãrag mag hiek'a chirʌmʌn, mʌch honee chirʌmjö pãachjã warag wajapcha honee hamk'ĩraugui hajim. Pãar mag mʌjöta honee nʌmʌn magan mʌg heegarm honeg k'aba, honeg chaarta wai nʌisim. n_U Hich jãg mʌjã mʌch Hayau jaautarr hipierraa chitʌm gaaimua mʌ Hayau mʌch k'õsi wai sĩejemjö, pãraujã mua pãachig jaautarr hipierraata wënʌrrʌmʌn, pãrau k'ap'ʌ hajugui hajim, chadcha mua pãach k'õsi chirʌm. )^K Hich jãg mʌ Hayaujã mʌch k'õsi wai sĩejemjö, muajã pãar k'õsi chitʌm. Hich jãg pãach nʌmjöta nʌisit hajim, mua hich jãg pãar k'õsi chitaag. R]Har pãrau mʌ Hayau nem waupim k'õsi simjöta wajap'a nem waauwain pãrau warag hi t'ʌ̃rp'öota hapi nʌmgui hajim. Pãach mag nʌm gaaimua hõrau k'ap'ʌ haju, pãar chadcha mʌ k'apeenk'a nʌm. 3\_’Pãrau mʌ k'a hogdʌba mua pãachig jaautarr hipierraata wënʌrrʌmʌn, pãachdëu nem waupim k'õsimta mʌrʌg jaaubat, magbaa mua waub k'aba waujugui hajim. J[ Chi mʌ dʌ̈i narr k'ʌʌnta hamach garmua mʌ k'a hogdʌ nʌm k'ʌʌnan warag uva k'ãu bʌ̃ʌrjã chëba haajemjö hisegpʌ̈ijugui hajim, mʌ gaaita k'aar k'aba naawai. Magʌm k'ʌʌnan mʌ Hayau hoowaijã, chi k'ãu t'ʌrrptarr p'uabaadeewai hörpäaijemjöta nʌmgui hajim, hi hat'ee nem wauba sĩi parta naawai. mZSMag hiek'amamua deeu hichdëu jaautarrjö, ’Mʌʌta chi uva k'aar charaugui hajim, hich higwia. Maagwai pãar sĩi mʌ k'ãu nenergau. Chi mʌ dʌ̈ita hogdʌba simʌn chadcha Hẽwandam hat'ee nem wajap'am pöoma waujugui hajim, mʌch garmuajã hi hogdʌba chiraawai. Mʌ gaaimua k'abam chan bʌ̃ʌrjã pãrau pöd nem wajap'am waubajugui hajim. YMag pãachta mʌ k'ãu nenergk'a naawai hoob mʌ hogdʌmiet hajim. Jãg chi k'ãu chaar gaaimua t'ʌadʌbaadeewai chi neer hich happai pöd chëba warag p'uajemjö, pãarjã hich hagjö mʌ dʌ̈ita k'apeer k'aba nʌm chan, pöd Hẽwandam hat'ee nem wajap'a waubamgui hajim. Magua mʌ dʌ̈ita hich jãg hogdʌba nʌisit hajim, mʌch garmuajã jãg pãar hogdʌba chitaajemjö. XwPãran ya nemjĩir harg hee nʌmjöta nʌmgui hajim, mua pãachig nem jaautarr t'um hipierraa hʌ̈k'a nʌm gaaimua. VW%Pãar sĩi mʌ k'ãu nenergau. Wajapcharan pãran mʌ Hayau k'õsi simjö nem wawaagta mʌ dënk'a nʌmgui hajim. Pari mag mʌ k'ãu nenergk'a nʌmta k'ãu hãb k'ãijã pöd jopba simʌn, mʌ Hayau warag t'ʌapnaa barpʌ̈iju. Pari hʌ̈uta chëwia jop simʌn, warag wajap'ata hirua jar k'ëk'ër hajugui hajim, warag chëmk'ĩir. 4V cMamʌ mag wëttarrau hatarrta warag hiyʌ̈ʌ nʌmua magjim Jesuu, hichpai higwia: —Mʌʌta chi uva k'arau, maagwai mʌ Haai chi jĩirjem hanaa chi jaarjemʌugui hajim. "U=Pari hichiita hich mag hʌdʌraa mʌch t'õopiju haai chirʌmgui hajim, mʌch hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnau mua chadcha mʌch Haai k'õsi chitaawai hichdëu mʌchig jaautarrpierrta wau chitʌm k'ap hamk'ĩir. Mag hiek'apʌ̈iwia warag, —Maachta mʌigmua wëttarraugui hajim.YT+’Mepeerta mag mʌ k'ãai hʌ̃rpai sĩewai k'abam, pari mʌg jẽb gaai hichta chi pörk'a sĩerrʌmua hich hõor pʌ̈iwia mʌ pʌr hawaan wëdurum haawai ya pömcha pãar k'ĩir chitabajugui hajim. NSHĩswe hag nawe ya pãrag jaau chirʌmgui hajim, heeupemjö chadcha mag mʌch mawi deeu pierrwaijã mʌchdëu pãachig jaaujerr k'ĩir heyaanaa hag hiek gaaita warag hubʌ hʌ̈k'a nʌisimk'ĩir. jRMPãrau mʌ hiek hũrjierramgui hajim, mʌ mʌch Haai haar mawia deeu pãach haig bëeju ha chirʌm, pãar dʌ̈i chitaag. Pãrau chadcha mʌ k'õsi nʌm hak'iin, mag mʌ mam ha chirʌm hũrwiajã pãar honee naak'amgui hajim, mʌch Haai mʌch k'ãaijã hʌ̃rpai sim dʌ̈ita chiraimaawai mʌch Haai dʌ̈i hãba mʌchpata hõrau t'ö hiek'aju haawai. SQMag hiek'amamua, ’Mʌchjã honee chiraawai mʌch petaawai pãarjã mua honeenaa k'õinaata p'ëpʌajugui hajim. Mag pãar honeenaa k'õinaa nʌisim chan sĩi mʌg jẽb gayamjö k'ũchpai k'aba, hich mag nʌisim hiek'au hajim. Mag mʌ mam ha chirʌm hũrwia hoob hök'ĩirjuu hamiet, ni nem hök'öjã hamiet hajim marag. MPPari mʌ jũrr mʌ Hayau hich Hak'aar pãar k'ĩir jãsenk'amk'ĩir pʌ̈ibaawai maguata jũrr pãrag nem t'umaa jaaunaa mua pãachig jaaujerrjã deeu t'umaa pãrag k'ĩir heyaa hapijugui hajim. FOPãar dʌ̈i hagt'a chirʌwe ya mua pãrag t'umaa jaaubarm. ^N5Mamʌ chi mʌ hipierraata nem wauba sim chan mʌ k'õchk'aba haawaiugui hajim. Magnaa, Cha pãrau mʌ hiek'a chirʌm hũr nʌm chan mʌch hiekpai k'aba, jãan mʌch pʌ̈itarrau hiek jaaupitarr hiek'augui hajim. MMagbaawai Jesuu hirig, —Chi mʌ daupii simuata mʌ hipierraa nem wauju haawaima hajim; maagwai hiita mʌ Hayaujã hĩchab daupii habajup hajim. Mag maata mʌ Hayaujã daupii wai sĩewai maach numiita hi dʌ̈i hãba hi t'ãar hee jooba wënʌrrajugui hajim. >LuMagbaawaita Judaau (chi Iscarioteeu k'aba mamʌ) hirig, —Señor, ¿jãga mag maragpaita pua pʌch k'augpijuma hajim, pʌch hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnagpa pʌch k'augpiba? K%Chi mua nem jaautarr hũrnaa mʌ hipierraa simuan magan chadcha mʌ daupii sim ha sim. Mag chi mʌ daupii simʌn, hĩchab mʌ Hayaujã hi daupii hajugui hajim. Mag mʌ Hayau hi daupii habaawai mʌchdëujã hi k'õsinaa warag mʌch k'ĩirjugchata k'ap hapijugui hajim. cJ?Mag mʌ hiiubarm hedta chadcha mʌ mʌch Haai gaaita chirʌm pãrau wajapcha k'ap'ʌ nʌisiju. Hich mag hedta hĩchab pãrau k'ap'ʌ nʌisijugui hajim, pãachjã mʌ dʌ̈i naawai mʌchjã jũrr pãar dʌ̈i chitaju. *IMNau mʌigmua jöpcha pöm k'aba nʌm hee, mʌg jẽb gaai mʌ hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnau tag mʌ hoobaju. Pari mag hamau mʌ hooba hawiajã pãar dʌ̈in deeu maach hoojugui hajim. Mag deeu maach hoobaawaita pãrau k'ap'ʌ hajugui hajim, pãachjã mʌchjö hich mag hiiu wënʌrraju. 'HGMag hiek'ak'agmamua, ’Wouchnaanjö chan mua pãar dau hap'ʌʌ p'ëpʌabamgui hajim. Mawiajã mʌʌn hũwaai deeu pãar dʌ̈i chiraichëjugui hajim. jGMMagbaawai hirua hich Hak'aar pʌ̈iju. Pari ma, mʌg jẽb gaai sĩi parhoobam k'ʌʌnau pöd haubajugui hajim, hamau hi hoojã hoobanaa k'augjã k'augba naawai. Mag hamau hi k'augba nʌm hee, hichdëun pãrag hich k'augpinaa chadam hiekjã k'ap'ʌ hapijugui hajim, hichta pãar t'ãar hee sĩenaa mʌg hatagjã hich mag pãar dʌ̈i sĩerraju haawai. cF?Pãrau magmʌn, mʌch Haai haar paawai mua hirig pãar hat'ee dewam mʌch jũrr pʌ̈ipi jaaujugui hajim, pãar dʌ̈i hogdʌba hich mag pãar k'ĩir jãsenk'a wai nʌrramk'ĩir. Ma hich Hẽwandam Hak'araugui hajim. EMag hiek'ak'agmamua hĩchab marag, ’Pãrau chadcha mʌ daupii nʌm k'ai, mua pãachig nem jaautarr t'um hipierraa habat hajim. ID Mag pãar chadcha mʌ dënk'a naawai pãrau mʌ Hayagta nem jëeu nʌmʌn, muajã chadcha jerrba mag pãachdëu jëeu nʌmjö hajugui hajim pãar dʌ̈i. Hẽwandam Hak'aar pʌ̈iju jaautarr C/ Pãar chadcha mʌch dënk'a naawai pãrau pãachdëu nem k'õsim t'um mʌ Hayagta mʌ hiek gaai t'ʌwiata jëeumʌn, mua pãar dʌ̈i mag pãachdëu jëeu nʌmjö hajugui hajim, mʌchdëu pãar dʌ̈i mag chirʌm gaaimua hich mʌ Haaita chi jua t'ierriu ha k'ap hamk'ĩir. VB% Pãadë mʌ hiek hũrbat: Chadcha chi mʌ hiekta hʌ̈k'a simuan mua nem wau chirʌmjö waunaa hag k'ãai hʌ̃rʌʌchajã waumajugui hajim, mʌch Haai haar pawia mammuajã mua mʌch juapá deeju haawai. *AM Magnaa deeu maach t'umaam k'ʌʌnag, Chadcharau keena; mʌ chadcha mʌch Haai dʌ̈i chirʌm, maagwai hich mʌ Haaijã mʌ dʌ̈ita simgui hajim. Mua mag jaau chirʌm pãrau hʌ̈k'amap'a nʌm k'ai, sĩi mua nem wau chirʌm gaaimua k'ãijã chadcha Hẽwandam mʌ dʌ̈i sim habat hajim. ]@3 Magnaa chi Felipeeg, ¿Pua hʌ̈k'abata sĩ hajim, mua mag mʌ mʌch Haai dʌ̈i chiraawai mʌ Haaijã mʌ dʌ̈i sim ha chirʌm? Maguata mua nem jaau chitʌm chan sĩi mʌch hipaita jaau chitʌm k'abam. Mua nem wau chitʌmjã mʌchdëuta mag wau chitʌm haju k'abam; hajapcharan hich mʌ Haai mag mʌ dʌ̈i sĩejemuata waaujemgui hajim. (?I Magbaawaita Jesuu hirig, —Nawe pãar dʌ̈i mʌ hich mag chitaajemta, ¿hagt'a pãrau mʌ k'augbata nʌwi? hajim. Chi mʌ hoojemuan ya mʌ Haaijã hoowia sĩebahab. Mag nʌmta ¿k'an hatchata warag mʌch Haaipata pãachig hoopim k'õchk'a nʌma? hajim maach t'umaam k'ʌʌnagta. 6>eMagbaawai jũrr Felipeeu hich Jesuug, —Señor, magan marag maach daúachata pʌch Haai hoopibá, mag hoobaawai marau k'ap'ʌ nʌisijugui hajim, hi jãga sĩerrʌ́. =Magua, pãrau ya mʌ k'ap'ʌ nʌm k'ai, magan hĩchab mʌ Haaijã k'ap'ʌ nʌmgui hajim. Mag hi k'ap'ʌ naab mamʌ, nau hamau mʌ t'õobarm haigmua hatagta wajapcha hi k'ap'ʌ hajugui hajim, hi jãga sĩerrʌ́, mʌ hoo nʌm gaaimua hichchata hoo nʌmjö naawai. <Magbaawai hich Jesuu, —Mʌchpaita hʌ̃gt'ar maajem k'ʌd k'abahab hajim. Mʌ gaaimuata chadam hiekjã pãrau k'ap'ʌ nʌm. Mʌchdëuta mʌg jẽb gaaiwe hõor Hẽwandam dënk'apiejem. Hãba mʌ gaaimuapaita hõran mʌ Haai haar barju haai nʌmgui hajim. J; Magbaawai maar heem hãb maar k'apeer Tomás haajerrau jũrr hirig, —Señor, marau k'augba nʌmgui hajim, pʌ jamagta ma; mag nʌm, ¿jãga marau pʌ haar barjujã k'ap habarju? hajim. g:GYa pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim, mʌ jamag ma, maimua mag mʌ chiraimam haarjã jãga barju. =9sMʌ pãar na mamgui hajim; maimua ya nem t'um k'ĩir k'aug sĩsiewai hũwaai mʌ bëejugui hajim, pãar p'ë hawaan, mʌch chirʌm haig dʌ̈i hogdʌba hich mag wënʌrramk'ĩir. a8;Magnaa, Mʌ Haai sim durran di k'apan hõor joobaju pöoma t'ʌnʌmgui hajim. Mag hõor joobaju pöm chuk'u hak'iin, mua pãrag, “Mʌʌn pãar naaimamk'ĩir di k'ĩir k'augaagta pãar na mam” habak'amgui hajim. &7 GMaimua maach t'umaam k'ʌʌnag, —Hoob jãg tag hök'ĩirjuunaa hatcha k'ĩirju nʌʌ hamiet hajim. Mʌ chan chadcha tag pãar k'ĩir chitabaju; pari mua pãach pʌabajeewai hoob Hẽwandamaujã pãach hiseg sim hamiet. Magju k'ãai mua pãachig jawaagpamta k'ĩir heyaa habat hajim. 6 &Magbaawai Jesuu hirig, —¿Chadcha mʌ gaaimua pua hʌdʌraa pʌch t'õopiju chirʌ́wi? hajim. Mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au nau hõrau pʌchig jëeuwai hãt'ãrr bĩeju nawe biek t'ãrjup pua hamag bʌ̃ʌrjã mʌ k'augba chitʌm hajugui hajim.I5  %Magbaawai deeu hich Pedrooupai hirig, —Señor, pari ¿k'an jãgwi hĩswe mʌ pʌ dʌ̈i pöd maju k'aba chirʌ́? hajim. Pʌ gaaimuan t'õju hak'iinjã mʌʌn t'õju chirʌmgui hajim. r4] $Mag hi hiek'a höpinaa Simón Pedroou hirig, —Señor, ¿pʌ jamag mamta mag sĩ? hajim. Magbaawai hich Jesuu hirig, —Hĩswe chan pöd pʌ mʌ dʌ̈i mabam; pari hök'arta hich hagjö pʌ mʌ hẽudee majugui hajim Pedroog. L3 #Magta pãrau chadcha hagdaujö chik'am k'a k'õsi hamʌn, t'umaam k'ʌʌnau k'ap'ʌ hajugui hajim, chadcha pãar mʌ k'apeenk'a nʌm. Jesuu jaauwai Pedroou bʌ̃ʌrjã hi k'augbam haju jaautarr G2 "pãrag hiek hiiurta jaau pʌak'im. Ma, mʌgaugui hajim: Jũrr hagdaujö chik'am k'a k'õsi habat. Mua jãg pãach k'õsi wai chitʌmjö, pãraujã hagjöta pãach k'apeen k'a k'õsi habat. &1E !Mag hiek'amamua hich t'õoju higwia, ’Chaaina, mʌʌn sĩi k'ũchpaita pãar dʌ̈i chirajugui hajim. Mʌ petaawai parii pãrau mʌ jʌrju. Pari na mʌchdëu judionaan chi t'ierrnaan dak'ĩir hiek'a chirarrjö, mʌʌgwaiwe chan pãar mʌ chiraimam haar pöd barju k'aba naawai 0- Mʌch chi Hemk'ooi Hiewaau Hẽwandam jua t'eeg mʌg hoopi chirʌmjö, hich Hẽwandamaujã hĩchab nau jöpcha mʌ jua t'eeg hoopijugui hajim. k/O Mag ya Judas höbërbaadeewai Jesuu magjim marag: —Hĩsta ya chadcha mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa jua t'eeg chirʌm t'umaam k'ʌʌnau hoogpam. Maagwai jũrr mʌ gaaimua Hẽwandamau hich jua t'eegjã hoopiegpamgui hajim. .3 Mag hichig pan hʌabapäaiwai, hauwia, k'öpʌ̈iwia, warre höbërbaadëjim maar haigmua. Maagwai ya hedaar hajim. Jesuu hiek hiiur jaautarr -  Hich chi Judaauta maar t'umaam k'ʌʌn p'atk'on dijã wai nʌrraajerr haawai maraun sĩita hirig p'iesta hee nem higjuuta për hawaan mamk'ĩir jaau simpii naajim; wa magbam k'ai, hap'ʌʌm k'ʌʌndamag k'ãijã hag heem deepi jaau sim k'ãijã hanaajim. ~,u Pari mʌ k'apeen dʌ̈i hãba t'ach k'ö narr k'ʌʌnau pöd k'augbajierram, jãgwiata hirig mag sĩejim k'ai. V+% Mag Jesuu hichig pan homnaa hʌabaawai hat'am bʌ̈rre mepeer mag chi Judas pör hee dubtarrta warag hʌ̃rpabaadëjim. Magbaawai Jesuu hirig, —Pʌchdëu wauju k'ĩirju simjö jöpai waubá hajim. ]*3 Magbaawai hich Jesuu mʌrʌg, —Hoobá, pʌrʌg hoomk'ĩir mua pan homnaa hagʌgcha deek'imgui hajim. Magnaa chadcha pan k'õreunaa, homnaa, Judaagta deejim, woun hãb Simón Iscariote hanʌm hag hiewaag. ) Magbaawai mua chi Jesús simʌgaacha hĩiudʌnaa hirig, —Señor, mag pua jaau sim, ¿k'ai higwiata mag sĩwi? ha chirajim. ( Mag mʌchta hi bigaau chirarr haawai Simón Pedroou mʌrʌg juaupai jaaujim, k'ai higwiata mag sĩ ha k'ap jëeumk'ĩir. |'q Maagwai mʌ hi bigaau hi dʌ̈i hãba t'ach k'ö hoo chirajim, mʌʌta hʌ̃rcha hichdëu jãsene haajerr haawai. & Pari hirua warre chi t'ʌ̃rcha jaauba harr haawai marau k'augba, sĩi jũrr chik'am k'ĩirta hagdaujö heerpag heerpag naajim. J%  Marag mag hiek'awia warag hichta gaai machaaga haadëmua, —Chadcha mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au pãar heem k'ʌʌnau hãbmua wir haig himeraa sĩi chik'amnag mʌ pʌr deejugui hajim. S$ Hãbmua mag wir haig mʌ k'aibag waujup mamʌ, hichiita pãran mua pʌ̈i chirʌmgui hajim. Magua k'ap'ʌ habat: Mua mʌch hiek jaaumk'ĩir pʌ̈i chirʌmta hõraujã hʌ̈u pãar hiek hũrm k'õsi hũrnaa hʌ̈k'a nʌmʌn magan mʌchdëucha jaaubarmta hʌ̈k'abarmjö habarmgui hajim. Mag mʌ hiek hũrm k'õsi hũr nʌm k'ʌʌnaun magan hĩchab hich mʌ pʌ̈itarr hiekchata hũr nʌmgui hajim hich Jesuu marag. Jesuu jaauwai Judaauta hi pʌr deeju hajim 6#e Ya mua hag nawe pãrag jaau chirʌmgui hajim, maagwai ya heeupemjö magbaadeewaijã pãrag mʌʌta chadcha hich Hẽwandamaucha jʌr hauwia pʌ̈itarrau ha k'ap hamk'ĩir. b"= ’Mag pãar honee wënʌrraju ha chirʌm chan, pãar t'umaam k'ʌʌn higwiata mag jaauba chirʌmgui hajim, hãb pãar heem cha mʌchdëu jaau chirʌmjö honee k'abaju haawai. Mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, chadcha mʌchdëucha jʌr hautarr k'ʌʌn t'ãar. Pari hichiita Hẽwandam hiek p'ã sim gaai “Mʌ dʌ̈i hãbam mes gaai t'ach k'oojerraupaita hãsie mʌ k'aibag wauju” ha p'ã simjö, chadcha hich hag hee höbërmk'ĩirta mua jãjã jʌr haujimgui hajim. +!O Pãrau ya mʌ hiek hũrbarm; pãrauta mua nem jaautarr k'ĩirjunaa chadcha mʌ hipierraa mʌch dënjö nem wau wënʌrrʌmʌn, pãar honee wënʌrrajugui hajim. : m Pãadë k'ĩirjubat. Sĩi chik'am chogk'a nʌm k'ʌʌn chan hamach pörnaan k'ãai hʌ̃rpai k'aba, ni sĩi piyonnaank'a nʌm k'ʌʌnjã hamach patronnaan k'ãai hʌ̃rpai k'aba haajemgui hajim. Hich hagjöta naabahab hajim maachjã. Mʌ pãar Pörk'a chirʌmuata pãach dʌ̈i jãgbarm hoowia hoob pãachta pãach k'apeen k'ãaijã hʌ̃rpai nʌm ha k'ĩirjuwia, “Maar chan chik'am chogk'aju k'aba nʌm” ha k'ĩirjumiet hajim. s_ Mʌg pãar bʌ̈ hʌbarmua mua pãrag ejemplota dee chirʌmgui hajim, pãragjã mʌch dënjö hamk'ĩir. C Mag mʌ pãar Maestro hanaa pãar Pörk'a chirʌmuata pãar bʌ̈ mʌg hʌbarpí, pãraujã hagjö jũrr chik'am chogk'a nʌmjö hagdaujö dich k'apeen bʌ̈ hʌju haai naabahab hajim. r] Chadcha pãrau mʌrʌg Maestro hanaa Señor haajem; pãrau mag nʌm haig hagchata hiek'a nʌmgui hajim. b= Mag Jesuu maar bʌ̈ hʌk'apʌ̈iwia, hũwaai hich k'ajũa jũapʌ̈inaa deeu mes gaai jupchëjim. Mag jupchëwia marag, —Hĩsin chadau mua pãrag jaauk'imgui hajim, k'ant'eeta mua pãar dʌ̈i mʌg chirajĩ. $A Hirua mag maar hee hãb t'ãar wajap k'aba sim ha sĩerran, maach heem hãbmua himeraa wir haig hich pʌr deeju k'ap'ʌ sĩerr haawaita mag sĩejim. 5c Pari magbaawai Jesuu hirig, —Har ya wajap'a domerwia nʌm k'ʌʌn tag domerju higba naabahab, hãba bʌ̈ happai hʌju haai nʌmgui hajim. Pãar t'um k'abahab mamʌ ya pãar wajap'a domer nʌmjö t'ãar wajap'a naabahab; hãba hãbpaita pãar hee domerbamjö t'ãar wajap k'aba simgui hajim. .U Magbaawaita Simón Pedroou hirig, —Señor, mag k'ai magan hoob mʌ bʌ̈ happai hʌm. Mʌ bʌ̈jã hʌnaa, mʌ juajã hʌnaa mʌ pörpa sũurbapʌ̈i hajim. 2] Magbaawai chará warag Pedroou hirig, —Señor, pʌʌta mʌ k'ãai hʌ̃rpai sĩewai pʌrʌg chan mua mʌch bʌ̈ hʌpibamgui hajim. Magbaawai jũrr Jesuu chi Simón Pedroog, —Pua mʌrʌg pʌch bʌ̈ hʌpimap'a chirʌm k'ai, magan ya tag pʌ mʌ dʌ̈i nʌrraju k'aba simgui hajim hirig. ;o Magbaawai Jesuu hirig, —Mua hĩs pãar dʌ̈i mʌg chirʌm pua pöd k'augba k'abahab; pari hök'arta pua k'ap habajup hajim, jãgwiata mua mʌg pãar bʌ̈ hʌ chirajĩ. 3 Mag hʌk'apʌ̈pʌ̈igmamua ya Simón Pedro dën hʌag habaawai chi Simón Pedroou hirig magjim: —Señor, ¿puata mʌ bʌ̈ hʌagá? hajim. ' Magnaa t'ëp pör pömaam hee dö choonaa maar bʌ̈ hʌbaadëjim. Mag hʌnaa hichdëupai deeu mag toayaau wajap'a jʌser jʌʌupʌ̈imajim.  Mag k'ap'ʌ sĩerr haawai t'ach k'ö hoo sĩewi, p'iidʌbaadëwi, hich k'ajũa hʌ̃rʌm hẽernaa, jũrr toayaauta hãi jʌ̃ sĩsijim.  Jesuu k'ap'ʌ sĩejim, hich Hayau hichigta nem t'um jaaunaa hʌ̃gt'armua hich pʌ̈itarr haawai deeu hi haar maju. yk Hamau hi magju hed maar hi dʌ̈i t'um hãba t'ach k'ö naajim, ya k'eeuraa pamamua. Maagwain Judas Iscarioteen ya meperau pör meu t'ʌnaajim, Jesús hoomap'a haajem k'ʌʌnag hi pʌr deeg. Chi Judas woun hãb Simón hanʌm hiewaa hajim.   Ya p'iesta Pascua hanʌm burrju k'ãai hãbpai waaur sĩejim. Maagwai Jesuu k'ap'ʌ sĩejim, ya hichdëu mʌg durr werpʌawi deeu hich Haai dʌ̈i hãba sĩeimaju hed pabaadëm. T'um mʌg jẽb gaai maar hich dënk'a durrarr k'ʌʌnan bʌ̃ʌrjã chig haba jãsehne haajeejim. Maagjerr haawai ya hãbmiecha hamau hi t'õoju hed paawaijã hagt'a hichdëu maar k'õsi sim k'ap'ʌ hapijim.  2Mua mʌchdëujã k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, chi mʌ Hayau nem jaaupʌ̈i sim hipierraa nʌm k'ʌʌnan hʌ̃gt'ar höbërwiajã hich mag hi dʌ̈i hiiu wënʌrraju. Magua, mua nem jaau chitʌmʌn, mʌch Hayau mʌchig jaaupi jaautarrjöta jaau chitʌmgui hajim.} 1Chi mʌ hiek hiseg nʌm k'ʌʌnaun k'ap'ʌ haju haai nʌmgui hajim, sĩi mʌch k'ĩrauta mʌch hiek'am haig hiek'aba chitʌm. Mʌ Hayauta mʌ pʌ̈itarr haawai, hichdëuta mua hiek'amajujã jajawag maawai, hich hagpierrpaita jaau chitʌmgui hajim. } 0Pari mag chi mʌ hisegnaa mua nem jaau chirʌm hipierraajã k'aba nʌm k'ʌʌnan, sĩi hamachdëupaita wir haig hamach k'aibag waupi jaaubarm, hamachdëu hisegtarr hiek'aupaita Hẽwandamau hõor hi hagk'am hedjã deeu ham k'ĩir p'ʌʌrju haawai. n U /Pari har mʌ hiek hũr nʌmjã mʌ hipierraa haba nʌm k'ʌʌn chan, mʌ mag warrjã mʌg durr k'aibag wawaagta bëeba harr haawai, mua k'abam hajim ham k'aibag waupi jaauju. Mʌʌn sĩi hõor peerdʌ hawaagta bëejimgui hajim. {8~}{{'z xwusrqpp7o{nmrlkji}gf2ddcEa``[__ ^{]\[gZZ-YWW&V;USRQQP#O0MLLJ3IoHGFFE:DBA@}?>>s==<-;&98s87P53200.--, +S*S)V('%{$i#["W! #\U@ +  hN'GMag hich gaai pʌrjopbaimaawaita Jesuu hirig, —Hoob mʌ gaai pʌrm; hagt'a mʌ mʌch Haai haar maba chirabahab hajim hanʌm. Magnaa jũrr maar hich dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn higwiata, —Mawia, jũrr mʌ k'odnaanag jaaubaimá hajim hanʌm, “mʌ mʌch Haai dʌ̈i hãba chiraimaag hi haar mam; hich mag Hẽwandampai hĩchab pãar Haai hanaa pãar Hẽwandamaugui” ha jaaubaimá hamag hajim haajem. B }Magbaawai Jesuu hich t'ʌ̃r gaaichata hirig, —María hajim hanʌm. Mag hich t'ʌ̃rcha hich t'ʌ̃rbaawaita wajapcha deeu hewag p'ʌʌrbanaa hirig hich meúata, “Raboni, pʌchpama” hawia, k'aug hat'aawai honegau hi gaai pʌrjopbaimajim haajem. Mag Raboni haawai maar judionaan meúa Maestro haawaiu. E Mag hichig hoo nʌʌ habaawaita hich Jesús garmua hirig, —¿K'ant'ee bĩe hʌma? ¿Pʌ k'aita jʌr hʌrrʌ́? hajim hanʌm. Hichig magbaawai sĩi chi nemjĩirdö t'ʌajempii hawia chi Mariaau hirigta, —Pʌchdëuta harrtarr k'ai, mʌrʌg jaaubá, mua hi hawaan maag. ¿Jampaita pua hi deet'urjĩ? hajim hanʌm. L Hi hiek hirua mag hiek'apʌ̈inaa hewag hoobaawai Jesuuta hi hëugar hoo dʌnaajim haajem. Pari mag hi hoo hat'am bʌ̈rre chan pöd hi k'aug hauba, sĩi deeum k'ʌʌnpiita hʌajim haajem.   Mag hamachig höbër hoo nʌʌ habaawaita mam hierrmua hirig, —¿Pʌ k'ant'eeta bĩe hʌma? hajierram haajem. Magbaawai hirua, —Maar Pör Jesús mʌg hee wai narr chukk'u t'ʌnaawaita bĩe hʌm. K'augbam jamagta hat'aaderram k'ai ha hʌajim haajem jũrr hamag. A { Hẽwandam chognaan k'ajũa bäpp'ä sĩsidʌmta hohoohdö naajim haajem, jũrr chi Jesús hauk'ërtarr k'ãidu hee: dau hãb hi bʌ̈ sĩerr gar, maimua dau hãb hi pör sĩerr gar. [/ Pari mag maar hërëubaadëmjã, hich María chan maba, daaugajãr jẽbdi hi haig hicharaucha bĩe sĩsijim. Hi hiek mag hi bĩep jẽhbʌ hʌmuata hirua heeg bʌchnaa hierrag höbër hoo nʌʌ habaawai   Ya maach daúacha mag hi hauk'ërtarr hee hooba habaawai deeu maar maach diig wëtjim. Jesuu María Magdalenaag hich hoopitarr !; Pari maagwaiwe chan Hẽwandam hiek p'ã sim gaai deeu hi p'iidʌju ha jaau sĩsidʌmjã marau hagt'a bʌ̃ʌrjã k'augba, mag hi p'iidʌjujã k'ĩirjuba naajim. Maimua ya maach daúacha mag hich hauk'ërtarr hee chuk'u hoobaawaita mag hi p'iidʌbarmjã k'ap'ʌ hap'öbaadëjim. Mag Pedro dubbaadëm hoobaawaita mʌjã dʌ̈i dubjim. Mʌchta hi na barimatarrta jũrr hi hẽudeeta dubwi mag hi hauk'ërtarr hee k'ãidu parii simjã mʌch daúacha hoobaawaita, “Chadcha Jesuun sĩita p'iidʌwia petamgui” ha chirajim, mʌch hödegpai. J hĩchab chi binaandam pör begpʌ̈itarr putjã hoojim. Pari mag hi pör begpʌ̈itarr put tagam sĩi mor gaai pʌrëupʌ̈itarr dʌ̈i hãba k'aba, k'ĩetta wajap'a juurnaa pʌʌr k'ërajim.  Mag mʌ bartarr k'urta Pedrojã barwia hichin chad warre hierrcha dubjim. Hiruajã hĩchab mag hi gaai pʌrëutarr put hoowia Mag barwia, mua hag hee höbër hoowai, sĩi chi pʌrëu sĩerr put happai mua hooimajim; pari haarcha chan mʌ dubbajim. taWarran maar hãba k'ap'ig p'öbaadëjim. Pari mua Pedro pʌawia mʌchta hi na chi jẽbdi haar barimajim. DMagbaawai hich hag bʌ̈rre marau haar hoon wëtjim. veHi hiek magbaawaita maach numpai Simón Pedro dʌ̈i narr haar k'ap'ig bëejim haajem. Mag heerpamjö bëewia, —Maach Pör hauk'ërtarr hee hooimaawaijã hag hee chukk'u t'ʌnʌm. ¿Hõrau jamagta hat'aaderram k'ai? haichëjim marag. ~ !Maimua mag jua hʌ̃i k'ëutarr noram, domighed hedp'erre hagt'a p'ãp'ãrk k'itwe, María Magdalenaau hi hauk'ërtarr haar hoon majim haajem. Mag mawia hirua hooimaawai, chi jẽbdi hi hee mokpör pöm joot'ʌ sĩerr chawag pʌrëupʌ̈i t'ʌnʌm hooimajim haajem. }'*Mag jẽbdiita mag pa gaai hi meerp'ë wai narr haigmua dak'acha sĩerr haawai mag heeta Jesús hauk'ërjierram. Maimua mag nʌm dʌ̈ijã hĩchab ya judionaan jua hʌ̃ʌijem hed dubaag pöm k'aba waaur sĩerr haawai mag heeta hauk'ërjierram, hedau k'ëuju nawe.c|?)Mag hamau hi pakuls gaai meerp'ë wai narr dak'a nemjĩirdö sĩejim. Maagwai mag nemjĩirdö heeta durrbʌ̈ k'õpag hee jẽbdi hiiur sĩejim, ya chi k'örm. Mag jẽbdi hee hagt'a hõor hãbjã hauk'ërba sĩejim. "{=(Mag, Joseeu Nicodemo dʌ̈imua hamach numiim k'ʌʌnau warre hich hauk'ërju haig mag jʌ̃gdee chi Nicodemoou waibëetarr aceite hee waaurëunaa, hagua k'a p'uurnaa, put hee wajap'a pʌrëu k'ërjierram, maar judionaanaun hõor hauk'eerwai hich magta haajerr haawai hich hagjö. 8zi'Mag hat'aadëm hee hĩchab Nicodemojã bëejim. Hich hag Nicodemo hajim biek hãb hedaar hich Jesús dʌ̈i hiyʌ̈ʌ hat'urtarr. Nicodemoou jʌ̃gdee mirra hanʌm dʌ̈i áloe hanʌmta sĩi jʌser hãbam hee waaurëu sim waibëejim, hagua hi k'a p'uraag. Mag jʌ̃gdee peer quintal hãbpaím sĩejim. y&Hamau hi dʌ̈i mamag k'aawai hĩchab sĩejim woun hãb José ha t'ʌ̃r sĩerr. Chi José p'öbördam Arimatea hanʌm heem hajim. Hichdëujã hĩchab nawe Jesuu nem jaaujerr t'ãraucha hʌ̈k'aajerrta, tagam judionaanag hich k'augpim hök'ö haajeejim, hich dʌ̈i k'aigbaju k'ĩirjuwia. Pari maagjerrta mag ya chi Jesús meebaadëm k'aug hat'aawai Pilato haar mawia hirig jëeuwimajim haajem, Jesús chi meemdam heeg pawia harraag. Magbaawai Pilatoou hirig harrju haai sim habaawai heeg paa hauwia hat'aadëjim. x}%Maimua hich hag Hẽwandam hiek gaai, hich Hẽwandamau hagjö mag hichdëu pʌ̈itarr higwia p'ãpitarr gaai, “Chi t'utk'ërëu hi sutarr k'ʌʌnaujã deeu hi dʌ̈i hooju” ha p'ã sim. Magua, soldaaunau hi dʌ̈i magtarr higwia warrgarwe Hẽwandamau p'ãpitarrjö chadcha t'umaa hich hag hee höbërtarr haawai chadcha maadëu hʌ̈k'aju haai nʌm. Jesús hauk'ërtarr @wy$Soldaaunau hi dʌ̈i magtarran, hich Jesús higwia hag nawe Hẽwandam hiek gaai hi hi jaaumienau p'ãtarrjö t'um hag heyaa höbërju harr haawai hajim. Chi Hẽwandam hiek p'ã sim gaai, “Hi pa chan hãbjã buyëubaju” ha sim, hich chi Hẽwandamaucha pʌ̈itarr higwi; hajapcharan hich Jesús higwiama. ovW#Mʌch chi mag jaau chirʌmuan mʌch daúacha hootarr haawaita chadcha mag jaau chirʌm. Mua k'ap'ʌ chirʌm, mʌchdëu chadchata nem jaau chirʌm. Mag chadcha harr nemta jaau chiraawai pãrag hʌ̈k'amk'ĩirta mʌg p'ã chirʌm. au;"Pari mag mee k'ërʌm hãba, soldaaunau chadcha mee sim k'ap haag hawi, hãbmua hi hãi hee t'utk'ërëu su hoojim. Magbaawai bag choorbabaadëm dʌ̈i maach chödamta döjö dau bʌ̃ʌ choorba t'ʌnʌisijim. t!Pari Jesús dënjã hagjö bʌbrëwaag hawi hoowai, ya chi meemta jiir jöchk'ërajim. Mag hoobaimaawai hi bʌ̈ bʌbrëubajierram. Os Magbaawai chadcha Pilatoou soldaaunag jaaujim haajem. Mag jaaubaawai bëewi mag Jesús bigaau narr k'ʌʌn bʌ̈ bʌbrëutk'apʌ̈ijim; nacha hãbak'ai dën, maimua mag k'ur hagjö hãbak'ai dën. CrMag hed nemk'öju noram hanaa jua hʌ̃ʌijem noram harr haawai judionaanau pakuls gaai hõor sĩumap'a naajim. Hamagan mag hed p'iesta pömaam hajim, sĩi tagam jua hʌ̃i nʌm hedam k'ãaijã. Mag gaaimua maar jöoin judionaan chi t'et'emnaanau Pilatoog jaaujierram haajem, mag pakuls gaai narr k'ʌʌn bʌ̈ bʌbrëutk'api jaaumk'ĩir; mag bʌ̈ bʌbrëutk'abapäaiwai, jöpk'arraa k'ëchbaadee heeg paak'a hauwia p'ë harramk'ĩir. Zq-Mag hich hi haig hʌa hat'aawai sĩi hag gaai bereu hoowi, —Hĩsin chad t'umaa haaipa sĩsimgui ha k'itawia, mʌ dak'ĩraa heeg hʌ̃t'ʌbaadëwi warag chaaupabaadëjim. Jesús hãi hee t'utk'ërëu sutarr |pqMagbaawai soldaaun hãbmua bëewi, putjö hũhũp'ë k'itʌmta hisopo hanʌm piu gaai bʌʌrnaa, haig jarr hee vino hadchuchúhu sĩerr hee t'ʌnaa, hi hi haig hʌa haujim, mag putjö hũhũp'ë k'itʌm hee dorrdʌ sim bereu dömk'ĩir. RoMʌg jẽb gaai hichdëu nem wauju harr t'umaa ya hichdëu waubarm k'ap'ʌ sĩerr haawai mag mʌrʌg hich hãd mʌch dʌ̈i wai joot'ʌmk'ĩir jaautarr k'ur nʌʌ hawia, —Mʌ höbichaaga t'ʌnʌmgui hajim chi Jesuu. Pari magtarran hag nawe Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö hich mag hiek'aju hatarr haawai hajim. nyMaimua jũrr mʌrʌgjã hoonaa hagjö, —Har pʌam mʌ hãd, puata mʌg hatagjã hi k'ap chirʌmgui hajim. Mʌchig magtarr haawai mua chadcha hich hag hedwe mʌch di haar hi harrwia, mʌch hãdjö mʌch dʌ̈i wai chirsijim. Jesús meetarr m Maar hich dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn hee mʌchta hʌ̃rcha hichdëu k'õsi haajerr haawai, mag pakuls gaaimua maar hich hãd dʌ̈i hãba dʌnʌnʌidʌ nʌm hoobaawai, mʌ higwia hich hãdagta, —Har sim pʌ hiewaa; jãguata pʌ k'ap sĩsijugui hajim. lMag chi Jesús sim pakuls hag bʌ̈k'ʌrr dak'a hich Jesús hãdjã sĩejim. Mag tag hʌʌin naajim: hich Jesús hãd hag heeum, jöoi Cleofas hũan María, maimua hagjö hãbak'ai María Magdalena hanʌm. Maig mʌjã ham dʌ̈i chirajim, hi hãd bigaau. k+hãrmaaugau hawia, “Jãgan par t'ʌrrëuju k'ãai k'aíuta gan hat'aju k'ai” hawia, mokdaudam bar jemk'a nʌmua hãbmua hag dʌ̈i sĩsijim, chi gan hautarrau. Pari hamau magtarran, magju nawe Hẽwandam hiek p'ã sim gaai, “Hamachpierr mʌ k'ajũa jig hauwia mʌ túnica sĩi jemk'a mok bar nʌmua gan hauju” ha p'ã simjö, hich hagjöo höbërju harr haawai hajim. Magua chadcha hich hagjöota hajierram chi soldaaunau hi dʌ̈i. Mamʌ mag nʌm chan hamachdëu magju Hẽwandam hiek gaai p'ã simjã k'augba naajim. KjChi soldaaunau mag pakuls gaai meerp'ënaa, hʌ̃gt'aa jiirjop sĩuwi, jũrr hi k'ajũa hãbamʌg p'ënaa hamachpierr hãhãbdö jig haujierram. Pari chi soldaaun jayappai narr haawai chi k'ajũa dau hãb hʌ̃r sob sĩsijim, heegarcha jũajem chi túnica hanʌm. Pari ma sĩi meupitarrjã chuk'u k'a sĩerr haawai, liQMagbaawai Pilatoou ham hichaaur, —Ya p'ã sĩsiewai pöd k'ĩet p'ãju k'aba simgui hajim. yhkPari Pilatoou mag hamach dak'ĩir judionaan Rey ha p'ã sĩubarm hoobaawai chi judionaanau hirig, —Hʌ̃hʌ̃, hoob jãg “judionaan Rey” ha p'ãm. Mag k'ãai, “Hi hiek mag hiita judionaan Rey haajem” hata p'ã sĩubá hajierram. |gqMag Jesús pakuls gaai meerp'ëtarr p'öbör dak'a harr haawai mag p'iesta hat'ee hõor pöm bëetarr k'ʌʌnaujã chi hẽsapdau hoo naajim. Chi hẽsapdau hebreonaan meúa p'ãnaa, latín meúajã p'ãnaa, griegonaan meúajã p'ã sĩejim. 4faMag jiirjop sĩubaawai hich Pilatooupai hẽsapdau p'ãk'anaa hi pör hʌ̃r meerp'ë sĩupijim. Chi hẽsapdau “Jesús Nazaretpierr, judionaan Rey” ha p'ã sĩejim. re]Mag durrsĩdam gaaita soldaaunau pakuls gaai hi meerp'ënaa chi pakuls jẽb hee dʌnʌʌupi sĩujim. Hi mag meerp'ë sĩubarm dʌ̈i hĩchab hi bigaau hõor numí meerp'ëgk'a sĩujierram: hãb hi juachaar gar, hãb hi juawë gar. gdGMag hi hat'aadëwi soldaaunau hirig hag gaai hich meerp'ë jiirjopju pakulspai warrpibaawai hag dʌ̈i höp'ëeu gaai maa hajim, Pörpá Durrsĩ hanʌmʌg. Hich mag durrsĩpai maach hebreonaan meúa Gólgota haajem. 5ccMagta chadcha warag Pilatoou ham hipierr Jesús pa gaai meerp'ë t'õomk'ĩir jaaujim. Mag jaaubaawai hamach dʌ̈i hat'aadëjierram. Jesús pakuls gaai meerp'ëtarr ebCMag hamachig, “Har sim pãar Rey” habaawai chará, warag sereu p'öbaadëmua pa gaaita meerp'ënaa t'õopita jajaau haajeejim. Magbaawai hich Pilatoou hamag, —¿Magan mua pãar Reita pa gaai meerp'ëbaadëjupá? hajim. Magbaawai hamachdëu jũrr, —Maar tag rey chuk'u nʌm. Maar rein, hãba emperador happaita maar reiugui hajierram. =asHamau hi dʌ̈i mamagk'am hed ya nemk'öju noram hajim, hedausĩe. Hich mag hora Pilatoou sĩi chi Jesús pʌapʌ̈im k'õsim hiek'au chi judionaanag, —Har sim pãar Rey hajim. K` Mag serereuk'am hũrwia, Pilatoou Jesús dawag warrpi jaaujim. Magwia, dʌ̈i hichpa höbërchëwia sie gaai hoo sĩsijim, warre t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir jawaag. Mag hi hoo sĩerr haig “Empedrado” ha t'ʌ̃ʌrjem, mokdaúa joot'ʌt'ʌʌd wau sĩerr haawai; hich mapai hebreonaan meúa Gabata ha t'ʌ̃ʌrjeejim. _' Jesuu hichig magbaawai chará Pilatoou Jesús chig haba sĩi mapiju hẽk'aajeejim. Pari mag nʌm hee warag chi judionaanaujã k'apanaam k'ʌʌnauta hirig, —Puata jãg woun sĩi k'ajap'a pʌ̈imʌn, pʌ chan magan tag emperador k'apeer k'abamgui hajierram. Har hichdëupai hiita reiu ha simʌn, magan jũrr emperador dʌ̈i hiekk'õr haum k'õchgauta mag simgui ha serereu haajeejim hirig. ^{ Magbaawaita jũrr hich Jesús garmua hirig, —Hich Hẽwandamauta jãg pʌ hiek t'eeg hapiba harr hamuan, hĩs pʌ bʌ̃ʌrjã mʌ dʌ̈i hiek t'eeg chuk'u chirak'amgui hajim hanʌm. Mag pʌchta chi t'ierr hawia mʌ dʌ̈i mag chirʌm gaaimua, pʌchjã dʌ̈i kulp wai chirʌmgui hajim hanʌm. Pari har pʌrʌg mʌ dʌ̈i mʌgamk'ĩir hõor k'aigbamjö mʌ mʌig pʌr waiberr k'ʌʌnta pʌ k'ãaijã hʌ̃rʌʌcha kulp paraa nʌmgui hajim hanʌm, hamachdëu k'ap'ʌ nʌmta mʌ dʌ̈i jãg naawai. ] Mag hich hiek hʌ̈k'aba habaawai chi Pilatoou hirig, —Pʌrʌg k'abá mʌ hiek'a chirʌmgui hajim hanʌm. ¿Wa pua k'augba sĩwa hajim hanʌm, mʌʌta hiek t'eeg chirʌm? Muata pʌ sĩi k'ajap'a pʌapʌ̈ipi jaauju haai chirʌm; wa magbam k'ai mʌchdëuta pa gaaijã warag pʌ meerp'ëpiju hak'iinjã jaauju haai chirʌmgui hajim hanʌm, mʌchta mag nem jawaagjã hiek t'eeg chiraawai. @\y Mag jãp'ierr t'ʌnʌmua deeu hich dʌ̈i wai dubwi chi Jesuugta, —¿Pʌ jamaam hagá? hajim hanʌm. Pari hichig mag jëeubarmjã Jesuu bʌ̃ʌrjã hi hiek jʌ̃ʌ habajim haajem. \[1Pari chi judionaanau mag hiek'abarm hũrwia warag Pilato jãp'ierrbaadëjim. ZMagbaawai chi judionaanau jũrr hirig, —Hichdëucha jaauwaijã hiita Hẽwandam Hiewaa hanaawai hichiita t'õopʌ̈iju haai simgui hajierram, maar ley gaai jaauwai mʌg maach hagdaujöpai nʌmta mag hiek'a simʌn t'õopʌ̈iju haai nʌm ha jaau sĩewai. Y1Mag hamach dak'ĩir daaugajãr dʌnʌʌubaichëm hoobaawai chi p'adnaan pörnaanau guardianaan Haai hi jëeujem di t'ʌajerr k'ʌʌn dʌ̈imua hũwaai sereu p'öbaadëwi warre pa gaaita meerp'ëpi jajaau haajeejim. Magbaawai chi Pilatoou hamag, —Hí chadcha k'aigba k'aba sĩewai mua chan hi dichbamgui hajim. Warrwia pãachdëuta pãachdëu jaau nʌmjö pa gaai hi meerp'ëpʌ̈ijurauma hajim. XMag chadcha Jesús dawag höbërcheewai miu dën wërjũchk'a simta pörsirk'a jũanaa k'ajũajã k'ĩir p'urii p'ʌp'ʌisimjö wajapp'a simta jũa höbërchëjim. Mag dawag waibëenaa hamag, —Cha sim pãar hõor hig narr hajim chi Pilatoou. cW?Chi soldaaunau mamagk'am hee, chi Pilatoou deeu dawag höbërchënaa chi judionaan pöm pos t'ʌnʌmʌg, —Pãadë hoobat: Cha mua hi dawag waipierrum, mua hoowai mʌg woun bʌ̃ʌrjã kulp chuk'u simgui hajim. V-Magnaa hi haigcha bëenaa, “¿Jãgpai chirʌ́ judionaan Rey?” haajeejim. Magnaa jũrram k'ʌʌnau hi k'ĩidadchajã juajãau deemaajeejim. =UsMagbaawai soldaaunau chadcha wʌnaa miu dënta pörsir k'ap'öbaadëjim. Mag k'anaa, hi pör gaai jũapinaa, hĩchab k'ajũa p'urii k'ĩir p'ʌp'ʌisi simjã jũapipʌ̈ijierram. JT Mamag nʌʌ paawai, Pilatoou warag Jesús pʌrnaa wʌpi jaaujim. Sy(Pari magbaawai deeu sereu p'öbaadëwi, —Jã chan hoob pʌapʌ̈im. Jã pʌapʌ̈iju k'ãai, Barrabaata höbeerbapʌ̈pʌ̈i haajeejim jũrram k'ʌʌnau. Pari chi Barrabás hõor t'õomie hanaa nem jĩgk'aajem gaaimuata preso sĩejim.5Rc'Pari mʌg p'iesta Pascuapierr pãrau preso hãb pãachdëu k'õsim höbeerpi jaaujeewai, ¿mua mʌg pãar Rey hidëu mapiju jãg chirʌ́? hajim Pilatoou chi judionaanag. Q&Magbaawai Pilatoou hirig, —Mag chadcharam hiek hanʌm, ¿ma k'anim hiek'auma? hajim hanʌm. Jesús t'õopi jaautarr :Pm%Hi mag hiek'abarm hũrbaawai chi Pilatoou hirig, —¿Magan pʌʌn chadcha reipamá? hajim hanʌm. Magbaawai Jesuu, —Pua k'abá k'ap'ʌ jaaubapʌ̈im; mʌ chadcha Reiu hajim haajem. Mʌ mʌg durr gaai parhoobam chaaidamjö t'aabachëtarran, mʌ Hayau chadcharam hiek jaaupi sim jawaanta bëejim. Maagwai t'um mag chadcharam hiek hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnaun mʌ hiek hũrm k'õsi hũurjemgui hajim haajem Jesuu. WO'$Magbaawai Jesuu hirig, —Mʌ chan mʌg durr gaai Reik'aagjã bëebajimgui hajim hanʌm. Mʌg durr gaai Reik'aagta mʌ bëetarr hak'iin, mʌch kõit wërbʌmk'ĩir mʌ hõor p'ë wai chirak'amgui hajim hanʌm, judionaan chi pörnaanag sĩi mʌch pʌr deem hugua. Pari mʌig heegar chan mʌ Reik'aju durr k'abamgui hajim hanʌm. N'#Magbaawai Pilatoou hirig, —¿Mʌʌta magan judiopa hajim hanʌm, magʌm nem mʌchig jaaubamjã k'ap haag? ¿Pʌch meeunaupai p'adnaan chi pörnaan dʌ̈imuata mʌ haig pʌ haibëebajĩ? ¿Pua k'ani jãgjimma hajim hanʌm ham dak'ĩir, pʌch dʌ̈i mʌgamk'ĩir? EM"Magbaawai Jesuu hirig, —¿Pʌch k'ĩirjug heepai mag k'ĩirjug hompaa hauwiata mʌrʌg mag chirʌ́, wa deeum k'ʌʌnau pʌchig mag jaautarr haawaita mag chirʌ́wa? hajim haajem. 0LY!Chi judionaanau hichig magbaawai deeu hierrag dubwia, chi Jesús hich haigcha t'ʌ̃r haunaa hichigchata, —¿Pʌʌta chadcha judionaan Reí? hajim hanʌm Pilatoou. OK Pari mag Romapienagta hamachdëu hi t'õopi jaau nʌmjã, hag nawe hich Jesuu pakuls gaai hich t'õoju jaautarrjö t'um hich hag heyaa höbërmk'ĩir jaau nʌmta hamachdëujã k'augba naajim. .JUMagbaawai Pilatoou warag hamag, —Hat'aadët, maimua pãachdëuta pãach ley gaai jaau simjö habat hajim hi dʌ̈i. Magbaawai sereu p'öbaadëwi chi judionaanau hirig, —Pari pãar Romapienau marag pöd hõor t'õopiba jaautarr haawai pãachdëuta hi t'õoju haai naabahab hajierram. /IWMagbaawai hamachdëu chi Jesús higwia, —Mʌg woun hõor k'aigbam k'aba hak'iin, pʌ haig marau hi wai bëebak'amgui hajierram, hi k'aibag waupi jaaumk'ĩir. @HyHich Pilatooujã mag k'ap'ʌ sĩerr haawai warag hichta dawag höbërchëwia hich garmuata hamag, —¿Jãgajĩ jãg wounau? ¿K'an gaaimua pãrau hi k'aibag waupi nʌ? ha jëeujim. WG'Maimua mag Caifás haig wai nʌʌ hawia hãspa hurumua hõor mor dawaa haadëm hee, jũrr Romaam chi gobernador haar hat'aadëjierram. Mamʌ judionaan pöd judionaan k'abam k'ʌʌn deg dubju k'aba haajerr haawai chi gobernador degcha chan dubbajierram. Mag dubtarr hak'iin, mag p'iesta Pascua burrju noram harr haawai mag p'iesta hee t'ach k'oojemjã pöd k'öju k'abak'am, mag dubtarr gaaimua Hẽwandam dak'ĩir hãr nʌisimjöta nʌisip haajerr haawai. HF Pari hichig magbaawai, Pedroou deeu, —Mua chan hi k'augba chitʌmgui hajim. Hirua mag hiek'abapʌ̈im dʌ̈icha chi hãt'ãrraujã dʌ̈i kekerekee hajim. Pilato haar Jesús harrtarr E{Maimua hag k'ur nʌʌpai hawi hichdëu hi kach hoort'upʌ̈itarr k'od hagjö haiguim k'ʌʌn chogk'a simuajã hagjö jũrr hirig, —Har chum nemjĩirdö hee Jesús pʌr hawaan wënʌrraawai pʌjã mua hi dʌ̈i hootarr k'abamá hajim hirig. MDMag mam Jesús dʌ̈i mamag k'aawai Pedroon hagt'a jĩchgau hõt k'ãk'ãai k'ajim. Mag hi hõt k'ãk'ãaik'am heeta hãbmua hirig, —¿Pʌjã har woun hierr wai nʌm dʌ̈i wënʌrraajem k'ʌʌn heem k'abá? hajim. Magbaawai Pedroou sëuk'a, —Hʌ̃hʌ̃, mʌ chan ham heem k'abam, mua hi k'augba chitʌmgui hajim. oCWMag, hagt'a jʌ̃gadau jua jʌ̃k'a simta chi Anás hanʌmua jũrr hagjö p'adnaan pör Caifás haar deepʌ̈ijim haajem, hag bigaaupai; hajapcharan hich hãig haarma. Pedroou deeu “Jesús k'augba chitʌm” ha hiek'atarr rB]Magbaawai deeu chi Jesús garmua, —Mʌ k'aigbata hiek'atarr k'ai, mʌrʌg jaaubá hajim hanʌm, k'an gaaimua mʌ mag k'aigba hiek'abar. Pari mʌ hagchata hiek'a chirʌm k'ai, ¿k'ant'ee mʌ gaai jãg sĩ? hajim hanʌm Jesuu. FAPari Jesuu mag hiek'abaawai Haai hi jëeujem di t'ʌajem heem hãbmua hi k'ĩidadcha juajãau p'ot ha sĩunaa, —K'ĩujã hũrbanaa magta haajeeba p'adnaan pör dʌ̈i hajim hanʌm. ;@oMagnaa, ¿K'ant'ee pua mʌrʌgta jëeu sĩ? Hamauta jaauju haai naabá hajim hanʌm, k'anta mua hamag jaaujeejĩ. Hamau meraa k'aba nʌmgui hajim hanʌm, mua hamachig jaaujerr. C?Magbaawai Jesuu hirig, —Mʌʌn t'umaam k'ʌʌn dak'ĩirta nem jaau chitaajemgui hajim hanʌm: judionaan Hẽwandam hiek hũraag hãba biirdʌajem deg, maimua Haai hi jëeujem deg t'umaam k'ʌʌn hãba biirdʌajem heejã hagjö. Maagjeewai mʌ bʌ̃ʌrjã nem meraa jaautarr chuk'u chitʌmgui hajim hanʌm. >+Mag chi Jesús hich haar wai barbaimaawai chi p'adnaan pör Anás hanʌmua hirig maar hi dʌ̈i wënʌrraajem k'ʌʌnjã jëeunaa hirua marag jaaujemjã jëeumajim haajem, k'anta marag jaaujẽ ha k'ap haag. Maagwai mʌ Pedro dʌ̈i daaugajãr di hũjãrr chirajim. 1=[Maagwai hõor jĩchk'ap'ö t'ʌnarr haawai maiguim k'ʌʌn chi p'adnaan ham chognaanau mag chi Haai hi jëeujem di t'ʌajerr k'ʌʌn dʌ̈imua di hũjãrr hõt hörwia hagʌg hõt k'ãai naajim. Maig hich Pedrojã dʌ̈i ham haig hõt k'ãk'ãai k'ajim. P'adnaan pöröu Jesuug jëeumatarr g<GMag hi dubpinaa hirig, —¿Pʌjã har woun hierr wai nʌm dʌ̈i wënʌrraajem k'ʌʌn heem k'abá? hajim chi hʌʌirau. Magbaawai Pedroou hirig, —Hʌ̃hʌ̃, mʌ chan ham heem k'abam, mua hi k'augba chitʌmgui hajim. 3;_Pari maagwai Pedro pöd dubba, daaugajãrpai sĩsijim. Magbaawai mua deeu dawag bëewi chi hʌʌi mag puertdi t'ʌa sĩerr dʌ̈i hiek'abaawai hʌ̈u Pedrojã dubpijim. 0:YMag Anás haar hamau hi hat'aadeewaijã Simón Pedro dʌ̈i maach numpaimuata warp'aapaimua hi hoopʌ̈pʌ̈ig majim. Mʌchin chi p'adnaan pöröujã k'ap'ʌ haajerr haawai mag chi p'adnaan pör haar Jesús wai dubp'öbaadeewaijã mʌchin hierr nem pöm wëu wëjöm heejã dʌ̈i dubjim. 9)Hich mag Caifás hanʌmua hajim, hag nawe hich k'apeen judionaanag, “Maach t'umaam k'ʌʌnta dau hap'ʌʌ haju k'ãai, woun hãbpaita maach t'umaam k'ʌʌn kõit t'õopiju haai simgui” ha hiek'atarr, Jesús higwia. Pedroou “Jesús k'augba chitʌm” ha hiek'atarr {8o Magnaa nacha Caifás chaijöoi Anás hanʌm di haarta warrjierram, maagwai chi Anasta p'adnaan pör harr haawai. 87i Mag, warag chi soldaaunau hamach pör dʌ̈imua tagam k'ʌʌn hagjö judionaan chi t'ierrnaan bëetarr k'ʌʌn dʌ̈imua pʌrp'öbaadëwi hewag hich bʌʌr harrjierram. P6 Magbaawai hich Jesuu Pedroog, —Pʌch espaar deeu hich deg p'ĩ sĩubá, hoob mʌ kõit jãgam hajim. ¿Pua k'ĩirjuawai mʌ Hayau mʌrʌg mʌg dau hap'ʌʌ hapi sim hisegwi mua hi hichaaur haju haai chirʌ́? Mua pöd magju k'aba chirʌm, hichiita ham jua hee hap'ʌʌ haju haai chirʌmgui hajim. Jesús Anás haar warrtarr A5{ Mag nʌm hee, Simón Pedroou espaar wai sĩerr haawai sʌrr ha jẽu hat'awi, t'ubaraau, waa p'adnaan pör chog Malco ha t'ʌ̃r sĩerr kachta juachaar garm warre hoort'ubapʌ̈ijim. w4g Jesuu mag “Hidëu mʌ k'apeen wëtpibat” hatarran, hag nawe hichdëu maar higwia, “Tata, pʌchdëu mʌ hiek hʌ̈k'apitarr k'ʌʌn chan hãbjã hok'ooba habarm” hatarr haawai hajim, maar heem k'ʌʌn hãbjã chig ham hugua. !3;Magbaawaita hich Jesuu hũwaai, —Mua k'abá, pãrag mʌ haruugui ha chirʌm; pãrau mʌʌta jʌr nʌm k'ai, hidëu mʌ k'apeen wëtpibat hajim. 82iMagbaawai deeu hich Jesús garmua hamag, —¿Ma pãar k'aita jʌr wënʌrrʌmma? hajim. Magbaawai deeu hamachdëu, —Maran Jesús Nazaretpierrta jʌr wënʌrrʌmgui hajim. |1qPari hamachig Jesuu mag “mʌ k'abahab” habaawai, waa hewag k'ʌajẽu jẽk'ʌt t'ũp'ãau haimajierram. 0Magbaawai hamachdëu, —Maran Jesús Nazaretpierrta jʌr nʌmgui hajim. Hichig magbaawai, —Mʌ k'abahab hajim hich Jesuu. //WPari mag bëewia hamau hich dʌ̈i magchëju hich Jesuu k'ap'ʌ sĩerrjã, warag ham k'ĩirp'ee mawia hamag, —¿Pãar k'aita jʌr wënʌrrʌ́? ha jëeujim hamag. #.?Mag maig Jesús dʌ̈i maar nʌm hichdëu k'ap'ʌ sĩerr haawai sĩi warre soldaaun espaar k'ujiir sĩsidʌm dʌ̈i guardianaan Haai hi jëeujem di t'ʌajerr k'ʌʌnpata hich dʌ̈i Jesús haig p'ëbëejim. Mak'ʌʌn, p'adnaan chi pörnaanau fariseonaan dʌ̈imua pʌ̈itarr k'ʌʌn hajim. Mag bëe t'ʌnʌmʌn, sĩi jua parjã k'aba, lamparapa p'up'up bëe t'ʌnʌm dʌ̈i pa jua panhap'ata bëe t'ʌnaajim. J- Mag maar naaimatarr haig hich Judaaujã k'ap'ʌ sĩejim, hag nawejã maach t'um hich Jesús dʌ̈i hãba maig naaimapp'ʌ haajerr haawai. Hich mag Judaauta Jesús himeraa pʌr deeju hajiebma. [, 1Mag maar kõit Hẽwandamag jëeu sĩi hawi haigmua hërëubaadeeu hag hatag dösĩgdam Cedrón hanʌmʌg maar p'ë harrjim. Maimua t'oom higar dʌrbagk'a dichwia maig nemjĩirdö sĩerr hee maar hat'aadëjim. <+qYa mua hamag jaaujim, pʌ jãga sĩerrʌ́. Pari hichiita warag mua hamag hich jãg jaau chitajugui hajim, hich jãg pʌchdëu mʌ daupii wai simjö hamaujã jũrr hagdaujö hamach k'apeen k'a k'õsi hamk'ĩir. Hamag magamk'ĩran, mʌchta ham dʌ̈i chitajugui” ha hiek'amajim hich Hayag maar kõit.|*qTata, puata t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i chadcha nem hagcha waaujeewai pʌrʌgta jëeu chirʌmgui hajim. Har pʌ hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnau chan pʌ k'augba nʌm, mag hamachdëu hʌ̈k'aba nʌm gaaimua. Pari hõor pöm sĩi pʌ k'augba t'ʌnʌm daar, muan pʌ k'ap'ʌ chitʌm; maagwai cha mʌ dʌ̈i durrum k'ʌʌnaujã puata mʌ pʌ̈itarr k'ap'ʌ nʌmgui hajim hĩchab. G)Magnaa deeu hũwaai, ’Tata, mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, mʌ hũwaai pʌ haar chiraimaawai hich jãg warr mʌg jẽb hompaaju nawe pua chadcha mʌ k'õsi pʌch dʌ̈i hãba chi jua t'ierrk'a wai chirarrjö deeu pua mʌrʌg hich hag jua t'eeg deeju. Pari mag pʌ haar chiraimaawai mʌch k'apeenjã hĩchab mʌch chirʌm haigta mʌch dʌ̈i p'ë wai chitam k'õsi chirʌmgui hajim, mag jua t'eeg pua deeu mʌrʌg deebarm hamag hoomk'ĩir. 0(YMagua, mʌ ham dʌ̈i chirʌm haig, pʌjã mʌ dʌ̈i sim, mag nʌmua maach t'um hö hãba naag. Maagwai pʌ hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnaujã k'ap'ʌ haju, puata chadcha mʌ pʌ̈ijim. Mag gaaimua hĩchab k'ap'ʌ hajugui hajim, hich jãg pʌchdëu mʌ k'õsi simjö hamjã pua k'õsi chirʌm. g'GPʌchdëu mʌ pʌ̈iwia mau heegar chirʌmjã hagt'a pʌch dʌ̈i hãba hʌ̃gt'ar chirʌmjö hapitarrjö, ya hamjã mua mʌch dʌ̈i hõor hãbpaimjöta p'ë wai chitʌmgui hajim, maachjö hö hãba hich mag naamk'ĩir. k&OTata, jãg maach numijã hö hãba naajemjö, hich hagjö hĩchab hamjã maach dʌ̈i hö hãbata p'ë wai chitapim k'õsi chirʌmgui hajim. Mag hamʌn magan bigaaum k'ʌʌnaujã mag hoowia k'ap'ʌ haju, puata mʌ pʌ̈ijim. c%?’Tata, mua mʌg pʌrʌg jëeu chirʌm chan sĩi cha mʌch dʌ̈i wënʌrrʌm k'ʌʌn kõitpai k'aba, mʌg hatag hamau jaau wëtum hũrwia mʌch hiek hʌ̈k'aju k'ʌʌn kõitpata pʌrʌg jëeu chirʌmgui hajim. "$=Mʌchdëu mag pʌrʌg pʌch hiek jaau nʌm p'idag gaaita ham p'ë wai chitapi chirʌmʌn, mʌg pʌ hipierraa ham kõit hʌdʌraa mʌch t'õopi chirʌm gaaimuata magpi chirʌmgui hajim, magbaawai hamaujã mʌchdëu hamag jaaupi chirʌmjö chadcha pʌ hiekta jaau wënʌrramk'ĩir. _#7Hich jãg pʌch hiekta mʌg durr gayam k'ʌʌnag jaaumk'ĩir pʌchdëu mʌ pʌ̈itarrjö, hich hagjö pʌch hiek hʌ̈k'aba t'ʌnʌm k'ʌʌnag hich hag hiek jaaumk'ĩirta muajã jũrr ham pʌ̈i chirʌmgui hajim. 8"iMagua mua pʌrʌgta ham kõit jëeu chirʌmgui hajim, pʌch hiek jaau nʌm p'idag gaaita ham p'ë wai chitamk'ĩir. Magnaa, Tata, hãba pʌch hiekta chadam hiek'augui hajim. :!mTata, pua k'ap'ʌ simgui hajim, mʌ mʌig heegarm k'aba chirʌm. Magua mʌ k'apeenjã ya sĩi mʌig heegar parhoobam k'ʌʌnjö k'aba t'ʌnʌm, ham mʌ dʌ̈ita wënʌrraawai. U #Mua chan pʌrʌg, mʌg durr gaaimua warre ham chawag p'ë hat'aad haba, muan sĩita pʌrʌg, ham t'ʌabá ha chirʌmgui hajim, dösãtau ham k'ũgurwia hamachdëu hʌ̈k'atarr hiekta deeu hisegam hugua. mSPua hamag pʌch hiek jaaupitarr ya mua hamag jaauwia hʌ̈k'atarr haawai ya ham maach dënëugui hajim. Mag gaaimua pʌ hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnau jũrr ham k'a k'õchk'aba wai nʌmgui hajim, tag hamach higar k'aba naawai. 4a Mag hich Hayag jëeumamua, ’Tata, mʌ hũwaai deeu pʌ haar mam, pari mua mag ham kõit jëeu chirʌmgui hajim, hamach dak'ĩircha. Mʌig hagt'a ham dʌ̈i heegar chirʌwe mag jëeu chirʌmgui hajim, hamach jʌ̃gʌucha hũr naawai mʌch honee chirʌmjö hĩchab hamjã honee nʌisimk'ĩir. -S Mʌg jẽb gaai mʌchta ham k'a hogdʌba chitaawain pua mʌrʌg jua t'eeg deetarrau mua ham chig hapiba t'ʌa wai chitajimgui hajim, magamk'ĩirta pua hamag mʌ hiek hʌ̈k'apitarr haawai. Mag ham t'ʌa wai chitaawai hãbjã hok'ooba, hãba ya hag nawe chi hok'oom harr happaita hok'oobarmgui hajim. Dau hãb jãgbarmʌn, jãan pʌch hiek p'ã sim gaai jaau simjö hich jãgju harr haawai hajimgui hajim, Judas higwia. } Magnaa, ’Tata, mʌ chan tag mʌg durr gaai chitabajugui hajim, deeu pʌ dʌ̈i hãba chiraag hũwaai pʌ haar maagpaawai. Pari mʌ k'apeen chan wëtba, hich mʌig heegar nʌisijugui hajim, maar higwia. Maagwai pʌrʌgta ham kõit mua jëeu chirʌmgui hajim, pʌchpaita t'umaam k'ʌʌnau hee haju haai naawai. Pʌch hiek'au pua ham chig hapiba, pʌchdëu mʌrʌg deetarr jua t'eegau ham t'ʌa wai chirsí hajim, hich jãg maach numijã hö hãba nʌmjö hamjã hich mag hö hãba wënʌrramk'ĩir.  Pua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, mʌ hõor t'um pʌ dënk'a t'ʌnʌm; maagwai t'um pʌ hõork'a t'ʌnʌm k'ʌʌnjã mʌ dënk'a t'ʌnʌm. Maguata hamau pua k'õsimjö wënʌrrʌm gaaimua, pʌ t'ö hiek'amam dʌ̈i mʌjã hõrau wajap'a t'ö hiek'aajemgui hajim. ]3 Mag hiek'ak'agmamua warag, ’Tata, mʌg mʌch dʌ̈i durrum k'ʌʌn kõitta muan pʌrʌg jëeu chirʌmgui hajim. Mua chan sĩi mʌg durr gaai sĩi mʌch hiekjã hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌn kõit jëeuba, pʌchdëu mʌrʌg deewia pʌch hiek hʌ̈k'api hautarr k'ʌʌn kõitta jëeu chirʌmgui hajim, hamjã hĩchab pʌ dënk'a durraawai. Pua jaaupitarr hiek ya mua hamag jaaujim; mag jaaubaawai hamachdëujã hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'ajierramgui hajim. Magnaa hich Hayag maar kõit hiek'amamua, Ya hamau hʌ̈k'a nʌmgui hajim, chadcha pʌ haarmuata mʌ bëejim, pʌchdëu mʌ pʌ̈iwia. ~uYa hĩsin hamau k'ap'ʌ nʌmgui hajim, nem t'um mua waunaa jaaujerr pʌchdëu mʌchig jaaumampierr mua wau chitarr. q[Maimua jũrr maar kõit hich mag Hẽwandamag jëeumamua magjim: ’Sĩi mʌg durr gaai parhooba t'ʌnʌm k'ʌʌn heemua pʌchdëucha jʌr hauwia pʌch hiek hʌ̈k'api hautarr k'ʌʌnagan ya mua jaaujimgui hajim, pʌ jãga sĩerrʌ́. Warrgarwe pʌch dënk'a hauju harr k'ʌʌn haawai pua mʌrʌg deejimgui hajim, mʌ dʌ̈i mʌg hogdʌba wënʌrramk'ĩir. Pua mʌrʌg hamag jaaupitarr mua jaauwi, hʌ̈k'awi, hĩsin hʌ̈u pʌchdëu k'õsimjöta wënʌrrʌmgui hajim, maar higwia. taNau mʌgtarr k'ur deeu mʌ pʌch haar pabaimaawai, warr mʌg durr hompaaju nawe mʌchta pʌch dʌ̈i hãba nem hiek t'eeg chi Pörk'a chirarrjö, hũwaai mʌrʌg hagjö hiek t'eeg hapinaa chi Pörk'apibá ha jëeumajim hich kõitpai. 7’Pua mʌchig p'idag deetarr t'um mʌg jẽb gaai waubarmua mua hõrag k'ap'ʌ hapibarmgui hajim, pʌʌta chadcha Hẽwandam chi jua t'ierriu. DMag ham hich mag mʌ dʌ̈i wënʌrraagan, hamau pʌjã k'ap'ʌnaa mʌjã k'ap'ʌ haju haai nʌmgui hajim: hãba pʌʌta Hẽwandam charau, maagwai mʌ Jesucristo, pʌchdëu pʌ̈itarr. r'~}J|{{yy.wvttas:r9ppQoknPmlk}jDinhhUg@fleeOcNa` ^_][ZZXlWSUTSQ OoML)IGFEC?= ;:8j765432z0>.-,q+**'(G'w&&$#""k! (Fknr I G e+xlL*'o Y2Mʌg hatagjã har pʌch hipierraam k'ʌʌnan hich jãg pua ham dau hee haug k'aug paraa chitaju.  1Pʌchdëupaita chadcha maar t'um wai dʌnʌm.Pʌchdëu mʌ dʌ̈i mʌgbarm gaaimua hõrau pʌ jua t'eeg k'ap'ʌ nʌisiju. ~ 70Chadcha puan mʌ dʌ̈i pʌchdëu hampierr haju haai sim.Hõrau hoowai sĩi mʌg maadëu nem higab hʌrrʌmta pua mʌ jʌr hat'am.Pua mʌ dʌ̈i mʌgbarm gaaimua hĩsmua hatag hich mag hõrau mʌ higwia, ‘¡Maagwai jãg hʌʌi honee k'aba hʌabá!’ hajurau. j} O/Mʌ t'ãar honee hʌm Hẽwandam, pʌch maar peerdʌajemuata mʌch dʌ̈i mʌgbarm gaaimua. /| Y.Magbaawai Mariaau Hẽwandamag jëeumamua magjim haajem:“Hẽwandam, pʌchta hãba maar Pör haawai mʌch t'ãrauchata pʌrʌg hʌ̈u hajim ha hʌm. {  -María, Hẽwandam chogau pʌchig jaauchëtarr hiek pʌchdëu hʌ̈k'atarr gaaimua chadcha pʌʌta honee hʌrraju. Maach Pör Hẽwandamau hich chog dʌ̈i pʌrʌg jaaupʌ̈itarr hiek'an t'um hichdëu jaautarrjöo chadcha höbëbërgmajugui hajim hanʌm. /z Y,Jãguata pʌ hiek'abaichëm mʌchdëu hũr hat'am dʌ̈i, mʌ chaai hagt'a bi hee k'ërʌmuajã k'aug hat'aawai, t'ʌgdʌdʌ k'abaadëjimgui hajim hanaabá, honegau. y -+K'anii mʌg mʌ hap'ʌʌ hʌrrʌmua mua k'ap hʌajĩ pʌ maach Pör hãdk'a simua mʌch hoon bëeju. Hʌ̈u pʌ bëejimgui hajim hanʌm María. 5x e*—Kadam, pʌchta hãba chadcha hʌʌin k'apan t'ʌnʌm hee Hẽwandamau hʌ̈uhcha habarm; maimua pʌ chaaijã hʌ̈ucha k'itajugui hajim hanʌm, hõor hee Hẽwandam na. `w ;)Mag Mariaau hichig hiek'abaichëm hũrbaawai warre hũan Elizabed bi heem chaaita pogogor k'abaadëjim hanaabá. Magbarm dʌ̈i hich hũan Elizabed gaaijã Hẽwandam Hak'aar p'ẽs haicheewai honegau Mariaag, tv c(Mag petawia, jöoi Zacarías di haar barwia, hich naamhũanag, —¿Jãgpai hʌ Elizabed? haimajim hanʌm. Ju 'Mag Hẽwandam chogau hichig hiek jaaut'urtarr k'ur k'ãai k'apancha k'aba nʌm hee, Mariaau hich naamhũan Elizabed hoon majim haajem Judea durr, durr dapag hee p'öbördam k'ërʌm hee. Dt &Magbaa Mariaau magjim hanʌm: —Mʌʌn Hẽwandamau nem jawaata hũr hʌmgui hajim hanʌm, hichdëu nem jaaubarmpierr haag. Mag k'ai magan Hẽwandamau cha pua jaau simjö haju haai sim mʌ dʌ̈i hajim hanʌm. Mag jaau pʌawia chi Hẽwandam chog deeu hʌ̃gt'ar petajim haajem. Mariaau Elizabed hoon matarr Rs %Hẽwandam hat'ee chan bʌ̃ʌrjã p'it'urm nem chuk'umgui hajim hanʌm. ~r w$Maimua warag hirig, Pʌdë hũrbá hajim hanʌm, pʌ naamhũan Elizabed hũanaa k'itab mamʌ, hiruajã chaai hemk'ooi paarpajugui hajim hanʌm hĩchab. Hõrau pöd hirua chaai hoobaju haajerrjã ya seis meses simgui hajim hanʌm, bi hee patarr. q #Magbaawai chi Hẽwandam chogau magjim hanʌm: —Jãan hich Cha Hʌ̃gt'aa P'uu Nʌm hag Hak'aar pʌ gaai sĩeicheewaita pʌ jõorjugui hajim hanʌm, hich hiiu haawai. Mag gaaimua mʌg chaai pua hoobarm bʌ̃ʌrjã k'aibag chuk'u hauwia hich mag k'itaju. Hich Hẽwandamauta hich hiiu pʌ bi hee papi sim dën haawai hi t'ʌ̃r Hẽwandam Hiewaa ha t'ʌ̃rjugui ha jaaujim haajem. p %"Magbaawai Mariaau chi Hẽwandam chogag, —Mamʌ mʌg hagt'a mʌ hõor meraa jaaijã chuk'u hʌmta, ¿jãga magbarjuma? hajim hanʌm. o  !Mag hichta t'umaam k'ʌʌn Pörk'abaadëm haigmua hatag hi jua t'eeg bʌ̃ʌrjã höba, hich mag sĩerraju ha jaaujim haajem. n # Hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãai hʌ̃rʌʌcha sĩerraju, maimua hichpai Cha Hʌ̃gt'aa P'uu Nʌm hag Hiewaa ha t'ʌ̃rjugui hajim hanʌm. Maagwai maach Pör Hẽwandamau hirigta israelnaan t'umaam k'ʌʌn Reik'apiju, warrgar pãach jöoin David k'ararrag k'apitarrjö. Vm 'Pua chaai hemk'ooidam paarpaju. Mag chaai Jesús ha t'ʌ̃rbá hajim hanʌm. xl kMagbaawai chi Hẽwandam chogau, —Hoob k'ĩirjum, pʌʌta Hẽwandamau hʌ̈u heeg hoobarbahab hajim hanʌm. k yMag hũrbaawai k'ĩirju sĩi hawia hich hödegpai “¿Jãgwia hirua mʌrʌg mag hiek'abaichë?” hajim hanʌm. =j uMag hich chogbapäaiwai chi Hẽwandam chog bëewi chi daupeer sim haar dubwia hirig, —¿Jãgpai hʌ María? Honee habá haichëjim hanʌm. [Hẽwandamau nem hajap'a haag hʌʌin k'apan t'ʌnʌm hee pʌʌta jʌr hat'am.] María, chadcha Hẽwandam maach Pöröu pʌʌta heeg hoobarmgui hajim hanʌm hirig. i +Mag daupeer woun hãb José hanʌm dʌ̈i jua pʌraag ya hiek deewi sĩejim haajem. Mamʌ mag hiek deewi nʌmjã José bʌ̃ʌrjã hagt'a María dʌ̈i k'apes haba naajim haajem. Chi José hanʌm warrgar rey David k'ak'itarr hag chaain hewagam k'ʌʌn dën hajim haajem. qh ]Magtarr k'ur seis meses dichwia nʌm hee, Hẽwandamau hʌ̃gt'armua deeu hich chog Gabriel pʌ̈ijim haajem, jũrr Galilea durr p'öbördam Nazaret ha t'ʌ̃r sim hee daupeer hõor meraa k'itʌm María ha t'ʌ̃r sĩerr haar. g Mag degpai simua, “Maach pör Hẽwandamauta mʌʌn heeg hoobarmgui” haajeejim hanʌm. “Chaai chuk'u haawai hõor hee k'ĩir naa hʌrraajerrjã tag mʌ chigag chuk'u hʌrraju. Hʌ̈ucha jãgbarm Hẽwandamau” haajeejim hanʌm. Jesús t'aabaju jaautarr ?f yMaimua mag chi Hẽwandam chogau jaaut'urtarr k'ur chadcha jöpcha Elizabed bi heepajim hanaabá. Mag hich jõorbaadeewai dawagjã höbërba, cinco meses sĩi degpai sĩejim hanʌm. _e 9Maimua hich p'idk'a sĩerr seman t'um höbër hëebaadeewai hich diig petajim haajem. Od Mamʌ mag nʌm hee höbërcheewaijã pöd hõrag hiek'aba, hiek'am hig nʌmjã sĩi juaupaita jajaau haajeejim hanʌm, pöd hiek höbërba haawai. Magbarm haigta k'augaa hap'öbaadëjim hanaabá, Hẽwandamau k'ãijã dau daau hirig hiek'achëwiata mag sĩsim. Maigmua hatag hich mag jöoi meu meraa k'ërsijim hanaabá. ^c 7Magʌmich daaugajãr hõor pöm Hẽwandamag jëeuwai pos t'ʌnarr k'ʌʌnau hi nʌ nʌmua jũrr hamach k'apeenag, —Keena, ¿jãga habarmta mʌg jöoi Zacarías jãg da höbërchëbáma? hanaajim hanaabá. sb aMamʌ mʌg murua pʌchig jaau chirʌm pʌchdëu hʌ̈k'aba habarm gaaimua, pʌ meu meraa chirsijugui hajim hanʌm, bʌ̃ʌrjã hiek'aba. Maimua ya chi chaai hat'am hedta deeu pʌ hiek heerdʌjugui hajim hanʌm. Murua pʌrʌg mag jaau chirʌmʌn, chadcha t'um mʌchdëu cha jaau chirʌmjöo haju ha jaaumajim haajem, chi Hẽwandam chog hʌ̃gt'armua bëetarrau. a !Magbaa jũrr chi Hẽwandam chogau hirig, —Zacarías, mʌʌn Gabriel ha t'ʌ̃ʌrjemgui hajim hanʌm. Mʌchta Hẽwandam garcha hi bʌ̈k'ʌrr p'idk'aajem. Hichdëu mʌ pʌ̈iwiata pʌ haig mʌ bëejimgui hajim hanʌm, cha mʌchdëu hiek jaau chirʌm jawaan. `` ;Magbaawai jöoi Zacariaau, —Mamʌ ¿jãga magbarju? hajim hanʌm, chi Hẽwandam chogag. Ya mʌg mʌ jöoiraa chirʌm, maimua mʌ hʌʌijã hĩchab hũanaa k'itʌmta ¿jãga mag chaai hoobarju? hajim hanʌm. _ Hi gaaimuata hõor hee Hẽwandamau hich jua t'eeg hoopijugui hajim hanʌm, warrgar hich hi jaaumie Elías k'ak'itarr dʌ̈i haajerrjö. Hirua Hẽwandam hi jaau nʌrrʌm hũrwia, jöoin hamach chaain dʌ̈i k'ajap k'aba wënʌrraajerr k'ʌʌnjã k'õinaa wënʌrranaa hĩchab hi hiek hũrmap'a haajerr k'ʌʌnaujã hamach jöoin warrgarm k'ʌʌn dënjö hi hipierraa haju, maagwai Hẽwandamau mag ham Pörk'aju päaiwaijã hamach t'ãraucha k'õsi hi hiek hũrmk'ĩir ha jaauchëjim haajem chi Hẽwandam chogau. h^ KMag chaai jöoipawia Hẽwandam hiek jaaubaadeewaita israelnaan k'apaana hãsie hamach mor k'ĩirjuwia deeu heeupemjö maach Pör Hẽwandam hiek hʌ̈k'ajurau, warrgar hamach jöoinau hʌ̈k'aajerrjö ha jaaumajim haajem. m] UMag chaairau bi heewe Hẽwandam Hak'aar hich gaai p'ẽs wai k'itajugui hajim hanʌm. Mag chaairau hich herraawe vinojã döba, ni nag deeum k'ĩir hawia k'ãijã bʌ̃ʌrjã hich hi hee hauba hich mag k'itajugui hajim hanʌm. \ Magbaawain chadau pʌ honee chirsiju. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hõor pöm honee hajurau, hi t'aababarm habarm hamachdëu hũr hat'aawai. K[  Mamʌ magbaawai chi Hẽwandam chogau hirig, —Zacarías, hoob jãp'ierram hajim hanʌm. Pua Hẽwandamag jëeu chitʌʌ haajerr hĩsta hirua pʌ hiek hʌ̈k'abarm: Pʌ hʌʌi Elizabed bi hee pawia pʌrʌg chaai hoo deejugui hajim hanʌm. Mag chaai t'aaba k'ërsiewai pua hi t'ʌ̃rdam Juan ha t'ʌ̃rjugui hajim hanʌm. uZ e Zacariaau mag hoo hat'aawai k'ĩir hëu hawia warag jöoi k'a duuibaadëjim haajem, jãp'ierr nʌm hiek'au. IY   Mag hí hagt'a hierr Hẽwandamag jëeu sim hee, Hẽwandam chogta hʌ̃gt'armua bëewia hi k'ĩirp'ee dʌnʌʌubaichëjim hanʌm, chi incienso p'aajem hag nasãd wau sim bigaau juachaar gar. ZX / Mag hich t'ʌ̃rta höbërtarr haawai hierr Hẽwandamag incienso p'aajem hag nasãd wau k'ërʌm haar simich, daaugajãr hamach biirdʌajem haigpaita sĩi hõor pöm Hẽwandamag jëeu k'odt'ʌnaajim haajem. W Mag nʌm hee jũrr Abianaanta Hẽwandamag jëeujem deg p'idk'aju seman harr haawai mag jöoi Zacarías hanʌmta hag deg p'idk'a sĩejim haajem, hich k'apeen hich dʌ̈i hãba p'idk'aajerr k'ʌʌnpa, warm k'ʌʌnaujã semanpierr hich mag p'idk'a diichjerrjö. Mamʌ mag p'adnaan k'apan t'ʌnaajerr haawai hed hëepierr hãb jʌr hauwia Hẽwandam hat'eem incienso p'aan duubjeejim hanʌm. Hamach warrgarwejã hich maagjerr haawai mag hedjã mag nʌmua jöoi Zacarías t'ʌ̃rta höbërjim haajem, mag incienso p'aag. V  CU Mamʌ mag wënʌrrʌmjã chi hʌʌi bʌ̃ʌrjã chaai hooba k'itarr haawai chaai hãbjã chuk'u naajim haajem. Mag chaaijã chuk'u nʌmta ya hamach numwe jöoiraa k'it'ëe hajim hanʌm. LT Hich mag jöoi Zacarías hanʌm hich hʌʌi dʌ̈i Hẽwandam dak'ĩir hajap'a wënʌrraajeejim haajem, hi hipierraa. Mag gaaimua hãbmuajã ham hëugar hiek chigaapai hiek'aba haajeejim hanʌm. \S 3Murua pʌrʌg jaaum hig chirʌmʌn mʌgau: Herodes Judea durr reik'a sim jaar hĩchab sĩejim haajem p'ad Zacarías ha t'ʌ̃r sim, judionaan heem. Mag Zacarías warrgar p'ad Abías k'ak'itarr dʌ̈i hãba p'adnaan p'idk'aajerr k'ʌʌn chaain hewagam k'ʌʌn dën harr haawai hĩchab Abianaan hajim haajem. Chi Zacarías hʌʌi Elizabed ha t'ʌ̃r sĩejim haajem. Majã hĩchab warrgar p'ad Aarón ha t'ʌ̃ʌrjerr hag chaain hewagam k'ʌʌn k'a hajim hanaabá. Pari pãar chadcha maach Hẽwandam hãbpai k'itʌm dën haawai hoob k'ĩirjumiet. Hichdëuta maach Pör Jesucristo gaaimua maach peerdʌ hauwia, hich jua t'eegauta maach pekau hee burrpiba t'ʌanaa, maach hi hagk'am hedjã honeeta bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u p'ë hauju, hich mag hich dʌ̈i naamk'ĩir. 8L kMaimua har warre parhoobam hiekta hʌ̈k'a nʌm gaaimua ya hõt huu t'ʌnʌm heeta dʌrbaagpamjö nʌm k'ʌʌnjã, hok'oom hiekcha hok'ooju nawe, ham k'aigpër hat'at, Hẽwandam hiek chaarta jaau nʌmua. Pari warm k'ʌʌn har hat'uucha nʌm k'ʌʌnjã hagjö dau hee haug k'aug paraa habat; mag ham dau haug k'aug naab mamʌ, ham dʌ̈i k'ĩir k'ap'ʌnaa hamau nem waaujemjã put sör memerk'ömjö warre hisegbat. Jãk'ʌʌnan hamach parhooba pekau wau nʌm gaaimua k'ajũapata sĩi hagua p'uur sĩsidʌmjö sĩsidʌm. Hãbmiecha Hẽwandam t'ö hiek'atarr K Har sëuk'a nem jaau nʌm k'ʌʌnau deeum hiekta jaau nʌm hũrwia maach Hẽwandam hiek chaarta warag hʌ̈k'aju k'augba haadëp'ʌm k'ʌʌn dau haug k'aug paraanaa warag hamag Hẽwandam hiek chaarta p'ʌʌrba jaaunaat, hũwaai hʌ̈k'amk'ĩir. ,J SHẽwandamau pãach k'õsi sim k'ap nem wajap'a wau nʌm gaaimua hich jãg pãach daupiita p'ë wai nʌrrapibat hirig. Mag nʌmua hãba deeu maach Pör Jesucristo bëeju hedta nʌbat; mag hich pierrwaita maach dau haug k'augwi hichjö hich mag tag meejã meeba hich dʌ̈i p'ë wai sĩsiju. FI Hermanonaan, pari pãrau hʌ̈k'atarr hiek hich Hẽwandamauta k'augpitarr haawai bʌ̃ʌrjã mʌg heegarm k'ĩirjugjö k'aba sim. Magua muan pãragan hag hiek gaaita pãach k'apeenjã hagdaujö bãaupiju hẽk'abat ha chirʌm. Pãach Hẽwandamag jëeuwaijã hich Hẽwandam Hak'arau jëeupi simjöta jëeubat. sH aMagtarr haawai chadcha merag chukk'u sĩsidʌm, har pãar hee sëuk'a wënʌrraajem k'ʌʌnau chan bʌ̃ʌrjã Hẽwandam Hak'aar chuk'u haawaita mag hamachdëu nem waum haig waunaa hõor hö hãba t'ʌnarrjã warag haaidʌbapʌ̈im. jG OHamau pãrag magjierram: “Keena, ya Hẽwandamau maach hi hagk'aju gayaa paawai sĩi hõor hamach k'õchagpierrta nem waum k'õchk'anaa chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnjã wau hiek'aa neeme sĩsid haju” ha jaaujierram pãrag. F K'ĩir heyaa habat keena, har maach Pör Jesucristoou doce hichdëucha jʌr hautarr k'ʌʌnau pãachig jaautarr hiek. >E wMaguata jãg sëuk'a nem jaau nʌm k'ʌʌnan hamach k'aigba haawaijã sĩi k'ĩu jʌmba warag deeum k'ʌʌn gaai t'ʌwia chik'am gaaimuata jãg nʌm haajerram; jãgʌm k'ʌʌnau chan hamachdëu nem hoowaijã sĩi par daúa hooba warre hat'uuchata jaaupʌ̈imaajem. Mag hãba hamachdëu nem k'õsimpaita wau nʌm gaaimua hamachpai hʌ̈u hajuuta k'ĩirju sĩerrjëem. Hamachpaita t'ö hiek'a sĩerrjëem; maimua chik'am t'ö hiek'aawaijã mag hiek'abarm gaaimua jũrr hamach dʌ̈i wajap'a hamk'ĩirpaita mag hiek'a sĩerrjëem. Chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn wawitarr iD MMag hurumʌn hõor t'um k'aigbam k'ʌʌnag hamachdëu nem k'aibag waunaa
parhooba hich higwia hiparii hiek'aajerr paarjã ham k'aibag wauju jawaanta hurumgui” hajim hanʌm. Magta hiek'ajim haajem jöoi Enoc haajerrau. oC YHich jãg k'aigba sëuk'a nem jaau nʌrrjëe haju k'ʌʌn higwiata hĩchab Hẽwandam hi jaaumie Enoc haajerraujã warrgarwe Adán homparr haigmua hagt'a hõor pömcha k'aba nʌwe ya hichdëu hoo wai simjö magju k'ap'ʌ mʌg p'ã pʌajim haajem:“Mua maach Pör Hẽwandam hoojimgui” hajim hanʌm “hich chognaan pöoma t'ʌnʌm dʌ̈i hurum. B  Jãgʌm k'ʌʌnau chan nem wajap'a wauba sĩi maach dawag k'abam nem hap'ata waaujem. Mag hamau nem wau nʌm k'ĩirjuawai chan sĩi dö higaau nem maach hinaam t'ʌʌuba t'ʌnʌmjöta sĩsidʌm. Jãgʌm k'ʌʌnan hĩchab har sĩi p'ĩdag p'ug mawia k'ĩchag hee chukk'u haadeejemjöta sĩsidʌm, hamau nem jaau nʌm gaaimua bʌ̃ʌrjã hõrau nem wajap'am k'augba haajeewai. Hamach nem k'aigba wau nʌm gaaimua hamjã hich jãgta Hẽwandamau ham k'ĩchag hee pʌ̈ib k'aba pʌ̈iju, hich mam naam hiek nʌisimk'ĩir. bA ? Jãgʌm k'ʌʌnan Cristo maach kõit meetarr k'ĩir heyaa haag biirdʌnaa pãar dʌ̈i hãba t'ach k'oowaijã, hatcha t'ach pöm waibëenaa dödöjö pömjã waibëe nʌm gaaimua sĩi pãar k'ĩir naaupiejem, mag waibëenaa k'oowaijã warm k'ʌʌn dak'ĩir jũrr hamachta hatchapai haawai. Jãgʌm k'ʌʌnau chan bigaaum k'ʌʌndamjã k'ĩirjuba sĩi hamachpaita k'ĩirju sĩsidʌm. Jãg chadam hiekjö nem jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnan par noseg chëbamta sĩi hedjã noseg chëjujö t'ʌnarr p'ũu haaisirbapäaiwai chëba sĩi hõor k'ũguurjemjöta sĩsidʌm. Jãgʌm k'ʌʌnan hĩchab nemjĩir bʌ̃ʌrjã chëba haajemjöta sĩsidʌm, hamau nem jaau nʌm hũrwia hõrau bʌ̃ʌrjã k'ĩirjug wajap'amjã hauba naawai. Hamach mag sĩsidʌm gaaimua ya biek numí k'ëchwia nʌmjöta nʌm, hamach k'aibag hee hich mag t'aabatarr gaaimua maimua Cristo hiekjã hisegwi hi hichaaurta nem jaau nʌm gaaimua. Maigta ya pa chi k'aarpa jẽunaa hörbapʌ̈imjö haju Hẽwandamau ham dʌ̈i. @   ¡Hëh, hapdurr jãg nʌrrjëem k'ʌʌn! Jãgʌm k'ʌʌnan Caínjö dich k'apeen hoomap'anaa hamach daar nem wajap'a waauwaijã k'õchk'abata sĩerrjëem. Jãgʌm k'ʌʌnan hĩchab Balaamjö sĩi p'atk'on ganam k'õchgaupaita jãg nʌrrjëem; magnaa hamachta warrgar woun Coré haajerrjö chi pörk'am k'õchk'a nʌm. Coré mag Moisés hisegwia jũrr hichta chi pörk'am k'õchk'atarr paarjã hich higar narr k'ʌʌnpa Hẽwandamau warre k'ëchpʌ̈itarrjö hamjã hagjö k'ëchpʌ̈iju hich Hẽwandamau. y? m Hẽwandam chogaujã k'aigba hiek'aba harrta, magju k'ãai sĩi jãg sëuk'a nem jaau nʌrrjëem k'ʌʌnauta hamachdëu nem k'augbam higwiapa k'aigba hiek'aajem. Maimua mag hamau nem k'ap'ʌ nʌm hanʌmjã sĩi nemchaain k'ĩirjugjöpai nʌmta mag k'ap'ʌ nʌm haajem. Mag k'ap'ʌ nʌm hanʌmʌn sĩi wir haig hamachdëupai hamach k'aibag wau nʌmjö nʌmta mag nʌm. 8> k Pari ham k'ãai Hẽwandam chognaan pör Arcángel Miguel haajemuajã, Moisés meebaadeewai, hi mor hat'ee mepeer dʌ̈i jũrr chik'am hipeer hahau k'aawaijã bʌ̃ʌrjã hirig k'aigbajã hiek'aba, sĩi warag “Pʌch mʌ dʌ̈i jãg chirʌm paar nau Hẽwandamauta pʌrʌg meeurrau sĩujugui” hajim. z= oWarrgarwe Hẽwandamau hõor k'aigbam k'ʌʌn dʌ̈i maagjerr k'ap'ʌ nʌmta, jãg pãrag sëuk'a nem jaaujem k'ʌʌnaun warag Hẽwandamauta hamach k'ãaipi hauwia hiek durag jaautarr wajap'a k'ap'ʌ nʌm hawia, warag hamachdëupai hamach morjã sʌrk'aba hãrpinaa bigaaum k'ʌʌnjã hãrpiejem. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab maach Pör Hẽwandam chadcha jua t'eeg sĩerrʌmta serbiibag p'ënaa hamachdëuta k'apcha nʌm hawia, Hẽwandam chognaan wa mepeen hawiajã högk'aba jũur hiek'aajem. ]< 5K'ĩir heyaa habat hĩchab jãgajĩ Hẽwandamau Sodomapien dʌ̈i, Gomorrapien dʌ̈i maimua hag dak'a deeum p'öbör nʌnʌid harr k'ʌʌn dʌ̈ijã hagjö. Hamau parhooba sĩi hamach hʌʌin k'abam dʌ̈ita hamachdëu ham haig hanaa hamach k'amannaan hap'ajã hʌʌin dʌ̈ímjö haajeejim. Hamach mag t'ʌnarr gaaimua Hẽwandamau sĩi chi p'öbör t'um hag hee hõor t'ʌnarrpa warre hörpʌ̈ijim. Mag ham hörtarran, magʌm gaaimua jãga k'ĩmie durrjã mag p'öbör hörtarrjö hõt huu wëjöm t'õjã t'õba sĩerrʌm heeta hichdëu bark'ʌʌiju t'umaam k'ʌʌnag k'ap hamk'ĩir hajim. ?; yMaimua hagjö k'ĩir heyaa habat hĩchab, jãga hich Hẽwandam chognaan hich Hẽwandam dʌ̈icha naajerrta hich k'ãai hʌ̃rpai haju hẽk'atarr gaaimua hich chognaan harr hãba hich haarmua bark'ʌʌipʌ̈ijĩ. Pãadë k'ĩirjubat hĩs ham jãga nʌ: Hẽwandamau jʌ̃k'anaa k'ĩchag hee ham preso p'ë wai sim, hich maig höbëraajã k'augba, hichdëu mʌg durr hi hagk'am hedta warag ham k'aibag wauwi hich mag wënʌrraju jawaag. : yMua k'ap'ʌ chirʌm, pãrau meraa k'aba nʌm cha mua jawaagpam hiek. Pari k'ĩirjubat jãgajĩ warrgarjã Hẽwandamau hich hisegtarr k'ʌʌn dʌ̈i: Maach Pör Hẽwandamau maach jöoin israelnaan hichdëu Egiptopien jua heemua hʌ̈u peerdʌ haujim. Pari magtarrjã hichdëu nem jaau sim hipierraa k'aba harr k'ʌʌnan israelnaan harr hãba hichiita k'ëchpʌ̈ijim. 9 -Pari jãg sëuk'a nʌrrjëem k'ʌʌnan hõor k'aigbam k'ʌʌnau; jãk'ʌʌn Hẽwandamau hich hiek gaai jaau simjö jerrba k'ĩmie durr bark'ʌʌiju k'ʌʌn k'abahab. Maguata hamau maach Pör Jesucristo hichta hãbpai t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai sĩerrʌmta higba, warag hi hisegnaa, Hẽwandam hõor dʌ̈i wajap'a k'itaawai hamach chig habaju hawi, sĩi hamachdëu nem waum haigta waaujem. ^8 7Keena, maach peerdʌajem hiek maach t'umaam k'ʌʌnau hãba wai nʌm jawaagta mʌg hẽsap p'ãm k'õchaaga chirajim; pari magtarrta jãg Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm hawi hamach k'augbajupii hawi hermanonaan chaar hee jãg sëuk'a nʌrrjëe haawaita heeupemjö mʌg pãrag p'ã deepʌ̈i chirʌm, pãachdëu hʌ̈k'a nʌm hiek hisegba warag hag kõitta dich k'apeen kõit jãau nʌmjö dʌ̈i hubʌ ham dʌ̈i hiek t'ierrk'a durrumua hʌdʌʌr pãach k'ũgur haupimaaugau. Jãg pãrau hʌ̈k'a nʌmta Hẽwandam hiek charau, har Jesuu hich hi jaaumk'ĩir hichdëucha jʌr hautarr k'ʌʌnau nacha pãachig jaautarr. Jãg hamau pãrag jaautarran, parhoobam k'ʌʌnau hagjö hi hiek hawi jaau nʌm hʌ̈k'am hugua hajim. v7 gKeena, mʌ salud hat'at. Muan Hẽwandamagta pãar kõit jëeu chirʌm, hichdëuta dʌ̈rrcha pãar heeg hoowia pãach heejã k'õinaa hapinaa hich dënjö warag dich k'apeenjã k'a k'õsi hapimk'ĩir. Chad k'abam hiekta jaaujem k'ʌʌn 6 Mʌʌn Judaau, Jesucristo chog; mʌchpaiu Santiago heeum. Muata pãrag mʌg hẽsap p'ã chirʌm, pãar har hich Hẽwandamaujã k'õsinaa hich hiek hʌ̈k'amk'ĩir hichdëucha t'ʌ̃r hautarr k'ʌʌn haawai Jesucristoou t'ʌa wai sĩejem k'ʌʌnag. a5;Mua mʌg hẽsap gaai p'ã chirʌm hatcha Jesuu nem hinag pöoma waaujeejim. Hirua mag nem waaujerr t'um hãhãbdö jaauk'iin, libro k'apaanata höbërk'am, mak'ʌʌn t'umaa hõrag k'ak'apdö hamk'ĩir hĩgk'apʌ̈yaag. Maga hajim keena. Mak'ʌʌndamta pãrag k'ap hamk'ĩir jaaum hig chirajim. Juan, hich Jesús dʌ̈icha chitaajerr4#Jesuu mʌ higwia mag hiek'atarr hich hag wounaupaita mag t'umaa cha jaau chirʌm mʌg hẽsap gaai, mʌchjã hi dʌ̈i hogdʌba chitʌmua mʌch daúa hoojerr haawai. Maagwai tagam k'ʌʌnaujã k'ap'ʌ nʌm, mua mʌg p'ã chirʌm nem chadcha harrta jaau chirʌm. 3#Pari Jesuu mag hiek'atarr higwia hermanonaanau hamach heepain mʌ higwia, “Magan mag woun chan meeba hich mag nʌrrajugui” ha hiek'aajeejim. Pari mʌchdëucha hũurwai chan Jesuu mag mʌ meepiba hich mag chitaju haba, sĩi har mʌchdëu jaau chirʌmjöpaita, “Mua hi meepiba deeu mʌch bëe nʌm hora hich jãg nʌrrapiju hak'iinjã, ¿pua hi jãgbarju?” hajim. Magpaita hiek'ajim. m2SMagbaawaita Jesuu hirig, —Mua hi meepiba deeu mʌch bëe nʌm hora hich jãg nʌrrapiju hak'iinjã, ¿pua hi jãgbarju? hajim. Mag chirabnaa pʌchta k'ĩirjunaa hich jãg mʌ hiek gaaita hubʌ chitá hajim hich Pedroog. 1Mag hewag hoo nʌʌ hawia hich Pedroou mʌ hoo hat'aawai mʌ higwia Jesuug, —Señor, ¿magan Juanjãma? ¿Jã jãga meejuma? hajim. 0 Maimua hërëubaadëwi Pedroou deeu hewag hoo nʌʌ haawai hich Jesuu hʌ̃rcha daupii haajerrta ham hẽudee hurajim. Hich hag wounau hajim hi t'õoju noram hãbmiecha t'ach k'ö naawaijã, hichta higarcha hoo sĩerr haawai, hirig “¿K'aíuta mag pʌ hoomap'a haajem k'ʌʌnag pʌ pʌr deeju hagá?” ha jëeutarr. Wajapcharan magan mʌchma, mʌchta ham hẽudee maa hajim. D/Jesuu Pedroog mag hiek'atarran, jãga hõrau hich gaaimua mag hi t'õoju jaauwiata mag hiek'a sim hajim, mag hich gaaimua meebaawai Hẽwandamta hõrag t'ö hiek'amk'ĩir. Magnaa hirig warag, —Mʌ hiekta hogdʌba hich jãg hʌ̈k'a chitá hajim. Jesuu hich dʌ̈i naajerr heem hãb hʌ̃rcha daupii haajerr (.IMagnaa hichdëupai hiek'amamua hirig magjim: —Pʌdë mʌ hiek hũrbarí: Warrgur pua pʌch juadamau pʌch k'ajũa jũawi pʌch mam k'õsimʌg maajeejim. Pari mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au mʌg hatag pʌ jöoiraa haadeewai pöd pʌch juau k'ajũadamjã jũaba, chik'amnauta pʌ k'ajũa jũapijugui hajim. Magnaa pʌ juajã hamau bʌʌrk'a sĩunaa pʌ mamap'a k'itʌm haar hajués hamau pʌ harrjugui hajim. W-'Magnaa deeu hũwaai biek t'ãrjupamua hirig hich hag hiekpai p'ʌʌrba, —Simón, Juan hiewaa, ¿chadchata pua mʌ k'õsi chirʌ́? hajim. Mag hich hag hiekpai biek t'ãrjup hichig p'ʌʌrba jëjëeu k'abaadeewai Pedro warag hichta hök'ĩirjuu haadëmua hirig magjim: —Señor, puata nem t'um k'ap'ʌ haajeewai pua k'ap chirabahab hajim, mua chadcha pʌch k'õsi chitʌm. Magbaawai Jesuu, —Magan mʌ ovejanaandamta chig hapiba t'ʌa wai chitá hajim. d,AMaimua deeu hũwaai hirig hi t'ʌ̃rcha t'ʌ̃rt'ʌ̃rnaa, —Simón, Juan hiewaa, ¿chadchata pua mʌ daupii chirʌ́wi? hajim. Magbaawai Pedroou hirig, —Hëera Señor, pua k'ap'ʌ simgui hajim, mua chadcha pʌ daupii chitʌm. Magbaa deeu hirig, —Magan mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta oveja t'ʌajemjö wajap'a t'ʌa wai chitá hajim. }+sMag t'ach k'ö nʌʌ hawia ya k'ö haaipagk'abaadee Simón Pedroogta hich Jesuu, —Simón, Juan hiewaa, ¿puata chadcha pʌch k'apeen k'ãaijã hʌ̃rcha mʌ daupii chirʌ́wi? hajim. Magbaawai Pedroou hirig, —Hëera Señor, pua k'ap'ʌ simgui hajim, mua pʌch daupii chitʌm. Magbaawai deeu chi Jesuupai hirig, —Magan mʌ hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnta oveja chaain t'ʌajemjö wajap'a t'ʌa wai chitá hajim, mag hamachdëu mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm gaaita hich mag hubʌ wënʌrramk'ĩir. *3Mag mosjã hee maar hich k'apeenag hich hoopitarr, hich hiiu p'iidʌtarr k'ur biek jayapam hajim mag hich hoopi sim. Jesuu Simón Pedroog jaautarr y)k Mag maar t'ʌ̃rk'a hauwi, pan haunaa, hichdëucha marag jigpʌ̈iwi, chi hãwarrjã hich hagjö jigpʌ̈ijim. P( Maimua ya chi hãwarr p'aak'a hat'aawai hich dʌ̈i t'ach k'ömk'ĩir maar hich haig t'ʌ̃rk'a haujim. Pari ya marau hi k'aug wai narr haawai hãbmuajã hirig “¿Pʌ k'aiujã?” haba haajeejim. ' Magbaawai Simonau petwi, deeu jap hee waaidʌbaadëwia, chi red hich jãg chi hãwarrpa mosjã hee hëudʌ haujim. Hãwarr dap'ʌmpa hag hee t'ʌnʌmta ciento cincuenta y tres naajim, chi k'apanag. Mag hãwarr pöm t'ʌnarrjã hʌ̈u chi red t'ʌrrëubajim. ~&u Mag maar hich haig paauk'abaimaawai hich garmua marag, —Jũrr pãach dën heem hagjö hãaur p'ë haipidut hajim. %! Mag dö higaau panaa hoocheewai hichdëu maar na hõt hörwia hãwarrta hag hee t'ʌ wai sĩejim; panjã hĩchab wai sim marau hooimajim. R$Chi redjã jua miebaadee pöd jiir hauba, warag sĩita jap heemuapai hëudʌ harrumua hag dʌ̈i dö higaau p'ẽeubaimajim, warpcha k'aba dö higaaumua maar narr haar cien metrojöpai sĩerr haawai. 5#cMag nʌm hee ya mʌchdëun k'aug wai chirarr haawai Pedroog, —Jã maach Pör Jesús k'abahab ha chirajim. Hichig magbaawai sĩi k'ajũa k'omariipai jũa sĩerr haawai hag bʌ̈rre hich k'ajũa wajap'a jũapet hawi warag dö hee dʌrbbaadëjim, jöpk'arraa hichta chi Jesús sim haar baraag hawia. Y"+Magbaawaita deeu hich garmua marag, —Magan pãach red pãach juachaar gar dubpʌ̈inaa hʌrëujurauma; jãiguin chadau nau pãrau pʌr haujugui hajim. Magbaawai chadcha hi hipierr marau maachig jaautarrjö dubpʌ̈inaa hʌrëubaawain chadau par marau hëudʌdʌk'amjã pöd jiir hauba haajeejim, hãwarr pömta t'ʌnarr haawai. =!sMag nʌm hee, maar döhi dak'a narr haawai, hich garmuata marag, —Keena, ¿hãwarr t'õojierrá? hajim. Magbaawai marau, —Bʌ̃ʌrjã t'õoba nʌm perá hanaajim jũrr hirig. 1 [Mag hʌa hëedʌtk'amaa hawia ya hãspa hõor mor dawaa haadëm hee döhieg hoowai, Jesuuta dö higaau hoo dʌnaajim; pari mag hoobaawai maraun hich k'abampii naajim. 'Mag nʌmta Simón Pedroou maar na, —Mʌ dö hʌak'emgui hajim. Magbaawai marau, —Magan maarjã pʌ dʌ̈i wëtjugui hajim. Mag, chadcha marau hërëubaadëwi bote hee döjãrr paauk'abaadëjim. Pari mag hed chan par hich mag hʌa hëetarrjã ni hãbjã t'õobajim. b=Maar maig naajim: Simón Pedro, Tomás ham dën hi Meís ha t'ʌ̃ʌrjerr, Natanael chi Galilea durr p'öbördam Caná hanʌm heem, Santiago, mʌ, maimua mag tag maar k'apeen hagjö hich Jesús k'apeen numí naajim.  Magtarr k'ur deeu hũwaai mag t'ʌrrdö pöm sim Tiberias hanʌm higaau marag hich hoopijim. Mag hich hoopitarr mʌg hajim: [/Pari mʌg t'um mag mʌg hẽsap gaai jaau chirʌmʌn, jãan chadcha Jesuun Hẽwandamau hich Hiewaa hichdëucha jʌr hauwia warrgarwe pʌ̈iju ha jaaujerrjö pʌ̈itarrta pãrag k'ap hamk'ĩrau; mag k'ap'ʌnaa hi hiek hʌ̈k'a p'öbaadeewai mʌg hatag pawiajã hi dʌ̈i hãba hich mag k'apeerk'a nʌm gaaimua hiiu wënʌrramk'ĩir.}sMag tag Jesuu nem k'ĩir pogk'e hõrau hooba, ni waujã wauba haajem pöoma waaujeejim maar dak'ĩir, chadcha Hẽwandamauta hich pʌ̈itarr hõrag k'ap hamk'ĩir. Pari magtarrta mua mʌg hẽsap gaai t'umjã p'ãba, hãaurpaita p'ãjim. #?Magbaa Jesuu hirig, —Pʌch daúacha mʌ p'iidʌbarm hoobaawai hĩsta pua hʌ̈k'a chirabma hajim. Har hamach daúacha mʌ hooba nʌmta pari sĩi jaaubarm hũrwiapai hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta Hẽwandamau hʌ̈ucha wai sĩejugui hajim. K'an jãgamk'ĩirta mʌg hẽsap p'ãjĩ jMMagbaawaita Tomaau hichigcha, —Señor, pʌʌta mʌ Pör hanaa mʌ Hẽwandamaugui hajim. CMag hiek'achëwia, Tomaag heerpanaa, hi t'ʌ̃rcha t'ʌ̃rnaa, —Pʌdë mʌ jua hee clab meerp'ëtarr hoobá; hag heecha juau jʌrk'a hoobahur hajim. Magnaa mʌ hãi t'utk'ërëu sutarr heejã hagjö jʌrk'a hoobá hajim. Magnaa, Jãgbaawai k'aita hʌ̈k'aju. Hoob tag hʌ̈k'abam ha chitamgui hajim hirig. fEMaimua magtarr k'ur seman hãb dichwia hẽudeem domighed deeu maar hich hag degcha hãba podpa naajim. Mag hed paawai hich Tomás maar dʌ̈i haig sĩejim. Mag hedjã napemjö puertdi p'ãark'a wai naajim. Pari mag sĩerrta, deeu hũwaai chuk'u sĩerr heemuata dëgölp Jesús maar jãrr dʌnʌʌuchëwia, —¿Jãgpai nʌ keena? haichëjim. +OMag haig k'aba sĩerr haawai hag k'ur marau hirig maachdëucha maach Pör hootarr jaau naajim. Pari magbaawai hich Tomaau hʌ̈k'amaaugau warag, —Mua mʌch daúacha hoobam haigjã hʌ̈k'abamgui hajim. Mua hʌ̈k'ajuun, hi jua hee clabou meerp'ëtarrjã mʌch daúacha hoonaa, hag hee mʌch juaucha jʌrk'a jʌrk'anaa, hi hãi t'utk'ërëu sutarr heejã mʌch juaucha jʌrk'a hoobaawain chadau hʌ̈k'ajugui hajim. xiMag Jesuu marag hich hoopiewai maar k'apeer Tomás ham dën hirig Meís haajerr maar haig k'aba sĩejim. r]Magnaa marag magjim: —Har hamach k'aibag hisegwi mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnag, “Chadcha pãar pekau Hẽwandamau chugpaabapʌ̈im” habat. Pari Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnagan jũrr, “Hagt'a pãar pekau chan chugpaaba simgui” habat hajim, hõor dʌ̈i magamk'ĩirta pãrag Hẽwandam Hak'aar dee chiraawai. Jesuu Tomaag hich hoopitarr )Magnaa “Hẽwandam Hak'aar hat'at” hanaa maar hohoodö nʌmʌg p'uasirjim. Mag p'uasirbarmua Hẽwandam Hak'aar marag deebarm hajim. Z-Magnaa deeu hichdëupai marag, —Keena, hoob jãp'ierrmiet. Hich jãg mʌ Hayau mʌch pʌ̈itarrjö, muajã hõor hee pãar pʌ̈i chirʌmgui hajim, hich hag hiekpai mʌchdëu jaaujerrjö hamag jaaumk'ĩir. -SMagnaa chadcha marag hich jua hoopinaa hich hãi hee t'utk'ërëu sutarrjã hoopibaawai maar honee hap'öbaadëjim, deeu maach daúacha maach Pör hoobaawai. Hich hag hedpai ya hedau k'ëubaadëm hee, maar hich Jesús dʌ̈icha wënʌrraajerr k'ʌʌn hãbam haig hãba biirdʌ naajim. Pari mag biirdʌ nʌmjã judionaan chi t'et'emnaan hökgau puertdi p'ãark'a wai naajim. Mag nʌm heeta, dubbaichëmjã hooba harrta, dëgölp hich Jesuuta maar jãrr dʌnʌʌubaichëwia, —¿Jãgpai nʌ keena? Hoob jãp'ierrmiet; mʌ k'abahab haichëjim. 7Hichig magtarr haawai chadcha maar haig bëewi, hich daúacha Jesús hootarrjã jaauchëjim. Mag jaaumamua, —Mʌchigcha hiek'atarrjã hich hagjöota pãrag jaau hʌmgui hajim hich María Magdalenaaucha marag. Jesuu hich bʌ̈ dʌ̈ii haajerr k'ʌʌnagcha hich hoopitarr  b~}}|${bzywwvvutrrpRonnQn ll+kk{kihh%fedmcccbaa`F_^]\[["YXWVVmUT`SXQPON)MQLKKPJ:IHGGDC1B@k?>>h=<<;:9877`6U54~3k20/S-,)>''9&3%D$"" ()|kNv[D a  n  Jesús hagt'a Hẽwandam Hak'aar hich gaai p'ẽs wai sim majim haajem deeu Galilea durr, hich berrag. Mag barwia judionaan Hẽwandam hiek jaaujem di sĩsidʌmpierr jaaujeejim haajem. Maagwai durr chaauram k'ʌʌnaupa hirua jaau nʌrrʌm k'ak'apdö hap'öbaadeewai t'umaam k'ʌʌnau hi higar nʌmua, “Hʌ̈uta mag jaau nʌrrabahab” haajeejim haajem. Jesús Nazaret p'öbör hee fE Hich mag warag chi dösãtau Jesuug hich hipierraa hamk'ĩir nem k'ĩirpierr jajaauk'am bʌ̃ʌrjã pödba habaawai, sëuk'a chi k'ũgur petajim haajem hichta. Jesuu warrpem Galilea durr Hẽwandam hiek jaaubaaderr W' Magbaawaita Jesuu magjim hanʌm: —Mamʌ hĩchab Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, “Hẽwandamau chadcha pãach t'ʌaju hawi hoob nem parhoob hamiet” ha sĩebahab hajim hanʌm, chi meperag. -S Maagwai mʌg hee pʌ baudʌk'iinjã, hamau sĩi hamach jua heeta pʌ jãau haubajup, buju haimaau pʌ chig ham hugua. ¡Baubaad! hajim hanʌm, chi meperau Jesuug.  Hẽwandam hiek p'ã sim gaai “Hich Hẽwandamau hich chognaan pʌ̈iju” ha sĩebahab, “pʌ t'ʌa wënʌrramk'ĩir.” L Maimua Hẽwandamau deeu hʌdʌraa dösãtag Jesús warrpijim haajem, jũrr Jerusalén p'öbörög. Mam barwia Haai hi jëeujem di nem pöm dʌnʌm hʌ̃r chi sĩ gaai warrwia magjim hanʌm chi dösãt garmua Jesuug: —Pʌ chadcha Hẽwandam Hiewaa k'ai, magan mʌg hee baubaad hajim hanʌm. Pʌ chig haba k'abahab. W'Magbaawai Jesuu chi dösãtag, —Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, “Pãar Pörön Hẽwandamau; hãba hirigpaita jëeubat, maimua hãba hi hiekpaita hipierraa habat” ha simgui hajim hanʌm. A{Mamʌ magaagan sĩi jĩepöröu p'õbk'anaa mʌrʌgta Hẽwandamagamjö jëeubá hajim hanaabá. Pua mʌrʌg mag jëeumʌn, mʌg durr t'umwe pʌch dënëu hajim hanʌm chi dösãtau. 9~kMag hoopiwia magjim hanʌm, chi dösãt garmua hirig: —Mua pʌrʌgta durr mʌg wëjöm dʌ̈i hag gaai nem t'ʌnʌmpa t'um deejugui hajim hanʌm, pʌchta t'umaam k'ʌʌn pörk'anaa t'ʌ̃rp'öo chirsimk'ĩir. Mua mʌchdëu deem k'õsim k'ʌʌnag deeju haai chirʌmgui hajim hanʌm, mʌch dën haawai. }wMaimua Hẽwandamau hʌdʌraa warag dösãtag Jesús warrpijim haajem, durrsĩ pöm sim gaai. Mag warrwia mag durr pöm hʌ̃gt'aa sim gaaimuapai, sëuk'abarmjö habarm hee, mʌg jẽb gayam durr warp'am magwe t'um hirig hoopijim hanaabá. ;|oMagbaawai Jesuu magjim hanʌm: —Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, “Sĩi t'ach k'öju happai k'ap hamk'ĩir hirua maach hompaabajim” ha sim. [“Hirua maach hompaatarran, mag t'ach happai k'ĩirjuju k'ãyau hich hipierraa wënʌrramk'ĩirta maach hompaajim” ha p'ã simgui hajim hanʌm.] d{Ahirig, —Chadcha pʌ Hẽwandam Hiewaa k'ai, mʌg mokdau panag paabapʌ̈i hajim hanʌm. NzMam cuarenta días sĩejim haajem, bʌ̃ʌrjã t'ach k'öba. Hi mag sim hee dösãtau bëewia hi k'ĩirjug meerk'a Jöoi dau na hʌ̈u k'abam nem waupiju hẽk'aajeejim hanaabá. Mag cuarenta días dichdimaawaita heeupemjö Jesús jãsöo haadëjim haajem. Mag hi jãsöo haadëm hee, dösãtau hi k'ũgur hauju k'ĩirjuwia ry _Mag pör choowia Jesús Hẽwandam Hak'aar hich gaai p'ẽs wai sim petajim haajem Jordán heemua, mag hich pör chootarr haigmua. Mag mamta hich hag Hẽwandam Hak'araupai Jordán higaau durr hõor chukag chʌʌi hi warrjim haajem. x#&Cainán Enós hiewaa;Enós Set hiewaa;Set Adán hiewaa;Adán Hẽwandam hiewaa, hich Hẽwandamaucha hi homparr haawai.w'%Lamec Matusalén hiewaa;Matusalén Enoc hiewaa;Enoc Jared hiewaa;Jared Mahalaleel hiewaa;Mahalaleel Cainán hiewaa; v$Sala Cainán hiewaa;Cainán Arfaxad hiewaa;Arfaxad Sem hiewaa;Sem Noé hiewaa;Noé Lamec hiewaa; u}#Nacor Serug hiewaa;Serug Ragau hiewaa;Ragau Peleg hiewaa;Peleg Heber hiewaa;Heber Sala hiewaa; t"Judá Jacob hiewaa;Jacob Isá hiewaa;Isá Abrán hiewaa;Abrán Taré hiewaa;Taré Nacor hiewaa; s!Aminadab Admin hiewaa;Admin Arni hiewaa;Arni Esrom hiewaa;Esrom Fares hiewaa;Fares Judá hiewaa; 5rc Natán David hiewaa;David Isaí hiewaa;Isaí Obed hiewaa;Obed Booz hiewaa;Booz Sala hiewaa;Sala Naasón hiewaa;Naasón Aminadab hiewaa; oqWEliaquim Melea hiewaa;Melea Mena hiewaa;Mena Matata hiewaa;Matata Natán hiewaa; "p=Matat Leví hiewaa;Leví Simeón hiewaa;Simeón Judá hiewaa;Judá José hiewaa;José Jonam hiewaa;Jonam Eliaquim hiewaa; noUEr Jesús hiewaa;Jesús Eliezer hiewaa;Eliezer Jorim hiewaa;Jorim Matat hiewaa; n{Neri Melqui hiewaa;Melqui Adi hiewaa;Adi Cosam hiewaa;Cosam Elmadam hiewaa;Elmadam Er hiewaa; mJudá Joanán hiewaa;Joanán Resa hiewaa;Resa Zorobabel hiewaa;Zorobabel Salatiel hiewaa;Salatiel Neri hiewaa; l Nagai Maat hiewaa;Maat Matatías hiewaa;Matatías Semei hiewaa;Semei Josec hiewaa;Josec Judá hiewaa; kJosé Matatías hiewaa;Matatías Amós hiewaa;Amós Nahúm hiewaa;Nahúm Esli hiewaa;Esli Nagai hiewaa; kjOMatat Leví hiewaa;Leví Melqui hiewaa;Melqui Jana hiewaa;Jana José hiewaa; iJesuu warrpem Hẽwandam hiek hõrag jaauwai treinta añosjö sĩejim haajem. Hiin Hẽwandam Hiewaa hajieb mamʌ, hõraun José hiewaa chaarpii haajeejim. Hich Jesús bãaurrjöoi Joseeta Elí hiewaa hajim haajem.Maagwai Elí Matat hiewaa hajim; 6heHẽwandam Hak'aar duburjö k'itʌmta dau daau bëewia hi hʌ̃r jupchëjim hanʌm. Mag jupbaichëm dʌ̈i hedjã heemua woun hiekjö, “Hiewaa, pʌʌta mʌ Chaai mʌchdëu jãsehne wai chitʌmʌu, pʌ gaaimua mʌ honee chiraajem” habarmjã hũrjim hanaabá. Jöoin Jesucristo dau naweram k'ʌʌn NgMamʌ mag Herodeeu chi Juan cárcel deg p'ãarpiju nawejã hõor pöm pör choojerr haawai, k'ãai hãb Jesujã bëewia Juanag hich pör choopibaawai, hĩchab hi pör choopʌ̈ijim haajem. Mag hich pör choo haaipabaadeewai Hẽwandamag jëeujim hanaabá. Mag hich Hayag jëeu sim heeta hedaujã weeudʌ jöisim heemua GfMag jaar chi gobernador Herodeeu hich naam Felipe hʌʌi Herodías hanʌm k'echeu hauwia hag dʌ̈i sim k'aug hat'aawai Juanau hirig hiek'ajim haajem. Mamʌ mag hirig hiek'atarr chan mag sĩi hich wach hʌʌi dʌ̈i sim hat'eepaijã k'aba, hich nem parhooba k'aigba waaujem kõitpata hirig hiek'ajim hanaabá. Mamʌ magʌmjã bʌ̃ʌrjã hi hiek hũrba, warag chi Herodeeu Juan cárcel deg p'ãar sĩupijim hanaabá. Juanau Jesús pör chootarr e)dKMag jaautarr haigmuajã hich mag hiek k'ĩir pogk'e jaau k'itʌmua hõor wawiejeejim hanaabá, jãga t'umaam k'ʌʌn Hẽwandamau peerdʌ hauju haai sĩ. {coMagnaa hamag, K'ĩir k'ap'ʌ habat, Hẽwandaman ya bëeimʌʌ simgui hajim hanʌm. Hi bëem hed hi hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan arrozdö pöm wëjorr p'ierrwia hajap'a hãk'a t'ʌnʌʌubarmjöta haju. Maagwai har hi hiek hʌ̈k'amap'a harr k'ʌʌn, jũrr chi arroz bʌ̈ t'ʌʌtarrta sĩi hãbamʌg päardʌnaa hörbapʌ̈imjö haju. Mak'ʌʌnan bʌ̃ʌrjã hõtdau t'õo k'augba sĩerrʌm heeta hich Hẽwandamaucha bark'ʌʌipʌ̈iju ha jaaujeejim hanʌm, Juanau hich haig bëe nʌm k'ʌʌnag. fbEHamau mag hiek'a nʌm Juanau hag nawe hũr wai sĩerr haawai t'umaam k'ʌʌn jʌ̃g daar magjim hanʌm: —Mua pöd pãar t'ãar hajaug paa haubam. Muan sĩi dödamaupaita pãar pör choo chirʌmgui hajim hanʌm. Mamʌ hẽudee hãb hurumta mʌ k'ãyaujã jua t'eeg hʌ̃rcha sim. Jãguan chad hich Hak'aarjã pãrag deewia pãar k'aibagjã hõtdau hee warre hörbapʌ̈imjöta haju. Mʌ chan mʌg chirʌm haig sĩi hi chogk'aagpaijã serbiibata chirʌmgui hajim hanʌm. "a=Mamagk'am hũrwia, hõrau jũrr hamach k'apeenag, “Hĩsin hich mʌ k'ãijãa Hẽwandamau nawe pʌ̈iju ha jaaujerrá hagam” haajeejim hanʌm. `}Maimua jũrr soldaaun bëewia, mak'ʌʌnaujã hirig, —Magbaa maraujã ¿jãgajuma? haichëjierram hanʌm. Magbaa hich Juanau magjim hanʌm chi soldaaunag: —Hoob tag chik'am jua heem nem hajués k'echt'ʌg haumiet. Wa pãachta hemk'ooin hawia chik'am k'ũgur jãp'ierrpinaa k'ãijã chik'am p'atk'ondam hau chit'ëe hamiet. Maimua hoob pãrau, “Mʌrʌgan bʌ̃rʌʌta p'aagjem, muan waragta hig chirʌm” hamiet hajim hanʌm. Pãachig p'ag nʌmdam dʌ̈ipai honee nʌisit ha jaaumajim haajem. _} Magbaawai hichdëu hamag, —Hoob leíu jaau sim k'ãyau hat'uucha hõor jua heem p'atk'on jëeumiet hajim hanʌm. k^O Maig hĩchab bëejierram haajem gobierno dën dëbpaar jëeujem k'ʌʌn, hagjö hamach pör choopʌ̈imamk'ĩir. Mag bëewia mak'ʌʌnaujã hirig jëeumamua, —Maestro, maraujã ¿jãga haju haai nʌ? hajierram hanʌm. ]} Magbaa hichdëu magjim hanʌm hamag: —K'ajũa t'eg jũaju paraa nʌm k'ʌʌnau bʌ̃ʌrjã jũaju chuk'u k'it'ëem k'ʌʌnag deepetat. Maagwai hagjö nem k'oojemdam wai nʌm k'ʌʌnau hĩchab chuk'um k'ʌʌn dʌ̈i jig k'öbat hajim hanʌm. \' Mag jaaumam hũrwia, hõrau hirig —¿Magan maraujã jãga haju haai nʌ, Hẽwandam jua machag hãwatmaaugau? ha jëeujierram haajem. f[E Pãrau k'ap'ʌ naabá, nemjĩir k'aigbamʌn t'u wërpmaajem. Hich hagjöta simgui hajim hanʌm hĩchab Hẽwandamaujã pãar dʌ̈i. Ya hirua pãar chachimʌʌ sim. Har hõor hamach k'aibag hisegwia Hẽwandamag chugpaapi jëeuba nʌm k'ʌʌnan pa t'upʌ̈iwia jʌser haadee hörpʌ̈i nʌmjöta hajugui hajim hanʌm, hich Hẽwandamau ham dʌ̈i. ZSĩi pãach pör choopi nʌmuapai chan hirua pãar haubam. Hẽwandam jua machgau dau hap'ʌʌ hamap'a nʌm k'ai, pãach k'aibag t'umaa hãsie hewag k'ĩirjuwia, Hẽwandamag hisegpi jëeuwia, chadcha Hẽwandam hiek hʌ̈k'aajem k'ʌʌnjö habat hajim hanʌm, pãach k'apeen dʌ̈ijã. Hoob pãrau chik'amnaan dënjö, pãachjã warrgar pãach jöoi Abrán k'ararrjö Hẽwandam dʌ̈i k'apeerk'a nʌm hawi, “Maran Abrán chaainau; mag hi chaaink'a nʌmta, ¿jãga Hẽwandamau mag maar dau hap'ʌʌ hapibarju?” ha k'ĩirjumiet. Sĩi mag Abrán chaaink'a nʌm gaaimuapaita mag hʌ̃gt'ar höbeerjem hak'iin, mokdau mʌg t'ʌnʌmjã Hẽwandamau hõrag paapʌ̈iwia mak'ʌʌnjã hĩchab Abrán chaainau haju haai sim. Abrán chaai chaar hawiajã hichiita Hẽwandam jua machag hãwatab k'aba hãwatju. Mag k'õch k'aba nʌm k'ai, pãach k'aibagta warre Hẽwandamag hisegpi jëeubat hajim hanʌm. YMag hũrwia hirig hamach pör choomk'ĩir hõor pöm bëe t'ʌnʌm k'ʌʌnag maagjeejim hanʌm hichdëu: —Chi k'aibagnaan, ¿k'aíu pãrag jaauwai Hẽwandamau maach hi hagk'am hed sĩi pör chootarr gaaimuapaita pãar hi jua machag hãwatbaju ha jaaujĩ? nXUMag t'um hajaug paapʌ̈iwia k'ĩir k'aug nʌisiewain chadau Hẽwandamau maach peerdʌju pʌ̈ibarm t'umaam k'ʌʌnau k'ĩircha hooju” ha p'ã sim. (Is. 40:3-5) Hich mag Juanau maach t'ãarta k'ʌd wʌʌi nʌmjö waupi jaau nʌrrarran, warrgarwejã hirua mag jaau nʌrraju ya chi p'ãm harr haawaita nassi pawi chadcha mag jaau nʌrrajim haajem. QWPari mag hʌ̈k'aagan pãach k'aibagau pãach t'ãar jãg sĩi durr dapag heem dö k'õrgjö hãk'ãrag sĩsidʌmjã jẽb dau dʌ̈ii paa nʌmjö hajaug paapʌ̈ipetat’ haju.‘Pãach k'ĩirjug k'ʌd jũjũrk'imjö sĩsidʌmjã k'ʌd k'ajap'a wʌʌinaa bubuchdög dau dʌ̈ii jiirt'ẽubapʌ̈imjö habat’ haju. hVIHi mag nʌrraju higwia warrgarwe Hẽwandam hi jaaumie Isaías ha t'ʌ̃ʌrjerrau mʌg p'ã pʌajim:“Woun hãb hajappai hõor barba haajem haar sĩejemuata hich haar hõor barbaimaawai,‘Maach Pör ya bëeimʌʌ sim’ haju.‘Hi bëeju nawe pãach t'ãar k'ĩir k'augbat’ haju, ‘t'ãraucha k'õsi hi hiek hʌ̈k'aag. SUHẽwandamau hichig mag jaaubaawai chadcha petawia döjã Jordán higaau k'ĩeb jajawagmamua maagjeejim hanʌm: “Pãar pekau pöoma naawai pãach k'aibag hãsie hewag k'ĩirjuwia Hẽwandamag chugpaapi jëeubat. Mag jëeubaa Hẽwandamau pãach k'aibag chugpaabapäaiwaita mua pãar pör choopʌ̈imajugui” haajeejim hanʌm. TMak'ʌʌn chi gobernadornaank'a nʌm jaar hĩchab p'adnaan pörk'a narr k'ʌʌn Anás hajim haajem Caifás dʌ̈i. Hich mag jaarta hĩchab Hẽwandamau jöoi Zacarías hiewaa Juan hõor chukag hee sĩerrag jaaujim haajem, hich hiek hõor hee jajawag mamk'ĩir. S Woun Tiberio hanʌm reik'abaaderr haigmua quince años haadëm hee, gobernadornaan jayap naajim haajem:Judea durr: Poncio PilatoGalilea durr: HerodesIturea durr Traconite durr dʌ̈i: Felipe (Herodes naam, haai gaaimua)Abilinia durr: Lisanias ?Rw4Mag nʌm hee warag Jesús dʌ̈rrpamampierr hĩchab k'ĩirjug k'aug pamajim hanaabá. Maagwaita Hẽwandam dau na hagchanaa hĩchab hõor heejã k'ajapp'a nʌrraajeejim hanʌm.Q3Maimua hich dënnaan dʌ̈i höbërwia hãba hamach p'öbör Nazareeg wëtjim haajem. Maimua hewag pawiajã hich dënnaan hipierraa hich mag k'itajim hanaabá. Mamʌ hich chaairau mamagk'amjã Mariaau hich t'ãar heepain t'um k'app'ʌ haajeejim hanʌm. zPm2Mamʌ chi chaairau hamachig mag hiek'abarm chi jöoinau pöd k'augba, parhoobata hũrpʌ̈ijierram hanʌm. !O;1Magbaawai chi chaairau hamag magjim hanʌm: —¿Pãrau k'augbata nʌ, mʌ mʌig mʌch Haai hiek hõor dʌ̈i hig hiyʌ̈ʌ chiraju haai chirʌm? MN0Mag chi machnaan jãrr sim hoobaicheewai, chi jöoinau hamach wir haigpai, —¡Mʌgah! Pʌdë hoobá, mʌigta sĩebma hajierram hanʌm. Magbaawai chi hãdau magjim hanʌm hich chaairag: —¿K'ant'eeta mʌgcha maar p'it'urg waupibarma? Pʌ jʌr wënʌrrʌmua marau pʌ k'ĩirju nʌʌ hajimwai hajim hanʌm, hich chaairag. 5Mc/Maagwai haig t'um chi hũr narr k'ʌʌn jʌ̃gderraa t'ʌnaajim haajem, chi machnaanau jëeumam chaairauta ham dënjö nem k'aug ham hiek hʌ̈k'apʌ̈pʌ̈igmam hũrwia. pLY.Hich hag hed k'eeuraa Jerusalén barchëjierram haajem. Maimua hag noram hãspaau jʌrp'öbaadeeuta Haai hi jëeujem deg Hẽwandam hiek jawaag chi machnaan dʌ̈ita Hẽwandam hiek hiigwai hiyʌ̈ʌ hoo sim hooimajierram haajem. %KC,Mag deeum k'ʌʌn dʌ̈i hõor k'apanag hee hurumpii hawiata hich mag k'ãaim hãb wënʌrra k'ëumamua hi jʌʌrjeejim hanʌm. Mamʌ hamach k'odnaanag jëeuwia hamach k'ap k'ʌʌnagjã jëeuk'a hohook'am hooba habaawai hag noram deeu hewag bëejierram hanaabá, hi jʌr wëdurumua. J -.IU+Maimua chi nemk'oo dichdimaawai hõor pöm hamach durrag hërërëuk'am hee, hĩchab José María dʌ̈i hamach p'öbörög wëtjim haajem. Mamʌ Jesús ham dʌ̈i maba, t'ʌba sĩsijim hanaabá. Mamʌ hi t'ʌbabarmjã chi jöoinau k'augbajierram haajem, deeum k'ʌʌn dʌ̈i hurumpii hawia. ~Hu*Mag añopierr weetjerr haawai, Jesús doce años haadeewai, hĩchab Jerusalenag majim haajem, hich dënnaan dʌ̈i. eGC)Jesús dënnaan añopierr Jerusalenag weetjeejim haajem, nemk'oo pömaam jaar paawai. cF?(Mag chaai hich dʌ̈rrpapagmampierr warag k'ĩirjug k'ap'ʌ pamajim hanaabá. Mag nʌm dʌ̈i hich Hẽwandamau hich k'õchagpierrta bãaupijim haajem. Jesús Haai hi jëeujem deg chi machnaan dʌ̈i hiyʌ̈ʌ hatarr 0EY'Maimua Hẽwandamau hich hiek Moiseeg p'ãpitarr gaai jaau sim hipierraa t'um wau dichdimaawai deeu hamach Nazaret p'öbörög bëejierram haajem, Galilea durr. D-&Mag hagt'a María hich chaai dʌ̈i Haai hi jëeujem deg nʌm hee, mag hũan Ana hanʌmjã bëewi Hẽwandamau hich Chaai pʌ̈itarr k'aug hat'aawai hirig, “Hʌ̈u hajim Hẽwandam; purua maar peerdʌ hawaag pʌ̈iju haajerr chaai barbaicheewai mʌ honee hʌmgui” hajim hanʌm. Magnaa mag hich Hẽwandamaucha pʌ̈iju ha jaautarr hĩchab nʌajerr k'ʌʌnag chi chaaidam higwia, “Hich Hẽwandamau jaautarrjö chamʌguata mʌg hatag maach peerdʌ hauju hag Chaaidamauwai” haajeejim hanaabá. Deeu Nazareeg wëttarr $CA%Mag hũanaa ochenta y cuatro años k'itʌmjã chawag maba, hedaram magwe Haai hi jëeujem degpaita sĩejeejim haajem, sʌrk'a simua Hẽwandamag jëwaag. B%$Maig hĩchab hũan Ana hanʌmjã sĩejim haajem, hagjö Hẽwandam hi jaaumie. Mag Ana hapk'ʌ̃ʌ jöoi Fanuel k'ararr hag k'a hajim haajem. Maagwai hich jöoi Fanuel hanʌm warr jöoingar Asernaan ha t'ʌ̃ʌrjerr k'ʌʌn heem hajim haajem. Mag hũan Ana warrpem hich jaai hautarr dʌ̈i siete añospai nʌm hee k'oopawia hich mag tag jaaijã hauba k'itʌmua ya hũanaa k'itajim hanaabá. bA="Maimua Simeonau chi dënnaanagta jũrr, —Pãach numwe Hẽwandamau pãar mʌg hatagjã hʌ̈u wai nʌisijugui hajim hanʌm. Magnaa chi hãdagcha, María, Hẽwandamau mʌg hich Hiewaa pʌ̈ibarm gaaimua, chadcha mʌg Israel durram k'ʌʌn pöm hʌ̃gt'ar höbërjugui hajim hanʌm. Mamʌ hĩchab Israel durram k'ʌʌnaupai hi hoomap'am hiek'au hamach jãrr hi p'ʌʌr t'uur hauju. Pʌch chaai mag dau hap'ʌʌ wai nʌm hoobaawai pʌchta t'ut'uíu t'oopbapʌ̈imjö hap'ʌʌ hi hat'ee pʌ bĩe hʌrrajugui hajim hanʌm, gaai machgau. Mag hi hap'ʌʌ wai nʌm haigta merag chuk'u hajugui hajim hanʌm, chijã k'ʌʌnauta hi k'õsi haju maimua chijã k'ʌʌnauta hi hoomap'a k'ãijã haju ha jaaumajim haajem hich chi hãdagcha. @#?!Mag chaaidam bʌ̃rʌʌ k'itʌmta jöoipa k'ërsiewai, jãgata hõor heejã sĩerraju k'ai ha t'umaa jaaubarm hũrbaawai, hamach happai, “Maach chaai ¿jãgata k'itajuuta, bʌ̃rʌʌ k'itwe mag jaau nʌma?” hajierram hanʌm chi dënnaanau. >+ Mag, hi gaaimuata durr chaauram k'ʌʌnaujã Israelpien t'ö hiyʌ̈ʌ hajurau.Maimua hi jöoipa sĩsiewai hĩchab Israelpien k'abam k'ʌʌn hat'eejã hõtdaujö sĩsiju, hamachdëu jãga hamjã peerdʌju haai nʌ ha k'ap hamk'ĩir” ha hiek'amajim hanʌm jöoyau. Q=Chadcha mʌg chaai hõor t'umaam k'ʌʌn hat'eeta pua pʌ̈ibarm. <hĩsin chad ya pʌch haar mʌ hauju haai chirʌmgui” hajim hanʌm, “pʌ haar k'õinaa chiraimaag.Pʌchdëu nawe mʌrʌg hoopiju ha jaaujerr ya chadcha mʌch daúacha hoobarmgui” hajim hanʌm.“Mʌg chaairauta jöoipaawai hõor peerdʌ hauju. ];3“Hẽwandam, mʌʌn pʌ chogau” hajim hanʌm, “maagwai pʌ mʌ Pöröu; ]:3hich mag jöoi Simeonau chi chaaidam jiir hauwia Hẽwandam t'ö hiek'amamua, =9sMagtarr haawai mag chi Jesudam Haai hi jëeujem deg wai nʌm hedcha hich mag jöoi Simeón hanʌmjã hĩchab hich Hẽwandam Hak'arau hagʌg hi harrjim haajem. Mag José María dʌ̈imua jöoingarwe Moiseeu hiek p'ã pʌatarr gaai jaaujemjö chaai dʌ̈i haag Haai hi jëeujem deg bardʌtk'abaimaawai, T8!Magua hich mag Hẽwandam Hak'arau hichig jaautarr haawai jöoi Simeonau k'ap'ʌ sĩejim haajem, hich daúacha hooju maach Pör Hẽwandamau mʌg jẽb gaai Cristota Reik'amk'ĩir pʌ̈iju ha jaaujerr. 7Maagwai Jerusalén p'öbör hee woun hãb Simeón ha t'ʌ̃r sim sĩejim haajem, Hẽwandam dau na hajap'a k'itanaa hi hipierraa k'itaajerr. Hich mag jöoirau hĩchab nʌajeejim haajem, warrgarwe Hẽwandamau jöoinag jaauwai hirua hich Chaai pʌ̈ibarmuata israelnaan peerdʌ hauju ha jaaujerr Chaai. Mag jöoi gaai Hẽwandamau hich Hak'aar p'ẽs wai sĩejim hanaabá. j6MMaimua hĩchab, “Jãbauk'itʌm wa dubur chaaindam k'ãijã dau numí deebat” ha sim “hag chaai paar.” Maagjerr haawai chadcha duburdam k'ëchwia chi chaai Hẽwandamag dee nʌm hanʌmua hi kõit jëeujierram haajem. |5qMag Moisés hiek gaai Hẽwandamau mag sim: “T'um hemk'öi chaai chi nacha hoomamdam pãrau mʌrʌg deemaju.” 74gMaimua hĩchab magtarr k'ur hed hãbjö haadëm hee, Jerusalén p'öbör hee Haai hi jëeujem deg chi Jesudam haibëejierram haajem p'adëg hoopien, Moiseeu Hẽwandam hiek p'ãtarr gaai jaau simjö hag hipierr. Mag haibëewia Hẽwandamag hi kõit hʌ̈u hajim hanaa warag hirig jëeumamua, “Hẽwandam, cha k'ërʌm maar chaaidam; puata hi k'ap chirʌm mʌg hatagjã. Hi dʌ̈i pʌchdëu hampierr habá” hajierram hanʌm, “pʌchigpai k'ĩirju bãaumk'ĩir.” Mag hamau jëeutarran hamach chaai Hẽwandamag deeg hajim, warrgar Moiseeu jaautarrjö. 3Chi chaai hautarr ocho días haadëm hee, jöoingarwe hamach hi harr haawai nacha hi mehëudam p'ʌʌrbichpʌ̈iwia warre hi t'ʌ̃rdam Jesús ha t'ʌ̃rjierram haajem, chi Hẽwandam chogau warrcha Mariaag jaaucheewai t'ʌ̃rju ha jaautarrjö. g2GMag chi nemchaain t'ʌamienau hamach daúacha hoonaa hamach jʌ̃gʌucha hũrtarrpa hig wëtumua, honee Hẽwandam t'ö hiek'ak'ag wëtumua, “Hẽwandam, hĩsin chadau purua hʌ̈u habarm. Pʌjö wajaugk'am chan hõor chuk'um” ha serereug wëtwia deeu hamach nemchaain haar p'ʌʌrsã hee naaimajim haajem. Jesudam Haai hi jëeujem deg harrtarr 15Mamʌ mag hamau jaau nʌm hũrtarr t'um Mariaau k'ap'ʌ sĩerrjã bʌ̃ʌrjã bĩi haba, hich t'ãar heepai hich mag k'ap'ʌ wai sĩsijim hanaabá. |0qMag chi oveja t'ʌamienau nem hĩgk'ak'ag wëtum hũrwia t'um chi hũrmarr k'ʌʌn jʌ̃gderraa nʌisijim hanʌm. y/kMag hamach daúa hoobaimaawai chi Hẽwandam chogau hamachig jaautarr t'um jũrr hamag hĩgk'aimajierram hanʌm. Mag jaauwia, höbërwia, deeu hamach nemchaain haar wëtumuajã hamachdëu hõor hoomampierr hich mag jajawag wëtjim haajem. i.KMag wëttarrau hawia, chadcha heerpamjö hërëuwia hooimaawai, chadcha chi chaaidam hewaa hau k'itʌm p'ak t'ak'aar sẽejem hee hauk'ërʌm hooimajierram hanaabá. Maig hi bigaau chi hãd José dʌ̈i naajim haajem. -+Mag t'ʌnʌʌ hawia chi Hẽwandam chognaan deeu hʌ̃gt'ar hërëubaadeewai chi nemchaain t'ʌa narr k'ʌʌnau jũrr wir haigpai hamach k'apeenag, —Keena, magan Belenag wëttarrau hajim hanʌm, Hẽwandam chogau jaauwai mag chaaidam heeu hau k'itʌm hanʌm hoon. +,O“Hẽwandam, hʌ̈u habarm hʌ̃gt'arm magwe.Hʌ̈u pua pʌch Hiewaa pʌ̈ibarmgui” hanaajim hanʌm.“Mʌg pʌchdëu hi pʌ̈ibarm gaaimua mʌg durr jöoi gaaijã pʌchdëu jʌr haumam k'ʌʌnan pʌ dʌ̈i k'õinaa wënʌrraju” hanaajim hanaabá, Hẽwandamag jëeumamua. S+ Chi Hẽwandam chogau mag jaaubarm hee, hi k'apeen hijöm k'ʌʌn k'apan hedjã hee pʌʌrt'ʌbaichëjim hanaabá, sëuk'abarmjö habarm hee. Magbaawai mak'ʌʌnau Hẽwandamag jëeu nʌmua, o*W Mʌch sëuk'a chirʌm ham hugua, nauwe hërëubaadët hajim hanʌm, Belén p'öbörög. Mam barbaimaawai chi chaaidam putdam hee pʌrëunaa p'ak t'ak'aar sẽejem hut'ur k'itʌm hee hauk'ërʌm pãrau hooimaju ha jaaujim hanʌm. E) Hĩsta Belén p'öbör hee chaai t'aababarm, warrgarwe hõor t'umaam k'ʌʌnau nʌajerr Chaai. Mʌg chaairauta mʌg hatag hõor peerdʌ haujugui hajim hanʌm. Hichta Cristoou maach Pör. $(A Magbaa chi Hẽwandam chogau hamag, —Hoob jãp'ierrmiet. Mʌʌn sĩi pãrag hiek hajap'am jawaanta bëejimgui hajim hanʌm. Mʌg murua pãrag hiek jaaubarmua pãar israelnaan t'um honee hajurau, pãachdëu hũrmampierr. Murua pãrag hiek jawaan bëetarran mʌgaugui hajim hanʌm: h'I Mag hamach nemchaain t'ʌa nʌmta, dëgölp p'ʌr jẽer hat'am dʌ̈i harar jöi sim hee, Hẽwandam chog hich Jöoirau pʌ̈itarrta ham k'ĩirp'ee barjopbaichëjim hanaabá. Mag hoobaawai jãp'ierr p'öbaadëjim haajem. z&mMag chaai t'aababarm dak'a p'ʌʌrsã sim hee hõor naajim haajem, hedaar hamach oveja t'ʌa nʌm k'ʌʌn. 9%kMamʌ hamach jẽraag di hajap'amjã baauba sĩi p'ak k'ãaijem degta narr haawai putdam hee pʌrëunaa p'ak t'ak'aar sẽejemdam hut'ur k'ërʌm heeta werba k'ërjim haajem. z$mMag wëtwia, Belén bardʌtk'aimawia, k'ãai k'apan k'aba nʌm hee María chaai haujim haajem, warrpemdam. #Mag hich mam dʌ̈i María harrjim haajem, hag nawe hiek deewia jua pʌrju hanarr haawai. Maagwai María ya hauwimʌʌ sĩejim haajem. J" Magua Josejã hĩchab hich jöoin p'öbör hee majim haajem, hich t'ʌ̃r p'ãmk'ĩir. Hich José Galilea durr joobaajeejim hanʌm, p'öbör Nazaret hanʌm hee. Mamʌ jöoingarm rey David k'ak'itarr hag chaain hewagam k'ʌʌn dën harr haawai chi David t'aabatarr p'öbör Belén hanʌmʌgta majim hanaabá, Judea durr. !Mag hiek haaidʌ nʌm jaar jaautarrjö, t'umaam k'ʌʌn hamach jöoin p'öbörpierr wëtjierram hanaabá, hamach t'ʌ̃r p'ãk'amk'ĩir. p YMag hõor t'ʌ̃r p'ãk'atarr warrpem hajim haajem, Cirenio hanʌm Siria durr gobernadork'a sim jaar. # AMag Juan t'aaba nʌm jaar ya hĩchab Mariajã pömcha waaurba sĩejim haajem, Jesús gaai. Mag nʌm hee chi rey César Augustoou hich t'et'em k'ʌʌnag jaaujim haajem, jũrr mak'ʌʌnau hichdëu durr jʌ̃a sim hee hõor nʌnʌidʌmpierr jaaubaa hamach t'ʌ̃r p'ãk'api mamk'ĩir. ^ 7PMaimua chi Juandam bãaumam dʌ̈i Hẽwandamau hich Hak'aarta hi gaai p'ẽs deejim hanaabá, hich dʌ̈i hubʌ nʌrrʌmua hich hiek jaau k'aug hamk'ĩir. Jöoipawia, hich hap hõor chukag hee warp mawia sĩejeejim haajem. Maimua Hẽwandamau hich hiek Israelpienag hũrpiju hed haadeewaita chi Juanau hõrag jaaubaadëjim haajem.+ QOMag hamach peerdʌju pierrum k'ap'ʌ haadëmʌn, sĩi hõor k'ĩchag hee nʌmjö nʌm k'ʌʌnau hãspa hurum k'aug hat'amjö warag hãspapiwia k'ʌd chaar hee paauk'abaadëmjö Hẽwandam dʌ̈i k'õinaa wënʌrraju.” Ma hajim haajem jöoi Zacariaau hich hiek heerdʌtarr hed hiek'atarr. G  NMagaag hat'eeta Hẽwandamau maach t'umaam k'ʌʌn k'ĩir jãsenk'awia hich Chaai pʌ̈i sim, peerdʌju k'augba haawai pöd hʌ̃gt'ar höbërbaju haajerr k'ʌʌnpa peerdʌ haumk'ĩir.  Mmaimua hamag maach peerdʌajem hiek jaaubaawai hamach k'aibag t'umaa hãsie hewag k'ĩirjuwia Hẽwandamag chugpaapi jëeumk'ĩir.   LMag nacha Mariaau chaai hooju higwia hiek'a dichtarr k'ur jũrr hich chaai higmamuata jöoirau magjim hanʌm:“Hiewaadam, pʌʌta Cha Hʌ̃gt'aa P'uu Nʌm hag hi jaaumie ha t'ʌ̃rju.Puata maach Pör maju hee hi na hõrag, ‘Maach peerdʌajem ya bëeimʌʌ sim’ ha jaaumaju, ya mag jaaubarm hũrwia hõrau hi pierrwai hamach t'ãraucha k'õsi hi hiek hʌ̈k'amk'ĩir; h KKhãba pʌch dʌ̈ipai hajap'a wënʌrramk'ĩir, tag bʌ̃ʌrjã pekau wau wënʌrram hugua.” E Jmaach hoomap'am k'ʌʌn högk'aba, ni dösãtjã högk'aba, e EIMag hiek deetarr hed pua pʌch hiiucha jöoi Abranag jaauwai, pua maar peerdʌ hauju hajim,  )H“Hẽwandam, pʌchdëu maar jöoin israelnaan dʌ̈i hiek deetarr bʌ̃ʌrjã k'ĩir hak'ooba, hʌ̈u pua maar dau hee haug k'augbarm. ? yGHamau jaauwai mag ‘Pʌchdëu pʌ̈ibarmuata maar peerdʌ hauju’ haajeejim, ‘t'um maach hoomap'a haajem k'ʌʌn jua heemua, maimua hĩchab chi dajãumie maach k'ũgurwia pekau hee burrpieg hẽk'a sĩerraajem jua heemuajã hagjö.’Maagjerr hĩsta hʌ̈u hag hed pabaichëmgui” hajim hanʌm. E Fhich warrgarwe pʌch hi jaaumienau hõrag jaaujerrjö.  'EWarrgar pʌ chog David k'ak'itarr hag chaain hewagam k'ʌʌn heemta pua chi jua t'ierr maar hat'ee pʌ̈ibapʌ̈im, maar peerdʌ haumk'ĩir,  #D“Hẽwandam, hʌ̈uhcha pua pʌch chaain heeg hoowia hĩsin chad maar peerdʌ hawaagpam.Magua maar honee nʌmgui hajim hanʌm. K CHich hag hed hagtarr k'ur nʌʌpai hawia jöoi Zacarías gaai Hẽwandam Hak'aar p'ẽs haicheewai Hẽwandam hi jaaujem k'ʌʌn dënjö hiek'amamua María chaai higwia magjim hanʌm:  AMag hoobaawai t'um haig narr k'ʌʌnau, “Jãan hich hiiuta jãgpibarm” ha k'ĩirju nʌisijierram hanaabá. Maimua hërëu p'öbaadëwia hamach wënʌrrʌmpierr hamachdëu hoomatarr t'um hich mag jajawag wëtmarr haawai Judea durr hee didam hãhãbdö k'ëk'ëdʌm heem k'ʌʌnaupa k'ak'apdö hich mag sĩi bĩi jöisijim haajem. Mamʌ mag chi jaau wënʌrrʌm k'ʌʌn hiek hũrmam k'ʌʌnau t'umaa k'ĩirjuwia hamach wir haigpai, “Mag chaaidam mʌg hatag jöoipabaadeewai, ¿jãgata k'itajuuta mag jaau nʌma, bʌ̃rʌʌ k'itwe mag nʌm?” haajeejim hanʌm. Mag, hich Hẽwandamau bʌ̃rʌʌwe hich k'õchagpierr bãaupʌ̈ijim hanaabá.  B+ Q@Mamʌ mag p'ãnaa hirua hoopibarm dʌ̈icha hĩchab hich jöoi Zacarías hiek heerdʌ sĩsijim hanaabá. Magbaawai Hẽwandamag jëeumamua magjim hanʌm: —Hʌ̈uhcha jãg pʌchdëu jaautarrjöo habarm, Hẽwandam. Mʌ hũan chaai t'aabaawaita pua mʌ hiek heerdʌpiju hatarr haawai ya chadcha deeu mʌ hiek heerdʌ chirsim. Hĩsin chadau mʌch meuk'udamaucha pʌrʌg hʌ̈u hajim ha chirʌm Hẽwandam hajim hanʌm.   %?jũrr hich garmua tabaldam jëeuwia, hag gaai “Hiin Juan hata t'ʌ̃rju” ha p'ãnaa, hamag hoopijim hanaabá. Mag hoopibaawai t'um haig t'ʌnarr k'ʌʌnau hamach hödegpai, “¿K'an hajaug gaaimuata hãba mag gaaita chaai t'ʌ̃rm hig nʌma?” hajierram hanʌm. z  o>Magbaawai jũrr chi hayag, —¿Pʌ chaai k'an ha t'ʌ̃r nʌ? ha jëeujierram haajem. Mamʌ mag jöoi meu meraa k'itʌmta kachpa k'ĩ t'ʌnarr haawai, jũrram k'ʌʌnau mag parhooba juau jajaauk'amua hichig jëeu nʌm k'aug hat'aawai, 8  k=Magbaawai hamachdëu jũrr hirig, —¿K'an jãgwia pua hi mag t'ʌ̃rm hig hʌ? Pãar hee hãbjã mag t'ʌ̃r chuk'u sĩebahab hajierram hanʌm, mag gaai hi t'ʌ̃raag.   Maimua mag hautarr ocho días haadëm hee, deeu chi Elizabed haig hi k'apk'ʌʌn dʌ̈i hi k'odnaanpa bëe t'ʌnʌisijierram haajem, chi chaai mehëudam p'ʌʌrbichpʌ̈i nʌm hoon. Mag bëewi chadcha p'ʌʌrbichpʌ̈ijim haajem. Mamʌ chi chaai t'ʌ̃r chi dënnaanau hagt'a jaauba narr haawai bigaaum k'ʌʌnaun chi chaaidamjã hich haai gaaita Zacarías ha t'ʌ̃rm hig naajim hanaabá. ? y:Mag Hẽwandamau hʌ̈u hi heeg hoowia jõorpitarr chaai hat'am ha hũrbaawai ham dʌ̈i di dak'a naajerr k'ʌʌnau chi Elizabed k'odnaan dʌ̈imua ham haig bëewia hirig, “Hʌ̈uta Hẽwandamau pʌ chaai hoopibarm; pʌ chaai gaaimua maarjã honee nʌmgui” haajeejim hanʌm, jũrr bëe t'ʌnʌm k'ʌʌnau.   9Mag María hi haig sĩewia petarr k'ur ya hich hauju hed haadeewai hũan Elizabedau chaai chi hemk'ooidam hoojim haajem. > w8Mag María hich naamhũan Elizabed hoon mawia hi di haig hed t'ãrjupjö sĩejim haajem. Mag sĩi hawiata deeu hich diig petajim haajem. Juan chi hõor pör choomie t'aabatarr v g7Nacha jöoi Abranag jaauwai, hi chaain hewagam k'ʌʌn heem hãb t'aababarmuata maar peerdʌ hauju hatarr haawai, hĩs hewag nassi pawiata chadcha hich mag habarm.” Maga hajim haajem Mariaau Hẽwandamag jëeumamua hi t'ö hiek'atarr. 6 g6Hẽwandam, pua nawe pʌch hiek'atarr k'ĩir hak'ooba,
chadcha hĩsta pʌch chognaan israelnaan hʌ̈u heeg hoogpam, pʌchdëu warrgarwe maar jöoinag jaaujerrjö. G  5Hap'ʌʌ jãdaúa durrumjö k'it'ëem k'ʌʌnaujã pʌrʌg jëeuwai pua hamachdëu nem hig nʌm t'um deejem.Mamʌ riknaan, jũrr pua dau haug hee päaijem, pʌch higba nʌm kõit. ; q4Mʌg jẽb gaai chi t'et'em t'et'em haajem k'ʌʌnjã hiek t'eeg chuk'u hisegk'ʌʌiwia jũrr hap'ʌʌ maadëu higbajöjöo k'it'ëem k'ʌʌnta pua pör p'iriupʌ̈imaajem.  /3Pʌ jua t'eegjöm k'ʌʌn chan mʌg jẽb gaai hooba haajem.Wir haig hamach t'öo haajerr k'ʌʌnjã ya pʌ jua heegar paauk'abaadëm. n;~}{{zyFxvusrZpPonnlmll1kihh+fedceba``Z_^]]K\d[ZZXW`VU\TS R@QPO@NMKKUIHGqFKEDCkB#A@>=;98:76=5S3210/2-,+*)('&&%""@!"g53<; lk;uuc*Wa magbam k'ai, ¿jãga hãbmua hich k'aperag “Daai kakë, mua pʌ dau heem pasurdam noi hauk'im” haju, mamʌ hich dau heejã hag k'ãyau nem pöm sim joot'ʌ t'ʌnʌm noi hauba simta? Sĩi chik'am jaaum k'õchgaupai chan dich wir haig k'ĩirjubanaa pöd mag hiek'aju k'aba nʌmgui hajim hanʌm. K'ĩirjug chukdam, nacha dich dau heem pasurta noi hauba haajeeb, wajap'a hoog; maimuan chadau jũrr dich k'apeer dau heemjã hagjö noipʌ̈i nʌm. Magua dichta nacha k'ĩirjuba haajeeb chik'am jawaag. Dichjã hagjö chirʌm chan pöd dich k'apeen jaauju k'abamgui hajim hanʌm. Jãga hõor hö hajaug k'ap'ʌ haajẽ ^t5)Pʌch dau hee pasur pöm sim joot'ʌ t'ʌnʌm nacha noi haubam haig, ¿jãga pua pʌch k'apeer dau heem pasurdam bʌ̃rʌʌ k'itʌm noi hawaag hagá? Maachin nacha dich k'ĩirjunaata hiek'a nʌmgui hajim hanʌm. Qs(¿Pãrau hoowai heeu woun nem k'aug simua hichig jaau sim k'ãyau hatcha nem k'aug sĩejẽ? Hichig nem jaaumam t'um k'augbapäaiwain chadau hich maestro dënjö nem k'aug sĩsiejemgui hajim hanʌm. }rs'Mag ejemplodam k'ĩir pogk'e jaaumamua, ’Pãadë k'ĩirjubat hajim hanʌm. Woun hãb dau k'augba simua hich k'apeer hagjö dau k'ĩsu k'itʌm jua gaai pʌr harrk'iin, hãb bʌ̈hëu subaadeeu ¿hamach numwe burrbaju k'ai? hajim hanʌm. Jq &Pãach k'apeenag nem hĩgk'aba deemʌn, Hẽwandamaujã pãrag nem hĩgk'aba deeju. Pãrau pãach k'apeenag nem deebarm jũrr, hirua pãrag hʌ̃r hag k'ãyau p'ẽsu hipiirnaa pör simii deeju. Mamʌ pãrau pãach k'apeenag chachnaata nem dee nʌmʌn, magan Hẽwandamaujã hich hagjöpai pãrag deejugui hajim hanʌm. p{%’Hoob chik'am hĩgk'am k'õchgaupai chan chik'am pekau p'ëmiet, heeu Hẽwandamau pãach chach nʌm hed magʌm hiek higduk'am pãach dʌ̈i. Hoob “Jãg wounan chad k'aibag hee pʌ̈iju haai sim” hamiet, heeu pãach hiek gaaimuapai Hẽwandamau pãachta k'aibag hee pʌ̈iduk'am. Chik'amnau pãach dʌ̈i k'aigba haawai sĩi warag hich mag k'ĩir hak'oobapʌ̈it, tag magʌm hiekjã higba. Pãrau pãach k'apeen dʌ̈i magmʌn, magan Hẽwandamaujã pãar dʌ̈i hagjö hajugui hajim hanʌm. Qo$Maachin t'umaam k'ʌʌn dau haug k'aug paraata hanʌm, har jãg maach Haai hʌ̃gt'ar simuajã hagjö maach t'umaam k'ʌʌn dau haug k'aaugjẽpirau. ¿Jãga haju haai nʌ chik'am hĩgk'aju k'ãyau? jnM#Magua muan pãragan, pãach dʌ̈i hiekk'õr paraam k'ʌʌnjã warag k'a k'õsita habat ha chirʌmgui hajim hanʌm. Maimua ham dʌ̈i hö hajap'a habat hĩchab, pãach nemdam k'ũchpaim hat'ee k'ãijã jëeu harrwai tag deen bëebaju k'ãijãa jãg deebapʌ̈im ha hiek'aba. Pãrau hö hãk'ãrag chuk'u magmʌn, hʌ̃gt'arin pãar hat'ee nem hajap'am pöoma t'ʌnʌmgui hajim hanʌm. Hĩchab pãar mag wënʌrrʌmʌn magan pãar chadcha Cha Hʌ̃gt'aa P'uu Nʌm hag chaainaugui hajim hanʌm. Hẽwandamau hõrau k'ĩirjuajemjöta k'ĩirjuajem hak'iin, hãba hõor hajap'am k'ʌʌnagpaita hirua nem deejeek'am. Mamʌ hi magba t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hajap'a k'itʌm, hõor k'aibagjã higba, ni mag hich hajaug k'itʌm paarjã hõrau hichig hʌ̈u hajim habajujã k'ĩirjuba. Magua pãraujã hagjöta haju haai nʌmgui hajim hanʌm, pãach k'apeen k'aibagjã higba. m "Pãrau pãachdëu nem deebarmjö pãachig deejöjöo k'ĩirju nʌm k'ʌʌnagpaita nem deek'iin, ¿maigjã pãar jãga nʌ? ¿Hich hagjö haba haajẽ hajim hanʌm, Hẽwandam hamach t'ãar hee chuk'u nʌm k'ʌʌnaujã, deeu hagjö hamachig nem deemk'ĩir? ilK!Wa pãrau pãach juag hoojem k'ʌʌn juagpaita hagjö hook'iin, ¿maigjã k'an hajaug sĩ? Mag nʌm haig hʌ̈u k'aba sim. Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba haajem k'ʌʌnaujã jũrr hagdaujö chik'am juag hoojemgui hajim hanʌm. :km Magnaa mag hichdëu parhoobam k'ʌʌnjö hapiba sim higwi, ’Pãadë k'ĩirjubat hajim hanʌm: Pãrau pãach jãsenem k'ʌʌnpaita daupii hak'iin, ¿maig k'an hajaug sĩ? Bʌ̃ʌrjã Hẽwandam hiek hʌ̈k'abam k'ʌʌnaujã hamach k'a k'õsim k'ʌʌn chan hoomap k'aba sĩerrjëemgui hajim hanʌm. FjChik'amnau pʌch dʌ̈i k'aigba hapimap'a sim k'ai, pʌch garmuajã hoob hi dʌ̈i k'aigba ham. Hõrau pʌch dʌ̈i hapim k'õsimjöta pʌch garmuajã ham dʌ̈i habá hajim hanʌm hamag. 3i_Wa pʌch nem k'ãijã hãbmua k'echt'ʌg haum hiigwai, meeuk'aju k'ãyau, hok'ooju hawiajã hidëu warag harrpibá. Hõrau pʌchig nem jëeuwai hö hajap'a magʌm haba deebá. Wa hãbmua k'ãijã k'ũchpaim hat'ee pʌch nemdam jëeu harrwai hoob, “Jöpk'aa mʌ hin deebahur” ham hajim hanʌm. sh_Chik'amnau k'ãijã pʌch gaai mas deewai hoob hi gaai hagjö deem. Mag k'ãyau hʌdʌraa pʌch gaai mas hapibá. Wa pʌch camis k'ãijã hãbmua k'echt'ʌg haum hiigwai warag tagam k'ajũajã hʌdʌraa hirig harrpibá hajim hanʌm. ~guPãach chik'amnau t'õp hiek'aawai magʌm hiekjã higba, warag ham kõit Hẽwandamag jëeubat. Maimua pãach hãauk'a hiek'abaadëm pʌa chʌuu haawaijã, dʌ̈i hãauk'a hiek'aju k'ãyau, warag Hẽwandamagta ham kõit jëeubat hajim hanʌm. FfMag jaaumamua Jesuu magjim haajem hich hiek hũr narr k'ʌʌnag: ’Pãach dʌ̈i hiekk'õr paraam k'ʌʌn k'a k'õsinaa pãach hoomap'a haajem k'ʌʌn dʌ̈ijã nem hajap'am waubat. Ee¡Hëh, hapdurr hajim hanʌm, har t'umaam k'ʌʌnau pãar hëugar, “Jãan chad woun hajap'am pamá” ha hig hiyʌ̈ʌ haawai! Warrgarwejã par chadcha Hẽwandam hi chaar k'abamta jaaujerr k'ʌʌn hëugarjã hich magta hiek'aajeejim, pãar jöoinau. Hõrau mag ham hëugar hõor hajap'am haajeejieb mamʌ, maadëu k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, ham pöd Hẽwandam haar höbërba harr. ¿Jãga haju haai nʌ dich k'a huk'urm k'ʌʌn dʌ̈i? ddA¡Hëh, hapdurr hajim hanʌm, mʌg jẽb gaai nem t'um paraa bʌ̃ʌrjã haugchëba haajem k'ʌʌn! Jãgtarr k'ʌʌnta jũrr mʌg hatag dau haug hee wëtju. ¡Hëh, hapdurr hajim hanʌm, har sĩi honee ham k'õchgau bʌ̃ʌrjã hamach mor hewag k'ĩirjuwia hök'ĩirjuupaijã haba haajem k'ʌʌn! Hamachdëu hampierr ham k'õchgau Hẽwandam higba harr jũrr pöd hamach hʌ̃gt'ar höbërba haawai, mʌg hatag ham hicharaucha bĩe nʌisijugui hajim hanʌm. Maimua hĩchab, cyMag hiek'ak'agmamua hichdëupai, ’Mamʌ ¡hëh hapdurr hajim hanʌm, hõor hamach p'atk'onta t'ö hiyʌ̈ʌ haajem k'ʌʌn! Ham hamach p'atk'onag hee ham k'õchgau Hẽwandam higba harr jũrr, hamau mʌg hatag hoomaa hajurau hajim hanʌm. /bWHõrau pãach dʌ̈i mag nʌm jaar hoob hök'ĩirjuu hamiet hajim hanʌm. Mag k'ãyau warag honee habat hajim hanaabá; pãar mag nʌm jũrran hʌ̃gt'arin pãar hat'ee nem hajap'am pöomata t'ʌnʌm. Hĩs mʌg pãar mʌ gaaimua dau hap'ʌʌ wau nʌmjö wënʌrraajeejim warrgarwejã, Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌn. Mamʌ hĩs hʌ̃gt'ar Hẽwandam dʌ̈i ya ham honee nʌmgui ha hiek'amajim hanaabá, ham wawí nʌmua. &aEHonee habat hajim hanʌm, mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua pãach chik'amnau k'a huk'urnaa hamach haigmua k'ãijã warag di chaaur pãach jʌʌrwai. Honee habat, chik'amnau pãach wau hiek'amamua k'ãijã, “Jãg woun chan hõor hajap'am k'abam” ha hiek'aawai. F`Honee habat hajim hanʌm, pãar har Hẽwandamau waupim k'õsim nem wawaagta jãsöomjö nʌm k'ʌʌn. Jãgtarr jũrr mʌg hatag pãar bʌ̃ʌrjã haugchëba wënʌrrajugui hajim hanʌm. Honee habat, pãar mʌ gaaimua dauhi paraa durraajem k'ʌʌn; mʌg hatag pãar hök'ĩirjug k'augba wënʌrrajugui hajim hanʌm. C_Mag hõor mor masim k'ʌʌnpa t'ʌnarr t'um monaauk'apʌ̈iwia hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnagta heerpanaa magjim hanʌm, hich Jesuupai: —Pãar mʌg mʌ hiek hũrm k'õchgau dau hap'ʌʌ wënʌrrʌm k'ʌʌnta honee habat, mʌg hatag pãachta Hẽwandam dʌ̈i hãba jooba wënʌrraju haawai. ^-Mag hoowia t'umaam k'ʌʌnau hi gaai pʌrm hiigjeejim hanʌm, hamach monaaumk'ĩir, hamachdëu hoowai sĩi hi gaai pʌr nʌmuapaijã Hẽwandam jua t'eeg hich gaai wai simuata bënëgjã hich jua jʌmpiba monaaupʌ̈pʌ̈ik'am hoowia. Chijã k'ʌʌnta honee haju haai nʌ ]}Mag chadcha bën k'aigbam k'ĩirpierr hõor mor hee sĩsid harrjã t'um jʌr wërppʌ̈inaa monaaupʌ̈imajim hanaabá. >\uMaimua hich Jesús dʌ̈i durrsĩe narr k'ʌʌnpa t'um hãba hʌʌrba bëewia p'ëeurëgdam hee naaichëjim haajem. Maig hagjö hich dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn k'apan biirdʌ t'ʌnʌm hee, hĩchab deeum durram k'ʌʌnpa hõor pöm t'ʌnaajim hanaabá: Judea durrmua bëetarr k'ʌʌn, Jerusalenmua bëetarr k'ʌʌn, maimua p'ũas higaau p'öbör Tiro hanʌm dak'a naajerr k'ʌʌn dʌ̈i Sidón perasöm k'ʌʌnpa t'ʌnaajim haajem. Hãaur k'ʌʌn hi hiek hũrm k'õchgau, maagwai tagam k'ʌʌn sĩi hamach monaaupʌ̈i mamk'ĩirta mag bëewi naajim haajem. [Judas, (hichpai Tadeo hanaa Lebeo ha t'ʌ̃ʌrjerr, deeum hagjö Santiago haajerr heeum); maimuaJudas Iscariote, (hich maguata hewag pawi chi t'et'em k'ʌʌnag Jesús pʌr deeju hajima hi t'õomk'ĩir). Jesuu hõor pöm t'ʌnʌmʌg Hẽwandam hiek jaautarr 7ZgMateo, (hichpai Leví ha t'ʌ̃r sĩejim);Tomás,Santiago, (chi Alfeo hiewaa; hichpai hagjö Jacobo ha t'ʌ̃r sĩejim);Simón, (Celotenaan hee sĩerr); Y Mʌk'ʌʌn hirua jʌr hautarr k'ʌʌn t'ʌ̃rʌu:Simón, (hichpai Jesuu Pedro ha t'ʌ̃rjim);Andrés, (chi Simón heeum);Santiago, (hichpai hĩchab Jacobo ha t'ʌ̃r sĩejim);Juan, (chi Santiago heeum);Felipe,Bartolomé, gXG Maimua hãspabaadeewai hich dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn hich haig t'ʌ̃rk'a hauwia mag k'apanag heem doce k'ĩet jʌr haujim haajem. Mak'ʌʌnta hi chognaan hi hiek jaaujem k'ʌʌnk'a t'ʌ̃rjim hanaabá, apostolnaan. FW Mag Jesuu jua hʌ̃ʌijem hedam magwe hõrag jaau nʌrrʌm hed gaai durrsĩ gaai waaidʌjim haajem, Hẽwandamag jëwaag. Mam heddurr pöm hich mag Hẽwandamag jëeu hëejim haajem. V Mamʌ hamach dak'ĩir magbaawai hi dʌ̈i k'ĩir machag hap'öbaadëm hiek'au warag höbërdʌtk'awia, —Keena, maadëu jãgata hak'iin jãg Jesús t'õopʌ̈ik'am hanaajim hanʌm, hamach happai. Jesuu hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrramk'ĩir doce jʌr hautarr U  Mamʌ mag jëeunaa hõor t'umaam k'ʌʌn k'ĩir heerpa p'ʌʌrdʌdʌk'am hich hiek hʌ̈k'aba habaawai jũrr chi jua jʌser k'itʌmʌgta, —Dayag jua hʌabá hajim hanʌm. Mag chadcha hi hipierr jua hʌabaawai warre jua monakk'a sĩsijim hanaabá. T Mag dʌnʌʌubaicheewai Jesuu magjim hanʌm: —¿Pãrau hoowai k'an nemta maadëu wauju haai nʌ jua hʌ̃ʌijem hed? ¿Hõordam dʌ̈i hajap'a haju, wa hõor k'aibag wauju? ¿Hõor peerdʌ hauju, wa hõor t'õoju? ¿K'ani hʌ̈ucha sĩ? hajim hanʌm hamag. SwMamʌ hichdëu k'ap'ʌ sĩejim hanaabá, hamau mag k'ĩirju nʌm. Mag gaaimua chi woundam jua jʌser k'itʌmʌg, —Dayag pidú, mau hõor jãrrcha dʌnʌʌubaichë hajim hanʌm. Magbaawai chadcha bëewia hõor jãrrcha dʌnʌʌuchëjim haajem. cR?Maagwai judionaan chi machnaan dʌ̈imua chi hajapcha Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr hʌʌrk'aajem k'ʌʌnau Jesuug dau t'õba t'ʌnaajim hanʌm, heeu hirua jua hʌ̃ʌijem hedjã higba hõor jua pʌrwia monaaubaawai magʌm gaaimua hichigcha hõor dak'ĩir “Pua chan jua hʌ̃ʌijem hedjã bʌ̃ʌrjã hʌʌrk'abata sim” ha hiek'aag. bQ=Maimua biek hãb hagjö jua hʌ̃ʌijem hed hich Jesús judionaan biirdʌajem deg dubwia Hẽwandam hiek jaau sĩejim haajem. Maig hĩchab sĩejim haajem woun hãb, juachaar garm juadam sĩi jua jʌser k'itʌm. tPaMaimua mag jaau dichwia hichdëupai, —Mʌʌn Hẽwandam Hiewaa Hemk'ooirau. Muruata t'umaam k'ʌʌnag k'an nemta wauju haai nʌ ha jaauju haai chirʌmgui hajim hanʌm, jua hʌ̃ʌijem hed hawiajã. Woun hãb jua jʌser k'itarr 7OgPãrau k'ap'ʌ nʌm, jãga hirua Hẽwandamag jëeujem deg dubwia Hẽwandam hat'eem pan nasãd gaai p'ë sĩerr haujĩ. Mag pan parhoobam k'ʌʌnau k'öju k'aba, hãba p'adëupaita k'öju haai sĩejim. Mag k'ap'ʌ sĩerrta hirua k'öwia hĩchab hich dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌnagjã deejimgui hajim hanʌm. Mamʌ mag k'ötarr paarjã Hẽwandamau ham chig habajim. ¿Magtarr pãrau k'augbata nʌ? hajim hanʌm hamag, hich Jesuu. -NSMagbaawai jũrr Jesuu hamag —Mamʌ ¿k'ani mʌ k'apeenau k'aigba habar? hajim hanʌm. ¿Magan pãrau bʌ̃ʌrjã Hẽwandam hiek p'ã sim gaai t'ʌ̃ʌrwai hooba haajeeb, Daviiu hich dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌn dʌ̈imua hamach jãsöo hap'öbaadeewai Hẽwandam hat'eem pan k'ötarr? SMMag k'ö nʌm hoowia chi hajapcha Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr hʌʌrk'aajem k'ʌʌnau hamag, —Pãadë hoobat, jua hʌ̃i nʌm hed haawai bʌ̃ʌrjã p'idk'aju k'aba nʌmta pãrau jãg trigo p'ierrnaa k'ö wënʌrrʌm. ¿Pãrau chan k'augbahab hajim hanʌm, jãgpai p'ierr nʌmjã nem pöm heeu nʌm dʌ̈i hãba sim? fL GBiek hãb jua hʌ̃ʌijem hed Jesús hich k'apeen dʌ̈i trigo p'ur wëjöm hee dich wënʌrrajim haajem. Mag dich wëtumua hi k'apeenau trigo chi bichpa t'ʌrrëunaa chi dau juajãagpai sigt'ʌnaa k'ö wëtmajim haajem. _K7'Mag hiek'ak'agmamua, Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, chi vino hach doo k'aug nʌm k'ʌʌnag ham döp'ö t'ʌnʌm haig chi hõrr deeimak'iin, hamau “Hʌ̃hʌ̃, maraun chi hachta hig nʌm, jãata marag hajapcha sim” haju. Hich hagjöta pãrau mʌ hiek hũrmap'a, warag pãach hiita pʌaba wënʌrram k'õsi nʌmgui hajim hanʌm.J%&Maguata vino hõrran hagjö nemhëu hiiur heeta pʌajem; maagwai chi nemhëujã jẽgdʌba, chi vinojã hãrbamgui hajim hanʌm hich Jesuu. kIO%Mʌg mʌ hiek hʌ̈k'a nʌmʌn maadëu vino nemhëu hiiur hee pʌajemjöta sim. Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, vino hõrr nemhëu jöoi ya chi pʌajem hee pöd pʌju k'aba sim. Mag pʌk'iin chi vino hõrr hachpabaadeewai, chi nemhëu jöoiraa sĩewai hãwatba jẽgdʌbaadee, chi vinojã hãrbaadëm dʌ̈i chi nemhëujã ya tag serbiiba sĩsiju. H$Maimua hichdëupai magjim haajem: —Pãach k'ajũa jẽbaadeewai, ¿pãrau hoowai k'aíu dich k'ajũa hiiur gaaim jẽnaa jũrr chi jöoi gaai k'aajẽ? Maadëu magk'iin dich k'ajũa hajap'amta hãrpʌ̈iju. Maimua mag p'ẽebarmjã k'ĩir hãba k'aba daau p'ẽe wëjöm t'umaam k'ʌʌnau hooju. Hich hagjöta sim hĩchab mʌg hiek hiiur mua jaau chirʌmjã. Chi mʌ hiek hʌ̈k'a simua chan mʌg hiek hiiur mua jaau chitʌmjã hʌ̈k'anaa pöd hamach jöoin hijã hagjö hʌʌrk'aju k'aba simgui hajim hanʌm. NG#Magba haajem. Hich hagjöta nʌmgui hajim hanʌm mʌ k'apeenjã. Ham magjuun mʌ ham jaaijö ham dʌ̈i chitʌm pʌr hat'am hed gayan chadau ham hamach k'ĩrauta sʌrk'awia, hĩchab t'achjã k'öba nʌisip haju, gaai machgau. Mamʌ mʌʌgwaiwe chan ham sʌrk'aju k'aba nʌmgui hajim hanʌm, hagt'a mʌ ham dʌ̈i chiraawai. }Fs"Magbaawai hichdëu hamag magjim hanʌm: —¿Pãrau hoowai chi jua pʌr sim woun honee hich hʌʌi dʌ̈i t'ach k'ö nʌmich, hirua hõor t'ʌ̃rtarr k'ʌʌn sʌrk'a nʌm hawia sĩi hök'ĩirjuu hohoodö naajẽ bʌ̃ʌrjã t'ach k'öba? mES!Maigmua Jesús hich k'apeen dʌ̈i höbër p'öbaadëm hee, hõor bëewia Jesuug magchëjierram hanʌm: —¿K'an jãgwia Juan dʌ̈i wënʌrraajem k'ʌʌnau t'ach k'ö nʌmjã hʌ̃iba sʌrk'anaata Hẽwandamag jëeujem daar, pʌ k'apeenau sʌrk'aba haajẽ? Chi hajapcha Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr hʌʌrk'aajem k'ʌʌn higar nʌm k'ʌʌnaujã hagjö sʌrk'aajem, mamʌ pʌ k'apeenau chan hajap magba haajerram. ¿Jã k'an jãgwiauma? ha jëeujierram haajem hirig. ~Du Mʌ chan bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u hajapp'a k'it'ëem haajem k'ʌʌn jʌraanjã bëeba, mʌʌn hõor pekau pöoma k'it'ëem k'ʌʌn peerdʌ hawaanta bëejimgui hajim hanʌm, k'ĩirjug hiiur haumk'ĩir. Maguata mag ham pekau pöm nʌmjã higba, ham dʌ̈i mʌ t'ach k'ö chirabahab hajim hanʌm, hamjã Hẽwandam dënk'a hawaag. ¿K'ant'ee t'ach k'öba sʌrk'aju haai nʌ? C1Magbaawai Jesuu magjim hanʌm hamag: —K'a monak'a nʌm k'ʌʌnau chan doctor higba haajem; hãba mor masi nʌm k'ʌʌnauta doctor hiigjem. DBMamʌ magbaawai chi hajapcha Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr hʌʌrk'aajem k'ʌʌnau Hẽwandam hiek hat'ee chi machnaan dʌ̈imua Jesús k'apeenagta, —¿K'an jãgwiata pãar jãg gobierno dëbpaar jëeujem k'ʌʌn dʌ̈i pekau pöm sĩsidʌm k'ʌʌnpa hãba t'ach k'ö nʌma? ha jëeujierram hanʌm. =AsMaimua hich di haar barwia p'iejãb pöm waupijim hanʌm, Jesús k'öpieg. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hich k'apeen t'ʌ̃rk'ʌʌijim haajem, hich haig t'ach k'oon bëemk'ĩir. Magbaawai dëbpaar jëeujem k'ʌʌn k'apan wëdurum dʌ̈i parhoobam k'ʌʌnpa bëewia hãba t'ach k'ö naajim haajem, Jesús dʌ̈i. g@GMagbaawai chadcha Leviiu p'iidʌwia hich p'idagjã k'augba, hi dʌ̈i petajim hanaabá. 1?[Maigmua höbërwia higbaadeeu hooimajim haajem, woun hãb Leví ha t'ʌ̃r sim. Mag woun hõrau dëbpaar p'agaan bëejem haig mes gaai päar sĩejim haajem, gobiernoog hõrau dëbpaar paraa nʌm jëeu nʌm p'idagta p'idk'a sĩerr haawai. Magʌgjã Jesuu, —Mʌ dʌ̈i marrau hajim hanʌm. ">=Mag chi woun p'iidʌbaadëm hoowia haig narr k'ʌʌn t'um dauderraa nʌm hiek'au, “Jãan hich hiiuta jãgbarm” hanaa hĩchab, “Hĩs Hẽwandamauta maadëu mʌg hooju k'ĩirjuba narrjã hoopibarm” hanaajim haajem, hamach hap pawiajã. Jesuu Leví hich dʌ̈i harrtarr = Magbarm bʌ̈rre t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir p'iidʌbaadëwia, hich waibëetarr pa bʌʌrk'am dʌ̈i putpa p'ë hauwia, hich diig petajim hanaabá. Mag mamua, “Hĩsin chadau Hẽwandam purua mʌ hʌ̈u habarm” ha hijẽjẽbag majim hanʌm, honegau. +<OMamʌ mʌch chi Hemk'ooi Hiewaata chadcha Hẽwandamau juapá deetarrau mʌg jẽb gaai pekau chugpaagjã jua t'eeg chirʌm ha k'ap hamk'ĩir, pãrag hoopik'imgui hajim hanʌm. Maimua chadcha chi k'apá jʌser k'itʌmʌgta, —P'iidʌbá. Pʌch put juurwia, pʌch diig petá hajim hanʌm. #;?¿Wa mag pekau chugpaabarmjã dau daau hooba naawai pãrau k'ĩirjuawai chadcha p'it'urg chuk'u t'umaam k'ʌʌnau mag hiek'aju haai nʌm ha nʌwa? Chadcha t'umaam k'ʌʌnau mag hiek'aju haaima. Mamʌ mua hirig “P'iidʌwi dʌrdʌr habá” hak'iin, hõrau hamach daúacha hooju, hi monaau sĩsi wa monaauba k'ãijã hich mag sĩsim. Magua pãrau mʌ dënjö chan cha mua jawaagpamjö habajugui hajim hanʌm. #:?Mamʌ Jesuu hamau mag k'ĩirju nʌm k'ap'ʌ sĩerr haawai hamag magjim hanʌm: —¿K'ant'eeta pãar jãg t'ãar k'aigba k'ĩirju sĩsid haajẽma? 97Mag hũrwia fariseonaan dʌ̈i Hẽwandam hiek hat'ee chi machnaanpa haig narr k'ʌʌnau hamach hödegpai, “¿Chijãg wounta Hẽwandam na mag hiek'a sĩma? ¿K'aíu mʌig pekau chugpaaju haai sĩ? Hẽwandamau k'abam chan pekau chugpaa hauba haajem” hanaajim hanʌm. y8kMag hich haig wai burrbaichëm hoobaawai, hirua chi wounaan hö hak'aar hãba hiruata hamach haaunaan monaaupʌ̈iju k'ĩirju nʌm k'ap'ʌ sĩerr haawai, chi k'apá jʌser k'itʌmʌgta, —Pʌ pekau t'um ya chugpaa sĩsimgui hajim hanʌm. 79Mamʌ dubju hẽk'a nʌm hõor pöm t'ʌnʌm k'urau pöd dubba habaawai, dihëu hʌ̃r waaidʌtk'a p'öbaadëwia, nem wäg waunaa, chi pa bʌʌrk'am gaai jʌ̃gadau jʌ̃k'anaa, chi haaunaanpa heeg jiir burrpʌ̈ijierram haajem, hõor jãrr Jesús hiek'a hoo sim k'ĩirp'eecha. >6uMag nʌmta hõrau woun hãb k'apá jʌser k'itʌmta pa bʌʌrk'am gaai waiduraa hajierram haajem, Jesús sim haar wai dubwia hi k'ĩirp'ee werba sĩwaag, monaaupʌ̈imk'ĩir. 5Biek hãb Jesuu Hẽwandam hiek jaau sim haig fariseonaan dʌ̈i Hẽwandam hiek hat'ee chi machnaanpa hohood t'ʌnaajim. Mak'ʌʌn p'öbördam nʌnʌidʌmpierrmua bëetarr k'ʌʌn hajim haajem: Galilea durrmua bëetarr k'ʌʌn, Judea durrmua bëetarr k'ʌʌn, maimua hĩchab Jerusalenpienpa dʌ̈i naajim haajem. Maagwai Hẽwandam juapa t'eeg hi gaai sĩejim hanʌm, hõor monawaag. &4EMamʌ magʌm hãba, Jesús chawag maajeejim haajem, hich happai hõor chukag chʌʌi Hẽwandamag jëwaag. Jesuu woun hãb k'apá jʌser k'itʌm monaautarr \31Hich Jesús mag gaaimua sĩi warag hõor hee t'ʌ̃rp'öo sĩsijim hanaabá. Maagwaita warag hõor pöm biirdʌdʌ haajeejim hanʌm hi hiek hũraag, maimua hĩchab hamach monaaupʌ̈i mamk'ĩirjã hagjö. `29Mag ya monaau sĩsiewai, Jesuu hirig magjim hanʌm: —Pʌch mʌgbarm hoob chik'amnag jawam. Magju k'ãyau nacha Jerusalén mawia Haai hi jëeujem degam p'adëg pʌch mor hoopibaimá. Maimua Moiseeu hiek p'ãtarr gaai jaau simjö pʌch monaaubarm paar nemchaain ofrendak'a deebá hajim hanʌm, pʌch mʌg monaau sĩsim hõrag k'ap hamk'ĩir. T1! Magbaawai Jesuu hi gaai pʌrnaa, —Mua pʌ monaaum k'õsi chirʌm; monaau chirsí magan hajim hanʌm. Magbarm bʌ̈rre chi p'ĩe k'a dodos chirarr monaau sĩsiewai mor hajapp'a sĩsijim hanaabá. M0 Maimua biek hãb Jesús deeum p'öbör hee sim haig woun hãb kokobé bënëu sĩi p'ĩe k'a dodos sim barchëjim haajem. Mag wounau hoo hat'aawai jẽk'ʌt p'õbk'anaa, jẽb gaai dagau dʌrnaa, chaigpamamua hirig, —Señor, pua k'õs chirʌm k'ai, mʌg p'ĩedau warre mʌ gaaimua chugpaabapʌ̈i haichëjim hanʌm. //W Maimua dö higaau paauk'achëwia warag hi dʌ̈i mam hiek hërëubaadëjim hanaabá, hamach nem t'um pʌawia. Jesuu woun hãb kokobé bënëu sĩerr monaautarr .) Maagwai Pedro k'apeen hãbak'ai bote hee narr k'ʌʌnaujã hĩchab hamach k'apeenau k'ĩirju narrjö k'ĩirju nʌisijim hanaabá. Mag bote hee naajim haajem Zebedeo chaain, Santiago Juan dʌ̈i. Mamʌ Jesuu chi Simonag, —Simón, hoob k'ĩirjum hajim hanʌm. Warr pʌch sĩi dö hʌa gaaipai chitarrjö, hĩsmua hatagan pʌʌn jũrr mʌ hiekta hõrag jaau gaaipaita chirsijugui hajim hanʌm. >-uMag Jesús hipierraa harr gaaimuapai hãwarr pöm pʌr hat'am hoobaawai Pedro dʌ̈i jap hãbam hee narr k'ʌʌnaupa, “¿Mʌʌn k'anim wounta hag na mʌg hooba haajemta hãwarr pöm mʌg pʌr haupibarma?” ha k'ĩirju nʌisijim hanʌm. Hich mag bʌ̈rre Simón Pedroou Jesús bʌ̈k'ʌrr p'õbk'a t'ʌnaaimawia hirig, —Señor, hoob mʌ dʌ̈i hãba nʌrram. Mʌʌn hatcha pekau pöoma chirʌm pʌ mʌ dʌ̈i nʌrraag hajim hanʌm. ,  +#Magbaawai hamach k'apeen deeum bote hee narr k'ʌʌnag jua t'õt'õi k'ap'öbaadëjim hanʌm, hamach juag hoon bëemk'ĩir. Mag chadcha warm k'ʌʌn bëewia jiir hat'aawai bote numwe hipiir haujierram hanaabá. Mag, bote numí narr hãba peer joot'ũpjierram haajem. ~*uMaimua chadcha mag dubpʌ̈iwia jiir hoowai hãwarr pöoma t'ʌnʌmua chi red dau t'ʌrrdʌmaa hajim hanaabá. c)?Magbaawai Simonau jũrr magjim hanʌm: —Aay, hedaar maach daúa bʌ̃ʌrjã k'ãiba parii hʌrëu hëedʌtk'amaamjã bʌ̃ʌrjã marau pʌr haubajim. Mamʌ pʌ hiek haawai deeu mua chach hoojukë hajim hanʌm. (Maimua mag hiek'a höbaadeewai chi Simonag, —Döjãrr wëbapʌ̈i, maimua chi red dubpʌ̈inaa deeu hʌrëu hoobat hajim hanʌm. v'eMagbaawai chi bote dau hãb Simón dën harr haawai hirig jëeuwia, hag hee waaidʌwia, hichigpai bʌchk'un döjãrragaa hich warrpijim haajem. Magnaan chadau jupwia mammua hõor k'apan t'ʌnʌmʌg Hẽwandam hiek jaaubaadëjim haajem. @&yMag nʌm hee hichdëu bote numí mos gaai barhʌidʌ nʌm hoo hat'ajim hanʌm. Hag hee chi mork'ʌʌn chuk'u naajim hanʌm, dö hʌrëut'urwia dö higaau hamach red hʌ narr haawai. 7% iBiek hãb Jesús t'ʌrrdö Genesaret hanʌm higaau sim haig hõor pöoma podpachëwia t'et p'ẽeudʌ hi p'ʌʌr t'uur warrmajierram haajem, Hẽwandam hiek hũrm k'õchgau. $7,Mag jaauwia, Capernaumpai sĩeba, hich mag p'öbörpierr judionaan biirdʌajem deg Hẽwandam hiek jaau nʌrraajeejim haajem, Galilea durr.`#9+Mamʌ hichdëu hamag, —Mʌigpai chiraba mʌ chawag maju haai chirʌmgui hajim hanʌm, hĩchab deeum p'öbör heejã hõrag “Hẽwandamta ya t'umaam k'ʌʌn Pörk'aimʌʌ sim” ha jaauwia, hĩchab ham peerdʌju k'ĩirju nʌm k'ai, hirigta hʌdʌraa hamach Pörk'apiju haai nʌm ha jawaan, mag hat'eeta Hẽwandamau mʌ pʌ̈itarr haawai. "y*Maimua ya hãspabaadeewai haigmua chawag mawia hõor chukag haar hich happai sĩeimajim hanʌm. Mamʌ Capernaumpienau hi jʌr wënʌrrʌʌ hawia baau hat'aimaawai tag hi chawag pʌ̈imap'a sĩi hamach haigpaita sĩepim k'õsi naajim haajem. |!q)Mag pʌr hoomamua hõor mor hee bën paraa harrpa jẽu wërpmajim hanaabá. Chi mepeenaujã Hẽwandamau hi pʌ̈itarr k'ap'ʌ narr haawai, “Pʌʌn Hẽwandam Hiewaau” ha hähäag höbërdʌtk'a maajeejim hanʌm. Mamʌ Jesuu tag hamag hiek'apiba meeurrau sĩumajim haajem, hõrag hich jaaum hugua. Jesuu maach peerdʌajem hiek Galilea durr jaau p'ʌʌrdʌ nʌrrarr l Q(Maimua hedau k'ëubaadeewai haaunaan paraa harr k'ʌʌnau hamach haaunaan k'amor machagpierr Jesús haig haubëemajierram haajem. Magbaawai Jesuu chi mor masim k'ʌʌn gaai pʌr hoomamuapai t'um monaaupʌ̈imajim haajem. 1'Magbaawai hi werba jẽer sim bigaau dʌnʌʌuwimawia chi k'ʌʌumieg k'ĩesir hiek'abaawai warre chi k'ʌʌumie meeudʌbaadëjim hanaabá. Mag k'ʌʌumie meeudʌbaadeewai hag bʌ̈rre p'iidʌwia ham jãhogaagpajim haajem. Hedau k'ëubaadëm hee Jesuu hõor pöm monaautarr 2]&Maimua mag woun mor heem mepeer jʌr pʌawia Hẽwandam hiek jaaujem degmua höbërwia petajim haajem, Simón di haar. Maimua barimawia hooimaawai, Simón p'aauhũanta k'ʌʌumieu mas t'ʌnʌm hooimajim hanaabá. Magbaawai mag hũan monaaupʌ̈imk'ĩir, hõrau Jesuug chaigpa naajim hanʌm. %Jesuu magtarr sĩi hag bigaau p'öbördam nʌnʌidʌm heem magwe bĩi t'ʌnʌisijim haajem. Jesuu Pedro p'aauhũan monaautarr {$Mag hoowia t'umaam k'ʌʌn dauderraa nʌmua hamach heepai, “¿K'anim wounaan juapa t'eegta jãg mepeenag höbeerpi jaauwaijã hi hipierraa höbër nʌma? Keena, mʌig hag na maadëu mʌg chan hooba haajemwai” ha hiek'ap'öo t'ʌnaajim hanʌm. @y#Magbaawai Jesuu chi bënëg meeurraunaa, —K'ĩu habá. Pʌchta warag jãg woun mor heemua höbërbaad hajim hanʌm. Magbaawai chadcha chi mepeer höbërbaadëmua warre chi wounta jẽk'ʌt barwerbpʌ̈ijim hanaabá. Mamʌ magtarrjã chig haba, deeu k'ĩir heerdʌwia, warramjö monak'a sĩsijim haajem. (I"—¡Jesús, Nazaretpierr! Hidëu maar sĩi k'ajap'a sĩubá hajim hanʌm. Pʌʌn warre maar höpäainta hurum. Mua pʌ k'ap'ʌ chirʌm, pʌ jammua hurú. Pʌ Hẽwandam Hiewaa hʌ̃gt'armua bëetarr k'abahab, warrgurwe Hẽwandamau pʌ̈iju jaaujerr hajim hanaabá, chi mepeer garmua. F!Mag judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg hĩchab sĩejim haajem, woun hãb mor hee bën k'aigbam wai sim. Mag wounau Jesús hoobaadeewai chi bën hi mor hee simuata t'et häa hanaa, 4a Mag hirua jaau sim haig hi hiek hũrwia hõor jʌ̃gderraa t'ʌnaajim hanʌm, chi k'ap'ʌm k'ap'ʌm haajem k'ʌʌn k'ãyaujã hichdëuta jaau k'ap'ʌcha jaaumam hũrwia. 5cMaimua magtarr k'ur deeu Jesús Galilea durr p'öbör Capernaum hanʌmʌg bëejim haajem. Mag bëewia hõor jua hʌ̃ʌijem hed pabaadeewai hõrag jaaujeejim haajem. xiMamʌ mag nʌm hee sĩi ham jãrr dichwia petajim haajem. Jesuu woun hãb dösãt bënëu baarjerr monaautarr QMag meeuk'a nʌmua warag p'iidʌtk'a p'öbaadëwia, p'öbör heemua jʌrpʌ̈iwia, hich hag p'öbör heepai durrsĩ gaai durr pör waaidʌ hi warrjierram haajem, mammua hit'urmʌg hee hi sĩepäaig. Jesuu mag hiek'abarm hũrbaawai haig narr k'ʌʌn t'um hi dʌ̈i meeuk'a p'öbaadëjim hanaabá, hamach k'ĩir hiek'abapäaiwai. Hĩchab k'ĩir heyaa habat: Israel durr Hẽwandam hiek jaaumie Eliseo k'ararr monak'a haawai hĩchab hõor kokobé bënëu bar sĩsidʌm k'apaana t'ʌnaajim. Mamʌ mag t'ʌnarr k'ʌʌn hiwiir hãbjã Hẽwandamau hirig monaaupi jaauba, hãba Siria durr woun Naamán haajerr happaita monaaupijim. ¿Jãgwi? Hẽwandamau hoowai hamach israelnaan heepai pʌ̈imuan, hamach heempai haawai bʌ̃ʌrjã hamach k'amor machag monaauju k'ĩirjubaju hich Hẽwandamau k'ap'ʌ sĩerr haawaima hajim hanʌm hich Jesuu. 9Mamʌ magʌmjã ni hiwiir hãbam haarjã Hẽwandamau Elías pʌ̈ibajim. Mamag pʌ̈iju k'ãyau Sidón durr p'öbör Sarepta hanʌm hee k'oopaa hʌʌi hãb sĩerr haarta Hẽwandamau pʌ̈ijimgui hajim hanʌm, magʌgta hi jãhogamk'ĩir. ¿Jãgwi? Hich durram k'ʌʌn heepai pʌ̈imuan hi k'õchk'abaju k'ap'ʌ harr haawaima. Maguata warag deeum durragta pʌ̈ijimgui hajim hanʌm, hich meeun k'abam hee. U#Mʌch sëuk'a chirʌm ham hugua pãrag jaauk'im: Pãrau k'ĩir heyaa nʌmgui hajim hanʌm, jöoingar Hẽwandam hiek jaaumie Elías k'ararr monak'a haawai Israel durr año t'ãrjup hawia jãrr bʌ̃ʌrjã noseg chëba harr hanʌm. Mag gaaimua Judea durr t'um jãdau t'eega burrtarr hanʌmjã pãrau hũurjem. ¿Pãrau k'ĩirjuawai mag jaar hĩchab k'oopaa hũanaan dau hap'ʌʌm chuk'u hajĩ Israel durr? Chuk'u hajim haju haai k'aba nʌm; k'apan t'ʌnaajim. KMamʌ keena, pãadë hoobat, muajã mag chirʌmgui hajim hanʌm: Chi mʌg Hẽwandam hiek jaau wënʌrraajem k'ʌʌn chan dich dö hee hãba naajem k'ʌʌnau hãbjã k'a k'õchk'aba haajemwai. Y+Magbaawai Jesuu magjim hanʌm: —Pãrau mʌchig “Chadcha médico k'ai, pʌchdëupai pʌch monaaubapʌ̈i” ha hiek'aju mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm. Magnaa hamag, Pãrau hũurwai Capernaum durr mua nem k'ĩir pogk'e waaujem hanaawai, mʌigjã magan hagjö waupi jaaujugui hajim hanʌm, mʌ hiek hʌ̈k'amap'am hiek'au. ?wMag hũrwia t'umaam k'ʌʌnau hi wajap'a hig hiyʌ̈ʌ naajim hanʌm. Mag nʌm dʌ̈i hirua hiekdam hũrimʌ hiek'amam hũrwia t'um jʌ̃gderraa hap'öbaadëjim hanaabá. Mag hũrwia, jũrr hamach wir haigpai, —Keena, ¿mʌg woun José hiewaa k'abamá? ¿K'ani mag hiek'a hoo simma? hanaajim hanaabá. J  Mag hichig heerpapaad hap'öbaadeewai hamag magjim hanʌm: —Hĩsta chadcha pãach t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir mʌg Hẽwandam hiek p'ã sim gaai hichdëu jaautarrjöo habarmgui hajim hanaabá. { oMaimua t'ʌ̃r haaipabaadeewai hichig chi hẽsap pʌʌrt'ʌm deetarrag deeu hʌapʌ̈iwia hoo sĩsijim haajem, hichdëu t'ʌ̃r sĩerr hiekpai jawaag. Magbaawai t'um haig narr k'ʌʌnau hãba hirigta heerpapaad t'ʌnʌisijim hanaabá. C maimua hõrag, ‘Hĩs chad mʌg jaarta Hẽwandamau pãar dʌ̈i nem hajapcha haju hed barbaichëm’ ha jaaumk'ĩirta mʌ pʌ̈ijim” hajim hanʌm, t'ʌ̃rmamua. (Is. 61:1-2) m S“Hẽwandamauta mʌ jʌr hautarr haawai hich Hak'aar mʌ gaai p'ẽs wai sim, hap'ʌʌm k'ʌʌnag jãga hichdëu ham peerdʌ hauju ha jaaumk'ĩir.Hirua mʌ pʌ̈itarran, hõor hamach k'aibag hee presonaanjö nʌm k'ʌʌnag, ‘Ya pãar höbërm hiek höbërju haai nʌm’ ha jaaumk'ĩir hajim;
dau k'ĩsumjö nʌm k'ʌʌnagjã, ‘Ya pãrau wajap'a hooju haai nʌm’ ha jaaumk'ĩir;
chik'amnau dau hap'ʌʌ waaujem k'ʌʌn dau haug k'augwia peerdʌ haumk'ĩir;  Mag hi dʌnʌisiewai hãbmua hirig hʌapʌ̈ijim haajem, jöoingarm hẽsap chi pʌʌrt'ʌm, Hẽwandam hi jaaumie Isaías k'ararrau p'ãtarr. Maimua chi hẽsap pʌʌrt'ʌm gaai jʌrnaa t'ʌ̃rbaadëjim hanʌm. Hirua t'ʌ̃r sĩerr haig mag sĩejim haajem: 1Maimua Nazareeg bëejim haajem, hich bãautarr p'öbörög. Mag bëewia jua hʌ̃ʌijem hed pabaadeewai judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg dubjim haajem, hag na hich duubjerrjö. Mag dubwia, hõrag hũrmk'ĩir Hẽwandam hiek t'ʌ̃raag p'iidʌ dʌnʌisijim haajem. s)~_}|${{yxwvuusrJqQo0mlkjj!iIhgfNedcvba`Y_^@]'\#[ YIWVVTfS2Q~PO+NM KJJI H5FFE\BBAc@>=h;:99#8d76f4420.- +*z(('|&x%%#!!"\H-* Q { 6[CT,z)khO Mag pʌ̈yaagpamua hamag magjim hanʌm: —Mua pãar pʌ̈i chirʌm, hõrag “Hẽwandamta t'umaam k'ʌʌn Pörk'aimʌʌ sim” ha jaaumk'ĩir, maimua hĩchab hamag “Pãar peerdʌju k'ai hirigta hʌdʌraa pãach Pörk'apibat” ha jaau wënʌrramk'ĩir. Mag wënʌrrʌmua hĩchab k'amor machagjã t'um pãrau monaau wënʌrrajugui ha jaaujim haajem. {g q Maimua Jesuu hich k'apeen doce hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌn hãbam haig t'ʌ̃rk'anaa hagdaujö juapá deemajim haajem, hich dënjö hõor mor heem mepeen jʌrk'ʌʌinaa mor masim k'ʌʌnjã monaau wënʌrraju hayaa hamk'ĩir. _f78Mag p'iidʌbaadëm hoobaawai chi dënnaan k'ĩir hëu hawia warre dauderraa nʌisijim hanʌm. Maimua hichdëu magwia haig narr k'ʌʌnag, —Hĩs pãachdëu mʌg hoobarm hoob chik'amnag jaaumiet hajim hanʌm..eU7Magbaawai hi hak'aardam deeu hi gaai k'ëraicheewai hag bʌ̈rre p'iidʌbaadëjim hanaabá. Mag p'iidʌbaadeewai hirig t'achdam hau deemk'ĩir jaaujim haajem. d6Mamʌ hamau mag nʌmjã hũrba, warag dubwia chi binaan juadam gaai pʌrnaa, —¡Hʌʌik'aardam, p'iidʌbaad! hajim hanʌm. c+5Mamʌ hirua magbaawai, haig narr k'ʌʌnau warag hi wau hiek'a naajim hanaabá, hamachdëu chadcha chi chaai mee sim k'ap'ʌ narr haawai. kbO4Mag barwia hooimaawai, t'umaam k'ʌʌn sereeu hicharaucha bĩe nʌm dʌ̈i hĩchab hʌ̃apëpërk'amta hooimajim hanaabá. Mag hoobaimaawai Jesuu hamag, —Hoob bĩemiet'ʌ̃. Hi meeba sĩita hi k'ãi sĩebahab hajim hanʌm. a!3Maimua warag wëtwia di haar barimajierram haajem. Mamʌ t'uur k'ërʌm hee chi binaandam wai narr haar chan hich dʌ̈i hõor k'apan dubpiba, hãba chi dubtarr k'ʌʌnan, Pedro, Juan, Santiago, maimua chi haai chi hãd dʌ̈ipaita hich dʌ̈i dubpijim haajem. W`'2Mag jaaubaichëm hũrbaawai Jesuu magjim hanʌm chi Jairoog: —Hoob k'ĩirjum. Pua pʌch chaai hʌ̈u hoo wai chitaju. Sĩita hãba murua pʌch chaai monaauju k'ĩirjugta wai chirsí hajim hanaabá. A_{1Mamʌ hagt'a mag hi hiek'a höba nʌm hee, woun hãb bëejim haajem, mag judionaan Hẽwandam hiek jaaujem degam chi pör Jairo hanʌm di haarmua, hi hẽudee. Mag bëewia chi Jairoog, —Kakë, ya haaunaanaujã pöd hãwatba habarm. Hidëu Maestro sĩubá. Ya par maach haar hi mabajup haichëjim hanʌm. R^0Magbaawai Jesuu hirig, —Hoob chigaa ham hajim hanʌm. Mua pʌch monaauju k'ap'ʌ mʌ gaai pʌrchëtarr gaaimua hʌ̈u pʌ monaauwia peerdʌ hʌisim. Pʌch diig maju haai hʌmgui hajim hanʌm hirig. W]'/Mamʌ chi hʌʌirau hũurwai hichdëu meraa pʌrchëtarrta Jesuu mag hijẽb haadeewai, k'ĩir naau nʌm hiek'au, bʌ̈ duui bëewia hi bʌ̈k'ʌrr p'õbk'achëwia, meerba hõor t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir jaaubaadëjim hanaabá, k'an hat'eeta hirua mag hi gaai pʌrchëjĩ, maimua jãga mag pʌrbarm bʌ̈rre hi monaau hʌisijĩ. 6\e.Mamʌ Pedroou hichig magbaawai warag Jesuu, —Hʌ̃hʌ̃, sĩi hõor p'ẽeudʌdʌk'amua k'abam. Mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm, juau hogt'omta hãbmua mʌig mʌ gaai pʌrbaichëm. Mag pʌrbaicheewai Hẽwandam juapá mʌ gaai simua monaaubapʌ̈imjã mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm. [}-Magbaawai Jesuu, —¿K'aíuta mʌ gaai pʌrbaichëma? hajim hanʌm. Mamʌ hãbmuajã jaauba haawai Pedroou hich k'apeen dʌ̈imua, —Maestro, k'aíu habarjugui hajim hanʌm. Pʌch haig hõor p'ẽeudʌdʌk'am k'ʌʌnau k'abahab, pua mag chirʌm. FZ,Mag hʌʌi mag simua Jesús hëugarmua bëewia hi k'ajũahidam gaaipai pʌrchëjim hanʌm. Mag hirua pʌrbarm bʌ̈rre chi p'õmie t'ʌbabaadeewai warre hich mag monaau sĩsijim hanaabá. Y+Mamʌ hõor pöm mag t'ʌnʌm hee, hĩchab hʌʌi hãb sĩejim haajem, doce años sĩi p'õmieu bar sim. Mag hʌʌirau hich p'atk'ondam t'um gastaapʌ̈iwia sĩejim hanaabá, doctornaanag hich hëwaupi simua. Mamʌ hãbmuajã pöd hi monaau hauba haajeejim haajem. MX)Mag hi barbaimam hee, woun hãb judionaan Hẽwandam hiek jaaujem di t'ʌajem Jairo ha t'ʌ̃r sĩerr hi haig bëejim haajem. Mag woun chan tag chaaijã chuk'u, hãba chaai hʌʌik'aardam doce añosjö sĩerrdam happai k'itʌmta ya meemaa hajim hanʌm. Mag tag chaaijã chuk'u hãbpai k'itʌm meemaa haawaita Jesús bʌ̈k'ʌrr p'õbk'anaa hö bʌ̃rʌʌ haichëjim hanʌm, hich di haar harrwia mag hich chaai mor mas k'ërʌm monaaupʌ̈imk'ĩir. Mag hich haig hö bʌ̃rʌʌ haicheewai, ya hagʌg wëtumta, warag hõrau ham p'ẽeudʌ harrmaa hajim hanʌm, pöd majujã k'aba. W *eVC(Mag Jesús deeu hich k'apeen dʌ̈i jap hee pawia Galilea durr barimaawai hõor pöm sĩi hi nʌ k'odt'ʌnaajim haajem. Mag hi barbaimam hoobaawai t'umaam k'ʌʌnau hirig, “Hʌ̈u pʌ bëejim” hanaajim hanʌm. kUO'—Pʌch diigta petá, maimua t'umaam k'ʌʌnag jaaupet hajim hanʌm, jãga Hẽwandamau hʌ̈u pʌ heeg hoowi pʌ monaaubar. Hichig magbaawai chadcha p'öbör hee petawia hich mag jajawag majim haajem t'umaam k'ʌʌnag, jãga Jesuu hi dau haug k'augwia hich bën chugpaapʌ̈itarr. Jairo k'a, maimua hʌʌi hãbmua Jesús k'ajũahidam gaaipai pʌrtarr 'TG&Mamʌ mag ham wëtaagpam hee, chi woun mag dösãt bënëu baarjerrau Jesuug jëjëeu haajeejim hanaabá, hi dʌ̈i maag. Mamʌ Jesuu hi harrba warag hirig, gSG%Magbaawai Gerasa perasöm k'ʌʌn pöm haig t'ʌnarr k'ʌʌnau jãp'ierr nʌmua Jesuug chawag mapi jaau naajim hanʌm, hamach hee sĩepiba. Mag chadcha, Jesús jap hee pabaadëjim haajem, deeu hamach berrag wëtaag. ,RQ$Magtarr chi hootarr k'ʌʌnau jũrr chi hoon bëe nʌm k'ʌʌnag jaau naajim hanʌm, jãga mag woun dösãtau mag wai nʌrraajerrta hʌ̈u Jesuu monaaupʌ̈ijĩ. .QU#Mag p'öbör hee jaaubaimaawai, chadcha haar hoon weetwai, chi woun mor hee bën pöm wai sĩerr wajap'a k'ajũa jũanaa, hag na magba haajerrjö, sĩi ya maach k'ĩir hich mʌg Jesús k'ĩirp'ee jup sim hooimajierram hanaabá. Hamachdëu mag hoobaimaawai jãp'ierraa hap'öbaadëjim hanʌm. mPS"Magbaa chi k'ũs t'ʌa narr k'ʌʌnau hamachdëu mag hoobaawai jãp'ierrwia p'öbörög k'ap'ig p'öbaadëjim hanʌm, hõrag jawaan. Mag wëtumua hĩchab p'öbör chaauraa di nʌnʌidʌm heem k'ʌʌnagjã jaaumajierram haajem. O}!Magbaa chadcha woun mor hee mepeen pöm mag t'ʌnarr höbërdʌtk'awia jũrr k'ũsnaan hee naaimaawai, k'ũsnaanta parhooba k'ap'ig p'öbaadëwia hit'urmʌg hʌ̃rmua t'ʌrrdö pöm wëjöm hee dʌrbagk'a sĩi k'ẽu k'uurbʌ k'ëchjierram haajem. YN+ Mag k'ãyau har k'ũsnaan p'at'au k'ö wënʌrrʌm heeta hidëu maar dubpibá hajierram hanʌm, hag dak'a k'ũsnaan k'apan t'ʌnarr haawai. Magbaawai Jesuu hamag hʌdʌraa k'ũsnaan heeta dubpijim hanaabá. wMgMagbaawai chi mepeen woun mor hee mag t'ʌnarrau Jesuug, —Hoob warre k'ĩmie durr chan maar pʌ̈i chiram. LMaimua Jesuu hirig, —¿Pʌ k'an ha t'ʌ̃ʌrjẽ? hajim hanʌm. Magbaa chi wounau, —Mʌʌn “Mepeen P'öbör” ha t'ʌ̃ʌrjemgui hajim hanʌm. Hirua mag sĩerran, bën pöm hich mor hee dubchë t'ʌnʌm wai nʌrraajerr haawaita mag sĩejim hanaabá. bK=Mag wounau Jesús hoo hat'aawai dëgölp wiiu ha hi bʌ̈k'ʌrr p'õbk'abaimawia chaigpamamua t'et hirig magjim hanʌm: —Jesús, Cha Hʌ̃gt'aa P'uu Nʌm Hiewaa, ¿k'ant'eeta pua mʌ mʌgbaichëma? Hoob mʌ chig ha chiram hajim hanʌm, chi mepeer garmua Jesuu hichig woun mor heemua höbërpi jaaubaawai. Mag chi mepeer hajap t'ierrpa sĩerr haawai hʌ̃iba baarjeejim hanaabá. Mag barbaadeewai parii cadenau jʌ̃naa grillos hanʌm heejã bʌ̈ k'õok'a sĩsiuk'amjã hi hat'eem k'aba haajeejim hanʌm. Sĩi warag caden t'ʌrrëupʌ̈iwia hõor chukag haar warp warrjeejim hanaabá, chi meperau. J PIMag Gerasa durr barimawia Jesús durrpabaadeewai hi k'ĩirp'ee woun hãb p'öbör heemua höbërchëjim haajem. Mag woun hich warrgarwe dösãt bënëu sĩpwia hich mag bar nʌrraajeejim hanaabá. Mag gaaimua nawe degmua mawi, tag degjã k'aba, hãba hujã hʌ̃rpai k'ãinaa, k'ajũa k'arraa hich mag sĩerrajim haajem. DHMag wëtmamua k'odjörröo hawia Gerasa durr barjierram haajem, hich hag t'ʌrrdö heepai t'oom higar Galilea k'ĩirp'ee. Jesuu woun hãb dösãt dau heerpamieu baarjerr monaautarr NGMaimua jũrr hichdëu hamag, —Keena hajim hanʌm, ¿mʌg pãar mʌ dʌ̈i k'odjörrömjã nem hök'öta nʌ? Jãgan pãrau chan mʌ pãach dʌ̈i chitʌmjã k'augbata naab hajim hanʌm, jãgcha jãp'ierraag. Mag hamach dak'ĩir p'ũ dʌ̈i p'ũaspa warre t'umba hat'am hoobaawai jãp'ierrnaa dauderraa nʌmua hamach happai hök'arii, —Keena, ¿k'anim wounta mʌg p'ũugjã hiek'anaa p'ũasagjã hiek'aawai hi hipierraa haajẽma? hajierram hanʌm. PFHamachdëu mag hoop'öbaadeewai hi k'ãi jörröm haar mawia, —¡Maestro, p'iidʌbaad! Ya maachin k'öogpamgui hajierram hanʌm. Magbaawai p'iidʌwia, p'ũ t'eeg t'ʌnʌmʌg meeurrau sĩunaa, hĩchab chi p'ũasagjã meeurrau sĩubaawai, tag p'ũjã wëba p'ũasdaujã baupa k'aba, warre sĩi döjã meuu jöisijim hanaabá. ]E3Maimua ya ham mag döjãrr k'odjörröm hee, hich Jesús k'ãibaadëjim hanʌm. Mag hi k'ãi jörrömta, p'ũhãd pöm bëewia p'ũasdau dapag baupa haadeewai sosook'amua japau hãwatbajujö haadëjim hanaabá. DMaimua biek hãb Jesuu hich k'apeenag, “Dök'ĩrag wëttarrau” hawia, chadcha döjãrr paauk'abaadëjim haajem. CyMamʌ magbaawai hichig mag jaauchëtarr k'ʌʌnag Jesuu magjim: —Mʌrʌgan mʌig Hẽwandam hiek hũrwia hag hipierraa nʌm k'ʌʌnta hĩchab mʌ heeugpeenjönaa mʌ hãdjö sĩsidʌmgui hajim hanʌm. Jesuu p'ũ dʌ̈i p'ũas t'umbapitarr BMagbaawai hõrau hirig, —Pʌ heeugpeen pʌ hãd dʌ̈i daaugajãr nʌm. Ham hiek pʌ dʌ̈i hoom k'õsi nʌm haajem hajierram hanʌm. ;AoMag nʌm hee hich Jesús hãd hich chaain dʌ̈i hi haig bëejierram haajem. Mamʌ hõor pöm wëjöm k'urau pöd hi sim haarcha dubba, daaugajãrpai naaichëjim hanaabá. %@CHajap'a k'ĩirjubat hajim hanʌm, jãga pãrau hũr nʌ. Har chi t'ãar honee hũrm k'õsi hũr nʌm k'ʌʌnag Hẽwandamau warag k'ĩirjug deeju, hich hiek k'apcha hamk'ĩir. Mamʌ har hũrmap'apai hũr nʌm k'ʌʌn k'ĩirjug heemʌn, cha mua jaau chirʌm deeu Hẽwandamau hich hiek sĩepiba k'echeu haujugui hajim hanʌm, hũrmap'a naawai. Jesús heeugpeenau hamach hãd dʌ̈imua hi dʌ̈i hiek'am hig narr ?3Hĩswe chan hõrau hagt'a hajap k'augba nʌm, jãga Hẽwandamau hõor peerdʌ hauju. Mamʌ mʌg hatagta hamach daúacha hõt bʌ̈ʌg nem waibëenaa hoo nʌmjö hamau k'ap haju. Chi mag k'augba nʌm k'ʌʌnan hagt'a k'ĩchag hee nem hoo nʌmjöta nʌm, bʌ̃ʌrjã k'augba. n>U’Ya pãachig jaaubaawai pãrau k'ap'ʌ nʌisim, mamʌ hĩchab mʌg pãachdëu hũrbarmjã pãrau sĩi pãach hat'eepai wai naaju haai k'aba nʌmgui hajim hanʌm. ¿K'aíu hõtdau paanaa bat'ẽe heegar wa sĩi nem bʌ̈ hee k'ãijã hausĩiujẽ? Hõtdaun paanaa warre dijã garta hausĩiujemgui hajim hanʌm, t'umaam k'ʌʌn dau hararaa hamk'ĩir. =Mamʌ jũrr chi nemjĩir jẽb hajaug hee burrtarr, har hõrau Hẽwandam hiek hamach t'ãraucha hʌ̈k'aa chaar hʌ̈k'aajem k'ʌʌnta jaau simgui hajim hanʌm. Magʌm k'ʌʌnau sĩi par jʌ̃gʌupai hũrba haajem. Hamachdëu hʌ̈k'a nʌm gaaimua dau haug wauju hak'iinjã, majã ham gaai mas k'aba simgui hajim hanʌm, Hẽwandam hat'ee nem hajap'a waum k'õchgau. Lámpara hag ejemplo 9<kMaagwai nemjĩir dau sirp'ʌg dʌ̈i höbërwia hõt k'aba bãautarr, jũrr har maach k'apeen hihãsisisdöm k'ʌʌnta jaau simgui hajim hanʌm. Hamau Hẽwandam hiek hũrm k'õsi hũr nʌm, mamʌ deeu hamach k'ĩirjug heepai, “Jãgʌm gaaimua pöd mʌ p'atk'on hauba k'ãijã chitaju,” wa magbam k'ai, “Mua chadcha hʌ̈k'ak'iinjã pöd parhooba mʌchdëu hampierr habaju” ha k'ĩirjuajem. Mag gaaimua mag nemjĩirdam hap'ʌʌ bãauwia pöd chëba harrjö hĩchab Hẽwandam hat'ee nem hajap'a wawaagjã pödba, sĩi serbiibata nʌmgui hajim hanʌm. G; Maagwai mokpör jojoodög hee nemjĩir dau burrmarr, har maach k'apeenau Hẽwandam hiek hũurwai honee hʌ̈k'aajem k'ʌʌnaugui hajim hanʌm. Mamʌ t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm k'aba haawai, nemjĩir dau pöd k'aar k'aba haajemjö k'ũchpai hʌ̈k'awia hiseg pʌajem. Maagwai hʌ̈k'a nʌm hanʌmta mag hiek hajap'am gaaimua meperau k'aigba haicheewai deeu Hẽwandam hiekta hisegwia warr hamach naajerrjö wënʌrram k'õsi nʌmgui hajim hanʌm. U:# Maagwai chi nemjĩir dau k'ʌdjã hee burrmarr, hõor Hẽwandam hiek sĩi par jʌ̃gʌupai hũurjem k'ʌʌnaugui hajim hanʌm. Hamau Hẽwandam hiek jaau nʌm hũr nʌm, mamʌ meperau bëewia k'ũgurbaicheewai hũrba harrjö t'ãar hee Hẽwandam hiek chuk'u t'ʌba nʌm, k'ʌdjã heem nemjĩir dau nemchaainau k'öpʌ̈itarrjö. k9O Maimua hamag, ’Mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm, hich Jesuu. Pãrau pãachig jaaupi nʌmʌn mʌgaugui hajim hanʌm: Chi nemjĩir dau wounau p'öt'urtarr, Hẽwandam hiek hõrag jaau nʌmta jaau simgui hajim hanʌm. r8] Magbaawai hichdëu magjim hanʌm hamag: —Pãrau k'augam k'õsi hũr naawai, mʌchdëun warre pãrag k'ap'ʌ hapiejem, jãgata Hẽwandam hõor t'ãar hee sĩeicheejẽ. Mamʌ warm k'ʌʌnagan sĩi k'ajap'am nem hĩgk'aadamjöpaita hĩgk'aajemgui hajim hanʌm, hamau hoo nʌmta hoobamjö hamk'ĩir, maimua hũr nʌmjã bʌ̃ʌrjã k'augbamjö hamk'ĩir. 07Y Magbaawai hi k'apeenau hirig jëeumamua, —Cha pua nem hĩgk'aadam jaau dichdimam, ¿k'an haawaiuma? Marau pöd k'augba habarm, marag jaaubá hajierram hanʌm. F6Maagwai tagam k'ʌʌn jẽb wajaug hee burrjim haajem. Mak'ʌʌnan chadau höbërwia chëbaadeewai k'aarpierr bich t'ʌʌ jopmajim haajem. Mag jaaumamua, haig narr k'ʌʌnag, —Keena, jʌ̃g hʌ̃rʌʌnaa chamʌg nem hĩgk'aadam mua jaau chirʌm hajap'a hũrbat hajim hanʌm. Jãgwi ejemploouta mag nem jaaujeejĩ. ;5oMag p'ö nʌrrʌmua hĩchab hãaur k'ʌʌn miudö harr hee burrjim haajem. Mamʌ chi miuta hʌ̃rpabaadeewai nemjĩirdam hõt k'aba, sĩi hich magpai hap'ʌʌ nʌisijim haajem. L4Maimua hãaurag mokpör jojoodög hee burrtarr t'arrp'ëjim hanʌm, mamʌ mag perasöm jẽb durrk'u hʌ̃rʌʌ sĩerr haawai jẽb jʌsarm gaaimua pöd k'aar k'aba, sĩi p'ua k'ëchjim haajem. t3a—Biek hãb woun nemjĩir dau p'oon majim haajem. Maimua mag mawia p'ö nʌrrʌmua hãaur chi nemjĩir daudam bʌ̈ diichjem hee burrtarr bʌ̈ʌu jẽb hee joot'ʌgmam dʌ̈i nemchaain bëewia sĩi k'ök'ʌʌipʌ̈ijim haajem. b2=Mag Jesús p'öbörpierr maach peerdʌajem hiek jaau nʌrrʌm jaar, k'ãai hãb p'öbörpierram k'ʌʌn hi haig bëejierram haajem. Maimua t'um hãbam haig biirdʌbaadeewai hamag nem hĩgk'amamua magjim hanʌm: 1Hãbak'ai Juana hajim haajem, woun Chuza hanʌm hʌʌi. Hich mag woun Chuza hanʌmuata rey Herodes nem t'um hich dënjö k'ap'ʌ haajeejim hanaabá. Maimua hãb hagjö nʌrraajeejim haajem, Susana hanʌm. Maimua mag tag hʌʌin k'apan hagjö t'ʌnaajim haajem, hamach di haarmua nemdam haibëe nʌm hiiu, hi jãhog wai wënʌrraajerr k'ʌʌn. Wounau nemjĩir dau p'öt'urtarr hag nem hĩgk'aa Y0+maimua hĩchab hʌʌin hichdëu ham mor heem mepeen jʌr wërpnaa sĩi k'ajap'am k'amor machagau sĩsid harr monaauk'apʌ̈imatarr k'ʌʌnjã hagjö. Chi hʌʌin mag hi dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌn, dau hãb María hajim haajem hĩchab ham dën Magdalena haajerr. Hich mag hʌʌi mor heem hajim haajem Jesuu mepeen siete jʌr wërptarr. ;/ qMaigmua maau Jesús p'öbörpierr nʌrrʌmua hĩchab p'öbör chaaur didam k'apan k'aba k'ëk'ëdʌm heem magwe nʌrrajim haajem, maach peerdʌajem hiek jaauwai. Mag jaau nʌrrʌmua, —Hẽwandamta ya t'umaam k'ʌʌn pörk'aimʌʌ sim. Pãar peerdʌm k'õsi nʌm k'ai, hirigta hʌdʌraa pãach p'ẽet'ʌgpibat haajeejim hanʌm, hichta pãach Pörk'amk'ĩir. Hi dʌ̈i hĩchab wënʌrrajim haajem hichdëu doce jʌr hautarr k'ʌʌn, [./2Mamʌ hamau mag k'ĩirju nʌmjã higba warag chi hʌʌiragta, —Hoob k'ĩirjum. Hʌ̈u pʌ peerdʌ hʌisimgui hajim hanʌm, pʌchdëu hʌ̈k'atarr gaaimua. Pʌch diig maju haai hʌmgui hajim hanʌm.8-i1Magbaawai hi dʌ̈i hãba hohoodö narr k'ʌʌnau hamach wir haigpai hiyʌ̈ʌ nʌmua, —Keena, ¿mʌ chijãg woun hagá, jãg pekaupa chugpaa sim? hajierram hanaabá. h,I0Maimua jũrr chi hʌʌiragta hoonaa, —Pʌ k'aibag t'um chugpaa sĩsimgui hajim hanʌm. N+/Hĩs mʌgbarm pʌdë k'ĩirjubarí hajim hanʌm, chi Simonag. Mʌg hʌʌirau mʌ dʌ̈i mʌgbaichëmʌn hich pekau pöoma sĩerr t'um chugpaabapʌ̈im jũrrta “Hʌ̈u hajim” ha sim k'abahab. Chi pekaujã bʌ̃rʌʌm k'aba harr haawai hichdëu hagjö dʌ̈rrcha mʌ k'a k'õsi hʌm ha sim k'abahab hajim hanʌm, jãg sim haig. Hich jãgta sĩebahab cha mua pʌrʌg nem hĩgk'a chirʌmjã. Hãbmua k'ãijã hichig dëbpaar paar nʌm k'ʌʌnag tag p'agpiba perdonaamʌn, chi dëbpaar pöomacha sĩerr garmua hʌ̃rʌʌcha hi daupii haju. Maagwai bʌ̃rʌʌpai paraa sĩerrau hi daupii hajup mamʌ, warm dënjöcha k'abaju. Magua hich perdonaatarrpierrpai sĩi hirig “Hʌ̈u hajim” hajugui hajim hanʌm. 0*Y.Pua aceitedamaujã mʌ pör p'uurbajimgui hajim hanʌm, mʌ barcheewai. Magtarr mʌg hʌʌirau jʌ̃gdeeuchata mʌ bʌ̈ gaai choowia p'uurpʌ̈ijimgui hajim hanʌm. B)}-Mʌ barcheewai pua mʌ k'ĩir hʌ̃ʌnaa, “Pʌ hʌ̈u bëejimjã” habajimgui hajim hanʌm. Mag k'ãyau mʌg hʌʌirau mʌ barchëtarr haigmua hich mag mʌ bʌ̈ hʌ̃ʌ hahauk'am. [(/,Magnaa chi hʌʌirag heerpanaa Simonag magjim haajem: —Simón, ¿pua mʌg hʌʌi hoo chirabá? Pʌdë k'ĩirjubarí. Pʌ di haig mʌ barcheewai pua mʌrʌg dödamjã jöi deebajimgui hajim hanʌm, mʌ bʌ̈ sũgamk'ĩir. Mag k'ãyau mʌg hʌʌirau hich dauchöoupai mʌ bʌ̈ hompʌ̈iwia hich pörbʌ̈ʌupai deeu jãrbapʌ̈im. Q'+Magbaawai Simonau, —Mua hoowain chi p'atk'on dʌ̈rrcha paraa sĩerraujöo simgui hajim hanʌm. Magbaawai Jesuu jũrr hirig, —Simón, maiguin chadcha pua hag heyaa jaaubarmgui hajim hanʌm. &}*Mamʌ hamau p'agpʌ̈yaag chuk'u narr haawai, “Hidëu mua sĩi hich jãg hok'oopik'im; hoob mʌrʌg p'agmiet” hajim hanʌm, chi mork'ʌʌu. Mag jaauwia Simonag, —¿Chijãgua pua k'ĩirjuawai hʌ̃rcha hi daupii haju k'ai? ha jëeujim haajem. Y%+)Magbaawai Jesuu jaaubaadëjim haajem hirig. Mag jaaumamua, —Biek hãb wounau hõor numiim k'ʌʌnag p'atk'on prestaajimgui hajim hanʌm: hãbak'aíg cien denarios deewia warmʌg diez denarios deejim. C$(Magbaawai Jesuu chi Simonag, —Simón, pʌdë mʌ hiek hũrbarí hajim hanʌm. Magbaawai jũrr chi Simonau Jesuug, —Maestro, magan mʌrʌg jaaubarim ¿k'an hagá? hajim hanʌm. T#!'Chi Jesús t'ʌ̃rpʌ̈itarr wounau mag hoobaawai hich hödegpai, “Mʌg woun chadcha Hẽwandam hi jaaumie chaar hak'iin, hirua warre k'aug hauk'amgui hajim hanʌm, k'anim hʌʌirauta jãg hich bʌ̈ gaai pʌrbaichë. Majã pekau pöoma simua hich gaai pʌr simta bʌ̃ʌrjã k'augba simgui” hajim hanʌm hich hödegpai. "w&Mag bëewia hi hëugarmua hi bʌ̈k'ʌrr p'õbk'achëwia bĩemamua hi bʌ̈ hʌ̃r hich dauchö t'ëutk'amam hich pörbʌ̈ʌupai jãrpʌ̈imajim hanʌm. Magnaa hi bʌ̈ hʌ̃ʌ hau, hʌ̃ʌ haunaa, jʌ̃gdeeu choomajim hanaabá, hi bʌ̈ gaai. !)%Maagwai hag p'öbör hee sĩejim haajem, kachaloo hʌʌi hãb parhoobam hemk'ooin dʌ̈i sĩerrarr. Mag hʌʌirau Jesús Simón di haig t'ach k'ö sim k'aug hat'aawai jʌ̃gdee didam durrk'udau alabastro hanʌm dën boteedidam wau k'itʌm dʌ̈i bëejim haajem hi haig. S $Biek hãb chi hajapcha Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr hʌʌrk'aajem k'ʌʌn heem woun hãb Simón hanʌmua Jesús hich dʌ̈i hãba t'ach k'ömk'ĩir hich di haar hëeurrjim haajem. Magbaawai chadcha mag woun di haig bëewia, hich hat'eem t'öi k'ërʌm haig jupwia, dijã hee hãba p'ʌʌr k'öp'öbaadëjim haajem. xi#Magnaa hamag, Mamʌ har chi Hẽwandamau k'ĩirjug deetarraucha k'ĩirju nʌm k'ʌʌnau chan magba, hamau chadcha k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, chijã k'ʌʌnta hich Hẽwandamaucha pʌ̈itarr k'ʌʌn hagá. Jesús Simón chi fariseo deg 0Y"Mamʌ hĩs mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa chaar bëewia pãach dʌ̈i parhooba t'achdam k'önaa vinodamjã dö k'itaawai jũrr magjã k'õchk'aba, warag pãrau mʌ hëugar t'ach bipöm k'önaa vino pigjã chitʌm haajem. Magnaa gobierno dëbpaar jëeu nʌmua hõor k'ũguurjem k'ʌʌn dʌ̈ijã k'apeerk'anaa pekau pöm sĩsidʌm k'ʌʌn dʌ̈ipa k'apeerk'a chitʌm ha hiek'aajerramgui hajim hanʌm, mʌjã hiseg nʌm hiek'au. 0Y!Pãar hee Juan chi hõor pör choomie nʌrraajeewai hirua hajap t'ach k'öba sʌrk'aajeejim, Hẽwandamag jëwaag. Magʌm vino chará bʌ̃ʌrjã döbajim. Mamʌ mag hoowai pãrau, “Jãan mepeer dʌ̈i k'apeerk'a sĩewaita sĩi hich jãg haai t'ach k'öba nʌrraajem” ha hiek'aajem pãrau. .U Pãar har Juan hisegwi mʌjã hiseg nʌm k'ʌʌnan, chaain jemk'a nʌmua hamach k'apeen dʌ̈i k'ĩir haup'öbaadëmjöta nʌmgui hajim hanʌm. Warm k'ʌʌn garmua, “Maar dʌ̈i karris sir nʌm gaai honee jemk'abahut” haawaijã jemk'amap'a nʌm. Maimua jũrr, “Magan sĩi hök'ĩirjuu hõor mee wai nʌm haiguimjö hohoodö habat” haawaijã magjã k'õchk'aba nʌm. Pãarjã magta naawai, ¿k'ani k'õsi nʌmma?  Maimua maach Pör Jesuu mag jaaumamua magjim haajem: ’Pãar hĩsim k'ʌʌn, ¿jãga nʌm habarí? Mua pãrag jaauk'im: 8iMamʌ chi Moiseeu Hẽwandam hiek p'ãtarr hajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌnau chi machnaan dʌ̈imua chan magba, Hẽwandamau ham t'ãar heejã warm k'ʌʌn dʌ̈ímjö ham hig sim warag hisegjierram. Mag gaaimua warag Juanagjã hamach pör choopibajierramgui hajim hanʌm, hamachta hajapcha nʌm hawia. eC’Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, chi Juanau jaau nʌrrʌm hũr narr k'ʌʌn hee t'umaam k'ʌʌnau dëbpaar jëeujem k'ʌʌnaupa hamach k'aibag hãsie hewag k'ĩirjuwia hirig pör choopi nʌmua Hẽwandamagta, “Hẽwandam, chadcha puata maar t'ãar k'ap chirʌm. Hʌ̈u pua Juanag jaaupiwia marag pʌch hiek k'augpibarm” haajeejim. ?w’Magua muajã pãrag mag chirʌmgui hajim hanʌm hich Jesuu: Warrgar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌn heejã Juan chi hõor pör choomie k'ãyau hʌ̃rʌʌcharam chan hãbjã chuk'u hajim. Mamʌ chi mʌ hiek hũrwia, mua nem waubarmjã k'ap'ʌnaa, Hẽwandamta hich t'ãar hee hau sim wounan chad, maadëu nem higba k'itawiajã, Juan k'ãyaujã k'apcha haju, jãga Hẽwandam hichdëu hõor peerdʌ hat'am t'ãar hee sĩeicheejẽ. Hi higwia Hẽwandamau hich hi jaaumienag warrgarwe hich hiek p'ãpitarr gaai jaauwai:“Jãata hirua mʌ na pʌ̈iju hajim, hichdëuta mʌ na mʌ maju hee hõrag jaaumaawai t'umaam k'ʌʌnau mʌ hiek hũrm k'õsi sĩi mʌ nʌ naamk'ĩir.” (Mal. 3:1) yMamʌ pãrau magjömta hooimabajierram. Pãrau hooimatarran woun hãb Hẽwandam hi jaau nʌrrʌm hajim. Mamʌ mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm: Juan chan warrgar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnjöpai k'aba, ham k'ãyaujã hʌ̃rʌʌchata sim. #Magan ¿k'anim wounta hoon wëtjierráma? ¿Woun k'ajũa hajapp'a jũa simta hoojupii hawia hoon wëtjierrá? Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, k'ajũa hajap'a jũanaa t'ach biwaa k'oojem k'ʌʌnan sĩi p'öbör hee di hooimʌm heeta naajem, reinaan dʌ̈i hãba. W'Maimua chi Juanau chogpʌ̈itarr k'ʌʌn hërëu p'öbaadeewai chi Juan higwiata Jesuu hõrag magjim hanʌm: —Pãrau Jordán higaau woun hõrag Hẽwandam hi jaau nʌrrʌm hoon weetwai, ¿sĩi woun hiek t'eeg chuk'u p'ũu choomaar sõsõii jũurba hahau haajemjök'amta hoon wëtjierrá? Magʌm woun k'abajimgui hajim hanʌm. :mHĩchab hirig, “Chi mʌ hiek hʌ̈k'awia hogdʌba mʌ gaai hʌ̈k'a chirʌm wounan hi honee hich mag chitaju” ha jaaubaimat hajim hanʌm, mag hichig jëeuwimarr k'ʌʌnag. Maimuan chadau magjim hanʌm, chi Juanau chogtarr k'ʌʌnag: —Hërëubaadëwia Juan haar jaaubaimat, pãach jʌ̃gʌucha hũrwia pãach daúacha mʌg hoobarm. Hirig, “Dau k'augba k'ëk'ëd harr k'ʌʌn dau hajap'a t'ʌnʌm habat; bʌ̈ wëdʌ wëdʌ sĩsid harr k'ʌʌnjã ya hajap'a nʌrrjëem; kach k'ĩsu harr k'ʌʌnaujã hajap'a hũr sĩsidʌm; chi meem harr k'ʌʌnjã deeu hiiu nʌrrjëem; maimua hap'ʌʌm k'ʌʌnagjã hĩchab hõor peerdʌajem hiek jaau chirʌm” ha jaaubaimat hajim hanʌm. Magbaawai, —Pãrag hoopik'imgui hawi, ham dak'ĩir Jesuu k'amor machag sĩsidʌm pöm monaaunaa bën k'aigbam wai sĩsid harr k'ʌʌnjã monaaupʌ̈imajim hanaabá. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hõor dau k'augba k'it'ëe harr k'ʌʌnjã dau monaaumajim haajem. X)Magbaawai chadcha hërëuwia Jesús sim haar barwia hirig maguimajierram hanʌm: —Juan chi hõor pör choomieu maar pʌ haig pʌ̈ijim, hichig jaaupʌ̈imk'ĩir. ¿Pʌʌta chadcha nawe Hẽwandam hi jaaumienau bëeju ha jaaujerrá, wa marau deeumta nʌju haai nʌwa? Marag hajap'a jaaubá marau k'ap haag haimajierram hanʌm hirig. FJesús haar pʌ̈ijim haajem, mak'ʌʌnau hirig “¿Pʌʌta chadcha nawe Hẽwandam hi jaaumienau bëeju ha jaaujerrá, wa har k'abam k'ai warag hich jãg nʌag?” ha k'ap jëeumk'ĩir. .UJuanaujã hĩchab Jesuu mag nʌrrʌm t'um k'ap'ʌ haadëjim haajem, hich k'apeenau hich sim haar jaaubaimaawai. Magbaawai hich k'apeen numí t'ʌ̃rk'a hauwia H  Mag Jesuu chaai p'iriu hautarr Judea durr t'umaam k'ʌʌnau k'ak'apdö hap'öbaadeewai hichta warag t'ʌ̃rp'öo sĩsijim hanaabá. Juan hõor pör choomieu hich k'apeen numí chogtarr j MMagbaawai t'umaam k'ʌʌn jãp'ierr nʌm hiek'au Hẽwandamag jëeumamua, “Chadcha Hẽwandam, hʌ̈u pua maar heeg hoo chirʌm. Hʌ̈u pua jãg chaai chi meem harr p'iriu hat'am” hajierram hanʌm. Magnaa hĩchab hamach wir haigpai, “Keena, hĩsin chadchata maach hee jöoingarmjö Hẽwandam hi jaaumie sĩeichëchëm” k'ajierram haajem. = sMagbaawai hag bʌ̈rre chi mee k'ërarrdam p'iidʌwia hʌ̈u deeu hiyʌ̈ʌ haadëjim hanaabá. Magbaa Jesuu chi hãdagta, —Har k'ërʌm, pʌch chaai hat'aad hajim hanʌm. T !Magnaa warag haig bëewia chi binaan harrum pa gaai pʌrbaicheewai chi harrmaa harr k'ʌʌn dʌnʌisijierram haajem. Magbaawai chi binaan hẽwan sĩerrag, —Mʌ hiek'au p'iidʌbaad hajim hanʌm.   Maimua haar barwia maach Pör Jesuu k'oopaa hũan hich chaai hat'ee dau hap'ʌʌ k'ërʌm hoobaawai hirig, —Hoob bĩem hajim hanʌm. 9 Mag mamua p'öbör hee dubaag puertdi sim haig dak'a pachënaa hoowai hõor binaan bëpaan warrumta hoo hat'ajim hanʌm. Ma, k'oopaa hũan chaai hichta hãbpai k'itarr hajim haajem. Mag binaandam harrum dʌ̈i hĩchab hag p'öbör heem k'ʌʌn hõor k'apaana wëdurajim hanʌm. gG Jesús Capernaum p'öbör hee mag capitán chog monaaupʌ̈iwia höbëraau p'öbördam Naín hanʌmʌg petajim haajem. Mag hi mam dʌ̈i hi k'apeen k'apan wëtmam hee, hagjö deeum k'ʌʌn pöm pos wëtmajim haajem. 5 Maimua chi hiek jawaan bëetarr k'ʌʌn deeu hewag wëtwia di haar hooimaawai, maig warppaimua ham barju nawe Jesuu monaaupʌ̈itarr haawai mag chi capitán chog mor mas k'ërarr monakk'a k'ërʌm hooimajierram hanaabá. K'oopaa hũan chaai chi meem Jesuu p'iriu hautarr E Capitán judío k'aba simuata mag hiek jaaupʌ̈itarr warm k'ʌʌnau hichig jaaubaichëm hũrbaawai Jesús jʌ̃gderraa haadëmua hich hẽudee hõor pos wënʌrrarr k'ʌʌnagta, —Keena, pãadë hoobat. Mʌg maach israelnaan hee mʌg woun dënjö hʌ̈k'a nʌm chan hagt'a mua hooba chitʌmgui hajim hanʌm. 3Hi hiek hiruajã hich gaaita k'ap'ʌ chitʌm haajem, hichjã hĩchab hich pörnaan jua heegpai chitaawai. Mag chirab mamʌ, hiruajã hĩchab soldaaun hich jua heegar p'ë wai chirʌm haajem. Mak'ʌʌnag hãbamʌg k'ãijã “Pet” haawai maajem haajem, hipierraa. Maimua deeumʌgjã “Pidú” haawai bëejem haajem. Maimua hich chogagjã “Mʌgta habá” habaawai hi hipierraa haajem haajem. Magua, maupaimua pua hi chog monaaupi jaaumʌn, chadcha monaauju hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem ha jaauchëjierram haajem, Jesús haig. ucHich mag chirʌm k'ap, hichcha pʌ haig bëeba habarm haajem, pöd pʌ dʌ̈i k'ĩircha hiyʌ̈ʌ haju k'aba haawai. Mamʌ pua k'õs hak'iin, hich maupaimua hich chog monaaupi naajim. Hi hiek pʌch hiiu haawai chadcha monaauju haajem. kOMagbaawai chadcha ham dʌ̈i majim haajem. Mamʌ ya chi haaunaan wai nʌm di dak'a wëtum hee, chi capitanau hich haig narr k'ʌʌn dʌ̈i hiek jaaupʌ̈ijim haajem, Jesús haar. Magbaawai wëtwi barimawia hirig, —Capitán hiek, pʌ mapimaaugau k'abam haajem, mamʌ hi hiek hí Hẽwandam dau na hʌ̈u k'aba chirʌm haajem, pʌ hi di haar maag. !Mag chadcha hërëuwia, chi Jesús sim haar bardʌtk'aimawia, mag capitán chog mor mas simta p'ʌʌrba jajaau nʌʌ hawia, chaigpa nʌmua hirig magjierram hanʌm: —Pua capitán di haar hi chog monaaun mak'iin hʌ̈u hak'am. Hi chan maachjö judío k'abam, mamʌ maach meeun k'a k'õsi sĩerrʌmgui hajierram hanʌm. Hirua maar Hẽwandam hiek jaaujem dijã par hëu deejim, hich p'atk'onau. Jãgʌm wounaan di haran chadcha pʌ maju haai chirʌm. Pua k'õs hak'iin maran pʌ hawaanta bëejimgui hajierram hanʌm hirig.  Mag nʌm hee chi capitanau hũurwai Jesuu hõor monaau nʌrrʌm ha hũrbaadeewai, judionaan hee jöoin chi t'et'em k'ʌʌn jʌrwia pʌ̈ijim haajem Jesús haar, mak'ʌʌnau chi Jesuug chaigpa p'öbaadeewai hich chog monaaupäain hich di haar mamk'ĩir. @~yMag Capernaum p'öbör hee capitán hãb sĩejim haajem, soldaaun pör. Mag capitán chog hãb hirua hʌ̃rcha daupii haajerrta mor mas parhba tag hãwatbajujö t'ʌnaajim hanaabá. d} CMag hõor pöm wëjorrag hiek jaau hö dichtarr k'ur Capernaum p'öbörög petajim haajem. ,|Q1Mamʌ har chi mʌ hiek hũrtarrta bʌ̃ʌrjã hag hipierraa k'aba nʌm k'ʌʌnan, jũrr hagjö woun hãb sĩi k'omariipai dibʌ̈ juk'anaa di hëutarrjöta nʌmgui hajim hanʌm. Mag k'omariipai hëu sĩerr haawai haaipa dʌnʌisim hee, hĩchab noseg pöm chë t'ʌnʌʌ harr k'ur döhãd pöm pierrwai, dö huu t'ʌnʌʌ hawia sĩi dö badag hʌʌrsirpʌ̈ijim hanaabá. Mag, nem t'umaa hok'oojimgui hajim hanʌm.<{q/Mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm. Har chi mʌ haig bëewia mʌ hiek hũrnaa mua nem jaau chirʌm hipierraa nem waaujem k'ʌʌnan, biek hãb woun di hëwaag jẽbdi k'örk'a sĩi hawia durrk'udau hee hierr hich dibʌ̈ juk'anaa di hëutarr wounjöta nʌmgui hajim hanʌm. Ya mag haaipa dʌnʌisim hee, döhãd pöm bëewia hag gaai dö huu t'ʌnarrjã chʌyëupʌ̈iba hich mag sĩsijim hanaabá, dibʌ̈ hierr juk'a sĩerr haawai. z 0y.’Pãrau mua nem jaau chirʌm hipierraa k'aba nʌmta, ¿k'ant'ee mʌ higwia sĩi par hiiupai “Pʌʌta maar Pöröu” haajẽ? Bx}-Hich hagjöta nʌm hĩchab maach wounaanjã. Hõor k'ĩirjug hajap'am k'ʌʌnau nem hajap'am nemta hiek'a nʌm, hamau nem hajap'ata wauju k'ĩirju naawai; mamʌ hö hãk'ãraam k'ʌʌnaun hiek'aawaijã nem k'aigbamta hiek'a nʌm, ham hödi sĩi nem k'aigbamta wauju k'ĩirju sĩsid haawai. Magta hõraun maach hiyʌ̈ʌ nʌm hũr nʌm gaaipai warre k'ap'ʌ haajem, k'anim woun hagá: woun hajap'am wa woun k'aigbam. Hõor numí di hëutarr rw],¿Pãrau hoowai pahach gaai nemjõ k'ũwaa chë sim hoojẽ? Kũpud dënjã miel wie nʌm hooba haajem. v3+Mag jajawagmamua, ’Maach jaauju k'ʌʌn chuk'u hawiajã maachin dich hiek'a nʌm gaaimuata hõrag dich k'ap hapiejemgui hajim hanʌm, hõor wäjäauná wa hõor k'aigbam k'ʌʌná. Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, nemjõ hãk'ãraa cheejem higwia, “Jãg nemjõon chad hajap'a k'itabma” haba haajem; maagwai jũrr nemjõ hajap'am higwiajã, “Jãg nemjõon chi hãk'ãrau” haba haajem. n~z}|zyxgw\utlrqqypon|mlkDihVgfdcbba_^m\\=[2YY,XVVPTfSQQ,OOKNKJNIHGG'EDCJB@?u=<;:9876544X3q21e0(-,+})(x'w&b%@" :D1[# a"46 V Mua hoowai chan warmua mag hiek'awiajã chadcha hirua hichdëu nem jëeu sim hig sim k'ai, hichiita hirua warag pʌaba jëjëeu haju. Mag jëjëeuk'am, ¿jãga mag p'iidʌwia hirua hau deeba habarju? Hichiita hi p'iidʌjugui hajim hanʌm. Mamʌ mag hich k'apk'ʌʌnau nem hig sim hawia k'abam. Hi p'iidʌjuun, sĩi hidëu hich k'ãaipiba haawaita hirua nem hig sim hau deen p'iidʌju. zUm hirua hierrmua jũrr pʌrʌg, “Hidëu mʌ k'ajap'a k'ãaipibá. Ya mʌ put hee chirʌm; mʌ chaainjã ya k'ãidʌtk'a t'ʌnaawai pöd mʌ pʌ haar puertdi wewaanjã mabam; pʌ nem hig sim pöd mua deepʌ̈ibam” hak'iin, ¿jãgaju k'ai? T# “Kakë, mʌ haig mʌ k'apk'ʌʌndam barbaichëmʌg nemdam deejujã chuk'u chiraawai pʌ haig t'achdam jëeu hawaan bëejim” haimaawai, dSA Mag jaau dichwia jãga Hẽwandamag jëeuju haai nʌm ha k'ap hamk'ĩir hĩchab hamag magjim hanʌm: ’K'anim nemjö pʌ pʌch k'apk'ʌʌn hajap'am wai chirʌm. Maimua ya hedacha pam hee hi haar mawia pua hirig, iRK maimua har marau maach dʌ̈i k'aigba habarm k'ʌʌn dʌ̈i tag magʌm hiek higba hich mag k'ĩir hok'oopäaijemjö maar dënjã k'ĩir hok'oobapʌ̈i.Hoob pua hʌdʌraa chan maar pekau hee burrpi chiram.[Mag k'ãyau warag maar t'ʌa wai chirsí, p'it'urg chuk'u dösãtau maar hichig paa haum hugua]” ha jëeubat ha jaaujim hanʌm hamag. lQQ Hed hëepierr pua marag k'öjudam deebarju.Hẽwandam, maar pekau t'um chugpaabapʌ̈i, LP Magbaawai hichdëu hamag magjim haajem: —Pãach Hẽwandamag jëeuwai magbat:“Hẽwandam, pʌʌta maar Haai hʌ̃gt'ar chiraajemʌu.Pʌch happaita chadcha pekau chuk'u chitʌm.Pʌrʌgta marau maach dʌ̈i pʌchdëu hampierr hapinaa pʌchta t'umaam k'ʌʌn Pörk'apim k'õsi nʌm.[Hʌ̃gt'arjã jãg pʌchdëu nem waupi jaau nʌm happai waaujemjö, mʌg jẽb gaaijã t'um pʌchdëu jaau simjöta hapim k'õsi nʌm.] +O Q Biek hãb Jesús hich Hayag jëeu sĩejim haajem. Mag jëeu haaipabaadeewai hich k'apeen heem hãbmua hirig, —Señor, jãg Juanau hich dʌ̈i wënʌrrʌm k'ʌʌnag Hẽwandamag jëeu nʌm jaautarrjö, magan maragjã hagjö jaaubá hajim hanʌm, maraujã hĩchab hirig jëeu k'ap'ʌ haag. N- *Mamʌ sĩi dich bi hat'eepai nem t'um wauju k'ĩirjuba hawiajã hʌ̈u sim. Mariaau pʌ k'ãyau hajapcha habarm. Jãg sim haig hirua Hẽwandam hiek hũrm k'õchgauta pʌ juagjã hooba habarm. Maagwai mua pöd hirig hũrpiba jaauju haai k'aba chirʌmgui hajim hanʌm._M7 )Magbaawai Jesuu hirig, —Marta, chadcha pʌ jua dʌ̈rr k'aba t'ʌnʌm mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm. Hajap'a hõor jãhog haum k'õchgau pʌ k'ĩirjugan nem t'umaa wauju happaita k'ĩirju buburrk'am. L (Magʌmich Marta k'ʌrr higaau jua dʌ̈rrjã k'aba t'ʌnaajim hanʌm, hõor t'um jãhogaag hich happaimua p'iejãb waauwai. Mag hich jua dʌ̈rr k'aba haawai Jesús haig bëewia magchëjim hanʌm: —Señor, ¿pua hoowai hʌ̈u sĩ, mʌg mʌ jua dʌ̈rr k'aba t'ʌnʌm hee sĩi Mariaau jãg pʌ hiek'a simpai hũr hoo sĩeju? Jãg pua hirig jaaubá hajim hanʌm, mʌ juag hoon mamk'ĩir. /KW 'Mag Marta hanʌm heeum María ha t'ʌ̃r sim sĩejim haajem, hi dʌ̈i k'od hãbam. Mag María bëewi sĩi Jesús dak'a hi hiek'a simpai hũr hoo sĩsijim hanaabá. (JI &Maigmua higbaadeeu hich k'apeen dʌ̈i hãba mamua deeum p'öbördam pöm k'aba k'itʌm hee barwia hʌʌi hãb Marta hanʌm di haig jẽerimajim haajem. I %Magbaawai hichdëu, —Chi mag jẽer k'ërʌm hoobaimaawai hi dau haug k'augtarrma hajim hanʌm. Magbaawai Jesuu hirig, —Magan mawia hi dënjö pʌch hoomap'am k'ʌʌn hawia k'ãijã daupii habá hajim hanaabá. Jesuu Marta María dʌ̈i hoon matarr 6He $Mag hĩgk'a haaipawia, hich Jesuupai mag Hẽwandam hi jawaag chi charrk'a chirʌmʌg jëeujim haajem: —Pua k'ĩirjuawai ¿chijãata mag woundam hich happai ma k'itʌm hee k'apanaam k'ʌʌnau pʌrnaa mas deetarr hag k'apeer haju hayaa sĩ: chi p'ad, chi Levinaan heem, wa chi Samariapierrdam? G #Maimua hag noram hãspaau ya hich ma nʌrrʌmua denariodam numí chi dik'ʌʌg werpʌawia magjim hanʌm: “Mʌg woundam hajap'a hoo wai chirsí. Pua hi monaau haum k'õchgau cha murua p'atk'on werpʌabajëm hʌ̃r k'ãijã werbamʌn, hoob k'ĩirjum” hajim hanʌm. “Mʌch bëewai, chi waaurbarm t'um mua deeu pʌrʌg p'agchëjugui” hajim hanʌm. Mag jaau pʌawia petajim haajem. F  !Maimua mag warm k'ʌʌn hërëu dichtarr hẽudee hagjö maa hajim haajem Samariapierrdam, hich hag k'ʌd heepai. (Samariapien judionaan dʌ̈in hagdaujö jũrr chik'am k'a k'õchk'aba haajeejim. Mamʌ maagjerrta magʌmjã higba,) maguan chadau hichdëu mag hoobaimaawai, “Hëh, ¿jãan chijãg woundamta jãg dau hap'ʌʌ jẽer k'ërʌm?” hawia, warag haar mawia, hich hat'ee nemk'au pabʌ̈ olivo hanʌm dën vinodampa wai nʌrrarrau bënhëk'a hi mor mag pepet'or sĩsidʌm hee p'uurk'anaa, put hee pʌrëunaa, hich cabaai gaai hat'aadëjim hanʌm, hich dʌ̈i hãba. Mag harrwia, hõor jẽerjem deg hag dʌ̈i sĩeimajim haajem. E  "D Maimua hag k'ur nʌʌpai hawia, deeu hich hag k'ʌd heepai majim haajem, Levinaan ha t'ʌ̃ʌrjem k'ʌʌn heem hãb p'adnaan dʌ̈i p'idk'a nʌmua ham juag hoojem. Mamʌ maguajã hi dak'a bëenaa, sĩi heerpapet hawia, warag hoobamjö hich mag petajim haajem. .CU Mag chi meemjö jẽer k'ërʌm hee, hich hag k'ʌdau heepai p'ad maa hajim haajem. Mamʌ hichdëu mag hoo hat'aimaawai sĩi warag hagʌg hoobamjö dichjim haajem. uBc Magbaawai Jesuu hirig, —Mʌ hiek hũrbá, mua pʌrʌg jaauk'imgui hajim hanʌm: Woun hãb Jerusalenmua Jericoog k'ʌdau ma sim hee maa hajim haajem. Mag hi ma k'itʌmta nem jĩgmien k'apan höbërdʌtk'achëwia, hi nemdam t'um k'echt'ʌgnaa, hi mor gayam k'ajũadampa hẽer hauwia, warag p'ãr wai nʌmua chi meemjö haadeewai sĩi barpʌajierram haajem. /AW Magbaawai chi charrk'a chirʌmua sëuk'a hichdëu k'augba chirʌm hawia deeu, —¿Chijã k'ʌʌn hagáma hajim hanʌm mʌ k'apeen mag mua daupii haju k'ʌʌn? @ Magbaa Jesuu hirig, —Hëera, chadcha pua hich hag heyaa jaaubapʌ̈imkë hajim hanʌm. Cha pʌchdëu k'ap'ʌ jaau chirʌmjö habamí pʌch k'apeen dʌ̈ijã. Pua chadcha t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i magmʌn, pʌ hʌ̃gt'ar höbërjugui hajim hanʌm hirig. M? Magbaawai mag chi charrk'a chirʌmua magjim hanʌm: —Moiseeu Hẽwandam hiek p'ãtarr gaai, “Maach Pör Hẽwandam sĩi par hiiupai k'aba, pʌch t'ãrauchata k'õsi habá” ha sim; maimua hĩchab, “Pʌch k'apeenjã hagjö hagdaujöo k'a k'õsinaa daupii habá, pʌchjö wir haig” ha p'ã simgui hajim hanʌm. .>U Magbaawai jũrr Jesuu hirig, —¿K'an ha p'ã sĩ Hẽwandamau hich hiek jöoingarwe Moiseeg p'ãpitarr gaai? ¿Pua hag gaai t'ʌ̃rba haajẽ? hajim hanʌm. @=y Maimua biek hãb Jesuu hõor k'apan t'ʌnʌmʌg jaau sim haig, chi Moiseeu p'ã pʌatarr hiek jawaag hat'ee chi machnaan heem hãb p'iidʌbaadëwia sĩi hi himeraa pʌr hawaagpai hirig magchëjim hanʌm: —Maestro, mʌrʌg jaaubá hajim hanʌm. ¿Mua jãgata haju haai chirʌ́ hʌ̃gt'archa höbëraag? +<O Cha mua nem wau chitʌm pãrau pãach daujãau hoo nʌmjö, warrgarwe Hẽwandam hi jaaumienau reinaan dʌ̈imua hamach daúacha hoom hiigjeejim, mamʌ pöd hoobajierram. Hamach jʌ̃gʌucha pãrau hũr nʌmjö hũrm hiigjeejim, mamʌ pöd hũrbajierram. Mamʌ pãrau magba pãach daúacha hoonaa pãach kachiucha hũr nʌm. Magua mua pãrag “Honee habat” ha chirʌmgui hajim hanʌm. Samariapierrdam nem hĩgk'aa ;/ Maimua hamach hap pawia hich k'apeenag heerpa heerpanaa hamag, ’Honee habat hajim hanʌm, pãach jʌ̃gʌucha mʌ hiek hũr nʌm k'ʌʌn. :{ Maimua jũrr chi haig narr k'ʌʌnagta magjim hanʌm: ’Nem t'um mʌg t'ʌnʌmʌn mʌ Hayau mʌrʌgta deejim. Mamʌ hãbmuajã k'augba sim, k'ai hagá mag Hẽwandam Hiewaa. Hãba hich mʌ Hayaupaita k'ap'ʌ simgui hajim hanʌm, chadcha mʌ hi chaairau. Mʌg nʌm haig hãbmuajã k'augba sim, k'ai hagá mʌ Haai. Hãba mʌch chi Chaairaupaita mʌch Haai k'ap'ʌ chitʌm. Bigaaum k'ʌʌnau k'ap'ʌ haju hawiajã mʌchdëu jaaubarm k'ʌʌnaupaita hĩchab hi k'ap'ʌ haju haai nʌmgui hajim hanʌm. /9W Mag hich Jesuu pʌ̈itarr k'ʌʌn deeu bëewia hichig honee nem hĩgk'abaichëm hũrbaawai hĩchab hich Jesujã Hẽwandam Hak'arau honee hapijim haajem. Mag hich honee haadeewai Hẽwandamag jëeumamua magjim hanʌm: —Tata, mua pʌrʌg hʌ̈u hajim ha chirʌm, pʌchta chadcha hʌ̃gt'arm magwe nem t'um mʌg wëjöm Pör haawai. Mʌ honee chirʌmgui hajim hanʌm, hõor hamach k'ĩirjug k'aug t'öwia nem t'um k'ap'ʌm k'ap'ʌm haajem k'ʌʌnaujã hamach peerdʌju hiek k'augba harrta jũrr pua k'ĩirjugdam meraa chaainjö k'it'ëem k'ʌʌnagta hʌ̈u k'augpibaawai. Chadcha puata nem hajap'a waaujem Tata hajim hanʌm, pʌchdëu juau ham dʌ̈i magju hatarr haawai. 85 Mamʌ mag mepeenjã pãach garmuata jʌmpiba nʌm hawiapai chan hoob honee hamiet. Magarrau pãach t'ʌ̃rta ya hʌ̃gt'arm hẽsap gaai p'ã sĩsim gaaimuan chadau pãar honee haju haai nʌmgui hajim hanʌm, ya pãach Hẽwandam haarcha höbërju haawai. Jesús honee hatarr 7 Mua pãar jua t'eeg hapijim, pãach garmuata mepeen dajẽk hamk'ĩir. Maagwai mʌchdëu pãrag nem waupi jaau chirʌm wau wënʌrrʌmta dösãtau pãar nemk'õrig hʌmnaa döjũrigjã hʌmwiajã pãar bʌ̃ʌrjã chig habaju, mʌ jua t'eegta pãar gaai sĩewai. }6s Magbaawai Jesuu hamag magjim haajem: —Pãrau mag höbeerpi jaauwai dösãt jua t'eeg chuk'u sĩi jẽk'ʌt p'ʌp'ʌrg petap'ʌm mua k'ap'ʌ chirajim. Jãguata hirua mʌ hök'ö sĩerrʌmgui hajim hanʌm, hichdëu mʌ jua jʌmbaju k'ap. 5! Mag hërëuwia, wënʌrrʌʌ hat'urwia, deeu bardʌtk'acheeu honee magchëjierram maach Pör Jesuug: —Señor, chadcha marau pʌ higwia puata maar pʌ̈ijim hanaa mepeenagjã höbeerpi jaauwain sĩita magʌmjã haba, mepeenan höbërmaajeejimgui hajim hanʌm. i4K Maimua mag hichdëu pʌ̈iju k'ʌʌnag magjim hanʌm: ’Pãar hiek hũrm k'õsi hũr nʌm k'ʌʌnau magan mʌ hiekta hũr nʌm hĩchab. Maagwai har pãar hisegbarm k'ʌʌnau magan mʌpata hiseg nʌm. Mag hamau mʌ hiseg nʌm k'ai, magan hamau mʌ Haaijã hĩchab dʌ̈i hiseg nʌm, hichdëuta mʌ pʌ̈itarr haawai. Mag ham wawik'a wai sĩewian chadau k'ĩir sĩsied nunumdö wëtpi jaaubaa hërëubaadëjim haajem. Jesuu setenta pʌ̈itarr k'ʌʌn deeu bardʌtk'achëtarr Q3 Maagwai Capernaumpien higwiajã, ’¿K'an habarju? hajim hanʌm. ¡Hëh! Hamaun hamach t'ö nʌm, hamachta chi wäjäaun hawia. Hamaun hʌ̃gt'ar paauk'abaimaawaijã hamachta chi pörnaan k'aimajupii nʌm. Mamʌ jãk'ʌʌn chan Hẽwandamau hich haar höbeerpiba, warag k'ĩmie durrta bark'ʌʌipʌ̈ijugui hajim hanʌm. b2= Magua Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'am hed Corazinpienta Betsaidapien dʌ̈i hirua masiicha waupʌ̈ijugui hajim hanʌm ham gaai, Tiropien dʌ̈i Sidonpien k'ãyaujã, hamachdëu hũrtarrta hʌ̈k'aba harr gaaimua. l1Q Mag hich hiek hiseg nʌm k'ʌʌn higwia, ’¡Hëh, hapdurr Corazinpien! hajim hanʌm. ¡Hëh, hapdurr Betsaidapienjã hagjö, Hẽwandamau ham hi hagk'am hed! Ham hee nem hooba haajem nem wau nʌmua Hẽwandamau hich juapá hoopitarr Tiro p'öbör heeta wa Sidón p'öbör hee k'ãijã wautarr hamuan, nawe hamau hamach k'ĩirjug k'aigbam hisegwia sʌrk'ak'am. Magtarr hamuan, hamau t'eerju t'eerwia hʌ̃r jupnaa, putiu pör börrnaa, k'oopa nʌm k'ʌʌn sʌrk'aajemjö sʌrk'ak'am. Magnaa hamau hamach mor hewag hãsie k'ĩirjuwia Hẽwandamag jëeuk'amgui hajim hanʌm, hamach k'aibag chugpaamk'ĩir. 90k Mamʌ mua pãrag mag chirʌm: Mag pãachdëu jaau wënʌrrʌm gaaimua pãar hisegbarm p'öbör heem k'ʌʌnan, Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'am hed gaai Sodomapien k'ãyaujã hʌ̃rʌʌcha Hẽwandam jua machag hãwatjugui hajim hanʌm, hich Jesuupai. Jesuu hich nʌrraajerr p'öbör higwia hiek'atarr ./U “Pãrau Hẽwandam hiek hiseg nʌm k'ai, ni pãar p'öbör heem jẽbdampaijã marau maach bʌ̈ gaai harrbam. Mamʌ ya pãrau k'ap'ʌ nʌisim, Hẽwandamau pãach heejã hich jua t'eeg hoopiju hatarr hoopiba habarm, pãachdëu hi hiseg nʌm gaaimua.” Magwia hërëubaadët hajim hanʌm. V.% Mamʌ p'öbörpierr pãachdëu jaau wënʌrrʌm hũrmap'a ni hamach degjã pãach höbërpiba habaawai, kaaijã hee höbërnaa, pãach bʌ̈ gayam jẽb hʌʌrp'ë hʌʌrp'ënaa, hamach k'ĩircha magbat: c-? Maimua hĩchab magʌm p'öbörpierr pãachdëu haaunaan hoomam monaaupetat. Mag monaaupʌ̈iwia hamag, “Pãrau hĩs mʌg hoobarmʌn Hẽwandamauta pãrag hich jua t'eeg hoopi sim” ha jaaubat hajim hanʌm hĩchab. {,o P'öbör hee pãach dub wënʌrrʌmpierr pãach jẽer nʌm haiguim k'ʌʌnau nem deewai magʌmjã haba k'öbat. e+C Mag pãach hʌ̈u jẽerpibarm degpai t'achjã k'öbat, dipierr t'ach k'ö wënʌrraba. Mua pãrag mag chirʌmʌn, mag pãach p'idk'a wënʌrrʌm gaaimua hõrau sĩi pãar jãhogju haawaita mag chirʌmgui hajim hanʌm. *{ Pãrau mag jaau wënʌrrʌm hãbmua k'ãijã hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'amʌn, hʌ̈u peerdʌwia Hẽwandamau hi hauju. Mamʌ hirua magbamʌn, magan Hẽwandamau mag woun heeg hooba, hi dʌ̈i hʌ̈u haju hatarr warag pãach dʌ̈ipaita hʌ̈u haju. V)% Parhooba pãach wëtumpierr hõor deg duubwai saludaawia, “Maran maach peerdʌajem hiek jawaanta bëejim; pãach mʌg di hãbam degam k'ʌʌnau t'umaa hʌ̈k'ak'iin hʌ̈u hak'am” habat hajim hanʌm. ](3 Pãach jua k'arr hërëubaadët: p'atk'on chuk'u, putdijã chuk'u, maimua zapatdamjã pãach bʌ̈ gayam happai hat'aadët. K'ʌdau hee hõor hoowaijã hiyʌ̈ʌ dʌnʌnʌidʌ nʌʌ haba dichpetat hajim hanʌm. '{ Maimua magjim hanʌm hamag: —Hërëubaadët. Mamʌ pãadë hũrbat: Mua mʌg pãar pʌ̈i chirʌmʌn, hõor k'aibagk'am heeta wënʌrraju haawai pãran oveja chaaindam k'um nem t'ʌnʌm hee pʌak'ʌʌibapʌ̈imjöta habarmgui hajim hanʌm. n&U Mag ham pʌ̈yaagpamua magjim hanʌm: —Chadcha Hẽwandam hi jaau nʌmʌn arrozdö pöm p'ur wëjömjöta p'idag pöoma sim; mag simta chi jaau wënʌrraju k'ʌʌn chan k'apan k'aba durrumgui hajim hanʌm. Magua mua pãragan, Hẽwandamag jëeubat ha chirʌmgui hajim hanʌm, warag hich hi jaauju k'ʌʌn k'apan jöp'ëecha hich hi jawaan pʌ̈imk'ĩir. U% % Mag jũrram k'ʌʌnau Jesús dʌ̈i hogdʌba wënʌrraju ha t'ʌnarr k'ur maach Pör Jesuu hichdëucha hõor setenta jʌr hauwia k'ĩir sĩsied nunumdö pʌ̈yaagpajim haajem, hich na hich nʌrrajupierr. $ >Magbaa Jesuu magjim hanʌm: —Chi mʌ dʌ̈i nʌrrʌm woun chan hag na hichdëu parhooba nem waaujerrjã hagt'a k'ĩirju nʌrraju haai k'aba sim. Hirua magju k'ĩirju chirʌm chan, pöd Hẽwandam hat'ee nem hajap'a waubamgui hajim hanʌm.v#e =Magbaawai deeum haig sĩerrau hĩchab hirig magjim hanʌm: —Señor, mʌjã pʌ dʌ̈i hogdʌba chitaju hĩchab. Mamʌ hidëu nacha mʌch di haar mapibá hajim hanʌm, mʌch di haig durrum k'ʌʌnag “hayoo keena” hapʌ̈yaan. "9 <Magbaawai Jesuu hirig, —Magju k'ãai warre mʌ dʌ̈ita marrau hajim hanʌm. Hidëu har hamach Hẽwandam hiek hʌ̈k'amaaugau chi t'õmjö nʌm k'ʌʌnag hamach binaan bëppibá. Mamʌ pʌ mag k'ãyau warag hõrag jaaubamí hajim hanʌm: “Ya Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn Pörk'acheeg bëeimʌʌ sim. Pãar peerdʌm k'õsi nʌm k'ai, hichta hʌdʌraa pãach Pörk'apibat” ha jaaupet hajim hanʌm. !5 ;Maimua hãbak'aíg jũrr hich garmuata —Marrau mʌ dʌ̈i habaawai, jũrr magua, —Señor, magan hidëu nacha mʌ mʌch haai haar mawia hi dʌ̈i chirʌʌ hapibá. Mʌg hatag mʌch juadamaucha jöoi hauk'ër pʌabajeen chadau mua pʌ hogdʌba chitajugui hajim hanʌm.  :Magbaawai jũrr hich Jesuu hirig, —Pʌchdëu mag mʌ dʌ̈i chitam k'õsi chirʌm k'ai, marrau magan hajim hanʌm. Mamʌ pʌrʌg jaauk'imgui hajim hanʌm: mʌ k'ãyau pabʌ̈ heem nemchaain hamach k'ãaijem jẽbdi paraam; nem hichpanjã k'eeupaawai hamach k'ãaijem k'ãidu wai sĩsidʌm. Mamʌ mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa chan mʌg chitʌm haig k'ëubaadeewai k'ãyaag hajap'a werba chiraju didamjã chuk'u chitʌmgui hajim hanʌm. Pʌjã mʌjö magta chitam k'õsi chirʌm k'ai, marrau magan hajim hanʌm. 7 9Mag hërëubaadëwia hagt'a barba wënʌrrʌm hee, hãbmua Jesuug, —Señor, mʌʌn pʌ mampierr pʌ dʌ̈i hich jãg chitajugui hajim hanʌm. R 8Mʌch chi Hemk'ooi Hiewaan mʌg jẽb gaai hõor peerdʌ hawaanta bëejim. Mʌ mag mʌch garmua warag hõor hamach pekau hee durrum peerdʌ haubanaa sĩi höpʌ̈yaanjã bëebajimgui hajim hanʌm.] Mag warre ham kach dʌ̈ʌ hiek'apʌ̈iwia deeum p'öbördamag hërëubaadëjim haajem. Jesús dʌ̈i wënʌrram hig narr k'ʌʌn  7Magbaawai Jesuu hamag p'ʌʌrba hoonaa magjim hanʌm: —¿K'aíu pãrag jaauwai magta haju haai nʌm hajĩ, hõrau dich k'a hisëe haawai? [Chi mag hiek'aajem k'ʌʌnan bʌ̃ʌrjã Hẽwandam hiek hũrba haajem k'ʌʌnta mag hiek'aajemgui hajim hanʌm. r] 6Magbaawai deeu bëewia mag hirig deebaju habarm jaauchëjierram haajem. Mag hũrbaawaita jũrr Santiagoou Juan dʌ̈imua, —Señor, ¿pua hoowai mag pʌrʌg di deebam hanʌm jũrr marau Hẽwandamag jëeuju haai nʌ hajim hanʌm, Elías k'ararrau jëeubaawai hatarrjö ham p'öbör pábaadëmua huurdʌ k'ëchpʌ̈imk'ĩir? Marag jaaubá hajim hanʌm Jesuug. |q 5Mamʌ chi Samariapienau Jesús sĩi Jerusalenagta mam ha hũrbaawai hi hat'ee chan di chuk'um hajierram hanaabá. a; 4Mamʌ hich na di jʌrwia nem k'ĩir k'augamk'ĩir, hich k'apeen heem hõor jʌr hauwia pʌ̈ijim haajem. Magbaa mak'ʌʌnau hërëuwia Samaria durr p'öbördam pöm k'aba k'itʌm hee hi na di jʌrimajierram haajem.   3Ya Jesús deeu hʌ̃gt'ar hich Haai haar maimʌʌ haadeewai warag t'ãar p'ĩiuwia högk'aba Jerusalenag petajim haajem. 3_ 2Magbaa Jesuu magjim hanʌm hirig: —¿K'ant'ee pãrau hidëu hõor jua pʌrpiba hirig magjierrá? Maadëu nem wau nʌm hoowia maach hichaaur haba warag maach juapierr hoo sim k'ai, magan maan dʌ̈i maach higar sĩewaiugui hajim hanʌm. Jesuu hich k'apeen numiim k'ʌʌnag meeurrau sĩutarr _7 1Magbaawai Juanau Jesuug, —Maestro, marau woun hãb hoojimgui hajim hanʌm. Mag wounau hiek'amamua pʌ t'ʌ̃r t'ʌ̃rnaa hõor mor heem meperag höbeerpi jaaubaawai chadcha höbeerpʌ̈i maajeejim. Mamʌ maarjö pʌ dʌ̈i nʌrraba haajemuata mag sĩewai marau hirig tag hõor mor heem mepeen jʌrk'ʌʌipiba jaaujimgui hajim hanʌm. S 0—Mʌg chaai hagt'a hich juau paba haawai serbiiba k'itʌmjö hõor t'ʌnʌm t'um mua k'õsi chitʌm. Pãrau mʌ dënjö mʌg k'it'ëem hãb k'ãijã jãsenk'awia pãach di haig haumʌn, magan pãrau mʌchchata mag k'ĩir jãsenk'abarmjö habarmgui hajim hanʌm. Mag pãrau hʌdʌraa pãach haig mʌ baarpi nʌm haiguin magan pãrau mʌ Haaijã k'õsi nʌm hanʌm, hichdëuta mʌ pʌ̈itarr haawai. Mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm: Har hamachdëupai k'ĩirjuawai t'umaam k'ʌʌn k'ãyaujã chaai bʌ̃rʌʌmdamjö serbiiba nʌm ha k'ĩirju nʌm k'ʌʌnta warm k'ʌʌn k'ãyaujã hʌ̃rʌʌcha nʌmgui hajim hanʌm chadcha, Hẽwandam dau na. Maach hichaaur k'aba simʌn maach higar sĩewaiu ha jaautarr ?w /Mamʌ Jesuu ham k'ĩirjug k'ap'ʌnaa ham t'ãarjã k'ap'ʌ sĩerr haawai, mag hiyʌ̈ʌ nʌm hũrbaa chaaidam jiir hauwia hich bigaau dʌnʌʌupi k'ërnaa hamag magjim haajem: )K .Maimua wëtwia hamach happai hap'öbaadeewai, “Keena, magan mʌg nʌm haig, ¿chijãata hʌ̃rʌʌcha sim k'ai?” ha hiyʌ̈ʌ hap'öbaadëjim haajem. 0Y -Mamʌ chi k'apeenau Jesuu hamachig mag hiek'abarmjã warre k'ap'ʌ haju nem k'aba harr haawai pöd k'augbajierram hanaabá. Mag hamachdëu pöd k'augba habaawai hirig jëeujöjöo naawi warag hinagau jëeuba, hich magpai nʌisijim haajem. Chijãata hʌ̃rʌʌcha haju haai sĩ ha jaautarr I  ,—Hajap'a mʌ hiek'aagpam hũrwia k'ĩir heyaa wai nʌisit. Mʌigmua pömcha k'aba nʌm hee, mʌg mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa mʌg chirʌmʌn chi t'ierrnaanag pʌr deejugui hajim hanʌm. ' +Mag Jesuu chaai monaaubarm hoowia t'um haig narr k'ʌʌn dauderraa nʌisiwia Hẽwandamagta, “Hẽwandam, pʌchta chadcha mepeen k'ãyaujã chi jua t'ierriu. Mepeenau chan pöd pʌ dʌ̈i barbam” hajierram haajem. Pʌaba Jesuu chik'amnau hich t'õoju jaautarr N *Mag chadcha chi hayau haidurum hee, chi chaai hich bënëu t'eega barbaadëmua warre jẽk'ʌt barwerbpʌ̈ijim hanʌm. Magbaawai Jesuu chi mepeer mag chi chaai mor hee simʌg meeurraunaa höbeerpi jaaubaawai warre höbërbaadëjim hanaabá. Mag chaai monaaupʌ̈iwia chi hayag, —Har k'ërʌm pʌ chaai hajim hanʌm. fE )Magbaawai Jesuu t'umaam k'ʌʌnag heerpanaa, —Pãran chadcha pãach t'ãar k'aibag gaaimuata pãrau chan jãg chaai Hẽwandamau monaaupʌ̈ijujã k'ĩirjuba nʌmgui hajim hanʌm. ¿Pãrau jãg Hẽwandam jua t'eeg simjã k'augbamjö nʌm sĩi hich jãgta mua hãwat chitaju haai chirʌ́ pãrau hoowai? ¿K'an hatchata pãrau mʌ pãach dʌ̈i chitapim hig nʌma hajim hanʌm, hajapcha hʌ̈k'aag? Magnaa jũrr chi hayagta, Mʌ haig pʌch chaai haipidú hajim hanʌm.  (Chi mepeer höbeerpʌ̈imk'ĩir pʌ dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajem k'ʌʌnag mua jaautarrjã hamau pödbajierramgui haichëjim hanaabá.  ' 'Mʌg k'ërʌm hich bënëu barbaadeewain nem t'eegta baarjem. Di bäbäjä k'abaadëmua hähäik'am dʌ̈i sĩi hisap'unjã bau haadeejem. Mag di bäbäjäk'am pʌamjã higba t'ʌnʌʌ hawia bar dichdimaawain gaai machgau sĩita k'a haupihba haadeejemgui hajim hanʌm. ' G &Mag k'apan pos wëdurum heemua woun hãb hi haig bëewia hirig magchëjim hanʌm: —Maestro, mʌ chaaidam t'õt'õrrsö k'itʌm pʌ haig haibëejim. ¿Pua mʌ dau haug k'augwia hi monaaupʌ̈ibaju k'ai? Mʌ chan tag chaaijã chuk'u hãba mʌgdam happaita wai chirʌmgui hajim hanʌm.  - %Hag noram hãspaau mam durrsĩ gaai naawi deeu hich k'apeen dʌ̈i jër paauk'abaadëm hee, ham k'ĩirp'ee hõor pöoma wëdurajim haajem. d A $Maimua chi woun hiekjö sĩerr k'ĩubaadëm dʌ̈i hĩchab chi jʌʌnt'umiejã chukk'u haadëm hee hoowai Jesús hich happai hoo dʌnaajim hanʌm. Mamʌ hamachdëu mag hootarrjã hag hed gaai chan bʌ̃ʌrjã deeum k'ʌʌnag jaauba, sĩi k'ĩuu nʌisijierram hanaabá, nem dau chig hooba harrjö. Jesuu chaai mor heem mepeer jẽupʌ̈itarr   #Mag jʌʌnt'umie hee ham hierr paauk'abaadeewai hag heemua woun hiekjö, “Chamʌʌta mʌ Hiewaa, mʌchdëu jãsehne wai chitʌmʌu, hõor peerdʌ haumk'ĩir mʌchdëu jʌr hautarr. Hirua jaau simta hipierraa habat” ha hiek'abarm hũrjierram hanʌm. &E "Mamʌ mag hi hiek'a dʌnʌm hee, jʌʌnt'umie baug bëewia ham jöodʌ hat'aicheewai jãp'ierr p'öbaadëjim hanaabá, hag hee hierr paauk'abaadëm hoowia. } !Mag hãba dʌnʌnʌidʌ naawia chi warm k'ʌʌn hi haigmua wëtaag hẽk'a nʌm hee, Pedroou hirig, —Maestro, hʌ̈u chi hagamjö nem hajaug maar mʌig nʌm, ¿jãgwia maadëu rãichdi t'ãrjup hëu haubá? hajim hanʌm, hãb pʌ hat'ee, hãb Moisés hat'ee maimua hãb Elías hat'ee. Mamʌ mag sim chan Pedroou hich hiek'a simjã k'augba simta mag hiek'a dʌnaajim hanʌm. Z- Mamʌ maagwai Pedro hich k'apeen numí hamach hãba wënʌrrarr k'ʌʌn dʌ̈i sĩi dap'ökgau pöd dau hẽebajujö t'ʌnʌmuata hoo naajim hanaabá, mag Jesús Moisés dʌ̈i Eliapa hiyʌ̈ʌ dʌnʌnʌidʌ nʌm. Maagwai hich Jesuun hagt'a sĩi bʌ̃ʌmjö t'ʌnʌm dʌ̈i hi k'ajũa chará p'uumjöta t'ʌnaajim hanʌm, hich bäpgau. M Mag ham hiyʌ̈ʌ dʌnʌnʌidʌ haichëm dʌ̈i hĩchab pagt'ʌm daujö p'ʌr jẽer hat'amua mag hãsdaau narrta sĩi warag harar ham wʌʌ wai sĩsijim hanaabá. Ham hiyʌ̈ʌ narran, hich Hẽwandamaucha warrgarwe hich hi jaaumienag jaautarrjö, Jerusalén p'öbör hee hõrau hi t'õojuuta hig hiyʌ̈ʌ naajim haajem. fE Hi magbaadëm hee wounaan numí hi bigaau dʌnʌʌutk'achëwia hi dʌ̈i hiyʌ̈ʌ naajim haajem. Mag hi dʌ̈i hiyʌ̈ʌ narr k'ʌʌn, jöoingar Moisés k'ararr hajim haajem Hẽwandam hi jaaumie Elías k'ararr dʌ̈i. M Mag mam wëtwi hich Hayag jëeu simta, dëgölp sĩi bʌ̃ʌmjö haadëjim hanaabá, hich mor gaai k'ajũa jũa sĩerrpa. Maagwai chi k'ajũa chará sĩi p'uumjö haadëjim hanʌm, hich bäpgau. V% Mag hich k'apeen hãaur k'ʌʌnag hamach daúa hich hoopiju jaautarr k'ur seman hãbjö nʌm hee, durrsĩ gaai Hẽwandamag jëwaan mamua hich dʌ̈i p'ë harrjim haajem Pedro, Santiago maimua Juan. q[ Cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au hãaur k'ʌʌn cha mʌ hiek hũr nʌm k'ʌʌn chan mʌchta t'umaam k'ʌʌn Pörk'a bëeju hedamjö haadëm hoobam haigjã meebajugui hajim haajem Jesuu hich k'apeenag. Jesús sĩi bʌ̃ʌmjö haaderr eC Hãb k'ãijã mʌ gaaimua wa mʌ hiek jaauju k'ãijã hõor dak'ĩir chigaa hamʌn, mag mʌch chi Hemk'ooi Hiewaajã t'umaam k'ʌʌn Pörk'anaa mʌch Haai dʌ̈i hʌ̃gt'ar hi chognaan t'ʌnʌm k'ʌʌnpa mʌg durr chachaan bëem hedjã muajã hĩchab hich k'ĩircha heerpanaa chigaa warag, “Mua, bʌ̃ʌrjã pʌ k'augba chitʌm” hajugui hajim pY Pãrau hoowai, ¿k'an hajaug sĩ hajim hanʌm, woun hãbmua mʌg durr t'um hichdëupai jʌ̃a wai sĩsim, mamʌ mag sim meebaadee k'ĩmie durr petam; hirua hich durr t'um hich dʌ̈i harrju haai sĩ? Pöd harrbamgui hajim hanʌm. O~ Har chi mʌg jẽb gaai mʌ gaaimua bʌ̃ʌrjã p'it'urg haumap'a wënʌrrʌm k'ʌʌn chan meem hedjã hʌ̃gt'ar höbërbamgui hajim hanʌm. Magarrau har chi mua nem jaau chirʌm waum k'õchgauta hamach nemjã k'ĩirjuba sĩi warag mʌ gaaimuata dau hap'ʌʌ hanʌm k'ʌʌnan chadau hʌ̃gt'archa höbërjugui hajim hanʌm. f}E Maimua t'umaam k'ʌʌnag heerpa heerpanaa, —Chadcha pãrau mʌ hiek pãach t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm k'ai, magan mua nem waupi jaau chirʌm happaita waubat hajim hanʌm, “Mʌchdëuta k'ap chirʌm mʌchdëu nem wauju” ha hiek'aba. Mʌ gaaimua chik'amnau pãach dau hap'ʌʌ t'õoju k'ĩirjuwia k'ãijã magʌm higba, waragta hʌ̈k'anaat. |y Maimua magjim hanʌm: —Mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa chadcha dau hap'ʌʌ haju haai chirʌm. Mʌ dau hãauk'a hisegwia Jerusalenpie jöoin chi t'et'em k'ʌʌnau p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnaupa Moisés hiek jawaag chi machnaan dʌ̈imua mʌ t'õomk'ĩir pʌr deeju. Mamʌ mag hamau mʌ t'õowiajã k'ãai t'ãrjupam hee p'iidʌwia deeu mʌ hiiu chirsijugui hajim hanʌm. ={s Pedroou hichig magbaawai, —Chadcha pua hag heyaa jaaubapʌ̈imkë hajim hanʌm, mamʌ hoob bʌ̃ʌrjã chik'amnag jaaum hajim hanʌm. Warm k'ʌʌnagjã jaaupibajim haajem. z Hichig magbaawai, jũrr hamachigcha, —¿Ma pãachdëujãma, pãrau k'ĩirjuawai mʌ k'ai hagá? ha jëeujim hanʌm. Magbaa Pedroou hirig, —Pʌʌn Cristoou, har warrgarwe hich Hẽwandamaucha hõor peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈iju jaaujerr hajim hanʌm hirig. ^y5 Magbaawai hamachdëu magjierram haajem: —Ham hiek pʌ Juan chi hõor pör choomie haajem; deeum k'ʌʌnau jaauwai, pʌʌta Elías haajem, warrgar Hẽwandam hi jaaujerr; maagwai pogk'a jaauwai pʌ sĩi warrgar hagjö Hẽwandam hi jaaumie harrta deeu hiiu p'iidʌwia nʌrraichëmjã ha jaaujem ham dën hajierram haajem jũrr hirig. %xC K'ãai hãb Jesús hich dʌ̈i doce hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌn dʌ̈i hõor chukag hee mawia Hẽwandamag jëeu sĩejim haajem. Mag jëeu dichwia hamag, —Hõrau mʌ higwia hiyʌ̈ʌ nʌm hũurwai, ¿ham hiek mʌ k'ai haajẽ? ¿Pãrau hũrba haajẽ? ha jëeujim hanʌm. _w7 Mag jigmamua t'umaam k'ʌʌn biwaauwia himie p'öbaadeewai chi pan hãwarr dʌ̈i sobtarrau t'ʌbʌt doce hipiirk'a haujim haajem. Pedroou jaauwai Jesuun warrgarwe hich Hẽwandamau pʌ̈iju haajerrau ha jaautarr mvS Magbaawai hich Jesuu mag pan cinco narr chi hãwarrdam numpai narr dʌ̈i hãba p'ë hauwia, hʌ̃gt'aag heerpanaa, Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa, t'orreuwia, hich k'apeenag hʌapʌ̈imajim haajem, jũrr hõrag jigmamk'ĩir. tua Mag chadcha hi hipierraa hõrag jaaubaawai t'um hich mag poso p'ʌʌr hohood hap'öbaadëjim haajem. Zt- Mag hõor pöm t'ʌnʌm hee hemk'ooin happai cinco miljö naajim haajem. Magbaa Jesuu hamag, —Hõrag jaaubat hajim hanʌm, hãbam haigpai poso de cincuenta en cincuenta k'ĩk'ĩratdö jupk'amamk'ĩir. s- Mamʌ magbaawai Jesuu jũrr hamag, —Ham pʌ̈iju k'ãyau, pãachdëuta hamag t'ach deebat hajim hanaabá. Magbaawai jũrr hamachdëu magjierram hanʌm hirig: —Maar k'öju chuk'u nʌm hamag deeg; hãba pandamta cinco wai nʌm dʌ̈i hãwarrdamta dau numpai wai nʌm. ¿Jãga hõor pöm mʌg t'ʌnʌm marau jãhogbarju? ¿Wa p'öbör heeta marau k'öju për hawaan wëtjuwa? hajierram hanʌm. Or Mag hõor monaaupʌ̈pʌ̈ik'am hee, warag hedau k'ëuju gar pabaadeewai chi doce hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnau hi haig bëewia hirig, —Mʌig maach hõor chukag heeta nʌpí, p'öbör hee wa di dak'a nʌnʌidʌm hee k'ãijã hamag wëtpi jaaubá hajierram hanʌm, magʌm haar t'achdam k'öwia k'ãimk'ĩir. q+ Mamʌ hõrau mag hi petam k'augpʌ̈itarr haawai hi hẽudee pochag wëtjim hanʌm. Mag wëtwia hich haar bardʌtk'abaimaawai Jesuu hamag, —Hʌ̈u pãar bëejimgui hawia, warag hamag, Hẽwandamta t'umaam k'ʌʌn Pörk'aimʌʌ simgui hajim hanʌm. Pãar peerdʌju k'ai, hirigta hʌdʌraa pãach Pörk'apibat ha jaaumajim haajem. Mag jaaumamua hĩchab mor masim k'ʌʌnpa monaaupʌ̈imajim haajem. p Mag doce hich Jesuucha pʌ̈itarr k'ʌʌn wënʌrrʌʌ hawia bardʌtk'acheeu hamachdëu nem wau wënʌrrarr t'um hirig hĩgk'achëjierram haajem. Magbaawai chi Jesuu chawag ham p'ë harrjim haajem, p'öbör Betsaida hanʌm higaau hõor chukag hee. ;oo Mag bĩi wëjöm hũrwia chi Herodeeu hich hödegpai, “Keen, magaag Juanan mua hö t'ʌappʌ̈ipitarrau. Magan, ¿k'ai hajuma hõrau mag bĩi t'ʌnʌm?” haajeejim hanʌm. Mamʌ parhooba mag jaau t'ʌnʌm gaaimua hichdëuchata hi dʌ̈i hoom k'õchag sĩejim hanaabá. Jesuu hõor cinco mil jãhogtarr Qn Mag nʌm dʌ̈i hirua hũurwai hãaur k'ʌʌnau jũrr, “Elías warrgar Hẽwandam hi jaaujerrta höbërchëwia jãg nʌrrʌm haajem” ha jaau nʌm dʌ̈i hagjö bigaaum k'ʌʌnau jũrr, “Elías k'abam k'ai jãan chadcha jöoingar Hẽwandam hiek jaaujerrta deeu p'iidʌwia jãg nʌrrʌm” ha jaauchë naajim hanʌm. m Rey Herodes hanʌmua hũrbaadëjim haajem nem t'um Jesuu wau nʌrrʌm. Mag hichdëu hũrbaadeewai k'ak'aisamjö haadëjim hanaabá, jũrram k'ʌʌnau “Juan chi hõor pör choomieta hiiu p'iidʌwia nʌrraichëm” ha jaauchëchëk'am hũrwia. ly Mag, chadcha Jesuu hamachig mag jaaubaawai hërëubaadëwia p'öbördampierr jãga Hẽwandamau maach peerdʌajẽ ha jaau wënʌrrʌm dʌ̈i hĩchab durrpierr haaunaanpa monaau wënʌrrajim haajem. Herodeeu Jesús nem wau nʌrrʌm hũrtarr pkY Mamʌ p'öbör hee ni hãbmuajã pãach hamach deg dubpiba ni pãach hiekjã hũrba habaawai warre hamach dak'ĩirwe pãach bʌ̈ gaaim jẽb hʌʌrp'ë hʌʌrp'ënaa pãachta hërëubaadët hajim hanʌm. Pãrau magmʌn magbarmuapai hamag “Pãachdëu jãg Hẽwandam hiek hũrba habarm gaaimua hich dʌ̈ita k'ĩir k'ap habat” hanʌmʌugui hajim hanʌm. j Maimua pãach wënʌrrʌmpierr pãachig di jaaubarm degpai k'eeupaawai k'ãibat hajim hanʌm, pãach maigmua wët nʌm hora. wig Maimua hĩchab hamag, ’Pãach jua k'arr hërëubaadët, bʌ̃ʌrjã nem hinag harrba: bordón chuk'u, talegdijã chuk'u, ni t'ach ni p'atk'onjã hoob harrmiet; hich jãg hërëubaadët hajim hanʌm, k'ajũa t'eg jũajujã chuk'u. i~}}|{(yxwv!trAq-pnmlkjihg-ecba._^^]\[YYXJWYTSQPO=G;:98 665M43210/m-,+W*{)5('U%$]#"! w:IG~0"d z R<od?A ;Cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au ya pʌʌta hamau mag p'ãar hat'amʌn, p'atk'on gaaimua harr k'ai, hãbmiecharam centaaudam p'agpʌ̈ibam haigjã hamau pʌ höbeerpʌ̈ibajugui hajim hanʌm. Mua mag chirʌmʌn, pãach k'aibag Hẽwandamag chugpaapiju haai nʌwe chugpaapiwi hi dʌ̈i k'õinaa hajuuta hẽk'abat ha chirʌmʌugui hajim hanʌm.d>A :Mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm: Hãbmua k'ãijã leinaanag pʌ k'aibag waumk'ĩir pʌch jawaan harrwai chi t'et'emnaan haar barwi jaauju nawe hi dʌ̈i hajap'a hiyʌ̈ʌ hawi k'õinaa nʌisit ha chirʌmgui hajim hanʌm. Magbamʌn chi t'et'emnaanau guardianaanag pʌ pʌr deebaawai jũrr mak'ʌʌnau pʌ cárcel deg pʌ̈ibajup hajim hanʌm. I=  9Mag jajawagmamua hich Jesuupai hamag, ’¿Jãgwia pãrau pãach wir haigpai pãach Hẽwandam na k'aigba nʌm k'aug hauwia pöd “Maran chadcha k'aigba nʌm” haba nʌ? hajim hanʌm. < 8Pãrau magʌmjã k'aug hahau haajemta, ¿jãgwia hĩs pãrau pãach daúa mua nem wau chitʌm hoo nʌmjã pöd k'aug hauba nʌ hajim hanʌm, mʌ chadcha hich Hẽwandamau pʌ̈iju jaaujerr chaark'a chirʌm? Jãga haju haai nʌ dich k'apeen dʌ̈i hiekk'õr haawai :;m 7Maimua har p'ũ k'ãijã dok'ẽu garmua p'ua t'ʌnʌisiewai, “Hedau pechag wʌʌju haawai” haajem pãar hiek; magʌm hed chadcha hich mag pechag k'eeujemgui hajim hanʌm. J:  6Maimua hõor k'apan hĩchab haig narr haawai hamagjã magjim hanʌm: ’Hedau duubjem garta hedjã k'ĩbaadeewai, “Nosegan hurum” haajem pãrau; chadcha hich maagjemgui hajim hanʌm. 9  5Magp'öbaadeewai chi hayau mʌ hiek hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'a sim hee, jũrr chi chaairau mʌ hiek hʌ̈k'amap'a hajugui hajim hanʌm. Hʌʌinjã hagjö, chi hãdau mʌ hiek hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'a sim hee, jũrr chi k'aau bʌ̃ʌrjã mʌ hiek hʌ̈k'amap'a hajugui hajim hanʌm. Wa magbam k'ai, chi p'aauhũanau mʌ hiekdam hich hãigog jaau k'itaawai, jũrr chi hãigou hich p'aauhũan hichaaur hajugui hajim hanʌm, mʌ hiek hʌ̈k'amaaugau. ¿K'ani k'ap'ʌ haju haai naajĩ Jesuu nem wau nʌrrʌm hoowi? 8 4Mua mag chirʌmʌn, mʌg mua jaau chitʌm gaaimua hãbam deg k'ãijã cinco naajem k'ai, hõor t'ãrjupam k'ʌʌnau jũrr numiim k'ʌʌnau mʌ hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hichaaur hiek'aju haawaita mag chirʌmgui hajim hanʌm. Wa magbam k'ai, jũrr numpaim k'ʌʌnau k'ãijã t'ãrjupam k'ʌʌnau k'ĩirjug hajap'am wai durrum k'ʌʌn higar k'aba wënʌrrajugui ha jaaumajim hanaabá. *7M 3¿Pãrau k'ĩirjuawai mʌ sĩi pãar k'õinaa bibigag chukk'u naamk'ĩirta bëejĩ? Pãar magamk'ĩir k'abajim. Mʌg mʌ bëetarran mʌg mʌchdëu Hẽwandam hiek hõrag jaau chitʌm gaaimua hõor k'ĩirjug haaip'ur warag chaaur k'ĩirju nʌrrjëe hamk'ĩirjöta bëejimgui hajim hanʌm. k6O 2Mamʌ magaagan hõor jua machgau hagt'a hajapp'a dau haug wauju waaur chirʌmgui hajim hanʌm. Mʌch dʌ̈i hõrau magju t'umaa k'ĩirjubaadeewaita hök'ĩirjug pöoma chiraajem; mamʌ hichiita hich mag hajugui hajim hanʌm. *5M 1’Mʌʌn mʌg jẽb gaai hõor durrum k'ʌʌn hee mʌch hiekta p'ũak p'uu wëjöm hee hõtdau dʌrbapʌ̈imjö hapienta bëejimgui hajim hanʌm, hich Jesuu. Ya mag hõtdau pa sim, mamʌ mʌchdëu k'õsi chirʌmjö warag huu pa jẽerdʌmaa hak'iin hajapcha hak'amgui hajim hanʌm. 4/ 0Mamʌ hãbmuata k'augba haawai nem k'aigba waumʌn, Hẽwandamau hi gaai mas hab k'aba mas hajup mamʌ, hagpierrpai deejugui hajim hanaabá. ¿Pãrau hoowai har nem dʌ̈rrcha deetarrag hagjö hich deetarrpierr dʌ̈rrcha jëeuba haajẽ? hajim hanʌm. Mua pãrag magk'imgui hajim hanʌm: T'umaam k'ʌʌnau Hẽwandam hat'ee nemdam bʌ̃rʌʌm hawiajã wauju haai nʌm. Har chi hʌ̃rʌʌcha wauju k'ap'ʌ nʌm k'ʌʌnag hirua hich hagpierr dʌ̈rrcha jëeujem. Maimua har hich hat'ee nem dʌ̈rrcha wauju pödba nʌm k'ʌʌnag hirua hagjö hich hagpierr bʌchk'unpai jëeujemgui ha jaaumajim haajem. Chi chaairaujã hich dënnaan higar k'aba haju jaautarr 73g /Magua pãadë mʌ hiek hũrbat hajim hanʌm: hãbmua k'ãijã hich patronau hichig nem jaau pʌatarr k'ap'ʌ simta, dëgölp hich hoochëjujã k'ĩirjuba, ni bʌ̃ʌrjã hirua nem k'õsim nemjã waubamʌn, mag patronau hich bëem hed hi gaai mas deejugui hajim hanʌm, bʌ̃ʌrjã dau haug k'augba. Hich hagjöta hajugui hajim hanʌm hĩchab Hẽwandamau, har hajap'a wënʌrraju k'ap'ʌ nʌmta nem k'aigba waaujem k'ʌʌn gaai. 2w .chi dik'ʌ bʌ̃ʌrjã hirua nʌba sim hee bëewi mamagk'am hoobaichee, jũrr hichdëu warm k'ʌʌn dʌ̈i haajerr k'ãaijã hi gaai hat'uucha wʌnaa, p'idag heemuajã barpʌ̈inaa, chi k'aigbacharam k'ʌʌn dʌ̈i hãba sĩujugui hajim hanʌm. 1  -Mamʌ magba mag hichig nem jaautarrjã hich hödegpai, “Mʌ patrón chan da bëebam” hawi nem k'aibag hich k'apeen jũrr hich jua heegpaim k'ʌʌn dʌ̈i hichdëu hampierr hanaa, nagjã hichdëu döm haig dönaa, t'achjã hichdëu k'öm haig k'ömʌn, 0# ,Mag hajap'a p'idk'a sim hoobaicheewai jöoirau warag hich nem t'um magʌgta t'ʌsĩepʌ̈ijugui hajim hanʌm, hich dënjö k'ap hamk'ĩir. 1/[ +Maimua mawi, mam sĩi hawi deeu bëewi hichdëu jaau pʌarrjö p'idk'a sim hoobaicheewai, ¿mag jöoi hich chog dʌ̈i honee sim dʌ̈i chi chogjã honee habaju k'ai? 5.c *—Pãragpai k'abamgui hajim hanʌm; mua mag chirʌmʌn pãach t'um chi mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnagau. Magnaa, Pãadë hũrbat hajim hanʌm: k'anim nemjö patrón hãb simua hich chaaug maagpaawai hich chog hãbamʌg warm k'ʌʌn pörk'apinaa hich magʌgpai hich nem t'um jaau pʌabajëm. - )Magbaawai Pedroou Jesuug, —Señor, pua mag jaau sim, ¿maragpaita pua jaau chirʌ́, wa t'umaam k'ʌʌnagwa? hajim hanʌm. 5,c (Magua muan pãragjã “Hich hagjöta hajap'a k'ĩir k'aug nʌisit” ha chirʌmgui hajim hanʌm. Pãrau mʌ bëeju hora chan hãbmuajã k'augbam. Pãrau mʌ da bëebajupii nʌm hee, mʌch chi Hemk'ooi Hiewaan dëgölp barchëju ha jaaumajim haajem. Chi chogau hichig nem jaau pʌatarr t'um wautarr E+ 'Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, hãbmua k'ãijã hich di haig nem jĩgk'aan bëeju hora k'ap'ʌ hak'iin, bʌ̃ʌrjã k'ãiba warag sĩi t'ʌa hëeju, hʌdʌʌr hich nem jĩgk'apiba. m*S &Chi chognaan hamach patrón hedacha pamjã bëeba ni hãspajuag pamjã bëeba sim hee warag dap'ökagjã higba nʌ nʌm k'ʌʌnan honee hajugui hajim hanʌm, hi da bëeba hawiajã hich pierrwai hamach dʌ̈i hajap'a haju k'ap. 9)k %Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, har chi chognaan mag dauk'ana hamach patrón nʌ nʌm k'ʌʌnan honee haju, hi barbaicheewai. Mag hamau dauk'ana hich nʌ nʌm hoobaicheewai, hichta jũrr chi chogk'a simjö ham sĩi nʌmich, mes gaai t'ach t'öik'awia ham jãhogjugui hajim hanaabá, hich garmuata. j(M #Mag jajawagmamua hich bëeju higwia magjim haajem hĩchab: ’Hõrau hamach patrón hõor jua pʌr nʌm haar matarr deeu bëeju nʌ nʌmua dauk'ana hõtdau p'uu nʌajemjö, pãarjã hĩchab hajap'a k'ĩir k'aug nʌisit hajim hanʌm, mʌ bëeju nʌawai. Mag hõrau hamach patrón barbaicheewai weeu hawaag nʌajemjö, mʌ bëejuuta nʌbat hajim hanʌm. ' $u&c "Mʌig jẽb gaai nʌweta nem t'um paraa haju k'ĩirjuju k'ãyau, hʌ̃gt'ar paawaita nem t'um paarpaju k'ĩirju wënʌrrʌmʌn magan chadcha pãar k'ĩirjug hãba Hẽwandam gaaita simgui hajim hanʌm. Jesuu hich bëeju nʌpi jaautarr %' !Pãach nem wai nʌm përk'ʌʌimamua chi p'atk'on hap'ʌʌm k'ʌʌn hoomampierr jigpetat hajim hanʌm. Magbaawai pãrau hʌ̃gt'arm p'atk'on jẽeuba haajemta paarpajugui hajim hanʌm. Nem hajap'am pãrau mag wai nʌisim chan bʌ̃ʌrjã höbam. Ma mʌg jẽb gayam p'atk'on k'ĩir k'aba haawai nem jĩgk'aag chi hajap'amʌu hawiajã pöd haubam, ni comejenaujã hag hee dik'abamgui hajim hanʌm. 5$c ’Pãar chi mʌ bʌ̈ hogdʌba wënʌrrʌm k'ʌʌnan chadcha k'apan k'aba durrum. Mamʌ k'apanag hee pãach happai k'apan k'aba nʌm hawia hoob nem hök'ö wënʌrramiet hajim hanʌm. Pãrau maach Haai hipierraa hamʌn, hirua hich durr pãar p'ë harr nʌm hora pãar dʌ̈i nem hajap'a haju. E# Mag k'ãyau warag Hẽwandam hipierraa hajuuta k'ĩirjubat. Pãrau chadcha magmʌn, tagam nem pãachdëu higbarmjã hirua deeb k'aba deejugui hajim hanʌm. Hʌ̃gt'ar haugchëba naaimaag "5 Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, hõor t'um Hẽwandam hiek hʌ̈k'abam k'ʌʌnta magʌm nem k'ĩirju p'öbaadëmjã pʌaba sĩerrjëem. Mamʌ pãar Haai Hẽwandamau pãrau nem hig nʌmjã t'um k'ap'ʌ sĩewai pãar chan warm k'ʌʌnjö magju k'aba nʌmgui hajim hanʌm. +!O Pãach t'ach k'ö nʌm dʌ̈i dödöjö döju chan hoob pãrau hatcha k'ĩirjumiet hajim hanʌm. Wa jãga pãachdëu nem hig nʌm paarpajujã hoob k'ĩirjumiet. : m Pamaar jãg hooimʌ t'ʌnʌm hedau wʌʌbaadëmuapai k'iugp'ëbaadeewai sĩi k'ʌʌijemjã Hẽwandamau jãg hooimʌ wai sĩejemta, ¿jãgwia pãar pamaar k'ãyaujã hʌ̃rʌʌcha balee nʌmua nem jëeu nʌmta hirua deeba habarju? ¿Wa pãachdëu jëeu nʌmjã pöd deebajupii haajẽwa? hajim hanaabá. 6e Pãadë har pamaardam hooihmʌ t'ʌnaajem k'ĩirjubat. Ham hĩchab bʌ̃ʌrjã p'idk'ajã p'idk'aba, ni hamach k'ajũa jũaju k'ĩirjuwia k'a hẽk'a nʌʌjã haba haajem. Mag naab mamʌ hiwiir hãbmuajã ham dʌ̈i barba haajemgui hajim hanʌm, hooimʌg hat'ee. Warrgar rey Salomón k'ararraujã p'atk'on pöm paraanaa nem hajap'ampa paraa haajerraujã pamaardam hooimʌgjö chan pöd k'ajũa jũaba haajeejimgui hajim hanʌm. 7g Pãrau jãg p'it'ur k'abam nemdampaijã pödba nʌm, ¿k'ant'ee warag pãachdëu nem hig nʌmjã pödba nʌmta warag hãba haata k'ĩirju nʌʌ haju haai nʌ? hajim hanʌm. !; Hoob hatcha pãachdëu nem hig nʌmta k'ĩirju nʌʌ hamiet hajim hanaabá. Mag pãrau pãachdëu k'õsimta hig nʌʌ hak'iinjã, ¿k'aíuta mʌg nʌm haig mag hichdëu k'ĩirju sim gaaimuapai hich meeju harr hʌ̃r horadam hãbpai k'ãijã hich hiiupiju haai sĩ? hajim hanʌm. B} Pãadë k'ĩirjubat hajim hanʌm, kuerrb jãga naajẽ. Ham p'idk'aba haajeewai hamach t'ach k'öju hãk'aagjã di chuk'u naab mamʌ, ham haugchëba haajemgui hajim hanʌm, hich Hẽwandamauta hamag p'at'au deejeewai. Magʌm pãar chará nemchaain k'ãyaujã hajapcha naawai, ¿jãga hirua pãrag hooba habarju? X) Pãarta nem k'oojem nem k'ãyaujã hajapchanaa k'ajũa k'ãyaujã hʌ̃rʌʌcha balee sĩsidʌmgui hajim hanʌm, Hẽwandam dau na. Jãg hichdëu pãar hompaatarrjö, pãrau nem hig nʌmjã hirua deebajup. =s Maimua mag hich dʌ̈icha hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnagta, ’Mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm: Hoob pãrau “¿k'ani k'öjuuta maach mʌg nʌma?” hawia hök'ĩirjuu hamiet. Wa magbam k'ai, ya k'ajũajã chuk'u nʌm, “¿k'ani jũajuuta mʌg nʌma?” ha k'ãijã k'ĩirjumiet hajim hanʌm. 0Y Mag nem hĩgk'aa hĩgk'a höpʌ̈iwia jũrr haig narr k'ʌʌnagta, ’Hich jãgta haajemgui hajim hanʌm hĩchab, har sĩi mʌg jẽb gaaipai p'atk'on pöm paarpawia, nem k'ĩir t'um paraanaa, sĩi Hẽwandamag hoobamjöo haajem k'ʌʌn. K'ani k'öju wa k'ani jũaju k'ĩirjupiba jaautarr 3 ’Maimua chadcha mag hichdëu k'ĩirju sĩerrjö di dapag hëuk'anaa hag hee t'um hãba paa sĩsiewai jũrr Hẽwandamau hirig magjim hanʌm: “K'ĩirjug chukdam, nau hĩsim hedaar pʌ meejugui” hajim hanʌm. “Mag pʌ meebaadeewai, pʌ nem jãg t'ʌnʌm paarpaag pʌ p'it'urg wautarr ¿jãga haagauma?” hajim hanʌm. “Par pʌ p'it'ur hawia pua tag hoobamgui” hajim hanʌm Hẽwandamau. \1 Ya mag hëu haaipagk'anaa hãba paa t'ʌnʌisiewain chadau sĩi año k'apan p'it'urg chuk'u hag heempai hau k'ö chirsijugui” hajim hanʌm. Maimua, “¡Jöo! Magbaawain chad mʌg woun sĩi degpai jua hʌ̃inaa, mʌchdëu k'öm haig t'achjã k'önaa, dödöjöjã biwaa döbaadee sĩi honee hajugui” hajim hanʌm, hichdëupai hichig. &E Mag k'ĩirju hoo sĩi hawiata, “Hãa” hajim hanʌm hich happai. “Jãgan mua mʌch k'öju nem hãk'aajem di jãg t'ʌnʌm t'u wërppʌ̈iwia deeumta jũrr nem dapag hëuk'a haujugui” hajim hanʌm, “k'oojem nemjã t'um dʌ̈rr hawia juagam nempa t'um hãba dʌ̈rr hamk'ĩir. %C Magbaawai k'ĩirju hoo sĩi hawia hich wir haigpai, “¿Mua jãgata habark'iina?” hajim hanʌm, “ya mʌg mʌ nem hãk'aajem dijã p'ẽu t'ʌnʌm.”  Mag jaaupʌ̈pʌ̈igmamua hĩchab hamag mʌg nem hĩgk'aadam jaaujim haajem: ’Woun hãb p'atk'on paraam sĩerrau nem jĩirjim haajem. Mag hich nem jĩirtarr t'um heeuwia deg paa hauwia hoowai chi hãk'aajem di dʌ̈rr k'aba t'ʌnaajim hanaabá. yk Maimua hĩchab t'um haig narr k'ʌʌnagpa magjim hanʌm: —K'ĩirjug paraa haajeet. Hoob pãrau sĩi nem k'ĩir t'um paarpaju happaita k'ĩirjumiet hajim hanʌm. Pãrau nem t'um wai naawia k'ãijã pãar hëu meebamgui hajim hanʌm. "= Magbaawai Jesuu hirig, —¿K'aíu pʌrʌg jaauwai, muata magʌm nemjã chi t'et'em k'ʌʌn dënjö jigpi jaauju haai chirʌm hajĩ? hajim hanʌm. H  Jesús mag hijẽjẽbk'am hee, hãbmua k'apanag heemua hirig, —Maestro, mʌ naamʌg jigpi jaaubá hajim hanʌm, mʌ haai juagam nem pʌatarr heem mʌrʌg hagjö jãrrcha deemk'ĩir. 5c Ya pãar hiek'aagpaawai hich Hẽwandam Hak'arauchata pãrag k'ĩirjug deejugui hajim hanʌm, k'ĩirjug k'ap'ʌ hiek'amamk'ĩir. P'atk'on paraamta k'ĩirjug meraa chirarr 6e Pãachdëu mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua hõrau pãach pʌr hauwia, pãar k'ĩir sëuk'a hiek'aag judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg harrwia, chi t'et'em k'ʌʌn haarjã harrwai, hoob “¿Jãgata mua hiek'aagau?” wa pʌchig hiek'abaawai, “¿K'an hata mua hamag hiek'aju?” ha k'ĩirjumiet. 2] ’Hamach mʌg jẽb gaai nʌweran hamau mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa higwia k'aigba hiek'awiajã hamach k'aibag Hẽwandamag chugpaapi jëeubaawai hʌ̈u chugpaapʌ̈iju. Mamʌ pekau hãb simgui hajim hanʌm, maan mua Hẽwandam Hak'aar jua t'eegau nem wau chitʌm hoo nʌmta warag mepeer gaai t'ʌ nʌmʌu. Mag pekau chan Hẽwandamau bʌ̃ʌrjã k'ĩir hok'oobamgui hajim hanʌm, hi Hak'aar higwiata mag hiek'a naawai.   Mamʌ har hõrau hichig jëeuwai k'ãijã, “Mʌ chan hi higarm k'abam” ha sim wounan, muajã hĩchab hʌ̃gt'ar Hẽwandam chognaan t'ʌnʌm dak'ĩir hich k'ĩircha, “Jã chan mʌ dën k'abam, mua hi k'augba chitʌm” hajugui hajim hanaabá. & E Mag jajawagmamua hich Jesuupai magjim hanʌm: ’Har hõrau hichig jëeuwai hich himeerba mʌ hiek hʌ̈k'aajem ha jaau sim wounan, mʌg mʌch chi Hemk'ooi Hiewaaujã hĩchab hʌ̃gt'ar Hẽwandam chognaan t'ʌnʌm dak'ĩir, “Jãan chadcha mʌ garmʌu” hajugui hajim hanʌm. P  Maagwai hoob k'ĩirjumiet hajim hanʌm. Pãar chará nemchaain k'ãyaujã hʌ̃rʌʌcha hirua hiigjem. Mag pãachta nemchaain k'ãyaujã hajapcha nʌm gaaimua, pãar pörbʌ̈ maadëu higbaju hayaa sim k'apanagjã hirua t'um k'ap'ʌ wai simgui ha jaaumajim haajem. Meerba Jesús dën hamʌn hichdëujã hamjã hi dënëu haju R  ¿Pãrau hoowai p'atk'ondam pöm k'abamua nemchaaindam cinco për hauba haajẽ? Herraam gaai mag ham përpʌ̈imaajeeb mamʌ, hich Hẽwandamau chan ham chigjã haba, hajap'ata hoo p'ë wai sĩejem. h I Mamʌ hĩchab mua pãrag jaauk'im, k'aita pãrau hök'ö haju haai nʌ: Hẽwandamta hök'ö habat hajim hanʌm. Jãan chad nem jua t'eeg sim, pãar t'õowia pãar hak'aarjã k'ĩmie durr barpʌ̈yaag ha jaaumajim haajem. # Mag hich k'apeenag jajawagmamua hĩchab hich Jesuupai, ’Keena, har sĩi mʌg hamach wir haig chik'am k'eechjem k'ʌʌn hoob högk'amiet hajim hanʌm. Hamau pãar chi hʌ̃rʌmʌn chadcha k'ëchpʌ̈iwiajã pãar hak'aar chan pöd t'õo haubamgui hajim hanʌm.  Magnaa hichdëupai, Mua pãrag mag chirʌmgui hajim hanʌm: Har pãrau pãach happai meraa hiek'abarm hiek mʌg hatag paawai jũrr t'umaam k'ʌʌnau k'ak'apdö hajugui hajim hanʌm. Maimua hagjö k'augbaju hawia puertdi k'ãijã hajap p'ãark'anaa hö sausau hiek'atarr hiekjã t'umaam k'ʌʌn jʌ̃g daar jũrr k'apanag hee t'et jaaujugui ha jaaumajim haajem. K'aita hök'ö haju haai nʌ U# Mʌg jẽb gaai haawai meraa hiek'atarr hiek k'ãijã mʌg hatag paawai sĩi hich mag sĩsiwia k'ĩir hak'oog k'abam. Maagwai nem meraa wautarr hawia k'ãijã hich mag k'augba sĩsibajugui hajim hanʌm. h K Mag nʌm hee warag hõor pöoma p'ẽeudʌdʌk'amua jũrr chik'aman bʌ̈pa k'iut'ʌgmaajeejim hanʌm. Ham mamagk'am hee, Jesuu hich k'apeen hich dʌ̈icha hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnag magjim hanʌm: —K'ĩir k'ap'ʌ wënʌrrat'ʌ̃; hoob fariseonaan bën levadurajö sim pãach gaai dʌrbapimiet. Mua mag chirʌm haiguin pãrag, “Hoob hamjö chik'am k'ĩir haawaipaita chadam hiekjö hiek'anaa pãach hap haadeewai jũrr pãachdëu jaaujemjö k'aba nem waumiet” ha chirʌmʌugui hajim hanʌm. Pãrau ham higar p'ũrrbamʌn, pãach gaai dʌrbabaadeewai sĩi hamjö nʌisijugui hajim hanʌm hamag.  6mag hamachdëu jëeu nʌm jũrr hich Jesuu hipeerdʌ k'ãijã jaaubapäaiwai magʌm gaaimua chi t'et'em k'ʌʌnag hi pʌr deeg.   5Jesuu hamachig magbaawai, hamach chi machnaan fariseonaanpa hi dʌ̈i meeuk'a p'öbaadëjim haajem. Maimua warag hi dʌ̈i wëtumua hi t'ʌ hawaag ha hi haig p'ẽeudʌ bëenaa, jũrram k'ʌʌnau hamachdëu k'ap'ʌm hirig jëeup'öbaadëjim hanaabá, 4a 4Mag hiek'ak'agmamua, ¡Hëh, hapdurr hajim hanʌm pãar, Hẽwandam hiek jawaag chi machnaan haajem k'ʌʌnta! Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, Hẽwandam hiekta hʌ̃gt'ar dubaag hat'ee yabmejö sim. Mag yabmejö simta pãachdëuta nacha garpawia bʌ̃ʌrjã hõrag jaauba nʌmgui hajim hanaabá. Pãachjã dubba nʌmta, chi dubam k'õsi nʌm k'ʌʌnagjã pãrau hʌdʌʌr dubpiba nʌmgui hajim hanʌm, hamach k'ĩircha. + 3Warrcha Abel t'õotarr hed bag hãrtarr haigmua hewagjã k'ĩeb jöoi Zacarías k'ararr Haai hi jëeujem deg t'õo naawai hãrtarr bagpa t'um pãach gaaita pajugui hajim hanaabá. Jã chan par hok'oobam, hichiita Hẽwandamau pãrag jëeub k'aba jëeujugui hajim hanʌm. hI 2Har warrcha mʌg jẽb hich Hẽwandamau hompaatarr haigmua hewag hi hiek jaau durraajerr k'ʌʌn k'ëch nʌm haig bag hãrtarr t'um, jũrr hich Hẽwandamau pãar hĩs hewagam k'ʌʌn gaaita t'ʌpʌ̈ijugui hajim hanʌm. %C 1Jãgju k'ap'ʌta Hẽwandamau hich k'ĩirjug hee hĩchab magjim: “Mua pãar hat'ee hõor pʌ̈iju, mʌch hi jaau wënʌrramk'ĩir. Mag mua jʌr hauwia pʌ̈ibarm k'ʌʌn hãaur k'ʌʌn k'ëchpʌ̈iwia hãaur k'ʌʌn hẽudee sĩi k'oojem nem hẽudeemjö hẽk'aju” ha jaaujim warrgarwe. Magtarr haawai hĩs hewag pawiajã chadcha pãar hich magta t'ʌnaabahab. Magua pãadë mʌ hiek hũrbat hajim hanʌm: ~} 0Mamʌ mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm: Jãg nʌm haig pãrau, “Hoobat Hẽwandam hi jaaumien maar jöoinau k'ëchtarr. Mʌʌgwaijã hagt'a hich jãg wënʌrrʌm hak'iin, maraujã hagjö k'ëchju nʌm” ha jaau nʌm k'abahab hajim hanʌm. Magaagta pãar dën warag ham jã hʌ̃rjã nem hooimʌ waunaa sirppapiba haba haajeeb hajim hanʌm, pãachdëu k'ëchbajim hawia. -}S /¡Hëh, magʌm pãar chará! Pãar jöoinauta warrgarwe Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnjã k'ëchbajieb hajim hanʌm. Pãachdëucha k'abajim, mamʌ pãar ya hĩs hewagam k'ʌʌn hawia bʌ̃ʌrjã k'ĩet'uupaijã k'aba nʌmgui hajim hanʌm. Hamau bëptarr jã hʌ̃rjã pãar dën hajap'a p'ʌnaa hooimʌ wau k'ër nʌmua pãach hiiupain pãrau, “Mʌk'ʌʌn jöointa chadcha Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnau” haajem. 1|[ .Magbaa Jesuu hirig, —Chadma hajim hanʌm. Mamʌ ¡hëh, hapdurr, pãar chi machnaan hãba! Pãrau chará pãachta chi k'ap'ʌm hawia pãachdëu nem jaaum haig jaaujem. Jãg nʌm haig pãrau hõor hʌ̃r nem chʌk'ʌm jiirpʌ̈pʌ̈ik'amjöta naabahab hajim hanʌm. Pãach garmuan pãrau hõrag nem jaauwai pãach hipierraata hapi nʌm. Mamʌ mag nʌm pãachdëu chan waujöjöopaijã k'aba haajemgui hajim hanaabá. [{/ -Magbaa chi machnaanpa haig narr haawai hãbmua hũr hoo sĩi hawia Jesuug magjim hanʌm: —Maestro, pua warm k'ʌʌnag mag hiek'abapʌ̈im haig, hĩchab maar k'ĩirpata hiek'abapʌ̈ibahab hajim hanʌm. \z1 ,’¡Hëh! Pãarjã hagjö chi machnaan dʌ̈i Moiseeu p'ãtarr hiek hajapcha hʌʌrk'aajem haajem k'ʌʌn. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, maach meeun hee nawe hõor hauk'ërtarr jẽbdi hʌ̃r dichpiba haajem. K'augba dichwiajã hichiita maach hãarjem haajem. Hich jãg jẽbdi hõor hãrpiejemjöta naabahab hajim hanʌm, pãarjã. Pãachdëu nem jaau nʌm gaaimuata hagjö hõor Hẽwandam dau na hãrpi naabahab, mamʌ magʌmta hamau k'augba durrumgui hajim hanʌm. >yu +Magnaa hamag, Pãran pãach Hẽwandam hiek jaaujem deg weetwaijã pãachta pörgarcha t'umaam k'ʌʌnag k'ĩir jʌrk'a juupjerram, pãachta hajapcha nʌm hawia. Maimua kaaijã hee weetwaijã t'umaam k'ʌʌnau pãachig saludaa nʌmua pãach t'ö hiek'apim k'õsi sĩerrjëemgui hajim hanʌm, hõor dak'ĩir. cx? *Mamʌ ¡hëh, hapdurr hajim hanʌm pãar, fariseonaan, Hẽwandamau Moiseeg hich hiek p'ãpitarr hiek hajapcha hʌʌrk'aajem haajem k'ʌʌn! Pãrau chadcha Moiseeu deepi jaautarrjö t'um pãach di hũjãrram nemjĩirdam bʌ̈ daiicharam gayampa Hẽwandamag ofrendak'a deejem. Mag naab mamʌ, jũrr wir haig pãach k'apeen dʌ̈i hagpierraanaa Hẽwandamjã k'õsi haju chan bʌ̃ʌrjã k'ĩirjuba sĩerrjëemgui hajim hanʌm. Pãrau hʌ̃rcha Hẽwandamta k'õsi haju haai nʌmgui hajim hanaabá. Magnaan chadau pãachdëu nem dee nʌmjã hich jãg dee wënʌrraju haai nʌmgui hajim hanʌm hĩchab. mwS )Nem hajap'a jã hʌk'ak'a haju k'ãyau, pãach k'aibagta Hẽwandamag chugpaapi jëeubat hajim hanʌm. Mag pãar morjã t'um hajap'a nem jã hʌk'a t'ʌnʌisimjö sĩsiewain chadau hap'ʌʌm k'ʌʌnagjã nem deem k'õsi deeju. v (Pãar chi k'ap'ʌm k'ap'ʌm haajem k'ʌʌnta, ¿jãga jãg k'ĩirjug chuk'umjöta nʌma? hajim hanʌm. ¿Pãrau k'ĩirjuawai Hẽwandamau hʌ̃rʌm nempai hoonaa pöd pãar t'ãar hooba haajẽ, mor hee hierr sĩewai? ¿Nem t'um hichdëupai wautarr k'abá? 9uk 'Mamʌ maach Pör Jesuu mag wounau hich hödeg mag simjã k'ap'ʌ sĩerr haawai hirig, —Mʌ hiek hũrbá hajim hanʌm hirig. Pãar fariseonaanan pãach pem haawai sĩi juagam nem chi hʌ̃rʌm memerk'ögpaita hajap'a hʌk'ak'a haju k'ĩirju sĩerrjëemgui hajim hanʌm, mag memerk'öm hee k'ãijã döbaawai Hẽwandam dau na pekau waumaaugau hawi. Mamʌ pãachdëu chik'am nemdamjã jĩgk'a pãach dënk'a haunaa chik'am k'aibag wau nʌm gaaimua pekau pöm nʌm chan hisegba ni Hẽwandamag chugpaapi jëeujujã k'ĩirjuba sĩerrjëemgui hajim hanʌm. etC &Mamʌ mag chi Jesús hëeurrtarr wounau hoowai Jesús jua hʌbata t'ach k'öbaadëjim hanaabá. Magbaa hich hödegpai, “Waa, hidëu maach jöoinau jaaujem k'augbamjö jua sũgbata t'ach k'ö chitabaa” hajim hanʌm. s %Mag hich Jesús hiek'a höbaadëm hee, hãb Moiseeg Hẽwandamau hich hiek p'ãpitarr hajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌn heemua hi t'ach k'oon hëeurrjim haajem, hich di haar. Magbaawai Jesuu hi dʌ̈i mawia, barwia, hãba p'ʌʌr k'öp'öbaadëjim haajem. /rW $Mamʌ pekau gaaimua k'ĩchag hee k'aba nʌmjö nʌm k'ai, magan chadcha pãar hararag chaar heeta nʌm, Hẽwandam dʌ̈i. Mag hamʌn magan hõtdaúa pãar k'ĩirp'ee wʌʌ wai nʌm bʌ̈ʌg nʌmjöta nʌmgui hajim hanʌm, hi dʌ̈i. Jesuu fariseonaanag hiek'anaa chi machnaanagjã hiek'atarr q) #Magua k'ĩirjug paraa haajeet. K'ĩchag hee nʌmjö nʌmta pãach t'ãar hajap'a nʌm hawi hoob Hẽwandamag pãach hisegpimiet hajim hanʌm. Lp "Maach daun hõtdaujöta simgui hajim hanʌm, maach mor gaai. Maach daujãata hajap'a sim haiguin nem t'um dawaata hoojem. Hich hagjöta simgui hajim hanʌm maach t'ãarjã. Hẽwandam hiek hʌ̈k'anaa maach t'ãarta hajap'a sim haiguin nem t'um Hẽwandamau k'õsimjöta waaujem. Mag nʌm haiguin hararag hee nʌmjöta nʌm. Mamʌ magba hagt'a pãach pekau heeta nʌmʌn magan pãran sĩi k'ĩchag hee jʌrk'a jʌrk'a nʌmjöta nʌmgui hajim hanʌm. moS !Maimua mag jajawagmamua hich Jesuupai, ’Mua mag hõtdau paanaa sĩi hag hʌ̃r bat'ẽeu k'öo sĩu nʌm hooba chitʌmgui hajim hanʌm. Hõtdaun paanaa hõor dau garta hausĩiujem, t'umaam k'ʌʌn dau hararaa hamk'ĩir. -nS Mag Hẽwandamau hõor hi hagk'abarm hed Nínivepienaujã hĩchab hamach hipaarmua pãar k'aibagta warag Hẽwandamag hĩgk'a t'ʌnʌʌuju. ¿Jãgwi? Jonaau Hẽwandam hiek hamach haar jaaubaimaawai hamau magʌmjã haba hʌ̈k'atarr haawaima. Mamʌ hĩs mʌ Jonás k'ãyaujã hʌ̃rʌʌcha chirʌmuata Hẽwandam hiek jaau chitʌmjã pãrau hʌ̈k'amap'a nʌmgui hajim hanʌm, hamach k'ĩircha. Maach mor gayam hõtdau hmI Magua, har hĩs mʌg jaar hõor mee nʌm k'ʌʌn Hẽwandamau mʌg hatag ham p'iriutk'a hauwia chachbarm jaar, Sabá hanʌm durrmua rey Salomón hoon bëetarr hʌʌiraujã hich hipaarmua hĩchab pãar k'aibagta Hẽwandamag hĩgk'a t'ʌnʌʌuju. ¿Jãgwi? Hí pãar k'ãaijã warpmuata Hẽwandamau rey Salomonag k'ĩirjug deetarr hiek'a sim hũraan bëetarr haawaima. Mag k'ãai pãar wir haig nʌm k'ʌʌnau mʌ Salomón k'ãaijã hʌ̃rʌʌcha chirʌm hiekta hũrmap'a nʌm. mlS Warrgar jöoi Jonás haajerr nemmeeurrk'an buch hee k'ãai t'ãrjup sĩet'urtarr gaaimua Nínivepienau Hẽwandamau hi pʌ̈itarr k'aug hautarrjö hĩchab, mʌch chi Hemk'ooi Hiewaaujã hagjö mʌch hiiu p'iidʌbarm gaaimuata pãrag k'ap hapiju, chadcha hich Hẽwandamauta mʌ pʌ̈ibarm. Mamʌ magʌmjã pãrau hʌ̈k'abajugui hajim hanʌm hichdëupai. k Warag hõor pöm hich haig p'ẽeudʌdʌk'am hee, Jesuu hamag hiek'amamua magjim haajem: —Hĩsim k'ʌʌn chan warag chi hajaugjã chuk'uta t'ʌnʌm. Hoo nʌmjömta warágata hamachdëu nem hooba haajempata k'ĩirpierr hompaa haupi jaau nʌm. Mamʌ mua pãar hipierraa nem waubamgui hajim hanʌm. Mag k'ãyau Hẽwandamau Jonás dʌ̈i harrjö habarm gaaimuata mʌch jua t'eeg hoopiju. j! Magbaawai jũrr hichdëu, —Jãan chadaugui hajim hanʌm, mamʌ mag k'ãyau har Hẽwandam hiek jaau nʌm hũrwia hi hipierraa nʌm k'ʌʌnta hʌ̃rʌʌcha honee haju haai nʌmgui hajim hanʌm. Nem hooba haajem waupi narr gaaimua Jesuu hõor k'ĩir hiek'atarr {io Jesús mag hiek'a sim hee, hʌʌi hãbmua k'apanag heemua hirig, —Pʌ t'aabawia hich jũd gaai pʌ döpi bãautarr hʌʌita Hẽwandamau hʌ̈ucha hajim chadcha. Dich chaaita jãg k'itak'iin maach honee k'itajugui hajim hanʌm hirig. h9 Mag dijã parii hoobaimaawai, deeu mawia, hich daumaai hich k'apeen hich k'ãyau k'aigbacharam k'ʌʌn siete jʌr hauwia, deeu mag woun mor hee naaicheejem. Magbarm haigmua chi wounjã warr hich sĩerr k'ãyau warag hat'uucha k'aigba sĩsiejem. Hʌ̃rʌʌcha honee nʌm k'ʌʌn g Mag mawia hooimaawai, chadcha di chaarta hajap t'ũapwia hãbamʌg nem p'ëwia hãk'a t'ʌnʌmjö, dijã parii hooimaajem. f} ’Bën k'aigbam hõor mor heemua jʌrpäaiwain warp hõor chukag hee p'ʌrëu nʌrraajem. Mamʌ pöd hich sĩeimaju baauba habaawai k'ĩirju sĩi hawia, “Deeu mʌch chiraajerr deg chiraimaag majugui” hawia, deeu hich hag woun jʌrmaajem. 0eY Magua mua mag chirʌmgui hajim hanʌm: Har chi mʌ higar k'aba sim woun hichta dösãt higar sim; maimua Hẽwandam hiek hʌ̈k'api hawaag mʌ hipierr hõor hãbamʌg jʌr p'ëba simuan waragta jʌr wërp simjö simgui hajim hanʌm. Bën hãk'ãar deeu hõor mor hee sĩeicheewai jãga haajẽ Td! Mamʌ hãb hi k'ãyau t'et'echaramua bëewi, hi dʌ̈i wërbʌwia hi pödbapäaiwain chadau, hirua hich jierrnem t'ö chirarr t'um k'echt'ʌg hauwia hi juagam nemjã jũrr hich dënk'a hauju, hag dʌ̈i hichdëu hampierr haag. Magua mʌʌta dösãt k'ãai jua t'eeg chiraawai muata hõor heem mepeenjã jʌr wërpju haai chirʌm. c ’Dösãtan woun hãb chi jua t'ierrta jierrnem dʌ̈i hajap k'ĩir k'augwia hich di t'ʌa simjöta sĩerrʌmgui hajim hanʌm, nem jua t'eeg. Mag sĩewaita, hi k'ãyau jua heegpaimua chan hi sim haig hi nem bʌ̃ʌrjã chig habam, hich jua hee t'ʌnaawai. b Muan chadcha Hẽwandam jua t'eegauta mepeenjã jãg jʌr wërp chitʌm. Mag mepeenjã mua jʌr wërp chirʌm gaaimua pãrau k'ap'ʌ haju haai nʌm, ya hich Hẽwandam chi jua t'ierrta pãar hee sĩeichëm. Mamʌ magʌmjã pãrau k'augba nʌmgui hajim hanaabá. %aC chadcha Beelzebú hag juapaauta mua bën k'aigbamjã jʌrk'ʌʌi chitʌm k'ai, magan har pãach heepaim k'ʌʌnaujã hagjö hi juapaauta mepeen jʌr wërp nʌm. Mag nʌmta ¿jãgwia pãrau mak'ʌʌnag chan bʌ̃ʌrjã magʌm haba nʌ? hajim hanʌm. ¿Chadcha hich Hẽwandamauta hamag magamk'ĩir hich juapá dee sim pãachdëu k'ap'ʌ naawai k'abá? Pãar hiek mag chi dösãtaupaita wir haig hich k'aibag waaujem hanʌpí, magan jãg chi mʌ dënjö dau daau mepeen jʌr wërp nʌm k'ʌʌnagchata jëeu hoobat daau hamau chadcha dösãt juapaauta jãg jʌr wërp nʌm habarju pãrag. Pãach chi mʌrʌg mag hiek'a nʌm k'ʌʌnta hag heyaajã k'aba hiek'a naabahab. 3`_ Hich magta haju hagjö dösãtjã. Hich k'apeen dʌ̈ipai wir haig wërbʌ nʌmua hamach höpʌ̈pʌ̈i hamʌn, pöd hich mag jua t'eeg k'aba sĩerraju, hamachdëupai hamach k'ëchmaawai. Pãar hiek mag mua dösãtnaan pör Beelzebú juapaauta mepeenjã hõor mor heem jʌrk'ʌʌi chirʌm hanʌm, _  Mamʌ magbaa hichdëu hamau k'ĩirju nʌm hajap'a k'ap'ʌ sĩerr haawai hamag magjim hanʌm: —Pãrau hoowai, gobiernoou hich higar nʌm k'ʌʌn jãrrcha t'öonaa hamach wir haigpai wërbʌpik'iin, ¿mag gobierno warre k'ʌt mabaju k'ai? hajim hanʌm. Jöoi hãb simua k'ãijã hich chaain dʌ̈ipai meeuk'awia hamach wir haigpai wërbʌk'iin, warag haaidʌjugui hajim hanʌm. @^y Magbaa jũrr hãaur k'ʌʌnau hamach hödegpai, “Daau chadcha hirua Hẽwandam juapá wai chirʌm k'ai, deeum nemjã hompaa hat'aju” hawia hirig, —Magan chadcha pʌchta Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr chaar k'ai, hedjã hee maadëu nem hooba haajem hompaa hat'á pʌch hiek'au hajierram hanʌm hirig. d]A Mamʌ hãaur k'ʌʌn dʌ̈i haig hoo narr k'ʌʌnau, —Jãg Jesuun dösãtnaan pör Beelzebú dʌ̈i bën dötarr haawai hag juapaauta jãg hõor mor heem mepeenjã dau daau jʌrk'ʌʌi nʌrraajemgui hanaajim haajem. J\  Biek hãb Jesuu woun mor hee bën k'aigbam wai sim monaau sĩejim haajem. Mag bënëu chi woun pödjã hiek'apiba sĩi hichʌp wai sĩejeejim hanaabá. Mamʌ Jesuu chi bën höbeerbapʌ̈im bʌ̈rre chi woun deeu hiek heerdʌ sĩsiewai hiyʌ̈ʌ haadëjim hanʌm. Mag hoowi t'umaam k'ʌʌn dauderraa naajim haajem. b[= Pãar hö hãk'ãraa k'it'ëem k'ʌʌnaujã pãach chaainau nem jëeuwai ¿nem hajap'amjã hĩgk'aba deeba haajẽ? Hich jãgta haajemgui hajim hanʌm maach Haai hʌ̃gt'ar chiraajemuajã hagjö. Chadcha t'ãrau hichig jëeu simʌgan hirua hich Hak'aarjã deeb k'aba deejugui hajim hanʌm. Hõor hiek meperauta Jesuug juapá dee sĩejim haajem Z Wa magba, ¿nemhãudam k'ãijã jëeubaawai nemhãu hawia döjũrta hau deeju k'ai? Ni hãbmuajã magbamgui hajim hanʌm. ?Yw ’¿K'aíuta mʌg sim haig hich chaairau t'ach jëeubaa mokdauta p'ëdeeju k'ai? ¿Wa hãwarr k'ãijã chaairau jëeubaawai hãwarr deeju k'ãyau nemk'õrta t'õo deeju k'ai? zXm Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, har hõor nem jëeu paraam k'ʌʌnagan nem deeb k'aba deejem. Har hamachdëu nem hinag hig nʌm pʌaba jʌr nʌm k'ʌʌnau baaujem. Maagwai hĩchab chi puertdi sirbaichëm k'ʌjã weeu hauwia dubpiejem. %WC Hich jãgta haajemgui hajim hanʌm hagjö Hẽwandamag jëeuwaijã. Magua mua pãragjã pʌaba jëeubat ha chirʌm. Magta pʌaba jëeu nʌmʌn, pãachdëu nem higbarm hirua deeju. Pãrau hi jʌrmʌn, hi baauju. Hi sim haar dubaag pãach weeu haupi jëeumʌn, hirua pãar weeu hauju. n~Y}.|@{;yxw`vXu_tss|r2poemlk/hgevdcba`_q]\KZZXWUSR'QPONeMLKJnIGE~DZBB@@>==8;?:K87766 4321/.-,+2*i)9(''$&T$#N"]!* (82`_F|DRI  ' i]-3Magbarm k'aug hat'aawai chi patrón jöoirau hich nem haair haba harr woun higwia hich hödegpai, “Jöo, wounan chadcha k'ĩirjug k'ap'ʌta chirʌma” hajim hanʌm. Maimua jũrr hich hiek hũr narr k'ʌʌnagta magjim haajem, hich Jesuu: ’Chadcha Hẽwandam hiek hʌ̈k'amaaugau hamach k'õchagpierr wënʌrraajem k'ʌʌnta Hẽwandam hiek hajap'a hʌ̈k'a k'it'ëem k'ʌʌn k'ãyaujã k'ĩir hubʌcha sĩerrjëemgui hajim hanʌm, hamach gar hõor t'ereu hawaag. ?,wMaimua hãbak'ai paar sĩerragjã hagjö, “¿Puajã k'arr maach patronag paar chirʌ́?” hajim hanʌm. Magbaawai chi dëbpaar paraa chirarrau, “Mua hirig trescientos sacos de arroz paar chirʌm” hajim hanʌm. Magbaawai chi k'ap haag jëeu sĩerrau, “Chadcha pua mag haujimkë” hajim hanʌm. “Cha sim hag hẽsap” hajim hanʌm. “Mamʌ t'ʌrrëupʌ̈iwia jũrr doscientos cincuenta sacospai p'ã sĩubá” hajim hanʌm. =+sMagbaawai warmua, “Muan hirig cien latas de aceite paraa chirʌmgui” hajim hanʌm. Hichig mag jaaubaawai, “Chadcha pua mag haujim; cha sim hag hẽsap” hajim hanʌm. “Mamʌ t'ʌrrëupʌ̈iwia magan jũrr jöpk'arraa cincuenta lataspai p'ã sĩubá; mua pʌrʌg jãrrpai jëeuk'im” hajim hanʌm. O*Mag k'ĩirju hauwia chadcha hich patronag dëbpaar paraa narr k'ʌʌn hãhãbdö t'ʌ̃rnaa hamag jëeu hoomajim haajem. Nacharamʌg, “¿Pua maach patronag k'arr paraa chirʌ́?” hajim hanʌm. +)OMaimua hich hödegpai, “Hãa, ya mua k'ĩirju hat'am” hajim hanʌm, “jãga haju mʌch mʌigmua jʌrbapäaiwai hõrau hamach deg mʌch höbeerpimk'ĩir.” ^(5Magbaawai chi rik nem t'ʌa chirarr wounau k'ĩirju sĩi hawia, hich hödegpai, “¿Nau mʌ jãga hajuutaa mʌgbaadëma?” hajim hanʌm, “mʌg mʌ patronaujã mʌ jʌrbaadëm. Sirp'ʌg hee t'ut'ui dʌ̈i p'idk'aju serbiiba chirʌm. Parhooba sĩi hatcha kaaijã hee nem jëeu chitaagjã k'aba chirʌm” hajim hanʌm hichdëupai hichig. X')t'ʌ̃rpʌ̈iwia hirig magjim hanʌm: “¿K'an hajaugta mua hũurwai mag pua bʌ̃ʌrjã mʌ nem haair haba chirʌm hanʌ́ma? Mʌ hiek'au nauwe jöpk'aa pʌchdëu nem waaujem t'um p'ãk'anaa mʌrʌg hoopibá” hajim hanʌm, “mua k'ap haag. Mag hoopiwia warre pʌdëu sĩiubaad, tag mua pʌ higbam” hajim hanʌm hich k'ĩircha. z& oMaimua Jesuu hĩchab mʌg nem hĩgk'aadam hĩgk'ajim haajem, hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnag: —Hãb rik sĩejim haajem. Mamʌ hichdëu hich nem k'augba, deeumʌgta hich nem t'um jaau wai sĩejim haajem, magʌgta hich dënjö hamk'ĩir. Mamʌ k'ãai hãb chi mork'ʌʌu hũurwai hi nem haair haba parhooba sĩi hichdëu hampierrta wau sim ha hũrbaawai, *%M Mamʌ pua hoo chirʌmgui” hajim hanʌm, “pʌ heeum chi meem harrta p'iidʌwi pierrumjö habarm; maach haigmua mawia tag bëebajupii narrta, hĩsta deeu pierrumgui” hajim hanʌm. “Magua hĩs chadcha maadëu mʌgju haai naabahab hajim hanʌm, hi bëetarr gaaimua honee haag.”W$'Magbaa jöoirau jũrr hich hiewaag magjim haajem: “Mamʌ pua k'ap'ʌ chirabá” hajim hanʌm, “chadcha pʌchta mʌ haigmua hogdʌba k'itaajeewai mʌ nem mʌg t'ʌnʌm t'um pʌch dën happai t'ʌnʌm. Y#+Mag k'ãyau sĩi jãg pʌch p'atk'on harrwia parhoob kachaloonaa hʌʌin dʌ̈ipa hãr gastaapʌ̈it'urtarr barbaicheewain chadau, pua p'ak chi sebaampa t'õo chirabma” hajim hanʌm, “hi k'ömk'ĩir.” z"mMamʌ hichig magbaawai warag hich hayag, “Pʌdë hũrbá tata” hajim hanʌm. “Mʌch herraawe bʌ̃ʌrjã pʌ haigmua hogdʌba, pʌ p'idag hee mʌ p'idk'a chitaajem; pua nem jajaauk'am hichaauraapaijã hiek'aba chitʌmgui” hajim hanʌm. “Mamʌ magʌmjã bʌ̃ʌrjã pua mʌrʌg chĩb chaaidam k'ãijã deeba haajem, mʌch k'apeen dʌ̈i honee k'ömk'ĩirjã. =!sMamʌ hichig mag jaaubaawai warag meeuk'awia dubmap'a daaugajãrpai sĩsijim haajem. Magbaawai höbërchëwia chi hayau hit'ũu hich hiewaag, “Dubtarrau hiewaa” hajim hanʌm. ? wMagbaa chi chogau “Pʌ heeumta bëejimgui” hajim hanʌm. “Mag hʌ̈u barbaicheewaita pʌ hayau p'akdam chi sebaam wai narr t'õopibajieb” hajim hanʌm “p'iesta wawaag.” Mag hũrbaawai hich haai chog hãb t'ʌ̃rnaa, “¿K'an gaaimua hagá heeupemjö mag t'ʌnarram?” ha jëeujim haajem. kO’Mamʌ maagwai hich jöoi hiewaa chi naam, p'idag hee sĩejim haajem. Maimua bëewia di dak'a panaa hũr huraa haawai sĩi karris p'op'ook'am dʌ̈i tamburrpa bubujuk'am gaai jemk'a k'odt'ʌnʌm k'aug hat'ajim hanʌm. 7gPãrau hoo nʌmgui hajim hanʌm, mʌ chaai chi meem harrta deeu hiiubarmjö habarm; bëebajupii narrta deeu barbaichëm” hajim hanʌm. Mag, chadcha p'iesta waujim haajem. Magwia p'akdam chi hõtpaam haut'urwia t'õobapʌ̈it” hajim hanʌm, “maach t'um hãba honee k'ö nʌmua p'iesta wawaag. Mamʌ chi hayau dau haug k'augwia, magʌmjã higba, warag degag harrwia hich chognaanag, “Mʌ chaai hat'ee k'ajũa chi hajapcharam jʌrwia jũapi sĩubat” hajim hanʌm. “Maimua hĩchab sorrtikjã jũapinaa zapatjã chi hajap'am jũapibapʌ̈it. nUMagbaawai chi chaairau hich hayag, “Tata, chadcha mua Hẽwandam dak'ĩir pekau wauwia pʌ dʌ̈ijã k'aigba habarmgui hajim hanʌm. Mag gaaimua warramjö pua mʌrʌg pʌch chaai haju k'aba chirʌm” hajim haajem hich hayag. Q’Mag hich happai hiyʌ̈ʌ hoo sĩewia baubaadeeu chadcha hich haai haar petajim haajem. Mag mamua hagt'a di warp'aa sĩwe chi hayau hoo hat'ajim hanʌm, hi chaaita dau hap'ʌʌ hur k'itʌm. Magbaawai jöoi t'ãrau hãwatbajim haajem. Mag warag k'ap'ig mawia hich chaai hö p'ʌʌr jõinaa k'ĩir hʌ̃ʌ haujim haajem. _7‘Mag gaaimua warramjö pua mʌrʌg pʌch chaai haju k'aba sim. Mʌrʌg hiewaa haju k'ãyau sĩi mʌrʌg pʌch piyón habá; mʌ pʌ hat'ee hich mag p'idk'a chitaju’ ha hiek'aimaju” k'ĩirju hat'ajim hanʌm. F“Mʌg chirabnaa mʌ majugui” hajim hanʌm “mʌch haai haar. Maimua barimawia mua hirig ‘Tata, chadcha mua Hẽwandam dak'ĩir pekau wauwia pʌ dʌ̈ijã k'aigba habarm’ haimaju. #K'ãai hãb mag hoo chirʌʌ hawia t'umaa k'ĩirjumamua hich wir haigpai magjim hanʌm: “¡Hëh! Mʌ haai di haar hi piyonnaan bʌ̃ʌrjã k'öju hat'ee haugchëba biwaa t'ʌnʌm hee, mʌchta mʌch k'ĩir lökgau jãdaúa mʌig mʌ t'õo warrumgui” hajim hanʌm. 3_Mag chadcha mawia k'ũsnaan t'ʌa hoo chirʌmua jãsooga haawai chi k'ũsnaanag p'at'au deechë nʌm heemta dʌ̈i k'öm hiigjeejim hanʌm, chi k'ũsnaanau k'ö nʌm dʌ̈i hãba, bʌ̃ʌr k'ãijã jãd t'õo hawaag. Mamʌ magʌmjã hãbmuajã hirig “Ya magan k'öjuma” haba haajeejim hanʌm. FJãsogau hich magbaadeewai woun hãb sĩerr haar mawia parhoobam p'idagdam k'ãijã hichig deemk'ĩir jëeuwimajim hanʌm. Magbaa magua hirig jaaupʌ̈ijim haajem, k'ũsnaan t'ʌamk'ĩir. NMaimua mag p'atk'on nem parhoobam gaai werba sĩi hawia t'um höbapʌ̈im hee hĩchab jãdau t'eega burrjim haajem, hi sim durr. Maimua magbaadëm dʌ̈i ya hĩchab jãsogau mas haadëjim haajem. } Mag deetarr k'ur k'ãai k'apancha k'aba nʌm hee, hichig nem deetarr t'um përk'ʌʌipʌ̈iwia hag p'atk'on dʌ̈i warre warp petajim haajem, deeum durr. Mamʌ mam pawia nem hoobam gaai hichdëu gastaam haig p'atk'on hãr gastaa sĩeimajim haajem. lQ K'ãai hãb chi hiewaa chi hẽudeemua hich hayag, “Tata, pʌ meebaadeewai marau jʌ̃aju nem warre magan mʌrʌg mʌch jua hee dee chirbá” hajim hanʌm. Magbaawai jöoirau chadcha hamag jigbaadëjim haajem, hamachpierr. ~u Maimua jãga Hẽwandamau hõrau hich hiigwai hisegba haajem k'ap hamk'ĩir, Jesuu mag hich haig bëetarr k'ʌʌnag mʌg nem hĩgk'aajã hĩgk'ajim haajem hĩchab: —Woun jöoi hãb simua chaain numí wai sĩejim haajem, hemk'ooin hap'a. /W Magnaa hich Jesuupai, Hich jãgta hʌ̃gt'arjã hĩchab Hẽwandam chognaan honee hap'öbaadeejemgui hajim hanʌm, har woun hãb k'ãijã hich k'aibag hisegwia k'ĩirjug hajap'am jʌrwia Hẽwandam hich t'ãar hee hat'am hed. Hẽwan p'atk'on hãr gastaa nʌrrʌʌ hat'urtarr hag nem hĩgk'aa mS Maimua mag baau hat'aawai, ¿chijãg hʌʌirauta hich k'apeen hich di dak'a naajem k'ʌʌn t'ʌ̃rk'a hauwia, “Keena, hĩsin mʌʌn honee hʌm, mʌch p'atk'ondam hok'oo wai hʌarr baau hat'aawai” habaju k'ai? hajim hanʌm. w gMaimua hĩchab mʌg jaaujim haajem: ’K'anim nemjö hʌʌi hãb simua p'atk'on chi dau daí happai diez wai sim, maimua mag heem hãb k'ãijã hok'oobaadeewai, ¿chijãg hʌʌirauta bʌ̃ʌrjã hich p'atk'on jʌrba hich mag sĩuju k'ai? Par jãgan hirua hag bʌ̈rre lámpara paanaa, dijã t'ũapwia, nem pʌaba jʌr sĩi hawia, baau hat'ajugui hajim hanʌm.  Keena, hich jãgta haajemgui hajim hanʌm hĩchab hʌ̃gt'arjã: Har hõor k'apan hamach hajaug t'öwia Hẽwandam dʌ̈icha wënʌrrʌm haajem k'ʌʌn gaaimua honee haju k'ãyau, pekau pömk'am k'ʌʌn heem hãb k'ãijã hich k'aibag hisegwia Hẽwandam hich t'ãar hee hat'am hed hʌ̃gt'armpeenjã honee hap'öbaadeejemgui hajim hanʌm hĩchab. P'atk'on hok'ootarr nem hĩgk'aa L Maimua di haig pachëwiajã, ¿k'aíuta hich k'apk'ʌʌn dʌ̈i hich di dak'a naajem k'ʌʌnpa t'ʌ̃rk'anaa, “Keen, mʌ honee chirʌm, mʌch oveja hok'ootarrdam hoo hat'aawai” habaju k'ai? r ]Maimua mag baau hat'aawai, ¿k'aíuta sĩi honegau dich nemchaaidam hud haibëebaju k'ai? hajim hanʌm. & E—K'anim nemjö mʌg nʌm haig hãbmua cien ovejas wai sim, maimua hãb hok'oobaadeewai, ¿k'aíuta tagam k'ʌʌn dö wajaug hee p'ëpʌawia mag hok'oo k'itʌmdam jʌraan mabaju k'ai? hajim hanʌm. Keen, par maadëu dich nemchaai haawai baaubam haigjã hook'a k'itʌʌ habarju. s_Magbaawai hichdëu ham mag hiek'a nʌm hũrwia, mʌg nem hĩgk'aadam jaaumamua hamag magjim haajem: ,QMagbaawai chi hajap'a Hẽwandamau Moiseeg hiek p'ãpitarr hʌʌrk'aajem k'ʌʌn, maimua hag hiek jawaag hat'ee chi machnaan dʌ̈imua Jesús higwia, —Hi dën mʌg wounau chan pekau pöm sĩsidʌm k'ʌʌn hawiajã hisegba hich jãg warag ham dʌ̈i t'ach k'ö nʌrraajem hanaajim haajem. E Biek hãb Jesuu jãga Hẽwandamau hõor peerdʌajẽ ha jaau sim haig, gobiernoog dëbpaar paar nʌm jëeujem k'ʌʌn k'apan bëe t'ʌnaajim haajem, chi pekau dapnaanpa, hi hiek hũraan. q[#ni jẽb p'ʌichichag dʌ̈i waaurëunaa nemjĩir bʌ̈ k'uagjã serbiiba sĩsiju. Mag serbiiba sĩsiewai sĩi barpʌ̈ijugui hajim hanaabá. Hich jãgaugui hajim hanʌm hĩchab har mʌ hiek hʌ̈k'amaaugau hamach nem k'õchag t'um hisegba nʌm k'ʌʌnjã. Keena, jʌ̃g hʌ̃rʌʌnaa cha mua jaau chirʌm hajap'a hũrbat ha jaaumajim haajem, hich Jesuu.fE"Mag hamach nem hisegmap'am k'ʌʌn higwi hiek'ak'agmamua hĩchab, ’T'ak'aran chadcha nem hajap'amʌugui hajim hanʌm; mamʌ mag sim nak'a haadëk'iin, ¿k'ant'ee serbiiju? Pöd bʌ̃ʌrjã hagua nem p'öju k'aba, 1!Hich hagjöta haajemgui hajim hanʌm hĩchab mʌ dʌ̈i k'apeerk'aagjã. Mʌʌta nacha pãrau hʌ̃rcha k'õsinaa mʌg jẽb gaaim nem pãachdëu k'õsim t'um hisegbam chan, pöd mʌ k'apeen haju k'aba nʌmgui hajim hanaabá. T'ak'aar nak'a haadëk'iin ¿k'ant'ee serbiiju?  Hirua mag k'ĩirjumʌn, hagt'a warm dʌ̈i t'ẽuju nawe, warp nʌwe k'aug haujugui hajim hanʌm, hichdëu pödbaju. Magbaawai hirua hich soldaaun warm k'ʌʌn haar chogpʌ̈iju, mak'ʌʌnau chaigpabaimaawai wërbʌju harrjã wërbʌba warag k'õinaa nʌisieg. xiMagnaa deeum ejemplo higwia, ’Wa magbam k'ai, ¿k'anim reita deeum hagjö hichjö reik'a sim dʌ̈i juurhi hee hich wërbʌan maju nawe k'ĩirju sĩi habaju k'ai hajim hanʌm, hajap k'ap haag? Hirua k'ap'ʌ simgui hajim hanʌm, warmua soldaaun k'apanag veinte mil wai sĩewai hichdëu diez milpai wai sim. Mag juurhi hee maju nawe, ¿hirua k'ĩirju haubaju k'ai, mag hich soldaaun magcha k'apan k'aba durrum dʌ̈i warm k'ʌʌn k'apan t'ʌnʌm haar wërbʌan petaawai hichdëu pödbaju? 9k“Mʌg wounaun par di hëu haubajuuta sĩi dibʌ̈ happai jãg hidëu k'õs juk'abaadëjim” hajugui hajim hanʌm. Hich jãg di hëwaagpaawai k'ĩirjuajemjöta k'ĩirjuju haai simgui hajim hanʌm mʌ dʌ̈i nʌrraagjã, dich dau hap'ʌʌ haju k'ap'ʌ simjã magʌm higba warag magʌm hãwat nʌrraag. OMagjã k'ĩirjubanaa, heeu dëgölp di hëuju haadëwia, dibʌ̈ happai k'ãijã juk'a sĩuwia, pöd hëu hauba hich mag werba sĩuk'iin, bigaaum k'ʌʌnau hich k'ĩircha k'ãijã hi wauwia hirig, ~wMagnaa hamag, ’¿Chijãg wounauta hich di hëwaagpaawai nacha k'ĩirju sĩi habaju k'ai hajim hanʌm, k'an nemta p'ë hauju, k'achpai higju, wa p'atk'on k'ãijã dʌ̈rr k'aba habaawai pöd nem higju t'um p'ë haubaju k'ãijã k'ap haag? 2}]Har chi mʌ dʌ̈i nʌrram k'õsi simuan warre hich p'it'urg hau nʌrrajujã k'ap'ʌ haju haai simgui hajim hanʌm, mʌ gaaimua chik'amnau hich t'õoju k'ap'ʌ hawiajã hich mag mʌ bʌ̈ hogdʌba nʌrraju haawai. Mag hãwatbaju chan, parta hidëu k'õs mʌ dʌ̈i nʌrrʌm hajugui hajim hanʌm. )|K—Hãbmua k'ãijã mʌ dʌ̈i hogdʌba nʌrraju k'ĩirju simta k'ũchpaijã hich dënnaan k'a hogdʌmap'a wa hich hʌʌi, hich chaain, hich k'odnaan k'ãijã hogdʌmap'anaa hich dau hap'ʌʌ haju k'ãijã k'ĩirju sim chan, pöd mʌ dʌ̈i k'apeer k'aju k'aba simgui hajim hanʌm. {}Mag Jesús mam dʌ̈i hi hẽudee hõor pöoma wëtmajim haajem. Mag hich hẽudee wëtum k'ʌʌnag magjim hanʌm: uzcYa maadëu k'ap'ʌ nʌm, har nacha t'ʌ̃rwia bëeba harr k'ʌʌnau chan hamau bʌ̃ʌrjã mʌ t'ach hisĩebajugui hajim hanʌm, chi nacha t'ʌ̃rtarr k'ʌʌn higwia. Dich nem t'um hisegba nʌm chan pöd Jesús k'apeen haju k'aba nʌm yMagbaawai hich jöoirau deeu magjim hanʌm, hich chogag: “Jũrr p'öbör higaau mawia parhooba har hich jãg dau hap'ʌʌ k'it'ëem k'ʌʌn t'um pʌchdëu hoomam p'ë haipidú” hajim hanʌm, “warre hõrau di dʌ̈rrk'aba sĩwaag. Pʌch hiek hʌ̈k'aba habaawai hamag t'um hajap'a jaaumamua hichiita mua ham mʌch dʌ̈i t'ach k'ömk'ĩirta t'ʌ̃rk'ʌʌi chirʌm habá” hajim hanʌm. pxYMag jaaubaawai chi chogau mawia, hichdëu jaaupʌ̈itarrjö hawia, deeu barchëwia magjim haajem, hich patronag: “Mua t'um pʌchdëu jaautarrjö habarm. Mamʌ magʌmjã hagt'a hõor k'apaana dʌ̈rr haju simgui” hajim hanʌm. uwcMagbaawai mag chi hiek jaau chitarr woun deeu hich happai bëewi hichig warm k'ʌʌnau jaaumarrjöo jũrr hich patronag jaauchëjim haajem. Mag hũrbaawai jöoi k'ĩir machag t'ʌnʌmua magjim haajem, hich chogag: “Petá” hajim hanʌm, “deeu. Maimua jöpk'ar jũrr kaaijã hee har dau hap'ʌʌ k'it'ëem k'ʌʌn p'ë haipidú hajim hanʌm: har bʌ̈ bisi wa juadam k'ãijã bisi k'it'ëem k'ʌʌn, k'u t'ũuiba t'ũuiba k'it'ëem k'ʌʌn, maimua har dau k'ĩsu k'it'ëem k'ʌʌnpa.” ?vwHich mag jajawagmamua hẽudeecharam haar jaaubaimaawai magua paawai magjim hanʌm: “Mʌ maju hajieb mamʌ, mʌch hʌʌi dʌ̈i hewaa pa chiraawai pöd mabajugui” hajim hanʌm. \u1Maimua hãbak'ai haar jaaubaimaawai maguajã hagjö, “Mʌ pöd mabam, p'ak hemk'ooin diez heeu përk'a hautarr p'idag hee wai jẽraan p'ë harrju haawai. Jãgba hak'iin chadau mʌ mak'amgui” hajim hanʌm. %tCMaimua mawia, chi chogau jajawagmampierr bëemaaugau, jũrr pogk'a jaaumaajeejim haajem, chi bëeju harr k'ʌʌnau. Nacha jaauwimatarr haiguimua magjim hanʌm: “Chaig hewaa jẽb për hautarr hoon maju chiraawai mʌ pöd mabam; hidëu hẽudeem hat'ee k'ërtarrau” hajim hanʌm. GsMaimua chadcha p'iejãb wauwia, ya t'ach k'öju hed haadeewai, chi patrón jöoirau hich chog pʌ̈ijim haajem, hich dʌ̈i hiek'atarr k'ʌʌn haar jaaubaimaawai t'ach k'oon bëemamk'ĩir. .rUHichig magbaawai jũrr Jesuu hirig, —Mua pʌrʌg nem hĩgk'ak'imgui hajim hanʌm. Magnaa, Jöoi hãb sĩejim haajemgui hajim hanʌm. Mag jöoirau hõor k'apank'am k'ʌʌnag jaau wai sĩejim haajem, hichdëu p'iejãb pöm waubapäaiwai mak'ʌʌn t'um hich haig t'ach k'oon bëemk'ĩir. fqEMag Jesús hiyʌ̈ʌ sim hũrwia, hãb hi dʌ̈i hãba t'ach k'ö sĩerrau hirig, —Hʌ̃gt'ar pawiajã hich mʌg cha maach nʌmjö Hẽwandam dʌ̈icha t'ach k'ö sim wounan chadcha hi honee hajugui hajim hanʌm. kpOPua mag k'it'ëem k'ʌʌn dʌ̈ita magmʌn, hamau chadcha pʌ dʌ̈i pöd hagjö habaju, mamʌ magtarr paar Hẽwandamauta jũrr pʌ honee hapiju. Har hi hiek hʌ̈k'a durrumua k'ëchtarr k'ʌʌn deeu hiiu p'iidʌ nʌm jaar, magtarr jũrran hichdëuta pʌrʌg p'agjugui ha jaaumajim haajem. Hẽwandam dʌ̈icha t'ach k'ö sim wounan chadcha honee haju o9 Magju k'ãai pʌch p'iejãb pöm waupʌ̈iwia t'ach k'oog hõor t'ʌ̃ʌrwai dau hap'ʌʌm k'ʌʌndamta t'ʌ̃rbá hajim hanʌm: har bʌ̈ bisi wa juadam k'ãijã bisi k'it'ëem k'ʌʌn, har k'u t'ũuiba t'ũuiba k'it'ëem k'ʌʌn, wa har dau k'ĩsu k'it'ëem k'ʌʌn k'ãijã. n7 Maimua hich t'ach k'ömk'ĩir t'ʌ̃rtarrag magjim hanʌm hich Jesuu: ’Deeu pʌch p'iejãb dʌ̈rrcha wauwia t'ach k'ömk'ĩir hõor t'ʌ̃ʌrwai hoob sĩi pʌch k'apk'ʌʌn happai t'ʌ̃rk'ʌyam hajim hanʌm, ni pʌch k'odnaan, ni sĩi t'ʌ̃r k'odpaim k'ʌʌn happaijã t'ʌ̃rba, ni sĩi p'atk'on paraam k'ʌʌn pʌch dʌ̈i hãba di dak'a naajem k'ʌʌn happaijã hoob t'ʌ̃rk'ʌyam. Pua magʌm k'ʌʌnta k'ĩirjuwia t'ʌ̃rk'ʌʌimʌn, magan hamaujã hagjö wauwia pʌ t'ʌ̃r hat'aawai deeu pʌrʌg p'agbarmjöta haju. vme Mag, pãrag mag chirʌmʌn, har hamach t'öwia chik'am dʌ̈i hat'uucha haajem k'ʌʌnta jũrr mʌg hatag paawai ham Hẽwandamag chaigpa hoo sĩsidʌ haju. Maimua har mag hamach dʌ̈i hat'uu nʌm k'ʌʌn hichaaurjã magʌm haba sĩi warag serbiibamjö haajerr k'ʌʌnta jũrr mʌg hatag paawai Hẽwandamau warm k'ʌʌn k'ãyaujã hʌ̃rpai hapiju hajim haajem. Ol Magju k'ãai hãbmua k'ãijã hich jua pʌr nʌm p'iesta hee pãach t'ʌ̃r haauwai pãachta warm k'ʌʌn hëugarcharam sie gaai jupbat hajim hanaabá. Pãar mam hohoodö nʌm hoobaawai, chi jua pʌr chirʌm wounau pãrag, “Keena, jũrr mau na jupbahut” habaawai, chigag chuk'u pãachta warm k'ʌʌn na hohoodö haimaju. .kU Mag pãachta sie hajapcharam gaai hohoodö nʌm haig, chi jua pʌr chirʌm wounau bëewi pãrag “P'iidʌtk'abat, mʌg sie deeum k'ʌʌn hat'eemʌu” haicheewai, heeu dëgölp pãar k'ĩir naauwia jũrr hõor hëugarcha k'ĩir naa hohoodö haimaduk'am hajim hanʌm, tagam k'ʌʌn dak'ĩir. *jM—Dëgölp hãbmua k'ãijã hich jua pʌr nʌm p'iesta hee pãach t'ʌ̃r haauwai, hoob pãach k'ĩrau chan sie hajapcharamta hook'anaa pãachta pör garcha jupmiet hajim hanʌm. Magbam heeu mag sie pãach k'ãyau chi t'et'em k'ʌʌn hat'ee wai nʌm gaai k'ãijã pãach jupduk'am. ]i3Maimua Jesuu hoowai, jũrram k'ʌʌnau hamachig jaauba nʌm hee hamachdëuta sie hajapcharam jʌr haunaa nacha hohood haadeewai, chi t'ʌ̃rk'ʌʌipʌ̈iwia bëetarr k'ʌʌnag magjim hanʌm, ham wawimamua: 2h]Mamʌ hich hiek hʌ̈k'amk'ĩir par hirua mag jëeu hohook'amjã ni hãbmuajã hi hiek hʌ̈k'abajim hanaabá. Jua pʌrtarr p'iesta hee t'ʌ̃rk'ʌʌitarr k'ʌʌn 0gYMaimua jũrr hich dʌ̈i hãba t'ach k'oog haig narr k'ʌʌnag magjim hanʌm: —Pãar cabaai k'ãijã wa pãar p'ak k'ãijã jẽbdeg burrwia pöd hich hap höbërba sĩsim hoobaawai, ¿k'aíuta hag bʌ̈rre mawia hich nemchaai jẽu haubaju k'ai hajim hanʌm, sĩi jua hʌ̃ʌijem hed hawia? "f=Mamʌ mag hamachig Jesuu jëeubarm hũr nʌmjã ni hãbmuajã jʌ̃ʌ habajierram hanaabá. Mag hamachig k'abamjö warag k'ĩuu habaawai mag chi k'a höhöodö k'itʌm hich haig t'ʌ̃rnaa, hi gaai pʌrbaawai monaaupʌ̈iwia, hirig, —Pʌ maju haai chirʌmgui hajim hanʌm. yekMag hoobaawai warag hiyʌ̈ʌ nʌmua Jesuu chi machnaanag jëeunaa hĩchab chi fariseonaanagjã jëeumamua, —¿Pãrau hoowai mʌg jua hʌ̃i nʌm hed hõor mor masim k'ʌʌn monaauju haai sĩ, wa monaauju haai k'aba sĩwi? hajim hanʌm. hdIMag ham t'ach k'ö nʌm haig bëewi sĩejim haajem hĩchab, woun hãb k'a höhöodö k'itʌm. {c qK'ãai hãb fariseonaan heem hãb hĩchab chi pörk'a simua Jesús hëeurrjim haajem, hich di haar hi dʌ̈i hãba t'ach k'oog. Mag hed sĩi jua hʌ̃ʌijem hed harr haawai hamachdëun hãba hirigta heerpapa haajeejim hanaabá, heeu dëgölp mag pöd bʌ̃ʌrjã nem wauju k'abam hedta bʌ̃ʌr k'ãijã jua peert'ʌ nem waubaawai magʌm gaaimua hi himeraa pʌr hawaag. ab; #Jãgtarrau nau pãrau hoomaa habarjugui hajim hanʌm. Nau mʌ mʌg chitʌʌ hawia petaawai Hẽwandamau sĩi di pariim hee wouchnaan p'ëpʌabaajemjöta t'ʌbagk'a nʌisijugui hajim hanʌm, pãran. Magbarm haigmua chan tag pãrau mʌ hoobamgui hajim hanʌm. Pãrau mʌ hoojuun, hãba ya pãachdëucha deeu mʌ hurum hoowia, “Hʌ̈uchata Hẽwandam, pua pʌch jũrr pʌch Chaaita maar hat'ee Reik'a pʌ̈ibarm” hanʌm haigta pãrau deeu mʌ hoojugui hajim hanʌm.aw "Maimua Jerusalenpienta warag hʌ̃apërwia magjim hanʌm: ’¡Hëh! ¡Aay, Jerusalenpien! Pãraun chadcha warrgarweta Hẽwandamau hich hi jaaumk'ĩir chogpʌ̈i nʌm k'ʌʌnjã k'a k'õchk'aba, pãrau warag mokoujã ham bar wai nʌmua k'ëchpʌ̈imaajemgui hajim hanʌm. Biek k'apan mua pãrag jaaujeejim, hãt'ãrr hʌʌirau hich chaaindam t'umaa hich hich heegar t'ʌa wai juupjemjö, pãar t'ʌa wai chitaag. Mamʌ magtarrjã pãachdëuta bʌ̃ʌrjã mag k'õchk'abajierramgui hajim hanʌm. /`W !mag hagt'a höba sĩewai hich mʌg mʌch p'idag höpʌ̈ibam haarjã hogdʌba jaau chitʌmua Hẽwandam hi jaaujem k'ëchmien p'öbör hee barjugui hajim hanʌm, Jerusalén. ¡Jãga mag mʌjã hĩchab Hẽwandam hi jaaumieta Jerusalén p'öbör chaaur hamau mʌ t'õobarjugui! hajim hanaabá. C_ Magbaawai hichdëu hamag magjim hanʌm: —Hërëubaadëwi hirig, “Hich hip'it'ur hidëu mag sim; mʌg hed gayan mʌʌn hichiita hich mʌg hõor mor hee bën k'aigbampa jʌr wërpnaa hich mʌg hõor monaau chitaju” ha jaaubaimat hajim hanʌm, mʌ himeerba. Magnaa hĩchab, Ya mʌ p'idag höimʌʌ pamam; h^I Hich mag hedcha Hẽwandamau Moiseeg hich hiek p'ãpitarr hajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌn Jesús haig bëewi hirig, —Rey Herodeeu pʌ t'õopäaig hẽk'a sim. Pʌchta mʌigmua jöpk'aa higbaad haichëjierram hanʌm. S] Mag Hẽwandamau hõor hi hagk'abaadëm hed har mʌg jẽb gaai haawai hamachta warm k'ʌʌn k'ãaijã hajapcha nʌm haajem k'ʌʌnta k'apan k'abacha höbërju. Mag k'ãyau har chik'amnau serbiibag p'ëejem k'ʌʌnta k'apanaacha Hẽwandam sim haar höbërjugui hajim hanʌm, hich Jesuu. Jesuu Jerusalén p'öbör hʌ̃apërtarr G\ Maigta pãar k'ĩir machag hajugui hajim hanʌm, pãach pöd dubba nʌm daar durrpierram k'ʌʌnpata dub t'ʌnʌm hoowia. Maig t'ʌnaaju: hedau höbeerjem garm k'ʌʌn, hedau duubjem garm k'ʌʌn maimua deeum durram k'ʌʌnpa bëemawia Hẽwandam dʌ̈i hãba honee t'ach k'oog hohood hap'öbaadëjugui hajim hanʌm. W[' Pãrau hoowai chadcha pãach daaugajãrpai t'ʌbagk'a nʌisim hoobaawai, pãrau hicharaucha sereeu höo t'ʌnʌmua, warag gaai machgaupa hihesse haadëp'ʌmua, pãrau hoojugui hajim hanʌm: jöoi Abrán, Isá, Jacob, maimua tag warrgarwe Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌn hich dʌ̈i hãba hi bigaau honee hohoodö nʌm. Maagwai pãachta k'õinaa ham mag honee nʌmjö hi dʌ̈i wënʌrraju haajerr k'ʌʌnta pãran hich mag hiseg nʌisim hiek'augui hajim hanʌm. Z% Mamʌ magbaawai hirua hĩchab pãrag magju: “Ya mua pãrag jaaubarm. Mua chan tag pãar k'augbam. Pãach sĩi nem k'aigbam happai wau wënʌrraajerr k'ap, pãadëu warag pãachta mʌ haigmua chawag hërëubaadët” ha hiek'ajugui hajim hanʌm, Hẽwandamau pãrag. Y Magbaawai pãach weeu haumk'ĩir, pãrau hirig magjurau: “¿Pua maar k'augbata chirʌ́? Maar pʌ dʌ̈i hãba t'ach k'oojerr k'ʌʌn k'abahab. Pʌ k'abajieb maar maestro. Pua hante maar p'öbör hee Hẽwandam hi jaauba haajeejieb” haju hirig. X5 Pãrau dubaag hẽk'awiajã ya chi dik'ʌ jöoyau p'ãarbapʌ̈im chan, par pãrau daaugajãrmua, “Señor, maar weeu hat'á” hawiajã, jũrr hierrmua hirua pãrag, “¿Pãar jamaam k'ʌʌnauma? Pãar chan mʌ haiguim k'ʌʌn k'abamgui” haju, warag weeu haubaju haawai. 9Wk —Hʌ̃gt'ar höbëraagan, puertdidam bʌ̃rʌʌ k'itʌm hee dubaagpamjöta haajemgui hajim hanʌm. Muan pãragan, mag puertdidam p'ĩrk'i k'itʌm heeta dubju hẽk'abat ha chirʌm. Mʌg hatag hõor pöm hag hee dubam k'õsi hajup mamʌ, mag t'ʌnʌm k'ʌʌn heem hãbjã pöd dubbajugui hajim hanʌm. 7Vg Hi mag nʌrrʌm hee hãbmua hirig, —Señor, ¿hʌ̃gt'ar höbërju k'ʌʌnta k'apanaacha nʌ wa hok'ooju k'ʌʌnta k'apanaacha nʌwa? hajim hanʌm. Magbaawai Jesuu hirig, FU Jesuu hich mag Hẽwandam hiek jaau nʌrraajeejim haajem p'öbörpierr, didam k'apan k'aba dʌnʌnʌidʌm heem magwe hich nʌrrʌmpierr. Mag mamua warag Jerusalenag maa hajim haajem. ST Hich hiiu haawai hich hiek haaidʌpi nʌmʌn, hʌʌi hãbmua harin dʌ̈rrcha sim hee levadura pʌ̈itarrjöta sĩerrʌmgui hajim hanʌm. Levadura bʌ̃rʌʌ pʌ̈itarrjã maadëu haaidʌmam chan hooba haajem; mamʌ mag simuan harin t'um hʌrpi haaujem. Hich hagjöta simgui hajim hanʌm hĩchab Hẽwandam hiek mʌg mua jaau chitʌmjã. Mʌʌgwaiwe chan hõor pöm mʌg wëjöm hee hagt'a pömcha haaidʌba sim. Mamʌ mʌg hatagta durr warp'am magwe haaidʌbaadee t'umaam k'ʌʌnau hũrab k'aba hũrjugui hajim hanʌm, hich Jesuucha. Hʌ̃gt'ar maajem k'ʌdan p'ĩrk'i k'itʌm haajem BS} Maimua deeu hichdëupai hamag, ’Pãrau k'ĩirjuawai ¿jãga sim habarí Hẽwandamau hich hiek haaidʌpi nʌm, maimua jũrr k'an dʌ̈ita mua pãrag jaaubark'iin? hajim hanʌm. R) Magnaa hichdëupai, Mʌg Hẽwandam hiek'an mostaza daudam woun hãbmua hich nemjĩir hee jĩirjemjöta sĩerrʌm. Hichta nemjĩir daudam t'umaam k'ʌʌn k'ãyaujã bʌ̃rʌʌcha k'itʌm. Mamʌ mag k'itʌmʌn nem bãau k'ap'í bãauwia sĩi pabʌ̈ pöm hãdëe dʌnʌisiejemgui hajim hanʌm. Mag hãdëe dʌnʌisiewai nemchaaindamau hag gaai hamach didam hëup'öbaadeejem. Hich hagjöta simgui hajim hanʌm hĩchab mʌg Hẽwandam hiek mua pãrag jaau chitʌmjã. Mʌʌgwaiwe chan k'apan k'abata hʌ̈k'a durrum; pari mag durrumuata warag nem pöm haaidʌbapäaiwai, hõor k'apank'am k'ʌʌnau hʌ̈k'ajugui hajim hanʌm. Levadura dën nem hĩgk'aadam QQ Mag hiek'ak'agmamua hĩchab magjim hanʌm hich Jesuu: ’¿Pãrau k'ap'ʌ nʌ, jãga sim habarí Hẽwandam hiek mua jaau chitʌm, maimua k'anjöta sim ha mua pãrag jaaubark'iin? hajim hanʌm. BP} Jesuu mag hamach höbeerbapʌ̈im hũrwia hi hoomap'a haajem k'ʌʌn t'um chigaa hap'öbaadëjim hanaabá, hamachta. Mag ham chigaa nʌm hee, tagam k'ʌʌn t'um haig narr k'ʌʌnau hamach daúa Jesuu mag nem wau sim hoo nʌm gaaimua honee nʌm hiek'au Hẽwandamag, “Hʌ̈u chadcha pua marag pʌch jua t'eeg hoopibarm Hẽwandam; hag na marau mʌgjö chan nem hooba haajemgui” ha hiek'a naajim haajem. Mostaza dën nem hĩgk'aadam O' Pãrau pãach nemchaainjã mag dö döpi k'ʌrrk'a nʌmta, ¿k'an jãgwia mʌg hʌʌi hĩchab warrgar jöoi Abrán k'ararrau hʌ̈k'aajerr hag Hẽwandam gaai hʌ̈k'a simta pöd hi monaauju k'aba sĩ, jua hʌ̃ʌijem hed hawia? Jãg sim haig hijã hĩchab dieciocho años meperau hi pʌrnaa hö jʌ̃ wai simjö simta hẽerpʌ̈i nʌm k'abahab hajim hanʌm, jãg bënëu hi hogdʌpʌ̈imk'ĩir. VN% Magbaawaita maach Pör Jesuu hirig magjim hanaabá: —Woun sëunem, ¿k'ant'eeta pʌ mag chitʌ́ma? hajim hanʌm. Pãar mag jua hʌ̃ʌijem hed bʌ̃ʌrjã p'idk'aba haajem hanʌmta, ¿k'an jãgwia pãrau pãach cabaai wa p'ak k'ãijã dö döpien p'ë harrjẽma? ¿Jãg nʌm chan magan p'idk'a nʌm k'abahab? hajim hanʌm. oMW Mamʌ magbaawai mag hamach hãba biirdʌ nʌm hag degam chi pörk'a sĩerr Jesús dʌ̈i meeuk'abaadëwia jũrr k'ĩir mor chigpai hõragta, —Seman gaai seis diaspai p'idk'aju haai nʌmgui hajim hanʌm. Mag seis diam heen chadau pãadëu bëewia pãach monaaupibat hajim hanʌm. Mamʌ hoob mʌg sĩi jua hʌ̃i k'eeujem hed k'abajupama hajim hanʌm. FL “Mua pʌ monaauk'im” hanaa, hi hʌ̃r jua hausĩubarm bʌ̈rre p'õ t'ʌrrk'a k'ajapp'a hoo dʌnʌisijim hanaabá, monakk'a. Mag hich monaaubapäaiwai honegau Hẽwandamag, “Hẽwandam, hĩsin chadau pua mʌ hʌ̈uta habarm. Pʌjö jua t'eegk'am chan mʌg jẽb gaai chuk'um. Hʌ̈u habarmgui” hajim hanʌm. RK Jesuu mag hoo hat'aawai dau hee haug k'augwia, hi t'ʌ̃r haunaa hirig, vJe Maig hʌʌi hãb sĩejim haajem. Mag hʌʌi mor machpawia dieciocho años sĩi jã bʌrëu k'itaajeejim hanaabá, bën k'aigbam hi mor hee dubwia. Magtarr haigmua pöd bʌ̃ʌrjã p'õ k'ajap'a t'ʌrrk'aba hich mag k'itaajeejim hanʌm. I Biek hãb jua hʌ̃i nʌm hed Jesuu Hẽwandam hiek jaau sĩejim haajem, judionaan hãba biirdʌwia Hẽwandam hiek jaaujem deg. uHc Mag bʌ̈ k'uabaawai chëmʌn hʌ̈uma” hajim hanʌm. “Mamʌ mag bʌ̈ k'ua nʌmjã hich magpai chëba habarmʌn magan chadau t'upʌ̈ijugui” hajim hanʌm, chi bʌ̈ jaarjemua. Jua hʌ̃i nʌm hedcha Jesuu hʌʌi hãb monaautarr G Magbaawai, “Patrón jöoi, magan hidëu año hãb hoo hat'á” hajim hanʌm, chi nemjĩir bʌ̈ p'ʌajem wounau. “Jãg sim k'ai, mua warag hag bʌ̈k'ʌrr wa p'ʌʌrdʌpʌ̈inaa p'ʌichichagau hi bʌ̈ k'uajugui” hajim hanʌm, “chëmk'ĩir. 3F_ Magbaawai di haig pachëwia magjim hanʌm, chi nemjĩir jaarjemʌg: “Higo jõm k'õchgau año t'ãrjup pam sĩi haar hoo k'ʌrrk'a chirʌm; mamʌ chëba sĩerraawai gaai hooimaba haajem. Jãgan jãg sĩpí warag t'ubapʌ̈i” hajim hanʌm. “Magba par chëbam jãg sĩejemgui” hajim hanʌm. (EI Mag jaau dichwia hichdëupai mʌg nem hĩgk'aa hamag jaaujim haajem: ’Woun hãbmua hich uvadö hee nemjõ higo hanʌm jĩir wai sĩejim haajem. K'ãai hãb jõm k'õchag haadeewai haar hoon majim hanʌm. Mamʌ mag hoon maawai bʌ̃ʌrjã chëba sĩi hë meuu dʌnaajim hanaabá. tDa Mag hamach happaita Hẽwandam dak'ĩir hiekk'õr pömaacha narr gaaimuajã k'abajimgui hajim hanʌm, deeu hichdëupai. Hẽwandam dak'ĩran t'um hich hagjö t'ʌnʌm, nem k'aibag. Pãraujã hĩchab pãach k'aibag t'umaa k'ĩirjuwia Hẽwandamag chugpaapi jëeubam chan pãach t'um ni hãbjã peerdʌbamgui hajim hanaabá. Higo chëba sĩerrarr hag nem hĩgk'aa C{ ¿Wa pãrau k'ĩirjuawai, har t'ʌrrdö Siloé haajem higaau di pöm sĩerr burrwai hõor dieciocho k'ëchtarr k'ʌʌnta tagam k'ʌʌn Jerusalén p'öbör hee naajem k'ʌʌn k'ãyaujã hiekk'õr pömaacha naajĩwa hajim hanʌm, Hẽwandam dau na? jBM Mag gaaimua k'abajim, mamʌ mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm: Pãrauta chadcha pãach k'aibag t'umaa hãsie hewag k'ĩirjuwia Hẽwandamag chugpaapi jëeubam chan pãachjã dʌ̈i k'ëchjurau hajim hanaabá, hamachigcha. 'AG Mag hichig jaaubaicheewaita Jesuu hamag, —¿Pãrau k'ĩirjuawai, mag Pilato soldaaunau dau haugjã chuk'u k'ëchpʌ̈itarr k'ʌʌn warm k'ʌʌn hagjö Galileapienk'a t'ʌnʌm k'ãyaujã hatcha k'aibag pöm sĩsid haawaita mag ham k'ëchpʌ̈ijim k'ai? hajim hanʌm jũrr hamag. #@ A Hich mag hed gaai hĩchab hãaur k'ʌʌn hich Jesús sim haig bëewi hirig nem hĩgk'a naaichëjim haajem. Mag hĩgk'amamua hirig, —Galileapien Haai hi jëeujem deg nemchaain k'ëchwia p'aa nʌmua hagua Hẽwandamag hamach k'aibag chugpaapi jëeu naajimgui hajim hanʌm. Ham mag Hẽwandamag jëeu durrumta, ham haig Pilato soldaaun bëewia sĩi ham k'ëchpʌ̈ichëjim haajemgui ha jaau naaichëjim haajem. x~p}D|{zaywuUt8s=r4qbponmkjj:i-h)gfe0cb4a_];\r[wZmYFXX WtV"U3TYSS&QPzOMLKK5J[HGFEDD9BBNAA5?`>=<< ;#:|98 7B6321-,j*)('&&/$z#"!!T QY YyY " (%IMagbaawai chi reíu hirig, “Hʌ̈u k'ërʌm” hajim hanʌm. “Pʌ chadcha piyón hajap'amʌu. Mʌg p'atk'on pöm k'aba deetarrau pua jãgbarm k'ai, jãgan jãgtarr jũrr mua pʌrʌg p'öbör diez deek'imgui hajim hanʌm chi reíu, pʌchta hag heem k'ʌʌn gobernador k'amk'ĩir.” &$EMagbaawai chi nacha deetarr bëewi, “Rey, cha k'ërʌm pʌ p'atk'ondam. Pua mʌrʌg deetarrau jũrr mua hag hʌ̃r diez veces gan haujim” hajim hanʌm. }#sMamʌ hamau mag nʌm hãba, deeu bëewia, hichta ya t'umaam k'ʌʌn rey k'abaicheewai, mag hich maagpamua p'atk'on jig pʌatarr k'ʌʌn deeu t'ʌ̃rk'ʌʌipʌ̈ijim haajem, hich p'atk'on jigtarrau p'idk'awia chi hʌ̃rʌm haumatarr k'ap haag. "Mamʌ mag woun hich dʌ̈i hãbam durr hee naajem k'ʌʌnaupaijã hi k'a k'õchk'aba haajeejim haajem. Maagjerr haawai hi petam hẽudee hõor pʌ̈iwia mak'ʌʌn dʌ̈i, “Pʌ chan marau maach durr reik'apimap'a nʌm” ha jaaupʌ̈ijierram haajem. ! Mag chadcha ya hich maagpamua hich chognaan diez t'ʌ̃rk'a hauwia, p'atk'on hagdaujö hamachpierr dʌ̈rrcha jigpʌ̈iwia, “Mʌg p'atk'on mua pãrag jig pʌa chirʌmʌn, mʌch bëe nʌm hora hagua p'idk'awia warag hʌ̃r haumk'ĩrau” hajim hanʌm. d A Mag hĩgk'amamua hamag magjim hanʌm: —Woun hãb sĩejimgui hajim hanʌm, t'et'em hiewaa. Ma, hich t'ʌ̃rbapäaiwai, deeum durr majim haajem, jua t'eeg hapiwia reik'apieg. Mamʌ mag mawia hiin deeu bëeju hajiebma. y Jesuu Zaqueo dʌ̈i hãba nʌmua hiek'atarr hũrwia t'umaam k'ʌʌnau k'ĩirjuawai, Jesuuta Hẽwandamau pʌ̈itarr haawai, Jerusalenmua ya hichta t'umaam k'ʌʌn Pörk'aagpampii naajim hanaabá. Mamʌ mag nʌm hee ya chi Jerusalén p'öbör dak'a narr haawai, hamau mag hajappai k'augba k'ĩirju nʌm hajap'a k'ap hamk'ĩir, hamag mʌg nem hĩgk'aadam jaaujim haajem. S Mʌch chi Hemk'ooi Hiewaan chadcha hõor hamach k'aibag gaaimua hok'oo k'it'ëem k'ʌʌn jʌrwia, peerdʌ hawaanta bëejimgui hajim hanʌm. Hãbmua hich chognaanag p'idk'amk'ĩir p'atk'on dee pʌatarr .U Magbaawai Jesuu hirig magjim haajem: —Zaqueo, pʌjã hĩchab jöoi Abrán k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌn dënëu, mamʌ hĩsta pua hirua hʌ̈k'aajerrjö hʌ̈k'a chirsimgui hajim hanʌm. Mag gaaimua hĩsin chadau pʌchjã peerdʌwia, mʌg degam k'ʌʌnpa peerdʌju hed pabaadëm. wgMagbaawai Zaqueoou maach Pör Jesús k'ĩirp'ee bʌ̈jãau dʌnʌʌunaa hirig t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir, —Hũrbá, mua mʌchdëu nem wai chirʌm heem jãrrcha har hap'ʌʌ k'it'ëem k'ʌʌnag deejugui hajim hanʌm. Maagwai hiwiir hãbam dën k'ãijã sëuk'awi mua p'atk'on k'ũgur hautarr k'ai, jũrr mua hag k'ãyau hʌ̃r biek jayap deejugui hajim hanʌm. b=Mamʌ chi dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌnau hoowai, Jesús Zaqueo degta jẽerimaag waaidʌbaadëm hoobaawai, t'umaam k'ʌʌnau, —Keena, pãadë hoobat. Jesuun, pekau pöoma sim degta waaidʌbaadëmwai hanaajim hanʌm. r]Magbaa chadcha jöpk'arraapai hʌʌrbawia, Zaqueoou honee Jesús hich di haar hat'aadëjim haajem. U#Mag hi pa gaai hʌ̃gt'aa simta, Jesuu bëewia, hʌ̃gt'aag hoonaa, hi t'ʌ̃r t'ʌ̃rnaa hirig, —Zaqueo, jöpai heeg hʌʌrbabaad, maimua marrau; hĩsin mʌʌn pʌ haigta jẽerimajugui hajim hanʌm. ?wMag warm k'ʌʌn pör hʌ̃rmua hichdëu pöd hooba habaawai, na k'ap'ig mawia, pabʌ̈ jeeubahk'ar neneree k'itʌm gaai waaidʌwia nʌbaadëjim hanʌm, hich heegar dichpinaa hoog. A{Mag wounau Jesús k'ĩir hoog hẽk'aajeejim haajem, mag hõor pöm wëjöm heemua. Mamʌ jöointa bʌt'ʌ k'itarr haawai pöd hooba haajeejim hanaabá, bʌ̈ dʌ̈rr k'abam gaaimua. /Mag p'öbör hee sĩejim haajem woun hãb p'atk'on paraam. Ma, Zaqueo hajim haajem, hõrau gobiernoog dëbpaar paraa nʌm jëeujem k'ʌʌn pör. ~ wMag wëtumua ya p'öbör Jericó hanʌm dak'a narr haawai warag Jesús hag p'öbör hee dubwia dichmaa hajim haajem. \1+Jesuu magbarm bʌ̈rre chadcha dau heerdʌ sĩsiwia hich bi heem daujö daujã hajaug sĩsijim hanaabá. Magbaawai warag hi dʌ̈i mamua honee Hẽwandamag jëeumamua, —Hẽwandam, hĩsin chadau pua mʌ hʌ̈uta habarm. Pʌjö jua t'eegk'am chan mʌg jẽb gaai chuk'um ha hijẽjẽbag majim haajem. Jesuu mag woun dau monaaubarm hoobaawai hĩchab mag hõor k'apan t'ʌnarr k'ʌʌnaujã Hẽwandamag jëeumamua hirig “Hʌ̈u hajim” hajierram haajem.C*Magbaa Jesuu hirig, —Magan dau heerdʌbaad hajim hanʌm. Chadcha muata pʌch monaaupʌ̈iju k'ĩirjutarr gaaimua, hʌ̈u pʌ peerdʌwia monaaujã monaau chirsimgui hajim hanʌm. E)—¿K'ani pua mʌrʌg pʌch dʌ̈i hapim k'õsi chirʌ́? hajim hanʌm. Magbaawai chi dau k'ĩsu k'itʌmua, —Señor, muan pʌrʌg mʌch dauta monaaupim k'õsi chirʌmgui hajim hanʌm. 5(Mag hähäak'am hich Jesuu hũr hat'aawai dʌnʌisiwia hawaan mapijim haajem, hich haigcha haibëemk'ĩir. Mag hich haigcha haipierrwai hirig, 3_'Magbaawai chi na wëtmaa harr k'ʌʌnau hirig meeurrarrau haajeejim hanaabá, k'ĩupamk'ĩir. Mamʌ magbaawai chará waragta, —¡Jesús, pʌʌta rey David k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌn Hiewaau marau nʌ narr! Mʌ hap chitʌm mʌ dau haug k'augbahur haajeejim hanʌm, t'et k'ĩesirnaa. &Magbarm bʌ̈rre chi dau k'ĩsu k'itʌmua t'et hähäak'amua Jesuug, —¡Jesús, pʌʌta rey David k'achitarr hag chaain hewagam k'ʌʌn Hiewaau marau nʌ narr! Mʌ hap chitʌm mʌ dau hee haug k'augbahur haajeejim hanʌm, hich dau monawaan bëemk'ĩir. {%Magbaawai hãbmua hirig, —Jesús, Nazaretpierrta dich nʌrraawai k'abahab mʌg hõor pöm sereu wëtum hajim hanʌm.  5$Mag dau k'ĩsu k'itʌmua hõor pöm hich haig hërëu dich t'ʌnʌm k'aug hat'aawai jëeujim haajem, k'an jãgwiata mag t'ʌnʌm k'ai ha k'ap haag. d A#Jesús hich k'apeen dʌ̈i mag mamua p'öbör Jericó hanʌm dak'a paauk'abaimaawai woun hãb dau k'ĩsu k'itʌm k'ʌd higaau hoo k'ërʌm hooimajierram haajem, hõor hërëu dich t'ʌnʌm k'ʌʌnag nem jëeuwai. "Mamʌ hi mag hiek'abarm hamachdëu bʌ̃ʌrjã k'augba, hich mag nʌisijim haajem. Hamau hũurwai, Jesuu sĩi parhooba hichdëu hiek'a simjã k'augbata hiek'abapʌ̈imjö hũrpʌ̈ijierram haajem. P'öbör Jericó hanʌm hee woun hãb dau k'ĩsu k'itarr  +!Magnaa mʌ wʌ wai nʌʌ hawia hamau mʌ t'õopʌ̈ijugui hajim hanʌm. Mamʌ k'ãai t'ãrjupam hee deeu mʌ hiiu p'iidʌju ha jaaujim haajem. < q Magbaawai mak'ʌʌnau maach meeun k'abam k'ʌʌnag mʌ pʌr deejugui hajim hanʌm. Magbaawai mak'ʌʌnau mʌ wau hiek'amam dʌ̈i mʌ k'ĩir hiek'anaa mʌ gaai hichöpa t'umaju. xiMaimua hich dʌ̈i doce hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌn chaaur k'ĩet p'ë harrwia hamag magjim haajem: —Pãrag k'ap hamk'ĩir mua warre jaauk'imgui hajim hanʌm: Pãrau k'ap'ʌ nʌm, ya maach Jerusalenag wëtum. Jerusalén barbaimaawai warrgarwe Hẽwandam hi jaaumienau mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa higwia p'ãtarrjö t'um hag heyaa höbërjugui hajim hanʌm. jMmʌg jẽb gaai hagt'a nʌwejã mag hamach nem hok'oomarr k'ãaijã hʌ̃r hag hatcha deewi mʌg hatagjã mʌch dʌ̈ita hich mag wënʌrramk'ĩir mʌch haarcha p'ë haujugui hajim hanʌm. Hõrau hich t'õoju Jesuu jaautarr 9Magbaa hich Jesuu magjim haajem: —Chadcha har t'um chi mʌ gaaimua wa mʌ hiek jaaum k'õchgau k'ãijã hamach di pʌawia, hamach dënnaanjã pʌanaa, hamach k'odnaan, hamach hʌʌin wa hamach chaain k'ãijã k'augba k'ũchpaim hat'ee p'ëpʌpʌak'am k'ʌʌnagan chadau, CMagbaawai Pedroou hirig, —Maraun chad pʌ dʌ̈i wënʌrram k'õchgau maach nem wai narrjã hewag k'ĩirjuba, sĩi t'um p'ëpʌawi pʌ dʌ̈i hogdʌba wënʌrrabma hajim hanʌm. *MMagbaawai Jesuu hamag magjim haajem: —Hõragan chadcha p'it'urgma mag hũurwai, mamʌ Hẽwandamag chan bʌ̃ʌrjã p'it'urg chuk'u simgui hajim hanʌm.  Jesuu mag hiek'abarm hũrbaawai haig chi hũr narr k'ʌʌnau, —Mag k'ai, magan ¿k'aita peerdʌagáwa? hajierram hanʌm. a;P'atk'onpanta hʌ̃gt'ar Hẽwandam chi Pörk'a sim haar höbërju k'ãyau, camello pöm jãg maach wounaan k'ãaijã hʌ̃rpai sĩerrʌmta p'it'urg chuk'u nobeeu kachdam hee t'oogar höbër dichjugui hajim hanʌm. ykJesuu hoowai mag hichdëu nem jaaubarm gaaimua hatcha hök'ĩirjug pöm haadëm hoowi, —P'atk'on paraam k'ʌʌnta Hẽwandam chi Pörk'a sim haar höbëraagan chadcha t'et'e simgui hajim hanʌm, hamach p'atk'onagta hʌ̃rcha hee naawai. 2]Mamʌ Jesuu hichig mag nem t'um përk'ʌʌiwia chi p'atk'on jigpi jaaubaawai, warre chi woun hök'ĩirjuu haadëjim hanaabá, chadcha p'atk'on paraam harr haawai. 1[Jesuu hi mag hiek'a sim hũrbaawai hirig, —Mamʌ hagt'a k'ĩir hãb pua waaur wai sĩebahab hajim hanʌm. Pʌch nem t'um përk'ʌʌipʌ̈iwia chi p'atk'on hap'ʌʌ k'it'ëem k'ʌʌnag jigbapʌ̈i. Maimuan chadau mʌ hẽudee pidú hajim hanʌm, mʌ dʌ̈i chitam k'õsi chirʌm k'ai. Pua magmʌn, hʌ̃gt'ar pawiajã bʌ̃ʌrjã haugchëba, p'atk'on k'ãaijã nem hajap'am pömta wai chirsijugui hajim hanʌm hirig. ~ Magbaawai chi woun p'atk'on paraamua, —Mag pua jaau sim t'um mua mʌch bʌ̃rʌʌwe hʌʌrk'a chitabahab hajim hanʌm. %}C¿Pua k'ap'ʌ sĩebá hajim hanʌm, Hẽwandamau Moiseeg hich hiek p'ãpitarr gaai: “Hoob dich hõor k'abam dʌ̈i k'apes ham; hoob hõor t'õom; hoob nem jĩgk'am; hoob chik'am hëugarjã sëuk'a nem hĩgk'am; maimua pʌch haai jãsenk'anaa pʌch hãdjã jãsene habá” ha sim? F|Magbaawai Jesuu hirig, —¿K'ant'ee pua mʌrʌg “chi hajap'am” ha sĩ? Hõor hajap'am chan chuk'umgui hajim hanʌm. Hajap'amʌn hãba Hẽwandamta hich happai hajap'a sĩerrʌm. {/Biek hãb Jesús sim haig woun hãb chi t'et'em bëejim haajem, p'atk'on paraam. Mag wounau hirig, —Maestro, pʌʌta chadcha Maestro hajap'am haawai pʌrʌg jëwaan bëejim: ¿Mua k'ani jãgju haai chirʌ́, hʌ̃gt'ar höbëraag? Mʌrʌg jaaubá haichëjim hanʌm. z1Mamʌ chi hʌ̃gt'ar höbërju k'ĩirju nʌm k'ʌʌnaujã mʌk'ʌʌn chaain dënjö hʌ̈k'abam chan pöd höbërbamgui hajim hanʌm. Mua pãrag mag jaau chirʌmʌn chadcharam hiekta jaau chirʌmgui hajim hanʌm. Woun hãb p'atk'on paraam Jesús dʌ̈i hiyʌ̈ʌ hat'urtarr yykMamʌ hamau mag nʌm hee, warag Jesuu chi chaaindam t'ʌ̃rk'anaa jũrr hich k'apeenagta, —Hidëu chaain mʌ haig bëepibat hajim hanʌm. ¿K'ant'ee pãrau hamag bëepiba jaau nʌ? Chi jöoin hawiajã chamʌ k'ʌʌn chaainjö mʌ hiek hʌ̈k'ak'arrsö hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta mʌg jẽb gaaijã hʌ̈u wënʌrrawia, hʌ̃gt'arjã honee wënʌrrajugui hajim hanʌm. xBiek hãb mag jũrram k'ʌʌnau haaunaan Jesús sim haig wai bëe nʌm hee, chaainpa chi dënnaanau haibëe naajim haajem, ham gaai pʌrnaa Hẽwandamag ham kõit jëeumk'ĩir. Mamʌ mag jũrram k'ʌʌnau chaain haibëbëek'am hoowia jũrr chi Jesús dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnauta mag chi haibëe nʌm k'ʌʌnag meeurrau sĩujierram haajem, tag haibëepimaaugau. w Mag numí Hẽwandamag jëeu narr k'ʌʌn jaau dichwia, chi haig hich hiek hũr narr k'ʌʌnag magjim haajem: ’Hichdëupai Hẽwandamag hichta chi hajap'am ha chirarr k'ãyau, hich dau haug k'augpi jëeutarr wounta jũrr Hẽwandam dau na hag najã hich mag bʌ̃ʌrjã k'aibag chuk'u haajerrjöo sĩebahab hajim hanʌm. Mamʌ har hamach t'öwia chik'am dʌ̈i hat'uucha haajem k'ʌʌn, jũrr mʌg hatag paawai ham Hẽwandamag chaigpa hoo sĩsidʌ habarjugui hajim hanʌm. Maimua har mag hamach dʌ̈i hat'uu nʌm k'ʌʌn hichaaurjã magʌm haba sĩi warag serbiibamjö haajerr k'ʌʌnta, jũrr mʌg hatag paawai, Hẽwandamau warm k'ʌʌn k'ãyaujã hʌ̃rpai hapiju ha jaaumajim haajem. Chaain dënjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'ak'arrsö hʌ̈k'aju haai nʌm Jv  Maagwai jũrr chi gobiernoog paar nʌm k'ʌʌnag jëeujemdam hich happai hag warp'aa hoot'ẽu k'ërʌmua hagjö Hẽwandamag jëeu sĩejim haajem. Mamʌ maan, jũrr hichdëupaijã hich pekau pöm k'itʌm k'ap'ʌ sĩerr haawai, gaai machgau warag heeg hʌ̃t'ʌnaa pör jõjõik'amuata maagjeejim hanʌm Hẽwandamag: “Hẽwandam, mʌch chadcha pekau pöm chitʌm k'ap, pʌrʌg jëeu chirʌm; mʌ hap chitʌm mʌ heeg hoobá” haajeejim hanʌm. u Maimua warag mag jaaupʌ̈pʌ̈igmamua magjim haajem: “Hẽwandam, mʌʌn semanpierr k'ãai numí t'ach k'öba sʌrk'a chiraajem, pʌrʌg jëwaag. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab mʌch p'atk'ondam hoopierr hag heem deeb k'aba pʌrʌg dee k'itaajemgui” hajim hanʌm. t/ Chi hajapcha Moiseeu p'ã pʌatarr hiek hʌʌrk'aajemua bʌ̈jãaupai hoo dʌnʌmua, Hẽwandamag jëeu nʌm hanʌmta, hichpai t'ö hiek'amamua magmajim haajem: “Hẽwandam, pʌrʌg hʌ̈u hajim ha chirʌm, hʌ̈uta jãg mʌ chik'amnaanjö k'aba chitʌm. Mʌ hamjö nem jĩignemjã k'aba, pekau pömjã k'aba, ni deeum hʌʌinjã wauba chitʌmgui” hajim hanʌm. “Mʌ chan gobiernoog hõrau dëbpaar paraa nʌm k'ʌʌnag jëeujem har hachum simjöjã k'aba chitʌm” ha hiek'amajim hanʌm, hichdëupai hich hajaug t'öwia. Maimua hamachdëupai hamachta t'umaam k'ʌʌn k'ãyaujã hajap pekau chuk'u k'it'ëem hawia jũrr hamach k'apeen k'aibag p'eejem k'ʌʌnag Jesuu mʌg nem hĩgk'aadam jaaujim haajem. q Magnaa, Mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm. Hẽwandamagta pãrau mag jëeu nʌmʌn, pãar k'aigpërm hedjã warre hirua pãachdëu k'õsi nʌmjö haju pãar dʌ̈i. ¿Mamʌ pãrau k'ĩirjuawai mag mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa bëeju hed hõor chadcha mag hamach t'ãraucha Hẽwandamag jëeu durrum k'ʌʌn hagt'a naaju k'ai? hajim hanʌm. Wounaan numí Haai hi jëeujem deg oraa narr _p7¿Pãrau hoowai hich haig bëbëe nʌʌ paawai k'oopaa hũan hirua k'aigpërbajĩ? Hẽwandamaujã hich chaainau hichig hedaram magwe jëeu nʌʌ hak'iin, hirua mak'ʌʌnjã heeg hoob k'aba hoojugui hajim hanʌm. #o?Mag hĩgk'a dichwia, hich Jesuupai jũrr hamag, ’Pãrau hũrjierramgui hajim hanʌm, k'an ha hiek'ajĩ mag woun chi t'et'em nem k'aibag sĩerrau. enCjãg k'oopaa hũan tag mʌch haig bëbëe ham hugua, mua chadcha hi k'aigpërjugui” hajim hanʌm. “Magba hak'iin, hirua hidëu mʌ k'ajap chirbajugui” hajim hanʌm, “hich hag hiekpai p'ʌʌrba jajaau haawai.” ]m3Mag k'oopaa hũan dau hap'ʌʌ hich haig hudk'ʌrrk'ak'ak'amjã bʌ̃ʌrjã hi hiek hasekasmap'a sĩi hawia k'ãai hãb magjim haajem: “Mua chadcha Hẽwandam higbanaa mʌch k'apeenjã högk'aba chitab mamʌ, glGHich hag p'öbör heepai hĩchab sĩejeejim haajem, k'oopaa hũan hãb. Mag hũanau bëewia hirig, “Mʌ hap hʌrrʌm mʌ k'aigpërbá” haajeejim hanʌm, “mʌ k'a huk'urm k'ʌʌnau mʌ dʌ̈i hatcha jãgam hugua.” 1k[Mag jaaumamua magjim hanʌm: —Woun hãb chi t'et'em sĩejim haajem, p'öbör hee. Magua bʌ̃ʌrjã hich k'apeen högk'aba ni Hẽwandamjã higba sĩerrajim hanʌm. Oj Hĩchab Jesuu hich k'apeenag mʌg nem hĩgk'aadam jaaujim haajem, mag jaaubarm gaaimua hamachdëu nem hig nʌm Hẽwandamau da deeba hawiajã warag pʌaba hirig jëeuju haai nʌm ha k'ap hamk'ĩir. Qi%Magbaawai hi k'apeenau hirig, —Señor, cha purua jaau sim, ¿jampaita magju k'ai? ha jëeujierram hanʌm. Magbaa Jesuu hamag, —Jampai hagá hajujã k'aba simgui hajim hanʌm. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, nemmí sim haig hãkõs hich k'ĩrau jupcheejem. Hich hagjöta hajugui hajim hanʌm hĩchab muajã mʌch hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i; ham p'ë harraag mʌch bëem hed ham haigta dau daau hurum t'umaam k'ʌʌnau mʌ hoojugui hajim hanaabá.h$Hõor numí hagjö di chaaur naaju. Mamʌ mua hãbpai mʌch dʌ̈i harrwia, hãbak'ai werpʌajugui ha jaaumajim haajem.] g#Hʌʌinjã numí hĩchab hãbam molin gaai ba naaju. Mamʌ mua hãbpai mʌch dʌ̈i harrwia, hãbak'ai werpʌajugui hajim hanʌm. [ -fS"Mag hich k'apeenag jajawagmamua, ’Mag mʌ bëewai hõor numí hãbam put hee naajugui hajim hanʌm. Mamʌ mua hãbpai mʌch dʌ̈i harrwia, hãb werpʌaju. 6ee!Har chi mʌ hiek hʌ̈k'a sim gaaimua p'it'urg hãwatmap'a sĩi warag “Heeu jãgʌm gaaimua mʌ t'õoduk'am” ha k'ãijã hiyʌ̈ʌ sim k'ʌʌn warreta hok'oo simgui hajim hanʌm. Mamʌ har chi mʌ hiek gaaimuata dau hap'ʌʌ k'ãijã habarm wounan chadau hʌ̃gt'archa höbërjugui hajim hanʌm. 0dY K'ĩir heyaa habat hajim hanʌm: hewag hoopiba harr hee Lod hũanau sĩi hich nem k'ĩirjuwia hewag hootarr jũrrpai Hẽwandamau mag hʌʌi t'ak'arag paapʌ̈itarr. c Mag jaaumamua hich Jesuupai, ’Mag mʌ pierrum hed hãb k'ãijã hich dihëu hʌ̃r jua hʌ̃i sim k'ai, hich nem p'ë hawaan hawia hoob tag hierrag dubam hajim hanʌm; wa magba hich p'idk'aajem haar k'ãijã sim k'ai, hoob hich diig k'ap'ig bëem. *bMJãg hamachdëu Hẽwandam k'ĩirjuba t'ʌnarrjöta t'ʌnaajugui hajim hanʌm hĩchab, mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa deeu mʌg jẽb gaai dʌnʌʌubaichëm hedjã. vaeMamʌ ham mag t'ʌnʌm hee, jöoi Lod Sodoma p'öbör heemua höbërbaadeewai hich Hẽwandamau hedjã heemua hõtdau k'ĩir k'ʌipijim. Mag hõtdau k'ĩirta noseg chë t'ʌnʌmjö k'ʌi t'ʌnʌisimua hõor t'umaa p'aa k'ëchpʌ̈ijim. N`Maimua jöoi Lod k'achitarr Sodoma p'öbör hee sĩejeewaim jaarjã hich hagjöta t'ʌnaajim hĩchab. Ham k'ĩirjugan, hãba t'ach k'öju, dödöjö döju, hamachdëu nem k'õsimpierr haunaa jũrr hamach garmua përju, nem jĩirju maimua di hëujupai hajim. Mamʌ mag nʌmjã Hẽwandam gaai k'ĩirjuju chan haba haajeejim. c_?Mag jöoi Noé sim jaar hõrau hamach hok'oojujã k'ĩirjuba, sĩi p'iesta waunaa, t'ach k'öwia, dödöjö döju, maimua jua pʌrjuuta k'ĩirju naajim. Ham mag t'ʌnʌm hee, jöoi Noeeu hichig Hẽwandamau barco pöm waupi jaautarrjö chadcha wau hauwia hag hee dubjim. Mag dubbaadeewai döhãd pöm bëewia sĩi hõor pöm hödubjim hanaabá. V^%Mag mʌg hatag mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa deeu bëeju gayaa paawai, jöoingar jöoi Noé k'ak'itarr jaar hõor döhãdau höpäaiwai hamachdëu hampierr t'ʌnaajerrjöta t'ʌnaajugui hajim hanʌm hĩchab. ,]QMamʌ magju nawe hichiita mʌ dau hap'ʌʌ haju haai chirʌmgui hajim hanʌm, hõor mʌg t'ʌnʌm k'ʌʌn jua hee, hamachdëuta mʌ k'a hisëe wai wënʌrraawai. \Mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa bëewain, t'umaam k'ʌʌnauta mʌ hoojugui hajim hanʌm, hich jãg pagt'ʌm dau p'ʌr jẽer hat'aawai hedjã t'um harar hat'aajemjö. Magua hõrau mag pãachig ya mʌ barbaichëm ha jaauwaijã hoob hʌ̈k'amiet hajim hanʌm. f[EMʌg hatag hõrau pãachig, “Mʌgá, har nʌrrʌ́, ya bëejimwai,” wa magbam k'ai “Hachum sim” haawai, hoob hʌ̈k'awia haar hoon wëtmiet hajim haajem. Magua pãachig nem jaauwaijã hoob ham hiek hʌ̈k'amiet. ?ZwMak'ʌʌnag mag jaauwi jũrr hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnagta magjim haajem: —Mʌg hatag pãach happai wënʌrrʌm haig, pãrau mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa k'ĩirjuwia k'ãaidam hãbpai k'ãijã hũmaai deeu mʌ dʌ̈i wënʌrram k'õsi haju. Mamʌ pöd mag wënʌrrabajugui hajim hanʌm. ZY-Mua nem wau chirʌm gaaimua pãrau k'ap'ʌ haju haai nʌm, Hẽwandam ya pãach hee sim; magua hirua hich jua hoopi simgui hajim hanaabá, chadcha hichta t'um hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn Pörk'a sĩeichëm k'ap hamk'ĩir. Maagwai hõrau mʌʌgwaiwe chan, “Mʌgá, har nʌrrʌ́,” wa “Hachum har sĩ” habajugui hajim hanʌm. CXK'ãai hãb chi hajap'a Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr hʌʌrk'aajem k'ʌʌnau Jesuug, —¿Jãagwaichata mʌg jẽb gaai Hẽwandam maach Pörk'a sĩeichëjuwa? hajierram haajem hirig. Magbaa Jesuu hamag magjim haajem: —Hẽwandam hichta chi Pörk'a sĩeichëju chan hoob dau daauta bëeju hamiet. aW;Maimua hichdëupai mag chi kokobé bënëu bar k'itarrag, —P'iidʌwia petá hajim hanʌm. Mua jaautarr hipierr pʌch hödegpai, “Chadcha hi hipierraa hamʌn mʌ monaauju” ha k'ĩirjutarr gaaimua, hʌ̈u pʌ peerdʌwia monaaujã monaau chirsim hajim haajem hirig. Deeu Jesús mʌg jẽb gaai dʌnʌʌubaichëm hed ¿jãga haju k'ai? %VCHamach monaautarr paar Hẽwandamag “Hʌ̈u hajim” haju chuk'u harrjö, hãba pʌ happaita deeu k'itaichëbma hajim hanʌm, deeum durramk'a chirʌmta. UMagbaawai Jesuu magʌg, —¿Pãar chi monaautarr k'ʌʌn diez naabajĩ? ¿Jam nʌma hajim hanʌm tagam k'ʌʌn nueve? VT%Mag bëewi Jesús bʌ̈k'ʌrr p'õbk'a jẽbjã gaai dagau dʌrnaa, “Hʌ̈u hajim” hajim haajem hirig, hich monaautarr paar. Chi mag Jesuug hʌ̈u hajim haan bëetarr, Samariapierr hajim haajem. kSOHamach mag hoobaawai, hãbmua deeu hewag k'ap'ig hurumua honee, “Hẽwandam, hĩsin chadau puan mʌ dʌ̈i hʌ̈uta habarm; pʌjö jua t'eegk'am chan mʌg jẽb gaai chuk'um” ha hijẽjẽbag bëejim haajem, hich happai. NRHichig dau hap'ʌʌ mag durrum hoobaawai hamag, —Jerusalenag hërëuwia Haai hi jëeujem deg p'adnaanag pãach k'a t'eerhʌ̃chpibat hajim hanʌm. Hamachig magbaa chadcha hi hipierr hërëubaadëjim haajem. Mag wëtumua hagt'a barba nʌm hee, hamach mor hoowai k'a hajap'a magʌm bën chuk'u narrjö naajim hanaabá. Q Mag höbërdʌtk'achëwia warppaimua hirig hähäak'amua, —Maestro Jesús, maar hapdurrum maar dau haug k'augbahur haajeejim hanʌm. P+ Mag mamua p'öbördam pöm k'aba k'itʌm hee dubbaimaawai hi k'ĩirp'ee hõor diez kokobé bënëu bar k'it'ëem höbërdʌtk'achëjim haajem. O1 Mag jaau sĩewia, warag Jerusalenag mamua didichagmajim haajem, Samaria durr Galilea durr dʌ̈i hãba t'ẽu nʌm jãrr k'ʌdau ma sim hee. #N? Hich hagjöraugui hajim hanʌm pãarjã hĩchab: ya Hẽwandamau pãachig nem jaautarr t'um wau höbaadeewai sĩi warag, “Maachin Hẽwandam chognaanpaiu; hichdëu maachig jaautarrpierrpai waubapʌ̈im” habat ha jaaumajim haajem. Diez kokobé bënëu bar k'it'ëe harr k'ʌʌn M ¿Pãrau hoowai hãbmua hich chognaanau hich hipierraa nem wau nʌm paar “Hʌ̈u hajim” haajẽ? Hʌ̈u hajim chan habam, hich p'idag hichdëu nem wauju hatarrta wau sĩewai. Hirig jaauba hak'iinjã hichiita hirua waub k'aba waujugui hajim hanʌm. wLgMag chan ni hãbmuajã hiek'abamgui hajim hanʌm. Jãan magju k'ãai warag, “Jöpk'aa p'iejãb wauwia mʌ jãhogbá, maimua murua nem hig chirʌm t'um p'ëdeebá; pʌchin nau mʌ k'ö dichtarr k'ur hẽudeechata k'öju” ha hiek'aju. EKMag jaaumamua hĩchab magjim haajem: ’¿K'aíuta hich chog p'idk'a sĩi hawia barbaicheewai hit'ũu hirig, “Har pʌ hat'ee ya t'ach mes gaai t'öi k'ërʌm k'öbá” haju k'ai? JMagbaawai maach Pör Jesuu magjim haajem hamag: —Pãrau k'ĩirjuawai chadcha Hẽwandam jua t'eeg sim k'ap'ʌnaa pãachdëu nem mag habarmjö hapiju k'ĩirjunaata nem wauk'iin, Hẽwandam hat'ee chan p'it'urm nem chuk'u haajeewai, chadcha pãachdëu jajaauk'ampierr hich mag pãachdëu jaau nʌmjö hajugui hajim hanʌm. Pãar k'ĩirjug hoojem hanaa chi pömag mostaza daudam har maach dau hee paba k'itaajemjö k'ãijã k'itak'iin, har pabʌ̈ pöm simʌg wounagamjö, “Jãigmua mawia jũrr hachum p'ũas hee dʌnʌʌubaimá” habaawai, chadcha pãar hipierraa hajugui hajim haajem. Hẽwandam chogk'a simua ¿jãga haju haai sĩ? @IyMag dich k'apeen perdonaapi jaaubarm p'it'uurga sim k'ĩirjunaa, jũrr hich Jesuu chi doce jʌr hautarr k'ʌʌn garmua hirig magjierram haajem: —Señor, Hẽwandamau marag k'ĩirjug deebam chan pöd marau maach k'apeen perdonaabaju. Marag juapá deebá hajierram hanʌm, mag pʌchdëu jaau simjö haag. !H;Hãbam hedpai k'ãijã biek k'apan pãach dʌ̈i k'aigba hawia, “Kakë mʌ perdonaabá, mua tag jãgbaju” ha k'ʌrrk'ak'a hawia k'ãijã, hich hagpierr hi perdonaabat hajim hanʌm, tag magʌm hiek bʌ̃ʌrjã higba. Hẽwandam pãach dʌ̈i sim ha k'ĩirjunaata nem wauk'iin G7Maimua hĩchab, ’Pãrag jaauk'im, k'ap'ʌ habat hajim hanʌm, hich Jesuupai. Pãachjö mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnau k'ãijã pãach dʌ̈i k'aigba habaawai warag dʌ̈i hagjö haju k'ãyau sĩi ham wawibat hajim hanʌm. Maimua hamachdëu mag pãach dʌ̈i k'aigba habarm k'aug hauwia pãachig “Mʌ perdonaabá” haawai, ham perdonaawia hoob tag bʌ̃ʌrjã magʌm hiek higmiet hajim hanʌm. UF#Hirua magʌm gaaimua chi mʌ hiek hʌ̈k'a k'ërʌmta pekau hee burrpimʌn, hichta Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr pöoma sĩsiju. Mamʌ mag Hẽwandam dʌ̈ita hiekk'õr paarpaju k'ãai hichdëupai hich hö gaai mokpör pömk'am jʌ̃naa p'ũas hee baudʌk'iin hʌ̈ucha hajugui hajim hanʌm Jesuu. ¿Jãga dich k'apeen perdonaa nʌ? SE !Jesuu magjim haajem hich dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌnag: —Mʌg jẽb gaai hichiita hich jãg hõor pekau waupiejem nem paraa haju, mamʌ ¡hëh, hapk'it! hajim hanʌm, chi magʌm nem paraa sim woun. DMagbaawai Abranau hirig magjim haajem: “Mamʌ hamau mag Hẽwandam hiek chi p'ãm wai nʌm gaai jaau sim hʌ̈k'aba nʌm chan, magan hãb meewia deeu hiiu p'iidʌwia hamag jawaan mak'iinjã, hamau hʌ̈k'abajugui” hajim haajem, chi rik harrag.C!Magbaawai chi k'ĩmie durr simua magjim hanʌm: “Hʌ̃hʌ̃, mag k'abam jöoi Abrán. Sĩi p'ã sim gaaipai chan hamau hʌ̈k'abam. Mamʌ hãb meetarrta deeu ham haar höbërimawia hamag jaauwimak'iin chadau, warre hamau hamach k'aibag hisegjurau” hajim hanʌm. ByMagbaawai Abranau hirig, “Mamʌ hamau Hẽwandam hiek wai naabahab, Moiseeu chi Hẽwandam hi jaaumien dʌ̈imua p'ã pʌatarr. Hamau mag gaai jaau sĩsidʌmta hipierraa haju haai naabahab” hajim hanʌm, “pʌ sim haar wëtmap'a nʌmʌn.” A “mʌ k'od hãbam k'ʌʌn cinco p'ë wai chirʌm haar, mʌ mʌg chirʌm jaaubaimaawai hamach k'aibag hisegwia k'ĩirjug hajap'am haumk'ĩir, magbaawai ham meem hedjã mʌjö mʌgʌm haar gaai machag hãwataan bëem hugua” hajim hanʌm, chi rik harrau. @Magbaawai chi rik harrau warag chaigpa k'itʌmua jöoi Abranag, “Magan jũrr mʌ haai di haarta hi chogbapʌ̈i” hajim hanʌm, ?Pua mag chirab mamʌ, pʌ haar pöd mua Lázaro pʌ̈ibamgui hajim hanʌm. Magnaa maach jãrr mʌg dö k'õrg sĩi jẽb hit'urm jaaba wëjömjö sim hee ¿jãga hi maju? Jammuajã pöd bëeju k'aba, ni maumuajã pöd maju k'abamgui” hajim hanʌm jöoi Abranau. B>}Mamʌ magbaawai jöoi Abranau hirig magjim hanʌm warag: “K'ĩir heyaa hajuma” hajim hanʌm, “pʌch monak'a haawai nem k'ĩir t'um paraanaa bʌ̃ʌrjã haugchëba chitarr. Maagwai Lázaro bʌ̃ʌrjã magʌm chuk'u hi dau hap'ʌʌ k'amor masi k'ërʌmjã pua hirig hooba haajeejim. Mamʌ hĩs mʌig hi k'õinaa bibigag chuk'u chirʌm. Jãigta k'ĩirjujuma hajim hanʌm, jãgwia jũrr hĩs pʌ hidawaa chirʌ́, hõt k'ierr pechag hee. ;=oMagbaawai mammua t'et, “Jöoi Abrán, mʌ hap chitʌm mʌ dau haug k'augbáa” hajim hanʌm. “Lázaro jĩgpirdam gaaipai k'ãijã dödamau homnaa mʌ haar pʌ̈ibapʌ̈ʌi. Ya mʌʌn hö jʌʌumaam. Hõt k'ierr pechag mʌg t'ʌnʌmjã mua hãwatbajujöta t'ʌnʌʌmgui” hajim hanʌm hähäak'amua. ><uMaimua ya k'ĩmie durrpanaa maach gaai machag hãwatbajujö t'ʌnʌmua hʌ̃gt'aag hoowai dau warp'a Lazarota Abrán bigaau k'õinaa päar sim hoo hat'ajim hanʌm, chi rik harrau. ;Mag k'itʌʌ hawia chi hap'ʌʌ k'itarrdam meejim haajem. Mag meebaadeewai Hẽwandam chognaan bëewia sĩi hi hak'aardam hʌ̃gt'ar Abrán sim haar harrjierram haajem. Mag k'ur chi rikjã hĩchab meebaadeewai bëp sĩuwia k'ĩmie durrta höbërjim haajem. ':GMag k'ërʌmʌn jãsogau chi rik t'ach k'ö sim mes heegar pan perasdam k'ʌimam k'öm k'õchag k'ërʌm hee, saakienauta hi p'ĩedau sẽcheejeejim haajem. N9Mamʌ hĩchab woundam hap'ʌʌ k'itʌm Lázaro ha t'ʌ̃r sim sĩejim haajem, sĩi p'ĩe k'a dodoso k'itʌm. Mag k'itʌmʌn sĩi chi rik puertdi bigaau hõor bʌ̈ heeta hoo k'ëraajeejim hanʌm. 8Maimua hĩchab mʌg nem hĩgk'aadam jaaujim haajem Jesuu: ’Woun hãb sĩejim haajem, rik. Maan sĩi k'ajũa parhẽpagk'am happ'ata jũajeejim haajem. Maimua mag nʌm dʌ̈i hed hëepierr sĩi nemk'oo jaramjöta t'achjã wau k'oojeejim haajem. w7g’Magua hĩsjã warrgarmjö dich hʌʌi hisegwia deeum hʌʌi haumʌn pekauta wau simgui hajim hanʌm; wa deeumua hʌʌi pʌatarr k'ãijã haumʌn magan hagjö pekauta wau simgui hajim hanʌm. Woun hãb hap'ʌʌ k'itarr rik dʌ̈i 6+Mag hiek hiiur wai naab mamʌ, jöoingar Hẽwandamau Moiseeg hich hiek p'ãpitarran hich warr sĩejerr hagt'a hich mag serbii sĩerrʌmgui hajim hanʌm. Mʌg durr t'um hedjãpa chugpawiajã jöoingarwe p'ã pʌatarr hiek chan bʌ̈dam hãbjã hok'oobamgui hajim hanʌm. W5'Mag nem jajawagmamua hĩchab hich hiek hũr narr k'ʌʌnag Jesuu magjim haajem: ’Juan hõor pör choomieu Hẽwandam hi jaauju naweran pãrau Moiseeu hiek p'ã pʌatarr dʌ̈i Hẽwandam hi jaaumienau hẽsap p'ãtarrpai wai naajimgui hajim hanʌm, hag gaai jaau sim hipierr wënʌrraag. Mamʌ Juanau hiek hiiur Hẽwandam haar höbeerpiejemta wai bëejimgui hajim hanʌm, chi wajapcharam. Mag jaauchëtarr haigmua hatag mag Hẽwandamta chi Pörk'aimʌʌ sim k'aug hat'ampierr, hĩsta hõor pöm hi hipierraa ham hig nʌm, chadcha hamach Pörk'abaadeewai hi dʌ̈i naam k'õchgau. 4 Magbaawai Jesuu hamag hiek'amamua, —Pãran, pãachta hʌ̃rcha p'atk'on wai nʌm hawia Hẽwandam dau najã hʌ̈ucha nʌm haajeebma; mamʌ chadcha Hẽwandamauta pãar t'ãar k'ap'ʌ simgui hajim hanʌm. Mʌg jẽb gayam k'ʌʌnaun p'atk'onta nem t'um mʌg jẽb gaai t'ʌnʌm k'ãyau hajapcha sim hawia hagʌgta hee haajerram. Hamag mag nem wajaug sĩeb mamʌ, hagua nem k'aigba waauwaita sĩi hödömie sẽrk'a t'ʌnʌmjö Hẽwandamau k'õchk'aba haajemgui hajim hanʌm. Warrgarm ley hich mag sĩerrʌm !3;Mamʌ hĩchab haig fariseonaan p'atk'on hat'ee bĩe k'it'ëem k'ʌʌnaupa chi Jesuu hiek'amam hũr narr haawai warag hi wau hiek'a naajim haajem. }2s Ni hãbmuajã pöd patronnaan numiim k'ʌʌn chogk'aju k'aba simgui hajim hanʌm. Patronnaan numí hak'iin, hiwiir hãbpaita hʌ̃rcha k'a k'õsi haju. Hich hagjöta simgui hajim hanʌm hĩchab Hẽwandam dʌ̈ijã. Pöd pãrau Hẽwandam k'ĩrag wʌrpanaa p'atk'onagjã wʌrpa haju k'aba nʌm. Pãar magta nʌm chan pöd Hẽwandam hipierraa k'aba nʌmgui hajim hanʌm. !1; Chik'am nemjã pãrau hajap'a hʌʌrk'aba nʌm chan, ¿k'aíu pãrag hök'ar nem jʌ̃apiju harr k'ãijã jʌ̃apibarju? Jʌ̃apíbamgui hajim hanʌm. 90k Mʌg jẽb gaai Hẽwandamau pãachig nem deetarrdampaijã hajap'a hʌʌrk'aa meraa nʌmʌn, ¿jãga hich haram nem hajapcharam hirua pãrag deebarju? Deebamgui hajim hanʌm. (/I Woun hãbmua nemdam bʌ̃rʌʌm hawia k'ãijã hajap'a hʌʌrk'a simʌn, magan nem dʌ̈rrʌ̈ʌm hawiajã hich mag hajap'a hirua wai nʌrraju. Mamʌ nem bʌ̃rʌʌm hawia hagʌg hoomap'amjö warag hʌdʌraa hãrpi simʌn, magan nem dʌ̈rrʌ̈ʌm chará sĩi hãrpijugui hajim hanʌm. . Pãadë hũrbat. P'atk'onan chadcha nem parhoobam wau nʌmua ganwia nem k'aigbam hat'eejã hiigjem. Mag sĩeb mamʌ, pãach p'atk'on haauwai hõordam dʌ̈i nem hajap'a wau nʌmuata ham dʌ̈i k'apeen k'abat hajim hanʌm. Maagwai pãach meebarm hed mʌg jẽb gayam nem tag higba haadeewai jũrr hʌ̃gt'arjã mak'ʌʌn dʌ̈ita nʌisiju, Hẽwandamau pãach hʌdʌraa höbeerpibaawai. }#4~}|_{\zyyy wvvutssrrpqpon4m>lktjiggeddcb:a`_^H]\[ZYXW1UTZRQPNMMKK J5IH]G FDCBAA;??p>><<;^:98}8 6632100&/.@-0, *(4&%$#"!  B<*7B P  . ."Gp#~"u Magbaawai hamachdëu, —¿Jampaita marau pʌ na p'iejãb wauwimaju haai nʌma? ha jëeujierram haajem Jesuug. `!9Hich mag hedcha Jesuu Pedro dʌ̈i Juan t'ʌ̃rk'anaa hamag magjim hanʌm: —Pãar maar na hërëubaadët. Maimua ovejadam për hauwia hagdamta maar na p'iejãb waubaimat hajim hanʌm, maach t'um hãba k'öimaag. d AJudaau Jesús hëugar mamagk'am hee, pan levadura chuk'u wauwia k'oojem hed hãspa hëebaadëjim haajem. Mag hed judionaanau nemk'oo hedam hat'ee ovejadam wai narr t'õowia hedau k'ëubaadeewai k'oojeejim haajem. #?Hichig magbaawai chará warag, —Hich magau magan maach hiek'abarm; murua chadcha pãrag hi pʌr deejugui hajim hanʌm. Magtarr haigmua hãba hi pʌr deeju k'ĩirjugta wai sĩsijim haajem, chi p'öbörpienagjã hich k'augpiba. Hãbmiecha Jesús hich k'apeen dʌ̈i t'ach k'ötarr ,QMaimua barimawia jaaubaawai, hamachdëu chi Judas hiek hamach jʌ̃gaagaa hũrbaawai, honeeu p'öbaadëwia warag hirig p'atk'onjã deeju ha hiek'ajierram haajem. W'Hamau mag k'ĩirju nʌm hee, woun hãb Judas ha t'ʌ̃r sim sĩejim haajem, hibʌʌr wauwia hĩchab Iscariote ha t'ʌ̃ʌrjerr. Mag woun hĩchab hich Jesús dʌ̈i hi bʌ̈ hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌn heem hajim haajem. Mag Jesús dʌ̈i hãba nʌrraajerrta meperau pör meubaadeewai p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i hĩchab guardianaanjã chi pörk'a nʌm k'ʌʌnpa hãba nʌm haar majim hanaabá, jãgata hichdëu hamag hi pʌr deeju k'ap jawaan.  {Maagwai hĩchab p'adnaan hee chi pörk'a nʌm k'ʌʌnau hagjö judionaan Hẽwandam hiek hat'ee chi machnaan dʌ̈imua hamach heepai, “Jãgata hak'iin bʌ̃ʌrjã hõrag k'augpiba jãg Jesús pʌrnaa t'õobpʌ̈ik'amgui” hanaajim hanʌm. “Magba mʌg k'apanag heewe pʌr hat'aawai heeu hõor pöm mʌg t'ʌnʌm maach dʌ̈ita meeuk'aduk'am” ha k'ĩirju naajim haajem. f GMag hãbmiecha Jesús hich k'apeen dʌ̈i Jerusalén p'öbör hee nʌm jaar, pan levadura chuk'u wauwia k'oojem p'iesta burrju k'ãai k'apan k'aba waaur sĩejim haajem. Hich mag p'iestapai hĩchab Pascua ha t'ʌ̃ʌrjem. &Hãspa t'ʌnʌisiewai hedaup'erre hõor pöoma hi nʌan weetjeejim hanaabá, Haai hi jëeujem deg, hirua nem jaau sim hũraag.O%Mag jaau simua hãsdaaupain sĩi Jesuu Haai hi jëeujem deg hõrag jaaujeejim haajem, Hẽwandam hiek. Maimua hedaar paawaita jũrr durrsĩ Olivo hanʌm gaai mawia hich mam hëejeejim haajem. K$Mamʌ warag Hẽwandamag jëeunaa hajap k'ĩir k'aug nʌisit. Pãrau hich mag pʌaba hirig jëeu wënʌrrʌmʌn, nem t'umaamua mag hõor chachmawiajã bʌ̃ʌrjã pãar chig habajugui hajim hanʌm. Maagwai ya mʌch pierrum hedjã bʌ̃ʌrjã chigag chuk'u pãar mʌ haig mʌ k'ĩirp'ee bëe t'ʌnʌisijugui hajim hanʌm. 6e#Mag mʌ bëem hedan, har hatarraayau hãwarr baarwai sĩi k'öodʌ haaujemjöta, mʌg durr gaai hõor t'ʌnʌm k'ʌʌn t'um hãba dëgölp chachaan bëejugui hajim hanʌm. wg"K'ĩir k'ap'ʌ nʌisit hajim hanʌm, mʌ bëewai sĩi döo gaaipai nʌm dʌ̈i warag pãach nem hig nʌmta k'ĩirju nʌm gaaimua mʌ hiek hʌ̈k'aba, warag t'ãar t'eeg sĩi mʌ bëejujã k'augba, hok'opp'a nʌm pãach hoochëpim hugua. .U!Hedaujãjã mʌg jẽb dʌ̈i t'um chuk'u haadëju, mamʌ cha mua pãrag jaau chirʌm chan sëuk'aawai k'abam, jãan t'umaa hich hag hee höbërjugui hajim hanʌm. S Mua pãrag mag Haai hi jëeujem di hõrau pogueupʌ̈iju ha jaau chirʌmʌn, cha hõor t'ʌnʌm k'ʌʌn k'ëchju nawe cha mʌchdëu jaau chirʌmjö t'umaa chadcha hajuuta jaau chirʌmgui hajim hanʌm. 7Hich hagjöta hajugui hajim hanʌm, hĩchab mʌ bëeju gayaa paawaijã. Ya pãachdëu nem t'um mʌchdëu jaau chirʌmjö hohoo k'abaadeewai k'ap'ʌ habat hajim hanʌm, ya mʌ bëeimʌʌ pam; muan mʌg durr mʌchdëuta jʌ̃a hauchëwia mʌchta t'umaam k'ʌʌn pörk'aan hurum. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mʌig Israel durr higo k'ër k'uk'uur haadëmʌn t'umaam k'ʌʌnau ya chadcha döchʌumie dakpapak'am haajem. q[Mag Jesuu deeu hich bëeju jaau simua hĩchab hamag mʌg ejemplo jaaujim haajem: ’¿Pãrau hooba haajẽ hajim hanʌm, har higo k'ër k'uk'uur haadëm, wa magbam k'ai deeum pabʌ̈ parhoobam k'ãijã k'ër k'uk'uur haadëm? a;Mamʌ pãachdëu mamagk'am hoop'öbaadeewai warag honee habat. Magbaadeewai ya pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, chik'am jua hee pãach dau hap'ʌʌ wënʌrrʌm hee Hẽwandamau ya pãach peerdʌ hauwimʌʌ pam. }sMagbaawaita t'umaam k'ʌʌnau mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa chadcha hedjã baug hee dau daau hurum hoojugui hajim hanaabá. Ya maig mʌg jẽb gayam k'ʌʌn t'um chachbaadeewai mʌchta nem jua t'eeg t'umaam k'ʌʌn Pörk'a bëejugui hajim hanʌm.  hõor sĩi chi meemjö hiek chukjã haadëp hajugui hajim hanʌm, warag Hẽwandamau hamach dau hap'ʌʌ hapiju k'ĩirjuwia. Mag jaran hedjã heem nem sĩsidʌmpata sĩi parhooba hamach nʌnʌid harr chaaur haaidʌ jörrjëe t'ʌnʌisijugui hajim hanʌm. L Maimua hich Jesuu hichpai jaaumamua magjim haajem hĩchab: ’Magbaawai mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa bëeimʌʌ haadëmjã k'ap'ʌ hajugui hajim hanʌm, hãsdawam hedau gaai, hedau harg gaai, maimua hĩchab p'ĩdag gaai. Mag hoobaawai hõor jãp'ierrwia warag nem waujujã k'augba haadëm dʌ̈i, gaai machag hök'ĩirjug pöoma hap'öbaadëjugui hajim hanʌm. Maimua p'ũas dau dapag t'ʌnʌm hiek sĩi hedjã hee pũu wëjömpa hũrp'öbaadeewai ? wHãaur k'ʌʌn juurhi hee warm k'ʌʌn garmua juau k'ëchmaju; maagwai tagam k'ʌʌn mag juurhi hee chi ganbarm k'ʌʌnau pʌrk'anaa hamach dʌ̈i hamach durr p'ë harrmajugui hajim hanʌm, durrpierr. Mag deeum durram k'ʌʌnau Jerusalenpien dʌ̈i mag nʌm, hich Hẽwandamau jaautarr t'umaa habam haig chan Jerusalén p'öbörön warm k'ʌʌnauta hich mag pör höbeerpiba wai nʌisijugui hajim hanʌm. Hemk'ooi Hiewaa bëeju jaautarr { oMamʌ ¡hëh, hapdurr hajim hanʌm, magbaadëm jaar har hʌʌin jõor k'it'ëem k'ʌʌn, maimua hĩchab hʌʌin har chaaindam daumeraa wai durrum k'ʌʌn! Mag járata mʌg Israel durr hõor dau hap'ʌʌta nʌisijupa hajim hanʌm. Mua mag chirʌmʌn, hõor mʌg t'ʌnʌm k'ʌʌn gaaita Hẽwandam k'ĩir machag burrju haawaita mag chirʌmgui hajim hanʌm hich Jesuucha. [ /Magbaadëmʌn, juau hich Hẽwandamau ham dʌ̈i magju harr haawai, hich hiek p'ã sim gaai t'umaa hichdëu jaautarrjö israelnaan hamach k'aigba nʌm paar ham chachwia ham dau hap'ʌʌ hapiegau hajim hanʌm. #?Magbaawai chi Judea durr nʌm k'ʌʌn, durr dapag hee dʌrbat hajim hanʌm; maimua chi Jerusalén p'öbör hee nʌm k'ʌʌn, höbërdʌtk'awia hërëupetat hajim hanʌm. Maagwai har p'öbör chaaur hamach p'idk'aajem haar k'ãijã nʌm k'ʌʌn, hoob tag hag p'öbör hee bëemiet. :mMag jajawagmamua jũrr Jerusalén p'öbör higwiajã magjim haajem: ’Mamʌ ya har pãachdëu hoowai Jerusalén p'öbörta soldaaunau p'ʌʌr t'uurbaadëm hoobaawai k'ap habat hajim hanʌm, chadchata ya Jerusalenpienan warm k'ʌʌnau k'ëchpʌ̈iwia sĩi di k'ierr happaita jʌjʌrʌʌ sĩwaagpam. 1Hõrau mag pãach dʌ̈i k'aigba hawiajã pãarta warag Hẽwandam dʌ̈i hubʌ wënʌrrʌmʌn, pãar hak'aran hi haar höbërjugui hajim hanʌm. dAMamʌ mʌg jẽb gaai hõrau mag pãar hoomap'a hawiajã mua pãar t'ʌa wai chitajugui hajim hanʌm. Hamau mag pãar hoomap'a hajup mamʌ, pãar pörbʌ̈dam chan hãbjã Hẽwandamau chig hapibajugui hajim hanaabá. maimua har juau t'õoba habarm k'ʌʌn jũrr t'umaam k'ʌʌnau hoomapp'a hajugui hajim hanʌm, mʌ hiek hʌ̈k'a durrum gaaimua. MHich mag jaran mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua pãach dënnaanaupaijã pãar pʌr deemajugui hajim hanʌm, chi t'et'em k'ʌʌnag. Wa magbam k'ai, pãach k'od hãbam k'ʌʌnaupai, sĩi t'ʌ̃r k'odpaim k'ʌʌnau, wa pãach k'apk'ʌʌn hajap'amua k'ãijã pãar pʌr deemaju. Mag pʌr deemaawai hãaur k'ʌʌn k'ëchpʌ̈inaa taMua pãrag mag chirʌmʌn, hiek'amk'ĩir mʌchdëuta k'ĩirjug deeju haawaita mag chirʌm. Mag mʌchdëu hiek'api chiraawai hãbmuajã pãar hichaaur hiek t'ierr k'aba, ni pãrau hiek'a nʌmʌn sëuk'aawaiujã habajugui hajim hanʌm. 6eMag t'et'em k'ʌʌn na pãach harrwai hoob pãrau pãachdëupai pãach kõit hiek'aju k'ĩirjuwia hag nawe, “¿Mʌ k'an hata hiek'ajuwa?” ha k'ĩirjumiet hajim hanʌm. r] Mamʌ magʌm haar mag pãar harrwaita hante pãrau hamag mʌ hiek jaauwímʌcha jaaujugui hajim hanʌm. # ’Mamʌ mag Haai hi jëeujem di hõrau pogueupʌ̈iwi, pãar höju nawe chik'amnau pãar hẽudee hẽk'awia, pãar pʌrnaa, hamach hãba biirdʌwia, Hẽwandam hi jaaujem deg pãar harrwia, cárcel degjã pãar harrmajugui hajim hanʌm. Mag pãrau mʌ hiek hʌ̈k'a durrum hat'eepai hamau pãar gobernadornaan haar harrwi reinaan haarjã harrjugui hajim hanʌm, pãar k'aibag waumk'ĩir. R~ Mag nʌm dʌ̈i hĩchab durrpierr hʌʌur t'eega duuimajugui hajim hanʌm. Hagjö durrpierr jãdau t'eega burrnaa k'amor machagjã k'ĩir pogk'e hompamamua hõor pöm t'up'ãp'ãau hajugui hajim hanʌm. Magbaadeewai hedjã heejã hĩchab nem dau chigaa hag na hooba haajempata hoomam gaaimua hõor jãp'ierrju jaaumajim hanʌm. 2}] Maimua hĩchab mʌg durr t'um hi hagk'aju hed gayaa pamamjã k'ap hamk'ĩir jajawagmamua magjim haajem: ’Mag t'ʌnʌisim dʌ̈i hĩchab durr mʌg wëjöm heepai durr chaauram k'ʌʌn dʌ̈i wërbʌp'öo haadëjugui hajim hanʌm, hamachta jũrr chik'amnaan k'ãyau hʌ̃rpai ham k'õchgau. d|A Mʌg hatag paawaijã pãrau juurhi t'eega t'ʌnʌnʌmk'am hũrjurau, durrpierr. Mag t'ʌnʌm dʌ̈i hĩchab hõor wir haig hamach pörnaan dʌ̈ipai meeuk'awia sĩi p'ogdʌ t'ʌnʌm hanʌmjã hũrjugui hajim hanʌm. Mamʌ maagwai hoob pãrau, “Hĩsin chad Hẽwandamau warreta maach höpʌ̈yaagpam” hamiet hajim hanʌm. Chadcha magʌm nem t'um hich jãg didichagmaju; mamʌ magbaadëmua warag hag bʌ̈rre chan Hẽwandamau hõor t'um hʌʌrppʌ̈ibamgui hajim hanʌm. k{OMagbaawai jaaubaadëmua hichdëu hamag magjim haajem: —Keena, k'ĩir k'ap'ʌ wënʌrrat; hoob chik'amnag sĩi hʌdʌraa pãach k'ũgur haupimiet hajim hanʌm. Nau mʌg hatag paawai hõor k'apank'am k'ʌʌnau hamach hiekpaita mʌ hiek gaai t'ʌwia, “Mʌʌta hag Cristoou” hajurau, “Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr. Hĩsta mʌ barbaichëm t'umaam k'ʌʌn Pörk'aag” ha hiek'amajugui hajim hanʌm. Mamʌ hamau pãachig maagwaijã hoob ham hiek hʌ̈k'amiet hajim hanʌm. !z;Magbaawai hi k'apeenau hirig, —Maestro, pʌ hiek mag jãg mokdau joot'ʌt'ʌʌd t'ʌnʌm t'um hõrau pogueupʌ̈iju hanʌm, ma ¿jãagwaichata magjuma? ¿K'an jãg nʌm gaaimua Hẽwandamau hijaaurjö hoopijuma hajim hanʌm, mag Haai hi jëeujem di pogueupʌ̈imʌʌ pam? y—Har mokdau sĩi hajap'a joot'ʌt'ʌʌd jãg t'ʌnʌm pãrau hoo naabá. Jãg t'ʌnʌm chan mokpör hãbjã hãbam hʌ̃r hich jãg hajap'a joot'ʌt'ʌʌd sĩerrabam. Jãg t'ʌnʌmʌn sĩi t'umaa hõrau pogueupʌ̈ijuuta jãg dʌnʌmgui hajim hanʌm. QxHãaur haig narr k'ʌʌnau Haai hi jëeujem di hooimʌ hõrau nem deematarr dʌ̈i mokdau hajap'amua joot'ʌt'ʌʌd hëu dʌnʌm hoowia hiyʌ̈ʌ naajim haajem. Mak'ʌʌnag Jesuu magjim haajem: wRiknaanaun Hẽwandamag hamach dën chi sobbarm heemta ofrenda deejerram. Mamʌ mʌg k'oopaa hʌʌiraun hich dën hãbmiecha hagua hich t'ach k'öju harrdamta t'um Hẽwandamag deebarmgui hajim hanʌm. Haai hi jëeujem di hõrau pogueupʌ̈iju Jesuu jaautarr v%Mag hoobaawaita Jesuu, —Mʌg k'oopaa hʌʌi hap'ʌʌ k'itʌmuata chadcha t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rʌʌcha deebarmgui hajim hanʌm. ouWMag jũrram k'ʌʌnau hamach ofrenda deechë t'ʌnʌm hee, hĩchab k'oopaa hʌʌi hãb hap'ʌʌ k'itʌm bëejim haajem. Mag hʌʌirau p'atk'on chi dau daídam dau numpai wai sĩerr warre mag numwe hag hee pʌapʌ̈ijim hanaabá. Wt )Mag jaau dichwia hich Jesuu Hẽwandamag jëeujem deg jup hoo simua heerpa hoo sĩejim haajem, riknaan bëe t'ʌnʌm k'ʌʌnau jũrram k'ʌʌnau hamach ofrenda chi p'atk'on p'iejem hee pʌapʌ̈pʌ̈ik'am. @sy/Jãk'ʌʌnaun sĩita k'oopaa hʌʌin juagam nemdamjã k'echt'ʌg haumaajerram. Magnaata sëuk'a warag ham kõit Hẽwandamag jëeu nʌʌ haajemgui hajim hanʌm, juau hogt'om hamach magba nʌm hamk'ĩir. Mamʌ hamach jãg wënʌrrʌm paar, jũrr Hẽwandamau hĩchab ham gaai jua k'ʌabajugui hajim hanʌm.Ar{.—Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr jawaag chi machnaan dʌ̈i k'ai k'ĩir k'ap'ʌ haajeet. Jãk'ʌʌnan sĩi k'ajũa bʌ̈ duurg jũanaa kaaijã hee hõrau hamachig saludaawaijã hamach t'ö hiek'apim k'õsita sĩerrjëemgui hajim hanʌm. Jãk'ʌʌnan hamach Hẽwandam hi jaaujem deg weetwaijã hamachta pörgarcha t'umaam k'ʌʌnag k'ĩir jʌrk'a juupjemgui hajim hanʌm, hamachta warm k'ʌʌn k'ãaijã hajapcha nʌm hawia. Maimua di chaaur t'ach k'ömk'ĩir t'ʌ̃ʌrwaijã parhooba jupba, k'ãidu hajapcharamta jʌ̃a hau sĩerrjëemgui hajim hanʌm. q -Maimua hõor t'umaam k'ʌʌn jʌ̃g daar Jesuu hich k'apeen hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnagta magjim haajem: `p9,Mag hich David k'ararrauchajã Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr higwia “maach Pör” ha hiek'atarrta, ¿jãgwia pãrau sĩi hi David chaain hewagam k'ʌʌn dënpai haajẽ? Mag sĩi hich chaaipai haju hak'iin Daviiu hich paarmua mag “maach Pör” habak'amgui hajim hanʌm. Chi machnaan k'ai hamach t'ö hiek'apim k'õsita sĩerrjëem qo[+pʌch hoomap'a haajem k'ʌʌn t'um mua pʌch jua hee pʌrk'a dee nʌm hora.’ ” (Sal. 110:1) pnY*hich Daviiuchajã hichdëu hẽsap p'ãtarr Salmos hanʌm gaai hi higwi “maach Pör” ha hiek'atarrta? ¿Pãrau k'ĩir hee paba nʌ, Hẽwandamau hich hiek'atarr Daviig p'ãpitarr? Mag hirua p'ãtarr gaai mag sim:“Maach Pör Hẽwandamau magjim maach Pörög:‘Mʌch hiek t'eeg chirʌmjö haag mʌ dʌ̈i hãba mʌ juachaar gar jupbá hajim, =ms)Mag k'ĩu t'ʌnʌisim hee jũrr Jesuu hich garmuata hamag jëeujim hanʌm: —¿Jãga pãar hiek mag Mesías jöoingar David k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌn dën haajẽ, (lI(Mag, Saduceonaanaujã hamachdëu pöd hi pʌr hauba meerk'abapʌ̈im hoobaawai tag hirig jëeuba hich mag nʌisijim haajem. ¿Mesías k'ai Hiewaa hajĩ? 9kk'Hirua mag hiek'abapʌ̈im hũrwia hãaur k'ʌʌn chi machnaanjã haig narr haawai mak'ʌʌnau hirig, —Maestro, hʌ̈uchata pua mag hiek'abapʌ̈imgui hajierram hanʌm. Mj&Hẽwandam chan hoob mag chi k'ëcham k'ʌʌn Hẽwandam k'abam. Hẽwandaman chi hiwam k'ʌʌn dënëu. Hirigan nawe meetarr k'ʌʌn hawia k'ãijã t'um chi hiwam k'ʌʌnau ha jaaumajim haajem. +iO%Maach meewia deeu hiiu p'iidʌajem hiek'an Moiseeujã jaaujimgui hajim hanʌm, pabʌ̈dam neneree k'itʌm huurdʌ t'ʌnʌm hichdëu hootarr jaau sim hag hẽsap hichdëu p'ã pʌatarr gaai. Mag jaauwai, hi hiek maach Pör Hẽwandaman jöoingar jöoi Abrán k'ararr hag Hẽwandam haajem. &hE$Ya ham Hẽwandam chognaanjö t'ʌnʌm dʌ̈i hĩchab Hẽwandam chaaink'a t'ʌnʌmgui hajim hanʌm, hich Hẽwandamauchata ham p'iriutk'a hautarr gaaimua. 'gG#Mamʌ hiiu p'iidʌwia hʌ̃gt'archa höbër nʌm k'ʌʌn chan tag jua pʌrpʌr habam, hʌ̃gt'arm Hẽwandam chognaanjö tag meeba hich mag nʌisiju haawai. f"Magbaawai Jesuu hamag magjim haajem: —Mʌg jẽb gayan, hõor jua pʌrnaa hamach chaainjã jua pʌrpipi haajerram. ?ew!Maagwai marau pʌrʌg jëeum hig nʌmʌn mʌgaugui hajierram hanʌm: Mag hãbam hʌʌiraupai hemk'ooin k'od hãbampai siete p'ëtarr haawai mʌg hatag t'umaam k'ʌʌn hiiu p'iidʌtk'a nʌm hedjã, ¿mag hʌʌi chijãg dënk'a sĩsijuma hajierram hanʌm: chi nacha hautarr dën, wa hẽudeegam k'ʌʌn dënwa? Hd  Maimua hãbmiecha paawai hĩchab chi hʌʌijã meejim haajem. _c7Magbaawai hag heeumuajã jũrr hich hag hʌʌipai haujim hanʌm. Mamʌ maguajã pöd hag dʌ̈i chaai hooba meejim haajem. Hich mag hewagam k'ʌʌnjã hãbam hʌʌiraupai warm meemam hẽudee t'eg hahaugmamua mag hãbam k'od happai siete narr t'um t'egdʌpʌ̈ijim haajem; mamʌ ni hãbmuajã pöd mag hʌʌi dʌ̈i chaai hoobajim hanaabá. bMagbaawai jũrr chi heeumua haujim hanʌm hich hag hʌʌipai. Mamʌ mag dʌ̈ijã pöd chaai hooba, hich mag chaai chuk'u meejim haajem. }asMaimua hamachdëupai warag hirig nem hĩgk'amamua magjierram haajem: ’Biek hãb hãbam k'od happai hemk'ooin siete naajim haajem. Ham naam chi nacharamua hʌʌi hauwia, hich mag chaai chuk'u wënʌrrʌm hee meejim haajem, chi hemk'ooi. `w—Maestro, jöoi Moisés k'ararrau Hẽwandam hiek p'ã pʌarr gaai jaauwai, woun hãb hʌʌi paraa simta mag hʌʌi dʌ̈i chaai chuk'u meemʌn jũrr chi k'od hãbam wai sim k'ai magua hich hag hʌʌipai hauju haai sim ha simgui hajierram hanʌm, hag dʌ̈i hich naamʌu chaain hooba harr haawai jũrr hi hat'ee hoo deeg; mag hoo deebarm hi chaaink'a nʌisimk'ĩir. _}Mag k'ur Jesús haig bëejierram haajem Saduceonaan. Mak'ʌʌnau jaauwai, maachta meebaadëm chan tag bʌ̃ʌrjã maach hak'aar hiiuba haajem haajem. Hamach mag nem jaau sĩerrjëem gaaimua hiyʌ̈ʌmamua juau hogt'om hirig magjierram haajem: O^Mag hamachdëu jëeubaawai hi hipeerdʌ hiek'abarm gaaimuapai p'it'urg chuk'u hi pʌr hawaan ha bëetarrta, warag hich garmua hamachig mag jaaubarm hũrwia sĩi jʌ̃gderraa nʌm hiek'au warag hamachta k'ĩu nʌisijim haajem. Mag, pöd hi pʌr haubajierram haajem. Hẽwandam chan chi k'ëcham k'ʌʌn Hẽwandam k'abam "]=Magbaawai deeu hichdëu hamag, —Pãrau mag k'ap'ʌ nʌm k'ai, magan reíg hich paat deenaa Hẽwandamagjã hagjö hich paat deebat hajim hanʌm. .\UDaai mʌrʌg p'atk'on chi dau daí jʌr deebat, mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm. Maimua hau deebaawai hamag, —¿K'ai k'ĩirta k'ai t'ʌ̃r dʌ̈i hag gaai sĩ hajim hanʌm, pãrau hoowai? Magbaawai hamachdëu, —Romaam rey César k'ĩir k'abahab hajierram haajem, hich t'ʌ̃r dʌ̈i. R[Mamʌ Jesuu mag sĩi hich himeraa pʌr hawaagpaita hichig jëeuchë nʌm k'ĩirjugjã k'ap'ʌ sĩerr haawai hamag magjim hanʌm: —¿K'ant'eeta pãrau sĩi himeraa mʌ pʌr hauju hẽk'a nʌma? LZMagua marau pʌrʌg jëeum hig nʌmgui hajim hanʌm: Pua hoowai ¿chadchata maach meeun judionaanaujã durrpierram k'ʌʌn rey Roma sĩejemʌgta impuesto p'agju haai nʌ, wa p'agju k'aba nʌwa? ?YwMag hërëuwi chadcha hirig maguimajierram haajem: —Maestro, marau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, pua chadcha nem hagchata jaaujem. Pua mag hõor hiwiir hãbpaita hʌ̃rcha k'a k'õsijã k'aba, hante pua chadchata t'umaam k'ʌʌnag jaaujem, jãgata haju haai nʌ Hẽwandamau nem jaau sim heyaa wënʌrraag. +XOMag hamach dʌ̈ita hõor meeuk'apiju k'ãai sĩi hõor jʌr hauwia chi Jesús sim haar pʌ̈ijierram haajem, mak'ʌʌnau chadcha k'augba haawaita hirig jëeu nʌm hawia jëeubaimaawai, jaauju k'augba hipeerdʌ k'ãijã jaaubapäaiwai, magʌm gaaimua gobernador haar hi pʌr harraag. 0WYHirua mag uvadö t'ʌa narr k'ʌʌn k'aibag sĩsid harr jaau sim gaaimua, p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnau chi machnaan dʌ̈imua k'aug hat'ajierram haajem, Jesuu hamachta jaau sim. Magbaawai hag bʌ̈rre hi pʌr haum higp'öbaadëjim haajem. Mamʌ mag hi pʌr hat'aawai p'öbör heem k'ʌʌnau jũrr hamachta k'aigbaju k'ĩirjuwia hi dichbajierram haajem. Reígjã deenaa Hẽwandamagjã hich paat deepi jaautarr 2V]Magnaa hichdëupai, Mag dihãd ha simʌn mʌ higwiata mag simgui hajim hanʌm. Chi mʌ hiek hʌ̈k'aba sim wounan juau hogt'om mag dibig hʌ̃r burrwi hichdëupai hich gaai mas wau simjöta sim; maimua mag hʌ̈k'aba nʌrrʌmta meemʌn jũrr mʌ mag dibig pömaamjö chirʌmta hi hʌ̃r buudimamjö hajugui hajim hanʌm. Jesuu mag sĩerran mag hi hiek hʌ̈k'aba meebaadeewai warre k'ĩmie durr barpʌ̈ijuuta jaau sĩejim. `U9Magbaawai Jesuu ham k'ĩir heerpa heerpanaa hamag, —¿K'an haawaiuma hajim hanʌm, Hẽwandam hiek p'ã sim gaai har “Di hëu narr k'ʌʌnau hisegtarr dibigta jũrr chi dihãd jãrramk'a sĩsim” ha sim? ;ToPar hirua hich chaai hãbpai k'itʌm pʌ̈itarrpata mag t'õobapʌ̈im hoobaawai, mawia, warre hamach t'um k'ëchpʌ̈inaa, hich uvadö jũrr deeum k'ʌʌnagta jaau pʌabjëjugui hajim hanʌm, hichdëupai. Hamach jʌ̃g daar Jesuu mag hiek'abapʌ̈im hũrbaawai chi haig narr k'ʌʌnau, —Aay, Hẽwandam, ¿k'ant'ee pua magbaadëju? hajierram haajem, mag uvadö jaau sim gaaimua Hẽwandamau hamachta jaau sim k'ap'ʌ narr haawai. SMag chadcha hʌʌr barchëpinaa, pʌrp'öbaadëwi, warp nemjĩirdö higaau harrnaa, mam t'õopʌ̈ijierram haajem, hich jöoi hiewaa hãba. Mag nem hĩgk'aadam hĩgk'a höpʌ̈iwia hõrag magjim haajem, hich Jesuupai: —Pãrau k'ĩirjuawai, hĩsjã hagt'a mag uvadö sim hanaa chi t'ʌa narr k'ʌʌnjã hich hak'ʌʌnpai hak'iin ¿jãgaju k'ai jöoirau magʌm wounaan dʌ̈i? LRMaimua mag jöoirau hich hiewaa hichdëu jãsenecha haajemta pʌ̈iwia hurum hoobaawai hamach happai magjierram hanʌm: “Hachamʌ́ hi hiewaa haawai mʌguata mʌg hatag mʌg nemjĩirjã jʌ̃aju k'abahaba. Keena, jãgan maadëu warre hi t'õopʌ̈ijugui hajierram hanʌm, mʌg nemjĩirdö maach dënk'a sĩsimk'ĩir.” fQE Magbaawai hich jöoi chi uvadö hag papau k'ĩirju sĩi hawia, “¿Mua jãga habark'iina?” hajim hanʌm. Mag k'ĩirju sĩi hawia, “Hãa, jãgan mua mʌch hiewaa mʌchdëujã chig haba haajemta pʌ̈ijugui” hajim hanʌm, “Tale hamau mʌ chaai hoop'öbaadeewai hi högk'awia hi chig habaju” hawia. Mag chadcha hich chaai pʌ̈ijim haajem. P Mag majã hich jua parii barbaimaawai deeum pʌ̈ijim haajem jöoirau. Mamʌ machará mag wʌ wai nʌmua, sĩi maach hëu pöm pepet'or haadëmua, bag k'a hʌ̃ʌipabaadeewaita hogdʌpʌ̈iwia, jʌrpʌ̈ijierram haajem, ni bʌchk'unpai deejöjöojã k'aba. fOE Magbaawai jöoirau deeum pʌ̈ijim haajem, hich chog. Mamʌ majã hamach haar hoo barpinaa, parhooba hi wau hiek'a wai nʌʌ hawia, warm k'ãyaujã hʌ̃rʌʌpai wʌnaa, hagjö hich jua k'arraa jʌr werbajierram haajem. 4Na Mam mag simua ya chee jaar haadëm hee, hich chog pʌ̈ijim haajem, mag dʌ̈i hichig hich paatëm deepʌ̈imk'ĩir. Mamʌ mag chi nemjĩir k'ʌ jöoirau chogtarrdam hamach haar barbaimaawai, pʌrnaa, wʌ wai nʌʌ hawia, sĩi deeu hich jua k'arraa jʌrbapäaiwai, hich juadam parii barjim haajem. M Maimua mag hõor pöm t'ʌnʌmʌg mʌg nem hĩgk'aadam jaaumamua magjim haajem Jesuu: —Woun hãbmua uvadö jĩirjim haajem. Maimua hich chawag mam k'õchk'abaadeewai deeum k'ʌʌnag alquilaapʌ̈iwi, warp deeum durr petawia, mam sĩi haimajim haajem. TL!Magbaawai Jesuu hamag magjim: —Mua pãrag jëeutarr mʌrʌg jaauba haawai muajã pãrag jaaubamgui hajim hanʌm, k'ai t'öwiata mua mʌg nem wau chitʌ́. K'aibag sĩsidʌmta nemjĩir t'ʌa narr KMag jaauju k'augba naawia warag, —Marau k'augbam jammuata bëejĩ, ni k'aíu pʌ̈iwiata jãg nʌrrajim k'ai hajierram hanʌm. DJWa magba maadëu jũrr, “Hichjöm k'ʌʌnaupai pʌ̈iwiata jãg nʌrrajim” hak'iin, magan hõor pöm mʌg t'ʌnʌm jũrr maach dʌ̈ita meeuk'awia, mokou bar wai nʌmuapai maach k'ëchpʌ̈ijugui hajim hanʌm, mʌg p'öbör hee t'umaam k'ʌʌnau hi higwia, “Chadcha Hẽwandam hi jaaumie chaar” haajeewai. ,IQMamʌ mag hirua jëeubarmjã pöd hʌ̈k'aju k'augba haawai hamach happai hiyʌ̈ʌ nʌmua hamach wir haigpai, —Keena, maadëu hirig Hẽwandamauta pʌ̈ijim hak'iin, magan jũrr hirua maachig, “Jãg magʌmta pãrau hirua jaau nʌrrarr hʌ̈k'abajierráma” hajugui hajim hanʌm. lHQPãrau k'ĩirjuawai, ¿chadcha Hẽwandamauta Juan pʌ̈ijĩ hajim hanʌm, jãg hamach k'aibag Hẽwandamag chugpaapi jaaunaa hõor pör choo nʌrramk'ĩir, wa sĩi mʌg jẽb gayam k'ʌʌnau chogpʌ̈iwiata jãg nʌrrajĩwa? GMagbaa Jesuu hamag magjim hanʌm: —Magan nacha mʌrʌg jaaubat. Muajã hĩchab pãrag jëeu hook'imgui hajim hanʌm: IF Mag bëewia hirig, —¿K'ai t'öwiata jãg mʌig nem për narr k'ʌʌn pua dawag jʌr wërppʌ̈ijĩ? ¿K'aíuta jãg pʌrʌg pʌchta nem hiek t'eeg hapijĩ? Marag jaaubá hajierram hanʌm. E K'ãai hãb Jesús Haai hi jëeujem deg dubwia hõrag jaau sĩejim haajem, jãga Hẽwandamau ham peerdʌ hauju. Hirua mag jaau sim haig, p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌn bëejierram haajem, chi machnaan dʌ̈i judionaan ham Asamblea heem chi pörnaanpa. +DO0Mamʌ pöd hi chig haju k'aba haajeejim haajem, hõor pöm t'ʌnʌm k'ʌʌnau sĩi hãba hi hiek hũrm k'õchgau bʌ̃ʌrjã hi k'a hogdʌba haajerr haawai.C)/Magtarr k'urjã hed hëepierr hich hag Hẽwandamag jëeujem degpai hõrag Hẽwandam hiek jaaujeejim haajem. Mamʌ chi p'adnaan pörk'a nʌm k'ʌʌnau chi machnaan dʌ̈imua, p'öbör heem k'ʌʌn chi t'et'emnaan dʌ̈imua meraa hi t'õopäaig hẽk'aajeejim hanaabá. B7.—Hẽwandamau hich higwia hich hiek gaai, “Mʌ diin sĩi mʌrʌg jëeujem diiu” ha sim. Mag simta pãachdëuta hag hee mʌg nem parhẽpag për nʌmua sĩi chik'am k'ũguurjem dik'a wai naabma hajim hanʌm. Mag warag meeurraunaa dawag jʌrk'ʌʌipʌ̈ijim hanaabá. $AA-Maimua chi Jerusalén p'öbör heecha pachëwia, Hẽwandamag jëeujem deg dubwia, hag hee tiendegamjö nem për narr k'ʌʌnag magjim haajem Jesuu: S@,pãar t'um k'ëchpʌ̈pʌ̈igmamua ni hãbjã bʌ̈ hëuhëu k'itʌm hooba sĩwaag. Magbarm haigmua hatag di jãg hãbam hʌ̃r joot'ʌ hëu sĩsidʌmjã tag pãrau hich jãg hoobajugui hajim hanʌm, Hẽwandamau hich garmua pãach hoon bëetarrjã warag hi hisegtarr gaaimua. Haai hi jëeujem degmua Jesuu hõor jʌrk'ʌʌitarr ?+Pãar jãg nʌʌ hawi pãar höju hed barbaicheewai, pãach hoomap'a haajem k'ʌʌnau sĩi pãar p'ʌʌrt'uur hauchëwia, p'öbör higaau warp'am magwe pãar höbërm hugua t'uur p'ʌʌrdʌpʌ̈ijugui hajim hanʌm. Magnaa pãar höbeerwaim hat'ee hoopaar haju, \>1*Mag bĩemamua chi p'öbörpien higwia magjim hanʌm: —¡Hëh, Jerusalenpien! Hẽwandam dʌ̈i pãach k'õinaa wënʌrramk'ĩir pãachig mua jaaujerr hiek pãachdëu hisegtarr, hĩs mʌgnaa k'ãijã deeu hãsie t'umaa k'ĩirjuwia higk'iin, pãar hʌ̈u peerdʌk'amgui hajim hanʌm. Mamʌ k'anii magʌm hiek pãar k'ĩirjug hee barjupa. =/)Mag wëtumua ya chi Jerusalén p'öbör dak'acha haadeewai, p'öbör heerpa wai sĩi hawia, t'umaa k'ĩirjuwia Jesús bĩebaadëjim haajem. '<G(Magbaawai hich Jesuu jũrr hamag, —Mamʌ hamau mag nʌm chadcha k'abahab hajim hanʌm. Hõor mag serereuk'am k'ʌʌnag mua hiek'abaawai ham chadcha k'ĩuu nʌisik'iinjã, jũrr har mokdau t'ʌnʌmua hamau serereuk'arr hiekpai wounaan dënjö sereu p'öbaadëbajup hajim hanʌm. r;]'Mag hõor pöm wënʌrrʌm hee hĩchab chi fariseonaanjã dʌ̈i wënʌrrarr haawai, mag hõor serereuk'am hũrwia, Jesuug magjierram hanʌm: —Maestro, ¿jãgwia pua pʌch higar nʌm k'ʌʌnag hiek'abama, k'ĩupagk'amk'ĩir? V:%&Mag Hẽwandamag jëeu nʌmua, —Hʌ̈ucha habarm Hẽwandam; hich mʌʌta pʌchdëu pʌch jũrr maar Reik'a pʌ̈ibarmʌugui hajierram hanʌm. Mʌg Rey pʌ̈ibarm gaaimua pʌchdëu jʌr haumam k'ʌʌnan hʌ̃gt'arm magwe pʌ dʌ̈i k'õinaa wënʌrraju. Hʌ̈u habarm Hẽwandam. Pʌjöm chan hãbjã chuk'umgui hajierram haajem. +9O%Maimua ya durrsĩ Olivo hanʌm haigmua hʌʌrba nʌm dak'a haadëm hee, hõor pöm hi hẽudee honee pos wëdurum k'ʌʌnau hamachdëu hag na mag nem hooba haajempa Jesuu waumaajem hoojem k'ĩirjunaa Hẽwandamag jëeu nʌmua hĩchab “Hʌ̈u hajim” ha serereu k'ap'öbaadëjim haajem. K8$Magbaawai hĩchab warm k'ʌʌn ham dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌnaujã hagjö mag manto joot'ʌ jũa narr hẽerk'anaa hi maju k'ʌd hee t'eerk'amajierram haajem, hichta chadcha ham Pöröu hawia. `79#Mag chadcha Jesús haig chi burrodam haibëewi, hamach k'ajũa jũa nʌm hʌ̃r joot'ʌ jũajem manto hanʌm hẽerk'anaa, jũrr chi burro p'õ hʌ̃r t'eernaa, hag hʌ̃r chi Jesús jiirpʌ̈ijierram haajem. o6W"Magbaawai hamachdëu hirig, —Maach Pör Jesuu hig naawaita marau harrubahab hajierram haajem. &5E!Mag hoobaimaawai ya chi burrodam haibëeg hẽer nʌm hee, chi papk'ʌ bëewia hamag, —¿K'ant'ee pãrau mʌ nemchaai hẽer warrúma? haichëjim hanʌm. i4K Mag jaaubaawai hërëubaadeeu chadcha hamachig jaaupʌ̈itarrjöo hooimajierram hanaabá. ;3oHãbmua k'ãijã bëewia pãachig, “¿K'ant'ee jãg nemchaai hẽer harraag hẽk'a nʌ?” ha jëeubaawai, sĩi hit'ũu hirig, mua hig chiraawaita harrum habat hajim hanʌm. 2w—Hachá maach k'ĩirp'ee p'öbördam sim hee hërëubaadët. Nau chi p'öbör hee dub nʌm haig pãrau burrodam pa gaai jʌ̃ k'ërʌm hooimaju. Mag burro gaai chan hagt'a ni hãbmuajã waaidʌba k'itʌm. Ma hẽer haipidut hajim hanʌm. F1Mag mamua p'öbör Betfagé hanʌm dʌ̈i hãb hagjö Betania hanʌm dak'a durrsĩ Olivo hanʌm haar barbaimaawai hich k'apeen heem numí t'ʌ̃rk'anaa pʌ̈yaagpamua hamag magjim haajem: N0Mag jaau dichwia Jesús Jerusalén p'öbörög petajim haajem. Q/Maimua hĩchab har chi mʌ k'ĩir hoomap'anaa mʌrʌg hamach reik'apimap'a narr k'ʌʌn, mʌig mʌ haig haubëenaa mʌ dak'ĩir k'ëchbapʌ̈it” hajim hanʌm. Jesús Jerusalén p'öbör dubimatarr [./Magbaa chi reíu, “Mua pãrag jaauk'imgui” hajim hanʌm. “Har mʌ hat'ee nem wawaag nem par daúa hooba haajem k'ʌʌn dʌ̈in mua mʌch garmuajã hajap'a haju, hamau chok'õgba mʌ hat'ee nem wau naawai. Mamʌ har mag nem waumap'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i chan magba, mʌchdëu hamag nem deetarrjã warag ham jua heem k'echeu haumaju. --Magbaawai chi haig narr k'ʌʌnau chi reíg, “Rey, mamʌ ya hirua nem pöm wai sim. ¿K'ant'ee tag hirig deeju haai sĩ?” hajierram hanʌm. N,Maimua jũrr t'um haig narr k'ʌʌnag magjim haajem chi reíu: “Jãg hichig deetarrpierrpai wai sim dën k'echeunaa, jũrr har hichig deetarr hʌ̃r diez gan hautarragta deebat” hajim hanʌm. _+7“Pʌ hiek mag mʌ hat'uuchanaa chik'am p'it'urg wautarrta mʌch dënjö haajem hanʌpí, ¿jãgwi mʌ p'atk'on banco hee deen mabajĩ” hajim hanʌm, “mʌch bëewai hʌ̃rʌʌpai bãau sim hoochëmk'ĩir?” *wMagbaawai chi reíu magjim haajem hirig: “Pʌʌta mʌ chog chi k'aigbampama. Pʌ gaaita t'umaam k'ʌʌn k'usëugan t'ʌnʌm. Pʌch hiiupaita pua mʌ mag jaau chirʌm k'ai, magan muajã pʌ dʌ̈i pʌchdëu jaau simjö hajugui” hajim hanʌm. -)SMua pʌ p'atk'onau bʌ̃ʌrjã p'idk'abajim, pʌch jãg hõor dʌ̈i hatcha hat'uu sĩerrʌm k'ap'ʌ chitaawai. Mua hagua p'idk'awia gantarr hak'iin, chi hʌ̃rʌm pua sĩi k'echeu hauk'amgui” hajim hanʌm, “pʌ dën sĩi chik'am jua p'it'ur hatarrta pʌch dënjö haadëp haajeewai.” /(WT'umaam k'ʌʌnag mag jëeuk'a hoomam haawai deeum t'ʌ̃rpʌ̈ijim haajem. Magua paawai bëewia magchëjim hanʌm: “Rey, pua mʌrʌg p'atk'on deetarr mua sĩi putdam hee pʌrëunaa hãk'a k'ërjim, hak'oom hugua. Magtarr haawai cha sim” hajim hanʌm “pʌ p'atk'ondam, hich hagpierrpai. n'UMagbaawai hĩchab magʌgjã chi reíu, “Puajã jãgan p'öbör cinco jʌ̃ajugui” hajim hanʌm. H& Magbaawai hãbmuajã bëewia, hirig, “Rey, cha k'ërʌm pʌ p'atk'on” haichëjim hanʌm. “Mʌrʌgjã pua dee pʌatarrau cha mua hag hʌ̃r cinco veces gan wai chirʌm” hajim hanʌm. ~~.}v|l{8zpxww0vGtsrqqDoom[lkjihh gedcVbYa`_^_]\[[YXXWVUSSR1QbQP?OxNMeLLK\JIHH>G{FEEdCC1B^@@?>=h<;C:987\665v44d32110/.n-,+**])(&&%$y#t"!!7 <6A u:ZMDH;/mM + y  L4(1B0}Mag jaaubaichëm hũrwia hagjö maach heem k'ʌʌnaucha chi jẽbdi haar hoon weetwai chadcha hʌʌinau jaau narrjö sĩi k'ãidu parta hooimajierram haajem ha hĩgk'amajierram hirig. Z/-Mag nʌm hee warag hʌʌin maarjö hi higar hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnau hĩs hedaup'erre k'ĩsu nʌwe jẽbdi haar hoot'urwia maach jʌ̃gderraata jaauchëjierramgui hajim hanʌm. Ham hiek k'abá mag chi hauk'ërtarr hee hooimaawai, chukk'u, sĩi Hẽwandam chognaanta haig naajim hanʌm. Mak'ʌʌnau hamag jaauwai, Jesús hiiu sim haajem. . -!Hamau hi jãgbajupii hawia marau k'ĩirjuawai hichdëuta israelnaan t'um Romapien jua heemua pör höbeer haujupii naajimgui hajim hanʌm. Mag k'ĩirju naajieb mamʌ, viernes hi t'õotarr ya k'ãai t'ãrjup pamgui hajim hanʌm, hĩsim k'urau hi dau hap'ʌʌ habarm. :,mMamʌ mag k'itarrta p'adnaan chi pörnaanau chi t'et'em k'ʌʌn dʌ̈imua Pilatoog pʌr deebajieb hajim hanʌm, jũrr hich soldaaunag pakuls gaai meerp'ë t'õopi jaaumk'ĩir. +!Magbaawai hich Jesuu hamag, —¿K'ani jãgjierráma hajim hanʌm, mʌg nemk'oo hee? Magbaa hamachdëu hirig jaaumamua, —Jesús Nazaretpierrma hajierram hanʌm, Hẽwandam hi jaaumie. Hirua Hẽwandam jua t'eegau nem k'ĩir pogk'e waaujeejim. Maimua jãga Hẽwandamau maach peerdʌ haaujẽ ha jaauwaijã hõrau k'ak'apdö haajeejimgui hajim hanʌm, chadcha Hẽwandam hiekta jaau sim. +*OMagbaawai hãb Cleofas haajerrau hirig, —Maadëu k'an hiek hagájã hamap'a simgui hajim hanʌm. T'umaam k'ʌʌnau k'ak'apdö t'ʌnʌm, jãgajĩ Jerusalén p'öbör hee. Pʌjã hĩchab hag p'öbör hee mʌg nemk'oo dichtarrta, ¿hãba pʌchdëupaita k'augba chirʌ́? hajim hanʌm. $)AMag wëtumua hich garmuata, —Keena, ¿pãar k'andam jaauwaita mʌg hiyʌ̈ʌ wënʌrrʌ́ma? ¿Jãga jãg pãar hök'ĩirjuumjö wëtmá? hajim hanʌm. i(KMamʌ hamach bigaau mag nʌrrʌmjã pöd k'aug hauba, sĩi deeum k'ʌʌnpiita naajim hanaabá. '-Mamʌ ham mag hiyʌ̈ʌ jũrr chik'am hi jũrr jaaupʌ̈pʌ̈ig wëtumta, hamau hig narr Jesuhchata bëewia ham wëtum dʌ̈i maa hajim hanʌm. $&AMag hërëubaadëwia k'ʌd hee Jesús higwia, “¿Jãgataa hi hauk'ërtarr heejã jãg sĩi k'ãidu parii t'ʌnʌ́ma?” ha hiyʌ̈ʌ wëtmajim hanʌm. *%M Maimua hich hag hedpai hõor numí p'öbör Emaús hanʌmʌg wëtjim haajem. Mag Emaús p'öbör Jerusalenmua once kilómetros sĩejim haajem chi warp'ag. p$Y Mamʌ Pedroou mag hũrbaawai p'iidʌbaadëwia jẽbdiig k'ap'igbaadëjim hanʌm. Maimua hag hee hierr hooimaawai, hãba hi pʌrëu sĩerr put happaita hooimajim hanaabá. Hichdëu mag hoobaawai hich diig mamua hich hödegpain, “¿Jãga hawiata jãg hich hauk'ërtarr hee chukk'u t'ʌnʌ́ma?” ha k'ĩirjubaadëjim hanʌm. Emaús k'ʌd hee hich hoopitarr {#o Mamʌ hʌʌinau nem hĩgk'a nʌm chi Jesús k'apeenau hũurwai sëuk'a nʌmjöo haawai hʌ̈k'abajierram haajem. E" Mag chi hʌʌin hich Jesuu once jʌr hautarr k'ʌʌn haar hiek jaauwimarr k'ʌʌnan, María Magdalena hajim haajem, Juana dʌ̈i, María Santiago hãdpa, mag tag hĩchab tagam hʌʌinpa. U!# Magbaa chi jẽbdi haigmua wëtwia, chi dʌ̈i wënʌrraajerr once narr k'ʌʌnag t'um hamachdëu hootarrjöo jaauwimajierram haajem. Hich mag t'um haig narr k'ʌʌnagjã hich hagjö jaaujierram haajem. X )Magbaawaita chadcha hi hiek'atarr k'ĩir hee dʌhnʌisijierram hanaabá. c?Hi ya hiiu p'iidʌwia petabahab. Magua mʌig k'aba simgui hajim hanʌm. K'ĩir heyaa habat hajim hanʌm, Galilea durr haawaiwe hichdëu pãachig, Hemk'ooi Hiewaa pekau pömk'am k'ʌʌnau hi pʌr haunaa pakuls gaai hi meerppʌ̈iju jaaujerr; mamʌ k'ãai t'ãrjupam hee deeu hich hiiu p'iidʌju jaautarrjã k'ĩir heyaa habat hajim hanʌm hamag.    Magbaawai jãp'ierr hajaugau pöd ham k'ĩir heerpaba sĩi heeg hʌ̃t'ʌ p'öbaadeewai mak'ʌʌnau hamach garmua hamag magjierram hanʌm: —¿Chi monak'amta k'ant'ee pãrau hi jʌr wënʌrrʌmma hajierram hanʌm, mʌg jẽbdi hõor k'ëraag watarr hee? xiMag hamachdëu hooba habaawai, “Keena, ¿jãga habarmta mʌg maadëu hoochëba habarma?” hanaajim hanʌm. Mag nʌm hee hoowai, hemk'ooin numí sĩi k'ajũa bʌ̃ʌmjö jũa sĩsidʌmta ham k'ĩirp'ee dʌnʌʌutk'abaichëjim hanaabá. }sMagbaawai warag hag hee dubnaa hoowai, maach Pör Jesús mordam hich hauk'ërtarr hee chukk'u t'ʌnaajim hanaabá. Maimua hooimaawai, mokpör pömk'amua chi jẽbdi hi hee joot'ʌ p'ãar sĩerrta chawag pʌrëupʌ̈i t'ʌnaajim hanaabá.  Maimua mag jua hʌ̃i k'ëutarr noram, domighed hedp'erre hagt'a k'ĩk'ĩsu nʌwe, hʌʌin wëtjierram haajem chi jẽbdi haar hoon, hamachdëu hi k'a p'uraag jʌ̃gdee wau wai narr dʌ̈i. Mag ham wëtum dʌ̈i deeum hʌʌinjã ham dʌ̈i wëtjim haajem. \18Maimua wëtwia, t'ũpag p'ëwia, hi k'a p'uraag sĩi jʌ̃gdee wau sĩujierram hanaabá. Maimua noram sĩi degpai jua hʌ̃i k'ëujierram haajem, Hẽwandamau Moiseeg hich hiek p'ãpitarr gaai jaau simjö.7g7Mam pamjã chi hʌʌin Galilea durrmua hi dʌ̈i bëetarr k'ʌʌnau hich mag hogdʌba, chi jẽbdi haar wëtwia hoojierram haajem hamach daúacha, jãga Jesús hauk'ërjĩ. }s6Mag hi hauk'ërtarr hed viernes k'eeurag hajim haajem, jua hʌ̃ʌijem hedam hat'ee nem t'um k'ĩir k'aaugjem hed. #5Mag jëeuwimawia, Pilatoou harrju haai sim habaawai, mawia, heeg paawia, dĩesdam hee pʌrëunaa, jẽbdi pöm durrbʌ̈ k'õpag hee chi k'örm wai sĩerr hee hauk'ëraan harrjim haajem. Mag jẽbdeg chan hagt'a hõor hãbjã hauk'ërba k'örwia sĩi sĩejim haajem. zm4Hich mag wounauta, Jesús meebaadeewai, Pilato haar mawia chi mor mag mee k'ërʌm harraag jëeuwimajim haajem. 2]3Maagwaita hich k'apeenau Jesús pʌr hawaag hibëp naawaijã hich chan ham higar k'aba sĩejim hanaabá. Magua hamau hi dau hap'ʌʌ wai naawaijã hichdëu chan dichba haajeejim hanʌm. Mag wounau hĩchab Hẽwandamau maach peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈iju jaaujerr bëeju hanʌmta nʌajeejim haajem. q[2Mag hed haig sĩejim haajem hĩchab woun hãb José hanʌm, Arimateapierr. Chi Arimatea hanʌm, Judea durram p'öbör hajim haajem. Hich mag José hĩchab judionaan Asamblea heem woun hajap'am hajim haajem, Hẽwandam dau na. %C1Mamʌ t'um hi k'apeen Galilea durrmua hi dʌ̈i hãba chi hʌʌinpa bëetarr k'ʌʌnaun warppaimuata mamagk'am t'um hoo naajim haajem. Jesús hauk'ërtarr 5c0Maimua hĩchab haig hõor pöm t'ʌnarr k'ʌʌnau hamach daúa mamagk'am hoobaawaita hãsie t'umaa hewag k'ĩirjuwia pör jõjõig wëtmajierram haajem, hamach diig. 9/Magbaawai capitán Romapierr haig sĩerrau hichdëu mag hoobaawai, —Chadchata jãgan mʌg wounan chi hajap'am hajimgui hajim hanʌm, Hẽwandam na. A{.Mag hedau k'ĩbaadeewai Jesuu t'et, —¡Tata! Nau mʌ chaaupabaadeewai puata mʌ hak'aardam k'ap chirʌmgui hajim hanʌm. Mag hiek'a k'itʌm hee warag maach chaaupabaadëjim haajem. Y +-Mag hedau hãsdawam k'ĩbaadëm hee, Hẽwandamag jëeujem deg hierrgajãrcha put nem parrg t'uur hëu wëjorrta jãrrcha hʌ̃gt'aamua heeg sʌrr habarmʌn, warre t'oop'em numí jijirar jöisijim hanaabá. V %,Hich mag hed hedausĩhcha nʌmta dëgölp hedau k'ĩbaadëm habarmʌn hedaramjö haadëjim haajem. Mag k'ĩ t'ʌnʌʌ hawia hedau p'ʌʌibaajër las tresjö naata deeu hedau haardʌbaadëjim haajem. | q+Magbaa Jesuu hirig, —Hĩswe pʌ mʌ dʌ̈i durr wʌ̈jʌ̈u durr chiraimaju hajim hanaabá. Jesús meetarr  *Maimua hichdëupai mag hiek'apʌ̈inaa jũrr Jesuug, —Ya deeu pʌchta Reik'a bëewai hoob mʌ k'ĩir hok'oo chiram hajim hanʌm. O )Mag k'ãyau maachin, chadcha maachdëu k'aigba harr gaaimuata mʌg naabahab hajim hanʌm. Mamʌ mʌg woun chan bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u simta hamau hi mʌg dau hap'ʌʌ wai nʌmgui hajim hanaabá. P(Mamʌ magbaawai jũrr chi k'aperaupai hirig meeurraunaa, —¿Maachjã hagjö t'õopäaig hat'eeta hamau maach mʌig wai nʌmta pua Hẽwandam dak'ĩir warag mag hiek'a chirʌ́? hajim hanʌm. {'Hĩchab hi dʌ̈i chi k'aibagnaan numí narr haawai hãbmuajã warag hi waunaa hirig, —¿Pʌ chadcha Hẽwandamau hõor peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈itarr k'abá? Magʌmta, ¿jãg pua pʌch peerdʌ hauwia, maarjã peerdʌ haubamma? haajeejim hanʌm. H &Maagwai hi meerp'ë jiir wëjöm pör hʌ̃r hẽsapdau p'ãk'a sim gaai jaau sĩejim haajem, k'an gaaimuata hi mag wai naajĩ. Chi hẽsapdau gaai “Chamʌʌta Jesuu, judionaan Rey” ha p'ã sĩejim haajem. [Chi hẽsapdau p'ã sĩejim haajem griegonaan meúa, latín meúa maimua hebreonaan meúajã hagjö.] `9$Maimua chi soldaaunaujã hĩchab sĩi hi waauwaipai hirig vino hadchuchúhu sim dömk'ĩir deechënaa jũrram k'ʌʌnau hirig, —Pʌ chadcha judionaan Rey k'ai, pʌchdëupai pʌch peerdʌ hat'á haajeejim hanʌm. %V%#Maagwain hõrau Jesuugta heerpapaad t'ʌnaajim hanʌm. Mag nʌm dʌ̈i chi t'et'em k'ʌʌnaujã hiuk'anaa, hi wau hiek'anaa, daau hirua hichdëupai hich peerdʌ hat'aju hawia hirig, —Deeum k'ʌʌn peerdʌ hautarrpí, pʌchjã peerdʌ hat'á haajeejim hanʌm, pʌchta chadcha Cristo chaar Hẽwandamau jʌr hauwia pʌ̈itarr k'ai. lQ"[Maagwai pakuls gaaimua Jesuu, —Tata, hõrau mʌ dʌ̈i mʌg nʌm hidëu sĩi hich jãg k'ĩir hok'oobapʌ̈i. Hamau hamachdëu nem wau nʌmjã k'augba naawaita mʌg mʌ dau hap'ʌʌ wau nʌm haajeejim haajem.] Maagwai chi soldaaunau hamach happai, “Magan ¿k'aíuta chi k'ajũa jʌ̃aju k'ai?” hawia, mokdaudam bar nʌmua gan haumajierram haajem. U#!Maimua buchagdam “Pörpá durrsĩ” hanʌm gaai waaidʌtk'awia pakuls gaai hi meerp'ëpʌ̈ijierram haajem, maimua hi bigaau chi k'aibagnaanjã hagjö, hãb hi juachaar gar maimua hãb hi juawë gar.  Mag chi Jesús harrum dʌ̈i hĩchab numí chi k'aigbam cárcel deg wai narr k'ʌʌn harrjierram haajem, hagjö t'õopäaig. kOHamau mʌ mʌg wai naawia nau mʌ t'õobapäaiwai pa hajap'amta sĩi jẽwamk'ĩir t'ubapʌ̈imjö hajugui hajim hanʌm. Hamau mʌ dʌ̈ijã mʌg nʌm, ¿jãga haju k'ai hajim hanʌm, hamachdëu pahachjök'am k'ʌʌn hoowai? `~9Hich mag jaar hĩchab hatcha mag dau hap'ʌʌ wënʌrramaaugau, t'õom k'õchgau durrsĩigta wounaanagamjö, “Maar hʌ̃r dʌrbagk'abaadët; pãach heegar warre maar bëpbapʌ̈it” ha hiek'ajugui hajim hanʌm. b}=Mʌg hatagta pãar dau hap'ʌʌcha haju. Mag jaar hʌʌin pöd chaain hooba harr k'ʌʌnau hamach k'apeen chaain dʌ̈i dau hap'ʌʌ durrum hoowia, “Hʌ̈uta jãg mʌ chaai chuk'u hʌrrʌm” hajugui hajim hanʌm. D|Mamʌ Jesuu hewag p'ʌʌrba hoonaa hamag, —Jerusalenpie hʌʌin, hoob mʌ hat'ee bĩemiet hajim hanʌm. Mag k'ãyau pãach mor dʌ̈i pãach chaain k'ĩirjunaata bĩebat hajim hanʌm. #{?Maagwai hi hẽudee hõor pöoma wëdurajim haajem. Mag hõor k'apanag hee hʌʌinjã hĩchab hi hʌ̃apër durrumua hi hat'ee bĩe wëdurajim hanaabá. zMag wai naawia Jesús t'õopʌ̈yaan hat'aadeeu, woun Simón hanʌm Cirenepierr p'öbör hee hurum dʌ̈i t'ẽubaawai, chi soldaaunau Jesuu harrmaa harr pakuls jũrr hi höp'ëeu hʌ̃r jiirpʌ̈ijierram haajem, Jesús mam hẽudee harramk'ĩir. nyUMamʌ maagwai chi Barrabás cárcel deg sĩejim haajem, hichdëu hõor meeuk'apiwia hich hag meeuk'aa heepai hõor t'õotarr kõit. Mag, cárcel deg sĩerrta weeupʌ̈ipijim haajem, hõrau hig narrjö. Jesús meerp'ë t'õotarr =xsMag nʌʌ paawai Pilatoou ham hipierraa jũrr Jesuuta hamach jua hee deejim haajem, hamach k'õchagpierr hi dʌ̈i hamk'ĩir. Maimua hich soldaaunag t'õopʌ̈ipi jaaujim haajem. SwMagbaawai chará warag hähäak'amua hãba pakuls gaaita meerp'ëpi jajaau haajeejim hanaabá. Hich mag warag sereeu t'ʌnʌm k'ĩupaajã k'augba, hamachdëuta Pilato k'ĩupaa sĩujierram haajem. !v;Mamʌ pʌaba ya biek t'ãrjupamua Pilatoou deeu hamag, —¿Pari k'an nemta hirua k'aigba waujĩma hajim hanʌm, hi t'õopäaig? Mua chan bʌ̃ʌrjã hi k'aibag hooba chirʌmgui hajim hanʌm, hi t'õopäaig. T'õoju k'ãai sĩi wʌnaa hi pʌapʌ̈iju jãg sĩ hajim hanʌm. uMamʌ magbaawai hũmaai deeu sereeu p'öbaadëwia hihãba, —Warre jãg Jesús pakuls gaai meerp'ë t'õobapʌ̈it haajeejim hanaabá. dtAMagbaa hich Pilatoou Jesús pʌapʌ̈im k'õsi sĩerr haawai deeu hamag hiek'ajim haajem. 'sGMamʌ hamau höbërpʌ̈ipi jaautarr Barrabás haajerran cárcel deg sĩejim haajem, hichdëu hõor meeuk'apiwia mag meeuk'a nʌm hee hõor t'õotarr kõit. hrIMamʌ mag Pilatoou Jesús pʌapʌ̈iju habaawai warre t'umaam k'ʌʌnau hi hãba, —Jesús t'õobapʌ̈i, maimua jũrr Barrabaata maraun sĩi k'ajap'a höbeerpʌ̈ipi nʌmgui hajierram hanʌm. [Mamʌ mag hamau preso hãb sĩi höbeerpi jaau narran, añopierr mag p'iesta burr nʌm hee paawai mag k'aajerr haawaita mag höbeerpi jaau naajim hanʌm.] qfpEMuan hi pʌapʌ̈iju, mamʌ nacha hi wʌpi t'ʌnʌʌujugui hajim hanʌm, pʌapʌ̈iju nawe. $oAPãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, mua Herodes haar hi deepʌ̈itarr. Mamʌ Herodeeu hoowaijã hichiita mʌg woun bʌ̃ʌrjã k'aibag chuk'u höbëbërk'am. Mʌg sim haig mua hoowai mʌg woun k'aibag chuk'u simgui hajim hanʌm, t'õopäaig hat'ee. Magnaa hamag, ¿Jãgajĩ hirua? /nWMaimua hamag magjim hanʌm: —Mʌg wounau maar hëugar sëuk'a nem hĩgk'a nʌrrʌm hawia pãrau mʌ haig hi haibëejierram. Mamʌ mʌchdëucha pãach dak'ĩir magʌm k'ap haag jëeu hoowai mʌg woun bʌ̃ʌrjã hiekk'õr chuk'u simta pãrau hich k'ĩirchajã mag t'ʌnarramgui hajim hanʌm. _m7 Deeu Herodeeu Jesús hich haar deebapäaiwai Pilatoou t'umaam k'ʌʌn hãbam haig t'ʌ̃rk'a haujim haajem: p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌn, judionaan chi t'et'em k'ʌʌn maimua chi p'öbörpienjã hagjö. %lC Mag hed Pilato Herodes dʌ̈i k'apeer hajap'am k'ajierram haajem, warr magju nawe chan jũrr hagdaujö chik'am hoomap'a haajerrta. Jesús deeu Pilato haig Ok Magbaawai Herodeeu hich soldaaun dʌ̈imua hi gaai hiuk'anaa hi serbiibagpa p'ënaa, —Pãadë hoobat, judionaan reik'aju hanʌmta dau hap'ʌʌ hoo k'ërʌm haajeejim hanʌm. Magnaa warag juau hogt'om hi wau nʌmua k'ajũa hajap'am reinaanau jũajem k'ajũa jũapinaa deeu chi Herodeeu Pilato haar deepʌ̈ijim haajem. Nj Maig naajim haajem hĩchab chi p'adnaan pörk'a nʌm k'ʌʌn Hẽwandam hiek hat'ee chi machnaanpa. Mak'ʌʌnau warag t'et hiek k'ẽgk'a, —Chadcha hi hiekk'õr pöm sĩebahab haajeejim hanʌm. &iE Hichdëu mag k'ĩirju sim gaaimua hirig nem k'ĩir pogk'e jëeumaajeejim haajem. Mamʌ magʌmjã Jesuu bʌ̃ʌrjã hi hiek jʌ̃ʌ haba haajeejim hanaabá. hMaimua Herodeeu Jesús hoo hat'aawai honee haadëjim hanʌm, hag nawe hi dʌ̈i hoom k'õchag sĩerr haawai. Hichdëu hũurjeejim haajem Jesuu nem wau nʌrrʌm. Maagwai hich daúachata nem maadëu hooba haajem hirua wau sim hoom hiigjeejim hanaabá. ~guMag jëeuwai chadcha Galilea durram ha hũrbaawai, —Hãa, magan Herodes haarta deepʌ̈ijugui hajim hanʌm, hichta haram gobernador haawai. Mag chadcha deepʌ̈ijim haajem, mag jaar chi Herodejã hagjö Jerusalén p'öbör hee sĩerr haawai. f7Mag Pilatoou hũurwai Jesús Galilea durrmua bëejim ha hũrbaawai haig narr k'ʌʌnag jëeujim haajem, chadcha Galileapierr k'ai ha k'ap haag. e/Pilatoou magbaawai chará warag hamachdëuta hiek k'ẽgk'a p'öbaadëwi, —Jãguan chadchata hõrag pãar hëugar sëuk'a nem jaau nʌrrʌmua p'öbör meeuk'apiju hẽk'a simgui hajierram hanʌm, pãar dʌ̈i. Judea durr hee t'umaam k'ʌʌnag hich mag jaau nʌrraajem; Galilea durrmua jaaubaaderr hich mag jaau p'ʌʌrdʌ nʌrrʌmua k'ĩeb mau pabaichëmgui hajierram hanʌm. Jesús Herodes na OdMagbaawai Pilatoou p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnag maimua tagam k'ʌʌn haig narr k'ʌʌnagpa, —Mua mʌg woun gaai bʌ̃ʌrjã nem k'aigba hooba chirʌmgui hajim hanʌm, hi t'õopäaig. ?cwMagbaawai Pilatoou hich Jesuugcha, —¿Chadcha pʌʌta judionaan Reí? ha jëeujim hanʌm. Magbaawai Jesuu hirig, —Pua k'abá chadcha k'ap'ʌ jaaubapʌ̈imgui hajim hanʌm. lbQMaimua mam pawia Pilatoog sëuk'a magp'öbaadëjim hanʌm, Jesús k'ĩir: —Marau mʌg wounau pãar hëugar nem k'aigbam jaau nʌrrʌm hũrimajim hajierram hanʌm, pãar dʌ̈i hõor meeuk'amk'ĩir. Hichdëuta rey Cesaroog dëbpaarjã p'agpiba jaaunaa hichdëupaita hĩchab hichta Hẽwandamau pʌ̈iju hatarr haajemgui hajierram hanʌm, judionaan rey. za oMaig wai nʌʌ hawia, hamach t'um hãba höbërdʌtk'awia, chi Jesús gobernador Pilato haar harrjierram haajem. 1`[GMagbaawaita hamachdëu, —¿K'an hatcha maadëu deeum k'ʌʌnau jaau nʌmta hũrm hig nʌma? Ya maadëu hũrbarmgui hajierram hanʌm, hich hiiucha jaaubarm.a_;FMagbaawai t'umaam k'ʌʌnau hirig, —¿Hãa, magan pʌʌn Hẽwandam Hiewaapama? hajierram hanʌm. Magbaawai jũrr hichdëu hamag, —Pãachdëupa k'abá pãrau k'ap'ʌ mʌ haruu ha jaau nʌmgui hajim hanʌm. ?^wEMamʌ nau mʌg hatag jöpcha mʌg woun Hemk'ooi Hiewaa Hẽwandam chi jua t'ierr bigaau hi juachaar gar jupimajugui hajim hanʌm, Hẽwandam dʌ̈i hãba t'umaam k'ʌʌn Pörk'aag. ]DMaimua mʌch garmua jũrr pãrag jëeumak'iinjã, pãrau mʌ hiek jʌ̃ʌjã haba ni mʌ pʌapʌ̈ijã pʌapʌ̈ibajugui hajim hanʌm. \{C—¿Pʌchta chadcha warrgarwe Hẽwandamau hõor peerdʌ haumk'ĩir jʌr hauwia pʌ̈iju haajerrá? Warre marag jaaubá hajierram hanʌm, marau k'ap haag. Magbaawai Jesuu, —Mua pãrag jaauk'iinjã, pãrau mʌ hiek hʌ̈k'abajugui hajim hanʌm. k[OBMaimua ya hãspabaadeewai hãba biirdʌjierram haajem: Asamblea heem chi pörnaan p'adnaan pörk'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i Hẽwandam hi jawaag chi machnaanpa. Mag biirdʌwia hamach Asamblea hee chi Jesús haibëewia hirig, ZAHich mag pʌamjã higba, hi wau wai nʌmua warag hirig parhoobajã hiek'amaajeejim haajem. Jesús judionaan Asamblea hee wai narr %YC@Magnaa putiu hi dau p'ãarjʌ̃naa jũrram k'ʌʌnau k'ĩidadcha juajãau p'ot hanaa hirig, —Magan k'aug hat'á, k'aíuta pʌ p'ãrjĩ haajeejim hanʌm. $XA?Maagwai Jesús pʌr wai nʌm haig hoopaar t'ʌnarr k'ʌʌnaujã hi wau hiek'anaa hĩchab moketaupa p'ãr wai nʌmua hi gaai mas waumaajeejim haajem. 4Wa>Mag k'ĩir hee dʌnʌisim habarmʌn chadau, gaai machaaga haadëmua dawag höbërwia, warre hö jãsenag haadëmua bĩe sĩi hajim hanaabá. Jesús dau hap'ʌʌ wai narr 8Vi=Mag hãt'ãrr bĩebaawai maach Pör Jesucristoou hewag p'ʌʌrba hoo nʌʌ hajim haajem, Pedroog. Maigta Pedroou k'ĩir heyaa haadëjim hanaabá, maach Pöröu hichig, “Pedro, hãt'ãrr bĩeju nawe hõrau pʌchig jëeuwai biek t'ãrjup pua bʌ̃ʌrjã mʌ k'augba chitʌm ha hiek'aju” ha jaautarr. SU<Magbaawaita Pedroou, —Kakë, mua bʌ̃ʌrjã k'augbam, k'an hata pʌ hiek'a chirʌm k'ai hajim hanʌm. Magbarm bʌ̈rre hagt'a t'umjã Pedro hiek'a höba nʌm hee, hãt'ãrrta kekerekee hahbar. CT;Maimua deeu hag k'ur hora hãbjönaa deeum bëewia maguajã hagjö hirig, —Chadcha mʌg wounjã hi dʌ̈i nʌrraajem k'abahab hajim hanʌm; jãan Galileapierrauwai hajim hanʌm. ES:Maimua hag k'ur nʌʌpai hawia jũrr hemk'ooi hãbmua hirig, —Pʌjã ham heem k'abahab haichëjim hanʌm. Magbaawai Pedroou, —Kakë, mʌ chan ham heem k'abam perá hajim hanʌm. WR'9Magbaawai Pedroou, —Mua magʌm wounaan hooba chitʌmgui hajim hanʌm. KQ8Mamʌ hi mag hoo simta, haiguim hʌʌi hĩchab chi p'adnaan pör chogk'a sim bëewia, hi k'ĩir heerpanaa, warm k'ʌʌnag, —Chamʌg wounjã hĩchab hi dʌ̈i nʌrraajemʌu haichëjim hanʌm. RP7Mag chi p'adnaan pör haar deet'urwia chi Jesús hierr wai nʌmich, jũrr di hũjãrr hõt hörwia hag bigaau hohood hap'öbaadëjim haajem. Magbaawai Pedrojã hĩchab ham bigaau hoo sĩsijim hanʌm. 9Ok6Maimua Jesús pʌrp'öbaadëwia, harrwia, p'adnaan pör deg wai dubp'öbaadëjim haajem. Maagwai Pedroou warppaimuata hi hẽudee hoopʌ̈pʌ̈ig warrmaa hajim hanaabá. HN 5Hẽwandamag jëeujem deg hed hëepierr pãar dʌ̈i mʌ chiraawai, bʌ̃ʌrjã pãrau mʌ chig haba haajerrta, hĩsta Hẽwandamau pãrag hʌdʌraa mʌ pʌr haupiju hed hajim. Maagwai hĩsta hĩchab chi dösãtjã pãar hʌ̃rpaju hed hajimgui hajim hanʌm, mʌ pʌr haumk'ĩir. Pedroou Jesús k'augba chitʌm hatarr 0MY4Maimua Jesuu hoowai haig naajim haajem: p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌn, judionaan Asamblea heem pörnaan, maimua Hẽwandam hi jëeujem di t'ʌajem k'ʌʌn chi pörnaanpa t'ʌnaajim haajem, hi pʌr hawaan bëetarr k'ʌʌn. Magbaawai chi Jesuu hamag magjim haajem: —¿Pãrau hoowain mʌʌn sĩi hõor nem jĩgk'anaa hõor t'õomiejöta chirabama hajim hanʌm, jãg sĩi mʌ haig jua hee jierrnempan happai bëeg? 7Lg3Magbaawai Jesuu hich k'apeenag, —Hoob jãgmiet; hidëu mʌ dʌ̈i hamachdëu hampierr hapibat hajim hanʌm. Magnaa chi kach deeu hich sĩerrjöo k'aarpi sĩujim hanaabá. K2Mag hirig jëeu nʌm hee, hãbmua bis habarmʌn, p'adnaan pör hag chog kach juachaar garmta warre hoort'ubapʌ̈ijim hanaabá. 7Jg1Magbaawai hich Jesús k'apeenau hamach Pör dau hap'ʌʌ haju k'aug hat'aawai, —Kakë, ¿marau pʌ kõit esparau ham dʌ̈i jãauju jãg nʌ? hajierram hanʌm hirig. KI0Magbaawai Jesuu hirig magjim hanʌm: —Judas, mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa mʌ hoomap'am k'ʌʌnag pʌr deeg mʌ k'ĩir hʌ̃ʌ chirʌmta pʌchigan sĩi saludaa chirʌm ha chirabma hajim hanʌm. dHA/Mamʌ hagt'a Jesús mag hiek'a dʌnʌm hee, dëgölp ham haig hõor k'apan pos haichëjim hanaabá. Mag k'apanag hee hoowai hich Jesús dʌ̈i doce hogdʌba wënʌrraajerr heem hãb Judas ha t'ʌ̃r sĩerrta ham na hurajim hanʌm. Mag bëewia, Jesús dʌ̈i hãba dʌnʌʌuchëjim hanaabá, sĩi k'ajap'a saludaa nʌmjö hi k'ĩir hʌ̃ʌg. cG?.Magbaawai hamag, —P'iidʌtk'abat'ʌ̃ keena hajim hanʌm. ¿K'ant'eeta pãar k'ãi nʌma? K'ãiju k'ãai Hẽwandamagta jëeubat'ʌ̃ hajim hanʌm, dösãtag hʌdʌraa pãach t'ʌ haupim hugua. Jesús pʌr harrtarr (FI-Mag hʌ̃gt'aag hich Hayag jëeu sĩi hawia, p'iidʌwia, hich k'apeen hoon bëewai sĩi warag hök'ĩirjug machgau k'ãidʌtk'a t'ʌnʌmta hoochëjim hanʌm. Ey,Mag hich dau hap'ʌʌ haju k'ĩirjuwia gaai machag t'ʌnʌmua warag oraa nʌmta, k'ajap'am nemjö t'et p'ʌrëu hahau haajeejim hanʌm. Mamagk'amua jʌachë t'ʌnʌm hoowain sĩi jʌa gaai bagpata höbër t'ʌnʌm t'ëutk'a t'ʌnaajim hanaabá.] @Dy+[Hich Hayag jëeuwai mamagk'amua k'a t'eeg chuk'u t'ʌnʌm hee, hʌ̃gt'armua Hẽwandam chog bëewia hirig juapá deechëjim haajem, mag hich dau hap'ʌʌ haju hãwatamk'ĩir. gCG*Mag jëeumamua, —Tata hajim hanʌm, pua k'õs hak'iin, hatcha mʌ dau hap'ʌʌ hapibak'am. Deeum nem waubarmuajã hagjö hõor peerdʌ hauju hayaa hak'iin, mʌ gaai machag mʌgcha hãwatbak'amgui haajeejim hanʌm. Mamʌ pʌchdëuta k'ap chirʌm; mʌchdëu k'õsi chirʌmjö k'aba, pʌchdëu k'õchagpierrta mʌ dʌ̈i habá ha hiek'amajim haajem. jBM)Mag jaauwia, hichin ham haigmua mawia, juau mokdau barbapäaiwai burrjem hag warp'agjöpai sĩeimajim haajem, ham bigaau. Maig jẽk'ʌt jĩepöröu p'õbk'anaa, hʌ̃gt'aag heerpanaa, hich Hayag jëeubaadëjim haajem. FA(Mag wëtwia hich Hayag jëeujem haig bardʌtk'abaimaawai hich k'apeenag, —Hẽwandamag jëeubat hajim hanʌm, dösãtag hʌdʌraa pãach p'ũrreu haupiba mʌ dʌ̈ita hubʌ wënʌrraag. S@'Maigmua höbërdʌtk'aau Jesús Olivo durrsĩig petajim haajem, k'eeupierr mawia mag durrsĩ gaaimua hich Hayag jëeujerr haawai. Mag hi mam dʌ̈i hĩchab hi k'apeenjã hi dʌ̈i wëtjim haajem. y?k&Magbaawai hamachdëu hirig hoopinaa, —Señor, ya marau mʌig espaar numí wai nʌmgui hajierram hanʌm. Magbaawai hichdëu, —Tag mʌ hiek'abam, hidëu hich magpai sĩujugui hajim. Nemjĩirdö Getsemaní hanʌm hee Jesús oraatarr \>1%Mua pãrag mag chirʌmʌn, Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö ya mʌch t'õimʌʌ paawaita mag chirʌmgui hajim hanʌm. Hẽwandam hiek p'ã sim gaai mʌ higwia jaauwai, “Hiin, hõor t'õomiejöta wai naaju” ha sim. Mʌ higwia hich mag p'ã sim haawai chadcha t'um hichdëu jaau sim heyaa höbëbërg maju ha jaaumajim haajem. ={$Magbaawai deeu hichdëupai hamag, —Magtarr hĩsin chadau put wai nʌm k'ai, hat'aadët; hĩchab p'atk'on k'ãijã wai nʌm k'ai, hat'aadët; maimua hãb k'ãijã espaar chuk'u sim k'ai, hich k'ajũa përbapʌ̈i hajim hanʌm, hagua hawaag. S<#Maimua warm k'ʌʌnagjã magjim haajem: —Har mua Hẽwandam hiek jawamk'ĩir pãar putjã chuk'u p'atk'onjã chuk'u sĩi hich jãg zapat t'eg jũajujã chuk'u pʌ̈ijim hed, ¿nem hinag hat'ee pãar haugchëjierrá? hajim hanʌm. Magbaawai chi k'apeenau, —Hʌ̃hʌ̃, bʌ̃ʌrjã maar haugchëbajimgui hajierram haajem. v;e"Magbaawai Jesuu jũrr hirig, —Pedro hajim hanʌm, pʌ mag hiek'a chirʌm hãba, nau hõrau pʌchig jëeuwai, hãt'ãrr bĩeju nawe biek t'ãrjup purua hamag bʌ̃ʌrjã mʌ k'augba chitʌm ha jaaujugui hajim hanʌm. Espaar numí ?:w!Magbaawai chi Simonau hirig, —Señor, mʌʌn pʌ dʌ̈i cárcel deg mawia pʌ t'õbarm haar t'õimaju hak'iinjã maju chirʌm; magʌmjã mʌ gaai mas k'abamgui hajim hanʌm. *9M Mamʌ mua jũrr pʌ kõit Hẽwandamag jëeu chirʌmgui hajim hanʌm, pʌch k'ũgurcheewai warre burrm hiek burrm hugua. Maagwai hũmaai deeu mʌ t'ʌ̃r gaai k'ĩirju chirsiewai pʌchdëupaita jũrr pʌch k'apeenag jaauju haai chirʌmgui hajim hanʌm, hamjã hagjö hubʌ nʌisimk'ĩir. @8yMaimua hĩchab magjim haajem maach Pör Jesuu Simonag: —Simón, dösãtau Hẽwandamag jëeu wai simgui hajim hanʌm, pʌ dʌ̈i hichdëu hampierr hawia pʌ dau haug waupieg. 67eMag mʌchta t'umaam k'ʌʌn Pörk'a chirsim hedta deeu maach hãba honee haju. Maimua rey juupjemjöm sie gaai jupk'awia pãachta mʌ dʌ̈i jöoi Jacob k'ararr chaain doce narr k'ʌʌn hag chaain hewagam k'ʌʌn pörk'ajugui hajim hanʌm. Jesuu jaauwai Pedroou bʌ̃ʌrjã hi k'augbam haju jaautarr %6CPãach jãg wënʌrrʌm gaaimua, mua pãrag hĩchab mʌch dʌ̈i hõor pörk'apijugui hajim hanʌm, mʌ Hayau mʌchta t'umaam k'ʌʌn reik'apibarm dʌ̈i. 35_Mamʌ mua hĩchab k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm, chadcha pãarta mʌ dʌ̈i hogdʌba hich jãg wënʌrraajem mʌ chitʌmpierr, pãach dau hap'ʌʌ hajujã k'ĩirjuba. %4CMagnaa hamag, Pãrau k'ĩirjuawai, ¿chijã chi t'et'em hagá hajim hanʌm: sĩi mes gaai t'öik'a sĩsiewai k'oogpai jupcheejem, wa mes gaai chi t'ëp paajem? Magnaa hichdëupai, Chi hʌ̃rʌʌcha simʌn ya sĩi t'öik'a sĩsim habaawai k'oogpai jupcheejemʌugui hajim hanʌm. Magnaa hamag, Mʌʌn chadcha pãar Pöröugui hajim hanʌm. Mamʌ pãrau hoo nʌm, sĩi mʌig mʌ pãar chogk'a chitʌmjöo chirʌm. ^35Mamʌ pãar hee magju haai k'aba nʌmgui hajim hanʌm. Mag k'ãyau chadcha t'et'em hawia k'ãijã warag serbiibamjöta haju haai sim; maagwai chi pörk'a simta jũrr hich chogjöta haju haai simgui hajim hanʌm. Z2-Mamʌ magbaawai Jesuu hamag magjim hanʌm: —Mʌg durr gaai reinaan t'ʌnʌm k'ʌʌnan hamachta hʌ̃rʌʌcha nʌm hawia hõor dʌ̈i hat'uucha sĩerrjëem. Mamʌ mag nʌmta hamachta chi t'ierrnaan hawia jũrr hõrag hamach higwia, “Jãguan chadau maar hat'ee nem hajap'amta waaujem” ha hiek'apimjã k'õsi haajemgui hajim hanʌm. (1IMaimua nʌʌpai hawia hĩchab hamach heepai, “¿Chijãata magan mʌig maach hee hʌ̃rʌʌcha sĩ?” ha chik'am hipeer hahau k'ap'öbaadëjim haajem. h0IJesús mag hiek'abarm hũrwia hi k'apeenau hamach heepai jũrr chik'am hipeer hahauk'amua, —¿Chijãguataa wir haigpai mag meer hi pʌr deeju k'ai? hanaajim hanaabá. Hẽwandam dau na k'aita hʌ̃rʌʌcha sim k'ai /'Mʌʌn chadcha Hemk'ooi Hiewaau, mamʌ magʌm hãba chadcha hamau mʌ t'õojugui hajim hanʌm. Mamʌ Hẽwandamau hich magpiju harr haawai t'um hichdëu jaautarrjöo höbëbërgmam. Mamʌ ¡Hëh, hapk'iitʌ hajim hanʌm, mag mʌ t'õomk'ĩir mʌ pʌr dee chirʌm woun! N.Pãrag k'ap hamk'ĩir warre jaau chirʌmgui hajim hanʌm: Mag mʌ bag hãrmk'ĩran, maach heem mʌig maach dʌ̈i hãba t'ach k'ö simuapaita hich paarmua mʌ pʌr deeju, mʌ hoomap'am k'ʌʌnag. z-mMaimua ya k'ö haaipagk'abaadëm hee, deeu chi vino jarrdam jua hee hauwia hĩchab, —Mʌg jarr heem vinodam döbarmta warrgarwe Hẽwandamau hõor dʌ̈i hiek deeju haajerrau; mamʌ mʌg hiek'an hiek hiiuriugui hajim hanʌm. Mʌ bag mʌg vinojö hãrbarmuata Hẽwandamau, hĩsmua hatagan chadau pãar peerdʌ wënʌrraju haai nʌm ha jaau simgui hajim hanʌm. e,CMaimua hagjö panjã jua hee hauwia, Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa, t'orreuwia, hamag deenaa, —Mʌg panan mua mʌch morta pãrag dee chirʌm; mʌg hatagjã mʌ k'ĩirjunaa hich mʌgta k'abat ha jaaujim haajem. K+Mʌʌn hãbmieta hĩs pãar dʌ̈i mʌg vinodam dö chirʌmgui hajim hanʌm. Mʌg döbarm haigmua tag döba, hãba Hẽwandamta t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sĩsim hedta deeu döjugui hajim haajem. B*}Maimua vino jarrdam jua hee hauwia Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa, —Ya pʌr hat'at hajim hanʌm. Maimua, Dönaa jũrr hʌapʌ̈ipetat hajim hanʌm, hagdaujö dö haumamk'ĩir. ')GMʌ chan mʌg k'öbarm haigmua tag k'öba, hãba Hẽwandamta hʌ̃gt'ar t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sĩsim hedta hũmaai pãar dʌ̈i hãba tagam k'ʌʌn hichdëu peerdʌ hautarr k'ʌʌnpa deeu maach t'um hãba k'öjugui hajim hanʌm. Mag hedta t'umaam k'ʌʌnau warrgar nemk'oo hedam oveja t'õowai Hẽwandamau hamach peerdʌ hauju ha k'ĩirjuajerrjö, chadcha hamach peerdʌ nʌisim k'ap'ʌ hajugui hajim hanʌm. D(Mag k'ö nʌmua magjim haajem hich k'apeenag: —Keena, chadcha chik'amnaanau juau mʌch t'õoju nawe pãar dʌ̈i mʌg nemk'oo hedam ovejadam k'öm k'õchaaga chirajimgui hajim hanʌm. 0'YMaimua k'ëubaadëm hee Jesús barchëjim haajem, tagam k'ʌʌn hich k'apeen dʌ̈i, Pedro Juan dʌ̈i narr haig. Mag hichdëu jʌr hauwia hi dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌn deeu t'umaa nʌisim hee, ya chi p'iejãb wau wai narrjã t'öik'a sĩsiewai hãba k'oog paauk'abaadëjim haajem. & Magbaawai chadcha hi hipierraa hërëubaadeeu t'um hichdëu jaaumarrjöo hooimajierram hanaabá. Maig, hich na mag ovejadam waupitarr chadcha tagam nempa t'um k'ĩir k'augwia sĩi tagam k'ʌʌn dʌ̈i hi baraata hoo nʌisijim haajem, hãba k'oog. 4%a Magbaawai mag wounau pãrag hoopien majugui hajim hanʌm, hʌ̃gt'aa dijã pöm sim ya sĩi chi k'ĩir k'augam. Maigta nem t'um k'ĩir k'augwia maar nʌbat hajim haajem. $$A Mag dubwia chi dik'ʌʌg, mʌch chi maestroouta pãar pʌ̈ijim habat, jampaita nau k'eeurag maach t'um hãba t'ach k'öju haai nʌ ha k'ap jëeumk'ĩir. &#E Magbaa chi Jesuu hamag, —Chamʌg Jerusalenag k'ʌd ma sim hee hërëubaadët hajim hanʌm. Nau chi p'öbör dub nʌm haigcha woun hãb dö jöi haut'urwia döt'ũr dʌ̈i degag mam pãrau hooimaju. Magbaawai hi dʌ̈i hërëuwia hi dubbaimam deg dʌ̈i dubbaimat hajim hanʌm. }m}Z|Q{zzyy.wvusrr1qpNonnLnkjihh f/dd5c'ba`_S^^"]g\\a[[UZYYXXXSWGTSRQPOON?LKJIHGFTEBCBB @?>p=<.:98774654321//N.-4+)j(&5$b#""!7 |J1<AOP ( [ 2Q79JmY.+’Pãar har wir haig pãach k'apeendamjã dau haug k'aug paraa haajem k'ʌʌn, honee habat; pãachdëu ham dʌ̈i jãagjem paran Hẽwandamaujã hagjö pãar dau haug k'aug paraa hajugui hajim hanʌm. k-O’Pãar har Hẽwandamau waupim k'õsim nem wawaagta jãsog t'ʌnʌmjönaa höbichag t'ʌnʌmjö nʌm k'ʌʌn, honee habat hajim hanʌm, mag nem wajap'a waum k'õchk'a nʌm k'ʌʌn juagta Hẽwandamau dʌ̈i hoojeewai. z,m’Pãar har bʌ̃ʌr habarm gaaimua meeuk'aba k'ĩir t'ũu Hẽwandamagta pãach dʌ̈i hichdëu hampierr hapiejem k'ʌʌn, honee habat hajim hanʌm, pãach mag nʌm paar hirua durr hiiur deeju ha simjã pãachdëuta jʌ̃aju haawai. ^+5’Pãar har pãach pekau pöm nʌm k'aug hauwi hök'ĩirjunaa Hẽwandamagta chugpaapi nʌm k'ʌʌn, honee habat hajim hanʌm, hich Hẽwandamauta pãar k'ĩir jãsenk'awi pãar k'ĩir honee hapiju haawai. ;*o—Pãar har pãach k'aigba nʌm k'ap Hẽwandamagta pãach heeg hoopim k'õsi durrum k'ʌʌn, honee habat hajim hanʌm, pãachta hi dʌ̈i hãba jooba wënʌrraju haawai. v)ejãga chadcha Hẽwandam dʌ̈i hajap'a wënʌrraju haai nʌ ha jaaumamua magjim hanʌm, t'umaam k'ʌʌnag: ]( 5Mag hõor pöm hich hẽudee noodʌbaadëm hoobaawai hich Jesús warag durrsĩ gaai waaidʌ höbërwi hoo sĩsijim hanʌm. Magbaawai hi k'apeen hi dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn hich bigaau hohood hap'öbaadeewai f'EHõor pöoma Galilea durram k'ʌʌn, Decápolis durr p'öbör nʌnʌidʌm heem k'ʌʌn, Jerusalenpien, Judea durram k'ʌʌn maimua Jordán hi hatag hed höbeerjem garm k'ʌʌnpa Jesús hẽudee pos haajeejim haajem.&wSiria durram magwe Jesús mag nʌrrʌmʌn bĩi wëjorr haawai, hõor k'amor machag k'ĩirpierram k'ʌʌnta hi haig waibëejeejim hanaabá: sĩi k'ajap'am k'amor machag paraam k'ʌʌn, k'a mamachdög paraam k'ʌʌn, dösãt bën paraam k'ʌʌn, pör bënmie paraam k'ʌʌn maimua bʌ̈ wa jua k'ãijã jʌserm k'ʌʌnpa waibëemamʌn, Jesuu monaaupʌ̈i maajeejim hanaabá. 8%iMag nʌrrʌmua Galilea higaau Jesuu jaau p'ʌʌrdʌ nʌrraajeejim haajem, p'öbördam k'ëk'ëdʌm hee judionaan Hẽwandam hiek jaaujem di sĩsidʌmpierr. Mag jaau nʌrrʌmʌn maach peerdʌajem hiekta jaaunaa hĩchab Hẽwandamagta dich Pörk'apiju haai nʌm haajeejim haajem. Mag nʌm dʌ̈i hõor hamach k'amor machagpierr hich haig wai bëe nʌmʌn monaaupʌ̈inaa sĩi k'a mamachdögpa chugpaapʌ̈i maajeejim hanaabá. I$ “Mʌ dʌ̈i wëttarrau” habarm bʌ̈rre sĩi hamach redjã k'augba, bote dʌ̈i hamach hayag pʌawi hi dʌ̈i wëtjim haajem. Hõor pöm t'ʌnʌmʌg Jesuu maach peerdʌajem hiek jaautarr m#SMaimua mag Galilea higaau mamua hag hatag deeu hũwaai hõor numí hooimajim haajem, hagjö hãbam k'odpai. Mak'ʌʌn Santiago hajim haajem Juan dʌ̈i, jöoi Zebedeo chaain. Mak'ʌʌnjã dö hʌamien harr haawai, hirua hooimaawai, hamach red t'ʌrrdʌ sĩsidʌmta k'a naajim haajem, bote hee hamach haai dʌ̈i. Mag hoobaimaa, mak'ʌʌnagjã Jesuu, `"9Magbaawai hamach hatarraai p'ëpʌawi chadcha hi dʌ̈i hërëubaadëjim haajem. T!!Mag hoobaimaawai Jesuu hamag, —Mʌ dʌ̈i wëttarrau hajim hanʌm. Hich jãg pãach mʌg sĩi dö hʌa gaaipai nʌmjö, mʌg hatag jũrr mʌ hiek hõrag jaau gaaipaita nʌisijugui hajim hanʌm hamag. x iBiek hãb Jesús t'ʌrrdö Galilea higaau nʌrrʌmua, hõor numí hooimajim haajem. Mak'ʌʌn k'od hãbam k'ʌʌn hajim: haaijã hãba, hãdjã hãba. Ham t'ʌ̃r, hãb Simón hajim, hich mapai hĩchab Pedro ha t'ʌ̃r sĩejim. Maagwai hãbak'ai Andrés ha t'ʌ̃r sĩejim. Hamach dö hʌamien harr haawai, hirua hooimaawai, hatarraai bar k'odjörrajim haajem. {oMagtarr haigmua Jesuu hich Haai hi jajawagmamua, “Pãach k'aibag hisegwia, Hẽwandamagta chugpaapi jëeubat, maimua hirigta hʌdʌraa pãach Pörk'apibat” haajeejim haajem hõrag. Dö hʌamien jayap Jesuu hich dʌ̈i p'ë harrtarr nUMagbaawain sĩi k'ĩ t'ʌnʌm hee naajerr k'ʌʌn haarta hõt bʌ̈ harar haimamjöta haju.Peerdʌju k'augba haawai pöd hʌ̃gt'ar höbërbaju haajerr k'ʌʌn hat'eeta hedau haardʌbaadëmjöta haju.” (Is. 9:1-2) wg“Zabulonnaan joobaajerr perás maimua Neftalinaan joobaajerr perasta hõor peerdʌju woun nʌrraju” ha sim, “Jordán higaau t'oom higar, p'ũas higaau, maimua k'ĩeb Galilea hee judionaan k'abam k'ʌʌn joobaajem haram magwe. 3Pari mag hi mam matarran, Hẽwandam hi jaaumie Isaías k'ararrau p'ã pʌarr heyaa höbërmk'ĩir hajim. Mag hirua p'ã pʌarr gaai mag sim: ?w Pari hich bãautarr p'öbör Nazaret heepai sĩeba, warag Capernaumag petajim haajem, t'ʌrrdö higaau joobaan, warrgar maach jöoin Zabulonnaan Neftalinaan dʌ̈i joobaajerr durr. {o Juan chi hõor pör choomie ya cárcel deg p'ãar wai nʌm ha hũrbaadeewai, Jesús Galileaag majim haajem.  Magbaawain chadau chi dösãt sĩiubaadeewai hi hiek hich happai chirsijim haajem. Mag hich happai haadeewai Hẽwandam chognaanauta hʌ̃gt'armua bëewi hʌ̈u hi k'ĩir jãsenk'a naaichëjim haajem. Jesuu warrpem Galilea durr Hẽwandam hiek jaaubaaderr a; Mamʌ mag nʌʌ paawaita Jesuu hirig, —Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, “Pãar Pörön Hẽwandamau; hãba hirigpaita jëeubat, maimua hãba hi hiekpaita hipierraa habat” ha sim. Magnaa mag sĩebnaa pʌdëu pʌchta jöpk'aa mʌ haigmua sĩiubaad ha chirajim haajem hirua. Mag, bʌ̃ʌrjã hi hipierraa habajim hanaabá Jesuu. 0Y —Pua mʌ bʌ̈k'ʌrr p'õbk'anaa mʌrʌgta Hẽwandamagamjö jëeumʌn, har pʌchdëu nem hoo sim t'umaa mua pʌrʌgta deejugui hajim hanaabá, chi dösãt garmua. EMaimua hãbmiecha paawai deeu chi dösãtaupai durr pöoma sim gaai hi harrjim haajem. Mag durrsĩ gaaimua dawaa durr warp'am magwe t'um hag gaai nem t'ʌnʌm dʌ̈i hirig hoopinaa, \1Magbaawaita jũrr hichdëu chi dösãtag, —Hĩchab Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwaijã, “Hẽwandamau chadcha pãach t'ʌaju hawi hoob nem parhoob hamiet” ha sĩebahab ha chirajim haajem hirua. I hirig magjim hanaabma, chi dösãtau: —Pʌ chadcha Hẽwandam Hiewaa k'ai, magan mʌg hee baubaad hajim hanʌm. Pʌ chig haba k'abahab. Hẽwandam hiek p'ã sim gaai, “Hich Hẽwandamau hich chognaan pʌ̈iju” ha sĩebahab hajim hanʌm, “pʌ t'ʌa wënʌrramk'ĩir.” Maagwai mʌg hee pʌ baudʌk'iinjã, “hamau sĩi hamach jua heeta pʌ jãau haubajup, buju haimaau pʌ chig ham hugua.” ¡Baubaad! hajim hanʌm, chi dösãtau hirig. >uMag hijẽjẽb naawi, chi dösãtagta Hẽwandam Hak'arau hʌdʌraa Jesús harrpijim haajem, Jerusalenag. Mag hat'aadëwi, Haai hi jëeujem dihëu hʌ̃r hʌ̃gt'aa harrnaa, W'Pari hichig magbaicheewai jũrr hichdëu chi dösãtag, —Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, “Sĩi t'ach k'öju happai k'ap hamk'ĩir hirua maach hompaabajim” ha sim. “Hirua maach hompaatarran, t'ach happai k'ĩirjuju k'ãai, hich hipierraa wënʌrramk'ĩirta maach hompaajim” ha p'ã sim ha chirajim haajem hirig. !Magbaadëm heeta dösãt chi dau lök bëejim hanaabá, hi himeerk'a hi k'ũgur hauwia Jöoi dau na nem k'aigbam waupiju hẽk'aag. Mag bëewi hirig, —Pʌ chadcha Hẽwandam Hiewaa k'ai, magan mʌ dak'ĩir mokdau mʌg t'ʌnʌm panag paabapʌ̈i haichëjim hanʌm. 3_Mam hich happai cuarenta días y cuarenta noches bʌ̃ʌrjã t'ach k'öba chirajim haajem. Maimua k'ãai k'apan mag dichdimaawaita, hi hiek hi jãsöo haadëjim haajem. L Maimua hich Hẽwandam Hak'araupai Jesús warp hõor chukag chʌʌi warrjim haajem, hich garmua mepeer pödju k'ap'ʌ sĩerr haawai juau hogt'om mam chi dösãtag hich k'ũgur hauju hẽk'apieg. 7gMagbarm hee hĩchab hʌ̃gt'armua woun hiekjö, “Mʌʌta mʌ Chaai mʌchdëu jãsehne wai chitʌmʌu; hi gaaimua mʌ honee chiraajemgui” habarmjã hũrjim hanaabá.c ?Mag, chadcha Juanau hi pör choopʌ̈ijim haajem. Mag hich pör choobapäaiwai, durr waaidʌnaa hoowai, hedaujãata weeudʌbaadëm heemua Hẽwandam Hak'aar duburjöo k'itʌmta bëewia hi gaai jupchëjim haajem. P Magbaawai Jesuu, —Hidëu magma hajim hanʌm. Hichiita maadëu Hẽwandamau jaau simjö hi hipierr t'umaa nem wauju haai naabahab hajim hanʌm. Magbaawai Juanau, —Magan chadau hajim haajem. T !Mag mawia, hich pör choopienta bëejim habaawai, Juanau hi pör choomap'apaim hiek'au hirig, —Pʌchdëuta mʌ pör chooju haai chirʌmta mag muata pʌ pör choobaadëjupá hajim hanʌm, Juan garmua.  ! Biek hãb Galilea durrmua Jesús Jordanag majim haajem, Juanau hõor pör choo sĩerr haar hichjã hagjö Juanag hich pör choopien. O  K'ĩir k'ap'ʌ habat hajim hanʌm: Hi bëem hed hi hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan, arroz pöm p'ierrwia wajap'a hãk'a t'ʌnʌʌubarmjöta haju. Maagwai hi hiek hʌ̈k'amap'a harr k'ʌʌn, jũrr chi arroz bʌ̈ t'ʌʌtarrta sĩi hãbamʌg päardʌnaa hörbapʌ̈imjö haju. Magbarm chan hõtdau t'õo k'augba sĩerrʌm heeta hich Hẽwandamaucha bark'ʌʌipʌ̈ijugui ha jaaujeejim hanʌm Juanau hich haig bëe nʌm k'ʌʌnag. Juanau Jesús pör chootarr O Mua chan pöd pãar t'ãar wajaug paa haubam. Hẽwandamagta pãach k'aibag chugpaapi jëeubaawai muan sĩi dödamaupaita pãar pör choo chirʌmgui hajim hanʌm. Pari mʌ hẽudee hãb hurumʌn chadau mʌ k'ãaijã jua t'eeg hʌ̃rpai sĩewai, jãguan chad Hẽwandam Hak'aarjã pãrag deewi pãar k'aibagjã hõtdau hee warre hörbapʌ̈imjöta haju hajim hanʌm. Mʌ chan mʌg chirʌm haig sĩi hi chogk'aagpaijã serbiibata chirʌmgui hajim hanʌm. ^5 Pãrau k'ap'ʌ naabá, nemjĩirjã k'aigbamʌn t'u wërpmaajem. Hich hagjöta hajugui hajim hanʌm hĩchab Hẽwandamau pãar dʌ̈ijã. Ya hirua pãar chachimʌʌ sim. Har hõor hamach k'aibag hisegwia Hẽwandamag chugpaapi jëeuba nʌm k'ʌʌnan, har pa t'upʌ̈iwia jʌser haadee hörpʌ̈i nʌmjöta haju hich Hẽwandamau ham dʌ̈i.  Hoob pãrau chik'amnaan dënjö, pãachjã warrgar pãach jöoi Abrán k'ararrjö Hẽwandam dʌ̈i k'apeerk'a nʌm hawi, “Maran Abrán chaainau; mag hi chaaink'a nʌmta, ¿jãga Hẽwandamau mag maar dau hap'ʌʌ hapibarju?” ha k'ĩirjumiet hajim hanaabá. Sĩi mag Abrán chaaink'a nʌm gaaimuapaita mag hʌ̃gt'ar höbeerjem hak'iin, mokdau mʌg t'ʌnʌmjã Hẽwandamau hõrag paapʌ̈iwia, mʌk'ʌʌnjã hĩchab Abrán chaainau haju haai sim. Mamʌ mag Abrán chaain chaar hawiajã hichiita Hẽwandam jua machag hãwatab k'aba hãwatju. Mag k'õch k'aba nʌm k'ai, pãach k'aibagta warre Hẽwandamag hisegpi jëeubat hajim hanʌm. 6eSĩi pãach pör choopi nʌmuapai chan hirua pãar haubam hajim hanʌm. Hẽwandam jua machgau dau hap'ʌʌ hamap'a nʌm k'ai, pãach k'aibag t'umaa hãsie hewag k'ĩirjuwia, Hẽwandamag hisegpi jëeuwia, chadcha Hẽwandam hiek hʌ̈k'aajem k'ʌʌnjö habat hajim hanʌm, pãach k'apeen dʌ̈ijã. Pari Juanau hoowai hich haig Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr wajapcha hʌʌrk'aajerr k'ʌʌn k'apan bëe t'ʌnʌm dʌ̈i hĩchab tagam k'ʌʌn chi machnaan saduceo hanʌm k'ʌʌnpa bëe t'ʌnʌm hoobaawai, hamag magjim hanʌm: —Chi k'aibagnaan, ¿k'aíu pãrag jaauwai Hẽwandamau maach hi hagk'am hed sĩi pör chootarr gaaimuapaita pãar hi jua machag hãwatbaju ha jaaujĩ? {Mag bëewia hamach pekau Hẽwandamag chugpaapi jëeubaawai hichdëu ham pör choopʌ̈imaajeejim haajem, Jordán hee. $AHirua mag jaau nʌrrʌm k'aug hat'aawai, Judea durram k'ʌʌn Jordán higaau joobaajerr k'ʌʌn dʌ̈i Jerusalenpienpa hi hiek hũraan bëejeejim haajem. %Hich chi Juan k'ajũa camello k'aar dënta k'a sĩejim haajem; maagwai hi hãi jʌ̃ajemjã nemhëu dën hajim haajem. Hichin pabʌ̈ hee hasp'itjö sim langosta hanʌmta pa miel dʌ̈i k'ö nʌrrʌm hiiuta sĩejeejim haajem, tag deeum nem k'oojem chuk'u haawai. /WMamʌ maan Juanau mag jaau nʌrraju higwiata chi Hẽwandam hi jaaumie Isaías k'ararrau Hẽwandam hiek p'ãawaijã mag p'ãjiebma:“Woun hãb hajappai hõor barba haajem haar sĩejemuata, hich haar hõor barbaimaawai, ‘Maach Pörön ya bëeimʌʌ sim’ ha jaau nʌrraju.‘Hi bëeju nawe pãach t'ãar k'ĩir k'augbat’ haju, ‘t'ãraucha k'õsi hi hiek hʌ̈k'aag’ ” ha p'ã sim. (Is. 40:3) ve“Pãach k'aibag hãsie hewag k'ĩirjuwia Hẽwandamagta chugpaapi jëeubat'ʌ̃” haajeejim hanʌm. Magnaa hĩchab, “Ya mʌigmua jöpcha hich Hẽwandamau maach t'umaam k'ʌʌn Pörk'apiju maach hee pʌ̈iju” haajeejim hanaabá. ?~ yWarrcha Juan chi hõor pör choomieu Hẽwandam hiek jaaubaadëm jaar, Judea durr bʌ̃ʌrjã hõor chukag heeta sĩejeejim haajem. Mam hich sim haar hõor maawaita hamag jaaumamua, {}oGalilea durr barwi, sĩi k'ajap'a Nazaret p'öbördamagta wëtwi, mamta naaimajim haajem. Pari mag Nazaret p'öbör heeta naaimarran, maan Hẽwandamau hich hi jaaumienag jaaujerrjö, Jesús Nazaretpierr ha t'ʌ̃rju harr haawai hajima.@|yPari mag chi rey meebaadeewai, chi hiewaa Arquelao ha t'ʌ̃r sĩerrta jũrr Judea durr hich haaijö reik'a sĩsim ha hũrbaawai, hagʌg maju högk'ajim haajem. Mag nʌm hee hĩchab deeu Hẽwandamau k'ãaipi hat'aawai, Hẽwandam chogaujã magʌg mapiba jaautarr haawai jũrr Galileaagta hërëujim hanaabá. n{UMagbaawai José p'iidʌwia Jesudam dʌ̈i chi hãdpa deeu hũwaai Israelag bëejierram haajem. 6ze—José, p'iidʌbá haichëjim hanʌm. Chaai t'õoju hẽk'a narr k'ʌʌnjã hamachta ya k'ëchp'öbaadeewai ya deeu pãach durrag chaai harrju haai nʌmgui hajim hanʌm. y-Pari chi Herodes meetarr k'ur, hagt'a chi José mam Egipto nʌm hee, Hẽwandamau hich chog pʌ̈iwi k'ãai k'õrk'a t'ʌnʌm heeta hirig, Ox“Ramá p'öbör hee hʌʌi bĩep jẽhbʌ hök'ĩirjug machgau hidawaa hʌ̃apëpër k'aju.Ma Raquel hajim, hich chaain hewagam k'ʌʌn hat'ee bĩewai.Mag sim chan par k'ĩir jãsenk'a nʌmjã k'ĩupaba, waragta bĩe t'ʌnaaju hich chaaindam hötarr hat'ee” ha p'ã sim Hẽwandam hiek gaai. (Jr. 31:15) >wuMag k'ëchpi jaautarran, maan mag chaain höbarm gaaimua Hẽwandamau hich hi jaaumie Jeremías k'ararrag p'ãpitarr gaai jaau simjöta hajim. Hirua p'ã pʌatarr mʌg hajim: v Herodeeu chi k'ĩirjug k'ap'ʌm k'ʌʌn nʌ sim hee, hĩchab k'aug hat'ajim haajem, ya jũrr deeum k'ʌd garta p'ʌʌrdʌ hërëubaadëm. Mag hich k'ũgurbapäaiwai, k'ĩir machgau warm k'ʌʌnau hichig jaautarr k'ĩirjunaa, Belén p'öbör heem chaain maimua hag bigaau p'öbördam nʌnʌidʌm heem chaaindampa t'umaa año numiimua heegam k'ʌʌndam k'ëchpi jaaujim hanaabá. uMammua da bëeba, ya chi Herodes meebaadëm ha hũrbaawaita deeu bëejierram haajem. Pari mam mag chaai harrtarran, maan maach Pör Hẽwandamau hich hi jaaumie Oseas k'ararrag jaaupitarrjö hamk'ĩir hajiebma. Magju higwiata chi Oseas k'ararrag Hẽwandamau,“Egipto durrmuata mua mʌch Chaai t'ʌ̃rpʌ̈iju” ha p'ãpijim. (Os. 11:1) Herodeeu chaain k'ëchpi jaautarr /tWMagbaawai José dauk'anpawi, chadcha hag bʌ̈rre nem k'ĩir k'augwia, hagt'a hãspaju wají nʌwe, jöpk'arraa hamach chaai hat'aadëjierram haajem, Egiptoog. Gs Mag chi magonaan hërëutarr k'ur Hẽwandam chogau deeu José k'ãai k'õrk'api hauwia hirig jaaujim haajem, Herodeeu chaai t'õopʌ̈yaag jʌrpiju. “Mamʌ magju nawe p'iidʌtk'awi jöpk'aa chaai dʌ̈i Egiptoog hërëubaadët” hajim hanaabá. “Mua jaaubam haig chan hoob mammua bëemiet” hajim hanʌm. {ro Mag hagt'a ham haig nʌm hee, hich chi Hẽwandam chogau k'ãai k'õrg hee tag hamag Herodes gar dichpiba jaautarr haawai, hag garjã dichba, deeum k'ʌd garta p'ʌʌrdʌ dichwi hamach durrag wëtjierram haajem. Egiptoog chaai dʌr harrtarr bq= Mag barwia, chi chaai k'ërarr haar dubnaa hooimaawai, chadcha chi chaaidam hich María dʌ̈i hooimajierram hanaabá. Magbaawai hag k'ĩirp'ee jĩepör p'õbk'anaa hi hajaug t'ö hiek'ajierram haajem, hich reik'aju higwi. Magnaa hamach nem wai bëetarr heem p'ĩr maimua incienso mirra dʌ̈i t'ũp'a k'it'ëem haunaa hirig deejierram haajem. \p1 Mag hamach chi magonaanau chi p'ĩdag hoo hat'aawai honee hap'öbaadëjim hanʌm. Po Mag chadcha chi rey Herodeeu hamachig jaautarrta jʌ̃g t'õba hërëubaadëjim haajem. Mag wëtumua, warrcha hamach t'ʌgdʌawai hamachdëu p'ĩdag hootarrta deeu hũwaai ham na p'uu jöisijim hanaabá. Magbaawai hag hẽudee hoo warrmamua, ya chi chaai sim haig pabaimaawai, hag hʌ̃r hedjã hee bar jöisijim hanʌm. knOMag wajap'a hichig jaaupinaan chadau hamag, —Hĩsin chad hërëubaadët hajim hanʌm, Belenag. Hërëubaadëwi t'umaa jëeu hoopetat hajim hanʌm, wajap'a mag chaai k'ap haag. Maimua ya pãachdëu wajap'a k'ap'ʌ nʌisiewai mau mʌ haar hiek pʌ̈ibapʌ̈it, muajã mawia hĩchab pãar dënjö hi hajaug t'ö hiek'aimaag hajim hanaabá, juau hogt'om. mP'adnaan chi pörnaanau maestronaan dʌ̈imua hichig mag jaaubaawai, chi rey Herodeeu jũrr mag chi magonaan hed höbeerjem garmua bëetarr k'ʌʌn hamach happai t'ʌ̃rk'anaa wajap'a hichig jaaupijim hanaabá, jãagwaichata mag p'ĩdag hamau hoo naajĩ. al;“Pãar, Judá durram p'öbördam Belenpien, pãran chadcha k'apan k'aba durrum.Mag durrab mamʌ, pãar hee hãb t'aababarmuata israelnaan mʌ hõork'a t'ʌnʌm k'ʌʌn gobernaaju haawai, pãach durr hagjö p'öbör t'ʌnʌm hee pãar p'öbör chan chi serbiibam k'abam” ha p'ã simgui hajierram hanʌm, chi Herodeeg. (Mi. 5:2) ukcMagbaawai hamachdëu hirig, —Judea durr p'öbördam Belén hanʌm heeta t'aabaju haajem hanaabahab, hich magta Hẽwandamau hich hi jaaumie Miqueas k'ak'itarrag jaaupitarr haawai hajim hanʌm. Mag hirua jaautarr hiek gaai, qj[Magbaawai chi rey Herodeeu p'adnaan chi pörnaan t'um Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌarr jawaag chi machnaanpa t'ʌ̃rk'ʌʌipʌ̈iwia hamag, —¿Jamta mag warrgarwe Hẽwandamau pʌ̈iju jaaujerr t'aabaju haajẽ? hajim hanʌm. Ti!Mag judionaan rey t'aababarm hanʌm hũr hat'aawai chi rey Herodes warre k'ak'aisamjö haadëjim hanaabá. Mag nʌm dʌ̈i tagam k'ʌʌn chi Jerusalenpienjã jʌ̃gderraata hap'öbaadëjim hanʌm. hMag bëewi bardʌtk'achëwi, judionaanag, —Pãar rey t'aabatarr, ¿jamta wai nʌma? Hi t'aababarm jaau sim p'ĩdag maach daúacha hootarr haawai hiita marau jʌr wëdurumgui haajeejim hanʌm, hiita judionaan reik'aju haawai hi hajaug t'ö hiek'aan. qg ]Mag Jesús t'aabaawai p'öbördam Belén hanʌm heeta t'aabajim haajem, Judea durr. Mag jaar Herodeeta mag Judea durr reik'a sĩejim haajem. Hich mag jaar hĩchab k'ĩirjug k'aug hat'ee chi machnaan magonaan hanʌm k'ʌʌn hedau höbeerjem bi garmua bëejierram haajem, Jerusalén p'öbörög. Mak'ʌʌn, hedjã heem p'ĩdagta estudiejem k'ʌʌn hajim haajem. >f wPari mag hag dʌ̈i ya hich hʌʌik'a wai sĩerrjã, chi chaai hauba nʌwe chan José bʌ̃ʌrjã hich hʌʌi dʌ̈i k'apes haba haajeejim hanaabá. Ya maimua chadcha chi Hẽwandam chogau jaautarrjö chi chaaidam hat'aawai, Joseeu hi t'ʌ̃rdam Jesús ha t'ʌ̃rjim haajem, hichig t'ʌ̃rpi jaautarrjö.=e uMaimua mag chi José k'ãi werba t'ʌnaawi dauk'anpawi p'iidʌbaadeeu, Hẽwandam chogau hichig jaautarrjö tag María pʌaju k'ĩirjuba, hich mag hag dʌ̈i sĩsijim haajem. Rd “Hʌʌi hõor meraa k'itʌm bi hee pawi chaai hooju.Mag chaai t'ʌ̃rdam Emanuel ha t'ʌ̃rju” ha p'ã sim. (Is. 7:14) Mag Emanuel ha simʌn, “Hẽwandam maach dʌ̈i sim” haawaiu. Cc Mamʌ t'um mamagk'arran, hich hi jaaujem k'ʌʌnag maach Pör Hẽwandamau p'ãpitarr gaai jaau simjöo höbëbërg mamk'ĩirta magpibajieb. Mag hirua p'ãpitarr gaai mag sim: ^b 7Mariaau jãg chaaidam hat'aawai hi t'ʌ̃rdam Jesús ha t'ʌ̃rbá. Hi t'ʌ̃r magta t'ʌ̃rju, hichdëuta hich p'öbör hamach pekau hee t'ʌnʌm peerdʌ hauju haawai ha jaaumajim hanaabá chi Hẽwandam chogau. @a {Ya hirua mag pʌaju k'ĩirjubaadëmta, Hẽwandam chog hʌ̃gt'armua bëewi hirig, —José, David k'ararr chaain hewagam k'ʌʌn bi heem, hoob pʌch hʌʌi pʌaju k'ĩirju chiram hajim hanʌm. Jãg chaai hirua bi hee wai sim chan deeum dën k'aba, hich Hẽwandam Hak'arauta jõorpitarr k'abahab hajim hanʌm. D` José chi jaaipajuun Hẽwandam dau na nem hagchata waaujerr haawai, sĩi warre hich hʌʌi chi t'et'emnaanag jaauju k'ãyau, hichta warag sĩi k'ĩuu höbërju k'ĩirjubaadëjim haajem. m_ UMag Jesucristo t'aabatarran mʌgta hajim haajem: Chi María, hewag pawi hi hãdpaju, ya Joseeu hiek dee wai sĩejim haajem, hag dʌ̈i paag. Pari mag sĩi hiek dee wai sĩewai hagt'a hag dʌ̈ijã k'aba nʌmta bi hee pabaadëjim hanaabá. Pari ma chan chik'am dënjã k'aba, hich Hẽwandam Hak'arauta hich hiiu haawai mag hi bi hee papijim hanaabá. G^  Wajapcharan, mag jöoi Abrán k'ararr sĩerr haigmua hewag pawi David reik'a sĩsiju jaar pa nʌm haar, catorce generaciones dichjim hanaabá. Mag David sĩsiewaim haigmua hewag nassi pawi maach jöoin israelnaan Babiloniapienau pʌrk'a harrtarr jaar pa nʌm haar hagjö catorce generaciones dichjim haajem. Mag maach jöoin Babiloniapien durr narr haigmua hich Hẽwandamaucha pʌ̈iju jaaujerr hewag nassi pawi t'aabachë nʌm jaar pa nʌm hora hagjö catorce generaciones dichjim hanaabá; hajapcharan maach Pör Jesús t'aabachë nʌm jaarma. Jesucristo t'aabatarr ]  Chi Jacob, José haai hajim haajem.Mag Joseeta, María jaai hajim hanaabá;
maimua chi María, Jesús hãd.Mag Jesuuta maadëu hich Hẽwandamaucha pʌ̈iwia bëejim haajem hag Jesuu,
hamach peerdʌ haumk'ĩir warrgarwe hõrau nʌajerr. \ Chi Eliud, Eleazar haai hajim haajem;
maagwai chi Eleazar, Matán haai;
maimua chi Matán jũrr Jacob haai. |[ sHich Azor, Sadoc haai hajim haajem;
maagwai chi Sadoc, Aquim haai;
maimua chi Aquim jũrr Eliud haai. Z  Hich Zorobabel, Abiud haai hajim haajem;
maagwai chi Abiud jũrr Eliaquim haai;
maimua chi Eliaquim jũrr Azor haai. Y 5 Mag ham chik'amnau hamach durr pʌrk'a harrtarr k'ur, Jeconías chaai paarpajim haajem.Ma, Salatiel ha t'ʌ̃rjim haajem, Zorobabel haai. IX   Chi Josías, Jeconías haai hajim haajem.Mag chi Jeconías k'od hãbam k'ʌʌn k'apan sĩejim hanaabá, maach jöoin israelnaan Babiloniapienau hamach durrag pʌrk'a harr nʌm jaar. W   Chi Ezequías, Manasés haai hajim haajem;
maagwai Manasés jũrr Amón haai;
maimua chi Amón jũrr Josías haai. |V s Uzías, Jotam haai hajim haajem;
maagwai chi Jotam jũrr Acaz haai;
maimua Acaz jũrr Ezequías haai. U }Hich Asa, Josafat haai hajim haajem;
maagwai Josafat jũrr Joram haai;
maimua chi Joram jũrr Uzías haai. ~T wSalomón, Roboam haai hajim haajem;
maagwai Roboam jũrr Abías haai;
maimua chi Abías jũrr Asa haai. 7S imaagwai chi Isaí jũrr mag rey David k'ararr hag haai hajim haajem.Mag chi rey David, Salomón haai hajim haajem, Urías jua heem hʌʌi k'echeu hautarr dʌ̈ím. R /Chi Salmón, Booz haai hajim haajem, Rahab dʌ̈ím;
maagwai chi Booz, Obed haai, Rut dʌ̈ím.Obed jũrr Isaí haai hajim haajem; Q Hich Aram, Aminadab haai hajim haajem;
maagwai chi Aminadab jũrr Naasón haai.Naasón jũrr Salmón haai hajim haajem. BP Mag hich Judá, Fares haai hanaa hĩchab Zara haai hajim haajem; ham hãd, Tamar ha t'ʌ̃r sĩejim haajem.Mag Fares, Esrom haai hajim;
maagwai chi Esrom jũrr Aram haai. O Maataa, hich jöoi Abrán, Isá haai hajim hanaabá;
maagwai, Isá jũrr Jacob haai;Jacob jũrr Judá haai.Mamʌ mag Judá hich happai k'aba, tagam hich k'odnaanpa doce naajim haajem, hich k'urau, hich jöoi Jacob chaainpai. {N sMua pãrag hĩgk'ak'im, jãga warrgar David reik'a sĩerrjö, Hẽwandamau jũrr hich Hiewaa Jesucristoogta mʌg durr gaai chi Pörk'amk'ĩir hichdëucha pʌ̈ijĩ. Mag Jesucristojã mag rey David k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌn dën hajim ha k'ap hamk'ĩir, hag nawe jöoi Abrán k'ararr sĩejerr haigmua hewag pawi k'ĩeb chi Jesús t'aabatarr haig pãrag jaauk'im. M5Maimua Jerusalén p'öbör hee pawiajã hich mag hed hëepierr Haai hi jëeujem deg wëtwia jëeu durraajeejim haajem. L 4Mag hi hʌ̃gt'aag mam hoobaawai jẽb gaai kanieu p'õbk'anaa hirig, —Pʌjöm chan wounaan mʌg hatagjã marau hoobam. Pʌchta chadcha hãba maar Pöröu hajierram haajem. Mag jëeu durrawia, deeu Jerusalenag honee wëtjim haajem, hamachig jaautarrjö. 0KY3Mag ham k'ĩir honee hiek'amamua, ham dak'ĩraa hedjã baug hee hʌ̃gt'aa papagmamua, warag hoohba pamamua Hẽwandamau hich haar hʌ̃gt'ar hat'ajim hanaabá. BJ}2Maimua hãbmiecha paawai p'öbör heemua hich Jesuu ham p'ë harrjim haajem p'öbör Betania hanʌmʌg k'ʌdau ma sim hee. Mam p'öbör higaau pabaimaawai hʌ̃gt'aag jua hʌanaa Hẽwandamag jëeumamua, —Tata, puata mʌg hatagjã mʌk'ʌʌn wounaan hich jãg hʌ̈u ham p'ë wai chitajugui hajim hanʌm. VI%1Mag jaaumamua hich Jesuucha hamag, Pari magaagan mʌgtarr k'ur jöpcha murua pãar hat'ee pʌ̈ijugui hajim hanʌm Hẽwandam Hak'aar, hich mʌ Hayaucha deeju ha jaautarr. Mamʌ mʌig Jerusalén p'öbör heepai nʌisit hajim hanʌm, mag Hak'aar bëe nʌm hora. Hʌ̃gt'armua hich Hẽwandamau pʌ̈ibapʌ̈im hedta pãar gaai p'ẽs sĩeichëjugui hajim hanʌm, pãachdëu hootarr t'umaam k'ʌʌnag jaau k'ap'ʌ jaau wënʌrramk'ĩir. Jesús hʌ̃gt'ar matarr H0Mag pãrauta mʌ meewia hiiu p'iidʌtarrjã pãach daúacha hootarr haawai pãarta chi jaauju k'ʌʌnaugui hajim hanʌm. %GC/Mag mʌch chi Cristo hiiu p'iidʌbarm hootarr k'ʌʌnauta hamachdëu hootarr nacha Jerusalenpienag jaaunaa hĩchab durrpierram k'ʌʌnagjã jaaujugui hajim hanʌm, jãgata k'ĩirjug hajap'am jʌrbaawai Hẽwandamau hamach k'aibag chugpaaju haai sim t'umaam k'ʌʌnag k'ap hamk'ĩir. 4Fa.Magnaa hamag magjim haajem hich Jesuupai: —Hich magta p'ã sim Hẽwandam hiek gaai. Maguata chadcha mʌch chi Cristo hich Hẽwandamaucha jʌr hautarr hawiajã dau hap'ʌʌ meeju haai chirajimgui hajim hanʌm. Mamʌ hĩchab k'ãai t'ãrjupam hee hiiu p'iidʌju harrjã jaau simgui hajim hanʌm. nEU-Maimua mag hichdëu Hẽwandam hiek gaai p'ã sĩsidʌm jaautarr k'ap hamk'ĩir, hichdëupai ham pör höp'ërg hapijim hanaabá. Magbaawain chadau hi higwia Hẽwandam hiek gaai p'ã sĩsidʌmjã t'um k'ap'ʌ nʌisijim haajem. D+,Mag hãwarrdam k'ö haaipawiata hamag, —Keena, mʌg mʌch hõrau t'õojuuta mua pãrag jaaujeejimgui hajim hanʌm, hagt'a maach hãba wënʌrraajeewaijã. Moiseeu Hẽwandam hiek p'ãtarr gaai mʌ higwia jaau simjö, hichiita hich jãg mʌch dau hap'ʌʌ hajujã jaaujeejimgui hajim hanʌm, mua pãrag. Maimua Hẽwandam hi jaaumienau p'ãtarr gaaijã jaaunaa Daviiu hẽsap Salmos hanʌm p'ãtarr gaaijã mʌ higwia hich mag p'ã sĩsid haawai, chadcha hichdëu jaautarrjöo t'um hag heyaa höbërjimgui hajim hanʌm hamag. IC +Mag hichig deebaawai hauwia ham dak'ĩir k'öpʌ̈ijim haajem. eBC*Magbaawai hamachdëu hãwarrdam wai narr haawai chi p'aamdam hirig deejierram haajem. QA)Mamʌ mag hichcha hoo nʌmjã sĩi warag honegnaa dauderraamjö nʌm gaaimua hʌ̈k'aba narr haawai hich Jesús garmuata deeu hamag, —¿Keena, pãrau nem hinagdam k'oog chuk'u nʌwi? hajim hanʌm. A@{(Magnaa chadcha hamag hich juajãjã hoopinaa, hich bʌ̈jã hoopijim hanaabá, chadcha mag gaaimua hichta chik'amnau pakuls gaai meerp'ë t'õotarr hag wounau ha k'ap hamk'ĩir. D?'Pãar hiek mag mʌ hak'aar hanʌm, pãadë hoobat mʌ jua maimua mʌ bʌ̈jã hagjö. Chadcha mʌch k'abahab hajim hanʌm. Mʌ gaaicha pʌrbahut, magnaa hajap'a hoobat hajim hanʌm. ¿Pãrau hak'aar gaai pʌrju haai nʌ, mʌ gaai pʌr nʌmjö? Hak'aar chan mor chuk'u sĩerrʌmgui hajim hanʌm, woun k'aba haawai. >'&Mamʌ mag jãp'ierr nʌm hoobaawai hichdëu hamag, —¿K'ant'ee pãrau pãach k'ĩirjug heepai “mʌʌta hak'aar” hanʌ́? hajim hanʌm. =%Mag sĩi dëgölp hamach jãrr dʌnʌʌubaicheewai jãp'ierr nʌm hiek'au sĩi hi hak'aarta hoo nʌmpii naajim hanʌm. E<$Mag hagt'a ham hich hag hiekpai jũrr jaaup'öo t'ʌnʌm hee chi Jesús ham jãrr dʌnʌʌuchëwia, —¿Jãgpai nʌ keena? Hoob jãp'ierrmiet, mʌ k'abahab haichëjim hanʌm hamag. L;#Mag hamachig jaaubaawai, hamachdëujã jũrr warm k'ʌʌnag maguimajierram haajem: —Keena, magan maraujã pãrag jaauk'imgui hajierram hanʌm, maachdëu hi hootarr: Hirua k'abá maar hẽk'a hauwia k'ʌd hee maar hi dʌ̈i hãba wëtjima hajim hanʌm. Mamʌ mag k'ʌd hee hãba wëttarrjã marau pöd hi k'aug hauba, sĩi hãba t'ach k'ö nʌm haig pan t'orreuwia hichdëu hag na jiigjerrjö jigbaadëm haigta, marag hich k'augpimjö k'augpibaawai, marau hi k'aug haujimgui hajierram hanʌm jũrr hamach k'apeenag. Jesuu hich bʌ̈ dʌ̈ii haajerr k'ʌʌnagcha hich hoopitarr 7:g"Maigjã hũrimaawai hamach t'umaam k'ʌʌnau, “Keena, chadchata maach Pörön hiiu p'iidʌbarmwai; ya Simonagjã hich hoopibarm” ha jaau nʌmta hũrimajierram hanaabá. b9=!Mag hamach hap hiyʌ̈ʌ naawia hich hag bʌ̈rre deeu bëejierram haajem Jerusalén p'öbörög, hamach k'apeen narr haar jawaan. Maimua hoocheewai, chi Jesús k'apeen hi dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌn once t'umaa hãbam haig podpa t'ʌnʌm hoochëjierram haajem, tagam k'ʌʌn hĩchab Jesús higar hʌ̈k'a narr k'ʌʌnpa hãba. 58c Magbaawai hamach wir haigpai, —Keen, jãguata mʌch t'ãar heepain muan hich k'ãijãa ha chirajimgui hajim hanʌm hãbmua; maimua hĩchab maach dʌ̈i k'ʌd hee hiyʌ̈ʌ hurumua Hẽwandam hiekpa t'umaa hajap'a jaaupʌ̈pʌ̈igmam hũrwiajã mua k'augaa haadëjimgui hajim hanʌm hich k'aperag. F7Magbaawaita dau heerdʌ p'öbaadëmjö warre hi k'aug hat'ajierram hanaabá. Mamʌ mag hich k'aug hat'am hee, dau përbarmjö harrau, ham jãrr sĩerrta dëgölp chukk'u haadëjim hanʌm. B6}Mag ham dʌ̈i t'ʌbawia, hãba hohoodö t'ach k'oogpamua pan hich jua hee hauwia, Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa, t'orreuwia, hamag hʌapʌ̈ijim haajem, hag na hichdëu haajerrjö. 85iMagbaawai hamachdëu hirig, —Maar haig k'ãibajë. Ya hatcha hedau k'eeuraa sĩebahab; k'ʌd pʌ k'ëujuwai hajierram hanʌm. Magbaawai chadcha ham dʌ̈i sĩsijim haajem. S4Mag hiyʌ̈ʌ wëtumua p'öbördam Emaús hanʌm hee hamach di haar barimajierram haajem. Mamʌ mam pabaimaawai hich Jesuu warag ham dak'ĩir sĩi dicham hig sĩejim hanʌm, juau hich t'ʌamk'ĩirjö. 3Maimua jũrr hichdëuta warag hamag jaaubaadëjim hanaabá. Nacha Moiseeu p'ãtarr gaaimua jaaupʌ̈pʌ̈ig k'ĩeb chi Hẽwandam hi jaaumienau p'ã pʌatarr gayam magwe, hich higwia bëeju ha jaau sĩsidʌm t'um hajap'a jaaudubjim haajem hamag. "2=Magbaawaita jũrr hichdëu hamag, —Pãarta k'ĩirjug chukk'u nʌmá hajim hanʌm. Hẽwandam hi jaaumienau p'ãtarr gaai t'um hich magta höbëbërg maju ha jaaujierram, cha pãachdëu mʌrʌg jaau nʌmjö; mamʌ pãrau hʌ̈k'amap'ata naabahab hajim hanʌm. Pãrau k'ĩirjuawai, ¿hí hich Hẽwandamaucha jʌr hautarr haawai hich jãg dau hap'ʌʌ haju haai k'aba sĩejĩ? Mag k'abamgui hajim hanʌm. Ya nawe hich mag p'ã sĩerr haawai hich mag dau hap'ʌʌ haju haai sĩebajieb hajim hanʌm. Mamʌ hĩchab chi jʌr hautarr k'ʌʌu deeu hiiupiwia hichta t'umaam k'ʌʌn Pörk'apiju ha simjã hagjö mag Hẽwandam hi jaaumienau jaaubajieb hajim hanʌm hamag. so9~b}_|tzxwwNutsqpWo|mlkjihEgKfPdrca`Q_V]\[}Z[Y/XXW3V}USRQPOMMKIH9FFkEDDYC|A@@>=<;:19764311`0J/8.8-,h+8*_)(t'[&z%$"! 5:MK05M ]>-k m ` t P`oX!) Chadcha mʌg hatag hõor pöm durrpierram k'ʌʌnta maach jöoin Abrán k'ararr dʌ̈i, Isá k'ararr dʌ̈i maimua Jacob k'ararrpa hʌ̃gt'ar Hẽwandam dʌ̈i hãbam mes gaai hohood hap'öbaadëju, hi dʌ̈i hãba t'ach k'oog. Maig t'ʌnaaju: hed höbeerjem garm k'ʌʌn dʌ̈i hedau burrjem garm k'ʌʌnpa maach meeun dʌ̈i hãba.    Chi capitanau hich jʌ̃g daar mag hiek'abaawai jʌ̃gderraa haadëmua hich hẽudee wëtmarr k'ʌʌnagta, —Keena, pãadë hoobat: Mʌg maach israelnaan hee mʌg woun dënjö hʌ̈k'a nʌm chan mua hagt'a hooba chitʌmgui hajim hanʌm hich Jesuu. mS Muajã mʌch gaaita k'ap'ʌ chitʌmgui hajim hanʌm, mʌchjã hĩchab mʌch pörnaan jua heegarpai chiraawai. Mag chirab mamʌ, mʌchdëujã hĩchab soldaaun mʌch jua heegar p'ë wai chirʌm. Mak'ʌʌn hee hãbamʌg k'ãijã mua “Pet” haawai maajem, mʌ hipierraa; maimua deeumʌgjã “Pidú” haawai bëejem. Wa mʌch chogag k'ãijã “Mʌgta habá” haawai mʌ hipierr haajem. Magua, maupaimua pua monaaupi jaaumʌn chadcha monaauju k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm hirig. "=Pari magbaa chi capitán garmua deeu Jesuug, —Señor, pʌ mapimaaugau k'abam, pari mʌ chadcha Hẽwandam dau na hʌ̈u k'aba chirʌm, pʌ mʌ deg dubaag. Hich maupaimua mʌ chog monaaupi jaaubá. Pua mag jaaumʌn, pʌch hiek'au haawai hi monaaubajupa hajim hanʌm Jesuug. oWMagbaawai Jesuu jũrr hirig, —Hoob k'ĩirjum; mua pʌ chog monaaupäain majugui hajim hanʌm. lQhirig chaigpamamua, —Señor, mʌ di haar haaunaan wai chirʌm, mʌ chog. Sĩi put heepai pöd p'iidʌba k'ërʌm, k'a chʌk'ʌ k'itaawai. Mag nʌm dʌ̈i k'a machagaupata warag heeg pamam hajim hanʌm, chi capitanau Jesuug. :mMag kokobé bënëu sĩerr monaaupʌ̈iwia petaau, p'öbördam Capernaum hanʌm hee dubimajim haajem. Mag barbaimam k'aug hat'aawai capitán soldaaun pör hi haig bëewia yMagbaadeewai chi Jesuu hirig, —Pʌch mʌgbarm hoob chik'amnag jawamgui hajim hanʌm. Magju k'ãai nacha Jerusalén mawia Haai hi jëeujem degam p'adëg pʌch mor hoopibaimá. Maimuan chad pʌch chadcha monaau sĩsim t'umaam k'ʌʌnag k'ap hamk'ĩir, Moiseeu hiek p'ã pʌarr gaai jaau simjö nemchaain ofrendak'a deebá hajim hanʌm. Jesuu Romaam capitán chog monaautarr ^5Magbaa Jesuu hi gaai pʌrnaa, —Mua pʌ monaaupʌ̈im k'õsi chirʌm; monaau chirsí magan hajim hanʌm hirig. Magbarm bʌ̈rre chi p'ĩe k'a dodos chirarr monaau sĩsiewai mor wajapp'a haadëjim hanaabá. hIMag hi mamta hi k'ĩirp'ee woun hãb kokobé bënëu bar sim höbërchëwia hi k'ĩirp'ee jĩepör p'õbk'anaa hirig, —Señor, pua k'õs chirʌm k'ai, mʌg p'ĩedau warre mʌ gaaimua chugpaabapʌ̈i haichëjim hanaabá. l SMag durrsĩ gaai Jesuu hõrag jaau sĩi hawia hʌʌrbaau, hõor pöoma hi hẽudee wëtjim hanʌm. -hamachdëu hũurwai Jesuu Moiseeu ley p'ã pʌarr jawaag chi k'ap'ʌm k'ap'ʌm haajem k'ʌʌn k'ãyaujã jaau k'ap'ʌcha jaaumatarr haawai.oWChadcha Jesuu mag nem k'ĩir pogk'e jaaubarm hũrwia sĩita hõor jʌ̃gderraa naajim hanaabá, !;Ya hëu dʌnʌisim hee noseg pöm chëwia, dö pöm haadëm dʌ̈i p'ũpa wëbaadeewai, sĩi hap'ëbaadëjim hanʌm. Mag, nem t'umaa hok'oojim haajem. c?Pari jũrr har sĩi par jʌ̃gʌupai mʌ hiek hũrnaa mua nem jaau chirʌmjã mʌ hipierraa wauba sim wounan, jũrr hagjö woun hãb k'ĩirjugjã chuk'u sĩi k'õmarii mosjã hee di hëutarrjöta simgui hajim hanʌm. >uMag durrk'u hee hëu sĩerr haawai, noseg pöm chëwia, dö pöm bëewia, p'ũhãd pöm wëtarrjã, chʌababa hich mag sĩsijim hanʌm, durrk'u heeta wajap'a juk'a dʌnarr haawai. ’Magua, hãbmiecha paawai pãrag mag chirʌmgui hajim hanʌm, hich Jesuu: Chi mʌg mʌ hiek hũrnaa mua jaaumam hipierraa nem wau sim wounan, woun hãb k'ĩirjug k'aug sĩerrau durrk'udau hee hich dibʌ̈ juk'anaa di hëutarrjöta simgui hajim hanʌm. /Pari magbaawai mua hamag, “Mua chan bʌ̃ʌrjã pãar k'augba chitʌm. Pãach sĩi pãach k'õchagpierr nem k'aigbampai wau sĩerrjëe harr k'ap, pãadë warag pãachta mʌ haigmua hërëubaadët” haju ha jaaumajim hanʌm, hich Jesuu. Wounaan numí di hëutarr k'ʌʌn a;Mag hed paawai hõor pöm t'ʌnʌm heemua mʌrʌg par hamach hip'it'ur, “Señor, pua maar k'augbata sĩeba. Pʌ t'ʌ̃r gaai marau pʌ hiek hõrag jaauba haajeejieb. Pʌ juapaau k'abajieb, marau hõor mor heem mepeerjã jʌr wërpnaa hag na hõrau hooba haajem nempa waaujerr. ¿Magtarrta pua maar k'augba chirʌ́?” hajurau hajim hanʌm. CMag hiek'ak'agmamua Jesuu magjim hanʌm hĩchab: ’Har mʌrʌg “Señor, Señor” haajem k'ʌʌnjã t'um chan Hẽwandamta t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sim haar höbërbam. Chi höbërju k'ʌʌnan, har mʌ Haai hʌ̃gt'ar simua nem jaau sim hipierraa haajem k'ʌʌnpaita hi sim haar höbërjugui hajim hanʌm. @ yHich hagjöta hajugui hajim hanʌm Hẽwandamau mag sëuk'a nʌrrjëem k'ʌʌn dʌ̈ijã, mag nemjõ hãk'ãraamjöta naawai. Magua k'ap'ʌ habat: Hõran hamachdëu nem wau nʌm gaaimuata hamachdëupai hamach jaaujem, hõor wäjäauná wa hõor k'aigbam k'ʌʌná. Hõor t'um chan hʌ̃gt'ar höbërbam haajem | qPãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm hĩchab, nemjõ hãk'ãraa cheejemʌn t'u wërpnaa jʌʌubaadee hörpäaijem. f ENemjõ hajap'am chan mie neeme chëba ni nemjõ hãk'ãraamjã mie chukk'u k'aba sĩerrʌm.  Pãrau k'ap'ʌ nʌm, nemjĩir bʌ̈ʌn hich chë sim gaaimuata k'ap'ʌ haajem, nemjõ hajap'amʌ́ wa nemjõ k'aigbamʌ́. U #Hich jãg miu gayam uva p'ierrba ni higojã hag bʌ̈ gayam k'abam p'ierrba haajemjö, hamau nem wau nʌm gaaimua pãrau ham k'ap'ʌ haju haai nʌm, hõor wajap'am k'ʌʌná wa hõor k'aigbam k'ʌʌná. #’K'arin Hẽwandamau hich hiek jaaupibaawaita hi hiek jaau wënʌrrʌm haajem k'ʌʌnan chi sëumienta mag wënʌrraajem. Magʌm k'ʌʌn dʌ̈i k'ĩir k'ap'ʌ habat hajim hanʌm. Mag sĩsidʌmta pãar k'ũguraag sĩi ovejadamjö daumeraa pãar haig bëejem. Pari ham hödiin sĩi k'um nem hoo wai simjöta sĩsidʌmgui hajim hanʌm, pãarjã hamachjö hamk'ĩir hamach gar t'ereu hawaag. 'Pari jũrr hʌ̃gt'ar harrjem k'ʌdan p'ĩrk'inaa chi dub nʌm haram puertdijã p'ĩrk'i k'itʌm. Mag sim haawai chadcha dubju p'it'ur sĩerrʌmgui hajim hanʌm. Magua hĩchab mag gar chan hõor pöm wëtba haajem hajim hanaabá. Jãga hõor hö hajaug k'ap'ʌ haajẽ ~u ’Hʌ̃gt'ar höbërm k'õsi nʌm k'ai, puertdi p'ĩrk'im garta dubju hẽk'abat hajim hanʌm Jesuu. ¿Jãgwi? Dösãt haar maajem k'ʌdta k'ʌdjã pömnaa chi puertdijã nem wäg sĩejeewaima. Mag sim garta hõor pöm hërërëu haajem. iK ’Magua mua pãrag hĩchab mag chirʌmgui hajim hanʌm: Chik'amnau pãach dʌ̈i k'aigba hapimap'a nʌm k'ai, pãach garmuajã hoob chik'am dʌ̈i k'aigba hamiet. Hõrau pãach dʌ̈i hapim k'õsimjöta pãach garmuajã ham dʌ̈i habat hajim hanʌm. Moiseeu ley p'ã pʌatarr gaaijã magta jaaunaa hĩchab Hẽwandamau hich hiek jaaupiejerr k'ʌʌnaujã hich magta jaaujerr haawai, magta haju haai nʌmgui hajim hanaabá. Hʌ̃gt'ar maajem k'ʌdan p'ĩrk'i k'itʌm haajem D Magnaa, Pãar jãg hö hãk'ãraa k'it'ëem k'ʌʌnaujã pãach chaainau nem jëeuwai, ¿nem wajap'amjã hĩgk'aba deeba haajẽ? hajim hanʌm. Pãrau jãg deejem k'ai, pãar Haai hʌ̃gt'ar simua chará pãrau pãach chaainag nem deejem k'ãaijã wajapcharamta deebajup hajim hanʌm, hichig jëeu nʌm k'ʌʌnag. /W Wa magbam k'ai, chaairau hãwarrdam k'ãijã jëeu k'itaawai, ¿nemk'õrta hãwarr hawi t'õo deeju k'ai? Ni hãbmuajã mag chan habajugui hajim hanʌm hichdëupai. wg ’Pãrau hãbmua k'ãijã pãach chaairau t'achdam jëeubaawai, ¿mokdauta p'ëdeeju k'ai, t'ach hawi?  Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, har hõor nem jëeu paraam k'ʌʌnagan deeb k'aba deejem; har hamachdëu nem hinag hig nʌm pʌaba jʌr nʌm k'ʌʌnau baaujem; maagwai hĩchab chi puertdi sirbaichëm k'ʌjã weeu hauwia dubpiejem ha jaaumajim haajem. nUMaimua hĩchab hich Jesuupai magjim hanʌm: ’Pʌaba jëeubat; pãachdëu nem higbarm Hẽwandamau deeju. Pãrau hi jʌrmʌn, hi baauju; hi sim haar dubaag pãach weeu haupi jëeumʌn, hirua pãar weeu hauju hajim hanʌm. fEMagnaa mag jajawagmamua hichdëupai, ’Saak k'õriimjö sĩsidʌm k'ʌʌnag hoob mʌg pãach peerdʌajem hiek jaaumiet, heeu magbam jãgʌm k'ʌʌnau warag pãach gaai mas haduk'am hajim hanaabá. Mʌg hiekta nem t'umaam k'ãai chi wajapcharam haawai k'ũsnaanjö nem wajap'amjã haai habam k'ʌʌnagjã hoob mʌg hiek jaaumiet, heeu warag sĩi nem parhoobamta jaau nʌmjö hag higwia k'aigba hiyʌ̈ʌ haduk'amgui hajim hanʌm. Jãga haju haajẽ Hẽwandamag jëeuwai ,~QK'ĩirjug chukdam, nacha dich dau heem pasurta noi hauba haajeeb hajim hanʌm, wajap'a hoog; maimuan chadau jũrr dich k'apeer dau heemjã hagjö noipʌ̈i nʌm. Magua dichta nacha k'ĩirjuba haajeeb chik'am jawaag. Dichjã hagjö chirʌm chan pöd dich k'apeen jaauju k'abam hajim hanʌm. -}S¿Jãga pua pʌch k'aperag, “Daai kakë, mua pʌ dau heem pasur noi hauk'im” haju, pʌch dau heejã hag k'ãyau nem pöm sim joot'ʌ t'ʌnʌm noi hauba simta? ]|3Mag simta ¿jãgwi pua sĩi pʌch k'apeer dau hee pasurdam wai simta heerpa nʌʌ haajẽma, pʌch dau heejã hagjö pasur pömk'am wai sim k'augba? Maachin nacha dich k'ĩirjunaata hiek'a nʌmgui hajim hanʌm. {#Pãrauta chik'am jaaum k'õchgau “Jãan magta sĩerrʌm” hamʌn, pãachdëu chik'am jaau nʌmjö haju Hẽwandamaujã pãar dʌ̈i. Pãachdëu chik'am jaau nʌmjö hich hag jaautarr hiek'au Hẽwandamaujã pãach k'ĩir pãar jaau t'ʌnʌʌujugui hajim hanaabá. 'z I’Chik'am hĩgk'am k'õchgaupai chan hoob chik'am pekau p'ëmiet, heeu Hẽwandamau pãach chach nʌm hed magʌm hiek pãachig higduk'am hajim hanʌm Jesuu. Ux#!Hãba Hẽwandamau nem waupi jaau simpaita waunaa hirigpaita pãach dʌ̈i hichdëu hampierr hapibat. Pãrau chadcha magta hamʌn, tagam nem pãachdëu higbarmjã hirua deeb k'aba deejugui hajim hanʌm. ,wQ Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, hõor Hẽwandam hiek hʌ̈k'abam k'ʌʌnta magʌm nem t'um k'ĩirju p'öbaadëmjã pʌaba sĩerrjëem. Mamʌ pãar Haai hʌ̃gt'ar chiraajemua pãrau nem hig nʌmjã t'um k'ap'ʌ sim haawai pãar chan warm k'ʌʌnjö magbaju haai nʌmgui hajim hanʌm. v'Hoob hatcha “¿k'anta k'oogáwa?” wa “¿k'anta doogáwa?”, wa magbam k'ai, “¿k'andamta jũabaraag k'ai?” hamiet hajim hanaabá. 1u[Pamaar jãg hooihmʌ t'ʌnʌm hedau wʌʌbaadëmuapai k'iugp'ëbaadeewai sĩi k'ʌʌijemjã Hẽwandamau jãg hooihmʌ wai sĩejemta, ¿jãgwi pãar pamaar k'ãai hʌ̃rcha balee nʌmua nem jëeu nʌmta hirua deeba habarju? ¿Wa pãachdëu jëeu nʌmjã pöd deebajupii haajẽwa? hajim hanʌm. |tqMag naab mamʌ hõor hãbmuajã ham dʌ̈i barba haajem, hooimʌg hat'ee. Warrgar rey Salomón k'ararraujã p'atk'on pöm paraanaa nem wajap'am pöm paraa haajerraujã pamaardam hooimʌgjö chan pöd k'ajũa jũaba haajeejimgui hajim hanʌm. s’Mag nʌmta k'ajũa chuk'u haawaijã ¿k'ant'ee hatcha k'ĩirju nʌʌ haajẽ? Pãadë har pamaardam hooihmʌ t'ʌnaajem k'ĩirjubat. Hamjã hĩchab bʌ̃ʌrjã p'idk'ajã p'idk'aba, ni hamach k'ajũa jũaju k'ĩirjuwia hẽk'ak'a nʌʌjã haba haajem. rHoob hatcha pãachdëu nem hig nʌmta k'ĩirju nʌʌ hamiet. Mag pãrau pãachdëu k'õsimta hig nʌʌ hak'iinjã, ¿k'aíuta mʌg nʌm haig mag hichdëu k'ĩirju sim gaaimuapai hich meeju harr hʌ̃r horadam hãbpai k'ãijã hich hiiupiju haai sĩ? hajim hanʌm. MqPãadë har nemchaaindam hedjã hee hũrr p'op'og haajem k'ʌʌn hoobat. Ham p'idk'ajã p'idk'aba haajeewai hamach p'at'audam hãk'aagjã di chuk'u nʌm. Mag p'idk'aba sĩi naajeeb mamʌ, maach Haai hʌ̃gt'ar chiraajemuata hamag p'at'audam daumeraa dee wai simua ham k'ee wai sĩejemgui hajim hanʌm. Magʌm pãar chará nemchaain jãg t'ʌnʌm k'ãaijã hʌ̃rcha balee naawai, ¿jãga hirua bʌ̃ʌrjã pãrag hooba habarju? ha jaaumajim hanaabá. Ap{Mag nem k'ĩir pogk'e jajawagmamua magjim hanʌm hich Jesuu: ’Hoob pãrau “¿k'ani k'öju wa k'anta döjuuta maach mʌg nʌma?” ha k'ĩirjumiet. Wa magbam k'ai, ya k'ajũa chuk'u nʌm “¿K'ani jũajuuta mʌg nʌmua?” ha k'ãijã k'ĩirjumiet hajim hanʌm. Pãarta nem k'oojem nem k'ãaijã wajapchanaa k'ajũa k'ãyaujã Hẽwandam dau na hʌ̃rʌʌcha balee sĩsid haawai, hirua pãrag hoobamjöo habajugui hajim hanaabá. )oK’Ni hãbmuajã pöd patronnaan numiim k'ʌʌn chogk'aju k'aba simgui hajim hanʌm. Patronnaan numí hak'iin, hiwiir hãbpaita hʌ̃rcha k'a k'õsi haju. Hich hagjöta sim hĩchab Hẽwandam dʌ̈ijã. Pöd pãrau Hẽwandam k'ĩrag wʌrpanaa, p'atk'onag k'ãijã wʌrpaju k'aba nʌm. Pãar magta nʌm chan Hẽwandam hipierraa k'aba nʌmgui hajim hanaabá. K'ani k'öju wa k'ani jũaju k'ĩirjupiba jaautarr +nOMamʌ magba hagt'a pãach pekau hee nʌmʌn, magan pãran sĩi hagt'a k'ĩchag hee jʌrk'a jʌrk'a nʌmjöta nʌm. Mag nʌm haig pöd Hẽwandam dʌ̈i naaju k'aba nʌmgui hajim hanaabá, pekau heeta naawai. Jesús hiek Hẽwandamag wʌrpanaa pöd p'atk'onagjã wʌrpaju k'aba nʌm haajem Hm ’Maach daun hõtdaujöta sim maach mor gaai. Maach daujãata wajap'a sim haiguin, nem t'um dawaata hoojem. Hich hagjöta sim maach t'ãarjã. Hẽwandam hiek hʌ̈k'anaa maach t'ãarta wajap'a sim haiguin, nem t'um Hẽwandamau k'õsimjöta waaujem. Mag nʌm haiguin hararag hee nʌmjöta nʌmgui hajim hanʌm. lMʌig jẽb gaai nʌweta nem t'um paraa haju k'ĩirjuju k'ãyau hʌ̃gt'ar paawaita nem t'um paarpaju k'ĩirju wënʌrrʌmʌn, magan chadcha pãar k'ĩirjug hãba Hẽwandam gaaita sim hajim hanʌm. Jesús hiek maach daun hõtdaujöta sim haajem maach mor gaai sk_Magju k'ãai nem wajap'a wau nʌmuata p'atk'on hãk'a p'iemam dʌ̈i nem hinag pöm paarpamamjö habat, hʌ̃gt'ar paimaawaijã chadcha paraa naaimaag. Pãach jam paauk'aimaawaim hat'eeta pãrau p'atk'on p'ie nʌmjö nem wajap'amta wau nʌmʌn hʌ̈u simgui hajim hanʌm. Jam chan polieujã hãrba, k'uk'ungaujã jẽeuba, ni nem jĩgmienaujã pöd jĩgk'abam. vje’Mʌig heegarwe chan hoob p'atk'on wa nem hinag pöm k'ãijã paarpaju hẽk'amiet. Mʌiguin nem t'um polieu hãrnaa k'uk'ungaujã jẽeumaajem; mag nʌm dʌ̈i nem jĩgmienaujã sĩi dubwia jĩgk'amaajemgui ha jaaumajim hanʌm. yikbigaaum k'ʌʌnau mag pãach sʌrk'a nʌm ni hãbmuajã k'ap ham hugua. Pãrau magta hamʌn, hãba maach Haai pãar dʌ̈i simuapaita k'ap haju; maagwai hichdëuta hĩchab pãar heeg hoojugui hajim hanaabá. Hʌ̃gt'ar haugchëba naaimaag vheMagju k'ãai Hẽwandamag jëwaag sʌrk'aawai, warag wajap'a pãach k'ĩir sũgpʌ̈inaa pör megbapʌ̈it, ~gu’Pãach Hẽwandamag jëeu k'ëwaag t'ach k'öba sʌrk'aawai, hoob jãg sĩi hamach hëugar wajap'a hig hiyʌ̈ʌ hamk'ĩirpai nem waaujem k'ʌʌnjö jãsogau hök'ĩirjuumjö hamiet hajim hanʌm, mag hoowi bigaaum k'ʌʌnau “Jãan Hẽwandamag jëeu nʌmua sʌrk'a naawaita jãg nʌm” ham hugua. Jãg hamach sʌrk'a nʌm k'ap hamk'ĩirpaita hök'ĩirjuumjö haajem k'ʌʌnan, ya hõrau hamag chi p'agamjöta nʌmgui hajim hanaabá, ham higwi chadcha sʌrk'aajem k'ʌʌnau hanʌm gaaimua. &fEMamʌ pãrauta pãach k'apeen wir haig perdonaabam chan, maach Haai Hẽwandamaujã pãar pekau chugpaabamgui ha jaaumajim haajem. Jesuu sʌrk'api jaautarr e5Magnaa hĩchab, Chik'amnau pãach dʌ̈i k'aigba haawai, pãrau ham dʌ̈i magʌm hiekjã higba sĩi k'ĩir hok'oopʌ̈imʌn, magan maach Haai hʌ̃gt'ar chiraajemuajã hĩchab pãar pekau chugpaapʌ̈iwia tag magʌm hiek higba hich mag k'ĩir hok'oopʌ̈ijugui hajim hanʌm. d Hoob pua hʌdʌraa chan maar pekau hee burrpi chiram.Mag k'ãai warag maar t'ʌa wai chirsí, p'it'urg chuk'u dösãtau maar hichig paa haum hugua.[Hẽwandam, pʌchdëuta nem t'ʌnʌmʌn t'um k'ap chirʌm.Pʌchta chi jua t'ierriu,
maagwai pʌchpaita t'umaam k'ʌʌnau t'ö hiek'aju haai nʌm, mʌg hatag pawiajã hich mag.]” ’Magta jëeubat hajim hanaabá hich Jesuu. Yc+ Hẽwandam, maar pekau t'um chugpaabapʌ̈i,
maimua har marau maach dʌ̈i k'aigba habarm k'ʌʌn dʌ̈i tag magʌm hiek higba hich mag k'ĩir hok'oopäaijemjö, maar dënjã k'ĩir hok'oobapʌ̈i. Eb Hed hëepierr pua marag hich jãg k'öjudam deebarju. aw Pʌrʌgta marau maach dʌ̈i pʌchdëu hampierr hapinaa pʌchta t'umaam k'ʌʌn Pörk'apim k'õsi nʌm.Hʌ̃gt'arjã jãg pʌchdëu nem waupi jaau nʌm happai waaujemjö, mʌig heegarjã t'um pʌchdëu jaau simjöta hapim k'õsi nʌm. C` Magju k'ãai pãachdëu hirig jëeuwai mʌgta jëeubat hajim hanʌm:“Hẽwandam, pʌʌta maar Haai hʌ̃gt'ar chiraajemʌu.Pʌch happaita chadcha pekau chuk'u chitʌm. _Pãrau hichig jëeuju nawe pãar Hayau ya pãrau nem hig nʌmjã k'ap'ʌ sim haawai, hoob ham dënjö hatcha hiek'a nʌʌ hamiet. :^m’Mag hirig jëeuwaijã hoob jãg par hiiupai Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm hanʌm k'ʌʌn dënjö parhoobam hiek maadëu higbaju hayaampata hiek'a nʌʌ hamiet hajim hanaabá. Hamachigan jãg jëeubaadëm pʌa chʌuu haawaita Hẽwandamau hʌ̃rcha hamach hiek hũurjempii haajerram hajim hanʌm. u]cPari pãrag mua jaauk'im: Hẽwandamag jëeuwai, ham dënjö k'aba, pãach k'ãaijem t'uur wai nʌm k'ai, haar dubnaata pãach happai hirig jëeubat. Mag pãach happai nʌmjö naab mamʌ, maig pãar dʌ̈i sim pãar Haai. Mag pãar Hayau pãrau pãach happai hichig jëeu nʌm hoobaawai pãrag hirua pãachdëu nem jëeu nʌmjã deeb k'aba deejugui hajim hanʌm. =\sMag nem jajawagmamua hich Jesuu magjim hanʌm: ’Pãach Hẽwandamag jëeuwai, hoob jãg sĩi chadcha magba nʌmta Hẽwandamag jëeu nʌm hamk'ĩir jãg hõor dak'ĩirpai jëeujem k'ʌʌnjö hamiet hajim hanʌm. Jãk'ʌʌnan sĩi hõrag hamach hoomk'ĩirpaita culto hee maimua sĩi kaaijã heejã hagjö Hẽwandamag jëeu nʌm hanʌmua bʌ̈jãaupaita hijẽjẽb haajerramgui hajim hanaabá. Jãg hamach hëugar wajap'a hig hiyʌ̈ʌ hamk'ĩirta jãg nʌm k'ʌʌnan, ya hõrau hamag p'agbarmjöta nʌmgui hajim hanʌm, ham hëugar wajap'a hiek'a nʌmua. [7Magju k'ãai warag pãach k'augpimap'amjö meraata deebat hajim hanʌm. Pãrau mag meraa deewiajã, pãar Haai hʌ̃gt'armua pãar hoo sim haawai, hichdëujã pãar heeg hoob k'aba heeg hooju ha jaaujim hanaabá. Jesuu jãgata maadëu Hẽwandamag jëeuju haai nʌ ha jaautarr Z}Dau hap'ʌʌm k'ʌʌndamag nem hinagdam deewai hoob pãach k'apeen pãach dʌ̈i chi wajapcharam k'ʌʌnagjã jaaumiet. Y’Magam huguata, dau hap'ʌʌm k'ʌʌndamag nemdam deewaijã hoob t'umaam k'ʌʌnag k'ak'apdö hapimiet, sĩi jãg hamach hëugar wajap'a hig hiyʌ̈ʌ hamk'ĩirpai culto hee wa kaaijã hee k'ãijã hõor k'apanag dak'ĩir haajem k'ʌʌn dënjö. Har jãg hamach hëugar wajap'a hig hiyʌ̈ʌ hamk'ĩirta hap'ʌʌm k'ʌʌndam dʌ̈i hö wajap'a haajem k'ʌʌnan, ya hõrau hamag p'agbarmjöta nʌmgui hajim hanʌm, ham hëugar wajap'a hiek'a nʌmua. Jãgʌm k'ʌʌnag k'anii Hẽwandamau tag p'agbarju. PX ’Sĩi pãach hö wajaug p'ëmk'ĩirpai chan hoob chik'am dak'ĩir nem waumiet hajim hanʌm. Bigaaum k'ʌʌnag magamk'ĩirpaita pãrau mag nem wau nʌm paar chan, maach Haai hʌ̃gt'ar simua pãar wajap'a hig hiyʌ̈ʌ habaju, ya mʌig heegarwe hõrau pãar wajap'a hig hiyʌ̈ʌ nʌmua ya hamau pãrag p'ag nʌmjöta naawai. 3W_0Pãach Haai hʌ̃gt'ar chiraajemjã chi wajap'am haawai pãach chi chaainaujã hĩchab pãach Haaijö hö wajap'a habat pãach k'apeen dʌ̈i ha jaaumajim hanaabá.V/Wa sĩi pãrau pãachjö judionaank'a t'ʌnʌm k'ʌʌnagpai k'ãijã saludaak'iin, ¿maigjã k'an wajaug sĩ? ¿Hich hagjö haba haajẽ judionaan k'abam k'ʌʌnaujã? Pãach meeun k'abam k'ʌʌn hawiajã hoob hamag saludaamap'a hamiet hajim hanʌm. ZU-.Pãrau sĩi pãach daupiim k'ʌʌnpaita hagjö daupii hamʌn, ¿maig k'an wajaug sĩ? ¿Sĩi Romaam gobierno hat'ee dëbpaar jëeujem k'ʌʌn chi k'aigbam k'ʌʌnaujã hich hagjö haba haajẽ? hajim hanʌm. T{-Pãrau magta hamʌn magan chadcha pãar hʌ̃gt'ar Hẽwandam chiraajem chaainau. Hich hag Hẽwandamauta hõor wajap'am k'ʌʌn hat'eejã hedau wʌʌpinaa k'aigbam k'ʌʌn hat'eejã wʌʌpiejem. Hichdëuta hĩchab hich daar hagpierraa haajem k'ʌʌn hat'eejã noseg chëpinaa sĩi parhoob hamach k'õchagpierr nem waaujem k'ʌʌn hat'eejã noseg chëpiejemgui hajim hanʌm. Magua pãraujã hagjö t'um pãach dʌ̈i k'aigba haajem k'ʌʌnpata daupii haju haai nʌmgui hajim haajem, hichdëu haajemjö. \S1,Pari hĩs mua mag chirʌmgui hajim hanʌm hich Jesuu: Pãach k'a huk'urm k'ʌʌnjã daupii habat; maimua hagjö mʌ hiek gaaimua pãach k'aibag wauju hẽk'aajem k'ʌʌn kõitjã warag Hẽwandamagta jëeubat. 2R]+’Hĩchab pãrau k'ap'ʌ nʌm, warrgar pãar jöoinau jaauwain, “Pãach k'apk'ʌʌnta k'a k'õsinaa pãach k'a huk'urm k'ʌʌn hoomap'a habat” ha jaaujeejim. OQ*Hõrau pʌchig nem jëeuwai hö hajap'a magʌm haba deebá. Maimua sĩi pʌchig nem prestaa k'ãijã jëeuwai deeb k'aba deebapʌ̈i hajim hanʌm. Dich k'a huk'urm k'ʌʌn k'a k'õsi hapi jaautarr P)Nem chʌk'ʌm k'ãijã hajués pʌchig kilómetro hãb harrpi sim k'ai, magʌm haba warag kilómetro numí hat'aad hajim hanaabá. O!(Hãbmua k'ãijã leinaanag pʌ jaauwia pʌ camis k'ãijã k'echt'ʌg haum hig sim k'ai, warag tagam k'ajũajã hʌdʌraa hirig harrpibá. (NI'Pari hĩs mua mag chirʌmgui hajim hanʌm deeu hich Jesuu: Hãbmua k'ãijã pãach dʌ̈i k'aigba haawai hoob ham dʌ̈i hagjö k'aigba hamiet. Magʌmjã hagjö pekauu. Magju k'ãai pʌ k'ĩidadcha deetarr k'ai, t'oom garjã hagjö deemk'ĩir hirig k'ĩir hʌabá hajim hanaabá warag. M5&’Pãrau k'ap'ʌ nʌm hĩchab, warrgarin pãar jöoinau jaauwai, “Chik'amnau pʌch dau suawai puajã hagjö hi dën suju haai sim” ha jaaujeejim; wa “Chik'amnau pʌ k'ierr hãb k'ãijã buat'ẽupäaiwai pʌchdëujã hi dën hagjö haju haai sim” ha jaaujeejim. L%Magju k'ãai chadcha nem wauju k'ai, warre wauju habat. Wa wauba k'ãijã haju k'ai, warre hich hagjö waubam habat, mag nem hinag higwia magʌm gaaimuata wauju ha hiek'aba. Dich dʌ̈i hõrau k'aigba haawai hagjö ham dʌ̈i k'aigba hapiba jaautarr uKc$Wa dich pör higwia k'ãijã hoob mag hiek'amiet; magʌmjã pekauu. Pãach hip'it'ur mag hiek'awiajã pãrau pãach pörbʌ̈ hãbjã bäp'ä paa hauba ni p'ʌisijã paa haubamgui hajim hanʌm, hich Hẽwandamaupaita magpiejeewai. Mag nem parhooba higwiata hiek'a nʌm haig, Hẽwandam higwiata pãar mag hiek'a nʌm k'abahab, nem t'um hichdëuta homparr haawai. TJ!#Mʌg durrjã sĩi Hẽwandam bʌ̈ dʌnʌʌujem haawai ni mʌg durr higwiajã hoob mag gaaimuata nem wauju ha hiek'amiet ha jaaumajim hanʌm. Wa Jerusalén p'öbör higwia k'ãijã, jãg p'öbör t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã chi hʌ̃rʌʌcharam Rey sĩejem p'öbör haawai, hoob mag gaaimuajã nem wauju ha hiek'amiet hajim hanʌm. wIg"Pari hĩs mua pãrag mag chirʌmgui hajim hanʌm hich Jesuu: Hoob bʌ̃ʌrjã nem hinagdam higwia k'ãijã mag gaaimuata nem wauju ha hiek'amiet. Hedjã Hẽwandam k'u juupjem haawai hoob hedjã higwiajã mag gaaimuata nem wauju hamiet. tHa!’Hĩchab pãrau k'ap'ʌ nʌm, warrgarwejã pãar jöoinau jaauwain, sĩi parhoobam nem higwiata dichdëu nem waum k'õsim wauju ha hiek'aawain, naspawiajã deeu waubam haju haai sim ha jaaujeejim. Magarrau “Maach Pör Hẽwandam higwiata mua mag nem wauju ha hiek'abarmʌn chadau pöd naspawiajã dich hiek'atarr chaaur haju k'aba sim” ha jaaujeejim. 9Gk Pari hĩs jũrr mua mag chirʌmgui hajim hanʌm: Hãbmua k'ãijã hich hʌʌi deeum dʌ̈i chadcha magba simta pʌa simʌn magan warag juau deeum dʌ̈i magamk'ĩirjöta pʌa simgui hajim nʌm, magʌm gaaimua warag pekau waumk'ĩir. Mag hich hap sim hawi chik'amnau pʌatarr hʌʌita hau sim wounjã pekauta wau simgui hajim hanʌm, hagt'a chik'am hʌʌik'a simta hau sĩewai. Chadcha dichdëu nem wauju jawaag jãga haju haai sĩ hFI’Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm hĩchab, pãar jöoinau jaauwai, “Hãbmua k'ãijã hich hʌʌi pʌagpam k'ai, warre hẽsap gaai ‘Mua pʌ pʌa chirʌm’ ha p'ãnaata hirig deeju haai sim” ha jaaujeejim. ZE-Wa pʌ juachaar garm juau k'ãijã pʌ pekau waupi sim k'ai, warre t'ʌapnaa warp barbapʌ̈i. Jua hãbpaim gaaimua pʌch mor t'um k'ĩmie durr maju k'ãai, mag jua happaita hok'oobarmʌn hʌ̈u simgui hajim haajem. Wajapcharan magʌm pekau waumaaugau dau chuk'umjö hoobamjönaa magʌm nem k'aigbam wawaagjã jua chuk'umjö habá, bʌ̃ʌrjã wauba. Magju k'ãai Hẽwandam dau na pʌch morta sʌrk'abá ha chirʌmgui hajim hanʌm. Jesuu hʌʌi pʌapiba jaautarr wDg’Magam huguata, pʌ juachaar garm daúa k'ãijã pʌ pekau waupi sim k'ai, jẽunaa warre warp barbapʌ̈i. Mag dau hãbpaim gaaimua pʌch mor t'um k'ĩmie durr maju k'ãai, dau happaita hok'oobarmʌn, hʌ̈u simgui hajim hanʌm. vCePari hĩs mua mag chirʌm: Warre k'apes haba hawiajã, hãbmuata hʌʌi hoowi hich hödegpai k'ãijã, “Jãg hʌʌita magju haai k'itaba” ha k'ĩirju simʌn, mag k'ĩirjubarmuapai ya hich t'ãar hee pekau waubarm mag hʌʌi dʌ̈i. RBMag hiek'amamua hich Jesuupai hamag magjim haajem: ’Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm hĩchab, warrgarwejã pãar jöoinau, “Hoob pãach hõor k'abam dʌ̈i k'apes hamiet” ha jaaujeejim. ACha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au, ya pʌʌta hamau mag p'ãar hat'amʌn, p'atk'on gaaimua hatarr k'ai, hãbmiecharam centaaudam p'agpʌ̈ibam haigjã hamau pʌ höbeerpʌ̈ibajugui hajim hanʌm. Mua mag chirʌmʌn, pãach k'aibag Hẽwandamag chugpaapiju haai nʌwe chugpaapiwi hi dʌ̈i k'õinaa hajuuta hẽk'abat ha chirʌm. Jesuu dich hõor k'abam dʌ̈i k'apes hapiba jaautarr @@y’Wa hãbmua k'ãijã leinaanag pʌ k'aibag waumk'ĩir pʌch jawaan harrwai, chi t'et'emnaan haar barwi jaauju nawe, hi dʌ̈i wajap'a hiyʌ̈ʌ hawi k'õinaa nʌisit hajim hanʌm. Magbamʌn chi t'et'emnaanau guardianaanag pʌ pʌr deebaawai jũrr mak'ʌʌnau pʌ cárcel deg pʌ̈ijugui hajim hanaabá. ? Magbaawai pʌch ofrenda chi nemchaain p'aajem haig pʌawi, mag pʌch dʌ̈i k'aigba sim haar mawi, hit'ũu hi dʌ̈i hiyʌ̈ʌ hawi, k'õinaa nʌisit ha jaaumajim hanaabá. Maimuan chadau deeu mawia pʌch ofrendadamau Hẽwandamag jëeubamí hajim hanʌm. =>s’Maguata mag chirʌm: Pʌ, Hẽwandamag nemchaaita ofrendak'a deenaa jëwaan mam; pari mag mam hee pʌ k'ĩir hee dʌhnʌisim, hãbmua pʌch dʌ̈i hiekk'õrdam paraa sim. @=yPari mua mag chirʌmgui hajim hanʌm: Hõor t'õoba hawiajã sĩi dich k'apeendam dʌ̈i meeuk'a nʌmpaijã hich hagjö pekauk'a höbër sim. Sĩi dich k'apeer meeuk'amk'ĩir hi k'ĩir hiek'a nʌmjã pekauu; chi mag hiek'a sim k'ʌʌn, t'et'emnaanau k'aibag waupi jaauju. Maimua har sĩi chik'am t'õp hiek'a simjã ya sĩi k'ĩmie durr barpʌ̈ijuuta sim; hõor t'õoba hab mamʌ hich hagjö sĩebahab hajim hanʌm, pekauta wau sĩewai. W<'Maimua hich Jesuu magjim haajem: ’Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, warrgarwejã pãar jöoinau, “Hoob hõor t'õom; chi hõor t'õo simʌn hich hagjö t'õopʌ̈iju haai sim” ha jaaujeejim. S;Magnaa hichdëupai, Pãrauta hich Hẽwandamau nem waupi jaau simjö nem wauba, sĩi jãg Hẽwandam hiek jawaag chi machnaan haajem k'ʌʌnjöpai nem waunaa Moiseeu ley p'ã pʌatarr hʌʌrk'aajem k'ʌʌn dënjöpaita nem wau nʌm chan, pãar hʌ̃gt'ar höbërbamgui hajim hanʌm. Dich k'apeen dʌ̈i meeuk'a nʌmpaijã pekauu .:UMagua, hãbmua k'ãijã leidam bʌt'ʌ k'itawiajã hag gaai jaau sim hiek bʌ̈ hãb k'ãijã hʌʌrk'aba, ni hag gaai jaau simjö hamk'ĩir hich paarmua deeum k'ʌʌnagjã jaauba sim chan, Hẽwandam maach Pörk'a sim durr paauk'aimaawaijã hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã jua heegpai sĩerraju. Pari magba, har hichdëujã mag ley gaai jaau simjö hipierraanaa warm k'ʌʌnagjã hagjö hag gaai jaau simjö hipierraa hamk'ĩir jaau simʌn chadau, mag Hẽwandam durr paimaawaijã hĩchab hichta warm k'ʌʌn hʌ̃rpai sĩsijugui hajim hanaabá. t9aCha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au, mʌg durr jöoita hedaujã dʌ̈i Hẽwandamau hi hagk'abam haig chan, ley gaai jaau sĩsidʌm hiek bʌ̈dam hãbjã hok'oopibaju. Hichiita nem t'umaa hich jaautarrjö höbëbërg majugui hajim hanʌm. 8#’Hoob pãrau mua mag Moiseeu ley p'ã pʌatarr warre hisegpäain wa sĩi warrgar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnau nem jaaujerr k'ãijã hisegpäainta bëejim hamiet hajim hanʌm Jesuu. Magju k'ãai muan warag chadcha hag gaai jaau sim t'umaa wawaanta bëejim. Y7+Hich jãgta haju haai nʌmgui hajim hanʌm pãarjã. Magua pãachdëu nemdam wajap'a wau nʌm gaaimua pãachta hõtdau p'uu dʌnʌmjö habat hajim hanʌm, t'umaam k'ʌʌn na harar hamk'ĩir; mag pãach nem wajap'a wau nʌm gaaimua maach Haai hʌ̃gt'ar chirʌmta t'umaam k'ʌʌnau t'ömk'ĩir. Moiseeu ley p'ã pʌatarr Jesuu jaautarr 6Pãrau k'ap'ʌ nʌm, lamparaan paanaa sĩi nem bʌ̈ hee hausĩuba, dau garta hausĩiujem, dijã t'um hararaa hamk'ĩir. 57’Jãg durrsĩ gaai p'öbör sim pöd dau merju k'aba haajemjö, pãraujã pãachdëu mʌ hiek k'augtarr chan pöd meerju k'aba nʌmgui hajim hanaabá, pãach nem wajap'a wau nʌm gaaimua pãachta mʌig heegarm k'ʌʌn hat'ee k'ĩchag hee lámpara paa dʌnʌmjö naawai. .4U Mag hiek'ak'agmamua hich Jesuupai, ’Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, t'ak'aar nak'a haadëk'iin, tag bʌ̃ʌrjã maadëu nem higba sĩsiju. Magbaawai sĩi hõrau hag hʌ̃r hërëu dich t'ʌnaawiajã, hausĩuba hich mag bʌ̈ hee sĩeju, tag higba sĩewai. Jãg nem hãrpimaaugau t'ak'aar hiigjemjö, pãrauta hõor hok'ooju harrjã hʌ̈u mʌ juapierr k'aigpër durraba haajeeb hajim hanʌm hok'oopimaaugau. F3 Pari pãach dʌ̈i maagwaijã, hoob hök'ĩirjuu hamiet hajim hanʌm. Magju k'ãai warag honee habat; pãar mag nʌm jũrran hʌ̃gt'arin pãar hat'ee nem wajap'am pöomata t'ʌnʌm. Hĩs jãg pãar dʌ̈i k'aibag t'ʌnʌmjö haba haajeejieb hajim hanʌm warrgarwejã ham jöoinau Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌn dʌ̈i. Pari magtarr hĩs ham hʌ̃gt'ar Hẽwandam dʌ̈i honee naabahab ha jaaumajim haajem. T'ak'aar hanaa hõor hat'eem hararag g2G ’Har mʌ gaaimua hõrau pãach k'ĩir hiek'anaa pãach gaaijã jua k'ʌaba nʌm dʌ̈i hĩchab sĩi pãach k'aibag waum k'õchgau pãach dʌ̈i chad k'abam hiekta chadam hiekjöo haadëp haawai, warag honee habat. 1w ’Har Hẽwandamau nem waupi sim hipierraa nem wau nʌm gaaimua jũrr hõrau pãach dʌ̈ita k'aigba haawai dau hap'ʌʌ durraajem k'ʌʌn, honee habat hajim hanʌm, pãachta mʌg hatagjã Hẽwandam dʌ̈i hãba jooba wënʌrraju haawai. S0 ’Pãar har pãachdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarr gaaimua pãach k'õinaa nʌmjö k'õinaa hamk'ĩir hõrag jaau durrum k'ʌʌn, honee habat, pãachta Hẽwandamau hich chaaink'a hauju haawai. C/’Pãar har t'ãar hajap'a nʌm gaaimua hãba Hẽwandam dawagaata nem waaujem k'ʌʌn, honee habat hajim hanʌm, pãrauta pãach mag nʌm gaaimua Hẽwandam k'ĩir hooju haawai. sR~u}|b{z1yx_wutCs7rqqAonm8l@kjihgggedcbBa`_]\L[ZNWCVSQ3NMkM MKJIHHGF?DD6CsBA@s?'=<<;r:&87665Y43|310g//-,\**) ('j&%#" a:F~bW  U )Rve Mag jaaumamua, ’Pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm: Juan sĩsierr haigmua hĩs hewagjã chadcha hõor pöm Hẽwandamagta hamach t'ãar hajaug paapinaa hamach Pörk'a haum k'õchk'a t'ʌnʌm. Pari hamau mag hẽk'a durrum dʌ̈i hĩchab chi t'et'em k'ʌʌnau jũrr k'ajap'am nemjö mag Hẽwandam hamach Pörk'a hauju hiekta warre chugpaapʌ̈iju hẽk'aajem. [/ ’Magua, mua pãrag mʌch himeerba jaau chirʌmgui hajim hanʌm hich Jesuu: Warrgar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌn heejã Juan chi hõor pör choomie k'ãai hʌ̃rʌʌcharam chan hãbjã chuk'u hajim. Mamʌ chi mʌ hiek hũrwia, mua nem waubarmjã k'ap'ʌnaa, Hẽwandamta hich t'ãar hee hau sim wounan chadau, maadëu nem higba k'itawiajã, Juan k'ãyau k'apcha hajugui hajim hanʌm, jãga Hẽwandam hichdëu hõor peerdʌ hat'am t'ãar hee sĩeicheejẽ.  Hi higwia Hẽwandamau hich hi jaaumienag warrgarwe hich hiek p'ãpitarr gaai jaauwai,Jãata hirua mʌ na pʌ̈iju hajim, hichdëuta mʌ na mʌ maju hee hõrag jaau peetwai t'umaam k'ʌʌnau mʌ hiek hũrm k'õsi sĩi mʌ nʌ naamk'ĩir. (Mal. 3:1) yk Mamʌ pãrau magjömta hooimabajierram. Pãrau hooimatarran woun hãb Hẽwandam hi jaau nʌrrʌm hajim. Mamʌ pãadë hũrbat: Juan chan warrgar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnjöpai k'aba, ham k'ãaijã hʌ̃rpaita simgui hajim hanaabá.  Magan, ¿k'anim wounta hoon wëtjĩma? hajim hanʌm hamag. ¿Woun k'ajũa wajap'a jũa simta hoojupii hawi hoon wëtjierrá? Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, k'ajũa wajap'a jũajem k'ʌʌnan sĩi p'öbör hee di hooimʌm heeta naajem, reinaan dʌ̈i hãba. V% Mag chi Juan k'apeen hich haig naawi deeu hërëubaadeewai, hich haig narr k'ʌʌnagta Juan higwi hiek'amamua hamag magjim hanʌm: —Pãrau Jordán higaau woun Hẽwandam hi jaau nʌrrʌm hoon weetwai, ¿sĩi woun hiek t'eeg chuk'u p'ũu choomaar sõsõii jũurba hahau haajemjök'amta hoon wëtjierrá? Magʌm woun k'abajim. =s Magnaa hĩchab hirig, “Chi mʌ hiek hʌ̈k'awi hogdʌba mʌ gaai hʌ̈k'a chirʌm wounan honee hich mag chitaju ha jaaubaimat” hajim hanʌm, mag hichig jëeuwimarr k'ʌʌnag. g G Hirig, “Dau k'augba k'ëk'ëd harr k'ʌʌn dau wajap'a t'ʌnʌm” habat. “Bʌ̈ wëdʌ wëdʌ sĩsid harr k'ʌʌnjã ya wajap'a nʌrrjëem. Kach k'ĩsu sĩsid harr k'ʌʌnjã wajap'a hũr sĩsidʌm. Chi meem harr k'ʌʌnjã deeu hiiu nʌrrjëem, maimua hap'ʌʌm k'ʌʌnagjã hĩchab hõor peerdʌajem hiek jaau chirʌm” ha jaaubaimat hajim. 5 c Mag bëewi, chadcha hichig jëeubaicheewai, hich Jesuu hamag, —Hërëubaadëwi Juanag jaaubaimat hajim hanʌm, pãach jʌ̃gʌucha hũrnaa pãach daúacha mʌg hoobarm. & E hi haar mawi, hiita chadcha hich Hẽwandam hi jaaumienau jaauwai Hẽwandamau pʌ̈iju jaaujerrá wa har k'abam k'ai hich jãg nʌag ha k'ap jëeumk'ĩir. L  Hich maagwai Juanau cárcel deg simua Cristoou nem wau nʌrrʌm hũr sĩejim haajem. Magbaawai hich k'apeen heem hãaur k'ʌʌn hich haig t'ʌ̃rk'a hauwi chi Jesús haar pʌ̈ijim haajem,    Mag maach doce hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnag mag nem jaaudubwi, wëtpi jaaubaawai, maar wëtjim. Magbaawai jũrr hich deeum p'öbör nʌnʌidʌmʌg petajim, hich hag durr heepai, mamaam k'ʌʌnagjã hagjö maach peerdʌajem hiek jawaag. } *Maimua hãbmua k'ãijã mʌg mʌ hiek hʌ̈k'awi mʌ hiek jaau durrum k'ʌʌn hamach haig barimaawai nemdam bʌ̃rʌʌm k'ãijã deem k'õsi deemʌn, magtarr paar hagjö hĩchab Hẽwandamau hirig nem wajap'am deeb k'aba deejugui ha jaaumajim.5c )Hẽwandamau hich hiek jaaumk'ĩir jʌr hauwi pʌ̈itarrta hʌ̈u hamach haig hau nʌm k'ʌʌn dʌ̈in, mag hichdëu pʌ̈i sim dʌ̈i hajap'a habarmjö haju ham dʌ̈ijã; maimua sĩi woun wajap'am k'ãijã hagjö hamach haig haumʌn, hi dʌ̈i hajap'a harrjö hajugui hajim hĩchab ham dʌ̈ijã. } (Mag hiek'ak'agmamua marag, ’Pãar mʌ hiek jaau wënʌrrʌm haig, hõrau hʌ̈uta pãar hamach haig baarpinaa pãar hiek hũr nʌmʌn magan mʌpata hĩchab hʌdʌʌr hamach haig barpi nʌmgui hajim, muata pãar pʌ̈i chiraawai. Mag hamau mʌjã hamach haig barpi nʌm haig, hich chi mʌ pʌ̈itarr Jöoipata barpi nʌmgui hajim, mʌchjã hichdëuta pʌ̈itarr haawai.  'Har mʌ gaaimua bʌ̃ʌrjã p'it'urg haumap'a sim chan meem hedjã hʌ̃gt'ar höbërbam. Mamʌ har mua nem jaau chirʌm waum k'õchgau wa mʌ gaaimua k'ãijã dau hap'ʌʌ habarmʌn chadau hʌ̃gt'archa höbërjugui ha jaaujim maachigcha. Regalo deeju ) &Chi mʌ dʌ̈i nʌrram k'õsi simuan warre hich p'it'urg hau nʌrrajujã k'ap'ʌ haju haai sim, mʌ gaaimua chik'amnau hich t'õoju k'ap'ʌ hawiajã hich mag mʌ bʌ̈ hogdʌba nʌrraju haawai. Mag hãwatbaju chan parta hidëu k'õs mʌ dʌ̈i sim ha hiek'ajugui hajim. Z- %’Hãbmua k'ãijã hʌ̃rcha hich haaita mʌ k'ãai k'õsi wa hich hãd k'ãijã mʌ k'ãaijã hʌ̃rcha k'õsi sim chan magan mag woun chan mʌ dën haju k'aba simgui hajim. Wa magba mʌʌta hʌ̃rcha k'õsi haju k'ãai, hich hiewaa wa hich k'a k'ãijã hʌ̃rcha k'õsi wai sim wounjã mʌ dën haju k'aba simgui hajim hĩchab. &E $Wajapcharan deeum k'ʌʌnjã k'aba, dich wir haiguim k'ʌʌnpaita k'a huk'ur t'ʌnaajugui hajim, hiwiir hãbmua mʌ hiek hʌ̈k'amap'a haadëp'ʌm gaaimua. /W #Mʌ mʌig mʌg durr gaai bëetarran, mʌch hiek gaaimua chaain chi hemk'ooinjã hamach haai dʌ̈i k'aigba, chi hʌʌinaujã hamach hãd dʌ̈i k'aigba maimua chi hãignaanjã hamach p'aauhũan dʌ̈i k'aigba jũrr chik'am hichaaur haadëp'ʌm gaaimua hiek p'it'urg hapiegta bëejimgui hajim. W' "’Hoob pãrau, mʌʌn sĩi mʌg durr gaai hõor k'õinaa bibigagjã chuk'u hapiegta bëejim hamiet. Mʌ chan pãar k'õinaa hapieg k'aba, warag hiek p'it'urg hapiegjöta bëejimgui hajim hich Jesuu. $A !Mamʌ jũrr hãbmua k'ãijã hõor dak'ĩir mʌ higwi “Mʌ chan hi higarm k'abam” ha sim wounan, muajã hĩchab mʌch Haai hʌ̃gt'ar sim dak'ĩir, “Jã chan mʌ dën k'abam, mua hi k'augba chitʌm” ha hiek'aju hajim. Chi chaairaujã hich dënnaan higar k'aba haju jaautarr W~' ’Hãb k'ãijã mʌ higar sĩewai hõor dak'ĩirjã meerba mʌ hiek hʌ̈k'aajem ha jaau sim wounan, muajã hĩchab mʌch Haai hʌ̃gt'ar sim dak'ĩir, “Jãan chadcha mʌ garmʌu” hajugui hajim. +}O Magua, hoob hatcha pãach k'ĩirjumiet; pãarta nemchaain k'ãaijã hʌ̃rcha balee naabahab hajim. Meerba Jesús dën hamʌn hichdëujã hamjã hi dënëu haju /|W Magʌm pãar chará nemchaain k'ãaijã hʌ̃rcha balee naawai pãarta hirua wajapcha t'ʌa wai sĩejem. Hichdëun pãar pörbʌ̈ k'apanagjã k'app'ʌ wai sĩejem. R{ ’Pãrau k'ap'ʌ nʌm, nemchaaindam par herraam gaai për haaujem. Pari mag baleebamjö k'it'ëe hab mamʌ, maach Haai hʌ̃gt'ar chiraajemua t'õpibam haig chan hãbjã t'õba haajemgui hajim. gzG Hamau pãar chi hʌ̃rʌmʌn chadcha t'õoju hawiajã t'õoju; pari pãar hak'aar chan pöd t'õo haubam. Magʌm k'ʌʌn hoob högk'amiet hajim. Magarrau högk'aju hawiajã pãach chi hʌ̃rʌmjã t'õowia pãach hak'aarjã k'ĩmie durr hich mag sĩerramk'ĩir barpʌ̈yaagjã jua t'eeg simʌn chadau, chadcha hök'ö habat hajim, Hẽwandam higwi. #y? Mag pãar dau hap'ʌʌ hajujã chadcha hĩs mua meraamjöta jaau chirʌm, maach happai. Mamʌ pãach peerdʌajem hiek pãachig jaaujem chan hik'ʌa jaauba, t'etta jaaupetat hajim, t'umaam k'ʌʌnag hũrmk'ĩir, mag chi hũr nʌm k'ʌʌnau pãach dʌ̈i k'aigba hajujã k'ĩirjuba. pxY ’Mʌg jẽb gaai maach wounaan hãba t'ʌnʌm k'ʌʌn hoob högk'amiet, pãach t'õoju k'ĩirjuwia. Hamaun mʌig heegar hamachdëu pãar dʌ̈i mag k'aigbanaa parhooba k'ãijã hiek'abarmjã sĩi hich mag k'ĩir hok'oojupii haju. Mamʌ magtarr hiek'an mʌg hatag paawai Hẽwandamau deeu heeupemjö hëudʌ hauwia t'umaam k'ʌʌnag hũrpijugui hajim. ,wQ Magua, hãb k'ãijã chadcha hich maestroou jaau simjöta nʌrrʌm k'ai, magan chi maestro dʌ̈i haajemjö haju hi dʌ̈ijã. Jãga chi patrón jöoi dau hãauk'a nʌm hee chi chognaanta daupii habarju. Maguama, mʌch pãar Pörk'a chirʌmʌg hõrau mʌʌn mepeen pör Beelzebú dʌ̈ita chirʌm ha hiek'aajeewai pãrag chará hamau hat'uucha k'aigba hiek'ajugui ha jaaumajim maachigcha. K'aita hök'ö haju haai nʌ v ’Mag pãach dau hap'ʌʌ haju hanʌm hũurwaijã hoob jʌ̃gderraa hamiet hajim. Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim, heeu nem k'aug simua chan hich maestro k'ãai hatcha nem k'aug k'aba, ni sĩi chik'am chogk'a simjã hich patrón k'ãai hʌ̃rpai k'aba sĩejem. }us Pãach nʌm p'öbör hee pãach t'et pʌrbaichee jũrr deeum p'öbörög hërëupetat. Mag wënʌrrʌmua mʌg Israel durr p'öbör k'apan nʌnʌidʌm hee dʌrju jʌr wënʌrrawiajã, pãrau p'öbör t'um p'ʌʌrpʌ̈iju nawe mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa deeu pãar hee chiraichëjugui hajim, magbarm haigmua Hẽwandamta hõor t'ãar hee chi Pörk'aju haai sim k'ap hapieg. otW Mʌ gaaimua t'umaam k'ʌʌnau pãar hoomapp'a haju, pari hõrau pãach dʌ̈i mag nʌmjã magʌm hiek higba warag Hẽwandam dʌ̈ita hubʌnaa hich gaai magʌm dichpi hat'amʌn, hʌ̈u peerdʌwi hʌ̃gt'archa höbërjugui hajim. Ws' ’Mag jaran wir haig k'od hãbam k'ʌʌnjã chi hʌ̈k'aba sim garmua hʌ̈u mʌ hiek hʌ̈k'a k'ërʌm t'et'emnaanag jaaupʌ̈imajugui hajim, hich k'odpai wir haig t'õomk'ĩir. Hamach dënnaanjã hagjö mʌ gaaimua t'õomk'ĩir t'et'emnaanag jaaupʌ̈imaawai chi dënnaanaujã hich hagjö haju hamach chaain dʌ̈i wir haig. r Mua pãrag mag chirʌmʌn, pãar Haai hʌ̃gt'ar sim hag Hak'arauta pãrag hiek'amk'ĩir k'ĩirjug deeju haawaita mag chirʌmgui hajim. q Pari mag chi t'et'emnaanag pãach pʌr deewaijã hoob pãach kõit pãachdëupai hiek'aju k'ĩirjuwia hag nawe, “¿Mʌ k'an hata hiek'ajuwa?” ha k'ĩirjumiet hajim, ya pãar hiek'aagpaawai hich Hẽwandamauta hichdëu k'ap pãrag hiek'apiju haawai. p Mʌ gaaimua pãar k'aibag waumk'ĩir, hõrau pãar gobernadornaan haarjã harrnaa reinaan haarjã haharr haju. Pari mag chi t'et'emnaan haar pãach harrwai, hʌ̈u pãrau hamag hũrmk'ĩir mʌ jaaunaa sĩi judionaan k'abam k'ʌʌnagjã mʌ jaaujurau. 'oG K'ĩir k'ap'ʌ wënʌrrat'ʌ̃. Pãran hõrau pʌr harrwi Hẽwandam hiek jaaujem degam chi t'et'emnaanag deebaimap haju. Magbaa hamau pãar wʌjã wʌmaju. n+ Mag maar pʌ̈yaagpamua hĩchab marag magjim: ’Mua chadcha pãar pʌ̈i chirʌm, pari mʌ hiek hũrbat hajim: Pãran sĩi oveja chaaindam k'um nem t'ʌnʌm hee pʌak'ʌʌibapʌ̈imjöta habarm, hõor k'aibagk'am heeta wënʌrraju haawai. Magua, mʌch himeerba muan pãragan, k'ĩirjug k'aug hichk'umjöta habat ha chirʌm. Mag naab mamʌ hĩchab k'ĩir machag chuk'u duburdamjö habat hajim. 5mc Mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au, mag hamau pãar higba, ni pãar hiekjã hũrmap'a habarm jũrran warrgar Hẽwandamau Sodomapien dʌ̈i maimua Gomorrapien dʌ̈i hatarr k'ãaijã ham gaai hat'uuchata burrju ha jaaumajim hich Jesuu maachigcha. Mag hichdëu pʌ̈itarr k'ʌʌn p'it'urg wauju jaautarr lw Maagwai pãach hamach haig barpiba ni sĩi pãach hiekpaijã hũrmap'a habaawai mag di haigmua wa mag p'öbör heemua k'ãijã hërëubaadët hajim. Mamʌ mag wëtaagpamuajã warre hamach dak'ĩirwe pãach bʌ̈ gaaim jẽb hʌʌrp'ë hʌʌrp'ënaa hamag, “Pãachdëu jãg hũrba habarm gaaimua Hẽwandam dʌ̈ita k'ĩir k'ap habat” ha hiek'awia hërëubaadët hajim. ak; Chadcha hamau mag pãar hamach haig jẽerpimʌn, pãach Hẽwandam dʌ̈i k'õinaa wënʌrrʌmjö hamachjã hi dʌ̈i k'õinaa naaju. Magbam chan hamachta warag Hẽwandam dʌ̈i k'õinaa hajujã k'augba nʌisiju. gjG Mag pãach jẽerimaju di haig barimaawaijã wajap'a saludaabat hajim chi di k'ʌʌn dʌ̈i. )iK P'öbör hee pãach dubimaawai, wa sĩi didam k'apan k'abam haig k'ãijã pãach barimaawai, k'ap haag nacha jëeu hoobat, k'ai di haigta pãach jẽerimaju haai nʌ ha k'ap haag. Mag pãach jẽerbaimam degpai naawia hërëubaadët ha jaaumajim, sĩi parhoob dipierr k'ãi wënʌrraba. hy Ni k'ʌd jãrr t'ach k'oogjã hoob p'iejãb harrmiet hajim. K'ajũajã pãach mor gaaim happai harrwi zapatjã pãachdëu jũa nʌm happaita hat'aadët. Bordonjã chuk'u hich jãg hërëubaadët hajim. Mua pãrag mag chirʌmʌn, pãachdëu ham dʌ̈i wajap'a nʌm k'ʌʌn hõraupai hagjö pãrau nem higbarmjã k'ap naaju haawaita bʌ̃ʌrjã nem harrpiba chirʌmgui hajim. ag; Mag jajawagmamua, ’Hoob hagʌmua nem përk'oog hawi p'atk'on k'ãijã harrmiet. &fE Magnaa haaunaanjã monaaunaa, kokobé bënëu sĩsidʌmjã monaaunaa, hõor chi meemjã deeu p'iriu haunaa, hõor mor heem bënjã jẽu wërppetat. Pãrag magamk'ĩir mua mʌch juapá sĩi parta dee chirʌm haawai pãachdëu hõor dʌ̈i mag nʌm paarjã hoob jëeumiet hajim marag. /eW Mag wënʌrrʌmua hamag, “Hẽwandamta t'umaam k'ʌʌn Pörk'aimʌʌ sim; pãar peerdʌju k'ai, hirigta hʌdʌraa pãach Pörk'apibat” ha jaaupetat hajim marag. %dC —Magju k'ãai maach judionaan hee Hẽwandam hiek hʌ̈k'abagau oveja pap chuk'u hok'oo wënʌrrʌmjö t'ʌnʌm k'ʌʌn heeta hërëubaadët hajim. ^c5 Mak'ʌʌn doce hich Jesuucha jʌr hautarr k'ʌʌnta hichdëucha pʌ̈ijim. Pari mag maar pʌ̈yaagpamua marag, judionaan k'abam k'ʌʌn hee chan wëtpiba, ni Samaria durram p'öbör heejã wëtpiba jaaujim. xbi Simón, celotenaan hee sĩerr; maimuaJudas Iscariote. Maagwai maadëu k'ap'ʌ chirarr hak'iin, hiin mag Judas Iscarioteeuta t'et'em k'ʌʌnag Jesús pʌr deeju hajima, hi t'õomk'ĩir. Mag doce hichdëu jʌr hauwi pʌ̈itarr k'ʌʌn a  Felipe,Bartolomé,Tomás,Mateo, gobierno dëbpaar jëeumie harr, (hajapcharan mʌchma, mʌchpai hĩchab Leví haajem);Santiago, jöoi Alfeo hiewaa, (hichpai hĩchab Jacobo haajem);Tadeo, hichpai hĩchab Lebeo ha t'ʌ̃ʌrjem; 4`a Mag maach hich hiek jaaumk'ĩir hichdëucha doce jʌr hautarr k'ʌʌn mʌk'ʌʌn hajim:Simón, (hichpai Pedro ha t'ʌ̃ʌrjem);Andrés, chi Simón heeum;Santiago, jöoi Zebedeo hiewaa, (hichpai hĩchab Jacobo haajem);Juan, hagjö jöoi Zebedeo hiewaa, Santiago heeum; H_  Biek hãb Jesuu maach hich k'apeen doce hich dʌ̈icha hogdʌba wënʌrraju k'ʌʌn hich haig t'ʌ̃rk'a hauwi maachta mepeen k'ãaijã jua t'eeg hʌ̃rcha hapijim, bën hõor mor hee sĩsidʌmjã maach jua jʌmpiba jʌr wërpnaa, haaunaanjã hamach k'amor machagpierr monaaunaa, sĩi pa mamachdögjã monaaumamk'ĩir. ^/ &Magua muan pãragan Hẽwandamag jëeubat ha chirʌmgui hajim, warag hich hi jaauju k'ʌʌn k'apan jöp'ëecha hich hi jawaan pʌ̈imk'ĩir.G] %maar hich k'apeenagta, —Chadcha Hẽwandam hi jaau nʌmʌn, arrozdö pöm p'ur wëjömjöta p'idag pöoma simgui hajim. Mag simta chi jaau wënʌrraju k'ʌʌn chan k'apan k'abata durrum. \9 $Mag nʌrrʌmua sĩi hõor pöoma oveja chaaindamta chi t'ʌajã chuk'u sĩi dau hap'ʌʌ parhoob haaidʌ t'ʌnʌmjö hoobaawai, ham dau haug k'augwi, #[? #Jesús p'öbörpierr nʌrrʌmua didam k'apan k'aba k'ëk'ëdʌm heem magwe p'ʌʌrdʌ nʌrraajeejim. Mag nʌrrʌmua Hẽwandam hiek jaaujem deg dubwi maach peerdʌajem hiek jaaumamua, “Hẽwandamta maach t'umaam k'ʌʌn Pörk'aimʌʌ sim; magua hirigta hidëu pãach t'ãar hajaug paapibat” ha jaaujeejim. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hõor k'amor machagjã k'ĩirpierr monaaumaajeejim, k'a mamachdögpa. HZ  "Pari bit'urgam k'ʌʌnau sĩi mag durrum hee, jũrr fariseonaanau warag ham hichaaur, “Jã sĩi dösãtnaan pör dʌ̈i k'apeerk'a sĩewaita hag juapaauta hirua jãg hõor mor heem mepeenjã dau daau jʌrk'ʌʌi sĩebahab” haajeejim. Hẽwandam hiin jaauju pöoma t'ʌnʌm; mamʌ chi jaauju k'ʌʌnta chuk'um RY !Mag hich haig waipierrwai mag bënjã Jesuu jẽu werbajim. Magbaa mag meu meraa sĩerrta nem meu höp'ërg hich mʌg hiek'a sĩsijim. Magbarm hoowi hõor dauderraa nʌm hiek'au, “Keena, mʌig Israel durr chan maach hee hag na maadëu mʌg hooba haajerr hĩsta chadcha maadëu mʌg hoo nʌmwai” haajeejim jũrram k'ʌʌnau. LX Mag dau k'ĩsu k'it'ëe harr k'ʌʌn Jesús haig naawi daau paauk'abaadëm hee, jũrr woun hãb pöd hiek'aba k'itʌmta hi haig haibëejierram. Ma pör bënmie paraa sĩejim, dösãt bën. VW% Pari magtarrta, sĩi haigmua höbër p'öbaadëwi hich mag durr heepain hamach wënʌrrʌmpierr jaaumajierram hanaabá, jãga Jesuu ham dau monaaujĩ. Woun hãb pöd hiek'aba k'itarrta Jesuu hiek'apitarr ?Vw Mag chadcha hirua magbarm bʌ̈rre hamach numwe sĩi daujã wajapp'a hap'öbaadëjim. Maimua Jesuu hamag bʌ̃ʌrjã bit'urgam k'ʌʌnag jaaupibajim mag hamach dau monaaubarm. 9Uk Magbaawai Jesuu ham dau hëu haait'ʌ haait'ʌnaa, —Mua pãach dau monaaupʌ̈ijuuta pãachdëu k'ĩirju narr haawai chadcha pãar dau monaaupʌ̈ik'imgui hajim hamag. HT  Pari Jesús warag hich jẽer sĩerr diig majim. Pari magʌmjã pʌaba hi hẽudee wëtwi, hich haar bardʌtk'abaimaawaita, hamag, —¿Pãrau k'ĩirjuawai mua chadcha pãar dau monaaupʌ̈iju chirʌ́? ha jëeujim. Magbaawai hamachdëu, —Hëera, marau k'ap'ʌ nʌmgui hajierram, chadcha pua maar dau monaauju. >Su Mag Jairo k'a deeu hiiu hauwia petaau, dau k'ĩsu k'it'ëem k'ʌʌnta numí hi hẽudee hähäag wëtjim. Mag hähäak'amua, —Jesús, pʌʌta rey David k'achitarr hag chaain hewagam k'ʌʌn Hiewaa marau nʌ narr; maar hapdurrum maar dau haug k'augbahur haajeejim, hamach dau monaaupäain bëemk'ĩir. R+ Mag hirua chaai p'iriu hautarran hich hag durr hee warp'am magweta bĩi jöisijim. Dau k'ĩsu k'it'ëe harr k'ʌʌn numí Jesuu dau monaautarr Q Maimua hõor t'um dawag höbeerk'apʌ̈iwia, chi binaandam haar dubwi, hi juadam gaai pʌrbaimaawai warag dʌ̈i pʌr p'iidʌbaadëjim. oPW Magbaawai hamag, —¿K'ant'eeta jãg t'ʌnʌ́ma? Chaai meeba sĩita k'ãi sĩebahab hajim. Magnaa, Jöpcha dawag hërëubaadët hajim hamag. Pari hirua mag hiek'a sim hũrwia haig t'ʌnarr k'ʌʌnau warag hi wau hiek'a naajim. lOQ Maimuan chad warag hërëubaadëwi, chi binaandam wai narr di haar barwi hooimaawai, hök'ĩirjuu nʌm hiek'au sĩi hʌ̈rrsirpa jẽb t'ʌnʌm dʌ̈i gaai machgau bĩep sereu t'ʌnʌmta hooimajim, hamach hi harr haawai. FN Pari mag hich gaai pʌrbaichëmjã k'ap'ʌ sĩerr haawai hich chi Jesuu hirig hewag p'ʌʌrba hoonaa, —Hoob chigaa ham; mua pʌch monaauju k'ap'ʌ mʌ gaai pʌrchëtarr gaaimua, hʌ̈u pʌ monaauwi peerdʌjã peerdʌ hʌisibahab hajim chi hʌʌirag. Mag, chadcha Jesuu magbarm bʌ̈rre mag hʌʌi monaau sĩsijim. M1 Pari mag wëtum hee, hʌʌi hãb p'õmieu bar sim bëewi meraa hëugarmua hi k'ajũa hi gaai pʌrchëjim, hich hödegpai “Nau hi k'ajũa gaai pʌrbarmuapai mʌ monaauju” ha k'ĩirjuwia. Hich mag hʌʌi doce años mag p'õmie dʌ̈i sĩejim, bʌ̃ʌrjã chugpaa k'augba. L  [K/ Magbaawai Jesús p'iidʌwi petaawai maach chi k'apeenjã hi dʌ̈i wëtjim. ~Ju Mag Jesús hagt'a Juan pör choomieu hõor pʌ̈itarr dʌ̈i hiyʌ̈ʌ dʌnʌm hee, maach meeun heem judío hãb chi pörk'a sim bëewi sĩi hi k'ĩirp'ee kanieu p'õbk'abaichëjim. Mag p'õbk'achëwi hirig chaigpamamua, —Chaigpai mʌ k'adam chugpajimgui hajim. Pari pua mʌ di haar manaa hi gaai pʌrimak'iin, mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim, pua deeu hi hiiu hauju. BI} Mʌg mʌ hiek hʌ̈k'a nʌmʌn vino nemhëu hiiur hee pʌajemjöta simgui hajim. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, vino hõrr pöd nemhëu jöoi ya chi pʌajem hee pʌju k'aba sim. Mag pʌk'iin, chi vino hõrr hachpabaadeewai, chi nemhëu jöoiraa sĩewai, hãwatba jẽgdʌbaadee, chi vinojã hãrbaadëm dʌ̈i chi nemhëujã ya tag serbiiba sĩsijugui hajim. Maguata vino hõrran hagjö nemhëu hiiur heeta pʌajem; maagwai nemhëujã jẽgdʌba, chi vinojã hãrbamgui hajim, mag hichig jëeuchëtarr k'ʌʌnag. Jairo k'a, maimua hʌʌi hãbmua Jesús k'ajũa gaaipai pʌrtarr EH ’Pãadë k'ĩirjubat. Pãran chadcha pãach jöoinau jaaujerrjö t'ach k'öba sʌrk'a nʌm. Mamʌ pãrau jãg mua hiek hiiur jaau chirʌmjã k'õsinaa hagjö warrgarm k'ĩirjug chi jöoijã hagt'a k'õsi wënʌrrʌmʌn, magan mag k'ĩirjugan sĩi put hiiur hauwia jũrr k'ajũa jöoi gaai p'ẽek'abarmjöta sĩsimgui hajim. Hãbmua k'ãijã put hiiur k'ajũa jöoi gaai p'ẽek'ak'iin, mag put hiiur hi pächdʌbaadëmua chi k'a sim hee t'ʌrrdʌbaadeeu, warag hich warr sĩerr k'ãaijã nem wäg sĩsijugui hajim hamag. Magua chi mʌ hiek hʌ̈k'a simua chan mʌg hiek hiiur mua jaau chitʌmjã hʌ̈k'anaa pöd hamach jöoin hijã hagjö hʌʌrk'aju k'aba simgui hajim, chi Jesús garmua. G) Magbaa Jesuu hamag magjim: —¿Pãrau k'ĩirjuawai jua pʌr nʌm haig hõor t'ʌ̃rk'ʌʌitarr hök'ĩirjuu t'ach k'öba naaju haai nʌ chi jua pʌr sim woun ham dʌ̈i sim haig? hajim hamag. Magnaa hichdëupai, Hich hagjöta nʌmgui hajim mʌ k'apeenjã. Ham hök'ĩirjuu hajuun, mʌ ham jaaijö ham dʌ̈i chitʌm pʌr hat'am hed gayan chadau hamach k'ĩrauta sʌrk'awia hĩchab ham t'achjã k'öba nʌisip haju, gaai machgau. Mamʌ mʌʌgwaiwe chan ham sʌrk'aju k'aba nʌmgui hajim, hagt'a mʌ ham dʌ̈i chiraawai. 'FG Maimua ya höbër p'öbaadëm hee, Juan chi hõor pör choomie dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn bëewia Jesuug jëeuchëjierram: —¿Jãgwi maar maimua fariseonaanjã hagjö Hẽwandamag jëeu k'ëwaag hʌ̃iba sʌrk'aajemta, pʌ k'apeenta sʌrk'aba haajemma? haichëjierram hirig. E Maimua magjim hĩchab: —Wajap'a k'ĩirjunaa Hẽwandam hiek p'ã sim gaaim mua jawaagpam k'ap habat. Chi p'ã sim hiek gaai Hẽwandamau mag sim: “Muan pãragan sĩi nemchaainta k'ëchnaa mʌrʌg jëeu nʌʌ haju k'ãai, pãach k'apeenta hʌ̃rcha dau haug k'aug paraa hapim k'õsi chirʌm” ha simgui hajim Jesuu. Maguata muajã ham pekau pöm nʌmjã higba, ham dʌ̈i t'ach k'ö chirʌmgui hajim. Mʌ chan bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u wajap'a k'it'ëem haajem k'ʌʌn jʌraanjã bëeba, mʌʌn hõor pekau pöoma k'it'ëem k'ʌʌn peerdʌ hawaanta bëejimgui hajim, k'ĩirjug hiiur haumk'ĩir. Maguata mag hõor pekau pöm nʌmjã higba, ham dʌ̈i t'ach k'ö chirabahab hajim, hamjã Hẽwandam dënk'a hawaag. ¿K'ant'ee t'ach k'öba sʌrk'aju haai nʌ? MD Pari hamau mag jëeubaichëm hich Jesuujã hũr sĩerr haawai hamag magjim: —Chi k'a monak'a nʌm k'ʌʌnau chan doctor higba haajem; mor masi nʌm k'ʌʌnauta doctor hiigjem hajim hamag. )CK Mag hoobaawai, Moiseeu p'ã pʌatarr wajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌnjã haig narr haawai, jũrr mag maach chi Jesús dʌ̈icha wënʌrraajerr k'ʌʌnagta, —¿Jãga jãg pãar maestro sĩi dëbpaar jëeumien dʌ̈i pekau pöm sĩsidʌm k'ʌʌnpata hãba t'ach k'ö sĩ? ha jëeujierram. B Hag k'ur maach hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌn t'um hãba hich Jesús dʌ̈i mʌ di haig t'ach k'ö naajim. Mag maar t'ach k'ö nʌm haig hĩchab hõor k'apan mʌ k'apeen mʌ p'idk'aajerrjö Romaam gobierno hat'ee dëbpaar jëeujem k'ʌʌn dʌ̈i sĩi hõor hamach k'aigba nʌm gaaimua hagjö t'ʌ̃rp'öo haajem k'ʌʌnpa bëewi maar haig hãbam mes gaai hohood haichëjim. "A= Mag hãb k'apá jʌser k'itarr monaaupʌ̈iwi bëeuta, hõrau gobiernoog dëbpaar p'agaan bëejem mes gaai mʌ hoo chirʌm hoochëjim hich Jesuu, mag gobiernoog hõrau dëbpaar paraa nʌm jëeu nʌm p'idagta p'idk'a chirarr haawai. Maig mʌ hoobaicheewaita hich Jesuu mʌ t'ʌ̃rcha t'ʌ̃rnaa, —Mateo, mʌ dʌ̈i marrau hajim. Magbaa chadcha mʌ hi dʌ̈i mawia hich mag hi bʌ̈ hogdʌba chirsijim. |@q Magbarm hoowia haig narr k'ʌʌn dauderraa nʌisijim hanʌm. Mag nʌm hiek'au warag Hẽwandamagta, “Hʌ̈uhcha jãgbarm, Hẽwandam. Jãan pʌch jua t'eegauta mʌg wounag jãgpibarm” hajierram haajem. Jesuu Leví hich dʌ̈i hëeurrtarr ?  Jesuu hichig magbaa chadcha chi k'apá jʌser k'itarrau hi hipierr nem moná p'iidʌbaadëwi hich diig petajim hanaabá. *>M Mamʌ mʌch chi Hemk'ooi Hiewaata chadcha Hẽwandamau juapá deetarrau mʌig heegar hõor pekau chugpaagjã jua t'eeg chirʌm k'ap hamk'ĩir, pãrag hoopik'imgui hajim hanʌm. Magnaa chi k'apá jʌser k'itʌmʌgta, —P'iidʌbaad, maimua pʌch put juurwia pʌch diig petá hajim hanʌm. = ¿Wa mag pekau chugpaabarmjã dau daau hooba naawai pãrau k'ĩirjuawai chadcha p'it'urg chuk'u t'umaam k'ʌʌnau mag hiek'aju haai nʌm ha nʌwa? Chadcha t'umaam k'ʌʌnau mag hiek'aju haaima. Mamʌ mua hirig “P'iidʌwi dʌrdʌr habá” hak'iin, hõrau hamach daúacha hooju, hi monaau sĩsi wa monaauba k'ãijã hich mag sĩsim. Magua pãrau cha mua jawaagpamjö chan habaju. 2<] Mamʌ hamau mag k'ĩirju nʌmjã Jesuu k'ap'ʌ sĩerr haawai magbaawai hamag magjim hanʌm: —¿K'ant'eeta pãar jãg t'ãar k'aigbata k'ĩirju sĩsid haajẽma? ; Pari Jesuu mag hiek'abarm hũrwia, Moiseeu ley p'ã pʌarr jawaag chi machnaanjã haig t'ʌnarr haawai, hamach hödegpai, “Mʌg woun maachjöpai sĩewai mag hiek'aju k'aba simta hichta Hẽwandamjö mag hiek'a sim” ha k'ĩirju naajim hanaabá. s:_ Mag hi barbaichëm k'aug hat'aawai woun hãb sĩi k'apá jʌser k'itʌmta pa bʌʌrk'am gaai hi haig haibëejierram haajem. Mag hich haig haaunaan wai barbaichëm hoowia, chi wounaan hö hak'aar hãba hiruata hamach haaunaan monaaupʌ̈iju k'ap'ʌ sĩerr haawai, chi k'apá jʌser k'itʌmʌgta, —Honee habá, pʌ pekau ya t'um chugpaa sĩsimgui hajim hanʌm. <9 s Mag hõor mor heem mepeen jʌrk'ʌʌiwi, deeu hich k'apeen dʌ̈i jap hee pawi dʌrbabaadeeu, deeu t'oom higar hich sĩerr p'öbör hee sĩeimajim haajem, Capernaum p'öbör hee. 85"Magbaawai chi p'öbör heem k'ʌʌn k'apan hag bʌ̈rre chi Jesús haar wëtwi warag hichta maigmua jũrr deeum durrag mapi jaaujierram haajem.7%!Magbarm hoowi, chi k'ũsnaan t'ʌa narr k'ʌʌn jãp'ierrwi, p'öbörög k'ap'ig p'öbaadëwi, mag wounaan numí dösãt dau heerpamieu sĩsid harr mor heem mepeen höbërdʌtk'awia jũrr k'ũsnaan hee dubtarr t'umaa p'öbör heem k'ʌʌnag jaaumajierram haajem. z6m Magbaawai Jesuu hamag, —Magan jãk'ʌʌn k'ũsnaan hee dubjurauma hajim hanʌm. Magbaawai mak'ʌʌn mepeen mak'ʌʌn wounaan heemua höbërdʌtk'awi jũrr mak'ʌʌn k'ũsnaan heeta dubp'öbaadëjim hanaabá. Magbaawai sĩi pör lököomjö parhooba t'ʌrrdöog k'ap'ig p'öbaadëwi dö hee dʌrbagk'a sĩi k'ũsnaan k'apan k'ẽu k'uurbʌ k'ëchjierram haajem. ]53Chi mepeenaujã mak'ʌʌn k'ũsnaan maig wënʌrrʌm k'ap'ʌ narr haawai warag Jesuug chaigpanaa hirig, —Pua maar jʌrk'ʌyaagpam k'ai, hidëu warag jãk'ʌʌn k'ũsnaan heeta marag dubpibá hajierram hanʌm. ]43Maigmua warpcha k'aba k'ũsnaan k'apan p'at'au jʌr k'ö wënʌrrajim haajem. t3aMag hi dak'a bëewi hi t'ʌ̃rcha t'ʌ̃rt'ʌ̃rnaa hirig, —Jesús, Hẽwandam Hiewaa, ¿k'ant'eeta pʌ maar dʌ̈i mʌgbaichëma? Mʌʌgwaiwe chan hoob maar chig ha chiram hajierram hanʌm, mag chi dösãt bën wai narr k'ʌʌnau. h2IMag wëtmaa hawia, ya t'oom higar Gadara durr paauk'abaimaawai, wounaan numí dösãt dau heerpamieu bar sĩsidʌm k'ʌʌnta hujã haarmua höbërdʌtk'achëwi, chi Jesús sim dak'a bëejierram haajem. Mag sĩsidʌmʌn sĩi pabʌ̈ heem nem maach k'oojem k'ʌʌnjöta sĩsid harr haawai mag ham nʌm gar hõor dichju hak'ʌr haajeejim hanaabá. "1=Jesuu hamach dak'ĩir magbarm hoowia dauderraa nʌmua hamach wir haigpaita, —Keena, ¿k'anim wounta jãg mʌg p'ũasaujã hi hipierraanaa p'ũujã hi hipierraata nʌma hirua hiek'aawai? hanaajim haajem. Gadara durr dösãt dau heerpamieu baarjerr k'ʌʌn numí Jesuu monaautarr s0_Magbaawai hichdëu hamag, —¿K'ant'eeta hatcha jãp'ierr nʌma? hajim hanaabá. Jãgan pãrau chan mʌ pãach dʌ̈i chitʌmjã k'augbata naab hajim hanʌm, jãgcha jãp'ierraag. Magnaa p'iidʌwia p'ũug meeurrau sĩunaa hĩchab chi p'ũasagjã meeurrau sĩubaawai, tag p'ũjã wëba, p'ũasdaujã baupa k'aba, warre sĩi döjã meuu jöisijim hanaabá. +/OMagbaawai hi k'apeen hãaur k'ʌʌnau hi p'iriupʌ̈yaan wëtwia hirig, —Señor, p'iidʌbaad. Ya maach k'öogpabahaba. Maar k'aigpër hat'á hajierram hanʌm. E.Ya mag döjãrr paauk'abaadëm heeta, dëgölp p'ũas meeuk'abaadëwi p'ũas t'eega japau pöd hãwatbajujö haadëjim haajem. Pari mag t'ʌnʌm hee hich Jesús k'ãi jörrajim hanaabá. {-oMag hich harrpibaawai, ya wëtumua Jesús ham na jap hee waaidʌbaadeewai, chi k'apeenau hi harrjim haajem. , Magbaa jũrr Jesuu hirig, —Magju k'ãai warre mʌ dʌ̈ita marrau hajim hanʌm. Hidëu har jãg hamach Hẽwandam hiek hʌ̈k'amaaugau chi t'õmjö nʌm k'ʌʌnagta hamach binaan bëppibá hajim hanʌm hirig. Jesuu p'ũ dʌ̈i p'ũas t'umbapitarr h+IMagbaawai hãb mag k'apan t'ʌnʌm hee dʌ̈i hi hiek hũraag hi hẽudee nʌrraajerrau jũrr hirig, —Señor, mʌjã pʌ dʌ̈i chitam k'õsi chirʌm, pari hidëu nacha mʌch haai haar mawia hi dʌ̈i chirʌʌ hapibá hajim hanʌm. Mʌg hatag mʌch juadamaucha jöoi hauk'ër pʌabajeen chadau mʌ pʌ dʌ̈i hogdʌba chitajugui hajim hanʌm. t*aMagbaa jũrr Jesuu hirig, —Pʌchdëu mag mʌ dʌ̈i mam k'õsi chirʌm k'ai, marrau magan; mamʌ pʌrʌg jaauk'imgui hajim hanʌm: Mʌ k'ãyau pabʌ̈ heem nemchaain hamach k'ãaijem jẽbdi paraam; nem hichpanjã k'eeupaawai hamach k'ãaijem k'ãidu wai sĩsidʌm. Mamʌ mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa chan mʌg chitʌm haig k'ëubaadeewai k'ãyaag wajap'a werba chiraju didamjã chuk'u chitʌmgui hajim hanʌm. Pʌjã mʌjö magta chitam k'õsi chirʌm k'ai, marrau magan hajim hanʌm. 4)aPari mag nʌm hee Moiseeu ley p'ã pʌarr jawaag chi machnaan heem hãb bëewi hirig, —Maestro, mʌʌn pʌ mampierr pʌ dʌ̈i chitam k'õsi chirʌm haichëjim hanʌm. %(CMag hõor pöm bëe t'ʌnʌm k'ʌʌnau hich p'ʌʌr t'uurbaadeewai Jesuu hich hag t'ʌrrdö heepai t'oom higar hich harrpijim haajem, hich k'apeenag. %'CMag hirua hõor monaaumaajerran, warrgar Hẽwandam hi jaaumie Isaías k'ararrau jaautarrjö, “Hichdëuta maach k'a t'ũg hich gaai hauwia, maach k'amor machagjã chugpaapʌ̈ijim” ha simjö, chadcha hich hag heyaa höbërmk'ĩir hajim. Jesús dʌ̈i wënʌrram hig narr k'ʌʌn T&!Maimua ya hedau k'ëubaadëm hee, hõor dösãt bënëu sĩsidʌm k'ʌʌn k'apaana Jesús haig waibëemajierram hanʌm. Mag hich haig waibëe nʌm k'ʌʌnan, sĩi par hiek'aupai höbeerpi jaaubaawai, mag ham mor heem bën k'aigbamjã höbeerpʌ̈inaa sĩi k'ajap'am k'amor machgau sĩsidʌmjã monaaupʌ̈i maajeejim haajem. U%#Mag hoobaimaawai Jesuu hi haar mawi hi jua gaai pʌrbaawai, warre chi k'ʌʌumie meeudʌbaadëjim hanaabá. Mag k'ʌʌumie meeudʌbaadee, p'iidʌwi ham jãhogaagpajim haajem. Jesuu hõor pöm monaautarr /$WMaimua petaau, hich Jesús jũrr Pedro di haar majim haajem. Mam barwi hooimaawai, hich chi Pedro p'aauhũan mor mas k'ʌʌumie paar t'ʌnʌm hooimajim haajem. \#1 Mag hiek'apʌ̈iwi deeu chi capitanag heerpanaa, —Pʌch diig petá; pʌchdëu hãba mua pʌch chog monaaujupaita k'ĩirju sĩewai chadcha pʌ chog monaaujugui ha hajim hanʌm hirig. Mag Jesuu “Pʌ chog monaauju” habarm bʌ̈rre mam warp mor mas k'ërarrta chadcha monakk'a haadëjim hanaabá. Jesuu Pedro p'aauhũan monaautarr " Pari mag hed pãar chi israelnaanta chadcha Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sim haar naaju haai nʌmta, pãachdëu hʌ̈k'aba nʌm gaaimua pãachta jũrr k'ĩmie durr bark'ʌʌipʌ̈iju hajim hanaabá, hamach k'ĩircha. Mam bark'ʌʌibapäaiwaita hicharaucha pãar bĩep jẽhbʌ habarju. Maigta mamag k'ap'öbaadëmʌn hich maig hich mag nʌisim hiek'au ha jaaumajim hanaabá. o~~ }|{-ywJv5srpon-mkj}iigfedbcbaG`_z^?] \[[ZYYWWpVlUyTSRQ9PMLJIHFDDCBAA4@V>c=';E87b6y433L2231q10f//!.e-,, +*x)c(q'&%$#X"! }j/R2{ % 7 ( v6Y+ +Mamʌ warm k'ʌʌn mamagk'am hee, jũrr Hẽwandamagta hʌdʌraa hamach wajaug paapi nʌmua hi dënk'a narr k'ʌʌnan maach Haai t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sim dʌ̈ita nʌisijugui hajim. Magnaa hichdëupai, Keena, jʌ̃g hʌ̃rʌʌnaa cha mua nem jaau chirʌm wajap'a hũrbat hajim, mag hiek'amamua. Jesús dënk'aag jãga haju haai nʌ 0Y *Mag hãbamʌg jʌr p'ënaa horno paa dʌnʌmjö sim heeta bark'ʌʌiju. Magbaawai mag heeta hicharaucha bĩenaa gaai machgau ham k'ierr hujãkk'ʌr habarjugui hajim. O )Mag hed mʌch chi Hemk'ooi Hiewaau mua mʌch chognaan pʌ̈ijugui hajim, sĩi bigaaum k'ʌʌnagjã pekau waupinaa hamachdëupa nem k'aigbam wau sĩerrjëem k'ʌʌn t'um hãbamʌg jʌr p'ëmk'ĩir. 'G (Pãrau k'ap'ʌ naabá, p'ũak p'ʌnaa, jʌʌupinaa hörpäaijem. Hich jãgta haju hĩchab Hẽwandamaujã hõor dʌ̈i hichdëu mʌg durr hi hagk'abarm hed. <q 'Maagwai chi patrón k'a huk'ur hi nemjĩir hee mag p'ũak dau p'öt'urtarr, jã chi meperaugui hajim. Maimua chi trigo p'ur jöisiewai t'ʌʌju ha jaautarr, Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'ajuuta jaau sim. Chi trigo t'ʌʌ nʌmjö hõor dajẽk haju k'ʌʌn, hich Hẽwandam chognaanaugui hajim, angelnaan. ~ &Maagwai hirua p'ötarr jẽb, jã mʌg hõor pöm wëjömta jaau sim. Chi nemjĩir dau wajap'am, hõor Hẽwandamagta hʌdʌraa hamach Pörk'api nʌm k'ʌʌnaugui hajim. Maagwai chi p'ũak k'aigbam, har sĩi Hẽwandam higar k'aba mepeer higar nʌm k'ʌʌnau. }1 %Magbaa hichdëu jaaubaadëwi magjim: —Har mag chi nemjĩir dau wajap'am p'öjim ha chirarr, jã mʌchpaíugui hajim, mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa. | $Mag hõrag ejemploou nem jaau höbaadeewai hõrag wëtpi jaaujim. Maimua t'um hërëubaadee hich jẽer sĩerr di haar majim. Maig maach happai hap'öbaadee, marau hirig maachig jaaupijim, mag p'ũak dau k'aigbam trigo heeu jĩir wëjöm hee p'ötarr. j{M #Mamʌ mag ejemplooupai nem jaaujerran, warrgar Hẽwandam hi jaaujerrau Jesús higwia jaautarrjö, ejemplo deemamuata hõrag nem jaauju harr haawai hajim. Mag hirua ejemploou nem jaaumaju hatarran, warrgarwe Hẽwandamau hõrag k'augpiba hich t'ãar heepai wai sĩsierrta jũrr hewag pawi hõrag k'ap hamk'ĩir jaaumaju hajim. Magtarr haawaita mag ejemplo jaaumam haigjã chadcha hag heyaa höbëbërgmajim. Jesuu jaaujim, k'anta jaau sĩ mag p'ũak k'aigbam trigo hee p'ötarrau |zq "Magta Jesuu nem k'ĩir pogk'e jaaumajim, ejemplodam deemamua. Ejemplo chuk chan hõrag nem jaauba haajeejim. myS !Mag jaaumamua hich Jesuupai, ’Hẽwandamau hich hiiu haawai mag hich hiek haaidʌpi nʌmʌn, hʌʌi hãbmua harin dʌ̈rrcha sim hee levadura pʌ̈itarrjöta simgui hajim. Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim, levadura bʌ̃rʌʌ pʌ̈itarrjã haaidʌmam hooba simta, harin t'um hʌrpi haaujem. Hich hagjöta sĩebahab hajim hĩchab Hẽwandam hiek mʌg mua jaau chitʌmjã. Mʌʌgwaiwe chan hõor pöm mʌg wëjöm hee hagt'a pömcha haaidʌba sim. Mamʌ mʌg hatag paawaita durr warp'am magwe haaidʌbaadee t'umaam k'ʌʌnau hũrab k'aba hũrjugui ha jaaumajim. Jãgwi ejemplo jaaumamuata Jesuu nem jaaujeejĩ hxI Hiin chadcha tagam nemjĩir dau k'ãaijã hichta bʌ̃rʌʌcha k'itʌm. Mamʌ mag k'itʌmʌn nem bãau k'ap'í bãauwia, nem bʌ̈ pöm hãdëe haadeewai, sĩi nemchaaindam bëewi hag gaai di hëucheejemgui hajim. Hich hagjöta sĩebahab hajim hĩchab mʌg Hẽwandam hiek mua pãrag jaau chitʌmjã: Mʌʌgwaiwe chan k'apan k'abata hʌ̈k'a durrum; pari mag durrumuata warag nem pöm haaidʌbapäaiwai hõor k'apank'am k'ʌʌnau hʌ̈k'ajugui hajim. Levadura dën nem hĩgk'aa vwe Mag nem k'ĩir pogk'e jaaumamua hich Jesuupai hĩchab mʌg nem hĩgk'aadamjã jaaujim, mostaza daudam bʌ̃rʌʌ k'itʌm higwi: ’Pãrau k'ap'ʌ nʌ, jãga sim habarí Hẽwandam hiek mua jaau chitʌm, maimua k'anjöta sim ha mua pãrag jaaubark'iin hajim. Mʌg Hẽwandam hiek mua jaau chitʌmʌn, mostaza daudam jẽb hee jĩir sĩubarmjöta simgui hajim. v Magju k'ãai hidëu warag hãba bãaupibat” hajim hanaabá. “Maimua ya p'ierr nʌm jaar paawaita mua hag hat'ee hõor pʌ̈ijugui hajim hanʌm, nacha hag happai t'ʌrrp'ënaa, k'õorjʌ̃naa hörpʌ̈imk'ĩir. Maimuan chadau hagjö chi trigo happai p'ierrwia chi hausĩiujem hee hausĩujugui” hajim hanaabá. Magtarr haawai hichdëu jaautarrjö hidëu bãaupiwia, p'ierr jaar paawaita hich mag chi p'ũak t'ʌrrp'ënaa, hag happai k'ĩet hörpʌ̈ijim hanaabá. Maagwai hõor hi hagk'am hedjã hich magta haju Hẽwandamaujã hich hiek hʌ̈k'abam k'ʌʌn dʌ̈i. Mamʌ hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan, mag trigo wajap hãk'a sĩutarrjö hich haarchata p'ë hauwi hich dʌ̈i hich mag wai sĩsiju ha jaaumajim, hich Jesuucha. Mostaza dën nem hĩgk'aadam *uM Mamʌ magbaa chi nemjĩir k'ʌ jöoirau, “Hoob jẽwaan wëtmiet” hajim hanʌm, “magba hak'iin heeu pãrau chi trigo k'aardampa k'ãijã t'ʌrrëuduk'am. t1 Magbaawai chi papk'ʌʌu, “Jã, maach dʌ̈i hiekk'õr paraam k'ʌʌnau k'ãijã hag hee p'ũak dau p'öwia k'abahab” hajim hanʌm. Magbaa chi chognaanau deeu pʌaba hirig, “¿Pua hoowai marau hag happai chi k'aarpa jẽu wërp'oon maju haai nʌ?” hajierram hanʌm. Ys+ Magbaadëm chi chognaanau hoo hat'aawai hamach patrón haar wëtwi hirig, “Patrón, pua jĩirwai trigo happai jĩirtarrta, ¿jãga hĩs jãg p'ũak k'aigbampata hag hee bich baupa wëjö?” hajim hanʌm. jrM Maimua chi trigo bich baupa haadeewai chi p'ũakjã hagjöo dʌ̈i bich baupa jöisijim hanʌm. Jq  Mamʌ mag trigo hap'a sĩerrta, hõor t'um k'ãip'öbaadëmich, mag chi nemjĩir pap k'a huk'urm bëewia jũrr hi nemjĩir hee p'ũak dau k'aigbam hagjö trigojöo simta p'öt'urjim hanaabá. p Mag jaauwia, deeu hichdëupai mʌg ejemplodam jaaumamua magjim: ’Hĩs mua pãrag jaauk'imgui hajim, Hẽwandamau hichdëu hõor hi hagk'am hed jãga k'aigbam k'ʌʌn chi wäjäaun heemua hisegju. Maan mʌgaugui hajim: Woun hãbmua trigo jĩirjim haajem. ow Magarrau har Hẽwandam hiek hũrwia t'ãraucha hʌ̈k'aajem k'ʌʌnan chad, jũrr mag nemjĩir jẽb wajaug hee burrtarrjöta nʌmgui hajim. Magʌm k'ʌʌn Hẽwandam hat'ee nem waum k'õsi wau naawai, hamachdëu nem wauju hayagpierr waaujemgui hajim: hãaur k'ʌʌnau nemjĩir chi chëmiejö dʌ̈rrcha, hãaur k'ʌʌnau hagpierrpai maimua hãaur k'ʌʌnau bʌchk'unpai. Mamʌ t'umaam k'ʌʌnau hichiita hichdëu k'õsimjö haajemgui hajim. P'ũak dau k'aigbam trigo heeu jĩir wëjöm hee p'ötarr "n= Maagwai maach k'apeen hihãsisisdöm k'ʌʌn, jũrr mag nemjĩir dau miu hee burrwia chi miúa pör pʌrëu hautarrjöta nʌmgui hajim. Hamau Hẽwandam hiek hũrm k'õsi hũurjem, mamʌ deeu hamach k'ĩirjug heepai, “Jãgʌm gaaimua pöd mʌ p'atk'on hauba k'ãijã chitaju,” wa magbam k'ai, “Mua chadcha hʌ̈k'ak'iinjã, pöd parhooba mʌchdëu hampierr habaju” ha k'ĩirjuajem. Mag gaaimua mag nemjĩirdam hap'ʌʌ bãauwia pöd chëba harrjö, Hẽwandam hat'ee nem wajap'a wawaagjã pödba, sĩi serbiibata nʌmgui hajim. Gm Mamʌ jẽb chukag gaaimua chi nemjĩirdam wajap k'aark'aba harrjö, hĩchab mag hũrm k'õsi hũrnaa hʌ̈k'atarrjã wajappai hubʌ k'aba nʌm. Mag k'uk'urpai naawai, mag hiek wajap'am gaaimua chik'amnau k'aigbanaa p'it'urg haawaijã, deeu Hẽwandam hiekta hisegwi, warr hamach naajerrjöta wënʌrram k'õsi nʌm. +lO Maimua har Hẽwandam hiek jaau nʌm hũrbaawai hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'atarr k'ʌʌn, jũrr nemjĩir daudam mok pör jojoodög hee burrtarrjöta nʌmgui hajim. k! Har mʌg Hẽwandam hiek jaau nʌm hũr nʌmjã pöd k'augbam k'ʌʌnan, chi nemjĩir daudam k'ʌdjã hee burrwia nemchaainau k'öpʌ̈itarrjöta nʌmgui hajim: Meperau bëewia, sĩi k'ũgurbaicheewai, Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarrdam deeu hũrba harrjö hapäaijem. j1 Maimuan chadau hich Jesuu, ’Hũrbat, mua pãrag jaauk'imgui hajim, k'ani jaau sĩ chaig mʌchdëu nemjĩir dau jaau chirarr hag ejemploou. niU Magnaa, Chadcha mʌch himeerba pãrag mag chirʌmgui hajim: Warrgar k'apan Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnau cha mua nem wau chitʌm pãar dënjö hamach daúacha hoom k'õsi hatarrjã pöd hoobajierram. Cha pãrau hũr nʌmjã hamach jʌ̃gʌucha hũrm k'õsi hatarrjã pöd hũrba durrajimgui hajim. K'ani jaau sĩ nemjĩir dau p'ötarr hag nem hĩgk'aau ihK Mag hiek'apʌ̈inaa deeu maragta, ’Pari pãar honee habat hajim; pãrau pãach daúacha mua nem wau chitʌm hoonaa pãach jʌ̃gʌucha mʌ hiekjã hũurjeewai mak'ʌʌn jöoi Isaiaau jaautarrjö k'aba nʌmgui hajim. {go Mʌk'ʌʌn wounaan k'ĩirjugan sĩita hãr sim; kachjã k'ĩnaa daupata k'ĩ sĩsidʌm.Mag naawai pöd hũrjã hũrba ni hoojã hooba, ni mʌrʌgjã hamach pekau chugpaapi jëeuba nʌm, hamach peerdʌ haumk'ĩir.” (Is. 6:9-10) f{ Hamach jãg nʌm gaaimua ham gaaita pa sĩebahab Hẽwandamau hich hiek gaai jöoi Isaías k'ararrag p'ãpitarr. Hirua p'ãtarr mag sim:“Par hamau hũrwiajã hũrbamjö k'augbajurau.Par wajap hoo nʌʌ hawiajã hoobamjö hajurau. 2e] Maguata mua sĩi ejemplo jaaumamuata hamag nem jaauba haajeeb, mua nem wau chitʌm hamau hoo nʌmta hoobamjönaa mua nem jaau chitʌmjã hũr nʌmta hũrbamjö naawai. ndU Mag k'ãai har chi t'ãar honee hũrm k'õsi hũr nʌm k'ʌʌnagta Hẽwandamau warag k'ĩirjug deeju, hich hiek k'apcha hamk'ĩir. Mamʌ har mag nem waumap'a nʌm k'ʌʌnag chan deeba, warag ham jua heem k'echeu haumaju hajim. c Magbaawai hichdëu marag magjim: —Pãrau k'augam k'õsi hũr naawai warre mʌchdëuta pãrag k'ap'ʌ hapi chirʌmgui hajim, jãgata Hẽwandam hõor t'ãar hee sĩeicheejẽ. Pari warm k'ʌʌnag mag k'augpibamgui hajim, hamau k'augam k'õsi hũrba naawai. b3 Mag hi nem hĩgk'a höpinaa maach chi k'apeenauta hirig, —¿Jãgwiata pua jãg ejemplodam jaaumamuata hõrag nem jaaujẽ? ha jëeu naajim. paY Mag nem hĩgk'aadam jaau höpʌ̈iwi haig narr k'ʌʌnag, ’Keena, jʌ̃g hʌ̃rʌʌnaa chamʌg nem hĩgk'aadam mua jaau chirʌm wajap'a hũrbatgui hajim hich Jesuupai. K'an jãgwi ejemplodamauta Jesuu hõrag nem jaaujeejĩ j`M Mamʌ tagam hʌ̈u jẽb wajaug hee burrtarran, wajap'a höbërwia hʌ̈u nem wajaug p'ur jopjim hanaabá, nem bich dapag maimuajã bich t'ʌʌ, maimua pogk'a bich daii; mamʌ mag sĩsidʌm chan bʌ̃ʌrjã chi vano chuk'u. 2_] Maimua hĩchab tagam p'ötarr miudö harr hee burrwia, chi miuta nemjĩir k'ãaijã bãau k'ap'í bãauwia, sĩi chi nemjĩirdam hichdëuta pör pʌrëu haujim haajem. 0^Y Pari hedau pechag wʌʌbaadeeu sĩi hënanauk haadëmua p'uabaadëjim hanaabá, mokdau k'urau pöd hierr k'aar jẽrk'aba hʌ̃rʌʌta k'aark'a k'it'ëe harr haawai. 8]i Maimua hãaur k'ʌʌn sĩi mok pör jojoodög heeta burrjim haajem, wajappai jẽb chuk'u sĩerr hee. Mak'ʌʌnan chi t'arrp'ëen hʌ̈u jöpcha t'arrp'ë höbërjim haajem. &\E Mag sĩi p'ömam hatarr haawai hãaurag chi nemjĩir daudam bʌ̈ diichjem hee burrjim haajem. Magbaa nemchaain bëewia sĩi k'ök'ʌʌipʌ̈ijim hanaabá. [' Mag mam barjopnaata ejemplodam jaaumamua nem k'ĩir pogk'e jaaumajim. Mag jajawagmamua magjim: —Woun hãb nemjĩir dau p'oon majim haajem. )ZK Maigmua hich bigaau hõor pöm p'ʌʌrbaadeewai hichta warag bote hee waaidʌwi döjãrraa barjöisijim. Maagwai chi hõran durr mos gaaipaita pos t'ʌnaajim. [Y 1 K'ãai hãb Jesús hich jẽer sĩerr degmua mawia t'ʌrrdö higaau hoo sĩsijim. >Xu 2Mʌrʌgan mʌ Haai hʌ̃gt'ar chiraajemua k'õsimjö nem wau nʌm k'ʌʌnta mʌ hãd hanaa mʌ hʌ̃p'ʌʌinau, maimua hĩchab mak'ʌʌnta mʌ k'odnaanaugui hajim, hich Jesuu.W% 1Magnaa maach hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnagta jua hʌanaa, —Chamʌ k'ʌʌnta mʌ hãd hanaa mʌ heeugpeenauwai hajim. |Vq 0Magbaa jũrr hichdëu, —¿Chijã hagá mag mʌ hãd, maimua chijã k'ʌʌn hagá mag mʌ heeugpeen? hajim. U /hãbmua chi Jesuug, —Pʌ hãd pʌ heeugpeen dʌ̈i daaugajãr nʌmwai; ham hiek pʌ dʌ̈i hiek'am k'õsi nʌm haajem ha jaaujim. 9Tk .Hagt'a Jesuu hõrag hiek'a sim hee, hi hãd hi heeugpeen dʌ̈i bardʌtk'achëwia hi dʌ̈i hiek'am hig naajim. Mamʌ hi sim haar dubba daaugajãrpai naaichëtarr haawai ZS- -Mag hoobaimaawai, deeu mawia, hich daumaai hich k'apeen hich k'ãaijã k'aigbacharam k'ʌʌn siete jʌr p'ë hauwia, deeu mag woun mor hee naaicheejemgui hajim. Magbarm haigmua chi wounjã warr hich sĩerr k'ãai warag hat'uuchata k'aibag sĩsiejem. Hĩsim k'ʌʌn jãg k'aibag sĩsidʌm k'ʌʌnjã hich magta hajugui hajim meperau ham dʌ̈i, Hẽwandam hiek hũrtarrta hʌ̈k'aba harr gaaimua. Jesús heeugpeenau hamach hãd dʌ̈imua hi dʌ̈i hiek'am hig narr eRC ,“Deeu mʌch chiraajerr deg chiraimaag majugui” hawia, deeu hich hag woun jʌrmaajemgui hajim. Mag mawia hooimaawai, chadcha di chaarta wajap t'ũapwi hãbamʌg nem jök'anaa hau sĩsidʌmjö dijã parii hooimaajem. Q} +Mag hiek'ak'agmamua, ’Hĩs mʌg mʌ hiek hũrbarmjã hʌ̈k'aba habarm gaaimua warram k'ãaijã warag Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr pöm nʌisim k'ap hamk'ĩir, pãrag mʌg ejemplo jaauk'imgui hajim. Magnaa hichdëupai, Bën k'aigbam hõor mor heemua jʌrpäaiwain warp hõor chukag hee p'ʌrëu nʌrraajem. Mamʌ pöd hich sĩeimaju baauba habaawai k'ĩirju sĩi hawia, YP+ *Mag Hẽwandamau ham p'iriutk'a hauwia chachbarm jaar hĩchab Sabá durrmua rey Salomón hoon bëetarr hʌʌiraujã hich hipaarmua hĩchab pãar k'aibagta Hẽwandamag hĩgk'a t'ʌnʌʌujugui hajim, hí pãar k'ãaijã warpmuata Hẽwandamau Salomonag k'ĩirjug deetarr hiek'a sim hũraan bëetarr haawai. Mag k'ãai mʌ Salomón k'ãai hʌ̃rpai chirʌmuata mʌig pãach nʌm haig Hẽwandam hiek jaau chirʌmjã pãrau hũrmap'a nʌmgui hajim, mag hamachdëu nem hooba haajemta hamach dak'ĩir waupi narr k'ʌʌnag. Bën hãk'ãar deeu hõor mor hee sĩeicheewai jãga haajẽ ha jaautarr ^O5 )Magua, Hẽwandamau hõor hich haar p'ë hauju wa p'ë hauba k'ãijã haju jaau nʌm hed, Nínivepien p'iidʌtk'awi hamach hipaarmua pãar k'aibagta warag Hẽwandamag hĩgk'a t'ʌnʌʌuju, warag pãar k'aibag waumk'ĩir. ¿K'an jãgwi? Jonaau Hẽwandam hiek hamach haar jaaubaimaawai hamau magʌmjã haba hʌ̈k'atarr haawaima. Mamʌ hĩs mʌ Jonás k'ãaijã hʌ̃rʌʌcha chirʌmuata Hẽwandam hiek jaau chitʌmjã pãrau bʌ̃ʌrjã hʌ̈k'amap'a nʌmgui hajim. 8Ni (Hich jãg Jonás nemmeeurrk'an bi hee hãsdawam k'ãai t'ãrjupnaa hedaramjã k'ãai t'ãrjup sĩerrjö, hich hagjö mʌch chi Hemk'ooi Hiewaajã hĩchab hãsdawam k'ãai t'ãrjupnaa hedaramjã k'ãai t'ãrjup chirajugui hajim, jẽb hee. Mamʌ mag hoobarmjã pãrau hʌ̈k'abajugui hajim hamachigcha. oMW 'Magbaawai hich Jesuu hamag magjim: —Pãran pãachdëu Hẽwandam hiseg nʌm gaaimua warag chi hajaugjã chuk'u t'ʌnaawaita warag pãachdëu nem hooba haajem nempata pãach dak'ĩir waupi nʌm. Mamʌ mua waubamgui hajim. Mag k'ãai warrgar jöoi Jonás haajerr nemmeeurrk'an buch hee k'ãai t'ãrjup sĩerr gaaimua Nínivepienau Hẽwandamau hi pʌ̈itarr k'aug hautarrjöta, hĩchab mʌchjã Hẽwandamau pʌ̈itarr pãrag k'ap hapijugui hajim, mʌch hiiu p'iidʌbarm gaaimua. ZL- &Biek hãb fariseonaan heem k'ʌʌnau maestronaan heem k'ʌʌn dʌ̈imua Jesuug, —Maestro, maraun maach dak'ĩirta pʌrʌg hag na bʌ̃ʌrjã maadëu hooba haajem nemta waupim k'õsi nʌmgui hajierram. K  %Wajapcharan mʌig heegar haawai pãach hiek'amaajerr hiek'aupaita wir haig pãach hiekk'õr chuk'u nʌm ha jaaupiju, wa warag pãach k'aibag k'ãijã waupi jaaujugui ha jaaumajim chi fariseonaanag. Fariseonaanau hamachdëu nem hooba haajem waupi jaautarr YJ+ $Pari mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au, Hẽwandamau hõor hi hagk'am hedan, mʌig heegar haawai pãach hiek k'aigbam hiek'aajerr t'umaa pãach hidamaucha hirig jaaujugui hajim, k'an jãgwia mag hiek'aajeejĩ. yIk #Hõor k'ĩirjug wajap'am k'ʌʌnau nem wajap'am nemta hiek'a nʌm, hamau nem wajap'amta wauju k'ĩirju naawai. Mamʌ hö k'aigbam k'ʌʌnaun, hiek'aawaijã k'aigbata hiek'a nʌm, ham hödi sĩi nem k'aigbamta wauju k'ĩirju sĩsid haawai. CH "K'ĩirjug chuknaan, jãg pãar hö k'aibag sĩsidʌm k'ʌʌnau, ¿jãga pãrau nem wajap'am hig hiyʌ̈ʌ habarju? Nem dich k'ĩirjug hee k'ĩirju hahauk'amta dich hiiu jaauba haajeeb. G} !Mag hiek'ak'agmamua hĩchab hamag magjim Jesuu: ’Pãadë mʌ sëu hawia nemjĩir jĩirwaijã wajap jarba sĩi hich jãg bãaupibat. Mag nemjĩir wajap chëbajugui hajim. Mamʌ wajap'ata p'ãichichagau bʌ̈ k'uanaa jar bãaumʌn, mag nemjõ wajap'a chëju. Wajapcharan hich chë sim gaaimuata k'ap'ʌ haajemgui hajim, jãga sĩ mag nemjõ. Hich jãgta naabahab hajim pãarjã hagjö. Pãach nem wau nʌm gaaimuata pãachdëupai pãach jaau naabahab, hõor wäjäauná wa hõor k'aigbam k'ʌʌná. 1F[ Mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa higwiata k'aigba k'ãijã hiek'a nʌm pekaun hʌ̈u chugpaaju; mamʌ chaig pãrau mua mag Hẽwandam Hak'aar juapaau k'aba Beelzebú jua t'eegauta mepeenjã jʌr wërp chitʌm hanarr chan mʌig heegarjã chugpaaba, ni mʌg hatag Hẽwandamau deeu jẽb hiiur hompaabarm gaaijã chugpaaba hich mag sĩsijugui hajim, Hẽwandam Hak'aar higwiata mag hiek'a naawai. Jãga hõor wajaug k'ap'ʌ haajẽ RE ’Magua, mua mag chirabma hajim hich Jesuupai: Hẽwandamaun chadcha hõor k'aibag t'umaa chugpaaju, ham parhoob hiek'amatarrpa t'um. Mamʌ pekau hãb sim, maan mua Hẽwandam Hak'aar jua t'eegau nem wau chitʌm hoo nʌmta warag mepeer gaai t'ʌ nʌmʌu. Mag pekau chan Hẽwandamau bʌ̃ʌrjã k'ĩir hok'oobamgui hajim. _D7 Magua, mua mag chirʌm: Har chi mʌ higar k'aba sim wounan hichta dösãt higar sim; maimua Hẽwandam hiek hʌ̈k'api hawaag mʌ hipierr hõor hãbamʌg jʌr p'ëba simuan waragta jʌr wërp simjö simgui hajim. C  ’Pãadë k'ĩirjubat. Ni hãbmuajã mʌg nʌm haig sĩi hãb jierrnem wajap'am dʌ̈i hich di t'ʌa sim haig dubwi hi nem jĩgk'abaju. Sĩi k'apanaam k'ʌʌnau wa hi k'ãai hʌ̃rʌʌcharamua hi hibʌʌr hauwi k'abam chan, pöd hi nem jĩgk'abamgui hajim. Hich hagjöta simgui hajim mepeerjã. Mʌ hi k'ãai jua t'eeg hʌ̃r k'aba chirak'iin, muajã pöd hõor mor heem mepeen jãg dau daau jʌr wërpbaju. Mamʌ mua chadcha Hẽwandam juapaauta mʌg nem wau chitaawai meperaujã mʌ jua jʌmba haajem. B Muan chadcha Hẽwandam jua t'eegauta mepeenjã jãg jʌr wërp chitʌmgui hajim. Mag mepeen mua jʌr wërp chirʌm gaaimua pãrau k'ap'ʌ haju haai nʌm, ya hich Hẽwandam chi jua t'ierrta mʌig pãar hee sĩeichëm. Mamʌ magʌmjã pãrau k'augba nʌmgui hajim. A% Chadcha mag dösãtnaan pör Beelzebuuta mʌrʌg hich jua t'eeg dee sim k'ai, magan har pãach higar t'ʌnʌm k'ʌʌnaujã hagjö hi juapaauta mepeen jʌr wërp nʌm. Mag nʌmta ¿jãgwi pãrau mak'ʌʌnag chan bʌ̃ʌrjã magʌm haba nʌ? ¿Chadcha hich Hẽwandamauta hamag magamk'ĩir hich juapá dee sim pãachdëu k'ap'ʌ naawai k'abá? Pãar hiek mag chi dösãtaupaita wir haig hich k'aibag waaujem hanʌpí, magan jãg chi mʌ dënjö dau daau mepeen jʌr wërp nʌm k'ʌʌnagchata jëeu hoobat, daau hamau chadcha dösãt juapaauta jãg jʌr wërp nʌm habarju. Pãach chi mʌrʌg mag hiek'a nʌm k'ʌʌnta hag heyaajã k'aba hiek'a naabahab. "@= Pãar hiek mag mʌjã dösãt dʌ̈ita chirʌm hanaawai, dösãtauta wir haig dösãtpai jʌr wërpk'iin, pöd hich mag jua t'eeg sĩerrabajugui hajim. q?[ Pari hamau hamach heepai mag nʌmjã Jesuu k'ap'ʌ sĩerr haawai jũrr hich garmua hamag magjim: —Pãrau hoowai, gobiernoou hich higar nʌm k'ʌʌn jãrrcha t'öonaa hamach wir haigpai wërbʌpik'iin, ¿mag gobierno warre k'ʌt mabaju k'ai? Wa hãbmua k'ãijã hich chaain dʌ̈ipai meeuk'awi hamach wir haigpai wërbʌk'iin, ¿warag haaidʌbaju k'ai? j>M Pari hõordamau sĩi mag nʌm hũrbaawai fariseonaanau jũrr ham hichaaur, —Dösãtnaan pör Beelzebú dʌ̈i bën dötarr haawaita hag juapaauta jãg hõor mor heem mepeenjã dau daau jʌrk'ʌʌi nʌrrʌm haajeejim. _=7 Mag hoowi hõor dauderraa nʌm hiek'au hamach wir haigpai, “¿Keena, mʌg woun jöoi David k'ararr chaain hewagam k'ʌʌn heem maach peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈iju haajerr k'abam k'ai?” haajeejim, Jesús higwia. v<e Biek hãb woun hãb dösãt bënëu sim Jesús haig haibëejierram. Mag woun hich hag bënëu meu meraanaa daujã k'ĩsu k'itajim. Mag hich haig haipierrwai Jesuu hi dau monaaupʌ̈iwia mag meu meraa sĩerrjã wajap'a hiek'apijim. o;W Magbaawai durrpierram k'ʌʌnau hi higwia, ‘Jãguata chadcha hʌ̈u maach peerdʌ hauju k'abahab’ hajurau” ha sim Hẽwandamau hich hiek gaai. (Is. 42:1-4) Fariseonaan hiek meperauta Jesuug juapá dee sĩejim haajem :y Mag hi pʌ̈ibarm chan hõor dau hap'ʌʌ k'it'ëem k'ʌʌn warag dau haug waupiegjã k'aba, ni hich hiek gaai hubʌ k'aba k'it'ëem k'ʌʌn hok'oopiegjã k'aba,
warag hich meebarm gaaimua hõor hʌ̈u peerdʌju hayaa hapiegta pʌ̈iju. 9  Hí chan hõor dʌ̈ijã meeurraunaa k'ĩesir hijẽjẽbjã haba, ni kaaijã hee hõor dʌ̈i meeuk'arrjã chuk'u haju. 8 “Hachá sim mʌ chog” ha sim Hẽwandamau, “mʌchdëu jʌr hautarr mʌchdëu k'õsim.Hi gaaimuata mʌ honee chirʌm.Hi gaai, mua mʌch Hak'aarta p'ẽs deeju.Magbaawai hirua jaauju, jãga hõor mʌ dʌ̈i wënʌrraju haai nʌ. )7K Pari magtarran, Hẽwandam hi jaaumie jöoi Isaías k'ararrau hich Jesús higwia jaautarrjö hamk'ĩir hajim. Chi Hẽwandam hiek gaai hi higwia mag sim: e6C Mamʌ hichdëu mag hõor monaau simjã sĩi k'apanag hee parhooba hich jaaupiba haajeejim. w5g Mag hich t'õopʌ̈iju k'ĩirju p'öbaadëm hich Jesuu k'aug hat'aawai hichta warag haigmua petajim. Mag hi petaawai hõor pöm dʌ̈i hi hẽudee wëtjim. Jesuu mor masim k'ʌʌn t'um hich haig waibëe nʌm monaaupʌ̈i maajeejim. E4 Mamʌ jua hʌ̃ʌijem hedta magbarm hoobaawai, haigmua höbëraau, chi fariseonaanau Jesús t'õopʌ̈yaag jãga hak'iina ha k'ĩirju nʌisijim hanaabá. Jesús higwia warrgarwe jaautarr <3q Magnaa hich Jesuupai chi woun mag jua jʌser k'itarragta, —Dayag jua hʌabá hajim. Magbaa chadcha jua hʌabaa jua monakk'a warm chi wajap'a sĩerr dʌ̈i hãba sĩsijim. }2s Mag sim haawai jua hʌ̃ʌijem hed hawiajã hichiita muan hõor dau haug k'augju haai nʌm ha chirʌm hajim hamag. 1/ Magbaawai hichdëu hamag magjim: —Pãar mʌg nʌm haig pãar ovejadam dau hãb k'ãijã jẽbdeg buudimaawai, ¿k'aíuta jua hʌ̃ʌijem hed hawia jẽu hawaan maba haajẽ? Mag sim, ¿pãrau hoowai maach wounaanta nemchaain k'ãaijã hʌ̃rcha balee naabá? hajim. 70g Mag Haai hi jaaujem deg woun hãb jua jʌser k'itʌmjã sĩejim. Hamach chi fariseonaanau Jesús hipeerdʌwi nem hagcha k'aba jaaubarm gaaimua hi himeraa pʌr hauju hẽk'aajerr haawai, juau hogt'om hirig, —¿Jua hʌ̃ʌijem hed hawiajã, hõor mor masim k'ʌʌn monaauju haai sĩ? ha jëeujierram. /+ Mag trigodö hee fariseonaan dʌ̈i hijẽjẽb sĩewi petaau, haigmua dak'a maach meeun Hẽwandam hiek jaaujem di sĩerr hee dubimajim. ,.Q Maimua ham jʌ̃gdaar mag hiek'apʌ̈iwia deeu hichdëupai, ’Mʌʌn Hẽwandam Hiewaa Hemk'ooirau. Muata t'umaam k'ʌʌnag k'an nemta wauju haai nʌ wa wauju k'aba nʌ ha jaauju haai chirʌmgui hajim, jua hʌ̃ʌijem hed hawiajã. Woun hãb jua jʌser k'itarr Jesuu monaaupʌ̈itarr - Wajapcharan jãg Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau sim pãrau k'augbata naabahab, Hẽwandamau hich hiek gaai “Nemchaain t'õonaa mʌrʌg jëeuwai hʌ̈u sĩeb mamʌ, muan pãach k'apeenta hʌ̃rcha dau haug k'aug paraa hapim k'õsi chirʌm” ha sim. Pãrau hirua mag sim wajap'a k'ap'ʌ naak'iin, jãg hõor hiekk'õr chuk'um k'ʌʌndampa pãrau k'aigba nʌm ha jaaubajugui hajim. T,! Mag Haai hi jëeujem deg p'idk'aju haai sim k'ai, ¿jãgwi mʌ mag Haai hi jëeujem di k'ãaijã hich Jöoiraucha pʌ̈itarrauta sabarhed hawi mʌch k'apeenag trigo p'ierr k'öpi jaauju k'aba chirʌ́? /+W ¿Wa pãrau Moiseeu ley p'ã pʌatarr gaai t'ʌ̃ʌrwai hooba haajẽwa? Jua hʌ̃ʌijem hed hawiajã p'adnaan Haai hi jëeujem deg p'idk'aawai pekau k'abam ha sim. *1 Mag pan parhoobam k'ʌʌnau k'öju k'aba, hãba p'adnaanaupaita k'öju haai naajim. Mamʌ pãrau k'ap'ʌ nʌm, jãga hirua Hẽwandamag jëeujem deg dubwi Hẽwandam hat'eem pan nasãd gaai p'ë sĩerr hauwi k'öjĩ. Mamʌ mag k'ötarr paarjã Hẽwandamau hi chig habajim. )9 Magbaawaita jũrr Jesuu hamag, —Mamʌ ¿k'ani mʌ k'apeenau k'aigba habar? hajim. ¿Magan pãrau chan Hẽwandam hiek p'ã sim gaai t'ʌ̃ʌrwai hooba haajeeb, Daviiu hich dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌn dʌ̈imua hamach jãsöo p'öbaadeewai Hẽwandam hat'eem pan k'ötarr? =(s Maig hĩchab fariseonaanjã dʌ̈i narr haawai mag hoowi hich Jesuugta, —Pʌdë hoobá, jua hʌ̃i nʌm hed haawai bʌ̃ʌrjã p'idk'aju k'aba nʌmta, pʌ k'apeenau jãg trigo p'ierrnaa k'ö wënʌrrʌm. ¿Pua chan k'augba hab, jãgpai p'ierr nʌmjã nem pöm heeu nʌm dʌ̈i hãba sim? hajierram hirig. 1' ] Hich mag jaar biek hãb jua hʌ̃i nʌm hedcha maach hi dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn t'um hi hiek jaaut'urwia deeu hi dʌ̈i narr haawai, hich Jesuu trigo p'ur wëjöm hee maar p'ë wai dichjim. Magbaawai maar hee hãaur k'ʌʌnau chi bich t'ʌrrëunaa, jua heepai sigt'ʌnaa k'ö wënʌrrajim. *&M Mua nem jaau chirʌm chan hatcha p'it'urg haawai pãrau pödbajöjöom k'abam. Muan nem t'um pãachdëu pödju hayaam nemta jaaujemgui ha jaaumajim haajem./%W Hidëu mʌrʌgta hʌdʌraa pãachig nem jaaupibat; muan hök'ar hit'ũuta jaaumaajem. Pãrau mua jaau chirʌm hipierraata hamʌn, hʌ̈u pãar k'ĩir meeu nʌisiju. &$E Magua, muan pãragan, chadcha mʌ Haai k'ap ham k'õsi nʌm k'ai, mʌ hiekta hʌ̈k'abat ha chirʌmgui hajim hanʌm. Pãach pekau pömag k'ap'ʌnaa hök'ĩirjugau gaai machaaga nʌm k'ʌʌn, mʌʌta pãrau pãach t'ãar hee haumʌn, muata pãar hök'ĩirjug meeupijugui hajim hanʌm. #} Mag hich Hayag hʌ̈u hajim hawia jũrr haig narr k'ʌʌnagta, ’Nem t'um mʌg t'ʌnʌmʌn mʌ Hayau mʌrʌgta deejimgui hajim hanʌm. Mamʌ hãbmuajã k'augba sim, k'ai hagá hi Hiewaa. Hãba hich mʌ Hayaupaita k'ap'ʌ sim, chadcha mʌ hi Chaairau. Mʌg nʌm haig hãbmuajã k'augba sim, k'ai hagá mʌ Haai. Hãba mʌch chi Chaairaupaita mʌch Haai k'ap'ʌ chitʌm. Bigaaum k'ʌʌnau k'ap'ʌ haju hawiajã, mʌchdëu hamag jaaubarm k'ʌʌnaupaita hĩchab k'ap'ʌ haju haai nʌmgui hajim hanʌm. }"s Chadcha puata nem wajap'a waaujem Tata, pʌchdëu juau ham dʌ̈i magju hatarr haawai hajim haajem mag jëeumamua. 3!_ Hich mag jaar hĩchab hich Jesuu hich Hayag jëeumamua, —Tata, mua pʌrʌg hʌ̈u hajim ha chirʌmgui hajim hanʌm, pʌchta hʌ̃gt'arm magwe nem t'um mʌg wëjöm Pör haawai. Mʌ honee chirʌmgui hajim hanʌm, hõor hamach k'ĩirjug k'aug t'öwia, nem t'um k'ap'ʌm k'ap'ʌm haajem k'ʌʌnaujã hamach peerdʌju hiek k'augba harrta, jũrr pua k'ĩirjugdam meraa chaainjö k'it'ëem k'ʌʌnagta hʌ̈u k'augpibaawai. | q Pari mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'am hed gaai, pãar gaaita Hẽwandamau hat'uucha mas deejugui hajim hanʌm, Sodomapien k'ãaijã. Jesuu, “Mʌ hiekta hʌ̈k'abat, mua pãar k'ĩir meeupiju” ha hiek'atarr  Maagwai Capernaumpien higwiajãh, ¿k'an habarju? hajim hanʌm. Magnaa hichdëupai, ¡Hëh! Hamaun hamach t'ö nʌmgui hajim hanʌm, hamachta chi wäjäaun hawia. Hamaun hʌ̃gt'ar paauk'abaimaajã hamachta chi pörnaan k'ajupii nʌm. Mamʌ jãk'ʌʌn chan Hẽwandamau hich haar höbeerpiba, k'ĩmie durrta warag bark'ʌʌipʌ̈ijugui hiek'amajim haajem. Sodoma p'öbör heeta jãg pãar hee hõrau hooba haajem nem waumatarr wautarr hamuan, jãg p'öbör hagt'a sĩerrak'am, Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarr gaaimua. w Pari cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'am hed Corazinpienta Betsaidapien dʌ̈i hirua ham gaai masiicha waupʌ̈ijugui hajim hanʌm, Tiropien dʌ̈i Sidonpien k'ãaijã, hamachdëu hũrtarrta hʌ̈k'aba harr gaaimua. 9k —¡Hëh, hapdurr, Corazinpien! ¡Hëh, hapdurr, Betsaidapienjã hagjö, Hẽwandamau ham hi hagk'am hed! Ham hee nem hooba haajem nem wau nʌmua Hẽwandamau hich juapá hoopitarr Tiro p'öbör heeta wa Sidón p'öbör hee k'ãijã wautarr hamuan, nawe hamau hamach k'ĩirjug k'aigbam hisegwi sʌrk'ak'amgui hajim hanʌm. Magtarr hamuan hamau t'eerju t'eerwia, hʌ̃r jupnaa, putiu pör börrnaa, k'oopa nʌm k'ʌʌn sʌrk'aajemjö sʌrk'ak'am. Mag nʌmua hamau hamach mor hãsie hewag k'ĩirjuwia Hẽwandamag jëeuk'am, hamach k'aibag chugpamk'ĩir.  Jesuu hoowai hirua hʌ̃rcha hag na hõrau nem hooba haajem nem waumatarr p'öbör heem k'ʌʌnauta bʌ̃ʌrjã Hẽwandam higba ni hi hiekjã hʌ̈k'aba naajim hanaabá. Magbaawai k'ĩesir hiek'amamua mak'ʌʌn p'öbör heem k'ʌʌn higwiata magjim hanʌm: ,Q Mamʌ hĩs mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa chaar bëewi, pãach dʌ̈i parhooba t'achdamjã k'önaa vinodampa dö k'itaawai, jũrr magjã k'õchk'aba warag pãrau mʌ hëugar, t'ach bipöm k'önaa vino pigjã chitʌm haajem. Magnaa gobierno dëbpaar jëeu nʌmua hõor k'ũguurjem k'ʌʌn dʌ̈ijã k'apeerk'anaa pekau pöm sĩsidʌm k'ʌʌn dʌ̈ipa k'apeerk'a chitʌm ha hiek'aajerramgui hajim hanʌm, mʌjã hiseg nʌm hiek'au. Pari har chi Hẽwandamau k'ĩirjug deetarraucha k'ĩirju nʌm k'ʌʌnau chan magba, hamau chadcha k'ap'ʌ nʌm, chijã k'ʌʌnta hich Hẽwandamaucha pʌ̈itarr k'ʌʌn hagá ha hiek'amajim haajem. Jesuu hich nʌrraajerr p'öbör higwia hiek'atarr /W Pãar hee Juan chi hõor pör choomie nʌrraajeewai hirua Hẽwandamag jëwaag sʌrk'aajeejim, hajap t'ach k'öba. Magʌm vino chará bʌ̃ʌrjã döbajim. Mamʌ mag hoowi pãrau, “Jãan mepeer dʌ̈i k'apeerk'a sĩewaita sĩi hich jãg haai t'ach k'öba nʌrraajem” ha hiek'aajem pãrau. O Maimua jũrr, “Magan sĩi hök'ĩirjuu hõor mee wai nʌm haiguimjö hohood habat” haawaijã magjã k'õchk'aba nʌmgui hajim hanʌm. Paarjã magta naawai, ¿k'ani k'õsi nʌmma? hajim hanʌm.  Mag hiek'ak'agmamua, maach Pör Jesuu haig narr k'ʌʌnag, ’Mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm, pãar jãga nʌm habarí. Magnaa, Pãar har Juan hisegwi mʌjã hiseg nʌm k'ʌʌnan, chaain jemk'a nʌmua hamach k'apeen dʌ̈i k'ĩir haup'öbaadëmjöta nʌmgui hajim hanʌm. Warm k'ʌʌn garmua, “Maar dʌ̈i karris sir nʌm gaai honee jemk'abahut” haawaijã jemk'amap'a nʌm. wg Magnaa hich Jesuupai, ’Keena, jʌ̃g hʌ̃rʌʌnaa cha mua jaau chirʌm wajap'a hũrbat hajim hanʌm. 5c Maagwai mag hi hiek hʌ̈k'am k'õsi nʌm k'ʌʌnau k'ap'ʌ hajugui hajim hanʌm, Juanan warrgarm profeta Elías haajerr bëeju jaaujerr kõit pʌ̈iwiata jãg nʌrrajim. 7g Warrgar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnau jaaujerr hiek dʌ̈i Moiseeu ley p'ã pʌatarran, sĩi Juan bëe nʌm hora Hẽwandamauta mag hõor t'ãar hajaug paanaa ham Pörk'aan bëeju k'ap jawaag hajim. Magtarr haawai Juan bëewi jaauchëtarran mag warrgarwe mʌ higwi hamau jaaujerrjö haadëm hajim. }1|{Hzzy:xPwsuuhss&rpmoon(nlkvjjih.gfedcc&baa`F_J^]]\j[[ZZ$YrXWWVVUUT^SRQqP2ONaM+L8KKJsIGFFEE)DC B@?? >{=@;:: 8[654u33x211}0/N.-**)A('&%$Y#p"! I@F!JO   Dhq@E> uMagbaa chadcha chi chaai hich haig haipierrwai chi meperag meeurraunaa höbërpi jaaubaawai, hi hipierr höbërbaadëjim. Magbarm haigmua chi chaai monak'a hich mag sĩsijim. " =Magbaawai Jesuu magjim, hõrag heerpanaa: —Pãran chadcha pãach t'ãar k'aibag gaaimuata Hẽwandamau jãg chaai monaaujujã k'ĩirjũba nʌm. Pãrau jãg Hẽwandam jua t'eeg simjã k'augbamjö nʌm, ¿hich jãgta sĩi mua hãwat chitaju haai chirʌ́ pãrau hoowai? ¿K'an hatchata pãrau mʌ pãach dʌ̈i chitapim hig nʌma? hajim, hajapcha hʌ̈k'aag. Magnaa, Mʌ haig mag chaai haipidut hajim. R Mua mʌig pʌ k'apeen haig haibëetarrjã hamau pödbajierramgui hajim. -S—Señor, mʌ chaai wai chirʌm t'õt'õrrsö k'itʌm. Mʌ hap chitʌm mʌ chaai dau haug k'augwia monaaubapʌ̈i haichëjim. Jãg k'itʌmʌn nem t'eegta baarjem. K'ar chará hooju chuk'u haawai barbaadëmua hõt heejã burrjem; wa magbamʌn dö heejã sĩi dobojo haimaajemgui hajim. )KMag wëdurumua ya maar tagam k'ʌʌn dʌ̈i narr haig jër paauk'abaichëm hee, woun hãb bëewi hi k'ĩirp'ee p'õbk'anaa hirig chaigpamamua magchëjim: W' Pari Jesuu hamachig magbaawai warre k'aug hat'ajierram hanaabá, warrgar Hẽwandam hi jaaujerr Elías k'aba, Juan chi hõor pör choomie higwiata mag sim. Jesuu chaai mor heem mepeer jẽupʌ̈itarr kO Pari Elías ya bart'urjim. Mag hi bart'uurwaijã hamau hi k'aug hauba, sĩi warag deeum k'ʌʌnpii hawi hi dʌ̈i hamachdëu hampierr hawi warag hi t'õopʌ̈ijierramgui hajim hanʌm. Hamachdëu hi dʌ̈i jãgtarrjö mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa dʌ̈ijã hajugui hajim hanaabá. Mʌg chirʌmʌn mʌʌn wajap ham jua machag hãwatjugui hajim hanʌm hamag. X) Magbaawai hich Jesuu, —Chadcha chi bëen Eliata nacha bëema hajim hanʌm. Pari mag hi bëeju jaautarran, mag Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr hõrag nʌpi jaaumk'ĩirta bëeju jaaujimgui hajim hanʌm. M Magbaawaita jũrr hamach garmua hirig, —¿Jãgwi Hẽwandam hiek jawaag chi machnaanau jaauwai, mag Eliata hich Hẽwandamaucha pʌ̈iju jaaujem na bëeju haajẽ? hajierram haajem hirig. q[ Maimua deeu jerag bëejierram haajem. Mag hʌʌrbagk'a wëdurumua chi Jesuu hamag, —Mʌg pãachdëu hootarr hoob deeum k'ʌʌnag jaaumiet. Ya mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa meewia deeu p'iidʌbaawain chadau jaaubat hajim haajem. |qMagbaawai chadcha hamau p'iidʌtk'anaa hoowai, tagam k'ʌʌn chuk'u, hãba Jesús happaita sĩejim hanaabá. wgMagbaa Jesuu ham haig bëenaa ham gaai juau sĩesĩenaa, —P'iidʌtk'abat, hoob jãp'ierrmiet hajim hanʌm. eCHamach chi dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌnaucha jaauwai, hamachdëu mag hũrbaawaita jãp'ierr p'öbaadëm hiek'au warag kanieu t'ʌk'öok'anaa heeg k'ök'öod hap'öbaadëjim hanaabá, k'ĩeb jẽb gaai dagau dʌrk'a. _~7Mamʌ Pedro mag hiek'a dʌnʌm hee, jʌʌnt'umie baug bëewi ham jöodʌ hat'aichëjim hanaabá. Magbarm hee mag chi jʌʌnt'umie heemuata woun hiekjö, “Chamʌʌta mʌ Hiewaa mʌchdëu jãsehne wai chitʌmʌu, hõor peerdʌ haumk'ĩir mʌchdëu jʌr hautarr. Hirua nem jaau simta hipierraa habat” ha hiek'abarm hũrjierram hanʌm. w}gMag hoobaawaita Pedroou Jesuug, —Señor, hʌ̈u chi hagamjö nem wajaug maar mʌig nʌmgui hajim haajem. Pua k'õs hak'iin mua rãichdidam t'ãrjup hëuk'am hajim hanʌm: hãb pʌ hat'ee, hãb Moisés hat'ee maimua hãb Elías hat'ee. |{Hi magbaadëm hee hoowai warrgarm jöoin Moiseeta Elías dʌ̈i hiyʌ̈ʌ dʌnʌnʌihdʌ naajim haajem, Jesús dʌ̈i. b{=Mag mam wëtwi ham dak'ĩirta Jesús k'ĩir chaaupabaadëjim haajem. Hi k'ĩir hoowai mʌg hedau hãsdawam k'ĩirjöta bʌ̃ʌ t'ʌnʌisijim haajem; maagwai hi k'ajũa chará p'uumjö haadëjim haajem, hich bäpgau. z Mag hich Jesús maar dʌ̈i hiyʌ̈ʌ simua mag maar k'apeen hãaur k'ʌʌnag hamach daúa hich hoopiju jaautarr k'ur seis días haadëm hee, cerro pöm sim gaai petajim. Mag hich mam dʌ̈i p'ë harrjim: Pedro, Santiago maimua Juan, hich Santiago heeum. RyCha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au hãaur k'ʌʌn cha mʌ hiek hũr nʌm k'ʌʌn chan mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa t'umaam k'ʌʌn Pörk'a bëeju hedamjö haadëm hoobam haigjã meebajugui ha jaaumajim.+xOMʌgnaa mʌ Hayau mʌg durr hi hagk'am hedjã mʌchta hichdëu jua t'eeg deetarr dʌ̈i hi chognaan angelnaanpa bëewi, mʌig heegar hamach nem waaujerrpierr haju ham dʌ̈i: chi nem wajap'a waaujerr k'ʌʌn dʌ̈ijã hich hagjö maimua nem k'aigba waaujerr k'ʌʌn dʌ̈ijã hich hagjö. Ww'Pãrau hoowai, ¿k'an wajaug sĩ hajim, hãbmua mʌg durr t'um hichdëupai jʌ̃a wai sĩsim, mamʌ mag sim meebaadee k'ĩmie durr petam? ¿Hirua hich durr t'um hich dʌ̈i harrju haai sĩ? Pöd harrbam. ¿Pãrau k'ĩirjuawai hãbmua k'ãijã hʌ̃gt'ar höbëraag p'atk'on pöm p'agju haai sĩ? Mag p'agwiajã pöd dubbamgui hajim. !v;Har mʌig heegarjã mʌ gaaimua p'it'urg haumap'a nʌm k'ʌʌn chan bʌ̃ʌrjã hʌ̃gt'ar höbërbam. Magarrau har chi mua nem jaau chirʌm waum k'õchgauta hamach nemjã k'ĩirjuba, sĩi warag mʌ gaaimuata dau hap'ʌʌ hanʌm k'ʌʌnan chadau hʌ̃gt'archa höbërju jaaujim. juMMaimua hichdëupai jũrr maach t'umaam k'ʌʌnagta, —Chadcha pãrau mʌ hiek pãach t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm k'ai, magan mua nem waupi jaau chirʌm happaita waubat, “Mʌchdëuta k'ap chirʌm mʌchdëu nem wauju” ha hiek'aba. Mʌ gaaimua chik'amnau pãach dau hap'ʌʌ t'õoju k'ĩirjuwia k'ãijã magʌmjã higba waragta hʌ̈k'anaat hajim. Vt%Pari Pedroou hichig magbaawai, jũrr chi Jesuu hirig, —Jöpk'aa mʌ haigmua chaaug petá hajim. Meperauta pʌrʌg mag hiek'api sĩebahab. Puan mag sim haig sĩi warag k'aibag hee mʌ burrpijuuta hẽk'a simgui hajim. Pua chan Hẽwandamau nem waum hig simjã k'augba, sĩi parhoobam k'ʌʌnjöta k'ĩirju simgui hajim hirig. ;soMag jaaumam hũrwia, Pedroou hich happai chaaur t'ʌ̃rnaa, —Señor, ¿k'anii Hẽwandamau pʌ dʌ̈i magpibarju? Pʌ dʌ̈i chan hõrau magju k'aba nʌmgui hajim hirig. orWMaimua jaaumamua hich Jerusalenag majujã jaaujim. Mag Jerusalén pabaimaawai jöoin chi pörk'a nʌm k'ʌʌnau p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnaupa Moisés hiek jawaag chi machnaan dʌ̈imua hich dau hap'ʌʌ wai naawi hich t'õojujã jaaujim. Mamʌ mag hamau hi t'õowiajã deeu hũwaai k'ãai t'ãrjup nʌm hee deeu hich hiiu p'iidʌjujã jaaujim. 'qGMamʌ Jesuu mag hich chadcha hich Hẽwandamau jʌr hauwia pʌ̈itarrk'a simjã bʌ̃ʌrjã hõrag jaaupiba jaaujim marag. Hõrau hich t'õoju jaautarr PpPedro, pʌrʌgta mua mʌch hiek jaaumk'ĩir jaau chirʌmgui hajim. Pua mʌ hiek jaaubaadëm hũrwi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn mʌ dënk'a nʌisiju. Mamʌ hĩchab pua jaau k'itʌm hũr nʌmjã hasekasba warag hiseg nʌm k'ʌʌnan hamach mag nʌm gaaimua warag hich mag hok'oo wënʌrrajugui hajim. Mag nʌm haiguin pua chi mʌ haar höbërju haai nʌm k'ʌʌnag puertdi weeu deenaa pöd dubbaju haai nʌm k'ʌʌn hat'ee sĩi warag p'ãar sĩsiuk'amjöta haju. Bo}Pedro, maagwai pʌʌn chadcha pʌch t'ʌ̃riu jaau simjö mokdauu hajim hirig. Pua mʌ hiek jaaubaadëm gaaimuata mua mʌch hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn k'apaana hapiju. Mag k'apaana haadëm chan pãach chi hʌ̃rʌm k'ʌʌnan k'ëchwiajã, pãar hak'aar chan hok'ooba hich mag Hẽwandam dʌ̈ita nʌisiju hajim. @nyMagbaawai Jesuu hirig, —Simón Pedro, Jonás hiewaa, hõrau bʌ̃ʌrjã pʌrʌg jaautarr k'abamta chadcha pua hag heyaa jaaubapʌ̈imkë hajim. Jãg pua k'ap'ʌ jaaubapʌ̈imʌn, jãan hich mʌ Haai hʌ̃gt'ar chiraajemuata pʌrʌg mag k'ĩirjupiwi hajim. Maguata pua hag heyaa jaaubapʌ̈ibahab hajim. 2m]Magbaawai Simón Pedroou, —Pʌ Cristo k'abahab hajim hirig, hich Hẽwandam Hiewaa warrgarwe hichdëu jʌr hauwia hõor peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈iju ha jaaujerr. ~luMarau hichig magbaawai jũrr maachigta, —¿Ma pãachdëujãma? Pãrau k'ĩirjuawai, ¿mʌ k'ai hagá? hajim. kwMagbaawai marau hirig, —Ham hiek pʌ Juan chi hõor pör choomie haajem; deeum k'ʌʌnau jaauwai pʌʌta Elías haajem, warrgar Hẽwandam hi jaaujerr; wa magba Jeremías k'abam k'ai, dewam k'ãijã haajem, hagjö Hẽwandam hi jaaujerr. ijK Mag wëtwia deeum durr Cesarea de Filipo hanʌm paauk'abaimaawai hich Jesuu marag, —Hõrau mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa higwia hiyʌ̈ʌ nʌm hũurwai, ham hiek ¿mʌ k'ai haajẽ? ¿Pãrau hũrba haajẽ? ha jëeujim. eiC Magbaawaita marau k'augp'öbaadëjim, Jesuu levadura chaar jaauba, sĩi fariseonaanau saduceonaan dʌ̈imua nem jaaujemta jaau sim. Pedroou jaauwai Jesuun warrgarwe hich Hẽwandamau pʌ̈iju haajerrau ha jaautarr qh[ ¿Jãga jãg pãrau bʌ̃ʌrjã k'aug hauba nʌ hajim, mua pãachig, “Fariseonaan bën saduceonaan bën dʌ̈i levadurajö simta pãach gaai dʌrbapimiet” haawai? Mua mag chirʌm haig chan pan chaar higwiata pãrag mag hiek'aba chirʌm; wajapcharan muan maiguin, hoob hamjö chik'am k'ĩir haawaipaita chadam hiekjö hiek'amiet ha chirʌmʌu hajim marag. g ¿K'ĩir hee paba nʌ hagjö, pan sietepai narrau hõor pöm cuatro mil narr jãhogtarr? Maimua jãg hedjã, ¿t'ʌbʌt k'arr hipiirk'a haujierrá chi sobau? Pan chaarta hig nʌm hak'iinjã, ¿pãrau k'ĩirjuawai hĩsjã mua pöd pãach jãhog haubajupii nʌ? Cf ¿Pãrau k'ĩir hee paba nʌ, mua pandam cincopai narrau hʌʌinjã beerba, chaainjã beerba, hemk'ooin happai cinco mil jãhogtarr? Maimua ¿t'ʌbʌt k'arr hipiirk'a haujĩ chi sobau? eMamʌ maar mag hiyʌ̈ʌ nʌmjã hich Jesuu k'ap'ʌ sĩerr haawai, —¿K'ant'eeta pãar mag pan haibëebajim hanʌ́ma? Pãrau chan jãgan mua nem wau chitʌmjã hoobamjöta haajeeb hajim, mʌg mʌ dʌ̈i hãba wënʌrrʌmjã hʌ̈k'aba haag. dMag hũrwia, chadcha levadurata jaau simpii hawi, maach happaijã, —Keena, maach chan chadchata pan haibëebajimwai hanaajim. Bc}Magbarm dʌ̈ichata hich Jesuujã marag, —K'ĩir k'ap'ʌ wënʌrrat'ʌ̃ hajim. Fariseonaan bënta saduceonaan bën dʌ̈i jãg levadurajö sim pãach gaai dʌrbapimiet hajim marag. bMag higbaadëwi ya t'oom higar paauk'abaimaawaita maar k'ĩir hee dʌhnʌisijim, panjã haibëeba sĩi hich jãgta wënʌrrʌm. daAPãran pãachdëu Hẽwandam hiseg nʌm gaaimua warag chi hajaugjã chuk'u t'ʌnaawaita warag pãachdëu nem hooba haajem nempata pãach dak'ĩir waupi nʌm. Mamʌ mua waubamgui hajim. Mag k'ãai warrgar jöoi Jonás haajerr nemmeeurrk'an buch hee k'ãai t'ãrjup sĩet'urtarr gaaimua Nínivepienau Hẽwandamau hi pʌ̈itarr k'aug hautarrjöta, hĩchab mʌchjã Hẽwandamau pʌ̈itarr pãrag k'ap'ʌ hapijugui hajim, mʌch hiiu p'iidʌbarm gaaimua. Mamʌ magʌmjã pãrau hʌ̈k'abajugui hajim. Mag hiek'apet hawi hichta warag chaaug higbaadëjim. Jesuu hich k'apeenag fariseonaanjö hapiba jaautarr `maimua jũrr hedaup'errejã hagjö hedau höbër hurum bʌ̈ʌu hedjã p'ur t'ʌnʌm hoowi, “Nan hedau k'õrk'aju” ha jaaujẽ? hajim. Pãrau jãg hedjã hoobarm gaaimuapai hed wärjäug haju wa hed k'õrk'ajujã nem k'aug nʌmta, ¿jãga jãg pãrau pãach daúa mua nem wau chitʌm hoo nʌmjã pöd k'aug hauba nʌ mʌ chadcha Hẽwandamau pʌ̈iju jaaujerr? hajim hamag. @_yPari Jesuu ham hipierraajã k'aba, warag sĩi hamag, —¿K'an jãgwi pãrau k'eeurag hedau dubmamua hedjã p'ur waau t'ʌnʌm hoowia, “Nan hedau wärjäp'ä haju” haajẽ; f^ GMag Magadán durr paauk'abaimaawai fariseonaanau Saduceonaan dʌ̈imua Jesús hoon bëejierram. Pari mag bëetarran sĩi hi himeraa pʌr haum k'õchgaupai harr haawai hirig hamachdëu bʌ̃ʌrjã hooba haajem nemta hamach dak'ĩir hedjã hee waupi jaau naajim, mag gaaimua chadcha Hẽwandamau pʌ̈iwiata mag nʌrrʌm ha hamachig k'ap jaaumk'ĩir. A]{'Maimuan chadau hõrag wëtpi jaaubaawai hagdaujö hamach majupierr haaidʌjierram. Mag t'umaa hërëubaadeewain chadau, hichjã jap hee waaidʌbaadee, marau hi Magadanag harrjim.~\u&Mag hed mag chi t'ach k'ö narr k'ʌʌn cuatro mil naajim, hemk'ooin happai, hʌʌinjã beerba ni chaainjã beerba. /[W%Mag jig p'ʌʌrdʌdʌgmamua t'umaam k'ʌʌnau hamachdëu k'öm haig k'ötarrjã, pan pöm sob t'ʌnʌisijim. Mag chi sobtarr, t'ʌbʌt siete marau hipiirk'a haujim. CZ$mag pandam siete narrjã chi hãwarrdam dʌ̈i hãba jua hee p'ë hauwia, Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa t'orreubaadëjim. Magnaa maachig hʌapʌ̈imaawai marau jũrr hõrag jigmajim. @Y{#Magbaawai hichdëu hõrag k'ʌt jupk'api jaauwia, 6Xe"Magbaawai hich Jesuu marag, —¿Pãrau pan dau k'arr wai nʌma? ha jëeujim. Magbaa marau, —Sietepai, maimua hãwarrdamjã har dau k'apan k'aba durrumgui hanaajim. W/!Magbaawaita marau hirig, —Mamʌ mʌg hõorjã chuk sim hee, ¿jam maadëu k'öju bawaagauma? hanaajim, hõor pöm mʌg t'ʌnʌm k'öpieg. #V? Maimua mag maach hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnagta, —Hõor pöm mʌg t'ʌnʌm mʌ dau hee dau hap'ʌʌ durrumgui hajim. Ya k'ãai t'ãrjup pam ham maach haigmua bʌ̃ʌrjã hogdʌba, t'achdam k'öjujã chuk'u nʌm. Hich jãg t'ach k'öba chan mua hamach diig pʌ̈imap'a chirʌmgui hajim. Hich jãg pʌ̈ik'iin, di haar barba k'ãijã k'ʌd hee jãdaúa p'ʌrëubajupa hajim, hich Jesuu. U1Hamach daúacha mag meu meraa k'it'ëe harrjã hijẽb nʌrrjëe, juadam wa bʌ̈dam k'ãijã hãk'ãraa k'it'ëe harrjã monak'a, maimua dau k'ĩsu k'it'ëe harr k'ʌʌnpa dau wajap'a nʌrrjëem hoowia, sĩi hõor dauderraa naajim. Mag hamachdëu hoo nʌm gaaimua maach meeun k'abam k'ʌʌnaupata maach meeun israelnaan Hẽwandamag jëeup'öo t'ʌnaajim. Hemk'ooin happai cuatro mil Jesuu jãhogtarr *TMMag hamach dak'ĩir jupbaimaawai hõor pöm hi haar wëtwi hi bigaau p'ʌʌrbaadëjim. Mag hõor pöm t'ʌnʌm hee hi haig haibëemajim: bʌ̈ wëdʌ wëdʌ k'it'ëem k'ʌʌn, dau k'ĩsum k'ʌʌn, bʌ̈dam wa juadam k'ãijã hãk'ãraam k'ʌʌn, meu meraam k'ʌʌn maimua tag haaunaan k'amor machag k'ĩirpierr hi haig haibëenaa hi bʌ̈k'ʌrr hausĩumaajeejim. Maagwai magʌm t'um hichdëu monaaupʌ̈i maajeejim. 0SYMag Sidonmua deeu maar bëewia hũwaai mag t'ʌrrdö pöm sim Galilea haajem higaau naaichëjim, hich Jesús dʌ̈i. Maimua buchag gaai waaidʌwia hoo sĩsijim. 0RYMagbaawaita, —¡Jöo! Jãgan chadchata mua pʌch chaai monaauju k'ap'ʌnaata pua hʌ̈k'a hʌmgui hajim. Magan chadcha pʌchdëu jaau simjö pʌ chaai monaauju hajim hirig Jesuu. Mag, chadcha Jesuu mag hiek'abarm bʌ̈rre chi chaai monakk'a haadëjim haajem. Jesuu hõor pöm monaautarr KQPari magbaa hũanau dʌ̈i, —Señor, jãan chadaugui hajim. Mamʌ pua hoowai, ¿saakienaujã hamach pap juasur mes heegar k'ʌimam k'öba haajẽ? hajim. Maagjeewai mʌ Israelpie hʌʌi k'aba hʌab mamʌ, ¿pua mʌ chaaijã dau haug k'augbaju k'ai? Mua k'ap'ʌ hʌm, pua hi monaaupʌ̈iju haai simgui hajim hirig. 7PgMagbaa, judionaan k'abam k'ʌʌn chan monaauju k'abam hawi juau hogt'ompai chi Jesuu warag, —¿Pua mʌ hiek'a chirʌm hũrbata sĩ? hajim. Pʌ deeum durram haawai, mua pʌ chaaita nacha monaauk'iin, mua hoowai dich chaainag deeju harr panta k'echeunaa saakienag deebarmjö hajugui hajim hirig. OPari mag nʌm hee, warag hi haigcha bëenaa kanieu p'õbk'anaata, —Señor, mʌ hap hʌrrʌm mʌ chaai monaaubapʌ̈i hajim. IN Pari magbaawai jũrr Jesuu chi hʌʌiragta, —Hẽwandamau mʌ pʌ̈itarran, maach meeun israelnaan sĩi oveja hok'oo durrumjö durrum k'ʌʌn peerdʌ haumk'ĩirta mʌ pʌ̈ijim hajim. MPari par hũanau mag chaigpa k'itʌmjã Jesuu bʌ̃ʌrjã hi hiek hʌ̈k'abajim. Magbaawaita marau hirig, —Senõr, ¿jãg pua hirig mapi jaaubamma? Ya hatcha magaajã marau hũrmap'a nʌm. Magbamʌn hich jãg maach hẽudee hähäag majuwai hanaajim. #L?Maimua ya mam paauk'abaimamta, hʌʌi hãb Israel durram k'aba Canaanpie hʌʌi mag perás sĩejerrta hähäag bëewia Jesuug, —Señor, mʌ hap hʌrrʌm mʌ dau haug k'augbá hajim. Mua k'ap'ʌ hʌmgui hajim, pʌʌta chadcha Hẽwandamau pʌ̈iju haajerrau. Maagwai mʌ chaai monawaagjã pʌ jua t'eeg sim. Mʌ k'a dösãt bënëu baarjemta pʌrʌg monaaubapʌ̈i ha hʌmgui haichëjim, hirig chaigpamamua. vKeMaigmua higbaadeeu jũrr p'öbör numí Tiro Sidón dʌ̈i nʌmʌg petaawai maarjã hi dʌ̈i wëtjim. JMagʌm nemeuta chadcha Hẽwandam na hõor hãrpiejem. Mamʌ chi machnaanau jaau nʌmjö sĩi jua sũgba t'ach k'ö nʌmuapai chan Hẽwandam dau na maach hãrba haajem ha jaaujim marag, hich Jesuu. Canaanpie hʌʌirau Jesuu hich chaai monaauju k'ap'ʌ sĩerr I Nem t'um maach k'ĩirjug heemuata höbër t'ʌnʌm: k'ĩirjug k'aigbam, hõor t'õoju, dich hõor k'abam dʌ̈i k'apes haju, dich k'aman hap'a k'ãijã dich hõor dʌ̈ímjö haju, nem jĩgk'aju, sëuk'aju maimua chik'am hëugar chad k'abam hiek hiek'aju. H)Maach hãrpi nʌmʌn t'ãar heemua k'ĩirjug k'aigbam hiek'a nʌmuata Hẽwandam na maach hãrpiejemgui hajim, ya k'ĩirjunaata hiek'amaawai. >Gu¿Pãrau k'ap'ʌ naabá, maadëu nem k'ö nʌm t'um maach bi hee mawia chëbapäaiwai deeu chuk'u haadeejem? Magua dichdëu t'ach k'ö nʌmuapai chan maach hãrba haajemgui hajim. iFKMagbaawai Jesuu marag jaaubaadëwia magjim: —¿Wa pãrau hagt'a k'augbata nʌwa? hajim. -ESMagbaawaita maar heem hãb Pedro haajemua hirig, —Señor, cha pʌchdëu jaaubapʌ̈im deeu marag wajap'a jaaubá; marau pöd k'augba habarmgui hajim hirig. [D/Magua, hidëu warag k'ĩuu sĩubat hajim. Jãk'ʌʌnan hamachjã dau k'ĩsu nʌmta hagjö dau k'ĩsum k'ʌʌn jua gaai pʌrnaa hëudʌ harrjem k'ʌʌnjöta nʌmgui hajim. Pãrau hoowai merag chuk'u sĩebá, dau k'augba k'itʌmua hagjö dau k'ĩsu k'itʌm jua gaai pʌrnaa harrk'iin, hãb bʌ̈hëu subaadee hamach numwe burrjugui hajim. lCQ Magbaawai jũrr hichdëu maachigta hiek'amamua, —Hoob ham hiek hasekasmiet hajim. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, nemjĩir hee p'ũak k'aigbam höbeerwai t'ʌrrëupäaijem. Hich jãgta hajugui hajim mʌ Hayau ham dʌ̈i. Ham hichdëu jʌr hau sim k'ʌʌn k'aba haawai nemjĩir hajap'am heemua p'ũak chi k'aarpa t'ʌrrëunaa barbapʌ̈imjöta hajugui hajim. B+ Hirua magbapäaiwai maach chi k'apeenauta hirig, —Fariseonaan hiek, mag pua magbarm haig, ham k'ĩirta hiek'abapʌ̈im haajem hanaajim. TA! Maadëu nem parhooba k'ö nʌmuapai chan Hẽwandam dau na maach hãrpiba haajemgui hajim. Hẽwandam na hõor hãrpiejemʌn hiek'aju k'abam nempa k'ĩirjunaa hiek'a nʌmuata hõor hãrpiejemgui hajim. M@ Magnaa hõragta heerpanaa, ’Wajap'a mʌ hiek hũrbat hajim. o?W “Jãg nʌm haiguin parii pãach hip'it'ur pãrau hirig jëeuju.Pãrau jaau nʌmjã sĩi wir haig pãach k'ĩirjugpaiu; jã hi hiek k'abamgui” hajim Jesuu hamag, warrgarwe Hẽwandamau jaautarr higwia. (Is. 29:13) 2>]“Pãran, sĩi par hiek'aupaita Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm hʌ̈k'a nʌm haajemgui” hajim Jesuu hamag.“Pari mag nʌm chan par chadcha t'ãraucha hʌ̈k'abamta mag sĩerrjëem.Pãach mag nʌm gaaimua pãar t'ãar chan hi dak'ajã k'aba, sĩi hi warpta t'ʌnʌmgui” hajim. =7Magnaa, Chadcha jãg Hẽwandam hiek gayam pãachdëu nem jaaujemjö k'aba jũrr hag chaaur nem wau sĩerrjëem k'apta Hẽwandamau hich hi jaaumie jöoi Isaías k'ararrag pãach higwia hich hiek'atarr hiek mʌg p'ãpijimgui hajim. Magnaa chadcha hag gayam jaaubaadëmua, *<MPari pãrau hõrag mag jaau nʌm haig, Hẽwandamau nem jaau sim hisegnaa jũrr pãach jöoin hiita hʌ̃rcha hʌʌrk'a naabahab hajim Jesuu, hamach k'ĩircha. ;;oMagnaa hichdëupai, Pari Hẽwandamau hich hiek gaai mag jaau simta, jũrr pãar hiek mag hãbmua k'ãijã dich hayag wa dich hãdag k'ãijã, “Pãrau hig nʌm mua wai chirab mamʌ, pöd mua deeju k'abam, ya t'um Hẽwandam hat'eem haawai” ha hiek'aju haai sim hanʌm, dich dënnaan dau haug k'augba. \:1Magnaa hamag, ¿Pãrau k'augba nʌ hajim, Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, “Pʌch haaijã pʌch hãd dʌ̈i jãsenenaa hök'ö habá” ha sim? Maimua “Har hiwiir hãbmua k'ãijã hich haai wa hich hãd k'ãijã t'õpnaa hãauk'a hiek'a simʌn warreta t'õopʌ̈iju haai nʌm” ha sim, ¿majã pãrau k'augba nʌ? hajim hamag. B9}Magbaawai Jesuu hĩchab, —¿K'ant'ee pãraujã hagjö Hẽwandamau jaau sim t'um hipierraa habanaa sĩi pãach jöoin hiita hʌ̃rcha hʌʌrk'aju hẽk'aajerráma? hajim hamag. C8Mag bëewi hirig, —¿Jãgwi pʌ k'apeenau maach jöoin hi pʌa nʌ? ¿Jãgwi t'ach k'oowaijã jua hʌbata t'ach k'oojẽ? ¿Pãrau k'augba naab jãg hʌ̈u k'aba sim? haichëjierram. :7 oHĩchab Moiseeu p'ã pʌatarr hiek wajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌn dʌ̈i Hẽwandam hiek jawaag chi machnaan hi haig bëejierram. Mak'ʌʌn Jerusalenmua bëetarr k'ʌʌn hajim. O6$—Maar haaunaanag pʌch k'ajũahidam gaaipai k'ãijã pʌrpibá haajeejim, monaaumk'ĩir. Mag chadcha t'um hi k'ajũa gaai pʌrmam k'ʌʌnan warre monaauk'a maajeejim, mag sĩi pʌrbarmuapai.(5I#Mag Jesús barbaimam hõrau k'augp'öbaadee, sĩi hag perás bĩi jöisijim. Mag hamachdëu k'augp'öbaadee hi haig hõor mor masim k'ʌʌn haibëenaa hirig, L4"Mag wëtumua t'oom higar Genesaret durr p'ẽeubaimajierram. +3O!Mag chi Jesús jap hee pabaadee hi k'ĩirp'ee kanieu p'õbk'anaa, —Chadcha pʌʌta Hẽwandam Hiewaau hanaajim, marau hirig. Genesaretpien Jesuu monaauk'atarr P2 Maimua ya ham jap hee waaidʌtk'abaadee chi p'ũ meuu haadëjim. B1}Magbarm bʌ̈rre Jesuu hi jua gaai pʌrnaa, —¿K'ant'ee pua pʌch hierrpaju k'ĩirjujĩ? Jãgan pua chan mua pʌchig nem mag haawaijã mʌ hiek hʌ̈k'aba chirabma hajim hirig. <0qPari p'ũas dau dapag hoowi jãp'ierrbaadëjim. Mag jãp'ierrbaadëm hee hĩchab ya hierrpamajim. Magbaawaita maach Pörög, —Señor, mʌ hoobahur, mʌʌn hierrpamamgui hajim. ./UMagbaawai hirig, —Bëejuma hajim Jesuu. Magbaawai chadcha Pedroou jap heemua waaidʌbaadëwi Jesús k'ĩirp'ee dʌdʌrgmaa hajim, döjã hʌ̃rta durramjö. .Magbaa Pedroou hirig, —Señor, chadcha pʌchta Jesús k'ai, magan mʌjã pʌchjö döjã hʌ̃r pʌch haar mapibá hajim. b-=Pari magbaawai hich Jesuu, —Keena, hoob jãp'ierrmiet; mʌ k'abahab hajim marag. <,qMag döjã hʌ̃rta jẽb gayamjö maachig hurum hoobaawai jãp'ierrwi maar hähäi k'ap'öbaadëjim. Mag jãp'ierrnaa hähäik'amua, —Keena, hak'aar k'abahaba hanaajim marau. +Maimua ya hãspa hurumuata hich Jesús maar hẽudee bëejim. Pari mag hurumjã sĩi döjã hʌ̃rta jẽb t'etag gayamjö hurajim. *-Magʌmich maran ya döjãrr naajim. Mamʌ maar k'ĩir garmuata p'ũ wë t'ʌnarr haawai maar japan p'ũasau höpp'ërta jiir hahau k'ajim. E)Maimua hõor t'um hërëuwia hich happai haadeewaita, hi hiek buchag gaai hich happai hich Hayag jëwaan majim haajem. Maagwai ya hedau k'ëubaadeewaijã mam hich happai chirajim haajem. O(Mag hõor pöm t'ach k'öpiwi jũrr maachta hich na maach dʌrbagk'atarr jap hee wëtpi jaaujim, hich na t'oom higar naaimamk'ĩir. Maagwai hichin hagt'a hich haig sĩsijim hõor hoopäaiwai. "'=Mag hed mag Jesuu jãhogtarr k'ʌʌn chi k'apanag cinco mil naajim, hemk'ooin happai, hʌʌin beerba ni chaainjã beerba. Jesús döjã hʌ̃r nʌrrarr x&iMag jigmamua, jigmamua, hich hiiu haawai t'umaam k'ʌʌnau hamachdëu k'öm haig k'ötarrjã dʌ̈rr hapiwi, pan pöm sobjim, chi hãwarrjã hagjö. Mag chi sobtarr p'ë haunaa hoowai t'ʌbʌt k'apan docen hãb höbërjim chi hipiirk'am. S%Mag chadcha hich haig haipierrwai hõor pöm mag t'ʌnarrag, —P'ũak hee hohood habat hajim. Maimua mag pandam cinco narr dʌ̈i chi hãwarrdampa p'ë hauwia hʌ̃gt'aag heerpanaa, Hẽwandamag hag paar hʌ̈u hajim hanaa, hichdëupai chi pan t'orreunaa marag hʌapʌ̈imajim. Magbaawai jũrr maachdëuta hõrag jigmajim. N$Magbaawaita hichdëu, —Mak'ʌʌndam mʌ haig haipidut hajim. ##?Magbaawai marau, —Maar k'öju chuk'u nʌmgui hajim hamag deeg. Hãba pandamta cinco wai nʌm dʌ̈i hãwarrdamta dau numpai wai nʌm hajim hirig. "Magbaawai, —K'öju jʌraanpai chan ham wëtju k'aba nʌm. ¿Jãg pãachdëuta ham jãhogbamma? hajim, hich Jesuu maachigta. S!Mag nʌm hee, ya k'eeuraa haadeewai maach garmuata hirig, —Mʌg hõorjã chukag heeta ya k'eeuraa haadëm; hamag wëtpi jaaubá, p'öbör hee wëtwi hamach hat'ee k'öjudam për haumk'ĩir hanaajim.  Maimua ya jopimawia hooimaawai hi na hõor pöoma t'ʌnaajim. Magbaawai ham dau haug k'augwi ham haaunaanjã monaaupʌ̈imajim. G Mag Juan hö t'ʌap t'õobarm hich haar jaaubaimam hũrwia, hök'ĩirjugau warag chawag hõor chukag haar maju habaawai, marau hi joo harrjim. Pari mag wëtumua ya maar döjãrr paauk'abaadëm hõrau hoopʌ̈itarr haawai hag dak'a p'öbör nʌnʌidʌm heem k'ʌʌnau jũrr k'ʌd garmua maar na hërëubaadëjim. ta Mag chi Juan hö t'ʌapbapʌ̈im habaawai, hi dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌndamau bëewi, harrwi, hauk'ërjierram hanaabá. Maimua ya mag hamau hi t'õobapäaiwaita maar haig Jesuug jawaan bëejierram. Jesuu hõor cinco mil jãhogtarr Z- Magbaawai hi hipierr wëtwi, chadcha hichdëu jaautarrjö t'õonaa, chi pör t'ʌapnaa haibëewi, chi daupeer mag chi jemk'a sĩerrag deechëjierram haajem. Magbaa hichdëu jũrr hich hãdag deejim hanaabá. w chadcha Juan cárcel deg sĩerr haar hõor pʌ̈iwia t'õonaa, chi pör happai t'ëp hee waibëepi jaaujim hanaabá. c? Mamʌ mag Juan pörta hichig jëeubaawai warre chi rey hök'ĩirjuu haadëjim hanaabá. Mamʌ hichdëu hõor t'ʌ̃rk'ʌʌitarr dʌ̈i hãbam mes gaai nʌmuata mag hichig jëeubarm nem deeju ha hiek'atarr haawai {oMamʌ magbarm chi hãdaujã hũrtarr haawai hich chaai wawí sĩujim hanʌm. Magbaawai chi chaairau hich bãaurr jöoyag, “Magan mʌ hat'ee Juan chi hõor pör choomie pörta t'ëp hee haudeebá; jãata mua k'õsi hʌmgui” hajim hanʌm. which bãaurrag, “Pʌchdëu nem k'õsim mʌrʌg jëeubá; mʌch himeerba mua deeb k'aba deejugui” hajim hanaabá. \1Mamʌ mag nʌm hee, biek hãb chi Herodes año cumpliitarr hag p'iesta k'a nʌm hee chi Herodías k'a jemk'ajim haajem, hõor k'apan t'ʌnʌm na. Mag hi jemk'a sim hoowia, hich Herodeeu k'õchk'a t'ʌnʌisiwi, Hichig mag hiek'atarr haawaita chi Herodeeu hi t'õopʌ̈im hiigjeejim hanʌm. Mamʌ t'umaam k'ʌʌnau Juanau Hẽwandam hiekta jaau sim k'ap'ʌ narr haawai, hirua t'õopʌ̈ik'iin, jũrr hõrau hichta k'aigbaju ha k'ĩirjuwia pöd t'õoba haajeejim haajem.  Hirua mag sĩerran mʌga hajim haajem: Maata hich Herodeeu hich naam Felipe hʌʌi Herodías hanʌmta k'echeu hauwi sĩejim hanaabá. Mag hat'eeta Juanau chi reíg, “Pua pöd pʌch naam hʌʌi k'echeu hauwi pʌch hʌʌik'a hauju k'aba simgui” hajim hanʌm. Mamʌ sĩi hichig magbaawai warag Juan pʌr haupi jaauwi, cárcel deg p'ãar sĩupinaa cadenau jʌ̃ sĩupijim hanaabá. X)hich dʌ̈i hãbam degam k'ʌʌnag, —Maan Juan chi hõor pör choomie k'ararrta deeu hiiu p'iidʌwia mag nʌrrʌmgui hajim hanʌm; maguata mag hõor mor masim k'ʌʌnpa monaau nʌrrabahab hajim hanaabá. [ 1Mag Jesús nem k'ĩir pogk'e hõor dak'ĩir wau nʌrrʌm jaar hĩchab Herodeta Galilea durr reik'a sĩejim. Mag hag na hõrau nem hooba haajempa hich Jesuu wau sim sĩi bĩi wëjöm chi Herodeeu hũr hat'aawai  :Mag, warag maig chan Jesuu hõor mor masim k'ʌʌn pöm monaaubajim, hamachdëu hi hiek hʌ̈k'amap'a narr haawai.+O 9Hamachdëu mag nʌm gaaimua hirua nem jaau simjã hasekasba, warag hi dʌ̈i k'ĩir k'ʌʌuk'a p'öbaadëjim. Pari magbaa hich Jesuu hamag, —Chadcha deeum durram k'ʌʌnaun mʌg Hẽwandam hiek jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnag heenaa ham dʌ̈i hajap'a haba haajeeb hajim. Mamʌ mag sim, jũrr dich di haig wa dich bãautarr durrpai chan magjã magba warag ham k'a hisëe haajerramgui hajim, jũrr hamach k'ĩircha.  8Hi hʌ̃p'ʌʌin t'um mʌig maach dʌ̈i hich mʌg p'öbör hee naajem; maagwai hichjã maadëu k'ap'ʌ nʌmgui hajierram, hich mʌiguim haawai. Mag simta, ¿jam k'augt'urwiata jãg nem jaau k'aauga hichdëu jaaumaajẽma? haajeejim jũrram k'ʌʌnau. =s 7Keena, ¿pãrau hoowai jãg woun José pa waumie hag hiewaa k'abá, María dʌ̈ím? ¿Jã Santiago dʌ̈i k'od k'abá, José dʌ̈i, Simón dʌ̈i maimua Judas dʌ̈ijã hagjö? }s 6jũrr Nazaret p'öbörög petajim, hich bãautarr haar. Mam pabaimaa, Hẽwandam hiek jaau nʌm hũraag maach meeun biirdʌajem deg dubwi, hõrag Hẽwandam hiek jaaubaadëjim. Mag hirua jajawagmam hũrwia jʌ̃gderraa nʌm hiek'au warag hamach heepaita, —¿Magʌm hichdëu jamta k'augjimta mag jaaumáma? ¿Jãga hichdëu jãg hõor monaau nʌrrʌ́ma? hanaa hĩchab, S  5Mag ejemplodamau nem jaau sĩewi jaau haaipabaadeewai haigmua mawia 1 [ 4Magbaa hichdëu marag magjim: —Mʌg hiek hiiur mua jaau chirʌmjã pãrau chadcha k'ap'ʌ naawai deeum k'ʌʌnag jawaagjã ya chi machnaank'a nʌmgui hajim. Jãg nʌm haig hõor Hẽwandam higwia hi jʌr nʌm k'ʌʌnag pãrau jaauju haai nʌmgui hajim, chadcha pãachdëuta nawe Hẽwandamau hich hi jaaumienag p'ãpitarrjã k'ap'ʌnaa mʌg hiek hiiur mua jaau chitʌmjã k'ap'ʌ naawai. Jesús Nazaret p'öbör hee Y + 3Mag jaau dichwia hich Jesuupai maach hich dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌnagta, —¿Pãrau cha mua jaau chirʌm wajap'a k'ap'ʌ nʌ? ha jëeujim. Magbaawai marau, —Hëera, maraun k'ap'ʌ nʌmgui hanaajim. f E 2magnaa mag chi hãk'ãraam k'ʌʌn mag horno paa simjö sim hee bark'ʌʌipʌ̈iju. Mag bark'ʌʌibapäaiwai mamta hicharaucha bĩenaa gaai machgau ham k'ierr hujãkk'ʌr hajugui hajim, hamach k'aigba wënʌrrarr jũrr. P  1Hich jãgta hajugui hajim hĩchab Hẽwandamau pãar dʌ̈ijã, mʌg durr hichdëu hi hagk'abarm hed. Hẽwandamau hich chognaanag hõor k'aigbam k'ʌʌn chi wäjäaun heemua k'ĩet t'eerpi jaauju; ' 0¿Pãrau hoowai mag hʌrëu wai jörröo hawia jiir haunaa, chi hãk'ãar t'eernaa barpʌ̈iwia, chi wajap'am happaita hauba haajẽ? hajim. / /Mag jajawagmamua, ’Hẽwandamau hõor hi hagk'am hedan, hãwarr pʌraag reeu döjãrr dö hʌrëu nʌmjöta hajugui hajim, hich Jesuupai. 4a .Mag jʌr nʌmua chi baau hat'am k'ʌʌu hich nem wai sim t'umaa përk'ʌʌiwi jũrr mag chihöo mag hich nem përk'ʌʌitarr k'ãaijã hʌ̃rcha balee simta për hat'amjöta haju, chadcha mʌ dënk'am k'õsi mʌ jʌrwia baau hat'aawai. Hõor hi hagk'am hedan reeu dö hʌrëu nʌmjö haju jaautarr -S -’Mag mʌʌta nem wajap'am hamachdëu hig nʌmjö paarpaagan, chihöo chi hʌ̃rʌʌcha balee simta për hawaag jʌr wënʌrrʌmjö haju haai nʌmgui hajim. K ,Mag jajawagmamua hĩchab mʌg nem hĩgk'aadamjã jaaujim, hich Jesuu: ’Woun hãb chik'am jẽb gaai p'idk'a sĩejim haajem. Mag p'idk'a simuata jẽb heem nem wajap'am hoobaadëjim hanaabá. Magbaawai pöd hichdëu harrju k'aba haawai, sĩi hoo pʌawia, hich nemta warag hisegamjö t'umaa përk'ʌʌipʌ̈iwia, hag p'atk'onauta mag hichdëu nem hoo pʌatarr chi jẽbpa për haujim haajem. Maimua hich Jesuupai mag hich nem hĩgk'a sim hũr narr k'ʌʌnag magjim: ’Chi mʌ dënk'aju k'ʌʌnaun mag wounau mag p'ĩr haum k'õchgau hich nem t'um përk'ʌʌitarrjö hamach nem wai nʌmjã t'umta hiseg nʌmjö haju haai nʌmgui hajim, mʌʌta jũrr mag nem hajap'am hamachdëu hig nʌmjö paarpaag. ~U|{zyxwut\ssArRqrpwonKlkjTihhgedca``c_^],\[}ZYXWVUTT8SRRQ=PtONMLKJ}IIFsE]DCCBvA>@?Y>==Mag mam k'ãi hëewi deeu hedp'erre Jerusalenag hurumua Jesús hiek hi jãsöo haadëjim haajem. &EMagnaa warag hichta haigmua mawia jũrr hag dak'a p'öbördam Betania hanʌmʌg petajim. Mag mawia hich mam warag k'ãi hëejim. Jesuu higo p'uapitarr zmmeeuk'a nʌm hiek'au k'ĩir mor chigpai chi Jesuugta, —¿Mag serereuk'am k'ʌʌnau hiek'a nʌm pua hũr chirʌ́? hajierram hirig. Magbaa hichdëu, —Muak'a hũr chirʌmgui hajim. Pari pãrau Hẽwandam hiek p'ã sim gaai t'ʌ̃ʌrwai hooba haajeeb, hamau mag serereu haju higwi David k'ararrau,“Chaain daumeraam k'ʌʌn dʌ̈i hagt'a jũd dö k'it'ëem k'ʌʌndamaupa hirig jëeujem” ha p'ã pʌatarr. (Sal. 8:3) Ma chan pãrau bʌ̃ʌrjã k'ĩir hee paba naabma hajim hamag. :mMamʌ mag hirua hõor monaaupʌ̈pʌ̈ik'am p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnau Moiseeu ley p'ã pʌarr jawaag chi machnaan dʌ̈imua hamach daúacha mag hirua hõor monaau sim hoo nʌm dʌ̈i, chaainaupa hi t'ö hiek'a nʌm hiek'au “Rey David k'ararr hag Hiewaajöm chan chuk'uk'umk'am” hũrbaawai, KMag hõor dawag jʌrk'ʌʌipʌ̈iwi, hichta hag hee sĩsiewai, dau k'augba k'it'ëem k'ʌʌn dʌ̈i bʌ̈ wëdʌ wëdʌ k'it'ëem k'ʌʌnpa hich haig bëemam Jesuu monaaupʌ̈i maajeejim. fE Magnaa hamag, —Hẽwandamau hich higwia hich hiek p'ã sim gaai “Mʌ diin sĩi mʌrʌg jëeujem diiu” ha simta, pãachdëuta hag hee mʌg nem parhẽpag për nʌmua sĩi chik'am k'ũguurjem dik'a wai naabma hajim. + Mag barwia Haai hi jëeujem deg hooimaawaijãh, sĩi merrkau heemjö t'ʌnʌmta hooimajim. Magbaa mag hag hee Hẽwandamag ofrendak'a deeg nem për nʌm k'ʌʌn dawag jʌrk'ʌʌipʌ̈inaa, p'atk'on cambienaa dubur për nʌm k'ʌʌn mesjã jẽk'ʌt sĩepʌ̈imajim. ^5 Magbaawai mag hi dʌ̈i hõor pöm wënʌrrʌm k'ʌʌnau, —Hẽwandam hi jaaumie Jesús k'abahab haajeejim, Galilea durr Nazaret p'öbör hee bãautarr. Haai hi jëeujem degmua Jesuu hõor jʌrk'ʌʌitarr kO Mamagag wëtumua ya Jerusalén hee Jesús dubbaimaawai sĩi p'öbör hee hõor t'umta p'ogdʌbaadëmjö hajim. Magp'öbaadëmʌn jũrram k'ʌʌnau hamach heepai, —Keena, jãan ¿chijãg wounta jãg hurúma? haajeejim. kO Maagwain na wëtum k'ʌʌnaujã serereu k'aawai hẽudee wëdurum k'ʌʌnaujã serereuk'amua, “Hʌ̈ucha habarm Hẽwandam. Rey David k'ararr hag hiewaajöm chan chuk'uk'um” haajeejim. “Hẽwandam, hich mʌʌta pʌchdëu pʌch jũrr pʌ̈ibarmʌu. Mʌg Rey pʌ̈ibarm gaaimua hʌ̃gt'arm magwe honee haju haai nʌm” haajeejim jũrram k'ʌʌnau. /WMaagwai hõor pöm t'ʌnarr haawai, hãaur k'ʌʌnau hi maju hee hamach k'ajũa hẽernaa t'eerk'amaawai, hãaur k'ʌʌnau jũrr papiujöm t'ʌrrpnaa t'eerk'amajim. '~GMag wëtwi hooimaawai, chadcha hich Jesuu jaautarrjö chi burro hʌʌidam hich chaai dʌ̈i hooimajierram hanaabá. Maimua hẽer hauwi, harrwi, ya hich Jesús sim haar pabaimaawai, hamach k'ajũa hẽerk'anaa chi burrodam p'õ gar t'eerk'abapäaiwai hag gaai Jesús waaidʌbaadëjim. B}Mag hamach chogbapäaiwai chadcha hërëubaadëjim. s|_“Jerusalenpienag jaaubat:‘Pãrau warrgarwe nʌajerr Reita sĩi parhoobam k'ʌʌnjö k'ĩir machag chuk'u burrodam hagt'a chi jöoicha k'aba k'itʌm gaaita ya pãar haig hurum’ ” ha p'ã sim. (Is. 62:11; Zac. 9:9) J{ Pari mag burrodam hawaan mamk'ĩir hich k'apeen pʌ̈itarran, Hẽwandam hi jaaumie Zacarías k'ararrau p'ã pʌatarr heyaa höbërmk'ĩirta magjim. Mag hirua p'ãtarr gaai mag sim: OzMag pãachdëu hẽer waidurum hoowi hãbmua k'ãijã pãachig hiek'aawai hirig, mua hig chiraawaita harrum, mamʌ deeu jöpcha deepʌ̈iju habat ha jaaujim, chi mag hichdëu pʌ̈i sim k'ʌʌnag. xyi—Cha maach k'ĩirp'ee p'öbördam sim hee hërëubaadët hajim. Nau pãrau burro chi hʌʌidam pabʌ̈ gaai jʌ̃ sim hooimajugui hajim. Hag bigaau hĩchab chi chaaidamjã sĩeju. Mag pãachdëu hoobaimam hẽerwi haipidut hajim hamag. Ax }Mag wëtumua ya Jerusalén dak'a Olivo durrsĩ gaai deeum p'öbördam Betfagé hanʌm paauk'abaimaawai hich Jesuu maach hich dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn heem numí t'ʌ̃rnaa hamag, nwU"Magbaa chadcha Jesuu ham dau haug k'augwi, ham dauhëu haait'ʌ haait'ʌ habaawai, warre daujã wajaug sĩi bi heewe hich magta t'aabatarrjö nʌisijim. Mag hamach dau monaaubapäaiwai warag hi dʌ̈i hërëubaadëjim.vy!Magbaawai hamachdëu, —Señor, maraun pʌrʌg maach dauta daujã wajaug paapim k'õsi nʌmgui hajierram hirig. +uO Magbaawai Jesuu dʌnʌisiwi mag chi dau k'augba k'it'ëe harr k'ʌʌn t'ʌ̃rk'anaa, —¿K'ani pãrau mʌrʌg pãach dʌ̈i hapim k'õsi nʌ? hajim hamag. ~tuMamʌ mag ham hähäak'am hũrwia haig dich wëtum k'ʌʌnau hamag meeurrarrau haajeejim, k'ĩupamk'ĩir. Pari magʌmjã waragta Jesuug huhuuk'amua, —Señor, jöoi David k'ararr Hiewaa, maar hapdurrum maar dau haug k'augbahur haajeejim. s9Mag hõor pöm wëtum k'ʌd bigaau dau k'ĩsu k'it'ëem numí hohoodö durrajim. Mag durrumua Jesús dichmam k'aug hat'aawai hähäak'amua, —Señor, pʌʌta rey David k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌn Hiewaau marau nʌ narr. Maar hapdurrum maar dau haug k'augbahur hanaajim. {roMag wëtumua Jericó p'öbör hee naaimawi, deeu hërëu p'öbaadeeu, hõor pöoma Jesús hẽudee wëtjim. xqiMʌ pãar k'ãai Hemk'ooi Hiewaak'a chirʌmjã mag sĩi mʌch garmua chik'am chogaagjã bëebajim. Mʌ bëetarran sĩi chik'amnag mʌch chogamk'ĩirta bëejimgui hajim, mag chitʌmua chik'am jua machgau t'õowi mag t'õobarm gaaimua hõor pöm sĩi hamach pekau hee preso sĩsidʌmjö nʌm k'ʌʌn höbeerk'apäain. Hõor numí dau k'ĩsu k'it'ëem Jesuu monaautarr +pOMaagwai har hichta hʌ̃gt'ar pawiajã Hẽwandamau hich garcha juppi hahau hapim k'õsi sim k'ai, magan hichta sĩi parhoobam k'ʌʌn chogk'aju haai sim hajim. )oKPari jũrr pãrau ham dënjö magju k'aba nʌmgui hajim pãach heepai. Magju k'ãai hãbmua k'ãijã pãach heepai hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rʌʌ ham k'õsi sim k'ai, magan jũrr hich garmuata hich k'apeenau nem mag habaawaijã ham hipierr nʌnʌʌu haju haai simgui hajim. n-Pari magbaa deeu hũwaai maach happai k'ĩet t'ʌ̃rk'anaa marag magjim, hich Jesuu: —Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mʌig heegar har hamachta chi pörk'a nʌm k'ʌʌnan hamachta chi pörnaan haawai hiek t'eeg nʌm hawi hamach k'ãai jua heegpaim k'ʌʌn dʌ̈i hat'uu haajerram. _m7Maach tagam k'ʌʌn hagjö hich Jesús dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnau hũurwai, mag warm k'ʌʌnau hi bigaau jupimaag k'ãidu jëeu nʌm hũrbaawai, chadcha ham dʌ̈i maar t'ãar hee k'aba naajim. /lWMagbaa deeu Jesuu hichdëupai hamag, —Chadcha pãrau hõrau pãach dau hap'ʌʌ wau nʌm hãwatma hajim. Pari mag mʌch juachaar gar wa juawë gar k'ãijã mʌch dʌ̈i hãba juppiju chan mua pöd jaauju k'aba chirʌmgui hajim, ya jãig paawain mʌ Hayauta hichdëu k'ap jaauju haawai. MkMagbaawai Jesuu warre chi chaainagta, —Pãrau chan pãachdëu jëeu nʌmjã k'augbata nʌmgui hajim. ¿Pãrau k'ĩirjuawai mag pãachta warm k'ʌʌn k'ãai hʌ̃rpai haag chik'amnau pãach dau haug wau nʌmjã mʌ dënjö hãwatju haai nʌ? hajim hamag. Magbaawai hamachdëu, —Hëera, marau hãwatbajup hajierram. DjMagbaawai Jesuu hirig, —¿K'andamta hig hʌ? hajim. Magbaa hich hũanau, —Señor, magan ya pʌchta t'umaam k'ʌʌn Pörk'abaadeewai mʌ chaain mʌk'ʌʌn numiita pʌch bigaau juppibá hajim, pʌch dʌ̈i hiek t'eeg hamk'ĩir: hãb pʌch juachaar gar, maagwai hãb pʌch juawë gar, Santiago Juan dʌ̈i higwi. "i=Maimua hi hiek'a höbaadëm hee, jöoi Zebedeo hũan hich chaain dʌ̈i bëewi nem hinag jëwaagpamjö Jesús k'ĩirp'ee p'õbk'a t'ʌnaaichëjim. ah;jũrr maach meeun k'abam k'ʌʌn jua hee mʌ t'ʌsĩepʌ̈ijugui hajim. Magbaawai mak'ʌʌnau mʌ wau hiek'anaa mʌ gaai mas waunaa pakuls gaai mʌ meerp'ëpʌ̈ijugui hajim. Pari hamau mag mʌ wau t'õowiajã k'ãai t'ãrjup nʌm hee deeu mʌ hiiu p'iidʌju ha jaaumajim maachigcha. Jöoi Zebedeo hũanau hich chaain hat'ee k'ãidu jëeutarr Tg!—Pãrau hoo nʌmgui hajim, maach Jerusalenag wëtum. Mamʌ nau maach barbaimaawai mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa mʌg chirʌmʌn t'et'emnaanag mʌ pʌr deeju. Magbaawai mak'ʌʌnau mʌ t'õopi jaauwi f#Maimua mag Jerusalenag mam harr haawai ya k'ʌd hee paauk'abaadee, hich Jesuu maar maach hap t'ʌ̃rk'a hauwi marag jaaumamua magjim: ,eQMag nem hĩgk'aadam jaauwi hich Jesuupai, ’Hich jãgta hajugui hajim hĩchab mʌg hatagjã. Hẽudeecha p'idag hee dubtarr k'ʌʌnagta nacha dubtarr k'ʌʌnag p'agtarrjö, hẽudeecha mʌch hiek hʌ̈k'atarr k'ʌʌnagjã nacha hʌ̈k'atarr k'ʌʌnagamjö hagdaujö nem deemaju. Maiguin Hẽwandam hat'ee pöm nem wauba harr k'ʌʌnagjã warm k'ʌʌnagamjö p'agmajugui hajim. Hõrau hich t'õoju Jesuu jaautarr dw“Mʌch p'atk'on haawai mʌchdëu p'agam haig p'agju haai chirʌmgui” hajim hanʌm, “pöm p'idk'aba harr k'ʌʌnag hawiajã. ¿Wa sĩita pua mʌrʌg hõor dʌ̈i hö wajap'a hapimap'ata chirʌ́wa?” hajim hanʌm chi p'idag k'ʌ jöoirau. )cK“Pʌch p'atk'ondam hauwia petá” hajim hanʌm. “Pari mua hichiita k'eeuraacha dubtarragjã pʌrʌg p'agtarrjö p'agam k'õsi chirʌmgui” hajim hanʌm. xbi Pari magbaawai chi p'idag k'ʌ jöoirau jũrr ham heem hãbak'aíg, “Kakë pari warr maach hiek'aawaijã, ¿denario hãbpaita pʌrʌg p'agju habajĩ, pʌ p'idk'abarm paar? Magtarr haawai mua pʌ k'ũgurba chirʌm perá” hajim hanʌm. +aO “Jãk'ʌʌn ya maar höbëraagpam heeta bardʌtk'achëtarr haawai hora hãbpaita p'idk'ajierram. Magtarrta maar hed durr pöm p'idk'a k'ëuwi hed pechagjã jemer k'ëudʌtk'amaam k'ʌʌn dʌ̈i hãbata pua hamag p'agbarbma, jũrr hamag herraapai p'agju haai simta” hajim hanʌm hirig. a`; Mamʌ hamachig magpai p'agbaawai k'ĩujã hãwatba, chi mork'ʌʌgchata jũrr hãbmua, J_  Maimuata jũrr nacha dubtarr k'ʌʌn t'ʌ̃rk'a haujim haajem. Ya mag hamach t'ʌ̃rk'ʌʌibaadee, warm k'ʌʌnag mag denario hãb deematarr haawai, hamaun jũrr hamachigta hʌ̃r p'agjupii naajima, hamachta hedp'erre dubtarr haawai. Pari magba hamagjã hẽudeecha dubtarr k'ʌʌnag p'agtarrjöpai p'agk'ajim hanaabá. D^ Mag, chadcha hẽudeecha k'eeuraa las cincojö dubtarr k'ʌʌnta nacha t'ʌ̃rk'a hauwi k'ãai hãb p'idk'a k'ëutarr k'ʌʌnagamjö denario hãhãbdö p'agk'amajim hanaabá, hagdaujö. C]’Maimua ya hedau k'ëubaadee chi uva papau hich chog mag hõor p'idag hee wai jẽer sĩerragta jũrr, “Jãimua p'idk'a narr k'ʌʌn t'ʌ̃rk'a haunaa hamag p'agk'abá hajim hanʌm. Hẽudeecha dubtarr k'ʌʌnagta nacha p'agnaa maimua nacha dubtarr k'ʌʌnagta jũrr hẽudeecha p'agbá” hajim hanʌm. i\KMagbaa hamachdëu, “Marag ni hãbmuajã p'idag jaauba haawaita mʌg maar par naabahab” hajierram hanʌm. Magbaa jöoirau mak'ʌʌnagjã, “Magan mʌ nemjĩir hee uva p'ierrbamit” hajim hanʌm, “k'ëu nʌm hora.” 4[aMaimua ya k'eeuraacha las cincojö haadëm hee, deeu hũwaai nacha hichdëu hõor hooimatarr haar majim haajem. Maimua hooimaawai sĩi hõor p'idagjã chukk'u haig naajim haajem. Magbaawai hamag, “¿K'ani jãg k'ëumaamta jãg sĩi p'idk'ajã p'idk'aba, parta k'ëudʌtk'amaama?” hajim hanʌm. cZ?Maimua hedausĩe haadee, hich chi mork'ʌ jöoiraupai deeu hũwaai hõor jʌraan mawi, k'eeuragjã las tresjönaa deeu hichpai majim haajem. Maimua mak'ʌʌn dʌ̈ijã hiek'awi hich hagjö p'idk'aan pʌ̈ijim haajem. FYMagbaa mak'ʌʌnagjã, “Pãarjã hĩchab mʌ p'idag hee p'idk'abamit; mua pãrag pãach p'idk'abarmpierr p'agjugui” hajim hanʌm. Magbaa mak'ʌʌnjã hĩchab p'idk'aan wëtjim haajem. X5Maimua ya hedau hʌ̃gt'arraa las nuevejö haadëm hee, deeu hõor jʌraan mawia kaaijã hee sĩi hõor p'idagjã chuk'u par nʌm hooimajim haajem. =WsMag mawi, chi nacha hooimatarr k'ʌʌn dʌ̈i hiek'aawai, k'ãai hãb p'idk'abarm paar p'aagjemjö denario hãb p'agju hajim haajem. Mag hiek'awi p'idk'amk'ĩir pʌ̈ijim haajem. V ’Mʌg hatag mʌch hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag hamach p'it'ur hatarr jũrr mua nem deeju hedan, woun hãb uvadö papau hich piyonnaanag nemjõ p'ierrtarr jũrr p'agtarrjöta hajugui hajim. Mag wounau nacha piyón jẽraag hedp'erre hõor jʌraan majim haajem. UPari mag hed hãaur k'ʌʌn har mʌig heegar haawai hamachta chik'am k'ãaijã hʌ̃rʌʌcha nʌm haajerr k'ʌʌnta hʌ̃gt'ar Hẽwandam haar paauk'aimaawaijã jũrr serbiibacha haajerrjöo nʌisijugui hajim. Maimua jũrr har mʌ gaaimua chik'amnau serbiibag p'eejerr k'ʌʌnta jũrr warm k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rcha nʌisijugui ha hiek'amajim hich Jesuu, marag hũrmk'ĩir.jTMMaimua har t'um chi mʌ gaaimua wa mʌ hiek jaaum k'õchgau k'ãijã hamach di, hamach naamk'ʌʌn, hamach heeugpeen, hamach haai, hamach hãd, hamach chaain wa sĩi hamach jẽb k'ãijã k'augba pʌa nʌm k'ʌʌnagjã hamach nem hok'ootarr k'ãyaujã hʌ̃r hag hatcha deewi mʌch dʌ̈ita hich mag wënʌrramk'ĩir mʌch haarcha p'ë haujugui hajim. SMagbaawai Jesuu magjim: —Cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au mʌg durr jöoi hedaujã dʌ̈i t'um chi hiiurig pawia mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa hõor Pörk'aag k'u juupjem wajapp'a k'itʌm gaai hoo chirsim hed, pãar mʌg mʌ hogdʌba mʌ dʌ̈i wënʌrraajem k'ʌʌnta mʌ jup chirʌm bigaau pörk'au doce nʌm gaai hohood hajugui hajim. Pãachdëuta mʌ dʌ̈i pãach hipaarmua jöoi Jacob k'ararr chaain doce narr k'ʌʌn hag chaain hewagam k'ʌʌnagjã k'ap jajaau haju, jãgaju Hẽwandamau ham dʌ̈i. aR;Jesuu magbaawai mag chi hẽwan p'atk'on paraam dʌ̈i hiyʌ̈ʌ narr k'ĩirjuwia, —Maraun chad pʌ dʌ̈i wënʌrram k'õchgau maach nemdam wai narrjã k'ĩirjuba, sĩi t'umaa p'ëpʌawi pʌ dʌ̈i hogdʌba wënʌrrabma. Mʌg pʌch dʌ̈i hogdʌba wënʌrrʌm jũrr ¿k'andamta marau hau durrajuma mʌg hatag paawaijã? hajim Pedroou. #Q?Pari magbaa hich Jesuu marag hoonaa, —Hõragan chadcha p'it'urgma mag hũurwai. Mamʌ Hẽwandamag chan bʌ̃ʌrjã p'it'urg chuk'u simgui hajim. =PsMag hi hiek'abapʌ̈im hũrwia chadcha jʌ̃gderraa nʌmua maach hi dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn heem hãaur k'ʌʌnau, —Mag k'ai, magan ¿k'aita peerdʌagáwa? hanaajim. WO'P'atk'onpanta hʌ̃gt'ar Hẽwandam chi Pörk'a sim haar höbërju k'ãyau, camello pöm jãg maach wounaan k'ãaijã hʌ̃rpai sĩerrʌmta p'it'urg chuk'u nobeeu kach hee t'oogar höbër dichjugui hajim. 6NeMag woundam hök'ĩirjuu petam hoobaawai jũrr maragta hich Jesuu, —P'atk'on paraam k'ʌʌnta Hẽwandam chi Pörk'a sim haar höbëraagan chadchata t'et'e simgui hajim. M}Pari hich mag woundam chadcha p'atk'on paraam harr haawai Jesuu hichig magbarm hũrwia warre hök'ĩirjuu petajim. CLMagbaawai deeu hich Jesuupai hirig, —Pʌ chadchata wajapcha ham k'õsi chirʌm k'ai, pʌch nem përk'ʌʌipʌ̈inaa chi p'atk'on hap'ʌʌm k'ʌʌndamag jigbapʌ̈i hajim. Mag k'aita hʌ̃gt'ar pawiajã pʌ hich mag nem wajap'am paraa chitaju. Mag përk'ʌʌipʌ̈inaa jigpʌ̈iwi, mʌ dʌ̈i marrau hajim. K{Magbaawai chi hẽwanau, —Mua magʌm t'um hʌʌrk'a chitabahab. ¿K'ani mua wauju hagt'a waaur chirʌ́? hajim. $JApʌch haaijã daupiinaa pʌch hãdjã daupii habá, maimua pʌch k'apeenjã wir haig pʌchdëu pʌch k'õsi simjö daupii habá hajim hich Jesús garmua. 9IkMagbaa, —Pari hag gaai jaau sim heem, ¿chijãg higwiata pua mag jaau sĩ? hajim, chi hẽwan mag hi dʌ̈i hiyʌ̈ʌ haan berrau. Magbaa Jesuu hirig magjim: —Hoob hõor t'õo chitam; hoob pʌch hõor k'abam dʌ̈ijã k'apes ha chitam; nem jĩgk'am; sëuk'ajã chik'am hëugar nem jaau chitam; 4HaMagbaawai Jesuu hirig, —¿K'ant'ee mag nem wajap'amta wawaag pua mʌrʌg jëeu chirʌ́? Nem wajap'amʌn hãba hãbpaita sim; ma Hẽwandamau. Mamʌ pʌ chadcha hʌ̃gt'ar höbërm k'õs chirʌm k'ai, Hẽwandamau hich hiek p'ãnaa Moiseeg deetarr gaai jaau sim hipierraa habá hajim hirig. IG Biek hãb woun hãb hẽwan sĩerrau Jesús haig bëewi hi dʌ̈i hiyʌ̈ʌmamua, —Maestro, ¿k'an nem wajap'amta mua wauju haai chirʌ́ hʌ̃gt'ar höbëraag? Mʌrʌg jaaubá hajim. ?FwMagnaa warag ham pör hʌ̃r jua hausĩunaa, Hẽwandamag ham kõit jëeuwi, warag haigmua chawag maar p'ë harrjim. Hẽwan p'atk'on paraam Jesús dʌ̈i hiyʌ̈ʌ hat'urtarr SEMamʌ mag marau hiek'a nʌm hũrbaawai Jesuu jũrr maachigta, —Hidëu mʌ haig chaain haibëepibat. ¿K'ant'ee pãrau ham bëepimap'a nʌ? hajim. Chi jöoin hawiajã, chamʌ k'ʌʌn chaainjö mʌ hiek hʌ̈k'ak'arrsö hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta mʌg jẽb gaaijã hʌ̈u wënʌrrawi hʌ̃gt'arjã honee wënʌrrabajup hajim. D Mag nʌm hee, jũrram k'ʌʌnau Jesús haig chaain haibëe t'ʌnaajim, ham gaai pʌrnaa Hẽwandamag ham kõit jëeumk'ĩir. Pari mag jũrram k'ʌʌnau chaain haibëbëek'am hoowi chi haibëe nʌm k'ʌʌnagta maachdëuta meeuk'a naajim, tag haibëepimaaugau. C  Maimua, Pãrag jaauk'imgui hajim, jãgwi mag t'umaam k'ʌʌn pöd hʌʌi hauju k'aba nʌ. Hãaur k'ʌʌn bi heeweta mag hʌʌin hawaag k'aba t'aaba nʌmgui hajim. Pogk'a ya chi jöoin pawiajã p'ãrr japʌ̈i nʌm, k'apes hapimaaugau. Maagwai pogk'a mag p'ãrr jaba nʌmta, pari hamachdëupai Hẽwandamau nem jaau sim wajapcha wawaag hawi, bʌ̃ʌrjã k'apes haba hich mag t'ʌnʌmgui hajim, hʌʌinjã k'ĩirjuba. Mag jaauwi hãbmiecha paawai hichdëupai magjim: ’Dichdëu hoowai hʌʌijã chuk'u chitaju hʌ̈u pödjöjöo sim k'ai, magan hich magta nʌrraju haai simgui hajim, hʌʌi chuk'u. Jesuu chaain kõit Hẽwandamag jëeutarr 8Bi Magbaa jũrr hich Jesuu marag, —T'umaam k'ʌʌnau chan cha mua jaau chirʌm hiek pöd k'augbam; hãba hich Hẽwandamau k'augpi sim k'ʌʌnaupaita k'ap hajugui hajim. Magbaawaita maach heem k'ʌʌnaupai hãaur k'ʌʌnau jũrr, —Maach hemk'ooin dich hʌʌi dʌ̈i magta haju haai nʌm k'ai, magan warag hʌʌi haubajuuta simgui hajierram. D@ Pãadë mʌ hiek hũrbat: Hʌʌi bʌ̃ʌrjã deeum dʌ̈i pʌrpʌr k'aba simta sĩi pʌam k'õchgaupai pʌawia deeum hʌʌi hau simʌn maan pekauta wau simgui hajim. [Mag hich hap sim hawi chik'amnau pʌatarr hʌʌita hau sim wounjã pekauta wau sim, hagt'a chik'am hʌʌik'a simta hau sĩewai hajim jũrr hamag.] ?Magbaawaita Jesuu hamag, —Pari jã, nem jaauwaijã pãach jʌ̃g t'eeg sĩerrjëem gaaimua k'abahab hajim. Moiseeun chadcha hʌdʌraa hʌʌin pʌapiejeejim, pari warrcha hich Jöoirau hompaawai chan mag pʌamk'ĩir k'abata hompaajimgui hajim. g>GMagbaawai jũrr hamach garmua hirig, —Pari pua mag simta, ¿k'an jãgwi Moiseeu jaauwai dich hʌʌi pʌagpaawai hẽsap gaai “Mua ya pʌ pʌa chirʌm” ha p'ãnaa hirig deeju haai sim ha simma? hajierram hirig. w=gMag nʌisim chan ya tag hamach hãhãbdö nʌrrjëe haba, hõor hãbpaimjö nʌisijugui hajim. Mag warrgarwejã hich Hẽwandamauta mag papitarr haawai pöd hiwiir hãbmuajã hi hichaaur hawi dich hõor pʌaju k'aba nʌmgui hajim hamag. w<gMagtarr haawaita hemk'ooi hich hʌʌi dʌ̈i pabaadëmʌn hich dënnaan k'a hogdʌajem, ya hich hʌʌi dʌ̈ita hãba nʌrraag. Ya magbarm haigmua warran hagdaujö hamach happai naajerrta, hõor hãbpaimjö hich mag nʌisiejemgui hajim. B;}Magbaawai Jesuu hamag magjim: —Hẽwandam hiek p'ã sim gaai t'ʌ̃ʌrwai, ¿pãrau hooba haajẽ, warrcha chi hompaatarr Jöoiraujã hemk'ooi hʌʌi dʌ̈ita hompaajim ha sim? E:Mag nʌm hee fariseonaan heem k'ʌʌn hich Jesús haigcha bëewi juau hogt'om hirig, —¿Pua hoowai sĩi nem bʌ̃ʌr habarm gaaimua maadëu dich hʌʌi pʌaju haai nʌ? haichëjierram. ?9wMag hi petamjã hõrau k'augpʌ̈itarr haawai hõor pöoma hi hẽudee wëtjim. Mag hõor pöm t'ʌnʌm hee haaunaan k'apan t'ʌnarr haawai magʌm k'ʌʌnpa monaaupʌ̈i maajeejim. 8 Mag marag nem jaau sĩi hawi, Galileamua mawia jũrr Judea sĩeimajim, Jordán higaau t'oogar dʌrba hedau höbeerjem bi gar. 7/#Mag nem hĩgk'aadam jaauwi deeu hich Jesuupai magjim: ’Mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au pãrauta pãach k'apeendam chadcha perdonaawi tag magʌm hiekjã higba hich mag k'ĩir hok'oobam chan, mʌ Haai hʌ̃gt'ar chirʌmuajã hich hagjö pãar perdonaabamgui hajim. 6 "Mag, warag chi rey meeuk'abaadëwi mag dëbpaar sĩi k'ĩir hok'oopiju hatarrta deeu heeupemjö t'umaa p'agpi jaaujim hanaabá. 45a!Magtarr haawai puajã hagjö pʌch k'apeer dau haug k'augwi hi perdonaaju haai sĩejimgui” hajim hanʌm. “Pari pua bʌ̃ʌrjã hi dʌ̈i magbajimgui” hajim hanʌm. 4} Mag hichig jaaubaa chi reíu t'ʌ̃rpʌ̈iwia hirig magjim hanʌm: “Wounta chadcha k'aigba chitʌmá” hajim hanʌm. “Maachig dau hap'ʌʌ chaigpabaadeewai, mua pʌ perdonaawi chi dëbpaarjã tag mʌchig p'agpiba hich jãg k'ĩir hok'oopijim. o3WMag hirua hich k'apeer dʌ̈i magtarr hoowi, warm k'ʌʌn hagjö chi rey chogk'a t'ʌnarr k'ʌʌnau hoowai, ham gaai masi hajim haajem. Mag gaai masi nʌm hiek'au chi reígcha magtarr t'umaa wajap'a hũrpipʌ̈ijierram hanaabá. K2Pari chi dëbpaar jëeu sĩerr garmua mag k'õchk'aba, sĩi warag hich k'apeer dau haugjã k'augba cárcel deg pʌ̈iwia, hãbmiecharam centaaudam p'agbam haigjã höbeerpiba jaaujim hanaabá. k1OPari magbaawai hichdëu reíg hatarrjö warmuajã hi bʌ̈k'ʌrr p'õbk'anaa chaigpa k'itʌmua, “Pua k'õs hak'iin, hidëu hoo hat'á hak'am; hök'ar p'agmamua mua pʌ dëbpaardam t'um p'agpʌ̈ibajupa” haajeejim hanʌm. 0/’Pari mag hich pʌ̈ibapäaiwai, maigmua higbaadeeu, deeum hagjö chi rey chogk'a sim dʌ̈i t'ẽujim haajem. Magua jũrr hichig cien denarios paraa sĩerr haawai, pʌrnaa hö t'at'aik'amuata, “Jöpk'aa pʌchdëu mʌrʌg paar sim p'agbá” hajim hanaabá hirig. f/EPari mag hichig chaigpa jöchk'ërʌm hoobaawai, chi reíu hi dau haug k'augwi, mag dëbpaar pöm sĩerrjã tag hichig p'agpiba, sĩi warag k'ĩir hok'oopi jaaunaa, p'ãarju harrjã p'ãarba, sĩi hʌ̈u mapijim haajem. I. Magbaawai chi chogau chi rey bʌ̈k'ʌrr p'õbk'anaa chaigpa jöchk'ërʌmua, “Señor, hidëu hoo hat'á. Mua hök'ar p'agmamua pʌ dëbpaar t'um höbeerpʌ̈ibajupa” haajeejim hanaabá. -7Mag dëbpaar pöm sim pöd hichig p'ag hauba habaawai chi reíu mag woun hichig dëbpaar paar sĩerrta warag hich hʌʌi dʌ̈i hich chaain maimua hich nem wai sĩerrpa t'um përpʌ̈ipi jaaujim hanaabá, jũrr deeum chogk'amk'ĩir, magbarmua chi dëbpaar p'ag höbërmk'ĩir. , Ya chi reíu t'ʌ̃rk'ʌʌibaadëm hee hi haig haibëejierram haajem, hãb hirig p'atk'on pöm diez mil talentos paar sĩerr. i+KMaimua hich Jesuupai magjim: —Mua mag pãraujã pãach k'apeen perdonaaju haai nʌm ha chirʌmʌn, Hẽwandamaujã maach perdonaabam haba haajeewaita mag jaau chirʌm hajim. Hẽwandaman rey hãb sĩerrau hich chognaan hich garcharam k'ʌʌn wajap'a p'idk'a nʌm k'ap haag hãhãbdö t'ʌ̃rk'anaa k'ap jëeu hoomatarrjöta sĩerrʌmgui hajim. w*gMagbaa Jesuu hirig, —Mag siete vecespai k'abam. Muan pʌrʌgan, setenta veces sieteta perdonaaju haai sim ha chirʌm hajim. Hajapcharan dich dʌ̈i k'aigba habarmpierrma. Woun hãbmua hich k'apeer perdonaaba harr hag nem hĩgk'aa K)Magbaawai Pedroou Jesuug, —Señor, magan mʌchjö pʌ hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnau hãbmua k'ãijã mʌ dʌ̈i k'aigba haawai, ¿biek k'arr mua perdonaajuma? ha jëeujim. ¿Siete veces? (Mag jëwaagta numí wa t'ãrjup k'ãijã hãba biirdʌnaa mʌrʌg jëeu nʌmʌn mʌʌn maig chirʌmgui hajim, ham jãrr. V'%Mag hiek'amamua, ’Mua pãrag mag chirʌmgui hajim: Mʌig heegar hõor numí hamachdëu nem hig nʌm mʌrʌg jëwaag hãba hibëpwia jëeumʌn, mʌ Haai hʌ̃gt'ar chirʌmua hamag deeb k'aba deeju. K&’Mag mʌig heegar haawai hamach jʌ̃g t'eeg gaaimua pãachdëu nem jaau nʌm hũrba haawai mag pãach dʌ̈i k'apeerk'apiba habarmjã hich Hẽwandamau hĩchab pãar higar sĩeju. Maimua deeu hich k'aibag hisegwi hũwaai pãach hee pãach k'apeerk'api haauwaijã hĩchab Hẽwandamau pãar higar sĩejugui hajim. "%=Mag numí wa t'ãrjup nʌm dak'ĩir hiek'amamta bʌ̃ʌrjã hasekasbamʌn magan warre t'um chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn jʌ̃gdaarta hiek'aju haai nʌmgui hajim. Mag t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir hiek'abarmjã hasekasba habaawain chadau, Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba haajemjö wa Romaam gobierno dën dëbpaar jëeujem k'ʌʌn chi k'aigbam k'ʌʌn dʌ̈ímjö habat hajim ham dʌ̈i, tag pãach dʌ̈i k'apeerk'apiba. H$ Mamʌ par pãachdëu hiek'a nʌmjã hũrbamʌn magan pãach daumaai hõor numí k'ãijã t'ʌ̃rk'a hat'at, maagwai hiek'amamjã hõor numí wa t'ãrjup nʌm dak'ĩirta mag hiek'amamk'ĩir. #Mag nem k'ĩir pogk'e jajawagmamua, ’Pãrag k'ap hamk'ĩir jaauk'imgui hajim Jesuu. Pãachjö mʌ hiek hʌ̈k'a simua pãach hee hiwiir hãbam dʌ̈i k'ãijã k'aigba habaawai hi dʌ̈i hiyʌ̈ʌmamua wajap'a hirig jaaubat hajim, jãga sĩ mag k'aigba haawai. Pãachdëu mag hiek'abaawai hʌ̈u hũrwia hʌ̈k'amʌn magan pãrau pãach k'apeer mʌ hat'ee gan hat'am hajim. n"UHich jãg hãbmuajã hich nemchaain hok'oopimap'a haajemjö, hĩchab mʌ Haai hʌ̃gt'ar simuajã mʌg mʌ hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn chan hãbjã hok'oopimap'a simgui hajim. Jãga dich k'apeen perdonaaju haai nʌ ha jaautarr =!s Mag jʌr nʌrrʌʌ hawi baau hat'ak'iin, mag hãbpai hok'ootarr baau hat'am paarta hʌ̃rcha hi honee hajugui hajim, tagam k'ʌʌn k'apan hok'ooba narr paar honee haju k'ãaijã. ~ u Magnaa, Mua pãrag jëeu hook'imgui hajim, jãga sim k'ai pãrag: Woun hãbmua cien ovejas wai sim. Mag k'apan t'ʌnʌm heem hãb hok'oobaadee, ¿hirua tagam k'ʌʌn hãbam haig p'ëpʌawia mag chi hok'oo k'ërʌmta jʌraan mabaju k'ai? hajim.  ’Mʌch chi Hemk'ooi Hiewaan chadcha hõor hamach k'aibag gaaimua hok'oo k'it'ëem k'ʌʌn peerdʌ hawaanta bëejim ha jaaujim.] E Mag jajawagmamua hĩchab, ’Mʌg daumeraa k'it'ëem k'ʌʌn hoob hãb k'ãijã hisegmiet hajim. Ham t'ʌa mʌ Haai haar t'ʌnʌm k'ʌʌnaun hamag dau par k'aba t'ʌnʌmgui hajim. [ \1 Wa pãach daúapai k'ãijã pekau hee burrpiju sim k'ai, hag dau jẽunaa warag barbapʌ̈it hajim. Dau numwe wajap'a simta k'ĩmie durr maju k'ãai, hʌ̈ucha simgui hajim, dau hãbpaim dʌ̈ipai hʌ̃gt'ar höbërju. Wajapcharan magʌm pekau waumaaugau, dau chuk'umjö hoobamjönaa magʌm nem k'aigbam wawaagjã jua chuk'umjö habat hajim, bʌ̃ʌrjã wauba. Magju k'ãai Hẽwandam dau na pãach morta sʌrk'abat ha jaaumajim marag. Oveja hok'ootarr nem hĩgk'aa J ’Magua, mua pãragjã mag chirʌm: Pãach juau wa pãach bʌ̈ʌu k'ãijã pekau hee burrpiju sim k'ai, warag t'ʌapnaa barbapʌ̈it hajim. Pãach t'um monak'a hok'oowi hõtdau hich mag t'õojã k'augba sĩerrʌm hee maju k'ãai, hʌ̈ucha simgui hajim, sĩi jua bisi wa bʌ̈ k'ãijã bisi hʌ̃gt'ar höbërju. 4aMʌg jẽb gaai hichiita hich jãg hõor dich k'apeen pekau waupiejem k'ʌʌn paraa haju. ¡Mamʌ hëh, hapk'iitʌ, chi mag dich k'apeendam pekau hee burrpiejem k'ʌʌn! pYMag warag hiek'ak'agmamua magjim: ’Hãbmua k'ãijã mʌ chaai mʌg mʌ hiek hʌ̈k'a k'ërʌmta pekau hee burrpimʌn, Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr pöomata sĩsiju. Mag mʌ chaai hãbam gaaimua k'ãijã warag Hẽwandam dʌ̈ita hiekk'õr paarpaju k'ãai, hichdëupai hich hö gaai mokpör pöm jʌ̃naa p'ũas hee baudʌk'iin hʌ̈ucha hajugui hajim. wgPãrau mʌ dënjö mʌg k'it'ëem hãb k'ãijã jãsenk'awia pãach di haig haumʌn magan pãrau mʌchchata k'ĩir jãsenk'abarmjö habarmgui hajim, marag hiek'amamua. Jãga nʌ Hẽwandamau chik'am k'aibag hee burrpiejem k'ʌʌn dʌ̈i \1Mag mʌchta chi Pörk'a chirsim hed mʌ garcha joot'ʌimaju k'ĩirju nʌm k'ʌʌnan warag hamachta serbiibamjönaa chaain mʌgʌmdamjöta haju haai nʌmgui hajim, mag hamachta hʌ̃rʌʌcha hajujã k'ĩirjuba. kO—Mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au pãrau pãachta hʌ̃rʌʌcha ham k'õchgau pãachdëu mag k'ĩirju nʌm hisegnaa chaain mʌgʌmdam hagt'a serbiibamjöo habam chan, pãar pöd mʌ dʌ̈i chi pörnaan k'aju k'aba nʌm. RMagbaawai Jesuu chaaidamta t'ʌ̃rnaa maar jãrr dʌnʌʌupinaa magjim: B Hich mag hiyʌ̈ʌ nʌmua marau hich Jesuug jëeu naajim, hichta mʌg hatag t'umaam k'ʌʌn Pörk'abaadeewai maach mʌg wënʌrrʌm heem k'aita hʌ̃rʌʌcha sĩsiju k'ai ha k'ap haag. }sMamʌ hamag maach hëugar hiek'am hugua maadëujã hichiita p'agju haai nʌmgui hajim Pedroog. Maimua, T'ʌrrdö hee dö hʌabamí hajim. Nau nacha pʌch jua gaai k'öbaichëm pua jiir hat'am hö hee p'atk'on sĩeju. Mag p'atk'onau hʌ̈u pua mʌ kõitjã p'agwi, pʌch dënjã p'agpʌ̈ijugui hajim Jesuu Pedroog. Magbaawai Pedroou chadcha hichig jaautarrjö hajim.9kMagbaawai Pedroou hirig, —Hamach k'od k'abam k'ʌʌnagma hajim. Magbaata Jesuujã, —Chadcha chi k'odnaanau chan p'agba haajemgui hajim. Magua muajã mʌch Haai gaaimua hagjö p'agbaju haai chirabahab. Chi Haai hi jëeujem di hi dën haawai muajã p'agba, pãraujã p'agbaju haai nʌmgui hajim. #?Magbaawai hirua, —Keena, mʌ maestroou p'agba haajeeb ha chirajim haajem hamag. Maagwai ya maar maach jẽer narr di haar naajim. Maimua ya chi Pedro maach haar barbaimaawaijã jũrr Jesuu hirig hich hag hiekpai, —¿Pua jãga k'ĩirju chirʌ́ Simón? hajim. ¿Pua hoowai mʌg durr gaai reinaan t'ʌnʌm k'ʌʌnau chijã k'ʌʌnagta dëbpaar jëeujẽ: hamach k'odnaanag wa sĩi parhoobam k'ʌʌnag? #?Jesuu maar hich dʌ̈i p'ë harrwi Capernaum p'öbör barimajim. Magbaawai Haai hi jëeujem di paar p'atk'on jëeujem k'ʌʌnau Pedro hich happai sim haar wëtwia hirigta, —¿Pʌ maestroou chan Haai hi jëeujem di paar p'agju haai simta p'agba haajeeb? haimajierram haajem. ucsĩi hamau mʌ t'õopʌ̈iju. Mamʌ mag hamau mʌ t'õowiajã k'ãai t'ãrjup nʌm hee deeu mʌ hiiu p'iidʌjugui hajim. Maachigcha mag jaaubaawai chadcha maar hök'ĩirjuu hap'öbaadëjim. Haai hi jëeujem di paarjã p'agju haai narr 0YGalilea durr maach hich Jesús dʌ̈i hãba wënʌrraajeewai hichdëu marag magjim: —Mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa mʌg chirʌmʌn chi t'ierrnaanag pʌr deebaawai -Magnaa hichdëupai, Jãg mepeer k'ĩir chan sĩi hiek'abarmuapai höbërba sĩerrʌm. Jãg höbërpi hawaagan, bʌ̃ʌrjã t'ach k'öba sĩi Hẽwandamagpai jëeu nʌʌ hawiata höbërpi jaaubaawai höbeerjemgui hajim marag.] Pʌaba Jesuu chik'amnau hich t'õoju jaautarr  5Magbaawai hich Jesuu marag magjim: —Jãan pãachdëu mʌg chaai Hẽwandamau monaaujujã k'ĩirjuba narr gaaimuaugui hajim. Pãrau Hẽwandam jua t'eeg sim k'ap'ʌnaa pãachdëu nem mag habarmjö hapiju k'ĩirjunaata nem wauk'iin, Hẽwandam hat'ee chan p'it'urm nem chuk'u haajeewai, chadcha pãachdëu jajaauk'ampierr hich mag pãachdëu jaau nʌmjö hapiju. Pãar k'ĩirjug hoojem hanaa chi pömag mostaza daudam har maach dau hee paba k'itaajemjö k'ãijã k'itak'iin, chag durrsĩig k'ãijã, “Jöpai mʌigmua mawia chum dʌnʌʌubaimá” habaawai chadcha p'it'urg chuk'u mawia pãar hipierr pãachdëu jaaubarm haar dʌnʌʌuwimajugui hajim. [ ' GMag chi chaai monaautarr k'ur maach hap paauk'awi marau hich Jesuug, —¿Jãgwi marau pöd jãg chaai mor heem mepeer höbeerpi haubajĩ? ha jëeujim. z~~|u{z6y3wnveu/tVsrpo'mlkjj[ihhgJed9cLa`__{^]\[[;ZYYXW(VAU SRPOONNM==r<\;M988 77W6G4221}0//3.l,*)Z'%$#d"h! rN*:@>R3P R q.1>Rb= ’Ya magbaadeewai pãar chi mʌ hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn t'et'emnaanau pʌrnaa hamachjöm k'ʌʌnag pãar pʌr deemaju, pãar dʌ̈i hamachdëu hampierr hamk'ĩir. Mag pʌr deebaa pãar gaai mas waunaa pãar t'õojã t'õomajugui hajim. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab t'umaam k'ʌʌnau pãar hoomapp'a haju mʌ hiek hʌ̈k'a durrum gaaimua. ]3Pari mamagk'amʌn maan sĩi warrpem Jöoirau hõor dau haug waupi simʌugui hajim. hIMagbaadëmʌn durr mʌg wëjöm hee durr chaauram k'ʌʌn dʌ̈i wërbʌp'öo haadëju, hamachta jũrr chik'am k'ãai hʌ̃rpai ham k'õchgau. Magbaadeewai jãdau t'eeg haadëm dʌ̈i hʌʌur t'eegjã duuimaju, durrpierr. oWJuurhi p'iidʌju t'eeg jajaauk'amjã pãrau hũrjugui hajim. Mamʌ pãachdëu mag hũurwai hoob jãp'ierrmiet. Hichiita jerrba chadcha hich mag haju. Magjup mamʌ ma chan hagt'a Hẽwandamau pãar hi hagk'a nʌm k'abamgui hajim. ykMʌg hatag paawai hõor pöm sĩi chik'am k'ũgurm k'õchgau hamach hiekpai mʌ hiek gaai t'ʌwia, “Mʌʌta hag Cristoou Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr” ha hiek'a nʌrrjëe haju. Mag nʌrrjëem gaaimua hõor pöm k'ũgur haumaju hajim. ~Magbaawai jaaubaadëmua hichdëu marag, —K'ĩir k'ap'ʌ haajeet keena; hoob chik'amnag hʌdʌraa pãach k'ũgurpimiet hajim. -}SMag Haai hi jëeujem degmua höbërwi hërëubaadeeu jũrr Olivo durrsĩig wëtjim. Maimua barwi maar na jupbaimaawai maach chi k'apeenjã dʌ̈i hi bigaau hohood haimajim. Maimuata marau hirig jëeu naajim: —¿Jãagwaichata mag pʌchdëu jaau simjö mag Haai hi jëeujem di pogueupʌ̈ijuma? Maimua mag pʌ deeu bëeju hanʌmjã, ¿k'an gaaimuata mag pʌ deeu bëeju dakpapak'amjã marau k'ap hajuma? hanaajim. I| Magbaawai hichdëu marag magjim: —Pãrau jãg di wajap'a hëu dʌnʌm hoo naabá. Jãg t'ʌnʌm chan mok pör hãbjã hãbam hʌ̃r hich jãg hajap'a joot'ʌt'ʌʌd sĩerrabam. Jãg t'ʌnʌmʌn sĩi t'umaa hõrau pogueupʌ̈ijuuta jãg dʌnʌmgui hajim. Hẽwandamau maach hi hagk'aimʌʌ paawai nem hoomaju jaautarr J{ Jesuu Haai hi jëeujem deg mag hõrag nem jaau sĩi hawia höbërbaadeeu mag chi Haai hi jëeujem di hig hiyʌ̈ʌ nʌmuata marau hirig jaau naajim, di pöoma sĩi joot'ʌt'ʌʌd hëu dʌnʌm. zzm'Magbarm haigmua tag pãrau mʌ hoobam hajim. Pãrau mʌ hoojuun, hãba ya pãachdëucha deeu mʌ hurum hoowi, “Hʌ̈uchata Hẽwandam pua pʌch jũrr pʌch Chaai maar hat'ee Reik'a pʌ̈ibarm” hanʌm haigta deeu mʌ hoojugui hajim.Dy&Jãgtarrau nau pãrau hoomaa habarju. Nau mʌ mʌg chitʌʌ hawia petaawai pãar sĩi di pariim hee wouchnaan p'ëpʌabajëmjöta pãach happai nʌisijugui hajim, k'aigpërjujã chuk'u. zxm%Mag Jerusalén p'öbör hee Haai hi jëeujem deg simua hʌ̃apërmamua magjim: ’¡Hëh! ¡Aay, Jerusalenpien! Pãraun chadcha warrgarweta Hẽwandamau hich hi jaaumk'ĩir chogpʌ̈i nʌm k'ʌʌnjã k'a k'õchk'aba, warag mokoujã bar wai nʌmua k'ëchpʌ̈imaajemgui hajim. Biek k'apan mua pãrag jaaujeejimgui hajim, hãt'ãrr hʌʌirau hich chaaindam t'umaa hich hich heegar t'oor wai juupjemjö pãar t'ʌa wai chitaag. Mamʌ magtarrjã pãachdëuta bʌ̃ʌrjã mag k'õchk'abajierram. _w7$Cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au warrgarwe pãach jöoinau maagjerran pãach chi hĩs hewagam k'ʌʌn gaaita pajugui hajim, pãachdëujã hamau nem waaujerrjöta wau naawai. Jesuu Jerusalén p'öbör hʌ̃apërtarr v/#Pãach mag t'ʌnʌm gaaimua, warrgar Abel t'õotarr haigmua hewag pawiajã hõor Hẽwandam na wajap'a durrarrta k'ëchmatarr bag hãrtarr t'um jöoi Zacarías Berequías hiewaa Haai hi jëeujem deg t'õo naawai bag hãrtarrpa Hẽwandamau t'um pãach gaaita t'ʌpʌ̈iju. huI"K'ap'ʌ habat: Mua pãar hee mʌch hi jaaumien pʌ̈iwia k'ĩirjug k'augk'am k'ʌʌnjã maestronaan dʌ̈i pʌ̈iju. Pari mag mua ham pʌ̈ibaawai hãaur k'ʌʌn pãrau k'ëchpʌ̈iwia hãaur k'ʌʌn sĩi pakuls gaaijã bʌʌrnaa k'ëchmaju; hãaur k'ʌʌn pãrau pʌrnaa pãach Hẽwandam hiek jaaujem deg wʌjã wʌmaju; maagwai hãaur k'ʌʌn hamach pʌr haupiba deeum p'öbör hee k'ãijã dʌr wënʌrraawai hagpierr pãrau ham hẽudee k'oojem nem hẽudeemjö hẽk'aju. t%!’¡K'aibag, nemk'õr chi benen paraamjönaan! K'anii pãar jãg t'ʌnʌmta k'ĩmie durr wëtba peerdʌbajupa. Pãar chan peerdʌbam. esC Mag hak'ʌʌn chaain haawai hĩs pãachdëujã hagjö hajurauma mʌ dʌ̈ijã hajim hamag. r7Pari sĩi pãachdëu mag nʌmuapai pãrau pãachdëujã k'ap'ʌ naabá, pãach mag warrgar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌn k'ëchmien chaaink'a nʌm. MqMagnaa pãar dën, “¡Hih! maachta maar jöoinau mag Hẽwandam hi jaaumien k'eechjerr jaar narr hak'iin, marau chan ham dënjö mag maach jua paarmua dʌ̈i ham k'ëchbak'am” ha hiek'aajem. p}’¡Hëh, pãar Moiseeu ley p'ã pʌarr jawaag chi machnaan maimua mag ley wajap'a hʌʌrk'aajem haajem k'ʌʌn! Pãraun pãach magba nʌm hamk'ĩir, warrgar pãach jöoin Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌn chadcha hõor wäjäaun harr haawai hagt'a k'ĩir heyaa wai wënʌrrʌm hawia, ham hauk'ërtarr jã hʌ̃rjã sirppapiba warag nem hooimʌ wau sĩsiu haajemgui hajim. oPãarjã magta t'ʌnaabahab hajim: Sĩi k'ĩir heerpaawain hõor wajaauga t'ʌnʌm; pari pãar t'ãran k'aibagauta sĩi hãr sĩsidʌm. Vn%’¡Hëh, pãar Moiseeu ley p'ã pʌarr hajapcha hʌʌrk'aajem haajem k'ʌʌn hag ley jawaag chi machnaan dʌ̈i! Pãran sĩi hõor hauk'ërtarr jẽbdijöta sĩsidʌm. Sĩi daaugajãrpai hoowain wajap'a jarnaa hooimʌ wau sĩsidʌm; pari mag sim hag hee hierr wa hook'iin, sĩi maach hinaa pa happaita t'up'ãau nʌnʌidʌm. m9¡Moiseeu ley p'ã pʌarr wajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌn hanʌmta k'augabnaan! Jãg t'ach k'oopierr nem jã hʌk'ak'a haajemjö, ¿jãg pãach t'ãarta nacha Hẽwandamag hʌpibamma? Pãrau magta hamʌn chadau hʌ̃rpai k'aba pãar t'ãarpata wajap'a wënʌrrajugui ha jaaujim. l9’¡Hëh, pãar Moiseeu ley p'ã pʌarr jawaag chi machnaan maimua mag ley wajapcha hʌʌrk'aajem haajem k'ʌʌn! Pãach hi haawai pãran sĩi pãach juagam nem hʌ̃rʌm chi memerk'ögpaita hʌk'ak'a haju k'ĩirju sĩerrjëem, mag memerk'öm hee k'ãijã döbaawai Hẽwandam dau na pekau waumaaugau hawi. Mamʌ pãachdëu chik'am nemdamjã pãach dënk'a haunaa waragta p'atk'onjã nem pöm paarpam k'õchk'a t'ʌnʌm gaaimua pekau pöm nʌm chan hisegba, ni Hẽwandamag chugpaapi jëeujujã k'ĩirjuba sĩerrjëemgui hajim. 3k_¡K'ĩirjug chuknaan! Pãach pem haawai pãran dö dö nʌm dʌ̈i sĩi pagatjöm k'ãijã döbapʌ̈imua pekaudam waumaaugau hawi, hajap'a sãnaata doojerram. Pari jũrr pekau pöm camellojök'amta sĩi hʌ̃ipʌ̈i nʌmjö nʌm chan pãar gaai mas k'aba haajemgui ha hiek'ajim hamach k'ĩircha. 4ja’¡Hëh, pãar Moiseeu ley p'ã pʌarr jawaag chi machnaan hag hiek wajapcha hʌʌrk'aajem haajem k'ʌʌn dʌ̈i! Pãraun pãachdëuta Hẽwandam na wajapcha nem wau nʌm hawia, hi paat hagjö deeg pãach nemjĩir bʌ̈ daiicharam gayampa Hẽwandamag ofrendak'a deejem: pãrau anís heemjã deenaa comino heemjã deejemgui hajim. Pari mag nʌmta jũrr mag ley Moiseeu p'ã pʌarr gaai hag k'ãai nem wajapcharam jaau simjö haju chan k'ĩir heejã paba haajemgui hajim. Pãrau chan wir haig pãach k'apeen dʌ̈i hagpierraanaa ham dau haug k'aug paraa nʌm dʌ̈i hĩchab Hẽwandam hiekta hogdʌba hich jãg hʌ̈k'a wënʌrraju haai nʌmjã k'ĩirjuba haajemgui hajim, majã magʌmta hʌ̃rcha wauju haai nʌmta. Magnaan chad tagam nem pãachdëu wau nʌm pʌaba hich jãg dee wënʌrraju haai nʌm. iMaagwai hedjã higwia k'ãijã nem wauju ha hiek'a simuan mag hedjã higwiapai k'aba Hẽwandam higwiapata hiek'a sim, chi hedjã Hẽwandam k'u juupjem haawai. Mag hi k'u juupjem higwiapa hiek'aawai hich Hẽwandam higwiapata hiek'a sĩebahab hajim hamag. =hsMaagwai chi Hẽwandamag jëeujem di higwia nem wauju ha hiek'a simuajã sĩi mag chi di higwiapai k'aba, Hẽwandam higwiapata hiek'a sĩebahab, mag degta Hẽwandam sĩejeewai. 3g_Chi mag nasãd Haai hi jëeujem degam higwiata nem wauju ha simua chan hãba chi nasãd higwiapai k'aba, hag gaai chi ofrenda paa sim higwiapata hiek'a sĩebahab hajim. xfi¡K'augabnaan! ¿Magan pãragan chi nasãd k'ãaijã chi ofrendata wajapcha sĩeb? Nemchaai hich happai chan wajaug chuk'u simgui hajim; hãba mag nasãd gaai hausĩubaawaita wajaug haadëp sĩebahab, Hẽwandamau hich dënk'a hat'aawai. e/Pãar hiek hĩchab mag “Sĩi chi Haai hi jëeujem deg nemchaain p'aag nasãdjö wau sim higwia nem wauju hatarr wauba hawiajã hidëu mag sim” hanʌm. “Pari mag nasãd gaai ofrenda sim higwiata nem wauju habarmʌn chadau hichiita waub k'aba wauju haai sim” haajem. d¡Pãran warag k'ĩirjugjã chuk'unaa dau k'augbamjöta t'ʌnʌm! Pãar k'ĩirjug paraa naak'iin, chi Haai hi jëeujem diita hajapcha sĩebahab, chi p'ĩr k'ãai. Mag sim hee sĩewaita hag heem p'ĩrjã hagjö Hẽwandam dënëg pa sĩebahab hajim. c’¡Hëh, pãran sĩi pãachjã dau k'augbamjö nʌmta hagjö dau k'augba k'it'ëem k'ʌʌn jua gaai hëudʌ harrumjö nʌmgui! hajim hamach k'ĩircha. Pãach mag nʌm gaaimuata pãar hiek mag “Haai hi jëeujem di higwia nem wauju ha hiek'atarr chadcha wauba hawiajã hidëu mag sim” ha hiek'aajemgui hajim hamag. Mamʌ jũrr “Chi Haai hi jëeujem deg p'ĩr t'ʌnʌm higwiata nem wauju ha hiek'aawain chad hichiita waub k'aba wauju haai sim” haajem, “Hẽwandam dënk'a sim higwiata mag hiek'a naawai.” 5bc’¡Hëh pãar Moiseeu ley p'ã pʌarr jawaag chi machnaan chi mag ley wajapcha hʌʌrk'aajem haajem k'ʌʌn dʌ̈i! Pãachdëuta Hẽwandam hipierraacha nʌm hawi pãach dënjö hʌ̈k'api hawaag warp'am magwe jaau wënʌrraajemgui hajim. Mamʌ mag nʌmʌn, chadcha pãach hiek hʌ̈k'abaadee pãach k'ãaijã hat'uuchata k'aibag paapʌ̈imaajem, pãachjö hamjã Hẽwandamau k'ĩmie durr bark'ʌʌiju hayaa hamk'ĩir. a+’¡Hëh, hapdurr, pãar chi machnaan dʌ̈i Moiseeu p'ã pʌarr hiek hajapcha hʌʌrk'aajem haajem k'ʌʌn! Pãraun sĩita k'oopaa hʌʌin juagam nemdamjã k'echt'ʌg haumaajerramgui hajim; magnaata sëuk'a warag ham kõit Hẽwandamag jëeu nʌʌ haajerram, juau hogt'om pãach magba nʌm hamk'ĩir. Mamʌ pãach jãg nʌm paar jũrr Hẽwandamau hĩchab pãar gaai jua k'ʌabajugui ha jaaujim.] k`O Maimua mag hiek'ak'agmamua magjim: ’¡Hëh, pãarjã hagjö chi machnaan dʌ̈i Moiseeu p'ã pʌatarr hiek wajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌn! Pãran pãachdëuta hʌ̃rcha Hẽwandam hiek k'ap'ʌm hanʌmta Hẽwandam haar höbërjujã k'augba nʌmgui hajim, pãachdëu hʌ̈k'aba nʌm gaaimua. Mamʌ mag nʌmta hõrau hi haar höbërju hẽk'aawaijã warag chi höbeerjem döig chawag k'echeu hahauk'amjö haajem, hõor k'ũgur wai nʌmua, Hẽwandam hiek hʌ̈k'apimaaugau. [ _} Mua mag chirʌmʌn, har hamach t'öwia chik'am dʌ̈i hat'uu haajem k'ʌʌn mʌg hatag paawai jũrr Hẽwandamag chaigpa hoo sĩsid haju haawaita mag chirʌm; maimua har mag hamach dʌ̈i hat'uu nʌmjã bʌ̃ʌrjã ham hichaaur haba sĩi warag serbiibamjö haajerr k'ʌʌnta jũrr Hẽwandamau warm k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai hapiju haawaita mag chirʌmgui hajim hich Jesuu. C^ Magju k'ãai hãb k'ãijã pãar hee hichta chi pörk'am k'õsi sim k'ai, warag t'umaam k'ʌʌn chogk'aju haai sim. Mag nʌm haigta Hẽwandamau hoowai chi wajapcharamk'a simgui hajim. ]) Hãba mʌch chi Cristopaita pãar Pörk'a chiraawai, hoob pãachigjã “maach pör” hapimiet hajim, dich k'apeen hãba t'ʌnʌm k'ʌʌnag. 8\i Pãar Haaijã hãbpaita wai nʌm; ma hʌ̃gt'ar sĩejemʌu. Magua, mʌig heegar chan pãach garmuajã hoob parhoobam k'ʌʌnag Hẽwandamagamjö “haai” hichëmiet hajim. n[UMag jajawagmamua, ’Pari pãar mʌ dʌ̈i k'apeerk'a nʌm k'ʌʌn chan mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua t'um hagdaujöpai naawai, pãachig “maestro” hapiju k'aba nʌmgui hajim, chik'amnag. Mʌʌta pãar Maestroou hajim. Z#Magnaa kaaijã hee hõrau hamach saludaawaijã hamaun hamach t'ö hiek'apinaa hamachig maestro hapim k'õsita sĩerrjëemgui ha jaaumajim. LYHõor k'apanag hee t'ach k'oowai, wa sĩi Hẽwandam hiek jaaujem deg k'ãijã biirdʌawai, hamachta sie wajapcharam gaai juupjemgui hajim, hõor k'ĩirp'ee t'umaam k'ʌʌnag hamach hoomk'ĩir. JX Ham nem waubaadëmʌn, hõrag sĩi hamach hoomk'ĩirpaita nem wau sĩerrjëem, hamachdëuta wajapcha Hẽwandam hiek hʌ̈k'a naawai hi dʌ̈i wajapcha nʌm hamk'ĩir. Hamach mag nʌm hawi, Hẽwandam hiek p'ã sĩsidʌm gayamjã jũrr deeum gaai p'ãnaa, chʌdam gaai hẽupʌ̈inaa, hamach piudau gaai jʌ̃pʌ̈inaa dag gaaijã jũapʌ̈imaajemgui hajim. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hamach k'ajũahi gaaijã nem bäbärgta jijiraa jũajemgui hajim. WMagnaa nem jawaagjã hamachdëu nem jaaum haigta jaau sĩerrjëem. Jãg nʌm haig hõor hʌ̃r nem chʌk'ʌmta jiirpʌ̈pʌ̈ik'amjöta naabahab hajim, hõrau wauju k'aba hatcha p'it'urgk'amta waupi jaauwai. Hõrag mag nem jaauwaijã hamaun hamach hipierraata hapi nʌm, mamʌ mag nʌm chan hamachdëujã hamachdëu nem jaau nʌmjö waujöjöopaijã k'aba nʌmta mag sĩerrjëemgui hajim. VMagua hamau jaau nʌm hũrnaa pãachig jajaauk'am hipierraa habat. Mamʌ hoob hamau haajemjö chan hamiet hajim. Jãk'ʌʌnan hamach hipaarmua Hẽwandam dau na hajap'a nem waupi jajaau haajemta hamachdëu chan hamachdëu jaau nʌmjö nem wauba sĩerrjëem. _U7—Chi machnaanta fariseonaan dʌ̈i Moiseeu ley p'ã pʌarr jaaujem k'ʌʌnau. OT Magtarr k'ur Jesuu hõragjã hũrmk'ĩir hiek'amamua maragjã magjim: 7Sg.Mamʌ par hirua mamagk'amjã hãbmuajã bʌ̈dam hãbjã jʌ̃ʌ haba haajeejim. Magtarr haigmua hatag ni hãbmuajã tag hirig hiek chigaapaijã jëeuba haajeejim.!R;-Mag hich David k'ararrauchajã Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr higwi “maach Pör” ha hiek'atarrta, ¿jãga pãar hiek mag hí David chaain hewagam k'ʌʌn dënpai haju hanʌ́? Mag sĩi hi chaaipai haju hak'iin, hich paarmua mag “maach Pör” habak'amgui hajim Jesuu hamag. ^Q5,¿Pãrau k'augba nʌ, hich Hẽwandamaucha hiek'atarr Daviiu p'ãtarr? Mag hirua p'ãtarr gaai mag sim:“Maach Pör Hẽwandamau mʌ Pörög, ‘Mʌch hiek t'eeg chirʌmjö haag mʌ dʌ̈i hãba mʌ juachaar gar jupbá’ hajim ‘pʌch hoomap'a haajem k'ʌʌn t'um mua pʌch jua hee pʌrk'a dee nʌm hora.’ ” (Sal. 110:1) P+Magbaata hich Jesuu hamag, —¿Pari jãga mag David chaain hewagam k'ʌʌn dën habarju, hich Daviiujã mag hich Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr higwi hi Pör ha hiek'atarrta? Hirua mag hiek'aawai, ¿hich Hẽwandam Hak'arauta mag hiek'apibajĩ? hajim. O*Jesuu hamag, —Pãrau mag hõor peerdʌ hawaag Mesías hanʌm bëeju hig hiyʌ̈ʌ haawai, ¿k'ai chaai haju k'ai ha k'ĩirjuba haajẽ? ha jëeujim. Magbaawai hamachdëu, —Jãan warrgar jöoi David k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌnauta hoodeejugui hajierram. FN)Mag chi fariseonaan hagt'a hãba biirdʌ t'ʌnʌm hee, 2M](Moiseeu ley p'ã pʌarr t'um tagam k'ʌʌn hagjö Hẽwandam hi jaaumienau jaaujerrpa mʌk'ʌʌn dau numiim gaaimuata höbërdʌtk'a nʌm. Mʌk'ʌʌn numiita wajap'a hʌʌrk'a simʌn magan tagam k'ʌʌn hʌʌrk'api jaau simjã t'um hʌʌrk'a simgui hajim hich Jesuu. ¿Mesías k'ai hiewaa hajĩ? L''Magnaa deeu hichdëupai, Hãb hagjö hich hagjöpaimʌʌ simgui hajim. Ma sĩi “Pʌch k'apeenjã wir haig pʌchjö daupii habá” ha sim. WK'&Tagam ley hʌʌrk'api jaau nʌm k'ãaijã maata chi wajapcharamʌugui hajim. (JI%Magbaawai Jesuu hirig, —Chi wajapcharamʌn, “Maach Hẽwandam sĩi par hiiupai k'aba, pʌch t'ãrauchata k'õsi habá” ha p'ã simʌu hajim hirig. BI}$—Maestro, Moiseeu ley p'ã pʌatarr gaai, ¿chijãg hiekta tagam k'ʌʌn k'ãaijã chi wajapcharamʌ́wa? ¿K'anta hʌ̃rʌʌcha Hẽwandamau maachig waupim k'õsi sĩ? hajim hirig. aH;#hãb ham heem Moiseeu ley p'ã pʌatarr jawaag chi mach hich Jesús haig bëewi hirig, G"Jesuu mag saduceonaan warre k'ĩupaa sĩubarm fariseonaanau hoobaawai, jũrr hamaun chadau hi p'it'urg chuk'u pʌr hauju hawi, F!Mag nem jaaumam hũrwia, chadcha t'um chi hũrmam k'ʌʌn jʌ̃gderraa naajim. Hẽwandamau nem waupi jaau sim chi wajapcharam E1 “Hichta jöoingar jöoi Abrán k'ararr Hẽwandam hanaa hĩchab jöoi Isá k'ararr hag Hẽwandamau maimua Jacob k'ararr dënjã hagjö” ha sim? Hirua mag mak'ʌʌn jöoin hagt'a meeba nʌmjö hiek'atarr haawai Hẽwandam chan hoob mag chi k'ëcham k'ʌʌn Hẽwandam k'abam. Hẽwandaman chi hiwam k'ʌʌn Hẽwandamaugui hajim. Hirigan nawe k'ëchtarr k'ʌʌn hawiajã hagt'a hiiu nʌmgui hajim. D}¿Pãrau hooba haajẽ, Hẽwandamau hich hiek p'ãpitarr gaai mag hõor hötarr k'ʌʌn deeu hiiu p'iidʌtk'aju higwi, ;CoMeetarr k'ʌʌndam t'umaa hiiu p'iidʌtk'a p'öbaadëm chan bʌ̃ʌrjã jua pʌpʌr habajugui hajim, ya ham hʌ̃gt'arm Hẽwandam chognaan t'ʌnʌm k'ʌʌnjö nʌisiju haawai. =BsMagbaata hũr nʌm jʌ̃g heyaa Jesuu hamag, —Pãran hok'oota hiek'a nʌmgui hajim, Hẽwandam hiek p'ã sĩsidʌm gaai jaau simta hi jua t'eegjã k'augbata hiek'a naawai. A Mag hãbam hʌʌiraupai hãbam k'od happai siete p'ëpʌ̈itarr haawai mʌg hatag t'umaam k'ʌʌn hiiu p'iidʌtk'abarm hedjã, ¿mag hʌʌi chijãg dënk'a sĩsijuma, chi nacha hautarr dën wa hẽudeegam k'ʌʌn dën? ha jëeujierram hirig, juau hogt'om. B@Maimua ya hãbmiecha paawai chi hʌʌijã meejim haajem. E?Pari majã pöd hag dʌ̈i chaai hooba meejim haajem. Hich mag hewagam k'ʌʌnjã hãbam hʌʌiraupai warm meemam hẽudee t'eg hahaugmamua mag siete narr t'um t'egdʌpʌ̈ijim hanaabá. R>Maimua hamachdëupai warag hirig nem hĩgk'amamua magjierram: ’Biek hãb mʌig maach meeun hee hemk'ooin siete naajim haajem, hãbam k'od happai. Ham naam chi nacharamua hʌʌi hauwia chaaijã chuk'u meejim haajem. Magbaawai hag hẽudeemua hich k'ojaaupai wir haig haujim haajem, hich naam t'ʌ̃r hok'oopimaaugau hawi. r=]—Maestro, jöoi Moisés k'ararrau Hẽwandam hiek p'ã pʌarr gaai jaauwai, woun hãb hʌʌi wai simta chaaijã chuk'u meemʌn, magan mag chi meetarr k'od hãbam wai sim k'ai, magua hich k'ojaau hauju haai sim ha sim, hag dʌ̈i hich naamʌu chaain hooba harr haawai jũrr hi hat'ee hoo deeg, mag hoo deebarm hi chaaink'a nʌisimk'ĩir hajierram hirig. <Hich mag hedcha hĩchab saduceonaan heem k'ʌʌnjã hagjö Jesús haig bëejierram. Mag saduceonaanau jaauwai, maach meebaadëm chan maach hak'aar tag hiiuba haajem haajem. Hamach mag nem jaau sĩerrjëem gaaimua, hiyʌ̈ʌmamua juau hogt'om hirig magjierram: 3;_Hamachig mag hiek'abapäaiwai sĩi jʌ̃gderraa nʌm hiek'au warag hamachta k'ĩu hërëubaadëjim. Hẽwandam chan hoob mag chi k'ëcham k'ʌʌn Hẽwandam k'abam X:)Magbaa hamachdëu, —Romaam rey César k'ĩir k'abahab hajierram, hich t'ʌ̃r dʌ̈i. Magbaawaita Jesuu hamag, —Mag k'ai magan reíg hich paat deenaa Hẽwandamagjã hagjö hich paat deebat hajim. z9mMag hichig denario hãb hoopibaawai, —Pãrau hoowai, ¿k'ai k'ĩirta k'ai t'ʌ̃r dʌ̈i hag gaai sĩ? hajim. 8Magnaa, Mʌrʌg hoopibat hajim, k'aniuta pãrau dëbpaar p'aagjẽ. Magbaa hirig p'atk'on denario hanʌm hãb hoopijierram. X7)Pari Jesuu ya mag ham hibëpwi k'ĩirju nʌmjã k'ap'ʌ sĩerr haawai jũrr hich garmua hamag, —Pãraun pãach k'augbampii naabma, ¿k'ant'ee pãrau jãg mʌ himeraa pʌr hauju hẽk'a nʌma? hajim. N6Magua marau pʌrʌg jëeum hig nʌm: ¿Pua hoowai chadcha maach meeun judionaanaujã durrpierram k'ʌʌn rey Roma sĩejemʌgta impuesto p'agju haai nʌ, wa p'agju k'aba nʌ? haichëjierram hirig. 5Mag ya hibëpwi narr haawai hamach hee hamach higar narr k'ʌʌn heem pʌ̈ijierram, deeum k'ʌʌn hagjö chi rey Herodes higar narr k'ʌʌn dʌ̈i. Mag hamach pʌ̈ibaawai bëewi magchëjierram: —Maestro, marau k'ap'ʌ nʌm, pua chadcha hag heyaata nem jaaunaa hĩchab jãgata haju haai nʌ ha jaaujem, Hẽwandamau nem jaau sim heyaa wënʌrraag. Pua chan sĩi hõrau hamachdëu nem jaaum haig nem jaau nʌmʌgjã pʌch k'ũgurpiba wa sĩi pʌchdëu hoowai magjöo habaawai hag bʌ̈rre sĩi magau haba haajem. W4'Pari mag hirua nem hĩgk'a sim hamach jʌ̃gaagaa k'aba haawai fariseonaan hamach hap hiek'awi hibëpjierram haajem, jãga Jesús hich hiek'a sim gaaimuapai himeraa pʌr hawaag hawi hirig jëeucheeg. c3?Mag nem hĩgk'aadam jaauwia hich Jesuupai, ’Hʌ̃gt'ar höbërjujã mag p'iesta hee hõor pöm t'ʌ̃rk'ʌʌiwia k'apan k'aba bëetarrjöta sim hajim. Hẽwandamaun hich haar hõor pömta wëtpim k'õsi sim, mamʌ chi chadcha höbërju k'ʌʌn chan k'apan k'abata durrumgui hajim. Reígjã deenaa Hẽwandamagjã hich paat deepi jaautarr 23 Mag par jëeu hahauk'amjã hich hiek hʌ̈k'aba habaawai mes gaai t'ëp paa narr k'ʌʌnagta, “Hi bʌ̈ dʌ̈i juapa bʌʌrnaa daaugajãr k'ĩchag hee barbapʌ̈it” hajim hanʌm chi reíu, “hi gaai wajaugau hicharaucha bĩenaa hich mag hagäa hagäa sĩerramk'ĩir.” c1? Magbaawai chi reíu hirig, “¿Pʌ jãga jãg warm k'ʌʌnjö p'iesta heem k'ajũa jũaba simta mʌig dubjĩ?” hajim hanʌm hirig. Pari magʌmjã bʌ̃ʌrjã hi hiek jʌ̃ʌ haba, hichig k'abamjö sĩsijim hanʌm. e0C Maimua mag hõor t'umaa deg paauk'apinaa chi reíu hoon maawaijãh, bëe nʌm k'ʌʌnag jũamk'ĩir hawia hirua k'ajũa p'ëderrjã jũaba, woun hãb hag hee sĩerrau sĩi parhoobam k'ajũata jũa sim hooimajim hanʌm. m/S Magbaa chadcha chi chognaan wëtwi kaaijã hee hamachdëu hoomam k'ʌʌn t'umaa haibëejierram hanaabá, hõor wäjäaun dʌ̈i chi k'aigbam k'ʌʌnpa. Deg pachënaa hoowai sĩi dijã pöm simta hõrau p'ẽu wëjoojim hanʌm. %.C “Jãgan jãgbarpí kaaijã hee wëtwi mʌ chaai jua pʌr nʌm p'iesta hee bëemk'ĩir, t'um pãachdëu hoomam k'ʌʌnag jaaupetat” hajim hanʌm hamag. ^-5Maimuan chadau deeu hich chognaanag, “Nemen t'um k'ĩir k'aug t'ʌnʌm, jua pʌrju p'iesta hat'ee; pari chi t'ʌ̃rpʌ̈itarr k'ʌʌn chadcha chi bëeju k'ʌʌn k'aba harr haawai ham bëebajierramgui” hajim. *,MMagbaawai chi reíu k'ĩir machgau hich soldaaunag mag hich chognaan k'ëchtarr k'ʌʌnjã hagjö k'ëchpi jaaunaa ham p'öbörjã warre hörpi jaaujim haajem. +7Maimua hãaur k'ʌʌnau warag mag chi rey hiek jaau wënʌrrarr k'ʌʌn pʌr haunaa parhooba ham gaai mas waunaa warag k'ëchpʌ̈ijierram hanaabá. _*7Pari par mag deeu hiek jaaupʌ̈itarrjã bëebajierram hanaabá. Mag chi bëeju harr k'ʌʌn heem hãaur k'ʌʌn warag hamach nemjĩir hoon hërëubaadee tagam k'ʌʌn pogk'a hamach p'idag hee wëtjierram haajem. })sMagbaawai jũrr deeum k'ʌʌn pʌ̈iwia hamag, “ ‘T'achin ya sĩi k'öjupaita sim, mʌch nemchaain hõtpaa wai chirarr k'ëch hauwi haata wau t'ʌnʌm; jua pʌr nʌm p'iesta hee wëttarrau’ ha jaaubat” ha jaaupʌ̈imajim haajem hamag. o(WMag p'iesta hee bëemk'ĩir ya hõrag jaauk'a t'ʌnarr haawai hag hed pabaadee chi reíu deeu hich chognaan pʌ̈ijim haajem, mag bëeju harr k'ʌʌn haar jaaubat'uurwai bëemk'ĩir. Pari mag jaaubat'urmjã bëebajierram haajem. B'}—Hẽwandamagta hamach t'ãar hee hichta chi Pörk'api nʌm k'ʌʌnan, rey hãb simua hich hiewaa jua pʌrmk'ĩir p'iesta wautarr hee hõor bëetarr k'ʌʌnjöta nʌmgui hajim. C& Maimua deeu nem hĩgk'amamua hõrag nem jaaumamua magjim: %.Mag hamach k'ĩir hiek'a simta k'aug hat'aawai jũrr hichta pʌr harram k'õchk'a p'öbaadëjim. Pari Jesuu chadcha Hẽwandamau nem jaaupi simta jaau nʌrrʌm t'umaam k'ʌʌnau k'ap'ʌ narr haawai hamachta jũrr k'aigbaju k'ĩirjuwi hi chig habajierram.C$-Mamʌ mag hirua jajawagmam hũrwi p'adnaan chi pörnaanau Moiseeu p'ã pʌatarr wajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌn dʌ̈imua k'aug hat'ajierram, hamachdëu hich hiseg nʌmta jaau sim. /#W,Maimua mag mua dihãd ha chirʌmjã mʌch higwiapaita mag chirʌmgui hajim. Chi mʌ hiek hʌ̈k'aba sim wounan, juau hogt'om mag dibig hʌ̃r burrwi hichdëupai hich gaai mas wau simjöta sim; maimua mag hʌ̈k'aba nʌrrʌmta meemʌn, jũrr mʌ mag dibig pömaamjö chirʌmta hi hʌ̃r buudimamjö hajugui hajim. Jesuu mag sĩerran mag hi hiek hʌ̈k'aba sim meebaadeewai warre k'ĩmie durr barpʌ̈ijuuta jaau sĩejim.] i"K+Magua mua pãrag mag chirʌmgui hajim: Hẽwandam pãar t'ãar hee hichta chi Pörk'aju hatarr chi Pör k'aba, deeum k'ʌʌn judionaan k'abam k'ʌʌn hichdëu k'õsi simjö nem wauju k'ʌʌn dʌ̈ita ham Pörk'aju hajim. [ >!u*Hamachdëu magbaawaita Jesuu hamag magjim: —¿Pãrau chan bʌ̃ʌrjã Hẽwandamau hich hi jaaumienag hich hiek p'ãpitarr gaai jaau sĩsidʌm t'ʌ̃ʌrwai hooba haajeeb,“Di hëu narr k'ʌʌnau hisegtarr dibigta jũrr chi dihãd jãrramk'a sĩsim” ha sim?“Hẽwandam maach Pöröuta mag dibig wajap'amjö hapi sĩewai hõrau hoowaijã hʌ̈uuta hoo nʌm” ha sim, hich hiek gaai jaauwai. (Sal. 118:22-23) K )Magbaa hamachdëu, —Mag hamach k'aibag sĩsidʌm paar hamachdëu warm k'ʌʌn dʌ̈i haajerrjö hamach dënjö ham dau haug k'augba, hirua hagjö ham k'ëchpʌ̈ijuuta. Magnaa jũrr chadcha hichig p'agju k'ʌʌnagta hirua alquilaa pʌajugui hajierram, hag jaar paawaijã chi nemjõdam hichig hich paat deemk'ĩir. -(Mag jaaunaa jũrr hich hiek hũr narr k'ʌʌnagta, hichdëu nem hĩgk'atarr higwi, ’Pãrau k'ĩirjuawai hĩsjã hagt'a mag uvadö sim hanaa chi t'ʌa narr k'ʌʌnjã hich hak'ʌʌnpai hak'iin, ¿jãgaju k'ai jöoirau magʌm wounaan dʌ̈i? ha jëeujim Jesuu hamag. !'Mag, chadcha k'apanaam k'ʌʌnau pʌrp'öbaadëwi chi nemjĩirdö chaaur warp harrnaa t'õopʌ̈ijierram haajem, hich jöoi hiewaa hãba. W'&Pari warm k'ʌʌnau mag hi högk'ajujã k'ĩirjuba, sĩi warag hamach haar barpinaa, “Keena, chamʌʌta chi hiewaa haawai mʌguata mʌg hatagjã jũrr hich haai nemjĩir jʌ̃aju k'abahab” hajierram hanʌm. “Jãg sĩpí warre maadëu hi t'õopʌ̈iju, mʌg uvadö jũrr maach dënk'a hawaag” hajierram hanʌm, hamach happai. %Maimua ya hãbmiecha paawai jöoirau hich chaai pʌ̈ijim haajem. Hi k'ĩirjugan hich chaai haawai hi högk'aju hawiata pʌ̈ijiebma. )K$Magbaawai deeu jöoirau jũrr k'apanaa pʌ̈ijim haajem. Pari mak'ʌʌnjã hamach haar barpinaa chi nacha bëetarr k'ʌʌn dʌ̈i harrjöo hajierram hanaabá. hI#Pari mag chi chognaan hamach haar bardʌtk'abaimaawai, chi uva t'ʌa narr k'ʌʌnau pʌrp'öbaadëwi, hãaur k'ʌʌn gaai sĩi mas waunaa, hãaur k'ʌʌn warre k'ëchpʌ̈inaa maimua pogk'a mokoujã barmaajeejim hanaabá. "Maimua ya chi uva waaubaadëmcha k'ĩirjunaa jöoirau hich chognaan pʌ̈ijim haajem, hich paatëm hagjö hich hat'ee deepʌ̈imk'ĩir. !Maimua hich Jesuupai, ’Hũrbat, deeum nem hĩgk'aadam pãrag hĩgk'ak'imgui hajim. Maimua hĩgk'abaadëmua magjim: ’Woun hãbmua uvadö jĩirjim haajem. Mag jĩirwi, hag higaau t'uur p'ʌʌrdʌpʌ̈iwi, chi uva chö piirjʌujujã waunaa, didamjã nasãdjö hʌ̃gt'aa hëu dʌnʌʌujim haajem, hag gaaimua warp dawaa hoo p'ʌʌrdʌdʌ haag. Mag t'um wajap'a wau sĩunaa, chawag mam k'õchk'abaadeewai, chi nemjĩirdö deeum k'ʌʌnag alquilaapʌ̈iwia, hichin jũrr deeum durr warp petajim haajem. /W ¿Jãgwi mag chirʌ́? Juan chi hõor pör choomieu, jãga Hẽwandam dau na wënʌrraju haai nʌ ha jaaumam hũrwi pãrau hʌ̈k'abam daar, hamauta pãar k'ãaijã hʌ̈k'atarr haawaima. Pari pãrau magba hirua jaau nʌrrʌmjã hũrnaa hirua nem waaujerrjã pãach daúacha hoojerrta, pãach k'aibag k'ĩirjuwia Hẽwandamagjã chugpaapi jëeubajierramgui hajim hamach k'ĩircha. K'aibag sĩsidʌmta nemjĩir t'ʌa narr jMMag nem hĩgk'aadam jaauwia, haig hũr narr k'ʌʌnag jũrr, —¿Chijãgua pãrau hoowai hich hayau k'õsi sĩerrjö hi hipierraa hajĩ? ha jëeujim hich Jesuu. Magbaa, —Chi hiewaa chi jöoirau hajierram, chi cuento hũr narr k'ʌʌnau. Magbaa deeu hich Jesuupai hiek'ak'agmamua, —Roma durram gobierno hat'ee dëbpaar jëeujem k'ʌʌn chi k'aigbam k'ʌʌnta hʌʌin hamach durpa t'eegau parhooba sĩerrjëem k'ʌʌn dʌ̈i pãar k'ãai hʌ̃gt'archa höbërjugui hajim. hIMaimua jũrr hich hiewaa chi hẽudeemʌgjã hich hagjö p'idk'aan mamk'ĩir jaaujim haajem. Magbaawai maguan chadau k'õchag, “Magan mʌ p'idk'aan majugui” hajim hanʌm. Pari mag maju hatarrta chadcha mabajim haajem. 5Magbaa chi hiewaau, “Mʌ mamap'a chirʌmgui” hajim haajem. Maimua k'ĩirju sĩi hawiata, “Magan mʌ majugui” hawia majim haajem, p'idk'aan. U#Mag hichig jaauba habaawai mʌg nem hĩgk'aadam jaaujim: —Woun hãb chaain numí wai sĩejim haajem. Biek hãb chi jöoirag, “Hiewaa, hĩs mʌ uvadö hee p'idk'abamí” hajim hanʌm chi hayau. 2]Mag warag hirig jaaujujã k'augba haawai, —Marau pöd jaauju k'augbamgui hajierram. Magbaawaita hichdëu hamag, —Mua pãrag nem jëeutarr pãrau mʌrʌg jaauba haawai muajã pãrag jaaubamgui hajim, k'ai t'öwiata mua jãg nem wau chitʌ́. ¿Chijã k'ʌʌnta hʌ̃gt'ar höbërju k'ai? Pöd maadëu, “Hõrauta pʌ̈ijim” hajujã k'abamgui hajierram. Maadëu magk'iin t'umaam k'ʌʌnau hi higwia “Jãan chadcha hich Hẽwandam hi jaaumieta jãg nʌrrajim” haajeewai, heeu dëgölp hõrau maach mokou bar t'õoduk'amgui hajierram. A{—Pãrau hoowai, ¿k'aíuta Juan pʌ̈ijĩ hajim, jãg hamach k'aibag Hẽwandamag chugpaapi jaaunaa hõorjã pör choo nʌrramk'ĩir? ¿Hẽwandamau hajĩ, wa sĩi mʌg jẽb gayam k'ʌʌnau chogpʌ̈iwiata jãg nʌrrajĩwa? hajim. Magbaa hamach happai hiyʌ̈ʌ nʌmua, —Maadëu hirig, “Hẽwandamauta pʌ̈ijim” hak'iin, magan jũrr hirua maachig, “¿Jãg magʌmta pãrau hirua jaau nʌrrarr hiek hʌ̈k'abajierráma?” haju. wMagbaawai jũrr Jesuu hamag, —Magan nacha mʌrʌg jaaubat, muajã hĩchab pãrag jëeu hook'imgui hajim: Mua jëeubarm pãrau mʌrʌg jaaumʌn, magan muajã pãrag jaaujugui hajim, cha pãachdëu mʌrʌg jëeu nʌm. Magnaa chadcha hamag, Maimua bëewi deeu Jesús Haai hi jëeujem deg dubchëjim. Hi maig hõrag Hẽwandam hiek jaau sim hee, p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i judionaan Asamblea heem chi pörnaan hi haig bëewi hirig jëeuchëjierram: —¿K'ai t'öwiata jãg mʌig nem për narr k'ʌʌn pua dawag jʌr wërppʌ̈ijĩ? ¿K'aíuta jãg pʌrʌg pʌchta nem hiek t'eeg hapijĩ? Marag jaaubá hajierram. & EMag pãachdëu jëeubarmjö haju k'ap'ʌnaata pãach nem jëeuwaijã jëeumʌn, pãachdëu jëeubarm nem pãrau paarpaju ha jaaujim marag. Jesús jua t'eeg Magbaa hichdëu marag magjim: —Pãrau pãachdëu Hẽwandamag jëeuwaijã pãachdëu jëeubarmjö haju k'ĩirjunaata jëeuk'iin, mua mʌg pabʌ̈ p'uapibarmjöpaijã k'aba, hag k'ãai p'it'urcharam nemjã wauju. Jãgk'iin pãrau mʌg Olivo durrsĩigjã, “Mʌigmua mawia jũrr p'ũas hee hierrpabaad” hak'iinjã, chadcha pãachdëu hiek'abarmjö hajugui hajim, pãar hipierr. yMaachdëu mag hoobaawai dauderraa nʌm hiek'au marau hirig jëeu naajim, jãga jãg warre dëgölpta jãg p'uabaadë. s _Mag hi jãsog t'ʌnʌm hee, k'ʌd bigaau higo bʌ̈ dʌnʌm hoo hat'aawai hag gaai chi jõ simpii hawi haar hoon majim. Mamʌ hoon maawai sĩi bʌ̈ parii dʌnaajim. Mag hag gaai hooba habaa pabʌ̈ʌgta wounagamjö, —Pʌ jãg sim k'ai, jãgan mʌg hatagjã hich jãg chëba sĩerrajugui hajim. Pari hirua mag hiek'abaawai chi higo bʌ̈ warre p'uabaadëjim. 0~\}} | zJyyyx}ww/v4uUsrsr(qonml6k1j*ijhgg;fte4ddcTbaW`7_z^^}]][ZYvXWW;VV!U6TRRQP N{MMLL6KMJ>HHFED:CBBe@?>={<;598766 5 3l2v1(/}.=-,Y+**D)<('~&&%Y$#"",!& }d,q&g2h 26t]0A{3Mag hi pʌrp'öbaadëm hoobaawai maar heem k'ʌʌnau hãbmua hich espaar sʌrr ha jẽu hat'awi chi p'adnaan t'umaam k'ʌʌn pör hag chog haig sĩerr kachta hoort'ubapʌ̈ijim. * M2Magbaa Jesuu hirig, —Pʌch hõor hawaan bëetarr jöpai pʌr hat'aad perá hajim. Magbaawai tagam k'ʌʌnau dʌ̈i haig bëewi Jesús pʌrp'öbaadëjim. 6 e1hich dʌ̈i wënʌrrʌm k'ʌʌn dak'ĩraa hichdëu jaautarrjö Jesús dʌ̈i hãba dʌnʌʌuwimawi hirig, —Maestro, ¿jãgpai chirʌ́? hanaa hi k'ĩir hʌ̃ʌ hat'ajim.  50Mag chadcha hõor pochag bëewi ya chi Judaau hag nawe, “Nau mua pãach dak'ĩir k'ĩir hʌ̃ʌ hat'amta pʌr hat'at” ha jaau wai sĩerr haawai q [/Mag maar haig bëewi hagt'a hich Jesús maar dʌ̈i hiyʌ̈ʌ dʌnʌm hee, hich mag maach hi k'apeen doce narr heem hãb Judas hanʌmta hõor pochag hurajim. Mag wëdurum k'ʌʌnan hãaur k'ʌʌn espaar jua panhap'a bëe t'ʌnaawai tagam k'ʌʌn pa dʌ̈ijã bëe t'ʌnaajim. Mak'ʌʌn, p'adnaanau jöoin chi pörnaan dʌ̈imua pʌ̈itarr k'ʌʌn hajim. > u.P'iidʌtk'abat'ʌ̃, maimua maach k'apeen haar wëttarraugui hajim hanʌm. Mʌ hoomap'am k'ʌʌnag mʌ pʌr deeju wounan ya dakpa hurumgui hajim hanʌm hamag. Jesús pʌr harrtarr xi-Maimua hũwaai hoon bëewaijã hagt'a hich k'apeen k'ãidʌtk'a t'ʌnʌm hoobaichee hamag, —¿Hagt'a pãar sĩi k'ãi gaaita nʌ? hajim hanʌm. Ya pekau pöm sĩsidʌm k'ʌʌnag mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa pʌr deeju hora pabaichëbahab. 1[,Mag k'ãidʌtk'a t'ʌnʌm hoobaichee deeu hich sĩerr haar mawia hich hag hiekpai deeu hich Hayag jajawagmajim haajem. Ma biek t'ãrjupam hajim haajem, mag jëeu sim. :m+Mag jëeu sĩi hawi deeu ham hoon bëewaijãh, mag hi k'apeen hirua p'ë harrtarr k'ʌʌn dap'ökgau pödjã dau hẽeba sĩi k'ãidʌtk'a t'ʌnʌmta hoochëjim hanaabá. 5c*Maimua hichin deeu hũwaai mawia jëeubaadëmua hich Hayag, “Tata, pua mʌ mʌg dau haug waupibaju hayaa hak'iin hʌ̈u hak'amgui” ha k'itaajeejim hanʌm; “mamʌ hichiita mʌ hap'ʌʌ haju haai chirʌm k'ai, hagjö hʌ̈u sim. Mʌ dʌ̈i pʌchdëu ham haig habá” ha jëeumajim haajem. zm)Jãg k'ãi nʌʌ haju k'ãai Hẽwandamagta jëeu nʌʌ habat'ʌ̃ hajim hanʌm, dösãtag hʌdʌʌr pãach t'ʌ haupim hugua. Mua hoowai pãrau pãach hödiiwan chadcha jëeum k'õsi durrumta, pari dap'ökgauta pödbam hajim haajem hamag. T!(Mag hich Hayag jëeu sĩi hawi ham hoon bëejim haajem. Maimua hoocheewai ham k'ãi nʌmta hoochëjim hanaabá. Magbaawai Pedroogta, —Pãar chan horadam hãbjãta mʌ dʌ̈i dauk'ana k'aba nʌm. U#'Hamag mag jaau pʌawi hichin ham bigaau ham warp'aapai sĩeimajim haajem. Magnaa jẽk'ʌt t'ʌk'öonaa k'ĩeb jẽb gaai dagau dʌrnaa hʌ̃gt'aag jëeumamua, “Tata, pua k'õs hak'iin, hatcha mʌ dau hap'ʌʌ hapibak'amgui” hajim hanʌm. “Deeum nem waubarmuajã hagjö hõor peerdʌ hauju hayaa hak'iin, mʌ gaai machag mʌgcha hãwatbak'am. Pari mʌchdëu k'õsi chirʌmjö k'aba, pʌchdëu k'õsimjöta mʌ dʌ̈i habá” ha jëeumajim haajem. W'&Mag simua hamag, —Mʌʌn dëgölp gaai machgau hök'ĩirjuuga haadëm; hãba mʌch t'õjuuta k'ĩirju chirʌmgui hajim. Pãar mʌig nʌisit, mamʌ mʌ dʌ̈i dauk'ana habat. Hoob k'ãimiet hajim hanʌm. #?%Maimua t'ãrjuppaim k'ʌʌn dʌ̈i petajim. Mag hich dʌ̈i p'ë harrtarr k'ʌʌn hãb Pedro hajim, maimua tagam k'ʌʌn numí jöoi Zebedeo chaain hajim, Santiago Juan dʌ̈i. Mam paauk'abaimaawai ham hiek hök'ĩirjuuga haadëmua gaai machaaga haadëjim haajem, chi Jesús. 7$Maigmua jũrr nemjĩirdö Getsemaní hanʌmʌg maar p'ë harrjim. Maimua mam barwi, —Mʌig nʌisit, mʌ chum hʌ̃gt'aag jëwaak'emgui hajim. 1~[#Mamʌ Jesuu hichig magbaawai chará warag Pedroou hirig, —Pʌ t'õbaimam haar dʌ̈i t'õimaju hawiajã mua chan pʌ k'augba chitʌm ha hiek'abamgui hajim. Hirua magbarm dʌ̈i maach chi k'apeenaujã t'umaam k'ʌʌnau hich mag hiek'ajim. Nemjĩirdö Getsemaní hanʌm hee Jesús oraatarr .}U"Magbaa Jesuu jũrr, —Pedro, cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au nau hãt'ãrr bĩeju nawe biek t'ãrjup pua hõrag bʌ̃ʌrjã mʌ k'augba chitʌm hajuwai hajim. |w!Magbaawaita Pedroou jũrr hirig, —T'umaam k'ʌʌnau pʌch hap barpʌawiajã mua chan pʌ barpʌabamgui hajim. j{M Mamʌ hũwaai p'iidʌwia mʌch hiiu chirsiewai pãar na mawia Galilea chiraimajugui ha jaaujim. cz?Mam panaa Jesuu marag, —Hẽwandam hiek p'ã sim gaai, “Mua chi pastor t'õobapäaiwai chi ovejanaandam parhooba haaidʌju” ha simjö, hĩsim hedaar pãrau mʌ mʌch hap barpʌawi t'umaa haaidʌtk'ajugui hajim. MyMag maach hich dʌ̈i hãba wënʌrraajerr k'ʌʌn hich dʌ̈i hãba mes gaai hiyʌ̈ʌ t'ach k'ö haaipawi, meuk'aarjã Hẽwandam hiek Salmos hanʌm gayam hauwia, Olivo durrsĩig wëtjim. bx=Pari mʌg döbarmjö chan tag döba, hãba mʌchta mʌch Hayau t'umaam k'ʌʌn Pörk'apibarm hedta deeu hũwaai pãar dʌ̈i döjugui hajim. Pari mag hed maach hoobarm chan hĩsimjöpai k'aba, honeechata haju, nem t'ʌnʌm t'um chi hiiur haju haawai ha jaaujim hich Jesuu maachigcha. Jesuu jaauwai Pedroou bʌ̃ʌrjã hi k'augbam haju jaautarr qw[Mʌg jarr heem vinodam döbarmta warrgarwe Hẽwandamau hõor dʌ̈i hiek deeju haajerrau. Mamʌ mʌg hiek'an hiek hiiuriugui hajim. Mʌ bag mʌg vinojö k'itʌm hãrbarmuata Hẽwandamau hõor k'aibag t'um chugpaa haujugui hajim. OvMaimua jũrr vino jarrdam hauwi, hag paarjã hagjö Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa deeu marag hʌapʌ̈ijim. Magnaa, —Döbat, mʌʌn mʌ bagau; hich jãg hãbam jarr heepai döpetat hajim. MuMag hiyʌ̈ʌ t'ach k'ö nʌmua Jesuu pandam jua hee haunaa, Hẽwandamag hag paar hʌ̈u hajim hanaa k'õreunaa marag hʌapʌ̈ijim. Magnaa, —K'öbat, mʌ mʌ morou hajim, chi pan higwi. PtMagbaawai Judaau hichdëu k'abajim hamk'ĩir, —Maestro, hĩsin mua k'ãijãa hagam hajim. Magbaa Jesuu hirig, —Chadcha pʌchdëu k'abá pua k'ap'ʌ jaaubapʌ̈im; pʌchdëu k'abahab hajim. +sOMagnaa hichdëu, —Hoo nʌm dau heyaa Hemk'ooi Hiewaa chadcha Hẽwandam hiek p'ã sĩsidʌm gaai jaau simjö wajapp'a dau haug wawaagpaama hajim. Pari hapk'iitʌ mʌ mag hap'ʌʌ hamk'ĩir wir haig mʌ përtarr woun. Jãgʌm wounaan t'aababa harr hak'iin hʌ̈ucha hak'amgui hajim. +rOMag jũrram k'ʌʌnau hichig jëjëeu k'aawai magjim: —Chi mag wir haig mʌ k'aibag waujuun nau mʌ dʌ̈i hãbam t'ëp hee pan sĩ k'öbarmʌugui hajim. (qIMag hũrbaawai, chadcha maar hök'ĩirjuu hap'öbaadëjim. Mag nʌm hiek'au jũrram k'ʌʌnau hirig, “Señor, hĩsin mua k'ãijãa hagam” haajeejim. =psMag hãba k'ö nʌmuata hichdëu marag magjim: —Cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au mʌig maach hãba nʌm k'ʌʌn hee hãbmua wir haig mʌ hoomap'am k'ʌʌnag mʌ pʌr deeju hajim. o9Maimua hich hẽudee hök'arta bëewi, ya k'ĩsu haadëm hee maach doce hi dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn t'um hãba hi dʌ̈i t'ach k'ö naajim. &nEMagbaawai chadcha hichdëu jaautarrjö, maar k'apeenau wëtwi, hichdëu jaaupʌ̈itarrjö jaauwimawi, hi na mag nemk'oo jaram ovejadam wauwimajierram. 4maMag hichig jëeubaawai hichdëu marag, —Jerusalén woun hãb sim haar hërëubaadët hajim. Maimua magʌg mua jaaupʌ̈i chirʌm habat: “Ya mʌch t'õju gayaa pamaawai, pʌ di haigta nemk'oo jaram ovejadam wauwi pãar dʌ̈i hãba k'öm k'õsi chirʌm” habat hajim chi wëtju k'ʌʌnag. l#Maach jöoin hi haawai pan levadura chuk'u wauwia k'oojem hag seman hee ya warrpem k'ãai hãb hãspa hëebaadëm hed maach hich dʌ̈i wënʌrraajem k'ʌʌnauta marau hich Jesuug, —¿Jamta nemk'oo jaram ovejadam t'õonaa k'ö nʌ? ha jëeu naajim, k'ap haag. %kCMagtarr haigmua Judaan sĩi hãba p'adnaan chi pörnaanag Jesús pʌr deejuuta hẽk'a nʌrraajeejim. Hãbmiecha Jesús hich k'apeen dʌ̈i t'ach k'ötarr j}hamag, —Mua pãachig Jesús pʌr deebaawai, ¿pãrau k'arr mʌrʌg p'ag nʌ? haimajim haajem. Magbaawai hamachdëu, —Marau pʌrʌg treinta piezas deejugui hajim hanaabá. Magbaawai chadcha hich magʌm gaai hi hëugar hi përpʌ̈ijim hanaabá. i3Maach hi k'apeen hi dʌ̈i doce hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌn hee hãb Judas Iscariote ha t'ʌ̃r sĩerrau p'adnaan chi pörnaan haar mawia .hU Cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au mʌg hatag pawiajã durrpierr Hẽwandamau hõor peerdʌajem hiek jaau wënʌrrʌm dʌ̈i hĩchab mʌg hʌʌirau mʌ dʌ̈i mʌgbarmjã jaaub k'aba jaaujugui hajim. Mag, hooba harr k'ʌʌnaujã hĩchab hi hiigjeeju ha jaaujim hich Jesuu. Judaau Jesús përtarr 3g_ Mʌg hʌʌirau jʌ̃gdeeu mʌg mʌ k'ooibarmʌn maach jöoin hi haawai maach meeunau haajemjö mʌ hauk'ërju hedam hat'ee hag nawe ya mʌ k'a p'uur sim k'abahab hajim. f7 Mʌig heegar dau hap'ʌʌ k'it'ëem k'ʌʌnan pãrau hich jãg pãach dʌ̈i hoo wai wënʌrraju, mamʌ mʌ chan tag pãar k'ĩir chitabamgui hajim. Mamʌ ham mag hiek'a nʌm hich Jesuu hũr sĩerr haawai, —¿K'ant'eeta pãrau chik'am k'ĩir naaupi nʌma? Hirua hʌ̈uta jʌ̃gdeeu mʌ pör k'ooi sĩebahab hajim hamag. xdi nem parhẽpag përpʌ̈iwi hag p'atk'onau dau hap'ʌʌm k'ʌʌndamag hʌ̈u nemdam hau deeju hãb sĩerrtá. fcEMag hi pör hee choobapʌ̈im hoobaawai maach chi Jesús dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌn hee hãaur k'ʌʌn mʌ k'apeen meeuk'a p'öbaadëwi, —¿K'ant'eeta jãg jʌ̃gdee parhẽpagk'am sĩi hãr choobapʌ̈ima? hajierram, bwMag di haig mes gaai hi t'ach k'ö hoo simta, hʌʌi hãb jʌ̃gdee didam durrk'udau alabastro hanʌm dën boteedidam wau k'itʌm dʌ̈i dubchëjim. Mag jʌ̃gdee nem parhẽpaaga sĩerrʌm. Mag waibëewi Jesús pör hee sĩi choopʌ̈ichëjim. 7agMag nʌm hee Jesús woundam Simón hanʌm di haig sĩejim, Betania p'öbör hee. Hich mag Simón hanʌmpai hibʌʌr wauwi “p'ĩe paraa k'itarr” ha t'ʌ̃ʌrjeejim. `Mamʌ mag hi t'õopʌ̈yaag hẽk'a nʌmta hamachdëupai deeu, —Hõor pöm mʌg t'ʌnʌm meeuk'apimaaugau, mʌg p'iesta hee chan hi chig haba, p'iesta dichtarr k'urta t'õopʌ̈ijugui hajierram hanʌm. Hʌʌirau Jesús pör hee jʌ̃gdeeu chootarr j_MMag hãba biirdʌtarran, Jesús himeraa pʌr hauwi t'õopʌ̈yaag hãba hibëpaag hajim hanʌm. N^Ya mag p'iesta burrju k'ãai numpai waaur nʌm hee, p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌn jöoin chi t'ierrnaan dʌ̈i hãba biirdʌjierram haajem, p'adnaan t'umaam k'ʌʌn pör Caifás di haig. R]—Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim, mʌigmua k'ãai numí nʌm hee p'iesta Pascua burrju. Mʌg p'iesta heeta hõrau mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa pʌr deejugui hajim, pakuls gaai meerp'ë t'õomk'ĩir. $\ CJesuu mag mʌg hatag deeu hich bëeju k'ap hamk'ĩir mag jaau dichtarr k'ur, maach hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnagta deeu magjim hich higwi: 8[i.Maimua ya hãbmiecha hiek'a hoogpamua maar dak'ĩir, ’Muata mag hiek'abarm k'ʌʌnan k'ĩmie durrta wëtjugui hajim, mamta hich mag dau hap'ʌʌ wënʌrraag. Mamʌ hõor wäjäaun mag mʌch juachaar gar hat'am k'ʌʌnan, mʌch dʌ̈ita hich mag hiiu nʌisijugui hajim, hich mag wënʌrraag.Warm k'ʌʌnag mag hiek'awi hichdëupai jũrr mag chi k'aigbam k'ʌʌn hich juawë gar nʌm k'ʌʌnag, “Jöpai mʌ haigmua chawag hërëubaadët” haju hanʌm. “Pãar mʌ Hayau chi maldisiem k'ʌʌn haawai pãadëu k'ĩmie durr mepeer hich chognaan dʌ̈i sĩemk'ĩir wautarr haarta hërëubaadët” haju hanʌm, “hõtdau huu wëjöm t'õojã k'augba hich mag sĩerrʌm hee naaimaag.” }Us(Magbaawai deeu hich Jesuu hamag, “Pãrau chadcha mʌchcha chan hoobajierram, pari pãrau jãg dau hap'ʌʌ k'it'ëe harr k'ʌʌndam dau haug k'augwi ham dʌ̈i jãgtarr haig, mʌchchata dau haug k'aug nʌmjö naabajieb” haju haajem hamag. `T9'“Pʌ hiek mag pʌ mor mas sĩewaijã marau hoot'urwi, cárcel deg preso sĩewaijã hagjö marau pʌ hoot'urjim hanʌm, ¿ma jãagwai hajĩ, marau pʌ hooba haajerrta?” haju hanaabá, jũrr hirig hamach garmua. (SI&Pʌ hiek mag maach haig jẽramk'ĩir marau pʌrʌg maach dijã jaaunaa k'ajũadamjã chukk'u haawai deejeejim hanʌm, ¿ma jãagwai hajĩma?” haju hanʌm. ,RQ%Mag hamachig magbaawai mag hi juachaar gar nʌm k'ʌʌnau jũrr hirig “Señor, ¿jãagwai mag pʌ jãsöo k'itʌm marau pʌ jãhogjĩ?” ha jëeuju hanaabá, hamachdëu hi k'ĩircha hooba haajerr haawai. “¿Jãagwai mag pʌ höbissi k'itʌm hoobaawaijã marau pʌrʌg dödam döpijĩ? !Q;$“k'ajũadam chukk'u chiraawaijã pãrauta hʌ̈u mʌrʌg deek'ërjierram; mʌ mor mas chiraawaijã pãrauta hʌ̈u mʌ hoot'urjierram; cárcel deg preso chiraawaijã hagjö pãrauta hʌ̈u mʌ hoot'urjierramgui” haju hanaabá hich Jesuucha, ham k'ĩir jãsenk'a hiek'amamua. AP{#Magnaa hamag, “Pãrauta mʌ jãsöo jẽedʌ k'itaawaijã hʌ̈u mʌrʌg t'achdam deejierramgui” haju hanaabá; “höbichaaga t'ʌnaawaijã hʌ̈u mʌrʌg dödam döpijierram; mʌch maba haajem k'ʌʌn hee chitaawaijã pãrauta pãach haig jẽramk'ĩir hʌ̈u mʌrʌg didam jaaujierramgui” haju hanʌm; {Oo"Magnaa mag hich juachaar gar nʌm k'ʌʌnag hichta Rey haawai hichdëuta hamag, “Pãar, mʌ Hayau hʌ̈u habarm k'ʌʌn, hierrag dubbat mʌ dʌ̈i jooba wënʌrraag” haju hanaabá. “Mʌg durr hompaa nʌwe mʌch Haai dʌ̈imua pãrag nem deeju hatarr hĩsta chadcha mʌ Hayau pãachigcha deegpamgui” haju hanʌm, “pãachdëu mʌ dʌ̈i hʌ̈u hatarr jũrr.” CN!Mag jaaumamua hich Jesuu hi hiek mag hed hich dënk'a nʌm k'ʌʌnta hich juachaar gar t'ʌ̃rk'ʌʌinaa jũrr k'aigbam k'ʌʌnta k'ĩet hich juawë gar t'ʌ̃rk'ʌʌimaju haajem. M7 Magbaawai hõor durrpierram k'ʌʌnta t'um mʌch chognaanag mʌch haig p'ë hau bëepiju. Mag t'um hãba biirdʌbaicheewaita oveja t'ʌajem pastorrau chi ovejanaandam hamach hag hap'a k'ĩet paanaa chĩbjã hagjö hamach hag hap'a k'ĩet paajemjö hajugui hajim, hõor dʌ̈i. kLO’Mʌch chi Hemk'ooi Hiewaata hʌ̃gt'armua mʌch chognaan angelnaanau p'ʌʌr t'uur bëem hedan, mʌchta chi Rey haawai mʌch k'u juupjem wajapp'a sim gaaita jupchëjugui hajim, hõor dʌ̈i mʌchdëu k'ap nem wawaag. 8KiMagnaa, Mag chi patronau chi k'usëumie dʌ̈i harrjö, hamach k'ĩircha ham serbiibag p'ënaa k'ĩchag hee bark'ʌʌipi jaaujugui hajim, mamta ham gaai wajaug bëemk'ĩir. Mag hirua k'ĩchag ha sĩerran k'ĩmie durr higwiata mag sĩejim. Jãga haju k'ai hõor dʌ̈i Hẽwandam Hiewaau hich bëem hed J)Mag nem hĩgk'aa jaau höwia hich Jesuu magjim: ’Hich hagjöta sĩebahab hĩchab Hẽwandam hat'ee nem wau nʌmjã. Har Hẽwandam hat'ee nem wawaag nem par daúa hooba haajem k'ʌʌn dʌ̈in hirua hich garmuajã hajap'a haju, hamau chok'õgba hi hat'ee nem wau naawai. Mamʌ mag nem waumap'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i chan magba, hichdëu hamag nem deetarrjã warag ham jua heem k'echeu haumaju. I Magnaa haig narr k'ʌʌnag warag mag mil wai sĩerr hi jua heem k'echeunaa jũrr diez mil wai sĩerragta deepi jaaujim haajem. !H;¿jãgwi mʌ p'atk'on warag banco hee deen mabajĩ” hajim hanʌm jũrr hirig, “mʌg mʌch barbaicheewai hʌ̃rʌʌpai bãau sim hoochëmk'ĩir?” G7Magbaawai chi patronau hirig, “Pʌʌn pʌchta k'aibagnaa k'usëug sĩerrʌmgui” hajim hanʌm. “Pua mʌ hõor dʌ̈i mag chitʌm k'ap'ʌ simta, GFMʌchdëu mag k'ap'ʌ chitaawai, pʌ p'atk'onau mʌ p'idk'aba, warag mua jẽb heeta bëp sĩujim. Magtarr haawai cha simgui” hajim hanʌm, “pʌ p'atk'on pʌchdëu werpʌatarrpierr.” E9’Maimua milpai hautarrjã bëejim haajem. Pari magua chan warm k'ʌʌn dënjö p'idk'awi gan hauba harr haawai sĩi warag, “Señor, mua pʌ k'ap'ʌ chitʌmgui hajim hanʌm, pʌ hõor dʌ̈i hatcha sĩerrʌm. Mua pʌ p'atk'onau p'idk'awi gantarr hak'iin, pua sĩi chi hʌ̃rʌm mʌ jua heem k'echeu hauk'amgui” hajim hanʌm, “pʌ dën sĩi chik'am jua p'it'ur hatarrta pʌch dënjö haajeewai. pDYMagbaawai chi patronau magʌgjã, “Pʌjã chadcha piyón wajap'amʌu; pua mua jaautarr t'um hagjöo habarmgui” hajim hanʌm hirig. “P'atk'ondam pöm k'aba deetarrau pua hʌ̈u jãgbarm k'ai, hag jũrr mua pʌrʌg warag hʌ̃r deejugui” hajim hanʌm. “Jãgbarpí pʌjã hĩchab hierrag dubwi mʌ dʌ̈i honee habá” hajim haajem magʌgjã hagjö. ;CoMag k'ur dos mil hautarr bëewi maguajã hagjö, “Señor, pua mʌrʌg dos mil deetarr hʌ̃r muajã hagjö dos mil gan haujim; cha k'ërʌm pʌ p'atk'on” haichëjim hanʌm. ^B5Magbaawai chi patrón jöoirau hirig, “Hʌ̈u k'ërʌmgui” hajim hanʌm. “Pʌ chadcha piyón wajap'amʌu; pua mua jaautarr t'um hagjö habarm. Mʌg p'atk'on pöm k'aba deetarrau pua jãgbarpí, jãgtarr jũrr mua pʌrʌg warag hʌ̃r deek'imgui” hajim hanʌm. Magnaa hirig, “Hierrag dubwia mʌ dʌ̈i honee habá” hajim haajem. ANacha chi cinco mil hautarr bëejim haajem. Mag bëewi hag hʌ̃r hichdëu cinco mil gan hautarr chi papag deechëwia hirig, “Señor, pua mʌrʌg cinco mil werpʌarrau hag hʌ̃r mua hagjö cinco mil gan haujim; cha k'ërʌm pʌ p'atk'on” hajim hanʌm. e@C’Maimua hag k'ur nʌʌ hawia deeu bëejim haajem, chi p'atk'on pap. Mag bëewi mag hich maagpamua p'atk'on jigtarr hautarr k'ʌʌn deeu t'ʌ̃rk'ʌʌipʌ̈ijim haajem, k'arrchata hagdaujö ganmajĩ ha k'ap haag. i?KMamʌ hãbak'ai milpai hautarraun mawia, jẽbdi k'örnaa warag hag hee bëp sĩujim hanaabá. r>]Maimua hãbak'ai dos mil hautarraujã hagjö hagua p'idk'awi deeu hag hʌ̃r dos mil gan haujim haajem. = Mag hi petaawai chi piyón mag cinco mil hautarrau hag p'atk'onau p'idk'abaadëwi hag hʌ̃r deeu cinco mil gan haujim haajem. S<Hãbak'aíg p'atk'on cinco mil deewi, hãbak'aíg dos mil maimua hãbak'aíg mil deejim haajem, hichdëu hoowai hʌ̈u hamachdëu p'idk'amajupierr. Mag hamachpierr p'atk'on jigpʌ̈iwi petajim haajem. !;;Mag jaaumamua deeu hich Jesuupai magjim: ’Mʌchta mʌg durr gaai chi Pörk'a pierrum hed mʌch hat'ee wajap'a p'idk'aajerr k'ʌʌnag hamachpierr nem wajap'am jigjuun, hãbmua hich piyonnaan dʌ̈i harrjöta hajugui hajim. Mag hich piyonnaan dʌ̈i mʌgta hajim haajem: Mag wounau deeum durr maagpamua hich piyonnaan hãbam haig t'ʌ̃rk'anaa hich p'atk'onau p'idk'amk'ĩir hamag jaau pʌajim haajem. :w Mag nem hĩgk'aadam jaauwi deeu marag magjim: ’Pãarjã daupeen k'ĩirjug chuk'u narr k'ʌʌnjö daaugajãr t'ʌbagk'amap'a nʌm k'ai, dauk'ananaa k'ĩir k'aug nʌisit. Pãrau mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa bëeju hedjã k'augba, ni chi horajã k'augba nʌm. Mʌʌn dëgölpta barchëjugui ha jaaumajim marag. Hãbmua hich chognaanag p'idk'amk'ĩir p'atk'on dee pʌatarr i9K Pari magbaawai chi hemk'ooirau, “Mua pãar k'augba chitʌm. Mua dubpibamgui” hajim hanʌm. >8u Maimua hag k'ur nʌʌ hawiata mag cinco hamach lámpara hat'ee aceite jʌraan wëttarr k'ʌʌn bëewi, “Señor, Señor, maar weeu hat'á, ya maar bëejimgui” hajierram hanʌm. @7y Hamachig magbaawai hamach hat'ee aceite për hawaan hërëubaadëmich, hamau nʌ narr hemk'ooi barchëjim haajem. Mag barchëwi hoocheewai hich dʌ̈i dubaag hʌ̈u k'ĩir k'aug narr k'ʌʌnan hʌ̈u hich dʌ̈i wai dubjim haajem, hich jua pʌrju haar. Mag p'ë wai dubwi chi puertdijã p'ãar sĩujim haajem. 63 Pari magbaawai chi k'ĩirjug paraa narr k'ʌʌnau hamag, “Marau pãrag deebamgui” hajierram hanʌm. “Marau pãrag deek'iin, pöm deeba haawai, pãarjã waaurwi maachjã waaurju. Mag k'ãai chi peerjem di haar mawi pãach hat'ee për hat'amit” hajierram hanʌm hamag. g5GMagbaawai mag cinco k'ĩirjug chuk'umjö narr k'ʌʌnau hʌ̈u hamach k'ãai k'ĩirjugdam paraa narr k'ʌʌnag, “Keena, pãach aceitedam heem marag bʌchk'un choo deebat, ya maar lámpara t'õogpam” hajierram hanʌm. g4GMagbaawaita p'iidʌtk'awi hapuraa hamach lámpara k'ĩir k'aug nʌrrjëe haadëjim hanaabá. ,3QMag ham k'ãidʌtk'a t'ʌnʌm heeta, ya hedacha pamamua, “Ya pãrau nʌ narr wounan hurum; p'iidʌtk'abat'ʌ̃ hi k'ĩirp'ee hoon maag” hajim hanʌm hãbmua. v2eMamʌ mag chi hemk'ooi da bëeba haawai, nʌ nʌʌ hawi dap'ögk'abaadee k'ãidʌtk'a p'öbaadëjim haajem. ^15Pari chi k'ĩirjug k'ap'ʌ narr k'ʌʌnaun chadau hamach lámpara panhap'a wëtum dʌ̈i hĩchab k'ĩet hamach pipied deeum boteedeg aceite pʌk'a harrjierram haajem, höbaadeewai deeu hag hee choo hawaag hawia. \01Mag k'ĩirjug chuk'umjö narr k'ʌʌnaujã hamachpierr hamach lámpara harrjierram haajem. Mamʌ mag harrtarrta chi aceite höbaadeewai deeu hag hee choo hawaag hawi k'ĩet chi aceite pʌ harrbajierram haajem. /'Mamʌ mag k'ĩirju narrta cincopaita k'ĩirjug k'ap'ʌ naajim haajem, maimua hagjö cinco sĩi k'ĩirjug chuk'umjöta sĩsid hajim hanaabá. $. C’Mag Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'am hed hichdëu hauju wa hauba k'ãijã hisegju k'ʌʌnan, biek hãb daupeen diez narr k'ʌʌn hõor jua pʌr nʌm p'iesta hee wëtaag chi jua pʌrju hemk'ooi nʌ narr k'ʌʌnjöta nʌmgui hajim hich Jesuupai. Mak'ʌʌn daupeenau mʌgta hajim haajem: Hamachdëu ya chi jaai paju hurum ha hũrbaawai hagdaujö hamach lámpara panhap'a hi k'ĩirp'ee wëtju haadëjim haajem. -2chi dik'ʌ bʌ̃ʌrjã hirua nʌba sim hee pierrwai, mamagk'am hoobaichee, jũrr hichdëu warm k'ʌʌn dʌ̈i haajerr k'ãaijã hi gaai hat'uucha wʌnaa, p'idag heemuajã barpʌ̈inaa, chi k'aigbacharam k'ʌʌn dʌ̈i hãba sĩujugui hajim. Magbaawai gaai machgau hicharaucha bĩemamua hi hagäa hagäa habarjugui hajim. Magnaa maachigta, Maguata pãraujã mʌ deeu bëeju k'ap'ʌ naawai mag hichig nem jaau pʌarr t'um wau sĩerrjöta haju haai nʌmgui hajim, pãach k'apeen dʌ̈i, hich Jöoirau k'õsimjö. , 3$+A1nem k'aibag hich k'apeen jũrr hich jua heegpaim dʌ̈i hichdëu hampierr hanaa, nagjã hichdëu döm haig dönaa, t'achjã hichdëu k'öm haig k'ömʌn, h*I0Mamʌ magba, mag hichig nem jaautarrjã hich hödegpai “Mʌ patrón chan da bëebam” hawi )/Mag hajap'a p'idk'a sim hoobaicheewai jöoirau warag hich nem t'um magʌgta t'ʌsĩepʌ̈ijugui hajim, hich dënjö k'ap hamk'ĩir. 9(k.Maimua mawia mam sĩi hawia deeu bëewi hichdëu jaau pʌarrjö p'idk'a sim hoobaicheewai, ¿mag jöoi hich chog dʌ̈i honee sim dʌ̈i chi chogjã honee habaju k'ai? hajim. '1-Mag jajawagmamua hĩchab hich Jesuupai deeu hich bëe nʌm hora jãga naaju haai nʌm k'ap hamk'ĩir hawi magjim: ’K'anim nemjö patrón hãb simua hich chaaug maagpaawai hich chog hãb simʌg warm k'ʌʌn pörk'apinaa hich magʌgpai hich nem t'umaa jaau pʌabajëm. 4&a,Magua muan pãragjã hich hagjöta, hajap'a k'ĩir k'aug nʌisit ha chirʌm. Pãrau hãbmuajã mʌ bëeju hora k'augba nʌm. Pãrau mʌ da bëebajupii nʌm hee, mʌch chi Hemk'ooi Hiewaan dëgölp dʌnʌʌuchëjugui hajim marag hichdëucha jaaumamua. Chi chogau hichig nem jaau pʌarr t'um wautarr A%{+Pãrau k'ap'ʌ nʌm, hãbmua k'ãijã hich di haig nem jĩgmienau nem jĩgk'aan bëeju hora k'ap'ʌ hak'iin, k'ãijã k'ãiba hich mag dau p'ug hëeju hʌdʌʌr hich nem jĩgk'apiba. ;$o*’Pãrau mʌ pãach Pörk'a barchëju hed bʌ̃ʌrjã k'augba naawai pãachjã hagjö t'ʌbagk'am huguata muan pãragan, wajap'a k'ĩir k'aug nʌisit ha chirʌmgui hajim. #)Hʌʌinjã hĩchab numí hãbam molin gaai ba naaju: mamʌ mua hãbpai mʌch dʌ̈i harrwi hãbak'ai werpʌajugui hajim. "%(Mag mʌ pierrum dʌ̈icha hemk'ooin numí pabʌ̈ hee hamach p'idag hee naaju: mag numí nʌm heem hãb mua harrwi hãb werpʌajugui hajim. ’Jöoingar Noé k'ararr jaar döhãdau hõor höpäaiwai t'ʌnaajerrjö t'ʌnaaju hĩchab mʌg hatag mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa bëe nʌm jaarjã. Y+$Mamʌ mag mʌ bëeju hed chan ni hãbmuajã k'augbam. Hʌ̃gt'ar Hẽwandam chognaanaujã k'augba, ni mʌchdëujã k'augba, hãba hich mʌ Hayaupaita mag mʌ bëeju horajã k'ap'ʌ simgui hajim, hich Jesuu. 'G#Hedaujãjã mʌg jẽb dʌ̈i t'um chuk'u haadëju, mamʌ cha mua pãrag jaau chirʌm chan sëuk'aawai k'abam. Jãan t'umaa hich hag hee höbërjugui hajim. <q"Mua pãrag mag Haai hi jëeujem di hõrau pogueupʌ̈iju ha chirʌmʌn, cha hõor t'ʌnʌm k'ʌʌn k'ëchju nawe cha mʌchdëu jaau chirʌmjö t'umaa chadcha hajugui ha jaaujim. !Hich hagjöta hajugui hajim hĩchab mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa bëeju gaai paawaijã. Cha mʌchdëu jaau chirʌm t'um hich hag hee höbëbërgmam pãach daúa hoobaawai k'ap'ʌ habat, ya mʌch chi Hemk'ooi Hiewaajã deeu bëeimʌʌ chirʌmgui hajim. { Mag jaaumamua hich Jesuupai, ’K'ap hamk'ĩir pãrag jaauk'imgui hajim: Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mʌig Israel durr higo bʌ̈ jãga haajẽ. Ya jãata k'ër k'uk'uur haadëmʌn t'umaam k'ʌʌnau ya chadcha döchʌumie burrju dakpapak'am haajem. W'Mag hurumua mʌch chognaanag nem jẽbag churo hiekjö trompeta sirpijugui hajim, mag sirbarmua mʌchdëu jʌr hauwia mʌch hiek hʌ̈k'atarr k'ʌʌn t'umaa durrpierram k'ʌʌn hãbam haig biirdʌ hawaag.  Magbaadëm heeta hedjã heejã mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa hurum dauchach dawaa hoopijugui hajim. Mag hoowi durrpierram k'ʌʌn jãp'ierr nʌm hiek'au hicharaucha bĩe nʌmuata mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa nem jua t'eeg t'umaam k'ʌʌn Pörk'a hurum hoojurau. +Mag jajawagmamua hĩchab, ’Mag hich Hẽwandamau wajap hõor dau haug waupiwi ya tag magba haadëm hee, mʌg hãsdawam hedau k'ĩjugui hajim. Magbaawai hedau chi hedaramjã hararaa wʌʌ jẽerba warag k'ĩbaadëm dʌ̈i p'ĩdagjã hedjã heemua sĩi k'ʌijugui hajim. Magbaawai hedjã hee nem sĩsidʌmjã sĩi parhooba hamach nʌnʌid harr chaaurta haaidʌ jörrjëe t'ʌnʌisijugui hajim. A{Pãrau k'ap'ʌ nʌm, nemmí sim haig hãkõs hich k'ĩrau jupcheejem. Hich hagjöta habajup hajim hĩchab muajã mʌch hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i; ham p'ë harraag mʌch bëem hed ham haigta dau daau hurum t'umaam k'ʌʌnau mʌ hoojugui ha jaaumajim hich Jesuu. Jãga Hemk'ooi Hiewaa deeu bëeju haajẽ $AMʌch chi Hemk'ooi Hiewaa bëewain, t'umaam k'ʌʌnauta mʌ hoojugui hajim, hich jãg hedau höbeerjem garmua hed burrjemʌg sĩi pagt'ʌm dau p'ʌr jẽer hat'aawai hedjã t'um harar hat'am hoojemjö. Magua hõrau mag pãachig ya barbaichëm ha jaauwaijã hoob hʌ̈k'amiet hajim. gGYa mag k'ap'ʌ naawai hãbmua k'ãijã pãachig, “Hõor maba haajem haarta sim” ha jaauwai hoob haar hoon wëtmiet hajim. Wa magbam k'ai, “Mʌig simta hich hoopiba sim” ha jajaauk'awiajã hoob hʌ̈k'amiet hajim. \1Chadcha magju haawai hag nawe k'ap hamk'ĩir ya mua pãrag jaau chirʌmgui hajim. _7Mua mag chirʌmʌn, hamach hiiupaita hamta Hẽwandamau pʌ̈ijim hanʌm k'ʌʌn dʌ̈i Hẽwandam hi jaaumien hanʌm k'ʌʌn k'apan sĩi sëuk'a chik'am k'ũgur wënʌrraju haawaita mag chirʌmgui hajim, k'ap hamk'ĩir. Mak'ʌʌnaun chadcha Hẽwandamauta hamach pʌ̈ijim hamk'ĩir, hag na hõrau hooba haajempa hõor dauderraa wau wënʌrraju. Mag nem wau wënʌrrʌmua hich Hẽwandamaucha jʌr hauwi hich hiek hʌ̈k'api hautarr k'ʌʌnpa k'ũgur hẽk'aju hajim. [/’Mamagk'am hee hãbmua k'ãijã pãachig, “Hoobat, chamʌʌta warrgarwe Hẽwandamau pʌ̈iju haajerrauwai”, wa magbam k'ai, “Pãadë hoobat, har sĩ; jãata haruuwai” haawai hoob hʌ̈k'amiet. wgMag Hẽwandamau hõor dau haug waubaadëm hidëu hich mag sĩuk'iin, hõor hãbjã peerdʌbaju. Mamʌ hichdëu jʌr hauwia hich hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hichdëu k'õsi p'ë wai sim gaaimua, hirua hich mag wai sĩi habajugui hajim. ,QMag jaar mag wajap'a hõor dau haug waujujö chan mʌg durr hompaatarr haigmua hewagjã mag hooba, ni mag dichtarr k'urjã hagjö chan dau haug waubajugui hajim. -Hedau k'õrgk'am hee wa jua hʌ̃i nʌm hed k'ãijã pãach mag dau hap'ʌʌ dʌr wënʌrram hugua, Hẽwandamagta jëeu durruu habatgui hajim. yMamʌ ¡hëh, hapdurr mag jaar hʌʌin jõor k'it'ëem k'ʌʌn maimua har sĩi chaain daumeraa wai k'it'ëem k'ʌʌn! { oWa magba di chaaur hich p'idag hee k'ãijã sim k'ai, hoob tag degag mam, hich k'ajũajöm k'ãijã hawaan hawi. j MMaagwai hich dihëu hʌ̃r hʌ̃gt'aa k'ãijã sim k'ai, hoob hich nem hawaan hawi hierrag mam. [ /mʌg chi Judea durr nʌm k'ʌʌn warag pabʌ̈ hee durr dapag hee dʌrbat hajim. > uMag hich Jesuu jajawagmamua magjim: ’K'ĩir heyaa habat, Hẽwandam hi jaaumie Daniel k'ararrau p'ã pʌarr gaai jaauwai Haai hi jëeujem deg hierr hich Hẽwandam sĩejem haarcha högk'aba dubwi hãbmua parhooba hichdëu ham haig haju jaautarr. Magtarr haawai chi hũr nʌm k'ʌʌnau wajap'a k'ap'ʌ habat hajim: chadcha Danielau jaautarrjö woun hãb chi k'aigbamta Hẽwandam hawi ya Haai hi jëeujem deg sĩeichëm hoobaawai ykHẽwandamau mʌg durr hi hagk'aju nawe, durrpierr t'umaam k'ʌʌnag mʌg hiek wajap'am hõor peerdʌ haaujem jaaudubju. Mag jaaubaawai t'umaam k'ʌʌnau hũrbaawain chadau warre hich Jöoirau mʌg durr jua k'ẽgk'apʌ̈iju ha jaaumajim.  Pari warm k'ʌʌn mag t'ʌnʌm hee, hʌ̈u hichdëu mʌ hiek hʌ̈k'atarr gaaita hogdʌba k'ërʌm wounan hʌ̈u peerdʌjugui hajim. <q ¡Aay, mag hed gaaita nem k'aigbam pömaata t'ʌnʌisijupa! Ya mag nem k'aigbamta hʌ̃rpai haadeewai hõrau hamach k'apeen k'a k'õsi haajerrjã tag k'õchk'aba hap'öbaadëju. 6e Hẽwandam hiita jaau nʌm hanʌm k'ʌʌn k'apaana höbërdʌtk'aju. Pari mag t'ʌnʌm sĩi hõor k'ũguraagpaita mag wënʌrraju haawai hõor pöm k'ũgurmajujã jaaujim. fE Mag jaar paawai hõor pöm mʌ hiek hʌ̈k'a t'ʌnarr hamachdëu hʌ̈k'a narr hiek hisegwi deeu hewag wëtju, warr hamach narrjö. Magbaadee wir haig hamach heepaijã chik'am hoomapnaa wir haig chik'am t'õomaju hajim. 0?~}|\{(zFy(x[wvvtser/qPponmllwkvjthh1gPf0dcbaa`_S^q]e\[[ZY`XWVUTSRjQPPTONN/M9L:KKJ5IHHGuFXEDD CNBA@??>=<;::79t887w6544+22108/I.-,,[+*)(~'%$$"!! 8x=Db\{ T hA0  Mag judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg Jesuu hõrag Hẽwandam hiek jaau sĩewia höbëraau higbaadëjim haajem, Simón Andrés dʌ̈i joobaajerr di haar. Mag hi mam dʌ̈i hi k'apeen numí wëtjim haajem. Mak'ʌʌn, Santiago hajim haajem Juan dʌ̈i. L Jesuu mag woun mor heem mepeer jʌrbapʌ̈im jöpchata Galilea durr hee maimua hag bigaau p'öbördam nʌnʌidʌm heem magwe k'ak'apdö jöisijim haajem. Simón p'aauhũan Jesuu monaaupʌ̈itarr * OHõrau hamach daúa mag hoobaawai dauderraa nʌm hiek'au hamach wir haigpai, “¿Jãga jãg wounau hiek'aawai meperaupa hi hipierraa nʌma?” hanaajim haajem. % EJesuu mag hiek'abaa, chi mepeer mag woun mor heemua wiwiug höbërbaadeeu, warre jẽk'ʌt p'ʌp'ʌrgpʌ̈iwia, chi wounta hiek chuk pʌajim hanaabá.  Magbaawai jũrr Jesuu chi meperagta meeuk'anaa, —K'ĩu habá. Pʌchta warag jãg woun mor heemua höbërbaad hajim hanʌm.  Mag wounau Jesús hoo hat'aawai chi bën hi mor hee simuata t'et häa hanaa hirig, —¡Jesús Nazaretpierr! Hidëu maar sĩi k'ajap'a sĩubá hajim hanʌm. Puan sĩi maar höpäainta hurum. Mua pʌ k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm, pʌ jammua hurú. Pʌ Hẽwandam Hiewaa hʌ̃gt'armua bëetarr k'abahab, warrgurwe Hẽwandamau pʌ̈iju ha jaaujerr hajim hanaabá hirig chi mepeer garmua. i MMag Jesuu Hẽwandam hiek jaau sim haig woun hãb mor hee bën k'aigbam wai sim sĩejim haajem. r _Mag hirua jaaumam hũrwia, haig hõor hi hiek hũr narr k'ʌʌn jʌ̃gderraa naajim haajem, hamachdëu hũurwai Jesuu jũrr Moiseeu ley p'ã pʌarr jawaag chi k'ap'ʌm k'ap'ʌm haajem k'ʌʌn k'ãyaujã jaau k'apcha jaaumam hũrwia. > wMag wëtwi, Capernaum p'öbör hee barwia, jua hʌ̃ʌijem hed haadeewai, judionaan Hẽwandam hiek jaaujem hee mawia, hõrag Hẽwandam hiek jaaubaadëjim haajem, hich Jesuu. W )Mak'ʌʌnjã Jesuu hëeurrjim hanaabá hich dʌ̈i. Magbaa hamach haai Zebedeo hich p'idk'aajem k'ʌʌn dʌ̈i bote hee pʌawia hi dʌ̈i wëtjim haajem. Jesuu woun hãb dösãt bënëu baarjerr monaautarr H  Mag hërëubaadeeu hag hatk'ajãrpai deeu hõor numí botedam hee hamach red t'ʌrrdʌ sĩsidʌm k'a nʌm hooimajim haajem. Mak'ʌʌn jöoi Zebedeo chaain hajim haajem, Santiago Juan dʌ̈i. h KMag chadcha hamachig magbarm bʌ̈rre hamach red pʌawia Jesús dʌ̈i hërëujim haajem. d  CMak'ʌʌnag Jesuu, —Hidëu pãach red pʌawia mʌ dʌ̈ita wëttarrau hajim hanʌm. Hich jãg pãach mʌg sĩi dö hʌa gaaipai nʌmjö, mʌg hatag jũrr mʌ hiek hõrag jaau gaaipaita nʌisijugui hajim hanʌm hamag. b  ?Biek hãb Jesús t'ʌrrdö Galilea hanʌm higaau nʌrrʌmua hõor numí dö hʌrëu nʌm hooimajim haajem. Mak'ʌʌn Simón hajim haajem hich naam Andrés hanʌm dʌ̈i. Hich mak'ʌʌn dö hʌamien hajim haajem. j  OMag Hẽwandam hiek jawaanta marr haawai hichpai higwia jaaumamua, “Warrgurwe Hẽwandamau Juan hẽudee woun hãb pʌ̈iju ha jaaujerr hĩsta barbaichëmgui” hajim hanʌm. “Maagwai hĩsin chad Hẽwandamau t'umaam k'ʌʌn hich dënk'a haum k'õsita sim. Pari magaagan pãach k'aibag hãsie hewag k'ĩirjunaa hiseg nʌm dʌ̈i t'ãraucha maach peerdʌajem hiekta hʌ̈k'abat” haajeejim haajem hich Jesuucha hõrag. Dö hʌamien jayap Jesuu hich dʌ̈i t'ʌ̃rp'ë harrtarr ]  5Mag k'ur Jesús majim haajem Galilea durr, hõrag “Hẽwandamau hõor t'umta hich dënk'a haum k'õsi sim” ha jawaan. Mag hi maawai rey Herodeeu Juan pʌr hauwi cárcel deg pʌ̈itarr k'ur hajim haajem. ~  w Mag mam mawia cuarenta días sĩejim hanaabá, durr warp hõor chukag hee, maach k'oojem nemk'am hee. Mag hi sim haigta dösãtau bëewia hirig sëuk'abaichëjim hanaabá, hi k'ũgur hawaag. Maigmua chi dösãt petarr hẽudee jũrr Hẽwandam chognaanauta hʌ̃gt'armua bëewia hi k'ĩir jãsenk'achëjierram haajem. Jesuu warrpem Galilea durr Hẽwandam hiek jaaubaaderr  { Mag pör choo haaipawi hi durrpabaadëm hee, hich Hẽwandam Hak'araucha warp hõor chukag hee hi warrjim haajem. ^ 7 Magbarm hee hĩchab hʌ̃gt'armua hõor hiekjö, “Hiewaa, pʌʌta mʌ Chaai mʌchdëu jãsehne wai chitʌmʌu; pʌ gaaimua mʌ honee chiraajem” habarmjã hũrjim haajem. Dösãtau Jesús k'ũgurju hẽk'atarr 1 ] Mag pör choowia dö heemua höbëraau hoowai, hedaujãata weeudʌbaadëm heemua Hẽwandam Hak'aarta duburjöo k'itʌm hi gaai jupcheeg wëwëwë hurum hoojim hanʌm. Y - Mag Juanau hõor pör choo nʌrrʌm jaarta Jesucristo Hẽwandam Hiewaa bëejim haajem, Galilea durram p'öbör Nazaretmua. Mag hich haig pierrwai Juanau döjã Jordán hee hi pör choopʌ̈ijim haajem. ] 5Muan sĩi dödamaupai pãar pör choo chirʌm. Pari hichcha bëem hed gaai hichdëun pãrag hich Hẽwandam Hak'aarchata deejugui” haajeejim haajem hõrag, mag Jesús bëeju higwia. Juanau Jesús pör chootarr  1Mag wounau hõrag jaauwai, “Mʌg hed gaai mʌ hẽudee jöpcha woun hãb bëejugui” haajeejim hanʌm. “Ma mʌ k'ãaijã hʌ̃rcha hiek t'eeg sim. Mag mʌ k'ãaijã hʌ̃rʌʌcha hiek t'eeg sĩewaita mʌ chan mʌg chirʌm haig sĩi hi chogk'aagpaijã serbiiba chirʌm. I  Juan chi hõor pör choomie k'ajũan camello hëu dënta k'a sĩejim haajem. Hi hãi jʌ̃ajemjã nemhëu dën hajim haajem. Maagwai hirua k'oojerr, hasp'it hajim hanaabá pamiel dʌ̈i. D Mag hirua jaau nʌrrʌm hũrbaawai bëejeejim haajem: Judea durram k'ʌʌn dʌ̈i Jerusalén p'öbör heem k'ʌʌnpa, hi hiek hũraan. Mag hamach jʌ̃gʌucha hũrwia, hãsie hewag hamach k'aibag k'ĩirjuwia, meerba jaaunaa hamach pör choopibaawai, Juanau ham pör choopʌ̈imajim haajem, döjã Jordán hee. # AMag chi Hẽwandam Hiewaa maju na hi jaau nʌrrarr Juan hajim haajem, chi hõor pör choomie. Warrgarwe chi Juan higwia mag nʌrraju jaautarr haawaita chadcha t'um hich hagjöo höbëbërgmamua Juanau hõrag, “Pãach k'aibag hãsie hewag k'ĩirjuwia, Hẽwandamag chugpaapi jëeuwia, mʌrʌg pãach pör choopibat; magbaawai Hẽwandamau chadcha pãar k'aibag chugpaapʌ̈iju” ha jaaujeejim hanaabá. | s“Mag woun hajappai hõor barba haajem haar sĩejemuata hich haar hõor barbaimaawai pʌ jaaumamua, ‘Ya maach Pör bëeimʌʌ sim’ ha jaaumaju, pʌ higwia.Mag pʌ higmamua, ‘Hi bëeju nawe pãach t'ãar k'ĩir k'augbat’ ha jaaumaju, t'ãraucha k'õsi pʌ hiek hʌ̈k'amk'ĩir.” (Is. 40:3) Magta hajim haajem Hẽwandamau hich Hiewaag, Juan higwia. 9~ mWarr jöoingar Hẽwandam hi jaaumie Isaías k'ararrag Hẽwandamau hich hiek p'ãpiewai hich Chaai pʌ̈ijuuta jaaujim hanaabá. Pari mag hich Chaai pʌ̈iju na deeum higwia hich Chaairagta magjim hanʌm:“Hiewaa, mua pʌ na mʌch hiek jaaujem pʌ̈iju.Mag wounauta pʌ na pʌ maju hee hõrag pʌ barju jajawagmaju, t'umaam k'ʌʌnau pʌ hiek hũrm k'õsi sĩi pʌ nʌ naamk'ĩir” hajim hanʌm. (Mal. 3:1) k} SWarrcha maach peerdʌajem hiek jawaag Jesucristo Hẽwandam Hiewaa bëetarran mʌgta hajim haajem: 7|gMag nʌm dʌ̈i hĩchab mua pãachig jaaujerrjö Hẽwandamau nem waupi jaaumamta hi hipierraa waupi jaaubat hajim, hich jãg pãachdëujã mʌ hipierr wënʌrrʌmjö. Mʌʌn mʌchin Jöoirau mʌg durr hi hagk'a nʌm haar hich mag hed hëepierr pãar dʌ̈i chitajugui ha jaau pʌajim maachigcha.<{qMagua mua pãragan, mʌ matarr k'ur pãach hap paauk'abaadee durrpierr haaidʌbaadët ha chirʌmgui hajim; magnaa t'umaam k'ʌʌnag hamach meupierr mʌg pãach peerdʌtarr hiekta jaaunaa chi hʌ̈k'amam k'ʌʌnagjã pãach dënjö mʌchta hamach Pörk'apibat hajim. Magnaa hĩchab Hẽwandam chi Haai t'ʌ̃r gaai, chi Hiewaa t'ʌ̃r gaai maimua hich Hẽwandam Hak'aar t'ʌ̃r gaai pör choopetat hajim, mag chi hʌ̈k'amam k'ʌʌn. Xz)Mag nʌm hee warag maar haig bëewi maar dʌ̈i hiyʌ̈ʌmamua magjim: —Ya mʌ Hayau mʌrʌg hʌ̃gt'arm k'ʌʌn dʌ̈ijã hiek t'eeg hapinaa mʌig heegarm k'ʌʌn dʌ̈ijã hiek t'eeg hapibarmgui hajim. RyMaimua mam pawia ya hich Jesús warp hurum maachdëu hoop'öbaadeewai Hẽwandam chi Hayagamjö hirig jëeu naajim; mamʌ mag hirig jëeu nʌm hee, maar k'apeen hãaur k'ʌʌnau har k'abampii naajim. ExMag Marianaanau maachig Galileaagta wëtpi naajim ha jaaubaawai maach chi k'apeen t'um once Galileaag wëtjim, hich Jesuu maachig nʌpi jaautarr buchagdam gaai hãba hi dʌ̈i hoog. ]w3Mag, chadcha hamachig p'agbaawai, hõrag jaauwaijã, ham k'ãi nʌmichta chi k'apeen bëewi jĩgk'a harrjierram ha jaaujim hanaabá. Magtarr haawaita hĩs hewag pawiajã judionaan heyan hagt'a Jesús chan p'iidʌba maach chi k'apeenauta harrwi maach jua k'ap bëp sĩujim ha jaaujem. Hãbmiecha Jesuu hich k'apeenag nem jaau pʌatarr CvMag pãar k'ãitarr gobernadorrau hũrwia pãar dʌ̈i k'aigba hamʌn, marau maachdëuchata hi dʌ̈i hiek'awi maachig paa hauju. Magbaawai pãar chig habajugui hajierram hanʌm hamag. u{ Ya mag hamach hap chi hiek'am harr haawai chi soldaaun wawimamua hamag magjierram hanʌm: —Hõrag jaauwai hedaar pãach k'ãi nʌmich chi k'apeen bëewiata chi hauk'ërtarr heem jĩgk'a harrwi hamachdëu k'ap wai nʌm ha jaaubat hajim hanaabá. 1t[ Mamʌ magbaawai chi p'adnaan pörnaanaujã hag bʌ̈rre tagam judionaan chi t'et'emnaan t'um t'ʌ̃rk'anaa hibëpjierram hanaabá, soldaaunag Jesús hiiu p'iidʌbarm higwi sëuk'a nem hĩgk'apieg. Magnaa hĩchab chi soldaaunau sëuk'a nem jaaubarm paarjã p'atk'on pöm p'agju hajierram haajem. esC Mag hich dʌ̈icha hoowia chi k'apeen haar jawaan dʌdʌrk'amich, soldaaun chi jẽbdi t'ʌa narr k'ʌʌn heem hãaur k'ʌʌnau p'öbör hee wëtwi chi p'adnaan pörnaanag jaauwimajierram hanaabá, mag chi mok chawag pʌrëupʌ̈inaa hag hʌ̃r jup sim hamachdëu hootarr maimua chi Jesujã hich hauk'ërtarr hee hooba k'ãidu parii haadëm. r Magbaawai hichdëu hamag, —Hoob nem hök'ö hamiet hajim hanʌm. Jãg jãp'ierr wënʌrraju k'ãai, mʌ k'apeen haar wëtwi Galileaag wëtpi jaaubat, nau jamta hamau mʌ hooimaju ha jaaubaimat hajim hanʌm. P'adnaan chi pörnaanag soldaaunau nem hĩgk'atarr oqW Mag ham heerpamjö wëtumta hich Jesús ham k'ĩirp'ee höbërchëwi hamag saludaachëjim hanaabá. Mag hamachig hiek'abaichee hi k'aug hat'aawai hi bʌ̈k'ʌrr p'õbk'anaa hi bʌ̈ʌta hud hat'ajierram haajem, hirig jëeumamua. p Ham hiek hamachig magbaawai haigmua hapuraa hërëubaadëjim hanaabá. Jãp'ierraa naajieb mamʌ hagjö honee naajim haajem, hamachig mag Jesús p'iidʌbarm ha jaaubaawai. Mag warag k'ajap'a bʌ̈ chʌp wëtjim haajem, maach chi k'apeenag jaauwimaag. FoMagnaa hamag, Hërëubaadët, maimua hi k'apeen haar, “ya hiiu p'iidʌwi pãar na Galileaag petajim, nau jamta pãrau hi hooimajugui” ha jaaubaimat hajim hanʌm chi Hẽwandam chogau. nMʌig hich hauk'ërtarr heemua p'iidʌwi petaawai ya mʌig k'aba sim. Pãach daujãau hi hauk'ërtarr hee hoon bëejurauma hajim hanʌm. vmePari mag chi soldaaun t'up'ãau hap'öbaadëm hee, chi Hẽwandam chogau chi hʌʌinag, —Hoob jãp'ierrmiet hajim hanʌm. Mua k'ap'ʌ chirʌmgui hajim hanʌm, pãrau Jesuuta jʌr wënʌrrʌm, har hamau pakuls gaai meerp'ë t'õotarr. -lSSoldaaun chi jẽbdi t'ʌa narr k'ʌʌn mag hoobaawai jãp'ierr wajaugau k'a duuip'öbaadëwi sĩi warag chi meemjö jẽk'ʌt t'up'ãau hap'öbaadëjim hanaabá. (kIChi Hẽwandam chog k'ĩir heerpaawai sĩi pagt'ʌm dau p'ʌr jẽer hat'am bʌ̈ hoo nʌmjö sĩejim hanʌm, maimua hi k'ajũa sĩi bäpp'ä sĩejim haajem. kjOMag nʌm hee Hẽwandam chog hʌ̃gt'armua bëewi mag mokpör chi jẽbdi hee joot'ʌ sĩerr chaaug pʌrëubapäaiwai hʌʌur t'eega duuijim. Mag chi mok chaaug pʌrëupʌ̈iwia warag hag hʌ̃r hoo sim hooimajierram haajem. Ii Jua hʌ̃i k'ëutarr noram, domighed hedp'erre hagt'a k'ĩsu nʌwe María Magdalenaau deeum hʌʌi hagjö María ha t'ʌ̃r sĩerr dʌ̈i Jesús hauk'ërtarr jẽbdi haar hoon wëtjim haajem. xhiBMagbaawai chadcha soldaaun p'ë harrwi mag chi jẽbdi hee mokdau joot'ʌ sĩerr hʌ̃rjã wajap'a dusnagjö simua jʌʌrt'ʌpʌ̈ijierram hanaabá. Magnaa chi soldaaunag k'ãai t'ãrjup hogdʌba haig t'ʌapi jaaujierram haajem.OgAMagbaawai Pilatoou hamag, —Pãachdëu mag nʌm k'ai, magan soldaaunan har t'ʌnʌm. P'ë harrwi pãachdëu k'õchagpierr chi jẽbdijã wajap'a p'ãarnaa jʌʌrt'ʌ pʌabajët hajim hanʌm. Sf@Magtarr haawai k'ãai t'ãrjup soldaaunag chi jẽbdi haig t'ʌapibá; magba hak'iin heeu dëgölp chi k'apeenau hedaar bëewia, chi binaan hamach jua k'ap hausĩunaa, naspawia chadchata deeu hiiu p'iidʌjim haduk'am. Magta haju hat'een magan warram k'ãai warag hatchata sëuk'a nem jaau nʌisijugui hajierram haajem, Pilatoog. 3e_?hirig, —Marau k'ĩir heyaa nʌmgui hajim hanʌm, jãg sëunem nem jaau sĩerrarrau jaauwai, hiin meewiajã k'ãai t'ãrjup nʌm hee deeu hiiu p'iidʌju ha hiek'atarr. Ad{>Hag noram sĩi jua hʌ̃ʌijerr hed, wajapcharan sabarhedma, chi p'adnaan pörnaan Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌarr wajapcha hʌʌrk'aajerr k'ʌʌn dʌ̈i Pilato haar wëtwia icK=Mamʌ mag chi José Arimateapierr petamjã María Magdalena chan maba, hãbak'ai María dʌ̈i hamach numpai chi hap'ʌʌmdam hauk'ërtarr jẽbdi haig hohoodö nʌisijim. Soldaaunag Jesús hauk'ërtarr jẽbdi t'ʌapitarr _b7Maimua ya p'ãarmam hee, rik José hanʌm bëejim. Hich mag woun Judea durr p'öbördam Arimatea hanʌm haram hajim. Chi Jesús t'õoju nawe ya hichdëujã Jesús higar sĩejim. ?^w8Mag warpmua hoo narr hee naajim: María Magdalena, hãbak'ai María, Santiago dʌ̈i Josenaan ham hãd, maimua jöoi Zebedeo chaain hãdjã dʌ̈i haig sĩejim. Jesús hauk'ërtarr 1][7Mag hi pʌr hauju nawejã hĩchab hʌʌin hi juag hoojerr k'ʌʌn k'apan Galileamua hi dʌ̈i bëetarr haawai mak'ʌʌnau hi dʌ̈i mamagk'am warpmua hoo naajim. \w6Magbaawaita capitán soldaaun dʌ̈i Jesús pakuls gaai jiir wëjöm heegar narr k'ʌʌnau mag hʌʌur t'eeg duuibaadëm hee, mamagk'am hoop'öbaadee jãp'ierr nʌm hiek'au warag, —Mʌg wounan chadchata Hẽwandam Hiewaa hajim hajierram. H[ 5Mak'ʌʌn Jesús hiiu p'iidʌtarr hẽudee hamach jẽbdegmua höbërdʌtk'awi Jerusalén p'öbör hee wëtjierram. Mag ham p'öbör hee naaimatarrjã hõor k'apank'am k'ʌʌnau hoojierram. _Z74hõor hauk'ërtarr jẽbdipa weeudʌtk'amam hee, k'ëchtarr k'ʌʌnta deeu p'iidʌtk'awi hiiu nʌrrjëe haadëjim. Mag deeu hiiutarr k'ʌʌn hʌ̈u wajap'a Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrumta hötarr k'ʌʌn hajim. Y33Mag hi chaaupabaadëm dʌ̈i hĩchab Haai hi jëeujem deg hierrgajãrcha put nem parrg t'uur hëu wëjorrta hʌ̃gt'aamua heeg sʌrr habarmʌn warre jãrrcha t'oop'em numiita jijirar jöisijim. Magbarm dʌ̈i hʌʌur t'eega duuibaadëmua mokpörpa t'örrchëchëuk'am dʌ̈i XX)2Mag jöchk'ërʌʌ hawia, t'et häa ha k'itawia, warag chaaupabaadëjim. W91Pari hãbmua hi dʌ̈i mamagk'am hee, hãaur k'ʌʌnau jũrr, —Hidëu hi sĩubá, daau nau Eliaau hi jãigmua heeg jiirpʌ̈yaan pierrju haajeejim. RV0Hirua magbarm bʌ̈rre hãbmua k'ap'igbaadëwi, putjö hũhũp'ë k'itʌm gaai vino hadchuchúhu simta dorrdʌnaa waibëewi, pa gaai bʌʌrnaa hi hi haig hʌa haujim, hag gaaim bereu dömk'ĩir. Uw/Hãaur k'ʌʌn haig narr k'ʌʌnau mag hi hiek'abarm hũrtarr haawai jũrr hamach k'apeenag, —Keena, pãadë hũrbat: Maguan warrgar Hẽwandam hi jaaujerr Elías k'ararrta hich haig t'ʌ̃r simwai hanaajim, hirua hiek'atarr k'augbam gaaimua. lTQ.Magbaadëm hee Jesuu t'et, “Elí, Elí, ¿lema sabactani?” hajim hanaabá. Mag sim haig maach meúan, “Aay, Hẽwandam, ¿k'ant'eeta pua mʌ mʌg dau hap'ʌʌ chirʌmjã mʌrʌg hoobamjöo haadëma?” ha k'itʌm hajim. CS-Hedausĩe t'ʌnʌm hee, dëgölp hedau k'ĩbaadëm habarmʌn sĩi warre hedaramjöta jöisijim. Mag k'ĩ t'ʌnʌʌ hawia hedau p'ʌʌibaajër las tres naata deeu haardʌbaadëjim. 7Rg,Jũrram k'ʌʌnau hirig mamagk'am hũrwi mag chi k'aibagnaan numí hi bigaau hagjö jiir hʌid t'ʌnarr k'ʌʌnaupa warag hi wau hiek'a naajim hanaabá. Jesús meetarr jQM+Pʌ hiek mag Hẽwandamau pʌ chig hapibaju hanarr haawai, chadcha hichdëu pʌ k'õsi sim k'ai, nau hirua pʌ k'aigpër hauju. Magaag pʌchdëuchajã pʌ Hẽwandam Hiewaa hanarrau haajeejim hirig, ya pakuls gaai pawiajã. EP*—Deeum k'ʌʌnan peerdʌ hautarrta pʌchta pödbahabma. Pʌ judionaan rey k'abá; maar dak'ĩir jãg pakuls gaaimua heeg hʌʌrbabaad. Mag hoobaawain chadau marau hʌ̈k'aju haajeejim. O!)Mag nʌm dʌ̈i chi p'adnaan pörnaanau, Moiseeu ley p'ã pʌarr jawaag chi machnaanau tagam k'ʌʌn chi t'ierrnaan dʌ̈imua hirig, N+(—Wa jãgʌm k'aba puan mag Haai hi jëeujem dijã t'um pogueupʌ̈inaa deeu k'ãai t'ãrjuppaim hee hëu dʌnʌʌuju haajerrta, jãg pua wir haig pʌchpai peerdʌ haubama. Pʌ chadcha Hẽwandam Hiewaa k'ai, magan jãg pakuls gaaimua heeg hʌʌrbabaad haajeejim hirig. M7'Mag hi meerp'ë wai narr hõor diichjem dak'a harr haawai dich nʌm k'ʌʌnaujã hi wau nʌm hiek'au warag hirig heerpanaa hʌ̃i p'ʌʌrp'ʌʌrnaa, Mag hi meerp'ë wai nʌm dʌ̈i hĩchab hi bigaau chi nem jĩgmien numí hagjö pa gaai hamach k'ĩk'ĩetdö meerp'ë sĩujierram: hãb hi juachaar gar, hãb hi juawë gar. KK%Hi meerp'ë jiir wëjöm pör hʌ̃r hẽsapdau p'ãk'a sim gaai jaau sĩejim, k'an gaaimuata hi mag wai naajĩ. Chi hẽsapdau gaai “Chamʌʌta Jesuu, Judionaan Rey” ha p'ã sĩejim. J $Maimua mag chi k'ajũa hamachpierr wai nʌisiewai t'ʌa nʌmua warag k'ʌt hohoodö hap'öbaadëjim hanaabá, chi pakuls dak'a. ZI-#Ya pakuls gaai meerp'ënaa jiirjop sĩuwia, hamach chi meerp'ë narr soldaaunaupai, k'aíuta chi k'ajũa jʌ̃abarju k'ai hawi, jẽb gaai mokdaudam baraag paauk'ajierram haajem, mag nʌmua gan haumaag. H7"Mag mam paauk'abaimaa vino hiel hanʌm dʌ̈i nem hachaaga waaurëu simta dömk'ĩir deejierram. Mamʌ Jesuu sĩi bʌ̃rʌʌ dö hoowi tag döbajim. Gy!Mag harrmamua buchagdam Gólgota hanʌm haar paauk'abaimajim. Mag Gólgota haawai “pörpá durrsĩ” haawaiu. {Fo Mag wai höbërwi hag dʌ̈i wëtumua k'ʌd hee woun hãb Simón hanʌm deeum p'öbördam Cirene hanʌm heem dʌ̈i t'ẽujierram haajem. Mag dʌ̈i hoobaawai chi soldaaunau jũrr hajués magʌgta Jesuu pakuls harrmatarr harrpijierram. rE]Mag hi dau hap'ʌʌ wau wai nʌʌ hawia, hamachdëu hirig k'ajũa jũapitarr deeu hẽer hauwia, hich k'ajũa chaardamta deeu jũapinaa, maimuan chadau pa gaai meerp'ëpäain hat'aadëjierram haajem. Jesús pakuls gaai meerp'ëtarr D+Magnaa jũrram k'ʌʌnau bëewi, hi gaai hichö t'unaa, hi jua hee hamachdëu padam joopʌ̈itarraupai hi pörchajã wʌmaajeejim haajem. C5miu dën wërjũchk'a simta pörsirk'a jũapipʌ̈ijierram haajem. Magnaa hĩchab hi juachaar gar padamjã joot'ʌpʌ̈ijierram hanaabá. Magnaa mag hamach rey hanʌmua hi wau nʌmuata hi k'ĩirp'ee jĩepör p'õbk'anaa, —¿Jãgpai chirʌ́ Judionaan Rey? haajeejim hanʌm. cB?Magnaa hi k'ajũa hʌ̃rʌm hẽerpʌ̈inaa, jũrr dewam p'uríhi simta jũapipʌ̈inaa, A1Magbaawai gobernador di haar harrwi mam pabaimaawai chi soldaaunau hamach k'apeen k'apan t'ʌ̃rk'a hauwi hamach jãrrcha wai naajim haajem. E@Mag chadcha hamachdëu jaau narrjö, Pilatoou Barrabaata sĩi höbeerpʌ̈iwia, Jesús wʌpi jaaunaa, pakuls gaai meerppʌ̈imk'ĩir warre soldaaun jua hee t'ʌsĩepʌ̈ijim haajem. )?KMagbaawai t'umaam k'ʌʌnau sereu p'öbaadëmua warag, —Marau pʌ gaai t'ʌbam; maachta maach chaain dʌ̈i kulp paraa nʌisibajupa hajierram hanaabá. V>%Pilatoou Jesús pʌapʌ̈iju hẽk'a nʌm pödba sĩi waragta hõor p'ogdʌmam hoobaawai dö haibëepiwi t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir jua sũgpʌ̈ijim haajem. Magnaa, —Pãrau mʌg woun hiekk'õr chuk'u simta t'õomʌn mʌ chan bʌ̃ʌrjã kulp chuk'u chirʌm, maan ya pãach happaim nemeu; mʌ gaai t'ʌmiet hajim hanʌm hamag. w=gMagbaa, —¿Pari k'an nemta hirua k'aigba waujĩma, pãrau mag warre hi t'õopi jaau nʌm? hajim hanʌm chi Pilatoou. Hichdëun sĩi pʌapʌ̈im k'õchgau par mag jëeu hohook'amjã warag pa gaaita meerppi jajaau haajeejim hanʌm. <Magbaa deeu Pilatoou hamag, —Magan jãg Jesús mag warrgarwe hich Hẽwandamau pʌ̈iju jaaujerrta mʌg nʌrrʌm hanʌm dʌ̈i ¿mua jãgajuma? hajim hanʌm. Magbaawai t'umaam k'ʌʌnau hihãba, “Pa gaaita meerpbapʌ̈pʌ̈i” haajeejim hanaabá. ;Ya mag wawik'a t'ʌnʌm hee, deeu chi gobernadorrau jëeumamua hamag, —Mʌg numí nʌm haig, ¿chijãata pãrau sĩi chigjã haba höbeerpʌ̈ipim k'õsi nʌ? ha jëeujim hanʌm. Magbaawai hamachdëu Barrabaata höbeerpi jajaau haajeejim hanaabá. T:!Mamʌ mag nʌm hee, chi p'adnaan pörnaanau tagam k'ʌʌn chi t'et'em k'ʌʌn dʌ̈imua warag hõor wawik'a t'ʌnʌʌujim hanʌm, sĩi Barrabaata höbeerpi jaaunaa Jesús t'õopi jajaau hamk'ĩir. 91Magnaa hõor dak'ĩir hich juupjem sie gaai hoo sĩsijim hanʌm. Mag hoo simta hi hʌʌirau hirig, —Jãg wounan hõor wajap'amʌuwai; hoob jã chan k'aibag waupi jaaum. Hedaar mʌ k'ãai k'õrk'aa k'aibag k'ãai k'õrk'a hʌajim hi gaaimua ha jaaupʌ̈ijim hanaabá. 8Chi Pilatoou k'ap'ʌ sĩejim haajem, hamau hamachdëu Jesuu nem wau nʌrrarrjö pöd nem waubam gaaimuata mag hi pʌr dee wai narr. N7Mag hõrau jaaubarm presota sĩi höbeerpäaijerr haawai, Pilatoou hich hödegpain Jesuuta sĩi höbeerpʌ̈im k'õsi sĩerr haawai, mag hõor pöm wëjömʌg jëeumamua, —¿Chijãata pãrau sĩi hich jãg pʌapʌ̈ipim k'õsi nʌ: Barrabás, wa Jesús hich Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr hanʌm? ha jëeujim haajem hamag. \61Maagwai preso hãb sĩi t'ʌ̃rp'öo sĩerrʌm sĩejim, Barrabás ha t'ʌ̃r sim. 5Mag hag nawejã mag p'iesta hee paawai hõrau jaaubarm presota chi gobernadorrau sĩi hich jãg höbeerpäaijeejim. &4EPari par hich Pilatooucha magtarrjã, ni bʌ̈ hãbjã jʌ̃ʌ habajim haajem. Mag hich k'ĩircha hiek'a nʌmjã sĩi k'ĩuu hichig k'abamjö sim hoowi Pilatoou hich hödegpai, “Mua hõor mʌg hooba chitʌmgui” hajim hanʌm. Hamach chi judionaanaupai Jesús t'õopi jaautarr 37 Mag ham hiek hʌ̈k'aba haawai deeu hich Pilatooupai hirig, —Pua chan pʌch k'ĩir mag hiek'a nʌmjã hũrbahab, sĩi k'ĩuu jʌmaag hajim hanʌm. 2  Mamʌ hirua mag hiek'abarm hũrbaawai p'adnaan chi pörnaanau chi t'et'em k'ʌʌn dʌ̈imua warag hi hëugar sëuk'a hi k'aibag jaaup'öbaadëjim hanaabá. Mamʌ hich k'ĩir mamagk'amjã Jesuu bʌ̈dam hãbjã hiek'aba, warag k'ĩuu sĩejim haajem. ^15 Mag harrwi chadcha Pilato na wai naaimajim haajem. Magbaa Pilatoou hirig, —¿Chadcha pʌʌta judionaan Reí? ha jëeujim hanʌm. Magbaawai Jesuu hirig, —Pua k'abá k'ap'ʌ jaaubapʌ̈imgui hajim hanʌm. :0m hag p'atk'onau el Campo del Alfarero për haujierram, maach Pör Hẽwandamau mʌrʌg jaautarr hipierr” ha p'ã sim. (Zac. 11:12-13) Jesús Pilato k'ĩirp'ee wai narr / Hamau mag p'atk'onau mag jẽb për hat'am haig, hĩchab magju nawe Hẽwandam hi jaaumie Jeremías k'ararrau hiek'atarr heyaa höbërjim hagjö. Hirua nawe hiek'atarr mʌg hajim:“Israelnaanau chi precio jaautarrpierr treinta piezas hauwi *.MMag jẽb gaaita Judaau hich t'õotarr haawai hĩs hewag pawiajã mag jẽb hagt'a “bag hãrtarr param p'atk'onau jẽb për hautarr” ha t'ʌ̃r sĩerrʌm. -Maimua hag k'ur deeu hamach hap hiek'awia hag p'atk'onau jẽbta për hauju hajierram haajem, durr warpmua hõor bëe nʌm k'ʌʌn meebaawai hag hee hauk'ëraag. Mag p'atk'on Jesús param harrau jẽb për hautarr, Campo del Alfarero ha t'ʌ̃r sĩejim. C,Mag barpʌabajeewai p'adnaan chi pörnaanau chi p'atk'on p'ë hauwi, —Mʌg p'atk'on hõor t'õoju paarta p'agtarr haawai pöd maadëu ofrenda hee hausĩubamgui hajierram hanʌm. |+qHamachdëu hichig magbaawai mawia chi p'atk'on Haai hi jëeujem deg barpʌawi higbaadëjim haajem. Mag mawi, hichdëupai pa gaai hʌ̃gt'aa jʌ̃gad jʌ̃naa, t'oom k'ẽu hich hö gaai jʌ̃naa, baudʌ hich hö jorrkaa t'õojim haajem. *Mag deeimawia magjim hanʌm: —Jãg woun bʌ̃ʌrjã nem k'aigba wautarrjã chuk'u k'itʌmta pãrag pʌr deetarr gaaimua, mʌʌn chadcha pekau pöoma waubarm. Jã chan bʌ̃ʌrjã hiekk'õr chuk'u sĩejimgui hajim hanʌm. Pari magbaawai hamachdëu jũrr hirig, —¡Hidëu mag simgui hajim hanʌm; maata magan maar gaai mas sĩeba! Maigjã pʌchta pʌ mag chirabahab hajierram hanʌm. )1Mag Jesús t'õopi jawamk'ĩir Pilato haar jua bʌʌrnaa hat'aadëm hũrbaawai chi Judaau deeu hũwaai t'umaa hewag k'ĩirjuwia, chi p'adnaan pörnaan chi t'ierrnaan dʌ̈i nʌm haar mawi, mag Jesús paar hichig p'atk'on p'agtarr t'um hũwaai hamag deeimajim hanaabá. ](3Mag hamach hap hiek'awi, jʌ̃gadau jua bʌʌrk'anaa, Pilatoota Romaam reíu pʌ̈iwia gobernadork'a sĩerr haawai, hirigta t'õopi jaaumk'ĩir hi haar harrjierram. Judaau hichdëupai hich hö jorrkaa t'õotarr F' Maimua ya hãspabaadeewai p'adnaan chi pörnaan judionaan tagam k'ʌʌn hagjö chi t'et'em k'ʌʌn dʌ̈i biirdʌnaa deeu hiek'awi warre Jesús t'õopʌ̈iju k'ĩirju p'öbaadëjim haajem. u&cKMag hãt'ãrr hiek hũrbaawaita hich Pedroou jaauwai hi k'ĩir heyaa dʌhnʌisijim hanʌm, Jesuu hichig “Nau hãt'ãrr bĩeju nawe pua biek t'ãrjup hõrag mʌ k'augba chitʌm ha hiek'aju” hatarr. Mag k'ĩir hee dʌnʌisim habarmʌn chadau gaai machaaga haadëmua dawag höbërwi warre hö jãsenag haadëmua bĩe chirʌʌ hajim haajem, hichdëu jaauwai.~%uJMagbaawaita hirua warag k'ĩir mor chigpai hiek'amamua, —Chadcha mua magʌm wounaanjã k'augab chitʌmta pãrau mʌrʌg mag naaba ha chirajim hanaabá hich Pedroou. Mamʌ hirua mag hiek'abapʌ̈im dʌ̈icha hãt'ãrrta kekerekee hahbar. }$sIMaimua magtarr k'ur nʌʌpai hawi hi hiek maig hich dʌ̈i di hũjãrr narr k'ʌʌnaupai deeu hirig, —Marau hoowai pʌjã chadcha hi dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn heemʌu. Pʌ hiek'a sim gaaipai merag chukk'u simgui hajierram hanaabá. c#?HPari magbaawai magʌgjã hichdëu, hirua magʌm Jesús k'augbam ha chirajim haajem. "GHichig magbaicheewai hi hiek mag hich chirarr haigmua daaugajãrm puertdi haar majim haajem. Mamʌ mamjã hagjö deeum hʌʌirau hi hoobaawai maguajã hich haig narr k'ʌʌnag, —Jãg wounan Jesús Nazaretpierr dʌ̈i nʌrraajemʌuwai hajim hanʌm hirig. ?!wFPari hichig magbaicheewai hi hiek hirua t'um haig narr k'ʌʌn dak'ĩir, —Mua k'augbam pʌ k'an hata hiek'a sim k'ai; mua magʌm wounan k'augba chitʌm ha chirajim hanaabá. ! ;EMag chi t'et'em k'ʌʌnau Jesús dʌ̈i mamag k'aawai Pedro hiek hi daaugajãr hũjãrr hoo chirajim haajem. Mag hi hoo chirʌm haigta, mag degam hʌʌi chi di k'ʌʌn chog bëewia hirig, —Pʌjã hĩchab jãg Jesús Galileapierr dʌ̈i nʌrraajemʌugui haichëjim hanʌm. veDhirig, —Pʌchta chadcha warrgarwe hich Hẽwandamaucha jʌr hauwia pʌ̈iju haajerr k'ai, magan jaaubá: ¿k'aíuta pʌ k'ĩidadcha dee sĩ? haajeejim hanʌm jũrram k'ʌʌnau. Pedroou bʌ̃ʌrjã Jesús k'augba chitʌm ha hiek'atarr {oCMagnaa hi k'ĩir gaaijã hichö t'unaa hi gaai mas waumajim hanaabá. Pogk'a hi k'ĩidadcha juajãau deenaa [/B¿K'ani maadëu tag hũrm hig nʌ? hajim hanʌm, hich k'apeenag. Magbaawai mag k'apan haig pos t'ʌnarr k'ʌʌnau, —Hí chadcha kulp pöm sĩebahab; magua warre t'õopʌ̈iju haaita simgui hajierram hanʌm. 2]AMag hũrbaawai chi p'adnaan pöröu hich k'ajũa mor gayamta sʌrr habarmʌn, warre nem pöm jẽ werbpʌ̈ijim hanaabá. Magnaa, —Mʌg wounau hiek'a sim chan hʌ̈u k'aba sim. Maach wounaan t'um hãba t'ʌnʌmta hiita mag Hẽwandam Hiewaa hanaab. Ya pãrau pãach jʌ̃gʌucha hũrbarm. 9k@Magbaa Jesuu hirig, —Pua k'abá hag heyaa jaaubapʌ̈im hajim hanʌm. Mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au mʌg woun Hemk'ooi Hiewaa Hẽwandam chi jua t'ierr bigaau hi juachaar gar hoo sim pãrau pãach daujãau hoowi hedjã baug hee hurumjã hoojurau ha hiek'ajim haajem, haig narr k'ʌʌn dak'ĩir. r]?Pari magʌmjã Jesús bʌ̃ʌrjã jʌ̃ʌ haba, warag k'ĩuu sĩsijim haajem. Mag hich hiek hʌ̈k'aba habaawai deeu hirig chi p'adnaan pöröu, —Maach Hẽwandam hich mag hiiu sĩerrʌm hiek gaai t'ʌwi muata pʌrʌg “Jaaubá” ha chirʌm. ¿Pʌʌta chadcha Hẽwandam Hiewaa hichdëucha jʌr hauwia pʌ̈iju jaaujerrá? Marag jaaubá hajim hanʌm. [/>Magbaawai chi p'adnaan pöröu dʌnʌʌunaa Jesuug, —¿Pua ham hiek'a nʌm hũr chirʌ́? ¿K'an jãgwi jãg pʌ hiek'amap'a sĩ? ¿Pua chadcha mag hiek'ajĩ wa hiek'abajĩ? Jaaubá hajim hanʌm hirig. /W=—Mʌg wounau maar dak'ĩir, hiruan mʌg Haai hi jëeujem di pogueupʌ̈inaa k'ãai t'ãrjuppaim hee deeu hëu dʌnʌʌuju ha hiek'a sĩejimgui hajierram hanaabá. -SMaagwai p'adnaan chi pörnaanau judionaan Asamblea heem k'ʌʌn dʌ̈imua chi Jesuu nem wauba harrta sëuk'a hi gaai t'ʌpʌ̈iju hẽk'aajeejim hanaabá, magʌm gaaimua hi t'õopäaig. -:Mag hamau hi hat'aadeewai Pedro hiek hiruata warppaimua hoopʌ̈pʌ̈igmamua mag chi p'adnaan pör haig di hũjãrr dubimajim haajem. Mag dubwi, “Mʌigmua hook'im jãga haju k'ai” hawia, Haai hi jëeujem di t'ʌajem k'ʌʌn hohoodö nʌm haig dʌ̈i jupimajim haajem. ^59Mag hi pʌr hawaan bëetarr k'ʌʌnau warre p'adnaan pör Caifás haarta hat'aadëjierram, mamta Moiseeu ley p'ã pʌarr jawaag chi machnaan dʌ̈i jöoin chi t'et'emnaanpa dʌ̈i hãba biirdʌ narr haawai. 0Y8Pari pãrau hĩs mʌ dʌ̈i mʌmʌgk'amʌn, jãan warrgar Hẽwandam hi jaaumienau jaautarr t'um hag heyaa höbërmk'ĩrau hajim. Ya hirua mag hiek'abarm hee, hĩchab maach chi k'apeenaujã chi Jesús hich happai werpʌawia parhoob dʌrmid p'öbaadëjim. Jesús judionaan Asamblea hee wai narr a;7Mag hiek'apʌ̈iwia jũrr hich pʌr hawaan bëetarr k'ʌʌnagta, —¿Pãrau hoowain mʌʌn sĩi hõor nem jĩgk'anaa hõor t'õomiejöta chirab hajim jãg pãrau sĩi mʌ haig jua hee jierrnempan happai bëeg hat'ee? Hag na hed hëepierr pãrag mua Haai hi jëeujem deg Hẽwandam hi jaaujeewai bʌ̃ʌrjã pãrau mʌ pʌr haubajierram. >u6Mamʌ mʌch t'ʌamk'ĩir mua jëeubaawai mag hõor pöm deepʌ̈ik'iinjã, ¿jãga Hẽwandam hiek p'ã sĩsidʌm gaai mʌ higwia jaau sim t'um hich hagjö habarju? hajim Pedroog. 8i5Mua mʌch chig hapibaju hak'iin, mʌch Hayag jëeubaawai hirua mʌ t'ʌamk'ĩir Hẽwandam chognaan pöoma milam k'ʌʌn hap'a doce ejércitos k'ãijã deepʌ̈ijugui hajim. =s4Magbaawai Jesuu hirig, —Jöpai pʌch espaar hich deg p'ĩ sĩubá hajim. Pua k'augba sĩeb hajim, esparau wërbʌnaa hõor k'ëch nʌm k'ʌʌn hagjö esparauta k'ëchmaju. ~.u~x}}4{zzz@yWx w2w"vvu+ss r)qooCnnm]kjjqhGgLed3b`_K^(\ZX^WVJU+StRKQ{PO&NjLKwII'GFEDD$CmBaAA?>=<;:t9.8f77A5\4210//X.. ,,'++*f)('&%$]#7"O! r`W?(/> & l #hZ0p. Mamʌ mag nʌrrʌmua warpwe Jesús hoo hat'aawai sĩi warag hi simʌgta k'ap'ig bëewia hi k'ĩirp'ee p'õbk'abaichëjim hanʌm. ]3Mag simʌn hedaram magwe sĩi pabʌ̈ heeta nʌrranaa hujã hʌ̃rʌm magwe nʌrraajeejim hanaabá. Mag nʌrrʌmʌn sĩi parhooba hähäagmamua mokdau juajã gar haunaa hichdëupaita hich p'ãrmaajeejim hanʌm. NMag juapa t'eeg sĩewaita biek k'apan parii hõrau cadenau bʌ̈ jʌ̃naa juapa jʌ̃ sĩsiuk'amjã, sĩi warag chi cadenta t'ʌrrëu pʌpʌa haajeejim hanʌm, ni hãbmuajã pöd pʌr wai sĩeba. <qMag woun sĩi hujã hee hõor hauk'eerjem jẽbdegpai sĩejeejim hanaabá. Mag sim chan par hõrau pʌr haunaa cadenau jʌ̃ sĩsiuk'amjã pöd jʌ̃ wai naaba haajeejim hanʌm. 4aMag p'ẽeubaimawia Jesús bote heemua waaidʌwia durrpabaadëm hee, hi k'ĩirp'ee woun hãb dösãt bënëu bar simta durr hujã haarmua hi haig k'ap'ig bëejim haajem. o YMag k'odjörröo hawia Gadara durr p'ẽeubaimajierram haajem, hich hag t'ʌrrdö heepai t'oom higar.  )Jesuu hamach dak'ĩir mag p'ũas dʌ̈i p'ũpa meeuk'a t'ʌnarr t'umba hat'am hoowia dauderraa nʌm hiek'au, “Keena, ¿mʌʌn k'anim wounta jãg p'ũujã p'ũas dʌ̈imua hi hipierraa nʌma?” ha jëjëeu haajeejim hanaabá hamach wir haigpai.7g(Magwi hich k'apeenagta, —¿K'an jãgwi pãar jãg hatcha jãp'ierr nʌma? ¿Pãrau mʌ mʌg pãach dʌ̈i mʌ chitʌmjã k'augbata nʌ hajim hanʌm, jãgcha jãp'ierraag? :m'Magbaa Jesús p'iidʌwia mag p'ũ t'eeg t'ʌnʌmʌg meeurrau sĩunaa hĩchab p'ũas meeuk'a t'ʌnʌmʌgjã “T'umbabaad” habaawai, warre döjã meuu sĩsijim hanaabá. }&Mamʌ mag nʌm hee hich Jesús bote k'ua pörk'au gaai sĩiuba k'ãi jörrajim haajem. Magbaawai hi k'apeenau jãp'ierr nʌm hiek'au hi p'iriupʌ̈iwia hirig, —¡Maestro, p'iidʌbá! Pua chan mʌg maach k'öomamjã k'augbahab hajim hanʌm hirig.  {%Mag ham döjãrr paauk'a p'öbaaderr hagt'a pöm k'aba nʌm hee, p'ũ t'eeg wëbaadëmua sĩi p'ũasdau baupa jöisijim hanʌm. Mag p'ũas baupa haadëmua bote hee p'ũasdau sog bëbëek'amua ya chi boteeu hãwatbajujö hierrpamaa hajim hanaabá. n U$Maimua chadcha hõor haig narr k'ʌʌn p'ëpʌawi, ya hich Jesús bote hee waaidʌwia hoo wëjorr haawai, chi k'apeenau hi joo harrjim haajem. Mag ham wëtum dʌ̈i deeum bote haig narrjã hagjö ham dʌ̈i wëtjim haajem.  #Hich hag hedpai ya k'eeuraa haadëm hee, Jesuu hich k'apeenag, —Wëttarrau hajim haajem, dö k'ĩijãr t'ʌrrdö higaau.  3"Mamʌ ejemplo chuk chan mag hõor pöm wëjömʌg bʌ̃ʌrjã nem jaauba haajeejim hanaabá. Mag ejemplodamaupa nem jaaumatarrta hich k'apeen dʌ̈i hamach happai haadeewain deeu wajap'a hamag jaaujeejim haajem, wajapcha k'ap hamk'ĩir. Jesuu p'ũ dʌ̈i p'ũas t'umbapitarr  #!Mag ejemplodampa jaaumamuata Hẽwandamau maach peerdʌ haaujem hiek Jesuu jaaujeejim haajem, magʌm gaaimua wajapcha k'ap hamk'ĩir. [/ Pari mag bʌ̃rʌʌ k'itʌmta jẽb hee jĩir k'ërbarmʌn sĩi pabʌ̈ pöm hãdëe bãaujem. Magbaawai nemchaain bëewi chi piu gaai hamach di hëeujem. Hich hagjöta simgui hajim hanʌm hĩchab mʌg Hẽwandam hiek mua pãrag jaau chitʌmjã: Mʌʌgwaiwe chan k'apan k'abata hʌ̈k'a durrum; pari mag durrumuata warag nem pöm haaidʌbapäaiwai hõor k'apank'am k'ʌʌnauta hʌ̈k'aju ha jaaumajim haajem. Jãgwi ejemplo jaaumamuata Jesuu nem jaaujeejim haajẽ FMʌg mua jaau chitʌm hiek'an, mostaza daudam woun hãbmua hich dik'u gaau jĩir sĩubarmjöta simgui hajim hanʌm. Hichta nemjĩir daudam t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã bʌ̃rʌʌcha k'itʌm. 0YJesuu mag jaaumamua, ’¿Pãrau k'ap'ʌ nʌ, jãga sim habarí Hẽwandam hiek mua jaau chitʌm, maimua k'anjöta sim ha mua pãrag jaaubark'iin? hajim hanʌm.  Maimua mag t'ʌnʌʌ hawi ya p'ur haadëm. Mag p'ur haadeewai t'umaam k'ʌʌnau ya k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, t'ʌʌju haai haadëm. Magbaawai t'ʌʌwi deg paa t'ʌnʌʌujem. Hich hagjöta simgui hajim hanʌm hĩchab mʌ hiekjã: Hõrau k'augmampierr bãbãwagmamjöta sim, warag hich Hẽwandamau k'õsimjö wënʌrraa k'ap'ʌ paauk'amaawai. Nemjĩir mostaza dau hag nem hĩgk'aa I Maan mag simʌn, ya jẽb hee sĩewai chi jẽbëuta hich happaimua mag bãaupi sim k'abahab. Nacha t'arrp'ëwi bãau sim, maimua dʌ̈rrcha haadeewai bi p'ũp'ũid haadëwi hũhũi jöisim. PMag jĩir sĩubaawai t'arrp'ëwia hedaram magwe bãau hëhëek'am. Mamʌ mag bãau hëhëek'am chan chi jĩirtarraujã bʌ̃ʌrjã k'augba sim, jãga mag hich happai bãaumamua hʌ̃gt'aa papagmá. 7gMag jajawagmamua hĩchab hich Jesuupai, ’Pãrag deeum ejemplodam jaauk'imgui hajim hanʌm, jãga haajẽ hõrau mag mʌ hiek hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'awi hamach t'ãar hee haauwai. Mag mʌ hiek hamach t'ãar hee hau nʌmʌn, woun hãbmua nemjĩir daudam jĩir sĩubarmjöta simgui hajim hanʌm. MHar chi t'ãar honee hũrm k'õsi hũr nʌm k'ʌʌnag Hẽwandamau warag k'ĩirjug deejugui hajim hanʌm, hich hiek k'apcha hamk'ĩir. Mamʌ har hũrmap'apai hũr nʌm k'ʌʌn k'ĩirjug heemʌn, cha mua jaau chirʌmjö deeu hich hiek sĩepiba, k'echeu haumajugui ha jaaumajim haajem. Nemjĩir dau bãaumam hag nem hĩgk'aa mSMaimua magjim haajem: Pãrau mua nem jaau chirʌmta pãach t'ãraucha hʌ̈k'am k'õsinaa, pör hee haunaa warag k'augam k'õsi hamʌn, hich Hẽwandamau hagjö pãar pör höp'ër hapiju, hich hiek hajapcha k'ap'ʌ hamk'ĩir. nUMagwi hich Jesuupai, ’Jʌ̃g hʌ̃rʌʌnaa cha mua jaau chirʌmjö habat hajim hanʌm hamag. ~Hich jãgta sĩebahab hajim hanʌm hagjö Hẽwandam hiekjã. Hĩswe chan hõrau hagt'a wajappai k'augba nʌm, jãga Hẽwandamau hõor peerdʌ hauju. Mamʌ jãg hõt bʌ̈ʌg nem hoowai dawaa hoojemjö, mʌg hatagta hamau wajapcha k'ap'ʌ nʌisijugui hajim hanʌm. Chi mag k'augba nʌm k'ʌʌnan hagt'a k'ĩchag hee nem hoo nʌmjöta nʌmgui hajim hanʌm, bʌ̃ʌrjã k'augba. }Mag jaautarr k'ur hamag magjim haajem: ’Pãrau hoowai, ¿k'aíu hõtdau paanaa sĩi bat'ẽe heegar wa nem bʌ̈ hee k'ãijã hausĩiujẽ? Hõrau mag hausĩuba haajemgui hajim hanʌm. Hõtdaun paanaa dau garta hausĩiujemgui hajim hanʌm, dau hararaa hoog. |!Pari hãaur k'ʌʌn t'ʌnʌmgui hajim hanʌm, har Hẽwandam hiek t'ãraucha hʌ̈k'awi, hi dau na hagchanaa, nem wajap'a waaujem k'ʌʌn. Magʌm k'ʌʌnau har Hẽwandamau nem wajap'a waupi jaauwaijã nem par daúa hooba haajem. Mag waum k'õsi wau naawai hamachdëu nem wauju hayagpierr waaujem: hãaur k'ʌʌnau nemjĩir chi chëmiejö dʌ̈rrcha, hãaur k'ʌʌnau hagpierrpai, maimua hãaur k'ʌʌnau bʌchk'unpai. Mamʌ t'umaam k'ʌʌnau hichiita hichdëu k'õsimjö haajem ha jaaumajim haajem. Lámpara nem hĩgk'aa d{Apari hãsie deeu hewag k'ĩirjuajerram. Ham k'ĩirjugan hãba riknaan k'ajuuta k'ĩirju sĩsidʌm, nem t'um paraa haag. Mag k'ĩirju sĩsidʌm gaaimuata hĩchab, mag nemjĩir sirp'ʌg hee haadeewai sĩi dau hap'ʌʌ chëba nʌisierrjö, Hẽwandam hiekjã t'ãraucha hʌ̈k'awi hi hit'ee nem wajap'a wawaagjã serbiiba t'ʌnaabahab hajim hanʌm. z3Maagwai hãaur k'ʌʌn sĩi nemjĩir dau miudö harr hee burrtarrjöta nʌmgui hajim hanʌm. Hamau hĩchab Hẽwandam hiek hũrm k'õsi hũr nʌm, 1y[Pari mag chi nemjĩir wajap k'aar k'aba harrjö hagt'a Hẽwandam hiek gaai hubʌ k'aba naawai, mag Hẽwandam hiek hamachdëu hʌ̈k'a nʌm gaaimua hamach p'it'urg haunaa, bigaaum k'ʌʌnaujã hamach dʌ̈i k'aigbajujö haadeewai, sĩi warag hagʌg hoobamjö höbërwi weetjemgui hajim haajem. Yx+Maagwai hãaur k'ʌʌn, chi nemjĩir dau har mokpör jojoodög hee burrtarrjöta naabahab hajim hanʌm. Hẽwandam hiek hõrau jaau nʌm hamach jʌ̃gʌucha hũurwai warrpemʌn hamau k'õchag hʌ̈k'a nʌm. $wAMaagwai mag chi nemjĩir dau hõor bʌ̈ diichjem hee burrtarr, sĩi har Hẽwandam hiek jaau nʌm hũurjem k'ʌʌnta jaau simgui hajim hanʌm. Mag hũrnaa bʌchk'un k'augtarrdam meperau bëewia pör heem warre k'ĩir hak'oopibapäaiwai hũrba harrjöo t'ʌba nʌmgui hajim hanʌm. 1v[Cha mua nem hĩgk'aadam pãrag jaaubarmʌn mʌga simgui hajim hanʌm: Chi nemjĩir dau p'ö nʌrrarr woun, woun hãb Hẽwandam hiek hõor hee jaau nʌrrʌmjöta sim. duA Maimua hamag, ’¿Mʌg nem hĩgk'aadam merag chuk'u k'itʌmjã pãrau k'augbata nʌ? hajim hanʌm. Mʌg p'it'ur k'aba simjã k'augba nʌm chan magan deeum nem jaauk'iinjã ¿pãrau jãga k'augjuma? hajim hanʌm. "t= maagwai mag sĩi k'ajap'am nem hĩgk'aadamjöpai hũurwai par hamau hamach jʌ̃gʌucha hũrnaa hamach dak'ĩir nem wau nʌm hoo nʌmjã hoobamjö hamk'ĩir; mag nʌm gaaimua Hẽwandamagjã hamach k'aibag chugpaapi jëeuba haawai Hẽwandamau ham k'aibagjã chugpaaba hamk'ĩir. #s? Magbaa Jesuu hamag magjim haajem: —Pãrau k'augam k'õsi hũr naawai mʌchdëun warre pãrag k'ap'ʌ hapi chirʌm, jãgata Hẽwandam hõor t'ãar hee sĩeicheejẽ. Pari har hi hiek bʌ̃ʌrpaijã hʌ̈k'abam k'ʌʌnag sĩi nem hĩgk'a nʌmuapaita jaaujemgui hajim hanʌm, Hr  Mag Jesús haig hõor pos t'ʌnaawia ya hõor jigdʌdʌ k'abaadëm hee, hõordam hagt'a hi dak'apai hi k'apeen dʌ̈i hãba hohoodö narr k'ʌʌnau k'ap haag hirig jëeujierram haajem: —Ma chaig pua nem hĩgk'aadam jaau sĩerrau ¿k'ani jaau simma? Marag jaaubá hajierram hanʌm, wajapcha k'ap'ʌ haag hit'ee. bq= Mag hĩgk'a höbaadeewai haig hich hiek hũr narr k'ʌʌnag, ’Keena, jʌ̃g hʌ̃rʌʌnaa chamʌg nem hĩgk'aadam mua jaaubarm wajap'a hũrbat hajim hanʌm hamag. K'ant'ee ejemploouta Jesuu mag nem jaaujeejĩ kpOMamʌ tagam hʌ̈u jẽb wajaug hee burrtarran wajaug höbërwia hʌ̈u nem hajaug sĩi p'ur jopjim haajem, nem bich dapag maimuajã bich t'ʌʌ, maimua pogk'a bich daii; mamʌ mag sĩsidʌm chan bʌ̃ʌrjã chi vano chuk'u. toaMaigmua hĩchab tagam p'ötarr, miudö harr hee burrwia, chi miiuta nemjĩir k'ãaijã bãau k'ap'í bãauwi, sĩi chi nemjĩirdam hichdëuta pör pʌrëu hich magpai dau hap'ʌʌ nʌisijim haajem, sirp'ʌg hee hag gaai jopjã jopba. EnMamʌ mag durrk'u hʌ̃rʌʌ sim hiek'au pöd hierr k'aar jẽrk'aba hʌ̃rʌʌta k'aark'a k'ëk'ëd harr haawai, hed pechag wʌʌbaadeeu, sĩi hë nanauk haadëmua p'uabaadëjim haajem. /mWMaimua hãaur k'ʌʌn sĩi mokpör jojoodög heeta burrjim haajem, hajappai jẽb chuk'u sĩerr hee. Mak'ʌʌnan chi t'arrp'ëen hʌ̈u jöpcha t'arrp'ëjim haajem. "l=Mag mawi chi nemjĩir dau hirua p'ötarr, hãaurag bʌ̈ diichjem hee burrjim haajem. Magbaa nemchaain bëewia sĩi t'umaa k'ök'ʌʌipʌ̈ijim haajem. ekCMaimua magjim haajem: —Biek hãb, woun hãb trigo dau p'öon majimgui hajim hanʌm. j%Mag mos higaau hõor pos t'ʌnʌmʌg ejemplodampa jaaumamua, —Mua pãrag nem hĩgk'aadam jaauk'im; wajap'a mʌ hiek hũrbat hajim hanʌm. [i 1Deeu hũmaai Jesuu Galilea t'ʌrrdö higaau Hẽwandam hiek hõrag jaaubaadëjim haajem. Mag hirua jaau sim hũurwai, sĩi hõor pöoma hich bigaau pos p'ʌʌrbaadeewai, haig bote sĩerr hee waaidʌwia, dö jãrraapai hoo jöisijim haajem, jũrr mammua jawaag. Magbaawai hõor pöm mag t'ʌnarrau durrpaimuata hi hiek hũr naajim haajem. )hK#Mʌrʌgan Hẽwandamau k'õsimjö nem wau nʌm k'ʌʌnta mʌ hãd hanaa mʌ hʌ̃p'ʌʌinau, maimua hĩchab mak'ʌʌnta mʌ k'odnaanau hajim hanʌm hamag.g"Magnaa hich bigaau hohoodö narr k'ʌʌnag heerpanaa magjim hanʌm: —Chamʌ k'ʌʌnta mʌ hãd hanaa mʌ heeugpeenau. f!Magbaa hichdëu hamag, —¿Chijã hagá mag mʌ hãd, maimua chijã k'ʌʌn hagá mag mʌ heeugpeen? hajim hanʌm. Ee Magbaawai hi haig narr k'ʌʌnau hirig, —Pʌ hãdau pʌ heeugpeen dʌ̈imua pʌ hʌ̃p'ʌʌinpa daaugajãr pʌ jʌr wënʌrrʌm, pʌ dʌ̈i hiek'aag haajem ha jaaujierram hanʌm hirig. edCMag nʌm hee hich Jesús hãd hi heeugpeen dʌ̈i hi haig bëejierram haajem. Mamʌ sĩi hõor pöm t'ʌnʌm k'urau pöd hi haar dubba, daaugajãrpai nʌisiwia jũrr hamach garmuata dawag hi t'ʌ̃r naajim haajem. Uc#Jesuu hamag mag hiek'atarran, Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌarr jawaag chi machnaanau hich Jesús higwia “Jãan Beelzebú dʌ̈i k'apeerk'a sĩewaita jãg nem jua t'eeg hõor mor heem mepeenjã jʌrk'ʌʌi nʌrrʌm” ha hiek'a narr haawai hajim haajem. Jesús heeugpeenau hamach hãd dʌ̈imua hi dʌ̈i hiek'am hig narr bMamʌ pekau hãb sim, maan mua Hẽwandam Hak'aar jua t'eegau nem wau chitʌm hoo nʌmta warag mepeer gaai t'ʌ nʌmʌu. Mag pekau chan Hẽwandamau bʌ̃ʌrjã perdonaabamgui hajim hanʌm, hi Hak'aar higwiata mag hiek'a naawai. Magua Hẽwandam Hak'aar higwiata mag k'aigba hiek'amʌn, mag wounan Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr pöomata hich mag chirsijugui hajim hanʌm, perdonaajã k'augba. Ya+Mag hiek'amamua hich Jesuupai hamag magjim haajem: ’Pãadë pãach jʌ̃gʌucha wajap'a hũrbat cha mua jawaagpam: Hẽwandamaun chadcha hõor k'aibag t'umaa chugpaaju, ham parhoob hiek'amarrpa t'um. a`;Magnaa hamag, ’Pãadë mʌ sëu hawi wajap'a k'ĩirjubat hajim hanʌm. ¿K'aíu mʌg nʌm haig sĩi hãb jierrnem wajap'am dʌ̈i hich di t'ʌa sim haig dubwi hi nem jĩgk'aju k'ai? Sĩi k'apanaam k'ʌʌnau wa hi k'ãai hʌ̃rʌʌcharamua hi hibʌʌr hauwi k'abam chan pöd hi nem jĩgk'abam. Hich hagjöta sĩebahab hajim hanʌm, mepeerjã. Mʌ hi k'ãai jua t'eeg k'aba chirak'iin, muajã pöd hõor mor heem mepeen jãg dau daau jʌr wërpbajugui hajim hanʌm. (_IHich hagjöta simgui hajim hanʌm, mepeerjã. Meperau wir haig hamach heepai juurhi p'iriupʌ̈ik'iin, magan warre hamach höpʌ̈ijuuta hẽk'a p'öbaadëm. v^eWa magbam k'ai, woun hãb hich chaain dʌ̈ipai meeuk'awi hamach wir haigpai wërbʌk'iin, warag haaidʌju. D]Gobiernoou k'ãijã hõor pöm hich higar t'ʌnʌm jãrrcha t'öonaa hamach wir haigpai wërbʌpik'iin, hamach wir haigpai höbapäaiwai mag gobierno hich mag nem jua t'eeg sĩerrabaju. B\}Mamʌ ham mag hiek'a nʌm hich Jesuu k'ap'ʌ sĩerr haawai warag hich haig ham t'ʌ̃rk'a hauwi hamag, —Mua pãrag jëeu hook'imgui hajim hanʌm: ¿Pãrau k'ĩirjuawai meperau hichdëupai wir haig hichjöm k'ʌʌn dawag jʌrk'ʌʌiju k'ai? Meperau chan bën k'aigbam chawag jʌrba haajemgui hajim hanʌm. C[Mag nʌm dʌ̈i hĩchab Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr jawaag chi machnaan Jerusalén p'öbör heemua bëetarr k'ʌʌnaujã hi higwia, “Jãan dösãtnaan pör Beelzebú haajem dʌ̈i k'apeerk'a sĩewai hag juapaauta jãg hõor mor heem mepeenjã dau daau jʌrk'ʌʌi nʌrrabahab” hanaajim haajem. PZJesús haar mag hõor pöm jũrr p'ẽp'ẽeuk'am gaaimua pöd t'achjã k'öba sim ha hũr hat'aawai chi k'odnaanau hi hawaan wëtjierram haajem, lökiebaadeewaita mag t'achjã k'öba simpii hawia. zYmMag bëewi hõrau hi deg pabaichëm k'aug hat'aawai hi haig hõor pöoma biirdʌbaadëjim haajem. Mag hõor pöm bëe t'ʌnaawai bʌ̃ʌrjã jua par k'abam gaaimua Jesujã t'ach k'öba ni hi k'apeenjã pöd t'ach k'öba naajim haajem. XJudas Iscariote, (hich maguata hewag pawi t'et'em k'ʌʌnag Jesús pʌr deeju hajima, hi t'õomk'ĩir). Mag hich k'apeen hich dʌ̈icha hogdʌba wënʌrraju k'ʌʌn jʌrk'a hauwi degag bëejierram haajem. Hõor hiek meperauta Jesuug juapá dee sĩejim haajem WAndrés,Felipe,Bartolomé,Mateo, (hichpai Leví ha t'ʌ̃r sĩejim);Tomás,Santiago, chi Alfeo hiewaa, (hichpai hagjö Jacobo ha t'ʌ̃r sĩejim);Tadeo, (hichpai Judas hanaa Lebeo haajeejim);Simón chi Cananista, maimua aV;Santiago, jöoi Zebedeo hiewaa, (hichpai hĩchab Jacobo haajeejim);Juan, hagjö jöoi Zebedeo hiewaa, chi Santiago heeum; (Mak'ʌʌn Santiago Juan dʌ̈ita hamach numwe Jesuu “Boanerges” ha t'ʌ̃rjim haajem, ham hibʌʌr wau t'ʌ̃r; mag “Boanerges” ha sim haiguin, k'õrg pagt'ʌmjö sĩerrjëem ha simʌu.) Maimua mag tag U}Mag hichdëu doce jʌr hautarr k'ʌʌn t'ʌ̃r, mʌk'ʌʌn hajim:Simón, (hichpai Jesuu Pedro ha t'ʌ̃rjim); BT}Maimua mag doce jʌr hautarr k'ʌʌnag hĩchab hich jua t'eegjã deejim haajem, hich dënjö hõor mor masim k'ʌʌn monaaunaa mor hee mepeer k'aigbam sĩsidʌmpa jʌr wërpmamk'ĩir. S Mag hich haig t'ʌ̃rk'a hauwia mag hõor k'apan hich dʌ̈i wënʌrrʌm k'ʌʌn heem hichdëucha doce jʌr haujim haajem, hich hiek hõor hee jaau wënʌrramk'ĩir pʌ̈yaag. Hich mak'ʌʌnta hich hiek jaaujem k'ʌʌnk'a t'ʌ̃rjim haajem, apostolnaan. 3R_ Mag Jesuu hõor pöm monaau nʌrrarr k'ur durrsĩ gaai waaidʌwia hich dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌn heem hichdëu k'õsim k'ʌʌn hich haig t'ʌ̃rk'a haujim haajem. ;Qo Mamʌ Jesuu chi mepeenag meeurrau sĩiujeejim hanaabá, t'umaam k'ʌʌn jʌ̃gdaar mag hich jaau wënʌrram hugua. Jesuu hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrramk'ĩir doce jʌr hautarr P Mag hõor pöm wëjöm hee naajim haajem hĩchab, mor hee t'õt'õrrsöm bën paraa sĩsidʌm k'ʌʌn. Magʌm k'ʌʌnau Jesús hoowai warag haig bëenaa, hi k'ĩirp'ee kanieu p'õbk'anaa wiwiuk'amuata, “Pʌʌn chadcha Hẽwandam Hiewaau” haajeejim hanʌm. ]O3 Hich mag hed Jesuu hõor pöoma monaauk'apʌ̈ijim haajem. Mag hõor pöm monaaumam hamach daúa hoo narr haawaita warag jũrram k'ʌʌnau hi gaai juaucha pʌrchëm hiigjeejim hanaabá, hamachjã monaaumk'ĩir. hNI Mag hõor pöm bëe t'ʌnaawaita Jesuu hich k'apeenag ya hag nawe jaau wai sĩejim haajem, sĩi hich hit'ee bote k'ĩir k'aug wai naamk'ĩir, hatcha hõor pöm haadeewai t'et hich p'ẽeut'ʌ haum hugua hag hee waaidʌag. \M1Jesuu mag hõor mor masim k'ʌʌn monaau nʌrrʌm ha hũrp'öbaadeewai hõor pöoma hi haig bëe t'ʌnʌisijim hanaabá: Jerusalenpien, p'öbör Idumea hanʌm haram k'ʌʌn, döjã Jordán hanʌm hee hedau höbeerjem garm k'ʌʌn, maimua p'öbör Sidón hanʌm dʌ̈i Tiro dak'a p'öbördam nʌnʌidʌm heem k'ʌʌnpa bëejierram haajem. ELMaigmua Jesuu hich k'apeen hich dʌ̈i p'ë harrjim haajem, hich hag Galilea heepai t'ʌrrdö pöoma simʌg. Mag hi mam dʌ̈i hõor k'apaana Galileapien Judeapienpa wëtjim haajem. KMag chi fariseonaanau hamach dak'ĩir mag woundam monaaubapʌ̈im hoobaawai k'ĩir machgau warag hamachta daau paauk'abaadëjierram haajem. Maimua rey Herodes higarm k'ʌʌn chi t'et'emnaan dʌ̈i hãba biirdʌwia, “Jãga hak'iin maadëu jãg Jesús pʌr hauwia t'õopʌ̈ik'amgui” ha k'ĩirju nʌisijim hanaabá. Jesuu Galilea t'ʌrrdö higaau hõor pöm monaaupʌ̈itarr vJeMag ni hãbmuajã hich hiek hʌ̈k'aba habaawai hamag k'ĩir masi heerpanaa warag hök'ĩirjuu haadëjim hanʌm, hichdëu hoowai hamau bʌ̃ʌrjã wir haig hamach k'apeen dau hee haug k'augba nʌm hoowia. Magwia chi jua jʌsar k'itʌmʌgta, —Dayag jua hʌabá hajim hanʌm. Mag chadcha hi hipierr hʌ̃gt'aag jua hʌabaawai warre jua monakk'a sĩsijim hanaabá. uIcMagnaa jũrr chi fariseonaanagta, —Pãrau hoowai ¿k'an nemta maadëu wauju haai nʌ hajim hanʌm, jua hʌ̃ʌijem hed? ¿Hõordam dʌ̈i hajap'a haju wa hõor k'aibag wauju? ¿Hõor peerdʌ hauju, wa hõor t'õoju? ¿K'ani hʌ̈ucha sĩ? ha jëeujim hanʌm hamag. Mamʌ hamachig mag jëeutarr ni hãbmuajã bʌ̃ʌrjã hi hiek hʌ̈k'abajierram hanaabá. 8HiMamʌ Jesuu hamau mag k'ĩirju nʌm k'ap'ʌ sĩerr haawai warag chi jua jʌsar k'itʌmʌgta, —P'iidʌwia dayag pidú, maimua mau hõor jãrr dʌnʌʌubaichë hajim hanʌm. G9Maig naajim haajem hĩchab fariseonaan, Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr wajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌn. Mak'ʌʌnau Jesuug bʌ̃ʌrjã dau t'õba naajim hanʌm, hamach dak'ĩir Jesuu jua hʌ̃ʌijem hed mag woun monaaubapäaiwai hirig, “Jãgan pua chan jua hʌ̃ʌijem hedjã hʌʌrk'abata chirab” ha hiek'aag, mag nʌm dʌ̈i hĩchab magʌm gaaimua t'et'em k'ʌʌnagjã hi k'aibag waupi jawaag. -F UBiek hãb deeu jua hʌ̃ʌijem hed Jesús mawi Judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg dubimajim haajem. Maig woun hãb hooimajim hanʌm t'oom juadam jʌsar k'itʌm. LEMaguata mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa mʌg jẽb gaaijã hiek t'eeg chirʌmuata t'umaam k'ʌʌnag k'an nemta wauju haai nʌ ha jaauju haai chirʌmgui hajim hanʌm, jua hʌ̃ʌijem hed hawiajã.%DCJesuu hamag mag hiek'awi hichdëupai deeu hũmaai hamag magjim hanʌm: —Jua hʌ̃ʌijem hedan, hʌ̈u hõordam jua hʌ̃i wënʌrramk'ĩirta Hẽwandamau deejim; mamʌ mag nʌm chan mag jua hʌ̃ʌijem hed sʌrk'a wënʌrrʌm gaaimuata maach hʌ̈u wënʌrrʌm hanʌm k'abam. 3C_Pãrau k'ap'ʌ nʌmgui hajim hanʌm, warr Abiatar p'adnaan pörk'a sim jaar David hich k'apeen dʌ̈i Haai hi jëeujem deg dubwia hag hee pan ofrendajö Hẽwandam hit'ee wai narr k'öpʌ̈itarr. Mag pan parhoobam k'ʌʌnau k'öju k'aba, hãba p'adëupaita k'öju haai sĩejim hanaabá. Mag sĩerrta hichdëujã k'öwi hich k'apeenagjã deejimgui hajim hanʌm hamag. Mamʌ mag k'ötarr paarjã Hẽwandamau ham chig habajim. B/Magbaa jũrr Jesuu hamag magjim hanʌm: —Mamʌ ¿k'ani mʌ k'apeenau k'aigba habar? Magan ¿pãrau chan Hẽwandam hiek p'ã sim gaai t'ʌ̃ʌrwai bʌ̃ʌrjã k'augbata haajeeb, rey David k'ak'itarrau hich k'apeen dʌ̈imua hamach jãsöo hap'öbaadee pan k'ötarr? sA_Mag trigo p'ierr nʌm hoowia Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr wajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌnau Jesuug, —Pʌdë hoobá: Jua hʌ̃i nʌm hed haawai bʌ̃ʌrjã p'idk'aju k'aba nʌmta pʌ k'apeenau jãg trigo p'ierrnaa k'ö wënʌrrʌmwai hajierram hanʌm. ¿Pua chan k'augbahab hajierram hanʌm, jãgpai p'ierr nʌmjã nem pöm heeu nʌm dʌ̈i hãba sim? @+K'ãai hãb jua hʌ̃ʌijem hed Jesús hich k'apeen dʌ̈i trigodö hee dich wëtumua chi k'apeenau trigo p'ierr hahaug wëtmajim haajem. $?AWa magbam k'ai, vino hõrr hachpamk'ĩir nemhëu jöoi dën t'ũrk'a sim hee pʌbarmjöta haju: Chi vino hõrr hachpabaadeewai, chi nemhëu jöoiraa sĩewai, hãwatba jẽgdʌbaadee chi vinojã hãrbaadëm dʌ̈i chi nemhëujã ya tag serbiiba sĩsiju. Maguata vino hõrr hachpamk'ĩran, hagjö nemhëu hiiur heeta pʌajemgui hajim hanʌm hamag. Jesuu k'an nemta jua hʌ̃ʌijem hed wauju haai sĩ ha jaautarr 8>iMagnaa, ’Pãadë k'ĩirjubat hajim hanʌm. Pãraun chadcha pãach jöoinau jaaujerrjö t'ach k'öba sʌrk'a nʌm. Mamʌ pãrau jãg mua hiek hiiur jaau chirʌmjã k'õsinaa hagjö warrgarm k'ĩirjug chi jöoijã hagt'a k'õsi wënʌrrʌmʌn, magan mag k'ĩirjugan sĩi put hiiur hauwia jũrr k'ajũa jöoi gaai p'ẽek'abarmjöta sĩsim. Hãbmua k'ãijã put hiiuriu k'ajũa jöoi gaai p'ẽek'ak'iin, mag put hiiur hi pächdʌbaadëmua chi k'a sim hee t'ʌrrdʌbaadeeu warag hich warr sĩerr k'ãaijã nem wäg sĩsiju. Magua chi mʌ hiek hʌ̈k'a simua chan mʌg hiek hiiur mua jaau chitʌmjã hʌ̈k'anaa pöd hamach jöoin hijã hagjö hʌʌrk'aju k'aba simgui hajim hanʌm. b==Magua hich hagjö mʌ dʌ̈i wënʌrraajem k'ʌʌnjã sʌrk'aba nʌm. Ham sʌrk'ajuun, mʌg hatag mʌ ham jaaijö ham dʌ̈i chitʌm pʌr hat'am hed gayan chadau ham hamach k'ĩrauta sʌrk'awia hĩchab t'achjã k'öba nʌisip haju, gaai machgau. Mamʌ mʌʌgwaiwe chan ham sʌrk'aju k'aba nʌmgui hajim hanʌm, hagt'a mʌ ham dʌ̈i chiraawai. <7Magbaa Jesuu hamag magjim hanʌm: —Pãrau hoowai, ¿chi jua pʌr sim woun honee hich hʌʌi dʌ̈i t'ach k'ö nʌmich, hirua hõor hich jua pʌr nʌm hee t'ʌ̃rtarr k'ʌʌn sĩi bëewia hök'ĩirjuu hohoodö naajẽ, sʌrk'aawai bʌ̃ʌrjã t'ach k'öba? Magba haajem. s;_K'ãai hãb fariseonaan higar nʌm k'ʌʌn Juan chi hõor pör choomie k'apeen dʌ̈i t'ach k'öba sʌrk'a naajim haajem. Mag nʌm hee hõrau Jesús sim haar wëtwia hirig maguimajierram hanʌm: —Fariseonaan higar nʌm k'ʌʌn maimua Juan k'apeenjã sʌrk'a nʌmta, ¿k'an jãgwia pʌ dʌ̈i wënʌrraajem k'ʌʌnta jãg sʌrk'aba nʌ? hajierram hanʌm. :9Mamʌ hamau mag hiek'abarm hũrwia Jesuu hamag magjim hanʌm: —K'a monak'a nʌm k'ʌʌnau chan doctor higba haajem. Mor masim k'ʌʌnta doctor hiigjem. Mʌ chan bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u wajap'a k'it'ëem haajem k'ʌʌn jʌraanjã bëeba, mʌʌn hõor pekau pöoma k'it'ëem k'ʌʌn peerdʌ hawaanta bëejimgui hajim hanaabá, k'ĩirjug hiiur haumk'ĩir. Maguata mag ham pekau pöm nʌmjã higba, ham dʌ̈i t'ach k'ö chirabahab hajim hanʌm, hamjã Hẽwandam dënk'a hawaag. ¿K'an jãgwi Jesús k'apeen sʌrk'aba haajeejĩ? I9 Mag hi mak'ʌʌn dʌ̈i hãba t'ach k'ö sim haig fariseonaanau Hẽwandam hiek jawaag chi machnaan dʌ̈imua chi Jesús dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌnagta jëeuchëjierram hanʌm: —¿Jãga jãg pãar maestro sĩi dëbpaar jëeujem k'ʌʌn dʌ̈i pekau pöm sĩsidʌm k'ʌʌnpa hãba t'ach k'ö sĩ? hajierram hanʌm. d8ABiek hãb Jesús hich k'apeen dʌ̈i Leví di haig t'ach k'ö sĩejim haajem. Maig naajim haajem hĩchab hich Leví k'apeen hagjö gobierno dën dëbpaar jëeujem k'ʌʌn. Maimua hĩchab hõor k'apan hi hẽudee bëetarr haawai hamach k'aibagau t'ʌ̃rp'öok'am k'ʌʌnpa haig t'ʌnaajim haajem, Jesús dʌ̈i hãbam mes gaai t'ach k'oowai. -7SMag jaau sĩewi petaau jöoi hãb Alfeo hanʌm hiewaa Leví hanʌmta hooimajim hanʌm. Mag Leví Romaam gobierno dën dëbpaar jëeujem harr haawai hõrau hichig dëbpaar p'agaan bëejem hag mes bigaau päar sĩejim hanʌm. Mag hoobaimaawaita Jesuu hirig, “Mʌ dʌ̈i marrau” habaawai, p'iidʌwi, chadcha hi dʌ̈i petajim hanaabá, hi k'a hogdʌba nʌrraag. ¿K'an jãgwia Jesús pekaupan dʌ̈i t'ach k'oojeejĩ? w6g Jesuu Capernaum p'öbör hee mag woun monaautarr k'ur petajim haajem deeu Galilea t'ʌrrdöog. Mag mawia hi barbaimaawai, hich haig jũrram k'ʌʌn p'ẽp'ẽeuk'amua hõor pos haadeewai, hamag Hẽwandam hiek jaaubaadëjim haajem. &5E Magbaawai hag bʌ̈rre chadcha p'iidʌwia, hich wai bëetarr pa bʌʌrk'am dʌ̈i hich putpa hãbamʌg p'ë hauwia, t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir nem moná dawag höbërbaadëjim hanaabá. Mag höbërbaadëm hoowi haig narr k'ʌʌn dauderraa nʌisijim hanʌm. Mag nʌm hiek'au Hẽwandam t'ö hiek'amamua, “Hẽwandam, hag na marau bʌ̃ʌrjã mʌg nem hooba haajemta hĩsta chadcha pua marag pʌch jua t'eeg hoopibarm. Pʌchta chadcha chi jua t'ierriu Hẽwandam” hanaajim haajem, hirig jëeumamua. Jesuu Leví hich dʌ̈i hëeurrtarr 4{ Magnaa chi k'apá jʌser k'itʌmʌgta, —P'iidʌwia, pʌch put hãbamʌg juurwia, pʌch diig petá hajim hanʌm. H3  Mamʌ mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa Hẽwandamau hich juapá deetarrau chadcha mʌg jẽb gaai hõor pekaujã chugpaaju haai chirʌm pãrag k'ap hamk'ĩir, mua pãrag hoopik'imgui hajim hanʌm. 2' ¿Wa mag pekau chugpaabarmjã dau daau hooba naawai pãrau k'ĩirjuawai chadcha p'it'urg chuk'u t'umaam k'ʌʌnau mag hiek'aju haai nʌm ha nʌwa? Mamʌ mua hirig, “P'iidʌwia pʌch pa bʌʌrk'am hãbamʌg p'ë hauwia petá” hak'iin, hõrau hamach daúacha hooju, hi monaau sĩsi wa monaauba k'ãijã hich mag sĩsim. Magua pãrau mʌ dënjö chan cha mua jawaagpamjö habajugui hajim hanʌm. 11[Mamʌ hamau hamach hödegpai mag k'ĩirju nʌmjã Jesuu k'ap'ʌ sĩerr haawai hamag, —¿Pãrau k'ant'ee pãach hödeg jãg k'aigbata k'ĩirju nʌma? hajim hanaabá. +0O“¿Ma chijãg wounta Hẽwandam dau na mag k'aigba hi jũur hiek'a sĩma? Hãba Hẽwandamau k'abam chan maach pekau chugpaa hauba haajem” hajierram hanʌm. /wMamʌ mag hiek'abarm hũrwia Hẽwandam hiek jawaag hit'ee chi machnaan haig narr k'ʌʌnau hamach wir haigpai, .1Jesuu hamau mag k'ĩirju nʌmjã k'ap'ʌ sĩerr haawai chi k'apá jʌser k'itʌmʌgta, —Pʌ pekau t'um ya mua chugpaabapʌ̈imgui hajim hanʌm. >-uMag haibëewi Jesús sim haar mag woun wai dubaag hẽk'a naajim haajem; pari mag puertdi higaau hõor p'ẽu t'ʌnʌm k'urau pöd hierrag wai dubju k'aba haawai, hʌ̃gt'aa dihëu hʌ̃r waaidʌtk'awia, chi Jesús sim hʌ̃rʌʌ dihëu magar hauwi, chi pa bʌʌrk'am gaai jʌ̃gadau jʌ̃k'anaa mag chi k'apá jʌser k'itʌm heeg jiir burrpʌ̈ijierram hanaabá, Jesús sim haigcha, hamach haaunaan monaaupʌ̈iju k'ap'ʌ narr haawai. ,yMag nʌm hee hõor jayapam k'ʌʌnau woun hãb k'apá jʌser k'itʌmta pa bʌʌrk'am gaai jiir haibëejierram haajem. ]+3Mag hamachdëu hi deg pabaichëm k'aug hat'aawai haig bëe t'ʌnʌmua hõor pöm pos sĩi puertdi higaaum magwe p'ẽu t'ʌnʌisijim hanʌm. Jesuu mag pos t'ʌnʌm k'ʌʌnag Hẽwandam hiek jaau sĩejim haajem. Z* /Jesuu mag woun monaaupʌ̈itarr k'ur k'ãai k'apancha k'aba nʌm hee, p'öbör Capernaum hanʌmʌg majim haajem. Mag mawia barbaimaawai sĩi p'öbör heem k'ʌʌnau hi barbaimam k'ak'apdö jöisijim hanaabá. ?) y-Mamʌ Jesuu mag hich monaautarr hõrag jaaupiba harrta hich nʌrrʌmpierr jaaubaadëjim hanaabá. Mag gaaimua Jesús tag p'öbör hee parhooba höbërju k'aba, hõor chukag chʌʌita sĩsijim haajem. Mamʌ magʌm hãba, mam p'öbör higaau hi sim haar durrpierram k'ʌʌn hi haar baarjeejim hanaabá.Q( +Magwia Jesuu hirig, Mua mʌg pʌch monaaubarm hoob hõrag jawam hajim hanʌm. Magju k'ãai nacha Jerusalén mawia Haai hi jëeujem degam p'adëg pʌch mor hoopibaimá. Maimua Moiseeu hiek p'ãtarr gaai jaau simjö pʌch monaaubarm paar nemchaain ofrendak'a deebá hajim hanʌm, pʌch mʌg monak'a chirsim hõrag k'ap hamk'ĩir. '  ,& !)Magbaa Jesuu hi dau haug k'augwi hi gaai pʌrnaa hirig, —Mua pʌ monaaupʌ̈im k'õsi chirʌm. Monaau chirsí magan hajim hanʌm hirig. % *V$ '(Biek hãb woun p'ĩe k'a dodoso sim Jesús haig bëewia hi k'ĩirp'ee kanieu p'õbk'achëwia hirig, —Pua k'õs chirʌm k'ai, mʌg p'ĩedau warre mʌ gaaimua chugpaabapʌ̈i haichëjim hanʌm hirig. G#  'Hich mag Jesuu Galilea durr hõor nʌnʌidʌmpierr Hẽwandam hiek jaau nʌrranaa judionaan Hẽwandam hiek jaaujem degjã jaaujeejim haajem. Mag nʌrrʌmua hõor mor hee mepeer k'aigbam wai sĩsidʌmjã warre dau daau höbeerpʌ̈i maajeejim hanaabá. Jesuu woun hãb kokobé bënëu bar sĩerr monaaupʌ̈itarr e" E&Mamʌ magbaawai jũrr hichdëu hamag magjim hanʌm: —Chawag dewam p'öbör dak'apaim haarta wëttarrau, jũrr mamaam k'ʌʌnagjã Hẽwandam hiek hagjö jawaag. Warrjã mag jawaanta mʌ bëejimgui hajim hanaabá. T! #%hirig jaaujierram haajem, hõor t'umaam k'ʌʌnau mag hi jʌr wënʌrrʌm. a  =$Magbaawai Simonau tagam k'ʌʌn hich k'apeen dʌ̈imua hi jʌr wënʌrrawi hoobaimaawai 0 [#Jesuu hichdëu mag hõor pöm monaautarr hag noram hedaraawe p'iidʌwia p'öbör higaau warp'aapai hich hap majim haajem, hõor chukag hee, Hẽwandamag jëwaan.  }"Mag, sĩi k'ajap'am k'amor machag k'ĩirpierr wai sĩsidʌm hich haig haubëemarr k'ʌʌn monaaumam dʌ̈i hĩchab mepeenpa hõor mor hee sĩsid harr jʌr wërpmajim haajem. Chi mepeenau hi k'ap'ʌ naajim hanaabá, hi chadcha Hẽwandam Hiewaak'a sim. Mamʌ hich Jesuu bʌ̃ʌrjã hamag hiek'apiba haajeejim haajem. Jesuu Galilea durr Hẽwandam hiek jaau p'ʌʌrdʌ nʌrrarr  !Mag warag t'um p'öbör heem k'ʌʌn bëewia hi sim di haig puertdi higaauta daaugajãrm magwe pos hap'öbaadëjim hanaabá. 6 g Maimua ya hedau k'ëubaadëm hee, hõrau hamach haaunaan k'amor machag k'ĩirpierr wai narr k'ʌʌn dʌ̈i dösãt bënëu sĩsidʌmpa Jesús haig waibëemajim haajem. y mHichig mag jaaubaa, haar dubwia, hi jua gaai pʌrnaa hʌ̃gt'aag p'iriu haujim hanaabá. Mag p'iriu hat'am bʌ̈rre chi k'ʌʌumiejã t'umbabaadeewai warag p'iidʌwia ham jãhogjim haajem. K'ëubaadëm hee Jesuu hõor pöm monaaupʌ̈itarr   Mag wëtwia Jesús deg pabaimaawai haiguim k'ʌʌnau hirig jaaujim haajem, Simón p'aauhũan put hee k'ʌʌumieu mor mas sim. WP~}}E||=zynxPww v>uut>sWrcqppdo_nomlkjj ihff$e"d\cbag`P_^]4\ZYX\WV;UTS=RbQ&ONUMWMFKJIdGFjDCBAAR@t?>==E—Hõor pöm mʌg t'ʌnʌm mʌ dau hee dau hap'ʌʌ durrum. Ya k'ãai t'ãrjup pam ham maach haigmua bʌ̃ʌrjã hogdʌba, t'achdam k'öjujã chuk'u durrumgui hajim hanʌm. T #Biek hãb deeu hũmaai Jesús haig hõor pöoma biirdʌbaichëjim haajem. Mag nʌm hee bʌ̃ʌrjã t'ach k'öju chuk'u narr haawai Jesuu hich k'apeenta hich haig t'ʌ̃rk'a haunaa hamagta magjim hanʌm: pY%Mag hoowia hõor t'um dauderraa nʌm hiek'au hi higwia, “Jesuuwan nem t'um wajap'ata wau nʌrraajem. Maguata kach k'ĩsum k'ʌʌnjã kach haardʌpinaa meu meraam k'ʌʌnjã wajap'a hiek'apimaajem” ha hiek'a naajim hanʌm.[/$Magbaawai hõor haig narr k'ʌʌnag, —Mʌg mua jãg woun monaaubarm hoob chik'amnag jaaumiet hajim hanʌm hich Jesuu. Mamʌ mag hamachig jaaupiba harr hãba, warag hamachdëu jaaum haig jaaujeejim hanaabá. +O#Jesuu mag hiek'abarm bʌ̈rre mag kach k'ĩsu sĩerrjã warre kach haardʌbaadëm dʌ̈i chi meuk'ĩirjã hagjö nem wajaug hagua hiek'a sĩsijim hanaabá. 7g"Maimua hʌ̃gt'aag heerpanaa, jãp'ö duraa hʌ̃inaa chi wounag, “¡Efata!” hajim hanʌm. Mag sim haiguin maach meúan “¡Kach haardʌbaad!” ha sim hajim hanaabá. hI!Magbaawai Jesuu chi woun mag kachdam k'ĩsunaa meu k'ʌk'ʌaa k'itʌm hich hap chawag harrnaa, hi kach hee jĩgpiriu p'ĩ hoonaa, deeu hich jĩgpir gaaipai hichöoujã homnaa, jũrr hi meuk'ĩir gaai jãrpʌ̈ijim haajem. jM Mag Galilea pabaimaawai hõrau hi haig waibëejim hanaabá, woun hãb kach k'ĩsunaa meu k'ʌk'ʌaa k'itʌm. Mag chi waibëetarr k'ʌʌnau Jesuug chaigpaimajim hanʌm, hamach haaunaandam gaai pʌrbarmua monaaupʌ̈imk'ĩir. 1[Mag chaai monaaupʌ̈itarr k'ur Jesús majim haajem, Tiromua Galilea t'ʌrrdöog. Mag mamua Sidón p'öbör hee dichwia Decápolis durrjã hagjö dichjim haajem. .UMag Jesuu hichig “Pʌch diig maju haai hʌm” habaawai, chadcha mawia hooimaawai, hi chaai chadcha monak'a put hee werba jẽer sim hooimajim haajem, Jesuu jaautarrjö chi mepeer ya hi mor heemua höbërbaaderr haawai. Jesuu woun hãb kach k'ĩsunaa meu k'ʌk'ʌaa k'itarr monaautarr ,QMagbaata Jesuu hirig, —Pʌch jãg hiek'a hʌm gaaimua pʌ chaai mor heem mepeer ya höbërbaadëm. Ya pʌ pʌch diig maju haai hʌmgui hajim hanʌm hirig. "=Magbaa chi hʌʌyau pʌaba, —Señor, pua jaau simʌn chadau. Pari hiin saakienaujã chaain jua bigaau chi pichag mes heegar k'ʌimam k'oojemgui hajim hanʌm. Maagjeewai mʌ Israelpie hʌʌi k'aba hʌab mamʌ, ¿pua mʌ chaaijã dau haug k'augbaju k'ai? hajim hanʌm hirig. NMagbaa, judionaan k'abam k'ʌʌn chan hagt'a monaauju k'aba chirʌm hawi, Jesuu hich mag hʌʌirag hogt'ompai, —Hidëu nacha Hẽwandam chaainta t'achdam k'öpi hat'á. Mua pua jaau simjö pʌ chaaita nacha monaauk'iin, mua hoowai dich chaainag deeju harr panta k'echeunaa saakienag deebarmjö hajugui hajim hanʌm hirig. CMag hʌʌi deeum durr Sirofenicia hanʌm durram hajim hanaabá. Hich mag hʌʌirau Jesús haar mawia chaigpaimajim hanʌm, hich chaai mor heem t'õt'õrrsöm bën höbeerpʌ̈imk'ĩir. B }Mag hich k'augpimap'a sim hãba, hʌʌik'aardam t'õt'õrrsöm bënëu baarjerr hãdau mag hi barbaimam hũr hat'aawai, Jesús haar mawia hi k'ĩirp'ee kanieu p'õbk'abaimajim hanʌm. N Jesuu maig hõrag jaau sĩewia petajim haajem, Tiro durr Sidón dʌ̈i nʌmʌg. Mag mawia hõor haig jẽerimajim haajem. Mamʌ mag hich deg pabaimamjã hõrag k'augpimap'a sĩejim hanaabá. L Magʌm nem t'um t'ãar heemua dawag höbërdʌtk'a t'ʌnʌmuata Hẽwandam dau na hõor pekau paarpapiejem ha jaaumajim haajem hamag. Hʌʌi hãb Israelpie hʌʌi k'aba simua Jesuug chaigpatarr ' GMag tag höbër nʌm: chik'am nemta dich dënk'a haum k'õsi haju k'ĩirjug, deeum hʌʌin wauju k'ĩirjug, parhooba nem k'aigbam nem wauju k'ĩirjug, chik'am k'ũgurju k'ĩirjug, chik'am hãauk'a hiek'a nʌm, wir haig dich t'ö nʌm, maimua sĩi donjö k'ĩirjug chuk'u nem wau nʌm. ¿K'an jãgwia mag sĩ? T'ãar heeta magʌm k'ĩirjugjã t'um hompaa hauwia mammuata dawag höbër t'ʌnaawaima hajim hanʌm. Mammuata höbër t'ʌnʌm: dich hʌʌi k'abam dʌ̈i k'apes haju k'ĩirjug, nem jĩgk'aju k'ĩirjug, maimua hõor t'õoju k'ĩirjug. &EMag hiek'amamua pʌaba hich Jesuu hamag, —Hõor pekau paarpa nʌmʌn t'ãar heemua k'ĩirjug k'aigbam höbër nʌmuata pekau paarpa nʌmgui hajim hanʌm. %CT'achdam k'ö nʌmʌn sĩi buch heepaita sĩeimaajem, t'ãar heejã dubba. Mag buch heepai sĩewi chëbapäaiwai deeu chuk'u haadeejemgui ha jaaumajim haajem. Hirua mag sĩerr haiguin Hẽwandamau maachig nem k'ömk'ĩir deetarr chan ni hãbjã k'aigba k'aba sĩsidʌm ha sim hajim. pYMag hichig jëeubaawai jaaumamua, —¿Wa mag chan pãraujã hagt'a mag hiek k'augbata naab? hajim hanʌm hamag. Mua k'abá pãrag, “Sĩi t'ach k'ö nʌm gaaimuapai chan pekau paarpaba haajem” ha chirʌmgui hajim hanʌm. LJesuu hõrag mag hiek'awia hichta jũrr haigmua chaaug petajim haajem. Maimua ya deg paauk'abaimaawai chi k'apeenauta deeu hich hag hiekpai hirig jëeu naajim haajem, hamachig jaaumk'ĩir. hIMagnaa hamag, Jʌ̃g hʌ̃rʌʌnaa wajap'a hũrbat hajim hanʌm cha mua pãrag jaau chirʌm.] 7Mʌg jẽb gaai chadcha hõor pekaudam paraa k'it'ëem. Pari sĩi parhooba t'ach k'ö nʌmuapai chan Hẽwandam na hõor hãrba haajem. Hẽwandam na hõor hãrpiejemʌn pãach t'ãar hee nem k'aigbam k'ĩirjunaa hiek'aawaita pãachdëupai pãach hãrpiejemgui hajim hanʌm. [ Jesuu mag hiek'awia hich haig hõor t'ʌ̃rk'a haunaa hamag, —Pãadë t'umaam k'ʌʌnau mʌ hiek wajap'a hũrbat hajim hanʌm. pY Jãg pãach jöoin hiigta hee nʌmua pãrau Hẽwandamau nem waupi jaau simta warag hisegpʌ̈i nʌm k'abahab hajim hanʌm hamag. Mag nʌmta hewagam k'ʌʌnagjã pãrau hich magta k'augpi wëtum; mamʌ magpaijã k'aba, mag tag pãrau nem k'aigba jaaujem nem k'ĩir k'apan t'ʌnaabahab hajim hanʌm hamag. T'ach k'ö nʌmuapai chan maach hãrba haajem haajem L Magnaa pãar hiek mag ya chi mag hiek'abarmua chan mag dich dënnaan hiwiir hãb k'ãijã dau hap'ʌʌ k'ërʌm hoowiajã hagʌg hoobamjö haju haai sim haajem hanʌm, bʌ̃ʌrjã hagʌg hooba. %C Pari Hẽwandamau hich hiek gaai mag jaau simta jũrr pãar hiek mag hãbmua k'ãijã dich hayag wa dich hãdag k'ãijã, “Pãrau hig nʌm mua wai chirab mamʌ pöd mua deeju k'abam, ya t'um Hẽwandam hit'eem haawai” ha hiek'aju haai sim hanʌm, dich dënnaan dau haug k'augba. ~% Jãgju k'apta warrgarwe jöoi Moisés k'ararrau, “Pʌch haai pʌch hãd dʌ̈i jãsenenaa hök'ö habá” hajim hanʌm. Maimua, “Har hiwiir hãbmua k'ãijã hich haai wa hich hãd k'ãijã t'õpnaa hãauk'a simʌn, maan warreta t'õopʌ̈iju haai nʌm” ha sim. L} Hamag mag hiek'apʌ̈iwi hichdëupai hĩchab magjim hanʌm: ’Sĩi pãach jöoin hiigta hʌ̃rcha hee ham k'õchgau pãrau Hẽwandam hiek chaar gaai jaau simta warag hasekasmap'a haajem. |’Mag chirʌmʌn pãachdëujã Hẽwandamau nem jaau sim hipierraa k'aba, sĩi pãach jöoin hiigta hee ham k'õchgau warag hirua nem jaau sim hichaaur sĩi pãach juagam nem hʌk'ak'a haju happai k'ap sĩerrjëe haawaita mag chirʌmgui hajim hanʌm hamag. ]{3Jãg nʌm haiguin parii pãach hip'it'ur pãrau mʌrʌg jëeuju.Pãrau jaau nʌmjã sĩi wir haig pãach k'ĩirjugpaiu; jã mʌ hiek k'abam” hajim warrgarwe Hẽwandamau, pãar higwia. (Is. 29:13) 9zkMag hichig jëeubaa jũrr hich Jesús garmua hamag magjim hanʌm: —Pãach jãg Hẽwandam hiek gayam pãachdëu nem jaaujemjö k'aba jũrr hag chaaur nem wau sĩerrjëem k'apta Hẽwandamau hich hi jaaumie jöoi Isaías k'ararrag pãach higwia hich hiek'atarr hiek mʌg p'ãpijimgui hajim hanʌm:“Pãran sĩi par hiek'aupaita mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm hʌ̈k'a nʌm haajem.Pari mag nʌm chan par chadcha t'ãraucha hʌ̈k'abamta mag sĩerrjëem.Pãach mag nʌm gaaimua pãar t'ãar chan mʌ dak'ajã k'aba, sĩi mʌ warpta t'ʌnʌm. xyiHamach hich mag sĩerrjëem k'apta chi fariseonaanau maestronaan dʌ̈imua hich Jesuug, —¿K'an jãgwia pʌ k'apeenau warrgurwe maach jöoinau jaaujem hipierraa k'aba, sĩi juajã hʌba hich jãgta t'ach k'ö nʌma? hajierram hanaabá. nxUMaguata merrkau hee hudt'urwia bëeujã, hamach jöoinau jaaujemjö, jua hʌba chan pöd t'ach k'öba haajem haajem. Mag tag hamau nem waaujem k'ĩir k'apan t'ʌnʌm hamach warrgarm k'ʌʌn jöoin hi pʌaba, maguata hamau t'um hamach dö doojem jarr, t'ëp, jiedöpjömjã t'um hʌk'apʌ̈iwi hĩchab hamach k'ãaijem putjã t'um jãk'apäaijem hanaabá.) Tw!(Hamau mag hiek'a narran, hamach chi judionaan t'um hamach jöoin hi pʌaba warrgarwe t'ach k'oopierr hajap'a jua hʌnaa k'oojemta warm k'ʌʌnau hich jãg juajã sũgba k'ö narr haawaita mag hiek'a naajim hanaabá. Maguata ham meeun chan jua hʌb k'aba chan t'ach k'öba haajeejim haajem, Hẽwandam dau na hamach hãrju hawia. vyMag bëewia hamachdëu hoowai hi k'apeen juajã hʌbata t'ach k'ö nʌm hoobaawai hʌ̈u k'abata nʌm hajim hanaabá. Ou K'ãai hãb Jerusalén p'öbör heemua Jesús haig bëejierram haajem, Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr wajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌn dʌ̈i hich hag Hẽwandam hiekpai jawaag chi machnaanpa. t!8Jesús nʌrrʌmpierr p'öbör hee didam k'apan k'aba nʌnʌidʌm hee maimua sĩi durr didam hãhãbdö nʌnʌidʌm heem magwe hi na kaaijã hee hamach haaunaan haubëenaa hirig, —Maar haaunaanag pʌch k'ajũahidam gaaipai k'ãijã pʌrpibá haajeejim hanʌm, monaaumk'ĩir. Mag chadcha t'um hi k'ajũa gaai pʌrmam k'ʌʌnan warre monaauk'a maajeejim haajem, mag sĩi pʌrbarmuapai.s'7Hamachdëu mag hi k'augp'öbaadeewai, hamach dak'am k'ʌʌnag hi barbaichëm k'ap hamk'ĩir, jũrr jaau nʌrrjëe hap'öbaadëjim hanʌm. Hamachdëu mag hũrp'öbaadeewai p'öbörpierr haaunaanpanau hamach haaunaan pa bʌʌrk'am gaaipa hi sim haig haibëemajim haajem. {ro6Mag jʌ̃ sĩuwia ya ham durr paauk'abaadeewai haig hõor narr k'ʌʌnau warre Jesús k'aug hat'ajierram hanʌm. "q=5Maimua warag hãba hërëubaadëwi t'oom higar deeum durr Genesaret hanʌm p'ẽeubagk'abaimaawai warre hamach wëttarr bote jʌ̃ sĩujim haajem. Gp4hag noram Jesuu hamach dak'ĩir pan hãwarr dʌ̈i k'apanjã k'aba narraupai hõor pöm t'ʌnarr t'ach k'öpitarrjã k'ĩir hee paba. Jesuu hich juapá hoopi sim k'ap'ʌ haju haai nʌmta warag magʌmjã k'ĩirjuba sĩita jãp'ierr naajim hanaabá. Jesuu Genesaret durr hõor mor masim k'ʌʌn k'apan monaaupʌ̈itarr "o=3Magnaa ham bote hee waaidʌbaadee chi p'ũjã warre t'umbamamua t'umbabaadëjim haajem. Mag hoobaawai hi k'apeen warre dauderraa nʌisijim hanʌm, pnY2Ma chan mag hãbpaimuajã hooba, hamach t'umaam k'ʌʌnauta hoo narr haawai, hamach t'umta jãp'ierr naajim haajem. Pari mag sereubaadëm bʌ̈rre hich Jesús garmua hamag, —Keena, hoob jãp'ierrmiet; mʌ k'abahab hajim hanʌm. m1Mamʌ mag sĩi döjã hʌ̃rta nʌrrʌm hoo hat'aawai hak'aarpii hawia jãp'ierr nʌm hiek'au hähäa k'ap'öbaadëjim hanaabá. Pl0Mammua Jesuu hoowai hi k'apeen hamach juadamau hök'ar hẽk'a wëtmajim hanʌm, k'ĩir garmua p'ũ t'eeg wë t'ʌnʌm hee. Mag hamach juadamau hẽk'a wëtum hoobaawai hãspajuag ham hẽk'a hauwimajim haajem, sĩi döjã hʌ̃rpai mamua. Pari mag ham hẽk'a hautarrjã sĩi k'ajap'a ham haig dichaagpamjöo sĩejim hanʌm. Jk /Mag hich k'apeen bote hee hich na pʌ̈itarr haawai, ya k'ëubaadeewai, döjãrr wëtmajim haajem. Maagwai Jesús hich happai t'ʌbawi hagt'a durrsĩ gaai Hẽwandamag jëeu sĩejim hanaabá. ~ju.Maimua chadcha mag hõor wëtum k'ʌʌn t'um hoopʌ̈iwiata durrsĩ gaai petajim haajem, Hẽwandamag jëwaan. iw-Mag t'ach k'ö haaipawia Jesuu hich k'apeenag, —Pãar mʌ na t'oom higar Betsaidaag dʌrbagk'abaadët hajim hanʌm, maimua jam p'öbör heeta mʌ nʌbaimat. Mʌʌn nau mʌg hõor hërëu t'ʌnʌm t'um hoopʌ̈iwiata majugui hajim hanʌm. h5,Mag chi t'ach k'ötarr k'ʌʌn k'apanag hemk'ooin happai cinco mil naajim haajem, hʌʌinjã beerba chaainjã beerba. Jesús döjã hʌ̃r nʌrrarr jgM+Mag himie p'öbaadeewai chi pan hãwarr dʌ̈i sobtarrau t'ʌbʌt doce hipiirk'a haujim haajem. _f7*Magdamaupai maig hõor t'ʌnarr k'ʌʌn t'um biwaauwia himie p'öbaadëjim hanaabá. @ey)Magbaawai Jesuu mag pan cinco narr dʌ̈i mag hãwarr dau numí narrpa p'ë hauwia, hʌ̃gt'aag heerpanaa, Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa chi pan t'orreunaa, jũrr hich k'apeenag hʌapʌ̈imajim haajem, tagam k'ʌʌnag jigmamk'ĩir. Hich hagjö chi hãwarrjã hagdaujö t'umaam k'ʌʌnag jigpʌ̈ijim haajem. d(Hamachig mag juppi jaaubaawai chadcha warp'aa poso p'ʌʌr nʌnʌid, p'ʌʌr nʌnʌid, hohood hap'öbaadëjim hanʌm, hamach k'ĩk'ĩratdö pogk'a chi k'apanag cincuenta, maagwai pogk'a cien; hõor pöm mag t'ʌnarr t'umaa hich mag hohood t'ʌnʌisijim haajem. ~cu'Magbaa hich Jesuu hõor k'apan mag t'ʌnarr k'ʌʌnag p'ũak hʌ̃r k'apanaa p'ʌʌr hohoodö juppi jaaujim haajem. }bs&Magbaa Jesuu hamag, —¿Pãrau pandam k'arr wai nʌwi? hajim hanʌm. Chuk'u nʌm k'ai, hõrag jëeu hoobat, k'aíu p'iejãb waibëejĩ hich k'oog k'ãijã, maimua mʌrʌg jaaubat hajim hanʌm. Magbaawai chadcha wëtwi, hõrag jëeu hohoogmamua hãbmua pandam cinco maimua hãwarrdam numí wai sim hoobaawai, deeu hi haig bëewia, hich mag hirig jaauchëjim haajem. "a=%Hichig magbaawai jũrr hich Jesuu hamachigta, —Ham pʌ̈iju k'ãyau pãachdëuta hamag t'ach deejurauma hajim hanʌm. Magbaa chi k'apeenau jũrr hirig, —¿Magan hõor pöm mʌg wëjöm t'um t'ach k'öpiegan doscientos denariota pan gaaipai haupi sĩeb? hajierram hanʌm. M`$Maach dʌ̈i mʌig hõor pöm t'ʌnʌm k'ʌʌnag wëtpi jaaubá hajim hanʌm, hõordam di dak'apaim haar wa magbam k'ai p'öbör dak'am haar k'ãijã hamach k'oog t'ach për hawaan wëtamk'ĩir. _1#Mag jaau simua ya k'eeuraa haadeewai hi k'apeenau hirig, —Ya hedau k'ëumamgui hajim hanʌm. Mag nʌmta maach chan t'ach k'öjujã chuk'u nʌm. &^E"Maimua barimawia hooimaawai chadcha hõor pöoma pos t'ʌnaajim hanʌm, hi nawe. Hõor pöm mag wëjöm Jesuu hoowai hi dau hee hap'ʌʌ durrajim hanʌm, sĩi nemchaain papjã chuk'u wënʌrrʌmjö narr haawai. Hichdëu mag hoobaawai hamag Hẽwandam hiek jaau wai sĩi hajim haajem. x]i!Pari mag ham wëtum hõor k'apank'am k'ʌʌnau hoopʌ̈ijierram haajem. Hamachdëu mag hoobapäaiwai, hi barjujã k'ap'ʌ narr haawai, jũrr k'ʌd hee k'ap'ig p'öbaadëwi, hamachta hi barju nawe bardʌtk'aimawia hi nʌ naaimajim haajem. p\Y Magwia chadcha hamach happai haig botedam sĩerr hee hërëubaadëjim haajem, hõor chukag haar. u[cMamʌ mag jũrram k'ʌʌn p'ẽp'ẽeuk'am gaaimua t'achdam k'oogpaijã bʌ̃ʌrjã jua par k'aba narr haawai mag ham nem hĩgk'a höpinaa jũrr hich Jesuu hamag, —Hõor chukag hee maach happai jua hʌ̃yaan wëttarrau hajim hanʌm. ZyMagtarr k'ur Jesús k'apeen mag hichdëu pʌ̈itarr k'ʌʌn deeu hi haig barchëjierram haajem. Mag bëewia deeu hãbam haig naaicheewai hamachdëu hõrag Hẽwandam hiek jaaujerr dʌ̈i hõor monaaumarrpa t'um hirig jaauchëjierram haajem. ;YoMag Juan cárcel deg pʌr wai narr hö t'ʌapbapʌ̈im ha hũrbaawai hi k'apeenau chi mordam cárcel degmua harrwia hauk'ërt'urjierram haajem. Jesuu hõor cinco mil jãhogtarr ZX-Magbaawai chi soldaaunau chadcha Juan cárcel deg sim haar mawia, hi hö t'ʌappʌ̈inaa, chi pör happai t'ëp hee chi dauperag deechëjim hanaabá. Mag hichig deebaicheewai jũrr hich hãdag deejim hanʌm. WyMagbaa hag bʌ̈rre hich soldaaun hãb pʌ̈ijim hanʌm, Juan hö t'ʌapnaa hich haig chi pör happai haibëemk'ĩir. VMamʌ hich bãaurrau mag hichig Juan pörta jëeubaawai chi rey warre hök'ĩirjuu haadëjim hanʌm. Pari mag hich bãaurrau hichdëu nem k'õsim t'umwe jëeuwiajã hõor dak'ĩir hich himeerba deeju ha hiek'atarr haawai mag hãsie deebamjã habajim haajem. kUOHich hãdau hichig mag jaaubarm bʌ̈rre deeu hich bãaurr jöoi haar mawia hirig, —Rey hajim hanʌm, muan nauwe pʌrʌg Juan hõor pör choomie pörta t'ʌapwia mʌchig t'ëp hee deepim k'õsi hʌmgui hajim hanaabá. T5Chi rey Herodeeu pʌaba hichig mag jëeupipik'amjã jëeuju k'augba haawai hich hãd haar mawi jũrr hich hãdagta jaauwimajim hanaabá, hichig k'ĩirjugdam deemk'ĩir. Magbaa chi hãdau hich k'aag, —Pʌchig Juan pörta t'ʌapnaa t'ëp hee deepi jaaujuma hajim hanʌm. jSMMamʌ mag hichig nem jëeupipik'amjã chi dauperau bʌ̃ʌrjã jëeuba haawai hichdëuta deeu pʌaba hirig, —Chadcha mʌch himeerba parhoobam nem pʌchdëu k'õsim mʌrʌg jëeubarm mua pʌrʌg deebajupa. Pua mʌg durr mʌchdëu jʌ̃a chirʌm heem jãrrcha k'ãijã mʌrʌg jëeuk'iinjã, hichiita mua deeb k'aba pʌrʌg deejugui hajim hanʌm. hRIMag ham t'ach k'ö nʌmta, chi Herodías k'a bëewia hõor dak'ĩir jemk'abaichëjim hanʌm. Mag jemk'abarm chi reíu hich dʌ̈i hãba t'ach k'ö narr k'ʌʌn dʌ̈imua k'õigjierram haajem. Mag wajap'a jemk'abarm hoobaawaita chi reíu hich bãaurrag, —Pʌchdëu nem k'õsim mʌrʌg jëeubá, mua pʌrʌg deeju pʌchdëu nem higbarm hajim hanʌm. Q Mag nʌm hee Herodeeu hich año cumplii nʌm hed p'iejãb pöm waupijim haajem, p'iesta k'aag. Magwi chi t'et'emnaan hich garcharam k'ʌʌn dʌ̈i, comandantenaan maimua Galileapien hagjö chi t'ierrnaanpa hãba t'ʌ̃rk'ʌʌipʌ̈ijim haajem, hich haig t'ach k'oon bëemk'ĩir. Magbarm heeta hĩchab Herodiaaujã Juan k'aibag wauju dawaa p'it'urg chukk'u hoo hat'ajim hanaabá. VP%Mag nʌm dʌ̈i chi rey Herodeeujã Juan hök'ö haajeejim hanaabá, hirua hoowai Juanau chadcha Hẽwandam dau na nem hagcha waunaa hãba hi hiekpai jaaujerr haawai. Maguata Juanau hichigcha hik'ʌaba hiek'amamjã magʌmjã higba, warag hũrm k'õsi hi hiek hũrnaa sĩi hich hödegpai, “¿Jãgata hak'iina?” haajeejim hanʌm. dOAMamʌ mag nʌm hee chi Herodes hʌʌi Herodías hanʌmuan Juanau mag hiek'atarr gaaimua t'õopimjã k'õsi t'ʌnaajim hanaabá. Pari mag nʌmta pöd t'õoba haajeejim hanʌm, mag chi jayau t'õomk'ĩir jaaubam haawai. N1Hirua mag sĩerran mʌg hajim haajem: Maata hich Herodeeu hich naam Felipe hʌʌi Herodías hanʌmta k'echeu hauwi hag dʌ̈i sĩejim hanaabá. Mag hit'eeta Juanau chi reíg, “Pua pöd pʌch naam jua heem hʌʌi k'echeu hauwi pʌch hʌʌik'a hauju k'aba simgui” hajim hanʌm. Mamʌ sĩi hichig magbaawai warag Juan pʌr haupi jaauwi, cárcel deg p'ãar sĩupinaa, cadenau jʌ̃ sĩupijim hanaabá. MzLmJũrram k'ʌʌnau mamagk'am hũrbaawai chi rey Herodeeu, “Mʌrʌg chan ma chan deeum k'abam. Mua k'ĩirjuawain maan Juan chi hõor pör choomieu, har mua hi hö t'ʌappʌ̈ipitarr. Hichta deeu hiiuwia mag nʌrrabahab” haajeejim hanʌm. :KmMamʌ hirua mag sim hee bigaaum k'ʌʌnau, “Jã warr jöoingar Hẽwandam hi jaaumie Elías haajerr k'abahab” haajeejim hanʌm, Jesús higwia. Mamʌ jũrr magbaawai hãaur k'ʌʌnau, “Jã sĩi warr jöoingar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnjö Hẽwandam hiek jaaujem k'abahab” haajeejim hanaabá. JJesuu mag hõor mor masim k'ʌʌn pöm monaau nʌrrʌm gaaimua sĩi hõor hee t'ʌ̃rp'öo sĩejim haajem. Mag nʌm hee Rey Herodeeu hũr hat'ajim hanʌm, hirua nem wau nʌrrʌm. Mag hichdëu hũr hat'aawai Jesuuta Juanpii hawi, “Maan Juan hõor pör choomie k'ararrta deeu hiiu p'iidʌwia mag nʌrrʌm; maguata mag hõor mor masim k'ʌʌnpa monaau nʌrrabahab” haajeejim hanʌm. 8Ii Mag jaau wënʌrrʌmua hĩchab dösãt bënëu baarjerr k'ʌʌn mor heem bën k'aigbampa jʌr wërpnaa, pabʌ̈ olivo hanʌm k'aúa hõor k'amor masim k'ʌʌnjã k'a p'urnaa, Hẽwandamag jëeubaa hõor pöm monaaupʌ̈i maajeejim haajem. Rey Herodeeu Jesuuta Juan hõor pör choomie k'ararrpii sĩerr WH' Hamachig magbaawai chadcha hërëubaadëwia p'öbörpierr hõrag Hẽwandam hiek jaaumamua, “Pãach pekau pöoma nʌm hãsie hewag k'ĩirjuwia Hẽwandamagta chugpaapi jëeubat” haajeejim hanʌm. G/ Dëgölp k'ãijã hõrau hamach deg pãach dubpiba habaawai, wa pãachdëu hamachig Hẽwandam hiek jaau nʌm k'ãijã hũrba habaawai, warre hamach dak'ĩirwe pãach bʌ̈ gayam jẽb hʌʌrp'ë hʌʌrp'ënaa pãachta hërëubaadët hajim hanʌm. Pãrau magmʌn magbarmuapai hamag, “Pãach jãg Hẽwandam hiek hũrba habarm gaaimua hich dʌ̈ita k'ĩir k'ap'ʌ habat” hanʌmʌugui hajim hanʌm. %FC Mag jaauwi hĩchab, —Pãach wënʌrrʌmpierr pãachig di jaaubarm degpai k'eeupaawai k'ãibat hajim hanaabá, pãach maigmua chawag wët nʌm hora. 2E] Hich hagjö zapatjã hamachdëu jũa narrdampai harrpiwi k'ajũajã hamach mor gayam dʌ̈ipaita wëtju haai nʌm ha jaaujim haajem, deeum t'eg jũjũa haagjã harrba. TD!Magwia hĩchab k'ʌd hee k'ömaagjã bʌ̃ʌrjã hamag nem hinag harrpiba, ni talegdijöm, t'achjöm, ni p'atk'onjã harrpibajim haajem. Hãba harrpitarran bordondampaita harrju haai nʌm hajim hanʌm. ECMag nʌrrʌmua Jesuu biek hãb hich k'apeen doce hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌn hãbam haig t'ʌ̃rp'ë hauwi nunumdö pʌ̈yaagpajim haajem. Mag pʌ̈yaagpamua hĩchab hich juapa t'eegjã hamag deemajim hanʌm, mag juapaau hõor mor heem dösãt bën k'aigbampa hich dënjö jʌr wërpmamk'ĩir. FBMag hichdëu Hẽwandam hiek jaau k'itʌm hʌ̈k'aba nʌm hoowi hich Jesúpata warag t'umaa k'ĩirjuwi hök'ĩirjuu haadëjim hanaabá. Magbaawai hichta warag mawi jũrr haigmua p'öbördam dak'a sĩsidʌm hee Hẽwandam hiek jaau nʌrraajeejim haajem. Jesuu hich k'apeen doce Hẽwandam hiek jawamk'ĩir pʌ̈itarr dAAMag warag maig chan Jesuu hõor mor masi narr k'ʌʌn t'um jua pʌrbajim haajem, hamachdëu mag hirua jaau sim hʌ̈k'aba harr gaaimua. Daudam k'apan k'aba hichdëu jua pʌrtarr k'ʌʌnpai monaaupʌ̈ijim haajem. t@aPari magbaa Jesuu hamag magjim hanʌm: —Chadcha deeum durram k'ʌʌnaun mʌg Hẽwandam hiek jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnag heenaa ham dʌ̈i hajap'a haba haajeeb. Pari mag sim jũrr dich bãautarr durrpai chan ham k'a k'õchk'abanaa hamach k'odnaanau ni hamach dʌ̈i hãbam deg joobaajem k'ʌʌnaujã ham k'a hisëe haajemgui hajim hanʌm hamach k'ĩircha. *?MKeena, pãrau hoowai, ¿hich mʌg woun kalpinter k'abá hanaajim hanʌm, María hiewaa? Hi heeugpeenauwai, Santiago, José, Judas maimua Simón. Hi hʌ̃p'ʌʌin k'abahab hĩchab har mʌig hich mʌg p'öbör hee naajem k'ʌʌn; maagwai hichjã maadëu k'ap'ʌ nʌm, hich mʌiguim haawai. >+Mag mawi barimawia, ya jua hʌ̃ʌijem hed pabaadee, maar meeun Hẽwandam hiek jaaujem deg mawi Hẽwandam hiek jaaubaadëjim haajem. Mag hirua jaaumam hũrwia haig hõor pöm t'ʌnarr k'ʌʌnau jʌ̃gderraa nʌm hiek'au hamach wir haigpai jëjëeuk'amua mag naajim hanʌm: —¿Magʌm hiek hichdëu jamta k'augjimta mag hiek pöm jaaumáma? ¿Jãga jãg hõor monaau nʌrrʌ́ma? hanaajim hanʌm. 9= mMag chaai chi meem harrta deeu p'iriu hauwia, Jesús hich bãautarr durr p'öbör Nazaret hanʌmʌg petajim hanʌm. Mag hi petam dʌ̈i hi k'apeenjã hi dʌ̈i wëtjim haajem. ><u+Mag p'iriu hauwi chi chaairag t'achdam deepi jaaujim hanʌm, k'ömk'ĩir. Mamʌ mag daupeerdam hichdëu p'iriu hautarr chan bʌ̃ʌrjã haig narr k'ʌʌnag jaaupibajim haajem.;*Magbarm bʌ̈rre chadcha p'iidʌwia hõor dak'ĩir monak'a dʌr nʌnʌʌu k'abaadëjim hanaabá. Mag hoobaawai chi dënnaan maimua hich Jesús k'apeenpa warre dauderraa nʌisijim hanʌm. Hich mag chi daupeerdam Jesuu p'iriu hautarr, doce años sĩejim haajem. 4:a)Mag chi binaandam haar dubwi, hi juadam gaai pʌr haunaa hirig, —Talita, kum hajim hanʌm. (Mag sim haiguin maach meúan, “Hʌʌik'aardam, p'iidʌbaad” ha simʌu.) a9;(Mamʌ Jesuu mag chaai meeba sĩita k'ãi sim habaawai haig narr k'ʌʌnau warag hi wau hiek'a naajim hanaabá. Mamʌ hich gaai hiuk'a nʌmjã ham hiek hasekasba, warag t'umaam k'ʌʌnag dawag höbërpi jaauwi, chi binaandam dënnaan maimua hich k'apeen t'ãrjup hich dʌ̈i p'ë harrtarr k'ʌʌnpaita hich dʌ̈i hierrag dubpijim haajem. T8!'Magbaa hich Jesuu hierr mag ham sereu t'ʌnʌm haar dubwia hamag, —¿K'ant'eeta mag hatcha sereu t'ʌnʌ́ma? hajim hanʌm. Hoob bĩemiet. Chaai meeba sĩi k'ãi k'ërʌm k'abahab hajim hanʌm hamag. B7}&Mag wëtwia di haar barimawia hooimaawai Jairo deg sĩi bĩep sereu t'ʌnʌm dʌ̈i hõor p'ogdʌ t'ʌnʌmjö t'ʌnʌm hee jũrram k'ʌʌnau hʌ̃apëpërk'amta hũrimajierram haajem. ~6u%Maimua ya warag Jairo dʌ̈i hi di haar mam harr haawai hich mam dʌ̈i hõor k'apan harrbajim haajem. Hãba hich dʌ̈i harrtarr k'ʌʌnan Pedro dʌ̈i Santiago hajim haajem, maimua Juan; mak'ʌʌn t'ãrjuppai harrjim haajem hich dʌ̈i. ?5w$Pari Jesuu hamau mag jaaubaichëmjã hasekasba, chi Jairoogta, —Hoob k'ĩirjum; sĩi mag k'ãai warag pʌch chaai hoo wai chitaju k'ĩirjugta wai chirsí hajim hanʌm hirig. %4C#Jesús hagt'a mag hiek'a dʌnʌm hee, mag judionaan Hẽwandam hiek jaaujem degam chi pör Jairo hanʌm di haarmua hõor bëewi hirig, —Kakë, ya haaunaanaujã pöd hãwatba habarm; hidëu Maestro sĩubá hajierram hanʌm hirig. Ya par maach haar hi mabajup hajierram hanʌm. |3q"Mag hichig meerba jaaubaawai Jesuu hirig, —Mua pʌch monaauju k'ap'ʌ mʌ gaai pʌrchëtarr gaaimua, hʌ̈u pʌ monaauwi peerdʌjã peerdʌ hʌisimgui hajim hanʌm. Ya pʌ monak'a hʌisiewai pʌch diig maju haai hʌmgui hajim hanʌm hirig. y2k!Mamʌ mag meraa hi gaai pʌrtarrta hich k'aug hat'aawai jãp'ierr nʌm hiek'au sĩi k'a duui Jesús haig bëewia hi k'ĩirp'ee kanieu p'õbk'abaichëjim hanaabá. Magwi chadcha meerba jaaujim hanʌm, mag hichdëu hi k'ajũa gaai pʌrtarr. E1 Mamʌ mag jëeu buburrk'amjã ni hãbmuajã hichig jaauba haawai hich bigaau hõor nʌm k'ʌʌnagta hoop'ʌʌrdʌdʌ haajeejim hanʌm, mag hich k'ajũa gaai pʌrchëtarr hook'aawai. s0_Magbaawai jũrr hich k'apeenaupai hirig, —¿Jãga mag k'aíuta mʌ gaai pʌrbaichë haju? Pua hoobahab, hõor k'apan pʌch haig p'ẽp'ẽeuk'am. Mag nʌmʌ mag “K'aíuta mʌ gaai pʌrbaichë” ha sĩeb hajim hanʌm hirig. /Mamʌ hĩchab mag hich gaai pʌrbaichëm bʌ̈rre Jesuu k'aug hat'ajim hanʌm, Hẽwandam juapá hich gaai simua hʌʌi hãb monaaubapʌ̈im. Magbaa Jesuu mag hõor pos t'ʌnʌmʌg heerpanaa, —¿K'aíuta mʌ k'ajũa gaai pʌrbaichëma? hajim hanʌm. i.KMag chadcha hirua Jesús k'ajũa gaai pʌrbarm bʌ̈rre chi p'õmie mag t'ʌnarrjã warre t'ʌbabaadee warre hich mag monaau sĩsijim hanʌm. Magbaa hʌʌyau hĩchab warre hich k'a jʌʌubaadëmjã k'aug hat'ajim hanaabá. '-GHirua mag meraa pʌrimatarran, hich hödegpai, “Sĩi mua hi k'ajũadam gaai pʌrbarmuapai mʌ monaau hʌisiju” ha k'ĩirjuwiata mag pʌrimajim hanaabá. l,QHich mag hʌʌyau hũr hat'ajim hanʌm, Jesuu hõor mor masim k'ʌʌn monaau nʌrrʌm. Hichdëu mag hũrbaawai hi haar hõor pos t'ʌnʌm hee t'et p'ẽeudʌ mawia hëugarmua meraa hi k'ajũa gaaipai sĩi pʌrimajim hanaabá. +{Mag k'itʌmʌn wajap hʌʌi dau haug waaujeejim hanʌm, doctornaanag hich monaaupiju hẽk'a nʌmjã pödba haawai. Parii bënhë gaai hich p'atk'ondam wai k'ërarr t'um gastaapʌ̈itarrjã bʌ̃ʌrjã monaauba, waragta heeg pamaa hajim hanaabá. h*IMag hõor k'apan pos wëtum hee hʌʌi hãb sĩejim haajem, doce años sĩi p'õmieu bar sim. 1)[Mag Jairoou hich di haar hëeurrbaicheewai Jesús chadcha hi dʌ̈i majim haajem. Mag hi mam dʌ̈i hĩchab hõor pöm hi hẽudee p'ẽeudʌ wëtmajim hanaabá. [(/chaigpamamua, —Mʌ k'aan parba jã heemuapai k'ërʌmta hoo pʌajim, mʌ di haar marraugui hajim hanʌm. Mua k'ap'ʌ chirʌm, puata mʌ k'a jua pʌrmʌn hʌ̈u hi peerdʌ haujugui hajim hanʌm hich Jairoou. p'YMag hõor pöm p'ẽp'ẽeuk'am hee, woun hãb Jairo ha t'ʌ̃r sim hi haig bëejim haajem. Mag jöoi judionaan Hẽwandam hiek jaaujem deg chi pörnaan t'ʌnʌm heem hajim haajem. Mag bëewia, Jesús bʌ̈k'ʌrr p'õbk'achëwia, c&?Mag chadcha Jesús deeu Gadaramua dʌrbawia, t'oom higar nacha hich sĩerr haar barbaimaawai, hõor pöm hi bigaau p'ʌʌrbaadëjim hanʌm. Magbaawai pöd durragjã maba, hich haigpai dö higaau sĩsijim haajem. 3%_Jesuu hichig magbaawai chadcha hi hipierr mawia Decápolis durr p'öbör nʌnʌidʌm hee hõrag jaaumajim hanʌm, Jesuu hi dau haug k'augwi hʌ̈u hi bën chugpaatarr. Mag jaaumam hũrwi t'umaam k'ʌʌnta jʌ̃gderraa naajim haajem. Jairo k'a maimua hʌʌi hãbmua Jesús k'ajũa gaaipai pʌrtarr E$Pari Jesuu hich dʌ̈i harrbajim haajem. Sĩi hirig warag, —Pʌch diig mawia pʌch k'odnaanag jaaubamí hajim hanʌm, jãga Hẽwandamau hʌ̈u pʌ dau hee haug k'augwia pʌ monaaubar. K#Mag hich jʌrbaadeewai, deeu maag hawi, hich bëetarr boteeg mawi hag hee waaidʌbaadëjim haajem. Mag hi mam hoobaa mag chi dösãt bën wai sĩerrau hich harrmk'ĩir hirig jëeujim hanaabá. ~"uChi hag perás joobaajerr k'ʌʌnau mag hũrbaawai Jesuug jajaau haajeejim hanʌm, hamach durrmua chawag mamk'ĩir. >!uMamʌ mag hamach daúacha Jesuu mag woun bën chugpaapʌ̈iwia chi k'ũsnaanjã lökiewi dö hee jogaa k'ëchtarr horr k'ʌʌnau jũrr deeum k'ʌʌnag nem hĩgk'amajierram haajem.  -Mag wëtwia Jesús haar barimawia hooimaawai, chi woun mag dösãt dʌ̈i sĩerr k'ajũa wajap'a jũawia maach k'ĩir hich mʌg jup hoo sim hooimajierram hanaabá, sĩi magʌm bën k'aigbam pöm mor hee chuk'u sĩerrjö, monak'a. Mag hoowai hõor dauderraa naajim hanʌm. KMag hoobaawai hajap jãp'ierrwi chi t'ʌa narr k'ʌʌn parhooba k'ap'ig p'öbaadëjierram hanʌm, hõrag jawaan. Mag wëtwi p'öbör heejã jaauwi maimua p'öbör higaau di hãhãbdö nʌnʌidʌm heem k'ʌʌnagjã t'umwe jaaumajierram haajem. Hamachig mag jaaumaawai hag bʌ̈rre hõrau haar hoon weetjeejim hanʌm. |q Magbaa chadcha Jesuu mag chi woun mor heem mepeenag höbeerpi jaauwi, jũrr mag k'ũsnaan k'apan dos miljö narr heeta dubpi jaaubaawai, chadcha mak'ʌʌn heeta dubp'öbaadëjim hanaabá. Mag mepeen k'aigbam pöm k'ũsnaan hee dubp'öbaadeewai sĩi parhooba k'ap'ig p'öbaadëwi hit'urmʌg hʌ̃rmua t'ʌrrdö hee dʌrbagk'a sĩi dö hee jogaa k'ëchdubjim haajem. %C chi mepeenau, —Magan har chum k'ũsnaan k'apan t'ʌnʌm haar maar pʌ̈iwi jũrr jãk'ʌʌn k'ũsnaan heeta marag dubpi jaaubá hajierram hanʌm Jesuug. \1 Maig dak'a durr bʌ̈k'ʌrr k'ũsnaan k'apan p'at'au jʌr k'ö wënʌrrarr haawai y Hich mag wounau hirig hö bʌ̃rʌʌ haadëp haajeejim hanʌm, maigmua warp chi mepeen jʌrk'ʌʌipʌ̈im hugua. E Magbaa Jesuu hirig, —¿Pʌ k'an ha t'ʌ̃ʌrjẽwi? hajim hanʌm. Magbaa chi wounau, —Mʌʌn “Mepeen P'öbör” ha t'ʌ̃ʌrjemgui hajim haajem, maar nem k'apan sĩerrjëe haawai. :mChi wounau hich garmua Jesuug mag hiek'atarran, maan Jesuu ya hag nawe chi mepeer mag woun mor hee simʌg chawag höbërpi jaautarr haawaita hirua mag hiek'ajim hanaabá. ,QMag p'õbk'achënaa t'et wiiu hanaa hirig, —¡Jesús, cha Hẽwandam hʌ̃gt'aa p'uu nʌm Hiewaa! ¿K'ant'eeta pua mʌ mʌg k'aibag waubaichëma? hajim hanʌm. x>N~}|b{{zRywvvNujts rXq>p/nmml~kjih=<;;987655381009/0-,,C+P*)(&%w$>#;"! 3Jqr- ! l e3?>}s #Mag wëtum hee jöoi Zebedeo chaainau, hajapcharan Santiagoouma Juan dʌ̈imua hirig, —Maestro, marau pʌrʌg nemdam jëeum hig naajimgui hajim hanʌm. ¿Pua maar k'ĩir jãsenk'awi maachdëu jëeubarmjö habaju k'ai? hajierram haajem. oW "Magbaawai mak'ʌʌnau mʌ wau hiek'anaa, mʌ jʌ̃gadaujã wʌnaa, mʌ gaaijã hichö t'unaa, hamachdëu ham haig mʌ dʌ̈i hawia, hãbmiecha paawai hamau mʌ t'õopʌ̈ijugui hajim hanʌm. Pari mag hamau mʌ t'õowiajã k'ãai t'ãrjup nʌm hee deeu mʌ hiiu p'iidʌjugui ha jaaujim haajem. Santiagoou Juan dʌ̈imua Jesuug hamach k'ĩir jãsenk'api narr }s !—Pãrau k'ap'ʌ nʌm, maach Jerusalenag wëtum; nau maach mam barbaimaawai mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa mʌg chirʌmʌn t'et'emnaanag mʌ pʌr deejugui hajim hanʌm. Magbaawai mak'ʌʌnau jũrr maach meeun k'abam k'ʌʌnag mʌ t'õopi jaauwi durr chaauram k'ʌʌn jua hee mʌ t'ʌsĩepʌ̈ijugui hajim haajem, mak'ʌʌnaujã mʌ dʌ̈i hamachdëu hampierr hamk'ĩir. .U Maigmua p'öbör Jerusalenag k'ʌdau ma sim hee majim haajem, hich k'apeen dʌ̈i deeum k'ʌʌnpa. Mag wëtumua hich Jesuuta pör garcha ham na maa hajim hanʌm. Mamʌ mag chi hẽudee wëtmarr k'ʌʌnan t'ãar paraata wënʌrrajim haajem, hich Jesuucha hag nawe hõrau hich t'õoju jaautarr ya k'ap'ʌ narr haawai. Mamʌ mag ham t'ãar paraa wënʌrrʌm Jesuu k'ap'ʌ sĩerr haawai, hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌn doce k'ĩet t'ʌ̃rk'a hauwia Jerusalén p'öbör heem k'ʌʌnau hich dʌ̈i k'aigba haju jaaumamua magjim haajem: ' Pari mag hed hãaur k'ʌʌn har mʌig heegar haawai hamachta chik'am k'ãaijã hʌ̃rʌʌcha nʌm haajerr k'ʌʌnta hʌ̃gt'ar Hẽwandam haar paauk'aimaawaijã jũrr serbiibacha haajerrjöo nʌisijugui hajim hanʌm. Maimua jũrr har mʌ gaaimua chik'amnau serbiibag p'eejerr k'ʌʌnta jũrr warm k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rʌʌcha nʌisijugui ha jaaumajim haajem. Hõrau hich t'õoju Jesuu jaautarr   mʌg jẽb gaai hagt'a nʌwejã hamach heeugpeen, hamach hʌ̃p'ʌʌin, hamach hãd, hamach chaain, hamach nemjĩirpa t'um mʌ gaaimua hok'oomarr k'ãyaujã hʌ̃r warag hag hatcha deejugui hajim hanʌm. Hajap hõrau ham dau haug wauwiajã mag wënʌrrʌmʌn chadau, mʌg hatagjã durr hiiur gaai mʌch dʌ̈ita hich mag wënʌrramk'ĩir mʌch haarchata p'ë haujugui hajim hanʌm. :m Magbaa jũrr hich Jesuu magjim hanʌm: —Pedro, mua chadcha mag chirʌm: Har mʌ gaaimua wa mʌ hiek jaaum k'õchgau k'ãijã hamach di, hamach heeugpeen, hamach hʌ̃p'ʌʌin, hamach dënnaan, hamach hʌʌi, hamach chaain, wa hamach nemjĩir k'ãijã k'ũchpaim hit'ee werpʌpʌak'am k'ʌʌnagan,  5 Magbaawai Pedroou hirig, —Maraun chad maach nem wai narrjã hewag k'ĩirjuba, t'um p'ëpʌawi pʌ dʌ̈i hogdʌba wënʌrrabma hajim hanʌm. 1 [ Magbaa Jesuu hamag heerpanaa, —Hõragan chadcha p'it'urgma hajim hanʌm, mag hũurwai. Mamʌ Hẽwandamag chan bʌ̃ʌrjã p'it'urg chuk'u simgui hajim hanʌm. 9 k Jesuu mag jaaubaawai chará warag jʌ̃gderraacha nʌm hiek'au jũrr hamach heepai wir haig hamach k'apeenag, —Mag k'ai, magan ¿k'aita peerdʌagáwa? hanaajim haajem. ^ 5 P'atk'onpanta hʌ̃gt'ar Hẽwandam chi Pörk'a sim haar höbërju k'ãyau, camello pöm jãg maach wounaan k'ãaijã hʌ̃rpai sĩerrʌmta p'it'urg chuk'u nobeeu kach hee t'oogar höbër dichjugui hajim hanʌm.  % Jesuu mag hiek'abarm hũrwia warre jʌ̃gderraa hap'öbaadëjim hanaabá. Pari magwi deeu hich Jesuupai hamag, —¡Aay, chaaina! Har p'atk'on hit'ee wʌrpa haajem k'ʌʌnta Hẽwandam chi Pörk'a sim haar höbëraagan, chadcha p'it'ur sĩerrʌmgui hajim hanʌm. O Hichdëu mag nem jaaubarm hipierraa hamaaugau warag hök'ĩirjuu petam hoowi, hich bigaau narr k'ʌʌn k'ĩir heerpa p'ʌʌrdʌnaa, hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrrarr k'ʌʌnagta, —Keena, pãadë hoobat hajim hanʌm. P'atk'on paraam k'ʌʌnta Hẽwandam chi Pörk'a sim haar höbëraagan, chadcha t'et'e simgui hajim hanʌm. { Jesuu hichig mag hiek'abaawai warre hök'ĩirjuu hich diig petajim hanaabá, chadcha p'atk'on paraam harr haawai. 9 Mag wounau mag hiek'abaawai Jesuu hi dau hee haug k'aug paraa heerpanaa hirig, —Mamʌ hagt'a pua nem k'ĩir hãb wauju waaur wai sĩebahab hajim hanʌm. Pʌch diig mawia, nem t'um pʌchdëu wai sim përk'ʌʌipʌ̈inaa, mag p'atk'on jũrr dau hap'ʌʌ k'it'ëem k'ʌʌnag t'um jigbapʌ̈i hajim hanaabá. Maimuan chadau mʌ hẽudee pidú hajim hanʌm, chadcha mʌ dʌ̈i chitam k'õsi chirʌm k'ai. Pua magmʌn hʌ̃gt'ar pawiajã bʌ̃ʌrjã haugchëba p'atk'on k'ãai nem hajap'am pömta wai chirsijugui hajim hanʌm hirig. ) Magbaawai chi woun mag hirig jëeuchëtarrau —Maestro, mʌch bʌ̃rʌʌwe mag pua jaaubarm t'um mua hʌʌrk'a chitabahab hajim hanʌm. 7g ¿Pua k'ap'ʌ sĩebá hajim hanʌm, Hẽwandamau hich hiek Moiseeg p'ãpitarr gaai: “Hoob dich hõor k'abam dʌ̈i k'apes ham; hoob hõor t'õom; hoob nem jĩgk'am; hoob chik'am hëugarjã sëuk'a nem hĩgk'am; hoob sëuk'a chik'amnaanjã k'ũgurm; maimua pʌch dënnaanjã jãsene habá” ha sim? @y Magbaawai Jesuu hirig, —¿K'ant'ee pua mʌrʌg chi hajap'am ha sĩ? Hõor hajap'am chan chuk'um. Hajap'amʌn hãba Hẽwandamta hich happai hajap'a sĩerrʌmgui hajim hanʌm. I  Maigmua Jesús chawag maagpam hee, woun hãb hi haig k'ap'ig bëejim haajem. Mag bëewia hi k'ĩirp'ee kanieu p'õbk'achëwia hirig magchëjim hanʌm: —Maestro, pʌʌta chadcha maestro hajap'am haawai pʌrʌg jëwaan bëejim: ¿Mua k'ani jãgju haai chirʌ́ hʌ̃gt'ar höbëraag? Mʌrʌg jaaubá hajim hanʌm. ta Mag hiek'apʌ̈inaa, Jesuu ham dak'ĩir warag chi chaain hich jua hee jiirk'a haunaa, ham pör hʌ̃r jua hausĩunaa, ham kõit wajap'a Hẽwandamag jëeumajim haajem. Woun hãb p'atk'on paraam Jesús dʌ̈i hiyʌ̈ʌ hat'urtarr  Mamʌ chi hʌ̃gt'ar höbërju k'ĩirju nʌm k'ʌʌnaujã mʌk'ʌʌn chaain dënjö hʌ̈k'abam chan pöd höbërbamgui hajim hanʌm. ! Mamʌ hamau mag hõrag meeuk'a hiek'a nʌm hoobaawaita Jesuu jũrr hamachigta hagjö meeurraunaa, —Hidëu hõrag hamach chaaindam mʌ haig waibëepibat hajim hanʌm. ¿K'ant'ee pãrau hamag bëepiba jaau nʌ? Chi jöoin hawiajã chamʌ k'ʌʌn chaainjö mʌ hiek hʌ̈k'ak'arrsö hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta mʌg jẽb gaaijã hʌ̈u wënʌrrawia hʌ̃gt'arjã honee wënʌrrabajup hajim hanʌm. 3~_ Mag nʌm hee hõrau Jesús haig hamach chaain waibëe t'ʌnʌisijim haajem, ham gaai pʌrnaa ham kõit Hẽwandamag jëeumk'ĩir. Pari mag jũrram k'ʌʌnau chaain waibëbëek'am hoowi jũrr chi Jesús k'apeenauta chi haibëe nʌm k'ʌʌnag meeurrau sĩujierram haajem, tag haibëepimaaugau. J}  Wa magba chi hʌʌirau k'ãijã hich jaai pʌawia deeum hemk'ooita haumʌn magan hagjö pekauta wau simgui hajim hanʌm, hich jaai chaar k'abam dʌ̈ita sĩewai. Jesuu chaain kõit hiek'atarr 7|g Mag hichig jëeubaawaita Jesuu hamag, —Hich hʌʌi pʌawia deeum hʌʌita hau simʌn magan pekauta wau simgui hajim hanʌm, hich hʌʌi chaar k'abam dʌ̈ita mag sĩewai. z{m Maimua magtarr k'ur deg paauk'awijã chi k'apeen garmuata deeu hich hag hiekpai hirig jëeu naajim hanʌm. %zC Mag warrgarwejã hich Hẽwandamauta mag papitarr haawai pöd hiwiir hãbmuajã hi hichaaur hawi dich hõor pʌaju k'aba nʌmgui hajim hanʌm Jesuu hamag. Iy  Ya magbarm haigmuan warran hagdaujö hamach happai naajerrta hõor hãbpaimjö hich mag nʌisiejem. Ya mag nʌisim chan ya tag hamach hãhãbdö nʌrrjëe haba, hõor hãbpaimjö nʌisiejem. x- Magtarr haawaita hemk'ooi hich hʌʌi dʌ̈i pabaadëmʌn hich dënnaan k'a hogdʌajemgui hajim hanʌm, ya hich hʌʌi dʌ̈ita hãba nʌrraag. rw] Pari warrgarwe hich Hẽwandamau maach hompaawaijã hemk'ooi hʌʌi dʌ̈ita hompaajimgui hajim hanʌm. zvm Magbaawaita Jesuu hamag, —Pãadë k'ĩu hũrbat hajim hanʌm. ¿Pãrau k'ap'ʌ nʌ, k'an gaaimua Moiseeu mag p'ã pʌajĩ? Hirua mag p'ã pʌatarran, pãach jʌ̃g t'eeg sĩsidʌm gaaimuata mag p'ã pʌajimgui hajim hanʌm, chadcha. vue Magbaa hamachdëu, —Moiseeu jaauwain maadëu dich hʌʌi pʌaju haai nʌm ha jaau pʌajim haajem. Sĩita hʌʌi pʌagpaawai wajap'a hẽsap p'ãnaa hag gaai, “Ya mua pʌ pʌa chirʌm” ha jaauju haai nʌmgui hajierram hanʌm. t' Hichig mag jëeubaawai jũrr hich Jesús garmua hamag, —Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌarr gaai, ¿k'an ha jaau sĩwi? hajim hanʌm. sw Mag nʌm hee fariseonaan hi haig bëejierram haajem. Mak'ʌʌnau juau hogt'om Jesús himeraa pʌr hawaag hawi hirig jëeumamua, —¿Chadchata pua hoowai maach hemk'ooinau dich hʌʌi pʌaju haai nʌ wa pʌaju k'aba nʌ? ha jëeujierram hanʌm. 5r e Jesús mag Capernaum p'öbör heemua deeum durr Judeaag mawia jũrr döjã Jordán higaau hedau höbeerjemʌg petajim haajem. Mag hamach hee pabaimam k'aug hauwi hich haig hõor pöoma pos haicheewai hichdëu hag na hõrag jaaujerrjö mag hõor pöm t'ʌnʌmʌg Hẽwandam hiek jaaubaadëjim haajem. !q; 2T'ak'aran chadcha nem wajap'amʌu. Mamʌ mag sim nak'a haadëk'iin, ¿k'aíu magʌm t'ak'aar higju k'ai? hajim hanʌm. Jãg t'ak'arauta nem t'um sĩp'a hapiejemjö habat, pãach k'apeen dʌ̈i nem wajap'a wau nʌmua hagdaujö t'umaa k'õinaa wënʌrraag ha jaaumajim haajem._p7 1’Mua pãrag mag chirʌmʌn, chik'amnau pãach t'um pãar wajap dau haug waupiju haawaita mag chirʌmgui hajim hanʌm. Mamʌ Hẽwandamau hʌdʌraa mag pãar dau haug waupi nʌmʌn, sĩi pãach hich dʌ̈i chadcha hubʌ wënʌrrʌm k'ai ha k'ap haagta magpi sim. [Pãar dʌ̈i mag sim haig, nemek mod hãrm hugua p'ö sĩiujemjö, mag p'it'ur wënʌrrʌm gaaimua warag pãarjã hagjö hich dʌ̈i hajap'a wënʌrramk'ĩirta pãar dʌ̈i mag simgui hajim hanʌm.] Ko 0Mam k'ĩmie durr chan hödömiejã k'ëchaa k'augba hich mag domk'a t'ʌnʌm dʌ̈i mag hõtdau huu t'ʌnʌmjã t'õba hich mag sĩerrʌmgui hajim hanʌm. Maguata muan pãragan, pekau waumaaugau dau chuk'umjö hoobamjönaa magʌm nem k'aigbam wawaagjã jua chuk'umjö habat ha chirʌmgui hajim hanʌm, bʌ̃ʌrjã wauba. ~nu /Wa pʌ daúa k'ãijã pʌ pekau waupi sim k'ai, magan mag dau warag jẽubapʌ̈i. Pʌch dau numwe monak'a k'ĩmie durr Hẽwandamag pʌch barpʌ̈ipiju k'ãai, dau bese k'ãijã pʌʌta Hẽwandam dënk'a simʌn hʌ̈ucha simgui hajim hanʌm. }ms .Mam chan mag hõtdau huu t'ʌnʌmjã t'õba ni hag heem hödömiejã k'ëchba hich mag sĩerrʌmgui hajim hanʌm.] olW -Wa pʌ bʌ̈ʌu k'ãijã hagjö pʌ pekau hee burrpi sim k'ai, magan mag bʌ̈jã warag t'ʌapbapʌ̈i. Bʌ̈ numwe monak'a k'ĩmie durr maju harr k'ãai, Hẽwandam haar bʌ̈ bisi höbërwiajã hʌ̈ucha simgui hajim hanʌm. [ k  ,Mam chan mag hõtdau huu t'ʌnʌmjã bʌ̃ʌrjã t'õba ni hag heem hödömiejã k'ëchaa k'augba sĩerrʌmgui hajim hanʌm.] j' +Maimua hagjö pʌch juaupaita pʌ pekau waupi sim k'ai, hag garm jua warag warre t'ʌapbapʌ̈i. Hidëu pʌ jua bisi Hẽwandam haar barwiajã hʌ̈u simgui hajim hanʌm, pʌch jua numwe monak'a k'ĩmie durr hõtdau huu t'õojã k'augba wëjöm hee maju harr k'ãai. [ Bi} *’Pari magba hãbmua k'ãijã mʌ chaai mʌg mʌ hiek hʌ̈k'a k'ërʌmta pekau hee burrpimʌn, Hẽwandam dʌ̈ita hiekk'õr pöoma sĩsiju. Mamʌ mag Hẽwandam dʌ̈ita hiekk'õr paarpaju k'ãai, hichdëupai hich hö gaai mokpör pömk'am jʌ̃naa p'ũas hee baudʌk'iin hʌ̈ucha hajugui hajim hanʌm. h )Maimua hich hagjö hãbmua k'ãijã pãar Cristo k'apeen haawai pãrag nemdam bʌ̃rʌʌm k'ãijã deebarm wounan, Hẽwandamau hagjö hirig nem wajap'am deeb k'aba deeju ha chirʌmgui hajim hanʌm. Nem k'aigbam wau nʌmuan maach pekau hee burrpiejem g% (Maadëu nem wau nʌm hoo simjã maach hichaaurjã k'aba warag maach juapierr hoo sim wounan, magan maan maach dʌ̈i sĩewaiu hajim hanʌm. f 'Magbaa Jesuu hamag, —¿K'ant'ee pãrau hirig magjierrá hajim hanʌm, hidëu hõor jua pʌrpiba? Mag wounau mʌ t'ʌ̃r gaaita mag hõor monaau nʌrrʌm k'ai, magan hirua wajap'ata nem wau sim k'abahab hajim hanʌm, mʌ hëugar k'aigba jaauba. Xe) &Mag hũrwia Juanau, —Maestro hajim hanʌm. Marau woun hãb hoojim, mag wounau hiek'amamua pʌ t'ʌ̃r t'ʌ̃rnaa hõor mor heem mepeenag höbeerpi jaaubaawai chadcha höbeerpʌ̈i maajeejim. Mamʌ maarjö pʌ dʌ̈i nʌrraba haajemuata mag sĩewai marau hirig tag hõor mor heem mepeen jʌrk'ʌʌipiba jaaujimgui hajim hanʌm. ]d3 %—Mʌg chaai hagt'a hich juau paba haawai serbiiba k'itʌmjö hõor t'ʌnʌm t'um mua k'õsi chitʌm. Pãrau mʌ dënjö mʌg k'it'ëem hãb k'ãijã jãsenk'awia pãach di haig haumʌn magan pãrau mʌchchata k'ĩir jãsenk'abarmjö habarm hajim hanʌm. Mag pãrau hʌdʌraa pãach haig mʌ baarpi nʌm haiguin magan pãrau mʌ Haaijã k'õsi nʌmgui hajim hanʌm, hichdëuta mʌ pʌ̈itarr haawai. Maach hichaaur k'aba simʌn maach higar sĩewaiu ha jaautarr qc[ $Magnaa chaaidam t'ʌ̃r hauwia, ham dak'ĩir chi chaaidam jua hee jiir hauwi hamag magjim hanʌm: Qb #Mag hich hiek hʌ̈k'aba habaawai ham na jẽk'ʌt jupwi dʌ̈i hamach t'um hich bigaau t'ʌ̃rk'a hauwia hamag magjim haajem: —Hãbmua k'ĩirjuawai hichta tagam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai ham k'õsi sim k'ai, magan hichta warag t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã serbiibachanaa sĩi hich k'apeen chogk'aju haai simgui hajim hanʌm. |aq "Mamʌ hamachig mag jëeubaawai, chi k'apeenau ni hãbmuajã hi hiek hʌ̈k'aba, sĩi k'ĩuu nʌisijim hanʌm, k'ʌd hee wëdurumua chijãata hamach heepai t'umaam k'ʌʌn k'ãai hʌ̃rʌʌcha sĩ ha chik'am hipeer hahaug wëdurarr k'ap. m`S !Mag hiyʌ̈ʌ wënʌrrʌmua p'öbör Capernaum hanʌm hee barimajim haajem. Mag barwia ya deg paauk'abaimaawai hichdëu hamag, —Maach k'ʌd hee daaig wëduraawai pãar ¿k'an hata hiyʌ̈ʌ wëduraa hajĩ? hajim hanʌm. _ Mamʌ hamachig mag jaaumamjã pöd hi hiek'a sim k'augba haajeejim hanaabá. Mag hamachdëu pöd k'augba haawai jëwaag hẽk'aajeejim hanʌm; mamʌ hinagau hawi hich mag jëeubajierram haajem. Chijãata hʌ̃rʌʌcha haju haai sĩ ha jaautarr b^= Maig naawia hërëu p'öbaadëwia Galilea durr dichjim haajem. Mamʌ Jesuu mag hõrau hich pʌr hauwi hich t'õoju hanʌmta hich k'apeenag jaau sĩerr haawai hamach nʌmjã hõrag k'augpimap'a sĩejim haajem. Mag jaaumamua hamag maagjeejim hanʌm: —Mʌch chi Hemk'ooi Hiewaan hõrau chi t'ierrnaanag pʌr deeju. Mag pʌr deebaawai hamau mʌ t'õopʌ̈iju. Mamʌ mag hamau mʌ t'õojup mamʌ, hag k'ur k'ãai t'ãrjup nʌm hee deeu hiiu p'iidʌjugui ha jaaumajim haajem. ] \# Mag hichig jëeubaawaita, —Mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm: Jãg mepeer k'ĩir hõor mor heemua jʌrpäaigan, jãan sĩi t'achjã k'öba hãba Hẽwandamagpai jëeu nʌʌ haawaita jʌrpäaijemgui hajim hanʌm. Pʌaba Jesuu chik'amnau hich t'õoju jaautarr [y Mag chaai mor heem mepeer jʌrpʌ̈iwi hërëubaadeeu, ya hamach hap deg paauk'abaimaawai, hiyʌ̈ʌ nʌmua Jesuug, —¿K'an jãgwi jãg chaai mor hee bën k'aigbam wai sĩerr marau pöd höbeerpi haubajĩ? ha jëeujierram hanʌm chi k'apeenau. XZ) Mamʌ hamau mag meebaadëm hanʌm hee, Jesuu chi chaai jua gaai pʌrnaa hʌ̃gt'aag p'iriu hat'ajim hanʌm. Mag hich jua gaai pʌrnaa p'iriu hat'aawai dʌ̈i p'iidʌ warag bʌ̈jãau dʌnʌisijim hanaabá. Y Mag Jesuu hichig meeurrau haadeewai chi mepeer wiiu ha baubaadëjim hanaabá. Mag baubaadëmua chi chaai deeu hich bënëu barbaadëwi, jẽk'ʌt bäjä haimawia, warre chi meemjö bʌ̃ʌrjã mimig chuk'u hapʌ̈ijim hanʌm. Mag haig hõor pöm pos t'ʌnarr k'ʌʌnau hamach dak'ĩir mag chi t'õmjö haadëm hoobaawai, “Chadcha ya meebaadëbahab” hanaajim hanaabá. SX Mag nʌm hee Jesuu hoowai hich haig hõor pöm biirdʌdʌk'am hoobaawai chi chaai mor hee mepeer simʌgta meeurrau haadëwi, —Mepeer, pʌchdëuta mʌg chaai jãg kach k'ĩsunaa meu meraa wai simgui hajim hanʌm. Magnaa, Mʌ hiek'au jöpai chaai mor heemua höbërbaad, maimua tag hi mor hee dubaag k'abamgui hajim hanʌm. KW Magbaa chi hayau, —Muan chadcha hʌ̈k'a chirʌmgui hajim hanʌm. Mamʌ pua mʌch chaai monaauju k'ĩirjugta hʌ̃rcha mʌrʌg k'ĩirjupibá hajim hanʌm, warag Hẽwandamag hʌ̈k'aag. BV} Magbaawai Jesuu hirig, —¿Jãgwi mag pua mʌrʌg “hʌ̈u hi monaaupʌ̈iju haai chirʌm k'ai” ha sĩwi? hajim hanʌm. Har Hẽwandam gaaita hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn hit'ee chan bʌ̃ʌrjã p'it'urm nem chuk'um. Maagwai puajã chadcha t'ãraucha hʌ̈k'amʌn, pʌ chaaijã monaaubajup hajim hanʌm hirig. 5Uc K'ar chará jãg barbaadëmua chi meperau hõtdau heejã barpʌ̈inaa dö heejã barpäaijemgui hajim hanʌm, hi t'õopäaig. Maagjeewaita mua pʌrʌg chaigpa chirʌmgui hajim hanʌm. Pua hʌ̈u hi monaaupʌ̈iju haai chirʌm k'ai, maar dau haug k'augwi mʌ chaai monaaubapʌ̈i hajim hanʌm hirig. \T1 Hich dak'ĩir magbaadeewaita Jesuu chi hayag, —¿Pʌ chaai jãg bënëu barbaaderr ya dʌ̈rrʌ̈ʌ sĩwi? hajim hanʌm. Magbaa chi hayau, —Jãan hich bʌ̃rʌʌ k'itʌwe hich jãg baarjemgui hajim hanʌm. cS? Magbaawai chadcha chi chaai hi haig haibëejierram haajem. Mag haipierrwai, chi chaai mor hee mag chi mepeer simua Jesús k'ĩir heerpa hat'aawai, sĩi heeupemjö hich bënëu barbaadëmua warre jẽk'ʌt bäjä haimajim hanʌm. Mag bäjä haimaa sĩi parhooba bʌ̈ t'ʌt'ʌg k'abaadëm dʌ̈i hipëgchöo hisap'un bau haadëjim hanaabá. 4Ra Magbaawai Jesuu hich k'apeenagta magjim hanaabá: —Pãrau chan jãg chaai Hẽwandamau monaaupʌ̈ijujã k'ĩirjubata nʌm. Pãrau jãg Hẽwandam jua t'eeg simjã k'ĩirjubamjö nʌm, ¿hich jãgta sĩi mua hãwat chitaju haai chirʌ́ pãrau hoowai? hajim hanʌm. ¿K'an hatchata pãrau mʌ pãach dʌ̈i chitapim hig nʌma hajim hanʌm, hajapcha hʌ̈k'aag? Magnaa, Mag chaai mʌ haig haipidut hajim hanaabá hamag. Q Mʌg k'itʌm barbaadeewain sĩi jẽk'ʌt bäjä haimaajem. Magbaadëmua sĩi hisap'un bau haadëm dʌ̈i t'et k'ierrpa kũkũerr k'abaadëmua p'it'ierrii haadeejemgui hajim hanʌm. Mag bar nʌmua warag nem dau haauga pabaadëmgui hajim hanʌm. Mua pʌ k'apeenag jaaujim, hamag mʌch chaai mor heem bën warre jẽupʌ̈imk'ĩir. Pari ni hãbmuajã pödbajim ha jaaumajim haajem. dPA Magbaa mag hõor pos t'ʌnʌm heemua hãbmua magjim hanʌm: —Maestro, mua mʌch hiewaa haibëejimgui hajim hanʌm, hi mor heem bënëu pöd hiek'apiba sĩi hichʌp wai sĩewai, pʌrʌg warre jẽu werbamk'ĩir. O Mag chi machnaan garmua hich k'apeen dʌ̈i hijẽjẽbk'am hoobaicheewai, —¿Pãar k'an hiekta hig nʌma? hajim hanʌm hamag. ZN- Mag hõor pöm t'ʌnarr k'ʌʌnau hamach dak'ĩir Jesús barbaichëm hoop'öbaadee honegau hi k'ĩirp'ee pochag p'öbaadëwi hi dʌ̈i saludaa nʌmua, “Hʌ̈uchata jãg pʌ barbaichëm” hajierram hanʌm. fME Mag hiyʌ̈ʌ wëdurumua tagam hich k'apeen nueve narr haig pachënaa hoowai, hõor pöm warp'am magwe p'ʌʌr t'ʌnʌm jãrrta Hẽwandam hi jawaag chi machnaan garmua ham dʌ̈i hijẽjẽbk'am hoochëjim haajem. L  Magbaawaita Jesuu hamag, —Chadma, chi machnaanau jaaujemjö, Eliata nacha bëema hajim hanʌm. Pari mag hi bëeju jaautarran, mag Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr hõrag nʌpi jaaumk'ĩirta bëeju jaaujim. Pari Elían ya hudt'urjim. Mamʌ mag hi hudt'uurwai, Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö, hõrau hi dʌ̈i hamachdëu hampierr hawi warag hi t'õopʌ̈ijierram. Magtarr haawai ¿pãrau k'ĩirjuawai hõrau mʌ dʌ̈ijã hi dʌ̈i hatarrjö habaju k'ai hajim haajem, hich jãg Hẽwandam hiek p'ã sĩsidʌm gaai mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa higwia wauju ha jaau simjö? Jesús k'apeenau chaai mor heem mepeer pöd jẽupʌ̈iba harr K ZJ- Mag hamach happai mamag nʌʌ hawi halp'in hichigcha, —¿K'an jãgwia Hẽwandam hiek jawaag chi machnaanau jaauwai mag Hẽwandamau Cristo pʌ̈iju na Eliata bëeju haajẽ? ha jëeujierram hanaabá. I# Magtarr haawai chadcha chi k'apeenau bʌ̃ʌrjã hõrag jaauba haajeejim haajem. Pari mag nʌmʌn wir haig hamach heepain hiyʌ̈ʌ nʌmua, —¿Ma k'ani maachig jaau sĩejimta mag hi meewia deeu hi hiiu p'iidʌju ha sĩejĩma? haajeejim hanaabá hamach happai. H! Mag durrsĩe naawia jerag wëdurumua Jesuu mag hich k'apeen t'ãrjup hich dʌ̈i harrtarr k'ʌʌnag hamachdëu hootarrjã deeum k'ʌʌnag jaaupiba, sĩi hamach t'ãar heepaita k'ap'ʌ hapijim haajem, hich chi Hemk'ooi Hiewaa meewia deeu hiiu p'iidʌ nʌm hora. $GA Maimua deeu chi jʌʌnt'umie chuk'u haadëm hee, hamau hoowai hi dʌ̈i mag hõor numí narr hooba, Jesús hich happaita hoo dʌnʌm hoojierram hanaabá. yFk Mag ham jãp'ierr nʌm hee, dëgölp sĩi hedjã heemua jʌʌnt'umie baug bëewi, ham jöodʌ hat'aicheewai, sĩi hag hee hierr paauk'abaadëjim hanʌm. Magbarm hee woun hiekjö, “Chamʌʌta mʌ Hiewaa mʌchdëu jãsehne wai chitʌmʌugui” hajim hanʌm, “hõor peerdʌ haumk'ĩir mʌchdëucha jʌr hautarr. Hirua nem jaau simta hipierraa habat” hajim hanʌm. 8Ei Mamʌ Pedroou Jesuug mag di hëu deeju ha hiek'atarran, maan hamach chi k'apeenta jãp'ierr nʌm hiek'au pöd hiek'ajujã k'augba haawaita hirua mag hiek'ajim hanaabá. |Dq Hamachdëu mag hoobaawaita Pedro hiek hirua Jesuug mag chirajim hanʌm: —Maestro, nem hajaug chi hagamjö maar mʌig nʌm. Marau pãar hit'ee rãichdidam t'ãrjup hëu deeju: hãb pʌ hit'ee, hãb Elías hit'ee, maimua hãb Moisés hit'ee. }Cs Magbaadëm hee hoowai warrgarm jöoin Moisés dʌ̈i Elíata hiyʌ̈ʌ dʌnʌnʌihdʌ naajim haajem Jesús dʌ̈i. AB{ Magbaadëmua sĩi hi mor gayam k'ajũa jũa sĩerrpa bʌ̃ʌnaa p'uumjö haadëjim hanʌm hich bäpgau. K'ajũa hatcha bäp'ä magjö chan hõrau bʌ̃ʌrjã jã hauba haajem haajem. rA] Mag hich k'apeen hãaur k'ʌʌnag hamach daúa hich hoopiju jaautarr k'ur seis días nʌm hee Jesús durrsĩ pöm sim gaai majim haajem. Mag hich mam dʌ̈i hõor t'ãrjuppai p'ë harrjim haajem. Mak'ʌʌn Pedro hajim haajem Santiago dʌ̈i, maimua Juan. Mag wëtwi ya durrsĩ gaai nʌmta hamau hoo nʌm dak'ĩraa Jesús k'ĩir chaaupabaadëjim hanaabá. @ / Mag hiek'amamua hĩchab, ’Mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au hãaur k'ʌʌn cha mʌ hiek hũr nʌm k'ʌʌn chan mʌchta nem jua t'eeg t'umaam k'ʌʌn Pörk'a bëeju hedamjö haadëm hoobam haigjã meebajugui ha jaaumajim hanaabá. Jesús Moisés dʌ̈i Eliapa hiyʌ̈ʌ narr h?I&Maimua hãbmua k'ãijã hĩs mʌg hõor pekau pöomanaa Hẽwandam hiekjã t'ãraucha hʌ̈k'aba t'ʌnʌm heeta mʌ gaaimua wa sĩi mʌ hiekdam jaaujupai k'ãijã hõor dak'ĩir chigaa hamʌn, mʌg mʌch chi Hemk'ooi Hiewaajã t'umaam k'ʌʌn Pörk'anaa mʌch Haai jua t'eeg dʌ̈i hʌ̃gt'ar hi chognaan t'ʌnʌm k'ʌʌnpa mʌg durr chachaan bëem hedjã hĩchab hich k'ĩircha heerpanaa chigaa warag, “Mua bʌ̃ʌrjã pʌ k'augba chitʌm” ha hiek'ajugui hajim hanʌm.> %¿K'anta mʌg jẽb gaai hatcha nem parhẽpagcha sĩerrʌ́ hajim hanʌm, hagua dich hak'aar hʌ̃gt'ar p'ag wai höbëraag? n=U$Magnaa hamag, Pãrau hoowai ¿k'an wajaug sĩ hajim hanʌm, woun hãbmua mʌg durr t'um hichdëupai jʌ̃a wai sĩsim, pari mag sim meebaadee k'ĩmie durr petam? ¿Hirua hich durr t'um hich dʌ̈i harrju haai sĩ? Pöd harrbam. }<s#Har chi mʌg jẽb gaai mʌ gaaimua bʌ̃ʌrjã p'it'urg haumap'a wënʌrrʌm k'ʌʌn chan meem hedjã hʌ̃gt'ar höbërbamgui hajim hanʌm. Magarrau har chi mua nem jaau chirʌm waum k'õchgauta hamach nemjã k'ĩirjuba sĩi warag mʌ gaaimua wa mʌg hõor peerdʌajem hiek gaaimua k'ãijã dau hap'ʌʌ hanʌm k'ʌʌnan chadau hʌ̃gt'archa höbërjugui hajim hanʌm. E;"Magwia Jesuu hich haig hõor t'ʌnarr k'ʌʌn dʌ̈i hich k'apeenpa hãba t'ʌ̃rk'a haunaa magjim hanʌm: —Chadcha pãrau mʌ hiek pãach t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm k'ai, hed hëepierr magan mua nem waupi jaau chirʌm happaita waubat hajim hanʌm, “Mʌchdëuta k'ap chirʌm mʌchdëu nem wauju” ha hiek'aba. Mʌ gaaimua chik'amnau dau hap'ʌʌ pãach t'õoju k'ĩirjuwia k'ãijã, magʌmjã higba, waragta hʌ̈k'anaat hajim hanʌm. :!Pedroou mag hiek'abaawai Jesuu tagam k'ʌʌn hich k'apeenag hewag p'ʌʌrba heerpanaa jũrr Pedroogta k'ĩir masi, —Jöpk'aa mʌ haigmua chawag petá hajim hanʌm. Pua chan Hẽwandamau nem waum hig simjã k'augba, sĩi parhoobam k'ʌʌnjöta k'ĩirju simgui hajim hanʌm. Meperauta pʌrʌg mag hiek'api sĩebahab hajim hanaabá hirig. Jãga haju haai nʌ Jesús dʌ̈i k'apeerk'aag 9 Mag, hich dau haug wauju hich k'apeenag hũramk'ĩir hajap'a jaaumajim haajem. Mag hirua hiek'abarm hũrbaawai Pedroou Jesús chawag warrwia hirig, —¿K'ant'eeta pʌ mag hiek'a sĩma? Hõrau pʌ dʌ̈i magju k'aba nʌmgui hajim hanʌm hirig. X8)Maimua Jesuu wir haig hichpai jaaumamua magjim hanʌm hich k'apeenag: —Mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa chadcha dau hap'ʌʌ haju haai chirʌm. Mʌ dau hãauk'a hisegwia Jerusalenpie jöoin chi t'et'em k'ʌʌnau p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnaupa Moisés hiek jawaag chi machnaan dʌ̈imua mʌ t'õomk'ĩir pʌr deejugui hajim hanʌm. Mamʌ hamau mag mʌ t'õowiajã k'ãai t'ãrjupam hee p'iidʌwi deeu mʌ hiiu chirsijugui ha jaaujim haajem hich k'apeenag. V7%Mamʌ Pedroou hichig magbaawai, —Chadcha pua hag heyaa jaaubapʌ̈im, mamʌ hoob bʌ̃ʌrjã chik'amnag jawam hajim hanʌm. Warm k'ʌʌnagjã jaaupibajim haajem. Hõrau hich t'õoju Jesuu jaautarr 6Magbaa jũrr hamachigcha, —¿Ma pãachdëujãma? ¿Pãrau k'ĩirjuawai mʌ k'ai hagá? ha jëeujim hanʌm hamag. Magbaawai Pedroou, —Pʌʌn Cristoou hajim hanʌm, warrgarwe hich Hẽwandamaucha jʌr hauwia hõor peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈iju jaaujerr. L5Jesuu hamachig mag jëeubaa chi k'apeenau hirig jũrram k'ʌʌnau, —Ham hiek pʌ Juan chi hõor pör choomie haajem. Deeum k'ʌʌnau jaauwai, pʌʌta Elías haajem, warrgar Hẽwandam hi jaaujerr. Maagwai pogk'a jaauwai, pʌ sĩi warrgar hagjö Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌn heem haajemgui hajierram haajem hirig. C4Jesús mag woun hãb dau k'ĩsu sĩerr monaaupʌ̈itarr k'ur hich k'apeen dʌ̈i durr Cesarea de Filipo hanʌm heem p'öbördam nʌnʌidʌmʌg majim haajem. Mag wëtumua hich Jesuu hamag, —Hõrau mʌ higwia hiyʌ̈ʌ nʌm hũurwai, ¿ham hiek mʌ k'ai haajẽ? ¿Pãrau hũrba haajẽ? ha jëeujim hanʌm. R3Mag dau k'ĩsu sĩerr monaau sĩsiewai Jesuu hich diig pʌ̈yaagpamua hirig tag p'öbör hee bëepiba jaaujim haajem. Pedroou jaauwai Jesuun warrgarwe hich Hẽwandamau pʌ̈iju haajerrau ha jaautarr Q2Magbaawai deeu Jesuu hi dau hëudam haait'ʌ haait'ʌnaa hirig, —Deeu dau hẽe hoobá hajim hanʌm. Magbaawai chadcha deeu dau hẽe hoobarau warre warp dawaa hich mag hoo sĩsijim hanaabá. 1Magbaa chi dau k'ĩsu k'itʌmua, —Hëera, mua hõor pabʌ̈jö sĩsidʌmta dʌrdʌr nʌrrjëem hoo chirʌmgui hajim hanʌm. V0%Magbaa Jesuu mag chi daudam k'ĩsu k'itʌm jua gaai pʌrnaa chawag p'öbör higaau harrjim hanʌm. Mag harrwi hi dau hichöou p'uurnaa hi gaai pʌrnaa hirig, —¿Pua hʌ̈u hoo chirʌ́wi? hajim hanʌm. V/%Mag wëtmamua Betsaida p'öbör hee barimajim haajem. Mag barbaimaawai hõrau woun hãb dau k'ĩsu k'itʌm hi haig waibëewi hirig chaigpachëjierram haajem, hi gaai pʌrbaawai hi dau monaaumk'ĩir. h.IMagbaawaita hichdëu, —Chadma hajim hanʌm. Mamʌ pan higju hawiajã, ¿pãrau chan deeu mua hompaa haujujã k'ĩirjubata naab? hajim hanʌm. Mua chan levadura chaar jaauba, fariseonaanau nem k'aigba jaaujemta jaau chirʌm; pari mag nʌmta pãrau pöd k'aug hauba nʌmgui hajim hanʌm hamag. Jesuu woun hãb dau k'ĩsu sĩerr monaaupʌ̈itarr -Magbaawai deeu hichdëu hamag, —Maimua hagjö har pandam sietepai narrau mua hõor cuatro mil narr jãhogtarr hedjã, ¿hamau k'ötarr sob t'ʌbʌt k'arr p'ë haujĩwi? hajim hanʌm. Magbaawai, —T'ʌbʌt siete hipiirk'a haujimgui hajierram hanʌm. ,%har pandam cincopai narrau mua hõor cinco mil narr jãhogtarr? T'umaam k'ʌʌn k'ö dichwia himie p'öbaadeewai, ¿t'ʌbʌt k'arr hipiirk'a haujĩ, chi sob? Hamachig mag jëeubaa hi k'apeenau, —T'ʌbʌt k'apan docen hãb hipiirk'a haujimgui hajierram hanʌm hirig. .+UPãar dau paraanaa kachjã wai nʌm; pari mag nʌmta sĩi dau k'ĩsumjönaa kachjã k'ĩsumjöta nʌm. Pãrau mua nem wau chitʌm hoojemjã, ¿k'ĩir hee paba nʌ, )*KPari Jesuu hamachig mag hiek'abarmjã bʌ̃ʌrjã k'augba naajim haajem. Mag hichdëu hiek'abarmjã k'augba warag sĩi hich hichaaur hiyʌ̈ʌ nʌm k'aug hat'aawaita hamag magjim hanʌm: —¿Pãach hödegan pãraun sĩi pan chuk'um gaaimuata mua pãachig magjimpii naab? hajim hanʌm. Mua maata pãrag jaauba chirʌm. Jãgan jãg nʌm haiguin pãrau chan mua nem waaujemjã hagt'a k'augbata naabma hajim hanaabá. /)WHamachig mag hiek'abaawai hamach k'oog panjã chuk'u naawaita mag hiek'a simpii hawi jũrr wir haig hamach heepai mag pan haubëeba harrta hig naajim hanaabá. `(9Mag hërëu p'öbaadëwia k'odjörröm hee, Jesuu hich k'apeenag, —K'ĩir k'ap'ʌ wënʌrrat hajim hanʌm. Hoob fariseonaan bën maimua Herodes bënjã jãg levadurajö sim pãach gaai dʌrbapimiet hajim hanʌm. 'wMag wëtumjã k'ĩir hee pab jap hee k'oogjã k'öju harrba hawi pandam dau hãbpaita wai k'odjörrajim haajem. x&i Hamag mag hiek'apʌ̈iwi hichta warag ham haigmua petajim haajem. Maimua mag mawi hich k'apeen dʌ̈i bote hee waaidʌwi hag k'ĩirp'ee dʌrbajim haajem, hich hag t'ʌrrdö heepai. Jesuu hich k'apeenag fariseonaanjö hapiba jaautarr 8%i Hichig magbaicheewai chadcha ham hipierr wauk'iinjã hich hiek hʌ̈k'abaju k'ap warag sĩi jãp'ö duraa hʌ̃inaa, —¿K'an hatchata mua pãar dak'ĩir nem wau chitajuuta pãrau mag mʌrʌg nem waupi jaau nʌma? hajim hanʌm hamag. Mua chan pãar dau na bʌ̃ʌrjã nem waubamgui hajim hanʌm. F$ Mag mawia ya chi Jesús barbaimam k'augp'öbaadeewai hi haig bëejierram haajem, fariseonaan. Mag bëewia hogt'om daau chadcha hi Hẽwandamau pʌ̈itarrta jãg nʌrrʌm k'ai ha k'ap haag hawi hirig, —Magan maar dau na hag na hõrau nem hooba haajem nem waubá haichëjierram hanʌm hirig, marau hoog hit'ee. ;#o hich Jesujã deeu bote hee waaidʌjim haajem. Magbaawai chi k'apeenau deeum durr Dalmanutaag hi joo harrjierram haajem. Fariseonaanau hamachdëu nem hooba haajem waupi jaautarr #"? Mag k'öjujã chuk'u narr hee hirua jãhogtarr k'ʌʌn chi k'apanag cuatro mil naajim haajem. Mag k'ö dichwi hamachig wëtpi jaaubaawai, hërëubaadee, &!EMag jig p'ʌʌrdʌdʌgmamua hagdaujö hamachdëu k'öm haig k'öwi, k'ʌd biwaau p'öbaadee t'umjã k'öpʌ̈iba, t'ʌbʌt siete hipiirk'a haujim hanaabá.  +Mag dʌ̈i hĩchab hãwarrdamjã daudam k'apan k'aba wai narr haawai mag paarjã Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa jũrr deeu hamag hʌapʌ̈imajim haajem, hõrag jigmamk'ĩir. Magbaawai chadcha chi k'apeenau hichdëu jaautarrjö t'umaam k'ʌʌnag jigpʌ̈ijierram haajem. 2]Mag pan siete wai nʌm habaawai Jesuu mag hõor pöm wëjömʌg, —Jẽk'ʌt jupk'abat hajim hanʌm. Magnaa mag pan siete narrdam jua hee p'ë haunaa, hag paar Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa t'orreuwia, jũrr hich k'apeenag hʌapʌ̈imajim haajem, mag hõor pöm t'ʌnʌmʌg jigmamk'ĩir. #Magbaawaita Jesuu hamag —¿Pãrau pan dau k'arr wai nʌ? habaawai, hamachdëu, —Marau pandam sietepai wai nʌmgui hajim hanaabá. .UMamʌ Jesuu hamachig magbaawai jũrr chi k'apeen garmuata hirig, —Mʌg maach hõor chukag hee nʌm, ¿jamaam t'ach maadëu hamag deebarju? hajierram hanʌm. s~R}|{=zyMxwfutasR Q,P%OUNMKIHHGEDCBA#@L?>$= :H9*7654 3 2 1?0*/G.-]+*i)e('d&%$#! >E5f0& A   >~rhI ’Magbaadëm hee hõrau pãachig, “Hoobat, chamʌʌta warrgarwe Hẽwandamau pʌ̈iju haajerrauwai” haawai, hoob hʌ̈k'amiet. Wa magbam k'ai, “Har simta hichiuwai” haawaijã, hoob hʌ̈k'amiet hajim hanʌm.   Mamʌ magbaadëm hich Hẽwandamau bʌ̃ʌrjã k'ãai heeg bʌchdʌ hauba hich mag warag hapik'iin, ni hãbjã peerdʌbaju. Pari har hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn daupigau, hirua k'ãai k'apan deeju hatarr hʌ̈u magcha deebajugui ha jaaumajim haajem. <q Mag jaarta wajapp'a hõor dau haug waujupa. Mag jaar hõor dau haug waujujö chan Hẽwandamau mʌg jẽb hompaaju nawejã hooba, ni hag k'urjã hagjö chan habaju hajim hanʌm. 3 Magju nawe pãrau Hẽwandamagta jëeubat hajim hanʌm, heeu dëgölp magbaadëwia hedau k'õrg jaar k'ãijã pãach dau hap'ʌʌ wënʌrraduk'am. 0Y Mamʌ ¡hëh, hapdurr hajim hanʌm, magbaadëm jaar har hʌʌin jõor k'it'ëem k'ʌʌn, maimua hĩchab hʌʌin har chaaindam daumeraa jũd döpi wai durrum k'ʌʌn! wg Wa magba di chaaur hich p'idag hee k'ãijã sim k'ai, hoob tag degag mam, hich k'ajũajöm k'ãijã jʌraan. w Hich maagwai jua hʌ̃ʌiwai hich dihëu hʌ̃r k'ãijã sim k'ai, hich nem p'ë hawaan hawi hoob tag hierrag dubam. Z- ’Hẽwandam hi jaaumie Daniel k'ararrau jaautarrjö, Haai hi jëeujem deg hierr p'adnaank'a nʌm k'ʌʌnjã dubba haajem haarta woun hãb bëewia hichta maig hierr sĩeichëm hoobaawai, Judea durr nʌm k'ʌʌn pabʌ̈ hee durr dapag hee dʌrbat hajim hanʌm. (Mʌg hiek p'ã sim gaai hoonaa t'ʌ̃r simua wajap'a k'ap'ʌ habá.) W' Pãachdëu mʌ hiek hʌ̈k'a durrum gaaimuajã t'umaam k'ʌʌnau pãar hoomap'a haju. Mamʌ magʌm gaaimua p'it'ur dau haug wau nʌmjã higba mʌ dʌ̈i hubʌ k'ërʌmʌn hʌ̈u peerdʌjugui hajim hanʌm. P~ Mag jaran wir haig k'od hãbam k'ʌʌnjã chi hʌ̈k'aba sim garmua hʌ̈u mʌ hiek hʌ̈k'a k'ërʌm t'et'emnaanag jaaupʌ̈imaju, hich k'odpai wir haig t'õomk'ĩir. Hamach dënnaanjã mʌ gaaimua t'õomk'ĩir t'et'emnaanag jaaupʌ̈imaawai chi dënnaanaujã hich hagjö hajugui hajim hanʌm, hamach chaain dʌ̈i wir haig. y}k Mag pãach pʌr haauwai, t'et'emnaan k'ĩirp'ee hiek'aagpaawai, hoob pãrau, “¿K'an hata mʌ hiek'ajuuta mʌgbaadëma?” ha k'ĩirjumiet hajim hanʌm. ¿K'an jãgwi mua mag chirʌ́? Ya maig chan pãar pãach k'ĩirjugdamaupai hiek'abam; magbaadëm haiguin hich Hẽwandam Hak'arauta pãrag hiek'amk'ĩir k'ĩirjug deeju haawaita mua mag chirabahab hajim hanʌm. $|A Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'aju nawe mʌg hõor peerdʌ haaujem hiek'an hichiita t'umaa durr warp'am magwe meupierr jaaudubjugui hajim hanʌm hĩchab. {{o ’Pãach mordam wir haig hʌʌrk'abat'ʌ̃. T'et'em k'ʌʌnag pãar pʌr deewi judionaan Hẽwandam hiek jaaujem degjã pãar gaai hamau mas deemaju. Mʌ gaaimua pãar k'aibag waumk'ĩir hamau pãar gobernadornaan haarjã warrwi reinaan haarjã warrmaju. Mamʌ magʌm k'ʌʌn haar pãar warrwaita warag pãrau mʌ hiek jaauwímʌcha hamag jaaujugui hajim hanʌm. bz= Magbaadëm dʌ̈i hĩchab durr mʌg wëjöm hee hamach heepai jũrr durr chaauram k'ʌʌn dʌ̈i wërbʌjurau, hamachta jũrr chik'amnaan k'ãyau hʌ̃rpai ham k'õchgau. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab durrpierr hʌʌur t'eega duuimam dʌ̈i jãdau t'eegjã burrju. Mamʌ mag nʌmʌn sĩi warrpem Jöoirau hõor dau haug waupi simʌugui hajim hanʌm. y ’Juurhi p'iidʌju t'eega jajaauk'amjã pãrau hũrjugui hajim hanʌm. Mamʌ pãachdëu mag hũurwai hoob jãp'ierrmiet. Hichiita jerrba chadcha hich mag haju. Magjup mamʌ ma chan hagt'a Hẽwandamau pãar hi hagk'a nʌm k'abamgui hajim hanʌm. `x9 Mua pãrag mag chirʌmʌn, mʌg hatag paawai hõor k'apank'am k'ʌʌnau hamach hiekpai mʌ hiek gaai t'ʌwia, “Mʌʌta hag Cristoou Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr” hawia, hõor pöm k'ũgurmaju haawaita mag chirʌmgui hajim hanʌm. Pari mak'ʌʌnau pãachig magwia k'ãijã hoob pãrau ham hiek hʌ̈k'amiet hajim hanaabá, ham wawimamua. Nw Magbaawai Jesuu hamag, —Magan mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm. Maimua jaaubaadëwia, Keena, k'ĩir k'ap'ʌ wënʌrrat'ʌ̃; hoob chik'amnag pãach hʌdʌraa k'ũgurpimiet hajim hanʌm. &vE —Pʌ hiek mag jãg mokdau joot'ʌt'ʌʌd t'ʌnʌm t'um hõrau pogueupʌ̈iju hanʌm, ¿ma jãagwaichata magjuma? hajim hanʌm. ¿K'an jãg nʌm gaaimua cha pʌchdëu jaau simjö Hẽwandamau hijaaurjö hoopijuma hajierram hanʌm, mag Haai hi jëeujem di pogueupʌ̈imʌʌ pam? #u? Maigmua hërëubaadeeu mag Haai hi jëeujem di k'ĩirp'ee durrsĩ Olivo hanʌm gaai sĩeimajim haajem, hich k'apeen dʌ̈i. Maimua barwi ya hi jẽk'ʌt jupbaimaawai Pedroou, Santiago, Juan maimua Andrés dʌ̈imua hamach jayapam k'ʌʌnau hirig jëeumamua magjierram hanʌm: Ct Magbaawai Jesuu hirig, —Har jãg di dap dʌnʌnʌidʌm pua hoo chirabá; jãg t'ʌnʌm chan mok pör hãbjã hãbam hʌ̃r hich jãg hajap'a joot'ʌt'ʌʌd sĩerrabam. Jãg t'ʌnʌmʌn sĩi t'umaa hõrau pogueupʌ̈ijuuta jãg dʌnʌmgui hajim hanʌm. Hẽwandamau maach hi hagk'aimʌʌ paawai nem hoomaju ^s 7 Mag Haai hi jëeujem deg sĩewia höbërbaadeewai hi hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌn heem hãbmua chi Jesuug, —Maestro, pʌdë hoobá hajim hanʌm, mokpör dapk'amua sĩi di hooimʌ joot'ʌt'ʌʌd hëu dʌnʌm. rr] ,Warm k'ʌʌnaun sĩi hamach dën sobtarr heemta Hẽwandamag dee naabahab. Mamʌ jãg k'oopaa hʌʌi hap'ʌʌ k'itʌmua chan magba, hich dën hãbmiecha hagua hich t'ach k'öju harrdamta warre t'um deebarmgui ha jaaujim haajem.[q/ +Mag k'oopaa hʌʌyau p'atk'on bʌ̃rʌʌ wai k'ërarrdam t'um deebarm hoowia Jesuu hich k'apeen hich haig t'ʌ̃rk'a hauwia, —Keena, mua pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm. Jãg k'oopaa hʌʌi dau hap'ʌʌ k'itʌmua p'atk'on bʌ̃rʌʌ deejieb mamʌ, Hẽwandam dak'ĩiran tagam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rʌʌchata deebarmgui hajim hanʌm. dpA *Mamʌ riknaanau mag p'atk'on dʌ̈rrcha dee pʌa nʌm hee, k'oopaa hʌʌi hãb hap'ʌʌ k'itʌm bëejim haajem. Mag bëewi p'atk'on chi dau daídam numpai wai sĩerr warre mag numwe hag hee dee pʌapʌ̈ijim hanaabá. $oA )Biek hãb Jesús Hẽwandamag jëeujem deg ham p'atk'on p'iejem k'ĩirp'ee hoo sĩejim haajem. Mag hoo simua jũrr bëe t'ʌnʌm k'ʌʌnau hag hee p'atk'on pʌapʌ̈i hërëu dich t'ʌnʌmta heerpa hoo sĩejim hanaabá. Hirua hoowai riknaanaun p'atk'on pöm dee naajim hanʌm. Tn! (K'oopaa hʌʌin dau hap'ʌʌm dijã k'echt'ʌg haumaajerram. Mamʌ mag sĩerrjëemta chadcha hamach magba chit'ëem hamk'ĩir, Hẽwandamag jëeup'öbaadëmjã pʌa chʌuu hap'öbaadeejemgui hajim hanʌm. Pari hamach jãg sĩerrjëem paran Hẽwandamaujã ham gaai jua k'ʌaba deejugui ha jaaumajim haajem. K'oopaa hʌʌi ofrenda _m7 'Jãk'ʌʌnan hamach Hẽwandam hi jaaujem deg weetwaijã hamachta pör garcha t'umaam k'ʌʌnag k'ĩir jʌrk'a juupjem, hamachta warm k'ʌʌn k'ãaijã wajapcha nʌm hawia. Maimua hõor chaauram k'ʌʌnau hamach haar t'ach k'ömk'ĩir t'ʌ̃ʌrwaijã, parhooba jupba, hamachdëuta k'ãidu wajapcharam jʌ̃a hau sĩerrjëemgui hajim hanʌm. :lm &Jesuu Hẽwandam hiek jaaumamua magjim haajem: —Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr jawaag chi machnaan dʌ̈i k'ai, k'ĩir k'ap'ʌ habat hajim hanʌm. Jãk'ʌʌnan sĩi k'ajũa bʌ̈ duurg jũanaa kaaijã hee hõrau hamach saludaawaijã hamach t'ö hiek'apim k'õsita sĩerrjëem hajim hanʌm. )kK %Mag hich David k'ararrauchajã Hẽwandamau pʌ̈iju haajerr higwia “maach Pör” ha hiek'atarrta, ¿jãga pãar hiek hí David chaain hewagam k'ʌʌn dënpai haju haajẽ? Mag sĩi hich chaaipai haju hak'iin, hich paarmua mag “maach Pör” habak'amgui hajim hanʌm hamag. Mag hi hijẽjẽbk'am hõor pöm haig t'ʌnarr k'ʌʌnau hi hiek hũrm k'õsi hũr naajim haajem. Jesuu chi machnaan higwia hiek'atarr j- $Hich Daviiuchajã Hẽwandam Hak'arau hichig hiek'apibaawai hich hag Mesías higwiapai “maach Pör” habajieb. Hante hirua p'ã pʌarr gaai mag simgui hajim hanʌm:“Maach Pör Hẽwandamau maach Pörög ‘Mʌch hiek t'eeg chirʌmjö haag mʌ dʌ̈i hãba mʌ juachaar gar jupbá hajim, pʌch hoomap'a haajem k'ʌʌn t'um mua pʌch jua hee pʌrk'a dee nʌm hora.’ ” (Sal. 110:1) "i= #Jesús Haai hi jëeujem deg Hẽwandam hiek jaau sĩewia jũrr hich garmua haig narr k'ʌʌnag magjim hanʌm: —¿K'an jãgwia Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr jawaag chi machnaan hiek mag Cristo rey David k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌn dën haajẽ? hajim hanʌm. h "Jesuu hoowai mag wounau chadcha hagcha hich hiek hʌ̈k'abaawai hirig, —Pʌʌn pöm waaurba chirʌmgui hajim hanʌm, Hẽwandamta pʌch Pörk'apieg. Bigaaum k'ʌʌnau mag hoobaawai hãbmuajã tag hirig jëeubajierram haajem. ¿Mesías k'ai hiewaa hajĩ? Og !Hẽwandamta dich t'ãraucha k'õsinaa dich k'apeenjã daupii nʌmta Haai hi jëeujem deg mawia nemchaain k'apan t'õonaa p'aa nʌmua hʌ̃gt'aag jëeu nʌm k'ãaijã hajapcha simgui hajim hanʌm. Kf Magbaawai mag chi machdamau jũrr hirig, —Maestro, hʌ̈u pua hag heyaa jaaubapʌ̈im, jãan chadaugui hajim hanʌm. Maach Hẽwandaman hich happaita sĩerrʌm; hijöm chan tag chuk'um. e- Maimua hãbak'ai hag garm hich hagjöpaimʌʌ sĩebahab hajim hanʌm. Ma sĩi, “Pʌch k'apeenjã wir haig pʌchjö daupii habá” ha simgui hajim hanʌm. Hẽwandamau nem waupi jaau sim gaai chamʌ k'ʌʌn numiim k'ãai hʌ̃rpaim chan chuk'umgui hajim hanaabá hirig. _d7 Maach Pör Hẽwandam sĩi par hiiupai k'aba, pʌch t'ãrauchata k'õsinaa pʌchdëu wauju hayaampierr hichdëu k'õsimjö habá” ha sim. Maata Hẽwandamau nem jaau sim chi hʌ̃rʌʌcharamʌugui hajim hanʌm. cy Magbaa Jesuu mag wounag, —Hẽwandamau hich hiek gaai nem waupi jaau sim chi hʌ̃rʌʌcharamʌn mʌgta p'ã simgui hajim hanʌm: “Hũrbat'ʌ̃ keena, israelnaan: Maach Pör Hẽwandaman hichta hãbpai t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sĩerrʌm. b Moiseeg Hẽwandamau hich hiek p'ãpitarr hiek jawaag chi machnaan heem hãbmua mag ham hijẽjẽbk'am hũr sĩi hawi, Jesuu hich dak'ĩir wajap'a hag heyaa jaaubapäaiwai, jũrr hi haig bëewi hirig, —¿Chijãata Hẽwandam hiek p'ã pʌarr gaai maachig nem waupi jaau sim heem chi hʌ̃rʌʌcharam hagá? ¿K'anta hʌ̃rʌʌcha Hẽwandamau maachig waupim k'õsi sĩ? hajim hanʌm. Za- “Hẽwandam chan hoob mag sĩi chi k'ëcham k'ʌʌn Hẽwandam k'abam. Hẽwandaman chi hiwam k'ʌʌn Hẽwandamau” ha p'ã sim. Hirigan nawe k'ëchtarr k'ʌʌn hawiajã hagt'a hiiu nʌmgui hajim hanʌm. Magnaa, Pãachta chadcha sĩi chaaurta k'ĩirju nʌmgui hajim hanʌm hamag. ¿Chijãata mandamiento hajapcha hʌ̃rʌʌcha sĩ? 5`c Mag hõor hötarr k'ʌʌnjã deeu hiiuju k'ap haag ¿pãrau Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌarr gaai t'ʌ̃rba haajẽ? Hag gaai Hẽwandamau Moiseeg, “Mʌʌta pãar jöoin Abrán k'ararr Hẽwandam hanaa hĩchab jöoi Isá k'ararr hag Hẽwandamau, maimua Jacob k'ararr dënjã hagjö” ha sim. -_S Hötarr k'ʌʌn deeu hiiu p'iidʌtk'a p'öbaadëm chan bʌ̃ʌrjã jua pʌpʌr habaju, ya ham hʌ̃gt'arm Hẽwandam chognaan t'ʌnʌm k'ʌʌnjö nʌisiju haawai. _^7 Magbaawaita Jesuu hamag magjim hanaabá: —Pãrau chan bʌ̃ʌrjã Hẽwandam hiek p'ã simjã k'augba, ni hi jua t'eegjã k'augba nʌm gaaimuata sĩi warag k'ĩirjug chaaurta k'ĩirju nʌmgui hajim hanʌm. ] Magua marau pʌrʌg k'ap haag hit'ee jëeum hig nʌmgui hajierram haajem: K'ëchtarr k'ʌʌn mʌg hatag Hẽwandamau deeu p'iriutk'a hat'am hedjã mag hamach t'umaam k'ʌʌnau hãbam hʌʌipai hautarr haawai, ¿chijãata chi jaai k'ʌ chaark'ajuma? hajim hanʌm. G\ Hich mag hewagjã hãbam hʌʌiraupai mag siete narr t'um t'egdʌpʌ̈itarrjã ni hãbam dʌ̈ijã chaai hoobajim hanaabá. Maimua ya hẽudeecha paawai chi hʌʌijã hagjö meejim haajem. [w Magbaawai jũrr chi heeumʌu wir haig hich k'ojaaupai hauwi mag dʌ̈ijã hagjö chaai hooba, chi hemk'ooita meejim haajem. Magbaa jũrr hich mag hʌʌipai hag heeumʌu hauwia mag dʌ̈ijã chaai hooba, hagjö hich naamk'ʌʌnjö meejim haajem. |Zq Maimua hamachdëupai warag hirig nem hĩgk'amamua magjierram hanʌm: ’Biek hãb hãbam k'od happai hemk'ooin siete naajim haajem. Ham naam chi nacharamua hʌʌi hauwia hich mag chaai chuk'u wënʌrrʌm hee meejim haajem, chi hemk'ooi. oYW —Maestro, jöoi Moisés k'ararrau Hẽwandam hiek p'ã pʌarr gaai jaauwai, woun hãb hʌʌi paraa simta mag hʌʌi dʌ̈i chaaijã chuk'u meemʌn jũrr chi k'od hãbam wai sim k'ai, magua hich hag hʌʌipai hauju haai sim ha sim, hag dʌ̈i hich naamʌu chaain hooba harr haawai jũrr hi hit'ee hoo deeg, mag hoo deebarm hi chaaink'a nʌisimk'ĩir. X Biek hãb hagjö Jesús haig bëejierram haajem saduceonaan. Mak'ʌʌnau jaauwai ya maachta meebaadëm chan tag bʌ̃ʌrjã maach hak'aar hiiuba haajem haajem. Hamach mag nem jaau sĩerrjëem gaaimua hiyʌ̈ʌmamua juau hogt'om hirig magjierram hanaabá: 3W_ Magbaawai Jesuu hamag, —Pãrau mag k'ap'ʌ nʌm k'ai, magan reíg hich paat deenaa, Hẽwandamagjã hagjö hich paat deebat hajim hanʌm. Hamachig magbaawai sĩi jʌ̃gderraa nʌisim hiek'au warag hamachta k'ĩu nʌisijim hanʌm. Maach meebarm chadcha deeu hiiu p'iidʌju k'ai ha jëeutarr ]V3 Magbaawai chadcha hirig p'atk'on chi dau daídam deejierram hanaabá. Mag deebaawai jũrr hich Jesús garmua hamag, —Pãrau chamʌg p'atk'on gaai, ¿k'ai k'ĩirta hoo nʌ, maimua hĩchab hag gaai k'ai t'ʌ̃rta p'ã sĩ? hajim hanʌm. Magbaawai hamachdëu, —Romaam rey César k'ĩir k'abahab hich t'ʌ̃r dʌ̈i hajierram hanʌm. U- Mamʌ mag hamau sĩi hich himeraa pʌr hawaagta mag hichig jëeubaichëm k'ap'ʌ sĩerr haawai hamag magjim hanʌm: —¿Pãrau k'ant'eeta sĩi mʌ himeraa pʌr hauju hẽk'a nʌma? Daaig p'atk'on chi dau daí mʌ haig haipidut; mua pãrag hoopik'imgui hajim hanʌm. TT! Magbaawai mak'ʌʌnau hërëuwia hi haar barimawia hirig maguimajierram hanʌm: —Maestro, marau k'ap'ʌ nʌm, pua nem hagchata jaaujem. Pua mag sĩi pʌchdëu hoowai magjöo habaawai mag hawi parhoobjã nem jaauba, hante pua chadchata t'umaam k'ʌʌnag jaaujemgui hajim hanʌm, jãgata haju haai nʌ Hẽwandamau nem jaau sim heyaa wënʌrraag. Pua chan sĩi hõrau hamachdëu nem jaaum haig nem jaau nʌmʌgjã pʌch k'ũgurpiba, wa sĩi pʌchdëu hoowai magjöo habaawai hag bʌ̈rre sĩi magau haba haajem. Magua marau pʌrʌg jëeum hig nʌmgui hajierram hanʌm: ¿Chadchata maach meeun judionaanaujã durrpierram k'ʌʌn rey Roma sĩejemʌgta impuesto p'agju haai nʌ wa p'agju k'aba nʌ? hajierram hanʌm. Sy Magbaawai chi pörnaanau Jesús haar fariseonaan pʌ̈ijierram haajem rey Herodes higar narr k'ʌʌn dʌ̈i, mak'ʌʌnau hi dʌ̈i hiyʌ̈ʌmamua nem jëeumam k'ãijã k'augba hipeerdʌ hiek'abapäaiwai magʌm gaaimua hi pʌr hawaag hit'ee. yRk Jesuu mag nem hĩgk'aadam jaau simua hamachta jaau sim k'aug hat'aawai chi fariseonaanau maestronaan dʌ̈imua Asamblea heem k'ʌʌnaupa hãba hich maigwe hi pʌr haum hig naajim hanaabá; mamʌ mag hi pʌr hat'aawai jũrr hõrau hamachta k'aigbaju k'ĩirjuwia warag hi dichba hamachta hërëujim haajem. Reígjã deenaa Hẽwandamagjã hich paat deepi jaautarr 'QG “Hẽwandam maach Pöröuta mag dibig wajap'amjö hapi sĩewai hõrau hoowaijã hʌ̈uuta hoo nʌm” ha p'ã simgui hajim hanʌm. (Sal. 118:22-23) SP Magnaa hamag, ’¿Pãrau Hẽwandam hiek p'ã sim gaai t'ʌ̃ʌrwai hooba haajẽ hajim hanʌm,“Di hëu narr k'ʌʌnau hisegtarr dibigta jũrr chi dihãd jãrramk'a sĩsim” ha sim? TO! Maimua mag nem hĩgk'aadam höpʌ̈iwia hich hiek hũr narr k'ʌʌnag magjim haajem: ’Pãrau k'ĩirjuawai hĩsjã hagt'a mag uvadö sim hanaa chi t'ʌa narr k'ʌʌnjã hich hak'ʌʌnpai hak'iin, ¿jãgaju k'ai hajim hanʌm, magʌm wounaan dʌ̈i? Par hirua hich chaai hãbpai k'itʌm pʌ̈itarrpata mag t'õobapʌ̈im hoobaawai, mawia warre hamach t'um k'ëchpʌ̈iwia, hich uvadö jũrr deeum k'ʌʌnagta jaau pʌabjëjugui hajim hanʌm hichdëupai. N Mag, chadcha k'apanaam k'ʌʌnau pʌrp'öbaadëwi, t'õopʌ̈inaa, chi uvadö higaau hëudʌ deet'urjierramgui ha jaaumajim hanaabá. FM Mamʌ par hich jöoi hiewaa hãba sĩi hamach haar barpinaa hamach wir haigpai, “Keena, chamʌʌta chi hiewaa haawai mʌguata mʌg hatagjã jũrr hich haai nemjĩir jʌ̃aju k'abahab” hajierram hanʌm. “Jãg sĩpí warre maadëu hi t'õopʌ̈ijugui” hajierram hanʌm, mʌg uvadö jũrr maach dënk'a hawaag. \L1 ’Maimua ya hãbmiecha tag pʌ̈ijujã chuk'u haadeewai hich hiewaa hãbpai k'itaawai bʌ̃ʌrjã chig haba haajerrta pʌ̈ijim haajem. Hi k'ĩirjugan hich chaai haawai hi högk'aju hawiata pʌ̈ijiebma. CK Magbaawai jöoirau deeum pʌ̈ijim haajem. Ma paawai chará hamach haar barpinaa warre t'õopʌ̈ijierram hanaabá. Magtarr k'urjã hich mag hich chognaan k'apan päaijeejim haajem, mamʌ mak'ʌʌnjã warm k'ʌʌn hatarrjö hĩchab k'ar sĩi mas wauwi päaijeejim hanʌm; magbajuun warre t'õopäaijeejim haajem. J' Magbaawai hich mag jöoi chi uva papau dewam hich chog pʌ̈ijim haajem. Mamʌ majã hagjö hamach haar barpinaa, warm dʌ̈i hatarr k'ãaijã hatcha wʌ wai nʌmua pörjã k'õoppʌ̈iwi, sĩi hi k'ĩir parhooba hiek'a t'ʌnʌʌuwia, hĩchab jʌrpʌ̈ijierram haajem. RI Pari mag hirua hich chogdam pʌ̈itarr di garm k'ʌʌnau sĩi hamach haar barpinaa pʌrp'öbaadëwi, wʌ wai nʌʌ hawia, sĩi deeu hich jua k'arraa jʌrbapäaiwai, hich juadam parii barjim hanaabá. 5Hc Mag mam mawi sĩi hawia, ya uva waaubaadëm k'ĩirjunaa, jöoirau hich chog hãb pʌ̈ijim haajem, chi t'ʌa narr k'ʌʌn haar, hich paatëm hich hit'ee deepʌ̈imk'ĩir. +G Q Maimua Jesuu hich haig hõor pos t'ʌnʌm k'ʌʌnag mʌg nem hĩgk'aadam jaaumamua magjim hanʌm: —Woun hãbmua uvadö jĩirjim haajem. Mag jĩirwia hag higaau hajap'a t'uur p'ʌʌrdʌpʌ̈iwi hich hagjö haig di hëu k'ërjim haajem, hag heegar chi uva chö piirjʌwaag. Magnaa hĩchab didamjã nasãdjö hʌ̃gt'aa hëu dʌnʌʌujim haajem, hag gaaimua warp dawaa hoo p'ʌʌrdʌdʌ haag. Mag nem t'um haaipa sĩuwi, chawag mam k'õchk'abaadeewai, chi nemjĩirdö deeum k'ʌʌnag alquilaapʌ̈iwi, hichin jũrr deeum durr warp petajim haajem. :Fm !Mag hamach happai jaauju k'augba hiyʌ̈ʌ naawia warag Jesuug, —Marau pöd jaauju k'augbamgui hajierram hanʌm. Magbaawai jũrr hich Jesús garmua hamag, —Mua pãrag nem jëeutarr pãrau mʌrʌg jaauba haawai muajã pãrag jaaubamgui hajim hanʌm, k'ai t'öwiata mua mʌg nem wau chitʌ́.Ey Wa magba maadëu hirig, “Juanan sĩi hõrau pʌ̈iwiata jãg nʌrrajim” hak'iinjã, jũrr p'öbörpienta maach dʌ̈i meeuk'ajugui hajim hanaabá, hamau chadcha Juan hõor pör choomieu Hẽwandam hiekta jaau nʌrraajerr k'ap'ʌ narr haawai. 6De Hamachig mag jëeubaawai sĩi warag jaaujujã k'augba, hamach wir haigpai hiyʌ̈ʌ nʌmua, —Maadëu hirig, “Juan hõor pör choomien Hẽwandamauta pʌ̈ijim” hak'iin, jũrr hirua maachig, “Magʌmta, ¿k'an jãgwia pãrau hirua jaau nʌrrarr hʌ̈k'abajierrá?” hajugui hajim hanʌm. LC Maimua hichdëupai, Nacha mʌrʌg jaaubat hajim hanʌm: ¿K'aíuta Juan pʌ̈ijĩ hõor pör choo nʌrramk'ĩir; Hẽwandamauta pʌ̈ijĩ wa sĩi mʌg jẽb gayam k'ʌʌnau hajĩ? hajim hanʌm. B Hichig mag jëeubaicheewaita jũrr hich Jesús garmua hamag, —Magan muajã hĩchab pãrag jëeu hook'imgui hajim hanʌm. Mua jëeubarm pãrau mʌrʌg jaaumʌn, magan muajã hich hagjö pãrag jaauju, k'ai t'öwiata mua jãg nem wau chitʌ́. \A1 Mak'ʌʌnau bëewia hirig, —¿K'ai t'öwiata jãg mʌig nem për narr k'ʌʌn pua dawag jʌr wërppʌ̈ijĩ? ¿K'aíuta jãg pʌrʌg pʌchta nem hiek t'eeg hapijĩ? Marag jaaubá haichëjierram hanʌm hirig. .@U Maimua deeu Jesús Jerusalén p'öbör hee barchëwia Haai hi jëeujem deg dubjim haajem. Mag dubwi hagt'a hierr simta, hi haig p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌn bëejierram haajem, Hẽwandam hiek Moiseeu p'ã pʌarr jawaag hit'ee chi machnaan dʌ̈i judionaan Asamblea heem k'ʌʌnpa. 8?i Pari pãrauta pãach k'apeen wir haig perdonaabam chan, maach Haai hʌ̃gt'ar chirʌmuajã hich hagjö pãar pekau chugpaabamgui ha jaaumajim haajem hamag.] Jesús jua t'eeg K> Maimua pãachdëu Hẽwandamag jëwaagpaawai pãach garmua wa pãach k'apeenau k'ãijã pãach dʌ̈i k'aigba nʌm k'ai, hagdaujö perdón jëeuwia, tag magʌm hiek higba warag k'ĩir hok'oopʌ̈iwia, magba harrjö ham dʌ̈i dau parii habat hajim hanʌm. Pãrau magmʌn hĩchab maach Haai hʌ̃gt'ar chirʌmʌgjã pãrau pãach pekau chugpaapi jëeubaawai hirua chugpaapʌ̈iwia tag pãach dʌ̈i magʌm hiek bʌ̃ʌrjã higbajugui hajim hanʌm. [ x=i Maimua hĩchab, ’Pãachdëu Hẽwandamag nem hig nʌm jëeuwai chadcha hirua pãachig deeju k'ap'ʌnaa ya pãach jua hee wai nʌmjöta jëeumʌn, magan chadcha hirua pãrag pãachdëu nem hig nʌm deeb k'aba deejugui hajim hanʌm. ~<u Mua chadcha pãrag mag chirʌm: Hãbmua k'ãijã durrsĩigta wounagamjö hiek'abaawai chadcha hichdëu jaaubarmjö hich hipierraa haju k'ĩirjunaata “Jãigmua mawia jũrr p'ũas heeta dʌnʌʌubaimá” hak'iin, chadcha Hẽwandamau hichdëu mag hiek'abarmjö hapijugui hajim hanʌm, hichdëu mag hiek'abarmjö Hẽwandamau chadcha magpiju k'ĩirjunaata hiek'a sĩewai. ;;o Magbaawai t'umaam k'ʌʌnagta Jesuu magjim haajem: —Pãach nem wawaag hiek'aawai chadcha Hẽwandamau pãachdëu jaaubarmjö hapiju k'ĩirjunaata hiek'abat hajim hanʌm. :% Mag p'uu t'ʌnʌm hoobaawai Pedroou, —Maestro, pʌdë hoobá, pua tag chëpiba jaautarr higo bʌ̈jã sĩi p'ua t'ʌnʌmgui hajim hanʌm. 09Y Maimua hag noram deeu Jesuu hich k'apeen dʌ̈i hich hag k'ʌd hee wëtumua hoowai mag hirua hiek'atarr higo sĩi chi k'aar haram magwe p'uhu t'ʌnaajim hanʌm. ;8o Mamʌ hamau mag k'ĩirju nʌm hee, ya hedau k'ëubaadee Jesús hich k'apeen dʌ̈i mag p'öbör heemua warag hamachta chawag wëtjim haajem. Jãga Hẽwandamag jëeuju haai nʌ 37_ Jesuu mag hiek'abarm p'adnaan pörnaanau Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌarr jawaag chi machnaan dʌ̈imua hũrbaawai, hamach happai biirdʌwi, hiek'awi, “Jãga hak'iin maadëu jãg Jesús t'õopʌ̈ik'amgui” hanaajim haajem. Mamʌ hirua nem jaau sim hũrwi t'umaam k'ʌʌnau hi higar narr haawai hũmaai deeu hãsie k'ĩirjuajeejim hanaabá, mag hi higar nʌm k'ʌʌnau jũrr hamach dʌ̈ita meeuk'aju k'ĩirjuwia. E6 Maimua hamag, —Pãrau k'ap'ʌ naabá hajim hanʌm, Hẽwandamau hich hiek p'ã pʌarr gaai, “Mʌg diin sĩi durrpierram k'ʌʌnau bëewi hag hee Haai hi jëeujem diiu” ha sim. Mag simta pãachdëuta hag hee nem parhẽpag për nʌmua sĩi chik'am k'ũguurjem dik'a wai naabma ha hiek'ajim haajem, hich Jesuu. c5? Magnaa tag hiwiir hãbamʌgjã Haai hi jëeujem deg nem hinag dʌ̈i dichpibajim haajem. 4{ Maimua deeu Jerusalén p'öbör hee barchëwia, Haai hi jëeujem di haar manaa hooimaawaijãh, sĩi Haai hi jëeujem degta nem peerwai hõor pöm pos sereu wëjöm hooimajim hanaabá. Magbaa Jesuu mag nem për narr k'ʌʌn t'um dawag jʌrk'ʌʌinaa hag hee hõrag p'atk'on cambie narr k'ʌʌn mes dʌ̈i dubur për narr k'ʌʌn mespa jẽk'ʌt sĩepʌ̈imajim hanaabá. 3/ Mag hichdëu hag gaai pör hãbjã hooba habaawai chi pabʌ̈ʌgta wounagamjö, —Pʌch jãg sim gaaimua mʌg hatagjã hich jãg chëba sĩerrajugui hajim hanʌm. Hirua mag hiek'atarrjã hi k'apeenau hũrjierram haajem. Haai hi jëeujem degmua Jesuu hõor jʌrk'ʌʌitarr 2% Mag hi jãsöo nʌrrʌmta warpmua pabʌ̈ higo hanʌm hëpõo k'ʌd bigaau dʌnʌm hoo hat'ajim hanʌm. Magbaa haar dak'a hoon majim haajem, hag gaai chi nemjõ ya chi wawam nʌmpii hawia. Pari hag chee jaar k'aba harr haawai ni pör hãbjã hag gaai hoobajim haajem. r1] Hag noram mag p'öbör Betania hanʌm heemua Jerusalenag wëtumua Jesús jãsöo haadëjim haajem. L0 Mag wëtumua Jerusalén p'öbör hee barimajierram haajem. Mag barimawia, Haai hi jëeujem diig mawia, hag hee dubwia, dijã t'umaa heerpa p'ʌʌrdʌpʌ̈iwia, deeu höbërbaadëjim haajem. Mag höbërbaadëwia ya hedau k'eeuraa haadëm hee Betaniaag petajim haajem, hich k'apeen doceem dʌ̈i. Jesuu higo p'uapitarr F/ Pua maar Reik'amk'ĩir pʌ̈iju ha jaaujerr chadcha pierrumgui” haajeejim hanʌm. “¡Hʌ̈ucha habarm Hẽwandam! Warr jöoi David reik'a sĩerrjö hichta jũrr Reik'aju k'ap'ʌ nʌm gaaimua, pʌrʌg hʌ̈u habarm hanʌm. Hʌ̃gt'arm magwe honee haju haai nʌmgui” haajeejim hanʌm, Jesús t'ö hiek'a nʌmua. -.S Mag hi mam dʌ̈i hõor pöm hi na pos wëtmaawai hi hẽudeejã hagjö k'apaana pʌʌrt'ʌmajim hanʌm. Mag hõor pöm sĩi wëtum k'ʌʌnau serereugmamua mag naajim hanʌm: “Hʌ̈ucha habarm Hẽwandam, hich mʌʌta pʌchdëu pʌch jũrr pʌ̈ibarmʌu. Hijöm k'ʌʌn chan chuk'um. -  Magbaawai hõor k'apan hi dʌ̈i wëdurarr k'ʌʌnau hamach k'ajũa hʌ̃r joot'ʌ jũa narr hẽerk'anaa, hi maju k'ʌd hee t'eerk'amam dʌ̈i jũrr hãaur k'ʌʌnaujã k'ʌd bigaau papiujöm bʌbrëunaa, hagjö hi maju hee wërp'ogk'a majierram haajem. W,' Mag chadcha warrwi Jesús sim haar pabaimaawai chi k'apeenau hamach k'ajũa hʌ̃r joot'ʌ jũajemua chi burro p'õpá hʌ̃r t'eer sĩujierram haajem. Magbaawai Jesús hag hʌ̃r waaidʌbaadëjim haajem. q+[ Magbaawai Jesuu hamachig jaaupʌ̈itarrjö jaaubaawai hʌdʌraa warag hamag harrpijierram haajem. *) Magbaawai haig hõor narr k'ʌʌnau hamag, —¿Pãar k'anta jãig jãg nʌma, jamag pãrau chik'am nemchaai hẽer harrú? hajierram hanʌm. ;)o Maimua chadcha hërëu p'öbaadëwia, hamachig jaautarrjö burrodam k'ʌd bigaau puertdi dub nʌm dak'a hö jʌ̃ k'ërʌm hoobaimaawai, sĩi hẽer hauwimajierram haajem. z(m Hãbmua k'ãijã bëewi pãachig, “¿K'ant'ee jãg nemchaai pãrau hẽer harraag hẽk'a nʌ?” ha jëeubaawai, sĩi hit'ũu hirig, mʌ higwia, mua hig chiraawaita harrum, mamʌ deeu hũmaai jöpcha deen bëeju ha jaaubat hajim hanʌm. '% —Cha maach k'ĩirp'ee p'öbördam sim hee hërëubaadët hajim hanʌm. Nau chi p'öbör hee dub nʌm haig pãrau burrodam pa gaai jʌ̃ k'ërʌm hooimaju. Mag burrodam gaai chan hagt'a ni hãbmuajã waaidʌba k'itʌm. Ma pãrau hẽerwia haipidut hajim hanʌm. :& o Jesús hich k'apeen dʌ̈i mamua durrsĩ Olivo hanʌm gaai naaimajim haajem, p'öbör numí hãba dak'a nʌm k'ĩirp'ee. Mag p'öbör numí hãba dak'a narr t'ʌ̃r, hãb Betfagé hajim, maagwai hãbak'ai Betania. Maig durrsĩ gaai nʌmua hich k'apeen numí t'ʌ̃rk'a hauwi pʌ̈yaagpamua magjim haajem: z%m 4Magbaawai Jesuu hirig magjim hanʌm: —Chadcha muata pʌch dau monaauju k'ap'ʌ k'ĩirju chirarr gaaimua hʌ̈u pʌ monaau chirsim. Ya pʌ pʌch diig maju haai chirʌmgui hajim hanʌm. Hirua mag hiek'abarm bʌ̈rre chadcha dau heerdʌ sĩsiwi hich bi heem daujö daujã wajaug sĩsijim hanaabá. Mag hich dau monaaubapäaiwai warag hi dʌ̈i petajim haajem.$/ 3Mag chadcha hich haar dʌnʌʌubaimaawai Jesuu hirig, —¿K'ani pua mʌrʌg pʌch dʌ̈i hapim k'õsi chirʌ́? ha jëeujim hanʌm. Magbaa chi daudam k'ĩsu k'itʌm garmua jũrr hirig, —Maestro, muan pʌrʌg mʌch dauta monaaupʌ̈ipim k'õsi chirʌmgui hajim hanaabá. #/ 2Hichig magbaawai hich hag bʌ̈rre hich k'ajũa hʌ̃r joot'ʌ jũa sĩerr barwerbpʌ̈iwi p'iidʌ dʌnʌisinaa Jesús haar petajim haajem. " 1Jesuu mag hähäak'am hũr hat'aawai dʌnʌisiwia chi dau k'ĩsu k'itarr hawaan mapijim haajem. Magbaawai chadcha hi hawaan wëtwi chi wëttarr k'ʌʌnau hirig, —¡K'ĩirdam hubʌ p'iidʌbaad! Jesuu pʌ t'ʌ̃r sĩebahab. Hi haar marrau hajierram hanʌm. d!A 0Mag chi dau k'ĩsu k'itʌmua hähäa k'abaadeewai Jesús dʌ̈i hõor wëtmarr k'ʌʌnau hirig meeurrarrau haajeejim hanʌm, k'ĩupamk'ĩir. Mamʌ magbaawai chará warag t'et hähäak'amua, —Jesús, pʌʌta rey David k'ak'itarr hag chaain hewagam k'ʌʌn Hiewaau marau nʌ narr. Mʌ hap chitʌm mʌ dau haug k'augbahur haajeejim hanaabá. ! ; /Mag dau k'ĩsu k'itʌmua hich dak'a Jesús Nazaretpierr dichmam k'aug hat'aawai hähäak'amua, —Jesús, pʌʌta rey David k'achitarr hag chaain hewagam k'ʌʌn Hiewaau marau nʌ narr. Mʌ hap chitʌm mʌ dau hee haug k'augbahur haajeejim hanʌm, hich dau monawaan bëemk'ĩir.  .Mag wëtumua Jericó p'öbör hee barimajierram haajem. Maig k'ũchpai naawia deeu ham hërëubaadëm dʌ̈i hõor pöm wëtjim haajem. Maimua ya ham p'öbör heemua höbërwi wëtumta k'ʌd bigaau woun hãb dau k'ĩsu k'itʌm Bartimeo hanʌmta hõor hërëu dich nʌm k'ʌʌnag nemdam jëeuwai hoo k'ërʌm hooimajierram haajem. Mag woundam jöoi Timeo hanʌm hiewaa hajim haajem. pY -Mʌ pãar k'ãai Hemk'ooi Hiewaak'a chirʌmjã mag sĩi mʌch garmua chik'am chogaagjã bëebajim. Mʌ bëetarran, sĩi chik'amnag mʌch chogamk'ĩirta bëejimgui hajim hanʌm, mag chitʌmua chik'am jua machgau t'õwi mag t'õbarm gaaimua hõor pöm sĩi hamach pekau hee preso sĩsidʌmjö nʌm k'ʌʌn höbeerk'apäain. Jesuu Bartimeo dau monaaupʌ̈itarr 5c ,Maagwai har hichta hʌ̃gt'ar pawiajã Hẽwandamau hich garcha juppi hahau hapim k'õsi sim k'ai, magan sĩi hichta parhoobam k'ʌʌn chogk'aju haai simgui hajim hanʌm. *M +Pari jũrr pãrau pöd ham dënjö magju k'aba nʌm, pãach heepai. Magju k'ãai hãbmua k'ãijã pãach heepai hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãai hʌ̃rʌʌ ham k'õsi sim k'ai, magan jũrr hich garmuata hich k'apeenau nem mag habaawaijã ham hipierr nʌnʌʌu haju haai simgui hajim hanʌm. H  *Mamʌ magbaawai Jesuu hamach t'um hãbam haig t'ʌ̃rk'a hauwia hamag magjim hanʌm: —Pãrau meraajã k'aba nʌm, chadcha sĩi mʌg jẽb gaai hõor pörk'awi hamachdëuta gobernaajem k'ʌʌnaun hamachta chi pörnaan haawai hiek t'eeg nʌm hawia hamach k'ãai jua heegpaim k'ʌʌn dʌ̈i hamachdëu hampierr haajem. 9 )Mamʌ mag Santiagoou Juan dʌ̈imua hamach dak'ĩir Jesuug magbaawai chi k'apeen diez narr k'ʌʌnau jũrr ham dʌ̈ita meeuk'a naajim hanaabá. P (Pari magbarm gaaimuapai chan mag mʌch juachaar gar wa juawë gar k'ãijã mʌch dʌ̈i hãba juppiju chan mua pöd jaauju k'aba chirʌmgui hajim hanʌm, Hẽwandamauta hichdëu k'ap jaauju haawai. mS 'Magbaawai chi Santiagoou Juan dʌ̈imua, —Hëera, marau hãwatbajup hajierram hanʌm. Mamʌ magbaawaita Jesuu hamag, —Pãrau chadcha hõrau pãach dau hap'ʌʌ wau nʌmjã hãwatwi mʌ t'õbarmjö t'õma hajim hanʌm. L &Magbaawaita hich Jesús garmua hamag, —Pãrau chan sĩi pãachdëu nem jëeu nʌmjã k'augbata nʌmgui hajim hanʌm. ¿Pãrau k'ĩirjuawai mag pãachta warm k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai haag chik'amnau pãach dau haug wau nʌmjã mʌ dënjö hãwatwi mʌ t'õm hedjã mʌ dʌ̈i t'õju haai nʌ? hajim hanʌm hamag. <q %Magbaawai hamachdëu hirig, —Marau pʌrʌg jaaum hig nʌmʌn mʌg hatag pʌchta t'umaam k'ʌʌn Pörk'a bëewi mʌg durr t'um jʌ̃abaadeewaijã maar numiim k'ʌʌnagta pʌch bigaau juppibá hajierram hanʌm, pʌch dʌ̈i hiek t'eeg hamk'ĩir: hãb pʌch juachaar gar, maimua hãb pʌch juawë gar. kO $Magbaa Jesuu hamag, —¿Pãrau jãgata mua pãach dʌ̈i hapim k'õsi nʌma? hajim hanʌm. ~}<|{zzy6x$wavutsrZqpnmkMj%ihgfeedbaw`_9^J]@\[ZYXXWUTT R QYPON[MLKJIHGGKF4E+DwBBA?@?>=i<;;98D776N54453520/.B,s+*))D'&$"" ! h5&F2C!V@i k  _vo#"O(Maig hĩchab hʌʌinjã naajim haajem. Mak'ʌʌn hʌʌinau sĩi warppaimua heerpa durruu hajim hanʌm. Chi maig narr k'ʌʌn, María Magdalena hajim haajem, hãb hagjö María ha t'ʌ̃r sĩerrpa. Mag María Santiago hãd hanaa hĩchab José hãd hajim haajem. Maig deeum hʌʌi Salomé hanʌmjã dʌ̈i sĩejim haajem. G'Mag Jesús häa hawia meebaadëm hoobaawai chi soldaaun ham capitán chi Jesús jiir wëjöm k'ĩirp'ee hoo dʌnarrau, —Chadchata jãgan mʌg wounan Hẽwandam Hiewaaugui hajim hanaabá. L&Magbarm bʌ̈rre hĩchab Haai hi jëeujem deg hierr dijã garcha put nem parrg sim hëu wëjorrta sĩi hʌ̃gt'aamua heeg sʌrr habarmʌn warre jãrrcha t'oop'em numí jijirar jöisijim hanʌm. c?%Pari mag nʌm hee deeu Jesuu t'et häa ha k'itawia warre chaaupabaadëjim hanaabá. a;$Magbaawai hãbmua k'ap'igbaadëwia, putjö hũhũpp'ë k'itʌm gaai vino hadchuchúhu simta dorrdʌnaa haibëewi, pa gaai bʌʌrnaa, hi hi haig hʌa haujim haajem, hag gaaim bereu dömk'ĩir. Magnaa hichdëupai warm k'ʌʌnag, —Jãgnaan chad hidëu sĩi hootarraugui hajim hanʌm, daau chadcha Eliaau bëewi hi heeg jiirbapʌ̈ichëju. c?#Magbaawai haig hõor narr k'ʌʌnau Jesuu mag hiek'abarm hũrbaawai jũrr hamach k'apeenag, —Keena, pãadë hũrbat. Maguan warrgarm Hẽwandam hi jaaumie Elías k'ararrta hich haig t'ʌ̃r simwai hajierram haajem. "Hich mag hedau k'ĩbaadëm hee Jesuu t'et häa ha k'itawia, “Eloi, Eloi, ¿lema sabactani?” hajim hanʌm. Mag sim haig maach meúan: “Aay Hẽwandam, ¿k'ant'eeta pua mʌ mʌg dau hap'ʌʌ chirʌmjã mʌrʌg hoobamjöo haadëma?” ha simʌu. eC!Hich mag hed hedausĩe t'ʌnʌm hee dëgölp hedau k'ĩbaadëm habarmʌn sĩi warre hedaramjöta jöisijim hanaabá. Mag k'ĩ t'ʌnʌʌ hawia hedau p'ʌʌibaajër las tres naata deeu hedau haardʌbaadëjim haajem. +O Magnaa hichigcha hiek'amamua, —Israelam Rey, ¿pʌch k'abá hõor peerdʌ haumk'ĩir Hẽwandamau pʌ̈itarr? Magan pakuls gaaimua heeg hʌʌrbabaad hanaajim haajem. Pʌ chadcha maar dak'ĩir heeg hʌʌrbamʌn, maach daúacha hoobaawai marau pʌ hiek hʌ̈k'aju hanaajim hanʌm hirig. Hich dʌ̈icha mag hãba hõor numí hagjö pakuls gaai narr k'ʌʌnaujã hirig hiek k'aigba hiek'a naajim haajem. Jesús meetarr Y~+Sĩi dich nʌm k'ʌʌnaujã hirig mag hiek'a hërëu dich t'ʌnaawai hich hagjö p'adnaan chi pörnaanaujã Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌarr jawaag chi machnaan dʌ̈imua hamach hee wir haigpai, “Bigaaum k'ʌʌnan peerdʌ hautarrta jũrr wir haig hichpai chan pöd peerdʌ hauba sim” ha hiek'a naajim hanaabá, hi waauwai. }jãg pua wir haig pʌchpai peerdʌ hauwia jãg pakuls gaaimua heeg hʌʌrbabáma” haajeejim hanʌm, dich nʌm k'ʌʌnau. |Mag hi pakuls gaai meerp'ë wai nʌm haig dich nʌm k'ʌʌnaujã hi wau nʌm hiek'au hirig heerpanaa, hʌ̃ip'ʌʌrp'ʌʌrnaa, “Wa jãgʌm k'abá, puan mag Haai hi jëeujem dijã t'um pogueupʌ̈inaa deeu k'ãai t'ãrjuppaim hee hëu dʌnʌʌuju haajerrta, 3{_Mag nʌm haiguin warrgarwe Hẽwandam hi jaaumienau p'ã pʌarr gaai, “Chi k'aigbam k'ʌʌn jãrr wai naaju” ha hiek'atarrjã t'um chadcha hag heyaata höbër sim.] ]z3Mag hi meerp'ëbapʌ̈im dʌ̈i hĩchab hagjö nem jĩgk'aajem k'ʌʌn numí hamach k'ĩk'ĩetdö hi bigaau pakuls gaai meerp'ëgk'apʌ̈ijierram haajem: hãb hi juachaar gar, maagwai hãbak'ai hi juawë gar. [ CyMag hi meerp'ë wai narr pakuls gaai hi pör hʌ̃r hẽsapdau p'ã sĩejim hanaabá. Mamʌ mag nem k'aigbam wautarr jaauju chuk'u harr haawai sĩi “Judionaan Rey” ha p'ã sĩejim. ixKMag hamau hi pakuls gaai meerp'ëpäaiwai ya hedaup'err garm las nueve t'ʌnaajim haajem. w!Mag dee nʌmjã döba habaawai hich mag pakuls gaai meerp'ëpʌ̈ijierram hanaabá. Mag meerp'ëpʌ̈iwia, k'aíuta hi k'ajũa wai sĩsiju k'ai hawi, chi soldaaunau hi k'ajũa jũajerr hʌ̃r p'atk'on bar jemk'a nʌmua hamachpierr hagdaujö gan haumajierram haajem. 3v_Maig Jesuug vino mirra hee waaurëu sim döpiju hẽk'ajierram hanaabá, k'aparr haadëmua gaai machag t'ʌnʌm hãwatamk'ĩir. Mamʌ Jesuu bʌ̃ʌrjã döbajim haajem. u)Mag hërëu p'öbaadëwi buchagdam Gólgota hanʌmʌg harrjierram haajem. Maach meúan mag Gólgota hanʌmʌn Pörpá Durrsĩ ha simʌu. KtMag Jesús pakuls gaai meerp'ëpäain harrum hee, ham k'ĩirp'ee woun hãb Simón hanʌm hich p'idag heemua hich diig hurajim haajem. Mag woun Cirenepierr hajim haajem, Alejandro dʌ̈i Rufo hanʌm ham haai. Chi soldaaunau mag Simón hoobaawai jũrr hajués hirigta Jesuu pakuls harrmaa hatarr harrpijierram haajem. sMag hi dau hap'ʌʌ wau wai nʌʌ hawia, hamachdëu hirig k'ajũa k'ichp'ë k'ĩir jũapitarr deeu hẽer hauwia, hich k'ajũa chaardamta deeu jũapipʌ̈inaa, pakuls gaai meerp'ëpäain hat'aadëjierram haajem. Jesús pakuls gaai meerp'ëpʌ̈itarr ;roMag wai nʌmua hi pörchajã paau wʌnaa, k'ĩirchajã hichöou t'unaa, sĩi hi wau nʌm hiek'au hi k'ĩirp'eejã kanieu p'õbk'ak'a haajeejim hanʌm, hamach rey hanʌmua. q Mag jũapipʌ̈inaa juau hogt'om chi soldaaunaupai hi wau hiek'amamua, —¿Jãgpai chirʌ́ judionaan Rey? haajeejim hanʌm. %pCMag warrnaa, hirig k'ajũa k'ichp'ë k'ĩir jũapinaa, hich hagjö miu dën wërjũch p'ʌʌrt'ʌ waunaa, pör gaai pörsirk'a jũapipʌ̈ijierram haajem. oMagbaawai chi soldaaunau Pilato sĩejem hag di hũjãrr chi Jesús warrwia soldaaun t'um hãbam haig t'ʌ̃rk'a haujierram haajem. n5Mag warag serereuk'amjã pʌaba haawai, hõor pöm mag t'ʌnʌm jũrr hich dʌ̈ita meeuk'am hugua, chadcha ham hipierr Barrabaata weeupʌ̈ipi jaaujim hanaabá. Maimua chi Jesús jũrr wʌpi jaaunaa pakuls gaai meerp'ëpʌ̈imk'ĩir warre hamach jua hee deepʌ̈ijim haajem. kmOMagbaa jũrr Pilatoou hamag, —¿Pari k'an nemta hirua k'aigba waujĩma hajim hanʌm, pãrau mag warre hi t'õopi jaau nʌm? Mamʌ hirua magbaawai chará warag hich mag pakuls gaaita meerp'ëpi jajaau haajeejim hanʌm. nlU Magbaawai warag serereuk'amua Jesús warre pakuls gaaita meerp'ëpi jajaau haajeejim hanaabá. k7 Mag Barrabaata sĩi höbeerpʌ̈ipim k'õchk'a nʌm hũrbaawai deeu Pilatoou, —¿Mag judionaan Rey hanʌm dʌ̈i mua jãgajuma? hajim hanʌm. \j1 ¡Hih! Mamʌ Pilatoou mag hiek'abaawai chará chi p'adnaan pörk'a nʌm k'ʌʌnau sĩi warag hõor wawik'a t'ʌnʌʌujim hanʌm, t'umaam k'ʌʌnau hãba Barrabaata sĩi hich jãg weeupʌ̈ipi jajaau hamk'ĩir. i Hirua mag Jesuuta höbeerpʌ̈im k'õsi sĩerran, p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnau sĩi hamachdëu Jesuu nem wau nʌrrarrjö pöd nem waubam gaaimua hiekk'õr wau nʌm hiek'auta mag hi pʌr dee wai nʌm k'ap'ʌ sĩerr haawaita mag hiek'ajim haajem. h Hichig magbaawaita Pilatoou hamag, —¿Pãrau judionaan Rey Jesuuta mʌrʌg höbeerpʌ̈ipi nʌ? ha jëeujim hanaabá jũrr hamag. NgMag nemk'oopierr preso hãb sĩi höbeerpäaijerr haawai chi p'öbörpien hãbam haig biirdʌwia hag na Pilatoou hichdëu haajerrjö preso hãb höbeerpʌ̈imk'ĩir hirig jajaau haajeejim hanʌm. KfMaagjerr haawai hich mag jaar woun hãb Barrabás hanʌmta deeum k'ʌʌn dʌ̈i cárcel deg preso sĩejim, hichdëu gobierno dʌ̈i hõor meeuk'apiwia hag meeuk'aa hee hõor t'õotarr gaaimua. e7Pilatoou hag nawejã añopierr mag p'iesta Pascua hanʌm burrwai presonaan heem hãb parhoobam chi p'öbörpienau jëeubarm höbeerpäaijeejim. ;doMamʌ parii Pilatoou hichig mag jëeu hahauk'amjã sĩi warag k'ĩuu habaawai hich hödegpai, “Wounaan mʌg hoohba chitʌm” hajim hanʌm. Warre Jesús t'õopi jaautarr 1c[deeu hũmaai Pilatoou hirig, —¿K'an jãgwi pʌ hiek'amap'amjö sĩ? hajim hanʌm. ¿Pua hũrbahab, jũrram k'ʌʌnau pʌch k'ĩircha pʌch k'aibag waupi jaau nʌm? b Mag warag chi p'adnaan pörk'a nʌm k'ʌʌnau hich k'ĩircha hiek pöm hamachdëu jaaum haig sëuk'a hiek'amatarr higwia @ayMag hich haar wai barbaimaawai Pilatoou hich Jesuug —¿Chadcha pʌʌta judionaan Reí? ha jëeujim hanʌm. Magbaawai Jesuu hirig, —Pua k'abá k'ap'ʌ jaaubapʌ̈im hajim hanʌm. m` UMaimua hag hãspaau hedp'erre t'um chi t'et'emnaan hãbam haig podpajierram haajem, k'ĩirjug jʌrwi Pilato haar paawai Jesús k'aibag waupiju jaau k'ap'ʌ jawaag. Maig naajim haajem: p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌn, Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌarr jawaag chi machnaan, judionaan heem jöoin chi t'ierrnaan maimua tagam k'ʌʌn hagjö chi Asamblea heem k'ʌʌnpa t'ʌnaajim haajem. Mak'ʌʌnauta hamach t'umaam k'ʌʌnau Jesús jua jʌ̃k'anaa Pilato haar harrjierram hanaabá. _!HPedroou mag hirua chan bʌ̃ʌrjã Jesús k'augba chitʌm ha hiek'abarm hee, deeu hũmaai chi hãt'ãrrta kekerekee hajim hanaabá. Mag hãt'ãrr biek numí bĩe dichdimaawaita Pedroou warre Jesuu hichig hiek'amatarr k'ĩir heyaa haadëjim hanʌm, “Hãt'ãrr biek numí bĩeju nawe pua biek t'ãrjup hõrag bʌ̃ʌrjã mʌ k'augba chitʌm ha hiek'aju” hichig Jesuu jaautarr. Hichig magtarr t'umaa k'ĩirju hat'aawaita warre hök'ĩirjug machag haadëmua hicharaucha hö jãsehne bĩe chirʌʌ hajim hanaabá.y^kGPari hichig mag nʌʌ paawai Pedro hiek warag hirua chi Jesús higwia, —Chadcha mua magʌm woun k'augab chitʌmta mʌrʌg mag naab. Mʌ sëuk'a chirʌm k'ai, Hẽwandamau mʌ gaai jua k'ʌaba deeju haai simgui ha chirajim hanaabá. k]OFMag, biek numiim gaaijã Pedroou hirua magʌm Jesús k'augba chitʌm hajim hanʌm. Mamʌ hag k'ur nʌʌpai hawia deeu hũwaai haig narr k'ʌʌnau, —Chadcha pʌʌn hĩchab Jesús k'aperau. Pʌ Galileapierr k'abahab hajim hanʌm. Maguata pʌ hiek'a sim hũurwaijã pʌ hiek gaai merag chuk'u sĩsim k'ap'öbaadëjim hanʌm hirig jũrram k'ʌʌnau. *\MEMaimua deeu hũmaai chi hʌʌirau hichdëu hi hoobaawai haig hõor t'ʌnarr k'ʌʌnag, —Chamʌg woun chadcha Jesús dʌ̈i nʌrraajerr k'abahab hajim hanʌm. n[UDHichig magbaawai hi hiek hirua, —Mʌ k'abam, mua k'augbam pua k'aita jaau sim k'ai ha chirajim hanʌm. Magwia warag dawag mawia puertdi daaugajãrm haar hi hoot'ẽu chiirbaimamta, hãt'ãrrta kekerekee haadëjim haajem. 6ZeCMag hʌʌirau Pedro hõt k'ãai sim hoobaicheewai hi k'ĩir heerpa wai dʌnʌʌ hawia hirig, —Pʌjã hĩchab Jesús Nazaretpierr dʌ̈i nʌrraajem k'abahab hajim hanʌm. QYBMam hierr Jesús dʌ̈i mamag k'aawai Pedro hiek hi di hũjãrr chirajim haajem, daaugajãr. Maig hi chirʌmta hi haig hʌʌi hãb bëejim haajem, p'adnaan t'umaam k'ʌʌn pörk'a sim hag chog. KXAMagp'öbaadëwi hãaur k'ʌʌnau warag hi k'ĩir gaai hichöoujã t'unaa, putiujã hi dau p'ãarjʌ̃naa, hi gaai mas waunaa, juajãaujã k'ĩidadcha deejeejim hanʌm. Magnaa hogt'om hirig, —¿K'aíuta pʌ gaai mas deejĩ? Magan jaaubá haajeejim hanʌm. Mag jũrram k'ʌʌnau hi mag wai naawai chi Haai hi jëeujem di t'ʌajem guardianaanaujã dʌ̈i hi k'ĩidadcha deejeejim haajem. Pedroou bʌ̃ʌrjã Jesús k'augba chitʌm ha hiek'atarr iWK@Ya hirua hich hiiucha jaau sĩebahab hajim hanʌm. Pãrau t'umaam k'ʌʌnau hi hiek'abarm hũrbarm, chadcha hirua Hẽwandam dau na k'aigba hiek'abarm. ¿Pãrau mʌg woun dʌ̈i jãga haju k'ĩirju nʌ keena? hajim hanʌm hich k'apeenag. Magbaawai t'umaam k'ʌʌnau hihãba, —Jãan hiekk'õr pöm sĩewai hichiita t'õopʌ̈ijugui hajierram haajem. )VK?Jesuu hich dak'ĩir mag hiek'abarm hũrbaawai chi p'adnaan pöröu hich k'ajũa mor gaai jũa sĩerrta sʌrr habarmʌn warre jẽbpʌ̈ijim hanaabá, k'ĩir machgau. Magwia hich k'apeenag, —Keena, ¿k'an hatchata maadëu deeum k'ʌʌnau jaau nʌmta hũrm hig nʌma? hajim hanʌm. 'UG>Magbaa Jesuu, —Hëera, chadcha mʌʌugui hajim hanʌm. Mʌg hatag pãrau mʌ Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã jua t'eeg hʌ̃rpai sĩerrʌm bigaau hi juachaar garcha jup chirʌmjã hoowi hʌ̃gt'armua hedjã baug hee hurumjã pãach daúacha deeu mʌ hoobajup hajim hanʌm. *TM=Mamʌ magʌmjã Jesuu bʌ̃ʌrjã jʌ̃ʌjã haba, sĩi warag k'ĩuu sĩsijim hanaabá. Mag hich hiek hʌ̈k'aba habaawaita deeu chi p'adëu pʌaba jëeumamua hirig, —¿Pʌʌta chadcha Hẽwandam Hiewaa hichdëucha jʌr hauwi pʌ̈iju jaaujerrá? Marag jaaubá hajim hanʌm hirig. |Sq<Magbaa chi p'adnaan pöröu sĩi mag hõor pos t'ʌnʌm hee p'iidʌbaadëwi Jesuug, —¿Pua ham hiek hũr chirʌ́? ¿K'an jãgwi jãg pʌ hiek'amap'a sĩ? hajim hanʌm. ¿Pua chadcha mag hiek'ajĩ wa hiek'abajĩ? Jaaubá hajim hanʌm. R;Mamʌ par jũrram k'ʌʌnau mamagk'amjã hihãbajã deeba, sĩi warag maadëujã k'augbata jaaup'öbaadëjim hanʌm. Q:—Marau maachdëucha hi hiek'a sim hũurwain, hirua mʌg Haai hi jëeujem di hõrau da hëu hauba harrjã sĩi t'um pogueupʌ̈iwia, hõor juajã higba, k'ãai t'ãrjuppaim hee deeu hëu dʌnʌʌuju ha hiek'a sim hũrjimgui haajeejim hanaabá jũrram k'ʌʌnau. yPk9Warm k'ʌʌnau mamagk'am hee, jũrr deeum k'ʌʌn bʌ̈jãau paauk'abaadëwi chi t'et'emnaanag hich k'ĩircha, eOC8parii hi k'aibag waupi jaau nʌm k'ʌʌnaujã sëuk'a nem hĩgk'am k'õchgau hamach hiekpai parhoob jaaubaadëp'ʌmjã pöd hi pʌr hauba haajeejim haajem, mag hihãbajã k'aba sĩi haaip'ur nem jaaup'öbaadëp haawai. N 7Maagwai p'adnaan chi pörnaanau judionaan Asamblea heem k'ʌʌn dʌ̈imua chi Jesuu nem wauba harrta sëuk'a hi gaai t'ʌpʌ̈iju hẽk'aajeejim hanaabá, magʌm gaaimua hi t'õopäaig. Mamʌ chadcha hirua bʌ̃ʌrjã nem k'aigba wauba sĩerr haawai MM6Mag hi pʌr hat'aadëm hẽudee hĩchab Pedroou sĩi warppaimua hoopʌ̈pʌ̈ig mawia p'adnaan pör sĩejem hag di hũjãrr dʌ̈i dubwi jupimajim haajem, guardianaan Haai hi jëeujem di t'ʌajem k'ʌʌn bigaau. Mag jupimawi hi hiek hõt huu t'ʌnʌm bigaau dʌ̈i chi guardianaanpa hãba hõt k'ãai hoo chirsijim haajem. iLK5Soldaaunau mag Jesús pʌr hauwia hãb mag p'adnaan t'um t'ʌnʌm k'ʌʌn pörk'a sim haar warrjierram haajem. Mag mam hi wai dubp'öbaadeewai haig pos haimajierram hanaabá: tagam k'ʌʌn chi p'adnaan pörk'a nʌm k'ʌʌn, judionaan Asamblea heem chi pörnaan, maimua hagjö Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌarr jawaag chi machnaanpa t'um hãba. 0KY4Pari mag hich gaai pʌrbaichee sĩi warag ham jua hee chi börrjö jẽu pʌawi hich jãg mor k'arr k'ap'igbaadëjim hanaabá. Jesús judionaan Asamblea hee warrtarr ~Ju3Mamʌ mag hamau hich happai hi werpʌawia hat'aadëm hee, hẽwan hãb sĩerrauta sĩi börrjöoupai höpʌʌrnaa dʌ̈i hi hẽudee maa hajim haajem. Mamʌ chi soldaaunau mag woun dʌ̈i mam hoo hat'aawai hi pʌr hawaag hẽk'a naajim hanʌm. -IS2Chi k'apeenau mag hamach dak'ĩir hamach Pör pʌrp'öbaadëm hoobaawai tag hirigjã hooba, sĩi warag k'ap'ig p'öbaadëwia hich happai barpʌajim hanaabá. vHe1Hag na hed hëepierr pãrag mua Haai hi jëeujem deg Hẽwandam hi jaaujeewai bʌ̃ʌrjã pãrau mʌ pʌr hauba harrta hĩsta chadcha pãrau mʌ pʌr hauju hed hajimgui hajim hanʌm. Pari pãrau mʌ dʌ̈i mʌgbarmʌn, jãan mʌ higwia hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau sim t'umaa hich hag hee höbëbërg mamk'ĩirta chadcha mʌgbarmgui hajim hanʌm hamag. SG0Mag hich pʌrp'öbaadeewai Jesuu hamag, —¿Pãrau hoowain mʌʌn sĩi hõor nem jĩgk'anaa hõor t'õomiejöta chirab hajim hanʌm, jãg pãrau sĩi mʌ haig jua hee jierrnem panhappai bëeg hit'ee? F%/Mamʌ chi k'apeen hi dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌnau hamach dak'ĩir mag hamach k'apeer pʌrp'öbaadëm hoobaawai hãbmua hich espaar chi baindegam sʌrr ha jẽu haunaa waa p'adnaan t'umaam k'ʌʌn pör hag chog kachta bis habarmʌn hoort'u werbpʌ̈ijim hanaabá. hEI.Magbarm bʌ̈rre chi soldaaunau Jesús p'ʌʌr t'uur hauwia hi pʌrp'öbaadëjim haajem. KD-chadcha hich dʌ̈i wënʌrrʌm k'ʌʌn dak'ĩraa hichdëu jaautarrjö Jesús dʌ̈i hãba dʌnʌʌuwimawia hirig, “Maestro, ¿jãgpai chirʌ́?” hanaa hi k'ĩir hʌ̃ʌ hat'ajim hanaabá. 0CY,Mag chadcha hõor pochag bëewi ya chi Judaau hag nawe, “Nau mua mawia pãach dak'ĩir k'ĩir hʌ̃ʌ hat'amta pʌr hauwia hat'aadët” ha jaau wai sĩerr haawai, 1B[+Jesús hagt'a mag hiek'a dʌnʌm hee, hich k'apeenpai mag doce narr heem hãb Judas hanʌmta hõor pochag hurajim hanʌm. Mag wëdurum k'ʌʌnan hãaur k'ʌʌn sĩi espaar jua panhap'a bëe t'ʌnaawai tagam k'ʌʌn sĩi pa dʌ̈ijã bëe t'ʌnaajim haajem. Mak'ʌʌn p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌnau Hẽwandam hiek jawaag chi machnaanau tagam k'ʌʌn jöoin chi pörnaan dʌ̈imua pʌ̈itarr k'ʌʌn hajim haajem. 0AY*P'iidʌtk'abat, maimua maach k'apeen haar wëttarrau hajim hanʌm. Mʌ hoomap'am k'ʌʌnag mʌ pʌr deeju wounan ya dakpa hurumgui hajim hanʌm. Jesús pʌr harrtarr @)Mag biek t'ãrjupam gaaijã hagt'a k'ãidʌtk'a t'ʌnʌm hoobaicheewaita deeu hamag, —¿Hagt'a pãar sĩi k'ãai gaaita nʌ? K'ãigap nem pʌabat hajim hanʌm. Pekau pöm sĩsidʌm k'ʌʌnag mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa pʌr deeju hora pabaichëbahab. ?(Mag jëeu sĩi hawia deeu hoon bëewaijãh, hi k'apeen dap'ökgau pödjã dau hẽeba, sĩi k'ãidʌtk'a t'ʌnʌmta hoochëjim hanaabá. Mag dap'ökgau pödjã dau hẽepiba t'ʌnaawai Jesuu hamachig hiek'abaichëmjã pöd hi hiek hʌ̈k'aju k'augba naajim hanʌm. *>M'Mag hiek'a pʌawi deeu ham haigmua petajim haajem. Maimua Hẽwandamag hichdëu nacha jëeu sĩerrjö hich hag hiekpai hiek'amamua deeu jëeumajim haajem. s=_&Sĩi jãg k'ãi nʌʌ haju k'ãai Hẽwandamagta jëeubat hajim hanaabá, dösãtag hʌdʌʌr pãach t'ʌ haupim hugua. Mua hoowai pãach hödiiwan chadcha pãrau jëeum k'õsi durrumta pari dap'ökgauta pödba nʌmgui hajim hanʌm. `<9%Mag jëeu sĩewi ham haig bëewi hoocheewai ham k'ãi nʌmta hoochëjim hanaabá. Magbaawai jũrr Simonagta, —Pʌʌn sĩita k'ãi chirabma. Pʌ chan horadam hãbjã pöd dauk'ana haju k'abahab hajim hanʌm. ;-$—Tata, pʌ hit'ee chan bʌ̃ʌrjã p'it'urm nem chuk'um. Pua k'õs chirʌm k'ai mʌ peerdʌ hat'á hajim hanʌm, mʌ dau hap'ʌʌ haju nawe. Pʌrʌg mua jëeu chirʌm, mamʌ mʌchdëu k'õsi chirʌmjö k'aba pʌchdëu k'õsimjöta habá mʌ dʌ̈i ha jëeumajim haajem. I: #Magpet hawi hichin hag hatgajãrpai kanieu p'õbk'anaa, jẽb gaai dagau dʌrnaa, Hẽwandamag jëeumamua hi gaai machag hãwatpibaju hak'iin hʌ̈u hak'am ha jëeumajim haajem. Magnaa, x9i"Hich magbaadeewai hichdëu hamag magjim hanʌm: —Mʌʌn dëgölp gaai machgau hök'ĩirjuuga haadëm; hãba mʌch t'õjuuta k'ĩirju chirʌmgui hajim hanʌm. Pãar mʌig nʌisit, mamʌ dauk'ana habat. Hoob k'ãimiet hajim hanʌm hamag. R8!Magpet hawi t'ãrjuppai hich dʌ̈i p'ë harrjim haajem: Pedro, Santiago maimua Juan. Maimua hamach happai hap'öbaadëm haig, Jesús nem hök'ĩirjuuga haadëmua gaai machaaga haadëjim haajem. F7 Jesuu hich k'apeen hich dʌ̈i p'ë harrwia nemjĩirdö Getsemaní hanʌm hee barwia hamag, —Mʌ chum Hẽwandamag jëwaan mamich, pãar mʌig nʌisit hajim hanʌm tagam k'ʌʌnag. /6WMagbaa Pedroou jũrr hirig, —Pʌ t'õbaimam haar t'õimaju hawiajã mua chan pʌ k'a hogdʌbajugui hajim hanʌm. Pedroou mag hijẽjẽb k'aawai tagam k'ʌʌnaujã hich hagjö, “Maraujã pʌ k'a hogdʌbaju” ha hiek'a naajim haajem. Nemjĩirdö Getsemaní hanʌm hee Jesús oraatarr 5Pedroou hichig magbaawai Jesuu hirig, —Pʌ mag hiek'a chirab mamʌ, cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au nau hãspajuag hãt'ãrr biek numí bĩeju nawe hõrau pʌchig jëeubaawai pua biek t'ãrjup mʌ k'augba chitʌm hajugui hajim hanʌm hichigcha. >4uJesuu mag hiek'abaawai Pedroou hirig magjim hanʌm: —Mʌ k'apeenau pʌ hogdʌwia chawag haaidʌtk'awiajã mʌ chan bʌ̃ʌrjã pʌ haigmua chawag hogdʌbamgui hajim hanʌm. .3UPari mag mʌ t'õopʌ̈iwiajã deeu hiiu p'iidʌwia mʌchta pãar na majugui hajim hanʌm, Galileaag. Mamta deeu pãar dʌ̈i hoojugui hajim hanʌm hich k'apeenag. {2oMag wëtwia mam pabaimaawai hich Jesuu hamag magjim hanʌm: —Nau pãach t'umaam k'ʌʌnau mʌ mʌch happai barpʌaju. ¿Jãgwi mag chirʌ́? Hich warrgarwe Hẽwandam hi jaaumienau Hẽwandam hiek p'ã pʌarr gaai hich mag haju ha sĩewaima. Mag hamau p'ã pʌarr gaai jaauwai, Hẽwandamau hʌdʌraa chi nemchaain pap hõrag t'õopiju ha sim, mʌ higwia. Mag mʌ t'õopʌ̈yaag pʌr hat'aawai pãar sĩi nemchaainjö parhoob pãach papjã k'augba, chawag haaidʌju ha p'ã simgui hajim hanʌm. 51cJesús mag hich k'apeen dʌ̈i hãba mes gaai hiyʌ̈ʌ t'ach k'ö naawia, meuk'aarjã Hẽwandam hiek Salmos hanʌm gaaim hauwia, Olivo durrsĩig hërëujim haajem. 0)Maimua, Mua warre pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm: Mʌg vino döbarm haigmua mua chan tag döba, hãba Hẽwandamta t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sĩsim hedta deeu hag k'ãyaujã hajapcharamta döjugui hajim hanʌm. Jesuu jaauwai Pedroou bʌ̃ʌrjã hi k'augbam haju jaautarr 8/i—Jãg döbarmʌn mʌ bagau, warrgarwe Hẽwandamau hõor dʌ̈i hiek deeju haajerr. Mamʌ mʌg hiek'an hiek hiiuriugui hajim hanʌm. Mʌg pãar hit'ee mʌ bag mʌg vinojö k'itʌm hãrbarmuata Hẽwandamau, hĩsmua hatagan chadau pãar peerdʌ wënʌrraju haai nʌm ha jaau simgui hajim hanʌm. o.WMaimua hich hagjö jarrdamjã jua hee hauwia, hag paar Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa, deeu hamag hʌapʌ̈ijim haajem. Magbaawai t'umaam k'ʌʌnau hag heem döjierram haajem. Mag hʌapʌ̈iwia hich Jesuupai magjim hanʌm: D-Maimua mag hiyʌ̈ʌ t'ach k'ö nʌmua Jesuu pan jua hee hauwia, Hẽwandamag hʌ̈u hajim hanaa k'õreunaa hamag hʌapʌ̈inaa, —Mʌg pan k'öbat. Mʌ mʌ morougui hajim hanʌm. ,yMʌ dʌ̈i magbarmua Hemk'ooi Hiewaan Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö hich hag heyaata höbëbërgmam. Mamʌ ¡hëh, hapk'iitʌ chi mag mʌ përpʌ̈i sim woun! Hante magju k'apnaa t'aababa harr hamuan hʌ̈ucha hak'amgui hajim hanʌm. S+Mamʌ par mag hichig jëjëeuk'amjã hamag chi t'ʌ̃rjã jaauba, sĩi, —Pãach mʌg doce nʌm heem hãb mʌ k'ö chirʌm t'ëp hee hich panau sĩk'ö sim wounauta mʌ k'aibag waujugui hajim hanʌm. O*Jesuu hamachig mag hiek'abarm hũrwia warre hök'ĩirjuu nʌisijim hanaabá. Mag hök'ĩirjuu nʌm hiek'au jũrram k'ʌʌnau hirig jëjëeu haajeejim hanʌm, chijãguata magju k'ap haag hawi. )+Mag barbaimaawai t'ach t'öik'awia ya hãba mes gaai k'ö nʌmua Jesuu hamag, —Keena, mua warre pãrag jaauk'imgui hajim hanʌm: Mʌ cha hiek'a chirʌm hiek'au maach k'apeer mʌig maach dʌ̈i hãba t'ach k'ö simuapai t'et'em k'ʌʌnag mʌ pʌr deejugui hajim hanʌm. (/Mag hich na numí pʌ̈itarr haawai ya k'eeuraa haadëm hee, tagam k'ʌʌn dʌ̈i barjim haajem, warm k'ʌʌnau p'iejãb wau wai narr haar. 'Jesuu hamachig magbaawai, chadcha hi hipierr Jerusalén p'öbörög hërëuwia hooimaawai, chadcha hamachig jaautarrjö hooimajierram hanaabá. Mag hoobaimaawai maig mag nemk'oo jaram ovejadam wai narr wauwia sĩi hi baraata hoo nʌisijim haajem. k&OMagbaawai mag wounau pãar hʌ̃gt'aa warrwia dijã pöoma sĩi wajapp'a jar sim pãrag jaauju. Maigta p'iejãb wauwia sĩi maar na wajap'a nem k'ĩir k'aug sĩubat hajim hanʌm, mag hich k'apeen hichdëu pʌ̈iju k'ʌʌnag. T%!hi dubbaimam deg dʌ̈i dubwia, chi dik'ʌʌg mʌ himeerba, “Maestroou pʌrʌg jëeupijim, ¿jamta hí hich k'apeen dʌ̈i hãba nemk'oo jaram t'ach k'öju haai chirʌ́?” ha jëeubat hajim hanʌm. b$= Mag hichig jëeubaawai hich k'apeen heem numí hich haig t'ʌ̃rk'a hauwi pʌ̈yaagpamua hamag, —Pãar maar na Jerusalén p'öbörög hërëubaadët hajim hanʌm. Nau pãar ya p'öbör hee paauk'abaimaawai pãrau woun hãb döt'ũr hee dö jöi harrum hooimajugui hajim hanʌm. Mag woun döt'ũr dʌ̈i mam hoobaawai hi hẽudee wëtwi, #% Pan levadura chuk'u wauwia warrpem p'iesta burr nʌm hedcha judionaanau nemk'oo jaram hit'ee ovejadam t'õowia hedau k'ëubaadeewai k'oojem. Magua hich mag hedcha Jesús k'apeenau hirig, —¿Jampaita marau pʌ na p'iejãb wauwimaju haai nʌma? hajierram hanʌm. {"o Maimua mawia chadcha Judaau hamachig Jesús pʌr deeju ha hũrbaawai chi p'adnaan pörk'a nʌm k'ʌʌn honeeu p'öbaadëwia chi Judaag p'atk'onpa deeju hajierram hanaabá. Hichig mag p'atk'onpa deeju habaawai chará hãba hi himeraa pʌr hauwia warre hamag hamach jua hee deeju k'ĩirjugpaita wai sĩsijim hanaabá. Jesús hãbmiecha hich k'apeen dʌ̈i t'ach k'ötarr Q! Mag p'adnaan chi pörnaanau Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr jawaag chi machnaan dʌ̈imua hich Jesús dak'ãu wai nʌm hee, hich dʌ̈i doce wënʌrraajerr heem hãb Judas Iscariote ha t'ʌ̃r sĩerrau p'adnaan chi pörk'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i hiek'aan majim haajem, jãga hichdëu hamag Jesús pʌr deeju ha jawaag. G  Magnaa, Hĩs mua chadcha pãrag mag chirʌmgui hajim hanʌm: Mʌg hatag pawiajã durrpierr Hẽwandamau hõor peerdʌ haaujem hiek jaau wënʌrrʌm dʌ̈i hĩchab mʌg hʌʌirau mʌ dʌ̈i mʌgbarmjã jaaub k'aba jaauju. Mag, hooba harr k'ʌʌnaujã hĩchab hi hiigjeejugui hajim hanʌm. Judaau Jesús përpʌ̈itarr ^5Mʌg hʌʌirau hichdëu k'ĩirjuawai hajapcha simjöta habarbahab mʌ dʌ̈i. Mʌg mʌ pör hʌ̃r jʌ̃gdeeu choobarmua mʌ meebaadeewai hauk'ëraan harrju nawe ya hirua mʌ k'a p'uur sim k'abahab hajim hanʌm. xiDau hap'ʌʌm k'ʌʌndaman pãrau pãach hee hich jãg hoo wai wënʌrrajugui hajim hanʌm. Maagwai pãachdëu nemdam deem k'õsim haig pãrau hamag deeju haai naabahab; pari mʌ chan pãrau pãach hee hich mag mʌ hoo wai wënʌrrabaju. wgMag bigaaum k'ʌʌnau magbaawaita jũrr hich Jesuu hamag, —¿K'ant'eeta pãrau mag hʌʌi k'ĩir naau hiek'a nʌma? hajim hanaabá. Jãgbarmua hirua mʌ dʌ̈i hʌ̈u habarm k'abahab; hidëu hi sĩi k'ajap'a sĩubat hajim hanʌm. )jãg sĩi par hãr chooju k'ãai, parhẽp'ʌ përpʌ̈iwia hag p'atk'onau hʌ̈u dau hap'ʌʌm k'ʌʌn k'ĩirdam jãsenk'aju haai sĩerrtá. $AMes gaai hi dʌ̈i hãba t'ach k'ö narr k'ʌʌnau hamach daúa mag jʌ̃gdee parhẽpagk'amta sĩi hi pör hee choobapʌ̈im hoobaawai hãaur k'ʌʌnau wir haigpai hamach k'apeenag, —Keena, ¿k'ant'eeta jãg jʌ̃gdee parhẽpag simta sĩi jãg hãr choobarma? hajierram hanʌm, A{Mag nʌm hee Jesús Betania p'öbördam hee mawi woun Simón hanʌm deg t'ach k'ö sĩejim haajem. Hich mag Simón hibʌʌr wauwi “p'ĩe paraa k'itarr” ha t'ʌ̃ʌrjeejim haajem. Maig hi t'ach k'ö simta, hʌʌi hãb jʌ̃gdee didam durrk'udau alabastro hanʌm dën boteedidam wau k'itʌm dʌ̈i dubchëjim haajem. Mag hee jʌ̃gdee narrdo hanʌm dën t'ũpaaga sim hipir haibëejim haajem. Mag jʌ̃gdee k'ĩir nem parhẽpag sĩerrʌm. Mag sim dʌ̈i jua hee dubchëwi, chi boteedidam hö k'õorpnaa, hõor dak'ĩir Jesús pör hee choopʌ̈ijim hanaabá. )Hamach hödegpain mag hi t'õopʌ̈iju k'ĩirju naajieb mamʌ, jũrr tagam k'ʌʌnau, “Keena, mʌg nemk'oo hee maadëu hi t'õoba sĩuju. Magba hak'iin hõor pöm mʌg wëjöm maach dʌ̈ita meeuk'aju” haajeejim hanʌm. Hʌʌirau Jesús pör hee jʌ̃gdeeu chootarr ) MJesuu mag hich k'apeenag hich mawia deeu bëeju jaauwai nemk'oo pömaam burraag k'ãaidam numpai waaur sĩejim haajem. Mag p'iesta hĩchab Pascua ha t'ʌ̃ʌrjem; hajapcharan maar meeun judionaanau pan sĩi hich jãg levadura chuk'u wauwia seman hëntër k'oojem hag semanma. Mag p'iesta burrju k'ãai k'apan k'aba waaur nʌm hee, p'adnaan chi pörnaanau Moiseeu Hẽwandam hiek p'ã pʌatarr jawaag chi machnaan dʌ̈imua hãba biirdʌwi k'ĩirjug jʌr naajim hanaabá, nemdam bʌ̃ʌr habarm gaaimua Jesús himeraa pʌr hauwi t'õopʌ̈yaag. hI %Cha mua pãrag mag jaau chirʌm chan sĩi pãragpaijã k'abam; maan t'umaam k'ʌʌn hit'eeta mag jaau chirʌmgui hajim hanʌm. Maguata muan pʌaba, k'ĩir k'augbat'ʌ̃ ha chirʌmgui hajim hanʌm, mʌ bëewaim hit'ee. $Heeu sĩi dëgölp mʌ dʌnʌʌubaicheewai mʌ dʌ̈i wëtaag pãar hagt'a k'ĩir k'augba k'ãi nʌmjö nʌm k'ãijã hoochëduk'am. >u #Mamʌ pãrau ni hãbmuajã mag mʌ bëeju k'augba naawai sĩi wajap'ata k'ĩir k'aug nʌisit hajim hanʌm, mʌ bëewaim hit'ee. Pãrau k'augbam, k'an horata mʌ bëeju: k'eeuraa haadëm hee, hedachanaa, hãspa hurumua hãt'ãrr bĩebaadëm hee, wa hedp'erre k'ãijã, ni hãbmuajã k'augbamgui hajim hanʌm. N "Mag mʌ bëejuun, woun hãb deeum durr maagpaawai hich chognaanag chi mork'ʌ dënjö hich di t'ʌamk'ĩir jaaunaa, hamachpierr p'idagjã jaauk'awi, chi puertdi t'ʌajemʌgjã hajap'a hoopaar jaau pʌawi petarrjöta simgui hajim hanʌm. Maagwai pãar chi di gar nem t'ʌa nʌisierrjöta nʌmgui hajim hanʌm hich k'apeenag. 6e !’Mag pãachdëu mʌ bëeju horajã k'augba naawai muan pãragan, nem parhoobam nem wauba Hẽwandamagpaita jëeu nʌʌ jëeu nʌʌ habat ha chirʌmgui hajim hanʌm. }s ’Mamʌ mag mʌ bëeju hed chan ni hãbmuajã k'augbamgui hajim hanʌm. Hẽwandam chognaan hʌ̃gt'ar t'ʌnʌm k'ʌʌnaujã k'augba, ni mʌchdëujã k'augba, hãba hich mʌ Hayaupaita mag mʌ bëeju horajã k'ap'ʌ simgui hajim hanʌm. 4a Hedaujãjã mʌg jẽb dʌ̈i t'um chuk'u haadëju, mamʌ cha mua pãrag jaau chirʌm chan sëuk'aawai k'abam; jãan t'umaa hich hag hee höbëbërgmajugui hajim hanʌm. ?w Mua pãrag mag haai hi jëeujem di hõrau pogueupʌ̈iju ha chirʌmʌn, cha hõor t'ʌnʌm k'ʌʌn k'ëchju nawe, cha mʌchdëu jaau chirʌmjö t'umaa chadcha hajugui hajim haajem.  Hich hagjöta hajugui hajim hanʌm hĩchab, mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa bëeju gaai paawaijã. Cha mua nem jaau chirʌm t'um hich hag hee höbëbërgmam pãach daúa hoobaawai, k'ap'ʌ habat hajim hanʌm: ya mʌch chi Hemk'ooi Hiewaajã deeu bëeimʌʌ chirʌm. b= Mag jajawagmamua, ’Pãrag k'ap hamk'ĩir mua jaauk'imgui hajim hanʌm: Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mʌig Israel durr higo k'ër k'uk'uur haadëmʌn t'umaam k'ʌʌnau ya chadcha döchʌumie burrju dakpapak'am haajem. 2 ] Mag mʌch pierrum dʌ̈i mua mʌch chognaan durrpierr haaidʌpʌ̈ijugui hajim hanʌm, mʌchdëu mʌch hit'ee jʌr hautarr k'ʌʌn t'um hãbam haig biirdʌ haumk'ĩir. s _ Magbaawaita t'umaam k'ʌʌnau mʌch chi Hemk'ooi Hiewaa chadcha hedjã baug hee dau daau hurum hoojurau. Ya maig mʌg jẽb gaaim k'ʌʌn t'um chachbaadëm haawai mʌchta nem jua t'eeg t'umaam k'ʌʌn Pörk'a bëejugui hajim hanʌm. Z - Magbaadëm dʌ̈i p'ĩdagjã hedjã heemua k'ʌibaadeewai tagam nem Hẽwandamau nem waumatarr hedjã hee sĩsidʌmpata sĩi parhooba hamach sĩsid harr chaaur haaidʌ jörrjëe t'ʌnʌisijugui hajim hanʌm.   ’Mag hõor hajapp'a dau haug wau dichtarr k'ur hĩchab hãsdawam hedaujã k'ĩwia hedaram hedau hargjã k'ĩjugui hajim hanʌm. O  Magnaa hamag, Mua ya pãrag jaaubarmgui hajim hanʌm, magju nawe k'ap hamk'ĩir; maagwai pãrag mʌch bëeju nawe k'ĩir k'ap'ʌ habat ha chirʌmgui hajim hanʌm. Jãga Hemk'ooi Hiewaa deeu bëeju mS Mua mag chirʌmʌn hamach hiiupai hamta Hẽwandamau pʌ̈ijim hanʌm k'ʌʌn dʌ̈i Hẽwandam hi jaaumien hanʌm k'ʌʌnjã sĩi sëuk'a chik'am k'ũgur wënʌrraju haawaita mag chirʌmgui hajim hanʌm, k'ap hamk'ĩir. Mak'ʌʌnaun chadcha Hẽwandamauta hamach pʌ̈ijim hamk'ĩir, hag na hõrau nem hooba haajempa hõor dauderraa wau wënʌrraju. Mag nem wau wënʌrrʌmua hich Hẽwandamaucha jʌr hauwi hich hiek hʌ̈k'api hautarr k'ʌʌnpa k'ũgur hẽk'ajugui hajim hanʌm. y%~~|{Szyxwwvcutsr'pooLnwmlkAjihfedba`` _H^J\[ZYXdWUTSR!QUPOnN/MOL KJIHG*FFeEDBB,A8@?b>F=Hich mag jaar mʌchdëu k'ĩirjuawai magʌm t'um hajap'amjö k'ap'ʌ chitarr chan hĩs jũrr bʌ̃ʌrjã maadëu nem higbata sĩsidʌm. N}:Mag Moiseeu p'ã pʌatarr hiek mʌchdëuta mʌch k'apeen k'ãaijã hajapcha hʌʌrk'aajerr haawaita jũrr Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn hẽudeejã mua hẽk'aajeejim, ham k'aibag wawaag. Mag Moisés hiek mʌchdëu hajap'a hʌʌrk'a chitarr gaaimua, ni hãbmuajã mʌ higwia mʌ hëugar k'aigba nem hĩgk'aba haajeejim. @|y:¿K'an jãgwia magk'ajĩ? Hũrbat, pãrag jaauk'im: Mʌ dënnaanan hamach numwe judionaan chaar hajierram, warrgar maach jöoin Benjamín k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌn dën. Bʌ̃ʌrjã hamach jöoin hi pʌaba wënʌrrarr haawai, mʌjã hich mag bãaupʌ̈ijierram. Bʌ̃rʌʌwe hautarr hagt'a ocho diaspai chirʌm hee, warr jöoinau jaaujerrjö mʌ mehëudam p'ʌʌrbichpʌ̈ijierram. Maagwai mʌjã hagt'a mʌch t'ʌ̃r hok'ooba, judío charau. Mʌʌn hĩchab fariseo hajim, Hẽwandamau Moiseeg hich hiek p'ãpitarr hiek hajapcha hʌʌrk'aajem k'ʌʌn heem. U{#:Mamʌ hãaur k'ʌʌnau chan magba nʌmta sĩi haman chadau hõor hajap'am k'ʌʌnau ha jaau nʌrrjëe haajem. Hamagan sĩi dich mor dauchachnaa nem hajap'am wau nʌmuata Hẽwandamau maach hich haar haaujem haajem. Mamʌ chadcha magʌm gaaimuata maach hʌ̃gt'ar höbeerjeek'iin, magan mʌʌta ham k'ãaijã hëntërcha höbërju. Hz :Mamʌ par hamach hip'it'ur mag wënʌrrawiajã hoob ham hipierraa hamiet. Maach mor hʌ̃rpain hidëu sĩi dauchach paar sĩsid hawiajã, maach t'ãarta k'aigba sim chan parta hi chaainau haju. Mag k'ãai maachin chad hi chaain chaarpama, chadcha hich Hẽwandam Hak'arau jaau simjö t'ãraucha hirig jëeujeewai. Mag jëeu wënʌrrʌmuata maach honee naajem, Jesucristo maach kõit meebarm gaaimua Hẽwandamau maach hich chaaink'a wai sĩewai. 0yY:Mag mua jaaupʌ̈yaagpamʌn mʌgau: K'ĩir k'ap'ʌ habat, har hichk'umjö nem sëunem nem k'aigbamta jaau sĩerrjëem k'ʌʌn dʌ̈i. Jãk'ʌʌnan sĩi hamach mor hãrmienau. Hamag chan har dich wir haigpai ham dënjö dich k'ak'ua dauchachba nʌm k'ʌʌn chan Hẽwandam chaain k'abam haajem. x /:Jesucristo gaaimua k'odamnaan, pãar maach Pör Jesucristo dʌ̈i naawai deeu pʌaba honee habat ha chirʌm. Nem wau nʌm gaaimuapai chan pöd dich peerdʌ haubam Cha mua p'ã deepäaigpam hiek'an nawe mʌchdëu pãrag p'ã deepʌ̈itarr hiekpaiu. Mamʌ mʌchigpain hʌ̈u k'ërʌm, mag hich hãbam hiekpai hawiajã. Hichiita pãar hat'ee nem hajaug sim, chik'amnag hʌdʌʌr pãach k'ũgurpimaaugau. fwE:Chadcha hichdëupaita peer hich k'ĩrau hich t'õopijim, Cristoou nem waupi jaau sim hipierraa ham k'õchgau. Maimua hĩchab pãrau pãachdëucha mʌ juag hoom k'õsi durrumta warp nʌm gaaimua pöd hooba haawai, jũrr hichdëuta garpapa ham k'õchgau peer meebarm mʌ gaaimua. Maguata muan pãrag honee pãach hee hi baarpi hat'at ha chirʌm.vve:Mua hi pʌ̈ibaawai, chadcha maach Pör Jesucristo gaaimua maach dʌ̈i k'od hãbamjö naawai, honee pãach hee hi baarpi hat'at. Maimua jãgjöm k'ʌʌn wounaan pãach hee baarwai hĩchab wajap'a hi dʌ̈i nʌmjö habat mag dʌ̈ijã. /uW:Mag hi mor mas sĩerr gaaimua pãrau hi k'ĩirju nʌm mʌchdëujã k'ap'ʌ chiraawai, jöpk'aa pãar haar hi pʌ̈im k'õchag chirʌm, hí deeu monak'a barbaimam hoobaawai deeu pãachjã t'umaa honee hamk'ĩir. Ya mag hí hʌ̈u barbaimaawai mʌchjã tag hök'ĩirjug chuk'u chirsiju hĩchab. t:Chi mor mas haan hiin chadcha mor machpawia peer meejim. Mamʌ Hẽwandamau hʌ̈u hi heeg hoowia monaaupʌ̈ijim. Maata Hẽwandamau mag hi heeg hooba hʌdʌraa meepimuan, mʌʌn hök'ĩirjug pöoma chirsik'am. Mamʌ hʌ̈u hi monaau hat'am gaaimua Jöoirau mʌchpata heeg hoojim, mag hi bʌ̈ hʌhʌak'arr hoowia gaai machag chirarr warag hatcha hök'ĩirjug pöm hapimaaugau. \s1:Hi hiek ya hirua pãar t'umaa hoom k'õchag chirʌm haajem. Hichdëu maumua hũurwai, mag hi mor machpatarr pãachdëu hũrtarr gaaimua pãrau hi k'ĩirju nʌm hanaawai, hichdëujã hĩchab pãar k'ĩirju sim. r1:Mamʌ hichiita mʌʌgwaiwe mua deeu pãar haar maach k'od Epafrodito pʌ̈iju. Pãrau mʌ juag hoomk'ĩirta hi pʌ̈itarr haawai chadcha hirua hʌ̈u mʌ hipierr maach Pör Cristo hiekjã jaau wai k'itanaa woun hat'eemjö hag kõitjã warag k'aigpër hiek'a k'itaajem. /qW:Mamʌ maach Pör Cristoou mʌigmua mʌch hʌ̈u höbeerpʌ̈iwia mʌchdëujã jöp'ëe pãar hoon maju k'ap'ʌ chiraawai mʌch chan mua hajappai k'ĩirjuba chirʌm. p+:Magua, ya hamau mʌch sĩi höbeerpʌ̈iju wa t'õopʌ̈iju ha hajapcha k'ap'ʌ haadeewai hiita mua pʌ̈iju ha chirʌm, pãar hoon mamk'ĩir. noU:Mamʌ pãrau k'ap'ʌ nʌm, hí warm k'ʌʌnjö k'aba k'itʌm. Maar hãba p'idk'a wënʌrraajeewaijã, hiruata chadcha hich haaijö bʌ̃ʌrjã mʌ bʌ̈ hogdʌba hich mag hãba maar maach peerdʌajem hiek jaau wënʌrraajeejim. ,nQ:Tagam k'ʌʌnan sĩi hamach wir haigpaita k'ĩirjuajerram. Mamʌ mag sĩsidʌm Jesucristo hat'ee nem wauju k'ĩirjug chan bʌ̃ʌrjã k'ĩirjubamjöta haajerram. pmY:Mʌchdëu pãar k'ĩirju chirʌm dʌ̈i tag hi dënjö pãar k'ĩirju nʌm k'ʌʌn chuk'u haawai, Timoteota mua pãar haar pʌ̈iju. Jãgdamauta chadcha pãar hʌ̈u wënʌrramk'ĩirjã hich k'od hãbam k'ʌʌn hat'eemjö haajem. El:Maach Pör Jesuu k'õs hamʌn, mʌigmua jöpcha mua pãar haar Timoteo pʌ̈iju, pãar hoon mamk'ĩir, mag pãar hoot'urwia pãar jãga nʌ ha jaaubaicheewai mʌchjã honee chiraag. ?kw:Maagwai mʌ mag t'õk'iinjã mʌʌn mʌchin honee chirʌm. Hoob hök'ĩirjuu hamiet. Mag k'ãyau heeu dëgölp mʌ magwiajã pãachta warag honeeta habat. Timoteo Epafrodito dʌ̈i j:Mua pãrag Hẽwandam hiek jaautarr gaaimua, hʌ̈u pãrau hãba hirua nem k'õsimta wau wënʌrrʌm. Maagwai hich hag hiek gaaimuapai hamau mʌ t'õoju hak'iinjã, bʌ̃ʌrjã machagjã higba hʌdʌraa mua mʌch t'õopiju. Magbarmua muajã pãrau nem wau nʌmjö, hichdëu k'õsim nemta mʌchdëujã wau chirʌm k'ap'ʌ chiraawai, mag mʌ t'õok'iinjã mʌrʌgan hʌ̈u k'ërʌm. Oi:jãga Hẽwandamau maach t'ãar chi hiiurig paapäaijẽ ha jaau wënʌrrʌm gaaimua. Maagwai Cristo bëem hedjã mʌchpa pãar gaaimua honee chiraju, mʌch par p'idk'aba habarm k'ap'ʌ chiraawai. .hU:daumaa hãbmuajã pãachig hiek'apiju chuk'u, mʌg hõor k'aibag t'ʌnʌm hee k'aibagjã chuk'u Hẽwandam chaaink'a wënʌrramk'ĩir. Pãar magta wënʌrrʌmʌn, magan mʌg durr hich pekau pömgau hedau k'ĩejö sim heejã pãar hedjã hee p'ĩdag p'up'up t'ʌnʌmjöta wënʌrraju ham hee, ygk:Mag pãachig nem waupi sim waauwaijã, warag honee pãach wir haig chipar chiparjã haba, k'ĩuta waubat, f : Magaag hat'ee hich Hẽwandamauta hich k'õchagpierr pãrag mag nem waupim k'õsi hapi sĩewai hichdëuta pãar juagjã hoojem. }es: Cristo gaaimua k'odamnaan, mua pãar daupii chitʌm. Mua k'ĩircha pãachig Hẽwandam hiek jaau chitaawai pãachdëu mʌ hipierraa narrjö, magan mʌ mau warp chirʌmjã higba warag hich jãg hʌ̈k'anaat. Maach Hẽwandam na nem k'aigba wauju hök'ö sĩi maach peerdʌajem hiekta warag pãach hee hʌ̃rpai hapiju hẽk'abat, mag wënʌrrʌmua hubʌ paauk'amaag. "b=: Mamʌ magtarr jũrr Hẽwandamau hirig hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãai hʌ̃rpai hapiwia hichta tagam k'ʌʌn k'ãaijã hajapcharam gaai t'ʌ̃rjim. zam:Mag wounag pawia, wounaan hee sĩeichëwia, sĩi chik'amnaanagta hʌdʌraa hich dʌ̈i hamachdëu hampierr hapijim.Mag Hẽwandam hipierraa ham k'õchgau sĩi hõor t'õomie harrjö hʌdʌraa pakuls gaai hich meerp'ë t'õopijim. `:Mag k'ãyau mag Hẽwandamk'a sĩerrta, hich hajaugjã higba mʌg jẽb gaai bëewia, parhoobam chaaidamjö t'aabachëwia, jũrr wounk'a sĩeichëjim.Mag, sĩi hich Hayag hich hʌdʌraa p'ẽet'ʌgpinaa hõor hee Hẽwandam chogk'aan bëejim. j_M:Hí hĩchab Hẽwandam haawai hich Haai dʌ̈i hãba sĩejim, hiwiir hãbjã hʌ̃rʌʌ k'aba.Mag sĩejieb mamʌ, hich mag hich Haai dʌ̈i hãba sĩerram k'õchgau hirua hich k'ãidu hogdʌ pʌamap'ajã k'abajim. q^[:Muan pãragjã, “K'ĩirjug hajap'ata paraa habat” ha chirʌm, Cristoou k'ĩirjuajerrjö. !];:Nemdam waauwaijã hoob pãrau pãach hat'eepaita nem t'umaa k'ĩirjumiet. Magju k'ãai hĩchab dich k'apeen dʌ̈ijã hö hajap'a hajuuta k'ĩirjubat. z\m:Pãachdëupaijã pãach t'önaa bigaaum k'ʌʌnagjã sĩi pãach hëugar hajap'a hig hiyʌ̈ʌ hamk'ĩirpai chan hoob warag nem waumiet. Mag k'ãyau warag chik'amnaan higwiata, “Jãk'ʌʌnan chad maar k'ãaijã hʌ̃rpai naabma” habat. R[:Mamʌ pãrau mʌ honeecha hapim k'õsi nʌm k'ai, t'umaa hö hãbata habat, jũrr chik'am hichaaurjã haba, hagdaujö chik'am k'a k'õsi, nem wawaagjã chipar chipar k'aba, hãbam k'ĩirjugpai paraa. UZ %:Chadcha pãar gaaimua mʌ honee chirʌm, Cristoouta pãar k'ĩir honee hapi sĩewai. Hʌ̈u hiruata pãar k'õsinaa pãar k'ĩir jãsenk'aajem. Pãach t'umaam k'ʌʌnau hãbam Hẽwandam Hak'aarpai wai wënʌrrʌm gaaimua k'od hãbamjö naawai hʌ̈u pãar chik'am daupiinaa dau haug k'aug paraajã haajem. Magua mʌ honee chirʌm. Y ':Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mʌg maach peerdʌajem hiek jaau wënʌrrʌm gaaimua hõrau maach higar k'aba nʌm. Pãrau pãach daúa hoojeejim, jãga haajeejĩ mʌ jam pãar dʌ̈i chiraawai; hĩsjã pãrau hũr nʌm, jam pãar dʌ̈i nʌmjöta mau mʌ dʌ̈ijã t'ʌnʌm.cX A:hoob högk'amiet. Maadëun Cristo hiek gaai hʌ̈k'a nʌisiewaita hirig hʌ̈u hajim haajem; mamʌ hagjö hi hiek jaau wënʌrrʌm gaaimua chik'amnau maach k'aibag waauwaijã hĩchab hirig hʌ̈u hajim haju haai nʌm. W #:Har maach higar k'aba nʌm k'ʌʌnau pãach dʌ̈i hamachdëu hampierr hawiajã hoob högk'amiet. Pãrau magmʌn magan magʌm hoowiata jũrr hewag k'ĩirjuwia hamau hãsie, “Mʌk'ʌʌnaun chadcha nem jaau nʌm paarta maadëu ham dʌ̈i jãg nʌm, jãgan Hẽwandamau jãk'ʌʌnta peerdʌ hauwia maachta hisegju” ha k'ĩirjuju. Mamʌ mag hawiajã, hich Hẽwandamauta hʌdʌraa magpi sĩewai bV ?:Mʌʌn mau pãar warp chirab mamʌ, muan pãragan sĩita Cristoou maachig wënʌrrapi jaau simjöta t'um hi hipierraa wënʌrrapim k'õsi chirʌm. Maagwai pöd mʌch pãar haar barba hawiajã, warppaimua k'ãijã hagt'a pãach t'umwe Cristo dʌ̈i hubʌnaa maach peerdʌajem hiek jawaagjã hö hãba nʌm hanʌmta mua hũrm k'õsi chirʌm. U }:Mag Cristoou mʌ pãach haar monak'a baarpibarm hoobaawai pãrau honee nʌm hiek'au, “Cristo, hʌ̈uta pua jãg deeu hi waibëewia maar hee pʌ hiekdam jaau k'ëraichëm” haju. Maadëu jãga haju haai nʌ Cristo higar k'aba nʌm k'ʌʌn dʌ̈i }T u:Mag pãrau mʌch hig nʌm k'ap'ʌ chiraawai mʌʌgwaiwe chan Hẽwandamau hʌdʌʌr hamag mʌch t'õopibajujã k'ap'ʌ chirʌm. Mʌʌn pãar hee maach Hẽwandam hiek jaau chitaju, warag pãar hubʌ paauk'amam dʌ̈i honeecha wënʌrramk'ĩir. uS e:Mamʌ mua k'ap'ʌ chirʌm hĩchab, pãar gaaimua hidëu mʌ hich jãg mʌg jẽb gaai chitaju haai chirʌm. eR E:K'ar jãguata warag t'oop'em numijã ham k'õsi haadeejem: t'oop'em hãb Cristo haar chiranaa, t'oop'em hãbmua warag hi hiek jaau chitaag. Mua k'ĩirjuawai Cristoou hich haarta mʌ hauk'iin chadcha mʌ hajapcha hak'am. ^Q 7:Mamʌ hʌ̈u chig haba höbërnaa mʌg jẽb gaai maach Pör Cristoou warag hich hiek hʌ̈k'apimk'ĩir hi hat'ee hõor jʌrju haai chirʌm hamʌn, mag chan mua jaauju k'augba chirʌm k'an hata jaauju k'ai hirig. =P u:Hʌ̈u monak'a höbërk'iinjã, hãba Cristo hiek jaau nʌm gaaipaita pʌʌrba chitaju; mʌ t'õobpʌ̈ik'iin chará hajapcha sim, warre hich Cristo dʌ̈ichata chiraimaju haawai. VO ':Mamʌ dëgölp mʌ pöd höbërba hich mʌg cárcel degpai t'õowiajã mʌ gaai mas k'aba sim. Sĩi mua hʌ̃rcha k'õsi chirʌmʌn mʌgau: Cristo dʌ̈ita hag na mʌch chiraajemjö hubʌ chitam k'õsi chirʌm, t'et'emnaan na hi kõit hiek'aawaijã hinag chuk'u hiek'aag, mʌch mag chirʌm hoowia hõrau warag Cristota t'ö hiyʌ̈ʌ hamk'ĩir. Hamau chadcha Cristota mag t'ö hiek'amʌn, hamau mʌ t'õopʌ̈iwiajã, monak'a höbër nʌm dʌ̈i hãba chirʌm. N  :pãrau jãg mʌ kõit jëeu durrum dʌ̈i Hẽwandam Hak'aar maach Pör Jesús k'aigpër hautarrauta mʌchjã hĩchab heeg hoo sim k'ap'ʌ chiraawai. Mag pãrau jëeu nʌm dʌ̈i Hẽwandam Hak'arau mʌ heeg hoo sĩewai mʌigmuajã mʌ hʌ̈u höbërju. ^M 7:Mamʌ mʌ gaai mas k'aba sim jãga hamau jaau nʌ. Mʌrʌgan t'um hich hagjöpai sim; jaaumap'a jaauwiajã hichiita hamau Cristo hiekta jaau nʌm. Mag gaaimua mʌchpa honee chirʌm. Mamʌ warag mʌ honeecha haju, -L U:Har mag Cristo k'õsinaa mʌjã dau haug k'aug paraa nʌm gaaimua jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnau k'ap'ʌ nʌm, Hẽwandamauta mʌ mʌig wai sim maach peerdʌajem hiek jaaumk'ĩir. Mamʌ hãaur k'ʌʌnau chan chadcha jaaum k'õsi k'abamta juau hogt'ompaita Cristo hiek jaau nʌm, sĩi hõrag hamachta chi hajapcharam k'ʌʌnau hamk'ĩirpai, magʌm gaaimua mʌg mʌ cárcel deg chirʌm hawia warag k'a honeg chuk'u hamk'ĩir. K  :4J c:Mag Cristo hiek jaau wënʌrrʌm hee, hãaur k'ʌʌnaun mʌ mʌg chirʌm hoowia, mʌ k'ãyau hamachdëuta hajapcha jaau nʌm hawia jãg wënʌrrʌm, chik'am dʌ̈i k'ujʌrpaim hiek'au. Magarrau hãaur k'ʌʌnaun chad magjã k'ĩirjuba, hamachdëu Cristo k'õsi nʌm gaaimuata jãg jaau durrum. BI :Mamʌ hermanonaanau hoo nʌm, mʌ cárcel deg chirʌmjã Hẽwandamau mʌ chig hapiba wai sim. Mag gaaimuata hʌ̃rcha hi hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnaujã warag k'up'ĩiuwia högk'aba, dʌ̈i hi hiek jaau nʌm. Hamau k'ap'ʌ nʌm, maach Pör Cristo hamach dʌ̈i sĩewai hirua hʌdʌʌr ham hamach happai deebaju. (H K: Mag gaaimua mʌig soldaaun pöm t'ʌnʌm dʌ̈imua bit'urgam k'ʌʌnaupa t'um k'ak'apdö t'ʌnʌm, Cristo hiek jaau chitʌm gaaimuata mʌ mʌg preso wai nʌm. G +: K'odamnaan, mua pãrag k'ap hamk'ĩir jaauk'im: Mʌg hamau mʌ cárcel deg pʌ̈ibapäaiwai hõraun tag mua Hẽwandam hiek jaauba hich jãg chirsijupii hajierram. Mamʌ mag k'abajim. Hante magtarr haigmuata maach peerdʌajem hiek'an warag haaidʌa k'ap'ii haadëm. 3F a: Mag hamʌn magan hĩchab hich Jesucristoouta pãrag nem hajap'am pöm waau k'augpiju. Hõrau pãar mag hoobaawai hamaujã hĩchab Hẽwandamag jëeumamua, “Hʌ̈uta pua ham jãg p'ë wai chirʌm; pʌjöm chan chuk'um” ha hiek'aju. Pabloou cárcel deg simua hich honee chiraajerr jaaupʌ̈itarr E 1: nem haai k'abamjã hisegnaa nem hajap'ampaita waumk'ĩir. Mag hamʌn magan Cristo bëem hedjã pöd hãbmuajã “Pãar k'aigba naajim” habaju. pD [: Maguata mua warag pãar kõit Hẽwandamag jëeujem, pãach wir haigjã warag hʌ̃rcha hagdaujö chik'am k'a k'õsi hamk'ĩir; maagwai k'ĩirjug paraanaa Hẽwandam dau najã jãga wënʌrraju haai nʌ ha k'augp'ömam dʌ̈i C :Jesucristoou pãar k'õsi simjö muajã pãar k'a k'õsi chitʌm. Mua mag chirʌm haig Hẽwandamau k'ap'ʌ sim mʌ sëuk'aba chirʌm. B {:Mʌrʌgan pãarta mʌ t'ãrau. Maagwai pãar gaaimuata Hẽwandamagjã hich mag honee hʌ̈u hajim haju haai chirʌm. Pãarta mʌig mʌ dʌ̈i cárcel deg hãba nʌmjö nʌm. Mua t'et'emnaan na maach peerdʌajem hiek kõit hiek'aawaijã pãrauta mʌ hipierr dʌ̈i hag kõit hiek'a nʌmjö nʌm, jammua pãachdëu Hẽwandamag jëeu durrum gaaimua. Pãran warp nʌm, mamʌ Hẽwandamau mʌrʌg p'idag deetarr pãrau sĩi mʌchig happai deeba, hʌ̈u pãrau dʌ̈i mʌ juag hoo nʌm, hirig jëeu nʌmua. 7A i:Mua k'ap'ʌ chirʌm, hichdëu jãg pãar t'ãar chi hiiurig paapʌ̈itarrjö hichdëuta warag pãar k'ĩirjugjã bãaupiju, Jesucristo bëe nʌm hora hich p'idag waumk'ĩir. b@ ?:maach peerdʌajem hiek jawaag maach t'um hãbam p'idag gaaipai naawai. Mag warrcha pãachdëu hi hiek hʌ̈k'atarr haigmua pãraujã mag p'idk'a p'öbaaderr, hĩs hewag pawiajã hich mag maadëu hogdʌba wënʌrrʌm. U? %:Mag Hẽwandamag jëeuwai pãar gaaimuata warag mʌ t'ãar honee haadeejem, j> O:Mʌchdëu pãar k'ĩirju hahauk'ampierr Hẽwandamag hʌ̈u hajim ha chiraajem pãar kõit. c= A:Mag gaaimua maach Haai Hẽwandamag jëeunaa maach Pör Jesucristoogjã jëeu nʌm, pãar hʌ̈uu wai nʌm dʌ̈i hĩchab k'õinaa wai wënʌrramk'ĩir. Pabloou chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn kõit Hẽwandamag jëeujerr >< y:Hermanonaan, pastornaan, pastornaan juag hoojem k'ʌʌn, maimua t'um Filipopien Jesucristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua maach t'um hãbam bi heemjö k'odk'a nʌm k'ʌʌn: Mʌʌn Pabloou. Muata pãar t'umaam k'ʌʌn hat'ee mʌg hẽsap p'ã chirʌm. Timoteota mʌ daumaai sim, mʌ dʌ̈ita hãba Jesucristo chogk'anaa hi hat'ee p'idk'a sĩewai. Maagwai maach numiim k'ʌʌnauta pãach t'umaam k'ʌʌnag saludaanaa hʌ̈u naapim k'õsi nʌm. `; ;Magdam jawaag hajim pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Mʌʌn maach Pör Jesucristoogta jëeu chiraajem pãar kõit, pãar dʌ̈i hogdʌba hich mag pãar t'ʌa wai sĩemk'ĩir. Hayoo kakë, PabloH:  Mag tag hĩchab pʌrʌg salud deepʌ̈i nʌm: Marcoou, Aristarcoou, Demas haajemua, maimua Lucaaujã hagjö. Mʌk'ʌʌnauta dʌ̈i mʌ hipierr hogdʌba maach peerdʌajem hiek jaau durraajem. 9 -Mʌ k'apeer Epafras hĩchab Jesucristo hiek jaau k'itʌm gaaimua mʌig mʌ dʌ̈i cárcel deg k'ëraajemuajã pʌrʌg salud deepʌ̈i sim. +8 QMʌ hat'ee hĩchab didam jʌrwi hajap'a k'ĩir k'aug k'ërbá, mʌch maawai hag hee chiraimaag. Mua pʌrʌg mag chirʌmʌn, jãg hʌ̈u pãachdëu mʌ kõit jëeu durrum gaaimua Hẽwandamau mʌchig pãar hoon mapiju k'ap'ʌ chiraawaita mag chirʌm. Hãbmiecha salud deepʌ̈i narr k'ʌʌn \7 3Mua k'ap'ʌ chirʌm, pua cha mʌchdëu jaau chirʌmjö haju. Magua mua mʌg hẽsap pʌrʌg p'ã deepʌ̈i chirʌm. K'ap'ʌ chirʌm hĩchab, cha mʌchdëu jaau chirʌm k'ãaijã hatcha pua hi haairaa haju. ;6 qMagau k'odam Filemón. Puajã maach Pör Jesucristo hiek hʌ̈k'aajeewai, Onésimo chig haba sĩi warag hi daupii wai chirsimk'ĩir, muata pʌrʌg chaigpa chirʌm hi kõit. Mag pʌjã hĩchab Cristo dën haawai cha mua jaau chirʌmjö habá hi dʌ̈i, magbarmua warag mʌchpata mʌ k'ĩirdam honee hapieg. ^5 7Hoob k'ĩirjum. Muata pʌrʌg mʌch juadamaucha, “Mua chadcha p'agpʌ̈iju” ha p'ã deepʌ̈i chirʌm mʌg hẽsap gaai. Mamʌ pua k'ĩir heyaa haju haai sim, dëbpaar chaar k'abam mamʌ mua Cristo hiek jaau chitʌm gaaimua pʌchdëujã Cristo hiek hũrtarr haawai puan mʌrʌgjã dëbpaar paar simjöta sim. Mamʌ mua magʌmjã higbam. 4 }Hirua pʌ dʌ̈i k'aigba hawia dëbpaar k'ãijã pʌrʌg paraa sim k'ai, mʌrʌgta jëeubá, mua hi kõit p'agpʌ̈iju. H3  Magua mua pʌrʌg mag chirʌm: Pʌchdëu k'ĩirjuawai chadcha mʌjã pʌch k'apeer k'ai, magan Onésimo pʌch haar barm hedjã mʌchchata pʌch haar barbaimamjö honee hi baarpi hat'á. B2 Mag pʌch haig wai chirsim chan ya tag sĩi pʌ chogpai k'aba, ya hĩsin warram k'ãaijã hajapchata sĩsim. Hajapcharan hiin ya maach k'od chaardamau, hiruajã hĩchab dʌ̈i maach Hẽwandam hiek hʌ̈k'a k'ërsiewai. Mʌch himeerba muan hi jãsene chirʌm. Mamʌ puata mʌ k'ãyaujã hʌ̃rcha hi jãsene haju haai sim. Sĩi pʌch chog haawaipaijã k'aba, hiruajã maach Pör Jesucristo hiek hʌ̈k'a sĩsiewaita hi daupii haju haai sim. :1 oJãg Onésimo pʌ haigmua dʌrtarran, jãan Jöoirau hich hiiu k'ãijã jãgpijim, deeu nassi pawia hũmaai pʌch haar petaawai deeu pʌch dʌ̈i hich mag hi wai chirsimk'ĩir. #0 AMamʌ mau mʌch happai hagt'a pʌ hiekjã hũr hauba chan mua mag jũrr hiita hajués mʌch chogjö wai chiramap'a chirʌm, heeu dëgölp pua mag k'õchk'abaju k'ãijã mua magbaadëju. Magju k'ãai pʌchdëuchata hirig pʌch k'ĩrau jaaumʌn chadau, mua hi mʌch haig wai chiraju. D/  Mua chadcha mʌch haigmua hogdʌba hi wai chiram k'õsi chirʌm, mʌg maach peerdʌajem hiek jaau chitʌm gaaimua preso chiraawai mʌchdëu nemdam hiigwaijã hichdëuta hau deebarp'ʌ hamk'ĩir. Mua k'ap'ʌ chirʌm hĩchab, pua mʌ hoon bëem k'õsi sim. Mamʌ warp'agk'am gaaimua pöd bëeba haawai mua jũrr hichta mʌch dʌ̈i sĩepim k'õsi chirajim, mag hirua pʌ kõit mʌ hat'ee nem wau simta jũrr pʌchdëuchata wau simjö hamk'ĩir. L.  Mag deeu pʌ chogk'a sĩeimamk'ĩir, hũmaai mua pʌ haar hi pʌ̈i chirʌm. Mamʌ mag mua pʌch haar hi pʌ̈ibapäaiwai, mʌchchata pʌch haar barbaimamjö hajap'a hi wai chirsí pʌch dʌ̈i. - # Warran chadcha Onésimo pʌ chog sĩi pʌ hat'ee p'idk'aajem hajim. Mamʌ mag sĩerrta pʌ haigmua dʌr mawi, dʌ̈rrʌ̈ʌ pʌ hat'ee tag p'idk'aba, sĩi tag hich higpibajujö sĩsijim. Magjieb mamʌ ya hiruajã maach dënjö Cristo hiek hʌ̈k'abaarwai, mʌ mʌg chirʌm haigjã hʌ̈u dʌ̈rrcha hirua mʌ hoo wai k'ërʌʌ hawia, pʌ hat'eejã deeu hirua p'idk'aju mua k'ap'ʌ chirʌm. K,  Mag chirʌmuata pʌrʌg chaigpa chirʌm Onésimo kõit. Hiita chadcha mua mʌch chaaijö wai chirʌm, mʌch mʌg preso chirʌmuata hʌ̈u hirig maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'api hautarr haawai. + ; Mamʌ muata hajués pʌrʌg hi daupii hapi chirʌm ham hugua, maach numijã hagdaujö chik'am k'a k'õsi nʌmjö hi k'a k'õsi hamk'ĩir, sĩi hik'õrjã k'aba pʌrʌg magam hig chirʌm. Mʌ ya jöoiraa chirʌm. Mag chirʌm hãba, Cristo hiek jaau chitʌm gaaimua preso chirʌm. x* kMag pua t'umaam k'ʌʌn k'a k'õsi haajeewai, pʌch chog harr Onésimojã hagjö warm k'ʌʌnjö pua daupii haju haai sim. Cristoou hich hi jaaumk'ĩir mʌ jʌr hautarr haawai mua pʌrʌg warre hi daupii habá ha jaauju haai chirʌm. [) 1Pua mag maach Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn t'um k'a k'õsi haajem ha jaau nʌm gaaimua, mau chirʌm hãba, pua hĩchab mʌ t'ãar honee hapi sim. Hʌ̈u nʌm hermano. Puata hʌ̈u maach hermanonaan dʌ̈i hö hajap'a ham k'ĩir jãsenk'a chirʌm gaaimua hamjã k'ĩir honee durrum. Onésimo kõit Pabloou Filemonag chaigpatarr z( oHĩchab mua pʌ kõit Hẽwandamag jëeu chiraajem, cha maachdëu hʌ̈k'a nʌm hiek deeum k'ʌʌnag jaaumam dʌ̈i pʌchdëupaijã jãga Jesucristo gaaimuata maachin Hẽwandam dʌ̈i hʌ̈u wënʌrraajẽ ha t'umaa hajap'a k'ap hamk'ĩir. ?' yMua chadcha hirig hʌ̈u hajim haajem, mʌchdëu hũurwai pua t'um Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnjã daupiinaa maach Pör Jesucristo dʌ̈ijã hubʌ chitʌm ha hũurjeewai. & Filemón, Hẽwandamag jëeu chirʌm haig mʌchdëu pʌ k'ĩirju hat'aawai warag pʌ higwia hirig hʌ̈u hajim ha chiraajem. e% EMaach Haai Hẽwandamag jëeunaa hĩchab maach Pör Jesucristoogjã jëeu chirʌm pãar kõit, pãar hogdʌba t'ʌa wai wënʌrrʌm dʌ̈i hĩchab pãar k'õinaa wai wënʌrramk'ĩir. Filemón gaaimua Pablo honee hatarr 5$ eMʌg hẽsap gaai mam hĩchab salud: maach hʌ̃p'ʌi Apia hat'ee; Arquipo, maach hipierr dʌ̈i hogdʌba maach Hẽwandam hiek jaau k'itaajem hat'ee; maimua hĩchab chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn t'um pʌ di haig hãba biirdʌwia Hẽwandamag jëeujem k'ʌʌn hat'eejã hagjö salud deepʌ̈i chirʌm. H# Filemón, ¿jãgpai chirʌ́? Mʌʌn Pabloou. Maach Pör Jesucristo hiek jaau chirʌm gaaimua preso chirʌm. Mag preso chirʌmuata pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Pʌjã maar dʌ̈i maach Pör Jesucristo hiek jaau nʌm gaai hogdʌba k'itaawai, maach hermano Timoteo dʌ̈imua muata pʌrʌg saludaa chirʌm. s"_Magbaawai hi k'apeenau wëtwi chadcha hamachig jaautarrjö durrpierram magwe maach peerdʌajem hiek hõrag jaau wënʌrrajim haajem. Mag hamau jaau wënʌrrʌmpierr hĩchab hich Jesuu ham juag hoojeejim hanaabá, hag na hõrau hooba haajem nempa hamag waupi sim gaaimua. Magʌm gaaimuata hõrau chadcha k'ap'ʌ haajeejim haajem, hamau hi hiekta jaau nʌm.]*!MJesuu hich bʌ̈ hogdʌba haajerr k'ʌʌnag mag jaau haaipabaadeewai hich Hẽwandamaucha maach Pör Jesús hich haar haujim hanaabá, hʌ̃gt'ar. Mag Jesús hʌ̃gt'ar pabaimaawai warre hich Hẽwandam bigaau hi juachaar garta jupimajim haajem, hag nawe hichdëu hamag jaaujerrjö. b =Nemk'õr benen paraam gaai juau pʌrbaawai k'aak'iinjã bʌ̃ʌrjã chig habaju. Hõor t'õojem pak'ër k'ãijã hõrau döpipʌ̈iwiajã bʌ̃ʌrjã chig habaju; mag nʌm dʌ̈i hĩchab hõor mor masim k'ʌʌn kõit Hẽwandamag jëeunaa ham gaai juadamau pʌrbarmuapai monaaupʌ̈imaju ha jaaujim haajem. Mua pãrag mag nem waupi chirʌmʌn, mag pãachdëu wau nʌm gaaimua hõraujã mʌ hiekta pãrau jaau nʌm k'ap hamk'ĩraugui hajim haajem. Jesús hʌ̃gt'ar matarr -Chi mʌ hiek t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnau mʌchdëu haajerrjö, mua mʌch juapá deebarmua hõor mor heem mepeerjã höbeerpi jaaubaawai chadcha dau daau höbeerpʌ̈imajugui hajim hanʌm. Magnaa hĩchab deeum meu hich meu k'abamta hag nawe hiek'aajerrjö hiek'aju. QChi mʌ hiek hʌ̈k'awi hich pör choopi sim k'ʌ hʌ̈u peerdʌju. Mamʌ chi mʌ hiek jaau nʌm hũr simjã hʌ̈k'aba sim chan Hẽwandamau hi peerdʌ hauba warag hi hisegpʌ̈ijugui hajim hanʌm. 7gMaimua hich Jesuu magjim hanʌm hamag: —Jãimua hërëu p'öbaadëwi Hẽwandamau hõor peerdʌ haaujem hiekta durrpierram magwe t'umaam k'ʌʌnag jaaupetat hajim hanʌm. q[Maimua hãbmiecharam gaai paawai Jesuu hich k'apeen once hãbam haig t'ach k'ö narr haig bëewia hich hoopijim haajem. Maimua hiyʌ̈ʌmamua hamag meeurrau sĩujim hanaabá. Mag meeurrau sĩutarran, maan hich hiiu p'iidʌwi nʌrrʌm hootarr k'ʌʌnau jaau nʌmjã hamach jʌ̃g t'eegau bʌ̃ʌrjã hʌ̈k'aba harr gaaimuata mag meeurrau sĩujim haajem. / Mag hamachig hich hoopibaawai mak'ʌʌnaujã hagjö deeu hewag wëtwi hich hagjö chi hi dʌ̈icha hogdʌba wënʌrraajerr k'ʌʌnag jaauwimajierram haajem. Pari mak'ʌʌn hiekjã bʌ̃ʌrjã hʌ̈k'abajim hanaabá. Jesuu hich k'apeen once narr haig bëewia hich hoopitarr 5 Magtarr k'ur deeu hũwaai deeum k'ĩir t'egnaa hich k'apeen numí p'öbör heemua k'ʌd ma sim hee wëtmarr k'ʌʌnagjã hich hoopijim haajem. Q Mamʌ mag hamachig hich daúacha Jesús hiiu p'iidʌwi nem moná nʌrrʌm hoojim ha jajaauk'amjã hi hiek hʌ̈k'abajierram haajem. Jesús hõor numí k'ʌd hee wëtmarr k'ʌʌn haig höbërchëtarr   Hichdëu mag hoobaawai chi Jesús dʌ̈i wënʌrraajerr k'ʌʌn gaai machgau bĩe durrum haar mawia hamag jaauwimajim hanaabá. y Maimua mag domighed hãspaau Jesús hiiu p'iidʌwia María Magdalenaagta nacha hich hoopijim haajem, hi haig höbërchëwia. Hich mag hʌʌi mor heem hajim haajem, hag nawe hich Jesuu mepeen k'aigbam k'ʌʌn siete dau daau jʌrk'ʌʌipʌ̈itarr. EHamachig magbaawai jãp'ierr nʌm hiek'au bʌ̈ duui durrumta heerpamjö dawag höbërdʌtk'awi k'ap'ig p'öbaadëjim haajem. Maimua chi Jesús k'apeen haar bardʌtk'aimaawaijã, hagt'a jãp'ierr narr haawai, bʌ̃ʌrjã hiwiir hãbam k'ʌʌnagjã jaaubajierram haajem. Jesuu María Magdalenaag hich hoopitarr taMaimua hamag, Hërëubaadëwi hi k'apeen tagam k'ʌʌnagjã jaauwi Pedroogjã jaaubat hajim hanʌm: “Hichin ya pãar nawe Galileaag petam. Nau jamta hi hooimaju” ha jaaubat hajim hanʌm, hichdëu hamachigcha hag nawe jaautarrjö. Mag hʌʌin jãp'ierr p'öbaadëm hoowi chi woun k'ajũa bäpp'ä jũa sĩerrau hamag, —Hoob jãp'ierrmiet hajim hanʌm. Mua k'ap'ʌ chirʌm, pãrau Jesús Nazaretpierr har pakuls gaai meerp'ë t'õotarrta jʌr wënʌrrʌm. Pari hi mʌig k'aba sĩebahab hajim hanʌm, ya hiiu p'iidʌwi petarr haawai. Pãadë hoobat hi hauk'ërtarr hee sĩi k'ãidu parii simgui hajim hanʌm. wMagbaawai warag hierr dubwi hooimaa, woun hãb hẽwanaa k'itʌmta sĩi k'ajũa bäpp'ä k'ajũa bʌ̈ het'err jũa simta mag jẽbdeg juachaar gar jup hoo sim hooimajierram haajem. Hamachdëu mag hoobaawai warre jãp'ierr p'öbaadëjim haajem. 5cMamʌ mag hiyʌ̈ʌ wëtmamua barimanaa hooimaawai, chi jẽbdi hi hee mok pör pöm simua joot'ʌ sĩerr jũrr chawag pʌrëupʌ̈i t'ʌnʌm hooimajierram hanaabá. -SMag wëtwi hamach happai k'ʌd hee, —Keena ¿k'aíuta chi jẽbdi hʌ̃rʌm mok maachig chawag pʌrëu deejuuta mʌg wëtúma? ha hiyʌ̈ʌ wënʌrrajim haajem. 7gMaimua hag noram domighed hãspa hëebaadeewai hedaup'erre hõor mor dawaa haadëm hee, hi hauk'ërtarr jẽbdi haar hoon wëtjierram haajem, mag jʌ̃gdeeu hi k'a p'uraag. l SMag t'umaam k'ʌʌn jua hʌ̃i k'eeujem hed k'ëubaadeewai María Magdalena, hãbak'ai María Santiago hãd maimua Salomé dʌ̈i hamach t'ãrjupam k'ʌʌnau jʌ̃gdee përk'a sĩujierram haajem, hagua Jesús k'a p'uraan maag. kO/Mag chi binaandam jẽbdeg hauk'ërbarm hʌʌin numiim k'ʌʌnau warppaimua hoo naajim haajem. Mak'ʌʌn hʌʌin hãb María Magdalena hajim hanʌm, maimua hãbk'ai José hãd hagjö María ha t'ʌ̃ʌrjerr hajim haajem.+ O.Magbaawai Joseeu dĩesdam për hauwia, mawia, mag Jesús chi meemdam pakuls gaaim heeg jiir haunaa hagua hajap'a pʌrëupʌ̈ijim haajem. Magnaa hag nawe jẽbdi durrbʌ̈ k'õpag hee chi k'örm sĩerr hee hauk'ërwia chi jẽbdi hi hee hajap'a mok pör pöm simua joot'ʌ pʌajim haajem. s _-Maimua chi capitán bëewia chadcha meebaadëm ha jaaubaawai Pilatoou Joseeg harrmk'ĩir jaaujim haajem. m S,hirig jëeuwimajim haajem, chi meemdam harrwi hauk'ëraan maag. Mag Jesús meebaadëm ha hũrbaawai Pilato warre jʌ̃gderraa haadëjim hanʌm, hirua k'ĩirjuawain Jesús meeba hagt'a hiiu sĩeju haai simta mag meebaadëm ha hũrbaawai. Magbaa Pilatoou chi capitán mag dʌ̈i meerp'ë nʌm haar sĩerrjã t'ʌ̃rpʌ̈ijim haajem, magʌg k'ap jëeu hoog. : m+Mag ya k'eeuraa haadëm hee, woun hãb judionaan Asamblea heem José Arimateapierr majim haajem, Pilato haar. Mag woun hĩchab chi t'et'em hajim hanaabá. Mag wounaujã hĩchab Hẽwandamau maach peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈iju jaaujerr bëeju hanʌmta nʌajeejim haajem. Hich mag wounauta Pilato haar mawia  *Hamau mag hi dau hap'ʌʌ wai k'ëumaa harran sĩi nem t'um k'ĩir k'aug sĩiujem hed hajim, jua hʌ̃i k'eeujem noram. oW)Hich mak'ʌʌn hʌʌinauta hi Galilea hee nʌrraawaijã hi dʌ̈i wënʌrrʌmua hirua nemdam hiigwaijã t'umaa hirig hau dedee haajeejim haajem. Maagjerr haawai Jerusalenagjã hi dʌ̈i bëewia dʌ̈i haig naajim hanaabá. Pari mak'ʌʌn happaijã k'aba, mag tag hʌʌin k'apan ham dʌ̈i bëetarr k'ʌʌnjã hĩchab haig naajim haajem. Jesús hauk'ërtarr b~~|{zyxwOvts`rXq9oCnul/kjih~ecbja`_^]]\ZYXXVUSSQQOML`JHH FF4E?DIBA ?>=;:!77W65]4~21$/-j,*m(&:%\$"!)&R1P\ W fL9e0bYLaodicea p'öbör heem pastor: Maach Pör Jesucristoouta hich himeerba jaaupitarr haawai muata pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã chirʌm. Mamʌ chi hiek'an har chadam hiekpaita hiek'a sĩerrʌm hiek'au. Hichdëun hich daúa hoonaa hich jʌ̃gʌucha hũrtarrjã hich hagjöota jaaujem. Hi gaaimuata warrjã Hẽwandamau nem t'um hompaa haujim. Mag sĩerrʌmuata pʌrʌg hich himeerba jaaupʌ̈ipitarr haawai pʌrʌg jaauk'im: Ha  Magnaa hichdëupai, “Har jʌ̃g hʌ̃rʌʌ nʌm k'ʌʌnau Hẽwandam Hak'arau mʌk'ʌʌn iglesiaag jaau sim hũrbat” ha sim. 7. Laodicea p'öbör heem pastorrag hiek jaaupʌ̈itarr P` Har högk'aba hʌ̈u magʌm t'um hãwatpʌ̈i nʌm k'ʌʌnan hirua hich Haai Hẽwandam iglesia hee dibʌ̈ jãrramjö chi t'ierrnaanag paapʌ̈iwi hich mag bʌ̃ʌrjã hisegaajã k'augba wënʌrrapiju haajem. Hichdëuta ham gaai Hẽwandam t'ʌ̃rjã p'ãnaa hi sĩejem p'öbör t'ʌ̃rjã p'ã sĩuju haajem. Mag p'öbör t'ʌ̃r Jerusalenau, Hẽwandam sĩejem haarmua bëeju p'öbör. Hĩchab ham gaai hirua hich t'ʌ̃r hiiurjã p'ã sĩuju haajem. <_q Hiin jöpcha bëeju haajem. Pʌchdëu hi hiek hʌ̈k'atarr hich jãg hʌ̈k'a chirʌmjö, hich jãg wajap'a hʌ̈k'api sim, pʌchig nem deeju harr jũrr chik'amnagta deem hugua. O^ Pʌchdëu hirua jaautarr hipierraanaa bʌ̃ʌrjã jua hʌ̃yaajã k'augba k'itaajeewai hirua pʌ t'ʌa wai chitaju haajem. Hichdëuta mag pʌ t'ʌa wai chirʌm chan mʌg jẽb gaaim k'ʌʌn t'um Hẽwandamau chachwi hök'ĩirjug pöoma t'ʌnʌm jaarjã pʌ warm k'ʌʌnjö k'abaju hanaabá, hichdëuta pʌ t'ʌa wai sĩewai. ]% Har dösãt higarnaa judionaanjã k'aba nʌmta nem sëunem hamach hiiupain hamta judionaan haawai Hẽwandam chaainau ha nʌrrjëe haajem k'ʌʌnag, hirua hajués pʌ k'ĩirp'eeta jĩepör p'õbk'apiju haajem, hichdëu chadcha pʌ k'õsi chirʌm hamag k'ap hamk'ĩir. m\SHi hiek pua nem wau simjã hirua t'umaa k'ap'ʌ chirʌm haajem. Hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem, chadcha pʌ chan magcha nem jua t'eeg k'aba k'itʌm; mamʌ magʌm hãba, pua hi hipierraa k'itaajem haajem. Pua hãsie hi higwi, “Mua chan tag hi hiek hʌ̈k'abamjã” haba, hich mag hogdʌba hʌ̈k'a k'itʌm haajem. Pʌch mag k'itʌm gaaimua hirua pʌ na puertdi weeu wai chirʌm haajem, hich hiek jaauju hayaa hamk'ĩir. Mag puertdi chan ni hãbmuajã pöd p'ãar haubam haajem. 3[_Filadelfia p'öbör heem pastor: Maach Pör Jesucristoouta hich himeerba jaaupitarr haawai muata pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã chirʌm. Mamʌ chi hiek'an Cristo hiek'au, har hichta bʌ̃ʌrjã pekau chuk'unaa sëu chuk'u k'itʌm hiek. Hichdëuta warr rey David k'ararr yabmejã wai chirʌm haajem. Hiruata mag yabmeeu puertdi weeu sĩubarm chan ni hãbmuajã pöd p'ãar haubam haajem; wa hiruata warag k'ãijã p'ãar sĩubarm chan hãbmuajã pöd weeu haubam haajem. Hich mag sĩerrʌmuata pʌrʌg hich hiek jaaupʌ̈ipitarr haawai pʌrʌg jaauk'im: JZ Magnaa hichdëupai, “Har jʌ̃g hʌ̃rʌʌ nʌm k'ʌʌnau Hẽwandam Hak'arau mʌk'ʌʌn iglesiaag jaau sim hũrbat” ha sim. 6. Filadelfia p'öbör heem pastorrag hiek jaaupʌ̈itarr uYcHar högk'aba hʌ̈u magʌm t'um hãwatpʌ̈i nʌm k'ʌʌnagan hirua k'ajũa bäp'ämta jũapiju haajem. Hi hiek magʌm k'ʌʌn t'ʌ̃r chan hirua hich haar hauju k'ʌʌn t'ʌ̃r p'ãajem hag hẽsap gaaimua borraapʌ̈ibam haajem. Magju k'ãai warre hirua hich Haai dak'ĩir maimua hich chognaan dak'ĩirjã, “Chamʌ k'ʌʌnan mʌ dënëu” ha jaauju haajem. -XSMag naab mamʌ jãig Sardiim iglesia hee hʌ̈u hagt'a nʌm haajem, hãaur k'ʌʌn hʌdʌʌr pekaúg hamach hʌ̃rpapiba durrum k'ʌʌn. Mak'ʌʌnta k'ajũa bäp'ä jũanaa hi dʌ̈i wënʌrraju hanaabá, ham hamachdëu hich hipierr wajap'a harr gaaimua chadcha mag wënʌrraju haai naawai. FWHar nacha pʌchdëu hũrwia hʌ̈k'atarr hiekta k'ĩirjunaa, pʌchdëu k'aigba harr Hẽwandamag chugpaapi jëeunaa, deeu hi dʌ̈i hubʌ habá. Hi hiek pua magbaju hat'een, nem jĩgk'aajem k'ʌʌn sĩi dëgölp nem jĩgk'aimaajemjö, hõor barbajöjöo sĩerr hee dëgölp pʌ haar barwi pʌ gaai mas deeju haajem. KVHichdëu pʌ mag sim hoo sĩewai pʌrʌg “K'ĩir hubʌ habá” ha sim; “maimua har hʌ̈k'a durrum hanʌmta k'a t'ũu k'it'ëem k'ʌʌnjã k'ĩir honee hapibá” ha sim. Magbamʌn jãk'ʌʌnjã warag heeg pawia k'ëchju hanaabá. Hi hiek hirua hoowai pua nem wau sim Hẽwandamau hoowaijã hʌ̈u k'aba sim haajem. vU gSardis p'öbör heem pastor: Maach Pör Jesucristoouta hich himeerba jaaupitarr haawai muata pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã chirʌm. Mamʌ chi hiek'an har Hẽwandam Hak'aar hich gaai wai sĩenaa p'ĩdagjã siete wai sĩejemuata pʌrʌg hich himeerba mʌg hiek jaaupʌ̈ipijim. Magtarr haawai chamʌ́ pʌ hat'eem hiek pʌrʌg jaaupitarrau: Hi hiek pʌʌn chadcha t'ʌ̃rp'öo sim haajem, Hẽwandam hi jëwaag. Mamʌ mag simʌn pʌʌn pʌch pekau heepai sĩi chi t'õmjö simta jãg sim hanaabá. T!Magnaa hichdëupai, “Har jʌ̃g hʌ̃rʌʌ nʌm k'ʌʌnau Hẽwandam Hak'arau mʌk'ʌʌn iglesiaag jaau sim hũrbat” ha sim.S1Hi hiek har chi mag nʌm k'ʌʌnag hirua hĩchab hamag hedp'err garm p'ĩdagjã deeju haajem; hajapcharan hichpaita ham dënk'api hauju hanaabá. 3R_Mag hamachta chi pörnaank'a nʌisiewai, hamauta mʌg jẽb gayam k'ʌʌn dʌ̈i nem jua t'eeg hamach garmuata t'ũr t'orrbar sĩubarmjö dajẽk wai nʌisiju hanaabá. Q1Har hewag wëtba warag hamachdëuta magʌm t'um hãwatpʌ̈iwi hichdëu nem jaau simpai wau wënʌrrʌm k'ʌʌnag hirua hich jãg hich Hayau hichjã hiek t'eeg hapitarrjö hamjã hiek t'eeg hapiju haajem, hich dʌ̈i hãba mʌg durr gaai hõor t'um t'ʌnʌm pörk'amk'ĩir. &PEMamʌ hichiita hich deeu mʌg jẽb gaai pãach hawaan bëe nʌm hora, pãachdëu hich hiek hũrwia hʌ̈k'atarran warag hogdʌba hich jãg hʌ̈k'api sim. POMamʌ hi hiek pãar har dösãt hiekta hõrau hamachdëupain chadcharam hiek hawi hagʌg hee t'ʌnarr k'ʌʌn higar bʌ̃ʌrjã wëtba harr k'ʌʌnag chan hirua tag hatcha nem waupi jaaubam haajem. bN=Hi chaainjã warre k'ëchpʌ̈iju hanaabá. Mag hoobaawaita t'um iglesia nʌnʌidʌm heem k'ʌʌnau k'ak'apdö haju hanaabá, hichdëuta chadcha hõor t'umaam k'ʌʌn t'ãar k'ap'ʌnaa ham k'ĩirjugjã k'ap'ʌ chitʌm. Hi hiek hõrau k'ap'ʌ haju haajem hĩchab, hamachdëu nem waumarrpierr hichdëuta ham dʌ̈ijã hamachdëu haajerrjö haju. ZM-Hũrbá, mua pʌrʌg jaauk'im: Jöoirau jaauwai hich jãg hʌrrʌm gaaimua warre wajap hi dau haug waupiju haajem; maimua har hirua nem jaau sim higarnaa hi dʌ̈i k'apes harr k'ʌʌnjã hamach k'aibag hiseg jëeuwia hich higar t'eerbabamʌn, hĩchab hirua hamjã wajap dau haug hauwi ham hök'ĩirjug pöoma hich hagjö hapiju haajem. ;LoHí jãg simʌn hirua sĩi hoo chirʌm haajem, chi Jezabelau jãg nem k'aigba wau sim t'umaa hãsie hewag k'ĩirjuwia magʌm k'aibag hichig chugpaapi jëeumk'ĩir. Mamʌ magʌmta jëeujöjöopaijã k'aba, ni jãg sĩi hemk'ooin parhoobam dʌ̈i sĩerrʌmjã hich jua pʌaba, hich hagt'a sĩerrʌm hanʌm. K Mamʌ par pʌ mag sim hãba, pʌ jaauju paraa sim haajem: Pua hʌdʌraata Jezabelag hi chaain k'ũgurpi sim haajem. ¿Jãgwi? Hichdëupai hiita Hẽwandam hi jaaumie hawi hʌdʌraa dich hõor k'abam dʌ̈ijã k'apes haju haai nʌm ha jaaupinaa hĩchab Hẽwandam chaar k'abamʌg jëwaag nemek mod wai narrjã k'öpi jaau simjã bʌ̃ʌrjã hirig hiek'aba hʌdʌraa mag jaaupiewaima. UJ#Hi hiek hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem pua nem wau sim. Hi hiek pua hõor k'a k'õsinaa pʌchdëu hich hiek hʌ̈k'atarrjã chadcha hisegba hogdʌba hʌ̈k'a sim haajem. Pua nem waauwaijã k'ĩir t'ũu waaujem haajem, waumap'amjã haba. Maimua hi hiek hĩs pua warram k'ãaijã hʌ̃rcha nem wau sim haajem, maimuajã wajapcha. sI_Tiatira p'öbör heem pastor: Maach Pör Jesucristoouta hich himeerba jaaupitarr haawai muata pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã chirʌm. Mamʌ chi hiek'an Hẽwandam Hiewaa har dau sĩi hõtdau huu t'ʌnʌmjönaa bʌ̈jã sĩi broncejö p'uunaa bʌ̈pá t'eeg sĩerrʌmuata pʌrʌg mʌg hiek jaaupʌ̈ipijim. Magtarr haawai chamʌ́ pʌ hat'eem hiek jaaupitarrau: wHgMagnaa hichdëupai, “Har jʌ̃g hʌ̃rʌʌ nʌm k'ʌʌnau Hẽwandam Hak'arau mʌk'ʌʌn iglesiaag jaau sim hũrbat” ha sim. Har högk'aba hʌ̈u magʌm t'um hãwatbapʌ̈imʌg, hʌ̃gt'ar pawiajã mʌg jẽb gaaim nem k'oojem k'ĩir k'abamta k'öpinaa mokdaudam bäp'ä k'itʌm gaai t'ʌ̃r hiiur p'ã k'itʌmjã hichdëucha deeju haajem. Mag t'ʌ̃r chan bigaaum k'ʌʌnau k'augba, hãba chi hat'amuapaita k'ap'ʌ haju haajem. 4. Tiatira p'öbör heem pastorrag hiek jaaupʌ̈itarr WG'Magua hirua pʌrʌg, “Hãsie hewag pʌch k'aibag k'ĩirjuwia Hẽwandamag hiseg jëeubá” ha sim. Magbaju hat'een, pʌ haar mawia hich hi heem esparaupai warag pãach dʌ̈ipata wërbʌimaju jaau sim. ZF-Mamʌ hi hiek mag happaijã k'aba, pʌch iglesia hee Nicolaitanaan higar nʌm k'ʌʌnjã jʌrwërppʌ̈iba, pua sĩi hoo wai sim hanaabá. Nicolaitanaanau nem jaau nʌm chan hirua k'õchk'aba chitʌm haajem. NEMamʌ magʌm hãba, hi hiek pʌ k'aigba simjã hirua hoo chirʌm haajem. Maguata pua Balaam higar nʌm k'ʌʌnagjã hiek'aba sĩi hoo wai sim hanaabá. Hich jãg Balamau hajim hanaabá, deeum woun Balac haajerrag israelnaanag nem k'aigba waupi jaaujerr. Hich jãgua hajim hanaabá, har hamach jua wautarrta hẽwandamk'a wai nʌmʌg jëwaag hag k'ĩirp'ee nemchaain t'orrp'ë wai narr nemek modjã k'öpi jaaunaa hĩchab parhooba dich hõor k'abam dʌ̈ijã k'apes haju haai nʌm ha jaautarr. Pua mag k'ap'ʌ simta mag Balaam higar nʌm k'ʌʌnag bʌ̃ʌrjã hiek'aba sim haajem. ]D3 Hi hiek pua nem waaujem t'umaa hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem. Pʌ sim p'öbör dösãt p'öbör hanaabá. Mamʌ hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem, magʌm hãba pua hich k'a hogdʌba k'itʌm. Hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem, har Antipas k'ararrau hich daúacha hoowia hich hiek jaau k'itʌm hat'ee chi dösãt higar t'ʌnarr k'ʌʌnau hi t'õo nʌm jaarjã, pua hãsie pʌchdëu hich hiek hʌ̈k'atarrjã hisegba chadcha hĩsjã hagt'a hich mag hich k'a hogdʌba k'itʌm. C Pérgamo p'öbör heem pastor: Maach Pör Jesucristoouta hich himeerba jaaupitarr haawai muata pʌrʌgjã mʌg hẽsap p'ã chirʌm. Mamʌ chi hiek'an mag hich hi hee espaar k'ẽu mii k'itʌm p'õpá garm magwe dëe k'itʌm wai sĩejemuata pʌrʌg hich himeerba mʌg hẽsap gaai mʌg jaaupʌ̈ipijim. Magtarr haawai pʌrʌg jaauk'im, chamʌ́ pʌ hat'eem hiek pʌrʌg jaaupitarrau: fBE Magnaa hichdëupai, “Har jʌ̃g hʌ̃rʌʌ nʌm k'ʌʌnau Hẽwandam Hak'arau mʌk'ʌʌn iglesiaag jaau sim hũrbat” ha sim. Har högk'aba hʌ̈u magʌm t'um hãwatpʌ̈i nʌm k'ʌʌnan, warm k'ʌʌn k'ĩmie durr wët t'ʌnʌm daar, Hẽwandamau jũrr hich haarta p'ë hauju haajem. 3. Pérgamo p'öbör heem pastorrag hiek jaaupʌ̈itarr 'AG Hi hiek pʌch dau hap'ʌʌ hajujã hoob högk'am haajem. Chadcha pãar Hẽwandam dʌ̈i hubʌ nʌm k'ap haag hawi pãar heem hãaur k'ʌʌn dösãtau cárcel degjã dubpʌ̈imaju hanaabá. Maagwai tagam k'ʌʌn hẽudeejã hẽk'awi dʌ̈rrcha p'it'urg haupiju haajem. Pari magʌmjã higba hich dʌ̈ita hich mag hubʌ naapi sim. Mag wënʌrrʌmʌn, hʌ̃gt'ar pawiajã hich mag pãar hi dʌ̈i nʌisiju haajem. @ Hi hiek pua nem wau sim t'um k'ap'ʌnaa, pʌ wajapp'a hi gaaimua p'it'urg hau k'itaajemjã hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem. Hi hiek hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem, pʌʌn chadcha dau hap'ʌʌ k'itʌm. Mamʌ hʌ̃gt'arin pʌʌn nem wajap'am paraam haajem. Har hamach hiiupain hamta judionaan haawai Hẽwandam chaainau haajem k'ʌʌnau pʌ hëugar parhooba hiek'aajemjã hĩchab hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem. Mamʌ pʌrʌg ham hiek hasekaspiba sim. Jãk'ʌʌnan sĩi dösãt higar naawaita jãg t'ʌnʌm hanaabá. ?Esmirna p'öbör heem pastor: Maach Pör Jesucristoouta hich himeerba jaaupitarr haawai muata pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã chirʌm. Mamʌ chi hiek'an hich chi Nacharam hanaa chi Hãbmiecharam haajemuata pʌrʌg hich himeerba mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈ipijim; hajapcharan har meewi deeu hiiu p'iidʌtarrauma. Magtarr haawai pʌrʌg jaauk'im, chamʌ́ pʌ hat'eem hiek pʌrʌg jaaupitarrau: A>{Magnaa hichdëupai, “Har chi jʌ̃g hʌ̃rʌʌ nʌm k'ʌʌnau Hẽwandam Hak'arau mʌk'ʌʌn iglesiaag nem jaau sim hũrbat” ha sim. Har p'it'urg hau wënʌrrawiajã hich mag hi k'õsi wënʌrrʌm k'ʌʌnan hʌ̃gt'ar hich Hẽwandam dʌ̈icha wënʌrraju haajem. Mak'ʌʌnag hirua Hẽwandam nemjĩir gayam nemjõ jõpiju haajem, hõor hich mag hiiu wënʌrrapiejem nemjõ. 2. Esmirna p'öbör heem pastorrag hiek jaaupʌ̈itarr [=/Mamʌ jãg hirua Nicolás higar nʌm k'ʌʌnau nem jaau wënʌrrʌm hichdëujã k'õchk'aba simjö puajã ham higar k'aba sĩewai hʌ̈u sim haajem. Pua jãg sim haig hi hiek hichjã pʌ higar chirʌm haajem. L<Magua hirua pʌrʌg, k'ĩir heyaa habá ha sim; hi hiek warr pʌ jãg k'aba sĩejim haajem. Hãsie hewag pʌch k'aibag k'ĩirjuwia hiseg jëeubá, warr pʌchdëu hi k'õsi haajerrjö hi k'õsi haag. Mamʌ pua magbamʌn, pʌ haar mawia hi hiek hirua warre pʌ iglesia lámpara sörjö hisegpʌ̈iju haajem, tag higba haag. &;EPʌ mag k'itab mamʌ, hi hiek hirua warr pʌ pʌch sĩerrjö hooba chirʌm haajem. ¿K'an jãgwi pua jãg warramjöcha hi k'õchk'aba sĩ? ha sim hichdëu. #:?Hi hiek pʌ chadcha hi gaaimua p'it'ur k'itaajem haajem. Mamʌ magʌmjã pʌ k'ĩir bʌ̃ʌ haa k'augba ni k'ajewaajã k'augba p'idk'a k'itaajem haajem. 97Hi hiek pua nem wau sim t'umaa hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem. Hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem, pʌ p'idag chadcha nem t'eeg sim, mamʌ pua magʌmjã higba hich mag jua jeeuba p'idk'a k'itaajem. Pʌch k'apeenau nem k'aigba waauwaijã pua sĩi k'ĩuu hãwatba haajemjã hirua k'app'ʌ chirʌm haajem. Har hamach hiiupai hamta Hẽwandamau hich hi jaaumk'ĩir jʌr haujim haajem k'ʌʌn sëu pʌr hawaagjã ham dʌ̈i jãau nʌmjö par hiek'aupai juapá chach hoowia chadcha ham sëunemeg pʌr hautarrjã hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem. 8 9Efeso p'öbör heem pastor: Maach Pör Jesucristoouta hich himeerba jaaupitarr haawai muata pʌrʌg mʌg hẽsap p'ã chirʌm. Mamʌ chi hiek'an hich chi iglesia siete nʌmpierr nʌrranaa hich juachaar garmua pãar chi pastornaan siete nʌmjã burrpiba wai sĩejemuata pʌrʌg hich himeerba mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈ipijim. Magtarr haawai pʌrʌg jaauk'im, chamʌ́ pʌ hat'eem hiek pʌrʌg jaaupitarrau: p7 [Maimua mʌrʌg, “¿Pua k'ap'ʌ chirʌ́” hajim “k'ani jaau sĩ har mua mʌch juachaar gar p'ĩdag siete wai chirarr, maimua lámpara hausĩiujemjã p'ĩr dën siete wai chirarr?” Magnaa hichdëupai, “Har p'ĩdag siete narr, jã mag siete iglesia nʌm hee hagjö pastornaan siete nʌm k'ʌʌnta jaau simgui” hajim. “Maagwai mag chi lámpara hausĩiujem hagjö siete narr, jãk'ʌʌn Asia durr mag iglesia siete nʌmta jaau simgui” ha jaaujim mʌrʌg hich Cristooucha.h6 KMaimua mʌrʌg, “Cha pʌchdëu nem hoobarm dʌ̈i nau pʌchig hoopibarmpa hẽsap gaai t'umaa p'ã sĩubá” hajim, “mʌʌgwai nem hin t'ʌnʌm, maimua mʌgtarr k'urjã nem höbëbërg maju t'um p'ã sĩubá” hajim. 55 e“Mʌchpai k'abahab” hajim, “har meewi deeu hiiu p'iidʌtarr; magtarr cha hagt'a hiiu chirʌm, mʌg hatagjã hich mag hiiu chitʌm hiek'au. Mʌchdëuta k'ap chirʌmgui” hajim, “jãagwaichata hõor meepiju, maimua mag meewaijã chijã k'ʌʌnta k'ĩmie durr wëtju” ha hiek'amajim mʌrʌg. +4 QMag hoobarmʌn mʌʌn sĩi chi meemjöta t'ʌbëpjã chuk'u hi bʌ̈k'ʌrr buju haimajim. Mamʌ magbaawai hichdëu mʌ gaai pʌrnaa, “Hoob jãp'ierram” hajim. “Mʌchta nem t'um hompaaju nawe chirajim; mʌg durr t'um höwiajã mʌchta hich mag chirsiju k'abahab” hajim mʌrʌg. 33 aMag simua hich juachaar gar p'ĩdag siete wai dʌnaajim; hich hi hee espaar k'ẽu mii k'itʌm p'õpá garm magwe dëe k'itʌmjã wai sĩejim, hagua hich hoomap'am k'ʌʌnag bʌ̃ʌrjã hich jua jʌmpiba haag. Maimua hi k'ĩir hoowain sĩi hedau pechagk'am hee nem p'uum hoo nʌmjöta maach dau përpërmjö sĩejim, pöd hi dʌ̈i k'ĩircha heerpaju k'aba. Magta mʌrʌg mʌch daúacha maach Pör Jesucristoou hich hoopijim. 2 Hi bʌ̈, sĩi nem hinag hõtdau hee bʌ̃ʌupinaa wau simjö nem t'eega sĩejim, broncejö. Mag nem t'eeg sĩewai sĩi huhbʌ hoodʌnaajim, bʌ̃ʌrjã burrju k'aba. Mag hi bʌ̈ broncejö sĩewai sĩi p'uu k'itajim. Mag sim hiek'a sim hũurwai, hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãai hiek t'eeg sĩerraawai, sĩi p'ũasdau dapagta dö higaau jurrdʌbaichëm hiekjö sĩejim, hi hiek. r1 _Mag simʌn k'ĩirjug k'aauga sĩerraawai sĩi lanjöta pördam bäpp'ä k'itajim, hich k'ĩirjug k'augau. Maagwai hich daúapai nem t'um k'ap'ʌ haajeewai, hi dau hoowain sĩi hõtdaujöta huujẽer huujẽer huujẽer sĩsid hajim. q0 ] Maimua mag lámpara siete nʌm jãrr mua hoowai, woun hãb hich Jöoi Hiewaa Jesujöhö simta hichk'aarjã haraa correerjö p'ĩr dën p'uu k'itʌmua hãi jʌ̃naa k'ajũa bʌ̈ duurga k'ĩeb bʌ̈ k'ãdau haar jũa dʌnʌm hoojim. // Y Mʌchig mag hiek'abaichëm k'ap haag hawi mua hewag p'ʌʌrbanaa hoowai, lámpara bʌ̈ hausĩiujemta p'ĩr dën p'urii k'it'ëem hãbam haig siete nʌm hoojim. ". ? “Nau mua pʌchig nem hoopibarm t'umaa hẽsap gaai p'ãnaa Asia durr p'öbör siete nʌm hee mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn haar deebapʌ̈i” hajim: “Efesopienag, Esmirnapienag, Pérgamopienag, Tiatirapienag, Sardipienag, Filadelfiapienag maimua Laodiceapienagjã hagjö.” W- ) Mag mʌ preso chirʌmta biek hãb domighed hich Hẽwandam Hak'aarta mʌ gaai p'ẽs haicheewai, mʌ dau heert'ʌg hat'amjö habarm hee, trompeta hiekjöta nem jẽbag mʌ hëugarmua mʌrʌg hiek'achëwia, h, K Mʌʌn pãach k'od har Jesús hiek gaaimua pãachjö p'it'urg hau pʌʌrba k'itaajemuata pãrag mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Mag p'it'urg haaujeeb mamʌ, hich Jesucristoouta magʌm hãwataagjã juapá deejeewai, magʌmjã higba, p'it'urg jẽedʌ k'itʌmua hi haar barwi hi k'ĩir wajaug hoo wai chitaju. Hẽwandam hiek jaau chitʌm dʌ̈i Jesuu nem wau nʌrrarr mʌch daúacha hoojerrta jaau chitʌm gaaimua, mau döjãrr p'ʌram Patmos hanʌm gaai preso chirʌm. +  Hich Hẽwandamauta hich higwia, “Mʌchpaita nacharam hẽsapdau Ajönaa chi hãbmiecharam Zetajö chitʌm” ha hiek'aajem, hich warrgarwejã hich mag sĩerrawi mʌg hatagjã hich mag sĩerraju Jöoirau. Hichdëu mag sim haawai hoob k'ĩirjumiet. Hichta Hẽwandamau, t'umaam k'ʌʌn Pör; hi hat'ee chan p'it'urm nem chuk'um. K'ãaipi hat'amua maach Pör Jesucristo hootarr '* ICristo, Hẽwandam Hiewaa, hedjã baug hee hurum t'umaam k'ʌʌnau hamach daúa hooju, hi t'õotarr k'ʌʌnaupa.Magbaawai durrpierram k'ʌʌnau hamach daujã merag p'ëwi, jũrr hamach gaai mas haju k'ap, hi hökgau hicharaucha bĩejurau.Magju hanʌm chan sëuk'aawai k'abam. w) ihich Haai hanaa hich Hẽwandam hat'ee maachta p'adnaank'a haujim, hich dʌ̈i hagdaujö hiek t'et'e wënʌrramk'ĩir. Hirigta hãba t'umaam k'ʌʌnau, “Hich happaita hãba Hẽwandam chaark'a sĩerrʌm” ha hiek'anaa, “Hichdëupaita warrgarwejã nem t'um k'ap'ʌnaa mʌg hatagjã k'ap'ʌ sĩerraju; maata maach Hẽwandamau” ha t'ö hiek'aju haai nʌm. O( Mʌʌn Juanau. Muata mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm Asia durr p'öbör siete nʌm hee Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnag. Mua pãar kõit jëeu chirʌm, hichta warrgarwe hich mag sĩerranaa mʌg hatagjã hich mag sĩerraju higwia, hich k'u juupjem k'ĩirp'ee hich Hẽwandam Hak'aar sĩerrʌm higwia, maimua Jesucristo chadam hiek chaarcha jaauchëtarr higwiajã jëeu chirʌm, pãar dau hee haug k'aug paraanaa pãar hʌ̈u wai nʌm dʌ̈i hĩchab pãar k'õinaa wai wënʌrramk'ĩir. Mag Cristota meeba harrjö nacha hiiu p'iidʌwia mʌg reinaan t'ʌnʌm k'ãaijã hiek t'eeg hʌ̃rcha sĩerrʌm. Hich hag Cristota maach daupigau hʌdʌraa hich t'õopijim. Magbarmua maach k'aibag chugpaapʌ̈iwia ' & 1Chi mʌg mua p'ãbarm hẽsap t'ʌ̃r sim woun honee haju; maimua honee hajurau hĩchab mʌg hich hiek p'ã sim gaai Hẽwandamau nem t'um hichdëu jaau sim hiek hãbmua t'ʌ̃rmam hũrwia hag gaai jaau simjö hi hipierraa wënʌrrʌm k'ʌʌn. Ya chadcha t'um mʌg hẽsap gaai hichdëu jaau simjö höbëbërg maju dakk'a pamam. P'öbör siete narr hee iglesiapierr Juanau hẽsap p'ãnaa haaidʌtarr r% _Magbaawaita Hẽwandamau Jesucristo dʌ̈imua mʌchig hoopinaa mʌchig hũrpitarrpa t'umaa p'ã chirʌm. e$ GMʌʌn Juanau, Jesucristo chog. Muata pãrag mʌchdëu hootarr jaaum hig chirʌm. Mʌg mua jawaagpam hiek'an hich Hẽwandamaucha Jesucristoog jaautarrau. Mag hichig jaaubaawaita mʌ k'ãaipi hauwi mʌrʌg jaaujim, jũrr mua hich hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag jaaumk'ĩir. Mʌg hiek t'um hich jaaubarmjö chadcha jöpcha haju k'ap hamk'ĩir, Jesucristoou hich chog hãb hʌ̃gt'ar hich dʌ̈i sĩejemʌgta jaaujim, mag mʌ k'ãaipi hat'am hee jũrr magua mʌrʌg jaaumk'ĩir. n#U:Mʌgdampai hajim keena, mʌg hẽsap gaai pãrag jaaupʌ̈im hig chirarr. Pãar kõit maach Pör Jesucristoog jëeu chirʌm, hichdëuta pãar dʌ̈i hogdʌba hich mag pãar hʌ̈uu wai nʌrramk'ĩir. Hayoo keena, Pablo,"Q:Maimua tagam k'ʌʌn t'um mʌig hagjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnaujã hamach t'umaam k'ʌʌnau pãrag salud haajem. Mamʌ hʌ̃rcha pãrag salud deepʌ̈i nʌmʌn, Jesucristo gaaimua maach k'odnaan mʌg Roma durram rey deg p'idk'aajem k'ʌʌnauta pãrag salud deepʌ̈i nʌm. d!A:Jesucristo gaaimua t'um Hẽwandam chaaink'a t'ʌnʌm k'ʌʌnag mua salud deepʌ̈i chirʌm habat. Hĩchab maach k'odnaan mʌig cárcel deg hʌ̃iba mʌ hoo k'ʌrrk'aajem k'ʌʌnaujã pãrag salud deepʌ̈i nʌm. e C:Hichpaita maach Haai hanaa maach Hẽwandamau. Hijöm k'ʌʌn chan tag chuk'um. Maagwai hirigpaita t'umaam k'ʌʌnau mʌg hatag pawiajã hich mag hʌ̈u hajim haju haai nʌm. Pabloou hamach saluddam deepi jaautarr T!:Jãg nʌm jũrran, pãachdëu nem hig nʌmpierr maach Hẽwandamau pãrag hichdëu nem t'um jʌ̃a sim heem bʌ̃ʌrjã hĩgk'aba, deeb k'aba deeju, pãar Jesucristo dënk'anaa hi hiek hʌ̈k'a naawai. K:Hʌ̈u hajim keena. Har pãrau mʌ hat'ee Epafrodito gaau p'atk'on deepʌ̈itarr t'um hʌ̈u hagcha k'ërajim. Hajapcharan mʌchdëu hig chirarr k'ãyaujã hʌ̃rʌʌchata pãrau deepʌ̈ijierram. Jãg pãrau mʌrʌg p'atk'ondam deepʌ̈itarran Hẽwandamau hoowaijã hʌ̈u k'ërʌm, hichigchata deebarmjö haawai. y:Hãba sĩi pãar jua heem nem haum k'õchgaupaijã k'abata mʌ mag hiek'a chirʌm. Mua hʌ̃rcha k'õsi chirʌmʌn, hĩchab pãrau mʌrʌg nem dee nʌm paarjã jũrr hich Hẽwandamauta pãrag hag k'ãyau nem hajapcharamta deepim k'õsi chirʌm. 9:Hag najã hagt'a Tesalónica chiraawai, pãachdëuta k'arii hʌ̈u mʌrʌg p'atk'ondam mʌch nemdam hig chirʌm hat'ee deepʌ̈i nʌm mua haaujeejim. R:Filipopien, pãrau pãachdëujã k'ap'ʌ nʌm, har mʌ pãar hee Macedonia durr Hẽwandam hiek jaau p'ʌʌrdʌ chitawia jũrr deeum durr jaau chiraimaawaijã, maach k'odnaan tagam k'ʌʌnau deepʌ̈iba nʌm hee, hãba pãraupaita pãachdëu Hẽwandam hiek hʌ̈u k'augtarr paar hawi mʌrʌg p'atk'onjã deepʌ̈ijierram.  :Mag hab mamʌ, pãrau mʌ juag hooju haai k'aba naajimjã haba chirʌm. Hante hʌ̈uta pãrau mʌ juag hoob k'aba hoojierram.  : Mua chan mʌch dau hap'ʌʌ chitajujã k'ĩirjuba chitʌm, magʌm hãwat chitaagjã hich Cristoouta mʌrʌg juapá deejeewai. kO: Mʌʌn ya parhoobata k'augwi chitʌm. Bʌ̃ʌrjã mʌchdëu nem hig chirʌm chuk'u chirʌm haigjã nem k'ĩir t'um paraamjö chiraajem. Jãsöo chirʌm haigjã biwaa chirʌm dʌ̈i hãba chitʌm. K'ar mʌchdëu nem hig chirʌm hatcha sob wai chiraajem; wa k'ar magbaju, jũrr bʌ̃ʌrjã chuk'u chirʌm hawiajã hök'ĩirjuu hoo chiraa k'augba chitʌm. a;: Mag chirʌm haig chan mag sĩi mʌch dau hap'ʌʌ chiraawai pãrau mʌchig nem dedee hamk'ĩirjã k'abata mag hiek'a chirʌm. Mʌʌn mʌg chitʌmʌn, parhooba nemdam bʌ̃rʌʌm dʌ̈i hawiajã magʌm haba chitʌm. : Maach Pör Jesucristoog hʌ̈u hajim ha chirʌm, deeu pãrau mʌg mʌch dau hee haug k'augbarm paar. Chadcha pãrau hagt'a hʌ̈u mʌch k'ĩirju durrum k'ap'ʌ chiraawai mʌ honee chirʌm. Mag chirʌm haig chan mag pãrau ya tag mʌ higba naajim haba chirʌm. Mua k'ap'ʌ chirʌm, pãrau mʌ juag hoom k'õsi durrumta, sĩi wir haiguimjö k'aba haawai, pöd nawe mʌ juag hooba naajim. b=: Pãrau pãachdëujã k'ap'ʌ nʌm mua pãar hee maach Hẽwandam hiek jaaubaimaawai pãachdëu hʌ̈k'atarr. T'umaam k'ʌʌnau mʌ hiek'a chitʌm hũrwia mʌ hoojierram, jãga mʌ pãar hee chitajĩ. Hich jãg mʌ pãar hee p'ʌʌrdʌ chitʌmua nem wau chitʌm hoojerr t'umaa pãachdëujã mʌ dënjö habat. Pãar mag wënʌrrʌmʌn, magan hich Hẽwandam maach k'õinaa hapiejemchata pãar dʌ̈i nʌrraju. Hichig p'atk'on deepʌ̈itarr paar Pabloou hʌ̈u hajim hatarr #:K'odamnaan, hãbmiecha paawai mua pãrag magk'im: Hõrau hajap'a pãach hëugar hig hiyʌ̈ʌ hamk'ĩir, t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir bʌ̃ʌrjã sëu chuk'u hãba chadam hiekpai hiek'ajuuta k'ĩirjubat. Hĩchab jãgata Hẽwandam dau najã nem hajap'a waujuuta hãba k'ĩirjubat, pekau wauju k'ĩirjugjã chuk'u. Magnaa k'ĩirjug paraa haajeet'ʌ̃ hĩchab, jãga habarm gaaimuata hõrag pãach daupii hapiju nʌ, bʌ̃ʌrjã pãach hëugar hĩgk'aju k'ʌʌn chuk'u haag. Mua t'um pãrag mag chirʌmʌn mʌgau: Pãachdëu nem wau nʌm hoowia hõrau hamach hödegpai k'ãijã, jãgan chadcha hʌ̈u k'ërʌm hajöjöom nemta hãba wauju k'ĩirjubat. mS:Pãrau cha mua jaau chirʌmjöta hamʌn, magan Hẽwandamau pãar hök'ĩirjug meeupiju. Pãar Jesucristo dʌ̈i naawai p'it'urg hauwiajã hĩchab hichdëuta pãar k'õinaa wënʌrrapiju. Mag pãar k'õinaa wënʌrrʌm chi hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnau pöd k'augba haajem, jãgata pãar mag nʌisip nʌ. Hõrau hoowai hʌ̈u hajöjöom nemta wauju haai nʌm {o:Pãach p'it'urg waauwai hoob hök'ĩirjuu hamiet. Mag k'ãyau warag mag pãach p'it'urg hau wënʌrrʌm t'um Hẽwandamagta jaaubapʌ̈it, hirig jëeumamua. Mamʌ mag jëeumamua hĩchab pãach hiek hũurjem paarjã hirig hʌ̈u hajim habat. 2]:Maach Pör Cristo ya bëeimʌʌ sim k'ap'ʌ, hõor dak'ĩir hagpierraata wënʌrrat'ʌ̃; pãach k'apeenjã chig haba, sĩi warag chik'am dau haug k'aug paraata habat. :Maach Pör Jesucristo pãach dʌ̈i sĩejem k'ĩirjuwia honee habat. Hũmaai pʌaba pãrag jaau chirʌm: ¡Honee habat! B}:Maimua pʌjã, mʌch k'apeer hajap'am, hĩchab maach peerdʌajem hiek heemua bʌ̃ʌrjã hogdʌba nʌrraajeewai pʌrʌgjã jãk'ʌʌn hʌʌin wawibá ha chirʌm, tag hich jãg wënʌrram hugua. Mua hõor hee maach peerdʌajem hiek jaau chitaawai jãk'ʌʌn hʌʌinauta Clemente dʌ̈imua tagam k'ʌʌn hagjö mʌ dʌ̈i hãba wënʌrrarr k'ʌʌnpa mʌ bʌ̈ hogdʌba dʌ̈i mʌ hipierr jaau durraajeejim. Mag mʌ dʌ̈i wënʌrrarr k'ʌʌn t'ʌ̃r ya hʌ̃gt'ar Hẽwandamau hichdëu peerdʌ haumam k'ʌʌn t'ʌ̃r p'ãk'amaajem hẽsap gaai hĩchab p'ãk'a t'ʌnʌm. J :Mʌch hʌ̃p'ʌʌin k'ʌ hãbam k'ʌʌnagamjö mua mag chirʌm, Evodiaag, maimua Sintiqueegjã hagjö: Chadcha maach Pör Jesucristo k'arannaanjö k'õinaa nʌisit, hichdëu hapi simjö. r  _:K'odamnaan, mua pãar jãsenenaa pãar k'õsi chitaawai pãar hoon mam k'õchaaga chiraajem. Hajapcharan pãar gaaimuata mʌʌn honee chiraajem. Mua k'ap'ʌ chirʌm, pãrau chadcha maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'atarr haawai par mʌ p'idk'abajim. Jãg pãarta mua k'ajap'am nemjö Cristo hat'ee gan hautarr gaaimua mʌ honee chirʌm. Maagwai hich mʌg hẽsap gaai t'um mʌchdëu pãrag jaau chirʌmjö hich jãg hubʌ nʌisit, hʌdʌraa maach Pör Jesucristoogta pãach juag hoopi nʌmua.  /:Mag hich pierrum hedta hichdëucha hich hiiu haawai maach mor mʌg maadëu nem higmap simjã hich dënjö hajaug paapʌ̈iju. Nem t'um t'ʌnʌmjã hichdëuta hichdëu hampierr haju haai sĩerraawai hich hag juapaaupai hirua chadcha sĩi maach hëu meebpʌ̈imjö haju. :Mamʌ maachta hʌ̃gt'armpeen k'aju k'ʌʌn haawai maach durran hʌ̃gt'ariu. Maagwai pöd warm k'ʌʌnjö mʌg jẽb gaaim nempaita k'ĩirjuju haju k'aba nʌm. Maachin hãba maach Pör Jesucristo maach peerdʌ hautarr hʌ̃gt'armua bëeta hoo nʌm. y:Jãgʌm k'ʌʌnaun sĩi parhooba hamach hö k'õchagpierr nem wau nʌmta, hajaug hʌ̃rpai sĩsidʌm haajem. Mag nem k'aigba wau nʌm hawia chigaa hajöjöopaijã k'aba, warag hamachta t'ö hiyʌ̈ʌ haajerram. Hamau hãba mʌg jẽb gayam nempaita k'ĩirju nʌm. Mamʌ magʌm paar Hẽwandamau k'ĩmie durrta ham bark'ʌʌipʌ̈iju, hich mag dau hap'ʌʌ wënʌrramk'ĩir. * M:Mʌchdëu nawe pãachig jaaujem hiekpai hĩsjã deeu pãrag jaauk'im: Hõor k'apan har maach hee hʌ̈k'a nʌm hʌ̈k'a nʌm haajem k'ʌʌn t'um chan chadcha chi hʌ̈k'aajem k'ʌʌn chaar k'abam. Jãk'ʌʌnan jãg hamach parhoob wënʌrrʌm gaaimua sĩi dau t'eeg chuk'umjöta t'ʌnʌm. Hamagan sĩi parta Cristo pakuls gaai t'õtarrjö haajem. Har mag k'ĩirju nʌm k'ʌʌn hoowaita t'ãar heepain bĩe chiraajem. 9k:K'odamnaan, pãrau mʌ jua heerpanaa mʌ dënjöta habat. Magnaa hĩchab pãar hee maach wënʌrraajerrjö wënʌrraajem k'ʌʌn hoonaa hagjö hajap'ata nʌrrjëe habat. /W:Mamʌ mua mag chirʌm: Maadëu dichdëu nem k'augtarrpierr k'ĩirjunaata nem wauju hawijã jaauju haai nʌm, bʌ̃ʌrjã k'augbam k'ʌʌn dënjö nem parhoob wauba. y:Maguata pãarjã har mʌ dënjö Hẽwandam hiek hajap'a k'ap'ʌ nʌm k'ʌʌnan magta k'ĩirjuju haai nʌm. Mamʌ hãbmua k'ãijã pãar hee hich hajaug p'ëwia ya hiin t'um hajap'a chiraawai hich hajaug paapäaig chan tag nem hajap'am wauju higba chirʌm hamʌn, hich Hẽwandamau hĩchab hirig mʌg jẽb gaaiwe chan hagt'a hi t'um hajapcha k'aba sim ha k'ap hapiju. .U:Maagwai mʌg hatag ya hich sim haarcha barbaimaawai mʌchdëu mag hich dawagaa nem wau chitarr jũrr Hẽwandamau mʌ dʌ̈i hajap'anaa hich dʌ̈i hich mag mʌ wai nʌrraju. Mamʌ mag maach hʌ̃gt'ar höbërju hayaa hamk'ĩir Jesucristo meebamua chan hãbjã Hẽwandamau hauba haajeek'am. ?w: Keena, Cristo gaaimua k'odamnaan, mua chan pãrag, “Ya mʌʌn hĩsin chadau mʌchdëu hig chirarrjö hajap'a chirsim” haba chirʌm, hagt'a t'um Cristoou jaau simjö k'aba chiraawai. Mag hagt'a hajapcha k'aba chirab mamʌ, ya warrgar mʌchdëu nem waaujerr chan tag k'ĩirjuba chitʌm. Magju k'ãai mʌ k'ĩirjugan, hãba k'anta mua Cristo hat'ee waubaawai hi dawagaa habarju k'ai hanaa hirua nem k'õsimpaita wauju k'ĩirju chitʌm. +: Mua mag chirʌm chan, mag ya mʌchdëu t'um jaau dichdimamjö mʌchta hajapcha chirʌm haba chirʌm. Mʌg chirʌm haiguin mʌʌn hagt'a hajap'a haju pöoma waaur chirʌm. Mag chirab mamʌ hajap'a hajuuta hẽk'a chirʌm. Cristoou hichjö hamk'ĩirta hichdëuta nacha mʌ jʌr hautarr haawai hagjö hãba hag k'ĩirjugta hogdʌba wai chitʌmua jũrr hich simjö hajap'a hajuuta hẽk'a chirʌm. >u: Mua k'ap'ʌ chirʌm, mʌ mag hap'ʌʌ hak'iinjã, hichiita Hẽwandamau mʌ hak'aardam mag jẽbdeg sĩepiba hich haar hauju. Cristoou hichjö hajap'a hamk'ĩirta maachig jaau sim "=: Muan Hẽwandamagta warag mʌchig hajapcha Cristo k'ap'ʌ hapim k'õsinaa hĩchab Cristo hiiupi hautarr hag jua t'eegta mʌchig deepim k'õsi chirʌm; magbaawai mua hi dënjö gaai machag hãwatju haainaa hĩchab hijö t'õju hak'iinjã, warag t'ãar p'ĩiuwia k'ĩirjuba t'õog. p~T}|Vzdyxw^vutsrmqEp8omm;l{k8ihgfedCbar_f]\[YVUTRQPRNMM K#JmHGFEDC>BA@)>>=S<<<0;K98o754211&%[$#!! >Ii\Jw&HTfDx Z N O }_h R Magbaawai mag chi mʌrʌg hẽsap dee sĩerrau mʌrʌg, —Hagt'a Hẽwandamau nem waumaju pöoma t'ʌnaawai puajã hagjö p'ãju pöoma chirʌmgui hajim, p'öbörpierr hõor meu k'ĩir pogk'e hamach meupierr nʌnʌidʌm hee durrpierr reinaanagpa jawaag.JQ  Magbaawai mua chadcha mag hẽsap hi jua heem hauwi k'öbaadëjim. Warran chadcha mua mieljö k'ũwaa k'öpʌ̈ijim; mamʌ ya mʌ jã gar paawaita sĩi nem hachaaga mʌ biiu hãwatbajim. P# Magbaawai chadcha mua hi haar mawia hichig mag hẽsapdam jëeubaimaawai mʌrʌg, —Ya magan warre k'öbapʌ̈i hajim. Nau pua hi hee haauwain chadcha k'ũwaa mieljö k'öpʌ̈iju; mamʌ pʌ bi hee pabaimaawai nem hachaaga pʌ biiu hãwatbajugui hajim mʌrʌg. 2O] Magbaawai mag hedjã heemua mʌrʌg woun hiekjö hiek'a sĩerrau deeu mʌrʌg, —Har Hẽwandam chog bʌ̈ hãb p'ũas hee dʌnʌʌunaa t'oom bʌ̈ durr jẽb gaai dʌnʌm haar mawia hirua jua hee padam gaai hẽsapdam pʌʌrt'ʌ k'itʌm heeurjãg wai dʌnʌm jëeu hat'amí hajim mʌrʌg. `N9 Ya hãbmiecharam Hẽwandam chogau sieteem hich trompeta sirbaadeewai Hẽwandamau hichdëu hich t'ãar heepai nem wauju k'ap'ʌ sĩerr t'umaa hich hi jaaumienag jaautarrjö haagpamgui hajim chi Hẽwandam chogau. M} —Hẽwandam hichta hich mag meejã k'augba sĩerranaa mʌg hedaujã hompaawi, mʌg jẽb, mʌg p'ũas maimua mak'ʌʌn hee nem t'ʌnʌm t'um hompaatarr Jöoi hiek'au, mʌgbarm haigmua ya chadcha maachdëu jaau nʌmjö haimʌʌ pamgui hajim. :Lm Magbaawai mag Hẽwandam chog bʌ̈ hãb p'ũas hee dʌnʌʌunaa bʌ̈ hãb durr jẽb gaai dʌnʌʌu sĩerrau hich juachaar garm jua hʌ̃gt'aag hedjãag hʌanaa magjim: K- Maimua mag pagt'ʌm siete narrau hiek'a dichdimaawai ya mua hẽsap gaai p'ãag hẽk'a chirajim. Mamʌ magbaa hĩchab hʌ̃gt'armua mʌrʌg woun hiekjö, —Jãg pagt'ʌm siete narrau nem jaaubarm pʌchdëu hũrtarr hoob p'ãm; sĩi pʌch t'ãar heepai wai sĩsí hajim. NJ Mag dʌnʌʌuchëwi nem hiek t'eeg häaa hajim. Mag häa ha simʌn sĩi león puu ha sim hiekjö sĩejim. Mag hirua häa habaawai pagt'ʌm siete narrauta dʌ̈i hi hiek hʌ̈k'a, häaa hajierram. {I q Magtarr k'ur mua hoo nʌʌ haawai, Hẽwandam chog dewam nem jua t'eeg simta hʌ̃gt'armua sĩi jʌʌnt'umie bau t'ʌnʌm heemua bëewi, mʌ dak'ĩir bʌ̈chaar garm bʌ̈ p'ũas hee dʌnʌʌunaa bʌ̈wë garm bʌ̈ durr jẽb gaai dʌnʌʌuchëjim. Mag simua pirm hich pör hʌ̃r wai sĩejim. Hi k'ĩir, sĩi hedau k'ĩirjö bʌ̃ʌʌ maach dau k'ak'aisamjö sĩewai hi bʌ̈ sĩi hõtdau hʌ̃gt'aag huu jẽjẽerk'amjöta sĩejim. Hẽsapdam pa gaai pʌʌrt'ʌ k'itʌmjã jua hee wai sĩejim. H  OG Mamʌ magpaijã k'abajim. Magp'öbaadëmʌn wir haig chik'amanjã hamachdëu k'ëcham haig k'ëchnaa, bënëujã chik'am k'ʌgnaa, hamach hõor k'abam dʌ̈ijã k'apesnaa hich mag nem jĩignemjã nʌisijim, hamach jua pʌaba. Mag trompeta seim sirbarmua Hẽwandamau mʌg hatag hõor hi hagk'aju mʌrʌg hoopitarr hajim.GF Mamʌ mag hõor pöm hödubtarr hee chi hiiu nʌisierr k'ʌʌnau hamach daúa mag hootarrjã hamachdëu mag nem k'aigba waaujerr chan bʌ̃ʌrjã pʌabajierram. Mag k'ãai warag meperagta Hẽwandamagamjö jëeunaa, sĩi nem parhoob p'ĩr dën, p'atk'on dën, bronce dën, mokdau dën maimua pa dënpa nem hoob waunaa, ni hiiujã hiiuba sĩsid haawai dʌrdʌrjã haba ni hamachig jëeu nʌmjã k'augba sĩsidʌmʌgta warag jëeu nʌisijim. HE  Mamʌ ham hi hee mamagk'amuapai k'abajim, mag hõor pöm k'ëch t'ʌnarr. Mag sĩsidʌm durin hĩchab sĩi nemk'õrjö pör paar sĩsid haawai magʌmuapata hĩchab hõor dajẽk wai naajim. D# Mag hõtdau k'ĩir naar dʌ̈i azufrepa jĩerrarrauk'amua hõor pöooma peer mʌg jẽb gaai jooba durrum k'ʌʌn jãrrchapaím hödubjim. nCU Magta mʌrʌg mak'ʌʌn cabaaijã hoopijim. Mag cabaai gaai wënʌrrʌm k'ʌʌn hamach t'ũrr gar jierrjö sĩsidʌmta hõtdau k'ĩirjö p'uu pʌʌrdʌ jũa sĩsid hajim; hãaur k'ʌʌn dën sĩi p'ãauraa jacintojö sĩsid haawai tagam k'ʌʌn dën azufrejö huashãu k'ĩirk'a sĩsid hajim. Chi cabaai pör, león pörk'a sĩsid hajim. Mag sĩsidʌm hi heemua sĩi hõtdau k'ĩirta k'ĩbchëug höbër t'ʌnʌm dʌ̈i naar jĩubaadëp'ʌm heemua azufrepata jĩerrarrau k'ajim. B Mak'ʌʌn hẽudee soldaaun cabaai gaai wëdurajim, hõor k'aibag wauju k'ʌʌn. Mua hũurwai ham k'apanag doscientos millones hanaajim. "A= Magbaawai chadcha mag mepeer dau jayap jʌ̃k'a t'ʌnarr hẽerk'ʌʌipʌ̈ijim, hamach hẽerk'apʌ̈iju hed pabaadeewai. Hich har maig hajim ham hẽerk'apʌ̈iju hatarr hora, mag hẽerk'abapäaiwai hõor mʌg jẽb gaai jooba durrum k'ʌʌn jãrrchapaím k'ëchpʌ̈imk'ĩir. @w mag nasãd kach jayap jʌjʌrʌʌ sim heemuata woun hiekjö chi Hẽwandam chog mag hich trompeta sir sĩerrag hiek'a simua, “Har döjã pöoma Eufrates haajem higaau mepeer dau jayap hö jʌ̃k'a t'ʌnʌm hẽerk'ʌʌibapʌ̈i” ha sĩejim. ? Mag k'ur chadcha chi Hẽwandam chogau warm k'ʌʌn dënjö hich trompeta sirjim. Ma, seim hajim. Maig Hẽwandam k'ĩirp'ee p'ĩr dën nasãdjö simta kach jayap jʌjʌrʌʌ sim sĩejim. Mag chi Hẽwandam chogau hich trompeta tẽee habaawai }>s Ma, trompeta cincoom sirbarmua nacha hõor dau haug wautarr hajim. Mamʌ hagt'a dau numí sirju waaur naajim. :=m Mag langosta pöm durrpierr haaidʌ t'ʌnʌm pör hĩchab hich mag hierr hit'urm wëjöm hee t'ʌrrdö sim haar chi pörk'a sim hag mepeerpaiu. Mag mepeer t'ʌ̃r Abadón haajem hebreonaan meúa. Maagwai griegonaan meúata Apolión haajem. Mag sim haig maach meúan “hõor pöm k'ëchmie” ha simʌu. p<Y Mag sĩsidʌmʌn döjũrjöta dur gaaijã jur paar sĩsid hajim. Mag sĩsidʌmʌgta hõor k'aibag waupi jaautarr haawai ham k'ierr machag mag dur gaaita sĩsid hajim, mag k'aamamua cinco meses hõor gaai machag hãwatpi wai naag. Z;- Ham mor sĩi jierrjö simua meu sĩsid hajim. Mag sĩsidʌm hũrrp'öbaadeewai hich jẽbag sĩi juurhi hee wërbʌajem carrota wërbʌ p'öbaadeewai cabayou wai k'ap'ig p'öbaadëp'ʌm hiekjö sĩsid hajim. l:Q Mag sĩsidʌmʌn hĩchab sĩi hʌʌinjö pörbʌ̈ wʌrnaa k'ierrjã k'um k'ierrjö sĩsid hajim. ^95 Mag langosta, hõor k'ĩirk'anaa pör gaaijã pörsirjöhö sĩsidʌm paar sĩsid hajim, p'ĩr dën. Mag sĩsidʌmʌn sĩi cabaai juurhi hee wërbʌan harraag wajap k'ĩir k'aug sĩsidʌmjöta sĩsid hajim. O8 Mamagk'am jaran parii hõrau wir haigpai hamach t'õo hẽk'awiajã pöd hamach t'õobajurau. T'õm k'õchaaga haadëp hawiajã meeg k'abata t'aabatarrjö haadëp hajurau, bʌ̃ʌrjã t'õba. 7 Mag hamag hõor k'aibag waupi jaaujieb mamʌ, pöd t'õo chan t'õoju k'aba nʌm ha jaaujim. Hõor t'õoju k'ãai sĩita ham gaai k'aa nʌmua cinco meses sĩi ham gaai mas waupi jaaujim. Mag k'aamam k'ierr machagan döjũriu k'aamamjöta haajeejim chi machag. 6  Mag langosta dap sĩsidʌmʌg bʌ̃ʌrjã pabʌ̈ chig hapiba, pak'ërjã t'ʌrrk'ichpiba, p'ũakjã hãrpiba, ni nemjĩirjömjã hãrpiba jaaujim. Hãba hamag jaautarran, hõor Hẽwandam dauchach hamach dag gaai chuk'um k'ʌʌnta k'aibag waupi jaaujim. \51 Mag naar jĩubaadëm heemua langosta dap hasp'itjö sĩsidʌm pöooma höbërdʌtk'awi durrpierraaa haaidʌjierram. Mag sĩsidʌmua k'aawai k'ierr machag döjũr k'ierr machagjö hapijim chi Hẽwandam chogau. q4[ Magbaa mag yabmeeu mag hit'urm jaaba wëjöm heem t'ʌrrdö weeu hat'aawai, hag heemua horno pömk'am heemjö sĩi hʌ̃gt'aag naar p'ʌissi k'õrr jĩubaadëmua hedau k'ĩir gar t'ʌa jöisiewai, warre hedaujã k'ĩssu haadëjim. N3  Maimua chadcha chi Hẽwandam chognaan sirju waaur narr heem hãbmua hich trompeta tẽee haadëjim. Mag siram cincoom gaai, Hẽwandam chogta hedjã heemua p'ĩdagjö p'ug bëem mua hoopʌ̈ijim. Magʌg, sĩi jẽbdijö hierr maach dau warp hit'urm jaaba wëjöm hee t'ʌrrdö sim dën chi yabme deepijim hich Hẽwandamau. 2 Magbaa mua hoo nʌʌ haawai Hẽwandam chogta hedjã hee hʌ̃apëpërgmamua hiek'a jörrajim. Hi hiek'amatarr mʌg hajim: “¡Hëh! ¡Aaay, hĩsin chad! Hagt'a Hẽwandam chognaan t'ãrjupam k'ʌʌnau hamach trompeta sirju waaur nʌm. Nau jãk'ʌʌnau sirp'öbaadeewai mʌg jẽb gaai jooba durrum k'ʌʌnan chadcha hap'ʌʌta durraju” ha hiek'a jörrajim chi Hẽwandam chogau."1= Maimua deeum chi Hẽwandam chog hagjö haig sĩerrau hĩchab hich trompeta sirjim. Ma, jayapam hajim. Mag sirbarmua mʌg hedau hãsdawam jãrrchapaím t'õo hauwia, hedaram hed hargjã jãrrchapaím t'õo haunaa, p'ĩdagjã hĩchab jãrrchapaím dau t'õok'a haujim, hamach wʌʌjemjö wʌʌm hugua. Maimua hedau k'ëubaadeewaijã sĩi hat'uuchata k'ĩssu haadëmua da hãspabajöjöomjöta haadëjim. 0 Ma, p'ĩdag “Chi Hach” ha t'ʌ̃r sĩejim. Magua hich burrtarrpierr dö nʌnʌidʌm t'um hachag habpäaiwai hõor pöooma höjim. %/C Magbaawai hãbak'aíujã hagjö hich trompeta sirjim. Mag ya sirm t'ãrjupam gaai paawai, hedjã heemua p'ĩdag pöoma simta hõtdau k'ĩirjö p'ug bëewi, mʌg jẽb gaai dösĩg k'apan dök'um dipa nʌnʌidʌm hʌ̃r burrwi, peer jãrrchapaím dösĩg heem dö hãrpʌ̈ijim. 6.e Mag p'ũas heem dö bagag pabaadeewai hagjö jãrrchapaím hãwarrjã k'ëchdubwi mag p'ũas hee barco jörrjëe harrjã hagjö jãrrchapaím warre hãrwi joot'ũpjierram. -Maimua mag nosegdau dap chë dichtarr k'ur mag nacha sirtarr gar sĩerrau hagjö hich trompeta sirjim. Mag biek numiim sirbaadeewai sĩi nem pöm durrsĩjö simta hõtdau k'ĩirjö hug bëewi p'ũas hee burrjim. Magbaawai jãrrcha hatcha p'ũas bagag pajim. ,+Chi nacha sir sĩerrau hich trompeta sirbaadeewai nosegdau dap mokpörjö sĩsidʌmta hõtk'ĩir sĩi bag p'uriimjö sĩsidʌm dʌ̈i k'ʌibaadëjim mʌg jẽb hʌ̃r. Magbaawai pabʌ̈ jãrrchapaím k'ëchwi p'ũakdam p'ãauraa k'ëk'ëd harrjã sĩi t'umaa p'aadubjim. +Maimuan chad mag Hẽwandam chognaan siete hamach pipied trompeta hãhãbdö wai narr k'ʌʌnau ya siraag paauk'abaadëjim. i*KMaimua mag chi Hẽwandam chogau hichdëu incienso p'aajem bʌ̃rʌʌ k'itʌm waiberr hauwi, jũrr nasãd gaai chi daupaam heemta hauwia, hich dën hee hipiirnaa mʌg jẽb gaai p'öpʌ̈ijim. Mag p'öbapäaiwai, pagt'ʌmta bubuju k'abaadëm dʌ̈i hõor hiekjö hiyʌ̈ʌmjö jöisim hee, pagt'ʌm dau p'ʌr jẽjẽer k'abaadëmua hʌʌurpa duuibaadëjim. Ma hajim hãbmiecha sieteem sello t'ʌrrëupʌ̈i nʌm mʌrʌg hoopitarr. Siete trompetas narr hãhãbdö sirmam hootarr 8)iMag incienso p'aabaadeewai chi naar Hẽwandam chaainau jëeu durrum hiek dʌ̈i mag Hẽwandam chog chi p'aa sim jua heemua hãhba Hẽwandam sim haarta naar jĩubaadëjim. ((IMag warm k'ʌʌnag jigtarr k'ur deeum Hẽwandam chog bëewia, deeum incienso p'aajem p'ĩr dën bʌ̃rʌʌ p'urii k'itʌm jua hee waibëewi, hagjö hich hag p'aajem nasãd hʌ̃gt'aa wau sim k'ĩirp'ee dʌnʌʌuchëjim. Mag hi dʌnʌʌubaicheewai warag hirig incienso pöm deejim, Hẽwandam chaainau jëeu durrum hiek dʌ̈i k'ajap'am nemjö pömaacha waaurëunaa mag p'ĩr dën nasãd wau sim gaai p'aamk'ĩir. \'1Mag k'ĩu t'ʌnʌʌ harr k'ur mua hoowai Hẽwandam chognaanta siete hi na dʌnʌnʌid t'ʌnaajim. Mak'ʌʌnag siete trompetas deejim, hamach pipied hãhãbdö hauwi hök'ar hichdëu jaaumam haig sirmamk'ĩir. & ;Maimua chi Corderoou ya hãbmiecha sieteem sello t'ʌrrëupʌ̈inaa chi hẽsap heeurjãg hat'aawai, hedjã hee hora jãrrjö sĩi k'ĩúhu jöisijim. `%9“Jãg pörk'au bigaau hohood wëjöm jãrr har corderodamjö simuata ham t'ʌa wai sĩejugui” hajim.“Hichdëuta, dö parag haar nemchaain dö döpien p'ë harrjemjö, hamau nem hig nʌm t'umaa deewi hichdëuta ham dauchöjã jãrpʌ̈pʌ̈i haju” ha jaaumajim mʌrʌg mag jöoirau. (Sal. 23:1-2; Is. 49:10; Ez. 34:23)%$CYa jãgbarm haigmua tag ham jãsog hãwatba, ni höbichagjã hãwatbam;
hed pechagaujã k'ak'aichag k'aba, ni hedaúajã ham p'aabamgui” hajim. j#M“Magwiata jãg bʌ̃ʌrjã hijeeu k'augba hedaram magwe pörk'au gaai hoo sim k'ĩirp'ee hi hipierraa hirig hich k'ĩircha jëeu durrumgui” hajim.“Maagwai jãg pörk'au gaai hoo simuata ham t'ʌa wai sĩeju. C"Magbaa mua hirig, —Señor, pʌchdëuta k'ap chirabahab, mua chan k'augba chirʌm ha chirajim. Magbaa hichdëu mʌrʌg jaaubaadëwi magjim: —Jãk'ʌʌnan Hẽwandamau hõor hök'ĩirjug pöoma hapi nʌm jaar hʌ̈u hi hiek hogdʌba hʌ̈k'a durrawia peerdʌtarr k'ʌʌnaugui hajim. Magua k'abahab hajim, jãg ham k'ajũa bäpp'ä jũa sĩsidʌm, chadcha hich chi Cordero bag hãrtarrauta hamach k'aibag t'um chugpaatarr haawai. m!S Magbaawai mag jöoin veinticuatro narr heem hãbmua mʌ haig bëewi mʌrʌg, —Har hõor sĩi k'ajũa bäpp'ä jũa sĩsidʌm, ¿pua k'ap'ʌ chirʌ́ haichëjim, chijã k'ʌʌn hagá maimua jãk'ʌʌn jammua bëejierrá?  { “Mʌg hatag pawijã hãba maach Hẽwandamta hʌ̈ucha chitaju.Hiita hãba hooimʌg p'ënaa t'ö hiek'aju haai nʌm.Hichta hãba k'ĩirjug k'aug sĩerrʌm.Hirigpaita hĩchab t'umaam k'ʌʌnaujã heenaa hʌ̈u hajim haju haai nʌm.Hichdëupaita chadcha jua t'eeg t'um hauju haai sim.Jãan chadcha hich magta haju haai sim” hanaajim hamachdëupai. [/ Maagwai chi Hẽwandam chognaanjã t'um bʌ̈jãaupaita dʌnʌnʌid p'ʌʌrdʌ wëjoojim, mag pörk'au bit'urg jöoin hohood wëjöm dʌ̈i hĩchab mag sĩi k'anjö hich paar sĩsidʌmpa t'ʌnʌm hëugarm magwe. Mag dʌnʌnʌid t'ʌnʌʌ hawi, mag pörk'au gaai hoo sim k'ĩirp'ee p'õbk'anaa, hi t'ö hiek'amamua hirig mag naajim: $A Mag t'ʌnʌm k'ʌʌnau serereuk'amua, “Har pörk'au gaai hoo sim gaaimua maimua Cordero gaaimuata maachin hʌ̈u peerdʌ nʌm” ha serereu k'ajierram. 0Y Magtarr k'ur hũwaai deeu Hẽwandam juupjem pörk'au pöoma simʌg mua hoowai, hõor pöooma sĩi bʌ̈jãaupaita baurur wëjöm hoojim chi Cordero na. Mag sĩsidʌmʌn t'umaa k'ajũa chi bau happ'a jũanaa sot'ark piujöo k'it'ëemta jua panhapp'a t'ʌnaajim. Maig t'ʌnaajim hõor p'öbörpierram k'ʌʌn, meupierr meu k'ĩir pogk'e; wajapcharan durrpierram k'ʌʌnta maiguin hãba podpa t'ʌnaajim. Mag sĩi k'apan maach dau dʌ̈rrk'ab warp'am magwe p'ʌʌrdʌ wëjöm haawai pöd hãbmuajã beer haubajim, k'arra naajim k'ai chi k'apanag. a;Zabulón k'odnaan: 12,000José k'odnaan: 12,000Benjamín k'odnaan: 12,000 Harag ciento cuarenta y cuatro mil naajim mag Hẽwandamau dauchachpitarr k'ʌʌn. Hõor pöm k'ajũa bau happ'a jũa narr k'ʌʌn _7Simeón k'odnaan: 12,000Leví k'odnaan: 12,000Isacar k'odnaan: 12,000 `9Aser k'odnaan: 12,000Metalí k'odnaan: 12,000Manasés k'odnaan: 12,000 [/Judá k'odnaan: 12,000Rubén k'odnaan: 12,000Gad k'odnaan: 12,000 *MMua hũurwai mag chi dauchachpʌ̈itarr k'ʌʌn t'um chi k'apanag ciento cuarenta y cuatro mil nʌm hanaajim, Israel chaain hamach t'ʌ̃rpierr mʌg: Q“Hẽwandam hiek jaau wënʌrraju k'ʌʌn dag gaai marau hagt'a hich Hẽwandam dauchach p'ãk'aba nʌwe chan, hoob jʌ̈chag mʌg jẽb, mʌg p'ũas, ni pabʌ̈jã k'aibag waumiet” hajim hamag. OHĩchab deeum Hẽwandam chog hedau höbeerjem garmua hurumjã mua hoojim. Magua hich jua hee hõor dauchaachjem waidurajim, hich Jöoi charau hagua hõor dauchachamk'ĩir deetarr. Hich mag Hẽwandam chogau mag warm k'ʌʌn jayap mʌg jẽb k'aibag waunaa p'ũasjã k'aibag wawaag jua t'eeg narr k'ʌʌnag t'et k'ĩesirnaa, 2 _Mag t'ʌnarr k'ur mua hoo nʌʌ haawai Hẽwandam chognaanta dau jayap mʌg jẽb hʌ̃r dʌnʌnʌihdʌ naajim: hãb dok'ẽu gar hedau höbeerjem gar, hãb dök'ierr gar, hãb t'oom higar juachaar garm bijãr, maagwai hãb juawë gar, harag dau jayap naajim. Mak'ʌʌnau bʌ̃ʌrjã p'ũ dichpiba t'ʌa wai naajim, ni mʌg jẽb gaaijã p'ũ wëba, p'ũas hʌ̃rjã wëba, ni bʌ̃ʌrjã pabʌ̈dam gaaijã p'ũ wëm hugua. 3“¡Maar meer hat'at! Maar gaaita Cordero k'ĩir machag meeuju hed barbaichëm. Jãg sim, ¿k'aíu hi jua jʌmbarju?” hanaajim, hi hökgau.:mMag daumer nʌmua durrsĩigta wounaanagamjö chaigpanaa, “Jãg pörk'au gaai hoo simʌg maar hoom hugua, maar hʌ̃r dʌrbagk'awi pãach heegar maar meer hat'at” hanaajim. ;oMʌg durr gayam reinaanjã mag hoobaa, hãaur k'ʌʌn jẽb degjã hierr paauk'amaawai, hãaur k'ʌʌn durrbʌ̈ hee mokpör dapagk'am heegarjã dubjierram, daumeerwai. Mamʌ mak'ʌʌn happaijã k'abajim. Hich hagjö daumerjierram hĩchab, chi dap'ʌm k'ʌʌn, soldaaun pörnaan, riknaan, chi jua t'ierrnaan, sĩi chik'am chogk'a par p'idk'a sĩsid harr k'ʌʌnpa; t'umaam k'ʌʌn hich hagjöo daumerjierram, jãp'ierr nʌm hiek'au. veMagbaadëm dʌ̈i hĩchab hedaujãjã sĩi hẽsapjö pʌʌrsiirmamua chukk'u haadëjim. Magbaa t'umaa durrsĩ sĩsidʌmjã hamach narr haigmua chawag hërëubaadee hĩchab döjãrr morr sĩsidʌmjã hich hagjö chawag hĩiudʌjierram. /W Magbaadee hĩchab hedjã hee p'ĩdag t'ʌnarrjã, sĩi p'ũ t'eeg wëbaadeewai nemjõ hagt'a k'ũgut'u k'itwe k'ʌi duubjemjö, mʌg jẽb gaai k'ʌi t'ʌnʌisijim. - Maimua chi Corderodamau jũrr ya seim sello t'ʌrrëubapäaiwai hʌʌur t'eega duui dichdimamjã mua hoojim. Magbaadeewai mʌg hedau hãsdawam sĩi put p'ʌichjö p'ʌissi haadëjim; maagwai jũrr hedau chi hedaram, hajapcharan hedau hargma, bagjö p'urii haadëjim.  Hamau magbaawai hamag k'ajũa bäp'ä sĩsidʌm p'ëdeewi sĩi warag, “Pãar k'odnaanjã pãach k'ëchtarrjö Cristo hipierraa hi hiek jaau durrum gaaimua k'ëchpʌ̈iwia pãach haig hãba paauk'achë nʌm hora, hidëu bʌchk'un hoo hat'at” hajim.   Mak'ʌʌnau hamach dau hap'ʌʌ juau k'ëchmarr jũrr Hẽwandamag ham dʌ̈i hagjö hamk'ĩir jaau durrumua t'et mag naajim: “Hẽwandam, pʌchta t'umaam k'ʌʌn k'ãai jua t'eeg hʌ̃rchanaa, pekaujã chuk'u, pʌch hiek'atarrjã chadcha k'itʌm, ¿jãagwaita pua maar bag hãrtarr jũrr hõor hi hagk'awi maar k'ëchtarr k'ʌʌn dʌ̈i hich hagjöo hajuuta jãg sĩma?” hanaajim hirig. 2 ] Mag k'ur chi Corderodamau chi cincoom sello t'ʌrrëubapäaiwai nasãdjö wau sim heegar mua hoojim, Hẽwandam hiek jaau durrum gaaimua k'ëchpʌ̈imarr k'ʌʌn. b =Magbaa mua hagʌg hoowai cabaai huashãu k'ĩirk'a sim gaai hãb wounjö simta mua hoojim. Mag wounjö sim t'ʌ̃r “Chi Meem” ha t'ʌ̃r sĩejim. Mag gar deeum hurajim. Ma, hi t'ʌ̃r “K'ĩmie Durr” ha t'ʌ̃r naajim. Mak'ʌʌnag jua t'eeg deewi mʌg durr peer jãrrchapaím hamag jaaujim, esparau hõor k'ëchnaa, jãdaúajã k'ëchnaa, bën t'eeg hõor hee burrpiwi hagʌmuajã k'ëchnaa, sĩi nem pabʌ̈ heem nem maach k'oojemʌgjã hõor k'ëchpʌ̈imk'ĩir. R Mag k'ur sello jayapam t'ʌrrëubaadëjim. Maimua Corderodamau mag sello jayapam t'ʌrrëubapäaiwai jũrr mag jĩmiejãu pöm sim hũrr jörrömjö simuata, “Pidú, hoobahur” hajim mʌrʌg.  Mag cabaai p'ʌis sim dʌnʌʌubaicheewai mag jayap hich paar sĩsidʌm heem hãbmua jãdau t'eega burrju higwi magjim: “K'ãai hãb p'idk'abarmuata trigo libdam t'ãrjuppai hauju. Mamʌ nemk'au vino dʌ̈i hawaag chan p'atk'on chuk'um” ha sĩejim. dAMaimua sello t'ãrjupam t'ʌrrëuju mʌrʌg hoopijim. Majã harjö chi Corderodamau t'ʌrrëubapäaiwai mag jayap narr hee hãb wounk'a simta hich k'apan seis wai sĩerrau warm k'ʌʌn dënjö, “Hoobahur” hajim mʌrʌg. Magbaawai sĩi cabaai p'ʌis simta dʌnʌʌubaichëjim. Mag gaai woun bëetarrau hich jua hee lib chach wai bëejim. c?Mag hirua hoobahur habaawai deeum cabaai p'uríhi simta dʌnʌʌubaichëjim. Mag cabaai p'ur sim hʌ̃r woun sĩerr jua hee espaar joot'ʌ sĩuwi jua t'eega hapijim, hõor k'õinaa t'ʌnarr meeuk'apiwi wir haig chik'am k'ëchamk'ĩir. Magbaawai durrpierr juurhi t'eega sĩi wërbʌp'öo haadëjim. Ma hajim sello numiim gayam mʌrʌg hoopitarr. ^5Maimua chi Corderodamau deeu chi hẽsap hauwia mag k'aar sĩerr napemjö t'ʌrrëubapäaiwai, mag dau jayap hich paar sĩsidʌm heem hãb p'ak hemk'öijö simua hagjö, “Pidú, hoobahur” hajim mʌrʌg. c?Hirua mag hoobahur habaawai mua hoowai, cabaai bäpp'ä simta haig sĩejim. Mag cabaai hʌ̃r woun sĩerrau hich jua hee choop'õ wai sĩejim. Mag simʌg pörsir deewi jũapi sĩubaawai, hichdëuta t'umaam k'ʌʌn pödpʌ̈iwi, hichta hemk'ooik'a höbërjim, hich garmua hich jua jʌmpiba sĩerraag. Ma, mʌg hatag paawai hichdëuta mʌig heegarm k'ʌʌn hich jua jʌmpiba hichta chi pörk'a sĩsiju. Pari ma chan chi Cordero k'aba haawai hich mag chi pörk'a sĩerrabaju.  {Mag hẽsap pa gaai pʌʌrt'ʌ sim jëeu hauwi, mʌ dak'ĩraa mag Corderodamau chi hẽsap nacha k'aar sĩerr t'ʌrrëupʌ̈iwi heeureu hoobaadëjim. Magbarm hee mag sĩi hich paar sĩsidʌm heem hãbmua mʌrʌg, “Pidú, hoobahur” ha sĩejim. *MMagbaawai mag k'anjö hich paar sĩsidʌm k'ʌʌnau hĩchab hamach paarmua hö hãba, “Jãan chadcha hich magau” haajeejim. Mak'ʌʌnau magbarm dʌ̈i hĩchab mag jöoin veinticuatro narr k'ʌʌnaujã deeu jĩepör p'õbk'anaa ham wajaug t'ö hiek'ajierram hamag jëeumamua.{ Hẽwandam chognaanau mag meuk'aar hau dichdimaawai, hĩchab t'umaa hich Hẽwandamau nem wautarr hedjã hee t'ʌnʌm k'ʌʌnau, mʌg jẽb gayam k'ʌʌnau, k'ëchwia ya jẽb hee nʌm k'ʌʌnau, maimua nem t'um p'ũas hee t'ʌnʌm k'ʌʌnaupa hĩchab hö hãba meuk'arau hʌ̃ʌrbabapʌ̈imjã mua hũrjim. Mag hamau hʌ̃ʌrbapʌ̈itarr meuk'aar mʌg hajim:“Har pörk'au gaai Jöoi jup simʌg maimua Corderodamagjã hagjö hãba pãragpaita mʌg hatag paawaijã hich mag t'umaam k'ʌʌnau jëeunaa hee haju haai nʌm” hajierram.“Pãar wajaugpaita t'umaam k'ʌʌnau t'ö hiek'aju haai nʌm.Magnaa, ‘Pãachta mʌg hatag pawiajã t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hich mag jua t'eeg nʌm’ haju haai nʌm” hahaug majierram meuk'araupai. L Mag t'ʌnʌm k'ʌʌnau t'et meuk'aar hau nʌmua mag naajim:“Jãg Corderodam hõor gaaimua hʌdʌraa hich t'õopitarrauta jua t'eeg t'ʌnʌm t'um hauwia nem hajap'am t'ʌnʌmjã t'um hauju haai sim.Hãba hichpaita t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã nem k'ĩirjug k'augnaa juapa t'eegjã hichdëupaita hauju haai sim.Magnaa hirig heenaa, hi hooimʌgjã t'ö hiek'anaa, hirigpaita t'umaam k'ʌʌnau jëeuju haai nʌm” ha t'umeuk'ar majierram. X) Maimua mua hoowai, mag pörk'au bigaau mag k'anjö hich paar sĩsidʌm dʌ̈i jöoin hohood wëjöm hëugar, Hẽwandam chognaan pöoma sĩi sereu p'ʌʌrdʌ wëjoojim. Mag t'ʌnʌmʌn chi k'apanag millones y millones t'ʌnarr haawai, k'apaana sĩi maach dau warpta pos pʌʌrt'ʌ, pöd maadëu chi beerjujã k'augba t'ʌnaajim. 7g Mak'ʌʌnta pua Hẽwandam na p'adnaan k'apiwia hĩchab chi pörnaan k'apiju.Magbaawai mʌg durr jũrr hamachdëuta k'ap nʌisiju” ha t'umeuk'armajim hich k'ĩircha. B~} Mak'ʌʌn jöoin mag t'ʌk'ök'öod t'ʌnʌmua chi Cordero t'umeuk'armamua meuk'aar hiiurta hau naajim. Hamau meuk'aar hau narr mʌg hajim:“Pʌchdëupaita hãba jãg hẽsap jua hee hauwi chi k'aar sĩsidʌmjã t'ʌrrëu werbaju haai sim, pʌchta t'umaam k'ʌʌn kõit hʌdʌraa pʌch t'õopitarr haawai.Pʌch t'õo nʌm haig bag hãrtarrauta pua hõor durrpierram k'ʌʌn hamach meupierr Hẽwandam hat'ee përk'a haujim. } Mag Corderodamau hamach dak'ĩir mag hẽsap pa gaai pʌʌrt'ʌ sim jëeu hat'aimam hoobaawai mag sĩi k'anjö hich paar sĩsidʌmua hagjö haig jöoin veinticuatro narr dʌ̈imua sĩi hi k'ĩirp'ee t'ʌk'ök'öod hap'öbaadëjim. Mak'ʌʌn jöoinau hamachpierr arpa wai naajim, maimua jarrdam p'ĩr dën p'urii k'it'ëemjã hagjö hamachpierr wai naajim. Mag jarr hee incienso hipir wai sĩsid hajim. Ma, Hẽwandam chaaink'a nʌm k'ʌʌnau hirig jëeu nʌm k'ʌʌn hiek haajem, mag jarr hee hipir sĩsidʌm. '|GMag chadcha mag corderodamjö k'itʌmua mawi, mag pörk'au gaai jup simua juachaar gar hẽsap pʌʌrt'ʌ sim wai sĩerr jũrr hi jua heem jëeu hauwimajim. "{=Mʌchig magbaa mua hoo nʌʌ haawai, chadcha mag sĩi k'anjö dau jayap hich paar sĩsidʌm bigaau jöoin hohood wëjöm jãrr, har corderodamjö hʌdʌraa hich t'õopiwia deeu hiiutarrta hoot'ẽu k'ërajim; hajapcharan hich Jesuma. Hamau hi t'õo naawai pa gaai meerp'ëtarr hagt'a merag chuk'u sĩejim. Mag k'itʌmʌn sĩi kach k'apan sietenaa dau k'apanjã hagjö siete p'up'up sĩejim. Mak'ʌʌn dau k'apanag siete nʌmua chi Corderoou Hẽwandam Hak'aar gaaimua nem t'um k'ap'ʌnaa durrpierr hoo p'ë wai sĩejemta jaau sim. z5Mag mʌ hich dak'ĩir bĩe chirʌʌ paawai mag jöoin veinticuatro narr heem hãbmua mʌ haig bëewi mʌrʌg, “Hoob tag bĩem, har sĩebahab” hajim, “David k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌn bi heem Chaai leonjö jua t'eeg sĩerrʌm. Jãguata ya hichdëu nem t'um t'ʌnʌm pödpʌ̈itarr haawai hichdëuta jãg hẽsap k'aar sĩsidʌmjã t'ʌrrëupʌ̈inaa heeurjãg hooju haai sĩebahab” hajim. qy[Mamʌ mag hẽsap heeurjãgnaa hag gaai t'ʌ̃rju hayaam woun ni hãbjã chuk'u ni sĩi hagʌg heerpajupaijã chuk'u habarm mʌchdëu hoobaawai, jãga hag gaai p'ã sim k'ap habarju hawi, mua pöd hãwatba warag mʌ bĩebaadëjim. Wx'Mamʌ mam hʌ̃gt'ar, ni mʌg jẽb gaai, ni mʌg jẽb heegarjã hõor hãbjã chuk'u hajim, mag hẽsap pʌʌrt'ʌ sim heeureunaa hag gaai t'ʌ̃raag. Ni sĩi hagʌg heerpaju k'ʌʌnpaijã chuk'u hajim. kwOMua mag hoo hat'am dʌ̈i hĩchab hich Hẽwandam chog hãb nem jua t'eeg simua hiek k'ẽgk'a, “¿Chijãguata magan mʌig mʌg hẽsap k'aar sĩsidʌm t'ʌrrëupʌ̈inaa mʌg hẽsap heeureu hauju haai sĩ?” ha sĩejim. Ov Mag jãrrcha k'u juupjem sim gaai woun hoo sĩerrau, hajapcharan hich Hẽwandamauma, hich juachaar gar pa gaai hẽsap pʌʌrt'ʌ sim wai simjã mua hoojim. Mag hẽsap, jãgarjã p'ãnaa hëugarm magwe p'ãnaa, t'ʌ̃rmajupierrpai k'ibjʌ̈rjö simua k'aar sĩsid hajim. Magʌm siete naajim mag hẽsap pʌʌrt'ʌ sim gaai. =us Mag t'ʌk'öok'anaa meuk'arauta hirig,“Pʌʌta maar Pör Hẽwandamau;
pʌʌta chadcha chi jua t'ierr haawai pʌ k'ĩragta t'umaam k'ʌʌnau heenaa t'ö hiek'aju haai nʌm” hanaajim.“Pʌchdëu nem t'um hompaam k'õsi hompaawiata chadcha nem t'um t'ʌnʌm” ha t'umeuk'ar majierram.?tw Mag hi t'ö hiek'ak'ak'ampierr mag jöoin veinticuatro hohood wëjöm k'ʌʌnau hi jup sim k'ĩirp'ee, “Pʌchta chadcha chi jua t'ierrau” hanaa hamach pörsir p'ĩr dën jũa narr jua hee hauwia hirig hʌanaa p'õbk'ak'a haajeejim, mag hichta t'õjã t'õba warrgarwe hich mag hiiu sĩerrʌmʌg jëeuwai. Mag sĩi hich k'apan sĩsidʌmua maach Hẽwandam hichta hich mag t'õojã k'augba mag hich pörk'au gaai hoo simʌg jëeu nʌmua, hʌ̈u hajim hanaa hi t'ö hiek'a naajim. .rUMag sĩsidʌmʌn hamach jayapwe sĩi nem hich k'apan hagdaujö seis wai sĩsid hajim, hamachpierr. Hierr jãgarm magwe dau p'up'upnaa hʌ̃rjã sĩi dau k'apan p'up'up sĩsid hajim. Hamach mak'ʌʌnau bʌ̃ʌrjã hijeeuba hedaram magwe Hẽwandam t'ö hiek'amamua,“Hẽwandam, pʌjö bʌ̃ʌrjã pekau chuk'um k'ʌʌn chan hooba haajem” hanaajim.“Pʌchta t'umaam k'ʌʌn Pör hanaa t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã chi jua t'ierriu.Pʌchta warrgarwejã hich mag sĩerranaa mʌg hatagjã hich mag sĩerraju” ha t'ö hiek'amajierram. GqChi nacha sĩerr leonjö sĩejim; mag hẽudeem, p'ak hemk'öidamjö sĩejim; mag garm wounk'a sĩejim; maimua hẽudeecharam, jayapam, sĩi jimiejãu pöm simta hũrr jörrömjö sĩejim. p Hich hag pörk'au na hĩchab p'ũasjö simta sĩi dau bʌ̃ʌʌ simjã sĩejim. Mag pörk'au pöm sim bigaau jãrrcha sĩi k'anjö sĩsidʌmta k'ĩir gar maimua hëugarm magwe dau k'apan p'up'up sĩsidʌm jayap naajim. Mag sĩsidʌmʌn hiiu sĩsid hajim. $oAMag pörk'au warm k'ʌʌn jãrrcha sim haarmua pagt'ʌm dau p'ʌr jẽjẽer k'abaadëm dʌ̈i hĩchab p'ip'is k'abaadëmua sĩi hiyʌ̈ʌmjö haadëp sĩejim. Mag pörk'au pöm sim k'ĩirp'ee hõtdau siete paak'anaa dʌnʌnʌid t'ʌnaajim. Mak'ʌʌn hich Hẽwandam Hak'aar hajim. nwMag pörk'au pöm sim bigaau deeum hich hagjö pörk'au chaaindam daii k'it'ëem k'apan veinticuatro hohood p'ʌʌrdʌ wëjömjã mua hoojim. Maig hĩchab jöoin k'ajũa wajapp'a bäpp'ä jũanaa pörsirjã p'ĩr dën jũa sĩsid hajim. Mak'ʌʌn jöoin chi k'apanagjã veinticuatro narr haawai mak'ʌʌn pörk'au mag veinticuatro narr gaai hich hagpierr hohood wëjoojim. dmAMag pörk'au gaai jup sĩerr woun sĩi mokdaudam jaspe haajemjö bʌ̃ʌnaa cornalinajö p'up'up'umjö sĩejim. Mag pörk'au pöm sim bigaau hĩchab pirm p'ãauraanaa dau bʌ̃ʌʌ esmeraldajö simta jʌ̃a wëjoojim. /lWMagbarm hee hich Hẽwandam Hak'arauta mʌ hʌ̃gt'ar hat'aadeewai hich Hẽwandam juupjemta nem pörk'au pöoma sim hooimajim. Hag gaai woun hãb jup sĩejim. 7k iMag mʌrʌg t'umaa jaau dichtarr k'ur mua hoowai, hedjãata puertdijö weeudʌ wëjöm mua hoobaadëjim. Mag heemua nacha mag mʌchdëu trompeta jẽbag sim hiek hũrtarr hag hödijö simuata mʌrʌg, “Mau hʌ̃gt'ar pidú, mʌg hatag nem t'umaa höbëbërg maju mua pʌrʌg hoopik'im” ha sĩejim. j!Magnaa hichdëupai, “Har jʌ̃g hʌ̃rʌʌ nʌm k'ʌʌnau Hẽwandam Hak'arau mʌk'ʌʌn iglesiaag jaau sim hũrbat” ha sim.NiHar nem p'it'urm hawiajã hogdʌba hʌ̈u hamachdëuta hi dënjö nem t'um pödpʌ̈i nʌm k'ʌʌnagan, hirua hich jup chirʌm gaai dʌ̈i hãba hich bigaau juppiju haajem, hich dʌ̈i hãba hiek t'eeg nʌisimk'ĩir, hich jãg hichdëujã nem t'um pödtarr jũrr hĩchab hich Hayau hich dʌ̈i hãba hiek t'eeg hapitarrjö. NhHiin maach t'ãar bʌ̈k'ʌrr chiraajem haajem, weeu haunaa hichig dubbá hamk'ĩir. Hãbmua k'ãijã weeu hauwi hirig dubbaad hak'iin, hiin hierrcha dubju chirʌm haajem, hi dʌ̈i k'apeerk'aag. ^g5Hirua hichdëu hõor k'a k'õsim k'ʌʌnagan meeurrau sĩunaa hĩchab wawijã wawiejem haajem. Magua puajã pʌch k'aibag hiseg jëeuwia k'ĩirdam hubʌ Hẽwandamta jʌrbamʌn, hi hiek pʌ gaai mas haju haajem. nfUPʌdë hirua jaaupʌ̈itarr hiek hũrbarí, pʌrʌg jaauk'im: Pʌ chadcha p'atk'on pöm paraa ham k'õs chirʌm k'ai, p'ĩr hõt hee bʌ̃ʌunaa ya chi wajaug happai deeu jãppi simta hich jua gaai për haupi sim. Mag k'ai chadcha pʌ p'atk'on paraa chitaju haajem. Jãg mor k'arraa nʌrram hugua, hi jua gaaita k'ajũa bäpp'ä bʌ̃ʌrjã memerk'ög chuk'um për hauwi jũabá ha sim. Maimua daujã wajap'a nem hoog hat'eejã hichdëu bënhë wajap'am wai simta për hat'á ha sim. \e1Pʌchdëupain pua, “Mʌʌn p'atk'on paraamʌu; p'atk'on pöm wai chiraawai deeum nem hat'eejã haugchëba chitʌm” haajem. Mamʌ pʌch k'a honegjã chuk'unaa pʌch dau haug sim chan pua k'augba, ni sĩi pʌch maadëu higmap dau k'ĩsumjönaa mor k'arramjö simjã pua pʌch k'augba sim hanaabá. Mag simta pʌ jãg hiek'a sim haajem. d-Mamʌ hi hiek pʌch jãg k'uk'una k'aba ni nem pechagjã k'aba sĩi pëdchuchuupai sim gaaimua, pʌ hirua döba sĩi deeu chöipʌ̈iju haajem. (cIHi hiek pua nem wau simjã t'umaa hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem. Hirua k'ap'ʌ chirʌm haajem, pʌ jãga sĩ: Pʌ chan nem pechagjã k'aba ni nem k'uk'unagjã k'abata sim hanaabá. Hajapcharan puan hʌ̈k'abaaderrau hʌ̈k'aba haadëpta sim haajem. Jãgbanaa pʌ warag k'uk'una k'ãijã sĩek'iin, hi hiek hʌ̈ucha hak'am haajem; wa magbam k'ai nem pechag k'ãijã hak'iin, hʌ̈ucha sĩek'am hanʌm hĩchab. d~}|{zyxwMv'ts}r8pwoumslkzi g8eewd;c-a`__"]\0ZXXSVV$UwUkSRPON-LLJI'HGFEDC7A@#?H>(<;:8n764321/f.q,!+))(X&u%#r" VJkpq T z (6IMag k'ur hãbmiecha sietemua paawai, hagjö deeum Hẽwandam chogau hich jarr heem sĩi hich jãg hʌ̃gt'aa hedjã heepai wëpʌ̈ijim. Mag hirua wëbapäaiwai, mag hʌ̃gt'ar Haai hi jëeujem degam Santuario haarmuata nem t'eeg, “Hĩsin chad ya t'um haaipa sĩsimgui” hajim. T5!Maimua chadcha mag jʌ̈chëumiejö sĩsid harr k'ʌʌnau hamachdëu mʌg hatag hajujö mʌ dak'ĩraa wëtwi mʌg jẽb gaaim reinaan hãbam haig biirdʌ haujierram wërbʌag. Mag ham biirdʌ narr haig hebreonaan meúa Armagedón ha t'ʌ̃ʌrjem. Hich maigta chadcha wërbʌ nʌmua Hẽwandam dʌ̈i juapá chachju hanaabá. q4[Mag nʌm hee maach Pör Jesucristooucha, “Keena, k'ĩir k'ap'ʌ nʌisit; hõor chik'am nem jĩgk'a nʌrraajemjö mʌʌn sĩi hõor bëebajöjöo sĩerr hee dëgölp barchëjugui” hajim. “Mag mʌ pierrwai honee haju k'ʌʌnan, har dauk'ananaa pekaúgta bʌ̃ʌrjã hamach hʌ̃rpapiba nʌm k'ʌʌnau. Mag nʌm haiguin haman, k'ajũa bäp'ä memerk'ög chuk'u jũa nʌmjöta t'ʌnʌm. Maagwai mag hed hõrau dich mor k'arr hooba haawai chigaajã habajugui” hajim hichdëucha. t3aMag jʌ̈chëumiejö sĩsid harr, chi mepeer hak'aar hajim. Mak'ʌʌnaun hĩchab hag na hõrau nem hooba haajempa wau wënʌrrajim. Mag wënʌrrʌmʌn mʌg jẽb gaai reinaan sĩsidʌm k'ʌʌn dʌ̈i hiekta dee wënʌrrajim, t'umaa hãba biirdʌnaa Hẽwandam hichta t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã chi jua t'ierr dʌ̈i hamach wërbʌju hedam hat'ee k'ĩir k'augaag. A2{ Maimua mua hoowai, mag nacha mepeer hõoirjö sĩerr hi heemua jʌ̈chëumiejö sim höbërwi, hãbak'ai k'um chi jojot'orjö sĩerr hi heemuajã höbërwi, maimua hãbak'ai chi sëuk'a nem hĩgk'amie kach numpai cordero dënjö jʌjʌr sĩerr hag hi heemuajã hagjö jʌ̈chëumiejöo k'itʌm höbërjim. ~1u Mag k'ur Hẽwandam chog seim bëewi, hich jarr heem döjã Eufrates haajem hʌ̃r hagjö choopʌ̈ijim. Mag choobapäaiwai döjã pöm simta sĩi jʌʌubaadëjim, hedau höbeerjem garmua reinaan wëdurarr k'ʌʌn dʌrbagk'a dichamk'ĩir. 0' Mamʌ mamagk'amjã hamachdëu nem k'aigba wau nʌm chan pʌajöjöopaijã k'aba haajeejim. Magju k'ãai chãddauta mor gaai sĩi p'ĩedaujö dau dap sĩsidʌm machgau, Hẽwandam hʌ̃gt'ar chiraajem dʌ̈ita k'ujʌrmjö warag parhoobaa hirig hiek'a t'ʌnʌʌujierram. t/a Mag k'ur Hẽwandam chog cincoom bëewi, hĩchab hichdëu jarrdam wai nʌrrarr heem mag p'ũas heemua mepeer höbërchëtarr juupjem pörk'au hʌ̃r choopʌ̈ijim. Mag choobapäaiwai hirua durr jʌ̃a sĩerrpierr t'umaa k'ĩchag hee jöisijim. Magbaawai hõor hi higar nʌm k'ʌʌnan gaai machgauta sĩi hamach meuk'ĩirpaijã t'ett'e k'abaadëp haajeejim. ~.u Mamʌ mag hedaúa p'aa t'ʌnʌʌuwi, sĩi p'ausumjö sĩsidʌmjã hamach k'aibag hãsie hewag k'ĩirjuwi Hẽwandamagjã chugpaapi jëeuba, ni sĩi hi t'ö hiek'ajöjöopaijã k'abajierram. Magju k'ãai sĩi warag hirig parhoobaa hamachdëu hiek'am haig hiek'a t'ʌnʌʌujierram; majã hichdëuta magʌm k'aibag burrpibaju hak'iinjã jua t'eeg simʌgta mag hiek'ajierram. -!Mag k'ur deeu chi Hẽwandam chog jarrdam dʌ̈i bëewi jũrr mʌg hedau hãsdawam k'ĩir hʌ̃rʌʌ choopʌ̈ijim. Mag choobarm ya biek jayapam hajim. Mag hedau k'ĩir hʌ̃r choobapäaiwai warag hedau pechaaga haadëmua sĩi hed pechgau hõor gaai mas hajim. ,wMagbaawai hĩchab hierr incienso p'aajem nasãdjö wau sim haarmuata hagjö Hẽwandam chogau, “Hëera, jãan chadaugui” hajim. “Maar Pör Hẽwandam, pʌchta t'umaam k'ʌʌn k'ãai chi jua t'ierr; puan chadcha k'ĩirjug k'ap'ʌnaa ham gaai hagchata habarmgui” hajim, “bʌ̃ʌrjã k'aigba haba.” Ma biek t'ãrjupam Hẽwandam k'ĩir machag chootarr hajim. {+oHamau pʌ chaain bag hãrwi pʌ hi jaaumien bagjã hãrjierram.Magtarr haawai hĩs pua jũrr hamag bagchata döpibaadëmgui” hajim.“Jũrr hamau pʌrʌg hich hagjö jãgta hapim k'õsi naabajieb hamach dʌ̈i” ha hiek'amajim. `*9Magnaa mag dösĩgpierr dö hãrpi sĩerraupai hiek'amamua,“Hẽwandam, pʌchta bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u k'itʌm;
pʌchta warrgarwejã hich mag k'itaawai hĩsjã hich hagt'a sĩerrʌmgui” ha sĩejim.“Pʌchdëu ham dʌ̈i chachbarm haig, pua ham dʌ̈i nem hagchata habarmgui” hajim, “hamachdëu nem waumarrpierr. )#Mag k'ur t'ãrjupam hurum, hagjö Hẽwandam chog. Maguajã warm k'ʌʌn dënjö hich jarr heem choopʌ̈ijim. Mamʌ magua jũrr dösĩg dʌ̈i jẽb heegarmua dö k'umdʌ nʌnʌidʌm hʌ̃rta choobapäaiwai, napem dënjö hĩchab dö t'umaa bagag paapʌ̈ijim. i(KMaimua jũrr hẽudeemua hich jarr heem p'ũas hee choobapäaiwai sĩi p'ũas t'umaa bagag pajim. Mag p'ũas heem dö, sĩi hõor meem bagjöta sĩsijim. Mag bagag pabaadëmua hag hee nem t'ʌnarr t'umaa k'ëchdubjim. 'Magbaawai chadcha hãbmua petawi hich jarr hee wai sĩerr mʌg jẽb hʌ̃r choopʌ̈ijim. Mag choobapäaiwai t'um mag mepeer k'um chi jojot'orjö sim p'ũas heemua höbërchëtarr k'ĩirk'a wau simʌg jëeunaa hi dauchachjã wai narr k'ʌʌn gaai bën burrjim. Mag bënën mor gaai sĩi p'ĩedaujö höbërdʌtk'abaadëmta machaaga sĩejim. Mag simuan waragta hõor hãrmaajeejim. +& QMaimua mua hũurwai mag Haai hi jëeujem deg naar jĩu wëjöm heemuata mag Hẽwandam chognaan siete narr k'ʌʌnag nem t'eeg woun hiekjö, “Hërëubaadëwi jãg mʌ k'ĩir machag jarr siete nʌm hee döjö jöjöid t'ʌnʌm, jẽb hʌ̃r chook'ʌʌibamit” hajim hich Hẽwandamaucha. E%Mag jarr hamachpierr hãhãbdö jigbapäaiwai Hẽwandam chi wajaug sĩerrʌmua hich hiiu mag Santuario hee naar k'ĩ joppijim. Mag Haai hi jëeujem deg chi Hẽwandam chognaan siete narr k'ʌʌnau hamachpierr nem k'ĩir pogk'e chachmamua, t'um höbeerpʌ̈ibam haig chan pöd ni hãbjã dubju k'aba haajeejim.0$YMag ham höbërdʌtk'abaicheewai nacha mag nemchaainjö hich paar sĩsidʌm jayap narr heem hãbmua hamag hamachpierr jarrdam p'ĩr dën hãhãbdö deemajim. Mak'ʌʌn jarrdampierr maach Hẽwandam hichta warrgarjã hich mag sĩerrawi mʌg hatagjã hich mag sĩerraju hag k'ĩir machgauta k'ajap'am dö dënjö hipir sĩsid hajim. Mag sĩsidʌm chook'ʌʌibaadeewaita hichdëu chachmampierr nem k'ĩir pogk'e höbërmaju. O#Mammuata mak'ʌʌn Hẽwandam chognaan siete k'ajap'am nemjö hamachdëu hagua hõor k'aibag wauju jua panhap'a höbërchëjierram. Mak'ʌʌnau put lino hanʌm dënta bʌ̃ʌrjã memerk'ög chukk'u sĩi p'ugp'ugamjö sĩsidʌmta jũanaa, hichk'aarjã dak'a p'ĩr dën hãi jʌ̃ajem p'urii k'itʌmua hãi jʌ̃ sĩsid hajim. 9"kMaimua mag t'ʌnarr k'ur mua hoowai, hʌ̃gt'ar Haai hi jëeujem degam Santuariota Hẽwandamau israelnaan dʌ̈i hiek deetarr hiek hãk'aajem haar dawaa weeu dʌnaajim. !7Señor, ¿k'aíuta mʌg t'ʌnʌm haig pʌ högk'abaju habarí?¿K'aíuta bʌ̃ʌrjã pʌrʌg jëeubaju k'ai?Pʌch happaita bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u k'itaawai durrpierram k'ʌʌnau bëewi hãba pʌrʌgta jëeuju.Ya pua t'umaam k'ʌʌnag jaaubarm, chijã k'ʌʌnta pua pʌch haar p'ë hauju k'ʌʌn hagá, maimua chijã k'ʌʌnta pua bark'ʌʌiju k'ʌʌn hagá” ha haumajierram, meuk'arau.   Mak'ʌʌnau Corderota t'umeuk'ar naajim. Mag meuk'aar warrgar Hẽwandam chog Moisés k'ararrau p'ãtarr hajim. Mag hamau meuk'aar hau narr mʌg hajim:“Hẽwandam, pʌʌn maar Pöröu.Pʌchta t'umaam k'ʌʌn k'ãai chi jua t'ierrau.Pua nem wautarr t'um chadcha wajap'anaa hooimʌ sim.Pua nem waaujemjö chan ni hãbmua pödbam.Durr t'um mʌg wëjöm hee pʌchta t'umaam k'ʌʌn Reik'a sĩerrʌm.Pʌ hiek'an chadcharam hiek'au;
maimuajã puan chad nem hagchata waaujem. 0YMag k'ur mua hoojim hĩchab, p'ũasta sĩi vidrio dënjö sim higaau Hẽwandamau hamachig sirmk'ĩir arpa deetarr dʌ̈i hag panhap'a hõor dʌnʌnʌid t'ʌnʌm. Mak'ʌʌn mag mepeer k'um chi jojot'orjö sim p'ũas heemua höbërchëtarragjã jëeuba, ni hi k'ĩirk'a wau simʌgjã jëeuba, ni hi t'ʌ̃r ni hi dauchachjã hʌdʌraa hamach gaai p'ãpiba harr gaaimua mag mepeer hamach garmua pödtarr k'ʌʌn hajim. d CMaimua deeu hedaujã hee hijaaur maach dauderraa hompa jöisijim. Ma, mʌg hajim: Hẽwandam chognaanta siete hedjã heemua höbërdʌtk'achëjim. Mak'ʌʌnauta hãbmiecha wajapp'a hõor dau haug waupiju k'ʌʌn hajim. Magbarm dʌ̈i hĩchab ya mag hamau nem t'umaamua mag chach dichdimaawai Hẽwandam k'ĩir machagjã hich maigpai meeuju hajim. +Magta p'öbör higaau harrnaa chi chö piirjʌupʌ̈ijim. Mag piirjʌubaadee, hag heemua chi chö sĩi dösĩgjö p'ur jĩubaadëmua, warp'am magwe trescientos kilómetros sĩi bag p'ur hũur jöisijim. Mag döjö hũur wëjöm naug hee cabaai dʌnʌʌupi hootarr hak'iin, hi höpierrjö sĩejim, chi naug. Mag döjö hũur wëjöm ha simʌn, hõor k'ëch nʌm jaar bag pöm hãrjuuta jaau sim.b=Magbaawai chadcha mag t'ut'ui jua hee wai sĩerrau mʌg durr hʌ̃r hʌʌrp'ë, waa uvadö nʌnʌid harr heem t'umaa t'ʌrrk'a haunaa chi chö piirjʌʌujem hee bark'ʌʌipʌ̈ijim chi chö piirjʌumk'ĩir. Mag chi chö piirjʌumk'ĩir ha simʌn, maan wajapcharan Hẽwandamau hõor gaai jua k'ʌaba hich k'ĩir machag meeujuuta jaau sim. _7Mag hẽudee hagjö deeum höbërchëjim, hierr nasãdjö sim haarmua. Maguan hĩchab sĩi hiek'abarmuapai mʌg durr t'um huurdʌpi jaaubaawai, hõtdaúapai mʌg durr t'um höpäaig nem jua t'eeg sĩejim. Magua mag hãbak'ai jua hee t'ut'ui wai sĩerrag t'et k'ĩesir magjim: “Jẽb gaai uvadö nʌnʌidʌm heen ya sĩi waau hʌidʌm, jãg pʌch jua hee t'ut'ui wai simua chi hierr t'ʌrrk'a haupet. Ya waau t'ʌnaabahab” hajim, hõor warre hʌʌrppʌ̈iju jaauwi. )KMag k'ur deeum Hẽwandam chog höbërjim mag Haai hi jëeujem di hʌ̃gt'ar sim heemua. Maguajã hagjö hich jua hee mag t'ut'ui hoz hanʌm wai sĩejim. )KMagbaawai chadcha mag jʌʌnt'umie bau wëjöm hʌ̃r hoo sĩerrau hich t'ut'uíu mʌg jẽb hʌ̃r hʌʌrp'ëbarmua waa nemjĩir dau t'umaa heeu haujim. MMaig hĩchab deeum hagjö Hẽwandam chog Haai hi jëeujem degmua höbërchëwi mag jʌʌnt'umie bau wëjöm hʌ̃r hoo sĩerrag magchëjim: “Ya nemjĩir p'ur wëjoowai heeuju haai t'ʌnʌm. Har pʌch jua hee t'ut'ui wai simua t'ʌrrp'ëwi heeubá” hajim, mʌg jẽb gayam k'ʌʌn k'ëchpʌ̈iju hora pabaadëm jaauwi. -Magtarr k'ur deeu hoo nʌʌ haawai jʌʌnt'umieta hedjã hee bau wëjoojim. Mag bau wëjöm hʌ̃r woun hãb Hemk'ooi Hiewaa Jesujöhö simta hoo sĩejim. Magua pörsir p'ĩr dën jũanaa hich jua hee hoz hanʌm wai sĩejim, t'ut'uijö dëe simta sĩi jũurt'ʌ sim. L Maimua mua hũurwai hʌ̃gt'armuata woun hiekjö mʌrʌg, “Cha mua pʌchig jawaagpam p'ãbá” ha sĩejim. Mag hirua p'ãpi sĩerr hiek mʌg hajim: —Hĩsmua hatagta chadcha hʌ̈uhcha hajugui hajim, har maach Pör Jesús hiek t'ãraucha hʌ̈k'a durrumua mee nʌm k'ʌʌn. Magbaawai Hẽwandam Hak'araujã, —Jãan chadcha hich magau ha sĩejim. Mʌg jẽb gaai haawai chadcha p'it'urg haaujerrjã par k'aba haju haawai k'ĩir meeu nʌisijugui hajim, Hẽwandam hat'ee hamachdëu nem wajap'a waaujerr jũrr. Hẽwandam chognaanau hõor pöm hʌʌrppʌ̈iju hoopitarr q[ Magam huguata har Hẽwandam dënk'anaa hirua nem jaau sim hipierraanaa hĩchab Jesús bʌ̈jã hogdʌba wënʌrrʌm k'ʌʌnan warag hubʌta hʌ̈k'a wënʌrraju haai nʌm. Ma hajim Hẽwandam chog t'ãrjupamua jaau dichtarr. ) Mag ham hõt k'ierr jẽmer nʌm naar jĩu wëjöm chan chugpaajã k'augba, hich mag sĩerrʌm hiek'au. Mag hõtdau hee nʌm k'ʌʌn chan bʌ̃ʌrjã gaai nak'a haa k'augba, hich mag hedaram magwe machag jẽmer wënʌrrajugui” hajim, “hamachdëu mag meperagta Hẽwandamagamjö jëeunaa hĩchab sĩi hi k'ĩirk'a wau sĩerragjã jëeunaa hʌdʌraa hamach gaai hi dauchach p'ãpitarr kõit.” { hichiita Hẽwandam k'ĩir machag sĩi maach t'õojem benenjö simta hãwatab k'aba hãwatjugui” hajim. “Hi k'ĩir machag mag simta ham gaai meubapäaiwai Cordero dak'ĩir maimua pekau chuk'u hʌ̃gt'ar nʌm k'ʌʌn dak'ĩirjã hõtdau azufre dʌ̈i waaurëu wëjöm heeta jẽerjugui” ha sĩejim, “hich mag dau hap'ʌʌ hag hee hõt k'ierr jẽmer wënʌrramk'ĩir. 7 Mak'ʌʌn hẽudee ya t'ãrjupam hagjö dewam Hẽwandam chog hũrr jörrömua magmajim: “Har jãg p'ũas heemua mepeer höbërchëtarragjã jëeunaa sĩi hi k'ĩirk'a wau simʌgjã jëeuwi hʌdʌraa hamach dag gaai wa jua gaai k'ãijã hi dauchach p'ãpitarr k'ʌʌnan yMag hẽudee deeum Hẽwandam chog hagjö hähäag hurajim. Magua, Babilonia p'öbörön ya heegar pabaadëmta jaau jörrajim. “Ya heegar pajim” ha sĩejim, “har hich dënjö durrpierram k'ʌʌnag parhoob pekau waupiejerr p'öbör.” Mag hirua jaau jörrarr hiek mʌg hajim: “Hẽwandam dau na nem k'aigbam wauju hök'ö habat. Mag k'ãai hirig jëeunaa hiita t'ö hiek'abat. Ya hĩsta hirua hõor hich haar p'ë hauju wa p'ë hauba warag hisegju k'ãijã hamach k'ĩircha jaauju hed pabaichëm. Mʌg hedjãjã hompaawi mʌg jẽbjã hompaatarragta jëeubat'ʌ̃. Hichdëuta hĩchab p'ũasjã hompaawi jẽb heemua dö k'umdʌ höbër sĩsidʌmjã hompaajim” ha jaau jörrajim, hũrr jörrömua. Ma nacharamua hiek jaau dichtarr hajim. |qMaimua mua deeum Hẽwandam chog hedjã hee hũrr jörröm hoo hat'ajim. Magua mʌg jẽb gaai naajem k'ʌʌn hat'ee Hẽwandamau hich mag maach hiiupi wai nʌrraju hiekta jaau jörrajim, durrpierr hõor nʌnʌidʌm hee hamach meupierr. 4aHam mag sëuk'a nʌrrjëejã k'aba harr k'ʌʌn haawai bʌ̃ʌrjã ham hëugar jaauju k'ʌʌnjã chuk'u hajim. Hẽwandam chognaan t'ãrjupam k'ʌʌnau hiek jaaut'urtarr  1Mak'ʌʌn chan mʌg jẽb gaai haawaijã, jãg deeum hʌʌin dʌ̈i k'apes hapiba jaaujemjö, hãba Hẽwandamagpaita hee haajerr k'ʌʌnau. Hamauta chadcha Cordero nʌnʌʌuk'ampierr dʌ̈i hi bʌ̈ hogdʌba wënʌrrajim. Hamachta mag Hẽwandam hat'ee maimua Cordero hat'eejã ham chognaank'a wënʌrraju haai naajim, chadcha mag hat'eeta warm k'ʌʌn heemua Hẽwandamau ham peerdʌ hautarr haawai. E Mag t'ʌnʌmʌn mag Hẽwandam juupjem pörk'au sim bigaau hĩchab jöoinpa hohood wëjöm dʌ̈i mag dau jayap nemchaainjö hich paar sĩsidʌm bigaau p'ʌʌrdʌ meuk'aar hiiur hau nʌm k'ʌʌn hiekta mag t'ʌnaajim. Mag hamau meuk'aar hau narr chan hãbmuajã pöd k'augbajim, ham dënjö hawaag. Hãba mʌg jẽb gaai jooba durrarr k'ʌʌn heem mag ciento cuarenta y cuatro mil peerdʌtk'atarr k'ʌʌnaupaita ham dënjö haau k'augjierram. b =Maimuata hedjã hee sĩi hõor hiekjö simta mamʌ salt pöm jurur wëjöm hiekjö mua hũrbaadëjim. Mag simʌn hĩchab nem jẽbag pagt'ʌm pʌʌrbabaadëm hiekjönaa hõor k'apan arpa sir nʌm hiekjö t'ʌnaajim. g  IMagtarr k'ur mua hoo nʌʌ haawai hich Jöoi chi Cordero chaarta durrsĩ Sión hanʌm gaai hoodʌnʌm mua hoojim; hajapcharan hich Jesuma. Hi dʌ̈i hõor k'apan ciento cuarenta y cuatro mil naajim. Mag Cordero dʌ̈i nʌm k'ʌʌnan hĩchab t'umaam k'ʌʌnau hi t'ʌ̃rta hi Haai t'ʌ̃r dʌ̈i hamach dag gaai p'ãk'anaa hag panhapp'a sĩsid hajim.  1 Mʌg mua jaau chirʌm k'aug hawaagan dʌ̈rrchata k'ĩirjug paraa haju haai sim. Chi mag k'ĩirjug k'ap'ʌ simua k'aug hat'á, magan mag mepeer dauchach k'an número hagá. Wajapcharan mag numeroon hĩchab woun mʌg hatag sĩeju dënëu. Chi número, 666 k'abahab.W' Mamʌ har mag hamach gaai mag mepeer dauchachjã chuk'u ni hi numerojã chuk'u nʌm k'ʌʌnau chan pöd hamach garmua nem përjujã k'aba, ni dich nem hig nʌmjã për hauju k'abam ha jaaujim chi meperau. N Mamʌ magpaijã k'abajim. Mag hich k'ĩirk'a wau sĩerr hiiupi hat'aawai t'umaam k'ʌʌnag hich dauchachta jua gaai wa dag gaai k'ãijã p'ãk'api jaaujim. Chaaindam bʌ̃rʌʌmdam gaai, ya dʌ̈rrcharam k'ʌʌn gaai, p'atk'on paraam k'ʌʌn gaai, dau hap'ʌʌm k'ʌʌn gaai, sĩi chik'am chogk'a sĩsidʌm k'ʌʌn gaai, chik'am chog k'aba hamach k'õchagpierr nʌrrjëem k'ʌʌn gaaijã, t'umaa mag dauchachta hʌdʌraa hamach gaai p'ãk'api jaaujim. >u Maimua jũrr mag corderojö sĩerrag chi hõoirjö sĩerrau hich juapá deewi mag k'um jojot'orjö sim k'ĩirk'a wau sĩerr hiiu haupijim. Mag nem hinag dën mepeer k'ĩirk'a wau sĩerrta hiiu hauwi hiek höbër sĩsiewai t'umaam k'ʌʌnau hichigta Hẽwandamagamjö jëeuba nʌm k'ʌʌnan k'ëchpi jaaujim.  Mag mepeer pör pöm t'oop sim p'ũas heemua höbërchëtarr dak'ĩir mag nacha hõoirjö sĩerrau warm mepeer corderojö sĩerrag hõor dauderraa nem waupijim, mag nem wau simua hõor k'ũgur haumamk'ĩir. Mag hõor k'ũgur hauwi chi corderojö sĩerrau warm mepeer hich k'apeer k'ĩirk'a waupijim; hajapcharan mag sĩi pör pöm t'ut'uíu t'oop simjö sĩerrta deeu monaautarr k'ĩirma. 9k Mag jua t'eeg simua haawai hĩchab hõrau hag na nem wau nʌm hooba haajempa waumamua hedjã heemua hõtdau k'ĩirta noseg chë t'ʌnʌmjö hapijim, t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir. ;o Mag simua hĩchab hãbak'ai p'ũas heemua höbërchëtarr jua t'eeg t'umaa hich gaai wai sĩejim. Maguata hich dak'ĩir hich hiek'au mʌg jẽb gayam k'ʌʌn t'umaam k'ʌʌnag mag p'ũas heemua pör pöm t'oop sim höbërchëtarragta Hẽwandamagamjö jëeupibaawaijã, chadcha hi hipierraa jëeu naajim. >u Magtarr k'ur deeum mepeer jẽb heemua höbër hurum mua hoojim. Ma jũrr corderojö kach numí wai sĩejim. Mag sim hiek'aawain sĩi hõoir hiekjö simta jãgaamjö sĩejim. W' “Preso maag t'aabatarr k'ai, chadcha preso pʌr hauju.T'ut'uíu t'õog t'aabatarr k'ai, chadcha t'ut'uíu t'õju.” Pari mag nʌmʌn, t'um Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimuau. Maguata Hẽwandam chaainan, hamach mag p'it'urg hauju k'ap, sĩi hamachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaaita warag hubʌ hʌ̈k'a wënʌrraju haai nʌm. A} Magua jʌ̃g hʌ̃rʌʌ nʌm k'ai wajap'a hũrbat: nU Mag mepeer k'umjö jojot'or simʌgta mʌg hatag paawai Hẽwandamagamjö jëeuju, har t'um Corderodam hʌdʌraa maach kõit hich t'õopitarrau warr mʌg jẽb hompaabarwe hich hẽsap gaai ham t'ʌ̃r p'ãk'a hauba harr k'ʌʌnau. Mak'ʌʌnta mag mepeer higar naaju haawai mak'ʌʌnauta maach chi Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn dau haug wauju. i~K Magʌg hĩchab Hẽwandam hiek hʌ̈k'awi hi chaaink'a durrum k'ʌʌn dʌ̈i wërbʌmk'ĩirjã jua t'eega hapijim, mag wërbʌwi hich garmua ham pödpʌ̈imk'ĩir. Magʌg hĩchab hichta hʌ̃rpai hiek t'eeg hapijim mʌg durr gaai hõor t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i. Magbaawai durrpierram k'ʌʌn dʌ̈i hichta hʌ̃rpai sĩsijim, t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã. U}# Magbaa chadcha mag hõoirjö sĩerrau hichig jaautarrjö parhooba hiek'anaa, Haai hi jëeujem di higwijã parhooba hiek'a, ya hʌ̃gt'ar höbërwi durrum higwiajã parhoobam hiekta hiek'a t'ʌnʌʌujim. J|  Mag k'umjö jojot'or sim dö heemua höbërchëtarrag hĩchab nem hiek k'aug hiek'apinaa Hẽwandam higwiajã parhooba hiek hãk'ãraam hichdëu hiek'am haig hiek'aju haai sim ha jaaujim, chi hõoirjö sĩerrau. Mamʌ mag hi hiek t'eeg hapitarran, año t'ãrjup hawi jãrrpaim hat'eepaita Hẽwandamau hi magpijim. O{ Magp'öbaadëmua warag mag hõoirjö simʌgta Hẽwandamagamjö jëeujierram, mag hãbak'ai p'ũas heemua höbërchëtarrag hich jua t'eeg deetarr jũrr. Mamʌ mag k'umjö simʌgjã hĩchab Hẽwandamagamjö jëeumamua, “¿K'aita magan jãg mepeerjö jua t'eegnaa hemk'ooik'a sĩ, hi dʌ̈i jãwaag?” ha hiek'amajierram. rz] Mag chi mepeer p'ũas heemua höbërchëtarr pör, dau hãb sĩi nem pöm t'oop t'ʌnaajim, ya hagua pöd hiiubajujö. Mamʌ mag t'ʌnarr, hãbak'ai mag p'ũas higaau hõoirjö sĩerrau hirig hich jua t'eeg t'um deetarr haawai hichdëupai hich pör monaaupʌ̈ijim. Mag monaaubaadëm hoowi dauderraa nʌm hiek'au t'umaam k'ʌʌnau hirigta hee hap'öbaadëjim. y' Mag mepeer p'ũas heemua höbërbaichëm mua hootarr, sĩi k'um chi jojot'orjö sĩejim. Mamʌ mag simta jũrr chi bʌ̈, jos bʌ̈k'anaa, hi hi, león hik'a sĩejim. Mag simʌg mag hãbak'ai sĩi hõoirjö sĩerrau hich jua t'eeg deebaawai hichjö hiek t'eeg hapijim. >x w Mak'ʌʌn dʌ̈i wërbʌagta mag chi hõoirjö simua sĩi p'ũas higaau nʌ dʌnʌisijim. Mepeer numí sĩi k'anjö sĩsid harr Maimua mua hoowai mepeer pöm sĩi hãbam gaaipai pör k'apan siete nenernaa kach k'apanjã diez jʌjʌr simta p'ũas heemua mʌ dak'ĩraa höbërchëjim. Mag p'ak kachjö jʌjʌr sĩsidʌmpierr pörsir jũak'anaa hĩchab mag pör k'apan nener sĩsidʌm gaaijã Hẽwandam higwi parhoobata p'ã sĩsid hajim. w! Magbaawai chará chi mepeer mag hõoirjö sĩerr warag chi hʌʌi dʌ̈ita meeuk'a sĩsiwi, jũrr chi chaain hewagam k'ʌʌn gaaita jua machag deeju hawi, warag ham dʌ̈i wërbʌan petajim. Mag chi chaain hewagam k'ʌʌn hanʌmʌn, har Hẽwandamau nem jaau sim t'um hipierraanaa Jesucristoou chadcharam hiek jaautarrjã hʌ̈k'awi hagt'a hogdʌba hich mag hʌ̈k'a wënʌrrʌm k'ʌʌnau. v  )uK Mamʌ magbaawai hĩchab jẽbëujã hʌʌi k'aigpërmjö k'aigpërjim, mag nemk'õriu hich hi heem döou döjã pöm hompaa hautarr sĩi heeg bereu hat'aawai. Ut# Magbaawai chi nemk'õriu waa döota soo habarmʌn, hich hi heemua nem pöm dösĩgjö bau jĩerrau jöisijim, magbarmua dök'ierr chʌug pogbar jöisiewai hag hee chi hʌʌi k'ẽu k'uurbʌ t'õmk'ĩir. Rs Mamʌ magbaawai hĩchab mag hʌʌirag nem hich dapag jĩmiejãu hichjö sĩsidʌm deejim, mag nemk'õr hanʌm haigmua warre warp hũrramk'ĩir. Mag hich paarpabaadeewai chi nemk'õrig hich chig hapimaaugau warp hũrrbaadëjim, hõor barbag chʌʌi sĩeimaag, mamta año t'ãrjup hawi jãrr sĩi hi jãhog wai naaju harr haawai. !r; Ya mag chi meperau hich mʌg jẽb gaai barapʌ̈im hoobaawai k'ĩir machgau jũrr mag hʌʌi chaai hemk'ooi hootarr hẽudeeta hẽk'abaadëjim. ;qo Magbarm gaaimua hedaujãjã wounaanjö honee habat.Maimua pãach chi hag hee t'ʌnʌm k'ʌʌnjã t'umaa honee habat'ʌ̃.Mamʌ ¡hëh, hapdurr, pãar jẽb gaai jooba durrum k'ʌʌn dʌ̈i p'ũas hee jooba durrum k'ʌʌnjã hagjö!Ya hich hũjãrr barapäaiwai meperan hĩsin meeuk'ata sĩsim t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i.Hirua ya k'ap'ʌ sim, mʌigmua jöpcha ya tag hichdëu hampierr habaju” ha serereu k'ajierram. upc Maimua jẽb gaaijã maach k'odamnaanau hamach garmuata mag mepeer pödbapʌ̈im, corderodamjö hʌdʌraa hich t'õopitarr hiekta hʌ̈k'awia hag bagauta Hẽwandamag hamach k'aibag hʌpi nʌmua.Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hamach dau hap'ʌʌ k'ëchjujã higba, warag högk'aba hi hiekta jaau durrarr gaaimuapata chadcha hamach garmua hi pödpʌ̈ijierram. /oW Magbaawai angelnaanta sereubaadëm mua hũrjim. Mag sereubaadëmua mag naajim:“Hĩsta ya hõor peerdʌju hed pabaichëm.Mʌg durr gayam jua t'eeg t'um jũrr maach Hẽwandam dënëu.Maach Pör Cristo hichdëucha jʌr hautarrjã warag hatcha hiek t'eegta sĩsim.¿K'an jãgwi? Hedaram magwe maach hermanonaan hëugar Hẽwandamag sëuk'a nem hĩgk'a nʌrraajerr hʌ̃gt'armua hisegbapäaiwaima. ;no Magta chadcha chi mepeer mag hõoirjö sim hich k'apeen hich higar t'ʌnarr k'ʌʌn dʌ̈i hãba hʌ̃gt'armua mʌg jẽb gaai bark'ʌʌipʌ̈ijim. Hich mag mepeerpaita warrgarwe nemk'õr gaai t'ʌ̃rnaa hĩchab Satanás ha t'ʌ̃ʌrjem, durrpierr hõor t'umaam k'ʌʌn k'ũgurmie, hajapcharan dösãtma. m Mamʌ chi angelnaanau hamach garmua chi mepeer pödbapäaiwai chi mepeer warre hich k'apeen dʌ̈i hʌ̃gt'armua jʌr wërppʌ̈ijim. 4la Maimua magtarr k'ur hedjã hee juurhi p'iidʌjim. Hʌ̃gt'arm Hẽwandam chog Miguel hanʌmta tagam hich k'apeen hagjö Hẽwandam chognaan dʌ̈imua jũrr mag mepeer hõoirjö simta sĩi pör k'apan sim dʌ̈i wërbʌ naajim. Mag hõoirjö sim higar nʌm k'ʌʌnjã hagjö k'apan t'ʌnaajim. Ck Magbaawai chi hãd jũrr sĩi jãhog wai naamk'ĩir Hẽwandamau hi hat'ee nem t'um k'ĩir k'aug wai sĩerr haawai warp hõor chukag hee mawi mamta año t'ãrjup hawi jãrr sĩeimajim. tja Magua mag nʌ sim hee, mag machk'a t'ʌnarr haawai, mag hʌʌirau chaai chi hemk'ooidam hoojim. Mamʌ mag hat'am bʌ̈rre hãbmua chi chaaidam jiirbaadëwi Hẽwandam hich pörk'au gaai hoo sim haar wai dʌnaaimajim, hʌdʌʌr k'öpiba. Mag chaairauta jöoipa sĩsiewai nem hiek t'eeg jũrr durr mʌg wëjöm t'umaa hichdëuta jʌ̃a sĩsiju ha jaaujim mʌrʌg. i  Mag simua dur p'is ha t'ũap'ëbaraau warre hedjã heem p'ĩdagjã jãrrchapaím mʌg durr hʌ̃r t'ũp'ãau sĩujim. Magwi mag hʌʌi chaai hawaag bi machk'a sĩerr k'ĩirp'ee nʌ sĩsijim, hich dak'ĩir hat'aawai hag bʌ̈rre chi chaaidam k'öpʌ̈yaag. 8hi Mag hʌʌi höbërchëtarr k'ur deeum hijaaur hedjã hee höbërjim. Mag hijaaur jũrr mʌg hajim: Hõoirjö nem pöoma sĩi p'uríhi simta hãbam gaaipai pör k'apan siete nener simpierr pörsir panhapp'a sĩejim. Mag simʌn hĩchab kach k'apanjã jʌjʌrʌr diez wai sĩejim, p'ak kachjö sĩsidʌm. bg= Mag k'itʌmʌn jõor k'itarr haawai hagäa hagäa k'itajim, ya chaai hawaag bi machgau. Xf + Maimua hedaujã hee hijaaur höbërjim, Hẽwandamau hich jua t'eeg hoomk'ĩir pʌ̈itarr. Mag hijaaur höbërtarr mʌg hajim: Hʌʌirauta sĩi hãsdawam hedauta k'ajũajö jũanaa jũrr hedaram hedau harg gaai hoo dʌnʌm hedjã heemua höbërchëjim. Hich mag hʌʌirau pörsir jũa sim gaai p'ĩdag sĩi docen hãb p'up'up sĩejim. deA Hamau mag Hẽwandamag jëeup'öbaadëm hee mua hoowai Hẽwandamag jëeujem diita weeudʌ jöisijim, hʌ̃gt'ar. Mag weeudʌbaadëm hee hierr mag warrgarwe hich chaain dʌ̈i hiek deetarr hãk'aajem baaudiita dawaa haadëjim. Mag chi Hẽwandam di weeudʌbaadeewai, pagt'ʌmdau p'ʌr jẽjẽer k'abaadëm dʌ̈i hõor hiekjö sereu jöisimua, pagt'ʌm t'eega wʌwia hʌʌur t'eegjã duuibaadëm dʌ̈i noseg dau dap sĩi mokdaujö sĩsidʌmta chë t'ʌnʌisijim.Vd% Durrpierram k'ʌʌnta pʌ dʌ̈in meeuk'a t'ʌnʌm;
mamʌ ya pua ham gaai pʌch k'ĩir machag meeuju hed pachëjim.Hĩsin chad pua nawe k'ëchtarr k'ʌʌn k'ĩircha jaaumamua hamachdëu nem waaujerrjö pʌchdëujã ham dʌ̈i haju.Hĩsta hĩchab pʌch chogk'anaa pʌch hi jaaumien dʌ̈ijã wajap'anaa pʌch chaaink'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈ijã wajap'a haju hedau, t'et'em k'ʌʌn wa sĩi parhoobam k'ʌʌn hawijã har pʌchig hee haajerr k'ʌʌn dʌ̈i.Mamʌ hĩchab hĩsta pua har mʌg jẽb gaai nem hãr nʌm k'ʌʌnjã höpʌ̈iju hedau” hanaajim, hirig hee nʌmua. +cO “Hẽwandam, pʌʌta maar Pör t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã chi jua t'ierr haawai pʌrʌgta hʌ̈u hajim hanʌm.Hãba pʌchta warrgarwejã hich mag chitanaa hĩsjã hich hagt'a hiiu chitʌm.Hĩs pua pʌch jua t'eeg t'um hauwi mʌg durr chadcha pʌchdëuta ya jʌ̃a chirsim. Fb Magbaawai hĩchab Hẽwandam k'ĩirp'ee mag jöoin veinticuatro hamach pörk'aupierr hohood wëjorr k'ʌʌnaujã heeg p'õbk'a jẽk'ʌt dagau dʌrk'anaa hirig jëeumamua mag naajim: ~au Mag dau hãb waaur sim hatarr haawai chadcha hĩchab deeum Hẽwandam chogau chi hãbmiecharam hich trompeta sirjim. Ma, sieteem hajim, hãbmiecharam. Mag sirbaadeewai hʌ̃gt'ar sĩi hõor hiekjö sereubaadëmua mag naajim:“Mʌg durran t'umaa maach Pör Hẽwandamaujã jʌ̃anaa, hichdëucha jʌr hauwi maach Pörk'apitarr dʌ̈imuata jʌ̃aju haai nʌm.Mag, maach Hẽwandamauta mʌg durr gaai t'um hichta hich mag chi Pörk'a sĩsiju” hanaajim. (Ex. 15:18; Dn. 7:14,27) ~`u Ma, trompeta seim sirtarr hõor dau haug wauju jaau sim hajim, biek t'ãrjup waaur narr heem ya biek numiim. —Mamʌ hagt'a chacham hãb waaur sim hajim, t'ãrjupam. Ma nau jöpcha hoopijugui hajim mʌrʌg. Hãbmiecharam trompeta sirtarr =_s Ham mag hʌ̃gt'ar paauk'abaadëm hee hʌʌur t'eega duuibaadëmua p'öbör heem dijã di k'apan sĩi dʌrbagk'aju. Mag di chʌabagk'abarmua hõor siete mil warre k'ëchju. Magbaawai mag hʌʌurʌu k'ëchba hʌ̈u hiiu nʌisim k'ʌʌnau hĩchab jãp'ierr durrumua Hẽwandam hʌ̃gt'ar k'ëraajem t'ö hiek'a nʌmua hirig, “Hẽwandam, pʌchta chadcha hemk'ooirau; pʌjöm chan ni hãbjã chuk'um” hajurau, jãp'ierr nʌm hiek'au. A^{ Mag chi Hẽwandam hi jaau wënʌrrarr k'ʌʌn deeu hiiu p'iidʌtk'a nʌisiewai hʌ̃gt'armuata hõor hiekjö hamag, “Mau hʌ̃gt'ar pidut” haju. Magbaawai chadcha hedjã baug hee hʌ̃gt'aa paauk'abaadëju. Mag ham hʌ̃gt'ar paauk'abaadëm ham hoomap'anaa ham k'a huk'ur haajerr k'ʌʌnaujã hoopʌ̈iju. K] Mamʌ ham mamagk'am hee, mag k'ãai t'ãrjup hawi jãrrnaa, deeu Hẽwandamau ham hak'aardam ham gaai p'ãart'ʌ sĩubaawai hamach numwe deeu p'iidʌtk'aju hanaabá. Mag k'ëchpʌ̈iwia k'ãai t'ãrjup hawi jãrr narrta deeu Hẽwandamau p'iriutk'a hat'am hoobaawai chi hoo nʌm k'ʌʌn wajapp'a jãp'ierrju haajem. W\' Mak'ʌʌn numí mag Hẽwandam hiek jaau wënʌrrʌm k'ʌʌn mag mepeer sĩi k'anjö simua k'ëchbapʌ̈im habaawai, hõor durrpierram k'ʌʌnta honee hajurau, Hẽwandam hi jaau durrum gaaimua hamach k'ajap sĩuba haajerr k'ʌʌnta ya k'ëchbapäaiwai. Mag honegau jũrr hagdaujö chik'amnag regalojã hʌahʌanaa p'iestajã wauju. "[= Mag k'ëchpʌ̈iwi k'ãai t'ãrjup hawi jãrr sĩi kaaijã hee hëudʌtk'a sĩuju, hõor p'öbörpierram k'ʌʌn hamach meupierr meu k'ĩir pogk'e bëe t'ʌnʌm k'ʌʌnag hoomk'ĩir. Mamʌ hiwiir hãbam k'ʌʌnau mag hoowi bëpam hiigwaijã chi k'ëchtarrau hʌdʌʌr bëppibaju. eZC Mag k'ëchpʌ̈iwi, t'umaam k'ʌʌnag hich jua hoomk'ĩir, maach Pör Jesucristo meerp'ë t'õotarr hag p'öbörjã wëug hee hamach numwe sĩi hëudʌtk'a sĩuju. Mag p'öbör Jerusalenta hich k'aibag gaaimua jũrr Sodoma ha t'ʌ̃rnaa hĩchab Egipto gaai t'ʌ̃r sim, mak'ʌʌnjã hich hagjö k'aibag hat'ee t'ʌ̃rp'öo sĩerrjëe harr haawai. Y5 Maimua mag año t'ãrjup hawi jãrr Hẽwandam hiek jaau wënʌrrʌʌ hawi, t'um jaau haaipabaadee, mag hierr hit'urm wëjöm hee t'ʌrrdö sim heemua mepeer sĩi jãgaamjö sim höbërchëwi, ham dʌ̈i wërbʌchëwi, hich garmuata ham pödpʌ̈iwia ham k'ëchpʌ̈iju. X  Mak'ʌʌnaun año t'ãrjup hawi jãrr hamachdëu Hẽwandam hi jaau wënʌrrʌm hee bʌ̃ʌrjã noseg chëpiba haagjã nem jua t'eeg naaju haajem. Dö bagag paapʌ̈imaagjã jua t'eegnaa hĩchab hõor dau haug wawaagjã hamachdëu ham haig haju hanaabá. MW Mak'ʌʌnta hãbmua k'ãijã k'aibag wauju hẽk'aju hat'een, sĩi hamach hi heemua hõtdaujö huu jẽjẽer k'abaadëmua warre hamach dʌ̈i mag nʌm k'ʌʌn sĩi p'aa k'ëchpʌ̈iju hanaabá. ;Vo Chi Hẽwandam chogau jaauwai hich mʌk'ʌʌnta jöoi Zacarías k'ararrau olivo bʌ̈ numí jaaunaa hĩchab lámpara hausĩiujemjã numí jaautarrau. Hajapcharan mak'ʌʌn numiim k'ʌʌnauta hajap hõor dau haug wau nʌm jaar maach Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sĩerrʌm hiek jaauju k'ʌʌnau. `U9 Pari mamag k'abaadeewai Hẽwandamau hĩchab hich hi jaauju k'ʌʌn numí pʌ̈ijugui hajim, año t'ãrjup hawi jãrr mak'ʌʌnauta sʌrk'aajem k'ajũa jũanaa hirua hamachig nem jaaubarm jũrr hõrag jaaumk'ĩir. T Mamʌ har daau gajãrcha hõor biirdʌajem wëu wëjöm chan hoob chacham hajim, jã sĩi bʌ̃ʌrjã hʌ̈k'aba haajem k'ʌʌn hat'eem haawai. Mak'ʌʌnauta año t'ãrjup hawi jãrr Hẽwandam p'öbör dʌ̈i sĩi hamachdëu hampierr hajugui hajim. S 1 Maimua hãbmua padam duraa k'itʌm mʌrʌg deejim. Mag deewi, —Jãgua chachbamí hajim; Haai hi jëeujem di, hag hee nemchaain k'ëchnaa p'aa nʌmua Hẽwandamag jëeujem nasãd, maimua hag hee Haai hi jëeu nʌm k'ʌʌnjã hagjö chi k'apanag beerbapʌ̈i hajim mʌrʌg. dL~}D|zNypxcv.tssqoZncmkj=ihYg7edBcb8a_(]\[Z0XGWHUUSRRPON}M}LK5IHGED}C*A1@:>=~;;N:,8754|320/.x,+(''&%"y!vCg[ U E CnTd` +L[/Chi p'öbör higaau t'uur p'ʌʌrdʌ sĩerr mokdau jaspe hanʌm dënta wau sĩejim, maagwai chi p'öbör p'ĩr chaar dën hajim. Mag p'ĩr chaar dën haawaita sĩi vidrio memerk'ög chuk'umjöta sĩejim. q[Maimua jũrr chi p'öbör higaau t'uur p'ʌʌrdʌ simjã chachbaadëjim. Majã chachpʌ̈inaa hoowai, sesenta y cinco metros sĩejim, chi parrg happai. Mag hirua chach sĩerr, sĩi maach hich mʌig jẽb gayam k'ʌʌn chach hajim. <qMag p'öbörön sĩi t'um jã hagdaujöo hiwiir duraajã k'aba, chi jã p'eeugjã chi jã durag dʌ̈i hãbata sĩejim. Maimua chadcha chi p'öbör chachbaadëjim. Mag chach hoowai, chi jã durag, chi jã hʌ̃gt'aag maimua chi jã p'eeugjã t'um hagdaujö hich mag dos mil doscientos kilómetros sĩejim. yMaagwai chi mag mʌ dʌ̈i hiek'a sĩerrau padam p'ĩr dën jua hee wai sĩejim, hagua chi p'öbör chach p'ʌʌrdʌpʌ̈iwia, t'um chi puertdi mag sĩsid harrjã chachk'apʌ̈inaa chi p'öbör higaau t'uur p'ʌʌrdʌ sĩerrjã chachpäaig. lQMag p'öbör higaau t'uur p'ʌʌrdʌ simʌn, mokdau pör dapag doce nʌm gaaita k'aark'a t'ʌnaajim. Mag mok pör nʌmpierr hĩchab Corderoou hich hi jaaumk'ĩir doce jʌr hautarr k'ʌʌn t'ʌ̃rjã gaai p'ãk'a sĩsid hajim. 8i Hed höbeerjem gar puertdi t'ãrjup wai sĩejim; hed burrjem gar hagjö t'ãrjup, margajãrm bi garjã t'ãrjup, maimua baggajãrm bi garjã hagjö puertdi t'ãrjup sĩejim. Z- Mag simʌn hʌ̃gt'aa t'uur p'ʌʌrdʌ sĩejim. Mag t'uur p'ʌʌrdʌ simta puertdi k'apan doce sĩejim. Mak'ʌʌn puertdi k'apanagpierr Hẽwandam chognaanjã hagpierr hãhãbdö dʌnʌnʌid hajim, chi t'ʌanaan. Mag dʌ̈i hĩchab warrgar jöoi Israel k'ararr chaain doce narr k'ʌʌn t'ʌ̃rjã mag puertdipierr p'ãk'a sĩsid hajim. {o Hag bʌ̈ hararagan, sĩi hooihmʌ mokdau wajap'amjöta k'itajim, mokdau jaspe haajemjö, dau bʌ̃ʌ vidriojö. S Maimua Hẽwandam Hak'arau mag mʌrʌg hoopipigmamua chadcha durrsĩ pöoma hʌ̃gt'aa sim gaai mʌ hat'aadëjim, chi Hẽwandam chogau. Mag harrwi p'öbör pöoma sim mʌrʌg hoopijim, hʌ̃gt'arm p'öbör Jerusalén hanʌm. P'öbör pöm mag simta hʌ̃gt'ar hich Hẽwandam sim haarmua heeg huraawai, sĩi harar hurajim. ~u Maimua Hẽwandam chognaan siete narr k'ʌʌnau hamach pipied hagjö jarr siete wai narr hee hãbmiecha hagua hõor k'aibag wauju waiberr k'ʌʌn heem hãb bëewi mʌrʌg, —Mau pidú, mua pʌrʌg hoopik'imgui hajim, Cordero hʌʌi paju. Mamʌ mʌ hiek jawaag k'uwʌ̈ʌm k'ʌʌn, mʌ hiek hʌ̈k'aba haajem k'ʌʌn, mua k'õchk'abam nem waaujem k'ʌʌn, juau hõor t'õojem k'ʌʌn, dich hõor k'abam dʌ̈i k'apes haajem k'ʌʌn, bënk'ʌʌn, parhooba juau nem wautarragta mʌrʌgamjö jëeujem k'ʌʌn, maimua t'um hõor sëu paraam k'ʌʌn, magʌm k'ʌʌnan t'um t'ʌrrdö hõtdau azufre dʌ̈i waaurëu huu wëjöm heeta mua bark'ʌʌipʌ̈ijugui hajim. Mamta biek numiimua paawai t'õo chaarcha t'õ nʌmʌugui ha hiek'ajim. Jerusalén chi hiiur FHar högk'aba hamach garmua pödpʌ̈i nʌm k'ʌʌnaun, mʌ juagam nem t'ʌnʌm t'um hamachdëuta hauju. Mʌchta ham Hẽwandamk'a chirsiewai jũrr hamach mʌ chaaink'a nʌisijugui hajim. gGMagtarr k'ur deeu mʌrʌg, —Ya nem t'umaa haaipa sĩsimgui hajim. Mʌchpaita nacharam hẽsapdau Ajönaa chi hãbmiecharam Zetajö chitʌm; mʌchta nem t'um hompaaju nawe chirajim, mʌg durr höwiajã mʌchin hich mag chirsijugui hajim. Chi höbisi nʌm k'ʌʌnag mua sĩi hich jãg par hõor hiiupiejem dö k'umdʌ höbër sim heem döpiju. ! ;Magbaawai chi k'u juupjem gaai hoo sĩerrau, “Muata nem t'ʌnʌm t'um chi hiiurig paapäaijem” ha hiek'ajim. Mag hiek'apʌ̈iwia, jũrr mʌrʌgta, —Cha mua hiek'abarm hiek t'umaa p'ã hat'á. Jãan chadcharam hiek haawai pãrau hag gaai hʌ̈k'aju haai nʌmgui hajim.  1Hichdëuta t'umaa wajap'a ham dauchöjã jãrpʌ̈pʌ̈i haju. Mam chan tag hõor meebam, hõor dauhi paraajã habam. Tag chik'am hʌ̃apëpërjã haba, gaai machagjã tag k'augbajugui” hajim, “ya warr nem t'ʌnarr t'um hisegpʌ̈iwi t'um chi hiiur hap'a t'ʌnaawai.” | qMagbarm hee hʌ̃gt'armua nem t'eeg hõor hiekjö, “Hĩsin chadau Hẽwandaman hõor hee dau daauta nʌrrʌmgui” hajim, “ham k'a hogdʌba hich mag sĩerraag. Ham hi p'öbörk'a nʌisiewai jũrr hichta chadcha ham Hẽwandamk'a sĩsiju.  Mʌch daúachata mua hoojim, bʌ̃ʌrjã pekau chuk'um k'ʌʌn p'öbör, Jerusalén chi hiiur, hʌ̃gt'ar Hẽwandam sim haarmua heeg hurum. Mag hurumʌn ya hʌʌi wajap chihöowi hich jaai dʌ̈i jua pʌraagpamjö, sĩi t'um chi k'ĩir k'augamta hurajim. H  Magtarr k'ur nacharam hedaujã mʌg durr dʌ̈i narr Hẽwandamau t'um chi hiiurig paapʌ̈itarr haawai hedjã hiiurta durr hiiur dʌ̈i mua hoojim. Magtarr haawai ya p'ũasjã chuk'u hajim. .UMag hẽsap hõor hiiu wënʌrraju jaau sim gaai t'ʌ̃r höbërba habarm k'ʌʌnan, mag t'ʌrrdö hõtdaujö huu wëjöm heeta bark'ʌʌipʌ̈ijim, hajapcharan k'ĩmie durrma. Mag bark'ʌʌi nʌmta, mʌg jẽb gaai meewi deeu hũwaai mee nʌm haajem. Maigta hĩchab hõor dënjö maach dajẽgpiejerrjã tag dajẽgba haadëju, hichpa chi k'aigbam k'ʌʌn dʌ̈i mag t'ʌrrdö hõtdaujö wëjöm hee barbapäaiwai.  / Hõor nawe k'ëchmarr k'ʌʌnjã Hẽwandam k'ĩirp'ee bʌ̈jãaupai dʌnʌnʌid t'ʌnʌm mua hoojim, mʌg jẽb gaai haawai chi t'ierrnaan harr k'ʌʌnpa. Mag hich k'ĩirp'ee hõor p'ʌʌrbaadëm dʌ̈i, haig libro t'ʌnarr gaai heeureutk'a hoopijim. Mag heeureutk'a hoopiwiata mag libro t'ʌnarr gaai p'ã sĩsid harrjö t'umaa mʌg jẽb gaai haawai hamachdëu nem waumatarrpierr ham dau hap'ʌʌ haju jaaumajim. Pari magaagan, k'ëch nʌm k'ʌʌn hak'aar naajem haarmuajã t'umaa Hẽwandam dak'ĩir höbërchëjierram, p'ũas hee k'ãijã hok'oowi k'ëchtarr k'ʌʌnpa. Mag t'um hãbam haig nʌisiewaita, chadcha ham dʌ̈i Hẽwandamau hamachdëu nem waumaajerrpierr hajim. Mamʌ deeum libro sĩejim hĩchab; mag gaaita t'ʌnʌm, hõor hich mag hiiu wënʌrraju k'ʌʌn t'ʌ̃r.   } Maimua mua hoojim hĩchab, k'u juupjem pöoma bäpp'ä sim; hag gaai chi woun hoo sĩerrjã mua hoojim. Mag k'u juupjem gaai hoo sim hoowi, mʌg durr hedaujã dʌ̈i sĩi dëgölp chukk'u hap'öbaadëjim. Tag hoojã hooba, hich mag nʌisijim. 'G Magbaawai hĩchab chi mepeer mag hõor k'ũgur sĩerrjã jũrr warm k'ʌʌn numí mag k'um chi jojot'orjö sĩerr dʌ̈i hãbak'ai chi sëuk'a nem jaaumie dʌ̈i narr haar barpʌ̈ijim, t'ʌrrdö hee hõtdau k'ĩirta azufre dʌ̈i waaurëu huu wëjöm hee, mʌg hatag pawiajã hich mag hõtk'ierr machgau dau hap'ʌʌ hidawaa wënʌrramk'ĩir. K'u juupjem pöm bäpp'ä sim k'ĩirp'ee warre dich k'ĩircha jaauju F Mak'ʌʌnta mag hãba biirdʌnaa hërëuwi, sĩi Hẽwandam chaain hirua hʌ̃rcha jãsenecha haajem p'öbör dʌ̈i p'ʌʌr t'uur hauwimajierram. Mamʌ hamau mag p'ʌʌr t'uur hat'am hee, wërbʌbamjö harrta, Hẽwandamau hʌ̃gt'armua hõtdau k'ĩirta noseg daujö k'ʌipiwi sĩi warre p'aa k'ëchpʌ̈ijim. NMag hich hẽerbapäaiwaita, durrpierr hõor k'ũgur nʌrrʌmua, Gog durram k'ʌʌn dʌ̈i Magog durram k'ʌʌnpa hãbam haig biirdʌ hauju hanaabá, mag biirdʌnaa Hẽwandam higar nʌm k'ʌʌn dʌ̈i wërbʌag. Mag chi wërbʌju hanʌm k'ʌʌnan, k'apaana sĩi p'ũas higaau mosdau t'ʌnʌmjöta t'ʌnaajim, chi k'apanag. Mag hamachta chi pörnaank'a nʌm hee mil años dichdimaawaita mag mepeer Satanás hibʌʌr wai narrjã deeu hẽerpʌ̈iju haajem. (IMag nacha hõor hiiu p'iidʌtk'a nʌm hee dʌ̈i p'iidʌtk'abarm k'ʌʌnan, chadcha honeeta hajurau. Mag hiiu nʌisim chan jũrr warm k'ʌʌn p'iriutk'a hauwi k'ĩmie durr bark'ʌʌi nʌm hedjã ham chig habaju. Mag k'ĩmie durr barpʌ̈i nʌmta, maach meetarrta deeu meeju ha jaau simʌu. Magbarmʌn mag warm k'ʌʌn k'ĩmie durr wët t'ʌnʌm daar, Hẽwandam hat'eeta p'adnaank'anaa Cristo hat'eejã p'adnaank'a wënʌrrʌmua hich Cristo dʌ̈i hãba mil años chi pörnaank'a nʌisiju. Hõtdau huu wëjöm hee mepeer barbapʌ̈im hootarr S~Ma nacha hiiu p'iidʌtk'a nʌm hajim. Mamʌ warm k'ʌʌn har Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba k'ëchmarr k'ʌʌn chan tag hiiuba, hich mag nʌisiwi, mag mil años dichdimaawaita hũwaai deeu hiiu nʌisijim. }Maimua k'u juupjem k'apan t'ʌnʌmjã mua hoojim. Hag gaai hohood hap'öbaadëjim, hamach garmua warm k'ʌʌn k'aibag waumk'ĩir wa ham kõit k'ãijã hiek'amk'ĩir hich Jöoirau hiek t'eeg hapitarr k'ʌʌn. Hĩchab maig naajim, Jesucristoou Hẽwandam hiek jaautarr hʌ̈k'awia jũrr hamach paarmua jaau durrum gaaimua chik'amnau hö t'ʌrrp'ë k'ëchtarr k'ʌʌn hak'aar. Mak'ʌʌnta hĩchab mag p'ũas heemua k'um chi jojot'orjö sim höbërchëtarragjã jëeuba ni hamach dag gaai wa jua gaai k'ãijã hi t'ʌ̃r p'ãpiba harr k'ʌʌnau. Mak'ʌʌnta deeu hiiu nʌisiwi Cristo dʌ̈i hãba mil años chi pörnaank'a nʌisijim. |Mag hibʌʌrnaa mag hierr jẽbdijö simta t'ʌrrdöjö wëjöm hee barpʌ̈iwi wajap'a p'ãar sĩujim, mag mil años pa nʌm hora tag hich mag durrpierr hõor k'ũgur nʌrram hugua. Maimua mag mil años dichdimaawaita deeu k'ũchpaim hat'ee hẽerpʌ̈iju hajim. w{gMag bëewia, mag nem pöm hõoirjö sim pʌr hat'aichëjim. Mag hõoirjö simta warrgarwe “nemk'õr” ha t'ʌ̃ʌrjem; hich harpai hĩchab mepeer ha t'ʌ̃rnaa Satanás ha t'ʌ̃ʌrjem. Mag pʌr hauwi mil años sĩi hibʌʌr sĩujim. 0z [Maimua Hẽwandam chogta hʌ̃gt'armua heeg hurum mua hoojim. Magua hich jua hee jẽbdi hierr nem pöm t'ʌrrdöjö sim heem yabme waidurajim, caden pöm sim dʌ̈i. *yMMagbaawai tagam k'ʌʌn ham k'apeen, mag cabaai gaai nʌrrarrau hich hi hee espaar durag sĩerrau, hajapcharan hich Jesucristoouma, sĩi su k'ëchpʌ̈ijim. Mag k'ëchbapäaiwai, chadcha nemchaain pöm bëewi sĩi k'ödubbapʌ̈imjö habaawai, hõor pöm t'ʌnarrta chukk'u haadëju.)xKMamʌ magbaadëm hee chi mepeer mag p'ũas heemua höbërchëtarr preso sĩsijim. Mag preso sĩsim dʌ̈i hãbak'ai chi sëuk'a nem jaau nʌrraajerrjã hagjö pʌr hauwi, dʌ̈i hĩchab preso sĩsijim. Hich mag sëuk'a nem jaaumieuta mag k'umjö sim p'ũas heemua höbërchëtarr dak'ĩir hõrau nem hooba haajempa wau nʌrrʌm gaaimua hõor k'ũgur haumaawai, hʌdʌraa hamach gaai mag p'ũas heemua höbërchëtarr hag dauchachjã hamach gaai p'ãpiwi hi k'ĩirk'a wau simʌgjã Hẽwandamagamjö jëeujierram. Mag hamach numwe pʌrk'a hauwi, hich jãg t'õojã t'õoba hiiu sĩsidʌmta t'ʌrrdö hee azufre hõtdau dʌ̈i waaurëu huu wëjöm hee bark'ʌʌipʌ̈ijim. -wSMaig hoowai hĩchab chi mepeer k'umjö jojot'or sim p'ũas heemua höbërchëtarr dʌ̈i mʌg jẽb gayam reinaanpa hamach soldaaun dʌ̈i hãba biirdʌ t'ʌnaajim, mag cabaai bäpp'ä sim gaai nʌrrʌm dʌ̈i hi k'apeen hi hẽudee wënʌrrʌm k'ʌʌnpa hãba hamach garmua wërbʌag. !v;Pãar hat'een t'ʌnʌm: reinaan mod, soldaaun pörk'anaa hemk'ooink'a t'ʌnarr k'ʌʌn mod, cabaai mod, mag cabaai gaai nʌrrjëe harr k'ʌʌn mod, maimua t'umaam k'ʌʌn mod. Hõor sĩi chik'am chogk'a nʌrrjëe harr k'ʌʌn mod, maimua chik'am chogk'aba sĩi hamach k'õchagpierr nʌrrjëe harr k'ʌʌn modjã hagjö t'ʌnʌmgui hajim. Magnaa, ¡K'öbat, jã pãar hat'eemʌugui! ha jaaujim, nemchaainag. guGMaimua jũrr dewamta pari hagjö Hẽwandam chogk'a simta cha hedau p'uu nʌm gaai dʌnʌʌunaa, nem hichpan wir haig hamach k'apeenpai pʌr k'oojem k'ʌʌn t'ʌ̃ʌrwai, hähäak'amua mag sĩejim: —Nemchaain wir haig pãach k'apeen pʌr k'oojem k'ʌʌn, daaig pidut ha sĩejim. Hẽwandamau pãar hat'ee p'at'au pöoma wai sim, ¡k'öbahut! ztmMag wounau hich k'ajũa gaai maimua hich k'upá gaaijã hagjö hẽsapdau p'ãk'a wai nʌrrajim. Chi hẽsapdau mag p'ã sĩerr, “Reinaan Rey hanaa chi pörnaan Pör” ha p'ã sĩejim. Hajapcharan jãan hich maach Pör Jesucristo hajim. |sqMag cabaai bäpp'ä sim gaai höbërchëtarrau durrpierr hõor nʌnʌidʌm jua k'ʌaba pãauk'apʌ̈imaag hich hi hee t'ut'ui dëe k'itʌm wai sĩejim. Hichdëuta mʌg durr t'um jʌ̃a wai sim haawai jũrr hich jua jʌmpiba dajẽkta wai sĩsiju. Magbaadëmua hõran sĩi uva chö piirjʌu hawaag bʌ̈ʌu heeg pibt'ai nʌmjöta haju ham gaai. Magnaata hamachigpai Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpai sĩerrʌm hag k'ĩir machag k'ajap'am döjö jarr hee choo wëjömta döpipʌ̈imaju. r{Hich mag hẽudee Hẽwandam chognaan k'apaana pʌʌrt'ʌ wënʌrrajim. Mamʌ mak'ʌʌnjã mag sĩsidʌmʌn, sĩi t'um k'ajũa chi wajap'am lino dën bäp'ä memerk'ögjã chuk'u sĩsidʌmta jũanaa, cabaai bäpp'ä sĩsidʌm gaaita wënʌrrajim. q Mag simua k'ajũa jũa sim gayan, sĩi dawaa bag p'ur sĩsid hajim. Hich mag wounpai hĩchab, “Hẽwandam Hiek” ha t'ʌ̃r sĩejim. (pI Mag sim dau hoowain, sĩi hõtdau k'ĩirjöta nem dapag p'up'up sĩsid hajim. Hich pör gaai pörsir k'apan paarnaa hĩchab hich gaai hich t'ʌ̃rjã p'ã wai sĩejim. Mamʌ mag t'ʌ̃r chan bigaaum k'ʌʌnaujã k'augba, hãba hich chi warrum k'ʌʌupaita k'ap'ʌ sĩejim hich t'ʌ̃r. To! Mʌchig magbaawai, mua p'iidʌnaa hoo nʌʌ haawai, hedaujãata sĩi weeudʌ wëjoojim. Mag hedjã weeudʌ wëjöm heemua woun hãb cabaai bäpp'ä sim gaai höbërchëjim. Mag t'ʌ̃r “Mʌchdëu Nem Wauju Habarmʌn Chadcha Wau Chitʌm” hajim hi t'ʌ̃r, hichdëuta t'um wajap'a gobernaanaa juurhi heejã wërbʌajeewai. [n/ Mʌchig magbaawai, mua hi bʌ̈k'ʌrr p'õbk'aimajim hirigta Hẽwandamagamjö jëwaag. Mamʌ mag mua hich bʌ̈k'ʌrr p'õbk'abaimaawai mʌrʌg, —Hʌ̃hʌ̃, hoob jãgam mʌ dʌ̈i. Hẽwandamagta jëeubá hajim. Mʌjã sĩi pʌ dʌ̈i hãba Hẽwandam chog k'abahab hajim, pʌ k'odnaan har Jesús hiek hamachdëu hʌ̈k'atarrta hogdʌba hamachdëu hootarrjö jaau durrum k'ʌʌnjö. Hẽwandamagta jëeubá hajim mʌrʌg. Cabaai bäpp'ä sim gaai nʌrrarr Im  Maimua chi Hẽwandam chogau mʌrʌg, —Nau mua hiek'abarm p'ã sĩubá hajim. Mʌg hiek'an hich Hẽwandamaucha hich himeerba jaaupitarrta mua pʌrʌg jawaagpamgui hajim mʌrʌg. Magnaa hichdëupai, Corderoou hich jua pʌr nʌm p'iesta hee t'ʌ̃rk'ʌʌiwi chi wët nʌm k'ʌʌnan chadcha honeeta hajugui hajim. l5Hirig jũapijim k'ajũa wajap'am, lino dën.Maan sĩi memerk'ögjã chuk'u, hich bäpgau sĩi bʌ̃ʌmjö sim.Mag hich bäpgau bʌ̃ʌmjö simua Hẽwandam chaaink'anaa hi dau na wajap'a wënʌrraajerrta jaau sim.Magua mag k'ĩirta hirig jũapijim” hanaajim. &kEKeena, ya Corderoon jua pʌraagpam, honee hajuga.Mag honeenaa hi happaita t'ö hiek'aju.Chi hʌʌi, ya har chihöowia sĩi k'ĩir k'aug sim. j}Maimua mua hũr nʌʌ haawai, sĩi hõor pöm wëjöm hiekjö t'ʌnʌmta mamʌ hĩchab salt pöm jurur wëjöm dʌ̈i pagt'ʌmpa turururk'am hiekjö t'ʌnaajim mua hũurwai. Mag sĩi sereu wëjöm k'ʌʌnau mag naajim:“¡Maach Pör Hẽwandaman chadcha hemk'ooirau!Maach Pör Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn k'ãai chi t'ierriuta ya nem t'um gobernaa sĩsim. Mak'ʌʌnau magbaawai hĩchab mag Hẽwandam k'u juupjem pöm sim haarmuajã hõor hiekjö,“Maach Hẽwandamta t'öbat'ʌ̃” ha sĩejim, “pãach t'um har hi hök'önaa hi chogk'a nʌm k'ʌʌnau.Jöoinaujã hi t'önaa chaainaupa hiita t'öbat” ha sĩejim. Cordero jua pʌrju jaautarr xhiMagbaawai mag jöoin veinticuatro narr k'ʌʌnau hagjö jayap sĩi k'anjö sĩsidʌmta hich paar sĩsid harr k'ʌʌn dʌ̈imua Hẽwandam hich k'u juupjem gaai hoo sim k'ĩirp'ee kanieu t'ʌk'öok'anaa, k'ĩeb jẽb gaai dagau dʌrk'anaa hirig jëeumamua, “¡Jãan hich magau! ¡Chadcha hiita maach t'umaam k'ʌʌnau t'ö hiek'aju haai nʌmgui!” hajierram. sg_Mag sereu t'ʌnarr k'ur, hũmaai deeu magjierram chi hʌ̃gt'armpeenaupai:“Hẽwandam, hʌ̈uta pua jãg Babilonia hörpʌ̈ijim;
chi naar jãg nat'öo jĩu sĩsimʌn jãan hich jãg sĩerrʌm hiek'augui” hanaajim. ufcHichta hõor dʌ̈i hagpierraa sĩerrʌm, chadcha hamachdëu nem waumaajerrpierr ham gaai haag.Chi durpat'ierrmiejã hichdëu nem parhooba hampierr nem wau sĩerrarr gaaimua durrpierram k'ʌʌn pekau waupiejerr jũrr,
ya hich gaaijã mas deebarmgui” hanaajim maach Hẽwandamau.“Hi chaain hanaa hi chogk'a nʌm k'ʌʌn k'ëchmam chan sĩi hich jãg par k'ĩir hok'oobam harr haawai, ya chadcha hi dʌ̈i hich garmua hõor dʌ̈i haajerrjö habarm” ha serereu k'ajierram. Oe Mag Babilonia heegar pabaadëm hootarr k'ur, hõor pöoma sereu wëjöm mua hũrjim, hʌ̃gt'ar. Mak'ʌʌnau serereuk'amua,“¡Hẽwandam maach Pörögta t'umaam k'ʌʌnau jëeubat'ʌ̃!Hichta hõor peerdʌajemʌu” hanaajim.“Hijöm chan chuk'um;
hichpaita t'umaam k'ʌʌn k'ãai chi jua t'ierriu. Jd Magta chadcha Babilonia p'öbör heegar paju. Mamʌ mag hi heegar pajuun, hag heeta Hẽwandam chaain bag hãrtarr pöoma t'ʌnʌm gaaimuau. Haigta t'ʌnʌm: Hẽwandam hi jaaumien dʌ̈i t'um hi chaain bag hãrmatarr, maimua t'um har hi gaaimua durrpierr chik'amnau juau t'õopʌ̈imarr k'ʌʌn bagjã hagjö.Cc“Pʌʌta jãgbarm chan mʌg hatag pawiajã pʌ hee hõtdaudam p'uu dʌnʌmjã hooba, ni hõor jua pʌʌrwai honee serereu haajerr hiekjã hũrbam.Pʌ heem nem jua paraam k'ʌʌnan, chadcha mʌg durr gaai chi jua t'ierrnaan hajim.Maimua pʌchdëujã pua durrpierram k'ʌʌn sĩi k'ũgur wai sĩejim, pʌchdëu nem k'aigba wau simta hõrau k'augbam gaaimua.Pari mag sĩerrta, ya pʌʌn chadchata heegar pabaadëmgui” hajim. #b?“Jãgbarm chan mʌg hatag pawiajã, pʌ kaaijã hee chan bʌ̃ʌrjã tag arpa sir nʌm hiek hũrba, karris hiekjã hũrba, ni trompeta hiekjã hũrbam.Nem hinag wau nʌm gaai p'idk'a nʌm k'ʌʌnjã chuk'u, ni mok bã nʌm hiek jʌjʌrrk'amjã tag hũrbamgui” hajim. daAMagbaawai hãb Hẽwandam chog hĩchab nem jua t'eega simua, mok pör pöoma sim p'ũas hee barpʌ̈inaa magjim:“Babilonia, p'öbör pömaam, pʌʌn cha mua mok barbapʌ̈imjöta buudimamgui” hajim. `Mamʌ warm k'ʌʌn mag bĩep'öo t'ʌnʌm daar, hʌ̃gt'arm magwe honee habat.Honee habat hĩchab Hẽwandam chaain, Hẽwandam hi jaaumien, maimua hich hi jaaumk'ĩir hichdëucha jʌr hautarr k'ʌʌnjã hagjö honee habat.Hẽwandamau Babiloniapien dʌ̈i jãgbarmua, jũrr pãarta hirua dau hee haug k'augwi ham gaaita mas dee sim k'abahab, hamachdëu pãach dʌ̈i haajerrjö. y_kMagnaa chadcha hamach gaai masi nʌm hõrag hoomk'ĩir, hamach pör hee jẽb p'öpʌ̈inaa hʌ̃apëpërk'am dʌ̈i bĩe nʌmua,“¡Hëh! ¡Aay, p'öbör pöoma k'itarr!Maar t'um p'ũas hee barco paraam k'ʌʌn, pʌ gaaimuata chadcha maar riknaanag paauk'ajimgui” haju.“Magtarrta jöpcha harr hee pʌʌn warreta heegar pabaadëmgui” haju. G^Mam warppaimua mag p'öbör huurdʌ t'ʌnʌm naar hedjã hee p'ʌis jĩu t'ʌnʌm hoowia, t'et hähäak'amua, “¿Jamta deeum p'öbör hich mʌgjök'am maadëu hoog hagá?” haju hanʌm. |]qjöpcha sĩi sëuk'a nʌmjö harr hee p'atk'on pöoma hok'oobarmgui” haju. Magbaawai hagjö barco heem capitannaan, marinernaan maimua t'um har döjãrr jörrjëemuata p'atk'on k'ĩirdamjö hoojem k'ʌʌnjã t'um warppai nʌisiju hanaabá. R\“¡Hëh! ¡Aay, p'öbör pöoma heegar pajim!” haju.“Pʌʌn chadcha p'öbör hooimʌganaa, sĩi hʌʌi k'ajũa wajap'am lino dën jũanaa, k'ĩirpierr chi p'urjã jũanaa, k'ichp'ë k'ĩirjã jũa simjöta sĩejim.Mag jũanaa chihöo p'ĩr dën, perlas, maimua mokdau parhẽpagk'ampa jũa simjö sĩerrta, '[GMaimua jũrr nem jua paraam k'ʌʌn magʌm t'um për nʌmua mag p'öbör gaaimua warag p'atk'on paraamʌg patarr k'ʌʌnaujã hamachdëu mag hoobaawai, hĩchab hamach gaaijã hagjö haju k'ĩirjuwia, haigjã bëeba, warp hamach nʌm haarpaimuata bĩenaa hʌ̃apëpërk'amua, PZMag nʌmua chi p'öbörögta wounagamjö,“Nemjõ sĩp'amjö pua hʌ̃rcha pii haajerr ya hĩs chan tag chuk'u haadëmgui” haju.“Pʌ nem hooimʌ sĩsid harrjã t'um p'atk'onpa hĩsin ya pua hok'oom hiekchata hok'oobapʌ̈im.Jãgbarm chan pua tag hoog k'abamgui” haju, mag chi p'öbör huu t'ʌnʌmʌgta. OY Maimua hamach wir haigpai, “¿K'aíu hat'ajugui?” haju, “t'ũpag pöm p'ëbëe nʌm, canelajöm, incienso, mirra, jʌ̃gdee; vino, nemk'au, harin, trigo; nemchaain dap'ʌm nem huajem, cabaai, oveja, carro, maimua par p'idk'amk'ĩir hõor për nʌmjã, ¿k'aíuta jãgʌm nem t'um hawaagáwa?” haju, hamach hödegpai. vXe Jãgbaawai, nem hinag pöm waibëewiajã, “¿K'aíu për hat'aju? Mʌig për haaujeejim: p'ĩr, p'atk'on, mokdau parhẽpagk'am, perlas; put wajap'am lino dën seda dën dʌ̈i sĩi p'uriinaa k'ichp'ë k'ĩirk'a sĩsidʌm; pa t'ũp'am k'ĩirpierr; marfil dën nem wau sĩsidʌm, pa wajap'am dën, jierr dën, cobre dën maimua mármol dën nem wau sĩsidʌm.” \W1 Hĩchab nem jua paraam k'ʌʌnaujã hamach daúa p'öbör magbarm hoobaawai, bĩe nʌmua hʌ̃apëpër haju hanʌm, hamachdëu hoowai ya tag hamach nem për hauju k'ʌʌn chuk'u hap'öbaadëm k'ĩirjuwia. EV Mag hoowia dëgölp hamach gaaijã hagjö haju k'ĩirjuwi, haigjã bëeba, warp hamach nʌm haarpaimua,“¡Hëh! ¡Aay, Babilonia!P'öbör pöomanaa chi jua t'ierr harrta hĩs chad pʌ chan hat hoobam.Sĩi sëuk'abarmjö habarm hee pʌ gayan Hẽwandamau masta deebarmgui” haju jũrram k'ʌʌnau. {Uo Mag p'öbör hörbapäaiwai, reinaan hag hee hamach hʌʌin dʌ̈ímjö k'apes hawi parhooba hamachdëu hampierr harr k'ʌʌnau hʌ̃apëpërk'amua, hi hat'ee bĩeju hanaabá, chi naar happai hʌ̃gt'aa hedjã hee jĩu t'ʌnʌm hoowia. eTCMamʌ mua mag chirʌmgui” hajim hich Hẽwandamau:“Hich jãg hʌrrʌm paar hi hed bëeju paar sim.Mag hed, k'ãai hãbpaim hee hi gaai mas haju. Mua hi gaai nem k'aigbam k'ĩir pogk'e chachmamua, hõor pöm höpiwia, jãdau t'eegjã burrpijugui” hajim.“Mʌch pãar Pör chi jua t'ierrauchata mag hi dau hap'ʌʌ hapi chiraawai,
wajap hi dauhi hãrpiwi,
hãbmiecha paawai chi p'öbörjã t'um sĩi hörpʌ̈ijugui” hajim hich Hẽwandamaucha. YS+Jãg hichdëupai hich t'öwi parhooba hichdëu k'õchagpierr haajerr paar, hich hagjö hi gaai mas waunaa hi dau haug waupibat” hajim.“Hiruan hichdëupai hich higwi, ‘Mʌʌn mʌiguin rey hʌʌijöta hʌm, mʌ chan k'oopaa hʌʌi k'abam; mʌg hʌrrʌm chan mʌ chan bʌ̃ʌrjã dau hap'ʌʌ hʌrrabaju’ ha hiek'aajem. 2R]Magnaa jũrr hich chognaanagta,“Hichdëu chik'am dʌ̈i haajerrjö habat” hajim, “jũrr hi dʌ̈i.Hichdëu nem k'aigba waaujerr hʌ̃r jũrr hag k'ãai hatcha biek numí hi gaai deebat.Hichdëu chik'amnag döpiejerr k'ãaijã jũrr hat'uucha nem hachag waaurëu deebat. QJãg p'öbörön sĩi pekau pöoma simgui” hajim.“Hi pekau pömagan sĩi hʌ̃gt'aa hedjã hee sĩmii wëjömjö sim.Maagwai jãg nem k'aigbam parhooba hichdëu waum haig wau sim gaaimua, mua hi gaai jua k'ʌaba deejugui” hajim hich Hẽwandamau. LPMag chi Hẽwandam chog hiek'a höbaadëm hee, deeu hʌ̃gt'armua woun hiekjö,“Pãar mʌ chaaink'a nʌm k'ʌʌn, jãg p'öbör heemua höbërwi chawag hërëubaadët” hajim.“Magbamʌn pãachpa dʌ̈i hamau pekau wau nʌm hee burrwi paai höbërbaadeewai, pãachpata p'it'urg hee mawi dau haug wauju. oOW“Warran hiin chadcha jãg hich parhooba deeum gaaijã pʌrpʌr sĩerrarr gaaimua durrpierram k'ʌʌnta nag dënjö t'umaa k'ëch wai sim dʌ̈i hichig paa wai sĩejim.Reinaanagjã hamach hʌʌi dʌ̈ímjö hich dʌ̈ita k'apes hapiwi,
nem jua paraam k'ʌʌnagjã sĩi mag hag hee nem parhooba hamachdëu k'õchagpierr nem waupi sim gaaimua warag p'atk'on paraam k'ʌʌnag paapʌ̈ijim.Mamʌ hich paarmua maagjerrta hĩsin jũrr hichta heegar pabaadëm” ha jaaumajim. N+Magua t'et hähäagmamua mag sĩejim:“¡Ya Babilonia p'öbörön heegar pajim!Hĩsin ya sĩi pabʌ̈ hee sĩerrjëem k'ʌʌn diiu;
mepeen k'aigbam k'ĩirpierr naajem di hanaa pabʌ̈ heem nem maach k'oojem k'ʌʌn diigta pabaadëbahab” ha sĩejim. `M ;Magtarr k'ur mua hoo nʌʌ haawai Hẽwandam chog dewamta hʌ̃gt'armua bëem hoojim. Mag simʌn hĩchab chi jua t'ierr haawai nem hiek t'eeg sĩejim. Mag pierrwai jẽbën sĩita hararaa haadëjim, hi mor gaaimua. "L=Hĩchab har pua hʌʌi hoo simjã jã chan hʌʌi chaar k'abam. Jãan har p'öbör hãbpai nem pöm simuata mʌg jẽb gaai reinaanag t'umaa hichdëuta nem k'ap jajaau haajem hag p'öböröugui hajim. Magta chi Hẽwandam chogau hichdëu hoopimatarr t'umaa mʌrʌg jaaumajim.@KyHamau mag nʌmʌn, hich Hẽwandamau juau hamag magpi sĩewaita mag hamachdëu hampierr t'ʌnaajugui ha jaaumajim. Magnaa, Maguata hamau hamach reinaan happai hiek'awi, chi mepeer mag p'ũas heemua höbërchëtarragta hamach hiek t'eeg t'um deejugui hajim, Hẽwandamau hichdëu jaautarrjö höbër nʌm hora. -JSMaagwai har p'ũas heemua mepeer pöm sim höbërchëtarr gaai kachjö k'apan jʌjʌr diez t'ʌnʌmjã, hi kach chaar k'aba, jãk'ʌʌnan reinaan hi dʌ̈i hãba mʌg durr gobernaaju k'ʌʌnaugui hajim. Hich jãk'ʌʌnaupai jãg chi hʌʌi chi durpat'ierrmie hoomaug hap'öbaadëmua hi k'aibag wawaag hi hẽudeejã hẽk'aju. Maimua hi jua heem nemjã k'echt'ʌgwi, hich hap barpʌawi, hi dijã hörpʌ̈ijugui hajim. I5Maimua deeu mʌrʌg magjim, chi Hẽwandam chogau: ’Har pua jãg chi durpat'ierrmie hoo sim heegar döjãjö nem pöoma bau wëjöm hoo sim chan, döjã chaar k'abam. Jãan hõor k'apanagta jãg t'ʌnʌmgui hajim, durrpierram k'ʌʌn hamach meupierr meu k'ĩir pogk'e. &HEMamʌ chi Corderoou hich garmuata hamach t'um pödpʌ̈iju, hichta mʌg durr gaai chi t'ierrnaan t'um t'ʌnʌm k'ʌʌn Pör hanaa reinaan Rey haawai. Hi dʌ̈i t'ʌnʌm k'ʌʌnan, hich Hẽwandamaucha jʌr hauwi hamachdëu hʌ̈k'atarr hiek t'ãraucha hʌ̈k'a wënʌrrʌm k'ʌʌnau. 6Ge Mak'ʌʌn reinaan diez hãba hibëpwi, mag mepeer p'ũas heemua höbërchëtarragta hamach jua t'eeg t'umaa deewi, warag hamach garmuata Cordero dʌ̈i wërbʌjugui hajim. Fw Maimua mag jajawagmamua, ’Mag chi mepeer kach k'apan diez jʌjʌr sĩerrau hĩchab chi kach k'apanagpierr hagjö reinaan diez nʌmta jaau simgui ha jaaumajim mʌrʌg chi Hẽwandam chogau. Mak'ʌʌnau hagt'a bʌ̃ʌrjã gobernaaba nʌm. Mamʌ Hẽwandamau hamag mag chi mepeer p'ũas heemua höbërchëtarr dʌ̈i hiek t'eeg hapijugui hajim, sĩi k'ũchpaim hat'ee. ME Mamʌ hãb simgui hajim ochoom reik'aju. Maan har chaig mua pʌrʌg mepeer p'uríhi sim mʌg jẽb gaai sĩerrta t'õwi chuk'u haadëm ha chirarraugui hajim. Hichpai mag reinaan siete pʌrʌg jaau chirʌm heemk'a sim. Ya mag biek numí hichpai reik'abarm haigmuan chadau warre t'õm hiekcha t'õjugui ha jaaumajim mʌrʌg. ND Jãg pör siete nener sim hĩchab reinaan siete narrta jaau sim. Mag reinaan siete narr heem cinco ya heegar pawia hãbpaimuata hagt'a hich durr jʌ̃a simgui hajim. Maagwai hãbak'ai hagt'a reik'aju waaur sim. Mamʌ mag hãbmiecha reik'aju waaur sim reik'awijã, k'ũchpai mag sĩewi, warm k'ʌʌnjö heegar pajugui hajim. sC_ Maimua mʌrʌg, ’Wajap'a hũrbá, mua pʌrʌg jaauk'imgui hajim chi Hẽwandam chogau: Jãg hãbam mor gaaipai pör k'apan siete nʌm pua hoo sim, jã chi hʌʌi hoo sim heegar durrsĩ k'apanag siete nʌmta jaau simgui hajim. kBOMaimua chadcha mʌrʌg jaaumamua magjim: ’Jãg meperan warran mʌg jẽb gaai nʌrrajim; mamʌ meewi ya tag hooba haajem. Pari mʌg hatag Hẽwandamau hierr t'ʌrrdöjö sim heemua hʌdʌraa höbërpibaawai deeu nʌrraichëjugui hajim. Magbaawai har hich mag hiiu wënʌrraju k'ʌʌn t'ʌ̃r p'ãk'amaajem hẽsap gaai warr mʌg jẽb hompaaju nawe p'ãba hawi hag gaai t'ʌ̃r chuk'u nʌm k'ʌʌn wajap dauderraa hajugui hajim, mag meetarrta deeu nʌrraichëm hoowi. Mag deeu hiiu nʌrraichëjup mamʌ, hich Hẽwandamauta warre hi jua k'ẽgk'apʌ̈ijugui hajim, hich mag hok'oom hiek hok'oomk'ĩir. :AmMag hoowia mua k'ĩirju chirʌʌ paawai chi Hẽwandam chogau mʌrʌg, —¿K'ant'ee hatcha k'ĩirju sĩma? hajim. Mua pʌrʌg jaaubajup hajim, chijã hagá jãg hʌʌi, maimua k'ai hagá hĩchab har chi mepeer pör k'apan sietenaa kach k'apanjã diez wai simua hich hʌ̃r chi hʌʌi juppi warrum. <@qYa mag mʌchdëu hoobaawai mua k'aug hat'ajim, sĩi Jesús hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn pöm k'ëchbapäaiwai bag pöm hãrbarm hoowiata honegau sĩi don hʌʌijö hoo sim. f?EHi dag gaai hoowai hi t'ʌ̃r hanʌmta maadëu wajappai k'augba sĩi, “Babilonia hichta p'öbör pömaacharam, t'um chi durpat'ierrmie hãd hanaa nem k'aigbam t'um mʌg jẽb gaai t'ʌnʌm hag hãd” ha p'ã sĩejim. y>kHĩchab chi hʌʌijã mag simʌn, sĩi k'ajũa wajapp'a p'uriimjönaa k'ichp'ë k'ĩirk'a simta jũa sĩejim. Mag hʌ̃r hĩchab p'ĩrjã jũanaa, mokdau hooihmʌ nem parhẽpagk'am dʌ̈i perlas hanʌmpa jũanaa, hĩchab jarrdam p'ĩr dënk'a k'itʌm hee sĩi mag hemk'ooin dʌ̈i hich parhooba sĩerrta k'ajap'am nemjö hinagjã chuk'u hippir jöi wai hoo sĩejim. 1=[Mak'ʌʌn t'um hoopieg chi Hẽwandam Hak'arau mʌ k'ãaipi hat'am hee, chi Hẽwandam chog mag mʌrʌg pidú ha sĩerraupai jũrr mʌ warp hõor chukag hee hat'aadëjim. Mam pabaimaawai, hʌʌita sĩi mepeer pöm p'uríhi sim hʌ̃r hoo sim mʌrʌg hoopijim. Mepeer pöm mag p'ur simʌn sĩi pör k'apan hãbam mor gaaipai siete nenernaa kach k'apanjã diez wai sĩejim. Mag sim moron, sĩi hẽsapdau parhoobaaa Hẽwandam higwia hiek'a p'ã sĩsidʌmuata hëntër mor hipir sĩejim. Mag sim hʌ̃rta mag hʌʌi chi durpat'ierrmie hoo sĩejim. < Magnaa mʌrʌg, Mʌg durr gayam reinaanau t'umaam k'ʌʌnau hich hag hʌʌipaita wai k'ãijierramgui hajim. Maagwai tagam k'ʌʌn hagjö mʌg jẽb gayam k'ʌʌnjã sĩi mag parhooba saak hʌʌi bag chë simjö sĩerr gaaimua hichig paa wai simgui hajim. Z; /Magbaawai Hẽwandam chognaan mag jarr panhap'a siete narr heem hãb bëewi mʌrʌg, —Pidú mua pʌrʌg hoopik'imgui hajim, chi durpat'ierrmie har döjã nem pöoma bau wëjöm hʌ̃r hoo sim k'aibag wauju. 4:aMagbaawai hĩchab hedjã heemua sĩi noseg dau dap mokdaujö chë t'ʌnʌisijim. Chi noseg dau chʌgag ochenta libras sĩsid hajim. Hẽwandamau mag noseg chëpiwi wajapp'a hamach dau haug waubarm hoowi, hõrau warag Hẽwandam t'ʌ̃rcha t'ʌ̃rnaa, parhoobaaa hamachdëu hiek'am haig hiek'a t'ʌnʌʌujierram. Ma hajim Hẽwandam chogau hãbmiecha hich jarr heem Hẽwandam k'ĩir machag choobapʌ̈im mua hootarr. Mamʌ mag mua hoojim ha chirʌmʌn, maan mʌg hatagjã t'um cha mʌchdëu jaau chirʌmjö hajuuta mʌrʌg mʌch daúacha hoopimajim.:9mMag hʌʌur t'eeg duuitarrau p'ũas hee morr p'ʌʌr hʌid harrjã, sĩi warag hierr paauk'abaadeewai, durrsĩ nʌnʌid harrjã hĩchab warag jẽb hee hierr paauk'abaadëjim. 89Magbaadëmua p'öbör pöm sim Babilonia hanʌm heegarta waa sĩi jẽb t'orrdʌk'ʌr haadëmua, p'öbörön warreta perás t'ãrjup höbeerpʌ̈ijim, jẽb t'orrdʌbaadëmua. Magbaadëm dʌ̈i hĩchab deeum durrjã p'öbör heem di k'apaana sĩi pogueu pʌamajim. Magbaawaita Hẽwandamau Babilonia p'öbör gaaita hʌ̃rcha jua k'ẽgk'apʌ̈ijim, hich pekau waaujerr k'ĩir hok'ooba wai sĩerr gaaimua. 7!Mag hirua ya haaipabaadëm habaawai, pagt'ʌmta dau p'ʌrp'ʌr habarmʌn jẽhbʌ hahau k'abaadëm dʌ̈i, sĩi hiyʌ̈ʌmjö jöisimua hʌʌur t'eegajã duui dichjim. Mag hʌʌur t'eeg duui dichjujö chan mʌg jẽb hompaatarr haigmua hewag pawiajã duuiba haajem. vP~M}|{@zWyxwvut srponem5l"jiihfe5cbpa-`b_^~]\\[8ZYIX6WaVUTSfQQOMLLJ HsGFKED,C#A@?s>W={Mag k'ai magan Moiseeu ley p'ã pʌarr hʌʌrk'a nʌmuata kulp chuk'u nʌm hawia pöd dich t'öju k'aba nʌm. Hẽwandamau mag maach kulp chuk'u hapʌ̈i simʌn, mag ley hʌʌrk'a nʌmua k'aba, hãba Jesús hiek t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm gaaimuata mag maach kulp chuk'u hapʌ̈i sim. NMag, warrgar haajerrjö hĩsjã chi Jesús hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn chan ya tag kulp chuk'u nʌm haju haai sim Hẽwandamau, chadcha ham k'aibag paarjã Jesuu hʌdʌraa hich t'õopitarr haawai. %CWarrgarwe hichdëu hõor peerdʌ haaujeewai chadcha hõor pekau wau nʌmjã hoobamjöta ham haaujeejim, hich Hiewaa pʌ̈i nʌm hora. Pari hĩs ya Hẽwandamau mag Jesucristota hõor kõit t'õmk'ĩir pʌ̈ibarmua maachig k'ap'ʌ hapi sim, chadcha warrgarm k'ʌʌnjã hauju haai sĩejim. Pari mag hauju hayaa hapiegan Cristo meewia hich bag hãrbarmua hichta hõor pekau chugpaajem k'apijim, hich Hẽwandamau. 9 kMag Hẽwandam warpta wënʌrrʌmjö naab mamʌ, hí t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i wajap'a k'itaawai mag dichdëu nem hajap'a wau nʌm paarjã k'aba, hich garmuata mag maach hi dʌ̈i hiekk'õr pöm narrjã higba, Jesucristo gaaimua maach pekau chugpaawia hiekk'õr chuk'u sĩi hich dʌ̈i dau parii hapiejem. * Mt'umaam k'ʌʌnta hamach pekau gaaimua hamachdëupai Hẽwandamag hamach hisegpi nʌmjö hi warpta wënʌrrʌm, hichdëu waupim k'õsim waujöjöopaijã k'aba. > uPari hĩs jũrr Hẽwandamau maachig k'ap hapi sim, jãga mag hi dʌ̈i hiekk'õr pöm nʌmjö narrta pekau chuk'u harr k'ʌʌnjö nʌisí. Chadcha warrgarwejã hichdëu ley p'ãpitarr gaai jaaunaa sĩi hich hi jaaumienagjã hichdëu magju hich mag jaaupiejeejim. Pari magjujã mag ley hʌʌrk'a nʌm gaaimua k'abam hajim. Hĩs mag pekau chuk'u harrjö nʌmʌn, Jesucristo hiek t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm gaaimuata, judío wa judío k'aba hawiajã, Hẽwandamau t'um mag pekau chuk'u narrjö p'ë wai sim. Mag Cristo k'urau k'aba hak'iin chan ni hãbjã peerdʌbam;  # ?Chi lein sĩi maach pekau pöm k'it'ëem k'ap hapiegpaita hich Hẽwandamau p'ãpitarr haawai mag hʌʌrk'a narr gaaimuapai chan pöd Hẽwandamau maachig, “Pãar pekau chuk'u naawai mʌ dʌ̈ijã hiekk'õr chuk'u nʌm” habaju. Jãga Hẽwandamau maach kulp chuk'u hapäaijẽ Chamʌg Hẽwandam ley gayam mua jaaubarm chan hoob pãrau sĩi hãba judionaan k'abam k'ʌʌn hat'eepaita mag jaau chirʌm hamiet. Maadëu k'ap'ʌ nʌm, mʌg hiek'an maach judionaan hat'eepata mag p'ãpijim, maagwai Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'am hedjã t'umaam k'ʌʌn hamach k'aigba narr k'ap, Hẽwandamau hamach k'aibag wauju jaaubarm hũurwaijã sĩi k'ĩu hi hiek hũrmk'ĩir. "=“Hẽwandam hök'ö haju k'ĩirjug chan bʌ̃ʌrjã k'ĩir hee paba haajerram” ha sim. (Sal. 36:1) Magta p'ã sim hich Hẽwandam hiek gaai. taHamach mag nʌm gaaimua bʌ̃ʌrjã k'õinaa wënʌrraju k'augba nʌm” ha sim. (Is. 59:7-8) Y+hamach wënʌrrʌmpierr sĩi hõor dau hap'ʌʌ hapijuuta hẽk'aajerram. V%“Sĩi bʌ̃ʌr habarm gaaimua chik'am t'õojuuta k'ĩirju sĩsidʌm; “Ham hiin, sĩi chik'am t'õp hiek'aagpaita sĩsidʌm gaaimua hihasimjöta sĩsidʌm” ha sim. (Sal. 10:13) 9 “Jãgʌm k'ʌʌnan sĩi chik'am hëugar k'aigba hiek'aagpaita sĩsidʌm.Sëuk'a nem jaaunem sĩsidʌm” ha sim. (Sal. 5:9)“Par hiek'aupai chik'am t'õojem hak'iin, jãgʌm k'ʌʌnaun nemk'ierr dënjö hõor dajẽk haju” ha sim. (Sal. 140:3) kO T'umaam k'ʌʌnauta hi haar baarjem k'ʌd hisegnaa k'ʌd k'aibag garta wët t'ʌnʌm.T'umaam k'ʌʌnta warag hãr t'ʌnʌisim; hi dau na wajap'am k'ʌʌn chan hãbjã chuk'um” ha sim. (Sal. 14:1-3; 53:1-3)  “Hẽwandamau wajap'a wënʌrrapi simjö chan hãbmuajã hi dënjö k'ĩirjuba sim; hãbmuajã hi higmap'amjöta sim. |q Mag hi hiek p'ã sim gaai jaauwai,“Hẽwandam dau na wajap'am k'ʌʌn chan hãbjã chuk'um” ha sim. 4~a Magan ¿maachin jãgata nʌmma? ¿Maach chi judionaanta judionaan k'abam k'ʌʌn k'ãaijã Hẽwandam na wajapcha nʌ? Magjã k'abam. Maachin, chaig mʌchdëu jaau chirarrjö, judionaan k'abam k'ʌʌn dʌ̈i hãba judionaan hawiajã t'um pekaupanau, Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö. ~}uPari mag hamau jaau nʌmjö mag k'aigba nʌm gaaimua hi wajaugta p'ëpimjö nʌm k'ai, jãgwi warag nem k'aigbamta wauju k'aba nʌ, magʌm gaaimua jũrr hich mag hi wajaugta p'ëmk'ĩir. Chi mag nʌm k'ʌʌnaun hamachdëu mag k'ĩirju nʌm gaaimuata hõrag jaauwaijã, muan magta jaau chitʌm haajem, magʌm gaaimua mʌ hëugar sëuk'a nem hĩgk'am k'õchgau. Pari chi mag nʌm k'ʌʌnan, Hẽwandam dʌ̈i k'ujʌr nʌmjö nʌm gaaimua, hi jua machag hãwatab k'aba hãwatju. Maachin t'um pekaupanau |Wa magba hãbmua k'ãijã pʌaba, “Pari mag mʌch k'aibag chirʌm gaaimua jũrr mua hõrag Hẽwandamau hõor dʌ̈i hagpierraa nem waaujem higwia hi wajaugta p'ëpi chirʌmjö chirʌmta, jãga magʌm gaaimua Hẽwandamau mʌ dau hap'ʌʌ hapibarju” haju. { Pari ma chad k'abam. Mag hak'iin magan Hẽwandaman hagchajã k'aba parhoobata nem wau sĩerrʌm hak'am. Hẽwandam hichpa magta sĩerrʌm hak'iin, jãga hichdëu maach hi hagk'am hedjã pãar k'aigba naajim wa hʌ̈u wënʌrrajim k'ãijã haju maachig. zzmPari mag maach k'aigba nʌm gaaimuata warag Hẽwandam maachjö k'aba hagpierraa sĩerrʌmjã maadëu k'ap'ʌ nʌm k'ai, magan ¿jãgáwa? Sĩi parhoobam k'ʌʌnau k'ĩirjuajemjö k'ĩirjuk'iin, magan Hẽwandamau pöd hõor hamach pekau gaaimua dau hap'ʌʌ hapiju k'aba sim haju haai nʌm, mag pekau gaaimuata hich hagpierraa chitʌmjã wajap'a k'augpiejeewai. Wy'Magju habá. T'umaam k'ʌʌn nem sëunem hawiajã hich Hẽwandam chan sëu chuk'u sĩerraawai hichin hiin nem hagchata jaaujem. Maach k'aibag jawaagjã hich mag sĩerrʌm higwi jöoi David k'ararrau Hẽwandam hiek gaai magjim:“Pua hõor k'aibag jaauwaijã hamau, ‘Puan nem hagchata jaaubarm’ haju.Chad k'abam nem hõrau pʌch gaai t'ʌawaijã pʌchdëuta ganab k'aba ganju” ha p'ãjim, “pʌchta hagpierraa chitaawai.” (Sal. 51:4) Jx Pari magtarrta, ¿jãg hãaur k'ʌʌnau hʌ̈k'amap'amjö nʌmjãma? ¿Pãrau k'ĩirjuawai ham mag nʌm gaaimua hich Jöoirau haju haajerrjã chadcha magba sĩi hich mag k'ĩir hok'ooju k'ai? ;wojaauju pöoma t'ʌnʌm. Pari chadcha maachta deeum k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̈ucha nʌmʌn, maach meeunagta hich Jöoiraujã t'umaam k'ʌʌn hat'ee hich hiek p'ã deetarr gaaimuau. qv ]Pari mag nʌmta hãbmua k'ãijã, “K'an gaaimua magan maar judionaanta judionaan k'abam k'ʌʌn k'ãaijã Hẽwandam dau na hʌ̈ucha nʌmma” wa “K'an wajaug sĩ, mag p'ʌʌrbich nʌmua dich mor gaai dauchach nʌm” hak'iin, qu[Judío chaar habarmʌn, sĩi dich morta dauchachpiju k'ãai, Hẽwandam dau na t'ãar wajap'a nʌmʌu. Mag nʌm haiguin chadau sĩi judionaan hi hʌʌrk'a nʌmua k'aba, hich Hẽwandam Hak'arauta mag maach t'ãar wajaug hapi sim. Magta t'ãar wajap'a nʌmʌn chadau, dichjöpaim k'ʌʌnau k'aba, hich Hẽwandamauta chadcha maach hʌ̈u wënʌrrʌm haju.^t5Pãrau k'augba nʌh, judiok'a nʌm chan sĩi maach dënnaan judionaan haawai hõor dak'ĩir dich jöoin hi pʌaba wënʌrrʌm k'aba, ni sĩi Hẽwandam dënk'a nʌm k'ʌʌn dauchach wai chirʌm hanʌmjã k'abam. msSMagua, Hẽwandamau maach hi hagk'am hedjã chi mag ley gaai jaau sim hipierraa simuata, pãar dënjö mag chi dauchach hich mor gaai chuk'u hawiajã, hich garmua pãar jaauwímʌcha jaauju, pãrau pãachta Hẽwandam hõor hawia hirua jaautarr dauchachjã pãach mor gaai wai nʌmta mag hi ley p'ã wai nʌm gaai jaau sim hipierraajã k'aba narr haawai. irKPari magba mag mehëu p'ʌʌrbichba ni judiojã k'aba simuata mag ley gaai jaau sim wajap'a hʌʌrk'a simʌn, magan mehëu p'ʌʌrbichba sĩewiajã, maata Hẽwandamagan p'ʌʌrbich simjö sim, hich dau na wajap'a sĩewai. &qEWajapcharan mʌgta sim: Chadcha har Moiseeu ley p'ã pʌarr hiek wajap'a hʌʌrk'a simʌgan mehëu p'ʌʌrbich nʌmjã hʌ̈u sim. Pari mag p'ʌʌrbich wai simjã mag ley hʌʌrk'aba sim chan, parta mag p'ʌʌrbich nʌmua Hẽwandam hõork'a nʌm hag dauchach hich gaai wai sim. `p9Pãachdëu jãgju k'apta hich Hẽwandamaucha pãar jöoin higwia hich hiek p'ãpitarr gaai, “Pãach gaaimuata har chi mʌ hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnaun warag mʌ hëugarta k'aigba hiek'aajem” ha jaaubajieb. oPãachdëupain pãachdëuta mag ley gaai chadam hiek p'ã wai nʌm hawi, haata wounjö t'öojerram. Pari mag hiek'a nʌmta, hag gaai jaau simjö k'aba, Hẽwandam hichaaur nem wau nʌm gaaimua jũrr bigaaum k'ʌʌnag Hẽwandam hëugarta k'aigba hiek'apiejem. 2n]Pãachdëun pãach k'apeenag chik'am hʌʌinjã waupiba jaaujemta, jãgwi pãachdëujã chik'am hʌʌin waaujerramma. Pãrau k'õchk'aba haajem, hõrau hamach juau nem waunaa maata hamach hẽwandam hawi hagʌg jëeu nʌm hoowai. Hamau mag nʌm haig chadcha k'aigba sim; pari pãachdëu mag nʌmta, jãgwi pãrau hamau hamach hẽwandamag jëeujem deg nem wajap'am wai sĩsidʌmjã jĩgk'aajẽ. ¿Mag nʌmjã pekau k'abá? ^m5Ma chadcha magju haaima. Pari pãachdëu chik'amnag mag jaau nʌmta, k'an jãgwi pãachdëu jaaujemjö haba haajerramma. Pãachdëun hõrag nem jĩgk'apiba jaaujemta, jãgwi pãachdëun chadcha jĩgk'aajerramma. OlWajapcharan pãachdëuta k'augbam k'ʌʌnag jaau k'augnaa k'ĩirjug meraapaim k'ʌʌnagjã jaau k'aug nʌm haajem, mag ley gaai chadam hiek p'ã wai naawai pãachdëuta nem t'um k'ap'ʌ nʌm hawi. Ak{Pãar hiek mag pãachdëupaita mag ley k'augbam gaaimua dau k'ĩsumjö nʌm k'ʌʌnjã jaau harrnaa sĩi k'ĩchag heemjö wënʌrrʌm k'ʌʌn bʌ̈jã wʌʌpʌ̈iju haai nʌm haajem. j)Pãachdëuta hirua nem waupim k'õsimjã k'ap'ʌnaa mag ley gaai jaau simjö k'anta wauju haai nʌ wa wauju k'aba nʌ ha k'ap'ʌ nʌm haajem. i+Mua jũrr judionaanag magk'im, mʌ hiek hũrbat: Pãar hiek mag pãarta judionaan haawai Moiseeu ley p'ã pʌarr hʌʌrk'a nʌmuata pãach peerdʌju hanaabma. Magnaa, pãar meeunta hich Hẽwandam hõor haawai, hichiita peerdʌju hawi pãachdëupai pãach t'öojem. ~huMaigta mua mʌg maach peerdʌajem hiek jaauwai jaaujemjö, chadcha Hẽwandamau hich Hiewaa Jesucristoogta hõrau meraa nem waunaa hamach hödegpai k'aigba k'ĩirjuajerrjã dawaa hamag jaaupiju. Jãga nʌ judionaan Moisés ley wai nʌm k'ʌʌn Jg Maguata mag nem wajap'a waauwai, mag leita hamach k'ĩirjug hee wai nʌmjö haajem. Mag naawai, k'ar nem wajap'a waauwai wa k'aigba waauwaijã, maguata hamag jajaauk'amjö haajem, hʌ̈u sĩ wa k'aigba sĩ. Mag hamach k'ĩirjug heepai jãga wënʌrraju haai nʌ ha k'ap'ʌ naawaita, maach hi hagk'am hedjã Hẽwandamau Moisés ley higba, hamachdëu k'ap'ʌ haajerraupaita hõor dënjö warag ham k'aibag waumjö haju wa ham kõit hiek'amjö haju. fPari jãg judionaan k'abam k'ʌʌnau Moisés ley chuk'u nʌmta, sĩi hamach k'ĩirjug heemuapai hag gaai jaau simjö nem waauwai, merag chuk'u sim hamachdëujã k'ap'ʌ nʌm, k'ani wauju haai nʌ wa waubaju haai nʌ. Mag nʌm haig maata hamachigan ham leíu. Le Wajapcharan mag ley gayam hiek k'aug chirawiajã hag hipierraa k'abam chan Hẽwandam na wajaug chuk'u sim. Magarrau hũrwia hag hipierraa simʌn chadau hich Hẽwandamaujã wajap'a sim ha sim. d} Judionaan k'abam k'ʌʌnau chadcha judionaan dënjö Moiseeu ley p'ã pʌatarr chuk'u nʌm. Mag chuk'u naawai mag ley gayam hiek k'augba pekau waaujerr k'ʌʌnag Hẽwandamau mag hiek higbaju. Pari hichiita hamjã hok'oob k'aba hok'ooju, hamach pekau gaaimua. Mamʌ mag Moiseeu ley p'ã pʌarr wai naawai hag gayam hiek k'ap'ʌ nʌmta pekau waaujerr k'ʌʌnagan chadau, hag gaai jaau simjö hipierraa k'aba harr gaaimuata Hẽwandamau hamag hag hiek hëudʌwi warre ham dau hap'ʌʌ hajujã jaauju. _c7 Hirua mag hãaur k'ʌʌnpaita daupiinaa hiwiir hãbam k'ʌʌn k'a hisëe k'aba haajeewai judionaan hawiajã chi k'aigba nʌm k'ʌʌnan, judionaan k'abam k'ʌʌn dʌ̈i k'aibag hãba t'ʌnʌm, Hẽwandamau hoowai. hbI Mamʌ magju k'ãai judionaan har nem wajap'am waaujem k'ʌʌnan hʌ̃gt'arjã hich dʌ̈i wajap'ata wënʌrrapiju. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hichdëuta ham t'ö hiek'anaa k'õinaa hich dʌ̈i p'ë wai nʌrraju. Pari hirua magjujã judionaan dʌ̈ipai k'aba, t'um judionaan k'abam k'ʌʌn hawiajã nem wajap'a waaujerr k'ʌʌn dʌ̈in hich hagjö haju. a Magbaadeewai judionaan mag nem k'aigba waaujem k'ʌʌnta wajap dau haug waup'öbaadëm dʌ̈i hök'ĩirjug pöoma hajurau. Pari wajapcharan hamach happaijã k'aba, judionaan k'abam k'ʌʌnjã nem k'aigbam waaujem k'ʌʌnan, t'umta hĩchab hich hagjö haju. !`;Pari har hi higar k'abanaa warag nem k'aigbamta waum k'õchk'aajem k'ʌʌn dʌ̈in, k'ĩir machag t'ʌnʌmua warre ham gaai jua k'ʌabata hirua deeju. _#Har hʌ̃gt'ar höbërwia bʌ̃ʌrjã meeba hich mag wajap'a wënʌrraju k'ĩirju nʌm dʌ̈i Hẽwandamagta hamach t'ö hiyʌ̈ʌ hapim k'õchgau warag nem wajap'am happai wauju hẽk'aajem k'ʌʌnan, hirua hich dënk'a hauju, hich mag hich dʌ̈i wënʌrramk'ĩir. [^/Mag hedta dich nem waaujerrpierr hagdaujö hichdëu k'ap maach dʌ̈i haju. =]sPari Hẽwandamau mag pʌ hig simta, pʌch jʌ̃g t'eeg gaaimua pʌch garmuata hi higjã higba, sĩi warag hichdëu hõor hi hagk'am hed hamachdëu nem k'aigba waaujerrpierr hamach k'ĩircha jaaunaa ham gaai jua k'ʌaba deeju hedta pʌch gaai mas hamk'ĩir hich k'ĩir machag sĩi hãwat p'iepi simjö sim. A\{Chadcha Hẽwandamau warre pʌ gaai mas deeba haajem. Pari mag pʌch chig haba haajeewaijã, puan pʌch wajap'a sĩewaita mag pʌch chig haba haajempii sim. Pari pua k'augba sim, mag hirua hʌ̈u pʌ dichba haajemʌn, pʌch k'aibag hisegwia hich jʌrmk'ĩirta mag pʌ chigjã haba sĩi warag hoobamjöo haajem. j[MPari pʌ, chik'am higwia jãan mag sĩerrʌm haajemta, pʌchdëujã hamau nem waaujem k'ĩir hich hagjö wauba haajeeb. Mag simta, ¿pua k'ĩirjuawai pʌchta Hẽwandam jua heemua peerdʌju ha chirʌ́? Pʌ chan peerdʌbam. oZWPari maadëu k'ap'ʌ nʌm, Hẽwandamau hõor dʌ̈i hamachdëu nem waaujempierr haajem. Magua maadëu k'ap'ʌ nʌm, magʌm nem k'aigbam waaujem k'ʌʌnan hirua hamach k'ĩircha jaaunaa hich jua machag hãwatab k'aba hãwatpiju. vY gPari hãbmua k'ãijã, hí chan magba chirʌm haju. Mamʌ pua chadcha mag k'ĩirju chirʌm k'ai, hõor wajap'am hawiajã, mʌ hiek hũrbá pʌrʌg jaauk'im: Pua chik'amnaan jaauwai pʌchpaita dʌ̈i wir haig jaau sĩebahab, hamau nem wau nʌmta pʌchdëujã dʌ̈i waaujeewai. Magua pua pöd, “Mʌ chan Hẽwandam dau na k'aibag chuk'u chirʌm” haju k'aba sim. X  Mag t'ʌnʌmʌn, hamach mag nʌm paar jerrba Hẽwandamau k'ĩmie durr hamach bark'ʌʌiju k'ap'ʌ nʌmta mag t'ʌnʌm. Pari magʌmta warag hamach jua pʌaba, parhooba nem waunaa bigaaum k'ʌʌnau hamach dënjö waauwaijã magta k'õsi t'ʌnʌm.XW +Hẽwandam hiek hat'eejã jʌ̃g k'ĩchag, hamach hiek'atarrjã chadcha hagjö haba, dich k'apeenjã k'a k'õchk'aba, k'ĩir haubaadëmjã k'ĩir t'ũa chʌuunaa dich k'apeenjã dau haug k'augbata t'ʌnʌm. V +chik'am jaaunem, chik'am k'ĩirchajã hiek'aanem, Hẽwandamjã k'õchk'aba, chik'am serbiibag p'eenem, hamachdëupai hamach t'ö hiek'aanemnaa sĩi nem hatcharag, chik'am k'aibag wauju k'ĩirjuanem, chaainjã dënnaanau hiek'aawai hamachig k'abamjö hipierraajã k'aba, bU ?Maguata sĩi wir haig dich k'apeen dʌ̈ijã nem hagcha haba, parhoobata t'ʌnʌm: dich hõor k'abam dʌ̈i k'apese, nem k'aigbamjã t'umta waum k'õsi, chik'am nemjã dich dën hapim k'õsi, nem k'aibag, chik'amnau nem wai nʌm hoowia hagjö paarpam k'õsi, juaujã chik'am t'õo, chik'am dʌ̈i k'ujʌʌrnem, sëunem, chik'am k'aibag waaunem, T  Hamau hamach garmuata Hẽwandam higba naawai hich Hẽwandamaujã hamag hoobamjö hapʌ̈iwia sĩi parhoobam k'ĩirjug maadëu higmap'amta warag hʌdʌraa hamag k'ĩirjupi sim, magbaawai parhoobam nem wauju k'abamta hamach k'õchagpierr waumk'ĩir. :S oMaagwai chi hemk'ooinjã hich hagjö warag hʌʌinjã higba, hamach hemk'ooin hap'ata hʌʌin dʌ̈ímjö ham k'õchk'a t'ʌnʌmua maach chi bigaaum k'ʌʌnpata chigaa hapiejem, mag hamachdëu waum haig maach hinaamjö nem wau nʌmua. Mamʌ ham jãg nʌm paar chan Hẽwandamau ham gaai jua t'ũu deebam. R Hamach mag nʌm gaaimuata Hẽwandamau warag hamag hoobamjö sĩi nem maach hinaamjö sĩsidʌmta warag hʌdʌraa hamag waupi sim. Magp'öbaadeewai chará chi hʌʌinaujã sĩi hamach hʌʌin hap'ata hamachdëu ham haig hemk'ooin dʌ̈ímjö t'ʌnʌm. dQ CMag nʌm dʌ̈i hamau hamach garmua maach Hẽwandam chaarta hisegnaa jũrr nem parhoobamʌgta hee t'ʌnʌm. Hich chi nem t'um hompaatarragta jëeuju haai nʌmta, hirigta jëeuba, sĩi hirua nem waumarragta jëeu nʌm. 3P aPari hamach mag t'ʌnʌm gaaimua Hẽwandamau warag hamag hoobamjö hapʌ̈iwia hamach t'ãar hee nem k'aigba wauju k'ĩirju sĩsidʌmta warag hʌdʌraa hamag waupi sim. Mag, hamach wir haigpai chik'am hõor dʌ̈ijã sĩi parhooba t'ʌnʌm gaaimua, maach chi bigaaum k'ʌʌnta chigaa haajem. O #Mag naawaita maach hompaatarr Hẽwandam hich mag t'õojã k'augba sĩerrʌmʌgta jëeubanaa warag nem parhoobam nem hamachdëupai wau nʌmʌgta jëeujem. Sĩi maach dajẽk'u k'it'ëem k'ĩirk'a waunaa, nem hichpan k'ĩirk'a waunaa, nemchaain bʌ̈ jayapamjöm waunaa, wa sĩi jẽbjã gaai jãau jẽedʌ sĩerrjëemjöo k'ãijã waunaa magʌmʌgta jëeujem, magʌmta hamach hẽwandam hawia. N Hamachdëupain hamau nem t'um k'ap'ʌ nʌm haajem; pari mag k'ap'ʌm hanʌmta, k'ĩirjug chuk'umjö warag parhoobata nem wau nʌm. M chadcha Hẽwandam sim k'ap'ʌ nʌmta mag hʌ̈k'aba naawai. Mag hi sim k'ap'ʌ nʌmta, hi k'ĩrag heejã haba, ni hamach nem hig nʌm deejem paarjã hirig hʌ̈u hajim haba sĩerrjëem. Magju k'ãai warag hamachdëu nem parhoobam wau nʌm gaaimua, k'ĩirjugpata hãr t'ʌnʌmua sĩi maadëu nem higmap'amta k'ĩirju sĩsidʌm; wajapcharan Hẽwandam hiek hat'eem sĩi hedaramjöta sĩsidʌm. L  Chadcha Hẽwandam chan hãbmuajã hooba haajem, pari hamau wajap'a k'ĩirjuk'iin, nem t'um t'ʌnʌm hirua wautarr hoowiapai, “Hãa, jãgan chadcha Hẽwandam sim” haju haai nʌm. Hichdëu mʌg durr hompaatarr haigmua hewag pawiajã merag chuk'u sim, hichta chadcha Hẽwandam haawai warrgarwejã hichpaita hich mag jua t'eeg sĩerrʌm. Pari mag hi jua hoo nʌmta, juau hogt'om hi higjöjöopaijã k'aba haajem. Magua pöd hamau, “Hẽwandam sim k'augba naawaita mag hʌ̈k'aba haajem” haju k'aba nʌm, 8K kPari Hẽwandamau mag ham gaai k'ĩir machag meeuju ha simʌn, hichdëucha hõrag hich jua hoopi sim gaaimua hi k'ap'ʌ haju haai nʌmta juau hogt'om mag k'augbamjö naawaiu. J Pari har t'um Hẽwandam högk'aba hi dau na maach hinaam nem waunaa dich k'apeen dʌ̈ijã nem hagcha k'aba haajem k'ʌʌn gayan, ya Hẽwandam k'ĩir machag burrimʌʌ sim, mag nem k'aigbam waum k'õchgau hi hi chaarta hũrjöjöopaijã k'aba naawai. ,I SMag maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'aawaipaita Hẽwandamau maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn pekau chuk'u hapäaijem, warrjã hich magta pekau chuk'u narrjö. Hichdëu magju higwia nawe hich hiek p'ãpitarr gaai jaauwai:“Har chi mʌ hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u haajerrjö nʌm k'ʌʌnta mua hich mag mʌch dënk'a hauju” ha sim. (Hab. 2:4) Jãga nʌ hõor Hẽwandam higbam k'ʌʌn H yMag Hẽwandamau maach peerdʌ haaujem hiek hũrwia hʌ̈k'a nʌm gaaimuata t'um chi mag hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan hichdëu peerdʌ haaujeewai mʌ chan hi hiek jawaag bʌ̃ʌrjã chigaa haa k'augba chitʌm. Hiin chadcha nacharan judionaan heepaita jaaujeejim. Magtarrta hĩs hewag pawia durr chaaur judionaan k'abam k'ʌʌnagpa jaaujem, hamjã hagjö peerdʌtk'amk'ĩir. *G OMaguata chadcha pãar jam Roma p'öbör hee naajem k'ʌʌnagjã maach peerdʌajem hiek jaaum k'õchag chirʌm. Jãga haajẽ maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'aawai !F =Mamʌ hagt'a mag k'apanaam k'ʌʌnau hʌ̈k'aba haawai dëbpaarta paraa chirʌmjö Cristo dʌ̈i mʌ chigaa chiraajem, t'umaam k'ʌʌnag hich hiek jaaumk'ĩir mʌ jʌr hautarrta hãaur k'ʌʌnagpai jaau chiraawai. Mua jaauju haai chirʌm chi t'et'emnaanag, bʌ̃ʌrjã serbiiba k'it'ëem k'ʌʌnag, k'ĩirjug k'augk'am k'ʌʌnag, k'ĩirjug meraa k'it'ëem k'ʌʌnag, t'umaam k'ʌʌnagta jaauju haai chirʌm. SE ! Cristo gaaimua k'odamnaan, mua pãrag k'ap'ʌ hapim k'õsi chirʌmʌn, biek k'apan mʌchdëu pãar hoon majujú haajemʌu; pari magʌmjã hagt'a pöd maba chirʌm. Mamʌ hʌ̈uta pãar haar bark'iin, deeum durr maawai haajemjö, muan pãar heejã hõor k'apanaam k'ʌʌnagta warag Hẽwandam hiek hʌ̈k'apim k'õsi chirʌm. PD  Mamʌ wajapcharan mag pãachpaita mua jaau chitʌm gaaimua hubʌ k'aba, hagdaujö maach t'umaam k'ʌʌnta k'ĩir honee hapim k'õsi chirʌm, maach t'umaam k'ʌʌnau hãbam hiekpaita hʌ̈k'a naawai. C 3 Mag pãar dʌ̈i k'ĩircha hoom k'õchag chirʌmʌn, pãachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaaita warag hubʌ paauk'amamk'ĩrau. Pari magamk'ĩran, mʌchdëu pãrag Hẽwandam hiek jaau chitʌm gaaimua hich Hẽwandam Hak'aragta pãar dʌ̈i hichdëu k'õsimjö hapim k'õsi chirʌm. ,B S Mag nʌm dʌ̈i hĩchab nawe pãar hoom k'õchag chiraajeewai hirig jëeu chiraajem, pãar hoon mʌch pʌ̈imk'ĩir, majã hichdëu mag k'õsi chirʌm k'ai mamʌ. QA  Muan hãba Hẽwandam Hiewaau maach peerdʌ haaujem hiek warag hõrag k'ap'ʌ hapijuuta hẽk'a chiraajem. Magua, hich Hẽwandamaujã k'ap'ʌ sim, mua hichig jëeupierr chadcha pãar kõit jëeujem. @ Keena, deeum nem jaauju nawe pãrag jaauk'im: Muan Jesucristo gaaimua hich mag Hẽwandamagta hʌ̈u hajim ha chiraajem, pãachdëu hʌ̈k'atarr hiekta hagt'a hogdʌba durrum higwia deeum durram magwe pãar hëugar hõrau wajap'a hig hiyʌ̈ʌ haajem paar. _? 9Mag pãar Romapienjã Hẽwandamau jãsene haajem k'ʌʌn haawai pãragta mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm, pãarjã hi hõor haawai. Muan maach Haai Hẽwandamagjã jëeunaa maach Pör Jesucristoogjã pãar kõit jëeu chiraajem, pãar hʌ̈u heeg hoonaa pãar k'õinaa p'ë wai wënʌrramk'ĩir. Pabloou Romapien hoon mam k'õchk'aajerr >  Mag meupierram k'ʌʌn ha chirʌm haig, muan pãarpata jaau chirʌm, pãarjã hich Jesucristoouta hich dënk'a hautarr haawai. H=  Mag Jesucristoouta hʌ̈u mʌ jʌr hauwia hi hiek jaaujemk'a chitʌm, mag hi hiek jaau chitʌm gaaimua meupierram k'ʌʌnau hirigta hʌdʌraa hamach peerdʌpinaa hi hipierraa hamk'ĩir. q< ]Mamʌ mag hamau hi t'õotarrta deeu hiiu p'iidʌtarr gaaimua, maimua Hẽwandam Hak'aar hi dʌ̈i sĩejeewai hag jua t'eegau hõor hajaug paajem gaaimua, hichta Hẽwandam Hiewaa chi jua t'ierrk'a sĩerrʌmjã hõrag k'ap hapiejem. ; {Wajapcharan mag hiek'an Hẽwandamau hich Chaai higwiata mag p'ãpijim, maach Pör Jesucristo higwia. Maach mʌig heegarm k'ʌʌn dʌ̈i hãba sĩeicheegpain, rey David k'ararr chaain hewagam k'ʌʌn heeta sĩi parhoobam k'ʌʌnjö t'aabachëjim. ~: wMag hich Hẽwandamau jãga maach peerdʌ hauju ha sim hiek'an jöoingarwe hich hiek jaaumienag p'ãpitarr hiekpaiu. (9 MRomapien, maach hãba Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua k'odk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn, ¿jãgpai nʌ keena? Mʌʌn Pabloou, Jesucristo chog. Muata pãrag mʌg hẽsap p'ã deepʌ̈i chirʌm. Hich Jesucristoouta mʌ jʌr haujim, jãga Hẽwandamau maach peerdʌ haaujẽ ha jaaujem k'amk'ĩir. 48aMaach Pör Jesuu pãar t'umaa hʌ̈u hoopaar p'ë wai sĩepim k'õsi chirʌm. Mag hajim keena, hich Jesucristooucha mʌ k'ãaipi hauwi mʌrʌg hoopitarr. JuanauG7Mʌch chi nem magju t'um jaau chirʌmuata chadcha mʌʌn jöpcha maju ha chirʌm, pãar hawaan.” Maadëujã chadcha hich magta jëeuju haai nʌm: “Señor Jesús, deeu jöpcha pidú.” ?6wWa magba hãbmua k'ãijã mʌg mʌch hi jaaumienag jaaupitarr hiek p'ã sĩsidʌm higba sĩsidʌm hawi bʌchk'un k'ãijã hisegpʌ̈imamʌn, Hẽwandamaujã jũrr hirig hõor hiiupiejem gayam nemjõ jõpiba, ni mʌg hẽsap gaai jaauwai chi hʌ̃gt'ar höbër nʌm k'ʌʌnag nem deeju ha jaau simjã deebaju. Q5“Har mʌg hẽsap gaai mua mʌch hi jaaumienag jaaupitarr hiek p'ã sim hũr nʌm k'ʌʌnag mua mag chirʌmgui” ha sim, hich Jesuu: “Hãbmua k'ãijã chamʌg mua nem jaautarr hʌ̃r jũrr mʌ hichaaur jaaumʌn, Hẽwandamaujã hĩchab hich mʌg hẽsap gaai jaauwai hõor chachmaju ha sim t'umaa hi gaaita burrpiju. l4QMagbaawai Hẽwandam Hak'arauta chi Cordero hʌʌi dʌ̈imua, “¡Pidú!” hanʌm. Maagwai pãar chi hũr nʌm k'ʌʌnaujã hĩchab, “Jesús, jöpcha pidú” habat hirig. Maimua Hẽwandam k'augam k'õchgau höbissi nʌmjö nʌm k'ai, maach peerdʌajem hiek sĩi hõor hiiupiejem döjö simta sĩi hich jãg për haujã për hauba hʌ̈k'abat. (3IMag mʌchdëu jaau chirʌm chadcha haawaita, hich Jesuujã hich higwi, hichdëuchata hich chog pʌ̈ijimgui hajim, magʌm t'umaa har hich hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag jaaumk'ĩir. Magnaa hichdëupai hich higwi, “Mʌchta sĩi k'ajap nemjĩirjö David k'ararr chaain hewagam k'ʌʌn heemua sũrk'a p'iidʌtarr hanaa hĩchab hedaup'err garm p'ĩdag wʌʌ höbeerjemʌugui” hajim Jesuu, hich bëeju higwia. +2OMamʌ bënk'ʌʌn, hamach hʌʌin k'abam dʌ̈i k'apes haajem k'ʌʌn, juau chik'am t'õojem k'ʌʌn, parhooba hõrau nem wautarragta Hẽwandamagamjö jëeujem k'ʌʌn, maimua har sëuk'a nem hĩgk'anaa chik'am k'ũguurjem k'ʌʌn chan, ni hãbjã dubba, t'um Hẽwandamau hisegpʌ̈iju. 1 Har sĩi k'ajũa wajap jã simjö t'ãar wajap'a pekau chukk'u nʌm k'ʌʌnta hʌ̈uhcha t'ʌnʌm k'ʌʌnau, hamauta maach hiiupiejem nemjõ mag mua jaau chirʌm gayamjã jõnaa, mag p'öbör puertdi k'apan wʌwʌr wëjöm heejã dubju haai naawai. Z0- “Mʌchta nacharam hẽsapdau Ajönaa, chi hãbmiecharam Zetajö chitʌm. Mʌchta nem t'um hompaaju nawe chirajim; mʌg durr t'um höwiajã mʌchin hich mag chirsijugui” hajim, hich Jesuu hich hidamaucha. M/ Magbaawai, “Hëera, mʌʌn jöpcha pãar jʌraan majugui” hajim hich Jesuucha. “Mag mʌch mam dʌ̈i mʌch chaainag hamachdëu waumarrpierr deemaagjã mua nem p'ë harrjugui” hajim. S. Har nem k'aigba waaujem k'ʌʌnag jaau nʌmjã hʌ̈k'abamʌn, hidëu hamach k'aibag hee naapibá hajim. Mamʌ har chi wajap'a hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnagan, warag nem wajap'amta waupinaa, maimua chi Hẽwandam hat'eepai wënʌrrʌm k'ʌʌnagjã warag hi gaaita hubʌ wënʌrrapi jaaubá ha jaaumajim mʌrʌg, chi Hẽwandam chogau. - Maimua hĩchab mʌrʌg magjim: ’Hẽwandamau nem t'umaamua hichdëu chachmaju mʌg hẽsap gaai jaau simjö haimʌʌ sim haawai, hoob pua sĩi hõragjã jaauba pʌch t'ãar heepai k'ap'ʌ wai chitamgui hajim. Mag k'ãyau t'umaam k'ʌʌnag jaaupet hajim. ,,Q Mamʌ magbaawai hichdëu mʌrʌg, —Hʌ̃hʌ̃, hoob mʌ dʌ̈i jãgam, mʌjã sĩi pʌjö Hẽwandam chog k'abahab hajim, pʌ k'odnaan Hẽwandam hi jaaumien har mʌg hẽsap gaai p'ã sim hʌ̈k'awi hag hipierraa haajem k'ʌʌnjö. Mʌrʌg jëeuju k'ãyau Hẽwandamagta jëeubá hajim. +7Mʌch chi Juanauchata cha mʌchdëu nem jaau dichdimam t'umaa mua mʌch daúacha hoowi mʌch jʌ̃gʌucha hũrjim. Mag mʌchdëucha hoowi hũr dichtarr k'ur, mua chi Hẽwandam chog mag mʌchig nem t'umaa hoopitarr bʌ̈k'ʌrr kanieu p'õk'abaimajim, hirig jëwaag hawia. t*aMag nʌm dʌ̈i hĩchab hich Jesuupai hich higwia, hiin mʌgtarr k'ur jöpcha maach hawaan bëeju haajem. Har mʌg hiek p'ã sim gaai höbëbërg maju jaau sim t'umaa hʌ̈k'awi hag hipierraa nʌm k'ʌʌnag warag honee hapi sim. )%Maimua chi Hẽwandam chogau mʌrʌg, —Mʌg hiek'an chadcharam hiek haawai, hag gaai hʌ̈k'aju haai nʌmgui hajim. Hich Hẽwandamau hich hi jaaumienag wajap'a hich hiek jaaumk'ĩir k'ĩirjug deejemuachata hʌ̃gt'armua mʌch hich chog pʌ̈ibarmgui hajim, jũrr muata hõor hich chognaan hagjö mʌg jẽb gaai t'ʌnʌm k'ʌʌnag hichdëu mʌg hatag jöpcha nem wauju t'um hoopimk'ĩir. (Maig chan hedau k'ëwaajã k'augbaju hanʌm. Maagwai chi maig wënʌrrʌm k'ʌʌnau hõtdau paagjã hõtdau higba, ni mʌg hãsdawam hedaujã higbaju haajem, hich maach Pör Hẽwandamauchata ham wʌʌ wai nʌrraju haawai. Mag hich dʌ̈icha nʌisim k'ʌʌnauta mʌg hatag pawiajã hi dʌ̈i hich mag gobernaa nʌisiju haajem, mag durr hiiur gaai. Jesucristo ya bëeimʌʌ sim h'Ihi dʌ̈i k'ĩircha hoonaa hi t'ʌ̃rta hamach dag gaai hich mag p'ã wai wënʌrraju haajem. &Mag p'öbör hee chan Hẽwandamau k'õch k'aba haajem nem wau nʌm gaaimua hirua mas deeju hayaam k'ʌʌnjã chuk'um haajem. Hich Hẽwandamta Cordero dʌ̈i mag p'öbör hee chi Pörk'a nʌisiju hanaabá. Maagwai chi chognaan mag hirig jëeu nʌm k'ʌʌnaun, %#Mag p'öbör heem kaaijã chi wajapcharam jãrr, maimua dösĩg hipierr, pabʌ̈ naajim döhi numwe, hõor hich mag hiiu wënʌrrapiejem nemjõ bʌ̈. Mag nemjõon hedaupierr hich mag chë sĩerrʌm haajem, bʌ̃ʌrjã k'ĩir jaraajã k'augba. Wajapcharan añopierr doce veces cheejem haajem. Mag nemjõ gayam chi k'ër k'ʌimamuata jũrr durrpierram k'ʌʌn hich mag monak'a hapiejem hanaabá. a$ =Mag hoopitarr k'ur chi Hẽwandam chogau mʌrʌg dösĩg dau bʌ̃ʌ k'itʌmjã hoopijim, hõor hiiupiejem dösĩg. Mag dösĩg sĩi vidriojö sim Hẽwandam k'u juupjem Cordero dʌ̈i sim haarmuata höbër sĩejim. C#Mag p'öbör hee chan hĩchab bʌ̃ʌrjã maach hinaam nem chan dubbam. Nem maach dawag k'abam waaujem k'ʌʌnjã dubba, ni sĩi chik'am k'ũguurjem k'ʌʌnjã pöd dubbam. Hãba chi dubju k'ʌʌnan, Cordero hẽsap gaai t'ʌ̃r p'ãk'a t'ʌnʌm k'ʌʌnpaita dubwi hich mag hi dʌ̈i hiiu wënʌrraju haajem.1"[P'öbör durrpierram k'ʌʌnauta mag p'öbör higwia, “Keena, jãgjöm p'öbör chan chuk'um” ha hiek'anaa, woun hëugarmjö wajap'a hi hig hiyʌ̈ʌ haju hanʌm. :!mMag p'öbör heem puertdi chan p'ãraajã k'augba hich mag sĩerraju haajem. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hedau k'ëwaajã k'augba sĩerraawai, hedau k'ĩejã chuk'u haju hanaabá. e CMag sĩewai hĩchab p'öbör durrpierr t'ʌnʌmjã sĩi mag p'öbör harar wʌʌ jẽer t'ʌnʌm bʌ̈ʌgta wënʌrraju hanaabá. Maagwai hĩchab mʌg jẽb gayam reinaanaujã mag p'öbörta t'ö hiyʌ̈ʌ haju haajem. KHich Hẽwandamaupaita hich mor gaaimua harar wʌʌ jẽer wai sĩewai mag p'öbör chan mʌg hãsdawam hedaujã chuk'u ni hedaram hedaujã chuk'u sim. Hi lamparaan hĩchab chi Corderodampaiu. pYMag p'öbör hee mua bʌ̃ʌrjã Hẽwandamag jëeujem di hoobajim, hich maach Pör Hẽwandam t'umaam k'ʌʌn k'ãaijã jua t'eeg hʌ̃rpai sĩerrʌmpaita Hẽwandamag jëeujem di hanaa hĩchab hichpaita chi Cordero haawai. FChi puertdi doce narrjã hĩchab perlas dënta wauk'a sĩsid hajim. Mag chi puertdi k'apanagjã chi perlas k'apanagpierr narr haawai puertdipierr perla k'ĩir hãbpaimua wau sĩsid hajim. Maagwai mag p'öbör heem kaaijã chi wajapcharamjã hĩchab p'ĩr chaar dën haawai sĩi vidriojö dau bʌ̃ʌmjöta k'itajim. Ncincoom, ónice dën; seim, cornalina dën; sieteem crisólito dën; ochoom, berilo dën; nueveem, topacio dën, diesam, crisoprasa dën; onceem, jacinto dën; maimua doceem, amatista dën hajim. ]3Chi p'öbör higaau t'uur p'ʌʌrdʌ sim bʌ̈ gaai hĩchab mokdau k'ĩirpierram dën hooihmʌ wau sĩsid hajim. Nacharam jaspe dën hajim; numiim, zafiro dën; t'ãrjupam, ágata dën; jayapam, esmeralda dën; t~}|{mzzxwvuu=tsr|po.mlklihgwf&e.dd#cbca`__/^]@\BZZXW}VyUT_QOANKJIH0G FEED;BA@?>>]=N876`5O4210/.-,+a)(&%$l#i"_!5 5!,p=K@O*"  p H B cp[ `9Hiin mʌig heegar haawain maachin chadcha mag dau haug wau wënʌrraju; mamʌ jũrr mʌg hatag hʌ̃gt'ar paawaita wajapcha naaimaju k'ĩirjuawai chan, mag dau haug wau nʌmjã sĩi warag maadëu higbata sim. 8iMag chadcha hi chaaink'a naawai, hich Hẽwandamau hich haar paauk'abaimaa, maachig deeju ha simjã chadcha deeju, magbaawai Cristo dʌ̈i hãba maachdëujã nem t'um wai naamk'ĩir. Pari mag hich Hẽwandamau Cristo dʌ̈i harrjö maach dʌ̈ijã wajapcha hamk'ĩran, hich jãg Cristo dau hap'ʌʌ mʌig heegar nʌrraajerrjö maachjã hagjö hi gaaimua dau haug hau wënʌrraju. Mʌg hatag Hẽwandamau maach dʌ̈i wajap'a haju |qMag hich Hak'aar maachig deetarrauta jũrr maachig jajaauk'amjö haajem, chadcha maach Hẽwandam chaaink'a nʌm. LMag hich Hak'aar deebarmua hich chaaink'a hautarr chan, sĩi mʌig heegar chik'am chogk'a nʌm k'ʌʌnau hamach patronnaan högk'aajemjö hich hök'ö wënʌrramk'ĩir k'abajim. Magju k'ãai mag hich Hak'aarta deetarr haawai hirig jëeuwaijã chadcha hich hag Hak'araupai bʌ̃ʌrjã hinag chuk'u hirig Haai hichëpiejem. 1[K'ap'ʌ habat: T'um har Hẽwandam Hak'aragta hʌdʌraa hamachig hichdëu nem jaaum haig jaaupinaa hi hipierr nem wau nʌm k'ʌʌnta chadcha Hẽwandam chaainau. \1 Pari pãrauta hũrbamjö sĩi pãach k'õchagpierrta hich jãg nem wau wënʌrrʌmʌn, pãran hichiita hok'oob k'aba hok'ooju. Mamʌ pãrau mag sĩi pãach k'õchagpierr haju k'ãai, mag Hẽwandam Hak'arau pãach juag hoo nʌm dʌ̈i pãach garmuata warre pödpʌ̈pʌ̈i hamʌn chadau, magan hok'ooba hich mag pãar hʌ̈u wënʌrraju. o~W Jãan magau keena, cha mʌchdëu jaau chirʌmjö. Maachin chadcha Hẽwandam Hak'aragta hidëu hichdëu hampierr hapiju haai nʌm maach dʌ̈i. Pari jũrr dichdëu k'õchagpierr nem wawaag chan bʌ̃ʌrjã magju k'aba nʌm. [}/ Chadcha mag Jesucristo p'iriu hautarr hag Hak'aarta pãar t'ãar hee sim k'ai, magan mag pãar mor jẽbeg paauk'abarmjã deeu Hẽwandamau mag hich Hak'aar pãar hee sĩejem gaaimuapai deeu p'iriutk'a hauju. |} Pari chadcha Cristo pãar t'ãar hee sĩejem k'ai, pãach pekau gaaimua pãar moron jẽbeg paauk'awiajã, pãar hak'aran hich mag hiiu sĩsiju, ya hich Hẽwandamauchata pãar k'aibag chugpaawi bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u harrjö hapʌ̈iwia naawai. ${A Pari pãar magba nʌm. Pãrau hagt'a mag sĩi pãach k'õchagpierr nem wau wënʌrraba, hich Hẽwandam Hak'arau nem waupi jaau simjöta nem waaujem; majã chadcha mag hi Hak'aar wai nʌm k'ai mamʌ. Pari hãbmua mag Hak'aarta chuk'u sim chan magan ma chan Cristo dën k'abam. %zCHar mag sĩi hamachdëu nem k'õchagpierrta nem waaujem k'ʌʌnau chan pöd bʌ̃ʌrjã Hẽwandam honeeupi hauba haajem, hamachdëu nem wau nʌm gaaimua. y¿Jãgwi mag hok'ooju? Sĩi mag dichdëu nem k'õsimʌgta hʌdʌraa dich gaai hʌ̃rpapinaa jũrr Hẽwandam hichaaurta nem waaujeewaima. Dich mag nem wau nʌm gaaimua hi hipierraajã haba, wa mag hi hipierraa haju hẽk'ak'iinjã, hichiita pödbaju. xHẽwandam Hak'aragta hʌdʌraa dich dʌ̈i hichdëu hampierr hapi nʌmʌn, k'õinaa Hẽwandam dʌ̈ita hich mag wënʌrraju. Pari magba sĩi dichdëu nem waum k'õsimʌgta hʌdʌraa hich mag dich gaai hʌ̃rpapimʌn, jũrr hok'oom hiekta hok'ooju. !w;Har sĩi hamach bi heem k'ĩirjug dʌ̈ipai bãauwi pekau wau wënʌrrʌm k'ʌʌnan, sĩi hamach k'õchagpierrta nem wauju k'ĩirju sĩerrjëem. Pari har Hẽwandam Hak'arau jaau sim hipierraata nem wau nʌm k'ʌʌnan, hãba hichdëu k'õsi simjöta nem wauju k'ĩirjuajem. mvSMagta hajim Hẽwandamau, hichdëu ley deetarr gaai maachig waupi jaau simjö wënʌrramk'ĩir. Magaag ya tag warr maach pekau hee wënʌrraajeewaim k'ĩirjugjö k'aba, hich Hẽwandam Hak'arau waupi jaaumamjöta nem wau nʌm. Hu Wajapcharan mʌgta hajim: Moiseeu p'ã pʌatarrau pöd pekau jua heemua maach k'aigpër haubajim, mag pekau maach dʌ̈i t'aabatarr gaaimua pöd mag ley hʌʌrk'a hauba harr haawai. Pari Hẽwandamau magbajim. Hẽwandamaun hich Hiewaachata maach wounaan k'ĩir t'egwia pʌ̈ijim. Mag hich mʌg maach chi pekaupanjö k'itajieb mamʌ, bʌ̃ʌrjã pekau waubajim. Mag pʌ̈iwia maach k'aibag kõit t'õopibarmua, maach gaai haju harrta warag hich Chaai gaaita hʌdʌraa mas hapijim, magbarmuata jũrr mag pekau maach dʌ̈i jua t'eeg sĩerrta warre jua t'eeg chuk'u hapäaig. ;toPari magaagan chi Hẽwandam Hak'arau maach hich Cristo dënk'api hat'amua mag maach hok'oopiju harr jua heemua peerdʌ hat'aawaita mag pekaúgta maach hʌ̃rpai hapiba haajem. ns WMamʌ hʌ̈u magba, maach ya Jesucristo hiek hʌ̈k'awi hich dënk'a nʌm k'ʌʌnau chan tag pekaúgta hich mag hʌdʌʌr dich hʌ̃rpai hapiju k'aba nʌm, mag pekau waaujerr paarjã hok'oopimaaugau ya maach hich dënk'a naawai. rwHãba hich Hẽwandamaupaita maach Pör Jesucristo gaaimua maach k'aigpër hauju haai sim. Magua hirigta hʌ̈u hajim ha chirʌm, hich mag Jesucristo gaaimua. Wajapcharan mʌgta sim: Mʌch hödiiun, Hẽwandamau k'õsimta wau chitʌmua hi chogk'a chitam k'õsi chirʌm. Pari mag chirʌmta, Cristo k'urau k'abamuan, pekauta hagt'a wounjö mʌ k'ãai hʌ̃rpai sĩek'am.,qQ¡Hëh, hapk'iitʌ mʌdam! Magʌm k'ĩirjubaadeewaita honegjã chuk'u chiraajem. ¿K'aiuwaata mag maach mor hee pekau sim jua heemua maach k'aigpër hat'aagáwa? MpPari mag Hẽwandam ley k'õsi chirab mamʌ, mua k'ap'ʌ chirʌm, jũrr hãb hagjö mʌ mor hee simuata mʌchdëu k'ĩirju chirʌm chaaur k'ĩirjug k'ĩet mʌrʌg k'ĩirjupi sim, hichdëuta ganaag. Ma, chi pekau mʌch dʌ̈i t'aabatarrau. Hichdëuta woun dënjö mʌ pʌr wai simjö haajem, hichdëu nem k'õsimta waupieg. hoIMaagjeeb mamʌ Hẽwandamau ley deetarran mʌch t'ãrau k'õsinaa hichiita hag higar chirʌm. :nmMagua mua mʌchdëupaijã mʌch k'ap'ʌ chirʌm, mʌch k'ĩirjuguan nem wajap'am happaita waum k'õsim hee, nem k'aigbam wauju k'ĩirjugta maach na garpapak'amjö haajem. Am{Pari mag mʌchdëu nem waumap'am waauwaijã, sĩi mʌch k'ĩrauta wauba, mʌch dʌ̈i pekau t'aabatarrauta warag mʌ gaai hʌ̃rpawi magʌm waupim k'õsi haawaita magʌmpa waumaajem. cl?Magju k'ãai mag nem wajap'a waum k'õsimjã waubanaa nem mʌchdëu waumap'amta waaujem. /kWMua k'ap'ʌ chirʌm, mʌg chirʌm haig chan bʌ̃ʌrjã t'ãar wajaug chuk'u chirʌm Hẽwandam dau na. Magua, nem wajap'a waum k'õsi chirʌmjã pöd wauba haajem. Tj!Magua mʌchdëu k'õchk'abam nem wau chirʌm haig, sĩi juau hogt'om k'abam. Magʌm wau chirʌm chan mʌchdëucha k'aba, mʌch dʌ̈i t'aabatarr pekau mʌ gaai hʌ̃rpa simuata mag waupi simjö haajem. ~iuMag leíu waupiba sim nemta mʌchdëujã waumap'a chirʌm haig, magan mʌch paarmua mag ley wajap'a sim ha chirʌm. ChK'augbam k'ar mʌ jãga chiraajem k'ai. Pari mʌch himeerba, chadcha Hẽwandamaujã k'õsinaa mʌchdëujã nem waum k'õsimta wauba, hagt'a nem k'aigbam mʌchdëu waumap'amta waaujem. dgAMaadëu k'ap'ʌ nʌm, hʌ̃gt'armuata ley deejim. Pari mʌʌn sĩi hich mʌig heegarpaimʌu. Mag chiraawai pekauta wounjö mʌch pörk'a wai chitʌmjö, hirua nem k'õsimta wau chitʌm gaaimua hi chogk'a chitʌm. af; Magua, ley gaaimua chan mʌ hok'ooba, pekau gaaimuata hok'oo chirajim, leíu wajaug jaau sim chaaur sĩi mʌch k'õchagpierrta nem wau chitarr gaaimua. Pari mag ley gaaimuata hĩchab mua k'ap'ʌ haadëjim, pekau chadcha nem wajap'am k'aba sim. Wajapcharan Hẽwandam hiek gaaimuata maadëu k'ap'ʌ nʌm, pekau chadcha hat'uuchata k'aigba sim. |eq Magua k'ap'ʌ habat keena: Hẽwandamau ley deetarr chan pekaujö k'aigba k'aba sim, hich Jöoiraucha deetarr haawai. Mag lein chadcha chi wajap'amʌu, hichdëu nem k'õsimta waupi jaaunaa maach hʌ̈u wënʌrramk'ĩirta deetarr haawai. &dE mua k'ap'ʌ haadëjim, chi pekaúata sĩi mʌch k'ũgurbarm. ¿Pari jãga magjĩ? Par ley t'um hʌʌrk'a haubaju hʌʌrk'a chitarr gaaimuama. Wajapcharan mag ley t'um pöd hʌʌrk'a haubam gaaimua, warag pekau wau chirʌmuata mua k'aug hat'ajim hĩchab, chadcha mʌch hok'oo chirʌm. c warre mʌch hok'oo chirʌmjã k'ap'ʌ chirsijim. Magta hajim. Wajapcharan mʌchdëu k'ĩirjuawai, mag ley hʌʌrk'a nʌmuata mʌch peerdʌ haujupii chirajim; pari magtarrta jũrr hich hag leíupai warag mʌch hok'oojuuta mʌrʌg jaaubarmjö jaaubaawai bw Warr hagt'a daumeraa chiraajeewain mʌch pekau wai chirʌmjã k'augbata chirarr haawai mʌ hʌ̈u chirajim. Pari maimua ya mʌchdëu chi ley gaai jaau sim k'aug hat'aawaita, hĩchab mag mʌchdëu nem wauju k'abamta waum k'õchk'ak'ak'am gaaimua a5Pari mag ley k'aug hat'amjö habaawai chi pekaúata warag mʌrʌg chik'am nem k'õsi haju haai k'aba chirʌmpata warag k'õchk'apibarmjö hajim. Pari ley chuk'umuan magbak'am. Wajapcharan ley chuk'um haiguin, pekaun sĩi hiek t'eeg chuk'uta sim, nem k'aigbam maachig waupieg. f`EMag k'ai, ¿magan Hẽwandamau ley deetarran pekaupá? Mag k'abam. Hẽwandamau ley deetarr chan pekau k'abam. Pari mag ley k'urau k'abamuan, mʌch pekau paraa chirʌmjã k'augba chirak'am. Mag ley gaai “Hoob chik'am nemta pʌch dën hapim k'õsi ham” haba sĩek'iin, mua bʌ̃ʌrjã k'augba chitak'am, magpai nʌmua pekauk'a höbër sim. &_EPari mag narrta hĩs jũrr nem k'aigbam waumaaugau Cristo dʌ̈i hãba meewi nʌisimjö nʌm. Mag Cristo dʌ̈i meebarmua hĩsin maachin hãba Hẽwandam chognaanau, ya mag leita maach k'ãai hʌ̃rpai k'aba sĩewai. Pari mag hi chogk'a nʌm chan mag ley gaai jaau sim hʌʌrk'a nʌmua k'aba, hich Hẽwandam Hak'arau wënʌrrapi jaau simjö wënʌrrʌmuata mag hi chogk'a nʌm. Pabloou hich pekau k'aug hautarr x^iWarr maach parhoobam k'ʌʌnjö sĩi dich pekau hee wënʌrraajeewai leíu maachig nem parhoob waupiba jaau sĩejim. Pari magtarrta nem k'aigbamta waupi jaautarrjö warag parhoobam nemta waum k'õchk'a p'öbaadëwi sĩi hok'oo nʌisijim. ?]wK'odamnaan, pãarjã hĩchab hich hagjöta naabahab: Warran leita pãar jaaijö sĩejim. Magua hichiita pãrau hag gaai jaau sim hipierraa hab k'aba haajeejim. Pari tag pekau waumaaugau ya pãar Cristo dʌ̈i meetarrjö naawai ya mag ley pãar dʌ̈i tag hiek t'eeg chuk'u sĩsim. Ya hĩsin pãran jũrr Cristo dënëu, har meewia deeu hiiu p'iidʌtarr dënma. Mag hi dënk'a naawaita Hẽwandam dau na nem wajap'a wau wënʌrraju. K\Pari mag jaai paraa simta deeum hemk'ooi dʌ̈i k'apes hamʌn magan pekauta waubarm, hich jaai k'abam dʌ̈i haawai. Pari chi jaai meebaadeen chadau ya deeum jaai hauju haai sim, mag hich jaai gaai jʌ̃ simjö sĩerrjã ya hẽedʌbaadëmjö sĩewai. Mag, k'oopawia hich hap sĩsimta jaai hau simʌn magan pekau k'abam. ([IPãadë k'ĩirjubat: Hʌʌi jaai paraamjã hich hagjöta sĩebahab. Ley gaai jaauwai, chi jaai meebam haiguin hich jaai gaai jʌ̃gadau jʌ̃ simjöta sim hanʌm, pʌaju k'aba. Pari chi jaai meebaadeen chadau mag jʌ̃ simjö sĩerrta hẽedʌbaadëmjö sim, tag jaai chuk'u haadeewai. "Z ?Cristo gaaimua k'odamnaan, pãrau ley k'ap'ʌm k'ʌʌn haawai pãrau meraa k'aba nʌm, lein maach hiiu durrum horapaita maach dʌ̈i hiek t'eeg sĩejem. )YKPekau chogk'a nʌmjö nʌmuan sĩi warag maach hok'oom hiekta hok'oopiejem. Pari jũrr Hẽwandamau hich chogk'a wënʌrrʌm paar maachig deeju jaau simʌn, hʌ̃gt'ar pawiajã hich mag hich dʌ̈i p'ë wai sĩsijuuta jaau sim, maach Pör Jesucristo dʌ̈i hõor hãbpaimjö naawai.X#Pari hĩs chan pãar warr pekau chogk'a narrjö k'aba nʌm; hĩsin pãran jũrr Hẽwandam chognaanau. Pari mag hi chogk'a nʌmʌn chadau hante maach hat'ee wajaugta sim, mag nʌmuata hi hõork'a hi hat'eepai wënʌrranaa hi haar höbërwi hi dʌ̈i naaimaju haawai. XW)Pari hĩs hewag panaa hoowai, k'an wajaug sĩejĩ mag k'aigba wënʌrrarr. Hante hĩs magʌm k'ĩirjuawai warag maach chigaata sim, mag dich nem k'aigba wau nʌm gaaimua sĩita warag maach hok'oopiejeewai. WV'Chadcha warr pãar sĩi pãach k'õchagpierr nem wau nʌm gaaimua pekau chogk'a nʌmjö naajeewai chan Hẽwandamau waupi jaau simjö waujujã k'ĩirjuba haajeejim, hagt'a hi hõor k'aba narr haawai. U1Mua mag chik'am chogk'a nʌm jaau chirʌmʌn, sĩi cha mʌchdëu jaau chirʌm wajap'a k'ap'ʌ hamk'ĩirta mag ejemplo pãrag jaau chirʌm. Magba hak'iin pãrau pöd k'augbaju, k'anta mua jaau chirʌ́. Mag mʌchdëu jaau chirʌmjö, hich jãg warr sĩi pãach k'õchagpierr nem k'aigbam waaujerr gaaimua pekaúgta hʌdʌʌr pãach hʌ̃rpapiejerrjö, hĩchab hĩsjã warre pãachdëupai pãachta t'um Hẽwandamag t'ʌsĩebapʌ̈it, hichdëu k'õsimjö nem wajap'ata wau nʌmua chadcha hi hõork'a hãba hi hat'eepai wënʌrraag. ,TQMag pekau jua heemua Hẽwandamau hʌ̈u pãar peerdʌ hautarr haigmua hĩsin pãran jũrr hi chognaanau, hichdëu nem k'õsimjö nem hagchata wau wënʌrraawai. SWarran pãran chadcha pekau chogk'a nʌmjöta naajim, pãach k'õchagpierr nem waaujerr gaaimua. Pari hĩs jũrr pãar gaaimua Hẽwandamagta hʌ̈u hajim ha chirʌm, pãachig jãga wënʌrraju haai nʌ ha jaautarr hiekta pãrau t'ãrauchata hʌ̈k'a naawai. JR Magju k'ãai wajap'a k'ĩirjunaata nem waubat. Pãrau pãachdëuta jaauju haai nʌm, ¿pekaúgta hʌdʌʌr pãach hʌ̃rpapim k'õsi nʌ, hok'oom hiek hok'oog, wa Hẽwandam chogk'am k'õsita nʌ, hi hipierr nʌmua hi haar höbëraag? Pãachdëu higbarmta pãar pörk'a sĩsiewai maguata pãar hich chogk'a wai sĩsiju. Q7Mag, mua Moiseeu ley p'ã pʌatarr hʌʌrk'a nʌmua k'aba hãba Hẽwandam maach dʌ̈i wajap'a k'itaawaita maach peerdʌ haaujem ha chirʌm haig, hãbmua k'ãijã, Hẽwandamau maach chig habaju hawi, “Magan warag pekau wauju haai naabahab” haju. Pari magjã k'abam. iPKPãrau magta hamʌn pekau chan bʌ̃ʌrjã pãar dʌ̈i hiek t'eeg chuk'u sĩsiju. ¿K'an jãgwi? Pãrau sĩi pãachdëu k'ĩirju nʌmjö Moiseeu ley p'ã pʌatarr hʌʌrk'a nʌmua k'aba, hãba Hẽwandamau hich garmuata pãach pekau hee wënʌrrapimaaugau hʌ̈u pãrag k'ĩirjug dee sĩewaima. Hẽwandam chogk'a naawai nem hagchata wauju haai nʌm O Nem k'aigbam wawaag chan ni bʌchk'un hawiajã hoob pekaúgta pãach gaai hʌdʌʌr hapimiet. Mag k'ãai Hẽwandamagan chadau pãachta sĩi k'ajap'am nem jua choogjemjö hidëu pãach dʌ̈i hichdëu hampierr hapibat. Ya pãar mag nem k'aigbam wau wënʌrramaaugau, Cristo dʌ̈i hãba meewia deeu hiiu p'iidʌwi naawai, Hẽwandamagta pãachdëupai warre pãach t'um t'ʌsĩebapʌ̈it. N Pekaúg chan hoob hʌdʌraa pãach gaai hʌ̃rpapimiet, sĩi warrgar pãachdëu nem waum k'õsimpai waaujerr wawaag. rM] Mag pãar ya Cristo hich garmua mag pekau pödpʌ̈itarr dʌ̈ita naawai tag pekau waumaaugau ya chi k'ëchamjöta habat. Magarrau Cristo dʌ̈i nʌm gaaimua Hẽwandam hat'ee nem wajap'a wawaagan chadau jũrr k'ĩir hubagta habat. L Cristo meetarran, hõor pekau paarta meetarr haawai, chi pekau jãg hichdëu hõor dajẽk haajemjã warre hich Cristo garmuata pödpʌ̈ijim. Pari mag meetarrta deeu hiiu p'iidʌwia sĩerrʌmʌn, hich gaaimua jũrr hõragta Hẽwandam t'ö hiek'amk'ĩrau. }Ks Maadëu k'ap'ʌ nʌm, Cristo hiiu p'iidʌtarr haawai tag meebam; hí tag maach dajẽk'um k'ʌʌnjö k'aba sĩsim. -JSMag ya maach Cristo dʌ̈i k'ëchwi nʌmjö naawai maadëu k'ap'ʌ nʌm, maachjã hĩchab hich Cristo simjöta wënʌrraju, pekaúgta hʌdʌʌr dich hʌ̃rpapiba. I Chadcha maach meewai chan tag nem waujujã k'augba haadeejeewai pekaúajã maach hogdʌpäaijem, ya tag hich hipierraa habaju k'ap'ʌ sĩewai. Hich hagjöta sim hĩchab Cristo dʌ̈i meebarmjö haawaijã: pekaúa pöd maach dʌ̈i hiek t'eeg chuk'u sim. >HuMagua, maadëu k'ap'ʌ nʌm, warr maach Cristo dʌ̈i k'aba naawai dich k'õchagpierr nem wauju k'ĩirjug wai narrjã ya hich Cristoou hich dʌ̈i hãba pakuls gaai meerpbapʌ̈imjö hajim, magbarmua magʌm k'ĩirjug warre jua t'eeg chuk'u haadeewai tag mag pekaúgta dich k'ãai hʌ̃rpai hapiba hamk'ĩir. #G?Mag nem k'aigbam waumaaugau Cristo dʌ̈i hãba meetarrjö naawai hagjö hi dʌ̈i hãba p'iidʌbarmjöta nʌm, jũrr nem wajap'am happaita wawaag. 4FaWajapcharan mag maach pör choo nʌm haig, warre Cristo dʌ̈ita hãbam jẽbdegpai bëppʌ̈itarrjöta nʌm, tag pekau waujujã k'augba haag. Pari mag meebarmjö harran, sĩi tag warramjö nem k'aigbam wauba haagpai k'aba, jũrr hich Cristo simjöta wënʌrraagau. Wajapcharan Hẽwandamau hich Chaai p'iriu hautarrjö, maachjã hich hat'ee hiiu p'iidʌbarm k'ʌʌnjöta hapi sim, hãba hichdëu k'õsimjö wënʌrramk'ĩir. EPãrau k'ap'ʌ nʌm, Jesucristo hiek hʌ̈k'awia maach hi t'ʌ̃r gaai pör choowi hi dënk'a nʌm k'ʌʌnan ya hi dʌ̈i hõor hãbpaimjöta nʌm. Mag naawai tag pekau wauba haagjã warre hi dʌ̈i hãba k'ëchtarrjöta nʌm, ¿ma pãrau k'augba nʌ? ?DwMag k'abam. Jesucristo dʌ̈i naawai tag pekau waumaaugau ya maach chi k'ëchamjö nʌmta, jãga mag bʌ̃ʌrjã dich k'aibag pʌaba hagt'a pekau wau wënʌrraju haai nʌm habarju. C yMag pekau hat'uucha waauwaita Hẽwandamau maach dʌ̈i wajapcha haajem hanaawai, magan ¿warag hich magta pekau wau wënʌrrajupá, mag pekau wau nʌm Hẽwandamau chugpaapʌ̈pʌ̈ik'ampierr chadcha hich maach dʌ̈i wajap'a k'itʌm k'ap haag? !B;Warr jãg pekau hõor meepieg hichta jua t'eeg hʌ̃rpai sĩerrjö, hĩsjã hĩchab Hẽwandam jua t'eegta jũrr hag k'ãaijã hʌ̃rpai sim, maach Pör Jesucristo gaaimua mag maach pekau pöm narrta chugpaapʌ̈iwia jũrr hich dʌ̈ita hich mag hi dënk'a wënʌrramk'ĩir.cA?Warrcha Hẽwandamau ley deewain, hõrag hamach pekau wau nʌm k'ap hamk'ĩirta deejim. Pari magbaawai mag hamach pekau wau nʌmjã k'ap'ʌ nʌmta warag hat'uuchata k'aibag hap'öbaadëm hãba, hich Hẽwandamaujã hich jãg hõor dau haug k'aug paraa k'itaawai, hĩchab hamag wajapcha k'ap'ʌ hapijim, hichdëu ham peerdʌ hauju haai sim. @5Wajapcharan hãbpai mag Hẽwandam hiek hũrba hi hichaaur harr gaaimua hõor pömta pekau paarpagk'apitarrjö, hich hagjö hĩchab hãbmua hʌ̈u hich Haai hipierraa maach t'umaam k'ʌʌn kõit meetarr gaaimua hõor pömta hagjö wajaug paawia pekau chuk'u narrjö nʌisiju. %?CWajapcharan jãg Adán hich happai pekau wautarr gaaimua t'umaam k'ʌʌnta Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr paarpatarrjö, hĩchab Jesucristoouta hich Haai hipierraa maach kõit hich t'õopitarr gaaimua mag hiekk'õr pöm narrjã magba harrjö hapäaijem, hich mag wënʌrramk'ĩir. !>;Hiin chadcha hãbpaimua mag pekau paarpatarr haigmua hich chi pekauta nem jua t'eeg sĩsijim, hichdëuta hõor t'um dajẽk haag. Pari Hẽwandamta hag k'ãai jua t'eegcha sĩerraawai hagjö woun hãb mag pekau paar maach kõit hʌdʌraa hich t'õopitarr gaaimua magʌm t'um pödpʌ̈iwia, hõorjã wajaug paawia pekau chuk'u harrjö hapäaijem, hajapcharan Jesucristo gaaimuama. Mag hich t'õopitarran, mag hʌdʌraa hamach wajaug paapi nʌm k'ʌʌnta hich dënjö nem k'aigbamjã t'um pödpäaijem k'ʌʌnk'a wënʌrramk'ĩir hajim. 6=eMag warrcha hõor hãbpaimua pekau wautarr gaaimua t'umaam k'ʌʌnta Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr paarpapijim. Pari mag hiekk'õr pöm hich dʌ̈i paarpatarrta, ham pekau pöm t'ʌnarrjã higba, t'umaam k'ʌʌn kõit meemk'ĩir Cristo pʌ̈itarr gaaimua pekau chuk'u narrjö deeu wajaug paapʌ̈ijim. <{Mamʌ mua mag chirʌm haig chan mag Adanau pekau wautarrta hewag pawi Hẽwandamau maach hat'ee hich Chaai pʌ̈itarrjö hʌ̈u sim haba chirʌm. Nacha hich Hẽwandamau woun hompaatarrau, wajapcharan Adanauma, hi hiek hũrba hi hichaaur hawia pekau wautarr gaaimuata hewag pawiajã t'umaam k'ʌʌnta hö deejim. Pari mag t'umaam k'ʌʌnta k'ëch nʌm hoobaawai, Hẽwandam maach dʌ̈i wajap'a k'itaawai, jũrr maachig regalo wajapcharamta sĩi par deebarmjö hajim, hich Hiewaa Cristo pʌ̈ibarmua. Cristoou maach t'umaam k'ʌʌn hiiu haum k'õchgau maach kõit hich t'õopibarmua hichdëu nem wauju haai sĩerr hatchata waujim. ;#Mag chi pekauta warrgurwe sĩerr haawai Adán sĩsierr haigmua k'ĩeb Moisés sĩerr jaarjã mag pekaúata hewag pawiajã hõor t'um dajẽgpi wai sĩsijim. Hẽwandamau Adanag hich k'ĩircha jaautarrta hi hichaaur hawia pekau wautarrjö hewagam k'ʌʌnau chan hamachdëucha waubajierrab mamʌ, hichiita hamachdëu nem wauju k'aba nʌm k'ap'ʌ narrta waujim. Mag wautarr gaaimuata hamachdëujã hich Hẽwandamaucha jaautarrta hichaaur habarmjö pekau waujierram. Wajapcharan mag Adanau nacha k'aigba harr gaaimuata hõor t'um dajẽk nʌisierrjö, nassi pawia Cristo bëewaijã hi meebarm gaaimuata hĩchab jũrr hõor t'um peerdʌju haai nʌisijim. :5 Ley chuk'um haig parhooba nem waauwaijã magʌm paar hiek'aba haajeeb mamʌ, Moiseeg Hẽwandamau ley p'ãpiju nawe hichiita ya chi pekaun sĩejim. t9a Hich jãgta hajim hĩchab warrgarjã: Hich mag Jesucristo meetarr gaaimuapai maach peerdʌajemjö, hõor hãbpai pekau wautarr gaaimuata hĩchab t'umaam k'ʌʌnta hewag pawiajã pekau paarpagk'ajim. Mag pekau gaaimua chi nacha pekau wautarr wounjã meetarr haawai maach hewagam k'ʌʌnjã hagjö t'umaata hö deejim, t'umaam k'ʌʌnta pekau wau t'ʌnaawai. 8y Pari mag hich haar haujupaijã k'abam. Maach Pör Jesucristoou Hẽwandam dʌ̈i mag maach k'õinaa hapitarr paarjã hirig hʌ̈u hajim hanaa hich Hẽwandamta t'ö hiek'aajem, honee naawai. Adanau hõor hok'oopitarr, jũrr Jesuu peerdʌ haaujem _77 Warr maach pekau hee wënʌrraajeewain maachin Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr pömta naajim, maachdëu hi higba narr gaaimua. Pari mag Cristo maach kõit meetarr gaaimua Hẽwandam dʌ̈i maach k'õinaa hapi sim k'ai, magan hich hiiu p'iidʌtarr gaaimuajã hĩchab maach haub k'aba hich haar hauju, ya Hẽwandam dʌ̈i k'õinaa wënʌrraawai. !6; Mag, maach k'aigba narrjã higba Cristo maach kõit meetarr gaaimua ya hi dʌ̈i kulp chuk'u naawaita, hi gaaimuata hĩchab Hẽwandamau maach hi hagk'am hed maach gaai hich k'ĩir machag meeuju harrjã hʌ̈u maach jua k'ʌapʌ̈iju, ya bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u harrjö naawai. F5Pari Hẽwandamau magbajim maach dʌ̈i. Maach pekau pöm nʌm hãba, Cristo pʌ̈ijim maach kõit t'õmk'ĩir. Mag pʌ̈ibarmuata hirua hich garmua chadcha maach k'õsi sim k'ap hapijim. o4WPãrau k'ap'ʌ nʌm, chadcha t'et'e sim, sĩi hãbmua hʌdʌraa chik'am kõit hich t'õopiju. Hich k'ĩrau chan, Hẽwandam hiek gaai jaau simjö nem hajap'am happai waaujem kõit hawiajã, hãbmuajã hʌdʌraa hich t'õopibaju. Tale sĩi woun wajaug sim paran hãbmua k'ãijã hich t'õopiju; pari mag hawiajã mag nʌm hanʌm chan wajappai hũrba haajem. z3mDich juapadamaupai chan pöd dich pekau heemua höbëraagjã jua t'eeg chuk'u narrta, mag hi hoob k'aba hooju k'ap hamk'ĩirta Cristo bëewia maach t'umaam k'ʌʌn kõit meechëjim, magbarmua maach chi k'aigbam k'ʌʌn peerdʌ hawaag. >2uMag hi k'ĩircha hooju k'ĩirju nʌmʌn, hich Hak'aar maachig deetarraujã chadcha hichdëu maach daupii wai sim k'ap'ʌ hapi sĩewai hichiita hi hoob k'aba hooju k'ap'ʌ nʌmʌu. )1KMaagwai mag t'ãar p'ĩi naawai mag dau haug wau nʌmjã hãwatju k'ap'ʌ hãwat nʌmta Hẽwandamau hoowaijã hʌ̈u sim. Mag gaaimuajã honee naajem. Mag Hẽwandamau maach hʌ̈u hoo sim k'ap'ʌ naawaita warag mag hi k'ĩircha hoo wai wënʌrram k'õchag t'ʌnʌmjã hogdʌba haajem. I0 Pari mag mʌg hatag hi dʌ̈i wënʌrraju k'ĩirjuwiapai k'aba, mʌig heegarwe maach dau haug waauwaijã hich mag honee naajem, magʌm gaaimua warag maach t'ãar p'ĩiupiejem k'ap'ʌ naawai. R/Hi gaaimuata hĩchab Hẽwandamaujã maach dʌ̈i wajap'a haajem, hi hiek t'ãraucha hʌ̈k'aawai. Mag nʌm gaaimua hĩchab honee nʌm, hich mag wajaug sĩerrʌm dʌ̈ita wënʌrraju k'ĩirju naawai. i. MMʌchdëu jaau chirarrjö, maachdëu t'ãraucha Jesucristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua Hẽwandamau maach pekau chuk'u narrjö wajaug paapʌ̈ijim. Magua ya hĩsin maach hi dʌ̈i k'õinaa nʌm maach Pör Jesucristo gaaimua. -9Mag maach Pör Jesuuta Hẽwandamau maach pekau paar hõrag hʌdʌraa t'õopijim, mag t'õotarrta deeu p'iriu hat'amua maach pekau chugpaapäaig.1,[hewag pawia maachjã hagjö kulp chuk'u paapʌ̈iju k'ʌʌn higwiapata mag p'ãpijim Hẽwandamau hich hiek gaai. Wajapcharan mag maach Pör Jesús p'iriu hautarr hag Hẽwandam gaai t'ãraucha hʌ̈k'aawaita hĩchab hich Hẽwandamau maach pekau chugpaawi kulp chuk'u narrjö maachjã haaujem. +Mag Abranau hʌ̈k'aa chaar hʌ̈k'atarr gaaimua Hẽwandamau hi kulp chuk'u paatarr jaau nʌm chan hi happaijã k'aba, *7Hichdëu mag k'ap'ʌ hʌ̈k'a sĩerr gaaimuata, Hẽwandamau hich hiek p'ãtarr gaai jaau simjö pekau chuk'u harrjö hi wajaug paapʌ̈ijim haajem. e)CHirua k'ap'ʌ sĩejim, chadcha Hẽwandam jua t'eeg sim, hichdëu nem magju hatarr wawaag. t(aHirua mag “Mua hʌ̈k'abamjã” haba, sĩi Hẽwandamau hichig chaai deeju hatarr chadcha paarpajuuta warag k'ĩirjunaa, “Puan pʌchdëu nem magju hatarrjã chadchata wau sĩerrʌm” haajeejim Hẽwandamag, hi t'ö hiek'amamua. M'Hirua k'ap'ʌ sĩejim, hichjã jöoiraanaa hi hũan Sarajã hũanaa k'itarr haawai hamach pöm wënʌrrabaju. Pari mag jöoiraa sĩerr hawiajã hirua k'ap'ʌ sĩejim, Hẽwandamau hichig jaautarr haawai hich chaai chuk'u meebaju. Magua mag peer cien años sĩerr hãba, Abranau hãba hag hiekta jʌ̃g t'õba wai sĩsijim. $&AHẽwandamau hichig magtarr haawai, ya jöoiraa pamta chaaijã chuk'u narr hãba, Abranau chadcha hich chaai paarpaju k'ap'ʌ sĩsijim, hichta mag hõor pöm durrpierr t'ʌnʌisiju k'ʌʌn haaik'aju higwi, Hẽwandamau hichig, “Pʌ chaain k'apaana chitaju” ha jaautarrjö. %#Hirig mag hiek'atarr jaauwi hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai, “Pʌ mua chadcha hõor durrpierram k'ʌʌn haaik'apiju” ha sim. Mag hiek'atarr Hẽwandamauta hõor mee sĩsid harrjã p'iriutk'anaa nem chuk'u harr heejã hompaa haaujem hiekta hʌ̈k'ajim Abranau. 0$YMagua mag Abranag jaautarrjö maach dʌ̈ijã wajap'a hajuun, hi hiek chadcha hʌ̈k'a nʌm gaaimuapaita magju. Mag gaaimuapai haawai maach peerdʌ haauwaijã hõrau k'ap'ʌ haju, dichdëu nem wau nʌm paar k'aba, hʌ̈u hich garmuata maach peerdʌ hau sim. Mag sĩi hʌ̈k'a nʌm gaaimuapai haawai, hewag pawiajã maach mag hʌ̈k'a nʌmua Abrán chaaink'a nʌm k'ʌʌnauta haub k'aba hauju, Hẽwandamau deeju jaautarr. #7Lein warag Hẽwandamau hõor gaai jua k'ʌaba deeju k'ap hapiegta sim, ley paraam haigjã hichiita hõrau pöd hag gaai jaau simjö haba haajeewai. "Mag sĩi ley hʌʌrk'a nʌm k'ʌʌnta hirua mag wajaug paapäaijem hak'iin, magan parta Hẽwandam hiek t'ãraucha hʌ̈k'aajeek'am. Mag hichdëu ley deetarr hʌʌrk'aawaita mag maach wajaug paajem hak'iin, magan maach dʌ̈i magju ha jaautarrjã pöd magbak'am, hãbmuajã pöd hag gaai jaau simjö t'um hʌʌrk'a hauba haajeewai. Magua, ley hʌʌrk'a nʌm gaaimuapai chan hõor peerdʌbam. ! Hẽwandamau Abranag jaauwai, hi chaain hewagam k'ʌʌnagta hirig deeju harr durr jʌ̃apiju hajim. Pari hirig mag jaautarr chan mag sĩi Moiseeu ley werpʌarr hʌʌrk'aajerr gaaimuajã k'aba, hich Hẽwandamau hichig magtarr chadcha hʌ̈k'atarr haawaita mag deeju jaaujim. Mag hich hiek hʌ̈k'abaawai bʌ̃ʌrjã pekau chuk'u harrjö Hẽwandamau hi wajaug paapʌ̈ijim.   Mag p'ʌʌrbichbarmua hĩchab hichta mag p'ʌʌrbich nʌm k'ʌʌn pörk'a sĩsijim, majã pari hichdëu hʌ̈k'atarrjö hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn dën mamʌ. Pari mag p'ʌʌrbich wai naawiajã, hichiita Abranau hich dën p'ʌʌrbichju nawe hʌ̈k'atarrjö, hamaujã t'ãrauchata hʌ̈k'aju haai nʌm. Hẽwandamau hichdëu magju hatarrjö hajuun hich hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈ita magju 7g Mag p'ʌʌrbich nʌmta chi dauchach hajim, t'ãraucha hʌ̈k'abaawai hich Hẽwandamau wajaug paapʌ̈inaa pekau chuk'u haajerrjö hapʌ̈i nʌm dën. Magtarr haawai hich jöoi Abranta judionaan dënjö mag mehëu p'ʌʌrbichba naawiajã pari t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn pörk'a sĩsijim. Magta hĩchab hewag pawiajã hʌ̈k'aa chaar hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan hich mag jaar haajerrjö hĩsjã Hẽwandamau wajaug paapäaijem.  Pari wajap'a k'ĩirjubat. ¿Jãagwaichata mag hi wajaug paapʌ̈ijĩ? ¿Mehëu p'ʌʌrbichtarr k'ur, wa hag nawe? Hag nawe k'abajieb. uc Mag simta, ¿pãrau k'ĩirjuawai, mag honee haju hanʌmjã sĩi judionaan mehëu p'ʌʌrbich nʌm k'ʌʌn hat'eepai k'ai? Wa hĩchab judionaan k'abam k'ʌʌn hat'eepata jaau sĩwa. Chaig mʌchdëu jaau chirarrjö, mag Hẽwandamau jöoi Abranjã hich mag pekau chuk'u haajerrjö wajaug paapʌ̈ijim hanʌmʌn, hichdëu t'ãraucha hʌ̈k'atarr gaaimua hajim. 0YHar maach Pör Hẽwandamau hamach mag k'aigba narrjã wajap'a waupʌ̈inaa tag magʌm hiekjã higba habarm k'ʌʌnta honee haju” ha p'ã sim. (Sal. 32:1-2) &EMag hirua p'ãtarr hiek gaai mag sim:“Har Hẽwandamau ham k'aibag chugpaawi hamau pekau waaujerrjã higba habarm k'ʌʌnta chadcha honee nʌm. ,QMag, ham nem wajap'a waaujerr paarjã k'aba, sĩi ham pekau Hẽwandamau chuk'u harrjö habapʌ̈im k'ʌʌn honee nʌm higwiata jöoi David k'ararraujã jaaujim. b=Pari Hẽwandamau hich hiek hʌ̈k'aa chaar hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn pekau chugpaa nʌm chan mag k'abam. Hamau hamach higamk'ĩir nem wajap'a wauba haajerr hawiajã, pari hamau hãba Cristoouta chadcha hamach peerdʌ hauju haai sim hawi hamach t'ãraucha hʌ̈k'amʌn chadau, mag hʌ̈k'a nʌm gaaimuata hag najã pekau chuk'u harrjö hapʌ̈iju. A{Maadëu k'ap'ʌ nʌm, hõor p'idk'apiwi p'ag nʌm chan sĩi par dee nʌm k'abam. Mag p'agbarmʌn hich p'idk'atarr paarta p'ag nʌmʌu, hichiita hirig p'agab k'aba p'agju haai naawai. 1Hẽwandamau hoowai jöoi Abrán hich dau na nem wajap'a waaujerr gaaimuata kulp chuk'u hapʌ̈imuan, Abranau wir haig hich t'ö hiek'aju haai sĩek'am. Pari Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, bʌ̃ʌrjã chaain chuk'u nʌm hee, Hẽwandamau hichig chaain k'apan hapiju jaautarr hiek hʌ̈k'abaawaita Hẽwandamau hi k'aibag hisegpʌ̈iwi hi tag kulp chuk'u hapʌ̈ijim ha sim, sĩi mag hʌ̈k'atarr paarpai. Magua pöd hirua Hẽwandam dau na hich t'ö hiek'aju k'aba sĩejim, mag hiek'aag nem wautarrjã chuk'u harr haawai.  | sPãadë k'ĩirjubat, jãga warrgar maach jöoin Abrán k'ararrjã pekau chuk'u harrjö sĩsijĩ Hẽwandam dau na. CMagan jãgáwa. Mag maadëu hʌ̈k'aa chaar hʌ̈k'a nʌisiewai, ¿mag ley maach hat'ee tag baleeba haadëp sĩeb? Baleeba sĩsim habá. Mag baleeba hapiju k'ãai, mag hʌ̈k'aa chaar hʌ̈k'a nʌmuata warag hʌ̃rcha hi baleepi nʌm k'abáwa, warrgarwejã hich magta Hẽwandamau hʌ̈k'api jaaujerr haawai.ykTag Hẽwandam chuk'u hãba hich happaita sĩerrʌm. Hichdëupaita chadcha Jesucristo hiek hʌ̈k'aa chaar hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan, judío wa judío k'aba hawiajã, magʌmjã higba t'um hãba ya bʌ̃ʌrjã kulp chuk'u narrjö hapäaijem. ;o¿Wa pãrau k'ĩirjuawai Hẽwandam sĩi maach judionaan dënpaí, warrgarwejã maach jöoinagta hich hiek p'ã derr haawai? ¿Hí hĩchab durrpierram k'ʌʌn Hẽwandam k'abá? ¿Mag hiek maach jöoinag p'ã deetarrjã t'umaam k'ʌʌn hat'ee k'abajĩ? Chadcha hichpaita durrpierram k'ʌʌn Hẽwandamma. Wajapcharan maan mʌgta sim: Hẽwandamaun Jesús hiek t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta ya tag kulp chuk'u nʌm ha jaaujem. Hirua mag sĩi ley gaai jaau sim hiekta hõrag hʌʌrk'api jaauba sim, hich dʌ̈i hamach pekau gaaimua kulp chuk'u nʌm ha jawaag. d}|c{zxwPvNts"qpBnmzlkjhjgedcbma`^\ZXWVVV SRQQONNLKJJIfH$FEEDCyB0@?=]<;:987e655%432*1s0b.-,+(X'&%$#"! 9q8(9 ] 1'Yh+ Mag hich Hẽwandamau jʌr hautarr k'ʌʌnau t'um hʌ̈k'a p'öbaadeewaita maar meeun chi judionaanjã dʌ̈i hagjö hʌ̈k'a p'öbaadëwi peerdʌtk'aju. Maar meeunau mag hʌ̈k'aju higwia, jöoi Isaiaau Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai,“Jerusalén p'öbör heemuata woun höbërju” ha sim, “maach peerdʌ hauju.Maguata hewag pawijã maach chi Jacob chaaink'a nʌm k'ʌʌn maach pekau heemua maach peerdʌ hauju” ha sim. (Is. 59:20) Xg) Cristo gaaimua k'odamnaan, pãachta t'önaa pãachdëuta judionaan k'ãaijã k'apcha nʌm ham hugua, warrgar k'augba haajerr hiekta pãrag k'ap hapim k'õsi chirʌm. Hiin chadcha judionaan t'um k'abam mamʌ Hẽwandam hiek hʌ̈k'amaaugau t'ãar t'eega t'ʌnʌm k'ʌʌnta hʌ̃rpai t'ʌnʌm. Mamʌ hamau jãg hʌ̈k'aba nʌmʌn, jãan judionaan k'abam k'ʌʌn warrgarwe hich Hẽwandamau jʌr hautarr k'ʌʌnau t'umaa hʌ̈k'a nʌm horapaita jãg t'ʌnʌm. Vf% Pãadë k'ĩirjubat: judionaan olivo chaar piu nenergjöta nʌm, Hẽwandam hõor haawai; pari pãar judionaan k'abam k'ʌʌnan sĩi olivo chi wë piujöta nʌm. Mamʌ mag nʌmta pãachdëu hʌ̈k'atarr gaaimua jũrr olivo chaar bʌ̈ʌta t'aap'ënaa hag hee sũrk'api hat'amjö hajim, hĩchab hich hõork'a hawaag. Pãar dʌ̈i magju haai k'aba narrta Hẽwandamau magtarr k'ai, judionaan chará, hamachta mag olivo chaar piu nenergk'a nʌmjö naawai, Hẽwandamau deeu sũrk'aímʌ sũrk'api hauju, hamach k'õgk'atarr pör gaaipai. Hẽwandamau t'um hagdaujö hõor dau haug k'aaugjem e Pari chadcha Hẽwandamau mag ham hisegtarrjã hamau deeu hʌ̈k'ab k'aba hʌ̈k'ak'iin, Hẽwandamau deeu ham higju. Magbaawai deeu hich hõork'a hat'aawai hũwaai chi papiu k'õgk'atarrta sũrk'api hat'amjö haju, mag hat'eejã hi jua t'eeg sĩewai. edC Pãadë mʌ hiek hũrbat, pãrag jaauk'im: Hẽwandaman chadcha wajaug k'itʌm hõor dʌ̈i; pari hĩchab hõrau hich higba haawain, ham dʌ̈i k'ĩir masi sĩerrʌm. Magua mag judionaan hich hiek hʌ̈k'aba harr k'ʌʌn dʌ̈ijã sĩi ham gaai par daúa hoobajim. Pari pãrau hʌ̈k'atarr haawai hich garmuajã pãar dʌ̈i nem wajaug sim. Pari mag wajaug sim k'ap'ʌ hab mamʌ, hichiita hirua k'õsi simjöta haju haai nʌm; magbamʌn pãran warm k'ʌʌnjö hirua hisegju. ?cw Pãadë wajap'a k'ĩirjubat: Hẽwandamau hamta hich garmua jʌr hautarr k'ʌʌn haawai hamachta chi pabʌ̈ chaark'a narrjã mag hich hisegbaawai ham gaai sĩi par daúa hooba harr k'ai, magan pãar gaai chará ham dënjö hʌ̈k'abamʌn hirua jua k'ʌabacha haju, sĩi ham gaaimuata sũrk'a nʌmjö naawai. Wb' Mamʌ pãadë k'ĩirjubat: Hẽwandamau ham dʌ̈i chadcha mag papiu k'õgk'abapʌ̈imjö hajim, hich hiek hʌ̈k'aba harr kõit. Pari pãar chan chi k'aar chaar k'abam; pãran sĩi ham k'ãai hʌ̈k'atarr gaaimuapaita mag sũrk'a t'ʌnʌmjö nʌm. Mag naawai hoob pãach t'ömiet. Magju k'ãai hiek'aawaijã hagpierraata hiek'abat. Qa Pari magbaa hãbmua k'ãijã, “Hãa, pari mag chi piu k'õgk'atarr jũrr mʌchta chi nemjĩir chaar k'ãaijã wajapcha chiraawai, ¿mʌʌta hag gaai sũrk'amk'ĩir k'abajĩ?” k'ãijã haju. (`I Pari Hẽwandamau judionaan hisegwia mag olivo piu k'õgk'atarrjö nʌm daar, pãachdëuta hʌ̈u hʌ̈k'a nʌm hawia hoob jũrr ham k'a hisëe hamiet. ¿Pãrau k'ap'ʌ naabá, pabʌ̈jã chi piúata wai dʌnaaba chi k'arauta wai dʌnaajem? Hich hagjöta naabahab pãarjã, judionaan chi k'aark'a nʌm gaaimuata sĩi pãarjã sũrk'a nʌmjö naawai. Magua judionaan chuk'umuan, pãrau pöd Hẽwandam k'augbak'am. k_O Pari judionaan mag olivo chaar gaaim chi piu nenergk'a narrta, hamachdëu hʌ̈k'aba harr gaaimua sĩi chi piu k'õgk'atarrjö naabahab. Maagwai pãar chi judionaan k'abam k'ʌʌn hʌ̈u hʌ̈k'a wëtum k'ʌʌnta, pãachdëu hʌ̈k'a nʌm gaaimua mag k'õgk'atarr gaai olivo wëeta t'aap'ë jĩirtarrjö naabahab. Mag deeum pa gaaita sũrk'a höbër nʌmjö nʌm gaaimua, hich Jöoirau Abranag nem deeju jaautarrjö, pãraujã hʌ̈u hĩchab hi jua heem nemdam hauba haajeeb. ^3 Pãrau k'ap'ʌ nʌm, pabʌ̈jã jẽb hõtag hee simʌn, t'um chi piu nenergjã hë hõtt'o t'ʌnaaju. Mag sim haig hich jöoi Abranta chi pabʌ̈jö sĩebahab, maagwai judionaan chi piu nenergjöta t'ʌnʌm. Magua, hich jãg warrgar maach jöoin Abrán k'ararrjã hich Hẽwandamaucha jʌr hautarrjö, hĩs hewagam judionaanjã hichiita Hẽwandam hõork'a wënʌrraju, hamjã mag jöoi chaain haawai. k]O Hẽwandamau mag judionaanag hooba sĩutarr gaaimua pãar judionaan k'abam k'ʌʌnagta jũrr hich dʌ̈i k'õinaa wënʌrramk'ĩir hich hiek hʌ̈k'api simʌn, chadcha wajaug sim. Pari mʌg hatag hichdëu judionaanagpa hʌ̈k'apibarm hedta wajapcha haju. Magbarm haigta mag hi higba narr gaaimua k'ëch nʌmjö narrjã deeu p'iidʌtk'abarmjö nʌisiju. \ mag hũrbaawai hiekk'õr wauwi hagjö pãar dënjö hʌ̈k'abaawai hĩchab hãaur k'ʌʌn k'ãijã Hẽwandamau peerdʌ haumamk'ĩir. a[; Judionaan k'abam k'ʌʌn, mua pãrag magk'im hĩchab: Mʌʌn chadcha hich Hẽwandamauta jʌr haujim, pãar hee hich hiek jaaumk'ĩir. Magua, mʌch meeun dʌ̈i hiyʌ̈ʌ haawai maata muan hamag jajaau haajem, -ZS Magua k'ap'ʌ habat: Mag judionaanau Cristo higba harr gaaimua jũrr judionaan k'abam k'ʌʌn dʌ̈ita Hẽwandamau dʌ̈rrcha hʌ̈u haajem k'ai, magan judionaan t'umaam k'ʌʌnau Hẽwandam hiek hʌ̈k'a p'öbaadeewai chará, hagjö Hẽwandamaujã hĩchab hʌ̈uchata haju ham dʌ̈ijã. Magan jãgáwa. “¿Judionaanau mag Cristo higba harr gaaimua, magan warreta Hẽwandamau ham hisegbapʌ̈ib?” k'ãijã haju hãbmua. Pari mag k'abajim. Magju k'ãai hante mag maach meeunau Hẽwandam hichaaur hawi Cristo higba harr gaaimua, jũrr judionaan k'abam k'ʌʌnta hʌ̈u Hẽwandamau peerdʌtk'a haumam, mag judionaan k'abam k'ʌʌnauta hʌ̈k'a p'öbaadëm hoowia judionaan hiekk'õr wauwi hagjö hʌ̈k'amk'ĩir. ^X5 Dau p'uu nʌmta warag ham dau k'ĩsumjö hapibá, hamach k'aigba nʌmjã k'augba hamk'ĩir.Mag nʌm dʌ̈i hĩchab nem chʌk'ʌmta wai wënʌrrʌmjö, hidëu ham hich mag p'it'urg hau wënʌrrapibá” hajim Daviiu, Hẽwandam hoomap'am k'ʌʌn higwia. (Sal. 69:22-23) Judionaan k'abam k'ʌʌnjã hʌ̈u peerdʌtk'aju haai nʌm ]W3 Maimua hĩchab Hẽwandam hoomap'am k'ʌʌnag mag k'ĩirjupimaaugau, jöoi David k'ararraujã hirig jëeumamua magjim:“Hẽwandam, har riknaan pʌch hoomap'am k'ʌʌnag hidëu hamach p'iesta hat'ee t'ach pöm wauwi k'öpibá,
juau hogt'om pʌch dau na wajap'a naawaita mag p'iesta k'amk'ĩirjã pua hamachig nem t'um dee chirʌm hamk'ĩir.Pari hamachdëupain mag nʌm gaaimua pʌ dʌ̈i wajap'a nʌm hanʌm hee, pʌchdëupai ham gaai mas deebá. V  Har hagt'a mag t'ʌnʌm k'ʌʌn higwi hich Hẽwandamau hich hiek gaai jaauwai,“Mua ham dau k'ĩpinaa kachpa k'ĩpi hauju” ha sim,“hoo nʌmta hoobamjö hamk'ĩir, maimua hũr nʌmta hũrbamjö hamk'ĩir.Magtarr haawaita hĩs hewag pawiajã hich hagt'ata sĩsidʌm ha sim Hẽwandamau, hichig hamach wajaug paapijujã k'ĩirjuba.” (Dt. 29:4; Is. 29:10) U Wajapcharan mʌgta sim: Judionaan t'um chan Hẽwandamau wajaug paapʌ̈ibajim, hamachdëu nem wau nʌm paarta hirig hamach hajaug paapim k'õsi narr haawai. Hãaur k'ʌʌn Hẽwandamau hich garmua jʌr hautarr k'ʌʌnpaita chadcha pekau chuk'u haajerrjö wajaug paapʌ̈ijim; pari tagam k'ʌʌn hichdëu jʌr hauba harr k'ʌʌnan hichdëuta warag ham t'ãar t'eeg hapijim. ;To Mag hõor dʌ̈i wajaug k'itaawai hich garmuata maach jʌr hautarr haawai, pöd hi dau na wajap'a naawaita hirua maach jʌr haujim hajujã k'aba nʌm. Mag hak'iin, mag dich wajaug nʌm paarta p'ag nʌmjö haawai, ya hich Hẽwandamau hich garmuata maach dau haug k'augjim habak'am, hich hõor k'amk'ĩir. JS  Maagwai hich Hẽwandamau Eliaag magtarrjö, hĩs hewag pawiajã hĩchab hagt'a mag warrgarwe hi hõork'a t'ʌnʌm k'ʌʌnan hagt'a t'ʌnʌm. Pari mag t'ʌnʌmʌn, hich Hẽwandamjã hõor dʌ̈i wajap'a k'itaawai hʌ̈u hich garmuata maach dau haug k'augwi mag hich hõork'a hawaag jʌr hautarr gaaimuata mag t'ʌnʌm. |Rq ¿Pari pãrau hagjö k'augba nʌ, Hẽwandamau hirig,“Elías, pʌ pʌch happai k'aba sim;
pʌ dënjö mʌ k'õsi nʌm hiek'au bʌ̃ʌrjã Baalag jëeuba harr k'ʌʌn siete mil p'ë wai chirʌm” ha hiek'atarr? (1 R. 19:18) `Q9 Hirua Hẽwandamag,“Señor, pʌ hi jaaujem k'ʌʌn t'umaa wir haig maach meeun judionaanaupai k'ëchpʌ̈iwia,
pʌrʌg jëeujem deg nem hinag p'aajemjã hãrk'ʌʌipʌ̈iwi,
hãba mʌch happaita chirʌmgui” hajim.“Mag mʌch happai chirʌm hãba, mʌjã dʌ̈i t'õopʌ̈im hig nʌmgui” hajim. (1 R. 19:10,14) P  Hẽwandamau warrgarwe hichdëu hõor jʌr hautarr k'ʌʌn chan hisegba sim. ¿Pãrau k'ĩir heyaa k'aba nʌ, warr jöoingar Hẽwandam hi jaaujem k'ʌʌn pöm k'ëchtarr jaar jöoi Eliaau Hẽwandamag jëeumamua ya hi hich happaita chirʌm ha hiek'atarr? (O K ¿Pãrau k'ĩirjuawai, Hẽwandamau hich hõor hiseg wai simjö sĩ? Mag k'abam. Mag hak'iin mʌjã hirua nawe hisegpʌ̈ik'am, mʌchjã hĩchab judionaan dʌ̈i t'ʌ̃r hãba chiraawai. Mʌʌn maach jöoin Abrán k'ararr hag chaain hewagam k'ʌʌn Benjamín haajerr hag chaain dënëu. gNG Mamʌ jũrr judionaan higwia hich Hẽwandamau magjim hĩchab:“Chadcha hamach t'ãar t'eegau mʌ hipierraajã k'aba naab mamʌ,
nem hĩs k'abam mʌch higamk'ĩir ham nʌ chirʌm” hajim. (Is. 65:2)DM Maimua hag k'ur hewag pawi Isaiaagjã hĩchab Hẽwandamau judionaan k'abam k'ʌʌn higwi mʌg hiek'apijim:“Har bʌ̃ʌrjã mʌ hooju k'ĩirjuba haajerr k'ʌʌnau mʌ baauju;
maimua har bʌ̃ʌrjã mʌrʌg jëeujã jëeuba haajerr k'ʌʌnag mʌch k'augpiju” hajim hich Hẽwandamau. (Is. 65:1) (LI Pari deeu hũwaai pʌaba hãbmua k'ãijã, “¿Magan jãgwi judionaanau hʌ̈k'abajierrá? Wa sĩita hamachdëu hũrtarrjã k'augpʌ̈ibajierráwa” haju. Hãhã, pari mag k'augba haawai k'aba, sĩi hi higmap'a harr haawaita hi k'augbamjö hapʌ̈ijierram. Pari mag hich hisegbaawai jũrr judionaan k'abam k'ʌʌnta dau haug k'augwia hʌ̈u hamach peerdʌjujã hamag k'ap'ʌ hapijim hich Hẽwandamau. Magju higwi Moiseeg mʌg jaaupijim hichdëu:“Pãrag hʌ̈k'apiju k'ãai pãarjö Hebreonaan k'aba haawai sĩi mʌch k'augba nʌrrjëem k'ʌʌnagta hʌ̃rcha hʌ̈k'apiju, mag hoowi pãachdëujã hagjö hʌ̈k'am k'õsi hʌ̈k'amk'ĩir.Hag na mag mʌch k'õsi hajujã k'ĩirjuba haajerr k'ʌʌnagta hʌ̃rcha hʌ̈k'apiju, mag hoowi pãar hiekk'õr waumk'ĩir.” (Dt. 32:21) jKM Pari hãbmua k'ãijã, “Magan judionaanau ya Cristo hiek hũrwi naab” haju. Hũrwi naama hamaujã hĩchab, durr t'um judionaan nʌnʌidʌmpierr ya Hẽwandamau maach peerdʌajem hiek jaau nʌm hũrwi naawai. Magju higwi Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai,“Ham hiek durrpierr durr warp'am magwe hũurjem” ha sim. (Sal. 19:4) MJ Pari mag hamau wajap hʌ̈k'abajieb mamʌ, mʌchdëu jaau chirʌmjö, hichiita hãbmua Cristoou maach peerdʌajem hiek jaauju haai sim; magbaawain chadau mag hiek hũrwiata hʌ̈k'aju haai nʌm. I+ Pari judionaanau mag maach peerdʌajem hiek hũr nʌmjã, peer t'umaam k'ʌʌnauta hi hiek hasekasba, hãaur k'ʌʌnaupaita hʌ̈u hʌ̈k'a durrum, Isaías k'ararrau, “Señor, par mua pʌ hiek jaau wai jẽedʌ k'itʌmjã, k'aíu hʌ̈k'a sĩ” ha hiek'atarrjö. ~Hu Pari jãga mag chi jaaujem k'ʌʌnjã paraa haju, chi ya hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnau ham pʌ̈ibam. Pari judionaanau ya chadcha Jesús hiek jaau nʌm hũrwi naawai, k'an hatcha tag hũrm k'õsi nʌ hʌ̈k'aag. Hẽwandamau nawe hich hiek jaaupiejem k'ap hich hiek p'ã sim gaai jaauwai, “Jãg hõor peerdʌajem hiek jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnta hʌ̈ucha k'it'ëem” ha sim. G Pari mag pãach peerdʌmk'ĩir hirig jëwaagan, hichiita nacha pãrau hi hiek hʌ̈k'aju haai nʌm; mag hʌ̈k'aagjã hichiita pãrau hi hiek jaau nʌm hũrju haai nʌm; mamʌ mag hi hiek hũraagjã chi jaaujem k'ʌʌnjã paraa haju haai nʌm, hõrag jawaag. 3F_ Jöoi mag k'itʌm higwia Hẽwandam hiek p'ã sim gaai, “Har t'um chi maach Pörögta hamach dau haug k'augpi jëeu nʌm k'ʌʌnan, hʌ̈u peerdʌtk'ajugui” ha sim. kEO Mag sim haiguin judionaan wa judionaan k'aba hawiajã hĩsin t'um hãbata t'ʌnʌm Hẽwandam dau na; hich hãbam Jesupaita t'umaam k'ʌʌn Pörk'a sim. Magua, har t'um hichig jëeu nʌm k'ʌʌn dʌ̈in Jöoi wajaug k'itʌm. zDm Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, “Chadcha maach Pöröu hamach peerdʌ hauju k'ap'ʌ hi hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn chan naspawiajã hamach daujã merag p'ëbaju” ha sim, “hich mag wajap'ata hi dʌ̈i wënʌrraju haawai.” C  ¿Jãgwi magju haai sĩ? T'ãrau hʌ̈k'a nʌmuapaita Hẽwandamau maach pekau chuk'u harrjö wajaug paapäaijeewaima; maimua hich hagjö dich hiiucha dich t'ãar hee hʌ̈k'atarr warm k'ʌʌnag jaau nʌmuapaita hʌ̈u hichdëu maach peerdʌ haaujeewaima. DB Wajapcharan pua t'ãraucha hʌ̈k'anaa pʌch hidamaucha, “Jesucristo chi meem harrta Hẽwandamau deeu p'iriu hautarr haawai hichta mʌch Pörk'apiju” hamʌn, pʌ peerdʌju chadcha. (AI Magua, mʌchdëu jaau chirʌmjö, p'it'urjã k'aba ni warpjã maba, sĩi Cristo maach kõit meetarrta chadcha hʌ̈k'anaa hirigta dich peerdʌpiju haai nʌm. H@  Hich hagjö hĩchab magʌm higwia jaauwai, “Hõor k'ëchtarr k'ʌʌn haarjã maju k'aba nʌm” ha sim, “dich peerdʌ haumk'ĩir.” ¿Jãgwi? Ya hí hiiu p'iidʌwi mam k'aba sĩewaima. D? Mamʌ mag k'ãai jũrr sĩi Cristo maach pekau kõit meetarr hʌ̈k'a nʌm gaaimua peerdʌju higwia, hatcha p'it'uurga sim haju k'aba nʌm. Moisés hiek'õoin “Hʌ̃gt'ar hi haarcha mawia hirig dich peerdʌ hawaan bëepiju k'aba nʌm.” ¿Jãgwi? Ya hi bëewi maach peerdʌ hawaag maach kõit meetarr haawaima. > Mag ley hʌʌrk'a nʌm gaaimua hõor peerdʌju hak'iinjã, pãadë Moiseeu p'ã pʌarr hiek hũrbat: “Har chi ley gaai jaau simjö t'umaa wajap'a hʌʌrk'a hau simta Hẽwandamau peerdʌ hauju” ha sim. Pari maach pekaupanau, k'aíu mag hʌʌrk'a hat'aju. ]=3 Pari hãba Cristo maach kõit meetarr hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimuapaita Hẽwandamau mag pekau chuk'u harrjö hapäaijem. Magua, Cristo gaaimua k'aba sĩi ley hʌʌrk'a nʌmua chan peerdʌju hẽk'aju k'aba nʌm. '<G Cristo maach t'umaam k'ʌʌn kõit meetarr gaaimuata Hẽwandamag hamach pekau chugpaapijujã k'ĩirjuba. Hamaun sĩi hamachdëu hamach jöoin hi hʌʌrk'anaa Moiseeu ley p'ã pʌarrjã wajap'a hʌʌrk'a nʌm paarta Hẽwandamag pekau chuk'u narrjö hamach wajaug paapiju hẽk'aajem. N; Mʌ ham higar chirʌm, chadcha hamau Hẽwandamag hamach heeg hoomk'ĩir hi hipierraa ham k'õsi naawai. Pari mag nʌmta hich Hẽwandamau nem waupim k'õsi sim chaarta jũrr bigaau hausĩu nʌm, 8: k Cristo gaaimua k'odamnaan, muan mʌch meeun judionaan peerdʌpim k'õsita chiraajem. Magua Hẽwandamag jëeuwaijã magta hirig jëeujem ham kõit, hamjã peerdʌtk'amk'ĩir. M9 !Hõrau Cristo dʌ̈i magju higwia, Hẽwandamau hich hiek gaai jaauwai,“Mua woun hãb pʌ̈i chirʌm” ha sim “Jerusalén p'öbör hee.Har hi higba habarm k'ʌʌn hat'een, maan sĩi warag hag gaaimua hõor bʌ̈hëu suwi burrmk'ĩir k'ʌdjã hee mok jiir simjöta haju, chadcha hamau hi hoowai mʌchdëu pʌ̈itarrjã hʌ̈k'aba hi higbaju haawai.Mamʌ hʌ̈u hi hisegba warag hi hau nʌm k'ʌʌn chan naspawiajã hũwaai hamach daujã merag p'ëbaju, wajap'ata hi dʌ̈i nʌisiju haawai” ha sim, hich Hẽwandamaucha, Cristo higwia. (Is. 28:16)-8S ¿K'an jãgwi? Mag ley gaaipai naam k'õchgau Cristo hamach kõit meetarrjã higba, sĩi nem wajap'a wau nʌm paarta Hẽwandamau hamach pekau chuk'u harrjö hapʌ̈ijupii hawiama. Hamachdëu Cristo higba narr gaaimuata sĩi k'ʌdjã hee mokpör pöm sim dʌ̈ita t'ẽubaimamjö hajierram. M7 Mamʌ jũrr judionaanau magba, mag ley gaai jaau sim hipierraa nʌm paarta Hẽwandamau hamach k'aibag chuk'u harrjö hapʌ̈ijupii hawi, hãba mag leita hʌʌrk'aju hẽk'aajeejim. Pari par mag hʌʌrk'a hauju hẽk'aajerrjã pöd hʌʌrk'a hauba harr gaaimua, Hẽwandamau ham pekau chuk'u harrjö wajaug paapʌ̈ibajim. E6 Hẽwandamau hich hiek gaai mag jaau sĩsidʌm hũrwia maadëu k'an habarjuma. Judionaan k'abam k'ʌʌnau chan nem wajap'a wau nʌm gaaimua hamach peerdʌjujã hẽk'aba naajim; mamʌ Jesucristo hamach kõitpa meetarr hʌ̈k'a nʌm gaaimua Hẽwandamau hĩchab hamjã pekau chuk'u harr k'ʌʌnjö hapʌ̈ijim. G5 Hẽwandamau mag hãaur k'ʌʌnjã dau haug k'augba hak'iin, hãbjã peerdʌbaju. Magju higwia hĩchab nawe hich Isaías k'ararrau mʌg p'ãjim:“Maach Pör chi jua t'ierriu maach dau haug k'augwi maach jöoin dën chaain hewagam k'ʌʌnjã chuk'u hapitarr hamuan,
hĩsin maachin Sodomapien Gomorrapien dʌ̈i harrjöta ya chuk'u haajeek'am” hajim. (Is. 1:9) Judionaanaujã hĩchab maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'aju haai nʌm 14[ “mʌigmua hatag maach Pör Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'am hed tag hich k'ĩir machag hãwatba warre ham gaai jua k'ʌabata deeju haawai.” (Is. 10:22-23) p3Y Pari jũrr Judionaan higwia, jöoi Isaías k'ararrau magjim:“Jöoi Jacob chaain hewagam k'ʌʌn k'apan sĩi p'ũas higaaum mosdau k'apanagjö t'ʌnaawiajã, t'um chan peerdʌtk'aba, hãaurpaita peerdʌtk'aju” hajim, 32_ Maimua hĩchab hich Oseas hẽsap p'ãtarr gaaipai hagjö hich Hẽwandamau judionaan k'abam k'ʌʌnag, “Pãar chan mʌ p'öbör k'abam” hatarrta, deeu hũwaai naspawi hichdëupai hamag, “Pãarjã hĩchab hich mag hiiu sĩerrʌm hag Hẽwandam chaaink'a nʌisiju” hajim. (Os. 1:10) >1u Magua, mag judionaan k'abam k'ʌʌnpa t'ʌ̃rk'a hauju higwi, hich Hẽwandamau Oseas k'ararrag hẽsap p'ãpitarr gaai jaauwai:“Warr mʌ hõor k'aba harr k'ʌʌnjã mʌch hõork'a haumaju;
maimua mʌchdëu daupii k'aba harr k'ʌʌnjã hĩchab daupii haju” hajim Hẽwandamau. (Os. 2:23) 09 Hich hagjö hĩchab hich wajaug hoopieg maach chi t'ʌ̃rk'a hautarr k'ʌʌnjã k'aibag hee pʌ̈iba sĩi heeg hoowai, k'aíu hi hichaaur habarju. Hichiita hich haar hawaag hichdëu t'ʌ̃rk'a haum haig t'ʌ̃rk'a hauju haai sim, judionaan wa judionaan k'abam k'ʌʌn hawiajã. /  . Mag sĩewai hichdëu k'õsi simjö warre hõor k'aibag hee pʌ̈ik'iinjã, k'aíu hi hichaaur habarju. Pari magba hich jua t'eeg hoopieg hõor hamach pekau gaaimua sĩi k'aibag hee pʌ̈iju haai sĩerrta, hich k'ĩir machag hãwat wai sĩejem. Y-+ Chi t'ũr k'amieuta hichdëu k'am haig k'aju haai sim hich jẽbëu. Sĩi t'ũrjöm parhooba jua chogaagpai k'anaa hãbam jẽb dënpai sĩi t'ëpjöm k'ãijã hooimʌ k'amaajem hagjö, sĩi hõor di chaauram k'ʌʌn bëewaipai hag hee hau k'oog. Hich hagjöta nʌm maachjã: Hẽwandamau maach dʌ̈i hichdëu ham haig haju haai sim. ,! Pari mag hawiajã, ¿hichiita hich mag höbër sĩebá? Maach k'ai hagá sĩi Hẽwandam maachjöm k'ʌʌnjö hi jawaag. ¿Maach sĩi hichdëu hompaatarr k'ʌʌn k'abá? ¿Pãrau hoowai t'ũriu hich k'atarrag, “K'ant'ee pua mʌ jãg k'apʌ̈ijĩ” haju haai sĩ? h+I Pari mua mag chirʌm hũrwia hãbmua k'ãijã, “Mamʌ hichdëu mag simta, jãgwi hirua hõor k'aibag hee pʌ̈ibarju mag hich hiek hũrba harr paar. ¿Hichiita hamau hichdëu k'õsi simjö wau nʌm k'abá?” haju. V*% Wajapcharan Hẽwandamau mʌgta sim: Hichdëu dau haug k'aug paraa ham k'õsim k'ʌʌnta dau haug k'aaugjem; pari hich hagjö hĩchab hichdëu t'ãar t'eeg hapiju k'ʌʌnan warag t'ãar t'eegta hapiejem. ))K Hichdëu mag nem waaujem higwia hĩchab hich hiek p'ã sim gaai Egipto durram rey higwia magjim: “Pʌch t'ãar t'eegau mʌ hichaaur chirʌm gaaimua, pʌrʌg mʌch jua t'eeg hoopinaa mʌg durr gayam k'ʌʌnagjã mʌch jua t'eeg k'ak'apdö hamk'ĩirta pʌ mua reik'api chirʌm” hajim. P( Hichdëucha mag sĩewai sĩi hõrau hamachdëu nem wau nʌm gaaimua wa hamachdëu waupim k'õsi nʌmjö k'aba, Hẽwandamau hichdëu heeg hoom k'õsi hoo sim gaaimuata ham dʌ̈i mag hʌ̈u haajem. q'[ Biek hãb hich Hẽwandamau Moiseeg magjim: “Mua chan sĩi hõrau k'ĩirjuajemjö k'ĩirjuba, mʌch k'ĩirjugpierrta nem wau chitʌm” hajim. “Muan mʌchdëu hõor dau haug k'augam k'õsim k'ʌʌnta heeg hoo chitʌm” hajim. H&  Mag Hẽwandamau chi naam dʌ̈i magbanaa chi heeum dʌ̈ita magtarr haawai, ¿maadëu “Hẽwandamau sĩi parhoobata nem wau sĩerrʌm” haju haai nʌ? Pöd mag hiek'aju k'aba nʌm. m%S Hẽwandamau hirig, “Pʌ chaain chi jöoin hap'öbaadee chi naamta jũrr hich heeum chogk'aju” ha jaaujim. Magju higwia hĩchab Hẽwandamau hich hiek p'ãpitarr gaai, “Jacobta mua hʌ̃rcha daupii hajugui” hajim, “chi naam Esaú k'ãai.” Pari Hẽwandamau mag hiek'aawai hagt'a hamach hãd bi hee naajim, hamau nem k'aigbam wa hʌ̈uum k'ãijã wauju nawe. Mag Hẽwandamau chi heeum Jacob dʌ̈ita wajap'a haju hatarran, chi Jacoou nem wajap'a wautarr gaaimua k'aba, warrgarwe hich Hẽwandamau hi dʌ̈ita magju harr haawai hajim, Hẽwandamau hichdëu hõor higbarmta hiigjem ha k'ap hamk'ĩir. $  ,#Q Mag, chadcha mag chaai Isá hanʌm t'aabawia ya jöoipa sĩsiewai hʌʌi Rebeca hanʌm dʌ̈i pajim. Maimua ya Rebeca meísnaan gaai hauwimʌʌ haadëm hee, p"Y ¿Pãrau k'ĩir heyaa nʌ, hich Hẽwandamau Abranag nem deeju jaautarr? Hirua magjiebma Abranag: “Mʌg año hurumuata Saraau pʌrʌg chaai hoo deeju” hajim, mag chaai hoobarm gaaimuata hich hõork'aju k'ʌʌn paarpaju higwi. o!W Magua maadëu k'ap'ʌ haju haai nʌm, Abrán chaain hewagam k'ʌʌn hawiajã t'um chan Hẽwandam chaain chaar k'abam. Hãba har Abrán k'ararr dënjö hich Hẽwandamau nem wauju habarm hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta hi chaain charau. < q Wajapcharan israelnaan hanʌm k'ʌʌnan, hich jöoi Israel k'ararr dënjö wajapcha Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnta chadcha israelnaan charau. Magua, jöoi Abrán chaain hewagam k'ʌʌn hawiajã, Hẽwandamau hoowai, t'um chan israelnaan chaar k'abam. Hẽwandamau jöoi Abranag, “Mʌg hatagjã pʌ chaain k'apan haju” hajim chadcha. Magtarr haawai jöoi deeum chaai Ismael haajerr gaaimua hagjö chaain paraa hajieb mamʌ, Hẽwandamau hoowai, mag dën chan hi chaain chaar k'aba, hãba Isá chaainpaita hewag pawiajã hi chaain chaark'a nʌisijim.  Pari mag maach peerdʌ hawaag Hẽwandamau hich Chaai päaiwaijã, maadëu k'ap'ʌ nʌm, maach meeunau chan wajap hi higba, hãaur k'ʌʌnaupaita hi higjierram. Magjieb mamʌ Hẽwandamau maach jöoin dʌ̈i hich hiek'atarrjö habajim haju k'aba nʌm. Hichdëu maach jöoi Israelag, hajapcharan hich Jacoogpaima, maach meeun k'apan hapiju hatarrjö, hichiita maach meeunan chadcha k'apan t'ʌnʌm. Pari mag k'apan t'ʌnʌm hee, t'umaam k'ʌʌn chan Hẽwandam chaain chaar k'abam, israelnaan hawiajã. L Maach jöoin Abrán, Isá maimua Jacob hajierram, warrchajã Hẽwandamau jʌr hautarr, ham gaaimua hewag pawi maach meeun hompaa hawaag. Hẽwandam Hiewaa maach peerdʌ hawaag wounag paawaijã mag jöoi Jacob chaain hewagam k'ʌʌn heeta t'aabachëjim. Hich mag parhoobam chaaindamjö t'aabachëtarr wounpaita Hẽwandam haawai nem t'um t'ʌnʌmjã hichdëuta k'ap sim. Magua, hiita t'umaam k'ʌʌnau hich mag mʌg hatagjã t'ö hiek'aju haai nʌm. H  Maach israelnaanta hich Hẽwandamau jʌr hautarr k'abahab, hich chaaink'a hawaag. ¿Maach jöoin dʌ̈i k'abajĩ, hichta ham wëtum na jʌʌnt'umiejö k'õrr jĩumamua hedaarjã hĩchab ham harar wʌʌ wai nʌrrarr? Maach hat'eeta hĩchab hich Hẽwandamau maach jöoi Moiseeg hich hiek p'ãpijim. Maach jöoinag k'abajieb, jãga hirig jëeuju haai nʌ ha jaaunaa hĩchab ham chaain hewagam k'ʌʌn heeta hõor peerdʌajemjã t'aabaju jaautarr. >u Mʌchdëu Cristo hisegwia mʌchta hi jua machgau dau hap'ʌʌ hich mag chitʌmua jũrr hamta hʌ̈u wënʌrraju k'ap'ʌ hak'iin, mua magʌmjã haba warag Cristoog mʌch gaaita jua k'ʌaba deepik'am, ham kõit. ¿K'an gaaimua mag chirʌ́? Pãach t'umta chadcha mʌch meeun haawai mʌch k'odnaanjö naawaima. ! Mʌch mag chirʌm gaaimua, maach meeun k'ĩirjuapierr mʌ t'ãrau pöd hãwatbajujö haadëp haajem, hamau Cristo hiek hʌ̈k'aba naawai. ? y Aay keena, mʌch himeerba, maach meeun israelnaan parhooba haaidʌ wënʌrrʌm k'ʌʌn k'ĩirjuwia chadcha mʌ gaai masi chiraajem. Cristo dënk'a chirʌmuata mag hiek'a chirʌm. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hich Hẽwandam Hak'arauta mʌrʌg jajaau haajeewai mʌchdëujã k'ap'ʌ chirʌm, mʌch sëuk'aba chirʌm. M'hʌ̃gt'aa hedjã hee nem hinag t'ʌnʌmua,
mʌg jẽb gaai wa mʌg jẽb heegar nem parhoobam nem hich Hẽwandamau wautarr sĩsidʌmua k'ãijã pöd hi jua heemua maach k'echeu haubam._7&Magua mua k'ap'ʌ chirʌm, ni hãbmuajã pöd Cristo jua heemua maach k'echeu haubaju:
mʌig heegar hich mag p'it'urg hau wënʌrrʌmua,
juau t'õo nʌmua,Hẽwandam chognaanau,
hedjã heem dösãt bënëu,
sĩi parhoobam bënëu,
nem dau chigaa hoo nʌmua,
mʌg hatag nem höbëbërg maju k'ĩirju nʌmua, )K%Pari p'it'urg hau wënʌrrawiajã mag maach daupigau hʌdʌraa hich t'õopitarr gaaimuata magʌmjã pödpʌ̈pʌ̈i haajem; wajapcharan Cristo gaaimuama. Mamʌ mag happaijã k'aba, mag p'it'urg hãwat nʌm gaaimuata hĩchab hich Cristoou maach k'õsi haajemjã warag k'apcha pamam. U#$Pari hichiita hich Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaau simjö, maach mag dau hap'ʌʌ haju higwia hĩchab David k'ararraujã Hẽwandamag magjim:“Pʌ gaaimua maran t'õjuuta jʌʌrjem.Nemchaain k'eechjem haar oveja t'õon harrumjöta haajem hõrau maar dʌ̈i, bʌ̃ʌrjã maach dau haug k'augba.” (Sal. 44:22) (I#Mag sim dʌ̈i maach nʌmta, ¿pãrau k'ĩirjuawai maach p'it'urg hau wënʌrrʌm dʌ̈i hõrau k'ãijã maach k'aibag wauk'iin, Cristoou maach dau hãauk'aawai k'ai? Wa k'öju chuk'u nʌm dʌ̈i k'ajũajã chuk'unaa, sĩi chik'amnau maach dak'ãk'ãu nʌʌ hawia maach t'õobpʌ̈ik'iinjã, ¿pãrau k'ĩirjuawai Hẽwandamau tag maach k'õchk'amap'a haawai k'ai? Mag k'abam. Magʌmuapai chan Cristo dʌ̈i hagdaujö maach k'õsi nʌm pöd k'echeu haubam. Bʌ̃ʌrjã nem hinag chuk'um, Cristoou maach daupii wai sim tag daupii hapiba haag. +"Cristota maach kõit meewia deeu hiiu p'iidʌwia maach peerdʌ hautarrta, k'aíu jũrr hichaaur maach k'aibag waupibarju. Hante magpimaaugau hichdëuta hʌ̃gt'arjã maach kõit jëeu sim. Maimua hichta mag maach kõit hiek'aagjã Hẽwandam dʌ̈i hiek t'eeg sĩebahab. ta!Hich Hẽwandamauta hõor wajaug paapʌ̈iwi warrjã hich mag pekau chuk'u harrjö sim ha jaaujemta, k'aíu hi hichaaur maach hichdëucha jʌr hautarr k'ʌʌn higwia hirig, “Jãk'ʌʌnan hagt'a pʌ dʌ̈i kulp pöm nʌm” habarju. K Hẽwandamau hich Chaaijã hĩgk'aba, sĩi warag hʌdʌraa maach t'umaam k'ʌʌn kõit t'õopibarmua nem dee nʌmjö deetarrta, jãgwi hirua sĩi maachdëu nem hinag hig nʌmjã deeba habarju. 9kMag chadcha hich Hẽwandamau hich haar p'ë hauwi hich Chaai dʌ̈ímjö maach dʌ̈ijã wajap'a haju k'ĩirjunaata k'ap'ʌ habat, mua pãrag jaauk'im: Hõraun chadcha maach dʌ̈i k'aigba hawiajã Hẽwandamau hichdëu maach dʌ̈i nem magju ha sim haig, k'aíu jũrr hi jua chaaur nem waubarju. Mag hich Chaaijö wajaug paak'aju hatarr haawai hĩs chadcha maach hich hat'ee t'ʌ̃rk'a hauwia hich dënk'a hat'am. Mag hichdëu t'ʌ̃rk'a haumam k'ʌʌnan ham pekau chugpaapʌ̈iwia warrjã pekau chuk'u harrjö hapäaijem. Mag, hag najã pekau chuk'u harrjö hapʌ̈iwi hich haar paauk'abaimaawain chadau hich Chaai wajap'a wai simjö maachjã wajap'a hich dʌ̈i wai sĩsiju. NMag hichdëu maach t'ʌ̃rk'a hauju nawe, hagt'a mʌg durr gaai hõor chuk'u nʌwe, hichdëun hich hiek hʌ̈k'aju k'ʌʌn k'ap'ʌ harr haawai, mak'ʌʌnta hich Chaai wajap'a k'itʌmjöta wajaug paapʌ̈iju haadëjim, magbarm gaaimua hich Chaaita hewag pawiajã wajaug paak'abarm k'ʌʌn hag naam chi jöoik'a sĩsimk'ĩir.  Maimua maadëu k'ap'ʌ nʌm hĩchab, maach chi Hẽwandam k'õsi nʌm k'ʌʌnan dau haug waauwaijã magʌm gaaimua warag mʌg hatag paawai dich hʌ̈u hamk'ĩirta hʌdʌraa magpiejem. Wajapcharan hich Hẽwandamau k'õsi simjö maach chadcha hich hiek hʌ̈k'abaawai peerdʌ hautarr k'ʌʌn dʌ̈ita mag hʌ̈u haajem, chadcha maachta hichdëu t'ʌ̃rk'a hautarr k'ʌʌn haawai. j MHẽwandam chi Hayauta maach k'ĩirjug k'ap'ʌ haajeewai, hi Hak'aar maach hee simuajã mag maach k'ĩirjug higwia maach kõit nem jëeuwai, k'ap'ʌ haajem k'anta jaau sĩ. Mag, hich Hak'araujã hichdëu k'õsimjöta jëeu sĩewai hʌ̈k'ab k'aba hi hiek hʌ̈k'aajem. P'it'urg hãwat nʌm gaaimuata Cristoou maach k'õsi haajemjã warag k'apcha pamam : mMamʌ mag k'ĩirju nʌm happaijã k'aba, hich Hẽwandam Hak'arauta maach hak'aardam k'a t'ũu haadeewai hʌ̈u maach hak'aar juag hoojem, magʌm p'it'urg waauwaijã hãwatamk'ĩir. Magʌm gaaimua maadëu pöd Hẽwandamag jëeuju k'augbam hiek'au sĩi “¡Hëh, Hẽwandam!” haawaijã, hich chi Hẽwandam Hak'arauta maach k'ĩirjug k'ap'ʌ sim haawai, jũrr hichdëuta maach kõit warre hich Hẽwandamagchata jaaumaajem. ~ uMamʌ hich hagjö mag dichdëu hoom k'õchag t'ʌnʌmjã chadcha hagt'a hooba sim k'ai, magan hoobam haigjã nem pʌabaju. Magua, mag dau haug wau wënʌrrawiajã hãba Hẽwandamau mʌg hatag maach dʌ̈i wajap'a hajuuta k'ĩirju wënʌrrʌm. ` 9Chadcha maachin ya peerdʌwi nʌm. Pari mag mʌg hatag hich Hẽwandamau maach dʌ̈i wajap'a haju ha simjã hʌ̈k'a naab mamʌ, maach daúa chan hagt'a hooba nʌm. Pãrau k'ap'ʌ nʌm, nem maadëu dich daúa hooju k'ĩirju sĩerr ya hoobarm haigmua tag hoom k'õchag k'aba haadeejem, ya dichdëu k'ĩirju sĩerrjö dich daúacha hoobaawai. r ]Mamʌ hĩs mag mʌg durr happai k'aba, maach hich Hẽwandam Hak'aar wai nʌm k'ʌʌnpata gaai machag nʌm, Hẽwandamau da maach hawaan bëeba haawai. Magua maadëu jöpk'aa hi bëepim k'õsi nʌm, mag maach hich chaaink'a hich dʌ̈i t'um hãba p'ë hat'aawai maach mor mʌg dajẽk'u k'itʌmta tag meejã k'augba hich mag hiiu nʌisieg. Mamʌ mag Hẽwandamau ya maachig hich Hak'aar deetarr haawai maadëu k'ap'ʌ nʌm, maach dʌ̈i magju ha simjã chadcha hichdëu jaau simjö haju. /Maadëu k'ap'ʌ nʌm, mʌg durran hʌʌi chaai hawaagpaawai bi machgau hidaau haadëp haajemjöta sim. Pari mag hidaau t'ʌnaawi ya hat'aawai honee haadeejemjö, hĩchab mʌg durrjã cha hich simjö sĩerram hiek k'aba, hichiita hijã hĩchab deeu durr wʌ̈jʌ̈úg paju. %hewag pawiajã deeu hũwaai hichdëupai haaunaanjö pör k'oreu hat'amua maach hich chaaink'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i hãba wajaug paapʌ̈iju. V%Warr Hẽwandamau mʌg durr hompaawai chadcha wajap'ata waupʌ̈ijim, mag gaaimua hõor p'it'urg chuk'u wënʌrramk'ĩir. Pari magtarrta mag Adán pekau gaaimua chi durrpata warre hãr jopjim. Mag hãr sĩsimjã hich k'ĩrau k'aba, hich Hẽwandamauta magpijim. Mamʌ hichdëu k'ap'ʌ sĩejim, hich mag k'aigba sĩerram hiek k'aba, ?wChadcha mag sim k'ap haag pãadë k'ĩirjubat: Maadëu k'ap'ʌ nʌm, mʌg durr gaai maimua hedjã heejã nem t'ʌnʌm t'um ya hĩs chan warr Hẽwandamau hamach hompaatarrjö k'aba t'ʌnʌm. Mʌg maach wounaan dau haug wau nʌmjö, hĩchab hamjã waragta heegar paauk'amam. Pari maadëu k'ap'ʌ nʌm hĩchab, ham mag t'ʌnaab mamʌ, Hẽwandamau maach p'iriutk'a hauwia hĩchab hamjã deeu wajaug paapʌ̈iju. Magua hamachdëujã magju k'ap'ʌmjö, Hẽwandamau maach hichdëu wajaug paatarr k'ʌʌn dʌ̈i dau daau bëejuuta wounaan dënjö sĩi nʌ k'odt'ʌnʌm. q$}b|{zyGwzvvtskqppnmAlTjAihhegSfDe]dcAb\a`^?]s\&[9YXiW|V1U-TRGQYONpMhLKeIH^G&EkBA@?j=<;:o971644D3`10/-,+*^)v(V'&%|##&"q! v-.t(xrF  { H 'Y) Trifenaagjã mʌ salud deenaa Trifosaagjã deebat. Hamjã hĩchab maach Pör Cristo hat'eeta p'idk'a durraajem. Hãa, maimua Cristo gaaimua maach hʌ̃p'ʌi Persidaagjã salud; hijã hĩchab mua daupii chitʌm dʌ̈rrcha maach Pör Cristo p'idag gaai p'idk'a k'itaawai. (XI Mʌ durram woundam Herodión haajemʌgjã salud deenaa Narciso di haiguim k'ʌʌn hĩchab maach Pör Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnagjã mʌ salud deebat. "W= Mʌ salud deebat Apeleeg, p'it'urg haauwaijã hʌ̈u Cristo gaaita warag hubʌ k'itaajem. T'um Aristóbulo degam k'ʌʌnagjã hĩchab mʌ salud deebat. ~Vu Mʌg Cristo hiek jaau nʌm gaai maach k'apeer Urbanoogjã salud; maimua Estaquiigjã hagjö; mua hi daupii chitʌm. `U9Mʌ salud deebat hĩchab Cristo gaaimua mʌ k'apk'ʌʌn chi wajap'am Ampliatoog. 9TkMʌ durram k'ʌʌn Andrónico Junias dʌ̈i jam pãach haar nʌm k'ʌʌnagjã salud. Jãk'ʌʌn mʌ k'apeen hajim hãba cárcel deg naajeewai. Jesucristoou jʌr hautarr k'ʌʌnau hoowaijã hamau maach Pör Cristo hat'ee p'idag wau nʌmjã hʌ̈u hoojem. Hamau mʌ k'ãai na Cristo hiek hʌ̈k'ajierram. qS[Mariaagjã salud deebat, jãg hʌʌi chadcha hathaba maach Pör Cristo hat'ee pãar hee p'idk'awi sim. SRJãg hermano Aquilo di haig culto wawaag hermanonaan podpaajem k'ʌʌnagjã hagjö mʌ salud deebat. Mʌ k'apk'ʌʌn wajap'am Epenetoogjã salud deebat. Hichta Asia durr nacha Cristo hiek hʌ̈k'ajim. gQGHamau peer hamachta t'õopijierram mʌ kõit. Magua chadcha mua hamag hʌ̈u hajim haajem; mamʌ mʌch happaimuata mag hʌ̈u hajimjã haba, judionaan k'abam k'ʌʌn iglesia hee t'umaam k'ʌʌnauta hamag hʌ̈u hajim haajem mʌ kõit, mag hʌ̈u peerdʌwia maach Pör Jesucristo hiek jaau chitʌm gaaimuata hamachdëujã hũrwi hʌ̈k'atarr haawai. BP}Hĩchab mʌ hermano Aquiloogjã mʌ salud deebat maimua hi hʌʌi Priscilaagjã hagjö. Jãk'ʌʌnau chadcha dʌ̈rrcha mʌ juag hoowi nʌm, mʌg Cristo p'idag p'idk'a nʌm gaai. OJãg hermana pãach haar baarwai, tagam k'ʌʌn hagjö maach dënjö hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i haajemjö hi dʌ̈ijã wajap'a habat. Hirua nemdam hiigwaijã t'um haudeebat. Magaag jãg hermanaau hʌ̈u dʌ̈rrcha hõor juag hoowi sim; mʌ juagjã hirua hoojim. N 5Keena, Cristo gaaimua maach hʌ̃p'ʌi Febe jöpcha pãar haar maju, pãar hoon; Cencrea p'öböröm iglesia hee hiruajã hʌ̈u hõor juag hoojem. M !Mʌchdëujã pãar kõit jëeu chiraajem, hich Hẽwandam hõor k'õinaa hapiejemuata pãachjã k'õinaa wai sĩemk'ĩir.CL Hẽwandamau mag pãrag jëeupi chirʌmjö hamʌn, magan pãar hoon maawaijã honeeta pãar haar barbaimaawai k'õinaa chiraimaju, majã hʌ̈u Hẽwandamau pãar haar barpimʌn mamʌ. KMag pãachdëu hirig jëeuwai Judea durr Cristo hiek hʌ̈k'aba nʌm k'ʌʌnag mʌ chig hapibata hirig jëeubat. Magnaa mag p'atk'on judionaan k'abam k'ʌʌnau Jerusalenpien hat'ee deepʌ̈i nʌm mua harrumjã magʌm haba haum k'õsi hamag haumk'ĩirjã jëeubat. CJHermanonaan, Hẽwandam Hak'arau maach wir haigpaijã hagdaujö chik'am k'a k'õsi hapinaa pãraujã mʌ dënjö Jesucristo hiek hʌ̈k'a naawai Hẽwandamagta mʌ kõit jëeubat. I'Mua k'ap'ʌ chirʌm, mʌ pãach haar barimaawai maach t'umaam k'ʌʌn dʌ̈rrcha honee nʌisiju, Cristoouta maach dʌ̈i hʌ̈u haju haawai. "H=Wajapcharan cha mʌchdëu jaau chirʌmjö mʌchdëucha mag p'atk'on k'apeenau jʌr p'ie wai nʌm deebat'uurwaita Españaag mamua pãar haig chiraimaju. GGMag deepʌ̈iju hap'öbaaderrjã hamach k'ĩrauta deepʌ̈iju hap'öbaadëjim. Hamau k'ĩirjuawai, jam Jerusalenpien dʌ̈i dëbpaar pöm nʌmjöta nʌm haajem, warrcha hamachdëu Cristo hiek k'aaugwaijã maach hermanonaan Jerusalenpienau jaau nʌm gaaimuata k'augtarr haawai. Magtarr gaaimua hʌ̈u hamach peerdʌ naawaita, hamaujã jũrr hagdaujö haag hawi, nemdam dee nʌmua ham juag hooju haai nʌm hawiata mag deepʌ̈iju hap'öbaadëjim. 7FgMaan, hermanonaan Macedoniapienau Acayapien dʌ̈imua hamach k'ĩrau p'atk'ondam jʌr p'iewi jam Jerusalén hermanonaan hap'ʌʌ k'it'ëem k'ʌʌn hat'ee deepʌ̈i nʌmʌu. EMamʌ nacha mʌ Jerusalenag mam, jam judionaan Cristo gaaimua maach k'odnaank'a t'ʌnʌm k'ʌʌnag nemdam deenau ham juag hoomjö hoon. HD Españaag mamuata pãar hoon mab k'aba hoon maju k'ĩirju chirʌm. Mua k'ap'ʌ chirʌm, mag maach hãba honee naawia maigmua mʌ mam hedjã pãrau mʌ juag hooju, hʌ̈u España barmk'ĩir. C9Pari mau mʌch chirʌm durr ya t'um jaau p'ʌʌrdʌbapäaiwai hĩsin chad maju haai chirsim. Mag nʌm dʌ̈i hag nawejã maju k'ĩirju chirarr haawai ,BQMag gaaimuata chadcha mua pöd pãar hoon maba sĩi par hiiupaita majujú haajeejim, mau hagt'a Cristo hiek hũrbam k'ʌʌnag jaauju pöoma t'ʌnarr haawai. TA!Hẽwandamau hich hiek gaai jaauwai, warr bʌ̃ʌrjã Cristo jaau nʌmjã hũrba haajerr k'ʌʌnaujã hi hiek hũurwai k'ap'ʌ haju ha sim; maagwai hich mak'ʌʌnauta hi hooju ha jaau sim hĩchab. Magua mua mak'ʌʌnagta mag jaau chitʌm haig, hich Hẽwandamau jaautarr heeta höbër sĩebahab. Pabloou hich Romaag maju jaautarr p@YMaguata mʌg maach peerdʌajem hiek jaau chitʌmʌn, hagt'a bʌ̃ʌrjã Cristo higwia jaau nʌm hũrba haajem k'ʌʌn heepaita jaauju hẽk'a chitʌm, ya chik'amnau jaauwia hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnagta deeu jaau chitʌm ham hugua. I? Mamʌ mag gaaimuapaijã k'aba, mag nʌm dʌ̈i hĩchab Hẽwandam Hak'aar jua t'eegau mua hõor mor masim k'ʌʌn monaaunaa mepeenpa dau daau jʌr wërp chitʌmjã hamach daúa hootarr gaaimuapata hʌ̈k'ajierram. Mag jaau chitʌmuata maach peerdʌajem hiek Jerusalenmua jaaubaaderr Iliria durram magwe jaauwi chirʌm. i>KSĩi parhoobam nem higwia chan mʌ hiek'abam; mamʌ mʌchdëu mag jaau chitʌm gaaimuata hʌ̈u Jesucristoou hamag Hẽwandam hiek hʌ̈k'apitarr paran chadau mʌ hiek'aju haai chirʌm. Mag hamau hʌ̈k'atarran, hamachdëucha mua jaau chirʌm hũrwia mag mʌchdëu jaau chitʌmjö hamach daar wajap'a chitʌm hootarr gaaimuata hʌ̈u hʌ̈k'ajierram. l=QMag hiek'aju k'aba chirab mamʌ, Hẽwandam hat'eem p'idag mʌchdëu wau chirʌm higwian chadau, mʌ hiek'aju haai chirʌm, Jesucristo dënk'a chirʌm gaaimua judionaan k'abam k'ʌʌnagpa hʌ̈u hi hiekta jaau chiraawai. <Jesucristo chogk'apinaa judionaan k'abam k'ʌʌnag hich hiek jaaumk'ĩirta mʌ jʌr hautarr haawai. Magtarr haawai mʌ p'idagan judionaan k'abam k'ʌʌnagta maach peerdʌajem hiek jaau nʌmʌu. Mag jaau chitʌmua hʌ̈u hʌ̈k'api hat'aawai hich jãg Hẽwandamag ofrenda deejemjö muajã mag chi hʌ̈k'amam k'ʌʌnta hirig dee chirʌm. Pari mua mag ofrendajö Hẽwandamag dee chirʌm ha chirʌmʌn, Hẽwandamau ham haum k'õsi haaujem higwiata mag chirʌm, ya chi Hak'arauta hi hat'ee wajaug paa wai sĩewai. E;Pari magʌm hãba, hichiita mua pãrag mʌg p'ã deepʌ̈i chirʌm, mʌch himeerba. Pari ma chan mag pãrau k'augba naawaijã k'abam. Mua mʌg pãachdëu hoojem k'ʌʌn dënjö p'ã deepʌ̈i chirʌmʌn, ya pãachdëu k'ap'ʌm nemdamjã k'ĩir hok'oopimaaugauta mag jaau chirʌm, Hẽwandamau hʌ̈u mʌ heeg hoowi :!Cristo gaaimua k'odamnaan, mua k'ap'ʌ chirʌm, mʌchdëu pãrag mʌg p'ãju nawe pãrau chadcha pãach k'apeen dʌ̈ijã hö wajaugnaa, Hẽwandam dʌ̈i hogdʌba wënʌrrajujã hathaba k'ap'ʌnaa, hĩchab pãach k'apeen wawijujã chadcha pãrau k'ap'ʌ nʌm. {9o Judionaan k'abam k'ʌʌn, maguata muan mag hichdëu maach dʌ̈i wajap'a hajujã k'ap'ʌ hapiejem hag Hẽwandamagta pãar kõit jëeu chirʌm, pãrau chadcha hʌ̈k'a naawai honee hapinaa k'õinaa nʌm dʌ̈i warag mag hichdëu maach dʌ̈i wajap'a haju ha simta pãragjã hich Hak'arauta hʌ̃rcha k'ĩirjupimk'ĩir. Pabloou mʌg hẽsap p'ã sim higwi jaautarr `89 Mag maach Pör higwia, Isaías k'ararraujã hĩchab,“Isaí chaain hewagam k'ʌʌn heemua hãb nemjĩirjö sũrk'a höbërbaadëmta judionaan k'abam k'ʌʌn durrpierr nʌnʌidʌm k'ʌʌn Pörk'aju” hajim.“Magbaawai hamachdëujã hĩchab chadcha hiruata hamach wajap'a wai sĩsiju k'ap'ʌ haju” ha jaaujim. (Is. 11:10) 17[ Maimua hich Daviiupai deeu hũwaai,“Durrpierram k'ʌʌnau p'öbörpierr judionaan k'abam k'ʌʌnaujã maach Pörta t'ö hiek'abat” hajim. (Sal. 117:1) 6 Maimua Moiseeujã hagjö,“Judionaan k'abam k'ʌʌnjã judionaan dʌ̈i t'um hãba honee habat” hajim. (Dt. 32:43) B5} Pari mag maach judionaan hat'eepaijã k'aba, hĩchab Hẽwandamau judionaan k'abam k'ʌʌnpa dau haug k'augwi hich k'augpitarr haawai, hamagpa hĩchab hi t'ö hiek'amk'ĩirta bëejim. Mag hamaujã hi t'ö hiek'aju higwi, Daviiujã hĩchab,“Judionaan k'abam k'ʌʌnau pʌ t'ö hiek'ap'öo t'ʌnʌm hee, muajã hĩchab pʌ t'ö hiek'anaa meuk'araupa pʌ t'umeuk'arju” ha p'ãjim Hẽwandam hiek gaai. (Sal. 18:49; 2 S. 22:50) _47K'ĩir heyaa habat: Jesucristo mʌg jẽb gaai bëetarran, Hẽwandamau maach jöoinag hãb maach peerdʌ haumk'ĩir pʌ̈iju ha jaautarr haawai, hich pierrum gaaimua chadcha Hẽwandam hiek'a sĩejim ha k'ap hamk'ĩirta bëejim. Magua mua pãrag jaau chirʌm: Hi bëetarran, maach chi judionaan hat'ee chadcha nem wajap'a wawaanta bëejim. P3Mag pãach hoowia t'umaam k'ʌʌnag maach Hẽwandamta t'ö hiek'amk'ĩir, pãach hee wir haigpaijã t'umaa hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsi habat, hich jãg Cristooujã maach k'õsi harrjö. 27t'umaam k'ʌʌnauta hihãba maach Pör Jesucristo Haai Hẽwandamta t'ö hiek'amk'ĩir. Judionaan k'abam k'ʌʌnagpa maach peerdʌajem hiek jaautarr 11Hich Hẽwandamauta mag maach p'it'urg haauwaijã magʌm nem p'it'urmjã hʌ̈u maachig hãwaat k'ap'ʌ hapinaa honee hapiejeewai hirigta pãar kõit jëeu chirʌm, Cristo mʌig heegar hõor hee nʌrraajerrjö dich k'apeen dʌ̈ijã bibigag chuk'u hö hãbata wënʌrrʌmua d0AHẽwandamau hich hiek p'ã sim gaai nawe jaautarran, maach p'it'urg wënʌrrawiajã mag hiek gaaimuata warag honeenaa magʌmjã higba hãwat wënʌrrʌmua hʌ̈u hich haar höbërjujã k'ap hamk'ĩirta mag p'ãpijim. {/oCristo mʌg jẽb gaai nʌrraawaijã sĩi wir haig hichdëu nem k'õsimpaita wauba haajeejim. Mag k'ãai maach hʌ̈u wënʌrramk'ĩirta hõrau hich k'ĩircha k'aigba hiek'amaajerrjã higba, hich Hayau k'õsi sĩerrjöta nʌrrajim. Mag nʌrrarr gaaimua Salmos gaai jaau simjö,
hich Haai gaaimua jũrr hich k'ĩirta hõrau k'aigba hiek'aajeejim. (Sal. 69:9) V.%Mag sĩi dichdëu k'õchagpierr nem wauju k'ãai, dich k'apeenau k'õsim nemta wauju haai nʌm, nem wajap'am, magʌm gaaimua hamjã hʌ̈u nʌm dʌ̈i warag Hẽwandam hiek gaaita hubʌ paauk'amamk'ĩir. ,- SMʌg maachdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'atarr gaai chadcha hubʌ nʌm k'ʌʌnauta jũrr har maach k'ãai k'a t'ũumjö k'it'ëem k'ʌʌndam chig hapimap'a haju haai nʌm, sĩi dichdëu k'õchagpierr ham dak'ĩir hamau nem wauba haajem nemjã wauba, wa hamau k'öba haajem nem k'ãijã k'öba. #,?Pari hajappai k'augba har hichdëu k'ĩirjuawai k'öju k'aba sim ha simta k'ömʌn, hichdëupaita hich k'aibag wau sim, hichdëu k'ĩirjuawai mag k'öju k'aba simta k'ö sĩewai. Maadëu nem wau nʌm Hẽwandam dau na hʌ̈u k'aba sim k'ãijã hanaa waauwain pekauta wau nʌm.l+QPãar chi hubʌ nʌm k'ʌʌnau parhooba pãachdëu nem k'ö nʌm Hẽwandam dak'ĩir k'aigba k'aba sim k'ap'ʌ naawiajã hoob sĩi pãachjö hubʌ k'aba k'it'ëem k'ʌʌn dak'ĩirjã hidawaa hamiet. Magju k'ãai sĩi pãach k'ĩirjug heepaita mag k'ap'ʌ nʌmjã wai nʌisit. Hẽwandamauta pãrau nem wajap'a wau nʌmjã k'ap'ʌ sĩebahab. Har hichdëu nem wauju haai sim hawi waubarmjã naspawi deeu dau merag jãgbarjim ha k'ĩirjuba nʌm k'ʌʌnta chadcha honee nʌm k'ʌʌnau. H* Wajapcharan mag maach gaaimuata maachjö Cristo hiek hʌ̈k'a k'ërʌmdam pekau hee burrpi sim k'ai, magan warag bʌ̃ʌrjã nemek k'öba, nagjã döba, ni parhooba nem waujujã k'aba nʌm. )Pari magba sĩi warm k'ʌʌnau k'öju haai k'aba nʌm haajem k'öm k'õchgaupai chan har hagt'a wajappai hubʌ k'aba k'it'ëem k'ʌʌn Hẽwandamau peerdʌ haauwai wajaug paatarrta pekau waupibarmua sĩi hãrbapʌ̈imjö hapimiet. Nem k'oojem nemen t'um wajap'a sĩsidʌm. Hãba k'aigba simʌn, dichdëu nem k'öbarm gaaimua jũrr chik'am pekau hee burrpi nʌmta chadcha k'aigba höbër sim. `(9Wajapcharan mag dichdëu nem wau nʌm gaaimua dich k'apeen dich dënjö hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnjã t'umaa k'õinaa wënʌrrapijuuta hẽk'aju keena, mag nʌmua warag Hẽwandam hiek gaaita t'ierr paauk'amaag. 'Mag Cristo hipierraa chadcha dich k'apeen k'a k'õsi nʌmʌn chadau Hẽwandam daúgjã hʌ̈uunaa hõraujã hĩchab hʌ̈uu hoo nʌm. =&sWajapcharan Hẽwandamag dich Pörk'api nʌm chan, sĩi nem k'ĩirpierr t'ach k'ö nʌm k'aba, ni nem k'ĩirpierr dö nʌmjã k'abam. Hẽwandamag hʌdʌraa dich Pörk'api nʌmʌn, hirua nem k'õsimjö waunaa dich k'apeen dʌ̈ijã k'õinaa nʌm dʌ̈i hich Hẽwandam Hak'aar gaaimua honee wënʌrrʌmʌu. %Pãach chi Hẽwandam hiek pãachdëu hʌ̈k'atarr gaai hubʌ nʌm k'ʌʌnau nem wau nʌm bʌ̃ʌrjã k'aigba k'aba sim k'ap'ʌ hawiajã hoob hubʌ k'aba nʌm k'ʌʌn daar parhooba nem waumiet. Magba hak'iin pãach gaaimua ham pekau waubaawai hõrau pãach jaauju. N$Magua, Cristo gaaimua pʌch k'odk'a sim daar pua nem parhoobam k'oowai hirig hʌ̈u k'aba sim k'ai, hoob tag hi dak'ĩir magʌm nem k'öm. Magba hak'iin pua hirigjã k'öpim k'õsimjöta sim. Pari pua hi dʌ̈i mag sim haig, pua chadcha hi daupii k'abata wai sim. Pʌchdëu nem parhooba k'ö sim gaaimua hoob bigaaum k'ʌʌnta pekau hee burrpiwi hok'oopim. Ham kõitpa hĩchab Cristo meetarr haawai hamjã maadëu daupii haju haai nʌm, hok'oopimap'a. h#IMua mʌchdëupai pãrag mʌch jaauk'im: Mʌ chadcha hich maach Pör Jesús dënk'a chiraawai mua wajap'a k'ap'ʌ chirʌm, sĩi parhoobam nemek mod k'ö nʌm wa dö dö nʌm k'ãijã bʌ̃ʌrjã k'aigba k'aba sim. Pari hãbmua k'ãijã k'ĩirjuawai mag nem parhooba k'öbaawai Hẽwandam na hich hãrju sim k'ai, magan chadcha hichigpain k'aigba sim. R" Mag Cristoouta t'umaam k'ʌʌnag hichdëu k'ap jaaumaju haawai maachdëu chan pöd dich k'apeen jaauju k'aba nʌm. Mag k'ãai warag bʌ̃ʌrjã dichdëu nem wau nʌm gaaimua dich k'apeen pekau waupijöjöom nem chan wauju k'aba nʌm. Magba hak'iin maach hoowia hagjö habaawai jũrr chi parpemta maach gaaimua pekau wauju. Q! Hichdëucha magtarr haawai jãan chadcharau keena. Mag hedan maach t'umaam k'ʌʌnauta dichdëu nem waaujerr t'um hichigchata jaaumaju, dich hidamaucha. Hoob pãach k'apeen pekau hee burrpimiet 2 ] Maach Pör Cristoou maach dʌ̈i magju higwia, Hẽwandamau hich hiek p'ã sim gaai,“Cha mʌ hiek'a chirʌm hiek'au t'umaam k'ʌʌnta mʌ k'ĩirp'ee kanieu t'ʌk'ök'öod t'ʌnʌmua chadcha mʌʌta Hẽwandam charau haju” ha hiek'ajim hich maach Pör Hẽwandamaucha. (Is. 45:23) % Mag hichta chi Pörk'a simta, k'ant'ee pua pʌch dënjö hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn jaaujẽ. Wa jãgwi pua jãg ham k'a hisëemjö haajẽ. ¿Pua k'augba sĩ, maach t'umaam k'ʌʌnta Cristo k'ĩirp'ee dʌnʌʌutk'aimaju, maach mʌig heegar haajeewai nem wautarr jaaumam maach jʌ̃gʌucha hũraag? Magua, maadëu dich k'apeen jaauju k'aba nʌm, Cristoouta maach t'umaam k'ʌʌn jaauju haawai. /W Mag maach hich dënk'a hawaagta Cristo meewi deeu hiiu p'iidʌjim, magbarmua hichta k'ëchwi durrum k'ʌʌn Pörk'anaa hĩchab hagt'a hiiu durrum k'ʌʌn Pörk'aag. |qWajapcharan maach chi Cristo dënk'a nʌm k'ʌʌnta mʌig heegar hiiu wënʌrrʌm haiguin, maachin maach Pör Cristoou jãga wënʌrraju haai nʌ ha jaaujeewaita hʌ̈u chadcha hichdëu k'õsimjö wënʌrrʌm; wa mee k'ãijã mee nʌmʌn hichdëu meepibarm haigta meejem. Pari maachin monak'a naawia k'ãijã wa meewia k'ãijã, hichiita maach Pör Cristo dënk'a nʌm. -Mag nʌm haig maach chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn k'ĩirjug k'ĩet naawiajã maach t'umaam k'ʌʌn Hẽwandam gaaimuata wënʌrrʌm. Magua, maach chan mʌg nʌm haig sĩi ya maach juau pawi nʌm hawia, dich wënʌrram haig wënʌrranaa dich t'õm haig t'õju k'aba nʌm. ,QMag sĩewai, parhoobam hed hawiajã, Hẽwandam k'õsi haawai hirig jëwaag mag hedta hʌ̃rcha hʌʌrk'a nʌmʌn magan hʌ̈u sim. [Pari mag hedpai k'aba, hed hëepierr Hẽwandamag jëeuk'iinjã, hagjö nem wajaug sim, hi k'õsi haawaita hirig jëeu naawai.] Hich hagjöta sim t'ach k'ö nʌm haigjã: Chi parhooba k'ö simua Hẽwandamag jëeunaata k'ömʌn hʌ̈u sim, hich Hẽwandamau hoowai hichig jëeunaata k'ö sĩewai. Pari chi nem parhooba k'öba simuajã mag Hẽwandamau k'õsi simjö haag hawiata mag k'öba simʌn, magan hich hagjö nem wajaug sim, hirua mag nemek k'öbahab mamʌ deeum nem hichdëu k'ö sim paar hagjö Hẽwandamag hʌ̈u hajim haajeewai. 7gJũrr deeum ejemplo pãrag jaauk'im: Hee pogk'a maach k'apeenau jaauwai, Hẽwandamag jëeuju hed sim haajem; mag hedta hʌ̃rcha hirig jëeuju haai nʌm haajem. Pari jũrr hagjö warm k'ʌʌnau mag k'aba, Hẽwandamag jëwaagan parhoobam hed hawiajã t'um hich hagjöpai sim haajem. Pari jãiguin wajapcharan pua k'ĩirjuawai chadcha magta haju haai sim k'ai, magan k'an gaaimuata magju haai nʌmjã k'ap'ʌ haju haai sĩ. 4aMag Hẽwandam chogk'a simta, k'ant'ee pua hi jaau sĩ. Hí pʌ chog k'abam. Hich chi patronauta hich chog haawai jaauju haai sim, hʌ̈u sĩ wa hʌ̈u k'aba sĩ hirua nem wau sim. Mag sĩewai maach Pör Cristota jua t'eeg sĩebahab, mag nem parhoob k'ö sĩewiajã hich mag hubʌ hi wai nʌrraag. mSMag, nem t'um k'öwiajã, chi mag k'ö simua jũrr parhooba nem k'öba haajem k'ʌʌn jaauju k'aba sim. Maagwai jũrr chi parhooba nem k'öba haajem garmuajã parhoob k'oojem hëugar, “Jãguan nem k'öju k'abampata k'ö sĩerrʌm” haju k'aba sim, mag nem parhooba k'ö sĩeb mamʌ, Hẽwandamau magʌmjã higba hijã hĩchab hich chogk'a wai sĩewai. Mua pãrag mag chirʌmʌn mʌgau: Pogk'a hõrau jaauwai nem t'um k'öju haai nʌm haajem; pari hãaur k'ʌʌnau mag jaauba haajem. Mua k'ap'ʌ chirʌm, hãaur k'ʌʌn Hẽwandam hiek hamachdëu hʌ̈k'atarr gaai hubʌ k'aba nʌm gaaimua nemek modjã k'öba haajem, sĩi parhooba juau wautarrta hõrau hamach hẽwandam hawi hagʌmʌg jëeu narr nemek mod k'ãijã k'öbaawai pekau haju hawi. M K'odamnaan, pãrag jaauk'im: Har Cristo hiek hʌ̈k'a durrum pari hamachdëu nem wauju haai nʌ wa wauju k'aba k'ãijã nʌm k'augbam gaaimua k'a t'ũumjö k'it'ëem k'ʌʌnau pãach dʌ̈i k'apeerk'am hiigwai hoob ham k'a hisegmiet. Hoob pãach dënjö k'augba nʌm hawi magʌm gaaimua warag ham dʌ̈i hijẽjẽb hamiet. .U Magju k'ãai warag Jesucristo nʌrraajerrjöta haju hẽk'abat. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hoob tag warr Cristo k'augba haajeewai nem waaujerr wauju k'ĩirjumiet. chadcha hararag hee wënʌrrʌm k'ʌʌnjö nem wajap'ata wawaag: nag pig k'aba, p'iesta hee dö nʌm k'ʌʌnjã k'a jõiba, parhoobam k'ʌʌn dʌ̈ijã k'apes haba, dich k'apeen dʌ̈ijã k'ĩir hauba, ni chik'am nemjã dich dën hapim k'õsi k'aba. |q Mʌig heegar wënʌrrʌm haiguin hedau k'ëu t'ʌnʌʌ hawia hãspa hurum dën deeu haardʌ hurumjöta sim. Pari mag chi hãspa hurumjö sim ha chirʌmʌn, ya Cristo bëeju gayaa sim higwiata mag chirʌm. Magua, hoob tag sĩi k'ĩchag hee nem wau nʌmjö nem k'aigbam waumiet. Mag k'ãai chadcha Cristoou mag pãach p'ë hawaan bëeimʌʌ sim k'ap hi hipierraata habat, eC Pari mag Hẽwandamau jaau simjö wënʌrraju haai nʌmʌn, ya Cristoou maach p'ë hawaan bëeju gayaa pam k'ap'ʌ naawaita mag wënʌrraju haai nʌm. Maadëu k'ap'ʌ nʌm, mag hi bëeju hedan warr maachdëu mʌg maach peerdʌajem hiek hʌ̈k'aawaim jaram k'ãaijã ya gayaata sim. Magua tag jãg sĩi k'ãi nʌmjöta wënʌrraju k'aba nʌm. jM Har chadcha dich k'apeen magta k'a k'õsi simua chan bʌ̃ʌrjã ham dʌ̈i k'aigba hajujã k'ĩirjuba haajem. Magua, mag dich k'apeen k'a k'õsi nʌmuata tagam ley hich Hẽwandamau deetarrjã t'umaa hʌʌrk'a höbër sim. =s Chi Moiseeu p'ã pʌarr gaai jaauwai, dich hõor k'abam dʌ̈ijã k'apes hapiba, hõorjã t'õopiba, nemjã jĩgk'apiba, sĩi chik'am nemjã dich dën hapim k'õsi haju haai k'aba nʌm ha jaau sim. Mamʌ mag tag hagjö k'apan jaau sĩeb mamʌ, mag t'ʌnʌmʌn sĩi cha mʌchdëu jaau chirʌmjö, mag “Pʌch k'apeenjã daupii habá, hich jãg wir haig pʌchdëupai pʌch chig hapimap'a haajemjö” ha sim gaaimuata t'um höbër sim. !; Hoob pãach k'apeen hiwiir hãbam k'ʌʌnagjã dëbpaar paraa hamiet. Magarrau jũrr hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsi haju k'ĩirjugan chadau paraa habat. Chi magta hich k'apeen k'a k'õsi simuan chadau chadchata Moiseeu ley p'ã pʌarr gaai jaau sim t'umaa hʌʌrk'a sim. y Magua, chi impuesto jëeubarmʌg impuesto p'agbat; wa sĩi ham respetaaju haai k'ãijã nʌm k'ʌʌn respetaabat hagjö. Hamta chi t'et'emnaan haawai Hẽwandamau hamag nem deepi jaau sim t'um deebat. Jãga haju haai nʌ dich k'apeen dʌ̈i G  Pãadë k'ĩirjubat: ¿K'an jãgwia pãrau gobiernoog impuesto p'aagjẽ? ¿Hagjö hich Hẽwandamau mag p'agju haai nʌm k'ap'ʌ hapi sĩewai k'abá? Hichdëuta chi t'et'emnaanag pãar dʌ̈i wajap'a hamk'ĩir p'idag deejeewai hichiita hamau mag impuesto jëeuwaijã p'agju haai nʌm, Hẽwandam hichaaur hamaaugau. i K Magam huguata maachin hichiita chi t'et'emnaan hipierraa haju haai nʌm, mag nʌmjã sĩi dich k'aibag wauju k'ĩirjuwiapai k'aba mamʌ. Wajapcharan Hẽwandamau magpi sim k'ap'ʌ naawaita mag ham hipierraa haju haai nʌm.  } hamagjã hĩchab sĩi pãar dʌ̈i hʌ̈u hamk'ĩirta Hẽwandamau mag gobernaapi sĩewai. Pari Hẽwandamau mag ham jua t'eeg hapitarr sĩi par naamk'ĩirpai k'aba harr haawai pʌʌta ham na nem k'aigba waumʌn, chadcha pua ham jua högk'aju haai sim. Hichiita hamau hamachdëu mas deeju hayaam k'ʌʌn gaai deeb k'aba deeju, magamk'ĩirta Hẽwandamau ham p'ë wai sĩewai. F  Mʌg durr gobernaajem k'ʌʌn chan nem wajap'a waaujem k'ʌʌnag hamach högk'amk'ĩir k'aba, nem k'aigba waaujem k'ʌʌnag hamach högk'amk'ĩirta nʌm. Magua, pʌ ham dʌ̈i k'õinaa chitam k'õsi chirʌm k'ai, k'ajap'a chitá. Mag hamʌn pua nem waauwaijã hamachdëujã hĩchab pʌ higar nʌmjö pʌ chig habam, i K Magua k'ap'ʌ habat: Har leinaanau jaau nʌm hichaaur haajem k'ʌʌnan, hich Hẽwandamau mag leik'apitarr k'ʌʌn hichaaurta nem wau nʌm. Magua, chi mag nʌm k'ʌʌnan hichiita jerrba leinaan jua hãwatab k'aba hãwatju. I  Mʌig heegar leinaan t'ʌnʌmʌn t'um hich Hẽwandamauta mag k'apitarr k'ʌʌnau; hirua hʌdʌraa mag chi t'et'emnaan k'apiba harr k'ʌʌn chan chuk'um. Magtarr haawai maach t'umaam k'ʌʌnauta mʌg jẽb gaai leik'anaa chi t'et'emk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn hipierraa haju haai nʌm, hich Hẽwandamauta hamag magpi sĩewai. H  Magua, chik'amnau hamach garmua pãach dʌ̈i k'aigba haawai hoob ham gaai hagjö hapʌ̈iju hawi ham dʌ̈i k'aigba hamiet. Magju k'ãai warag pãach garmuata ham dʌ̈i haairaa habat.\1 Maimua hagjö,“Pʌch k'a huk'urm woun k'ãijã jãsöo k'itʌm hoowai wajap'a hi jãhogbapʌ̈i;
wa höbisi k'ãijã k'itʌm k'ai, k'ũwagdam wa dödam k'ãijã döpibapʌ̈i” ha sim.“Pua mag wajap hich jãhogbapäaiwai hich garmua pʌ dʌ̈i mag sĩerr k'ĩirjuwia,‘Jãg mʌch dʌ̈i wajap'a hajuuta mua jãgjujã k'ĩirjuba jãg hi k'a huk'ur haajeebma’ hawi k'ĩir naauju” ha sim hĩchab Hẽwandam hiek gaai. (Pr. 25:21-22) "= Hermanonaan, pãach dʌ̈i k'aigba harr jũrr hawi hoob pãach juata chik'am gaai na deemiet. Magju k'ãai hidëu Hẽwandamagta jũrr ham dʌ̈i hichdëu k'ap hapibat. Magʌm higwia hichdëujã hich hiek gaai,“Muata ham dʌ̈i mʌchdëu k'ap haju haai chirʌm” ha sim.“Pãach dʌ̈i jãg nʌm paar hidëu mʌrʌgta deebat, muata ham gaai hoopik'im” ha sim Hẽwandamau. (Dt. 32:35)  Pãach garmua chan hoob dich k'apeen dʌ̈i k'ĩir haumiet. Magju k'ãai sĩi t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i k'õinaa wënʌrrajuuta hẽk'abat. a; Chik'amnau pãach k'aibag waauwaijã hoob hagjö ham k'aibag wauju k'ĩirjumiet. Magju k'ãai t'umaam k'ʌʌn daar hãba nem wajap'am happaita wauju hẽk'abat, hãbmuajã pãach hëugar k'aigba hiek'am hugua. ^5 Pãach heepai sĩi chipar chipar haju k'ãai, maach Pör Jesucristo hat'ee nem wawaagjã nem par daúa hooba warag hi hãba habat. Hoob pãachta dich k'apeen k'ãaijã hʌ̃rpai haju hẽk'amiet; magju k'ãai sĩi warag parhooba serbiibam k'ʌʌnjöta habat. Hoob pãachdëuta chik'am k'ãaijã hʌ̃rpai k'ap'ʌ nʌm ha k'ĩirjumiet. 6e Cristo gaaimua dich k'odk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn honee haawai dʌ̈i honee habat; wa jũrr hãb k'ãijã gaai machgau hök'ĩirjuu k'ãijã hoowai dʌ̈i gaai masi habat. c? Pãach Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua hõrau k'ãijã pãach dʌ̈i k'aigba haawai hoob ham t'õp hiek'amiet. Magju k'ãai warag ham kõit Hẽwandamagta jëeubat, Hẽwandamau ham dʌ̈ijã hʌ̈u hamk'ĩir.  Mʌg Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum gaaimua hi hõork'a t'ʌnʌm k'ʌʌnau nem hiigwai pãachdëuchata hig nʌmjö habat, ham nem hig nʌmdam jöpk'aa haudeeg. Warpmua k'ãijã bëewi pãach haig k'ãyaag di jëeucheewai ham dʌ̈i hö wajap'a habat. ~ Hẽwandamau mʌg hatag maach hich haarcha p'ë hauju k'ap'ʌ naawai warag honee naat. Cristo gaaimua pãach dau haug wauju k'ap'ʌ nʌmjã warag k'up'ĩita haudʌdʌt habat. Mag nʌm dʌ̈i Hẽwandamag jëeu nʌm chan hoob k'ĩir hok'oo jëeuba hamiet. |}q Maach Pör Jesucristo hat'ee p'idk'aawai hoob k'usëuk'a p'idk'amiet. Magju k'ãai k'ĩir p'ip'iragta habat. B|} K'od hãbam k'ʌʌnjö hagdaujöta pãach k'apeen k'a k'õsinaa, dich garmuata hʌ̃rcha ham k'ĩrag heenaa hagdaujö chik'am respetaabat, hamta dich k'ãai hʌ̃rpai nʌm k'ʌʌnjö. { Chadchata pãach k'apeen k'a k'õsi habat, sĩi ham k'ĩirpai k'aba. Nem k'aigbam hisegnaa nem wajap'am wau nʌm gaaipaita nʌisit. z Hõor wawiejem k'ĩirjug k'ãijã pʌchig deetarr pʌch gaai wai sim k'ai, magan warag hõorta wawinaa. P'atk'on hat'ee k'ãijã hʌ̈u Hẽwandamau pʌch heeg hoowi sim k'ai, jũrr hõordam k'ĩir jãsenk'awi hamagjã deem k'õsi deebá. Chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn hee chi pörk'amk'ĩir k'ãijã hich jua t'eeg deetarr k'ai, magan wajap'ata hi p'idag waubá. Chik'am dau haug k'aug nʌm k'ʌʌnjã, pãachdëu hõor dau haug k'aaugwai honee habat. Jãga haju haai nʌ maach chi Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnau iyK Wa sĩi dich k'apeen juag hoomk'ĩir k'ãijã hich jua t'eeg deetarr wai sim k'ai, magan ham juag hoom k'õsi hoobá. Sĩi chik'amnag hich hiek jaaumk'ĩir maestro k'ãijã k'api sim k'ai, hi hiek jaau nʌm gaaipai sĩsí. x Mag k'apanaam k'ʌ̃ʌr haawai maachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaaita hubʌ paauk'amamk'ĩir Hẽwandamau maachig hich jua t'eeg deejem, hichdëu k'õchagpierr hagjö k'ĩir pogk'e nem waumk'ĩir. Magua, hirua maachig hich hiekta jũrr deeum k'ʌʌnag jaaumk'ĩir hich jua t'eeg dee sim k'ai, magan mag jua t'eegau maachig k'ĩirjugdam barpibarmpierr hi hiek jaauju haai nʌm. Mw Maach hich Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnjã hich hagjöta t'ʌnʌm hĩchab, k'apan. Mamʌ mag k'apan t'ʌnʌm k'ʌʌnauta jũrr Cristo mor hãbpai hompaa hau nʌmjö nʌm. Mag k'apan t'ʌnʌmta mag hi hiek hʌ̈k'a nʌm gaaimua jũrr chik'am gaai sõpigk'a t'ʌnʌmjö nʌm. Mag naawai jũrr hagdaujö chik'am hiigjem. xvi Maach mor gayan chadcha nem k'ĩir k'apan k'ĩir pogk'e t'ʌnʌm. Mag t'ʌnaawai nem k'ĩir pogk'eta waaujem. 8ui Keena, Hẽwandamauta mʌrʌg Cristo hiek jaaujem k'apitarr haawai pãrag magk'im: Hoob pãachta pãach k'apeen k'ãaijã wajaug hatcha nʌm ha k'ĩirjumiet. Mag k'ãai hãba Hẽwandamau k'ĩirjug dee simpierrpaita hi hat'ee nemdam wauju haai nʌm k'ap, dich higju hawiajã nem hagchata jaaubat. t% Hoob sĩi parhoobam k'ʌʌnau jãga wënʌrraju haai nʌ ha jaaujemjö hamiet. Magju k'ãai hidëu Hẽwandamagta hichdëu k'õsi simjö pãach k'ĩirjug wajaug paapibat, hichdëu pãachig nem waupi jaau simta k'ap haag: wajapcharan mag k'ai magan k'ani hi dau na wajapcha sĩ ha k'ap'ʌ nʌm dʌ̈i k'ani hirua k'õsi sĩ ha k'ap'ʌnaa hĩchab jãgata nem hagcha wau wënʌrraju ha k'ap haagma. Cs  Cristo gaaimua k'odamnaan: Maguata hich jãg Hẽwandamau maach dau haug k'aug paraa k'itʌmjö, muan pãragan pãach cha maach hiyʌ̈ʌ nʌmchata hidëu Hẽwandamag hich dënk'api hat'at ha chirʌm, hãba hi hat'eepai hichdëu k'õsimjö wajap'a nem wau wënʌrraag. Magnaata hirig jëeu wënʌrraju haai nʌm. Mr $Nem t'ʌnʌmʌn t'um hich dënëu, hichdëuta t'um hompaatarr haawai. Hĩchab nem t'ʌnʌmʌn hi gaaimuata t'ʌnʌm, hichdëuta t'um wai dʌnaawai. T'umaam k'ʌʌnag hich t'ö hiek'amk'ĩirta magʌm nem t'um hompaatarr haawai hichta mʌg hatag pawiajã hich mag t'umaam k'ʌʌn k'ãai hʌ̃rpai sĩerrʌm hiek'au.q #“K'aíu hʌ̃rcha hirig nem deewi sĩ, jũrr hag paar hajués hirig nem jëwaag” ha p'ã sim hagjö. (Job 41:11) ipK "“K'aíu mʌg nʌm haig maach Pör hʌ̃gt'ar chiraajem k'ĩirjug k'ap'ʌ sĩ” ha sim.“K'aíu hirig wawí hiek'amaju haai sĩ, hichdëuta k'apcha sim hawi” ha p'ã sim. (Job 15:8; Is. 40:13) Maimua, Io  !Hẽwandamta chadcha hõor dau haug k'augaag t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i wajap'a k'itʌm. Maach k'ĩirjug chan hi k'ĩirjug dʌ̈i barbam. Hichdëuta hõor peerdʌ hawaag hag nawe waujujã t'um k'ap'ʌ hajim. Hirua hõor dʌ̈i nem wauju k'ĩirju wai sim chan pöd hãbmuajã jaau hauba, ni hirua nem wau simjã k'augba haajem, jãgwi jãg waumaajẽ. Mag hãbmuajã hi k'ĩirjug dʌ̈i barbaju higwia, Hẽwandam hiek p'ã sim gaai jaauwai, nnU Wajapcharan t'umaam k'ʌʌnta Hẽwandam hichaaur nem wau wënʌrrʌm gaaimua, ni hãbjã hi dau na wajap'a sim haju k'abam; ni hãbmuajã wir haigpai jãga hich wajaug paapʌ̈ijujã k'augba sim. Pari Hẽwandamau t'umaam k'ʌʌnta mag wai simʌn, judionaan wa judionaan k'aba hawiajã, hich garmuata t'um hagdaujö hõor dau haug k'augaagta mag wai sim. $mA Pari mag hĩs hamau Hẽwandam hichaaur nem wau nʌm hãba, hichiita mʌg hatag Hẽwandamau pãar dau haug k'aug nʌm hoowia hamachdëujã deeu hʌ̈k'am k'õsi haju. Mag hamaujã pãar dënjö hʌ̈k'abarm hedan chadau Hẽwandamau hamjã dau haug k'augab k'aba dau haug k'augju. jlM Warrgarin chadcha pãrau Hẽwandamau jaau sim hichaaurta nem wau wënʌrrajim. Pari hĩs jũrr judionaanta warrgar pãar t'ʌnarrjö Hẽwandam hichaaur t'ʌnaawai jũrr hĩs Hẽwandamau hʌ̈u pãarta dau haug k'aug sim. k Wajapcharan Hẽwandamau hichdëu nem deebarm chan tag k'echeu hauba, ni hich hiek'atarrjã deeu naspawi hichaaupapa haba sĩerrʌm. >ju Hĩsin maar meeun judionaan pöm sĩi hamach garmuata Hẽwandam dʌ̈i hiekk'õr hau t'ʌnʌm, maach peerdʌajem hiek hamachdëu hiseg nʌm gaaimua. Pari hamau mag nʌm haig, jũrr pãar hat'een wajaugta sim, mag hamau hiseg wai nʌm gaaimuata hʌ̈u pãrau hʌ̈k'a naawai. Pari hamau mag hich hiseg nʌm hãba, Hẽwandamau ham k'õsinaa hagt'a hich hõork'a hauju k'ĩirju sim, hich garmuata ham jöoinjã jʌr hautarr haawai. Xi) Maimua hagjö hich Hẽwandamau jöoi Jeremiegjã,“Mʌchdëu hag nawe ham jöoin dʌ̈i hiek'atarrjö mʌchdëuta ham pekau chugpaapʌ̈iju” hajim, maar chi judionaan higwia. (Jr. 31:33-34) =5~~=}^|p{yx\vuts_rq@pdownlkjhfe-cb``^]\ZYX|VUU S?RQPOMMKJ]IDGFECBAC@@ ><;:;88675|qvTito, mʌg hiekdampai hajim pʌrʌg mʌg hẽsap gaai p'ã deepʌ̈im hig chirarr. Mʌig maach k'odnaan mʌ dʌ̈i nʌm k'ʌʌnaujã hamach t'umaam k'ʌʌnau pʌrʌg salud deepʌ̈i nʌm. Maach k'odnaan pʌch haar cha maachdëu hogdʌba hʌ̈k'a wënʌrrʌm hiek gaaimua maar mau nʌm k'ĩirjuwia hig durraajem k'ʌʌnagjã hĩchab maar salud deebá. Mʌʌn hãba Hẽwandamagta pãar kõit jëeu chiraajem, pãar dʌ̈i hogdʌba hich mag pãar t'ʌa wai nʌrramk'ĩir. Hayoo kakë, Pablo7vT'um har maachjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnaujã hĩchab magta dich k'apeenau nemdam hig durrum hoowai sĩi par daúa hooba haju haai nʌm. Magta maadëu hö hajap'a chik'am juag hoo wënʌrrʌmʌn, magan hʌ̈u maach par k'abata wënʌrrʌm. Pablo k'apeen salud 5cv Hĩchab abogado Zenas juag hoonaa Apolos juagjã hoobá. Ham biekk'aju haawai, pʌch paarmua t'achdamjã jʌr deewi hamau nemdam higju t'umaa k'ĩirjunaa p'ëdeebapʌ̈i. H v Tito, mʌchdëun Artemas k'abamʌn Tíquico k'ãijã pʌ haar pʌ̈iju k'ĩirju chirʌm. Hãb k'ãijã pʌch haar barbaimaawai hichiita mʌ hoon bëeb k'aba Nicópolis p'öbör hee mʌ hoobahur; jãig mʌ chiraju. Mʌg noseg jaran hich jãigmua hogdʌba chiraju k'ĩirju chirʌm, deeu döchʌumie burr nʌm hora. Rv Magʌm k'ʌʌnaun hamach hödegpai sĩi hich mag nem k'aigba jaau wënʌrraju k'ĩirju naawaita mag wënʌrrʌm. Mag hamach wawitarrjã hũrba warag pekau wau wënʌrrʌm gaaimua maadëu k'ap'ʌ nʌm, hichiita Hẽwandamau ham gaai mas hab k'aba mas deeju. Dich k'apeenau nemdam hig nʌm hoowai sĩi par daúa hoobaju haai nʌm :mv Hãbmua k'ãijã pãach hee Hẽwandam hiek maachdëu hʌ̈k'a nʌm chaaur jũrr parhooba jaauwai mag woun wawibá. Mamʌ par pʌchdëu biek numí wawibarm k'ãijã bʌ̃ʌrjã pʌch hiek hũrba habaawai, pãach Hẽwandamag jëeu nʌm haig magʌm k'ʌʌnag pãachdëu nem wau nʌm hoob hamag waupimiet. eCv Mamʌ hoob pua sĩi har maadëu higmap'am hiek gaaimua chan par pʌch hip'it'ur hõor hipeer hahau hiek'a chitam. Hoob sĩi jöoingarm k'ʌʌnau nem waaujerrpai hig hiyʌ̈ʌ ham k'õchgau pʌch p'idagta warag werba sĩsiu ham. Hoob sĩi Moiseeu ley p'ã pʌatarr gaai nem jaau sĩsidʌm hiek higam k'õchgaupai warag pʌch k'apeen dʌ̈i k'ĩir jʌ̃adʌbaadëmua meeuk'a chitam. Jãg nʌmua chan pöd maadëu hõrag Hẽwandam hiek hʌ̈k'api haubam. Mag hʌ̈u k'aba sim. MvMua cha jaau chirʌmʌn chadcharam hiek'au. Maguata muan pʌrʌgjã hich magta hamag jaau nʌʌ hapim k'õsi chirʌm, har Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnaujã hãba nem hajap'a wau nʌm gaaipai durramk'ĩir. Pãrau magta hamʌn chadcha hʌ̈u k'ërʌm, hõrau nemdam hig nʌmjã pãrau par daúa hooba naawai. 9vMag, maach k'aibag hee wëtju harrta jũrr Hẽwandamau maach k'aibag t'um chugpaapʌ̈iwia hich haar höbër wënʌrrajujã maachig k'ap'ʌ hapijim.  vMagaagta Jesucristo maach peerdʌajem gaaimua Hẽwandamau hich Hak'aar pʌ̈ijim, maach dʌ̈i hogdʌba maach k'aigpër nʌrramk'ĩir.  vMag hirua maach peerdʌ hautarr chan nem hajap'a wau wënʌrrarr gaaimuajã k'abajim; hirua maach peerdʌ hautarran, sĩi hich garmua maach dau haug k'augwi hajim. Mag maach dau haug k'aug nʌm haig, hich Hẽwandam Hak'arau maach pekau dö badag barbapʌ̈imjö t'um chugpaabapäaiwaita, ya tag warr dich wënʌrraajerrjö k'aba, jũrr maach k'ĩirjugta chi hiiurig paapʌ̈ijim. ? wvMag naajieb mamʌ Hẽwandam maach peerdʌ haaujemua hʌ̈u hich Chaai pʌ̈ibarmua chadcha hichdëu hõor dau haug k'aug paraanaa jãsene simjã t'umaam k'ʌʌnag k'ap'ʌ hapijim. Y +vPua k'ap'ʌ sim, warran maachjã bʌ̃ʌrjã k'ĩirjug chuk'umjö haawai sĩi Hẽwandam hipierraajã k'abata wënʌrrajim. Mag hi hipierraajã k'aba narr gaaimua hi haar barju k'ʌdjã k'augba hok'oo wënʌrrarr haawai sĩi mʌg jẽb gayam nem dichdëu k'õchagagta hee wënʌrrarr gaaimua hich magʌmuapaita sĩi maach p'ẽet'ʌg wai nʌmjö naajeejim. Mag dich k'aibag hee narr haawai dichta jũrr chik'am k'ãaijã hʌ̃rpai ham hiigjeejim, chik'am dʌ̈i k'ujʌrpaim hiek'au. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab hõrau maach hoomap'a haawai hĩchab maach garmuajã dʌ̈i ham hoomap'a haajeejim. z mvHamag ni dich k'apeen hiwiir hãbam hëugarjã k'aigba hiek'apiba jaaubá, magnaa hĩchab sĩi k'õinaa wënʌrranaa, t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hö hajap'a, chum k'ĩir masi dʌrdʌr haju k'ãyau sĩi dich k'apeen daupii. Magta hamag jaaubá. M vTito, pʌch haig chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag deeu p'ʌʌrba jaaubá, mʌg jẽb gaai chi pörk'a t'ʌnʌm k'ʌʌn hipierraanaa hĩchab nem wajap'am wawaagjã sĩi nem par daúa hooba hamk'ĩir. vTito, cha mʌchdëu pʌchig jaau chirʌmjöo mʌ himeerba hich mag jaaumamua ham wawibá. Pʌchdëu mag jaau sim hũrba nʌm k'ʌʌnag warre meeurrau sĩubá, bʌ̃ʌrjã pʌch hipeer hahau hapiba. Pʌchta ham pör haawai puata hamag mag hiek'aju haai chirʌm. Hoob pʌch higwia hiwiir hãbamʌgjã, “Pua chan marag mag hiek'aju k'aba simta mag hiek'a sim” hapim.#vHich mag Jesucristota maach kõit hʌdʌraa hich t'õopijim, magbarmua maach k'aibag t'um chugpaapʌ̈iwia maach peerdʌ hawaag, mag peerdʌ hauwia ya hich dën chaark'a nʌisiewai jũrr hãba hich hat'eepaita nem hajap'a waum k'õsi wauju k'ĩirju wënʌrramk'ĩir. Gv Jesucristoou maachig bëeju ha jaau pʌatarr hag hed pa nʌm hora, maachin hich magta honee hi nʌ wënʌrraju haai nʌm, chadcha mag hi bëeju k'ap'ʌ naawai. Hich bëem hedan hedau bʌ̈ wʌʌ jẽer hurumjö hooimʌta dau daau maachig hich hoopiju. Maata maach Hẽwandam hanaa maach peerdʌ haaujem Jesucristoou. [/v Mag hich garmua maach peerdʌ hawaag maach dau haug k'augtarrpí, jũrr maadëu dich k'ĩirjug k'aigbam t'um hisegnaa mʌg jẽb gayam nem sĩi dich hö k'õchagjã warre werba sĩuju haai nʌm, jũrr hajap'a k'ĩirjunaata nem waunaa hõor dak'ĩirjã hagcha wënʌrrʌmua hãba Hẽwandamagpai hichdëu k'õsi simjö jëeu wënʌrraag. /Wv Hẽwandamau hichdëu hõor dau haug k'augaag hich Hiewaa pʌ̈ijim, mag pʌ̈ibarm gaaimua maach t'umaam k'ʌʌn hʌ̈u peerdʌju haai nʌm ha k'ap hamk'ĩir. v Hamag wir haig hamach patronnaan nem jĩgk'apiba jaaubá. Ham nem jĩgk'aju k'ãyau warag hamach patronnaan nemjã hamach chi mor k'ʌʌn dënjö hajap'ata waupi jaaubá, maagwai mag nem jaauwaijã dëgölp hamach meer ham nem haair habaju k'ãijã ha k'ĩirjuba nem jaaum k'õsi jaaumk'ĩir. Hõrau pãar mag hoowai, “Hãa chadcha jãk'ʌʌnau hʌ̈k'a nʌm hiek'an chadcha nem hajaug k'ërʌm” haju, Hẽwandam maach peerdʌajem hiek maachdëu hʌ̈k'a nʌm higwia. K'ani Hẽwandamau maachig k'ap'ʌ hapiejẽ Rv Har sĩi chik'am chogk'a par p'idk'a nʌm k'ʌʌnagjã hĩchab hamach patronnaan hipierraanaa hamau k'õsi haajemjöta nem waupi jaaubá, nem jaauwaijã waumaaugau dʌ̈i hʌ̈k'a hʌ̈k'a haba. :mvCristoou jaaupi simjö hiek hajap'a hiek'amamua. Maagwai hãbmuajã pʌ hiek'atarr sëunemeg p'ëbaju. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab cha maachdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm higwia, har warag chaaur hiek'aajem k'ʌʌnaujã hamachdëu pöd pãar hëugar k'aigba hiek'aju hooba haawai warag jaauju k'augbaju. PvMamʌ ham mag wënʌrramk'ĩran, pʌchdëujã pʌch chitʌmpierr hajap'a nem waunaa hagpierraata chitá hĩchab. Hẽwandam hiek jaauwaijã chadcha nem hagchata jaaubá, bʌ̃ʌrjã hibʌʌr wauba, ~vHich hagjö chi hemk'ooin hagt'a chaainaam k'ʌʌnagjã hajap'a k'ĩirjunaata nem waupi jaaubá, dau p'ip'irag chuk'u. J} vmag nʌm dʌ̈i hĩchab nem waauwaijã k'ĩirjug paraa nem waunaa, deeum hemk'ooi dʌ̈ijã hoob pʌpʌr haju k'ãyau hich jaaijã hichdëuta k'ap'ʌnaa degam nemjã hichdëuta t'um k'ap'ʌ hamk'ĩir; magnaa hĩchab t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hö hajap'anaa hich jayau nem mag haawai hipierraa haa k'augamk'ĩir. Magta hamag pʌch hipaarmua wawipi jaaubá; magbaawai ni hãbmuajã Hẽwandam hiek maadëu hʌ̈k'a nʌm higwia k'aigba hiyʌ̈ʌ habaju. |vMagnaa hĩchab hamach k'ãai chaainpaim k'ʌʌnjã wawie k'ap'ʌta wawipi jaaubá, hamach jaain daupiinaa chaainjã jãsene hamk'ĩir; N{vHich hagjö hũanaanagjã chadcha Hẽwandam hiekpai hʌ̈k'anaa hirigpai jëeujem k'ʌʌnjöta wënʌrrapi jaaubá, sëunem nem hĩgk'a nʌrrjëe k'aba, nag pigjã k'aba. Magju k'ãai hamag hagpierraata wënʌrrapi jaaubá, chaainpaim k'ʌʌnau mag hoowai hamjã hich hagjöta wënʌrraju haai nʌm ha k'ap hamk'ĩir. zvJöoin wawiewai donnaanjö parhoob nem wauju k'ãyau hajap'a k'ĩirjunaata nem waupi jaaubá hamag. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab k'ĩir masita hapibá, hõrag hamach hök'ö hamk'ĩir. Magnaa hĩchab mʌg Jesucristo hiek maachdëu hʌ̈k'a nʌm gaaijã hubʌ wënʌrrʌm dʌ̈i t'umaam k'ʌʌn k'a k'õsinaa hĩchab p'it'urg waauwaijã k'ĩir t'ũu hãwaat k'ap'ʌ hãwatpi jaaubá. y 3vTito, pʌchdëu hõrag nem jaauwai har chadcha Hẽwandam hiek chaar t'ãraucha hʌ̈k'aajem k'ʌʌn wënʌrraajemjöta hamag wënʌrrapi jaaubá. x 3vHamachdëupain haman Hẽwandam dënk'a nʌm haajem; mamʌ hamach nem wau nʌm gaaimua merag chuk'u sĩerrjëem, sĩi par hiiupaita mag nʌrrjëem haawai. Hamach mag wënʌrrʌm gaaimua hõraujã ham k'a hisëe haajem. Hʌ̈k'a nʌm hanʌmta warag Hẽwandamau nem waupi jaau sim hichaaurta hʌ̈k'a hʌ̈k'a sĩerrjëem. Jãgʌm k'ʌʌn chan bʌ̃ʌrjã serbiibata sĩerrjëem nem hajap'am wawaag.Aw }vMamʌ har k'ĩirjug wajap'a wai nʌm k'ʌʌnag chan mag k'abam, nem t'ʌnʌm t'um hajap'a t'ʌnʌm. Mamʌ har Hẽwandam hiek hʌ̈k'aba ni k'ĩirjugjã hajap'a k'aba nʌm k'ʌʌnag chan, bʌ̃ʌrjã nem hajap'am chuk'um, hamachdëu k'aigba k'ĩirju nʌm gaaimua sĩi k'ĩirjug memerk'ömjö sĩsid haawai. 1v ]vmaagwai judionaanau hamach k'ĩirjug heepai hompaawia parhooba ham hëugar nem jaau wënʌrrawiajã magʌm k'ʌʌn hiek hasekasba, ni har maachjö Hẽwandam hiek chaar hʌ̈k'a narrta hiseg pʌawia parhoob wënʌrrʌm k'ʌʌnau nem waupi jaau nʌm k'ʌʌnagjã magʌm k'ʌʌn hipierraa ham hugua. Mak'ʌʌnau jaauwai nem parhooba k'ö nʌmua wa nem parhooba pʌrbarmua k'ãijã Hẽwandam dau na maach hãarjem ha jaaujem. u 9v Chi mag hiek'atarr wounaun chadcha hag heyaata hiek'apʌ̈ijim, ham chadcha hich magta sĩerrjëe haawai. Maagwai mua pʌrʌg, hik'ʌaba hiek'abá ha chirʌm, maach hipierr Hẽwandam hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnag cha maadëu hʌ̈k'a nʌm hiek heepai hagcha wënʌrramk'ĩir; @t {v Hĩchab pua k'ap'ʌ sim, Cretapien hamach jãg chit'ëem gaaimua hamach heepai hãb Hẽwandam hi jaaumie gaai t'ʌ̃r wai narrau ham higwia, “Cretapien k'ai nem sëunemnaa nem k'aibag saakienjöta sĩerrjëem; magnaa sĩi k'usëugnaa degpai t'ach bipöm k'öju happaita k'ap'ʌ sĩerrjëemgui” hajim. Ts #v Jãgʌm k'ʌʌnan hi k'õorjʌ̃ sĩumaju haaita sĩsidʌm. Magba haawai sĩi p'atk'on paarpam k'õchgaupai jãg nem jaauju haai k'abampa jaau wënʌrrʌmua hõor di hëntër k'ũgur pʌamaajerram. r  v Pua k'ap'ʌ sim, pãach heepaijã har hamach wawiewai hũrba warag chaaur hʌ̈k'a hʌ̈k'a haajem k'ʌʌn k'apan t'ʌnʌm. Mak'ʌʌnan sĩi nem maadëu higmap'amta jaau wënʌrrʌmua warag hõor k'ũgur wënʌrraajem. Mamʌ hʌ̃rcha mua mag jaau chirʌmʌn, har chi hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌnan hamach mor gaai dauchachmaju haai sĩsidʌm ha jaaujem k'ʌʌn higwiata mag chirʌm. jq Ov Maach peerdʌajem hiek hichdëu k'augtarr gaaita warag wʌrppa haju haai sim, tagam k'ʌʌnagjã hiek hajap'a hiek'amamua wawie k'ap'ʌnaa, cha maachdëu hʌ̈k'a nʌm hiek higwia warag chaaur hiek'amaajem k'ʌʌnagjã hajap'a jaau k'ap'ʌ jaaumamua Hẽwandam hiigta p'ũrreu hawaag. Nem parhoob jaau wënʌrrʌm k'ʌʌnag hik'ʌaba hiek'aju haai nʌm ;p qvMagju k'ãai hõor hich haig bëewaijã, hich haig jẽerpim k'õsi jẽerpinaa, t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hö hajap'ata nʌrraju haai sim. Magnaa hĩchab sĩi donjö parhoob nem wauba, Hẽwandam dau na nem hagchata waunaa hãba Hẽwandam k'õchagpierrpaita nʌrraju haai sim, sĩi dich k'õchagpierr haba. o vChi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn pörk'a sim wounan hãba Hẽwandam hat'eeta p'idk'a sĩewai t'umaam k'ʌʌn daar hagchata nʌrraju haai sim, hichta hʌ̃rpai chirʌm hawia bit'urgam k'ʌʌn hiek hũrmap'ajã k'aba, k'ĩir k'ʌʌuk'ak'arrsö k'aba, nag pig k'aba, dich k'apeen dʌ̈ijã k'ujʌʌrnem k'aba, ni sĩi nemdam bʌ̃rʌʌm wau nʌm paarjã hãba p'atk'onta hahau hajujã k'ĩirjuba. ;n qvMag Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm k'ʌʌn pörk'aju wounan t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir hajap'ata nʌrraju haai sim, magba hak'iin hõor dak'ĩir parhooba haawai, jũrr hichigpata bigaaum k'ʌʌnau hiek'ak'a haju. Mag chi pörk'a sim k'ʌʌn hʌʌi hãbpaita paraa haju haai sim. Chi chaainaujã hĩchab Hẽwandam hiek t'ãraucha hʌ̈k'aju haai nʌm. Maagwai nem bʌ̃ʌr habarm gaaimua hõrau ham hëugar k'aigba hiek'aba ni hãbmuajã ham higwi, “Jãk'ʌʌnan chi dau löknaanau; hamachig nem jaauwaijã dʌ̈ita warag hʌ̈k'a hʌ̈k'a sĩerrjëem” habaju. m /vHar döjãrr Creta p'ʌram gaai mua pʌ werpʌatarran, hagt'a nem hinju pöm t'ʌnaawai, magʌm t'um hinwia hĩchab p'öbörpierr chi hʌ̈k'a durrum k'ʌʌn nʌnʌidʌmpierr hõor jʌr hauwi chi pörk'apimamk'ĩir hajim, hich jãg mʌchdëu pʌchig jaau pʌatarrjö. Pl vTito, muata mʌg hẽsap pʌrʌg p'ã deepʌ̈i chirʌm. Maach numiim k'ʌʌnau hãbam hiekpai hʌ̈k'a wënʌrrʌm gaaimua pʌjã hĩchab mʌch chaaijö hig chitaawai, maach Haai Hẽwandamag jëeunaa maach Pör Jesucristo maach peerdʌajemʌgjã jëeu chirʌm, hamachdëuta pʌ dau hee haug k'aug paraanaa pʌ hʌ̈u wai nʌm dʌ̈i hĩchab pʌ k'õinaa wai wënʌrramk'ĩir. Chijãgʌm wounaanta iglesia hee chi pörk'amk'ĩir jʌr hauju haai nʌ k vMagtarr haawai ya hĩs hewag pawiata hõrau hi hiek jaau durrum gaaimua mag hiek t'umaam k'ʌʌnau hajapcha k'ak'apdö pamam. Magua mua hich mag hiekta jaau chitʌm, mag jaaumk'ĩirta Hẽwandam maach peerdʌajemua mʌ jʌr hauwi pʌ̈itarr haawai. $j CvMag maachdëu hʌ̈k'a nʌmʌn, hʌ̃gt'ar paauk'abaimaawaijã hich magta Hẽwandam dʌ̈i maach hiiu nʌisiju ha jaau simʌu. Mag maachig hich dʌ̈i hich mag wënʌrrapiju ha jaautarran, hich Hẽwandam bʌ̃ʌrjã sëu chuk'u k'itʌmuachata mʌg jẽb hompaaju nawe mag jaaujim. Ti %vMʌʌn Pabloou, Hẽwandam chog hanaa hĩchab Jesucristoou hich hi jaaumk'ĩir jʌr hautarr. Magtarr haawai mʌ p'idagan, har hich Hẽwandamau jʌr haumam k'ʌʌnag warag hi hiekta hʌ̈k'amk'ĩir hamag jaau nʌmʌu, mag jaaumam gaaimua chadcha Hẽwandam hiek maachdëu hʌ̈k'a nʌm chaarta t'umaam k'ʌʌnau k'augp'ömamk'ĩir. ihKHẽwandam hich happai sĩerrʌmta maadëu t'ö hiek'aju haai nʌm, hichdëuta maach Pör Jesucristo gaaimua maach peerdʌ hautarr haawai. Hĩsin chad tag jaauju chuk'u chirʌm, magdampai hajim. Hayoo keena, PabloXg)hĩsta hich hag hiekpai wajapcha hõrag k'ap hapibarm. Magtarr haawai hĩsta chadcha t'um durrpierram k'ʌʌnag mag maach peerdʌajem hiek jaaupi sim, hich hiek hʌ̈k'anaa hich hipierraa wënʌrramk'ĩir. cf?Mʌg maach peerdʌajem hiek hich Jesucristo higwia mua jaau chirʌm gaaimua Hẽwandamau pãar hubʌ hapiju, hich hiek gaai jaau simjö. Mʌg judionaan k'abam k'ʌʌnpa peerdʌju hiek'an, warrgar hich Hẽwandamau mʌg durr hompaaju nawe hichdëu ya k'ĩirju wai sĩejim. Pari magtarrta warrgar hich hi jaaumienag jaauwaijã warre dawaa jaauba, 4eaHayoo keena. Mʌgdampai hajim pãrag jaaum hig chirarr. Maach Pör Jesucristoou pãar t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i hʌ̈u hamk'ĩir, maumua marau pãar kõit jëeu durraajem.] ]d3Jöoi Gayooujã hĩchab pãrag salud haajem. Mʌʌn hi di haigta chiraajem. Culto wawaagjã hich mʌg degta hõor biirdʌajem, hi deg. Jöoi Erastoou hĩchab pãrag salud haajem, mʌg p'öbör heem chi tesoreroou. Maimua hãbmiecha hermano Cuartooujã hĩchab pãrag salud deepʌ̈i sim. Pabloou Hẽwandamta t'ö hiek'api jaautarr [ kcOKeena, muajã pãrag saluddam deepʌ̈i chirʌm, mʌchdëujã pãach dënjö hĩchab maach Pör Cristo hiek hʌ̈k'aajeewai. Pabloou mʌg hẽsap gaai pãrag jaaupʌ̈i sim t'um muata p'ãjim. Mʌ t'ʌ̃r Tercio haajem. (bIHĩsin chad deeu pãrag maach salud jawaagpam. Mʌ k'apeer Timoteo mʌ dʌ̈i hogdʌba p'idk'a k'itaajemuajã pãrag salud deepʌ̈i sim; maimua mag tag hĩchab Lucioou, Jasonau maimua hagjö Sosipaterraujã salud haajem; hamach mʌk'ʌʌn mʌ dʌ̈i durr hãbam durram k'ʌʌnau. }asPãrau magta hamʌn, mag parhoob nem jaau sĩerrjëem k'ʌʌnau hamach k'ĩirjug pãach hee jaaucheewaijã, Hẽwandam maach k'õinaa hapiejemuata pãrag ham hiek hʌ̈k'apiba habarmua chi mepeer Satanás mag hõrag sëuk'a nem jaaupiejemjã pãrag bʌ̈ʌu hö jʌ̃at'ʌg deebarmjö haju. Maach Pör Jesuu pãar dʌ̈i hʌ̈u hamk'ĩir mua pãar kõit jëeu chiraajem. .`UT'umaam k'ʌʌnau k'ap'ʌ nʌm, pãrau chadcha Cristoou k'õsi simjö hi hipierraata nem waaujem. Maagwai mʌ honee chirʌm. Mamʌ pʌaba mua mag chirʌm: Nem wajap'am wawaagan chadcha nem k'ĩirjug k'augta habat; pari nem k'aigbam wawaag chan sĩi warag wauju k'augba dau meraamjöta habat. v_eJãg nʌrrjëem k'ʌʌn chan chadcha maach Pör Jesucristo hat'ee p'idk'am k'õsi haawaita mag wënʌrraba, sĩi hamach k'õchagpierr nem waum k'õchgaupaita jãg nʌrrjëem. Haman chadcha nem hiek'aa k'aug k'ĩir hee bëbëdömjö nem jaau sĩerrjëem, pari mag wënʌrrʌmʌn sĩi hõor k'ĩirjug meraam k'ʌʌndam himeraa k'ũguraagpaita jãg nʌrrjëe haajem. d^AHermanonaan, mʌch k'ĩir hok'ooju nawe pãrag jaaum hig chirʌm, mʌ hiek hũrbat: Jãg Cristo hiek jaau nʌm hanʌmjã nacha pãachdëu hũrtarrjöjã k'aba sĩi warag hag chaaurta jaau wënʌrrʌm gaaimua pãachjã hamachjö hok'oopijuuta hẽk'a nʌm k'ʌʌn dʌ̈i k'ĩir k'ap'ʌ habat; jãgʌm k'ʌʌn dʌ̈i chan hoob k'apeerk'amiet. j]MCristo gaaimua pãach t'um hãba k'odk'a t'ʌnaawai hagdaujö dich k'apeen k'a k'õsi saludaabat. Mau iglesiapierr hermanonaan Cristo hiek hʌ̈k'a durrum k'ʌʌnau hamach t'umaam k'ʌʌnau pãrag salud deepʌ̈i nʌm. [\/Mʌ salud deebat hĩchab Filologoog maimua Juliaagjã hagjö, Nereoog maimua hi hʌ̃p'ʌígjã hagjö, Olimpaag maimua t'um tagam k'ʌʌn maach hermanonaan ham haig nʌm k'ʌʌnagjã hagjö mʌ salud deebat. &[ESalud deebat Asincritoog, Flegonteeg, Hermeeg, Patrobaag, Hermaag maimua tagam hermanonaan ham dʌ̈i nʌm k'ʌʌnagjã hagjö mua salud deepʌ̈i chirʌm. Z# Rufoogjã salud. Hijã hĩchab maach Pör Cristo hat'ee hich p'idk'a sim gaaimua t'ʌ̃rp'öo sĩejem. Maimua hi hãdagjã hagjö mʌ saluddam deebat. Wajapcharan muajã hĩchab mʌch hãdjöta hi jãsene wai chitʌm, hichdëujã hĩchab mʌ hich chaaijö haajeewai. 2v}rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~w~k~_~S~G~;~/~#~~ }}}}}}}}}}}}|}p}d}X}L}@}4}(}}}||||||||||||u|i|]|Q|E|9|-|!|| {{{{{{{{{{{{z{n{b{V{J{>{2{&{{{zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxKx?x3x'xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv vuuuuuuuuuuu}uqueuYuMuAu5u)uuuttttttttttttvtjt^tRtFt:t.t"tt sssssssssssszsnsbsVsKs?s3s'sssrrrrrrrrrrrrsrgr[rOrCr7r+rrrqqqqqqqqqqqqwqkq_qTqHqk2k&kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+jjjiiiiiiiiiiiiwiki_iSiGi;i0i$ii ihhhhhhhhhhh|hphdhXhLh@h4h(hhhggggggggggggtghg]gQgEg9g-g!gg ffffffffffffyfmfafUfIf=f1f%fffeeeeeeeeeee~erefeZeNeBe6e*eeeddddddddddddwdkd_dSdGd;d/d#dd cccccccccccc{cocccWcKc?c3c(cccbbbbbbbbbbbbtbhb\bPbDb8b,b bbaaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa a```````````}`q`e`Y`M`A`5`*```____________v_j_^_R_F_:_._"__ ^^^^^^^^^^^^z^n^b^V^J^>^2^&^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+]]]\\\\\\\\\\\\w\k\_\S\G\;\/\#\\ [[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([[[ZZZZZZZZZZZZtZhZ\ZPZDZ8Z,Z ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY YXXXXXXXXXXX}XqXeXYXMXAX5X)XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV>V2V&VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+UUUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRsRgR[RORCR7R+RRRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQH2H&HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG6G+GGGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE{EoEcEWEKE?E3E(EEEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDDD8D,D DDCCCCCCCCCCCCxClC`CTCHC@2@&@@@???????????~?r?f?Z?N?B?6?*???>>>>>>>>>>>>w>k>_>S>G>;>/>#>> ============{=o=c=W=K=?=3='===<<<<<<<<<<<828&88877777777777~7r7f7Z7N7B767*777666666666666w6k6_6S6G6;6/6#66 555555555555{5o5c5W5K5?535'555444444444444t4h4\4P4D484,4 44333333333333x3l3`3T3H3<303$33 322222222222|2p2d2X2L2@242(222111111111111u1i1]1Q1E191-1!11 000000000000y0m0a0U0I0=010%00 0///////////}/q/e/Z/N/B/6/*///............v.l.a.V.K.@.5.*... -------------z-o-d-Y-N-C-8---"-- -,,,,,,,,,,,,},r,g,\,Q,F,;,0,%,,,+++++++++++++u+j+_+T+I+>+3+(+++************x*l*`*T*H*<*0*$** *)))))))))))|)p)d)X)L)@)4)()))((((((((((((u(i(](Q(E(9(-(!(( ''''''''''''y'm'a'U'I'='1'%'' '&&&&&&&&&&&~&r&f&Z&N&B&6&*&&&%%%%%%%%%%%%v%j%^%R%F%:%.%"%% $$$$$$$$$$$${$o$c$W$K$?$3$'$$$############s#g#[#O#C#7#+###""""""""""""x"l"`"T"H"<"0"$"" "!!!!!!!!!!!|!p!d!X!L!@!4!(!!! u i ] Q E 9 - !  ymaUI=1% }qeYMB6*vj^RF:." znbVJ>2&sg[OC7+wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! ymaUI>2&~rfZNB6*v  '+  &*  %)  $'  #(  "&  !%  $  #  "  !                                                           6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                  ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h   g 8f 7e 6d 5c 4b 3a 2` 1_ 0^ /] .\ -[ ,Z +Y *W )X (V 'U &T %S $R #Q "P !O  N M L J K I H G F E D C B A @ ? > = <  ;  :  9  8  7 6 5 4 3 2 1 0  / 2. 1- 0, /+ .* -) ,( +' *& )% ($ '# &" %! $ # " !                                        1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        ' & % $ # " !                                        , + * ) ( ' & % $ # " !                                 ~ } | { z  y &x %w $v #u "t !s  r q p o n m l k j i h g e f d c b a `  _  ^  ]  \  [ Z Y X W V U T  S 4R 3Q 2P 1O 0N /M .L -J ,K +I *H )G (F 'E &D %C $B #@ "A !?  > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - ,  +  *  )  (  ' & % $ # " !     P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                       " !                         / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                         %  $  #  "  !                                          ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t   s  ,r  +q  *p  )o  (n  'm  &l  %k  $j  #i  "h  !g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H   G  !F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '   &  4%  3$  2#  1"  0!  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  & % $ # " !                                        % $ # " !                            ~  } | { z y x w v  u 8t 7s 6r 5q 4p 3o 2n 1m 0l /k .j -i ,h +g *f )e (d 'c &b %a $` #_ "^ !]  \ [ Z Y X W V U T S R Q P O M N L K J  I  H  G  F  E D C B A @ ? >  = +< *; ): (9 '8 &7 %6 $5 #4 "3 !2  1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                      ) ( ' & % $ # " !                                        # " !                                                                           -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                    ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o n m l k j  i Bh Ag @f ?e >d =c <b ;a :` 9_ 8^ 7] 6\ 5[ 4Z 3Y 2X 1W 0V /U .T -S ,R +Q *P )O (N 'M &L %K $J #I "H !G  F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4  3  2  1  0  / . - , + * ) (  ' K& J% I$ H# G" F! E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                   ~ } |  { 'z &y %x $w #v "u !t  s r q p o n m l k j i h g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T .S -R ,Q +P *O )N (M 'L &K %J $I #H "G !F  E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3  2  1  0  /  . - , + * ) ( '  & .% -$ ,# +" *! ) ( ' & % $ # " !                                        " !                                                                            # " !                                                                   ~ } | {  z y x w v u t s r q p o n m l k  j  i  h  g  f e d c b a ` _  ^ '] &\ %[ $Z #Y "X !W  V U T S R Q P O N M L K J I H G F E D  C  B  A  @  ? > = < ; : 9 8  7 $6 #5 "4 !3  2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                      :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                *  )  (  '  &  %  $  #  "  !  ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `   _  &^  %]  $\  #[  "Z  !Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  L  M  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :   9 "8 !7  6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $  #  "  !                                                 " !                                        0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                             ~ } | { z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [   Z   Y   X   W   V  U  T  S  R  Q  P  O  N -l|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}m}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozczWzKz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx xwwwwwwwwwww}wqwewYwMwAw5w)wwwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u&uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr|rprdrXrLr@r4r(rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)ooonnnnnnnnnnnnvnjn^nRnFn:n.n"nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+iiihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHhf3f(fffeeeeeeeeeeeeexemebeWeLeAe6e+e ee ddddddddddddd{dpdedZdOdDd9d-d!dd ccccccccccccycmcacUcIc=c1c%cccbbbbbbbbbbb~brbfbZbNbBb6b*bbbaaaaaaaaaaaavaja_aSaGa;a/a#aa ````````````{`o`c`W`K`?`3`'```____________s_g_[_O_C_7_+___^^^^^^^^^^^^x^l^`^T^H^<^0^$^^ ^]]]]]]]]]]]|]p]d]X]L]@]4](]]]\\\\\\\\\\\\u\i\]\Q\E\9\-\!\\ [[[[[[[[[[[[y[m[a[U[I[=[1[%[[ [ZZZZZZZZZZZ}ZqZeZYZMZAZ5Z)ZZZYYYYYYYYYYYYuYiY]YRYFY:Y.Y"YY XXXXXXXXXXXXzXnXbXVXJX>X2X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*WWWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT7T+TTTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHS@2@&@@@????????????s?g?[?O?C?7?+???>>>>>>>>>>>>x>l>`>T>H><>0>$>> >===========~=s=h=]=R=G=<=1=&===<<<<<<<<<<<<121&11100000000000~0r0f0Z0N0B060*000////////////w/k/_/S/G/;///#// ............{.o.c.W.K.?.3.'...------------t-h-\-P-D-8-,- --,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,, ,+++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+++************u*i*]*Q*E*:*.*"** ))))))))))))z)n)b)V)J)>)2)&)))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' &&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%t%h%\%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########}#q#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!!  s g [ O C 7 +   xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, ymaUI=1% }qeYMA5)vj^RF:." {ocWK?3'th\PD8, xl                                                                                             ~ }  | #{ "z !y  x w v u t s r q p o n m l k j i h g f  e  d  c  b  a ` _ ^ ] \ [ Z  Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H  G  F  E  D  C B A @ ? > = <  ; (: '9 &8 %7 $6 #5 "4 !3  2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                     & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                                                          " !                                        ( ' & % $ # " !~  } | { z y x w v u t s r q p o n m l k  j  i  h  g  f e d c b a ` _  ^ )] (\ '[ &Z %Y $X #W "V !U  T S R Q P O N M L K J I H G F E D C B  A  @  ?  >  = < ; : 9 8 7 6  5 4 3 1 2 0 / . - , + * ) ( ' &  %  $  #  "  !           4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                   0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                 ~  +}  *|  ){  (z  'y  &x  %w  $v  #u  "t  !s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T   S (R 'Q &P %O $N #M "L !K  J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3 2 1 0 / . - ,  + <* ;) :( 9' 8& 7% 6$ 5# 4" 3! 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                             * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                               ~ } | { z y x  w /v .u -t ,s +r *q )p (o 'n &m %l $k #j "i !h  g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U  T  S  R  Q  P O N M L K J I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;   :   9   8   7   6  5  4  3  2  1  0  /  .                                                                    ~ *} )| ({ 'z &y %x $w #v "u !t  s r q p o n m l k j i h g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T (S 'R &Q %P $O #N "M !L  K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9  8  7  6  5  4 3 2 1 0 / . -  , + * ) ( ' & % $ # " !                      !                                                                                                               &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !  ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  o  p  n  m  l  k  j  h  i  g  f  e  d  b  c  a  `   _  9^  8]  7\  6[  5Z  4Y  3X  2W  1V  0U  /T  .S  -R  ,Q  +P  *O  )N  (M  'L  &K  %J  $I  #H  "G  !F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '   &  *%  )$  (#  '"  &!  %  $  #  "  !                                                                  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                           ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d   c G b F a E ` D _ C ^ B ] A \ @ [ ? Z > Y = X < W ; V : U 9 T 8 S 7 R 6 Q 5 P 4 O 3 N 2 M 1 L 0 K / J . I - H , G + F * E ) D ( C ' B & A % @ $ ? # > " = ! <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !           /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                          6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  $ # " !                                                        ~  }  |  {   z  3 y  2 x  1 w  0 v  / u  . t  - s  , r  + q  * p  ) o  ( n  ' m  & l  % k  $ j  # i  " h  ! g   f   e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G 5M 4L 3K 2J 1I 0H /G .F -E ,D +C *B )A (@ '? &> %= $< #; ": !9  8 7 6 5 4 3 1 2 0 . / - , + * ) ( ' &  %  $  #  "  !          8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        & % $ # " !                          ~  }  | { z y x w v u  t /s .r -q ,p +o *n )m (l 'k &j %i $h #g "f !e  d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R  Q  P  O  N  M L K J I H G F  E 0D /C .B -A ,@ +? *> )= (< '; &: %9 $8 #7 "6 !5  4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # "  !                  + * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                                                                                    # " !      ~ } | { z y x w v u t s r q p  o  n  m  l  k j i h g f e d  c  #b  "a  !`  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A   @  ;?  :>  9=  8<  7;  6:  59  48  37  26  15  04  /3  .2  -1  ,0  +/  *.  )-   I}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*| || {{{{{{{{{{{{{{{p{e{Z{O{D{9{.{#{{ {zzzzzzzzzzzzxzlz`zTzHzw2w&wwwvvvvvvvvvvvvsvgv[vOvCv7v+vvvuuuuuuuuuuuuxulu`uTuHur2r&rrrqqqqqqqqqqqqsqgq[qOqCq7q+qqqppppppppppppwpkp_pSpGpm2m&mmmllllllllllllslgl[lOlCl7l+lllkkkkkkkkkkkkxklk`kTkHkh2h&hhhgggggggggggggg|grghg^gTgJg@g6g,g"gggfffffffffffffyfnfcfXfMfBf7f-f"ff feeeeeeeeeeee}erege\eQeFe;e1e&eeedddddddddddddvdkd`dUdKd@d5d*ddd ccccccccccccc{cpcecZcOcDc9c.c#cc cbbbbbbbbbbbbxblb`bTbHb_2_'___^^^^^^^^^^^^s^g^[^O^C^7^+^^^]]]]]]]]]]]]x]l]`]T]H]<]0]$]] ]\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXXwXkX_XSXGX;X/X#XX XWWWWWWWWWWW|WpWdWXWLW@W4W(WWWVVVVVVVVVVVVtVhV\VPVDV8V,V VVUUUUUUUUUUUUxUlUaUUUIU=U1U%UU UTTTTTTTTTTT}TqTeTYTMTCT8T-T"TT TSSSSSSSSSSSS}SrSgS\SQSFS;S/S#SS RRRRRRRRRRRR{RpRdRXRLR@R4R(RRRQQQQQQQQQQQQuQiQ]QQQEQ9Q-Q!QQ PPPPPPPPPPPPzPnPbPVPJP>P2P&PPPOOOOOOOOOOOOsOgO[OOOCO7O+OOONNNNNNNNNNNNxNlN`NTNHND2D&DDDCCCCCCCCCCCCsCgC[COCCC7C+CCCBBBBBBBBBBBBwBkB_BTBHB?2?&???>>>>>>>>>>>>s>g>[>O>C>7>+>>>============w=k=_=S=G=;=/=#== =<<<<<<<<<<<|+2+&+++*************u*j*_*T*I*>*3*(***))))))))))))u)i)])Q)E)9)-)!)) ((((((((((((z(n(b(V(J(>(2(&(((''''''''''''s'g'['O'C'7'+'''&&&&&&&&&&&&x&l&`&T&H&<&0&$&& &%%%%%%%%%%%%z%o%d%Y%N%C%8%-%"%% %$$$$$$$$$$$|$p$d$X$L$@$4$($$$############u#i#]#Q#E#9#-#!## """"""""""""z"n"b"V"J">"2"&"""!!!!!!!!!!!!!u!j!_!T!H!2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3(th\PD8, xl`TI=1%                            (  '  &  %  $  #  "  !                                                          ~   }  ' |  & {  % z  $ y  # x  " w  ! v  u   t   s   r   q   p   o   n   m   l   k   j   i   h   g   f   e   d   c  b  a  `  _  ^   ]   \   [   Z   X   Y   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   I   J   H   G  F  E  D  C  B   A   @   ?   >   =   <   ;   :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .   -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                     ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /   .   -   ,   +  *  )  (  '  &  %  $  # v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l bQ bP bO bN bM bL bK bJ b I b H b G b F b E bD bC bB bA b@ b? b>  b= b< b; b: b9 b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b 0 b / b . b - b , b+ b* b) b( b' b& b%  b$ b# b" b! b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N N N N N N N N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N  N   N   N  N  N  N  N  N  N  N D { D z D y D x D w D v D u D t D s D r D q D p D o D n D m D l D k  D j D i D h D g D f D e D d D c D b D a D ` D _ D ^ D ] D \ D [ D Y D Z D X D W D V D U D T D S D Q  D R D P D O D N D M D L D K D J D I D H D G D F D E D D D C D B D A D @ D ? D > D = D < D ;  D :  D 9  D 8  D 7  D 6  D 5  D 4  D 3  D 2  D 1  D 0  D /  D .  D -  D ,  D +  D *  D )  D (  D '  D &  D %  D $  D #  D "  D !  D   D  D   D  : : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : :~ :} :| :{ :z :y  :x :w :v :u :t :s :r :q :p :o :n :m :l :k :j :i :h :g : f : e : d : c : b :a :` :_ :^ :] :\ :[  :Z  :Y  :X  :W  :V  :U  :T  :S  :R  :Q  :P  :O  :N  :M  :K  :L  :J  :I  : H  : G  : F  : E  : D  :C  :B  :A  :@  :?  :>  :=  :< 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0 0   0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0 ~  0 }  0 | & & & & & & & & & & & & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &  & &  & ~ & } & | & { & z & y & x & w & v & u & t & s & r & q & p & o & n & m & l & k & j & i & h & g & f & e & d & c & b  & a & ` & _ & ^ & ] & \ & [ & Z & Y & X & W & V & U & T & S & R & Q & P & O & N & M & L & K & J & I & H & G & F & E  & D & C & B & A & @ & ? & > & = & < & ; & : & 9 & 8 & 7 & 6 & 5 & 4 & 3 & 2 & 1 & 0  & /  & .  & -  & ,  & +  & *  & )  & (  & '  & &  & %  & $  & #  & "  & !  &  &   &   &   &   &   &   &   &   &   R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1   0  !/  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                            ~ } |  { z y x w  v  u  t  s  r q p o n m l k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^   ]   \   [   Z  Y  X  W  V  U  T  S  R                               : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~ } | { z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d (c 'b &a %` $_ #^ "] !\  [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I  H  G  F  E  D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                     "  !                                                             !                                                                                                                          ( ' & % $ # " !                               ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o n m l k j  i  g  h  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ [ Z Y X W V U T  S  R  Q  P  O N M L K J I H  G F E D C B A @ ? > =  <  ;  9  :  8 7 6 5 4 3 2 1  0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                                                                                 !                                                                                                                     ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t   s  $r  #q  "p  !o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P   O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;   :  !9  8  7  6  5  4  3  2  1  /  0  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  $  %  #  "  !                ' & % $ # " !                                                                                                                                                                                         ~ } | { z y x w  v u t s r q p o n m l k j i h g f  e  d  c  b  a ` _ ^ ] \ [ Z  Y   X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E   D   C   B   A  @  ?  >  =  <  ;  :  9                                                        , + * ) ( ' & % $ # " !                                               kW|pdYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~/~$~~~}}}}}}}}}}}}}t}i}^}S}H}=}2}'}}}||||||||||||v|j|^|R|F|:|.|"|| {{{{{{{{{{{{{{o{c{W{K{?{3{'{{{zzzzzzzzzzzztzhz\zPzDz8z-z!zz yyyyyyyyyyyyyymyayUyIy?y4y)yyyxxxxxxxxxxxxxyxnxcxXxMxBx7x,x xxwwwwwwwwwwwwxwlw`wTwHwa2a&aaa````````````s`g`[`O`C`7`+```____________x_l_`_T_H_<_0_$__ _^^^^^^^^^^^~^r^f^Z^N^B^6^*^^^]]]]]]]]]]]]w]k]_]S]G];]/]#]] \\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXXxXlX`XTXHX  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4   3  2  1  0  /  . - , + * ) ( '  & % $ # "  !                                                                                                                                                                                                                                                -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !       _   ^   ]   \   [  Z  Y  X  W  V  U  T  S                                                                                                                                                                                      ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q  p  o  n  m   l   k   j   i   h  g  f  e  d  c  b  a  `               ~ } | {  z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g f e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S Q  R P O N M L K J I H G F E  D  C  B  A  @ ? > = < ; 9 :  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !      F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4   3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #   "  !